Está en la página 1de 121

Universidad Nacional Experimental del Táchira

801 EJERCICIOS
RESUELTOS
DE

INTEGRAL

INDEFINIDA

ITALO G. CARLOS J.

CORTES A SANCHEZ C.
INDICE
INTRODUCCION ............................................................................................................................................. 5
INSTRUCCIONES............................................................................................................................................ 6
ABREVIATURAS DE USO FRECUENTE................................................................................................... 7
IDENTIFICACIONES USUALES ................................................................................................................. 7
IDENTIDADES ALGEBRAICAS .................................................................................................................. 7
IDENTIDADES TRIGONOMETRICAS....................................................................................................... 8
FORMULAS FUNDAMENTALES.................................................................................................................10
CAPITULO 1...................................................................................................................................................12
INTEGRALES ELEMENTALES ................................................................................................................12
EJERCICIOS DESARROLLADOS .............................................................................................................12
EJERCICIOS PROPUESTOS ......................................................................................................................20
RESPUESTAS..............................................................................................................................................21
CAPITULO 2...................................................................................................................................................29
INTEGRACION POR SUSTITUCION........................................................................................................29
EJERCICIOS DESARROLLADOS .............................................................................................................29
EJERCICIOS PROPUESTOS ......................................................................................................................39
RESPUESTAS..............................................................................................................................................41
CAPITULO 3...................................................................................................................................................59
INTEGRACION DE FUNCIONES TRIGONOMETRICAS .......................................................................59
EJERCICIOS DESARROLLADOS .............................................................................................................59
EJERCICIOS PROPUESTOS ......................................................................................................................66
RESPUESTAS..............................................................................................................................................67
CAPITULO 4...................................................................................................................................................77
INTEGRACION POR PARTES...................................................................................................................77
EJERCICIOS DESARROLLADOS .............................................................................................................77
EJERCICIOS PROPUESTOS ......................................................................................................................88
RESPUESTAS..............................................................................................................................................89
CAPITULO 5.................................................................................................................................................111
INTEGRACION DE FUNCIONES CUADRATICAS...............................................................................111
EJERCICIOS DESARROLLADOS ...........................................................................................................111
EJERCICIOS PROPUESTOS ....................................................................................................................116
RESPUESTAS............................................................................................................................................117
CAPITULO 6.................................................................................................................................................126
INTEGRACION POR SUSTITUCION TRIGONOMETRICA .................................................................126
EJERCICIOS DESARROLLADOS ...........................................................................................................126
EJERCICIOS PROPUESTOS: ...................................................................................................................135
RESPUESTAS............................................................................................................................................137
CAPITULO 7.................................................................................................................................................154
INTEGRACIÓN DE FUNCIONES RACIONALES..................................................................................154
EJERCICIOS DESARROLLADOS ...........................................................................................................154
EJERCICICOS PROPUESTOS..................................................................................................................162
RESPUESTAS............................................................................................................................................163
CAPITULO 8.................................................................................................................................................188

2
INTEGRACION DE FUNCIONES RACIONALES D SENO Y COSENO...............................................188
EJERCICIOS DESARROLLADOS ...........................................................................................................188
EJERCICIOS PROPUESTOS ....................................................................................................................195
RESPUESTAS............................................................................................................................................195
CAPITULO 9.................................................................................................................................................199
INTEGRACION DE FUNCONES IRRACIONALES ...............................................................................199
EJERCICIOS DESARROLLADOS ...........................................................................................................199
EJERCICIOS PROPUESTOS ....................................................................................................................203
RESPUESTAS............................................................................................................................................203
EJERCICIOS COMPLEMENTARIOS ........................................................................................................208
RESPUESTAS............................................................................................................................................210
BIBLIOGRAFIA ............................................................................................................................................242

3
A Patricia. / A Ana Zoraida.

A los que van quedando en el camino,

Compañeros de ayer,

De hoy y de siempre.

4
INTRODUCCION

El libro que os ofrecemos, no es un libro auto contenido, sino un instrumento


de complementación, para la práctica indispensable en el tópico relativo a las
integrales indefinidas. En este contexto, el buen uso que se haga del mismo
llevará a hacer una realidad, el sabio principio que unifica la teoría con la práctica.

El trabajo compartido de los autores de “801 ejercicios resueltos” es una


experiencia que esperamos sea positiva, en el espíritu universitario de la
activación de las contrapartes, en todo caso será el usuario quien de su veredicto
al respecto, ya sea por medio del consejo oportuno, la crítica constructiva o la
observación fraterna, por lo cual desde ya agradecemos todo comentario al
respecto.

Nos es grato hacer un reconocimiento a la cooperación prestada por los


estudiantes de UNET: Jhonny Bonilla y Omar Umaña.

5
INSTRUCCIONES

Para un adecuado uso de este problemario, nos permitimos recomendar lo


siguiente:
a) Estudie la teoría pertinente en forma previa.
b) Ejercite la técnica de aprehender con los casos resueltos.
c) Trate de resolver sin ayuda, los ejercicios propuestos.
d) En caso de discrepancia consulte la solución respectiva.
e) En caso de mantener la discrepancia, recurre a la consulta de algún
profesor.
f) Al final, hay una cantidad grande de ejercicios sin especificar técnica
alguna. Proceda en forma en forma análoga.
g) El no poder hacer un ejercicio, no es razón para frustrarse. Adelante
y éxito.

6
ABREVIATURAS DE USO FRECUENTE

AK :
e: Base de logaritmos neperianos.
Logaritmo natural o neperiano.
Aog : Logaritmo vulgar o de briggs.
sen : Seno.
arcs e n : Arco seno.
cos : Coseno.
arc cos : Arco coseno.
arc co s : Arco coseno.
Wg : Tangente.

co W g
arc tg : Arco tangente.
Cotangente.
arc co tg Arco cotangente.
sec : Secante.
arc sec : Arco secante.
cos ec : Cosecante.
arc sec : Arco cosecante.
exp : Exponencial.
dx : Diferencial de x.
x: Valor absoluto de x.
m.c.m: Mínimo común múltiplo.

IDENTIFICACIONES USUALES

s e nn x (s e n x) n s e n 1 x arcs e n x
AK n x ( A K x ) n Aog n x (Aogx) n
Aogx Aog x

IDENTIDADES ALGEBRAICAS

1. Sean a, b: bases; m, n números naturales.


aman a m n (a m ) n a mn

a mn , a z 0
am (ab) n a nb n

a
an
§a·
¨ ¸ ,b z 0
n m m
an n
am n

©b¹
n
a
bn

an
1 a0 1, a z 0
an

7
a r b a r b a3 r 3a 2b  3ab2  b3
2. Sean a, b ,c: bases; m, n números naturales
a 2  2ab  b 2
2 3

a r b a 4 r 4a 3b  6a 2b 2 r 4ab3  b 4 a 2  b2 (a  b)(a  b)
4

a 2 n  b 2 n (a n  b n )(a n  b n ) a 3 r b3 (a r b)(a 2 B ab r b 2 )
(a  b  c) 2 a 2  b 2  c 2  2(ab  ac  bc)

§x·
3. Sean b, n, x, y, z: números naturales

Aog ( xyz ) Aogb x  Aogb y  Aogb z Aogb ¨ ¸ Aogb x  Aogb y


© y¹
Aogb x nAogb x
n
Aogb n x
1
Aogb x
n
Aogb1 0 Aog bb 1

AK e 1 AK exp x x =x
AK e x AK x

exp(AK x)
x
e x
x

IDENTIDADES TRIGONOMETRICAS
1.
cos T
cos ecT s ecT
1 1
sen

s e nT
W gT W gT
cos T co W gT
1

s e n T  cos 2 T
2
1 1  W g T sec 2 T
2

1+ coW g 2T cos ec 2T cos T cos ecT coW gT

cos TW gT s e nT

2.

s e n(D  E ) s e n D cos E  cos D s e n E s e n 2D 2s e n D cos D


(a)

D 1  cos D 1  cos 2D
sen r s e n2 D
2 2 2

s e n(D  E ) s e n D cos E  cos D s e n E

8
D 1  cos D
(b)

cos(D  E ) cos D cos E  s e n D s e n E cos r

1  cos 2D cos(D  E ) cos D cos E  s e n D s e n E


2 2
cos 2 D

cos 2D cos D  s e n 2 D 1  2s e n 2 D 2 cos 2 D  1


2
2

W gD  W g E 2W gD
(c)
W g (D  E ) W g 2D
1  W gDW g E 1  W g 2D
1  cos 2D W gD  W g E
W g 2D W g (D  E )
1  cos 2D 1  W gDW g E

D 1  cos D s e nD 1  cos D
Wg r
2 1  cos D 1  cos D s e nD

>s e n(D  E )  s e n(D  E )@ >s e n(D  E )  s e n(D  E )@


(d)
s e n D cos E cos D s e n E
1 1

>cos(D  E )  cos(D  E )@ s e n D s e n E  > cos(D  E )  cos(D  E ) @


2 2
cos D cos E
1 1

D E D E D E D E
2 2
s e n D  s e n E 2s e n cos s e n D  s e n E 2 cos sen
D E D E D E D E
2 2 2 2
cos D  cos E 2 cos cos cos D  cos E 2s e n sen
2 2 2 2

(e)

arcW g (W gx) x arc co W g (co W gx) x


arcs e n(s e n x) x arc cos(cos x) x

arc sec(sec x) x arc co sec(co sec x) x

9
FORMULAS FUNDAMENTALES

1.- ³ du
Diferenciales Integrales
1.- du
du
dx uc

2.- ³ adu a ³ du
u
2.- d (au ) adu
3.- d (u  v) du  dv 3.- ³ (du  dv) ³ du  ³ dv
4.- ³ u n du
nu n 1du u n 1
 c (n z 1)
4.- d (u n )
n 1
5.- d (AK u ) 5.- ³ AK u  c
du du

6.- ³ eu du eu  c
u u
6.- d (eu ) u
e du
a u AK adu
7.- ³ a u du c
7.- d (a u ) au
AK a
8.- d (s e n u ) cos udu 8.- ³ cos udu senu  c
9.- d (cos u )  s e n udu 9.- ³ s e n udu  cos u  c
10.- d (W gu ) sec 2 udu 10.- ³ sec 2 udu W gu  c
11.- d (coW gu )  cosec2 udu 11.- ³ cosec 2 udu  co W gu  c
12.- d (sec u ) sec uW gudu 12.- ³ sec uW gudu sec u  c
13.- d (co sec u )  co sec u coW gudu 13.- ³ co sec u coW gudu  co sec u  c

14.- ³ arcs e n u  c
du du
1 u 1 u2
14.- d (arcs e n u )

15.- ³
2

du
 arc cos u  c
du
1 u2 1 u2
15.- d (arc cos u )

16.- d (arcW gu ) 16.- ³ arcW gu  c


du du
1 u2 1 u2
17.- ³
 du
17.- d (arc co W gu )  arc coW gu  c
du
1 u2 1 u2
­ arc sec u  c; u ! 0
18.- ³ ®
du du
u u2 1 u u 2  1 ¯  arc sec u  c; u  0
18.- d (arc sec u )

du ­  arc co sec u  c; u ! 0


19.- ³
 du
®
u u2 1 u u 2  1 ¯ arc co sec u  c; u  0
19.- d (arc co sec u )

10
OTRAS INTEGRALES INMEDIATAS

­° AK sec u  c
1.- ³ W gudu ® 2.- ³ co W gudu AK s e n u  c
°̄AK cos u  c
­ AK sec u  W gu  c
3.- ³ sec udu ®
° 4.- ³ co sec udu AK co sec u  coW gu  c
§u S ·
°AK W gu ¨ 2  4 ¸  c
¯ © ¹
5.- ³ s e n hudu cos =u  c 6.- ³ cos =udu s e n hu  c
7.- ³ W ghudu AK cos =u  c 8.- ³ co W ghudu AK s e n =u  c
9.- ³ sec hudu arcW gh(s e n hu )  c 10.- ³ co sec hudu  arc co W gh(cos hu )  c
­
°° arcs e n a  c
11.- ³ 12.- ³
u

® AK u  u 2 r a 2  c
du
u ra
du
a u °  arcs e n u  c
2 2

°̄
2 2

a
­
°° arcW g  c
14.- ³
ua
13.- ³
1 u

® AK c
du 1
u  a2 ua
du
u  a2
a a
° arc coW g  c
2
2 2a
°̄
1 u
a a
­1
°° a arc cos a  c
15.- ³ 16.- ³
u
AK c ®
du 1 u du
u a ru a  a2 r u2 u u2  a2 ° 1 arc sec u  c
°̄ a
2 2 a
a

17.- u 2 r a 2 du u r a 2 r AK u  u 2 r a 2  c
u 2 a2
2 2

18.- ³ a  u du a  u  arcs e n  c
2 2 u 2 2 a2 u

19.- ³ e au s e n budu
e (a s e n bu  b cos bu )
2 2 a
c
au

a 2  b2
20.- ³ e cos budu
e au (a cos bu  b s e n bu )
c
a 2  b2
au

Realmente, algunas de estas integrales no son estrictamente inmediatas; tal como


se verá mas adelante y donde se desarrollan varias de ellas.

11
CAPITULO 1

INTEGRALES ELEMENTALES

El Propósito de este capitulo, antes de conocer y practicar las técnicas


propiamente tales; es familiarizarse con aquellas integrales para las cuales basta
una transformación algebraica elemental.

EJERCICIOS DESARROLLADOS

1.1 .- Encontrar: ³ eAK x xdx


2

Solución.- Se sabe que: eAK x


2
x2

Por lo tanto: ³ e AK x 2
³ x xdx ³ x dx c
2 3 x4
xdx

Respuesta: ³ e xdx ³ x dx
4
x n 1
AK x 2
c, , n z 1
x4
n 1
n
Fórmula utilizada:

1.2 .- Encontrar: ³ 3a 7 x 6 dx
4

³ 3a x dx 3a ³ x dx 3a
Solución.-
c
7 6 7 6 7 x7

Respuesta: ³ 3a 7 x 6 dx 3a 7
7
c,
x7
Fórmula utilizada: del ejercicio anterior.

1.3.- Encontrar: ³ (3 x 2  2 x  1)dx


7

³ (3x  2 x  1)dx ³ (3x ³ 3x dx  ³ 2 xdx  ³ dx


Solución.-
2 2
 2 x  1)dx 2

3³ x 2 dx  2³ xdx  ³ dx 2  xc x3  x 2  x  c
x3 x2
3

Respuesta: ³ (3 x 2  2 x  1)dx
3 2
x3  x 2  x  c
1.4.- Encontrar: ³ x(x  a )( x  b)dx

³ x(x  a)( x  b)dx ³ x ª¬ x  (a  b) x  ab º¼dx ³ ª¬ x  a  b x  abx º¼dx


Solución.-
2 3 2

³ x dx  ³ (a  b) x dx  ³ abxdx ³ x dx  (a  b)³ x dx  ab³ xdx


3 2 3 2

 (a  b)  ab  c
x4 x3 x2
4 3 2

12
Respuesta: ³ x(x  a)( x  b)dx
x 4 (a  b) x3 abx 2
  c

1.5.- Encontrar: ³ (a  bx 3 ) 2 dx
4 3 2

³ (a  bx ) dx ³ (a ³ a dx  ³ 2abx dx  ³ b x dx
Solución.-
3 2 2
 2abx 3  b 2 x 6 )dx 2 3 2 6

= a 2 ³ dx  2ab ³ x3 dx  b 2 ³ x 6 dx = a 2 x  2ab
 b2  c
x4 x7

Respuesta: ³ (a  bx3 ) 2 dx = a 2 x 
4 7
 c
4 2 7
abx b x

1.6.- Encontrar: ³ 2 pxdx


2 7

Solución.-

³ ³ 2 p ³ x dx c c
1 1 2

2
1 x2 2 2 px 3
2 pxdx 2 px dx 2
2p
2 3
3

Respuesta: ³ 2 pxdx c
2 2 px x

1.7.-Encontrar: ³
3
dx
n
x
Solución.-
1 1 n 1 n

³ ³x
1

c c c
1

1 1  n
n n n
dx x x nx
1 n 1
n
n
dx
x
n n
1 n

Respuesta: ³ n c
dx nx n
x n 1

1.8.- Encontrar: ³ (nx)


1 n
n
dx

³ (nx) ³n ³x ³ x n dx
Solución.-
1 n 1 n 1 n 1 n 1 n 1 n
1
1
n n n n n n
dx x dx n dx n
1 n 11 1 n 1 n 1 n 1 n  n
1 1

c c nx  c x c xn  c n nx n  c
1
1 1 1
xn xn n n 1 1
= n n
n n
n n
n n
n n
11
1 1

Respuesta: ³ (nx)
n n

1 n
nx  c
1.9.- Encontrar: ³ (a 3  x 3 )3 dx
n n
dx
2 2

³ (a ³ ª¬« a x  x º¼»dx
Solución.-
 x 3 )3 dx 3 a x 3  3a
2 2 2 3 2 2 2 2 2 2 2 3
3 3 2 3 3 3

13
³ (a  3a 3 x  3a 3 x  x 2 )dx ³ a dx  ³ 3a x 3 dx  ³ 3a 3 x 3 dx  ³ x 2 dx
4 2 2 4 4 2 2 4
2 3 3 2 3

³ dx  3a ³ x dx  3a ³x dx  ³ x dx a x  3a  3a 3  c
5 7
2 4 2 2 4 2 2 x3 2 x 3 x3
4
a 3 3 3 3 3

5 7 3
3 3

a2 x    c
4 5 2 7
9a 3 x 3 9a 3 x 3 x 3
5 7 3

Respuesta: ³ (a  x ) dx a x    c
4 5 2 7
9 a 3 x 3 9a 3 x 3 x 3
2
3
2
3 3 2

1.10.- Encontrar: ³ ( x  1)( x  x  1)dx


5 7 3

³(
Solución.-
x  1)( x  x  1)dx ( x x  ( x )2  x  x x  1)dx

³ (x x  1)dx ³ ( xx  1)dx ³ (x  1)dx ³x dx  ³ dx  xc  xc


5 5
1
2
3
2
3
2
x2 2x 2
5 5

Respuesta: ³ ( x  1)( x  x  1)dx


2

 xc
5
2x 2

1.11.- Encontrar: ³
( x 2  1)( x 2  2)dx
5

3
x2

³ ³ ³ x 23 ³ x 23 dx  ³ x 23 dx
Solución.-
( x 2  1)( x 2  2)dx ( x 4  x 2  2)dx

x4 x2 2
2 dx
3
x2 x3
2

³ x dx  ³ x dx  2³ x dx
1 1 1
10 4

 23
 2  2 c
13 7 1
10 4 x3 x3 x3 x 3
x 3
x 3

2
3 3

1 1 1
10 4 13 7 1
3
3 3 3 3 3

3  6x 3  c 3 3  63 x  c 3 3  63 x  c
13 7 3 13 3 7
x 3 x3 1 x x x4 3 x x2 3 x
3
13 7 13 7 13 7
( x  1)( x  2)dx § 3 x 3 x ·
Respuesta: ³ ¨   6¸ 3 x  c
2 2 4 2

3 2
x © 13 7 ¹

1.12.- Encontrar: ³
(x  x )
m n 2
dx
x

³ ³ ³
Solución.-
( x m  x n )2 ( x2m  2 xm xn  x2n ) ( x2m  2 xm xn  x2n )
dx dx dx
x x x1/ 2

³ (x  2x
x 2 m 1/ 21 2 x m n 1/ 2 x 2 n 1/ 2
2 m 1/ 2 m  n 1/ 2
 x 2 n 1/ 2 )dx   c
2m  1/ 2  1 m  n  1/ 2 2n  1/ 2
4 m 1 2 m  2 n 1 4 n 1 4 m 1 2 m  2 n 1 4 n 1

  c   c
4m  1 2m  2n  1 4n  1
x 2 2x 2 x 2 2x 2 4x 2 2x 2
4m  1 2m  2n  1 4 n  1
2 2 2

14
4 x mn x
  c
2 x2m x 2 x2n x
4m  1 2m  2 n  1 4n  1

Respuesta: ³
( x m  x n )2 § 2 x2m 4 x mn 2 x2n ·
dx = x ¨   ¸c
x © 4m  1 2m  2 n  1 4n  1 ¹

1.13.- Encontrar: ³
( a  x )4
dx
ax
Solución.-

³ ³
( a  x )4 a 2  4a ax  6 xa  4 x ax  x 2
dx dx
ax ax

³ (ax) 12 ³ ax
  ³ (ax) 12 ³ ax
  ³ (ax) 12 dx
a2 4a ax 6ax 4 x ax x2
dx dx dx dx

³a a x  2 dx  ³ 4adx  ³ 6aa  2 xx  2 dx  ³ 4 xdx  ³ a  2 x 2 x  2 dx


2  12 1 1 1 1 1

a ³x  12
dx  4a ³ dx  6a ³ x dx  4³ xdx  a

³x
1
3 1 2 1 3
2 2 2 2
dx
1 1 3 1
2 1
x11
 4ax  6a 4 a c
1
 12
2 2
3 x 1 x x
1 11
a 2 2

1 1 1
1 3
2 2 2

 4ax  6a 4 a c
1 3 5
x2  12
2 2 2
3 x 1 x x
a 2
1
2
3 2 5
2 2 2

2a x  4ax  4a x  2 x  2a c
5
3
2
1
2
1
2
3
2 2  12 x 2
5

Respuesta: ³
( a  x )4
dx 2a x  4ax  4a x  2 x  c
3
2
1
2
1
2
3
2 2 2 x3

1.14.- Encontrar: ³ 2
ax 5 xa
dx
x  10

10 , Luego: ³ 2 ³
xa
Solución.-
AK c
dx dx 1
x  10 x a xa
Sea: a 2 2
2a
x  10 x  10
AK c AK c
1 10
2 10 x  10 20 x  10

Respuesta: ³
x  10
AK c
dx 10
x  10
2
20 x  10

1.15.- Encontrar: ³
dx
x 7
Solución.- Sea: a= 7 , Luego: ³ ³x
2

arcW g  c
dx dx 1 x
x 72 2
 a2 a a

15
arcW g c arcW g c
1 x 7 7x
7 7 7 a

Respuesta: ³ arcW g c
dx 7 7x
x 7
2
7 a

1.16.- Encontrar: ³
dx
4  x2

2 , Luego: ³ ³
Solución.-
AK x  a 2  x 2  c
dx dx
4 x a x
Sea: a
2 2 2

AK x  4  x 2  c

Respuesta: ³ AK x  4  x 2  c
dx
4 x
1.17.- Encontrar: ³
2

dx
8  x2

8 , Luego: ³ ³
Solución.-
c
dx dx x
8  x2 a2  x2
Sea: a arcs e n
a

c c
x x
arcs e n arcs e n
8 2 2

Respuesta: ³ c
dx 2x
8  x2
arcs e n
4

1.18.- Encontrar: ³
dy
x 92

Solución.-
1
x 9
La expresión: actúa como constante, luego:

³ x2  9 x 2  9 ³ dy x2  9 y  c x 2  9  c
2

dy 1 1 y

Respuesta: ³ 2 c
dy y
x 9 x 92

1.19.- Encontrar: ³
2  x2  2  x2
4  x4
dx

Solución.-

³ ³ ³ 4  x 4 dx
2  x2  2  x2 2  x2 2  x2

4  x4 4  x4
dx dx

³ dx  ³ ³ ³
2  x2 2  x2 dx dx
(2  x 2 ) (2  x 2 ) (2  x 2 ) (2  x 2 ) 2  x2 2  x2
dx

16
2 , Luego: ³ ³  AK x  a 2  x 2  c
dx dx x
a2  x2 a2  x2
Sea: a arcs e n
a

 AK x  ( 2) 2  x 2  c  AK x  2  x 2  c
x x
arcs e n arcs e n
2 2

Respuesta: ³
2  x2  2  x2
 AK x  2  x 2  c
x
4 x
dx arcs e n

1.20.- Encontrar: ³ W g 2 xdx


4
2

³ W g xdx ³ (sec x  1)dx ³ sec xdx  ³ dx W gx  x  c


Solución.-

Respuesta: ³ W g 2 xdx W gx  x  c
2 2 2

1.21.- Encontrar: ³ coW g 2 xdx

³ coW g xdx ³ (cos ec x  1)dx ³ cos ec xdx  ³ dx  co W gx  x  c


Solución.-

Respuesta: ³ co W g xdx  coW gx  x  c


2 2 2

1.22.- Encontrar: ³
dx
2x  4 2

Solución.-

³ 2 x 2  4 = ³ 2( x 2  2) ³ arcW g c arcW g c
dx dx 1 dx 1 1 x 2 2x
2 x 2
2
2 2 2 4 2

Respuesta: ³ arcW g c
dx 2 2x
2x2  4
1.23.- Encontrar: ³
4 2
dx
7 x2  8

³ 7 x 2  8 ³ 2 8 ³ 7 ª( x 2  ( 8 )2 º ³
Solución.-
dx dx dx 1 dx
7( x  ) 7 ª x  ( 87 ) 2 º
¬ ¼ ¬ ¼
2
7
7
x  87 x 7x  8
AK c AK c AK c
8
1 1 1 7
x 7 x 7x  8
7

7 2( 7 ) 8 8
8 8
7 14 8
14
7
7x  2 2 7x  2 2
AK c AK c
1 14
4 14 7x  2 2 56 7x  2 2

Respuesta: ³
7x  2 2
AK c
dx 14
7 x2  8 56 7x  2 2

1.24.- Encontrar: ³
x 2 dx
x2  3

17
³ x2  3 ³ (1  x2  3)dx ³ dx  3³ x ³ dx  3³ x
Solución.-
x 2 dx 3 dx dx
2
3 2
 ( 3) 2

= x3 arcW g  c = x  3 arcW g c


1 x 3x
3 3 3

Respuesta: ³ x  3 arcW g c
x 2 dx 3x
x2  3
1.25.- Encontrar: ³
3
dx
7  8x2

³ ³
Solución.-
AK 8x  7  8x2  c
dx dx 1
7  8x 2
( 8 x)  ( 7)
2 2 8

Respuesta: ³ AK 8x  7  8x2  c
dx 2
7  8x 4

1.26.- Encontrar: ³
2

dx
7  5x2
Solución.-

³ ³ c
dx dx 1 5
7  5x ( 7)  ( 5 x)
arcs e n x
2 2 2 5 7

Respuesta: ³ c
dx 5 35 x
7  5x
arcs e n
2 5 7

1.27.- Encontrar: ³
(a x  b x ) 2 dx
a xb x
Solución.-

³ a xb x ³ ³ a xb x ³ a xb x ³ a x b x dx
(a x  b x ) 2 dx ( a 2 x  2a x b x  b 2 x )
 
a2x 2 a xb x b 2x
dx dx dx
a xb x
a / b b / a
³ bx ³ ³ a x dx ³ ¨© b ¸¹ dx  2³ dx  ³ ¨© a ¸¹ dx
§a· §b·
   2x  c
x x x x
ax bx
AK AK
dx 2dx
a b

a / b b / a a / b b / a
b a

 2x  c  2x  c
x x x x

AK a  A K b AK b  A K a AK a  AK b AK a  AK b
§ ax bx ·
¨ x x¸
©b a ¹
 2x  c
A K a  AK b
§ a 2 x  b2 x ·
¨ ¸
Respuesta: ³
(a x  b x ) 2 dx © a b ¹  2x  c
x x

a xb x AK a  AK b

18
1.28.- Encontrar: ³ s e n 2
x
dx
2
Solución.-
1  cos 2
³sen dx ³ ³ ³ dx  ³ cos xdx
1  cos x
x
x2 2 1 1
dx dx
2 2 2 2 2
 c
x senx

Respuesta: ³ s e n 2
2 2
 c
xx senx
dx

1.29.- Encontrar: ³
22 2
;(0  b  a )
dx
( a  b)  ( a  b ) x 2

Sea: c 2 a  b, d 2 a  b, ; luego ³ ³
Solución.-
dx dx
( a  b)  ( a  b) x 2
c  d 2 x2
2

³ 2 § c2 2 · d 2 ³ § c ·2 2 d 2 c arctg c  c cd arctg c  c
dx 1 dx 1 1 x 1 dx

d ¨ 2 x ¸ ¨ ¸ x
©d ¹ ©d ¹
d
d
a  bx a b
c xc
1 1
a b a b ab a b ab
arctg arctg
2 2

Respuesta: ³
a b
xc
dx 1
( a  b)  ( a  b) x a 2  b2 ab
2
arctg

1.30.-Encontrar: ³ ;(0  b  a )
dx
( a  b)  ( a  b ) x 2

Sea: c 2 a  b, d 2 a  b, Luego: ³ ³
Solución.-
dx dx
( a  b)  ( a  b) x 2
c  d 2 x2
2

x c
³ 2 § c 2 2 · d 2 ³ § c ·2 2  d 2 2c AK x  c  c  2cd AK dx  c  c
dx 1 dx 1 1 d 1 dx  c

d ¨ 2 x ¸ ¨ ¸ x
©d ¹ ©d ¹
d
d
a  bx  a  b
 AK c
1
2 a b
2 2
a  bx  a  b

Respuesta: ³
a  bx  a  b
 AK c
dx 1
( a  b)  ( a  b ) x 2 2 a 2  b2 a  bx  a  b
1.31.- Encontrar: ³ ª« a 2 x  1º»dx
¬ ¼
0

Solución.-

19
³ ª«¬ a  1º»dx
¼ ³ (a  1)dx ³ (1  1)dx ³ dx ³ dx ³ 0dx
2x 0 0

³ ª«¬ a
c

 1º»dx
¼
2x 0
Respuesta: c

EJERCICIOS PROPUESTOS
Mediante el uso del álgebra elemental, o algunas identidades trigonométricas,
transformar en integrales de fácil solución, las integrales que se presentan a
continuación.

