'

jc

k'"

'

F
>

' '

'

Ex

Bibliotlieca

maiori Coli.

Rom.

Societ. Jesu
1

rvfe>-

<V.

Wr>

*o

^CXT'^lc^,

lf, l}. )e-^tlL i/raj OLr%.0

^ir^CL.Yt4j f^c.^ ar\K^T

^or

f/a

^fXthon^juJ

r*l

m'

C ti

<^y e*v^ 4

y/

**^

C^Cc^y^iH*

A/.

e*/i-

<An;.

. j.

'?-

S. Jmt^ 1^***^^

^
9ir*i

'f'^>^*

M^tM

54

ti"

Orgitized
^

by
^'t

T-v-# Hr

ILL

VST RISSIM6

PRINCIPI AC DOAUNOD.CA
R o L o Marchiom' Badeii ct Hochbur
gcnfi,Landgrauio Sufenburgcnfi, D.
in Rotelen dC Badenwilcr, fitfc Prin-

dpiacdommo fuo clemenciisimo

AI.BANVS TORINVS
X),

S*

p T r M B mihi derehufJm
manis mereri comprimis td
dentur, dui bonos quopp att
toreskjituzr ohUuionis C4
Imneumdicanty cadide^ ac
fideliter ad pofteritate trSfi

mitterefident , Carole Prin

ceps iUu^rifiime.Oeterm optimos fire

femper exiflimaui,

effe autoret

qw effent mnim uetuftifiimij

Jndulpjfe etenimmihi

h^mio fuo

Pmdam credh,
L.

tur,quimcec'mit:

AZ4sopt^Y<A<op,oJi
^vooCyCuSe(iSjfop Tov^

9cn,iK%yaQgQ*lfcj(4 7sAovToie,
'

a
I

Mo^

EPISTOLA
Hoc c/^ Optima cjl aqua/cd auru, ut ignis lucidiui ^
no6iu micans, jiijiuofts opibus eximie prxualet: Ip/e

multo melius fentire ccnfco,qui de libris x^edius ddci

ajfenmtiij^uamdeaurcisiucteres effe omnium pro^
\

hifiimos, quibus Sapientia,

qua nihil homini ab

mortalibus dijs dari prajlatim, excepta pietate,po

tuit,tanquam ex fontibus hauritur,ciuitates nwde^

raiitur,religionesq; perfijlum,tetcrrimus iUe

Uumhoftis
flro,ueluti

Infcitia abigitur.

m literatorum beUo inteflino

populariter contagiofus
riiuSyCT

mottd

Certe feculo hoc nO'

,

^affatur

CT 'mcuralfilis fcribedi pru

Mcs ingrauefcit uis (egrimoni.

uifuniao^uBtxlMit^^w, nugacij^imormcr

pemi-

doforum uolumitnm uberrimus efi prouentus,adeo

utnuquam uerius fuerit fapientis Hebr^orwn illudi^
'

mSW

yv

flocefl,Taciendiplures libros nuUusejl finis. Vndc.

tot 'mutiles UbeUi,tot ridicule uerfificationes,tot eri

hinationes pariter

^ recrimmationes

cim tantd

cetarii ia^ura cottidieprodeunt.Malim ego ple^

rofqi maiorem 'm ueteribus,quos piaculum efi peri'
re,codicibus cajiigandis

CT edendis op&am impeti

dere,q per omne genus autorum,fepe citra iudiciu,

circuuolitare, plerofq; ceu canis e Nilo degufiare,
et ex retextis alioru fertis 'nouas fubmdecorolks

co

dnnareiutfileainterimfiiuglosnefcio quoru cotUr

N vn:cvp'atoria,

.-4
^

(uhs. Cofuluerm proindcTypo^aphis,ut fumptiti

in ijs potiui fLccrcnt,qui auru er <trgentUyrwn jUptA
hKydifciplints

cr optimis artibus fup^Jbruxifleui'.

deturj quibus licet prxter loquendi rationem ,

etia

tertm fcientiam delibare,mores item ac uitam emat

dare , qui funt a uohis [ane comprimis legedi cr
'

feruandi.

Hoc nobis cojilij fuit i d a r e t e hoc

FhrygioyUatecT Bifiorico omnium antiqui^imoy

in lucem edendoytotfeculis ab omnibus fere defide^
ratoiquo ncmojhcilemihi neq; uetujliorem,neq^ ue-

riorem proferet uOum,utpote qui rebus ipfis adTro.

idmgeftis prfensprfeittibus adfuerit,& hihoria.
ocults,non auribus folm ufirpatam perfecutusfit:.

quemameynefcio qui uel Poet,uel Bifioridfixtite

rmt, Oculis porroyiuxta prouerbiumyquisfefcit ma

iorem

effe fidem

habendamyqukm ourAustKede igi

(ur Flaccus inquit:

Nfc retment patule commijfa fidelius aureSt

Quam que funt oculis fubieda,

Eoq; hi^oria^que
zLfi*r> lsof{f>,quod f

efi

rerum genarum
uidendoy

nomen

deferiptia^

obtinet.

Bt paucis admodum probantur hiRpriarum faipto^

ifics Mytbici.No^er Meonide GreccyLadoq^ M4roniyeruditifiinu)

hoc opere, lucis nonihil fuppedite

hityoliosq; Poetas

crBt^oricos aliquot

lilujirabit^

b^oicorm facinorum commemratione ad

uixtu-r

\i

'

tes

epistola

fts im(itahit,uitmfentenijSy ^uihuf dBmkttphi

lojophicis emendUhit.Be quo(ut femtl dicm )

quid

in totum fcnci<tm,non habeo necejfe nunc fine fcn^

tcntknt, nifi quoddeautore nunuc qumde inter*

prete ambigam. Sunt qu Britannum huncfitiffe ar

guunt.C<eterum fummi CT exceUentifiimi ingenU td

rm et poeta no adeo infilice fuijfeyOpui muuerjim

ficile teftabitur.Yidei profi^o

nomincyqu^ in hiio

rU unice requiritUTyiniprimis uenit comedadut.Ve^,

ritati quippe pafiim feruireuideturyquoniafenten'
tias autoriSyque trasjhendu infiituit,oes pari omni'-

no ordine fiitifiime exprefiiticitra tome

fiftidio/nL

"Breuitateucronein eo quide autore ufpta defidC'

irestnufq

enim(quod ineptiores Poet<efiditare con

fueucrut) logiuseuagaturapropofitOy nec oculos i,

fcopofuo dcfleiit u^ia.J^eq; interim tame nuUant
lenioribus iucunditate adfirtiita enim ingeniofus efh

tfi(iwt(Sddifiutiendu udiuyUt

nemo magis.Vbi<^

yaio amoena citra lafiitudine.Qm enm(qujefojtu'

epiphonematibuSyparonomc^ijSyhypotypofibuSyC^
teris

huiufmodd colorib.filiciorfingenio aut haud

pau

fiupido fiiiffefrtebituryqfqids accurat^cule^

lo enucleatiws(ut cetera pretereS) triu dearu coten
tionepcrlega-it:quatata cu gratia tradaty ut addu
hitari iurc pofiit

oratoris' ne munus an

Poeta de-

Kteriua praebuerit, aut fane utriup^ pulchre abfol'

ueriL

NVNC VPATORIA.
vmt.Chardderisfcu

minime

ai/iwc pretflantia^ut

dj}>na,itaff-am,prcj[<iiOheUicofd.Vt enim fem*

per de heroibui,principil?Ui,ui^oribm,cr dijs in-

terdm carmen heroiciipangitificnihtl

nifi

beUicu

perfonatygrouibufuerbiSiantiquis aebriiq^

femen

tijs

Umen ubicuq; affuere ceu unii

refirtuf.lSe^ exs

t^'dkenm pannum

qui late jflendeat,ut ait Hora-

tiutyoffoletyfed ubiq; in loco

ac t^ore, ubi prater->

mitterCyfiagitiU pene uideri poterat.

Quid aut pri-

cr infdetiorib.quibufdauerbisgaudetypauloq;
audacior uideturyqui boniq^ pedora cadidiora co

feii

futet.Kariui eni/midfrcit,idq; femper fere cu gratia

l^uUa ujfia 'm toto hoc autore eft obfcanitasy nulla

impietaf,nil turpeyttilfoedu,nihil plane quod no api

emifiimo queat Theologo ambabm ulnis ampleUL

CupiaGrmnaticoSyqui

tenellos adulefcentm

animos

cum literis tu moribus infUtuedos fufeipiuu no lafci

ud carmina cr uanagetiUii fuperfHtiotm plenOyobfcanis cr ad impietate prouocatibus uerbis , haud
fine magna phrimoru pnicicyin lubrico adulefcHitC
cbfiitutis interpretari: fed ijs potius rudia adhuc in-

genia imbuercyqua altius imprefiayad uirtutejia^a

tius

amplcxdda incitat QutCyCtfi religionis inchoa

d pietate tame nemine feuoedt. Cuius

tnentii no finty

fane

clafiis

Dares hic eft VhrygiuSyttudtoru uotis ex

petitus, que prodigiofe dcprauatu,fquaUore obfitUt

cr

EPISTOI^A

..

conj^urcatum , uix multis tandem fudoribu50*

cura e tenebris eruimus. Fuit autem ad hoc unicum

nobis CT mendojifiimum exemplar : uetuRatis , CT
aus maxima ex parte uitio qui id defcripferat , qui
parum admodum^ne dicam nil,mteUexijje autumo^

adeo erant omnia charaleribus itfolentibus confit

faabfqi uOis pundis aut didmdionibusy

cr

pluri^

hushinc inde laams.Qmd, quod fubindc Hemidi

chia CT metra tantu non integra fepe erant erafaf
fbrfan a nebulone quoda:n,qui dolo malo

illitas

tnem

hratm notas expunxityubi folis fuit conieduris et di

uinationibus agendityquarm difficiliores ajlerifco

notauimus. Quodfi ledor noffet qum improbis l<t

hacqua^
CT cadigatio cr reditutio,fatereturfe mi^
hi nonnihil debae.Nei^ enim quia nunc bonam par
horibusy quatis^uigilijs conjikeritmihi

Ufcunq;

tem citra offenfionem legit ,

idcirco exemplar pla^

num eratiimo nihil erat non

corruptum , ubiq; hte^

fendimyubiqi ariolandum.Uimc tam 'mfi^m Poe

tam CTiiiftoricum meis non

aftimandis fudoribut

fyncertm , meos item in eo eruendo , cadigando ,

CT

omnem enim uam

fere

aliena

culpa, aflimationis dignitatem amiferat

labores

iUuftrando (

jexamlatoSfOb dignitatem autoris

tibi

CT exceUentiam^

potifiimum elegant ioribus fludijs confecrato

infcribcreuolui > hlarchio ffUndidifiime , ut equa

^ortie

N VNCVPATORIA,
jj^onte ad ftudia iam fiUcifiime cocpta^egregia^

u&^

tutcSiO^pTfJ^claraBcroumyducimq} c'arifiimorum

gcjia currenti^adchrem calcar, quo curras alacrius^

in ea

nempe tetate, qua non contingetfelicior ad inu

bibenda Uterarum ac pietatis elementa.

Vnde taUs

nimirum euades,utolim non folum tu

celfitudini

qu<eq;grauifi'ma feriptorum

opei%qu te CT

fecu

Ium jortajje tuum iUuj}rent,nuncupari debeant: fed

ipfe etiam facinora principe dignOyUirtute^cr 'mdur'

fbriayaniniiq;

magnitudine defigtics,qu glorias im^

cr perennem fkm diuturnitate merentur,

ejueramdeniq; homini laudem comparate. Addidimus autem d a r et i propter argumemi affini
tatcm,Vmdari Thebani eruditifiimim poema , qtio
mortales

'

uates iUe pulcherrima et abfolutipma Epitome uni

uerfe lUados Uomeric fummam complexus eib.

Adiecimus item Homeri poetarum omnium principis \Uada,hoc eH,de rebus ad Troiam geflis deferi-

ptionem,^uatenus adodifiinto Nicolao Valla elegantifiime Latino carmine,entheo furore tonante,

reddita efl.Quqd opus a Theodoro

Gaza uiro Gr

x CT Latin lmgu peritifiimo ad coelum ufq^ elatum e^h,qu6d non imago tantum quxdam Homeri
rjptyfed ipfe Homerus Latino eloquio res Troianas
referri; uideretur,eadem copia,grauitate,fuauitate,

elegantia,qua

Grace xetulerat.Viuet certe

H<t-

mf-

EPISTOLA
merMjluMol^icoIaiomnibui feculis, Hfc Nfco/tui

utu^um extmgui poterit Homero, quem 'mterpret4

tuseft,exUnte.Accefiit CT Obfopoci , quorundum

iAronm llixdos minime 'mdodu trududio : omni4

m4to4ccur<ttiiis cr emene^dtius typis quum hnde^

HUi excufa. Quibus Jingulis

cum d a r et e

noflro

diligenter coparatis,euidens patebit inter BifloricZ

cr Podi difidiu.

Collibuit aut nobis

d a a et em

idiufmodi affeclis comitatum e tenebris

m luce pro

d/rf,crT. C. dedicatum iri,pluribus pneter fupe^

rioraiUa nonunibuStpracipue tamen quo Jhtdiu

animum adeo meum non ingratum tibi

cr

amplifiimje

fpei adukfcentulo comprimis iUudri, crftorentifiir

mo principi parenti tuo teflarer.lngrati quippe ani

mi atq; impudentis ejpt,ucftr(e Ce^tudinis merito^

rumerga me

obliuijci,

Nrc finunt

id cottidiana^

quibus obruor,mjmera,prterfolenequo fruor

pcndiu.Nequea igitur uedro unq dejidcrio no tan^

gi, quoties totusfimd comoditatu aceruus in

mente

uenitij^eciatim uero,qHoties fuccurrit iUudrifimi

multor^ oiim principii benignifimi patris tui mirum

quoddo crgi nos {hidiu,propefifimus no modo fi*

uor,ueru benignitas ctiahaudquaq (ut dixi) uulga^
ris,quodq; de Albano optime no fentit folii, fed etia
loquitur. id

quod purtim ipjhis ad me literis, partm

miukoru prxdicatioue cxploratipimu habeo,Gedio

KVNCVPATORIi.
itd^ hdc dedicadonf, dnimi mei etmaxim dMio
mex erga C. V. tcBimomu et fymbolii qudccii^

profirre.Cupio itide

tihi dnfam

mmijhntri iiterdrm

m^relinqueddrutq^udru quatuf Jit \n rehm mrtdliu

ufusyhdbcs domi ex^lu chri^mu^genitore^cui qud

im ufuifmt dd ChriJhdUdm pietate literx,uel cxcq

perJpicum.QuidenimeJiu^iamin facris

hihlijs,

quid in exteris hdgiog^aphiSyquod no mete CT

ntorid melius qfuperciliofus quijj^ia Theologus tc^

neatyV' omm uita exprimdtfCuius rei ubere frudS

firtyclemetidiUd mfigne,ct animi traquiUitate 'm o-

mnibus qux mortaUb.cotingere ajfoletianimu nepe

ht dduerfts rebus mui^um,mfupcrabileynuUis firtu

nx procellis fubditu,foliq;fubiedu Deo: unde heros

Sic breuiter ccu murus ahxneusytdta animi cofiatia^

tamq^ inuiSo tenore fxuiente fortuna perfer ty

diente regit

et bla

CT magifhrat.Sujiines profedo maxima

cxpe^ationcjUt fereni^imo patri, cuius amplijlima

ff>es 'm te jita ej},rejj^bdcds.

QMrem

pulcherrime

adiuuahit C. T. prxeeptor lacobus CigleriuSyUirno

folu Imguaru [cientia prxflaSyCT wi omni difciplind'

rum genere exercitatifiimusyfed CT moru uitxi^ inte

gritdte tutUi fecudus,qui tibi d acpudijs ftatim in au
Ia paterna no folii bonas Uteros, cadidos mores fid in

Veu ac homines pietate maino jiudio mjHUauit.Vlu

rimu qppe refertJic^annopcti teneris af^uefeamus.

Do-

EPIST. N VNCVTATORIA,

t>orimm ibsvs

tuvatariflududulcfccntixluhri^

cum nh ommbui 'mquinameatis purum^nc ucl cadd/9

[dut titubes, aut turbine uUo

uitiorum iadcris, ne ue

iUecibiles delicue tranfuerfum trudant a cultura

Utc

rarum,fine quibus omnis cultus habetur incultus, et'

uita uix(ut Enni/ utar uerbo)uitalis. Ide, diurna fud

henignitate,corpus

cr animum , fandaq; confiUd

fi>lendidifiimikerois,tuiparetis,magis magisq^ pro

^era uclit effe,ZTi^m atatem tuam femper ad me

Uora prouehere,precor. Vale filix,unicum Germd

Ha decus adulefcentia,Marchio comprimis iHuhrtS\

Carole, cr munus hoc noshrum qualecmt^

aquiboniq; confide.

Bafile<e,fexto
t

IdusMart.An. m. d. xli.

>}

li

'i
^ .
j .

r
fs-

'l

"t

SINGVLOS DARETIS

IJSI

Phrygij libros Argumenta, per Al

banum Tormumcogcfta.
Argumentum libri primi.
Trimui continet expeditionem Argonautarum

aureum.Mox U'
cum rapto uellere reuerfoyBafilicum conuiuiiiz

ht Colchidem ad rapiendum ueUut

fone

lnde,primum excidium Trotfub rege Laomedote

Boji h<ec fequiturTroian urbis pulchra deferiptio,
.

Argtmentumlibrifecundi.

In fecundo jegatio mittitur a Priamo ad proce-'

res

Grcorum pro repetenda Hcfionafororc. Bein

de iudicium Paridis de pulchritudine trium dearum.

Argumentum libri tertij.
Jn tertio,

comhieimr uatiemiade jutura euer-

pone Troi,projvdio Paridis ad rapiendam Helena

ttt ultionem Hejiones ,quam Hercules captiuam e
Troia prius abduxerat, abnegaU.ltem conjpiratio

Grcorum ad beUum Troianis inferendum. Ca^or

inde cr PoUux dira temperate fubmerguntur.
Argumentum libri quarti.
I quartoydefaiptio principum Troianoru atq;

Crcorum prim6,dcinde oracula de expugnatione

Troi,cbjii(lus preterea

Grecoru cu Barbaris,po

firemo Tettthratis interitus cr fepultura cotmetur.

Ar*
'hi*'

'

Arpimentumlihri qumti
Lthro quinto, comprehenditur exordm beUi ft^

tigmemnoiu cr ?ri<mo gefli, interficio item Pro-

tejiki, Patrocli, Maionis, monomachU^ Paridis et

hlenelai.liinc fcquitur HeCoris interitus.

Argumentum libri fexti.

Jn fextOydeferibuntur aliquot pralia ac caedes dtt

ctmquorundam,uidelicet Deiphobi , Sarpedonis ^

Palamcdis,Troili, Memnonis, AchiUis, Pandis, cre

expugnatio Troi,Priami regis interfido

h lamntatiojreditusGracorim m patriam.

Hrcif*

C CRISPO SALLVSTIO PRIN

dpi Hiftorico Cornelius Nepos

S.

V VM multa Athenis curio

fc agere , inueni hiftorfam
Daretis Phrygij ipfiusma#
nufcripta, mutulus indu

Troianismemori^comcndauit.Quaego fummoamo

cac,qut de Graecis 5^

te copIexuSjCotinuo traftuli .Cui nihil

adtjciendu uel diminuenda rei formio
dadf caufa putaui,alioquin meam ede

poiTetdubitari.

Oprimu ergo duxi ita

utfuituereS^fimpIicitcr pericripta,fic

ca ad uerbu in latinitate trafuertere , uc

legentes cqgnoicercpoflint

quomodo

resgcftp eiient, quas Dares Phrygius*^

memorie comedauic,qui peridtepus

uixitet miIitauit,quo Graeci Troianos

oppugnaret. Minime Homero creden

du,qui poft multos
nos natuseitide /
qu o Athenis iudidglui^cu^ iniano
Homerus haberetur, qui deos cu horni

?.

nib.belligerade defcripferit.Sed hacfle

nus ilia* Nuc ad pollicitu reuertamur*

ROMA

C'r

*y

>

i* ^

HirPOTHEsrs libri primi

Daretis Phrygq
Protiniit in Colchos

primus Uber expedit <trm4

Argon^uUrimyrdpmntquiueUerisaurtm,
Et parat Aefonidi redeunti prandia lauta,
Bxcidiim TroU fub Laomedonte uidebis,

^deftatumcr formam graphice depingier urbis.

r
-

'I

*:
j

.ri

-i*'

V*

DARETIS
POETARVM
PHRYGII

'ET

HWloricorum omnium primi, de

Io Troiano libcr
,

Bd

primus , Latio iure.i

^ ^

CORNELIO NEPOTE
carmine feftiuodo-i

natus.

L I A D V M UchryrMSf
coceffacf;Fergmafttis>

PralU hirta iucu, htsad4

tam cladibus urbem

In cineresj^uerimurifle^

musc^^ Hfrc/ij

ir4^

Hefiones raptus yttelena fuga fregerit arcetUf

tmpuleritPhry^oSfDanaas exemerit urbes,

4

'G

V(

DARETIS PHRYG^II

^ antiquo wttum profcripta tumulm

Veri peri /ye5 lonptm fyluefeis in

auuml

An quia fpreta latesfmundoq- infitnfaprtdri

Nos etiam nofeenda

fuois-mecu mclyta^mccU

Exorere, cr Hultum ruga leuiore refumens'

Phoebeam dignare tubarh, Herilis (^uetufias

^uheatydum culta uenis,dum libera frontem

Pxeris.en aureis blandas^en pe^us amicum

Mulcestuulgarem leuius pafjura (.aLuinnui

cachinnunu
^

Si noHris nn dulce nouum,nil utile uifum^

Quod teneri pariunt anni, fifecula tantum

Aurea Samnii memoranty& nulla
J{

hH

recentis

Gratiauirmtisiaude tamen ardua, pubes*

Mento canefcantalij,nos mentetcapillo.

Nos animo:facie,nos peSiore.Tempora certe

Virmtem non prima negant,non ultima donata

Quuq;duplex^as uarios contendat in ufus^

H<fe uigetfilla iacet:h<ec pullulat, illa fatifcit
/i

'ra quidem

diHu,fed uera(aduertite)pandS-

Nam uati Phrygio Martem certifimus index

Explicuit pnefens oculus,

quem fabula nefeiu

Wunc ubi combiberit auidtt f^es ardua mentis^

Ui

DE BBLtO TROIA.
CiB

m
^<fca pote/li
nuuJ
r
'~f~4
Qi,:^,tts!r'
i?

honoreh

VnjT'^"h

Tcgr(ior,rf4r</<fmf.,B.- /

**<^-

"

^"^'Pfrireucemm.

Tff

** -

'

-mtSmrntTJr,T

Ijt

'

V*

DARETIS RHRYGII':

Teficr<taf[ument4cieSrdium(i^hell4^

Tunc di^um maiore tubit^tuncpeBoretotO''^

*
i2t!*

& immenfum mecU fj^argke ferprhL

iMferatomnipcce quondam folertiacwrXf

ignotas molita rates^auriq; cupido

J'

j Audendi tranfgreffamoduytrans <equora mifa

iQui caperet thalamosjfpoliaret tepla metalUi.

fSiccine mortalisfinem metitur hiatus f

^gefi<e fic Ditis opeS>quas amhitus audaXf

prado palles Sty^s extorquet ah antris

Sufficiutkuiiam fatisefi ^ reffia^ quid urbes
Ipjaq; quod pateant rapiendis tartara ge^isf
^

Itur in ignotos fluBusjultroq^procellis

Infult^^ iuuat,^ foli uiuerefato.

AerMde$primiumitsit([mp{ttMf^^^
Phrixeam rapturus ouemicui laudis alumnus
indulfu in ardua uires*

Peleus Jhelamoqiduces,hisc<etera

Emathi<e,cafuspela^coniurat in omnes*

Xtr^^^jr^un^ ,Pars*inuitaratem->pdrsfam<e prona petendte^

Irgo [equi docilis quasnodm nouerat undas^
'
The-

K
A.

DE BELLO. TROIA*

LIB.

hf

Thetyq^ in gremium migratpreereptaDmie

Pmw,ei!r ermis remos hahetiinly profundum
Or/iatu contenta rudi,plus rohore.cultu
fifa minus, paucis exui peremnat in armis*

Nondum ftua deos ponto obiere natantes

Reliffo,nonfluxafmu tumuere

fecundo

recuruo

CarhafaiddiciasdatfafliditiorufuSy

lxornat'(^fuumnoitttasoperofapericlum*

Primamopempinuscultuyiiuoflabatin Hewo>
Detulit in fur es* autor ratis Argus,& Argo

<53^4^

l^auiserat/eduterq-rudisinilillafuperhey

Non auro fuperos Ufu,non rupibus aurum*

Stat dubius nouushofj>es aqua, reditucy

Ludetis pela^ miratur,

^ aquora

uifu

fu^

(gaq^

Hetitur,patriacypium confultat amorem,

Ybrtuti nutufacih ceffurus,^ undis i

Sedrapitaurarate. qu6na,qu6 naufraga tedisf

Quo petulos in fata trahis fte ne angue uel ar^

Patrandum fa^idit opusffdo tadia tollis, Qnis

Delidaslethiquarismunc utere faxo'
U.

Terrapotensyatq-inieSl^Sympleoadisidht*

iiulkfriHScSfHmpurffer.fo-itipfacruM<MlfSe'^^
^

St

Q^d

'

f
^
*.

Uw

'

oh^^tyhomirtu praedatrix Atropos arcet*

'V

>rp.-

j^|p/5 fuprri ^fata

queunt trabs ThejJaU diuos

Tr<efentes quosfeci^ habet -contfptus tn antris

'

Trtton,in carcere

"

DARETIS PHRYGir
6
Quod peperit fatum, primi^fupnbut

Corust

Htfc rate pnerepta fummos fenuiffetin annos*,

Quippe deu genitore metu mens caeca

^**^'}l^item umbris, coelo fuperos,

creauis

numina poto

Vix pelagi fenfere minas ,iam(^ Aeole clamantp

o/f

J4to mulces qui ccerula fceptro

Vndarum Neptune potens, date numen ituris*

Sireduees,meritis nomen facrabitur aris
ttocari

Wox ierant in uota dei,gauden tq^^uocati

}{ic faciles proclinat aquas,hic euocat antro

^Qui uela imprafftet ^ephyru,qui

Nube die. curfu

purget aha

tande produSia fer eno

(Sia

labiturin portus Phrygios ratis. im^ba pubes

uetita certant tellure potiri

Emicat,

fama nocens fubitum Sygea in reg^a tumultU

Spargit,
t.

V'

.rt -7

'Ai

'1

~ a-v.

'

&

infidias

populo regq; minatur,

Vardana fi coeant peregrina ad littora claffes

Plebs excita furit, nec ahefl qui Laomedontem

*
^
.

'

Iju

i
1

DE ELLO TROIA.

LIB*

I.

Intentet Danais, ultro ni littore cedant.

'frt

O fuperis inuifa manus,

\m

Crefcentesiji deos in fyrtes cogis fan unam

fic pignora cceli

m
m

liuchdl^es,non ho^is adeii,cui mofhrapoteti

n,

Debentur frange da manu, reuerere

fda

Velfalte

comofce homine. Si pedimus *equu,^

jh

Si rerum

iuitis

Qmne homini comune folum.fed iura

Extimeas gens tata rateffedcaca quid horres

ff

tonatem^'^

metimur partibus ufum,

^

perofut
^

Publica Cacrilegis naturam barbarus aufis

trij'

Contrahit,^ proprios Phrygiam pharifcatiit

O A/i<f p olletis opes,6 Pergma nulli '^Cufus.

Tran quillo ce^ura deo.nil dura fororu m^

ro

UcuL,nil fuperi peccant,gens incola fatum

lpfafacit,ccdo Phrygius parcente meretur
1

hcilium,^ladios,incendia.Pellitur/^^^

ik

Armatumq. louem medijs exorat in undis,

AcDanai flagrant animis pofcentibus arma

Quo rapit ira fequi,gladioq. ultore pudendam

'

Excufare fugam. contrd,prudentia turbae

Para comes,raro Phrygiam cu milite penditJ

f^ipuancipites

do^ tubaNe/loris aureis, ]

<

Sl^

DARETIS- PHRYCri

Sufbenfoslj^regit/tmalypeSioramulcn,

JP ^

'

>
.

magtanimo domut^hs remige fiuSbuSt^

freta, ^ui uentos ^rimi libafiis,& alhr

ratum didiciihs iter non nota fequuti ,

pifcite dura pati.folaeflquie conterit hoftem^

Virtutes'ii;regitPatientia:folatriumphis

hone^a confulit ira.

Militat innocuis,

EA tepus ([uado,locus eR ublladimur

omnes

Ladimur immeriti, patimurij; indigna pirioresr

Vtcauffa meliore frui fuperisiy fecundis
Mjvrte dato liceat.non hic imuria nobisy

Sed Danais fa6Ueft 'ueniet qui probra fuorU

Enfepioredimat. Sic fatur,
1

u^nita^Th etys,gremiumq; exponit ituris.,

UntfluSiusemenjauagos,inPhafidis undas

ufu

accipit omnes

fM^Pauperiore finu,jed liberiore potita ,

Multa prius metuenda tulit, dum littore in alto

Dif:ordes agerent undarum pralia motus.

''

Improbus audaci fufpendit gurgite pontum

^
obnitens ca^gat in arua ruentem^
Phafis,

&

Ceffurammiferatushumum.furitilley feroxcf^
i,-

Po--

DE BELLO TROLA.

LIB.

.p

I.

Poundasinceflatai^uasjhilemq-refundit
y

In uidd hUndd fuam^dedignaturq; teneri.

Ipfd etiam claup$<j>notisjCcelo'ci; fcrenoy

Continuas hyemes portus angufiia uoluit.

tiec jj^aciolaxumlanguetmare.crefcit arena

Conjumptura rates, tellusij-octultauadofas

In cumulu fufpendit aquas, mentita profundit. ^

F;a^4mb.gwTip^
SUfpecta formidat humu,difcitc^ timere

{katt^

Qo tutum lj^erabatiter,timor elicit artem

Cofulturft uadu medias minor alnus in

undi

?eUitur,0 conto metitur iudice pontum.

Littorisinfidiapoftquampatuere,coa6io

Inter utrunq; folum decurrens limite puppis

"

Arua petita premit,fra6iasq; offendit arenas.

,Qiad:tmemore Aefonidce duras incuherele
Oetrf imperiofqd femina Malqd ho/ies (ges
Jerrigenas,Martis({ihoues,faui(ydracon'is

Excubias dignis
Eripiturcj;

uirtuti cedit

^enfts,

emptum Cummo difm mine uellus.

Ifeptunum fenfiffe putes,fustibus aquor

3*

Altius intumuit,ffaihq- in littorefluShts

..

in-.

...

::

DAHETIS PHRYGII

no

IntomtereftmuLProcul 6 procul

ite

prophani^

No licet in fmSium cum prada tendere pontU.

Has notus haud pajfus cau/fas inflare timoris^
C0 C: Proripuit uoces,nec iter conceflit in aures *
Naui^at auricomo
p^t^rifcum aureo)
*

uellere

(holiatis uellere

Colchis
i

Scytha Cecropide,no noHrdKritania

oHnojktMfmphishm:

Prodo potes, culpe 'ne rate quo prima p undas

Gd

ah excuhvjs motes proreta pelafgos{lu>

^M*Anticipatfaluereiuhens:atcotera pubes

T^e^fi^iiRemorum affurgit fludio,ui6brixq; carina

reddit quos in freta duxerat aruis.
uarios
=

"

memoret plaufus, quis gaudia uuU

Si parcus meminifle uelmuel nolle fateri, (gii

Velferiemnonnofjeputentiftprodigusyouris
Fa^lidita neget faciles

ad fmmla nutus.

Pelea miratur reducem lariffajPylonq;

.

Ke/lor habet, Telamone fuo Salamina fu^hit,

*i^-\UdaCerauneisO^ fratribus

JUn

'

'

DE BELLO TROIA.L1B.

L u

Oeniden-ftiodu tantu foror y

Orphea Thraces^ v

Archades Admetu-,Talau'(^

^ Thefea ^

Ida

Anthaumq^ urbes uarice,fua moenia quencj^

AtP^loponefum cum pradadluitelafon

Occupat-, infigni lafciuit rema cultUy

Vi^opi]; fuo gratas plebs obuia uoces

Hicityf^ nero dijpenfant gaudia uulttf*

Solus inexplicita Pelias fub fronte frena

Inuidia cegrefcityfefe caufatur^m

omnes

Vpw deos confumpta gemit,Martem(^ lacepk

Qm gratis domitos

tulerit deferuere tauros

IduRata diu rapidis *impulfibus ira

In

fmgultib

uerbum fingultat atrox, (][u.<eftusq;fuperhos

O fuperi,qu6 thura meant^6fata,quis error k

^uCTcla Pe.3

Imperatfo

hominum cafus,paucos'ne referuatj

Vt multos fortuna prematfiam fentio, traxi

htuito me'a re^a deo. cape maxime tandenf
Qjiorumfajndit ufus regnare negantem,

Qu<e longo emiRi uoto:tumeas<yreli^i$,

l^on raptis. tenui certe non [ponte deorum*,
Hislj; uelim regnis

emptum

uiciffe

gt .

tonanteml

lir mage(fi ^ua fides)uotoruin Qffenfa laccfiS

Quam

tft

>ARETIS PHRYGII

QK<tm fceptriutSiura meiuoluUne fuh

!

Profcripfiffe uirumfre^atfremffeffuperhit,

ExtinxiffefUi^et^titum minuiffettrmmpbit*
go deos dico

g^Kw

>.

ingr<ttos^da thura tonanti:

dederis^lperata negetJonisq; retentis

Rideat elufum.melius fortuna pUndaefl,

Qu<e pdce^qucefulmen habet, qme prima tyrS

Imperium partita tribus cocefit, abegit;

(nis

Mutato luftt ccelo,rurf<5^ iubebtt

0^5 fecit reges mecum migrare fub umbiraSf

Btloue profcripto Saturni leniat iras*
Sic fatur, diroij; animam depafcitur cefu*

tamen has cordis rugas,

f

prcelia metis

Vrontis oliua domat,facies(^ dolofa fophiliam

rMendicatuultu,& blandos peregrinat in ufus*

Gaudia prima ducum,folenni mefa tumultu

Cofluuiittm

7m>.

txcipitAtc(elipr<edoterr<eh;maris<y

Ambitus acceptas uenatur regibus efcas^

luno lyram uolucru languefcerefentit, alunos

Aequoris emungi Thetys doletiafjpefa PhceUc

ti

'

Indionata fui numerum rarefcereciuis,

Pxcubat,ultorem^humeris accomodat arcui

Vf-

DE

B BLLO-

Venantes

T B. O I A* L I B*

I.

tp

Hetutta uiroS)pradamqif>etentes

In prodam petity& Incos uigiUntius

Ergothoros conma premit ,

amhh^

donm^ dearum

Interpreslflandus hilarat deusihunuda ficcis

>

Mire concilians. comptos difereta clientes

s
Cura agitM cerere cumulatihifcrcula mutati
i'

Uli hilares iterant calices. at regefuperboTi

>
*

Emeritum libante merum menfalibus haerent

jr-

Summifiij; haujium Bacchi regalis adoranu

H<^5 mcnfk genialis opes^hcec ocia

cura

*,

>

f)apfilis?hoc grati certatum dulce laboriP

Incolumi uirtus delibat fobr ia gu/lu.

iion ignaua graui peperere

obliuia menti

Deliciaynoninfomnoselanguitira
'

Amphitrioniadee.Troiam bis terq. refumm

Se uultu referat, animumq; his affierat agruni>

..

Ergo louem meritus cunali litrte parent^

jCotlefies docui

- <'/

>

^^

mecum uagire dracones,^^ff

Praueniq^minasfpudet heu.uir,uiiior, adulti^

ce^hnon uifo milite,iuf[us. f~f~

^
^go minis fr agendus eram^prohfata puded^
Barbaricis

Proh crimen fupetum.fato * hmonior omni ] q-immanior

i
*

t4

DAREtl^ PHRYGfl

DE BELLO TROrA.
0

Haud fecus exilium ^atae

LIB, U

tf

de<[ue^us aren<t

Armenti princeps lunatum robur in ornos

Afferat obieSiasy^ fe prcemenfus in

ho^em

Ocia dura gerit^ ^pnelia pulchra figurat,

Trote furens, pulfasq; pudet no frangerefyluas

Jnde thoro meliore redit, ueteremiy repulfam

Excufans,uidor regnat, laurocjifuperbit.

Vix primos belli motus

Igt
E)

librauerat heros,

iamfama lo^uaxrapiens ^aurepotentum)iJ>f>^^ r

"Qi^d fetat in uulgus,pauidas <[uod fj^argat in}^

Prceliamota canitilla'ne nocetis auerni(urbeg

Frogeniem,cceline rear^uae murmura rerum

Occulta extenebrat,reddn(f; laten tia

luci,

Immo quis e fupera contendat pace creatam

Turbatrice hominufqu^efanSla filentiaregu
In mundi perfert aures,

^ pUbis

in ora

Difsipat,arcanum curce furata filemis.

Haud mora, non iuf^i lituis, non <ere uocdti

Conf^irantadbellauiri,fed^ arma tumultk
Flebs rapit,

uibrans quos non bene nouerat

Ingenue irafci difcit,multuq; minatur, (enfes%

Scdfa^a parum,terit hic infiena iugales.

No

.*!
5

"

DARETIS

HRYGI r

No longu manfurus eques, rapta ille fuperltt

Cafside

impatiens captos decrefcere uifui,

lii jitras ri^uiffe flupentyhi

pondere uiSU

Jn clypeos nutant, pars barbara re^a lacepit

Litigijs

Obieiio fecurafreto.gemit anxia matrum

Turba^necinfauflisfolatiamce^aquerelis
'7

lachryma,lachrymis certatur,

7
'

'

audax eir citra pralia fortis,

&o*

fxcefiiffe putat fiendiparcfimaluSiu^^^

A "itHac intermedios enfes timet, illa Charybdim
'^'

icurrit, pietas

nunquam fecuraquiefciu
hac fuffiria uirtus

lens 6 prona uirum,non

'

hifraBaadmittit,non dant complexibus artust

Ofcula non iteranune uel fic bella morentuf.

yix memores dixiffeuale,mulceturalumnus

fatorum Alcides

ejr [fe meliore fuperbis

Afiidetinceptis^fremitunaualU^

Aegaosi^ finus ter quino remige frangit

XxSia cohors, totideq; mouet,percarula

pinus^
'Atnotus incumbens humeris,puppiq>fequaci

Ducit inoffenfam Simountis in

hoflia claRem;
?uppibHS emigrotprimus Thelmone fecu^

nMfuiea^
h 8c

Tro^

'

r E B ELEO

TR OI A*

'

B.'

"5

flJvwpIwcMsno

Wmulm<yth(nrm,quofnmfe^<^^^
ijir dfI?et

/I

Acpfe

jjiA-miTbfltfmoH, .ftnialf
DiKiiJitwgo tfo

libraninis mftr-

lim (Jiftoj fortiuiMces,frs

cHureha*

CMs #onit cum NrAvre,p*rs<^[^*

Ampbi*ri(mi(t<ien,focijs

pitrtittir

ulrif^ "

'

tXCKWS wmt

^ /> I- .11^
/rm/ruiT^t ortt
Orof
CofiliwrWIo,ptrii(m^ <rmfr<t

Prmfipis eJiftn Pl>0'gl-'^'*

'confumere pjHSy
Barhariesifimnitsq; utes

Ef Danaos fparfurui

Dux

littor<M<ritfW

migrare iubet.paretury^

ocyus (WitfWH^

taletimert
fluStibusinfdmnt folitttnil

mirf

Herf irfM */*

Hi tffo irttoMlij face-.ftamtekm,
Faxpuppes inieBapetit, cunabula

Mauor^^~> f

CypriJisinfcftnt4nms,&Mff^^^^

'II

rl
.

^
.

'Tuncfrimu heUis Tuhuitmare,fangtiims iUo ^

Mur^haufit ope^jifud^ mdU oblitus in knnos.

Briftnits meminit,regu^rxp^ditin ufum^i^

^cyliitos noud prada cunes4dfuneu moeftirl^

Gurptis muit4t, coeunt Utrantibus undtsr-

~i

l/ffin/hrafmus Siculi, dehinc hau/toneSUreU

lnfret4 (porguntur ftmilem uenantkfotu (roi

Atfremitu occepto Nereus excuffus ab antris}^

Kutatis horr^feit aquis ifontiq^relapfus. 'A

Nafcentemexploratlunam,uifo(y meat v'"J. 'A

Qn genitrix natura dedit,fecurior exit:: rr,A

lmmoagite,immiffo bellum confumitepotth^

Dij fi qui undarumiraptaq^ Athlante repuljb> l >

'>

^oluanturaquit-fatis iniuria prima

^cufandafitit,ani& hos impune furores

AiA

Ferre iuuatfmifero completus fangume.pontH^^

Spum^ et incefum fumat mare,fcylla charybdEi

Excitat, & noArjs pinguefeut mofhra ruinis^Al

Sirieutros fupereffe ratum,fiiudicepcena

flicids peenas,?hryffos periuriamergeniy

fi
.

Fxeplufcelens T^anaos qu^e iam mora fegnes*

^
^

frQnmsmfxinHstardisultoribw

DE BBLLO TROIA.

LIB,

I.

Ariu4 iam trepidis mrorum fepta cateruis

UUck tntxere manus. flatDardanapuhes

Fro iugulis armata fuisinec enim
Ambitio ludit pu^asyfed

&

inuida

regM

ira-,minee<^

Et non extorti per uulnera cruda furores

bella cientMncinde odijs flammatafuperhis

Primus in aduerfosuibratacufpide muros

Torquet e^uu Peleus,fira^a*^ acceditur

hafld*

Hac(ait) hoffitijs aditusy& inhoj^ita teSU

^

Pulfanti reflanda manu. nos urbe fruamuTy

Portu alij,dixit.cunBi^ inHare Pelafgi

Ceu belli tunc cauffa recens, nec tepore longi

Ira minor, minus accedant in prctlia mentes
luffa, tubx,promifla,preces:afperrima cernas

Bella gerinon prtecipites telluris hiatusy

Non undas timuere uiri: flbi quifq> uideri

pKx al'qs,milesq fibipars cratibus inflat
Cominuas molita uiaSyUallemq- profundam
Molibus htieSHs uincuntipars ajpera cliui
Impatiens bxfljje fibit: iam copia muriy

Jam filices laxare licet.fed defuper urghit

faxea uoluunt

Dardanidityincuflas<^ trabes

Fragmma:pars Ucults audax, pars afperaflamis

k
/

Fla-

,'

io
immerfft

BAREtIS PKR VCn

Fi/^ates*mermt aqUas f^tu arbore Dyrnia

AffeSbcbatherjfixociimmceniauultu

'

"
.

liitferatthunc latices^ decaluauere ^rofufit

Crine ca^ut, penetrat^ fiues in uifcera uuli^^

At iefludineo Telamon defenfus ifmiSbf

QccHltum furatur iter,filicum'^ tenorem

'

Aeredom4t9iam(i;ih.^rM

Cedity^ efjraSia tandem prior urbe potitur^

htereafammis populari uela parantem

fercellituox dira ducem: Cuijirenue duSior^

Jiardanidm^cui bella geris fciues'neperofus {
.

hhn/kipari pacem pela^fancire laboras^ 'k{

'Anpduidisffu^$q;M
<

fuperibei

Sitfuga,coitfumis claffes fpropioribus aufu

bitend^emanus hofiesyhuc luminafl^ey

'Ai^urbmmiferaretuarn.uix credulus hafet

taomedaii,cernit^tameiam Pergama rumpia
^tare hoftes,nutare PhrygesirdpitocyusagimB
Attonitum,belli<^ rudis non cbllifftdasi r r r

'Sed (parfis properat ftgni$,que prapetegauic!S

'SxcipkoccuipTirym

f,

'

ID

E ;B E L L Q

R ,0,I'A* L 1 Br

txdemtelluris opemetiuem^ WfgrfA'

^.fue moram,fpret^pa^^^

2^

I.

fronde Mineruar

&iwe uices^redijt hqkis^ui uenerat hofr^s,.

Sicf(ftitriMSio(^ducem tranfuerherat enfei

T^horads^morasjclypelcj^Hmln^aminarapxim
<tiww tqtdefenforihus

<*,

,7

^itip^Sty^os iubetirrupiffr.penates

^^^f^g^^^danidiimfr^ principe, at

hofiii

Ciuilespradamr opes, pars cadih^^

'

.
.

Innumeris exierefitit.uoxre^a tandem

^^^tpApidos Doi^ao^gfjante tumultus

f, -r'

nidores Danohconipefcite

L<kp4ripf
-

dexQ^

erudelis. uter<y,{

QlM^MtiSUs pa^cit,pn,u^li,nobilisv
C^gi^gm punirereos, iam copia Tegniy[~
^t^^>^pdit,cepit hoS\is>cap)'(y tyrani^

"^^M^sfacdesGr^^^
P^r>g di{cdt,damsultro^^r^^^ colono,

'

'4^W^ihp<>ntumnautfr^^
spergat dira [i <iuis d^^
L

"

Aifil

DARETIS PHRYGII

AmphityHyfiphil^,Volconm,f;rmcl^^^
(tii

Heftone,feuisuinSHpofiterg^ catenis

Traduturducib^M diu in funera rapti, (6hrrHacTelamo tibi pr^da datur,^u6d Pergama ut

Q^dd prior effra^s facilem das hojhb^urbe^

"

.V

^Uicet, Argolici pr^daHejioneci;potiti

I

Incumbunt pelagojaurumiy injigne triumphi

iPuppjb.exponutjpenetrantly ad fidera plaufu^

'

fatorum, cdfusiyaliosicuit^e fecundo

,

<

His aberatPriamus,aliamjeruatus miram

Boos populata Phryges uiSlorialM

fauerat,0" reduci comites plaufere triumphu

*Drrf

hominu Lachefts,fors ptrfida, luditur an

ImperiuyPriam^ natales ampliat agros,

(ceps

Troiaruitifceptroif; nouus

du qu<eritur otbisp

Sceptri nutat honos fauftos in

meatus

...

fata dabant reduci:feddira,fedajf era donis

Inuidit fortuna fuis,qu<t tjuum ardua donet^

Guftatos grauiorefauos ulcifcitur ira

lami^ urbis trepido conj^eSium peStore difSkar
:

Hauferat, occurrit ludius, uifum'^falutat

^
;

i muris manuu plaufus lachrynuiilis,beir<^

Ag

D E BELL O TR O TA* L 13.

I*?*
9

Ameditur^tHrhitcj-duceniytotmtii peirenjU

.hfilixplmSius aeternabant undi^ciucsf

SQlanturq;fuamFrimo latrante mnam

"
.

Ule autm licet interno complura dolore

^;

Coriiagematjuultulachrymas cafHgat adul^_

ytfaltemfjperet ducis adfolatiauulgus (tasy

IJ^mmemif^ ePicuinecffterarereliSiuefi^

'^NFc moray diffufamjjf>ac'^s

maioribus urb

liite^^tjac potior conbru^o barbara

f rroixdcfai^

Graeca

BxcluduNemefimmedicatiMulnera muri

...1

Refji>irant meliore manuy cgntemptaly moles., l

In feuumpatuiffeaditumti& ^ua faxa recedut^

Qontinuant uduaeduplicfSrhac cardine laxo

fdternos pandit aditus, b^ec robur acernum

^ediine ferrato tacitos fufpendit in ufus

km^afees cecidi/Je iuu<a^id machina maior:

It lucro

ia^rajuit.mttralia primas

^ropulfura manus, pinnarum culmine denfo

3onfpig(os tollunt apices, Hec mceniamunit

laripr excubias turris faburafecundas,

2elftor in fuperas comndens uerticenubes^^'.

'

Uos, aequaret get^inidifc^^

.1^

V
Si

'

*'

'

r /i',

DAKETIS^PHRYGir

contetmfuoimiitHs improbd^cala

-a

Farc^etj 4t^ rf/iw im no prafifmefetprtfm*

II

kL^

Qoti^t,
untu)n f4timindulftt Olyfn^.
PeKepares totam turrem fparguntuf itf Utbefrh

Cy^lopHmfaff<efkfym,M
Exhalant piceas incenfa pyraliafimmai*

^
"

Vcalegon cdnfumes a^ateSlo'

Arduus alta petit^Anthenor mcenihus ie^tiis

'

^ertat:at incoflaslHecmaior^nec minorite^^is'

Andhifes parcit pedibus^

p<^ofus

e'

culis uidet urbis opeSyplaufns'^ uiarum^

?'

liaud procul incubens urbi mediantih^aruis

Vceus confur^tapexiuetus incola montis

]

'

'

Sylua uiret,uernat abies procera, cupreffus

^flebilis, interpres laurus,uaga pinus, oliui

Concilians,cqrnus uenatrix,fraxiniisaudd^y
*

Stat comitis patiens ulmus fnun^cyfenefchs

Qantatrix buxusipauloproclims aruum

Ehrut

DE

TROIAv

felRt

If,

V
Cdtiocol^

^Cmicdmpof<itth cAum^uicinus
J^ra^dntKfcecUdat kg&^nec

Pfcir/e^

yina hijfityiiontotpafat Cmpankmeffes.^

Froxirurura rigans, alio feregrinat ah drhe**^*

VJfuTHs Troiam Simoisyhngoiym^^^
Fnteruilituelit,ut pier tot regn^

Exeat ac^Hor^as tandem Tr6ianns in undas/] <

'

Dumcj^indefeffomiraturFergamauifH

Lapfurum fu^^dit iter,fluuim(^m<natur

Titrdigr,(iy totam

compleSB deftinat urhenu

SuJ^enfis infenfus a^uis uiolentior injiat

Nereus, ate^amnem cogens procul ire minore

Proximus^ asceSturhi.coHtenderei^^^^
^

Clius progi^0t^dlternis
Sic crebras iterant uofes,fic iur^a mfcent

VndicyftieMmueflasconfludynmdi

Iliacum digna^folum,iugaimcenidifpntHm

^My^ajtiprb^atre^irammucolhf
ldos Cybele coltes colityipfafitperhis

Regnaturaiuga^^eliquostibiBeliafalm

Donaty&ldais penfant uenatibus orbemP^^J***

b s

DE EBLLO TROIA

LIB.

T*

Pmpmeumte h^che nemusyte fpicea cin^

Vloit

>

^yhU Cfrf5,Neptnitf dduasytuouilU PhcebK

^Arces Pdllds habet,

habetur Pallade

/acer urbe locus mediay modicu^ Ldfordt

fR cumulu Pygm<tus apex,quc [urgere pleney

hQ^fm plane refidere neges. hic celfajuperbi

I
'

^fulmmenu&

ifulguratara Jouisynofireptro

IndK

lifoft jualcTyrius, no i^ualent pradicat

DARETIS PHRYGII'LIBRL
PRiMI

FINIS.

i
i'

.\4

-i

'

'

HTPOTHESIS LIBRI

se-

eundi Daretis Phrygfj

>

Mittimr d Priam legatio fan^Settmdo

Adprocenes Danaumyrepetantquipaceforotf
Hefionamyma^ui nuper ab Hercule raptam
ludiciumParidisfequituryquoiudiceM^^^

Ah ^tnusyOHlunoyUiQtue decore Minerm

^

'

'

i'

DARETIS PHRY
3

I I

O E T A R V

T-

^^oricorum omnium primi ? de Bel

0 Troianoiib^ Secndus, Lario iure j

CORNELIO NEPOTE
-

Ai

'>

mmiiiefeftiuodo^

'i

natus*

xi

floretPrimuspt^ula^

fo fluore felix-,
Yclix coniuffo,felix nitulihui

*aruis,
fuj^erijjifttd

fnmifi ^ire

*ermijfm,uiJet AleSlo ^uds firegeritt irces

'ortuM meliorefrui:Mdet,^^^Iet^

^ hydfis

rkfcens circumij; genas ejr tempora crebrisr

i^ne4nquit,reginamHerehhmudiqipotimte^
Atc^ utinam cceli,regnu)n mortale laceffet

>

AeternMpudet heuJafciuit terra fuf eriles

?oA Danaos jHtbu$uftfid,noibrisnetri^

Cotu

-.DARETIS PHRYGII

^cunh concejftmihiSic

quietem

Inuidet e^^im Primo, rapmrh'^forons^

Sfruile^dm,^iachrymas ohiehat mulwl

'

O hottimu fnperuq; pater,finUmiruccwrasy.

CurhonfktS ^e8:isfmifer<t'ne ^ incola terra

Delhicimrfci^elachrymisnoj^i^
Projcrtptas

i luce animasipater optime tandem

fleitere^reddepolo reducesjuel funera altem

<3
V

Aletto in m_^er.osfcurPer^ma^ia^

Virgo inoras, riec pa/fa premi qt^Jncolis

Gi>rgonepratftaSp^^^
plfl

En aras, en thura*)ibi communia pofeunt

Nutrices fcelerumEuria:no^<^^

Exdrareiubent,ccelum inter mpmia claufump

l^Conciues hahuiffe deos. hem linquet inultum,^

Xifiphonc*ieg%^
Qji,^inde^itinm^^

Curar^urjjhui^f^

(fundif

'

DE

L I B* I
L b
0
nUhcMametifmmatandm

BE

flf/rofni

hrtior, inniti fxedbusytentinx EeU^os-

ilandicij^^uocehac legatum AnthxnprademZ

In^uihf^^^phuorlaudit mandata IMlo,

HaS:enusmui^gensimperioJaPelaf^
*

dbertasAft^ullisconcujfauigeUtJ^^^
Zafibusimuidit folitum fortuna fauoremy
t

rerkm decreuit dpexMerm Eercule uinci^

rrpe minusMnto(^leues autortrulnce*,

iunc <[uia

conciliat humiles fanor^exuo regcy

a mifert^ defcendo preces-ftc India Bacchuy^i

icCyri CrcefusyThamirtfic Cyrerogabas*!

itji Parca prior
)(e

^ua coeperat ire mearet^

oradus eram,gemmu(y impenfus iri ufum^

iut pacem regerem iudex,aui praelia priricepiL

'rohfuperi,qua dira orbem deludit l^ttnisS '^

*

xieram miles-, traSiabam pralia duStoTr

^iSior eramtfed quid eoo blanda trim^hot

lmee^qsl<eto reditus fortuna parabas f

laceine po/l tantos mihi debita popa labores^

ia metui tibi Troia dari, qua lata paraJm

luUredtjffaMilhdiesfem^

A
jo

retis Phrygii

Quireduci orimm pMtr'uemcelhfimcUie$

Yifa auditi jiml, melius quem fecimus hoflisi^

Aut cuifa^us eramyuitd hanc tot tri/tia p^^Janil

RMpiffetgladhfceptro'ne&^ culmine reffii
DuUefhtifjkJtcfratrumpatrisqsperemptir

'jf.'*.

