Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
http://eda-bea.es/
I.-ONOMÁSTICA PERSONAL.
Tria nomina-filiación.
-L Marcius L f L n L pro/n G abn Quirin/ Saturninus ann XIIX mens V h s e / …..
Tribu-origo-natio.
-C Cosconius / L f Pap Taurus IIvir / et Sulpicia L f Anus / h s s sit v t l ….....
1
-C Cornelio / C ) Gal Valenti/no …...... Cornel L f Vere/cundina viro / …..........
Libertos-Esclavos.
-D M s / Iulia G lib / Genesis an / XXXXV p i s h s e / s t t l.
-Octavia [- - -]o mater / C(aius) Octavius AV[- - -] Felix / aerarius / Octavia T(iti) C(ai)
l(iberta) Modesta uxor / C(aius) Octavius Modestae (libertus) Macer/ Octavia
Modestae l(iberta) Chloris mater/ C(aius) Octavius T(iti) C(ai) l(ibertus) Primus
[---]A[---]A[---]/ C(aius) Octavius C(ai) l(ibertus) Cuccio [---?]/ C(aius) Octavius
C(ai) l(ibertus) Prot[---]/.
2
Mujer.
-Caesia C f / Sp[e]rata / ann XIII / h s e s t t l / in f p XII / in a p XV
Árbol familiar.
-L Septimius Q f Sempronianus / sibi et / Fulviae C f Fuscillae uxori / dulcissimae cum qua
vix / ann XII m II dies VI / sine querela.
-C Cornelio / C f Gal Valent/ IIvir flam / Romae et Aug / Cornel L f Vere/cundina viro /
…........
II.-ONOMÁSTICA IMPERIAL.
Titulatura.
-[Imp Caes Divi Severi Pii fil / M Au]relio An[tonino Pio Aug) / Parthi]co max
B[ritannico / max]Germ m[ax/ pontif] max trib/ pot XVIII imp III [cos IIII / p p]
pacator[i orbis / r(es) p(ublica) Ursonen]sis publice [decrevit].
-[Imp Caes] div M fil / [div Com]modi frat [L] / Septimio Sev Pio [Per]/[tinaci Aug] Arab
Adia/benico Part(h) max / pont max t]rib / po[test.
Filiación.
-[Neroni Claudio / D Clau Caesar]is · Aug / [G]erm · [fil / G]erm · C[ae/s]aris · nepoti /
[Ti Ca]esaris · Aug · pro/n · D · Aug · ab/[nep] Caes· Aug / [Germanic]o · cos · / [p m
trib pot] · II.
3
III.-INSCRIPCIONES FUNERARIAS.
Fórmulas inicial y final.
-D(is) M(anibus) s(acrum) / Q Annius / Felix Aurg(itanus) / annor(um) LXXV / pius i(n)
s(uis) h(ic) s(itus) e(st) s(it) t(ibi) / t(erra) l(evis).
-C Cosconius / L) f Pap Taurus IIvir / et Sulpicia L f Anus / h(ic) s(iti) s(unt) sit v(obis)
t(erra) l(evis) / in f(ronte) ped(es) XII / in agr(o) ped(es) X.
Fórmulas-variables.
Traducir y entender las variables que aparecen en cada inscripción:
-L Caesius M/aximinus / Cedrippo/nensis an / XXI hic in/terfectus est / sit tibi terra levis.
-D M s / hi[c] iacet / Laetus / annorum / XXV pius in / suis ….........h s / est s t t [l].
-Fabia Ianuaria ann / XXV pia in suis quis/quis tunc vivis amasti / si modo sunt noctes /
nec periere dies / s t t l pos(u)it Fabius / Venustus patronus. Para quien sepa algo de
latín y quiera traducirla.
Medidas.
-Viria L l / Pia h s / l p XII.
-Acilia Thia/tis ann XXV / h s e / d(ic) q l s t t l / i[n fro]nte p XXV / in agro p XX.