1.32.- ³ 3x5 dx 1.33.- ³ (1  e) x dx 1.34.- ³ (1  W gx)dx


1.35.- ³ cos 2 2x dx 1.36.- ³ (1  x )3 dx 1.37.- ³ (1  x )0 dx

1.38.- ³
1 1.39.- ³ 1.40.- ³
x dx dx
1 5 x x2  5
2
x
dy 2

1.41.- ³ 1.42.- ³ 1.43.- ³


3

dx dx dx
x 5 x 5 x 5
1.44.- ³ (s e n 2 x  cos 2 x  1)dx 1.45.- ³ x (1  x )dx 1.46.- ³ (W g 2 x  1)dx
2 2 2

1.47.- ³ 1.48.- ³ 1.49.- ³


dx dx dx
x  12
2
x  12
2
x  12
1.50.- ³ 1.51.- ³ 1.52.- ³
2

dx dx dx
x 2  12 12  x 2 x x 2  12
1.53.- ³ 1.54.- ³ 1.55.- ³
dx dx dx
x 12  x 2 x 12  x 2 8  2x2
1.56.- ³
dx
1.57.- ³
dx 1.58.- ³ x 2  10dx
2 x2  8 2 x2  8
1.59.- ³ x 2  10dx 1.60.- ³ 10  x 2 dx 1.61.- ³
1  cos 2 x
dx

1.62.- ³ 1  s e n 2 xdx 1.63.- ³ 1  cos 2 xdx 1.64.- ³ (2 x  3x )0 dx


s e n2 x

1.65.- ³ (20  30 ) n dx 1.66.- ³ ¨W gx 


§ sen x ·
1.67.- ³
¸ dx
dx
© cos x ¹ 3 x
1.68.- ³ 3
 x 2 dx 1.69.- ³ x 2  34 dx 1.70.- ³ x 2  34 dx

1.71.- ³ 1.72.- ³ 1.73.- ³


4

dx dx dx
x 3 x x x 3 x x2  3
1.74.- ³ s e n 3 x T dy 1.75.- ³ AK u dx 1.76.- ³ exp(AK x)dx
2 2

1.77.- ³ eAK x dx 1.79.- ³ 11  x 2 dx


1.78.- ³
x 2
2

dx

1.80.- ³ x 2  11dx 1.81.- ³ x 2  11dx 1.82.- ³ AK (e x )dx


2x

20
ª1  x  x 3 º 1.85.- ³
1.83.- ³ « » dx 1.84.- ³ (W g x  sec x  1)dx
0 dx
3x 2  1
«¬ 1  x »¼
2 2

1.86.- ³ (coW gT  s e n T )dx 1.87.- ³


dx
1.88.- ³
dx
1  3x 2 1  3x 2
1.89.- ³ 1.90.- ³ 2 1.91.- ³ 2
dx dx dx
1  3x 2 3x  4 3x  1
1.92.- ³ 1.93.- ³ 1.94.- ³
dx dx dx
x 3x2  1 x 1  3x 2 x 1  3x 2
1.95.- ³ 1  3 x 2 dx 1.96.- ³ 1  3 x 2 dx 1.97.- ³ 3 x 2  1dx
1.98.- ³ (3 x 2  1)dx 1.99.- ³ (3 x 2  1) dx 1.100.- ³ (3 x 2  1) du
0 n

1.101.- ³ exp(AK 1.102.- ³ AK (e 1.103.- ³ (e 2  e  1) x dx


2 x 1

1.105.- ³ exp(AK 1  x )dx


x
)dx

1.106.- ³ 27  x 2 dx
2
)dx
§ 1W g 2x ·
1.104.- ³ ¨
3

 1¸dx
© sec x ¹
1.107.- ³ x 2  27 dx
2

1.108.- ³ x 2  27 dx 1.109.- ³
dx
3x x2  1
1.110.- ³ 1.111.- ³ 1.112.- ³
dx dx dx
2x 1  x2 5x x2  1 3x 9  x2
1.113.- ³ 1.114.- ³ 1.115.- ³
(1  x ) 2
dx dx
4 x x 2  16 5 x x 2  25
dx

1.116.- ³ (1  x  x) 2 dx 1.117.- ³ (1  x  x) 2 dx 1.118.- ³ (1  x) 4 dx


x2

1.121.- ³ AK e
§ 1  x2 ·
1.119.- ³ e 1.120.- ³ exp AK ¨ 2 ¸ dx
1 cos x 1s e n x
AK

© x ¹
3
2
dx dx

1.122.- ³ (1  x  3 x )0 dx 1.123.- ³ AKe


(1 x )2
2
dx

RESPUESTAS
1.32.- ³ 3 x5 dx 3³ x 5 dx
3 x 51
c 3 c c
x6 x6
5 1
1.33.- ³ (1  e) x dx
6 2

Sea: a 1  e, Luego: ³ (1  e) x dx ³ a dx
(1  e) x
c c
ax
AK a AK (1  e)
x

1.34.- ³ (1  W gx)dx ³ dx  ³ W gxdx x  AK sec x  c

1.35.- ³ cos 2 2x dx ³ ³ dx  ³ cos xdx


1  cos x
x  sen x  c
1 1 1 1
dx
2 2 2 2 2

21
1.36.- ³ (1  x )3 dx ³ (1  3 x  3( x 2 )  x3 )dx ³ dx  3 x  3³ xdx  ³ x 2 dx
3

x  2x 2  3  x  c x  2 x x  3  x2 x  c
3 x2 2 52 x2 2

1.37.- ³ (1  x ) dx ³ dx x  c
2 5 2 5
0

1.38.- ³ ³ dy
1 1 1
yc
x x x

1 1 1
2 2 2
x
dy x x

1.39.- ³
3 3 3

dx
5  x2

5 , Luego: ³ ³ c c
dx dx x 5x
5  x2 ( 5) 2  x 2
Sea: a arcs e n arcs e n
5 5

1.40.- ³ ³ AK x  x 2  5  c
dx dx
x 52
x  ( 5)
2 2

1.41.- ³ ³ AK x  x 2  5  c
dx dx
x 52
x 2  ( 5) 2

1.42.- ³
dx
x 5
5 , Luego: ³
2

arcW g c
dx 1 x
x  ( 5) 2
Sea: a 2
5 5

arcW g c
5 5x
5 5

1.43.- ³ ³x
x 5 x 5
AK c AK c
dx dx 1 5
x 5  ( 5)2 x 5 x 5
1.44.- ³ (s e n 2 x  cos 2 x  1)dx ³ (1  1)dx ³ 0dx
2 2
2 5 10
c

1.45.- ³ x (1  x )dx ³( x x)dx ³ xdx  ³ xdx x  c


2 32 x2

1.46.- ³ (W g 2 x  1)dx ³ sec xdx W gx  c


3 2
2

1.47.- ³ ³x
x  12 x2 3
AK c AK c
dx dx 1 1
x  12
2 2
 ( 12) 2 2 12 x  12 4 3 x2 3
x2 3
AK c
3
12 x2 3

1.48.- ³
dx
x  12
12 , Luego: ³
2

arcW g c
dx 1 x
x  ( 12) 2
Sea: a 2
12 12

22
arcW g c arcW g c
1 x 3 3x

1.49.- ³ ³
2 3 2 3 6 6
AK x  x 2  12  c
dx dx
x 2  12 x  ( 12)
2 2

1.50.- ³ ³ AK x  x 2  12  c
dx dx
x 2  12 x  ( 12)
2 2

1.51.- ³
dx
12  x 2
,Luego: ³ ³
dx dx
12  x ( 12) 2  x 2
Sea: a 12
2

c c c
x x 3x
arcs e n arcs e n arcs e n
12 2 3 6

1.52.- ³ ³x c c
dx dx 1 x 1 x
x x 2  12 x 2  ( 12) 2
arc sec arc sec
12 12 2 3 2 3

c
3 3x
arc sec
6 6

1.53.- ³ ³ AK c
dx dx 1 x
x 12  x 2
x ( 12) 2  x 2 12 12  12  x 2

AK c
3 x
6 12  12  x 2

1.54.- ³ AK c
dx 3 x
x 12  x 2 6 12  12  x 2

1.55.- ³ ³ ³ arcs e n  c arcs e n  c


dx dx 1 dx 1 x 2 x
8  2x 2
2(4  x )
2
2 4  x2 2 2 2 2

1.56.- ³ ³ ³ AK x  x 2  4  c
dx dx 1 dx 1
2x  8
2
2( x  4)
2
2 x2  4 2

AK x  x 2  4  c
2

1.57.- ³ =³ ³
2
AK x  x 2  4  c
dx dx 1 dx 1
2 x2  8 2( x 2  4) 2 x2  4 2

AK x  x 2  4  c
2

1.58.- ³ x 2  10dx ³
2
x 2  ( 10)2 dx x  10  AK x  x 2  10  c
x 2 10
2 2

23
x  10  5AK x  x 2  10  c
x 2

1.59.- ³ x 2  10dx
2
x  10  5AK x  x 2  10  c
x 2

1.60.- ³ 10  x 2 dx ³ ( 10) 2  x 2 dx
2
10  x 2  arcs e n c
x 10 x
2 2 10

10  x 2  5arcs e n c
x 10 x

1.61.- ³ ³ s e n 2 x dx ³ dx
1  cos 2 x
2 10
xc
s e n2 x
dx

1.62.- ³ 1  s e n 2 xdx ³ ³ cos xdx


s e n2 x
cos 2 xdx sen x  c

1.63.- ³ 1  cos 2 xdx ³ ³ s e n xdx  cos x  c


1.64.- ³ (2 x  3x )0 dx ³ dx
s e n 2 xdx
xc
1.65.- ³ (20  30 ) n dx ³ (0)
n
dx ³ 0dx c

1.66.- ³ ¨W gx  ¸ dx ³ W gx  W gx dx ³ 0dx c
§ sen x ·
© cos x ¹

1.67.- ³  x ³ 3x dx c
3x
AK 3
dx

1.68.- ³ 34  x 2 dx ³ ( 23 ) 2  x 2 dx
3
  arcs e n 3  c
x 3 2
3
4 x
4 x
2 2 2

 x 2  arcs e n c
x 3 3 2 x
2 4
1.69.- ³ x 2  34 dx ³ x 2  ( 23 ) 2 dx
8 3
x  4  AK x  x 2  34  c
x 2 3 34
2 2
x  4  AK x  x 2  34  c
x 2 3 3

1.70.- ³ x 2  34 dx ³ x 2  ( 23 ) 2 dx
2 8
x  4  AK x  x 2  43  c
x 2 3 3
2 8

1.71.- ³ ³ AK c
dx dx 1 x
x 3  x2 x ( 3) 2  x 2 3 3  3  x2

AK c
3 x
3 3  3  x2

1.72.- ³ c c
dx 1 x 3 3x
x x 3
arc sec arc sec
2
3 3 3 3

1.73.- ³ AK c
dx 3 x
x x 3
2 3 3  x2  3

24
1.74.- ³ (s e n 3 x T )dy s e n 3 x T ³ dy (s e n 3 x T ) y  c
1.75.- ³ AK u dx AK u ³ dx AK u x  c

1.76.- ³ exp(AK x)dx ³ xdx c


x2

1.77.- ³ e ³ x dx
2
AK x 2
c
2 x3
dx
3

1.78.- ³ ³ dx  ³ ³ dx  ³ ³ dx  ³
x 2 x 2 x 2 1 1
dx dx dx dx
2x 2x 2x 2x 2x 2 x

³ dx  ³ x 2 dx x c x  2x 2  c
1
1 1 1 x2 2 1

2 2 1 2

1.79.- ³ 11  x 2 dx
2

11  x 2  arcs e n c 11  x 2  arcs e n c
x 11 x x 11 11x

1.80.- ³ x 2  11dx
2 2 11 2 2 11
x  11  AK x  x 2  11  c
x 2 11

1.81.- ³ x 2  11dx
2 2
x  11  AK x  x 2  11  c
x 2 11

1.82.- ³ AK (e )dx ³ xdx ³ x 2 dx


2 2
c x x c
3
x 1
x2 2
3 3
ª1  x  x 3 º
2

1.83.- ³ « » dx ³ dx x  c
0

¬« 1  x »¼
1.84.- ³ (W g 2 x  sec2 x  1)dx ³ 0dx c

1.85.- ³ ³ ³ AK x  ( x 2  1 3 )  c
dx dx 1 dx 1
3x  1 2
3 ( x  13 ) 2
3 ( x 2  13 ) 3

AK x  ( x 2  1 3 )  c
3
=

1.86.- ³ (co W gT  s e n T )dx (coW gT  s e n T ) ³ dx (coW gT  s e n T ) x  c


3

1.87.- ³ ³ AK x   x2  c
dx dx 3
1  3x x
1
3
2
3 1 2 3

1.88.- ³ ³ 3³
3

arcs e n 1  c
dx dx 1 dx 1 x
1  3x 2
3 1
3 x 2 1
3 x 2
3 3

arcs e n 3x  c
3
3

1.89.- ³ ³ 3 ³ 13  x 2
arcW g 1  c arcW g 3x  c
dx dx 1 dx 1 1 x 3
1  3x 2
3( 3  x 2 )
1 1
3 3 3
3

25
1.90.- ³ ³ arcW g 2  c arcW g c
dx 1 dx 1 1 x 3 3x
3x 2  4 3 x  43
2 2
3 3 6 2
x
1.91.- ³
3 ³ x 2  13
3x  1
3

AK c AK c
1
dx 1 dx 1 1 3
3x 2  1 x 3x  1
3
1 1
32 3 6

1.92.- ³ ³ ³
3

c
dx dx 1 dx 1 1 x
x 3x 2  1 3x x 2  1 3 x x2  1
arc sec
3 1 1
3 3 3 3
arc sec 3x  c

1.93.- ³ ³ AK c
dx 1 dx 1 1 x
x 1  3x 2
3 x 3  x2
1
3 1 1
3
 1
3  x2
3

AK c
x
1
3
 1
3  x2

1.94.- ³ ³ AK c
dx 1 dx x
x 1  3x 2 3 x 13  x 2 1
 1
 x2
ªx x º
3

1.95.- ³ 1  3x 2 dx 3³
3

 x 2 dx 3«  x 2  3 arcs e n »c
1

¬« 2 »

1 1
3 3
2 1

ªx º
3«  x 2  arc s e n 3x »  c
1
¬2 ¼
1
3
6

1.96.- ³ 1  3x 2 dx 3³
ªx º
 x 2 dx 3«  x 2  3 AK x   x2 »  c
1

¬2 ¼
1 1 1
3 3 3
2
ªx º
3«  x 2  AK x   x2 »  c
1
¬2 ¼
1 1
3 3
6

1.97.- ³ 3x 2  1dx 3 ³ x 2  13 dx
ªx 2 1 1 º
3« x  3  AK x  x 2  13 »¼  c
¬2
1.98.- ³ (3 x 2  1)dx 3³ x 2 dx  ³ dx
6
x xc
3

1.99.- ³ (3x 2  1) dx ³ dx xc


0

1.100.- ³ (3 x 2  1) du (3 x 2  1) n ³ du (3 x 2  1) n u  c
n

1.101.- ³ exp(AK ³ 3³
c x c
3

x x 1 12 1x2 2 32
3 )dx dx x dx
3 3 32 9

1.102.- ³ AK (e ³ 2 dx ³ xdx  2³
2x 1
 xc
2 x 1 1 x2 1
2
)dx dx

1.103.- ³ (e 2  e  1) x dx
2 2

26
Sea: a= (e 2  e  1) , Luego: ³ a x dx
(e 2  e  1) x
c c
ax
AK a AK (e2  e  1)
§ 1W g 2x ·
1.104.- ³ ¨  1¸dx ³ (1  1)dx ³ 0dx
© sec x ¹
2
c

1.105.- ³ exp(AK 1  x )dx ³ ³ (1  x)dx ³ dx  ³ xdx x c


x2

1.106.- ³ 27  x 2 dx
2
27  x 2  arc s e n c
x 27 x

1.107.- ³ x 2  27dx
2 2 3 3
x  27  AK x  x 2  27  c
x 2 27

1.108.- ³ x 2  27dx
2 2
x  27  AK x  x 2  27  c
x 2 27

1.109.- ³ ³
2 2
arc secx  c
dx 1 dx 1
3x x 2  1 3 x x 2  1 3

1.110.- ³ ³ AK c
dx 1 dx 1 x
2 x 1  x2 2 x 1  x2 2 1  1  x2

1.111.- ³ ³ AK c
dx 1 dx 1 x
5x x  1 2 5 x x2  1 5 1  x2  1

1.112.- ³ ³ AK c AK c
dx 1 dx 11 x 1 x
3x 9  x 2 3 x 9  x2 33 3  9  x2 9 3  9  x2

1.113.- ³ ³ AK c
dx 1 dx 11 x
4 x x  16 2 4 x x 2  16 44 4  x 2  16

AK c
1 x
16 4  x 2  16
1.114.- ³ ³ arc sec  c arc sec  c
dx 1 dx 11 x 1 x
5 x x  25 5 x x  25 5 5
2 2 5 25 5

1.115.- ³ dx ³ dx ³ ( x 2  2 x 2  x 1 )dx
(1  x ) 2
1 2 x  x 3

2 2

³ x dx  ³ 2 x dx  ³ x dx  x  2  AK x  c  x  2  AK x  c
x x
1 1
2 3 1 1 x 2 1 x 2
1 1
2

2 2

 x 1  4 x    AK x  c
 AK x  c
1 1 4
2

1.116.- ³ (1  x  x)2 dx (1  x  x 2  2 x  2 x  2 x 2 )dx


x x
3

³ (1  2 x  3x  2 x 2  x 2 )dx ³ dx  2³ x dx 3³ xdx  2³ x 2 dx  ³ x 2 dx


1 3 1 3
2 2

x 3 2  c x 3 4  c
3 5 3 5
2x 2 x2 x 2 x3 4x 2 x2 x 2 x3
3 2 5 3 3 2 5 3
2 2

27
1.117.- ³ (1  x  x) 2 dx ³ (1  x  x  2 x  2 x  2 x 2 )dx
2 3

³         c
3 5
1 3 4x 2 x2
2 x 2 x3
(1 2 x 3
2
x 2 x x ) dx x 2
3 4

1.118.- ³ (1  x) dx ³ (1  4 x  6 x  4 x  x )dx
3 2 5 3
4 2 3 4

³ dx  4³ xdx  6³ x dx  4³ x dx  ³ x dx x  2 x 2  2 x3  x 4  x5  c
2 3 4 1
5

1.119.- ³ e ³³ dx  ³ cos xdx


1  cos x
1 cos x
AK
x  s e n xdx
2 1 1 1 1
dx dx
2 2 2 2 2
§ 1 x ·
1.120.- ³ exp AK ¨ 2 ¸ dx ³ 2 dx ³ 2 dx  ³ dx ³x dx  ³ dx
1 x 2
  xc
2 2
1 1
© x ¹ x x x

1.121.- ³ AK e ³ ³
dx  ³ s e n xdx
1 s e n x
1 s e n x
x  cos x  c
3
1 1 1 1
dx dx

1.122.- ³ (1  x  3 x ) dx ³ dx x  c
3 3 3 3 3
0

1.123.- ³ AKe ³ 2 dx ³ 2 dx ³ dx  ³ xdx  ³ x 2 dx


(1 x )2 (1  x) 2 1  2 x  x2 1 1
2
dx
2 2
x  c
1 x 2 x3
2 2 6

28
CAPITULO 2

INTEGRACION POR SUSTITUCION

A veces es conveniente hacer un cambio de variable, para transformar la integral


dada en otra, de forma conocida. La técnica en cuestión recibe el nombre de
método de sustitución.

EJERCICIOS DESARROLLADOS

2.1.-Encontrar: ³ 2
eAK x dx
x 7
= x, se tiene: ³ 2 ³x
AK x eAK x dx xdx
x 7 7
Solución.- Como: e

2 xdx , Dado que: ³


2 ³ x2  7
2

Sea la sustitución: u = x 2  7 , donde: du


xdx 1 2 xdx
x2  7
,

2 ³ x2  7 2 ³ u
1 2 xdx 1 du
Se tiene: , integral que es inmediata.

³ AK u  c AK x 2  7  c
1 du 1 1
Luego:

Respuesta: ³ 2
2 u 2 2
eAK x dx 1
AK x 2  7  c
x 7 2

2.2.-Encontrar: ³ 3
eAK x dx
2

x 8

Solución.- Como: e = x , se tiene: ³ 3


x  8 ³ x3  8
AK x 2 eAK x dx
2

2 x 2 dx

Sea la sustitución: w = x3  8 , donde: dw 3x 2 dx , Dado que: ³


3 ³ x3  8
x 2 dx 1 3 x 2 dx
x3  8
,

3 ³ x3  8 3 ³ w
1 3x 2 dx 1 dw
Se tiene: = integral que es inmediata.

Luego: ³ AK w  c AK x 3  8  c
1 dw 1 1
3 w 3 3

Respuesta: ³ 3
AK x 2
AK x 3  8  c
e dx 1
x 8 3
2.3.-Encontrar: ³ ( x  2) s e n( x 2  4 x  6)dx
x 2  4 x  6 , donde: du (2 x  4)dx
Dado que: ³ ( x  2) s e n( x 2  4 x  6)dx

Solución.- Sea la sustitución: u
(2 x  4) s e n( x 2  4 x  6)dx , se tiene:
1

29
³ (2 x  4) s e n( x 2  4 x  6)dx

1 1
s e n udu , integral que es inmediata.

³
2
( cos u )  c  cos u  c  cos( x 2  4 x  6)  c
1 1 1 1
Luego: s e n udu

Respuesta: ³ ( x  2) s e n( x 2  4 x  6)dx  cos( x 2  4 x  6)  c


2 2 2 2
1

2.4.-Encontrar: ³ x s e n(1  x )dx


2
2

Solución.-Sea la sustitución: w 1  x 2 , donde: dw 2 xdx


Dado que: ³ x s e n(1  x 2 )dx  ³ (2 x) s e n(1  x 2 )dx
1

Se tiene que:  ³ (2 x) s e n(1  x 2 )dx  s e n wdw , integral que es inmediata.


2
1 1

Luego:  ³ s e n wdw  ( cos w)dw  c


2 2
cos w  c cos(1  x 2 )  c
1 1 1 1

Respuesta: ³ x s e n(1  x )dx


2 2 2 2
cos(1  x )  c
2 1 2

2.5.-Encontrar: ³ x coW g ( x 2  1)dx


2

Solución.-Sea la sustitución: u x 2  1 , donde: du 2 xdx


Dado que: ³ x coW g ( x 2  1)dx ³ 2 x coW g ( x 2  1)dx
1

Se tiene que: ³ 2 x coW g ( x 2  1)dx



2
coW gudu , integral que es inmediata.
1 1

Luego: ³ co W gudu
2
AK s e n u  c AK s e n( x 2  1)  c
1 1 1

Respuesta: ³ x co W g ( x 2  1)dx
2 2 2
AK s e n( x 2  1)  c
1

2.6.-Encontrar: ³ 1  y 4 y 3 dy
2

Solución.-Sea la sustitución: w 1  y 4 , donde: dw 4 y 3 dy


Dado que: ³ 1  y 4 y 3 dy ³ (1  y 4 ) 2 4 y 3 dy
1 1

Se tiene que: ³ (1  y 4 ) 2 4 y 3 dy ³
4
1 1 1 1
w 2 dw , integral que es inmediata.

Luego: ³ w 2 dw
4 4
c w c (1  y 4 ) 2  c
3
1 1 1w 2
1 32 1 3

3
4 4 2 6 6

Respuesta: ³ 1  y 4 y 3 dy (1  y 4 ) 2  c
1 3

2.7.-Encontrar: ³
6
3tdt
t 3
3 2

Solución.-Sea la sustitución: u t 2  3 , donde: du 2tdt

30
Dado que: ³ ³
3tdt3 2tdt
t  3 2 (t  3) 3
2 1

Se tiene que: ³ 2
2³u 3
3 2

3 2tdt 3 du
2 (t  3)
1 1 , integral que es inmediata
3

2³u 3 ³ c u c (t  3) 3  c
3  13
2
3 du 3u 3 9 23 9 2 2
Luego: 1 u du 2
2 2 3 4 4

Respuesta: ³ (t  3) 3  c
3tdt 9 2
t 3 4
2

2.8.-Encontrar: ³
3 2

dx
(a  bx) 3
1 , a y b constantes.

Solución.- Sea: w a  bx , donde: dw bdx

Luego: ³
(a  bx) 3 b ³ (a  bx) 3 b ³ w 3 b ³
c w c
1
2
dx 1 bdx 1 dw 1 3 1w3 3 23
1 1 1 w
b 23 2b

(a  bx)  c
3 2
3

Respuesta: ³
2b
 c
dx 3
(a  bx) 3 2b
2
3
1 ( a bx )

2.9.-Encontrar: ³
arcs e n x
1  x2
dx

Solución.- ³ dx ³ arcs e n x
arcs e n x dx
1 x 1  x2
2
,

dx
1  x2
Sea: u arcs e n x , donde: du

Luego: ³ arcs e n x ³ u c (arcs e n x)3  c


dx 2 32 2
1 x
1
u 2 du
2 3 3

Respuesta: ³ (arcs e n x)3  c


arcs e n x 2
1 x 2
dx
3
arcW g
2.10.-Encontrar: ³
x

4  x2
2 dx

Solución.- Sea: w arcW g , donde: dw


x 1 1 2dx
1 ( 2 ) 2 4  x2
x 2
( )dx
2

arcW g
Luego: ³
2³ 2³
§ x · 2dx 1§ x·
x
arcW g ¨ ¸ w c ¨ arcW g ¸  c
2
1 1 1 2
4  x2 © 2¹ 4 x 4© 2¹
2 dx wdw
2
4
arcW g
Respuesta: ³ 2 dx 1 § arcW g x ·  c
x

¨ ¸
2

4  x2 4© 2¹

31
x  arcW g 2 x
2.11.-Encontrar: ³
1  4x2
dx

x  arcW g 2 x arcW g 2 x
Solución.- ³ dx ³ ³
xdx
1 4x 2
1 4x 2
1  4 x2
Sea: u 1  4 x 2 , donde: du 8 xdx ; w arcW g 2 x , donde: dw
2dx
1  4x2
arcW g 2 x 1 8 xdx 1
Luego: ³ ³ ³  ³ arcW g 2 x
xdx 2dx
1  4x 1 4x 8 1 4x 2 1  4x2

³  ³ w 2 dw
2 2 2

AK u  w 2  c AK 1  4 x 2  (arcW g 2 x) 2  c
1 du 1 1 1 1 3 1 1 3

x  arcW g 2 x
Respuesta: ³
8 u 2 8 3 8 3
AK 1  4 x 2  (arcW g 2 x) 2  c
1 1
1 4x
3
dx

2.12.-Encontrar: ³
2
8 3
dx
(1  x 2 )AK x  1  x 2

Solución.- ³ ³
dx dx
(1  x 2 )AK x  1  x 2 1  x 2 AK x  1  x 2

AK x  1  x 2 , donde: du (1  ) Ÿ du
1 2x dx
x  1 x 2 1 x 1  x2
Sea: u

³ ³ ³
2 2

2u 2  c 2 AK x  1  x 2  c
dx du 1 1

1  x 2 AK x  1  x 2
Luego: u 2 du
u

Respuesta: ³ 2 AK x  1  x 2  c
dx
(1  x 2 )AK x  1  x 2
co W g (AK x)
2.13.-Encontrar: ³ dx
x
Solución.- Sea: w AK x , donde: dw
dx

coW g (AK x)
Luego: ³ dx ³ coW gwdw AK s e n w  c AK s e n(AK x)  c
x

coW g (AK x)
Respuesta: ³
x
dx AK s e n(AK x)  c

2.14.-Encontrar: ³
x

x (AK x ) 3
dx

Solución.- Sea: u AK x , donde: du


dx

Luego: ³ ³ ³
x
2
u 3 du c c c
x ( AK x ) 2(AK x) 2
dx du u 1 1
3 3 2
u 2 2u

32
Respuesta: ³ c
x ( AK x ) 3 2(AK x) 2
dx 1

2.15.-Encontrar: ³ 3 dx
1
e x2
x
, donde: dw  3 dx
1 2
Solución.- Sea: w 2
x x

Luego: ³ 3 dx
2³ ³
1 1 x2 2dx
  e dw  e w  c  e c
1
e x2 1 w 1 1 1 x2
e
x x3 2 2 2

Respuesta: ³ 3 dx  e  c
1
e x2 1 1 x2

2.16.-Encontrar: ³ e
x 2
 x2  2
xdx
 x 2  2 , donde: du 2 xdx
Luego: ³ e  x  2 xdx  ³ e x  2 (2 xdx)  ³ eu du
Solución.- Sea: u
 eu  c  e x  2  c
2 1 2 1 1 1 2

Respuesta: ³ e  x  2 xdx  e  x  2  c
2 2 2 2
2 1 2

2.17.-Encontrar: ³ x e dx
2
2 x3

Luego: ³ x 2 e x dx ³ ³
Solución.- Sea: w x 3 , donde: dw 3x 2 dx
e c
3 1 3 1 w 1 x3
3x 2 e x dx e dw

Respuesta: ³ x 2 e x dx
3 3 3
e c
3 1 x3

2.18.-Encontrar: ³ (e x  1) 2 e x dx
3

e x  1 , donde: du e x dx
Luego: ³ (e x  1) 2 e x dx ³ u 2 du
Solución.- Sea: u
(e x  1)3
c c
u3

Respuesta: ³ (e x  1) 2 e x dx
(e x  1)3
3 3
c

2.19.-Encontrar: ³ x dx
ex 1
3

e 1
Solución.- ³ x dx ³ x dx  ³ x dx ³ x dx  ³ x dx
e 1
x
ex 1 ex e x e x
e 1 e 1 e 1 e 1 e 1

³ e x  1dx  ³ e x (e x  1)dx ³ e x  1dx  ³ 1  e x dx


x x x x
e e e e

Sea: u e x  1 , donde: du e x dx ; w 1  e x ,donde: dw e  x dx

Luego: ³ x dx  ³ ³ ³ dx ³ ³
e x e  x

ex ex du dw
e 1 1 e e 1 1 e x
x
dx x
dx
u w

33
AK u  c1  AK w  c2 AK e x  1  AK 1  e  x  C AK ª¬ e x  1 1  e  x º¼  c

Respuesta: ³
ex 1
AK ª¬ (e x  1)(1  e  x ) º¼  c , otra respuesta seria:
ex  1
dx

³ e x  1dx
ex 1
AK e x  1  x  c
2

2.20.-Encontrar: ³
e2 x  1
e2 x  3
dx

Solución.- ³ 2 x dx ³ 2 x dx  ³ 2 x dx
e2 x  1 e2 x e0
e 3 e 3 e 3

³ e2 x  3 ³ e2 x  3 ³ e2 x  3 ³ e2 x (e2 x  3) ³ e2 x  3 ³ 1  3e2 x dx


2 x 2 x
e 2 x e 2 x
  
2x 2x
e e e e e2 x
dx dx dx dx dx

Sea: u e 2 x  3 , donde: du 2e 2 x dx ; w 1  3e 2 x ,donde: dw 6e 2 x dx

Luego: ³ 2 x dx  ³ ³ ³ 2³ u 6³ w
e 2 x 1 6e 2 x
 
e2 x 1 2e 2 x 1 du 1 dw
e 3 1  3e 2 x
2 e 3 6 1  3e 2 x
dx 2x
dx dx

AK u  A K w  c AK e 2 x  3  AK 1  3e2 x  c AK e 2 x  3  A K 1  2 x  c
1 1 1 1 1 1 3
2 6 2 6 2 6 e
e2 x  3
AK e 2 x  3  AK c AK e 2 x  3  AK e 2 x  3  A K e 2 x  c
1 1 1 1 1

AK e 2 x  3  AK e 2 x  3  2 x  c = AK ǻ e2 x  3 e 2 x  3 ȼ   c
2 6 e2 x 2 6 6

¬ ¼ 3
1/ 2 1/ 6 1 1/ 2 1/ 6 x

= AK e 2 x  3
6
 c
x 2/3

Respuesta: ³ 2 x dx AK e 2 x  3   c
e 1
3
2x
x
e 3
2/3

2.22.-Encontrar: ³
x 1
3
2

x 1
dx
Solución.- Cuando el grado del polinomio dividendo es MAYOR o IGUAL que el
grado del polinomio divisor, es necesario efectuar previamente la división de
polinomios. El resultado de la división dada es:

, Luego: ³ dx = ³ ¨ x  1  ¸ dx ³ xdx  ³ dx  2³
x2  1 x2  1 § 2 ·
( x  1) 
2 dx
x 1 x 1 x 1 © x 1 ¹ x 1
Sea u x  1 , donde du dx

Luego: ³ xdx  ³ dx  2³
x 1 ³ ³ ³ u = 2  x  AK x  1  c
 
dx du x 2
xdx dx 2

Respuesta: ³
x2  1
 x  AK x  1  c
x2
x 1
dx

2.23.-Encontrar: ³
x2
2

x 1
dx

34
, Luego: ³ dx = ³ ¨1  ³ dx  ³ x  1
x2 x2 § 1 ·
1 ¸ dx
1 dx
x 1 x 1 x 1 © x 1¹
Solución.-

Sea u x  1 , donde du dx

³ dx  ³ u x  AK u  c x  AK x  1  c
du

Respuesta: ³
x2
dx x  AK x  1  c
x 1
2.24.-Encontrar: ³ W g 5 x sec2 xdx
Solución.- Sea: w W gx , donde: dw sec 2 x
(W gx) W g6x
Luego: ³ W g x sec xdx ³ (W gx) ³ w dw c c c
6
5 2 5 2 5 w6
sec xdx

W g6x
Respuesta: ³ W g 5 x sec 2 xdx
6 6 6
c

2.25.-Encontrar: ³ s e n x sec xdx


6
2

Solución.- ³ s e n x sec 2 xdx ³ s e n x cos ³ cos


1 sen x
dx dx
cos x , donde: du  s e n x
2 2
x x
Sea: u

Luego: ³ dx  ³ ³  ³ u 2 du
 s e n xdx u 1
 c c c
sen x du 1 1
1
Respuesta: ³ s e n x sec 2 xdx sec x  c
2 2
cos x cos x u u cos x

2.26.-Encontrar: ³
sec2 3xdx
1  W g 3x
Solución.- Sea: u 1  W g 3 xdx , donde: du 3sec 2 3xdx

Luego: ³
3 ³ 1  W g 3x 3³ u
AK u  c AK 1  W g 3 x  c
sec2 3 xdx 1 3sec 2 3 xdx
1  W g 3x
1 du 1 1
3 3

Respuesta: ³ AK 1  W g 3 x  c
sec 2 3 xdx
1  W g 3x
1

2.27.-Encontrar: ³ s e n 3 x cos xdx


3

Solución.- Sea: w s e n x , donde: dw cos xdx

Luego: ³ s e n 3 x cos xdx ³ (s e n x) cos xdx ³ w dw ³ 4 c ³ 4 c


3 3 w4 s e n4 x

Respuesta: ³ s e n 3 x cos xdx ³ 4 c


s e n4 x

2.28.-Encontrar: ³ cos 4 x s e n xdx


Solución.- Sea: u cos x , donde: du  s e n x
Luego: ³ cos 4 x s e n xdx ³ (cos x) 4 s e n xdx  ³ (cos x) 4 ( s e n x) dx  ³ u 4 du

