Está en la página 1de 22

@J S W@W^ WL

Y L H@WWNC J @C
L J AC @L J AH
‘NS CP^ NHANCSW^UY@NCUA@L^ JU@GNAG@J AO[ N

CJA@YNLU@WA[ AF HNCLA‖J @C A

‘F ng`c`ój gn ha rns`stnj c`a nhéctr`ca nj


f ntahns phást`cl s y cnráf `cl s‖

J l f ern gnh ahuf j l ; Áj onh @vaj


Hópnz Murtagl

Yrl bnsl r; Rnroara Caf acml

Far`l. F atnr`a; C`nj c`a gn hls

F atnr`ahns. Orupl ; 3 F F 7
L E NKW@RL S
Nj nsta pract`ca tnj nf l s cl f l l ejnt`vl cl j l cnr ha rns`stnj c`a nhéctr`ca gn
hl s f ntahns, cnráf `cl s y phást`cl s y saenr gn `ouah bl rf a gn qun f aj nra
hl s pl gnf l s ut`h`zar nj ha `j onj `nra l ya nj nh f uj gl hael rah, así cl f l
sus ut`h`gagns vnj tajas y gnsvnj tajas.

@J WUL G^ CC@L J
Nj ha actuah`gag gía a gía ut`h`zaf l s g`st`j tl s l ejntl s y mnrraf`njtas,
nstl s gn aquí sn nj cunj traj mncml s gn g`st`j tl s fatnr`ahns. Hl s
f atnr`ahns sn pungnj chas`b`car nj ;

F atnr`ahns f ntáh`cl s

F atnr`ahns pl híf nrl s

F atnr`ahns cnráf `cl s
Caga uj l gn hl s cuahns t`nj nj g`st`j tas prl p`ngagns gne`gl a su nstructura
y su cl f pl s`c`ój . Has prl p`ngagns gn caga uj l gn hl s f atnr`ahns varíaj gn
acunrgl cl j su bunrza gn nj hacn (nj nroía gn nj hacn), g`spl s`c`ój atóf `ca y
nf paquntaf `nj tl gn átl f l s nj caga sóh`gl . Nstas prl p`ngagns s`rvnj para
nh g`snñl gn nstructuras y f aqu`j ar`as nj ha `jonj`nría y nj nh gía a gía.
Ns `f pl rtaj tn nstaehncnr qun ah f `sf l t`nfpl qun nx`stnj g`st`j tl s t`pl s gn
f atnr`ahns, nx`stnj taf e`éj para caga uj l gn nhhl s, g`bnrnj tns t`pl s gn
prl p`ngagns. Has prl p`ngagns pr`j c`pahf nj tn brncunj tagas nj ha `j onj `nría
gn hl s f atnr`ahns sl j ;


Y rl p`ngagns nhéctr`cas; easagas nj cóf l rnacc`l j a uj f atnr`ah
aj tn uj caf pl nhéctr`cl .

Y rl p`ngagns f ncáj `cas; easagas nj nh clfplrtaf`njtl aj tn uj bnj óf nj l
nxtnrj l .

Y rl p`ngagns f aoj ét`cas; easaga nj nh cl f pl rtaf `nj tl gn uj
f atnr`ah nj prnsnj c`a gn uj caf pl f aoj ét`cl .

Y rl p`ngagns térf `cas; easaga nj ha rnacc`ój gn uj f atnr`ah nj
guraj tn caf e`l s gn tnfpnratura.

Y rl p`ngagns ópt`cas; easagas nj nh cl f pl rtaf `nj tl gn hl s
f atnr`ahns nj prnsnj c`a gn ljgas huf `j l sas (huz).
Nh lejnt`vl gn nstn `jblrfn sn nj bl cara nj gnb`j `c`ój y gnscr`pc`ój gn has
prl p`ngagns nhéctr`cas gn uj f atnr`ah nj gnpnj gnj c`a gn s` éstn ns
cnráf `cl , f ntáh`cl l pl híf nrl . Gn ha f `sf a f aj nra, sn nj bl cara nj ha
nvahuac`ój gn
caga prlp`ngag para rncl j l cnr has aph`cac`l j ns nj ha `j onj `nría.
Yr`j c`pahf nj tn nj tl j cns nj cuatrl prl p`ngagns nhéctr`cas f ás
`f pl rtaj tns; cl j guct`v`gag y g`
nhnctr`c`gag4 supnrcl j guct`v`gag4 y, pl har`zac`ój y p`nzl nhnctr`c`gag.
Ns `f pl rtaj tn nstaehncnr nj tl j cns a part`r gn hl s trns t`pl s f ás
rnbnrnj c`ahns gn f atnr`ahns chas`b`cagl s gn acunrgl cl j su
cl f pl rtaf `nj tl nhéctr`cl s; cl j guctl rns, snf`cljguctlrns y g`nhéctr`cl s4 hl s
cuahns pl gnf l s aj ah`zar gn acunrgl cl j has prl p`ngagns aj tns
f nj c`l j agas y v`j cuharhl s cl j ha chas`b`cac`ój gn acunrgl cl j su nstructura
cr`stah`j a; f ntáh`cl s, cnráf `cl s y pl híf nrl s.
Nj tl j cns a cl j t`j uac`ój sn nxph`ca ernvnf nj tn tah chas`b`cac`ój gn hl s
f atnr`ahns;

C L J G^ C WL UNS ; S l j aqunhhl s cl j oraj j ûf nrl gn nhnctrl j ns nj ha


Eaj ga gn Cl j gucc`ój , ns gnc`r, cl j oraj bac`h`gag para cl j guc`r ha
nhnctr`c`gag (oraj cl j guct`v`gag). Wl gl s hl s fntahns s l j cl j guctl rns,
uj l s f njl rns qun l trl s.

S NF @C L J G^ C WL UNS ; S l j f atnr`ahns pl cl cl j guctl rns, pnrl sus


nhnctrl j ns pungnj sahtar bác`hf nj tn gn ha Eaj ga gn Rahnj c`a a ha
gn Cl j gucc`ój , s` sn hns cl f uj `ca nj nroía nxtnr`l r. Ahouj l s
njnf phl s sl j ; nh S `h`c`l , nh Onrf aj `l , nh Arsnj `url gn Oah`l 4
pr`j c`pahf nj tn cnráf `cl s.

A@S HAJ WNS L G@NHNC WU@C L S ; S l j aqunhhl s cuyl s


nhnctrl j ns nstáj bunrtnf nj tn h`oagl s ah j ûchnl y, pl r taj tl , s l j
`j capacns gn gnsphazarsn pl r nh `j tnr`l r y, cl j sncunj tnf nj tn,
cl j guc`r. Eunj l s a`shaj tns sl j , pl r njnf phl ; ha f `ca, ha pl rcnhaj a,
nh pl h`éstnr4 nj hl qun `j tnoraj uj a oraj caj t`gag gn f atnr`ahns
cnráf `cl s y f atnr`ahns pl híf nrl s.

GNSAUULHHL
CL F YL UWAF @NJ WL NHNCWU@CL P CL J G^ CW@R@GAG
gnscr`enj taf e`éj su cl f pl rtaf `nj tl g`nhéctr`cl , qun ns prl p`l gn hl s
f atnr`ahns qun `f p`gnj nh bhujl gn cl rr`nj tn nhéctr`ca y j l sl hl aqunhhl s
qun prl pl rc`l j aj a`shaf `nj tl . Hl s nhnctrl j ns sl j aqunhhl s qun pl rtaj ha
caroa nhéctr`ca (pl r gnb`c`nj c`a l nxcnsl gn nstl s) n `j tnrv`nj nj nj tl gl t`pl
gn f atnr`ah sna nstn cl j guctl r, snf `cl j guctl r l a`shaj tn. Nj hl s cl f punstl s
`ój `cl s, s`j nf earol , sl j hl s `l j ns qu`nj ns traj spl rtaj ha f ayl r partn gn ha
caroa. Ag`c`l j ah a nstl ha bac`h`gag gn hl s pl rtagl rns (nhnctrl j ns l `l j ns)
gnpnj gn gn hl s nj hacns atóf `cl s, has g`shl cac`l j ns a j `vnh cr`stah`j l , ns
gnc`r, gn su f `crl nstructura, y gn has vnhl c`gagns gn g`bus`ój (cl f punstl s
`ój `cl s). Y ara nstl ns j ncnsar`l aj tns nspnc`b`car qun nh cl f pl rtaf `nj tl
nhéctr`cl gn cuahqu`nr f atnr`ah, nh cuah sn gnr`va a part`r gn prl p`ngagns
cl f l ha cl j guct`v`gag nhéctr`ca. Y l r nsl ha cl j guct`v`gag nhéctr`ca aearca uj
oraj raj ol gnpnj g`nj tn gnh t`pl gn f atnr`ah. Hl s nhnctrl j ns sl j
prnc`saf nj tn hl s pl rtagl rns gn ha caroa nj hl s f atnr`ahns cl j guctl rns
(cl f l hl s f ntahns), snf `cl j guctl rns y f ucml s a`shaj tns, pl r nhhl ah
l esnrvar ha taeha s`ou`nj tn pl gnf l s l esnrvar qun gnpnj g`nj gl gn su t`pl y
nstructura nhnctrój`ca ha cl j guct`v`gag ns ahta l eaja.
CL F YL UWAF @NJ WL NHNCWUL J @CL GNE@GL A J @RNHNS GN
NJNUOÍA
Hl s nhnctrl j ns nj hl s f ntahns sn mahhaj nj uj a g`spl s`c`ój cuáj t`ca nj ha
qun hl s j `vnhns gn eaja nj nroía g`spl j `ehns para hl s nhnctrl j ns sn mahhaj
cas` cl f phntaf nj tn l cupagl s, a nstn cljcnptl sn hl cl j l cn cl f l "tnlría gn
eaj ga". Nj nsta tnl ría sn g`cn qun hl s orupls gn nhnctrl j ns rns`gnj nj
eaj gas, qun cl j st`tuynj cljjujtls gn l re`tahns. Caga eaj ga t`nj n uj f aronj gn
vahlrns gn nj nroía, hl s cuahns pl snnj nhnctrl j ns, pnrl nj gnbnctl (pl cl s).
Nj nh casl gn hl s f ntahns, ns nh pasl gn nhnctrl j ns (nhnctrl j ns h`erns) a
nstas eaj gas cl j gnbnctl gn nhnctrl j ns hl qun gata sus nhnvagas
cl j guct`v`gagns taj tl térf `cas cl f l
nhéctr`cas.
Ag`c`l j ahf nj tn, g`cma eaj ga sn cl j bl rf a gn eaj gas f nj l rns; eaj ga gn
vahnj c`a y eaj ga gn cl j gucc`ój . Ha eaj ga gn vahnj c`a ns uj j `vnh gn
nj nroía nj nh qun sn rnah`zaj has cl f e`j ac`l j ns quíf `cas. Hl s nhnctrl j ns
s`tuagl s nj nhha pungnj traj sbnr`rsn gn uj átlfl a l trl , bl rf aj gl `l j ns qun sn
atranráj gne`gl a su g`bnrnj tn caroa, l snráj cl f part`gl s pl r var`l s átl f l s,
bl rf aj gl f l hécuhas.
Ha eaj ga gn cl j gucc`ój ns uj j `vnh gn nj nroía nj nh cuah hl s nhnctrl j ns
nstáj aûj f ás gnsh`oagl s gnh j ûchnl , gn tah bl rf a qun, nj c`nrtl f l gl ,
tl gl s hl s nhnctrl j ns (pnrtnj nc`nj tns a nsa eaj ga) nstáj cl f part`gl s pl r
tl gl s hl s átl f l s gnh sóh`gl , y pungnj gnsphazarsn pl r nstn bl rf aj gl uj a
j uen nhnctrój `ca. C uaj gl uj nhnctrój
nhéctr`caf nj tn, pl r tnf pnratura, huz, ntc. pungn (ah oaj ar nj nroía) sahtar a
ha eaj ga gn cl j gucc`ój , qungaj gl nj s`tuac`ój gn plgnr gnsphazarsn pl r nh
sóh`gl .
Nj trn af eas eaj gas nx`stn uj a rno`ój gn vahl rns gn nj nroía qun j l pungnj
snr agqu`r`gl s pl r hl s nhnctrl j ns. Nsta rno`ój gn vahl rns prl m`e`gl s sn
gnj l f `j a nj nroía oap ns gnc`r erncma gn nj nroía.

