Está en la página 1de 303

¡Español,

por favor!
Słownik tematyczny do nauki języka hiszpańskiego
Español estándar y latinoamericano

1
ć
ęś
Cz

Z nami opanujesz słownictwo w mig!


¡Español,
por favor!
Autor:
Donata Milewska

En colaboración con:
María Elisa Peña Jiménez

Poznań 2020
Copyright © by Donata Milewska, 2020
ISBN 978-83-956940-0-4
All rights reserved. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Proszę, nie kopiuj ani nie rozpowszechniaj tej książki w sposób nielegalny.
czyli
UNIDAD/ROZDZIAŁ: TEMA/TEMAT: PÁGINA/STRONA:

0
El alfabeto:
- la pronunciación 8
- las conjunciones 9
- grupos de letras 10
- mini diccionario 13
- deletreo 13
- sección de ejercicios -0- 14
- sobre la autora 15
- ¿Cómo sacar el máximo provecho 16
al libro?

1
Palabras y expresiones básicas:
- saludos y despedidas 18
- deseos 19
- agradecimiento y las disculpas 20
- nociones fundamentales 21
- mandar saludos 21
- conocer a alguien 22
- expresar sorpresa y alegría 22
- expresar sentimientos y 23
sensaciones (tener)
- ortografía 24
- expresiones idiomáticas -1- 25
- sección de ejercicios 26
- autoevaluación 33
- en resumen 37
- reflexión final 40

2
¿Cómo se llama?
- dar y pedir información personal 42
- llamarse
- las profesiones 43
- mientras tanto en Latinoamérica 45
- pronombres 47
interrogativos/exclamativos
- sección de ejercicios 48
- autoevaluación
- reflexión final 50
- receta del éxito lingüístico 55
57
58

3
La vida laboral:
- vocabulario de trabajo 60
- el verbo pagar 63
- expresiones idiomáticas -3- 64
- sección de ejercicios 65
- autoevaluación 72
- en resumen 73
- reflexión final 74

4
Escuela y oficina:
- artículos de escritorio 76
- papel, cuadernos y agendas 78
- equipamiento y las máquinas 79
4
- la iluminación 80
- organizar el tiempo 80/81
- bolígrafo 82
- la escuela 83
- expresiones idiomáticas o frases 85
hechas -4-
- no ir a clase 86
- las asignaturas 86/87
- partes del colegio 88
- sección de ejercicios 89
- autoevaluación 99
- en resumen y reflexión final 104
- ta-ta-ta-chán escritura 105

5
Las matemáticas y el dinero:
- números cardinales 108
- las decenas 110
- las centenas y números ordinales 111
- números colectivos
- expresiones idiomáticas o frases 113
hechas -5- 114
- matemáticas
- sección de ejercicios 116
- autoevaluación 117
- más ejercicios 124
- adverbios de cantidad y reflexión 126
final 128

6
Colores:
- listado de colores 130
- expresiones idiomáticas -6- 132
- ponerse 135
- pintar 136
- pinceles 138
- sección de ejercicios 139
- autoevaluación 143
- reflexión final 146

Resumen
Resumen unidades
1-6 147 - 150

7
Ropa:
- ropa interior, calzado, 152
chaquetones u otros 153
- expresiones/dichos con ropa 155
- expresiones/dichos con zapato 156
- adjetivos de ropa 157
- verbos ropa 158
- telas y accesorios 159
- tipos de faldas 160
- clases de escote 161
- vocabulario detallado 162
- no todo lo que reluce es oro 163
- sección de ejercicios 164
- autoevaluación 175
- tablas de Latinoamérica 177
- en resumen 179
- reflexión final 183
Extra
Ejercicios extra:
- la voz de ortografía 184
- detective 185
- el aprendizaje 187
- los errores 188
- la creatividad 190

- artículos cosméticos 192


- el maquillaje labial 193

8 - el afeitado
- el pelo/cabello
194
194
- acciones 195
- cuida tu higiene 197
- algunas partes del cuerpo 197
- posturas corporales 198
- acciones (del cuerpo) 199
- en la peluquería 200
- expresiones/dichos 205
- la piel y el cuero 207
- expresiones con pelo 208
- familia de palabras 211
- sección de ejercicios 212
- autoevaluación 222

Resumen Resumen unidades 7 - 8 223 - 227

Extra
- podróż do Latynoameryki 3 228
- la diferencia ES y LA 229
- el acento andaluz 230
- rincón de geografía 231
- czas na Amerykę Łacińską 232

Final
Final de las unidades:
- bez tego nie ma twojego 234
hiszpańskiego
- odkryj te różnice 237
- detecta, descubre 239
- el laberinto de las tildes perdidas 240
- twój osobisty nieregularny 241
przyjaciel
- krzyżówka irregulares 246
- twoja lista kontrolna 248
- mapa mental 253
- las profesiones y los lugares de 254
trabajo
- ser vs. estar 256
- lo más destacado del libro 260
- to ubarwi twój język 265
- podsumowując... Rady w pigułce 268
- agradecimiento, podziękowanie 269
- la clave, odpowiedzi do ćwiczeń 270
Ciekawe
ćwiczenia

LISTY SŁÓWEK PODZIELONE NA PODGRUPY, TABELKI

← NUMER ROZDZIAŁU

← TYTUŁ

← ZDJĘCIE TYTUŁOWE (OKŁADKI)


Dla lepszej nauki, postaraj się je
opisać oraz wypisać powiązane
słówka.

← MOTYWACYJNA MYŚL

← Wyrażenia potoczne pozwiązane


z tematem danego rozdziału

Podsumowując
Powtórka wyrażeń
Sekcja ćwiczeń

Przemyślenia
Tu przeczytasz ciekawe
Jak ci poszło?
wyjaśnienia oraz powtórzysz
rozdział
¡Español, por favor!

Introducción

“El idioma es el medio de llevar una idea desde mi mente a


la tuya sin cirugía”
–Marc Amidon

Imagina que ahora estamos a finales del próximo año.

¿Cómo te imaginas tu vida? ¿Percibes dónde está tu español?

Quizás, en esa imagen que ha aparecido en tu cabeza:

Hablas español con soltura en cada situación comunicativa, ya sean


entrevistas de trabajo, llamadas telefónicas, diferentes conversaciones
con la familia de tu novio o novia española o con tus amigos.
Gracias a tu dominio del español destacas en el mundo laboral y
puedes acceder a oportunidades de trabajo que antes estaban

fuera de tu alcance.
Te comunicas en español como si fuera tu lengua materna. Disfrutas
viajando por el mundo hispano conectando con los nativos

a un nivel más profundo.


¿Cómo te sentirías si haces esto realidad?

Seguramente, sientas un orgullo inmenso al saber que estás


estudiando de manera eficaz, dominas todo el vocabulario y que,

por fin, estás viendo resultados.

Pues, agárrate, porque ahora viene lo mejor:

¡No hace falta que esperes un año más para empezar a notar la
diferencia en tu español!

3
¡Español, por favor!

Esta publicación que tienes delante está llena de indicaciones muy


valiosas, un contenido cargado de conocimiento, pero ante todo

palabras y expresiones. ¡Aprovéchala muy bien!

¡Manos a la obra, a trabajar! Con mi ayuda y tu esfuerzo todo

es posible. ¡Cumple tu deseo de hablar en un perfecto español!

¿Por qué el aprendizaje temático?


Por que es una manera fácil y rápida de aprender y desarrollar
nuestro conocimiento sobre el idioma, facilitándote y ahorrándote la
necesidad de que busques en otros libros
lo que necesitas.

El libro está dividido en unidades temáticas de diferentes ramas


(palabras + expresiones prácticas), esto te facilitará
el aprendizaje y la memorización en la teoría y la práctica.
Además, al final de cada unidad encontrarás interesantes
ejercicios y pruebas. Podrás evaluarte y descubrir más cosas acerca
del tema propuesto.

Contenido:

Sección de ejercicios Curiosidades Trucos


Practica ¿Sabías que...? Indicaciones valiosas

-Así se habla- (lenguaje y expresiones coloquiales)

¡No esperes más, conoce el idioma en cada detalle!

4
¡Español, por favor!

Wstęp

„Język jest sposobem przeniesienia pewnej myśli z mojego

umysłu do Twojego bez chirurgii”


–Mark Amidon

Wyobraź sobie, że teraz kończy się następny rok.


Jak wyobrażasz sobie swoje życie?
Czy wiesz, jaki będzie twój hiszpański?
Być może w tym obrazie w twojej głowie
mówisz po hiszpańsku swobodnie w każdej sytuacji, komunikujesz się
bez problemu, czy to są wywiady, rozmowy o pracę, połączenia
telefoniczne, czy po prostu różne konwersacje z hiszpańską rodziną
twojego narzeczonego/narzeczonej, przyjacielem. Dzięki twojej
znajomości języka wyróżniasz się na rynku pracy i możesz mieć dostęp
do stanowisk (ofert pracy), które wcześniej nawet ci się nie śniły
(nie były w twoim zasięgu).
Komunikujesz się po hiszpańsku, jakby był to twój język ojczysty.
Korzystasz, spędzasz czas, podróżując po hiszpańskim świecie,
poznając rodowitych Hiszpanów, łącząc się z kulturą i językiem
jeszcze bardziej.
Jak byś się czuła/czuł, gdyby się to spełniło?
Na pewno czułabyś/czułbyś ogromną dumę, wiedząc, że uczysz się w
sposób skuteczny, opanowałaś/eś całe słownictwo
i że nareszcie widzisz rezultaty twojego wysiłku.
Więc lepiej usiądź, bo teraz to, co najlepsze. Wcale nie potrzebujesz
kolejnego roku, na osiągniecie tych wspaniałych celów i zauważenie
poprawy w twoim hiszpańskim!

5
¡Español, por favor!

Przed tobą publikacja pełna cennych wskazówek, wiedzy, a przede


wszystkim słówek! Wykorzystaj ją bardzo dobrze!
Czas wziąć się do roboty, z twoim wysiłkiem, moimi wskazówkami i
pomocą uda ci się to wszystko osiągnąć!
Czas spełnić twoje pragnienie mówienia perfekcyjnie po hiszpańsku.

Dlaczego polecam ci naukę tematyczną?


Ponieważ jest to łatwy, przyjemny oraz szybki sposób na opanowanie
i poszerzenie twojej wiedzy o języku, ułatwiający naukę i
oszczędzający twój czas, który przeznaczył/abyś na poszukiwanie w
innych książkach czy słownikach tego, czego potrzebujesz.

Książka została podzielona na tematyczne rozdziały z różnych


dziedzin (słownictwo + praktyczne wyrażenia),
co ułatwi ci naukę teorii i wykorzystanie jej w praktyce.
Poza tym na końcu każdego rozdziału znajdziesz interesujące
testy i ćwiczenia. Będziesz mógł/a ocenić się i odkryć więcej
ciekawostek dotyczących przedstawionego tematu.

Zawartość:

Ćwiczenia Ciekawostki Sztuczki


Praktyka Wiedziałaś/eś, że... Cenne wskazówki

-Tak się mówi- (język i wyrażenia potoczne)

Oznaczenie: W nawiasie zwykłym ( ) znajdziesz dodatkową informację, synonim


bądź zaimek łączący się z danym słówkiem, a także często wersję z Ameryki
Łacińskiej, natomiast w [ ] znajdziesz przykład zdania i użycie w praktyce oraz w
rozdziale 0 wymowę.

¡Nie czekaj, poznaj język w każdym calu!

6
¡Español, por favor!

Estoy cansado/a
Hace mucho calor/frío
Jestem zmęczony/a
Es demasiado tarde Jest zbyt zimno
Es demasiado temprano Jest zbyt późno
Jest zbyt wcześnie
Me da pereza Nie chce mi się
No se me da bien Nie jestem w tym dobry/a
Son miles de palabras Setki słów
Nie mam czasu
No tengo tiempo Jutro zacznę
Mañana empiezo

Voy a estudiar
¡Pues a trabajar!
(No to do pracy!)

Empezamos con una cosa indispensable, el alfabeto. Conocerás la


pronunciación exacta para poder leer en español correctamente.
Además la grabación te permitirá reforzar el conocimiento adquirido.

Zaczniemy od najniezbędniejszej rzeczy, jaką jest alfabet.


Poznasz poprawną wymowę, byś mógł/a czytać bezbłędnie.
Dodatkowo nagranie pozwoli ci utrwalić już zdobytą wiedzę.

Od dziś zacznij też słuchać radia! Wprowadź ten zwyczaj do twojej


rutyny! (Cadena Dial, Los 40 Principales etc.)
¡Para gustos, los colores!

7
¡Español, por favor!

El alfabeto - alfabet (abecedario)

A a [a] H hache [aćie] Ñ eñe [eńie] U u [u]


B be [be] I i [i] O o [o] V uve [ube]
C ce [θe] J jota [hota] P pe [pe] W uve doble [ube doble]
D de [de] K ca [ka] Q cu [ku] X equis [ekis]
E e [e] L ele [ele] R erre [erre] Y i griega/ye [i griega/je]
F efe [efe] M eme [eme] S ese [ese] Z zeta [θeta] [seta]
G ge [he] N ene [ene] T te [te] ES América
la letra – litera (B – la be) ! litery są żeńskie
Zaznaczone na czerwono to nazwy liter po hiszpańsku.
W nawiasie ich wymowa. Abecedario, ponieważ pierwsze litery
pochodzą z łacińskiego a, be, ce, de... alfabeto z greckiego
alfa, beta...

La pronunciación-wymowa
Na przykład – por ejemplo skrót: np. – p. ej.

J czytamy jak [h] p. ej. jabón – mydło [habón], jirafa – żyrafa [hirafa]
V = b p. ej. vaca – krowa [baka], vaso – szklanka [baso]
C [k, θ] Zasadniczo, jak polskie k, czyli przed samogłoską, p. ej. recto
– prosto [rekto], wyjątkiem jest sytuacja, gdy występuje po niej
samogłoska e lub i Wtedy wymawiamy ją jak [θ] cero – zero [θero]
W Ameryce Łacińskiej jak [s] cero – zero [sero]
H (-) jest nieme. Nie czytamy go ani na początku, ani na końcu wyrazu
p. ej. hola – cześć [ola], hotel [otel] – hotel
Ll (doble ele/elle) czytamy jak [j] p. ej. llamarse – nazywać się
[jamarse]. Dźwięk trudny do wytłumaczenia. Jego wymowa zależy od
regionu. W Hiszpanii najczęściej spotykamy się z wymową „j” lub
czegoś pomiędzy dż/dź. W Argentynie/Ameryce Południowej coś
pomiędzy ż/ź.
Jest to raczej ź wpadające w j lub jako dź p. ej. ella [eźa/ezia/eja].

8
¡Español, por favor!

Polecam skoncentrować się na wymowie jako „j”.


Y [j] p. ej. playa – plaża [plaja]
też „y” jako spójnik czytamy jak [i]
p. ej. tú y yo – ty i ja [tú i jo/dzio]
Litera ta robi małe zamieszanie, ponieważ w Andaluzji wymawia się
„yo” jako „dżio” w Madrycie już „jo”.

(café y té – kawa i herbata; café o té – kawa lub herbata)

Co ważne? Zapamiętaj! (Conjunciones):


Ponieważ y jako spójnik czytamy, jak i, aby uniknąć niewygodnej
wymowy, gdy słowo po nim występujące rozpoczyna się od I albo od
HI (ponieważ H nie czytamy, więc i tak wychodzi nam litera I),
zmieniamy Y na E. Oczywiście znaczenie pozostaje to samo. Przykłady:

Eres único e irrepetible. – Jesteś wyjątkowy i niepowtarzalny.


Gracias e igualmente. – Dziękuję i wzajemnie.
Tiene hijo e hija. – Ma syna i córkę.
Aprendo español e inglés, ale już Aprendo inglés y español.

Podobnie spawa, wygląda z „o” w znaczeniu „lub/albo/czy” jako


łącznik. Kiedy nasze następne słowo zaczyna się również na literę o/ho
wtedy, aby uniknąć niewygodnej wymowy, zamieniamy je na „u” o
tak:

siete u ocho – siedem albo osiem, este u otro – ten lub inny,

minutos u horas – minuty lub godziny

Ch – che [cz/ć] p. ej. chico – chłopak [cziko] obie formy są poprawne,


tak naprawdę to dźwięk pośredni między polskim cz oraz ć.
Z [θ] zapato – but [θapato], azul – niebieski [aθul],
corazón – serce [koraθOn]

9
¡Español, por favor!

ñ [ń] jak polskie ń p. ej. España – Hiszpania [Espańa]


Í (con acento) Należy je przedłużyć (ij) – economía [ekonomija]
G [g, h] Na ogół jak polskie G p. ej. gol [gol], wyjątkiem podobnie jak przy
literze c jest, to gdy występuje po niej samogłoska e lub i wtedy
wymawia się podobnie jak polskie H p. ej. la gente – ludzie [la hente]
gigante [higante] – gigant
5 dígrafos – dwuznaki para representar otros
fonemas («ch», «ll», «rr», «gu» y «qu»).
*GRUPY LITER:
Gue/gui [ge/gi] – W tym wypadku nie wymawiamy U, ale należy je zapisać:
hamburguesa [amburgesa], juguete [hugete] – zabawka, guitarra [gitarra]

Güe/güi [głe/głi] – Tutaj, kiedy mamy diéresis – dierezę (czyli dwie


kropki nad drugą z sąsiednich samogłosek) należy wymówić „u”
p. ej. pingüino [pinguino] – pingwin, vergüenza [berguensa] – wstyd

Inne grupy/zbitki z literą „G” czytamy normalnie np. gua, gus...


guantes [guantes] – rękawiczki, gusano [gusano] – robak

¡RECUERDA! (Z = θ) jak angielskie bezdźwięczne th w wyrazie think


Za---> zapatos [θapatos] – buty zanahoria [θanaoria] – marchew
Zo---> zorro [θorro] – lis zoológico [θo-olóhiko] – zoologiczny
Zu---> zumo [θumo] – sok azul [aθul] – niebieski
(Am. jugo)
(E/I po literze „C” = θ), w Ameryce Łacińskiej = s
Ce-----> centro [θentro] – centrum cena [θena] – kolacja
Ci-----> cielo [θielo] – niebo difícil [difíθil] – trudny

Normalmente (C = k)
Ca-----> casa [kasa] – dom coca-cola [koka-kola]
Co-----> coco [koko] – kokos cosmos [kosmos] – kosmos
Cu-----> cubo [kubo] – wiadro cuchara [kućiara] – łyżka

10
¡Español, por favor!
-Unidad la pronunciación-
(E/I po literze „g” = H)
Ge-----> gemelo [hemelo] – bliźniak genial [henial] – genialny
Gi-----> girasol [hirasol] – słonecznik gigante [higante] – olbrzymi

Połączenie mb i nv wymawimy jak /mb/:

invierno – zima [imbierno] un bolígrafo – długopis [umbolígrafo]


tranvía – tramwaj [trambíja]

un billete de tren [umbijete de tren] – bilet na pociąg


cambio – zmiana itd. [kambio] un banco – bank, ławka [umbanko]

*Q

Występuje tylko w połączeniu z ue/ui i jest wymawiane jako k

(u nie wymawia się):

que [ke] /qui [ki]


Pizza con queso
quiosco [kiosko] – kiosk queso [keso] – ser
SER – jeden z 3 czasowników
*R oznaczający być w hiszpańskim

Na początku wyrazu oraz gdy jest zapisane jako doble rr, jest
silniejsze:

rosa [rosa] – róża carro [Karro] – samochód (Latinoamérica)


perro [perro] – pies Roberto [Roberto] – Robert
Również po literkach L, N, S
Alrededor – wokół
*Letra X (equis) Israel – Izrael

Warto poznać kilka podstawowych zasad podczas jej wymawiania:

1. Ogólnie rzecz biorąc X– [ks] pomiędzy samogłoskami

[s] na początku wyrazu

examen [eksamen] – egzamin, exageración [eksaherasiOn] – przesada

11
¡Español, por favor!

2. X Na początku słowa po E (Ex+ h/i) Pronunciación de España

Éxito [éksito] – sukces, exigencia [eksihensia] – żądanie, wymóg

Exhalar [eksalar] – wydzielać, wyrzucać z siebie


[el proceso de inhalar y exhalar]
Exhausto [eksausto] – wyczerpany

3. EX + PL/PR

Explosión [esplosión] – eksplozja

Expresar [espresar] – wyrażać, wypowiadać

Exprimidor [esprimidor] – wyciskarka (do owoców)

Explicación [esplikasión] – wyjaśnienie, uzasadnienie

Na końcu sylaby, bądź przed spółgłoską Hiszpanie zazwyczaj


wymawiają ją jako S, p. ej. exterior [esterior] – zewnętrzny

4. Przedrostki (prefijos)

-Ex w znaczeniu poza/na zewnątrz extintor [ekstintor] – gaśnica

-Ex w znaczeniu, iż coś przestało istnieć exnovio [eksnobio] –


ex–narzeczony

-EXTRA w znaczeniu poza extraterrestre [ekstraterrestre] –


pozaziemski

5. X na początku wyrazu = s (-XENO -XERO -XILO)

Xenófobo/xenofobia [senófobo/senofobia] – ksenofobiczny/ksenofobia

Xerografía [serografija], xilófono [silófono] – ksylofon

12
¡Español, por favor!
-Unidad la pronunciación-

W wyrazach zapożyczonych z języka Azteków, meksykańskich


Indian, x czytamy jako h, np. México [mehiko] – Meksyk.

*la letra – litera


*la tilde – akcent
*la sílaba – sylaba
*la sílaba aguda – sylaba akcentowana
*pronunciar – wymawiać
*¿Cómo se pronuncia esta palabra? – Jak się wymawia to słowo?
*de pe a pa – od początku do końca (wyrażenie potoczne – de principio a fin)
*mandar a alguien a la eme – gardzić kimś (despreciar a alguien)
*no entender ni jota – nie rozumieć, ni w ząb (dosł. nie rozumieć nawet jot)
p. ej. No entiendo ni jota.
*por hache o por be – tak czy owak (por una u otra causa, por alguna razón)
p. ej. Juan por hache o por be, no terminó sus deberes a tiempo.
Estudio muchísimo, pero por hache o por be no consigo pasar este examen.

Deletrear – literować

¿Me lo puedes deletrear? – Mogłabyś/mógłbyś mi to przeliterować?


¿Me lo deletrea, por favor? – Przeliteruje mi to Pan/Pani?
¿Cómo se escribe? – Jak się pisze?

Hola – Hache–o–ele–a
Żukowska – zeta con punto–u–ca–o–uve doble–ese–ca–a
Małgorzata – eme–a–ele partida–ge–o–erre–zeta–a–te–a
Estadounidense – e–ese–te–a–de–o–u–ene–i–de–e–ene–ese–e

Otra forma: G de Guatemala B de Bolivia C de Colombia

13
¡Español, por favor!

Polskie znaki:
(ś, ź, ć – szc con acento)
(ż – zeta con punto) (ł – ele partida) (ą, ę – a, e con cedilla)

*Cedilla, cedylla... – znak diakrytyczny podobny nieco do ogonka ç


*Partida oznacza również odjazd (Am. partido del pelo – przedziałek)

Ciekawostka! *ZNACZEK NAD Ñ TO LA VIRGULILLA (~)


*W w wersji meksykańskiej to:
DOBLE U a w Hiszpanii V DOBLE
Jest to zarazem najrzadziej używana litera w alfabecie hiszpańskim.

♫ Odsłuchaj nagrania, sekretny link -Sección de ejercicios-


znajdziesz w e-mailu.

Ej. 1 Escribe las letras en español:


Zapisz podane litery po hiszpańsku:

F – efe G –______ H – ______ J –_____ Y – _____ X –_____ C –_____


R –_____ M –_____ Q –_____ S –_____ W – _____ V –_____ Z –_____

Ej. 2 Deletrea las palabras: (Hola - hache–o–ele–a)


Przeliteruj słowa:

joven – yegua – perro – terco –

hacha – quiero – llave – explicación –

Ej. 3 ♫ Escucha y marca las letras que no se dicen:


Posłuchaj i zaznacz litery, których nie wymówiono:

Ñ J K V CH LL Y V F H L
Ej. 4 ♫ Escucha y escribe las palabras que se deletrean:
Posłuchaj i zapisz literowane wyrazy:

14
¡Español, por favor!

-Unidad la pronunciación-

Pamiętaj! Jak literujesz po polsku, np. przez telefon, podajesz


nazwę rzeczy, przedmiotów bądź imiona, a w przypadkuHiszpanów,
najczęściej miejsca, miasta na daną literę (najlepiej hiszpańskie).

nombre de la let ra + de + nombre de la cosa o lugar


con el que asociamos la letra

N de Navarra M de MAdrid E de EspA ñA X de Xilófono

Kilka nazw liter, które warto znać: la letra v («uve», pero también «ve», «ve baja»,«ve
chica», «ve chiquita», «ve pequeña» o «ve corta» ), le letra w («uve doble», y además
en otros lugares se llama «doble uve»,«doble u», «doble ve») la letra i ( «i latina» o
simplemente «i»). W zależności od regionu.

Pamiętaj! Hiszpanie i Latynosi wymawiają wiele znanych marek na swój sposób, jak też
sporo, a raczej prawie wszystkie popularne anglicyzmy mają swoje tłumaczenie.
Np. perrito caliente – hot dog. Jeśli chodzi o wymowę, warto wiedzieć, iż:
WhatsApp [guasap], Wifi [güifi], YouTube [jutube], Pepsi [pecsi, pessi],
Pizza hot [picsa hot], Corn Flakes [con fleis]
Również, warto pamiętać, iż Hiszpanie nie wymawiają S ze spółgłoską i często dodają E.
Stop [estop], los espaguetis [los espagetis] nie spaghetti, Skype [eskajp, escaipe]

Kim jestem?
Pasjonatka hiszpańskiego, miłośniczka latino,
kochająca kolory Doni.
Z tego wybuchowego połączenia powstało
Espanoleando con Doni, miejsce, gdzie dzielę się
z wami detalami i pokazuje hiszpański trochę od
innej strony.
Zawodowo również udzielam lekcji
hiszpańskiego, uwielbiam tworzyć coraz to
skuteczniejsze i ciekawsze materiały, a także
pragnę, byś mógł/a powiedzieć po hiszpańsku
wszystko, co zapragniesz.
Od puszczenia bąka po zepsuła się rura
kanalizacyjna, cuchnie i cieknie. Jeśli to jest twój
cel, mam nadzieje, iż ta publikacja doszlifuje ten
diament, który już osiągnąłeś/aś!
Długopisy, ołówki, pióra w dłoń i do roboty!

15
¡Español, por favor!

¿Cómo sacar el máximo provecho al libro?

Rób notatki, Podkreślaj, Stosuj zakładki,


zapisuj przemyślenia najlepiej na kolorowo oznaczaj

DIÁLOGO:
Entrevistador : Buenos días. Soy el Sr. Pérez. Soy el encargado de entrevistarle.
Janek : Buenos días. Mi nombre es Janek Kowalski. Tengo 30 años y soy polaco,
de Varsovia. Mi lengua materna es el polaco. Vine a España para perfeccionar mi
español durante ocho meses, pero llevo aquí cinco años.

1. Używaj kolorów, określ swoje własne zasady, teraz to ty tu jesteś


królową/królem. Możesz np. na czerwono zaznaczać trudne słówka, na niebiesko
niezrozumiałe struktury, innym kolorem rzeczy przydatne, a jeszcze innym wyrażenia
bądź słowa, o których warto poszerzyć wiedzę.
Niech kolory zagoszczą wraz z Tobą w tej książce!

2. Notuj swoje przemyślenia, dodatkowe komentarze, synonimy bądź inne


przydatne rzeczy. Dzięki uporządkowanym marginesom łatwiej znajdziesz sprawy, o
które chciałbyś zapytać nauczyciela czy znajomego. Takie zapiski mogą być też
przydatne w momencie wyszukiwania dodatkowego wyjaśnienia bądź
zapamiętywania (skojarzenia, mapy myśli, dodatkowe przykłady zdań).
Stosuj kolorowe zakładki, dzięki którym odnajdziesz bez problemu daną kwestię czy
partię materiału.

3. Rozmyślaj! Nie czytaj, aby czytać i później powiedzieć: ach, dobrze el pintalabios
to szminka... Nie!
Spójrz: pintar – malować, labios – usta = el pintalabios
el amanecer (ama + nacer) = kocha budzić się, wychodzić zza horyzontu
el escaparate (las mejores prendas escapan allí) = skojarzenie
Wyciągaj wnioski i czytaj ze zrozumieniem! Szukaj czasowników, skojarzeń,
synonimów, a nawet dodatkowych „skarbów” językowych.

4. I ostatecznie używaj słownictwa w szerszym kontekście! Zapewne powiesz, no


tak, ale ja nie mam styczności z Hiszpanami... Rozumiem, że nie masz możliwości
przenieść się ot, tak do Hiszpanii, ale możesz stworzyć mini Hiszpanię w twoim
własnym domu. Otaczaj się telewizją, radiem, twórz zdania i wypowiadaj je na głos,
mów do siebie. Kroisz ogórka? Świetnie (corto un pepino), dołącz go grup
hiszpańsko-języcznych w internecie, czytaj prasę, zmień język oprogramowania...
Otwórz wachlarz możliwości!

16
UNIDAD 1
Palabras y expresiones básicas

¡Ey!
¿Qué te cuentas?

Hola,
¿cómo estás?

"Todo es muy difícil antes de ser muy fácil"


- Wszystko jest trudne, zanim stanie się proste
¡Español, por favor!
1

Saludos y despedidas

*hola – cześć
*buenos días – dzień dobry (rano, do godz. 12 máx.)
*buenas tardes – dzień dobry (po południu)
*adiós – do widzenia No estoy muy católico/a
*buenas noches – dobry wieczór/dobranoc – źle się czuję, niezbyt
*hasta mañana – do jutra dobrze się czuje
*buen fin de semana – miłego weekendu
*¿Cómo estás? – Jak się masz?
*¿Cómo te va? – Jak leci? ¿Cómo le va? (formal) Voy tirando: tak
*¿Qué tal? – Co słychać? jakby życie rzucało
*¿Qué tal?, ¿cómo va todo? – Co słychać? Jak tam wszystko? mnie to tu to tam i
*¿Qué tal todo? – Jak tam wszystko u ciebie? w konsekwencji
*¿Cómo va tu vida? – Jak ci leci życie? jakoś leci.
*¿Qué hay de nuevo? – Co nowego?
*¿Cómo va todo últimamente? – Jak się mają sprawy ostatnio? (Jak leci?)
*¿Cómo van tus cosas? – Jak tam sprawy u ciebie?
*bien – dobrze Ir sobre ruedas – bien, sin
*muy bien – bardzo dobrze problemas. Oznacza, iż coś
*mal – źle Tego słowa nie usłyszysz za często od Hiszpanów czy Latynosów rozwija się odpowiednio i na
*fatal – fatalnie Inna mentalność i mniej narzekania
korzyść danej osoby. Bez
*más o menos – tak sobie (jako tako) wysiłku, tak jakby ta rzecz
była przymocowana do
*voy tirando – jakoś leci (lub ahí vamos)
kółek i nie ma potrzeby jej
*fantástico – fantastycznie
pchać (empujar).
*fenomenal – fenomenalnie (lub estoy de maravilla)
p. ej. Su negocio siempre ha
*genial – genialnie ido sobre ruedas. Czyli idzie
*estupendo – wspaniale (estoy de lujo) jak po maśle.
*mejor ni preguntes – lepiej nie pytaj
*mejor pregúntame otra cosa – lepiej zapytaj o coś innego
*antes estaba mejor – wcześniej było lepiej, bywało lepiej
*peor que antes – gorzej niż wcześniej
*todo sigue igual, sin novedades – wszystko tak samo/jednakowo bez nowości
*no me puedo quejar – nie mogę narzekać (quejarse de algo)
*sin novedades – bez nowości

SUSTANTIVO VERBO
el saludo – powitanie saludar – witać
la despedida – pożegnanie despedirse – żegnać się
la pregunta – pytanie preguntar – pytać
la respuesta – odpowiedź responder – odpowiadać
saludar a alguien – witać/pozdrawiać kogoś; despedirse de alguien – żegnać się z kimś
Pozdrawiam, kogo? Kasię = a Kasia; Me despido de Kasia. No la quiero volver a ver.

18
¡Español, por favor!
1

Más despedidas:

*nos vemos (ES, Am.) *hasta la próxima semana –


*nos estamos viendo (Am.) do następnego tygodnia
– do zobaczenia *hasta el próximo fin de semana –
*hasta la próxima – do następnego do następnego weekendu
*hasta pronto – do zobaczenia wkrótce *adiós – do widzenia
*hasta luego – do zobaczenia (generalne) *te veo luego – widzimy się później
*hasta ahora – „do teraz”, zaraz wracam (widzę cię później)
(np. za 5 min) *chao – pa, pa
*¡Cuídate! – Uważaj na siebie!
*hasta mañana – do jutra

DESEOS - ŻYCZENIA: cruzar los dedos chocar el puño


*¡Que te vaya bien! – niech ci dobrze pójdzie! (np. na egzaminie, w pracy)
*¡Que lo pases bien/bomba! – miłej zabawy/miłego spędzenia czasu!
*¡Que te diviertas! – baw się dobrze! („rozerwij się”) [divertirse de lo lindo]
*¡Que disfrutes! – baw się dobrze, korzystaj, jak tylko możesz, ciesz się pobytem!
*¡Que tengas buen día! – miłego dnia! (dosł. miej miły dzień) LUB buen día
*¡Que tengas buen fin de semana! – miłego weekendu! (coloquial – buen finde)
*¡Que tengas una buena tarde! – miłego popołudnia! (coloquial – buena tarde)
*¡Que te sea leve! – życzę, aby praca nie była ciężka! (miłej pracy, aby była lekka)
*¡Que descanses! – miłego wypoczynku/odpoczynku! (wypocznij)
*¡Que duermas bien! – dobrej nocy/śpij dobrze!
*¡No te canses mucho! – nie przemęcz się/nie przepracuj się!
*¡Que te cunda el día! – obyś dobrze wykorzystał dzień! (zrealizował swoje cele)
*¡Suerte! – powodzenia! [Te/Le deseo lo mejor]
Owocnego dnia ↑
Asociaciones con los verbos: Pamiętaj!
*quejarse de algo – narzekać na coś
buenas tardes (la tarde – popołudnie
*divertirse – zabawiać się/bawić się r. żenski dlatego buenas)
*pasar el tiempo – spędzać czas buenos días (el día – dzień r. męski
*descansar – odpoczywać dlatego buenos)
buenas noches (la noche – noc
*desear – życzyć r. żeński dlatego buenas)
(desear algo a alguien)

Me llamo
Ana.
llamar a alguien
wołać kogoś

llamar por teléfono – dzwonić przez telefon llamarse – nazywać się

19
¡Español, por favor!
1
-Unidad expresiones básicas-

AGRADECIMIENTO Y LAS DISCULPAS:

*el agradecimiento – podziękowanie


*te agradezco la invitación – dziękuję ci za zaproszenie
*le agradezco su amabilidad – dziękuję za uprzejmość (Pani, Panu, jemu, jej)
*agradecer – dziękować (por algo/a alguien)
*gracias – dziękuję También:
*no, gracias – nie, dziękuję – un millón de gracias
*muchas gracias – bardzo dziękuję – gracias de todo corazón
*mil gracias – stokrotne (wielkie) dzięki – eternamente agradecido/a
*de nada/no hay de qué – nie ma za co – agradecer algo a alguien
*gracias e igualmente – dziękuję i wzajemnie en el alma
*gracias a todos – dziękuję wszystkim
*te doy las gracias una vez más/te agradezco otra vez – jeszcze raz ci dziękuję
*perdón – przepraszam; ¿Perdón? – Słucham?
*perdóname – wybacz mi (perdóname por + nombre) – No pasa nada
*perdóneme – niech mi Pan/Pani wybaczy – Por mí no te
*disculpe/a – przepraszam (formal e informal) preocupes
*perdón, no oí bien – przepraszam, nie dosłyszałam/dosłyszałem
*por favor – proszę
*¡Qué haría sin ti! – Co ja bym bez ciebie zrobiła/zrobił!
*muy agradecida – jestem bardzo wdzięczna
*te lo agradezco – jestem ci wdzięczna/wdzięczny (dziękuje ci)
*¡Cuánto te lo agradezco! – Jak bardzo jestem ci wdzięczna/ny!
*lo siento – przykro mi
*lo siento mucho – bardzo mi przykro – mil disculpas
*por favor, no se moleste – Proszę sobie nie przeszkadzać – lo lamento
*¡Sírvanse, por favor! – Proszę, częstujcie się! – te debo una
*¡Siéntese, por favor! – Proszę siadać! (zwrot grzecznościowy) disculpa
*¡Siéntate, por favor! – Usiądź, proszę!

sentirse – czuć się


sentarse – siadać
estar sentado – siedzieć (sentirse mal o bien,
sentir algo)
Ambos irregulares e – ie llorar

20
¡Español, por favor!
1

NOCIONES FUNDAMENTALES:
*igualmente – wzajemnie
*no sé – nie wiem
*no entiendo – nie rozumiem Tip! Jeśli nie rozumiesz, nie
*¿Puedes repetir? – Możesz powtórzyć? (nie usłyszałem) używaj repetir, tylko:
*¿Cómo decir? – Jak powiedzieć? ¿Puedes decirlo con otras
*¿Cómo es...? – Jak jest...? palabras?
*¿Qué significa? – Co znaczy? Me lo puede decir... (formal)
*¿Qué significa esta palabra? – Co znaczy to słowo?
*no sé cómo traducirlo – nie wiem jak to przetłumaczyć
*no sé cómo hacerlo – nie wiem jak to zrobić
*no tengo ni idea de cómo hacerlo – nie mam zielonego pojęcia jak to zrobić
*ni idea/no tengo ni idea – nie mam zielonego pojęcia
*sí – tak (siempre con tilde)
*si – jeśli
*si quieres – jeśli chcesz
*tú también – ty też A ti también (tobie też), częsta odpowiedź na gracias to: a ti czyli tobie

*por supuesto – oczywiście

MANDAR SALUDOS:
*saluda de mi parte a... – pozdrów z mojej strony... [saluda a... de mi parte]
*dale recuerdos a... – przekaż pozdrowienia dla... [dale recuerdos a... de parte de...]
*salúdala de mi parte – pozdrów ją ode mnie
*saludos de parte de Laura – pozdrowienia od Laury
*por cierto, Tomek te saluda – ach/a tak w ogóle to Tomek cię pozdrawia
*saludos cordiales – serdeczne pozdrowienia
*saludos – pozdrowienia
*mandar saludos – przesyłać pozdrowienia [Jorge te envía recuerdos/te manda saludos]
*dar un beso – dać buziaka [dale un beso a... de mi parte]
*besar (se) – całować (się) [ya puede besar a la novia]
*dar un abrazo – przytulić (dosł. dać „przytulasa”)
*abrazar – przytulać [abraza a Laura que está muy triste/dale un abrazo]
*dar la mano – podać dłoń

saludar salir con alguien besarse estar perfecto


witać, machać
mover el rabo/la cola
→ machać ogonem (dosł. ruszać)

21
¡Español, por favor!
1

CONOCER A ALGUIEN:
*el gusto es mío – cała przyjemność po mojej stronie
*con mucho gusto – z wielką przyjemnością
*encantado de conocerte/mucho gusto – miło mi cię poznać (męska wersja)
*encantada de conocerte – miło mi cię poznać (damska wersja)
*encantado/a de conocerle – miło mi Pana/Panią poznać

EXPRESAR SORPRESA Y ALEGRÍA:


*¿Tú por aquí? – Ty tutaj?
*¿Qué haces tú por aquí? – Co ty tu robisz?
*¡Anda, qué sorpresa! – Jejciu, co za niespodzianka!
*no esperaba encontrarte aquí – nie spodziewałam się ciebie tu spotkać
*¿En serio?, ¿me lo estás diciendo en serio? – Serio? Żartujesz? (Mówisz serio?)
*¡No me lo puedo creer!/¡No me lo creo! – Nie wierzę! Nie dowierzam!
*¡Qué alegría! – Co za radość!
*no sabes cómo me alegro – nawet nie wiesz, jak się cieszę
*me alegro (mucho, muchísimo, un montón) de... – cieszę się (bardzo) z czegoś...
*¡Qué bien, guay, pasada! lub ¡Cómo mola! – Ale super! Ale czad! (mola mogollón)
*¡Qué padre/chido! – Ale/jaki czad! (México); ¡Qué chévere! (Perú)*
*¡Qué suerte! – Jakie szczęście! (jaki fart!)
*¡Qué buena noticia! – Jaka dobra/co za dobra wiadomość!
*esto me alegra mucho – to mnie bardzo cieszy
*me alegro por ti – cieszę się (z twojego powodu) tak jak angielskie "good for you"

EXPRÉSATE CON UNA PALABRA:


ES: genial, fenomenal, perfecto, estupendo, bien, magnífico, fantástico
PL: _____________________________________________________________________________
*Más opciones: bacano, bacán, chévere, padre, chido, copado, brutal
¿Dónde lo dicen? ______________________________________________________________

CONJUGACIÓN DE VERBO “TENER”

Sirve para:

yo – ja tengo – mam 1. Expresar pertenencia


tú – ty tienes – masz
él/ella – on/ona tiene – ma 2. Epresar sensaciones
nosotros/as – my tenemos – mamy y sentimientos
vosotros/as – wy tenéis – macie
ellos/ellas – oni/one tienen – mają 3. Decir la edad

22
¡Español, por favor!
1

EXPRESAR SENTIMIENTOS Y SENSACIONES (TENER):

*tener sed – być spragnionym


*tener prisa – śpieszyć się (no hay prisa – nie pali się)
*tener miedo – bać się Hablar de salud:
*tener celos – być zazdrosnym
*tener confianza – ufać/mieć zaufanie (confiar) Tener gripe
*tener cuidado – być ostrożnym/uważać [ten cuidado] Tener fiebre
*tener poca vergüenza – nie mieć wstydu Tener mocos/catarro
*me da vergüenza – wstydzę się Tener tos
¿No te da vergüenza? – Nie wstydzisz się? Tener dolor de...
*tener calor – odczuwać gorąc o tengo calor – gorąco mi (me duele...)
*tener hambre – być głodnym Tener ampollas en los pies
*tener sueño – być sennym (chcieć spać) Etcétera
*tener dolor de... – mieć ból (czegoś)
*tener buena/mala cara – wyglądać dobrze/źle (nie być chorym bądź na odwrót)
*tener razón – mieć rację
*tener la culpa de algo – być czemuś winnym Se me
*tener suerte – mieć fart/szczęście antoja un
*tener mala suerte – mieć pecha [¡Qué mala suerte! – Co za pech!] helado.
*tener una suerte loca – mieć niesamowite/wielkie szczęście
*tener ganas de algo* – mieć ochotę/chętkę na coś (apetecer algo) (Am. antojarse)
*tener en cuenta – mieć na uwadze [lo tengo en cuenta]
*me tienes preocupada – martwię się o ciebie (me preocupo por ti)
*tener mucho que hacer – mieć dużo do roboty
¿(Con que) ésas
*tener de todo – mieć wszystkiego pod dostatkiem
tenemos?
*tener los nervios de punta – mieć nerwy w strzępkach (na skraju)
A więc tak to
*tener una cabeza bien amueblada – mieć poukładane w głowie
*tener el mundo a sus pies – mieć u stóp cały świat jest? (z tym mi
*tener acceso a... – mieć dostęp do... wychodzisz)
*tener pensado hacer algo – zamierzać coś zrobić (mieć w planach)
*tener ____ años – mieć ___ lat
¡Ten cuidado!
Tener/poseer El ano – odbyt
= posiadać El año – rok Estoy caliente –
Jestem
podniecony!!

Tengo ganas de un helado ↓ Ella tiene sueño tengo calor y hace calor
*A jak już kupisz i zjesz loda to matas las ganas (matar las ganas) zaspokajasz chęć na coś etc.

23
¡Español, por favor!
1 -Unidad expresiones básicas-

¿Ortografía? Sí

¿Cómo se pronuncia? ¿Cómo se deletrea? ¿Cómo se escribe?

*¿Cómo se escribe tu apellido?


Pe, e, erre, e, zeta: Pérez
*mayúscula – duża litera
*¿Se escribe: con be o con uve?
*minúscula – mała litera
con ge o con jota?
*junto – łącznie, razem
con ce o con ese?
con mayúscula/minúscula? *separado –
con tilde/sin tilde? osobno/oddzielnie
junto o separado?

PUNTUACIÓN - INTERPUNKCJA:
*el punto – kropka Puntuación en píldora
*la coma – przecinek
*el punto y la coma – średnik Guion najczęściej
*los dos puntos – dwukropek - menos jest używany w
*la arroba @ – małpa internetowa – guion e-mailach, jak
*signo de interrogación – znak zapytania widzimy jest krótszy
— raya
*signo de exclamación – wykrzyknik niż myślnik (la raya)
*el asterisco (*) – gwiazdka/asterysk
*el paréntesis ( ) – nawias Warto zwrócić
uwagę również na
*la barra / – ukośnik „____” – PL
cudzysłów, w
*el guion/la raya – myślnik ------>
polskim stawiamy "____ " – ES
*guion bajo_ – dolny myślnik go po skosie a w
(znak podkreślenia) hiszpańskim u góry

Expresiones idiomáticas:
*el apóstrofe‘ – apostrof -Asíespañolas
Comillas bajas, latinas, se habla- o
*el signo de párrafo – znak paragrafu § angulares (« »)
*las
Wcomillas cudzysłów
wielkiej–ilości, -------> " "
mnóstwo Comillas altas o inglesas (❝ ❞) (“ ”) (" ")
→ Expresión
por arrobas = a montones (En esta región hayComillas
naranjas simples (❛ ❜) (‘ poco
por arrobas) ’) (' ')usada
*la diéresis – diereza ( ¨ ) – dwie kropki nad drugą z sąsiednich samogłosek (diereza)
*el corchete [ ] – nawias klamrowy/kwadratowy
*los puntos suspensivos [...] – wielokropek
*¿Lo pongo entre comillas? – Ująć to w cudzysłów?
*¿Pongo una coma? – Postawić przecinek?
*¿Esta palabra lleva tilde? – To słowo zawiera/posiada akcent (graficzny)?

24
¡Español, por favor!
1

Expresiones idiomáticas: -Así se habla-

W wielkiej ilości, mnóstwo → Expresión


por arrobas = a montones (En esta región hay naranjas por arrobas) poco usada

@@@ Ważyć tonę la balanza

pesar una arroba = pesar mucho


Este sofá pesa una arroba, no creo que lo levantes solo.

quitarse un peso de encima = liberar de una carga (kamień spaść z serca)


¡Uff, me has quitado un peso de encima! ¡Qué alivio!

PUNKT I KROPKA

Y ese es el punto...
(dosł. y ese es el punto más importante del presupuesto)
[Y el punto es, ¿cómo lo hacemos?]
[El punto es que no está muy claro]
[Esa sopa ya está en su punto] en su punto – ugotowany

estar a punto de... – być o krok od czegoś/zaraz coś zrobić...:


(estoy a punto de saltar – zaraz skoczę)
(está a punto de llover – za moment/zaraz będzie padać/zaraz lunie)

sin punto de comparación – bez możliwości porównania


desde mi punto de vista – z mojego punktu widzenia
punto de vista – punkt widzenia
hacer punto – robić na drutach
¡Vamos por puntos! – Przeanalizujmy to krok po kroku
¿Hasta qué punto? – Ileż jeszcze?
hasta cierto punto – do pewnego stopnia
poner los puntos sobre las íes – postawić kropkę nad „i”
poner punto final a algo – zakończyć coś
punto de referencia – punkt odniesienia (punto de partida)
acordar un punto de encuentro – ustalić/uzgodnić miejsce spotkania

al pie de la letra = creer lo que otra persona dice en sentido literal = dosłownie
p. ej. Si quieres que funcione debes seguir las instrucciones al pie de la letra.
letra por letra = dokładnie (litera po literze)
la letra – litera i tekst piosenki ♫♪♫♪

25
¡Español, por favor!
1
-Sección de ejercicios-

Ej. 1 Completa las siguientes oraciones/palabras:


Uzupełnij podane zwroty/słowa:

1. p_ r f_ v _ _ 5. p_r s_ _ _ _ s _ _
2. p_ _ _ ó _ 6. _ú _a_ _ _ é_
3. c_ n m_ _ _ o _u_t_ 7. no e_ _ _ _ _ _o
4. d_ n _ _ _ 8. d_ _c_ _ _e

Ej. 2 Traduce los diálogos:


Przetłumacz dialogi:

Diálogo 1
A – Cześć, jak się masz?
B – Wspaniale, dziękuję, a ty?
A – Też, dziękuję, do zobaczenia
B – Do zobaczenia, miłego weekendu!

Diálogo 2
A – Cześć, co nowego?
B – Wszystko dobrze, bez nowości, a u ciebie?
A – Też dzięki, nie mogę narzekać
B – Cieszę się, miłego dnia!

Diálogo 3
A – Dzień dobry, jak leci?
B – Tak sobie, wcześniej było lepiej, mam dużo pracy
A – Och, niech ci dobrze pójdzie, powodzenia!
B – Bardzo dziękuję, miłego dnia!
A – Wzajemnie!

Diálogo 4
A – Hej, jak tam u ciebie?
B – Dobrze, mam dużo pracy, a ty?
A – Bez nowości, wszystko dobrze. Miłej pracy!
B – Dziękuję i miłego popołudnia!

26
¡Español, por favor!
1

Ej. 3 Lee el texto:


Przeczytaj tekst:

¿Sabes cómo saludar y despedirte en español?


Para saludar de manera informal, usa el saludo "hola".
Por la mañana di "buenos días", recuerda que es "buenos" porque "día" es
masculino – el día. Por la tarde, a partir de las doce aproximadamente, puedes utilizar
"buenas tardes" porque es "la tarde" – femenino.

¿Y cómo puedes preguntar sobre el estado de ánimo de alguien?


Es fácil. Puedes escoger entre estas preguntas:
¿Cómo estás?, ¿Cómo te va?, ¿Qué tal?, ¿Cómo va tu vida?,
¿Qué hay de nuevo?, ¿Cómo van tus cosas?

¿Y la despedida?, ¿puedes terminar estas expresiones?


A pożegnanie? Możesz dokończyć te zwroty?

A_ _ó_
H_ _ _ _ p_ _ _ _ _ (Vas a ver a la persona rápido, p. ej. esta tarde)
H_ _ _ _ a_ _ _a (Vas a ver a alguien dentro de cinco minutos)
_a_ _ _ l_ _ _ _ (Una despedida general y muy usada)
H_ _ _ _ m_ _ _ _a (Vas a ver a tu amigo al día siguiente)
B_ _ _ _ _ _ _ _ _ _s (Le deseas dulces sueños, lo dices antes de dormir)

Deseos y cortesía:

*¿Qué le dices a alguien que trabaja mucho? _ _ e _ _ _ _ _ l_ _ _


*¿Cómo decir "miłego popołudnia"? _ _ _ t_ _ _ _ _ b_ _ _ _ _ _ _ _ _
*¿Cómo desear suerte? Q_ _ _ _ _ _ _ _ b_ _ _ o s_ _ _ _ _
*"Dbaj o siebie, trzymaj się" es: ¡C _ _ _ _ _ _!
*Kiedy ostrzegasz kogoś przed niebezpieczeństwem: ¡T _ _ c _ _ _ _ _ _!
*Jaki jest synonim czasownika tener w zdaniu: Tengo una casa grande. P _ _ _ _ r

Fíjate – zwróć uwagę:

estoy fatal, estoy llorando estoy de buen humor estoy muy mal,
estoy enfermo

27
¡Español, por favor!
1

Ej. 4 Traduce al polaco:


Przetłumacz na polski:

A) Lola va por la tarde al trabajo y su marido le dice: “Que te sea leve amor”
B) Bernardo tiene hoy un examen muy difícil y su mamá le desea: “Suerte hijo”
C) Eva se va de vacaciones a Ecuador y su amiga le desea: “Que te diviertas”
D) Ana va a comer con su familia y su amigo le dice: “Que lo pases bien”
E) Juan y sus amigos se van de fiesta: “Que os divirtáis”
¡Qué se diviertan!
F) La abuela de Paula se va a dormir: “Que descanses” Latinoamérica

WYPISZ POZNANE CZASOWNIKI: (-AR -ER -IR) ćwiczenie 3 i 4

¡Buenas noches y dulces sueños! Dar un beso Estoy triste Dar un abrazo

Estoy muy contento Estoy cansada Estoy enfadado y de mal humor


Estoy estupendo

PRZYSŁÓWEK – ADVERBIO PRZYMIOTNIK – ADJETIVO


estupendo – wspaniale contento/a – zadowolony/a
bien – dobrze enfadado/a – obrażony/a wkurzony/a
genial – genialnie triste – smutny/a
genial – genialny/a
estupendo/a – wspaniały/a

28
¡Español, por favor!
1

Ej. 5 ¿Qué le vas a desear?


Czego mu/jej życzysz?

1. ¡Que te diviertas! 2. ¡Que lo pases bien, buen viaje! 3. ¡Que te sea leve!
4. ¡Que disfrutes! 5. ¡Que descanses! 6. ¡Suerte! 7. ¡Que te cunda el día!
8. ¡Feliz cumpleaños/Feliz cumple!

A) ___________________ B) ___________________

C) ____________________ D) ______________________

E) ____________________ F) ______________________

G) ____________________ H) _______________________

Planes para hoy:


– empezar una dieta
– arreglar el coche
– limpiar la casa
– hacer compras
– regar las plantas...

29
¡Español, por favor!
1

Ej. 6 Lee el texto y fíjate en el uso de verbo TENER:


Przeczytaj tekst i zwróć uwagę na użycie czasownika MIEĆ:

Hola, soy María.


Siempre después de hacer deporte y montar en bicicleta tengo sed.
Me encanta dormir, por eso cada mañana tengo mucha prisa.
Corro rápido para coger el autobús.
Tengo una suerte loca y siempre subo en el último momento.
Si eres dormilón/a como yo, de seguro siempre andas con prisa.

Después del trabajo muchas veces tengo ganas de beber un café

en mi jardín.

Tienes razón, debería ir a dormir más temprano y levantarme con calma.


Lo tengo en cuenta, pero nunca tengo sueño a las nueve o diez de la noche.
Además, veo Netflix porque tengo acceso a todas las películas, imagínate...
¿Y tú, tienes mucho que hacer durante el día?

"Coger" en Latinoamérica es vulgar.


Tam używamy wersji: tomar el autobús.
W Hiszpanii coger jest czasownikiem użytku codziennego i oznacza on nic
innego, jak tylko brać, w Ameryce Łacińskiej – coger sexualmente a una mujer.
¡Ten cuidado!

Ahora responde verdadero o falso:

A) María jamás ve la tele, no tiene el abono televisivo ni acceso para ver películas. __
B) Todo el día tiene sed. ____
C) Se va a dormir tarde. ____
D) Bebe café en el trabajo. ____
E) Tiene en cuenta el horario de dormir, pero rara vez tiene sueño temprano. ___
F) ¿Andar con prisa y tener prisa son sinónimos? ____
G) ¿Cuando te dicen dormilón, significa que te acuestas muy tarde y duermes poco? __

Ej. 7 Escribe el nombre de estos signos de puntuación:


Napisz nazwy podanych znaków interpunkcyjnych:

? / : –

@ ! "" ()

30
¡Español, por favor!
1

Ej. 8 Resuelve el crucigrama con las palabras de esta unidad:


Rozwiąż krzyżówkę słownictwem z tego rozdziału:

1↓ 4↓

5↓

6→

3→

8↓

el cruce
cruzar np. krzyżować się
7→

2→

VERTICAL ↓↓
1. Fórmula de cortesía usada al saludar o conocer a una persona por primera vez
(versión femenina).
4. Sentimiento de satisfacción experimentado por un suceso favorable, una cosa,
una situación...Incluso puedes sentirla al ver a un ser querido.
5. Tener una persona o cosa un nombre determinado (un verbo reflexivo).
8. Que es ligero o tiene poco peso, utilizas este adjetivo también cuando deseas
a alguien que no se canse y tenga buen trabajo.

HORIZONTAL →→
2. Sentir o mostrar gratitud por algún favor o cosa recibida. Dar gracias por algo
(un verbo).
3. Hablar con una persona por teléfono, hacer una llamada (un verbo).
6. Comida o bebida que se hiela. Solemos comerlo en verano cuando hace mucho
calor. Hay de paleta (Am.), de palo (ES), cucuruchos, en cubo
y de diferentes sabores.*
7. Sensación producida por la necesidad de beber. La sentimos con más frecuencia
cuando practicamos deporte o hace mucho calor.

*Pamiętaj, że w Hiszpanii mają w zwyczaju nazywać lody według swoich nazw


komercyjnych, daj mi, proszę, loda na patyku, raczej nie usłyszymy tej wersji,
czasem de cucurucho – w wafelku, bądź una tarrina de helado – puchar lodów
Więcej w dziale z jedzonkiem, próximamente...

31
¡Español, por favor!
1
Ej. 9 Adivina la palabra y después búscala en esta sopa de letras: ↖ ↙ ↕
Busca en sentido horizontal, vertical, diagonal o en cualquier sentido, tanto de
derecha a izquierda y tanto de arriba abajo, como de abajo arriba.

Odgadnij słowo, a następnie znajdź je w wykreślance, wszystkie chwyty dozwolone, pionowo,


poziomo, po skosie, od tyłu.

E N T I E N D O P B
Ñ A I C I T O N R E
U M C Ñ Q O S Y E S
A D A H P L U E G O
Z I Í L Q X E H U G
M A Ñ A N A R V N G
H Ñ U N O W T M T O
A B D M C H E A A S
M A H O H Y V Ñ G E
B I E N E L G A G C
R Ñ M K L M O N X C
E S A I C A R G O A
Z Í Ñ C I N N A Ñ O
C U L P A O T S U G

1. Cuando no te sientes mal, te sientes _____ (es un antónimo).


2. ¿Cuál es la excusa más común que decimos a nuestras madres cuando nos piden
hacer algo? ¿Lo hacemos de inmediato? (un sinónimo de la palabra después).
3. La palabra más popular para agradecer es: _________ .
4. Lo das dos veces en la mejilla cuando saludas a alguien.
5. Es la respuesta más corta para confirmar algo.
6. Tiene cinco dedos y la usas para tomar un bolígrafo y escribir.
7. Completa: Tener una ________ loca. La tiene un suertudo, p. ej. ya es la tercera
vez que le toca la lotería.
8. El opuesto de noche es _________ .
9. La nevera está vacía, no hay comida y tú tienes ________ y te suenan las tripas.
10. Sentido corporal mediante el cual se perciben y se distinguen los sabores.
11. Vas a ver la persona al otro día y te despides con hasta ________ .
12. En español la formamos con dos signos de interrogación ¿ ?
13. Cuando las cosas no van bien, van _______ (es un antónimo).
14. Comunicación de un acontecimiento, por lo general reciente.
Lo que nos comunican en la tele por ejemplo. Gracias a ello puedes enterarte de lo
que pasa en el mundo.
15. Entrada o paso por el que se llega a un sitio p. ej. a una base de datos o a una
cuenta. Utilizado mayormente en informática, pero no es una contraseña
(en polaco dostęp).
16. Tiempo en el que falta la luz solar, comprendido entre la puesta y la salida del sol.
17. Captar el sentido o significado de una cosa (verbo en primera persona).
18. Ser el causante de un daño. Tener la ________ .
P. D. Sonarle las tripas a alguien – burczeć w brzuchu (tener hambre, coloquial)

32
¡Español, por favor!
1

AUTOEVALUACIÓN
-sección de repaso, reflexión y más explicación-

* ¿Sabías que...?

– Wyrażenie pesar una arroba oznacza ważyć dużo, ponieważ arroba to


tradycyjna jednostka masy i objętości, używana od ok. 500 lat na Półwyspie
Iberyjskim. Mierzono w niej na przykład naczynia używane wówczas do transportu
zboża i płynów na Morzu Śródziemnym. Symbolem na oznaczenie arroba była
ręcznie pisana litera A ozdobiona w sposób typowy dla Florencji, czyli znak @ (od
amfory, czyli wysokiego, smukłego naczynia glinianego z symetrycznymi uchwytami,
w starożytności było używane do przechowywania i transportu wina, oliwy oraz
miodu) W języku arabskim arroba oznacza czwartą część (cuarta parte). Przestano ją
używać jako miarę u schyłku XIX wieku. Tak czy inaczej, można jeszcze spotkać się z
jej użyciem w sektorach wiejskich... Aktualnie pojęcie arroba – małpa internetowa
używane jest w informatyce (la informática).

– Przecinek (la coma) może uratować czyjeś życie bądź zmienić znaczenie zdania?
Zobacz, to nie to samo powiedzieć:

*Te deseo buenas noches. – Życzę ci dobrej nocy.


*Te deseo, buenas noches. – Pragnę cię (pożądam cię), dobranoc.
la coma – przecinek
¡Respira! Soy una coma el coma – śpiączka

*Vamos a comer niños. – Będziemy jeść dzieci.


*Vamos a comer, niños. – Dzieci, idziemy jeść.
*No quiero saber. – Nie chcę wiedzieć.
*No, quiero saber. – Nie, chcę wiedzieć.

– Ta sama sprawa dotyczy ~ (la virgulilla) p. ej. ano – odbyt año – rok
– Akcent (la tilde) też może nieźle napsocić: papá – tata papa – ziemniak (Latinoamérica)
papież

el bebé – bobas él bebe – on pije (beber)

– Los exclamativos ¡! zawsze mają dwa wykrzykniki, używamy ich zazwyczaj, kiedy
chcemy wyrazić emocje takie jak: zdziwienie (asombro), strach (miedo), radość
(alegría), smutek, szkodę (pena), zachwyt (admiración) itd.
¡¡¡Auxilio!!! ¡¡¡Sorpresa!!!
Mucha emoción
Algunas interjecciones:
¡Ay! ¡Uf! ¡Ajá! ¡Socorro! ¡Qué alegría! ¡Felicidades! ¡Qué miedo siento! ¡Guay, estupendo!

33
¡Español, por favor!
1
– Dzień dobry, czyli buenos días możesz znaleźć w każdym słowniku. Czy oby na
pewno wiesz jak go używać?

Otóż Hiszpanie preferują nieformalny styl mowy, częściej usłyszysz tam hola bądź
hola, buenas, niż typowe dla słownika „buenos días” czy „buenas tardes”. Jednak
to hola jest daleko od polskiego „cześć”, bo widzimy, że w każdej sytuacji możemy
je użyć, co już nie ma miejsca w polskim. Nie wyobrażam sobie, byś do dyrektora
znanej firmy w Polsce powiedział: „cześć, co słychać?”.
Przy przywitaniach pamiętajmy też o odmiennych porach dnia i innym stylu życia w
Polsce i Hiszpanii. U Hiszpanów buenas noches powiemy dopiero po 22 (a las 10 de
la noche), a la cena także spożywa się późno, dlatego też niech nas nie zdziwi fakt
puszczania telenowel o 23 w telewizji. Tak, to właśnie o tej porze jest najlepszy czas,
by takowe obejrzeć. A buenas tardes używamy nawet do godz. 19.

– Vale, vale, warto jeszcze wspomnieć o „odbijaniu piłeczki” i rozmaitych


wyrażeniach wyrażających wdzięczność i radość. Możemy użyć przeróżnych form i
śmiało przekazywać emocje, uczucia. To naród pełen radości (oczywiście każdy ma
gorsze dni), ale te wyrażenia są u nich na porządku dziennym:

Generalmente tenemos:

no hay de qué/de nada – nie ma za co

el gusto es mío – cała przyjemność po mojej stronie

Bardziej Latynoamerykańskie:

no, por favor/ no hay de qué/ no es nada – nie, proszę/nie ma za co/to jest nic, to
drobnostka (Argentina)

nah no es nada (un adolescente en Argentina y España – muy coloquialmente)

con mucho gusto – z wielką przyjemnością (Colombia)

es un placer/fue un placer – to jest przyjemność/to była przyjemność

que Dios te bendiga – niech Bóg Cię błogosławi

sigo a sus órdenes – podążam za Pana rozkazami, jestem do Pana dyspozycji

estoy para servirle – jestem po to, aby Panu/Pani służyć, do usług (estoy para
servirte mogłoby brzmieć bardziej romantycznie – más romanticón w niektórych
sytuacjach)

te deseo mucha suerte – życzę Ci dużo szczęścia (también con algo irreal)

disfruta, no más – ciesz się/korzystaj i nic więcej/korzystaj z życia, wyprawy itd.

34
¡Español, por favor!
1
Pamiętaj! Adiós Hiszpanie zazwyczaj używają, by się pożegnać na dłuższy czas np. na
lotnisku, jak również często używają go z dziećmi, by im pomachać na pożegnanie
(gesto con la mano), choć tak naprawdę to jest kwestia preferencji. Zdarza się, iż
machamy komuś, bo odjeżdża lub jest daleko od nas np. w aucie, więc odmachując
mu na pożegnanie, powiemy adiós.

Dlatego warto zaznaczyć, iż częściej używane jest hasta luego/nos vemos, nawet
jeśli tej osoby już więcej nie zobaczymy. Możemy to również sprecyzować: hasta el
lunes, hasta el domingo, hasta la próxima semana, hasta después de las
vacaciones, hasta febrero (nos vemos el/en...).

el + día de la semana; en + mes/temporada

Hasta pronto z kolei ma już inny wydźwięk, więc uważaj, by nie zostało to odebrane
jako flirt (z tą osobą zobaczysz się szybko lub dość szybko) i na koniec hasta ahora,
czyli zaraz wracam lub „do teraz”, wychodzisz z psem na siusiu czy do sklepu
za rogiem, więc hasta ahora (nos vemos pronto, nos vemos en un rato lub nos
vemos en una hora/en poco tiempo).

Inne opcje: te veo luego, te veo mañana, te veo en dos horas, te veo en poco
tiempo... Hasta la próxima – nie wiemy, kiedy dokładnie się zobaczymy
(hasta la vista, bardzo rzadko używany synonim, jest to wytwór filmowy, en desuso).

Me voy a ir yendo, coś, czym wielu się szczyci, bo to właśnie w hiszpańskim możesz
użyć trzykrotnie czasownik iść. A ten zwrot oznacza po prostu, to ja będę się zbierał
(voy a empezar a mancharme), powoli będę się z wszystkimi żegnał itd.

Możesz też napotkać bądź usłyszeć tak zwane „skrótowce” w języku potocznym, czyli
hasta luego zamieni się w ta luego, para w pa’ (pa’ ti es fácil decir), pues w pos, a
czasowniki mogą utracić letra d... Hablao = hablado, comío = comido (język bardzo
potoczny), często stosuje się ten zabieg również w piosenkach, aby słowa pasowały
do rytmu, sądzę, iż w Ameryce Łacińskiej zdarza się to jeszcze częściej, np. jak mówią
Kubańczycy, przysłuchaj się kiedyś.

Na zakończenie rozmowy, spotkania, możemy również kogoś pozdrowić, jak to zrobić


po hiszpańsku?
Recuerdos para tu mamá, manda recuerdos para tu mamá, mándale recuerdos
Saluda de mi parte a Ana, salúdala de mi parte...
Dale recuerdos a... – Przekaż pozdrowienia dla...
Saludos cordiales a... – Serdeczne pozdrowienia dla...
Un saludo desde Polonia – Pozdrowienia z Polski
Un abrazo a distancia
Un abrazo rompecostillas (fraternal, fuerte)
Besos de parte de...
Déle mis saludos (formal) Am. Apapachar – abrazar con el alma,
Le saludo atentamente (formal) hacer caricias o mimos a una persona.

35
¡Español, por favor!
1
OBSERVA: RECUERDA:
Fíjate:
¡¿Estás loco?! *¡Esto es algo que no te
¡Ja, ja, ja! SALUDAR:
importa, para tu información!
¡No puede ser! Witać, pozdrawiać
¡Imposible! (przesyłać
*Para tu información, ¡esto es
¡Esto es un desastre! pozdrowienia)
algo que no te importa!

