Está en la página 1de 20

REPASO ESTIVAL

LATÍN 4 ESO

AESTIVALIS
CODEX

Lingua Latina
IV ESO

1
REPASO ESTIVAL
LATÍN 4 ESO

EJERCICIOS DE CASOS Y FUNCIONES

¿En qué caso se expresan las siguientes funciones?

función caso
Atributo

CD

CC lugar a donde

Sujeto

CC lugar de donde

CC lugar en donde

CI

CNombre

CC lugar por donde

Di si son verdaderas o falsas las siguientes afirmaciones:

V F

El sujeto puede llevar preposición ❏ ❏

Un acusativo es siempre complemento directo, lleve o no


lleve preposición ❏ ❏

El C.C. de lugar a donde se expresa en acusativo ❏ ❏

El C.I. en castellano lleva a o para ❏ ❏

El C.N. no lleva preposición en latín. En castellano sí y siempre


es con ❏ ❏

La voz pasiva no puede llevar C.D. ❏ ❏

5
REPASO ESTIVAL
LATÍN 4 ESO

PREPOSICIONES QUE TRADUCEN LOS CASOS LATINOS

Qué va con qué

Latín Castellano

Nominativo a

Acusativo OD de persona de

Dativo a, para

Acusativo OD de cosa no lleva preposición

Genitivo según cuál lleve en latín

Ablativo no lleva preposición

Vocativo no lleva preposición

per + Acusativo de(sde) ………………

ad + ablativo de(sde) ………………

in + acusativo ante, junto a, cerca de ………..

cum + ablativo a, hacia …………

de + ablativo por, a través de, durante …….

in + ablativo a, hacia ………

apud + acusativo en ……………

a(b) + ablativo con ……

6
REPASO ESTIVAL
LATÍN 4 ESO

EJERCICIOS PARA PRACTICAR LAS DECLINACIONES

Declina los sustantivos en el número que se indica. Fíjate en el enunciado para saber su

declinación

manus –us (sing.) res-ei (plur.) schola-ae (sing.) templum-i (plur.)

Nom.

Voc.

Acus.

Gen.

Dat.

Abla.

atrium-i (sing.) gradus-us (plur.) cibus-i (sing.) arena-ae (plur.)

Nom.

Voc.

Acus.

Gen.

Dat.

Abla.

spes-es (sing.) domus-i (plur.) cornu-us (sing.) circus-i (plur.)

Nom.

Voc.

Acus.

Gen.

Dat.

Abla.

7
REPASO ESTIVAL
LATÍN 4 ESO

homo-inis (sing.) dies-ei (sing.) mons - monstis (sing.) aurum-i (sing.)

Nom.

Voc.

Acus.

Gen.

Dat.

Abla.

fluviis -ii (sing.) deus-i (plur.) dea-ae (sing.) soror-oris (plur.)

Nom.

Voc.

Acus.

Gen.

Dat.

Abla.

exercitus -us (sing.) puer-i (plur.) silva-ae (plur.) donum-i (plur.)

Nom.

Voc.

Acus.

Gen.

Dat.

Abla.

8
REPASO ESTIVAL
LATÍN 4 ESO

Completa los siguientes cuadros. Fíjate en las formas que aparecen para saber en

qué número tienes que declinar cada palabra.

NOMINATIVUS ACUSATIVUS GENETIVUS DATIVUS ABLATIVUS

faciem faciei

cubicula cubiculis

puellae

templo

lucernae

lacu

verba verborum

viri

rana

cornu

NOMINATIVUS ACUSATIVUS GENETIVUS DATIVUS ABLATIVUS

dierum

spes spei

portu

porta

poenam

cornua

servorum

nuntios

sagitta

alarum

9
REPASO ESTIVAL
LATÍN 4 ESO

NOMINATIVUS ACUSATIVUS GENETIVUS DATIVUS ABLATIVUS

vocabula vocabulis

puellae

nautarum

saxum

ludos

statuae

currum currui

oppida oppidorum

insulis insulis

NOMINATIVUS ACUSATIVUS GENETIVUS DATIVUS ABLATIVUS

dies diebus

homo homini

solis

aestas aestatis

circum circo

canis cane

milites militibus

pater patris

soroibus sororibus

Recuerda que en esta dirección puedes hacer muchos ejercicios de declinación nominal

y verbal http://www.luduslitterarius.net/. Ten en cuenta que hemos dado las cinco

declinaciones y los siguientes verbos: presente de indicativo activo y pasivo; pretérito

imperfecto de indicativo activo y pasivo; futuro imperfecto de indicativo activo y pasivo

y pretérito perfecto de indicativo activo.

