Está en la página 1de 24

EBBO.

Se toma un pedazo de papel fuerte cuadrado de dos y media cuarta, otro más
pequeño también cuadrado, este de uno y media cuarta, que se pone encima del
anterior.
Se toma una hoja de malanga, se le quita el nervio central y las tres puntas, y se
coloca en el centro del papel (es el símbolo del papel primitivo yoruba) donde se
colocaban las ofrendas de los santos.
Se coloca algodón, después el eko quitándole el papel en que viene envuelto se le
deja la hoja de plátano que tiene como cubierta y se coloca sobre la hoja de
malanga.
Acto seguido se le unta, epo, eku, eya, awado, tierra de la puerta de la casa del
awo, ori, efun, oñi, oti.
Si es akuayeru se le añaden las plumas de los animales de un plante.
Después se procede a echar todos los elementos pedidos para el ebbo, que sean
pequeños, se dejan fuera los más grandes que por su tamaño o función no se
deben incluir.
A la izquierda del tablero sobre la izquierda sobre la estera debe estar el okpele,
igbo, escobilla e irofa.
A la derecha, los animales y los objetos grandes.
El ebbo se coloca en la parte superior derecha delante del tablero.
Se manda al aleyo a sentarse.

Se reza el opón.
Baba arebo ayu opón
Ebbo kiti kado de eure.

Se manda arrodillarse al aleyo se presenta el ebbo en los diferentes puntos


corporales.
Se marcan los cuatro vientos o puntos cardinales, se deja el ebbo en el centro del
tablero, se toman las aves por orden de importancia se presentan y se le arrancan
plumas siguiendo el siguiente orden.
Cabeza, cuello, cocote, patas, alas, y por ultimo el lomo, se echan dentro del
ebbo, o se colocan debajo del tablero para ser utilizadas en el segundo tablero, se
toman de los objetos mayores pedacitos, rozadura, o partículas que se echan
dentro del ebbo.
Se colocan los animales a la izquierda y los objetos grandes a la derecha.
El ebbo se vuelve a cerrar y se coloca en la parte superior derecha del tablero.
Se comienza a marcar los signos dividiendo el tablero con baba eyiogbe.
Se comienza en la mitad derecha por oshe tura, oddun toyale, oyekun nilobe, odun
eledun, se echa iyefa de estos al ebbo.
Terminado de escribir los signos se sienta o se arrodilla al aleyo, que sujete el
ebbo con ambas manos al nivel de la frente, se comienza la Moyugba con el irofa
mojado dando cuenta a los babalawos muertos, santeros, familiares, y bogbo
eggun, así como a orunla.
REZO:
Fulano de tal, se menciona los ingredientes del ebbo, nitosi onishe si ebbo, se
mencionan osobos e ireses, se manda a sentar.
Se toma el ebbo con la mano derecha e irofa con la mano izquierda, se pone el
ebbo en el medio del tablero y se dice:
Ebbo katero arufin aruda 3 veces.
Y se comienza a rezar el ebbo, cada tres o cuatro signos se limpia a la persona,
se menciona los osobo limpiando la cabeza de la frente hacia atrás, se mencionan
los ire limpiando las palmas de las manos de arriba hacia abajo, dándole cuenta a
orunla y a shango.
El animal si esta determinado para que santo esta ofrecido se pueda proceder al
sacrificio desde el inicio o al culminar el tercer tablero.
PRIMER TABLERO.
OSHE TURA TODOS LOS MEYIS
TOYALE IWORI OJUANI
OYEKUN OGBE IROSO UMBO
IWORI BOFUN
OSHE IWORI
OKANA YEKUN
OGBE BARA
OBARA OGBE
OGBE OGUNDA
OGUNDA OGBE
OGBE SA
OSALO FOBEYO
OGBE TUA NILARA
OTURA OGBE
ODI KA
OGBE FUN
OJUANI IKA
OGUNDA MASA
OGUNDA TETURA
OGUNDA FUN
OSA FUN
OFUN SA
OTURA SA
OTURA IRETE
IRETE OTURA
OTURA CHE
IRETE OGBE
OCHE IRETE
OGBE DI
OFUN CHE
OGBE ATE
OCHE DI
OGUNDA LENNIN
OSHE TURA.
Eshu awatete, oshe tura eshu awatete, oshe tura eshu awatete
Mientras se dicen estas palabras, se hace lo siguiente, el babalawo al decir el
signo pasa el ebbo circularmente sobre el tablero y la decir eshu awatete lo, pasa
circularmente, por encima de la cabeza del aleyo 3 veces, el sujeto por su parte
debe estar golpeando alternativamente con el dorso delos dedos de ambas manos
en el borde del tablero en su porción superior, el babalawo por su parte con la
mano izquierda realiza esta misma operación en la porción inferior del tablero.
Asekonse molona, adifafun iyokosobo, oshe tura onito guerete adifafun ile
yebu.
Suyere:
Aurelea aureleo
Aurelea aureleo
Adifafun umbatolosi ile yebu
Aurelea aureleo.
Oshe tura : eshu awatete emi un soro atie ashe olordumare ebbo omo ire
odara. Ifa nire aba ni bede abuyenireko adifafun obini tonto logue tife toe lo
bona adifafun abure kuko.