CL J G^ CW@R@GAG NJ HLS F NWAHNS


WNF YNUAW^ UA P NSWU^CW^UA; YAUAF NWUL S Q^N ABNCWAJ
HA CL J G^ CW@R@GAG
Cl f l sn nspnc`b`có aj tnr`l rf nj tn, ha cl j guct`v`gag gn uj f atnr`ah sn vn
abnctagl pl r su nstructura gn eaj gas gn nj nroía a j `vnh atóf `cl . S`j
nf earol , ha cl j guct`v`gag ns abnctaga taf e`éj pl r nh cafe`l gn ha nj nroía
c`j ét`ca gn hl s átl f l s l f l hécuhas gne`gl ah af ph`l `j crnf nj tl l
g`sf `j uc`ój gn tnf pnratura.
Gn `ouah f aj nra sn abncta ha cl j guct`v`gag pl r nbnctl gnh caf e`l l t`pl
gn su nstructura gne`gl a has `f pnrbncc`l j ns a j `vnh cr`stah`j l gn ha
f `sf a.
Nj nh casl gn hl s f ntahns cuaj gl sn `j crnf nj ta eastaj tn ha tnf pnratura gn
nstn, ha nj nroía térf `ca macn qun hl s átl f l s v`ernj f ucml f ás,
`j crnf nj taj gl su nj nroía `j tnrj a (nj nroía c`j ét`ca gn hl s átl f l s). Pa cl j
nstl , ha f l v`h`gag gn hl s
nhnctrl j ns ah `ouah qun nh rncl rr`gl h`ern f ng`l (g`staj c`a prl f ng`l
nj trn cl h`s`l j ns) sn rngucn, j l así auf nj ta ha rns`st`v`gag gnh f ntah. Ha
rns`st`v`gag
nj bujc`ój gn ha tnf pnratura pl gría nst`f arsn pl r f ng`l gn ha s`ou`nj tn
ncuac`ój ;

Gl j gn sn l esnrva uj a rnhac`ój nj trn ha rns`st`v`gag gne`gl a ha v`erac`ój


térf `ca pl r nbnctl gn ha j unva tnf pnratura y ha rns`st`v`gag a tnf pnratura
af e`nj tn, ha cuah sn vn abnctaga pl r nh caf e`l gn tnf pnratura y nh
clnb`c`njtn térf `cl gn ha rns `s t`v`g ag .
Yl r l trl hagl , ah nx`st`r gnbnctl s rnt`cuharns, ns gnc`r `f pnrbncc`l j ns gn
ha rng cr`stah`j a, hl s nhnctrl j ns sn g`spnrsaj , gn nstn f l gl ha f l v`h`gag
gn nhhl s g`sf `j uyn y cl j nhhl ha cl j guct`v`gag.
Cl f l sn l esnrvaría nj ha b`oura aj tnr`l r, nj nh casl gn uj cr`stah pnrbnctl
(a), nh nhnctrój j l t`nj n f ayl r prl ehnf a para pl gnr pasar a través gn ha rng
gn átl f l s.

Cl j trar`l a nstl , ah auf nj tarhn ha tnf pnratura a uj f atnr`ah (e), hl s


nhnctrl j ns auf nj taj sus v`erac`l j ns pl r hl qun ha bac`h`gag gnh nhnctrój gn
pl gnr gnsphazarsn
pl r ha rng ns f ucml f nj l r. Ag`c`l j ah a nstl , s` ha rng tuv`nrn `f pnrbncc`l j ns
cl f l átl f l s sust`tuc`l j ahns (c) (onj nrahf nj tn nj f ntahns `f purl s), nh
nhnctrój ns
g`spnrsagl causaj gl uj a g`b`cuhtag nj ha f l v`h`zac`ój a través gn ha f `sf a.
NBNCWL GNH YUL CNS AF @NJ WL P GNH NJ G^ UNC@F @NJ WL
NJ ^ J F AWNU@AH F NWÁH@CL
Yl r hl onj nrah, uj f atnr`ah f ntáh`cl , ns prl cnsagl l nj gurnc`gl , aj tns
gn snr nf phnagl l usagl para ahouj a aph`cac`ój técj `ca. Nstas práct`cas
abnctaj gn

fnj agj unrnracs`fg`n`stj `jtltapsl ar shal shupcr`lój `p nsóhag

`gansahnahéocrntro`caarstagntj lujátfl fatlnr`s ashu. sNtj`tunch`lc a s laj


hnsgnchl f l
`j tnrst`c`ahns sn pungn auf nj tar ha rns`stnjc`a fncáj`ca. J l así, ah
`j crnf nj tar ha caj t`gag gn cl f pl j nj tn ahnj té nj uj f atnr`ah, ha
cl j guct`v`gag sn vn g`sf `j u`ga. Sn pungn gar uj a ernvn nxph`cac`ój a part`r gn
ha s`ou`nj tn b`oura.
Ah `j trl guc`r gnbnctl s puj tuahns gn t`pl sust`tuc`l j ah, `j tnrst`c`ah, l
vacaj tns onj nraf l s nh nj gurnc`f `nj tl pl r sl huc`ój sóh`ga. S`j nf earol ,
nstl s gnbnctl s puj tuahns taf e`éj ahtnraj ha rng. Ns así cl f l hl s átl f l s
(sust`tuc`l j ahns n
`j tnrst`c`ahns), prl gucnj uj a gnsv`ac`ój nj nh flv`f`njtl gnh nhnctrój
mac`nj gl qun nh f atnr`ah g`sf `j uya su cl j guct`v`gag.
Ag`c`l j ahf nj tn, uj f ntah pungn snr nj gurnc`gl pl r nj vnjnc`f `nj tl y/l pl r
g`spnrs`ój (cl f pl j nj tns ahnagl s s l j sl hutl s prnc`p`tagl s). Nj nstl s
trataf `nj tl s para nj gurncnr uj f ntah, ha cl j guct`v`gag ns rnguc`ga aûj f ás.
Nstl sn gnen a qun ha g`staj c`a nj trn hl s prnc`p`tagl s ns f ás haroa qun nj trn
gnbnctl s puj tuahns causagl s pl r sl huc`ój sóh`ga.
Gn `ouah f aj nra, nh nj gurnc`f `nj tl pl r gnbl rf ac`ój (l pl r traeajl nj bríl )
pnrjug`caga nj sncc`l j ns nj has cuahns hl s oraj l s sn mayaj
cl f pr`f `gl s y tnj s`l j agl s.

CL J G^ CC@ÓJ NJ YLHÍFNULS

Hl s pl híf nrl s t`nj nj uj a nstructura gn eaj ga cl j uj a oraj erncma gn


cuah `j g`ca qun su cl j guct`v`gag nhéctr`ca ns e`nj eaja. Nstl sn gnen a qun
nj nroía, hl
hl s nhnctrl j ns gn vahnj c`a nj nstl s tupl s gn f atnr`ahns tl f aj partn nj
nj hacns cl vahnj tns. Hl s pl híf nrl s pl r nhhl sn ut`h`zaj nj aph`cac`l j ns
nj hl s cuahns sn rnqu`nrnj a`shaf `nj tl nhéctr`cl para nv`tar cl rtl c`rcu`tl s
y gnscaroas. Hl s pl híf nrl s nj pl cas pahaeras cl j s`stnj nj uj eunj
f atnr`ah g`nhéctr`cl . J l l estaj tn, gne`gl a ha eaja cl j guct`v`gag, nj
f ucml s casl s sunhnj acuf uhar nhnctr`c`gag nstát`ca y crnaj caf pl s
nhnctrl nstát`cl s qun prl gucnj gañl s a hl s f atnr`ahns qun aíshaj gne`gl a
has pnqunñas gnscaroas cl j trar`as qun hhnoaj a causar.

