Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Unidad 10 Latin
Unidad 10 Latin
LATN 1 BACH
TEMA DE PRESENTE
Presente
eram
eras
Pretrito
erat
imperfecto eramus
eratis
erant
sim
sis
sit
simus
sitis
sint
perfecto
Pretrito
Plusc.
Futuro
perfecto
es
esse
este
essem
esses
esset
essemus
essetis
essent
ero
eris
Futuro
erit
imperfecto erimus
eritis
erunt
Pretrito
TEMA DE PERFECTO
sum
es
est
sumus
estis
sunt
INFINITIVO PARTICIPIO
esto
esto
estote
sunto
fui
fuisti
fuit
fuimus
fuistis
fuerunt
fuerim
fueris
fuerit
fuerimus
fueritis
fuerint
fueram
fueras
fuerat
fueramus
fueratis
fuerant
fuissem
fuisses
fuisset
fuissemus
fuissetis
fuissent
Futurum,a,um Futurus,a,um
esse
Futuros,as,a
esse
fuisse
fuero
fueris
fuerit
fuerimus
fueritis
fuerint
En latn los verbos se utilizan muy frecuentemente en composicin (en castellano tambin sucede esto,
pero en menor medida). El prefijo que se usa para hacer un compuesto es una preposicin, que matiza y precisa el
significado del verbo original. La composicin la podemos encontrar en cualquier verbo.
LATN 1 BACH
UNIDAD 10
El verbo sum tambin admite la composicin, si bien hay que hacer varias observaciones:
possim
possis
possit
...
poteram
poteras
poterat...
possem
posses
potero
poteris
poterit...
posset...
participio
posse
potens,ntis
indicat
potui
potuisti
potuit
potuimus
potuistis
potuerunt
subjunt
potuerim
potueris
potuerit
...
infinitivo
potuisse
potueram
Plusc.
possum
potes
potest
possumus
potestis
possunt
infinit
Fut. per
subjunt
TENA DE PERFECTO
Presente
Pto. Imp.
Futuro
TEMA DE PRESENTE
indicat
Pretrito perf.
potueras
...
potuero
potueris
...
LATN 1 BACH
UNIDAD 10
OTROS VERBOS IRREGULARES (se incluyen aqu por su frecuencia de uso, especialmente volo y fero;
este ltimo se usa mucho en composicin)
** todos los verbos latinos son regulares en el tema de perfecto
VOLO, VELLE, VOLUI: querer
NOL , NOLLE, NOLUI: no querer
MALO, MALLE, MALUI: preferir, querer ms
Fut impf.
Pto. Impf.
Presente
INDICATIVO
SUBJUNTIVO
IMPERAT
volo
nolo
malo
velim
nolim
malim
vis
non vis
mavis
velis
nolis
malis
vult
non vult
mavult
velit
nolit
malit
volumus
nolumus
malumus
velimus
nolimus
malimus
vultis
non vultis
mavultis
velitis
nolitis
malitis
volunt
nolunt
malunt
velint
nolint
malint
volebam
nolebam
malebam
vellem
nollem
mallem
volebas
nolebas
malebas
velles
nolles
malles
volebat ...
nolebat ...
malebat ...
vellet ...
nollet ...
mallet ...
volam
nolam
malam
voles
nolles
males
volet
nolet
malet
noli
nolite
nolito
nolitote
nolunto
Presente
INDIC.
SUBJUN.
fero
feram
fers
fert
feras
etc.
PASIVA
IMPERAT
fer
ferimus
INDIC.
SUBJUN.
feror
ferar
ferris,-re
fertur
feraris,-re
etc.
ferimur
fertis
ferte
ferunt
ferimini
feruntur
ferebam
ferrem
ferebar
ferrer
ferebas ...
ferres
ferebaris, -re
ferreris, -re
Pto. Imp.
Fut. Imperf
feram
ferto (2 sg)
ferar
feres
fertote (2 pl)
fereris, -re
etc.
ferunto (3 pl)
etc.
3
UNIDAD 10
LATN 1 BACH
EJERCICIOS
Frases 279-292
-malo divitibus imperare
-secures1 signa erant quae ante consules ferebantur (se llevaban)
-facilius est laudare quam ferre paupertatem
-quid (qu) est sapientia? Semper idem (lo mismo) velle atque idem nolle
-Socrates e carcera aufugere (escapar) noluit, nam legibus suae patriae parere malebat
-si vis pacem, para bellum
-mavis servire quam pugnare, servus es
NE
Adverbio: como
Adverbio: no
Nexo:
+ Indicativo
temporal (cuando)
comparativo (como)
Nexo:
+ Subjuntivo*
completivo (que)
final (para que)
consecutivo** (que)
concesivo (aunque)
+Subjuntivo
completivo (que no)
final (para que no)
* El orden de estos valores est hecho por frecuencia de uso. El uso en subjuntivo es el ms habitual
**En la oracin principal aparece obligatoriamente sic, ita (adv), talis, e; tantus,a,um
El uso en oracin subordina sustantiva de ut/ne lo encontramos generalmente con los siguientes verbos:
-los que significan procurar, tratar de, esforzarse... cura ut vales (procura cuidarte = que te cuides)
-los que significan pedir, suplicar, querer... oro ne demittas animum (pido que no te desalientes = que no
pierdas el nimo)
-los que significan exhortar, persuadir, aconsejar...
