Está en la página 1de 71
% 078537 BERNARDO SANTALUCIA (Caeitico de ln Univesiad de Florencia DERECHO PENAL ROMANO EDITORIAL CENTRO DE ESTUDIOS RAMON ARECES, S.A. INDICE SUMARIO Plas Prog 8 Abreu. » tigi a {Ge eto Mian 589) camino = centmo petsrumis nanon aneces 10S ORIGENES DE LA REPRESION CRIMINAL, Ea cexruo De ESTUDIOS RAMON ARECES S.A 1. Jain cil dl ey Gamo sacred comuiad a Fv 2405 Maes 2. Genes csi co pm sca » veo euitunoea 1 Cimeneseien 2 yenguna pra 31 Dept ap 3.201990 “4 Juin rim rey samo jee ml Hs certo... 33, reLon ‘Staves dl oy, Halt de wm psccién del pelo en os ‘Kl Gomer 172018 (My jaca cate a {ness pss Prd Son otogeta a7 ‘YIAS LEVES "DE PROVOCATIONE™ 1. 1a pine dpa epbtiam. lntodvsie de In promwato a epi 2 Natale y ets de a prowet Compt cin! de es coma ari Poco eecoais fiebjee Trac de ke proces capi Ge seus tis sige. 1A LEGISLACION DECEMVIRAL, 1. procme you émbto de apa. Lv quar poi 2 Coxrcibemagtauly orca, Los dams prin 2 Ladle npr. Bogs LA EVOLUCION De Los “tupicia POPUL Y LAS “QUAESTIONES EXTEAORDINARIAE” 1. Nae fa xii consi be a provcao a pope 2, Campi pens dos tins maitre | Deatol ee uso ane as smb populares. 44 Le quasines exraordaro. Biograta Pignas ss ease {LAS “QUAESTIONES PERPETUAL” 1. Ones de ts questions prea lex Capua ye er Ai pend Las swsivs deals. Laps adie y oes de pans. Lav br de Sin Ls questo pra pst Desroe de rcs Las pss (Quacatns es in ys vin Bibi LAS REFORMAS AUGUSTEAS LA “COGNITIO EXTRA ORDINEM” Lae ta dora pion ice pena augusta Seonoconsie een dee prac pial Propesv si de gsc por i co ibn peal. Compencia judi de bs pags Competes judi de as soberadoes proves. gla ba sata Concerta de rcs exe odio. 1s pease ae 1s deliton de ls gusto en repre ear oda ye ‘nin eure’ isis n a 8 ts 6 8 » 100 103 1s 07 0 6 us m3 1. coxa de ogi exe odio 2. Canes dl posse timialpselsin orf Pigs 13 13 3 Derecho Penal Romano PROLOGO ‘Circunstancias impress, jenn ano Jos adacores como aa Editorial Centro de Estudios Ramén Arecs, han obligado a posponer durante msde un ao la publica en lengua espaol de exe bro, cuya taduccién estaba lista 1 anonnda para haber coneiidoen el empo con la primera edi align de 1989 se Derecho penal romano, tle con el que aparece en esol la obra, se debe 4 Bernardo Santali, catedetico de Is Univenidad de Florencia, reconocido como una de ls maximas auoridades actuaes en et bio del ‘derecho criminal romano, materia que se ba renovado extaorinaiament en los tinos ace, en na peaucta mesa racias aE bro consttye una sinesi amiable dels historia de derecho y del proceso peal en antigua Roma, desde sus erigenes al bajo Imperio, que tiene en cuenta Ios resultados substances y metodolgicor de a dotina mis rece, a como, naturalment, Jos aleanzades por el propio autor en dvess trabajos monogrdfics.Pese asus no excsivas dimensiones, causa del misma concepcin dela obra a modo de “teccions", se tata de major exposién modera de cogjunto sobre la materia, y consituye un fundamento silido para euslgier investgacicn posterior sobre aspects particulars en ese cape. Por tra pat, y ll es también un factor que jastifca lx publican en ‘Conf atid auto sh ambi po to de "Dec oe fee ‘a anien Roo, qe ea coment lo alan