Iohannes Amos Comenius, Orbis sensualium pictus, cap.

XVIII, XXV-XXVII, XXIX

XVIII. Animalia, et primum aues

stare = consistere Animal uiuit, sentit, mouet se; nascitur et moritur; nutrit se et crescit; stat aut
cubare = iacere
sedet aut cubat aut graditur.
gradi = ambulare
Auis (ut halcyon, qui in mari nidulatur) tegitur plumis, uolat pennis, habet
nidulari = nidos facere duas alas et totidem pedes, caudam et rostrum.
pluma, -ae
penna, -ae ≈ ala, -ae
pes, pedis
cauda, -ae
rostrum, -i

halcyon

rostra in Forō Romanō

ouum, -i Femella in nido ponit oua iisque incubans excludit pullos.

incubare ouis = iacere supra oua
excludere ≠ claudere (cf. esp. clausurar) Ouum tegitur testā, sub quā est albumen, in hoc uitellum.
albus, -a, -um (cf. esp. el alba, cuando
clarea el día)
testa, -ae
albumen, -minis
uitellum, -i

XXV. Quadrupedia et primum domestica

canis, canis Canis cum catello est custos domus.
catellus, -i
custos, -odis (cf. esp. custodiar)
domus, -i (cf. esp. doméstico, domicilio,
domótica)

Felis (catus) purgat domum a muribus; quod etiam facit muscipula.

felis, -is = catus, -i
purgare = detergere (cf. esp. detergente)
mus, muris

muscipula, -ae

delectamentum, -i (cf. delectare)

Sciurus, simia, et cercopithecus domi habentur delectamento.
sciurus, -i
simia, -ae Glis et caeteri mures maiores, ut mustela, martes, uiuerra, infestant domum.
cercopithecus, -i

1
glis, gliris (cf. lat. vulg. lis, liris)

taurus, -i
XXVI. Pecora
uacca,-ae Taurus, uacca et uitulus pilis teguntur.
uitulus, -i

pilus, -i (cf. esp. pelo)

aries, -etis = ueruex, -icis

Aries (ueruex), ouis cum agno gestant lanam.

esp. ariete

gestare (cf. esp. gestación)

ouis, -is
agnus, -i Hircus (caper) cum capra et haedo

hircus, -i = caper, -pri

capra, -ae
haedo, -onis

habent uillos et aruncos.

porcus, -i = scofra, -ae
porcellus, -i
Porcus (scofra) cum porcellis

seta, -ae
habet setas, at non cornua; sed etiam bisulcas ungulas ut illa.
at = sed
cornu, -us
ungula, -ae
bisulcus, -a, -um (bis sulcus)

2
 XXVII. Iumenta
asinus, -i
Asinus et mulus gestat onera.
mulus, -i
onus, -eris (cf. esp. oneroso)

equus, -i (cf. esp. equitación) Equus (quem ornat iuba) gestat nos ipsos.

Camelus gestat mercatorem cum mercibus suis.

iuba, ae

camelus, -i
mercator, -oris ≡ merx, mercis

ὁ ἐλέφας, αντος = elephas, -antis = Elephas (barrus) adtrahit pabulum proboscide; habet duos prominentes
barrus, -i (cf. esp. barritar)
dentes et potest portare etiam triginta uiros.
dens, dentis
pabulum, -i = cibus, -i

proboscis, -cidis

XXIX. Ferae bestiae

unguis, -is ≈ ungula, -ae Bestiae habent acutos ungues et dentes suntque carniuorae.
leo, leonis Ut leo, rex quadrupedum, iubatus, cum leaena;
leaena, -ae
quadrupedus, -a, -um (quattuor + pedes)
iubatus, -a, um ≡ iuba, -ae

3
maculosus, -a, -um (cf. esp. mácula, maculosus pardus (panthera),
inmaculado, -a)
pardus, -i
panthera, -ae

tigris, immanissima omnium; uillosus ursus, rapax lupus, lynx pollens uisu;
tigris, -is
omnis, -e (cf. esp. omnipotente; ómnibus) caudata uulpes, astutissima omnium.
ursus, -i Erinaceus est aculeatus.
uillosus, -a, -um (cf. esp. velloso, velludo)
rapax, -acis (cf. esp. ave rapaz)
lupus, -i
linx, lincis
pollens, -ntis
caudatus, -a, -um ≡ cauda, -ae
uulpes, -is
erinaceus, -i Melis latebris gaudet.
aculeatus, -a, -um (cf. esp. aguijón)
melis-itis
latebra, -ae (cf. esp. latente)