35
 c  c c
u5 cos x5 cos5 x

Respuesta: ³ cos 4 x s e n xdx 


5 5 5
c
cos5 x

2.29.-Encontrar: ³
5
sec5
dx
cos ecx

Solución.- ³ dx ³ cos x dx ³
1
sec5 5 sen x
dx
cos ecx 1 (cos x)5

Sea: w cos x , donde: dw  s e n xdx


sen x

Luego: ³ ³ w5 ³
w4
  5
 c c c
sen x dw 1 1 1
4
dx w dw
(cos x)5 4 w4 4 cos 4 x

c
sec 4 x

Respuesta: ³
4
c
sec5 sec 4 x
dx

2.30.-Encontrar: ³ eW g 2 x sec2 2 xdx


cos ecx 4

Solución.- Sea: u W g 2 x , donde: du 2sec 2 2 xdx


Luego: ³ eW g 2 x sec2 2 xdx ³ ³ e c c
1 W g 2x 1 u 1 u 1 W g 2x
e (2sec2 2 xdx) e du e

Respuesta: ³ eW g 2 x sec2 2 xdx


2 2 2 2
c
1 W g 2x
e

2.31.-Encontrar: ³ 2
2x  5
2

3x  2
dx

Solución.- Sea: w 3x 2  2 , donde: dw 6 xdx


Luego: ³ 2 ³ ³ ³  ³ 2
2x  5 1 3(2 x  5) 1 6 x  15 1 6 xdx 15 dx
3x  2 3 3x  2 3 3x  2 3 3x  2 3 3x  2
dx dx dx

³  5³ ³  ³ 2 2 ³  ³ 2
2 2 2

1 6 xdx dx 1 6 xdx 5 dx 1 6 xdx 5 dx


3 3x  2
2
3( x  3 ) 3 3x  2 3 ( x  3 ) 3 3 x  2 3 x  ( 23 ) 2
2 2 2 2

³  ³ 2 AK w  c1  ³ 2
1 dw 5 dx 1 5 dx
3 w 3 x  ( 23 ) 2 3 x  ( 23 ) 2
; Sea: v x , donde: dv dx
3

AK w  c1  ³ 2
1 5 dv
3 v  a2
Además: a 2
3 ; se tiene:

5ª 1 º
3
va x
AK 3x 2  2  c1  AK  c2 AK 3 x 2  2  « AK »C
1 5 1 1 2

va 3 «¬ 2 2 3 x »¼
3

3 3 2a 3 2
3

3x  2 3x  2
AK 3 x 2  2  AK C AK 3 x 2  2  AK C
1 5 1 5
3 32 2 3x  2 3 2 6 3x  2

36
Respuesta: ³
2x  5 3x  2
AK 3 x 2  2  AK C
1 5
3x 2  2 3x  2
dx
3 2 6

2.32.-Encontrar: ³
dx
x 4  9AK 2 x

Solución.- ³ ³x
dx dx
x 4  9AK 2 x 22  (3AK x) 2

3AK x , donde: du
3dx
Sea: u

Luego: ³ ³ ³
x
arcs e n  c
dx 1 3dx 1 du 1 u
x 2  (3AK x)
2 2 3 x 2  (3AK x) 2
2 3 2  (u ) 2
2 3 2
3AK x
c arcs e n AK x 2  c
1 1 3
arcs e n

Respuesta: ³
3 2 3
arcs e n AK x 2  c
dx 1
x 4  9AK 2 x 3
3

2.33.-Encontrar: ³
dx
ex 1

e x  1 , donde: du u2 1
e x dx
2 e 1
Solución.- Sea: u ; Tal que: e x

Luego: ³ ³ 2³ 2
x

2 arcW gu  c 2 arcW g e x  1  c
dx 2du du
e 1 u 2
 1 u  1

Respuesta: ³
x

2 arcW g e x  1  c
dx
e 1
x

2.34.-Encontrar: ³
x2  2 x  2
x 1
dx

Solución.- ³ dx ³ dx ³ dx ³
x2  2 x  2 ( x 2  2 x  1)  1 ( x  1) 2  1 ( x  1) 2  1
x 1 x 1 x 1 x 1
dx

³ ( x  1  x  1)dx ³ xdx  ³ dx  ³ x  1 , Sea: w x  1, donde: dw dx


1 dx

Luego: ³ xdx  ³ dx  ³
x 1 ³ ³ ³ w 2  x  AK w  c
 
dx dw x 2
xdx dx

 x  AK x  1  c
x2

Respuesta: ³
x2  2 x  2
2
 x  AK x  1  c
x2
x 1
dx

2.35.-Encontrar: ³
2
e2 x
ex 1
dx

Solución.- Sea: u e x  1 , donde: du e x dx

37
Luego: ³ ³ u 12 du ³ (u  u )du ³ u du  ³ u du
u 1
1

 c
3
e2 x 1 1 u u
2 2

ex  1
1 1
dx 2 2 2 2
3 1
2 2
1

 c u 2  12 u 2  c (e x  1)3  2 (e x  1)  c
3
u 2
u 2
2 3 1
2
3 1 3 3

Respuesta: ³
2 2

(e x  1)3  2 (e x  1)  c
e2 x
e 1
2
dx 3

AK 2 x dx
2.36.-Encontrar: ³
x

AK 4 x x
AK 4 x , donde: du ; además: AK 4 x (2 u 2 x) AK 2  AK 2 x
dx
Solución.- Sea: u
Ÿu AK 2  A K 2 x Ÿ A K 2 x u  A K 2
x

AK 2 x dx u  AK 2 AK 2
Luego: ³ ³ du ³ du  ³ ³ du  AK 2³ u  AK 2 u  c
AK 4 x x
du
du

AK 4 x  AK 2 > A K ( A K 4 x ) @  c
u u u

AK 2 x dx
Respuesta: ³ AK 4 x  A K 2 > A K ( A K 4 x ) @  c
AK 4 x x
2.37.-Encontrar: ³ x(3 x  1)7 dx
w 1
Solución.- Sea: w 3x  1 , donde: dw 3dx ; además: w  1 3x Ÿ x

Luego: ³ x(3 x  1)7 dx ³ ³ ³


w  1 7 dw 1
3
( w  1) w7 dw ( w8  w7 )dw
1
w

³ w dw  ³ w7 dw
3 3 9 9
 c w  w c
9 8
1 8 1 1w 1w 1 9 1 8
9 9 9 9 9 8 81 72
(3x  1)9  (3x  1)8  c
1 1

Respuesta: ³ x(3 x  1)7 dx


(3x  1)9 (3 x  1)8
81 72
 c

2.38.-Encontrar: ³
x2  5x  6
81 72

x2  4
dx

x2  5x  6 2  5x
dx 1  2
x 4 x 4
Solución.- 2

Luego: ³ dx ³ (1  2 )dx ³ dx  2³ 2  5³ 2
x  5x  6
2
2  5x dx xdx
x 4
2
x 4 x 4 x 4
Sea: u x  4 , donde: du 2 xdx ; Entonces:
x  arcW g  ³
2

x  arcW g  AK u  c x  arcW g  AK x 2  4  c
x 5 du x 5 x 5

Respuesta: ³
x  5x  6
2 2 u 2 2 2 2
dx x  arcW g  AK x 2  4  c
2
x 5
x 4
2
2 2

38
EJERCICIOS PROPUESTOS
Usando Esencialmente la técnica de integración por sustitución, encontrar las

2.39.- ³ 3x e x dx 2.40.- ³ 2.41.- ³


4t  6
siguientes integrales:
adx
ax 2t  1
dt

2.42.- ³ 2.43.- ³ 2.44.- ³


1  3x ax  b
Dx E
xdx
3  2x a  bx
dx dx

2.45.- ³ 2.46.- ³ 2.47.- ³


3t 2  3 x2  5x  7 x4  x2  1
t 1 x3 x 1
dt dx dx

2.48.- ³ ¨ a 
§ b · 2.49.- ³ 2.50.- ³
¸ dx
2 x bdy
© xa¹ ( x  1) 2 1 y
dx

2.51.- ³ a  bxdx 2.52.- ³ x  AK x


2.53.- ³
xdx
x 1
dx

2.54.- ³
2

2.55.- ³ 2 2.56.- ³
y2  5 y  6
x
dx x3 dx
3x 2  5 a  x2 y2  4
dy

2.57.- ³ 2.58.- ³ 2 2.59.- ³


6t  15 3  2x 3x  1
3t 2  2 5x  7 5x2  1
dt dx dx

2.60.- ³ 2 2.61.- ³ 2 2.62.- ³ 2 2


xdx xdx ax  b
x 5 2x  3 a x  b2
dx

2.63.- ³ 2.64.- ³ 2.65.- ³


xdx x 2 dx x 2 dx
a4  x4 1  x6 x6  1
arcW g ( 3x )
2.66.- ³
x  arcW g 3x
2.67.- ³ 2.68.- ³
9  x2
arcs e n t
1  9 x2 4  4t 2
dx dt dx

2.69.- ³
dt 2.70.- ³ ae mx dx 2.71.- ³ 423 x dx
(9  9t 2 )AK t  1  t 2

2.72.- ³ (et  e  t )dt 2.73.- ³ e  ( x 1)


2.74.- ³ (e a  e  a )2 dx
2 x x
xdx

2.75.- ³
a2x 1
2.76.- ³ 2.77.- ³ 5
1
ex x dx
dx dx

2.78.- ³ x7 x dx 2.80.- ³ e x a  be x dx
ax x2 x

2.79.- ³
2
et dt
et  1
2.81.- ³ (e a  1) 3 e a dx 2.82.- ³ x 2.83.- ³ ;a ! 0
x 1 x
dx a x dx
2 3 1  a2 x
2.84.- ³
e  bx
2.85.- ³ 2.86.- ³ cos dx
et dt x
1  e2bx 1  e 2t
dx

2.87.- ³ s e n(a  bx)dx


2

2.88.- ³ cos x 2.89.- ³ s e n(AK x)


dx dx

2.90.- ³ (cos ax  s e n ax) 2 dx 2.91.- ³ s e n xdx 2.92.- ³ cos 2 xdx


x x
2

39
2.93.- ³ sec 2 (ax  b)dx 2.94.- ³ cosW g 2 axdx 2.95.- ³
dx
s e n ax

2.96.- ³ 2.97.- ³ 2.98.- ³


dx dx xdx
3cos(5 x  S4 ) s e n(ax  b) cos 2 x 2

2.99.- ³ coW g 2.100.- ³ W g x 2.101.- ³


W g 5x
x dx dx
a b
dx

2.103.- ³ 2.104.- ³
x

2.102.- ³ ¨
§ ·
 1¸ dx
2
1 dx cos ax
© sen x 2 ¹
dx
s e n 5 ax
2.105.- ³ t s e n(1  2t 2 )dt 2.107.- ³ W g 3 3x sec 2 3x dx
s e n x cos x

2.106.- ³
s e n 3x
3  cos 3 x
dx

2.108.- ³ W gx 2.110.- ³ cos ax s e n ax dx


2.109.- ³
s e n x cos x
cos x  s e n x
dx dx
2 2
cos 2 x

2.111.- ³ t coW g (2t 2  3)dt 2.113.- ³ s e n 3 6 x cos 6 xdx


2.112.- ³
x3 dx
x8  5
2.114.- ³ 1  3cos 2 x s e n 2 xdx 2.115.- ³ x 5 5  x 2 dx 2.116.- ³
1  s e n 3x
dx
cos 2 3 x
2.117.- ³ 2.118.- ³ 2.119.- ³
(cos ax  s e n ax) 2 x3  1 cos ec 2 3xdx
x 1 b  a coW g 3 x
dx dx

2.121.- ³ xe  x dx
s e n ax

2.120.- ³
x3  1
2.122.- ³
3  2  3x 2
2

x4  4x  1 2  3x 2
dx dx
W g 3 x  coW g 3x
2.123.- ³ 2.124.- ³ 2.125.- ³
dx 1 s e n x
x  cos x
dx dx

2.128.- ³ a s e n x cos xdx


s e n 3x

2.127.- ³
ex

2.126.- ³
xAK 2 x
sec 2 xdx dx
W g2x  2
2.130.- ³ 2.131.- ³ W g 2 axdx
2.129.- ³
x2 xdx
x3  1 1  x4
dx

2.132.- ³ 2.133.- ³ 2.134.- ³


1  AK x
sec 2 xdx dx 3

4 W g 2 x
dx
cos x a x

2.135.- ³ W g x  1 2.136.- ³ 2.137.- ³


dx xdx s e n x  cos x
x 1 s e n x  cos x
dx

2.140.- ³ es e n x s e n 2 xdx
s e n x2
 xAK (1  x 2 )  1
2.138.- ³ 2.139.- ³ 2
arcW gx 2
e x 2 dx
1  x2 x 2
2.142.- ³ 2.143.- ³
(1  s e n x2 ) 2 5  3x
2.141.- ³
ds
4  3x 2 e 1
dx dx s

2.146.- ³ s e n( 2TS t  M0 )dt


s e n x2
dT
2.144.- ³ 2.145.- ³
s e n aT cos aT
es
e2 s  2
ds

40
2.147.- ³ 2.148.- ³ 2.149.- ³ e W gx sec 2 xdx
x(4  AK 2 x)
arc cos x 2 dx
4  x2
dx

2.150.- ³ 2.152.- ³
s ecxW gx
³
s e n x cos x 2.151.- dt
2sen x
dx
s e n t cos 2 t
2

s ec 2 x  1
4
dx

2.153.- ³
arc s e n x  x
2.154.- ³
xdx 2.155.- ³ x(5 x 2  3)7 dx
1  x2 x 1
dx

AK ( x  x 2  1) 2.157.- ³ 2.158.- ³
2.156.- ³
s e n3 x cos xdx
x2  1 1 s e n2 x
dx dx

2.150.- ³ e x  e dx 2.161.- ³ t (4t  1)7 dt


cos x

2.159.- ³
x
(arcs e n x) 2
1  x2
dx

2.162.- ³ 2.163.- ³
2t 2  10t  12 et  e  t
t2  4 et  e  t
dt dt

2.39.- ³ 3x e x dx ,
RESPUESTAS
Sea: u x, du dx, a 3e

³ (3e) dx ³ (a) du c c c c c
au (3e) x (3e) x 3x e x 3x e x
AK a AK (3e) AK 3AK e AK 3  AK e AK 3  1
x u

2.40.- ³ Sea: u a  x, du dx


adx
ax
,

³ a  x a ³ u aAK u  c aAK a  x  c
adx du

2.41.- ³
4t  6 2t  3
Sea: u 2t  1, du 2dt ; 1
2
2t  1 2t  1 2t  1
dt ,

³ 2t  1 dt 2³ ¨©1  2t  1 ¸¹dt 2³ dt  2³ 2t  1 dt 2³ dt  2³ u 2t  2AK u  c


4t  6 § 2 · 2 du

2t  2AK 2t  1  c

2.42.- ³
1  3x 1  3x
Sea: u 3  2 x, du 2dx ;  
11
3
3  2x 3  2x 2 2x  3
dx , 2

³ 3  2 x dx ³ ¨©  2  2 x  3 ¸¹ dx  2 ³ dx  4 ³ 2 x  3  2 ³ dx  4 ³ u
1  3x § 3 11
2 · 3 11 dx 3 11 du

 x  AK 2 x  3  c
3 11
2 4

2.43.- ³ Sea: u a  bx, du bdx ;  b


a
xdx x 1
a  bx a  bx b a  bx
,

³ a  bx b ³ dx  b ³ a  bx b ³ dx  b2 ³ u b x  b2 AK u  c b  b2 AK a  bx  c
xdx 1 a dx 1 a du 1 a x a

41
DE
b
2.44.- ³
ax  b ax  b D
Sea: u D x  E , du D dx ; 
Dx E D Dx
a
ax  b
dx ,

§ DE · aE  D b
¨ b¸
aE  D b
³ D x  E dx ³ ¨ D  D x ¸ dx ³ D dx  ³ D x  E dx D ³ dx  D ³ aE  D b
ax  b a D a D a dx
¨ ¸
© ¹
a E  D b du a aE  D b aE  D b
D ³ dx 
D ³ u D
x
D
AK u  c
D
x
D2
AK A x  E  c
a a
2 2

2.45.- ³
3t 2  3 t2 1
Sea: u t  1, du dt ; t 1
2
t 1 t 1 t 1
dt ,

³ t  1 dt 3³ ¨© t  1  t  1 ¸¹dt 3³ tdt  3³ dt  3³ t  1 dt 2 t  3t  6AK u  c


3t  3
2
§ 2 · 2 3 2

t  3t  6AK t  1  c
3 2

2.46.- ³
x2  5x  7 x2  5x  7
2
Sea: u t  1, du t  1 ; x2
1
x3 x3 x3
dx ,

³ x  3 dx ³ ¨© x  2  x  3 ¸¹ dx ³ xdx  2³ dx  ³ x  3 dx 2  2 x  AK u  c
x2  5x  7 § 1 · 1 x 2

 2 x  AK u  c  2 x  AK x  3  c
x2 x2

2.47.- ³
x4  x2  1
2 2
Sea: u x  1, du dx ;
x 1
dx ,

³ x  1 dx ³ ¨© x  x  2 x  2  x  1 ¸¹ dx ³ x dx  ³ x dx  2³ dx  3³ x  1
x4  x2  1 § 3 2 3 · 3 2 dx

  x 2  2  3AK u  c   x 2  2 x  3AK x  1  c
x 4 x3 x 4 x3
4 3 4 3

2.48.- ³ ¨ a 
§ b ·
¸ dx , x  a, du
2

© xa¹
Sea: u dx

§ 2 2ab b2 ·
³ ¨© a  x  a ¸¹ dx ³ ¨© x  a ( x  a)2 ¸¹dx a ³ dx  2ab³ x  a  b ³ ( x  a)2
§ b ·
 
2
2 dx 2 dx
a

a 2 ³ dx  2ab ³  b 2 ³ 2 a 2 x  2abAK u  b 2
u 1
 c a 2 x  2abAK x  a   c 2.
du du b2
1 xa
49.- ³
u u
Sea: u x  1, du dx
x
( x  1) 2
dx ,

³ ( x  1)2 dx ³ ( x  1)2 dx ³ ( x  1)2 dx  ³ ( x  1)2 ³ u  ³ u2


( x  1)  1 x 1 u 1
AK u  c
x dx dx dx
1

42
AK x  1  c
1
x 1
2.50.- ³ Sea: u 1  y, du  dy
bdy
1 y
,

³ 1  y b³ u b³ u 2 du 2bu 2  c  2b(1  y ) 2  c


bdy du 1 1 1

2.51.- ³ a  bxdx , Sea: u a  bx, du bdx

³ a  bxdx 

 c  u c  (a  bx) 2  c
3
1 12 1u 2 2 32 3 3
u du
b 32 3b 2b

2.52.- ³ x 2  1, du
xdx
x 1
, Sea: u 2 xdx
2

³ ³ u 2³
 c ( x 2  1) 2  c
1
xdx 1 du 1 1 2 1 u2
x 1 2
1
u du 1
2 2 2

x  AK x
2.53.- ³ Sea: u AK x, du
dx
dx ,

x  AK x AK x
x x

³ x ³  ³ x ³  ³  c
1/ 2 1/ 2
1/ 2
x u2
dx x dx dx x dx udu

AK 2 x
1/ 2 2
2 x c

2.54.- ³ 2
2
dx
3x  5
, Sea: u 2 3 x 2 , u 3 x, du 3dx ; a 2 5; a 5

³ 3x 2  5 3 ³ u 2  a 2 3 a arc tg a  c 3 5 arc tg 5  c 15 arc tg 5  c


dx 1 du 1 1 u 1 1 3x 15 3x

2.55.- ³ x 2  a 2 , du
x3dx
a2  x2
, Sea: u 2 xdx

³ a2  x2 ³   ³ x2  a2 ³
  ³ x2  a2 ³
 
2 ³ u
x 3dx a 2 xdx 2 xdx a 2 du
xdx xdx a xdx

  AK u  c   A K x 2  a 2  c
x2 a2 x2 a2

2.56.- ³
y  5y  6
2 2 2 2
Sea: u y 2  4, du 2 ydy
2

y2  4
dy ,

³ ³ (1 )dy ³ dy  ³ 2 dy ³ dy  5³ 2  2³ 2
y2  5 y  6 5 y  2 5 y  2 ydy dy
y2  4 y 4 y 4 y 4 y  22
dy 2

y  5 AK u  2 1 arc W g  c y  5 AK y 2  4  arcW g  c
y y
2 2

2.57.- ³ 2
6t  15
2 2 2
Sea: u 3t 2  2, du 6tdt ; w
3t  2
dt , 3t , dw 3dt

43
³ 3t 6³  15³ 2 6³  15³
6t  15 tdt dt tdt dt
2 3t  2 3t  2 3t  2 ( 3t ) 2  ( 2) 2
2
dt 2 2

³ ³
w 2
 AK u  AK c
du 15 dw 15 3 1
u 3 w  ( 2) 2
2
3 2 2 w 2
t 3 2
AK 3t 2  2  AK c
5 6
4 t 3 2

2.58.- ³
3  2x
Sea: u 5 x 2  7, du 10 xdx; w
5x  7
dx , 5 x, dw 5dx

³ 5 x 2  7dx 3³ 5 x2  7  2³ 5x 2  7 3³ ( 5x )2  ( 7)2  10 ³ u
3  2x
2

dx dx dx 2 du

³  ³ arcW g  AK u  c
3 dw 1 du 3 1 x 5 1
5 w  ( 7) 5 u
2 2
5 7 7 5

arcW gx  AK 5 x 2  7  c
3 35 5 1

2.59.- ³
3x  1
35 7 5
5 x 2  1, du 10 xdx; w
5x2  1
dx , Sea: u x 5, dw 5dx

³ 5 x2  1dx 3³ 5 x2  1  ³ ( x 5)2  12 3³ ³
3x  1 xdx dx xdx dx
5x2  1 ( x 5) 2  12

³  ³  AK w  w 2  1  c
1
3 du 1 dw 3 u2 1
10 u 5 w2  12 10 1
2
5

5x2  1  AK x 5  5 x 2  1  c
3 1

2.60.- ³ 2
5 5
Sea: u x 2  5, du
xdx
x 5
, 2 xdx

³ x 2  5 2 ³ u 2 AK u  c 2 A K x  5  c
xdx 1 du 1 1 2

2.61.- ³ Sea: u 2 x 2  3, du 4 xdx


xdx
2x  3
,

³ 2 x 2  3 4 ³ u 4 AK u  c 4 AK 2 x  3  c
2

xdx 1 du 1 1 2

2.62.- ³ 2 2
ax  b
Sea: u a 2 x 2  b 2 , du 2a 2 xdx; w ax, dw adx
a x b
dx ,

³ a 2 x 2  b2 dx a ³ a 2 x 2  b2  b ³ a 2 x 2  b2 2a 2 ³ u  a ³ w2  b2
ax  b
2

xdx dx a du b dw

AK u  arcW g  c AK a 2 x 2  b 2  arcW g  c
1 b 1 w 1 1 ax
2 a b b 2 a b

44
2.63.- ³
xdx
a x
, Sea: u x 2 , du 2 xdx

³ ³ ³
4 4

arcs e n 2  c
xdx xdx 1 du 1 u
a x
4 4
( a 2 )2  ( x2 )2 2 ( a 2 )2  u 2 2 a

arcs e n 2  c
1 x2

2.64.- ³
2 a
2
x dx
1  x6
, Sea: u x3 , du 3x 2 dx

³ 1  x 6 ³ 1  ( x3 )2 3 ³ 1 u2
arcW g u  c arcW gx3  c
x 2 dx x 2 dx 1 du 1 1
3 3

2.65.- ³
x 2 dx
x 1
, Sea: u x3 , du 3x 2 dx
6

³ ³ ³ AK u  u 2  1  c AK x 3  x 6  1  c
2
x dx x 2 dx 1 du 1 1
x 1
6
(x ) 1
3 2 3 u2 1 3 3
x  arcW g 3x
2.66.- ³ Sea: u 1  9 x 2 , du 18 xdx; w arcW g 3 x, dw
3dx
1 9x 1  9 x2
2
dx ,

x  arcW g 3x arcW g 3x
³ 1  9 x2 dx ³ 1  9 x 2  ³ 1  9 x 2 dx 18 ³ u  3 ³ w 2 dw
xdx 1 du 1 1

2(arcW g 3 x) 2
AK u  c AK 1  9 x  c
3 3
1 1w2 1 2

18 33 18 9
2

2.67.- ³
arcs e n t dt
4  4t 1 t2
2
dt , Sea: u arcs e n t , du

³ ³ ³ 2³
c u c
3
arcs e n t 1 arcs e n t 1 arcs e n t 1 1 u 1 32
4  4t 2 1 t2
2

1 t2
dt dt dt udu
2 2 2 3 3
2
(arcs e n t )3  c
1

arcW g ( 3x )
2.68.- ³
3
arcW g 3x , du
3dx
9  x2 9  x2
dx , Sea: u

arcW g ( 3x ) arcW g ( 3x ) 2
³ 9  x2 3³
c u c c
1 1 u2 1 2
dx udu

2.69.- ³
3 2 6 6
AK t  1  t 2 , du
dt dt
(9  9t )AK t  1  t 1 t2
, Sea: u
2 2

³ 3³ u
c u c AK t  1  t 2  c
1
1 dt 1 du 1u 2 2 2
3 (1  t 2 ) AK t  1  t 2 31 3 3
2

45
2.70.- ³ ae  mx dx , Sea: u mx, du mdx

³ ae a ³ e  mx dx 

 e  c  e mx  c
 mx a u a u a
dx e du

2.71.- ³ 42 3 x dx ,
m m
Sea: u 2  3x, du 3dx; a 4

³ 4 dx 3³
4 2 3 x
2 3 x
  c  c
1 au
3 AK a 3AK 4
1 u
a du

2.72.- ³ (et  e  t )dt , t , du  dt

³ (e ³ e dt  ³ e ³ e dt  ³ e dt
Sea: u
t
 e t )dt t t t u
et  eu  c et  e  t  c
2.73.- ³ e  ( x
dt
1)
 x 2  1, du 2 xdx
2
xdx , Sea: u

³e ³e 

 eu  c  e ( x 1)  c  x2 1  c
 ( x 2 1)  x 2 1
1 1 2 1 u 1
xdx xdx e du

2.74.- ³ (e a  e  a ) 2 dx ,
2 2 2e
; w  , dw 
x x 2 x 2 dx 2 x 2dx
Sea: u , du

³ (e a  e a ) dx ³ (e a  2e a e a  e a )dx ³ e a dx  2³ dx  ³ e a dx
a a a a
x  x 2 2x x  x 2 x 2x 2 x

³ e du  2³ dx  ³ e w dw e  2 x  ew  c e  2x  e a  c
a u a a u a a 2ax a 2x

2.75.- ³
a 1
2 2 2 2 2 2
Sea: u  2x , du  dx2 ; w 32x , dw 32dx
2x
dx ,
x

³ ax ³ a x  ³ a x ³ a 2 dx  ³ a 2 dx ³ a 2 dx  ³ a 2 dx
a
a 1
2x
a 2 x dx dx 2 x x x 3x x
dx

³ ³
x

      a 2)c
3x 3x
2 aw au x

3 AK a AK a 3 AK a AK a AK a 3
2 w u 2a 2 a 2 2 a 2
a dw 2 a du 2 c 2 c (
3

2.76.- ³ 2 dx , 
1
ex 1 dx
Sea: u , du
x2

³ x 2 dx ³ e du
x x
eu  c e x  c x e c
1
e x
u 1

2.77.- ³ 5 x
dx dx
, Sea: u x , du
x 2 x

³5 2³ 5u du
2 u 5u 2u5 x
c c
AK 5 AK 5
x dx

2.78.- ³ x7 x dx ,
x
2
Sea: u x 2 , du 2 xdx

³ x7 2³
c c
2
1 7u 1 7x
2 AK 7 2 AK 7
x2 1 u
dx 7 du

2.79.- ³ et  1, du
et dt
et  1
, Sea: u et dt

46
³ et  1 ³ AK u  c AK e t  1  c
et dt du

2.80.- ³ e x a  be x dx ,
u
Sea: u a  be x , du be x dx

³e a  be dx  ³ udu  c  u c  (a  be x ) 2  c
3
x x 1 1u 2 2 32 2 3

b b 32 3b 3b

2.81.- ³ (e a  1) 3 e a dx , a 1
x
x 1 x x ea
Sea: u e , du dx
a

³ (e ³ a ³ u du
3a(e a  1) 3
 1) e dx e  1e dx c c
4 x 4
x
a
1
3
x
a 3 x
a
x
a
1
3
au 3
4 4

2.82.- ³
3
2 x  3, du 2 x AK 2dx
dx
2 3
, x
Sea: u

³ 2x  3 3 ³ 2x  3 3 ³ 2x  3 3 ³ 2x  3 3 ³ 2x  3 ³ dx  ³
1 2x  3  2x 1 2x  3

dx 1 3dx 1 2x 1 1 du
dx dx dx

AK 2 x  3
3 3 u

x  AK u  c x AK u  c x c
3AK 2 3AK 2
1 1 1 1 1
3 3 3 3

2.83.- ³ a x AK adx; a ! 0
a x dx
1  a2 x
, Sea: u a x , du

³ 1  a 2 x ³ 1  (a x ) 2 AK a ³ 1  u
arcW gu  c arcW ga x  c
a x dx a x dx
AK a AK a
1 du 1 1
2

2.84.- ³
 bx
e bx , du be  bx dx
e
1  e2bx
dx , Sea: u

³ 1  e2bx ³ 1  (ebx )2 dx b ³ 1 u2 ³
e  bx e  bx u 1
  AK c
1 du 1 du 1
b (1)(u 2  1) u 1
dx
2b
e  bx  1
AK  bx c.
1
2b e 1

2.85.- ³
et dt
1 e
, Sea: u et , du et dt
2t

³ ³ ³ arcs e n u  c arcs e n et  c
t
e dt et dt du
1 e 2t
1  (e ) t 2
1 u 2

2.86.- ³ cos
x x dx
dx , Sea: u
, du

³ cos 2 ³ cos udu


2 2 2
2 senu  c c
x x
dx 2sen

2.87.- ³ s e n(a  bx)dx ,


2 2
Sea: u a  bx, du bdx

³ s e n(a  bx)dx b³
 cos u  c  cos(a  bx)  c
1 1 1
s e n udu
b b

47
2.88.- ³ cos x
dx dx
, Sea: u x , du

³ cos 2³ cos udu


x 2 x
2s e n u  c 2s e n x  c
dx
x

2.89.- ³ s e n(AK x)
x
AK x, du
dx dx
, Sea: u

³ s e n(AK x) x ³ s e n udu  cos u  c  cos AK x  c


x x
dx

2.90.- ³ (cos ax  s e n ax) dx ,

³ (cos ax  s e n ax) dx ³ (cos ax  2 cos ax s e n ax  s e n ax)dx


2
Sea: u 2ax, du 2adx

³ (1  2 cos ax s e n ax)dx ³ dx  2³ cos ax s e n axdx ³ dx  ³ s e n 2axdx


2 2 2

x cos 2ax  c
1

2.91.- ³ s e n 2 xdx ,
2a
Sea: u 2 x, du 2dx

³sen ³ ³ dx  ³ cos 2 xdx ³ dx  ³ cos udu


1  cos 2 x
x  senu  c
2 1 1 1 1 1 1
xdx dx
2 2 2 2 4 2 4
x  s e n 2x  c
1 1

2.92.- ³ cos 2 xdx ,


2 4
Sea: u 2 x, du 2dx

³ cos ³ ³ dx  ³ cos 2 xdx ³ dx  ³ cos udu


1  cos 2 x
x  senu  c
2 1 1 1 1 1 1
xdx dx
2 2 2 2 4 2 4
x  s e n 2x  c
1 1

2.93.- ³ sec 2 (ax  b)dx ,


2 4
Sea: u ax  b, du adx

³ sec (ax  b)dx a ³ sec W gu  c W g (ax  b)  c


2 1 2 1 1
udu

2.94.- ³ coW g axdx ,


a a
2
Sea: u ax, du adx

³ coW g axdx ³ co W g 2udu ³ (cos ec 2u  1)du ³ cos ec 2udu  ³ du


2 1 1 1 1

co W gu u coW gax a x coW gax


a a a a
  c   c  xc

2.95.- ³
a a a a a
dx
, Sea: u x a , du dx a
s e n ax

³ s e n ax ³ cos ec ax dx a ³ cos ecudu aAK cos ecu  coW gu  c


dx

aAK cos ec x a  coW g x a  c

48
2.96.- ³ Sea: u 5 x  S , du 5dx
dx
3cos(5 x  S4 )
,
4

³ 3cos(5 x  S4 ) 3 ³ sec(5 x  S4 )dx 15 ³ sec udu 15 AK sec u  W gu  c


dx 1 1 1

AK sec(5 x  S4 )  W g (5 x  S4 )  c
1

2.97.- ³
15
Sea: u ax  b, du adx
dx
s e n(ax  b)
,

³ s e n(ax  b) ³ cos ec(ax  b)dx a ³ cos ecudu a AK cos ecu  coW gu  c


dx 1 1

AK cos ec(ax  b)  co W g (ax  b)  c


1

2.98.- ³
a
xdx
, Sea: u x 2 , du 2 xdx

³ cos2 x2 ³ x sec x dx 2 ³ sec udu 2 W gu  c 2 W gx  c


cos 2 x 2
xdx 2 2 1 2 1 1 2

2.99.- ³ coW g
x x dx
a b a b a b
dx , Sea: u , du

³ coW g a  b dx (a  b)³ coW gudu (a  b)AK s e n u  c (a  b)AK s e n a  b  c


x x

2.100.- ³ W g x
dx dx
, Sea: u x , du

³ W g x x 2³ W gudu 2AK sec u  c 2AK sec x  c


x 2 x
dx

2.101.- ³
W g 5x
dx
, Sea: u x , du dx
5 5

³ W g x ³ coW g 5x dx 5³ coW gudu 5AK s e n u  c 5AK s e n x 5  c


dx

2.102.- ³ ¨
§ ·
5

 1¸ dx ,
2
1
© sen x 2 ¹
Sea: u x 2, du 2dx

³ ¨© s e n x 2  1¸¹ dx ³ (cos ecx ³ (cos ec x


§ ·
2  1) 2 dx 2  2 cos ecx 2  1) dx
2
1 2

³ cos ec x 2dx  2³ cos ecx 2dx  ³ dx ³ cos ec 2udu 



cos ecudu  ³ dx
2 1 2
2
 coW gu  2AK cos ecu  coW gu  x  c
1
2
 coW gx 2  2AK cos ecx 2  coW gx 2  x  c
1
2