NAJPOTRZEBNIEJSZE INFORMACJE DOTYCZĄCE AKCENTÓW,


BEZ ZAGŁĘBIANIA SIĘ W SZCZEGÓŁY:

1. Akcent graficzny (‘), to ten, który stawiamy nad samogłoskami: á, é, í, ó, ú.


2. Akcent graficzny pomaga w intonowaniu danego słowa, dzięki temu unikamy
błędów w intonacji i wymowie. La tilde zawsze stawiamy od lewej strony.
Na słowo przypada jeden akcent.
3. Oprócz akcentu graficznego mamy też akcent prozodyczny, czyli mówiony i
toniczny. Ważny np. podczas czytania.

ZASADY AKCENTOWE W CZYTANIU/WYMOWIE:


1. Gdy wyraz zakończony jest samogłoską (a, e, i, o, u) lub spółgłoską n lub s,
wówczas akcent pada na przedostatnią sylabę (CASA, COSA...).
2. Jeżeli wyraz kończy się jakąkolwiek spółgłoską z wyjątkiem n lub s, wówczas
akcent pada na ostatnią sylabę (FELIZ, ESTAR...).
3. Natomiast jeśli jakikolwiek wyraz odbiega o tych dwóch podanych wyżej zasad,
wówczas akcent zaznacza się graficznie (‘).

SKĄD MAM WIEDZIEĆ GDZIE POSTAWIĆ KRESKĘ?

(EN LA ÚLTIMA SÍLABA) (EN LA PENÚLTIMA SÍLABA) (EN LA ANTEPENÚLTIMA)


Słowa zaakcentowane na Słowa zaakcentowane na Słowa zaakcentowane na
ostatniej sylabie, nazywają przedostatniej sylabie, trzeciej sylabie od końca,
się: palabras agudas nazywają się: palabras llanas nazywają się:
palabras esdrújulas
– Jeśli kończą się na – Jeśli kończą się na
spółgłoskę (consonante), z samogłoskę (vocal), n, lub s, – Wszystkie zawierają
wyjątkiem n i s, nie nie posiadają tilde. akcent graficzny!!
posiadają akcentu (tilde) Np. tengo, pizza, tomate np. teléfono,
natural, llamar espárragos
– Jeśli kończą się na – Jeśli zakończone są na
samogłoskę (vocal), spółgłoskę, oprócz n i s,
posiadają tilde, posiadają tilde.
np. atún, adiós, José Np. Óscar, fácil

36
¡Español, por favor!
1

¡Salud! Salud, enfermedad:


¡Que te mejores/recuperes pronto!
¡Le deseo una pronta
recuperación!
¡Jesús! – Na zdrowie, gdy ktoś kicha ES (estornudar)

¡Salud!/¡Un brindis por...! – Na zdrowie, wznieśmy toast za... (brindar)

festejar – świętować la fiesta – impreza

salir de marcha/de fiesta (ES) – wychodzić na imprezę


(Am. de rumba, de parranda, de pachanga, de reventón, de farra...)

EN RESUMEN...
* Vamos a hacer un resumen de las expresiones idiomáticas,
poniéndolas en práctica. Traduce las frases usando solamente las
expresiones idiomáticas de esta unidad o el verbo tener:

A) Z mojego punktu widzenia to jest zły pomysł.

B) Jestem o krok od skończenia tego projektu.

C) Czekaj, czekaj... Przeanalizujmy to krok po kroku, coś tu śmierdzi...

Aquí hay gato encerrado. – Tutaj jest pies pogrzebany, coś tu śmierdzi.

D) Jaki jest twój punkt odniesienia w tej sprawie?

E) Za moment lunie (zacznie padać).

F) Moja babcia lubi robić na drutach.

37
¡Español, por favor!
1
G) W tym centrum handlowym pobierają dosłownie za wszystko...
Ileż jeszcze! To jest przesada!

H) Miałem nagłą potrzebę, dlatego musiałem kupić ten telefon bez


możliwości porównania.

I) Masz dostęp do tego materiału na stronie profesora?

J) Mam w planach (w zamyśle) posprzątać dom.

K) Moi uczniowie zawsze się spóźniają. Mam już nerwy w strzępkach!

L) Martwię się o ciebie, nic nie jesz.

M) Mam to na uwadze.

N) Mam chętkę na coś słodkiego.

O) To twoja wina! Teraz mama jest chora!

P) Źle wyglądasz, co się dzieje?

Q) Jestem bardzo ostrożna, kiedy spaceruje nocą.

R) Nie ufam mu.

*¿Qué me recomiendas? Une con flechas →


1. Tengo mucha sed pon el aire acondicionado
2. Tengo mucha hambre debes beber agua
3. Tengo mucho calor entonces echa la lotería
4. Tengo mucha prisa tienes que comer algo
5. Tengo mucha suerte últimamente llama a un taxi

38
¡Español, por favor!
1
*Lee el diálogo y repasa las expresiones mencionadas:

A: Tienes que hacerlo de pe a pa, si no lo ordenas muy bien podemos tener


problemas. No puede faltar ningún documento.
P: Es que no entiendo ni jota.
A: Debes ordenarlos por fecha.
P: Sí, más o menos ya lo sé.
A: Sí o sí, pero tienes que finalizarlo hoy.
P: Vale, lo tengo claro.
A: ¿Y cuánto nos van a pagar en números redondos?
P: Creo que 5 000 $
A: ¡Guay, vale la pena esforzarse!

Pregunta: ¿Cómo debe hacerlo Pablo?

*Completa las oraciones, si es necesario adapta las formas:

lo siento mucho, qué haría sin ti, muy agradecida, dar un beso,
me da pereza x2, te quejas, te saluda, te deseamos muchas felicidades,
pásatelo muy bien, que te recuperes enseguida/pronto,
crucemos los dedos, felicidades,

1. Mi mamá está muy mal, no sé qué hacer... ¡Ay, amiga! _______________________ ,


¡ojalá se ponga bien pronto!
2. Ahora entiendo la gramática, por fin lo tengo claro.
¡Eres un genio, ______________________________, gracias!
3. ¿Por qué ______________ todo el tiempo? Hace sol, está mal; llueve, está mal;
todo mal.
4. Debo hacer más deporte, pero _______________________, ¡soy demasiado vago!
5. Por cierto, Pablo ________________________ y dice que sería bueno salir juntos.
6. En España para saludar se _______________ dos _____________en la mejilla.
7. Sabes, creo que aprobaré este examen. _________________________ que así sea.

8. Mira, Óscar se ha comprometido. ¡______________!


9. Hijo, limpia tu cuarto, ¡es un desastre! Me _____________________ mamá, luego.
10. Estoy ________________ por su hospitalidad. Fue un placer poder pasar tiempo
con usted.
11. ¡_______________________________________ en tu nuevo camino de la vida!

12. A – Voy a un parque acuático.


B – ¡_____________________________________ y nada mucho!

13. A – Lo siento, pero tengo que cancelar nuestra reunión, tengo gripe.
B – ¡___________________________________________________!

39
¡Español, por favor!
1
¡Ojo!
Recuerda:

tarde – późno (przysłówek) ≠ la tarde – popołudnie


Ya es tarde. Date prisa, amor. Suelo estudiar por la tarde.

después/hasta después – później/do później ≠ después de – po


Después lo hago. Después de comer me gusta echar una siesta en el sofá.

pronto/hasta pronto – wkrótce, szybko, wcześnie ≠ de pronto – nagle

Pronto lo sabrás. Me acerqué y de pronto saltó un ratón del armario.

REFLEXIÓN FINAL...
Pomyśl o pracy, którą włożyłaś/eś w ten rozdział.
Używając strzałek, uzupełnij diagram:

*Me cuesta (tengo que estudiar más) – Mam trudności z... (muszę się więcej uczyć)
* No lo he entendido bien – Nie zrozumiałam/em...
* Me ha gustado – Podobało mi się...
* Lo he aprendido – Nauczyłam/em się...

Tip 1: Usprawnij swoją umiejętność używania języka — słuchaj, nie przejmuj się, że
nic nie rozumiesz. Osłuchaj się z językiem!
(radio, podcasty, YouTube, audiobooki, wideo itd.)
Twój mózg to zarejestruje, prędzej czy później, ale zarejestruje!

40
UNIDAD 2

“Estudiarse a sí mismo, es el arte más difícil”


– Uczyć się siebie samego to najtrudniejsza sztuka
¡Español, por favor!
2

Dar y pedir información personal

DATOS PERSONALES:

♣ el nombre – imię
♣ el apellido – nazwisko
♣ el apellido de soltera – nazwisko panieńskie
♣ el sexo (mujer/hombre) – płeć (kobieta/mężczyzna)
♣ el pasaporte – paszport
♣ el DNI (Documento Nacional de Identidad) – dowód osobisty
♣ el NIF (Número de Identificación Fiscal) – NIP Numer Identyfikacji Podatkowej
♣ el NIE (Número de Identificación de Extranjeros) – Nr. Identyfikacji Obcokrajowców
♣ el número de cuenta bancaria – numer konta bankowego
♣ el número de la tarjeta de crédito – numer karty kredytowej
♣ la firma – podpis
♣ la empresa – firma, przedsiębiorstwo la lengua – język w buzi
(anatomía)
♣ la fecha de nacimiento – data urodzenia
la lengua – język (lingüística)
♣ el lugar de nacimiento – miejsce urodzenia p. ej. lengua materna
♣ la nacionalidad – narodowość lengua de trapo – bełkot
♣ el país – kraj sacarle la lengua a alguien –
♣ el idioma/la lengua – język nabijać się z kogoś
♣ (la) lengua materna – język ojczysty (macierzysty) trabarse la lengua –
♣ el voivodato – województwo zapomnieć języka w gębie
♣ la ciudad – miasto
el idioma – język (obcy),
♣ (la) ciudad natal – rodzinne miasto (ojczyste)
sistema de signos que se
♣ la ciudadanía – obywatelstwo (nacionalidad) utiliza en una comunidad
♣ el pueblo – wieś para comunicarse oralmente
♣ el origen – pochodzenie o por escrito.
♣ la región – region
♣ la zona – strefa, obszar el lenguaje – mowa
♣ la provincia – prowincja el lenguaje corporal
♣ la ciudad de provincias – prowincjonalne miasteczko
♣ la dirección – adres (również kierunek) [p. ej. el viento sopla en dirección este]
♣ la dirección de correo electrónico – adres e-mail
♣ la página web – strona internetowa
♣ la profesión – zawód
♣ el trabajo/el empleo – praca (la ocupación – zajęcie)
♣ la formación/los estudios – wykształcenie
♣ la universidad – uniwersytet (studia)
♣ el título académico – tytuł akademicki [licenciado, diplomado, técnico, doctorado]
♣ el colegio/la escuela – szkoła
♣ la universidad politécnica – politechnika

42
¡Español, por favor!
-Unidad información personal-

LLAMARSE:
♣ ¿Cómo te llamas? – Jak się nazywasz? Me llamo... – Nazywam się...
♣ ¿Cuál es tu nombre? – Jakie jest twoje imię? p. ej. Kasia/mi nombre es Kasia
Soy Kasia

¿Sabías que... w większości krajów hiszpańskojęzycznych wszyscy


posiadają dwa imiona i nazwiska dwuczłonowe? Pierwsze nazwisko jest po ojcu,
a drugie po matce. Kobiety zamężne zachowują swoje nazwisko (pasaporte,
Documento Nacional de Identidad, etc.). Inną ciekawą rzeczą z tym związaną jest
fakt, iż w życiu codziennym mają w zwyczaju używać tylko pierwszego nazwiska,
a w dokumentach czy do korespondencji już dwóch. Jeśli na przykład
Juan Rodríguez Castro ożeni się z Dolores García Sánchez, to ich dzieci będą nosiły
nazwisko Rodríguez García (pierwszy człon nazwiska ojca i matki).
Warto też wiedzieć, że końcówka -ez występująca w wielu hiszpańskich nazwiskach
oznacza syna. Np. Martínez będzie synem Martina. Do najpopularniejszych imion
należą: Juan (Jan), Carlos (Karol), José (Józef) czy María (Maria).
Jest wiele imion, które mają swoje znaczenie i czasami dla nas, Polaków, mogą
wydawać się śmieszne, np. Nieves – Śniegi (imię żeńskie), Paloma – Gołąb,
Dolores – Bóle, Alba – Świt czy Soledad – Samotność.
Z męskich możemy wyróżnić Ángel – Anioł, Cristiano – Chrześcijański.
Przykładów można by mnożyć.

¿Tu nombre en español? Algunos ejemplos:


Małgorzata – Margarita
Agnieszka – Inés Anna – Ana
Katarzyna – Catalina Aleksandra – Alejandra
Elżbieta – Isabel Alicja – Alicia
Jan – Juan Adam – Adán Piotr – Pedro Paweł – Pablo

Atención

Asia, Hiszpanie przeczytają jak nazwę kraju Azja – Asia i często wydaje się im to śmieszne.
Częstym zaskoczeniem jest też Jagoda – baya.
Ada, czyli Hada – wróżka.
Maja, a po hiszpańsku maja [maha] czyli sympatyczna, fajna.
Kaja czytane po hiszpańsku brzmi jak caja [kaha], czyli pudełko.
Ala – skrzydło Ola – fala morska Magdalena – muffinka

♣ ¿Cuántos años tienes? – Ile masz lat? Tengo...años – Mam...lat


[mira los números en la unidad 5 ↓↓]

43
2 ¡Español, por favor!

♣ ¿De dónde eres? – Skąd jesteś? Soy de Polonia – Jestem z Polski


♣ ¿Cuál es tu nacionalidad? – Jakiej jesteś narodowości? Soy polaco/a
♣ ¿Dónde vives? – Gdzie mieszkasz? Vivo en Varsovia – Mieszkam w Warszawie
♣ ¿En qué ciudad vives? – W jakim mieście mieszkasz?

NOMBRES DE ALGUNAS CIUDADES POLACAS Y VOIVODATOS EN ESPAÑOL:

Varsovia – Warszawa El voivodato de Podlakia/Podlaquia – woj. Podlaskie


Cracovia – Kraków El voivodato de Gran Polonia – woj. Wielkopolskie
Silesia – Śląsk El voivodato de Pomerania – woj. Pomorskie
Masuria – Mazury El voivodato de Mazovia – woj. Mazowieckie
Más: Cuyavia y Pomerania, Subcarpacia, Breslavia, Varmia y Masuria...

♣ ¿Cuál es tu dirección? – Jaki jest twój adres?


♣ la calle – ulica
♣ el número de casa – numer domu
♣ el código postal – kod pocztowy
♣ el piso/la planta – piętro
♣ la avenida – aleja
♣ la plaza – tu. plac

♣ ¿Cuál es tu (dirección de) correo electrónico? – Jaki jest twój (adres) e-mail?

ewakowalska_95@gmail.com
guion bajo arroba punto
♣ ¿Cuál es tu profesión? – Jaki jest twój zawód?
♣ ¿A qué te dedicas? – Czym się zajmujesz? Soy peluquero/a.

♣ ¿A qué universidad vas? – Na jaki uniwersytet idziesz/chodzisz?


Estudio en la Universidad de Adam Mickiewicz.

♣ ¿Cuál es tu número de teléfono/móvil? – Jaki jest twój numer telefonu/komórki?


es el... – to jest... Es el 889957448

+ 48
+ 34
el móvil el teléfono/el fijo el auricular coger/rechazar el prefijo
el celular una llamada
(Latinoamérica) (lub declinar/no atender)

44
¡Español, por favor!
-Unidad información personal-

Las profesiones

♣ abogado/a – adwokat (ka) ♣ dentista – dentysta/ka


♣ actor/actriz – aktor/aktorka ♣ deportista – sportowiec
♣ agricultor/a – rolnik (-iczka) ♣ deshollinador – kominiarz
♣ albañil – murarz ♣ director/a – dyrektor/ka
♣ arquitecto/a – architekt ♣ diseñador/a – projektant/projektantka
♣ asesor/a – doradca (-czyni) ♣ doctor/a – lekarz/doktor
♣ astronauta – astronauta (-tka) ♣ domador/a – treser/poskramiacz lwów
♣ azafata – stewardessa ♣ electricista – elektryk
(auxiliar de vuelo) ♣ empleado/a – pracownik (-iczka)
♣ alumno/a – uczeń/uczennica ♣ ebanista – stolarz artystyczny
♣ agente inmobiliario/a – agent/ka ♣ enfermero/a – pielęgniarz (-arka)
nieruchomości ♣ escritor/a – pisarz (-arka)
♣ astrólogo/a – astrolog/astrolożka ♣ estudiante – student, uczeń
♣ ama de casa – gospodyni domowa (alumno/a)
♣ banquero/a – bankier ♣ entrenador/a – trener/ka
♣ bombero/a – strażak ♣ estilista – stylista
♣ bailarín/ina – tancerz/tancerka ♣ escultor/a – rzeźbiarz (-arka)
♣ barman – barman ♣ empresario/a – przedsiębiorca
♣ barrendero – zamiatacz ulic ♣ farmacéutico/a – farmaceuta
♣ bibliotecario/a – bibliotekarz ♣ fontanero/a – hydraulik
♣ camarero/a – kelner/ka ♣ fotógrafo/a – fotograf
♣ camionero/a – kierowca ciężarówki ♣ futbolista – piłkarz
♣ cantante – śpiewak/piosenkarz (-arka) ♣ ferroviario/a – kolejarz
♣ carnicero/a – rzeźnik (-czka) ♣ funcionario/a – urzędnik
♣ cartero/a – listonosz (-ka) ♣ guía – przewodnik
♣ científico/a – naukowiec ♣ guía turístico/a – przewodnik
♣ cirujano/a – chirurg wycieczki
♣ cocinero/a – kucharz (-arka) ♣ herrero/a – kowal
♣ cosmetóloga – kosmetyczka (estética) ♣ informático/a – informatyk
♣ contable – księgowy (-wa) ♣ ingeniero/a – inżynier
♣ cura – ksiądz ♣ jefe/a – szef/szefowa
♣ conductor/chófer/choferesa– kierowca ♣ jardinero/a – ogrodnik (-iczka)
♣ carpintero/a – stolarz ♣ joyero/a – jubiler (ka)
♣ constructor/a – ♣ juez/a – sędzia/sędzina
budowniczy/konstruktor ♣ jurista – prawnik
♣ cineasta – filmowiec ♣ jubilado/a – emeryt (-tka)
♣ funcionario/a de prisiones– strażnik ♣ limpiador/a – sprzątacz (-ka)
więzienny ♣ locutor/a – prezenter radiowy
♣ cristalero/a – szklarz ♣ lechero/a – mleczarz (-arka)
♣ cerrajero/a – ślusarz ♣ marinero/a – marynarz
♣ cajero/a – kasjer/kasjerka ♣ médico/a – lekarz
♣ conductor/a de autobús – ♣ mecánico/a – mechanik
kierowca autobusu ♣ minero/a – górnik
♣ desempleado/a; parado/a – bezrobotny ♣ modelo – model (-ka)
♣ dependiente/dependienta – sprzedawca ♣ monje/a – zakonnik/zakonnica

45
¡Español, por favor!
2
♣ mujer de la limpieza – sprzątaczka ♣ relojero/a – zegarmistrz
♣ músico/a – muzyk ♣ recepcionista – recepcjonista (-tka)
♣ mánager – menadżer (ejecutivo) ♣ sastre o modisto/a – krawiec (-cowa)
♣ mujer de negocios – bizneswoman ♣ secretario/a – sekretarz (-arka)
♣ manicurista – manikiurzystka ♣ soldado – żołnierz (individuo)
♣ masajista – masażysta ♣ soldador – spawacz (mujer soldadora)
♣ militar – żołnierz (siły zbrojne) ♣ sacerdote – kapłan/duchowny
♣ malabarista – żongler/ka ♣ taxista – taksówkarz
♣ notario/a – notariusz ♣ técnico/a – technik
♣ niñera/canguro – opiekunka do dzieci ♣ traductor/a – tłumacz
♣ obrero – robotnik ♣ vendedor/a – sprzedawca
♣ oculista – okulista ♣ veterinario/a – weterynarz
♣ panadero/a – piekarz ♣ verdulero/a – sprzedawca warzyw
♣ periodista – dziennikarz ♣ zapatero/a – szewc
♣ pescador/a – rybak
♣ piloto – pilot (mujer piloto) Skojarzenia – Asociaciones:
♣ pintor/a – malarz (-arka) ♣ barrendero (barrer – zamiatać)
♣ político/a – polityk ♣ cocinero (cocinar – gotować)
♣ peluquero/a – fryzjer (-ka) ♣ bailarín (bailar – tańczyć)
♣ policía – policja ♣ actor (actuar – występować)
♣ portero/a – portier ♣ carnicero (la carne – mięso)
♣ pastelero/a – cukiernik ♣ cartero (la carta – list)
♣ poeta (-isa) – poeta (-tka) ♣ cantante (cantar – śpiewać)
♣ profesor/a o maestro/a – nauczyciel/ka ♣ contable (contar – liczyć)
♣ psicólogo/a – psycholog ♣ deportista (el deporte – sport)
♣ psiquiatra – psychiatra ♣ panadero (el pan – chleb)
♣ programador/a – programista ♣ pescador (el pescado – ryba)
♣ presidente/presidenta – prezydent/ka ♣ zapatero (el zapato – but)
♣ químico/a – chemik ♣ relojero (el reloj – zegar)
♣ reportero/a – reporter ♣ pintor (pintar – malować)

Otros:______________________________________________________________

Ciekawostka!
*el trabajo – praca *trabajar – pracować (synonim: empleo, potocznie curro, faena)

En México chamba = trabajo y el verbo chambear


En Argentina laburo = trabajo y el verbo laburar
En Chile = pega, en Guatemala = chance
En Colombia = camellar

Recuerda:

ES: la firma (firmar) PL: firma


[firmar un documento] [tener un negocio]

46
¡Español, por favor!
2

kelner hydraulik kierowca bezrobotny dozorca,


País portier
España camarero fontanero conductor, desempleado, portero,
chófer parado conserje

Argentina mozo, mesero plomero chófer, desocupado, portero,


conductor desempleado encargado
Bolivia mozo plomero chófer desempleado portero

Chile mesero, gásfiter, chófer, cesante, conserje,


garzón. plomero, conductor desempleado portero,
mozo, fontanero guardia
camarero
Colombia mesero plomero, chófer, desempleado, portero,
fontanero conductor desocupado celador,
vigilante
Costa Rica mesero fontanero chófer desempleado guarda
Cuba mesero plomero chófer desempleado portero,
encargado
Ecuador mesero plomero, chófer desempleado guardia,
gasfitero conserje
Guatemala mesero, plomero, chófer, desempleado conserje,
camarero fontanero conductor portero
México mesero plomero chófer, desempleado conserje,
conductor portero,
cuidador,
encargado
Perú mozo gasfitero chófer desempleado vigilante,
portero,
guachimán
(jerga)
Paraguay mozo plomero chófer desempleado portero,
sereno,
guardia
Puerto mesero plomero chófer, desempleado portero,
Rico conductor conserje
Rep. mozo, mesero plomero chófer desempleado sereno,
Dominicana guachimán
Venezuela mesonero plomero chófer, desempleado guachimán,
conductor portero,
vigilante,
conserje

A oto kilka określeń na niño y niña w Ameryce Łacińskiej, wiesz, gdzie się ich
używa? Czas zagłębić się w temat! Poszukaj, zasięgnij odpowiednich informacji i
oznacz strzałkami →↑↓→

chamo/a, escuincle/a, chamaco/a, chavo/a, crío, criatura, chiquito/a, cipote,


chiquilín/chiquilina, chiquillo/a, muchachito/a, muchacho/a, pibe/piba,
nene/nena

47
¡Español, por favor!
2

PRONOMBRES INTERROGATIVOS/EXCLAMATIVOS:

Pamiętaj, że zaimki pytające, które używasz w pytaniach, zawsze są


akcentowane, aby odróżnić je od zaimków względnych
(que, cual, quien, etc.)

♣ ¿Cuál? – Jaki/jaka/jakie?
♣ ¿Cuál es? – Jaki/jaka/jakie jest?
¿Qué hubo?
♣ ¿Qué? – Co?
♣ ¿Cuándo? – Kiedy? ¿Qué onda?
♣ ¿Cuánto? – Ile? México, Colombia
♣ ¿Cómo? – Jak?
♣ ¿Por qué? – Dlaczego?
¿Qué pasa?
♣ ¿Dónde? – Gdzie?
♣ ¿Quién? – Kto? ¿Qué hay?
♣ ¿Quiénes? – Kto (w liczbie mnogiej) España
♣ ¿Cuánta? – Ile? (rodzaj żeński, liczba pojedyncza)
♣ ¿Cuántos? – Ilu? (rodzaj męski, liczba mnoga)
♣ ¿Cuántas? – Ile? (rodzaj żeński, liczba mnoga)
♣ ¿Cuáles? – Jacy, jakie?
♣ ¿Qué libro quieres? – Jaką chcesz książkę?
¿Qué color te gusta?
♣ ¿En qué piensas? – O czym myślisz?
¿Cuál es tu color favorito?
♣ ¿Para qué? – Po co? ¿Qué idiomas hablas?
♣ ¿De qué hablas? – O czym mówisz? ¿Cuál es el idioma oficial
♣ ¿A qué esperas? – Na co czekasz? de Bolivia?
♣ ¡Qué suerte! – Co za szczęście!
♣ ¿Y qué? – I co?
♣ ¿Qué tal si...? – A może...?
♣ ¿Qué tal si vamos al cine? – A może pójdziemy do kina?
♣ ¡Mira qué contento está! – Zobacz, jaki jest zadowolony!
♣ ¿Qué quieres? – Co chcesz?
♣ ¿Qué es esto? – Co to jest?
♣ ¿Cuál es tu libro favorito? – Jaka jest twoja ulubiona książka?
♣ ¿Cuánta agua queda en la jarra? – Ile wody zostało w dzbanku?
♣ ¿Cuántos libros hay en la estantería? – Ile książek jest na półce?
♣ ¿Qué prefieres, una manzana o una naranja? – Co wolisz, jabłko czy pomarańczę?
♣ ¿Cuál es tu nombre? – Jakie jest twoje imię?
♣ ¿Para qué quieres el vaso? – Po co chcesz szklankę?

48
¡Español, por favor!
2

♣ ¿Con quién vas a ir? – Z kim pójdziesz?


♣ ¿De quién es ese perro? – Czyj jest ten pies?
♣ ¿Para cuándo lo preparamos? – Na kiedy to przygotujemy?
♣ ¿Para quién es el regalo? – Dla kogo jest ten prezent?
♣ ¿De dónde eres? – Skąd jesteś?
♣ ¿De qué país eres? – Z jakiego kraju jesteś?
♣ ¿Qué foto? – Jakie zdjęcie?
♣ ¿Adónde vas? – Dokąd idziesz?
♣ ¿En qué ciudad vives? – W jakim mieście mieszkasz?
♣ ¿En quién crees? – W kogo wierzysz?
♣ ¿Qué diferencia hay entre estas palabras? – Jaka jest różnica pomiędzy tymi
słowami?
♣ ¿Qué quieres hacer? – Co chcesz robić? ¿Qué tal? – Jak tam?
♣ ¿Qué camisa eliges? – Którą koszulę wybierasz? ¿Qué tal las vacaciones?
♣ ¿Cuál prefieres? – Którego/którą wolisz? ¿Qué tal la mudanza?
♣ ¿Qué pasa? – Co się dzieje/co jest? ¿Qué tal la peli?
♣ ¿Qué lenguas hablas? – W jakich językach mówisz?
♣ ¿Quién vive en este piso? – Kto mieszka w tym mieszkaniu?
♣ ¿A qué hora te levantas? – O której godzinie wstajesz?
♣ ¿A qué hora empieza la película? – O której zaczyna się film?
♣ ¿Por qué aprendes español? – Dlaczego uczysz się hiszpańskiego?
♣ ¿Con qué frecuencia vas al cine? – Jak często chodzisz do kina?
(dosł. z jaką częstotliwością...?)
♣ ¿Cuál es el tuyo? – Który jest twój?
♣ ¿Cuál es tu número de teléfono? – Jaki jest twój numer telefonu?
♣ ¿A cuánto? – Za ile?
♣ ¡Cuánto llueve! – Jak (ile) pada!
♣ ¿Cuánto tiempo? – Ile czasu?
♣ ¿Cuántas veces? – Ile razy?
♣ ¿Qué haces por aquí? – Co tutaj robisz?
♣ ¿Qué te trae por aquí? – Co cię tu sprowadza?
♣ ¿Para qué es esto? – Do czego to jest? o ¿Para que sirve esto?
♣ ¿Qué transporte utilizas para ir a la ciudad? – Czym jeździsz do miasta?
♣ ¿Qué tienes programado para esta tarde? – Jakie masz plany na dzisiejszy
wieczór?
♣ ¿Cuándo vuelves de vacaciones? – Kiedy wracasz z wakacji?

TIP/CONSEJO ↓↓

Qué + rzeczownik = jaki/jaka Cuál NIGDY z rzeczownikiem


Qué + czasownik = co

49
¡Español, por favor!
2
-Sección de ejercicios-

Ej. 1 Lee los diálogos y fíjate en el uso de los pronombres


interrogativos:
Przeczytaj dialogi i zwróć uwagę na użycie zaimków pytających:

Ahora responde a las


Diálogo 1
preguntas:
A: Hola, ¿cómo estás?
B: Muy bien, ¿qué haces? ¿De qué tema trata el diálogo?
______________________________
A: Leo un libro. ______________________________
B: ¿Cuál es tu libro favorito? ______________________________
A: La verdad es que no tengo, pero hay que buscar algo.
¿Qué problema surge?
B: ¿Y qué libro quieres comprar?
______________________________
A: Algo de historia romántica... ______________________________
B: ¡Qué guay! ______________________________

Diálogo 2
¿El protagonista puede descansar más,
A: Hola tiene más días libres?
B: Hola, ¿qué hay? _________________________________
A: Tengo mucho trabajo. _________________________________
_________________________________
B: ¡Qué mal!, ¿y en qué ciudad trabajas ahora?
A: En Cracovia. ¿Cómo puedes preguntar por la
B: ¡Son muchos kilómetros! ocupación de alguien? Diferentes formas:
A: Sí, pero me gusta mucho y tengo más vacaciones. _________________________________
B: ¡Qué suerte! _________________________________
_________________________________
_________________________________
Diálogo 3
A: Oye tú, ¿por qué estudias polaco? ¿El chico está dispuesto a sacrificarse? Si
B: Porque mi novia es polaca. es así, ¿por qué?
_________________________________
A: ¡Qué lindo! _________________________________
B: Sí, ¡por ella hago cualquier cosa! _________________________________
A: ¡Felicidades! _________________________________
_________________________________
_________________________________

50
¡Español, por favor!
2

Diálogo 4 ¿Cuántos idiomas conoce


A: ¿Qué lenguas hablas? Beatriz?
_______________________
B: Hablo ruso y estudio inglés.
_______________________
A: Muy bien, ¿y cuándo tienes clase?
B: Los lunes por la tarde. ¿En tu opinión, el curso es
A: ¿Cuánto cuesta el curso? caro?
_______________________
B: 600 eslotis. _______________________
A: ¿Y cómo es? _______________________
B: Muy interesante, hablamos mucho y hacemos ejercicios. _______________________
A: Necesito probar. __

Ej. 2 Describe y marca en el mapa algunos voivodatos/algunas


ciudades polacas y pon sus nombres en español:
Podpisz i zaznacz na mapie niektóre województwa/miasta i ich odpowiedniki po hiszpańsku:

¿Dónde está el mar báltico?

51
¡Español, por favor!
2
Ej. 3 Adivina la profesión y relaciónala con la actividad adecuada:
Odgadnij zawód i dopasuj odpowiednią czynność:

Actividades: hablar en una emisora conducir un autobús cortar el pelo


elaborar pasteles y dulces poner una inyección arreglar relojes
arreglar las cerraduras de las puertas escribir libros

Ej. 4 Completa el diagrama con las preguntas que puedes hacer a una
persona para conocerla mejor.
Uzupełnij diagram pytaniami, które możesz zadać osobie, by ją lepiej poznać.

pasatiempo edad estudios,


nombre y profesión
apellido formación
Tanto verde claro Tanto azul claro
como oscuro como oscuro y turquesa

52
¡Español, por favor!
2
Ej. 5 Observa este DNI y escribe una presentación de la mujer de la
foto:
Przyjrzyj się poniżej przedstawionemu dowodowi osobistemu i przedstaw kobietę ze zdjęcia:

PRIMER APELLIDO
España Romero

SEGUNDO APELLIDO
Sánchez

NOMBRE
Ana

SEXO NACIONALIDAD
F española
DNI
3006207 FECHA DE NACIMIENTO
22 de enero de 1989

DNI NÚM. DESP


17214002z AAA-000000
VALIDO HASTA
01 01 2022

Ej. 6 Pon un pronombre interrogativo adecuado: EL PROTAGONISTA: libro


Wstaw odpowiedni zaimek pytający: Główny bohater: książka
¿Qué? ¿Cuál? ¿Cómo? ¿Dónde?

A. ¿________ libro te gusta? E. ¿________ se llama el libro de la clase?


B. ¿________ es tu libro favorito? F. ¿________ libro me recomiendas?
C. ¿________ de estos libros te gusta más? G. Mamá, ¿_______ has puesto mis libros?
D. ¿________ está tu libro? No lo veo. H. ¿______ estás? Bien, aquí leyendo.

53
¡Español, por favor!
2
Ej. 7 Adivina la profesión, escribe la letra adecuada al lado de su
número:
Odgadnij zawód, napisz odpowiednią literę obok jego numeru:

1. peluquero B 2. obrero__ 3. jardinero__ 4. fontanero__ 5. mecánico__


6. albañil__ 7. cajera__ 8. electricista__ 9. bombero__ 10. abogada__ 11. policía__
12. sastre__ 13. relojero__ 14. veterinario__ 15. zapatero__ 16. modelo__ 17. juez__
18. carpintero__ 19. pastelero__ 20. panadero__ 21. entrenador__ 22. carnicero__
23. contable__ 24. cartero__ 25. niñera__ 26. barrendero__ 27. conductor/camionero __

A. Planta flores y cuida el jardín.


B. Corta el pelo.
C. Arregla coches. la llave inglesa
D. Repara las averías eléctricas.
E. Trabaja en una fábrica. el peine y el martillo
F. Arregla las tuberías. las tijeras
el retrete
G. Él cura a los animales. el cuchillo
H. Él persigue y arresta a los delincuentes.
I. Ella defiende a la gente y se ocupa de resolver los problemas.
J. Él se dedica a la construcción, reforma, renovación y reparación de
edificaciones, tanto viviendas como industriales.
K. Ella trabaja con una caja registradora.
L. Persona que por oficio tiene que cortar y coser prendas de acuerdo con las
medidas de la persona.
M. Es la persona que se dedica a apagar incendios.
N. Es la persona que repara y/o vende relojes.
Ñ. Esta profesión consiste en fabricar, arreglar o vender zapatos.
O. Es la autoridad pública que sirve en un tribunal de justicia. Aplica la ley y las
demás normas jurídicas.
P. Es el artesano cuyo oficio es hacer pan.
Q. Es una persona que se encarga de cuidar niños.
R. En el deporte, es la persona encargada de la dirección, instrucción y entrenamiento
de un deportista individual o de un colectivo de deportistas.
S. Es la persona encargada de llevar los libros de contabilidad de una empresa,
registrando los movimientos de bienes y derechos.
T. Es la persona cuyo oficio es la carpintería. Hace muebles.
U. Es una persona que hace de mensajero entre un emisario y un receptor
cuando se envían documentos escritos o paquetes. Reparte cartas.
V. Es la persona que tiene como profesión barrer las calles y recoger todo tipo de
basura y desechos.
W. La persona que se ocupa de la venta de carne y productos derivados de la
misma.
X. Es un puesto especializado dentro de la cocina que se dedica a labores de
repostería. Es la persona encargada de elaborar los postres y las masas reposteras.
Y. Es una persona capacitada para conducir un vehículo para transportar
personas o mercancías.
Z. Persona que posa para pintores, escultores, fotógrafos, etc.

54
¡Español, por favor!
2

AUTOEVALUACIÓN
-sección de repaso, reflexión y más explicación-

♣ ¿Sabías que...?

– Nombre de pila oznacza po prostu imię chrzestne, nazwa odnosi się do


pilas bautismales (pojemników, w których znajduje się woda podczas sakramentu).

– W języku hiszpańskim nie istnieje rodzaj nijaki (neutro), mamy zatem rodzaj żeński
(femenino) i męski (masculino). W prosty sposób możemy rozróżnić rodzaj
rzeczowników, wystarczy poznać typowe końcówki dla każdego z nich, a w przyszłości
zapamiętać kilka wyjątków:

el sexo – płeć el género – rodzaj

MASCULINO: EJEMPLO: FEMENINO: EJEMPLO:


-o el gato -a la gata
-i el taxi - ción la canción
-ú el menú - sión la situación
- aje el garaje - dad la ciudad
- ama el programa* - tad la facultad
- ema el problema* - sis la crisis
- or el color
- ón el corazón
* Z niektórymi wyjątkami

– Jeśli już o wyjątkach mowa, kilka zawodów, które poznaliśmy w tym rozdziale,
należy używać w jednej formie. Należą do nich:
el/la modelo – model/ka *auxiliar de vuelo/azafata – steward/stewardessa
el/la canguro – opiekun/ka p. ej. Es una modelo muy bonita.

W innych przypadkach mamy:


piloto – mujer piloto/la piloto soldado – mujer soldado/la soldado

Taka sama forma: el/la artista, el/la dentista, el/la estudiante, el/la periodista,
el/la estilista, el/la taxista, el/la recepcionista, el/la policía, el/la deportista,
el/la modista, el/la guía de turismo, el/la psiquiatra
*En un aeropuerto también hay
A całkowicie nieregularne: supervisores, auxiliares de
actor – actriz rampa que controlan la carga y
descarga de los aviones.
Atienden a los aviones cuando
están en tierra.

55
¡Español, por favor!
2
– ¿Dónde vives?

Vivo en la calle Constitución, 42. Vivo en las afueras.


Vivo en un pueblo encantador. Vivo cerca de un parque grande.
Vivo en el centro de la ciudad. Vivo a 5 minutos del aeropuerto.

– LAS DIRECCIONES, abreviaturas:

Calle → C/ Plaza → Pl. Avenida → Avda. Paseo → P.º Número → N.º


Código Postal → CP Derecha → Dcha. Izquierda → Izda.

Juana López Martinez piso/planta = piętro


C/ José Murcilla, 89 - 2º B piso es también = mieszkanie
37008, Salamanca piso como = podłoga (suelo)
España piso = vivienda, piso = suelo, piso = altura

– Enumeración de pisos:

Planta baja (nivel de la calle) = también bajo, es piso cero en la botonera de los
ascensores o también figura como PB, 0.

Primera planta, segunda planta/primer piso/segundo piso (un edificio con más
plantas).

Si es un apartamento o una casa es de dos pisos, tenemos: planta baja (nivel de la


calle) y planta alta.

NAJCZĘŚCIEJ MOŻNA SIĘ SPOTKAĆ Z NASTĘPUJĄCYMI OZNACZENIAMI:

ASCENSOR – WINDA interfono/videoportero/telefonillo


A (ático) 4º D 4º E
4º B 4º C
7 3º C 4º A
6 3º A 3º B
2º B 2º C
5 1º C 2º A
4 1º A 1º B

3 5º 1ª 5º 2ª
2 4º 1ª 4º 2ª
1
3º 1ª 3º 2ª
2º 1ª 2º 2ª
PB 1º 1ª 1º 2ª
sótano (por debajo)

56
¡Español, por favor!
2
– N.I.E.
Czyli specjalny numer przyznawany raz na całe życie dla obcokrajowca
przebywającego w Hiszpanii. Jeśli zamierzasz mieć doczynienia z Hiszpanią,
zamieszkać tam bądź założyć biznes, bądź jeszcze z innego powodu, urząd hiszpański
przyznaje ten numer każdej takiej osobie. Dzięki temu można zarejestrować się u
lekarza, kupić nieruchomości, podjąć pracę itd. W takim przypadku jest on niezbędny!
(indispensable).

– Polska dzieli się na województwa, natomiast Hiszpania składa się z 17 regionów


autonomicznych i dwóch miast autonomicznych. (el territorio está organizado en
diecisiete comunidades autónomas y dos ciudades autónomas, formadas éstas, a su
vez, por cincuenta provincias).
Inne dokumenty identyfikacyjne to jeszcze np.:
legitymacja studencka (carné univeristario), karta biblioteczna (carné de biblioteca),
prawo jazdy (carné/persmiso/licencia de conducir), karta pobytu (tarjeta de
residencia), paszport (pasaporte), karta ubezpieczenia zdrowotnego (tarjeta
sanitaria) i oczywiście DNI ekwiwalent naszego dowodu.

REFLEXIÓN FINAL...
Pomyśl o pracy, którą włożyłaś/eś w ten rozdział.
Używając strzałek, uzupełnij diagram:

♣ Me cuesta (tengo que estudiar más) – Mam trudności z... (muszę się więcej uczyć)
♣ No lo he entendido bien – Nie zrozumiałam/em...
♣ Me ha gustado – Podobało mi się...
♣ Lo he aprendido – Nauczyłam/em się...

Tip 2: To twój kontekst! Użyj słowa „pod siebie”, stwórz swoje przykłady!

57
¡Español, por favor!
2

Przepis na językowy sukces

Składniki – los ingredientes:

– duża dawka codziennego słuchania (radio, podcasty, muzyka)


– spora dawka oglądania (telewizja, YouTube, filmy, telenowele, seriale)
– odpowiednia dawka pisania i kontaktu z językiem
(uzupełniaj materiały, pisz, tłumacz)
– spora dawka motywacji (czytaj blogi, oglądaj kanały)
– odpowiednia nauka słownictwa (nie stój w miejscu!)

Przygotowanie – la preparación:

Połącz wszystkie składniki i każdego dnia dokarmiaj twój umysł solidną dawką
posiłku językowego. Nie głoduj! Nie stosuj diet!
Odżywiaj się regularnie i ze spektakularnymi efektami!

¡Ojo! Más avanzado


Traduce la receta al español:

58
UNIDAD 3
La vida laboral

Fot. trabajo en línea

¡No te rindas! – Nie poddawaj się!


¡Español, por favor!
3
VOCABULARIO:

★el trabajo/el empleo – praca


★la chamba – praca, robota (wersja meksykańska)
★el laburo – praca, robota (wersja argentyńska)
★¿Cuánto dinero ganas? – Ile zarabiasz?
★¿A qué te dedicas? – Czym się zajmujesz? (dedicarse a)
★el horario – godziny pracy (grafik)
★la propina – napiwek [¿Cuánto se deja de propina en tu país?]
★el horario flexible – ruchomy (elastyczny) czas pracy
★el paro/el desempleo – bezrobocie (sin chamba/sin trabajo/desempleado...)
★estoy en (el) paro – jestem na bezrobociu
★estoy desempleado – jestem bezrobotny/bez pracy
★buscar un empleo – szukać pracy/zatrudnienia
★está jubilado/a – jest na emeryturze
★las ofertas de trabajo – oferty pracy (la oferta de empleo/trabajo)
★la entrevista (de empleo) – wywiad/rozmowa o pracę/rozmowa kwalifikacyjna
★la oficina de empleo – biuro zatrudnienia/urząd pracy
★el anuncio – ogłoszenie
★el currículum vítae/la hoja de vida – CV/życiorys zawodowy (el currículo)
★el puesto de trabajo – stanowisko, pozycja
★encontrar un trabajo – znaleźć pracę
★el sueldo – pensja/wypłata/wynagrodzenie (salario, mensualidad, remuneración)
★el sueldo es decente – wypłata jest przyzwoita
★el jefe – szef
★a tiempo completo – na cały etat
★a tiempo parcial – częściowo/na pół etatu (también de media jornada)
★la experiencia – doświadczenie (la experiencia laboral)
★el salario – płaca
★el contrato – umowa
★firmar el contrato – zawierać/podpisywać umowę
★trabajo manual – praca ręczna
★auxiliar administrativa – pomoc administracyjna
★el capataz – brygadzista/zarządca
★la obra – dzieło, budowa
★el obrero – robotnik
★el taller – warsztat (miejsce) también taller de algo – warsztaty z czegoś
★el informe – raport
★el presupuesto – kosztorys
★el juez – sędzia
★el acusado – oskarżony
★el gobierno – rząd
★conceder la palabra – udzielać głosu (a alguien)

60
¡Español, por favor!
-Unidad vida laboral-

★contratar – zatrudniać, zawierać umowę [le contrataron por su tío]


★atender – obsługiwać (a un cliente)
★dirigir – dowodzić, dyrygować
★cultivar – uprawiać (np. ziemniaki)
★una profesión arriesgada – (jeden z wielu) ryzykowny zawód
★el liderazgo – przewodnictwo
★afrontar un problema – stawiać czoło/zmierzyć się z problemem
★el reto – wyzwanie
★estar dispuesto a trabajar – być gotowym się tego podjąć (podjąć się tej pracy)
★ganar – zarabiać [en esta empresa gano mucho dinero]
Estar listo/a = być
★vender – sprzedawać [lo vendí por 50 zł; lo vendí a Clara]
gotowym/przygotowanym,
★la beca – stypendium np. do wyjścia
★la vacante – wakat
★entrevistar – przeprowadzać wywiad/rozmowę kwalifikacyjną (a alguien)
★el entrevistador – dziennikarz/osoba przeprowadzająca wywiad
★el ayudante – pomocnik (-iczka) /asystent
★capacitado – wykwalifikowany
★emprendedor – przedsiębiorczy
★la nómina – lista płac (la paga)
★la huelga – strajk
★despedir – zwalniać z pracy (despedir a alguien)
★el despido – zwolnienie z pracy
★el despido colectivo – zwolnienie grupowe
★trabajar por cuenta propia – pracować na własną rękę/na własny rachunek
★estar a prueba – być na próbę (np. w pracy)
★estar de baja – być na zwolnieniu
★estar de baja (por enfermedad) – być na zwolnieniu (lekarskim)
★empezar de nuevo – zaczynać od nowa
★estar de/en huelga – strajkować
★estar en paro – być na bezrobociu
★con el sudor de su frente – w pocie czoła
★hacer lo suyo – robić swoje
★hacer algo desde el principio – robić coś od początku
★las horas extra – godziny nadliczbowe (extra)
★trabajar duro – ciężko pracować
★trabajar por dos – pracować za dwóch (por horas – na godziny)
★investigar algo – pracować nad czymś/badać (np. jakieś prace badawcze)
★desempeñar (una profesión) – wykonywać (jakiś zawód)
★un quehacer – zajęcie
★los quehaceres de la casa/tareas domésticas – zajęcia/czynności domowe
★un hombre de negocios – człowiek interesu
★cotizar – płacić składki (pagar las cuotas a la Seguridad Social)
★el día festivo – dzień świąteczny (día libre – dzień wolny)

61
¡Español, por favor!
3

★el día de paga – dzień wypłaty


★la indemnización – odszkodowanie
★la indemnización por despido – odprawa pracownicza
★cerrar el acuerdo – zawrzeć umowę (pot.)
★el requisito – wymaganie
★un requisito previo – warunek wstępny
★la referencia – referencje, odniesienie
★superar la entrevista – zaliczyć/przejść rozmowę kwalifikacyjną
★la habilidad – zdolność, umiejętność
★las habilidades directivas – umiejętności zarządzania Hacer trámites/tramitar
★la disponibilidad – dostępność/dyspozycja – załatwiać sprawy/
formalności
★la prestación por desempleo – zasiłek dla bezrobotnych
Tener algo/un trabajo
★la prestación social – świadczenie socjalne
pendiente – mieć coś do
★la prestación de servicios – świadczenie usług załatwienia, zaległa
★el convenio colectivo – umowa zbiorowa (wisząca) praca, zadanie
★inmediato – natychmiastowy (de inmediato – natychmiast)
★la comisión – prowizja/komisja

★el soborno – łapówka
★el aumento/la subida – podwyżka
★un salario mínimo – minimalna płaca
★el subsidio de paro – zasiłek dla bezrobotnych
★ascender (a) – awansować (na)
★rescindir un contrato – unieważniać umowę/kontrakt
★renovar un contrato – odnawiać/wznawiać/przedłużać kontrakt Tak jak (wiszący)
★la candidatura – kandydatura, lista kandydatów koczyk – el pendiente
★el candidato – kandydat
★el vicepresidente – wiceprezydent
★responsable de... – odpowiedzialny za...
★laboral – dotyczący pracy, pracowniczy, roboczy (przymiotnik)
★la legislación laboral – ustawodawstwo zawodowe
★el derecho laboral – prawo pracy
★el mercado (laboral) – rynek pracy
★el oficio/la profesión – zawód
★la reunión – spotkanie, zebranie
★ejercer un oficio – wykonywać zawód
★ejercer – wykonywać, pełnić
p. ej. ejerce de abogada – pełni obowiązki prawnika
★la ocupación – zajęcie
★la tarea – zadanie, praca, robota
★encargar (algo a alguien) – obarczać, obciążać, zlecać (kogoś czymś, coś komuś)
★encargarse de – zajmować się czymś
★el cargo – stanowisko
★presidir – przewodniczyć (ocupar presidencia)

62
¡Español, por favor!
-Unidad vida laboral-

★competir (por algo/en algo) – rywalizować, współzawodniczyć (o coś, w czymś)


★solicitar – starać się o, prosić o [me gustaría solicitar una beca Erasmus]
★colaborar (en/con alguien) – współpracować (w czymś/z kimś)
★la colaboración – współpraca
★la cooperación – współdziałanie, współpraca
★el socio – wspólnik
★el empresario – przedsiębiorca
★la formación profesional – wykształcenie wyższe
★los trabajos forzados – prace przymusowe
★el empleado – pracownik
★la jubilación – emerytura [él está jubilado]
★las vacaciones – wakacje/urlop = estar de vacaciones
★estar de baja – być na zwolnieniu = no trabajar por algún problema médico

PAGAR
płacić, spłacać, opłacać, wypłacać, odpokutować

★pagar una deuda – spłacać dług


★pagar el sueldo – wypłacać wynagrodzenie (wypłatę)
★pagar los gastos – opłacać/płacić za rachunki/wydatki
★pagar a escote (escotar entre todos) – składać się
[el pago se divide por igual entre todos]
= pagar a medias, pagar a pachas
★¡Me las pagarás! – Zapłacisz mi za to!
★ pagar en eslotis (una moneda) – płacić w złotówkach (waluta)

Sacar (dinero) – ______________________________


Sacar dinero de un cajero – _____________________
Ingresar dinero en el cajero – ____________________
Ingresar dinero en – ___________________________
Hacer una transferencia (bancaria) – ______________
Gastar en – __________________________________
el cajero (automático) Ahorrar – ___________________________________

la cartera la tarjeta de crédito el cambio la economía

63
¡Español, por favor!
3
Expresiones idiomáticas: -Así se habla-

★tirar la casa por la ventana – szastać pieniędzmi (dosł. wyrzucać dom przez okno)
★apretarse el cinturón – zaciskać pasa (np. ograniczyć wydatki)

★es un trabajo de chinos – to benedyktyńska praca też szarpnąć się
★caer en la miseria – popaść w nędzę
★echar a alguien a la calle – wyrzucić kogoś na ulicę/bruk
★ser un manitas – być złotą rączką
★contar cada céntimo – liczyć każdy grosz
★no hay atajo sin trabajo – bez pracy nie ma kołaczy (nieodmienny zwrot)
★no hay oficio malo – żadna praca nie hańbi (nieodmienny zwrot)
★ponerse manos a la obra – wziąć się do pracy, zakasać rękawy
★ganarse el pan – zarabiać na chleb
★ganarse el pan con el sudor de su frente – zarabiać na chleb w pocie czoła
★trabajar como un burro – pracować/tyrać jak wół [po hiszp. osioł]
★trabajar como una máquina – pracować jak robot (szybko i dobrze)
★vivir del trabajo de sus manos – żyć z pracy własnych rąk
★trabajar a brazo partido – pracować ze wszystkich swoich sił, nie skąpić wysiłku
[no escatimar – nie skąpić]

★trabajar a destajo – pracować na akord, pracować dużo i bez przerwy


sinónimo = currar a destajo [hablar a destajo – gadać jak najęty]

★en casa del herrero, cuchillo de palo – dosł. w domu kowala drewniany nóż,
szewc bez butów chodzi (nieodmienny zwrot)

★arrimarse al sol que más calienta – buscar el propio provecho acercándose a


personas prestigiosas, famosas, con poder
(dosł. przybliżać się do słońca, które najmocniej grzeje)

★rascarse la barriga – lenić się/rozleniwiać się (dosł. drapać się po brzuchu)


★ hacer puente – długi weekend np. w czwartek jest święto, piątek bierzemy wolny
i mamy dłuższy weekend (jueves I-----I domingo)
No trabajar un día laborable que está entre dos festivos

gastar dinero escribir un informe analizar las estadísticas arreglar algo


hacer compras invertir dinero

64
¡Español, por favor!

-Sección de ejercicios-
3

PRUEBA DE VOCABULARIO
"TRABAJO"
Ej. 1 Completa la tabla con las palabras adecuadas:
Uzupełnij tabelkę odpowiednimi słowami:

SUSTANTIVO VERBO
el trabajo
entrevistar
jubilarse
la firma
el contrato
ayudar
la ganancia

Ej. 2 Une dos columnas con flechas →


Połącz strzałkami dwie kolumny →

1. empleo A. electricista
2. trabajar de B. trabajo
3. estar a C. un burro
4. trabajar como D. prueba
5. estar de E. cuenta propia
6. trabajar por F. baja
7. desempeñar G. una profesión
8. un entrevistador H. una huelga
9. los trabajadores han hecho I. atiende a los clientes
10. la vendedora J. entrevista a un candidato

65
¡Español, por favor!
3
Ej. 3 Ana, que es polaca, se ha olvidado de algunas palabras,
¿la ayudas a traducir?
Ana, która jest Polką, zapomniała kilku słów, pomożesz jej to przetłumaczyć? →↓↑←

Hola, me llamo Ana. Actualmente estoy buscando pracy, no es fácil, llevo en el


bezrobociu ya 2 meses. En el trabajo anterior tuve elastyczny grafik y bastante buen
wypłata, pero tuve que mudarme a otra ciudad, donde vive mi abuelo, que está na
emeryturze, para cuidarlo. Cada día veo muchos ogłoszenień, pero no hay nada con
mi wykształcenie. No puedo znaleźć pracy. P. ej. En el restaurante de al lado wypłata
jest przyzwoita, pero yo no puedo trabajar na pełen etat, porque necesito cuidar de mi
abuelo. Quiero algo na pół etatu, tengo doświadczenie como camarera, secretaria,
entiendo de ordenadores y soy muy trabajadora. No me importa si es praca ręczna o
en una oficina, acepto todas las ofertas. Espero zmierzyć się z problemem, esto es un
wyzwanie para mí. Jestem gotowa, aby pracować! Quiero zarabiać para poder opłacić
las facturas, la comida y las medicinas para mi abuelito.
Si sabes algo, ¡avísame por favor, te lo agradecería!
Besos
Ana

Ej. 4 ¿Cuál es la diferencia entre despedir y despedirse?


Jaka jest różnica pomiędzy despedir i despedirse?

____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

Ej. 5 ¿Cómo es tu lugar de trabajo ideal? Marca las opciones


idóneas para ti y expresa tu opinión.
Jakie jest twoje wymarzone miejsce pracy? Zaznacz stosowne opcje dla ciebie i wyraź swoją
opinię.

○ trabajar desde casa ○ compartir despacho ○ el ordenador de mesa


○ el despacho individual ○ la radio puesta ○ el portátil

○ trabajar en grupo ○ el silencio ○ moderno

○ el teletrabajo ○ grande ○ el aire acondicionado


____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

66
¡Español, por favor!
3
¡Ojo! Más avanzado

¿Cómo funciona la empresa dónde trabajo?

Ej. 6 Lee el texto y después resúmelo con tus palabras:


Przeczytaj poniższy tekst, a następnie streść go własnymi słowami:
Możesz np. stworzyć zdania w czasie teraźniejszym, on pracuje... on musi... (tzw. plan wydarzeń)
Jeśli znasz już czasy przeszłe, stwórz opis, używając ich.

Trabajo en una empresa de comunicación internacional. El ambiente todo el tiempo


es muy tenso. Cuando no cumples los requisitos, te despiden (despedir) del trabajo.
Cada día atiendo (atender) a los clientes de distintos países. A pesar de que el trabajo
es exhaustivo, estoy satisfecho con este quehacer. Cuando consigo un cliente debo
defender mis argumentos y pienso que lo hago con eficacia. Para convencer a los
clientes les muestro (mostrar) las opiniones de nuestros clientes complacidos. En el
día internacional del idioma me encargaron organizar unos cursos prácticos e
interactivos y trabajé con el sudor de mi frente para realizarlo. Me metí a fondo con
el tema (sumergirse) de didáctica, buscando libros idóneos. No quise gastar mucho
dinero, por eso decidí pedir prestados esos materiales de alguien. En el pasado hice
un curso de enseñanza, pero esta vez he tenido que estudiar el tema desde el
principio porque nunca he enseñado de verdad. En realidad nunca quise hacerlo,
pero ahora me he puesto manos a la obra para ejercer la profesión.
Soy un verdadero hombre de negocios.

APUNTES:
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................

67
¡Español, por favor!
3
Ej. 7 Lee el diálogo que te proporcionamos en la página siguiente
donde Janek solicitó un trabajo de contable y después contesta al
cuestionario:
Przeczytaj dialog z następnej strony, gdzie Janek ubiega się o stanowisko księgowego i
następnie odpowiedz na pytania:

solicitar un puesto de trabajo – ubiegać się o stanowisko


el/la solicitante – kandydat/ka

1. ¿Crees que Janek es una persona idónea para este puesto de trabajo
y por qué?
¿Cumple con los requisitos?
○ Sí ○ No
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

2. ¿Qué ha estudiado?

○ Nada ○ Solo tiene el bachillerato ○ Tiene estudios universitarios ○ Matemáticas

3. ¿Tiene mucha experiencia?

○ Sí, más de 20 años ○ No, ninguna ○ Tiene, pero poca ○ No necesita experiencia

4. ¿Por qué ha dejado su último trabajo?

○ no le renovaron el contrato ○ le han mentido acerca de un proyecto


○ le insultaron

5. ¿Cuáles son sus puntos fuertes? ¿Qué podemos destacar?


____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

6. ¿Cuánto tiempo se tiene que esperar para obtener la respuesta?

○ un mes ○ 2 días ○ una semana ○ hasta el día siguiente

7. ¿Qué idioma conoce muy bien además del español?

○ ruso ○ inglés ○ polaco ○ ucraniano

8. ¿Le han dado el trabajo?

○ No sabemos, tiene que volver ○ Sí, por supuesto ○ No


○ No, porque no tiene experiencia

68
¡Español, por favor!
3
DIÁLOGO:

Entrevistador: Buenos días. Soy el Sr. Pérez. Soy el encargado de entrevistarle.


Janek: Buenos días. Mi nombre es Janek Kowalski. Tengo 30 años y soy polaco,
de Varsovia. Mi lengua materna es el polaco. Vine a España para perfeccionar mi
español durante ocho meses, pero ya llevo aquí cinco años.
Entrevistador: ¿Cuál es su nivel de español?
Janek: Avanzado. Desde que llegué, asisto a clases de español tres veces por
semana. Estoy en un grupo de nivel superior.
Entrevistador: ¿Habla otros idiomas, además del polaco y el español?
Janek: Hablo inglés muy bien. Conozco el ruso, puedo entender una conversación
fácil, pero lo hablo muy poco.
Entrevistador: Bien. ¿Qué estudios tiene?
Janek: Universitarios. Hice la carrera de economía.
Entrevistador: ¿Ha trabajado como contable?
Janek: No, aún no.
Entrevistador: ¿Cuál ha sido su último trabajo?
Janek: He estado trabajando como ejecutivo en una empresa internacional durante
los dos últimos años.
Entrevistador: ¿Por qué lo dejó?
Janek: Me engañaron con el sueldo y no me pagaron por el último proyecto.
Entrevistador: Entiendo. ¿Cuál es su experiencia como contable?
Janek: No tengo experiencia como contable.
Entrevistador: Entonces, ¿por qué piensa que usted puede ser la persona
idónea para ocupar este puesto de trabajo?
Janek: Mis estudios y los idiomas que hablo me proporcionan un conocimiento
exhaustivo de casi todos los aspectos que necesita un buen contable y también puedo
trabajar en el mercado internacional. Además, he viajado mucho y me gusta disfrutar
a fondo de lo que cada lugar nos ofrece. Sé mucho de la economía de diferentes
países y voy analizando el mercado laboral.
Entrevistador: ¿Qué le ha motivado a solicitar este puesto de trabajo?
Janek: Bueno, en primer lugar, el estar sin empleo. Y en segundo lugar, la
convicción de poder desempeñarlo con eficacia.
Entrevistador: ¿Le parece adecuado el sueldo?
Janek: Es un sueldo por un trabajo a tiempo parcial. Creo que siendo así,
puede ser adecuado. Además las condiciones laborales que ofrecen me vienen
muy bien.
Entrevistador: Muy bien. Vuelva mañana por la mañana, tendrá que pasar una
prueba para completar nuestra evaluación. Después le comunicaremos nuestra
decisión en una semana.
Janek: De acuerdo. Hasta mañana, entonces.

69
¡Español, por favor!
3
Ej. 8 Elige la respuesta correcta:
Wybierz poprawną odpowiedź:

1. Cuando tu jefe nota los progresos que haces y te ofrece promocionar a un


puesto más alto. Esto se llama:
a) la baja b) el ascenso c) la suplencia d) la subida

2. Cuando no puedes estar un día en tu empleo y tu compañero de trabajo lo


hace por ti. Lo llamamos:
a) la sustitución b) el cambio c) el despido d) el préstamo

3. Cuando las condiciones del empleo no te convencen y al final no te sientes a


gusto en tu empresa, puedes:
a) presentar la dimisión b) solicitar el currículo c) jubilarse
d) despedir a alguien

4. Una presentación en el programa contiene varias:

¿Cómo se dice “slajdy”?

a) fotografías b) páginas c) láminas d) archivos

5. Traduce (en caso de duda accede a un diccionario o RAE):

a) renunciar a algo c) ejercer de e) volcarse en

b) trabajar de d) ocuparse de f) colaborar con

HACER PRESENTACIONES O ANALIZAR LOS DIAGRAMAS


Algunos tipos de diagramas:

Diagrama de flechas Mapa mental Diagrama circular Diagrama de barra

70
¡Español, por favor!
3
Ej. 9 Colorea las palabras relacionadas con cada categoría, júntalo
todo y descubre los números secretos que te ayudarán a descifrar
el enigma.
Pokoloruj słowa powiązane z każdą kategorią, połącz wszystko i odkryj sekretne numery, które
pomogą ci rozszyfrować zagadkę.

1. NO TRABAJAR Y NO HACER NADA


comer, rascarse, estar de baja, estar de vacaciones, trabajar, correr,
vivir, la barriga, ir, roer, ver, estar en el paro, entrevistar, hacer,
poner, holgazanear, leer, vaguear, opinar, solicitar, perder, oír,
ponerse a trabajar, holgar, laburar, sospechar, tener, bailar,
comenzar, estar de descanso, bostezar, terminar, obtener, perder,
andar de nones, caminar mucho, prepararse, tontear, lamer,
descansar, reposar, gandulear, estar ausente en el trabajo, perderse

2. SINÓNIMOS DE TRABAJO

descanso, empleo, descansar, relajarse, morder, EL CÓDIGO SECRETO:


festejar, chamba, trabar, tener, temblar, oír,
tambor, curro, vacaciones, práctica, labial, ___ ___ ___ ___
canela, faena, laburo, pega, tratamiento,
pegamento, opinión, chance, crecimiento, 1 2 3 4 5 6 7 8 9
desocupación, paro, labor, posesión, cola, P M L A O A C D Ñ
entrevista, soborno, ocupación, comisión,
habilidad, salario, tarea, sueldo, trato, ron, LEMA: ____ ____ ____ ____
pago, reunión, quehacer, huelga, taller

3. VERBOS RELACIONADOS CON DINERO 4. PROFESIONES RELACIONADAS


CON LA MEDICINA

huir, colaborar, vencer, verter, carnicero, soldado, médico, orinar, temor,


gustar, podrir, gastar, pinchar, pescador, médico de cabecera, piloto,
oler, oír, cobrar, invertir, jubilar, periodoncista, cara, sobaco, medicinal,
vender, poder, malgastar, compras, endodoncista, seno, ovuló, pulpo, estética,
solicitar, romper, ganar, rescindir odontólogo, teta, dentista, catarro, mocos,
llorar, cometer, ahorrar, pensar pediatra, camarero, laringólogo, tos, voz,
gobernar, leer, despilfarrar, liar, ginecólogo, medicamentos, podólogo, cola,
preparar, pillar, sacar, competir, cirujano, cartero, medicina, cardiólogo, vas,
prescindir, ir, prestar, ejercer, psiquiatra, tutor, cura, guía, anestesista, vez,
urólogo, faringitis, tos, mus, alergólogo, vio,
endocrinólogo, profesor, doctor, juez, tío,
Ahora adapta la pregunta dermatólogo, neurólogo, enfermera, poeta
adecuada a la solución

1. Es como una paloma blanca, pero vuela sin alas y habla sin lengua.
2. ¿Dónde hay ríos pero no agua, ciudades pero no casas y bosques pero no árboles?
3. Vas en un avión, delante tienes un caballo y detrás un camión. ¿Dónde estás?

71
¡Español, por favor!
3
AUTOEVALUACIÓN
-sección de repaso, reflexión y más explicación-

★ ¿Sabías que...?

– Wyrażenie tirar la casa por la ventana pochodzi z osiemnastego wieku, kiedy to


przez Carlosa Trzeciego ustanowiona została loteria. W tamtej epoce, laureaci tejże
loterii mieli w zwyczaju wyrzucać (tirar) stare meble i inne tego typu rzeczy przez
okno, aby zacząć nowy etap życia w bogactwie (riqueza).

– Z drugiej strony apretarse el cinturón jest łatwe do rozgryzienia, gdyż naturalne


jest zaciskanie pasa podczas kłopotów ekonomicznych i oszczędzania pieniędzy.
Kupujemy mniej i często oszczędzamy również na jedzeniu. Stąd też wyrażenie, jako
że gdy mało jemy, chudniemy i w konsekwencji musimy zacisnąć pas (np. o dziurkę
dalej).

– Rascarse la barriga używamy, kiedy ktoś leniuchuje (hacer el vago/holgazanear)


lub po prostu nie robi nic. Jest to bardzo powszechne wyrażenie, kiedy ktoś po
prostu nie ma żadnego zajęcia i leży do góry brzuchem (tumbarse boca arriba) i od
czasu do czasu, by się „rozerwać” (entretenerse) drapie się po brzuszku.

– Arrimarse al sol que más calienta to nic innego jak szukanie własnej korzyści
(provecho), zbliżając się (acercarse) do osób, które mają władzę, możliwości czy
majątek, starając się przy tym zachować jak najlepsze relacje z osobą u władzy
(zaprzyjaźnić się), aby móc w przyszłości otrzymać różnego rodzaju korzyści czy też
pomoc.

– Wyrażenie mileurista odnosi się do Hiszpanów, i oznacza osobę, której zarobki


(ingresos) wynoszą ok. 1.000 euros na miesiąc (mil euros).

– Z innej zaś strony pensionista jest to osoba, która pobiera (cobrar) pensję, zasiłek z
pomocy społecznej, z powodu przejścia na emeryturę (jubilación), podeszłego wieku
(ancianidad), wdowieństwa (viudez) bądź różnego rodzaju ograniczenia.