10
REPASO ESTIVAL
LATÍN 4 ESO

EJERCICIOS PARA TRADUCIR DEL LATIN AL CASTELLANO

Verba Nomina
ludebamus in templo

videor ad magnam
statuam
erant in scholam

volo cum parvis


sagittis
faciebatur per silvam

cantabam deorum

amamur viros

sum dierum

faciunt certo die

mutamus in clara insula

Verba Nomina
ludunt in lacu

videbar ad magnam
domum
eramus in silva

vult cum parvis


manibus
faciunt per oppidum

cantas dearum

amamus feminas

erat deorum

faciuntur certo die

mutabatis clarus poeta

12
REPASO ESTIVAL
LATÍN 4 ESO

Verba Nomina
volebamus in via

placuit per magnam


silvam
erunt in circo

amabam cum fratribus


meis
faciet per dies

cantabis sororis

amabamus mulieres

fuimus septimanae

facientur certo die

mutabitis temporis

Verba Nomina
ludet in eo anno

videbor ex magna domo


fuit in circum

voluit cum amico meo

placebat per dies

cantabas cane

habebo itinera

erit patres

fecerunt animalibus

mutatis clarus poeta

Mantén siempre los accidentes gramaticales de cada palabra. En el caso de los


sustantivos no te olvides ni de traducir las preposiciones en los casos en que aparecen en
latín ni de añadírselas en castellano para poder indicar correctamente la función de esa
palabra. Por ejemplo, el dativo lleva siempre “a” o “para”.

13
REPASO ESTIVAL
LATÍN 4 ESO

EJERCICIOS PARA CAMBIAR DE TIEMPO UN VERBO

Fíjate en la siguiente tabla de verbos. Los que estén en presente de indicativo

ponlos en pretérito imperfecto de indicativo; los que están en pretérito imperfecto de

indicativo ponlos en pretérito perfecto de indicativo; los que estén en pretérito

perfecto de indicativo ponlos en futuro imperfecto de indicativo y los que estén en

futuro ponlos en presente de indicativo. Mantén siempre los accidentes gramaticales, es

decir, el tiempo, el número, el modo, la voz y la persona.

Tiempo Nuevo tiempo Traducción de ambos tiempos

ludebant

videbo

erant

vultis

fecerunt

cano

audiebamus

erat

faciuntur

dicimus

sunt

habui

ivimus

faciam

amamur

amo-as-are-amavi; audio-is-ire-ivi; cano-is-ere-cecini (cantar); dico-is-ere-dixi; eo-is-ire-ivi; facio-is-


ere-feci; sum-es-esse-fui; video-es-ere-vidi
14
REPASO ESTIVAL
LATÍN 4 ESO

EJERCICIOS DE TRADUCCIÓN

Cuando vayas a traducir frases escritas en latín busca primero el sujeto, luego el verbo

y por último el resto de los complementos.

Traduce las siguientes frases

1. pueri qui in horto sunt fratres mei sunt.

2. Mercurius qui non nautarum deus est in Olympo quoque habitat.

3. deae in Olympo cum deis habitabant.

4. Hispania quae provincia Romana est in Africa non est.

5. anni tempus quod mihi magis placet ver est.

6. mater mea in hieme nata est. ego quoque in hime natus sum. ego et mater mea

sagittarius sumus.

7. pueri et puellae Romani in perystilo et in atrio ludent.

8. in familia mea septem membra sumus.

9. mihi tres sorores et unus frater sunt.

10. pueri qui in horto sedent fratres mei est. ei nomina Petrus et Paulus sunt.

11. Neptunus qui aquarum deus est longam barbam habet.

12. pueri in horto cum puellis ludent.

15
REPASO ESTIVAL
LATÍN 4 ESO

13. bigarum et quadrigarum cursus in circi arena gerebantur.

14. domorum muri cum musivis ornati sunt.

15. naumachiae quae Romanis multum placebant in amphiteatro gerebantur.

