Está en la página 1de 55

lOMoARcPSD|2694098

Apuntes Paleografía y diplomática D 2017 2018

Paleografía y Diplomática (UNED)

StuDocu no está patrocinado ni avalado por ningún colegio o universidad.


Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)
lOMoARcPSD|2694098

Paleografía
&
Diplomática
Recopilación de respuestas
de exámenes y pautas de trascripción
y de análisis diplomático

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

Normativa de Trascripción Paleográfica


1. La transcripción paleográfica se realizará respetando en lo posible su grafía original. En los casos que
ofrezcan duda se aconseja aplicar el criterio gramatical actual.
2. Las letras que presenten una forma especial en su grafía se transcribirán según el criterio actual,
ejemplos:
o En los textos latinos la 'e' caudada ('e') se debe transcribir con 'ae'.
o Los distintos tipos de 'i' (alta, normal, caída) se trascriben como 'i'.
o La 'y' griega con valor vocálico y sustitutiva de una 'i' vocal (ej.: habya, auya) se mantendrá.
o La 's' alta se trascribe por 's' normal.
o La erre mayúscula ('R') de los siglos XIII-XVII equivale a 'rr', por tanto ha de transcribirse por 'rr' allí
donde aparezca intercalada.
o En el caso de la 'u' y la 'v', que sirven para representar indistintamente los fonemas de 'u' vocal y 'v'
consonante, se mantendrá la grafía original.
o En los casos de la nota tironiana ('&' ó '7') y los signos especiales de la conjunción copulativa se
trascriben en los textos latinos como 'et' y en los romances como 'e'.
3.- Las letras dobles se transcribirán tal cual aparecen, sean al comienzo o dentro de la palabra (por ej.:
Manrrique, assy, Rrodrigo, etc.). En el caso de la 's' cursiva castellana de albalaes del siglo XIII, se transcribe
por 's' sencilla y en el de la típica del siglo XIV por 'ss'.
4.- Las líneas de escritura y los folios no han de conservar el formato del original, aunque se emplearán una
serie de signos para dejar constancia de las características formales del texto:
o Al final de cada línea se indicará con una / (barra ascendente) (ej.: /).
o Ahora bien, al final de cada uno de los folios, tanto en su recto como en su vuelto, se indicará con //
(doble barra ascendente) y el número de folio, así como la cara del mismo, recto (rº) o vuelto (vº). (ej.: // fo.l
1 rº y //fol. 1 vº).
o Si el documento estuviera compuesto en columnas se indicará asimismo: col. letra respectiva y número
de línea (ej.: col. a1).
5.- En caso de que los signos que no equivalgan a letras concretas sino que funcionen como monogramas,
rúbricas o similares, se procederá a describirlos brevemente, empleando las paréntesis, (...). Casos concretos:
o Crismones, cruces y otros monogramas. Por ej.: + (Cruz) o AXPΩ (Christus. Alfa, Omega).
o El nombre de Cristo y sus derivados (cristiano, etc.), escritos normalmente al principio de las siguientes
maneras: 'x' o 'xpo' han de ser trascritos por 'chr'.
o En el caso de las firmas y rúbricas se deberá transcribir todo su contenido, señalando también si aportase
oficios, tratamientos honoríficos, cargos, etc. e indicando que se trata de una rúbrica (ej.: FIRMA: Martin de
Urrestaraçu) (ej.: RÚBRICA: liçençiado Garibay).
o Para los sellos o signos del escribano o de la autoridad emisora del documento se realizará una sucinta
descripción de los mismos en el campo de notas de su propia ficha (ej.: Sello de cera circular, con los bustos
de los Santos Pablo y Pedro en el anverso y la Mitra y las Llaves en el reverso).
6.- Debido a que esta migración ha de asegurar la legibilidad del nuevo documento, el transcriptor ha de tener
en cuenta algunos matices:
o Las abreviaturas que aparezcan se desarrollarán en su totalidad (ej.: vº: vecino). Se intentará que la
aportación del transcriptor se adapte en lo posible a los usos de la época del documento trascrito. En
cualquier caso, han de escribirse con caracteres cursivos y entre paréntesis las letras suprimidas mediante el
signo de abreviación.
o La doble 'mm' si se encuentra abreviada en una sola 'm' con signo general de abreviación se desarrollará
tal y como se indica en la norma general (ej.: commo).

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 1

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

o La 'ñ': la 'n' con signo general de abreviación, se transcribirá siempre como doble 'nn' en los textos
latinos y en los romances anteriores a 1492, cambiándose a la grafía 'ñ' desde esa fecha incluida1.
o La 'ç' debe ser conservada por las fundadas razones de su utilización en escritos medievales y de la
Modernidad.
7.- Debido a que los signos, acentuaciones y formas de puntuación han ido variando de unas épocas a otras, el
transcriptor interpretará y puntuará ortográficamente sólo en el caso de que se observe la necesidad de facilitar
la comprensión y siempre siguiendo el sistema actual.
8.- En caso de que en el documento aparezcan palabras con sílabas divididas o anexadas a otras (ej.: 'deste' -de
este-; 'del' -de el-) se conservará la forma original exceptuando aquellas ocasiones en las que se entorpezca la
comprensión del texto, por lo que se consignarán en su forma actual (ej.: 'dazpeitia' - de Azpeitia-).
9.- Las letras iniciales se normalizarán sólo en relación a los signos de puntuación y para distinguir los nombres
propios y topónimos (ej.: Consejo de Castilla; Juan Martinez de Verastegui, Yturrichiqui, Udala, etc.). Se ha de
tener en cuenta que en el uso de las mayúsculas en estos casos se ha de seguir también las normas actuales de
ortografía.
10.- Las anotaciones varias que vayan apareciendo en el texto original, ya sea en los márgenes o de forma
interlineada, se anotarán en el campo de notas de la ficha, teniendo en cuenta y señalando su situación en el
texto original. Así pues, frases que se encuentren tanto interlineadas como en el margen de la caja de escritura y
que no han sido incorporadas dentro de ninguna oración del texto principal, se insertarán añadiendo una
referencia física. (ej.: AL MARGEN: lo que resulta de los pagos de avril). No obstante, las palabras o frases
interlineadas que se han añadido por omisión se incluirán en su lugar correspondiente entre paréntesis (ej.: que
era (veçina) de la villa de Mondragón).
11.- Cualquier añadido que el paleógrafo realice al texto original, en forma de acotaciones o explicaciones que
lo acompañen, irán entre paréntesis (...) y en mayúscula. Los casos más frecuentes pueden ser:
o (SIC) para cuando se quiera indicar una incidencia del propio texto que pueda ser interpretada como
incoherencia por el lector.
o (ILEGIBLE) cuando la lectura de unas determinadas letras no le sea posible al transcriptor, pudiendo
incluso añadir un comentario, como puede ser (ej.: ILEGIBLE: tinta desvaída), (ej.: ILEGIBLE: roto).
o (TACHADO) cuando exista una parte tachada (transcríbase en cursiva si fuera legible, por ej.:
(TACHADO: veçinos)).
o (SIGNO), (DIBUJO) o (SELLO), cuando se señala una imagen intercalada en el texto que será descrita
en su campo correspondiente de la ficha.
o (EN BLANCO) si existiera en el texto un espacio en blanco dejado conscientemente por el escribano.
o Si se pudiera conjeturar la lectura de una grafía o palabra desaparecida por deterioro del documento se
insertará entre paréntesis y escrita en cursiva.
o Las lecturas dudosas del transcriptor se indicarán mediante el empleo a continuación del signo de
interrogación entre paréntesis (?).
Donostia / San Sebastián, a 1 de diciembre de 2009.
José Ángel Garro Muxika Archivero General Diocesano
Fuente: http://www.mendezmende.org/es/normativas/transcripcion-paleografica.html

Notas
1
Este criterio se ha tomado en respuesta a la dificultad de transcribir un sonido (que corresponde a la 'ñ') que ha tenido diferentes
reflejos en la escritura durante las diferentes épocas. Esta letra responde a una palatalización de la 'n' latina en el romance castellano y
que se escribía como 'doble n' o 'n' con signo general de abreviación (origen de la 'ñ'). En la primera teorización normativa del
castellano, Gramática de la Lengua Castellana de Antonio Nebrija, editada en 1492, se hace un estudio sobre las letras empleadas en
dicho romance y de cómo han de ser escritas, mencionando que la letra "n" con valor palatal ('ñ') se suele escribir como 'nn', 'n con
tilde' o 'gn' "como hacen los griegos y latinos". Sin embargo, el autor desestima su uso doblado para representar la 'ñ' y nos dice
que "para representar aquel son que le queremos dar prestado, ponemos una tilde encima". Es por ello que ponemos la fecha de esta
publicación como límite de la trascripción 'nn' con la 'ñ'.

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 2

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

Exámenes Visigótica 2011-2013


[no pego las laminas de los examens para no dar mas peso al documento. Los examenes se encuentran en el pdf correspondiente]

● EXAMEN IX-2012, ORIGINAL [PDF 1].

EXPLANATIO SU/PRA SCRIPTE STORIE11./


Et dabo duobus testibus meis et prophe/tabunt dies mille ducentos/ nonaginta. Hii dies mille/ ducenti
nonaginta anni/ sunt tres et menses sex. Hoc erit praedi/catio Aeliae et regnum Antichristi alterum/ tantum quod
fiunt sub uno septem/ anni. Ceterum vero spiritualiter in aecclesia/ duo testes duo sunt testamenta, id est/ lex et
euangelium.

● EXAMEN IX-2012, RESERVA [PDF 2].


Faciam mihi testes quasi modo non sunt,/ sed dabo duobus testibus meis. Hic presentibus/ dixit legi et
euangelium. Nouissima/ aetiam persecutione Antichristi toth idem/ dies habet, et qui nunc spiritualiter
aecclesiam/ ledit iam tunc aperte deuastauit./ Et Aelia et qui cum eo uenturus est pres/picui occidebit quod nunc
duo testes spiritualiter/ occidit. Amicti inquid ciliciis, quod est/ in ex omologerin, id est, in confessione
penitenti/

● EXAMEN VI-2012, 2ª SEMANA [PDF 3].


Nihil in eis dissonum,/ nihil diuersum est et dicebunt: sanctus, sanctus,/ sanctus Dominus sabahot et
saluator noster esse di/catur, accipe exemplum in uicesimo tertio/ psalmo. Uirtutes quae Domino ministrabant/
ad celestes alias fortitudines proclama/bant, ut pandant Dominum ianuam reuertenti:/ Tollite portas, principes,
uestras et introibit/ rex gloriae. Rursum ille fortitudines quia in/ductum carnae Christum conspiciunt, nouo/
misterium stupefacti interrogant.//

● EXAMEN GRADO VI-2013, 1ª SEMANA [PDF 4].


In nomine Domini. Ego Guntrueta et Munata tibi, emtori/ nostro Munnio, accessit nobis mercandi
uolumtas, idcirco,/ uindere nos tibi confitemur sicut et uendimus tibi uineam/ in locum que dicitur Ballelio2
iuxta3 uinea de Uigila/ presbiter. Et tu, Munnio, dedisti nobis III solidos et IIIIor4/ argenteos pretium quantu
ipsa ualuit. Ita de odie/ die in tuo dominio translata abeas, adeas, teneas/ iuri tuo in perpetuum, uindices ac
defendas./

● EXAMEN GRADO VI-2013, 2ª SEMANA [PDF 5].


Atención: este fragmento corresponde a dos textos distintos.
[Texto 1]
Olio hic signum (cruz). Nunno hic signum (cruz). Tellu hic/ signum (cruz). Olio hic signum (cruz).
Obeco hic testes. Uer/mudo hic signum (cruz). Munnio hic testes. Item Munnio testes.//

[Texto 2]
(Crismón). In Dei nomine. Ego Albaro frater tibi, emtori meo Munnio Assuriz,/ placuit michi ut
uinderem tibi mea uinea quem abeo/ tecum comune in Pauualias5 iuxta uinea Uigila presbiter/ de Reuendeca et
de alia parte Gomiz; et accepi de te/ precio, id est, II solidos de argento et ciuaria in alios II solidos,/ et pretio

1 Se podría haber transcrito en minúsculas.


2 Vallejo.
3 Por el contexto, aunque la abreviatura correspondería a iusta.
4 Por quatuor (en latín medieval). Las unidades monetarias son, respectivamente, el sueldo y el arienzo.
5 Pobajas.
Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 3

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

aput te non remansit de ipsa uinea. Et de/ meo iure in tuo iure sit confirmata ipsa uinea perpetim/ abitura; et
quicquid (sic)6 de illa facere uolueris liueram/ in Dei habeas nomine7 potestate./

● EXAMEN LICENCIATURA VI-2013, 1ª SEMANA [PDF 6].


Regnante rex Sanctio et comite Fredenando/ Gondesalbiz.
Ego Guntrueta et Munata qui/ hanc mercatum fecimus et accepimus de te, Munnio,/ cum nostros
fidiatores, id est, Ambos, Gomiz, Tellu,/ Nequs8, in honore pozale de bino in IIos9 argenteos que ui/uimus cum
nostras testimonias10, et testibus tradimus rouo/randas cum hoc (dos cruces)11 fecimus.
Amusco, Gomiz,/ Tellu et Nequeti, qui sumus fideiussores, manus nostras (cruz)./ Tellu presbiter signat.
Didacu hic signum. Obeco hic testes.//

● EXAMEN LICENCIATURA VI-2013, 2ª SEMANA [PDF 7].


Quod si ego, Albaro frater, uel/ aliquis homo de alica (sic) parte te, Munnio Assuriz, aut/ posteritas tua
pro ipsa uinea ad iudicio tentauierit,/ abeas ad me in ipso territorio simile uinea duplata/ uel quantum ad te
fuerit meliorata, et sit noster mercatus/ firmes.
Ego, Albaro frater, qui hanc carta feci et relegen/do audibi, manu mea rouorabi signum (cruz). Vigila/

● EXAMEN GRADO IX-2013, RESERVA [PDF 8].


Et morbidis earum actibus uni/uersa fuerit cura exibita,/pastor eorum in iudicio Domini abso/lutus dicat
cum propheta/ Domine: Iustitiam tuam non/ abscondi in corde meo, ueritatem/ tuam et salutare tuum dixi/

● EXAMEN GRADO IX-2013, ORIGINAL [PDF 9].


Ipsi autem contemtes spreberunt me,/ et tunc demum in obedientibus/ curae suae ouibus pena sit eis
prae/ualens ipsa mors. Ergo quum/ aliquis suscipit nomen abba/tis, dublici debet doctrina/ suis praeaessae [sic]
discipulis, id est/ ut omnia bona et sancta fac/tis amplius quam uerbis osten/dat, ut capacibus discipulis/
mandata Domini uerbis preponat/

● EXAMEN LICENCIATURA IX-2013, ORIGINAL [PDF 10].


Duris uero corde et simplicioribus/ factis suis diuina precepta/ demonstret. Omnia uero/ qui discipulis
docuerit aessae12 con/traria in suis factis indicet/ non agenda, ne aliis prae/

● EXAMEN LICENCIATURA IX-2013, RESERVA [PDF 11].


[...] et de Petra Tecta13 et de Silbellas et de Monnio,/ et per o foron terminos et bustos de suos abolos et
illo/ de Dobres que iurasen domno Karito et Cite Gonzalbez/ et que desen nocenta calida que non abuerunt/
suos abolos ibi alico, et si ecsise sua manu sana14/ que lo lexaset el comite domno Gutier, et per illos/ montes de
Oira que iurasen Sonna Frolaz et Sisuerto/

● EXAMEN GRADO VI-2015, 1ª SEMANA [PDF 12].


