Está en la página 1de 5

CH`UUCHAA, CHARKINTAA, WAA JAWAS LURT`AWI

QALLTAW ARUNAKA
Aka qillt`awi uanst`awaymuni kunxamas ch`uuchasi, ch`arkintasi, chuxa jawasat waa
jawasat lurasi. Ukhamaraki ujaani kunjams wakichaax sum misthuapataki ukat
uxaarakinani ch`amachirinakapa ch`uqit, ch`uut ukhamaraki ch`uxa jawasat, waa
jawasat, ukat aichat, charkhirux kunxamanakax aka ch`amachirinakapa wali aski puniw.
WAKICHTHAPT`AWINA UTJAWIPA
Aka wakicht`awi lurasiwa Santiago de Huata markana ukhamaraki ayllun Taramaya.
WAKICHTHAPT`AWINA AMTWIPA
Aka wakichthawix ut`ayamuni kunxams wakichaax ch`u luraataki, ch`uxa jawasat
waa jawasar luraa, ukatsti ch`arkintaa.
Jaqix ut`aapaw kuna ch`amanchirinaka utxi aka ch`uun, tuntan, ch`arkhin, waa
jawasan.
WAKICHTHAPT`WINA QANSTAYWIPA
WAKICHTHAPT`WINA UT`AYWI
CH`U LURAWI
Ch`uqix satasiwa sata qalltan phaxsina, ukat achup phaxsina apsusiraki ukxarust phin
phin phint`haawa suma imantata jan lupimpi ni juyphimp kathayaakiti, ukat juyphix wal
juyphintix payirxaaw: muntataki, ch`uutaki, jathataki. M suma chixirux tilatataa paya
kimsa urunak sut`aa ukat uxaa jan m ch`uqini ni m khayuni , ukat taktaawa.
Ch`uqin ch`amachiri utxawinakapa
Agua

Ch`uun ch`amachiri utxawinakapa


Se queda con el 80% del que posea la

Almidn

papa

Minerales

deshidratacin.

Vitaminas
B11
B2

despus

de

pasar

por

la

B6
A
C
H
K

CH`UUTAKI
Ch`u luraataki taqikast ch`uqit misthu, ukat
taktatax silqt`aawa uka arumax juyphintayaawa,
alwaraki phinaru apthaptaa ukax imantaarakiwa,
jayp`urux

tilatataarakiwa

juyphintaapataki.

Ukat

waichaaw m qallq urunaka ch`uun chuymapax


waakiapaw jan ukhamaspasti imatax qurwantaspaw.
Ch`uuy yutinx imata qallqu maranak imataspa, ukat
qurwantiriw mayx q`apthiri.
Sixin imatax, tunka maranak imataspaw, ukhamaraki lupim qhant`ayaawa jan akham
luratax janiw tunk marax imataspati. Ukat tunka marat pasxipansa qhatisillp`i jamaw
saraqxi, ch`uun chuymapa manq`aataki jaxuriw sawapxi.
TUNTATAKI
Tuntatakix pashparakiwa, jilax pala ch`uqit lurasi ukax
suma janqitukiw misthu. Ukhamaraki m suma chixirux
tilatataa ukat pyurut kimsurut jayp`urukiw taktaa. Akax
lupit imantaaw, ukat yutin umaruw liwintaa.
Phuxun

tuntax

uchatax

pa

tunk

mayani

urunak

ukankaapaw akax uxaarakix nayrancht`iriwa ukat


apsusinxa juyphsuyaarakiwa qhipurmantix sillqirxaaw ukatarki wat`ayxaaw.
Qhich`arux uchatax m phaxsiw ukankaapa sum janq misthuapataki ukat apsuarakiw
juyphintaapataki ukat sillqt`aarakiw waichaarakiw.