49
2.103.- ³
dx
, Sea: u 2 x, du 2dx

³ s e n x cos x ³ 1 s e n 2 x 2³ cos ec2 xdx ³ cos ecudu


s e n x cos x
AK cos ecu  co W gu  c
dx dx

AK cos ec 2 x  coW g 2 x  c
2

2.104.- ³
cos ax
dx , Sea: u s e n ax, du a cos axdx
s e n 5 ax

³ s e n 5 axdx a ³ u 5
1 u 4 u 4 s e n 4 ax
c  c  c  c
cos ax 1 du 1
a 4 4a 4a 4a s e n 4 ax

2.105.- ³ t s e n(1  2t 2 )dt , Sea: u 1  2t 2 , du 4tdt

³ t s e n(1  2t 

cos u  c cos(1  2t 2 )  c
2 1 1 1
)dt s e n udu

2.106.- ³
4 4
3  cos 3x, du 3s e n 3xdx
s e n 3x
3  cos 3x
dx , Sea: u

³ 3  cos 3xdx  3 ³ u  AK u  c  AK 3  cos 3 x  c


s e n 3x 1 du 1 1

2.107.- ³ W g 3 3x sec 2 3x dx , Sea: u W g ( x 3 ), du 13 sec2 ( x 3 )dx


3 3

3W g 4 ( x 3 )
³ W g 3x sec 3x dx 3³ u du c c
3 2 3 3u 4

2.108.- ³
4 4
s e n x cos x
cos 2 x  s e n 2 x
dx , Sea: u cos 2 x, du 2s e n 2 xdx

³ cos2 x  s e n 2 x dx ³ cos 2 x dx 4 ³ cos 2 x 4 ³ u 4 12  c c


1 1
s e n x cos x s e n x cos x 1 s e n 2 x 1 du 1 u 2 u2
2

c
cos 2 x

W gx
2

2.109.- ³ dx , Sea: u W gx, du sec 2 xdx


cos 2 x
W gx
³ cos2 x ³ W ³ c u c Wg xc
3
2 1 u2 2 32 2 32
dx gx sec xdx u 2
du
3 3 3

2.110.- ³ cos a s e n a dx ,
2
x x
Sea: u 2 x , du 2dx

³ cos ax s e n ax dx 2 ³ s e n 2ax dx 4 ³ s e n udu  4 cos u  c  4 cos 2ax  c


a
1 a a a

2.111.- ³ t coW g (2t 2  3)dt , Sea: u 2t 3  3, du 4tdt

³ t coW g (2t  3)dt



coW gudu AK s e n u  c AK s e n(2t 2  3)  c
2 1 1 1
4 4

50
2.112.- ³
x 3 dx
x8  5
, Sea: u x 4 , du 4 x3 dx

³ x8  5 ³ ( x 4 )2  ( 5)2 ³ arcW g c arcW g c


x3 dx x3 dx 1 du 1 1 u 5 x4
4 u  ( 5) 2
2.113.- ³ s e n 3 6 x cos 6 xdx ,
2
4 5 5 20 5
Sea: u s e n 6 x, du 6 cos 6 xdx

³ s e n 6 x cos 6 xdx 6³
c
c c
3 1 3 1 u4
u4 s e n4 6x
u du

2.114.- ³ 1  3cos 2 x s e n 2 xdx ,


5  3cos 2 x
6 424 24
Sea: u , du 3s e n 2 xdx
2

³ 1  3cos x s e n 2 xdx ³ 1  3( 2 ) s e n 2 xdx ³ 1  2 s e n 2 xdx


2 1  cos 2 x 3  3cos 2 x

³ 3³
5  3cos 2 x
  c  u 2 c
3
1 12 1u 2 2 3
s e n 2 xdx u du
2 33 9
2
2 § 5  3cos 2 x · 2
 ¨ ¸ c
3

9© ¹
2.115.- ³ x 5 5  x 2 dx ,
2
Sea: u 5  x 2 , du 2 xdx

³x  ³ u 5 du
5(5  x 2 ) 5
5  x dx  c  u 5 c  c
6 6
5 2 1 1 1u5 5 6
2 26 12 12

2.116.- ³
1  s e n 3x
5
dx , Sea: u s e n 3x, du 3dx; w cos u, dw  s e n udu

³ cos2 3x dx ³ cos2 3x  ³ cos2 3xdx 3 ³ s ec udu  3 ³ cos2 u du


1  s e n 3x
cos 2 3x
dx s e n 3x 1 2 1 senu

³ s ec 2udu  ³ 2 W gu  c W gu  c W g 3x  c
1 1 dw 1 1 1 1 1 1

2.117.- ³
(cos ax  s e n ax) 2
3 3 w 3 3w 3 3cos u 3 3cos 3x
dx , Sea: u ax, du adx

³ ³
(cos ax  s e n ax) 2 cos 2 ax  2 cos ax s e n ax  s e n 2 ax
s e n ax
dx dx
s e n ax s e n ax

³ s e n ax dx  2³ s e n ax dx  ³ s e n ax dx
cos 2 ax cos ax s e n ax s e n 2 ax

³ s e n ax dx  2³ cos axdx  ³ s e n axdx


1  s e n 2 ax

³ s e n ax  2³ cos axdx
dx

³ cos ecaxdx  2³ cos axdx a ³ cos ecudu  a ³ cos udu


1 2

51
AK cos ecu  coW gu  s e n u  c AK cos ecax  co W gax  s e n ax  c
1 2 1 2

2.118.- ³
x 1
a a a a
Sea: u x  1, du dx
3

x 1
dx ,

³ x  1 dx ³ ( x  x  1  x  1)dx ³ x dx  ³ xdx  ³ dx  ³ x  1 dx
x3  1 2 2 2 2

³  ³  ³  ³ u 3  2  x  2AK x  1  c
2 du x3 x 2
x dx xdx dx 2

2.119.- ³ Sea: u b  a coW g 3 x, du 3a cos ec 2 3 xdx


cos ec 2 3xdx
b  a coW g 3 x
,

³ b  a coW g 3x 3a ³ u
AK u  c AK b  a co W g 3 x  c
cos ec 2 3 xdx 1 du 1 1
3a 3a

2.120.- ³
x3  1
x 4  4 x  1, du (4 x3  4)dx
x4  4x  1
dx , Sea: u

³ x4  4 x  1 4 ³ x4  4 x  1 ³
x3  1 1 (4 x3  4)dx
AK u  c AK x 4  4 x  1  c
1 du 1 1
dx

2.121.- ³ xe  x dx ,
4 u 4 4
Sea: u  x , du 2 xdx
2
2

³ xe  ³ e du  eu  c  e x  c
 x2 1 u 1 1 2
dx
2 2 2

2.122.- ³
3  2  3x2
2  3x 2
dx , Sea: u x 3, du 3dx; a 2

³ 2  3x 2 dx 3³ ( 2)2  ( 3x)2  ³ 2  3x 2 dx
3  2  3x 2 (2  3x 2 ) 2
1
dx

(2  3x 2 )
³ ³ ³  ³ (2  3x 2 ) 2 dx
1
2
3 3dx 3 3dx 1

3 ( 2)  ( 3 x) 2  3x 3 ( 2)  ( 3 x)
2 2 2
dx 2 2

³  ³ (2  3 x 2 ) 2 dx 3³ 2 ³
3 du 1 du dx
3 (a)  (u ) (a )  (u ) ( 2) 2  ( x 3) 2
2 2 2

3³  ³ arcW g  AK u  a 2  u 2  c
du 1 du 3 u 1
(a )  (u )
2 2
3 a u
2 2 a a 3

arcW g  AK x 3  2  3  x 2  c
3 x 3 3

W g 3 x  coW g 3x
2.123.- ³
2 2 3
dx , Sea: u 3x, du 3dx; w s e n u, dw cos udu
s e n 3x

W g 3 x  coW g 3 x
³ s e n 3x ³ s e n 3x ³ cos 3x  ³ s e n 2 3xdx
s e n 3 x cos 3 x
cos 3x s e n 3x dx dx cos 3 x
dx

52
³ sec 3xdx  ³ s e n ³ sec udu  ³ ³ sec udu  ³ 2
cos 3x 1 1 cos u 1 1 dw
2
dx du
3x 3 3 s e n2 u 3 3 w

1 w1
AK sec u  W gu  c AK sec 3x  W g 3 x  c
1 1 1
3 1
2.124.- ³
3 3 3s e n 3x
Sea: u  , du 
dx x dx
,
2 2

³ e x ³ (e x ) 12 ³ e 2 dx 2³ e du 2e  c 2e 2  c e x 2  c e x  c


ex
dx dx x u u x 2 2

2.125.- ³
1 s e n x
Sea: u x  cos x, du (1  s e n x)dx
x  cos x
dx ,

³ x  cos x dx ³ u AK u  c AK x  cos x  c
1 s e n x du

2.126.- ³ Sea: u W gx, du sec 2 xdx


sec 2 xdx
Wg x2
,
2

³ ³ AK u  u 2  2  c AK W gx  W gx 2  2  c
sec 2 xdx du
Wg x2 2
u 2
2

2.127.- ³ AK x, du
xAK 2 x
dx dx
, Sea: u
2

³ xAK 2 x ³ x ( AK x ) 2 ³ u2
u 1
c  c  c
AK x
dx dx du 1 1
1
2.128.- ³ a s e n x cos xdx ,
u
Sea: u s e n x, du cos xdx

³a ³ a du c c
u sen x

AK a AK a
sen x u a a
cos xdx

2.129.- ³ x3  1, du
x2
x 1
dx , Sea: u 3 x 2 dx
3

( x 2  1) 2
³ ³ ( x3  1) 13 3³u 3
( x 2  1) 3
c c c c
2 2 2 2
x dx x 2 dx 1 du 1 u3 u3 3

x3  1
1
3 2 2 2 2

2.130.- ³
3
xdx
1 x
, Sea: u x 2 , du 2 xdx

³ ³ ³ ³
4

arcs e n u  c
xdx xdx 1 2 xdx 1 2 xdx 1
1  x4 1  ( x2 )2 2 1  ( x 2 )2 2 1  (u ) 2 2

arcs e n x 2  c
1

2.131.- ³ W g 2 axdx ,
2
Sea: u ax, du adx

53
³ W g axdx ³ (sec ax  1)dx ³ sec axdx  ³ dx ³ sec 2 udu  ³ dx W gu  x  c
2 2 2 1 1
a a
W gax  x  c
1

2.132.- ³
a
Sea: u W gx, du
sec 2 xdx
4 W g 2 x
, sec 2 xdx

W gx
³ ³ arcs e n  c c
sec 2 xdx du u
4 W g x 2 u
arcs e n
2 2 2 2 2

2.133.- ³
dx x , du dx
, Sea: u
a a

³ cos x a ³ sec x a dx a ³ secudu


cos x a
aAK sec u  W gu  c aAK sec x a  W g x a  c
dx

1  AK x
2.134.- ³ Sea: u 1  AK x, du
3
dx
dx ,

1  AK x 3(1  AK x) 3
x x

³ ³ u 3 du c c c
4 4 4
3
1 u3 3u 3
dx
x 4 4 4

2.135.- ³ W g x  1
3
x  1, du
dx dx
x 1 2 x 1
, Sea: u

³W g x 1 2³ W gu 2AK sec x  1  c 2AK cos x  1  c


dx du
x 1
2.136.- ³
u
xdx
, Sea: u x 2 , du 2 xdx

³ s e n x 2 2 ³ s e n u 2 ³ cos ecudu 2 AK cos ecu  coW gu  c


s e n x2
xdx 1 du 1 1

AK cos ecx 2  coW gx 2  c


1

2.137.- ³
s e n x  cos x
2
Sea: u s e n x  cos x, du (cos x  s e n x)dx
s e n x  cos x
dx ,

³ s e n x  cos xdx  ³ u AK s e n x  cos x  c


s e n x  cos x du

earcW gx  xAK (1  x 2 )  1
2.138.- ³ , Sea: u arcW gx, du ; w AK (1  x 2 )d , dw
dx 2 xdx
1 x 2
1 x 2
1  x2
earcW gx  xAK (1  x 2 )  1 xAK (1  x 2 )dx
³ ³ ³ ³
earcW gx dx

dx
1 x 2
1 x 2
1 x 2
1  x2
AK 2 (1  x 2 )
³ 

 ³ 1  x2   W    arcW gx  c
u 1 dx u 1 w2 u
e du wdw e arc gx c e
2 2 4

2.139.- ³
x 2 dx
x2  2
,

54
³ x2  2 ³ (1  x ³ dx  2³ x
x 2
x2 AK c
x 2 dx 2 dx 1
2 2 x 2
2
)dx 2
2 2
x 2
x AK c
2
2 x 2

2.140.- ³ es e n x s e n 2 xdx ,
2 1  cos 2 x
Sea: u , du s e n 2 xdx

³ e s e n 2 xdx ³e ³ e du
2
1 cos 2 x
eu  c es e n x  c
2 2
sen x 2 u
s e n 2 xdx
(1  s e n
2.141.- ³
x 2
2
) x dx
x
dx , Sea: u , du
sen 2 2
(1  s e n § 1  2s e n x2  s e n 2 ·
³ ³ ¨¨ ¸ dx ³ cos ec x2 dx  2³ dx  ³ s e n x2 dx
2
x 2 x
)
¸
© ¹
2 2
dx

2 ³ cos ecudu  2 ³ dx  2 ³ s e n udu


s e n x2 s e n x2
2AK cos ecu  coW gu  2 x  2 cos u  c
2AK cos ec x
 coW g x
 2 x  2 cos x
c

2.142.- ³
5  3x
2 2 2

3dx; w 4  3x 2 , dw 6 xdx
4  3x
dx , Sea: u x 3, du

³ dx 5³  3³ 5³  3³
2

5  3x dx xdx dx xdx
4  3x 2
4  3x 2
4  3x 2
4  ( x 3) 2 4  3x2

³  ³ arcs e n  c  4  3x 2  c
1
5 du 3 dw 5 u 1w2 5 3 x 3
2 u
arcs e n
3 2 2 6 w 3 2 2 1 3 2

2.143.- ³
2
Sea: u 1  e  s , du e s ds
ds
e 1 s
,

³ e s  1 ³ e  s  1  ³ u  A K u  c  AK e  1  c
ds e  s ds du s

dT
2.144.- ³ Sea: u 2aT , du 2adT
s e n aT cos aT
,
dT dT
³ s e n aT cos aT ³ 12 s e n 2aT 2³ cos ec2aT dT 2a ³ cos ecudu
2

AK cos ecu  co W gu  c AK cos ec 2aT  co W g 2aT  c


1 1

2.145.- ³
a a
es
e 2
ds , Sea: u e s , du e s ds
2s

³ e2 s  2 ³ (es )2  2 ds ³ u 2  2 AK u  u  2  c
s
e es du 2
ds

AK e s  ( e s ) 2  2  c AK e s  e 2 s  2  c

55
2S t 2S t
2.146.- ³ s e n( 2TS t  M0 )dt , Sea: u  M0 , du dt
2S t
³ s e n( S 2S ³
T T
 M0 )dt  cos u  c   M0 )  c
2S 2S
2 t T T T
s e n udu cos(

2.147.- ³
T
T
Sea: u arc cos , du 
arc cos x 2 x dx
4  x2 4  x2
dx ,
2

³  ³ udu  c  c
arc cos x 2 u2 (arc cos x 2 )2
4  x2
dx
2 2

2.148.- ³ AK x, du
x(4  AK 2 x)
dx dx
, Sea: u
x
2  AK x
³ x(4  AK ³ x ª2 ³2
2u
AK c AK c
 (AK x) 2 º¼ 2  AK x
dx dx du 1 1
2
¬
2
 u2 2u
2.149.- ³ e
2
x) 4 4
W gx
W gx, du  sec 2 xdx

³e  ³ eu du
2
sec xdx , Sea: u
W gx
sec 2 xdx eu  c e W gx  c

2.150.- ³
s e n x cos x
2sen x
dx , Sea: u s e n 2 x, du 2s e n x cos xdx

³ dx ³ ³
4

c
s e n x cos x s e n x cos x 1 du 1 u
2sen x 2  (s e n 2 x) 2 2  u2
dx arcs e n
4 2 2 2

c
1 (s e n 2 x)
arcs e n

s ecxW gx
2.151.- ³
2 2
Sea: u sec x, du sec xW gxdx
s ec 2 x  1
dx ,

s ecxW gx
³ s ec 2 x  1dx ³ u 2  1 AK u  u  1  c AK s ecx  s ec x  1  c
du 2 2

2.152.- ³
dt
, Sea: u 2t , du 2dt

³ s e n 2 t cos2 t ³ (s e n t cos t )2 ³ ( 1 s e n 2t )2 4³ s e n 2 2t 4³ cos ec 2tdt


s e n t cos 2 t
2

dt dt dt dt 2

2 ³ cos ec 2udu 2 co W gu  c 2 coW g 2t  c


2

2.153.- ³
arc s e n x  x
1  x2
dx ,

; w 1  x 2 , dw 2 xdx
dx
1 x
Sea: u arcs e n x, du

³ ³ 1  x 2 dx  ³ 1  x2 dx ³ udu  2 ³ ³ udu  2 ³ w
2

arc s e n x  x arc s e n x x 1 dw 1 1

1 x
dx 2
dw
2
w

56
 c  1  x2  c
1
u2 1 w 2 (arcs e n x) 2
2 2 1 2

2.154.- ³
2
x  1 Ÿ x t 2  1; dx
xdx
x 1
, Sea: t 2tdt

2 ( x  1)3
³ x 1 ³ t ³
(t 2  1)2tdt
    2 x 1  c
xdx 2 t3
2 (t 1) dt 2( t ) c

2.155.- ³ x(5 x 2  3)7 dx ,


3 3
Sea: u 5 x 2  3, du 10 xdx

³ x(5 x  3) dx 10 ³
(5 x 2  3)8
c c c
2 7 1 1 u8 u8
u 7 du
10 8 80 80
AK ( x  x 2  1)
2.156.- ³ AK ( x  x 2  1), du
dx
x2  1 x2  1
dx , Sea: u

AK ( x  x 2  1) AK ( x  x 2  1)
³ ³ ³ c
3
u2
x2  1 x2  1
dx dx udu
3
2

2 ªAK ( x  x 2  1) º
¬ ¼
3

c

2.157.- ³
3
 s e n xdx
s e n3 x
dx , Sea: u cos x, du
cos x

³ cos x ³ ³ ³ cos x ³
(1  cos 2 x) s e n xdx

s e n3 x s e n 2 x s e n xdx s e n xdx cos 2 x s e n xdx
dx
cos x cos x cos x

³ cos x s e n xdx  ³ cos 2 x s e n xdx  ³ u 2 du  ³ u 2 du   c


3 5
1 u u
2 2
3 1 3
2

3 5
2 2

  c   c   c
3 5 3 5
2u 2 2u 2 2 cos x 2 2 cos x 2 2 cos3 x 2 cos5 x

2.158.- ³
3 5 3 5 3 5
cos xdx
1 s e n2 x
,

Sea: t 1  s e n 2 x Ÿ s e n 2 x t 2  1; 2s e n x cos xdx 2tdt


t

³ ³ ³
cos xdx t 2 1 dt
AK 1  s e n 2 x  s e n x  c
1 s e n x
2 t t 1
2

2.159.- ³
(arcs e n x) 2 dx
1  x2 1  x2
dx , Sea: u arcs e n x, du

³ ³ u du c c
(arcs e n x) 2 u3 (arcs e n x)3
1  x2
2
dx

2.150.- ³ e x  e dx ,
3 3
x x x
Sea: u ee , du ee e x dx

57
³e ³e e ³ du uc ee  c
xex x ex x
dx dx

2.161.- ³ t (4t  1)7 dt ,


u 1
Sea: u 4t  1 Ÿ t , du 4dt

³ t (4t  1) ³ 4 16 ³ 16 ³
u  1 7 du 1
4
(u  1)u 7 du   c
7 1 8 7 1 u9 1 u8
dt u (u u )du

(4t  1)9 (4t  1)8


4 16 9 16 8
 c

2.162.- ³
2t 2  10t  12
144 128
Sea: u t 2  4, du du 2tdt
t2  4
dt ,

³ t2  4 ³ t 2  4 dt 2³ ¨©1  t 2  4 ¸¹ dt 2³ dt  4³ t 2  4 10³ t 2  4
2t 2  10t  12 t 2  5t  6 § 2  5t · dt dt
dt 2

2 ³ dt  4³ 2 5³ 2t  2 arcW g 2t  5AK u  c 2t  2 arcW g 2t  5AK t 2  4  c


dt du
t 4
2.163.- ³ t
et  e  t
u

e  et
dt ,

Sea: u e 2t  1, du 2e 2t dt ; w 1  e 2t , dw 2e2t dt

³ et  et ³ et  et ³ et  et ³ e2t  1 ³ 1  e2t 2 ³ u  2 ³ w


et  e  t e  t dt e 2t dt 1 du 1 dw
 
et dt e 2t dt
dt

( AK u  A K w )  c AK uw  c AK (e2t  1)(1  e 2t )  c


1 1 1
2 2 2

58
CAPITULO 3

INTEGRACION DE FUNCIONES TRIGONOMETRICAS

i) ³ s e n m u cos n udu
En esta parte, serán consideradas las integrales trigonométricas de la forma:

ii) ³ W g mu secn udu


iii) ³ co W g mu cos ec nudu
O bien, formas trigonométricas reducibles a algunos de los casos ya señalados.

EJERCICIOS DESARROLLADOS

3.1.-Encontrar: ³ cos 2 xdx


1  cos 2 x
Solución.- cos 2 xdx

Luego: ³ cos 2 xdx ³ ³ dx  ³ cos 2 xdx


1  cos 2 x
2
 s e n 2x  c ,
1 1 x 1
dx

Como: ³ cosh xdx


2 2 2 2 4
s e nh x  c
1

Respuesta: ³ cos 2 xdx


h
x  s e n 2x  c
1 1

3.2.-Encontrar: ³ cos 2 xdx


2 4
4 1

1  cos x
Solución.- cos 2 12 x
2

Luego: ³ cos 4 12 xdx ³ (cos 12 x) dx ³ ¨© 2 ¸¹ dx 4³


§ 1  cos x ·
(1  2 cos x  cos 2 x)dx
2
2 2 1

³ dx  ³ cos xdx  ³ cos 2 xdx , como: ³ cos 2 xdx 1 x  1 s e n 2 x  c


1 1 1
2 4

³ dx  ³ cos xdx  ³ cos 2 xdx


4 2 4
x  s e n x  ( x  s e n 2 x)  c
1 1 1 1 1 1 1 1
4 2 4 4 2 4 2 4
x  s e n x  x  s e n 2x  c x  s e n x  s e n 2x  c
1 1 1 1 3 1 1

Respuesta: ³ cos 2 xdx


4 2 8 16 8 2 16
x  s e n x  s e n 2x  c
4 1 3 1 1

3.3.-Encontrar: ³ cos xdx


8 2 16

Solución.- ³ cos3 xdx ³ cos x cos


3

2
xdx , como: cos 2 x 1  s e n 2 x

59
³ cos x cos ³ cos x(1  s e n ³ cos xdx ³ cos x s e n
2 2 2
xdx x)dx xdx
Sea: u s e n x, du cos xdx

³ cos xdx  ³ cos x s e n xdx ³ cos xdx  ³ u du sen x   c sen x  c


2 2 u3 s e n3 x

Respuesta: ³ cos3 xdx


3 3
sen x  c
s e n3 x

3.4.-Encontrar: ³ s e n x3 4 xdx
3

Solución.- ³ s e n x3 4 xdx ³ s e n 4x s e n 4 xdx , como: s e n 2 4 x 1  cos 2 4 x

³ s e n 4x s e n ³ s e n 4 x(1  cos ³ s e n 4 xdx  ³ s e n 4 x(cos 4 x)


2

2 2 2
4 xdx 4 x)dx dx
Sea: u cos 4 x, du 4s e n 4 xdx

³ s e n 4 xdx  4³
 cos 4 x  c   c
1 2 1 1 u3 cos 4 x cos3 4 x
u du

Respuesta: ³ s e n x3 4 xdx 
4 4 3 4 12
 c
cos 4 x cos3 4 x

3.5.-Encontrar: ³ s e n 2 x cos3 xdx


4 12

Solución.- ³ s e n 2 x cos3 xdx ³sen ³sen x(1  s e n 2 x) cos xdx

³sen x cos xdx  ³ s e n 4 x cos xdx ;


2
x cos 2 x cos xdx 2

2
Sea: u s e n x, du cos xdx

³ u du ³ u du  c  c
2 4 u3 u5s e n3 x s e n5 x

Respuesta: ³ s e n 2 x cos3 xdx


3 5 3 5
 c
s e n3 x s e n5 x

3.6.-Encontrar: ³ s e n 3 x cos 2 xdx


3 5

Solución.- ³ s e n 3 x cos 2 xdx ³ s e n x s e n x cos xdx ³ (1  cos x) s e n x cos


³ (1  cos ³ s e n x cos xdx  ³ s e n x cos xdx
2 2 2 2
xdx
2
x) s e n x cos 2 xdx 2 4

Sea: u cos x, du  s e n xdx

³ s e n x cos xdx  ³ s e n x cos xdx  ³ u 2 du  ³ u 4 du   c


2 4 u3 u5
3 5
  c
cos3 x cos5 x

Respuesta: ³ s e n 3 x cos 2 xdx


3 5
  c
cos3 x cos5 x

3.7.-Encontrar: ³ s e n 2 x cos5 xdx


3 5

Solución.- ³ s e n 2 x cos5 xdx ³sen ³sen x(1  s e n 2 x) 2 cos xdx

³sen
2
x(cos 2 x) 2 cos xdx 2

2
x(1  2s e n 2 x  s e n 4 x) cos xdx

60
³ (s e n x) cos xdx  2 ³ (s e n x) 4 cos xdx  ³ (s e n x)6 cos xdx
2

Sea: u s e n x, du cos xdx

³ u du  2³ u du  ³ u du 2  c 2  c
2 4 6 u3 u5 u7 s e n3 x s e n5 x s e n7 x

Respuesta: ³ s e n 2 x cos5 xdx


3 5 7 3 5 7
2  c
s e n3 x s e n5 x s e n7 x

3.8.-Encontrar: ³ s e n 3 x cos3 xdx


3 5 7

Solución.- ³ s e n 3 x cos3 xdx ³ (s e n x cos x) dx ; como: s e n 2 x


3
2s e n x cos x,
s e n 2x
Se tiene que: s e n x cos x ; Luego:
2

³ (s e n x cos x) dx ³ ¨© 2 ¸¹ dx 8 ³ s e n 2 xdx 8 ³ s e n 2 x s e n 2 xdx


§ s e n 2x ·
3
3 1 3 1 2

³ s e n 2 x(1  cos 2 2 x)dx ³ s e n 2 xdx  ³ s e n 2 x(cos 2 x) 2 dx


1 1 1

Sea: u cos 2 x, du 2s e n 2 xdx


8 8 8

³ s e n 2 xdx  ³ 2s e n 2 x(cos 2 x) 2 dx ³ s e n 2 xdx  ³ u 2 du


1 1 1 1
8 16 8 16
 cos 2 x   c  cos 2 x  c
3 3
1 1 u 1 cos 2 x

Respuesta: ³ s e n 3 x cos3 xdx  cos 2 x 


16 16 3 16 48
c
1 cos3 2 x

3.9.-Encontrar: ³ s e n 4 x cos 4 xdx


16 48

Solución.- ³ s e n 4 x cos 4 xdx ³ (s e n x cos x) dx ³ ¨© 2 ¸¹ dx 16 ³ s e n 2 xdx


§ s e n 2x ·
4
4 1 4

³ ³ ³
1 § 1  cos 4 x ·
¨ ¸ dx (1  cos 4 x) dx
2
1 1
16 © ¹ 16 u 4
2 2
(s e n 2 2 x) dx

³ ³ dx  ³ cos 4 xdx  ³ cos 2 4 xdx


16 2
(1  2 cos 4 x  cos 2 4 x)dx
1 1 1 1

64 ³
dx  ³ cos 4 xdx  ³
1 1  cos8 x
64 64 32 64
1 1
dx

³ dx  ³ cos 4 xdx  ³ 128 ³


32 64 2
dx 
1 1 1 1
cos8 xdx
64 32 128
x s e n 4x  x s e n 8x  c   c
1 1 1 1 3x s e n 4 x s e n 8 x

Respuesta: ³ s e n 4 x cos 4 xdx


1 § s e n 8x ·
64 128 128 1024 128 128 1024

¨ 3x  s e n 4 x  ¸c
128 © 8 ¹
3.10.-Encontrar: ³ x(cos3 x 2  s e n 3 x 2 )dx ; Sea: u x 2 , du 2 xdx

61
³ x(cos ³
x 2  s e n 3 x 2 )dx 2 x(cos3 x 2  s e n 3 x 2 )dx ³ (cos3 u  s e n 3 u )du
3 1 1


cos3 udu  ³ s e n 3 udu

cos u cos 2 udu  ³ s e n u s e n 2 udu
2 2
1 1 1 1

³ cos u (1  s e n 2 u )du  ³ s e n u (1  cos 2 u )du


2 2
1 1

³ cos udu  ³ cos u s e n 2 udu  ³ s e n udu  ³ s e n u cos 2 udu


2 2
1 1 1 1

Sea: w s e n u, dw cos udu; z cos u, dz  s e n udu


2 2 2 2

2³ 2³ 2³ 2³
      c
1 1 2 1 1 2 1 1 w3 1 1 z3
cos udu w dw s e n udu z dz s e n u cos u
2 2 3 2 2 3
   c (s e n u  cos u )  (s e n 3 u  cos3 u )  c
s e n u s e n 3 u cos u cos3 u 1 1

Dado que: s e n u  cos u (s e n u  cos u )(s e n u  s e n u cos u  cos 2 )


2 6 2 6 2 6
3 3 2

O bien: s e n 3 u  cos3 u (s e n u  cos u )(1  s e n u cos u ) ; Lo que equivale a:


(s e n u  cos u )  (s e n u  cos u )(1  s e n u cos u )  c
1 1
2 6
(s e n u  cos u )  (s e n u  cos u )(1  )c
1 1 2s e n u cos u
2 6 2
(s e n u  cos u )  (s e n u  cos u )(1  )c
1 1 s e n 2u
2 6 2
(s e n u  cos u )  (s e n u  cos u ) (2  s e n 2u )  c
1 1 1
2 6 2
(s e n u  cos u )(6  (2  s e n 2u ))  c (s e n u  cos u )(4  s e n 2u )  c
1 1
12 12
(s e n x 2  cos x 2 )(4  s e n 2 x 2 )  c
1

Respuesta: ³ x(cos3 x 2  s e n 3 x 2 )dx


12
(s e n x 2  cos x 2 )(4  s e n 2 x 2 )  c
1

3.11.-Encontrar: ³ s e n 2 x cos 4 xdx


12

Solución.- s e n D cos E >s e n(D  E )  s e n(D  E )@ ; Se tiene que:


1

>s e n(2 x  4 x)  s e n(2 x  4 x)@ >s e n(2 x)  s e n(6 x)@


2
1 1
s e n 2 x cos 4 x

>  s e n 2 x  s e n 6 x @ , Luego: ³ s e n 2 x cos 4 xdx ³ ( s e n 2 x  s e n 6 x)dx


