Está en la página 1de 28

G a l i c i a 2 0 0 9 , Te mp o d e B D

L a G a l i c e 2 0 0 9 , L e Te mp s d e l a B D
G a l i c i a 2 0 0 9 , Ti e mp o d e C ómi c

1
G a l i c i a 2 0 0 9 , Te mp o d e B D
L a G a l i c e 2 0 0 9 , L e Te mp s d e l a B D
G a l i c i a 2 0 0 9 , Ti e mp o d e C ómi c
10 Anos de 10 Ans de 10 Años de
Banda Bande Historieta
Deseñada Dessinée Gallega
Galega Galicienne

A BD en Galicia recibiu nos últimos Au cours des dix dernières El cómic en Galicia ha recibido en
dez anos o que sen dúbida foi o années, la bande dessinée en los últimos diez años el que sin
maior impulso e desenvolvemen- Galice a reçu ce qui sans doute a duda ha sido el mayor impulso y
to de toda a súa historia. Neste été la plus grande promotion et desarrollo de toda su historia. En
tempo, confirmouse algo que an- développement de son histoire. este tiempo, se ha confirmado algo
teriormente xa se podía entrever: Pendant ce temps, l'existence de que anteriormente ya se podía
a existencia de talento, en moitos talent, souvent très grand, par les entrever: la existencia de talento,
casos moi grande, por parte dos auteurs émergents galiciens a été en muchos casos muy grande,
autores e autoras emerxentes confirmée. Au cours de la décennie por parte de los autores y autoras
galegos. Na década 1997-2007, o 1997-2007, une longue tradition emergentes gallegos. En la década
que era unha longa tradición no dans le monde des fanzines, avec 1997-2007, lo que era una larga tra-
mundo dos fanzines, salteado con des projets sporadiques de cer- dición en el mundo de los fanzines,
esporádicas apostas editoriais, con- taines maisons d’éditions, est de- salteado con esporádicas apuestas
verteuse nun dos principais focos venue une source majeure de BD editoriales, se ha convertido en
do cómic a nivel español. Cada vez au niveau espagnol. Un nombre uno de los principales focos del có-
son máis os creadores que saen croissant de créateurs ont travaillé mic a nivel español. Cada vez son
fóra das fronteiras galegas, non só au-delà des frontières de la Galice, más los creadores que salen fuera
cara ao Estado, senón a merca- non seulement à l'Etat, mais dans de las fronteras gallegas, no sólo
dos consolidados como Estados des marchés consolidés comme hacia el Estado, sino a mercados
Unidos ou Francia. Ao tempo, les États-Unis ou la France. Avec le consolidados como Estados Uni-
empezan a destacar apostas pro- temps, les projets professionnels dos o Francia. Al tiempo, empiezan
fesionais de edición que buscan a d’édition qui cherchent la faisabilité a descollar apuestas profesionales
viabilidade dun mercado en claras d'un marché dans le processus de edición que buscan la viabilidad
vías de expansión. d'expansion commencent à se de un mercado en claras vías de
distinguer. expansión.
Ao traballo levado a cabo por
eventos como as Xornadas de En 1998, le festival Viñetas desde Al trabajo llevado a cabo por
Ourense ou o Salón de Cangas, así o Atlántico a rejoint les travaux eventos como las Xornadas de
como a diversas convocatorias de effectués par des événements tels Ourense o el Salón de Cangas, así
concursos e premios (destacando que les Xornadas de Ourense ou como a diversas convocatorias de
o Castelao e o GZ Crea), sumouse le Salon de Cangas, et aussi les concursos y premios (destacando
en 1998 o festival Viñetas desde o différents concours et prix (il faut el Castelao y el GZ Crea), se sumó
Atlántico. Este, ademais de traer un souligner le prix Castelao et le GZ en 1998 el festival Viñetas desde o
importante número de exposicións Crea). Ce festival a également ame- Atlántico. Este, además de traer un
e personalidades de primeiro nivel né un grand nombre d'expositions importante número de exposicio-

5
internacional, puxo en contacto et d’importantes personnalités nes y personalidades de primer
moitos editores con eses autores internationales, et a aussi mis plu- nivel internacional, ha puesto en
que, por unha razón ou por outra, sieurs éditeurs en contact avec ces contacto a muchos editores con
non coñeceran aínda. Todas estas auteurs que, pour une raison ou esos autores que, por una razón o
iniciativas, ás que se uniron outras une autre, ils n'avaient pas encore por otra, no habían conocido aún.
como o espazo BD de o portal Cul- connus. Toutes ces initiatives, qui Todas estas iniciativas, a las que se
turaGalega.org, ou a fundación da ont été rejointes par d'autres tels unieron otras como el espacio BD
Asociación Galega de Profesionais que l'espace BD dans le portail web del portal CulturaGalega.org, o la
dá Ilustración foron servindo para CulturaGalega.org ou la fondation fundación de la Asociación Galega
apoiar o traballo duns creadores de l'AGPI (Association Galicienne de Profesionais da Ilustración han
que, pertencendo a xeracións moi des Illustrateurs Professionnels) ido sirviendo para apoyar el trabajo
distintas, se dedicaban á historieta ont servi à soutenir le travail de de unos creadores que, pertene-
desde diferentes perspectivas. certains dessinateurs qui appartien- ciendo a generaciones muy dis-
nent à plusieurs générations et qui tintas, se dedicaban a la historieta
O afianzamento de iniciativas xur- sont consacrés à la banda dessinée desde diferentes perspectivas.
didas dentro dos colectivos como avec des points de vue différents.
Polaqia ou BD Banda (ambos en El afianzamiento de iniciativas
2001), supuxo tamén un avance na La consolidation des initiatives surgidas dentro de los colectivos
calidade da edición e un tram- apparues au sein des ensembles como Polaqia o BD Banda (ambos
polín cara á edición profesional. d’auteurs tels que Polaqia ou BD en 2001), supuso también un
O acordo coa editorial Faktoría Banda (les deux en 2001), a éga- avance en la calidad de la edición y
K permitiu, por exemplo, que BD lement représenté une améliora- un trampolín hacia la edición pro-
Banda tivese en librarías de todo o tion de la qualité d'édition et un fesional. El acuerdo con la editorial
Estado unha colección de álbums tremplin pour l'édition profes- Faktoría K permitió, por ejemplo,
en galego e castelán, unha oferta sionnelle. L'accord avec la maison que BD Banda tuviese en librerías
que se ampliou co lanzamento d’édition Faktoría K a permis, par de todo el Estado una colección
dunha revista a nivel estatal. En exemple, que BD Banda ait une de álbumes en gallego y castellano,
2008 vimos un afianzamento série d'albums en galicien et en una oferta que se amplió con el
de propostas editoriais como El espagnol dans des librairies autour lanzamiento de una revista a nivel
Patito, a tradución de manga para de l'Etat. Cette offre a été étendue estatal. En 2008 vimos un afianza-
o galego por parte de Do Cumio avec le lancement d'un magazine au mento de propuestas editoriales
ou a revista humorística Retranca. niveau de l'Etat. En 2008, on a vu la como El Patito, la traducción de
En paralelo a estas, mantéñense consolidation des projets éditoriaux manga al gallego por parte de Do
iniciativas independentes como as tels qu’El Patito, la traduction de Cumio o al revista humorística
obras xurdidas de Polaqia e a súa manga à la langue galicienne par Do Retranca. En paralelo a estas, se
fanzine Barsowia ou as propostas Cumio ou l’apparition du magazine mantienen iniciativas indepen-
dos vigueses Fuck Cómics. humoristique Retranca. D'autres dientes como las obras surgidas de
initiatives qui se tiennent debout Polaqia y su fanzine Barsowia o las
Talvez sexa a aparición da revista sont les œuvres de Polaqia comme propuestas de los vigueses Fuck
Golfiño, especialmente na súa leur fanzine Barsowia ou les propo- Cómics.
segunda etapa (2002), da man do sitions de Fuck Comics à Vigo.
xornal La Voz de Galicia, un dos Tal vez haya sido la aparición de
puntos máis importantes dentro Peut-être l'émergence de la revue la revista Golfiño, especialmente
desta ampla encrucillada de inicia- Golfiño, en particulier dans sa en su segunda etapa (2002), de

