Está en la página 1de 28

Cuadernos de Formacin LOA/1 Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria

Nivel Basico Aymara 1

MINISTERIO DE EDUCACIN

Cuaderno de Formacin Continua


Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria Nivel Bsico - Aymara 1
(Documento de Trabajo)

Coordinacin
Viceministerio de Educacin Superior de Formacin Profesional
Direccin General de Formacin de Maestros
Equipo de Formacin Docente Continua

Equipo de Revisin y Direccin


Unidad Especializada de Formacin Continua - UNEFCO

Cmo citar este documento:


Ministerio de Educacin (2011). Comunicacin Oral y Escrita en Lengua
Originaria Nivel Bsico - Aymara 1. Cuaderno de Formacin Continua.
UNEFCO, Tarija.

La venta de este documento est prohibida. Denuncie al vendedor a la


Direccin General de Formacin de Maestros, Tel. 2440815 o a la Unidad
Especializada de Formacin Continua, unefco@unefco.edu.bo.

Diseo & Impresin:


Grafika W.L.H. Telf./Fax: 2235231

www.minedu.gob.bo
www.unefco.edu.bo

Bolivia, julio de 2011

1
Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria Cuadernos de Formacin LOA/1
Nivel BasicoAymara 1 Aymara aru arsuani

2
Cuadernos de Formacin LOA/1 Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria
Nivel Basico Aymara 1

NDICE
Presentacin
Datos Generales del Cuaderno
-Ubicacin del curso en el ciclo ................................................................1
-Objetivo Holstico del Ciclo ......................................................................1
Objetivo Holstico del Curso ....................................................................1

Tema N 1:
AYMARA ARUTA ARUNTASISA SUTINAKASA UTAYASIA ................. 1
Objetivo del tema ......................................................................................1
1.1. Sapamayni sutisa yuriwisa irnaqwisa taqiniru utayaani............1
1.2.- Aymara aruna saranakapa qillqanakapa ..........................................1
1.3. Sarnaqwisata aruskipaani...............................................................1
1.4.- Janchisana sutinakapa untaani ......................................................1
1.5. Suti lanti sutinchirinaka ..................................................................1
1.6 Lurayiri arunaka .................................................................................1

Tema N 2:
AYMARA ARUTA JAKHUNAKA ............................................................... 10
Objetivo del tema ......................................................................................10
2.1 Jakhunaka qallantaataki ..................................................................10
Actividades Iniciales ..................................................................................10
2.2.- Jakhunakampi aruskipaani .............................................................10
2.3.- Saminaka ............................................................................................10
2.4 utaani ..............................................................................................10
2.5.- ynakasa jukata waljata utaanI ..................................................10

Tema N 3: WILA MASINAKASATA UKHAMARAKI JIWASAN


ACHUNAKASAUTAANI ....................................................................... 13
3.1.- Wila masinaka ....................................................................................13
3.2.- Phisna, jathi ynaka .........................................................................13
3.3. Achunakasa utasa ............................................................................13
4. ACTIVIDADES PROPUESTAS ...................................................................13
4.1 YATINTATA ARUNAKA ARSUATAKI
Consignas para la etapa de aplicacin......................................................13
4.2 Estrategias para la etapa de intercambio de experiencias
(socializacin) .............................................................................................13
5. PANQA JISKTATANAKA.........................................................................13

Bibliografa consultada ............................................................................. 20

3
Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria Cuadernos de Formacin LOA/1
Nivel BasicoAymara 1 Aymara aru arsuani

4
Cuadernos de Formacin LOA/1 Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria
Nivel Basico Aymara 1

PRESENTACIN
Uno de los factores ms importantes para la calidad educativa es el trabajo
de los/as maestros/as: de su compromiso, de su profesionalidad y su
profesionalismo, dependen, en gran medida, el ambiente y los resultados
educativos.

Por ello, el Ministerio de Educacin de acuerdo a lo establecido en la


Constitucin Poltica del Estado (Arts. 78, I, II y III; 96, II), la Ley de la
Educacin Avelino Siani - Elizardo Prez y el Sistema Plurinacional de
Formacin de Maestros, viene implementando los Itinerarios Formativos
para Maestros/as en forma sistemtica y sostenida, para garantizar que
todos los/as educadores del pas tengan oportunidades para capacitarse y
actualizarse en forma permanente; esta modalidad formativa -desarrollada
por el propio Ministerio de Educacin, mediante la Unidad Especializada
de Formacin Continua UNEFCO (Ex-ISER y Ex- INFOPER)- est enfocada
en la prctica educativa concreta, abordando diversos contenidos:
enfoque del Sistema Educativo Plurinacional, herramientas didcticas,
formacin segn los niveles y especialidades, y procesos orientados a la
pertinencia cultural y lingstica de la accin educativa.