2 2
1 1

 ³ s e n 2 xdx  ³ s e n 6 xdx
2 2
cos 2 x  cos 6 x  c
1 1 1 1

Respuesta: ³ s e n 2 x cos 4 xdx


2 2 4 12
cos 2 x  cos 6 x  c
1 1
4 12

62
3.12.-Encontrar: ³ cos 3x cos 2 xdx

Solución.- cos D cos E >cos(D  E )  cos(D  E )@ ; Se tiene que:


1

> cos(3x  2 x)  cos(3x  2 x)@ > cos x  cos 5 x @ , Luego:


2
1 1
cos 3x cos 2 x

³ cos 3x cos 2 xdx ³ 2 >cos x  cos 5 x@dx 2 ³ cos xdx  2 ³ cos 5 xdx
2 2
1 1 1

s e n x  s e n 5x  c
1 1

Respuesta: ³ cos 3 x cos 2 xdx


2 10
s e n x  s e n 5x  c
1 1

3.13.-Encontrar: ³ s e n 5 x s e n xdx
2 10

Solución.- s e n D s e n E > cos(D  E )  cos(D  E )@ ; Se tiene que:


1

> cos(5 x  x)  cos(5 x  x)@ >cos 4 x  cos 6 x @ ; Luego:


2
1 1
s e n 5x s e n x

³ s e n 5 x s e n xdx ³ 2 >cos 4 x  cos 6 x@ 2 ³ cos 4 xdx  2 ³ cos 6 xdx


2 2
1 1 1

s e n 4x  s e n 6x  c
1 1

Respuesta: ³ s e n 5 x s e n xdx
8 12
s e n 4x  s e n 6x  c
1 1

3.14.-Encontrar: ³ W g xdx
8 12

Solución.- ³ W g 4 xdx ³W g
4

xW g 2 xdx ; como: W g 2 sec 2 x  1 ; Luego:

³W g ³W g ³W g x sec2 xdx  ³ W g 2 xdx


2

2
xW g 2 xdx 2
x(sec 2 x  1)dx 2

³ (W gx) sec xdx  ³ ³ ³ cos2 x dx


1  cos 2 x
W 
2 2 s e n2 x 2 2
dx ( gx ) sec xdx

³ (W gx) sec xdx  ³ sec xdx  ³ dx ;


cos 2 x
2 2 2
Sea: w W gx, dw sec 2 xdx
W g3
³ w dw  ³ sec x  ³ dx  W gx  x  c  W gx  x  c
2 2 w3

W g3
Respuesta: ³ W g 4 xdx
3 3
 W gx  x  c

3.15.-Encontrar: ³ sec6 xdx


3

Solución.- ³ sec6 xdx ³ (sec x) sec xdx ; como: sec xdx 1  W g x


2 2 2 2 2

³ (sec x) sec xdx ³ (1  W g x) sec xdx ³ (1  2W g x  W g x) sec xdx


2

³ sec xdx  2³ (W gx) sec xdx  ³ (W gx) sec xdx ; Sea: u W gx, du sec
2 2 2 2 2 2 4 2

2 2 2 4 2 2
xdx

63
³ secxdx  2 ³ u 2 du  ³ u 4 du W gx  u 3  u 5  c W gx  W g 3 x  W g 5 x  c
2 2 1 2 1

Respuesta: ³ sec6 xdx W gx  W g 3 x  W g 5 x  c


3 5 3 5
2 1

3.16.-Encontrar: ³ W g 2 xdx
3 5
3

³ W g 2 xdx ³ W g 2 xW g ³ W g 2 x(sec ³ W g 2 x sec 2 xdx  ³ W g 2 xdx


Solución.-
3 2
2 xdx 2
2 x  1)dx 2

Sea: u W g 2 x, du 2sec 2 2 xdx ; Luego:


W g 2 2x 1

udu  ³ W g 2 xdx  AK sec 2 x  c  AK c
2
1 1u 1 1
2 2 2 4 2 cos 2 x
W g 2 2x 1
Respuesta: ³ W g 3 2 xdx  AK c
1

3.17.-Encontrar: ³ W g 5 xdx
4 2 cos 2 x
2

Solución.- ³ W g 2 5 xdx ³ (sec 5 x  1)dx ³ sec 5 xdx  ³ dx W g 5x  x  c


2 2 1

Respuesta: ³ W g 2 5 xdx
5
W g 5x  x  c
1

3.18.-Encontrar: ³ W g 3 3x sec 3xdx


5

Solución.- ³ W g 3 3x sec 3xdx ³W g 3xW g 3 x sec3 xdx ³ ( sec 3x  1)W g 3x sec 3xdx

³ (sec 3x) W g 3x sec 3xdx  ³ W g 3x sec 3xdx ; Sea: u


2 2

2
sec 3x, du 3sec 3xW g 3xdx

Luego: ³ u du  ³ 3W g 3 x sec 3 xdx ; como: d (sec 3x) 3W g 3x sec 3xdx , se admite:


1 1 2

³ u du  ³ d (sec3 x)
3 3
u  sec3 x  c sec 3 x  sec3 x  c
1 2 1 1 3 1 1 3 1

Respuesta: ³ W g 3 3x sec 3xdx


3 3 9 3 9 3
sec 3x  sec 3x  c
1 3 1

3.19.-Encontrar: ³ W g x sec xdx


9 3
3

Solución.- ³ W g 2 x sec4 xdx ³W g ³W g


2 4

x(1  W g 2 x) sec2 xdx


3 3 3

³ (W gx) sec 2 xdx  ³ (W gx) 2 sec 2 xdx ;


2
x(sec2 x) sec 2 xdx 2

Sea: u W gx, du
3 7
2
sec 2 xdx

Luego: ³ u 2 du  ³ u 2 du u  u c Wg x Wg 2 c
3 2 52 2 92
7 2 52 2 9

Respuesta: ³ W g 2 x sec4 xdx


5 9 5 9
Wg x Wg 2 c
3 2 52 2 9

3.20.-Encontrar: ³ W g x sec xdx


5 9

Solución.- ³ W g 4 x(sec 2 x) sec 2 xdx ³W g


4 4

x(1  W g 2 x) sec 2 xdx

³ (W gx) sec2 xdx  ³ (W gx)6 sec 2 xdx ;


4

4
Sea: u W gx, du sec 2 xdx

64
W g5x W g7 x
Luego: ³ u 4 du  ³ u 6 du  c  c
u5 u7

W g5x W g7x
Respuesta: ³ W g 4 x sec 4 xdx
5 7 5 7
 c

3.21.-Encontrar: ³ co W g 3 x co sec 4 xdx


5 7

Solución.- ³ co W g 3 x co sec 4 xdx ³ coW g


3
x(co sec2 x) co sec2 xdx
Como: cos ec 2 x 1  coW g 2 x ; Luego:
³ coW g x(1  co W g 2 x) co sec 2 xdx ³ coW g x co sec 2 xdx  ³ coW g 5 x co sec 2 xdx
3 3

Sea: u coW gx, du  cos ec 2 xdx ,


coW g 4 x coW g 6 x
Luego:  ³ u 3du  ³ u 5 du  c    c
u4 u6

co W g 4 x coW g 6 x
Respuesta: ³ coW g 3 x co sec 4 xdx 
4 6 4 6
 c

3.22.-Encontrar: ³ co W g 3x co sec 4 3xdx


4 6

Solución.- ³ co W g 3x co sec 4 3 xdx ³ coW g 3x(co sec 3x) co sec 3xdx


³ coW g 3x(1  coW g 3xdx ³ co W g 3x co sec 3xdx  ³ coW g
2 2

2
3x) co sec 2 2 3
3x co sec 2 3xdx
Sea: u coW g 3 x, du 3cos ec 2 3 xdx ; Luego:
co W g 3x co W g 4 3x
 ³ udu  ³ u 3du   c   c
2 4 2
1 1 u u

coW g 2 3x co W g 4 3x
Respuesta: ³ co W g 3x co sec 4 3xdx
3 3 6 12 6 12
  c

3.23.-Encontrar: ³ co sec 4 2 xdx


6 12

Solución.- ³ co sec 2 2 x co sec 2 2 xdx ³ (1  coW g


³ co sec 2 xdx  ³ coW g 2 2 x co sec 2 2 xdx ;
2
2 x) co sec 2 2 xdx
2
Sea: u coW g 2 x, du  cos ec 2 2 xdx
coW g 2 x coW g 3 2 x
Luego: ³ co sec 2 2 xdx 

 coW g 2 x   c   c
1 2
1 u3
u du

coW g 2 x coW g 3 2 x
Respuesta: ³ co sec 4 2xdx 
2 3 2 6
 c

3.24.-Encontrar: ³ co W g 3 x co sec3 xdx


2 6

Solución.- ³ co W g 3 x co sec3 xdx ³ coW g x co sec2 x coW gx co sec xdx


Luego: ³ (co sec 2 x  1) co sec 2 x co W gx co sec xdx
2

Como: co W g 2 x co sec 2 x  1 ;

³ (co sec x co W gx co sec xdx  ³ co sec2 x coW gx co sec xdx


4

Sea: u cos ecx, du  cos ecx coW gxdx ;

65
Entonces:  ³ u 4 du  ³ u 2 du  c   c
u5 u3 cos ec5 x cos ec3 x

Respuesta: ³ coW g 3 x co sec3 xdx 


5 3 5 3
 c
cos ec5 x cos ec3 x

3.25.-Encontrar: ³ co W g 3 xdx
5 3

Solución.- ³ coW g 3 xdx ³ coW g x co W gxdx ³ (cos ec x  1) coW gxdx


³ cos ec x coW gxdx  ³ coW gxdx ;
2 2

2
Sea: u coW gx, du  cos ec 2 xdx
co W g 2 x
Luego:  ³ udu  ³ coW gxdx   AK s e n x  c   AK s e n x  c
u2

co W g 2 x
Respuesta: ³ coW g 3 xdx
2 2
  AK s e n x  c
2

EJERCICIOS PROPUESTOS

3.26.- ³ W g 2 5 xdx 3.27.- ³ s e n x cos xdx 3.28.- ³


Usando esencialmente el mecanismo tratado, encontrar las siguientes integrales:
dx

3.29.- ³ 3.30.- ³ cos x s e n xdx 3.31.- ³ W g 2 3x sec 2 3x dx


sec 2 x
cos 2 x 3
dx

3.32.- ³ W g 3 4 x sec 4 xdx 3.33.- ³ s e n 2 6x dx 3.34.- ³


cos x
s e n 2x
dx

3.35.- ³ (sec x  cos ecx) 2 dx 3.36.- ³ sec3 4x W g 4x dx 3.37.- ³ W g 4 2 x sec 4 2 xdx


sen x

3.38.- ³ s e n 8 x s e n 3 xdx 3.39.- ³ cos 4 x cos 5 xdx 3.40.- ³ s e n 2 x cos 3xdx


3.43.- ³ cos ec 4 3 xdx
3.41.- ³ ¨
§ sec x · 3.42.- ³
¸ dx
4
cos3 x
© W gx ¹
dx
s e n4 x
3.44.- ³ (W g 3 3x  W g 4 3x )dx 3.45.- ³ coW g 3 3x dx 3.46.- ³ coW g 4 6x dx

3.47.- ³ 3.48.- ³ 3.49.- ³


dx cos 2 x dx
dx

3.52.- ³ cos3 7x dx
5
s e n x cos 4 x
2

3.50.- ³
s e n x cos x s e n6 x
3.51.- ³
dx cos3 x
1 s e n x
dx

3.53.- ³ s e n 5 2x dx 3.54.- ³ 1  cos xdx


cos 6 4 x
3.55.- ³
dx

3.56.- ³ s e n 3 2x cos5 2x dx 3.57.- ³ s e n 2 x cos 2 xdx 3.58.- ³ s e n 4 x cos 2 xdx


cos ec 4 x
3

3.59.- ³
1  cos 2 x 3.61.- ³ s e n 3 2 xdx
3.60.- ³
cos3 x
1  cos 2 x
dx dx

3.62.- ³ s e n 2 2 x cos 2 2 xdx 3.63.- ³ cos 4 xdx 3.64.- ³ W g 4 x sec 2 xdx


sen x

66
3.65.- ³ W g 3 x sec xdx 3.66.- ³ sec6 aT dT 3.67.- ³ sec xdx
3.68.- ³ co W g 2 2 x cos ec 2 2 xdx 3.70.- ³ sec 4 3xW g 3xdx
3.69.- ³
s e n3 x
dx

3.71.- ³ sec n xW gxdx;(n z 0) 3.73.- ³


cos 2 x
3.72.- ³
cos3 x dx
dx

3.74.- ³ W g n x sec 2 xdx;(n z 1) 3.75.- ³ s e n 6 xdx 3.76.- ³ s e n 4 axdx


s e n2 x s e n4 x

3.77.- ³ s e n n x cos xdx;(n z 1) 3.78.- ³ coW g n axdx 3.79.- ³ coW g 4 3 xdx
3.80.- ³ cos x n s e n xdx;(n z 1) 3.81.- ³ W g n xdx 3.82.- ³ W g 4 xdx
3.83.- ³ cos 2 n 1 xdx

RESPUESTAS
3.26.- ³ W g 2 5 xdx ³ (sec 5 x  1)dx ³ sec 5 xdx  ³ dx Wg xxc
2 2 1 5

3.27.- ³ s e n x cos xdx


2³ ³
5
s e n 2 xdx  cos 2 x  c
1 1 1
2s e n x cos xdx

3.28.- ³ ³
2 4
s e n 2x  c
dx 1
cos 2 xdx
sec 2 x 2

3.29.- ³ dx ³ dx ³ dx  ³
cos 2 x cos 2 x  s e n 2 x cos 2 x s e n2 x
dx
cos x cos x cos x cos x

³ ³ cos x dx ³ cos xdx  ³ cos x  ³ cos xdx 2³ cos xdx  ³ sec xdx
1  cos 2 x

dx
cos xdx

2s e n x  AK sec x  W gx  c
3.30.- ³ cos x s e n 3 xdx ³ ³ cos x (1  cos 2 x) s e n xdx

³ cos x s e n xdx  ³ cos x cos 2 x s e n xdx ³ cos x s e n xdx  ³ cos 2 x s e n xdx


cos x s e n 2 x s e n xdx
1 5
2

 s e n xdx ; Luego:  ³ u du  ³ u du  u 2  u 2 c
1
2
5
2 2 3 2 7
Sea: u cos x, du
3 7
 cos 2  cos 2  c  cos3 x  cos 7 x  c
2 3 2 7 2 2
3 7 3 7
 cos x cos x  cos x 3 cos x  c
2 2

3.31.- ³ W g 2 3x sec2 3x dx ³ (W g ) sec dx ; Sea: u W g , du 3 sec dx


3 7
x 2 2 x x 1 2 x

3³ (W g ) sec dx 3³ u du u  c W g  c
3 3 3 3

3.32.- ³ W g 4 x sec 4 xdx ³ (W g 4 x)W g 4 x sec 4 xdx ³ (sec 4 x  1)W g 4 x sec 4 xdx
x 2 1 2 x 2 3 3 x
3 3 3 3

³ sec 4 xW g 4 x sec 4 xdx  ³ W g 4 x sec 4 xdx ; Sea: u sec 4 x, du 4sec 4 xW g 4 xdx


3 2 2

67
³ u du  ³ du  uc  c
1 2 1 1 u3 1 sec3 4 x sec 4 x

3.33.- ³ s e n 2 6x dx ³ 2 dx ³ 2 dx 2 ³ dx  2 ³ cos 3x dx
1  cos 2 6x 1  cos 3x
4 4 4 3 4 12 4
1 1

x  s en 3x  c
1 3

3.34.- ³ ³ 2³ cos xdx


2 2
2s e n x  c
s e n 2x 2 s e n x cos x
dx dx

3.35.- ³ (sec x  cos ecx) 2 dx ³ (sec x  2sec x cos ecx  cos ec x)dx
sen x sen x
2 2

³ sec xdx  2 ³ sec x cos ecxdx  ³ cos ec xdx ³ sec xdx  2 ³ dx  ³ cos ec xdx
2 2 1
2 1 2

³ sec xdx  2 u 2 ³
2 cos x s e n x ³ ³ sec xdx  4³
s e n 2x ³
cos x s e n x
 cos ec 2 xdx  cos ec 2 xdx
2 dx 2 dx

³ sec xdx  4³ cos ec 2 xdx  ³ cos ec 2 xdx


2

W gx  4 2 AK cos ec 2 x  co W g 2 x  coW gx  c
W gx  2AK cos ec 2 x  coW g 2 x  coW gx  c
3.36.- ³ sec3 4x W g 4x dx ³ (sec
2 x
) sec 4x W g 4x dx
sec 4x W g 4x dx ,
4

Sea: u sec 4x , du 1

Luego: 4 ³ u 2 du
4

c c
u3 4sec3 4x
4

3.37.- ³ W g 4 2 x sec4 2 xdx ³ W g 4 2 x(sec2 2 x) sec 2 2 xdx ³W g 2 x(1  W g 2 2 x) sec 2 2 xdx


3 3

³ (W g 2 x) sec 2 2 xdx  ³ (W g 2 x)6 sec 2 2 xdx


4

Sea: u W g 2 x, du 2sec 2 2 xdx , Luego:

³ (W g 2 x) 4 2sec 2 2 xdx  ³ (W g 2 x)6 2sec 2 2 xdx ³ u du  ³ u 6 du


1 1 1 4 1

W g 2x W g 7 2x
2 2 2 2
 c  c
5 7 5
1u 1u

3.38.- ³ s e n 8 x s e n 3 xdx
2 5 2 7 10 14

Considerando: s e n D s e n E >cos(D  E )  cos(D  E )@


1
2
(cos 5 x  cos11x) ; Se tiene:
1
Luego: s e n 8 x s e n 3 x

³ ³ cos 5 xdx  ³ cos11xdx


2
(cos 5 x  cos11x)dx  c
1 1 1 s e n 5 x s e n11x

3.39.- ³ cos 4 x cos 5 xdx


2 2 2 10 22

Considerando: cos D cos E >cos(D  E )  cos(D  E )@


1
2

68
(cos( x)  cos 9 x) ;
1
Luego: cos 4 x cos 5 x
2
Como: cos( x) cos x Ÿ (cos x  cos 9 x) ; entonces:
1

³ cos 4 x cos 5 xdx 2 ³ ( cos x  cos 9 x)dx 2 ³ cos xdx  2 ³ cos 9 xdx
2
1 1 1

 c
s e n x s e n 9x

3.40.- ³ s e n 2 x cos 3 xdx


2 18

Considerando: s e n D cos E >s e n(D  E )  s e n(D  E )@


1

>s e n( x)  s e n 5 x@
2
1
Luego: s e n 2 x cos 3x
2
Como: s e n( x)  s e n x Ÿ ( s e n x  s e n 5 x) ; entonces:
1

³ s e n 2 x cos 3xdx 2 ³ ( s e n x  s e n 5 x)dx  2 ³ s e n xdx  2 ³ s e n 5 xdx


2
1 1 1

cos x  cos 5 x  c
1 1
2 10
§ cos1 x ·
3.41.- ³ ¨ ³ ¨ sen x ³ ¨© s e n x ¸¹ dx ³ cos ec xdx ³ cos ec x cos ec xdx
§ sec x · § 1 ·
¨ ¸
4

¸ dx
4 4

© W gx ¹ ¸
4
2 2

© cos x ¹
³ (1  coW g x) cos ec xdx ³ cos ec xdx  ³ coW g
2 2 2 2
x cos ec 2 xdx
Sea: u coW gx, du  cos ec 2 xdx
coW g 3 x
Luego: ³ cos ec xdx  ³ u du  coW gx   c  co W gx  c
2 2 u3

3.42.- ³ dx ³ dx ³ coW g 3 x cos ecxdx


3 3
cos3 x cos3 x 1

³ (coW g x) coW gx cos ecxdx ³ (cos ec x  1) coW gx cos ecxdx


4 3
sen x sen x sen x

³ cos ec x coW gx cos ecxdx  ³ coW gx cos ecxdx


2 2

Sea: u cos ecx, du  cos ecx coW gxdx

Luego:  ³ u 2 du  ³ du  uc   cos ecx  c


u3 cos ec3 x

3.43.- ³ cos ec 4 3xdx ³ (cos ec 3x) cos ec 3xdx ³ (1  coW g 3x) cos ec 3x)dx
3 3

³ cos ec 3xdx  ³ coW g


2 2 2 2

2 2
3 x cos ec 2 3 xdx
Sea: u coW g 3 x, du 3cos ec 2 3 xdx
co W g 3x coW g 3 3x
Luego: ³ cos ec 2 3 xdx 

 coW g 3 x  u 3  c   c
1 2 1 1
u du
3 9 3 9

69
3.44.- ³ (W g 3 3x  W g 4 3x )dx ³W g dx  ³ W g 4 3x dx ³ (W g )W g 3x dx  ³ (W g 2 3x )W g 2 3x dx

³ (sec  1)W g 3x dx  ³ (sec 2 3x  1)W g 2 3x dx


3 x 2 x
3 3

³ sec W g 3x dx  ³ W g 3x dx  ³ (sec 2 3x )W g 2 3x dx  ³ W g 2 3x dx
2 x
3

³ sec W g 3x dx  ³ W g 3x dx  ³ (sec 2 3x )W g 2 3x dx  ³ (sec2 3x  1)dx


2 x
3

³ sec W g 3x dx  ³ W g 3x dx  ³ (sec 2 3x )W g 2 3x dx  ³ sec 2 3x dx  ³ dx


2 x
3
2 x
3

Sea: u W g 3x , du
1 2x
sec 3 dx

Luego: 3³ udu  ³ W g 3x dx  3³ u 2 du  ³ sec 2 3x dx  ³ dx


3

u  3AK sec 3x  u 3  3W g 3x  x  c W g 3  3AK sec 3x  W g 3 3x  3W g 3x  x  c


3 2 3 2x

3.45.- ³ co W g 3 3x dx ³ (coW g 2 3x ) coW g 3x dx ³ (cos ec 2 3x  1) coW g 3x dx


2 2

³ cos ec co W g 3x dx  ³ coW g 3x dx ; Sea: u  cos ec 3x co W g 3x dx


2 x 1
cos ec 3x , du

Luego: 3³ (cos ec 3x )( 1 cos ec 3x co W g 3x )dx  ³ co W g 3x dx 3³ udu  ³ co W g 3x dx


3
3

3u 3cos ec 2 3x
3
 3AK s e n 3  c  3AK s e n 3x  c
2
x

3.46.- ³ co W g 4 6x dx ³ (coW g 2 6x ) coW g 2 6x dx ³ (cos ec 2 6x  1) co W g 2 6x dx


2 2

³ cos ec coW g 2 6x dx  ³ coW g 2 6x dx ³ cos ec co W g 2 6x dx  ³ (cos ec 2 6x  1)dx

³ cos ec co W g 2 6x dx  ³ cos ec 2 dx  ³ dx
2 x 2 x
6 6
2 x x
6 6

co W g 6x , du
 cos ec 2 6x dx
1
Sea: u

Luego: 6³ u du  ³ cos ec 2 6x dx  ³ dx 2u 3  6 coW g 6x  x  c


6
2

2 coW g 3 6x  6 co W g 6x  x  c

3.47.- ³ Como: s e n 2 x  cos 2 x 1 ,


dx
5
;

Luego: ³ dx ³ ³
s e n 2 x  cos 2 x
s e n x cos x
dx cos xdx
5 3
s e n5 x

³ s e n 3 x cos x dx  ³ s e n 5 x ³ s e n x cos x  ³ s e n 3 x  ³ s e n 5 x
s e n 2 x  cos 2 x
s e n x cos x s e n x cos x
cos xdx dx cos xdx cos xdx

³ s e n x cos x  ³ (s e n x) cos xdx  ³ (s e n x) cos xdx


dx 3 5

³ s e n 2 x  ³ (s e n x) cos xdx  ³ (s e n x) cos xdx


dx 3 5

2 ³ cos ec 2 xdx  ³ (s e n x) 3 cos xdx  ³ (s e n x) 5 cos xdx ( )


2

70
2 ³ cos ec 2 xdx  ³ u 3 du  ³ u 5 du
Sea: u s e n x, du cos xdx , Luego:

( ) AK cos ec 2 x  coW g 2 x   4 c
1 1
2
2u 4u
AK cos ec 2 x  coW g 2 x   c
1 1
2s e n x 4s e n 4 x
2

AK cos ec 2 x  coW g 2 x   c
cos ec 2 x cos ec 4 x

3.48.- ³ ³ dx ³ coW g 2 x cos ec 4 xdx


2 4
cos 2 x cos 2 x 1
dx

³ coW g x(cos ec x) cos ec xdx ³ coW g x(1  coW g x) cos ec xdx


6
sen x s e n x s e n4 x
2

³ coW g x cos ec 2 xdx  ³ coW g 4 x cos ec 2 xdx


2 2 2 2 2 2

Sea: u coW gx, du  cos ec 2 xdx ,


coW g 3 x coW g 5 x
Luego:  ³ u 2 du  ³ u 4 du 
 c   c
u3 u5

3.49.- ³ ³ dx ³ ³
s e n 2  cos 2 x
3 5 3 5
dx dx dx

³ sec xdx  ³ (s e n x cos x)2 ³ sec xdx  ³ s e n 2 x 2 ³ sec xdx  4³ s e n 2 2 x


2 4 2 4 4
s e n x cos x s e n x cos x cos x s e n x cos 2 x
2

4 dx 4 dx 4 dx
( )

³ sec xdx  4³ cos ec 2 xdx ³ sec x sec xdx  4³ cos ec 2 xdx


2

³ (1  W g x) sec2 xdx  4³ cos ec 2 2 xdx ³ sec xdx  ³ W g 2 x sec 2 xdx  4³ cos ec 2 2 xdx
4 2 2 2 2

2 2

Sea: u W gx, du sec 2 xdx ,

Luego: ³ sec 2 xdx  ³ u 2 du  4³ cos ec 2 2 xdx W gx   2 coW g 2 x  c


u3

W g3x
3
W gx   2 coW g 2 x  c

3.50.- ³ ³ sec6 4 xdx ³ (sec 2 4 x)2 sec2 4 xdx ³ (1  W g


3
dx 2
4 x)2 sec2 4 xdx

³ (1  2W g 4 x  W g 4 x) sec 4 xdx
6
cos 4 x

³ sec 4 xdx  2 ³ (W g 4 x) 2 sec 2 4 xdx  ³ (W g 4 x) 4 sec 2 4 xdx


2 4 2

Sea: u W g 4 x, du 4sec 2 4 xdx , Luego:


W g 4x 1 u3 1 u5 W g 4x W g 3 4x W g 5 4x
³ sec 4 xdx  2³


     c
2 1 2 1 4
u du u du c
4 2 3 4 5 4 6 20

3.51.- ³ dx ³ ³
cos3 x cos3 x(1  s e n x) cos 3 x(1  s e n x)
1 s e n x 1 s e n2 x
dx dx
cos 2 x

³ cos x(1  s e n x)dx ³ cos xdx  ³ cos x s e n xdx ³ cos xdx  2 ³ s e n 2 xdx
1

71
s e n x  cos 2 x  c
1

3.52.- ³ cos3 7x dx ³ (cos 2 7x ) cos 7x dx ³ (1  s e n


4

³ cos dx  ³ s e n 2 7x cos 7x dx
2 x
7 ) cos 7x dx
x
7

Sea: u s e n 7x , du 1 cos x dx

³ cos 7x dx  7³ u du 7 s e n 7x 
7 7

 c 7 s e n 7x  s e n 3 7x  c
2 7u 3 7
Luego:

3.53.- ³ s e n 5 2x dx ³ (s e n 2 ) s e n 2 dx ³ (1  cos 2 ) s e n 2x dx
3 3

³ (1  2 cos ³sen dx  2 ³ cos 2 2x s e n 2x dx  ³ cos 4 2x s e n 2x dx


2 x 2 x 2 x 2

2 x
2  cos 4 2x ) s e n 2x dx x
2

 s e n 2x dx ,
1
Sea: u cos 2x , du Luego:

³ s e n 2x dx  4³ u du  2³ u du
2
2 cos 2x   c
2 4 4u 3 2u 5
3 5
2 cos 2x   c
4 cos3 2x 2 cos5 2x

3.54.- ³
3 5
1  cos xdx
1  cos 2D
Considerando: s e n 2 D , y 2D x
1  cos 2 x
2
Se tiene: s e n 2 x
; además: 1  cos x 2s e n 2 x

Luego: ³ 2s e n 2 2x dx 2 ³ s e n 2x dx
2 2
2
2 2 cos 2x  c

3.55.- ³
cos ec 4 3x ³ ³ ³ ¨© 2 ¸¹ dx
§ 1  cos 23x ·
2
dx 4 x 2 x 2
s e n 3 dx (s e n 3 ) dx

³ (1  2 cos 23x  cos 2 23x )dx ³ dx  ³ cos 23x dx  ³ cos 2 23x dx


1 1 1 1

³ dx  ³ cos 23x dx  ³ ³ dx  ³ cos 23x dx  ³ (1  cos 43x )dx


1 1  cos 3
4 4 2 4
4x
1 1 1 1 1
dx

³ dx  ³ cos 23x dx  ³ dx  ³ cos 43x dx ³ dx  ³ cos 23x dx  ³ cos 43x dx


4 2 4 2 4 2 8
1 1 1 1 3 1 1
4 2 8 8 8 2 8
x s e n 23x  s e n 43x  c x  c
2x 4x
3 13 1 3 3 3s e n 3 3s e n 3

3.56.- ³ s e n 3 2x cos5 2x dx ³ s e n 2x s e n 2 2x cos5 2x dx ³ s e n 2x (1  cos 2 2x ) cos5 2x dx


8 22 84 8 4 32

³sen x
2 cos5 2x dx  ³ cos 7 2x s e n 2x dx

 s e n 2x dx
1
Sea: u cos 2x , du
2

72
Luego: 2³ u 5 du  2³ u 7 du   c   c   c
2u 6 2u 8 u 6 u8 cos 6 2x cos8 2x
6 8 3 4 3 4

3.57.- ³ s e n 2 x cos 2 xdx ³ (s e nx cos x) dx ³ ¨© 2 ¸¹ dx 4 ³ s e n 2 xdx


§ s e n 2x ·
2
2 1 2

³ ³ ³ dx  ³ cos 4 xdx
1 1  cos 4 x
(1  cos 4 x)dx  s e n 4x  c
1 1 1 x 1
dx

3.58.- ³ s e n 4 x cos 2 xdx ³ (s e n 2 x cos 2 x) s e n 2 xdx ³ (s e n x cos x) 2 s e n 2 xdx


4 2 8 8 8 8 32

³ ¨© 2 ¸¹ ¨© 2 ¸¹dx 4 ³ s e n 2 x ¨© 2 ¸¹ dx
§ s e n 2 x · § 1  cos 2 x · § 1  cos 2 x ·
2
1 2

³ s e n 2 2 xdx  ³ s e n 2 2 x cos 2 xdx ³ dx  ³ s e n 2 2 x cos 2 xdx


1 1 1 1  cos 4 x 1

³ dx  ³ cos 4 xdx  ³ s e n 2 2 x cos 2 xdx( )


8 8 8 2 8
1 1 1
16 16 8
Sea: u s e n 2 x, du 2 cos 2 xdx , luego:

16 ³ 16 ³ 16 ³
( )     c
1 1 1 2 1 1 1 u3
dx cos 4 xdx u du x s e n 4 x
16 64 16 3
x  c
1 s e n 4x s e n3 2x

1  cos 2 x
16 64 48

3.59.- ³ dx ³ dx ³ dx ³ W g 2 xdx ³ (sec 2 x  1)dx


1  cos 2 x s e n2 x
1  cos 2 x 1  cos 2 x
2
2
cos x

³ sec xdx  ³ dx W gx  x  c
2
2

3.60.- ³ dx ³ (s e n x) 2 cos3 xdx ³ (s e n x) 2 cos 2 x cos xdx


cos3 x 1 1

³ (s e n x) 2 (1  s e n x) cos xdx ³ (s e n x) 2 cos xdx  ³ s e n 2 x cos xdx( )


sen x
1 2 1 3

Sea: u s e n x, du cos xdx , luego:

( ) ³ u 2 du  ³ u 2 du 2u 2  c
1 3 1 2 s e n5 x

3.61.- ³ s e n 3 2 xdx ³ s e n 2 x s e n 2 xdx ³ (1  cos 2 x) s e n 2 xdx


5

³ s e n 2 xdx  ³ cos
2 2

2
2 x s e n 2 xdx( )
Sea: u cos 2 x, du 2s e n 2 xdx , luego:

( ) ³ s e n 2 x  ³ du  cos 2 x  c  cos 2 x   c
2
1 u 1 1 u3 1 u3
2 2 2 2 3 2 6
 cos 2 x  c
1 (cos3 2 x)
2 6