6
tivas. Cunha distribución de máis deuxième phase (2002) des mains la mano del periódico La Voz de
de 85.000 exemplares, Golfiño du journal La Voz de Galicia, a été Galicia, uno de los puntos más
confirmou que se podía confiar l'un des points les plus importants importantes dentro de esta amplia
nestes talentos para un ritmo de dans ce carrefour d'initiatives. Avec encrucijada de iniciativas. Con
publicación tan duro como o une distribution de plus de 85.000 una distribución de más de 85.000
semanal; a pesar de que o proxecto exemplaires, Golfiño a confirmé ejemplares, Golfiño confirmó que
finalice —logo de case 80 núme- qu'on pouvait compter sur ces se podía confiar en estos talentos
ros—, serviu para que moitos de- jeunes talents à un rythme dur para un ritmo de publicación tan
buxantes e guionistas puidesen ver comme l’hebdomadaire. Bien que duro como el semanal; a pesar de
remunerados profesionalmente os le projet soit fini après 80 numéros, que el proyecto haya finalizado
seus traballos, e indiscutiblemente cela a servi à que de nombreux —después de casi 80 números—,
para que perfeccionasen o seu dessinateurs et écrivains puissents ha servido para que muchos di-
estilo. En boa medida pola conxun- être rémunérés professionnelle- bujantes y guionistas pudiesen ver
ción destas e outras variables, ment, et sans doute à améliorer remunerados profesionalmente sus
varios autores conseguiron contac- leur style. Dans un large mesure, trabajos, e indiscutiblemente para
tar con editores de ámbito estatal par la combinaison de ces variables que perfeccionasen su estilo. En
e internacional e comezaron a et d'autres, plusieurs auteurs ont buena medida por la conjunción
colaborar con mercados como o réussi à contacter des éditeurs de estas y otras variables, varios
francófono ou o norteamericano. nationaux et internationaux et ils autores consiguieron contactar
Foi así como unha importante ont commencé à travailler avec des con editores de ámbito estatal
nómina de galegos figuraron nos marchés comme le francophone e internacional y comenzaron a
créditos da revista infantil Míster K, ou l’américain. C’est pour cela colaborar con mercados como el
do semanario El Jueves, e en moi- que de nombreux dessinateurs francófono o el norteamericano.
tas outra máis centradas no campo galiciens ont travaillé dans le Fue así como una importante nó-
do cómic. A nivel de repercusión magazine jeunesse Míster K, dans mina de gallegos figuraron en los
internacional, falamos de nomes l'hebdomadaire El Jueves et dans créditos de la revista infantil Míster
como Miguelanxo Prado ou Dás beaucoup d'autres plus ciblés dans K, del semanario El Jueves, y en
Pastoras, amplamente recoñecidos le domaine de la BD. Au niveau muchas otra más centradas en el
ou, máis recentemente, Tirso Cons, de l'impact international, on parle campo del cómic. A nivel de re-
Fran Bueno, Javi Montes, David des noms tels que Miguelanxo percusión internacional, hablamos
Rubín, Emma Ríos ou Alex Cal Prado ou Das Pastoras, largement de nombres como Miguelanxo
entre outros. reconnus, ou plus récemment Tir- Prado o Das Pastoras, ampliamente
so Cons, Fran Bueno, Javi Montes, reconocidos o, más recentemen-
O apoio que se está prestando David Rubín, Emma Ríos et Alex te, Tirso Cons, Fran Bueno, Javi
a este sector desde o goberno Cal, entre autres. Montes, David Rubín, Emma Ríos o
autonómico nos últimos anos per- Alex Cal entre otros.
mitiu unha maior presenza destas Le soutien accordé à ce secteur
iniciativas e autores en foros como par le gouvernement galicien El apoyo que se está prestando
o Saló del Cómic de Barcelona au cours des dernières années a a este sector desde el gobierno
ou este festival de Angoulême, permis une plus grande présence autonómico en los últimos años ha
ademas de desenvolver unha de ces initiatives et ces auteurs permitido una mayor presencia de
importante promoción da novena dans des forums tels que le Saló del estas iniciativas y autores en foros
arte dentro de Galicia. Como Cómic de Barcelone ou le Festival como el Saló del Còmic de Bar-
recoñecemento a o traballo de d'Angoulême, en plus de dévelo- celona o este festival de Angoulê-

7
todo este sector, Galicia foi elixida pper une promotion du neuvième me, ademas de desarrollar una
Comunidade Invitada ao próximo art à la Galice. En reconnaissance importante promoción del noveno
Saló del Cómic de Barcelona, que du travail de l'ensemble de ce sec- arte dentro de Galicia. Como
se celebrará a última semana de teur, la Galice a été choisie comme reconocimiento al trabajo de todo
maio nesta cidade e no que se région invitée pour le prochain este sector, Galicia ha sido elegida
poderá ver unha ampla presenza Saló del Cómic de Barcelone, qui se Comunidad Invitada al próximo
das iniciativas galegas. tiendra la dernière semaine de Mai Saló del Cómic de Barcelona, que
dans cette ville et où on pourra se celebrará la última semana de
Non é fácil resumir nunha ex- voir une présence importante des mayo en esta ciudad y en el que se
posición o que supuxeron estes initiatives galiciennes. poderá ver una amplia presencia
últimos dez anos no panorama de las iniciativas gallegas.
creativo. Na mostra preténdese re- Il n'est pas facile de résumer dans
sumir un pouco desta «eclosión» une exposition ce qui s’est passé No es fácil resumir en una expo-
do cómic galego. procuramos au cours des dix dernières années sición lo que han supuesto estos
valorar as traxectorias en todo tipo dans la scène créative. Cette expo últimos diez años en el panorama
de cómics, desde os dos autores est destinée à la synthèse de cette creativo. En la muestra se pretende
máis consolidados ata as promesas "explosion" de la bande dessinée resumir un poco de esta «eclo-
emerxentes, que deixan constancia galicienne. On a essayé d'évaluer sión» del cómic gallego. Hemos
da multitude de rexistros e propos- les chemins de toutes sortes de procurado valorar las trayectorias
tas que teñen cabida na historieta bandes dessinées, par les auteurs en todo tipo de tebeos, desde los
galega actual. Queda aínda moito les plus consolidés et par les de los autores más consolidados
futuro por diante, pero o contido nouvelles promesses, qui laissent hasta las promesas emergen-
desta exposición demostra que un témoignage de la multitude tes, que dejan constancia de la
pode encararse con optimismo. de genres et propositions qui ont multitud de registros y propuestas
une place dans la bande dessinée que tienen cabida en la histo-
galicienne aujourd'hui. Il y a encore rieta gallega actual. Queda aún
un grand avenir, mais le contenu mucho futuro por delante, pero
de cette exposition montre qu'on el contenido de esta exposición
peut l’attendre avec optimisme. demuestra que puede encararse
con optimismo.

8
Manual Básico de Banda Deseñada Galega
Manuel de Base de la Bande Dessinée Galicienne
Manual Básico de Historieta Gallega
Culturagalega.org. Decembro 2008 | Décembre 2008 | Diciembre 2008

9
Quen Publica Qui Publie Quién Publica

O panorama editorial galego é Le milieu éditorial galicien est petit. El panorama editorial gallego es
escaso. Empresas pequenas fan Des entreprises petites font tirages escaso. Empresas pequeñas hacen
tiraxes máximas que roldan os maximum d'environ un millier tiradas máximas que rondan los
mil exemplares, maioritariamen- d'exemplaires, principalement mil ejemplares, mayoritariamente
te de obras infantís e xuvenís, d’œuvres pour les enfants et pour de obras infantiles y juveniles,
mentres propostas de autoedición les jeunes, tandis que des proposi- mientras propuestas de autoedi-
manteñen o facho da banda tions d'autoédition maintiennent la ción mantienen la llama del
deseñada para adultos. No que flamme des bandes dessinées pour cómic para adultos. En cuanto a
se refire a editoras, podemos falar adultes. Comme pour les éditeurs, editoriales, podemos hablar de las
das seguintes: on peut parler de ce qui suit: siguientes:

Faktoría K Faktoría K Faktoría K


Editora que publica, en colabo- Maison d’édition qui publie, en Editorial que publica, en colabo-
ración co colectivo BD Banda, collaboration avec le collectif BD ración con el colectivo BD Banda,
unha colección de BD centrada Banda, une collection de bandes una colección de cómic centrada
no público infantil e xuvenil. Fai dessinées visant les enfants et les en el público infantil y juvenil.
unha tiraxe en galego e outra jeunes. Elle fait un tirage de ses Hace una tirada en gallego y otra
en castelán dos seus produtos e produits en langue galicienne et en castellano de sus productos, y
aposta por combinar as librarías un autre en espagnol, et croit en apuesta por combinar las librerías
xeneralistas e as especializadas. combiner les librairies généralistes generalistas y las especializadas.
http://www.faktoriakdelibros.com et spécialisées. http://www.faktoriakdelibros.com
http://www.faktoriakdelibros.com
Lea / Embora
Lea / Embora Dos pequeñas editoriales que
Deux petits éditeurs qui incluent incluyen en sus catálogos una
dans son catalogue une repré- mínima representación de cómic.
sentation minimale de la bande En el caso de la primera, se trata
dessinée. Le premier publie des de obras ganadoras del Premio
œuvres qui ont gagné le Prix Castelao y en el de la segunda, de
Castelao et le deuxième fait de la la recuperación de trabajos del
reprise des travaux historiques de histórico Xaquín Marín.
Xaquín Marín. http://www.ayco.net/galiciamedia
http://www.ayco.net/galiciamedia /lea
Lea / Embora /lea http://www.edicionsembora.com
Dúas pequenas editoras que http://www.edicionsembora.com
inclúen nos seus catálogos unha
mínima representación de banda
deseñada. No caso da primeira,
trátase de obras gañadoras do
Premio Castelao e no da segunda,
da recuperación de traballos do
histórico Xaquín Marín.
http://www.ayco.net/galiciamedia
/lea
http://www.edicionsembora.com

10
El Patito Editorial El Patito Editorial El Patito Editorial
Nada en 2007, actualmente ten Née en 2007, elle a actuellement Nacida en 2007, actualmente
na BD, principalmente infantil e l'un de ses atouts majeurs dans les tiene en el cómic, principalmente
xuvenil, un dos seus principais bandes dessinées, la plupart pour infantil y juvenil, uno de sus prin-
activos. Publica en galego e en les enfants et pour les jeunes. Elle cipales activos. Publica en gallego
castelán e distribúese tanto en publie en galicien et en espagnol y en castellano y se distribuye
librarías xeneralistas coma espe- et distribue pour les librairies tanto en librerías generalistas
cializadas. Un dos seus últimos généralistes et spécialisées. L’un como especializadas. Uno de sus
proxectos é Colección Feima de de ses derniers projets est la últimos proyectos es Colección
Clásicos da Historieta Galega, que Collection Feima de Classiques Feima de Clásicos da Historieta
pretende recuperar os traballos de la BD Galicienne, qui vise à Galega, que pretende recuperar
históricos da BD do país. récupérer les travaux historiques los trabajos históricos del cómic
http://www.elpatitoeditorial.com de la bande dessinée du pays. del país.
http://www.elpatitoeditorial.com http://www.elpatitoeditorial.com
Retranca Editora
Iniciativa empresarial de Kiko da Retranca Editora
Silva que publica desde finais de Iniciativa empresarial de Kiko da
2007 a revista Retranca, centrada Silva que publica desde finales de
no humor gráfico e a BD humo- 2007 la revista Retranca, centrada
rística. en el humor gráfico y la historieta
http://revistaretranca.blogspot. humorística.
com http://revistaretranca.blogspot.
com
Toxosoutos
De novo cos lectores máis
novos como obxectivo, publi-
cou proxectos puntuais e ten o
seu proxecto estrela na serie Os
Barbanzóns de Pepe Carreiro.
Entre os seus plans está continuar Retranca Editora
o traballo relacionado coa novena Entreprise de Kiko da Silva qui
arte con novas propostas. publie depuis la fin de 2007 le
http://www.toxosoutos.com magazine d'humour graphique et
de BD humoristique Retranca.
http://revistaretranca.blogspot.
com

Toxosoutos Toxosoutos
Avec de jeunes lecteurs comme De nuevo con los lectores más
objectif, elle a publié certains jóvenes como objetivo, publicó
projets de BD. Son produit phare proyectos puntuales y tiene su
est la série Os Barbanzóns par proyecto estrella en la serie Os
Pepe Carreiro. Parmi ses projets Barbanzóns de Pepe Carreiro.
c’est de poursuivre ses travaux sur Entre sus planes está continuar el
le neuvième art avec de nouvelles trabajo en torno al noveno arte
propositions. con nuevas propuestas.
http://www.toxosoutos.com http://www.toxosoutos.com

11
Xerais Xerais
Unha das maiores editoras de L'une des plus grandes maisons Xerais
Galicia, presta unha certa aten- d’édition de Galice, elle apporte Una de las mayores editoriales
ción á BD. Na actualidade ten en un certain accent sur la bande de Galicia, presta una cierta
catálogo a triloxía As aventuras dessinée. À l'heure actuelle, son atención a la historieta. En la
de Maxi Torres, de Fran Jaraba. catalogue comprend la trilogie actualidad tiene en catálogo la
http://www.xerais.es As aventuras de Maxi Torres par trilogía Las aventuras de Maxi
Fran Jaraba. Torres, de Fran Jaraba.
http://www.xerais.es http://www.xerais.es

Do Cumio Do Cumio
Cet éditeur généraliste a lancé en Esta editorial generalista inició en
2008 l’édition de Bícame Profe, 2008 la edición de Bícame Profe,
une série de manga, et tout de serie manga a la que pretende
suite il publiera de nouveaux sumar otros lanzamientos.
projets. http://www.cumio.com
http://www.cumio.com

Urco Editora
Esta empresa especializada en
terror y fantasía se lanzó al cómic
con la serie Gallaecia, de carácter
Do Cumio bimestral.
Esta editora xeneralista iniciou http://urcoeditora.blogaliza.org
en 2008 a edición de Bícame
Profe, serie manga á que pretende
sumar outros lanzamentos.
http://www.cumio.com

Urco Editora
Esta empresa especializada en
terror e fantasía lanzouse á BD
coa serie Gallaecia, de carácter
bimestral. Urco Editora
http://urcoeditora.blogaliza.org Cette société est spécialisée dans
l'horreur et le genre fantastique,
et a publié la série de bande dessi-
née Gallaecia, un bimestriel.
http://urcoeditora.blogaliza.org

12
Os colectivos de autoeditores e Les collectifs des auto-éditeurs et Los colectivos de autoeditores y
afeccionados son os que están a des amateurs sont ceux qui ont aficionados son los que están con-
conseguir unha maior proxección obtenu le plus grand rayonnement siguiendo una mayor proyección
da edición galega de BD: dans l’édition galicienne de bande de la edición gallega de cómic:
dessinée:

BD Banda BD Banda BD Banda


Asociación de afeccionados á BD Association des amateurs de ban- Asociación de aficionados al có-
que centra a súa actividade na de dessinée qui se concentre sur mic que centra su actividad en la
publicación homónima, primeiro la revue du même nom, d’abord publicación homónima, primero
fanzine e agora revista profe- un fanzine et maintenant un ma- fanzine y ahora revista profesio-
sional. O seu traballo valeulles gazine professionnel. Son travail a nal. Su trabajo les valió también
tamén o recoñecemento do Saló aussi obtenu la reconnaissance du el reconocimiento del Saló de
de Barcelona, entre outros. A Salon de Barcelone, entre autres. Barcelona, entre otros. A mayores,
maiores, colaboran coa editora En outre, elle collabore avec la colaboran con la editorial Facto-
Faktoría K na súa colección de BD maison d’édition Factoría K dans ría K en su colección de cómic y
e desenvolven diferentes traballos sa collection de bandes dessinées desarrollan diferentes trabajos de
de dinamización, organizando et elle travaille pour développer dinamización, organizando jorna-
xornadas e exposicións e promo- différentes dynamiques, telles que das y exposiciones y promovien-
vendo iniciativas didácticas. l'organisation de conférences et do iniciativas didácticas.
http://www.bdbanda.com d'expositions et la promotion des http://www.bdbanda.com
initiatives d'éducation.
http://www.bdbanda.com Cerditos de Guinea Cómics
Sello con el que el autor GoChi
Cerditos de Guinea Cómics desarrolla sus publicaciones. Des-
Éditeur avec lequel l'auteur GoChi pués del fanzine que comparte
développe ses publications. Après nombre con el proyecto, y de
le fanzine qui partage son nom varias publicaciones para ayunta-
avec le projet et plusieurs publi- mientos, en la actualidad centra
cations pour les municipalités, il su actividad una serie de álbumes
se concentre maintenant sur une que tienen como protagonista al
série d'albums qui ont le pirate pirata Trasmallo.
Trasmallo comme le protagoniste. http://www.cerditosdeguinea.com
http://www.cerditosdeguinea.com