– A jeśli chcemy wspomnieć o bardzo źle zrobionej pracy, czyli tak zwanej partaninie,
po hiszpańsku użyjemy określenia una chapuza (obra o labor mal hecha).
Osoba, która dokonała owej partaniny to un chapuzas (siempre en plural).

– Jeśli pracujesz w biurze (la oficina) lub podobnym miejscu, możesz wykonywać
niektóre z tych czynności: ordenar y archivar los documentos, escribir informes,
responder los correos, atender llamadas telefónicas, atender visitas, realizar cálculos
e informar todo lo relativo al departamento del que dependes.

72
¡Español, por favor!
3
EN RESUMEN...
Ej. 10 Vamos a hacer un resumen de las expresiones idiomáticas,
poniéndolas en práctica. Busca un sinónimo adecuado a cada verbo:

Grupa synonimów:
1. Acercarse/aproximarse/juntarse 2. Lanzar/tirar 3. Hundirse/abatirse
4. Comenzar a poner algo en práctica o ejecutar algo

Arrimarse al sol que más calienta → Ponerse manos a la obra →

Caer en la miseria → Echar a alguien a la calle →

Ej. 11 Observa y traduce los ejemplos:

A. Mi hermano siempre se rascaba la barriga en el trabajo y el jefe lo echó a la


calle.

B. Para ganarse el pan, Dolores necesita trabajar en dos sitios.

C. Creo que debo ponerme manos a la obra si quiero terminarlo esta tarde.

D. Para lograr el éxito hay que trabajar mucho y poner empeño en cada proyecto.
No hay atajo sin trabajo.

E. ¿Trabajas como un burro? ¡No sigas así, envíanos tu currículo y te ayudaremos!

F. Este mes tengo que apretarme el cinturón, para luego irme a Las Maldivas, el
destino de mis sueños.

G. Oye, ¡no tires la casa por la ventana! Con esta actitud vas a caer en la miseria
más rápido de lo que tú crees.

H. Cecilia cuenta cada céntimo para poder, en un futuro, comprarse una casa grande
con piscina.

I. Cristina, pero si trabajas como un burro, ni tienes tiempo para ti, peinas a todo el
mundo y ¡mira cómo te ves! Claro, en la casa del herrero, cuchillo de palo...

J. Desde que ha terminado la carrera está ahí todo el día rascándose la barriga.

K. Ana solo sale de compras y cada día gasta un montón de dinero.

L. Mi padre es un manitas, ¡sabe arreglarlo todo!

73
¡Español, por favor!
3
Ej. 12 Lee el texto y fíjate en las expresiones destacadas,
después apunta sus infinitivos:
Przeczytaj tekst i zwróć uwagę na wyróżnione zwroty, następnie zapisz je w bezokoliczniku:

Este proyecto me cuesta mucho trabajo. Cada día me levanto a las seis de la
mañana para ponerme manos a la obra. Para ganarme el pan, tengo que ir a la otra
punta de la ciudad, donde está mi empresa. A veces a mi jefe no le gusta mi proyecto
y por eso tengo que empezar de nuevo. Si haces lo tuyo, te dejan en paz y puedes
trabajar tranquilamente. Lo único malo es que muchas veces debo quedarme y hacer
horas extra, te pagan una miseria y trabajas como un burro. Y por si fuese poco,
ahora voy retrasado con unas tareas, no me lo pagarán, lo descontarán de mi sueldo
y encima el jefe me va a matar. ¡Qué lío! Ay... La vida laboral...

me cuesta → → → costar

REFLEXIÓN FINAL...
Pomyśl o pracy, którą włożyłaś/eś w ten rozdział.
Używając strzałek, uzupełnij diagram:

★ Me cuesta (tengo que estudiar más) – Mam trudności z... (muszę się więcej uczyć)
★ No lo he entendido bien – Nie zrozumiałam/em...
★ Me ha gustado – Podobało mi się...
★ Lo he aprendido – Nauczyłam/em się...

Tip 3: Używaj języka aktywnie od pierwszego dnia! Choć nie jest to łatwe, mów!
Nie zwlekaj! Twórz pierwsze wypowiedzi i niech twój język z każdym
dniem rozkwita!

74
UNIDAD 4
ESCUELA Y OFICINA

“El estudiante que sigue aprendiendo por su cuenta... Eso es lo que


separa a los triunfadores de los que solo hacen la tarea”
¡Español, por favor!
4

Artículos de escritorio [oficina]-artykuły piśmienne

Para escribir, pintar y dibujar: Para ordenar, abrochar y archivar:


◊ el lápiz – ołówek ◊ la grapadora – zszywacz (abrochadora)
◊ el portaminas – ołówek automatyczny ◊ las grapas – zszywki
◊ la mina – rysik w ołówku (wkład) ◊ el quitagrapas – rozszywacz
◊ el bolígrafo – długopis (wyciągacz zszywek z papieru)
quitar + grapas
◊ el repuesto – wkład do długopisu
◊ la perforadora – dziurkacz
◊ la pluma estilográfica – wieczne pióro
◊ el sobre – koperta
◊ la tiza – kreda
◊ las chinchetas – pinezki
◊ el pincel/la brocha – pędzelek/pędzel
◊ el clip – spinacz
◊ el compás de dibujo – cyrkiel
◊ el archivador – segregator
◊ la acuarela – akwarela (farba)
◊ el guardapapeles – podstawka na
◊ los lápices de colores – kredki dokumenty, organizer na papiery
◊ las ceras – kredki woskowe ◊ el portacelular – podstawka na telefon
◊ la tinta – atrament/tusz/farba ◊ el plumero/el estuche – piórnik
◊ el rotulador – mazak/flamaster ◊ el portafolios – aktówka
◊ los rotuladores – mazaki/flamastry ◊ la cartera – teczka na dokumenty
◊ el subrayador – zakreślacz (resaltador) ◊ la carpeta pinza – podkładka z klipsem
◊ el corrector – korektor (líquido) ◊ el revistero – stojak na gazety (las revistas)
◊ el corrector de cinta – korektor w taśmie ◊ el archivador de palanca –
◊ la pizarra – tablica szkolna segregator na zatrzask
◊ el tablón de anuncios/el tablero/
el corcho – tablica korkowa (np. na ◊ las fundas multitaladro/los folios –
ogłoszenia) folie/koszulki do segregatora

unas pinzas/los broches aprietapapel las masillas


(apretar) (masa mocująca np. do ściany)

76
¡Español, por favor!
-Unidad escuela y oficina-

índices adhesivos una caja de objetos de oficina


(los clips/las chinchetas/las pinzas)

◊ el papel celo (el celo) /la cinta adhesiva – taśma klejąca/samoprzylepna


(wstążka), też fixo, fiso, ale to częściej na południu Hiszpanii
◊ el portarrollos – pojemnik na taśmę klejącą, podajnik, dozownik taśmy
◊ la precintadora – automatyczny podajnik taśmy (oklejarka) el celo gordo
◊ las pegatinas – naklejki el celo pequeño
◊ la cinta velcro – taśma-rzep la cinta doble
◊ la cinta aislante – taśma izolująca (usada más en la construcción); (aislar)
◊ los vades de sobremesa o vades de escritorio – podstawki na stół lub biurko
◊ la cinta de embalaje – duża taśma klejąca np. do paczek (embalaje)
◊ el pegamento – klej (Bolivia = carpicola) la cola = klej do drewna

las cintas decorativas los rotuladores

77
¡Español, por favor!

Fot. tiza

Papel, cuadernos y agendas:


◊ la libreta – notes (bloc de notas) ◊ una libreta grapada – notes zszyty zszywkami
◊ el cuaderno – zeszyt
(p. ej. cuaderno cuadriculado/de rayas – zeszyt w kratkę/w linie)
◊ el cuaderno de anillas – brulion na spirali/kołonotatnik
el cuaderno tapa
◊ el papel de fotocopiar – papier do drukarki/ryza papieru dura/forrada – zeszyt w
◊ la hoja de papel – kartka papieru (też las hojas – liście) grubej/twardej okładce
◊ la nota adhesiva – kartka/karteczka samoprzylepna
◊ el cuaderno liso – zeszyt z białymi kartkami (bez kratek, bez linijek)
◊ el cuaderno pautado – zeszyt w pięciolinie
◊ las cartulinas – kartki bloku technicznego
(często do wizytówek, manualidades itd.) wytrzymałe i twarde (de cartón grueso)
◊ el bloc de dibujo – blok rysunkowy
◊ el diccionario – słownik
◊ el libro – książka ◊ el libro de texto – podręcznik
◊ los libros de contabilidad – książka ewidencji przychodów (księgowość)
◊ el talonario de recibos – kwestionariusz przychodów
◊ el talonario de cheques – książeczka czekowa (Am. chequera)
◊ el papel de seda – bibuła/bibułka
(też bardziej śliski, są różne rodzaje) [seda – jedwab]

78
¡Español, por favor!
-Unidad escuela y oficina-

Otros:
◊ las tijeras – nożyczki
afilar/tajar =
◊ el sacapuntas/el afilalápices – temperówka (Bolivia = tajador) ostrzyć
◊ la goma de borrar – gumka do mazania/ścierania
◊ la escuadra – ekierka [a escuadra – pod kątem prostym]
◊ la regla – linijka [para especificar di: de plástico o metálica]
◊ el borrador – gąbka do tablicy (Bolivia = el borrapizarra)
◊ el reproductor de CD – odtwarzacz CD [ cede] el cartabón
◊ el mapa – mapa (Bolivia = regla
cuadriculada)
◊ la mochila – plecak
◊ el transportador – kątomierz
Equipamiento y las máquinas:
◊ el ordenador – komputer (el ratón, el teclado, las teclas, la pantalla...)
◊ el portátil – laptop [też jako przymiotnik przenośny]
◊ la alfombrilla del ratón – podkładka pod mysz
◊ el reposamuñecas – podkładka pod nadgarstek (reposar)
◊ el pupitre – ławka w szkole (jednoosobowa, krzesło z podstawką do pisania),
el banco – ławka w szkole, jak i do siedzenia w parku
◊ la fotocopiadora – kserokopiarka
◊ la impresora – drukarka; el cartucho de tinta – kartridż, wkład do drukarki
◊ el escáner – skaner
◊ la destructora de documentos – niszczarka dokumentów/papierów (la trituradora)
◊ el abrecartas – nóż do kopert
◊ el tarjetero – wizytownik (pudełko lub portfel na wizytówki); (la tarjeta)
◊ la calculadora – kalkulator
◊ la papelera – kosz biurowy; el cesto de basura – kosz na śmieci (cesta – koszyk)
◊ la silla – krzesło
◊ el escritorio – biurko
◊ la cajonera – komoda, szafka z szufladami
◊ el cajón – szuflada
◊ la caja – skrzynka

¡Cuidado! el cajón – szuflada el cojón – jądro, genitalia męskie (jajo)


w l. mn. też przekleństwo!

79
¡Español, por favor!
4
La iluminación ¿Qué tipo de iluminación utilizas en tu oficina?

fluorescente bombilla de bajo consumo LED enchufar/desenchufar


świetlówka energooszczędna

◊ la bombilla – żarówka
(bombilla incandescente, lámparas incandescentes) Am. foco
◊ incandescente – rozżarzony (przymiotnik dla obu form)
◊ bombilla de bajo consumo/ahorradora – żarówka energooszczędna
◊ bombilla halógena – halogen (las halógenas, luces halógenas)
◊ la lámpara/el flexo – lampka biurowa
◊ enchufar o desenchufar – podłączać/wsadzać do gniazdka lub wyjmować z gniazdka
◊ el enchufe – gniazdko
◊ el alargador múltiple – listwa przeciwprzepięciowa (zasilająca, rozdzielcza)
◊ la descarga eléctrica – wyładowanie elektryczne ↓↓↓ LUB
◊ el fusible – bezpiecznik/korek el alargador
de corriente
◊ el fusible se ha roto – zepsuł się/wysadziło korek/bezpiecznik
◊ la electricidad – elektryczność
◊ la corriente – prąd, nurt pero la corriente de aire – przeciąg

estar al corriente de algo – być na bieżąco z czymś [estar al día/estar al tanto]

Inne nazwy to: la regleta, el alargador, el ladrón

Organizar el tiempo:

el calendario la agenda el calendario electrónico


kalendarz (np. ścienny) kalendarz książkowy (plan)

OTRO: el calendario de sobremesa – kalendarz wydzierany/bloczkowy

80
¡Español, por favor!
-Unidad escuela y oficina-

◊ fijar una reunión – umówić/ustalić spotkanie (zebranie)


◊ concertar una cita – umówić (oficjalnie)
◊ tener una cita – mieć spotkanie (umówione) bądź randkę
◊ tener una reunión – mieć spotkanie, zebranie
◊ quedar con alguien – umówić się z kimś (nieoficjalnie)
◊ ¿Cuándo podríamos vernos? – Kiedy moglibyśmy się zobaczyć?
◊ ¿Cuándo podría venir a verte? – Kiedy mógłbym przyjść się z tobą zobaczyć?
◊ ¿Cuándo quedamos? – Kiedy się spotykamy/kiedy się umówiliśmy?
◊ ¿A qué hora quedamos? – O której się widzimy/spotykamy/umawiamy?
◊ ¿Cómo pinta/cómo va tu semana? – Jak się przedstawia (maluje) twój tydzień?
◊ ¿Te apuntas? – Przyłączysz się/wpadniesz/piszesz się na to?
◊ me apunto – dołączam się/piszę się na to
◊ he quedado – jestem umówiony
◊ aplazar una clase – przełożyć zajęcia/lekcje (przenieść na inny dzień)
◊ cancelar la cita – odwołać spotkanie
◊ me ha surgido una cosa – wypadło mi coś
◊ surgir (posibilidad, pregunta...) – pojawiać się
◊ me ha surgido un problemilla – wypadł mi/pojawił się problemik (przeszkoda)
◊ me ha surgido una cosa urgente en el trabajo – wypadła mi ważna sprawa w pracy
◊ dejar plantado/tirado a alguien – wystawić kogoś

reloj de reloj de el reloj el teclado la pantalla


arena pulsera (formado por teclas)

los cascos/los audífonos inalámbricos el capuchón/la tapa de un bolígrafo

81
¡Español, por favor!

4
Główny bohater: DŁUGOPIS

◊ la pluma (Puerto Rico, México, Cuba)


◊ la birome (Argentina, Uruguay)

◊ el bolígrafo (España)
el boli

◊ el lapicero
(Perú, Venezuela...)

◊ el esferográfico
(Ecuador, Colombia...)

(En Colombia u otros países también simplemente esfero o lapicero)

Varios:
◊ el sello – pieczątka
◊ el cojín para sellos – poduszka do pieczątki
◊ la encuadernación de anillas – oprawa bindowana
◊ el encuadernador(a) – intrologator/ka [osoba, która ręcznie oprawia np. książki]
◊ el sujetalibros – podpórka na książki (sujetar)
◊ el imán – magnes (los imanes) !! el magnesio – magnez (símbolo Mg)
◊ las tachuelas de papel (Latinoamérica) – spinki do papieru, pinezki
◊ las etiquetas adhesivas – etykietki samoprzylepne
◊ el pinchador – szpikulec na notatki (pinchar)
◊ el fichero giratorio – wizytownik obrotowy (girar)
◊ la carpeta/tabla con pinza – podstawka z klamerką

el maletín la carpeta el sello _______________

82
¡Español, por favor!
-Unidad escuela y oficina-

1. la carga – wkład (naładowany); el repuesto – zapasowy wkład


2. el botón de presión – przycisk wysuwający
3. la punta – końcówka
4. el resorte – sprężynka
5. el tubo de empuje – rurka popychająca *el portalápices – pojemnik na
(empujar) długopisy

La escuela ¿Qué estás estudiando?

◊ enseñar – uczyć kogoś ◊ preguntar – pytać


◊ aprender – uczyć się ◊ entender – rozumieć
◊ aprender algo de memoria – uczyć się ◊ escuchar – słuchać np. nauczyciela
czegoś na pamięć ◊ escuchar a alguien – słuchać kogoś
◊ abrir el libro – otwierać książkę
◊ estudiar – studiować
◊ practicar – ćwiczyć, praktykować
◊ estudiar para médico – kształcić się na lekarza
◊ el ejercicio – ćwiczenie
◊ aprobar un examen – zdać egzamin
◊ la página – strona (np. książki)
◊ suspender un examen – oblać egzamin
◊ el significado – znaczenie
◊ la prueba – sprawdzian/test
◊ echar un vistazo – rzucić okiem
◊ pasar la prueba – zdać/zaliczyć
◊ leer – czytać
◊ la nota – ocena
◊ leer en voz alta – czytać na głos
◊ el bachillerato – matura
◊ la grabación – nagranie
◊ el certificado – certyfikat
◊ grabar – nagrywać
◊ cometer errores – popełniać błędy
◊ los deberes – praca domowa
◊ hacerse una chuleta – robić ściągę
◊ la tarea – zadanie/praca domowa
◊ copiar – ściągać/kopiować
◊ hacer los ejercicios – robić ćwiczenia
◊ escribir – pisać
◊ motivar – motywować
◊ esbozar – szkicować
◊ recordar – pamiętać, przypominać
◊ dibujar – rysować sobie

83
¡Español, por favor!

4
◊ apuntar/tomar apuntes – zapisywać/robić notatki
◊ ¿Me dejas los apuntes de mates? – Pożyczysz mi swoje notatki z matmy?
◊ tengo los apuntes en sucio – mam notatki na brudno/ściągę
◊ buscar en el diccionario – szukać w słowniku
◊ borrar – wycierać/wymazywać np. ołówek
◊ hacer los deberes – odrabiać lekcje/robić pracę domową
◊ afilar el lápiz – temperować/ostrzyć ołówek ojear = echar un ojo
◊ repetir – powtarzać np. kto coś powiedział echar un vistazo
przyglądać się =
◊ repasar el material – powtarzać materiał
rzucić okiem
◊ marcar – zaznaczać (np. najważniejsze myśli w tekście)
◊ hojear – wertować, przewracać kartki (hoja de papel – kartka)
◊ memorizar – zapamiętywać, uczyć się na pamięć
◊ hacer novillos/hacer pellas – iść na wagary/wagarować
◊ estar ausente – być nieobecnym
◊ estar presente – być obecnym (presentarse – stawić się)
◊ explicar – tłumaczyć, wyjaśniać (np. jakieś zagadnienie) responder – odpowiadać
◊ corregir – korygować, poprawiać (np. błędy) [yo corrijo] contestar – odpowiadać
= dar respuesta a una
◊ sacar buenas notas – zdobyć/zdobywać dobre oceny pregunta
◊ ¡Escúchame bien! – Słuchaj (mnie) uważnie!
Contestar to p. ej. Obedece
◊ yo no lo entiendo así – widzę to inaczej/ja tego tak nie rozumiem
a tu tía y no contestes
◊ ¿Me ayudas con los deberes? – Pomożesz mi z pracą domową? (takie nie pyskuj trochę).
◊ sumar – dodawać (en mates) ◊ restar – odejmować Też możemy contestar al
teléfono.
◊ calcular – liczyć, obliczać np. na kalkulatorze Z drugiej strony responder
◊ calcular de cabeza – liczyć w pamięci może oznaczać również,
reagować, odpowiadać na
◊ el profesor escribe en la pizarra – nauczyciel pisze na/po tablicy coś... np. dziecko
◊ el boli es negro – długopis (potocznie) jest czarny zareagowało na leczenie.
Jak zawiesi ci się telefon, to
◊ escribo en mi cuaderno – piszę w zeszycie
powiesz no responde, a nie
◊ espera un poco – zaczekaj chwilę no contesta.
◊ espera un poco, solo lo apunto – zaczekaj chwilkę, tylko zapiszę
Więcej na str. 234
◊ la obligación/el deber – obowiązek
◊ graduarse en alguna carrera – skończyć jakiś kierunek
(ukończyć studia/uzyskać stopień naukowy)

◊ una pregunta con truco – podchwytliwe pytanie (dosł. pytanie ze sztuczką)


◊ ser un empollón – być kujonem

84
¡Español, por favor!
-Unidad escuela y oficina-

◊ soplar – podpowiadać (też dmuchać/wiać o wietrze)


◊ recitar algo de memoria – recytować coś z pamięci
◊ pasar de largo/saltarse – pomijać [Oye, te saltaste un párrafo]
◊ pillar a alguien – nakrywać kogoś [↓↓↓ aguantar una mala racha]
◊ aguantar un mal rato – przechodzić zły moment (kryzys) np. en el semestre/la escuela
racha]

Expresiones idiomáticas o frases hechas: -Así se habla-

◊ faltar mucho a clases – chodzić do szkoły w kratkę Cuando algo es fácil:


◊ fumarse las clases (ES) – wagarować* ◊ no hay que ser un
◊ hacer la pelota (ES) – podlizywać się lumbreras/muy listo
◊ saberse algo al dedillo – mieć coś w małym palcu (paluszku) ◊ no hay que ser un
◊ ser un chivato (ES) – być donosicielem (Bolivia = chismoso) genio
◊ ser un pelota (ES) – być lizusem ◊ eso está tirado
◊ tener algo en la punta de la lengua – mieć coś na końcu języka
◊ eso está chupado
◊ catear un examen (ES) – oblać egzamin (pot.)
◊ eso es pan comido
◊ darle al coco – ruszyć głową
◊ comerse el coco – zachodzić w głowę, głowić/zadręczać się ◊ coser y cantar
◊ hincar los codos (ES) – zakuwać (bardzo pilnie) ◊ no hay que ser muy listo
para darse cuenta de...

◊ no entender ni jota – nie rozumieć ni w ząb [No entiendo ni jota]


◊ no decir ni mu (ES) – nie pisnąć ani słówka [Tú tranquila, yo no digo ni mu]
◊ estar verde en algo – być w czymś zielonym (np. w jakimś temacie)
◊ empollar (ser un empollón) ES – wkuwać (być kujonem) [empollar para un examen]
◊ ser un pozo de sabiduría – kopalnia wiedzy (el pozo – studnia)
◊ no tener ni idea – nie mieć zielonego/bladego pojęcia
◊ ni pajolera idea/no tener ni la más remota idea – nie mieć zielonego/bladego pojęcia
◊ estar/ir hecho un pincel (ES) – odstawić/odstrzelić się (np. o ubiorze) dosł. zrobić
się na pędzel, czyli wystroić się, zrobić się na bóstwo

*Dependiendo de la región

85
¡Español, por favor!
4
esfumarse – NO IR A CLASE
ulatniać się ausentarse

País/ciudad Expresión
Madrid Hacer pellas
Andalucía Hacerse la pirada
Murcia Fumarse una clase
Canarias Hacerse la hullona
Galicia Latar
Asturias y Castilla y León Pirarse la clase
Colombia Capar la clase
Costa Atlántica (Colombia) Echarse la leva
Bolivia Chuñearse una clase
Venezuela Jubilarse
Chile Hacer la cimarra
Puerto Rico Comer jabos
Argentina Hacerse la rata
México Irse de pinta

Las asignaturas – przedmioty szkolne ¿Me ayudas a traducir?


◊ (la) Tutoría – lekcja z wychowawcą (la tutora – wychowawczyni)
◊ (las) Matemáticas
◊ (la) Educación Física
◊ (la) Tecnología ¿Cuál es tu
◊ (la) Tecnología de Madera/Marquetería
◊ (la) Física asignatura
favorita?
◊ (la) Religión
◊ (la) Técnica
◊ (la) Informática
◊ (la) Defensa Civil
◊ (la) Música
◊ (las) Ciencias Sociales
◊ (la) Expresión Plástica
◊ (la) Lengua española y Literatura
◊ (la) Química
◊ (la) lengua extranjera
◊ (la) Biología
(el) idioma extranjero
◊ (la) Geografía
◊ (la) Informática
p. ej. Hoy tengo matemáticas.
◊ (la) Historia
◊ (las) Clases de Cocina
◊ (las) Ciencias Naturales
◊ (la) Educación para la Ciudadanía

86
¡Español, por favor!
-Unidad escuela y oficina-
Los idiomas:
◊ español – język hiszpański ◊ francés – francuski ◊ polaco – polski
◊ japonés – japoński ◊ inglés – język angielski ◊ alemán – niemiecki
◊ ruso – rosyjski ◊ chino – chiński
Otros:
______________________________________________________________________________

¿Las matemáticas o la matemática? ¿Tienes dudas?

Masz wątpliwości? Oto odpowiedź:


Lo mejor es saber algo de una fuente fidedigna.
Las matemáticas porque las áreas de las matemáticas son varias: cálculo, álgebra,
trigonometría. Todas singulares. Todas forman parte de las matemáticas.
(las mates coloquialmente)
Lo mismo en inglés.

P. D.
Wiedzieć coś z pewnego, zaufanego źródła – saber algo de una fuente fidedigna

Rzeczowniki i przymiotniki, które tworzą część dyscypliny


naukowej i różnych jej dziedzin, na ogół powinno się zapisywać
małą literą (con minúsculas). La química cuántica.
Zapiszemy je natomiast z dużej (con mayúsculas), wyłącznie w
sytuacji, gdy mamy kontekst akademicki lub mówimy o programie
nauczania, kiedy nazywamy studia lub przedmiot im
podporządkowany.
Soy licenciada en Química Cuántica.
I na koniec warto wspomnieć o rzeczownikach i przymiotnikach,
które tworzą część nazwy danego przedmiotu czy studiów, wchodzą
w ich skład. W takim przypadku piszemy obie nazwy dużą literą,
niezależnie czy koreluje (wiąże się wzajemnie, zestawia) z nazwą danej
dziedziny. Tzn. jeśli np. mamy listę programów, przedmiotów w
liceum. Ciencias Naturales itd.
A na koniec kraje, ich mieszkańcy i języki. Otóż mamy Polonia –
Polska, ale już polaco/a – Polak/Polka i polaco – polski (język).
Oznacza to, że narodowości piszemy po hiszpańsku małą literą!

87
¡Español, por favor!

¿Qué hay en una escuela/un colegio? (¡Haber va solo con artículos


En mi escuela hay... indeterminados!)
◊ una sala de profesores – pokój nauczycielski
◊ una oficina del director (el despacho) – gabinet dyrektora
◊ un despacho del educador/pedagogo – pokój pedagoga
◊ un vestuario/un guardarropa – szatnia (la ropa – ubrania)
◊ una cantina/un comedor – stołówka/jadalnia
◊ un campo de fútbol/una cancha – boisko do gry w piłkę nożną
◊ unos laboratorios de ciencia – laboratoria naukowe
◊ una biblioteca – biblioteka ◊ un patio – patio, dziedziniec, plac
◊ una secretaría – sekretariat ◊ un patio de juegos – plac zabaw
◊ un aula – klasa/sala ◊ una enfermería – gabinet pielęgniarski
◊ un vestíbulo – hol ◊ un gimnasio – sala gimnastyczna,
◊ un portero – dozorca, portier siłownia
◊ un aseo – toaleta ◊ una pista de tenis – kort tenisowy
◊ un salón de actos – aula, sala do apeli ◊ un polideportivo – centrum sportów
◊ unas taquillas – szafki dla uczniów

Algunas frases útiles:


– En mi escuela hay 200 alumnos. – Somos 20 en clase.
– En mi escuela hay muchos niños/as huérfanos.
– Mi escuela ha desarrollado muchas iniciativas en torno a la seguridad.
– Doy clases particulares a domicilio.
– ¿A qué colegio asisten/van tus hijos?
– Buenos días, un sobre acolchado, por favor, para enviar una cosa muy frágil.
– ¿Me prestas/me dejas tu boli? (ES) ¿Me prestas tu lapicero? (Am.)
– ¿Aún se usa la agenda telefónica?
– Todo el tiempo escribes con el teclado, esto afecta a tu escritura.
– La impresora suena raro, creo que debemos cambiarle el cartucho de tinta.
– Este ordenador ya está viejo. (ES) Esta computadora ya está vieja. (Am.)
ORDENADOR COMPUTADOR/A
– ¿Puedes tutearle a la maestra Julia? – No se debe tutear a las personas mayores, por
educación hay que dirigirse a ellas hablándoles de “usted”.
– Si quieres aprobar el examen, debes seguir las instrucciones de tu profesor al pie de la
letra.
– Este niño es muy pesado, en la clase habla por los codos y no hay quien lo pare.
– ¿Sabes que significa cada maestrillo tiene su librillo? – Sí, es un refrán que denota que
cada persona tiene su forma de pensar, actuar y aplicar diferentes estrategias.
Es un sabelotodo, siempre contesta en clase con orgullo.
Ella se las sabe todas, no se le escapa ni una/nada. (sabérselas todas)

88
¡Español, por favor!
-Sección de ejercicios-

escribir apuntar fijar

analizar leer medir

descargar/bajar cortar agrupar documentos hacer/tener una


pregunta
contestar a una pregunta

ENTENDE

cometer errores llevar una mochila a la espalda hablar/conversar

Ej. 1 Dibuja más actividades relacionadas con la oficina o con la escuela:


Narysuj więcej czynności związanych z pracą w biurze lub szkołą:

89
¡Español, por favor!
4
Ej. 2 Lee estos fragmentos de canciones y traduce las palabras
destacadas, búscalas en la lista de esta unidad.
Przeczytaj podane fragmenty piosenek i przetłumacz wyróżnione słowa, poszukaj ich w tym
rozdziale.

1) Leslie Grace y Farina – "Lunes a jueves"

"Otro lunes que ya no estás conmigo


Siempre pasa igual
Por qué siempre te esfumas todos los domingos
Y no me vuelves a contestar" Tu comentario:

2) Karol G, Maluma – "Créeme"

¿Cómo explicarle a la conciencia que esto fue mi culpa?


¿Cómo decirle al corazón que tú no volverás?
Hacer saber a mis ojos que no te verán nunca
¿Cómo explicarle a mi boca que no la besarás? Tu comentario:

3) Pablo Alborán – "Tu refugio"

Déjame ser tu refugio, déjame, que yo te ayudo


Aguantémonos la vida, te recuerdo si lo olvidas
Que hemos crecido peleando y sin quererlo nos gustamos
Cuántas cosas han pasado y ya no hay miedo de decir
Te amo
Te amo Tu comentario:

Ej. 3 Eva acaba de reformar su oficina y necesita equiparla. Indícale


qué objetos necesita según las pistas de abajo:
Eva właśnie co odnowiła/wyremontowała swoje biuro i potrzebuje je wyposażyć.
Wskaż, jakie przedmioty są jej potrzebne według poniższych wskazówek:

1. No me gusta el touchpad (panel táctil), es para mí muy incómodo para desplazarse


en el ordenador. Eva tiene que comprarse ................................................................... .

90
¡Español, por favor!
4
2. Tengo demasiados papeles en la mesa, además mi tablón de anuncios/corcho
siempre está vacío. No sé cómo puedo fijar algo allí. Le recomiendo utilizar
.............................................. .

3. No me gusta fijar mis reuniones de forma electrónica, me gustaría tener algo útil
en mi escritorio. Le vendría bien un ...................................................................... .

4. Mi ordenador de mesa es muy lento, además solo puedo utilizarlo en la oficina.


A veces me gustaría poder trabajar afuera, en el parque. Debería comprarse
....................................................... .

5. Mi oficina es un cajón de sastre, en todas partes tengo papeles, ¿qué hago?


Quizás Eva debería archivarlos y ordenarlos en .............................. y siempre lo
inútil/innecesario o un documento mal escrito tirar a una .................................. .

6. Vaya, he olvidado que debo imprimir mis tarjetas y después recortarlas muy bien.
¿Qué objetos le faltan? ................................................ y ........................................... .

7. A veces no quiero que nadie oiga mis llamadas telefónicas o simplemente no


quiero hacer ruido escuchando pódcast u otras cosas en mi ordenador.
Que use ......................................................... .

8. Adoro escribir a mano. Creo que tengo una escritura muy linda. Me gustaría
practicar la caligrafía. ¿Piensas que con un bolígrafo simple me basta? Opino que
ella debería comprarse también una ...................................................................... .

Ej. 4 Escribe cómo son las aulas de una escuela y qué equipamiento es
indispensable:
Napisz, jakie są sale lekcyjne w szkołach i w jaki niezbędny sprzęt są wyposażone:

Aulas de Música – en ellas, se disponen los atriles (stojaki na nuty) y los


instrumentos de música disponibles para impartir la lección. Son grandes y cuentan
con un retroproyector.

Aulas de Dibujo –

Aulas de Química –

Aulas de Biología –

Aulas de Informática –

Aulas de Mates –

El gimnasio –

91
¡Español, por favor!

4
Ej. 5 Vamos a jugar al tres en raya. De seguro lo conoces de tu infancia,
pero esta vez en lugar de las equis (X) y los círculos (O) vamos a tachar
los objetos para escribir. ¡Encuéntralos y gana la partida!
Zagramy teraz w kółko i krzyżyk. Na pewno znasz tę grę z dzieciństwa, ale tym razem zamiast
tradycyjnych krzyżyków i kółek, wykreślimy przedmioty do pisania. Znajdź je i wygraj
rozgrywkę!

____ ___ pluma ___ ____ ___


__ libro
grapadora estilográfica grapas portaminas tarjetero

____ ___ ____ ___ ___ ___


perforadora lápiz archivador pizarra tiza chinchetas

___ ___ ___ ____


___ ___
bolígrafo estuche cuaderno lápices de
sacapuntas sobre
e colores

___ ___ Ups! Zjadłem wszystkie


___
tijeras celo rodzajniki!
pegamento
Lo siento, tenía hambre.
Además soy un poco travieso.
___ ___ ___
rotulador ceras marcador
¡Complétalos!

___ ___
___ regla libreta cartulinas

Ej. 6 Escribe frases basándote en este vocabulario, inventa algo:


Napisz zdania, bazując na tym słownictwie (umieść słowo w odpowiedniej formie w zdaniu),
stwórz coś:

Sacar buenas notas .......................................................................................................


Hacer novillos/hacer pellas ..........................................................................................
Echar un vistazo.............................................................................................................
Hojear.............................................................................................................................
Afilar el lápiz..................................................................................................................
Tengo los apuntes en sucio............................................................................................
Leer en voz alta..............................................................................................................
La grabación..................................................................................................................

92
¡Español, por favor!

4
¿Estás listo para estudiar? Estar listo = estar preparado
Ej. 7 Eva y Patricia casi están listas, preparan sus cosas, ¿les ayudas a
traducir algunos objetos? ¿Qué llevan en su mochila o bolso?
Ewa i Patrycja już prawie są gotowe do pracy i nauki, przygotowują swoje rzeczy, pomożesz
im przetłumaczyć kilka przedmiotów? Co mają w swoim plecaku czy torebce?

Hola, me llamo Eva y estudio en la escuela primaria. Para mis clases necesito llevar
una plecak. Dentro tengo książki, zeszyty, uno w kratkę para Matemáticas y otros
w linie. En mi piórnik meto el ołówek, el długopis, los kredki y una gumkę para
borrar cuando me equivoco. ¡Ah!, también necesito una linijka para trazar líneas
rectas. Cuándo no sé el significado de una palabra la busco en el słownik o pregunto
a mi nauczycielkę. ¡Ya estoy lista para estudiar!

Yo me llamo Patricia y soy la secretaria de la escuela. Trabajo en la oficina del


director. Siempre uso la zszywacz para zszyć/zszywać kartki del papel. Para meter los
papeles en un segregator, primero necesito zrobić dziurki/dziurkować (kartkę) con la
dziurkacz y después tranquilamente puedo ordenarlos por fecha y archivarlos.
En mi oficina también tengo una drukarka y komputer para imprimir y escribir cosas.
Siempre dzwonię przez telefon para contactar con el director. En la tablica, escribo
con un mazak las reuniones más importantes que tiene mi jefe. Me encanta mi praca.

EVA PATRICIA
PL ES PL ES

Ej. 8 Resuelve este jeroglífico (acertijo lógico) e inventa los tuyos.


¡A divertirse!
Rozwiąż ten rebus (logiczną zagadkę) i wymyśl swoje przykłady. Dobrej zabawy!

LOS + TRABAJAN CON

93
¡Español, por favor!
4
Ej. 9 GANA UN MILLÓN DE €. Juega a quién quiere ser millonario.
Recuerda que no tienes la opción de llamar a tu amigo ni preguntar al
público.
Wygraj milion euro. Zagraj w milionerów. Pamiętaj, że masz utrudnione zadanie, bez
możliwości telefonu do przyjaciela czy też podpowiedzi publiczności.

Pregunta 100€ = 400zł


1. ¿Cómo se dice "wzajemnie" en español?
a. también b. igualmente c. igalmente d. por favor

Pregunta 250€ = 1.000zł


2. Completa la frase: Él .......................... Pablo.
a. me llamo b. soy c. se llama d. llamarse

Pregunta 500€ = 2.000zł


3. Dime como es: "Możesz powtórzyć, proszę"
a. repetir b. puedes repites c. repetir por favor d. puedes repetir, por favor

Pregunta 1.000€ = 4.000zł


4. ¿Qué saludo vas a usar a mediodía?
a. buenas tardes b. buenos días c. buenas noches d. adiós

Pregunta 10.000€ = 40.000zł


5. Miłego dnia es:
a. día bueno b. que tengas día bueno c. que tengas un buen día
d. que tengas día buena

Pregunta 25.000€ = 1.00000zł


6. ¿Cuál es correcta? "Dziękuję i wzajemnie"
a. gracias e igualmente b. gracias y igualmente c. gracias u igualmente

Pregunta 50.000€ = 200000zł


7. Completa la frase: "Ellos...............dos libros grandes"
a. tenen b. tienen c. tenemos d. tiene

Pregunta 100.000€ = 400000zł


8. ¿Qué significa: "Tengo sed"?
a. mam sedes b. jestem spóźniony c. jestem spragniony d. mam ser

Pregunta 250.000€ = 1000000zł


9. Żegnać się es:
a. adiós b. despedir c. despedirse d. saludar

PREGUNTA SEMIFINAL 500.000€ = 2000000zł


Traduce: Miło mi cię poznać –

FINAL 1 millón € = 4000000zł


Traduce: Pozdrów z mojej strony twoją mamę –

94
¡Español, por favor!

4
Ej. 10 Lee los diálogos y repasa el vocabulario:
Przeczytaj dialogi i powtórz słownictwo:

Diálogo 1
A: ¿Quién te enseña español?
B: Aprendo vía Skype con una profesora.
A: Ooo... ¿Es eficaz?
B: ¡Claro que sí!, ahora hablo con fluidez, ya no cometo errores y escribo mejor.
Diálogo 2
E: ¿Entiendes el tema de geografía?
A: No, pero tengo los apuntes en sucio, lo podemos repasar.
E: Me parece muy buena idea.
A: También debemos hacer los deberes.
E: ¡Cuánto trabajo!
Diálogo 3
C: ¿Puedo echar un vistazo a tu cálculo de mates? Es que no entiendo ni jota.
F: Por supuesto, no hay problema y si quieres te lo puedo explicar.
C: ¡Estupendo, porque esto me suena a chino!
F: ¡Conmigo ya no vas a necesitar ni calculadora!
C: ¡Eres grande!
Diálogo 4
A: ¡Oye tú!, ¿me puedes soplar el resultado?
B: ¡Qué no, hombre, calcula solo!
A: ¡Qué malo que eres! también soplar (el viento)
B: ¡Déjame trabajar!
Diálogo 5
P: ¿Recuerdas cómo se llama este Rey?
C: Uy, sí, pero lo tengo en la punta de la lengua.
F: Amigos, amigos, yo les puedo echar una mano, me sé este tema al dedillo.
P, C: ¡Nos salvas la vida, muchas gracias!
Diálogo 6
Profesora: Juanito, te fumas las clases con frecuencia, ¿qué está pasando?
Juanito: Es que maestra, yo... ¡Ya no aguanto este colegio, no pienso estudiar más!
Profesora: ¿Sabes qué importancia tiene el aprendizaje en nuestra vida?
Juanito: ¡A mí qué me importa eso!

95
¡Español, por favor!

4
Ej. 11 Fíjate en cada diálogo otra vez y responde verdadero o falso.
Zwróć uwagę na każdy dialog jeszcze raz i odpowiedz prawda czy fałsz.

LA PREGUNTA V F

Diálogo 1 – ¿Adolfo no conoce la enseñanza vía Skype, está verde en el


tema y duda de si puede ser útil?

Diálogo 2 – ¿Los chicos no tienen problemas con ninguna asignatura y


pueden relajarse?

Diálogo 3 – ¿La chica no es amable y no le ofrece ayuda a Fernando?

Diálogo 4 – ¿Soplar el resultado es decir a una persona en voz baja una


cosa que no recuerda o que no sabe y que debe decir o escribir?

Diálogo 5 – ¿Un amigo les echa la mano a sus compañeros porque


ha adquirido el conocimiento suficiente en el tema?

Diálogo 6 – ¿Juanito quiere cambiar y está dispuesto a sacrificarse?

Ej. 12 Subraya la opción correcta:


Podkreśl odpowiednią opcję:

1. Cuando quieres esbozar, lo utilizas. el bolígrafo/el lápiz


2. Se ha fundido y no veo a oscuras. Debo cambiarla. una bombilla/unas gafas
3. Tú, tú eres el imán/el compás y yo soy el metal (nos atraemos). Como cantaban
en la canción de "Despacito".
4. Antes de enviar la carta siempre debes poner una etiqueta/un sello.
5. Es muy difícil para mí mover el ratón en mi escritorio. Debería comprarme
una alfombra/una alfombrilla de ratón.
6. ¿Utilizas un abrecartas/un pegamento o simplemente desgarras el sobre?
7. Cuando un niño es valiente, el médico le entrega una copa/una pegatina de buen
paciente.

Ej. 13 ¿Cómo explicarías a alguien que no puedes quedar el día fijado?


Jakbyś wytłumaczył komuś, że nie możesz stawić się wyznaczonego dnia?
Cancela la reunión – odwołaj spotkanie (mínimo 5 argumentos)
___________________________________________________________________________ ¿Qué excusas le
___________________________________________________________________________ pones?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

96
¡Español, por favor!

4
¿Te gustan las matemáticas y el cálculo? ½ √ ¼ ㎡ ½
1. Respuesta posible: No entiendo nada de matemáticas. Me suena a chino.
2. Respuesta posible: Es muy fácil, lo puedes calcular todo de cabeza.
3. Respuesta posible: Si faltas mucho a clases, después no entiendes ni jota.

Ej. 14 Elige la respuesta correcta y completa las frases:


Wybierz poprawną odpowiedź i uzupełnij zdania:

1. Es una ___________. Así que piensa bien antes de responder.


a) pregunta con truco b) asignatura c) pelota

2. No sé cómo hacer esta tarea/este ejercicio, _______________ .


a) no respondo b) no tengo ni idea/no lo capto c) no es difícil

3. Este mes José casi no ha estado en la escuela, ______________ .


a) ha hecho la pelota b) ha suspendido el examen c) ha faltado mucho a clases

4. A Pablo le encanta la física y no tiene problemas con esta asignatura, __________ .


a) le suena a chino b) aprueba los exámenes con facilidad c) no entiende ni jota

5. Mi hermana _____________ Filología Hispánica y ahora va a ser maestra.


a) no es ningún sabio en b) se ha graduado en c) ha trabajado como

6. La profesora ____________ cuando copiaba y me echó de la clase.


a) me pilló b) me sonó a chino c) me aplaudió

7. Un momento, por favor, yo no necesito nada, voy a __________ estas operaciones.


a) calcular de cabeza b) copiar c) darle más al coco

pelota, chino, la punta de la lengua, empollón, cabeza, verde, chuleta x2, chivato, dedillo

1. Cuidado con él. Es un ____________, le dice todo a los profesores. Incluso es


capaz de llamar a tus padres.
2. Este chico estudia siete horas al día. Es un ______________.
3. Pablo es un ___________ . Siempre les lanza piropos a los maestros para que le
den mejores notas.
4. No he estudiado nada para el examen de biología. Voy a prepararme una _______ .
Es que no capto nada sobre el aparato circulatorio.
5. No sé nada de ordenadores. Estoy ___________ en este tema.
6. Sé como se llamaba este rey, pero lo tengo en _____________________________.
7. No necesito calculadora, lo puedo calcular de_______________.
8. Mía odia la física. Le suena a __________ .
9. Prepárate una ________________, este profesor no vigila nada y siempre se ocupa
de sus cosas.
10. Me puedes preguntar por todo, me sé este tema al _______________ .

97
¡Español, por favor!

4
Ej. 15 Adivina las palabras que serán necesarias para juntar todas las
letras secretas. Después ordénalas para formar el lema.
Odgadnij słowa, które będą niezbędne, byś zebrał/a sekretne litery.
Później uporządkuj je i utwórz hasło.

1. Es una cubierta de papel u otro material utilizado para introducir en su interior


cartas, tarjetas, billetes y documentos que se entregan en mano o envían por correo.

2. Es un objeto que sirve para mantener tu móvil en una posición recta sin necesidad
de usar las manos.

3. Cuadernillo de talones, especialmente el de cheques.

4. Sustancia líquida o pastosa que sirve para adherir cosas.

5. Mueble formado solo por cajones.

6. Mueble para colocar revistas y periódicos.

7. Utensilio para guardar o transportar papeles que consiste en una lámina de cartón
o plástico doblada por la mitad y generalmente con gomas para mantenerla plegada.

8. Persona que tiene por oficio encuadernar libros.

9. Instrumento para medir el tiempo o para indicar la hora del día; puede ser fijo o
portátil y el más común para indicar la hora consiste en una maquinaria de
movimientos uniformes que hace avanzar unas manecillas sobre una superficie
esférica, marcando el paso del tiempo.

LEMA:
X
(letra equis)

Pista: la segunda letra del lema es equis, te la di yo.


El lema tiene relación con el colegio, es un término.

98
¡Español, por favor!

4
AUTOEVALUACIÓN
-Sección de repaso, reflexión y más explicación-

◊ ¿Sabías que...?
– Wyrażenie sonar a chino (me suena a chino) używamy, aby odnieść się, do czegoś,
co wydaje się nam niejasne (ininteligible), nieczytelne, niezrozumiałe.
Co ciekawe być może zastanawiałaś/eś się, to w takim razie jak to wyrażają Chińczycy?
Otóż określają to jako <<escritura celestial>> czyli niebiańskie pismo, natomiast
Norwegowie, Portugalczycy czy też Anglicy mówią, że brzmi im jak grecki
(les suena a griego) i na koniec np. Francuzi, którzy przyrównują to do hebrajskiego
(les suena a hebreo). Mam nadzieję, że pamiętasz też inne użycie słówka sonar np. z
pierwszego rozdziału.

Sonarle las tripas a alguien – burczeć w brzuchu (dosł. brzmieć)


Sonar a algo – brzmieć jak coś
Sonar – kojarzyć np. me suena esta canción, ¿cómo se titula?
Sonarse – wydmuchiwać nos

Recuerda que es irregular SONAR (O:UE) – diptongación

– Przy okazji tego brzmienia, warto poruszyć jeszcze jedno wyrażenie,


oír campanas y no saber dónde (ES) – słyszeć, że dzwonią, ale nie wiedzieć, w
którym kościele. Czyli jeśli ktoś anda equivocado i choć łączy pewne dane na jakiś
temat, to nie potrafi przeprowadzić szczegółowej, dokładnej analizy i erra – błądzi
(errar los pensamientos). Często saberse las cosas a medias może być gorsze niż no
saberlo en absoluto.

– Czas na czasownik PLANTAR, jakie jeszcze znasz jego użycie? Przypomnij sobie też
te, które poruszyliśmy w tym rozdziale.

plantar una tienda de campaña plantar una flor dejar plantado a alguien
(armar) (me dejó plantado)

Qué caradura, me dejó plantado. – Co za bezczelny typ, wystawił mnie do wiatru.


Me dejaron al palo (Bolivia); Me dejaron plantado (México)

– Chuleta, przecież to nasz pyszny polski schabowy lub stek (de ternera, buey, cerdo
o cordero). Masz rację, del valenciano xulleta, diminutivo del catalán xulla, ‘costilla’,
dokładniej ucięcie mięsa nad żebrem. Czy zawsze?

Więc jest jeszcze więcej znaczeń, zobacz:

99
¡Español, por favor!

4
Chuleta używana w stolarstwie (la carpintería) to mała część drewna, której używają
stolarze, by zakryć szczelinę, rysę, pęknięcie (un agujero/una grieta), kolokwialnie
chuleta to też una bofetada (dar una bofetada a alguien), czyli spoliczkować kogoś.

Chuleta – escrito que contiene apuntes, cosas de consulta para poder después
copiar en un examen/un papelito que llevan los estudiantes con las posibles
respuestas de un examen, para copiarlas. Czyli po prostu ściąga (Chile = el torpedo,
Paraguay = el copiatín, México = el acordeón, Ecuador = la polla, Guatemala = el
chivo, Costa Rica = el forro).
EJEMPLO:
– Hoy en mi casa cenamos chuletas de cordero.
– Juan sacó 10 porque tenía una chuleta escondida en su bolsillo.

Pamiętaj, że w Hiszpanii mamy inny system oceniania


(la calificación escolar/ las notas)

Czyli las calificaciones van del 0 al 10 (un sistema de calificaciones basado en 10 puntos)
0 es la nota más baja y 10 la más alta:

– 0-4,9: Suspenso – niedostateczny (F) [He sacado un suspenso]


– 5-5,9: Aprobado – zaliczony, dostateczny (E) [He sacado un aprobado en inglés]
– 6-6,9: Bien (D)
– 7-7,9: Notable – dobry (C)
– 8-8,9: Notable (B)
– 9-10: Sobresaliente – bardzo dobry (A)
– 9-10: Matrícula de honor – wyróżnienie, celujący (A+)

Jak można zauważyć, jest niezbędne (indispensable) zdobyć un 5, aby móc zdać.
El maestro revisa una prueba, pone calificaciones, da/pone deberes. También:
– Transmite valores, técnicas y conocimientos
– Enseña una asignatura
– Facilita el aprendizaje para que el alumno lo alcance/entienda de la mejor manera
posible
¿Qué más se te ocurre? Apúntalo:
________________________________________________________________________
– Przenieśmy się jeszcze na chwilę do Panamy (a Panamá), bo to właśnie tam, używa się
chuleta jako wykrzyknienie, by wyrazić zaskoczenie, coś nagłego (de súbito) i inne
emocje.
¡¡Chuleta!! Se me quedaron las llaves adentro del carro. (taka cholerka)

– A poruszone w tym rozdziale estar hecho un pincel (ES), mówimy, ponieważ pędzel,
poza swoją smukłością, wdziękiem (esbeltez), jest zawsze dobrze uczesany
(peinado).
p. ej. Juan siempre va a trabajar hecho un pincel.

100
¡Español, por favor!
4
– Dlaczego las tijeras? La respuesta es fácil. Rzeczy, które składają się z dwóch części
np. dwóch nogawek, są w j. hiszpańskim w liczbie mnogiej, ale tak naprawdę to
jeden przedmiot.

las tijeras los pantalones las gafas

– Niektóre pytania już nie są tak łatwe, bo preguntas con truco, z tak zwaną sztuczką,
są po prostu podchwytliwe. (Esto tiene truco – to jest podchwytliwe, jest w tym
jakaś pułapka).

– Możesz je po prostu łapać lub nie. PILLAR Vamos a sacarnos de dudas:


¿Lo pillas? Łapiesz to? (pot. Czaisz?) sinónimo: ¿Captas?
La noche nos pilló cuando estábamos en el bosque. Zastała nas noc, kiedy byliśmy
w lesie.
Rápido/métele prisa, porque nos van a pillar. Pośpiesz się, bo nas nakryją.
Esto me ha pillado por sorpresa; La lluvia me ha pillado por sorpresa.

Przedstawione w tym rozdziale comerse el coco (ES, Am.) jest używane


kolokwialnie w sytuacjach nieformalnych, nie polecam używać tego wyrażenia w
stosunku do dyrektorów bądź innych urzędników. Co to może oznaczać? Comer el
coco, bez zaimka „se” dosłownie oznacza, jeść kokos (una fruta tropical que crece en
el cocotero), lub też to, iż ktoś próbuje cię do czegoś przekonać (convencer).
Pronombre „se”, zmienia już całkowicie tę konstrukcję. Pewnie pamiętasz z
pierwszego rozdziału, llamar y llamarse. Tak samo tutaj, comerse oznacza, iż my
zachodzimy w głowę. Myślimy o czymś bez przerwy i z wielką intensywnością lub de
forma obsesiva. Czasem możemy użyć słówka coco potocznie jako synonimu głowy,
mózgu. Wyrażenie „zastępcze”, które możesz użyć już w każdej sytuacji, to darle
vueltas a la cabeza.

EJEMPLOS:
– Oye, no te comas el coco con esto y deja de buscarle tres pies al gato.
– Debes prestar más atención a esto, que es importante. Es que estoy comiéndome
el coco con la adivinanza de ayer. Tengo que resolverla.
– No le de más vueltas a la cabeza, señor, seguro que no fue su culpa.
– ¡No me comas el coco!

– Me toca hincar los codos para aprobarlo, czyli muszę, wypada, co?
Pomyśl o uczniu, który siedzi przy stole ze stertą książek i łokciami opartymi o tenże
stół, podtrzymując głowę (hincar – wtykać, opierać). I w ten sposób, masz już
odpowiedź na nasze hincar los codos (ponerse a estudiar), uczyć się intensywnie i
z uwagą (poniendo atención a lo que estás estudiando). Wkuwać (empollar, ES).

W tym znaczeniu tocar (me toca) to nic innego jak moja kolej, przypada na mnie.
Potrafisz rozszyfrować znaczenie tocar w hiszpańskim?

101
¡Español, por favor!

4
Spójrz na jeszcze inne przykłady:

Tocar un tema. Te toca jugar.


Hoy es lunes y toca ir al trabajo. Antes de entrar debes tocar el timbre.
Tocar un instrumento.
¡No me toques!
El horario indica que hoy me toca limpiar (es mi turno).

– Czy tu było coś ze słomą?

Pajolera, możemy skojarzyć z paja , jak to definiuje słownik, rzecz lekka, mało
znacząca (rzadkiej materii). Inaczej mówiąc, "pajolera" może być w Ameryce
Łacińskiej przekazana jako, "ni puta idea". Żeby nie brzmieć tak wulgarnie, mówimy:
Ni pajolera idea (NPI), gdzie inni nadają temu wyrażeniu znaczenie no poseo
información – nie posiadam informacji, aby nadać sprawie wysublimowany
wydźwięk (el toque refinado) i nie brzmieć tak wulgarnie czy też nieuprzejmie w
stosunku do osoby, która pyta. Osobiście, kiedy nie wiem, o czym do mnie mówią,
odpowiadam po prostu "no tengo ni la más mínima idea", "no tengo idea" lub po
prostu "ni idea". Nie pozostaje mi więc żadna wątpliwość w związku z pochodzeniem
tego wyrażenia. Znaczenie pajolero (fastidioso o molesto) jest w tej chwili najmniej
istotne. Dodajemy to słowo do zdania, aby wyrazić pewnego rodzaju niechęć.
Mówiąc inaczej, «no tengo ni idea» jest generalnym zwrotem (neutro), a «no tengo
ni pajolera idea» często dowodzi, że osoba nie wie, czegoś konkretnego ani nawet
się tym nie zainteresowała (nie włożyła w to wysiłku).

– Skoro już wspominaliśmy o wszystkich przyborach szkolnych, do pisania, nie


możemy pominąć GUMKI, tak goma de borrar lub borrador, która pochodzi właśnie
od tego czasownika, ścierać, zmazywać (p. ej. Borra con la goma los rayones del
lápiz).
Czy to na pierwszy rzut oka proste słówko skrywa coś jeszcze? Otóż tak! Spójrz:

INNE ZNACZENIA SŁOWA GOMA:

Costa Rica, Nicaragua, Guatemala, Panamá, El Salvador... Am. Central


= kac (resaca, cruda)
Estar de goma = być na kacu
Es un instrumento de (Malestar que se siente al día siguiente de una borrachera)
mano cuya finalidad
es eliminar trazos Puerto Rico, Uruguay, Argentina = ogumienie (kół w samochodzie)
generalmente Venezuela = buty sportowe (las gomas)
de lápiz, aunque W Kolumbii oraz innych krajach Ameryki Łacińskiej często możesz się
también se pueden też spotkać z goma de mascar – guma do żucia, co w Hiszpanii to
utilizar con bolígrafos
chicle.
borrables.
~ Wikipedia
Goma to też oczywiście guma, substancja i materiał elastyczny.
De goma – z gumy, gumowe np. coś jest lub zostało zrobione
(pelota de goma).

102
¡Español, por favor!

(Instrumento para medir y trazar líneas rectas que consiste en una barra rectangular
y plana graduada en centímetros y milímetros).

La regla:
◊ linijka,

◊ reguła, zasada np. gramatyczna lub inna.


Formulación teórica de un procedimiento lingüístico (fonético, morfológico, sintáctico)
Conjunto de normas que deben seguir
Las cuatro reglas – cztery działania matematyczne
Operaciones matemáticas básicas: la suma, la resta, la multiplicación y la división.

◊ Miesiączka (menstruación) – Flujo sanguíneo procedente del útero que, durante


algunos días de cada mes, expulsan de forma natural las mujeres y las hembras de
ciertas especies animales.
Estoy con la regla = tengo la menstruación (me ha visitado Andrés)

Expresiones:
◊ Estar en regla – być jak należy
p. ej. He revisado las máquinas y todo está en regla (en orden).
◊ Poner en regla – uporządkować

◊ Por regla general – na ogół (indica que una cosa sucede casi siempre)

Utensilio que sirve para


grapar; está provisto de LA GRAPADORA:
un mecanismo para
Panamá = la clipseadora
clavar las grapas, a las
Chile = la crochetera
cuales generalmente
México = la engrapadora
dobla por sus extremos Paraguay = la presilladora
para que una vez Argentina = la abrochadora
puestas no se salgan. Colombia = la cosedora

Trazar – kreślić, rysować linię; el trazo – kreska, linia, rysa


Subrayar – podkreślać (con raya)
Tachar – przekreślić, skreślić (np. jakiś wyraz w tekście)
Borrar – zmazywać, wymazywać, przekreślać przeszłość

103
¡Español, por favor!

4
EN RESUMEN...
◊ Vamos a hacer un resumen de las expresiones idiomáticas,
poniéndolas en práctica. Las ovejas están muy tristes, ayúdales a
encontrar su pareja y colorea la lana.
CADA OVEJA CON SU PAREJA:

No hay que Darle Un pozo un pincel y cantar

de sabiduría Estar hecho ser un lumbreras Es coser No decir

al coco Saberse algo ni mu al dedillo

REFLEXIÓN FINAL...

Tip 4: Rozpieść swój mózg, on uczy się najlepiej, jeśli nie wie, że się uczy! Jakiś
podstęp, a może gra językowa? Ucz się, śpiewając, oglądając, tańcząc, rysując...
Co tylko zapragniesz!

104
¡Español, por favor!

¡Ojo! Más avanzado

Ta-ta-ta-chán...
Se abre el telón, es hora de empezar la actuación.

el telón – kurtyna; las butacas – fotele; el escenario – scena

Damos la bienvenida a nuestros protagonistas.

Señores y señoras, damas y caballeros, aplausos por favor

PROTAGONISTAS:
1. Un chico que tira la casa por la ventana.
2. Una chica que trabaja cómo una máquina.
3. Juan, que siempre se rasca la barriga.
4. Eva, que hinca los codos.
5. Un chico que hace la pelota en cada clase.
6. Raquel, una chica que aguanta malas rachas y los humores de su amigo Juan por,
el cual está colada.

Ej. Crea una obra de teatro (más bien una historia) basándote en la
información de cada uno. No tiene que ser un guion de verdad, pero intenta
hacerlo lo mejor posible, con dos escenas como mínimo. Utiliza el máximo de
expresiones idiomáticas. Repasa lo aprendido en estas tres unidades. Puede ser
una escena en casa, en el colegio, en el trabajo o como tú quieras. ¡Manos a la
obra!

(Np. Rachela jest uczennicą i uczy się z Jankiem, totalnym leniem, zakochała się w nim i
potrafi znieść wszystko, by tylko z nim być, podczas gdy inny uczeń podlizuje się do
nauczycielek).

105
¡Español, por favor!

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

106
UNIDAD 5
LAS MATEMÁTICAS
Y EL DINERO

“No hay nada que enseñe más que equivocarse”


– Nie ma nic innego, co by Cię więcej nauczyło niż pomyłka
¡Español, por favor!
5 -Unidad las matemáticas-

Números cardinales:

Los cardinales – expresan cantidad y los números ordinales son los que expresan
orden.

tres
uno cinco

dos

siete
ocho

nueve

cuatro
cero seis

diez

once doce trece catorce quince

Recuerda que entre el 11 y el 29 tenemos solo una palabra

108
¡Español, por favor!
5
16 – 19 → dieci...
16 – dieciséis
17 – diecisiete 10 + ...
18 – dieciocho
19 – diecinueve 7– bo to właśnie tyle czasów
możemy wyróżnić w hiszpańskim:
20 – veinte 20 veinti +
– presente
21 – veintiuno – pretérito perfecto
22 – veintidós – pretérito indefinido
23 – veintitrés – pretérito imperfecto
24 – veinticuatro – pretérito pluscuamperfecto
25 – veinticinco – futuro imperfecto
26 – veintiséis – futuro perfecto
27 – veintisiete
28 – veintiocho + różnego rodzaju tryby
29 – veintinueve

Recuerda:
vein - ti - trés vein - ti - séis
Las palabras agudas acabadas en 'n', 's' o vocal llevan tilde.

Todos los números son masculinos: el uno, el dos... Y la mayoría solo tiene
forma masculina. Excepto uno (1) y cientos.

jedna mała uwaga dotycząca jedynki: jest to wyjątek i posiada


również formę żeńską!

A mianowicie wygląda to tak:


Función de artículos indeterminados
Una chica Una casa

Un chico Un coche uno/un/una

Zapewne zauważyłaś/eś, iż forma męska tuż przed rzeczownikiem skróciła się do un.
Tak, właśnie! Przed sustantivo masculino skracamy do formy un (we wszystkich
liczebnikach zawierających jedynkę, z wyjątkiem 11).
Veintiún hombres. Tengo treinta y un años.
Veintiún używa się też przed rzeczownikami żeńskimi, które zaczynają się od
a tónica (akcentowana), ale nie w innych przypadkach: veintiún aves.

109
¡Español, por favor!
5 -Unidad las matemáticas-

30 treinta 70 setenta
31 – treinta y uno 71 – setenta y uno
32 – treinta y dos 72 – setenta y dos
33 – treinta y tres 73 – setenta y tres
34 – treinta y cuatro 74 – setenta y cuatro
35 – treinta y cinco 75 – setenta y cinco
36 – treinta y seis 76 – setenta y seis
37 – treinta y siete 77 – setenta y siete
38 – treinta y ocho 78 – setenta y ocho
39 – treinta y nueve 79 – setenta y nueve

40 cuarenta 80 ochenta
41 – cuarenta y uno 81 – ochenta y uno
42 – cuarenta y dos 82 – ochenta y dos
43 – cuarenta y tres 83 – ochenta y tres
44 – cuarenta y cuatro 84 – ochenta y cuatro
45 – cuarenta y cinco 85 – ochenta y cinco
46 – cuarenta y seis 86 – ochenta y seis
47 – cuarenta y siete 87 – ochenta y siete
48 – cuarenta y ocho 88 – ochenta y ocho
49 – cuarenta y nueve 89 – ochenta y nueve

50 cincuenta 90 noventa
51 – cincuenta y uno 91 – noventa y uno
52 – cincuenta y dos 5 cinco 92 – noventa y dos
53 – cincuenta y tres 50 cincuenta 93 – noventa y tres
54 – cincuenta y cuatro 94 – noventa y cuatro
55 – cincuenta y cinco 15 quince 95 – noventa y cinco
56 – cincuenta y seis 500 quinientos 96 – noventa y seis
57 – cincuenta y siete 97 – noventa y siete
58 – cincuenta y ocho 98 – noventa y ocho
59 – cincuenta y nueve 99 – noventa y nueve

60 sesenta 100 cien


61 – sesenta y uno
62 – sesenta y dos LAS DECENAS = X0
63 – sesenta y tres (dos cifras terminadas en cero)
64 – sesenta y cuatro
65 – sesenta y cinco 30 – treinta
66 – sesenta y seis ...0 → -enta 70 – setenta (siete)
67 – sesenta y siete 40 – cuarenta 80 – ochenta
68 – sesenta y ocho 50 – cincuenta 90 – noventa
69 – sesenta y nueve 60 – sesenta (seis)

¡No confundas!
cien = sto sien = skroń 100 + = CIENTO

110
¡Español, por favor!
5
e (U1) ♫
LAS CENTENAS NÚMEROS ORDINALES
100 cien primero pierwszy 1.º
200 doscientos/as segundo drugi 2.º
300 trescientos/as tercero trzeci 3.º

400 cuatrocientos/as cuarto czwarty 4.º

500* quinientos/as quinto piąty 5.º

600 seiscientos/as sexto szósty 6.º

700* setecientos/as séptimo siódmy 7.º

800 ochocientos/as octavo ósmy 8.º

900* novecientos/as noveno dziewiąty 9.º

1000 mil décimo dziesiąty 10.º

1010 mil diez undécimo* jedenasty 11.º


1100 mil cien duodécimo* dwunasty 12.º
1123 mil ciento veintitrés decimotercero trzynasty 13.º
1333 mil trescientos treinta y decimocuarto czternasty 14.º
tres
* tres excepciones *dos formas

Recuerda:

Cien jest używane tylko i wyłącznie dla nazwania liczby sto, dla większych liczb
stosujemy ciento!

101 – ciento uno 126 – ciento veintiséis 148 – ciento cuarenta y ocho

Mi abuelo tiene cien años. Tengo ciento setenta y dos dólares. Mi abuela me ha
regalado cien eslotis.

Jeśli chodzi o liczebniki porządkowe, mają one dwie formy: żeńską (femenino)
i męską (masculino), tak samo, jak setki (-cientos/as).

segunda – druga octava – ósma undécima – jedenasta (z kolei)


duodécima – dwunasta decimocuarta – czternasta decimoquinta – piętnasta
trescientas blusas trescientos vinos quinientas bufandas

Oznaczenie graficzne liczebników porządkowych to: 1.º (1.er) i 1.ª (Tipografía)

111
¡Español, por favor!
5 -Unidad las matemáticas-

A partir del 11 tenemos varias posibilidades: 40.º cuadragésimo


11.º undécimo, decimoprimero, décimo primero
50.º quincuagésimo
12.º duodécimo, decimosegundo, décimo segundo 60.º sexagésimo
13.º decimotercero, décimo tercero 70.º septuagésimo
14.º decimocuarto, décimo cuarto 80.º octogésimo
90.º nonagésimo
Vivo en el primer piso. – Mieszkam na pierwszym piętrze.
Ya es la vigésima (20.º) vez que lo intento. – Już 20 raz jak podejmuję tę próbę.
Ella vive en el piso decimotercero. – Ona mieszka na trzynastym piętrze.
Fue trigésimo en la meta. – Był trzydziesty na mecie.
El primero que llegó fue el campeón. – Pierwszy, który przybył, był
zwycięzcą.

(dosł. za trzecim idzie


A la tercera va la vencida – do trzech razy sztuka ta zwyciężona)

Kiedy kilka liczebników porządkowych jest poprzedzonych rzeczownikiem,


występuje on w liczbie mnogiej. Jeśli natomiast rzeczownik pojawia się po
liczebnikach porządkowych, często występuje w liczbie pojedynczej, choć liczba
mnoga w tym przypadku także jest poprawna (también vale, valer jako być
dozwolonym).

el primer y tercer episodio


el primer y tercer episodios
los episodios primero y tercero

Jak zapewne zdążyłaś/eś zauważyć, PRIMERO Y TERCERO skracają się


(acortamiento), kiedy stanie za nimi rzeczownik męski (sustantivo masculino),
o tak:

Es mi primer trago. Estoy leyendo el tercer capítulo de este libro.