Offerimus igitur, Domine,/ ob gloriam nominis tui/ sancto altario tuo in praefa/ta eclesia fundato uel/ ad
reliqua altaria apos/tolorum siue Iuliani et Ba/silissae martyrum tuorum/ quo solo natus, locoque/ renatus extiti
omnia sci/licet quae stilo conscrib/tionis nostrae hic adicimus/ tibi dedicans dedicaui./

● EXAMEN GRADO VI-2015, 2ª SEMANA [PDF 13].

6 Por quidquid.
7 El error sintáctico se debe a un lapsus del copista. Debería decir: in Dei nomine habeas.
8 Por coherencia con las restantes resoluciones del texto, aunque se haya leído como Nequeti.
9 Duos.
10 El ritual de que las partes contratantes beban vino juntas para corroborar el trato, después conocido como “robra”, perdura en la
actualidad.
11 No existe norma sobre esta nota; también podría ser “(cruz, cruz)”. La forma “(cruz) (cruz)” es menos adecuada, pues la RAE
indica que se ha de evitar el poner dos paréntesis seguidos.
12 Sic, por esse.
13 Admisible Petratecta.
14 Cabe reponer la vocal, por concordancia.
Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 4

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

Oloserica duo. Linea/ uela ornata, tredecim./ Frontales de altari prin/cipali ex palleis, sex./ Pallas ex
palleis de super/ altari, duas./ Super euangeliare ex palleo./ Tunica linea./ Frontales de reliqua al/taria ex palleis,
XXV./ Frontales lineos ornatos, duodecim./

Escritura Cortesana
DOCUMENTO 1.17. [PDF Cor 001]
(Cruz).15/
Sepan quantos esta carta de çenso e ynfeteosyn16/ perpetuo vieron como17 yo, Martin Perez de
Gauyola18,/ vezino de la Merindad de Marquina, digo que por quanto/ vos, doña Osana Lopez de Vega, otrosy
vezina de la dicha Merindad,/ que estays presente, a mi ruego e pedimiento e por me hazer plaser/ e buna obra
os aveys concertado e ygualado conmigo que vos/ aya de vender e venda dos fanegas de trigo e dos gallinas de
ençenso perpetuo e ynfeteosyn puestos e sytua/dos sobre la mi casa e caseria de Gauiola e sobre todos los/ otros
mis bienes muebles e raizes que oy dia tengo e o/viere desde aqui adelante, para os los dar e pagar cada año19/
vna vez por quarenta ducados de oro e de justo preso que para en pago de las dichas dos fanegas dde trigo e dos
gallinas/ me aveys dado e pagado para conplir e pagar los cargos e/ devdas comunes que yo e Maria Ybañes de
Axcutia, mi muger,/ que en gloria sea, durante matrimonio para el govierno e/ sostentamiento de la dicha
nuestra casa e para otras nesésydades e/ elimentos comunes hizimos.
Por ende, por la presente carta otorgo/ e conozco que de mi propia e libre e agradable y espontanea/ e
no20 dubdosa voluntad, syn premia ni costrenimiento ni yndu/zimiento alguno, que vendo a vos, la dicha doña
Osana Lopes de/ Vega, las dichas dos fanegas de trigo linpio seco de la me/dida de Avila e vn par de gallinas e
los ynpongo por/ çenso e ynfeteosyn perpectuo sobre toda la dicha casa e case/ria de Gauiola e sus
pertenençias, asy a la parte que a la dicha Maria/ Ybañes, mi muger, e por su fin e muerte a sus hijos y/
herederos perteneçia como a la parte de mi, el dicho Martin Peres, por/ (signo)//

15  
Las indicaciones sobre Gabiola en el inicio del folio son posteriores al documento, sobre todo la primera (s.XVII), y no se
transcriben. En cambio, la invocación (la cruz) sí debe de ser de época; en tal caso el texto estaría mal numerado, pues habría que
contarla como una línea más.
16  
Enfiteusis. Aquí designa un censo consignativo, préstamo de dinero a interés con garantía inmobiliaria. No ha de
confundirse con la enfiteusis en sentido estricto, que consitía en entregar el dominio útil (derecho de uso) de un inmueble -terreno
rural o solar urbano- por tiempo indefinido, a cambio del pago de un canon anual y de una cantidad, llamada laudemio, en caso de que
se terminara adquiriendo.
17  
Pese a que la lineta sustituye a una consonante nasal en otros casos (ej.: conmigo, l. 6), no se ha interpretado aquí como
doble m porque ya no era habitual así en la época en esta y similares palabras.
18  
U con valor consonántico, de v. El apellido Gabiola es oriundo de la comarca y pervive hoy en día.
19  
V. nota 3: aquí, la n doble se transcribe como ñ. Esta regla se sigue actualmente para todos los textos en cortesana típica y
evolucionada (de inicios del XVI).
20  
Se transcribe sin n final por ser ya habitual entonces; cf. l. 21.
Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 5

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 6

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

[PDF Cor 002]


FUENTE: Libro de la cofradía de Nuestra Señora Santa María la Antigua de Orduña (1501-1518), fol. 10rº
(Archivo Histórico Foral de Bizkaia, sección Municipal, Archivo Municipal de Orduña).

[1] En la çibdad de Horduña, a veinte e çinco dias del mes de abril, año/ del nasçimiento del Nuestro
Señor Ihesu Christo de mill e quinientos e honze años,/ en presençia de mi, Juan de Muxica, escriuano publico
de su alteza de la reyna nuestra señora/ e del numero de la dicha çibdad de Horduña, Martin Lopez de
Ohandiano e Lope Saes/ [5] de Vscategui e Juan de Lendoño, fabriqueros e mayordomos de la casa de Nuestra
Señora de Horduña la Bieja e confrades de la confradia de la dicha yglesia, tomaron para que serbiese e por
serbienta e fraira de la dicha yglesia a Marina de Ripa, fija/ de Martin Ferrandes21 de Ripa, biuda, muger que
fue de Pedro de Çuniga, vezina desta dicha/ çibdad, que presente estaba, en esta manera: que la dicha Marina de
Ripa aya de/ [10] serbir todo el tienpo de su vida en la dicha yglesia de Nuestra Señora de Horduña la/ Vieja, e
ella entra con toda la azienda que tiene e la pertenesçe e espera aver/ despues de los dias de su padre Martin
Ferrandes de Ripa; e atrebuta a la dicha/ yglesia las heredades que al presente tiene, que son diez arançadas de
pieça/ en termino desta dicha çibdad, a do dizen La Aria de Ripa, en dos pedaços,/ que es22 vna pieça a do dizen
Ameza, a sulco de pieça de Alonso de Ripa/ e de pieça de Lope Vrtiz de Ripa, e la otra pieça es en el dicho
pabo (sic) de Ame/za, a sulco de pieça del dicho Lope Vrtiz de Ripa e de herederos de Ochoa/ Vrtiz de Ripa;
con que estas dichas diez arançadas de pieças en su vida las/ goze la dicha Marina e despues de sus dias queden
para la dicha yglesia de/ [20] Nuestra Señora de Horduña la Vieja , e asy bien todo lo que heredare del/ dicho
Martin Ferrandes de Ripa, su padre; con que todas las demandas que ella/ pediere para la dicha lunbre de la
yglesia de Nuestra Señora con la dicha limosna/ e azeite que se mandare para la lunbre de la dicha yglesia sea
para la dicha/ Marina e con ello alunbre las lanpadas de la dicha yglesia; e que todo lo/ [25] otro que se diere o
mandare para la obra, aunque no diga que es para/ la obra syno que se mando para la yglesia, sea para la obra
de la/ dicha yglesia e les aga saber a los maiordomos que agora son o seran/ de aqui adelante de la tal manda
luego que a su notyçia beniere, e/ en esto no tenga parte la dicha Marina; e asy mismo toda la çera o abes/ [30]
o ropa de lino o paño que se mandare para la dicha yglesia sea e acuda/ a los dichos maiordomos con ello; e con
que allandose que la dicha Marina en/cubirere alguna cosa a los dichos mahyordomos de los susodicho, que en
tal/ caso los dichos mahordomos le puedan quiar e quiten el cargo que tiene/ e lo puedan dar a otra persona; e
con que la dicha Marina aya de ençender/ [35] las dichas lanpadas en los tienpos vsuados e acostunbrados. E
para ayuda de/ su trabajo, los dichos maiordomos que de pesente son o seran de aqui/ (signo)//

21  
Admisible también Ferrnandes.
22  
Cf. que es en l. 25.
Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 7

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 8

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

PDF II-1 [PDF Cor 003]


Sepan quantos esta carta de arras e donadio/ vieren como yo, Antonio de Ledesma, vesino/ de la noble
çibdad de Salamanca, otorgo e conosco/ por esta carta que obligo a mi mesmo e/ a todos mis bienes muebles e
rayses auidos e por/ aver de dar e pagar en arras e donadio proter nu/çias a vos, Maria Romera, mi esposa, e
para vos çient/ florines de buen oro e justo peso de la moneda corrien/te o de la que corriere al tiempo de la
paga, los quales/ dichos çient florines vos he a dar e pagar por rason/ de vuestra persona e virginidad e con que
seades mas hon/rrada e por razon que vos desposades e casades con/migo a ley e a bendiçion e segund
hordenança de la/ Santa Madre Yglesia de Roma; e quiero que ayan sobre/ mi e sobre mis bienes el previlegio
que han e deven aver los/ bienes arrales e vos presten en vida e en muerte;/ e es el plaso a que vos he a dar e
faser pago de los dichos/ çient florines treynta dias despues de como fuere dis/suelto e apartado el matrimonio
entre mi e vos/ syn fijos legitimos de entre anbos naçidos de legi/tymo matrimonio e so pena del doblo e costas
por nonbre/ de ynteres. E porque vos, la dicha Maria Romera, seays/ mas çierta e segura que manterne e
conplire e pagare/ estos dichos çient florines de estas dichas arras, vos obli/go a la paga e seguridad dellos
çiento e treynta mill/ maravedis en dineros contados, los quales pongo en manos e/ poder de Benito Rodrigues
de Castro, vesino otrosy de la dicha/ çibdad, que presente esta; e la dicha pena del doblo e/ costas pagada o non,
que todavia e en todo caso sea/ tenudo e obligado; e me obligo segund dicho es a vos/ (signo)//

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 9

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

[PDF Cor 003]

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 10

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

PDF II-2 [PDF Cor 004]


Sepan quantos esta carta de çenso perpetuo vieren commo nos,/ el secretaryo Diego Gonçales de
Guadalajara, e Ferrando/ Garçia de Guadalajara e Diego de Guzman e Lope de Torres,/ regidores de la dicha
çibdad de Guadalajara, en nonbre de la dicha/ cibdad e commo regidores della, otorgamos e conoçemos que/
damos a çenso e por ençenso e enonbre (sic) de ençenso perpetua/mente para sienpre jamas que es dicho
ynfitiosys a vos, maestre A/ly Çurrenon23, moro, vesino desta dicha çibdad de Guadalajara, que estays/
presente, vn solar que es en esta dicha çibdad a la moreria24 junto con/ la torrezilla que esta en el adarve de la
dicha çibdad desde el es/quina de la dicha torrezilla de partes de la dicha çibdad dies i o/cho (interpolado: pies)
de largo e en ancho todo el ancho de la dicha torrezilla/ en (sic) mas tres pies azia la dicha çibdad, con que
haguays vos, el dicho/ maestre Ali, el muro de la dicha çibdad junto al dicho solar que/ al presente esta caydo y
lo saques de çimientos de cal y canto fasta/ rasar con la calle y dende arriba de buena tapia de tierra commo/ la
quisierdes hazer, para quedefiques25 casa y tienda en el dicho so/lar arrimado a la tapia del dicho muro, con
tanto que sy neçe/sydad toviere la dicha çibdad de Guadalajara en qualquier/ tiempo del mundo, quel dicho
solar lo puedan tomar e tomen par (sic) sy paguandoos lo edificado en el dicho solar, e que des/dentonçes26
quede libre del ençenso del dicho solar; el qual dicho/ solar, segund dicho es, vos damos a ençenso con todas
sus en/tradas e salidas e sus pertenençias e vsos e costunbres//

23
Se ha intepretado la lineta como n final porque la lectura Çurrenon es más coherente con el uso de los apellidos arábigos
latinizados en la época. La otra posible, Çurreño, se acercaría a uno castellano.
24
La norma paleográfica permite para la escritura cortesana transcribir la R como r simple cuando esta lectura se adecúe más al uso
de la época. Si se hubiese seguido el criterio de la coherencia gráfica interna, habría que haber transcrito así: “morreria (sic)”.
25
En algunos manuales se recomienda separar prononbre y verbo mediante apóstrofo: qu’edefiques.
26
Caso similar al anterior, aquí, con preposición: desd’entonces.

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 11

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

[PDF Cor 004]

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 12

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

PDF II-3 [PDF Cor 005]


El rey./
Conçejo, justiçia, regidores, caualleros, escuderos, ofiçiales e omes buenos de la muy leal villa de
Requena. Por vna mi/ carta que vos sera mostrada por Iohan de Luxan, mi criado, vos enbio mandar que
guardedes la tregoa e sobreseymiento/ de guerra que tenedes asentada con Aluaro de Mendoça, mi criado e de
mi consejo, fasta el dia de Nabidad primero que viene/ e dende en adelante por dos meses cunplidos primeros
seguientes, porque en este medio tienpo yo entiendo, Dios mediante,/ que el dicho Aluaro de Mendoça resçiba
merçed de mi en otra cosa e esa villa e vosotros quedeys para la mi corona real/ asi como vosotros lo deseays. E
agora, porque podria acaesçer que sobre vos demandar mantenimientos para la gente que/ dentro en la fortalesa
está oviese algunas diferençias entre el dicho Aluaro de Mendoça e los suyos con vosotros,/ yo vos mando que
durante el tienpo del dicho sobreseymiento asy fasta Nabidad como de los dichos dos meses dedes to/do el
mantenimiento quel dicho Aluaro de Mendoça o Luis Furtado su hermano vos demandaren e menester ouyeren
para sy e para/ los que dentro estouieren en guarda de la dicha fortalesa, por sus dineros (interlineado: los)
preçios que valieren en la dicha villa entre/ vosotros. E esto fased e conplid syn poner en ello escusa alguna,
porque yo enbio desde aca a çertificar a los/ dichos Aluaro de Mendoça e Luys Furtado que se fara asy; e si lo
contrario fesiesedes yo vos avria dello enojo e sen/timiento.
De la villa de Ocaña, a veynte e ocho dias de nouienbre, año de LXIX./
Yo, el rey (rúbrica)./
Por mandado del rey,/ Iohan de Ouiedo (rúbrica).//

1469, noviembre, 28. Ocaña (Toledo).


Real cédula de Enrique IV al concejo de Requena (Palencia), en que le ordena que cumpla la tregua con
Álvaro de Mendoza, bajo las condiciones que se indican.
O bien, si no se conoce la tipología documental:
Enrique IV ordena al concejo de Requena (Palencia) que cumpla...