Cerditos de Guinea Cómics


Selo con que o autor GoChi
desenvolve as súas publicacións.
Logo do fanzine que comparte
nome co proxecto, e de varias
publicacións para concellos, na
actualidade centra a súa activi-
dade unha serie de álbums que
ten coma protagonista o pirata
Trasmallo.
http://www.cerditosdeguinea.com

13
Fuck Cómics Fuck Cómics Fuck Cómics
Colectivo vigués de autores que Collectif des auteurs de Vigo qui, Colectivo vigués de autores que
desenvolven desde hai varios depuis plusieurs années, déve- desarrollan desde hace varios
anos o fanzine Fuck Cómics. loppe le fanzine Fuck Cómics. años el fanzine Fuck Cómics.
Algúns dos seus membros están Certains de ses membres sont en Algunos de sus miembros están
a conseguir certa proxección no train de recevoir une projection à consiguiendo cierta proyección
exterior. l'étranger. en el exterior.
http://www.fuckcomics.tk http://www.fuckcomics.tk http://www.fuckcomics.tk

Mariano Casas Mariano Casas


Autor que leva anos a desen- Auteur qui depuis plusieurs
volver múltiples iniciativas no années a développé des initiatives
campo dos fanzines. A súa última dans le domaine des fanzines. Sa
proposta é a serie Las Historias de dernière proposition est la série
Mariano, onde mestura relatos Las Historias de Mariano, où il
autobiográficos e ficción. mélange fiction et récits autobio-
http://www.marianocasas.com graphiques.
http://www.marianocasas.com

Polaqia
Association qui regroupe une
douzaine d'auteurs. Depuis
2001, elle a publié autour d'une
vingtaine de titres, surtout dans Mariano Casas
le format comic-book en galicien. Autor que lleva años desarro-
Elle soutient également le maga- llando múltiples iniciativas en el
zine Barsowia, qui a gagné deux campo de los fanzines. Su última
fois dans le Saló del Cómic de Bar- propuesta es la serie Las Historias
celone. Ses dernières propositions de Mariano, donde mezcla relatos
sont la publication des auteurs autobiográficos y ficción.
de l'extérieur du groupe et une http://www.marianocasas.com
Polaqia ligne de romans graphiques en
Asociación que congrega unha espagnol. Polaqia
ducia de autores. Desde 2001 http://www.redegalega.org/polaqia Asociación que congrega una do-
tirou arredor dunha vintena de cena de autores. Desde 2001 tiró
títulos, maioritariamente en alrededor de una veintena de títu-
formato comicbook e en galego. los, mayoritariamente en formato
Mantén ademais a publicación comicbook en gallego. Mantiene
periódica Barsowia, que foi además la publicación periódica
galardoada en dúas ocasións no Barsowia, que fue galardonada en
Saló del Cómic de Barcelona. As dos ocasiones en el Saló del Cómic
súas últimas apostas son abrir o de Barcelona. Sus últimas apuestas
seu traballo de edición a autores son abrir su trabajo de edición a
de fóra do colectivo e unha liña autores de fuera del colectivo y
de novelas gráficas que abren á una línea de novelas gráficas que
lingua castelá. se abren al castellano.
http://www.redegalega.org/polaqia http://www.redegalega.org/polaqia

14
Quen a Crea e Qui a Créé et Ce Quién lo Crea y
Q u e Fa i : O b r a s e Qu’ils Font: Œu- Qué Hace: Obras
Autores vres et Auteurs y Autores

Na actualidade a cifra de autores À l'heure actuelle, le chiffre des au- En la actualidad la cifra de autores
de BD galegos en activo, tanto en teurs galiciens de bande dessinée de cómic gallegos en activo, tanto
Galicia coma no exterior, rolda en activité, en Galice et à l'étranger, en Galicia como en el exterior, ron-
o medio cento de nomes. No en- est environ d'une demi-centaine da el medio centenar de nombres.
tanto, só unha minoría consegue de noms. Cependant, seule une Sin embargo, solo una minoría
vivir do seu traballo, combinán- minorité parvient à vivre de leur consigue vivir de su trabajo, com-
doo na práctica totalidade dos propre métier, en le combinant binándolo en la práctica totalidad
casos coa ilustración ou co humor dans presque tous les cas avec de los casos con la ilustración
gráfico. Son as editoras españolas, l'illustration ou l'humour graphi- o con el humor gráfico. Son las
mediante a edición de álbums que. Les éditeurs espagnols, par editoriales españolas, mediante la
ou revistas, as que están a lograr l'édition d'albums ou de magazi- edición de álbumes o revistas, las
unha maior proxección destes nes, sont ceux qui font rayonner que están logrando una mayor
creadores, que nalgúns casos están ces dessinateurs, qui, dans certains proyección de estos creadores, que
a conseguir saír fóra das fronteiras cas, arrivent à être publiés au-delà en algunos casos están consiguien-
do Estado. Máis de cincuenta des frontières de l’Etat. Depuis do salir fuera de las fronteras del
títulos entre obras individuais e co- 2005, plus d'une cinquantaine de Estado. Más de cincuenta títulos
lectivas saíron da man de autores titres entre des œuvres individue- entre obras individuales y colecti-
galegos só desde 2005. lles et collectives ont été faites par vas salieron de la mano de autores
les auteurs galiciens. gallegos solo desde 2005.

• Catálogo de autores en cultura- • Catalogue des auteurs dans • Catálogo de autores en cultura-
galega.org Culturagalega.org galega.org
http://www.culturagalega.org/ http://www.culturagalega.org/ http://www.culturagalega.org/
bd/autores.php bd/autores.php bd/autores.php

• Publicacións do sector en cultu- • Publications du secteur dans • Publicaciones del sector en


ragalega.org Culturagalega.org culturagalega.org
http://www.culturagalega.org/ http://www.culturagalega.org/ http://www.culturagalega.org/
bd/publicacions.php bd/publicacions.php bd/publicacions.php

15
En galego En galicien En gallego

Publicacións periódicas Périodiques Publicaciones periódicas


• Retranca (revista de humor grá- • Retranca (magazine d’humour • Retranca (revista de humor grá-
fico). Mensual. Varios autores. graphique). Mensuel. Plusieurs fico). Mensual. Varios autores.
Retranca Edicións (2007-2008) auteurs. Retranca Éditions Retranca Edicións (2007-2008)
• BD Banda (revista). Varios (2007-2008) • BD Banda (revista). Varios
autores. Semestral. Asociación • BD Banda (magazine). Plusieurs autores. Semestral. Asociación
Cultural BD Banda (2007-2008) auteurs. Semestriel. Association Cultural BD Banda (2007-2008)
• Barsowia (números 1-12). Culturelle BD Banda (2007-2008) • Barsowia (números 1-12).
Semestral. Varios Autores. • Barsowia (1 à 12). Semestriel. Semestral. Varios Autores.
Asociación Cultural Polaqia Plusieurs auteurs. Association Asociación Cultural Polaqia
(2003-2008) Culturelle Polaqia (2003-2008) (2003-2008)
• O Tebeo do Salón de Cangas. • O Tebeo do Salón de Cangas. • O Tebeo do Salón de Cangas.
Anual. Varios autores. Concello Annuel. Plusieurs auteurs. Conseil Anual. Varios autores. Concello
de Cangas (2003-2006) municipal de Cangas (2003-2006) de Cangas (2003-2006)
• O Fanzine das Xornadas. Anual. • O Fanzine das Xornadas. Annuel. • O Fanzine das Xornadas. Anual.
Varios autores. Casa da Xuven- Plusieurs auteurs. Casa da Xu- Varios autores. Casa da Xuven-
tude de Ourense (1994-2007) ventude de Ourense (1994-2007) tude de Ourense (1994-2007)
• Fuck Comics. Varios Autores. • Fuck Comics. Plusieurs auteurs. • Fuck Comics. Varios Autores.
Aperiódico. Colectivo Fuck Apériodique. Collectif Fuck Aperiódico. Colectivo Fuck
Cómics (2006-2008) Cómics (2006-2008) Cómics (2006-2008)
• GZ Crea. Varios Autores. Anual. • GZ Crea. Plusieurs auteurs. • GZ Crea. Varios Autores. Anual.
Dirección Xeral de Xuventude Annuel. Direction Générale de Dirección Xeral de Xuventude
(2005-2008) la Jeunesse (2005-2008) (2005-2008)