(Latinoamérica)

Números grandes indeterminados:

Coloquialmente:
Tropecientos, tropecientos mil – España
Chorrocientos – España, Chile, Guatemala, México, El salvador...
p. ej. Lo he visto tropecientas veces.

el chorro – strumień, wytrysk, np. chorro de agua



Potocznie = p. ej. Dices un chorro de bobadas (tonterías).
agua potable

112
¡Español, por favor!
5
♦ enésimo (por enésima vez – enty raz)
Por enésima vez te lo digo: deja de comerte el coco con eso.

Números colectivos:
Nombran el número de componentes de un conjunto:

un par – para (un par de zapatos)


una pareja – para, np. zakochanych

Aby nazwać zespoły, grupy muzyczne:


♦ dúo – duet (cantar a dúo – śpiewać w duecie),
♦ trío – trio,
♦ cuarteto – kwartet, Otros:
♦ quinteto – kwintet, ♦ decena – dziesiątka,
♦ sexteto – sekstet. ♦ docena – tuzin, p. ej. una docena de huevos,
♦ quincena – dwa tygodnie.

Numery, które odnoszą się do wieku (la edad) osób bądź rzeczy:
Se refieren a la edad de las personas o cosas:

♦ quinceañero/a (alrededor de 15), p. ej. fiestas de quinceañeras


♦ veinteañero/a (20 a 29) – dwudziestolatek/tka (dwudziestoparolatek)
♦ treintañero/a (30 a 39)
♦ cuarentón/a o cuadragenario/a (40 a 49) Los números romanos:
♦ cincuentón/a o quincuagenario/a (50 a 59) ♦ siglo XV,
♦ sesentón/a o sexagenario/a (60 a 69) ♦ Juan Pablo II o Carlos III,
♦ septuagenario/a (70 a 79) ♦ ganador del III festival
♦ octogenario/a (80 a 89)
(congresos, ferias,
♦ nonagenario/a (90 a 99)
♦ centenario/a (100 o más) – stulecie, setna rocznica olimpiadas, festivales,
♦ milenario/a (1000 o más) – tysięczny simposios).

revista quincenal veintena veintiún lápices


– dwutygodnik – dwudziestka, dwudziestolecie – dwadzieścia jeden
ołówków

113
¡Español, por favor!
5
Expresiones idiomáticas o frases hechas: -Así se habla-

♦ ser un cero a la izquierda – ser un inútil, być bezużytecznym (ser una nulidad)
♦ ser uno de tantos – być jednym z wielu
♦ ¡A vivir, que son dos días! – wykrzyknienie: Żyj, korzystaj z życia, bo jest ono
krótkie jak dwa dni! La vida es muy corta y hay que disfrutarla al máximo
♦ cada dos por tres – często, frecuentemente. Generalmente se usa cuando pasa
algo repetidas veces
De cada 3 veces, 2 llueve.

♦ ser más chulo que un ocho – utilizamos frecuentemente esta expresión para decir
que alguien es muy "chulo", ya sea porque cuida su forma de vestir o porque tiene un
carácter algo insolente y vanidoso, arrogante y presumido
♦ dar igual ocho que ochenta a alguien –
coś kogoś nie obchodzi („wisi mu” albo nie wykłóca się o drobnostki)
Darle igual todo. No importarle nada.
♦ no hay mal que cien años dure – Nie ma tego złego co by sto lat trwało.
(Pocieszenie) Con este refrán se trata de consolar a quien padece una desgracia, con
la esperanza de que no sea duradero
♦ quien roba a un ladrón, tiene cien años de perdón – se emplea este refrán para
disculpar a quien comete una mala acción contra un malvado
♦ chocar los 5 – przybić piątkę
♦ decir algo veinte mil veces – powtarzać po raz setny, repetir mucho un tema,
explicarle a alguien muchas veces
♦ en números redondos – w zaokrągleniu
♦ la mayoría – większość redondo
♦ Este coche cuesta 10 000, en números redondos. – Ten samochód kosztuje
10 000, w zaokrągleniu.
♦ no hay ni para un diente – tyle, co kot napłakał (dosł. nawet nie ma na jeden ząb)
♦ no se ve ni un alma – nie ma żywej duszy (dosł. nie widać ani jednej żywej duszy)
♦ más valen cuatro ojos que dos – co dwóch, to nie jeden
♦ tener algo a montones – mieć czegoś na pęczki
♦ ni más, ni menos – ni mniej, ni więcej menos mal – na całe szczęście, np.
♦ nada más – nic więcej Menos mal que no lo has hecho.
♦ por lo menos – przynajmniej
♦ ni para un remedio – jak na lekarstwo (dosł. ani nawet na jedno wyleczenie)
♦ más o menos – mniej więcej
♦ Aquí hay cuatro gatos. – Tutaj jest mało ludzi.
haber cuatro gatos (hay cuatro gatos) – mało ludzi (poca gente en un sitio)
Éramos cuatro gatos en la clase y tuvieron que suspenderla. – Na zajęciach nie było
prawie nikogo i musieli je odwołać (hay, había, hubo etc.).
♦ más vale pájaro en mano que ciento volando – lepszy wróbel w garści niż gołąb na dachu
♦ como pocos – jak mało kto
♦ como hay pocos – jakich mało Volar
(o ---> ue)
♦ nada menos – nie więcej niż

114
¡Español, por favor!

5
♦ Es un profesor como hay pocos. Dedica tiempo a cuidar de sus alumnos.
♦ crecer como hongos – wyrastać jak grzyby po deszczu
♦ Las tiendas chinas crecen como hongos en Polonia.
♦ a ojo de buen cubero – na oko (też: en mi opinión, tiene unos 30 años)
♦ ser una gota en el mar – kropla w morzu
♦ acudir en masa – pchać się drzwiami i oknami
♦ cantar las 40 a alguien (ES) – mówić prawdę w oczy, skrytykować kogoś, udzielić
reprymendy (regañar), decir claramente lo que se piensa. (Am. Te vas a enterar)
♦ ir al grano – przejść do sedna (sprawy)
p. ej. No tengo tiempo, ¿podemos ir al grano?
♦ mandar al quinto pino – odrzucić kogoś (rechazar) z oburzeniem, gniewem,
posłać kogoś w diabły
♦ montar un numerito – zrobić komuś skandal, robić komuś sceny (armar un lío,
montar una escena) W cyrku nazywają każde przedstawienie, pokaz jako número lub
numerito
♦ mantenerse/seguir en sus trece – obstawać przy swoim
♦ no caber ni un alfiler – nie ma miejsca, kompletnie zajęte, pełno ludzi (dosł. już
nawet szpilka tu się nie mieści)
p. ej. El restaurante estaba tan lleno que no cabía ni un alfiler.

LA CUENTA, CONTAR (liczyć, opowiadać...)


♦ caer en la cuenta – zorientować się (percatarse), zauważyć, zrozumieć, coś, czego
nie wiedzieliśmy (dosłownie odnosi się to do matematyki, czyli odkryć jakiś błąd w
obliczeniu czy też wyniku)
♦ darse cuenta de algo – zdać sobie z czegoś sprawę Esto no cabe aquí ni
♦ eso no cuenta – to się nie liczy de coña, no lo
pongas a la fuerza.
♦ contar con alguien – liczyć na kogoś, polegać na kimś
♦ puedes contar conmigo – możesz na mnie liczyć
No cabe ninguna
♦ tener en cuenta – mieć na uwadze duda de que está
♦ ¿Qué te cuentas? – Co tam powiesz? Co słychać? embarazada, ya se
le nota la barriga.

MONTAR
Montar – cómo montar un numerito a
alguien, p. ej. delante de todos, también Hemos montado una
podemos montar un viaje, montar litera para nuestros hijos.
(cama de dos pisos)
(batir) la nata, montar en bici, montar a
caballo, montar (construir algo).

Montarleer
¿Cómo películas: No me cuentes
las operaciones películas; se montó una película de miedo en su
matemáticas?
cabeza en la que yo era un diablo en persona; te estás haciendo una película de esto,
simplemente quiero un poco de espacio para mí. To tak, jakby wymyślać, fantazjować,
roić, imaginować, brać coś z sufitu.

115
¡Español, por favor!
5

¿Cómo leer las operaciones de Mates? + la suma – dodawanie


sumar – dodawać, sumować
4 + 4 = 8 cuatro más cuatro son ocho × la multiplicación – mnożenie
3 x 3 = 9 tres por tres son nueve multiplicar – mnożyć
10 - 3 = 7 diez menos tres son siete - la resta – odejmowanie
50/2 = 25 cincuenta entre dos son veinticinco restar – odejmować
Otra opción: dividido por/entre ÷ la división – dzielenie
dividir – dzielić

También se puede decir igual a; 2 + 2 = 4 dos más dos igual a/son cuatro
igual – równy

♦ la ecuación – równanie
♦ la potenciación – potęgowanie (operaciones con potencias)
♦ la aritmética y cálculo – arytmetyka i obliczenia
♦ raíz cuadrada/cúbica – pierwiastek kwadratowy/sześcienny Lo más importante:
♦ operaciones con ángulos – obliczenia kątów
♦ logaritmos – logarytmy 1/2 – un medio

 2/5 – dos quintos 1/3 – un tercio


Fracciones (lo más básico)
 4.º = cuarto  5/6 – cinco sextos 1/4 – un cuarto
 1/4 = un cuarto
 5.º = quinto  47/100 – cuarenta y 2/3 – dos tercios
 1/5 = un quinto siete centésimos
3/4 – tres cuartos
Los números partitivos o fraccionarios – ułamki
W ułamkach licznik
SUSTANTIVO ADJETIVO (el numerador) czyta się jako
liczebnik główny, a mianownik
1/2 mitad o medio medio, media (el denominador) jako liczebnik
porządkowy.
1/3 tercio tercera (parte) El denominador pojawi się w
liczbie mnogiej jeśli,
1/4 cuarto cuarta (parte) el numerador jest większy niż 1

1/5 quinto quinta (parte) 1/3 – un tercio 3/4 – tres cuartos

1/6 sexto sexta (parte) Medio dostosowujemy rodzajem


p. ej. medio litro de leche,
1/7 séptimo séptima (parte) media docena de huevos

1/8 octavo octava (parte) Mitad zazwyczaj idzie z


przyimkiem de (mitad de algo)
1/9 noveno novena (parte) Połowa z czegoś
p. ej. la mitad de una deuda
1/10 décimo o décima décima (parte)

116
¡Español, por favor!
5

Ej. 1 Adivina el resultado, resuelve estas operaciones


y escríbelas en letras.
Odgadnij wynik, rozwiąż te działania matematyczne i zapisz je słownie.
p. ej. ♫ + ♫ = 2 (nota más nota son dos notas)

+ =4
- =1
+ + = 18
Ej. 2 Escribe estos números ordinales:
Napisz podane liczebniki porządkowe:

A. Tomás vive en el ______________ (7.º) piso.


B. Eva está _____________ (2.º) en la clase si se trata de las mejores notas.
C. ¿Rodolfo vive en el ________ (1.º) piso? –Sí, estoy segura.
D. ¿Es el ____________ (1.º) o el __________ (2.º) autobús el que nos lleva?
E. Es mi ___________ (3.º) intento.
F. Esta es la ______________ (11.º) vez que nadamos en este lago.
G. El coche de Ferrari llegó en ____________ (8.º) lugar. (carro Am.)
H. El ___________ (1.º) mes del año es enero.
I. Estoy leyendo el _____________(4.º) capítulo del libro.
J. Nos sentamos en la ___________(5.º) fila.
K. ¿La consulta está en la planta __________ (6.º) o en la ___________(7.º)?
L. ¿Cuál es el _____________(7.º) día? –Domingo.
M. En julio es mi _________(9.º) aniversario de boda.
N. Estamos estudiando la ____________(10.º) lección del libro.
O. Los documentos están en el ______________ (1.º) cajón.
P. – ¿Has visto este coche descapotable? – ¿Cuál? – El _________(5.º) en el estacionamiento.

÷×+- 100 %
te amo un montón los signos matemáticos cien por cien

117
¡Español, por favor!
5

Ej. 3 Encuentra únicamente las cifras con “5” (son 4 en total).


Znajdź tylko i wyłącznie cyfry, które zawierają piątkę (jest ich 4).

Q C P D E C Q T R E S A C Q
A U C I N C U E N T A S U U
U Y I I A I E D C A R I N O
T E N Z Q U I N I E N T O S
P O C U A T R O A C I E N O
C I O C S N C U E N T E I G

Ej. 4 Dibuja las cifras según las indicaciones.


Narysuj cyfry/liczby według wskazówek.

El ocho lleva El tres es una


un sombrero serpiente

El nueve es un El cuatro es una


globo atado a silla
un cordel

Es un euro (precio);
Es un dólar (precio);
Ej. 5 Escribe solamente el número entre paréntesis. Son diez euros (precio);
Es la una; Son las dos (hora);
Zapisz słownie liczbę z nawiasu.
Es a las ocho (¿A qué hora?).

–¿Cuántos años tiene tu hijo? –¿Qué ves allí?


–Tiene ............ (1) año. –Veo .............. (1) cosa muy rara.

–¿Tienes ............. (1) bolígrafo para mí? –¿Cuál es tu número favorito?


–Lo siento, solo tengo .............. (1). –Es el ..................... (15).

–¿Y este saco tan grande?


–Es que el padre de mi novio me ha regalado ............................. (31) kilos de
naranjas.

–En la lotería del Gordo los billetes son de .................. (5) cifras.
–En mi clase hay ...................................... (21) alumnos.

118
¡Español, por favor!
5
Ej. 6 Responde a las preguntas y escribe los precios:
Odpowiedz na pytania i zapisz ceny:

¿Cuánto cuesta la camiseta?


_____________________________

¿Cuánto vale el bolso?


10 $ 3€/1kg ______________________________

¿A cuánto están las manzanas?


______________________________

¿Cuánto cuesta todo junto?


45 zł 20 € ______________________________

VOCABULARIO ÚTIL: ¿Qué precio tiene la mochila?


♦ la rebaja – obniżka ceny/przecena ______________________________
♦ rebajar – obniżać
♦ el descuento – zniżka
♦ la oferta – oferta
♦ pagar a plazos – płacić w ratach
♦ pagar al contado/en efectivo – płacić gotówką (con dinero contante y sonante)
♦ la garantía – gwarancja
♦ sin intereses – bez odsetek
♦ el centro comercial – centrum handlowe (galeria handlowa)
♦ pagar con tarjeta de crédito – płacić kartą kredytową
♦ la devolución – zwrot (np. produktu/sprzętu)
♦ estropearse – zepsuć się 2,39 = dos con treinta y nueve
♦ devolver – zwracać
♦ subir el precio – podwyższać cenę ¿Cuánto cuesta un café?
♦ hacer un descuento – zrobić obniżkę Cuesta 1,30 (uno con treinta)
♦ el plazo – rata
♦ ir de compras – iść na zakupy ¿Cuánto cuesta un kilo de
♦ la tienda – sklep tomates?
♦ comprar – kupować Cuesta 0,99 (noventa y nueve
céntimos)
♦ vender – sprzedawać
♦ costar – kosztować (En Latinoamérica = centavos)
♦ valer – mieć wartość
♦ el escaparate – wystawa, witryna sklepowa
*ZADANIE SPECJALNE
♦ la talla – rozmiar (ubrania – XS, S, L, M...)
♦ el número – rozmiar buta Przy najbliższej wizycie w sklepie
zwróć uwagę na ceny i powiedz je
po hiszpańsku wraz z nazwami
produktów. ¡Que te diviertas!

número talla

119
¡Español, por favor!
5
Ej. 7 Imagínate que participas en "Boom", un programa muy popular
de Antena 3, donde cortas los cables incorrectos y neutralizas las
bombas. Si los cortas mal, la bomba explota. Si no has tenido la
oportunidad de verlo, te invito. Nosotros vamos a romper un poco las
reglas. Debes tachar los cables incorrectos y salvar la bomba.

Prawidłowy kabel
zostaje!

cable
cortado
Cable → Tachar

Completa la frase: Es una expresión muy famosa


En mi empresa hay ____ hombres. cuando nos referimos a poca gente
¿Cuántos gatos hay?
veintiuno, veinte y uno,
veintiún, veuntiuno cuatro, cero, dos, tres

Bomba Bomba
1 2

¿A qué grupo pertenecen las cifras: Normalmente los pisos en los edificios
sesenta, setenta y ochenta? se representan con:
centenas, decenas, millares, millones nombres propios, números cardinales,
letras, números ordinales

Bomba Bomba
3 4

120
¡Español, por favor!
5

Ej. 8 Sustituye las palabras en negrita por una expresión con números:
Zastąp pogrubione słowa wyrażeniami z numerami:

A. No sabes hacer nada. Eres un inútil.

B. Guau, qué guapa es ella. Es la más interesante y bella.

C. Hay poca gente en este cine, además la película es muy aburrida (es un rollo).

D. Ya te lo he repetido muchas veces, y tú sigues sin entender cómo funciona


Google.

E. No te quejes. ¡Disfruta de la vida!

F. Aquí hay un error, mira: 10,05 eslotis más 0,20... Me parece mal tu cálculo.
No importa, ¿vamos a pelearnos por unas monedas?

G. No tengo dinero, todo me sale mal, ay... Tranquila, todo cambiará pronto, estoy
segura. Piensa en positivo.

¿Sabes qué significa "chocar los cinco"? Explícalo en español:


____________________________________________________________________
___________________________________________________________________

Ej. 9 Lee el texto, escribe los números en letras y completa lo que falta.
Przeczytaj tekst, napisz słownie liczby i uzupełnij końcówki, to czego brakuje.

El 1 ( _ _ _ ) salta en el trampolín y quema hasta 800 ( _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ )


calorí___. Por eso tiene un cuerp_ esbelt_. Mientras tanto, el 2 ( _ _ _ ) como la
mayoría, come muchas hamburgues__ y comida basura. ¡Ni hablar del 3 ( _ _ _ _ )!
Nunca sale de casa ni a la esquina, pide la comid_ por Internet y lo arregla tod_
mediante una transferencia.

¿Qué hace el 3? ¿Cómo está el dos? ¿Según tú, qué número


lleva una vida más sana y
por qué?
3

Comida basura en Latinoamérica es denominada como comida chatarra

121
¡Español, por favor!
5
Ej. 10 Traduce al polaco:
Przetłumacz na j. polski:

La mayoría de mis amigos sabe hablar inglés.

Esta máquina costará 20 000, en números redondos. Pero vale la pena, porque
supuestamente cocina sola.

¿Vas a ir conmigo a hablar con el jefe? Más valen cuatro ojos que dos.

En mi pueblo hay nada más que 2000 habitantes.

Ya no hay zumo ni para un remedio. Si tienes sed, hay que ir a la tienda. Zumo = España

Gano tan poco que no hay ni para un diente, tengo que buscar otro empleo. Jugo =
Latinoamérica
El centro comercial está cerrado, no se ve un alma allí.

Debido a la huelga de hoy, casi nadie ha venido a la escuela. Tan solo somos cuatro
gatos.

En el disco duro tengo vídeos y fotos a montones (para dar y tomar).

Esta donación para nuestra empresa es algo muy importante, pero sigue siendo una
gota en el mar. No vamos a salir de la quiebra.

La parada del tranvía está situada más o menos a 500 metros de mi casa.

Para llegar al trabajo, Fernando necesita nada menos que media hora.

Necesito por lo menos 8 horas para terminar este trabajo.

Dolores es tímida como pocos.

Ej. 11 Elige la opción adecuada:


Wybierz poprawną odpowiedź:

1. Cuando llegué al aula, no había nadie. No cabía ni un alfiler./No se veía un alma allí.
2. Necesito más o menos/ni para un remedio media hora para completar los
documentos.
3. ¿Me ayudas en corregir este texto? Nada menos./Más valen cuatro ojos que dos.
4. En este pueblo se gana nada más que/un montón 1000 euros. Para mí es poco.
5. No necesito blusas nuevas, las tengo a montones/por lo menos, en todos los modelos y colores.

Ej. 12 Escríbelo:

poproszę połowę ciasta – pół litra wody – pół kilo jabłek –

122
¡Español, por favor!
5
Sistema métrico:

Longitud
1 milímetro ¿Cuánto pesas?
1 centímetro ¿Cuánto pesa esta maleta?
1 decímetro
1 metro ¿A qué distancia está Cracovia de aquí?
1 kilómetro ¿A cuántos kilómetros de aquí vives?

Superficie ¿Un gramo es más que un kilogramo?


1 centímetro cuadrado ¿En qué se mide la superficie de la casa?
1 decímetro cuadrado
1 metro cuadrado
1 kilómetro cuadrado
Pamiętaj! W Hiszpanii kupuje się
Peso na gramy, nie na dekagramy!
1 gramo
1decagramo
1 kilogramo
1 tonelada

Ej. 13 Lee el diálogo y responde a las preguntas:

Dependiente: Buenos días, ¿en qué puedo ayudarle?


Cliente: Buenas, estoy buscando leche sin lactosa y sin azúcares añadidos, ¿tenéis
algo?
D: Sí, tenemos. Déjeme ver.
C: Estupendo.
D: Aquí tiene.
C: ¿Es de un litro?
D: Sí, además si compra dos bricks, ahorra un euro.
C: Perfecto, gracias, tiene muy buenos ingredientes, entonces me llevo los dos.
------
C: Ah, una cosa más, ¿a cuánto están las naranjas?
D: ¿Para zumo?
C: Efectivamente.
D: A 2,30 el kilo. ¿El cliente paga al contado?
C: ¿Me pone 2 kilos por favor?
D: Enseguida, ¿algo más?
C: Eso es todo, gracias. ¿Por qué compra dos bricks de leche?
D: ¿Paga con tarjeta o en efectivo?
C: Con tarjeta.
D: Ya puede acercarla. ¿En esta tienda tienen productos para
C: Listo, muchas gracias y hasta luego. la gente con alergia o algún problema
D: Gracias a ti, hasta luego. alimenticio?

123
¡Español, por favor!
5
AUTOEVALUACIÓN
-Sección de repaso, reflexión y más explicación-

♦ ¿Sabías que...?

– Ir al grano, czyli przejść do ziarenka?


Kiedy zbiera się zboże, zatrzymuje się ziarenka ze środka i wyrzuca się słomę (la paja),
zbędną gałązkę. W konwersacji, niektóre słowa są niepotrzebne jak ta „paja”.
Es demasiado, no sirven. Nie ma co owijać w bawełnę.

ir al grano – przejść do sedna hablar sin rodeos – mówić bez owijania w bawełnę

– Quinto pino, wiem, jak wam ciężko zapamiętać i nie pomylić quince, cincuenta czy
quinientos, a tu jeszcze les traigo quinto...
Pino, czyli sosna, ale możemy też vivir en quinto pino, czyli mieszkać/żyć bardzo
daleko. Z drugiej strony mandar a alguien a quinto pino to wysłać kogoś w diabły,
daleko. Inaczej możemy to przekazać za pomocą wyrażenia: mandar a freír
espárragos („spadaj”, odczep się).

p. ej. Eva ha mandado a su novio al quinto pino. La engañó y no quiere verlo más.

– Mantenerse en sus trece – utrzymywać się w trzynastce?

Obstawać przy swoim, no cambiar la


opinión, creer que tienes 100% de razón.
Możemy też użyć określenia erre que erre.

p. ej. Es muy terco, no entiende nada, actúa


fatal y todo el tiempo sigue en sus trece.

Me vale equis lo que digas, yo lo hago así y


punto.

– Ser un cero a la izquierda = nie dość, że zero, to jeszcze na lewo; oznacza to, iż ktoś
jest bezużyteczny, nie liczy się, nie jest brany pod uwagę lub wykonuje jakieś mało
istotne zadanie.

p. ej. Mi opinión en esta empresa no se toma en cuenta. Parece que aquí soy un
cero a la izquierda.

124
¡Español, por favor!

– Cantarle las cuarenta a alguien, ale dlaczego 40? Otóż wydaje się, iż pochodzenie
tego wyrażenia odnosi się do pewnej gry karcianej – el Tute. Kiedy ktoś ma króla i
konia tego samego koloru, śpiewa 40 (canta las cuarenta), aby ogłosić (anunciar), że
udało mu się zebrać karty del mismo palo (tej samej maści, tego samego symbolu,
koloru w kartach), sumując w ten sposób 40 punktów, co oznacza triumf, sukces.
Tute to gra karciana (juego de naipes) najbardziej znana (más arraigado) w Hiszpanii.
Możesz przeczytać o jej zasadach i bliżej ją poznać dzięki Wikipedii bądź YouTube.

WYTRĄCIĆ KOGOŚ Z RÓWNOWAGI

– Sacarle alguien de sus casillas – zirytować kogoś,


rozzłościć, stracić nerwy. Wyrażenie pochodzi od gier z
szachownicą, gdzie gracz wyciąga pionek (la ficha),
który znajduje się na jednym polu – en una casilla –
jeśli do niego dotrze, tzn. strąca go, zbija go tak jak w
grze w szachy.
las casillas
Sinónimo: SACAR DE QUICIO

Rayuela – gra w klasy Un momento más y me vas a sacar de quicio.


↓↓↓
El objetivo de dicho juego es alcanzar el cielo, es decir el noveno cuadro, por medio
de saltos a la pata coja.
SALTAR – SKAKAĆ
Warto też wiedzieć, iż istnieje książka o tym tytule (Julio Cortázar: "Rayuela")
Dowiedz się, dlaczego ta powieść nazywa się „Gra w klasy”.
Averígualo y apunta tu respuesta:

– Na zakończenie przyszedł czas na un refrán.


Dinero llama a dinero, co chcemy przez to
powiedzieć? Otóż wyrażenie to odnosi się do
osoby, która ma pieniądze, bogactwo
(riqueza) i dzięki temu możliwość, by
otworzyć nowy biznes lub ulokować pieniądze
na jakiejś giełdzie, zainwestować (invertir) i
pomnożyć swój dobytek. To przysłowie daje
nam do zrozumienia, iż dzięki forsie (la pasta)
el bolso – torebka damska można mieć łatwiej i więcej korzyści.
la bolsa – reklamówka, giełda
bolsa de basura – worek na śmieci Cuánto más dinero inviertes, más ganas.
bolsa de agua caliente – termofor

125
¡Español, por favor!
5

Wielkie zawirowanie głowy!


¡Cuántos números!

UN MIL Pierwsza zasada: Nigdy nie mówimy un mil!! (1000 – mil)

1200 – mil doscientos 2018 – dos mil dieciocho


1999 – mil novecientos noventa y nueve 1741 – mil setecientos cuarenta y uno

88 000 – ochenta y ocho mil 415 000 – cuatrocientos quince mil

¡Un millón sí! un millón/millones

1 000 000 – un millón 2 000 000 – dos millones


1 702 133 – un millón setecientos dos mil ciento treinta y tres
200 055 032 – doscientos millones cincuenta y cinco mil treinta y dos


Nie wypowiadamy zer! (los ceros no se dicen)

126.555.898 ciento veintiséis millones quinientos cincuenta y cinco mil


ochocientos noventa y ocho

¡Manos a la obra!

A) Mam 2314 długopisów. –

B) Można wygrać 50 milionów złotych. –

C) Ponad cztery tysiące szkół potrzebuje nowych komputerów. –

D) Potrzebuję natychmiast 25 tysięcy! Chyba wezmę pożyczkę. –

E) Nie wiem, jak ty, ale ja nie pogardzę podwyższeniem płacy o tysiąc złotych. –

F) Dwadzieścia milionów czterysta tysięcy ton śmieci rocznie. –

G) Nawet mi nie wspominaj o moim długu! 88 tysięcy 554 złote. –

126
¡Español, por favor!
5
¡Ojo! Más avanzado

Lee el texto y adapta las expresiones a las imágenes:

Hola, soy Cristóbal y les quiero hablar sobre mi compañero de trabajo.


Juan es un charlatán, siempre le pido que vaya al grano, pero él sigue en sus trece,
casi nunca me escucha y se cree el más importante del mundo. No se da cuenta de
que me aburro y no tengo tiempo para escuchar sus bobadas. Muchas veces dice
cosas sin sentido. En menos de lo que canta un gallo ya está andando y charlando
por toda la oficina. Se acerca a todos, les interrumpe y pregunta: ¿Qué te cuentas?
Busca la charla, no digo que esté mal, pero él abusa.
Una compañera, Carla, que a ojo de buen cubero tiene unos 30 años, también está
harta de su comportamiento.
Una vez éramos cuatro gatos en la oficina por culpa de una gripe, Juan y yo éramos
los únicos. ¡Imagínate mi enfado! Al escuchar de nuevo su "oye, sabes que..." Se me
retorcía el estómago. Por los pelos pude terminar el trabajo que me habían encargado
y librarme de este tío.
Nadie se atreverá a decirle algo al jefe, yo tampoco. No quiero parecer un capullo.
¿Y tú, qué harías?

Completa con las conjunciones copulativas: /Y/ /E/ /NI/

1. Se me ha acabado el papel de fotocopiar ____ la tinta del cartucho.


2. Él es muy guapo ____ inteligente.
3. No me gusta escribir con lápiz. ___ es cómodo, ___ se ve bien.
4. Se me ha roto mi móvil. El fabricante aseguraba que era resistente ___ innovador.
5. Tienes que juntar las hojas de papel con un clip ___ meterlas en un archivador.
6. ¡____ me digas, qué vergüenza!
7. Aprendo inglés ___ italiano. Pero en el futuro quiero dedicarme a aprender ruso
___ ucraniano. ¿Piensas qué será difícil? Dicen que son muy similares.

127
¡Español, por favor!

5
¿Poco agua o poca agua? ALGUNOS ADVERBIOS DE
CANTIDAD:
¡Vamos al grano!
♦ muy – bardzo (z przym.)
Si el nombre es femenino y empieza por 'a' o por ♦ mucho – bardzo, dużo (z rzecz.)
'ha' acentuada se cambia LA por EL: ♦ bastante – dość, wystarczająco
el agua, el arma, el habla, el águila etc. ♦ algo – coś, trochę
♦ un poco – ciut, trochę, odrobinę
El nombre sigue siendo femenino, y por lo tanto Échale un poco de sal.
los adjetivos tienen que ir en femenino. ♦ un poco de azúcar – trochę cukru
El agua fría.
♦ con un poco de suerte – przy
odrobinie szczęścia
❗ Pero no cambia si hay algo entre artículo y ♦ poco a poco – po troszku
nombre: ♦ dentro de poco – wkrótce
♦ poco después – wkrótce
La fría agua.
♦ hace poco – przed chwilą
EJEMPLOS: ♦ y por si fuera poco... – i jakby tego
♦ Buenos días, ¿me pone un vaso de agua fría? było mało
♦ nada – nic
♦ Tengo poca agua ♦ casi – prawie, nieomal, niewiele
♦ Hay mucha agua ♦ a medias – w połowie
♦ medio vestido – ubrany w połowie
♦ hace demasiado calor – jest zbyt gorąco ♦ como si nada – jak gdyby nigdy
♦ todo – wszystko, cały, całkowicie nic
♦ litro y medio – półtora litra ♦ pues nada...
♦ menos – mniej, oprócz ♦ El traje le queda demasiado grande.
♦ todo menos eso – wszystko, tylko nie to ♦ Ernesto va demasiado rápido.
♦ todos van, menos yo – wszyscy idą, oprócz mnie ♦ Roberto no es nada alegre.
♦ es lo de menos – to jest nieistotne Nunca quiere salir.
♦ Nati estudia algo, pero poco.
♦ Es algo tarde.
¡Esto es el colmo!
To szczyt wszystkiego!

¿Sabes? Para colmo me dijo que


soy fea, vaga y arrogante,
¡cómo se atrevió a insultarme así!

Tip 5: Poczuj nowe słowa! Użyj


jak najwięcej zmysłów
jednocześnie! Jeśli to możliwe,
narysuj to, zjedz to, dotknij
(jakiś materiał), poczuj np.
jabłko... Ugryź i powiedz:
¡Qué rica la manzana!

128
UNIDAD 6
COLORES

Para gustos, los colores – O gustach się nie dyskutuje


¡Español, por favor!

6 -Unidad colores-

Colores

Todos los colores son masculinos

ღ azul – niebieski/a
ღ rojo oscuro – bordo/bordowy
ღ rosa/rosado – różowy/a
OTROS:
ღ negro/a – czarny/a Odcienie i inne określenia
vino
ღ blanco/a – biały/a
ciruela
ღ verde – zielony/a berenjena
ღ marrón – brązowy/a lavanda
clavel
ღ rojo/a – czerwony/a
fresa
ღ amarillo/a – żółty/a fucsia
ღ beige/beis – beżowy/a la rosa – róża (kwiat) salmón
la violeta – fiołek melón
ღ gris – szary/a
limón
ღ naranja – pomarańczowy/a lima
ღ lila – liliowy/a hierba
verde oscuro
ღ dorado/a – złoty/a
musgo
ღ plateado/a – srebrny/a verde amarillento
ღ azul marino – granatowy/a verde azul
azul cielo
ღ turquesa – turkusowy/a
ღ multicolor – wielokolorowy
ღ azul oscuro – ciemnoniebieski/a
ღ violeta lub morado/a – fioletowy/a ¿Cuál es tu color
ღ transparente – przezroczysty
ღ claro/a – jasny/a
favorito?
ღ oscuro/a – ciemny/a

130
¡Español, por favor!
6
ღ castaño/a – kasztanowy
ღ bronce – brąz
ღ caoba – mahoń
ღ pardo – brunatny
ღ granate – ciemnoczerwony
ღ rojizo/a – czerwonawy/a
ღ ámbar – bursztyn
ღ crema – kremowy
ღ esmeralda – szmaragd
ღ púrpura – purpurowy
ღ gris marengo – grafitowy
ღ rosa pálido – bladoróżowy cartulinas de diferentes colores
ღ azul celeste – błękitny; azul cobalto – kobalt
ღ azulado/azulino – lazurowy
(azulino – que tira a azul – niebieskawy)

ღ colorear – kolorować
ღ mezclar los colores – mieszać kolory/barwy
ღ en color – w kolorze (np. film)
ღ claramente – czarno na białym
(jasno np. wyrażać się jasno, coś jest bardzo oczywiste)

ღ película en blanco y negro – film czarno-biały


ღ de ojos grises – o szarych oczach

* tener un corazón de oro – mieć złote serce


lápices multicolores

tubos de pintura accesorios para dibujar con carboncillo estos colores me


deslumbran, son muy
fuertes/chillones

131
¡Español, por favor!

6
EXPRESIONES -Así se habla-

♥ ♥
Verlo todo negro ♥ Números


rojos
Viejo verde
Un
♥ Príncipe azul

marrón


Pasar la noche en blanco Prensa

Estar sin blanca


Ponerse morado

♥♥ amarilla

Ver las cosas color de rosa



Media
naranja

verlo todo negro widzieć wszystko w czarnych kolorach/barwach


dinero negro pieniądze, które pochodzą z nielegalnych operacji (brudne)
estar negro estar furioso – być bardzo zdenerwowanym, wściekłym
tener la negra tener mala suerte – mieć pecha
ponerse negro wściekać się
oveja negra osoba o złym zachowaniu w danej grupie, czarna owca

ღ No te pongas negro, cinco minutos y estaremos allí. (allá Am.)


ღ Mi suegra tiene mucha pasta. Ya, pero gana en dinero negro, yo prefiero ser pobre
y honesto.
ღ Lo veo muy negro. – Widzę to źle, to się nie uda.
ver las cosas color de rosa widzieć wszystko na różowo, przez różowe okulary
la prensa rosa prasa plotkarska, brukowa (np. o sławnych osobach)
estar como una rosa wyglądać bardzo dobrze, zdrowo jak na swój wiek
(tener un aspecto muy saludable)
być świeżym jak pączek róży, wypoczęty, rześki
un camino de rosas coś łatwego, droga usłana różami

ღ Se ha enamorado, ve las cosas color de rosa, y no se fija en nada.


ღ ¿No me digas que estás leyendo esto? Es puro cotilleo, es prensa rosa.
ღ Sus padres son muy ricos, su vida es un camino de rosas, ni siquiera trabaja.

132
¡Español, por favor!

6
pasar la noche en blanco nie zmrużyć oka (no pegar ojo), bezsenna noc, nie spać
Similar: pasar la noche en vela
estar sin blanca* być spłukanym, bez pieniędzy
quedarse en blanco zapomnieć o czymś, nie pamiętać. Mieć dziurę w
pamięci, białą plamę, nie móc przypomnieć sobie,
coś, czego się nauczyliśmy, pustka w głowie
dar en el blanco trafić (w sedno, w punkt, do celu) – acertar
ir de punta en blanco vestirse de manera muy elegante – być ubranym
bardzo elegancko, odstrojony od stóp do głów
tener la mente en blanco nie móc zebrać myśli/mieć pustkę w głowie
ser un blanco fácil być łatwym celem
*Estar sin pasta/estar pelado/no tener ni un duro/estar tieso/estar sin lana/estar
a dos velas/estar sin un céntimo/estar sin un centavo
Być bez forsy/być obranym/oskubanym/nie mieć ani grosza etc.

el príncipe azul mężczyzna doskonały, książę z bajki


ser de sangre azul błękitna krew, być potomkiem rodziny królewskiej,
szlacheckiej (noble, aristocrática, de reyes...)

El príncipe azul es aquel que esperas que te seduzca, que te enamore... Aquel que te
robe tu primer beso.

un chiste verde żart, który ma podwójne znaczenie, opowiadany


przeważnie przez osoby starsze wiekiem,
większość żartów ma sprośny podtekst
un viejo verde stary zboczeniec, osoba starsza wiekiem, która
(stary zboczeniec) jest w związku z kimś młodszym i un hombre
mayor lascivo – przeważnie starszy mężczyzna
mający sprośne myśli na temat kobiet
poner verde a alguien* krytykować, obgadywać kogoś za plecami
estar verde en algo tener poca experiencia, no estar preparado – być
niedoświadczonym, nieprzygotowanym w jakiejś
dziedzinie (principiante o inocente)
una película verde una película con muchas escenas eróticas, casi
pornográfica – film z dużą ilością scen
erotycznych, prawie pornograficzny
estar verde de envidia zzielenieć z zazdrości
*zmieszać kogoś z błotem

* Jak to powiedział jeden z moich uczniów – to tak jakby zwymiotować na kogoś


(vomitar)
Marta pone verde a todo el mundo y es una chismosa.

133
¡Español, por favor!
-Unidad colores-

ponerse rojo como un tomate zaczerwienić się ze wstydu (jak burak)


estar rojo de la rabia czerwony ze złości (wpaść w złość)
estar en números rojos mieć dług w banku, być pod kreską
al rojo vivo rozgrzany do czerwoności
prensa roja prasa, która opowiada o morderstwach,
napadach, zabójstwach, też dział w gazecie,
który porusza tę tematykę

media naranja druga połówka (osoba, która nas uzupełnia i


jesteśmy z nią szczęśliwi)

Pamiętaj, że la media to też pończoszka! Często możemy usłyszeć żarty w


stylu: ¿Y tu media naranja? – No, bebé, no me pongo medias de este color.

ponerse morado najeść się/przejeść się – oznacza, iż dużo się


(pęknąć z przejedzenia) najedliśmy i z tego powodu zrobiliśmy się
ZAMPAR MUCHO tak jakby „fioletowi” na twarzy (jeść dużo)
ponerle un ojo morado a alguien podbić komuś limo pod okiem
pasarlas moradas mieć/przechodzić ciężki okres, spędzać to
źle

la prensa amarilla prasa, która porusza tematy katastrof,


wypadków, przestępstw

comerse el marrón ponieść winę za jakiś problem, choć nie jest


nasz, cargar con la culpa de un problema,
aunque no sea propio
un marrón praca, zadanie, którego nikt nie chce zrobić,
bo np. jest trudne, podjąć trudną decyzję
bądź najgorszą pracę

ser una persona gris być ponurakiem, nudziarzem

¡NO HAY COLOR! – jakaś rzecz jest lepsza od


drugiej, jeśli chcesz powiedzieć, że w czymś nie
ma porównania, coś jest o niebo lepsze lub gorsze. No hay color entre estos dos,
por supuesto que elijo el portátil.

134
¡Español, por favor!
6
ღ para gustos, los colores – o gustach się nie dyskutuje, jak ci się podoba, to nie ma
o czym mówić (dosł. dla gustów zostały stworzone kolory)

ღ ser transparente – być osobą, która nie ukrywa swoich zamiarów, być szczerym
TAMBIÉN:
ღ estoy negro/a lub estoy bronceado/a – opalony; lub estoy muy enfadado/a –
obrażony, zły
me tiene negro/a (me tiene harto/a) – mam go dość

se puso negro/a lub amoratado/a (amoratado – fioletowy/zsiniały np. z zimna)

ღ ponerse rojo como un tomate (p. ej. de vergüenza) – zaczerwienić się ze wstydu

PONERSE:
Ponerse (verbo de cambio)
Ponerse + adjetivo expresa cambio momentáneo, rápido e involuntario. Se refiere a
personas o animales: aspecto físico, condición física, estado de ánimo, comportamiento.
Y para cosas: aspecto físico.
p. ej. Cada vez que le echan piropos, se pone colorada.
Su abuela se ha puesto enferma. Mi perro se pone triste cuando se queda solo.

PONERSE ROJO/A = tener vergüenza


p. ej. Me pongo roja cuando tengo que hablar en público.
Siento vergüenza cuando tengo que hablar en público.

PONERSE VERDE = tener envidia


p. ej. Cuando mi vecino vio mi coche nuevo se puso verde de envidia.

PONERSE MORADO/A = comer mucho (przeładowanie żołądka wskutek zjedzenia


nadmiernej ilości pokarmu)
p. ej. Ayer por la noche estuvimos en un restaurante y nos pusimos morados.

PONERSE BLANCO/A = tener miedo (oí un ruido por la noche y me puse blanca)
PONERSE BLANCO COMO LA PARED = zblednąć jak ściana

PONERSE NEGRO = enfadarse


Estar feliz/estar bien y por algún motivo ponerse negro (irritarse mucho) :) ------> :/ :(

Los adjetivos (przymiotniki) que terminan en -e, -l o -z son iguales para los dos
géneros. Él es amable/Ella es amable Mi casa es verde/Mi móvil es verde

A mi hijo le gusta mucho pintarrajear


una manzana verde una clase interesante un método muy eficaz

135
¡Español, por favor!

→ el rodillo –
wałek malarski
pintarse los labios pintarse las uñas
pintar la pared

la pintada de un edificio pintar cuadros


pintar de azul

ღ pintarrajear – bazgrać (en una hoja/un cuaderno...)


la pincelada –
pociągnięcie pędzlem
ღ pintar – malować (farbą, mieszkanie, obraz...)

¿Cómo pinta tu semana? – Jak się przedstawia, maluje twój tydzień?


(jakie plany?)
p. ej. ¿Cómo pinta tu semana?, ¿tienes tiempo para quedar?

ღ maquillarse – malować się (nakładać makijaż)


ღ dibujar – rysować Mejor me voy que aquí
ღ el dibujo – rysunek no pinto nada.
ღ delinear – obrysowywać (p. ej. delinear los labios)
Qué aburrida la fiesta, me
ღ rayar – robić rysy voy, aquí no pinta nada.
ღ esbozar – szkicować
ღ trazar – szkicować, nakreślać, kreślić (przedstawiać w zarysie np. jakąś sprawę)
ღ el esbozo – szkic (sztuka)
ღ el diseño – szkic (plan, projekt)
ღ diseñar – projektować
ღ pintarrajear/garrabatear – bazgrolić (garra es pazur, więc w sumie się zgadza)
ღ escribir de manera ilegible – bazgrać/pisać jak kura pazurem
ღ Garabato – trazo realizado con un instrumento manual de escritura, como un lápiz
o una pluma, con el que no se quiere representar nada. También letra, dibujo o signo
gráfico mal trazado, como el que hacen los niños al aprender a escribir.

Tenemos que pintar la fachada de Pínteme las uñas de


nuestro edificio, ya tiene manchas. rojo, por favor.

136
¡Español, por favor!

En nuestra tienda encontrarás una amplia gama


de paletinas, brochas y pinceles diseñados y
fabricados con los más altos estándares de calidad.
Tanto para pintores de casas como para artistas.

El lienzo – płótno (tela para pintar)

Lienzos de algodón medidas universales, 1 unidad = 10 euros


Lienzos gran formato con bastidor, 1 unidad = 18 euros
Lienzos de lino, 1 unidad = 12 euros

Paletas de pintura – palety malarskie

Paletas rectangulares en chapa barnizada, en chapa aceitada y también en


plástico
Paleta ovalada de brazo equilibrada para pinturas pastosas especial para zurdos
Paletas ovaladas
Paleta para óleo/acrílico
Cajas de pintura
Tubos de pintura

Caballete – sztaluga (de cuadro)

Caballete de tres pies con palomilla y retenido


Caballete de campaña
Caballete con ruedas

Caballete con bastidor (bastidor – rama) entre bastidores – za kulisami


(entre bambalinas)

← Utensillos de pintor ↓

los pinceles
las acuarelas

137
¡Español, por favor!
-Unidad colores-
6

Pinceles

pincel lengua pincel delineador pincel plano pincel abanico


de gato
Otros:
pincel de punta avellanada (avellana – orzech laskowy)
pincel redondo
pincel con mango corto – z krótkim trzonkiem
pinceles escolares – pędzelki szkolne (para niños)
pinceles de goma – gumowe pędzle
pinceles para acuarelas
pinceles para óleo y acrílico
rotuladores con punta de pincel – mazaki z końcówką
pędzla
caja de pinceles – skrzynka na pędzle/z pędzlami
rodillo de pintor – wałek malarski
paletina una brocha – duży pędzel malarski oraz duży
pędzel do makijażu np. pudru
pincel angular – skośny

esterilla para pinceles – etui na pędzle

PREPARAR LA SUPERFICIE ¿Qué opinas? Relaciona:

pulir ___ bruñir ___ lapidar ___ lustrar ___ perfeccionar ___

1. szlifować, polerować 2. szlifować szkło, kryształ


3. polerować meble, karoserię (carrocería) 4. nadawać kształt, szlifować metal
5. szlifować, doprowadzać do perfekcji, np. znajomość języka

138
¡Español, por favor!

-Sección de ejercicios- 6

Ej. 1 Busca y marca en la foto diferentes tipos de pinceles:


Poszukaj i zaznacz na zdjęciu różne typy pędzli:

Ej. 2 Pon el color en su forma adecuada: ¡Cuidado!


Wstaw nazwę koloru w odpowiedniej formie:
Recién pintado
Mis pantalones son _____________ . – świeżo malowane

Mi casa es ____________ .
¡No tocar! Recién pintado

Tengo una blusa __________ _ y un jersey _________ .

¿Dónde está mi camiseta __________ ?

Tengo un vestido ______________ y una falda _________ .

139
¡Español, por favor!
6
Ej. 3 Mira el episodio de Peppa pig y responde a las preguntas:
Zobacz odcinek Peppy i odpowiedz na pytania:

Encuéntralo en YouTube como:


“Peppa Pig Pintando Un Cuadro Español”

1. ¿Para qué necesita papá una patata cruda?

2. ¿Qué hay que hacer primero?

3. ¿Qué utiliza Jorge para pintar?

4. ¿Qué ha puesto papá en su cabeza?

5. ¿Papá Pig era pintor antes?

6. Completa: El caballete sirve para ___________ el lienzo.


El lienzo es una ____________ especial sobre la que se pintan los cuadros.

7. ¿Con qué confunde Pepa los tubos de pintura?

8. ¿Cómo obtenemos diferentes colores en la paleta?

9. ¿De qué color son las ramas?

10. ¿Qué tipo de árbol pintan?

11. ¿Quién interrumpe su diversión y pisotea la hierba?

Explica y traduce estas palabras/expresiones:

A) dejar las huellas B) jaleo C) estropearse D) pisotear E) estás hecho todo un artista

Ej. 4 ¿Dime qué color es en español? TRANSPARENTE


żółty MARRÓN NARANJA
AMARILLO CAOBA
ROJO NEGRO BLANCO DORADO
GRIS MORADO AZUL

140
¡Español, por favor!

6
Ej. 5 ¿Que expresión vas a usar? Elige la respuesta correcta:
Jakiego wyrażenia użyjesz? Wybierz poprawną odpowiedź:

1. Ella ya no ve ninguna solución.


a) lo ve todo negro b) ve las cosas color de rosa c) tiene la negra d) está como una
rosa

2. Él no pudo dormir toda la noche.


a) las ha pasado moradas b) al rojo vivo c) se quedó en blanco d) la pasó en blanco

3. ¡Estoy enamoradísima! Ayer conocí al chico de mis sueños.


a) príncipe azul b) príncipe rojo c) príncipe blanco d) príncipe naranja

4. En la piscina... Ha perdido usted su bañador –dice el socorrista de la piscina.


Me he puesto rojo de vergüenza.
a) rojo como una remolacha b) rojo como un tomate c) al rojo vivo d) morado

5. Ana siempre se enfada mucho cuando alguien llega tarde.


a) se pone verde de envidia b) se pone morada c) se pone negra d) tiene la negra

6. Odio a la gente que critica a los demás y después van de amigos.


a) que pone verde b) que pone negro c) está roja de la rabia d) está verde de envidia

7. Tiene miedo de que en medio del discurso no le salgan las palabras. Le agobia
mucho el público.
a) que se quede verde b) que esté sin blanca c) que se quede en blanco d) que sea un
blanco fácil

8. ¡Desde que empezó la crisis mi cuenta no tiene ni un duro!


a) estoy al rojo vivo b) es un marrón c) es un camino de rosas d) estoy en números
rojos

9. A mis abuelos les encanta la prensa de cotilleo.


a) prensa amarilla b) prensa roja c) prensa rosa d) camino de rosas

Ej. 6 ¿Qué ves y de qué color es?


Veo, veo...
Un/una/unos/unas + sustantivo + adjetivo

141
¡Español, por favor!
6
Ej. 7 Lee el texto y repasa las expresiones:
Przeczytaj tekst i powtórz podane wyrażenia:

La prensa rosa es seguida cada vez por más gente interesada en conocer la vida de las
estrellas. Le gustan los chismes, poner verde a otras personas y publicarlo
descaradamente en Internet. ¡Puras mentiras! Me pongo negra cuando lo leo. Creo
que la mayoría lo hace porque está verde de envidia. Ni siquiera sabe lo difícil que es
ser famoso, no es un camino de rosas ni una vida fácil. ¡Cuántas personas están en
números rojos y las están pasando moradas! Bueno, para gustos, los colores, pero...
¿Pasar las noches en blanco para saber cada novedad, seguirlo y ponerse al día? ¡Ni
loca! ¡Por favor, despierten! ¡Llamada de emergencia para todos, no se obsesionen
tanto! ¿Soy yo la que tiene la negra o no sé lo que está pasando? Todos alrededor
solo siguen esto, ya no hay otros temas de los que charlar. Creo que mi mamá dio en
el blanco cuando dijo que los chismes van a ser el trabajo y la ganancia de muchos.

Ahora une las tres columnas en una secuencia lógica:

Me pongo negra A su éxito


Están verde de envidia CUANDO otras personas
Ponen verde POR leo estas noticias tan estúpidas
Están EN blanco
Pasan las noches EN números rojos

Ej. 8 Sustituye las palabras en negrita por las expresiones coloquiales


con COLORES.
Zastąp pogrubione słowa wyrażeniami z kolorami.

1. Quiero comprarme un helado, pero no tengo dinero/no llevo dinero.


2. Después de una fiesta generalmente no recuerdo nada.
3. Conozco a un hombre mayor que anda con una chica muy joven.
4. A mi madre le encanta leer la prensa de cotilleo, en especial la de las actrices.
5. Ella siempre está deprimida y no ve ninguna solución.
6. Él vende drogas y gana dinero de una manera ilegal.
7. No me gusta cuando la gente critica a los demás y no dice nada cara a cara.
8. Está muy enamorada, todo le parece tan bonito y pierde la cabeza por él.
9. Es una persona con poca personalidad y alegría, ¡qué aburrido es estar con él!
10. Estoy en deuda con mi banco, no tengo dinero y mi situación empeora cada
día más.
11. No tengo pareja, estoy soltero.
12. Él solo sabe contar chistes guarros y es muy atrevido.

142
¡Español, por favor!

AUTOEVALUACIÓN
-Sección de repaso, reflexión y más explicación-

ღ ¿Sabías que...?

partirse de risa, reírse a carcajadas, echarse a reír

↓ ↓ ↓
pękać ze śmiać się na wybuchnąć śmiechem
śmiechu całego (zacząć się śmiać)
(wybuch śmiechu)

¿Será que cuando uno envejece, ← Un chiste – żart, dowcip


cambia de color? Porque mi
vecina antes le decía a su ღ Chiste verde – świński, sprośny dowcip
esposo: "Príncipe azul" y ahora
le dice: "Viejo verde" ღ No tiene chiste la cosa – to w ogóle nie
jest zabawne

Misterios de un tal verde -Tyle znaczeń!

Pewnie zadawałaś/eś sobie nieraz pytanie, dlaczego dla koloru zielonego przypisuje
się (se le atribuyen) tak różne znaczenia?
– la obscenidad (un chiste verde)
– el optimismo (color de la esperanza)
– la inexperiencia (estar muy verde en algo)

¿Y por qué se llaman en España "chistes verdes" a los chistes con


contenido para adultos?
Kolor zielony łączy się w tym wyrażeniu ze sprośnością (la obscenidad), a nie z
erotyzmem (erotismo). Natomiast w wyrażeniu „viejo verde” kojarzy się z
niedojrzałym mężczyzną, który prowadzi się nieadekwatnie do swego wieku (tiene
una conducta...). Pamiętaj, że el viejo verde to ten, któremu podobają się dużo
młodsze kobiety, ponieważ jest niedojrzały bądź nie zdał sobie sprawy z tego, że się
zestarzał (que envejeció). Se junta con mujeres mucho más jóvenes (coquetea,
piropea, mira lujuriosamente). W Meksyku używają: chiste colorado.
W Chile – chiste cochino, choć wyrażenie chiste verde też jest tam zrozumiałe i
można go używać. Cochino to też prosię, brudas, wieprz
(ser un cerdo o ser un cochino – ktoś niechlujny).

143
¡Español, por favor!
6
Inne skojarzenie z zielonym dotyczy APROBACIÓN, czyli DAR LUZ VERDE A ALGUIEN.
To tak jak światła uliczne, kiedy zapala się zielone, możesz jechać, iść, masz
pozwolenie.

p. ej. Me dieron luz verde para actuar. → el sémaforo

CRÍTICA – tak, i tutaj przyrównano to do pleśni (el moho), kiedy coś się psuje,
zostawisz to na bardzo długo, pojawia się pleśń, prawda? Właśnie, więc jeśli ciągle
kogoś obgadujesz, mieszasz go z błotem, to przysłowiowo „psujesz go” i le pones
verde. Słyszałam jeszcze inne porównania, ale te wydają mi się najczęściej
stosowane.

RAREZA – ser más raro que un perro verde, widziałaś/eś kiedyś zielonego psa?
No właśnie.
p. ej. Este hombre es más raro que un perro verde (extraño, raro, extravagante).

INEXPERIENCIA/INMADUREZ – niedojrzałość (fruta verde, inexperto).


p. ej. Hijo, debes estudiar más, aún estás muy verde.
Creo que debo buscar más información, estoy verde en este tema.

¿Sabes por qué se dice a buenas horas mangas verdes?


Odkryj to w rozdziale z ubraniami!

ღ Było zielono, to teraz zrobi się czarno, ale to nie żałoba (el luto), choć, jak wiemy,
ten kolor kojarzy się w wielu krajach właśnie ze śmiercią. Odnosi się też często do
czegoś agresywnego, mrocznego (nos remite a lo agresivo, a lo oscuro). Dlatego w
niektórych regionach mówimy "se puso negro de ira" lub kiedy jesteśmy
przygnębieni, to mamy "días negros" lub "días de perros".

W niektórych krajach Ameryki Łacińskiej te wyrażenia mogą różnić się odrobinę od


siebie. W Wenezueli np. mówią "se puso verde de ira" lub "se puso morado o rojo de
la rabia". Również "blancos" lub "pálidos" ze strachu (del miedo).

EJEMPLOS:

Yo me pongo verde cuando como mejillones. Me provocan gases y náuseas.


Me pongo roja cuando algo me da muchísima vergüenza.
Me pongo blanca en plan "¡tierra, trágame!".
Me pongo negra cuando estoy cabreadísima (enfadada, enojada, colérica, indignada).
Ella se pone amarilla cuando está enferma.
Me pongo morada, si me he atiborrado a comida.

Atiborrarse - Comer y beber hasta tener el estómago lleno en exceso.

144
¡Español, por favor!
6
Me pongo negro del coraje (enojo) tener coraje – mieć odwagę i dar coraje –
złościć
(Más en Latinoamérica)

Tener la negra – La expresión significa tener mala suerte o que te ha tocado algo
malo. Dawniej by spróbować szczęścia, pracownicy służb miejskich losowali prace
społeczne dla więźniów i robotników. Wyciągali z worka (un saco) bób (el haba) –
czarny oznaczał najgorsze zadanie, nieprzyjemne prace (una tarea marrón). Stąd
postało wyrażenie „mieć pecha” (me ha tocado la negra, tengo la negra).

– Tarea marrón, czyli jaka? Tarea desagradable. Pomyśl sobie o . Tak, to


właśnie ten kolor reprezentuje złą pracę, nieprzyjemną, której nikt nie chce wykonać.
(comerse el marrón – tragar con algo desagradable). Można jeszcze użyć tego
zwrotu w inny sposób np. jeśli wzywają twoich rodziców na dywanik, te vas a comer
el marrón también (te van a echar la bronca, regañina, te castigarán).
Recomendable solo en España

Es decir marrón = tarea desagradable que nadie quiere hacer.


Tarea especial:
Wyobraź sobie, że jesteś w biurze (w pracy), a twój szef mówi:
Lo siento, te voy a pasar un marrón, lo quiero para hoy. ♫♫ Busca y escucha la
canción de Los Auténticos
el marrón es el color de la mierda Decadentes – Entregá el
marrón
Pamiętaj! ¡Cuidado! ¡No te recomiendo utilizarlo en Latinoamérica!
(raramente es usada)
Albo nie zostaniesz zrozumiany, albo wyjdziesz na maleducado, albo, co gorsza,
pomyślą, że masz jakieś zamiary seksualne w stosunku do kogoś lub opowiadasz
swoje intymne historie łóżkowe, że zjadłeś un marrón.

"Comerse un garrón" (con g) en Buenos Aires, pero solamente se usa en Buenos


Aires. W innych krajach, takich jak np. Perú, nie używa się tego zwrotu.

La madre avisando a su hijo: "Te va a caer un marrón muy gordo como no termines
toda esa tarea en menos de cinco minutos".

"¡¡¡Menudo marrón que me ha caído!!! Tengo que ir yo a llevarle esto a la pesada


de mi suegra, menuda tardecita voy a pasar".

Jednakże jest to wyrażenie bardzo, bardzo kolokwialne. W Hiszpanii w ogóle nie jest
ofensivo, jak może być odebrane w innych krajach, ale nie radzę ci (no te aconsejo),
abyś tego używał w stosunku do kogoś na wysokim stanowisku (dyrektorów etc.),
chyba że (salvo que) masz do tej osoby wielkie zaufanie lub ta osoba sama tego
zwrotu przy tobie używa.

Colombia cule pava ese trabajo (cul’e pava) cul’e = culo de

145
¡Español, por favor!

6
Jesteś pewien, że wiesz, jak powiedzieć „tak” po hiszpańsku?

sí – tak si – jeśli
¿Sí o no?, ¿cuál se refiere a una afirmación y cuál a una negación?

de ninguna manera, me parece bien, ni en pintura, está bien, ni pensarlo, ni se te


ocurra, ni hablar, dalo por hecho, por supuesto, ni lo sueñes, por encima de mi
cadáver, sí, vale, ni muerto, de acuerdo, ni de coña, ni borracho, vale, dale, no te
puedo decir que no, trato hecho, cómo no, de eso nada monada, me parece bien,
dale, efectivamente, ni loco, en absoluto, por nada del mundo, eso sí que no

Sí No

¿Sabes cómo traducir estas palabras? Une:


A. miejsce pomiędzy brwiami
1. desvelarse B. okres piętnastu dni
2. tutear C. okres pięcioletni
3. estrenar D. nie być w stanie zmrużyć oka
4. lustro E. mówić na ty
5. quincena F. mieć premierę, używać czegoś po raz
6. entrecejo pierwszy np. nową bluzkę (pokazywać)
7. madrugar G. wchodzić, zabierać na pokład
8. sobremesa H. wstawać wcześnie rano
9. embarcar I. rozmowa, czas po obiedzie

¿A ti también
te hacen falta
algunos verbos
en polaco?

Tip 6: Nie porównuj się


do innych, każdy ma
inne predyspozycje!
A od lepszych warto się
uczyć np. technik.

146
¡Español, por favor!
R
Resumen unidades 1-6
Vamos a ver si has prestado atención, escribe su nombre en español:

__________ __________ ___________ ____________

_______ ___________ __________ _________

____________ ____________ ___________

____________ __________ _____________

__________________ ___________ ___________

_________ ____________ ___________ __________


_

___________ _____________ ____________

_________ _________ _________ ______

Lee el texto y después responde:

Hola, buenas, ¿cómo te va?


Yo voy tirando. Me llamo Carlos y trabajo de lunes a viernes de 6 a 2 de la tarde. No me
gusta madrugar. Soy polaco y vivo en Varsovia. Me dedico a producir papel, soy obrero en
una fábrica. ¿Y tú, a qué te dedicas?

1. ¿Cómo se llama el hombre?

2. ¿De dónde es?

3. ¿Le gusta levantarse temprano?

4. ¿Cuál es su profesión?

147
¡Español, por favor!
R
Fíjate:
1. SALUDARSE Y PRESENTARSE Przypominajka:
-Hola, ¿cómo estás?
– Estupendo, gracias, ¿y tú?
2.ª persona --------> 3.ª persona
-También, gracias, ¿y cómo te llamas?
– Me llamo Elisa.
-Yo soy Javier. Tú eres profesor. → Usted es profesor.
¿Es usted el señor Rodríguez?
– Encantada.
-Igualmente, Elisa.

2. PREGUNTAR
– Perdone, ¿hay alguna tienda por aquí? Usamos "usted" con:
– gente mayor
-Sí, hay un supermercado grande al final de la calle. – gente desconocida
– Gracias, ¿cómo se llama?
- Mercadona.
– Muchísimas gracias.

3. CALLE, DIRECCIÓN
– Disculpe, ¿qué autobús me lleva al parque Güel?
- El número 28.
– Muchas gracias.
-Debe bajar en la parada de Lesseps y caminar 5 minutos, se lo indico
en el mapa.
– Muy bien, se lo agradezco.
La ortografía, como la belleza,
4. CAFETERÍA atrae. Mira:
– Buenos días, ¿me pone un café con leche, por favor?
-Sí, enseguida, ¿algo más, corazón? – Me gustas.
– Algo dulce, ¿quizás esta magdalena? – Ola, thu tamvien me guztaz
muxo, eres wapo.
-Estupendo, es de chocolate. – Olvídalo.
– Gracias, eso es todo.
-¿Paga con tarjeta o en efectivo? Pamiętaj! Po literze m zawsze
stawiamy b
– En efectivo.
también, cambiar, sombra
-Son 4 euros.
– Aquí tiene. Natomiast po b, d, n pójdzie v:
-Gracias. obvio, advertir, invierno

148
¡Español, por favor!
R
Lee el texto, subraya la información más importante y después responde:

Hola, me llamo Juan y tengo un problema... Es que no me pagan bien, mi sueldo es muy
bajo. Además estuve 5 meses en el paro, mi madre se ha jubilado y necesita mi ayuda.
No espero mucho, solo un sueldo decente, por favor. Tengo que encontrar otro empleo.
Bueno, además sería genial a tiempo parcial, mi madre está muy mal. Estoy dispuesto a
afrontar todo ese problema. Tengo experiencia como obrero, camarero y sé de ordenadores.
Cada día veo muchos anuncios, envío miles de currículums y nada...
¿Qué me recomiendas? Ayúdame, estoy desesperado.

¿Cuál es el problema de Juan?

¿Qué hace para resolverlo?

¿Cómo se encuentra?

¿Necesita cuidar de alguien?

¿Qué le recomiendas?

DIÁLOGO PAPELERÍA
Ordena estos bocadillos, pon el número adecuado al lado de cada frase:

__ Bien, ¿para el A4? __ ¿Algo más?


__ Hola, buenas.
__ ¿Cuántas unidades
desea? __ ¿Le importa el color?
__ Estoy buscando unas fundas
para mi archivador.
__ Claro que
sí, ya puede __ No, dame uno cualquiera.
__ Muchísimas gracias, ¿puedo
pagar con tarjeta? Es que no llevo acercarla.
efectivo. __ Muy bien, aquí tiene todo.

__ Buenos días, ¿en qué puedo __ Hasta luego,


buen día. __Sí, necesito también un archivador
ayudarle?
de palanca con rado y cuaderno con
__ 100, por favor. tapa forrada muy resistente.
__ Sí, exactamente.
__ Listo, aquí tiene el tique y la compra.
__ Gracias, hasta luego.

149
¡Español, por favor!
R
Adivina la asignatura mediante la foto:

____________________________________________________________________

Juega a tutti frutti/alto el lápiz. En polaco "państwa-miasta".


¡Ojo! No puedes repetir las respuestas de tu contrincante.
A A C C T T
color azul coral turquí
objeto de acuarelas cuaderno tiza
escuela/
oficina
profesión azafata cirujano tutor
asignatura Arte Ciencias Tecnología
Naturales
un verbo aprobar copiar tachar
escolar
expresión arrimarse contar tirar la casa
coloquial al sol que cada por la
con más céntimo ventana
trabajo o calienta
dinero

¿Eres capaz de adivinar a qué expresiones se refieren estas definiciones?