Ha rns`st`v`gag nj uj pl híf nrl pungn rnguc`rsn aornoaj gl cl f punstl s


`ój `cl s. Nstl sn gnen a qun hl s `l j ns pungnj v`ajar h`ernf nj tn pl r ha
supnrb`c`n gnh
pl híf nrl atraynj gl partícuhas gn aoua (muf ngag) y g`s`paj gl así ha nstát`ca.
L tra bl rf a gn g`sf `j u`r ha rns`st`v`gag gn uj pl híf nrl ns pl r f ng`l gn ha
ag`c`ój gn partícuhas gn orab`tl u l trl f atnr`ah gn f ayl r cl j guct`v`gag. Y l r
l cas`l j ns,
ag`t`vl s gn nstn t`pl pungnj snr b`eras cl j guctl ras pl r f ng`l gn uj prlcnsl
l gl pagl qun cl j s`stn nj aornoar gn f aj nra `j tnj c`l j ah uj pnqunñl
j ûf nrl gn
átl f l s gn `f purnza nj nh f atnr`ah. C uaj gl l currn nstl sn auf nj ta ha
cl j guct`v`gag gn hl s pl híf nrl s cl j v`rt`éj gl hl s nj snf `cl j guctl rns
gnj l f `j agl s extríns ecos . Hl qun l currn ns qun hl s nhnctrl j ns pungnj así
sahtar
h`ernf nj tn gn uj átl f l a l trl a hl harol gn ha cagnj a (gn carel j l s, prl p`as
gn hl s pl híf nrl s), `j crnf nj taj gl gn tah f aj nra ha cl j guct`v`gag hl
sub`c`nj tn.
Nspncíb`caf nj tn nj tl j cns, uj snf `cl j guctl r nxtríj sncl , ns uj f atnr`ah
a`shaj tn a h cuah sn hn aornoa `j tnj c`l j ahf nj tn (f ng`aj tn gl pagl ) uj a
pnqunña caj t`gag gn átl f l s gn `f purnza. Ha cl j guct`v`gag gn g`cml cl j guctl
gnpnj gnrá nj tl j cns gn
ha cl j cnj trac`ój gn `f purnza (l gl paj tn) qun tnj oa nh f atnr`ah, nj nstn
casl pl híf nrl . Njnf phl gn nstl s f atnr`ahns sl j hl s pl híf nrl s gn
acntah y ha pl h`btahl c`aj `j a.
L J G^ CW@R@GAG NJ HLS CNUÁF @CL S; YUL Y@NGAGNS
G@NHÉCWU@CAS
f atnr`ahns cnráf `cl s j l s l j cl j guctl rns gn caroas f óv`hns, pl r hl qun j l
s l j cl j guctl rns gn nhnctr`c`gag. Cuaj gl s l j cl f e`j agl s cl j bunrza,
pnrf `tn usarhl s nj ha onj nrac`ój gn nj nroía y traj sf `s`ój . Yl r njnf phl , has
híj nas gn ahta tnj s`ój s l j onj nrahf nj tn sl stnj `gas pl r tl rrns gn
traj sf `s`ój qun cl j t`nj nj g`scl s gn pl rcnhaj a, hl s cuahns s l j hl
sub`c`nj tnf nj tn a`shaj tn cl f l para rns`st`r rayl s y t`nj nj ha rns`stnj c`a fncáj
`ca aprl p`aga cl f l para sl stnj nr hl s caehns.
J l así uj a suecatnol ría gnh cl f pl rtaf `nj tl nhéctr`cl a`shaj tn gn hl s
cnráf `cl s ha prl p`ngag g`nhéctr`ca. ^ j eunj f atnr`ah g`nhéctr`cl ns aqunh
qun ns capaz gn f aj tnj nr nh cafpl faojét`cl a través gn éh y s`j `j guc`r pérg`ga
gn nj nroía. Hl s f atnr`ahns cnráf `cl s ns usaga para ha pérg`ga prl orns`va gn
g` nhnctr`c`gag gn ahta brncunj c`a, usaga nj aph`cac`l j ns cl f l f`crl ljgas y rag
`l traj sf `sl rns. A part`r gn nstl , hl s f atnr`ahns g`nhéctr`cl s l a`shaj tns sn
nf phnaj nj
hl s cljgnjsaglrns para snparar bís`caf nj tn sus phacas y para `j crnf nj tar su
capac`gag ah g`sf `j u`r nh caf pl nhéctr`cl y pl r taj tl , ha g`bnrnj c`a gn
pl tnj c`ah nj trn has f `sf as.

Cl f l `jblrfac`ój ag`c`l j ah, ha cl j staj tn g`nhéctr`ca ns ha prl p`ngag qun


gnscr`en nh cl f pl rtaf `nj tl gn uj g`nhéctr`cl nj uj caf pl nhéctr`cl y
pnrf `tn nxph`car, taj tl nh auf nj tl gn ha capac`gag gn uj cl j gnj sagl r
cl f l nh íj g`cn gn
rnbracc`ój gn uj f atnr`ah traj sparnj tn. Nj taj tl ha cl j staj tn sn easa nj
uj a
rnhac`ój cl j ha pnrf `t`v`gag gnh f atnr`ah y ha gnh vacíl ,
gnj l f `j áj gl sn pnrf `t`v`gag rnhat`va;

Nj gl j gn ha pnrf `t`v`gag gnh nspac`l ns .


WNL U@A GN S ^ YNUCL J G^ CW@R@GAG; F AWNU@AHNS
F NWÁH@CL S P CNUÁF @CL S
Ah rnguc`r pauhat`j af nj tn ha tnf pnratura gn uj f atnr`ah cnrca gnh cnrl
aesl hutl , has v`erac`l j ns nj trn hl s átl f l s g`sf `j uynj oraguahf nj tn masta
snr uj vahlr j uhl . A part`r gn nsta ab`rf ac`ój , sn pungn cl j crntar ha tnl ría gn
hl s f atnr`ahns supnrcl j guctl rns. Nsta nstaehncn qun cuaj gl c`nrtl s cr`stahns
s l j hhnvagl s a

tfnfatnpnr`arah tsunravsunhuq vnntj`nujhagnj ng,

ahnscntarlf aaej snl rhauthla, chal rrrn`nsj`stnt`vp`guangnnhbéhuc`trr`hc`earngfn

aq u n h
f atnr`ah (s`j cl h`s`l j ns y nj z`ozao). Auj cuaj gl j l ns bact`ehn rnguc`r ha
tnf pnratura masta nh cnrl aesl hutl , c`nrtl s f atnr`ahns (pl r hl onj nrah
snf `cl j guctl rns n `j chusl f atnr`ahns `f purl s) prnsnj taj tah
cl f pl rtaf `nj tl a vahl rns pl r nj c`f a gn g`cml vahl r. Nj ha s`ou`nj tn
b`oura pl gnf l s l esnrvar cuah snría nh cl f pl rtaf `nj tl gn ha rns`stnj c`a
gn uj f atnr`ah nj buj c`ój gn ha tnf pnratura.
Yara vnr nh oráb`cl snhncc`l j n ha l pc`ój "Gnscaroar" gnh f nj û
supnr`l r Nj nh casl gn ha curva A, l curr`ría s` ha rns`stnj c`a
nhéctr`ca sn gnen
cl f phntaf nj tn a ha g`spnrs`ój qun hl s nhnctrl j ns subr`ríaj pl r has
v`erac`l j ns gn ha rng atóf `ca. Ha curva E pug`nra l curr`r s` has g`spnrs`l j ns gn
hl s nhnctrl j ns pl r has `f purnzas qun nstuv`nraj prnsnj tns bunsnj gn
f aoj `tug f ayl r a hl cl f ûj . Ha
curva C sn prl guc`ría s` hl s nhnctrl j ns gn ha eaj ga gn cl j gucc`ój
g`sf `j uynraj ráp`gaf nj tn ah g`sf `j u`r ha tnf pnratura.
S`j nf earol , nh caf e`l gn cl j gucc`ój a supnrcl j gucc`ój sn hhnva a cael ,

nûjhn`c atrl jf nnj stnt`ncua j gnj ul j nha ff `satfnr`a anhjanhcroaíjaz anp


urlj aujtnfs pp`nnr(anthuírfa pcnríttu`caaj Wocu,haar h`aj tcruíujashnhlc sls gn uj a

partícuha) l punstl qun ah cl f e`j arsn bl rf aj parns. Gn nsta f aj nra, cuaj gl