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 13

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

[PDF Cor 005]

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 14

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

PDF II-9 [PDF Cor 006]


Secretario del rey, nuestro señor, e su notario publico en la su corte e en todos/ los sus reynos e firmado
del nombre del dicho señor maestre e en el dicho nonbre/ del dicho señor maestre yntimo, notifico e presento e
por mi, el dicho supra e/ infraescripto notario, leer e publicar pedio e fiso a los dichos señores don Gonçalo de
Pallares, abad e canonigo, e Miguel Sanches, ofiçial, jueses sobredichos apostolicos/ delegados, vnas letras
apostolicas a ellos directas por el dicho nuestro señor el papa escriptas/ en pargamino, dictadas en latin,
bulladas con la verdadera bulla de plomo del dicho/ nuestro señor el papa, escritas en pargamino, dictadas en
latin, bulladas con la verda/dera bulla de plomo del dicho nuestro señor el papa (sic) pendiente en cuerdas de
cañamo segund/ estillo e costunbre de corte romana, sanas, verdaderas, enteras, non viçiadas, non/ cançelladas
ni en alguna parte dellas sospechosas segund que por su tenor a prima/ vista paresçia, el tenor de las quales, de
palabra a palabra, es este que se sigue:
Pius episcopus, seruus seruorun Dei. Dilectis filliis Gundisaluo de Pallares, canonico/ ecclesie Ispalensis
et officiali ispalensis, salutem et apostolicam benedictionem. Ex in iucto nobis de/ super apostolice seruitutis
officio ad ea libenter antendimus per que cunctorum ecclesiasticorum beneficiorum/ Iohannis Coderici de
Braceris/ publica appostolica e imperiali auctoritatis notarii (rúbrica).//

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 15

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

PDF II-11 [PDF Cor 007]


Este es el traslado de vna sentençia del doctor Andres Gonçales/ del Castillo, escripta en papel e signada
de escriuano pu/blico segun por ella paresçia, su thenor de la qual es este/ que se sigue27:
En la villa de Guadalfajara, veynte e dos dias del/ mes de março, año del nasçimiento del Nuestro Señor
Ihesu/ Christo de mill e quatroçientos e treynta e quatro años,/ en presençia de mi, Alfonso Ferrandes de la
Puebla, escriuano de nuestro/ señor el rey e su notario publico en la su corte e en/ todos los sus regnos, e de los
testigos de yuso/ escriptos, Andres Gonçales del Castillo, doctor en Leys28,/ jues dado e diputado por el dicho
señor rey para/ conosçer de los termynos e lugares e juridiçion que/ son tomados e ocupados a la dicha villa de
Gua/dalfajara e su tierra, estando asentado dio e reso por/ escripto esta sentençia que se sigue:/

27
El signo de cierre de línea no se transcribe. Igual sucede al final del fragmento.

28 Y no Leyes (aunque sería admisible), por afinidad con rey (l. 8 y 12).
Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 16

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

Exámenes Cortesana
[no pego las laminas de los examens para no dar mas peso al documento. Los examenes se encuentran en el pdf correspondiente]
MAYO 2006 (2)

1- DOÑA YSABEL POR LA GRAÇIA DE DIOS REYNA DE CASTILLA DE LEON DE TOLEDO DE


SIÇILIA DE PORTOGAL DE GALIZIA DE SEUILLA DE CORDOUA DE MURÇIA DE JAHEN
2- DEL ALGARBE DE ALGEÇIRA DE GIBRALTAR PRINCESA DE ARAGON E SEÑORA DE
VISCAYA E DE MOLINA CONFIANDO DE LA VIRTUD LEALTAD DILIGENÇIA
3- E BUENA CONÇIENÇIA DE VOS EL REUERENDO PADRE YN CHRISTO DON ALFONSO DE
FONSECA OBISPO DE AUYLA DEL MI CONSEIO E ENTENDIENDO SER COMPLIDERO A MI
SERUIÇIO E A LA
4- BUENA GUARDIA E ADMINISTRAÇION DE LA IUSTICIA DE LA NOBLE ÇIBDAT DE
AUYLA POR ESTA MI CARTA VOS ENCOMIENDO LA GUARDA DE LA DICHA ÇIBDAT E
QUIERO E
5- ES MI MERÇED E VOLUNTAD QUE TENGAYS LA GUARDA DELLA TANTO QUANTO MI
MERÇED E VOLUNTAD FUERE E QUE PODADES ABRIR CERRAR E TAPIAR LAS PUERTAS
6- DESTA DICHA CIBDAT AQUELLAS QUE VOS MAS ENTENDIENDO QUE CUMPLEN A MI
SERVICIO E A LA GUARDA DELLA E PONER E PONGADES RONDAS E VELAS LAS QUE
VOS …

MAYO 2006 (3)

1- IN DEI NOMINE. ISTI SUNT HOMINES QUI UIDEREN ET AUDIEREN QUOMO UENDIO
PETRO SALGADO I QUINNON
2- DE VINNA EN CUBIELLOS EN EL RENGALENGO A LOS FREYRES DE LA ORDEN DE
SANCTI IACOBI DE LA
3- CASA DE SANCTA SUSANNA DE ÇAMORA POR I MARAVEDI ( MORABETINOS?)ET MEDIO
ET VI …ET ES DEBDOR ET FIADOR
4- DE NUL ¿OME? QUE ESTA UINNA DEMANDARE ¿REDRAR? PETRO CABELLO. FACTA
CARTA MENSE FEBRE-
5- RO ERA M CC XL VI REGNANT EL ALFONSO IN LEON ET IN GALLICIA ET IN
ESTREMADURA
6- ET IN TOTO SUO REGNO. EPISCOPO IN ZAMORA DON MARTIN, MAESTRE DE LA ORDEN
DE SANCTI IACOBI FER-
7- NAN GONZALVEZ, COMENDADOR MAYOR DEL REGNO MELEND RODRIGUEZ,
COMENDADOR
8- FERNAND FERNANDEZ. FIRMAT PELAY CALUO (SIGNO)

JUNIO 2006 (2)

1ª Cada cosa dello vos de poder conplido con todas sus ynçidencias, dependençias, emergençias, anexidades e
conexidades, et los unos nin los
2ª otros non fagades nin fagan ende al por alguna manera so pena de la my merçed, de lo qual mande dar esta
dicha mi carta firmada de mi nombre e
3ª sellada con mi sello. Dada en la noble villa de Valladolid a veynte e dos dias
del mes de agosto año del nasçimiento de nuestro señor Ihesu Christo
4ª de mill e quatro çientos e setenta e çinco años
5ª (desplazada al centro) Yo la Reyna
(derecha) yo Alfonso de Auyla secretario de nuestra
6ª señora la Reyna, la fiz ( derecha) escreuir por su mandado. [Rúbrica]

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 17

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

JUNIO 2006 (3)

1- IN DEI NOMINE AMEN. SABAM QUANTOS ESTA CARTA UIREM E OYEREM QUE YOU
GONZALO
2- FERNANDEZ E MIA MULER (ORRACA?) MARTINEZ AUOS PEDRO REPILA MONGE DE
SANT ANDRES
3- VENDEMOS UOS UNA NOSSA VINNA QUE AUEMOS ENA VILA QUE CHAMAN EL
FAUEYRO
4- SUB LA CAMPANA DE SAM NICHOLAO E IAZ EN LUGAR NOMRADO AL ROUREDO PER
TERMINOS
5- DE TODAS PARTES DE LAS VINNAS DE LA ENFERMEYRIA DE SANT ANDRES QUE
RECEBIMOS DE UOS
6- EN PRECIO E EN ROBRACION IIII MARAVEDIS (¿MORABETINOS?)ONDE SOMOS DE UOS
DE TODO ESTE PRECIO BEN PAGA-
7- DOS. ET FAGADES DESTA VINNA QUE QUESERDES A UIDA E A MORTE ET SE ALGUM
OMME DE
8- NOSSA PARTE OU DEXTRANA A UOS OU A UOSSA PARTE ESTA CARTA PASSAR OU
BRITAR DOBLE-
9- UOS ESTA VINNA SOBREDITA EN MEIOR LUGAR E AL REY PECHE L
MARAVEDIS(MORABETINOS?) EN COUTO E ESTA
10- CARTA SEMPRE SEA FIRME. FFEYTA ESTA CARTA XVIII DIES ANDADOS DE IUNIO. ERA
MCCCXI

(11ª Mª CCCª XIª. Regnaua el rey don Alfonso en Leom, en Castilla et en todos sos
12ª regnos. Don Menendo obispo de Astorga. Abbat en Sant Andrés Don Arias. Sou ma-
13ª yordomo Pay Arias. Ego Gonzalo Fernández et Orraca Martínez a uos Pedro Re-
14ª pila monge esta vinna outorgamos et esta carta robramos. García Martínez
15ª clérigo confirmat; Pedro Alfonso confirmat; Pedro ¿Drago? confirmat; Pelay Ledo confirmat; Pedro
Domínguez confirmat; Iohan Miguélez
16ª confirmat; Pedro Martínez testes; Gonzalo Moreda testes. Gil Laurenzes testes; Pedro Pérez testes; García
To-
17ª más testes et outros muytos que esto uirom elo oyrom [signo] Martinus ¿confirmat?)

SEPTIEMBRE 2006 (2)

1.- [SIGNO DE PÁRRAFO] PRIMERAMENTE POR QUANTO POR LA DICHA VISITAÇIÓN PARESÇE
2.- QUE EL DICHO RODRIGO ALUAREZ MALDONADO MANDÓ A ÇIERTOS MAYOR-
3.- DOMOS E OTRAS PRESONAS QUE LE DIESEN CUENTA E RAZÓN DE LOS PRO-
4.- PIOS E DERRAMAS DE LA DICHA ÇIBDAD Y EN QUE SE AVIAN GASTADO
5.- LA QUAL NON LE DIERON. E PORQUE NOS QUEREMOS MANDAR VER LAS DICHAS
6.- CUENTAS DE LOS DICHOS PROPIOS E DERRAMAS DESPUÉS QUE NOS
7.- REYNAMOS. ACÁ MANDAMOS A FRANÇISCO PÁRAMO ESCRIUANO
8.- MAYOR DE LOS DICHOS PUEBLOS QUE VENGAN PRESONALMENTE
9.- ANTE NOS E TRAYGA CUENTA E RAZÓN DE LO QUE LOS DICHOS PRO-
10- PIOS HAN RENDIDO E RENTADO DESPUÉS QUE NOS REYNAMOS
11.- ACÁ, E DE LOS REPARTIMIENTOS E DERRAMAS Y TASAS QUE SE HAN FECHO
12.- DESDE EL DICHO TIEMPO ACÁ Y EN QUÉ SE HAN GASTADO Y DESTRIBU-
13.- YDO Y POR CUYO MANDADO, LO QUAL POR NOS VISTO SE PROVEA
14.- COMMO FUERE JUSTIÇIA E BIEN COMMUN DE LA DICHA ÇIBDAD
[RÚBRICA]

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 18

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

SEPTIEMBRE 2006 (3)

1ª In Dei Nomine Amen. Saban quantos esta carta uirem et oyerem. Que you Gonzalo
2ª Fernández et mia muler Orraca Martinez, a vos Pedro Repila, monge de Sant Andres
3ª vendemos nos una nossa vinna que auemos ena vila que chaman El Faueyro
4ª sub la campana de Sam Nicholao et yaz en lugar nomrado Al Rouredo per términos
5ª de todas partes de las vinnas de la enfermeyria de Sant Andres, et recebimos de uos
6ª en precio et en roboracion IIII morabetinos. Onde somos de uos de todo este precio ben paga-
7ª dos. Et fagades desta vinna que queserdes a uida et a morte. Et se algum omne de
8ª nossa parte ou dextrana a uos ou a nossa parte esta carta passar ou britar doble
9ª uos esta vinna sobredita en melor lugar et al rey peche Lª morabetinos en couto. Et esta
10ª carta sempre sea firme. Feyta esta carta XVIII dies andados de junio. Era
11ª Mª CCCª XIª. Regnaua el rey don Alfonso en Leom, en Castilla et en todos sos
12ª regnos. Don Menendo obispo de Astorga. Abbat en Sant Andrés Don Arias. Sou ma-
13ª yordomo Pay Arias. Ego Gonzalo Fernández et Orraca Martínez a uos Pedro Re-
14ª pila monge esta vinna outorgamos et esta carta robramos. García Martínez
15ª clérigo confirmat; Pedro Alfonso confirmat; Pedro ¿Drago? confirmat; Pelay Ledo confirmat; Pedro
Domínguez confirmat; Iohan Miguélez
16ª confirmat; Pedro Martínez testes; Gonzalo Moreda testes. Gil Laurenzes testes; Pedro Pérez testes; García
To-
17ª más testes et outros muytos que esto uirom elo oyrom [signo] Martinus ¿confirmat?

SEPTIEMBRE RESERVA 2006 (2)

1ª [Signo de párrafo] Otrosi por quanto por la dicha visytaçión paresçe que Gonzalo
2ª del Peso e Gonzalo de Henao biuen con otras presonas que tie_
3ª nen voto en el ayuntamiento desa çibdad mandamos vos que
4ª veays la dicha ley de Toledo que sobre esto fabla e execu_
5ª teys en ellos las penas que la ley manda (rúbrica)
6ª [Signo de párrafo] Otrosi por quanto por la dicha visytaçión paresçe que los fieles
7ª de la dicha çibdad no vsan bien de sus ofiçios e fazen
8ª algunos ¿cohechos? e cosas yndevidas mandamos vos que
9ª luego vos ynformeys dello e castigueys a los dichos
10ª fieles por lo pasado e por lo venidero proveays de manera
11ª que los dichos fieles que en la dicha çibdad fueren puestos vsen
12ª bien de sus ofiçios e no lleven ¿cohechos? nin otras tyrannías (rúbrica)

SEPTIEMBRE RESERVA 2006 (3)

1- CONOCIDA COUSA SEA A QUANTOS ESTA CARTA UIEREN ET OUDIEREN COMO NOS
CONCEYO
2- ET JUYZ ET ALCALLDES DE BIENVIBRE GENERALMIENTRE VIMOS DOS PRIUILEGIOS
QUE NOS
3- MOSTROU EL ABBAT DE SANT ANDRES DE ESPINAREDA DE NOSTRO SENOR EL REY
DON
4- ALFFONSSO ENQUE DIZIAM QUI NENGUN MERINO MAYOR NEN MENOR NON FUSSEN
OUSADOS
5- DE ENTRAR ENLOS COUTOS POR NENGUNA COUSA. ET OUTROSSI DIZIAM QUE NEN EN
BURUIA
6- NEN EN FFORNIELA NEN EN VEYGA DE SANT ANDRES POR ESTAS TRES VILLAS
ESPECIALMIEN-
7- TRE QUE NON FIZIESSEM FUERO NENGUNO SALUO MONEDA. OUTROSSI DIZIAM LOS
PRIUILEGIOS

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 19

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

8- QUE NON TOMASSEN PORTAGEM EN VILLAFRANCA DE LOS VASSALLOS DEL


MONESTERIO DE
9- NENGUNA COUSA. OUTROSSI DIZIAM QUE SUAS AZEYMILAS QUE NON FUSSEN
DETENUDAS POR
10- DEUEDA NEN POR OUTRA COUSA. ET QUIEN CONTRA ESTAS COUSSAS SOBREDICHAS
PASSASSE
11- QUE PECHARIA DIEZ MILL MARAUEDIS AL REY ET LOS DANOS DOBLADOS AL
MONESTERIO. ET
12- NOS EL CONCEYO DE SUSO DICHO A RUEGO DEL ABBAT SEELEYMOS ESTA CARTA
13- DE NOSTRO SIELO PENDIENTE EN TESTIMONIO DE VERDADE. FFECHA LA CARTA
MIERCOLES
14- CINCO DIAS ANDADOS DEL MES DE NOUEMBRE ERA DE MILL ET TREZIENTOS ET
15- OCHO ANOS. YO SALUADOR PEREZ PUBLICO NOTARIO DEL CONCEYO DE BIENVIBRE
16- A RUEGO DEL ABBAT LA FIZ POR MANDADO DEL CONCEYO ET PUS
17- EN ELA MIO SINAL (SIGNO)