El ORIGEN:
1. Tenemos que volver al Madrid antiguo y a sus líneas de tranvía. Uno de ellos
llegaba hasta el lugar donde se celebraba la Verbena de San Isidro, y era justo el
número 8, en cuyo interior todos los ocupantes viajaban vestidos de chulapos
(wystrojony, w charakterystyczny, elegancki strój).
Es ________________________________________________________________

2. Las cifras aquí no tienen mayor importancia y solamente reflejan cantidades muy
dispares.
Es _________________________________________________________________

3. Posiblemente esta frase tiene su origen en las matemáticas. Cuando ponemos el


número cero (0) al lado izquierdo de otro número, no hay influencia, no hay cambio.
Escribir 3 o 03 es lo mismo, y el 0 no tiene importancia en este contexto.
Es _________________________________________________________________

150
UNIDAD 7
¿Qué llevas puesto hoy?

“Nunca estás completamente vestido sin una sonrisa”


- Nigdy nie jesteś całkowicie ubrany/a bez uśmiechu
¡Español, por favor!
7
7.Ropa
Ropa interior – bielizna (lencería – bielizna/sklep z bielizną)
♥ las bragas – majtki
♥ el tanga (ES) – stringi (la tanga Am.)
♥ los calzoncillos – slipy (el slip, el bóxer...)
♥ el sujetador – biustonosz
♥ el bañador – strój kąpielowy (España) lub vestido de baño (Colombia)
♥ el traje de baño – strój kąpielowy (Chile i inne)
♥ el bikini (traje de baño de dos piezas – dwuczęściowy) – bikini
♥ los calcetines – skarpetki (un calcetín) (Argentina = las medias)
♥ los calcetines largos – podkolanówki (Argentina = medias bucaneras)
♥ los calcetines cortos – stopki
♥ las medias/los pantis – rajstopy
♥ la media – pończoszka
♥ la camiseta con tirantes/la nadadora – koszulka na ramiączkach
(Chile, Argentina etc. = musculosa)

Calzado – obuwie: ← zapato de


plataforma de talón
♥ las playeras – klapki
abierto
♥ los zapatos de tacón – buty na obcasie
♥ las zapatillas/las chancletas – kapcie
♥ las botas de agua – kalosze
♥ las botas – kozaki (bota de medio muslo)
♥ las sandalias – sandały (México = los huaraches)
♥ las zapatillas deportivas – buty sportowe (adidasy)
♥ los zapatos planos – baleriny damskie las botas de tacón
♥ las zapatillas de tenis/los tenis – tenisówki
♥ el mocasín (los mocasines) – pantofel/pantofle
♥ las chanclas – japonki (klapki)
el botín – trzewik,
♥ los zapatos de charol – lakierki
los pies botek
♥ los zapatos de plataforma – buty na koturnach
zapato de cordón –
sznurowany but
Chaquetones u otros:
♥ la cazadora – kurtka (Méx. chamarra, Arg. campera)
♥ la zamarra – kożuch
♥ el abrigo – płaszcz ♥ el chubasquero – płaszcz przeciwdeszczowy (la gabardina)
♥ el gabán – palto ♥ la capa – peleryna
♥ la chaqueta – marynarka, ramoneska/kurtka
♥ el chaleco – kamizelka/bezrękawnik
♥ el saco bolero – bolerko (saco corto con mangas largas para mujer)
♥ el jersey/el suéter – sweter (otros en Am.: pulóver, buzo, chompa)
♥ la chaqueta rebeca – sweter rozpinany
♥ el jersey de cuello – golf (jersey de cuello redondo – półgolf, z zaokrąglonym dekoltem)
♥ las mallas/los leggins – legginsy (Argentina = calcitas)
♥ el chándal – dres (spodnie dresowe)
♥ los vaqueros (los jeans) – dżinsy (México = el pantalón de mezclilla)

152
¡Español, por favor!
-Unidad ropa y complementos-

♥ los pantalones – spodnie


♥ los pantalones cortos (shorts) – krótkie spodenki (Chile = los chores)
♥ las bermudas – krótkie spodenki męskie
♥ el pantalón pirata/el pantalón pescador – rybaczki (¾)
♥ el pantalón pitillo – spodnie rurki la pernera – nogawka
(wysoki stan – tiro alto; niski stan – tiro bajo)
♥ el peto (vaquero) – ogrodniczki
♥ la falda – spódniczka (Argentina, Chile ect.= pollera; Costa Rica = enagua)
♥ la minifalda – miniówka
♥ el vestido – sukienka

♥ la gorra (de visera) – czapka z daszkiem/sportowa


♥ el gorro – czapka (np. na zimę)
♥ el sombrero – kapelusz
♥ el casco – kask
dzwony (spodnie)
México = playera
♥ la camiseta – koszulka (Argentina = remera; Venezuela = franela)
♥ la camisa – koszula (Colombia = misaca) p. ej. Esta temporada están
♥ la blusa – bluska (elegante) de moda los pantalones de
♥ la sudadera – bluza campana/patas de
♥ el traje – garnitur elefante/acampanados.
♥ el uniforme – mundur

♥ el/la pijama – piżama (Argentina u otros... = el piyama) ♥ el camisón de noche


♥ la bata – szlafrok ♥ la combinación – halka – koszulka nocna
♥ el pelele – śpioszki ♥ el conjunto – komplet, np. majtki z biustonoszem

♥ la corbata – krawat (spinka do krawata – alfiler de corbata)


♥ la pajarita/la corbata de moño – muszka
♥ los tirantes – szelki
♥ los guantes – rękawiczki ♥ las manoplas – rękawiczki z jednym palcem
♥ la bufanda – szalik
♥ el pañuelo – chusteczka/apaszka (el mantón – chusta)
♥ el cinturón – pasek
♥ la capucha – kaptur
♥ el bolsillo – kieszeń
♥ el cuello – kołnierz, szyja
♥ la manga – rękaw
♥ el cordón – sznurowadło
(Bolivia = guatos; Salvador, Guatemala u otros = cintas)
(Ecuador y Perú = pasadores; México = agujetas)
AGUJETAS (ES) = zakwasy
pasar por un hueco
♥ la cremallera – zamek błyskawiczny, suwak (En América = cierre, zipper)
♥ la suela (del zapato) – podeszwa
♥ el puño – mankiet
♥ el botón – guzik
♥ los flecos – frędzle ♥ el mono – kombinezon [p. ej. el mono de mujer]

153
¡Español, por favor!
7

CURIOSIDAD
Ciekawostka! RÓŻNE OKREŚLENIA

ROLA GŁÓWNA – BIUSTONOSZ


Zależnie od regionu możesz się spotkać z następującymi określeniami:

♥ el sujetador = España para sujetar – aby trzymać, podtrzymywać


♥ el sostén = Perú, Venezuela... para sostener – aby trzymać, podtrzymywać
♥ el brassier/brasier = México, Colombia...
♥ el corpiño = Argentina (!! En España corpiño = gorset)
♥ el ajustador = Cuba

ROLA GŁÓWNA – MAJTKI


♥ las bombachas = Argentina
♥ los calzones = Chile
♥ las pantaletas = Venezuela
♥ los cucos = Colombia (también calzones)
♥ las bragas = España

ROLA GŁÓWNA – KOSZULKA


KOSZULKA NA RAMIĄCZKACH:
♥ una nadadora/camiseta con tirantes = España
♥ una musculosa = Chile, Argentina (porque muestra tus músculos)
♥ camiseta sisa = Colombia

KOSZULKA/T-SHIRT:
♥ una polera = Bolivia, Paraguay, Chile
♥ una camiseta, chema, playera = Costa Rica
♥ una franela = Venezuela (franelilla, camisetica)
♥ una remera = Argentina

ROLA GŁÓWNA – STRÓJ KĄPIELOWY


♥ el traje de baño = Chile
♥ el vestido de baño = Colombia
♥ la malla enteriza = Argentina
♥ el bañador = España
ROLA GŁÓWNA – KLAPKI*
♥ las chancletas = Colombia, Costa Rica, Cuba, Ecuador, El Salvador, México,
Puerto Rico, República Dominicana, Uruguay, Venezuela...
En Colombia también arrastraderas (para andar en casa)
♥ las chinelas = Bolivia, Perú, Nicaragua
♥ las ojotas = Argentina, Chile, Uruguay * Niektóre używane naprzemiennie

154
¡Español, por favor!
7
EXPRESIONES/DICHOS CON LA ROPA -Así se habla-

♥ el hábito no hace al monje – habit nie czyni mnicha, to nie szata zdobi człowieka,
no es suficiente ponerse un buen traje para ser en realidad una persona importante y
respetada. La ropa no siempre dice lo que uno es.
♥ lavar los trapos sucios en casa – prać brudy w domu (dosł. prać ścierki/szmaty w
domu), cuando hay problemas entre los miembros de una familia o de un equipo de
trabajo, es mejor resorverlos internamente.
♥ desnudar a un santo para vestir a otro – los recursos destinados a algún asunto
se dedican a otro tema, de manera que se hace una cosa pero se deja otra sin hacer.
Czyli rozwiązać jeden problem, tworząc przy okazji kolejny (wpaść z deszczu pod
rynnę).
♥ ir de punta en blanco – cuando alguien viste muy bien, con todas las prendas y
los complementos perfectamente combinados. Wystroić się, ubrać się gustownie.
♥ ir/quedar/sentar como un guante o irle como anillo al dedo – pasować jak ulał
(te queda muy bien), też świetnie się składać (me va como anillo al dedo).
♥ apretarse el cinturón – zacisnąć pasa, zmniejszyć wydatki. Reducir los gastos.
Si no os apretáis el cinturón, no vais a poder pagar el piso.
♥ aunque la mona vista de seda, mona se queda – la condición de cada uno o los
defectos naturales no se pueden encubrir ni cambiar, si eres fea, por más que te
maquilles, te pongas buena ropa y te arregles siempre serás fea. (I w Paryżu nie
zrobisz z owsa ryżu; dosł. chociażby małpa w jedwab się ubrała, małpą pozostanie) –
refrán.
♥ cambiar de chaqueta – zmieniać poglądy (los políticos cambian de chaqueta todo
el tiempo) – zmieniać przekonania jak rękawiczki
♥ cajón de sastre – bajzel/bałagan/nieład (dosł. szuflada krawca, pełna nici etc.)
♥ pagar a escote – płacić każdy za siebie, składać się (escotar)
♥ tener/meterse a alguien en el bolsillo – mieć kogoś w garści (dosł. w kieszeni),
zyskać sobie czyjąś przychylność
♥ llenarse los bolsillos – napełniać kieszenie, zarabiając nielegalnie lub robiąc coś
złego
♥ sudar la camiseta – bardzo się wysilać, uprawiając sport (dosł. spocić koszulkę)
♥ Si quieres ganar la maratón, tienes que sudar la camiesta. –
Jeśli chcesz wygrać maraton, musisz dać z siebie wszystko (spocić koszulkę)
♥ tirar la toalla – poddać się, rezygnować (rendirse) dosł. rzucić ręcznikiem
♥ tener un as en la manga – mieć asa w rękawie (coś w zanadrzu)
♥ llevar los pantalones – być osobą, która rządzi w związku, w rodzinie
(nosić spodnie)
♥ a buenas horas, mangas verdes – musztarda po obiedzie (za późno).
♥ ponerse las botas – maksymalnie skorzystać (normalmente comida), najeść się do
syta
♥ me voy a poner las botas en la cena – najem się na kolacji (obeżrę się)
♥ echarle el guante a alguien – złapać, przyłapać kogoś na czymś
♥ encontrar la horma de su zapato – znaleźć coś wymarzonego
♥ vestirse cutre – ubierać się kiczowato

155
¡Español, por favor!
7
♥ vestirse hortera – ubierać się „obciachowo” (ella se viste hortera).
♥ parecer un espantapájaros – wyglądać jak strach na wróble
♥ ir a la última (moda) – ubierać się modnie, zgodnie z aktualnymi trendami
♥ el mundo es un pañuelo – świat jest mały (se encuentran dos personas en un lugar
extraño o lejano)
♥ echar un capote – rzucić pelerynę (pomóc komuś, kto jest w skomplikowanej
sytuacji lub śpieszy się – apuro) antes ayudaban al torero a distraer al toro y llevarlo
a otro lado (similares: echar una mano, echar un cable)

EXPRESIONES/DICHOS CON ZAPATO -Así se habla-

♥ como un niño con zapatos nuevos – cieszyć się jak dziecko


♥ hasta los gatos quieren zapatos – dosł. teraz to już nawet koty żądają. Używamy
tego wyrażenia, kiedy ktoś ma niesłuszne żądania lub pretensje o coś
♥ no ser alguien digno de atarle los cordones de los zapatos a otro – nie być
godnym, aby zawiązać komuś sznurowadła (w odniesieniu do sfery fizycznej,
intelektualnej i moralnej)
♥ ponerle a alguien chinas en el zapato – chinas, czyli malutkie kamyczki, które
nas irytują, jeśli wpadną do buta, utrudniają chód. Możemy tego wyrażenia użyć, jeśli
chcemy, by ktoś nam nie przeszkadzał np. No me pongas chinas en el zapato y vete a
molestar a otra parte.
♥ ser la horma de su zapato – la horma to kopyto szewskie, czyli urządzenie
służące do formowania obuwia. Musi więc ono perfekcyjnie pasować do każdej pary.
Pasować jak ulał.
♥ zapatero, a tus zapatos – nie wtykaj nosa w nie swoje sprawy (szewcu, do swoich
butów)
♥ zapatero, haz tus zapatos, y déjate de otros tratos – szewcu, zajmij się swoją
robotą i nie wchodź innym w drogę, nie pchaj nosa w nie swoje sprawy, nie wchodź
w paradę
♥ ahí le aprieta el zapato – jego/jej słaby punkt, tam go/ją boli, to jego/ją irytuje,
przeszkadza (pięta Achillesa – talón de Aquiles)
♥ bueno y barato, no caben en un zapato – dobre i tanie nie mieści się w bucie, bo
te cechy praktycznie się wykluczają
♥ como no son tuyos los zapatos, tiras por el barro – jako że to nie twoje buty,
wyrzucasz w błoto, nie dbasz, nie cenisz tak bardzo danej rzeczy, jeśli nie jest twoja
♥ con zapato muy justo, nadie anda a gusto – z bardzo dopasowanym butem
nikomu nie jest wygodnie
♥ a la fuerza, ni los zapatos entran – na siłę to nawet buty nie wchodzą
♥ no me llega pero ni a la suela de los zapatos – nie dorasta mi nawet do pięt
(dosł. nawet do podeszwy)
♥ cada uno sabe dónde le aprieta el zapato – każdy zna swój słaby punkt (dosł. wie,
gdzie go uciska but)
♥ como tres en un zapato – jak troje w jednym bucie, brak miejsca, jak sardynki w
puszce (como sardinas en lata), gnieść się jak śledzie w beczce (apretujarse)
♥ andar con pies de plomo – hacer algo con mucha cautela o prudencia,
zachowywać ostrożność (andarse con cuidado)
p. ej. Ándate tú con pies de plomo, la situación es complicada.
ser un plomo – być nudziarzem, p. ej. Mis tíos son un plomo.

156
¡Español, por favor!
-Unidad ropa y complementos-

ADJETIVOS ROPA:

1. ceñido – obcisły
2. escotado – z wielkim wycięciem/głęboko wycięty (duży dekolt)
3. impermeable – nieprzemakalny
4. ancho – szeroki
5. ajustado – dopasowany/obcisły
6. bordado – haftowany
7. brillante – błyszczący
8. elegante – elegancki
9. estrecho – wąski
10. formal – formalny de rayas
11. anticuado – przestarzały/staroświecki
12. elástico – elastyczny
13. corto – krótki
14. moderno – nowoczesny
suelto
15. suelto – luźny
16. transparente – przezroczysty
17. andrajoso – obszarpany
18. largo – długi
19. grueso – gruby np. materiał (no gordo) de encaje
20. fabuloso – bajeczny
21. grande – duży
22. pequeño – mały
23. estampado – wzorzysty, z nadrukiem
(p. ej. no me gusta este estampado – nie podoba mi się ten wzór)

24. estampado de flores – wzorzysty w kwiatki (estampado floral)


25. de lunares – w kropki
26. de rayas – w paski
27. liso – gładki (la blusa lisa – prosta koszulka, bez żadnych wzorków)
28. sintético – syntetyczny
29. natural – naturalny
30. materias plásticas – tworzywa sztuczne
31. sedoso – jedwabny (la seda – jedwab)
32. áspero – szorstki, chropowaty
33. fino – cienki, delikatny
34. tejido a mano – tkany ręcznie
sombrero blanco,
¡Qué mona te ves! vestido estampado
con lentejuelas,
brillante →

157
¡Español, por favor!
7

VERBOS: *verbos irregulares

1. abrigarse – chronić się/otulać się (ubierać się ciepło)


2. abrochar (se) – przypinać/zapinać (się)
3. desabrochar (se) – odpinać (się)
4. ajustar (a) – dopasowywać (do) [p. ej. ajustar una prenda al cuerpo]
5. arrugarse – marszczyć się, gnieść się (np. materiał)
6. arreglarse – stroić się/szykować się/upiększać się (arreglar – naprawiać)
7. coser – szyć; tejer – tkać; bordar – haftować
8. descoser – rozpruwać (p. ej. tengo la manga descosida – rozpruł mi się rękaw)
9. desteñir* – blaknąć
10. llevar puesto – mieć coś na sobie
11. ensanchar – poszerzać
12. manchar (se) – plamić (się)
13. poner (se)* – nakładać/wkładać na siebie/ubierać (primera persona: pongo)
14. quedar/sentar bien* – dobrze leżeć na kimś (irr. sentar – me sienta bien)
15. quitar (se) – ściągać/zdejmować, np. z siebie, z czegoś (sacar)
16. desnudarse – rozbierać się do naga (desnudar a alguien)
17. vestirse* – ubierać się (irr. e:i)
18. desatar – rozwiązywać coś, rozsupływać (np. sznurowadła, węzeł)
19. amarrar – wiązać (p. ej. amarrar los cordones – wiązać sznurowadła)
20. atar – przywiązywać (coś/kogoś do czegoś)
21. anudar – wiązać węzeł (np. w krawacie) [nudo – supeł, węzeł, sęk w drewnie]
22. calzarse – wkładać buty/obuwać się
23. ponerse* los zapatos – wkładać buty
24. sacarse los zapatos – zdejmować buty
25. limpiar los zapatos del barro – oskrobywać, czyścić buty z błota
26. apretar* – ściskać, uciskać (p. ej. los zapatos me aprietan – buty mnie
obcierają)
27. los zapatos tienen las tapas gastadas – buty mają zdarte fleki

CONJUNTOS

1 = 20$; 2 = 15$; 3 = 35$


Colores disponibles: amarillo, gris y azul. ¿Cuánto ha gastado Luisa en total?
¿En cuántos colores está disponible este traje?
_____________________________________ ___________________________
Busca más información:
250 zł Eva ha gastado 121 eslotis hoy, ¿dónde lo dicen? BUTY SPORTOWE:
de regalo ¿le sobra algo de dinero? zapatillas, tenis, zapatos deportivos,
zapatos de goma, championes
_____________________________________ _______________________________
_____________________________________ _______________________________
Telas y accesorios:

158
¡Español, por favor!
7
Telas y accesorios:
♥ la gargantilla – kolia
♥ las joyas – biżuteria (pochodzi od gardła – garganta)
♥ las gafas de sol – okulary ♥ el alfiler de corbata – spinka do
przeciwsłoneczne krawata
♥ los pendientes – kolczyki ♥ el escote – dekolt
♥ el collar – naszyjnik, wisior (korale) ♥ la costura – szew (np. w nogawce)
♥ la pulsera/el brazalete – bransoletka ♥ la sortija – pierścień
♥ la alianza – obrączka ♥ la seda – jedwab
♥ el anillo – pierścionek ♥ la lana – wełna
♥ el lazo – kokardka ♥ la pana – sztruks
♥ el bolso – torebka damska ♥ el algodón – bawełna
♥ la mochila – plecak ♥ el lino – len
♥ el reloj de pulsera – zegarek na ♥ el terciopelo – aksamit
pasku ♥ la piel de ante – zamsz
♥ la cartera – portfel ♥ el hilo – nić/nitka, materiał lniany
♥ de lunares – w kropki ♥ el cuero/la piel – skóra
♥ estampado de flores – wzorzysty w ♥ el tejido/la tela – materiał/tkanina
kwiatki ♥ el nailon – nylon
♥ el estampado – nadruk ♥ el poliéster – poliester
♥ la blusa con volantes – bluzka z ♥ la lycra – lycra
falbanką ♥ un par de chanclas – para klapek
♥ de rayas – w paski ♥ tengo que encargarme aún de un
♥ camiseta estampada a rayas – par de cosas – muszę się zająć jeszcze
koszulka z nadrukiem w paski paroma sprawami
♥ el encaje – koronka ♥ un par de pantalones/tijeras – para
♥ la blusa lisa – prosta koszulka (bez spodni/nożyczek
żadnych wzorków) ♥ un par de minutos – kilka minut
♥ el colgante – wisiorek
♥ natural – naturalny ♥ me gusta esta tela, no se arruga –
♥ sintético – syntetyczny podoba mi się ten materiał, nie gniecie
♥ camisa de flores – koszula w kwiatki się

Bisutería = imitación, np. jakaś sztuczna


biżuteria ze sklepu z ubraniami lub Hilar = prząść, np. na wrzecionie (el huso)
chińskiego
Joyas = material precioso (plata, oro...) Perder el hilo – stracić wątek np. de la
klejnoty conversación (perder es irregular)

← los pendiente (ES)


← los candongas (COLOMBIA)

¡Recuerda! Los pendientes -----> en general


y los aretes --------> en forma de aro

159
¡Español, por favor!
7

TIPOS DE FALDAS: (diferente corte de la falda)

capa

asimétrica

acordeón/tableada/plisada

Faldas:
♥ lápiz – spódnica ołówkowa
♥ mini – miniówka
♥ plisada – spódnica plisowana, plisy harmonijkowe
♥ abullonada/burbuja/de globo – spódnica bombka
♥ capeada – spódnica rozkloszowana lub warstwowa
♥ tulipán – spódnica tulipan/tulipanowa
tubo ♥ sirena – spódnica syrena/o kroju rybki
♥ con canesú* – spódnica z wysokim stanem
♥ en A/línea A – spódnica trapezowa/w kształcie litery A
FALDAS SEGÚN SUS LARGOS: ♥ drapeada/fruncida – pomarszczona (gnieciona)
♥ súper mini – króciutka ♥ gitana – cygańska (długa)
♥ mini – krótka, minispódniczka ♥ con vuelos/de volantes – z falbanami
♥ sobre la rodilla – przed kolano ♥ con flecos – z frędzlami
♥ a la rodilla – do kolana ♥ con raja – z rozcięciem (np. widać nogę)
♥ midi – zakrywająca uda i kolana [falda abierta]
♥ maxi – długa, do kostek, do ziemi ♥ escocesa – szkocka
♥ falda vaquera – spódnica dżinsowa

160
¡Español, por favor!
7

*Canesú – pieza de un vestido o blusa a la altura de los hombros, en polaco karczek,


czyli górna część bluzki, sukienki itp., do której doszyta jest pozostała część.
También se le llama hombrillo.

Baskina (basquiña) un tipo de falda o sayo usada en las


ceremonias por las mujeres. Zewnętrzna spódnica
nakładana na ubranie, zazwyczaj większa (w strojach
dworskich, ludowych). W Polsce znana jest spódnica z
baskiną, czyli właśnie prosta spódnica z falbaną na górze.

♥ falda con tabla delantera – z kontrafałdami, fałdy z


przodu po bokach

♥ traje de chaqueta – kostium, żakiet + spódnica


♥ traje cruzado – sukienka płaszczowa (skrzyżowana)
♥ túnica – tunika

CLASES DE ESCOTE:

OTROS:
♥ corazón
profundo
♥ asimétrico
♥ cuello alto
♥ cuello con
ilusión (tela
hombros descubiertos transparente)
cuello redondo ♥ cuello
cuadrado
V o pico
con cuello en V
cuello de pico
– dekolt w szpic

161
¡Español, por favor!
7
EXTRA ¡Qué interesante!
♥ la trabilla (de suspensión) – szlufka, strzemiączko, haczyk w ubraniu
♥ la tirilla – listwa zapięcia z guzikami (tira – wstęga)
♥ el enfranque – śródstopie
♥ el herrete – skuwka, czyli metalowa część na końcu sznurowadła
♥ el botón de presión – zatrzask
♥ la pretina elástica – ściągacz, gumka
♥ la tapa – flek, też przykrywka... pantalón de ciclista
♥ la trinchera – trencz (rodzaj płaszcza)
♥ el abrigo de tres cuartos – płaszcz o długości ¾ Los motociclistas suelen
♥ la hebilla – klamra, sprzączka llevar una chaqueta de
♥ la entrepierna – krocze esquila.
♥ la bragueta – rozporek
♥ los calzoncillos largos – kalesony
♥ la sisa, sobaquera – pacha w podkoszulku (axila, sobaco = anatomía)
♥ el pijama de una pieza – kombinezon, piżama jednoczęściowa
♥ el ojete – dziurka w pasku (agujero)
♥ el ojal – dziurka od guzika ¡Cuidado! También se le dice ojete al ano.
♥ la presilla – pętelka
♥ el bolsillo trasero – tylna kieszeń
♥ el forro – podszewka
♥ el cuello con botones – przypinany kołnierz
♥ el guante a la muñeca – dłuższa rękawiczka, do nadgarstka
♥ la alpargata – espadryl (but)
♥ la pantufla – kapeć
♥ la cinta – wstążka los patucos para bebés – buciki
♥ el ala – rondo w kapeluszu, też skrzydło el saco portabebés – śpiwór z
♥ la chistera – cylinder kapturem
♥ la visera – daszek u czapki el pañal – pieluszka
♥ la orejera – nausznik el babero – śliniaczek (la baba)
♥ el turbante – turban (na głowie) el tirante ajustable – szelka
♥ el gorro con borla – czapka z pomponem regulowana
♥ la boina – beret (np. malarza) el chupete – smoczek (chupar)
♥ el pasamontañas – kominiarka
♥ los jerseys – swetry (liczba mnoga)
♥ la caña de la bota – cholewka (también caña de azúcar y otras)
♥ Tengo unas piernas muy delgadas y me cuesta ajustarme las botas. Casi todas tienen
una caña ancha.
♥ una blusa cruzada – bluzka wiązana (zawiązywana np. po boku)
♥ el albornoz – płaszcz kąpielowy
♥ la media antideslizante – pończoszka ¾ (nie ześlizguje się)
♥ todo tipo de medias – wyroby pończosznicze
♥ el liguero – pas do pończoch, dzięki któremu można je przymocować np. do majtek
♥ la copa del sujetador – miseczka stanika
♥ la liga – podwiązka
♥ la varilla – drut (np. w parasolu), usztywniacz
Otros:

162
¡Español, por favor!

7
No todo lo que reluce es oro Nie wszystko złoto co się świeci

Accesorios/complementos:

← el anillo
chapado en oro el imperdible
agrafka
las joyas – klejnoty la joyería – sklep jubilerski ♥ el oro rosa – różowe złoto
♥ las gafas* – okulary ♥ el zafir – szafir
♥ los pendientes – kolczyki ♥ el cuarzo – kwarc
♥ los pendientes de clips – klipsy ♥ la esmeralda – szmaragd
♥ los pendientes de aro – kolczyki koła ♥ el diamante – diament
♥ el collar – naszyjnik ♥ de oro – ze złota
♥ la gargantilla – kolia, naszyjnik okalający szyję ♥ de plata – ze srebra
♥ la pulsera/el brazalete/la manilla – bransoletka ♥ el cristal – kryształ
♥ la pulsera de dijes – bransoletka z wisiorkami (charmsy) ♥ la faja – przepaska
♥ la alianza – obrączka ♥ el lazo – kokardka
♥ el anillo – pierścionek ♥ la cinta – wstążka
♥ el anillo de compromiso – pierścionek zaręczynowy ♥ la piedra preciosa –
kamień szlachetny

En América = anteojos, lentes ante – przed ojos – oczy

Argentina: anteojos de sol y lentes de leer


Colombia: gafas
Chile: lentes, anteojos
Cuba: espejuelos
Ecuador: gafas
México: lentes
Perú: anteojos

los colgantes

el bolso de paja
los collares
los flecos

163
¡Español, por favor!
-Sección de ejercicios-

Ej. 1 Resuelve este crucigrama y adivina el lema:


Rozwiąż tę krzyżówkę i odgadnij hasło:

5 3

LEMA:
___ __

Ej. 2 Completa el texto con estos verbos de vestimenta:


Uzupełnij tekst czasownikami dotyczącymi ubioru:

abrigarse, arrugarse, planchar, quitar, poner, ensanchar, vestirse

Cada día me ___________ diferente. Cuando estoy en casa me _______ chándal, es


muy cómodo, pero cuando salgo debo _________ toda la ropa, no me gusta tener
arrugas y prefiero todo liso. En invierno hay que ____________ muy bien, porque
hace mucho frío. Por eso siempre llevo un abrigo de lana.

Me gusta hacer compras. Aunque nunca compro prendas de lino, ____________


rápido. Ayer me compré un vestido muy rebajado aunque un poco apretado, creo que
debería _____________lo, me quedaría mucho mejor.
Cuando vuelvo a casa, lo primero que hago es ___________me el sujetador.
No quiero que nada me apriete (apretar).

164
¡Español, por favor!
7

Ej. 3 Lee estas descripciones y traduce cada una de ellas a polaco.


Tal vez tendrás que comerte el coco un poco.
Przeczytaj podane opisy i przetłumacz każdy z nich na polski. Być może będziesz musiał/a się
odrobinę nagłowić.

1. Minivestido ajustado de encaje blanco con espalda abierta y manga larga.

2. Vestido estampado de camuflaje azul con cordones en la espalda.


funcido – fałda w
3. Mono negro de mujer con estampado floral. ubraniu

con cordones – z
4. Blusa de hombros descubiertos con volantes.
wiązaniem, ze
sznurówkami...
5. Minifalda con detalle de hebillas.

6. Vestido rojo sin espalda de cintura alta.

7. Camisa con botones a cuadros (con adornos a cuadros) grises en la parte delantera.

8. Camisa con cuello y una corbata atada de rayas.

9. Blusa de manga acampanada.

10. Vestido naranja claro acabado satinado con estampado de serpiente.

11. Vestido con cuello en V con volantes, estampado floral y espalda descubierta.

12. Blusa de encaje sin mangas.


ribete – ściągacz,
13. Camisa de manga larga con detalle de lentejuelas. wiązanie

14. Mono de mujer con ribete de cuello alto. con manga larga –
z długim rękawem
15. Blusa con mangas abullonadas.

16. Sudadera de mujer con estampado de leopardo marrón en contraste negro.

17. Vestido de encaje con lado abierto. tachuela – gwoździk


tapicerski, ćwiek,
18. Falda negra con detalle de tachuelas. pinezka

165
¡Español, por favor!
7

Ej. 4 Describe cada prenda con detalle (escote, estampado, manga...)


Opisz każdą rzecz w detalach (typ dekoltu, nadruk, wzór, rękaw...)

1 2

5 6

166
¡Español, por favor!
7

10

11
9

12
13

167
¡Español, por favor!
7
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

Ej. 5 Une las dos columnas. Cada palabra con su antónimo:


Połącz dwie kolumny. Każde słowo ze swoim antonimem:

1. abrochar A. ajustar/angostar
2. manchar B. desabrochar
3. ensanchar C. desvestirse* (desnudarse – do naga)
4. arrugarse D. quitar una mancha/desmanchar
5. vestirse E. planchar
6. coser F. desatar
7. poner G. descoser
8. apretar H. quitarse/sacarse
9. atar/amarrar I. quedar cómodo

*Fíjate, en México: Encuerarse


p. ej. ¿Por qué lo niegas? Yo lo vi, ella estaba encuerada en una camisa tuya en
tu departamento.

168
¡Español, por favor!
7

Responde a esta serie de


preguntas:
¿Qué haces cuándo tienes una mancha en
tu blusa?
_________________________________
_________________________________

¿Te gusta ponerte zapatos de tacón o


mocasín?
_________________________________
_________________________________

¿Qué número calzas?


_________________________________
_________________________________
el rollo quita pelusa

Frases útiles:
– No me hagas pasar vergüenza, ¿qué te has puesto?
– Me aprietan los zapatos, me han salido ampollas.
– ¿De qué te vas a disfrazar? o ¿De quién te vas a disfrazar?
– En la fiesta de disfraces siempre me pongo una máscara de Spiderman.
– ¿Te lo compraste hace cinco minutos y ya lo quieres estrenar?
– Te queda/te sienta muy bien esta blusa LUB Esta blusa te queda bien.
– Sienta bien a tu hermano porque se va a caer.
– No te dejes engañar, en esta tienda cobran por cada cosa.
– ¿Qué talla llevas? Este vestido es de talla única, lo compré por internet.
– ¿Cuál es tu número de pie? o ¿Qué número calzas? las huellas
– Quiero renovar mi vestuario, voy a aprovechar las rebajas de primavera.
– Estos pantalones son muy bonitos, además combinan con todo lo que te pongas.
– Me gusta mucho este pañuelo bordado.
– Necesito una falda sin costura, más elástica.
– En el maniquí siempre todo se ve bonito y cuando te lo pones, te decepcionas.
– No me gustan los domingos sin comercio.
– Ha ido a este centro comercial y ha despilfarrado todo su sueldo.
– ¡Qué torpe eres! Has tirado toda la caja con mis joyas. – Fue sin querer, lo siento.

ESTAR DE MODA = ESTAR EN BOGA


olla p. ej. Esta canción, este material está en boga.
joya hoja
– ¿Me ayudas a abrochar esta pulsera? – ¿Me ayudas con la comida?

AYUDAR A + VERBO AYUDAR CON + SUSTANTIVO

169
¡Español, por favor!
7

Ej. 6 Lee los diálogos y traduce las palabras en negrita:

Przeczytaj podane dialogi i przetłumacz wyróżnione słowa:

Diálogo 1
H: Mamá no puedo abrocharme esta camisa, ayúdame porfa.
M: Pero hija, esta camisa está manchada de barro, ¿qué has hecho?
H: He jugado con mis amigos afuera.
M: ¡Madre mía, tenemos que lavarla! Ponte otra, por favor.
H: Está bien, mamá.

Diálogo 2
P: ¡Ay no!, ¿has metido una camiseta roja en la lavadora?
J: Sí, ¿por?
P: ¡Madre mía, Juan!, ¡toda la ropa ha desteñido!
¿No has visto que he puesto ropa blanca?
J: Uy, no lo he notado.
P: ¿¡Qué hago ahora!?
J: Podrías probar con lejía.
P: A ver si arreglo este desastre...

Diálogo 3
A: Hijo, átate bien los cordones o si no te vas a caer.
B: Sí, mamá.
A: ¡Pero no entres así a la casa!, ¿no ves que tienes las suelas muy sucias?
¡Todo lleno de barro!
B: Ya mamá, no te preocupes, voy a fregar el suelo.

Diálogo 4
J: ¿Te gusta este tejido?
A: No, se arruga rápido, además el color es muy raro.
J: Tienes razón, es difícil elegir y combinar los complementos.

170
¡Español, por favor!
7
Diálogo 5
A: ¡Te queda fatal, es demasiado ajustado!
B: Pero me gusta tan ceñido.
A: No lo sé, no favorece nada tu silueta, esta es mi opinión.
B: Vale, si tú lo dices, te voy a hacer caso.

Diálogo 6
C: Me hace falta un jersey de lana.
F: ¿Te gustaría uno con cuello?
C: No, me irrita mucho, prefiero tener más escote. Quizás busque una rebeca...
F: Bueno, vamos a ver qué hay...

Ej. 7 Elige la opción correcta:


Wybierz poprawną odpowiedź:

1. ____________ muy mal este vestido.


A. Te queda B. Queda C. Quedas
2. Debes ____________, hace mucho frío.
A. abrochar B. abrocharte C. abrochas
3. ______________, que hace frío.
A. Abrochar B. Abrochas C. Abróchate
4. Te debes ___________, hace frío.
A. abrochar B. abrocharte C. abroches
5. Hoy tengo ___________ ropa que lavar.
A. muy B. mucho C. mucha
6. La próxima semana voy ____ compras.
A. a B. de C. a las
7. Tengo que ________ la ropa para que se seque.
A. lavar B. doblar C. tender
8. Está _________, hay que ir _________ la ropa.
A. lloviendo, para B. lluviendo, por C. lloviendo, por
9. Estos zapatos ________, me duelen mucho los pies.
A. apretarse B. me aprietan C. me apretan
10. Estos zapatos tienen las tapas gastadas. Debo visitar a __________.
A. un zapatero B. al zapatero C. un señor de zapatos
11. Tengo la manga descosida y no sé arreglarla. Debo acudir a un ____.
A. sastrero B. sastre C. cosero

171
¡Español, por favor!
7
Ej. 8 Lee el texto y responde a las preguntas:
Przeczytaj tekst i odpowiedz na pytania:

Mi rutina con vestimenta


¿Te gusta vestirte? A mí me encanta: ajustar los complementos, elegir las prendas...
Cada día me visto diferente, pero mi rutina sigue siendo la misma.
Nunca me olvido de lavar y planchar la ropa. Me irritan las arrugas y el desorden
en mi ropero. Debo doblar o colgar todo según su color. Tengo muchas blusas
elegantes, pero también ropa deportiva. Me encanta seguir la moda y cuando puedo
aprovecho las rebajas. No sé tú, pero yo me siento fenomenal con ropa ajustada,
ceñida, siento que favorece mi silueta y además me queda fenomenal.

Cuando voy a correr me pongo las mallas, una camiseta sisa y me ato/amarro muy
bien los cordones para sentirme cómoda, aunque me hacen falta unas deportivas con
una suela más elástica. Llevo los cascos y escucho mi música favorita que me da
motivación y más fuerza. Por otra parte en casa me pongo algo suelto, tipo chándal o
un buzo grande, no quiero que nada me apriete ni moleste. Veo muchos tutoriales de
chicas y sigo las páginas de tiendas en línea. Cuéntame, ¿cuál es tu rutina?,
¿le das mucha importancia a tu forma de vestir?

– Buzo con capucha


1. ¿La chica se viste siempre igual? (Latinoamérica)

– Sudadera con capucha


2. ¿Puede salir con algo arrugado? (España)

3. ¿No sabe nada de moda ni de los diseñadores de ropa?

4. ¿Qué prendas se pone en casa?

5. ¿Coincides en algo con ella?, ¿cuál es tu rutina con la vestimenta?

6. ¿Qué le hace falta?, ¿por qué no puede correr a gusto?

7. ¿Qué manías tiene?

172
¡Español, por favor!
7
Ej. 9 Escribe un diálogo:
Napisz dialog:

CONVERSACIÓN
Twoja hiszpańska koleżanka zamierza sobie kupić kolejną parę sandałków.
(los tiene a montones), ty uważasz, że to nierozsądny pomysł:
– odrzuć jej argumenty,
– zaproponuj jej kupno butów całorocznych, Argumentos de tu amiga:
– zaoferuj pomoc w doborze modelu.
Me vienen ideal a mi bolso.

No tengo de este color.

Hay buena rebaja.

Me enamoré a primera vista.

El color rojo es pasión y es muy


sexi, atrae a los hombres.

Ej. 10 Adivina la actividad o la palabra:


Odgadnij daną czynność lub słowo:

Cuando una prenda cambia de color a causa de otra no adecuada: ________________

¿Cómo se llama la medida de prendas?

¿Dónde lucen los modelos sus trajes?

¿Para resaltar las curvas, qué puede ponerse una mujer?

¿Qué complementos puede ponerse un hombre junto con el traje?

Ej. 11 Tradúcelo:

1. haftowany – 6. w paski –
2. wzorzysty z nadrukiem – 7. szorstki, chropowaty –
3. nieprzemakalny – 8. z wielkim wycięciem/głęboko
4. w kropki – wycięty –
5. dopasowany – 9. szeroki –

173
¡Español, por favor!
7

Ej. 12 Esta noche Juan tiene una cita con Ana, una chica muy celosa.
Ayúdale a prepararse, apunta y ordena los pasos que debe seguir.
(según tú)

– ¿Qué parte
de esta
___ ___ ___ ___ ___ información no
__________________________________________________________ te quedó clara?
– ¿Quién es
Clara?
...
___ ___ ___ ___ ___
__________________________________________________________

Ej. 13 Veintiséis verbos regulares en presente. Adapta las formas:

Esta es una modelo muy famosa, ___________________


(levantarse) muy temprano y ________________
(verificar) su cuenta en Instagram. _________ (abrir) su
buzón y _________ (leer) los correos electrónicos
pendientes. Después ___________ (responder) a los
comentarios y _________ (bloquear) a los malos
usuarios. Se pone negra cuando alguien le ________
(escribir) un comentario negativo. A las ocho la ________
(visitar) su amiga y salen a correr. Juntas _________
(desayunar) unas tortitas muy ricas y ____________
(tomar) un café. Siempre _________ (charlar) y ___
______________ (pasárselo bien) viendo vídeos en
YouTube. Durante el día, Clara _____(beber) mucha agua
y __________ (comer) de forma moderada y saludable.
Por la tarde, _______ (grabar) un vídeo y luego lo
_________ (subir) a Instagram. Está al pendiente de todos
los "me gusta" y _______ (mandar) corazoncitos a cada
uno. Sus padres no le _________ (ayudar) en nada.

Quiere aprender polaco y húngaro, dice que tienen pinta de ser muy difíciles, en especial
por la pronunciación, pero _______ (creer) que el húngaro es más asequible. El verano
está a la vuelta de la esquina y ______ (deber) ponerse las pilas con este idioma, porque
quiere viajar a Hungría.
A las 5 de la tarde va al gimnasio, _______ (practicar) yoga, hace abdominales y _______
(montar) en bici. Luego _______ (cenar) una fruta, generalmente una pera o una manzana.
También opta por batidos saludables con perejil y piña.
una piña (ES)
A las 10 __________ (ducharse), __________ (cepillarse) un ananá
los dientes y después _____ (ver) la tele. (Argentina etc.)

174
¡Español, por favor!
7
AUTOEVALUACIÓN
-Sección de repaso, reflexión y más explicación-

ღ ¿Sabías que...?

– A buenas horas, mangas verdes używamy, kiedy jest już za późno, tzw. musztarda
po obiedzie. Zwrot ten pochodzi z czasów, kiedy to oddziały Świętego Bractwa, w
razie czego (por si las moscas/por si acaso), miały czuwać nad bezpieczeństwem
(estar en alerta – być czujnym). Członkowie tejże brygady byli ubrani w mundury z
zielonymi rękawami. Z tego, co nam wiadomo, w ich zwyczaju było spóźniać się na
misję, przez co złodziej (el ladrón) mógł ze spokojem sobie uciec (huir). No i właśnie,
a buenas horas, mangas verdes... Już „po ptokach” (coś się skończyło, nie da się już
nic zrobić, jest już za późno).

Musztarda po obiedzie

Mamá, ¿te ayudo?


¡A buenas horas, mangas verdes! Acabo de terminar.

– Cajón de sastre mówimy, kiedy coś jest bardzo nieuporządkowane, jest tzw. bajzel.
Szuflady krawców zawsze były znane (han tenido fama de...) z nieładu, bałaganu.
Stąd wywodzi się to wyrażenie.
¿Dónde está la madeja color verde palo? ¡Sé que está por aquí! –Dice el modista.

Vocabulario útil: enhebrar un hilo – nawlekać igłę, remendar – cerować,


hacer ganchillo – szydełkować, hacer punto – robić na drutach,
hilvanar – fastrygować (el hilván – fastryga)

– A dlaczego pagar a escote? Przecież escote to dekolt. To słowo pochodzi od


francuskiego „escot”, którego oryginalnym znaczeniem była składka, podatek, jak
również od niemieckiego „skot”, terminu, którym określano podatki. W dawnych
czasach często płaciło się wspólnie np. dana wioska, rodzina, grupa etniczna. W
związku z tym zaczęto nazywać tę czynność escotar, co przerodziło się w naszych
czasach w wyrażenie pagar a escote, które z dekoltem nie ma nic wspólnego.

– Już się poddajesz? Mam nadzieję, że nie! Jednak pamiętaj, tirar la toalla, czyli dosł.
rzucić ręcznikiem, poddać się (dejar de intentar conseguir algo por lo que luchamos)
odnosi się do walk na ringu, kiedy trener widzi, iż un boxeador jest wykończony,
wyrzuca ręcznik, który powinien spaść w jeden z czworoboków ringu, jako symbol
poddania się i zakończenia bitwy.

175
¡Español, por favor!
7
– Ponerse las botas – wkładać buty? Oczywiście w znaczeniu dosłownym, tak!
Tylko dlaczego w znaczeniu kolokwialnym to synonim comer en abundancia?
Otóż kiedy narodził się ten typ obuwia, kozaki – las botas, mogli sobie na
nie pozwolić tylko zamożni, wyższe sfery... Buty te były wytwarzane na ogół
ze skóry, droższego materiału, stąd też nie każdy mógł sobie na nie pozwolić.
Panowie obuci w owe szykowne kozaki, które chroniły ich przed zimnem,
błotem, byli tymi, co najadali się do syta i serwowano im dużo pożywienia.
Stąd też to wyrażenie. Bo właśnie ludzie z miasteczka, ze wsi byli obuci w
sandały, espadryle – alpargatas lub inne proste buty. Ponerse las botas może
również oznaczać, iż korzystamy, wykorzystujemy coś maksymalnie,
wzbogacamy się.

– Encontrar la horma de su zapato – znaleźć prawidło do swojego buta?


Tak! Przecież, aby but był wygodny i wszystko dobrze przylegało, szewc lub
wytwórca musi mieć prawidło i wszystko dopasować. W ten sam sposób, w
jaki prawidło, kopyto szewskie, przylega, dopasowuje się do buta, dwie osoby
mogą pasować do siebie, encajar a la perfección (similar: encontar a su
media naranja).

– Zmieniasz poglądy jak rękawiczki? – ¿Te cambias la chaqueta? Dokładniej,


zmieniasz poglądy, bo masz w tym jakiś interes, często robią tak politycy.
Wyrażenie to pochodzi z czasów, kiedy to każda brygada w wojsku miała
przypisany swój kolor kaftanu, tzw. szustokor (la casaca), aby odróżnić się
od innych, oszukać przeciwnika bądź też uratować się w niektórych
momentach lub zmienić „zespół”. Choć to tylko wygląd, żołnierze mogli
zmienić „tunikę”, jak im było wygodnie i czerpać z tego różne korzyści.

Nota importante: en Colombia normalmente a cualquier cosa estilo deportiva


manga larga le dicen buzo y a cualquier cosa deportiva manga corta le dicen
camiseta.

Wspominając jeszcze o kombinezonie – mono – w Hiszpanii czy na Kubie,


Warto wiedzieć, iż w Argentynie to jest enterito, natomiast w większości
krajów overol (Bolivia, Chile, Colombia, Costa Rica, Guatemala, México, Perú,
Puerto Rico...) W niektórych też zamiennie mameluco, ale najważniejsze do
zapamiętania to BRAGA w Wenezueli, tak, braga to kombinezon. Też braga
de trabajo (una sola pieza para proteger la ropa) lub ogrodniczki (tela de
mezclilla formada por pantalones y tirantes), natomiast w Chile na ogrodniczki
mówią już jardinera. MONO w Wenezueli to raczej spodnie, z reguły do
uprawiania sportu.

Observa las tablas y saca conclusiones:

176
¡Español, por favor!

TABELKI INFORMACYJNE:

buty skarpetki marynarka spódnica koszulka


País sportowe

España zapatillas, calcetines, americana, falda camiseta


zapatillas medias chaqueta
deportivas, (deporte)
deportivas...
Argentina zapatillas medias saco pollera remera
Bolivia tenis, medias saco falda, polera
zapatillas, pollera
deportivas
Chile zapatillas, calcetas, chaqueta, falda, polera,
tenis calcetines saco, vestón vestido camiseta
Colombia tenis, medias chaqueta, falda camiseta
zapatillas saco
Costa Rica zapatos, medias saco enagua camiseta
tenis (calcetines)
Cuba tenis, medias saco saya, falda pulóver
zapatillas (de vestir) (sin cuello)
Ecuador zapatos, medias saco, falda camiseta
deportivos (calcetines) chaqueta
Guatemala tacos, calcetines saco, chumpa falda playera,
tenis camiseta
México tenis calcetines, saco falda playera
calcetas,
medias
(deporte)
Perú zapatillas, medias casaca, saco falda polo,
tabas (con corbata, camiseta
formal) (deportiva)
Paraguay championes medias saco pollera remera,
camiseta
Puerto tenis medias gabón, falda camiseta
Rico chaqueta
Rep. tenis medias saco falda camiseta
Dominicana
Venezuela zapatos de medias chaqueta, falda franela
goma, gomas, saco, paltó
botas
deportivas

Koszulka z krótkim rękawem, dekoltem w V i z guzikami, bez kieszeni:


Hiszpania = polo, Argentyna = chomba, Wenezuela = chemise,
Rep. Dominikana = polocher

177
¡Español, por favor!

majtki strój biustonosz kolczyki sznurówki


País damskie kąpielowy
España braga, bragas bañador, sujetador pendientes, cordones,
traje de baño zarcillos ligas
(Canarias)
Argentina bombacha malla corpiño aros, aritos, cordones,
pendientes trenzas
Bolivia calzón malla sostén aretes guatos,
(corpiño) cordones
Chile calzón traje de baño corpiño, aros, aritos, cordones,
(trajebaño sostén aretes pasadores
informal)

Colombia cucos, traje de baño, brasier aretes cordones


calzones vestido de baño

Costa Rica calzón, traje de baño brasier aretes cordones


calzones
Cuba blúmer trusa ajustador aretes, cordones
argollas,
pendientes
Ecuador calzón traje de baño sostén, aretes, pasadores
brasier pendientes
Guatemala calzón traje de baño, brasier aretes cintas
calzoneta
México calzones, traje de baño bra, brasier, aretes, agujetas,
chones sostén arracadas cintas
Perú calzón, trusa ropa de baño sostén, aretes pasadores
brasier
Paraguay bombacha malla corpiño, aros, aritos cordones,
(el anatómico portaseno cintas
para hombre) tejidas
Puerto panties traje de baño brasier pantallas gabetes,
Rico cabetes...
Rep. blumen, panti traje de baño brasier aretes cordones
Dominicana
Venezuela pantaletas, traje de baño sostén zarcillos, trenzas,
panties aros, aretes cordones

Soquete w Argentynie, to króciutka skarpetka (stopka)


Z ciekawych nazw mamy np. portaseno en Paraguay (seno = pecho, dosł. przenośne
na piersi), ajustador na Kubie, bo się dopasowuje (se ajusta), cintas jako
sznurowadła w Gwatemali, ponieważ cinta to po prostu wstążka, tasiemka. Aros
jako kolczyki, bo aro to też obręcz.

MASZ INNE SKOJARZENIA? ŚMIAŁO:

178
¡Español, por favor!

EN RESUMEN...
Vamos a hacer un resumen de las expresiones idiomáticas, poniéndolas
en práctica.

ღ Une las expresiones con su significado:

a) Reducir los gastos, ahorrar y no gastar,

1. Ahí le aprieta el zapato p. ej. cuando tienes una crisis.


b) Conjunto de cosas desordenadas, un lío,
2. Apretarse el cinturón
3. Pagar a escote caos...
c) Un aspecto negativo, el punto más débil.
4. Tener a alguien en el bolsillo
5. Cajón de sastre d) Rendirse, no luchar más.
e) Dividir el pago por igual entre todos.
6. Tirar la toalla
f) Tener a alguien dominado, a favor de uno.
7. Ponerse las botas
8. A buenas horas, mangas verdes g) Ya es demasiado tarde para hacer algo.
h) Aprovechar algo al máximo, normalmente
la comida.

1 ___ 2 ___ 3 ___ 4 ___ 5 ___ 6 ___ 7 ___ 8 ___

ღ Adapta una expresión de vestimenta (de las que conozcas) a cada una de estas
situaciones:

1. ¿Cómo? ¿¡Has pagado esta deuda con el préstamo de otra persona!? Esto es
como...

2. ¿Tienes una crisis económica y gastas tanto dinero? Deberías...

3. ¡Madre mía! ¡No sé cómo caminas por esta habitación! Parece...

4. Resulta que ella tiene a todo el jurado... Ha ganado el concurso casi sin hacer
nada... ¡Es injusto!

5. ¡Ya no puedo más, mi jefe se aprovecha de mí! ¡__________ y renuncio aquí y


ahora!

6. ¿Tía, has preparado todo esto para la cena? Pasteles, tartas, ensaladas, tapas...
¡Delicioso! Me voy ___________________ .

179
¡Español, por favor!
¡Ojo! Más avanzado
7
ღ Traduce las frases usando las expresiones de esta unidad:

1. Powinieneś zachować te sprawy dla siebie (prać brudy w domu), a nie chodzisz i
opowiadasz wszystkim, jaki to jest twój ojciec.

2. Leży na tobie jak ulał. Kupuj bez zastanowienia.

3. Nie martw się, mam go w garści!

4. Nie poddawaj się! Dasz radę, jestem pewna!

5. Olu, coś ty na siebie włożyła, ale obciachowe (ale obciach)!

6. Ta modelka to ma gust (ubiera się modnie, zgodnie z trendami).

7. Coś czuję, iż najem się na tej kolacji (obżerać się), szykują niezły bankiet.

8. Robimy składkę czy każdy płaci sam za siebie?

9. Myślisz, że wygrałeś? Poczekaj, on na pewno ma coś w zanadrzu, jakiegoś asa w


rękawie.

10. – Co? Przecież ty jesteś kibicem Barcelony! – Zmieniłem poglądy, od dziś kibicuję
Real Madrid. (cambiar de ideología, de partido político, de religión, de equipo de
fútbol… Una persona que lo hace es un traidor)

11. – Widziałaś naszą szefową? Włożyła wysokie obcasy, miniówkę i nagle stała się
damą. – Może robić, co chce! I w Paryżu nie zrobisz z owsa ryżu.

12. Carlos, ty tutaj? Jaki świat jest mały!

13. Wow, Laura, ale się odstroiłaś!

14. – I jak tam Tomek? – Jestem przekonana, iż odnalazłam tego jedynego (mojego
wymarzonego księcia z bajki), jest kochany, cierpliwy i mnie wspiera.

15. Co ty mówisz! Co za brednie! Chcesz tak zrobić? Tylko wpakujesz się w tarapaty!
(zamiast jednego, będziesz mieć dwa problemy).

16. Na pewno miała ich w garści, wygrała ten konkurs, nie robiąc zupełnie nic.

17. – Patrz na niego! Cieszy się jak dziecko, a to tylko cukierek! – Człowiekowi
niewiele potrzeba do szczęścia.

180
¡Español, por favor!
7
ღ Fíjate en estos fragmentos de las canciones y únelos a sus definiciones.
Es recomendable escuchar cada una de ellas.

1. Melendi – "Barbie de extrarradio" 3. David De Maria – "La chica de las


botas rojas"
Yo tengo arrugas en el alma
Tú, piedras en el corazón La chica de las botas rojas
Mis sentimientos van en chándal la que a mi corazón desboca
Y los tuyos visten de Dior sin conocerla...
Siempre acompañada de un libro que lee
Una taza de té, por favor sentada al sol
Para este desnatado corazón el brillo de sus ojos refleja una historia
Que poco a poco se desangra escondida
Barbie de extrarradio
4. Joaquín Sabina – "Medias Negras"
2. Bely Basarte – "No quiero verte llorar"
La vi en un paso de cebra
Toreando con el bolso a un autobús,
Sé que no puedo, cambiar el mundo
Llevaba medias negras,
Pero me basta, si cambio el tuyo
Bufanda a cuadros, minifalda azul
Solo pretendo hacerte sonreír
Me dijo, tienes fuego,
Al menos un momento
Tranqui, que me lo monto de legal*,
Salí ayer del talego,
Ata bien tus zapatos
Que guay si me invitaras a cenar
Que quiero verte bailar
Porque esta noche cerramos Me echo un cable en la lluvia,
El último bar Yo andaba con paraguas y ella no...

DEFINICIONES: * "Tranqui, que me lo monto de legal"


Es algo así como "tranquila, que voy de
___ Un hombre que acaba de legal, no te voy a hacer nada..."
salir de la prisión, se acerca a
una chica con la excusa de ___ Ella quiere hacerle feliz, sabe
pedirle fuego y le dice que no le que no puede cambiar el mundo,
va a hacer nada malo, que solo pero le basta con cambiar su
va a ligar con ella (por lo de la mundo y hacerle sonreír.
invitación a cenar).
___ Nos presenta una imagen de la
___ Una metáfora sobre las
chica ideal según él. La chica que le
relaciones en las que se tiene
inspira, es su oasis y la va a ir a
la sensación de que se da más
buscar.
de lo que se recibe.

¡EXTRA! Escucha la canción de Shakira “Me enamoré” y encuentra el sinónimo


para el sujetador.

181
¡Español, por favor!
7
ღ COMPLETA:

devoluciones, pagar a plazos, dinero contante y sonante, rebajar, necio, calzar,


un vestido estampado de flores, ropa suelta, planchar, desteñir, bordados, gabardina,
arrugar

1. ¿Qué número de zapato _______________ (usted)?


2. En mi casa suelo ponerme _______________, me siento más cómodo.
3. Algunos tipos de materiales se ____________ rápido y por eso se deben
_____________ para que queden lisos.
4. Llevo puesto ____________________________, ahora está de moda.
5. Dos o tres coladas y ya se ________________, pierde el color.
6. No seas _____________, ¡quieren engañarte!
7. Me lo ___________ 50%.
8. Prefiero pagar una cuota completa que _______________________ .
9. Nunca llevo ______________ conmigo, siempre pago con tarjeta de crédito.
10. Mi abuela suele hacer unos manteles _______________ a mano.
11. Cuando llueve me pongo una ________________ .
12. Elige bien, porque no aceptamos _______________ .

ღ Ordena estas instrucciones en una secuencia lógica:

Instrucciones para poner la lavadora:


___ Prepara la ropa sucia.
___ Introduce el detergente en el cajetín, este normalmente consta de tres
departamentos, dos para el detergente y uno para suavizante.
___ Empieza por clasificar la ropa según sus características: color, blanca, tejana, etc.
___ Selecciona el programa de lavado y su temperatura adecuada.
___ Una vez clasificada, la metes en el tambor.
___ Inicia el lavado. Pon la lavadora en marcha.
___ Puedes utilizar un tendedero o una cuerda.
___ Una vez finalizado el proceso, sácala y tiéndela.
___ Finalmente, puedes plancharla, doblarla y
guardarla en el armario.
___ Recoge tu ropa.

el lavabo –
umywalka w
łazience, też.
łazienka

el lavado – pranie,
płukanie (med.)
✍ REFLEXIÓN FINAL...
una lavadora
una plancha

182
¡Español, por favor!
7

Unidad
8

las pinzas (para depilar) – pęseta ¡Ojo! la pinza (para la ropa) – kamerka, spinacz
las pinzas – szczypce

Se me va la pinza – Cuando se dice que a alguien se le va la pinza, se indica


que ha perdido el juicio, que está delirando y que no tiene las ideas claras
(tracić zmysły, odbijać komuś, brakować piątej klepki, tracić kontrolę).

Ejemplo:
– A mi madre se le va la pinza. El otro día metió el teléfono en el horno y
el pollo rebozado en el cajón.
– Se me ha ido la pinza, lo siento.
– A alguien se le fue la pinza, ¿¡para poner el vuelo a las 2 de la mañana!?
– No te preocupes por lo que dice, a veces se le va la pinza.
Sinónimo: se me/le va la olla
REFLEXIÓN FINAL...

Tip 7: Rób ściągi! Zazwyczaj w 99% opanowujesz wszystko, tworząc je!

183
¡Español, por favor!

-Ejercicios extra-
En el espaldar se encuentra el
nombre de cada "coach" ↓
Ej. Imagínate que eres ‘coach’ en el
programa “La voz España”, pero en
vez de elegir la voz más bonita, debes
fijarte en la mejor ortografía.
¿A quién escoges?
Adivina qué "coach" eres y colorea
la silla.
Cada silla cuenta con un botón en el tablero. Cuando
es presionado, la silla se gira. Además tiene luces
laterales que cambian de color cuando el "coach"
elige a un participante.
A mi tamvien te amo Yo tambien te amo Yo también te amo
mucho, estás mi sol y mucho, eres mi sol y mucho, eres mi sol y
alegria de cada dia... alegria en cada dia... alegría de cada día...

No te quero a mi lado, No te quiero a mi lado, No te quiero a mi


ojála te vaya mal y te ojalá te vaya mal y te lado, ojala vayas mal
sientes como yo... sientas como yo... y sientas como yo...

184
¡Español, por favor!

-Ejercicios extra-

¡Detective _____________________, es hora de encontrar el tesoro!


(pon tu nombre)

¿Piensas que el tesoro es solo el dinero o el oro? ¡Tesoro lingüistico!


¡Ya te comento que no! Esta vez te toca encarnarte en
un detective. Lee y fíjate en todas las expresiones
idiomáticas usadas en este texto. Crea tu diccionario
e investiga el significado de las mismas. El trabajo de
un detective es más complejo, no debes solamente
traducirlo, sino buscar su uso, reflexionar sobre las
situaciones donde podrás usarlo... En el texto tienes
un verbo en español de México y algunas expresiones
mexicanas más, encuéntralo y pon la versión ¿?
española. ¡Manos a la obra!

LECTURA : PROBLEMAS DE PAREJA

Un día Dolores decidió ir a visitar a Tomás, su novio, que vivía en el quinto pino.
Por los pelos cogió el autobús, el único que la llevaba... Cuándo por fin llegó a su
casa, al parecer a Tomás no le gustó nada esa sorpresa. El hombre de repente pensó:
le voy a cantar las 40 ahora mismo, ya me tiene harta esta mujer... –y le ha montado
un pollo.
– Mira Dolores, no puedes poner verde a todo el mundo, pensar solo en ti y no fijarte
en los demás. ¡Y además eres una tiquismiquis!
– ¿Ah, sí? Y tú eres un repipi, quieres que todo sea perfecto y al 100%. A parte tus
ideas anticuadas, ni hablar... Eres un carca.
– Voy a llamar a mi madre.
– ¡Ves! Corre a tu madre, corre...
– ¡Maldita sea, no tengo cobertura!
– ¡Así no se resuelve los problemas Tomás!
(un rato después...)
– ¡No me toques! ¿Lo haces a propósito? Sabes como no me gusta cuando tocas mi
pelo.
(acariciándola, tocando su pelo...)
– Mira cariño, ¿por qué no hacemos borrón y cuenta nueva? –dijo Tomás
– Vaya, ¡ahora te atreves a pedirme eso! Me echas la bronca y me sacas de quicio,
encima, ¿quieres que empecemos desde cero?
– Pero amor...
– ¿Ya te olvidaste quién te cuidaba después de las fiestas cuando potabas? ¿Quién te
cocinaba calditos? ¿Quién?
– Mi cielo, hermosa, no te pongas así...
– ¡Me la suda! ¡Me piro de aquí! ¡Llama a tu madre o haz lo que quieras!
– Esta mujer me tiene loca de los nervios... Ring, ring ♫♪♫ (suena el teléfono)
Diga..., Mamá, hola, que gusto oírte...

185
¡Español, por favor!

¡Tesoro lingüistico!

______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________

Tip 8: Śledź pojęcia! Odkrywaj skarby! Zanurz się w świecie hiszpańskim. Po


zanurzeniu się w głębiny morskie jesteśmy zdezorientowani, o, tu jest gwiazda, tu
glon, o, patrz, jaka piękna ryba! Powoli! Odkryj każdy cud głębin hiszpańskich po
kolei! Zastanów się, co wiesz o danym pojęciu i poszerz wiedzę! A ty, co wiesz o
gwiazdach morskich, no właśnie? A co wiesz o hiszpańskich zwyczajach? Hmm...
Czas przeprowadzić śledztwo!

186
¡Español, por favor!

Nauka języka obcego to niesamowita podróż, prawda?


Przenosisz, zagłębiasz się w zupełnie inny świat...

Co sprawia ci najwięcej radości?


– odkrywanie nowych zwrotów
– ciekawostki kulturowe
– użycie wyrażeń potocznych i ciekawe połączenia lingwistyczne
– wyłapywanie zwrotów w prasie, piosenkach, telewizji, a może gramatyczne
zagwozdki, które musisz rozwiązać?
To niesamowite, jak różni jesteśmy i jak przeróżne rzeczy mogą nam sprawiać radość.
Pamiętasz to wyrażenie: para gustos, los colores?

Tylko czy wystarczy otworzyć słownik i sprawdzić tłumaczenie?


Mam nadzieję, iż mogłaś/eś odkryć to w poprzednim ćwiczeniu, jak ci się podobało?
Choć niektóre kwestie mogły wydawać ci się nielogiczne, pomyśl o Hiszpanie, który
uczy się naszego „kurcze pieczone”. Dlaczego tak? (pollo asado) On też, pewnie tak
jak i ty, złapie się za głowę. Mam nadzieje, że to ćwiczenie pomogło ci dostrzec
wiele aspektów, otworzyć oczy na różne sposoby dociekania i zdobywania wiedzy.
Jakie miejsca odwiedziłeś, śledząc te idiomy, zwroty, wyrazy? Być może to
Wikipedia, fora, różnego rodzaju słowniki bądź sama w sobie RAE.

Pewnie nasunie ci się myśl, jak to wszystko poukładać w głowie.


Czy musisz wkuwać setki zasad gramatycznych? A może kupisz sobie książkę do
idiomów? Będziesz mieć gotową listę i po sprawie.

Otóż nie! Lepsze jest osłuchanie się i codzienna praca.


Najważniejsze jest, aby się dogadać po hiszpańsku, nie musisz mieć od razu idealnej
wymowy jak u prawdziwego Hiszpana ani nie musisz posiadać wielkiej bazy
gramatycznej.

Wiele osób myśli: „ale przecież zapisałam się na kurs, moja nauczycielka mi
przekaże takie smaczki językowe, ciekawostki, po co się wysilać, zapytam i w jedną
minutę będę miał/a odpowiedź. A ta książka, którą sobie zakupiłem/am, też zawiera
wszystko i do tego poukładane tematycznie! Mam wszystko podane jak na tacy!”
Otóż nie! To, co sam/a znajdziesz, zbadasz, nad czym zaczniesz rozmyślać, trafi
bardziej do serca, zrozumiesz to szybciej i będziesz miał/a więcej satysfakcji! W tej
książce nie wszystko zostało podane jak na tacy, uwierz mi.

Zapraszam cię do przeczytania tekstu po hiszpańsku i do wyciągnięcia


wniosków dotyczących nauki i błędów językowych. Zapisz swoje spostrzeżenia.

187
¡Español, por favor!

El tema que vamos a tratar hoy, es muy importante. Muchas veces nos agobiamos o
sentimos estrés al pensar sobre los errores. Nos comemos el coco y delante de
nuestros ojos aparece una imagen con miles de formas...

¿Vale la pena ponerse así?

No, ¡en absoluto! Cometer errores al hablar o escribir en un nuevo idioma no es solo
necesario, sino que es una buena señal. Si no cometes errores, no te esfuerzas por
mejorar.

Te voy a contar una historia que hace poco escribí a mis alumnos.

Imagínate que vives en un pequeño pueblo de Polonia, al parecer tus opciones son
escasas, no hay ninguna academia de lenguas, no te puedes inscribir a ningún curso,
ni hablar con los nativos, vives en medio de la nada... Mucho menos puedes darte el
lujo de viajar a un país hispanohablante..., pero se te ocurre una buena idea y decides
inscribirte a clases online... Por fin tu español mejora, con cada clase, con cada
ejercicio que practicas, pero... La mayoría del tiempo te comunicas en polaco.
Le respondes a tu maestra en polaco, porque temes a los errores...

Bueno, por fin un día te animas a responderle en español...


Hola maestra, necesito aplazar nuestra clase, podemos encontrar en viernes a la 1?
La maestra encantada te responde, sí claro, no hay problema... Y te corrige, se dice:
nos podemos encontrar el viernes*

¿Cómo reaccionas? ¿Te enojas, te pones frustrado, sientes que tu español es muy
malo y decides no escribir nunca más? O al revés, ¿te llega una fuerza inmensa, te
pones las pilas, sacas conclusiones de tus errores y sigues adelante?

¡Eso es! Elimina la palabra imposible de tu vocabulario. No importa dónde estabas,


ni dónde estés, si no dónde quieres estar. Dentro de cada ser humano hay un gran
potencial a la espera de ser liberado. Solo hay que desbloquearlo.

Y finalmente creo que en lo que más deberías enfocarte son las nociones, las
estructuras del lenguaje coloquial, las costumbres, la cultura... ¿sabías que en España
debes abrir un regalo inmediatamente después de recibirlo para no ofender a nadie?
Quizás tratas de transmitir algo, pero no llegan a comprenderte, porque ese
"fenómeno" no existe allí. Suponemos que te compras "makowiec" – tarta de
amapola. Mmm... qué rico, pero, ¿los españoles sabrán que es? ¿Utilizan la amapola
en su cocina, en su vida?

Hay también palabras que puedes entender literalmente, pero la verdad son falsos
amigos, cómo el parapeto... no, no es lo que estás pensando. Es balustrada, barierka
p. ej. al lado de unas escaleras... O las palabras que escribimos y pronunciamos de la
misma manera cómo droga, no, no es ningún camino, es narkotyk...

188
¡Español, por favor!

De eso se trata, descubrir esos fenómenos para no tener problemas a la hora de


comunicarse. Llegamos a la conclusión de que el aprendizaje de una palabra no es
suficiente y que no debes temer de hablar por miedo de cometer errores, tu objetivo
principal es comunicar.

Finalmente piensa en un árbol... ¿Cuánto tiempo necesita para crecer si lo plantas?


¿Una semana o años? La respuesta es clara, además necesita de tu ayuda, agua (que
lo riegues), tu cuidado, el sol... Así que, ¡respira hondo y sigue tu camino hacia el
éxito lingüístico!