73
3.62.- ³ s e n 2 2 x cos 2 2 xdx ³ ¨© ³
§ 1  cos 4 x ·§ 1  cos 4 x ·
¸¨ ¸ dx (1  cos 2 4 x)dx
1
2 ¹© 2 ¹ 4

³ dx  ³ cos 2 4 xdx ³ dx  ³ ¨ ³ dx  ³ (1  cos8 x)dx


1 § 1  cos8 x ·
¸dx
1 1 1 1 1
4 © ¹

³ dx  ³ dx  ³ cos8 xdx ³ dx  ³ cos8 xdx


4 4 4 2 4 8
 c
1 1 1 1 1 x s e n 8x
4 8 8 8 8 8 64

3.63.- ³ cos 4 xdx ³ (cos x) dx


³ ¨© 2 ¸¹ dx 4 ³ (1  cos 2 x) dx
§ 1  cos 2 x ·
2
2 2 1 2

³ (1  2 cos 2 x  cos 2 x)dx ³ dx  ³ cos 2 xdx  ³ cos 2 2 xdx


1 1 1 1

³ dx  ³ cos 2 xdx  ³ ¨ ³ dx  ³ cos 2 xdx  ³ (1  cos 4 x)dx


1 § 1  cos 4 x ·
4 4 2 4

¸ dx
1 1 1 1 1
4 © ¹

³ dx  ³ cos 2 xdx  ³ dx  ³ cos 4 xdx ³ dx  ³ cos 2 xdx  ³ cos 4 xdx


4 2 2 4 2 8
1 1 1 1 3 1 1
4 2 8 8 8 2 8
x  s e n 2x  s e n 4x  c
3 1 1

3.64.- ³ W g x sec xdx


8 4 32
4 2

Sea: u W gx, du sec 2 xdx


W g5x
Luego: ³ u 4 du c c
u5

3.65.- ³ W g 3 x sec xdx ³ W g 2 xW gx sec xdx ³ (sec x  1)W gx sec xdx


5 5

³ (sec x)W gx sec xdx  ³ W gx sec xdx


2

Sea: u sec x, du sec xW gxdx

Luego: ³ u 2 du  ³ du u c  sec x  c
u3 sec3 x

3.66.- ³ sec6 aT dT ³ sec aT sec aT dT ³ (sec aT ) sec aT dT


3 3

³ (1  W g aT ) sec aT dT ³ (1  2W g aT  W g aT ) sec aT dT
4 2 2 2 2

³ sec aT dT  2³ W g aT sec aT dT  ³ W g aT sec aT dT


2 2 2 2 4 2

2 2 2 4 2

Sea: u W gaT , du a sec 2 aT dT , Luego:


1ª 2u 3 u 5 º 1ª 2W g 3 aT W g 5 aT º
³ du  ³ u 2 du  ³ u 4 du
a «¬
 
5 »¼

a «¬
W T  
5 »¼
c
1 2 1
u c ga
a a a 3 3
sec x(W gx  sec x)dx sec xW gx  sec 2 x
3.67.- ³ sec xdx ³ ³ W gx  sec x dx
W gx  sec x
Sea: u sec x  W gx, du (sec xW gx  sec 2 x)dx
Luego: ³ AK u  c AK sec x  W gx  c
du
u

74
3.68.- ³ co W g 2 2 x cos ec 2 2 xdx
Sea: u co W g 2 x, du 2 cos ec 2 2 xdx
coW g 3 2 x
Luego:  ³ u du   c  c
1 2 u3

3.69.- ³ dx ³ ³ ³ cos 2 x ³
(1  cos 2 x) s e n xdx
2 6 6
 s e n xdx
s e n3 x s e n 2 x s e n xdx s e n xdx

Sea: u cos x, du  s e n xdx ,


2 2 2
cos x cos x cos x

Luego:  ³ u 2 du  ³ s e n xdx  cos x  c  cos x  c sec x  cos x  c


1 1

3.70.- ³ sec 4 3 xW g 3xdx ³ sec3 3x(sec 3xW g 3x)dx


u cos x

Sea: u sec 3x, du 3sec3 xW g 3xdx


  c
1 3 1 u4 u4 sec 4 3 x
Luego: u du c c

3.71.- ³ sec n xW gxdx ³ secn 1 x(sec xW gx)dx


3 4 12 12

Sea: u sec x, du sec xW gxdx , Luego:

³ u du c  c, (n z 0)
n 1 un secn x

3.72.- ³ ³ ³ dx ³
s e n2 x ³
(1  s e n 2 x) cos x
n n
 cos xdx
cos3 x cos 2 x cos x cos xdx
2
dx 2
dx 2
sen x sen x sen x
 sen x  c
1

3.73.- ³
s e n4 x ³ ³ s e n 2 x ³ s e n 4 x dx
s e n 2 x  cos 2 x
sen x

dx dx cos 2 x
dx
s e n4 x

³  ³ s e n 2 x s e n 2 x ³ cos ec xdx  ³ coW g x cos ec xdx


2 cos 2 x dx 2 2 2
cos ec xdx

 coW gx  coW g 3 x  c
1

3.74.- ³ W g x sec 2 xdx;(n z 1)


3
n

Sea: u W gx, du sec 2 xdx


W g n 1 x
Luego: ³ u du
u n 1
c  c, (n z 1)
n 1 n 1
n

3.75.- ³ s e n xdx ³ (s e n ³ ¨© 2 ¸¹ dx
§ 1  2 cos 2 x ·
3
6 2 3
x) dx


(1  3cos 2 x  3cos 2 2 x  cos3 2 x)dx
1

³ dx  3³ cos 2 xdx  3³ cos 2 2 xdx  ³ cos3 2 xdx º



8 ¬ ¼

75
   c
5 x s e n 2 x 3s e n 4 x s e n 3 2 x

3.76.- ³ s e n 4 axdx ³ (s e n 2 ax) 2 dx ³


16 4 64 48
(1  cos 2ax) 2 dx
1

³ (1  2 cos 2ax  cos 2ax)dx 4 ³ dx  2 ³ cos 2axdx  4 ³ cos 2axdx


4
2 1 1 1 2

x  s e n 2ax  ( x  s e n 4ax)  c x  s e n 2ax  s e n 4ax  c


1 1 1 1 1 3 1 1

3.77.- ³ s e n n x cos xdx


4 4a 4 2 8a 8 4a 32a
s e n n 1 x
 c, (n z 1)
n 1
3.78.- ³ co W g n axdx ³ co W g n  2 ax coW g 2 axdx ³ coW g n  2 ax(cos ec 2 ax  1)dx
1 coW g n 1ax
³ coW g ax cos ec axdx ³ coW g axdx  ³ coW g n  2 axdx

n2 n2

a n 1
2

3.79.- ³ co W g 3xdx , Haciendo uso del ejercicio anterior:


4

co W g 3 3x coW g 3 3x
  ³ coW g 2 3xdx   ³ (cos ec 2 3 x  1)dx
3u 3
co W g 3 3x co W g 3 3x
 ³ cos ec 2 3 xdx  ³ dx   ³ cos ec 2 3 xdx  ³ dx
9


coW g 3 3x coW g 3x
9 9
   xc

3.80.- ³ cos x n s e n xdx 


9 3
cos n 1 x
 c;(n z 1)
n 1
3.81.- ³ W g n xdx ³ W g n  2 xW g 2 xdx ³ W g n  2 x(sec 2 x  1)dx
W g n 1 x
³W g x sec xdx  ³ W g  ³ W g n  2 xdx
n2 n2

n 1
2
xdx

W g xdx W g3x
3.82.- ³ W g xdx  ³ W g xdx  ³ (sec 2 x  1)dx
3
4 2

Wg x Wg x
 ³ sec 2 xdx  ³ dx
3 3
 W gx  x  c
3 3

3.83.- ³ cos 2 n 1 xdx ³ cos x cos xdx ³ (cos x) cos xdx ³ (1  s e n


3 3
2n 2 n 2
x) n cos xdx
Sea: u s e n x, du cos xdx .El resultado se obtiene, evaluando (1  u 2 ) n por la

del tipo: ³ u n du .
fórmula del binomio de Newton y calculando cada sumando, cuyas integrales son

Las fórmulas provenientes de los ejercicios 3.78 y 3.81, se denominan fórmulas


de reducción y su utilidad es obvia. Más adelante, en otros capítulos, usted
deducirá nuevas fórmulas de reducción.

76
CAPITULO 4

INTEGRACION POR PARTES

relación: ³ udv uv  ³ vdu .


Existe una variedad de integrales que se pueden desarrollar, usando la

El problema es elegir u y dv , por lo cual es útil la siguiente identificación:


I: Función trigonométrica inversa.
L: Función logarítmica.
A: Función algebraica.
T: Función trigonométrica.
E: Función exponencial.
Se usa de la manera siguiente:

EJERCICIOS DESARROLLADOS

4.1.-Encontrar: ³ x cos xdx

p p
Solución.- I L A T E

x cos x
?
u x dv cos xdx

? ³ x cos xdx x s e n x  ³ s e n xdx x s e n x  cos x  c


du dx v sen x

Respuesta: ³ x cos xdx x s e n x  cos x  c


4.2.-Encontrar: ³ x sec 2 xdx

p p
Solución.- I L A T E

x sec 2 3 x

?
u x dv sec 2 3 xdx
du dx v 13 W g 3x
xW g 3x 1
? ³ x sec 2 xdx xW g 3 x  ³ W g 3xdx  AK sec 3x  c
1 1

W
Respuesta: ³ x sec 2 xdx
3 3 3 9
 AK sec 3x  c
x g 3 x 1

4.3.-Encontrar: ³ x s e n xdx
3 9
2

p p
Solución.- I L A T E

x2 s e n x

77
?
u x2 dv s e n xdx
v  cos x
? ³ x s e n xdx  x cos x  2³ x cos xdx , integrando por partes la segunda integral:
du 2 xdx
2 2

³ x cos xdx ;
u x dv cos xdx

? ³ x s e n xdx  x cos x  2 ª¬ x s e n x  ³ s e n xdx º¼  x 2 cos x  2 x s e n x  2 cos x  c


du dx v sen x
2 2

Respuesta: ³ x 2 s e n xdx  x 2 cos x  2 x s e n x  2 cos x  c


4.4.-Encontrar: ³ ( x 2  5 x  6) cos 2 xdx

p 2
Solución.- I L A T E

x  5 x  6 cos 2x
2

x2  5x  6
?
dv cos 2 xdx
u
(2 x  5)dx
1
du v s e n 2x

? ³ ( x  5 x  6) cos 2 xdx s e n 2 x  ³ (2 x  5) s e n 2 xdx


( x 2  5 x  6)
2
2 1
2 2
Integrando por partes la segunda integral:
I L A T E
0 2
2x  5 s e n 2x
u 2x  5
?
dv s e n 2 xdx

v  cos 2 x
1
du 2dx

? ³ ( x  5 x  6) cos 2 xdx s e n 2 x( x 2  5 x  6)  ª(2 x  5)( 1 2 cos 2 x)  ³ cos 2 xdx º


2

2¬ ¼
2 1 1

s e n 2 x  cos 2 x(2 x  5)  ³ cos 2 xdx


x2  5x  6
2
1 1

x  5x  6 2x  5
2 4 2
s e n 2x  cos 2 x  s e n 2 x  c
2
1

Respuesta: ³ ( x 2  5 x  6) cos 2 xdx


x2  5x  6 2x  5
2 4 4
s e n 2x  cos 2 x  s e n 2 x  c
1
2 4 4
Nota.-Ya se habrá dado cuenta el lector, que la elección conveniente para el u y el
dv , dependerá de la ubicación de los términos funcionales en la palabra ILATE. El

4.5.-Encontrar: ³ AK xdx
de la izquierda corresponde al u , y el otro será el dv .

p p
Solución.- I L A T E

AK x 1

78
AK x
?
u
dv 1dx
dx
du v x

? ³ AK xdx xAK x  ³ dx xAK x  x  c x(AK x  1)  c


x

Respuesta: ³ AK xdx x(AK x  1)  c


4.6.-Encontrar: ³ AK (a 2  x 2 )dx

p 2
Solución.- I L A T E

AK ( a  x 2 ) 1
u AK x
2

?
dv 1dx
dx
du v x

? ³ AK (a 2  x 2 )dx xAK (a 2  x 2 )  ³ xAK (a 2  x 2 )  ³ (2 


x
2 x 2 dx 2a 2
a2  x2 x2  a2
)dx

xAK (a 2  x 2 )  2 ³ dx  2a 2 ³ xAK (a 2  x 2 )  2 x  arcW g ax  c


dx 2 a2
x  a2
2

xAK (a 2  x 2 )  2 x  2a arcW g ax  c
a

Respuesta: ³ AK (a 2  x 2 )dx xAK (a 2  x 2 )  2 x  2a arcW g ax  c

4.7.-Encontrar: ³ AK x  x 2  1 dx

p 2
Solución.- I L A T E

AK x  x 2  1
dv 1dx
1
v x
u AK x  x 2  1

? x2 1  x
1
x
x 2  1 d Ÿ du x2 1 dx Ÿ du
dx
x  x2 1 x  x2 1 x2 1
du

? ³ AK x  x 2  1 dx xAK x  x 2  1  ³
xdx
x2 1
Sea : w x  1, dw 2 xdx .
2

Luego: xAK x  x 2  1  ³ ( x 2  1) 2 2 xdx xAK x  x 2  1  ³ w 2 dw


1 1 1 1
2 2
xAK x  x 2  1   c xAK x  x 2  1  w 2  c xAK x  x 2  1  x 2  1  c
1
1w 2
1

Respuesta: ³ AK x  x 2  1 dx
2 2
1

xAK x  x 2  1  x 2  1  c

79
4.8.-Encontrar: ³ AK 2 xdx

p p
Solución.- I L A T E

AK 2 x 1
u AK 2 x
?
dv 1dx
du 2AK x dx
1
v x

? ³ AK 2 xdx xAK 2 x  2³ AK x xdx xAK 2 x  2³ AK xdx


x
1

Por ejercicio 4.5, se tiene: ³ AK xdx x(AK x  1)  c


x

Luego: ³ AK 2 xdx xAK 2 x  2 > x(AK x  1)  c @ xAK 2 x  2 x(AK x  1)  c


Respuesta: ³ AK 2 xdx xAK 2 x  2 x(AK x  1)  c
4.9.-Encontrar: ³ arcW gxdx

p p
Solución.- I L A T E

arcW gx 1
u arcW gx
?
dv 1dx
dx
1  x2
du v x

? ³ arc W gxdx x arcW gx  ³


xdx
1  x2
Sea: w 1  x , dw 2 xdx
2

Luego: x arcW gx  ³ x arcW gx  ³ x arcW gx  AK w  c


1 2 xdx 1 dw 1
2 1 x 2
2 w 2
x arcW gx  AK 1  x 2  c
1

Respuesta: ³ arcW gxdx x arcW gx  AK 1  x 2  c


2
1

4.10.- ³ x arcW gxdx


2
2

p p
Solución.- I L A T E

arcW gx x 2
u arcW gx dv x 2 dx
? dx
1 x
du x3
2 v

? ³ x 2 arcW gxdx arcW gx  ³ arcW gx  ³ ( x  2 )dx


3
3
x 1 x 2 dx x3 1 x
3 3 1  x2 3 3 x 1

80
arcW gx  ³ xdx  ³ 2
x3 1 1 x
3 x 1
dx

Por ejercicio 4.9, se tiene: ³ 2


3 3
AK x 2  1  c
xdx 1
x 1 2
Luego: arcW gx  ³ xdx  AK x 2  1  c arcW gx   AK x 2  1  c
3
x 1 1 x3 x2 1

Respuesta: ³ x 2 arcW gxdx


3 3 6 3 6 6
arcW gx   AK x 2  1  c
3 2
x x 1

4.11.-Encontrar: ³ arc cos 2xdx


3 6 6

p p
Solución.- I L A T E

arc cos 2x 1
u arc cos 2 x
?

dv 1dx
2dx
1  4x2
du v x

? ³ arc cos 2 xdx x arc cos 2 x  2 ³


xdx
1  4 x2
Sea: w 1  4 x 2 , dw 8 xdx

Luego: x arc cos 2 x  ³ x arc cos 2 x  ³ w 2 dw x arc cos 2 x 


2 8 xdx
c
1
1 1 1w2
8 1  4 x2 4 4 1
2
x arc cos 2 x  1  4x2  c
1

Respuesta: ³ arc cos 2xdx


2
x arc cos 2 x  1  4x2  c
1
2

4.12.-Encontrar: ³
arcs e n x
dx
x

p
Solución.- I L A T E
2
arc s e n x 1
1

?
u arc s e n x
dv x 2 dx
1 dx
1 x x
du v 2 x

? ³ arc s e n xx 2 dx 2 x arc s e n x  ³
1 dx
1 x
Sea: w 1  x, dw  dx

Luego: 2 x arc s e n x  ³ 2 x arc s e n x  ³ w 2 dw


dx 1

1 x
2 x arc s e n x  2 w  c 2 x arc s e n x  2 1  x  c
1
2

81
Respuesta: ³ dx 2 x arc s e n x  2 1  x  c
arcs e n x

4.13.-Encontrar: ³ x arcs e n 2 x 2 dx
x

p
Solución.- I L A T E
2
2
arc s e n 2 x x
u arc s e n 2 x 2 dv xdx
? 4 xdx x2
1  4x4
du v
2

? ³ x arc s e n 2 x 2 dx arc s e n 2 x 2  2³
2
x x 3 dx
2 1  4x4
Sea: w 1  4 x 4 , dw 16 x 3 dx

arc s e n 2 x 2  ³ arc s e n 2 x 2  ³ w 2 dw
x2 2 (16 x3 dx) x2 1 1
1  4x4
Luego:
2 16 2 8

arc s e n 2 x 2  c arc s e n 2 x 2  w 2  c
1
x2 1w2 x2 1 1
2 8 1 2 4
2
arc s e n 2 x 2  1  4 x4  c
x2 1

Respuesta: ³ x arcs e n 2 x 2 dx
2 4
arc s e n 2 x 2  1  4 x4  c
x2 1

4.14.-Encontrar: ³ xe dx
2 4
x
a

x dx
Sea: w , dw

Luego: ³ xe a dx a2 ³ e a a 2 ³ we w dw , integrando por partes se tiene:


a a
x x x dx
a a

p p
Solución.- I L A T E

w ew
?
u w dv e w dw


? a 2 ³ we w dw a 2 we w  ³ e w dw a 2 we w  e w  c a 2 we w  e w  c
du dw v ew

§x x x ·
a2 ¨ e a  e a ¸  c
a 2 e a (  1)  c
x
©a ¹
x

Respuesta: ³ xe a dx a 2 e a (  1)  c
a
x x x

4.15.-Encontrar: ³ x e dx
a
2 3 x

Solución.- I L A T E

82
p p
x2 e 3 x
dv e3 x dx
?
2
u x
v  e 3 x
1
du 2 xdx

? ³ x 2 e 3 x dx  x 2 e3 x  ³ xe3 x dx , integrando por partes la segunda integral:


3
1 2
3 3

p p
I L A T E

x e 3 x
dv e3 x dx
?
u x
v  e 3 x
du dx 1

? ³ x e dx  x e  ¨  xe  ³ e dx ¸   xe  ³ e dx
3
2 3 x 1 2 3 x 2 § 1 3 x 1 3 x · x 2 e 3 x 2 3 x 2 3 x
3 3© 3 3 ¹ 3 9 9
2 3 x
  xe 3 x  e 3 x  c
xe 2 2

Respuesta: ³ x 2 e 3 x dx
 e 3 x § 2 2
3 9 27

¨x  x ¸c
3 © 9¹
4.16.-Encontrar: ³ x 3e x dx
3
2

Solución.- ³ x 3e  x dx ³x e
2  x2
2
xdx
Sea: w  x , dw 2 xdx , además: x 2  w
2

Luego: ³ x 2 e  x xdx  ³ x 2 e  x x(2 xdx)  ³  we w dw ³


2 1 2 1 1
we w dw , integrando por
2 2 2
Partes se tiene:

p p
I L A T E

w ew

?
u w dv e w dw


du dw

? ³ we w dw we w  ³ e w dw we  ³ e dw
v ew
we  e  c
1 1 1 w 1 w 1 w 1 w
2 2 2 2 2 2
 x e  e  c  e ( x  1)  c
1 2  x2 1  x2 1  x2 2

Respuesta: ³ x 3e  x dx  e  x ( x 2  1)  c
2 2 2
2 1 2

4.17.-Encontrar: ³ ( x  2 x  5)e  x dx
2
2

p p
Solución.- I L A T E

83
x 2  2 x  5 e x
u x2  2x  5 e  x dx
?
dv
du (2 x  2)dx v e  x
? ³ ( x 2  2 x  5)e x dx e  x ( x 2  2 x  5)  ³ (2 x  2)e  x dx , integrando por partes la
segunda integral:

p p
I L A T E

2 x  2 e x
u 2x  2 e x dx
?
dv
e  x
? ³ ( x 2  2 x  5)e  x dx e x ( x 2  2 x  5)  ª¬ e  x (2 x  2)  2³ e  x dx º¼
du 2dx v

e x ( x 2  2 x  5)  e x (2 x  2)  2 ³ e  x dx e  x ( x 2  2 x  5)  e  x (2 x  2)  2e x  c
e x ( x 2 2 x  5 2x 2  2 )  c e  x ( x 2  5)  c
Respuesta: ³ ( x 2  2 x  5)e  x dx e  x ( x 2  5)  c
4.18.-Encontrar: ³ e ax cos bxdx

0 p
Solución.- I L A T E

cos bx e ax
e ax dx
?
dv
u cos bx
du b s e n bxdx
1 ax
v e

? ³ e ax cos bxdx  ³ e s e n bxdx , Nótese que la segunda integral es


a
e ax cos bx b ax
a a
semejante a la primera, salvo en la parte trigonométrica; integrando por partes la
segunda integral:

0 p
I L A T E

s e n bx e ax
dv e ax dx
?
u s e n bx
1 ax
du b cos bxdx v e

eax cos bx b § e ax s e n bx b ax ·
 ³ e cos bxdx ¸
a

?  ¨
a a© a a ¹

  2 ³ e cos bxdx , Nótese que:


e ax cos bx beax s e n bx b 2 ax
a2

³  2 ³ e cos bxdx , la integral a encontrar


a a

ax e cos bx beax s e n bx b 2 ax
ax
e cos bxdx
a a2 a
aparece con coeficiente 1 en el primer miembro, y en el segundo con coeficiente:

84

b2
. Transponiendo éste término al primer miembro y dividiendo por el nuevo
a2
b2 a 2  b2
coeficiente: 1  2 , se tiene:
a a2
§ a 2  b 2 · ax
¸³
ae ax cos bx  beax s e n bx
¨ c
© a ¹
2
e cos bxdx
a2
ae ax cos bx  be ax s e n bx

³ e cos bxdx
eax (a cos bx  b s e n bx)
c c
a2
§ a 2  b2 · a 2  b2
ax

¨ ¸
© a ¹
2

Respuesta: ³ e ax cos bxdx


e (a cos bx  b s e n bx)
c
ax

a 2  b2
4.19.-Encontrar: ³ e x cos 2 xdx
Solución.- Este ejercicio es un caso particular del ejercicio anterior, donde: a 1 y
b 2 . Invitamos al lector, resolverlo por partes, aún cuando la respuesta es

Respuesta: ³ e x cos 2 xdx


inmediata.
e x (cos 2 x  2s e n 2 x)
c

4.20.-Encontrar: ³ e ax s e n bxdx
5

0 p
Solución.- I L A T E

s e n bx e ax
e ax dx
?
dv
u s e n bx
1 ax
du b cos bxdx v e

? ³ e ax s e n bxdx  ³ e cos bxdx , integrando por partes la segunda


a
e ax s e n bx b ax
a a
integral:

0 p
I L A T E

cos bx e ax
e ax dx
?
dv
u cos bx
du b s e n bxdx
1 ax
v e

e ax s e n bx b § e ax cos bx b ax ·
? ³ e ax s e n bxdx  ³ e s e n bxdx ¸
a

 ¨
a a© a a ¹

  2 ³ e s e n bxdx ,
e ax s e n bx be ax cos bx b 2 ax
a a2 a

85
Como habrá notado el lector, la integral a encontrar aparece con coeficiente 1 en
el primer miembro, y en el segundo con coeficiente:  2 . Transponiendo éste
b2

b2 a 2  b2
a
término al primer miembro y dividiendo por el nuevo coeficiente: 1  2 , se
a a2
tiene:
§ a 2  b 2 · ax
¸³
ae ax s e n bx  be ax cos bx
¨ c
© a ¹
2
e s e n bxdx
a2
ae ax s e n bx  be ax cos bx

³ e s e n bxdx ³ e s e n bxdx
e ax (a s e n bx  b cos bx)
c c
a2
§ a 2  b2 · a 2  b2
ax ax

¨ ¸
© a ¹
2

Respuesta: ³ e ax s e n bxdx
e (a s e n bx  b cos bx)
c
ax

a2  b2
4.21.-Encontrar: ³ x 1  xdx
Solución.- Cuando el integrando, está formado por el producto de funciones
algebraicas, es necesario tomar como dv , la parte más fácil integrable y u como la
parte más fácil derivable. Sin embargo, la opción de “más fácil” quedará a criterio
del lector.
dv (1  x) 2 dx
1

?
u x
(1  x) 2
du dx 2 3
v

? ³ x 1  xdx x(1  x)  ³ (1  x) dx
3
2 (1  x) 2
x(1  x)  c
5
2 3
2
2 3
2
2 3
2

3 3 3 3 5
2
4(1  x)
x(1  x) 2  c
5
2 3
2

Respuesta: ³ x 1  xdx
4(1  x) 2
3 15
x(1  x)  c
5
2 3
2

4.22.-Encontrar: ³
3 15
x 2 dx
1 x

Solución.- ³ ³ x 2 (1  x) 2 dx
1
2
x dx
1 x
dv (1  x) 2 dx
1

?
u x2
2(1  x)
1
du 2 xdx v 2

?³ 2 x 2 1  x  4 ³ x 1  xdx , integrando por partes la segunda integral:


x 2 dx
1 x

86
(1  x) 2 dx
1

?
u x dv

(1  x) 2
du dx 2 3
v

³ 1  x  4 « x(1  x) 2  ³ (1  x) dx »
3
x 2 dx ª2 2 3
º
1 x ¬3 ¼
3 2
2 x2
3
8 (1  x) 2
2 x 1  x  x(1  x) 2   c 2 x 2 1  x  x(1  x) 2  (1  x) 2  c
5
2 8 3 8 3 16 5

3 3 5 3 15

Respuesta: ³
2

2 x 2 1  x  x(1  x) 2  (1  x) 2  c
x 2 dx 8 16
1 x
3 5

4.23.-Encontrar: ³ x
3 15
xdx

Solución.- ³ x ³
e
xe x dx
xdx
e

p p
I L A T E

x e x
dv e x dx
?
u x
v e  x
? ³ xe x dx  xe  x  ³ e  x dx
du dx
 xe x  e  x  c e x ( x  1)  c e x ( x  1)  c

Respuesta: ³ e x ( x  1)  c
xdx

4.24.-Encontrar: ³ x 2 AK 1  x dx
x
e

u AK 1  x x 2 dx
Solución.- ?
dv
 dx
(1  x) 2 (1)dx Ÿ du
1 1 1 x3
1 x 2 2(1  x)
du v
3

? ³ x 2 AK 1  x dx AK 1  x  ³ AK 1  x  ³ ¨ x 2  x  1 
1 § 1 ·
¸dx
x3 1 x3 x3
6 1 x 6 © 1 x ¹
dx
3 3

AK 1  x    x  AK 1  x  c
x3 1 x3 1 x 2 1 1
3 6 3 6 2 6 6
AK 1  x  AK 1  x     c
3 3 2
x 1 x x x

Respuesta: ³ x 2 AK 1  x dx
3 6 18 12 6
AK 1  x  AK 1  x     c
x3 1 x3 x 2 x

4.25.-Encontrar: ³ x s e n xdx
3 6 18 12 6
2

Solución.-

87
v ³
§ 1  cos 2 x ·
dv s e n 2 xdx
? ¨ dx ¸
u x
x  s e n 2x © ¹
du dx 1 1
v 2

? ³ x s e n 2 xdx x  x s e n 2 x  ³ xdx  ³ s e n 2 xdx


2 4
1 2 1 1 1
2 4 2 4
x  x s e n 2 x  x  cos 2 x  c x  x s e n 2 x  cos 2 x  c
1 2 1 1 2 1 1 2 1 1

Respuesta: ³ x s e n 2 xdx
2 4 4 8 4 4 8
  c
2
x x s e n 2 x cos 2 x
4 4 8

³ ³ 2³ 2³ 2 2 2³
Otra solución.-
1  cos 2 x
 
2 1 1 1 x2 1
x s e n xdx x dx xdx x cos 2 xdx x cos 2 xdx

4 2³
2

x2 1
x cos 2 xdx ; integrando por partes, la segunda integral:

?
dv cos 2 xdx
u x
1
du dx v s e n 2x

³ ³  s e n 2 x  ³ s e n 2 xdx
2
x2 1 § x · x
 ¨  ¸
2
1 x 1
4 2© 2 ¹ 4 4
2
x s e n xdx s e n 2 x s e n 2 xdx
2 4

 s e n 2 x  ( cos 2 x)  c  s e n 2x  c
x2 x 1 1 x2 x cos 2 x

Respuesta: ³ x s e n xdx
4 4 4 2 4 4 8
  c
2 x 2 x s e n 2 x cos 2 x

4.26.-Encontrar: ³ x(3 x  1)7 dx


4 4 8


(3x  1)7 dx
Solución.-

? v ³ (3x  1)7 dx
u x dv

(3x  1)
du dx 1 8
v

? ³ x(3 x  1)7 dx (3x  1)8  ³ (3 x  1)8 dx


1 1 (3x  1)9
24
(3 x  1)8  c
x 1 x

(3x  1)9
24 24 24 24 3 9
(3 x  1)  c
x 8

Respuesta: ³ x(3x  1) dx
(3x  1)9
24 648
(3x  1)  c
7 x 8

24 648

EJERCICIOS PROPUESTOS

Usando esencialmente el mecanismo presentado, encontrar las integrales


siguientes:

88
4.27.- ³ x(2 x  5)10 dx 4.28.- ³ arcs e n xdx 4.29.- ³ x s e n xdx
4.30.- ³ x cos 3 xdx 4.31.- ³ x 2 x dx 4.32.- ³ x 2 e3 x dx
4.33.- ³ x3e  3 dx 4.34.- ³ x s e n x cos xdx 4.35.- ³ x 2 AK xdx
x

4.36.- ³
AK x
dx 4.37.- ³
AK x
dx 4.38.- ³ x arcW gxdx

4.39.- ³ x arcs e n xdx 4.41.- ³ e x s e n xdx


x3
4.40.- ³
x
xdx

4.42.- ³ 3x cos xdx 4.43.- ³ s e n(AK x)dx 4.44.- ³ ( x 2  2 x  3)AK xdx


s e n2 x

4.47.- ³ x 2 arcW g 3 xdx


4.45.- ³ xAK
1 x AK 2 x
4.46.- ³
1 x
dx dx

4.48.- ³ x(arcW gx) 2 dx 4.49.- ³ (arcs e n x) 2 dx


x2
4.50.- ³
arcs e n x
dx

4.53.- ³ W g 2 x sec3 xdx


x2

4.51.- ³ 4.52.- ³
arcs e n x s e n2 x
1 x
dx dx

4.54.- ³ x3AK 2 xdx 4.55.- ³ xAK (9  x 2 )dx 4.56.- ³ arcs e n xdx


ex

4.57.- ³ x arcW g (2 x  3)dx 4.58.- ³ e x dx 4.59.- ³ cos 2 (AK x)dx

4.60.- ³
AK ( AK x )
dx 4.61.- ³ AK x  1 dx 4.62.- ³ x 2 e x dx

4.63.- ³ cos n xdx 4.64.- ³ s e n n xdx 4.65.- ³ x m (AK x) n dx


x

4.66.- ³ x3 (AK x) 2 dx 4.67.- ³ x n e x dx 4.68.- ³ x3e x dx


4.69.- ³ sec n xdx 4.70.- ³ sec3 xdx 4.71.- ³ xAK xdx
4.72.- ³ x n AK ax dx, n z 1 4.73.- ³ arcs e n axdx 4.74.- ³ x s e n axdx
4.75.- ³ x 2 cos axdx 4.76.- ³ x sec 2 axdx 4.77.- ³ cos(AK x)dx
4.78.- ³ AK (9  x 2 )dx 4.79.- ³ x cos(2 x  1)dx 4.80.- ³ x arc sec xdx
4.81.- ³ arc sec xdx 4.82.- ³ a 2  x 2 dx 4.83.- ³ AK 1  x dx