MAYO 2007 (2)

1) Otrossi vos mandamos que con muchas diligençias e solicitud


2) De aquí adelante guardeys e exsecuteys las leyes de nuestros
3) Reynos e las dichas leyes QUE nos fizimos e hordenamos en la
4) çibdad de Toledo espeÇialmente en punir e castigar los
5) delitos e pecados publicos contra los renegadores e
6) blasfemadores e jugadores e los que AVIEREN? tableros publi-
7) cos e contra las mançebas de eclesiásticos e casados que en
8) tal manera sean castigados que non ayan nin puedan aver
9) lugar de que dar en sus pecado e contra los sECRylegios
10) e adevinadores e los otros pecados publicos çertyfican-
11) do vos commo dicho es que si asi no se faze de aquí ade-
12) lante mandaremos executar en vuestras personas e bienes
13) las penas contenidas en las dichas leyes. E otrossi voS man-

1) ET OTROSI VOS MANDAMOS QUE CON MUCHAS DILIGENCIAS E SOLIÇITUD


2) DE AQUÍ ADELANTE GUARDEYS E …. LAS LEYES DE NUESTROS
3) REYNOS E LAS DICHAS LEYES QUE NOS FIZIMOS E HORDENAMOS EN LA
4) CIBDAD DE TOLEDO ESPECIALMENTE EN PUNIR E CASTIGAR LOS
5) DELITOS E PECADOS PUBLICOS CONTRA LOS RENEGADORES E
6) BLASFEMADORES E JUGADORES E LOS QUE TYENEN TABLEROS PUBLI-
7) COS E CONTRA LAS MANÇEBAS DE ECLESIASTICOS E CASADOS QUE EN
8) TAL MANERA SEAN CASTIGADOS QUE NON AYAN NIN PUEDAN AVER
9) LUGAR DE QUEDAR EN SU PECADO E CONTRA LOS SORTYLEJIOS
10) E ADEVINADORES E LOS OTROS PECADOS PUBLICOS CERTYFICAN-
11) DO VOS COMMO DICHO ES QUE SI ASI NO SE FAZE DE AQUÍ ADE-
12) LANTE MANDAREMOS EXECUTAR EN VUESTRAS PERSONAS E BIENES
13) LAS PENAS CONTENIDAS EN LAS DICHAS LEYES. E OTROSSI VOS MAN-

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 20

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

MAYO 2007 (3) = MAYO 2006 (3)

9- IN DEI NOMINE. ISTI SUNT HOMINES QUI UIDEREN ET AUDIEREN QUOMO UENDIO
PETRO SALGADO I QUINNON
10- DE VINNA EN CUBIELLOS EN EL RENGALENGO A LOS FREYRES DE LA ORDEN DE
SANCTI IACOBI DE LA
11- CASA DE SANCTA SUSANNA DE ÇAMORA POR I MARAVEDI ET MEDIO ET VI …Y ES
DEBDOR ET FIADOR
12- DE NUL … QUE ESTA UINNA DEMANDARE …. PETRO CABELLO FACTA CARTA MENSE
FEBRE-
13- RO ERA M CC XL VI REGNANT EL A IN LEON ET IN GALLAECIA ET IN ESTREMADURA
14- ET IN TOTO SUO REGNO. EPISCOPO IN ZAMORA DON MARTIN MAESTRE DE LA ORDEN
DE SANCTI IACOBI FER-
15- NAN GONZALVEZ COMENDADOR MAYOR DEL REGNO MELEND RODRIGUEZ
COMENDADOR
16- FERNAND FERNANDEZ FIRMAT PELAY CALUO (SIGNO)

JUNIO 2007 (2)

1-SE FAGA OTRO REPARTIMIENTO DE MANERA QUEL DICHO REPARTO DE LAS


2-DICHAS PARTES SE FAGA COMMO EL DICHO VISITADOR LO DEXO ORDE
3-NADO (rúbrica)
4-OTROSI, POR QUANTO POR LA DICHA VISYTAÇION PARESÇE QUE GONZALO
5-DEL PESO E GONZALO DE HENAO BIENEN CON OTRAS PRESONAS QUE TIE
6-NEN VOTO EN EL AYUNTAMIENTO DE LA ÇIBDAD, MANDAMOS VOS QUE LE
7-VEAYS LA DICHA LEY DE TOLEDO QUE SOBRE ESTO FABLA Y EXECU
8-TEYS EN ELLOS LAS PENAS QUE LA LEY MANDA (rúbrica)

JUNIO 2007 (3)

1- CARTA XXVI DE I VINNA QUE UENDIO MELEND MOZAME EN CUBELLOS


2- IN DEI NOMINE. ISTI SUNT HOMINES QUI UIDEREN ET AUDIEREN QUOMO UENDIO
MELEND MOZAME I
3- QUINNON DE VINNA EN CUBIELLOS EN EL RANGALENGO A LOS FREYRES DE LA
ORDEN DE SANCTI IA-
4- COBI DE LA CASA DE SANCTA SUSANA DE ÇAMORA POR IIII MARAVEDIES ET
MEDIO. Y ES FIADOR ET DEBDOR
5- DE NUL OMNE QUE ESTA UINNA DEMANDARE …. DON MELEND MOZAME EL
UENDEDOR
6- FACTA CARTA MENSE FEBRERO ERA M CC XL VI. REGNANT EL REY ALFONSO IN
LEON ET
7- IN GALLAECIA ET IN ESTREMADURA ET IN TOTO SUO REGNO. EPISCOPO IN
ZAMORA DON MARTIN. MAESTRE
8- DE LA ORDEN DE SANCTI IACOBI FERNAND GONZALVEZ.COMENDADOR MAIOR
DEL REGNO MELEND
9- RODRIGUEZ.COMENDADOR FERNAND FERNANDEZ FIRMAS. DON JUSTE
CONFIRMAT SUO FILIO MARTIN
10- …. CONFIRMAT . PICA MILLO CONFIRMAT. DON IOHAN FILIO DE DOMENICO
MARTINEZ (EL FREYRE) CONFIRMAT. PELAY BALSA CONFIRMAT
11- DON PERO FILIO DE PERO CALUO CONFIRMAT MARTIN CLEMENTEZ . DOMENICO
PETRIS NOCUIT.

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 21

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

SEPTIEMBRE 2007 (2)


1. EL REY E LA REYNA
2. LIÇENCIADO JUAN DEL CAMPO, NUESTRO CORREGIDOR EN LA NOBLE ÇIBDAD DE
AUYLA POR PARTE DE LOS ONBRES BUENOS DE LOS PUEBLOS DE LA
3. TIERRA DESA DICHA ÇIBDAD NOS ES QUEXADO QUE NON PUEDEN PAGAR NIN
CONTRIBUYR LOS PECHOS Y ENPRESTIDOS Y OTROS TRIBUTOS
4. QUE NOS HAN ¿DE? PAGAR POR CABSA QUE MUCHOS DE LOS QUE SOLIAN PECHAR SE
ESCUSAN POR MANERAS ALGUNAS, ASY DESIENDO
5. QUE DEUEN GOSAR DE ALGUNNAS FRANQUEZAS COMO CON FAUORES DE ALGUNOS
CAUAELLEROS ¿Y? ESCUDEROS DESA DICHA ÇIBDAD, DE LO QUAL
6. SE NOS SIGUE ¿DESERUIÇIO? E A ELLOS GRAND DANNO, POR ¿END? NOS UOS
MANDAMOS QUE VEAYS QUIEN Y QUALES PERSONAS
7. SON LAS QUE ASY SE QUIEREN ESCUSAR E SY ACOSTRUMBRARON A PECHAR EN LOS
TIEMPOS PASADOS LOS COSTRINGAYS E APRE-
8. –MIEYS A QUE PAGUEN EN LOS DICHOS PECHOS Y DERRAMAS FASIENDO ¿EXECUTAR?
EN SUS BIENES POR LA QUANTIA ¿DINERO?
9. QUE LES FUERE REPARTIDO, AQUELLOS UENDIENDO Y REMATANDO COMMO
_______________________ DE NUESTRO ______________ TENIENDO PRESOS
10. SUS CUERPOS EN TANTO QUE LOS DICHOS BIENES SE UENDAN. LO QUAL UOS
MANDAMOS QUE FAGADES SALUO SY LAS TALES
11. PERSONAS A ALGUNAS DELLAS SE ESCUSAREN SO JUSTA RAZON SEGUND LAS LEYS E
HORDENANÇAS DE NUESTROS REGNOS
12. E NON FAGADES END AL. FECHO ¿QUATRO? DIAS DE NOUIEMBRE ANNO DE ¿MXXVL?
13. YO EL REY, YO LA REYNA (Rúbricas)
14. POR MANDADO DEL REY E DE LA REYNA
15. (Rúbrica) ALFONSO DE AUYLA

SEPTIEMBRE 2007 (3)

1- CONOSCIDA COSA SEYA A LOS OMMES QUE SON EN PRESENT ET A LOS QUE SON POR
UENIR QUE YO
2- DON FIERRO ET MI MUGIER DONA LEOCADIA DE CINT FONTES NOS METEMOS EN LA
ORDEN
3- DE CALATRAUA CON CORPOS ET CON LOS AUERES CON MUEBLE ET CON RAYZ ET CON
QUANTO QUE AUEMOS
4- ET CON QUANTO QUE GANAREMOS. A SERUITIO DE DIOS ET DE LA ORDEN DE
CALATRAUA POR ONDRA
5- DE LOS CORPOS ET A SALUAMENTO DE LAS ALMAS E FIZIEMOS TAL PLEYTO QUE SI EL
UNO DE NOS
6- MURIERE QUE EL OTRO NO AYA PODER DE CASAR . E RECIBIO NOS EL COMENDADOR DE
SORIA ET DE ATIENZA POR NOMBRE FERRAND PELAYEZ EN LOGAR DEL MAESTRO DEL
CONUENTO ET EN
7- LA ERMAND DEL CONUENTO DE CALATRAUA. ET DESTO FUERON TESTIGOS FLORENT ET
LOS ERMA-
8- NOS ADAM ET DON CEBRAN DEL RUBIO ... RICHART ERUAS ...IOHANNES...DE DON ...
9- ESO ERMANO ... IOHANNES IERNO DE ....REMON DE GIRALDA ET DE SI TODO EL CONCEIO
10- DE CINT FONTES. ERA M CC LXX

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 22

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

SEPTIEMBRE RESERVA 2007 (2)

YO LA REYNA DE CASTIELLA DE LEON E DE PORTOGAL FAGO SABER AUOS EL CONCEJO E


ALCALLDES E OMMES BUENOS DE LA VILLA DE
…. QUE YO FIZE MERCED A GONÇALO YANNEZ MI ESCUDERO DE LOS QUATROCIENTOS
MARAVEDIS DE LA YANTAR QUE A MI
PERTENESCE E ME AUEDES A DAR DESTA VENYDA QUE VUY A LA DICHA VILLA ESTE ANNO
DELA FECHA DESTE ALUALA.POR
QUE VOS MANDO QUE DEDES E PAGEDES LUEGO AL DICHO GONÇALO YANNEZ LOS DICHOS
QUATROCIENTOS MARAVEDIS DE LA
DICHA YANTAR BIEN CUMPLIDAMENTE QUEL NON MENGUE ENDE ALGUNA COSA. E CON
ESTE MI ALUALA FIRMADO
DE MI NOMBRE E SELLADO DE MI SELLO MAYOR E CON SU CARTA DE PAGO MANDO A
QUALQUIER MI OFICIAL QUE LOS
POR MI AYA DE RECABDAR QUE VOS LOS NON DEMANDE MAS E VOS LOS RECIBA EN
CUENTA SIN OTRO EMBARGO
ALGUNO. E SY LO ASY FASER NON QUISIEREDES MANDO A LOS MIS ALCALLDES E
ALGUACIL DE LA MI CASA E A QUAL-
QUIERA DELLOS QUE PRENDEN E TOMEN LUEGO TANTOS BIENES DE VOS EL DICHO
CONCEJO QUE VALAN LA DICHA QUANTIA
10-E LOS VENDAN LUEGO ASY COMO POR MARAVEDIS DEL MI AUER E ENTREGUEN E
FAGAN PAGO AL DICHO GONÇALO YANNEZ
11-DE LOS DICHOS QUATROCIENTOS MARAVEDIS DE LA DICHA YANTAR DE QUE LE YO FIZE
MERÇED SEGUNT DICHO ES. E
12-QUE NON FAGAN ENDE AL SOPENA DE LA MI MERÇED. FECHO A QUINZE DIAS DE
NOUIEMBRE ANNO DEL NASCIMIENTO
13-DE NUESTRO SALUADOR IESUCHRISTO DE MILL E TREZIENTOS E OCHENTA E NUEUE
ANNOS (SIGNO) YO VASCO MARTINEZ LA
14-ESCREUI POR MANDADO DE NUESTRA SENNORA LA REYNA (SIGNO)
15-(SIGNO)YO LA REYNA (SIGNO)

SEPTIEMBRE RESERVA 2007 (3) = SEPTIEMBRE 2007 (3)

MAYO 2008 (2)

1. IN DEI NOMINE. AMEN. SEPAN QUANTOS ESTE PUBLICO YNSTRUMENTO DE SENTENCIA


UIEREN, COMO EN LA
2. MUY NOBLE ÇIBDAD DE TOLEDO VEYNTE TRES DIAS DEL MES DE JULLIO ANNO DEL
NASÇIMIENTO DE
3. NUESTRO SALUADOR IHESU CHRISTO DE MILL E QUINIENTOS E QUATRO ANNOS, ANTE
EL REUERENDISYMO
4. E MUY MAGNIFICO SENOR DON FREY FRANÇISCO XIMENES POR LA DIUINA
MISERAÇION AR-
5. ÇOBISPO DE LA SANTA YGLESIA DE TOLEDO PRIMADO DE LAS ESPANNAS CHANÇILLER
MAYOR DE
6. CASTILLA E EN PRESENÇIA DE MI, DIEGO LOPEZ DE MOLINA, SECRETARIO DE SU
REUEREN-
7. -DYSIMA SENNORIA E DE LOS TESTIGOS DE YUSO ESCRITOS PARESÇIERON Y
PRESENTES DE LA
8. UNA PARTE JUAN? DE TOLEDO, NOTARIO UESINO DE ESTA DICHA ÇIBDAD COMO
PROCURADOR QUE
9. SE MOSTRO SER DE LA ABADESA MONJAS E CONVENTO DEL MONESTERIO DE SANTA
YSABEL

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 23

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

10. DE LA DICHA ÇIBDAD E DIEGO DE SANTA CRUS UESINO DE LA DICHA ÇIBDAD COMMO
PROCURA-
11. -DOR QUE SE MOSTRO SEER DEL MONASTERIO, PRIOR, FRAYLES E CONVENTO DE SANT
AGUSTIN

MAYO 2008 (3)