Sic raptamemorHefionesfmiferefcite magni^i

Myrmidonu proceres -c<efum lugere parentC9

Bxhau/tam uidiffe domum lapfose^penatesy
SitfatistHefionenlachrymisjblaMtantis

Keddite^paruaquidepofco^fed muneris
\Maiorisjuitte pariter^ pariteriu faluti
!

ExamWm dahitisSifpofiq ^ejfus^ ipftj

^Etfw cliariad^ytepidus fluit humor in ord,

,

Mthenor^ephyrishladuflfondetih.eequar

.Haurit iter:rapiens^ ducis mandata,per undas

i^7*;^^^*^'jiagnefijptes,Spartenprateruok^^
""

Faddicamqf Pylon, paucis ubi traSla diebus

Ocia dequefluseeditinon Pelea magnumy

Tyndaridas geminos^Pyliam. flexere feneM]

Verba ducisd^eti tandem Telamonis ad urbem

HoioMa as
Tcuraoni*

PleRititer.Lachefiscyfugam uefligat in omnes

cclfdnitctjcomplutqq^ murice w/r<r

>

'

DE BELI/O^TROlA.

LIB'. II.

^ttrpmSyliomosdilpfrfftmiitn^^

f)

Solmem confejjk diem^qua iun^t herilem

hmhmmdietQ cuni^^connuhuplauju

Conceleh^attipopulpty; fuo ceffttmma primd

yentri^otens ponit genius*c<enire decorum^'

^
'

Facunde^fkSiura fitim.repetifje uoluptiSy

Bytrei^ferrelihet^ciuiliter

/^idgentprocerescy4thisMuli^tlim
HeuS' Hyntenaefon4nti^ iit 4nreg
pocula
I

lhiHit4Atfefe.pateris,pkhsmxt4^

'

\CetUtWT4fmAon^p; potentior hau^hs

'

K^eheipsgindet calices ^[ohidum

^^4lintMt^feinero-,redunitc^Holuptds

Raramoras,nec cefSat hiSsidnin peBore

mSh

^nguaflHOtrcrefcant lychn^ueRi^a nutenu

CateramlripliciUfoiuitcm^^^

\^{fy^->P^^^4Ulyri$^pars ore canoro

I^apuas oflentat opes^contentaq^ neruis

tton artis openty non carmina
nervi

\d ugch mendicat opus:fe<iHcdihet ornat

4*5^ libtns^ifjft^ koctfUcctyfke dote fkpbit^

^

c*r.Nf

DjAl^l^TIS

No

P,H,RY:(53I

V:

i^tilgetu^tidijs-cS^

Aefmmfio;iui^f^

conc^r&nirtftrt ,\o^

Cum jeneif^mies^i luditcum^puh^metuSiiA^

f>*4

^tALmoduli d^nat
^

'

*T

f*

T
-

FriCumyH^ dQcjlfshoc explic4tjor^ chqre/fs^xf

^ Pldudite:conciues,Salmin^^^

>

Plauditeiuidm nubit

Hefione,cUmant und feliciter amhes^i

Congeminatij^ itetumfeliciterdlcqauof'^)^
'^pncilians in fleSbritmodosyhifjSPskiri aurosi

BiMikum

Quid genus Danateproauosiquidf^fia f^

praliafmiremurpoti^ queprotulif^tit^

(f

twy

QMfruimryreru patre, mundicj;ptctronum

'

AmphitrionUdenyOxisquemlmdiilmerqp^^

Cuius jopem fceuos dehellaturaQigmtes

Adbra petunt,geminocy armari fulniinepo^^

f{unc non luno ferox, non accufaibr iniquusfj

f^oiildhorexhauftt.redolentcunahuUprim^
Vtxortauirtutis.opus,Nemeaus adultos
Expauit terror humeros dSrymmtbus dba^Jfiel^irauitaproMidhricisuiSHmaclaUit

/khfoluitCretmtmuSfduxflftatHib
l

'/*
.

r^\

DE BELLO TROIA*

DIB*

II*

^mriAtis <{u<ts Caecus opes abfeoderat antris^

No angues Lmt<t reduces, noCerberus inges^

Non Lapith<e domuereuirum,ui^ata draconif
Pomtulit*pe^em Libycam
Edocuitef:

librauitin

aura^

hoRem nocituris artibus a^a.

ll

Otnnjios mactautt equos, reuocautt ab

J*U

Hippolyten,domuiicyfero^Stymphalidas

e^

Necfolm tibi fe tellus,fed fidera debenu

VeHor eras,& ueSior eri^/da maximefelix

fcS

'***4rfK

Auf^iciumjatum tribuas nubentibus omity

Et proftt ceciniffe tibift iuf[eris,ibunt

Monfira procul, ridebit Hyme,uinoq> fouebia

lam tua ftc Hebe pariat Saturnia calo,

Bno^onoua nuptaduci ^udentiarurfus

IN
S\

ik

Teia fonant,feft^fauet plebs l<mtumultH

Sola tomentiUuro turbat conuiuia^iuultu

au

HeJione,lffermt plaufus, oditq-fauentes,

Nii

titulis permota fuis^non

dote fuperba,

Non cultus mirata nouos,fibi capta uideri, (wf

Mct/ta queri,

&

quotiens fibi plaudit rema,

no

Rf

fiyn

'ARETIS PHRYGII

14

Rc^nte cdpttM pauet, nec libera fditf

Sed iufft tn thalamos timide uentura coa^ou
'

Cum<^alijs modulentur aues,qu<ec6iuga fati^aAilarat ^'^xpirant meliore lyra, fthi credula fngit

Te6ta premi,Styno'(^fatas Acheronte forore$.

funeras gefiffe faces. heu caca futuri,

Q^dm fauum patris paritura nepotibus hodie*

Quinetiam oblatos calices, oblata recufat
Cymbiatnunc tacito perfundit pocula /^>

^ /<cforym
^

fcitit

ipfa fuas,fegniq; morantes

Crefcentesiyciboswfiuieiuna fatigat:

Tridiior intereai^rygius delabitur hofpes

'

In portus Salamina tuosyramoq^uerendus

Palladio,celfasfubit arces. cateranoffe

Curia cundiatur,conciuemfolaPhry^em'^
hffiofcitnoua nupta uirum^pudibudac^uult%

YleRit,

&* orantem miratur talibus illum:

proles
\ inclyta fceptrigeri

Iouis,&'min^.unO

bi natum perdudie gradu,reuerende Pelafgis

ludhtia, belloq. potens, tibi fupplicat

omnis

Cu ducc Troiafuo Telamon Miferefcite dursx

-

>

T4

DE BELLO TROIA* LIB* !!

priormon tot terra^

jy

mm^ Uhores

Inc^mfluxi/fe finasypo^afj^na multa

tandem huc uenicerno <iuaqucerere

iufS^

Hefionen,cerno:non h<ec commercia certe

luno probat: ui^ore fuo captiua fruetur^
f^es hilari^famulas domitiojuel barbara ^^col'

Redde ma^s.

tot ueflra

nurus Europa fuj^basy

Tot celebres habet illa faces tmelioribus ortam

Qu/tre aliam fatis :h<ec. edita fidere diro
\ti

raptus damnata fuityfacihsiyuel

omni

^K<^dauenit,femperq;fuu^^^

^ ouerat Argolicas Alcidesynouerat alter

Zum Folluce error, nouit cu Nefiore Peleusy
[^KOT leuisafcenfu

facili tibi

praeda daretur

ieftone,meq- haudpnes trufi^et in iRos

nfelixPriamuSyli quid de gentefuperfles
2ogntta,patricepenfaretdamnaruin<ie^

x -

lanc tihi,nonfuperis,animam debere fatetur

fihi feruatagaudet,*fibi,fed Telamoni

^ic potius fubicit Telamon, inuitaq^ flentis

'yfcula praedatur,

in

hos ait ire lacertos

merui gladio.Sic interfatur,

&

illud

Dir

non

DARETIS PHRYGII
Dircaum memor^yTeneo lonptmq; tenehd
Pulfus ahitPhrygi^,releges(^ quod hetfeut
it patrios deUt^ agros, iter explicat oe (eequot-

CiuihusyHefiones thalamos,^ nullaPelafgos

Utra fequhhellumq^ hortatur. At ager iniqua ^

Sufpicione Paris,Ne credite, ludimur (inquit)

Dardanida,miror hilarem.Jibi commodus uni

t^on fjperatarefert,non quod comune decoru^

Molitus l^ecialebonum.male publica curat

Qui fua pluris habettgelidoiy haud utitur

Saucia proximitas. mihi claffem ac uela parare^
(boyibo.non me pauidus quas obijcit HeSior

Terruerint jSyrtes,no arma aduerfauel hoflest

No aditus in regna grauesimihi numeab

oltB

btdulget,diShtt':i; uiasyfpemq; addit ituro.

Mira quidem,fed uera(duces aduertite)panll^

DeferturauirumflebatPallantiasoriunt

Prorf

Soluerat algetes lachrymas.me dul^e traheUat

Certamen nemorum,populariluJhra,fugacet
Indagare fpas,facilt^in flare molojfot^

Ocyus exciti qui caffcyuel ore, uelaure^

'

Fr4tt-

DE BELLO TROIA,LIBi

II.

?raudeifpno,fenfu4udentespralkcaffe
?dllunt,ore

|r

cienUue^gm me-,fvfnuV(^

Inuadnntfalms.me nutu nummis error

Deuifis in.fpacium feduBius,in nemus

altum

^touenanij' dedit fecreta dearum,

Idai re^na fihus digni^ima Phcebo

'Mrus inoffenfofrondofum uertice crinem

Ixj^licaty^ nemoris j^rofcripta plebe minoris
'ola uiretmullii^ fuas

2eetera

communicat umbras,

Cyrrheam ueneratur fylua iuuemam

Zelfum fubrmttens apicemJongeli^redudU

Uiorem temere pofcentes aera frondes

^

^aflmt, metuito^ faais occurrere ramisi.

iuc deus aut cafusjcerte grati^imus error>
ertulit ereptum focijs>hac l<etus

inumbra

\il

'

Urdbar laurum uiuacis lege iuuent<e

Ioe mutato paffam,mirabar& Eurum

lurmure adulantem

frondibus aura

tcretum ffirarefuum,quum languida fenfint'

4r Oculi Jomnus inuiuns ociajblandum
eSioris elufit /ludium, curasq^ fefellit.
:c

caput herbofo proie/him ceffitefultusj

c
u.

a.

Do

'

DARETIS PHRYGII

JS

Delicias hauftfHperuminecJriuoUfr^
Df plebem lufiffe fopor.fed j omnia regum
Certaaea de^
arumdeprseiu

Dionatus ^rubiitmaomi mox nupta tonantisf

dicio form*.

Et Ycnus^t^ Pallasyfefe languentibus ultro

Ingeffere oculist

quarum qua maodma-, fando

Vix bene maturam uifa eflfoluiffe quietem.

Venimus in faltus Phrygios 6 Dardane, ueni

OtaHo luno ^

Magni nupta louis,uenit Mauortia Pallas,

Venit hianda Venus gratare, en no/ter alunus

Quod dare Parca neget, timeat^mittere uotu*

Siderea libram forma dedit ipfa tonantis

Vnica,qua trini diffenfofcedera regni.

Cui parent undaNeptuni,tartara Ditis,

A/b-d louis.non fi laudor cenfore caduco.
Indignor, non grata minus reditura tonanti
Si

noUro dubius hafit mortalis in ore

Quod longU eUmiratis erit.neu forte put^

Mendax,quem debet famulatrix fama fauore,.

Quod rarum fuperis^nudos enaf^ice uultusi

'

Talis in amplexus uenio louis.ergo quisaufus

Pallada

Gorgoneam hellatricemq^ i^dujam'^

His conferre genisino fic pudor exulat omnis>

vt

-1

BELLO TROIA*LIB*

II

Vt populi terror^uul^fiigitfhmla lethi,

Quod tetretypUcuiffc udit.uis dira doctrix

biM tamen didiurafuinon hic opus enfct

'

An gef tolle tuos ^armatos exue uultusy

Dafdcilem uifu fidem,frontem exere,cedat

Ca^tSi^ inclufum fine refpirare cera/len:

Detege ^uod galea horrenda, quod parma pu^
OccuUuatq- aude praconiauera mereri. (dedU
nitor calyhis, hic aurum hoMe,decoris

hctorquehitopemfnefcis feuifima,nefcis

Incalyhe horror inefi, in cafide fulgurat aurup

In capulo crudefcitebur.ficdoSta minaces

Delicias adfert, ^uultplacuiffeMinerua*

Tu'ne louem mentita patremfqua pellice noft4

In luShiS audente fuos* Sed matre carere

Creditur.6 fuperum pudor,hitc'ne animofafts

SoUusmeminiffeuirtfdiciq;uirago

(perhiv

tmeruitfcertefuperos inuifafatigat,
Uortales confumit.At e/l Mauortia, dicunt.

Ergo mares uorat.At Pallas fmfed quia pallet^

Vel quiaPdlanti iugulu fcidit:hinc color, inde

Dextra nocens

nomen alterno iure meretur.

e

4o

DARETIS PHRYCJII

Tu<jp fed 6f(cmus,tu'neyin^, frodiga fexus'

fcmitut plus

I iura fmant-,^ mollior aquoy

Tu'ne ergo Ven^ aufa uenis in pramiaform^^

An nefcis cui iurx petis comuniaffed ([uis

Oredetltot luno fimiles habet* unica quondanf
Et nullis ce<juandafuu([uum prouida mundum

Digereret natura fuum^fine coniuge coniunx

Stabat,^ in florem uultu crefcente feuerum

Stabat adhucycu fic mater Natura^ouid h ceres'
Cceli hares?<ldpofcishabes*hcec fanguine iu-^
Eiftior amplexuiforor eR,coiuxerity una(6i49
e'

numero feleStatibhunayfed unica, cuius

Nec fimile memoret tellus, nec fidera norinu

Abf^pariparit illa tibific fata negantem

In fratris cupidi dedit ofcula*confcius ille

Optati fceptrum tribuit commune forori*

Ergo eat,^ uultus no^os ^ycina laceffat*

l^uptum iui feledua loui:fed fallitur, iffet

Diua Paphi potiusi^uonia ortus na^a ferenos'

Concreuitfumante freto,cafis(^ pudendis^-

H<ec patrem fatura louem,tibi bellice Mauors'

Et populo pareretihac anceps cetheris hceres

'

Aurea degeneri

uiolaret regna metallo

CXuiq^nec indicio Phcehi,nec uindice textii

Securam potuit noBemi^fidemq mereri

Lemnius, uJtum iret alieni probra pudoris
Lemnius, eir proprios non fufpiraret amores

'

VtPhrygiumfileam,quisuulgatil?imanefcit

Yurta deaffed blada,fed alma,fed aurea, neSiit

blanda dolos,alit alma malu,petit aurea

Olim(nam memini)

donti

certandi fola poteras

CU loue no^hafuit.ubi tuc Nenuslillane uenit

Tertia^ubi Fallas fan quarta ut iuffa uenket
Tirefia certe deteratfubiudice luno

Sed taceo.tuFhryx potior^tudijce mereri

lunone,qu(tfceptra ferat, qu<e comodetauru

Tot mundus miratur bpes,totregnacomete

Difjpefantiqua fceptra uelis,quas elige terras:

(^idquidagas,quacun0uatfeutentia,nofti

lunonem placuiffe loui *lunonie iudex

'

'

Qenjorem nejperne louem.Sic alta profando',

Ke^na multum meminit, uultumq^ fuperhum

Vocibus ingefitycontempta fronte precantis
Prodit in aj^edium Pallas,fandiq- fecundas

Mfime

4%

DARETIS PHRYGII

NaS^^uicesjproprue fidens^ cofcuc4ujpep

Irriguo /ieras haurit de pecore uoces* (tonatis

j^gfta pares fuperUjHec enim nego : magnd

Nuptdjnec luideo: meritu Phryx iclyte nojhU

Si quod erat,carpitteRorfreta,tej}or olymptU

Tejior humum^non armatas in pralia Imgua

!

Credideram ueniffe deas: hac parte loquacem

Erubeo fexum, minus hic qua femina poffum,

Martem alium didiciuiSioria fcedajubi uiSius

Pluslaudisui6ioreferet.no/irisqftriumphis

Hic haud notus honos fed quo regina decoro

Effatutendit?deafu cedo yimmo dearum

Hrx(nM:non dextrae form fceptra potentUt

Partiriue louem certatim uenimusullay

Ula habeat quaefe o6lent4t,nos gloria faltem,

Quu titulis opus e6i, ornat minor

qa cogor

In laudes irefhaud omni fine dote Mineruaf

'

Si genatfi generis autor, fi deni(y mores

Q^itreditt curis regnat pudor, a loue fangmf

Cenfori facies oculo patet.haccine forma.

Hoc genus, hic mentis cultus ffi contuga diuat

Gaudutitiuptarm doteSi& pignora ia6lant:

Vir^

DE RELtO TROIA.

LIB* Hv4j

Virginitas me foU ium,nil paffipudedumy

Non Icefura thoros^non defrenfura maritos.

VlaReVariSymea hella uhrhmeapenfai^uell<t%
It mea laurigeri meditantur carmina uatest
Sic populis utrifcj. fruor,lic grata per omnes.

Sed^d ego hitcfqd ad hcec fuhne^tere plura U

Morib.indignu,fateoryfludijsq;pudicis,(bore^

Ohentare juumipropria nam uenditor artis

Detitulat titulos ^uos ingerit.at quia prcef^s

Viribus

uitqs armatur caufSa,Mineruam

Accipe plus tacite meritam, q uocefequutam.

Qm uetus

efflueret in

re^u mobile mud\

Terrarumq- notas ultrix detergeret unda,

Emerfit cumfolefldes.mox ccetera

dudum

NaShafugam uirtusterris offenfa prophanis,

lam mundo meliore redityprudentia nunq
Velox, indulgens pietas,patientia uiStix,
Strenua flmplicitas, hilaris pudor ^ardor agendi
,

Sobrius,f<f nullo nutans conflantia cafu,

Honuaga pax aderat,rerum concordia cufloss

lu/htice refiiij^ tenor, fine indice /labant

Vifufa populos i^Deucalmaforores, "

P-

44

daretis PHRYail

Pofcehant<^ ducmmec enim fecum meandi

Copia, nec prorfus furias in tartara pulfis

Cefjauere metus.tandem genitura Mineruam

Contremuit frons celfa louis, totus'<^rotatu

Intonuit maiore polus, nec gratior unquam

Luxfuperis^hoc patre fluens, hoc edita partu

Dkum pandit iter, diras ^ monflra relegat

Virtutum cuhostuirtutu prauia Fallas

(nift

H<ec illa eH qua luno notat^quaDardane cer^

Marte Minerua potes, h<ec cui^ dextra minace

Exhaufit Phlegram.uidhdicamnefjed omnes

Noutmus, Enceladi cofumpfitflama cpclopes^

Cetimanus pharetras centu, Niobesq;fagittas
Spreuit,anhelantiiam maior Marte Typhoeus

C celum pofcebat. ubi tunc Mauortia hmo

luuiffet

numero faltem,propiorq; fietiffet

Pro fceptris armata fuisf iam pene fupernos

Feffephone thalamos, Ditem coplexa tenebat:

Quum tande exiliens trepidis Saturnia /bratisy

Exclamat Fallas, Pallas, proh fata,morarisf

FellimuracceflhfenfitualuifflMedufam

Qorgoneamc^ dea,fenfit quodfulgurat aurum

Fhis

DE BELLO TROIA.

LIB* IL 4f

Plusjjflendore potes, cu coelu-ifceptrdipenctteS:'

Reddidimus trepidce-fununc ingrata^ fit ho^is:

ofhru e/l quod regnatytio/hu quod cu loue fo

Securo fruitur.at cura imbellis Olympi (mno.

OjtufubijituncdiuafuijtuncdiSlauirago.

Vos fuperi te^oryquantis fudaueritaufis

Hpc caput, hoc peSius nojhru(ac o^leditutrtu^

Ccelum fujpicies)pudor hic, hic calidis horrot
it parmae qua luno notat-genuit'ne ceraflas
luppiterfaduertat cuius conuitiatra 61at

Diua memor,parcat(y fuis.parit illa potentem

Vulcanu,pariat<y uelim*non quod pede molli
Militat inuideo,ne.Ait'ue

quod arte catenas*

Sic fatur, Veneremqf obliquo figit ocello^

Atiyiterat.Resouatumdignifimarifu,

En generat uoces,euoluit nomina, nugas

Pieridu,^ noibras dignatur nofcere frondes*

Sed male uel didicit,mermnit uel mollius aequol

VfTrf uoce fluit i Folleo, Pallas,&' alti

Splendorem meriti uix gloria nominis aquas*

fkaSte Paris,quid enim numeradis imjpba uetis>

l^Pnthtr in titulosfufj^iroprodigafUfi
for*

'

DARETIS PHRYGII.;

h:
'

Forte dfos^exemplafequor,uenia^ coaStw

Error habetjttofti lunonem indigna locuta

<

Sed taceo, prompfi (fateor doleoq)fuperbay

'i

Veratamenjfed molle decus forma^ triuphS:

Non hac mente peto, uiles ut foluatmufus

Vulgarescy iocos. hac fronte, hoc oris honore

Venatrix hominu uemet Venus.ofuga morur

Dij5 utind libradaforem.Nunc

Cypns tn oes

'

Bella ciet, uiStixq- placet,mundu<ii fuperbtt .1

Imperijscefifefuis.heurarafecuris

A^ea,rarus amor morum,quippe ardua fracti

Virus dulce,pi<efyrtes, amentia fupplexy

Molle malu, morbus

hilaris, ftc

uendicat orbe

Exitium uenale Venus, ftc exit in omnes

'

Teligerum complexa fuumtexeplumcf; daturai

Vulcano Marti<^ parit.moderantior olim

Mortali contenta iugo non ajira coegit

numerum in^^numen

la([ueu(^;fuu, non fulmine

blando

fulminis autorem fregit, non Cynthius ignes/'

Maores miratus erat,non cura tridentis

"
:

I medijsferuebat aquis, fed nomine uero'

'

Bacchus liber erat^pudetyAeg^eonis alumne^

Sera ultrix fuperos uexat^ccelumcy repofcit

Cum patrio proMa gelujcumlj; exule mentu

Erubeo ulteriora lo^uume /Irenua certe
Omnipotesif' VehuS tentabat fleSiercj cefity

Setifietenim^mecuc^utinam deprenderet orbis

Qidm fallax

hianda ueniunil hofte polito

Sauius.omnifico uultu mentita fauorem

Amplexum in luBus [oluitJefcederat urbeSi

Arces frangit,^ in fubitu rapit omnia Marte^

Quu uentu in cades-,cedit:quu

praelia feruet>

Erigefcititunc arma iuuanhtuc Pallas in ufu^

Et Yenus in probris xomercia turpia, molles

lExacuit, duros

emafculat,& rapitorbem

In prctdam cui pueda uenit.fic mutuus oror

Inuenit alterni folatia digna pudoris^

r^o cogo in

certos

numerofum Prothea

No Venerem femper uaria moresij; pererro

Implicitos,fatis eft aliquo

fi

cognita cafu

No trahat incautu prorfusfed uoce moneusr

Exemplum cui mudus erit, quis dicategeref
Maxime Priamidum,noBraefi flgloria qcauid
Vkrs audetfqfClio docchqfcertatArachne
Si

''4S-

daretis phrygu

si tihi mixta manus eSr partitura Mineruamy

Si tutoris egent arces,

&

in arce triumphat

Falladiumforrnce titulum fi uirgo meretur

Kmue^^ Uiacum iudex ne defice fatum^

Pelieratjuulruq^animumuocecyfequuto
'

In girumfleSiens aciem,fedet,emicat axe

Id^ioproueSiaVenuSjtandemq^profatur

Mceftaparujfed hianda oculis,^jrote ferepi.

He quib^ exiliu populis popturarelinauar.

Libera Saturni proles fcui grata uel <equa^
Sifuperisihuifauagoryfip-ansfugacceli

Yatafequorluos 6 \\irat quibus orbe fecunda

lndefef^des,quos non liuefcere certumefiy

Si pia, |^fac^is,ft nulli dura Dione,
edite quis

caufa cafus premat, unde tumult^^

mina,cU prima meos lux extulit ortu^

nominem, duros tenere folata labor
lis

mferata graues

fic publica gr
:

pia mihi dhuxere uiri,fic thura mereoat*^

tunc ir^e, hinc odij cauffce.rmferefcite faltem

Vos quibus exui agor,cceli readeprecor orbe

colubueliram populi defendite curem:
flof

DE BELLO TROIA.

LJB.

II.

flos iuuenuyfpes nofka Purisjnouexo locutasy

Non incnfo deas: quis enim

uel carpere popUi

Vel facros aquare modos?at fi qua fatendi

Libertas ueri^noflipuer inclyte,nofti

Qjue rerum feries^ deterit quo cardine caupa%

Quam bene rem fermo digejferitdndice uultu^

'

Ploquiofrontisyoculocenforefecanda
Lis erat Mnde igitur armata licentiafandi
btfremuit-, ft

dura minus reuerensq-pudorisy

"

Et loue progenita,^ uirgo Tritonia credi

PoJJetfAt emeruit Mufarum maodma didy

No nego, fingit enimynullic^ hac partefecudd

Falfmaphos comenta docetydocet auribus uti
MollibusyCircacpsperfriuoladucere fenfus^
Cumq^ per ambages nu^s pompofa uenuibis
PhilltdasyHyfiphilasy& pralia noftra retra

lucraturfacra uenalis fabula lauru,

(Siety

Atjhnilitiam fingendi foeda facultas

Honr habitura fuit,fdtem difcrimen haberfdU

bt quamyquidyquare,nec enim finata cerebYo

Nofin ^ena louifygelidcenil improba fitndo

Va^S elidit titulum doitifiima uirgo,

4

DARETIS PHRYGII

ilU uirum

titulos raptis

Sit fefe contenta

'

mendicet ah armisj

Venusitumide illa minetur^

Noj humiles facilescy pati irorantia tabo

Signa ferat uiShrixjnofiri fme cade triumphi^

An ^uia natura non obluSiata,fatigor!

Anchifa fi hianda fui,fexum'ne refelit f;
Si pepertyCuifaSia nocens fmeus aftra Cupidoy
Aeneas Phry^am ueAer colit.haccine culpaf
orbi!
Hoc Venus exitiUfuperis molitur

His hominesyhis dono deos^ergo innuba PdUs

Sic merita mores Veneris notetilUnegrata^

Grata uirbyquos marte uoratfplacada

puelliSp

Quarum fapidit fexum!dijs di^a ferenisy

Quos refidos timidos'^ uocatfjic exit in oesy
Sic telis placitura fuiSy ftc omnibus aqua,

Atuirgo eftmegat Aglauros^negat anguis

At taceo. At facie polleticonfulta reclamat

Vndaytumorq^gena.gladijs at flrenua fumptisi

Kopropriu quod fingat habet.mentita poteAas

Lata breuiyprobrofa diu :pofi pauca ferena.
Spuria perpetuo fordefcit gloria lubi,

'!

Quondam certa fides J?ella imperiofa deorim

-DE B^ELLO TROIA* LIB, II*

No nna <onfeU manujaumq; per omnes
DiRi d(tri(tt uiSirix ?erfea Gorgonis umbr

ft

Extorfittitulosypdmamq imbellis Olympi*

Sic de fe meminit Pallas,fic credere oportet*

Crede Paris, res dignapde,tradenda<yfaflis*

Pl^ loue,pl^ Pheebo potuit, pl^ fceminaMartet

Marte utinaq^ meotnec enim tibi luno nepotes

btuideoyfi digna tameinec turpe Mineruant

V tfoetum numerare genus. tot fr^a Dione

Vindicibus potuit faltem,fifata tulijfenty

Serpentum non effe parens, miferici> per urbem

fxulis explicito raperet ue^gia giro^

Hermione Martis jUidi uidi ipja nephande

C<efum quem peperit populu.Sic fata, madete

inclinat uultum,rurfusq; accenfa profatur:

De fatis nil lafaquaror, metuenda

deorum

hiuidia eji. hiando Semele conceperat a^Oy

plena deo,paritura deum,denusq; tumebat

Menfis,quu luno uultum mentita feuerum

Accedit, perfuadet,abit:quid credula,fimplex^
lnfcia,iurato premitur loueffic tua longis

Cadme fdes perfeiaHijs,ftc annuus error

Emfd %
.

i%

DAkETIS

PriRVGll'

EmcrMitjCuraptaforor^uiduamly pararfs

lunonemfancirelouhteluSiibusecce

Muneratjin^ tuos flammis armatur alumnos*

'

Gaudeatycn quali deitas rugoja triumpho

Molitur titulosytremula

dum militat ba^a

Altricis mentita jidem:namc<eteranullus

Cor^nxijje lahor,faciles ad tempora caniy

Adfaciemruga ueniunt,fallendafeneEtuSy

Monptgendafuito fi ad certaminafornut
Illa potens

Beroe liaretfociandaDioniCi

Incuteret celebrem fimulatrix fimia rifum*

Stulte qd Burope genero loue quoeris

'

Agenori

Ula rapi meruit^raptorem excufat egeHast

"

Et thalami potioris amor* fibi maxima debet-, J

Q^d totiens uiduaefi coiuxiouisialite faufli

Mupfllfet Habili'^ thoro, fi prima tuliffent

Boedera plusformcCylingu^e min^.improbay twr

Garrulajegitimi mores inceftat amatis

(pisy

Atforor eji coniunxq louistbene ceflit,inunh

Coiugis^offenfam redimit foror. ardua regtu^

At patris in folioifruiturlyiugalibusaflrisy
Stirpis non thalami merito fuit aureus olim

)'
Ulc

lUefenex^quo nataferor,fuit unicus harei:

Nec dum fortilegam mundus nutabat in urna^

Cu pia Saturni proles, aquandaMineruiCy

Vel fdtem non exui erat*regnoq; tyrannis
Concedente tribus ^triplicem procefit in orbe

Comunis regina Venus*quod cu ioue luno,

CuIoue,cu Tritone fuit, cu Dite Dione

Nowwfrf ftderibus famulis contenta pote^bts,

Tartara folatur, mulcet fretatuos piaponti

Turba dei,uejh<e fcelus excufate fororis,

Si fcelus hinc traxiffe gen^nuq optima uindex

ImperiofaThetysccelumlunonefugata

Pofce tuum, raptas (^faces, iam pellice pulfa,

lam non follicito uenies paritura tonanti

Fatis nulla fides,precium Saturnia form<e

Perdet opes,perdetnon hunc emptura decore

\eniffet,fipulchra domimale Dardane mores

Confuluitdareproptatuos.no fie^Utur aura.

Qui titulu paritatis habet.ui6hricihusolim

Armentis impenfafides,librantis habena

Now uendit nutum, ueterisno tmemor a^ui

lUa'ne blande Paris uultuuiShorefruetur,

Od

DAFLBri

PI^RYG^I

Cui gemitHefione,fanguis cui fluxit auituSy

'

Alcide qua tcUfliilihuuit in arces

Bellica uirgo^as?uhi tunc qua j^ralia iaSiasf'

fatum uhifplus aShum efl rapto Fhryge, pocula

tripuitytfalamuq-dea flc molliter ultus (nata
Afpeiramijcet adhuc fuperis dotatus Olympo''
flos Afla,ueneranda

deum regumiy propago*

Ndn meus inHabilis lahor e^b^aut^ona uerfui

Texere,non trepidas penfls urgere puellas*

Non mecum Phcebus,mecu certauit Arachne:

Ho5 Pallas tibipaSia pedes,hac fiamm nefiat
Plurima.dij (fateor) faciles

^fummapadfci

Etdareifed qd opes,quid regna, qd armapoteti

Adtjciuntfctfius fceptrum pars amplior orbisy-

Cuius opes Phrygia,cuius ges Dardana uires*

At fi folanda efl thalami regalis egeflas>

:
''

Si uiresyflfceptra nihil fine coniugis ufuy

fJlun^habe Veneris, mun^quo Sparta fufbitg

lAunus quod cliciluno uelit,e[fe Minerua.

Qi^d moror finternam propius rimare Dionel

Res agitur traSianda palam :iam pe6iora nudd
fandimus, hacfacie Phcebo duct metior aflra,

Hoc

Hocmltu produco diemformofe merenti

Gratare,^ jimilem iudex ne dejpice

uultuni.

Sic effaUygenas rapto depromit amiSlu,

Nuda humeros, exerta fmus,toto'^ diefcit

Ore.pudet diuas Veneri cej^iffe triumphum^

C ofulite ultores Phrygij,yen^ excitat

itgros^

Hac coflant mihiuiftpde:uel fomnia certe

Pondus habent, hic fata fequor. parete

Qu^e ciui lachrymas,nfus ([ua terminet hofli*

JLIBlil

SECVNDi EINI5

PERIO CHA LIBRI

Tcrtif.

'TertmextrmumTroiadiumat.&mde
AdrAptusVklemeParidemtranfmittitadArgps,

Qui prius Heflonencaptiudm reddere nollent

- A^inaGracorum
confj^irmt illico ad arma*
Et duo nymhofo mergtmtur in aquorefratres

Tyndarida*, tumido extendunt in gurgite palmas

DARETIS PHRYGII

4%

NaSUuices^proj^rue fidens ZT cofcUciufftf

Irriguo fueras haurit de pecore uoces- (tonatis
OnifoPalijk

mu

MagM pares fuperu^nec enim nego: magnd

Nupta, nec tuideo: meritu Phryx tclyte noflrU
Si quod erat,carpitteHorfreta,teflor olymptU

Tefior humum^non armatas in pralia Imgum

Credideram ueniffe deas: hac parte loquacem

Erubeo fexum, minus hicquafcemina poffum

Martem alium didiciuiSioria foedajubi ui^hts

plus laudis uiSiore feretnoflrisq; triumphis

Hir haud notus honos fed quo regina decoro

Effatutendit?deafit cedo jimmo

dearum

Ma:dma:non dextrae fortm fceptra

potentifv

Fartiriue louem certatim uenimusulla,

Ula habeat quae feoHentat, nos gloria faltem,

Quu titulis opus e^, ornat minorGr qa cogor

In laudes ire,haud omni fine dote Minerua^
Si gena,

fi

generis autor, fi deniq; mores

QiiaredtJ curis regnat pudor,d loue fitnguiSf

Cenfori facies oculo patet,haeccine forma.

Hoc genus, hic mentis cultus-fi coniuga dium

Gaudia, nuptarum dotes,

& pignora iadmti

Vor-

DE BELXO TROIA*

LIB* IIv4j

Yir^nitas me foU iuiut.nil paffd j^udedum^

Non Ufuu thorosytton dcfrenfunt mitntos

VUd:e'Pari$,mea helU utrhmedpenfa
Etme<t laurigeri meditantur carmina uates
Sic populis utrify fruor,fic grata per omnes*

Sed^d ego hcecfdd ad hac fuhneSiere plura U

Morib.indignu,fateoryfludijs(i;pudicisy(horef

OHentare juumipropria nam uenditor artis

Detitulat titulos (^uos ingerit.atquiaprafetts

Viribus e3r uitijs armatur caufiayi^neruam

Accipe plus tacite meritamy\ uocefequutam.

uetus efflueret in
1

re^u mobile mud^t

*Terrarumcy notas ultrix detergeret unda,

Smerfitcumfolefdes.moxcateradudum
l^aiafugam uirtus terris offtnfa prophanis,

lam mundo meliore redit^prudentia nun^

Veloxyinduhens pietasypatientia uiSkix,

Strenua ftmp licitas, hilaris pudor, ardor agendi
,

Sobriusyf^f nullo nutans conflantia cafu,

l^onuaga pax aderatyrerum concordia cuAos,

lufbtia reihij* tenor, fiHe indice flabant

Vifura populos C^Deucalionafororest -

Po-

44

DARETIS PHRYGII

Tofcchani<y ducminec enim fccun meandi

CopU,nec prorfus furias in tartara pulfis

Cefjauere metus.tandem genitura Mineruam

Contremuit frons celfa louisy totuscj^rotatu

Intonuit maiore polus, nec gratior unguam

Luxfuperis^hoc patre fluens, hoc edita partu

Diuum pandit iter,diras

^ monflra

relegat

Yirtutumcufios,uirtutupr<tuia?allas. (nis

H<ec illa e/t qua luno notat^qua Dardane cer^

Marte Minerua potes, hac cui^ dextra minace

Exhauflt Phlegram.uidi,dtcam'neffed omnes

Nouimus, Enceladi cofumpfitflama c^clopes

Cenmanus pharetras centu, Niobesq;fagittas

Spreuit, anhelanti 'lam maior Marte

Typhoeus

C celum pofcehat. ubi tunc Mauortia hmo

luuiffet

numero faltem,propiorq;fletiffet

Pro fceptris armata fuisf iam pene fupemos

Perfephone thalamos,Ditem coplexa tenebat:

Quum tande exiliens trepidis Saturnia fhratisy

Exclamat Pallas,PallaSyproh fata,morarisl

Pellimur. acceflhfen fit ualuiffeMedufam

Corgoneamq^ dea,fenfit quodfulgurat aurum

Plus

DE BELLO TROIA.

LIB.

41

II*

Plus [plendore poteSyCu ccelu^fccpirdy penatef'

Reddidimus trepidce-fitnunc ingrata^ fit hQ^tist

N o(hru e/t <juod regnatytio/bru ^uod cu louefo

Seturofruitur.at cura imbellis

Olympi (mno.

Ojiu fubij, tunc diua fui, tunc diSlauirago,

Vos fuperi te/lor, quantis fudaueritaufis

Hoc caput, hoc peSius nojhru(ac obedit utrw^

Coelum fuJpicies)pudor hic, hic calidis hortet
tt parm^ qua luno notat^genuit'ne ceraflas
luppiterfaduertatcuiusconuitiatraShtt

Diua memor, parcatey fuis^paritilla potentem

Vulcanujpariatiy uelim*non quod pede molli
Militat inuideo,neiiitue

quod arte catenas*

Sic fatur, Veneremq^ obliquo figit ocello^

Atcy iterat. Res o uatum dignifimarifu.

En generat uoces,euoluit nomina,nugas

Eieridu,^nof\ras dignatur nofcere frondes*

Sed male uel didicit, memnit uel mollius aquol

i^era uoce fluit a ?olleo,Palla5,^alu

Sjplendorem meriti uix gloria nominis aequat*

MaSie Paris, quid enim numeradis im^ba #

iffuthCr in titulosfuJ^iroprodigafU^^

,,

Fof**

'

i'

45

DARETIS PHRYGII.;

Forte deos^exmpU fe({uor,uenid<^ coaStus

Error habet, nofii lunonem indigna locuta.

Sed taceo, prompfi

(fateor doleoq-^fuperba,

Veratamen,fed molle decus formcei^ triuphS

Non hac mente petoyuiles ut foluatinufus

Vulgaresiy iocos. hacfronte, hoc oris honore

Venatrix hominu uemet Venus.ofuga moruj

tm4 lihradaforem.Uunc Cypns tn oe$

hdla cietyuiShixq; placet,mundu<^ fuperhit

Imperijs cefife fuis.heu rara fecuris

'

Aurea, rarus amor morum,<iuippe ardua fra^

Virus dulce, pU fyrtes, amentia fupplex,

Molle malu, morbus

^

'

hilaris, ftc

uendicat orbe

Bxitium uenale Venus, ftc exit in omnes

'

Teligerum complexa fuum:exeplumcf;datttrai

Vulcano Martuy parit.moderantior olim

Mortali contenta iugo non aflra coegit

numerum ]n,tnumen

laqueucj;fuu,non fulmine blando

fulminis autoremfregit,non Cynthius ignes/

Mdores miratus erat,non cura tridentis

Ut medijs feruebat aquis, fed nomine uero

'

Bacchus liber erat^pudetjAegceonis alumna^

St^

DEBELLO

T R O rA. L1 B,

II.

47

Snaultrixfuperos uexatyCcehmly refofcit

Cum patrio proieSiagdujCumcyexulementH

Eruheo ulteriora loquume^enua certe

Omnipotesi^ Venui tentahatfle^iere-, cef^ity

Senfi etenim, mecuiy utinam deprenderetorhii

Quam fallax ^ hianda uenitmil hofle polito

Sauius.omnifco uultu mentita fauorem

Amplexum in lu^us foluit, defoderat urhes.

Arces frangtt,^ in fubiru rapit omnia Marte^

QuU uentu in cades, ceditiquu

pralia ferueU

Frigefcitttunc arma iuuant,tuc Pallas in ufu^

Fi Venus in probrisxomercia turpia,molles

txacuit, duros emafculat,^ rapit orbem

In pradam cui prada ueniufic mutuus tot

htuenit alterni folatia digna pudoris.

No cogo in certos numerofum Prothea uult*,

Nom Venerem femper uaria moresq; pererro
implicitos,fatis eflali(j[uoJTi cognita cafu

Non trahat incautu prorfusfed uocemonettsj

Fxemplum cui mudus erit, quis dicat egeret
Maxime Priamidm^noAra efl figloria qcquid
Mars audet, qd' CHq docct,qfcertat Aractme

'i

^
''4S-

daretis PHRYGIi

'

Si tihimixt^ manus ^partiturdMinerMmy

Si tutoris egent arces,

in arce triumphat

Palladiumforrnie titulum fi uirgo meretur

Annuej^ Iliacum iudex ne defice fatum.

i

PefieratyUulruq;animumuoce(i; fequuto

'

In ^rumfleiens aciem^fedet, emicat axe

ld(dioproueShtVenus,tandemq;profatur

.:i

Mteflaparuyfed hianda oculisy^frote ferenda.

Heu quib^ exiliu populis pofiturarelinquar^

Libera Saturni proles fcui grata uel aqua^
Sifuperisinuifauagoryfip-ansfugacceli.

Vatafequor?uos 6 jfirat quibus orbe fecunda

Indefeff^desyquos non liuefcere certumeft^'

Si piaj fi fac^isyft nulli dura Dione,

Fedite quis caufa cafus prematyunde tumulfi^

Vnde min^ycu prima meos lux extulit ortu^

Voui hominemy duros tenere folata labores

U cafus miferata grauesifu: publica ^aii^

j
'$

"Lemplamihi dhuxereuiriyfic thura mercar:.

Hindr^yhinc odij cauffe,miferefcitefaltem

Vos quibus exui agor, ccsli rea deprecor orbe

Qj^emaoluiiHejir

populi defendue ciuemi

DE BELLO TROIA. LIB.

4^

II.

Tlosmenthfpes nofira Fmsjtituexo locutas^

Non incufo deas: quis enim

uel otrpere politi

Vel ficros aquare modos fat fi qua fatendi

Libertas ueri,noflipuer inclyte^nofti

Qua rerum feries^ deterit quo cardine cau^a%

Quam bene rem fermo digejferiuindice uultu^
Eloquio frontisyoculo cenfore fecanda
Lis erat. unde igitur armata licentiafandi

btfremuiu fi dura minus reuerensq-pudorist

Et loue progenita,^ uirgo Tritonia credi
PoffetfAt emeruit Mufarum maxima didj

Ntf nego, /ingit enim^nulliq^ hac parte fecuda

^alfigrapbos.

comenta docet, docet auribus

uti

^oltibusy&cacos per friuola ducere fenfus*

Oumq^ per ambages nugis pompofa uenu4is
^hiilidas,Hyfiphdas,

Mciaturfacra

^ pralia

nofira retra

uenalis fabula lauru*

(Siety

^ffimilitiam fingendi foeda facultas

ianc habitura fuitjfdtemdifcrimen haberidU

quam,quid,quare*nec enim finata cetebYo

'Siofiri plena louis, gelida nil

improbafmdo

elidit titulum do^fiima uirgq*

B, V

DARETIS PHRYiGII
Uk uirm titulos raptis mendicet ah armisy

'

Sitfefe contenta Venusitumide illa minetury

Nos humiles facilesi^ patitrorantia tabo

Si^a ferat uiShixjnofb-ifmecadetriumphh

An (^uia natur

non obluSiata,fatigor f

Anchifefiblandafui,fexum'nerefellif\

>

Si pepertjCuifaSia nocensfmeus afbra Cupido,

Aeneas Phrygiam ueher colit.haccine culpaf

Hoc Venus exitiu fuperis molitur

orbif

His homines, his dono deos ergo innubaPalUs

Sic merita mores Veneris notet.ilUne^ataj

Grata uiris,quos mart^ uorat?placada

puellis^

Quarum fajiidit fexumfdijs digna ferenis.

Quos refidos timidosq- uocat?(ic exit in oes.
Sic telis placitura fuis, fic omnibus aqua^

AtMirgo eflinegat Aglauros, negat anguis o|t*.

At taceo. At facie polleticonfdta reclamat

Vnda,tumor<^gena,gladijs at jhrenua fumptist

Nopropfiu quod fingat habet. mentita potefias

Latabreuhprobrofadiuipofi pauca ferenUy

Spuria perpetuo fordefcit gloria lu^,

?!

Quondam certafides,helk imperiofa deorw/ff

-DE B^BLLO TROIA* LlB/n,

ft

No nm confrSU m4nu4auru$<y per omnes

dttri-a uiShrix Perfer Gorgonis

Extorfit titulosypalmam'^ imbellis

umbr4

Olympi

Sic de fe meminit Pdlas,fic credere oportet*

Crede Pmsyres digna fide ^tudend<t<yfaflis*

Phcebo potuitypl^ fceminaMartep
VUrte utinacf; meoinec enim tibi luno nepotes

P/5 loue,pl^

Inmdeoyfidigna tameinec turpe Mineruam

V t[ocium numerare genus 4otfreta Dione

Vindicibus potuit faltemy fifata tulilfenty

Serpentum non effe parens y miferi<y per urbem

fxulis explicito raperet ueiHma gro^

Hermione Martis yuidi uidi ipja nephande

C<tfum quem peperit populuSicfataymadete

inclinat uultumyrurfusq^ accenfa profaturi

Defmsnil laefa quarory metuenda deorum

htuidia

eft, blando

Semele conceperat aihroy

plena deoyparitura deum,denusq; tumebat

.

MenfiSyquu luno uultum mentita feuerum

/iccedityperfuadetyabiuquid creduUyfimplex^
Jnfciayiurato premitur louefftc tua longis

Cadme fides pexfeiUuijsypc annuus error

Ime*
d z
.

f%

DTARETIS PriRVGll-

'

"

Emeruitycu rapta fororyuiduamq; parares

lurionem fanare loui, te luSiihusecce

Muneratjinci; tuos flammis armatur alumnos*

Gaudeat,en quali deitas rugofa triumpho

Molitur titulosjtremula

dum militat haHa

Altricis mentita fldemmam catera nullus

I
^

'

Cor^hxijfe labor,faciles ad tempora cani,

Adfaciemrug<e ueniuntfallendafmeSius^

Nonflhgenda fuit*6 fi ad certamina fornut

Illa potens

Beroe ^aretfociandaDion^y

Incuterettelehremfimulatrixfimianfm*
Stulte qd Europe genero loue quaris

'

Agenori

Ula rapi meruit,raptorem excufat ege^asy

Et thalami potioris amor^ fihi maxima debet,

>

C^d totiens uidua eflcoiuxlouistalite fauft^

j
'

Nupfiffet fiabilii^ thoro, fi prima tuliffent

-f

Ecederaplusformcedingucemin^dmprobartwr

^
'

Garrulajegitimi mores inceftat amatis,

(j^is,

AtfdroreficoniunxcyIouistbeneceflit,inuhh

Coiugis^offenfam redimit foror. ardua regtuis:

At patris in foliotfruituri^ iugalibus afiris,

Stirpis non thalami merito.fuit aureus olim

lllefenexi<iuo nataferor,fuit unicus harei:

Ifecdum fortilegam mundus nutahatin uma^

Cu pia Saturni proles,aciuandaMinerU(ey

Vel fdtem non exui erat.regnoq; tyrannis

Concedente trihus^triplicem procefit in orbe

Comunis regina Venus^quod cu ioue lunoy

Culoue,cu Tritone fuit,cu Dite Dione*
Non-Wfrf (ideribus famulis contenta potedlasy
Tartara folaturymulcetfretatuos piaponti

Turba dehueflr^fcelus excufate fororisy

Si fcelus hinc traxiffe gen^uuq; optima uindex

ImperiofaThetyscodumlunonefugata

Pofee tuum, raptasq; faces. iam pellice pulfuy

lam non follicito uenies paritura tonanti,
?atis nulla fides,precium Saturnia form<e

Perdet opes,perdet. non hunc emptura decore

Veni(fet,fi pulchra domi.male Dardane

mores

Confuluitdareproptatuos.no fleSiitur auroy

Qui titulUparitatis hahet.uiShricihusolim

fiirmentis

impenfa fides,lihrantis habenae

^onuendit nutum, ueteris no imemor

aequi*

\Ua'ne blande Paris uultu uiSiorefruetur,

di

Cui

^r4*

BAltBriS PIJRYGH

Cui wmit Hcfioneyfanguis cui fluxit auitusy

Alcide qua tcU fui lihrcuit in arces
Bellic4uirgopMs?ubi tunc qua pralia Mdsf'
Bdtum uhifplus dSbim efl rapto Phryge, pocuU

Eripuitytfalimuqidea

fic molliter ultus

(nat^

Af^eiramijcet adhuc fuperis dotatus Olympo^'

pios Afia,ueneranda deum regumiy propago*

Non meus inHahills lahor e^l,aut^ona uerfut

Texere, non trepidas penfis urgere puellas,

Non mecum ?hcebus,mecu certauit Arachne:

Hos Pallas tibipa^a pedes,hac /lamina ne&at
PlurimaJij (fateor) faciles ^^fummapacifci

Ptdareifed qd opes, quid regna,qd arma poteti

Adijciuntfcuius fceptrum pars amplior orbisy'

Cuius opes Phrygia,cuius ges Dardana uires^

At ft folanda efl thalami regalis egeflasy

Si uires,fifceptra nihil fine coniugis ufur

^n^habe Veneris,mun^quo Sparta fupbitt

'

Munus quod dici luno uelit,effe Minerua,

Qmdmoror^intemam propius rimare Dionel

Res a^tur tra/landa palam :idm peBora nudi
Pandimus. hacfacie Phoebo duct metior a/hn.

Hoc

DERELLO TROIA*

LIB* lU

$$

Hocmltu produco diem.formofe merenti

fimilem iudex ne defjpice uultuni,^

SiceffKtijgenas rapto

depromit amiSluj

i^nda humeros, exerta fmus,totoq' diefcit

Ore.pudet diuas Veneri cef^iffe triifmphum^

Cofidite ultores

PhrymVen^ excitat cegros^

Hac coftant mihLuifapdetuel fomnia certe

Pondus habent, hic fata fequor parete Dion^t

Qua ciui lachrymas,rifus qua terminet hofiir

LIBKI SECVNDI TINiS

PERI O CHA LIBRI

Tcr4

'irertmextrmumTroUdiumaU&mie
AdraptusVklena Pandem tranfmittitad Ar^s,
OSfi prius Heponencaptium reddere nollent
'

Agmma<Sracorum con^irant

illico

ad arma,

Bt duo nymbofo merguntur in aquorefratres

Tyndarida,jtumido extendunt in gurgite palmas
^

$6

rv

DARETIS PHRY
M POETARVM

et

*G
Hiftoricorum omnium primi 9 de Bel
ernus, Latio iure a
lo Troiano Uber

.V

CORNEI.IO NEPOTE

carmine feiliiio do^

natus*

O L V V N T VKwtriocon^
fultafdentiaplaufu:

Idalium? ceana canunt, ^lebsy

aula,fenatus

lUc fatis uouet, ille

deis, una 0^

mnihusuna

Voce awiyfrequens plaudit Venus, altus

uhi(^

Sanguis obit,facris ultro ceffantia cedunt

Arua,corqnato lugetjjfoliata marito

Inachis,

raptos gemebunda repofeit alunos*

Ulufhres fuperis epulas molita poteAas,

Sacrifcisbibulos limioribus induit ignesy

Tota^thuricremis Panchaia f^irat in

m'
Vf-

DE

B ELLO T R O lA, L I B*

Vendes emotura deos

1 1

l.J7

M pauper acerra

Principe digna deoyno/hro placitura tonanti^

lAente litat pura, uotis exorat honefHs

40elfibr explicitas rapturus in ardua flammasy
JRegius extruitur comeflis flonbus ignis,

Per^infft^ aciem^procul his expiratab aris

Hofiia dira eruor, Veneri quod dulce propinat

Vu8:or,Ariji<eos latices, Melibcea fluenta,

Icarios hauflus,fra6iiphanicis odores*

fronde comas nex^Jan^ioiy aHare parenti

Iliades iujfe,jj>umantia laSie ferenis

fiymbia deuoluunt flammis *rexipfe minJhras

Idaliam delibat auem,fic ante precatus:

Diua potes hominuydiuutperiofa

uoluptasy

Vera dem foboles,noftriTritonis dumna

Alma Venus,feu te couiuamThetyos urna

pofcit,feu

nedar fuperum,feu forte papauer

flifikmyflede hac teneros ad dona iugales,

Hoj dignare fauosinec enim madante fecuri

,

Grata minus pia facra tibifi digna litamus

Exorata ueni,partemq^haudura recumbe *

Celfa licet caleant centeno thure Cithara,

d f

'

idiJ

BARETIS PHRYGII
Iddium modulos neSiat nemus^ardua Cypri
Infldres crefcintuariosiincenft Cithar^y

>

Mids uolucres,Cypri thyma, Pergama uicct^

Hi5 mentisyhisCft ([ua tamen)uenerandaDione

AddefidmuifiSj^onfi memor addefauorenh

Solatam folare domum,non improbus oro,

Vttuus Inachias pradopricdeturalumnast

Hejione contentus

eat, Tritonia certe

No neget, hos(j> uelit melior Saturnia raptus*

Olim Afue(fed quid uulgata acfieda reuoluof)
Claruit imperium,formidandusiy Pelaf^s

Phryx eratiinuerfaeR uet^ alea.ref^ice Diu,

Aeneadas miferare tuosSic fatus in ignes

HybUas inclinat opes, ieiunaq-Jpirans

Nidor odorifero folaturftderafumo*
lam uotisfacris'q^modus,iamfeffa reclinat
apicesialios Helenus pror upit in a^uSy
flama
VaHcinium
Hdciu*
Bacchanteq; deu flatanti peSlore naShtSy
Vocales tripodum furias auguAatin ufus,

Orfus ita:Heu Phryg^,ges no pramefafrturiy

Quo nofter f^oliator abitfqute'nam illa carina^

Qt^ Troia menfura uenit,iam littora tangit*

'

Itc

1>E

BELLO TRO!A.LiB;

III.