4.84.- ³ AK ( x 2  1)dx 4.85.- ³ arcW g xdx 4.86.- ³


x arcs e n x
1  x2
dx

4.87.- ³ x arcW g x 2  1dx 4.88.- ³


x arcW gx
4.89.- ³ arcs e n x
xdx
( x 2  1) 2 (1  x 2 )3
dx

4.90.- ³ x 2 1  xdx

4.27.- ³ x(2 x  5)10 dx


RESPUESTAS

Solución.-

89
(2 x  5)10 dx
?
dv
(2 x  5)11
u x
du dx v

³ x(2 x  5) dx 22 (2 x  5)  22 ³ (2 x  5) dx
22
(2 x  5)11  (2 x  5)12  c
10 x 11 1 11 x 1
22 44
(2 x  5)11  (2 x  5)12  c
x 1

4.28.- ³ arcs e n xdx


22 528

Solución.-
u arcs e n x
? Además: w 1  x 2 , dw 2 xdx
dv dx
dx
1  x2
du v x

³ arcs e n xdx x arcs e n x  ³ x arcs e n x 


2³w 2
x arcs e n x  1  x 2  c
xdx 1 dw
1 x
4.29.- ³ x s e n xdx
1
2

Solución.-
?
u x dv s e n xdx
v  cos x
³ x s e n xdx  x cos x  ³ cos xdx  x cos x  s e n x  c
du dx

4.30.- ³ x cos 3 xdx


Solución.-

?
dv cos 3xdx
u x
1
du dx s e n 3x
v

³ x cos 3xdx 3 s e n 3x  ³ 3 s e n 3xdx 3 s e n 3x  9  c


3
x 1 x cos 3x

4.31.- ³ x 2 x dx
Solución.-
dv 2 x dx
?
u x
2 x

AK 2
du dx v

1 § 2 x ·
³ x2 dx ³
x 2 x x 2 x
x
  2 x dx   ¨ ¸c   x 2  c
AK 2 AK 2 AK 2 AK 2 © A K 2 ¹ 2 AK 2 2 AK 2
1 x 1

4.32.- ³ x 2 e3 x dx
x

Solución.-

90
e3 x dx
?
2 dv
u x
1 3x
du 2 xdx v e

³ x e dx e  ³ xe3 x dx , integral la cual se desarrolla nuevamente por partes,


3
2 3x x2 3x 2
3 3
dv e3 x dx
?
u x
esto es: 1 3x
du dx v e

e  ¨ e  ³ e dx ¸ e  xe  ³ e dx
3
x2 3x 2 § x 3x 1 3x · x2 3x 2 3x 2 3x
e  e  e c
x2 3x 2 x 3x 2 3x
3©3 ¹ 3
4.33.- ³ x3e 3 dx
3 3 9 9 3 9 27
 x

Solución.-
dv e 3 dx
?
x
u x3
v 3e 3
³ x e 3 dx 3x e 3  9³ x e 3 dx , integral la cual se desarrolla nuevamente por
x
du 3x 2 dx
3 x 3 x 2 x

e 3 dx
?
x
u x2 dv


v 3e 3
partes, esto es:

3x3e 3  9 3 x 2 e  3  6³ xe  3 dx 3 x3e  3  27 x 2 e  3  54³ xe 3 dx


x
du 2 xdx
x x x x x x

, la nueva integral se desarrolla por partes, esto es:


dv e 3 dx
?
x
u x
du dx v 3e 3
x


3x 3 27 x 2
e
x
3
e 3
x

 x  54 3 xe  3  3³ e 3 dx
x

e
x
3
 x  x  162(3e 3 )  c
3 x 3 27 x 2 162 x
e 3
e 3
x

 x  x  x  x c
3 x 27 x 2 162 x 486
3

4.34.- ³ x s e n x cos xdx


e3 e3 e3 e3

Solución.-

?
dv s e n 2 xdx
u x

cos 2 x
du dx v

³ x s e n x cos xdx 2 ³ x s e n 2 xdx 2 ¨©  2 cos 2 x  2 ³ cos 2 xdx ¸¹


1§ x ·
2
1 1

 cos 2 x  ³ cos 2 xdx  cos 2 x  s e n 2 x  c


x 1 x 1

4.35.- ³ x AK xdx
4 4 4 8
2

Solución.-

91
AK x x 2 dx
?
u dv
dx x3
du v
x
x AK x 1 2 x AK x x 3
³ x AK xdx  ³ x dx
3
 c
3 3
2

AK x
4.36.- ³
3 3 3 9
dx
x3

u AK x
Solución.-
dv x 3 dx
?
v  2
dx 1
du

AK x K AK x
³ x3 dx ³ x AK xdx  2 x2  2 ³ x dx  2 x 2  4 x 2  c
x 2x
3 A x 1 3 1

AK x
4.37.- ³ dx
x

u AK x
Solución.-
dv x  2 dx
?
1

dx
du v 2 x
AK x
³ x dx ³ x 2 AK xdx 2 xAK x  2³ x 2 dx 2 xAK x  4 x  c
x
1 1

4.38.- ³ x arcW gxdx

u arcW gx
Solución.-
dv xdx
? dx x2
1  x2
du v

³ x arcW gxdx arcW gx  ³ arcW gx  ³ ¨1 


2
1 § 1 ·
¸dx
2 2
x 1 x dx x2
2 2 1  x2 2 2 © 1  x2 ¹
arcW gx
arcW gx  ³ dx  ³ arcW gx  x  c
x2 1 1 dx x2 1
2 1  x2
4.39.- ³ x arcs e n xdx
2 2 2 2 2

Solución.-
u arcs e n x dv xdx
? dx x2
1  x2
du v

³ x arcs e n xdx 2 arcs e n x  2 ³ 1  x2 , integral para la cual se sugiere la


2
x2 1 x 2 dx

x s e nT
sustitución siguiente: ?
dx cos T dT

92
1 s e n 2 T cos T dT
arcs e n x  ³
x2
2 2 cos T
1 § 1  cos 2T
arcs e n x  ³ ¨ arcs e n x  ³ dT  ³ cos 2T dT
·
¸dT
x2 x2 1 1
2 2 © 2 ¹ 2 4 4
2s e n T cos T
arcs e n x  T  s e n 2T  c arcs e n x  arcs e n x  c
x2 1 1 x2 1
2 4 8 2 4 8
Como: s e n T x, cos T 1  x 2 ; luego:

arcs e n x  arcs e n x  x 1  x 2  c
x2 1 1

4.40.- ³
2 4 4
xdx
s e n2 x
Solución.-
?
u x dv cos ec 2 xdx
du dx v  coW gx

³ s e n 2 x ³ x cos ec xdx  x coW gx  ³ coW gxdx  x coW gx  AK s e n x  c


xdx 2

4.41.- ³ e x s e n xdx
Solución.-
?
u sen x dv e x dx

³e e x s e n x  ³ e x cos xdx , integral la cual se desarrolla por partes, esto es:


du cos xdx v ex
x
s e n xdx

?
u cos x e x dx
du  s e n xdx
dv


e x s e n x  e x cos x  ³ e x s e n xdx e x s e n x  e x cos x  ³ e x s e n xdx
v ex

Luego se tiene: ³ e x s e n xdx e x s e n x  e x cos x  ³ e x s e n xdx , de donde es inmediato:


2 ³ e x s e n xdx e x (s e n x  cos x)  c

³ e s e n xdx (s e n x  cos x)  c
x ex

4.42.- ³ 3x cos xdx


2

Solución.-
dv 3x dx
?
u cos x
du  s e n xdx
3x
AK 3
v

93
³ 3 cos xdx AK 3 AK 3 ³

x 3x 1
cos x 3x s e n xdx , integral la cual se desarrolla por partes,

dv 3x dx
esto es: ?
u sen x
3x
AK 3
du cos xdx v

1 § 3x ·
 ¨ sen x  ³ 3x cos xdx ¸
3x
AK 3 AK 3 © A K 3 AK 3
1
¹
cos x

  2 ³ 3x cos xdx ,luego:


3x 3 x s e n x
AK 3 AK 3 AK 3
1
cos x 2

³ 3 cos xdx ¸  2 ³ 3 cos xdx , de donde es inmediato:


3x § sen x ·
¨ cos x 
AK © AK 3 ¹ AK 3
x 1 x

) ³ 3x cos xdx
3x § sen x ·
(1  ¨ cos x  ¸c
AK 2 3 AK 3 © AK 3 ¹
1

AK 2 3  1 x
) ³ 3 cos xdx
3x § sen x ·
¨ cos x  ¸c
AK 2 3 AK 3 © AK 3 ¹
(

3 x AK 3 §
³ 3 cos xdx
sen x ·
¨ cos x  ¸c
AK 3  1 © AK 3 ¹
x

4.43.- ³ s e n(AK x)dx


2

u s e n(AK x)
Solución.-

? cos(AK x)
dv dx
du dx v x

³ s e n(AK x)dx x s e n(AK x)  ³ cos(AK x)dx , integral la cual se desarrolla por partes,
x

u cos(AK x)
esto es:

?  s e n(AK x)
dv dx
du dx v x

x s e n(AK x)  ª¬ x cos(AK x)  ³ s e n(AK x) dx º¼ x s e n(AK x)  x cos(AK x)  ³ s e n(AK x) dx


x

³ s e n(AK x)dx x >s e n(AK x)  cos(AK x)@  ³ s e n(AK x)dx , de donde es inmediato:
Se tiene por tanto:

2 ³ s e n(AK x)dx x >s e n(AK x)  cos(AK x) @  c ³ s e n(AK x)dx >s e n(AK x)  cos(AK x)@  c
x

4.44.- ³ ( x 2  2 x  3)AK xdx


2

Solución.-

94
AK x ( x 2  2 x  3)dx
?
u dv

 x 2  3x
dx x3
du v
x

³ ( x  2 x  3)AK xdx  x 2  3 x)AK x  ³ (  x  3)dx


3
2 x3 x2
(

(  x 2  3x)AK x  ³ dx  ³ xdx  3³ dx (  x 2  3 x)AK x    3 x  c


3 3
3 2
x x x3 x3 x2

4.45.- ³ xAK
1 x
3 3 3 9 2

1 x
dx

1 x
Solución.-
u AK
1 x
dv xdx
? x2
2dx v
x2 1
du 2

³ 1 x ³  ³ (1  2 )dx
1 x 1 x 1 x
K K  AK
x2 x 2 dx x 2 1
1 x x 1 2 1 x x 1
xA dx A 2
2

 ³ dx  ³ 2
1 x 1 x x 1
AK AK  x  AK c
x2 dx x2 1
2 1 x x 1 2 1 x 2 x 1
AK 2 x
4.46.- ³ dx
x2

u AK 2 x
Solución.-
dv x 2 dx
? 2AK x
v 
1
du dx

AK x AK x AK x AK 2 x
³ x2 ³  2³ x 2 AK xdx , integral la cual se desarrolla
x x
  
2 2
dx 2 2
dx
x x x

u AK x
por partes, esto es:
dv x 2 dx
?
v 
dx 1
du

AK x K K x 2A K x AK 2 x 2AK x 2
x

³ 2 ¸   2³ 2 
x
§ ·
  2¨     c
2
A x dx A 2
dx
© x x ¹
4.47.- ³ x 2 arcW g 3 xdx
x x x x x x x

u arcW g 3x
Solución.-
x 2 dx
?
dv
3dx x3
1  9x2
du v
3

95
³ x arcW g 3xdx arcW g 3x  ³ arcW g 3x  ³
x3 x3dx x3 1 x3 dx
1  9 x2 9 1  x2
2

3 3
ª · º
9
1 §
arcW g 3x  « ³ ¨ x  2 9 ¸ dx » arcW g 3 x   ³ 2
x3 1 x x3 1 x2 1 xdx
9« ¨ x 1 ¸ » 9 2 81 x  1
¬ © 9¹ ¼
3 3
9

arcW g 3x   AK x 2   c
3 2
x x 1 1

4.48.- ³ x(arcW gx) 2 dx


3 18 162 9

u (arcW gx) 2
Solución.-
dv xdx
? 2 arcW gxdx x2
1  x2
du v

³ ³
2
W W  W
2
x x 2 dx
1  x2
2 2
x (arc gx ) dx (arc gx ) (arc gx ) , integral la cual se desarrolla por
2

u arcW gx
partes, esto es:
x 2 dx
? 1  x2
dv

v x  arcW gx
dx
1  x2
du

( x arcW gx) ª
 «( x  arcW gx) arcW gx  ³ ( x  arcW gx)
dx º
1  x 2 ¼»
2

2 ¬
( x arcW gx) arcW gxdx
 x arcW gx  (arcW gx) 2  ³ ³
2
xdx
1 x 2
1  x2
( x arcW gx) (arcW gx)
2

 x arcW gx  (arcW gx )  AK (1  x )  c
2 2
2 1 2

4.49.- ³ (arcs e n x) 2 dx
2 2 2

Solución.-
u (arc s e n x) 2
?
dv dx
2 arc s e n xdx
1  x2
du v x

³ (arcs e n x) dx x(arcs e n x) 2  2³ arcs e n x


xdx
1  x2
2
, integral la cual se desarrolla por

u arcs e n x xdx
partes, esto es: ? 1  x2
dv
dx
1  x2  1  x2
du

x(arcs e n x) 2  2 ª  1  x 2 arcs e n x  ³ dx º
v

¬ ¼
x(arcs e n x) 2  2 1  x 2 arcs e n x  2 x  c

96
4.50.- ³
arcs e n x
dx
x2
Solución.-
u arcs e n x dv x 2 dx
?
v 
dx
1 x
du 1
2

³ x2 dx ³ x arcs e n xdx  x  ³ x 1  x2
x
arcs e n x 2 arcs e n x dx

  AK c
arcs e n x x
x 1  1  x2

4.51.- ³
arcs e n x
1 x
dx

Solución.-
dx
? 1 x
u arcs e n x dv
dx 1
1 x 2 x 2 1  x
du
v

³ dx 2 1  x arcs e n x  ³ 2 1  x arcs e n x  2 x  c
arcs e n x dx
1 x x

4.52.- ³
s e n2 x
dx
ex
Solución.-
dv e x dx
?
u s e n2 x
du 2s e n x cos x v e  x

³ e x dx ³ s e n xe dx e s e n x  2³ s e n x cos xe dx
s e n2 x 2 x x 2 x

e  x s e n 2 x  2 ³ e dx , Integral la cual se desarrolla por partes, esto es:


s e n 2x x
2
dv e x dx
?
u s e n 2x
v e  x
e x s e n 2 x  2 ³ cos 2 xe  x dx , Integral la cual se desarrolla por partes, esto es:
du 2 cos 2 xdx

e x dx
?
u cos 2 x dv
du 2s e n 2 xdx

e  x
³ s e n 2 xe dx e x s e n 2 x  2 e  x cos 2 x  2³ s e n 2 xe x dx
v
x

³ s e n 2 xe dx e x s e n 2 x  2e  x cos 2 x  4 ³ s e n 2 xe x dx , de donde:


x

5³ s e n 2 xe dx
x
e  x (s e n 2 x  2 cos 2 x)  c

97
³ s e n 2 xe dx
e  x
x
(s e n 2 x  2 cos 2 x)  c , Sustituyendo en:

³ ex
5
2e  x
 x
 (s e n 2 x  2 cos 2 x)  c
s e n 2 xdx 2
e s e n x

4.53.- ³ W g 2 x sec3 xdx ³ (sec 2 x  1) sec3 xdx ³ sec5 xdx( )  ³ sec3 xdx( )
5

Solución.-

³ sec xdx ,
u sec3 x dv sec 2 xdx
3sec3 xW gxdx v W gx
5
Sea:

³ sec ³ sec x sec2 xdx sec3 xW gx  3³ sec3 xW g 2 xdx


du
5 3
xdx

³ sec3 xdx , Sea:


u sec x
du sec xW gxdx
dv sec 2 xdx
v W gx
³ sec ³ sec x sec xdx sec xW gx  ³ sec xW g xdx sec xW gx  ³ sec x(sec x  1)dx
sec xW gx  ³ sec xdx  ³ sec xdx , luego: 2 ³ sec xdx sec xW gx  ³ sec xdx
3 2 2 2
xdx
3 3

Esto es: ³ sec xdx (sec xW gx  An sec xW gx )  c , ahora bien:


31

³ W g x sec xdx ³ sec xdx  ³ sec xdx , con ( y )


2
2 3 5 3

³ W g x sec xdx sec xW gx  3³ sec xW g xdx  2 (sec xW gx  An sec xW gx )  c


2 3 3 1 3 2

De lo anterior: 4 ³ W g 2 x sec3 xdx sec3 xW gx  (sec xW gx  An sec xW gx )  c


1

Esto es: ³ W g 2 x sec3 xdx


2
sec3 xW gx  (sec xW gx  An sec xW gx )  c
1 1

4.54.- ³ x AK xdx
4 8
3 2

u AK 2 x
Solución.-
dv x3 dx
? 2AK x x4
du dx v

³ x AK xdx 4 AK x  2 ³ x AK xdx , integral la cual se desarrolla por partes, esto es:


x 4
4
3 2 x 2 1 3

u AK x dv x3 dx
dx x4
du v
x
1§ x · x4 2 1 4
4

AK 2 x  ¨ AK x  ³ x 3dx ¸ A K x  x AK x  c
x4 4
1 1 x4
4 2© 4 4 ¹ 4 8 8 4

AK 2 x  x 4 A K x   c
x4 1 x4
4 8 32

98
4.55.- ³ xAK (9  x 2 )dx

u AK (9  x 2 )
Solución.-
dv xdx
? 2 xdx x2
9  x2
du v

³ ³ AK (9  x 2 )  ³ ¨ x  2
2
§ 9x ·
K  K   ¸dx
2 3
x x x2
9 x © x 9¹
xA (9 x 2
) dx A (9 x 2
) 2
dx
2 2

AK (9  x 2 )  ³ xdx  9 ³ K    AK ( x 2  9)  c
x2 xdx x2 x2 9
9  x2 2
A (9 x 2
)
2 2 2
ª¬AK (9  x 2 )  1º¼  AK ( x 2  9)  c
x2 9

4.56.- ³ arcs e n xdx


2 2

Solución.-

?
u arcs e n xdx
dv dx
dx 1
1 x 2 x
du v x
2

³ arcs e n x arcs e n x  ³ x arcs e n x  ³


xdx 1 1 xdx
1 x 2 x 2 1 x
xdx

Para la integral resultante, se recomienda la siguiente sustitución:


1  x t , de donde: x 1  t 2 , y dx 2tdt ( ver capitulo 9)
1 1  t 2 (2 t dt )dx
x arcs e n x  x arcs e n x  1  t 2 dt , Se recomienda la
2 t
s e n T , de donde: 1  t 2 cos T , y dt cos T dT . Esto es:
x arcs e n x  ³ cos 2 T dT x arcs e n x  ³ (1  cos 2T )dT
sustitución: t
1
2
x arcs e n x  T  s e n 2T  c x arcs e n x  T  s e n T cos T  c
1 1 1 1
2 4 2 2
arcs e n 1  x 1 x
x arcs e n x   1  t 2  c x arcs e n x   x c
arcs e n t t

4.57.- ³ x arcW g (2 x  3)dx


2 2 2 2

u arcW g (2 x  3)
Solución.-
dv xdx
? 2dx x2
1  (2 x  3) 2
du v

³ x arcW g (2 x  3)dx arcW g (2 x  3)  ³


2
x2 x 2 dx
2 1  4 x 2  12 x  9

99
§1 3x  5 ·
arcW g (2 x  3)  ³ 2 arcW g (2 x  3)  ³ ¨  2 2 ¸dx
x2 x 2 dx x2
4 x  12 x  10 ¨ 4 4 x  12 x  10 ¸
© ¹
2 2

3x  5
arcW g (2 x  3)  ³ dx  ³ 2
x2 1
4 x  12 x  10
2 dx
2 4
x 5
arcW g (2 x  3)  x  3³ 2
x2 1
4 x  12 x  10
6 dx
2 4
8 x  40
arcW g (2 x  3)  x  ³ 2
x2 1 3
8 4 x  12 x  10
6 dx
2 4
3 8 x  12  6
arcW g (2 x  3)  x  ³ 2
32
x2 1
8 4 x  12 x  10
dx

arcW g (2 x  3)  x  ³ 2 ³
3 (8 x  12)dx
2 4

x2 1 3 32 dx
8 4 x  12 x  10 8 6 4 x  12 x  10
2

arcW g (2 x  3)  x  AK 4 x 2  12 x  10  2³ 2
2 4
x2 1 3 dx
4 x  12 x  10
arcW g (2 x  3)  x  AK 4 x 2  12 x  10  2³
2 4 8
x2 1 3 dx
2 4 8 (2 x  3) 2  1

arcW g (2 x  3)  x  AK 4 x 2  12 x  10  ³
x2 1 3 2 2dx
2 4 8 2 (2 x  3) 2  1

arcW g (2 x  3)  x  AK 4 x 2  12 x  10  arcW g (2 x  3)  c
x2 1 3

1ª 2 º
2 4 8

« ( x  2) arcW g (2 x  3)  x  AK 4 x 2  12 x  10 »  c
1 3
2¬ ¼
4.58.- ³ e x dx
2 4

Solución.-
u e x
?
dv dx
e x dx
du v x
2 x

³e  ³
x x 1 xe x dx dx
dx xe , Se recomienda la sustitución: z x , dz


2 2 x 2 x

1 2 z
x
xe z e dz , Esta integral resultante, se desarrolla por partes:

?
u z2 dv e z dz


du 2 zdz v ez
xe x  z 2 e z  2³ ze z dz xe x   ³ ze z dz , integral que se desarrolla por
1 z 2e z
2 2
partes:

100
?
u z dv e z dz
du dz v ez

  ze z  ³ e z dz   ze z  e z  c   xe e c
xz 2e z x z 2e z x xe x x x
xe xe xe

§x ·
2 2 2
e x ¨  x  1¸  c
©2 ¹
4.59.- ³ cos (AK x)dx
2

u cos(2AK x)
Solución.-

? > s e n(2AK x) @ 2dx


dv dx
du  v x
1  cos(2AK x)
³ cos (AK x)dx ³ ³ dx  ³ cos(2AK x)dx
x
2 1 1
dx

x  x cos(2AK x)  2³ s e n(2AK x)dx º  cos(2AK x)  ³ s e n(2AK x)dx


2 2 2

¬ ¼
1 x x
2 2 2 2

u s e n(2AK x)
Integral que se desarrolla por partes:

? > cos(2AK x) @ 2dx


dv dx
du  v x

 cos(2AK x)  x s e n(2AK x)  2³ cos(2AK x)dx ,


x

x x

Dado que apareció nuevamente: ³ cos(2AK x)dx , igualamos:


2 2

 ³ cos(2AK x)dx  cos(2AK x)  x s e n(2AK x)  2 ³ cos(2AK x)dx , de donde:


x 1 x x

³
2 2 2 2
cos(2AK x)dx cos(2AK x)  x s e n(2AK x)  c
5 x

³
2 2
cos(2AK x)dx cos(2AK x)  s e n(2AK x)  c , Por tanto:
1 x x

³ cos (AK x)dx 2  10 cos(2AK x)  5 s e n(2AK x)  c


2 10 5
2 x x x

AK ( A K x )
4.60.- ³ dx , Sustituyendo por: w AK x, dw
dx
, Se tiene:
x x

AK ( A K x )
³ x dx ³ AK wdw , Esta integral se desarrolla por partes:
Solución.-

u AK w
?
dv dw
dw
du v w

wAK w  ³ dw wAK w  w  c w(AK w  1)  c AK x > AK (AK x)  1@  c


w

101
4.61.- ³ AK x  1 dx

u AK x  1
Solución.-

?
dv dx
dx
x 1
du v x

³ AK x  1 dx xAK x  1  ³ xAK x  1  ³ ¨1 
§ 1 ·
¸dx
xdx
x 1 © x 1 ¹
xAK x  1  x  AK x  1  c
4.62.- ³ x 2 e x dx
Solución.-
?
u x2 dv e x dx

³ x e dx x e  2³ xe dx
du 2 xdx v ex
2 x 2 x x

Integral que se desarrolla nuevamente por partes:


?
u x dv e x dx

x 2 e x  2 ª¬ xe x  ³ e x dx º¼ x 2 e x  2 xe x  2e x  c
du dx v ex

4.63.- ³ cos n xdx ³ cos n 1 x cos xdx


Solución.-
u cos n 1 x
?
dv cos xdx
du (n  1) cos n  2 x( s e n x)dx
cos n 1 x s e n x  (n  1) ³ s e n 2 x cos n  2 xdx
v sen x

cos n 1 x s e n x  (n  1) ³ (1  cos 2 x) cos n  2 xdx


cos n 1 x s e n x  (n  1) ³ cos n  2 xdx  (n  1) ³ cos n xdx , Se tiene:

³ cos xdx cos n 1 x s e n x  (n  1) ³ cos n  2 xdx  (n  1) ³ cos n xdx , Esto es:


n ³ cos xdx cos n 1 x s e n x  (n  1) ³ cos n  2 xdx
n

³ cos xdx ³
cos n 1 x s e n x (n  1)
n
 cos n  2 xdx

4.64.- ³ s e n xdx ³ s e n x s e n xdx


n n
n n 1

Solución.-
u s e n n 1 x
?
dv s e n xdx
du (n  1) s e n n  2 x(cos x)dx v  cos x
 s e n n 1 x cos x  (n  1) ³ cos 2 x s e n n  2 xdx
 s e n n 1 x cos x  (n  1) ³ (1  s e n 2 x) s e n n  2 xdx

102
 s e n n 1 x cos x  (n  1) ³ s e n n  2 xdx  (n  1) ³ s e n n xdx , Se tiene:

³ s e n xdx  s e n n 1 x cos x  (n  1) ³ s e n n  2 xdx  ( n  1) ³ s e n n xdx


n ³ s e n xdx  s e n n 1 x cos x  (n  1) ³ s e n n  2 xdx
n

³ s e n xdx n ³
 s e n n 1 x cos x (n  1)
n
 s e n n  2 xdx

4.65.- ³ x m (AK x)n dx x m 1 (AK x)n  n ³ x m (AK x)n 1 dx  m ³ x m (AK x)n dx


n

u x m ( AK x ) n
Solución.-

?
dv dx
du x n(AK x)
m n 1 dx
 mx (AK x) dx
m 1 n
v x

Se tiene: (m  1) ³ x m (AK x) n dx x m 1 (AK x) n  n ³ x m (AK x) n 1 dx


x

x m 1 (AK x) n
³ x (AK x) dx 
(m  1) ³
x m (AK x) n 1 dx
n
(m  1)
m n

4.66.- ³ x3 (AK x) 2 dx
Solución.-
Puede desarrollarse como caso particular del ejercicio anterior, haciendo:
m 3, n 2
x31 (AK x) 2 x 4 ( AK x ) 2 1 3
³ x (AK x) dx  ³ x 3 (AK x) 2 1 dx  ³ x (AK x)dx
2
3 1 3 1
3 2

Para la integral resultante: ³ x3 (AK x)dx


4 2

x 4 ( AK x ) 1 3 x 4 ( AK x ) x 4
³ x (AK x)dx  ³ x dx   c , introduciendo en:
3

x ( AK x )
³ x (AK x) dx
4 4 4 16
 (AK x )   c
4 2 4 4
3 2 x x

4.67.- ³ x e dx
4 8 32
n x

Solución.-
?
u xn dv e x dx
du nx n 1dx
³ x e dx x e  n³ x e dx
v ex
n 1 x

4.68.- ³ x3e x dx
n x n x

Solución.-
?
u x3 dv e x dx
du 3x 2 dx v ex

³ x e dx x e  3³ x e dx , Además:
Puede desarrollarse como el ejercicio anterior, haciendo: n 3
3 x 3 x 2 x

103
³ x 2 e x dx x 2 e x  2³ xe x dx , Además: ³ xe x dx xe x  ³ e x dx xe x  e x  c
Reemplazando en y luego en :
³ x e dx x e  3 ª¬ x e  2( xe  e ) º¼  c
³ x e dx e ( x  3x  6 x  6)  c
3 x 3 x 2 x x x

4.69.- ³ sec xdx ³ sec x sec xdx


3 x x 3 2

n n2 2

Solución.-
u sec n  2 x
?
dv sec 2 xdx
du (n  2) secn 3 x sec xW gxdx v W gx
n2
xW gx  (n  2) ³ W g x sec n2 n2
xW gx  (n  2) ³ (sec 2 x  1) sec n  2 xdx
sec n  2 xW gx  (n  2) ³ secn xdx (n  2) ³ secn  2 xdx , Se tiene:
2
sec xdx sec

³ sec xdx sec n  2 xW gx  (n  2) ³ sec n xdx (n  2) ³ sec n  2 xdx


(n  1) ³ sec n xdx sec n  2 xW gx  (n  2) ³ sec n  2 xdx
n

secn  2 xW gx (n  2)
³ sec (n  1)

(n  1) ³ secn  2 xdx
n
xdx

4.70.- ³ sec3 xdx


Solución.-
Puede desarrollarse como caso particular del ejercicio anterior, haciendo:

sec3 2 xW gx 3  2 sec xW gx 1
³ ³  ³ sec xdx
n 3

 sec3 2 xdx
3 1 3 1
3
sec xdx
sec xW gx 1
2 2
 AK sec xW gx  c

4.71.- ³ xAK xdx


2 2

u AK x
Solución.-
dv xdx
? dx x2
du v
x

³ xAK xdx 2 AK x  ³ 2
2
AK x  x 2  c
2
x xdx x2 1

4.72.- ³ x n AK ax dx, n z 1
2 4

u AK ax
Solución.-
dv xdx
? x n 1
n 1
dx
du v

³ x AK ax dx n  1 AK ax  n  1 ³ x dx
x
n 1
x n 1 x n 1
AK ax  c
x 1
n 1 (n  1) 2
n n

104
4.73.- ³ arcs e n axdx
Solución.-
u arcs e n ax
?
dv dx
adx
1  a2 x2
du v x

³ arcs e n axdx x arcs e n ax  ³


2a ³ 1  a 2 x 2
1 (2a 2 x)dx
x arcs e n ax 
axdx
1  a2 x2
1 (1  a 2 x 2 ) 2
x arcs e n ax  c x arcs e n ax  1  a2 x2  c
1
1
1

4.74.- ³ x s e n axdx
2a a
2

Solución.-

?
dv s e n axdx
u x
 cos ax
1
du dx v

³ x s e n axdx  cos ax  ³ cos axdx


a
 cos ax  2 s e n ax  c
x 1 x 1
a a a a
s e n ax  cos ax  c
1 x

4.75.- ³ x cos axdx


2
a a
2

Solución.-

?
dv cos axdx
u x2
 s e n ax
1
du 2 xdx v

³ x cos axdx s e n ax  ³ x s e n axdx , aprovechando el ejercicio anterior:


a
2 x2 2
a a
2§ 1 ·
s e n ax  ¨ 2 s e n ax  cos ax ¸  c s e n ax  3 s e n ax  2 cos ax  c
2
x x x2 2 2x
a©a ¹
4.76.- ³ x sec 2 axdx
a a a a a