1- EL REY
2- GERONIMO DE VICH DE NUESTRO CONSEIO Y NUESTRO EMBAXADOR EN CORTE DE
ROMA
3- POR MUERTE DE DON PEDRO DE AYALA OBISPO QUE FUE DE CANARIA ESTA AL PRE-
4- SENTE VACO EL DICHO OBISPADO Y LA ABADIA DE CORIAS DE LA ORDEN DE SAN
BENI-
5- TO EN LA DIOCESIS DE (……) Y UN BENEFFICIO SIMPLE EN ECIJA E YO DESSEANDO
6- QUE DE LA DICHA YGLESIA SEA PROUEYDA PERSONA ABILE Y QUAL CUMPLE PARAL
7- BUEN REGIMIENTO DELLA ACATANDO LOS MERITOS Y ABILIDAD DE FERNANDO …
8- PRIOR DE OSMA NUESTRO CAPELLAN, EMBIO A SUPLICAR A NUESTRO MUY SANTO
PADRE LE QUIERA
9- PROUEER DE LA DICHA YGLESIA Y ASSIMISMO QUIERA PROUEER DE LA DICHA
ABADIA
10- DE CORIAS EN PERSONA DE DON JUAN DE PIMENTEL FIJO DEL CONDE DE BENA-
11- UENTE Y DEL DICHO BENEFFICIO DE ECIJA EN PERSONA DE PERO LOPEZ DE PADILLA
12- FIJO DE PERO LOPEZ DE PADILLA DE LA DIOCESIS DE TOLEDO Y DEL DICHO
PRIORADGO DE
13- LA YGLESIA DE OSMA QUE VACARA POR LA DICHA PROMOCION EN PERSONA DE DON
14- FRANCISCO DE MENDOZA MI CAPELLAN. POR ENDE DAREYS A SU SANTIDAD LA DICHA
15- MI SUPLICACION Y SUPLICADLE DE MI PARTE LE PLUGA PROUEER DE LA DICHA
YGLESIA
16- Y BENEFFICIOS EN LAS PERSONAS Y DE LA MANERA SUSODICHA QUE DEMAS QUE
17- ESPERO QUE DE LAS DICHAS PROUISIONES DIOS NUESTRO SEÑOR SEXA SERUIDO Y LA
18- DICHA YGLESIA Y BENEFFICIOS BIEN REGIDOS. YO LO RECEBIRE EN MUY GRANDE
19- Y MUY SINGULAR GRACIA DE SU SANTIDAD. DE VALLADOLID A VIIII DIAS DEL
20- MES DE FEBRERO AÑO DE MDXIII

JUNIO 2008 (2)

1- IN DEI NOMINE, AMEN. SEPAN QUANTOS ESTE PUBLICO YNSTRUMENTO VIEREN


CONMO EN LA
2- MUY NOBLE ÇIBDAD DE TOLEDO DOS DIAS DEL MES DE OTUBRE ANNO DEL
NASÇIMIENTO
3- DEL NUESTRO SALUADOR IHESU CHRISTO DE MILL E QUATROÇIENTOS E OCHENTA
ANNOS ESTE DICHO
4- DIA ANTE EL HONRRADO ALONSO GOMEZ DE ESCALONA, JUEZ POR EL HONRRADO
ALONSO
5- MEXIA , BACHILLER EN DECRETOS, CANÓNIGO EN LA YGLESIA COLEGIAL DE
ALCALA, VICARIO
6- GENERAL EN LO ESPIRITUAL E TENPORAL EN TODO EL ARÇOBISPADO DE TOLEDO
POR EL
7- MUY REUERENDO YN CHRISTO, PADRE E SENNOR DON ALONSO CASTILLO POR LA
GRAÇIA
8- DE DIOS ARÇOBISPO DE TOLEDO , PRIMADO DE LAS ESPANNAS, CHANCILLER MAYOR
DE
9- CASTILLA E EN PRESENÇIA DE MI EL NOTARIO E ESCRIUANO PUBLICO E DE LOS

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 24

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

10- TESTIGOS DE YUSO ESCRITOS PARESÇIO Y PRESENTE LA SENNORA DONNA MARIA DE


11- TOLEDO CONMO VISNYETA DE DIEGO GOMES E DE DONNA YNES E PARIENTA PRO-
12- XIMA DE LA SENNORA DONNA YNES DE AYALA DEFUNTA QUE DIOS AYA E CONMO
PATRON
13- DE LA CAPILLA QUE LA DICHA SENNORA DONNA YNES TIENE EN LA YGLESIA DE
SANT ANTOLIN…

JUNIO 2008 (3)

1- CONOSCIDA COSA SEYA A LOS OMMES QUE SON EN PRESENT ET A LOS QUE SON POR
UENIR QUE YO
2- DON FIERRO ET MI MUGIER DONA LEOCADIA DE CINT FONTES NOS METEMOS EN LA
ORDEN
3- DE CALATRAUA CON CORPOS ET CON LOS AUERES CON MUEBLE ET CON RAYZ ET CON
QUANTO QUE AUEMOS
4- ET CON QUANTO QUE GANAREMOS. A SERUITIO DE DIOS ET DE LA ORDEN DE
CALATRAUA POR ONDRA
5- DE LOS CORPOS ET A SALUAMENTO DE LAS ALMAS E FIZIEMOS TAL PLEYTO QUE SI EL
UNO DE NOS
6- MURIERE QUE EL OTRO NO AYA PODER DE CASAR . E RECIBIO NOS EL COMENDADOR DE
SORIA ET DE ATIENZA POR NOMBRE FERRAND PELAYEZ EN LOGAR DEL MAESTRO DEL
CONUENTO ET EN
7- LA ERMAND DEL CONUENTO DE CALATRAUA. ET DESTO FUERON TESTIGOS FLORENT ET
LOS ERMA-
8- NOS ADAM ET DON CEBRAN DEL RUBIO ... RICHART ERUAS ...IOHANNES...DE DON ...
9- ESO ERMANO ... IOHANNES IERNO DE ....REMON DE GIRALDA ET DE SI TODO EL CONCEIO
10- DE CINT FONTES. ERA M CC LXX

SEPTIEMBRE 2008 (2)

1- DONNA YSABEL POR LA GRACIA DE DIOS REYNA DE CASTILLA DE LEON DE TOLEDO


DE SIÇILIA DE PORTUGAL DE GALLIZIA DE SE-
2- UILLA DE CORDOUA DE MURÇIA DE JAHEN DEL ALGARBE DE ALGEÇIRA DE
GIBRALTAR PRINÇESA DE ARAGON SENNORA DE
3- VISCAYA E DE MOLINA. A VOS EL LICENÇIADO JUAN DEL CANPO OYDOR DE LA MI
ABDIENÇIA ET DEL MI CONSEJO CORREGIDOR
4- EN LA NOBLE ÇIBDAD DE AUILA SALUD E GRAÇIA. SEPADES QUE POR EL CONÇEJO
JUSTIÇIAS REGIDORES CAUALLEROS ESCUDEROS DE LA
5- DICHA ÇIBDAD E POR LOS PROCURADORES DE LOS PUEBLOS DELLA ME ES FECHA
RELAÇION QUE VOS POR VIRTUD DE MIS PODERES
6- E COMISION QUE PARA VOS MANDE DAR PRONUNCIASTES E DECLARASTES LOS
TERMINOS DEL SOTO E DURUELO E DE NAUA LUENGA
7- QUE ES EN LA MATA DE MANSA VALAGO E EL TERMINO DE PAXARILLA E EL TERMINO
DE CARRANGA E EL TERMINO DE NAUA
8- ROBLEDO E EL TERMINO DE LAS CARRERAS E EL TERMINO DE LA NAUA CERCA DEL
VENERO E EL TERMINO DE LA ÇEREZEDA E EL TER-
9- MINO DE FORTUNEROS COMMO COMIENÇA DESDE CERCA DE LA MORA DEL CABO DEL
ARROYO CON EL ECHO QUE TENIA ENTRADO SAN-
10- CHO SANCHEZ Y E LAS HERAS DE NAUA MOJADA E EL ECHO DE VILLA CARLON E EL
TERMINO DE LOS CERVANALES E EL ECHO DE VACACOCHA

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 25

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

MAYO 2009 (2) = SEPTIEMBRE 2007 (2)

JUNIO 2009 (2)

La reyna
1. mi corregidor e juez de residençia de la çibdad de Avila. Ya sabeys commo por otra
2. mi çedula fecha a treynta de agosto os enbie a mandar que porque yo queria
3. que los çient espingarderos que en esa çibdad estan repartidos fuesen muy buena
4. gente e me enbiasedes relaçion que tales heran pensando que para ello o-
5. uiera tiempo. Y por que agora el rey mi sennor ha enbiado a mandar que los dichos espin-
6. garderos partan luego con mucha diligençia e vayan apriesa adonde
7. esta su señoria por que ya los françeses entran, yo vos mando que luego que
8. esta veays syn detenymiento alguno fagays partir los dichos çient espingar-
9. deros conforme a lo contenido en mi primera carta fecha a diez e nueve dias
10. del dicho mes de agosto por que asy cunple a mi seruiçio. Y hazedme luego saber
11. lo que en ello hizieredes. De Segouia a çinco dias del mes de setiem-
12. bre de mill e e quinientos e tres annos
Yo la reyna

SEPTIEMBRE 2009 (2)

1- CONNOSÇUDA COSA SEA A TODOS LOS OMMES QUE ESTA CARTA UIEREN CUEMO YO
DON ALFONSO POR LA GRATIA DE DIOS REY
2- DE CASTIELLA DE TOLEDO DE LEON DE GALLIZIA DE SEUILLA DE CORDOUA DE
MURCIA ET DE JAHEN. OTORGO QUE
3- TODAS LAS CALONNAS QUE DIZE EN EL LIBRO DEL FFUERO QUE YO DI AL ABBAT ET
AL CONCEIO DE SANT FAGUND POR
4- QUE SE A DE JUDGAR EL CONCEIO DE SANT FFAGUND QUE DIZE EN EL LIBRO QUE
DEUEN SEER DEL REY QUE SEAN
5- DEL ABBAT ET DEL CONUENTO DE SANT FFAGUND ET DE TODOS SUS SUCCESSORES
PARA SIEMPRE IAMAS. ET MANDO ET
6- DEFFIENDO QUE NINGUNO NON SEA OSADO DE YR CONTRA ESTA MI CARTA NIN DE
QUEBRANTARLA NIN DE MINGUAR-
7- LA EN NINGUNA COSA CA QUALQUIER QUE LO FFIZIESSE AUNE MI YRA ET PECHAR
MIE EN COTO CINCO MILL
8- MORAUEDIS ET AL ABBAT ET AL CONUENTO SOBREDICHOS TODO EL DANNO
DOBLADO. ET POR QUE ESTA CARTA SEA
9- FIRME ET ESTABLE MANDELA SEELLAR CON MIO SEELLO DE PLOMO. FFECHA LA
CARTA EN ONNS POR MAN-
10- DADO DEL REY XXIII DIAS ANDADOS DEL MES DE NOUIEMBRE EN ERA DE MILL ET
DOZIENTOS ET NIOUIEN-
11- TA ET TRES ANNOS. ALUAR GARCIA DE FFROMESTA LA ESCRIUIO EL ANNO QUARTO
QUE EL REY DON ALFONSO REGNO.

SEPTIEMBRE RESERVA 2009 (2)

SEPTIEMBRE RESERVA 2009 (3)

14- IN DEI NOMINE AMEN. SEPAN QUANTOS ESTE PUBLICO INSTRUMENTO VIEREN
15- COMO EN LA MUY NOBLE Y MUY LEAL ÇIBDAD DE SEUILLA EN LAS ESCUELAS
DE LA GRAMATICA DE LA DICHA
16- ÇIBDAD VIERNES ÇINCO DIAS DEL MES DE MARÇO DEL ANNO DEL
NASCIMIENTO DE NUESTRO SENNOR IHESU CHRISTO DE MILL
Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 26

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

17- E QUATROCIENTOS E SESENTA E DOS ANNOS EN LA INDIÇION DECIMA EN EL


ANNO GRATIA DEL PONTIFICADO
18- DEL MUY SANTO IN CHRISTO NUESTRO PADRE E SENNOR PIO POR LA DIUINAL
PROUIDENÇIA PAPA SEGUNDO
19- EN PRESENÇIA DE MI EL NOTARIO PUBLICO E TESTIGOS DE YUSO ESCRIPTOS
PARA ELLO LLAMADOS
20- E RROGADOS PARESÇIO PERSONALMIENTE AL HONRRADO VARON ALFONSO DE
CORDOUA CONTADOR….

MAYO 2010 (2)

1- EN LA VILLA DE GUADALFAJAR A VEINTE E DOS DIAS DEL


2- MES DE MARÇO ANNO DEL NASÇIMIENTO DEL NUESTRO SENNOR IHESU
3- CHRISTO DE MILL E QUANTROÇIENTOS E TREYNTA E QUATRO ANNOS
4- EN PRESENCIA DE MI ALFONSO FERRANDEZ DE LA PUEBLA MERINO(ESCRIUANO) DE
NUESTRO
5- SENNOR EL REY E SU NOTARIO PUBLICO EN LA SU CORTE E EN
6- TODOS LOS SUS REYNOS E DE LOS TESTIGOS DE YUSO
7- ESCRIPTOS ANDRES GONÇALES DEL CASTILLO DOCTOR EN LEYES
8- JUEZ DADO E DIPUTADO POR EL DICHO SENNOR REY PARA
9- CONOSÇER DE LOS TERMYNOS E LUGARES E JURISDICION QUE
10- SON TOMADOS E OCUPADOS A LA DICHA VILLA DE GUA-
11- DALFAJAR E SU TIERRA ESTANDO ASENTADO DIO E RESO POR
12- ESCRIPTO ESTA SENTENCIA QUE SE SIGUE (SIGNO)----(SIGNO)

MAYO 2010 (3)

1- SEPAN QUANTOS ESTA CARTA VIEREN


2- COMO NOS DON SANCHO POR LA GRACIA DE DIOS REY
3- DE CASTIELLA DE LEON DE TOLEDO DE GALLIZIA DE SE-
4- UILLA DE CORDOUA DE MURCIA DE JAHEN E DEL AL-
5- GARBE E SENNOR DE MOLINA. POR FAZER BIEN E
6- MERCED AL CONCEJO DE LA NOBLE ÇIBDAD DE SEUILLA E POR QUE NOS
7- EMBIARON DEZIR QUE AUIEN ACORDADO DE FAZER CASTIELLOS E
8- FORTALEZAS UNO EN LAS CUMBRES E OTRO EN SANTOLALLA POR
9- QUE ERAN MUCHO A SERUICIO DE DIOS E NUESTRO E A GRAND PRO E GU-
10- ARDA DE TODA ESSA TIERRA POR QUE CON LOS OTROS CASTIELLOS E LAS
11- OTRAS FORTALEZAS QUE SON EN ESSA SYERRA PODRIA SEER GUARDADA
12- TODA ESA TIERRA MUY BIEN. DAMOSLES QUE TENGAN DE NOS PARA
13- AYUDA DEL DIA QUE ESTA CARTA FUE FECHA SEYS ANNOS COMPLIDOS
14- EN LAS TERÇIAS DEL ALMADEN E DE CALA E DEL REAL E DE SANTA OLA-
15- LLA E DELAS CUMBRES QUINIENTOS MARAVEDIS DE LA MONEDA DE LA G…
16- CADA ANNO. E MANDAMOS A LOS CONCEIOS E A LOS TERÇEROS DESTOS LU-
17- GARES SOBREDICHOS QUE LE RECUDAN E FAGAN RECUDIR CON ESTOS QUI-
18- NIENTOS MARAVEDIS EN LAS TERÇIAS SOBREDICHAS E LO QUE Y FUERE DE MAS
19- QUE LOS GUARDEN PARA NOS E NON FAGAN ENDE AL E NOS RECEBIR QUE
20- LO HEMOS EN CUENTA. E DESTO LES MANDAMOS DAR ESTA NUESTRA CAR-
21- TA FECHADA CON NUESTRO SEELLO DE CERA COLGADO. DADA EN TORO QUATRO
22- DIAS DE NOUIEMBRE ERA DE MILL E TREÇIENTOS E TREYNTA E UN
23- ANNO. IOHAN MATHEOS CAMARERO MAYOR LA MANDO FAZER POR MAN-
24- DADO DEL REY. YO PERO PEREZ LA ESCREUI. EPISCOPOS IOHAN MATHEOS MARCOS
25- PEREZ EPISCOPO ASTORICCII E GARÇIA FERNANDES MARTIN DOMINGUEZ IOHAN
26- PEREZ FERNAND GONÇALES ALFONSO RODRIGUEZ FERNAND PEREZ