Jte duces contra.fic interrupta ^ofttus^

'

Plus dubios urit, pleno tamen arguit ore

Deiphohum,cuijumtmfidesf!^]ola medendi

CopMtufJafe<jui Veneris, raptum ire Lacanas*

Autores jperare deosQU(e'nS i^a nephanda
'

Spesfin<luitfuperum'n^des,coehq; poteras
bicellumdij]^enfatiterfpr(edantibusadjitf

MaSie Paris fceleris,alios molite mini^oSy

Pi fomnu tibi fingenouu.non fallere norunt

Qjii falli nequeut^orantem haudfuftinet ultri

^roiluSyUt^animopneceps,belli^fnitori

Et gladio confultor eratiTimidifime fratrum

Vade(ait)6tenebris antri damnate loquacis:

Vade,m\,^ quotiens uifum tibi fallere pleb^j

'

Pinge deum: nobis alius iam confiat Apollo,

Ibit

Alexander. non

CumanafeneSius
fi

Aut aries Libycus, aut Chaonis obfirepatales^

luffum flefiet itertibit, miferam q^ reducet

{Quod nolles tameh)Hefione.coclamat herili

Fneceps ad nutum plebes, excire tumultus

'

Quos nequeatfopire potens, nec mefa futuruy

Audet,cu praefens metuatnihil,omnibus arma

Ar-

y
J

&ELLO TROIA*

LIB III*

Arm ^imisymenti^ frequens Hiabitur Argop

Laomedonq; iacens,& inulta dedecus urbis*
Coclamaniq; iteruiQuo'na

ufq- 6 libera fubcs

l^ardanio cognata louiypatiemur inultum

Totiugulos rubuiffefenumhot colla parentU-

Argea nutafje manufnon impia fanxit

Atroposyhoc etiam no/his incumbere fatis
yltpremnonpolfedari.fi numinis iram

Troia merens fenfitypcend quoq^ iudice Ph oebo

OiraMycenaadebentconuiuiamenft*
]te

duceSyVen^ hacyhac certior augur Apollo

Bella iubet^fratrumx^exhauIUfunditus urbe

Pofcit inoffenfos Phrygio duRore meatus.

Vndemetusy metus unde uirifcocefitin ignes

Indutus Neffum Tirynthius^ecce timoris

Cauffa prior cefsit.lpirat par Herculis HeRory

fcceanimos gcsnofiradabit.fi prima Pelafgis

Laureayfas Phrygibus palma fperare

fecun^

fx noftros redijfie deos.uos inclyta faltem

Pignora, caforum iugulos lugete parentum*

Vos quibus uberior lachrymas iniurianeSUtj

Vos pietas armata uocat.^icuQC precantur
DiV

DE BELLO

II

TRO'lA. LIB, IIL

Intendutly ntdnus i<eg^4s <juu Panthus in aurts Vatidnium

Prifcos fatorum monitus

quod ah

fis

Bctorfit genitor adytisEuphorbiusindeXy

In medium pandit proles : Lapfurafuh* armis

fjti

Argis

Pngamayfiphrygias Helene cofcedat in urbes*

His iamffaAt fides duabusyuulgiq; tumultus
PleStitur,Q quanto prifcis

noua mollius urgent*

Plusfuperi confiant Pantho memorate futura^

lak

dicete

Heleno,Priam tome <egr<

lacefiit

Cocilia Hejioneyfuperos premiuaudit et audtt

>ollt

DuxfalUifaasq^fauetyquum fata recufet^*

Atq^ita,dic(inquit)alio dic ordinefata

hntenorymemoraiamfaEiameceffeperaRum

ConHat:uenturuymutabdetranJu,habemus
lamcunRisgrauioraminiSyperptftcruore

Pergamaynuptaru lachrymasyplaRusq. paret%

THquo(yuifdrefer Phrygie repetitor alun<tf

Atq- iu qua paffus, obiter tot cladibus adde*

Hisfakem cedat bacchantis fabula faniy

x .>

D: moneat potiora fides >priuseffe negabit

^

Vndafiuensyignisurensyjpiralftlisaery

*.

Qumdi&etp(cimdafurorficf4tiar*At^^^^
i*

Er-

DARETIS PHRYGII
.

Br^(dit)6ciues9rerumtelianda priorum

Hiiionafan Upft eji nodu uetus^indice

<luefhi.

No opus e^,ubi re^a dolos et helU lo ^utur*.

}

'

Vidimus emeritis ficundm ciuibus urbenh

Atcy alium renare duceminondu Uios Argis

Cefferathasne uices uelox obFiuio tranfit

lmmemor,e!^ longi preeddit tadia ludus
Impatiens languere diu^quin inclyta pubesr
Si iuuat inuifo mentes abfoluere que^y

Armata decurrudiu.fortunafequen^ efly

Du prxclaru aliquid dolor indecod^

anhelati

Ni/ grande eSr longuifegne timor obruit iranu

Hieretis,quia^fata uetanthac fcilicetan^

Cura deosj ceui tacitos uexare receffusy

Et rerum librare uices .fiantfata tenore
tixa fuo. certam miferis
Indixit

fi

parca ruinam

Phrygibusymoriendum Marte: triuphS

Sipepigit,meritum minuit uidoriafegnis^

O fallifacilisyfiphas depromere u&umj

Deprendi infidias fuperum.Lernceus Apollo
liofiras uexatauest^* qua metuenda minatHU

Vardanidis timet ipfe fuis.Sicfidaloquutus

v'

Ao

DE BELL G

TROJ-A. LIB

III,

AcdnShosadbelUPhrygespraHertere tcUt*

Yo$ contra cunSbis potiora euenta futuris

Pendite, donatos Tirynthius induit ignes^

Aeacida fenuere duo^nulliq; timendus

>

Aut puer aut uhrgo que fata minatur Achilles*

Ipfe uhriyUidi ipfe utros

& moenia

yUidi

Vrhes.fed gelidos nil excitaute potentes^

it iu^los aptate iugo,ff>retoq; triumpho

Reddite fatidicis uidores enfibus enfes,

Hi5 uirtus accenfa uirisyprocul omnis abaAe

^
.

Religioycedit Helenus, uittasq; minaces

Ahijcity^ lachrymis incufatfata fequutis*

Dux coepti le^tur paftor ?aris,aduena quodS PaHdwaj

Regni,nunc regw haresinec profcit urbi
'
BS

fatalem damnare facem,quuml(ederet ardens

Fragnantemfomnus Cifeida. pullulat alte

flama uetus, reuehuntq^ fdem prafaga plent
fati imperio Danaum rapturus alumnam
Dtrdanus,^blande debellaturus Achiuos

Prauelatfraudes.cafas non induit alnos>

Pinnarum fufpeSia^ues* numerofauagotur

TranqudlQclafiscHlmregalisolium

profero*

^4'

BARETIS

PHRYGII

'I

Praetendit pinusytandemq^ erepta furori

Semimaris galliynon aduerftnte Cybele,

Miratur fimiles bacchari ad littora uoces

"

'

\{anc decor infignU^qualem progredior ufus

Poil longum lucratur opusytabulata fuperbis

..

Praradiant infcripta notisyue^itur herili

1
'

Prora Tyroypuppisl^ TagOynitor erimtlndus

AntemnSyf^argitci^tn trafira cuprejjus

odore

Vela regensicertant uenti quis lintea tendatPurpureos difcinSia fmus at lene fluentes
Arcefit ^ephyros puppi priefcripta Dione
InHabat iam diSia diesyquaclafis in altas

Propulfum pofcebat aquasycu leSia iuuentus

Priamiden fortita ducem per littora fori

Difcurfurapidoyqualiscyabeuntibusardor,

CMatmfremere,^ uarios mifceretumultusl

Haud morayfucciRos nabathaosagmne ducei
HeStorin arma Phrygesycomites percceruU
Jreiubetycertdic^rates Lipare fecuti (fratri

Paonidtt duce Deiphobo.quin ipfe Diones

Spes Anchifiades cum Polydamante fecunda

]m^opeidam<^effrad4srapi^^

6t

DE BELLO TROIA,

LIB

III^

($f

^peU^scUfb,hmero5(ymartU5<j;fecHU,

CUmdcexclmm

adytis CaJpndrareliSiis
l^aua^rntytitrhatq^Phryges^otj^
morStcs

fllitUchefis pinus, uncoscf^tenaces

|({,

Rumpit,

intento percellitflamine uela*

VItimus in fociasfatalis prcedo carinas

jfif

lori

Pfouehitur*multum Priamo fruliraly

rogatus

Ne quic^ temereiu^ori fupplicet hofli,

Hefione contentus eatfn reddere raptam

Vette negent, hellum intenteupc format

ituruf
Veturos(yPhryges accepto interprete /pSdet*
Paridi patuere Cytharaj

Cu patrias permenfus a([uas,ad Neflora cafn

Atrides molitus

iter, Simountide pinu

Afpe^a, fecum uoluit cur,qu6,unde:flupent^

im.
ucci

reges figentes lumina uelis.

<lMfatafide rerum difcrimina ne^anu

Hoftis adefl,Menela^ahe/i,geminosq;Lacones

Hermione fibinaBa duces Agamenonisurhe

Vifum ierat,matrem cupide uifura fecundam*
Plehs ([uo(j; lunoni celehre confluxerat

Argos

l^dificmAi&uradiem,pontus*^uacahat
'

jH

'

CARETIS PURTGlt

^6

Et tellus exuta uiris

'

fic omnia cafis

BxpedfjtuenturapotensyuiSbrixq^Dicine
.

Prodit in

abruptum pratentis infulafaxis

Myrtigera facrata dea^pars una recefjit

Abditiore latens refugos falcatur in artus

Deprenfos furata finus.huclittor e blando

Phrygu pubes, puppes a^t.ipfe^pinqua

'Preta

Sanguine facrifico Latoidos irrigat aras

Princeps,^ larga cumulat promiffafecuru

urbes
irgo Cytheriacas praceps itfama per

Priamide ueniffe Parim^plebs undicy portus

Decurfucompletiac pollens orelacana

^

IgHotosuifurauirosadlittoragreffus

Diri^t^accHuemq^freto defertur Helaarn*

'

'

fPoRqHelenesParidi patuit prafentia,claf

forma fdensj^ copius orisy (pnt

J^eferittac

Huc illuc greffum librans, qua Tyndaris ihat^ _

'

ocia texit,
hidefeffai(4ffs incejiibus
Certantes(yoffktuultus,inceridia nutrit

f/iutua,captatumcy breui lucratur amorem/

m praceps,nec /e^ior
0u
forma iuH^fO^^

Quippe nec ad curf

Librafo
Ci

'i

I capHt ereSiuSytentro delibat arenm

oculo mirante Lac<tnam^

Qblitosij; gradus [iflitifuf^eSius haberi

Mox metuensftrasfert celeres ad ccetera uifusy

Ceu ^lupeat (^utc^uid jjpeSiat,moderdtius dU
Obliquos uultus&non ridentia plene,
^

Ora gerit, totas q; uelitcum pedore nudo

iDftentaregenastfed cadigator adultos

Coprimit exceffus animi pudor, ^gra^ mixt^

Pulfat cordamet^.fentitParis,ar(^t et audett
Promijforq- ingens,facilis pr^efagiapr<ed<e

Ducit amor, dufignaiuuant,du nutus oberrat

iinterpres,cordis'<i; uagi pnefentior index

Leno oculus

taciti garrit pneludiauoti

'

VtueroexplicitasperegriniTyndarisauri
Blanditias hauftucomplutaq- murice

ueU

iConfpexit,quid agat h<eret,pr<ebere rogatas

Propta manus cogiij; uolensiac turba precddi

Stipatrix, iuueni fas inuidetdnclyte

praedo

^e^pera,dabitdla manus, man^ aurea uinceti

Plus opibus, min^ ore potes ^Cicerone fecudo
^^hpus.eftiuln fantur opes, quin ipfa rapinis

tz

Blan5-

daretis PHRYGII
BlirnditurfomnatuisyUrhs,amIJcaM
urbis Hel^e^

l^udxyftHens,facilis, cceptu ium,

tiomen,in hanc pelagus undis decliuibus

Proxima littoreis delambit teSla procellii,

t medias impingit ajuas^claudit<y profunda*

Hic tatonigenis cognatas Jbruxerat,aras

propinquS^
Prifcafdes.iubet hic noSheremna
Excubijs hilarare facris,templu ipfa fuperbum
Prima petityfolitoc^ deos impiorat h onorc*

Kes cupido perlataPhrygi, temeraria fancit

ConfiliaMulget<yaditus in nota fecundos

P4)llicitomaioreVenusrapere haud morante'

Viftor,e^ tbelles populari declinat aras, (ptam

Tantaiy praecipitem pulfatlafciuia mentem.

Vix noStem expetat,fuj^enfoueff>erc credes

Zelotypum Titanafuis liuere fecundis*

Hdetueo^

Fregerat Helf>erias radijs lanptetibus undas

Ph cebus,& a&orum medio pofeebat in alto

diem:tellus, aer, mare, celfa remenfo

Cqnfopka deo,ArepitudefunSia fdebant

Vndiqi,&* in teneros nutabant ociafomnos*
AiP^rif obfequio woibi prafentinsaudet^'.

Ufp^ens differre^deos Veneremq;fecHtus

Primus nd imbelles thyafos^^ debile uulgus
^fn^mmiituraiterjudentiaturbitt (cray
Phanaferox, no hoffes Hymen, no ceiuga
fi
Holpitijnon obflat honos, non ultor iniqui

Ajperior tutela deus, temere omnia praceps

^jpemat4 V enus^nil rej^eSiura decorumy

btftcinus Motumq- ruitrdfit ergo Lacanam

Tendentemq^manusyf^^l^afronte uocantem
D^d^us:autr4piturpotius.^dtaretroph<tis

Prado tuis^agnofcedeos. poR^^eramulu

Ixcidium luSms abis,reuehisq^parenti

Qu^ nollet peperiffe ftces^heu perdite nefas

Quis tecum clades, quantos fugiente tumultus

r^s*tuq^ Herculea corruptior unday

ophontao flagrantiorigne,fereno.

Certa mmusythalamos linquis Led<ta iuzales:

,
S(tuit triple mari, mixtis
.

jmni
j
huc confluat undisy

Has. infc/let aquas, primosq^ultrice procella

DARETIS PHRYGI

70

'

Aniplexus mediufduxt mare, multa Aocentef''

Mutat-, fi uetitis uelox occurrerit aufis*

PoAg exepta quies y

Ififcia turbatas

haufereftlentiauoceSf

Aure prius mefifremitusiuhi

unde tumult^p

Armati cognata petunt oracula ciues*

.

& mceUo pulfafrag^t

^

^
:

Hic tritas didere lyras yhic pocula cemut

\Effitfo calcata deo,funalia lucem

Fonere,^ effraSio lachrymari lampada uitro*

Mirati qua clade noua iocunda fileret

/
,

Relligio,qu<t cauffa pios inopina tumultus

UOCCS'Jlexerit,aduertunt alias ad littora*lites

.Et toto fonuiJJemariiQuo perfide

'

len&^

>

temerator ahisffic digna rependis

Regales praedate thoros -his nobile uulgus

Excitu, armafremit,raptaq,fuperflite turba

JnuaduntPhrygiosdllinecpandereuela

^
>

Moliriq- fugam ce(fant,nec lugere bello

Dignantur dextrasicontentapaupere pugnd

Sola tamen tumidos pertentat gloria,captis

JnieSiare manus, propriuquuquifq^tropheeum

OAentare paret, au( ciue aut uirgme rapta,

Ecce

'

Bccf redit Paphi<t meritus uirgulta coronce

ViStrices uindura comas, Tenedocj^ potitus

Utn minus audentem [olatur pr<edo Iac cenam

lam tande patrice memorem,fedjmarus adulter

Pollicitis fluxis

mcechce fancirefauorem

Etfi^os lenire metus,ebur aggerat^lndum.

Thura Sahcea,Midcefluuids,^ uellera Serut

Ac mundi maioris opes,quod'q; educat aer

locundum, pontus clarum^uel fertile tellus*

Hctc faciles emhe thoros ^domuere rebelles

Amplexusypepigerefidemmo iaofcula reddity

Non reddendanegat Helene,fed pexiore toto

Incumbens, gremium foluit,premit ore,

latentia

Furatur Venerem:iam'q;expirante Dionr,

Confciafecretosteftatur purpura rores*

Proh fcelus,an tan tis potui/h pefima uotis

Induifijfe morastexpeSiabatcf; uoluptas

Emptoremfo teneri miranda potentia fexus-t'

"

Prcecipitem in lucrumfufrendit fcemina luxUi

Nrc nifi conduSlo dignatur gaudia rifu*

R hilarat uulgata Phryges,Priamoq*fere

Qlarefcuntuultus,rugas rdrefcere fentit

(ni''

In-

7%

DARETIS PHRYGII

Infelix

mmi morbusjdolor^fnprpba paulum

Cedit hyems mentiSyUQto dux angere fperat

Reddeda Hefibnenylielena fi reddat A^hiuis*

Nondu Sygaas portu digreffus arenas

Vardanus attigeratymeritos mentitatriuphos
tft^ba

'

Obui4*pompa fubit^pars curru uefia fuperbo

Ahium fujfendit iter yparsciCteracafum

Haud metuenSygreffu uefii^a paupererexit
Obfe^o cotenta pedumi^- qucc cura nouoruy
Inachiam uifura nuru plebs currit anhela
(^onteptrix oper<e nutricisy

^ immemor

artist

Nec lucri meminitypradd du fjpe^iat amoena^

At cui fublimes humeros procera'^s colU
btuidit natura breuisyUeldefuper altis

Incumbit tectis ^uel teSio calce fatigat

Articulosyhumilesiygradus fufpendit in altum

Hoc populo dederat uulgati fama decoris

Cfrtamm mirandi Helenam fubit illa pudice
Ora gerensyoculis nuf<{uam uaga^uocefaienti
^peShantum pudibunda par uymixto'^nitorc
Sidereas *neutrata genas

Vtuenijfe Parim certo

At regia uates

Caffanm relatu

A-

DE BELLO TROIA*

L1B> IIL 7

Audity^adduSimmon^hrufttale Lacanam,
'Ad tripodas cjiteiiurafumtiramosc^ loquaces

Ore premit, pofcens'<i^ deum non irrita /ogf

F<ri5 plena rediticlaret interprete

uulm

Extorti mndi^ta dei,furiofa potejias

Imbelles uexat artus yceruice rotata^

(igne.

Crine umbrante humeros, oculis j^argetibus

Et*facula prodentefde,nuc liuida ultrum,

Nnc flammata face fuperat,nuc pallida buxu*

Tali fe medijs procerum tot millibus infert.

Ore ferens,tremulosq- gradus uix ebria figit,

At<y ita Tyndaridem cernens,Tu'ne illa iuuecd
(^<efaltusingreffanouos,prafepe paternum
inceftaliciuiffefugataurumiy iugalem

Dkeris, eir no^hros petis importuna penates f

Ite uiriydeus ire iubeUpontoi^ uel igne

Maternas abolete faces, ne dura fequatur

Q^am cecini clades, fic paucis ({uefiacjuiefciu

Expediunt(^ deum fufp iria longa reliSium.

HiV hilares h arent animi,totusiyfauentii

Sppitur^hrepitusfauijfent agmina uatis

ImperiOimotas rtuerentia principis iras

f
-V'

Oh^

74

DATtETIS PHRYGII
^

Obruit, indigniscydatur Caffmdra atcnis*

KexHelenm lenit, inopittaiyprobrd

gementis^

Sola^bUndus:fulf>iriauatis,anhelas
^

Excufttfurias,celeres'(y ad iurgia ocei

'

Et uitio capitis folitos feuire tumultus

Nf

mora,lafciuit folenni regia cultu

tmperijs ornata ducisytadasiy pudendas

Tollit adulter

Hymen-melius c aligo profundi,

Pollutum merfi^et opus. quid nomine facro

Inceiium p halerare iuuatfprjetendit operta

BraSieolam caries,agnum lupus,ulcera by^.

Sed famam fraus nulla latet. non una duorum

Bffepoteflinam prima fide dum foedera ferudtf
Alterius non uxor erit,fed prada cubilis.

Appmtut

interea

Graiu praeceps perlabitur orbem-

Gnconim luSlus,^Europ(f dotatas nomine terras

adbdluuu
Armato rumore quatit. l ceduntur in uno

Vnd omnes,feu quod populos iniuria regum \

Acrius incendit,feu regnis prcelia Liuor

Inducit,feu quify fuas prcefumit in iras

Quod fieri fibi trtfte poteft.quod fere peraShuQuodqffati pbtuere,gemut.hinc omnibus lie
>>

'

Idem

DE BELtO rkOlA.

LIB*

lli:

Idem animus-,fmiles fcelerum j^raecidere mot^^

Et thalamos fancire metu.ruit ocyus ergOj

iNpn iu/Sa expetat populus, belli ardor merU

'

i^afcitur, augetur forti,ftc pralia uulgus

Pf<ecipit.at uiduos

it folatura

penates

Clara ducum feries, Malea quos erigit umbo.

Quos Lariffafouet,quos gracia catera nutrit,

EnumeremffacilesfyfdediSian te meatus
ViSirices

Danam certo fequar ordine uiresf

Qua loca,q reges, pelagus quod

fatiget

Clafibus^ac celebres hac noui parte camcenas

Vraudari

titulis, auresq; offendere

molles.

Fauca tamen Jiudio non agrefcentefauentunt,

SuccinSie dixiffe uelim,numeriq- figillo
iMratasfignafJe rates.fert bella bis

Bis centum

tdy decies

una

centu, quas undiq^ rapta^

Ceeropij uocat unda fm^,^ Apollinis aquot\

HuQacies,hucarma meant.hinc bellica clafis'y
Ordiri difhonit iter,fic culmen herile
Imperijiufit,/latuitconfultapote/las.

(nes^

fAji ubi gefla Phrygu geminos uulgata Laco*

Cocuferejremut ambo, dolor coccitat amhosi

vtCafto

& Poiiux

DARETIS

PHRYGII

^mbosirafuadtnon ftcorhataleones

tk^a indignati lugenunon fulminis ales

Sif gemit elinguis inopina filentia nidi*

Haud morayCofcendutcUjfem,Lesbo(^

reliSts

Dum praceps animus-><t^ nil decoStius audet

Jrarecens, nullos expeSiaturafequentes

tiaurit iterfluidu pietas

memor Mta tenebat

^

Caftoriet Iliacas iamiam pofcebat arenas

^cidium latura ratis, nox obutat atra

'

Defenfura Phryges, armatici^ aeris ira

Incepit,
''

geminis expugnat uelaprocellisl

Opietas,qua nulla deupnefentior ambit

Virtusio mitis fraterni candor moris*

Sola hac in geminos cefit difcordiafratres^

Difcordes habuiffe metus thic illius, ille

'

^
.

Huius fata timettquotiensly Hiabitur ^ejor

Inuergiti^ latus puppis fubaura profundum^

Ae([uoris occurfum certatim uerUce pron6

Anticipare parant:(^7* ftc proclamat uter^

In

me dira Thetys,in me fauifime Triton

Has intende minas,tantos molire tumultusy

Htic feruesjhuic parce precor itadeacri^

aBm

Incumbente Noto, nil iam frerante carina,

Led<ti iuuencs nexis per colU lacertis,

NtfW fimul fimili deponunt corporafato,

Defme Cecropij funefta licentia pa^

htceftos generare deos inon fabula ccelum.

Sed uirtus non fBa dahit,<iuos cacus ah alto

Merjitin imafuror,in fummos eriffs axes,

fimiles louis eff^iuhesi^uos ignis in aurasy

htfcopulos Iffrfit fluRus^mentins adeptos

Sideratgentilisly preces deludis acerne*

Tyndaridis quos haufit hy es, dans Attica cceK

Sabula, Ca/loreos cafus Pollucis in ortum

Sin^t,^ alterni redimit dif^en dia fati*

Ac neutrum teAata deum,feralis utri<^

'

Atropos iniecitlaqueu, quo fortibus agros.

Quo fontes placidis, inopes quo regikaquat*

Sola tamen fatis Ledaum Le^os amorem
Cocefifenegatjcaptos^ fecuta lacones(udist

Quos nec apud Phtjmos,medqs nec

repperit

Credidit effe deos:fteriliq; reuerfafauore^

Dijs urbes auxit, thure aras, marmore templa,
$ic Britonum ridenda des

^ credulus errdr

Arturum expeiat,e^eSiabii^perennc%
TERTII LIBRI FINIS.

ir-

HYPOTHESIS LIBRI
Qiiartu
Argolicos Phrygios'^ duces locat ordine QgiirtUi

pira canunt iri dejiru^um oracula Troiam.

^t^rica cum gente manus mox Gracia pugnax

y
7

Confer ityCT Teuthras expirat uulnere taHust

liiandai ad Elifios campos

/
^

quem pompa celehrit,

*

.>

'

ir

'

>"

>f

K.

yr;

> -

'

'

,:t

',51

'i

^-v'.

^
.

<r

'

t
'

*
:

1'

.*

.?

'f

DA RETISA R PHRY
V

JW
G I I P O E T
ET.
liftoricorum omnium primi dc Bel
Io Troiano liber Quartus, Latio iurc i
,

CORNELIO NEPOTE
carmine fcftiuo do-

'

natus*

OSTCXVAM

Mygdonia

hellatrixftma per urbes

Armorum uulgauitopuSyCon'i
cufja minaci

Barbaries motUj trepidis coiU

ratin

Viribus

arma
totos

Priamo Mars excitat ortus

Primus opes Phrygibus Zelia tradete fe<{uaces

Comodat Amphion,focium cuiPadarus

arciif

Cofortem Adralhrus gladtu rapithpf^es

ituru

Infiruit

AmphimachuColophonia.ducit aluni

In bellum Lycia fodo Sarpedone Glaucu^

MarticolicThraces Xathippu,Men6na Maurh

FiConidx Phorcuyfe-quitur Zi^onia Remi^/

10

DARETIS PHRYGII

E^hmus

&

C<tpe/5,eJr ([uoru

nomim logU^

Aecjuato fermonefe^ui,ftipare cohortes

Cermt^& fefe numero uel robore

uincunu

Dat Ganges Arabem, Syriu largitur 0rotw*

Dat Scythicos Tanaistgeminoi^ obnoxia mudo
IRipaduglex, bellis populum partitur utrumc^
f^aiia duce geminu,migratcyin prcelia quieti

Prima dies, orbis oriens, cunabula Pheebi,

Gentis alunt,(iuicquid Afice difpendia, (juic^i

fierm^ aquis, Tauruscyiugis includit,^ omnis

Iliacos legio tendit munirepen/ttes.

Ho5 inter fremitus,certantum(^ardua re^m

Robora, pugnaces iaSlantius armat alumnos

Uroiapotensinullol^locum ff>erante priorem^
bidigence uires cognataij; celfius arma

ConfurguUoto fed Troilus agmine princepSi

fulmineusqs HeSior,par bellis impetus,ceqM

VIgi tempeftas titulis prcecellere certanu

Et dubia dtemo contenditfama fauore,

Cceterafratemi Martis numeroft poteHaSp

DuSiu quemq^fuo diferetis fulminat aujis.^

VtqHqtPrimidaS)totiurmii^ioraseJfe:

DE BELtO TROIA.

LIB

IIII. 8

QuotTroeSi tot Mdrte p<rr tibi Troilo dicat*

m
ntoi

mik

Nuc utina,quo quifc^ mmOyqUo fuiferit ore

.

Quismebris infcript^ honos, ^speSiora mot^

Ixtuleritymeminiffe queant, uultusq^pereptos
Sufcitet elo^uij uirtus,oculis<^fepulti

Pecoribus uiuantfcripto praecone tyranni

irjl

Sic olim pofitos populis mirantibus offert

Slin^is pi6iurauiros,[ic culta profatur

icji

Charta ducesioculis hac blSdior, auribus ilUl

Qffl

9T^

armis

Priaflddiftil
ptiOb

Mdtumidu,nil tri^e fonaupropiorcy precati

Mollibus imperijs famulantes inliruit aures

irrp

s>

late furgentibus

Membra uiru, blandol^genas terrore minaces

Regus ornat honos: placida uoxnuck mentis

to;

ti

Celfa duci Priamo

Effulfit rofeum ceruix caput, ardua fcribunt

HfAor magnanimu librato

culmine peSius

Keiloiw

trigt,intorto candet coma crifpa capillo,

.

SuccinShtm complexa caput:blande<^ recipis

Puratur uoxManda fonos,pernicia

membra.

Mens placida in ciues,faciem lanugo

ferenam

Induit, ac uifus acies obliqua cadentes

Ingeminas fpargit partes,pmperlyfupina

0<r-

hlef4

$s

BARETIS. PHRYGII

Occiduo habilem contriftat lumine uultum*

Ore paresjpatremiy ^enisi^rJ1 atre(J; fecuH

uultucy

Priamidae gemini fiudio certante Mineruam

Partiti, colit hic artes,hic arma fatigat:

Deiphobu Mauors,Helenu demulcet Apollo^

Troilo.

Troilus in fpaciu

firgentes explicat artus^

Mente Gygas,<etate puer,nulli'ci^ fecundus

Audendo
'

Pari*

uirtutis opus,mixtO(jiUigore

Gratior illudes infignit gloria uultus

Imperij cupidus, habiles prolatus in armos.

Siderea uernat acie Paris, ore f^renus,

Elo(iuio lenis,pede praceps,firenuus armis.

Vertice flauefcens,frontem<^au6iura fuperba

Prareferat tonfuragenas,in fumma recurres

Temporameue uagans formae furetur honore
C<efaries,utran(y comam fna detinet auris.

Crine minax,uultu placid^,fermone feren^p

Affatu facilis,oculo nigrante uenu^us,.
Confilijs(j;pius,ftabiles libratur in artus

Anteaofc

Aeneas,fufis humeris,^ lumine grandis*

Antenor tenui produShts corpore,fura

Succin^jmotufacilh^Honmofuorum

DE BELLO

TROIil. LIB* IIIL

8|

Infidius uel nojfe prioryUel neSkcre nudor,

HMub^i
Keffus incenditHecuhd decor yordua pin^t
Glorutjttec partu ff>ecies ejfcetafre<iuenti

Marcida ueiloris uteri dijpendia fentit.

Mens uiSbrix nd molle monetynil debde di^y

Sonti difficilis jOt miti blanda rigorem

clemensy^ ciuibus a^ua. (nat

Forma, mod^,pietaS)fenfus, pudor, aufti^ or An*oae6

Exuit,iffb6lis
'

Andromachen ereSid humeris, uifuiyferena.

Non mebris cgreffa modu,no caeca futuriy

G^SaxOn 1

Fulta gena tereti,fuf^eSlo crine eruorem

Mentitur,flagratq; acie Caffandra micanti,
Jliadu

populo uiSlore Polyxena uultu

Po(fxta%

Preradiat,foli<^decus fjfeciale meretur

La^ied membrorum feries,ridentis ocelli

Blandicice,pede fulta breuUprocera uenuHas
Poplitis yereS^o librans ueih^agrefjit.

Articulos non aequat ebur,nonlilia colli

Ardua,non rutilum pauonis fimbria crinem,

Jpfa humilis, fmplex,facilis,nil turget herile^

Nil uaTiumfingens,nunqfruS\rata petentes,

Marti^ornat honos Agamenona,fufauigore jigamcmiiMi

3,

QeU

84

daretis PHRYGII

Celfac^ mehrafottet,uulttt prcecone poteftdS

Enitrtj^ regem fpecies armata profatur

Mixta uhru pnalerant cirrho candente^decord

Virtus,nobilitas diues,facundia prudens.

****

Cratior aquato Menelau forma uenu^at

fulta flatu, uirusi^ comae geniale rubentis

Mens domatiipfe a^iu mentitos iudice crmes

Arguit, acceptus noto, gratusc^merenti.
AchiUa.

Audax,magnific^,hilaris,pi^aequat Achillei

Vultu Ph cebu, animo Gradiuu,Pelea mebris:

In peSbfs later u laxatur culme,m arSiosQnos

Crifpatur cirrhos coma myrthea,crinis in ar^

Deprimitur,poplescj; gradus cofurgit in altos,
Pttoias.

Adorides acie gradi,uernans(j^ decoris

Artubus,elo^uio leni,cui cura iuuare

Muneribus,condare fibi^diflf onere eundis.

AbxoaeoM

Vox teneris difcindaiocis,mes ardua,fvp

Artus,locrenfis titulos Aiacis opimant.

AaxTdz.
inoniiw,

AiaceTelamone fatu coma pulla uenudat

1^ torquem colleda leue,modulataferenis (lis*

Ungua fonis,mes fraudis hebes,fedflrenua hei

yiyOb,

Ore hilarisymodice'^ humiles colled^t armos

Vhx

IthacuSiprudensconfitltu pedere, gnarus

Obliquare dolos, do^us captare loquendo*

Yocefnox,<uo pr^eceps^feruete cerebro,

Dioaeda.

Audenti(^ira,ualidos quadratur in artus

Tydides,plenis(y meretur TydeafaSiiSy

Sic animo,fic orefero^ficfulminat armis*,
'

NeUora magnificat moru prudetia,cukos

Confdij librata fides,

&

deflor.

fobria dandi

GloriaiporreSio^^humerbjfenioq^nitenti
tiafi grata minus breuitas incurua [edentis*

Pbyllacides uernante gena, candete capdloy Pkotbdiua,

A/i>e mobilior, Scythicatorrentior

aura,

Ardua nulla timens, animu no uiribus aequas,

migraue,nd duru cenfet,nd linquit inaufum*

Ore uiru faffus,indignariq^ minaces

iVrfiu,

Suf^ndens ceruice genas,liuorefuperbo

Obliquat [ocios Pyrrhus,[mbuntq^ferocem
Ardua membra, teres oculus,proieiior

aluust

Texendis uox aegra [onis,teneroq; laboras

Eloquio lingua bfefosfrujiratur hiatus*

Naupliaden tenui progreffum corporeJen^,

l^gnanimuyprudes animi moderaturhoneflas*
T

Ar.

Paiaae*fc

8^
Poiydaiiw.

DARETIS PHRYGII
Arduus in fa^Uypingues demefus in

Crifpitnti uejiit
Machaon,.

artus^

humeros Folydmus umbra,

Cafaries ceu ruffa iacens,f>atietia fupplexy

Vis temere aufa nihil, pietas I^chaqna pingat.

Merion,

Impia pnecipitenaturaMfrionamer^
lnuidi<ecinSium ^imulis, curacy tenacis

'

Defeffum excubtjs, teretes cumulatur m drt^

Carnea majja tumens jonimiq- ebullit ErinnySf

In caput, in corpus

reliquuMuefcitinu^m
'

SaguineispeSi^ maculis, gena di[j>utat hydriSf

Indicio peiore uirensi^' metis anhelas,

Incufant *Accufant furias flammati incendia crinis^

Bxifoc.

In mediu librata ftatumBrifeis heriles

Fromit in affe^u uultus, nodatur in aquos

Planicies crinita finus finus,umbra(yminons

Delicias oculus iunSiosfufpendit in artus:

Diuitijsformif certant infignia morum.

Sobria fimplicitas,comis pudor, arida nunq

Pofcentipietas,& fandi gratia lenis,

CiftordePoi

(ambos

Tyndaridis geminis geminunihil,unicus

Oris honos amit,fimilisflauefcitutriq;

Crinis, par hilares augefcit rifus 'm orbes:

Aeftur

DE BELLO TROIA.LIB*

IIII*

S7

Acc^uus mehra modus^cocordes peSiora motus

Conciliant,Iffirant'^ unu gena, lumina, mores*

Sola pares uarijs prafumunt nomina formas

Dijilnxife notis,at ui^or uindice uultu
igit

Eludit dubios error, uocum(j;repugnans

Difidio, alterno confundit nomine nomen*

Inclyta cognatos <e^uat Spartana Lacones
irt*

Vultu, crine, genis ifocue cunabula flirpis

Par oris teflatur honos,at plenius haurit

Sidereum Ledealouem,totos'<^ per artus

taSiea materni fhirant mendacia cygti

Natiuum frons fundit ebur, caput exerit aurU

Ae<[uatis crinale comis,gena candida

byfum

Aequat,dextraniue, dens

ligu^u*

lilia,

colla

i{

Auris inexpleto criff^ata uolumine,uifus

loi

Excubitor, nafuscj; uagi uenator odoris,

i;

Pofcunt alternum titulo certante triumphum*

ProduSium modice mentum candefcit, C3r alta
Lenius ut prefisinfidantbafta labris,

[{

ak

Parcius in rofeum cdnfurgunt ora tumorem*

fudit apex hum&os^prejsu tegit ubera peSlus>

Ilia fuccingit lcuitas,traSius'^ lacertos:

(.

f 4

Pes Ire-

Hctou

Fes hreuis incefpt terram lihme fftpino

Ufcmmfuf^endititer,auruq; decora

<

Mobilitas compto libramine ponderat artus*

Solafupercilijs labes interflua rarisy

Audaci macula tenues difcriminat artus*

At nimis infiges latebras fecretius omaty

Vitales^ colit thalamoSj^ digerit urbem
Interior naturafuamxor principe motu

Libratum difponit opus, modulamina linguae

Limat pulmo loquax, modico difpenfat hiattt
Splenrifum,facilifelcafligatiusira

Vritur,ac teneri fcintillat mollius icquo

>;

Pruritus iecorisymeriticq^inftgniafama

Mergens,natiui titulos ince/lat amoris*

Hoc monflrum no ales edax,non labilefaxuy

Mon axis torquens,no mendaxuicerit unda*

Cu bene fraSta tepet, moriturq* fepulta libido^

Rejpirant plenis incendia pri^na
fibris*
Sic Helenen totam pars unica mer^t,^

ipfum
Lxckat in cladem regnis certatibus orbem*
lam Pandionios collato robore portus^

Ar^a tenuere rates,f^aciumq- negabat

4

Ter*

s,

DE B^ELLO TROIJU

LIR.

I1I|

Tmauirh,uelisaer^&*l^uppibus aquor

Q^m tmdem licitos pofcebant bella. meatuSy

Et iuffas libare uias,ac Delphica mifjum
Eata explorabant, refugasij- euoluere Parcas

A^oride fodo Ph cebum pralibat Achilles

^^^fides,quospracipitesinpraliatraxit
Impetus, atq^ omnis nocuit mora,Jpote quietis

Pigrefcunt uotis,placidecy oracula pofcunt

Aegra dolor differt ful^iria,gloriapalmamj

HM

h-aminas,harentfuffenftsagmmabellis

jJ,

Expe6hft antri uemamMarsipfe loquacis

O uafjs delufa modis gens credula cura

etilis.rifu,an

lachrymis,an flente

cachm^

Aegypti potentia querar?Memphitica fulcos

ili.

Creffit,nunc terra ferpens,nucadrafulcds

tik

Pltfs errant ref^onfa tamen,plus ffiritus ille

f[n
,

Rellmoueflit,in cortice marcetyin hortis

Quem mifera pofcut ^^que nomine pulchra

Prafumut cefere detAt non mugit in antro^
Qlfffuus autore mundus fonatiflapriorum

Noxw fmplicitas in nojhros dffiuix annosy

btceJUtqfidetn>na ceu Bdearicus augur

Cen^

DARETIS PHRYGII

Gentiles diRittguitauesyueluoce,uelaliSf

Vel ge/iu uario uenturis omina ducensy

Edentem fic odit anus j^rafaga /oporew,

Sic oris uacuicafumtimetiaugureplaufu

Pieri<euolucrisyautindicenunciitaurey

Hofpitibus numerum difceOuris'ue receffum*

Kulta<iuidem captata diu fortuna fecuta

Expedit, infidians(j>hofli male credula fallit

Peftow, ut in fatuum declinet pronius ufum.

-

At melius,nelaheleui mens ca^la labaret^

Augurium nefcifjefuityueterumii; fepulti

Cef[alfentritus:(luorum decreta fecuti

Graiugena fummis oracula Delphica uotis

Implorant.prior Aeacides liSioribus aras
tmhtthy eSr

donis
Oraculum
Phorbi de ui-

j^habcn-

jf

Ambit, eir has donis tande folennibus emptas

Inachidis uoces pandit uenalis Apollo,

Vincitis ultores Danai, gjraue

Uarte biludhri

Hrfret opus, decimum [equitur uiiioria bellu^

omnes
Secretum tripodum foedos partitur:^ ecce

Cakhyf

Tejlorides Calchas medijs cogreffus in antris,

ConcordesdideosO^confimafiiareuoluit,

Hic

DE BEDLO TROIA^
Hic patrU

'

proprijs fctMu

LIB^

lIII* ]pf

oracula remis

Venerat, hos(j; adytis monitus effudit eijdem

Numenidem:Non6fuperisgratil?tmeuates

Vana petis, dabttur patrijs^lementior aer

Sulcis,ieiuni populator Syrius anni

Occidet,

&

plenis pinguefcent meffihus agru

Tolle moras, te bella uocat,peteCecropisur

Vltrices diffone acies itibi bellica cadet(bey

Turba manu,Mopf4s oculis et peSiore Ne/br*

Sera quidemjfeuisiy uirum mercanda ruinis
hiachidasluflroditabitpalma fecundo*

Ergo
^

hilares focias iungunt in foedera dextras

Aeacides Calchascypares.^uippe altus

utri<i;

Cetis honos, regni nequ^apextat maior Achilli

Spirat amor

belli, Calchas tranquillior eTctis

^oluiffe deos

&

cceli

noffe meatus*

Treis unit iuratafdes,confortia prima

Tertius auget amor, nec iam partitus amicum

lacAof

btuidet A^orides,fed pontum*lenior haurit

't

01
lit'

Et reducem torquet fodo Calchante carinam*

Vt tripoda uulgatafdespcafira,per urbem,

Per puppes, certo iam claruit indice, cuneos

Bcl*

ifr

'DARETIS PHRYGII

BelUmantycnn^ iSpulchruuincere, wdZ

VUrtefruitmunite^ues <trmis^nma ceruchiSf
Ciuis meffe mes.j^auci quos dehile peSlusy

Mens plehekykcens animusynefcire triuphos

h^ity^ahieSH merfit cali^nefatiy
4des metmntyiut lete uincere danant
Longa decennalis menfi difj^endk helliy

Quucafus cedat uarijycu pralia ntilliy

^anguine cu multo paucoru gloria uincat*

Hoi tamen hos etiam regum reueretkfleStitf

Er paffura pares confors uicink motus

Ergo animos hebetes medax audaciafrotis

Di^imulatyclamorq; minax defpumatin aufus.

Haud mora, corripiunt clafjes^his pedulapadit

Dextrafmus^ceruix alios defxafatigat
hi fluxus latura rates,hi robore textas

..

Aedificatin trafhra uks, mordacis habenae

Mexibus indulgentalij, laxanti^ carinas :

Qu}i fubito egreffos inopino turbine turbat

MtborupincemaNotusmoxl^imbrib hau/Hs

Ehrk tela, uiros, puppes, humetibus umbris

Inuoluitjcogitq-ip/is dubitare magifiros*

Ef>

DE BELLO TROIA*

LIB* IIIL

Errrft cacafreti claffis,folitosly procelU

EgrefJusohieSianegatyfIuitantu pinum

Percellunt mediam repetito uerheteuela

Primus ut a prora [urgentes coj^icitimhres

Te^orides,fru/bra'^duces contendere, diuos

Prafago iubet ore /equi nolentibus au&is

Cedere,^ armatos ordiri ex Aulide curfus^

Parent Aeolios nutus uatem'^fecuti

Graiugena,^ flexis r^etetites Aulida^uelis

proris

Montiuaga Ph cebes pacem implorantib.aris

Conciliant,largoc^exorant thure meatum^
Micet irato bibula Tamanthidos arcu

Coeruleum*miranteiubar,uento<yfereno9

'r

htrifumredeuntepolo,deterfa meretur

mutante

luno louem^atty hilari [olatur flentia uultu

Nubilafpro[criptotyNoto,leniq;[u[urrQ

Dante uias, maiora petit [ufpiriaclaflis*

Ergo deum nutu libratis flatidus u[a

Euboicas numeroft ratis deflcendit in undas

Con[umpturafretu,totu[ub puppibus a([uof;

Ire /fupet, certat perplexis nauitaremis
'

QMsprior^^m^isconfliguti6Mbu5eer4'

Sic*

'

f/

DARETIS PHRYGII

Sicgminas miratus Athos Xerfeius umhras

Ignotum uelis texit mare,Jic tua fylu<e

Voce potes Orpheu moaulatia pleSbrafecuta

BiUonios longs claufere amplexibus agros*

Dum medias [Radantur aijuis, fecuracj* fandi

Ocia fopitus pelagi non

inuidet aRus,

Ufonium relegens PhiloSietes prauius et^uoTy

HaSyin^t,pa0Syrtes,his

hafunus undis.

Hos Cyanes tulimus fcopulos,Phrhcaafecutiy

Vellera, Lemniacis dom? hac, Tracenftb^ illoy

Hac Paros, hac Naxos ftc cud:a rogatib^ he^

Explicat,agnofcens ueteris ueiHgtacurfus)ros
Aefonias(]^uias: fic <[ua fuheunda, magifrati

Q<e uitanda,docet:quu tande hoMis axenat

Allapfi gremio, fauis clangoribus urunt

Aerayt^ iratis impingunt littora contis*

Protinus effufo per cafbra, per arma tumultu,
Littoreas populantur

opes,& proxima ponto

Mcenia Dardanij titulo male tuta tyranni*

Tandem comefhs (f>olijs

diuhe prada,

*
.

'

Confumunt inopes flamma uiBrice penates^:

Ac cUfesrepetunti&^^uas fecere fauill^

/
i

DE

BELLO TROIA*

LIB* HII^ pf

J6

llUbi medijs gaudent percceruUuelis

fct

Non folas deque^afaces->non rapta metalli

Ponderayfed prorfus gladtj confumpta furore

Frima tulit Tenedos fautores militis iras^

K.

Fxpirafe gemityiugulum puer enfibus affert

Imberbem, tremuluq;feneXy^ tyro comante.

f*

Hic ducibus Rrepitu fedet expeiiare fepulto

Uiaci reffonfaducis^Calydonius heros

Decreto procerum foeto legatus Vly^e

ftd

Dcligitur^qui diSia ferat, qui pace fequeflra

Res Danaum, Sfartee jfoliuyraptamq; repofeat*

Interea Aeaciden Simulantibus excitat aufts

Impatiens languere animus, furor intima pulfat

lAartius,^ refidem mens arguit effera dextra*

edi

ConfortiSudio fimilis pr<econiafam<e

It

Telephus affe6ians,it iunSio robore Mcefos

Praedaturus agros venientia bella Cayeus
Horret,^ in uoces cantu Sridente remifas

vd
pOI0

'

Plangit alunus oloriperegrinu NaiadeshoS^

Non aufe uidiffe timent, tutasq^ fub undis

I-.

Venantur lachrymas -pecudum lafciuiaceffat,

li!ft

JSftudiofamm^^ floriS} ^anmis^^ umbrae*

k
i
Jt

V
/
i

pd

DARETIS PHRYGit

Qluppe ferox urhes,fluuios,Z!rp4hula tHrhdjt

Aeacides trapitur quicqtfid uel dtdce^uel ufn
Egregium, e/ Marte imas, uel pace decoru^

Cultores iuga ([uefla houes, fugiente colono

Decifum mirantur opus, mirantur ahaBum

Septa grege:quacun(y uagufert impe^ hoftcy
Caftra,caft,fulci,fyluce teftantur Achillem,

At Teuthras poft^ bella increbrefcere fentki

Ciuiks miferatus opes,&^ numina ruris
In

'
:

prodam cefiffenouam, parat arma, cohortet

Excitat,^ totis occurrit uiribushofli,

Aeacides oblata nouce pr^tconia palmet

Lettatus, uarijs intentas raptibus alas

Collifft,hoMe(j^addens in uerba cachinntiy

Si^iteyait,defenloradeH,nec plura,feroxe^

Fertur in obieBum nimbis torrentior hoAemy

Enfe metens medios, pro^atacyimpete primo

Calcat equo ui^ore aciem,res plena ftuporty
Turbafupufoluscyfugatftcigne trifulco

Tota pauet percuffa domus, pars eetheris iram

Seniit,atin cunSios jfargitfua fulmina terror.

Haud aliter diretfuriis exterrita dextra

DE BELXO TROIA, DIB.

II

y
^i|i

f^inl

97

Illlt

Barhiries,datterg4 utro fugientia prifftus

htdicedeprenditcurruueftt^areffs
'

Aeacides^quippe aris apex radiantis inertes

Accufatlatebras*6 noxia gloria rerum:

fjg

Tw inopes fatis adimitfuga, notus inauro

Dx timet,^ uita difcrimina ditia geflanSi

lli

Cuuellet latuifje,perit.iam feuacruores

.fU

Hafta alias hauftra fluit, primus<i^ tepebat

Mucro, cum parmarepetitum Telephus iSbtm

Depulit ohieSia,dextram(i; elufh inanem
Miflilis

innocui mixta pudor ajperat ira

Aeaciden, frendit,at<jiignefcentia torquens

Lumina, Tune meos (ai^aufus fallere nifust
Btfteriles ([uaflare minas ficfatus,inipfum

Vihraffetiaculum,timidocuTelephus orcy

jji

Heu parce,exclamat:pcul hac fortifime

getis

jjg^

'Myrmidonu,auertat jfuperi probra.tu^ne bis ul

PercutieshoIlef^f<[uisuelfenfit Achille,

(Iit

Sufficiat cecidiffe femei.tua fulmina paffusy

^

Alterius non mortis eget, cur torua minaris f

No te^mus,meruit(y tamen fcis ipfe tuniult^

jjf

EtDiomedaifurias,gire^,atranefandi

<

DARETIS PHRYGII

't.

SepudHcifJongishommmfatUtaruittisy'^
Herculei cecidere manui^atocf; tyranno

."

re^e^.
Tutior in patriam reduce Teuthranta
.

PoR crebras acies

^ equoru

bella recepit-

Hercule, Mcefafubiffe
Ipfe triumphanti fatus

Regna, ducislj^ hofpes blandos

coluijfe

penat&s

lon^m
Gratulor, ac memini gratusifed dicere
Qtue mecu gefit,patris memor -hinc mihila 4
Brigere,&* gladios tutari cura timetem, (pfum

Et tardum uenijfepudet-^uin Martia

magnum.

Si manus Aeaciden ut non fenfura fatiget ^

Mebra trahitjfacihiy animo noua fuadetErtnys

e^;
Vitra uellenihil,nil citra pofe, ferendum

mJimus

Cedim^,hos'^art^ gelidos, hcec^reddim exta

vitrici calcanda rot^e-ficfatus,in altum

Sublato clypeoypauide tamen, ultima

^ueflunt

fata ducem mon^rat,friget eruor, orac^ pallH

flucte anima jandemiferaturAchilieSf i

Agnqfcitc^ manum-fic multi fera furorem

Temperat,

&

poenis

tandem fatiatafupremis.^

Ulaudataferosdi^ertclementiamotus-

')>i

AtTeHthrasuUduraxeffkinftderef^^
4

Alti^f

Z>E

BBLLO TR01A

LIB*

9^'

1111.

if,

to

^
itf.

/iltiuSi eSr

certm minitantU uulnera mortem

Sentit, Habe Moefos,inquitjte Telephe noRer'

Pofcit honos,

enim ^pior,^s dignior haresf

Mf tuus Alcides Thracenfi urgente tyranno

Edomitis abfoluit equis,fceptri<y quietem

,fffC

Sanxit,& armatos in pacem reddidit annos*

qta

Hi5 meritis tibi regna damus, qute perfidafati

|,i{<

Ira negat pr<gdatamihite lenius aflrum

jpjg

Infenium feros q^ dies &*fumma referuet

^
[

Tepora,regnohilare>uixh<iec,^fh^dafifiis

Atropos infrpit labris, turbata rigejcunt.

Lumina, hebent fenfus,uiuo(y exuta calore

jffl

Membra gelu lethale fubiumens libera tandem

fgf

Euolat,& focios redit infpeSiura Triones

Telephus ut uacuos fpiranti fanguineuult^
Conf^icit,effufomiferandamuulnera fletu

funus

herile Aruit.quicquiduel mulcet odorti

Vel uirtute ligat neruos,artus'q; fluentes

^

Mi

Continet, aggeritur buAo,copefcit hiantem

Re^eonU^Kiiis moles mfcripufi^risy

g i

Ex*

00

"DARETIS PHRYGII

ExccpturddHcem,fertis effulta columnis

TolltturjeleSbrouernatbafiSjOrduusauro

ArdetapeXiradio'^ flylus candefcit eburna*.

Hii excepta plex artus claufurauerendos

laffide ueftitur

gemmee ^uas littorts Indi

Diues arena geritjaurU ^uod parturit Hermtift

In uarias uiuunt ffeciesyditil^ decorum
Materieecohtenditppus^^uodnobileduSior^

Qt^od clarum geffitjOrs explicat, ardna padit

HoleSy^ totum referat fculptura tyrannum*
Frima ducis facies nafcenti ua^t in
Sidonijs uariata to^s, cunalif in altum

j^Surfftbonoj, trepidet

'

c^^

p<&es^

Alternoteneros demulcent ubere fiettts.

Proxima lafciuis inhians difcurfibus eetas

Uunclabentepila,nuncfeuoluente^

Buxo,nunc arcu credas curuata coire

'

Coj7iua,& excujfam neruo/briderefa^am

'

Tertia magnanimi loquitur primordU r^

Accingens piSiura uirum.regale uerende^

Accendit diadema comas,fublimefedentem

FuUuebur,fceptroimanHsr4dian(fuperbit*

DE BEI;L0 TROIA.