Solución.-
dv sec 2 axdx
?
u x
W gax
du dx 1
v

³ x sec W gax  ³ W gaxdx


a
W gax  AK sec ax  c
2 x 1 x 11
axdx
a a a aa
W gax  2 AK sec ax  c
x 1

4.77.- ³ cos(AK x)dx


a a

Solución.-

105
cos(AK x)
?
u
s e n(AK x)
dv dx
du  dx v x

³ cos(AK x)dx x cos(AK x)  ³ s e n(AK x)dx , aprovechando el ejercicio:4.43


x

³ s e n(AK x)dx >s e n(AK x)  cos(AK x)@  c , Luego:


x

>s e n(AK x)  cos(AK x)@  c


2
x cos(AK x)  x cos(AK x)  s e n(AK x)  cos(AK x)  c
x x x

> cos(AK x)  s e n(AK x)@  c


2 2 2
x

4.78.- ³ AK (9  x 2 )dx
2

u AK (9  x 2 )
Solución.-

?
dv dx
2 xdx
9  x2
du v x

³ AK (9  x )dx xAK (9  x 2 )  2³ xAK (9  x 2 )  2 ³ ¨1 


§ 9 ·
2 ¸
x 2 dx
9  x2 © 9 x ¹
2
dx

xAK (9  x 2 )  2 ³ dx  18³ xAK (9  x 2 )  2 x  6 arcW g x  c


dx
9 x
4.79.- ³ x cos(2 x  1)dx
2 3

cos(2 x  1)dx
Solución.-

?
dv
u x
s e n(2 x  1)
1
du dx v

³ x cos(2 x  1)dx s e n(2 x  1)  ³ s e n(2 x  1)dx


2
x 1
2 2
s e n(2 x  1)  cos(2 x  1)  c
x 1

4.80.- ³ x arc sec xdx


2 4

Solución.-
u arc sec x dv xdx
? dx x2
x x2 1
du v

³ x arc sec xdx 2 arc sec x  2 ³ x 2  1 2 arc sec x  2 x  1  c


2
2
x 1 xdx x2 1 2

4.81.- ³ arc sec xdx


Solución.-

106
u arc sec x
?
dv dx
1 dx
2 x x 1
du v x

³ arc sec x arc sec x ³ x arc sec x  x  1  c


1 dx
x 1
xdx
2

4.82.- ³ a 2  x 2 dx ³ dx a 2 ³ ³
a2  x2 dx x 2 dx
a2  x2 a2  x2 a2  x2
a 2 arcs e n  ³ x , integral que se desarrolla por partes:
x xdx
a a2  x2
Solución.-
xdx
? a2  x2
u x dv


v  a2  x2
du dx

a 2 arcs e n   x a 2  x 2  ³ a 2  x 2 dx , Se tiene que:


x

³ a  x dx a arcs e n a  x a  x  ³ a  x dx , De donde:
a
2 2 2 x 2 2 2 2

2 ³ a 2  x 2 dx a 2 arcs e n  x a 2  x 2  c
x

³ a  x dx 2 arcs e n a  2 a  x  c
a
2
2 2 a x x 2 2

4.83.- ³ AK 1  x dx

u AK 1  x
Solución.-

?
dv dx
du 
dx
1 x
v x

³ AK 1  x dx xAK 1  x  ³ xAK 1  x  ³ ¨1 
§ 1 ·
¸ dx
xdx
x 1 © x 1 ¹
xAK 1  x  ³ dx  ³ xAK 1  x  x  AK x  1  c
dx
x 1
4.84.- ³ AK ( x 2  1)dx

u AK ( x 2  1)
Solución.-

?
dv dx
2 xdx
x2  1
du v x

³ AK ( x  1)dx xAK ( x 2  1)  2³ xAK ( x 2  1)  2³ ¨1  2 ¸dx


x 2 dx § 1 ·
x2  1 © x 1¹
2

xAK ( x 2  1)  2 x  2 arcW gx  c

107
4.85.- ³ arcW g xdx

u arcW g x
Solución.-

?
dv dx
dx 1
1 x 2 x
du v x

³ arcW g x arcW g x  ³ En la integral resultante, se recomienda la


1 xdx
2 1 x
xdx

sustitución: x t , esto es x t 2 , dx 2tdt

³ 1  t 2 x arcW g x  ³ 1  t 2 x arcW g x  ³ ¨©1  1  t 2 ¸¹dt


§ 1 ·
x arcW g x 
1 t 2 tdt t 2 dt

x arcW g x  ³ dt  ³
2
x arcW g x  t  arcW gt  c
dt
1 t2
x arcW g x  x  arcW g x  c
4.86.- ³
x arcs e n x
1  x2
dx

Solución.-
u arcs e n x xdx
? 1  x2
dv
dx
1  x2 v  1  x2
du

³ 1  x 2 dx  1  x arcs e n x  ³ dx  1  x arcs e n x  x  c
x arcs e n x 2 2

4.87.- ³ x arcW g x 2  1dx


Solución.-
arcW g x 2  1 dv xdx
?
u
dx x2
x x2 1
du v
2

³ x arcW g x  1dx arcW g x 2  1  ³ arcW g x 2  1  x 1  c


x2 1 xdx x2 1 2
x2 1
2

x arcW gx
2 2 2 2

4.88.- ³
( x 2  1) 2
dx

Solución.-
arcW gx
xdx
( x  1) 2
u dv
?
2

1
dx
x 1
du
2( x 2  1)
2
v

x arcW gx  arcW gx 1
³ ( x 2  1)2 dx 2( x 2  1)  2 ³ ( x 2  1)2 , Se recomienda la siguiente sustitución:
dx

108
x W gT , de donde: dx sec 2 T dT ; x 2  1 sec 2 T
 arcW gx 1 sec 2 T dT arcW gx 1 arcW gx 1 1  cos 2T dT
 ³  ³ cos 2 T dT 
2( x 2  1) 2 ³
 
2( x  1) 2 sec T
2 4
2( x  1) 2
2

arcW gx 1 arcW gx 1
2
  T  s e n 2T  c   arcW gx  s e n T cos T  c
1 1
2( x  1) 4
2
2( x  1) 4
2

arcW gx 1
8 4
  arcW gx  c
1 x 1
2( x  1) 4
2
4 x2  1 x2  1
arcW gx 1
  arcW gx  c
x
2( x  1) 4
2
4( x  1)
2

4.89.- ³ arcs e n x
xdx
(1  x 2 )3
Solución.-
xdx
(1  x 2 ) 2
u arcs e n x dv
?
3

dx
1  x2
du 1
1  x2
v

³ arcs e n x (1  x 2 )3 1  x 2  ³ 1  x 2 1  x 2  2 AK 1  x  c
xdx arcs e n x dx arcs e n x 1 1 x

4.90.- ³ x 2 1  xdx
Solución.-
1 x dv x 2 dx
?
u

du 
dx x3
2 1 x
v
3

³ x 1  xdx 3 1  x  6 ³ 1  x , Se recomienda
3 3
2 x 1 x dx
usar la siguiente

sustitución: 1  x t , o sea: x 1  t 2 , De donde: dx 2tdt

1 x  ³ 1  x  ³ (1  t 2 )3 dt
x3 1 (1  t 2 )3 ( 2 t dt ) x3 1
3 6 t 3 3

1  x  ³ (1  3t 2  3t 4  t 6 )dt 1  x  (t  t 3   )c
x3 1 x3 1 3t 5 t 7
3 3 3 3 5 7
1ª º
1  x  « 1  x  (1  x) 1  x  (1  x) 2 1  x  (1  x)3 1  x »  c
x3 3 3
3 3¬ 5 7 ¼
1 x ª 3 3º
«¬ x  1  (1  x)  5 (1  x)  7 (1  x) »¼  c
3 2 1
3

109
IMPORTANTE: En este capítulo ningún resultado, o casi ninguno, se presentaron
en su forma más reducida. Esto es intencional. Una de las causas del fracaso en
éstos tópicos, a veces está en el mal uso del álgebra elemental.
He aquí una oportunidad para mejorar tal eficiencia. Exprese cada resultado en su
forma más reducida.

110
CAPITULO 5

INTEGRACION DE FUNCIONES CUADRATICAS

Una función cuadrática, es de la forma: ax 2  bx  c y si ésta aparece en el


denominador, la integral que la contiene se hace fácil de encontrar, para la cual
conviene diferenciar dos tipos esenciales en lo que se refiere al numerador.

EJERCICIOS DESARROLLADOS

5.1.-Encontrar: ³
dx
2
x  2x  5

x 2  2 x  5 ( x 2  2 x  __)  5  __ ( x 2  2 x  1)  5  1 ( x 2  2 x  1)  4
Solución.- Completando cuadrados, se tiene:

x 2  2 x  5 ( x  1) 2  22 , luego se tiene:

³ x 2  2 x  5 ³ ( x  1)2  22 . Sea: w x  1, dw dx; a 2


dx dx

³ ( x  1)2  22 ³ w2  22 2 arcW g a  c 2 arcW g 2  c


dx dw 1 w 1 x 1

Respuesta: ³ 2
x 1
arcW g c
dx 1
x  2x  5 2
5.2.-Encontrar: ³ 2
2
dx
4x  4x  2
Solución.- ³ 2 ³ ³
dx dx 1 dx
4x  4x  2 4( x  x  1 ) 4 x  x  1
2 2
2 2
Completando cuadrados:
x2  x  1 ( x 2  x  __)   __ ( x 2  x  )   ( x2  x  ) 
1 1 1 1 1 1
2 2 4 2 4 4 4
( x 2  x  ) ( x  )2  ( )2 , luego se tiene:
1 1 1

³ ³
2 2 2
, Sea: w x  1 , dw dx; a 1
1 dx 1 dx
4 x x 1
2
4 ( x  1 )2  ( 1 )2 2 2
2 2 2
x 1
³ ³ W  W 2 c
1 dx 1 dw 11 w 1 1
4 (x  )  ( ) 4 w a 2 2
arc g c arc g
1 2 1 2
4a a 4 1 1
2x 1
2 2 2 2

arcW g c arcW g (2 x  1)  c
1 2 1
2 1 2
2

111
Respuesta: ³ arcW g (2 x  1)  c
dx 1
4x  4x  2 2
5.3.-Encontrar: ³ 2
2

2 xdx
x  x 1
Solución.- u x  x  1, du (2 x  1)dx
2

³ x2  x  1 ³ x2  x  1 ³ x2  x  1  ³ x2  x  1 ³ u  ³ x2  x  1
2 xdx (2 x  1  1)dx (2 x  1)dx dx du dx

Completando cuadrados:
x 2  x  1 ( x 2  x  __)  1__ ( x 2  x  )  1 
1 1
4 4
x 2  x  1 ( x 2  1 ) 2  , Luego se tiene:
3
2

³ u  ³ x2  x  1 ³ u  ³ 1 2 3 ³ u  ³ 1 2 3 2
4
du dx du du du dx
(x  )  (x  )  ( )
2 4 2 2

w x  , dw dx; a
1 3
, luego:

³ u  ³ 1 2 3 2 ³ u  ³ w2  a 2 AK u  a arcW g a  c
2 2
du dx du dw 1 w
(x  )  ( )
2x 1
2 2
x
1
AK x 2  x  1  arcW g 2  c AK x 2  x  1  arcW g c
1 2 3 2
3 3 3 3
2 2

Respuesta: ³ 2
2
2x 1
AK x 2  x  1  arcW g c
2 xdx 2 3
x  x 1 3 3

5.4.-Encontrar: ³ 2
x 2 dx
x  2x  5

³ x 2  2 x  5 ³ ¨©1  x2  2 x  5 ¸¹dx ³ dx  ³ x 2  2 x  5 dx ,
Solución.-
x 2 dx § 2x  5 · 2x  5

Sea: u x 2  2 x  5, du (2 x  2)dx

expresión: (2 x  2)dx . Luego se tiene:


Ya se habrá dado cuenta el lector que tiene que construir en el numerador, la

³ dx  ³ x 2  2 x  5 dx ³ dx  ³ x 2  2 x  5  3³ x 2  2 x  5 ,
(2 x  2  3) (2 x  2)dx dx

x 2  2 x  5 ( x 2  2 x  __)  5  __ ( x 2  2 x  1)  5  1 ( x 2  2 x  1)  4 ( x  1) 2  22
Completando cuadrados, se tiene:

³ dx  ³ u  3³ ( x  1)2  22 , Sea: w x  1, dw dx; a 2 , luego:


Luego se admite como forma equivalente a la anterior:
du dx

112
³ dx  ³  3³ 2 x  AK u  3 arcW g  c
du dw 1 w
w a

2
u a a
x  AK x 2  2 x  5  arcW g c
3 x 1

Respuesta: ³ 2
x 1
2 2
x  AK x 2  2 x  5  arcW g c
x 2 dx 3
x  2x  5
5.5.-Encontrar: ³ 2
2x  3
2 2

x  2x  2
dx

Solución.- Sea: u x 2  2 x  2, du (2 x  2)dx

³ x2  2 x  2dx ³ x 2  2 x  2dx ³ x 2  2 x  2dx  5³ x 2  2 x  2


2x  3 2x  2  5 2x  2 dx

³ u dx  5³ x 2  2 x  2 , Completando cuadrados:
du dx

x 2  2 x  2 ( x  1) 2  12 . Luego:

³ u dx  5³ ( x  1)2  12 , Sea: w x  1, du dx; a 1 . Entonces se tiene:


du dx

³ u dx  5³ w2  a 2 AK u  5 a arcW g a  c AK x  2 x  5  5arcW g ( x  1)  c
du dx 1 w 2

Respuesta: ³ 2
2x  3
dx AK x 2  2 x  5  5arcW g ( x  1)  c
x  2x  2
5.6.-Encontrar: ³
dx
x  2x  8
2

Solución.- Completando cuadrados se tiene: x 2  2 x  8 ( x  1) 2  32

³ x 2  2 x  8 ³ ( x  1)2  32 , Sea: w x  1, dw dx; a 3


dx dx

³ w 2  a 2 AK w  w  a  c A K x  1  x  2 x  8  c
dw 2 2 2

Respuesta: ³ AK x  1  x 2  2 x  8  c
dx
x  2x  8
5.7.-Encontrar: ³
2

xdx
x2  2 x  5
Solución.- Sea: u x 2  2 x  5, du (2 x  2)dx . Luego:

³ x 2  2 x  5 2 ³ x 2  2 x  5 2 ³ x 2  2 x  5 dx
xdx 1 2 xdx 1 2x  2  2

³  ³ ³ ³
1 (2 x  2)dx 2 dx 1 du dx
2 x  2x  5 2
2
x  2x  5 2
2
u x  2x  5
2

Completando cuadrados se tiene: x  2 x  5 ( x  1) 2  22 . Por lo tanto:


2

113
³ u du  ³ x  1, du
1 1 2 dx
( x  1) 2  22
. Sea: w dx; a 2
2

³ u du  ³  AK w  w 2  a 2  c u 2  A K w  w 2  a 2  c
1
1 12 dw 1 u2
w2  a 2
1

2 2 1
2
x 2  2 x  5  AK x  1  x 2  2 x  5  c

Respuesta: ³ x 2  2 x  5  AK x  1  x 2  2 x  5  c
xdx
x  2x  5
5.8.-Encontrar: ³
2

( x  1)dx
2 x  x2
Solución.- Sea: u 2 x  x 2 , du (2  2 x)dx .Luego:

³ 2 x  x2  2 ³ 2 x  x2  2 ³ 2 x  x2  2 ³ 2 x  x2
( x  1)dx 1 2( x  1)dx 1 (2 x  2)dx 1 (2 x  2  4)dx

 ³  ³  ³  2³
1 (2  2 x)dx 4 dx 1 du dx
2 2 x  x2 2 2x  x2 2 u 2x  x2
Completando cuadrados: 2 x  x 2 ( x 2  2 x ) ( x 2  2 x  1  1) ( x 2  2 x  1)  1
( x  1) 2  1 1  ( x  1) 2 . Luego la expresión anterior es equivalente a:

 ³ u 2 du  2³ . Sea: w x  1, dw dx; a 1 . Entonces:


1 1 dx
2 1  ( x  1) 2

 ³ 1 du  2³ a 2  w2 u 2  2 arcs e n a  c  2 x  x  2 arcs e n( x  1)  c
1
1 u2 dw 1 w 2

Respuesta: ³
( x  1)dx
2
 2 x  x 2  2 arcs e n( x  1)  c
2x  x
5.9.-Encontrar: ³
2

xdx
5x2  2 x  1
Solución.- Sea: u 5 x 2  2 x  1, du (10 x  2)dx . Luego:

³ 5 x 2  2 x  1 10 ³ 5 x 2  2 x  1 10 ³ 5 x2  2 x  1
xdx 1 10 xdx 1 (10 x  2  2)dx

³  ³ ³  ³
1 (10 x  2)dx 2 dx 1 du 1 dx
10 5 x  2 x  1 10 5 x  2 x  1 10 u 5 5x  2 x  1

³  ³ ³ ³
2 2 2

u 2 du 
1 du 1 dx 1 1 1 dx
10 u 5 5( x 2  2 x  1 ) 10 5 5 ( x2  2 x  1 )
5 5 5 5
Completando cuadrados: x 2  x  ( x 2  x  __)   __
2 1 2 1
5 5 5 5
( x2  x  )   ( x  1 ) 2  ( 2 ) 2 , Luego es equivalente:
2 1 1 1
5 25 5 25 5 5

114
³ u 2 du  ³ , Sea: w x  1 , dw dx; a 2 ,
1 1 1 dx
(x  )  ( )
10 5 5 1 2 2 2 5 5
5 5

³ u du  ³  AK w  w 2  a 2  c
1
1 1 1 dw 1 u2 1
w a
Entonces: 2

10 5 5 2 2 10 1 5 5
2
5x2  2 x  1 5x2  2 x  1
 AK x   c
1 1
5 5 5 5 5

Respuesta: ³
5x2  2 x  1 5x2  2x  1
 AK x   c
xdx 5 1
5x2  2 x  1 5 25 5 5

5.10.-Encontrar: ³
xdx
5  4 x  x2
Solución.- u 5  4 x  x 2 , du (4  2 x)dx . Luego:

³ 5  4 x  x2  2 ³ 5  4 x  x2  2 ³ 5  4 x  x2
xdx 1 2 xdx 1 (2 x  4  4)dx

 ³  ³  ³  2³
1 (4  2 x)dx 4 dx 1 du dx
2 5  4x  x 2 2 5  4x  x 2 2 u 5  4 x  x2
Completando cuadrados: 5  4 x  x 2 ( x 2  4 x  5) ( x 2  4 x  4  4  5)
( x 2  4 x  4)  9 9  ( x  2) 2 32  ( x  2) 2 . Equivalente a:

 ³ u 2 du  2 ³ . Sea: w x  2, dw dx; a 3 . Entonces:


1 1 dx
2 3  ( x  2) 2
2

 ³ u 2 du  2³   2 arcs e n  c
1
1 1 dw 1 u2 w
2 a 2  w2 2 1 a

x2
2
 5  4 x  x 2  2 arcs e n c

Respuesta: ³
x2
3
 5  4 x  x 2  2 arcs e n c
xdx
5  4x  x 3

5.11.-Encontrar: ³
2

dx
2  3x  2 x 2
Solución.- Completando cuadrados se tiene:
2  3x  2 x 2 (2 x 2  3 x  2) 2( x 2  3 x  1) 2( x 2  x   )
3 9 25
2
ª 25 º
2 16 16
2 «( x 2  x  )  » 2 ª( x  3 ) 2  ( 5 ) 2 º 2 ª( 5 ) 2  ( x  3 ) 2 º , luego:
¬ 4 ¼ ¬ 4 4 ¼
3 9
¬ 16 16 ¼ 4

³ 2  3x  2 x 2 ³ ª 5 2 ³
2
dx dx 1 dx
2 ( )  ( x  3 )2 º ( 5 )  ( x  3 )2
¬ ¼
2 2
4 4 4 4
Sea: w x  3 , dw dx, a 5 . Luego:
4 4

115
x 3
³ ³  4 c
1 dx 1 dw 1 w 1
(5 )  (x  3 ) a w
arcs e n c arcs e n
2 2 2 2 2 2
2 a 2 5
4 4 4
4x  3
c
2
arcs e n
2 5

Respuesta: ³
4x  3
c
dx 2
2  3x  2 x 2
arcs e n
2 5

5.12.-Encontrar: ³ 2
dx
3 x  12 x  42

³ 3x 2  12 x  42 ³ 3( x 2  4 x  14) 3 ³ ( x2  4 x  14) 3 ³ ( x 2  4 x  4  10)


Solución.-
dx dx 1 dx 1 dx

³ ³
x2
arcW g c
1 dx 1 dx 1 1
3 ( x  2)  10 3 ( x  2)  ( 10)
2 2 2
3 10 10

Respuesta: ³
x2
arcW g c
dx 10
3x  12 x  42 30
2

5.13.-Encontrar: ³ 2
3x  2
10

x  4x  5
dx

Solución.- Sea: u x 2  4 x  5, du (2 x  4)dx , Luego:

³ x2  4 x  5dx 3³ x 2  4 x  5  2³ x2  4 x  5 3³ x2  4 x  5  2³ x 2  4 x  5
3x  2 xdx dx ( x  2)  2 dx

3³ 2  6³ 2  2³ 2 ³  4³ 2
( x  2) dx dx 3 du dx
x  4x  5 x  4x  5 x  4x  5 2 u x  4x  5

³  4³ 2 AK x 2  4 x  5  4 ³
3 du dx 3 dx
2 u ( x  4 x  4)  1 2 ( x  2) 2  1
AK x 2  4 x  5  4 arcW g ( x  2)  c
3

Respuesta: ³ 2
3x  2
2
AK x 2  4 x  5  4 arcW g ( x  2)  c
3
x  4x  5
dx
2

EJERCICIOS PROPUESTOS

Usando Esencialmente la técnica tratada, encontrar las integrales siguientes:

5.14.- ³ x 2  2 x  3dx 5.15.- ³ 12  4x  x 2 dx 5.16.- ³ x 2  4 xdx

5.17.- ³ x 2  8 xdx 5.18.- ³ 6x  x 2 dx 5.19.- ³


(5  4 x)dx
12 x  4 x 2  8

116
5.20.- ³ 5.21.- ³ 5.22.- ³
xdx ( x  1)dx (2 x  3)dx
27  6 x  x 2 3x 2  4 x  3 x 2  6 x  15

5.23.- ³ 2 5.24.- ³ 2 5.25.- ³


dx (2 x  2)dx (2 x  4)dx
4 x  4 x  10 x  4x  9 4 x  x2
5.27.- ³ 5.28.- ³ 2
( x  6)dx
2 ( x  2 )dx
5.26.- ³ 2
dx
2 x  20 x  60
3
3 9 x  12 x  8 5  4x  x2

5.29.- ³ 5.30.- ³ 5.31.- ³


3dx dx 5dx
80  32 x  4 x 2 12 x  4 x 2  8 28  12 x  x 2
5.32.- ³ 12  8 x  4 x 2 dx 5.33.- x 2  x  5 dx 5.34.- ³ 2
dx
4 x  2x  5
5.35.- ³ 5.36.- ³ 5.37.- ³ 2
(1  x)dx xdx (2 x  3)dx
8  2x  x x  4x  5
2
4x  4x  5

5.38.- ³ 2 5.39.- ³ 2 5.40.- ³


2

( x  2)dx (2 x  1)dx dx
x  2x  2 x  8x  2  x2  6 x
5.41.- ³ 2
( x  1)dx
x  2x  2

5.14.- ³ x 2  2 x  3dx
RESPUESTAS

x 2  2 x  3 ( x 2  2 x  1)  3  1 ( x  1) 2  4 ( x  1) 2  22
Solución.- Completando cuadrados se tiene:

Haciendo: u x  1, du dx; a 2 , se tiene:

³ x 2  2 x  3dx ³ ( x  1) 2  22 dx ³ u 2  a 2 du

u u 2  a 2  a 2 AK u  u 2  a 2  c
1 1
2 2
( x  1) ( x  1) 2  22  22 AK ( x  1)  ( x  1)2  22  c
1 1
2 2
( x  1) x 2  2 x  3  2AK ( x  1)  x 2  2 x  3  c
1

5.15.- ³ 12  4x  x 2 dx
2

12  4 x  x 2 ( x 2  4 x  12) ( x 2  4 x  4  12  4) ( x 2  4 x  4)  16
Solución.- Completando cuadrados se tiene:

42  ( x  2) 2
Haciendo: u x  2, du

³ ³ ³
dx; a 4 , se tiene:
12  4 x  x 2 dx 42  ( x  2) 2 dx a 2  u 2 du u a 2  u 2  a 2 arcs e n  c
1 1 u
2 2 a

117
( x  2)
( x  2) 42  ( x  2)2  42 arcs e n c
1 1

( x  2)
2 2 4
( x  2) 12  4 x  x 2  8arcs e n c
1

5.16.- ³ x 2  4 xdx
2 4

x 2  4 x ( x 2  4 x  4)  4 ( x  2) 2  22
Solución.- Completando cuadrados se tiene:

Haciendo: u x  2, du dx; a 2 , se tiene:

³ x 2  4 xdx ³ ( x  2) 2  22 dx ³ u 2  a 2 du

u u 2  a 2  a 2 AK u  u 2  a 2  c
1 1
2 2
( x  2) ( x  2) 2  22  22 AK ( x  2)  ( x  2) 2  22  c
1 1

( x  2) 2
2 2
x  4 x  2AK ( x  2)  x 2  4 x  c

5.17.- ³ x 2  8 xdx
2

x 2  8 x ( x 2  8 x  16)  16 ( x  4) 2  42
Solución.- Completando cuadrados se tiene:

Haciendo: u x  4, du dx; a 4 , se tiene:

³ ( x  4)  4 dx u  a du 2 u u  a  2 a AK u  u  a  c
2 2 2 2 1 2 2 1 2 2 2

( x  4) ( x  4) 2  42  42 AK ( x  4)  ( x  4) 2  42  c
1 1

( x  4) 2
2 2
x  8 x  8AK ( x  4)  x 2  8 x  c

5.18.- ³ 6x  x 2 dx
2

6 x  x 2 ( x 2  6 x) ( x 2  6 x  9  9) ( x 2  6 x  9)  9 32  ( x  3) 2
Solución.- Completando cuadrados se tiene:

Haciendo: u x  3, du dx; a 3 , se tiene:

³ 6 x  x dx 3  ( x  3) dx a  u du 2 u a  u  2 a arcs e n a  c
2 2 2 2 2 1 2 2 1 2 u

x 3
( x  3) 32  ( x  3) 2  32 arcs e n c
1 1

( x  3) x 3
2 2 3
6 x  x 2  arcs e n c
9

5.19.- ³
(5  4 x)dx
2 2 3

12 x  4 x 2  8
Solución.- Sea: u 12 x  4 x 2  8, du (12  8 x)dx

118
³ ³ ³ ³
(5  4 x)dx (4 x  5)dx 1 2(4 x  5)dx 1 (8 x  10)dx
12 x  4 x 2  8 12 x  4 x 2  8 2 12 x  4 x 2  8 2 12 x  4 x 2  8

³ ³ ³
1 (8 x  12  2)dx 1 (8 x  12)dx dx
2 12 x  4 x  8 2 12 x  4 x  8 12 x  4 x 2  8

³ ³ ³  ³
2 2

1 (8 x  12)dx dx 1 (8 x  12)dx 1 dx


2 12 x  4 x  8 2
4(3x  x  2) 2 12 x  4 x  8 2
2 2
3x  x 2  2
Completando cuadrados se tiene:
3 x  x 2  2 ( x 2  3x  2) ( x 2  3 x    2) ( x 2  3 x  )   2
9 9 9 9
4 4 4 4
( x  3 ) 2  ( )  ( x  )2
1 1 2 3
2

³  ³
1 (8 x  12)dx 1
4 2 2
dx
2 12 x  4 x 2  8 2 ( 1 )2  ( x  3 )2
2 2
Haciendo: u 12 x  4 x  8, du (12  8 x)dx y w x  3 , dw dx , entonces:
2

³  ³
2
 arcs e n c
1
1 du 1 dw 1 u 2
1 w
2 u 2 ( 1 ) 2  w2 2 1
2
2 1
2
2
u 2  arcs e n 2 w  c 12 x  4 x 2  8  arcs e n(2 x  3)  c
1 1 1

5.20.- ³
2 2
xdx
27  6 x  x 2
Solución.- Sea: u 27  6 x  x 2 , du (6  2 x)dx

³ 27  6 x  x2  2 ³ 27  6 x  x 2  2 ³ 27  6 x  x2
xdx 1 2 xdx 1 (2 x  6  6)dx

 ³  3³  ³  3³
1 (2 x  6)dx dx 1 du dx
2 27  6 x  x 2
27  6 x  x 2 2 u 27  6 x  x 2

27  6 x  x 2 ( x 2  6 x  27) ( x 2  6 x  9  9  27) ( x 2  6 x  9)  36
Completando cuadrados se tiene:

62  ( x  3) 2 , Luego:

³ u du  3³
x 3
   3arcs e n c
1
1 1 2 dx 1 u2
2 62  ( x  3) 2 2 1 6

x 3 x3
2
u 2  3arcs e n c  27  6 x  x 2  3arcs e n c
1

5.21.- ³ 2
( x  1)dx
6 6

3x  4 x  3
Solución.- Sea: u 3x 2  4 x  3, du (6 x  4)dx

³ 3x 2  4 x  3 6 ³ 3x 2  4 x  3 6 ³ 3x 2  4 x  3 ³  ³ 2
( x  1)dx 1 (6 x  6)dx 1 (6 x  4  2)dx 1 (6 x  4)dx 1 dx
6 3x  4 x  3 3 3x  4 x  3
2

119
³  ³ 2 ³  ³
1 du 1 dx 1 du 1 dx
6 u 3 3x  4 x  3 6 u 3 3( x 2  4 x  1)

³  ³ 2
3
1 du 1 dx
6 u 9 (x  4 x  1)
3
Completando cuadrados se tiene:
x2  x  1 ( x2  x  )  1  ( x2  x  )  ( x  2 )2  ( 5 )2
4 4 4 4 4 4 5
3 3 9 9 3 9 9 3 3
x2
³  ³ AK u  arcW g
1 du 1 dx 1 1 1 3 c
6 u 9 ( x  2 )2  ( 5 )2 6 9 5 5
3 3 3 3
3x  2
AK 3 x 2  4 x  3  arcW g c
1 5

5.22.- ³ 2
(2 x  3)dx
6 15 5

x  6 x  15
Solución.- Sea: u x 2  6 x  15, du (2 x  6)dx

³ x2  6 x  15 ³ x 2  6 x  15 ³ x2  6 x  15  9³ x 2  6 x  15
(2 x  3)dx (2 x  6  9)dx (2 x  6)dx dx

³ u  9³ x2  6 x  15 , Completando cuadrados se tiene:


du dx

x 2  6 x  15 ( x 2  6 x  9)  15  9 ( x  3) 2  62 ( x  3) 2  ( 6)2

³ u  9³ ( x  3)2  ( 6)2 AK x  6 x  15  9 6 arcW g 6  c


du dx 2 1 x3

x3
AK x 2  6 x  15  arcW g c
3 6

5.23.- ³
2 6
dx
4 x  4 x  10
2

³ 4 x 2  4 x  10 ³ 4( x 2  x  5 ) 4 ³ ( x2  x  5 ) , Completando cuadrados:
Solución.-
dx dx 1 dx

2 2
x2  x  ( x2  x  )   ( x  )2  ( x  )2  ( )2
5 1 5 1 1 9 1 3
2 4 2 4 2 4 2 2
x
³ W 2  c 1 arcW g 2 x  1  c
1
1 dx 1 1
4 ( x  )2  ( )2 4
arc g
1 3 3 3 6 3
2 2

5.24.- ³ 2
(2 x  2)dx
2 2

x  4x  9
Solución.- Sea: u x 2  4 x  9, du (2 x  4)dx

120
³x ³ ³  6³ 2
(2 x  2)dx (2 x  4  6)dx (2 x  4)dx dx
 4x  9 x  4x  9 x  4x  9 x  4x  9

³ u  6³ x 2  4 x  9 , Completando cuadrados se tiene:


2 2 2

du dx

x 2  4 x  9 ( x 2  4 x  4)  9  4 ( x  2) 2  5 ( x  2) 2  ( 5) 2 ,

³ u  6³ ( x  2)2  ( 5)2 AK u  6 5 arcW g 5  c


du dx 1 x2

x2
AK x 2  4 x  9  arcW g c
6 5

5.25.- ³
(2 x  4)dx
5 5

4 x  x2
Solución.- Sea: u 4 x  x 2  9, du (4  2 x)dx

³ 4 x  x2 ³ 4 x  x2 ³ 4 x  x2 ³  8³
(2 x  4)dx (2 x  4)dx (2 x  4  8)dx (2 x  4)dx dx
4x  x 4 x  x2
 ³ u 2 du  8³
2

1 dx
4 x  x2
, Completando cuadrados se tiene:

4 x  x 2 ( x 2  4 x) ( x 2  4 x  4  4) ( x 2  4 x  4)  4 22  ( x  2) 2
 ³ u 2 du  8³
x2
2u 2  8arcs e n c
1 dx
2  ( x  2)
1

2 2 2
x2
2 4 x  x 2  8arcs e n c
2
2 ( x  2 )dx
5.26.- ³ 2
3
3 9 x  12 x  8
Solución.- Sea: u 9 x 2  12 x  8, du (18 x  12)dx
2 ( x  2 )dx
3 9 x  12 x  8 3 18 ³ 9 x 2  12 x  8 27 ³ 9 x 2  12 x  8 27 ³ 9 x 2  12 x  8
³
2 1 (18 x  27)dx 1 (18 x  27)dx 1 (18 x  12  39)dx
3

³  ³ 2 ³  ³
1 (18 x  12)dx 39
2

dx 1 du 39 dx
27 9 x  12 x  8 27 9 x  12 x  8 27 u 27 9( x 2  4 x  8 )
2

27 ³ u 27 u 9 ³ ( x 2  4 x  8 )
3 9

1 du 39 dx

3 9
Completando cuadrados se tiene:
x2   ( x2  x  )   ( x  2 )2  4 ( x  2 )2  ( 2 )2
4 8 4 4 8 4
3 9 3 9 9 9 3 9 3 3
x2
27 ³ u 27 u 9 ³ ( x  2 ) 2  ( 2 ) 2 27
 K  W 3 c
1 du 39 dx 1 39 1
27 u 9 2
A u arc g
2
3 3 3 3

121

También podría gustarte