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 27

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

JUNIO 2010 (2)

1- SEPAN QUANTOS ESTA CARTA DE ARRAS E DONADIO


2- VIEREN COMO YO, ANTONYO DE LEDESMA, VEÇINO
3- DE LA NOBLE ÇIBDAD DE SALAMANCA, OTORGO E CONOSCO
4- POR ESTA CARTA QUE OBLIGO A MY MESMO E
5- A TODOS MYS BIENES MUEBLES E RAYÇES AUIDOS? E POR
6- AUER DE DAR E PAGAR EN ARRAS E DONADIO POR VIRTUD MIL
7- ---A VOS, MARIA ROMERA, MI ESPOSA E PARA VOS ÇIENT
8- FLORINES DE BUEN ORO E JUSTO PESO DE LA MONEDA CORRIEN-
9- TE O DE LA QUE CORRIERE AL TIEMPO DE LA PAGA LOS QUE LOS
10- DICHOS ÇIENT FLORINES VOS SEA DAR E PAGAR POR RAÇON
11- DE VUESTRA PERSONA E VIRGINIDAD? E CON QUE SEADES MAS HORI…

JUNIO 2010 (3)

El rey
1/ Mi corregidor de la çibdad de Avyla, por una carta patente mya y de la serenisima rreyna, my muy cara e
2/ muy amada muger, que va aqui, defendemos que no puedan entrar ny puedan ser acogidas en
3/ ninguna parte de nuestros reynos nyngunas de las personas que fueren condenadas por el delicto de la
4/ heretica gravedad que se ausentaron dellos, so las penas contenydas en la dicha nuestra carta patente
5/ segund por ella mas largamente lo veais. Por ende, yo vos mando que luego en llegando este
6/ correo hagays pregonar la dicha carta patente en la çibdad de Avyla y en toda la tierra de vuestro
7/ corregimiento y guardeys e cumplays e fagays guardar e complir lo contenido en ella con todo
8/ e por todo segund en ella se contiene y envyarnos testimonyo con los correos de como la dicha carta
9/ patente se publico. En la ciudad de Çaragoça de III dias del mes de agosto de XVIII annos.

Yo, el rey
Por mandado del rey
Miguel Peres de Almansa

SEPTIEMBRE 2010 (2) = JUNIO 2010 (2)

SEPTIEMBRE 2010 (3)

1- IN DEI NOMINE. EGO PONCIUS PRIOR SANCTI PETRI UE-


2- TULI DE OSCHA ET DE SANCTI URBICII CUM CONSILIO ET
3- UOLUNTATE FRATRUM NOSTRORUM DONO ET CONCEDO
4- AD UOS ANNAIA ILLAM HEREDITATEM QUOD SANCTUS URBICIUS
5- HABET IN SARDASA CASAS ET CAMPOS ET UINEAS E ORTOS
6- TOTAM AB ¿INTEGRO? SIC HABET IBI SANCTUS URBICIUS IN TA-
7- LI UERO CONUENIENCIA DONO UOBIS ISTAM PREDICTAM
8- HEREDITATEM UT DETIS PER UNUM QUEMQUE ANNUM IN
9- FESTIUITATE SANCTI MICHAELO III LX ¿MED? TRITICO
10- -- ¿MED? ORDEO AD MENSURAM DE SARDASA ET DECIMAM
11- ET PRIMICIAM FIDELIT HUNC PREDICTUM CENSUM DANDO
12- HABEATIS EAM UOS ET OMNIS GENERACIO UEL POSTERI-
13- TATI ¿UREM? PER SANCTA CUNCTA. SIG (…) NUM PON-
14- CII PRIORIS. TESTES UIUS CARTE SUNT
15- PETRO GORDO ET IOHAN FERRER DE IACCA ET GAR-
16- CIA DE AIES FILIUS DE DONNA ORRACHA.
17- FACTA CARTA MENSE FEBRERII ERA MCCII EGO
18- VINCENTIUS SCRIPSI

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 28

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

SEPTIEMBRE RESERVA 2010 (2)

1- YO EL REY ENBIO MUCHO SALUDO A UOS DIEGO FERRANDES MI MARISCAL CONMO


AQUEL DE QUIEN MUCHO FIO. FAGO UOS SABER QUE LEI VUESTRA CARTA QUE ME
2- ENBIASTES E OTRA QUE ENBIASTES A JUAN ¿SANCHEZ? MI CHANCILLER ET ENTENDI
LO CONTENIDO EN ELLAS ET A LO QUE ME ENBIASTES DEÇIR EN RAZÓN DE LA
ORDENAN-
3- ÇA QUE SE DEUIA TENER EN RAZÓN DE LAS AHUMADAS QUE SE DEUEN FAÇER PARA
MAS CONBIENE SABER LAS NUEUAS DE ALLA. SABED QUE LA ORDENANÇA
4- ES BUENA E YO HE ORDENADO QUE AQUÍ EN SEGOUIA QUE SE FAGAN DOS AHUMADAS
EL SABADO EN LA NOCHE QUANDO FUEREN ANDADAS DOS ORAS
5- DEL RELOX DE AQUÍ? E QUE DE LA MANERA QUE SE AQUÍ? FISIEREN SE FAGAN A DO
ESTAN LAS PARADAS FASTA LLEGAR ALLA A TORO. POR ENDE , ES NUESTRA…

SEPTIEMBRE RESERVA 2010 (3)

MAYO 2011 (2) = JUNIO 2010 (3)

JUNIO 2011 (2)


YO EL REY. MANDO A UOS DON ALVARO DE LUNA MI CONDESTABLE DE CASTILLA
E CONDE DE SANT ESTEUAN
QUE DEDES E ENTREGEDES LUEGO EN PODER DE GOMEZ CARRILLO MI UASALLO E
ALCALDE DE LOS FIJOS DALGO AL ADELANTADO
PERO MANRIQUE ( MARTIN?) MI UASALLO E DEL MI CONSEIO QUE UOS TENEDES
PRESO POR MI MANDADO POR QUANTO MI MERÇED ES QUE EL
DICHO GOMEZ CARRILLO LO TENGA E GUARDE EN LA MI CASA DE ROA CIERTO
TIENPO E EN ÇIERTA FORMA CONTENYDOS EN UNA
MY CARTA QUE YO EN ESTA RAZON MANDE DAR. E NON FAGADES ENDE SO PENA
DE LA MI MERÇED. FECHO EN OLMEDO OCHO
DIAS DE OCTUBRE ANNO DEL NASCIMIENTO DE NUESTRO SEÑOR IHESU CRISTO DE
MILL E QUATROÇIENTOS E TREINTA E SIETE
ANNOS. YO EL REY (RUBRICA) YO DON FERNANDO DIAZ DE TOLEDO
OIDOR E REFRENDARIO DEL REY E SU SECRETARIO LO ESCREUI
POR SU MANDADO

SEPTIEMBRE 2011 (2)

1- SABAM QUANTOS ESTA CARTA UIEREN E OYREN QUE EU DON ARIAS PELLA GRATIA
DE DIOS ABBAT DE

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 29

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

2- SANT ANDRES CON EL CONUENTO DESSE MISMO LUGAR DAMOS A UOS DOMINGO
PELAYZ E
3- A UOSSA MULER MARINA RODRIGUEZ E A UESTRO FILLO MARTIN DOMENGUEZ POR
EN TODOS UOSSOS DIAS
4- DE TODOS TRES DUAS SORTES QUE AUEMOS ENO CASTRO DE VENTOSA ELA UNA
SORTE IAZ A LA MORALINA
5- PER TERMINOS DE MIGUEL FERNANDEZ E DE LAS OUTRAS PARTES DE CARRAZEDO
ELA OUTRA SORTE IAZ AL PE-
6- DRON PER TERMINOS DE PEDRO MARTINEZ E DE FERNAN FERNANDEZ E DE SUA
MULLER MARINA ORDONEZ
7- E PER TERMINOS DE LOS FREYRES DELA ORDEN DEL ESPITAL DE SANT IOHAN E
PELLOS DE CARRAZEDO E DO
8- FILLOS DE MARTIN DE TODELA E DEL ESPITAL DE SANCTIAGO AMBAS ESTAS SORTES
UOS DAMOS POR TAL
9- PLEYTO QUE NOS DERRANQUEDES UN MONTE QUE UIEMOS EN ESSA VILLA IA DITA E
IAZ HA CHAMAR CARRAL
10- DE CASTRO E NOS CHANTEDES TODA ESSA TERRA DE VINNA ELA ENUINEDES BEN
TODA ASSI COMO IAZ PER
11- ESTOS TERMINOS PRIMERAMENTE PER TERMINOS DE PEDRO FERNANDEZ E DE LOS
FREYRES DE LA ORDEN

SEPTIEMBRE 2011 (3) = JUNIO 2011 (2)

SEPTIEMBRE RESERVA 2011 (2)

1- YO EL REY FAGO SABER A VOS EL MI MAYORDOMO E CONTADOR DE LA DESPENSA E


RAÇIONES DE LA MI CASA QUE POR ÇIERTAS CAB-
2- SAS E LEGITIMAS RAZONES QUE A ELLO ME MOUIERON COMPLIDERAS A MI SERUIÇIO
YO PRIUE AL CONDE DON DIEGO GOMEZ DE
3- SANDOUAL, MI CHANÇILLER MAYOR QUE FUE DEL MI SELLO DE LA PROPIEDAD DEL
DICHO OFIÇIO DE MI CHANÇILLER MAYOR E PROUEO E…
4- …DEL A DON JUAN DE LUNA, MI AFIJADO E MI CONDESTABLE DE CASTILLA , FIJO
LEGITIMO DE DON ALUARO DE LUNA, MI CONDESTABLE DE
5- CASTILLA PORQUE VOS MANDO QUE ¿CONTEDES? DE LOS MIS LIBROS E NOMINAS DE
LAS RAÇIONES EL DICHO OFIÇIO AL DICHO CONDE DON

SEPTIEMBRE RESERVA 2011 (3) = JUNIO 2010 (3)

MAYO 2012 (1) = SEPTIEMBRE 2008 (1)

MAYO 2012 (2)

La reyna
1. mi corregidor o juez de residençia de la çibdad de Avila. Ya sabeys commo por otra
2. mi çedula fecha a treynta de agosto os enbie a mandar que porque yo queria
3. que los çient espingarderos que en esa çibdad estan repartidos fuesen muy buena
4. gente e me enbiasedes relaçion que tales heran pensando que para ello o-
5. uiera tiempo. Y por que agora el rey mi sennor ha enbiado a mandar que los dichos espin-
6. garderos partan luego con mucha diligençia e vayan apriesa adonde
7. esta su señoria por que ya los françeses entran, yo vos mando que luego que
8. esta veays syn detenymiento alguno fagays partir los dichos çient espingar-
9. deros conforme a lo contenido en mi primera carta fecha a diez e nueve dias
10. del dicho mes de agosto por que asy cunple a mi seruiçio. Y hazedme luego saber
Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 30

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

11. lo que en ello hizieredes. De Segouia a çinco dias del mes de setiem-
12. bre de mill e e quinientos e tres annos
Yo la reyna

JUNIO 2012 (2)

1. DONNA MARIA POR LA GRACIA DE DIOS RREYNA DE CASTIELLA E DE LEON AL CONCEIO


2. DE tordesiellas (pero por intuición, nada más) MYS vASALLOS SALUT E GRACIA SEPADES QUE Vi
vuestra petiçion EN QUE
3. ME enbiasteis DEZIR QUE PEDRO RUYS MIO ___ MAIOR QUE LLEGARA Y ?
4. tordesiellas E DIXICAD al ¿alcalde? (busca por las abreviaturas, esta me suena haberla visto en algún lado)
PRE QUE NON ¿dirigiese?
5. en esta VILLA a algund OMNE PODEROSO E QUE guardasedes LA VILLA Et QUE el alcalde
6. QUE uos FIZIERA LLAMAR E NOS DIXIERA esta rrazon Et QUE ?? POR QUANTO NOS NON
7. MOSTRARA MI CARTA DE ? NIN OTRA CARTA ALGUNA QUE el dicho PEDRO RUYS uos
8. MOSTRASE EN ESTA rRAzON QUE ME PODIADES por merçed QUE UOS ENVIASE
9. ??? saber QUE YA UOS ENVIE MY CARTA CON EL dicho PEDRO
10. RUYS EN QUE UOS ENVIE MANDAR commo ? DADA EN VALLADOLId VEYNTE
11. E ? DIAS DE JUNIO ERA DE MILL E TRESIENTOS E NOVENTA E TRES ANNOS ?
12. ALFONSO dias DE olmedo LA eSCRIBE POR MANDADO DE LA RREYNA.

