Está en la página 1de 2

Álgebra del operador nabla

Operadores de primer orden


∂φ ∂φ ∂φ
Gradiente: ∇φ = ux + uy + uz
∂x ∂y ∂z

∂Ax ∂Ay ∂Az


Divergencia: ∇·A = + +
∂x ∂y ∂z
     
∂Az ∂Ay ∂Ax ∂Az ∂Ay ∂Ax
Rotacional: ∇∧A = − ux + − uy + − uz
∂y ∂z ∂z ∂x ∂x ∂y

Aplicación sobre productos


∇(φψ) = ψ ∇φ + φ ∇ψ
∇ · (φA) = ∇φ · A + φ ∇ · A
∇ ∧ (φA) = ∇φ ∧ A + φ ∇ ∧ A
∇ · (A ∧ B) = (∇ ∧ A) · B − (∇ ∧ B) · A
∇ ∧ (A ∧ B) = A(∇ · B) + (B · ∇)A − B(∇ · A) − (A · ∇)B
∇(A · B) = A ∧ (∇ ∧ B) + (A · ∇)B + B ∧ (∇ ∧ A) + (B · ∇)A

Operadores de segundo orden


∂ 2φ ∂ 2φ ∂ 2φ
∇ · (∇φ) = ∇2 φ = + + 2 (Laplaciano)
∂x2 ∂y 2 ∂z

∇ ∧ (∇φ) = 0
∇ · (∇ ∧ A) = 0
∇ ∧ (∇ ∧ A) = ∇(∇ · A) − ∇2 A

Identidades de Green
1a identidad:∇ · (φ∇ψ) = ∇φ · ∇ψ + φ∇2 ψ 2a identidad:∇ · (φ∇ψ − ψ∇φ) = φ∇2 ψ − ψ∇2 φ
Resumen de fórmulas de coordenadas curvilı́neas ortogonales
  
x = ρ cos ϕ = r sen θ cos ϕ x2 + y 2 = ρ = r sen θ x2 + y 2 + z 2 = ρ2 + z 2 = r
Vector de posición:
 Factores de hx = 1 hy = 1 hz = 1
y x2 + y 2 ρ r = xux + y uy + zuz  escala:

y = ρ sen ϕ = r sen θ sen ϕ arctg =ϕ= ϕ arctg = arctg =θ  ∂r  hρ = 1 hϕ = ρ hz = 1
r = ρ uρ + zuz 
hi =  
∂qi 
x z z
hr = 1 hθ = r hϕ = r sen θ
y r = rur
z= z = r cos θ z = z = r cos θ arctg = ϕ =ϕ
x

Diferencial de longitud: Diferencial de volumen:


Delta de Dirac: δ(ρ − ρ )δ(ϕ − ϕ )δ(z − z  )
dr = h1 dq1 u1 + h2 dq2 u2 + h3 dq3 u3 dτ = h1 h2 h3 dq1 dq2 dq3 δ(r − r ) =
δ(q1 − q1 )δ(q2 − q2 )δ(q3 − q3 ) ρ
dr = dxux + dy uy + dzuz dτ = dx dy dz δ(r − r ) =
dr = dρ uρ + ρ dϕ uϕ + dzuz dτ = ρ dρ dϕ dz
h1 h2 h3 δ(r − r )δ(θ − θ )δ(ϕ − ϕ )
δ(r − r ) =
δ(r − r ) = δ(x − x )δ(y − y  )δ(z − z  )
 
r2 sen θ
dr = drur + r dθ uθ + r sen θ dϕ uϕ dτ = r2 sen θ dr dθ dϕ
Gradiente:
1 ∂φ 1 ∂φ 1 ∂φ
∇φ = u1 + u2 + u3
Vectores unitarios: ux = cos ϕuρ − sen ϕuϕ = sen θ cos ϕur + cos θ cos ϕuθ − sen ϕuϕ h1 ∂q1 h2 ∂q2 h3 ∂q3
1 ∂r uy = sen ϕuρ + cos ϕuϕ = sen θ sen ϕur + cos θ sen ϕuθ + cos ϕuϕ
ui = ∂φ ∂φ ∂φ
hi ∂qi uz = uz = cos θur − sen θuθ ∇φ = ux + uy + uz
∂x ∂y ∂z
cos ϕux + sen ϕuy = uρ = sen θur + cos θuθ sen θ cos ϕux + sen θ sen ϕuy + cos θuz = sen θuρ + cos θuz = ur
− sen ϕux + cos ϕuy = uϕ = uϕ cos θ cos ϕux + cos θ sen ϕuy − sen θuz = cos θuρ − sen θuz = uθ ∂φ 1 ∂φ ∂φ
∇φ = uρ + uϕ + uz
uz = uz = cos θur − sen θuθ − sen ϕux + cos ϕuy = uϕ = uϕ ∂ρ ρ ∂ϕ ∂z
∂φ 1 ∂φ 1 ∂φ
ur +∇φ = uθ + uϕ
∂r r ∂θ r sen θ ∂ϕ
     
Rotacional: ∂Az ∂Ay ∂Ax ∂Az ∂Ay ∂Ax
  ∇∧A= − ux + − uy + − uz
 h1 u1 h2 u2 h3 u3  ∂y ∂z ∂z ∂x ∂x ∂y
      
  1 ∂Az 1 ∂(ρAϕ ) ∂Aρ
1  ∂ ∂  ∂Aϕ ∂Aρ ∂Az
∇∧A =  ∂ ∇∧A= − uρ + − uϕ + − uz
h1 h2 h3  ∂q1 ∂q2 ∂q3  ρ ∂ϕ ∂z ∂z ∂ρ ρ ∂ρ ∂ϕ
       
h A h A 1 ∂(sen θAϕ ) ∂Aθ 1 1 ∂Ar ∂(rAϕ ) 1 ∂(rAθ ) ∂Ar
1 1 2 2 h A 
3 3 ∇∧A= − ur + − uθ + − uϕ
r sen θ ∂θ ∂ϕ r sen θ ∂ϕ ∂r r ∂r ∂θ
Divergencia: Laplaciano:
        
1 ∂(A1 h2 h3 ) ∂(h1 A2 h3 ) ∂(h1 h2 A3 ) 1 ∂ h2 h3 ∂φ ∂ h1 h3 ∂φ ∂ h1 h2 ∂φ
∇·A= + + ∇2 φ = + +
h1 h2 h3 ∂q1 ∂q2 ∂q3 h1 h2 h3 ∂q1 h1 ∂q1 ∂q2 h2 ∂q2 ∂q3 h3 ∂q3
∂Ax ∂Ay ∂Az ∂ 2φ ∂ 2φ ∂ 2φ
∇·A= + + ∇2 φ =
+ 2 + 2
∂x ∂y ∂z ∂x2 ∂y ∂z
 
1 ∂(ρAρ ) 1 ∂Aϕ ∂Az 1 ∂ ∂φ 1 ∂ 2φ ∂ 2φ
∇·A= + + ∇2 φ = ρ + 2 2
+ 2
ρ ∂ρ ρ ∂ϕ ∂z ρ ∂ρ ∂ρ ρ ∂ϕ ∂z
   
1 ∂(r2 Ar ) 1 ∂(sen θAθ ) 1 ∂Aϕ 1 ∂ ∂φ 1 ∂ ∂φ 1 ∂ 2φ
∇·A= 2
+ + ∇2 φ = 2 r2 + 2 sen θ + 2
r ∂r r sen θ ∂θ r sen θ ∂ϕ r ∂r ∂r r sen θ ∂θ ∂θ r sen θ ∂ϕ2
2

También podría gustarte