16
Obras únicas Monographies Obras únicas
• As serpes cegas. Felipe Hernán- • As serpes cegas. Felipe Hernán- • As serpes cegas. Felipe Hernán-
dez Cava e Bartolomé Seguí. BD dez Cava et Bartolomé Seguí. dez Cava e Bartolomé Seguí. BD
Banda (2008) BD Banda (2008) Banda (2008)
• Galiza acorda. Carlos Sardiña e • Galiza acorda. Carlos Sardiña et • Galiza acorda. Carlos Sardiña e
María Xesús Arias Rei. Radiofu- María Xesús Arias Rei. Radiofu- María Xesús Arias Rei. Radiofu-
sión (2008) sión (2008) sión (2008)
• Tolos. Xosé Tomás. Universidade • Tolos. Xosé Tomás. Université de • Tolos. Xosé Tomás. Universidade
da Coruña (2008) La Corogne (2008) da Coruña (2008)
• A conta atrás. Carlos Portela, • A conta atrás. Carlos Portela, • A conta atrás. Carlos Portela,
Sergi Sanjulián. Faktoría K de Sergi Sanjulián. Faktoría K de Sergi Sanjulián. Faktoría K de
Libros (2008) Libros (2008) Libros (2008)
• O boneco. Miche Alzéal. Faktoría • O boneco. Miche Alzéal. Faktoría • O boneco. Miche Alzéal. Faktoría
K de Libros (2008) K de Libros (2008) K de Libros (2008)
• Os amigos de Archimboldo Ro- • Os amigos de Archimboldo Ro- • Os amigos de Archimboldo Ro-
que. Jacobo Fernández. Faktoría que. Jacobo Fernández. Faktoría que. Jacobo Fernández. Faktoría
K de Libros (2008) K de Libros (2008) K de Libros (2008)
• Home Sweet Home. Eduardo • Home Sweet Home. Eduardo • Home Sweet Home. Eduardo
Galán. El Patito Editorial/Feima Galán. El Patito Editorial/Feima Galán. El Patito Editorial/Feima
(2008) (2008) (2008)
• Os cinco narradores de Bagdad. • Os cinco narradores de Bagdad. • Os cinco narradores de Bagdad.
Vehlmann e Duchazeau. Fakto- Vehlmann et Duchazeau. Fakto- Vehlmann e Duchazeau. Fakto-
ría K de Libros (2008) ría K de Libros (2008) ría K de Libros (2008)
• Os compañeiros. A orde da pe- • Os compañeiros. A orde da pe- • Os compañeiros. A orde da pe-
dra. Miguelanxo Prado. El Patito dra. Miguelanxo Prado. El Patito dra. Miguelanxo Prado. El Patito
Editorial-Feima (2008) Editorial-Feima (2008) Editorial-Feima (2008)
• As aventuras de Cacauequi. Jaco- • As aventuras de Cacauequi. Jaco- • As aventuras de Cacauequi. Jaco-
bo Fernández. El Patito Editorial bo Fernández. El Patito Editorial bo Fernández. El Patito Editorial
(2008) [Premio Castelao 2007] (2008) [Prix Castelao 2007] (2008) [Premio Castelao 2007]
• O castelo regadeira. Norberto • O castelo regadeira. Norberto • O castelo regadeira. Norberto
Fernández. El Patito Editorial Fernández. El Patito Editorial Fernández. El Patito Editorial
(2007) (2007) (2007)
• Un home feliz. Antonio Seijas. • Un home feliz. Antonio Seijas. • Un home feliz. Antonio Seijas.
Lea (2007) Lea (2007) Lea (2007)
• Golfiño en portada. Fausto Isor- • Golfiño en portada. Fausto Isor- • Golfiño en portada. Fausto Isor-
na. El Patito Editora (2007) na. El Patito Editora (2007) na. El Patito Editora (2007)
• Cómo entrar na historia do • Cómo entrar na historia do • Cómo entrar na historia do
conxunto de Soutomaior. Xosé conxunto de Soutomaior. Xosé conxunto de Soutomaior. Xosé
Cid Doiro. Deputación de Pon- Cid Doiro. Députation de Pon- Cid Doiro. Deputación de Pon-
tevedra (2007) tevedra (2007) tevedra (2007)

17
Series Séries Series
• Gallaecia. Miguel Ángel Vigo • Gallaecia. Miguel Ángel Vigo • Gallaecia. Miguel Ángel Vigo
Baleirón e Iván Rodríguez Arós. Baleirón et Iván Rodríguez Arós. Baleirón e Iván Rodríguez Arós.
Urco Editora (2008) Urco Editora (2008) Urco Editora (2008)
• Aventura no camiño de Santiago. • Aventura no camiño de Santiago. • Aventura no camiño de Santiago.
Primitivo Marcos. El Patito Primitivo Marcos. El Patito Primitivo Marcos. El Patito
Editorial (2008) Editorial (2008) Editorial (2008)
• Bícame Profe. Kazuma Kodaka. • Bícame Profe. Kazuma Kodaka. • Bícame Profe. Kazuma Kodaka.
Do Cumio (2008) Do Cumio (2008) Do Cumio (2008)
• Historias de Galiza. Carlos Rafael • Historias de Galiza. Carlos Rafael • Historias de Galiza. Carlos Rafael
e VV. AA. Difusora. 2008 et plusieurs auteurs. Difusora. e VV. AA. Difusora. 2008
• Palmira e Marcial, odisea medio- 2008 • Palmira e Marcial, odisea medio-
ambiental. Fran Bueno. Xunta • Palmira e Marcial, odisea medio- ambiental. Fran Bueno. Xunta
de Galicia (2007) ambiental. Fran Bueno. Gouver- de Galicia (2007)
• Chu chu. Kike Benlloch. Polaqia nement de la Galice (2007) • Chu chu. Kike Benlloch. Polaqia
(2007) • Chu chu. Kike Benlloch. Polaqia (2007)
• Trasmallo: O tesouro de Carraxe. (2007) • Trasmallo: O tesouro de Carraxe.
Gochi. Cerditos de Guinea • Trasmallo: O tesouro de Carraxe. Gochi. Cerditos de Guinea
(2008) Gochi. Cerditos de Guinea (2008) (2008)
• Trasmallo e a Santa Compaña. • Trasmallo e a Santa Compaña. • Trasmallo e a Santa Compaña.
Gochi. Cerditos de Guinea Gochi. Cerditos de Guinea Gochi. Cerditos de Guinea
(2007) (2007) (2007)
• Os Barbanzóns: A noite de • Os Barbanzóns: A noite de • Os Barbanzóns: A noite de
Samaín. Pepe Carreiro. Toxo- Samaín. Pepe Carreiro. Toxo- Samaín. Pepe Carreiro. Toxo-
soutos (2005) soutos (2005) soutos (2005)
• Os Barbanzóns: No solpor da • Os Barbanzóns: No solpor da • Os Barbanzóns: No solpor da
prehistoria. Pepe Carreiro. Toxo- prehistoria. Pepe Carreiro. Toxo- prehistoria. Pepe Carreiro. Toxo-
soutos (2004) soutos (2004) soutos (2004)
• Os Barbanzóns: Baroña ou mor- • Os Barbanzóns: Baroña ou mor- • Os Barbanzóns: Baroña ou mor-
te. Pepe Carreiro. Toxosoutos te. Pepe Carreiro. Toxosoutos te. Pepe Carreiro. Toxosoutos
(2003) (2003) (2003)
• As aventuras de Maxi Torres. • As aventuras de Maxi Torres. • As aventuras de Maxi Torres.
Terra Libre. Fran Jaraba. Xerais Terra Libre. Fran Jaraba. Xerais Terra Libre. Fran Jaraba. Xerais
(2008) (2008) (2008)
• As aventuras de Maxi Torres. • As aventuras de Maxi Torres. • As aventuras de Maxi Torres.
Campos de Cuba. Fran Jaraba. Campos de Cuba. Fran Jaraba. Campos de Cuba. Fran Jaraba.
Xerais (2004) Xerais (2004) Xerais (2004)
• As aventuras de Maxi Torres. • As aventuras de Maxi Torres. Cita • As aventuras de Maxi Torres. Cita
Cita na Habana. Fran Jaraba. na Habana. Fran Jaraba. Xerais na Habana. Fran Jaraba. Xerais
Xerais (2000) (2000) (2000)