SEPTIEMBRE 2012 (2)

1- EL REY E LA REYNA
2- LAS COSAS QUE NOS MANDAMOS QUE JURE ALONSO PORTOCARRERO
LOGARTENIENTE E CORREGIDOR EN LA
3- ÇIBDAD DE AUYLA SON LAS SIGUIENTES
4- (SIGNO DE PARRAFO) QUE NO TOMARA --- NY LEGADO NY OTRO OFIÇIAL PARA EL
5- CARGO DEL CORREGIMYENTO QUE LE MANDAMOS DAR POR RUEGO
6- DE PERSONA ALGUNA NY CONSULTARA CON NINGUNO DE LOS DEL
7- MIO CONSEJO PARA TOMAR LOS DICHOS OFIÇIALES MAS QUE LOS DEMAS
8- LOS MEJORES QUE PUDIERE PORQUE MEJOR PUEDAN ADMYNISTRAR
9- LA JUSTIÇIA.
10- (SIGNO DE PARRAFO) YDEN QUE NO FARA COSA ALGUNNA EN LO QUE – A LA JUSTIÇIA
11- POR RUEGO DE PERSONA ALGUNNA AUNQUE SEA ----
12- NUESTRO O DEL NUESTRO CONSEJO Y QUALQUIER COSA QUE LE FUERE ¿ESCRIPTO?
13- POR QUALQUIER PERSONA DE NUESTRA CORTE POR QUANTO A LAS COSAS SUSO-
14- DICHAS NOS LO FAGA SABER.
15- (SIGNO DE PARRAFO) YDEN QUE NO CONSENTYRA QUE AYA ---- ALGUNO EN LA DICHA
16- ÇIBDAD NY ¿ARRENDIRIA? LAS PENAS DE JUEGOS SALUO QUE
17- LAS FAZA ESCRIVIR ---TERAMIENTE POR MANERA QUE EN LA
18- DICHA ÇIBDAD NON AYA JUEGOS ALGUNOS E ESTO LO FAZA FIEL-
19- MIENTE SYN ---- ALGUNA. FECHO ------
20- MALAGA A ÇINCO DIAS DE JULLIO DE LXXX VII ANNOS
21- (SIGNO DE PARRAFO) E ASY NINGUNO JURE QUE --- LAS LEYES POR NOS FECHAS ---LAS
22- ------ PARA GUARDAR POR ELLAS TODO AQUELLO QUE CUMPLE
23- AL BUEN REGIMIENTO DE LA DICHA ÇIBDAD E LAS GUARDARA E FAGA
24- GUARDAR.
25- YO EL REY YO LA REYNA
26- POR MANDADO DEL REY E DE LA REYNA
27- --------

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 31

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

SEPTIEMBRE RESERVA 2012 (2)

El Rey e la Reyna
1) Licenciado Juan del canpo nuestro corregidor en la noble çibdad de Avila por parte de los onbres buenos de
los pueblos de la
2) tierra de la dicha çibdad nos es quexado que non pueden pagar ni contribuyr los pechos e enprestidos e otros
tributos
3) que nos ha a pagar por cabsa que muchos de los que solian pechar se escusan e por maneras algunas e asy
disiendo
4) que deuen gosar de algunas frananzas commo con fauores de algunos caualleros e escuderos de la dicha
çibdad de lo qual
5) se nos signa deseruiçio e a ellos grande danno. Por ende nos vos mandamos que veays quien y quales
personas
6) son las que asi se quieren escusar e asy acostumbraron pechar en los tiempos pasados los costingais e apre-
7) mieis a que paguen en los dichos pechos e derramas fasiendo execuçion en sus bienes por la quantia de
maravedis
8) que le fuere repartido e aquellos vendiedo e firmando commo por maravedis del nuestro haber teniendo
presos sus
9) cuerpos en tanto que los dichos bienes se vendan lo qual vos mandamos que fagade saluo si las tales
10) personas o algunas dellas se escusaren con justa rason segund las leyes e hordenanças de nuestros regnos
11) e non fagades ende al. fecho a VI dias de noviembre Anno de LXXV.
12) Yo el Rey. Yo la Reyna.
13) Por mandado del Rey e de la Reyna
14) Alfonso de Avila.

0- EL REY E LA REYNA
1- LIÇENCIADO JUAN DEL CANPO NUESTRO CORREGIDOR EN LA NOBLE ÇIBDAD DE AVYLA
POR PARTE DE LOS ONBRES BUENOS DE LOS PUEBLOS DE LA
2- TIERRA DE LA DICHA ÇIBDAD NOS ES QUEXADO QUE NON PUEDEN PAGAR NIN
CONTRIBUYR LOS PECHOS E ENPRESTIDOS E OTROS TRIBUTOS
3- QUE NOS HA A PAGAR POR CABSA QUE MUCHOS DE LOS QUE SOLÍAN PECHAR SE ESCUSAN
POR MANERAS ALGUNAS ASI DISIENDO
4- QUE DEUEN GOSAR DE ALGUNAS FRANQUEZAS COMO CON FAUORES DE ALGUNOS
CAUALLEROS E ESCUDEROS DE LA DICHA ÇIBDAD DE LO QUAL
5- SE NOS SYGNE DE SERUICIO E A ELLOS GRANDE DANNO. POR ENDE NOS MANDAMOS QUE
VEAYS QUIEN E QUALES PERSONAS
6- SON LAS QUE ASY SE QUIEREN ESecutar et SY ACOSTUMBRARON PECHAR EN LOS TIEMPOS
PASADOS LOS COSTRINGAYS E APRE-
7- MIEIS A QUE PAGUEN EN LOS DICHOS PECHOS E DERRAMAS FASIENDO EXECUCION EN SUS
BIENES POR LA QUANTIA DE MARAVEDIS
8- QUE LES FUERE REPARTIDO E AQUELLOS VENDIENDO E FIRMANDO COMMO POR
MARAVEDIS DEL NUESTRO ….TENIENDO PRESOS SUS
9- CUERPOS EN TANTO QUE LOS DICHOS BIENES SE VENDAN LO QUAL VOS MANDAMOS QUE
FAGADES SALUO SY LAS TALES
10- PERSONAS O ALGUNAS DELLAS SE ESCUSAREN CON JUSTA RASON SEGUND LAS LEYES E
HORDENANÇAS DE NUESTROS REGNOS
11- E NON FAGADES ENDE AL. FECHO A VI DIAS DE NOVIEMBRE ANNO DE LXXV
12- YO EL REY. YO LA REYNA
13- POR MANDADO DEL REY E DE LA REYNA
14- ALFONSO DE AVYLA

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 32

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

MAYO 2013 (2)

JUNIO 2013 (2)

1.- Nobles e deuotos sennores, vuestra letra resçebí e çierta-


2.- mente sennores con grande ánimo e voluntad de dar paz
3.- a esta çibdat e a todos ¿vosotros? me entrepuse a
4.- enbiar al sennor arçobispo commo vistes sobre la questión
5.- que con ¿santo....? teneys e sobre el entredicho que
6.- por ella vos era inpuesto e ansí ¿p...........? acabar-
7.- lo por quando yo ¿viuía? a esta çibdat me ¿vine? Por
8.- ¿.......? e ende ¿conse....? con la parte adversa, la qual

SEPTIEMBRE 2013 (2) = SEPTIEMBRE RESERVA 2012 (2)

SEPTIEMBRE RESERVA 2013 (2)

1/ Yo el Rrey enbio mucho saludo a uos Diego Ferrandes my mariscal commo aquel de quien mucho fio fago
uos saber que en una carta que nos
2/enbiastes e otra que enbiastes a Juan Sanchez my chanciller et entredicho lo contenido en ellas e a lo que me
enbiastes desir en rasón de la ordenan-
3/ça que se deuia tener en raçón de las ahumadas que se deuen faser para mas conbiene saber las nuevas de alla.
Sabed que la ordenança
4/ es buena. E yo he ordenado que aquí en Segouia que se fagan dos ahumadas el sabado en la noche quando
fueren andadas dos oras
5/ del Rrelox de aquí e que de la manera que se aqui fisieren se figan a do estan las paradas fasta llegar alla a
Toro. por ende es nuestra
6/que desde las dichas dos oras fagadas que esta tal ¿guarda? puesta e tal heraldo por que vean las dichas
ahumadas. Et que pase bien
7/mientras en quanto espacio de tiempo después de las dos oras que se aca començara a uos llego carta alla e
mio enbiedes de su luego a mas
8/ andar por que çiertamente . Sepa en quantas oras yo podre -- las nuevas de allá. Otrosi bien sabedes commo
Don Alfonsillo mias -----
9/de su p porfio fisieredes e dos tres ahumadas e porfiados. E pareceme que es mejor que se fagan çien por
fiso e por
10/fia e asi uos mando que lo fagades otrosi a lo que enbiastes de su en fraso de la------------ que ayado luentra
para esa villa sabado
11/que pase en esta la Rreyna que non pareceria bien la tal ------ mas quandoalguna tal cosa ---- no see que-----
- agrado. A la Rreyna por que
12/ allá lo miden faser. Otrosi sabed que me dixo el ome de ----- ---------- que lo----------
-- -------- fecho nderen alla por la ------------------------ un dia e
13/ medio lo que non deue pids faser que en tal tipo non donades deren los vasayos saluo
libanlos luego se bien los por que yegan
14/a mas andar e asi lo fased de en adelante . Cada en Segouia quatro dias de Março yo
Iohn MS chanciller del Rrey la escriui por su mandado.(Signum)

MAYO 2014 (2)

1- DON IOHAN POR LA GRAÇIA DE DIOS REY DE CASTILLA , DE LEON, DE TOLEDO, DE


GALLIÇIA, DE SEUILLA, DE CORDOUA, DE MURÇIA, DE JAHEN, DEL ALGARBE, DE
2- ALGEÇIRAS E SENNOR DE BISCAYA E DE MOLINA AL CONÇEJO E ALCALLDES E
ALGUAÇILES , REGIDORES, CAUALLEROS, ESCUDEROS, OFIÇIALES E

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 33

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

3- OMMES BUENOS DE LA ÇIBDAD DE MURÇIA E A CADA UNO E QUALQUIER DE LOS A


QUIEN ESTA MI CARTA FUERE MOSTRADA , SALUD E GRAÇIA. SEPADES QUE
4- POR ALGUNAS COSAS CUMPLIDERAS A MI SERUIÇIO E A PAS E SOSIEGO E CONCORDIA
DESTA DICHA ÇIBDAD E DE LOS VEÇINOS E MORADORES DELLA
5- E A EXECUÇION DE LA MI JUSTIÇIA YO ENBIO A ESTA DICHA ÇIBDAD A DIEGO
FERRANDES DE CORDOUA, MI MARISCAL E MI VASALLO E DEL MI CONÇEJO
6- PARA QUE EL POR MI E EN MI NOMBRE TENGA E GUARDE POR MI SERUIÇIO ESTA
DICHA ÇIBDAD POR QUE NO SE APODEREN DELLA OTRAS PERSONAS ALGUNAS
CONTRA MI
7- VOLUNTAD POR QUE VOS MANDO A TODOS E A CADA UNO DE VOS QUE LUEGO CON
PUNTO VISTA ESTA MI CARTA ACOJADES E REÇIBADES EN ESTA DICHA ÇIBDAD
8- AL DICHO DIEGO FERRANDES MI MARISCAL CON TODOS LOS CAUALLEROS E
CAPITANES E GENTES DARMAS E GINETES E OMMES DE PIE QUE EL ENDE LLEUARE E
9- FAGADES TODAS LAS COSAS E CADA VNA DELLAS QUAL DE MI PARTE VOS DIGERERE
E MANDARE POR QUANTO ASI CUMPLA A MI SERUIÇIO E NON FAGADES ENDE
10- AL POR ALGUNA MANERA SO PENA DE LA MI MERÇED E DE PRIUAÇION DE LOS
OFIÇIOS E DE CONFISCAÇION DE LOS BIENES DELOS QUE LO CONTRARIO FIÇIEREDES
POR LA
11- MI CAMARA E FISCO. ADEMAS MANDO AL OMME QUE VOS ESTA MIA CARTA
MOSTRARE QUE VOS EMPLAÇE QUE PARESCADES ANTE MI EN LA MI CORTE DOQUIER
QUE
12- YO SEA AL CONÇEJO POR VUESTRO PROCURADOR SUFIÇIENTE CON VUESTRO PODER --
-- A LAS OTRAS PERSONAS E OFIÇIALES PERSONALMENTE EL DIA QUE VOS COM-
13- PLASARE FALTAR QUINÇE DIAS PRIMEROS SIGUIENTES POR LA DICHA PENA SOLA
QUAL MANDE A QUALQUIER ESCRIUANO PUBLICO QUE POR ELLO FUERA LLAMADO
14- QUE DE ENDE AL QUE VOS LA MOSTRARE TESTIGO SIGNADO CON SU SIGNO SU
DINEROS POR QUE YO SEPA OY COMMO COMPLIS MI MANDADO. DADA EN LA
15- VILLA DE TORDESILLAS SIETE DIAS DE DIÇIEMBRE ANNO DEL NASCIMIENTO DEL
NUESTRO SENNOR IHESU CHRISTO DE MILL E QUATROÇIENTOS E QUARENTA E SEYS
ANNOS . SIGNO . YO
16- PERO FERRANDES DE LORCA (SIGNO) YO EL REY (SIGNO) LA FIZ ESCRIUIR POR
MANDADO
17- DE NUESTRO SENNOR EL REY

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 34

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

Diplomática: Partes del Documento


Fuente: Grado en Geografía e Historia, Paleografía y Diplomática, Illes Balears, UNED
Texto del documento: partes
Las cláusulas de un documento se ordenan según normas más o menos constantes, dando origen a las que
llamamos partes principales del documento, que son tres:
1.- Protocolo
2.- Cuerpo o centro.
3.- Escatocolo o protocolo final.

1.- Protocolo:
Contienen las fórmulas legales necesarias para dar al documento perfección jurídica mediante su
autenticación, datación, publicidad y dirección o consignación a alguien. El protocolo comprende a su vez
una serie de partes que no es necesario que estén todas presentes y que tengan un orden preestablecido.

1.1.- Invocatio:
Es el primero de los elementos formulísticos del documento de tal forma que si se da va siempre en primer
término. Tiene carácter religioso y devoto, con origen en las palabras de San Pablo. La invocación puede
ser simbólica o monogramática y explícita o verbal.
1.1.1.- simbólica: es la más antigua. Consiste en un signo o dibujo que simboliza el nombre de Cristo -
desde una cruz a un signo más complejo llamado crismón que el monograma constantiniano que
representa las letras x y p. Menos frecuente es el dibujo formado por las letras latinas j y c - Iesus
Christus - o una c con adornos alrededor.
Aparece ya en los documentos reales merovingios, lombardos y primeros asturianos -siglos
VI,VII,VIII-. En los documentos pontificios no se encuentra hasta el siglo IX. Este tipo de invocación
se generalizará en los últimos siglos medios.
1.1.2.-verbal: aquí los sentimientos religiosos se expresan mediante palabras y frases. Son breves y
vienen inmediatamente después de la simbólica, cuando ambas se dan:
Dios Padre: In nomine Domini
Jesucristo: In nomine Christi amen
Santísima Trinidad:
+ en su conjunto: In nomine sancte et individue Trinitatis
+ en sus personas: In nomine Patris est Filii est Spiritus Sancti amen
Su aparición en documentos anteriores al siglo IX es rara -algunos documentos visigóticos-.
Desaparecerán a partir del siglo XIII y se consuma en el XIV.

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 35

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

1.2.- Intitulatio:
Es la parte del protocolo en la que figura o puede figurar el nombre, título y condición de la persona de
quien emana el documento, el autor u otra persona distinta.
El lugar destinado a la intitulatio varía según los documentos pero lo normal es que vaya en primer término
después de las invocaciones, si las hay.

1.3.- Directio:
Es la parte contraria a la intitulatio y comprende los nombres, títulos y condición de las persona o personas
a quien el documento va dirigido. Su origen se busca en la naturaleza y forma epistolar del documento en al
Alta Edad Media y jamás falla en los documentos pontifícios. Se pueden clasificar en estos tres grupos:
documento dirigido a una o varias personas con nombres y títulos Vobis......
a una o varias personas sin especificar nombres a todos los concejos, alca....
a todos los que puedan tener noticia del documento noverint universi, sciant omnes, universis presentem
paginam inspecturis,...
Gramaticalmente los tres grupos llevan en dativo los nombres a que se refiere la directio, mientras que los
correspondientes a la intitulatio van en nominativo.

1.4.- Salutatio:
Ess complemento de la intitulatio y la directio no es esencial a todo documento y se emplea sólo en la
forma epistolar. La fórmula más sencilla y antigua es salutem que se puede redondear con otras palabras o
frases de sentido:
piadoso: salutem in Domino , salutem in auctore salutis
gracia: salutem et gratiam
reverencia: salutem et obsequium filiale. en documento dirigidos al Papa.
pontificio: salutem in Domino, salutem et apostolicam benedictionem
En los documentos españoles la salutación no aparece hasta el siglo IX.

2.- Cuerpo (o centro)


Parte más sustancial del documento donde se expresa el hecho o la acción jurídica a que aquél se refiere.