pal dl bo, no exisia hasta Ia fecha en nvesea lengua otra obra que affontara en su ntgridad el derecho pel romano despts de a traduccion gue efecuara Dorado Montero hace ahora cas un siglo del monumental Romisches ‘Srrafecht de Momsen, oba de nla de la pasaa centuria que, aun senda todavia boy punto inexcusable de referencia, ha quedado, como es natural, superada en muchos aspectas por las modernas iavetigaconeshisrico- jis. Como observacinpretiminar para el str no especial, quit reset avertr que desde época muy antigua Se contaponen en Roma dos pos de ices, Unos son los dlitesprivados, ques suelen dsinar ene plano tecnico ‘on el trmino dlr, considerados como fuentes de obliga; Se enti poe tales, os hechos ices que lsionan uninterts particular y que dan lugar un procelmieno prvadocuyo objeto es una cantidad pecuniara que, en concept ‘e pea, deberk pagar eldelinevente ala vctima: de ete tpo son el delio de hut, ef de robe, ef de Iesionsfisias y morales, el de das patrimoniales, et enig reso roman, Romania 31991 Foe Reches _me Freon sr dosage late, ass 1963, 0, Seen, pro pa err aol plo Barge sar ain Gichche a deen Nechbo. Fase icin Bein 163 AM. Rat, fe poral dlp ps 1 Men 199, 6 MacConsck, Temas mow RIDA, 25,197 G. CHE eeu ates zu agi Dv chimed cid. Spe oor pene em ens me nig Rome 198, G- MARTORANS. amdaense ace Sia, BBS, F Sansa Parone cede Roma te, Sal Berd 6 lan 138% ‘3. Pais eo: Fb VSM L fore “rane soe de rion rnin ame. BARB V 13,191 (Erde roma Pate 831 Pa ‘Mov.an Leni met par a rave aoa “pi ae ong awaone 1825 0. Pras esn,S Pe Aofoe2 Mine 190. Ler Sm, Parc Qn protons sain deo rata Ps 1934 Le Pros Sd Reto. 2 Pro 1986 Gen, Arce, PW I ae Ie 137, 2 “aoxvoen. Kono, Alou dla roel onal romana, SE: 4.1997, Devon, elt ies dev dia "Sp Pata vn Sa aL. Maas 100 Pasquals Pace UC. aia SU. ant se 158 (Se via oman Miso 17D ¥- 04 NORA Aine pra eta, Ramat 158 un, La formas paras s' SlL Capnt 2 Fee 1960 (A sg eres mma Menace 96) ¥ Pe, Du te Parco mimes Pai, ‘prio D Chou, Pum om tex Bas he ex Pore de pai, 258, EE Ign 5 Tow, Lg eats prs (en Dy Y.THOUAS Par Le pe a fon ease MEIC, 3 98; G CRICK, A Noon Re! eres of se’ Lay 2,98, A. CHAN Lr ries agar romans EL aTB6 A Maca, Parcs, Du cmon Sap copra et pie de imran mage Rome 1988 CA MEL Aroma Rei’ oni Staonarso oee Tabe 4,198, we fepiie mine CH Wer, eda. fie Soe av ter Beificher _Avrseng scum Aspe or Reb Munchen 183; ME, FUMANS, Pa, PRE, tip 8 1962 TCs pis y snr gens W, A Oran, i, 26a te suppose Me Masrn, TAPA, 33, 108K. LATE, The rin of th Roman ‘Queserin TAPS. 1986 (lane Serine 1968 GRC, Mochi ronal crs ple, SP de Pract 2, Nano 1956, P00 Peas Prine ‘nt Rome 1990 Gtomd. Pov pr le pee proocte rane rai, DR, 63, 19 CEmerponny “Enereie. Mvmioouvor I BKouNiov Beovedodri 195196 6, WistNER Guna, PRE 2,163 G, Gkoso rev nae tt aes oe roman, Sa le 2, Mao 1865 1. Ancor lt oct del proces rane rman Mags A. Pai 3 ars 1966 R. BAUMAN, The ‘Bom he Rann Cine Law ond he Horas Land Westen 190%, A Mason Renae fel, Hoi 2, 1978, W. Tan, The Dar it TaD of ora Hants and Rabies, 28691 197% A. GUNRIND Lape It pe ate, 2, 195 Ac Was La mrt drat di pal arch 6 Roe, RU ‘pine. bsg. Sar le made eon ca de pare de ped, Mare. 2,980 