INTRODUCIÓN (Helena)

Marta Ángela Mata Garriga (Barcelona, 22 de xuño de 1926 - 27 de xuño de

2006) foi unha política e pedagoga española impulsora da renovación da
escola pública na Transición e defensora da escola laica. Fundadora da
escola de mestres Rosa Sensat. É autora de numerosos libros e artigos
sobre didáctica de lectura e escritura, pedagogía, política educativa e contos
infantís.(neste último apartado fai referencia a que máis tarde vaslles
amosar algúns dos libros que escribiu)

INFANCIA (David)
Nace en Barcelona el 22 de junio de 1926. El padre, Josep Mata Virgili (1896-1934)
técnico industrial ; muere en accidente de trabajo en Madrid. La madre, Àngels Garriga
Martin (1898-1967), es maestra del Patronato Escolar del Ayuntamiento de Barcelona,
y al finalizar el Magisterio continua los Estudios Normales de la Mancomunidad de
Catalunya.
Marta Mata, segunda hija del matrimonio, asiste al parvulario y a la primaria del Grupo
Escolar Baixeras y del Grupo Escolar Pere Vila en Barcelona, con maestros como
Ángeles Echávarri, Àngels Rueda, con la misma Àngels Garriga y Anicet Villar de
Sercs.
En 1937 comienza el bachillerato en el Instituto-Escuela del Parque de la Ciudadela ,
dirigido por Josep Estalella, con los profesores Angeleta Ferrer, Enric Bagué… (entre
otros). Los maestros y profesores de estos centros fueron destituidos o dispersados en
1939.
Acaba el bachillerato en 1943, en el Instituto Verdaguer, y el mismo año comienza los
estudios de Ciencias Naturales en la Universidad de Barcelona. Antes de acabar el
primer curso se ve obligada a interrumpirlos por enfermedad.
El año 1944 se traslada a Cal Mata, la casa familiar de Saifores, donde pasará una
larga convalecencia. Es un pequeño pueblo de sesenta habitantes en el cual, una vez
restablecida, comienza a trabajar en la educación del tiempo libre de los niños, según
las orientaciones de su madre quien, a causa de una parálisis, se había retirado a la
vivienda rural en 1946. Madre e hija residen en Saifores hasta el año 1965

FORMACIÓN (Judith y Helena) :

En 1937 comeza bacharelato no Instituto-Escola do Parque da Ciudadela. Rematouno en
1943, no Instituto Verdaguer e tamén comezou os estudos de Ciencias Naturais na
Universidade de Barcelona. Pero tivo que interromper estes debido a unha enfermidade. 

En 1944, dende Saifores, inicia de novo os estudos universitarios, en concreto, na

Facultade de Filosofía e Letras da Universidade de Barcelona; pero matricúlase a
réxime libre, pois tiña dificultades de traslado á cidade. Acaba a súa licenciatura na
especialidade de Pedagoxía no ano 1957, continúa despois cos cursos
de doutorado. Desde Saifores colabora cuns grupos de mestras e mestres de renovación
pedagóxica e con eles tamén traballa no rexurdimento dunhas escolas
que plantexaban unha educación en catalá.
En Santa Oliva (poboación próxima a Saifores), participa na xestión da primeira escola
para nenos menores de 6 anos, que comeza a funcionar en 1962 e que actualmente é a
escola infantil municipal Les Orenetes. 

En 1959 viaxa por primeira vez a Xenebra para coñecer e estudar o fondo de libros de
texto do Bureau International d’Éducation. Asesora pedagoxicamente as editoriais
catalás Nova Terra e La Galera, e a revista infantil Cavall Fort. Traballa nalgunhas
publicacións do Instituto Nacional do Libro Español e das
editoriais Teide e Vicens Vives. No verán de 1964, vive durante un mes en Israel, onde
coñece o seu sistema educativo. 

En 1965 volve a Barcelona e cun equipo de mestres e mestras e co soporte de pais de

alumnos destas escolas, inicia de maneira clandestina a Escola de Mestres
Rosa Sensat, á que se dedica por completo. No mes de outubro dese ano, coa modestia
que impoñen as circunstancias e coa ambición de recuperar o que se perdera (escola
pública catalá, a súa lingua, a súa cultura, a súa tradición pedagóxica...) proponse facer
unha formación para os mestres similar á dos 3 cursos que fixeran os Estudos Normais
da Mancomunidade de Catalunya, é o primeiro Curso de Tarde de Rosa Sensat. Ao
rematar ese primeiro curso, e durante 15 días do mes de xullo de 1966, pon en marcha a
primeira “Escola de Verán de Rosa Sensat”. 

Durante estes anos, establece relación con mestres renovadores de diferentes lugares da
Península, tendo como base a formación de mestres, e traballa para facer realidade a
escola de todos e para todos, a escola democrática, escola activa, é dicir, o seu gran
obxectivo era a escola pública de calidade. 