PRZEMYŚLENIA I WNIOSKI/REFLEXIONES Y CONCLUSIONES


............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................

189
¡Español, por favor!

GATO

KOT

HABER CUATRO GATOS

1. Twoje autorskie ściągawki 2. Fiszki ze słownictwem


(możesz je ubarwić zdjęciami, kolorami)

RZECZOWNIK CZASOWNIK PRZYMIOTNIK


la diversión divertirse divertido/a

gato kot
perro pies

3. Tabelki! Rodzina słów, pochodne wyrazy


lub zakryj jedną część i sprawdź się!

4. Puzzle na obrazku

Corazón Flor
CANCIÓN
↓ ↓
cantar cancionero
↓ ↓
Regalo Hoja
canturrear cantante

6. Mapy słów, myśli...


5. Domino

7. Słówka w praktyce! Zdania, teksty, przykłady...


Manzana
Como una manzana/he comido una manzana/no me gustan las manzanas/
todavía no la he comido/la manzana es verde...

190
UNIDAD 8
¿Cómo te cuidas?

“No hay secretos para el éxito, este se alcanza preparándose,


trabajando y aprendiendo de los fracasos”
¡Español, por favor!
8

Artículos cosméticos
el cuidado personal – pielęgnacja osobista

LOS DIENTES (lavar, limpiar)


□ el cepillo de dientes – szczoteczka do zębów
□ el cepillo de dientes eléctrico – elektryczna szczoteczka do zębów
□ el hilo dental – nić dentystyczna ¡No confundas con
locutorio!
□ el dentífrico/la pasta de dientes – pasta do zębów
Local que ofrece a sus
□ el enjuague bucal/el colutorio – płyn do płukania jamy ustnej clientes servicios de
□ los palillos/los mondadientes – wykałaczki (los dientes – zęby) telefonía y conexión a
Internet principalmente.
LAS UÑAS – MANICURA (cortar, hacer, pintar, limar)
□ el esmalte de uñas – lakier do paznokci (un sinónimo puede ser la laca)
□ la lima de uñas – pilniczek do paznokci
□ el cortauñas – obcinacz do paznokci
□ las tijeras de uñas – nożyczki do obcinania paznokci
□ la manicura – manikiur □ manicura semipermanente – manikiur hybrydowy
□ el quitaesmalte – zmywacz do paznokci (quitar – zabierać/usuwać/zdejmować)

*el cortacutículas – obcinacz do skórek, *el retiracutículas – podważacz do skórek,


(alicates) (cążki) radzidełko
EL MAQUILLAJE (maquillarse, aplicar, desmaquillarse)
□ el maquillaje para ojos – makijaż oczu
ZAZNACZ I DORYSUJ:
□ la sombra de ojos – cień do powiek
← las cejas
□ el aplicador de esponja – aplikator, pacynka
□ el lápiz de ojos – kredka do oczu
□ el lápiz de cejas – kredka do brwi
□ las pestañas postizas – sztuczne rzęsy la pupila, las pestañas, el párpado superior,
el párpado inferior, el iris, la nariz
□ el rímel/la máscara – tusz do rzęs
(máscara de pestañas o a veces pestañina en Am.)

192
¡Español, por favor!

-Unidad higiene y belleza-


□ el aplicador de rímel – szczoteczka od tuszu do rzęs
□ el rizador de pestañas – zalotka
□ el polvo cosmético – puder
□ la base líquida – fluid, płynny podkład (lub po prostu la base)
□ la brocha – pędzel (do pudru)
□ el polvo compacto – puder w kamieniu (zwarty)
□ el polvo translúcido – puder transparentny
□ el polvo con menos cobertura – puder z mniejszym kryciem
□ la polvera – puderniczka
□ el colorete – róż (na policzki)
□ la mascarilla de belleza – maseczka upiększająca
□ mascarilla exfoliante – maseczka peelingująca (peeling twarzy) una brocha
□ la emulsión/la leche desmaquillante – mleczko kosmetyczne do demakijażu

□ el maquillaje labial – makijaż ust


□ el bálsamo labial – balsam do ust
□ la barra de labios/el pintalabios/lápiz labial – pomadka
□ el delineador de labios – konturówka do ust
□ el brillo de labios/el brillo labial – błyszczyk
pintarse – malować
□ el labial mate – matowa pomadka los labios – usta
□ el bronceador – emulsja do opalania
□ el protector solar – filtr przeciwsłoneczny
□ el bálsamo – balsam (el bálsamo corporal)

□ la crema de manos – krem do rąk (crema de día/de noche/antiarrugas/hipoalergénica/


para pieles secas/grasas/mixtas)
□ la crema hidratante – krem nawilżający
□ el jabón – mydło □ el jabón en barra/en pastilla – mydło w kostce
□ la jabonera – mydelniczka □ el dosificador – dozownik (la dosis)
□ el jabón líquido – mydło w płynie
□ el gel de baño – żel/płyn do kąpieli
□ el gel de ducha – żel pod prysznic

□ las compresas – podpaski


¿Esto es?
□ los tampones – tampony _______________________
□ las toallas higiénicas – wkładki higieniczne _
□ los pañuelos desechables – chusteczki higieniczne Toallitas húmedas
□ los bastoncillos de algodón – patyczki kosmetyczne Decimos las toallitas si son para
□ los discos de algodónwaciki
– quitar el maquillaje o para bebés.
kosmetyczne Pañuelos desechables son más para
(motitas de algodón, almohadillas de algodón)
limpiar los mocos u otras cosas.

193
¡Español, por favor!
8
□ el algodón – wata
□ el papel higiénico – papier toaletowy
□ la esponja – gąbka (też esponja de maquillaje)
□ el cepillo de baño – szczotka do kąpieli
□ el desodorante – dezodorant
□ el perfume – perfumy
□ el agua de colonia – woda kolońska
□ el detergente/polvo para lavar – proszek do prania
□ el suavizante – płyn do płukania □ la lejía – wybielacz
polvo translúcido
No deja color en tu rostro
EL AFEITADO (afeitarse) solo fija el maquillaje.
□ la navaja de barbero – brzytwa
□ la maquinilla de afeitar/la afeitadora/la rasuradora – maszynka do golenia/golarka
□ la brocha de afeitar – pędzel do golenia
□ la espuma de afeitar – pianka do golenia
□ la hoja de afeitar – żyletka
□ afeitarse (España), rasurase (Latinoamérica) – golić się
□ depilar/se (mujeres) – depilować coś/depilować się un perfilador – trymer en
□ rasurarse el vello facial – usuwać owłosienie z twarzy polaco
□ depilarse las axilas – golić pachy Sirve para depilar las cejas o
rasurar el vello facial.
□ hacer una depilación con cera – robić depilację woskiem

EL PELO/CABELLO
□ el cepillo – szczotka
□ el peine – grzebień
□ la laca (espray) de pelo – lakier do włosów
□ el champú – szampon (anticaspa – przeciwłupieżowy)
□ el champú para la caspa – szampon od łupieżu (la caspa – łupież)
□ el tinte para el pelo – farba do włosów
□ el acondicionador – odżywka do włosów (la crema suavizante)
□ la espuma de pelo – pianka do włosów
□ el gel para el pelo – żel do włosów

Compara: Lavo el pelo a mi clienta. Me lavo el pelo


(a alguien, komuś) (a mí misma)

Ejemplo: me lavo, te lavas, se lava, nos lavamos, os laváis, se lavan

194
¡Español, por favor!
8

ACCIONES:

□ aplicar – aplikować, nakładać


□ me lo aplico en todo mi rostro – nakładam to na całą twarz Esto es...
______________
□ me aplico una sombra de ojos – nakładam cień do powiek
□ rizar/resaltar las pestañas – podkręcać, unosić rzęsy
□ corregir e igualar el color de la piel – korygować i ujednolicać kolor/koloryt skóry
□ hacer maquillaje/maquillarse – robić makijaż/malować się
□ quitarse el maquillaje – zmywać, pozbywać się makijażu
□ dibujar los contornos con el delineador de labios – konturować, obrysowywać usta
□ rasurar el vello facial con un perfilador – depilować włoski na twarzy trymerem
□ depilarse – depilować
□ cubrir las imperfecciones – przykrywać, zakrywać niedoskonałości
□ difuminar – rozcierać, cieniować (o cieniach do powiek lub róż na policzkach)
□ poner una mascarilla de belleza – nakładać maseczkę upiększającą
□ ponerse crema – nakładać krem
□ hidratar la piel – nawilżać skórę (la hidratación)
□ exfoliar la piel/pelar la epidermis – złuszczać martwy naskórek
□ cortarse las uñas – obcinać paznokcie
□ pintarse las uñas – malować paznokcie
□ limarse las uñas – piłować paznokcie
□ quitar el esmalte – zmywać paznokcie (dosł. zabierać, usuwać lakier)
□ retirar/quitar las cutículas – odsuwać/usuwać skórki
Cualidades de un
□ lavarse los dientes/cepillarse los dientes – myć/szczotkować zęby beauty blender
□ lavarse el pelo – umyć włosy (esponja de maquillaje)
□ secarse el pelo – wysuszyć/suszyć włosy
– sirve para aplicar la
□ ponerse/echarse el desodorante – zaaplikować dezodorant base líquida y el corrector
□ desenredarse el pelo con los dedos – rozplątywać włosy palcami – puede usarse seca o
mojada, dependiendo del
□ mirarse en el espejo – patrzeć na siebie w lustrze/przeglądać się
efecto
□ reventarse los granos/las espinillas – wyciskać pryszcze/ – excelente para
zaskórniki, wągry difuminar
□ hacer gárgaras – płukać gardło – distribuye de manera
uniforme el maquillaje
□ cambiarse la compresa/el tampón – zmieniać podpaskę/tampon
□ limpiarse las orejas – czyścić uszy
□ protegerse la piel del frío o el sol – chronić skórę przed zimnem lub słońcem

195
¡Español, por favor!
8
¡Recuerda!
Aclararse las manos/el pelo...
□ enjabonar – namydlać (jabón) Enjuagarse la boca.
□ lavarse las manos – myć ręce
□ aclararse las manos – spłukiwać/płukać (np. z mydła)
□ secarse las manos con una toalla – wycierać ręce o ręcznik/ręcznikiem
□ eliminar las bacterias/los microorganismos – usuwać bakterie/drobnoustroje
□ hacerse la manicura – robić manicure (paznokcie)
□ aclararse el pelo – spłukiwać włosy
□ pintarse los labios – malować usta
□ echarse un poco de colonia/perfume – pryskać się wodą toaletową/perfumami
□ mondarse los dientes – dłubać sobie w zębach (los mondadientes)
□ las ojeras – worki, cienie pod oczami (część dolna oka)
□ tener ojeras – mieć podkrążone oczy (no confundir con orejas – uszy)
□ cubrirse las ojeras con un corrector – zakrywać cienie pod oczami
□ sellar el maquillaje – utrwalać, pieczętować makijaż (np. pudrem transparentnym
lub sprayem, mgiełką utrwalającą – bruma fijadora de maquillaje)
□ definir las cejas – podkreślać/zaznaczać brwi
□ la línea inferior – linia wodna, linia dolna oka
□ fijamos la base para que no se mueva/no se nos acumule – utrwalamy podkład
(fluid), by się nie ruszył, nie zważył, nie roztarł, nie zgromadził
□ primero aplicamos una prebase – najpierw nakładamy bazę pod podkład
□ delinear los ojos – obrysowywać oczy, robić kreskę
□ sonarse la nariz – dmuchać nos
□ rasurarse/afeitarse la barba – golić (sobie) brodę
□ recortarse la barba – przycinać brodę
□ cuidarse – dbać o siebie
□ usar pañuelos desechables – używać chusteczki higieniczne
□ preocuparse por su aspecto – martwić się o swój wygląd
□ envejecer – starzeć się (la vejez, el envejecimiento) hisopo
cotonete
□ rejuvenecer – młodnieć (la juventud, el rejuvenecimiento)
□ arrugar la frente – marszczyć czoło su nombre es: _______________
□ poner mala cara – marszczyć, kręcić nosem na coś (tak grymasić)
□ no pongas esa cara, de seguro te gustará – nie rób takiej miny, na pewno ci się
spodoba
□ deja de poner esa cara y come – przestań grymasić i jedź
□ fruncir el entrecejo/fruncir el ceño – marszczyć brwi
(przestrzeń pomiędzy brwiami, bo to ją marszczymy)

196
¡Español, por favor!
8
Cuida tu higiene, más vocabulario:

remover – usuwać, odsuwać (zdejmować, el cuero cabelludo – skóra głowy


usuwać np. lakier do paznokci) oxigenar – utleniać (dar el oxígeno)
estimular – pobudzać (np. krążenie) desenredar (el pelo) – rozplątać włosy
indispensable – niezbędny (np. palcami)
la mancha – plama (na skórze, na el agua tibia – letnia woda
ubraniu) el agua potable – pitna woda
mantener – utrzymywać (np. w dobrym diluido – rozpuszczony
stanie) (p. ej. diluido en crema)
la luminosidad – połysk (np. skóry) la contractura – skurcz
la hidratación – nawodnienie (hidratar) la caries – próchnica
hidratante – nawilżający (np. krem) el germen – zarodek, bakteria
la deshidratación – odwodnienie la piel grasa – tłusta skóra
nutritivo – odżywczy áspero – szorstki, cierpki (np. skóra)
eficaz – skuteczny la diarrea – biegunka
el tratamiento – traktowanie (np. skóry, causar – powodować
jakiś zabieg) la mugre – tłusty brud
las yemas de los dedos – opuszki palców

¿Qué partes del cuerpo podemos distinguir?


el cráneo – czaszka
la calavera – trupia czaszka
los ojos – oczy (ojos saltones – wyłupiaste) el pie – stopa
las pestañas – rzęsy los pies – stopy
las cejas – brwi las piernas – nogi
el párpado – powieka oka las rodillas – kolana
la legaña – śpioch w oku la espalda – plecy
los labios – usta/wargi el pelo – włosy
los dientes – zęby la frente – czoło
las manos – ręce la cabeza – głowa
los dedos – palce el moflete – pyzaty policzek
las uñas – paznokcie la mejilla – policzek
la nariz – nos (nariz respingona – zadarty)
las orejas – uszy

COLÓCALAS BIEN EN LA TABLA:

hacer un masaje de ponerse de limar cortar lavar

abrir y cerrar parpadear definir guiñar ponerse rojo arrugar

197
¡Español, por favor!

Cosas que hacemos con las manos:


darse la mano – podawać dłoń (dar la mano a alguien)
chasquear los dedos – pstrykać palcami
aplaudir (dar palmadas) – klaskać
levantar la mano – podnosić rękę
apuntar, señalar – wskazywać, wyznaczać, pokazywać ¡Chócala!
gesticular – gestykulować
meterse las manos en los bolsillos – wkładać ręce do kieszeni
echar una mano – pomagać, podać pomocną dłoń (ayudar)
cruzar los dedos – trzymać kciuki (dosł. krzyżować palce)
tener a alguien/algo a mano – mieć kogoś/coś na wyciągnięcie ręki
chocar las manos/chocar los cinco – przybijać piątkę [choca los cinco/dame un cinco]
dar una palmada en la espalda (felicitar, muy bien hecho) – poklepać po plecach
gratulując
llevarse las manos a la cabeza (algo nos impacta, madre mía)

Posturas corporales
ESTAR:
□ de pie – stać na nogach
□ de frente – stać przodem
□ de espaldas – stać tyłem/plecami
□ de espaldas a la pared – stać tyłem do ściany
□ de perfil – z profilu
□ con los brazos cruzados – z założonymi ramionami/rękami
□ de puntillas – stać na palcach
□ de rodillas – stać/być na kolanach
□ sentado – siedzieć
□ sentado con las piernas cruzadas – siedzieć ze skrzyżowanymi nogami
□ tumbado – leżeć
□ tumbado boca arriba – leżeć/być na plecach (do góry brzuchem)
□ tumbado boca abajo – leżeć/być na brzuchu (twarzą do ziemi)
□ agachado – być pochylonym
□ recto/derecho – stać (prosto)
□ colgando – wisieć
ponerse en
cuclillas – kucać
□ doblado – zgięty
cogerse de las manos
□ encorvado – być zgarbionym

198
¡Español, por favor!
8
CAMBIOS DE POSTURA CORPORAL

PONERSE DE: ESTOY


□ pie – wstać SENTADA EN
□ frente – przodem UNA ROCA
□ espaldas – tyłem, plecami
□ rodillas – klęczeć
□ perfil – z profilu
□ ponerse de pie de un salto –
zrywać się na równe nogi
estar sentado ------------> ponerse de pie

VERBOS
□ tumbarse – kłaść się
□ acostarse/tumbarse boca arriba – leżeć do góry brzuchem (na plecach)
□ incorporarse – prostować się
□ caerse – upaść, spadać doblar los brazos –
inclinar –
□ agacharse – schylać się/pochylać się rodar la espalda contra el suelo –
□ alzarse – podnosić się
□ encorvarse – garbić się enderezar la espalda –
subir –
□ estirarse – rozciągać się elevar –
□ doblarse – uginać się
□ cruzar los brazos/las piernas – krzyżować ramiona/nogi (zakładać nogę na nogę)
□ quedarse (p. ej. de pie, quieto, de rodillas, sentado, tumbado, dormido, ciego, sordo,
mellado...) – stać (być na stojąco), zostać bez ruchu (nieruchomy), na kolanach,
siedzieć, leżeć, zasnąć, stać się ślepym, głuchym i bez zębów...

Ciekawostka! Aventarse al sofá = tumbarse (en México)

ACCIONES (del cuerpo)

□ ir – iść □ andar – chodzić □ pasear – spacerować □ correr – biec


□ dar un paseo – iść na przechadzkę, spacer
□ fruncir el ceño – marszczyć brwi
□ sudar (estar sudoroso) – pocić się (fruncir el entrecejo)
□ sujetar – trzymać, podtrzymywać □ arquear la ceja – unosić brew
□ arañar – drapać, rozdrapywać □ escupir – pluć/wypluwać
□ acariciar – głaskać (las caricias) □ guiñar un ojo – puszczać oko (oczko)
□ rascarse – drapać się □ por el rabillo del ojo – kątem oka
□ dar una torta/dar una bofetada – uderzyć □ eructar – bekać
kogoś w twarz (spoliczkować)
□ dar un puñetazo – palnąć (kogoś, w coś) No lo confundas con
□ dar una patada/pegarse – uderzyć się
la erupción
(entrar en erupción,
¡Extra! hurgarse la nariz – grzebać w nosie erupcionar)
Coloquial = sacarse los mocos
199
¡Español, por favor!
8
EN LA PELUQUERÍA -Unidad higiene y belleza-

PEINADOS Y PARTES DEL PELO:


✂ la trenza – warkocz ✂ el recogido – upięcie
✂ la trenza espiga – kłos ✂ las rastas – dredy
✂ la coleta – kucyk/kitka ✂ la cresta – irokez
✂ el moño – kok ✂ la raya del cabello –
przedziałek
✂ el chongo – kok (México) ✂ las patillas* – baczki
✂ el flequillo – grzywka ✂ el mechón – kosmyk

*la patilla (Colombia Wybrzeże Karaibskie, Puerto Rico...)


= sandía
la greña – pelo
enredado, despeinado
y revuelto
kołtun – włosy
poplątane,
rozczochrane

✂ trenzar el pelo/hacertrenzas – pleśćwarkocze ✂ destrenzar – rozplatać

EL PELO/CABELLO – WŁOSY:
✂ largo – długie ✂ pelirrojo – rude
✂ corto – krótkie ✂ canoso/gris – siwe
✂ rubio – blond ✂ poroso – porowate
✂ castaño – kasztanowe ✂ afro – afrykańskie loki
✂ castaño claro – jasny brąz ✂ ondulado – falowane (ondas – fale)
✂ negro – czarne ✂ con crespos/crespitos/encrespado – włosy
kędzierzawe (krótkie loczki)
✂ oscuro – ciemne ✂ teñido – farbowane
✂ claro – jasne ✂ grueso – gęste
✂ rizado – kręcone ✂ el cabello graso – przetłuszczające się
✂ el cabello lacio – gładkie ✂ el cabello fino/grueso – cienkie/grube
włosy włosy
Sin pelo: calvo – łysy ✂ la calvicie – łysina
(cabeza rapada – ogolona)

En Colombia mono/a = rubio, referido tanto a persona que tiene pelo rubio o
simplemente al pelo rubio.

200
¡Español, por favor!
-Unidad higiene y belleza-

LOS ACCESORIOS:

PARA PEINAR:
✂ el peine – grzebień (peinarse)
✂ el cepillo – szczotka (cepillarse el pelo)
✂ el cepillo redondo – szczotka do modelowania

UTENSILIOS ELÉCTRICOS Y OTROS OBJETOS:


✂ el rizador electrónico – lokówka (las tenacillas)
✂ la plancha del pelo/la alisadora de pelo – prostownica
Ejemplos: ¿Desenchufaste la plancha del pelo?; ¿Te alisas el pelo?
✂ el secador de pelo – suszarka (secarse el pelo)

✂ la maquinilla para cortar el cabello – maszynka do strzyżenia


✂ las tijeras de peluquero – nożyczki do strzyżenia/fryzjerskie
✂ la navaja – scyzoryk/brzytwa

✂ el rulo para el cabello – wałek do włosów (poner rulos)

PARA RECOGER Y ADORNAR:


✂ la cinta – opaska, przepaska (cinta de tela)

✂ la horquilla abierta – wsuwka kokówka

✂ la horquilla – wsuwka (poner horquillas)


✂ la lazada – kokardka

✂ el coletero – gumka do włosów (cinta elástica, goma de pelo)


Ejemplos: ¿Te recoges el pelo en una coleta? ¿Usas coleteros?
✂ el agarrapelo – spinka do włosów (agarrar – zbierać/chwytać)

✂ cinta con lazada – opaska z kokardką

✂ la pinza del pelo – klamra, klamerka (np. do słynnego banana)


!!! ✂ la vincha con moño – opaska z kokardką (versión colombiana)
!!! ✂ el ganchito de pelo – spinka do włosów (versión colombiana)

*W Kolumbii moño to także kokardka,co w Hiszpanii jest bardziej rozumiane jako kok

VINCHA
Arg., Bol., Col., Ec., Hond., Par., Perú y Ur.
Cinta elástica gruesa con que se sujeta el pelo sobre la frente.

201
¡Español, por favor!
8
-Unidad higiene y belleza-

LOS TRATAMIENTOS DE CABELLO:


✂ la mecha – pasemka
✂ el teñido del cabello/el tinturado – farbowanie

✂ la ondulación/la permanente – trwała, ondulacja


✂ el corte del cabello – strzyżenie
✂ el balayage – balayage, balejaż
✂ la prolongación del cabello – przedłużanie włosów

✂ el aclarado – rozjaśnianie
✂ el alisado – prostowanie
✂ el baño de color – płukanka lub szamponetka (dar un baño)

LA ESTILIZACIÓN:
✂ rizar – kręcić (np. na wałki, lokówką)
✂ cortar – ścinać, ciąć (np. cortar a capas – cieniować włosy)
✂ teñir – farbować
✂ recogerse el pelo – zbierać/wiązać sobie włosy
✂ alisar – wygładzać/prostować
✂ moldear – modelować

OTROS:
✂ las puntas (del pelo) – końcówki włosów
✂ la cana – siwizna

Las tijeras tienen


dos filos y dos
ojos, todo esto
unido por el
pivote. Algunas
en su filo tienen
dientes.

las tijeras para entresacar – degażówki el vaporizador/el pulverizador – rozpylacz


la navaja
9do Agregapara tu
entresacar – brzytwa strzępiąca
traducción:
el lavacabezas – myjka (do włosów) Entresacar – Cortar parte del cabello
para que resulte menos espeso.

202
¡Español, por favor!
-Unidad higiene y belleza-
Agrega tu traducción:

EXPRESIONES Y FRASES EN LA PELUQUERÍA:


✂ Quiero que me laven, corten y peinen el pelo.
✂ Córteme el pelo corto/no muy corto.

✂ Córteme un poco el flequillo. (córteme usted, córtame tú)


✂ Quisiera teñirme el pelo.
✂ Hágame una permanente, por favor.

✂ Modéleme el pelo con el cepillo, por favor.


✂ Póngame un poco de laca, por favor.
✂ No me ponga laca, por favor.

✂ Quiero un cortado de cabello en plan cortina.


✂ Quiero un cortado de cabello escalado.
✂ Quiero un peinado corto y manejable, que pueda mantener en casa.
✂ Por favor, ¿podrías cortarme solo las puntas?
✂ Córteme solo las puntas.
✂ No soy muy habilidosa con las tijeras.
✂ A ti lo que te pega es un color caoba.
✂ Te quedaría mucho mejor corto.
✂ Me voy a poner en tus manos.

✂ ¿Te lo peino?
✂ Lo arreglamos todo enseguida.
✂ Vengo a verte, tengo un aspecto horrible.

✂ Fíjate cómo me vienes.


✂ Ya era hora de cortar tus puntas.
✂ Más tipo rubio por favor.
✂ Hace mucho que no me tiño, se me ven las raíces.

✂ Tengo el pelo teñido.


✂ Los tintes estropean el pelo.
✂ Envuélvete el pelo en una toalla para que absorba el agua.

Sprawdź się!
la barba – el bigote – el flequillo – la coleta –
el flequillo al lado – corte a capas – las trenzas –
mascarilla nutriente para el cabello – las rastas – el recogido –

203
¡Español, por favor!
8 -Unidad higiene y belleza-

✂ Antes de secarte el pelo, elimina el exceso de agua con las manos.


✂ Cortar las puntas del pelo nos ayuda a sanarlo.

✂ ¿Quieres un moño alto?


✂ Este color va muy bien con tu tono de piel.
✂ Quiero darme un tinte vegetal.

✂ ¿Quiere que le deje/le corte flequillo?


✂ ¿Le hago/le pongo flequillo?
✂ Necesito un cambio de imagen, verme diferente.
✂ ¿Qué le parece el resultado?

✂ ¡Fantástico! ¡Menudo cambio! Justo lo que necesitaba.


✂ Su pelo estaba recogido en un moño.

peine de cardar – grzebień do tapirowania


peine combinado – grzebień z widełkami

OTROS CEPILLOS:
cepillo redondo
cepillo redondo – szczotka do modelowania
cepillo de púas – szczotka ze szpilkami
peine para desenredar – rzadki grzebień
(ma rzadko rozmieszczone ząbki)
peine ancho – grzebień z szeroko rozmieszczonymi ząbkami

204
¡Español, por favor!
8
EXPRESIONES/DICHOS DEL TEMA -Así se habla-

□ Abrir la mano – ser más tolerante, dar cierta libertad, np. ktoś jest łaskawy
(ser benévolo o generoso)
Abrir a alguien la mano, p. ej. El funcionario me ha abierto la mano y solo he
tenido que firmar sin rellenar un montón de papeleo.

□ Echar una mano – ayudar a alguien, wyciągnąć pomocną dłoń


(similar: echar un cable, prestar ayuda, ayudar, arrimar el hombro) p. ej. Juan,
¿podrías echarme un cable con estas tuberías? Se escapa el agua y necesitamos
taparlo.

□ Atar la lengua – związać komuś język, uniemożliwić, by coś powiedział


(cerrar la boca) zamknąć komuś usta/gębę (impedir que se diga algo)
p. ej.
Me ató la lengua para que no dijera nada de nuestro viaje.
No me ates la lengua, tengo que decirle lo que pienso.

□ Trabarse la lengua – zaplątać się język


(Se me trabó la lengua; Me trabo mucho al hablar)

□ Dar jabón (darle jabón a alguien) – adular a otra persona, chwalić kogoś, by
zdobyć jakieś korzyści, zysk, chwalić kogoś ponad miarę (similar: hacer la pelota a
alguien)
p. ej. Todo el tiempo le das el jabón al jefe, pero nunca te va a subir de puesto.

□ Hablar por los codos – gadać jak najęty (hablar demasiado y sin interrupción,
enrollarse), dosł. mówić łokciami, aż przez łokcie wychodzi... Prawdopodobnie
dlatego, iż wiele osób mocno gestykuluje, mówiąc, i wydaje się, jakby rozmawiali
łokciami

□ Hinchársele las narices a alguien – tracić cierpliwość (enfadarse mucho, hacerle


alguien perder la paciencia) Hinchar (AmS) = fastidiar
p. ej. Hincharse = inflamarse
hasta que se me hinchen las narices – aż stracę cierpliwość
Pamiętaj! Las narices zawsze w l. mnogiej i czasownik też zawsze w trzeciej osobie
l. mnogiej
Otro ejemplo: Dímelo sin rodeos porque ya se me están hinchando las narices.

□ Estar hasta las narices – mieć czegoś po dziurki w nosie (hasta la coronilla, hasta
el gorro...)

205
¡Español, por favor!
8
□ Estar hasta el moño/gorro – mieć po kokardki (dosł. aż po kok/po czapkę)
□ No ver más allá de sus narices – nie widzieć dalej niż czubek własnego nosa

□ Irse de la lengua – wymsknąć się, puścić parę z ust, powiedzieć coś, co powinno
zachować się w sekrecie (decir lo que debiera callar)
p. ej. Siempre te vas de la lengua. – Zawsze puszczasz parę z ust.

□ De eso ni una palabra – ani pary z ust, dosł. z tego ani słowa, cicho

□ A toda máquina – pełną parą (a toda velocidad, al máximo, muy deprisa, a todo
vapor, a todo correr, a toda pastilla...) En Colombia = a toda mecha;
Este carro va a toda mecha.

□ Lavar el cerebro – robić komuś pranie mózgu, starać się przekonać kogoś,
nalegając, aby zmienił opinię, sposób myślenia (similar: comer el coco a alguien),
ale pamiętaj comerse el coco – zachodzić w głowę, głowić się

□ Lavarse las manos – umywać ręce, nie podejmować decyzji, nie akceptować
odpowiedzialności

□ Poner la mano en el fuego – dać sobie głowę uciąć (dosł. wsadzić rękę w ogień)
p. ej. Lo puedes comprar, pero no pongo la mano en el fuego que sea bueno.

□ Irse la mano – przesadzić p. ej. Ay, perdona, se me fue la mano (pasarse).

□ Tener las manos largas – być złodziejem lub bić kogoś (ser una persona pegona),
szybki do bójki (dosł. mieć gługie ręce)

□ Quemarse las pestañas – estudiar o leer mucho, stanąć na rzęsach, by coś


osiągnąć, zrobić wszystko, co w naszej mocy
p. ej. Me he quemado las pestañas preparándolo.

□ Ser cabeza de turco – ponieśc karę za kogoś (similares: pagar el pato, cargar
con la culpa de otro)

□ Traer de cabeza – mieć urwanie głowy; □ Levantar la cabeza – pozbierać się

□ Irse la cabeza – oszaleć (se me va la cabeza) sinónimo: enloquecer, perder la razón

206
¡Español, por favor!
8
□ Subírsele los humos a la cabeza (subírsele los humos a la cabeza a alguien) –
stać się zarozumiałym (woda sodowa uderza do głowy). Uważać się za najlepszego,
bo osiągnęło się sukces (creerse el rey del mundo)
p. ej. Se le han subido los humos a la cabeza (uderzyło mu do głowy)

□ Tener entre ceja y ceja a alguien – tener manía a una persona, czuć niechęć do
kogoś w sposób obsesyjny (dosł. mieć kogoś pomiędzy brwiami)
Tenerle manía a algo o alguien – być uprzedzonym do czegoś lub kogoś

□ Fruncir las cejas – marszczyć brwi


□ Estar metido hasta las cejas/orejas/el cuello – być, siedzieć po uszy
□ Mirar de reojo (con hostilidad, con disimulo) – patrzeć krzywym okiem,
kątem oka

□ Refrán: Cuando las barbas de tu vecino veas pelar, pon las tuyas a remojar
(dosł. kiedy zobaczysz, że twój sąsiad goli brodę, włóż swoją do namoknięcia)
Oznacza to, iż powinniśmy uczyć się na cudzych błędach, z tego, co komuś się
wydarzyło, bo i nam się może to przytrafić pewnego dnia, np. obudzisz się z ręką w
nocniku, bo i ciebie zwolnią

Synonimem dla piel, która pokrywa ciało, są słowa: la dermis (też naskórek), el cutis (też cera).
La piel – pokrywa i chroni ciało ludzkie i zwierzęce.

Możemy mieć, piel de naranja, czyli celulit, nasze ciało z powodu celulitu przypomina skórkę
pomarańczy (la celulitis).
Również z powodu zimna lub strachu możemy mieć piel de gallina* – gęsią skórkę (dosł. kurzą
skórkę). Jeśli natomiast dajemy z siebie wszystko, zostawiamy tzw. swoją skórę, poświęcamy się
czemuś aż do wyczerpania, nos dejamos la piel (dejarse la piel).

La piel de su mano tiene vello. – skóra jego ręki ma włoski.

Piel, czyli el cuero (material) np. zrobione ze skóry – hecho de cuero/piel (bolso de piel).
Piel jako skórka owocu, capa que cubre la pulpa de ciertos frutos.
p. ej. piel de plátano; quítale la piel antes de comértelo.
erizo – jeż
piel con pelo, abrigo de piel – futro
*México = enchinársele la piel a alguien
los perros tienen pelaje – sierść Se me enchinó la piel = se me erizó la piel

Cuero cabelludo – skóra, która pokrywa czaszkę (cráneo) i posiada włosy (cabello).
Pod nią znajduje się struktura naczynkowa, ukształtowana przez naczynia krwionośne
(vasos sanguíneos). Dzięki cuero cabelludo, której grubość (el grosor) to ok. 3-8 mm.,
nie dochodzi do poważnych krwotoków (hemorragias) i do powstawania ran.

207
¡Español, por favor!
8
EXPRESIONES CON PELO:

pelo cabello vello cabellera pelusa


włosy włosy włoski (na twarzy, u brody itd.) włosy (de cabeza) meszek
też puch, owłosienie kłaczek (en tejido)

el vello de las axilas – owłosienie pod pachami


lanoso, peludo – włochaty (con vello) peludo (con una barba) – też brodaty
el tomento (ciencias naturales) – kutner, czyli gęste, poplątane włoski okrywające
liście, łodygę i owoce u niektórych roślin (Wikipedia)
la piel de algunas frutas tiene pelo, p. ej. la de melocotón

□ tomar el pelo a alguien – robić w konia/balona


p. ej. Va, ya no voy a caer otra vez, como siempre me quieres tomar el pelo.

□ dejarse tomar el pelo – być naiwnym dosł. pozwalać na to, by robili cię w balona
(permitir) p. ej. Se deja tomar el pelo por sus alumnos.

□ tomarle el pelo a alguien – to też naśmiewać się z kogoś


p. ej. Siempre le toman el pelo a Ana.

□ contar algo con pelos y señales – opowiadać coś ze szczegółami,


dzielić (rozdzielać, rozszczepiać) włos na czworo – zbyt drobiazgowo coś analizować,
roztrząsać (contar irr. o:ue; cuento, cuentas...)

□ no tener un pelo de tonto (dosł. nie mieć włosa głupiego) – być mądrym
(nie być głupim, głupkiem) – ser listo o inteligente
p. ej. ¿Acaso tengo un pelo de tonto? – Czy ja wyglądam na głupka?

□ venir al pelo – nadchodzić w porę, pod rozmiar (oportuno, a medida); venir irr. e:ie

□ por los pelos – o mały włos (por poco, casi)

□ por un pelo te caes – o mały włos się nie przewróciłeś, niewiele zabrakło i byś się
przewrócił

□ poner los pelos de punta – włosy stają dęba, jeżą się (np. bo ktoś pięknie śpiewa,
albo ze strachu), p. ej. Cuando canta se me ponen los pelos de punta.
□ de pelo en pecho – brać coś na klatę (la persona fuerte y robusta)
p. ej. Ya no es un niño, es un hombre valiente y de pelo en pecho.

208
¡Español, por favor!
8
□ no cortarse ni un pelo – ser franco o descarado, czyli być szczerym, bezczelnym,
nie cackać się, mówić tak, jak jest, p. ej. No te cortes el pelo y suéltalo de una vez.

□ tirarse de los pelos – pelearse con alguien, pokłócić się z kimś


(dosł. ciągać się za włosy), p. ej. De niña me tiraba de los pelos con mi hermana.

□ de medio pelo – de poca categoría o nivel, „badziewny”, słabej jakości


(categoría mediocre), p. ej. No te lo compres, es de medio pelo.

□ pelillos a la mar (pelos a la mar) – reconciliarse o hacer las paces, zakopać topór
wojenny (puścić w niepamięć urazy), pelillo – błahostka (nieodmienny zwrot)

□ ir a pelo – ir desnudo, sin nada, iść nago (sinónimo más vulgar: ir en pelotas)
Otra versión: ir en plan comando – iść gołym jak świety turecki

□ no tener pelos en la lengua – walić prosto z mostu, bez ogródek, mówić tak, jak
jest, nie cackać się (dosł. nie mieć włosów na języku, czyli słowa nie napotykają
przeszkód)

□ soltarse el pelo – oswobadzać się, uwalniać się, zmieniać swoje surowe dotychczas
zachowanie (rozluźnić się), soltar (o:ue)

□ caérsele el pelo a alguien (caérsele a una persona el pelo) – sufrir [una persona]
las consecuencias por una mala acción cometida, especialmente mediante un castigo
o una reprimenda – ponosić konsekwencje, otrzymać naganę, karę, zostać ukaranym,
kiedy ktoś odkryje, co się stało

p. ej. Como no llames a tu madre, se te va a caer el pelo. – Jeśli nie zadzwonisz do


mamy, to ci się oberwie (zobaczysz).

Cuando tu madre sepa que te fumas las clases con frecuencia, se te caerá el pelo.
– Jeśli się twoja matka dowie, że często wagarujesz, to dostanie ci się, oberwie ci się.

Po polsku mówimy, „nie spadnie ci włos z głowy”, czyli będziesz bezpieczny, nic ci
się nie stanie, dlatego właśnie jak ci spadnie (se te va a caer), oznacza, iż zostaniemy
ukarani.

□ cortar un pelo en el aire – dosł. przeciąć, obciąć włos w powietrzu, czyli być
bardzo przebiegłą, inteligentną osobą (una persona muy lista o astuta,
ser muy perspicaz)
□ hasta el pelo – mieć czegoś po dziurki w nosie, mieć powyżej uszu, mieć dość
(no se puede soportar más una situación o a una persona) Tak naprawdę możemy
wstawić tu różne rzeczowniki, hasta... las narices, pelotas...
estar uno hasta los pelos – estar harto de una persona o cosa

209
¡Español, por favor!
8
p. ej. Estoy hasta el pelo de tantas bobadas; Me tienes hasta los pelos con tus
comentarios.

□ un pelo – bardzo mało, brakuje bardzo mało, p. ej. Te faltó un pelo para aprobar.
faltar un pelo – brakuje niewiele, by coś się wydarzyło
(solo usamos esta expresión para decir cosas asombrosas o negativas)
p. ej. Faltó un pelo para que tuviéramos un accidente.

□ no ver o no vérsele el pelo a alguien – zauważyć nieobecność, ktoś już nie


uczęszcza w miejsce, które miał w zwyczaju odwiedzać (no se te ve el pelo – w
ogóle cię nie widać)
p. ej. Hace mucho tiempo que no se le ve el pelo por aquí.

□ colgado de un pelo – wisi na włosku (muy inseguro)


p. ej. Su empresa ahora está colgada de un pelo.

□ buscarle pelos al huevo (coloquial Honduras o América central) – dosł. szukać


włosów na jajku, czyli upierać się przy czymś, empeñarse en encontrar
complicaciones o problemas donde no los hay
p. ej. No busques pelos al huevo. – Nie szukaj dziury w całym.

□ estar de pelos (coloquial México) – estar maravillosa [una situación o una cosa]
p. ej. Tu vestido nuevo está de pelos, me encanta.
□ al pelo = perfecto en Colombia [Ese vestido me quedó al pelo]
______________________________________________________________________________________________
□ en la dirección que sigue el pelo – w stronę rośnięcia włosa, z włosem (np. golić
nogi), p. ej. Debes cepillar el jersey al pelo.
Poszukaj znaczenia słowa
MORRO i związanych z
nim wyrażeń

poner al mal tiempo buena cara – robić dobrą minę do złej gry
¡qué cara! – co za bezczelność!

tener mucha cara – być bezczelnym, mieć tupet


ser un caradura – bezczelny typ
¡qué caradura! – co za bezczelny typ!

210
¡Español, por favor!
8
¡Qué fácil es! Asociaciones:

cortar – ścinać (el cortauñas)


secar – suszyć (el secador de pelo)
pintar – malować (el pintalabios)
retirar – odsuwać (el retiracutículas)
los mondadientes – wykałaczki (mondarse los dientes)
brillar – błyszczeć (el brillo labial) el frasco de perfume
quitar – zdejmować, ściągać, usuwać (el quitaesmalte)
el bastón – laska; bastoncillos de algodón – patyczki do uszu (malutkie laseczki)
las bolitas de algodón – płatki kosmetyczne (bola – piłka, śnieżka, bo są okrągłe)
el jabón – mydło; jabón líquido – mydło w płynie
el jabón en pastilla/en barra – mydło w kostce; jabonera – mydelniczka
el dentífrico/la pasta de dientes – pasta do zębów
el tubo de pasta de dientes – tubka pasty do zębów
la sal – sól (np. w kuchni); las sales de baño – sól/e do kąpieli
la bolsa – reklamówka, worek
la bolsa de aseo – kosmetyczka (saszetka do noszenia/przechowywania kosmetyków)
la bolsa de basura – worek na śmieci Pamiętaj! la bolsa – też giełda
y la bolsa de mujer con asas

Tu turno
Stwórz rodzinę słów dla podanych poniżej czasowników, słowa pochodne, podobne
itd.
Ejemplo: escribir escritor/a la escritura el escritorio por escrito escriturar
pisać pisarz/arka pismo biurko na piśmie sporządzać na piśmie

Cantar

Cocinar

Dormir

Leer

Trabajar

Sonreír

Descansar

Traducir

211
¡Español, por favor!

-Sección de ejercicios-

Ej. 1 ¿ADIVINAS QUÉ ES? ASEO/COSMÉTICA:


Zgadniesz co to? Higiena/kosmetyka:

Navaja que se usa para afeitarse o rasurarse –


Utensilio para peinar y desenredar el cabello que tiene una fila de púas –
Recipiente pequeño, generalmente de vidrio, con tapón y con el cuello estrecho –
Gracias a este utensilio podemos cortarnos las uñas –
(EXPRESIÓN EXTRA – morderse/comerse las uñas – obgryzać paznokcie)

Con esto nos limpiamos los dientes de los restos de comida –


La usamos p. ej. cuando necesitamos que nuestro peinado dure más tiempo –
Teñir el pelo significa en polaco , lo teñimos con
↓↓↓
Indicativo presente (e:i)
yo tiño
tú tiñes ¡Recuerda!
él/ella tiñe Si lo hace una persona a sí misma es
nosotros/nosotras teñimos teñirse – reflexivo
vosotros/vosotras teñís
ellos/ellas tiñen

Artículo de diferentes figuras, mayormente cuadrado maleable que utilizamos ya sea


para limpiar o para secar –
Con él hacemos el lavado –
Lo añadimos cuando hacemos el lavado para que nuestra ropa quede más suave –
Con esto nos limpiamos después de orinar/hacer pis –
Cuando una mujer tiene la menstruación/está con la regla o la ha visitado Andrés
siempre las usa –
Jabón líquido que se usa para lavarse el cabello (pelo) cuando alguien tiene caspa –

Definiciones más complejas:

1. Es un producto cosmético utilizado principalmente para resaltar los labios con un


toque de brillantez y color.

2. Cosmético, generalmente en forma de polvos de tonos rojizos o rosados, que se


aplica en las mejillas para dar color al rostro.

3. Es un cosmético usado para oscurecer, espesar y definir las pestañas.

4. Es el único producto de maquillaje que hay que poner con generosidad,


abundantemente, pero al final tiene que acabar siendo invisible. Esto se aplica una
vez terminado todo el maquillaje, ya que es el que nos da la imagen de una piel
aterciopelada.

212
¡Español, por favor!
8
5. Es un producto que sirve para la higiene personal y para lavar determinados
objetos. Se puede encontrar en pastilla, en polvo, en crema o en líquido.

6. Tubo pequeño de plástico con algodón en los extremos de aplicación higiénica


para los oídos.

7. Es un cosmético que se aplica en los párpados y debajo de las cejas. Comúnmente


se utilizan para darles tonalidad y luz a los ojos.

8. Es un producto cosmético que contiene pigmentos, aceites, ceras y emolientes que


dan color y textura a los labios.

9. Es un cosmético que tiene como objetivo pintar las uñas de los dedos de las manos
y los pies a través de una laca coloreada.

10. Es un pequeño electrodoméstico que se utiliza para el afeitado masculino.

11. Es una sustancia que elimina el esmalte de las uñas. Notablemente al quitar el
esmalte se humedece y lo absorbe de la uña.

Ej. 2 Completa las palabras, si quieres puedes jugar con tu amigo/a


e inventar más lemas.
Uzupełnij słowa, jeśli chcesz, możesz zagrać z przyjacielem/przyjaciółką i wymyślić więcej
haseł.

El ahorcado – wisielec Categoría: cosméticos


(de perfume) (sinónimo de pelo) (hablando de afeitado)
f_____ __b____ _ f _ i _ _ d_ _ _

(en las mejillas) (de jabón) (estás con la regla)


c_______ _sp_m_ ___pr_s_s

Ej. 3 Relaciona cada objeto con su utilidad:


Połącz każdy przedmiot zgodnie z jego użyciem:

un bote de champú mirarse


una pastilla de jabón hidratar la piel cortar el pelo
un espejo resaltar las pestañas
una esponja enjabonarse
una pasta dentífrica pintarse las uñas
afeitarse
una afeitadora lavarse los dientes
una máscara lavarse el cuerpo
una crema pintarse los labios
lavarse el pelo

213
¡Español, por favor!
8
Ej. 4 Lee la siguiente instrucción y apunta todos los productos
utilizados con la parte del cuerpo.
Przeczytaj poniższą instrukcję i zapisz wszystkie użyte produkty wraz z częścią ciała, na którą
się je aplikuje.

Maquillaje de Fiesta en Minutos:


1. Primero aplicamos una prebase para que el maquillaje dure más.
2. Aplicamos la base con cobertura en todo el rostro y la difuminamos muy bien
con la brocha.
3. Cubrimos las ojeras con un corrector. Lo aplicamos en forma triangular para
asegurarnos de corregir esas ojeras e iluminar al mismo tiempo. Lo difuminamos
con un beauty blender húmedo (una esponja húmeda). El restante lo aplicamos en los
párpados para cubrir las venas e igualar el tono.
4. Fijamos la base con un polvo para que no se mueva/no se nos acumule.
5. También debemos definir las cejas con un lápiz.
6. Paso opcional: Pintamos la línea inferior de negro. Está escrito en itálica –
7. Aplicamos una sombra. pochyłym drukiem
8. Delineamos los ojos (delineado de gato). beauty blender
9. Aplicamos el colorete o bronceador.
10. Rizamos/resaltamos las pestañas y si es necesario nos ponemos pestañas postizas.
11. Dibujamos los contornos con el delineador de labios.
12. Finalizamos nuestro maquillaje con unos labios rojos. Nos aplicamos el labial.

PRODUCTO PARTE DEL PRODUCTO PARTE DEL


CUERPO CUERPO
una prebase rostro

Ej. 5 ¡Tu afeitado perfecto! Escribe qué pasos debe tomar una persona
para poder disfrutar de una piel suave y sin vello.
¿Hay algo de que no debería olvidarse?
Si eres mujer, describe una depilación perfecta.
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

214
¡Español, por favor!
8
Ej. 6 Lee el texto, responde a las preguntas y traduce las palabras
subrayadas:
Przeczytaj tekst, odpowiedz na pytania i przetłumacz podkreślone zwroty:

LA HIGIENE PERSONAL Y COSMÉTICA DE LUISA

Luisa se levanta tempranito, va al baño para hacer sus necesidades (orinar). Después
se lava las manos con un jabón antibacteriano, se las enjuaga muy bien con agua
caliente y se las seca con una toalla. Esto le ayuda a eliminar las bacterias. Lava su
rostro, nunca se revienta los granitos porque sabe que esto daña más la piel. Se
cepilla los dientes con precisión, quiere llegar a cada parte, por eso también usa el
hilo dental, para no padecer caries. No se olvida de ponerse una crema hidratante y
tonificar su cutis.

Después de desayunar, vuelve a lavarse los dientes y se maquilla. Se pone una base
líquida para igualar el color de la piel y cubrir imperfecciones. Lo fija con un polvo
translúcido. Se pone una máscara para resaltar y espesar las pestañas. También se
aplica pestañas postizas. Quiere tener una mirada más sensual. Un poquito de
colorete en los mofletes le ayuda a despertar su rostro y marcar la diferencia entre
estar viva o muerta. Lo difumina muy bien para no parecer un payaso. Finalmente se
pinta los labios de color rojo, se pone una crema de manos y se echa un poco de
perfume.

Al final del día, cuando llega del trabajo, se quita todo el maquillaje, se pone una
mascarilla exfoliante y una crema de noche nutritiva. Se desenreda y cepilla muy bien
el pelo, lo lava con un champú para la caspa, porque su cuero cabelludo está lleno de
piel muerta en forma de caspa, padece esta enfermedad. Se aclara muy bien el cabello
con agua tibia y luego se pone una crema suavizante en las puntas. Se lo seca con un
aire no muy caliente y se trenza el pelo, para conseguir (al día siguiente) unas ondas
suaves. Le gusta llevar la melena suelta, nunca se recoge el pelo, no usa coleteros ni
horquillas. No se olvida de depilarse las axilas y piernas, porque ahora, en la época de
calor, le gusta llevar una camiseta con tirantes (musculosa Am.) y una falda corta.
Considera que la depilación con cera es la más eficaz de todas las posibilidades en el
mercado.

Su rutina de las uñas es muy sencilla. Simplemente las corta, las lima, retira las
cutículas si es necesario y le pone un esmalte, generalmente de color rojo.
Hace mucho deporte y oxigena muy bien su piel, porque esta es la clave de tener un
aspecto muy bueno y saludable. ¡Siempre luce muy elegante, es una experta en
belleza!
¡Nota!
ES = antibacteriano
Am. = antibacterial

Se pone una cinta en la cabeza para maquillarse Es un clásico en su colección


1.

215
¡Español, por favor!
8
1. ¿Le irritan las imperfecciones de su piel, por eso las elimina y se los revienta
todas?

2. ¿No presta mucha importancia a la limpieza de sus manos?

3. ¿No quiere padecer caries, por eso se lava los dientes con precisión?

4. ¿Se lava los dientes solo una vez?

5. ¿Para qué se pone una base?

6. ¿Cuál es su rutina después del trabajo?

7. ¿Padece alguna enfermedad?

8. ¿Nunca lleva coletas ni trenzas?

9. Según ella, ¿qué depilación es la más eficaz?

10. ¿De qué color se pinta las uñas?

Ej. 7 Eres dueño/a de un centro de belleza. ¿Qué tratamientos y

a qué precio los ofreces?


Jesteś właścicielem/ką salonu piękności/spa. Jakie zabiegi i w jakiej cenie oferujesz?

Nombre del negocio: ___________________________

OFERTA
TRATAMIENTOS FACIALES: PRECIO:

TRATAMIENTOS CORPORALES: PRECIO:

INVENTA UN LEMA DE PROMOCIÓN PARA TU NEGOCIO:


________________________________________________________________________________

216
¡Español, por favor!
8
Ej. 8 Une los “puzzles” de los sustantivos compuestos:
Połącz „puzzle” z rzeczownikami złożonymi:

pinta esmalte cutículas


uñas corta retira

quita labios

Ej. 9 Completa el texto conjugando los verbos en presente:


Uzupełnij tekst, odmieniając czasowniki w czasie teraźniejszym:

Laura ____________ (ducharse) y su marido ______________ (bañarse). Los dos


__________ (lavarse) el pelo con el champú anticaspa. Después se lo _________
(aclarar) con agua tibia.
Pedro nunca ___________ (ponerse) acondicionador, mientras tanto Laura se lo
_______ (poner) en abundancia. Ella _____________ (depilarse) las piernas y la
zona del bikini. Él _____________ (afeitarse) y luego ____________ (echarse)
mucha agua de colonia. Su mujer opta por una imagen natural, por eso solo
_________ (marcarse) las cejas y ________ (ponerse) un brillo labial. Finalmente
los dos _________ (disfrutar) de su compañía charlando juntos y por la noche
________ (ir) a un spa con sauna.

Ej. 10 Tu calendario de belleza. Pon las siguientes actividades según


tus gustos:
Twój kalendarz piękna. Przyporządkuj następujące czynności według twoich upodobań:
A diario:
hidratarse el cuerpo, ponerse una
mascarilla de rostro, lavarse el cabello,
Semanalmente:
exfoliarse los pies, depilarse el cuerpo,
exfoliarse el cuerpo, ponerse crema en
las manos, limpiarse la cara con agua,
Mensualmente:
hacerse la manicura, depilarse con cera,
hacerse la pedicura, hacerse una limpieza
Bimensualmente:
facial, cortarse el cabello, afeitarse,
teñirse el pelo, hacerse los pies
Trimestralmente:

217
¡Español, por favor!
8
Ej. 11 En base a las frases de la página 203-204, forma un diálogo
en la peluquería.
Na podstawie zdań ze strony 203-204 stwórz dialog u fryzjera.

Ej. 12 Ordena los siguientes pasos: azules para el lavado de cabello y


rosas para las uñas (manicura).
Uporządkuj następujące kroki: niebieskie do mycia włosów i różowe do paznokci.

__ Ponerse champú. __ Limarse las uñas. __ Ponerse crema suavizante en las puntas.

__ Retirarse cutículas. __ Mojarse el pelo. __ Lavarse las manos. __ Cortarse las uñas.

__ Envolver el pelo en una toalla __ Antes de secarlo es imprescindible eliminar el


para que absorba el agua. exceso de agua con las manos.

__ Pintarse las uñas. __ Secarlo al aire o con un secador. __ Ponerse crema.

__ Desenredarlo suavemente con los dedos o con un cepillo ancho. __ Cortarse las cutículas.

__ Tratar de no usar el secador con un aire muy caliente.


__ Esperar para que se
sequen.
__ Cepillarse el cabello. __ Ponerse aceite en las cutículas.
____ Aclararse el pelo. x 2
Ej. 13 ¿Cuáles son las diferencias entre el cuidado masculino y
femenino?
Jakie są różnice między pielęgnacją męską a żeńską?
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________

218
¡Español, por favor!
8

Ej. 14 Escribe las siguientes acciones y a las expresiones de abajo ponles


un antónimo.
Napisz następujące czynności związane z ciałem, a do podanych poniżej zwrotów dopisz
antonim.

_______________ _______________ __________

Zzz...

______________ __________ __________

Estar de frente –
Estar de pie –
Estar tumbado –
Estar agachado –
Estar tumbado boca arriba –
Estar de rodillas –

Ej. 15 Apunta las palabras de la peluquería a las letras dadas:


Zapisz słowa związane z fryzjerstwem na podane litery:

R A P
N G L
H V T
A R C

Ej. 16 ¿Qué le recomiendas?

1. No veo bien, pero odio ponerme las gafas.

2. Siempre tengo restos de comida entre los dientes.

3. Quiero eliminar el mal aliento de mi boca.

4. Debo aprender a hacerme el delineado de gato.

5. Hace mucho calor, deseo recogerme el pelo en un moño.

6. Quiero hacerme la cresta y no sé qué utilizar.

7. Siempre siento una gran irritación después de afeitarme.

8. Quiero rizarme el cabello, pero después de una hora todo se me estropea.

219
¡Español, por favor!
8
Ej. 17 Elige la expresión correcta:
Wybierz poprawną odpowiedź:

1. Ya estoy harta, _______________ más el pelo. Tus bromas son infantiles.


a) no me cortes b) no me tomes c) no me vas d) no me tires

2. Hace mucho calor, por eso Carlos _____________ .


a) va a pelo b) no tiene un pelo de tonto c) se tira de los pelos d) le viene al pelo

3. ___________ llegué a la estación; un segundo más y el tren se iba.


a) A medio pelo b) A pelo c) Por los pelos

4. Te lo voy a contar tal y como fue.


a) con pelos de punta b) de pelo en pecho c) a pelo d) con pelos y señales

5. Es un secador _________, no te lo compres.


A) de medio pelo b) te viene a pelo c) te toman el pelo d) a pelo

6. Ay, ella siempre se mete en líos, es que no ___________ .


A) va a pelo b) tiene pelos en la lengua c) tiene un pelo de tonta d) viene a pelo

AHORA ES TU TURNO, ESCRIBE UN EJEMPLO CON CADA EXPRESIÓN:

tomar el pelo soltarse el pelo


no cortarse ni un pelo quemarse las pestañas
tirarse de los pelos poner los pelos de punta
no tener ni un pelo de tonto caérsele el pelo
por los pelos traer de cabeza
de medio pelo de pelo en pecho
pelillos a la mar con pelos y señales
hablar por los codos
irse de la lengua
no tener pelos en la lengua
hinchársele las narices
venir al pelo

____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

220
¡Español, por favor!
8
Ej. 18 Describe las fotos:
Podpisz zdjęcia:

arrugas, ojeras, espinillas, pecas, granos, lunar

____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

Ej. 19 ¿Cómo se cuidan los hombres? ¿Qué productos crees que utilizan?
Escribe un artículo/texto.
Jak dbają o siebie mężczyźni? Jakich produktów według ciebie używają? Napisz o tym
artykuł/tekst.

Cada vez más, los hombres escogen sus productos de tratamiento, higiene y belleza.
Dedican más tiempo a su aseo y quieren lucir bien. Creo que podemos distinguir
mucho menos que en el cuidado femenino. En el caso de los hombres, sería: higiene
corporal, cuidado del cabello, higiene bucal, afeitado, rostro...
Continúa escribiendo el artículo...
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

221
¡Español, por favor!
8
AUTOEVALUACIÓN
-Sección de repaso, reflexión y más explicación-

□ ¿Sabías que...?

– Czasownik pelar może mieć różne zabarwienia?


Np. pelar (plumas) – oskubać (pióra), pelar (animales) – strzyc, pelar (rapar) – golić,
pelar (robar) – łupać, pelar (en el juego) – ograć, pelar (fruta, verdura) – obierać,
eliminować skórkę.

– Cremar to poddawać kremacji (difunto – nieboszczyk), więc jeśli nakładasz krem,


kremujesz się, powiedz: me pongo crema.

– Melena suelta to długie rozpuszczone włosy, p. ej. No me deje melena suelta.


Natomiast media melena to włosy średniej długości.

– Luchar con uñas y dientes – walczyć o swoje do upadłego,


p. ej. Si lo quieres conseguir debes luchar con uñas y dientes.

– Agachar las orejas – skulić, podkulić uszy.


En situaciones de peligro los perros u otros animales se van con las orejas bajas y el
rabo entre piernas.

– No se te van a caer los anillos – korona nie spadnie ci z głowy, nic ci się nie stanie,
jak to zrobisz.
p. ej. No se te van a caer los anillos por sacar la basura.

REFLEXIÓN FINAL...

222
¡Español, por favor!

Resumen unidades 7-8

□ Vamos a ver si has prestado atención, escribe su nombre en español:

____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

□ Tradúcelo al polaco:
! Cagar – Orinar – Tirarse un pedo –
Hacer caca – ! Mear – Eructar –
Hacer popó – Hacer pipí – Escupir –

□ Lee el texto y responde a las preguntas:

A ver, algunas personas sí que tienen mucha cara. Entran a tu vida como si nada y te
dan recomendaciones, te aconsejan e incluso te dan órdenes. Mi compañero de
trabajo Luis es un tonto de remate, creo que le falta un tornillo. Todo el tiempo iba
reprochando a nuestro jefe Juan, le recomendaba soluciones que ni siquiera se
adaptaban a su presupuesto. Hasta que un día se pasó y le dijo que su mujer le estaba
poniendo cuernos con él. Tiene mucha labia y no se limita a nada. En este
momento nuestro jefe empezó a sudar a mares y ni quiso imaginarse qué más podía
pasar. Dos días después, el descarado de Luis entró a su oficina con un documento
certificado de que su mujer le cedía la mitad del negocio. Ahora los dos van a
administrarlo. Al oírlo, Juan se puso malito, pasó los días devorando comida basura y
para colmo le salió acné. Tenía una cara como si no durmiera muchos días. Entonces
decidió venderle la empresa a Luis, su enemigo, que está hasta las trancas por su
mujer y quiere casarse con ella. Ya están planeando la boda.
el sudor
Es mejor que Juan se vaya (según tú): sudar
a) al campo a la casa de su madre b) a la boda para bailar
c) a la iglesia para impedir la boda

En tu opinión, Juan es:


a) un cobarde b) grosero c) muy tímido d) un tarado

223
¡Español, por favor!

Estar chiflado, colado, loco por alguien, ¿qué sinónimo utilizan en el texto?
____________________________________________________________________

Tener mucha labia es:


a) być sumiennym b) ślinić się c) być gadatliwym d) mieć tupet

Devorar es:
a) jeść w nadmiarze b) jeść łapczywie c) gadać jak najęty d) połykać

□ Divide las palabras según corresponda:

un cubo con brochas, un espejo, una espuma de afeitar, unas sombras de ojos, una brocha
de afeitar, una afeitadora, una colonia, una esponja de maquillaje, una polvera,
un champú, un gel de ducha, un tarro de crema de noche, un iluminador, una crema para
la barba, un labial mate, un esmalte, un enjuague bucal, un cepillo de dientes, una navaja

Tocador (de la mujer) en el dormitorio Estantería/armario del hombre en el baño

□ Analízalo:
¿Tienes mala cara, qué te pasa?
¡Qué buena pinta tiene esto! Ñam
¡Qué cara! ¡Pero qué cara tiene!
¡Qué buena pinta tienes! ¡De pies a cabeza te ves fenomenal!

□ Mira el vídeo de Patry Jordán “Los 10 mejores peinados y recogidos fáciles,


rápidos y bonitos”, busca estos conceptos y si es necesario tradúcelos:

Dejar los mechones sueltos El recogido


Pasar por dentro Recoger
Apretar Enrollar el pelo
Colocar horquillas sin que se vean Entramos las puntas que sobresalen
Una hacia un lado y otra en sentido contrario Una tira de horquillas
Entramos las puntas Tiramos el pelo hacia un lado
Sujetamos con horquillas Trenzas despeinadas
Dar la forma Hacer una coleta
Dar por finalizado Colocamos un relleno

224
¡Español, por favor!

Horquilla abierta Cogemos pelo de extremo añadiendo cabello


de abajo y cruzándolo hacia otro lado
Cogemos particiones y Cruzar y añadir
hacemos trenzas de espiga Toda la melena
Sujetar por dentro
Hasta que se quede rizado
Cogemos un mechón y Pellizcar
empujamos hacia arriba para Lo despeinamos pellizcando
que quede despeinada Dejar un poquito más de volumen
Una coleta alta
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

□ Mira el vídeo: “Cámara oculta de niños en El Hormiguero - Niños


peluqueros. Adiós trenzas” y describe lo que está pasando:
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Hormiguero
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

Tip 9: Daj mózgowi różne bodźce i rób, to co kochasz, również ucząc się. Zadbaj
też o pozytywne emocje i odpoczynek! Może jakiś spacer, rower, kawa lub inna
relaksująca aktywność.

225
¡Español, por favor!

□ Elección múltiple:

1. Es una secreción blanda o endurecida de color amarillo que se acumula en los


ángulos internos de los ojos o en las pestañas. Generalmente durante el sueño...
Lo producen las glándulas sebáceas (gruczoły łojowe) de los párpados.

a) granos b) legañas c) espinillas d) lágrimas

2. Instrumento o dispositivo, generalmente colocado en la boca de un recipiente, para


pulverizar o esparcir un líquido en gotas muy finas.

a) pulverizador b) humecedor c) regadera d) espray

3. Aparato o mecanismo que sirve para suministrar cantidades determinadas de un


producto o sustancia, p. ej. para el jabón.

a) recipiente b) suministrador c) dosificador d) jabonera

También: horquilla abierta retiracutículas cepillo de pestañas

4. Peinar con fuerza el pelo de las personas desde la punta hasta la


raíz para que quede enredado y hueco y abulte más.

a) ceder b) peinar fuerte c) cepillar d) cardar

5. Mechón de pelo enrollado y sujeto, generalmente con


horquillas, en la parte posterior de la cabeza.

a) moño b) mono c) lazo d) coleta

6. Es un tipo de peinado que recoge el pelo a lo largo del cuero


También: perfilador cabelludo, desde la parte superior de la cabeza hasta las puntas...

a) trenzarón b) trenza de raíz (francesa) c) trenza tradicional

226
¡Español, por favor!

□ ¿Qué piensas que es? Tradúcelo:

A. Ambientador –
B. Pasta anticaries con flúor –
C. Crema fijadora para prótesis dentales con efecto sellado y cuidado de encías –

D. Gel fijador fluido para cabello rizado u ondulado (rizos definidos) –

E. Espuma para rizos –


F. Pasta matificante para el pelo –
G. Laca extra brillo –
H. Mascarilla reparación total –
I. Bálsamo después de la depilación con ingredientes retardantes del crecimiento del
vello (tardar – opóźniać, zwlekać itd.) –

J. Cera caliente en tarro, calma y alivia el enrojecimiento y la irritación, hidrata la


piel (con activos retardantes del crecimiento del vello, depilación sin bandas)
Crecer – rosnąć; el crecimiento – wzrost, porost

K. Crema depilatoria, siete días de suavidad para pieles sensibles (piel exfoliada e
hidratada) –

L. Crema decolorante, hace el vello invisible (con bandeja mezcladora y espátula)


para todo tipo de pieles –

M. Cera tibia en roll-on, depilación con bandas (especial para piernas, los restos se
eliminan con agua caliente) –

N. Detergente para lavadora, cápsulas blanco y de color –

O. Jabón puro con glicerina, tres pastillas –

P. Suavizante concentrado floral –

□ ¿Cuál es la diferencia?

Estar tumbado y tumbarse –


Estar de rodillas y arrodillarse –
Estar sentado y sentarse –
Estar agachado y agacharse –
Mirar y mirarse –

227
¡Español, por favor!

worek (do dużej zamek, np. agrafka spinacz, np. wieszak


País ilości rzeczy) od kurtki do ubrań
España saco cremallera imperdible pinza percha
(para la ropa)

Argentina bolsa cierre alfiler de broche percha


gancho, de/para
imperdible la ropa
Bolivia talego, costal, cierre gancho, agarrador, percha,
bolsa prendedor, pinza de la colgador
broche ropa, gancho
de la ropa
Chile saco, costal cierre, clip, perro, perrito gancho,
cremallera, alfiler de (para la ropa) gancho
zipper gancho pinza, para la
gancho ropa,
colgador
Colombia costal, telego, saco cierre, gancho, gancho, pinza gancho
(formal) cremallera, nodriza,
corredera prendedor
Costa Rica saco zipper gacilla prensa gancho
Cuba saco zipper alfiler palito, palillo, perchero
horquilla
Ecuador saco, costal cierre imperdible pinza armador
(para tender)
Guatemala saco, costal cierre, gancho gancho percha
cremallera, (de ropa)
zipper
México costal cierre, seguro, clip gancho, pinzas gancho
zipper (para tender)
Perú costal, saco, cierre imperdible gancho colgador
bolsa cremallera
(formal)
Paraguay bolsa cierre prendedor, pinza para la percha
broche ropa
Puerto saco, bolsa zipper imperdible gancho de gancho
Rico ropa, palillo
Rep. saco, funda zipper chambra, palito de ropa percha
Dominicana imperdible
Venezuela saco cierre, rache alfiler, gancho gancho
gancho, (de ropa)
imperdible
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

228
¡Español, por favor!

W skrócie

Najczęstsze pytanie: Jaka jest różnica pomiędzy hiszpańskim z Ameryki Łacińskej a


hiszpańskim z Hiszpanii?