Los Cuadernos de Formacin Continua son materiales de apoyo


para cada uno de los cursos y ciclos que desarrollan aspectos terico
prcticos relacionados a las temticas presentadas e incluyen propuestas
de actividades, preguntas y/o ejercicios que ayudarn en el proceso de
asimilacin.

Cada Cuaderno de Formacin Continua est estructurado en unidades


de trabajo que tienen relacin con las sesiones de la etapa presencial;
asimismo, contienen opciones para las consignas de la etapa de
implementacin y orientaciones para la etapa de intercambio de
experiencias o socializacin.

Sobre la base de estos Documentos de Trabajo (versiones en construccin


colectiva), los facilitadores podrn aadir y/o adecuar contenidos
y estrategias formativas de acuerdo a cada contexto. Invitamos a
facilitadores y participantes de todo el pas a contribuir con observaciones
y sugerencias para mejorar y enriquecer posteriores ediciones (unefco@
unefco.edu.bo).

Fernando Carrin J. - Director General UNEFCO

Compromiso social y vocacin de servicio: Maestros forjadores de la


Revolucin Educativa
5
Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria Cuadernos de Formacin LOA/1
Nivel BasicoAymara 1 Aymara aru arsuani

6
Cuadernos de Formacin LOA/1 Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria
Nivel Basico Aymara 1

DATOS GENERALES DEL CUADERNO

CICLO CURSO
Comunicacin Oral y Escrita en Lengua
Originaria Nivel Bsico - Aymara 1

Comunicacin Comunicacin Oral y Escrita en Lengua


Oral y Escrita en Originaria Nivel Bsico - Aymara 2
Lengua Originaria
Aymara - Nivel
Bsico Comunicacin Oral y Escrita en Lengua
Originaria Nivel Bsico - Aymara 3

Comunicacin Oral y Escrita en Lengua


Originaria Nivel Bsico - Aymara 4

AYMARA ARU YATIQAA


Objetivo Holstico del Ciclo

Aruskipawinakasana, lurawinakasa ukhamaraki lupiwinakasanwa


aymara aruta arsupxtana ukhamatwa jiwasana arusaru qillqatasaru
utasipxtana, taqini aruskipasipxaasataki.

Practicamos la lengua originaria aymara mediante dilogos en las


actividades y espacios sociales de la vida comunitaria para apropiarnos de
la estructura lingstica bsica y el manejo de la oralidad en los diferentes
espacios de interaccin.

AYMARA ARSUASATAKI
Objetivo Holstico del Curso

Kunaymana llakinakana kusisianakana ukhamaraki aruskipawinakasansa


aymara aruta jakawisata arsutapiniwa, lupiwinakasa qhanstayaatakisa.

Desarrollamos nuestra oralidad de la lengua aymara para comunicarnos


mejor mediante dilogos y compartimos experiencias de vida cotidiana,
para participar a otros nuestras opiniones.

1
Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria Cuadernos de Formacin LOA/1
Nivel BasicoAymara 1 Aymara aru arsuani

2
Cuadernos de Formacin LOA/1 Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria
Nivel Basico Aymara 1

1.- AYMARA ARUTA ARUNTASISA SUTINAKASA


UTAYASIA
Tema N 1: Saludndonos nos presentamos

NAYRIRI ARUNAKA UTAA


Objetivo del Tema

Utilizamos los saludos y presentaciones en dilogos en y diferentes


actividades para conocernos mejor.

1.1.- SAPAMAYNI SUTISA YURIWISA IRNAQWISA TAQINIRU


UTAYAANI


jichhaxa sutinakasa arstasiani
Nayaxa, Wara Ramos
sat twa, Chijcha
aylluna yuriritwa,
Panqara Yati a utana
yatiqta

3
Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria Cuadernos de Formacin LOA/1
Nivel BasicoAymara 1 Aymara aru arsuani

Aymara arxata taqini aruskiptapxaani, kawkhata jutirisa, aymara


aruxa kamsasa munaraki, khitinakasa khitinakana arupasa taqi
ukanakata qhananchapxaani.

1.2.- AYMARA ARUNA SARANAKAPA QILLQANAKAPA.