18
En castelán En e spagnol En castellano

Publicacións periódicas Périodiques Publicaciones periódicas


• BD Banda (revista semestral). • BD Banda (revue semestrielle). • BD Banda (revista semestral).
Varios autores. Asociación Plusieurs auteurs. Association Varios autores. Asociación
Cultural BD Banda (2007) Culturelle BD Banda (2007) Cultural BD Banda (2007)
• Carne líquida (números 1 a 5). • Carne líquida (1 à 5). Plusieurs • Carne líquida (números 1 a 5).
Varios autores. Autoedición auteurs. Auto-édition (2002- Varios autores. Autoedición
(2002-2006) 2006) (2002-2006)
• Cabezudo (números 1 e 2). Mar- • Cabezudo (1 à 2). Martín Rome- • Cabezudo (números 1 e 2). Mar-
tín Romero. Autoedición (2005) ro. Auto-édition (2005) tín Romero. Autoedición (2005)
• La Patrulla Caspa (números 1 e • La Patrulla Caspa (1 à 2). • La Patrulla Caspa (números 1 e
2). Varios autores. Autoedición Plusieurs auteurs. Auto-édition 2). Varios autores. Autoedición
(2004-2007) (2004-2007) (2004-2007)

Monográficos Monographies Monográficos


• Cuimhne. El Fuego Distante. • Cuimhne. El Fuego Distante. • Cuimhne. El Fuego Distante.
Kike Benlloch e José Domingo. Kike Benlloch et José Domingo. Kike Benlloch e José Domingo.
Dolmen (2008) Dolmen (2008) Dolmen (2008)
• Romeo y Julieta. David Rubín. • Romeo y Julieta. David Rubín. • Romeo y Julieta. David Rubín.
SM (2008) SM (2008) SM (2008)
• Tirante el Blanco. Miguel Porto. • Tirante el Blanco. Miguel Porto. • Tirante el Blanco. Miguel Porto.
SM (2008) SM (2008) SM (2008)
• Cuaderno de Tormentas. David • Cuaderno de Tormentas. David • Cuaderno de Tormentas. David
Rubín. Planeta DeAgostini Rubín. Planeta DeAgostini Rubín. Planeta DeAgostini
(2008) (2008) (2008)
• Watman. David Buceta. FX • Watman. David Buceta. FX • Watman. David Buceta. FX
Gràfix (2008) Gràfix (2008) Gràfix (2008)
• Alter Ego. Alberto Vázquez. • Alter Ego. Alberto Vázquez. • Alter Ego. Alberto Vázquez.
Bizancio (2008) Bizancio (2008) Bizancio (2008)
• Law&Co. David Braña. Seven- • Law&Co. David Braña. Seven- • Law&Co. David Braña. Seven-
teen Cómics/FX Gràfix (2008) teen Cómics/FX Gràfix (2008) teen Cómics/FX Gràfix (2008)
• DOS. Primeros síntomas. David • DOS. Primeros síntomas. David • DOS. Primeros síntomas. David
Braña. Drakul (2008) Braña. Drakul (2008) Braña. Drakul (2008)
• Gorka. El Viento de Odei. Carlos • Gorka. El Viento de Odei. Carlos • Gorka. El Viento de Odei. Carlos
Portela, Sergi Sanjulián, Fernan- Portela, Sergi Sanjulián, Fernan- Portela, Sergi Sanjulián, Fernan-
do Iglesias. Dolmen Editorial do Iglesias. Dolmen Editorial do Iglesias. Dolmen Editorial
(2008) (2008) (2008)
• Prime Time Holocausto. Álvaro • Prime Time Holocausto. Álvaro • Prime Time Holocausto. Álvaro
López. Polaqia (2008) López. Polaqia (2008) López. Polaqia (2008)
• Doctor Mortis. Alfons Figueras. El • Doctor Mortis. Alfons Figueras. El • Doctor Mortis. Alfons Figueras. El
Patito Editorial (2008) Patito Editorial (2008) Patito Editorial (2008)
• Los cinco narradores de Bagdad. • Los cinco narradores de Bagdad. • Los cinco narradores de Bagdad.
Vehlmann e Duchazeau. Fakto- Vehlmann et Duchazeau. Fakto- Vehlmann e Duchazeau. Fakto-
ría K (2008) ría K (2008) ría K (2008)

19
• Rara Avis. Benlloch e Suárez. • Rara Avis. Benlloch et Suárez. • Rara Avis. Benlloch e Suárez.
Polaqia (2008) Polaqia (2008) Polaqia (2008)
• La cuenta atrás. Carlos Portela • La cuenta atrás. Carlos Portela • La cuenta atrás. Carlos Portela
e Sergi Sanjulián. Faktoría K et Sergi Sanjulián. Faktoría K e Sergi Sanjulián. Faktoría K
(2008) (2008) (2008)
• Napoléon est Mort. La Campaña • Napoléon est Mort. La Campaña • Napoléon est Mort. La Campaña
de su Vida. Matías Membiela de su Vida. Matías Membiela de su Vida. Matías Membiela
Pollán, Horacio Vernet. Camiño Pollán, Horacio Vernet. Camiño Pollán, Horacio Vernet. Camiño
do Faro. (2008) do Faro. (2008) do Faro. (2008)
• Dayal de Castaka. Jodorowsky, • Dayal de Castaka. Jodorowsky, • Dayal de Castaka. Jodorowsky,
Das Pastoras. Norma (2007) Das Pastoras. Norma (2007) Das Pastoras. Norma (2007)
• El evangelio de Judas. Alberto • El evangelio de Judas. Alberto • El evangelio de Judas. Alberto
Vázquez. Astiberri (2007) Vázquez. Astiberri (2007) Vázquez. Astiberri (2007)
• Historias de los niños sobre- • Historias de los niños sobrena- • Historias de los niños sobre-
naturales. Ramón Trigo e Luis turales. Ramón Trigo et Luis naturales. Ramón Trigo e Luis
Bleinstein. De Ponent (2007) Bleinstein. De Ponent (2007) Bleinstein. De Ponent (2007)
• Un hombre feliz. Antonio Seijas. • Un hombre feliz. Antonio Seijas. • Un hombre feliz. Antonio Seijas.
De Ponent (2007) De Ponent (2007) De Ponent (2007)
• Pinche Mundo. Benlloch-López. • Pinche Mundo. Benlloch-López. • Pinche Mundo. Benlloch-López.
Polaqia (2007) Polaqia (2007) Polaqia (2007)
• Erika. Norberto Fernández. • Erika. Norberto Fernández. • Erika. Norberto Fernández.
Dolmen (2007) Dolmen (2007) Dolmen (2007)
• Quattrocento. Norberto Fernán- • Quattrocento. Norberto Fernán- • Quattrocento. Norberto Fernán-
dez. Dolmen (2007) dez. Dolmen (2007) dez. Dolmen (2007)
• La ratonera. Martín Romero. • La ratonera. Martín Romero. • La ratonera. Martín Romero.
Autoedición (2007) Auto-édition (2007) Autoedición (2007)
• Thom. Andrés Meixide. Faktoría • Thom. Andrés Meixide. Faktoría • Thom. Andrés Meixide. Faktoría
K (2007) K (2007) K (2007)
• Tito Longueirón. Pinto e Chinto. • Tito Longueirón. Pinto e Chinto. • Tito Longueirón. Pinto e Chinto.
Faktoría K (2007) Faktoría K (2007) Faktoría K (2007)
• Trazo de tiza. Miguelanxo Prado. • Trazo de tiza. Miguelanxo Prado. • Trazo de tiza. Miguelanxo Prado.
Norma (2007) Norma (2007) Norma (2007)
• Cómo entrar en la historia del • Cómo entrar en la historia del • Cómo entrar en la historia del
conjunto de Soutomaior. Xosé conjunto de Soutomaior. Xosé conjunto de Soutomaior. Xosé
Cid Doiro. Deputación de Pon- Cid Doiro. Députation de Pon- Cid Doiro. Deputación de Pon-
tevedra (2007) tevedra (2007) tevedra (2007)