-[- - -] P(ubli) l Iucun/[da an]n LXX pia / [in suis] hi s e s t t l) / [in fr p)] XXXXIIII in ag/
[p] XXVII.
4
Motivo.
-D M s / Calpurniae L f Scanttillae / huic ordo MENTESAN fun(eris) / impensam [- - -]
decrevit.
IV.-INSCRIPCIONES VOTIVAS.
Básicas.
-Herculi Aug / sacrum / L Quintius L f / Quir Rufus / sua pecunia / d(onum) d(edit).
Motivo.
-Aram / Deo / Marti / Septimi/nus / ex voto / posuit.
-Vestae / Aug s / Ti Claud Felix / Tib Cl / lib / accepto loco / ab ordine / Mentes(anorum) /
ob honorem / VIviratus / d s p d d
5
V.-INSCRIPCIONES HONORÍFICAS Y EVERGÉTICAS.
Cursus senatorial.
-M Messio M f / Gal Rusticiano / Aemilio Lepido Iulio / Celso Balbino Arrio / Proculo
trib(uno) pleb(is) desig(nato) q(uaestori) Imp(eratoris) Caesaris Titi Aeli / Hadriani
Antonini Aug(usti) / Pii p(atris) p(atriae) trib(uno) mil(itum) leg(ionis) XV
Apol/linar(is) et leg(ionis) III Gallicae / praef(ecto) urbis feriar(um) Latinar(um) /
co(n)s(ulatu) Aemili Papi patris / Burbulei Ligariani soceri / Xviro stlitibus iudicandis /
res publica Siarensium / Aemilius Papus pater hono/re usus sua pecunia / posuit.
-Q Hedio L f Pol / Rufo Lolliano / Gentiano auguri cos / procos Asiae censitori / prov
Lugd(unensis) item Lugdu/nensium comiti Severi et / Antonini Augg(ustorum) ter
leg(ato) Augg / prov H(ispaniae) c(iterioris) item censit(ori) / H c cur(atori) c(ivitatis)
splend(idissimae) Pu/teolanor(um) et Veliter/nor(um) quaest(ori) cand(idato) praet(ori)
/ cand leg(ato) leg XXII Pri/mig(eniae) trib leg VII G(eminae) P(iae) F(elicis) III/viro
a(uro) a(rgento) a(ere) f(lando) f(eriundo) / Fab(ius) Marcellus...
-P Cornel P f Gal Anullino / Iliber praef(ecto) ur[b]i cos procos / prov) Africae
p[ra]et(ori) trib(uno) / pleb(is) q(uaestori) leg(ato) prov Nar/bonens(is) proco[s pro]v(/
[Ba]etic leg l[e]g VII Gem(inae) / [P(iae) F(elicis) le]g Aug pr(o) pr(aetore) prov /
[Ra]et(iae) curat alvei Ti[be]/[ris et riparum - - -] / - - - - - -
Cursus ecuestre.
-M Accenna M f Gal Helvius / Agrippa praetor{ius} trib pleb / leg provinciae Africae
diocesis /Carthaginensium item quaesto/r{i} provinciae Africae IIIvir{o} ca/pitali(s)
trib laticl(avius) Syriae leg XVI Fla(viae) / item trib laticl Brittanniae(!) leg XX /
Val(eriae) Victricis curio minor vixit an/nis XXXIIII mensibus tribus dieb XXIII / M
Accenna Helvius Agrippa [fil] patri dul f.
Ecuestre-senatorial. Cursus descendente.
6
-[-] Postumius A f / Pap Acilianus / [p]raef cohort II Hi[sp(anorum) m]il(l)iar(iae) /
[eq]uit(atae) prim pil leg X[II F]ulm(inatae) / proc provin[ciae Ach]aiae / procurator /
[Im]p(eratoris) Nervae [Traiani Aug(usti) / provinciae Baeticae? /
-Cn Manlius Cn / fil Pa[p)] / trib coh / IIv / praef iure dic
-L Cornelio L f Gal / Agric [II]vi / munic Castul / flam Rom et Aug / Flavia Sperata d p s d
d.
