El ejrcito de Csar hace frente a una emboscada de los Nervios (Libro II) .

(1) : Merced a la delacin de unos Galos

que acompaaban al ejrcito de Csar los Nervios averiguan que es un momento propicio para atacarlo. (2) : Cuenta los medios de que se valan los Nervios para entorpecer el paso de tropas enemigas . (3) : Describe el lugar donde pensaban acampar los romanos. (4) : Los Nervios realizan ataques en dos lugares , contra la caballera y contra el campamento, para atraer a toda la tropa hacia el bosque , y all tenderle una emboscada.

(1) His rebus cognitis , exploratores centurionesque praemittit qui locum idoneum castris deligant . Cum ex dediticiis Belgis reliquisque Gallis complures Caesarem secuti una iter facerent , quidam ex his , ut postea ex captivis cognitum est , eorum dierum consuetudine itineris nostri exercitus perspecta , nocte ad Nervios pervenerunt atque eis demonstrarunt inter singulas legiones impedimentorum magnum numerum intercedere neque esse quicquam negoti , cum prima legio in castra venisset reliquaeque legiones magnum spatium abessent , hanc sub sarcinis adoriri : qua pulsa impedimentisque direptis , futurum ut reliquae contra consistere non auderent . (2) Adiuvabat etiam eorum consilium qui rem deferebant quod Nervii antiquitus , cum equitatu nihil possent (neque enim ad hoc tempus ei rei student sed quicquid possunt pedestribus valent copiis) , quo facilius finitimorum equitatum , si praedandi causa ad eos venissent , impedirent , teneris arboribus incisis atque inflexis crebrisque in latitudinem ramis enatis et rubis sentibusque interiectis , effecerant ut instar muri hae saepes munimenta eis praeberent , quo non modo non intrari sed ne perspici quidem posset . His rebus cum iter agminis nostri impediretur , non omittendum consilium Nervii existimaverunt . (3) Loci natura erat haec , quem locum nostri castris delegerant . Collis ab sumo aequaliter declivis ad flumen Sabim , quod supra nominavimus , vergebat . Ab eo flumine pari acclivitate collis nascebatur , adversus huic et contrarius, passus circiter ducentos infimus apertus, ab superiore parte silvestris , ut non facile introrsus perspici posset . Intra eas silvas hostes in occulto sese continebant ; in aperto loco secundum flumen paucae stationes equitum videbantur . Fluminis erat altitudo pedum circiter trium . Caesar , equitatu praemisso, subsequebatur omnibus copiis ; sed ratio ordoque agminis aliter se habebat ac Belgae ad Nervios detulerant . (...) (4) Equites nostri cum funditoribus sagittariisque flumen transgressi cum hostium equitatu proelium commiserunt . (...) Ubi prima impedimenta nostri exercitus ab eis qui in silvis abditi latebant visa sunt , quod tempus inter eos committendi proeli convenerat , ut intra silvas aciem ordinesque constituerant atque ipsi sese confirmaverant , subito omnibus copiis provolaverunt impetumque in nostros equites fecerunt . His facile pulsis ac proturbatis , incredibili celeritate ad flumen decucurrerunt , ut paene uno tempore et ad silvas et in flumine et in manibus nostris hostes viderentur. Eadem autem celeritate adverso colle ad nostra castra atque eos qui in opere occupati erant contenderunt .
Vocabulario : (1) Cum histrico : Subjuntivo por indicativo quidam : algunos ut : como eorum ... pespecta : Ablativo absoluto inter singulas ... intercedere : Oracin infi. no concertada neque ... negoti : Oracin infi. no concertada : " y que no haba ningn problema en ..." Cum : ya que (Subjuntivo por indicativo) magnum spatium abessent : estaban a una gran distancia adoriri : Infinitivo concertado . Depende de "esse quicquam negoti" futurum ut : ocurrira que (2) quod : que cum : ya que nihil possent : no eran capaces de nada quicquid possunt : lo que son capacer de hacer valent : lo demuestran

ut : que quo : donde intrari : entrarse perspici : verse cum : ya que (Subjuntivo por Indicativo) non omittendum consilium : que no deba olvidarse el plan (3) passus circiter ducentus infimus apertus : claro en su parte inferior en una extensin de alrededor de doscientos pasos ut : para que non perspici posset : no pudiera verse secundum flumen : a lo largo del ro pedum circiter trium : casi tres pies
(4) ubi : que

quo facilius : para que con ms facilidad si ... venissent : en caso de que vinieran contra ellos para hacer pillaje teneris ... interiectis : Hay varios ablativos absolutos in latitudinem : a lo ancho

quod : porque tempus committendi proeli : el momento de trabar el combate ut : cuando ut paene : de manera que casi (subjuntivo por indicativo) viderentur : aparecan