Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Ceremonias Awofakan e Kofa
Ceremonias Awofakan e Kofa
1
1
1
1
0
1
1
1
1
1
1
1
0
0
0
0
0
0
0
1
0
1
0
1
0
1
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
1
0
1
0
1
0
0
1
0
1
1
1
1
0
1 1
1 1
1 1
1 0
1
0
1
1
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
1
0
1
0
1
1
1
0
1
0
1 1
1 0
1 1
1 1
Comidilla al muerto.
Se toma un pedazo de coco, que se cubre con epo en toda la superficie
blanca, a continuacion se le aade eku,ella,awado,ori (mesan), atare mesan, ,
oi,oti, efun,, colocandolo en medio de la atena, a demas se le pone caf,
agua con azucar, un vaso de agua, cigarro o tabaco, aguardiente, flores, etc.
A esta atena se le enciende itana meji, cantandole el siguiente suyere.
Itana lolo arikuku oyu fumi lau lau.
(coro).. Itana lau lau.
El oficiante cruza los brazos con las itanas en las manos pidiendole la
bendicion a awo itana y a awo ikuku para que las cosas salgan bien y dice.
Ojuani hermoso.
Awo itana awo ikuki mafun ashe.
Obi a eggun.
Para darle coco a eggun se procede de la siguiente forma y se le moyurba a
eggun.
Omi, omi fun eggun
Omi fun inle owere
Abeyi olodumare
Bogbo ara onu timbelese
Otun ni oba, soni lawo ashe
Eggun were iku omaya
Oggunda tetura ifa omi
Otun ni oba osini lawo ashe.
( a continuacion moyurbar normal de eggun.)
Coro.
Iya, iya, iya.
Ebo, ebo, ebo.
ozain, ozain, ozain.
Ewe, ewe, ewe.
Omi, omi, omi. (se va echando el
Para echar el carbon se dice. Inawo ashe awo, ina yolokun ifa, susulorun
bawa teteregun shyupawo ifa, apakuanda maya iku.
Para echar el ashe se dice. Osrugbo ashe ozain, ebonio ashe atefa, asheni
oddun bawa, asheni ifa, oddun bawa.
A continuacion, se toma el tablero con yefa y se rezan, entre otros, los oddun
de los awoses, presentes, desbaratando los oddun con el irofa al finalizar se
pregunta con el okpuele si ebboada, y se echa en la ikoko de ozain.
Concluida la sazon, se mastica obbi y se sopla a los 4 puntos de la ikoko de
ozain.
Para darle coco a la ikoko de ozain.
Ozain emi omo ozain, intori oddun
Aweni yini elewekan meyi
Elese omo atefa lokolowa
Bowokue awota ewe bora
Ikuanda obi ikoko ozain
Sami enifa omofa obireo
Cuando se le da o cuandose prepara la ikoko de un atefa, despues que se le
da obi se le da eyele, acompaando del siguiente suyere.
Isosaye oba ewe
Isosaye oba ewe
Ibo, ibo eyele ibo.
A continuacion el oficiante, frente a las ikoko de ozain, describe una
circunsferencia con la pierna derecha y dice kuelese kan, kuelese meji y gira
la pierna izquierda.
Para finalizar esta parte de la ceremonia, se enciende itana okan al lado de la
ikoko de ozain, acompaado del siguiente suyere.
Oyekun ni yekure
Oyekun ni yekure
Ibo, ibo, ozain itana ibo.
Llamada a la puerta
La llamada a la puerta, solo la realizan las obinies que estan recibiendo,
detrs de la puerta se pintara la siguiente atena con efun y oti roceado.
1 1
1 1
1 1
0 0
1 1
0 1
0 0
0 0
1 1
0 0
1 1
1 0
Coro.................... Se repite.
Oficiante........... Tarukuta, babarukuta, oyonire orunmila baba rukuta.
Coro....................... Serepite lo mismo.
Oficiante............. Adashe, adamashe eyewe keumba lowo, bi ada ashe
eyed we keumba lowo.
Coro........................ Se repite lo mismo.
Oficiante............. Abero, abero oma, abero, abero oma, bobalio oluo ozain
abero abero oma.mowo.
Coro........................ Se repite.
Oficiante............. Baba un pomode......
Coro....................... Se repite lo mismo.