ODDUN TOYALE: cuando no se sabe el rezo del signo toyale, se puede rezar
este de okana Yekun .
Odun eledun olorun Eledun orisha odun toyale Okueri ifa mokun.
O también se puede rezar este de iroso tolda:
Iroso tolda: iwere ni elebo siguayu kinkeño elebo Iwere ni elebo ileweta
kinkeño elebo Iwere ni elebo inuwo saraebo. Agrio bibo ayaba obibo
muchete oma enfila yekafun obatala asherebo logun Unaraye tionife
maferefun ogun, shango.
Suyere:
ayaokuoo olori ebbo Omo foraye.

OYEKUN NILOBE: odun de ifa da la facultad de profetizar.


Kamafi kanlu baye kamagua guarara biba shake bobofi la oye.
Se toma el irofa y con la punta se toca el iyefa y lo prueba en la lengua tres veces
y se dice:
Arun ni shupa keta siboru ifashe sikuda.
Suyere:
Tela oko temitan emishe moyiwale moyiwaloko
Tela oko lampe shango osha eshu nibe orumole ebbo filele.
Cuando se canta este suyere se le dice a la persona que se levante del asiento y
de dos vueltas alrededor de la silla.
Suyere:
oshanla bereleguo berelaguo
Ketesiboru ketasiboya
Fiase sikuda ifashe sikuda.
OSHE PAURE
Yeyere yewara ofito moya abanshelu lodafun.
Oshe paure shilekun febo olorun shilekun febo
Ile mokue aye ashe nifa mori yeyeo guangualaye
Adifafun oluo ifayoko telenifa
Shilekun febo olorun orumale shilekun febo wamale ashebo ashe to.
El ebbo se presenta al cielo.
Suyere: eguayeni olorun
Ayagua olorun
Shango oni abeo osun
Oni ade oshun
Ayagua shango.

IWORI BOFUN
Omo abaguiña adifafun tabirifa
Lampe shango lampe olorun
Orunmila omo abaguiña lorubo.
Suyere:
Guere nito guere
Guere nito guere
Shango takua
Guere nito guere.

OKANA YEKUN:
ifa arufin aruda akitibombo gualashe asheto
Akitibombo orunmila ñare, babashe orun
Okana yekun oberele olokun babakashete oluo popo
Oberele omayere ashe bogbo orumale yicotun,
Ashe bogbo orumale yicosi, to iban esho
Okana yekun barabaraniregun arufin aruda.
Suyere:
arufin aruda enishebo ada
Arufin aruda enishebo ada
Keboada baba keboada yeye keboada oluo
Keboada oyulona keboada iyalosha keboada asheda akoda

OGBE BARA:
ogbe bara bi ebara babaterere adifafun sese
Ogbe bara bi ebara babaterere adifafun shango
Ogbe bara bi ebara babaterere adifafun olofin
Baba yekun koladeo oye unlo aguaren orunmila to iban esho
Ogbe bara bi ebara babaterere adifafun olosi.
Suyere:
emi oba omo loyomu
Emi oba omo loyomu
Akorikoba omo loyomu
Emi oba omo loyomu.
Ishonshon abe ishonsho abe
Odara kolori eyo baba semi.

OBARA BOGBE:
lantosi omo edun keboada felebo
Obara bogbe lantosi omo edun sheregun shere tinshomo elegwa keboada
felebo
Obara bogbe lantosi omo edun sheregun shere tinshomo elegwa
Se limpia la cabeza de la persona
Kilanfiru iku
Kilanfiru aron
Kilanfiru eyo
Kilafirun ofo, etc.
Suyere:
obara bogbe ifa tomodashe
Obara bogbe ifatimodashe
Obara bogbe ibode
Obara bogbe ibode
Korayo korayo
Obara bogbe ibode.

OBARA YEKUN:
cuando se necesita que el ebbo haga efecto rápido.
Kekere oma aye kekere oma aye Oyigbo oma aye akukua arae akukua gege
ifa Ebua shere ebo orunmila lorubo.
Suyere:
baramiyeto olofin akano
Baramiyeto olofin akano.