8 SaxtaLln Osea ha prin a proce ‘tool Dv cnet dar ac Super carlo pine emt nse nonde ‘gu Rome 184 Esler DOr, 2, Pmplsn 17, A, Govan Le ain (he «3, » patie dl peo eu io: B SAYTALUCA, Ae ogi 1 1. pec pote (1 CAPITULO LA EVOLUCION DEL PROCESO CRIMINAL Y LAS LEYES “DE PROVOCATIONE”* SUMARIO: 1. La primera época republcana, Inodvocién de la provecatio ad populum— 2. Naturaleza y efectos de la. prosocaia— 3. Competencia criminal de los comita curiua Process revolucionaios plebeyos. Transferencia de los proosas capitals de las cris las centuris. Trt: 3. 1.—Fl cambio consttucional producido cone paso de la monarqia a a repéblca condujo a una neta separacién entre ls fnciones reiiossy las poltco-miitares, antes reundas en la pesona del sberno. La suprema Aignidad sacerdotal past al rex sacrorum y mds tarde al jefe del colegio de poate, el poner marinus. Al magistrado supremo de la replica se le atribuyé, en cambio, et mundo de los hombres armados, con l faulted comsiguicne de jeri respeto a todos los cudadanos (el concepo mismo de Populus se identea de becho en ea épca con el cto) quel ampli peer ‘de coer que es tiica manifesacin del imperium. La preccupacin por ‘mantener dat de ciertos its tal poder, para evtarcunguiertentcin de tirana 0 de open sobre ls dems conciudadans, comena6 probblemente 2 Ince presente ere los miembros de as familias patricia cuyiniiativ se emontaba I abolcin de la monarquia ya instauracia de a Uber nada mis ‘roducine la expulsién de los Taguins. Un garacaidnes pari la de suborina Ia imposicn de as medidas repesivas mis graves, y ane todo la de ere; al jucio del pueblo reundo en asamblea. Nace ala provocati ad ‘populum iastitucién que les publicists romanos consideran com uno de los plies fundamentals dela consiucién repblican, en vit de la cual et iudadano persepido en va coectva por el magiindo que ostetase el “perium poia evar la muerte y la ageacin, que de rdnaro precdia ala jecucdn capita, soliiando a nstauracin de un proceso regula ante los ‘comiia. La evauacién de las fuentes no juega en favor dé In hipétes, recentementesostenida,segin la cual provcatio habia sido en orgen un arma de defensa de la plebe rete al patricia, asentadn a causa de Ia lcha ente ls dos clases, ino gue mas bien nos eva concur qu se tts de un remedi iaducido po el paticiado en su propia nets para precaverse ene Tos posibesabusos de sus magstados: medio que en tora estaba abierto También a ls plebeyos, imegranes del populus Romanus al igual que 1s Patricio, pro que ena pedctca muy difcimente debieron poder stizaren la Primiiva epublica, cuando los patricis tenan el monopalio dl poder. ‘La fecha en que fu crea dich insti es objeto de dsp. Nuestas fuentes, dervadas de a adicn analisica, recuerdan tes sucesvas leyes de proveatione: wpa lex Valeria del 509 aC, aprobada por los comiccs featurinds a propuesta del casa P. Valero Publica el mismo ao de la Fundacion dela repiblie, mediante la que se esablec6 que “ingin magistrado ‘cndenara muerte a un cdadano romano que hubise ‘provocado al publo"; una lex Valeria Horata de 449, rogada por tos insules L. Valeo Potio y M. Horacio Bubato inmeditamente posterior al

También podría gustarte