ha brncunj c`a gn has v`erac`l j ns gn hl s átl f l s gnj trl gn ha rng y ha
brncunj c`a gn hl s parns gn nhnctrl j ns hl ora hhnoar a uj f l v`f `nj tl
arf ój `cl , l currn ha cl j guct`v`gag.
F AWNU@AHNS F NWÁH@CL S S ^ YNUCL J G^ CWL UNS
Nj ahouj l s f ntahns aparncn uj nbnctl gn supnrcl j guct`v`gag cuaj gl sl j
nj br`agl s a f uy eaja tnf pnratura. S u rns`stnj c`a gnsaparncn pl r gneajl gn
uj a tnf pnratura crít`ca qun ns nspncíb`ca para caga f atnr`ah. C `nrtl s
f ntahns4 nspnc`ahf nj tn aqunhhl s qun t`nj nj eajas tnf pnraturas gn bus`ój y
sl j f ncáj `caf nj tn suavns y gn bác`h l etnj c`ój nj uj ahtl oragl gn purnza y
h`erns gn nsbunrzl s f ncáj `cl s `j tnrj l s l rns`guahns, y así nxm`enj
snf njaj zas nj su cl f pl rtaf `nj tl nj nh nstagl supnrcl j guctl r. Nstl s
f atnr`ahns supnrcl j guctl rns rnc`enj nh j l f ern gn supnrcl j guctl rns W`pl
@. Nj caf e`l , nh cl f pl rtaf `nj tl gn f ucmas ahnac`ljns y gn ahouj l s gn hl s
f ntahns `f purl s ns cl f phnjl n `j g`v`guah, part`cuharf nj tn cl j rnspnctl a
ha bl rf a cóf l rnsuhtaj abnctagl s nj
nh nstagl supnrcl j guctl r nj prnsnj c`a gn uj caf pl nhéctr`cl l f aoj ét`cl .
Nstl s supnrcl j guctl rns sn gnj l f `j aj supnrcl j guctl rns W`pl @ @.
Nx`stnj supnrcl j guctl rns cnráf `cl s hl s cuahns s l j f atnr`ahns cl f ûj f nj tn
gnj l f `j agl s cl f l pnrl vsd`tas. Has pnrl vsd`tas s l j óx`gl s f ntáh`cl s qun
nxm`enj uj a razój nstnqu`l f étr`ca gn 3 átl f l s gn lx`onjl pl r caga 5 átl f l s
gn f ntah4 s l j taf e`éj típ`caf nj tn fnzchas gn f ucml s g`bnrnj tns f ntahns.
Yl r njnf phl , uj casl ns nh supnrcl j guctl r P1Ea5Cu3L7, nj nh cuah hl s
f ntahns prnsnj tns s l j nh @tr`l , Ear`l y Clern. Has pnrl vsd`tas cl f l
f atnr`ah cnráf `cl , cl f partnj f ucmas prl p`ngagns cl j l trl s cnráf `cl s
YL HAU@[ AC@ÓJ P Y@N[ L NHNCWU@C@GAG;
F NWAHNS S NF @C L J G^ C WL UNS P C NUÁF @C L S
Ns `f pl rtaj tn nxph`car qun cuaj gl uj l aph`ca uj caf pl f aoj ét`cl a uj
f ntah snf `cl j guctl r l uj cnráf `cl , sn onj nra ha bl rf ac`ój y nh
f l v`f `nj tl gn g`pl hl s cl j tnj `gl s nj uj f atnr`ah. Nstl s g`pl hl s s l j
átl f l s l orupl s gn átl f l s qun t`nj nj caroa gnsnqu`h`eraga, j l así nj nh
casl a gn ha aph`cac`ój gn uj caf pl nhéctr`cl g`cml s g`pl hl s sn ah`j naj
causaj gl uj a pl har`zac`ój . Ha pl har`zac`ój

l cjunrornatc`vulajqguln unjh hhaaggll lgpnunnssttnl ,ántlsf glncl `r,f slnhéccrnahu

aj sgn`pmlahcl ns hg`onner`agfl snahtj ncaf f ápsl pl s`t`vl nhéctr`cl . Nx`stnj cuatrl

f ncaj `sf l s gn pl har`zac`ój ;



Y l har`zac`ój nhnctrój `ca; C l j s`stn nj ha cl j cnj trac`ój gn hl s
nhnctrl j ns nj nh hagl gnh j ûchnl f ás cnrcaj l ah nxtrnf l pl s`t`vl gnh
caf pl . Nstl prl gucn uj a g`stl rs`ój gnh arrnohl nhnctrój `cl , y así nh
átl f l actûa cl f l uj g`pl hl tnf pl rah `j guc`gl . Nstn nbnctl , qun
l currn nj tl gl s hl s f atnr`ahns ns pnqunñl y tnf pl rah.

Y l har`zac`ój `ój `ca; Hl s nj hacns `ój `cl s t`nj gnj a gnbl rf arsn
nhást`caf nj tn cuaj gl sn cl hl caj nj uj caf pl nhéctr`cl gne`gl a has
bunrzas qun actûaj sl ern hl s átl f l s a f ás gn has gn nj hacns. Nj
cl j sncunj c`a, ha caroa sn rng`str`euyn gnj trl gnh f atnr`ah
f `crl scóp`caf nj tn. Hl s cat`l j ns y aj `l j ns sn acnrcaj l sn ahnjaj
gnpnj g`nj gl gn ha g`rncc`ój gn caf pl causaj gl pl har`zac`ój y
hhnoaj gl a f l g`b`car has g`f nj s`l j ns onj nrahns gnh f atnr`ah.

Y l har`zac`ój f l hncuhar; Ahouj l s f atnr`ahns cl j t`nj nj g`pl hl s
j aturahns, gn f l gl qun cuaj gl sn hns aph`ca uj caf pl o`raj , masta
ah`j narsn cl j éh. J l l estaj tn, nx`stnj ahouj l s f atnr`ahns cl f l ns
nh casl gnh t`taj atl gn ear`l , hl s g`pl hl s sn f aj t`nj nj ah`j nagl s a
pnsar gn maenrsn nh`f `j agl ha
Aj tnr`l rf nj tn, ah nj uj c`ar ha pl har`zac`ój `ój `ca, sn f nj c`l j a ha
pl s`e`h`gag gn qun mue`nra f l g`b`cac`ój gn has g`f nj s`l j ns gnh f atnr`ah.
Nstn nbnctl sn cl j l cn cl f l nhnctrl str`cc`ój , agnf ás gn garsn pl r caf e`l s
nj ha hl j o`tug gn hl s nj hacns nj trn `l j ns, pungn snr rnsuhtagl gn ha
actuac`ój gn hl s átl f l s cl f l partícuhas nj bl rf a l vah nj vnz gn nsbér`ca l
pl r g`stl rs`ój gne`ga a ha l r`nj tac`ój gn hl s g`pl hl s pnrf aj nj tns gn uj
f atnr`ah. S`j nf earol , nx`stnj f atnr`ahns qun f unstraj uj a prl p`ngag
ag`c`l j ah, tahns qun cuaj gl sn hns `f pl j n uj caf e`l g`f nj s`l j ah, l currn
pl har`zac`ój , hl qun crna uj vl htajn l uj caf pl . Hl s f atnr`ahns qun
prnsnj taj nstn cl f pl rtaf `nj tl s l j p`nzl nhéctr`cl s. Cuaj gl sn nj cunj traj
nj trn capas gnh f atnr`ah cl j guctl r, hl s f atnr`ahns g`nhéctr`cl s qun sn
pl har`zaj s l j capacns gn ahf acnj ar caroas, nsta prl p`ngag sn gnscr`en
f ng`aj tn
gl s cl j staj tns; cl j staj tn g`nhéctr`ca (rnhac`ój gn ha pnrf `s`v`gag gnh
f atnr`ah cl j ha pnrf `s`v`gag nj nh vacíl ) y ha rns`stnj c`a g`nhéctr`ca
(caf pl g`nhéctr`cl f áx`f l qun pungn f aj tnj nr uj f atnr`ah nj trn
cl j guctl rns).
nhéctr`cl sn pungn nxph`car nj buj c`ój gn uj a ah`j nac`ój rns`guah gn
pnrf aj nj tns. Nstl sucngn ah tl f ar uj cr`stah cuyl s g`pl hl s sn nj cunj traj
g`plprnsnj
Ha hl s
l r`nj tagl sc`a
gngn
bl pl
rf har`zac`ój nj gnujblf rfatnr`ah
a ahnatl r`a, a qun gnspués
j l may plgnhar`zac`ój
qun sn rnt`ra nh ah
j nta4
caf pl uj caf pl , hl s g`pl hl s cl f `nj zaj a ah`j narsn cl j g`cml caf pl .
aph`car
Yara b`j ah`zar, nh caf pl ah`j na tl gl s hl s g`pl hl s y sn l et`nj n ha
pl har`zac`ój f áx`f a l gn saturac`ój 4 cuaj gl pl stnr`l rf nj tn sn rnt`ra nh
caf pl , qunga uj a pl har`zac`ój rnf aj nj tn, gne`ga ah acl phaf `nj tl gn
g`pl hl s y nh f atnr`ah ma qungagl pnrf aj nj tnf nj tn pl har`zagl . Nj nh casl
gn hl s f atnr`ahns f ntáh`cl s bérr`cl s, qun rnt`nj nj uj a pl har`zac`ój j nta,
uj a vnz rnt`ragl nh caf pl sn cl j l cnj cl f l bnrrl nhéctr`cl s.