16. mulieres in thermas quoque intrare poterant.

17. Vulcanus qui in Olympo non habitabat cum mallei auxilio et manibus in spelunca
ferrum laborabat.

18. multi fluvii qui ab me cognoscuntur magni sunt.

19. si gladiatores videre volo, in amphiteatrum ire debebit.

20. si equorum cursus videre vis, in circum ire debes.

21. domorum et villarum Romanorum muri cum picturis ornati sunt et soli cum musivis.

22. cibi qui ab familia Romana in triclinio edebantur in culina ab servis praeparabantur.

23. Romani in lecto postrati cenabant et servi eis cibos offerebant.

24. in die Veneris multa sacrificia ei deae ab hominibus facientur.

25. viri in aris quae in templorum fronte erant deis multa sacrificia faciebant.

16
REPASO ESTIVAL
LATÍN 4 ESO

EJERCICIOS PARA ESCRIBIR FRASES EN LATÍN

Cuando vayas a escribir frases en latín ten en cuenta las siguientes consideraciones

1. piensa en una frase cuyo vocabulario conozcas y tenga una estructura sencilla
los dioses vivían en el Olimpo

2. analiza en castellano las funciones


los dioses vivían en el Olimpo
sujeto V c. c lugar en donde
3. piensa en los casos en que van esas funciones en latín
sujeto = nominativo; c. c lugar en donde = in + ablativo

4. traduce la frase al latín respetando el orden latino y los números. Si hay

adjetivos recuerda que van siempre en el mismo caso, género y número de la

palabra a la que acompañan.


dei in Olympo habitabant

5. Complica un poco más la frase poniendo una oración de relativo. Analiza la oración

de relativo para saber qué funciones realizan sus palabras y en qué casos deben ir
los dioses a los que adoraban los romanos vivían en el Olimpo

c.d v sujeto

sujeto = nominativo; c.d. = acusativo

dei quos Romani colebant in Olympo habitabant

En lugar de una oración de relativo puedes usar una oración temporal con cum o

alguna estructura que conozcas con infinitivo (in animo habeo + infinitivo; mihi placet *

infinitivo, etc)

El vocabulario de las frases o se ha dado durante el curso Para escribir las frases

de tu propia invención debes seguir las pautas descritas anteriormente. Fíjate también

en las preguntas que se te hacen y en las estructuras usadas en ellas. En tus textos

puedes emplear el vocabulario que se te indica y el que conoces de clase.

Antes de hacer los ejercicios busca información sobre estos tres mitos:

• Rómulo y Remo
• Orfeo y Eurídice
• Prometeo y su castigo
Las preguntas que se te hacen te deben ayudar a escribir pequeños textos sobre

los mitos mencionados. No se trata de que vayas contestando una a una las preguntas

17
REPASO ESTIVAL
LATÍN 4 ESO

sino de que narres un texto. No te olvides de usar preposiciones. Recuerda el texto del

león de la lectio tertia.

Romulus et Remus

Vide attente hanc imaginem.

Pueris quae nomina sunt? Qui parentes eis erant? Quis eos non amabat? Quod Amulius

facere iussit? Cur lupa eos aluit? Ubi lupa eos invenit? Cur ibi erant? Post lupam, quis

eos invenit? Cum sedecim annos nati sunt, quod in animo facere habuerunt?

vocabularium:
alo-is-ere-alui alimentar; annus-i; bellum-i guerra; condo-is-ere-condidi fundar; desero-is-ere-deserui
abandonar; desertus-a-um abandonado; deus-i; filius –ii; fames-is - hambre; fiscus -i – cesto; fluvius-ii;
gemellus-i; habeo-es-ere-habui; iacio-is-ere-ieci arrojar; invenio-is-ire-inveni encontrar; lupa-ae;
mamma-ae mama; multus-a-um; novus-a-um; urbs-bis - ciudad; parvus-a-um - pequeño; ploro-as-are-avi
llorar; praebeo-es-ere-praebui ofrecer; puer-i; qui-quae-quod – que; qui, quis-quae-quod,quid – qué (las
únicas formas en que se diferencian el relativo y el interrogativo son lãs formas quis y quid de nominativo
singular); ripa –ae orilla; silva-ae - bosque; statuo-is-ere-statui decidir; ubi cuando, donde; venio-is-ire-
veni -ir, venir y llegar.