Aymara aruxa janiwa castilla aru kipkakiti, aymara aruxa pachpa
qillqaniwa janirakiwa ina ukhamaki arsuakisa.
Consonantes aymaras satawa

Modo de articulacin Punto de articulacin


bilabial alveolar palatal velar postvelar
OCLUSIVOS
Jasa arsuyirinaka P t k q
/Simples
Phustasa arsuyirinaka ph th kh qh
/Aspirados
Phallayasa arsuyirinaka P T K q
/Glotalizados
AFRICADOS
Jasa arsuyirinaka ch
/Simples
Phustasa arsuyirinaka chh
/Aspirados
Phallayasa arsuyirinaka ch
/Glotalizados
FHUSTASA JASA s j X
ARSUYIRINAKA /FRICATIVOS
Laxrampi arsuyirinaka l ll
/Laterales
Nasampi arsuyirinaka m n
/Nasales
Phuqanchiri arunaka / w y
Semiconsonante
Laxra khatatisa arsuyirinaka r
/Vibrante simple
KUNKA ARSU /VOCALES i a u
Alargamiento voclico ()

4
Cuadernos de Formacin LOA/1 Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria
Nivel Basico Aymara 1

Qillqanaka yatiqasa arunaka jikikipaani

Taqinisa jasata chamkisa uka arunaka, qillqanaka arusampi jikikipayaani,


walja arunaka arsupxaani, jasata chamakama, ukata tuptapxaani
kawkirinaksa jaski ukanaka ukharuxa chamkisa ukanakampi.

Chhijllapxaani jasa arunakxa yaqhachaqaru, chamakisa uka arunakxa


yaqhachaqaru, aski yatiqaatakixa ynaka tantachaani ukatxa
chhijllapxaani jasa jikikipaa sutininakkisa ukxa yaqhachaqaru chama
jikikipaa sutininakkisa ukxa yaqhachaqaru

1.3. SARNAQWISATA ARUSKIPAANI


Jisktaa, jaysaa, arstaa, yatiyaa, yqasia kallta arunakampi
aruskipaa yatxatapxaani

ARUSKIPAWI

ROSITA MANUELA
Aski urupana kullaka Aski urupanaya
Kawkirusa saraskta Qhathuruwa sarasktxa
Ukhamaxa laqaki sarama iyawa
jikisikama jikisikama

jiwasaxa kipkaki aruskipaani, pani yatiqirinakaru yanayapxaani


waltaytanti chamtaytancha uakipaani

1.4. JANCHISANA SUTINAKAPA UNTAANI

Ajanu cara
Laka boca
Laxra lengua
piqi cabeza
nasa nariz
nayra ojo
jinchu oreja
kunka cuello
ampara mano
kayu pie
qunquri rodilla
mujlli codo
lukana dedo

5
Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria Cuadernos de Formacin LOA/1
Nivel BasicoAymara 1 Aymara aru arsuani

Aka aruskipawi uakipaani

JISKHIRI JISA JANIWA


janiwa ukaxa
Akaxa amparati? Jisa ukaxa amparawa amparkiti, kayuwa
Akaxa nasati? Jisa ukaxa nasawa janiwa ukaxa naskiti,
amparawa

Mayni yatiqirimpi janchichiqanaka uachayasiani

1.5. SUTI LANTI SUTINCHIRINAKA

6
Cuadernos de Formacin LOA/1 Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria
Nivel Basico Aymara 1

Jiwasankiwa, nayankiwa, jumankiwa, jupankiwa, sasa untaani

Tantachasisina sapamayni ynaka apthapisa chaxluntasina, sapa mayni


ynakasa sutipa qhananchasina nayankiwa, jumankiwa, jupankiwa,
jiwasankiwa sasina thaqasina katjapxaani.

Kimsakama, akhama sasa aruskipaani

Akaxa isixa nayankiwa akaxa jupankiwa


Aka isixa jupankiwa akaxa jiwasankiwa
Akaxa janiwa nayankiti aka qilqaaxa nayankiwa
Aka pankaxa janiwa jupankiti aka phiskhuaxa janiwa jipankiti
Khaya utaxa janiwa jiwasankkiti khaya kaaskuxa janiwa
jiwasankkiti

Yanakasa utaskakini

Ynaka mayachani
Ukatxa nanakankiwa, jumanakankiwa, jupanakankiwa sasa utaani

7
Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria Cuadernos de Formacin LOA/1
Nivel BasicoAymara 1 Aymara aru arsuani