Yara qun nh f atnr`ah g`nhéctr`cl ahf acnj n nj nroía, sn gnen `f png`r qun hl s
pl rtagl rns gn caroa cl f l `l j ns y nhnctrl j ns sn f unvaj gn uj cl j guctl r a
l trl a
través gn éh, nj cl j sncunj c`a, hl s f atnr`ahns g`nhéctr`cl s t`nj nj s`nf prn
uj a ahta rns`st`v`gag nhéctr`ca. F atnr`ahns ut`h`zagl s para a`shar nh caf pl
nhéctr`cl gnenj pl snnr ahta rns`st`v`gag nhéctr`ca, ahta rns`stnj c`a g`nhéctr`ca
y uj eajl bactl r gn pérg`ga. S`j nf earol , uj a cl j staj tn g`nhéctr`ca ahta j l ns
j ncnsar`a n `j chusl pungn hhnoar a snr `j gnsnaehn. ^ j a cl j staj tn g`nhéctr`ca
pnqunña `f p`gn ha pl har`zac`ój , pl r hl qun j l sn ahf acnj a caroa
hl cahf nj tn nj nh a`shaj tn. Nstl qu`nrn gnc`r qun ûj `caf nj tn hl s f atnr`ahns
pl cl cl j guctl rns n `j chus`vn a`shaj tns, s l j capacns gn pl har`zarsn cl j
bac`h`gag.
Y @N[ L NHNC WU@C @GAG Y UL Y @NGAG NHÉ C WU@C A GN HL S
C NUÁF @C L S
Cl f l sn pugl rnsahtar cl j aj tnr`l r`gag, uj f atnr`ah p`nzl nhéctr`cl funstra
ha prl p`ngag, tahns qun cuaj gl sn hns `f pl j n uj caf e`l g`f nj s`l j ah
l currn pl har`zac`ój crnaj gl uj vl htajn l uj caf pl nhéctr`cl . Ha
p`nzl nhnctr`c`gag ns ha gnbl rf `gag qun sn prl gucn ûj `caf nj tn nj
f atnr`ahns cnráf `cl s ah `j c`g`r sl ern nhhl s uj a clrr`njtn ahtnrja gn ahta
brncunj c`a, prl guc`nj gl uj a g`hatac`ój y cl j tracc`ój qun l r`o`j a
v`erac`l j ns f ncáj `cas, cl f pl rtáj gl sn así nh f atnr`ah cl f l uj nf `sl r
sl j l rl . Nj bl rf a rnsuf `ga sn pungn gnc`r qun hl s f atnr`ahns
p`nzl nhéctr`cl s traj sbl rf aj ha nj nroía f ncáj `ca (l nj nroía sl j l ra) nj
nj nroía nhéctr`ca (nbnctl p`nzl nhéctr`cl g`rnctl ), y así hl qun l currn ns qun
ah sl f ntnr nh f atnr`ah a ha acc`ój f ncáj `ca gn ha cl f prns`ój l tracc`ój ,
has caroas gn
ha fatnr`a sn snparaj y nstl ga huoar a uj a pl har`zac`ój gn ha caroa4 l pungl
l curr`r hl l punstl (nbnctl p`nzl nhéctr`cl `j vnrsl ). Nsta pl har`zac`ój ns ha
causaj tn gn qun sahtnj has cm`spas.
Yara qun ha f atnr`a prnsnj tn ha prl p`ngag gn ha p`nzl nhnctr`c`gag gnen
taj tl qun tnj oaj
cr`stah`zar uj njn pl jhar.
l tnjHloaj
s oasns,
trlhlqu`nrn
s híqu`gl
ntrías qun
y(qun
hl splsóh`gl s
s`f ntría j l nj s`stnfas
pl snnj qun
p`nzl nhnctr`c`gag, cnj
nstl gn s`f gnc`r sn vasnaj
a vnr f ás
f ntáh`cl s cl j
g`s`f ntría) ha
acnj tuaga y plp`nzl
r hl nhnctr`c`gag nj f atnr`ahns j l s`f étr`cl s cl f l hl s
cnráf `cl s. S` sn njnrcn uj a prns`ój nj hl s nxtrnf l s gnh njn pl har, sn prl gucn
pl har`zac`ój ; uj bhujl gn nhnctrl j ns va mac`a uj nxtrnf l y prl gucn nj éh
uj a caroa j noat`va, f `nj tras qun nj nh nxtrnf l l punstl sn `j gucn uj a caroa
pl s`t`va.
Nh ahtl vl htajn l etnj `gl , qun ns j ncnsar`l para qun ha cm`spa sahoa, ns f ayl r
s` sn ut`h`zaj háf `j as gn cr`stah (u l trl cnráf `cl ) nstrncmas y gn oraj
supnrb`c`n. Has háf `j as nstrncmas sn cl rtaj gn f aj nra qun nh njn pl har crucn
pnrpnj g`cuharf nj tn a g`cmas caras.
Ha cl rr`nj tn onj nraga ns prl pl rc`l j ah ah árna gn ha phaca y a ha rap`gnz gn
ha var`ac`ój gn ha prns`ój aph`caga pnrpnj g`cuharf nj tn a ha supnrb`c`n gn
ha phaca. Nh
f ás cl j l c`gl gn hl s f atnr`ahns p`nzl nhéctr`cl s ns nh cuarzl y hl s f ás
nb`cacns s l j hl s t`taj atl s. Cl f l nj nstl s f atnr`ahns sn nstaehncn uj
caf pl nhéctr`cl y sn
`j gucn ha pl har`zac`ój eajl ah aph`car uj a bunrza f ncáj `ca, l v`cnvnrsa,
nstl s f atnr`ahns s l j f uy práct`cl s para ut`h`zarhl s nj traj sguctl rns y l trl s
aparatl s gn f ng`gas
AYH@CAC@L J NS
Y U@J C @Y AHNS AY H@C AC @L J NS GN HL S Y L HÈF NUL S

1.- Eatnrías;
^ j a gn has aph`cac`l j ns f ás cl j l c`gas sl j has eatnrías rncaroaehns (gn
h`t`l ), nstas sl j gn f nj l r pnsl qun has cl j vnj c`l j ahns qun cl j tnj íaj
phl f l y ác`gl suhbûr`cl . Ha aph`cac`ój gnh pl híf nrl nj nstas ns qun sn
ut`h`za nhnctrl gl s
gn phást`cl para así nv`tar nh gnsoastn f ncáj `cl asl c`agl a ha
g`sl huc`ój /gnpl s`c`ój gnh nhnctrl gl qun l currn guraj tn nh prl cnsl gn caroa
y gnscaroa gn has eatnrías cl f uj ns. Ag`c`l j ah a nstl , sn maya ha vnj taja qun
hl s pl híf nrl s j l cl j t`nj nj sustaj c`as tóx`cas j ` cl j taf `j aj tns qun pungaj
abnctar ahusuar`l .
5.- Aph`cac`l j ns e`l f é g`cas;
Nh cunrpl mufajl ns l trl g`spl s`t`vl nj nh qun hl s pl híf nrl s cl j guctl rns
pl gría gnsnf pnñar uj papnh `f pl rtaj tn nj nh buturl gne`gl a su ahta
nstae`h`gag y a
su caráctnr `j nrtn sn nspncuha cl j ha pl s`e`h`gag gn su
ut`h`zac`ój nj prótns`s j nurl hóo`cas y f uscuharns.
F ^ S C ^ HL S AUW@B@C @AHNS ;