[I

LIB. 1111

IpfenounuultumpiSbisUhu^e, regni
1*

Maturum dif^enftt opusyhello'^ togaiy

>

'W*

AlternusyrerumuariopofcentemeatUf

tiflf

Comoiat aut fremitus armis^aut ocia paci*

[Ifli

Colli^u^ raris fulcanturtemporaru^

In ferum perdu8:afenem pars ultima canos

>

Progreffosteflata dies iprocul exitus ceuiy

i&f

Mor5 longe, ^Lachefi Aamen uitale

ifH

MondumfeffafororM fato maior Erinnys

mmiftras

om

PrcecipitatfeRinaducem.tres are propinquo

0?

HartntjirataPelidesfronteyprecanti

Teleph^us,exanimiTeuthras>pallertuid&es

Ora, genasjourumiymorhcruor
f.

<rtc

tiyt

altus in auras

Exilit,^ minio rorant tabulata fluenti

}}ac fuper exiguo breuiter colleBa figdh
Fata uiri, g 5 regis honos, ^s funeris autor, (pto:

hoc fmgula feri

^
trtf

is

Dttx Teuthras Mcejis,dec^aruis,pafl9 Achille

Pnfe necem fenfit,fceptri defenfar ouiti
PoR^ bufla ducis nmo deplanxit honore
Fida manus, mceRa'^ ululatum uocejuieuit

ipdl

Supremo iam fine mcyredeuntia ducit

Agmi-

ICt

lOi
.

DARETIS PHRYC3.II

Agmina Pcltdes, urbes inuitusdmicds

Telephuf

^fociosre^urus

linquitur agrost

Ipfe qutiem plus pace acies, minus ocia bellis

Pofcdt,^ armat< malit difcriminauitie,

Spe palm<tM populi dile^o principe nudi
,

Moerentes Ulcere preces, ut re^s iniret

Excubias, molemii; datamimonet ipfe futuri

Froutdus Aeacides

cultis infidere regnis.

In fulcos laxare folum,producerefruges7

Et tniffafocias folari meffe cohortes*

Sic paribus uincet titulis, cu ad prcelia donet
Ille dies, ipfiijf manus *h<ec fatus

'

Achilles

Ad Danaos maturat iter,feduenerat ante

Dux Ithacus bellum referens, pace<^ negatm
Nunciat,(egrefcunt indignanturcy Pelajgi,
^ella petunt, h^ijfe dolent,^ frondib^hdftes
,

Palladijs tentaffe pudet, iam libera maior

laxatfrena furor,ftimulat Bellona uolentes,

Mars cogit dubios, lugens per calhra furentis

Interpres animi clamor tonat, arma capeffunt,
r

Arm4fremunt,augentUtuiq;tubac^tumultih
Et refronfuris inuitant uocins Echo
ijjrt

DEBELLO TROIA*

LIB* IIU. tO|

UUcos cUpis MopeU f ortus

Non expeSiatauenU ducis iot nocitum

Iffet in

..

N ox nediit uicina moras jhuntilemi^ /opor4f

DfcTfpit Titana dies, ^ anhela fuh undas
Admittuntradios Athlaritia littorafeffos^

LIBRI aVARTI riKIB.

ari

St

"
;

rh

HYPOTHESIS LIBRI
Opino.

Pr<fb*4 fuh PriamOyfub rege Agamemnone

Conuoc<tt,ej primo cadit audax Protheplaus^

Patroclus^ armis mento, CT Merion acer.

Tum Tarif agg^editurSpartiC ctm rege dueUumt

Idtua He^oreim PeUdes perforat hajia.

ir

IfffL

>

DARETIS PHRY

G I I P 6 E T A R V M E THiftoncorum omnium primi > de Bd

lo Troiano liber Qiuntus, Lado lure i

CORNELIO NEPOTE
carmine feftiuo do#
natus

RD VA

wmnediumfulfms
iMonU^alum

NpStiudff)S librabdte^uosy fo

mn6<yj^rofundo

BoirmiU^uiesfudlmfjfoHde

ha ituris
Pormw,yiw<ieW^ iolos dux iffe Pcldfgisf

tio^mum difponit iter. non uerhere pontus

Brimturynon uocefonatyiujjoslyfilere

Sulca inoffntfos taitofub remigefludius

Inceffumjurau rais.Jic cade fuorum
Bxiguainnocuum lucrai forte triumphum
Graiugenisfortuns d4ba:a MatU Naupli
Proles erubuitfraudes^t^furta negaiiit*

Vi-

DE BELLO TROIA*

DIB. V.

lOf

Vltimus hic Danam ter idena claffe fecutus

Signa 'ducitylongacy exufhts febrcymoratas

btachidis excHjOt opesyfeiyohice morbi

Tentumyg primum licuit ueniffe fatetur.

Hanc ipfa ad uocem facies facityofperapaffo

Coniurat pallor

uultu tefie merentur

Verba fdemiat fojffes animusynullog^ dolore

Fra^tiory imbelles artusyneruosiynegantes
Exigit, eir Martem manifeM fuadet Achiuis.

Ocyus audentem uirtus animatur in '^amy

lamq> dolis uiciffe negantfua guaUhet an^
Gloridygui iaculis longiygui cominus enfry

'

Q^pedeyguicurrufidityutclaffemereri
Promptioryagnofci petityexpeUatg^ uidenient

Percuffura manusy& figuid nobilepofity

ht tenebris fepelire pudet. (ic Martia pubes
Mutatis haretanimisylongi<f;faporis
Impatiens noSlem uigiles expen^t in ufusy

In fomnum nonfraSa leuemyfefeij. uicifim

fxcitatihi tenfos librant in bella lacertosy

Intenduntiy graditsypumles pars plurima uuJt^

BxerUtypartemueflisfuraturahena

g f

fO^

DARETrS PHRYGII

]n fummos perduSUpedeSydc den'u^;iHj^i

Amutnturfmter gded ctfpt><egi<ie peSiust

Enfe lat^jpharetns humeros,et Sipite dextras^
injhruSbi fremit in lucem twrhu, morantem

Vix pafjura diem.noSiis difpendia damnant^

'

Et uenerem Tithone tuSyCuprieuiaPheebi

hmplexu gelido

Herili tardetur amore,

"

Vota uirum ualuiffe putesyintenfior orbem

Spiritus afiriferum tor^uetifempercf- negatis

Elidens modulis Hupidas nouus impet^ aures

PhcebeummaturatiterfenferePelafgi,
Senfit eSr ipfe ducu princeps hrgeeus Atrides

Aduentare diem,mox neRens ordine puppest

bt medfjs alnosiy breues

uela minora

Claudit a<iuis:at turrigeras pelagii^ potetes

Et bellare auidas primos dijfonit in iSbts,

Cm^ metu praedone animi perculfalabarh

Agminay&horroremprafensinHatia Martis
Incuteretyduxorfa mouety<iuis integrat iras.

Spem fancityfrmat animos,

^

& roborat

aufus,

Vitores Danai, non neSiereuerbanecefJe

Et longas cumulare precestfefe excitat /rra

DEBELLO

TROIA* L I B*

V* ter
.

Virtus. 4tqHifquis pauid^,timor obfiruit iureSf

Et precib.mes trda nrgat.quin afpera rerum

l^yloMu meminiffe foret,fibi publica bellum

Qauffa daretipatimur cu^,nec fola maritos

Vrit hyems.taceo ueniales hofpitis aufus$

Etca^um pradonis opus, nec numina Uft

Conqueror :at folus in no/kas fufficit iras
Laomedonteae pacis rigor. haccine re^m

Lt pietas,^ clara fides^o barbara uere

Sauitia,exemploq; carens,^ comtanulli

Aj^eritas.quis'namnudieclaufi^taren<t
Hojpitiu miferis,quos obuia Scylla, fecuta

TeUus,& fodo fregit Thetys hojjpitafluSbif

AtPeleus Telamonq^ dlic,genit^ihtoHante

Amphitryoniades,^ quos habuiffe fuperHes

Gracia gaudet auosmn^haud tameaufa jppha

Barlariesjffreuitq; deos,generos<^ deoru (n4

Di| melius, nec fe lenta Tirynthius ira

Ltfuperos ultus,paucis

m bella fecutis

Accefit,uicit,redijt:bellum Hercule nullo

Nc erit,t^ nullu fenftt prior hoAis Achille*

.Quod fi gentiles animos cognofcere certum
Cff-

"

t)ARETI

PHR:yGI1^
^

Certintesci;4ufuSiiignett(r

ntmo prioremf

Brubeatfihi ^uifcb parem, quare inclyta puhes

Tende per imbellem gladijs ultoribus hoftemf

Tedeageduro deos ,facile fine Marte triuphuy
Ignauumcy queror :quid uirtus alta, quid arma
Bellicaherga dabtit omnes,t!:TjeSiora nW% ^

Feriurum'ne uiri p cenas foluijje tyrannum

Sufficiat^cecidit non exorabilis

ho^Sy

Infe/lus fup&eih hoj^estuiolentior

illey

Hir peior. gladios igitur nec tela recondat

Debita,terrarumquifquiscomercia,qfquis
cajios^im [^tegr^rrr thorosy^ca/htsq;impune forores

>.
-*

'

punefopo

curat^quidplurafuoluntat

Omnis in effe^m caujfas habetdte uoletesy

Ite

duces,arcesnulla,nulla arma morenturi v

Et quos ter quina frc^t Tirynthius alnoy

Innumera calcate manu.fic fatur,

ortum

Nox aperit proferipta diem,periuraq> labi

Pergama uifurosuigilesproperantior axes
Sol rapit, ipft etiam lentas caufantur habenas

Quadrijugi,uoluiqfrogantintenfiusorbem,
Mirajides^ortus uelox,&*uej^era nulla,

Lsu

DE BELLO TROIA,
lMctferi(i; fui Solis
.

Vt<j; hilaris

LIBt

V, top

roufi^raumtignes

grato lux omine frmetAchiuoh

Non oriens Titana rubor, non pallor Bqui

Inpcit:atpuro,quali(y in lucefuperhit

C fme nube dies O*

confraiHor umbra

Colligit in conum^tali pater ore ferenos

Qrditkr curfus. miratur Achaea iuuentuTf

Dux^ keru:Superis'ne manus eSr tela negem^

htachidafuocatecce deus, Sol Uetus anhelis
Jnftatequisjlieptunus aquas ac peruia mollit'

Ccerula.credo equidem,uires d gentibus

i^dstp

hiomedonteo pofcunt ex ho^e triumphum.

Sed moror, exclamant Danaiytotoiy refultOk

Vox animofa freto. non fic infibilat Aufler

Frondibus hybernis,non tanto uerna fragor

Flumina praecipitat motes,no flumina cautas*

Senferat Iliaca cuflos Tritonidis Aftuf

Aduentare rates,celeriq. incerta per urbem

'

Difcurfu rapiens ue^tigia,nunciat arma.

Arma iterat. Quo'na ujq^uiri torpebitisfinqt

^ce ho^es,uidi ratibus teHu mare,iamq

-

iitt^habet^^Herulas tollit plebs eredula uocesi

UO

DARETtS PHRY6II
7

Acpueriidchrymis mtres&uocefecMti

Cotendunugemituic^ <t^uat,acuut(i; tumltU^

He&or ut htropm totis adnare carinis

Auditu extimuit paulum :mox mente reduSti
'

'

CoUirit in uires animum,fefecip^uod ardens

Aufafugam uirtuSjperegriifopulfa timore

Cejjerit,incufat:rapit ilicet arma, nec agmen
ExpeHatjfolus'^ ejfra6io cardine,folus
Euolatiexiliunt pariter, longe(i;fecuti

Stipantur Phry^,fauos diffibulat urbem

Kurus in egreffus-aut uix iter

'

unda meantum

Expedit anguftum.tot millibus arua fecundir

Trdilus anticipat lfacijs,hos tertius acer

Ae<{uat Alexander, reliquos fert impetus idetn,

Sed minor aut pedibus uirt^,aut currib -ardor.

Prim^ ut Argolicos tonfis certantib^YleRoT
Denftus allabi cernit, Quo'na impet^ linquit.
Siftite Tantalidae, medijs

concurrimus. undis f

Tutores habeturida fuos -Sic fatus, anhelos

tnfiuBus admittit equos, propiusq^minantem

Phillacida puppim torta tranfuerberat kalla^,
Affigftq-lycum cUuo,paucis(^ cachinnum

'

A/}-

A(f>erat,l

pcUgo mus^non tt aquor Cr Er^

Excutient,

pinum moderabere dextrit

FhafuicMs dum quaris opes, turbantur Achiuif

Intendunt animos Phryg^,ferit aihra tumuit^

DiffonusM Echo dedigmns barbara Gracu^

Frangit inexpletas iterato murmure uoces.

Ocyus Hyfiphides uacuas reSioris habenas

>

Intuitusyfubitipfe,^ toto robore pinum

Pracipitattuolat illa, er fefe infringit arenis

Irata fimilis,ac ficco naufraga portu

Explicat Hemonidas. mox cu periura teneret

Lhtora,eT inuifas primus calcaret arenas,

ProthefdauSj(dt,lter hac,hacibimus(inquit)

O focij,non tota Phrygum quSpofcim^ Ide^

Comunes partimur agros. hac fatus yin enfes
Irruitj&* qua acies innat denfifima, durum

Extorquet uiolentus iteritreis littoris bidi,

Quincy Arabes,fepteNabathaa getis alunos

Confumit uiSbrice manu.dabat obuia Phorbas
Pecora, er intenta ueniebat turbidus ha/la^
Atfrrus Hyfiphides pracifo/hpite ferrum
Decutit, acmacHlU ruptis

^ a^idefraSUy

>

ARETIS PHRYGIir

Fc^orcdiuiho perducit m ilia telum^

Stabat in occurfupeUgiChaldaus Oratef,

Dum^rates inhibere parat fulpefus in i8:u7

fallit arena pedes^^ inanes excipit aufus

(bes

Praecipite merfura Thetys -premit JnachapH

Def{perjille pauens in gyros brachia fpargih^

In ntedijs felibrat a^uis,nunc exerit ultroy

Kunc caput immergitpelago,uarioq; timort

M^lotfgQs h^ftus aut tela premetia uitat*

Tonde dumfluSius grauior rimatur opacos%"^^

d

htcidit in puppes,frontf<^ infifftur uncis*-

Acrius incubunt Phry^, contra

ira furentes

fa pudor Argolicos armat, nuc littora perdutr

Nuc dubia luqratur hmu, bibit unda cruore

MtemuiatPhrygio Gmcus fodare fuperbit*

fmicot immodic^ animi, metuensij^ priorem

protheciai*

Solus mextremu tatam proruperat agmen

Turbid^ Hyfiphidestpopulu uaga turbafecutUf

tJo unam feuire manu credit^pauetiy^

'

CeuMarsipfe premat. acies pr<eue6i^utrafe^

Liquerat, ardebau^arces calcare, reliSti

Conteptqrb^llifed anheloferuidusHeitmr
..

Ot-

DE BELLO TROIA*

hlud^t atrox, con

K,
15

LIB* V*

ll|

Oh'vjcitur:Quo'na ufyfhic termin^^in^ueten

ipi

nihil tutante pyropo (fem

In peSius confedit ehunmox intonat orfts,

Q^f^uis es, i felix, reli^uiscy fu^bior umbris

Heftore<r manate manu, ruit unicus ille
Laodomia tuus, fidaq, oblitus amantis

5,

Non timidas in bella preces, non mollia iu/Jk

jff

Pertulerat:primostenerire(peSiusamoris

u.

Ceffitadarmorumfremitus,atnefciafan

gj,

Hemonis abfentem fuf^irat mcefla mantum^

0
[

ft

]/f

Et non fenfuros uultus premit,

ofculafigens

Cerea, difficilesci;deos in uota fatigat

Impedit,^^ curru non agnofcente

fati fcit.

Huc ubi pracipite uolui uidere Pelafff,

Pennificatformido gradus, ^imulaicf; uolucres

Ire pedes tcun^s iter

eR ad linora longum^
Et tardum repetiffe rates. Atfulminis
inflor

Profllit Aeacides,

^ formidabile frendensy

pudor Inachidee, uixdu pr^efenjim^ho

ia terga

dam 9,in^t:fyluie<j^trabaU^

Robur,in obliquas

(flesy

carbafa porrimt awrasy

Cof#

114

DARETIS PHRYGII

Corripit^atcj^ iterat,
.

N uconuc nemo fe({uatury

Solus eam,uinca folus fugit ilicet omnis

Turba Fhryguino arua modo, no littora nudau

Sed <luic<luidpotu Phrygias^ interiacet arcesy
Acceffu uacuo Danais patet.ultimus HeSior

T<m| inflans cedit, indignatusq; moranti

Arua legit greffu^cogit moderantius ipfe
Aeacides fleSiit(i;gradu,(ir ^a neuter in armis
DifSimilem jjperatd^ cerent, audetcj^ pauentcfp

Alternocy truces obliquant lumine uultus*

Ilicet in patulos acies diffunditur

Argolica,^ i^uo

agros

caflrafitu,^uo milite tuta,

Qm/ teneat portus,belli moderator Atrides

Digerit. ille iterum raptis ad claflica turmis

Orditur pugnas,iamq><emula prodit in arua

Bellatura cohors:contrd(fic impetus urget)

No defenfuri Jpperat ?hryges,at(^ ope Jpreta

Qua turres muriq; dabant,] efe hoflibus ultro
Dardanidum pubes cequat,bellum<^ laceflit
Ipfa prior, nulli iam reflponfura uocann,

Vr fibi diHitijs acies uicina propinquis

Et campo propiore ^etit^no ignibus Aethna

Ru

Ruptis,non geminis l^hmos Ucerata procelIis>

Nofic Hippotades antris fremit, oihus aufus

Auget,

usi

frujhratur helli uirtus, auriga iugales,

(fw

Seiy pedes Aimulat,iam dextras undiq; mifc^j

Etquctrit fibi quifj; paremifepe imparepugni

Aut

ffi

nt'^

accendit ira fragor iimproha nullum

uni plures,aut pluribus obuiat unus,

Afpera iam cuSlis

calet ira,bipenibus enfes

CotenduntyhaHce iaculis,glandesq; faginis*

Ecce Meneciades Chironis cura fecunda^

15.

Alter amor,fimileq; animis indutus Ach ille^

itt,

Profilit in medios,ftabant tres peftore luSiOf

Aptabatif; manus in uulnera.prauenit aufus

h
ii5

ImpaSiis Patroclus equis,umbone Diarcemy

riu

Hyfiphilum currtLproturbans,Hyphito enfe*

ftft)

Heiflor in obliciuas reuocato lumine turmas,

IrA

Indignas cecidifje Phryges, ruit impiger hoAS

'Jffi

Pulmineam quatiensjiuuenemq; * *
VeSiori collidit equo,confuta regenti

5t
|

Membra refert fonipes, atfejiinantior inRat

Priamides, prenfoq^ iugo uiolentus in auras

Cotorquet plenum galea caput.ipfa fupremis

jjjj

Vox

DARETIS PHRYGII

tt6

Vox nondum defunSia fonis, exile fufurraty

Vitor ubi Aeacideftande fu^er a^nim loge
Ldhitur in

Dorylm caffisjreliquoqi potit^

Corpore Priamidesyff^olijs auroc^fuperh^

Mahtdi c IjfefM audente contra ire Meriona praceps
*****

Ferfequitur.tuci^

uita (poliabere

&

armisy

Quifiuis es,exclamat:cuq;pofiuulnera multi

Incubuifjet ouas raptur^

Aduolaty

eSr fodas

opima,Mene^es

animo indignate ruinas

He^oreu ferit enfe femur,fremit infci^ ille.

Nec dolor i fenfum uires habetiac iuga (f)e6ias
Cruru tinSia notis,dubi^ tame undeffuus'ne
Dana<e eruor, emicat axe

fluxerit, an c<edis

Jnfen fusypofcitq- faces yOtq^ hofle repulfo

Igne rates populante premit,fubit obui^Autx

lam tonde erumpes,^ apertis HeSiora cafis

Irato

mucrone petit.trux ridet Erinnysy

Cognatu lucrata nephas:at cocita ccecos

frrores aperit pietas ^nee paffa furentes

Comunes declarat auos.nli arma facese^

Sponte reliSiuri,galea$ ad mutua laxant

OfcuUimutatisq^pemtttntQrUpanms*

'

I-

il!

iiir*

tlJf'

jdf

^
rirtf

DE BELLO TROI

LIB*

Pax erat. Aeacides cafum lugere f)dalem,

Hemonij Hyfiphide^te Creta paterna Merio,
Qjfifyfios.iamiy in geminos Jpcefferat annos
fcedusiat in tata populus qua janxit uter<^

!Tit

PaceAia Inachios turbat difcordia reges ,

Et regni dubiu culme quatit, altera femper

'k

litrapremens Liuor,^ nil infigne cupido

ct

10

Infocioscef^iffefereSiCOguntq^premuntq'

^ nutet habenis

;j>|

f^aupliadamMle queri^cacis

fM

lmperium,qu6d non

'yi

Pliftinia accedat^quod bellis fegniorufus?

id
Ij

U7

Interea flra^s foci<e coceffa fepulchris

tantis infcitia curis

texens

Gjipdq^ alio miles egeat duce,fingula

Obliquat propria meriti decus^arma^paratust
Excubias, cofulta,jideific anxius ambit
lmperiu,cacusniptiu,cuifolaiubendi

icJf

fi

Gloria,^ innumerae ueniat cu pricipe pefles*

Di/Jew/ uario certat fauor, his nouafemper

Grata magis, ueterisq^ iugi fa^ligk tolli

Clamauaft alijs notos mutaffe molefumy
Et longum didiciffe nouos Sententia nondum

Certa ducum, redeunt enfes,^ pace fepulta

J)
Arj

its

daretis

PHRYGII

hrrM iterum rapiunttconieSiis undiq;fignig

Collidit Bellona uiros^hinc Troilus audax 9

lulmineusq; HeSlor,^formidadus in armis

Aeneas tproles contra fpeSia tonanti

fu

Aeacides, gemini Atridce, Calydonis alunusf

Certates acuut iras.fic auher in ArEion

Irruit, in

^ephyros Eur^,fic Aeolus armat

Hyhernas

acies-, Aethnadq- fulmina uinciu

HeSior continuo treis fundit Marte,Boeten

Saxis, Archilochugladio,Prothenora telo,

Indignata ducu uirtus coit omnis in

unum,

Vnu oes contisq; premunt, gladijsq; lace/funt.

Et quicquid cupidis Mars ufu,Mulciher arte
ln^fitfatis,cumulant,tortoris Iberi

Uaus,inftdias Parthi,lihramina Daci

Ule, uelut Siculis infurgens

umbo

procellis,

hihdtesq;pr.emit,atqfiras ridet inanes,

ParidePhrygios in bella uocatem

Menelaus agens,paucisqiprofatus

Ss
tai,

IncrepatiAgnofcis nehofpes freminifcere tade

Spartanos coluiffe laresiad mutua ueni (tecU
Hoj^itia,heus age redde uices,duc Pergami

I
t

Si

(jua

domi rapieda tihi.^uona uf mourisl

<trte Cydonum
luge mxnusmu terget p^ras -Ille

Fretusjlcired delih^tt cuspide jrontem

Frmcipisutc{; addiul nunc-,eiccedo petitis:

iram
Sic Helena uifure,uenicrudefcit in
PMinides.no ficfrendut rapta ubera tigres

Hyrcance 7 Scythici(^fues->Maun'q;leones*
Afliterat fodas AiaxLocrefis in iras.

Hortature^ ducem.louis ignedtatius

4mbo

ObieSiam>^rumput turbam, mediosiy per enfes Iparguttt

Accelerant.prior alipedes Menelaus ituros
Antidpat,prenfisq- iubisySimul ibimusyinqty

Sed iam Troia procuUixitqi,^ftare negates

Utfrenos impin^t equos. pallere uideres

Priamiden^cuid celeres moderatus habenas

HeSlor adefl,parmaq;Comes Cythereius heros
Obijdt,ereptumq; ho^ Troiaq. reduSium
aptat.

Refhtuit thalamis^i^ bellis mollibus

Ma6leParis,lic terga paras^jic pralialn

hoflesignaue tuosfatMartius HecJlor

Fraternas acies

bella uicaria traSiansy

Vulnerat, interimit,fugatjindefeffac^mtna^
I)

Spicis

txo

DARETIS PHRYGII

SpicuUjubicy potens

&

<td

omnes integer

l4hiturHorcomenes iaculo,fude Schedi^,enfc

Helpenor, Dorius coto,Polyxenus <trcUy

foetum

Hw addens^Jaxo PaUmene,OpMphon axe

Protritum,feptem mortes manus explicat una
Haufilfet Phimachus Phegice latus, at ferienti

Succejsiffe timens, uiSior dat tergafugacem

Aeneas oculis,^ arundinis artejecutus

Tratjcit,^fx<e(Moriere)immurmurataurL

Haud minus Aeacides dextra ftomachate Sileu

Piippolytumci- metit,fatis Eufenius hifdem

Afleriusi^ ruunt,te^ 6 Xanthippe metenti

Tydides focium leth o

dedit. at(^ ita cedes

Al ternant hinc inde pares, ^funera librant

Rarior Argolicas ferro populante cateruas

Agmina laxabat mileS)focios(f.fuferftes

Quaerebat iam turbafuostcu tempore rapto
hnperiale tonans, acies

Agamemno labates

htcrepat,hortatur, iubet, induit, atq; obit oes

Oebalio fublimis equo,citius'q^futuras

Spodet opesinec enim Moefas armare cohortes
Telephus, etplenas Danais dare differet alnos

Haud

DE BELLO TROIA*

LIB*

ut

V.

Haud mora-f^radpite faciles repetiffe tamultu

ISiibus indulgetomnes:iam quarere

longum

Quaferiantjtarducj^dariiman^ ois in

ho^em

Fulminat,^ nulli furit irrita. gaudia Martis

Horrida, deliciasi^; truces, efferuere pajsim

Aff iceres.fluit huic in uultus pulchra genar

Rapta dies,mento hic linguaiy

^ nare

recifa

Informes aperit ri6ius,his auris adempta,

Hisman^,

his nutat humer^, pars uifcera lapfa

Lahitur,ac manibus nitens fefe eripit hofb.

Hinc capitu largus /lagnat cruor,inde reliSH

1

cumulu furgunttrunci,currus(y retardanu

Ipfenee

hybemis niuibus,necgrddine uerna

Nec riguo paflus Symois Thaumatidos arcu

Maiores miratur aquas,^ fanguine rapto
Di^imiliiredit in pelagus tuenietiaTriton

Funera,^ expolies horret Thetys,oTa luflratf

Omnibus incubit,centena<y millia uoluit.

Et non inuentu totiens lucratur Achillem*
Frefferat occidua Phceb^iubar,aflra uicijsim

Aere deterfo,luce(^flupenubus umbris

Sidereum pepigere dieiconfulta uocati

Ar-

ttt

DARETIS EHRYail

Argolidce tenuere duces, iamcj^ ibat Vlyfjes

Tydide fodante gradus ^Friamoci^ ferebat

Vota ducuyUulgiq;^recesMidet Inacha longe

Arma Dolon->creditc^ dolosimox acer ab ip/is

DeflitexcubijSy^y

Quo operabitis finquit.

State uiri contra. pacem'ne

Illi

huc fertis an armal

Palladia legatos arbore pandunt,

Exoraniq. aditus tiam regis copia^iam res

Edita, ia redeut,treis fujpeduntur in

annos

Dextris bella datis. atfcedera Martius He(5lor

htcufaupacisq- moras,fraSlis<^ nouandas

Inach idis tanto conieAattemp ore uires*

'

Incutiunt alias cun Bis belli ocia curas,

H/ muris, illi cafhris,utriq;fepulchrls

~

htuigilant. uix flore folu laxauerat ceBas

Tertia, defueti rabida in dif:rimina campi

Frofiliut hinc inde duces. rotat efferus

enfem

HeBor,^' ingBes animos fortuna miniflrat

Supremos f^eculati dies,obitusq;decoros
FaBis illuflrat infignibus.Antiphus ante,
PoflPhilibus clauj^e uirumilibratur utrii^^

Er4xinus,^mediu fuff edunt HeBora^at ille

Oh

DEBELLO TROIA*

LIB* V*ii^

OMi j Uim reuoc^s haHay fic excipit amhosy

Lugeat ut prim^ oculos, cerehrum'ci;fecundus,

hiphorhu premit Aeacides\du({> ille recedes

HaMe incujfum dextra ohnitete retardat

In turha ojfendit,fociuci^Lycaonapr(eceps
Ohruitiinjequitur ui6i;or,prolapfaqi tranfu
?eiora,confortes mittens ad tartara manes

Troilus Idea tapies per pralia clauam,

Myrmidonas feptemfolo cofumit in iiuy

At<y alios feptem,fi feptem forte fuiffent,
Froturhaffet agens, ipfum exardebat Achillem

terre manus contratfed tot centena cadentum

Millia,tam uarios gemitus, tam diffonafata
Indoluit Phcebus,celeres'q> immerfit habenas

Mce/bory&^Jubitis conterruit agmina bellis^

Nox erat,i!^ logo defeffum Marte iacebat

Andromache coplexa uiru,cum'(^ af^erabelli

'

Qu<efijfet,gens utra priQr,qua nomina regS^

Qjd uultus,quid Dardanidce,qd ^^jf^itipje

Lgremm,paffus'ne metus,fopita marito
btcubat,gir primi nebula ceffante foporis

In uefas matura quies purgata figuras

4

Di.

114

DARETIS PHRYGII

Diri monct.Stahat thdmis mBaSim UwruSf

<

Secretos amplexa lares linimica jecuris

Hanc i ^irpe metit, rorantes [anguine rami

In Bratu geniale cadunt. plura ingerit horres

Mon^hrajoportiacet interdu [me coiuge,toto

Fufa thoro, nudos rurfus uidet oris hiatus

Sanguineos foedare fmus.Tande tegra fopore

Rumpit,^ horredis iterat clamorib^yHeBorp

HeSior ubi ftimida'^ manu fcrutata cubde,
IngeminatMeus hicne meusflenire pauores

Ule,^ adhuc fegnes paulatim demere fomnos

Coeperat. illa [dem uifis nunc credula donaty

N uc negat, amiffumcj- putas coplexa marituy

Omnia certa timet, O' nil tame aufa fateri
Armatum prohibere parattmuliebribus ille
Ni/ monitis motus,timidi praefa^ fexus
Spernit, eir impaties bellantibus acer abeffe

Pofeit ejuos.tuc uero ames,tuc anxia uocem

Tollity^ occurfus oes rogat,exit ejr intrat

Incerta, ac paruu matris lamenta Hupentem

AfhjanaEta trahes,calcadum in limine patri

Obijcit^indueratgaleamicurrui^fedebat

Cei

DE BELLO TROIA#

LIB. V*

tlf

Ceifior:andromache primo pranucid cUmtty

Heu morimr,fuccurre pater MXprtcipe

\

Tande h aret patitur (^moras^moderate cater^

Menone^fed nuf\ Phrygu fuh caffide uifo(uas
HeBore^mens Danais maioro fiducia maiory
Kaiorin armamanuSymaiorcylicetia campi
Audaces proferre ^adusiiam Pergama luxta
Bffu^unt Phryges, exclamat matresh; fenescf

Quis pulchrU uel triRefuitde mceniharma

Cojjpicere,^miferis({uatiut ululatibus urbe*

He^or t Andromache oculoru fulmta torques

Ergo iteru prohibebis fait:^imulisq; iugales
Pracipitat,non fic Ojfeaper ardua Mauors
r

Armigero terrore ruitymucrone Gelonos

fra^^yUel falce Getas, uel cufpideThraces*

Ulum ubifraxineu rapiente in pralia telum
Agnouere duces,dant illico terga, retroiy
Suadet iter cuflos anima timor latfer^ He^lof

Anticipat celeri furentia peSioracurfuy

ht terga irafci (pernens, teloq^ trabali

l
f

Hydomeneapetit,cuiIhrageLeotiusaqua

CXcait,<ttStclmsfuffens,*tiHyfid>m{lSs,

DARETIS PHRYG

II

spiranti certam referunt in uulnere mortem*

Vltimus HeSioreu Polybetes fenferat enfm

Altius impreffum iugulo-,non defuit augeni

Suprema fortuna manu^trafegerat armos

Armal^^et in geminos difcreto corpore trucof
Solus inoffenfusclypeus reflabat, filium

Dum uiSior mutare parat, Uuamcj^fuperbus

Argolica lunone onerat,fremit acrius

illa

Marte fuo,facibus'cj; louisific pronus in iram

Sexus ^fic prifcus fuadet dolor. excitat ergo

Aeaciden .non die (Quidem certamine,tanto
Tentaffet conferre uirOyfedluno

negantem

"

SollicitaURimulat Pallas, pariterq- precantes

Probet hac animos,hcec iras,utracy uires*

Po^^peruentu propius, flfusq;dearum

Robore^fulmineumpraceps nudauerat enfem
Aeacides, trepidi coeunt hinc inde manipli,
Ipfa'^fponte h arent retro data pralia regum

In campi maioris

opusmox fauus utrincu

Clamor,utrinc^ metus. cupiunt uidiffe furhesj

Et uidiffe timent facibus confligere iaBis ^ (le;

fulminahinaputes^prior occupat HeSiorAchil

Fra

'

D;E. BELLO

TROIA.

LIB. V. 117

Inxinemcl' trabem uibratiuolat illajfemur<l;

HeKs humili nimis aSka manu-,nimis luidacceptis
LethiferisjhoMe ferit. pudor aggerat iram^
Jruftratcec^

manus. at ^iSio dedecus haft<t

Furgaffet gladio, duum uulneris acrior ira

Jieacides enfem librat, dmumcf. fua'^

Proturbat uirtute uirumiuix Martia tandem

Indignante anima,gelidos mens defrit artus*

Extemplo turbata Phrygum laxatur inerti

Turbafugattrepidis uiolentior injiat Achilles^
Ac dextra maiore furit. maSiantur in ipfis
Millia bellantum portis. Tithonius

heros

Obli([uum penius cir ref^eSiantia terga

Ohijcit Aeacida. Iceditij ac laditur ipfe,
Seraej.

uix tenebris dirimit nex bellafecutis^

Heu heu

tenui nutant mortalia filo,

N/7 hominipxum.Fortuna munera blanda^

Iftftdias

non dona reortfemperq; timebis

Sirenum turba fimileis,fub fole fereno

Nubem,fub rifu lachrymas , fub meile uenenu*

Si

tibi

res,fallit cafus'. fi forma,fene^us:

Si mresymorbustfi

nomen grande, litura

"

P(h

'

ns

DARETIS PHRYGII

Po^eratO' w nullis fati conRantia donis

Ipfe etiam has inter tenui uirtute procellas

Fretus homo, aut laguet mones, aut mortu^aret^

Horti fi neutrum, certe mortalis,^' imos

Fraudatura dies medios metit Atropos annos

Occidit heu fpes unaPhrygu,Mauorti^He^or

Occidit,ceternos cui fi natura dediffet
- Artus,ipfe fuos

iaculandos luppiter ignes

Ocia tra8:urus ultro mandaffetat illum

tmperijs fenfere fuis ohfiflere Parca^

Senfere,^ uiridis crefcentiafdaiuuentct

.
'

Collaxa rapuere manu, tutore perempto

FaSiunePhrygkm licito maiore ruinam

LIBRI

aviMTI

FINIS.
*

HYPOTHESIS

LIB* VI.

^xia Sextus habet duhio certamina Martet

Oeduntwr^ duces,SctrpedothT>eiphohu!^,
Troilus cr [equitur Valameden^iJUmnonakchitkSi

PtVarisMhscapitur,Vriamusrex mittitur uhris

flst^HccubOiacDanaHm reditu copk^itur idem*

Daretis phry
giipoetArvm
et

Hiftoricorum

omnium primi de Bel

,

Io Troiano liber

Sextus , Latio iure i

CORNELI

NEPOTE

carmine feftiuodo^

GN I o R

explicitis

mce^

rentiafignacateruis

Troii tnouctjfonnt ^lypci^cri^

ft^q^griuintur
\Lu6iibusy

m^U^um crehris firt

^Itihus aurum

^mpitur,arma nocet, toto nihil agmine latUy

McenihiUfignaipfammus pugnantia uento

Mentitas laxant animas, morituracf^
tardis
flatihus inclinant faciles

laguere Dracones.

Atfonipes,animinon argumenta fuperhi

tatas iterat udces,non puluere capto

Multiplicatfliffenfaleui ueftigagyro^

tionfrenut incertu^fed tota immergatur aruis

i

Vn

YnguU->[uhm\ttitc\^ equite, aurigam^perofHS

Auertit collo uenientu frena reflexo^

Stridente

litui

gemitum,frid^tia reddunt

luffa tuhce,nuUiq; fonat

non trijie tumultus-

Talis in aduerfas trahitur

duceMenone turmas

Mcefla PhrygupubeSfpofcut remeare,negatcj^

Venturusq; HeBor femper pofi terga uidetur*

Qualiter Hybl<ti mellita pericula reges

Si fignis iniere datis, labente tyranno

Alterutro, uiduos dant agmina flridula queA^,

Bfubitu uix naSia duce metuentia uibrant

Spicula,^ imbelli remeat in pralia rofbro
laq;Argiuaphalax,ltetisiaSiatior armis
Prodierat, tollit'q-animos^celereq>

triumphum

Helore deiefto jjgerat,dux digerit arma

l^aupliades uoti composjcurasq; timendas
Induit, O* duro fruitur

mifradus honore^.

Atrides regis infignia ponit, eir ultro

Bxiiit

imperiuminec enim uenijfefatetut

lure ducis,feriq- fatis,fi principe quouis (fhrix^

Beta cohors, redeat po^ diruta Pergama uu

Nil refert,quisjuhhquado,fed qualiter^^
^

DEBfiLLO TROIA*
Xi

LIB VI*

131

^^^midurahunt(t^s,^tranfietmor,
Hij idditjfe ittrcjrui potiore Mycenis^
Et /labilem regnare domi:ne,c
figna priora

Sic ambire cupit, ut

fejfo pecore malit

S'

El ui^les Lunas

duros ducere SoleSi

,
Martius Aeacides mutatas
folus habenas
Arguit, at rapto

tW'

Palamedes Marte fuperbus

Vincere contendit titulis, regemcj^mereri

Ergo iteru coeunt acies, roperatur

utrmif;
p
Etmedius decrefcit ager, rapit agmina iun/ia

rHi

S<trpedo Lyciosq^ en/es, e2r turbine primo

Hojlhb^ inuehituriqualis uexilla

Gigantum

Cetiman^Briare^PhlegTiXo in uertice tolles^

li

Imbelles rifit louis ignes, tela Diance,

(gues^

Martis equos,Phcebipharetras,gjrPalladis

an
Paud minor iflfurges heros loue patre fupbust
lunone Argolica cogrefjaq- figna

deorum

Spermt atroxiquacuq; uagos raptatur i ho/les$

Millia multa manu proturbat,millia multa

Axe fuperieSlo,fulmen feuire paternum

Irtt

Credas,^ tonitr^ curru /hridente minores*

0'

Occidit infelix Gobius^nec latior HIq

f.

Tfh

tja

'DARETIS PHRYGII

Triptolemus,fuetuscjiferas inceffere telis

Mcendius Cormas->({udrtus totfuneru Perfes

Vltus ohitdceuos mijjo Sarpedonis armos

Tran (ierat iaculo,jed uix tamen ille coaSlus

Tandem uertit iter^uultuq^ in terga reieSio

Ad cunSios haeret grejfus,fempercj^ redire

Ardet,non poffe in dignans, pulfatij^uetantes^

At iam caligat acies,Iparfoq- cruore

Deficiunt quamuis uiSiuro uulnere uires^

ittereaMcefas properat laturus aridas

Demophoon, Garamas,^ te Thefida

uolete

Tertia cura uocat^Danaas hehkduerat iras

Belligerae mefiis uinicj audacis egeflas^

Et uires depafta fames -pax armajoporat

htiy annum iurata fides lutricy cohorti

Vtrac^ caHra patent,fas ciui Graia uidere

Carhafa,fas hofti Phrygios lunare penates*

Dum fic alternos aditus, alterna pererrant

Mcenia,natarum facra comitante caterua
HeSioreos manes Tymbre^e in limine port^

placat uterq; pares icinis annu^^umhra laboras

Solantes epulas lamenta'^ fefta repofdt
*

DE^CLIiO TROI A* L I Bi VI*

R tumuli lugubre decus. ihcnt crine foluto

rij

Uiiides,hec<iua^auirum,natualtera-,fratre

ti

MultiConuc pariter lugent,nuc fingulaplagut^

Cuij. alijs in

i;

pallorem candore fepulto

febricitent uultusjfola ore Polyxena floret

Solite,

in facie nil audent nubila mentis^

Ewc uidetyhac optat,

tfi,

Paucius Aeacides fubitos

Vtij^ufu

acuto Cypridis 4rc

fujpirat amores*

maiore Venus produ8:a, tenellos

Spondceoflabilit animos pede:

fle nouauod

'

Cauflajpares flimulos fimilesq; immobilis ignes

[fH

Haurit,^ I thalamos peritur u emollit Achille*

frgo necarmoru meminit, nec praelia curata

^mq>redireueIitpatrios'(j;reducereccetus9
Et totam turbare aciem, fi re^a detur

Virgo fibi,conforscj. thori, preciumq. receffus^

hifhruit his

trt.

PhrygaSergeflu, cui proxima in 0?

Armumregale fides, pacemq-futuram

Afferit,

^ totum cogendum

in foedera

Marte^

Sireduces fua Myrmidones pracepta fequatur*

Audier/it?riamu5,remeatSergeflus Achilli

placent,fedbelU nocent, faciliq^repujfa

Crf,

fj4-

15

aretis PHRYGII.

Crefcitmor.lex hac:Yirgo,fi^ublicdcef^k

hrmwro patrias nuptu tradetur in oras,(ftri

Haud mora-iComunes redit^monet,et graue frH
Difcrime paf?o$ queritur ->nec iudicat aquu
'

Vnius in thalamu eir muliebria praelia tatos

^oiuraffe duces-, Spartanaq- damna medendo

^populum

reges logis cofumere bellis.

Grata quies uulgo,Martis 'q remistus ardens

Dignatur conftdta furor; fibi crafbina quify
Velaparatjfed mox accepto tempore, parta

Maturat cum meffe rates, quas donat Achiuis

Teleph^,infenfus'q- tame

g,

figna fequantur

Altera duSioresq; nouos,Agamenone pulfof

Vixducontigerat portus, mutata tumultu

Agmina crudefcut alio,gladios'q;repofcunt*

'

Torferataflriuagupa^ainue^giaPhabS

Annua mobilitas bifj[enos pafja labores^

Et iam mixta acies ;jol^ no prodit in arma
Aeacides Jolus non militat,obice belli

Vota harere dolens. alios in pralia cogit

Odphobi Maupliades,faujiuq;fHis comitatibus
******

Jwpetf Deiphobu primo

petit,

omen

utra^ ia&o

5i

DE BELLO TROIA.

LIB. VI.

Tfjpow trSfcdi^t Uculo^funusq; fecundum

Dat Fhry^o lugere duci, rotat obuia tela

Sarpedon^quataq; eruor uirtute reliBus
'K
Sujficitin uulnus,uires expendit in iSius

Prodigus Madi, nec iunSia potentia fati

Prorfus abedl,clypeu trafit,l<euuq' cruetat

Qbliquo mucrone latus,felicior enfis

n

l^aupliadce-,cafuc^

manu meliore fecutus

Jratis flendu fuperis

Sarpedona fundit*

Sarpedonit
cxdcs.

His hilaris, multoq*alijs ia6hdtior,Ecce

ti

Pcce, iterat, quantos dextra uiEtrice negates

tr

Enfe palam /lerno.qd plus te/labitur aufum

Phlegra loue^Lihyc^ AlcidefThefea Minos^

r

Talis

eratDanau princeps, uix iha,necjSla

Fas plenis kRaffefonis,uenit ecce fagina

It-

Ih iugulu^ides Paris

hac excufit in auras

Afyrijs melior,<equaturus<j; Gelonos.

Dux ruit,^ tenues Matrix gloria fruSlus

Cum luRu lucrata periucunRiq; iacentem

Mixtis confodiunt haHis.at rege perempto

Ho fe turba regit :c<efo duce tota fequentum

Debilis agrefeit uirtus,armaipfauidentur
i

Poffi

Palamrdlfcxdcs.

t^6

DARETIS PHRYGII

Poffe miriHS^fic fi ruptis moderator habenis

Deciderit, turbantur equhleuiora ^pentes

Imperiaj^urfubitaiam libertate potiti,

Ceu timfant, incerta uago ue^igia curfu

<

/
-

Fracipitatdege hacfugiut,hoc ordine fufi

Craiugenauam cajhra proculyiam littora log^*

Seq-terunt uicibus,0"^ui prior, effefupremus
At(j^ hofli

propmr metuitimox peSiore nudo

Terga tegunt,armat(j;fuga:fed nulla tueri

Tela queunt, claffes null<x,munimina nullai

Incendunt, ^ernut,perimut,face carbafa, cotis

'

Arces,enfeuiro$.ihrages uulgatur,Achilles

Dij^imulatifed tot tedas,tot tela fecundus

SufHnet Aeacides,

& defenfore

laborat

lam feffus clypeo. tandem miferatur anhelum

Altius attollens pontum Thetys,^ ueniend

Occurrit Phcebo,radios merfura morantes*

Fofera uix umbras luxfoluerat,undi^tiras

Surgunt,armatoq- acclinia tela cubili

Corripiuntpars in clypeos ceruice recepta.

No madidu mucronis ebur,non cafsidis umbrS

Soluerat,aflipfts audax fopor incidit armis

DE BEX,LO TR OIA. LIBr VI, tj7

It tuba praceptrix

Et litis

Phry^s,it tibia Gra^Sf

litui te^ies, at prompta

uocantesy

Anticipat uirtus modulos, crudefcit utrmi^

Pugnaferox:injidt,cedut, minitatur, et horret

Alternas^; uices fortuna ferensq; triumphos

Bxiguas<j; fugas populis permutat utrifq;.

Vrget eques pedites, ille inclinatur in

iRum

Arduus, hi tollunt humiles in uulnera dextras*

Ibat Ahas,cum'cy auriga turbare Melampum

Sublato mucrone parat,fen

fiffe

putares

Cornipedes, fufpefa truces in peSiorafurguty

hnplichucy terut pedih^,^atisci; relinquunt*

Latior euetu,fifus'q; Melampus equorum

Au}dlio,per

^ arma

uiru,per<^ora fuperbo

Leruidus axe uelaucalcandaq- corpora quares

No uacua dignatur humu*tande Anxuris ha/Ig

Di6iai ruitincuruus,propr^sc^fatifcit
Interceptus equis tclamatemq> ore fupino

Parcite,nil miferans furdi rota proterit axis.'

Anceps pugna ducu,palmo(y incertafluebat
^elladiu,donec medios prorupit in hofles
TroiliUihorrificisqiComesuiftoriafignis*
i

j|8

DARETIS PHRYCSH

QualisPelUus,(lttalisCalydomusexul
Tulmineas habuere manus <j^rior dieifecutus

Alter :at hicfuperat utroq^ potentior ambos

Vtq;Oes clauda

titulos

breuis,He6iore nuuoft

Mimi ceduntDanai,grauiore procella

.

Corda pauentyfecura prius :plurescj;renafcf

HeSioras attoniti cefmU ficTroilus ardens
fraternas renouat ccedestinfignia dextnt
ViSbricis f^nfilfe dolor-,fjpe6iajfe uoluptasr

Eminus AlcejieNifaumiCominusldamy

Hunc laculis^huc enfe metit^tdtoq^ fub hoHe

Nulli turpe mori. pars tanq occubere cerMf
InfiiSits

gaudet iaculis,

^ morte f

iperbit,

Exieratlthac^,Tydides,Neflor,Achillem
FleSieretis in tantis unus te Troile dignus*

^edfteriles rediere preces^jiat linquere fixum

Bella duchualidaq; ipfos ratione rogantes

Arguitiacbellupedityquod caufsapudoriy

Cogreffus danis^^ comoda nulla triuphis*

faSbtfides ducibusyhortatur fcedus,at objiat

'

Cui thalami^pior fjnratdoloryobjiatErinysy

Objiat Parca tenaxjfatoq^ potentior omni
4

DE.BELLO

TR;OIA. LIB,

VK

Bella refert Danais fcrutat^ numina Calcha^^

Haud morayprofdiut duriore Agamenone lati

Oebalidce-cotrd non fegnius a^uor anhelis
Priamides tranfmittit equis^ueflore fuperbus^

Magnanimo fulcosfufj^edit in aere currusf

^ raro defj^ta^os, ut tardior anguis

*TriptolemifVeneris ales^Panthera Lyai

Puluere crefcit ager^putricy in nube fepultam

pratexit caligo diem^nec ciuibus boHef

Internoffe

datum^donec reuocantefrenum

Cufpide/anguineos campus cofedit in imbres*

Strauerat Alcidamas Teucru Leocota,traba

pnin^ intorcjuh hajia-,mif^acj; fecutus

(Jeni'

Extrahere ardebat,ut teli laude madentis

Autfomidandus Phrygijs,aut gratus Achiub

ouansM glandiflua prauentus habena

Iret

0(;tidit,^ iunSio[olatur funere Teucrum.

Trafifft Eurypylum iaculabilis hajia Menalca,

Occiduas ingreffa comasdauuc^ per orbem

Exity& excuffum defert in cufpide lumen,

'

prnaaLyciddtrdsfigitarudme Glaucus,

Qua ceruix conexa humeris liugulo illa pateti

'3D'

Alt ET IS

PHRYGII

InlUmsygale^clypeiq^interuenitom
Herculeis imhuu uadisidupliciii; fatigat

Morte atam,furit hinc uirusjcruor inde fecut^,

Mifile,^incifo tandem de flamine certant*
Terfilochu CromiuSyXerfes Creteondy Nifus
tundit Alymiiacet hic iaculodacet ille bipenif
Tertius intento diRriRus palpitat arcu*

RbtheaRhefus agit,Lyhida ^turbat Acoteus,

Stemona flemitlonyfeflandru uulnerat Arg^f

MaSlat Achota Phol^yPholo Ebal^,Ebalo A*
A^ora Thyodamas,^ Thyodamata L^(<flor,
Eminet afl^erior dextra maiore lacefles(ca\
Troilus Argolicosy^ (]ud^ Antenoris enfem^

Aenea iaculumypradonis tela tremifcanty

Hic tame

hic uincity^ lautos obruit omnesy

Omnia'^ in proprios lucratur faSha triuphos

Miratur Bellona uirumydiimulatiy furentem

Parciusy& docile gaudet uiciffe magiflrum,

Ipfe alias difcit iras maioraq^ Mauors

Praliay eir exemplum diuus mortale fecutusy

^fts* jyum Scythicis Matyuifos reminifciturytaSi^i

Ibatfulmineo Phrygios mucronefatigans

Eer

'

DE BELLO
Veruid^

TROIii* LIB.

VI, 14

Vmhrafides jhinc nudo Troilus en/e

Dif^utaty^ morte-,menti

celU fecunda^

Attonito concludit atroxtfru^a ille labordt

Soluere, cu nequeat fatale nece e refelli

Mo}( premit Afcalaphu,ruit ille t terga, nec

hcpe6lat,fallitq;manu,fed fraxinus i6iu (fiam
Sicca redire negans reperit,frgitq- iugalem
hnplicitu dominoitrahitur retinentibus ille

Scanftlibus,potoq; perit in fanguine merfus*

Contetus cecidife uiru, premit agmina uiSior

C<eteraPriamides,& terna tricufride clau(t

funera cotinuat.foffos gemit AAilus armosy
Pe6btsltys,uacuacj^excufis ilibus aluum

Antiphates;/ed feua

licet, tamen

inguine nug

Inferius grafrata

manus, tumidusq^ juperbit

Poplitibus ccefis

humilem infamare triuphum.

Jam mtfgis ardente tenues cofumere pugnas

tn populum tadet,uulgari tela eruore

Immenfus uiolare pudor, nec paupere fraudat

Pl^beanim.f^rit in iugulos regue]; ducumcf;

Acrior,

qua acies ^ipat gemata cohorteSy

truit^Atridas^ ambos,fed difrare telo

'

Vi4

*'

DAkEtlS: PHRYGfl

S(iucidt->huci4culis-)illufude:tertiusenfcfn

Vulnificu paffus plagit Calydonis almus*

'

Ho5 ([uoq^fudiljet, jicnun^ debilis ira,

Sic prafens femp uirtusiat turba profundo

hterieiia graue fruftratur uulnere dextra

Ipfa etia ceu nulla deis, fic rara tyrannis

Atropos, inq; aias inopes audacia maior*

Nutabat Danai,iaij- his jfes nulla triuphu

Nuttafugaifati fraudes, ementa deorum,

Effalfum Calchata dolet,reditusc^ [ufurrantf

Si nulli pofl ter^

metus.moxNehorc^ipfe
Peliden Agameno rogattnegat ille,fuosq;

lAyrmidonas in bella tame concedit agendos*

Ho5 ubi confpexit rapido j?dire tumultu

(besf

Troil^,Huc tedamus,ait,quce'na h<tc noua pu*^'

Quis nou^hic puluisfan et hos huedeflirtatAr

Nuc primu,et totas jpperat cofumere ui

(goj

At fuperi meli^, deerat quos pdere pofSe

(res^>

Er Stygio mandare loui,gladiusq; timebat

' *

Ocia.faxo igitur po^i fulmina T^rdana difeat

yitilius latuiffe

domi.Sic fatus tiypartum

Dn^or^m cunehqud fidmeus umbo corufcat,-

r,

DE BE tLO TROIA.

LIB, VI. I4J

Robore fraxineo fmtjteloq^ moranti

i.(

Pracipitem perturbat equoxeler ille receptis

Grel^ibus,abie8:aq- hafla,clypeocj; religio,

Acrius Mantem fugit boReuncaflra recedes

'Argolicadllic ante ipfum maSiatus Achillem

.Concidit,^ fufo tentoria fanguine fignau

fredit atroxjqudtumq; inges dabat irajlacertU

Erigit Aeacides jac toto

robore nifus

lam reffonjuros parat iSius*uenerat ante

^

lmceaPriamid<dauosq;inuaferatarmos
Ho^iisiat innocuum fallit Tritonia telum.