Aruskipaskakiani

Aka laphixa Janiwa jiwasankiti Aka Janiwa Jumanakankkiti


Aka Janiwa Jupanakanakkiti Aka Janiwa
Jiwasankkiti

1.6 LURAYIRI ARUNAKA

Anataa - jugar qillqaa - escribir larua - reir

Qunua - silla ullaa - leer saraa - caminar

8
Cuadernos de Formacin LOA/1 Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria
Nivel Basico Aymara 1

Aruskipaani, ukatxa taqini uachaani

wawaxa anataskiwa wawaxa qunus kiwa

yatichirixa wawanakaruwa qillqaa yatichaski

yatiqiri wawaxa ullaskiwa wankuxa manqaskiwa

jiwaskama jisktasipxaani

Qhathuru saraataki aruskipaani


Aka Jamuqanaka uxatani

9
Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria Cuadernos de Formacin LOA/1
Nivel BasicoAymara 1 Aymara aru arsuani

Kuna Ynaksa apansna?


Nayaxa qullqi Nayaxa awayu nayaxa kanasta
apaniristha iqaniristha wayuniristha
nayaxa kanasta
Nayaxa qullqi apantha nayaxa awayu iqantha
wayuntha

ACTIVIDADES PROPUESTAS

jisktanakaru jaysaani

jisktiri .............................................................................................................

jaysiri ...............................................................................................................

wawaxa kamachaskisa? .................................................................................

wawaxa uuskiwa .....................................................................

wawaxa anataskiti? .....................................................................

wawaxa ikiskiti?.............................................................................

wawaxa kunsa muni?............................................................................

Jichhaxa qutu qutu kikpaki yanani

10
Cuadernos de Formacin LOA/1 Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria
Nivel Basico Aymara 1

Tema N 2: AYMARA ARUTA JAKHUNAKA

JAKHUATAKI
Objetivo del tema

Jakhuwinakampi, saminaka utasa aruskipaskakiani ukhamata


mayninakampi amuyuna jaqthaptaataki.

Utilizamos nmeros y colores dando respuestas a las diferentes preguntas


segn comprender a los dems.

2.1 JAKHUNAKA QALLANTAATAKI


Actividades Iniciales

Qawqhanisa yatia utankasktana khitinakasa chhaqhata masuruxa


qawqhaniyatansa jakthapisiani.

2.1 Ynaka lakisiani


Ynaka mayata tunkau jakhunuqaani, ukatxa uchayaani.

Maya 1

Paya 2

Kimsa 3

Pusi 4

Phisqa 5

Suxta 6

Paqalqu 7

Kimsaqallqu 8

Llatunka 9

Tunka 10

11
Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria Cuadernos de Formacin LOA/1
Nivel BasicoAymara 1 Aymara aru arsuani

Anataanaka apanisina taqini anatapxaani, nayraqata lukananakasa


jakhusipxaani. Qhiparuxa amtasisina arunakampi jakhunakampi
qillqapxaani.

2.2.- JAKHUNAKAMPI ARUSKIPAANI

Maya pankaxa nayankiwa


Paya pankaxa jumankiwa
Kimsa pankaxa jiwasankiwa

Yaqha yanaka lakisiani uichayasina

Nayaxa kimsa laphi chursma Nayaxa juparu kimsa laphi churtha


Jumaxa juparu paya laphi churta Jupaxa nayaru kimsa laphi churitu
Jupaxa juparu kimsa laphi churi jupaxa jiwasaru kimsa laphi churistu
Nayaxa jumaru pusi laphinaka churama jumaxa paya qilqaanaka churita

Jichha arunakampi sapa mayni arsuani

2.3.- SAMINAKA UTAANI

Janqu chupica chiyara

12
Cuadernos de Formacin LOA/1 Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria
Nivel Basico Aymara 1

Qillu Chuxa Larama

Ynakasa samitkama utaani, jiwaskama jisktasiani.

Ukaxa kuna samisa?

Akaxa akhama saminiwa

2.4.- YNAKA QAWQCHASA UKA YATIQAANI TUPTAANI

Ynakaxa qawqchanakasa uka aruskipaani.

Jacha Tantiyu Jiska

Tuptasianaka

Taqi kasta ynaka apthapiani ukatxa utaraani sutipata ukhamaraki


jachata jiskatjama, ukatxa kuntixa nayrasaxa ujki ukana wikuchayasina
sapxaani jiskati jan ukaxa jachacha ukanaka qhananchaani.
Jiwasaxa qawqchatansa uka utasiani.

.....................

Ynakasaxa qawqchanakasa uka utaani.