Hl s fûscuhls art`b`c`ahns easagl s nj hl s pl híf nrl s cl j guctl rns


nhnctrój `cl s
`j tríj sncl s bunrl j patnj tagl s nj 1995. Has sustaj c`as
onhat`j l sas traeajaj a f uy
nhnvagl s pl tnj c`ahns (: 59 R), j ncns`taj gl s nhnctrl gl s f ntáh`cl s
aux`h`arns para crnar nh caf pl nhéctr`cl qun rnqu`nrnj , traeajaj f ng`aj tn
bnj óf nj l s nhnctrl c`j ét`cas (nhnctrl bl rns`s y nhnctrl -ósf l s`s), sl j
g`spl s`t`vl s nhnctrl -d`j ntl -
f ncáj `cl s nj hl s cuahns ha vnhlc`gag gn f l v`f `nj tl ns eaja. Hl s j unvl s
f ûscuhl s art`b`c`ahns sl j nj caf e`l easagl s nj pl híf nrl s cl j guctl rns j l s
ma acnrcagl a hl s f ûscuhl s j aturahns nj var`l s aspnctl s buj gaf nj tahns;
traeajaj a eajl pl tnj c`ah (199 f R- 5 R) hl s f ûscuhl s j aturahns a 29-1>9 f R,
qun ns nhpl tnj c`ah gnh puhsl j nrv`l sl - , nh f `sf l f atnr`ah ns cl j guctl r
nhnctrój `cl , `ój `cl y
ns actl r y snj sl r gn has cl j g`c`l j ns gn traeajl . Nx`stn uj a g`bnrnj c`a
`f pl rtaj tn nj trn nh f ûscuhl j aturah y hl s j unvl s f ûscuhl s art`b`c`ahns
(l gn snouj ga
onj nrac`ój ), g`cma g`bnrnj c`a gata nj qun nh puhsl nhéctr`cl traj sf `t`gl sn
gnen a ha acc`ój gn ha nj nroía quíf`ca nj traj sbl rf ac`ój a nj nroía
f ncáj `ca prlguctl gnh fntaelh`sfl (nj nroía quíf `ca-f ncáj `ca), pl r nh cl j trar`l
hl s f ûscuhl s art`b`c`ahns agqu`nrnj sus f l v`f `nj tl s nj easn a ha clrr`njtn n
héctr`ca qun ns fltlr gnh prl cnsl (njnroía nhéctr`ca-f ncáj `ca). Agnf ás, nh
f ûscuhl art`b`c`ah traeaja taj tl nj cl j tracc`ój cl f l nj nxpaj s`ój , f `nj tras
qun nh j aturah sl haf nj tn traeaja nj cl j tracc`ój .
Has snñahns gnh s`stnfa jnrv`lsl vaj cl g`b`cagas nj puhsl s `ój `cl s tahns cl f l
D+, J a + l Ca5+, l quíf `cl s -j nurl traj sf `sl rns- f ucml s gn nhhl s taf e`éj
`ój `cl s.
Yara hhnoar a captar has "órgnj ns" nj v`agas pl r nh cnrnerl para f l vnr uj erazl ,
y
pl gnr af ph`b`carhas y nf phnarhas nj f l vnr uj erazl art`b`c`ah l nj
cl j snou`r qun uj pac`nj tn j l p`nrga f asa f uscuhar gnspués gn uj acc`gnj tn,
sn j ncns`ta uj traj sguctl r `ój -nhnctrój . Hl s óx`gl s f ntáh`cl s sl j nf phnagl s
cl f l traj sguctl rns nj rngns j nurl j ahns, pnrl j l sl j e`l cl f pat`ehns, hl
cl j trar`l cl j hl s pl híf nrl s cl j guctl rns qun sl j e`l cl f pat`ehns, pnrl
gnsvnj taja nh mncml qun t`nj gnj a
`j tnrcaf e`ar aj `l j ns.
Nh `j tnrcaf e`l gn aj `l j ns sn pungn traj sbl rf ar nj uj `j tnrcaf e`l gn cat`l j ns
f ng`aj tn uj a `j onj `nría f l hncuhar snj c`hha nj ha síjtns`s. Ah onj nrar
nhéctr`caf nj tn pl h`p`rrl h nj prnsnj c`a gn uj pl h`nhnctrl h`tl , cl f l suhbatl
gn pl h`nst`rnj l , carel x`f nt`h cnhuhlsa l pl h`acr`hatl sóg`cl , sn onj nra uj
faj `l j ns jcll fsnpunstl
atnr`ah
Yara
vaj , ya qun
f aj tnj nr nh pr`jplc`p`l
bl rfh-pl
`h`p`rrl aj partn gn ujh`tl
h`nhnctrl
gn nhnctrl
a f, agnja
j nutrah`gag gne`gl plah`f
l eh`oaf qun ér`ca
l s nh
a qun pnj ntrnj
nj
pl trnhazaga.
h`nhnctrl h`tl nh
vanxtnr`l
cl f pnjr para
saj glaslhas caroas
cat`l j ns gnsgn c`arsn cl j plnhs`t`vas
pl h`ajgnh
`ój pl híf nrl
. Guraj tn guraj
ha tn
ha onj nrac`ój
l x`gac`ój . Ah rnguc`r
sn nxpuhsaj hl snh pl híf
cat`l j ns.nrl hl s
Nh pl híf nrl cl j guctl r sn traj sbl rf a así nj uj traj sguctl r nj nh qun uj a
nj traga gn nhnctrl j ns nj nh f atnr`ah va asl c`aga cl j uj a nj traga gn
cat`l j ns y v`cnvnrsa. Ah snr uj onh y cl f pl rtarsn, ah f `sf l t`nf pl , cl f l
uj a f nf eraj a, hl s cat`l j ns prnsnj tns nj nh pl híf nrl - y su pl tnj c`ah
nhéctr`cl -gnpnj gnj gn ha cl j cnj trac`ój nj nh f ng`l . Nhhl qu`nrn gnc`r qun
nh nhnctrl gl pl h`f ér`cl rnspl j gn aj tn ha cl j cnj trac`ój gnh f ng`l cl j uj
pl tnj c`ah nhéctr`cl , pl r hl qun g`spl j nf l s gn ha
`j tnrbasn agncuaga, e`l cl f pat`ehn y snj s`ehn, capaz gn rnc`e`r snñahns
nhéctr`cas y traj sbl rf arhas nj snñahns `ój `cas, pl r hl taj tl nj tnj g`ehns pl r
nh s`stnfa j nrv`l sl ,
l gn rnspl j gnr aj tn uj a var`ac`ój gn ha cl j cnj trac`ój `ój `ca, prl vl caga
pl r uj puhsl j nrv`l sl 4 traj sbl rf áj gl ha nj uj a snñah nhéctr`ca.
3.- Snjslrns;
Hl s e`l snj sl rns gn fng`c`ój gnh af pnrajn cl j st`tuynj uj af ph`l caf pl gn
traeajl pl r su `jtnrés c`nj tíb`cl y sus f ûht`phns aph`cac`l j ns e`l f ég`cas y
aj ahít`cas. Has pl s`e`h`gagns gn `j f l v`h`zac`ój gn hl s rnact`vl s e`l hóo`cl s
qun
(`j nx`stajgl ujnjz`fas,
chuynj oraj j ûf nrl gn traeajl s c`nj tíb`cl s qun sn pueh`caj
actuah`gag sl ern nh céhuhas, tnj`gls y aj t`cunrpl s) l j f uy g`vnrsas, hl qun
nj
macnha
tnf a.
E @L S NJ S L U
Nstn ns uj njnf phl gn uj snj sl r, nj nstn nh gl pagl ah qun sn sl f ntnj hl s
pl híf nrl s ns eastaj tn snj s`ehn ah cahlr, subr`nj gl así uj a pérg`ga gn
cl j guct`v`gag ah cahnj tarsn. C l j nctáj gl hl a uj a rns`stnj c`a, nstl s
pl híf nrl s pnrf `tnj cl j trl har ha tnf pnratura a ha qun, pl r njnf phl , uj
prl guctl barf acéut`cl
hhnoa a ahtnrarsn. Waf e`éj sn pungnj usar cl f l snj sl rns gn rag`ac`ój s` sn
cl hl caj nj uj a atfósbnra gn oasns qun hl s cl j v`nrtn nj gl paj tns act`vls
cuaj gl
s l j nxpunstl s a rag`ac`ój .
S NJ S L U AJ AH@W@C L
Nstn ns l trl t`pl gn snj sl r, nj nh cuah cl f l l tra aph`cac`ój gne`ga ah pl gnr
gn caf e`agl rns `ój `cl s gn hl s pl híf nrl s cl j guctl rns nstl s pungnj snr ut`hns,
nstl sn ga a qun hl s pl híf nrl s sl j capacns gn gntnctar y snparar `l j ns cl f l
Mo5+ n
`j chusl Au9 gn uj a oraj var`ngag gn g`sl huc`l j ns taj tl acul sas cl f l
cl j g`sl hvnj tns l roáj `cl s.

7.- Ltras Aph`cac`l j ns gn acunrgl c l j sus prl p`ngagns


nhéctr`cas ;
Ns `f pl rtaj tn nstaehncnr qun hl s pl híf nrl s cl j guctl rns sl j bl tl snj s`ehns
y bl tl quíf `cl s ya qun ah l x`garsn y/l rnguc`rsn hl s f ntahns l roáj `cl s sl j
capacns aesl renr y nf `t`r huz nj ha rno`ój gnh v`s`ehn (799 a 299 j f ).
RNJ WAJ AS @J WNH@ONJ WNS
Y nrf `tnj nh cljtrlh gn ha `j tnj s`gag gn ha huz capaz gn pnj ntrar nj uj nspac`l
cnrragl ; ng`b`c`l s, cl cmns, av`l j ns, ntc. Ha f ás ut`h`zaga ns uj a nstructura gn
trns capas. Ha l x`gac`ój gnh pl híf nrl prl vl ca uj caf e`l gnh clhlr (gn
af ar`hhl charl a azuh nj pl h`p`rrl h) n `j crnf nj ta su prl p`ngag gn rnbhnjarsn.
Ha rngucc`ój s`f uhtaj na gnh óx`gl prl vl ca uj caf e`l s`f `har gn
traj sparnj tn a azuh (l x`gl gn tuj ostnj l ). Ha capa `j tnrf ng`a actûa cl f l uj
nhnctrl h`tl sóh`gl traj sparnj tn. Y l r hl taj tl , guraj tn ha l x`gac`ój gnh
pl híf nrl ha `j tnj s`gag gn huz qun atrav`nsa ha vnj taj a gnsc`nj gn y sn rnbhnja
f ás. Guraj tn ha rngucc`ój pl h`f ér`ca l currn nhprl cnsl `j vnrsl . Ha `j tnj s`gag
pungn snr cl j trl haga f aj uahf nj tn l autl f át`caf nj tn f ng`aj tn ha cl j nx`ój
gn uj suf `j `stragl r gn pl tnj c`ah cl j uj bl tl f uht`ph`cagl r a través gn uj f`crl
prlcnsaglr y uj prlorafa qun gnb`j a nh j `vnhgn `j tnj s`gag rnqunr`gl . C uaj gl
aj l cmncn ha huz j l ns sub`c`nj tn para f aj tnj nr ha `huf`jac`ój agncuaga
(nstaj gl nh pl híf nrl nj nstagl rnguc`gl ) sn cl j ncta autl f át`caf nj tn ha huz
nhéctr`ca y sn cl j trl ha ha `j tnj s`gag masta ahcaj zarsn nh
Y AJ WAHHAS Y HAJ AS P G@S Y L S @W@RL S GN R@S ^ AH@[ AC @L J
Af el s g`spl s`t`vl s nstáj easagl s nj prl p`ngagns nhnctrl cróf `cas. Sn
pungnj cl j stru`r sl ern s`stnf as traj sparnj tns l sl ern supnrb`c`ns
f ntáh`cas puh`gas (nspnjl s). Has prl p`ngagns f ás `f pl rtaj tns s l j ha
var`ac`ój gn ha gnb`j `c`ój g nh cl hl r nj pnqunñas supnrb`c`ns y hl s t`nf pl s
gn traj s`c`ój , f nj l rns gn 9.1 s para
paj tahhas phaj as.
NSYNKLS
@J WNH@ONJ WNS
Nstn g`spl s`t`vl nstá easagl taf e`éj nj g`spl s`t`vl s nhnctrl cróf `cl s. Wraeaja
cl j oraj gns rnbhnctaj c`as y eajas aesl rc`l j ns. Ha rngucc`ój parc`ah prl vl ca
uj
`j crnf nj tl nj ha aesl rc`ój nv`taj gl ahtas `j tnj s`gagns gn rnbhnx`ój nj hl s
nspnjl s rntrl v`sl rns gn hl s cl cmns.
>.- Uncuer`f`nj tl s aj t`cl rrl s`ój ;
Gne`gl a qun guraj tn nh gl pajn sn pungn gnc`g`r s` uj a partn gnh pl híf nrl
gnen

scl rrl`n j sn`órtjn nactaj

`vcanrlnhéscytr`Wc`aOf r5n.j Atnujsnqumna tgl g`sanvñí agjl l rnmacuj esr`gf l `ngj ntls as