OGBO YONO:
obosobo obokonoadifafun shena
Adifafun oluo popo, adifafun odudua
Ogbe yono ololashe omo ifa
Iku shewere
Aron shewere
Eyo shewere, etc.
Oluo popo, ire oma, ire ariku, etc.
Suyere:
Atiponla ifaburo, atiponla ifaburo
Atiponla ifaburo, atiponla ifaburo
Ifa owo, ifa oma, ifa ire
Atiponla ifaburo.
Hay que echar ashe en el ebbo, y se canta:
Suyere: fatuno siko mito
Mito she oshe oshe mito.
OGUNDA BEDE:
nigara onigara obede yaro ebbo
Onigara aforogue aye oni nitanle adifafun shango
Onigara omo aye gara ayeni ladioonigara eyeni
Oufon aye onigara adifafun inkale adifafun oluo funke.
Suyere:
baba yeni baguao
Baba yeni baguao
Oduaremu baguao
Baba yeni baguao.

Ogunda ariku, este signo se pone para hacer ebbo por salud.
OGUNDA ARIKU:
ogunda yeku, ogunda ariku, agogo benu
Agogo lonifa orunmila lorubo.
Suyere:
ayere yomilo omo milo
Agogo ariku omo milo
Agogo.

OGBE SA:
ogbe sa yeye matero afefe salu aye afefe salu olorun
Adifafun ewe bana awayeni abo awayeni orunmila oba
Yalorun shango adifafun ewe bana.
Suyere:
abonsa aboniya
Abonsa aboniya
Abo loda awo igui
Oshemeniee.

OSALOFOBEYO:
laminagada tori yampo be lampe shango
Kabo kabiosile, laminagada adifafun eshu yelu
Obarona oba eshu yelu yenye ni ewa ni olokun
Ni ifa eshu yelu piriti omode lara
Lampe shango laminagada.
Suyere:
piriti piriti omode alara
Piriti piriti omode alara
Lampe shango laminagada.
Se pasa en circulo delante de la cara del aleyo.
Después de rezado se echa oti en el ebbo y se canta:
Suyere:
mina mina teregongo oti okode
Mina mina teregongo ebbo oti ni laye.
Después se echa ashe en el ebbo y se canta:
Suyere:
shoro shoro omode alara
Ashebo asheto laminagada.
Después se echa omi en el ebbo y se canta:
Suyere:
tutu tuneneo tutu tuneneo
Inanki akuaeri tutu tuneneo.

OGBE TUA:
ni alara mofuo sesi adifafun oluo
Alode mofuo sesi adifafun Ayacuá lole nifa oyegue
Odua mowale yere olofin adifafun oluo siguayu.
Suyere:
orumila awo yonileo
Orumila awo yonilee
Awo oba yonileo
Orumila awo yonilee
Ashebo asheto ashelomu asheloguo ashearikubabagua.
awo teniye ni ebbo gunugu
Ahe ni ebbo gunugu
Asho orisha olorun gunugu
Ashe ni olorun gunugun
Asho ni ashe gunugu.
El ebbo se presenta en los 4 puntos cardinales y se pasa por los sobacos.

OTURA NIKO:
riko rikoshe ikorewa
Riko ikobie kosi adifafun daduro
Riko lowo obanshe aye awo kotanshe eni ewe afefelorun
Orishaoko aye.
oniko gue obebelona iku leri ofo fifeshu omo niko
Awo omo odua ifa dada abeyeni ibawa layere iku.
Suyere:
orishaoko dide
Baba karele, karele lawa.

ODDI KA:
okoloyu opua adifafun orisaye tinshomo ayalorun
Obanifa tinshomo olofin oba orisaye adifafun eggun
Adifafun shango adifafun odudua.
Suyere:
baba karele, oba karele
Ana karele, oba karele
Eggun karele, oba karele
Oyu karele, oba karele
Odudua karele, oba karele.
OGBE FUN
ogbe fun funlo iku puani ori bawa iku mayoyori wani
adifafun eruba oun lofe oma obatala asho lebo, jekua
oshushe igungun mariwo lebo, aikordie meyi lebo,
akuko meyi lebo, eku, eya, awado, lebo.
SUYERE
ogbe fun funlo eni oya ewe ashinima eludere oggun yeye ogbe
ba ile, ogunde oshe ara ikoko ogunde ariwo tale.

OGUNDA MASA
awara wara sokere, awara wara sokere,
orumila atifayoko kofun maferefun
yamaya, maferefun ogun, maferefun
olofin, maferefun bogbo eggun.
wara wara loye awara wara soku olorun aiye
Adifafun gunugun oundi ebokoro.
Suyere:
aguedi minimo
Yare igui kiwamo awo.

OGUNDA TETURA:
adikon arikon adifafun afoma igui yeye akuko
Lebo marefun shango maferefun olofin
Awo maddi awo maroko awo mamarosode
Obarayanifa adifafun obadoyoko nimini yekun
Barabaraniregun modupue obaleri.
Suyere:
baba yegue yegue leri
Baba yegue yegue leri
Baba olofin yegue yegue leri.