Pierwszą rzecz, którą warto zaznaczyć, jest to, iż niezależnie jaką wersję wybierzesz,
wszyscy cię zrozumieją!

1. Voseo, inna odmiana czasowników, szczególnie w Argentynie, czyli użycie vos


zamiast tú.
Vos tenés, vos sos = tú tienes, tú eres
poder → vos podés
cantáis/cantás cantás/cantáis
cantás
Argentina, Bolivia coméis/comés Ecuador comés/comís
comés
Uruguay... vivís vivís
vivís
To tylko przykłady... Zależy to oczywiście od kraju. Zachęcam cię do pogłębienia tej
wiedzy.

2. Brak użycia vosotros, w Ameryce Łacińskiej vosotros nie używamy NIGDY! Tylko
ustedes! Gdybyś w Hiszpanii cały czas używał ustedes, latynoamerykańskiej wersji,
mogliby uznać cię za bardzo dobrze wychowanego. W Am. warto też zaznaczyć brak
czasu préterito perfecto.

En España ¿Vosotros tenéis todo claro?


En Latinoamérica ¿Ustedes tienen todo claro?
En España Hoy no he comido; En España que os divertáis.
En Latinoamérica Hoy no comí; En Latinoamérica que se diviertan.

3. Słownictwo! To jest największa grupa różnic, którą mogłeś/aś zaobserwować i


poznać w tej książce. Najważniejsze, byś ty mógł/mogła zrozumieć, a wrazie, gdybyś
chciał/a mieszkać w jakimś konkretnym kraju, używać odpowiednich słów. W Polsce
także mamy, np. lapcie, papcie, laczki, kapcie, czy jak tam się mówi w Twoim
regionie.

4. Oczywiście, wymowa! Częste ucinanie końcówek, inna wymowa ese, w Arg.


wymowa doble ll jako [sh, sz]. Można też dostrzec, różnice w przywitaniu się,
obcowaniu z innymi. Czyli różnice kulturowe, o których moglibyśmy napisać osobną
książkę.

Dependiendo del país en que te encuentres, descubrirás que las mismas cosas
tienen nombres diferentes.

Więcej, w 2 części książki

229
¡Español, por favor!

El día 28 de febrero es, en España, el Día de Andalucía. Este es un día de orgullo para
todos los andaluces y andaluzas, no solo por nuestra Comunidad Autónoma, sino
también por nuestro acento. Yo soy de Granada, una de las 8 provincias de Andalucía
y por eso también poseo este acento tan característico al hablar.
¿Y de qué trata este acento? Existen muchísimas características del acento andaluz y
yo te voy a mostrar 4 de ellas:
1. No pronunciamos la letra -S.
Así es, no pronunciamos esta letra. ¿Nunca? Solo cuando esta S es la última letra de
una palabra o de una sílaba. El sonido de la letra S que desaparece lo sustituimos por
una suave h.
Por ejemplo: la palabra “además”, se pronuncia /ademáh/ y la palabra “casco” se
pronuncia /kahko/, sin embargo la palabra “casa” se pronuncia normalmente, /kasa/.
2. Igualmente las letras -D y -Z no se pronuncian si aparecen al final de la palabra.
Por ejemplo: la palabra “verdad” se pronuncia /berdá/ y la palabra “lápiz” se
pronuncia /lápi/. Raro, ¿no crees? Y si la palabra termina en -ado o -ido, la letra -D
tampoco se pronuncia.
Por ejemplo: la palabra “enfadado” se pronuncia /enfadao/.
Así, si queremos decir la frase “Tomás está enfadado”, en Andalucía diremos /Tomáh
ehtá enfadao/.
3. No decimos “muy”, sino “mu”.
La palabra “muy” (bardzo), no se pronuncia en Andalucía /muj/, sino que la letra -Y
desaparece y entonces decimos /mu/.
Por ejemplo: para decir “Este niño es muy bueno” decimos /Ehte niño eh mu bueno/
4. En Andalucía existe el seseo y el ceceo.
Dependiendo de en qué lugar de Andalucía te encuentres, puedes escuchar seseo o
ceceo. Si, por ejemplo, estás en Córdoba o Sevilla, vas a escuchar que no
pronunciamos el sonido /Θ/ de las letras C y Z: en estas zonas se sesea.
Entonces, las palabras “encender” o “zapato” se pronuncian allí como /ensender/ y
/sapato/.
No obstante, si estás visitando Málaga, escucharás el ceceo, es decir, no
pronunciamos la letra -S, sino que en su lugar pronunciamos /Θ/.
Por ejemplo: la palabra “salida” se pronuncia /Θalida/.
Además de todas estas características del acento andaluz, también nos encontramos
con palabras y expresiones típicas solo de esta zona de España. Así, escuchamos
palabras como “zagal”, “mocho”, “bulla” o “nikelao”, que no encontrarás en el
diccionario y que significan, respectivamente, “niño”, “montón de dinero que ponen
entre todos para pagar algo”, “mucha gente” o “limpio”.
Por eso, si viajas a Andalucía, no te preocupes por no entender nada, ¡es casi un
idioma diferente!

¿Y tú? ¿Puedes pronunciar estas frases como un auténtico andaluz?


Este arroz con mariscos está muy bueno.
Mis hijos están aburridos como una ostra.
El acento andaluz es muy característico y bonito.

Escrito por: Elisa Peña Jiménez, de Akademia hiszpańskiego

230
¡Español, por favor!

¿Andalucía? ¿Dónde está?


¿Te atreves a marcarlo en el mapa?

LAS
COMUNIDADES
AUTÓNOMAS

ANDALUCÍA:
MARCA EN EL MAPA: ♥ Sevilla
♥ La capital: Madrid ♥ Granada
ARAGÓN
♥ Zaragoza ♥ Málaga
CASTILLA Y LEÓN ♥ Almería
♥ Huesca
♥ Valladolid ♥ Cádiz
♥ Teruel
♥ Segovia ♥ Huelva
♥ Ávila ♥ Córdoba
CATALUÑA
♥ Salamanca ♥ Jaén
♥ Girona
♥ Zamora
♥ Barcelona
♥ Burgos EXTREMADURA:
♥ Tarragona
♥ Palencia ♥ Mérida
♥ León ♥ Badajoz
COMUNIDAD
VALENCIANA ♥ Cáceres
LA RIOJA
♥ Castellón
♥ Logroño GALICIA:
♥ Valencia
♥ Alicante ♥ Lugo
NAVARRA ♥ Pontevedra
♥ Pamplona ♥ Santiago de Compostela
MURCIA
♥ Murcia
Y OTROS MÁS...

231
¡Español, por favor!

Uzupełnij tabelkę i zaznacz na mapie, w razie potrzeby zasięgnij pomocy u wujka


Google, sprawdź w Wikipedii lub innych źródłach.

1
Meksyk ------>---->

¿Qué país falta en el


mapa?
_________________

P. S. kolejność w tabelce przypadkowa

Número País Capital


1 México
Guatemala
Honduras
El Salvador
Nicaragua
Costa Rica
Panamá
Cuba
Rep. Dominicana
Colombia
Venezuela
Ecuador
Perú
Bolivia
Chile
Argentina
Uruguay
Paraguay
Puerto Rico

232
¡Bravo, has superado la primera parte del libro!
¡Español, por favor!

Czyli walka czasowników omówionych w tej części książki.

Tengo que responder a/contestar (a) la llamada – na ogół są synonimami.

RESPONDER CONTESTAR
– Odpowiadać coś, aby wyjaśnić – Powiedzieć lub napisać coś, aby wyjaśnić
wątpliwość np. voy a responder a tu to, o co nas pytają np. odpowiedział na
pregunta, la respuesta correcta es... zarzuty.
– Opowiadać na pytanie.
– Odpowiadać na połączenie telefoniczne, komunikat.
– Odpowiadać na protest wobec jakiegoś – Odpowiadać w bezczelny sposób,
rozkazu. „pyskować”,
p. ej. Obedece a tu tía y no contestes
(takie „nie pyskuj trochę”).
– W przypadku zwierzęcia: wydawać głos, – Stosowane w odpowiedziach
odpowiadać. dialogowych, aby określić, kto mówi, np.
Estaba cantando y el pájaro me –contestó Kasia.
respondió con su gorjeo.
– Zareagować na leczenie.
No respondió al tratamiento.
W przypadku zwierzęcia: zareagować na
imię.
El cachorro responde por el nombre de...
Szczeniak reaguje na imię...

– Responder alguien o algo al nombre


de...
Odpowiadać w czyimś imieniu, np.
odpowiadam za nich, odpowiadam za
moich przyjaciół (respondo por ellos).
Kilka ważnych przykładów:
Czyli w wielkim skrócie, responder to: – El ordenador no responde
odpowiadać na coś, reagować, (nie odpowiada, „zaciął się”, zawiesił się).
odwzajemniać (zgadzać się), odpowiadać – ¿Puedes contestar el teléfono?
za coś (być odpowiedzialny) np. w tej
– El enfermo respondió al tratamiento
firmie to ja odpowiadam za wydział
(zareagował).
sprzedaży, ręczyć za coś (responder
– ¿Y se puede saber por qué quieren
de/por/con algo).
entrevistarla tan temprano?
–preguntó. –Ella sabe por qué –contestó
Juan.

234
¡Español, por favor!

EXPLICAR TRADUCIR
– Deklarować, manifestować, wyjawiać, co – Wyrażać w jednym języku coś, co
ktoś myśli. wcześniej było wyrażone w innym
(tłuamczyć z języka na język).
– Tłumaczyć, eksponować jakiś temat, – Interpretować.
przedmiot, trudne zagadnienie w przyjazny,
łatwy sposób (wyjaśniać).
– Usprawiedliwiać swoje czyny, tłumaczyć
się. Te voy a explicar el porqué de mi enfado.
(też wyjawić powód czegoś).
– Zrozumieć coś, zdać sobie z czegoś
sprawę. p. ej. Gracias a su explicación, por
fin he llegado a entenderlo.
REPASAR powtórzyć REPETIR powtarzać
– Powtarzać od nowa jakiś temat, lekcję. – Zrobić coś, co już robiliśmy (powtórzyć
– Przeglądać coś jeszcze raz. daną czynność), powtórzyć coś, co
powiedzieliśmy lub ktoś coś powiedział...
– Prześledzić, to, czego się nauczyliśmy, – W czasie jedzenia, nałożyć sobie
rozważać (przypominać sobie) pojęcia, jeszcze raz (dokładka) p. ej. Voy a repetir
pomysły, które mamy w pamięci. la sopa, está buenísima.
– Repasar la cuenta, sprawdzać rachunek, – Prosić wiele razy z wytrwałością, p. ej.
czyli przeglądać np. nasze transakcje. te lo repito ya la décima vez y sigues sin
arreglarlo.
– Recoser, remendar la ropa que lo – Me repite a cebolla, odbija mi się
necesita, czyli cerować, zszywać. cebulą...
Venir a la boca el sabor de lo que se ha
comido o bebido.
– Badać coś, przeglądać (examinar) w celu – Stary, powtarzasz się.
wyszukania błędów i naniesienia Tío, ¿no te das cuenta de que te repites
koniecznych poprawek. continuamente?
– Mówiąc o jakimś wydarzeniu,
przydarzać się wielokrotnie
(volver a suceder regularmente)
np. jakieś ataki, jakieś napaście...
Las agresiones en este barrio se repiten
todos los días.

¿Puedes volver a repetir tu nombre? lo que significa que vuelva a decirlo.


¿Qué tal si repasamos juntos el material para el examen de hoy?

Repasar: volver a estudiar o revisar algo con el fin de corregir posibles errores.
También muy usado por los estudiantes cuando "repasan" para un examen. Repasar
para un examen implica volver a mirar todo lo que ya habías estudiado con el fin de
reforzarlo.
Ejemplo: Estuve toda la noche repasando para el examen de mañana.

235
¡Español, por favor!

Estudiar to trenować, ćwiczyć rozum, aby coś osiągnąć lub pojąć. Może być, że
nigdy tego nie osiągniemy, ale to estudiamos.
Estudiar to również studiować en la universidad o en otros centros docentes
(to też nie gwarantuje, że się nauczymy. Przyswajamy wiedzę z książek i innych
źródeł, lecz nie w praktyczny sposób, tylko w teorii).
TO STUDY (inglés)
Estudiar para ser abogado, estudiar como observar, reflexionar y analizar.

– Aplicar la inteligencia o ejercitar el entendimiento para adquirir el conocimiento


de una cosa, aprender un arte o una profesión, memorizar el contenido de algo, etc.
– Observar, examinar, pensar o considerar algo con detenimiento para conocerlo,
comprenderlo o buscar una solución.
– Cursar o seguir estudios.
~ DRAE

Aprender to zdobywać wiedzę, umiejętności, zdolności przez naukę lub


doświadczenie. Możemy uczyć się, czytając, oglądając jakiś film, reportaż, słuchając
radia, podcastu, zasięgając porady w internecie, pisząc czy rozmawiając z kimś. W
życiu możemy również wynieść cenne lekcje, czyli aprender na czyichś błędach, z
czyjegoś doświadczenia (zarówno profesionalisty, jak i laika), a nawet z czyjejś
głupoty („tego nie warto robić”, to wszystko pokazuje ci, te enseña, aby nie
być „idiotą”).
TO LEARN (inglés)
Aprender a conducir, aprender a leer, aprender de memoria...

– Adquirir el conocimiento de algo por medio del estudio, el ejercicio o la


experiencia.
– Retener una cosa en la memoria.
~ DRAE

Enseñar (to teach inglés) to nauczać (instruir, dar clases), tłumaczyć.


Ella me enseña inglés.
Él me enseña a tocar la guitarra.
Poza tym ten czasownik to również „pokazywać” (mostrar).
Ven, te enseño.

– Comunicar conocimientos, ideas, experiencias, habilidades o hábitos a una persona


que no los tiene.
– Hacer ver de forma práctica, mediante una explicación o una indicación, cómo
funciona, se hace o sucede una cosa.
– Servir [una cosa] de experiencia o ejemplo.
– Exponer una cosa de forma que pueda ser vista por alguien con detenimiento.
¿Me puedes enseñar lo que llevas en esta bolsa?
~ DRAE

236
¡Español, por favor!

España Latinoamérica Polonia


la mejilla el cachete
dar una bofetada dar una cachetada
saltar brincar
coger tomar
coger un autobús subirse o montarse al bus,
agarrar o tomar el bus
el autobús la guagua, el colectivo, el camión,
el ómnibus...
tirar, expulsar botar
la concha (almeja) la concha (vulgar, órgano sexual de la mujer)
el móvil el celular
ordenador el/la computador/a
conducir un coche manejar un auto, un carro
el neumático la llanta, goma, caucho
el maletero el baúl, la cajuela...
aparcar estacionar
el camarero el mozo, el mesero
el fontanero el plomero (fontanero)
la tarta la torta, el queque, el pastel
darse prisa apurarse
date prisa apúrate, metele prisa
levantarse o ponerse de pie pararse
pararse como estar quieto pararse como estar de pie
el dinero (pasta) la plata, la lana...
la sartén el sartén
el frigorífico/la nevera el refrigerador/la heladera
el vídeo (wymowa) video (wymowa)
publicar lanzar
pinchar presionar
encender fuego prender fuego
las palomitas las cotufas, las crispetas, el pochoclo,
las pipocas, las cabritas, las canchitas...
la patata la papa
la fiesta la rumba, la gozadera...
la fresa la frutilla (Argentina)
el aguacate la palta, el aguacate, pagua (Cuba)
el cerdo el chancho, el puerco, el guarro, el cochino
empujar aventar
la ducha la regadera/la ducha
el maíz el choclo/el elote
el cacahuete el maní
el zumo el jugo

Palta generalmente en Chile, Perú, Uruguay, Bolivia y Argentina.

237
¡Español, por favor!

España México
coger agarrar
alquilar rentar
el piso el depa (departamento)
el suelo el piso
echarse/tumbarse acostarse
comprobar checar
¿qué? ¿mande?
el melocotón el durazno
la bocata el sándwich
las chuches los dulces
los bombones los chocolates
la pajita el popote
el chupito el trago
beber tomar
la cazadora la chamarra
el móvil el celular
el ordenador la computadora
el grifo la llave
el salón la sala
esto mola está padre
¡qué guay! ¡qué padre!
mogollón un montón
esto mola mogollón está padrísimo
hacerse daño lastimarse
vago, la pereza flojo, la flojera
tirar (la puerta) jalar (la puerta)
la piscina la alberca

¿Sabes qué significa? Búscalo:

7. No manches
1. Es la neta
8. Echarse un coyotito
2. Bájale de huevos
9. Ser uña y mugre
3. Güey
10. Cabrón
4. Apurarse
11. Eres chingaquedito
5. Echar aguas, échame aguas
12. Armar un pancho
6. Está chido
13. Un viejo rabo verde

238
¡Español, por favor!

Wybierz wersję z Hiszpanii (español estándar)

1. computadora/ordenador 7. cajuela/maletero 12. cachete/mejilla


2. móvil/celular 8. chorrada/mamada 13. aparcar/estacionar
3. conducir/manejar 9. jugo/zumo 14. la torta/la tarta
4. camarero/mozo 10. cucos/bragas/bombachas 15. plomero/fontanero
5. brincar/saltar 11. agarrar/coger 16. comprobar/checar
6. vosotros habláis/hablan

Pamiętaj! Ameryka Łacińska to bogactwo wyrażeń i zwrotów. O tym możemy


napisać wiele książek i temat by się nie wyczerpał! Tak samo Hiszpania, np. cały
region Andaluzji, tam każde pueblo ma swój akcent i typowy dialekt. Nie przejmuj
się, pogłębiaj wiedzę, odkrywaj ciekawostki, obyś mógł/a zrozumieć, co do ciebie
mówią.

[eja, esza, eźa, edza] = ella

ME LLAMO ARELLANO Y TENGO UN CABELLO LARGO


[me jamo arejano y tengo un cabejo largo] = ES
[me szamo areszano y tengo un cabeszo largo] = ARGENTINA
To tylko przykład, nie oddaje on 100% wymowy

ZADANIE 1: Posłuchaj na YouTube bądź w innych źródłach jak brzmią akcenty w


różnych krajach, gdzie mówi się po hiszpańsku. Tylko tak bez bólu głowy, na luzie i
z ciekawości! Nie musisz nikogo imitować, twój akcent jest prześliczny!
Nie zapominaj o tym!

ZADANIE 2: Postaw X (una equis) w odpowiedniej kolumnie, przypominając sobie


wyrażenia z kolorami:
xxxxx
poner
ver (lo)
estar
(como)
tener
ponerse
príncipe
chiste
estar sin
dar en
quedarse
en
prensa
ser
estar en
media

239
¡Español, por favor!

ZADANIE 3: El laberinto de las tildes perdidas.


Pon las tildes necesarias y encuentra el camino correcto.
¿Qué va a cenar hoy Dolores?

¿Dónde faltan tildes?

ó é ú ¡Rápido!

á
¡Tengo hambre!
í

pupitre, ordenador, lapiz, velcro, hoja, talonario, bragas, enchufe,


silla, punta, azul, principe, alguien, avellana, tigre, estar, busca,
mejillones, blanca, tocar, musica, botas, colorete, quitaesmalte,
ojos, maca, funcir, oler, saludala, moflete, diarrea, agarrapelo,
flequillo, camarero, ir, boligrafo, camello, bolitas, tubo, tuvo,
fue, guiso, maravilloso, cajon, fijar, bombilla, chinchetas, loca,
huele, polvo, encuentralo, arroz, pincel, percha, derrota, cinta,
cuaderno, iman, disculpa, rizador, grave, guindilla, fresco, mide,
he, dejame, hizo, piso, quiso, misa, tiza, risa, guisa, lisa, visa, col,
calcetin, cierre, perro, colgador, gancho, saco, asco, rache, palillo,
purpura, ternura, frecuentemente, imperdible, cremallera, rejuvenecer,
puas, vago, seda, detergente, restos, laca, esmalte, ambientador, pillas,
crea, jabon, vello, perdonar, renunciar, loquita, subida, baja, caja, maja,
pongo, barro, compratelo, autobuses, enjuagar, enjabonar, grosella,
caries, rodillas, pelo, higienico, mancha, falda, chanclas, nadadora, ira,
playeras, saco, muslo, tirar, peluqueria, rayas, gritar, pintarrajear, cien,
decimocuarto, hola, poquito, nos, pelicula, docena, cuarteto, millones,
afiler, alma, chulo, izquierda, gatos, poco, cantandola, observar, masa,
hombres, ochenta, referimos, cambiamos, colamos, lenceria, disfruta,
litro, contado, efectivamente, montones, jugo, zumo, redondo, botin,
las, poderoso, erre, rodeos, quicio, apunta, repaso, derecha, cuticula,
casilla, medio, colmo, grito, colorear, grises, multicolor, perdon, ves,
mangas, descubierta, mujer, detalle, cordones, direccion, funcido, paz.

240
¡Español, por favor!

DIPTONGACIÓN
Cambios vocálicos terminados en uir (I-Y)
(nosotros, vosotros no cambia)
E-IE O-UE E-I U-UE huir – uciekać
entender encontrar repetir jugar rehuir – unikać
calentar acostarse pedir destruir – niszczyć
despertar comprobar servir atribuir – przypisywać sobie coś
pensar costar despedir/se concluir – wnioskować
sentar/se+ probar medir constituir – stanowić
hervir recordar vestir/se contribuir – przyczyniać się
mentir soñar+ competir disminuir – zmniejszać, maleć
sugerir volar reír/se excluir – wykluczać
preferir contar+ rendirse fluir – cieknąć np. płyn (afluir)
perder poder sonreír incluir – zawierać
sentir/se+ dormir derretir intuir – odczuwać (np. intuicyjnie)
divertirse colgar teñir/se construir – budować (reconstruir)
comenzar morir recluir – wsadzać za kratki
empezar volver REÍR – ŚMIAĆ SIĘ ! el reclusorio – więzienie
encender soler Río instruir – instruować, uczyć
merendar devolver Ríes distribuir –
Ríe dystrybuować/roznosić
regar doler* Reímos
querer+ morder Reís EJEMPLO:
cerrar almorzar Ríen Yo huyo
defender/se demostrar Tú huyes
herir/se llover* Él/ella huye
atender Nos. huimos
nevar* EJEMPLO: Vos. huís
acertar Yo encuentro Ellos/as huyen
apretar Tú encuentras confluir – zbiegać się, krzyżować się
verter Él/ella encuentra inmiscuir (se) – zmieszać, mieszać się
tentar Nos. encontramos do czegoś
atravesar Vos. encontráis sustituir – zastępować
arrepentirse Ellos/as encuentran destituir – pozbawiać, zwalniać
confesar acordar esforzar (privar, despedir)
encerrar aprobar forzar influir en algo – wpływać na coś
fregar apostar envolver obstruir – tarasować (el paso),
negar avergonzar mover utrudniać (una acción), zatykać (rura)
temblar colar mostrar
tender demostrar soltar EXCEPCIONES QUE NO
SIGUEN ESTA REGLA:
referir concordar rogar 1. Seguir
quebrar consolar resolver 2. Perseguir
helar remover torcer 3. Conseguir
presentir moler tronar*
*verbos especiales en su forma +multiuso/más de un uso/significado
La tabla mágica, tu aliado, tu amigo de los verbos irregulares (más usados) en presente de indicativo

! Coser – szyć (regular) cocer/cocinar – gotować może być regularne i nie

241
¡Español, por favor!

Cons. (-ZCO)
1ª persona Mixtos 1ª persona
Más de una Total resto regular
resto regular irregularidad
coger – cojo tener (e-ie) ir -cer -cir
= tengo
poner – pongo+ oír (i-y) estar conocer lucir - luzco
= oigo
traer – traigo decir (e-i) ser crecer traducir
= digo
salir – salgo venir (e-ie) Haber ofrecer deducir
= vengo = hay
hacer – hago elegir (e-i) aparecer conducir
caer – caigo = elijo
saber – sé seguir (e-i) anochecer reconducir
= sigo
dar – doy corregir (e-i) pertenecer seducir
caer – caigo = corrijo enloquecer producir
ver – veo fregar (e-ie) merecer introducir
prever – preveo = friego nacer
cocer – cuezo mantener (e-ie) enmohecer
roer – roo = mantengo !El moho – plesń
satisfacer – satisfago obtener (e-ie)
suponer – supongo = obtengo PERO
valer – valgo CONVENCER !
reponer – repongo Yo convenzo
Tú convences
Él/ella
convence
etc.

caber – quepo

Caber (mieścić się, być możliwym) – quepo p. ej. no cabe duda – nie ulega wątpliwości

Esto no cabe en la caja. – to nie mieści się w pudełku.

*Más de una = łączone nieregularności typu samogłoskowego


(vocálicos) + pierwsza osoba nieregularna

p. ej. Venir (1 osoba vengo całkowicie nieregularna a później zmiana z e-ie)


Vengo venimos
Vienes venís
Viene vienen

242
¡Español, por favor!

OLER – PACHNIEĆ EL OLOR – ZAPACH (O:UE+H inicial)

yo huelo
tú hueles
él huele
nosotros olemos
vosotros oléis
ellos huelen

DESCRIBIENDO:
Soñar – śnić, marzyć
Sentir (se) – czuć (się) Tuve un sueño profundo.
Siento calor Creo que él sueña con algo malo, se mueve mucho.
Sentir – ubolewać, żałować Mi sueño era ser astronauta.
Lo siento mucho Sueño con poder abrazarle.
¡Ay, como lo siento!

Sentar (bien/mal) – źle/dobrze wpływać (o jedzeniu)


La cebolla me sienta mal, después tengo gases.
No comas, te va a sentar mal y es muy probable que te tires pedos. (tirarse un pedo)

Sentar (ropa) – dobrze/źle leżeć


Te sienta bien esta blusa, ¡qué guapa!
(te queda bien)

Sentarse – siadać (być w trakcie)


Estar sentado – siedzieć
Siéntate – siadaj

Nevar, llover, tronar – solo una forma (nieva, llueve, truena)


Pruszy śnieg – nieva

Querer – chcieć, kochać


Te quiero – kocham cię
Lo quiero – chcę to

Contar – liczyć (matemáticas)


Doler – dos formas (como gustar)
Contar – opowiadać (np. historię)
Me duele (1 cosa singular)
Cuéntame.
Me duelen (plural)
Cuéntamelo.
Me duele la cabeza/me duelen las piernas
Cuenta estas operaciones, por favor.
¡NUNCA! Me duele mi cabeza

243
¡Español, por favor!

¡QUÉ FÁCIL ES!

entender (el entendimiento – zrozumienie) satisfacer

(la satisfacción – satysfakcja, zadowolenie)


salir (la salida – wyjście)
sugerir (la sugerencia – sugestia)
calentar
suponer (la suposición – przypuszczenie)
(el calentamiento – ogrzewanie, rozgrzewka)

caer (la caída – upadek) preferir (la preferencia – preferencja)

pensar (el pensamiento – myśl) elegir (la elección – wybór)

freír (frito – smażony; la fritura) perder (la pérdida – strata)

sentir (el sentimiento – uczucie) oír (el oído – słuch)

corregir (la corrección – korekta) divertirse (divertido – zabawny;

la diversión)
hervir (el hervidor – czajnik lub bojler)
convencer
roer (el roedor – gryzoń)
(el convencimiento – przekonanie)

mentir (la mentira – kłamstwo) comenzar (el comienzo – początek)

ofrecer (el ofrecimiento – oferta, regar (la regadera – konewka)

propozycja)
crecer (el crecimiento – wzrost)
encender (el encendedor – zapalniczka)
cerrar (la cerradura – zamek w drzwiach; el
enloquecer (la locura – szaleństwo)
cierre)

merendar (la merienda – podwieczorek) conocer (el conocimiento – znajomość,

wiedza)
nacer (el nacimiento – narodziny)
defender (la defensa – obrona)

herir (__________ – rana)

traducir (_____________ – tłumacz/ka _________________– tłumaczenie)

encontrar (el encuentro – spotkanie)

conducir (la conducción – transport, prowadzenie)

244
¡Español, por favor!

costar (___________ – koszt) nevar (___________ – śnieg)

seducir (la seducción – huir (la huida – ucieczka)

uwiedzenie/kuszenie, la tentación)
reír (la risa – śmiech)
recordar (____________ – wspomnienie)
sonreír (la sonrisa – uśmiech)
introducir (la introducción – włożenie,
almorzar (el almuerzo – obiad)
wprowadzenie)

volar (__________ – lot) demostrar (la demonstración – pokaz,

dowód)
contar (_________ – rachunek
llover (___________ – deszcz)
la contabilidad – księgowość
el contable – księgowy)
repetir (la repetición – powtórzenie)
poder (el poder – moc; la fuerza – siła/moc)
pedir (el pedido – zamówienie, zlecenie)
dormir (el dormilón – śpioch)
despedir (____________– pożegnanie)
colgar (el colgador – wieszak, haczyk)
medir (la medida – pomiar, mierzenie)
convencer
ZASADA BUTA
(el convencimiento – przekonanie)

morir (_____________ – śmierć) nosotros


vosotros
enmohecer (el moho – pleśń) PUEDO
PUEDES
volver (la vuelta – powrót) PUEDE PUEDEN

oler (___________ – zapach)

Nie wiesz gdzie postawić akcent


devolver (la devolución – zwrot)
w vosotros? To proste!
heder (el hedor – odór)
-AR -ER -IR
↓ ↓ ↓
doler (el dolor – ból)
encontráis bebéis vivís
morder (la mordedura – kęs)

mordisquear – nadgryzać

245
¡Español, por favor!

22

2 18

20 21

19

4 8 10

5 6 23

24 28

12

13

11

14

16

27

15

25

17

26

246
¡Español, por favor!

1. → Me (costar) mucho aprender física.


1. ↓ Solo (yo, coger) la bolsa y podemos salir.
2. → ¿Y qué (yo, hacer) ahora?
3. → No te (ver), ¿dónde estás?
3. ↓ Y ahora (verter) el agua, dice en la receta.
4. → ¡Mamá, mira! ¡ (yo, crecer) rápido! ¡Ya mido un metro con treinta!
5. → (tú, encender) la luz, que no veo nada.
6. ↓ Me (negar) a perderte.
7. ↓ Cuando uno (perder) a un ser querido, sufre mucho.
7. → ¿Usted (preferir) carne o pescado?
8. → Mis hijos siempre (sonreír) cuando me ven regresar a casa.
8. ↓ Ella (soler) lavarse los dientes después de cada comida.
9. ↓ Si todos (aprobar, ustedes) este examen, nos vamos de viaje.
10. ↓ Carla y Pablo (resolver) un acertijo lógico.
11. → Ellas (ver) la tele.
11. ↓ Ellos (ir) al parque.
12. → Carlitos, (coger) por favor este papelito.
12. ↓ Pablo y Pedro (calentar) el agua para preparar una infusión.
13. → Ella (rogar) a su padre para que le dé permiso para salir.
14. → Los padres (dormir) mientras tanto los hijos les gastan bromas.
14. ↓ Te lo (dar) en muestra de nuestra amistad.
15. → Si (nosotros, apostar) bien, nos tocará el gran premio.
16. ↓ Ella (vestir) hortera.
17. → Los ladrones (huir) de la policía.
18. ↓ Los chicos (regar) las plantas en el jardín.
18. → Es formar rizos u ondas en algo, especialmente en el pelo.
19. → ¿Y si te (hacer, yo) un caldo?
20. → Ahora casi nadie (jugar) en el parque, todos están pegados a la
pantalla.
21. ↓ Vale, esta vez yo (elegir) la película.
22. ↓ Vas a ver como te (seducir, yo).
23. → Yo no (saber) nada de eso. No poseo ninguna información.
24. → ¿Cuánto (valer) estos zapatos?
25. → Muchas personas (soler) hablar primero antes de pensar.
25. ↓ En español hay tres verbos con el significado de “być”: haber, estar y .
26. → Oye, ¿tú (recordar) cómo se llama este Rey?
27. Yo (ser) de Polonia.
28. Salir [una persona o un animal vivíparo] del vientre de la madre.

é
PERDER: ENCENDER: APRETAR: QUERER:

247
¡Español, por favor!

Papużki nierozłączki!

Czasowniki z ich przyimkami Czasowniki z ich przyimkami


Querer algo = desear (chcieć) Querer a alguien = kochać kogoś
Soñar con algo/alguien = śnić o czymś/o ¡Ni soñarlo! = Nigdy w życiu!
kimś
Sonar a algo = brzmieć jak coś Sonar + rzeczownik = coś wydaje dźwięk
Me suena a un rugido de león, ¡corre! me suenan las tripas, suena el
*Esta canción me suena, ¿cuál es? despertador, suenan las campanas, suena
*No, no me suena nada. el teléfono, suena el timbre...
Enamorarse de alguien = zakochać się w Tomar + rzeczownik
kimś Tomar café, tomar el sol, tomar una
Me enamoré de Juan. decisión, tomar la mochila e irse (Am.)
Se enamoró del hombre equivocado. coger la mochila e irse (ES)
Tomarse a mal = brać za złe Tomar en serio = brać poważnie
No te lo tomes a mal, pero no te queda bien. No te lo tomes en serio.
Tener + rzeczownik = mieć coś Tener por alguien = mieć za kogoś
tener fiebre, mucho dinero... Me tienen por loco = todos me consideran
Tener + que = musieć (tengo que) loco.
Tener de todo = mieć wszystkiego pod Beber de... = pić z...
dostatkiem Beber de la botella/del vaso
Tengo de todo. Beber a morro = z gwinta (jak?)
Beber + rzeczownik, np. beber agua Comer de postre = jeść na deser
Comer en un/una + rzeczownik = jeść w Pensar en algo/alguien = myśleć o czymś/o
Comer en un bol kimś
Comer en un plato Pienso en ti.
Sin pensar = bez zastanowienia Piénsatelo muy bien = przemyśl to dobrze
Perderse en/por = zabłądzić gdzieś Perder + rzecz = zgubić coś
Nos hemos perdido en/por el bosque. He perdido mi móvil.
Perderse leyendo = zagłębić się w lekturę Perderse bailando = zatracić się w tańcu
Perderse = desaparecer = zniknąć Perderse por algo = zrujnować się przez
Se ha perdido por allí coś
Perder una lágrima = uronić łzę Perder el tren = spóźnić się na pociąg
Perder peso, la costumbre Perder la cuenta = stracić rachubę
Perder el curso = zboczyć z kursu Perder la simpatía = zrazić się
Pedir algo a alguien = prosić kogoś o coś Pedir la mano = prosić o rękę
Pedir + rzecz = prosić coś Sentar bien/mal (comida) = dobrze/źle
pedir ayuda = prosić o pomoc wpływać na organizm
pedir un consejo = prosić o radę No me sienta bien la cebolla, después
pedir limosna = żebrać tengo gases.
Pedir un préstamo Sentar mal/bien (ropa) = leżeć na kimś
dobrze bądź źle
No lo compres, te sienta mal.

248
¡Español, por favor!

Sentir + rzecz = czuć coś Aprender + cosa = uczyć się danej rzeczy
Sentir frío, calor... Aprender a + dana sprawność
Lo siento = przykro mi (z tego powodu) Aprender a leer, aprender a manejar un auto
Lo siento mucho. (Am.), aprender a conducir un coche (ES)
Aprender de memoria = uczyć się na Buscar en = szukać w; buscar algo = szukać
pamięć czegoś; ir a buscar algo = iść po coś
Cambiar de + rzeczownik Cambiar + rzecz
Cambiar de casa, de coche... Cambiar dinero
Cambiar algo de lugar = przenieść coś Cantar en + miejsce = śpiewać w
¿Este jarrón ha cambiado de lugar o solo Cantar en un coro, cantar en un escenario,
me lo parece? Cantar en una banda, cantar en un concierto
Cantar + parte del cuerpo = Cantar algo = śpiewać coś
śmierdzieć/capić Cantar una canción, cantar un himno...
Te cantan los pies.
Casarse con = wyjść za mąż za Casarse por la iglesia/por lo civil = brać ślub
kogoś/ożenić się z kimś kościelny/cywilny
Comenzar a hacer algo = zacząć coś robić Comenzar con algo = zacząć z czymś
Comenzamos a analizar la primera parte. Para comenzar = na początek
Comienzo a trabajar a las ocho. Para comenzar, no eres nadie para decírmelo.
Conocer a alguien = znać kogoś Conocer mucho de algo = znać się dobrze,
Conozco a esta chica. wiedzieć sporo o czymś
Conocer de vista = znać z widzenia Conozco muchos de este tipo.
Contar = liczyć, opowiadać Cortar con alguien = zerwać z kimś
Contar con alguien = polegać na kimś, móc Cortar en pedazos = kroić na kawałki
na niego liczyć Cortar por el medio = przeciąć w połowie
Puedes contar conmigo/con ella... Cortar con tijeras = ciąć nożyczkami (czym?)
Contar con los gastos = uwzględniać Cortar + rzecz = cortar la carne, el papel,
wydatki cortar un árbol...
Creer en algo/alguien = wierzyć w coś/w Dar + rzeczownik = dać, wydawać...
kogoś; no te creo = nie wierzę ci; Dar un abrazo, dar un beso, dar la mano...
Creo en Dios = wierzę w Boga Dar permiso = pozwalać
¿Y tú, quién te crees? = A ty za kogo się Dar una fiesta = wydawać przyjęcie
uważasz? Za kogo się masz? Dar miedo = przerażać
Dar recuerdos = pozdrawiać
Dar pena = sprawiać przykrość
Me dan pena los pobres animalitos de esta
perrera.
KOGOŚ -----> a alguien
Darse de baja/alta = wypisywać ze szpitala
Dar leche = dawać mleko (vaca)
W CZYMŚ ------> en algo
La vaca da leche.
La ventana da a la calle = okno wychodzi na
Z KIMŚ -------> con alguien
ulicę
Darse contra algo = uderzyć się w coś
PRZEZ/ZA POŚREDNICTWEM
Dar en el blanco/en el clavo = trafić w sedno
CZEGOŚ ------> por

249
¡Español, por favor!

Decir = mówić Dar algo por concluido = uważać coś za


Decir por decir = mówić, aby zakończone
mówić/paplać Dar a alguien por... = uznawać kogoś za...
Por decirlo así = ujmując to tak Dar a alguien por muerto = uznawać kogoś za
(w ten sposób) martwego
¡No me digas! = No coś ty! Dar igual = być wszystko jedno
¿Diga? (por teléfono) = Słucham? Me da igual lo que digas.
Decir sí = powiedzieć tak Sinónimo: me importa un pimiento/un
pepino/un bledo/un comino...
Esperar (con paciencia) = oczekiwać Hablar de/sobre algo = rozmawiać o czymś
cierpliwie Hablar de/sobre alguien = rozmawiać o kimś
Esperar a alguien = czekać na kogoś Hablar con franqueza = rozmawiać otwarcie
Esperar en un lugar = czekać gdzieś Hablar por teléfono = rozmawiać przez telefon
Ya te espero más de 10 minutos aquí. Hablar con alguien = rozmawiać z kimś
Ir a pie = iść pieszo Estar mal de la cabeza = mieć nie po kolei w
Ir a pata = iść z buta (coloquial) głowie
Ir en coche = jechać samochodem Estar al día = być na bieżąco (doinformowany)
Voy volando = już lecę Estar a + día/precio
¿A qué vas? = Do czego pijesz? Estamos a dos de marzo.
Vamos a ver = zobaczymy Están a 3 $ el kilo.
Ir + a + bezokolicznik Estar con alguien = być z kimś
Voy a comer Estar de: mal humor, de pie, de suerte, de
Ir + a + la + miejsce żeńskie viaje, de vacaciones...
Ir + al + miejsce męskie Estar de camarero en agosto (tymczasowo)
Voy a la tienda. No estar para... = nie być w nastroju do...
Voy al parque. No estoy para bromas = nie mam ochoty na
Voy a Madrid. żarty
Voy en tren a Madrid. Estar a punto de hacer algo = być o krok od
El tren para Madrid sale a las dos. zrobienia czegoś
Voy al parque a pie. Estoy a punto de saltar.
Jugar a... = grać w... Pagar = płacić (jak?)
Jugar a las cartas, jugar a los juegos de Pagar a escote, al contado, con tarjeta, en
mesa, jugar al escondite... dinero contante y sonante, a mano...
Jugar en... = grać na... Pagar + rzecz: pagar la cuenta, las facturas...
Jugar en la computadora/el ordenador Pagar por = płacić za; pagar por el pedido
Preocuparse por algo/alguien = niepokoić Quejarse de... = skarżyć się/narzekać na coś
się/martwić się z powodu czegoś/o kogoś Se quejan del calor.
Traducir de un idioma a otro Vender por = sprzedawać za ileś
Traduzco de ruso a polaco. Vender en = sprzedawać w (gdzieś)
¿A qué idioma lo quieres traducir? Lo vendí por 10 euros en Internet.
Salir de = wychodzić z Viajar por = podróżować po
Salir a la luz = wychodzić na światło Viajo por toda Andalucía.
dzienne Viajar en = podróżować w (środek transportu)
Salir pitando = wybiegać, wchodzić w Viajamos en avión.
pośpiechu Viajar de un lugar a otro
Salir con alguien = chodzić z kimś Viajan de Escocia a Venecia.

250
¡Español, por favor!

Pogrupuj czasowniki z tabelki i opanuj temat.

letra Czasowniki z ich przyimkami Czasowniki z ich przyimkami

251
¡Español, por favor!

252
¡Español, por favor!

Rozbuduj drzewko z czasownikiem tener i stwórz


swoje własne z wyrażeniami liczbowymi
Tener la culpa
↓ Tener sueño
Ser culpable de algo ! Espantarse, asustarse,

dar susto... Estar somnoliento
↘ ↓
Tener miedo a algo/a alguien

Tener sed ↓
↓ Tener cuidado
Ponerse blanco
Estar sediento ↓
↓ Andar con cuidado
Tener hambre ↘
↓ ! Cuidar a alguien
Estar hambriento ! Tener algo sin cuidado
↓ ↘
! Sonarle las tripas a ↙
alguien (brr, grr...) → Tener
! Morirse de hambre ↗ ↑ ↖ celos
Tener confianza Tener calor Tener prisa
↗ ↓ ↓ ↓
Tener dolor Confiar Sentir calor Apurarse
de algo
↓ ↗ !! Estar caliente ! Darse prisa
Doler algo Tener ganas de algo ! Meter prisa a alguien
! Ir de prisa
(me duele) ↓ ↗ ! Estar apurado
Antojarse (Am.) Tener vergüenza
↓ ↓
Desear algo Dar vergüenza a
alguien
8
Ser más chulo que un ocho
Insolente, vanidoso, cuida su
forma de vestir, tiene razones
lógicas y muy positivas para ser
arrogante →

253
¡Español, por favor!

LAS PROFESIONES Y LOS LUGARES DE TRABAJO


La profesión El lugar de trabajo Actividad que realiza
cartero correos/oficina de
correos
dentista
jueza
bar/cafetería
empleada de banca
la biblioteca
la peluquería
la agencia de viajes
la panadería
el colegio/la escuela
cirujano
cineasta
da clases teóricas y
prácticas para aprender a
conducir y obtener
el carné.
arregla relojes
alcalde
carncería
frutería
esteticista el centro de estética
pescadería
hospital
modelo
la herboristería
locutora
la copistería
fontanero
floristería
farmacia
futbolista
cajera
estanco
barrendero
hotel

joyería
gasolinera

254
¡Español, por favor!

contable
psiquiatra
malabarista
programador
abogado
herrero
cárcel
despacho
escenario
cocina
investiga nuevos avances
científicos
cobra el dinero en una
taquilla
limpiadora
agricultor
traductora
sastre
cura a los animales
elabora dulces
canguro
taxista
zapatero
camionero
carpintero
cerrajero
bombero
obra de teatro
estudiante
marinero
mecánico
escultor

255
¡Español, por favor!

SER ESTAR
Ser bueno – być dobrym Estar bueno – być atrakcyjnym
(persona con bondad), o rzeczach, iż służy, (físicamente) lub cieszyć się dobrym
jest dobre, użyteczne... zdrowiem (recuperado), o jedzeniu, że jest
dobre w smaku (buen sabor)
Ser malo – być złą osobą (cruel, con malas Estar malo – być chorym, w złej formie
intenciones), jeśli chodzi o rzeczy, to np. (enfermo), jeśli chodzi o rzeczy: są w złym
złe dla zdrowia lub złej jakości stanie
(fumar es malo; es malo, no sirve) (np. przeterminowany jogurt)
Ser rico – być bogatym Estar rico – o potrawach, smaczny
(tener mucho dinero) (delicioso)
Ser alegre – rzecz, która sprawia nam Estar alegre – podpity, pijany, wesolutki
radość, imprezowicz, osoba pogodna, (persona festiva)
radosna (jest wesoły, zawsze się śmieje) (wypił za dużo i był trochę wesolutki)
Ser listo – być inteligentnym, przebiegłym Estar listo – być gotowym np. do wyjścia
Es listo, trabaja menos y gana más. Estoy listo, podemos salir.
Ser despierto – być bystrym Estar despierto – być obudzonym
(bystry umysł) Estoy despierto desde las 3.
Ser orgulloso – być zarozumiałym Estar orgulloso – być dumnym
Me siento orgullosa de ti.
Estoy orgullosa de ti.
Ser verde – obsesionado por el sexo o Estar verde – być w czymś zielonym
ecologista y también cosa de color verde. (principiante), niedojrzałym, niewinnym
La hierba es verde. (inocente), lub rzecz niedojrzała, np. owoc
Ser callado – małomówny Estar callado – milczący
(estar en silencio)
Ser aburrido – być nudziarzem Estar aburrido – być znudzonym
(nie potrafić się zabawić) lub coś jest (no tener nada para divertirse)
nudne
Ser viejo – być starym (anciano) Estar viejo – taki, który wyszedł z mody
(pasado de la moda) lub zepsuty
(estropeado)
Ser vivo – persona espabilada Estar vivo – no estar muerto
(nic nie przegapi, często wygrywa...) Gracias a Dios estoy vivo.
Ágil de mente
Ser violento – persona agresiva, Estar violento – incómodo en una
gwałtowna, brutalna, porywcza situación (tak jakby ktoś pogwałcił, twoją
prywatność, violar – gwałcić)
Ser interesado – una persona egoísta que Estar interesado – sentir interés por algo
solo busca su propio beneficio Estoy muy interesada en tus clases, compro
todo el paquete de 10.

256
¡Español, por favor!

Ser inquieto – muy activo, np. nie Estar inquieto – preocupado por algo,
potrafić wysiedzieć na miejscu zmartwiony czymś
Estoy inquieto, no sé que pasa con mi madre,
además no contesta mis mensajes.
Ser blanco – persona de raza blanca Estar blanco – blady, muy poco bronceado
Es blanco y tiene unos ojos azules. lub biały z przestraszenia
– Estás blanco, ¿qué pasó?
– Es que vi un fantasma.
Ser negro – persona de raza negra y cosa Estar negro – muy bronceado (bardzo
de color negro opalony), muy enfadado o harto (bardzo
La silla es negra. wkurzony), una cosa muy sucia (bardzo
El libro es negro. brudna rzecz, przedmiot)
Es una cosa negra y grande. Veo que has pasado buenas vacaciones, estás
negro.
Ser abierto – persona extrovertida o Estar abierto – no estar cerrado
tolerante (nie być zamkniętym)
Es muy abierto, habla con todos. La tienda está abierta,
Ser cerrado – persona introvertida o Estar cerrado – no estar abierto
intolerante (nie być otwartym)
Ser grave – persona muy seria Estar grave – muy mal de salud
Es una persona grave, nunca sonríe. El paciente está grave, lleva 8 meses en
coma.
Ser parado – persona muy tímida o Estar parado – no tener trabajo
indecisa (estar en paro)
Con lo parado que es será difícil Ya está parada muchos meses y sigue sin
hablarle. hacer nada.
Ser atento – amable y detallista, ser Estar atento – prestar atención a algo
cortés (uważny)
(grzeczny, uprzejmy) Siempre estoy atento en clase.
Es muy atento, siempre le abre la puerta
a las mujeres.
Ser seco – persona antipática Estar seco – tener mucha sed
(estar sediento)

SER ESTAR
Ser gafe – pechowiec (tener mala suerte, Estar enchufado – tener ventajas laborales
creerse el culpable de todos los males) (mieć plecy, wtyki, po znajomości...)
Ser coser y cantar/ser pan comido – Estar chupado – muy fácil
facilísimo, bułka z masłem
Ser todo oídos – zamienić się w słuch Estar en las nubes/en la luna – chodzić z
głową w chmurach, muy despistado,
roztargniony
Ser algo como encontrar una aguja en Estar por las nubes – być bardzo
un pajar – to tak jak znaleźć igłę w kosztownym
stogu siana

257
¡Español, por favor!

Ser un aguafiestas – być osobą psującą Estar como un tren – być atrakcyjnym (jak to
innym zabawę powiedział mój uczeń, pociągający jak
pociąg)
Ser un manzanas – poco hábil Estar como una rosa – promieniować, bo
dobrze wyglądamy (resplendeciente)
Ser un manitas – być złotą rączką Estar hecho polvo/hecho migas/muerto de
cansancio – być wykończonym, bardzo
zmęczonym, konać ze zmęczenia
Ser un pelota – być lizusem Estar de bajón – mieć doła, spadek formy
Ser un pedazo de pan – być aniołem Estar cortado – zostać bez słów, quedarse sin
(ser bondadoso) palabras
Ser un cielo – ser una persona Estar de enhorabuena – estar contento, mieć
encantadora, cielo to również kochanie szczęście, mieć fart
wypowiedziane do ukochanej osoby
Ser un creído – być zarozumiałym Estar entre la espada y pared – być
(creerse superior de los demás) pomiędzy młotem a kowadłem, przyciśnięty
do ściany, w patowej sytuacji
Ser un rollo/una lata – bardzo nudne Estar de morros – estar enfadado
Ser de lo que ya no hay Estar muy liado
Ser el ojito derecho – ser la persona Estar como unas castañuelas – muy feliz
preferida
Ser agua pasada – było, minęło Estar como una cabra – loco, zachowywać
(pertenecer al pasado), to już stare dzieje się dziwacznie, być stukniętym, mieć świra
Ser la pera – cuando una persona es Estar en la gloria – być w siódmym niebie
muy amable, muy maja
Ser como echar margaritas a los Estar hasta en la sopa – być nawet w
cerdos (to bezużyteczne, bez sensu) lodówce, być wszędzie
Ser uña y carne – być bardzo Estar como una cuba – muy borracho, być
zżytym/być nierozłącznym bardzo pijanym, wstawiony, pijanym jak
beczka
Ser un cuento de nunca acabar – Estar hasta las narices – mieć czegoś po
nigdy niekończąca się opowieść dziurki w nosie
Ser duro de pelar – twardy orzech do Estar sordo como una tapia – być głuchym
zgryzienia jak pień
Ser una chapuza – to jest partanina No estar para bromas – nie mieć humoru,
(trabajo mal hecho) nie mieć ochoty na żarty
Ser más bueno que el pan – być bardzo Estar en el séptimo cielo – być w siódmym
dobrym/życzliwym niebie
Ser un paño de lágrimas – być osobą, Estar/andar feliz como una perdiz –
na którą zawsze można liczyć, możemy wniebowzięty/bardzo szczęśliwy/zadowolony
się jej wypłakać, wyżalić (dosł. szczęśliwy jak kuropatwa)
...y fueron felices y comieron perdices
...i żyli długo i szczęśliwie
Ser un cero a la izquierda – nic nie Estar de luto – być w żałobie
znaczyć/być nikim
Ser un rata – być sknerą, być Estar al tanto – być na bieżąco
bydlakiem

258
¡Español, por favor!

Ser tonto de capirote – być głupim jak but Estar como una regadera – mieć
nierówno pod sufitem, być stukniętym
Ser una mina de oro – być kopalnią złota Estar sin blanca/estar a dos velas – być
bez grosza przy duszy
Ser un manirroto – być osobą Estar como un roble – dosł. być
marnotrawiącą pieniądze/być rozrzutnikiem zdrowym jak dąb
(Ser) como dos gotas de agua – (być) jak Estar como una lechuga – być
dwie krople wody wypoczętym/zdrowo, dobrze wyglądać
Ser un cero patatero – być kompletnym Estar como nuevo – być jak nowy
zerem
Ser otro cantar – to całkiem inna historia/to Estar muy reñido – być zaciętym
inna bajka/to zupełnie co innego (o rywalizacji)
Ser harina de otro costal – inna para Estar harto/a – mieć dość (estoy harta de
kaloszy este tipo)
No ser nada de otro mundo – nie być Estar con la misma cantaleta – znów ta
niczym nadzwyczajnym sama śpiewka (me sales con la misma...)
Ser escueto – mówić krótko i na Estar en la misma onda – nadawać na
temat/streszczać się tych samych falach
Ser digno/a de elogiar – być godnym Estar loco por alguien – szaleć za
pochwały/zasługiwać na pochwałę kimś/mieć świra na czyimś punkcie
Ser de esperar – być do przewidzenia Estar colado/a por –
być szalenie zakochanym
No ser de extrañar – nie być niczym Estar de vuelta – być z powrotem
dziwnym (no es de extrañar que no tiene Estoy de vuelta – już jestem, jestem z
trabajo, solo anda quejándose) powrotem
Ser descarado – być bezczelnym/nie mieć Estar hecho un gallito – popisywać się
wstydu odwagą/kozaczyć
Ser un pagafantas – być frajerem Estar en marcha – być w ruchu/na
chodzie
Ser difícil de igualar – nie mieć sobie Estar varado – być uziemionym
równych
Ser cotilla – być plotkarzem (un chismoso) Estar en lo cierto – mieć rację/dobrze
Corre el rumor de que – krąży plotka, że myśleć
Ser libre como el viento – być wolnym jak Estar bien enterado – być dobrze
ptak doinformowanym
Ser la leche – być niesamowitym, (wulg. Estar muerto de hambre/de cansancio –
być zajebistym), a z drugiej strony być wycięczonym z głodu/ze zmęczenia
okropnym bądź niewiarygodnym
También ESTAR: de buen humor, contento, satisfecho, encantado, enamorado,
deprimido, decepcionado, disgustado, descalzo, calzado, vestido, desnudo, lleno,
vacío, preocupado, ocupado, asustado, asombrado, embarazada, de acuerdo, de viaje,
roto, de pie/sentado, enfermo, interesado, harto...

SER: absurdo, (in)necesario, (im)posible, importante, imprescindible, increíble


inteligente, obvio, lógico...

Tus apuntes: ___________________________________________________________________


__________________________________________________________________________________

259
¡Español, por favor!

No entender ni jota (pág. 13) – nie rozumieć, ni w ząb


No entiendo ni jota de este tema. El subjuntivo me suena a chino.
j
la jota
Quitarse un peso de encima (pág. 25) – kamień spaść z serca,
zdjąć ciężar odpowiedzialności
Cuando me lo dijo, me quitó un peso de encima.

Ser un manitas (pág. 64) – być złotą rączką


Mi marido es un manitas, sabe arreglarlo todo.

Tirar la casa por la ventana (pág. 64) – szastać pieniędzmi (wydawać dużo),
zaszaleć
¡No tires la casa por la ventana! ¡Oye, contrólate!
Desde que le pagan mil euros esta se tira la casa por la ventana.

Ser un pelota (pág. 85) – być lizusem


Ser un chivato (pág. 85) – być donosicielem

No decir ni mu/no decir ni pío (pág. 85) – nie pisnąć ani słówka Pelota (ES)
Balón (Am.)
Catear un examen (pág. 85 ↓) – oblać egzamin (suspender)

Esto está chupado – to łatwizna, to bułka z masłem, to kaszka z mlekiem, prościzna

Esto es pan comido – to łatwizna, to bułka z masłem, to kaszka z mlekiem,


prościzna

Coser y cantar – to łatwizna, to bułka z masłem, to kaszka z mlekiem, prościzna


(esto es coser y cantar)

Comerse el coco – głowić się, dociekać czegoś (rozumem), rozkładać coś na


czynniki pierwsze, rozszyfrowywać

Chocar los cinco (pág. 114 ↓) – przybić piątkę

Ser un cero a la izquierda – być nieudacznikiem, zerem, być nikim, twoje opinie nie
są brane pod uwagę
Nadie se toma en serio sus palabras, aquí es un cero a la izquierda.

Darle igual ocho que ochenta a alguien – „wsio ryba”, nie ważne, bez różnicy, bez
znaczenia, mniejsza o to, na jedno wychodzi, mniejsza o większość

Decir algo veinte mil veces – powtarzać coś po raz setny

Tener algo a montones – mieć czegoś na pęczki, bez liku, w bród


(a chorros, a espuertas, a pasto, a patadas, a porillo, de sobra, en abundancia, en
cantidad)

260
¡Español, por favor!

Haber cuatro gatos – garstka, niewielu ludzi

No hay ni para un diente – nie ma nawet na ząb (ociupinkę, malutko, niewiele)

Darse cuenta de algo (pág. 115 ↓) – zdać sobie z czegoś sprawę,


Tener en cuenta – mieć na uwadze

Mantenerse/seguir en sus trece – obstawać przy swoim, nie ustępować, upierać się,
nie dawać za wygraną

Montar un numerito – zrobić aferę, urządzić awanturę

Cantar las cuarenta a alguien – powiedzieć komuś prawdę prosto w oczy, walić
prosto z mostu, wygarnąć komuś całą prawdę (decirle a alguien cuatro verdades)

Vivir o hallarse en el quinto pino – na końcu świata, na odludziu (wulg. na zadupiu)

Sacar de quicio (pág. 125) – wyprowadzać z równowagi, irytować kogoś,


doprowadzać kogoś do szału, działać komuś na nerwy
Me saca de quicio su manera de actuar (sacarle alguien de sus casillas).

Estar hasta las narices (pág. 205) – mieć czegoś po dziurki w nosie
(estar hasta la coronilla, estar harto/a)
¿Por qué andas todo el tiempo reprochándome? Estoy hasta las narices.

Quedarse en blanco (pág. 133) – mieć nagle pustkę w głowie 阿艾勒艾


Sonar a chino (me suena a chino, pág. 99) – to czarna magia, 耶 coś zupełnie
niezrozumiałego, trudnego do pojęcia, nieznanego dla kogoś (sonar, irregular o:ue)

Pillar algo (pág. 101) – załapać coś (czaić, łapać)

Métele prisa/apúrate/date prisa porque nos van a pillar (przyłapać)


(Am.) (Méx.) (ES)

Ir al grano (pág. 124 ↓) – przejść do sedna (istota rzeczy, meritum, esencja)

Mandar al quinto pino – posłać kogoś w diabli (idź precz)


Mandar a freír los espárragos – aby ktoś się odczepił, spadał, idź zobaczyć czy cię
tam nie ma
Mandar a hacer gárgaras – dosł. idź sobie, popłucz gardło
Mandar al infierno – posłać do piekła, do diabła
Mandar todo al diablo – niech to szlag, wszystko diabli wzięli
! Mandar a la chingada/a la verga (más vulgar México) o a la mierda
Mandar al carajo – dawniej nazywano „carajo” mały koszyczek na maszcie statków.
Kiedy marynarz popełnił jakiś błąd, wysyłano go „al carajo” za karę. Dlatego też
kiedy chcemy, by ktoś zszedł nam z oczu, nie chcemy z nim rozmawiać, używamy
wyrażenia „vete al carajo”

261
¡Español, por favor!

Ponerse negro (pág. 132) – wściekać się

Tener un presupuesto apretado – mieć napięty budżet


Estar sin blanca/sin pasta/sin lana/pelado – być bez forsy, spłukanym
Estar a dos velas/no tener ni un duro – być spłukanym, nie mieć grosza przy duszy
(duro dawna waluta hiszpańska o wartości 5 peset)
Ir en plan comando – iść gołym jak święty turecki

Estar al tanto/al día/al corriente – być na bieżąco, śledzić coś i nic nie przegapić
Estoy al tanto con las novedades de música latina.
No se le escapa ni una, sabe cada canción.

Cajón de sastre – bajzel, bałagan, nieład



Tirar la toalla – poddawać się. la punta de un lápiz
Decidió tirar la toalla. Tener los nervios de punta – na skraju

Ponerse las botas – najeść się do syta, skorzystać na maksa

El mundo es un pañuelo (pág. 155-156 ↓) – świat jest mały

Como anillo al dedo – pasować jak ulał (como hecho a la medida)


Te queda como anillo al dedo.

No me llega pero ni a la suela de los zapatos – nie dorasta mi nawet do pięt

Ser un plomo – być nudziarzem

A buenas horas, mangas verdes – musztarda po obiedzie/coś, z czym nie zdążono

Irse la pinza/irse la olla (pág. 183) – tracić zmysły, odbijać komuś, brakować piątej
klepki...

Trabarse la lengua (pág. 205-206 ↓) – zapomnieć języka w gębie


Hablar por los codos – gadać jak najęty

Traer de cabeza – mieć urwanie głowy

Subírsele (a alguien) los humos a la cabeza – woda sodowa uderza (komuś) go


głowy
Se le han subido los humos a la cabeza.

A toda máquina, a toda pastilla/a todo gas – pełną parą, na łeb, na szyję, szybko, w
te pędy (dawaj, ruchy, jeśli chcemy kogoś ponaglić)
Salir pitando/a toda máquina – wylecieć jak pocisk, wybiec szybko
Salió pitando para alcanzarla.
Irse esfumando – ulatniać się, wyparowywać, znikać z horyzontu

Apretarse los talones – dosł. ponaglić, ścisnąć pięty, czyli przyśpieszyć kroku

262
¡Español, por favor!

En un abrir y cerrar de ojos/al instante/en un santiamén/enseguida/en un plis


plas – w mgnieniu oka

Por los pelos – o mały włos


Salvarse por los pelos – ledwo co się uratować
Me salvé por los pelos, al entrar a la casa cayeron chuzos de punta.

Ser como uña y carne – być bardzo zżytym, nierozłącznym (papużki nierozłączki)
Ana y Catalina son como uña y carne, van juntas a todas partes.

Tener mucha cara/ser caradura – być bezczelnym
Muchas veces en Am. =
Ser (un) descarado – być bezczelnym, nie mieć wstydu
ser como uña y mugre
Tiene mucha cara y no respeta a nadie.
dosł. jak paznokieć i brud
Tomar el pelo (tomarle el pelo a alguien) – robić w konia, robić w balona, nabierać,
nabijać się z kogoś, robić sobie z kogoś jaja, wpuszczać w maliny
(Engañar como a un chino)
Engañar a alguien como a un chino
No me tomes el pelo.
= aprovecharse de su credulidad
Me estás tomando el pelo.

Poner los puntos sobre las íes (pág. 25) – postawić kropkę nad „i”
Para poder finalizar la venta es necesario poner los puntos sobre las íes.

Como sardinas en lata/como tres en un zapato (156) – jak sardynki w puszce

Hablar por los codos – mówić jak najęty, co ślina na język przyniesie, być gadułą

Hacer borrón y cuenta nueva, pasar la página – puścić coś w niepamięć i zacząć
od nowa/było, minęło (rozpocząć nowy rozdział w życiu)

Manos a la obra (pág. 64) – do dzieła/do roboty, zakasać rękawy


Ponerse las pilas – zakasać rękawy, wziąć się do roboty/w garść (naładować baterię)
Deja de quejarte y ponte las pilas.

Espabilarse – dawać sobie radę, podciągnąć się w czymś, ożywić się, wziąć się w
garść
¡Espabílate, mujer! – Weź się w garść kobieto!

Se acabó – skończyło się, koniec i kropka (basta)


Zanjar un asunto – zamknąć sprawę, rozwiązać problem

Largarse de un lugar – wynosić się skądś, spadać skądś


Lárgate de aquí, no quiero verte.

Quedarse a cargo (encargar algo a alguien) – być odpowiedzialnym za coś, zająć


się czymś (przydzielić coś, jakieś zadanie komuś)
Me encargaron la planificación del material.

263
¡Español, por favor!

Ir sobre ruedas (pág. 18) – być na dobrej drodze, coś idzie jak po maśle
Estoy muy feliz, ahora mi negocio prospera bien y todo va sobre ruedas.
Ir viento en popa – iść wspaniale rueda

Estar en/tener mala racha (pág. 85) – mieć złą passę, mieć/przechodzić zły okres
Racha to też podmuch wiatru, więc wiatry nam nie sprzyjają

No te lo tomes a pecho – nie bierz tego tak bardzo do serca (pecho dosł. pierś)

No estoy muy católico/a (pág. 18) – źle się czuję, niezbyt dobrze dziś się czuję
Podemos aplazarlo porque no estoy muy católico hoy.

Mandarinas de Valencia

Zumo de melocotón
Playa Son Bou

264
¡Español, por favor!

Presente: quepo, cabes, cabe,


cabemos, cabéis, caben
No caber en sí de gozo – nie posiadać się z radości Indefinido: cupe, cupiste, cupo,
Al abrir no cupo en sí de gozo, el paquete le encantó. cupimos, cupisteis, cupieron

Perder los estribos – tracić panowanie nad sobą, wyjść z siebie, wściec się
Perder la cuenta – stracić rachubę (dosł. rachunek)

Soltar la pasta – wybulić kasę, wyskakiwać z forsy

Vivir a ras – wiązać koniec z końcem

Desaparecer del mapa – zapaść się pod ziemię, zniknąć

Revolvérsele el estómago – powodować niechęć, przyprawiać o mdłości, obrzydzać

Estoy pachucho/a – jestem słaby/chory (pot.)

Venderse como churros – sprzedawać się jak świeże bułeczki

Caer en la trampa – wpaść w pułapkę/w sidła

Chinchar a alguien – wkurzać kogoś (molestar)

A decir la verdad – prawdę mówiąc

¡Vaya tela! – O rany! Coś takiego! O cholera! Niesamowite!


Vaya tela me estás contando... ¿Y qué pasó después?

¡Menudo cambio! – Niezła zmiana!


¡Menuda sorpresa! – Co za niespodzianka!
Ahora bien – Tak więc, zatem, a więc (jak już coś wspomnieliśmy)
Me apunto – Wchodzę w to, piszę się na to (zapisuję się)
Antónimos
¿Me explico? – Wyrażam się jasno?

¡Y tanto! – I żebyś wiedział! I to jak! ahora – después


¡Qué va! – No coś ty! fácil – difícil
A ver... – Zobaczmy, niech pomyślę... amargo – dulce
la verdad – la mentira
Para ti es fácil decirlo – łatwo ci mówić desaparecer – aparecer
Yo que tú/yo en tu lugar – ja na twoim miejscu
Yo que tú iría al médico.

No amargarse la vida – nie zatruwać sobie życia


No te amargues la vida con ese idiota.

No me lo tomes a mal – nie miej mi za złe


Lo digo en buena onda pa’ que mejores (para que).

265
¡Español, por favor!

Olvídate de eso, no tiene importancia – zapomnij o tym, to nie ważne


Caer en el olvido – popaść/pójść w zapomnienie
Lastima que las cartas a mano cayeron en el olvido.

Guardarle rencor a alguien – żywić urazę do kogoś


No le guardes rencor, eso no es bueno.

Por si las moscas/por si acaso – na wszelki wypadek


Ya te conozco, mosco – już ja cię znam

Verse venir/ser de esperar – być do przewidzenia


Era de esperar/se veía venir algo.
No ser de extrañar – nie być niczym dziwnym
No es de extrañar que le hayan despedido. Solo robaba en la tienda.

Francamente/honestamente/a decir verdad – szczerze mówiąc


Con toda seguridad – z całą pewnością
Tener cero posibilidades – mieć zero szans, nie mieć żadnych szans

Ir justo a tiempo – mieć mało czasu, iść dokładnie na czas


Ir volando – pędzić, zmykać
No hay tiempo que perder – nie ma chwili do stracenia
Tomarse el tiempo necesario; Tómate tu tiempo; Tómatelo con calma.
Tener tiempo encima – być pod presją czasu
Tomarse algo con calma – brać coś na spokojnie (ze spokojem)

Flipar – fascynować
Molar
Mola mogollón

El cuerpo pide – organizm/ciało się domaga


Es viernes y tu cuerpo lo sabe.
Hoy es viernes y el cuerpo me pide una fiesta.