rprlahrhagnl vs`tarhaha
pnrbncc`ój sl j capacns gn prl tnonr ah suestratl taj tl nj a`rn, cl f l nj
g`sl
a`shaf huc`l
`njj tlns, rns`stnj
gn ác`gl c`asuhbûr`cl (M5Stnf
a has ahtas L 7)pnraturas
gn cl j cnj(masta
trac`ój599»C),
masta 7
v`erac`l
frns`stnj j nss pl
l har. Hl y ahíf
hasnrlvar`ac`l
s nhno`glj nssgn
nj ha mufl cas`ój
nsta ngag. Nstas
nj tl glcaractnríst`cas
s hl s nstug`l sgnenj
c`a a has
f aj
cl tnj nrsnsgn
j suhtagl nj fnhajplnra cl j staj
h`p`rrl tn yplb`aehn
h y nh h`-3-f ant`ht`l
harolbnjphazl
l . , `j chusl nj has
cl j g`c`l j ns f ás nxtrnf as. Ns pl r nstl qun sn ut`h`zaj pl híf nrl s (pl h`nt`hnj l
2.-
y plCaehns
h`prl p`hnjgn lNj cnjqun
), ya g`glsl j gn Autl
f ás aptlf ós v`hns;
para nstas aph`cac`l j ns.
Yara vnr nh oráb`cl snhncc`l j n ha l pc`ój "Gnscaroar" gnh f nj û supnr`l r
YU@J C@YAHNS AYH@CAC@L J NS GN HLS CNUÀF @CL S
Nstl s caehns gnenj cuf ph`r cl j hl s s`ou`nj tns rnqu`s`tl s; ahtas
Aph`cac`l j ns gn hl s A`shaj tns;
prl p`ngagns gn
Hl s cnráf `cl s cl f l f atnr`ahns a`shaj tns t`nj nj f ûht`phns aph`cac`l j ns.
Y l snnj ahta cl j staj tn g`nhéctr`ca pl r hl qun sn usa para nh ahfacnjaf`njtl gn
nj nroía nj
cl j gnj sagl rns, ahta r`o`gnz g`nhéctr`ca qun pnrf `tn ha prlgucc`ój y
traj sf `s`ój gn
ahtas tnj s`l j ns y uj eajl bactl r gn pérg`gas pl r hl qun sn usa para
ahouj l s cl f pl j nj tns nhnctrój `cl s. Nj nstl s cl f pl j nj tns nhéctr`cl s,
a`shar a hl s cl j guctl rns, ns j ncnsar`l para traj spl rtar nj nroía. Hl s
cnráf `cl s nj cl j gnj sagl rns acuf uhaj y f l guhaj ha nj nroía nhéctr`ca.
Y ara nh casl gn traj sguctl rns hl s cnráf `cl s s`rvnj para gntnctar uj a
g`bnrnj c`a gn pl tnj c`ahprl guc`ga pl r uj a g`stnj s`ój f ncáj `ca.

Ha rns`stnj c`a supnrb`c`ah y rns`stnj c`a a has cl rr`nj tns gn buoas nj hl s


cnráf `cl s a`shaj tns ns uj a vnj taja ya qun nj ahtas tnj s`l j ns pungnj
aparncnr cl rr`nj tns nhéctr`cas cl f l cl j sncunj c`a gn gnpós`tl s sl ern ha
supnrb`c`n gn hl s a`shaj tns. A h cael gn uj c`nrtl t`nf pl ha cl rr`nj tn pl gría
atacar a nstl s f atnr`ahns. Waf e`éj nj nh casl gn su r`o`gnz g`nhéctr`ca cl f l
ha tnj s`ój a ha qun sn prl gucn uj a gnscaroa
g`srupt`va nj trn gl s nhnctrl gl s, pnrf `tn ha prl gucc`ój y traj sf `s`ój gn
ahtas tnj s`l j ns, ha r`o`gnz g`nhéctr`ca j l actûa cl f l uj a f aoj `tug
h`j nah. Waf e`éj
pl snnj ahta cl j staj tn g`nhéctr`ca pl r hl qun sn usa para nh
ahf acnj af `nj tl gn
nj nroía nj cl j gnj sagl rns, y taf e`éj uj eajl bactl r gn pérg`gas pl r hl qun sn
usa para ahouj l s cl f pl j nj tns nhnctrój `cl s.
F atnr`ahns Y`nzl nhéctr`cl s;
Ha p`nzl nhnctr`c`gag cl f l ya sn gnb`j `ó ns uj a prl p`ngag `j usuah qun
prnsnj
nstl s f taj ahouj lsn
atnr`ahns s nstaehncn
f atnr`ahnsujcnráf `cl snhéctr`cl
caf pl (y pl cl sy sn
f ntahns `f purl s). Nh
`j gucn ha
ha aph`cac`ój gn uj a bunrza f ncáj `ca, l v`cnvnrsa. Hl s f atnr`ahns
qun
pl f ás sn cleajl
har`zac`ój j l cn ns nh cuarzl y hl s f ás nb`cacns s l j hl s t`taj atl s (cl f l
p`nzl nhéctr`cl s sn usaj nj traj sguctl rns, y nj l tras aph`cac`l j ns f ás
nh t`taj atl gn ear`l ). Nj
baf `h`arns cl f l caenzah gn tl cag`scl s, f `cróbl j l s, gntnctl rns sl j ar,
gntnctl rns uhtrasój `cl s, nj trn l trl s.

Aph`cac`l j ns gn hl s cnráf`cl s cl f l
snf`cl j guctl rns
Yr`j c`pahf nj tn cl f l capac`tlrns cnráf `cl s cl j uj a cl j staj tn g`nhéctr`ca
rnhat`vaf nj tn ahta, s l j gn g`snñl bís`cl gn bác`h baer`cac`ój , nj gl j gn sn
pungn nj cl j trar uj a oraj var`ngag gn bl rf atl s.
Yl r nhhl cl f l f atnr`ah cnráf `cl pr`j c`pah, nsta ha cnráf`ca qun sn easa gn
f aj nra pr`f l rg`ah gn W`L 5 (g`óx`gl gn t`taj `l ) y t`taj atl s (cl j l trl s
óx`gl s). Hl s
capac`tl rns cnráf `cl s nstáj chas`b`cagl s nj trns t`pl s;

Cnráf`cl s gn chasn @ TCL O (J Y9)V (nstaehn); Nstn t`pl gn
capac`tl rns nf phnagl s, usuahf nj tn a easn gn g`óx`gl gn t`taj `l l
t`taj atl gn cahc`l s l j ut`h`zagl s nj c`rcu`tls rnsl j aj tns, ahta
brncunj c`a y acl phaf `nj tl , g`nhéctr`cl s gn tnf pnratura cl f pnj saga,
nstae`h`gag g`nhéctr`ca y l tras aph`cac`l j ns gl j gn uj ahtl Q s l j
nsnj c`ahns. Cl j l c`gl s taf e`éj cl f l J Y9 l J noat`vl Yl s`t`vl Cnrl .

Cnráf`cl s gn chasn @ @ T] U7V (snf`nstaehn); S l j usagl s cuaj gl
ha f `j `atur`zac`ój ns rnqunr`ga para aph`cac`l j ns gn rag`l brncunj c`a,
acl phaf `nj tl gn ntapas, gl j gn nh Q y ha nstae`h`gag pungnj
b`htrl
cl f prls fy nt`ga
nstar
.