2.1.- Preambulum o exordium, prologus, proemium…: consiste en consideraciones generales,


superficiales y vagas muchas veces, sin conexión directa e inmediata con el contenido del documento, sino
fundadas más bien en las ideas remotas que pudieron inducir al autor a otorgar éste. Contiene sentencias de
la escritura, proverbios, dichos de sabios, citas de legisladores que sirven para declarar en forma general e
introductoria la legalidad, moralidad y hasta la oportunidad de los acuerdos y decisiones declarados en los
documentos. Nada tiene que ver con la exposición de motivos que vendrá luego la cual sí se refiere al
contenido alegando las razones de derecho y de hecho que han sido causa del mismo.
No es algo necesario y suele ser característico de los más solemnes y sus temas son muy variados. Su uso
es apreciable como reflejo de los usos y costumbres documentales en cada cancillería, época o región en
los estudios de crítica diplomática e histórica.

2.2.- Notificatio: parte documental que sirve para anunciar el hecho jurídico contenido en éste mediante una
llamada de atención a todos aquellos a quienes pueda interesar. Se une el preámbulo a través de una
conjunción consecutiva igitur, ideo, itaque, quapropter.... Es una fórmula breve aunque no es parte segura
en todos los documentos. Las fórmulas son muy variadas sin afectar al fondo y al significado. Algunas
variantes latinas son: Sciant omnes, noverint universi, notum sit omnibus, notum sit ac manifestum.. y sus
correspondientes en lenguas romances: Sepan cuantas esta carta viesen.., conocida cosa sea a todos...

2.3.- Expositio: exposición de motivos, los que han impulsado al autor a la acción documental con la
explicación de hechos y circunstancias de que es consecuencia la resolución manifestada en la parte
dispositiva. Su fórmula admite variantes sin número

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 36

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

2.4.- Dispositio: mandato, parte sustancial e insustituible de todo documento en que se expresa el objeto del
mismo y la voluntad del autor al respecto. Jurídicamente es aquí donde se especifican naturaleza y clase del
documento. Puede empezar con una partícula consecutiva que la une a la expositio: quapropter,igitur...y la
disposición se puede hacer en singular o plural, por uno o varios verbos: statuimus, precipimus, iubemus...

2.5.- Sanctio y corroboratio: son una serie de clausulas que van siempre al fin del cuerpo del documento y
cuyo objeto es doble:
 garantizar el cumplimiento de la acción jurídica de la parte dispositiva.
 certificar que se han guardado la serie de formalidades necesarias para la validez y fuerza legal del
documento mismo.
Las clausulas pueden ser:
 preceptivas: de sanción, procedentes de la autoridad pública...iubemus, precipiendo mandamus....
 prohibitivas: vetan ...nulli hominum liceat, non fagades ende al.
 derogativas: anular cualquier derecho, ley o privilegio... non obstantibus clausulis et ordinationibus
in contrarium...
 reservativas: evitar posibles recursos y protestas de terceros. Se encabeza por salva o salvo...
 obligatorias: en documentos de carácter contractual, fórmulas que especial y explícitamente se
obligan las partes contratantes a cumplir lo pactado. Puede ser de orden moral -per Deum
omnipotentem et haec quattuor sancta evangelia - o material.
 renunciativas: tratan de enumerar en forma de renuncia las causas de nulidad.
 penales: es el arma de la amenaza, anunciando penas y castigos para hacer más eficaz el
cumplimiento de cuanto dispone y manda el documento. Pueden ser:
 espirituales: de origen eclesiástico, son retóricos y grandilocuentes.
 pecuniarias: multas a pagar.
 corporales

Las penas espirituales y las pecuniarias se anuncian casi siempre juntas al final del texto y antes del
escatocolo con la típica expresión: Si quis vero...con la que se abre la cláusula correspondiente.
corroborativas: anuncian expresamente que se han cumplido, con relación al documento, todas las
formalidades exigidas para que adquiera la perfección legal:
 orden de hacer la carta: hanc chartam fieri iussi... mandé dar esta mi carta..
 testigos oportunos: lo firmaron de sus manos...
 lleva signo o sello de validación: sellada con mio sello de plomo...

3.- Escatocolo o protocolo final.


Dos grupos bien definidos dan carácter y fisonomía propia a esta parte (temas 28 y 29):
 data o fecha
 validación o autenticación.
o Apprecatio: cláusula vinculada generalmente a la data

Partes del Documento (Esquema I)


1. PROTOCOLO (protocolo inicial).
1.1. Invocatio (invocación).
- De figurar, inicia el documento, por su carácter religioso.
- Dos tipos: - simbólica (cruz, crismón),
- verbal o explícita (fórmulas).
1.2. Intitulatio (intitulación).
- Nombre, título(s) y condición (cargo...) de la persona de quien emana el documento.
- Ésta suele ser el autor en los públicos; en los notariales, el escribano o notario.

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 37

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

1.3. Directio (dirección).


- Nombre(s), título(s) y condición de la persona física o jurídica destinataria.
- Tres tipos: - a una o varias personas cuyo(s) nombre(s) se especifica(n),
- a una o varias cuyo(s) nombre(s) no se especifica(n),
- a quienquiera que sea afectada (no es la notificación general [v. infra]).
1.4. Salutatio (salutación).
- Opcional, predomina en los documentos epistolares, públicos o privados.
- Aparece en el s. IX en los documentos castellanos.

2. CUERPO.
2.1. Preambulum (preámbulo).
- Exposición previa a la del contenido en sí.
- Más bien retórica, predomina en los documentos solemnes, faltando en el resto.
2.2. Notificatio (notificación).
- Llamada de atención a toda persona interesada en el hecho jurídico de referencia.
- Atención: en sí es únicamente la(s) palabra(s) “sepan”, “sepades”, “bien sabedes” (en sobrecartas), “sabed”...
● la fórmula “sepan quantos esta carta vieren...” une notificación (“sepan”) y dirección “quantos...”: es la
llamada dirección universal objetiva, o dirección general objetiva.
2.3. Expositio (exposición).
- Detalla los motivos concretos de la actio.
- Gran valor histórico, pues explica la resolución que recoge el documento.
2.4. Dispositio (disposición).
- Expresa lo establecido u ordenado en el hecho jurídico que genera el documento.
- Parte esencial.
2.5. Sanctio (sanción) y corroboratio (corroboración).
- Cláusulas que garantizan el cumplimiento de la acción jurídica y su validez legal formal.
1. Preceptivas. Órdenes sancionadoras.En documentos públicos.
2. Prohibitivas. Vetos a las acciones contrarias al hecho dispuesto.
3. Derogativas. Anulación de la normativa contraria a tal hecho.
4. Reservativas. Salvedades, para evitar recursos de terceros.
5. Obligatorias. Contractuales, fuerzan al cumplimiento de lo pactado.
6. Renunciativas. Impiden alegaciones que anulen lo dispuesto.
7. Penales. Amenazas espirituales, pecuniarias, o corporales (raras).
8. Corroborativas. Indican las validaciones formales.

3. ESCATOCOLO (protocolo final).


3.1. Datas.
- Tópica: lugar de expedición.
- Cronológica: fecha de la redacción del documento.
Atención a la era hispana, superior en 38 años a la nuestra.
- Histórica: fecha referida a un reinado.
3.2. Validatio (validación) y autenticatio (autenticación).
- Confieren, respectivamente, validez jurídica y autenticidad externa.
3.2.1. Suscriptio (firma) y signum (signo,≈ 'rúbrica').
- Pueden ser autógrafas, listas de personas, o fórmulas.
- Tres tipos:
1. Del autor. Común en los públicos; en los privados, más del rogatario.
2. De otros participantes:
- intervinientes: activos (ej.: miembros de la curia real) → predominan en los documentos reales; y/o

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 38

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

- testigos: del acto de la redacción del documento, no de su contenido;


predominan en los documentos públicos.
3. De cancilleres ('burócratas') y notarios (rogatarios).
Respectivamente, en documentos públicos/ privados.
3.2.2. Sellos.
- Tipos: 1. De placa. Pegado al documento. De cera.
2. Pendientes. Cuelgan mediante cordones de cuero o hilos.
- Contrasellos: al dorso. (No han de ser confundidos con la plica).
3.2.3. Quirógrafos (cartas partidas).

Génesis del Documento


1. ACTIO (acción, actividad).
- Se refiere a la relación entre el autor (inductor) y el destinatario de la acción jurídica.
- No comprende la redacción concreta del documento.
1.1. Petitio (petición).
- Solicitud o reclamación que genera el documento (hoy, "instancia").
- Predomina en los documentos públicos.
1.2. Intercessio (intercesión).
- Presentación del documento a la persona, generalmente autoridad, destinataria.
- Suele conllevar una recomendación a favor, que implica un compromiso con el intercesor.
1.3. Interventio (intervención) + 1.4. consentio (consentimiento).
- Toma en cuenta a las personas afectadas directa o indirectamente por el contenido del documento.
- Se expresa mediante un informe (hoy, "dictamen" o "parecer") jurídico (interventio) o, más comúnmente,
mediante la aceptación expresa de los terceros interesados (consentio).
1.5. Testificatio (testificación).
- Es muy importante en los documentos probatorios y privados; en los públicos termina siendo "de trámite".
- Se expresa de dos modos: - Activo: confirmación ('roborat', 'confirmat').
- Pasivo: mera testificación ('testis' [sing.], 'testes' [pl.]).

2. CONSCRIPTIO (redacción).
- Se refiere al rogatario, persona(s) que realiza(n) materialmente el documento.
2.1. Iussio (mandato) o rogatio (ruego).
- Iussio: documentos públicos; rogatio: documentos privados.
2.2. Minuta.
- Escrito preparatorio del documento. Puede tener valor jurídico propio.
2.3. Mundum.
- Versión en limpio del documento.
- Es el objeto de la revisión y la validación.
2.4. Recognitio (inspección).
- Comprobación de la adecuación del mundum a los deseos del autor.
- Suele ser personal en los documentos privados y cancilleresca ('de oficina') en los públicos.
2.5. Validatio (validación).
- Mediante dos métodos: - signos y suscripciones: colocados al realizar el mundum;
- sellos, dibujos partidos: con posterioridad.

3. EXPEDITIO (remisión).
- Supone la plena entrada en vigor del contenido del documento.

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 39

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

Modelo De Ficha Diplomática.


Data cronológica (a/m/d). Data tópica.
Resumen del contenido, en estilo directo.
Signatura; soporte, (pergamino: dimensiones [de n por n mm]), tradición documental. Tipo de
documento, tipo de escritura.

1498, enero, 12. Bilbao.


Juan Ibáñez de Madariaga, vecino de Abando, vende a Pedro abad de Lequerica, presbítero beneficiado de
Rigoitia, una lonja sita en Bilbao la Vieja.
A.F.B., sección Varios; papel, copia certificada. Documento privado, escritura cortesana.

Conversión de las dataciones más usuales


1. Era hispana.
Restar 38 a la era que figura en el documento.
era de MCLXII = año 1124
Atención a la suma L + XL = 90
era de DCCCCLXLIII = era de 993 = año 955
2. Mes romano.
kalendas: primer día
nonas: día 5º o 7º
idus: día 13º o 15º
ipsas kalendas/nonas, ipsos idus: el mismo día en cuestión
restantes: referidos al inmediato siguiente
die XV kalendas decembres = 16 de noviembre

Algunas Abreviaturas Usuales


cf, cof confirmar nro nostro
dcns diaconus prs, pbr presbiter
dns dominus sco, sc sancto, sanctus
ecla, ecca ecclesia ts testis
eps, epcs episcopus uro uestro
Ihs Ihesus xpr Christo (y derivados)
klds kalendas

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 40

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

Ejemplos Análisis Diplomático


Ejemplo I

EL REY E LA REYNA. [lamina #90 de Láminas de la


Cátedra de Paleografía y Diplomática, Ed. UNED]

Almirante, tío y primo. Bien sabeys quantas vezes se ha platicado ante nos y en el nuestro consejo que se deuía
fazer armada por la mar contra el nuestro aduersario de Portogal y contra sus valedores e secaces, y agora
veyendo que ellos por vía de la mar se quieren más esforçar para fazer dapnos a nuestros naturales auemos
deliberado de luego mandar fazer la dicha armada, para lo qual enviamos a Seuilla y aquellas partes al doctor
del Alcoçer, del nuestro consejo, y eso mismo enviamos a las montañas a Rodrigo de Salazar, el de Aranda,
para que les faga saber nuestro acuerdo y faga yr algunos nauíos gruesos al Andalusía, porque con aquello se
faga el armada más presto. Y para ella es menester capitán mayor el qual vos aueis de poner luego; deliberad
quién deue ser y lo enviar a Seuilla, porque dé prisa en el armada y el aderesçamiento que ouiere menester. E
deuesle avisar que ha de venir mosen Juan de Villamaría con las galeas, el qual es razón que, venido, que tenga
por vos la capitanía mayor. Y porque como sabes de antes de agora está pregonado que todos los que armaren a
su costa fazer gerra y dapno a los contrarios han de ser libres y francos de pagar quinto, saluo del oro y de los
catiuos que tomaren a los que vinieren de la mina, y eso mismo se avrán de fazer algunas contrataçiones con
muchas personas fasta fallar quién se encargue de la armada. Nos vos rrogamos y mandamos que escriuays
luego a vuestro teniente de almirante que en todo se conforme con lo quel dicho doctor fiziere y contratare con
lo que de nuestra parte le dixere y ayude en ello quanto pudiere, pues vedes quanto nos va en esto. Sobre lo qual
enviamos a vos al comendador (blanco) de Sant Pedro que más largamente vos fablará sobre ello. Dadle fee y
creençia y aquello poned en obra por nos fazer placer y servicio. De la villa de Cáceres siete días del mes de
mayo de LXXIX años. Yo el rey (rúbrica). Yo la reyna (rúbrica). (A la izquierda, sello de piedra). Por mandado
del rey y de la reyna, Liçençiado Camañas (rúbrica).
PROTOCOLO INICIAL
• Invocación: No hay.
• Simbólica: No hay.
• Verbal: No hay.
• Intitulación: “El rey e la reyna”.
• Dirección: “Almirante, tío y primo”.
• Salutación: No hay.
CUERPO DEL DOCUMENTO
• Preámbulo: No hay.
• Notificación: “Bien sabeys”.
• Exposición: “quantas vezes… más presto”.
• Disposición: “Y para ella es menester… plazer y servicio”.
• Sanción o cláusulas
• Prohibitivas: No hay.
• Reservativas: “saluo del oro y de los cautivos que tomaren a los que vinieren de la mina”.
• Penales: No hay.
• Espirituales: No hay.
• Pecuniarias: No hay.
• Corroboración: “Yo el rey”; “yo la reyna”.
PROTOCOLO FINAL
• Data
• Tópica: “De la villa de Cáceres”.
• Crónica: "siete días del mes de mayo de LXXIX años".
• Histórica: No hay.
• Signos y suscripciones
Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 41

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

• Del autor: “Por mandado del rey y de la reyna, Liçençiado Camañas (rúbrica)”
• Intervinientes: No hay.
• Testigos: No hay.
• Notario: No hay.
• Refrendo del secretario: "Por mandado del rey y de la reyna, liçençiado Camañas".
• Sellos: No hay.
• Aprecación: No hay.
REGESTO
• Fecha: 1479, mayo, 7.
• Resumen: El rey informa a su almirante sobre las directrices a llevar a cabo ante el enfrentamiento contra
Portugal.

Ejemplo II

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 42

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 43

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

Ejemplo III

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 44

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 45

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 46

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 47

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 48

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 49

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 50

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 51

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)


lOMoARcPSD|2694098

Apuntes Paleografía y Diplomática [2017-2018] 52

Descargado por Nieves Ruiz (mnruizdelgado@gmail.com)

También podría gustarte