OJUANI BOKA:
ika ikale kalakate eyeni olofin
Shewele ozain awaniyi kuélese kan kuélese meyi.
Suyere:
moñu ewe mosarao
Moñu ewe mosarao
Opolopo yami opolopo obini
Moñu ewe mosarao.
Cuando se va a rezar ogunda fun se echa un poquito de agua para todos los
Awoses que están en ara onu.
OGUNDA FUN:
guegue yeye guiegue yeye onireguo ozain
Kuélese kan cuélese meyi, Obaye orunmila onibarabaraniregun orunmila
Isota.
Suyere:
baba erurun erurun layeo
Baba erurun erurun layeo.

OSA FUN:
osa fu ofun saroso sotiña omo orunmila
Omo guiña omo layebi iku orun lomi leleiku
Sotoguiña.
Suyere:
osa fun ofun saroso
Omo ala ifa
Osa fun ofun saroso
Omo ala ifa.

OFUN SA:
omo ifa omo olorun omo ife barabaraniregun
Jekua ayebi olere adifafun shewerekuekue.
Suyere:
osa okuyere obarague
Osa okuyere obarague
Ozain keye keye obarague
Ozain moguo okuyeguao.

OGBE DI:
ogbe di kaka ogbe di lele adifafun borotiwa
Iya lomu borotiti adifafun olotushe orunmila eboma
Aban osha ara, ashe orun OTAN unko waralan umbati orunmila.
Suyere:
oyudede awara wara nife obi modupue
Orunmila eyewefa
Oyudede awara wara nife obi modupue
Orunmila eyewefa.

OTURA SA:
ifa impoyampo guereni ifa
Impoyampo ogue lade omo
Lampe shango lampe olorun.
Suyere:
eki meguo eki meguo
Ekina kifa bore
Shango eki meguo.
OTURA TIYU:
babaye olofin eshu ashe lenu ashe leri
Akueleri leri akuele kiorun babare kiorun orunmila
Kiorun orumale guamale otura tiyu ashebo asheto.
Suyere:
guanguan yere
Ashebo asheto ifa aruda.

OTURA SHE:
baba shegue idakuda irukuto isekute obereketa
Oni babalawo lodafun to iban eshu ashe olofin.
Suyere:
ashebo asheto kebofi kamaruda
Ashebo asheto kebofi kamaruda.

IRETE UNTELU
irete entebe bole abiri kolo omolubo abata ati kotopo omolubo owara yaniye
omolubo meta laba pari ati meta
laba merin lodafun igbañi. Lodafun laniye.

Antes de rezar oshe bile se coge el omi y el awo se moja los ojos y echa omi
dentro del ebbo y reza:
OSHE BILE:
omi tuto ebbo osa timbelaye
Otun awo oba osini lawo ashe
Oni babalawo adishe kelori koba ni iya.
Después se reza oshe bile.
OSHE BILE:
boroboro mofa irete mokure irete yama yamasa
Adifafun bemilola tinshomo okuni ara oda
Oshe bile adore adague biague adiatoto
Babadona orun babalawo lodafun alakenta
Adore adague biague adiatoto
Babadona orun babalawo lodafun alakentu
Adore adague biague adiatoto
Babadona orun babalawo lodafun alakensi
Omo sisiroko maya alakenta
Omo sisiroko maya alakentu
Omo sisiroko maya alakensi
Adada omo alabi ifa awo.
Suyere:
sotuto taraweyeye
Sotuto taraweyeye
Baba dogun baba oma
Sotuto taraweyeye.
IRETE SUKA:
apokankola adifafun akopera
Oguere ode obini kuaye, obini aguanifa
Barabaniregun moyare eye nifa orunmila
Lorubo.
Suyere:
eyureo ewa
Eyureo ewa
Eyureo ewa
Eyureo ewa

Ofun she marca la terninacio de todo.


OFUN SHE:
pakioshe omo pakioshe
Efun eruru lokuko
Okuo orisha ade kole okuo oma otun
Okuo oma osin, orunmila lorubo.
Ofun she adifafun iya, adifafun orunmila
Adifafun obatala, adifafun oshun akoshe loko
Akey alake lorubo.
Suyere:
ebbo sheke lebo
Ebbo sheke lebo
Aquí se van mencionando los ingredientes del ebbo.
Ebbo sheke elebo.

OGBEATE
ogberekuntele odande ifa maferefun oggun.
ogberekuntele adde ifa obarabaniregun orisha waneyi ifa
mori yeyeo adifafun orunmila akualosiña omo ifa.
suyere:
obaiku baba yerere omo obokoye iku sewere, arun
sewere, ofo sewere, eyo sewere, berelade obenire
obaye.

OSHE DI
oshe di oko modes adigafun orunmila onibarabaniregun
ifa nire. ifa maferefun yalorde ati obini.
awa aye ebo otolorun ebo aye.