20
Series Séries Series
• Aventura en el Camino de San- • Aventura en el Camino de San- • Aventura en el Camino de San-
tiago. Primitivo Marcos. El Patito tiago. Primitivo Marcos. El Patito tiago. Primitivo Marcos. El Patito
Editorial (2008) Editorial (2008) Editorial (2008)
• Los Babilonios. Sesé Mosquera. • Los Babilonios. Sesé Mosquera. • Los Babilonios. Sesé Mosquera.
Saure (2008) Saure (2008) Saure (2008)
• Los Pintapiedras. Sesé Mosquera. • Los Pintapiedras. Sesé Mosquera. • Los Pintapiedras. Sesé Mosquera.
Saure (2007) Saure (2007) Saure (2007)
• Los heresiarcas 1: El alma hueca. • Los heresiarcas 1: El alma hueca. • Los heresiarcas 1: El alma hueca.
Carlos Portela e Das Pastoras. Carlos Portela et Das Pastoras. Carlos Portela e Das Pastoras.
Norma (2003) Norma (2003) Norma (2003)
• Los heresiarcas 2: Los caminos • Los heresiarcas 2: Los caminos in- • Los heresiarcas 2: Los caminos
invisibles. Portela e Das Pastoras. visibles. Portela et Das Pastoras. invisibles. Portela e Das Pastoras.
Norma (2006) Norma (2006) Norma (2006)
• Las nuevas aventuras de Esther. • Las nuevas aventuras de Esther. • Las nuevas aventuras de Esther.
Carlos Portela e Purita Campos. Carlos Portela e Purita Campos. Carlos Portela e Purita Campos.
Glénat (2006) Glénat (2006) Glénat (2006)
• Las nuevas aventuras de Esther 2. • Las nuevas aventuras de Esther 2. • Las nuevas aventuras de Esther 2.
Carlos Portela, Purita Campos. Carlos Portela, Purita Campos. Carlos Portela, Purita Campos.
Glénat (2008) Glénat (2008) Glénat (2008)
• Las historias de Mariano 3. Ma- • Las historias de Mariano 3. • Las historias de Mariano 3. Ma-
riano Casas. Autoedición (2008) Mariano Casas. Auto-édition riano Casas. Autoedición (2008)
• Las historias de Mariano 2. Ma- (2008) • Las historias de Mariano 2. Ma-
riano Casas. Autoedición (2007) • Las historias de Mariano 2. riano Casas. Autoedición (2007)
• Las historias de Mariano. Maria- Mariano Casas. Auto-édition • Las historias de Mariano. Maria-
no Casas. Autoedición (2005) (2007) no Casas. Autoedición (2005)
• A prueba de balas (3 números). • Las historias de Mariano. Maria- • A prueba de balas (3 números).
Emma Ríos. Polaqia (2003-2005) no Casas. Auto-édition (2005) Emma Ríos. Polaqia (2003-2005)
• Tierra Libre. Fran Jaraba. Xerais • A prueba de balas (3 números). • Tierra Libre. Fran Jaraba. Xerais
(2008) Emma Ríos. Polaqia (2003-2005) (2008)
• Campos de Cuba. Fran Jaraba. • Tierra Libre. Fran Jaraba. Xerais • Campos de Cuba. Fran Jaraba.
Xerais (2004) (2008) Xerais (2004)
• Cita en la Habana. Fran Jaraba. • Campos de Cuba. Fran Jaraba. • Cita en la Habana. Fran Jaraba.
Xerais (2000) Xerais (2004) Xerais (2000)
• Los Barbanzones: La noche de • Cita en la Habana. Fran Jaraba. • Los Barbanzones: La noche de
Samaín. Pepe Carreiro. Toxo- Xerais (2000) Samaín. Pepe Carreiro. Toxo-
soutos (2005) • Los Barbanzones: La noche de soutos (2005)
• Los Barbanzones: En el ocaso Samaín. Pepe Carreiro. Toxo- • Los Barbanzones: En el ocaso
de la prehistoria. Pepe Carreiro. soutos (2005) de la prehistoria. Pepe Carreiro.
Toxosoutos (2004) • Los Barbanzones: En el ocaso Toxosoutos (2004)
• Los Barbanzones: Baroña o de la prehistoria. Pepe Carreiro. • Los Barbanzones: Baroña o
muerte. Pepe Carreiro. Toxo- Toxosoutos (2004) muerte. Pepe Carreiro. Toxo-
soutos (2003) • Los Barbanzones: Baroña o soutos (2003)
muerte. Pepe Carreiro. Toxo-
soutos (2003)

21
Noutros idiomas Dans d'autres langues En otros idiomas

Inglés Anglais Inglés


• Wolverine: Switchback. Das Pas- • Wolverine: Switchback. Das Pas- • Wolverine: Switchback. Das Pas-
toras, Joseph L. Clarck. Marvel toras, Joseph L. Clarck. Marvel toras, Joseph L. Clarck. Marvel
(2008) (2008) (2008)
• Hexed. Emma Ríos e Michael • Hexed. Emma Ríos et Michael • Hexed. Emma Ríos e Michael
Alan Nelson. Boom! Studios Alan Nelson. Boom! Studios Alan Nelson. Boom! Studios
(2008) (2008) (2008)
• Spider-man 24 hours. Alex Cal. • Spider-man 24 hours. Alex Cal. • Spider-man 24 hours. Alex Cal.
Marvel (2008) Marvel (2008) Marvel (2008)
• Noble Causes. Jay Faerber, Fran • Noble Causes. Jay Faerber, Fran • Noble Causes. Jay Faerber, Fran
Bueno. Image (2005-2008) Bueno. Image (2005-2008) Bueno. Image (2005-2008)
• North Wind. David DiGilio, Alex • North Wind. David DiGilio, Alex • North Wind. David DiGilio, Alex
Cal. Boom (2007) Cal. Boom (2007) Cal. Boom (2007)

Francés Français Francés


• Hors d’atteinte. David Rubín. • Hors d’atteinte. David Rubín. • Hors d’atteinte. David Rubín.
Rakcham (2008) Rakcham (2008) Rakcham (2008)
• Marshall – vol. 4: Réminiscences. • Marshall – vol. 4: Réminiscences. • Marshall – vol. 4: Réminiscences.
Denis-Pierre Filippi, Tirso Cons, Denis-Pierre Filippi, Tirso Cons, Denis-Pierre Filippi, Tirso Cons,
Javi Montes. Humanoïdes Asso- Javi Montes. Humanoïdes Asso- Javi Montes. Humanoïdes Asso-
ciés (2007) ciés (2007) ciés (2007)
• La Manoir des Murmures. David • La Manoir des Murmures. David • La Manoir des Murmures. David
Muñoz, Tirso Cons, Javi Montes. Muñoz, Tirso Cons, Javi Montes. Muñoz, Tirso Cons, Javi Montes.
Humanoïdes Associés (2007) Humanoïdes Associés (2007) Humanoïdes Associés (2007)
• La Manoir des Murmures 2. • La Manoir des Murmures 2. • La Manoir des Murmures 2.
David Muñoz, Tirso Cons, Javi David Muñoz, Tirso Cons, Javi David Muñoz, Tirso Cons, Javi
Montes. Humanoïdes Associés Montes. Humanoïdes Associés Montes. Humanoïdes Associés
(2008) (2008) (2008)
• L’œil du diable. Wander Antunes, • L’œil du diable. Wander Antunes, • L’œil du diable. Wander Antunes,
Tirso Cons, Javi Montes. Paquet Tirso Cons, Javi Montes. Paquet Tirso Cons, Javi Montes. Paquet
(2005) (2005) (2005)
• Dayal de Castaka. Jodorowsky, • Dayal de Castaka. Jodorowsky, • Dayal de Castaka. Jodorowsky,
Das Pastoras. Humanoïdes Das Pastoras. Humanoïdes Das Pastoras. Humanoïdes
Associés (2007) Associés (2007) Associés (2007)

Italiano Italien Italiano


• Dove nessuno può arrivare. • Dove nessuno può arrivare. • Dove nessuno può arrivare.
David Rubín. Tunué (2007) David Rubín. Tunué (2007) David Rubín. Tunué (2007)

Do mesmo xeito, a maior parte De même, la plupart des travaux Del mismo modo, la mayor parte
da ampla obra de Miguelanxo de Miguelanxo Prado peut être de la amplia obra de Miguelanxo
Prado pode atoparse en múltiplas trouvée dans de multiples éditions Prado se puede encontrar en múl-
edicións en todo o mundo. à travers le monde. tiples ediciones en todo el mundo.