-C Cornelius C f / C n Gal Caeso aed / flam IIvi mu/nic Pontif / C Cornel Caeso / f
sacerd / Geni municipi / scrofam cum / porcis trigin/ta imp s d d
-M Valerio M f M n / Q pro Gal Pullino / IIvir leg perpet / munic Pontif / praef fabr flam/
pontif Aug mu/nicipes et inc.
7
Militar.
-C Iulio L f Ser / Scaenae decur / equit centur / hast(ato) primo / leg IIII IIvir / Laeta filia.
-C Venaecius P f Valent / flam div Augg / praef coh I Chalced(onensis) / trib leg III
Gallicae fel / praef alae I Lemavorum / Fortunae signum aureum p(ondo) V it[em] /
Mercurio p(ondo) V pateram p(ondo) lib(rae) / ex voto / et bases II arg(enteas) p(ondo)
V l(ibens) s(olvit). Ofrenda estatua de un dios y objetos religiosos.
-Iunoni Reginae / M Calpurnius M f / Gal Seneca Fab Turp / Sentin primus pilus / leg
primae Adiutricis / procur prov Lusi/t et Vett(oniae) praefec / classis praet(oriae)
Ravenna/tis ex argenti libris centum / d d / Succonia C(ai) f(ilia) Rustica uxor epu/lo
dato d d
Evergética.
Hay pocas palabras para completar. Pongo la inscripción y la traducción para que
entendáis bien el autentico valor documental que tienen las inscripciones, aunque
nosotros estudiemos casos más básicos que éste.
-Q Torio Q f Culleoni / proc Aug provinc Baet / quod muros vetustate / collapsos d s p
refecit solum / ad balineum aedificandum / dedit viam quae per Castul / saltum
Sisaponem ducit / adsiduis imbribus corrup/tam munivit signa Vene/ris Genitricis et
Cupidi/nis ad theatrum posuit / HS centie(n)s quae illi summa / publice debebatur
addito / etiam epulo populo remisit / municipes Castulonenses / editis per biduum
circens / d d.
A Quinto Torio Culeón, hijo de Quinto, procurador del Emperador para la Provincia de la
Bética, rehizo con su propio dinero las murallas que se habían derrumbado por su
vetustez, dio suelo para edificar un baño, consolidó la vía destruida por las continuas
lluvias, que conduce por el saltus Castulonense a Sisapo, puso junto al teatro imágenes
de Venus Genitrix y de Cupido, perdonó diez millones de sextercios, que le debía la
ciudad, añadiendo también un banquete para el pueblo. Los ciudadanos castulonenses,
habiendo dado juegos circenses durante dos días, por decreto de los decuriones.
8
VI.-.-TITULI OPERUM PUBLICORUM.
-A.-Miliarios.
Imp Caesar d f / Augustus cos XIII trib / potest XXI pontif max / a Baete et Iano Augusto /
ad Oceanum / LXXV
Ti Caesar div Aug f / d Iuli nep Aug / pontufex(!) max[umus] cos / V imp trib potest
XXXVII / ab Iano Augusto qui est / ad Baetem usque ad / Oceanum / LXIIII.
-B.-Termini-fines.
-Trifinium / in[t]er Sacilienses Eporenses / Solienses ex sententia / Iuli Proculi iudic(is) /
confirmatu(m) ab / Imp Caesare / Hadriano / Augusto.
Tri-finium: límite entre tres: Sacili= Pedro Abad; Epora=Montoro; Solia=El Guijo.
-Imp Domiti/ano Caes Aug / divi Aug Vesp f / Augustalis te/rminus c(olonorum)
C(oloniae) C(laritatis) Iul(iae) Ucubitanor(um) / inter Aug(ustanos) Emeri(tenses).
Ucubi=Espejo. Emerita=Mérida.