Como Dios manda – jak Bóg przykazał, jak przystoi

No tener nada que ver/no venir a caso – nie mieć nic wspólnego (caso – sprawa)
Tu comentario no viene a caso.
No valer/no merecer la pena – nie być wartym
No vale la pena ir a esa peli, es un rollo.
Te lo mereces – należy ci się
En todo caso no te lo recomiendo, no vale la pena gastar tanto dinero.
Pase lo que pase – niech się dzieje, co chce, choćby nie wiem co się działo

Factor clave – główny czynnik


Para mí este es el factor clave para contratar a alguien.

No se lo cuentes a nadie – nie mów nikomu, zachowaj to dla siebie (mantener el


pico cerrado)

266
¡Español, por favor!

Tenía que suceder – to musiało się wydarzyć/to musiało się tak skończyć
Era inevitable, tenía que suceder.

Atribuirse un mérito de otro – przypisywać sobie czyjeś zasługi (atribuir i:y)

Echarse atrás – wycofać się


Aclarar las cosas – wyjaśniać sprawy (claro)
Dar un giro radical – zrobić zwrot o 180 stopni
Llevar a cabo – doprowadzać do końca
Al cabo de... – po upływie...
Al fin y al cabo – w końcu
Tal cual – jeden wart drugiego
En vano – na marne
Al revés – na odwrót
De momento no – jak na razie nie
A diario – codziennie
¡Yo qué sé! – A skąd mam wiedzieć, a co ja tam wiem!

Seducir a alguien – uwodzić kogoś


Ligar – podrywać
Liarse con alguien – wdać się w romans, uwikłać się
Estar colado por alguien – być szalenie zakochanym w kimś (być wkręconym)
La hemos liado – schrzaniliśmy sprawę
Los primeros amores suelen retoñar – stara miłość nie rdzewieje (odradza się)
Llevarse de maravilla con alguien – świetnie się z kimś dogadywać
Estar en la misma onda – nadawać na tych samych falach, rozumieć się bez słów
Ser difícil de igualar – nie mieć sobie równych (dosł. być trudnym do dorównania)
Dar igual algo a alguien – nie obchodzić kogoś, coś (me da igual, wszystko mi
jedno)

Ser escueto – streszczać się, mówić krótko i na temat


Sé escueto, por favor, que no tengo tiempo.
Ser bla, bla, bla – mleć ozorem (hablar por hablar)

Hacer un trato – dogadać się, zawrzeć umowę, umówić się na coś


Hagamos un trato: si tú pierdes, me compras dos chelas. (chelas Am.)
Vale, pero en caso contrario hacemos una fiesta por todo lo alto.

El hambre agudiza el ingenio – dosł. głód zaostrza pomysłowość, potrzeba matką


wynalazku

Tus apuntes:
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

267
¡Español, por favor!

Tip 1: Usprawnij swoją umiejętność używania języka — słuchaj, nie przejmuj się, że
nic nie rozumiesz. Osłuchaj się z językiem! (radio, podcasty, YouTube, audiobooki,
wideo). Twój mózg to zarejestruje, prędzej czy później, ale zarejestruje!

Tip 2: To twój kontekst! Użyj słowa pod siebie, stwórz swoje przykłady!

Tip 3: Używaj języka aktywnie od pierwszego dnia! Choć nie jest to łatwe, mów!
Nie zwlekaj! Twórz pierwsze wypowiedzi i niech twój język z każdym dniem
rozkwita!

Tip 4: Rozpieść swój mózg, on uczy się najlepiej, jeśli nie wie, że się uczy! Jakiś
podstęp, a może gra językowa? Ucz się, śpiewając, oglądając, tańcząc, rysując...
Co tylko zapragniesz!

Tip 5: Poczuj nowe słowa! Użyj jak najwięcej zmysłów jednocześnie! Jeśli to
możliwe, narysuj to, zjedz to, dotknij (jakiś materiał), poczuj np. jabłko... Ugryź i
powiedz: ¡qué rica la manzana!

Tip 6: Nie porównuj się do innych, każdy ma inne predyspozycje! A od lepszych


warto się uczyć np. technik.

Tip 7: Rób ściągi! Zazwyczaj w 99% opanowujesz wszystko, tworząc je!

Tip 8: Śledź pojęcia! Odkrywaj skarby! Zanurz się w świecie hiszpańskim. Po


zanurzeniu się w głębiny morskie jesteśmy zagubieni, o, tu jest gwiazda, tu glon,
o, patrz jaka piękna ryba! Powoli! Odkryj każdy cud głębin hiszpańskich po kolei!
Zastanów się, co wiesz o danym pojęciu i poszerz wiedzę! A ty co wiesz o gwiazdach
morskich, no właśnie? A co wiesz o hiszpańskich zwyczajach? Hmm... Czas
przeprowadzić śledztwo!

Tip 9: Daj mózgowi różne bodźce i rób, to co kochasz, również ucząc się. Zadbaj też
o pozytywne emocje i odpoczynek! Może jakiś spacer, rower, kawa lub inna
relaksująca aktywność.

Nadal nie możesz zapamiętać?


Postaraj się dane słowo czy zwrot usłyszeć „w żywym” języku. Wpisz daną frazę czy
wyraz na YouTube i posłuchaj piosenki, dialogu, wywiadu bądź obejrzyj filmik, czy
vlog gdzie używają danego zwrotu.
A gdybyś potrzebował specjalistycznej pomocy, napisz do mnie:
jezykhiszpanskidonata@gmail.com

“Si el miedo ocupa espacio en tu cabeza, no dejas espacio para


tus sueños”

268
¡Español, por favor!

Muchas gracias por elegir esta publicación. Espero que la hayas disfrutado igual que
yo creándola. Estoy inmensamente feliz de tener un lector como tú.
Que la semilla del español que plantaste gracias a este libro crezca más y más.
¡Nunca dejes de luchar por tus sueños!

Recuerda que he puesto mi corazón y he sacrificado mucho tiempo para poder crear
este libro, no lo copies ni escanees de forma ilegal. Siempre menciona al autor.

¿Ansioso/a por más?


Sígueme en:

Facebook: www.facebook.com/Aprende-español-o-polaco-conmigo
Instagram: www.instagram.com/espanoleandocondoni/

Visita mi página web: www.espanoleandocondoni.com

@espanoleandocondoni

Cordialmente,
Doni

269
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

LA CLAVE

Unidad 0 Audio en el enlace secreto.


Verifica tus respuestas en la hoja Ej. 3 Nie wypowiedziano : V, L, J,
Ej. 1 Ej. 2 del alfabeto. V, LL.
Sprawdź swoje odpowiedzi na Ej. 4 Przeliterowano: agujero,
stronie z alfabetem.
Unidad 1 hambre, gusano, zapatos, Chile.

Ej. 1 1. por favor 2. perdón 3. con mucho gusto 4. de nada 5. por supuesto
6. tú también 7. no entiendo 8. disculpe

Diálogo 1
Ej. 2
¡Hola! ¿Cómo estás? lub Hola, ¿cómo estás?
Estupendo, gracias, ¿y tú?
También, gracias, hasta luego.
Hasta luego, ¡que tengas un buen finde! lub ¡buen fin de semana!

Diálogo 2
¡Hola! ¿Qué hay de nuevo? lub Hola, ¿qué hay de nuevo?
Todo bien, sin novedades, ¿y tú?
También, gracias, no me puedo quejar.
Me alegro, ¡que tengas un buen día!

Diálogo 3
Buenos días, ¿cómo va? lub ¿cómo te/le va?
Más o menos, antes estaba mejor, tengo mucho trabajo lub laburo
Oh, ¡que te sea leve, suerte!
Muchas gracias, ¡que tengas un buen día!
¡Igualmente!

Diálogo 4
Hola, ¿cómo te va? lub ¿cómo van las cosas? etc.
Bien, tengo mucho trabajo, ¿y tú?
Sin novedades, todo bien. ¡Que te sea leve! lub ¡Que te vaya bien en el trabajo!
¡Gracias y que tengas una buena/linda tarde!

Ej. 3 La despedida:
Adiós, hasta pronto, hasta ahora, hasta luego, hasta
mañana, buenas noches

Deseos y cortesía:
¡Que te sea leve! Cuídate
¡Que tengas buena tarde! Ten cuidado
¡Que te vaya bien lub suerte! Poseer

270
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

Ej. 4

A) Lola idzie na popołudnie do D) Ana wybiera się na rodzinny


pracy i jej mąż jej mówi: miłej obiad i jej przyjaciel życzy jej, spędź
pracy kochanie. dobrze/miło czas.
B) Bernardo ma dziś trudny E) Juan i jego przyjaciele idą na
egzamin i jego mama życzy mu: imprezę: bawcie się dobrze! (Niech
powodzenia synu. się dobrze bawią).
C) Eva jedzie/wybiera się na F) Babcia Pauli idzie spać: niech
wakacje do Ekwadoru i jej odpocznie (wypocznij, odpocznij).
przyjaciółka życzy jej: baw się CZASOWNIKI: saludar, despedirse,
dobrze. usar, decir, utilizar, preguntar,
escoger, terminar, desear, ir, dormir,
divertirse, pasar, dar...
Ej. 5 A) ¡Que te diviertas!
B) ¡Feliz cumpleaños/cumple! Ej. 6 A) F B) F C) V D) F E) V F) V G) F
C) ¡Que descanses!
D) ¡Que disfrutes!
Ej. 7 ? signo de interrogación
E) ¡Que lo pases bien, buen
/ barra : dos puntos – la raya
viaje!
@ arroba ! signo de exclamación
F) ¡Suerte!
" " comillas ( ) paréntesis
G) ¡Que te sea leve!
H) ¡Que te cunda el día!
Ej. 8 1. encantada 2. agradecer
3. llamar 4. alegría 5. llamarse
6. helado 7. sed 8. leve

Ej. 9 1. bien 2. luego 3. gracias 4. beso 5. sí 6. mano 7. suerte 8. día 9. hambre 10. gusto
11. mañana 12. pregunta 13. pena 14. noticia 15. acceso 16. noche 17. entiendo
18. culpa

E N T I E N D O P B
Ñ A I C I T O N R E
U M C Ñ Q O S Y E S
A D A H P L U E G O
Z I Í L Q X E H U G
M A Ñ A N A R V N G
H Ñ U N O W T M T O
A B D M C H E A A S
M A H O H Y V Ñ G E
B I E N E L G A G C
R Ñ M K L M O N X C
E S A I C A R G O A
Z Í Ñ C I N N A Ñ O
C U L P A O T S U G

271
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

EN RESUMEN...
A) Desde mi punto de vista esto es una mala idea. B) Estoy a punto de terminar este
proyecto. C) Espera, espera... Vamos por puntos, aquí hay gato encerrado. Lub paso a paso,
vamos por partes. D) ¿Cuál es tu punto de referencia en este asunto? Lub punto de partida
E) Está a punto de llover. F) A mí abuela le encanta hacer punto. G) En este centro comercial
cobran literalmente por todo... ¡Hasta qué punto! ¡Es el colmo/Es una exageración! Lub estoy
hasta el moño, me tiene harto... H) Tuve una necesidad urgente, por eso tenía que comprar
este celular/móvil sin posibilidad de comparar (sin punto de comparación). I) ¿Tienes acceso
a este material en la página del maestro/profesor? J) Tengo pensado limpiar la casa. K) Mis
alumnos siempre llegan tarde. ¡Ya tengo los nervios de punta! Lub esto me pone de los
nervios L) Me tienes preocupada/Me preocupo por ti, no comes nada. M) Lo tengo en
cuenta. N) Tengo ganas/tengo antojo de algo dulce. O) ¡Tú tienes la culpa/es tu culpa! Ahora
nuestra madre está enferma/mala. P) Tienes mala cara, ¿qué te pasa/pasa algo/qué pasa? Q)
Tengo mucho cuidado cuando paseo por la noche. R) No le tengo confianza/no le confío.

*¿Qué me recomiendas?
1. Debes beber agua 2. Tienes que comer algo 3.Pon el aire acondicionado 4. Llama un taxi
5. Entonces echa la lotería

*Pregunta: ¿Cómo debe hacerlo Pablo? Debe ordenarlo por fecha, de pe a pa.

* 1. lo siento mucho 2. qué haría sin ti 3. te quejas 4. me da pereza 5. te saluda

6. da dos besos 7. Crucemos los dedos 8. Felicidades 9. da pereza 10. muy agradecida
11. Qué te sea leve 12. Pásatelo muy bien 13. Qué te recuperes enseguida/pronto

Unidad 2
Diálogo 1 Los protagonistas se saludan y charlan/hablan sobre los libros.
Ej. 1 Uno de ellos no está decidido que libro quiere comprar.
Diálogo 2 Sí, gracias a su trabajo puede darse el lujo y descansar más.

Diferentes formas:
¿Dónde trabajas? ¿De qué trabajas? ¿A qué te dedicas? ¿Qué haces para ganarte la vida?
¿Cuál es tu profesión?

p. ej.
Trabajar + lugar = trabajo en una escuela
Trabajar + de + profesión = trabajo de maestro
Ser + profesión = Soy maestro
Estoy a cargo de... = Estoy a cargo de la sección de ventas
Soy el responsable de... = Soy el responsable de la publicidad
Soy autónomo etc.

Diálogo 3 Sí, está dispuesto a hacer cualquier cosa por su novia, la ama muchísimo (un
montón).
Diálogo 4 Si contamos español, su lengua materna, entonces son 3. No sabemos
exactamente que nivel tiene de inglés, pero podemos suponer que lo habla bien.

272
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

Ej. 2 Varsovia, Cracovia, Silesia, Masuria Ej. 4 ¿Cómo te llamas?


(lagos), Mar Báltico, montañas Tatry..., ¿De dónde eres?
voivodatos: de Podlaquia, de Gran ¿De qué ciudad eres?
Polonia, de Pomerania, de Mazovia, de ¿Cuál es tu nacionalidad?
Subcarpacia, de Cuyavia y Pomerania, ¿A qué te dedicas?
de Breslavia, de Varmia y Masuria... ¿Qué te gusta hacer?
¿Cuál es tu afición? etc.
Ej. 3 peluquero/a: cortar el pelo
relojero/a: arreglar relojes Respuesta posible: Es mujer
enfermero/a, médico/a: poner una inyección
Ej. 5
y se llama Ana Sánchez
conductor/a: conducir un autobús Romero. Es española/es de
cerrajero/a: arreglar las cerraduras de puertas España. Nació el 22 de
pastelero/a: elaborar pasteles y dulces enero de 1989...
escritor/a: escribir libros
locutor/a: hablar en una emisora A. Qué B. Cuál C. Cuál
Ej. 6
D. Dónde E. Cómo F. Qué
Ej. 7 1. B 2. E 3. A 4. F 5. C 6. J 7. K G. dónde H. Cómo
8. D 9. M 10. I 11. H 12. L 13. N
14. G 15. Ñ
16. Z 17. O 18. T 19. X 20. P
21. R 22. W 23. S
24. U 25. Q 26. V 27. Y

Przepis na językowy sukces:


Respuesta posible:
Los ingredientes: – mucha dosis de escucha diaria (radio, podcast, música...)
– ver lo suficiente de la tele, YouTube, culebrones/telenovelas, series...
– una dosis adecuada de la escritura (completa los materiales, escribe, traduce)
– enorme motivación (enardecer los ánimos, leer bitácoras/blogs, ver canales)
– un aprendizaje eficaz de vocabulario (¡no pares!)

La preparación: Mezcla todos los ingredientes y alimenta tu mente a diario con una dosis
sólida de alimento lingüístico. ¡No pases hambre! ¡No te pongas a régimen! ¡Nútrete
diariamente con efectos espectaculares!
Ej. 2 1–B 2–A 3–D 4–C
5–F 6–E 7–G 8–J
Unidad 3
9 – H 10 – I
Ej. 1 el trabajo – trabajar Ej. 3 trabajo/empleo, paro (llevo en el paro), un
la entrevista – entrevistar horario flexible, buen sueldo, está jubilado,
la jubilación – jubilarse muchos anuncios, con mi formación, no
la firma – firmar puedo encontrar trabajo, el sueldo es
el contrato – contratar decente, a tiempo completo, algo a tiempo
la ayuda – ayudar parcial, tengo experiencia, trabajo manual,
la ganancia – ganar espero afrontar el problema, un reto, estoy
lista/dispuesta para trabajar, ganar, pagar
273
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

Estoy lista = estoy preparada


Estoy dispuesta = jestem gotowa na, jestem
gotowa by to zrobić, np. dla ciebie jestem
gotowa się poświęcić

Ej. 4 despedir = echar a alguien del


trabajo, despedirse = decir adiós

Ej. 5 Mi lugar ideal... Respuesta libre...

Ej. 6 Respuesta libre... Sale 1

EL CÓDIGO SECRETO:
Ej. 7 1. Respuesta libre... 5. Saca del texto
2416
2. Tiene estudios universitarios 6. Hasta el día...
1 2 3 4 5 6 7 8 9
3. No, ninguna 7. inglés
P M L A O A C D Ñ
4. No sabemos, tiene que volver 8. No sabemos...

Ej. 8 1 – b 2 – a 3 – a 4 – c; Traduce solo... LEMA: M A P A

La pregunta 2
Ej. 9

sale 2

Sale 4 Sale 6

Ej. 10

arrimarse – 1 caer – 3 ponerse manos a la obra – 4


echar – 2

274
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

Ej. 11 Unidad 4

A. Mój brat zawsze lenił się w pracy i szef wyrzucił Respuesta libre...
go na bruk (wylał go z roboty) lub wyrzucił go na Ej. 1
Może to być np.
bruk... rysować, szkicować,
B. Żeby zarobić na chleb/życie, Dolores potrzebuje ściągać, słuchać itd.
pracować w dwóch miejscach (Dolores musi
pracować w dwóch miejscach). Ej. 2
C. Sądzę/myślę, iż powinienem wziąć się za te esfumas – znikasz,
robotę/zakasać rękawy, jeśli chcę to skończyć tego ulatniasz się,
popołudnia. contestar – odpowiadać,
D. Aby osiągnąć sukces, należy dużo pracować i explicar – wyjaśniać, hacer
włożyć wysiłek w każdy projekt (pracować z saber – dać do zrozumienia,
determinacją). Bez pracy nie ma kołaczy. saber – wiedzieć, potrafić,
E. Harujesz/Tyrasz jak wół? Nie tędy droga! Wyślij déjame – zostaw mnie w
nam swoje CV, a my ci pomożemy! spokoju, dejar = prestar, me
F. W tym miesiącu muszę zacisnąć pasa, aby później dejas – pożyczysz mi,
móc pojechać na Malediwy, moje wymarzone aguantar – znosić, recordar –
miejsce. (miejsce z moich snów). pamiętać, querer – chcieć, si
G. Słuchaj! Nie szastaj tak pieniędzmi! Z takim quieres – jeśli chcesz.
podejściem popadniesz w nędzę, szybciej niż
myślisz.
H. Cecilia liczy każdy grosz, aby móc, w przyszłości
kupić sobie duży dom z basenem.
I. Cristina, ale ty przecież tyrasz jak wół, nawet nie Ej. 3
masz czasu dla siebie, czeszesz wszystkich dookoła, i
spójrz na siebie! Jasne, szewc bez butów chodzi... 1. un ratón
2. unas chinchetas
J. Odkąd ukończyła swój kierunek (studia), cały
3. fichero giratorio o una agenda
czas się leni (nie robi nic, tylko drapie się po
4. un portátil
brzuszku).
5. archivadores, papelera
K. Ana cały czas tylko wychodzi na zakupy i
6. una impresora, unas tijeras
każdego dnia wydaje kupę kasy.
7. auriculares, cascos, audífonos
L. Mój ojciec to złota rączka, potrafi naprawić
8. pluma estilográfica
wszystko! (dosłownie wszystko)

Ej. 12 me cuesta → costar


para ponerme → ponerse
para ganarme → ganar
haces → hacer
te dejan → dejar
te pagan → pagar
trabajas → trabajar
voy → ir

275
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

Ej. 4 Respuesta posible: Ej. 6


Aulas de Dibujo – disponen de las mesas/tableros
de dibujo, donde los niños y también los adultos Respuesta posible:
pueden dar rienda suelta a su creatividad, también 1. Mi amiga siempre saca buenas
taburetes, sillas y diferentes armarios con objetos notas de Mates, es para ella pan
para pintar... comido.
Aulas de Química, objetos: microscopio 2. En primavera es habitual hacer
óptico/binocular, termómetro, balanza/báscula, novillos.
lupa, botiquín, viales, ampollas de decantación, la 3. ¿Podrías echarle un vistazo a
pipeta, la placa, el matraz aforado, espátula... mi discurso? No estoy seguro de
Aulas de Biología – un póster del cuerpo humano, algunas frases...
unas infografías sobre la circulación sanguínea, un 4. Antes de comprar un libro,
esqueleto, un cráneo... siempre lo hojeo.
Aulas de Informática – 5. No puedo afilar mi lápiz, he
ordenadores/computadoras, portátiles, revistas perdido mi sacapuntas.
con información, los cascos, los discos duros... 6. No te preocupes, tengo los
Aulas de Mates – un gráfico, un póster de apuntes en sucio y lo podemos
aritmética y cálculo, objetos/instrumentos para repasar. Es verdad que este
calcular los ángulos o dibujar (un compás de profesor explica muy rápido.
dibujo), también cartabón (una plantilla con forma 7. Para mejorar tu pronunciación
de triángulo, rectángulo escaleno que se utiliza en deberías leer en voz alta.
dibujo técnico)... 8. ¿Has escuchado la grabación
El gimnasio – la canasta, la banda, el balón/la del ejercicio 5? Este chileno habla
pelota, la comba/cuerda, la cancha, la colchoneta, muy rápido.
las pesas, la haltera, la barra de equilibrio, la
pista... Ej. 7
Ej. 5
una mochila,
tengo libros, cuadernos,
uno cuadriculado, uno de
rayas, en mi estuche meto
el lápiz, el bolígrafo, los
lápices de colores y una
goma, necesito una regla,
en el diccionario, pregunto
a mi maestra/profesora,
el libro el cuaderno uso la grapadora para
la grapadora las grapas grapar las hojas de papel,
la pluma estilográfica la pizarra en un archivador, primero
la perforadora el portaminas necesito perforar una hoja
el lápiz el tarjetero con una perforadora, tengo
el archivador la tiza una impresora y un
el bolígrafo las chinchetas ordenador (computador/a)
el pegamento, las tijeras, el celo, el
el estuche el sacapuntas llamo al jefe (por teléfono)
rotulador, las ceras, el marcador, la pizarra, un rotulador, mi
los lápices de colores el sobre
la regla, la libreta, las cartulinas trabajo.

276
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

Ej. 8 Los soldados trabajan Ej. 9 1. B 2. C 3. D 4. B


con el arma. 5. C 6. A 7. B 8. C
Respuesta abierta. 9. C
Semifinal: Encantado/a de
Ej. 11 1. V 2. F 3. F 4. V conocerte (mucho gusto)
5. V 6. F Final: Saluda de mi parte a
tu mamá/madre
Ej. 12 1. El lápiz (dale saludos a tu mamá)
2. Una bombilla
Ej. 13 Respuesta posible:
3. El imán
1. Me ha surgido una cosa
4. Un sello
urgente en el trabajo.
5. Una alfombrilla
2. Me ha surgido un
6. Un abrecartas
problemilla.
7. Una pegatina
3. Oye, tío, tengo que
Ej. 14 1. A 2. B 3. C 4. B 5. B aplazar nuestro encuentro.
6. A 7. A 4. Me ha surgido una cosa
1. chivato 2. empollón
5. Tengo que cancelar la
3. pelota 4. chuleta 5. verde
cita.
6. la punta de la lengua
6. Estoy en el hospital, mi
7. cabeza 8. chino 9. chuleta
padre ha tenido un infarto.
10. dedillo

ENIGMAS Y ADIVINANZAS: En resumen, unidad 4, cada oveja con su pareja

277
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

ENIGMAS Y ADIVINANZAS Ej. 15 Unidad escuela y oficina

Ta-ta-ta-chán... * La actuación

Respuesta posible, un ejemplo:


Un día una chica llamada Raquel decidió hablar con Juan, quien le gustaba mucho.
Quiso desvelar sus verdaderos sentimientos y confesar su más íntimo secreto, ella
sueña con tener una cita con él. Pero la situación no era así como le parecía. Juan en
vez de salir con sus amigos, prefería rascarse la barriga frente al ordenador. Ni se le
ocurrió quedar con una chica...
Con el paso de tiempo apareció en su camino Rafael, un muchacho orgulloso que
todo el tiempo pensaba de qué manera hacerse famoso en el colegio. No era buen
alumno, por eso hacía la pelota para sacar buenas notas. Por otra parte resultó que
era un buen jugador de fútbol y ganaba cada torneo.
Durante el recreo, Rafael andaba de mal humor y Juan, viendo eso, se acercó para
consolarlo. Así nació una nueva amistad. Desde entonces, los chicos salían para
charlar. Más adelante, Rafael le convenció para que se uniera al grupo “Jóvenes
Futbolistas”. Raquel no pudo creer que Juan se volviera atlético... Viendo sus
músculos, su corazón latió más fuerte...

278
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

Unidad 5
Ej. 2
Ej. 1
A. séptimo
1. Un monigote (muñeco)
B. segunda
de nieve más un monigote
C. primer
(muñeco) de nieve son
D. primero o segundo
cuatro
E. tercer
2. Un monigote de nieve
F. undécima/decimoprimera
menos sol es uno
G. octavo
3. Una flor más un
H. primer
monigote de nieve más sol
I. cuarto
son dieciocho
J. quinta
K. sexta o en la séptima
POR CONSIGUIENTE:
L. séptimo
Un monigote = 2
M. noveno
Un sol = 1
N. décima
Una flor = 15
O. primer
Ej. 3 P. quinto

Ej. 4 Dibuja solo/a


Ej. 7
Ej. 5 un año
un bolígrafo Bomba
tengo uno 1
treinta y un kilos
de cinco cifras
veintiún alumnos, una cosa La respuesta correcta: el cable verde
el quince

Ej. 6 La camiseta cuesta 10 dólares.


El bolso vale 20 euros.
Las manzanas están a 3 euros el kilo. Bomba
10$ + 20€ + 45 zł = 78?, możesz przeliczyć na 2
jedną walutę jeśli chcesz np. ile to będzie w
złotówkach. La respuesta correcta: el cable rojo
La mochila cuesta 45 eslotis (zł).

279
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

¿Cómo está el dos?


Podemos suponer que es gordo, solo come
hamburguesas y comida basura.
Bomba
3 ¿Según tú, qué número lleva una vida más
sana y por qué? Respuesta abierta.
Algunos conectores para introducir opinión
La respuesta correcta: el cable amarillo personal: para mí, en mi opinión, yo creo
que, a mi parecer, a mi juicio, según mi
punto de vista, personalmente, considero
que...
La mayoría – większość
Ej. 10
Bomba En números redondos – w
4 zaokrągleniu
Más valen cuatro ojos que dos –
co dwie głowy to nie jedna
La respuesta correcta: cable azul Nada más – nie więcej niż
Ni para un remedio (dosł. nawet
nie ma na lekarstwo) – jak na
A. Eres un cero a la izquierda lekarstwo
Ej. 8
B. Es más chula que un ocho No se ve un alma allí – nie widać
C. Hay cuatro gatos tam żywej duszy (ani jednej żywej
D. ya te lo he dicho veinte mil veces duszy)
E. ¡A vivir, que son dos días! Cuatro gatos – mało ludzi,
F. Da igual ocho que ochenta garstka, niewiele...
H. No hay mal que cien años dure A montones – na pęczki, bez liku,
od groma...
Respuesta posible: Una gota en el mar – kropla w
Chocar los cinco – un gesto de morzu (kilka synonimów, zależnie
celebración realizada por dos personas od kontekstu: tyle, co nic, jak na
que levantan sus manos para dar una lekarstwo, kilka na krzyż, tyle co
palmada. Cada uno levanta su mano para kot napłakał, tyle co brudu za
felicitar, comunicar satisfacción mutua. paznokciem...)
¡Qué bien! ¡Choca los cinco! Más o menos – mniej więcej (na
oko, około, niemal, w
1 uno, 800 ochocientas calorías, un cuerpo przybliżeniu, plus minus)
Ej. 9
esbelto, 2 dos, muchas hamburguesas, Nada menos que – nie więcej niż
3 tres, la comida, arregla todo. Por lo menos – przynajmniej
Respuesta posible: (co najmniej, minimum)
El tres nunca sale de casa, pide la comida Como pocos – jak mało kto
por Internet y arregla todo mediante una (jakich mało, jakiego świat nie
transferencia. Es vago y no se toma la widział, jedyny w swoim
molestia para salir. rodzaju...)

280
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

Ej. 11 1. No se veía un alma allí Autoevaluación, manos a la obra


2. más o menos Más avanzado:
3. Más valen cuatro ojos
que dos
4. nada más
5. a montones

Ej. 12 Por favor la mitad de esta


tarta (de esa, de aquella...) o
la mitad de tarta seguir en sus trece por los pelos
(sigue en sus trece)
Medio litro de agua

Medio kilo de manzanas

haber cuatro gatos en menos de lo un charlatán


Ej. 13 Respuesta posible: (éramos cuatro gatos) que canta un gallo
No, el cliente paga con tarjeta
(tarjeta de crédito).

Porque hay una promoción/ Completa con las conjunciones copulativas:


un descuento/oferta especial 1. y 2. e 3. Ni, ni 4. e 5. y 6. Ni 7. e, y
y le sale más barato.

Sí, al parecer la tienda ofrece Unidad 6


una gama de productos más
Pinceles: 1. pulir, 2. lapidar, 3. lustrar,
saludables (podemos suponer
4. bruñir, 5. perfeccionar
que sí)
Ej. 1
Autoevaluación, manos a la obra
Frases:
A) Tengo dos mil trescientos catorce bolígrafos.
B) Se puede ganar cincuenta millones de eslotis
(złotych).
C) Más de cuatro mil escuelas necesitan nuevos
ordenadores.
D) ¡Necesito de inmediato veinticinco mil! Creo
que voy a tomar un préstamo (tomaré un
préstamo, voy a pedir un préstamo...).
pincel lengua de gato, pincel plano,
E) No sé tú, pero yo no voy a despreciar la
pincel delineador, paletina(s)...
subida del salario/sueldo de mil eslotis (złotych).
F) Veinte millones cuatrocientas toneladas de Ej . 2 son azules, es amarilla,
residuos al año. blusa rosa, jersey rosa,
G) ¡Ni me menciones mi deuda! Ochenta y ocho camiseta marrón, vestido
mil quinientos cincuenta y cuatro eslotis rojo, falda roja
(złotych).

281
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

Ej. 3 1. Para hacer un dibujo/para dibujar. Ej. 4


Para poner sellos y formar una flor. Para dibujar una flor.
ROJO czerwony
2. Primero hay que cubrir la mesa con el papel de
NEGRO czarny
periódico.
BLANCO biały
3. Jorge utiliza las manos.
DORADO złoty
4. Como dice Pepa, un gorro gracioso. Papá se ha puesto
GRIS szary
una boina de pintor.
MORADO fioletowy
5. No sabemos exactamente, pero de pequeño le gustaba
AZUL niebieski
pintar de forma más profesional.
CAOBA mahoń
6. sujetar, tela
MARRÓN brązowy
7. Pepa los confunde con pasta de dientes.
NARANJA
8. Mezclando los colores/las pinturas.
pomarańczowy
9. Son de color marrón.
TRANSPARENTE
10. Pintan un cerezo.
przezroczysty
11. Los patos interrumpen su diversión y pisotean la
hierba.
Ej. 5
Explica las palabras: 1. A 2. D 3. A 4. B
Dejar huellas – zostawiać ślady, dejar una marca, mancha 5. C 6. A 7. C 8. D
p. ej. en el suelo. Tienes los zapatos llenos de barro y dejas 9. C
huellas por toda la casa.
Huella – Señal que un cuerpo deja en el suelo al moverse. Ej. 6
un jabalí marrón,
Jaleo – Ruido o alboroto de gente reunida que se divierte un búho marrón,
o riñe LUB Asunto desordenado, confuso y problemático. una ardilla pelirroja,
(wrzawa, harmider, zamęt) un árbol de navidad verde
Armar jaleo – wywoływać zamęt oscuro,
un zorro,
Estropearse – Ponerse una cosa en mal estado o en peor un pájaro carpintero,
estado del que tenía, especialmente cuando llega a una muchacha con falda azul
quedar inservible o hay que arreglarla para que vuelva a y pelo moreno,
servir o a funcionar (hacer que algo deje de funcionar). un erizo marrón, un oso
TEŻ Malograr o hacer que fracase un plan, proyecto, marrón, una colmena beis,
asunto, situación, etc. un pájaro azul,
(zepsuć coś, pokrzyżować plany, niszczyć, uszkadzać...) unos patos marrones,
unos arbustos verdes con
Pisotear – Pisar repetidamente a una persona, animal frutas rojas,
o cosa (deptać). unas hojas verdes,
unas raíces marrones,
Estás hecho todo un artista – jesteś urodzonym un águila marrón,
artystą unos hurones marrones,
unos zorros naranja,
un abedul blanco con rayas
marrones, un conejo marrón
o naranja, hierba verde claro
i wiele więcej...

282
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

Ej. 7
RESUMEN UNIDADES 1-6
Me pongo negra cuando leo estas noticias tan estúpidas.
Están verde de envidia por su éxito. Texto 1
Ponen verde a otras personas. 1. (Él) se llama Carlos/El hombre se
Están en números rojos. llama Carlos.
Pasan las noches en blanco. 2. (Él) es de Polonia.
3. No, no le gusta madrugar.
Ej. 8 1. estoy sin blanca 2. me quedo en blanco 4. Es un obrero en una fábrica, se
3. un viejo verde 4. la prensa rosa dedica a producir papel.
5. lo ve todo negro 6. gana dinero negro
7. pone verde a los demás Texto 2
8. ve las cosas color de rosa 1. No le pagan bien/Su sueldo es muy
9. una persona gris bajo/No gana bien y tiene que
10. Estoy en números rojos encargarse de su madre (cuidar de).
11. mi media naranja 2. Cada día mira los anuncios y envía
12. chistes verdes miles de currículums.
Autoevaluación: 3. Está desesperado, no sabe que
Sí No hacer y le agobian los problemas que
me parece bien, está de ninguna manera, ni en tiene.
bien, dalo por hecho, pintura, ni pensarlo, ni se 4. Sí, de su madre, que acaba de
por supuesto, sí, vale, de te ocurra, ni hablar, ni lo jubilarse. Además del texto podemos
acuerdo, vale, dale, no sueñes, por encima de suponer que ella se encuentra mal.
te puedo decir que no, mi cadáver, ni muerto, ni 5. Respuesta abierta. P. ej. acudir
trato hecho, cómo no de coña, ni borracho, de personalmente a diferentes empresas
eso nada monada, ni y entregarles los currículums, entrar a
loco, en absoluto, por grupos de Facebook de empleo,
nada del mundo, eso sí preguntar a sus amigos, leer la sección
que no de empleo en los periódicos, investigar
el mercado y hacer un certificado
1. D 2. E 3. F 4. C 5. B 6. A 7. H 8. I 9. G
necesario...

RESUMEN UNIDADES 1-6 PALABRAS:

el retrete el peine las tijeras el auricular la mano la mochila los dados una tabla con pinza
la paleta de pintura besarse el maletín el reloj de arena el reloj de pulsera el portátil
la tienda de campaña la bombilla la carpeta la pinza/la chincheta el martillo
una inyección/la jeringa un trozo de la tarta (la tarta) el bebé el cartabón la píldora el avión
las gafas la rosa el clip

283
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

RESUMEN UNIDADES 1-6 (diálogo papelería)


1. Hola, buenas. 2. Buenos días, ¿en qué puedo ayudarle? 3. Estoy buscando unas fundas para
mi archivador. 4. Bien, ¿para el A4? 5. Sí, exactamente. 6. ¿Cuántas unidades desea? 7. 100 por
favor. 8. ¿Algo más? 9. Sí, necesito también un archivador de palanca...
10. ¿Le importa el color? 11. No, deme uno cualquiera. 12. Muy bien, aquí tiene todo.
13. Muchísimas gracias, ¿puedo pagar con tarjeta?... 14. Claro que sí, ya puede acercarla.
15. Listo, aquí tiene el tíquet y la compra. 16. Gracias, hasta luego.
17. Hasta luego, buen día.
Adivina la asignatura: Teatro/actuación, Educación Física, Geografía, Matemáticas, Química,
Ciencias Naturales/Biología, Informática
Propuestas para Tutti frutti: amarillo, anaranjado, azul cobalto, azul púrpura...
alfombrilla de ratón, agenda, audífonos, abrochadora...
abogado, actor, arquitecto, asesor, agente...
Arquitectura, alemán, Anatomía, Artes Plásticas...
afilar, apuntar, aprobar, aprender...
apretarse el cinturón...
turquesa, tinta, talonario, tijeras, tarjetero, Tecnología, Teatro, Técnica, trazar...
EL ORIGEN: 1. Ser más chulo que un ocho 2. Dar igual ocho que ochenta 3. Ser un cero a la
izquierda

Unidad 7
pág. 158 El traje está disponible en tres colores; Luisa se ha gastado 70 $ en total; Sí, a Eva
le sobra/le queda 129 eslotis (złoty) en su tarjeta de regalo/tarjeta de crédito.
Pues zapatillas = España, Perú, Cuba... Más información en la página 177

Ej. 1 1. bolso 2. monedero 3. bota 4. vestido 5. corbata, zapato y lazo, lema: bravo

Ej. 2 me visto, me pongo, debo planchar, hay que abrigarse, se arrugan, debería
ensancharlo, quitarme

Ej. 3 1. Obcisła krótka sukienka z białą koronką z odkrytymi plecami i długim rękawem.
2. Wzorzysta sukienka z wycięciem/z wiązaniem na plecach.
3. Czarny damski kombinezon z nadrukiem/wzorem w kwiaty.
4. Bluzka z gołymi ramionami z falbanką.
5. „Minówka” z dekoracją/detalem w sprzączki.
6. Czarna sukienka z odkrytymi plecami z wysokim stanem.
7. Szara koszula w kratkę z guzikami z przodu.
8. Koszula z kołnierzem i zawiązanym krawatem w paski.
9. Bluzka z falbaniastym/mi (szerokim/mi) rękawem/rękawami.
10. Jasnopomarańczowa sukienka z wykończeniem satynowym ze wzorem
imitującym skórę węża.
11. Sukienka z dekoltem w szpic, z falbanami i nadrukiem kwiatowym.
12. Koronkowa bluzka bez rękawów (z gołymi, odkrytymi ramionami).
13. Koszula z długim rękawem z cekinami.

284
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

14. Kombinezon damski ze ściągaczem/wiązaniem pod szyją.


15. Bluzka z falbaniastymi (bufiastymi) rękawami.
16. Czarna bluza damska w brązowy wzór leoparda (w cętki leoparda).
17. Koronkowa sukienka z rozporkiem po boku (otwartym bokiem).
18. Czarna spódnica z cekinami.

Información extra: ribete es también una cinta o tira de tela o piel con la que se adorna y
refuerza la orilla del vestido o calzado. Además puede significar un adorno o faja que rodea una
cosa. P. ej. Las fundas de las sillas llevan un ribete negro. (obicia krzeseł)

Ej. 4 1. Camiseta negra de tirantes (camiseta sisa) con cuello cuadrado.


2. Chaqueta de color amarillo/mostaza con flecos.
3. Una blusa roja con ribete en cuello de pico.
4. Sujetador negro con estampado floral y encaje (con adorno de encaje).
5. Bikini (traje de baño de dos piezas) de rayas blancas y amarillas.
6. Pantalones azules (vaqueros) andrajosos.
7. Una falda plisada de color verde claro.
8. Dos blusas o jerseys, uno con estampado floral y otro verde con
estampado de leopardo.
9. Un vestido rojo con volantes.
10. Un zapato de tacón grueso brillante/Un zapato de talón abierto...
11. Un tenis de color rojo con galones (palmera, piña, un flamenco).
12. Una tela rosa/naranja con estampado de leopardo.
13. Un zapato de tacón fino de color beis/rosa claro.

Ej. 5 1. B 2. D 3. A 4. E 5. C 6. G 7. H 8. I 9. F
Respuesta posible: p. ej. uso lejía, la quito con un trapo
mojado, pongo la lavadora...

Ej. 6 abrochar – zapinać, manchada de barro – pobrudzona, „upaprana” błotem


(w błocie), lavarla – umyć ją, la lavadora – pralka, la ropa ha desteñido –
ubranie puściło kolor, lejía – wybielacz, a ver si arreglo – zobaczmy czy
naprawię (czy mi się uda), átate bien los cordones – zawiąż dobrze
sznurowadła, suela – podeszwa, fregar el suelo – zmywać podłogę,
tejido – tkanina, se arruga – gniecie się, elegir y ajustar – wybierać i
dopasowywać, te queda – leży na tobie, ajustado – dopasowany, tan ceñido
– tak (takie) obcisły/e, no favorece – nie wpływa korzystnie,
te voy a hacer caso – posłucham cię, zrobię tak, jak mówisz,
me hace falta – brakuje mi, potrzebuję.

Ej. 7 1. A 2. B 3. C 4. A 5. C 6. B 7. C 8. C 9. B 10. A 11. B

Ej. 8 1. No, cada día se viste de otra forma/se viste diferente. 2. Nunca, siempre
tiene que/debe plancharlo todo. 3. Sabe, está al día/está al corriente, sigue
las páginas de moda. 4. Algo suelto, chándal o buzo grande.

285
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

5. Respuesta abierta. 6. Le hacen falta unas deportivas con una suela más elástica.
7. Planchar la ropa y doblar o colgar todo según su color.

Respuesta abierta.
Ej. 9
Ayuda para el 9: Creo que tienes muchos pares...
Piensa a largo plazo, te vendrían mejor unas alpargatas o zapatos
cubiertos, bueno chica sí, pero...

desteñir, talla, en la pasarela, p. ej.


Ej. 10
un vestido ceñido, ajustado, escotado...
la corbata, el afiler de corbata,
el cinturón, la pajarita, un pañuelo o
flores en el bolsillo (como decoración)...

1. bordado 2. estampado 3. impermeable 4. de lunares 5. ajustado (ajustado –


Ej. 11
dopasowany do ciała; pegado a – przylegający, przywierający) 6. de rayas
7. áspero 8. escotado 9. ancho

Ej. 12 Respuesta abierta.

Ej. 13 se levanta, verifica, Abre, lee, responde, bloquea, escribe, visita, desayunan,
toman, charlan, se lo pasan bien, bebe, come, graba, sube, manda, ayudan,
cree, debe, practica, monta, cena, se ducha, se cepilla, ve.

EN RESUMEN: 1. C 2. A 3. E 4. F 5. B 6. D 7. H 8. G
1. Es como desnudar a un santo para vestir a otro 2. deberías apretarte el cinturón un poco
3. parece un cajón de sastre 4. tiene todo el jurado en el bolsillo 5. tiro la toalla
6. me voy a poner las botas
La traducción:
1. Deberías lavar los trapos sucios en casa (deberías guardártelo) y no andas diciendo a todos
como es tu padre.
2. Te queda fenomenal/te queda como un guante/te va como anillo al dedo, compra sin
pensar/cómpratelo (ni te lo pienses).
3. No te preocupes, lo/le tengo en el bolsillo.
4. No tires la toalla/no te rindas, ¡tú puedes, estoy segura!
5. Ola, ¿qué te has puesto? ¡Qué hortera!
6. Esta modelo va a la última.
7. Algo me dice que me voy a poner las botas en esta cena, ¡menudo banquete que están
preparando!
8. ¿Pagamos a escote o cada uno por su parte?
9. ¿Piensas que has ganado? Espera, de seguro que él tiene un as en la manga.
10. – ¿Qué? ¡Pero si tú eres el aficionado del Barça! – He cambiado de chaqueta, desde hoy
soy hincha de/apoyo a Real Madrid.
11. – ¿Has visto a nuestra jefa? Se ha puesto zapatos de tacón, minifalda y de repente se
cree una dama.
– ¡Puede hacer lo que quiera! Aunque la mona se vista de seda, mona se queda.

286
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

12. ¿Carlos, tú por aquí? ¡El mundo es un pañuelo!


13. ¡Wow, Laura! ¡Vas de punta en blanco!
14. – ¿Y qué tal con Tomás? – Estoy convencida de que he encontrado la horma de mi
zapato (mi media naranja), es cariñoso, paciente y me apoya.
15. ¡Qué dices! ¡Qué bobadas! ¿Quieres hacerlo así? Solo te vas a meter en problemas/te
vas a meter en un berenjenal/es como desnudar a un santo para vestir a otro.
16. De seguro los ha tenido en el bolsillo a todos, ha ganado este concurso sin hacer
completamente nada.
17. ¡Míralo! ¡Está como un niño con zapatos nuevos, y es solo un caramelo! El hombre no
necesita mucho para ser feliz.

CANCIONES: 4. Un hombre que acaba de salir... 2. Ella quiere hacerle feliz...


3. Nos presenta una imagen de la chica ideal... 1. Una metáfora sobre las relaciones....
El sinónimo para el sujetador en la canción de Shakira es: sostén.
COMPLETA: 1. calza 2. ropa suelta 3. se arrugan, se deben planchar 4. un vestido
estampado de flores 5. se destiñe 6. necio 7. rebajaron/rebajan 8. pagar a plazos
9. dinero contante y sonante 10. bordados 11. gabardina 12. devoluciones

ORDENA:
1. Prepara la ropa sucia.
2. Empieza por clasificar la ropa según sus características, color, blanca, tejana, etc.
3. Una vez clasificada, la metes en el tambor.
4. Introduce el detergente en el cajetín, este normalmente consta de tres departamentos,
dos para detergente y uno para suavizante.
5. Selecciona el programa de lavado y su temperatura adecuada.
6. Inicia el lavado. Pon la lavadora en marcha.
7. Una vez finalizado el proceso, sácala y tiéndela.
8. Puedes utilizar un tendedero o una cuerda.
9. Recoge tu ropa.
10. Finalmente, puedes plancharla, doblarla y
guardarla en el armario.

EJERCICIOS EXTRA: 1 línea – silla 3, segunda línea – silla 2


DETECTIVE:
Wyrażenia warte wyszukania: en el quinto pino, por los pelos, al parecer, cantar las 40,
tener harto/a, montar un pollo, poner verde, ser un tiquismiquis, ser un repipi, anticuado/a,
ser un carca, maldita sea, a propósito, hacer borrón y cuenta nueva, echar la bronca, sacar
de quicio, empezar desde cero, potar (vomitar), me la suda, me piro de aquí, me tiene
loco/a de los nervios...

287
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

Unidad 8

envuélvete

288
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

289
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

Me voy a poner en tus


manos

290
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

MORRO, ALGUNOS SIGNIFICADOS:


Vulg. ryj, pysk (de un animal), też gęba
Torcer el morro – wykrzywiać ryj (hacer una expresión de disgusto con el rostro)
Beber a morro – pić z gwinta (beber sin vaso, aplicando los labios directamente al chorro del
líquido o al recipiente)
Tiene un morro que se lo pisa – jest strasznym impertynentem
«osoba zachowująca się wobec kogoś arogancko, obraźliwie»
Labios abultados – łypy
Morro, coloquial = desvergüenza, descaro, falta de respeto
¡Qué morro tiene!
ALGUNAS ACCIONES:
hacer un masaje de las manos, la espalda...
RODZINA SŁÓW:
ponerse de rodillas, pie...
Cantar = el/la cantante, la canción, cantautor...
limar/cortar las uñas, cortar el pelo, lavar el
Cocinar = el cocido, la cocina, el cocinero...
pelo, lavar las manos...
Dormir = dormido, dormilón/ona, el dormitorio...
abrir y cerrar los ojos, guiñar un ojo,
Leer = la lectura, el lector...
ponerse rojo en las mejillas, arrugar la
Trabajar = el trabajo, trabajador, trabajar como un burro...
frente, definir las cejas, y mucho más...
Sonreír = la sonrisa, sonriente, sonrisa de oreja a oreja...
Descansar = descanso
Traducir = traductor, la traducción

Ej. 1

A) La afeitadora/cuchilla de afeitar/maquinilla de afeitar


B) El cepillo
C) El frasco de perfume
D) El cortaúñas
E) El hilo dental
F) La laca/el espary de pelo/el fijador
G) Teñir es farbować, lo teñimos con un tinte
H) Pañuelo o pañuelo desechable
I) El suavizante
J) El papel higiénico Ej. 2
K) Tampones o compresas (cubo de menstruación)
frasco, cabello, afeitadora, colorete,
L) Champú anticaspa
espuma, compresas
DEFINICIONES MÁS COMPLEJAS:
1. El brillo labial
Ej. 3
2. El colorete
3. La máscara de pestañas/el rímel
Un bote de champú = lavarse el pelo
4. El polvo translúcido
Una pastilla de jabón = enjabonar
5. El jabón
Un espejo = mirarse
6. Los bastoncillos de algodón
Una esponja = lavarse el cuerpo
7. La sombra de ojos
Pasta dentífrica = lavarse los dientes
8. El pintalabios/la barra de labios...
Una afeitadora = afeitarse
9. El esmalte de uñas
Una máscara = resaltar las pestañas
10. La afeitadora/la maquinilla de afeitar
Una crema = hidratar la piel
11. El quitaesmalte

291
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

El esmalte = pintarse las uñas


El pintalabios = pintarse los labios
El cepillo y las tijeras = cortarse el pelo

Ej. 4 PRODUCTO PARTE DEL CUERPO


una prebase rostro
una base rostro
un corrector orejeras, debajo de
los ojos, línea
inferior, párpados
un polvo rostro
un lápiz línea inferior de los
ojos
una sombra párpados
un lápiz, un los párpados
delineador
un colorete/un los mofletes/las
bronceador mejillas/los pómulos
una máscara las pestañas
el delineador de los labios
labios
el pintalabios los labios

Ej. 5 Respuesta abierta.

Ej. 6 1. Falso. Nunca se revienta los granitos/granos porque sabe


que esto daña más la piel.
2. Falso. Usa jabón antibacteriano, se las lava y enjuaga muy
bien con agua caliente.
3. Claro, también usa el hilo dental porque quiere llegar a
cada parte.
4. No, en el texto tenemos la información que también se lava
los dientes después del desayuno (de desayunar).
5. Para igualar el tono de la piel y cubrir las imperfecciones.
6. Su rutina es: quitarse el maquillaje, ponerse una mascarilla
exfoliante, desenredarse y cepillarse muy bien el pelo, etc.
7. Sí, tiene caspa.
8. Verdad, le gusta llevar la melena suelta, nunca se recoge el
pelo, tampoco usa coleteros u horquillas.
9. Según ella, la más eficaz es la depilación con cera.
10. Generalmente se las pinta de color rojo.
PAMIĘTAJ! Możesz przekazać tę samą wiadomość własnymi
słowami, nie musi być 1:1 jak w odpowiedzi powyżej!

292
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

Ej. 7 Respuesta abierta.


Algunas propuestas por si te falten ideas:
TRATAMIENTOS FACIALES:
estiramiento, estética para rejuvenecer el rostro, rejuvenecimiento facial,
hilos tensores, mesoterapia facial, limpieza del cutis/facial, oxigenación facial,
tratamientos para eliminar arrugas, estimulación facial, ácido hialurónico,
tratamientos para eliminar manchas, hidratación facial, eliminar papada sin
cirugía, eliminar punto rubí facial, tratamientos acné, tratamientos para
eliminar flacidez facial, regeneración del cutáneo, tratamientos para eliminar
verrugas, higiene facial, tratamientos para reducir las ojeras, exfoliación
facial, depilación del vello con cera...

Maquillaje de fiesta/de día/de noche, maquillaje de novia + prueba,


colocación de pestañas postizas, manicura spa (parafina en las manos),
manicura + masaje + esmaltado uñas gel, relleno de gel, limar + pintar,
manicura semipermanente, pedicura...

TRATAMIENTOS CORPORALES:
Tratamientos para eliminar la celulitis, masajes, masaje circulatorio,
eliminación de grasa acumulada, masaje corporal relajante con
aromaterapia, eliminación de estrías, depilación del cuerpo, depilación de
piernas enteras/brazos/espalda/alba, depilación de ingles...

Ej. 8 pintalabios, retiracutículas, quitaesmalte, cortauñas

se ducha, se baña, se lavan, aclaran, se pone, pone, se depila, se


Ej. 9
afeita, se echa, marca, se pone, disfrutan, van.

Ej. 10, 11 Respuesta abierta.

Ej. 12 Manicura: Cabello:


1. Lavarse las manos 1. Cepillarse el cabello 2. Mojarse el pelo
2. Cortarse las uñas 3. Ponerse champú 4. Aclararse el pelo
3. Limarse las uñas 5. Ponerse crema suavizante en las puntas
4. Retirarse cutículas 6. Desenredarlo suavemente con los dedos
5. Cortarse cutículas o un cepillo ancho
6. Pintarse las uñas 7. Aclararse el pelo
7. Esperar a que se sequen 8. Antes de secarlo es imprescindible
8. Ponerse aceite en las cutículasenjuagar el exceso de agua con las manos
9. Ponerse crema 9. Envolverse el pelo en una toalla para
que absorbe el agua
10. Tratar de no usar el secador con un aire
muy caliente
11. Secarlo al aire o con un secador

UWAGA! Niektóre kroki mogą się zmienić według własnych preferencji.

293
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

Ej. 13 Respuesta abierta.


Algunas propuestas:
La verdad, depende del hombre, unos hacen más, otros menos, pero es
cierto que generalmente no se maquillan, no se depilan todo el cuerpo, no
usan toallas higiénicas, no se ponen pestañas postizas, no es necesario
que se depilen las piernas, usan menos productos...

Ej. 14 guiñar un ojo, me gusta o pulgar arriba, señalar/indicar, reírse/reírse a


carcajadas, dormir/se, llorar/echarse a llorar

Antónimos:
Estar de frente – estar de espaldas
Estar de pie – estar sentado o estar tumbado
Estar tumbado – estar de pie
Estar agachado – estar recto
Estar tumbado boca arriba – estar tumbado boca abajo
Estar de rodillas – estar de pie

Ej. 15 Respuesta abierta.


Algunas propuestas:
rizador, navaja, horquilla, agarrapelo, alisadora, ganchito,
vincha, rulo, plancha de pelo, lazada, tijeras, cepillo

Ej. 16 Por ejemplo:


1. Te recomiendo que te pongas lentes de contacto. (subjuntivo)
2. Usa hilo dental.
3. Mastica chicle (te recomiendo que mastiques chicle), pero ante todo
aliméntate bien y bebe mucha agua. También puedes masticar un trozo de
limón después de cada comida. Además, cepíllate los dientes con encías y
lengua, tómate un caramelo de menta o prepárate una infusión...
4. Mira muchos tutoriales, cómprate un lápiz o un delineador y ponte a
practicar.
5. Utiliza un coletero y tal vez horquillas para sujetar el pelo que te
sobresale.
6. Usa un gel de pelo o si quieres acude a una peluquería para que te la
corten.
7. Ponte una crema hidratante inmediatamente después de afeitarte o un
aceite para disminuir la irritación.
8. Usa cerveza, rocía con un pulverizador, así te durarán más y serán más
intensos. También puedes usar productos predestinados para rizos, lacas o
geles que te prolonguen el resultado.

Ej. 17 1. B 2. A 3. C 4. D 5. A 6. B
Parte dos: respuesta abierta.

294
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

Resumen unidades 7-8

□ la bañera/bañarse/darse un baño, el pintalabios, el esmalte/laca de uñas, las tijeras y el

peine, la oreja, el zapato/la zapatilla, el pañal, los pies o las huellas, un zapato de tacón,
lengua, cinta de pelo, gafas (ES)


cagar – vulg. srać, hacer caca – robić kupę, hacer popó – robić kupkę, orinar – oddawać mocz,
mear – vulg. szczać, hacer pipí – robić siusiu, tirarse un pedo – puścić bąka, eructar – bekać,
escupir – pluć

□ Estar chiflado = estar hasta las trancas; Tener mucha labia = być gadatliwym
Devorar = jeść łapczywie

Tocador de mujer Estantería de hombre
un cubo con brochas, un espejo, una espuma de afeitar, una brocha de
unas sombras de ojos, una esponja de afeitar, una afeitadora, un champú,
maquillaje, una polvera, un tarro de un gel de ducha, una crema para la
crema de noche, un iluminador, un labial barba, un enjuague bucal, un cepillo
mate, un esmalte de dientes y una navaja
Pamiętaj! To zależy, co lubisz mieć w swojej toaletce!

□ Tener mala cara = wyglądać źle (na chorego)

¡Qué buena pinta tiene! = jak to smakowicie wygląda!


¡Qué cara! = co za bezczelność!
¡Qué buena pinta tienes! = ale super/czad/ładnie wyglądasz!
TEŻ np. tiene pinta de caro = wygląda na drogie
No pintas nada aquí = nie masz tutaj czego szukać (nie potrzebujemy cię tutaj)

□ Ayuda:

Pellizcar = Agarrar con los dedos una pequeña cantidad de una cosa.
Horquilla abierta = kokówka To tylko podpowiedź, a
Particiones, mechones = pasma (włosów) nie kompletne
Empujar = popychać, pchnąć rozwiązanie!
Empujamos hacia arriba para que quede despeinada = popychamy w górę, aby pasmo było
potargane, rozczochrane (despeinar)
Dejar más volumen = nadać więcej objętości np. fryzurze
Sujetar por dentro = wpiąć wsuwki od środka
Un relleno = wypełnienie do koka
Po polsku mówimy: nadać kształt fryzurze, upiąć kok wsuwkami, wpiąć wsuwki, związać włosy...
Recogerse el pelo en una coleta = wiązać włosy w kucyk
Una coleta alta = wysoki kucyk, kitka
Hasta que se quede rizado = aż do momentu, gdy będzie/będą kręcone

295
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

□ Hormiguero: Respuesta abierta.

Ayuda, pistas: Invitan a los niños al “hormiguero” a la peluquería del programa.


Les hacen preguntas... Bromean, cortan el pelo, el niño corta la trenza, escupe para pegarla,
el niño/la niña echa la culpa al hombre...
Verbos que te pueden servir: sentarse, quedarse en el sillón, sujetar, poner la mano para
sujetar, tirar, arreglar, chocar los cinco, fijar con el agua, ir a la secadora, dar al botón, coger
la toalla (ES), transformarse/convertirse en, cortar el pelo, estar sorprendido/a...

□ Elección múltiple: 1. B 2. A 3. C 4. D 5. A 6. B

□ ¿Qué piensas que es? Tradúcelo:

A. Ambientador – odśweżacz powietrza (ambiente)


B. Pasta anticaries con flúor – pasta do zębów przeciw próchnicy
C. Crema fijadora para prótesis dentales con efecto sellado y cuidado de encías –
krem/klej/pasta mocujący/a do protezy zębowej dbający o dziąsła
D. Gel fijador fluido para cabello rizado u ondulado (rizos definidos) – żel w płynie
utrwalający loki lub fale (wzmocnione loki)
E. Espuma para rizos – pianka do loków
F. Pasta matificante para el pelo – pasta matująca do włosów
G. Laca extra brillo – lakier do włosów super błysk/połysk
H. Mascarilla reparación total – maseczka totalna regeneracja, odnowa
(odbudowa naskórka)
I. Bálsamo después de la depilación con ingredientes retardantes del crecimiento del
vello (tardar – opóźniać, zwlekać...) – balsam po goleniu ze składnikami, które
opóźniają porost włosia
J. Cera caliente en tarro, calma y alivia el enrojecimiento y la irritación, hidrata la
piel (con activos retardantes del crecimiento del vello, depilación sin bandas)
Crecer – rosnąć; el crecimiento – wzrost, porost
Gorący wosk w słoiku/słoiczku, łagodzi, uspokaja i przynosi ulgę
zaczerwienieniom i podrażnieniom, nawilża skórę (aktywne składniki
opóźniające porost włosia, depilacja bez pasków/plastrów)
K. Crema depilatoria, siete días de suavidad para pieles sensibles (piel exfoliada e
hidratada) – krem do depilacji, siedem dni gładkości do skóry wrażliwej
(naskórek złuszczony a skóra nawilżona)
L. Crema decolorante, hace el vello invisible (con bandeja mezcladora y espátula)
para todo tipo de pieles – krem przeciw przebarwieniom, sprawia, iż twoje włoski
stają się niewidoczne (ze szpatułką i tacką do mieszania)
M. Cera tibia en roll-on depilación con bandas (especial para piernas, los restos se
eliminan con agua caliente) – letni wosk w rolce, depilacja paskami (przeznaczona
do depilacji nóg, pozostałości należy usunąć gorącą wodą)
N. Detergente lavadora cápsulas blanco y de color – kapsułki do prania zarówno do
bieli, jak i koloru
O. Jabón puro con glicerina, tres pastillas – czyste mydło glicerynowe, trzy kostki

296
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

P. Suavizante concentrado floral – skoncentrowany kwiatowy płyn zmiękczający


□ ¿Cuál es la diferencia?

Estar tumbado y tumbarse – leżeć, kłaść się; Estar de rodillas y arrodillarse – klęczeć,
klękać; Estar sentado y sentarse – siedzieć, siadać; Estar agachado y agacharse –
być pochylonym, pochylać się; mirar y mirarse – patrzeć, przegląć się.

verbo pronominal
(tumbarse)
Echarse sobre una superficie horizontal, especialmente a dormir o a descansar.

verbo pronominal
(arrodillarse)
Ponerse con las rodillas apoyadas en el suelo y el resto del cuerpo en posición vertical, de
modo que el peso del cuerpo descansa sobre ellas.

verbo pronominal
(sentarse)
Adquirir una postura que consiste en descansar teniendo las nalgas apoyadas en un asiento
u otro lugar.

verbo pronominal
(agacharse)
Contraer o doblar el cuerpo hacia el suelo.

Mirar to też:
mirar alrededor – rozglądać się dookoła
¡Mira lo que estás haciendo! – spójrz, ale uważaj, co robisz!
mira, que no nos queda mucho tiempo – weż pod uwagę, że...
mirarse en el espejo – przeglądać się w lustrze
mirar por – patrzeć przez etc.

Wybierz wersję z Hiszpanii (español estándar)

1. computadora/ordenador 7. cachete/mejilla 12. cajuela/maletero


2. móvil/celular 8. aparcar/estacionar 13. chorrada/mamada
3. conducir/manejar 9. la torta/la tarta 14. jugo/zumo
4. camarero/mozo 10. plomero/fontanero 15. cucos/bragas/bombachas
5. brincar/saltar 11. comprobar/checar 16. agarrar/coger
6. vosotros habláis/hablan

297
¡Español, por favor! -LA CLAVE-

xxxxx
poner X
ver (lo) X X
estar X X X
(como)
tener X
ponerse X X X X X
príncipe X
chiste X
estar sin X
dar en X
quedarse X
en
prensa X X X
ser X
estar en X
media X

pupitre, ordenador, lápiz, velcro, hoja, talonario, bragas, enchufe, EL CRUCIGRAMA


silla, punta, azul, príncipe, alguien, avellana, tigre, estar, busca, cuesta, cojo, hago,
mejillones, blanca, tocar, música, botas, colorete, quitaesmalte, veo, vierte, Crezco,
ojos, maca, funcir, oler, salúdala, moflete, diarrea, agarrapelo, Enciende, niego,
flequillo, camarero, ir, bolígrafo, camello, bolitas, tubo, tuvo, pierde, prefiere,
fue, guiso, maravilloso, cajón, fijar, bombilla, chinchetas, loca, sonríen, suele,
huele, polvo, encuéntralo, arroz, pincel, percha, derrota, cinta, aprueban,
cuaderno, imán, disculpa, rizador, grave, guindilla, fresco, mide, resuelven, ven, van,
he, déjame, hizo, piso, quiso, misa, tiza, risa, guisa, lisa, visa, col, coge, calientan
calcetín, cierre, perro, colgador, gancho, saco, asco, rache, palillo,
púrpura, ternura, frecuentemente, imperdible, cremallera, rejuvenecer,
ruega,
púas, vago, seda, detergente, restos, laca, esmalte, ambientador, pillas,
duermen, doy,
crea, jabón, vello, perdonar, renunciar, loquita, subida, baja, caja, maja,
apostamos,
pongo, barro, cómpratelo, autobuses, enjuagar, enjabonar, grosella,
viste, huyen,
caries, rodillas, pelo, higiénico, mancha, falda, chanclas, nadadora, ira,
riegan, hago,
playeras, saco, muslo, tirar, peluquería, rayas, gritar, pintarrajear, cien,
juega, elijo,
decimocuarto, hola, poquito, nos, película, docena, cuarteto, millones,
seduzco, sé,
afiler, alma, chulo, izquierda, gatos, poco, cantándola, observar, masa,
valen, suelen,
hombres, ochenta, referimos, cambiamos, colamos, lencería, disfruta,
ser, recuerdas,
litro, contado, efectivamente, montones, jugo, zumo, redondo, botín,
soy, nacer
las, poderoso, erre, rodeos, quicio, apunta, repaso, derecha, cutícula,
casilla, medio, colmo, grito, colorear, grises, multicolor, perdón, ves,
mangas, descubierta, mujer, detalle, cordones, dirección, funcido, paz.
Dolores va a cenar pizza
Dolores va a cenar pizza.

298
Españoleando con Doni
¡Español, por favor!

Chcesz rozmawiać jak rodowity Hiszpan, opanować słownictwo z wielu dziedzin,


w końcu zrozumieć telenowelę, radiowe piosenki, poznać ciekawostki bądź
po prostu utrwalić zdobytą już wiedzę, a to wszystko w łatwy i szybki sposób?
Świetnie się składa, ten słownik jest właśnie dla ciebie!

Główne zalety:

– Od dziś już nie musisz wertować wielu słowników w poszukiwaniu wyrazów.


– Posiada kolorowe listy słówek, które umożliwiają łatwiejsze i przyjaźniejsze
zapamiętywanie.
– Wiele ciekawostek i sztuczek ułatwiających naukę i skojarzenia.
– Szczegółowo omówione zagadnienia leksykalne, chciałbyś wiedzieć, jak jest
zamek, kieszeń, szew, a nie tylko spodnie? Proszę bardzo, dobrze trafiłeś!
– Słownictwo potoczne i mnóstwo wyrażeń, zarówno z Hiszpanii, jak i z Ameryki
Łacińskiej.
– Ćwiczenia, dzięki którym wykorzystasz w praktyce zdobytą wiedzę i utrwalisz ją.
– Zero nudy! Różnorodne zadania, zagadki i ciekawe wyjaśnienia.
– Również możliwość wykorzystania tej książki przez nauczycieli na zajęciach
indywidualnych.

¿Sabías que...?

Na świecie jest ponad 400 mln rodzimych użytkowników hiszpańskiego, dlatego


też istnieje wiele regionalnych wariantów tego języka różniących się
np. wymową, słownictwem itd.
W tym słowniku znajdziesz wielobarwne ciekawostki i słownictwo z różnych
obszarów, co pomoże ci porozumieć się zarówno
w Hiszpanii, jak i całej Ameryce Łacińskiej.
Dogadasz się między innymi w takich krajach jak: Meksyk, Kolumbia,
Hiszpania, Wenezuela, Peru, Argentyna, Kuba, Gwatemala, Chile, Dominikana,
Ekwador, Boliwia, Salwador, Honduras, Kostaryka, Paragwaj, Urugwaj,
Filipiny, Gwinea równikowa, Południowa część USA...

Nie musisz
marnować czasu na szukanie,
posiadać jakichkolwiek urządzeń bądź zasięgu,
kupować wielu drogich podręczników ani narażać się na zbędne koszty!!
Przenieś się z nami w świat tego pięknego i melodyjnego języka!

To co, wyruszamy w podróż?

También podría gustarte