Oficiante............. Moyun ewe mosarao, moyun ewe mosara
ewe lobini, ewe loyami, moyun ewe mosarao ( ojuani
boka).
Coro........................ Se reptte lo mismo.
Oficiante............. Ewe irembelordo, ewe irembelordo, abero kokomawe
ewe irembelordo.
Coro......................... Se repite lo mismo.
Oficiante.............. Emishe mishelario, emishe mishe lario
bolo kibolo, oyu poooooyu, emishe mishelario poro
oyu.
Coro......................... Se repite lo mismo
Oficiante............... Ashe awo, ori awo, inshe awo, moyukayo mama ozain.
Coro.......................... Se reptie lo mismo.
Oficiante............... Ewe ikoko, ewe ikoko, adifafun orunmila ewe ikoko.
Coro.......................... Se repite lo mismo.
Oficiante............... Oshoshi ayi loda alamala ode sire sire
Coro.......................... Ode mata ore ore
Oficiante.............. Sire sire,.
Coro........................ Ode mata ore ore.
Oficiante............ Yambele iloro odemata cholona
Coro...................... Se repite lo mismo.
Oficiante..................... Erosi bamba karere , adifafun oshosi, adifafun ode( ogunda eyi ).
Coro............................... Erosi baba karere.
Oficiante.................... Oshosi omo mi wara wara oke oke obayome.
Coro.............................. Se repite lo mismo.
Oficiante................... Mariboazain, marigoyeye, baribo
Coro............................... Ozain, kururu kururu.
Oficiante.................... Biti, biti la mofiye.
Coro............................... Ozain kukuru kukuru gan gan.
Coro............................... Se repite lo mismo.
Oficiante.................... Awaniboshe gangan.
Coro................................ Se repite lo mismo.
Oficiante...................... Atiponla ifa buro, atiponla ifa buru ( se toca el suelo,
y se presigna), ifa owo, ifa oma, ifa ile, atiponla ifa
duro.
Coro.
Guia......... Kue kue leri oky mobille.
Coro.
Guia......... Abbe otun oky mobiye.
Coro.
Guia......... Abbe osi oky mobille, shoddedy.
Coro.
Guia......... Eri pon oky mobille, shoddedy.
Coro.
Guia......... Elese pon oky mobille.
Coro.
Guia......... Orun kana oky mobiye.
Coro.
Guia......... Atena humo oky mobiye.
Coro.
Guia......... Ateba yawanza oky mobiye
Coro.
A continuacion se le da cuenta a orunmila ( inle ni mokue ) posteriormente se
unen los 8 pedazos de coco y se presigna a los presentes a cada uno de los
oficiantes, intercambian dos cocos cada uno y se da coco, terminada esta
operacin, se canta el siguiente suyere.
Orula may iboru
Orula may iboya
Orula may ibossheshe.
Oluwo may iboru
Oluwo may iboya
Oluwo may ibosheshe
Oyurbona may iboru
Oyurbona may iboya
Oyurbona may ibosheshe
Apetervi may iboru
Apetervi may iboya
Apetervi may ibosheshe.
Amonso may iboru
Amonso may iboya
Amonso may ibosheshe.
Amoro may iboru
Amoro may iboya
Amoro may ibosheshe
Guia.......oddun
Coro eruare.
Guia....... Yanya
Coro...... Eruare.
Guia....... Oshun mori
Coro...... Yeyeo.
Guia....... Ogbanla.
Coro...... Eruare.
Guia y coro juntos.
Mowa aye
Mowa oggun
Aguanile, ile kobu kobu
Iya, iguere guere
Odduyo, odduyo, bi ashe
Oyu deddere aguara guara nife,.
Obbi modupue a la boeta
A la iboru. A la iboya, a la ibosheshe.
Ju ju muaa.
A continuacion se le indica a los que estan recibiendo, que se viren de
espaldas, y los awoses que puedan sostienen en sus manos cuantas addie
puedan, y los que queden libres, les arrancan plumas a todas las addie,
limpiandose con ellas y el resto se las echa en los bolsillos.
Toda esta ceremoniase realiza entonando el siguiente suyere.
Ju ju muaa, afefe laye, afefe laye.
Terminada esta operacin, se le indica a los presentes que se pongan de
frente. A las mujeres, una por una, dan un pasoal frente y se les pone en la
leri ju ju de las leri de las addie y se les va limpiando con las alas,
acompaado del siguiente suyere.