Está en la página 1de 9

ADJETIVOS NUMERALES

Los adjetivos numerales son aquellos que cuantifican, es decir, expresan el número o
la cantidad del sustantivo. También expresan orden, distribución o modos.

En el jardín hay cuatro hermosos niños


CCL V Adj. Num - CN cantidad
In horto sunt quattuor pueri pulchri

Iesus mittit discípulos suos binos


S V CD - Adj. Num distribución
Jesús envía a sus discípulos de dos en dos
Numa Pompilius morbo decedit quadragesimo tertio imperii sui anno orden
S CCCausa V Adj. Num. CCT CN CCT

Numa Pompilio muere por una enfermedad en el cuadragésimo tercer año de su reinado
año cuarenta y tres de su reinado

Diodorus cantor maximus canet carminem bis


S CCCausa V Adj. Num. CN CCT
Modo
Diodoro, el más grande cantor, recitará dos veces el poema
Los adjetivos numerales los clasificamos en tres clases:

LOS CARDINALES: Indican cantidad, número. Responde a la pregunta ¿Quot?


(¿cuántos?)
R/ Uno, dos, tres…

Ej. Spiritus dat septem dona hominibus (Dios regala siete dones a los hombres)
 
1. De los números cardinales se declinan los tres primeros: uno, dos y tres, coincidiendo en género,
número y caso con el sustantivo que cuantifica.
2. Los demás números no se declinan y van tal cual aparecen hasta el doscientos.
3. Los indeclinables sólo coinciden con el sustantivo en número, que a partir de dos siempre será
plural. Ej. “cum octo puellis” (con ocho niñas).
4. A partir del número doscientos (200) se vuelve a declinar.
Ej “cum ducentis duobus militibus” (con docientos dos soldados).
5. Los números uno, dos y tres tienen una tabla particular que vemos más adelante.

6. A partir del doscientos y hasta el novecientos noventa y nueve (999) se declinan en la


forma plural de la primera y segunda declinación (ducenti, ducentae, ducenta).
M F N

7. El número mil (mille) sólo se declina al plural y es igual para los tres géneros (M, F, N)
Ej. Mille homines, mille mulieres, mille templa. (mil hombres, mil mujeres, mil templos).

8. Cuando “mille” va acompañado del caso genitivo se vuelve sustantivo, traduciéndose como
“millar”.
Ej. Mille equorum (un millar de caballos) Duo millia equarum (dos millares de yeguas)

9. En el plural se declina como neutro 2 (e, al ar). NP millia o milia. AP. Millia o milia.
GP. Millium. DP y AP millibus.
LOS ORDINALES: Indican orden, posición o logar en que se ubica algo o
alguien. Responde a la pregunta ¿Quotus? (¿en qué lugar? ¿dónde?).
R/Primero, segundo, tercero…
 
Ej. Lucius tertius homo celeberrimus regni est (Lucio es el tercer hombre
más famoso del reino).
 
En esta frase “tertius” (tercero) coincide con “homo” en género número y
caso” al igual que “celeberrimus” que es su adjetivo.
 
Los números ordinales se declinan todos siguiendo la forma de la primera y
segunda declinación (M, F, N) tanto al singular como al plural:
Ej. Primus homo (el primer hombre); Primi homines (los primeros
hombres); Primorum hominum (de los primeros hombres); Primorum
templorum (de las primeros templos).
LOS DISTRIBUTIVOS: Indican la forma de estar repartidas o distribuidas las
cosas o personas. Responden a la pregunta ¿Quoteni? (¿de a cuántos?)
R/ de dos en dos, uno a uno…
 
Ej. Missit illos binos (los envió a ellos de dos en dos).
 
Existen además unas formas ADVERBIALES que responden a la pregunta
¿Quoties? (¿cuántas veces?) R/ una vez, tres veces…
 
Ej. Agricola seminat semines semel.
(El agricultor siembra las semillas una sola vez).
Num. Cardinales Ordinales Distributivos Adverbiales
Quot? Quotus? Quoteni? Quoties?
Uno, dos, tres… Primero, segundo… De a uno, de dos en dos Una vez…
1 I Unus, una, uno Primus, a, um Singuli (uni) Semel
2 II Duo, duae, duo Secundus, a, um Bini, ae, a Bis
3 III Tres, tres, tria Tertius, a, um Terni, ae, a (trini) Ter
4 IV Quattuor Quartus, a, um Quaterni, ae, a Quater
5 V Quinque Quintus, a, um Quini, ae, a Quinquies
6 VI Sex Sextus, a, um Seni Sexies
7 VII Septem Septimus, a, um Septeni Septies
8 VIII Octo Octavus, a, um Octoni Octies
9 IX Novem Nonus, a, um Noveni Novies
10 X Decem Decimus Deni Decies
11 XI Undecim Undecimus Undeni Undecies
12 XII Duodecim Duodecimus Duodeni Duodecies
13 XIII Tredecim Tertius decimus Terni deni Terdecies
14 XIV Quattuordecim Quartus decimus Quaterni deni Quatuordecies
15 XV Quindecim Quintus decimus Quini deni Quindecies
16 XVI Sedecim Sextus decimus Seni deni Sedecies
17 XVII Septemdecim Septimus decimus Septeni deni Septiesdecies
18 XVIII Octodecim - duodeviginti Octavus decimus Octoni deni Octodecies
19 XIX Novemdecim-undeviginti Nonus decimus Noveni deni Novemdecies
20 XX Viginti Vigesimus Viceni Vicies
21 XXI Viginti unus Vigesimus primus Viceni singuli Semel et vicies
22 XXII Viginti duo Vigesimus secundus Viceni bini Bis et vicies
30 XXX Triginta Trigesimus Triceni Tricies
40 XL Quadraginta Quadragesimus Quadrageni Quadragies
50 L Quinquaginta Quinquagesimus Quinquageni Quinquagies
60 LX Sexaginta Sexagesimus Sexageni Sexagies
70 LXX Septuaginta Septuagesimus Septuageni Septuagies
80 LXXX Octoginta Octagesimus Octingeni Octogies
90 XC Nonaginta Nonagesimus Nonageni Nonagies
100 C Centum Centesimus Centeni Centies
200 CC Ducenti, ae, a Ducentesimus Ducenteni Ducenties
300 CCC Trecenti, ae, a Trecentesimus Treceni Trecenties
400 CCCC Quadringenti, ae, a quadringentesimus Quiadringeni Quadringenties
500 D Quingenti, ae, a Quingentesimus Quingeni Quingenties
600 DC Sexcenti, ae, a Sexcentesimus Sexceni Sexcenties
700 DCC Septimgenti, ae, a Septingentesimus Septingeni Septingenties
800 DCCC Octingenti, ae, a Octingentesimus Octingeni Octingenties
900 CM Nongenti, ae, a Nongentesimus Nongeni Nongenties
1000 M Mille, ia Millesimus Singula milia Milies
2000 MM Duomillia Bis millesimus Bina milia Bis milies
3000 MMM Tria millia Ter millesimus Terna milia Ter milies
10000 __ Decem millia Decies millesimus Dena milia Decies milies
X
100 mil __ centum millia Centies millesimus Centena milia Centies milies
C
500 mil __ Quingenta millia Quingenties millesimus Quingenta milia Quingenties mili
D
millón __ Decies centum millia Milies millesimus Decies centene milia Decies centi
M milies

También podría gustarte