Amulius-ii; Faustulus-i; Mars-rtis; Numitor-oris; Rhea –ae; Remus-i; Romulus-i

Orpheus et Euridices

Quis Orpheus erat? Quae Euridices erat? Quod Orpheus cum lira faciebat? Quod

nuptiarum die accidit? Ut Euridices cecidit? Cur orpheus in Inferos decendit? Orpheus

propositum suum obtinuit? Quod Orpheus Inferorum deos movit? Quam condicionem

Pluto Orpheo imposuit?

18
REPASO ESTIVAL
LATÍN 4 ESO

vocabularium :
accidit (3ª; impersonal) – sucede; bene (adv. - bien); cano-is-ere-cecini (cantar acompañando el canto con
un instrumento musical) ; cantus-us; clarus-a-um (famoso); cado-is-ere-cecidi – caer, morir; condicio-onis
– condición; descendo-is-ere-descendi – descender, bajar; dies-ei – dia; fera-ae; impono-is-ere-imposui –
imponer; in aeternum – para siempre; invenio-is-ire-inveni – encontrar; laetus-a-um (alegre); lira-ae ;
maestus-a-um (triste); magnus-a-um; maneo –es-ere-mansi – permanecer; moveo-es-ere-movi – mover,
conmover; mordeo-es-ere-momordi - morder; multus-a-um; obtineo-es-ere-obtinui – obtener, conseguir;
placo-as-are-avi - amansar; poeta-ae; pulcher-chra-chrum; quaero-is-ere-quaesivi- buscar; qui-quae-
quod – que; qui, quis-quae-quod,quid – qué (las únicas formas en que se diferencian el relativo y el
interrogativo son las formas quis y quid de nominativo singular); saxum-i; sonitus-us; sum-es-esse-fui;
rursus (adv.) – de nuevo; uxor-oris – esposa.

Euridices- cis; Orpheus-i; Proserpina-ae; Pluto-onis

Prometheus et aquila

Quis Prometheus erat? Quod hominibus donavit? Qui deus cum eo iratus erat? Cur

iratus erat? Quae poena ei imposuit? Ubi poena fuit? Quod aquila ad Prometheum

faciebat? Quis heros Prometheum liberavit? Ut aquilam necavit?

vocabularium:
aquila-ae – águila; catena-ae – cadena; cotidie (adv.) – cada día; deus-i; dies-ei; dono (1ª) dar, regalar;
ficatum-i - hígado; homo-inis - hombre; ignis-is fuego; libero-as-are-avi - librar, soltar, liberar; ligo-
as-are-avi - atar; magnus-a-um; manus-us; mitto-is-ere-misi enviar; mons- ntis – monte; neco-as-are-
necavi - matar; nox-noctis – noche; punio-is-ire-punivi castigar; qui-quae-quod – que; qui, quis-quae-
quod,quid – qué (las únicas formas en que se diferencian el relativo y el interrogativo son las formas quis y
quid de nominativo singular); recresco-is-ere-recresci; -volver a crecer; sagitta-ae - flecha; saxum-i -
roca; totus-a-um - todo.

19
REPASO ESTIVAL
LATÍN 4 ESO

Caucassus-i; Hercules-lis; Iuppiter-Iovis; Prometheus-i

Praesentatio

Quot membra in familia tua sunt? Quot fratres et quot sorores tibi sunt? Quae nomina

eis sunt? Ubi habitas? Ut (cómo) domus tua est? Tibi animalia sunt? Quid tibi facere

placet? Quod symboli zodiacum tibi est? Quae septimanae dies tibi magis placet? Cur?

Quid in anno insequente (el año que viene)in animo facere habes?

20
REPASO ESTIVAL
LATÍN 4 ESO

EJERCICIOS DE ETIMOLOGÍA

Deriva del latín al castellano los siguientes términos. Explica los cambios operados en esa
evolución.

SOMNUM –

FERRUM –

SOCERUM –

STAGNUM –

PUGNUM –

TERRAM –

LECTUM –

CALIDUM –

TAURUM –

NOCTEM –

SINISTRUM –

CAELUM -

FABULARE –

21
REPASO ESTIVAL
LATÍN 4 ESO

EJERCICIOS DE TRADUCCIÓN

Vibrissa et milites

Vibrissa et Minimus in contubernium


intraverunt in quo milites erant. alii
cum astragalis ludebant, alius
dormiebat, alius epistulas scribebat ...