22
Onde Où Les Dónde
Coñecelos: Rencontrer: Conocerlos:
O s Fe st i va i s L e s Fe st i va l s L o s Fe st i va l e s

Malia a escasa forza industrial Malgré la faible force industrie- A pesar de la escasa fuerza indus-
(que non creativa) do sector, lle (pas créative) du secteur, la trial (que no creativa) del sector,
Galicia conta cun dos festivais de Galice a l'un des plus importants Galicia cuenta con uno de los fes-
BD máis importantes do Estado festivals de bande dessinée sur tivales de cómic más importantes
xunto ao Saló del Còmic de Bar- l'Etat avec le Saló del Cómic de del Estado junto al Saló del Cómic
celona. Viñetas desde o Atlántico Barcelone. Depuis 1998, Viñetas de Barcelona. Viñetas desde o
congrega cada mes de agosto desde o Atlántico réunit chaque Atlántico congrega cada mes de
na Coruña, desde 1998, máis de mois d'août à La Corogne plus de agosto en A Coruña, desde 1998,
60.000 persoas e un bo feixe de 60.000 personnes et un groupe más de 60.000 personas y un
autores de prestixio internacio- d'auteurs de prestige interna- buen grupo de autores de presti­
nal. Exposicións, presentacións e tional. Des expositions, des pré- gio internacional. Exposiciones,
actividades cunha orientación es- sentations et des activités ayant presentaciones y actividades con
pecialmente divulgativa fan deste une orientation particulièrement una orientación especialmente
evento, que dirixe Miguelanxo éducative font de cet événement, divulgativa hacen de este evento,
Prado, un referente fundamental. dirigé par Miguelanxo Prado, un que dirige Miguelanxo Prado, un
A unha escala moito menor, as rendez-vous essentiel. Dans une referente fundamental. A una es-
Xornadas de Banda Deseñada de plus petite échelle, les Xornadas cala mucho menor, las Xornadas
Ourense serven desde hai dúas de Banda Deseñada de Ourense de Banda Deseñada de Ourense
décadas como un punto de en- ont servi pendant deux décennies sirven desde hace dos décadas
contro fundamental para autores comme un lieu de rencontre como punto de encuentro fun-
e afección galega cada mes de fondamental pour les auteurs et damental para autores y afición
outubro. Ao tempo, permiten les fans galiciens chaque octobre. gallega cada mes de octubre. Al
dar a coñecer o traballo de novos Ce petit festival permet aussi de mismo tiempo, permiten dar a
autores e facilitan as relacións con connaître le travail des nouveaux conocer el trabajo de nuevos au-
creadores foráneos, especialmen- auteurs et facilite les relations tores y facilitan las relaciones con
te de Portugal e España. Arteixo, avec les créateurs étrangers, en creadores foráneos, especialmen-
Pontevedra e, especialmente, particulier du Portugal et de te de Portugal y España. Arteixo,
Cangas, están a consolidarse l’Espagne. Arteixo, Pontevedra, Pontevedra y, especialmente,
como citas de importancia para et particulièrement Cangas, sont Cangas, están consolidándose
os afeccionados do país. en train de se consolider comme como citas de importancia para
d'importants rendez-vous pour los aficionados del país.
• Web das Xornadas de Ourense les fans du pays.
http://www.casaxou.com/bd • Web de las Xornadas de
• O Salón de Cangas • Web des Xornadas de Ourense Ourense
http://www.salondocomicdecan http://www.casaxou.com/bd http://www.casaxou.com/bd
gas.com • Le Salon de Cangas • El Salón de Cangas
• As Xornadas de Arteixo http://www.salondocomicdecan http://www.salondocomicdecan
http://www.arteixo.org/banda gas.com gas.com
desenhada • Les Xornadas de Arteixo • Las Xornadas de Arteixo
http://www.arteixo.org/banda http://www.arteixo.org/banda
desenhada desenhada

23
Ligazóns | Liens | Enlaces

Autores | Auteurs | Autores

• Alberto Guitián • Miguel Porto


http://albertoguitian.blogspot.com/ http://www.miguelporto.com/
• Alberto Vázquez http://mporto.blogspot.com/
http://www.albertovazquez.net/ • Miguel Robledo
http://alberto-vazquez.blogspot.com/ http://miguelrobledo.blogspot.com/
• Antonio Seijas • Pepe Carreiro
www.myspace.com/antonioseijas http://www.agpi.es/ilustrador.php?id=110
www.antonioseijas.com • Pinto & Chinto
• David Rubín http://www.davidpintor.com/ [David Pintor]
http://www.detripas.blogspot.com/ • Santy Gutiérrez
• Emma Ríos http://www.santygutierrez.com/
http://steinerfrommars.blogspot.com/ http://santygutierrez.blogspot.com/
• Fernando Iglesias http://baobabestudio.blogspot.com/
http://fe.iglesias.eresmas.net/ • Sergio Covelo
• Gochi http://covelow.blogspot.com/
http://www.cerditosdeguinea.com/ http://www.elmonolisto.com/sergio/
http://cerditosdeguinea.blogspot.com/ • Tirso Cons
• Hugo Covelo http://tirsocons.blogspot.com/
http://rollografico.blogspot.com/ • Vanessa Durán
• Jacobo Fernández http://www.vanduran.com/
http://jacobofernandezserrano.blogspot.com/ • Víctor Rivas
http://osamigosdearchimboldoroque.blogspot.com/ http://www.victorrivas.com/
• Javi Montes http://vrilustracion.blogspot.com/
http://www.jmontes.com/ • Xaquín Marín
http://baobabestudio.blogspot.com/ http://www.culturagalega.org/xaquinmarin.php
• José Domingo
http://jose-d.blogspot.com/
• José Tomás
http://xosetomas.blogspot.com/
• Kike Benlloch
http://www.redegalega.org/kikebenlloch/
• Kiko da Silva
http://kikodasilva.blogspot.com/
• Manel Cráneo
http://www.manelcraneo.com/
http://manelcraneo.blogspot.com/
• Marcos Calo
http://www.marcoscalo.com/
http://marcoscalo.blogspot.com/
http://baobabestudio.blogspot.com/

24
Ligazóns | Liens | Enlaces

Institucións e asociacións | Institutions et


associations | Instituciones y asociaciones

• AGPI:
http://agpi.es/
• Culturagalega.org:
http://www.culturagalega.org/bd/
• Blog das bibliotecas da Coruña
Blog des bibliothèques de La Corogne
Blog de las bibliotecas de la Coruña
http://bijcomic.blogsome.com/
• Web da Biblioteca do Porriño
Blog de la Bibliothèque de Porriño
Web de la Biblioteca de Porriño
http://biblioporrino.org/santiago
• Web da Biblioteca Ánxel Casal
Web de la Bibliothèque Ánxel Casal
Web de la Biblioteca Ánxel Casal
http://www.rbgalicia.org/santiago
• Reportaxe sobre as bibliotecas galegas e a BD
Rapport sur les bibliothèques galiciennes et la
bande dessinée
Reportaje sobre las bibliotecas gallegas y el cómic
http://www.culturagalega.org/noticia.php?id=10096
• Web do laboratorio de BD Labou
Web du laboratoire de BD
Web del laboratorio de cómic Labou
http://labou.blogspot.com

Crítica | Critique | Crítica


• Xastriño Cómics:
http://xastrino.blogspot.com/

25
Du 26 janvier au 22 février 2009, à l' Office de Tourisme d' Angoulême, place des Halles, du lundi au vendredi de 9h à 12h30 et de 13h30 à 18h, et le samedi
de 9h30 à 17h30; sauf pendant le Festival de la BD, du 29 janvier au 01 février 2009, quand l'horaire sera du jeudi au samedi de 10h à 19h, et le dimanche de 10h à 17h.

exposition-exposición

Ans de BD Galicienne
Anos de BD Galega
Años de Historieta Galle g a

26 Do 26 de xaneiro ao 22 de febreiro de 2009, na Oficina de Turismo de Angoulême, place Del 26 de enero al 22 de febrero de 2009, en la Oficina de Turismo de Angoulême, place
des Halles, de luns a venres de 9:00 a 12:30 e de 13:30 a 18:00, e os sábados de 9:30 a des Halles, de lunes a viernes de 9:00 a 12:30 y de 13:30 a 18:00, y los sábados de 9:30
17:30; agás durante o Festival da BD, do 29 de xaneiro ao 1 de febreiro de 2009, no que a 17:30; excepto durante el Festival, del 29 de enero al 1 de febrero de 2009, cuando el
o horario será de xoves a sábado de 10:00 a 19:00, e o domingo de 10:00 a 17:00. horario será de jueves a sábado de 10:00 a 19:00, y el domingo de 10:00 a 17:00.
Edita Xunta de Galicia
Consellería de Cultura e Deporte,
Dirección Xeral de Creación e Difusión Cultural
Coordina AGPI
Ilustración capa Miguelanxo Prado
Textos Culturagalega.org
Corrección lingüística Henrique Torreiro
Tradución Óscar Iglésias
Deseño O Clube da Esquina
Impresión Imprenta Sanmartín

© das imaxes: os autores


Depósito Legal OU 9-2009

27
28

También podría gustarte