Sentit,tr<tduerfosincufatFalladisaflus
Troilus.atiaculo melior fortuna fecundo:

Hjj

Leditenim lihatq; humeros^ morte petita

Inuenit indignans uulnus fine
I

Tertia

funere cuffis*
maiorem cornus potura cruorem.

Rapta manu.uenit ecce abies,

^ ^idula cer^

ViolituriaSius.celfos prafams in armos(tos

>

Engiturfonipesidubium, defendere tentety

^M^<^^yg^^detq-tamen perculfus herilem

fi

Mticiparenecem.flexo tunc poplite fufum

Inuitus proculcat ham^fatHmqiirHmis

'
i.

Hf

DARETI

C.144..

PHRYGII

Hew iuuatMle ([uide nolit,fed

Occubat Aeacides,

5 !:

dugrauis urgctp

iam [urgentia ferro

Colla meMdogeci- licet decurrere iufx

iTioaicwict

Citfa uiri ceruix,truncus manet, ipfa^ nondu

Exarmata manus hellU fatura mouetur, (uosf

Q^os cafus,^ueefata ^uerar?quos Troile di

'

Troile,cuius ope gemitUios orba fepultam:

li

Troile, cui merita f^irant praconiafama:

'i

Troile,qu em folu dignatur laudibus Argosy

MaSie iacesifq; ante Phrygi fj^es publica uit^y

Vix unum obfeffa tutore Memnona mortis'

Atratus habes funus lacerufpoliare parabat

Aeacides,prohibet Memnon,miferacy pareti

Pignoris egregij lugendos deRinat artus:

"

Ipfealijs lachrymas,fibi bellatahjsq^tumultus

!
,.l

fcsmineosjfibi tela mouet,raptaq^ fuperbum (

CujjfideuiSiore uindex premitiinguina teloy

*

Pe^oralib((ratgladio,re[jpexit Achillesi

Atq^indignatus furialibus intonatorfis:

Extefata uocant,Stygia prior hofpes in alno'

Memneab
cda

ExpeSiat^Stygas pariter tranjhabitis undas*

Dixitj^Paoi^dudmuifcerareff
:

'

'

4
;

En

DEBELLO TROIA*

LIB^ VI^ *4f

Fr<odneo pfrfoffa flylo, niger emicat alte

jdi

Sanms,^ exutos mulcet i{yxfri^da manes*

fit juga FerfarujMfo
Dii

duce.fautor infiat

Ryrmidonu princeps, fic mes acceptaq* fuadet

Vulneraiiam trepidos logum qnafiffe tyranosy

ilfj

In uul^iuguluuiolesfurityimpetus iram

Mutat,

ultrice cogit plebefcere dextram*

hrgofugatpauidos,audetesfundit,inertes
?roculcat,redimit(j- hreui longa ociahello*
ij,

Viderat Iliacos fremere in certamina capos

luppiteryCS* quanq tardari puluereuifus,
^

Arma tome cernit Vulcania,feuit in

n
./f

Sauire Aeaciden-^audet cu

talia

bofles

f^eSiet

NupturapepulifjeThetimtpallore minori
[l2

Phleff-aos motes, Phlegraaq;hella timeret*

^fauirufirages numerat, natoq-fuperhit

Immemor heufati,materipc gloria uincity

Chara'^fufpendtt mirante praliafluSius*

Quippe uidere iuuat,&*fas jjperare triuphu^

Cumanus una fuget,fu^atq. exercitus omnis*

Haud aliter,cu canet ager,cu mefis adulta^

^

Cedunt aAiuo fugientia iugerauento*

f4^

DARETIS PHRYGII

Vltimusejfra6ti tardatus uulnerecwrrta

Cardine iam claufo focios pofcebat lolas

Ingrejjum, periere preces^en Felias hafld

TranJaSiu affifftforihus,porta^ maritatTandeycaflra licet loge^pauci'^ Je^uantur^

Vrbs iuxtd, cedit uix exorante Miuerua

Craftina lucificos mce^o Themoneiugales

Vix aurora mouettnun^ tam prodiga ronSf

Tam large fatiauitagrosyfiupet ebria tellus

Hos imbres non paffapriusjftc ubere fletu

hiatu quefta pares -huic adgemitaxis uter^

Lux pallensMcera nubes-,^ j^aucia cceli

forma, nec Idalio f^irat decor integer ajko.'
Titonu fupereffe piget, pofcens'(y jepulchrum

odit ui^uram per fecula longa cicadam.

Legerat in tumulos Nabathaee mef^is odores
Ambitiofa pares, natocj; fuprema parabat

Funera:mox uolucrum famulatibus astitit alis

fxe([uiasfaiura phalanx^auis unica phoenix^

BtPrognenon una uenit,cauat Ardea roflro

liarmoreufoffore folum,Lufcinia planaty
Ffutacus inferihit apices^PhidomeM^recatuxi

Phas
*

'

Pl^grf OJdr,TwtKr iinniulunonm ales

ll^^ales fj^arfurus aquas,^perabatiat
omni

Dura Phry^,reuocat motas Saturnia penos*

PortelouireferesTelchinutela,redihat

Rex auiu:ac uifo cuSiaturfunere,fulmen

Deponens, aliasq;facesincenfa(j^thura
Obrripit^f^facrisfolatur odoribus aras*

Itmfiamitfopitafames, iam plenafoluto

Vma uiro,redeut uolucres,mulcei<y parente^

AnnuaVlemnonio pa^tafolennia buflo^

Pme alia natisflendos iniiaurat honoret

Infelix Hecuba, heu quantos enixa dolores*

lam tumulos numerare licet, iam tertiapla^t

Funera:fic Niob^oeminis orbata pharetrisp
Que peperkpopulu fleuit,nec parcior ira
lunonis:grauis huic Satumia,Delius illu

l^Uerantlachrym^,deploratus'^fepulchri
lam tacitus ,ia ficcus honos

folus in altas

**

l^^uscrefcit curas dolor, excitat

Ansdetos animu,fraudesq^ in uota

miniUras
y^tor habet gemitusMatradiatiaPhcebo

TemflafuburbanQfnomenqfauShrategebat

g
fe

l4-

48.

DARETIS PHRYGH

Lanugo Thymbr<eddeu7circHm'^fuprai^

Vmhrabat dominas folijs ornantibus am

Hecuba in facinus audax, inuitatAchillep
*

Coniu^fadurafide.uenit ille,fed arma.

Sed comites nulli^folum fibi Neftore natum

lungit,uix gladio cingi memoriomnia

Dum mifer optatos j[>roperatuifurus amores^

Quin uetat infidias credi fraudes

timeri

Ipfe locus templi<yfides,atmairis,adulter

Dardanus impmo,po/l Ufa cubiliafeuum

Ni/ reputasypacecy deum delubra<^ turbans^

Occulit armatas pojiipfa altaria turmas.

Vix fallunt animi prafa^a,uenerat heros

"

Martius, in(^ ipfbrrepidus ter limine greffus^

Fixit, ter redijt,at(^ alternante pauore

FreSictfederecomceiterprafciafati
Bffiges lachrymata dei,ibtpet ipfe tumore^

Tertimuifenegat.ruitecceinuifaiuuetus

Voce minax,dextra(yferox,mediu(^ coronat

Armata Jiationeuiru. prior occupat acer

Priamides,Ne fleSie^adu.ffonfa^ne petitat

Amplex^habitmsmfHmCce,fed illam

Or

DE EELLO TROIA

LIB

Vi* i49

Ornatu ftudiofdparens,iulSisq;moratur
trepida prima docet ofcula noSiis*

0ix3rat,& gladiu uihr^o&^uulnera praceps

K)

Prima petes, Nunc nuc addit, nucfi qua iacetU

Gratia, ft quis amor lapfis,hoc [anguine, ciuesy

BxpeBant Phry^ fuprema piacula manes

iii

Ule qdfunde animifuel quofugafturpe precariy

1.

'it nenia fj^es nulla ttamen

Vlultiplici

mox uefie lacertum

munit,ac rapta cujj^ide,quantum

Nndapoteftuirtns^uisohfej[a,repugnat7

Et populum manus una metit, nec fegnior hra

Antilochi premit,inAat^a^t, laudis

fuprema

labitus, cjr praceps dat def^eratio uires

Sic quercus geminas certat pagana bipennis

[j,

Centra truncare manuyuixuulnere multo

Bxhaufta tonde nutant,lapfasq;fequuntur

bnmenfa pariter nemorumq^ uiruq- ruina*^

Haudfecus heroes perAat,nec uincere pronU
iH

7eucris,mille licet mortes hinc indefatigenty

Neciam uulnerib^pateat locus,improba donec

'U

^
0

Ipfauiruuirtusfraiiosconfumpferatenjes,

MdxPhrygesincubiUpropi^,prolapfa(yn^^
k 5
Co-

Achni/sac

i;0

DARETIS PHRYGIA

Congefiis clypeis cafur^ cadauer

Qoi ne^ueut arntisiormoru podere uitteuHt

.lin

Vidity^ ultorem Phoebus curuauerat arcum,;

TeladabatPallasyUetuitpaterigneyfagittis

Obuius intentis,eir p^cem fulmine fanxit.

Caudet AlexadeTyfaueat ceu numina fa^k
Bt placeat fraus

olla deis :auibus<yferis(^

Frohfcelusyextorres artus O' funeri nuda

Prqieciffet atrox-melior ni iufta moneret

Fratery& infandas Helenus copefeeret iras*

HfK <{uas lugedi facies, quos undiq- uultus

Comunis Danau dolor induit,inde quereU,

Hinc lachfym<e,cu bina ducu ceruice rediret

Funeriimortaliq^ rogo duo numina belU
Relligio permiffa daretinec f^pare lufiu

Myrmidones
Fletur,

?ylij'ue dolet, certamine pulchra

(tquati iamid latet

Sic fideftituatfuperumpater,orba
Sidera,

'k

agmine Neftor*

queratur
^

ignoto contendat funera fletu.

Vincediiam nulla fides :nec fata, nec ipfi

k
^

Spem praflant fuperi.perfiat tame ire,deos^[

Confultare libetiredeant'ne,in pr^lia firmeu

1>E

BELLO TROIA*

LIB.

VI*.

Zed redeint potiuSinec enim fiducia hellis

Aeacide fufo. Calchas it,quarit,^ audit.

Audit Achillea uincendum prole Pelafgis.

Pyrrhus erat que fata dabat, huc Scyn^ hofpes

Seruatyfceminei quondam nutritor Achillis.

Ufcmora,decreto proceru, Menelaus ituras

Dif^onit claffes.nouiqp& dicerepronum

Q^s remo lajfauit aquas^quos legerit olim

Portus, quitfreta, quas urbes, Calydonia uirt*'

Dulichijs adiuta dolis :cu puppe propinqua

Te Delos, te celfa Samos, te Bacchica Naxos

RaderetMrefidem rurfus Bellona fatigat.
Armato modulanda jiylo. produxerat ardens
Viygdonios in bella Paris, iaq> agmin^to

Maximus innumeris fratres aquare triu^^

De/hnat,augefcunt animi, maior

uidetur

Ipfe fibUaxat arcus, ejr tela fuperbit

Spargere morte alia,maioribus utitur armis:

Mucgladij pulles, logo nunc fraxinus idu

klminat,hi propius audet, hic eminus urget,

Hac nfl arte citat cotum Scytha, gefa Sycaber^

Pila Ugur,iaculu Medus,Perfes<yfarijfas,
,4

Pn

ts%

DARETIS PHRYGII

EnfeThoinu,Umutelo,fudeDorcea

'

V'

futtdh.

OraThoas pla^it,Unt^iguina,peSiord Dorce^

Huc PyloSyhuc Pleuron, illu mifae Celena^
Parte furens dia cognatos impiger ho^es

\u

!c

Turbabat Telamone fatus,feptena corujcas

Terga houhaRa uiro duercus iaculabilisunh

Vna paffa manum, no ferrea futafuperbum

Velauere latus, fiue has bellare proterua

J^on tulit ira moras,feulatopeStoris orbe

Se totum latuiffe ratusfic feuit inermisy

Sic premit armatos imaturat fata cadentum

Terror yO* ignauis mors eB uidijfefurentent^

HtccParis intuit^paulu h ceret an enfe fe<juatWT9

An iaculoitande Cortinia tela refumens.

Hic (luia certa manus,t(^nun\furda uolentty

Corython uiduatarcu,pharetracyfagittisy
Acum Iceuapremityintedit dextera neruum9

Vtra(jifuljf^dittelum,mftdens(yfagittce

DuSlor in angueum uifns coiubat arundo

HincpmspeBus tangens,hinccujpide

IceuS^.

Jam'(j;emenjafuga lateri infidiata finito,

'

Ipfa morte madet,fed iunSii frigora

lethi

DE BELLO TROM*

LIB*.

VL

tfl

Jra ardens nefcit, donec fufoho/lefurentis

Interitoi

Vltrix tempeftas animi fama quiefciu

ridu.

SicJextros in uota deosyalternaq-fata

Felices

habuere manus felicior illa

Qu^c^dis fceleru(^faces,helliq> tyrannum

Ab^iulitjet mcechos dedit ire in tartara manes*

Vade noces, quo noxa trahittte feocta meretur

Tenoris ffelunca domusfiquart^ amores
TraSius habet, quintus^ uiros.at adultera uitat

Funera,^ irtce/io congreffos Marte tyranos.

Te^lagafulphureasTitanu amplexa catenas
Bemerfo claufura ftnu,nox ultima, et ima(res,

Styx odiu,Phlegetho'c^ uapo

Cocytus lachrymasyAchero lamka^pinat*
Teportu procul ire Charon,^ limine cogat
P<)fcit humusitibi

^Cerberus tat tSdem cu iam

trafmiffus abibis.

Occurrant Herebi peIies,mors omnis in

unU
Sceleret iuratacaputttibiTantalus undas,
<

Ixion radios,faxum remeabile reddat

Sifyph^,acTityus uolucresthac gaudia fumasi

Bum mare forbet aquas,imbres du nudat Iri>.

Pojfq Helene trepidas exures nudus aures

jf

Percu

Pa^

If4

ARETIS PHRYGII

Pncidit^bizentilonQumfuIhenCa dolore

'

Vox^mter kchrynutq; haret-,fu^u<u^fdlit

Mens,fubita mentita nece,uix rore medenti

frmdus in fenfum remeat dolordlicet ori

Bt laceris irata comisycircumfpicit enf*Sy
1^ cauffas iam mortis habetytaciteq^ uolutat

Cuius furetur ^adiuyquem tela precetur

fafua moritura manu,fenfere furentem
ldiadesynimium(j> aufos lenire dolores

uicibusidux blddior ipfejurentif

Quod [fretis nun^

optaffet Achiuos*

tinis erat lachrymisypariterq; exhau^a latebat

In noSiem pro^effa dies >at feruidus ira

Tydidesy^uSuisfraRos

&

in ipfafugatosy

VLcenia turbat Adis hoResyclaufosc^acefit

KoSiurna fiatione Phryges.no tefs^a fortem

Blicit excubijsyultro ui^lantibus

indant

Ignibus, ejr nullo pulfantur peSiora uento*

Vix emenfa dies, redit armis impetus, urbem

fyuaduntytormeta rotat, dat uinea uireiSy

filices balifla

uomens, teftudo matrix

iubdoUyfofforemi^ariesfitjj^^nfus in iSium.

At

BE BELLO

TROIA.L1B* VL

t$f

At Phryges i^ates prohibet, nuc gradinefaxit

nimbo, nunc

;i

ce fulmine maffcc.

Idulia tamen pauidis nudo

fiducUMme

CSpeJhres iterare manus,fe'(i> urbe tuentur^

Virgineas donec Priamo peltatabipennes

Pfthefdeamouet,hcec integrat armaycohortes

hrmat,bellatrixq; uiris datfceminauires-^

Paduntur portce,refugos(y in ca^hra Pelafgos

Pelltt agens, iugulis

gladios,mcendia uelis

Deflinat* excutiens Tytides

Clarius in nullis exprelsit Tydeabellis

unus utrun<^
'

BcceNeoptolemusdenafubithoftiapmu
^^g<easpermenfus aquas .([uisprcelia fatis
^

fortuna mifcere neget?dantfatapelafgis(uas*

Pyrrhu,dat Scythicas

Phry^s fortuna cater

Prodierat in bella pares,fietit inde Pelafgum,

^
.

fo cuneos colleSla acies, hinc uirgin e mixta

TroiafrequeSjUtrinq; deifua quify corufcm

t^Jfmina,Palladi(t pace mentitur oliuce

ft

Cecropidum clypeus, gentili Marte minatur

BiAonidu cafts:I^s undi(^,g^ undiq^ luno

Plurima,fraxineonunc uerberat aerapeplo,

j.

Nkc

i
*

Penibtsum.

%s^

DARETIS PHRYGII

Nifc fedet in pxrmiSjcapitu nuc furgitin drces^

"

AtPhryxld<eaCyhele,ldalui(yfuperbit
"

Cypridefilminei Tyrias pars alitis alas

htceflat

Ganimedf ]ho.

fic ire decorum

Certantes, fic dulce uiris confligere diuos-

hninet horrificas rapies poft terga fecures

Virginei regna chori, no prouida cultus

Cura trahit,no forma iuuat,fros al^era,ue/Hs

Difcolor,infertum(^ armis irafcitur aurum
Si rifum,ftuerha notes, ft lumina pendas,

Nil leue,nilfra6iu,latetomnifceminafaSio

Obuius ultrices accedit in arma cohortes,

'

VLyrmidonasiyfuos curru pneue^us anhelo

Pyrrh^,no ducibus miles,no ultor Atridis,

Sedftbi bella gerit, meritosq;offenfus in hoftes

Arma patris,patris ultor habet,fed

tata recte

Todera crefcetes humeri,maioracj; caflis(fant

Colla petit, breuiorif; num? uix colligt ha/ba
Prima Mycenau dextra flagrate Menetum
Penthefllea petitMbat hic conuitia

cun^

'

cire leo,fed corde lep^,frendes({i flupebat,

Cupaui(LeC^ nullis ufePeiopeides armis,

"

fot#

DE BELLO TROIA*

LIB* VI* l/T

Famineas audire tubas. at frigore nefcit

Natiuogeminu crudefcere uulgus->^ axem

Sarmaticu generare animis gentilibus iram*
*h(cJicincrepitas 7 pudeatMars inclyte^ dixit*

En tua figna gerite

& no^a

ejfceminat arma

Staminibus uix apta manus. nuc flabitis hercle

Feriura turres. calathos

& penfa puelU

Flenarotanhjjpargutc^colosihocmiliteTroia^
Hisjidit telis. at non

patiemur Achiui:

Ef fi turpe uiris timidas calcare puellasy

ibo tamen contra, fic ille, at uirgo

loquacem

Tarda fequi fexum^uelox ad pralia,folo

Reflondet iaculo.fatum miferabile, lapfum

nJlafolof^t.pendentuefligia, praeceps

be laborat equus, cufpis uetat,atq^ ita carptim

Infelix diro lacerant certamine corpus.

Haud minus Adrasu Pyrrh^ premit,illedepr9

Proles,rftortali uita fed reddidit hofli*

Hox alias utrin^ man\dextrasq^ minores

Accendunt exempla ducu.quis fmgula pSdatf
Siflu(i:usSiculos,libycaefimeflisariilas7

Hybkaspfe&er.^pes^^otuulnerajtantas

PUui

fjrS

DARETIS PHRYG

II

lUudtme expedis c^desMun'^ otteMach^Bp,

Pluribusj^ut tatis eguit ?olyd<trius herhis

lamiy humiles populata man^cocurrere binos

Molitur fortuna duces^nec longa morat^

Arma parant, paretci^alacres-audentibui olim

Acceffum nunc turba dabat. nunc larvor ufits,

Caporu numer^'^ minor. prior im^ba Pyrrhti

Penthefilea premit, Mars huc,hac implet Eny9

Ad fexu non tarda fuum.Tritonia neutri^

Neutri luno fauet,?yrrhunec uinceremdinU
In ffaciu iam crefcit ager,porreEhis uter<y

ContuSyUter(^enfis,admiffos calce fatigant

Cornipedes,primas perditfed fraxinus trasf

Pars clypeis immefa fedet,pars Iparpturaruisp

Parte dextra tenet,mox certior enjejppm

Crudefcit ferri rabies. prima

erigit

^9

i^um

Virgo,fed raptis obliquo uulnere cri^

'

In aypeumdefceditebur,medio(y retentum

Vix perfert umbone morasidumq. elicit enfcm

Altius impreffum,Uua

mucrone papillam

Tranfadigit Pyrrhus,ficimperiofautrago
DegladiatarHiutStaefireHerentiafexusy

Si-

DE BELLO TROIA^ LiBv

VI

Vf

Sidonias in crura togas,fmuofaq^ texta

Colligit, (ir

multum fatis irata fatifcit*

fitfuga Dardanidu,turhatur

Ama^ones,^gef

Ad fexum facilis redijt timor :undi^ terror

k
ifii

Palantumq; metus,difcors ignauia pugnat

Fraceptura fugam tnulli fuccurrere tapps

fratribus,aut notos mens refpexiffe uocates*

tIiI

Fors ia na8:a urhe,Danao pars

prada fequentt

Unquituriat pauci cu certa pericula cernatf

ht portus redeunt,^ fata decora

merentur

Venerat extremi reuoluto flamine penfi

Fatorum promifla dies,decimu$q; rotabat

xt

Speratum Titana labor .prafagia mille.

Mille mali micuere minte, metuenda comettt

Sanguineis cecinere comis, ac Phcebus uterqg

fi

Nf duplex,nuc nullus erattno crebrior unj

lralouis,non plura nouis portenta figuris
Vifaprius, filicum lachrymis,fudore deorum^

Latrantum gemitu,partuq> in

monUra fjluto

Venturi iam clarafides*accendit Achiuos

TeHorides,panditq; deos. illi undiq; muris

lnfidtant,qud terra patev-pars nevere clajjes

i.

DARETIS PHRYGII

i6o

Deftinat,^ cuneos urbis tetttare recefjus*

>

At Phry^ reditus Ledceos pace paci/ci.

Et tandem lon^s hortanturfcedera bellis

Suadet idem Antenor^fuadetfacundior 'dio

P olydamast fuadet leni mingimus ore

Dux Anchifudes.reges cecidi^e quertitur

Et raras fuperejfe manus tnec folagemifcit

Uios aut Phrygijfnes,at ^uicquid Idajpem

GemiferujScythiciiy interiacet aquoris algasy

Belli

damna doletnec par fortuna Pelafgis*

Pugnat AchilleideSyConfultatNeRor^ Vlyf^

Fallit,

Atridas ultrix exafferat ira*

Haud tulit Amphimac^,pace negat, arma repo

Mc'it laxare fores^Phrygibuscy triuphu(fcitt
Defiinat,aut pulchro uiSiurd funere famam:
Ipfe aquaturus fratres,uerum HeSiore maiora

Si cedat puer,&^pugles uir furgat in annos.^

Quin Priamo licet in feniu deie^iior atas,

Algentescy negent onerari cafidecaniy
In jeneno marcet prihceps,in principe uernat

Miles,^ imbelles audent certamina ruga*

At^Mcis offendunt aHfus}Coguniq^timeref

him

E BELLO TROIA.
Motf/rtw//>ea

LIB, VI,

t6t

W/

r.

biffera Antenor, nunc juadetfcederaiSpmett

Aeneas populatum ierat^nunc reddere pradam

Cenfet,& hoMe cupiat meruijfefauorem.

Ergo dolis ce/fare dolos,

&

tollere fraudem

fraude parat,formatq; arteshoc ordine duSior*

Fingere facrauouet,fefl^q, ad

Jnuitare duces, dumq^

\

una poculatraSianty

Irruat Amphimachus, armatis acer inermes

Occupetinfidijstfic tuti libera Martis

Copia,f^ harebit nullis uiSioriacaupis*

Interea queAiq; diu, beUnmq.
I?
f*

|if fcedus

peroft

coiere Phryges, iuratur in

ProdWo

ufum

F^di^ periurafides, Antenore dirum

Parturiente nefas, huius confulta ficuti

Vcalegon,atq, Amphimadas,nec Mior

ipfo

Polydomate Dolon,patrueq; in dana ruetis

Ifttpius,^^ tatis Aeneas cofonus aufis*

Nuncius Argolicis prodedas indicat arces

Polydamas,paceq^ in paSiu fraudis habenda
luratispofcitjtacitumq; in moenia furto

'r

FofcititcrDtnuds^Mejlor timet, haretVlypest

't

i,

Fw.

DARETIS PHR^YGII

turtu negat Pyrrhusiillos incerta morantur

Pollicita,^ falli metuuntihicuincere certus^

^l^oSiumis refugit hellisfceiaffe triumphum^

Res turbat fu[j>eSia duces, Phrygiocj^retenta

Traditur Inachio legati cura Sinoni.

gHdenia.promifSis^addendafdes.petit ille penates

Iliacos ydubios(yAnchifatejie timores

Soluit,^ acceptas iurante Antenore uoceS4

Ergo fide ducibus teRati numina pan^nt

'

Inachid<e,l<eticj> iubentyfua,fe<^yfuosc^.

In nullos nutare metusidona infuper addut^

Et firmat promiffa datis mec Pergama tantuy

.

Innumeras Aficeffiodentcu ciuihus urbes (hc

Hts hilaris Phryx certus abit,([d'<f;hoJbs in ur

Captet iter, quando ueniat,qu<e figna mouedi

Militis,^' cauto dijfiefat fingula nutu*

^Porta latens,tacitosq^ dolis furata meatus

Infcriptum Pegaft

tollit

caputihac

iter Argist

Huc iufii uenere duces *Sol merferat axenty

tenturis hoctempus er^Uifax ignefereno
Vifa uiris,h<ec figna dabat, fic milite iunSio

S^uri duhijl^imeant. Phryx indice fimnus

i

DE EEttO TROlA*

LIB*

VI.

^^dititer4axat'^fores,6 diunocentum

incogita crimina
floi^tbant Afiajinesyflorebat

opimis

TroiaCnis,^ rege potens,^' milite

tuta,

^ecfuperos,necfatatimens.uiSloriaGraiU
Mentito Calchante breui
cefliffet,at hoflis

^digena)^(quo nilgrauius) priuatanocedi

CppiaTe^oridenuatefacit.inuidetipfcy
Ipfe urbe ciuis apent.non cardo
fufurraty

J^onclypei,no tela fonat,fcit turba fdere*

^mnutclamyclaruq^nihd. prior urbepotitus

Impatiens ftuire dolis

uincerefurtOy

BxclamatPyrrhuSiNuc obuia telaparatey

bePhryges cotra.quo'nd uf<^ fomniatorpdrf "

t
Nz7 tuti fuperefljpofles laxamusy^ ecce
'
kruimus Danai.fl quos concurrere mecum
fjratrahitinon elegium damnabitur
umbris'
Martis opus > facient ign es ff>e6iacula

ueflfh

<

atufi& incendit rapta face Pergama primuSy

Ipje fdfipatuijfe uolens>pars ccetera ferro

Certatim,flammaq;furitipopulator oberrat
in medios gladijiteheref^^^^

Nox

,64

daretis PHRYGII

Noxferujtiox ueri, nox noxia, turhicU^trifliSt

htfidiofa,ferox,Tragici$ ululada cothumisy

Aut Satyra rodedagraui,m fola triumphasp

Tdtorum nifus ftmles lucrata dierum.
Si mihi Carpathias linguis <equare figuras

Detur,

^ innumero

crefcat mihi pecora Ph ot

No tome expedid c<edesyincedia,lu6iusy

(ho^

Quos Phrygijs nox una parit.pars ignib,enfes

Pars gladijs uitat ignes, cafuiygemendo
hicurritfatum,fatifugaifolatimetur,

(fts

Qt^ prior in fenfum mors germinatiutra^ paf

funera,fas multis geminos conferre dolores*

Dira mali facies, teuoa, ignota priori

.

Hinc fymnus uigiUinde odiummulloc^ rehelles

OhieSldte manus,ferienti copia dextrae
Delegiffenecem,iugulum'ne,an peSlus,an orn

Occupet,aut cunRos in uulnera coputet

At.quibus in mejas noSiis produSiior ufusy

Aut uerhis ui^lata quie$,uulgate tumultn

Vrbefrui Danaos, aut uifis ignibus, arm
Defenfura parat,fedflamis undiq^ fepti

Pnfreptum miratur iter,fruAraiy paratcs

DE BELLO TROIA*

LIB. VI.

i6f

Inctnfos exire litres^af^errima quefti

ijfc

tHfierajCofumptis proriter morititur in armis

15}

Expedis cadesf^ fmgulafau reuoluSi

Sedtenehris latuere manus^fed noSieperepUy

f

Sed premit umhratS noSiurna infcitia Mufam

rt

Eugerat amplexus aras eir templa tonantis

hifelix Friamusynec enim fiducia dextra:

(1^

Cefferatira metu.magno tamen arduus orcy

tJfi

Ho prece, no lachrymis,no uultu fupplice rege

Dedecorat,cui Pyrrh^ atrox, reddisnepelaf^

if

Spartanas, reddis'nenur^fan praliamauis^

jll

Et nodu bellare times fcur flringis eburnos

rfj.

Dijs inuifedeos^lafiRi numina ffonte,

Cogor in exepluicecidit pater ho/lia Ph cebo?

Tuiy Ioui,dixit,indignatus(j- tacentis

Cade frui,trepidu prenfis a uertice canis

Eri^ in uulnus,gladium(y in uifcera condit

fit

'
f,

1^0 longucundMa manus. leuisir fub umbras

e
Vita hebesupfe tamen membror podere ferrU
u

Permiffus cecidiffe iuuat,tSdem<^ dierum

Plenus obit,felixfenio,latus'(^ iuuentay .

Si Atbdifortuna fide,fi fixa maneret

Poft

Priaaric*4if

DtARETIS

THRTS IT

Po/? ^ephyros j^Madit hyh^poft gaudia lu

*i

Vnde nihil melius g nil hahuiffe fecundii, (ft;

Po/^g Hecubit iam certa mali uulgata recetis

r

^amajrapitgreffus,^nilcunSiata^erenfes

Audet iterJaceris cy comis

'

^ pecore cafo

,h^Uines&que^auiru.Quis'nd,in^t7Achiui-

Lugendos miferefecat artus freddetUn illum

frcedd auibusjpneda^feris (parfi/Hs^adeptU

'

Clli^trenduy mihifcedunt turhatafurenti

AgminaMntcy uiam.re^ illa innata reperto>

Heu me^jngeminatjogopofl tempore muta:

Heu iterat repetit'^ meusjic faepe diuey

I.

^oces diffuta breues,uix deniy quefius

Continuos neSiitj^ficexorfa, profatur,

Qoj gemit^^qua digna fatis lameta repede$

I

lachrymas fimulatedolorfno arguo luhuSf

Defecere gence,fletuq.exhaufa profundo

\juminacdiganUacies hebetJnfitadudum
?laga,fed elingues filuere huc ufy dolores^

O' ccelum^o fuperh quibus irritata peperci

Fcemineis nil aufa modis^quo aimine tantis
^

lii

.
t

Df pcenas danata malis ffi

digna necarh

Cur uixifheu,miferis longo nil triftius auo*

Nm thalamos->i^art^ne (^uerarffeuif^imanuplft
bfelixpeperi-potuit ditioneferena

UiejrHhmecum Farccenupfere nocenteSy

Et pariter Retit ira deu.quin pignore multo
In partus fcecunda fui,jatoq^ fmiRro

licmnx^[matererdinucorhacreatiSf

'

l^uda uiro, gemino didici cotendere planRu9

Claudendis laffata genis, ^funere multo.

lAttechare HeSior,te tutafuperRitedudu

Troile Troia fuit :nec enim pars impia noRri

Ux uteri memorddus erit.fic fatur, gignes

Quos Phaetote^t nequeat aquare fauilUy (dity
Qupsq^ neget tibi Roma NerOymiratur,

et ad

Has'nefaces peperifpeperi'ne,&fulmta cefatf ^

Hac uteri foetura mei,nec foluit hiatunC

Terra uoraxfpefle hac timuiiparcutq' minaces

Deucdionis aqua^uos 6,quos impia lafh

Vos potius quibus hacpeperi lameta, nocctem

Cej;pttimlaniatePhryges.fedferiorira:

Tunc tepusi^ufgmnuserat^tuq^ inclyte coiuXf

uj

Tu

f(^9
j

daretis PHRYGII

T^htUmi tumulicf; comes, tecuiho fuh

ubris*

Memiferm deeritnc ho/bsfubi helUfurentUfj

Pyrrhus ubifdite teU uiriydate teU,femles
Sufficient infitt4 m4nus.difcm'ne uereri

Argolicas captiua nurus f/icfatur,

^ omnes

In luSium Danaos pietas extorta refoluit-

Ptiamrorifcasno6Usnudauerat umbras
Sed nondum deterfa dies Mltro ipfe latebat

Phcebus,^euerfis,qua^uxitmcenib^,hofl
Ingemuiffe putes -prada omnis larce Minerua

Congeritur, no^cj- lucrumiTroiacy lacentis

Metiri iamfata licet, tot ditia fjpeSies

Arma,deos,cultus,gemas,ebur,(tra,nec n|.

Pluribus intumuit uiSirix fortuna trophceis*,

Po^jua

Ma ducum f

iijfecit copia^uulgo

auidas tribues uicit manus, undicj; latos

Conclamant reditus Itande^fed exule bello^

In fefe natura reditJat tempora uates,

Dat luce ^uauela parentfonicy ocia Gr^s

htterea,luflrareuago fumantia greffu

Pergama.pars

odijs

nondu fufijslyperaSiis^

Rheteos f^oliat colles, laturacupreffum

[[,

li

^
ii

,j

i,

l^tifteribusjaurum facris-,

puppibus alnum*

^^otisjumulifq;modus7cla^isci;nouata

^^^uoTeu fulcabat iterirotat obui^ ccce (thrcs.

^ufier aquasygeminascy hyemes

^fiumina

Tepejlas inopina moueumonct

augur

Bfferus*hac thalamis, Hecuba tradete ^paternis,

DuxAnchifudesabfcoderatofcelusingesy
Redditur inuifis infelix preeda Pelafgis,
At, licet haud a<[uas,feruata uir^nepcenas,

Pxul agi iujfus Aeneas pendit,

tirufus

Puppe bis undena, quas prado duxerat alnos

Dardanus,exilij comites habeturbe potitur

pjj

Anfenor^regnii^ decus rex leStus adaugety

'

htffa duces obeuUmemor^ Polyxena Pyrrho'

Non inultafubitifrendiuPhrygiosq; lacef^it

ituros

l^odum placatis iterare piacula diuis.

Africus focijs in fcederalata Gabinis.

Hunc tamen extorto cupiens euerterefceptro^

Menaliasmendim opes, Dircaa pererrat

Oppida,digrefis auddxBellare Pelafgis

Aeneas tfedcaffanouimoliminabelli

Qfieftusyinl^riacasexuM^

AR'ETIS PHRYGII
Hicurbi Corcyra nounCj^Ha duxerat ipf?9

Nontenj&'txiguo re^at contentus agellOy

Romanis olim permiffus moenibus autor .

Atregina gemes,

^ nun^

credita Teucrisy

Cernufiu Caffandra petit, comitem(i;fecutus

Andromachen Helenus.fic Ilios unica damno

yhere regna, urbes populis Agentibus implet>
lam'^ Phoron<ti pofi diruta Pergama reges

Aegaeum tenuere fretum,fj^olijsiy fuperbi

Iliacis, nulla

curfus turbante procella,

Concordes fecuere uias,({uu carcerefra^bo

Effreni fremuere Nott,cce/i^ tumultus

Di[pulit aut pelago puppes,autflu6iib^ haufh,

Atuaga \j)croru clafis,dum turbine fertur,

Infcopulos proieBa perit :^uin fulmine ^uafjk

Regia, qua ueBus Aiax,ratisdpfe profundis

Corporis obfequiofrullra libratur in undis^

Mox ubi uiBores audit remeare Pelafgos

Aax Naupliades,titulos Palamede perempto
.

fraternos obij ffe dolens, liuore maligno

Saucius, Argolicas ad bella nephanaa puellas
molitus iniqiiiry.

^
>
I

TROIA, LIB; VL
Heumfer^

i^t

facra(inquit)jd uou tot Mnis

Deplorata iuuanUferuatacj- iur.a maritis

^nHn^temeratajidesfrediere,fedecccy

hmamr^ Phrygias fimul adnetareopremet^

isrharaferuitio thalamos captiua priores*

hnmoagi^Leniadum memores audete Pelafgtt*

?^r factum caucis parihus*trepidatis inertes:

hnper^ indignis pellex reginapuellis

yixhac,(^fuhitosuulgauit fama tumultus

Ardicosueniffe duces*6 rara deorum

lnjmemprodu^fdes*fis tempore longo

foHjhSyfts ^uouis maior,quid fluite fuperhisf

Vltin^felicesatasfacit.en habet Argos

Nil bellis ({uaeflus^ aequore
paflits Atrides:

>

Vigore iugulum coniunx fecat^audet adulter

^fid'^s maSkare ducem triflisq^ reuerfo

.

Diomede fuo, non ofcuUrtfus,

Blanditias,fed bella mouet, fimdes'q> tumultus.^*

Molita Argolides alia, uel fraude maritos

Bxcipiunt,uel morte negant uenientibus urbes

Ergo ubi Graiugena pulfi ciuilibus armis

Cejfereesalijsx^de^nere Corinthum,
~-J,

I.

..J
Siit-

trt

DARETIS PHRYGII

SinguU

collatis

ultum comitia bellis

Ireparantprohibet Ne/lor,pace(j; fuorum

Confultu potiore petittprece fle Aere ciues.

No armis tentare moneune publica damM

'

Bt regno pariat lis inteflina ruinam

Sic damnis bellum nullis ciuilefoporat
Maieflas dignata precesy^ Marte fepulto
'

Fcemineas non pajja tubas, pietascyfidesci

In dominos antic^ua redit,fua cuilibet ultro

Regna patet,patriaq^ Samon delatus ^lyflfls

Syrenumodulos,Siculu mare,Monychapafl^
Hofpitia,Antiphatismefas,& pocula Circcsy

Dulichios tandem fines tenet, tnc^pudicas

Penelopes pofl multa redit conubia tedas

At fati praefaga quies horrendacj; uifa,

Telegoni gladios cognataq- tela minantur*
Sic Circes defpeSlor obit, fic uiShma nati:

Sedfenio ualidus,Afue fed uiSior opimr

Po/lg Tyndaride patrias remeaffe Mycenas

Claruit, occurrit denfis Europa cateruis

Pli^inia mirata nurumyflagrantiy uiderr

Euerforem Afuc uultum^quin ipfa fuperbit

DE BELLO TROIA*

LIB*

Accendif[edHcesjlaceraffein pralk

VI* 17|

mudHm^

Infamem ftm<etitulu lucrata pudendie,

'

HaShenus Iliaca fue/lus lamenta ruina

Confufa explicui ueteris compendia ueru

Yiue liberdiherly uigeifed fi qua nocebunt^

'

Difce libens liuore nihil fublimius

effe,

C tibi mordaces obliquent laua cachinnos

Murmura^cu cupiat linguis lacerare ^phanisy
Sis utinam inuidia dignus, quafumma lacefity

Qiupafcitprafens,extremaq> terminat atas^

DARETIS PHRYGII DE BEL

LO

TROIANO

LIBRI

SBXTI

fjvkimfim.

t <74

PE RI O C H A SEX
LIBRORVM DARETI $
Phrygtj per c

o rn E Li

VM

Nepotem interpretem
ELIA

rex in Pelopo

Hefo Aefon^mfiritfetkM

buit,Aep)rtisflmerat

fon^uirtute pnejians ,

qui fub ipjius regno erat

omnes eos hof^ites hahe^

haty&ab his ualidipime amabatur

rex ut uidit lafonem acceptu

effe

Meritus ell ne fibi iniurias faceret ,

-f jhi

mmuk

Felias autc

omni populo^

^ fe regno

eijcereu Dicit Ufoni Colchis pelle inaurata

rietis efe, digna ei^ uirtute ut

ea inde auferreti

omnia fe ei datur u pollicetur,kfon ubi audiuie^

NI

DE EXCIDIO, TROIAE.

27^.

mmofortij^imusj^ ^ct loca omnia nof*

:

fc uolehat,at(^ clariore fe exi/limahatfuturuyfi

Pellem inauratam Colchis abflulifjetj dicit

lia rfgi fe uelle eq ircyfi utres fodjcj^ non deef-

fentPelias rex Argu architeSiu uocari iufity

'

ei

imperat ut nauem adi^caret ^pulcherri-

mam ad uoluntatem lafonis.Per totam GraciS

rumor cucurrit nauem adificari An qua
'

Coh

chos eat lafon pellem auream petiturus Amici 4hoffites ad lafonem uenerunu t^ pollicens

tur fe und ituros Jafon

illis

gratias egit

gauit ut parati ejJent.Quum

,& ro-

tempus fuperuemf

Jetdafon Uteros ad eos mittit,qui erant polliciti

,fefemaiturosy&*illicocouenerutadnaue,cui
'

nome erat Argo. Felias rex qh^ op^fuerat naui

imponi iufsit,^ hortat^ efllafoney^ qui curo
'

ihat, animo forti

ad perficiM irh qua conati ef

fent.Ea res claritate gracis et ip fisfaSiura uie

haturJemoflrare eos q cu lafone J^feSti funt,no

'mdeturnoflruefe.Sedquoluteoscognofcereif

-Argonautas legat. lafon ut ad Phrygia uenit^na

ueadmouk ad portu Simo^s. deinde ois exerdi

'tus

denaui ad terra defcedit.Laomedoti reginU

autue&imiranda nmmmpQatu&m

176

DARETIS PHRYGII

traffe^^ in ex multos iuuenes de Graecia adue

^os e/fe,Vbi audiuit Laomedon rexjcommotits

confiderauit commune periculum efjeji

l ^^4. uiA.

confuefcerent Graa ad fua littora nauibus ad

uentare. Mittit itX(h ad portuy

i-.

<^ui

Seat ut Gra

ci de finibus eius difcedantiftn ediSto fuo

dientes effentyfefe armis eos

finibus Jajfon csr qui

no an

eie^urum de

ftds

cum eo erantjgrauiter tule

runt crudelitatem Laomedontis fic fe ab eo tra

fitariyquum nulla ab eis iniuriafaila e^tfimul
'timebant multitudinem Barbarorum,

fi

contra

imperium conarentur permanere,ne opprime^,

ipft non effent parati ad prttluni^
dum,nauim confcenderunuK terra difcefTerei

'rentur.quum

r>

Colchos profeSii funt, pellem abflulereydomu

w reuerfi [untHercules ^auiter tulit d rege Lao

medonte contumeliofeje tra 6httum,

eos qui

una profeSti erat Colchos cumjafone.ftatim

Spartam ad Calorem eSr Pollucem uenit.Agit
cum his ut fuas iniurias defendant,ne Laomedo

impune ferat,qu 6 d illos d terra

^ portu prohi-

huiffet. Multos aSutoresfuiffe futuros, fifeac--

commodaffenu CaUor

Pollux omnia promi

feruntfe faturos quctUerculduelleu Ab his

Sa-

inIi

DE EXCIDIO TROIAE. 177

Sdaminm proftSiHS ad Telamonem ueniuro*^ fCymvH

'5

imia

eum utfecum ad Troia eaty& utfuas fuo^

rumij^iniurtas defendat.
in

nt&

uelletfacere

loiii

HoremprofeSius eftj

hf

i#

'I
iJl

itff

Ne- -W e/hr

commotus

exercitum ducere in Phrymam.Neflor

Herculem collaudauityOperamq.fuampollicu
j

tus efi.Hercules

xitynaues

ubi omnium uoluntates mre//ejfc

XV. parauit, milites elegit. Vbi tem^-,

'***

pus datum edi proficifcendi, literas ad eos quos

togauerat mijityutcum fuis

Quum ergo omnes

ritf

eH ad

eum Neftor quid

rogatij;

ueniret.Hercules didt^quod dolore

fit uelle

Inde Pythiam profeSius

pollicitusiyefteiPeleusfeiturum.Indead

inrf

it

Peleum jrogatq; eum ut fecum eat ad Troiam^

\kj^

Telamon promijitfc

omnibus rebus paratum ejfequce Hercules

in

omnibus uenirent*

unanimiter conueniffent,

Phrygiam profedii funt,

e5

r ad Sig<eum no*

^^cejferunt.lnde Hercules 7 Telamon 7

&

Pdeus exercitum eduxerunt. Et nauihus qtd

prafidio effent^ Crf/lorem,Po//cem, tir Ne/?o|

rem reliquerunt.Laomedonti regi nunciatu

eili

claffemGracorum ad Sigeeum accef$iffe7ZT\

ipfe fatim cum cquejiri copia ad mare enif,ccej
'

pitq^

*****

178

DARETIS PHRYG

II

tu

ieratj&^impr
it(^ j^rahirlHercules ad Ilium

dentes qui erant in oppidojurgere ctepitQMd

uhi laomedoti nuncktum efl, urgeri ab hojhbusUium->illico reuertitur,&in itinere ohuius

^ lGracisfaius,ah

ttirtutis

fi

Hercule occiditur* Telamon

^ Qui Hercules

caufa Hefmam Laomedontis regb filia

dono dedit.Cateri uerofilifquicum Laomedonte erant, occiduntur *Pnamus in Phegia eraty

uhi eum Laomedon pater eius exercitui pr<efecerat.Hercules

qui cum eo uenerant , prrf#

&

dam magnam fecerunt, ad naues deportant*.

Inde domum proficifci decrcuerunt* Telamon
Hefionam fecum conuexiuHocubiPriamo nU
(tiatum eji, patrem occifum,ciues ereptosypra-

dam eue^am,Hefionam f>rorm dono datam^

graititer tulit Phegiam tam contumeliofe traHatam ejfe d GraijsMium petit cum uxore Hc^

rj>

cuba,

liberis

HeSiore,Alexandro,Deiphq.-

\}fQjHeleno,Troilo,Andromacha , Cafiandra,

\Polyxena*

Nam erat ei etiam alij filij ex concn

hinis nati, quos nemo

ex regio generedixit efiei

nifieos qui effent ex legitimis uxqrbus*?rm^-

ut

DE EXCIDIO TROIAE*

179

itt]lmumk,mpli(namcmuextruxhi& cu

idmm muni^imam reddidit,2t multitudinem

inikum ibi efjefecitjneper ignorantim oppri--

oki

neretur,iu ut Laomedon pater eius oppreffus

'ifli

ejl

rd

^kMttu^confecrauit , tunc quando

f!

(8*

ifijf

0
10
ni

Ke^m quoty adifcauit >

&

feiit,<iumm nomina funt hac

ibi louis aram

I/io

AntenoridcyT^Yh^ Ci

Dttrdwie,Uia,Scaa,Catumbria^Troiana,

Et

poftfuSUium /tabilitum uidiutempus expeSbauit^Vtuifumefi eiiniurias patris ulcifci,

Ante

tuorcmuocariiubet^dicitcyei fe uelle legatum

Gracum mittere, ut conqueratur graues fibi

qui cum exercitu uenerant , fa-~
iUs.ldem in Laomedotis patris nece,^ in ah^
htiuriisab his

Hefiona,regttiq;pradatione

ductionefororis

H*

ptrtuliffeiqua

fp

fitamen Hefiona ei reddatur.Antenor,ut?ria^

rft

&

fk

i#i

'i

portasl

ntus

omnia aquo fe animo paffurum^

, nauim confcendit, ^profeMagnefiam ad Peleum. Q^e Peleus

imperauit
uenit

holj)itio

recepit triduo

die quarto interrogat

eud quid uenerit. Antenor dicit qua d Priamo

mandata erant, ut Graios pofularet , ut Hefio-

nd tatu redderetur.Hac ubi Peleus audiuitjgra <p

Ulter

186

DARETIS PHRYGII

uiter tulit, eo

quodad eum pertinere uidcbatur:

iuhet eumdepnibusfuis difcedere>Antenor ni

moratus nauim afcendit,fed in Boetia iterfe

citSalaminam adueB:us ehad Telamonem, ro*
redderet, di
g(cre ccepit eum utPriamo fororem
hil

censnon effe dignum in

feruitute habere regis

Prwfiliam.Cui Telamon rejpondit,nihil a fe

mfaiiumtquod uirtutis caufa donatum fit, fc

nemmi daturum,oh hoc Antenorem de

infuls

difcedere iubet.Tunc nauim confcendit ,

Achaiam peruenitMe ad

G<t/lorrt

&

in

& Pol*

lucem delatus ^ccepit ab eis podhdareut Pfiamo

Hefmam fororem redderent*,

fatisfacerent,&

Callor&*Polluxnegauerunt inimam ab

eis

PrtamofaSiam effe^& Laomedontem eos prio*

rem UltlJe.Antenorem difcedere iubent* Inde.

Pylum ad Neflorem uenitjixitij^ ei qua de^coH

J4

ccepit Antenore

(A-

fa ueniretQui ut audiuit,
ikrgare cur auderet in Gractam uenire, quifyn

d ^rygibus prius Graci laji ejfentVbi Ante

tU
I

nor audiuitnil fe impetraffe, eSr contumeliofe

Priamum traRarunaum confcendit,domum re
Uertitur^Priamo regi demonfhrat

quomodo
uno^

DE EXCIDIO TROIAE*

i8f.

iwo^tto^ji/Zomm tnStatus fit^fimulq; horta--

tuseAregemuteosbtlloprofequatur. Contio

HuoPrimus filios uocari iubetyO* omnes

cosfuos, Antenorem, AnchifenyAeneanyVcaIfgota, Lamum

Lampotem , Panthum,

nes filios qui ex concubinis nati erant,

& onu
Qtd ut

conuenerunt, dixit fe Antenorem legatum in

Gr^ctam mifi(Je,uthi qui patrem fuum necaue

re,in
Sr>-

hoc fibi jatisfacerent, Heftonam remitten

doiillos autem contumeliofe traSiafjie

Anteno^

rem,^ nihd ah eis impetraffe.Verum quoniam

0
0

fuam uoluntatem facere noluifJet,uideri fibi ex

trcitum in Graeciam mitti,qui pcenas reciperet

ah eis,ne Barharos Graeci haberent in riju.

ft'

Hortatus'^ eftPriamusdiberos fuos,ut huius

maxime He^iorem, erat ^

enim maior natu^quiccepitfe dicere uoluntatc]

i,

patris

tk

rei principes forent,

executurum,^ Laomedontis aui

fui ne^l

cem,^quap:un(yiniunas Graeci Troianisfe^

ciffentuindicaturum,neid impunitum Graijs

Sed uereri quod non perficere poffent

quod conarentur,multos adiutores Graeciae fit)

foret.

turosyBuropam bellicofos homines habere.

AfiS

tfi

DARETIS PHRYGII

Tu^dmi tumuli^ comes,tecUibo fuh

uhr4s*

Mf mfer4m detritnc hoihs-ubi belUfhrentU?,,

Pyrrhus ubifdate teU uirhdate teU,femles
Sufficient in f4t4 numusdifcm'ne uereri

Argolicas caj^tiua nuruslficfatur^

^ omnes

^luSlumDanaos pietas extorta refoluit.

^i<tmrorificasno6tisnudauerat umbras
Sed nondum deterfa diesMtro ipfe latebat

Phoebus,^ euerfiSi^uce Ihuxitmcenib^-thofle

^ngemuifje putes. pr<eda omnis larce Minerua

Congerituryno^Lscy lucrumiTroicely iacentis

Metiri iam fata licet, tot ditia jbeSies

Arma, deos, cultusygemas,epur,<tra,nec un^

pluribus intumuit ui^ix fortuna trophceis*
Poil<lud iuha ducum fuffecit copia^uulgo

Sp^scyauidas tribues uicitmanusyundic^ latos

Conclamantreditus:tande(^fed exule belloy

hifefe natura reditJat tempora uatesy

Dat luce qua uela parent,funicy ocia Gri^s

hiterea,luflrareuagofumantiagre(fu

Pergama.pars

odijs nondufurtjs'^peraSiis,

PJjcteos (poliat collesylaturacuprejfum

Fu-

DE B EX LO TROIA.

LIB; VI. i6^

funeribusjlaurum facris^^ puppibus alnumIS uotis tumulisq; ntodusfcla^iscj nouata

Aequoreu fulcabat iterirout obui^ ecce

(jfbrcs.

Aufter aquasygemmsiji hyemes (^flamina eir J

Tepefias inopina mouetmonetaugur ituros

f^odum placatis iterare piacula diuis*

luffa

duces obeuUmemorief^ Folyxena Pyrrho

Non 'inuenta fuhitifrendiuFhrygiosc\; lacef^it

Efferus -hac thalamisjHecuba vradete ^paternis.

Dux Anchifiades abfcoderat, 6 fcelus ingesy

Redditur inuips infelix preeda Felafgis.

Aulicet haud ^({uas->feruata uirginep cenas.

Exui agi iuffus Aeneas pendit, er ufus

Puppe bis undena, quas prado duxerat alnos

Dardanus, exilij comites habet.urbe potitur

Antenor ^regniq^ decus rex leRus adauget^

AflriSius focijs in foedera lecta Gabinis.

Hunc tamen extorto cupiens euerterefceptre^

HenalUs mendicat opes,Dirc<ea pererrat
Oppida, digrefis audax^ellare Felafgis

Aeneas ifedcaffanouimoliminabelli
Queflusyin Hadriacas exui dclabitur undas-

Hic

J5ARXTIS PHRYGII

Hic urbi Corcyra nou^, qua duxerat ipfcf

"

'

Komettj^^xiguo re^at contentus agellOj

Romanis olim permifjus moenibus autor .

Atre^na gemes ,

nunq credita Teucrisy

'

CernufiuCaffandrapetitjComitemlyfecutus

Andromachen Helenus,fic Ilios unica damno

VhereregnajUrbes populis agentibus implet^^
lamq^ Phoronei poft diruta Pergama reges

Aegaeum tenuere fretum, jj^olijsq; fuperbi

Uiacis^nullacurfus turbante procella,

Concordes fecuereuias,quucarcerefrailo
EffrenifremuereNoti,cceliq;tumultus
Di[f>t(lit

^pelago puppes, aut fluSiib^ haufit,

Atuaga locroru claj^is,dum turbine fertur.