Durante dez anos, ademáis de traballar nunha concepción de formación dos mestres, se

especializa na ensinanza da lingua en situación de contacto de linguas, e na didáctica da
lingua escrita e da fonoloxía catalá e castelá. 
En 1971 participa en dúas investigacións do Instituto de Ciencias da Educación da
Universidade de Barcelona e un ano despois colabora nos comezos da Escola de
Mestres de Sant Cugat.  

Desde Rosa Sensat impulsa a creación da revista PerspectivaEscolar (1974) e un ano

despois promove a declaración da X Escola de Verán: “Por unha nova Escola Pública”.
Entre 1975 e 1977 prepara a súa tese doutoral sobre “Metodoloxía da lingua escrita
en Catalunya”, tese que permanece inacabada a partir da súa dedicación á política. 
Xunta as dúas facetas na súa traxectoria: educación e política.  
Rosa Sensat – Iniciativa dirixida á formación dos mestres e á reforma da escola pública. 

POLÍTICA (David y Judith)

MARTA MATA
No 1976 afiliase ao partido Converxencia Socialista, partido que se acaba
convertendo no
Partido dos Socialistas de Cataluña (PSC-PSOE).
Coas eleccions de 1977 situase no Congreso dos Deputados de Madrid.
Destacar que como Deputada no 1978 presenta unha interpelación ao
Goberno en favor da
liberdade de expresión.
No 1980 abandona o Congreso ao ser elexida Deputada o Parlamento de
Cataluña.
Durante o 1982-1983 participa e de maneira relevante na organización e
realización do “I
Congreso de Movemento de Renovación Pedagóxica”
Participa en todos os mandatos parlamentarios e traballou en todos os
temas e comisión da
Educación e Cultura, e concretamente en todos os textos constitucionais e
nas diversas leis:
LOECE, LODE, Normalización Lingüística, e no paso das escolas de CEPEPC a
públicas, Consellos
escolares e LOGSE.
Temos que destacar que tamen presenta numerosas preposicións de leis e
otras propostas en
favor de diversos temas educativos no campo educativo dos nenos menores
de 3 anos.
Dende 1983-1984 é Senadora en representación do Parlamento de
Cataluña.
No 1984 retorna ao Parlamento de Cataluña ata o 1988.
Respecto oao campo de renovación pedagóxica foi membro do Consello
Escolar do Estado
dende a súa creación no 1986 ata o 2002. Ese mesmo ano dimite por
desacordos ca actitude
non participativa do Ministerio. (PP, Pilar del Castillo)
No 1987 acepta o cargo de Concejala do ayuntamiento de Barcelona cargo
que exerce durante
dous mandatos ata o 1995 e rexentando durante ese oito anos na Área de
Educación.
É tamen Deputada responsable da Área de educación da Diputación de
Barcelona.
Dende 1993 ata 1996 volve de novo a ser Senadora.
Entre 1990-1995 foi Presidenta do Consello Escolar Municipal de Barcelona.
Temos que facer refencia a súa doble condición política e pedagoga despois
de que se
celebrara en Barcelona o “I Congreso Internacional de Ciudade Educadoras”
sendo ela a
impulsora. Preside a Asociación Internacional de Ciudades Educadoras ata o
1995 isto
provócalle ter que realizar numerosas viaxes a EEUU, Argentina, Colombia,
Suecia, Costa Rica.
No 2004 volve a presidir o Consello Escolar do Estado ao recibir a chamada
dun Goberno
Socialista.
O terminar a súa dedicación a política activa no 1996 xubílase oficialmente,
pero con enerxía
renovadas para novos proxectos onde destacamos, publicación dedicadas a
celebración do
centenario da sua mai, a singular mestre Angels Garriga. E escribe
numerosos contos sobre a
historia de Penedès. Comeza a coordinar “Forum Barcelona 2004” e impulsa
a creación da
revista “Participación Educativa”.
Falece en Barcelona no 2006 o 27 de Xuño.

Marta Mata ejemplifica en su trayectoria vital la síntesis entre una actuación política
que trata de colocar la educación como primera prioridad de un país y la reflexión y la
acción pedagógicas dirigidas a formar maestros y orientar el crecimiento cultural de
chicos y chicas. Publicada por Eumo en la colección Textos Pedagógicos, la selección
de escritos ha corrido a cargo de la Fundación Àngels Garriga, con una cronología,
una semejanza y un estudio introductorio referidos a la autora.

https://es.wikipedia.org/wiki/Marta_Mata

https://diarieducacio.cat/100-anys-descoles-destiu-com-els-mestres-de-rosa-sensat-van-fer-
revifar-la-flama/

https://fundaciomartamata.org/

https://sites.google.com/site/ccss4eso/la-espana-de-principios-del-siglo-xx

https://diarieducacio.cat/20-pedagogues-que-han-revolucionat-leducacio-a-catalunya/

https://sites.google.com/site/jaberpoy/pedagogos