ODI MEYI
Ashama aruma adima kodima baba yerimo oshanla
Ayaguna ayaguro obiriniguo adifafun eya tuto Kodimo lorubo.
Suyere:
odimo dimo dire, mama yeki mama yeki
Odimo dimo dire, mama yeki mama yeki.
Mitad izquierda se rezan y cantan los meyis.
BABA EYIOGBE:
alalekun monilekun oko ayalola omode omo oshun
Omonikoshe kamu ileke omo leri adifafun aladashe
Ima kuakoro timbabelodi agogo
Sekomoni omo alara adifafun omo ayare
Shikiti omo emeni oragun omo ayalorun.
Orunmila niodere layeri eran
Niodere layeri eku
Niodere layeri eya
Niodere layeri adie
Niodere layeri eure
Niodere ashama iku
Niodere ashama aron
Niodere ashama ofo
Niodere ashama araye
Onilu ona ketasiboru, fiase sikoda eleripin
Orunmila isota orunmila lorubo.
Cruzar las manos sobre el pecho
Suyere:
ashinima ashinima iku furibuyema
Ashinima ashinima aron furibuyema
Ashinima ashinima eyo furibuyema
Ashinima ashinima ofo furibuyema.... etc.

BABA OYEKUN MEYI:


yiyi meyi ariku madaga oni mi machachao
Poropo poropo onibabalawo lodafun agogo
Kaferefun shango nigua ni loye orunmila
Poropo oluo agogo.
Enganchar el dedo meñique de la mano derecha con el pulgar de la mano
izquierda
Suyere:
iku yemilo iku yemilo oyere iku yemilo
Aron yemilo aron yemilo oyere aron yemilo
Eyo yemilo eyo yemilo oyere eyo yemilo
Ofo yemilo ofo yemilo oyere ofo yemilo.

BABA IWORI MEYI:


yigui yigui mayo mayo adifafun kokoloyebeifa
Tiroguaye lampe shango oroniyeo akualeripin
Orunmila lorubo.
Suyere:
aroni kuin aronin kuin
Ariku mo arero aronin kuin.
BABA ODDI MEYI:
ashamaruma adima kodima baba yerimo oshanla
Ayaguna ayaguro obiriniguo adifafun eya tuto
Kodimo lorubo.
Hacer la mímica de mecer a un niño
Suyere:
odimo dimo dire, mama yeki mama yeki
Odimo dimo dire, mama yeki mama yeki.

BABA IROSO MEYI:


awanta la osha awo wanile airoso oyeroso
Apantarita bebe oyorokoto bebe loyokun
Olokun apantarita bebe, baba moiye tuto
Eleguereni meyi, koko loloshe yewa lowo
Orisha shango modupue olorun kokoimbere
Maferefun osun, adifafun eshu.
Moshebo turuku, barasite barasite adifafun
Yewa.
Afesu kauremu aun yerere
Afesu kauremu aun yerere.
Con ambos dedos índice se toca el suelo y luego se abre los ojos. Se echa agua
en el suelo y con el irifa se va echando agua al ebbo
Suyere:
olofin oyonireo modupue olorun
Olofin oyonireo moduoue olorun.

BABA OJUANI MEYI:


adifafun agangara adelepeko kikomakuada
Daku adelepeko komolodumare adifafun
Agangara owo bi adifafun aguema.
Ibarokun ni more kiwalorun, layabe ifa
Omoni shango aldereni laye, laye oyelome
Guere.
Suyere:
oyo lomo guere guere
Oyo lomo guere guere
Oyu asekomaro
Oyu araye unlo, elenu unlo, iku unlo, arun unlo, ofo unlo.
Agangara komolodumare
Agangara komolodumare
Ariku lowao komolodumare.
Iku male sete kitida,
Iku male sete kitida.
BABA OBARA MEYI:
obara ni obara olodobara elegbara obara ni
Bara omo lorun oni bara laye, obara nifa
Kikate, kiko makate, kikate awo, katiku
Omo katiarun, omo katiofi, omo katieyo,
Omo katiña, omo katiaraye, omo katilenu,
Kikate onilu, kikate ashelu, maferefun yalorde
Shango, orunmila.
Suyere:
obarodo kikate
Afeye eye kikate.