In fcopulos proieifa perittquin fulmine quaffa

Regia^qua ueSius Aiax,ratis,ipfe profundis

Corporis obfequio fruRra libratur in undis*

.^Mox

ubi uiSiores audit remearePelafgos

Aiax Naupliades,titulos Palamede perempto

fraternos obijlfe dolens, liuore malino
Saucius, Argolicas adbella nephanaa puellas

'

froHocatjf^fceleriscaujfas molitus iniqKh .:J

I) EJ

E i; O T R O r A, L 1 B; VLs tyit

Heuinifera

ficra(inquit)^d uota tot mnis

Dephr<naiuudnt,feru<na(^iur4 maritis

^nun^tmeratd fides frediere,fed ecccy

tamanur^ Phrygias fmul adHetaren^remeti^

Barbara feruitio thalamos captiua priores.

Immo agiyteniadum memores audete

Pelafgfti

Barfa^umcaufiisparihus.trepidatis inertes:

hnper^ indignis pellex regnapuellis

Vix

fubitos uulgauitfama tumultus

Ardicos ueniffe duces. 6 rara deorum

-i

hijihem produiia fides.fis tempore longo

PaHj^Syfisquouismaioryquidftultefuperbisf

Vltinutfelices atas facit, en habet Argos

Nil bellis qu^eflus^nil aequore paffus Atrides:

ViSiore iugulum coniunx fecat, audet adulter

Infidas maciare ducem

triflisif;

reuerfo

Egiale Diomede fuo, non ofcuUrifus,

Blanditias yfed bella mouet, fimiles'(^ tumultus...

hifilita

Argolides alice,uel fraude maritos

Excipiunt, uel morte negant uenientibus urbes^

Ergo ubi Graiugen<e pulfi ciuilibus armis

-Ceffere d/iji j0* deuenere Corinthum

i.

.J

trt

DARETIS PHRYGII

SinguU collatis ultm conum bellis

Jreparant.prohihet Ne/lor,pacc(j; fuorum
Confultu potiore petiuprece flevere ciues.

No armis tentare moneune publica damna

Et regno pariat lis inteflina ruinam
Sic cUmnis bellum nullis ciuile foporat
Maiefias dignata preces^^ Marte fepulto

femineas non paffa tubas, pietas'qifides<y

In dominos antiqua redit,fua cuilibet ultro

Regna patet,patria'^ Samon delatus Vlyjpf

Syrenu modulos,Siculu mare,Monychapap^
Holf>itia,Antiphatis

mefas,& pocula Circes^

Dulichios tandem fines tenet, tn^pudicas

Penelopes poji multa redit conubia tedas

At fati prafaga quies horrendacj; uifa,

Telegoni gladios cognataq- tela minantur
Sic Circes defpeSlor obit, fic uiShma nati:

Sed fenio ualidus,Afue fed uiSior opima

Po^q Tyndaride patrias remeaffe Mycenas
Claruit,occurrit denfis Europa cateruis

PMnid mirata nurum,flagrant(y uiderc

Euerforem Afu uultum.quin ipfa fuperbit

DE BELLO TROIA*

LIB*

VI* 171

AccendijfedHcesJaceraffein pr<e/w rnudum^

Infmem fama titulu lucrata ^udendce*

'

HaSienus Iliaca ^ue^us lamenta ruina

Confufa explicui ueteris compendia ueri

'

Yiue liberdiberty uigeifed ji qua nocebunty

Difce libens liuore nihil fublimius

effe,

Cu ubi mordaces obliquent laua cachinnos

Murmura^cu cupiat linguis

lacerare ^phanisy

Sis utinam inuidia dignus, quafumma lacefit,

Qtupafcitprafensjextremaq-terminat atas^

DARETIS PHRYGII DE BEL

LO

TROIANO

LIBRI

SBXTI

O" ultimifinis.

DE EXCIDIO. TROIAE,
'Utertt mmafortif^imuS)^
:

loca omnia nof^

fe nolebat, atcj; clariore fe exi/limabatfuturuyfi

fellem inauratam Colchis abfiulifjk, dicit ?e^
lice

'

regi fe uelle eo hre,fi uires focijci^ non deef-

Aijfw

fent.Pelias rex Argu orchiteBu uocari

ei

imperat ut nauem cedi^caret ^pulcherri-

mam ad uoluntatem lafoms.Per totam GraciS

rumor cucurrit nauem aedificari,
'

in <[ua

Coh

choseatlafon pellem auream petiturus Amici

Crhofpitesadlafonemuenerunt,^ pollicens
[

turfeund ituros Jafon illis

gratias egit ,

^ ro^

nome erat Argo. Pelias rex ^b^ op^fuerat naui

imponi mfsit,^ hortat^ efl Ufone,^ qui cu eo
idfat,animoforti ad perficiedu iret quaconatief

fent.Ea res claritate gr aecis et ip fisfaSlura ui^

hatur*demoflrare eos q cu Ufone JpfeSii funt,Ho

'uideturnoflru ef?e.Sed q uolut eos cogaofcerey

Argonautas legatlafon ut ad Phrygia uenh,na

ueadmouitad portu Simo^s. deinde ois exerdi

'tus

de naui ad terra defcedit.Laomedoti regirtu

Mue&fmiranda nmmmpmuSmoenusitt-

4-

tj6

DARETIS PHRYC3II

traffey^' in ea multos iuuenes de Gracia adue

^os effe.Vbi audiuit Laomedon rex, commotus

confiderauit commune periculum effe ji

l ^^4 ulA.

confuefcerent

Graa ad fua littora nauibus ad

Gra

uentare.Mittit ita^ ad portu, ^ui dicat ut

rf..

eide finibus eius difcedanttfin ediSio fuo no au

dientes ef[ent,fefe armis eos eieSturum de fuis
finibus. lafon

qui cum eo eranty^auiter tule

runt crudelitatem Laomedontis ftc fe ab eo tra

bcri,quum nulla ab eis iniuriafaila efietifmul
timebant multitudinem Barbarorum,

imperium conarentur permanere,ne

rentur.quum

14

ipfi

non

fi

contra

opprinie^,

efient parati adpralian^

dum,nauim confcenderunt.A terra difcefferey

>

Colchos profeSii funt, pellem abflulere,aomu

w reuerfifunt.Herculesgrauiter tulit drege Lao

medonte contumeliofeje traB:atum,

eos qui

una profeSii erat Colchos cumJafone.ftatim

Spartam ad Calorem cjr Pollucem uenit.Agit

cum his ut fuas iniurias defendant,ne Laomedo

impune ferat,qu6d illos d terra eir portu prohihuiffet. Multos adiutoresfuiffe futuros, fifeac-

commodaffent.Ca^or

^ Pollux omnia promi

ferunt fe faturos quitHercHksuellet*M his

Sa-

DE EXCIDIO TROIAE.
::T

177

Salaminm proftSbts ad Telamonem uenityro^

gat^ eum utfecum ad Troia
rum'(i;imurtas defendat.

utfuasfuo^

eat,

Telamon promifitfc

omnibus rebus paratum effequae Hercules

uellet facere . Inde Pythiam profeSiuseR ad

in

Peleum, rogat(j;eum ut fecum eat ad Troiam^

pollicitus<^efteiPeleusfeiturum.]ndead

Ne- -W e/hy^

florem profeSius

efl, rogatlj;

eum Neflor quid

ueniret.Hercules

dicit, quod

dolore commotus

fit uelle

exercitum ducere in Phrymm.Nelior

Herculem collaudauit,operamq;fuampollicu
j

tus ejl.Hercules ubi

xit,naues

X V.

omnium uoluntates intellclh^ff^Jf^^^

**

parauit, milites ele^t.

Vbi tem-

pus datum efl profcifcendi, literas ad eos quos

<

m omnibus uenirenu

rogauerat mifit,ut cum f

Quum ergo omnes

in

unanimiter conueniffent,

Phrygiam profefli funt,

ad Sig<eum no^

flu^cefferunt.lnde Hercules , Telamon

Peleus exercitum eduxerunt. Et nauihus

qtm

pr<efidioeffenuCaflorem,Pollucem,^Neflo\

rem reliquerunt.Laomedonti regi nunciatu

claffm Graecorum ad Sig<tum
ijp/e
'

efl

accefiiffe,

fatim cum equefiri copia ad mare uenit,caj

pitcff

DARETIS PHRYG

178

II

1(W

pr^eluriHercules ad Ilium ierat,

dentes

({ui

& knpnf

erant in oppido, urgere ccepit.Qiuii

uhi laomedoti nunciatum e^, urgeri ah hofli^

hus Uium,illico reuertitur,&'in itinere obuius

*^iQr^cisfaEius,ah Hercule occiditur, Telamon

'
I
Tlprimus Oppidum Ilium introijt. Cui Hercules
'

stirtutis

fi

caufa Hefionam Laomedontis re^ pUa

dono dedit, C<eteri uerofilij qui cum Laomedonte erant, occiduntur. Pnamus in

Phegia eratf
eum Laomedon pater eius exercitui pr<efecum eo uenerant , pra^
cerat.Hercules cjr

ithi

dam magnam fecerunt,^^^ ad naues deportant*.

Inde domum proficifci decreuerunt, Telamon
Hefionam fxum conuexiuHoc ubi Priamo nU
(totum efly patrem occifum,ciues ereptos,pr<edam eue^am,Hefionamfororem dono datam^
graiiiter tulit Phrygiam tam contumeliofe tra-

<rj

Statam efjfe a Graijs, Ilium petit cum uxore Hc#

tii

cuba,& itberis Heitore,Alexandro,Deiphalho,Heleno,Troilo,Andromacha , Ca^andra,

\Polyxena,

^am erat ei etiam alij

binis nati,quos nemo

ex concK

ex regio generedixit ef^ei

nificos qui effent rx legnmis uxqrius*?rmt

,.

irt

BE EXCIDIO TROIAE. 179

m Ilium ueniumpliora mcenU extruxity^* cL

*&'

wWem muniti^imm reddidit, Ix multitudinem

militum ibi effefecityneper ignorantim oppri-^
iis

meretUTyiu ut Laomedon pater eius opprefjus

eji

He^am <[uo(y adificauit 9

ibi louis aram

dhauam(y confecrauit tunc <[uando Ilio portasl

,

feeit.quarum nomina funthcecy

kntenoridey/e^^^,

DardanieyUia,Sciea^CatumbriaPiroiana,

Et

poft^ua Ilium flabilitum uiditytempus expe&a-^

rf

norcm uocari iubet ydicitty ei fe

uit.Vt uifum efl ei iniurias patris ulcifci

,

Ut*

rfli

Ut

i*

Gr<eciam mittere

Ante

uelle legatum

ut con<[ueratur graues fihi

iniurias ab

hb <{ui cum

Bos ,ldem

in

exercitu uenerant 9 fa-

Laomedotb patrb nece,

in ah^
duBionefororis HeJlone,regni'q;priedatione

'^

^
,

itt

f^^liffeiqu(e omnia itduofe animo paffurumy,

rt>

fitamen Hejiona ei reddatur.AntenorjUtPria--

[^

mus imperauitynauim confcendity^profe-

I*

Bus uenit Magnefiam ad Peleum. Qe

holjpitio

Peleus

recepit triduo, die quarto interrogat

eu ad quid uenerit. Antenor dicit qute a Priamo

mandata erant, ut Graios pofiularet , ut Helio-

Wtatu redderetur,H<ecubiPeleusaudiuiU^^Cf*^'

ct

Ulter

'

186

DARETIS PHRYGII
quod eid eum pertinere uidebaturi

Ulter tuUheo

iuhet eumdepnibusfuis difcedere.Antenor ni

hil

moratus

nmm afcendityfed in BoetiSiterfe

cit. Salaminam

adueStus

ehad Telamonem, ro*

gure ccepit eum utPriamo fororem redd&et,

censnon ejfe dignum in feruitute habere

regis

fliam.Cui Telamon refponditjnihil d fe Prw-

mfa^umtquod uirtutis caufa donatum fit, fe

nemini daturum,ob hoc Antenorem de infuU
difcedere iubet.Tunc nauim confcendit ,

&

Achaiam peruenitMe ad Calorem

PoU

in

lucem delatus ^ccepit ab eis po/bdareut Priamo

fatisfacerent,^ Hefionam fororem redderenu

Catior &*Polluxnegauerunt inmiam ab

^ Omg:

eis

PrtdmofaSiam effe^(^ Laomedontem eos prio^

rem UiiffeAntenbrem dxfcedere iubenu hide

Pylum ad Neflorem uenit,dixitiy ei qua de can

M oVJwv.

fa ueniret, Qui ut audiuit, ccepit Antenore obiUrgare cur auderet in

Graciam uenhre, quitnt

rius

nor c

fe impetraf[e\

^ contumeliofe

Primum traEiarunaum confcendit>domum re

uertitur>Priamo regi demonfbrat

quomodo ab
uno^

/
i

DE EXCIDIO TROIAE*

i8.

uno^uoq; illorum tr^tSlatus fit^fimulq- hortd-

tuseAreoemuteosbtlloprofequittur. Contio

HuoPrumuspliosuocaniubetj^omnesamicosfuoSyAntenorem,Anchifen, Aenean, Vcaonu

Ugota, Lamum , Lampotem , Panthum,
nes filios qui ex concubinis nati erant,

Qm mI

conuenerunt , dixit fr Antenorem legatum in

Cr<eciam mifijfje,uthi qui patrem fuum necaue
re, in

hoc fibi fatisfacerenuHefionam remitten

ioidlos autem contumeliofe traSbafJe

Anteno^

rem,&* nihil ah eis impetraffe.Verum quoniam

fuam uoluntatem facere noluifjetyuideri fibi ex

ercitum in Gr<eciam mitti,qui pcenas reciperet

ab eis, ne Barbaros

Graci haberent

in rifu

Hortatusq;eflPriamusdiberos fuos,ut huius

rei principes forent,

maxime Heiorem, erat ^

enim maior natu^quiccepitfe dicere uoluntatc]

patris

executurum,^ Laomedontis aui

fui ne^l

cem,^quafcun(y iniurias Graci Troianisfe^I

cifjentuinaicaturum,neid impunitum Graijsj
foret

Sed uererf quod non perpcere poffent)

quod conarentur,multos adiutores Gracia

fit)

turosdeMTOpam bellicofos homines habere

.

AfiS

DARETIS PHRYGII

tSs

Alum femj^er in defidU uitm exercui^ej& oh

Jihtcmmdvr-

dapem non hahereAlexander ccepit cohor

d^is ^rapararetur-)^ in Graciam mit
teretur -fe rei prinapem futurum, ji pater ueU

id

fari ut

letiin

deorum benignitate fe confidere, uiSUs

hofltbus laude adepta,de Gretcia domum redi^

turum effe.Nam fibi in Ida fylua,duum uenatu

Mercurium adduxiffe lunonem, Venerem,^Mineruam , ut inter eas de
ghif[et,in [omnis

>

f^ecie iudicaretEttuncJihi

Itam
\

effe, fifuam

Venerem pollid-

faciem fpeciofam iudicareuda-

furam fe ei uxorem qute in Gracia

fpecioftfi-

imauidereturVnde fperare deberet PriamUSy

Venerem adiutricem Alexandro futuram.Deu
phobus placere fibi dixit Alexandri conflium,
jherare Graecos Hefionam reddituros
ft

&

tisfaSluros,fi utdifpofitum ejfet,clafis in

Gr<e

dam mitteretur, Helenus uaticinari ccepit Gra

ios uenturos Uium,euerfuros,parentes

&fra-'

tres hojiili manu interituros,ji Alexander fibi

cy^^lUn.

uxore de Gr^cUadduxiffet.Troilus minimui

natu, non minus fortis ([uamHeSiorybellumge
fifuadebat,& non debere terreri u^bis

Heie>

DE EXCIDIO TROIAE.
Iti.

}KO(/ omnibus ^UcuitycUfjem colorari

'

i8|
,

tf

m Grcecia proficifcLPriamus Alexandrum

Deiphobu in P<eonia mifit,ut milites eligerent^^

Cr populu ad concione uenire iuherenuComd

r
is

nefacitfilios ut maiores natu minoribus

*t

imperd

renMoflrauit quas iniurias Grceci Troianisfc

cifJent,ob
0-

hoc Antenore legatum im Graciam

mififfe^ut fibi Hefionam fororem redderent^^

Troianisfacerenu Antenore contumelio

if

fatis

ci-

feabeistra6tatum,necquicq ab his impetrare

If

potwjjffjofc

Vh

hoc placere fibi Alexandru mitti cU

Gr<eciam,qui aui fui mortem

(y' Tro'morum iniurias ulcifcatur. Antenorem dicere

iufit, quomodo in Gracia tra^latus ejffet.Ante
claffe in

nor hortatus efl Troianos ne horrefcerentai

'!>

r<

]n

debellanda Grceciam^fortes

alacriores fuos

fecit,Paucis demon^hrmt quainipfa Greecui

geffeirat,Priamus dixit

fi

cui difpliceret bellU

gerhfuam uoluntatem ediceret.Tunc Panthus^^^.

r<*

IUI

Priamo

propinquis prodit ea

qua

a patref

fuo Euforbio audierat y dicens^ SiAlexanderi

uxorem de Gracia adduxiffetyTroianis extreJl

mm e^dtium futurum^
*

Sed pulchrius

cffel

m 4

in

daretis PHRYGII

t84

in oeio uitm degere, quim in tumultu libertate

mittere,^ periculum

inire*

^gutoritatemcontempfit*

u
:r

Populus Panthi

Regem

dicere iuffere

quid feri uellet*Priamus dixit naues ejje prae-

parandas, ut eatur in Graciam. Vtenfuia quo-

que populo non deeffe ad eam rem faciendam^

iufitq* ut ire parati ejTentPopulus conclamauit

per fe moram non

*

ptis

ejfe quo

pare^tur*Priamus

illis

minus regis pnece-

magnas gratias egir*

cocionemq^ dimifit* At mox in Idam jfylua mifu

i
k

qui materiem fucciderent,naues adipcarent

HeRorem in fuperiorem Phryga mifit , ut fx>

ercitum pararet,^ ita profeaus eA.

Qajfaxi*

drapo/lquamaudiuit patris conflium, dicere

ccepit quce Troianis futura eJfent,fiPriam^ per

feuerapetclaffem in Graeciam mittere* Interea

tempus fuperuenit, naues eedifcat<e funt* Mili^

tes fuperuenerunt

quos Alexander ^Deipha

hus in Paonia elegerant. At ubi uifum eR poffe nauigare, Priamus exercitum futi alloquitur*

k
II

py/. Alexandrum exercitui imperatorem pnefecitj

mittit

cum eo Deiphobum,Aenean, Poliaaman

tem.Imperatq^ Alexandro ut

primum Spartam

DE EXCIDIO

TFLOIAE

t$f

& Pollucem conuenkt^ ^

Heftona foror
&

" iKcedatyCaflorem

gb his petat ut

reddatur-,

fatis

Troianisfat.Qj^od finegajfent, continuo ad fe.

nuncium mitteret^ut exercitum pofit in

Gr^e-^

ciam mittere.PoR hcec Alexander in Gr<ecia

nauigauit,adduBo fecum duce eo qui cum

An-

tenore iam prius nauigauerat non multos ante

Menelaus ad Ne^orem in Pylum proficifccnsJ'^^^

Alexandro in itinere occurrit,^ mirabatur re

^mclaffem quo tenderet.

Vtricy occurrentes

exerefe inuicem,infcij quo quifq. iret.

Ca^

Pollux ad Clitemnefiram ierant, fecu

Hermionam neptem fuam Helena filiam addu- ^*^**^centes. Argis Junonis diesfeflus erat his diebus

luibus Alexander in infulam Citheream uei^it,ubi

ad fanum Veneris

^ Diana

facrifca^

uit.Ai hi qui in infula erant , mirabantur clafe

.

re^m^t^^r interrogabant ab illis qui cum Alexandro ueneranty^ui e(fent,uel ad quid ueniffettt.Refpondere a Priamo rege AlexSdrum Ic

gatum mijfum ad Caftorem^ Polluce, ut eos

.

con-

Alexander in Graciam nauigauit

antequam in infulam Citheream accederet^}

d^es quibus

3DAKETIS PHRYGII

*96

conumrct^Heletid uno MeneUi uxor-, fuum

iMexandn in infuU effet Cithnea,uoluit eum

^HidneQM de cauft ^roce^it ud oppidu ^uod
[t/i
t

Helena , pnuenit^ ad mare ubi Diana

Apollinis fanum eft,ubi rem diuinam Helena

fr

\cne diJ^ofunat.Quod ubi Alexandro nuncia

en,Hdenam ad mare ueniffe,confciusfor

mafuaJnconjheSium eius ambulare ccepitp

*tum

cupiens eam uidne,HelenanunciatumeRAle

l^ndrum Friami regis filium ad Helenam oppijdum,ubi ipfa nat, ueniffe, quem etiam illa uide^
re cupiebat.lt quum ff utri<^ refhexiffent , anu

fbo forma fui incenfitempus dedne ut gratias

inuicem referrent.Alexandn impnat ut om-

nes fmt in nauibus parati . Nofte clafie foluut,

de fano Helenam nipiunt,fecum ducunt,^ ci

'

,ea aliquas

mulines rapiunt.

Dum oppidani

ut^

Idiffent Helenam raptam, diu pugnaune cu 'Ale

\xandrOynec Helenam nipne ualune. Qmos

Mexandn fretus multitudine fociorum fupe^
irauit ,

fanum

expoliauit, homines

fecum inde

(quamplurimos captiuos duocit, naui impofuitp

rjutim clajfemjo/wt,

domum reuerti

difho^
(uit^

DE EXCIDIO TROlAfe*

t$r

<

fidt.kp(mmTenedonperuenit,uhiHelenm
mctjhtmtllefffo mitigauit,patrf<^reigeflani

cmmfoMeneUopoji<iumin?ylo nuncia^
tume^jcum Nemore Sj^artm profeSiuseft^
ad Agamemnonemfratrem mifit Argos, rogJf
Htaffe umat. Interea Alexander ad patre fuS

cum ma^praeda peruenit,

&

rei geft<e ordi*

nem re^t.Priamusgauifusefl, Iterans Gr^*

cos ohnanc caufam recuperationis Helerne, fn
rorem Hefionam reddituros,
unis

& ea

Tro^

<jK<e a

inde abMere*Helenam mce^iam

confoU

tuseH,eam^ Alexandro uxorem dediu

Vt

i^exitCaffindraHelenam,uaticinari capit,

memorans ea

<iu<e

ante pradixerat^

Priamus ah/brahi,&* includi iu^it

Quam
Agai-

memnon poft^uam Spartam uenit, fratrem con

folatus efi ,

^placuit ut per totam Grctcidin'

con^uefiuri mitterentur ad conuocandos

cos

,& Troianis hellum indicerent,

uenere autem bi

ilepolemus

eir

tam acceffere

Achilles

Diome^ief .

Gr<r

Con*,

cum

Patroclo , /
Pofi<juam Spar*]

decreuere iniurias TrQirfMo-#j

rum perje^ui cum exercituJigamemnonem Iwi

fcri0

ARETIS PIfRYGII

tSd

f tritorem cJr iucm prafciurtt.THnc

legatos

GnciamjUt armati ad Athe

nienfem portum cum nauibus uenirent,ut inde
mtftuntper totam

ji

pariter ad Troiam projicifeantur ad defenden^

J^s fuas iniurias. Canor eJr Pollux ieret pp/l

*^**^"
'

audierunt Helenam fororemfuam raptam , naim afcendkcj^fecuti funt.

Qmm in httere,

Leshio nauim foluerentymaxima tepetote corirepti,

nun([uam eos comparuiffe creditum

'pojiea

eflf

diSium eR eos immortales faSios, Ua<y

Lesbios nauibus'eos up^ ad Troiam ([ucefitum

iffe^nec^

horum ueRigU inuenta renunciafje*

Dares Phiygius qui hanc hifloriamfcripfkt

mtfemilitapeuf:^ dum Troia capta efJetyhocfc
*

4j

ttidijje

quum inducite effentypariter

i^ardanis autem dixitfe

prilioin^^

aud^

interrogaretur qua facie eSr natura fuifjent

cU

Cd

.ftor cSr PolluxTuere autem alter alteri fimilisy

^ capillo flauoyoculis

?f

Tisyformofamyonimo (impliciyblandd y cruribus

optimis ynotaminter

Wmmi*

fiic,

henefHelenam fimilem il

magniSyfacie puray

^ouratiycorvore deduEio^

V orep urdlo*

duo fupercilia habentem^

PriamumTroknorum regeuuL

DE EXeiblO TROIAE^
i
.

IK

tupttlchro,m2num,uoctfum^ milinocor^
pore,

^
jl|

IU-

W
fflf'

(f

^
fitii

jf.

ifk

4
io

f,i

Heiioreb!erm,cmdidumycri(^^
^

pernicibus tn emhnsmItK uenerahtlLhap

Tit^umydecentemMlicofum,

Deiphobum

^ Helenum

fimiles patri,

naturaiDeiphobumfortem , Helenum cleJj

mentem , doctum uaxm, Troilum magnum,
forti^imum,pulcherrimum,<etate ualente,for0
tem, cupidum

uirtutis,
Alexandrum candidui
longum,fbrtem,oculis pulcherrimis ^capillo

Uo

^ molli^ore uenufio,uoce fuaui

otpidumtmperij,

Aenean rufum ^

f^^t^dum,affabilm^^

mudium'^oMis

'A

uelocm^

(juadratSjJi^n^J^.

inconfilto

hiM us & nmis,

noremlongunhiracilem , udoabus mmfcwyj

Js

*w corpore,pulchram,mente

flk

itCi

dil^m(**^^^J'

les

^ft[utum,cautum ,

iti

mmo magnurfh

mihus clementem, di^um eJr mori aptum,

Hecubam mamam,aquilu ^

A*

uirin,iuflm,pia^

Andromacham oculis clms . candidam, ion^'^

^^fomofam,mode^m,fapientem,pudicam,
mandam,
Caffandram candidam , mediocri ^^***^^

^ra, ore mHndo. rujm^culismicimti^

fiturorumjrafciam, Folyxeitm candidiasi

tm%

DARETIS PHRYGII:
tm,fomofm, collo longojoculis uenuUisjC^
filiis fUuis^tonffs,compofitm,mmhm du

aurimrcShsjpedtbuso
fftis, dictis prolixis,
ftimis, qu<e

form fu4 omnes fuperdret, animo

fimplicijlargamjdapfdem,,

Agamemnonem al

m^po corpore^magnum,memhr'is ualmihus ^ fo'

eundum, prudentem, nohilem,
A*

diuitem*

Mf*

nelaum mediocri flatura, rufum,formofum, ac^

ceptum,gratum* Achillem feiiorolu m^ ore
MenuHo,membris ualentibus,maqna ui
brachio
7

f,

j-

fum,benecri j>atum,cl em^tem, in armis acer

rlmum,uuitunifan,largum, dapfdem
mirteo,

capillo

Patroclum pulchro corpore , oculis

eafjsjuiribus magnis, uerecundum,reM,prH<^^

dentem,dapplem,

Aiacem Oileum, ejuadrd^

tum,ualentibus membrb, aquilino corpore, iot

eundu,forte, fagace* AkceTelamomuUidctt

tem,UQce clar'a,capillis nigris,coma crijba,fimr
flici

animOiin ho^lem atrocem

VlylJem

mum,dolofum,ore hilari,^atura media,eloque

tem, apientem ^ Diomedem fortem, miadre^^

ium,corpore honeflo, uultu au^ero,inbello 4i

efrrimum^clamofuffhcerebro calidum, impatie
tentf

DE EXCIDIO TROIAE.
tmyiuddcm>
g),lonzu >

ipl

Nelioremm<mHm, nafo lon^

latu, c<mdidu-,con[ilutriumjprudeh

Frotefitau corpore candido, uultu

fio,uelocem, confidentem, temerarium*

hone

Nfb

^tolemum ma^u^ uirofum, diomachofum, hle

um-> uultu

bonum-, aduncum*oculis rotundis*

nem maonu, fortem,certu, prudentem ^patien^

tem,mifericordem*
ri flatura,corpore

Merionem rufum, medioiocmdo,wnojum , pertina-

cem , crudelem , impatientem

fbrmofam, nec

alta flatura*,

Brifeidem

candidam, ca-

pilh flauoO" molli, fuperciliji iungis, ocuiisHenuftis , corpore <e<\uali , hiandam

cundam, animo fimplici

claffe,

ejr piam.

uere-

Sic igitur

ornata Graeci Athenas peruenerunt'%

hgmemnon ex Mycenis cum nauibus numera

Menelauiex Sparta nauibus
mnim.
mero fexamnta ,

Archelaus &*Protenor ex *c.

goetia nauwus numero quinquaginta, Afc^a- **

jfiss^ldmen?exOrcQmeno,nauibui numero,**

DARETIS PHRYGII
fri^nta.

Effiibrofus C5f

Schedius ex Phocide

hauibus numero quadra^nta.

Aiax

Telmo

mus ex Salmind adduxitjecum Teucmrn fratrem,Buhlationem, Ampnimachum , Dorium,

Thefiu,Polifenu nauibus numero quadra^^
Ne/lor ex Pylo nauib. numero

ta.

L X X X.

Thoas ex Aerholia nauibus numero

iax Oile^exLocrisnauib. numero

LX* A7

XXX VI

I.

AnthippuSjPhidippusjThoas ex Alc edone nd

uib^numero 'X.'K'X.Adomeneus ^Meriones

ex Creta nauibus numero LXXX* Vlyffes

XL. Emeleusex
Pirgw nauibus numero X.
Protefilaus

exltacha nauibus numero

&

ProtarchusexPhilaca,nauibusnumero
Podalirius

Machaon AefculapijftlijjESirici

nauibus numero
clo

XLiu

Achilles

cum Patro-

^^Myrmidonibus ex Pythia, nauibus nu^

mno
ro

X L.

L. Tlepolemus

mero

exRhodo nauibus nume

Eurypylus ex Orcorheno, nauibus na

LX

Xantippus

Clide , nauibus numero

Amphimachus ex

XI l.

Poliibxtes e^T

Leontius ex Lariffa, nauibus numero

X L* Dio

ihedes, Eurypylus, Steneleus ex Argis, nauihus

DE EXCIDIO TROtAE.
fiwttfro

LXXX

'

PhiloSietes

ex Melihce4

nmbus numero Vii. Cuneus ex Cypro mu

uibus numeroXXl.Protheus ex Magnefia mt
kibus numero XL. Agapenor ex Arcadia naui
hus numero XL,Mne^eus ex Athenis nauu
hus numero L.Creneus ex Pilojnauihus nume

i
ujj^

irifli

if
XX

ro ui^ti duabus

Hi fuere duces

Gracorum

Humero fexaginta nouem,({ui adduxere naues

numero

MCXL>

re, Agamemnon

Po^(juam Athenas uenem

duces in confilium uocat,

coU

laudat 7 hortatur ut juaprimu iniurias fuas de^

fendauKogat fi cui quid placeat,fiadetq^ ut an

tequam profctfcerentur, Delphos ad Apolline

confulendum de tota re mittat, cui omnes affen

Xt

tiunturJiuic rei Achilles pneficitur,&cu

troclo proficifeitur, Priamus ut audiuit quia

P4
ho

Aes parati Cunhmifit per totam Phrygiam quif

ttitimos adducant exercitus, domiq^ milites

com

farat,qui magno animo fe defendat, Cti Achilli

k^.
tes

Delphos ueni^et,ad oraculum pergity&exj

!lili

tdjto recondetur Gracos uiSiuro5,decimo"^

ttff

mmaTroiam capturos, Achilles res diuinasfH

Utin^crmmefl7fccitf UcotmporcHenerat
"

Qal*

DARETIS PHRYG

1^4

Calchas a Te/lore natus j

diuina

II

dona pr9

firu^hus d fuo populo miffus Apollini porta-'

bat.Simura-confulit de regno

rehus'(li fuis,

Hwif ex adyto refpondeturiut cum Amuorum

claffe militum contra

Troianos propcijcatiers

eoscj;fuaintelligentiaiuuet-,ne uel inde prius

difcedant quam Troia capta fit. PoRquam in
fanum uentum eR inter fe Achilles eir CaL

cCCUi
\

Ichas refponft contulere: gaudentesq; hofpi-^

Athenas una profi* aifcentes perueniunt.Et Achilles eadem in con

jtiOf amicitiam confirmant,

cilio refert.

Armi gaudent,

recipiunt, claffem foluunt,

ihi retinerent.

Colchas ex augurio refhondit

V Ut hinc reuertantur,^ in

fKT.

Calchantem fecU

quu eas tempefiates

Aulidem propcifcan

Profe^ perueniunt, Agamemnon Dirf-

nam placat,dicit 'q;focijs fuis ut claffem foluat^

ad Troiam iter faciant Vtuntur duce Philon
cum Argonautis ad Troiam funat,

dieta,qui

Deinde applicant claffem ad oppidum quodfid

tnperio Priami r^s erat, eir td expugnant^
pr^rda^fafta prof^ifcuntur. Pofl ueniunt
nrdjijibi

omnes occiduntJigammnon

'

DB EXCIDIO TROIAE*
iiuidit, concilium

tpf

uocmtlnde lemttoi ad Prk*,

Helenam reddnre, (2rpr<edam<itfam Alexander fecit re^Htuere-Legatieli 1

guntur Diomedes
Vlyffes, ad Priamum e>
mmmittitj

jiK;.

fi uelit

fcct.

niunt.Dum legati mandato parent , mittuntut

0t

Achilles ^Telephus ad pradandam Myfiam^

AdTeuthrantem regem ueniunt,pr<edamcj;fa^
ciunt. Teuthras cum exercitu fuo fuperuenity^^*^^*i^uem Achilles fugato exercitu uulnerat i que

fCi

tacente Telephus clypeoprotexitt

le interficeretur.

10

ne ab Achil

EotemporeTelephus adhuc

puer erat d patre Herr/e progenitus

Te

thranterege hoj^itio fufceptus e^.Diomedem

fegem ferunt eo tempore uexatumcum equis

feris ab Hercule interfeSbtm,

potentibus
itt

Teuthratiq. regnu tradidifje totu,ob hoc eius

liuTelephu

ei fuppetias ueniffe.

Qtwd

fi

quunt

Teuthras intelligereUtuc fe eodeuulnere mor<~e ctcf.^

I*.

tem effugere no poffe, regnum fuu

uiuusTelepho

tradidit-i<!5'

& My

eum regem

fiant

orddna*'

uitMortuumTelephus magnifice fepeliuit4.

Achilles ut nouum regnu conjeruet fuadeU^
pius iuflo exercitum adiuturum

'
.

>

fi

commeatus

n z

fru

DARETIS PHRYGII
frumeto quotannis ex eo regno aduehat^ quam
accedatAtaq Teleph^
fi ad Troiam dimicaturus

remanet.Achillescummagnopr^edcecommer^
CIO ad exercitum Tenedon reuertitur* Agame-*

mnoni

focijs

rem geAam narrctiilli collau^

dlant indubiam eius,lnterea legati wi|?i

ad FrU

tnum ueniuntjmcndata<^ Agamenonis referut^

pofiulantes ut Helena eir prada reddatur ? )itis(f;.regifat, ut pacifice difcedat*

Priamus in^

Argonautarum commemorat, patris mte^

ritum, Troia expugnationem,^ Hejiona fp^

lurias

roris feruitutem.Denicy Antenorem legatum,^

'

contumeliofe ah
'

eis traSiatus fit.

Pacem re^

pudiatJjellum indicit,Gracorum legatos de fl

itibus repelli iubet. Legati in cafira Tenedon

rc

Uertuntur,renunciantes re[f>onJum,res conful

ro geritur. Aderat uero ad auxilium Priami ad^

uerfus duSiores duces

Gracorum hi cum exer

citihusfuis^quorum nomina &prouincias infi

Am

nuandas efje duximus.E' Celia,Pandarus,

phidara^us. De Colophonia afuis Carijs

<rj

Amphimachus ? Mnefteus. De Lycia Sarpe^

DeLari/faHippofogi^&^CH
dott, Glaucus*

..

OB EXCIDIO TROIAE,

4 i
dtflf

tpr
DtCironiaRmus^ De Thracia Pi

pefia

merAlcamus.DePaoniaParaStemefuSyTe'.

ropeus>
tius

oh

tiiasyAfimausy^Foricus*

firi'

Vi*

Hw duSioribus & exercitibus

qui cuSia para

Ja pararent, profecit Priamus principem ^du u

korem HeSiorem. Deinde Deiphobum , Ale^
xandrum, Troilum, Aenean, Memnonem . DS

f [

Agamemnon cor^ulit de tota re,^ ex Cormo

Jtf'

De Aethiopia Pir/es,^ Memnon. DeThra^.

cia Hefeus
Archilochus. De AgreBa Adra
fihus &Amphius. De Ausonio Epiflrophus

&

r ,[f

wrr

DeBoetia Sa^

De Bucino Epiflro

poliSy&Boccm, DePalaconiaPhilleminus^^

iPi

01

De Phrygia AfcaniuSfXantippus,Por

DeVliconeaEufemius

nauenitNauplijplius Palamedes

cum nautbus '^^^*^^

XrXX.Ule fe excufauit morbo affeBum Athe.

iii*

9tas uenire non potuiffeyquiuenerit

>xff

Mum potuerit.illi gratias agunt, rogaiq. eum

itji

confdto effe.Deinde quum Argiuis non con*

Ai

pf'

^
tt

quum

'

pri-i
itt

>^

ibcret exeudi ad Troww, clam noEiu an inter

diu facerent,Palamedes fic iam detraSlionem
redaityin lucem,in Troiam excefionem feri 0^^
(ortere,s!jy manum

hoAium dedudUai^ onme^

ei

DARETIS PHRYGII

ip8
fi

djfentiunUconfulte

Agmemnonm

tui prafeiunt^Legittos

exiret*

adMy fiam caterosi^

lo

cos mittunt^ut exercitui commeatus fupportm

dos curetttjHeJiodumjDemorantem^ Attiu*

Oeinde exercitum ad.concionem uocat^collatt
dat, imperat, hortatur, monet diligenter, ut di-

^0 audientes efjent. Signo dato,nauesfoluuntf

'

ymu.

clafsis

A.

ad latitudinem accedit ad Tfqiamy

ji^ttora Troiani fortiter defendunt^Protefilaus^

Im terram excurfionem facit,fugatyCcedit. 'Cui

He^or obuiam uenit,^ eum interfecit , c^te^

recedebat,ibi

ros proturbatiunde

Tro-

magna cades utrin(quefaRa efi,aduenit Achilles, totum exrcitu

jani fugabantur *Poflquam

ji ctdin .

jn fugam cortuertit,redegt'q; omnes in

Koxpralium

dirimite

Trpiamt

Agamemnon exercitum

totum in terram ducit,cafha facit. Potero dic

inftruit^
IL Heiior exercitum ex urbe educit

Agamemnon contra acri clamore occurrit, pr^

liumacre at(ji iracundum geritur :nam fortif^i-

musquipL in primis cadit.HeSlorPatroclu ocftdit,^^ foliatum ex acie accepit,Merionem^

,

ferfequitur (g occidit*

Q^em quum fimirtfer

DE EXCIDIO TROIAE*
fholiare

uellet^MneMeus fuperuenit ,

chorem in femore uulnerauit.

tpp

& Hf-

Qui ftucius mul

Umillisoccid t,(^fe^tinauiffetArgiuos infiu

gmuerterey nifiobuius

illi

juperueniffet. Aduerfus

deretur

cognouit eum

Aiax TeUmoniuf

^em quum
ejfe

trit enim de Hcfiona forore

congre^

de ffnguinejuo :

Frkmi natus- Hoc

paSloHeSloranauibus ignem reuocari

Cir utrique fe

inuicem remunerauerc

tufitf

amu

petunt. Agamemnon Protefilaum magnifico

nere effert ^caterosq; fepeliendos curat.

les

Po/lera die Graeci inducias

ci difceffere.

fii

Acml

Patroclum plangit, Argiui fuos. Achilles P4

troclo ludos funebres facit.Dum inducite funt^

Palamedes non

ceffat [editionem facere,^

dignum aiebat Agamemnonem regem

exercitui imperaret. Ipfe

ejfe-qui

coram exercitu mult4 1

fua o^endit Iludia^excurfionemfaciUcafhrorU

i
'

munitionem, figni dationem,uigfliarum circui-

tionem, librarum poderurnty dimenfione, exer^

citusq^inftruBionem. Hteccudfeortaefjent^

no tequu e[fe,ut quum d paucis imperium datum

Agamemoni

effeti-eum omnibus qui poAes'

CO

daretis PHRYGII

veniffent,imper(tre,qum prafertim omnes fi^

gnum uimtis expeSiafJent tn ducibus fuisD^

Achiui de imperio interfe uicifSim certant, pr<ti

ili

iiupoflbienniu repetitu e/l.Agamenon,Achil

les,Diomede$Menelaus exercitum educunu

ContraHeSioryTroilusyAeneas occurrunt

fit magnaccedesyex utraty

parte forti^imi ca*

4ffttt.He^orBoetem,Archtlochum,Proteno^

rem occidit, noxpralium dirimit Agamemnon

duces omnes in concilium uocat fuadet, hor^
,

'

tatur ut omnes in aciem prodeant

maxime
,
HeSiorem perfe<{uantur,<{ui de his aliquos for^

pflimos duces occidiuMane autefaSio Heftor,

^

Aeneas,Alexader exercitum educunt,Omnes

11

ii

duces Armuorum prodeunt Sit magna cctdes

Hulta mulia ex utroq; exercitu mittuntur Or>

co^Menelaus^- Aiax Alexandrum perfequun

turQj^s refpiciens Alexander,fagittaMene

lai femur transfigit Jlle

riter

cu AiaceLocro no

dolore commotus
ceffauit

pa->

eum perfequi*

Quos ut uidit HeSior mflatesfratrem fuu per^

fequi,fup0etias laturus uenitcu Aenea

Qupn

fiineas clypeo protexit, O' de pr^tUo ad ciuita.

iem

1
r

DE EXCIDIO TROIAE* lot,

tm abduxit.Noxprtelium dirimit.Achilles cti
Diomede pofiera die exercitum eduxit Cofu Vtra

HeSlor

^ Aeneas aciem

dirigunt. Fit ma-> i

cades.HeSior Orcomeneum,Oramenem 9

mamonem,Epi/hrophum,SchediumyDelpeno^
rem,DoriujPolyxenum duces occidit: Aeneas

Amphimachum,^Nerium:Achilles Euphe
niuthyHippotemyAHeriumiDiomedesXantip^

pumMeftem.Agamemnon ut

uidit duces for^

tif^imos cectdi^e, pugnam reuocauiuTroiani l<t
ti

in ca/bra reuertuntur. Agamemnon follicitus

duces in confilium uocauit,hortatur ut fortiter

pg'rfrenr,nf

^ dejjflerenty duonia maior pars

ex My

txfuis'operata ftt,fperareje exercitu

fia quotidie fuperuenturum.

Po^era die Agt

memnon totum exercitumy& omnes

duces in

pugnam prodire coegit. Contra Troiani duce

HeSiore aciem direxerunt Fit magna aedeSj
ex utraq;parte pugnatur, multa millia
hinc cSr inde cadut tnec differebatur vu^a, ita

acriter

tn cotinuis oUuaginta diebus animoje pugnatu

^Jigamemno ut uidit multa millia

quotidie oc

aidiynecfufficere mortuos fepelire , mifitlega^

*-.

acft

daretis PHRYGII

t05 (id Pridmum^ut inducias

rcnt.Vlyffes

^ Diomedes

ad triennium pete^

Friamu ue

legati ad

nimtfinducias ficut imperatum eflpoflulat , ui

fuos funerarent, uulneratos curarent, naues rf-

fcerent, exercitum copararent, comeatum con

ueherenuVlyffes

^ Diomedes noSlu ad Pria*

mum legati uadut, occurrit illis ex Troianis Do'

lon.Qm quum interrogaret quid ita

armati ad

cppidum ueniffentydixere fe ah Agamemnone

legatos ad Priamu mijJos^C^os ut Priamus au^
diuit ueni[[e,& defiaerium fuum expofuif[e,in

conlilium omnes duces conuocat.

(^bus re-

fert legatos ueniffe ah Agamenone,ut inducias

adtriennium peteret Helori fuf^Siu uidetur

quod tam longum tempus poMajfenuPrtamus

dicere imperat quid cuiq; uideatur, omnibus pia

aitum efi inducias ad trienniu dare^lntmmtra

iani moenia renouantyfuos faucios

curant,^

mortuos cum ingenti honore fepeliunt.

^u

Tem

pus pugmepoft triennium fuperuenit. He<Jlor

h
.

Troilus exercitum educunt,

Agamemnon^

HenelauSiDiomedes etiamdpft exercitum edu*

fUtTit magna cttdes^HtSlor in prima acie Phu
dip0

DE EXCirilO TROIAE.
Xantippum duces interficit. Achil^

Ly coniuy Euforhiu occidit Et catera ex ple

he multd milU ex utrdq parte cadu tydcriterpu *
jmdtur diebus continuis trigintd.P rtdmus utuu

les

cit multos

de juo exercitu

cecidifsey mittit legd-*

tos dd Agdmemnonem ut inducids peterent me^

fibus'fex.Et e^cofiltj fententid

Agdmenon co*
^

cedit inducidsNt dutem pralij tempus dduenit, viii.

dcriter per

duodecim

dies

pu^dtur^ Multi du-

cesfortifami hinc cir inde cddunt,plures uulnc

rdntury plurimi in ipft curatione moriuntur .

'

Agamemnon mittit dd Priamum legatos

&

tri*

gmt<t dieru inducias poftulauit, ut funerare mor

tuos fitos poRiu

Priamus confultc fecit , n-

nuitc^Atumtepuspugn<e fuperuenity Andre

A

machd uxor He^ioris in fomnis uidit Hfflorem non dehere eo die in ptigna procedere
cu ad eum uifum referret, hcec muliebria uerhi
dhijcit. Andromacha mcefta mifitad Priamum

'

ut illum prohibeat ne ea die pugnaret. Priamus

Alexandrum, Helenum , Troilum, eir Aenean

in pugnam mifit. HeSiorut ifta audiuit, muU

tum in^epans Andromacham, arma ut profer^

rrt

4.

e04'

DARETIS PHRYGII

ret popofcit,nec retinere fe ullo

modo potuit

Dum plaSiufcemineo oppidum cocitaty ad PrU

mum in reoid cucurrit^refert ea oua in fomnis
uiderat^ume HeRoremueloci faltu in pugnant'
ire^ProieB^cf; ad genua^oRantejiHo fuo

na8:e^eum reuocaremandat.Priamus in pugntt

omnes prodire iuf^it, He^orem retinuit Agimemnon,AchilleSiDiomedes,AiaxyLocruSyUt

^

ludere Hf(5torfm in pugna non effeyacriter p\u.

gnaueruntymultosq; duces ex TroianorUm nu*

mero occidere,He^or ut audiuit tumultuy Tro

Unos'^ in bello nimis laborare y profilijt in pU'
mtamStatimq^ Idumeu obtruncauity Hiphilunt
JauciauityLeontheum occidityStenelei iaculofe

murfgit, Achilles ut refpexit multos duces ei

dextera cecidijje, animum in eum dirigebat y ut
illiobuiusfieret^Confiderabat enim Achilles
nifi

Heftorem occideretyplures de Grcecorum

eius dextera perituros. Pralium inte^

numero

rea acre colliditur He6ior Polibatem ducem

fortif^imum occiditydumic^eum fpoliare ccepity

Achilles fuperuenit. Fit pugna maior y

cla-

mor ab oppido ^dtoto

He-

exercitu furgit

de excidio TROIAE.

%Qf

ior Achillis femur faucmit. Achilles dolore

ttcce^toma^seumperfequiccepitytiec
nifi occideret.Quo

gam uertit,

interempto Troianos in

& maxima cade

H c^**i

deflitit

fu

eos up^ ad p ortas

fequitur*Cui tamen Memnon renitit,

inter

fe acriter pugnaueruntjlafiutri^ difcejfere.

Nox pralium dirimit.Achilles jaucius de heL

loreditiMoSiu Troiani Heftorem lamentahan

tur*
"

tra

FoRera dieMenon Troianos educit co*

Gracorum exercitum, Agamemnon exerd

tum confuluityfuadettjiinducias duorum men*

fium pojiulare^ut flos unufquifj-fepelire pof*
fit.Legati ad Priamum propcifcuntur^defideriU
profequuti funuduorum menfium inducias ac*

cipiunt.PriamusHeRoremfuorum more ante

portas fepeliuitjludosly funebres facit,

Du in*

dncia funt Palamedes iterum no cejfat de impe

rio conqueriltaq- Agamemnon feditionem ex^

citau^ dixitfe de ea re libenter laturu-, ut que

Hellet, imperaret,

Pofero die populu ad cqn*

donem uocat,negat fe unquam cupidum

ri^fui([e,animo

aquo fe accipere fi

impe*

cui uellent

Jare/p^crefibi exciiimTnue, StUmat

'0k

10^

DARETIS PHRYGII

Myemis reffium

habere, iuhet dicere

,

fi

cut

quid placeat Palamedes prodijt , fuum inge^

Cvm 4H

nium ofiendit.ltaque Argiui imperium ei liberta

ter tradunt

Palamedes Argiuis gratias agiu

imperium accipit, admini^at Achilles

uitu^,

peratimperij commutationem, inducice exeunt*

Palamedes ornatus exercitum induit , horta^

tur

Contra idem fecit Deiphobus , pugnatur

acriter a Troianis. Sarpedon Lycius

cum fuis

imprefionem in Argiuos facit, cedit , proner^

nit)

Obuius ei fit Tlepolemus Rhodius,fed in^

fiando pugnandoq^maleuulneratus cadit Se^

eundo Perfes Admefiee filius praelium refhtuity

diu(j;cum Sarpedone comminus pugnando oc^

ciditurSarpedon quoque uulneratus depralio

receditltaq^ per aliquo t dies pralia fiunt, Ex:
utraq; parte multi

duUores occiduntur,]ed plu

res d PriamoTroiani Iratos mittunt, inducias

petunt, mortuos utrojque fepeliunt, faucios

curant, fide data ultro

ca/lra Argiuum

citro'que in

oppidum'

commeantPalamedes Aga

Demophoontem , Athaman^'
memnonem ,
fem ad Thefidas mittit Quos legatos
wno\
.

DB BXGIDIO TROIAE*

lor

mnoni pr<ffecerat^ut commeatus compararentf

^frumentum de Myfiad Telepho acceptum

fupportent.Hifubueniunt

n*

Falame^

[editioni-,

dis proditionem narrant. Palamedes

iy

fert.Agamemnon

ait

moleHe

moleRe nonferre-^fua uo

luntateejfefaRum.Naues onerandas curanU

Palamedes cajh-amuniutumhus circundau

Qi^untTroiani quare exercitum exerceant^

cur murum urbis diligenter inflaurentyfojfam
fS^i^lumaddanUaeteraq; diligenter compa^
Poflquam autem anni dies uenit quO

rent.

HeSlor fepultus

eft-,

lyxcna^cceteri que

Priamus

'

Po^

Troiam ad Hetori5 fepjd^

chrum profeSh [unt.Quibus obuius fit AchiU

leSiPolyxend coteplatur^fgit animu-, amare ei;
'

'

kehem^fiime ccepit.Tuc ardore copulfus odi

ferebat <fW
famin amore uitam confumit,

&

ademptum imperiu Agamemnoni^

ia.
fibiq.

Pda-

medemprtcpofitu cogente Agitur Phrygio fide^

lifiimo [eruo

di

'

mandata dat ad Hecuba

,^abet
cm

uhi uxore Polyxena pofcitifi dederit,fe cufuis 4^,

Myrmidonibus domu rediturum.

Quod quum

iffefccerit^cateros idem fabros . Seruus proi^

fch

*f

ar

DARETIS PHRYG

II

fcifdtwr ad Hecuham,conuenitymandata diodu

Hecuba refj^ondit uelle,hoc foEto-, fi Pnamo ui

rofuo^laceatydumipfacumPriamoagat Ser^

Uutnreuerti
/

aM

iuheuAgamemnon cum magno co

reuertitur. Hecuba cu Priamo

conditione Achillis locjuitur.Priamus rejpo

dit fieri

non pojSe,non quod eu indignum uel af

finitate extremum

alhmeuf*d fi ei dederity

ipfiedificefferitycteteros

Graiosno

difceffuroSy

tr iniquum effe filiam fiuam h ofH coniungere^

Q^propterji idfieri uellet, pax perpetua fiatf
exercitus dijcedatfoederum iura fanciantur.Si

idfaEium

fityfibi illum

libenter filiam daturum,

Itao; Achilles itt confiitutum erat,feruum ad

He

euoam mittit, ut fciat quid cum Priamo*egerit.

Hecuba Prratno narrat omnia mandata, Seruus

^ tLcui

hac Achillirefert. Achilles in uulgo queritur^

Helena caufa totam Gracik
Europamq^ uaEiatam effe, tanto tempore tot miU
in unius mulieris

lUhominuperijJfe, libertatem mancipati

unde oportere fieri pacem, ^exercitum

'Cfre,

V
'

Annus circumajiuseli,

rrcitum ducit}

redu*"

Palamedes ex^

Deiphobus eonpri*^
Achil*

DE EXCIDIO TROIAE^
[ixif'

non
Sff'

xop

Achilles iratus in j^rcelium non prodit. Palame

des occafione

-f

duBus impref^ionem in Deipha

bum facit, eumly obtruncat, praliu

acriter

furgit,ahutrifq;multamilliahominumcadut.

Palamedes

in

prima acie uerfatur , hortatur^

pralium utfortiter gerant. Contra eum S<trpf- S

doncurrit,eum'c^Palamedes interfecit. Eofa^
Sio Utus in acie uerfatur.

