Está en la página 1de 3

1

TEXTOS LATINOS PARA EL DÍA DE LA MUJER TRABAJADORA


Prof. Fernando Lillo Redonet

A través de varias inscripciones latinas veremos cuál era el modelo de mujer


romana, dos ejemplos de trabajadoras romanas y un caso de violencia doméstica. Estos
textos pueden servir para reflexionar sobre la condición femenina en la actualidad.

1. El modelo de mujer

Epitafio de Claudia, una esposa ejemplar (CIL, 1.2 1211)

HOSPES QUOD DEICO PAVLLVM EST; ASTA AC PELLEGE


HEIC EST SEPVLCRVM HAV PVLCRVM PVLCRAI FEMINAE
NOMEN PARENTES NOMINARVNT CLAVDIAM.
SVOM MAREITVM CORDE DEILEXIT SOVO:
GNATOS DUOS CREAVIT: HORVNC ALTERVM
IN TERRA LINQVIT, ALIVM SUB TERRA LOCAT.
SERMONE LEPIDO, TVM AVTEM INCESSV COMMODO,
DOMVM SERVAVIT, LANAM FECIT. DIXI. ABEI

Vocabulario: lepidus, -a, -um: amable


abei: abi, imperativo de abeo alejarse linquo, -is, -ere, liqui: dejar tras de sí
ac conj.: y loco, -as, -are, -avi, -atum: colocar
alium: otro (ac.) mareitum: maritum, maritus, mariti: esposo
alterum: uno (ac.) nomen, nominis n.: nombre
asto, -as, -are, -avi, -atum: pararse nominarunt: nominaverunt, nomino, -as, -are,
creo, -as, -are, -avi, -atum: dar a luz -avi, -atum, llamar
commodus, -a, -um adj.: agradable parentes, parentum m.pl.: padres
cor, cordis n.: corazón paullum: poco
deico: dico pellege: perlege, perlego, -is, -ere, perlegi,
deilexit: dilexit, diligo, -is, -ere, dilexi, perlectum leer hasta el final
dilectum, amar pulcrai: pulchrae, pulchrus, -a, -um hermoso
duos: dos (ac.) quod: lo que
gnatos: natos, natus, nati m.: hijo sepulcrum, sepulcri: tumba
hau: haud, no sermo, sermonis: conversación
heic: hic adv. aquí souo: suo, suus, -a, -um su
horunc: horum (de estos) suom: suum, suus, -a, -um su
hospes, hospitis: extranjero tum autem: y también
incessus, incessi: el andar

Grammatica

- Señala los demostrativos de la inscripción.


- Señala los imperativos de la inscripción.
- Busca los pretéritos perfectos de indicativo.

Inscriptio loquitur

- Señala las líneas y el contenido que reflejen la conversación ficticia que tiene la
lápida con el caminante que la lee.
- ¿Cuál ha sido la actitud de Claudia hacia su marido?
- ¿Cuántos hijos tuvo y qué les sucedió a estos?
2

- ¿Qué características conformarían la mujer ideal romana según la inscripción?


¿Te parecen las mismas que hoy usaríamos para definir a la mujer ideal?

2. Mujeres trabajadoras

Una peluquera (ILS 7420) Roma

D. M.
CYPARENI OR-
NATRICI BENE
MERENTI POLYDE-
VCES FECIT

Abreviaturas:
D M= dis manibus Vocabulario:
bene: adverbio, bien
Nombres propios: merens, merentis: que merece
Cyparenis, Cyparenis: Cyparene ornatrix, ornatricis: peluquera
Polydeuces nom. sing.: Polydeuces

Una médico (ILS 7802) Mérida

D. M. S.
IVLIAE SATVRNINAE
ANN XXXXV
VXORI INCOMPARABILI
MEDICAE OPTIMAE
MVLIERI SANCTISSIMAE
CASSIVS PHILIPPVS
MARITVS OB MERITIS
H.S.E.S.T.T.L.

Abreviaturas: Vocabulario:
D M S= dis manibus sacrum uxor, -is: esposa
ANN= annorum incomparabilis, -e: incomparable
H S E S T T L= Hic sita est. Sit tibi terra levis maritus, -i: marido
medica, -ae: médica
Nombres propios: meritus, -i: mérito
Iulia Saturnina: Julia Saturnina mulier, -is: mujer
Cassius Philippus: Casio Filipo ob: preposición de ablativo, a causa de
optimus, -a, -um: óptimo (superlativo de bueno)
sanctissimus, -a, -um: piadosísimo

Grammatica

- ¿En qué caso esta el nombre de la difunta y todas sus características?

Inscriptio loquitur

- ¿Quién hace la inscripción?


3

- ¿Cómo califica Casio Filipo a su mujer? ¿En qué cualidades se fija?

3. Asesinada por su esposo (ILS 8512) Lyón (Francia)

D. M.
ET QVIETI AETERNAE
IVLIAE MAIANAE FEMI-
NAE SANCTISSIMAE MANV
MARITI CRVDELISSIM(i) INTERFECT(ae)
QVAE ANTE OBIT QVAM FATVM
DEDIT CVM QVO VIX(it) ANN(os) XXVIII EX
QVO LIBER(os) PROCREAV(it) DVOS PVERUM
ANN(orum) XVIIII PVELLAM ANNOR(um) XVIII ....1

1. La inscripción continúa.

Dis manibus et quieti aeternae Iuliae Maianae, feminae sanctissimae, manu mariti
crudelissimi interfectae, quae ante obit quam fatum dedit, cum quo vixit annos XXVIII, ex
quo liberos proceavit duos: puerum annorum XVIIII, puellam annorum XVIII...

Nombres propios: interfectus, -a, -um: participio de perfecto de


Iulia Maiana: Julia Mayana interficio, interfeci, interfectum, matar
liberi, -orum: hijos
Vocabulario: manus, -us: mano
aeternus, -a, -um: eterno maritus, -i: marido
crudelis, e: cruel obit = obiit de obeo, obii, obitum, morir
do, dedi, datum: dar, otorgar procreo, -avi, -atum: procrear
duos: acusativo, dos puella, -ae: niña
fatum, -i: el hado, el destino puer, -i: niño
femina, -ae: mujer quies, -etis: descanso
sanctus, -a, -um: piadoso

Grammatica

- ¿Qué función sintáctica cumple manu mariti crudelissimi?


- Señala los superlativos del texto
- Señala y comenta las oraciones de relativo

Inscriptio loquitur

- ¿Cómo murió Julia Mayana?


- ¿Qué adjetivos califican a Julia y a su marido?
- ¿Cuántos hijos dejó y de qué edades?

También podría gustarte