13
Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria Cuadernos de Formacin LOA/1
Nivel BasicoAymara 1 Aymara aru arsuani

Nayanxa jacha pankawa, Jumanxa tantiyu pankawa, jiwasanxa jiska


pankawa

2.5.- YNAKASA JUKATA WALJATA UTAANI

Taqini qutu qutu qutuchtasiani ukata waljanitanti juykanitancha uka


uakiptasiani.

Ynakasa maya chiqaru apthapiani, ukata yatiqiri masiru


churaani.

ukharuxa sapa maynita maynikama maytasipxaani juka ynaka


ukhamaraki walja ynaka jachata arstasina, AKHAMATA: aka walja
qillqaa maytama, juka panka maytita sasina.

Aka ........ ynakaxa jumatakiwa Aka.......... ynakaxa


nayatakiwa

Jichhaxa jisktasipxaani

khitinsa waljaxa? .................................................

khitinsa jukaki?...............................................................................................

kunanakasa walja? ......................................................

kunasa jukaki?.................................................................................................

Actividades Propuestas

Jichhaxa jiwasawa saminchaani

chuxa chupika larama

Qillu janqu chiyara


14
Cuadernos de Formacin LOA/1 Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria
Nivel Basico Aymara 1

waljati jukakicha uka uachayaani

juka walja

15
Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria Cuadernos de Formacin LOA/1
Nivel BasicoAymara 1 Aymara aru arsuani

16
Cuadernos de Formacin LOA/1 Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria
Nivel Basico Aymara 1

Tema N 3: WILA MASINAKASATA UKHAMARAKI


JIWASAN ACHUNAKASA UTAANI

WILA MASI UTASIA


Objetivo del tema

Wila masinaka maynita maynita arstaani qawqha jilanitansa, qawqha


kullakanitansa tayka awkixa kuna lurawinisa taqi unakaukhamaraki
jiwasan achunakasa utaani.

Nombramos los diferentes miembros de la familia, describiendo las


funciones que cumplen los padres y las actividades que realizan en los
diferentes espacios sociales.

WILA MASISA UTAA QALLANTAANI


Actividades Inciales

Kuna sutinisa awkisaxa, kuna sutinisa taykasaxa, qawqha jila sulkatansa


kuna sutininakasa taqini maynita maynita artapxaani.

3.1.- WILA MASINAKA

Awki, tayka, jila, kullaka, jiska imilla, jiska yuqalla.

jichhaxa m aruskipawi istapxaani mayni jilatawa m jiskalalaru


jiskhintaski.

Aski uru churatama jilata? jumatakisa ukhamaraki kullaka


Maya arxaytitasmati jilata? Jisa kunasa
Qawqha jilanitasa? Kimsa
Kullakamasti? Panini
17
Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria Cuadernos de Formacin LOA/1
Nivel BasicoAymara 1 Aymara aru arsuani

Awkimaxa kunansa irnaqi? yatichiriwa


Taykamasti kunsa luri? Nanakaru ujapxitu, manqa
phayi, isi taxsu taqi ukanaka luri
Pay kullaka waliki arxaytawayista iyawa jilata jikisikama

Jichhaxa jiwasaxa kikpaki yanaani


Entre dos demostremos una conversacin similar.

3.2.- PHISNA, JATHI YNAKA

Phisna jathi

Jichhaxa taqini ynakasa aptasina saani jathiti, phisnacha?

Masinakasaru qhananchaani akxa jathiwa jani ukaxa phisnawa sasina


Nayanxa jathiwa.
Nayanxa phisnawa ..

Jichhaxa aruskipaani

Panqarita: Kunasa jumanxa jathi?


Inti: Nayanxa qipijawa jathi
Panqarita: kunasa jumanxa phisna?
Inti: qillqaa laphinaka
Inti: isimaxa jathiti?
Panqarita: janiwa phisnakiwa

Jiwasa pura jisktasiani jathi ynaka, phisna ynaka aptasina

18
Cuadernos de Formacin LOA/1 Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria
Nivel Basico Aymara 1

3.3. ACHUNAKASA UTASA

Jupha chuqi Qaawa

Jawasa Apilla Ulluku

Tunqu Qalilo

4. ACTIVIDADES PROPUESTAS

Jichhaxa taqini ynakasa aptasina saani jathiti, phisnacha?

Nayanxa jathiwa.

Nayanxa phisnawa ..