Cui

Aie-

glorianti

xander Paris fagina collum transfigit. Phry^

'OS)

re

animaduertunt,tela conijciunt,ati^ itaPa--

-i.

lamedes occiditur.Rege occifo Argiui cedunt

rtf

cun^i,imprefiionem faciunt, in cafra confu^^

'.Si

** *

giunt.Troianiperfequuntur,ca/iraoppugnatf
\tit.

naues incendunt.Achilli nunciatum eji ,

He

difii-

mulat.AiaxTelamonius fortiter defendit,nox,

f.

pralium dirimit. Argiui in

us

Jcientiam,eequitatem

cafiris

Palamedis

clementiam bonitatem
>

iTy

Jamentabantur.Troiani Sarpedonem

'

phobum miferabiliter deflent. Ne^or qui ma^

ior natu erat,noEie duSiores in concilium uo^

'

et

catjfuadet, hortatur ut imperatore eligant

ft eis uidetur, eundem f^amemnonm

y
'

minima

*;

cumdifcordufien pofje.ltemcomemoratdum
,

i*

fuc

llo

DARETIS PHRYGII'

fuerit imperitor, quod res profhere gefl<t ftnti

fatis felicem fuijjeexer citum, ji cui

quid iliud

^uideatur, dicerefuadet, Omnes iffent{unt^Agi

memnonem fummum imperatorem pr<tficiuU

f,

<zpii

Potero die Troiani alacres in acie prodeutr

Agamemnon contra exercitum educit, pralio

commiffouterq;exercitus\interfe fugantur*

Poftquam maior pars

dijt
,

diei traftjt,in primis

pro-

Troilus,cadit^deua^aty Argiuos in cafri

fugat, Po^era die exercitum Troiani educunt

contra Agamenonem.it magna ceedes, uter<^

exercitus inter fe pugnant,pr<elium acriter fur

^Multos duces Arduorum Troilus

iiuPugnatur continuis diebus
*

interfe*

r^ptemA gamei

mnm inductas petit in duos menjes* Palamede

magnifico funere effert,caeterosc^ duces ac

lites fepeliendos curat.lnterea

Agamemnon dU

induciceftunt,mittit ad Achillem

Vlyffem,Ne^

fiorem,^Diomedem,ut rogent eum in hellii

^odire, Achilles autem mcems, qui iam defh.^
naueratin bellum non prodire, ob id quod pro^>
miferat Hecubae, aut certe minus pugnaturump^

qUonia PolyxenSmtetifime amabat, coepit

w
U

DE EXCIDIO TROIAE*

iij

le eos accipere qui

ad eum uenerant, dicitfe df

here perpetuam pacem expoMare, pugna
ne^
pat Agamemnoni renunciatur quod ohAchiU
TeaSiumfiiyillumpertinaciternegare.Agame.

mnon omnes duces in cpnfilium uocat, exerci

tum quid fieri debeat confidit ^ imperat dicere
mdcui<yuideatur. Menelaus hortatur
fratrBl

juum ut exercitum in pugnam produceret, net

debere terreri

Achilles feexcufauerit,fedu
fi

'

menperfuafumei ut in bellum prodeat, nec ues

feri

fi

noluerit

Commemorare

ccepit

Trouu

nOs non habere alium uirum fortem

ficut He*
dior fuit. Diomedes
tunt, Troilum

Vlyjjfes dicere cctpe^

non minus HeSiorem

q

uiruntl

mumejje. Diomedi^ Ylyfii Menelaus\

^s,hellum geri fuadebat, Calchas ex an

gUrio reffondit debere pugnare^quod

res Troianis fient.

fuperio^

Tempus pugna fiuperueniu

Agamenon,iAenelaus,Diomedes,Aiax, exer^tuducutcotraTroianos,fitmagna cades, ptt

ffiatttr acriter, uter

i,j,
*

exercitus inter [e fauiut.

Trodus MenelaU fauciat, multos interficit, ca '-^H*c^

tiTOsfaulatim pcTfequitur,noxpraliU. Srimit*,'^
j

Po^

w.

DARETIS PHRYGII
^ofieru dutem die Troilus

<Tcv.

cum Alexandro

exercitum educit. Contra omnes Ar^ui pro-

Diomedem
Agamemnonem impre^ionem facit

deunty acriter pugnatur. Troilus

fauciaty in

^ipfum fauciatyArgiuos

cadit.

? er aliquot

dies pugnatur acriter y multa millia

hominum

exutraf^parte trucidantur. Agamemnon ut uui

dit maiorem partem exercitus fe quotidie amit
t<re,ite(ft

.r.

fujficnefojfe,pttitinduc'mferfex

menres>Priamus concilium cogity indicat Argi

uorim defideria.Troiani renuunt debere dati

tam longo tempore induciasyfcd potius impref^^

fionemperiynauesincendi.Priamusquid cui(k
uideatur dicere imperat.

Omnibus

placitu eft

debere fieri quod Argwi poRulat. Priamus inducias dedit. Agamemnon honorifice fuotfepc,
'

liendos curaty

Diomedem , Menelaum

toscurauTroiani fuos aque fepeliut.

j.a.duciafuntyexconfilfifententia

faucid^

Dum in-

Agame^

gd Achillem proficifcitury ut eum ad pugnam,

perfuaderet

Achilles

triftis

rogare cceph fc>

non proditurum,fed pacem pettoportere.Con

queri ccepit quod Agamemnoni nihil negare
f /*

rfe

EXCIDIO TROIAE,

ii)

iro

fo^itytamen

ro*

fetife milites juos mifjurum xipfumexcufatum

'hihere.Agamemnon ei ^atuts condignas fgif*

fl*

tempus pugnae fuperucnif

1'empus pugn<e fuperuenitTroianihcercitum

fuum educunt Contra Argtuiprodeut.Achil

Kflt

les primo

Kk

ftem paratos

uU

feuitur. Troilus enim in prima acieArgiuos c<c

^itiM^midones uero fugat , imprefionem uf^

4^e ad caRra Areorum facitMultos hincin-

Myrmidones in^hruitad Agamemno

mittit fit
?

rgi

pugna maior acerrime

ie occidit, plurimos acriter fauciat\ Aiax Tela^

tf-

nionius ob/tJUt, Troiani ui^ores

in. oppidum
FoRera die Agamemnon exer*^'^'^^citu educit, omnes duces eir Myrmidones prodeunt Contra uero Troilus in aciem Icetus ext

pf

uit.Frcelio commijfo uterq- exercitus inter

k
^

k-

reuertutitur,

DI

re

fc

iimicat,acriter pugnatur, multa millia horni-

num ex utraoue parte cadunt

Troilus

midonesper/e^uitur,Rernit, fugat

)H

je

Myr-

Agame*

fnnon ut uidit ex fuis partibus multos occifosy

inducias in dies triginta petit,ut fuos funerare

pofitPriamus inducias dedit, fuosq; fepelien^

iosfurat* Tempus pugnafup&uenitTroiani
"

'

exer-

DARETIS PHRYGII

fti4

exercitum educunt. Contra Agamemnon

om^

n^9ies duces in j^ugtam coegit y praelio commifjb

fit

magna aedesy acriter pugnatur* PoHquatii

frimu tempus

diei tranfijt, prodit in primo

Troi

ius,cadit,profternit.Argiui fugam cum clamo

ro fecerunt. Achilles ut animaduertitTroilurk

iracunde feuire,

^ Arguis

infultare >

fmul<^

fine intermi^ione Myrmidones projiemere^

/-iw'

frocedit in hellu.Quem Troilus jcontinuo ex^

cepit

fauciat.Achilles de pralio faucius re*

dit, pugnatur continuis

dum uter(^;

diebusfeXxpie feptimo

exercitus pralio

faBo inter fefuh

ganturtAchillesyOui aliquibus diehusuexatUs

m pugnam no prodierat, Myrmidones in^bruit.

Hortatury alloquitur ut fortiter imprefiioneht

in Troilum faciant.Pojiquam pars diei tranfijty
prodijt Troilus

ex equo latus. Armuimaximu

clamorem faciunt, Myrmidones fuperuenerey

imprefiionem in Troilum faciunt, de quorum

numero multi d Troilo occiduntur.

Dum acri^

ter pugnatur, equus Troili uulneratus corruit,

^

Troilum implicitum excutit.

les adueniens

eum

occidit

Tum cito Achil^

deipfo pralio

eum

DE EXCIDIO TROIAE. xt|

quod Achilles internentKj
rm trahere
ccepit,

Memnonis, complere non potuit, Adueniensj-*>*^*->^*>

emm Memnon

Troili corpus eripuit, eSr

Achillem uulnere fauciauit Achilles depr<g/>

lio faucius redit. Memno infequi eum coepit cu
,

multis.Quem Achilles ut refpexitjfubAititjCH

rato uulnere^&aliquandiupraliatus

nem multis pla^

occidit,

^ipfe

Memno-

uulneratus

ah eo ex prcelio rece^it.Poflquam duSior Per^

forum occifus efl,reliqui in oppidum confuge^ L

re,pralium nox dirimit. Clau fis portis poAera l
die A Priamo legati ad Agamemnone mipi funtt

9^'

qui dierum uiginti inducias peterent, quod Aga

memnon conce^it.Priamus igitur Troilum Mt

.

mnonemc^ magnifco funere effert , aeterosiy

Hecuba
milites utriq^jepeliendos curant..
mcefta quod duofilj eius fbrtifsimi

HeRor

Troilus ab Achille^interfeRi elfent,confilium

muliebre temerarium inijt ad ulcifcendum dolorem. Alexandrum flium accerfit , hortatur

.

ut fe^fuos fratres uindicaret,infidias Acfc/7-j

lifaceret,& eum nec opinantem occidat,quo-i

nid aife miferit,et. rogauerit ut fibiPolyxenanij

daret
0 4

#c

DARETIS PHRYGII

^<tret in

mtrimonium,fe ad eum miffuramfri4

mi uerbts, ut pacem fadusq; inter Jeconfrma^

Conmtuuntin fano Apollinis Thynu

^rent.

hrai quod eA ante portam , eo Achilli uenien*

itiyCollocuturo'(^mfidias collocariy fihi fatis ui
j

fum effe p eum occideriuQupd tentaturum fe

Alexander promiftt,

No^ eliguntur de exer

citufortifimh^ in fanum Apollinis collocan

tur, fignum accipiunt.Hecuba ad Achillem,p*

nuncium mittit. Achilles laePolyxenam amans,pohera die ad fanumfe

cuti condixerat,

tus

Iconftituituenturum. Interea Achilles confe^

Iduenti die cum Antilochoplio Nefloris ad con
fflitutumuenit, pmultj;
I

fanum Apollinis ingre^

diebaturJVndi<^ inftdias fieri Paris hortatur^

telaconijciunts Achilles

cum Antilochobrd^

chiofinishro chlamyde inuoluto, enfes exere-

re.pidnde Achilles multos occidit. Alexander

Antilochum interemit, ipfumq; Achillem muL

tis pla^ confodit. Ita animam ex infidijsne^

Cf

^CJiCCCf fw*/.

quicquam fortiter faciens, amifu,quem Alex^

ander feris et uolucribus
faciat, Helenus rogat,

proijct met

Hitcne

fuis tradi.Qt^oru cor

po^

DE EXCIDIO TROIAE.

17

portf acepu Argiui in cajhra tulere* Agamemno

eosoccifos magnifico funere effert, AchilliiyJ

fepulchrumutperi
fetit,ihtcy

liceret, d

Priamo inducias) ^'**^*^

ludos funebres facit. Deinde coci/ip/

prouocat,Argiuos alloquitur ,ut ea qua Achil)^

lis

effenty Aiaci

propinquo eius comendarentJ

Tunc fic Aiax ait, cu filius Neoptolemus ei fu^ U

perfit,nemineaquius habere eum , oporffre
q
ad pugnam occerfiri,eiq; uniuerfa qua patris

erant reftitui. Concilio inde placuit, ut detur

negocium Menelao, qui Scyrum

proficifcitur

od Lycomedem auum eius. Imperat ut nepotem

fuum mittat. Quod Lycomedes Argiuis libentercocefiit.Pofiq inducta tranfa^ce funt,Agi

memnon

exercitum eduxity

injhruit, hortatur,

Cotrd Troiani ex urbe prodeunt, pralium c 0-^5:

mittitur. In prima acie Aiax nudus uerfatUr,cU
more magno orto.Multi ex utraq^parte cadunt,
Alexander arcum tetendit , multos interficit >
,

'

Aiacis lotus nudum transfixit Aiax faucius

Alexandrum perfequitury nec defiitit nifi eum-^^^**^
.

occideret. Aiaxfeffus uulnerein caUra refet-ji

tur.Sagtta exempta moritur.. Alexandri cor '

pus

daretis PHRYGII
w 4i urhe portatur.Diomedes
animavi

Irt

uirtli

fref^tone in hoflesfacit,Phrygesfe^i ad portas

cofu^unt-,<{uos Diomedes uj^ in

acuitur. hgamenon

urbem

perfc

exercitum circa oppidu du-

tota noSie circa murufedityalternauice

ttigilias

a^u Poftera die Priamus Alexandrum

mamo ululatu Hr
Una prefecuta e^j^uonia ah e^onorifice tra-

magnifico funere ejfert-,<{ue

Stata fit.

Qua Priamus ^ Hecuba utpiid afpe

Xfrr,eSr dilioenter curauere^auod

nun^ Tro^

Po
Agamenon exercitum coepit ante por

iam defpexipetjnec Argiuos aefiderajfet

fieradie

tas inlbruercy^Dardanos

ad pralium prouo-

care.Priamus contra iufit urbe munire,^ i nterim fubfiliere upydu PethefileacuAma^o

'

nibus fuperueniret.PenthefileapoHeafuperue
nit, exercitum

contra Agamemnone eduxit,ft

^^.^.fralium ingens per aliquot dies, diu pugnatur^

Argiui fugatur in caRra,opprimutur. Cui uix

Diomedes obftitit,alioquinnaues
0^

.V^

'

incendiffet

Arffuoru,^uniuerfum pralium deu^fkt.

Pralio diremptOyAgamenon in caftris fefe con
iinuit,Pethefilea uero quotidie prodiudeuaStai

Ar
I

DE EXCIDIO TROIAE,

ttp

^r^uos in bellu prouocans^Agmenon ex c5

filio caihra muniuit^

in bellum non prodiuit

np^du Menelaus ueniretMenelaus d Scyro ue

nity

arma Achillis MeoptolemofIto eius tra-

,dit,Quecuaccepif[et-,in Argiuorucafhris ue-

hementer circa

patris

tumulu lamentatus efl

Penthefilea ex more praliu inflruxit ,

& uf^

ArmuorucajhraprocepiuNeoptolemus Myr^
sntdonu princeps^ contra acie duxit .

non exercitu inftruit, pariter cocurrunt.Neo^^zsr^^

ptolemus stragem fecit Occurrit Penthefilea^
etfortiter in praelio uerfatur , Vtri(^ per aliquot
acriter pubuerunt-, m ultos utritj- ora*
deruntPenth^dea Neoptolemum fauciat U-

dks

le dolore accepto, Ama^onum duEbricem

Pf

tkefdeam obtruncatPofa^o totum exercitufn

Troianorum in urbemfugere fecit. Statim Ar-

gjmi cum omni exercitu

murum circundanty ita

Hoc

ut foras Troiani exire non poffent

poii^uam Trokni uidere , Antenor >

Agamem

?olyda*''j

fnaSyAeneasadPriamumueniunt.Aguntcucol
confilium<[u<trunt, ut deliberent quid de)

fortunis futurum fit.Primus confiiiumQcatd

^uii

PHRYG

33ARETIS

tso

dwii poMarent iubet eos dicere,

II

^ quid defu

ierent. Antenor memorat principes defenfo-^

resh; Troi<e, C(tteros'q;natos eius cum aduenis

u.

duSoribus interfeStos, Argiuoru principes r^nianerefortipimos,A^amenone,MeneIaUyNeo

ptolemum no minus

fortif^im u

quam pater eius

fuit, Diomedem, Aiacem tocrum,c<teros'q; copluresfumm^e prudentia, Neflorem, Vlyfjem

Contra Troianosclaufos^obfefjos,

^pene

tontritos>Suadet potius ejfe ut Helena his reddatur,

(&ea qua Alexader cu focijs attulerat,

iSr paxfat.Fo^qua multis

uerbis de pacecon^

cilianda fatis fecerunt, furgit

lius

Amphimachusfi

Priami adolefcensprtifimus,malis uerbis

Antenorem adortus ehaosq^ qui confenferat,

improperare eis faSia eoru,fuadere potius edu-

cMum exercitum

irruptione in cafbra fa-

ciendam ufq; dum umeant , aut ui8i pro patria

dccumbant.Poftquam nem fecit, exurat Ae-

neas,lenibus mitibusq; uerbis Amphimachore^

fugnat,ab Argiuis pacem petendam magnopere peffuadetPo^quam dicendi fnisfaSlus e^,

i

Friamus magno animo furrexit, ingerit^muka

maV

mU Antenori ^Aene<g^eos
horesfuif]eut legati in
if^fe quoij;

helliaj^petedt

du

Gww mitteretHhCH

Antenor legatus redierit, dr renun^

mueritjecontumeliofe^

e(fe, dripfc
hellum fuaferit.Deinde Aenean qui cum Alex*

^droHelenam,^ pradam deArgiuis noma~

dicam extraxit, quapropter certum fihi effe pa->

cem no jjeriStatimq^imperauituthi omnes pOs

r^iefjent,utquu fignu daret, portis irruptio*

nem facerent, aut uincere mon'ue ftbi certun^

^eH<ecpoJiquam locutus eR,conciliudimi-*

ftt.Amphimachumfecu duxit, dixitq- ei, uereri

fe ab his ^ui pacem fuadebant ne oppidum pro#'? '

dant,eosq;habere multos.de plebe qui uni feti
tirent,opus efseeos

interjfciQuodfhocfaSlU

fiterityfe effe patriam defenfurum,Arffuas(y jk

peraturum.Simul(^rogat.utfibt fidelis

ate^

diensyparatusty cum armatura ejfet, ut fine

fu*

fficionefieri pofiU Simulq^ fuafit Amphima*.

chus ad ccenam eos uocari,diuinaq^ remfa6hur
rumy&*itainfidijscircumKenturu.

Ampbima*

chus ita fefaShurumpromifity t^^ab eo difcep

IfiiemdiectmHenmt AntmoryPoly^^-^^
fu*

?
- 4

DARETIS PHRYGII

n%

dimdSyVcalegonyAmphidamSjDolonydicuf^

>
patriam
fc mirari re^s pertinacia ? ^uum
mites perire malit tpudm pacem facere,^ Ante^
nor aitfe inttenifje quod ftbi

illis

in commu^

ne profhiciatfi fibi fides feruaretur- Omnes fi^

dem objhringunt.Antenor ut uidit fe obflriStu^

mittit ad

Aenean, dicens patriam effe prodent

damy^* fibifuisiu cauendum ejje,ad Agamenu

npnem de hb rebus

aliquem effe mittendum%

qui id fine fujhicione curet maturandum effe*

Animaduertijfe Priamum iratum,quia ei pacem

fuaferit,

de cofilio furrexiffe,^ ueferi ne quid

noui cofilij ineat, Itaq^ omnes promittut,flatim<^,

Volydamantem , qui ex his minime inuidiofus;

erat, ad

Agamemnonem clam mittunuPolyda-^

mas in cajvra Argiuorum peruenit, Agamemno,

ne conueniudixito; ea qua fuis placeret, Aga->

memnon cldmnoae omnes in concilium con-^
nocat,&' refert ea qua audiuit, quid cuicy uide^

>1

Mtur dicere iubet.lnde omnibus placitum

fides proditoribus feruaretur^ Vlyffes

eA,m

Nf-

fioruereri fe dixere hac rem fubire.Neoptole^

mus hos

refutat} inter fe certantipUcitu eflJi-

gnum

rf
1

E EXCIDIO TROIAE,
fnum i Polydmante exi^.
nonem ad Aeneariy

itj

Etidi^fum per

Si-

& Anchifen, ^ Antenori

mittit.Sino ad Troia proficifcitur. Et <^uia non-

dum

claues porcce

Amphimachus cuftodibu^.
Sinon uocem Aenea

tradiderat-, figno dato

Antenoris audiendo confirmatus Agamenoni

-,

rtnunciit.Tunc placitum

e^ omnibus fide da^

ri, foedere firmari, iureiurando fkingheo

paEio

utfi oppidu proxima noEie tradidiffint , Anteji

nori,Aenea,Vcale2onhPol^damanthDoloniJ)
Hecnonliberis,coniugius,propin<iuis,amicist /
"yitis jU

P^i^b^ fides feruaretur,^lua caul^

ma jibi liceat nabere.

oi^

PaEio confirmatoJurt^

lurando oditriEiOjfuadet Polydamas noElu ex-

eratum ad portam Scaam adducant, ubi extrin

ficus caput equi fculptu eil,
re,noEiu Antenore

ibi

prafidia haber,i

Anchifen exercitui Ai;^

^orum portam referaturos, eisij^ lumen prolA

turos

Id fignum eruptionis fore dicunt, qui ibij

prdAo forent qui ad rege eos ducant.Poflq pa^

&a data funt

Polydamas in oppidum redijt ,rc

peraEid denudat, dicit Antenori t3'Aenea,cdt

teris'^quibus placitu mt^ut fuos

omnt^addu^

DARETIS PHRYG^tl

114

f*

ctmt->& no6in

Scaam portm aperiant^ lumen

tRendant, exer citum inducanu

Antenor

Aeneis noStu id portm prcefto fuere, N eopto

lemumfufceperut, exercitui portam refmue--

rejumen ojlendhe,fugam prafidio phi

fuiscj'

omnibus pneuidere. Neoptolemus pr<efidium

dit.

Antenor eum in regia duxit, ubi Troianis

pofitum prxefidium erat.Priamumperfe^uiturf

quem ante aram louis Hercei

obtruncata

Hecn

hi du fugit cu Polyxena, Aeneas occurit. Poly^

xena ei fe tradidit, qua Aeneas ad patre Anchi.
4

fen abfcondit

Andomacha

Caffandrain

aedem Mineruce feeccultant, tota noSie non

ceffant Ar^ui deuaftare,pr<edamqficere,Poji

quam dies illuxit,Agamemnon omnes duces in

arcem conuocat,

dijs gratias egit,

exercitum

collaudat, omnemq; prodam iubet in medio re*

ponendam ,qum omni exercitui aque partitus

eftifimulq^ exercitum confulit an placeat Ante

&

Aeneae,qui patriam prodiderint, fidem

feruari*

Exercitus omnis conclamat placere

nori

fibhconuocatis que omnibus uniuerfa qu<c e*

rant reddiderunt* Antenor rogat

T

Agamenu

DE EXCIDIO TROIAE.

XZf

nonem ut ftbi loqui liceret. Agamemnon dicere

fit

iubet.

Mox ut loqui ccepit, primo omnibus Gra A ^

IS

ijs

iuuenibus gratias egit, fimulq;

commemorat

7(1

Helenum

Caffandram pacem femper

patri

fuaftj[e,Achillemq> fuafu Heleni Jepultura codttumfuiffe.

]ii(

Agamemnon exconfilij

Heleno S* Cajjandr<e libertatem reddidit. He^

Androlenus Aoamemnonem pro Hecuba

KTi

rrt

fententix

macha deprecatur y commemoratd; femper rfb

hb effe dueBum.etiam his ex conjilij fententut
libertas concefja ejl, Interea preedam

omni ex-

chi

/m

ercitui diuifit,aijspatias egit, hoftias

immola^

uit,^ quintadie /tatuit iter pergere. Vtautem

lOf

dies profeAionis aduenit

^ojl

tempefiates

magna

exorta funt,^ per aliquot dies remafere Gal

'sif

ehas rej^ondit inferb JatisfaSium no effe.

ptolemo in mentem uenit,?olyxend,cuius

Weo
cavt

iTC'

Ittf

fa pater eius perierat,in regia n on effe inuenta^

Agamemno pofcit, conqueritur,exercitum ac-

iftt

cufat, Antenorem accerfiri iubet,imperatut di

/fi

ligenter eam inquireret,inuentamq; adfe adducfff

ff'

ceret. Mox Antenor ueniens ad Aenean

Folyxenam ab eo dbfconfam fufcipiens.ad Agx

iif*

p
IW*

memno

Btd

^ fi^fnf^eo^tolemo dedit,

quam accipiens ad

tu--

mulum patris iugulauit.Tunc Agamemnon ira^

tus Aenee-,qu6d

DE EXCIDIO TROIAE*

memnonem em duxit Agamemnon Folyxe^

omnibus fuis d

Polyxenam abjconderaucum

patria protinus difcedere iubet,^

Aeneas cum fuis

proficifcitur. Antenori terra

tradidit. Agamemnon profeSlus

eiideurbe, ui

Scoria fihicoceffa.Helenapofl aliquot dies

mce

iht magis quam ante, domum reportatur cu

fuo
Menelao. Helenus cum Caffandra foro^
re^f^ Andromacn^eSioris fri

He cuba matreCh^onefum

tris uxore,t^o

imd
DARETIS PHRYGII DE EXCI
DIO TROIAE FINIS*

EPITOME AC SVM
MA VNIVERSAE IHA
HOMERI, PINDA
R o Thebano autorc,.

dos

RAM

mihi PeK-

d<ediua fuperhij

Tritia quimiferis

tniecit

funera Graijs,

Atcj-animas fortes heroU

tradidit orcoy

Latrantumcy dedit ro/lris uolucrucy trahedos

Illorum exangues inhumatis ofihus artus*

Conficiebat enim fummifcntentiare^y

Ex

PINDARI THEBANI
Ex <luo contulerant difcordi peSiore pu^as
'

Sceptriger Atridesy^r bello clarus Achilles*

Qujs Deus hos fato tripli contendere iufitf

"Latome

magni proles louisd/iePelafgunt

Infe/iam re^s peilem in pracordia mi/ity

morbo*
Implicuitqi graui Danaorum corpora

Nam quondd Chryfes folenni tempora uiM

Implicitusjraptafleuit folatia nat<Xy
biuifosq; dies inuifaq^ tempora noShs

Egir,e5r af^iduis impleuit que/iibus auras

Poilg nulla dies animum moerore leuauitf

Nullaq; lenibant patrios folatia fletus,

Cafba petit Danaumygenih%affuf^^ Atridit

Per fuperosr^mq; decus

miferahilis orat

natafalutis:
Vtftbi caufa fuce reddatur
Dona fimul profert.uincuntur fletibus eius

Vlyrmidonesyreddicfi patri Chryfeida cefent*

Se<f negat Atrides>Chryfenq^

excedere caJhris

DefjfeSia pietate iubet.ferusoflibus imis

Hceftt amoryfjfreuitq^ preces

ddnoft libido

Contemptus repetit Phoebeia templa facerdosi

Squallidaq^ inferis moeres fecat unguibus^ra^

'

ILIADOS EPITOME,

zp

Ddaceratd^ comas, <mnoftq;tem^ora flan^t.

Mox uhl depofiti gemitusylachrymaq^ quierut?

Vatidicis ftcras compellat uocihus arasi

Qmd coluijfe mihi tuamminaDelphice^defly

Aut cafiam uitam multos duxiffe per annos f
.

'

Qnidue iuuatfacros pofuiffe altaribus ignesy

Si tuus externo iam [f>ernor ah hofle facerdos^

En hetc defeRce redduntur donafeneStce*

Sigratus

tibi fum,fim te fub

iudice tutus

Aut fi qua ut luere fub acerbo crimine pcenS

Infcius admifhcur 6 tua dextera ceffatf

Pofcefacros arcus, in me tua dirige tela:

Autor mortis eris certe Deus.ecce merentem

tige patrem:cur nata

luit

peccata parentis^

Atq horiis duri patitur miferanda cubile^

Dixerat, ille fui

uatis

prece motus,acerbis

Luctibus infeHat Danaos,pefleq- per omnes

Immittit populos. uulgus ruit undiq Graiu,

rogw fuperefi tellus,uix ignibus ^ther.

Deerat ager tumulisyiamnoBis fideranona
Tranfieranudecimusq. dies patefecerat orbe:
-f

TuncDanau proceres in ccetu clarus Achilles

p
1

Con

IJO

PINDARI THEBANI
iniqu(t

Conuocat,^caufas hortatur

hlereTe^orideauc Calchas numina diuu

Confulit^^^ caufas j^ariterfinfmcj^mlorum

Jnuenit,

cffari'c\^

uerensjope tutus Achillis

Haec ait:lnfefti placemus numinaPhcebi,

ReddamusiypiocaflamChryfeidapatri,,
|

St uolumus Danai portus intrare falutis

Dixerat,exarfitfubitouiolentiaregis*

'

Tefloridem diSiis primum copellat amaris>

Uendacecy uocat.magnuc^ incufat Achillemp
In'(j'

uicem ducis

inuiiii conuitia fuffcrt

Cofremuhe omnes itande clamore

repreffo

Cogitur inultos ager dimittere amores^

lntaRam'cypio reddit Chryfeidapatriy

\
fimul

Multaij-dona*fuper:(iuacuftis notus Vlyfies

arces^
Impofiiam puppi patrias deuexit ad

Atcy iteru ad clafjes Danaum fua

Protinus

infefli

uela retorfit

placantur numina Phcebiy

Achiuis*
Et prope confumpta uires redduntur
Non tamen Atrida Chryfeidis excidit ardor:
Mcerety^ amiffos deceptus luget amores .

Mox rapta magnuBrifeide priuat Achillem^

Sd-

'

ILIADOS EPITOME,

tj

SoUturcj; fuos alienis ignibus ignes

'

At ferus Aeacides nudato protinus enfe

Tendit in Atriden,

eir ni fibi

reddat honeste

Munera militi<t,letum crudele minatur.

Mec minus ille parat contra defendere fcfe.

Et nificoHa manu Pallas tenuiffet Achillem^

Turpem caecus amor famam hquiffet in auU

Gentibus Argolicis -cotempta uoce miniscjp
Inuocat aequoreae Pelides numina matris,

Ne fe plus Thetis contra patiatur inultum^

At Thetis audita natiprece,deferit undas,

auras

Cafbraq Myrmidonupraeteruolot,inde

hnicat aeth ereas,0' in

(I

fidera fertur

Tunc genibus regis [p^trfis affufa capillis.

Pro nato ueni genitrix en ad tua fupplex
Numina,fummeparesiufcifceremeq meuq^

Corpus ab Atridequ6d fi permittitur illi,

Vt flammas impune mei uiolaret Achillis:

Turpiter occiderit fuperata libidine uirtus

hfi^

luppiter hiiic^dixit,tri^es depone querelas

iriiT'

Migii diua maris, mecum labor ifte

'S'

TujolaretuimcerentiapeSloranati

Icutf
'

contra

manebit

Ci-

*.

2^1

PINDARI THEBANI

Dixit

e3r

ill(t

Uuis cceli deUpftj^ er auras

Littus adit patrium gratascy fororibus undas

Offenfa ef{ Iuno,Tantucj-(ait)optime coiunx

Dorida nata ualet,tantu debetur Achilliy

Vt mihh^uce coiunx dicor tuayqu<e(j;fororis

Dulce fero nomen, dileSlos fundere AchiuoSf
Et Troum renouare uelis in pralia uiresf

}\ac ita dona refers nobis ffic diligor d tef

Talibus incufatdiShs irata Tonantem^
In^; uicem fummi patitur conuitia regis

Tandem interpofito lis omnipoteterefeditj

Concilmci; fimul genitor dimittit ab aula^
Interea fol immenfo defcendit olympoy

Et dapibus lar^s curant fua corpora diuiy

,

Inde petunt thalamos iucudaij; dona quietis^

Lioxeraty^ toto fulgebant fideracceloy

Humanuq^ genus requies diuumq- tenebaty

Tuc pater omnipotesfomnuuocat,acita fatur

Vade age per tenues auras lenifsime diuumy
Argoliciq^ ducis celeri pete cajhra uolatu,
Duffj tuo premitur fopitus pondere dulciy

Hac dii mandatareferycu crdim primm

ILIADOS EPITOME*
hctulerit Titatut dieSjttoSiemcyfugarit,

Cogat in arma tfiros^incautuq- occupet hoRe

Nec mora,fomnus ahit,leuihusq;per aera penis

Deuolatin thalamos Agamenonisiille foporc

Corpus inundatu leni proihratus habebat*

Ad quem fic loquitur curaru operuq^leuator:

Rex Danau Atrida uigila, eSr madata Tonatis
Qu/t tibi mijja fimul delapfus ah athere porto,
Accipexu primum Titan emerferit undis.
Fortibus arma iubefocios aptare lacertis.

Et petere Iliacos inflruBo milite campos*

Dixit,

^ has

repetit

p quas defcederat auras*

Interea lucem terris dedit ignea lampas,

Conuocat attonitus iufiis Pelopeius heros

In coetum proceres, remq;omnib^ ordine padit*

CunSii promittutfodas tn proelia uires,

Hortaturq- ducetquorum rex fortia diSbis

PeSlora collaudat, grates agit omnibus aquas*

Uic tuTherfites(quo no deformior alter

Venerat ad Troia Jingua'^ proteruior alter)
Bella gereda negat, patrias hortatur ad oras

Vertere iterique confilijs

illuUris Vlyffes

Con

PI

ND ARI THEBANI

Correptum diRis fceptro percudit eburno*

Tunc uero ardefcit conceptis litibus ird.

Vix telis aruere manus^dd fiderd cUmor
Tollitur,

cunSios pugndndi corripit ardor*

Tdndem folertis prudentid Nemoris auo

Comprepam miti fedduit peSiore turbdm,
Admonuitij; duces diSiisjrefponfd recorddn:

Temporis illius, quo uifus in Aulide ferpens

Cofumpfituolucru

bis

qudtuor drborefxtus*

Atq; ipftm udlido pugndnte peSlore contra

Addidit extremo ndtorum funere matrem*
]nquitdeindefenex,maneo,remanete'q^AchiHh

decimo labor eji que Calchas dixerat anno^

Quo caderet Danaum uiSbricibus Uion armis*

NeHoris <atas,

Affenfere omnes ylaudatur

Conciliucyfimul dimittitur,armaparari

Duxiubet atq^ animos aptari et peSiora pugn^*

primu depulit umbraSf
Pofiera lux tacitas ut
Et nitidus Titan radijs patefecerat orbem.
Protinus armari focios lubet acer Atrides,
campos*
Et petere Iliacos inftruSlo milite
no^s*)
ordine
no
eni
Mufe(qd
nuc
mihi
"^os

No#

f^omina clara ducu clarosq; referte parkes,

tt dulces ftatrias, na funt hcec munera ueflra:

Dicamus quot quifq; rates ad Pergama duxity

Er coeptu peragamus opus, fit'q^ autor Apolloj
Afpiretq^lihes operi per fingula no/hro.

Peneleus princeps, bello Laertius acer,

Arcefilaus atrox, Clonius dux,atq- Protenor

Boetes decies quinas duxere carinas.

Et tumidos ualido pulfarunt remigefiuSius*

hideMyceneeis Agamemnon fnibus artus,

Qwfm fibi delegit bellatrix Gracia regem.

Centum egit plenas armato milite puppes
Et bis tricenis Menelai nauibus ardor
lnfequitur,totidemq;ferox Agapenoris tri.

Qnos iuxta fidus fderti peSiore Neflor,

ConfiliO(^potens,gemma cum prole fuorum
It

cum ter denis munitus in arma carinis.

Afcadius uirtute potes

Cjt

Epi^ophus inges.

Gloria Myrmidonu,feui duo robora belli.

Grandia ter denis pulfarunt aquora proris

At bis uigenas Polybetes atq; Leontes
In flruxere rates ornatas militeforti*

PINDARI THEBANI
mui

hfrypylus Stelenusc[;frrox,^ fortis in

Tididesyualido pulfarunt remige pontum^
Bis(j; quadragenas

onerarunt milite puppes

Afcalaphusq; potens,^ Telamus acet,uter<^

Ter denas ualido complerunt milite naues^

At his uigenas equitum fortifimus Aiax
htflruxitpuppeSitotidemq-AbantorenatuSy

Qiios iuxta Qraxu duShor comitatur Achillest

Cu quinqua^nta matemaper aquora ue6ius
Theffalici iuuenes ?edipp us

^ Antipus

ibant

Altaiy ter denis fulcarunt aequora proris

Et tribus affumptis ratib^fecat aquora Teucer>

Triptolemusq;noue, Rhodius quos uirib^ acer

Rmenelus fequitur minus una naueprofeSi?y

dujdt Telamone fatus Salamini^ Aiax

Qu^

AfcropusyO* tnagno Thefloride nat^y^ una

Bubocca,ac magnis Helpenorfnibus ortusy
Dulichiusq; MegeSiOnimisq^ inftgnis

& armis^

Et clara de gente Thoas Andremone natuSf

Hi quadragenas omnes duxere carinas

Et bis fex khaci naues folertia duxit:

Qua fequitur totideratibus Telamoni^ Aiax

ILIADOS EPITOME
t^e^uimte potens,fimul ordine Phineus
Ire bis undenis tentahst in arma carinis

Idomeneus^ Meriones, Cretaeus utere^

quadragenis muniti nauihus ibant,

it totide puppes clara de gente Menetes

Duxit Athen^us, quos uiribus ambit Achilles

Amohimachusqiferox, Alpinus

tlide natit

Et clari uirtute Polixeus at<y Diares

Hi bis uigenas onerarunt milite naues

Protefilaus agit totidem fortisiyPodartes

ht/hruSlas puppes i quas duxit Oileus Aiax

At feptem Vetonte fatus tulit arma carinis.

Que fequituriuxta Podalirius atq^ Machaoih

Altaq ter denis fulcarunt aequora proris.
'

His ducibus Graiae Troiana ad littorapuppes

Bis feptem uenere minus,q mille ducentae:
Jamq; cito appulerant clafjes caposq^ tenehanh

Twtf ptter ad Priamu mifu Saturnius Irim,

Quae doceat fortes ueniffe ad bella Pelafgos

Nec mora, continuo luffu capit arma paretis

Priamides He^or, totaq>in proelia pubem

feflmare iubet7portisq^a^t agme apertis*

Cut

PINDARI THEBANI
C ki fulgens auro cafis iuuenile tegebat
Omni parte caputjmunibatpeSiora thoraxy
Et laua clypeusydextram decorauerat hafia^

Omabatiy latus mucroyfimul alta nitentes

Crura tegut ocrete, quales decet HeSiorb effe*

Hnc fequitur forma melior, no fortis in armisy

Belli caufa Paris, patria funefta ruina,

Deiphobusly Helenus q;ftmul,fortis

Poletesi

Et facer Aeneas Veneris certifima proles*

Archiloch^q^Athamasqiferox Antenore non*

Necon

^ proles generofaLycaonis

ibat

Pandarus,^ magna uirtutis Glauc^in armis*

AmphionqpAdraftus,&' Aufli^

atq; Phialtes,^

Ibat eir Amphimach^ Mari^q^ infignis uterqp

Magnanimiq^ duces Khodi^^ Epiflroph^inges

EMphorius'q;feroXjclarus<y atate Pyragmes,

Cu quibus Ejnefeus ac Amphius,^ bon^armis

Ipothus atq;

Othamas uenere,Pigerius und

ixioneq- fati,Crontusq;

^ Emonius,ambo

florentes atate uiri,quos fortis eSr ingens

Afcaniusfeqmur,Jimulgir loub incfya^les

$$rpedon7claraqf]atKS tellure

Chorabus*
His

ILIADOS EPITOME,

i^p

His fe defendit ducibus NfpmnwTrow,

yicijfentq- dolo Danau,nififata uetaffenu
htm(j> duce /labant acies fulghibus armisy

Cum Paris exitiu Troice Z^fune/la ruinaj

Armatu aduerfoMenelaum ex agmine
Seif>

uidit,

uelut uifo perterritus angue recepit

Ad [ocios amens. que pofi^ turpiter HeSlor

Confufum terrore uidet.Froh dedec^.inquiu
Aeternum patrice, generisq^ infamia noflriy
Terga refersfat non dubitabas hojpitis olim
Expugnare toros, cuius nunc defugis arma
Vimq. times, ubi nunc uires,ubi cognita nobis

Ludoru quondam uario certamine uis eflf

Hic animos oftende tuos,nil adiuuat arma

,

f^obilitasformce,duro Mars milite gaudet,

IDum iaceas in amore tuo, nos bella geremus

Scilicet,ut nojhrufundamus in ho/le cruorem.

Aequius aduerfts tecti concurrat in armis

Impiger Atrides.ff>eSlet Danauq, Phrygum^
Depofitis telis populus,uos foedere iunSlo

Aduerfas conferte manus,decemite ferro,

Vc/ku nuncHelena fumat quis rcSiius

ipfam.

Dbdh

40

PINDARI THERANI

'i

Dixlt.^uce contra paucis Friameius heros^

Quid nmis indicis {incimt)me

'

uocib^urgeSp

O patrice germane decus ?nam nec mihi cbiux

Fronacj^ luxuria eji^fungor uirtutis amorcy

Nfc uires dextrdiy uiri tentare recufoy

Dummodo uiSiore coniux cu pace fequatuu

'

Di6UrefertHeSior,placuitfentetiaGra\js*
Protinus accitur Priamus,facriscj; peraSiis
Foedera iungunturipoR hcec difcedit uterej*
Depofitis

telis

populus, capus*^patefcit*.

Interea toto difcedit ab agmine Troum

Pulcher Alexader clypeo^ infignis

&

haflay

Que contra paribus fulges Menelaus in

armiS'

Conjhtit,^ tecu mihi junt certamina, dixit.

Nec /ongit no^a Icetabere coniuge,qu<tte

Mox rapuit rege, tantumodo Juppiter afit.

Dixit,

^ aduerfum fe

concitat acer in no/ie*

'

Ille utrum forti uenietem reppulit iSiu,

Seq- gradu celeri recipit, longecy fremente

Haftamdeinde iacit,quam deuitauit Atrides*

Inl^uicemmiffo fodffet pecora telo

Praedonis Phrymnifi uoAum ferrea corpus -

iLIADOS EPITOME

Texiffet lorica uiri feptemflice tergo,^

Jnfequitur iuxti

clmoT,tum aduerfus uterq

CoAititjf^^ galea galea

teriu&pede plantam

Coiungitjftridet mucro mucrone corufcoy

Corpus colleShtm te^tur fulgentibus armis*

Non aliterfortes nitida pro coniuge tauri

Bella gerunt, uafliscy replent mugitib^ auras
At(j- diu rigido

captabant corpora teloy

Tuc memor Atrides fapt<e fibi coiums,injlatf

Dardaniuiy premit iuuenemox enje rigentiy

Cedentec^ retro dum defuper appetithoRerftt

Splendidus extremas galea percufit ad oras*

Defduit mucroigemuerut agmina Graium*

Tucuero ardefcit,quauis manus enfe

carebatf

Et iuuene arrepta proftemit cafide uiSiory

Ad [ocios traheret(y,nifi caligine caca

Tcxiffet Citherea utrum,fulieShti^ mento

Fortu rupiffet laxatis uincula nodisy

Vltimus ille

dies Paridi foret.ab^ahit auro

Fulg^tem galeam fecum Menelaus,^ ardens

in medios mittit proceres,rurfum(U recurrity

Et magnam ualidis cotorfit uiribus haftam

Iit

PINDARI THEBANI
cldie?hry^>fM que Venus erifit ho^p
Et fecu in thalamos defert te^udme ikuSios.

ah altisp
Ipfa dehinc Helena muris accerfit

Dardanioi^ fuos Paridi deducit amores

Que tali poftq confpexit uoce locuta eH:

Veni^ mea fiammaParisjfuperatus ah armis

Coniugis antiquiMidi puduitly uiderey

Arreptu cum te traheret uiolentus Atridesp

Uiacoq; tuos foedaret puluere crines :

tJoflraq(me mifera)timui ne Doricus enfis

Ofcula difcuteret, totus mihi mete reliSla

;
>

fugerat ore coloryfanguisq; reliquerat artus*

Quis te cufeuo cotendere iufit Atridaf

An uagafama tuas nonduperuenit ad aures

De uirtute uirifmoneo ne rurf4S iniquae
'

illius tua fata uelis

committere dex^a*

Dixeratf^ largis perfudit fletihus

ora*

Alexptderyno me fuperauit Atrides

O' meus ardor, ait,fed cafia Palladis ira*

f^ox illum no^tsfuceuhere turpiter armis
Afficies, aderitq- meo Citherea lahon*

Triftis

PoA h(sc amplexu per mujtua corpora

ILIADOS EPITOME
Incmbit membris

Cygneidos, illa foluto

Accepit flammas pernio Troiceq;fKa5<^^

Interea toto Menelaus in agmine Troum

Q^cerit Alexadrujui^oriy huc fertur et

illuc*

Quem frater fodas acuens in bella cateruas

Adiuuatt&forti populos Phryges tcrepat

om

ttferuare iubet legesyHelenam(j*repofcit*

inter fefe proceres certame haberety

CociliU omnipotes habuit regnator olympu

Fcederaq; intento turbauit Pandarus arcu

Te Menelae petes, lateri^ uolatile telum

btcidit,&' tunica ferro f^uamisty rigentem

Defecat.excedit bello gemebudus Atridesy

Cafbraiytuta petit>quedo6ius ab arte paterni
P<eonljs curat iuuenis Podalirius herbisy

At<y iteru in caedes horredacy pralia mittit*

Armauit fortes Agamenonis ira PelafgoSy

Ft dolor in pugna cunRos comunis agebat*
l^ellu ingens oriturymultuty utrinq^ cruoris

Fundttur,^ totis Cernuntur corpora camptSy

Inly uicem

Troum^; cadut Danauly cateru^Cy

Nfc reges datttr ulla uirisyfonat udic^ Mauorsy

g

&

Te/o-

'l

44

PINDARI THEBANI

Telorucj; udant ex cunSHs partibus imlreu

"

Occidit Antilochus rigido demerfus in umbrat

tnfe Cdle^iadiSiOptatalj; luminalinquit*

Inde manu forti Graioru terga prementem

Occupat Amphione fatu Telamonius AiaXf

Er praedurato transfxit corpora telo.
'

Purpurea uomit ille anima cu fanguine mixta f

Ora rigat moriens,tuc maximus Antiph^ hajti

Viribus aduerfis conatus corpore toto

Torquet in Aiacc,teluq; errauit ah hoflet

Inq^noflemcaditiSlusininguineLeucon
Concidit

mfelix prdjhratus uulnerefortii

Et carpit uindes morihudus detibus herbas*

Impiger Atrides caju emotus amici,

Demophoonta petityteloly aduerfa trabali

Tepora transfixit, uaginaq^ horridus enfem
Eripit ille fuis moriens rejupinus in armis

Occidit,^ terra morihudus uerticepulfat*

Poft h<ec

Aegaum pxi deieceratiSlu

Impiger Vmbrafides, dederatcf> filetih^ umbris:

Tunc<i; auidus pr^ecLe iuuenef^oliare parabatp

Defuperhaflauenit dextra uibrataThoantisf

'

ILlADOf EPITOME.

i4f

Per<y utri fcdpuUs snimoftcj- peSiora tranfiu

1 Hultus ruit illefuos^tcalidumiy cruorem

Ore uomit,flratus(j^ fuperfud palpitat arm

Sanguine Dardantj manahatMndi(^ campi^

Htnahant amnes paftm,pugnabat ubit^

Immixtis ardens amboru exercitus armisy

Et modo Troianis uirtus^modo crefdt Achiuifp

Letaiy per uarios petitur uiSioriacafus

Hic poR^ Danaum lo^ecedetta uidit

Agmina Tididesjtumiducj^ increfcere M<rrtc>

In medias acies ([ua plurimus eminet hofiis

IrruitMuerfas pro^ernit cade phalagesy

Huc dluc uolat enfeferox,hafla<i- corufcat*

Bellica Pallas adeAyflagratiaq; ignibus

arma

Adiuuat,at(j- animos iuueniuiresq; miniArat*

Ule [hou ueluti utfo gregefaua leana

Quafiimulat ieiunafamesyruit agmina cotra

Et proflrata necat uefano corpora dente)

Sicrmtin medios hojies Calydonius heroSf

Virginis armigera monitis

& numine

tutus*

Couerfi dant terga Phryges.fugietibus illc

IkAat}^^ extinShos morientu calcat aceruos,

f $

Dum^

4^,

PINDARI THEBANI

Aduerfo ^utes furibundus

in

a^inenatost

AegaUldituc^ fimuhque cufpidepneceps

Occupat ante gr4Vhfed uulnera depulit umbo,

Vibratuq-foloferru Retit.haud mora^totii

Ingentem torquet Tydides uirihus hajiam^

TrdsfoStq- uiri peRus :pars cufpidis ante

Eminetii^ prodit [capulis pars altera [of^is*

ubi fundente calidu de peSiore flumen^
Vejrfanteq^ oculosyanimaly

perora uomentem.

Conff exit frater, ^i^o celer aduolat enfcy

Germania^ cupit fatorum

exiflere uindex*

Sed nec^ uim ftui necfortiafufiinet armn

Tydidae, contrac^ tamen defendere tentat,

Yt uolucris, decerpta fui cu corpora nati

Accipitre laniare uidet,nec tedere contri.

Auxilium nec ferrefao ualet anxia nato,

Quodcji poteB leuib^plagit fua peStora penisT
Sic ho^eldaeus germani cadefuperbum

SpeShtt atrox,mifroq^ neqt fuccurrere fratri4

fit nifi cefijfet, dextra cecidiffet

eadem,

(desj,

Picentinus in Teucros armis furis acer Atr'f

Is^

ILIADOS EPITOME*
htfe^uiturci; acies,

*4r

ferro uulnera mifcet,

Obuius huic fatis duBus occurrit iniquis

btfeIixRhodius,quemuaflo cufhidis i6iu

Sternity^ ingenti fcapulas trajuerberat haflo

Hinc petit Idomeu de aduerfa parte ruentem

Merionefatumjcuius poR funera latus
Aihropio genitu Stygias dimittit ad umbras

Merionis puerum uibrata percutit ha/la,

Pergelluq; necauuoHisiy horredus in armis

Eurypylus gladio ueniente Herpedona fundit^

Er pariter iuuene uita [f^oliauit

&

armis*

^artealiauolitatfinuofoPandarusarcUy
Tydideq*oculis aduerfa per agmina quaritt

Q e po^q uiditfternentem corpora Trow>

Horrida direxit contento (picula cornuy
Et fummas humeri diHrinxit acumine partes f

Tunc uero ardefcit iuuenis Calydonius ira^

In medias acies animo fi more leonis
Eertur,et Afcroneu magnuq* Alpenorafunditf

Cominus huc gladio, iaculo ferit emin^ illu*

Jnde premit PolydonaAbathaq* cujpide forttf
Et notu bello Xdthumy uaRuch Thoantum*

Pojl

PINDARI THEBANI

48

Poji hos inferus Croniucy

& Scemona

telo

Perturbat celeri, pariterif; ad tartara mittit.

Tu quo(yTidid<eproftratus Padare dextrM

Occidis infelix accepto uulnere tri^:

Dextera <jua naris fronti coniun^urim^tf

Difipat,^ cerehru gale<e cu partereuulfum^

Ojfac^ confoffa Jpargit Tidideus enfis.

lam<^manus Aeneas & Calydonius heros

ontulerant iaSlis inter fe cominus haftiSf

Vndic^ rimabant inimico peEioraferro^

Et modo cedebant retro,modo deinde coibat*

Po^^utri<y diu steterant^nec uulnera magnus

daret infefioTidides enfe uidebaty

Saxu ingens medio quodforteiacebdtiagroy

Biffeni

quod uix iuuenes tellure leuabanu

SuHuliu& magno conamine mifit in hoHe*

Ille ruit prolbratus humo cu fortibus armis*

Que Venus athereas genitrix delapfaj^ auras

hccipit,^ nigra corpus caligine condit.

Non tulit Oenides animo, nebulas^ ^ ipfas

Eertur^^inVenereflagratibus irruit armis:

t ne

que demens ferro petat 'mfjpicit ante*

Ceelt0

"

C celeAeq; ntitnum mortali uulnerat enfc*

ccelm terris Citherea reliSiiSy

Atcf> ibi fidereo queritur fua minera M/rrn*
iSia petit

Dardaniu Aenean [eruat Troianus Apollo^

Accedit(j>animos,iteru(^ ad bella reduxit,
j

Vndi(^ cofurgunt acies, ^puluere ccelunt

Conditur, horredisiy fonat clamoribus aether

Hic alius rapido deieSlus in <equora curru

Coteritur, pedibus'^ fimul calcatur equoru,

At<y alius uolucri traieSius corpora telo,

Quadrupedis tergo pronus ruiullius enfc

DeieSiu longe caput d ceruice cucurrit.

*

Hiciacet exanimis fufo fuper arma cerebro.

Sanguine manat humus, capi fudore madefcut

fmicat interea Veneris pulcherrima proles,

Denfa'^ Graioru premit agmina, nudai^ late

Terga metit gladio,funeUaq- pralia mifcet.

Nec ceffat f^es una Phryguforti^imus Heftor

Sternere caede utros atty agmina uertereGraiu

Vt btpus in capis pecudi cu cernit apertis.

No du^or gregis ipfe comes, no horrida terret
Turba canu,premit efuriens,^

oesi

i f

hi

%jfO

PINDARI THEBANI

In medios(^

htuadit Danaos

ruitihaud fec^Heffdf

territat

enfe coruf:o.

Deficiut Graioru acies, Phryges acrius

m^St^

Attolluntcy animos igeminat ui^oria uirest

Vt uidit focios infero cedere Marti

Rex Danau,fuhlimis e^uo uolat agmina circui
Hortatur^; duces, animoscyin ^r^idiajirmat.

Mox ip/e m medios audax fe proripit h o/ley>

Oppofitdsq; acies fhri8:o diuerberaienfe*

Vt Libycus cu forte leo procul agmina uidit

Lata bou pafim

uifides errare per herbas^

Attollit ceruice iubas,fttienscf; cruoris

tn media ereSho contendit pecore turbam:

Sic ferus Atrides aduerfos fertur in hojlesy

'

lnfe/las(j> Phrygu perturbat cufpide turmas*

Virtus clara ducis utres accendit Achiuumy

'

Et l^es exacuit languentia militis arma*

funduntur Teuai,Danai Utantur ouantes*

Tande hic Aeneam immiffo contedere currt^

ColpicitAtrides,flriSio(yoccurrereferro

Apparat^^ Uculuquatu furor ipfe mouebat

ymbu54ntorjuet,<iuod depulit error ab illo

PC0

IL.IADOS EPITOME*

fl.

Pf^i5 in aurig^yflomacho^; infgitur alto,

Ulc ruens iSiu media inter lora rotas(j;

Voluitur,& uita calido cu [anguinefundit.

Ingemit Aeneas, currucy animofus ah alto
Defilit,

ualido

Cretheona cominus iSlu

Jerfilochuci>ferit,<luoru

foR funera mSior

Paphlagonu du^or Menelai concidit armiSf

Antilochuiy Mifon,po/i hos louis inclyta ^leB

Sarpedon hellofuneRo pralia mifcet.

Que contra infelix no <([uis dimicat armis

Triptolem^magno fat^ Hercule, fed ne<f; uirei

Hunc feruare patris, nec tot potuere lahoresp

Quin caderet,tenuecy daret de corpore uita,

Saucius egreditur medio certamine helli

Sarpedon .fraudisij^fuhit commentor V lyffes^

Ef fepte iuuenu pulcherrima corporafundit.