Minimus et Vibrissa in primum


lectum insiluerunt in quo miles
dormiebat. Vibrissa super militis
stomachum cecidit. Vibrissa
obesa est et …. Miles e somno ab
Vibrissa suscitatur.

Miles iratus est et clamat: “feles, de


stomacho meo abi”. Minimus qui
Dibujos de H. Forte. Iexto basado en Vibrissa milites vexat de B. Bell

territus est celeriter fugit sed


Vibrissa quae curiosa feles est in
contubernio manet.

Vibrissa in secundum lectum ivit.


Ibi duo milites astragalos
iaciebant. Vibrissae astragali
multum placent. lente
appropinquat et cum ungue eos
dispergit. milites clamabunt:
“ feles, abi”.

22
REPASO ESTIVAL
LATÍN 4 ESO

Vibrissa contubernium explorat.


“Quid facit is miles?” sibi dicit. Et
ad militem appropinquat. apud
gremium suum sedet. miles
epistulam scribebat. Vibrissa
attente inspicit. sed caudam movet
et …. atramentum deturbat.
miles clamabit: “feles, abi. Tibi
obstare tantum placet””.

Vibrissa territa fugit. sed in


fuga in galeam intravit. Sed
Vibrissa obesa et galea
angusta erat. Vibrissa e galea
exire non poterat …..

milites ridebunt et Vibrissae


auxilium dabunt. Vibrissa e
galea a militibus extrahitur.
miles in manibus fert et ei dicit
“vale, feles” et portam claudit.
Vibrissa irata est quia ei extra
contubernio esse non placet.

abi (imperativo) – irse; alius-a-ud- otro; angustus-a-um – estrecho; appropinquo-as-are-avi – acercarse;


astragalus–i – dado; atramentum-i – tinta; cauda-ae – rabo, cola; cado-is-ere-cecidi; celeriter – rápidamente;
clamo-as-are-avi – gritar; claudo-is-ere-clausi – cerrar; contubernium-ii – tienda; disperso-is-ere-dispersi –
dispersar; extra – fuera; extraho-is-ere-extraxi - extraer; feles –is – gato; fugio-is-ere-fugi; galea-ae –
casco; gremium–ii – regazo; iacio-is-ere-ieci – arrojar, lanzar; insilio-is-ire-insilui – saltar; intra – dentro;
intro-as-are-avi; iratus-a-um – enfafado; lectus-i – cama; obsto-as-are-avi – molestar; suscito-as-are-avi (e
somno) – sacar del sueño, despertar; rideo-es-ere-risi; territus-a-um – asustado.

Las palabras de las que aparece su enunciado pero no su significado las puedes derivar. Si es un verbo, derívalas a partir del
infinitivo: Si es un sustantivo, adjetivo o pronombre a partir del acusativo singular.
23
REPASO ESTIVAL
LATÍN 4 ESO

Verum aut falsum? Quid credis?

V F

Minimus et Vibrissa feles sunt ❏ ❏

quattuor milites in contubernio erant ❏ ❏

duo milites dormiunt ❏ ❏

Primus miles quem Vibrissa obstat epistulam scribebat ❏ ❏

Secundi milites quos Vibrissa obstat cum astragalis ludunt ❏ ❏

Primus miles quem Vibrissa obstat epistulam scribebat ❏ ❏

Tertius miles quem Vibrissa obstat placide dormiebat ❏ ❏

Minimus Vibrissae auxilium dat et cum ea milites obstat ❏ ❏

Vibrissa totas res gnoscere vult ❏ ❏

Milites Vibrissae semper dicunt “intra” ❏ ❏

tres milites astragalos iaciebant ❏ ❏

milites in lecto cum astragalos ludunt ❏ ❏

Vibrissa cum atramento epistulam scribebat ❏ ❏

Vibrissa cum ungue atramentum deturbat ❏ ❏

Vibrissa in galeam intrare volebat ❏ ❏

Vibrissa ex galea facile exibit ❏ ❏

Milites Vibrissae auxilium dant ❏ ❏

Vibrissa e contubernio exire non vult ❏ ❏

24

También podría gustarte