BABA OKANA MEYI:


shukutu mayalawa, olewala katifo, adifafun
Akuko, adifafun elegwa, adifafun shango.
Se tocan los dedos de ambas manos entre si
Suyere:
eshu bi awada shureo
Eshu bi awada shureo
Adie pakuko adie omadore
Iba fun fun, iba fun fun
Iba dun dun, iba dun dun
Bañire bañire
Baralakuete akaroroo

BABA OGUNDA MEYI:


ogunda eyi teteyi siru obini adifafun
Olofin adifafun orunmila adifafun
Obini meta.
Suyere:
oguegue orishama oguegue
Baba karere makulenkue
Awo eronsi baba karere.
Se toca la barriga con la mano derecha y luego se sopla. Se hecha efun en el
ebbo

BABA OSA MEYI:


baba buru buru baba fosho fosho baba
Obragadan adifafun yewa osa unle osanire
Osa olokun adifafun Sarayeye.
Se limpia a la persona co el ebbo
Suyere:
Sarayeye bakuno
(el objeto) aremu.
Ifa ounso orunla laka laka labosi.
BABA IKA MEYI:
Se hace un semicírculo en el tablero y se le echa iyefa al ebbo
ikani kani elebo ikani kani oni babalawo oluo
Ogubi jekua oshanla birinigua onibarabaniregun
Orimioreo osun alawede kaferefun olokun.
Suyere:
ashebola ashebola
Ashebola ashebola
Edun fokan shewolanifa
Ashebola ashebola.
Guarani mamayokoda guarani
Bebeotun guarani mamayokoda
Guarani mamayokoda guarani
Bebeosi guarani mamayokoda
Guarani mamayokoda guarani
Otoñara ñara guarani mamayokoda
Guarani mamayokoda guarani
Adifafun elebute.

BABA OTRUPON MEYI:


jekua baba aye bioton otrupon meyi
Ayebiosi eñiñi lashoro oñio eñ kefun
Lashoro ekun, loguo osha obatala loguo
Orisha elegua adifafun shango.
Olorotoroshe eñi lashoro riokoban ekun
Nishoro olobonifa deregun shoro ekun
Eki nipele awo obaraloie ifa derenife
Oluo pami oyulona pami.
Suyere:
Se topan ambos puños
se le echa oñi al ebbo
Oñiñi lashoro oñio
Oñiñi lashoro oñio
Oñi kefun lashoro ekun oñiñi lashoro oñio.

BABA OTURA MEYI:


aishegun difa imale kafun nilowo kaferefun
Nangare adifafun imale sala malekun malekun
Sala arere arereo kaferefun shango.
Se levantan ambas manos al cielo como saludando
Suyere:
alande ifawa
Ifa tiwa imale.
Oshemeniee.
BABA IRETE MEYI:
eyelemere akolemere aporoye omo ni osun
Onibarabaniregun, orunmila omo ifa oni awo
Akolemere adifafun oshun, adifafun orunmila
Adifafun poroye.
Tocarse con ambas manos las rodillas y soplar
Suyere:
ariku maniwa
Ariku maniwa
Oniki baku odideo
Ariku maniwa.

BABA OSHE MEYI:


oshe baba oshe, kulu kulushe molaku tishe
Moloku aguariye moloku adifafun oshun
Umbabalawo adifafun akantampo.
Peinarse la cabeza con ambas manos
Suyere:
shenshe oluwo shinshe yalode mayao
Shenshe oluwo shinshe orunmila ifa mayao.

BABA OFUN MEYI:


jekua baba oragun meyi ifa ofun mafun
Oshanla alaye tikun ola kuani kuara
Jekua oshanla jekua olufina jekua iku guangualaye.
Taparse la cara con ambas manos
Suyere:
baba fururu rereo
Okañeñe leribo eleriba
Obasi laguao eyiborere basibao
Eruaye yaguao eyagualorun lesekan.
Peregun alawo titun
Peregun alawo titun
Bogbo demaro efibomini
Peregun alawo titun.

IWORI JUANI IFA:


ifa guaraguara nimoro caseta kasheshimini
Babalona elaroye caseta kasheshimini
Orunmila lorubo.
Suyere:
aguara guara nimoro
Aguara guara nimoro
Kasheita kasheshimini
Aguara guara nimoro.
IROSO UMBO EMI:
sheren shuru komanshe kotoshe aransheye
Adifafun orunmila.
Suyere:
omoni ola ashe lebo
Omoni ola ashe lebo
Moro moro awo lekun tentenifa
Omoni ola ashe lebo.

SEGUNDO TABLERO.
Se marca el signo toyale en el centro del tablero, luego ogberoso a la derecha y
otura she a la izquierda.

OGBE ROSO:
ogbe roso untele achebo asheto ariku babawa orunmila
Ekualosiña akua emborati orunmila isota ogbe roso
Untele atie deku atie deya atie akuko atie adie
Atie eure atie asho atie awado atie ashe atie juju
Ashe juju otorumale inkuin orunmila lorubo opolopo aye.
Cuando se termina de rezar y antes de comenzar el suyere, el babalawo le ordena
al aleyo a juntar las manos en posición de recibir, le echa las plumas y se canta.
Suyere:
juju otorumale inkuin
Ire ariku juju otorumale inkuin
Ire owo juju otorumale inkuin
Ire omo juju otorumale inkuin
Ashebo asheto ashe lomo ariku babawa
Tubulashe tubulashe opolopo laye
Yeri goye, ashe iko eribo
Morere, ashe iko eribo
Moro moro elefa morere morere
Osheibo osheribo morere.
Despues se echa agua sobre las plumas y se canta.
Suyere:
bodo bodo ero lafisaye erio ero