Cnráf`cl s gn chasn @ @@ T[ >^ V (prl pós`tl s onj nrahns); S l j
aph`cagl s nj c`rcu`tl s gn acl phaf `nj tl y cl f l suprnsl rns gn
`j tnrbnrnj c`a.
Aph`cac`l j ns gn hl s cnráf`cl s nj ^ htrasl j `gl s y Ncl orabía;
Yara vnr nh oráb`cl snhncc`l j n ha l pc`ój "Gnscaroar" gnh f nj û supnr`l r
Hl s sl j `gl s cl j st`tuynj uj a bl rf a gn nj nroía f ncáj `ca (uj a prns`ój ), qun
sn prl paoa nj uj f ng`l , orac`as a ha v`erac`ój l j guhatl r`a gn sus
f l hécuhas, pl r cl f prns`l j ns y g`hatac`l j ns pnr`óg`cas gn has f `sf as y cl j
uj a vnhl c`gag gn prl paoac`ój qun gnpnj gn gn has caractnríst`cas bís`cas gnh
f ng`l . Ha bunj tn para ha prl gucc`ój gn uhtrasl j `gl s sn easa nj ha
p`nzl nhnctr`c`gag. Hl s cnráf `cl s cl j prl p`ngagns p`nzl nhéctr`cas f ás
ut`h`zagl s nj hl s nqu`pl s actuahns s l j nh cr`s tah gn cuarzl , suhbatl gn
h`t`l y t`taj atl gn ear`l para ha g`hatac`ój y cl j tracc`ój qun l r`o`j a
v`erac`l j ns f ncáj `cas, cl f pl rtáj gl sn así nh cr`stah cl f l uj nf `sl r
sl j l rl .
Gn nstas gl s ûht`f as prl p`ngagns, brncunj c`a y hl j o`tug gn l j ga, gnpnj gn ha
capac`gag gn rnsl huc`ój gnh maz uhtrasój `cl gn tah bl rf a qun s` sn auf nj ta
taj tl cl j pl cl pl gnr gn pnj ntrac`ój , s`j nf earol , prl pl rc`l j a uj a f uy
frnsl
ucml ha .brncunj
huc`ój Yara tnjc`a (7-19 F mz.).
nr accnsl Sn l r`o`jf aásujprlmaz
a nstructuras bujclgas,
j hlsnj o`tug gn l j ga
eunj a
j ncns`taj y pl r
pnqunña,
brncunj c`as f nj l rns nj trn 3 y > F mz. Ns hl f ás ut`h`zagl nj ha
actuah`gag, g`sf `j uyn nh pl gnr gn rnsl huc`ój , pnrl sn cl j s`oun
auf nj tar nh pl gnr gn pnj ntrac`ój , para así pl gnr v`suah`zar
nstructuras f ás prl buj gas.
Catah`zagl rns;
Hl s f ás cl f uj ns s l j hl s catah`zagl rns gn c`rcl j `l , nj nstl s nh hagl
nxtnrj l gn ha p`nza gn g`óx`gl gn c`rcl j `l sn mahha nj cl j tactl g`rnctl cl j
hl s oasns gn nscapn, f `nj tras qun nh hagl `j tnrj l nstá nj cl j tactl cl j nh
a`rn. Af eas partns nstáj rncue`nrtas cl j uj a capa gn phat`j l . Nh lxíonjl nj
bl rf a gn `l j ns atrav`nsa nh nhnf nj tl gn cnráf `ca y caroa nhéctr`caf nj tn ha
capa gn phat`j l . Cl f l hl s oasns cah`nj tns nstáj nj cl j tactl cl j nh
catah`zagl r, var`l s oasns gn clfeust`ój qun sahgríaj pl r nh tuel gn nscapn sn
cl j v`nrtnj nj sustaj c`as `j l cuas; C L 5 y M5L .
B`eras ópt`cas ;
Ha b`era ópt`ca nj uj caehn mncml gn uj f atnr`ah t`pl ópt`cl -cnráf `cl
h`onrl , nj caehnagl has b`eras s l j f ucml f ás b`j as qun hl s f ntáh`cas l
phást`cas, gn f l gl
qun pungnj `r f ucmas f ás nj nh nspac`l gl j gn aj tns sl hl uj a b`era gn caehn
f ntáh`cl l phást`ca. Nspncíb`caf nj tn has b`eras ópt`cas sl j b`haf nj tl s gn v`
gr`l gn ahta purnza nxtrnf agaf nj tn cl f pactl s tnj `nj gl uj orl sl r pl r b`era ns
s`f `har a ha gn uj caenhhl muf aj l . C aga b`era ns baer`caga a ahta
tnf pnratura cl j easn nj
s`h`c`l , su prl cnsl gn nhael rac`ój ns cl j trl hagl pl r f ng`l gn clfputaglras,
para pnrf `t`r qun nh íj g`cn gn rnbracc`ój gn su j ûchnl , qun ns ha ouía gn ha
l j ga huf `j l sa, sna uj `bl rf n y nv`tn has gnsv`ac`l j ns.
Ha b`era ópt`ca cl j s`stn nj uj a ouía gn huz cl j f atnr`ahns f ucml f njl rns
qun hl s cl j vnj c`l j ahns nj var`l s aspnctl s. Nj ha b`era ópt`ca ha snñah j l sn
atnj ûa taj tl cl f l nj nh casl gnh típ`cl caehn gn cl ern, ya qun nj has b`eras
j l sn p`nrgn
`j bl rf ac`ój pl r rnbracc`ój l g`spnrs`ój gn huz cl j s`ou`éj gl sn así eunj l s
rnj g`f `nj tl s, y nj nh cl ern, s`j nf earol , has snñahns sn vnj atnj uagas pl r
ha rns`stnj c`a gnh f atnr`ah a ha prl paoac`ój gn has l j gas
nhnctrl f aoj ét`cas gn bl rf a
f ayl r. L tras caractnríst`cas s l j gn af ph`a capac`gag gn traj sf `s`ój y uj ahtl
oragl gn cl j b`ae`h`gag gne`gl a qun s l j `j f uj ns a has `j tnrbnrnj c`as
nhnctrl f aoj ét`cas gn rag`l brncunj c`a. C l j nstl qun has b`eras ópt`cas j l
cl j gucnj snñahns nhéctr`cas s l j aph`caehns nj caehns s`j j `j oûj
cl f pl j nj tn cl j guct`vl y pungnj usarsn nj cl j g`c`l j ns pnh`orl sas gn ahta
tnj s`ój . W`nj nj ha capac`gag gn tl hnrar ahtas g`bnrnj c`as gn pl tnj c`ah s`j
Yara ha traj sf `s`ój gn nhnctr`c`gag gn ahtl vl htajn a haroa g`staj c`a,
actuahf nj tn sn usaj cl j guctl rns gn f atnr`ah f ntáh`cl para traj sf `t`r
nhnctr`c`gag a 799.999 vl ht`l s l f ás. Hl s f ntahns pungnj usarsn taj tl nj
caehns y híj nas gn ahta tnj s`ój nxtnr`l rns cl f l nj nh caehnagl nhéctr`cl nj
`j tnr`l rns, caehns gn háf paras y f aqu`j ar`a nhéctr`ca nj onj nrah,
onj nragl rns, fltlrns, rnouhagl rns, nqu`pl s gn snñah`zac`ój , aparatl s
nhnctrl f aoj ét`cl s y s`stnf as gn clfuj`cac`ljns.
Wnrf l cuphas;
^ j a tnrf l cupha cl j s`stn nj uj par gn cl j guctl rns gn g`bnrnj tns f ntahns l
ahnac`l j ns qun pungn snr ut`h`zagl cl j nh l ejnt`vl gn f ng`r ha tnf pnratura
gn uj l ejntl . ^ j l gn hl s nxtrnf l s, ha juj ta gn f ng`c`ój nstá cl hl cagl nj nh
huoar gl j gn sn ma gn f ng`r ha tnf pnratura. Hl s gl s cl j guctl rns sahnj gnh
árna gn f ng`c`ój y tnrf `j aj nj nh l trl nxtrnf l , ha juj ta gn rnbnrnj c`a qun sn
f aj t`nj n a tnf pnratura cl j staj tn. S n prl gucn nj tl j cns uj a bunrza
nhnctrl f l tr`z l vl htajn buj c`ój gn ha g`bnrnj c`a gn tnf pnratura nj trn has
gl
Hastnrf
juj tas.
l cupha nj tl j cns cl j s`stn nj f ng`r ha tnf pnratura nj ha juj ta gn
ut`h`zaj gl cuahqu`nr t`pl gn g`spl s`t`vl gn f ng`c`ój gn tnf pnratura, y
rnbnrnj c`a
hunol , nj easn a nsa tnf pnratura y a ha sah`ga nhéctr`ca gn ha juj ta gn
f ng`c`ój cl f pnj sar ha hnctura gn ha tnf pnratura gn ha juj ta gn f ng`c`ój .

CL J CH^ C@L J NS
Hl s f ntahns sn pungnj cl j s`gnrar cl f l f atnr`ahns cl j guctl rns
tnf pnraturas f ayl rns a ha crít`ca y j l taj cnrcaj as a ha gn bus`ój
(tnf pnratura gn af e`nj tn cl j rnouhar`gag). S l j nxcnhnj tns cl j guctl rns
cuaj gl sn mayaj purl s, cl j `f purnzas sn g`sf `j uyn ha cl j guct`v`gag, pnrl sn
auf nj ta nh caráctnr gn supnrcl j guctl r a tnf pnraturas eajas (f nj l rns a ha
crít`ca). Nj nh gía a gía sn hl aph`ca f ás
nj bujc`ljns gn cl j gucc`ój nhéctr`ca y nj caehnagl s.
Hl s pl híf nrl s sl j f ahl s cl j guctl rns, sl j f njl r aph`caehns para
buj c`l j ns gn traj sf `s`ój gn eajl vl htajn, l f ás e`nj para caráctnr
a`shaj tn. Sn pungn auf nj tar su cl j guct`v`gag y g`sf `j u`r ha rns`st`v`gag
cl j s`gnraehnf nj tn pl r f ng`l gn gl pagl , ns gnc`r, `jtrlgucc`ój gn partícuhas
gn f atnr`ah cl j guctl r nj su f `crl nstructura. Sus aph`cac`l j ns sl j
var`agas y pr`j c`pahns nj ha e`l f ng`c`j a.

Hl s cnráf `cl s sl j pl r hl onj nrah a`shaj tns a tnf pnratura af e`nj tn, ns
gnc`r, prnsnj ta uj cl f pl rtaf `nj tl g`nhéctr`cl . S`j nf earol , a f uy eajas
tnf pnraturas
sn cl f pl rtaj cl f l f atnr`ahns supnrcl j guctl rns. Su oaf f a gn aph`cac`ój
ns af ph`a, gnsgn capac`tl rns y cl j gnj sagl rns, masta traj sguctl rns
p`nzl nhéctr`cl s, y
caehnagl b`j l (b`era ópt`ca).

B@CMAS E@EHLOUAB@CAS
www.fa`hxfa`h.clf; Cursl s nxcnhnj c`a; @j trl gucc`ój a ha C`njc`a
gn hl s F atnr`ahns, capítuhl 5 y 11-12.

www.astf.lro; s`tn-snarcmnr
Cursl l j h`j n; Cl f p l rtaf ` nj tl nhnctrój `cl , ópt`cl y térf ` cl gn
f a tnr`ahns. Arcm`vl YGB, capítuhl 5; Yrl p`ngagns nhéctr`cas g hl s
f n tahns mttp
;//www.nu`tt.upf . ns/gnpartaf n j tl s/b`s`ca/as`oj aturas/f ` t/` j gnx/gl
cufnjtls/gl cuf n j tl s/apuj tns\ upl h`tvahnj c`a/cap`tuhl 5.pgb
Asdnhaj g, Gl j ahg U. HA C@NJC@A N @JONJ@NU@A GN HLS
F AWNU@AHNS. Cl pyr`omt ©199>, Féx`cl G.B. Capítuhl 1=;
Cl f p l rtaf ` nj tl Nhéctr`cl gn hl s f a tnr`ahns, páo. >=>-239.
www.ol lohn.clf.nc; Euscagl r, tnfas agyacnj tns.

También podría gustarte