1
2
UNIDAD 10
LATN 1 BACH
Cuando el verbo principal es de temor (timeo, metuo, vereor...), los significadosde los nexos se invierten: ut =
que no; ne = que: vereor ne molestus sim vobis (temo que os sea molesto = sea molesto para vosostros); timebam
ne evenirent ea (tema que estas cosas sucedieran).
-Rogo te ut, domi amicos nostros visites et illis maximas gratias agas.
-Omnibus rebus cura ut, omnibus amicis prosis et publicam perderent.
-Romani instabant orabantque, ne Horatius fugeret.
-Da operam, ut homines meam commendationem homines intellegant.
-Themistocles, providi animi vir, Atheniensibus persusasit, ne classem centum navium compararent.
-In bello Troiano Graeci ita improbi fuerant, ut dei illos crudeliter punierint.
-Caesar ad Ariovistum legatos misit et ab illo postulavit, ut colloquio locum eligeret
-Milites Romani Hannibali duci persuadent, ne contra rem publicam bellum gerat
-In illa pugna miltitudo hostium tanta erat, ut Romani illos numerare non possent
-Romani ad Hannibalem in Hispaniam legatos miserunt ,ut Saguntinis pacem obtineant
Duelo entre Horacios y Curiacios (tres hermanos Horacios luchan contra tres hermanos Curiacios)
Cum Tullus Hostilius regnaret, narratur (se cuenta) trigeminos fratres cum trigeminis fratribus
pugnavisse. Fratres Horatii ex origine Romana, fratres vero Curiatii ex Albana erat. Priusquam dimicarent,
Romani et Albani duces statruerunt, ut, unde victoria esset, ibi imperium bona cum pace esset. Itaque trigemini
arma capiunt et in medium inter duas acies procedunt. Duo exercitus consederant utrimque. Duces ab suis, ut
Cum arma increpuerunt gladiique fulserunt, multitudo anxia fuit. In primo certamine Curiatii duos
Horatios occidunt, sed tres Curiatii sunt vulnerati. Solus unus ex Horatiis manebat incolumis. Tum Horatius fugit;
5
UNIDAD 10
LATN 1 BACH
intelligit enim se contra tres Curiatios pugnare non posse. Iuventus Albana magno cum gaudio exultat, Romana
vero tacet. Romani instabant orabantque ne Horatius fugeret. Horatius autem inter duas acies currit; at Horatius
Tum Horatius videt unum ex Curiatiis non procul ab se abesse. In illum magno impetu reddit. Exercitus
Albanus inclamat ac petit ut fratri auxilium portent. Sed duo Curiatii difficulter et separatim currunt. Sic Horatius
unum, deinde secundum Curiatium occidit. Iam singuli supererant: alter corpus intactum et animum ferocem
habebat; alter corpus vulnere fessum, fessum cursu trahebat. Tum Romanus Albanum conficit. Romani ovantes
Horatium superbum victoria excipiunt et domum deducunt. Sola Camila in tanto gaudio tristis erat, nam unum ex
Curiatiis valde amabat. Camila, Horatii soror, fratrem increpat. Horatius autem victoria ferox suam sororem
occidit.
Exulto,are,avi,atum: saltar
Fessus,a,um: fatigado, cansado
Fugio: huir
Fulgeo,ere,fulsi,fulsum: brillar
Gaudium,i: alegra
Horatii.orum: los Horacios
Ibi: adv: ah
Imperium,i: poder, gobierno
Impetus,us: fuerza
In illum: contra l
Inclamo,are,avi,atum: gritar
Increpo,are,avi,atum: reprochar, censurar
Increpo,ere,pui,pitum: resonar
Insto,are,titi,-: exigir
Itaque: nx: as pues
Iuventus,utis: juventud
Medius,a,um: medio, mitad
Multitudo,inis: multitud
Occido,ere,cido,cissum: matar
Origo,inis (f): origen, estirpe
Oro,are,avi,atum: pedir, rogar
Utrimque:adv: de uno y otro lado
Valde: adv: en vano
Vero: nx: pero
Vinco,ere,vici,victum: vencer, ganar
Ovans,ntis: alegre
Porto,are,avi,atum: llevar
Priusquam: nx: antes de que, antes que
Procul: adv: lejos
Pugno,are,avi,atum: luchar, combatir
Reddo,ere,didi,ditum: volver
Regno,ara,avi,atum: reinar, gobernar
Romanus,a,um: romano, de Roma
Se: acus o abl: l
Separatim: adv: separadamente
Sic: adv: as, de este modo
Signum,i: seal
Singuli,ae,a: uno a uno
Solus,a,um: solo (nico)
Soror,oris: hermana
Spargo,ere,arsi,arsum: dispersar
Statuo,ere,tui,tutum: decidir
Superbus,a,um: sobrebio
Suus,a,um: suyo, su
Taceo,ere,tacui,tacitum: callar
Traho,ere,traxi,tractum: arrastrar
Vulneratus,a,um: herido
Vulnus,eris (n): herida