SIGNO TOYALE
OTURA SHE:
acebo, asheto ebbo moforibale lorubo.
baba shegue idakuda irukuto isekute obereketa
Oni babalawo lodafun to iban eshu ashe olofin.
Suyere:
ashebo asheto kebofi kamaruda
Ashebo asheto kebofi kamaruda.
Inmediatamente el awo toma el irofa se reza otura she y agrupa el ashe en el
centro del tablero y tomando con los dedos pulgar y medio de cada mano
comienza a echar iyefa sobre las plumas de las manos

Para lavarse las manos con el ashe se canta.


Suyere:
oto ota aye ebo
Oto ota aye ebo
Orumale ashe
Acebo asheto.
Además se le dice al sujeto que le pida a orunmila e inmediatamente el awo
comienza a echar iyefa sobre el ebbo diciendo.
Rezo:
iba elegwa, iba ogun, iba oshosi, iba osun, iba shango, iba ozain, iba araba
karaba.
TERCER TABLERO.

CUARTO CUADRANTE PRIMER CUADRANTE


IWORI OBARA OSHE TURA
OKANA SA TOYALE
OTURA SHE

TERCER CUADRANTE SEGUNDO CUADRANTE


IKA MEYI IRETE IWORI
IROSO UMBO OSHE OGBE

OSHE TURA.
Eshu awatete, oshe tura eshu awatete, oshe tura eshu awatete
Asekonse molona, adifafun iyokosobo, oshe tura onito guerete adifafun ile
yebu.
Suyere:
Aurelea aureleo
Aurelea aureleo
Adifafun umbatolosi ile yebu
Aurelea aureleo.
Oshe tura : eshu awatete emi un soro atie ashe olordumare ebbo omo ire
odara. Ifa nire aba ni bede abuyenireko adifafun obini tonto logue tife toe lo
bona adifafun abure kuko.

TOYALE

OTURA SHE:
acebo, asheto ebbo moforibale lorubo.
baba shegue idakuda irukuto isekute obereketa
Oni babalawo lodafun to iban eshu ashe olofin.
Suyere:
ashebo asheto kebofi kamaruda
Ashebo asheto kebofi kamaruda.

IRETE YERO:
irete yerugbe orunmila lorubo to iban eshu telebo
Ibo koko baba olorun baba dupue to iban eshu.
Suyere: oyiki yiki otalomio
Oyiki yiki otalomio
Oyiki yiki awado okuma
Oyiki yiki otalomio.
OSHE LOGBE:
awo oshina adifafun orunla niboti olosordo olokun
Oshe mowa oshe leri oba oshe mowashe omo oshe eya tuto
Agba oshe otorumu otoyale adifafun oluo obere
Iku kompani kompani, aron kompani kompani
Eyo kompani kompani ofo kompani kompani
Iña kompano kompani inkan kompani kompani
Elenu kompani kompani ashelu kompani kompani
Onilu kompani kompani etc ……
Oshe nilobe omo ogbe omo oshe barabaniregun odde
Oyu wayeni eggun orunmila lorubo.
Suyere:
baba agba oshe
Mowa agba oshe ashe
Mowa agba oshe ashe
Mowa agba oshe ashe.

BABA IKA MEYI:


Se hace un semicírculo en el tablero y se le echa iyefa al ebbo
ikani kani elebo ikani kani oni babalawo oluo
Ogubi jekua oshanla birinigua onibarabaniregun
Orimioreo osun alawede kaferefun olokun.
Suyere:
ashebola ashebola
Ashebola ashebola
Edun fokan shewolanifa
Ashebola ashebola.
Guarani mamayokoda guarani
Bebeotun guarani mamayokoda
Guarani mamayokoda guarani
Bebeosi guarani mamayokoda
Guarani mamayokoda guarani
Otoñara ñara guarani mamayokoda
Guarani mamayokoda guarani
Adifafun elebute.

OJUANI SHOBE:
ojuani shobe tabakoyu bain bain iku bain bain lobati
Adifafun oun babalawo meridilogun tinlodifa ile olofin.
Suyere:
ebayone ebayone ebo eboada keshubao
Ebayone ebayone ebo eboada keshubao
Ebayone ebayone ebo eboada keshubao.
IWORI OBERE:
umbereya umbereya adie oro adie adifafun tiomode
Iku asiere masawere unlo lodafun iyafa.
Suyere:
berelawo monawo
Berelawo aye
Berelawo aye
Berelawo aye
Bereloba awao aye.