Markasana achunakapata sapa mayni arsuani

19
Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria Cuadernos de Formacin LOA/1
Nivel BasicoAymara 1 Aymara aru arsuani

4.1 YATINTATA ARUNAKA ARSUATAKI


Consignas para la etapa de aplicacin

Actividad 1: Saludos

Yatiqiri wawanakaxa aruntasipxphana ukatxa sapa mayni aymara


aruta ustaphana yatiqiri masinakapampi utasipxaapataki.
Utjawi taypina taqini aymara aruta aruntasipxaani.
Entre personas o maestros nos saludamos y presentamos a travs de
la lengua originaria Aymara y tambin dentro la familia podemos
realizar la misma actividad.
Yatiqiri wawanakaxa kunsa masinakapaxa luraski uka utasa
arsupxphan.
Observamos a nuestros compaeros y expresamos que es lo que hacen
ellos en ese momento re, canta, lee todo lo que observa.
M qhathuru utasita yanapxphana
Realizamos una dramatizacin sobre la feria.

Actividad 2: Conocer los nmeros y los colores

Sapa mayni jaktapxphana ukata m jiska laphiru jakhuwinakani


qillqtapxphana ukata sapa mayni masinakaparu jiskhintapxphana.
Cada uno cuenta los nmeros en el idioma aymara, elaboran lotas con
nmeros y uno por uno muestran y preguntan a sus compaeros.
Yatiqiri wawanakaxa ynaka jachata jiskaru lakinuqapxana.
Repartimos nuestras cosas de pequeo a grande
Yatiqiri wawanakaxa ynaka jachata jiskaru siqisipxphan ukhamata
qawchapxisa uka utasiataki
En grupos diferenciamos los tam,os de nuestros compaeros.
M awayu jannuqasa saminakapa uichayistphana.
Que en la familia sealen los colores de un aguayo

Actividad 3: conocer la familia y nuestros productos andinos

Yatiqirinakaxa wila masi taypinkixa qhitinaksa uka aymara aruta


arsupxphana
Diferenciamos y nombramos a los miembros de la familia utilizando la
lengua originaria aymara.
Yatichirija ma qutu wachichphana ukata laphinaku sutinakapa aymara
aruta qillqtasa ukhamata yatiqiri masipampi aruskipaataki.
Representamos a una familia en la que estn todos los miembros,
hacen carteles con respectivos nombres escritos en aymara.

20
Cuadernos de Formacin LOA/1 Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria
Nivel Basico Aymara 1

ESTRATEGIAS PARA LA ETAPA DE INTERCAMBIO DE EXPERIENCIAS


(SOCIALIZACIN)

Yatichirixa jupana yatichawi sarapa qhananchi ukatxa tamampiwa


aruskipti

Cada maestro presenta la estrategia para aplicar y socializa con el grupo.


Kunaymani lurawinaka utasawa wakichawi ustayi tamankirinakampi
aruskiptaataki.

Tomando en cuenta diferentes aspectos presenta el trabajo de acuerdo a


su creatividad para socializar con el grupo.

Qallantawi
introduccion
Yatichawi amta
Propsito de la enseanza
Lurawinaka
Desarrollo
Yatiqawi yanta
Evaluacin en el proceso de enseanza

21
Comunicacin Oral y Escrita en Lengua Originaria Cuadernos de Formacin LOA/1
Nivel BasicoAymara 1 Aymara aru arsuani

PANQA JISKTATANAKA
Bibliografa consultada

1. Galdanes, Viviana, Walki, Aida, Gustafson, Bret. Enseanza de lengua


indgena como lengua materna. La Paz Bolivia: Trrra Nova.

2. Layme, Felix (1995). Aymara qillqaa Yatiqaani. La Paz: Editorial


Industrias offset color.

3. Huanca, Vitaliano y Primitivo Mita (2008). Aymara aru yatiqaa. Lapaz


Bolivia.

4. Layme, Felix (1995). Aymara qillqaa Yatiqaani. La Paz: Editorial


Industrias offset color.

5. Layme, Felix (2008). Gramtica Aymara. La Paz: artes graficas amayta

6. Concejo educativo aymara (2009), Revista Qhanatatayita La Paz: Corase

7. Bertonio P. Ludovico (1993), Transcripcin de la lengua aymara. La Paz


creaciones y producciones guila.

8. Gutierrez Pascual (2007) aymara parlasiani La Paz Editorial LAVADENZ

9. Chavez Gregorio, Chambi Mery, Ajacopa Sotero (2009) Aymara Basico


El Alto La Paz Imprenta offset GRAFDYL

22

También podría gustarte