Aka tuntax kimsa maranak imataspa ukat mayxamaw qapti ukatsti jakh`xamaw willixthiri,
tuntanx chuymapax uman janiw chuytxiriti ukhamarus manqaataki jaxuriwa.
CHUXA JAWASAT ARST`AWI
Jawasasti uxasirakiwa jakhuwina

leguminosas ukatsti

sarantarakiwa yakha ta jakhuwiru faboceas sasata


Choxa jawasasti jilaspawa m lukan chicatani laphipanacasti
mayxapxarakiwa

muruk

phalpanakaw,

achunacapasti

jilaspawa ma chiyxama, achu mancxansti uthaspawa soxta, callcu jawasanacawa


Qunjams chuxa jawasax yanapstuxa suma jilaatqi
Choxa jawasasti yanapstuwa kunateja sataxa hierro, calcio, potacio, yodo, zinc,
magnecio, y sodio
Ukatsti yanapstarakstuwa saraksnawa vitamina A B1 B2- B3 B5 B6 B7 B9
B12 C D E K. ukharuxa churaracstuwa kunatix grasa azcar purinas
Aporte Nutricional Medio (en 100 gr)
Caloras
Grasa
Colesterol
Sodio
Carbohidratos
Fibra
Azcares
Protenas
Vitamina A
11 ug.

50,40 kcal.
0,20 g.
0 mg.
18 mg.
4,20 g.
5,10 g.
0,40 g.
5,40 g.
Vitamina C

24 mg.

Vitamina

0 ug.

Calcio

23 mg.

B12
Hierro

1,80

Vitamina

4,10 mg.

mg.

B3

Chuxa jawasasti yanapstuwa suma sarnakawip purak mankana, phishthapiraqiwa


kunatexa grasas de las arterias yanapstarakstuwa jan usutaataqi colesterol satata
WAA JAWASAT ARST`AWIPA

Waa jawasati yanapstuwa conatexa hierro calcio yodo zinc


sodio ukharusti yanapstua vitamina A B2- B3 B5 B6 B7
B9 B12 C D E K.
Aporte Nutricional Medio (en 100 gr)
Energa: 178,70 Kcal
Protenas: 15,75 g
Hidratos: 18,75 g
Agua: 47,75 g
Calcio: 61,50 mg
Hierro: 3,65 mg
Yodo: 3,00 g
Magnesio: 109,00 mg
Cinc: 2,00 mg
Selenio: 4,80 g
Sodio: 14,50 mg

Potasio: 650,00 mg
Fsforo: 344,00 mg
Fibra: 15,05 g
Grasa: 1,15 g
Colesterol: 0,00 mg
AGS: 0,17 g
AGM: 0,17 g
AGP: 0,60 g
Carotenoides: 33,00 g
Retinol: 0,00 g

Vitamina A: 26,50 g
Vitamina B1: 0,35 mg
Vitamina B2: 0,18 mg
Vitamina B3: 5,50 mg
Vitamina B6: 0,22 mg
Vitamina B9: 284,00 g
Vitamina B12: 0,00 g
Vitamina C: 14,00 mg
Vitamina D: 0,00 g
Vitamina E: 0,28 g

KUNXAMS WAA JAWASASTI YANAPT`ASIWA WALI SUM JILAATAKI


Waa

jawasasti

yanapstuwa

suma

jilaatakix

aychasanaka

conatsti

mankhaa

wawasktaru , waynaskaru
Sarakiwa

suma mankahawa usut warminakataki yanapstarakstua wilana suma

sarnacawipa waltayarakiwa

kitis usutax hipertencion ukharusti yanaptaracstua jan

usuntaataki artritis Ukharurakiw churistu suma amuyunaka


AYCHAT ARSTAWIPA
Aychasti

yanapstua

yanapstua

mankasktanxa

sumapsthayaraqiwa tejidos janchisaru yanapstua

ratuk

jakthapiataki aycha churarakstua vitamina A B D suma


chacasanacax jilsuapataki
CHARKI
Charki lurasiwa aychata, uka aychaxa wayachtaawa lupiru
walja jayumpi aka charquix lurasinxa jan thamantaapatki
Aka charkisti yanapstua suma jilaataki ukharux yanapstua
aynashtha yarakiwa kunatix colesterol

YATITUKUYWINAKA
Aka lurt`awi wali aski puniwa, kunatix jaqin yatiapaw kunxams luraa chuux, charkix,
waa jawas, ukat yatiaparakiw kunxams yanapstitu ch`amataki sum sarnaqaataki
ukhamaraki jan usuntaataki.

También podría gustarte