OKANA SA BILARI:
mokisi bilari, onibabalawo bilari bilari
Oma bilari , owo bilari, bilari mokisi lade
Fina adifafun oluo Ikoko adifafun shango
Adifafun eshu.
Mientras se canta se pasa el ebbo por sobre la cabeza al sujeto en forma circular y
se toca el tablero.
Suyere:
okana sa bilari eshu awatete
Iku bilari eshu awatete
Aron bilari eshu awatete
Ofo bilari eshu awatete
Eyo bilari eshu awatete
Eleri iku
Eleri iku
Eleri iku
Iku opolopo eleriko
Auya auya are.
Preguntar sí OTAN general
Preguntar destino de los objetos mayores
Preguntar destino del ebbo.

Se toma el ebbo con la mano derecha se toca el tablero en la cara superior y


se dice
eri ate,

se toca entonces el tablero en su cara inferior con el ebbo invertido y se dice


ate kuane,

entonces se frota circularmente en la cara inferior mencionando los osobo,


iku unlo, aron unlo, ofo unlo, eyo unlo, etc....,

cuando se termina, se pone el ebbo sobre la estera y se le coloca el tablero


encima y se golpea sobre el tablero con el irofa diciendo
ire ariku, ire aye, ire oma, ire owo, ire ashegunota.

Se procede al cierre del ebbo que se envuelve de una forma más o menos
alargado
Rezo: apakuandi iku, apakuandi aron, apakuandi ofo, apakuanfi eyo,
apakuandi iña, Apakuandi araye, apakuandi ashelu, apakuandi onilu.

Se echan unas gótitas de agua diciendo


Rezo:
omi leko titi leko
Omi leko titi leko
Omi leko titi leko.

Se le echa ashe diciendo.


Rezo:
ashe baba, ashe yeye, ashe oluo, ashe oyugbona, ashe apetevi,
Ashe iyalosha, ashe babalosha, ashe bogbo iworo, ashe oluo ozain,
Awo timbelona, ashe bogbo ara onu.

Se cierra una de las cabezas del ebbo diciendo.


Rezo: iku nafo iku fotudede
Aron nafo aron fotudede
Ofo nafo ofo fotudede
Eyo nafo eyo fotudede
Etc.....
Se cierra la otra cabeza de la misma forma y con los mismos rezos
Antes de cerrar la ultima cabeza se echa un poco de ashe para atrás del awo
Rezo:
babani loshe losa orun
Labo sudaye tale ebbo unlori.
CUARTO TABLERO.

Se marcan los siguientes signos

OKANA SA OTURA SHE TOYALE ODI FUMBO

IKA MEYI

SOLO SE REZA ODI FUMBO


Antes de rezar oddi fumbo se toma el ebbo junto con la escobilla y el irofa
ODDI FUMBO:
ara oshanla ara inle aye mo guerani oshanla odogun
ogo ara ara eshu ara ifa ara orunmila.
Suyere:
iddun olomo guereguere
Iddun olomo guereguere
Alado komataguao
Iddun olomo guereguere.

Para sacar el ebbo fuera del tablero se amaga dos veces y en la tercera vez
se saca el ebbo rezando.
Rezo:
umbalodo loda eshu odara
Umbalodo loda eshu odara
Umbalodo loda eshu odara.
Suyere:
oruboshe ebbo lele lona
Oruboshe ebbo un lele
Oruboshe ni lona.

Cuando se saca el ebbo fuera del tablero empujado con el irofa y la escobilla
se le dice al sujeto que se persigne con el ebbo.
cabeza
barriga
hombro derecho
hombro izquierdo
ambas rodillas y lo dejara caer (tres veces)
se coloca delante de elegwa.

Suyere:
eshu suwayo mamakeña eshu odara kikeño
Eshu suwayo mamakeña eshu odara kikeño awo.
Sacar el ebbo de la casa
Suyere:
oruboshe ebi lele ni lona
Oruboshe ebbo un lele
Oruboshe ebbo ni lona.

Se une el ashe en el centro del tablero


IKA MEYI
ikani kani elebo ikani kani oni babalawo oluo
Ogubi jekua oshanla birinigua onibarabaniregun
Orimioreo osun alawede kaferefun olokun.
Suyere:
ashebola ashebola
Ashebola ashebola
Edun fokan shewolanifa
Ashebola ashebola.
Guarani mamayokoda guarani
Bebeotun guarani mamayokoda
Guarani mamayokoda guarani
Bebeosi guarani mamayokoda
Guarani mamayokoda guarani
Otoñara ñara guarani mamayokoda
Guarani mamayokoda guarani
Adifafun elebute.

Para botar el iye de opon


Rezo:
omo orunmila lona oyana ota orunmila lona ate
Eni shubao abebe fun loya.

Soplando hacia fuera en la puerta de la casa se reza.


OSA JUANI:
osa juani, osa lona, osa meta.
Se echa agua para purificar el ile.

También podría gustarte