Hinc pugnat patrice culme Mauortius HeSior^

Ulme Tydides,fternuntur utrinc^ uirorum
Corpora per capos,^ [anguine prata rigatur.
Pugnat bellipotens caRa cu Pallade Mauorsw
kigentecy mouet clypeu,^uem fanS^a uirago

Pgityf^ extrema percuffum cufj^ide ceedit%.

Ata

%ft

PINDARI THEBANI

Attonitum}^ fimul coelu petere ipfg coefft.

Hic ille icthereo queritur fuu uulnerd rrgt

^uciusy^ magni genitons iurgia fuffert^

interea magnis

Atamatem uiribus Aiax

biterimitymagnulfjpetit Menelaus Adraftum^

Et trahit ad eJaffes manibus pofl terga reuiStitp

^hinc deducit littos ex hofle triumphos

JncumhuntDanaiycedit Troiana iuuetusr
Tergaq^ nuda tegit^fenjit Mauorttus HeSiof

Pro Danais pugnare deosyualidascy fuorunt,

Virginis armigerafubduci numine uires

Continuo(^ petit muroSyHecubaiy uocari

Imperat,

diua placari numinafuadet

Protinus armatas innuptaPalladis arces

Iliades fubeuntfiftisi^ altariafertis

Pxornantycadut^facras ex more bidentes

preces Hecube fupplex ad tepla Minenug

Pro charis natis genitrix

& coniugefimditt

Interea Glaucus jkiBo cotendereferro

Cum Diomede parat,nome(y genuse^ rogati

Quis fit (H/ undeforet,magnis cuuirib^

hajti

VLtteretxntabat^tctanu Aetholiushtros?

ILtADOS EPITOME.

tsf

Quo msfexclamat^quietefcelerute furentem

Vlens itfft imparib^mecum cocurrere telis -(tri
'

Hofjfitis arma uiJes^Veneris qu<t

Perculiti&fummo

uulnere iexr

repulit certamine Marte*

Pone truces animosjinfeflaq; tela coerce*

Poji hac inter fe pofito certamine pugna

Comutant clypeos inimica(i;Oralia linquunt*

Colloquium petit interea fidif^ima coniunx

MeRoris Andromache, paruuiyid pedlora natS

A^anaSta tenet,cuius dum maydmus heros

^

Ofculaparua petit, fubito perterritus infans

Qonuertittimidosmaterna ad peiborauultus*
Terribilemq^fiigit galeam, aifiamq^ micantem*

Vtq- caput iuuenispoftto detexerat are-i

Protinus infantem geminis ampleStimulnis^
Attollesq* manus, precor

<5

pater optime, dixit^

Vtmeus hic pro quo tua numina natus adoro^

Virtutes patrias primis imitetur ab annis*

Hac ait,^ portis acies petit acer apertis,

Vnd deide Paris, podiq in certamina uentu eflp
Protinus in mediu procedit maximus

Craioruml^ duces inui^ prouoatarmis*

NfC

^f4

PINDARI THEBANI

Nff mor<t, continuo fraudis comcntorVlyffeSf

tt ferus Idomeneus-}^ notus gente paterna

MerioneSi Graiuc^ fimul dux ac& Atrides j

Aiacesiy duo clarh[j>eciofus in armis

EurypyluSimagno'<i>Thoas

Andromene natusy

Quiq^manu Veneris uiolauit uulnere triBy

Proceduttaberat nam Trou terror Achillest
Et dulci cithara dium lenibat amores
Sortes miferut quis eorum in bella ualeret*>

Ergo ubi deieSiis auratam re^s Atrida

Sortibus in galea, magnus procefferat AiaXy

Concurrunt armis Aiax crudelis eJT* Hf

Principio iaSlis emittunt pralia

telis,

Mox rigidos fingunt enfes,^ fortibus armif

Decertant,partesqf oculis rimatur apertis

Et modo terga petunt,duros modofortib^ iSius

Depellunt clypeis, ingens ad fidera clamor

1ollitur,&uafiis impletur uoabus ather

Non ficfetigeri exacuunt feruoribus iras,
PeUoribusb; petunt ua^is,mod6 detibus uncis

'
|

Alternos uibrat gladios,^ uulnera mifcent,

^

fortia terga premut,f^umdtqs per ora uicifinu.

Fk^

fmigna nubes cocretdq-fulgura e^r ignes

USidtur,magno(y impletur murmure fylua:
Talis Priamides fimul

Aiax fortis in

armis,

Tande animis armisli; furens Telamoni^ Aiax

In/igne bello petitHeSl:ora,qua<j, patebat

l^uda uiri ceruix,fulgente dirigit enfem,

V'

Ule iSium celeri prceuidit calliaus aftuy

Terga(j,fubmittit,ferru(i- umbone repellit,

Sedleuis extremas clypei dilabitur oras

tnfis^^ exiguo ceruicem uulnere libat.

Acrius aduerfum rurfus confurgitin hofte
Priamidesjnec iam ferro Telamone creatum^

{
"

Sed magno faxi iafiu petit.at ferus Aiax

Ingentem clypeo fepteplice reppulit iSlum,
Et luuene faxo percujfum /lernit eodem,
leuat exeptum Graijs inimicus Apollth

Inte^aic^ animudam rurfus ad arma coibanty

Stringebat iterum gladios, cufeffus in undas
Cceperatigniferos Titan immergere currus%

t^ox^fubire polum tiuxta mittuntur utrof

Qi dirimant a caede uiros^nec fegnius illi

Pwnut animos Mc Ull9 maximus He^or

PINDARI THEBANI

%f6

Q/e te terrrf uirumfqui te genuere parentes f

Virdfus es proles generofa at<^ inclyta, dixitt

At contra rejferre parat Telamonius Aiaxy

Heftona de matre uidesTelamone creatum^
generofa propago.

hlobilis illa domus fama,

HeftorcSr Heftona nomen cafusij-recordansp

Ab fidamus <dt,ftnguis communis utri<^ f

Aiacemcf- prior aurato munerat enfe*
lncj> uicem,quo fe

bellator cinxerat Alax

Accepit baltheum uario celaminefculptum.

Danaumi^coterua
Pofi hoc extemplo Troum
Difcedunt,ccelum(y tegit nox atra tenebris.

Implentur dapibus largb Bacchi'^ liquore^

At(^ auide placido tradunt fua corpora fomno.

Pojiera cum primum Mias aurora fugaraty
r coetu uenere Phryges, tuc maximus Heftor

Cumfocijs memorans

he^ema funera nodis

Suadet utinuidis Helene reddatur Achiuisy

Pradaiy ^ua duros Menelai mulceat ignes.

.

ld(^ placet cundis^cum fauo miffus

^Pertulit Idaus

Atrida

'

Troum mandata,ne(j ille

Aut animum prccAus^ntc ^tis porrigit aures*

*
'

'

V/.

r"
I

ILIADOS EPITOME
Vitro

ttUm cajiris Idaeum excedere iujSiu

Pdruit hicmonitisyiterucj; ad cafbra reuerfus

TroiaCyContemptu duro fe narrat ah ho^e*

Interea Danai confufi caede fuorum

Ingentes jhuxere pyras, colleSIa(ypa^m

Fortia tradiderant fodor u corpora farnis*

Tttc remouetfoffasy^ uallum rohore cingut:

Vt nitidum Titan radijs patefecerat orhemi

Couocat in ccetu fuperos pater,& monet oes

Nc cotra fua fata uelint cotendere dmu

Ipfe per ^hereas cceli delabitur aurasp

Vmbrofts(j> fimul cocedit motibus Idae:

Inde acies uidet Uiacasydextraq; potenti

Suftinet auratas aequato pondere lances^
Fataq^ dura Phrygu,cafusq;expeditAchiuup

Bt Graiu clades grauihus proepoderat armis*

Interea Danaos ingenti concitus ira

Priamides

a^,& totis fupereminetarmts,

Vnuquippe decus Phrygiae,turbatur Achiuip

Doricai^mgeti completur capra tumultu*
Hortaturfodos muris mclufus Atrides,
tSgttetesq^anims menu ntcertmina firmat:

%fB

PINDARI THEBANI

Princeps Tydides ardentibus emicat armisy

Pfr mediosif; hofles immani turbine fertur

Hic 'dii occurrit fatis Aegceus iniquis
Telu immane manu quafies^que maxim? heros

Occupaty^ duro mediu trajuerberat enfe

Hinc Phrygias acies uaflis prote6ius in armis
Teucer agit,(pargit(i; leues in terga fagittaSi

Coriftona ferum letali uulnerefimdiu

fAoxalias'^ac'ies petit, aurigamcyfuperbi

He^oris obtruncat,que jaxo Troius heros

Occupat,excujfoiyincautu proterit arcu

Afl illum fidi rapiunt de cade fodales,

Profhratuiy leuauruit undity turbid^

He^or

Aduerfascy acies infefia cuj^ide terret

Sed rurfus Danai turbati cade fuorum

CScurruntyiteruq; leues in cafixa caterua
Cofugikntyportasii; obieBo robore firmant

At Phryges obfiduntinclufos aggere

Graiosy

Bxcubqsiy premut muros, flamisq; corufcant

Catera per campos hemit fua corpora pubesy

Indulgenti^ mero, curas animoscy refoluunt
Attoniti Danaum proc^es difcnmine tanto

ILIADOS EPITOMEdapih^ releuat mmos^nec corpora

curata
Sedmiferi [uafatagemut.moxhoSierepulfo

Ug^os mittunhdextramq; hortatur

Achillis^

Vtferat auodlium tniferis^Theteius heros

NecDanau capit aureprecesytiec munera rf

\lla referre cupit. n o illum redditus

ignisy

Aut intaRafuo Bryfeis corpore mouiu

Irrita legati

referunt refponfa Pelaf^Sy

dapibus curant animosjeniiyfoporc

Alterius noRis tarde lahentihus

aflris*

Reftabatq^fuper tacitae pars alteranoSUs

Tunc Danaum iufjk cafhris Aetholius heros

Egreditur,fociumq. fibi delegit
Vlyffem

QB fecum

tacito fubluRri

noRis

m umbra

Scrutetur fludio qu<t fit fiducia Troum.

QMdue agtR,quatas'ue parR

pradia uires*

Du<^ iter horrendu loca permotana uagantes

Carpebat, uenit ecce Dolon,que Troica
pubes
MifWatjUt Danau folerti peRore uires
Af^iceret,fenfus'q; dUcM^lebisq;referret.

Quhrocul utuiditfocius Diomedis Vlyffes^

Abdiderant occultantes fua corpora
furtim
r

3k

Ut

PINDARI THEBANI

t6o

percuffus
In detifos frutices, ut l^e

inani
illosj

Troianus iuuenis curfu praecederet

refer
facile oppreffusgreffumtnfuacaRra
Poft ubi trafierat fides

aiotj'

(ret*

manuijp

Profiluere uiri,iuuenec^euaderecurfii^
capiunt Jerroly manucy minatur^

Conante

Ille

timore pauens,uitam

Hoc unum

cocedite,dixit^

in iray
fatis eft.qu6dfiperflatis

QuSta ex morte mea capietis pramia

fit fi cur uenia

tacitis exquiritis

laudis*

umbris,

l^ximaTroiamihicurrupromifitAchilliSf
opei.hac dona fecum.
Si ueflras cepijfet
quos cernitis ipjh
In dubios cafus, coram
ceddinunc uos per numina diuum^

Infelix

Per mare, per Ditis fkRus obteflor

opaci,

Nf rapere hanc anima crudeli c^de uelitis*

Hac pro concef^ referetis doM fallite,
Cocilmm?rumre^,rem^ordittegentis

fxpediSPhry^pofl^quidTroiapar^et
CogtouereuirijfMcesmHcronereclufo

j,etrudmtmeni.polihactentorUPh<tp
Intrant, ot^ipfHmfmno

mo^fefnltHm

ILIADOS EPITOME.

t%

Oh truncat,jpolidt^ uiros,fufos(y per herbam

Exanimat focios*tunc triiH cade peraSta

Frada humeros onerant, multo cadore

nitetes

Rh cefi uentigenas fecum adduxere iugales

Thraces f^o^ rapiut,quos nec ptacedereuett
poffet uolucri curfufuperare fagitta

(t^>^

inde iterum Argolicas prima fub tepore lucis

Ad claffes redeunt, <{uos Ne^ioris accipit atas

Ac recipit portis. po^^ fua ca^a tenebanty
faSia duci referuntdaudat Felopeius heros^
Eeffacy iucunda tradunt fua membra quietia

Lux exorta uiros in pri^ina bella remifut

inftaurantiy animos recreato mdite pugna
i
i

Dardaniu Danaucf. duces,uolat undi(ynubes

Teloru,&ferroferru fonatundic^ mixtis
inter feftrident mucronibus,inRat utrinq

Denfa acies,mixtus<y fluit cufanguine fudor*

Tandem ferueti Danaum rex ct^ncitus ira

Antiphone ingenti profiratu uulnerefunditf
Teffandrucy jmuUfratrtcy ad heltaruentem

Hippolytu,poA hos gladio petitAmphimodotO^

U fratris dextram gladio ferit, ille dolore

r

Acrior

PINDARI THEBANI
^

Acrior accepto,fugientem Anthenore natum

Perfejuitur , traxitiy ferox cu uulnere p oenas

Hekor tunc pufftae fuhit aai concitus ira

Priamides, mox perculfos a^t undi(j> Graios
Nfc Paris hoAiles cefjatproflernere turmasf
Purypylic^femur contento uulnerat arcu*

Incumbunt Troes,fugiunt in cafka Pelafgi

Viribus exhauftis,& uafHs undicj^frmant

Obicibus muros, faxo Mauortius Heftor

Perfringit portas,ferratae^ robora laxat*

Irrumpunt aditus Phryges,

atej^

in limine primo

Reflantes flernunt Graios, ualloiycateruas

Diflurbant,alij fcalas in moenia

ponunu

pxiaciunt ignes,geminat uiSloria uires*

De muris pugnant Danai, turresi^per altas

Saxa uolant,fubeuntfa8:a tefludine Tro,
Afeendunief^aditus,^ totis uiribus inflant
Turbati fugiunt omnes in caflra Pelafgi

Et fcandunt puppes,

Mat Troiana iuuentus

Telaijf crebra iacit,refonat clamoribus aether*

Neptunus uires Danais animumcy minifbratf

Pugna ingens oritur,furit iflinc ho/tis et illmct

Dextra^

ILIADOJ EPITOME*
Dextraly Idmene/ cadit Afius* Hedior atroce

Amphimachuobtrucat, necno incubit in armis

Anchipe gener Achatiusy^uem fuderat enfe

Magnanimus duSiorRhodiuSftuncferuidus ir4
Deiphobus ferit Afcalaphtt mergiti^ fubundas^
Heiior ubicyferus uiolento peSiore feuity

Quem faxo ingenti percujfum maximus Aiax

Depulity^ toto projh-atum corpore fudit*
Concurrit Troiana manus, iuuenely uomentem
Sanguineos flu6ius, Xanthi lauere fluentis,
Inde iteru ad pugnam redeunt,

Amborum,

^ manat'

& maxima cades

tellus tnfeSia crdre*

Polydamas ualido Protenora percutit i^Uy

Amphilochucy Antenoriden TelamoniusAiaxy
BethaucyAthamaSyPromachu^uoi^flemit atro
Penelei dextra,inde cadit^Priameiapubes. (ce

Acrius infurgunt Troes ad Achaica belUy

Inftaurantly manus, ceditPelopeia uirtus

Pulfa metu,uallumq;

muros aggere feptos

Tranfdiunt,alijfolfas uoluunturin ipjas*

Aduolat interea Danau metus impiger HeSioff

Confugiunt iteru ad clajfes Agamemnonis alop

r

PINDARI THEBANI

%64

aduerfis proj^elluntuirihus

ho^e

Fitpu^a me mes.fxuit Mauortius He^orp

Bt pojcit flamaSjtotSq; incedere cUfJem

^ppmthuic udidis obfdlit uinhus Aiix

Stmcelfainpupphclypeo(^incedUptu4
Suflittet>^ folus defendit mille carinas
liinc iaciunt Danai rohuH<e cufpidis ha/USf
Illinc ardentes tcedas Phryges
undicf; iaSlanu

Per uaflos fndor pugnmu defluit artus

^oualet ulterius clade l^eSiare fuoru
PatrocluSifubitocj-armis munitus Achillis

Aduolat,^falfaconuertit'imaffneTroas

Qui modo turbabat Danaos animoiy/remebat,

Huc trepidifugiuntfugietibus imminet ille^
Perturbat uelox acies, uaflul^per agmen

fertur,&ingetiSarpedonauulnere fundit

Et nunc hos gladio, nunc illos proterit arcup

Pr^liacy horredi fub ima^ne uerfatAchillisi

Que

fodas mifcente cade cateruasy

Turbmernli acies refj^exitferuidus Hfftor

Tollit atroxanims,uafhs'(^ immanis 'm armis

Occurrucontri^magfto^Jkincrepatore:

Huc

m
j

j*

-V,

ILIADOS EPITOME,

Hue age Huc couehe ^ad^fortipime Achillesp

I

hm nofces ultrix ^uid Troia dextera poj^itf

Et ^uatumin hello po^itforti^imus Heftor

Krf licet ipfefuis Mauors te protegat armist

Inuitotame hac perimet te dexteraMarte^

Ule filetyfjfemitiy minas animofalj^ diSia^

Vt que mentitur uerus credatur Achilles^

Tunc prior intorquet colleSiis uirihus hafla

Priamides, qua prolapfam celeri excipit i^te

'

Patroclus,reddit(yuicesZ:r mutua dona*

Obijcit
,

&faxU multo cu podere mijjumy

QMd clypeo excuffum uiridi tellure refedit

Tuc ri^dos /bringut enfes,& cominus arnut

Inter femifcentydonecTroUnus Apollo

Mentitos uultus fmulati pandit Achillisy

i

Denudate^ uirum,que bello maximus

Pugnatemfalfis poRq deprendit in armis

'Irruity&iuuenem nudato peSiore ferro

Trai^cit,^ uiSior Vulcania detrahit arma

Vendicat extinSU corpus Telamonius Aiaxt

Oppofito^ tegit clypeo.Priameia pubes

Lttitiae3^tat)Danaidumfi(ttcramceratt
i

r f

s66

PINDARI THEBANI

btterea menis tri^

cum pube fuorum

TeHorides in cajhra gerit miferabile corpus*

Tunc ut Pelidce rumor diuerherut iuresi

Palluit infelix iuuenisjcalor offa reliquit

Triitia membra fimul materno ne^t amiSbt

Deflens Aeacides triRi de caede fodaliSy

Vnguibus ora fecaucoptos in puluere crines

Defomuctjfcindit firmas depeSiore ueflesp

ftfuper extinSti proflratus mebrafodalis

Crudeles fundit queilusyOti^ ofculaflffU.

Mox ubi depulflgemitus lachrymttiy quierutp

Triftb aitjiam iamiy meo cruciabereferrop

Non impune mei loetabere cadefodalis

HeSior ait, magnoiy meo uiolente labore
Perfolues poenas, atq- iflis uiSior in armis
Dt quibus exultas,fufo moriere cruore*

Poflhoc accenfusfurqs decurrit ad aquory

Fortiaq- arma Thetim fupplex rogat.illareliStis

tluSiihus auxiliu Vulcani protinus

orat.

Bxcitat Aethnaos calidis fornacibus ignes

Hulciber,& ualidisfuluu domat ignib,auru*

Hox effe^ferens Muinis artibus arma

Eug^

ILIADOS EPITOME*
lluoUtdd Thetidem.qu<epo/l^ magn^Achtlles
Induityin clypeu uultus conuertit atroces

Ulic ignipotens

mundi calauerat dxemy

Ziderac^^et liquidas redimitas undit^ NymphdS*

fecerat

& mira

liquidas Nereidas arte,

Oceanuyterras,^ cinSium Nerea circumf

Annoruiyuices^diuerfaq^ tempora noSUs,

Quattuor
mtidi partesyquatu ArSion ah Au
Et quatu occafus rofeo diftaret ab ortu, (jiroy
Lucifer unde fuis,unde Hejperus,unus uter^

Exoriatur equis, quantu uel in orbe mearet

Luna caua,^ nitida lunaret lampade terras*

Addideratiyflreto fuo numinayNerea,maffilU

Oceanuiyfenem, %uertente Prothea/emper,

Tritonesq^feros,^!^ amatem Dorida fluSius*

Terra gerit fyluas, horrendae^ moIbraferartU

fluminaq,^ montes,cu<^altis oppida muri$9

1 quibus exercent leges animofaq^ tura

Certantes populi.fedet illic aquus utriq

hidex,& litem difcernitfronte ferena.

Farte dia cajice refonant Petana puellce, (faty

Ddt'^choros mollesjhicc dextra tympana puh

nu

nec cude

1^8

PINDARI THEBANI

llUlyne^^ciles extenfo pollice chord<ts

FercHrritjfept^(^ modis modulatur auenis.

Carmina coponunt mundi refonatia motuntp

Rura colunt alijjfulcant grauia arua iuuencit
Maturas cy metit rohuflus mefforarifiast
Er gaudet precis immundus uinitor uuis*

Todent prata gregesjpendetin rupecapellctp

Hic intermediusjiahat Mars aureus armisy

Atropos hunc circulabat, reliquteiyforores
Sanguineis mothae Cloto Lacheftsiy capillisp
Talibus ornatus donisThetydeius heroSf
Irt

medias acies immani turbine fertur

Cui uires prahetcafla cu Pallade lunoy

y

'

Dat<yatosiuueniuidethucCitherei^heroSf
Occurritiy uiro,fed no cum uiribus aquisy
Aeacidae nec copar erat, tamen ira coegit

Conferre inui^s iuuene cum uiribus arma

Que nififeruaffet magnaru reSioraquarump

Vt profugus laetis Troia repararet in armis,
Auguftuiy genus clarisfubmitteret alhris,

Uonclar<e gentis nobis manfiffet origo

hadea^ Aeacides infefia cujj^ideTeHcror,

ILIADOS EPITOME,
Ingenterncy

tfy

mnu pro^emit c<ede utrorum

SmguinisHeShorei fitiensM Dardana pubes

Confugit ad Xathi rapidos perterrita fluSiuSf

Auxilium'^ petit diuini fluminis dlle

Maty^in medijs pugnatur gurgitis undiSf

hra dabat uires^tinguntur [anguine riptCj

Sparfaq- per totos uoluutur corpora fluSius^

Phrygiae getis tutator Apolloy

At Venus
Cogut in Danaos ^nthi confurgerefluSins^

Vtjcra terribili mif:ente pnelia deoctra

Obruat Aeacide, qui protinus undiq totis

Impediatur aquis fed uaflo gurffte pneceps
Voluitur, atq> uiru terrentibus impedit undisy

Fr<etenditq^gradusJlle omni corporefleuas

Cotra pugnat aquas, aduerfaq; fiuminarupity

Et modo

difieSiis

humeris, modo pexiore

ua/h

Propellit flu6ius,que longe prouidaUmo

Admonuit rapida quo cederet iShbus unda^

SanSiacy pugnarut inter fe numina diuum^

Rurfus agit Phrygias ingenti cade coteruas

Horridus Aeacides,hellii^ ardore refumpto

fmncis acies horrendaq^prttliamfccf^

1

70

PINDARI THEBANI

Non illum uis ulU tenet,non feun fatigant

PeSiora pugnando, uires fucceffus adauget*
PerculjTdupitant trepida formidine Trow,
Ar<j; inter muros

exhauAa pene falute

Confugiunt, portas'^ obiero roborefmant*

*

Vnus tota falus in quo Troiana manebat,

Heftor adefi,queno duri timor undic^ MartiSf

Nec patrue tenuere preces,quin

obuius iret

Er contra magnum contendere uellet Achille*

Ante oculos jubito uifa eR Tritonia Fallas

Quem procul ut uidit teSbu cceleRibus armisy

Pertimuit,claufis'(j>fu^tfuamceniacircum

'

Infelix portisfequiturThetydeius heros

In fomnis ueluti

cum peSkora terruit ira.

Hic rurfus fuper infequitur,fugere ille uidetur^

Vejhnaniq-ambo igrelJumlabor tllemoratur^
Alternis poterant infijiere ccepta periclis,

Nec requies aderat, fitror undi^ concitat iras*

SpeSiant de muris miferi fuafata parentes,
Palletemq^ uident fupremo tempore natum^

Qem iam fumma dies fuprema luce premebat*

Huic fubitime ochIqs fimilis Tritonia fratri
Occur^

ILIADOS EPITOME.

171

Occurrens iuuenem fmulctto decipit ore:

Nm nunc Deiphobi tutum fe

credidit <trmis,

Trajiulit ad Danaos iterum fua numina Fallas*

Concurrunt iaShs inter fe comminus hoHis

InuiSH iuuenesMc ua/hs intonat armisy
Ille

ho^ieualidu nequicquam

umbone repellit^

Altemisiyferox mutat congrefibus

iShus

Sudor a^t riuosyenfem terit horridus enftSy

Collatusq- haret pede pesy^T dextera dextr/t*
interea ualidamThetydeius extulit

ha^amy

btcy uirum magnis emiffam uiribusegit*

Quam poR elapfam uitauit callidus He^or.

lExclamant Danaicontra Priameius heros

Vibratum iaculum Vulcania torquet in arma

Nec fucceffus adeHy nd duro inflentur auro :

Difiluit mucro, gemuerunt agmina Troum

Concurrunt iterum collatis fortiter armisy

in 'q-uicem flriSios commutant cominus enfes*

Necfufferre ualet ultra fortemq; fupremam

Horruit Mantem deferiis uiribus He

Dw^ retroceditfraternaqfejfus in armis

Rcf^icitauxiliaj

anullam uidet effefalutemy^

PINDARI THEBANI

SenptadelJe dolos quid agatfqu^enumina fup^,

Inuocetfin toto laguefcut corpore uires

(p/C

Auxiliumcj' negant, retinet uix dextera ferru.

Nox oculos inimica tegit, nec fubuenit ullum

Defenfj auxilium,pugnat moriturus,

altos

Corde premit gemitus dnflat Nereius herosy

Turbatulj;procul premit undiptuc

iacit

hajiSf

Et medias rigida transfixit cujfidefauces^

BxultantDanai,Troes fuafunera deflent*

Tunc fle amiflis infelix uiribus Heftor,

Bn concede meos miferis genitoribus artuSf

Qi^s pater infelix multo mercabitur auroi

Dona feres uiilor.Priami nunc filius oro,
Te Priamus dux ille ducu,quem Cracia folu
Pertimuit. flnec precibus, nec munere uidiust

Nec lachrymis miferi,nec clara gete mouerisi

AdfliSii miferere patris, moueat tua Peleus

PeBora,pro PrUmo:pro nofiro pignore, Pyr^ .

Talia Priamides. cotra que dur^ Achilles, (rfc^r

Quid meafupplicib^ tetas infledbere diftis

PeStoralquepoffemdifcerptumoreferarumt

&fmeret natHrUfmeis abfumerc malis.

Te

ILlADOS EPITOME.

X7J

Te uero triftesc^ferie,cun8:<eq; uolucres

DirifienU(tuidicj^ canes tua uifcera prf/cef.

H<ec ex te capient Patrocli gaudia manes

Si capiut umhraJu talia

magnus Achilles

Ore truci iaSiatjuitam miferabilis He6ior

Reddidit.huc animo nodum fatiatus Achilles

Alligat ad curruypedihuscj- exaguia membra

Ter circu muros uiSior trahityoltius ipfos

Fert domini fucceffus equos. tuc

maxim^ heros

Detulit ad Danaos fcedatum puluere corpus,

l

Littantur Danai, plaguntfuafimeraTroeSy

Ft pariter captos deflent cu funere muros,

hsterea uiSior defletum corpus (tmici

Funerat Aeacidas, popasij; adfunera dudu

Ter circa tumulu miferos rapit HeBoris an?i
I

Er uarios cineri ludoru indicit honores,

Tydides Tirifum curfu,pedibus(yferoce

Merionem fuperatduBando uincitur Akxy

Cuius decepit uires Laihrtius aflu,
CceBibusaduerfis cuBos fuperauit Ephcebuh
I

'

Et difco fortis Polibates depulit omneSy

Merionesq^arcHytande certamine miffo

PINDARI THEBANI
^ fui ciflra redit turhis emimus Achilles-

74

Flet rmferi amifSu Phryges HeSlora^tota^ met'

TroUjhMt pla6lu fidit miferada. quereUs(fto

Infelix Hecube,feuisi^mt unguibus ora,

fijtdromacheq; fuas femdit de pecore uejRes

Heu tanto (poliato uiro.ruit omnis in uno

HeRorecaufa Phrygu,ceciditdefeSia feneSI^
AdfiiSti miferada patris, ([uem nec fua coiunx

Turbaiy natoru, nec magni gloria regni

Oy/ww tenuit uiu,quin iret inermis

Bt foluminuiSbi ca^isfe redderet hoflis-

Mirantur Danaum prpceres,miratur

ipfe

Aeacides animu miferi fenis -illa trementes

Afficis genibus tendes ad fidera palmas,

l^cainO Graiit gentis fortifimeAchillest

O regnis inimice meis, te Dardana folum

ViRa tremit pubes,te fenfit nofirafeneRus
Crudele nimiu-munc /is mitifimus oro.
Et patris adfliRi genibus miferereprecantisi

Donaiy qu^e porto miferi pro corpore natiy

Accipias:/i nec precibus, nec fleReris auro,
tnfenis extremos madextnafmatannoSf

Sd

itlADOS EPITOME

%7f

peuap^ter comitabor funera nati*

Nectam uita mihi magnos cocedithonoresi

Sedfunus crudele meumiferereparentisy

Er pater effe

corpori

meo mitis de * funere difce*

Hfiftom interitu wViih Dardana regnat

Vicini Friamu-fortis reminifcere ui^of

Humanityuariosiy ducu tu refjpice cafus*

'

Hw tande precibus motus gradau^Achillfs

Alleuat a terra, corpusi^exanpte parenti
Reddidit HeSioreu.poft htec juadona reportat
In patria Friamus, trijiesiy ex more fuorum

Coparat exequias,fupremaef*funera ducit*

^ucpyra cofruitur,<[ua bis fex corpora Trou>

Quadrupedes addatur eis,

currusij; tub<e<jp

H<ecfuper ingenti gemitu coponiturHe^or*

Stat circu Iliades matres ymanibusiy decoros

Ahrupunt crines, laniatal^peSioratunduntt

Illo
,

nancyrogo natorum funera cernunt.

Tollitur C27* iuuenu

magno cU murmure clamor

Tlebilis,ardebatflamanan(^llionilla*
inter ^uos gemitus laniato corpore coiuiix
.

Si

Aduor

ILIADOS EPITOME.

%r6

AduoUt Andromachejittcdios^ immittere ht

Se cupit AflyanaSitt tertes^qua iujjk fuo- (ignet
Triflis turba rapit. cotrd

tamen uf^ reftftit, (ri

Donec collapft ceciderut roborapam^t

Inlj;

leues abijt tantus

dux illefauillas

Tu iam fiRe ^adufnecyimpone labori

Calliope, uatis(j; tui moderare carinam.

Que cernis paucis fhrin^ente littora remis

lam(j^ tenes

portum metaq- patentis Homeri

Pieridu comitata cohors,fubmitte rudentes*

San^ialy uirgineos lauro redimita capillos^

Ipfa tuas

depone lyras,ades inclytaPallas*

Tuij^fauc curfu uatis iam Phcebe peraSio^

HOMERICAE ILIADOS EPI

TOMES PFR PINDARVM THB
hanmptm.

HOMERICAE

ILIA

SOS LIBER PRIMVS,^(

ICIipKIBa

C deapeiiiferm Pelid^

principis iranty
f
I

Qtue dedit innumeros D<i

nais inimica dolores^

Et quce non paucas heroU

tradidit orco

Uluflres animas Iduorum laniata uoraces

Mehra canes, auidas etia pauere uolucresi

Tepore ^uo primu difcordi peSiore litem

Cum magno Atrides dura fufcepit Achille

Ergo ^uo tandem comici numine Mufa
s

Tantis certccrmt odijs heroh Achiuif

Hoc dea Latone, hoc fecit louenatus Apollo,

Quippe ille iratus^regi^ infenfus Atrid<t
Cr<(ioru dira compleuerat agmina pejlei

Propter facrifici deJpeSht precamina

Chryft

QMe durior DanaU indigne p-aSi^at Atrides^

QMndo(^uide celeres naues accefit AchiuU

Munera pro nata'redimenda ingentia portas

Atcy tenens manibus Fhcebeas ille coronas

\ni cum fceptro cunStos orabat Achiuos,

eR uoce precatus

Supplice pr^ecipuheges

Ytrofcy AtridasiVobis 6 inclyti Atridae

Ac altj quotquot clajje huc ueniRis AchiuU

Dentfuperi Troi<tjubuerfis mcetiibus urbis
felice in patria reditu, uentosiy fecundos.

At uos accepto precio mihi foluite natam

DileSia, magni reuerentes numina Pb cebl

Omnibus hic una placuit tunc uoce Pelaf^

fffe facerdote

Ph cebi reuereter habendum,

Claraiy pro capta dona accipienda puella.

At non hac animo placuit f?ntentia Atrida,

fedm4e dimittens durofermoneminatttr

fl/r fdcerdoti

Tymhrai templa colenti:

N e teeffcetefenex TroUno in littore iuxta

Kaues Argolicas offenda forte memento^
Autnuc cunShmte^uel cras hucrurfus eunte*

Non erit auxilio fceptru Fhoehic^ corona^

Sacra tibi dabitur per me tibi

flia nunquam

Libera feruitio, prius hanc g tarda feneBus

Aedibus in no^is patrias d finibus aSlam

Curuarit gracili texentem tamine telam^

Participemij; tori no^hfociaq; cubilis-

Ergo hinc tolle gradu, nec me uerbo fe laceffaSf

Vt pofis iterum tua teSia reuifre fofpes*
Sic ait. attonitus

tali fermone facerdos

Mente pauens cefit diSlisiraly minaci

Moxijiper undifoni uadebat littora Ponti

Voce filente fenex, ac Ph cebo multa feorfm

Votafacitregi Latoo [anguine creto:

Phcebe tuas aures fac uerbaprecatia tangant,^

QuiChryfe CilUq;

geris pater optime curay

PtclaraTenedofceptrigrauitate gubernas^
0'Stnintheu,figrata tibi de marmore tempU

CoAruxi folidoqupdamyft pinguia facris

.

DclfC

i8o

A D O

Delie cntr^tubadoleui altaribus un^

Taurdrujtteifi

no cafarti forte capraruPh

Da pater hoc potiar conceffo maxime uoto,

Vt no^as lachrymas rapta pro uirgine fufas

Doricafatiferis perfoluant

a^na telis

Sic ait.orante propere exaudiuit Apollo^

l^ec mora, Heliifero uenies defcedit OlympOf

clamato ma^u uoluens fub corde furoremy

Ex humeris arcui^feres teilaiy pharetram.

Tum quoties gradies fe iram forte mouebat,

A' tergo

toties

claufe fonuere fa^ttce .

Ule ergo compar noSii incedebat opaca

Ac tandem a ratibus ripa confrdit in alta:

Mox telum adduSio uelox intorfu ab arcur

Ynde emifagraui fonuit ftridore fagitta.
Frimum letiferis petijt deus agmina telis

Mulorum atej. canu,tandc diferimine nullo

Ipfos Argolicos iaculis inuaftt acerbis^

Crebris ergo rogis ardebant funera nigra

Mifjaneciiper tela dies

nam dura nouenos

Dorica Phcebeaturbabantcaflrapharetra.

Aft ubi iam decima lux cft exorta diei,

Coiu

LIBER

i8i
-

Concilium populi fortis collegit AchillcSj

Admonitu taSius magnce lunonis amico,

Ha(yh<fcfollicita molientes metePelafgos

Curabatcun^ pleno quibus undiq^ catu

ColleStis furges pedibus no fegnis AchilleSf

Talia maturis diSiis

e^ uerba profatus:

Cenfeo nunc iteru Danaos Atrida retrorfum

Turgidaueliferamenfuros <equora claffey

A^ios per tumidas uarijs erroribus undas.

Non alia efl nobis conceffa occido mortis

Vitadce.parili nunc

Mars

&

pejtis

Achiuos

Abfumuntleto,uatisreff>onfa petenda,

Aut funtfacrifciquarenda oracula nobis.

Aut age Oniropolon pofcas,cui fomnia paret,
(A' Ioe nam ueniunt ohfcura fomnia nofhs)

Qm gnarus nobis exponat Apollinis iram

Conceptam ex facris forfan no

rite folutis:

Nm fatur agnoru uelit aut nidore caprarii

a' nobis miferam placidus depellere pellem,

Hw diSiis feffum magnus cocefit Achilles*

Qtu po^ furrexit colle^os inter Achiuos
Calchas Tc^orides Danau celeberrim^augur,
s

'

Qui

caam

A D O

Qi' cti praeteritis cdllens prafentk rehust

Korat^uid ferret fecum ^uo<j>fatdfuturd,

Tuc etia inhruSiis ratibus comitatus Atridas

Duxfuit Arduis Troiana ad moenia propter
Notitia augurijiquo munerePhcebus Apollo

Donaratuate praclaro Tegore natum^

Ergo in concilio fic e/l exorfus Achiuis

Vt tibi Apollinei memoretur caufafuroriu

Imperio mandas nobis illu/tis Achille,

Hac no inuita refer a tibi mente, uicij^im

Si itiratus

opem nobis promiferisipje

DiRis ac manib* proptum

te uelle tueri

I^uate:quonia,ftnonfententialudit

\ana meam mente, comota bile tumebit

Achiuosy
Iratus cunSios dominans hic inter
Et cuius iuffu Danai mandata capeffunt,

Um plusfceptrigeri ualet alta potetia regis,

*

Profequitur quoties feruenti pecoris afk

Sorte minore uiru,quis ad tempus atrocem

lenito ^omacho placide cBcoxeritirami

Pofttameaccenfis redit in pracordiaflamis

'

framuiquxnQn,niftfttfcfeultajquief^^^^
.

Dic

X
Dif frj?o

B E

*>

B.

AfWI'
numjis nos defenfum

nlMuic contri S{bsreH>onditAchdtes,

fones,

Uoautre iuiUci conceptus pecore

<}H<eciintjitenes prafigiFeUIgts

AcHobu

VerhtreferpofitonMs

uenertndemorr.

PntuifitidtciwrotibinmmPhcebt,

CmtunoUuouensnobisoricltrtt^7
mei Hiumihifato ttrdantefupnm

Dhm

Vmfern auricomi cerneti

lampada olu.

Hemo temambustemerhiolabit

aditus

inclyte
\im facies Danais ex oibus

Non fiuoce tuafrerit

Calena

perMaus

procellere
Oiproffrej ennflos htcfe

laaa.

Tum confirmatus fdentipeaoreuates

compella
Integer bit diaisforte

Acbinemt

iiaudnegleaadeocomouituiaimamente,
taurorufangui^ centum

Hec cupit iratus

Sple-didaperproceres Danaos

Propterfaaifici forte"

'

qL

rex dmifit ffretS

liec precio accepto

fibiftcra paran,

aomachaur iniquam*
petulantn Atndes*

properauitjoluerenaa,

PpoptereamY^osaffiixitpe}lePfl<fgos7

'
,

AD O

E^mUmornfmsetiSinfuper ille datum

plurafuis

telis^fed

nec contagia morbi

Tollet perferi dextra capiente quietem,

Antenifi choro reddatur filia patri

Non emptOj

nullo precio dimiffa puella,

Acmoxin Chryfen fuerit perduSlaHecatobe.

Munere quo fanabas ubi placauerimus aras.
Spes erit adiutos rcualefcere poffe Pelafgos
His diStis uates arreptafede quieuit.
PoflhikexilijtirainftdmatusAtrides
Militis Argolici princeps

Agamenoyfurorc

Intimafuccenjoplenus preecordioyZir

illi

Vtraq- terribili fulgebant lumina flama,

Acprimu ^Siis Calchanta inuafit acerbis:

Improbe nil fanufolitus pradicere uates,

Gratatuiefempermalafuntprafagiamenti*

Qualia terrifico refhondes ore rogatus,

Temj^ore non ullo felicia diSia dedifli,

Mec mdmb^ nec uoce ualesfed inutile podus*

Vtnunc coprmas prcefaga mente Pelafgis,

Scilicet hos

Danais Phcebu immififfe dolores.

Pro pulchra quonia ChryfeidefpledidadonM

?.

Sh-

B E

Sumere noluerim,

ttf

7*

retinere Mycenis

Aedibus in noRris ^atui uice coiugis illam.

Quippe Clytene/hr<e haud mihi poftponedaui

Vxori

^uis tenerce-,fioretihus annisi (deturr

Qm no corporeis mebris,no indole uhrgo

Ipfaefl inferior^nec mete^nec arte

Mineru^^

Attamehancrurfus tripiuolo reddere patri.

Quandoquide hoc uideo faSlu praediatius effe*

hiam cupio populi potius feruirefalutiy

Quam quod pedHfera pereat fic morte necat^*

At uos qprimum nobis donu ite parantes^

Nf 7*fx folus ego reliquos hic inter Achiuos

Indonatus agaiquod q fitnodlis iniquum.

Vnde mihi ueniatconfeSium munus Achiuh

Adlutumuobisouelut imperoyqu^erite cunBi.
Talibus huiccotrd dihisrefpodit Achilles:

Atrida princeps longe cupidifdime rerumy

Qi^d tibi magnanimi prteflabutmun^ Achiuif

I^ufquam fcimus opes comunes effe repoflas*

NS qu<e direptis lucrati ex urbibus huc nos

Attulimusydudum iam funtdiuifaPelafgist

Kcc decet htec Danaos iteru colleda referte:

Qf^

.p8

LI A

DO 8.

Qi^circa hanc Phcehopacatus ntittepuell^nf

Q^a nos muneribus quoda penfahimusamplisf

1

Ciiiando Dardaniam nohis Saturnius urhem

luppiter infeftis dederitfuhuertere telis*

Talihus hunc contra diStis copellat Atridest

Hoc equidem nunq.quamuis fis fortis Achille^

Concipias animoinecenimme uincereuli

Fraude potes, nec me compto fermone mouebit*

An cupis, ut poHquam donis fis ipfe potitus^

Rf^or ego populi fedeam fine munere folusf
tnfuper hanc mandas me irato reddere Ph oeho*
Ni mihi magnanimi dederit cito munus Achillif
Quod placeat, quod fit regali nomine dignuns
Debita cejfantes quodfi mihi dona negarmt.
Fraudatus lafos ueniamipje ulturus honoreu
'

Aut tu deinde tuis per me priuahere donis,

Siue fuis Telamone fatus jfoliabitur Aiax,

'

Siue fuis Ithaca faxofereSiorVlyJfes

Ule dolens equidem tumida Aomachabitur

Cuius ego intraho fuhitis tentoria plantis*

'

Iflatamen melius poA difcutienda refumam*

Unncagepontigradam collero remige pupptht

Aptemu}^

L
Aptemus,

B E

iSr

T,

cum chryfeiJeftcra ferantur

I ChryfenyUnus'cj;ducum comitetur euntem^

Aut Aux,aut Uomeneusyaut acer Vlyffes,

Aut tu Pelida,quo non immanior alter,
VtPhceheapijsplacenturnumina

facris

Huc torue intutus fic cotra affatur Achilles

Heu mihiperfriSlo nimium temerarius ore.
.

Quam tuacorda tumet fcedu ffHratia lucru. (m

Qms^ndj^mpto animo tua di^a capeffatAchi^
Certuutuadatiterffeu iuffos pugnet in hoflesy

Martia magnanima fubiens difcrimina dextraf:

No ego belligeros huc propter Troas in armii ^

pocefi auxilium bello laturus Achiubt
Mulla quia Uftt nos unq iniuria Troum^

Munq per Phrygios nobis fubduSia latrones

Stitarmeta bou,nec equos mihi Teucer abegit,'

PmgKM nec patrice fuccen fis frugibus arua

VaMaruntnofhis Phrygij cultoribus ho^es
plurima nam medio funtinterieSiayperalti
MonteS,ac tumidi refonantiafiuminaponti*
Atqui nos ingrate fumus tua figna fecuti.

Quo Utus tacitafentires gauaia mente,

-

Dum

A b o

Omtegemdnw^tuudi^<(murhon(yrc0

t tme

his

cunUis ne^ua^ ingrate moueref

Irrita fcd noflri tibi fuht

Nunc

benefaiia laboris*

etiam nobis truculenta uoce minaris

Vonaerepturu^qu^e multo parta labore

Pol?ideo,et nofira efl donata

hoc munereuhiT^

Nn| itquale tibhnun^ par munus habebo,

Hoflilem quando fubuerfis mcenibus urbem
Diripient Danai fuccenfam Marte fecundo*

Semper ego uarij grauiora pericula belli

Pr<e cunSiis fubeo^maiusiy interritus hafla
Martis opus tolero pugnando cominus ho^U*

Porro ubi iam partceDanais funtpnemia palnue

DMbuenda,tibi longe maiora quieto

Munera datur^ego modico cotentus Achiuas
Accedo nauesjubi iam fumfejfus eSr
Aduerfus Teucros pugnado gnauiter ho/les*

'

Nunc quoniauideo longe confultiuseffe

Vtpatriasrepetamrofiratisnauibusorasy
'

Claffepeta Phrygio deferto littorePhthianit

Nec re cefemus,nifi me forte omnia fallat.

Spreti
'

I,

k
f

i.-

quantumis immenfosxeris acernos -

Nif-

LI1B-1ER

certis opibus fitb

Talibus huiccotra

I8p

Marte pitratis

rejpMt rex Agamemno

Qt^od ft tata fuga te cepit Achille cupido^

Tolle morasydc tefugitiuum trade marinis
FluSiib^>haud ego te fupplex mejppter inerte

Orabo ut maneas. ahj funt denio. mecum

Argolici proceres jp quos dignabor honore^

Pracipue fuperum re6ior Saturnia proles*

Regibus e eundis non

eft inuifior

mer

Te mihi.cui femper difcors cotetio cordi eff*

Que nifi pugna iuuat,cui funt nifi praelia gprat4

Inuido reliquos fi uincis robore GraioSy

Ne cocejfa louis tollant tibi munera cridas.

Quin tu cufocijs mdruda claffe profedui
In patria tradas regnando fceptra tuorum

Myrmidonujprinceps folio fublimisauito,'

Sollicitat nos nulla tui

nec cura nec angort

Sed ne<y perculftte fuccefente mouemur.

Attamen audaci tibi prafens ore minabor^

Vt medilpoliat ChryfeidePheebus ApollthQkJ modo cu focijs eSr noftra naue remittat

Sic tua Brifeis rofeoformofa colore

Cedet rapta mihi fatim tua ca/brapetenttf/

eQuoniatnbigHefofihaccoffiofcn^
t

Quflh

iliados

QiunM tepritftem [ceptriuirtuteferocm^;

Quo cufukineitt temere cotendere nemo
Nec cui fe coferre parem dejideret ullus
'

Talibus Aeacida exarftt uiolentia diShs

Xoluetis geminos dubio fub peSioremotuSf

Acer an extraSio cofurgens ocyus enfe

Tolleret Atriden alijs procul inde fugatis:
Aut an fedato motu copefceret iram

Talkdu fecum fujbenfa mente uolutatt

Va^na e ma^a fulgente diripit enfem
:illico

?allas

adeA celeri delapfa uolatuy

Miferat hac ccelo niueis dea luno lacertisr

Vtrofc^ ex animo parili complexafauore

AAitit dtergOfS^^fiaua coprendit Achillem

Cetfarie adparens nota fub imagmefolh .
Fr^eterea nulli dederat fe diua uidendatfu

OhAupuit fuhito uifu conuerfusAchillesy

Acmoxfagaci cognouit mete Mineruamp
Horridus ex oculis illi micat acribus ignis.
Talibus hanc tonde compellat uocibus ultror
Aegiferi cur natalouis defcendis plympof

^un<[uid ut Atrida turpanda fariguine cadi,

Ajjfictas fatqui tibi fic confirmo futurtfm

^lipotes uirgo^ Helutffi(^tMdsqf,proc^^

X^ltbus hucglaucp copelUt lumitie

uir^oi
'

VhtimHsincenfifedatupeaorisirm
.

OccceloPeltdatuiyljfortegerendum

Cenfebismore.monmsfoniptmenojkis^
'

Mifit enim nos huc humeros dea cadida luna,

Vtrofq. ex animo parili coplexafiuore,

Quare age mitte precor certate [anguine

litB^

^c^fem manibus uannacodenitentemi

.Obiurga duris potius jermonibus illum,

Felorefagaci uelut au^ror ipfafuturum%

certus habe perfuafum mete ratumq^

^f^cide.quodam ter tanta tibi afforedoms

turpia prohri,

t Z'

t
.

huic cotr fortis refhodit Achillax

a
y^jhraquidefaseiiodiuafacefrerediSiay
Perneat incenfum licet acri pe^us ah
ira:

Qdi^doqutdehocuideofa^iupra^atiuse^*
Ntfm jwf
i/f 5 monitis aufcultat amicis^
-

'^Jupcrisnulldfertfupplexillerepulfam,.

Sicaityatq,manucapulucoprendit,&'ari^.
.

helligera uiSius placido [ermone Mineru^,

Rrfc fitlmineu ua^na codidit enfem

- Xig^J^f^c^hncururfus

olympu,

ILIA DOS

%p%

Mrfgm* teSU louis repetensy fedesty

At notu Pelides peracerbis inrj^a diSiis

btcipiens,nondu coceptam mif^at iram^

Ac tdi regem uoce eA affatus Atriden:

Helluo uinofe,ac oculisfugitiue caninis^

Nung cum populo paribus arcudatus armis

'

Aufus es in bello dur<t fuccedere pugnae*

Sed nf^ cu primisfocius coiun6bts Achiuist
Aufus es injidias infenfis tendere Teucris,
Propofitatalinorasdifcriminemortem*

Tutius dt multo Gratorum ad coAra fedenti

EA tibi muneribus proceres ffoliare receptis^

Quorum forte tua fuerit fententia difjpar.
Rex populi uulturjaniatu ^fanguine pafcens
Temifene turb<eycui nunc dominaris inermi^

Q<tm tua pene ferox petulatiaffa^ht rui^U

Attibi cofirmo fuperuquo^ numinaiuransy

Peri

fceptru^duod nU^frode renatoi

Producet ramosypoft^ de ftirpe recifum

fdatre caret, pofuit^ comas eSr hracnuferro^

>.

Nec reflorebitfolijs (Sr cortice duro

l^udatuyfednuncfa^ugefiame Achiuis
Judicibus populu fanSio <[ui iure coercenti

Taliconfimo noflru fibi pignore mbnrn>

Ara

A-

B E

R u

Argolicus populus fiquando requiret Achillis

Eorfan opem rigidi prejjus difcriminehellh

Qmo5 nullis trmisynulU ratione iuuare

l^qtieasy&fttrifti tunc mete dolehisy

ScilicetHe^oreaquandoJubcuJpideplureS
Bfflahut anima miferada mage cadentes

Interno fed tu laniabis uulnere mentem

y'

!ratusyqu6d,quifuperatuirtutePelafgosy

Ulipne^iteris nullos ingratus honores

Sic aity^fceptru in terr^iecit Achilles

J^ro

exornatuidehincpreljauocerefedit*

Atparte^ilbirexfuccenfebatAtriaes
Pofi heee exilijt NeiJor Neleius herosy
Gentis dux Pyli<e,facundo praditus orf>

Mete

Dulcior a cuius lingua uox meile fluebatz

Cui cofumptaduo mortalis fecula uit^e.

Et fuerant feri conf^eSii fepe nepotesy
Tertia tum Pylios

recantem uiderat

Talibus ille duces diais copellat^utrip^

Ex animo cupies cofultum fautor. amicusy

OY^iperhquato lugebit Graecia luSiuy

At rurfus quantum.gaudebit Troius heros

^
"

Cu natis Priamus^tu quato deniq> plaufu

DardamdiS reliqui exultatiape6ioraiollety
t

Hmwi

LI A D OS

Hms ubi fumtidm dedita fmd per urbirm

Dil^tdijid^Teucris

Vos (jui confdio Danaos fuperatis

Atilii agite

hac iurgidue/ira patefcetp

noflris

&

armis,

animos aduertite diSiis

Floretes iuuenesyme longe atate minores,

Ntfnij; uiris

quondam melioribus ipfe uocdi^

Couixii^ui me nun^ f^euere monentem,

lUud unauam tales uidi, nec forte uidebo

PoMac neroast^ualem uidiffe recordor

ClarU Pirithouyregeij, Dryanta potentenh
Caneac^lixadiuiip parcif; deis Polyphemum,
Thefeacy Aemden cceleRibus aquiparandum
*

Hos ego prajiantes inuiSto robore noui

F cunSiis quot funth umanaflirpe creati.
Et qUonid uloru bellofuit inclyta uirtusy
'

PugnarUt cotrafortipima moflra bimembres

MonticolaSyuiSios dira ^uos cade necarlit.

His ego

conum patria e tellure profeSbts

Loginqua iuuenis procul

e regione^uocabar

Nai^p hos^ceres precib^ fociaarma rogat^t

Ptfna pro noftra tolerabam bella uirili
Pugnans aduerfus Centauros Marte feroces9
Cum quibus auderet nemo decetnere ferroy
Quales nuc homines magno nafcuturin ofbei

Con

r
I

tIBBR'

Confiliuc^ meu moniti meliora prohahaHt^

Pirentes

di^ mSfueto pfftorc noftris^

Quare uos etia monitis parete benimiy

Prapafenim nimiu lin^<e parerejaluhri^

Nff tu rex msyuelis huc f^oliare puelUi^

Sed fine popideatjDanai uelut antedederut

Hoc illi munus. nec tu cotendereuerbis
Turpibus Aeacida cotrafortif^ime regem

'

Su/hneas:nondu parile esfortitus honorem

Regis fceptrigerhque luppiter extulit ipfe
Ornatum fceptrOyclaru imperiji^ corona.
'i

Viribus inuiSiuSyCceleAi es matre crems.

-Ille

taiken meliory^uonia dominatur Achiuis

Pluribus inftgni princeps diademate clarus*^

At rex ardetem placide copefce furorem.

Qu6d fi pracelB reliouos uirtute uel armis

>

Supplice Peliden ego uoce precabor Achillem

Vt miffum faciat comoti peRoris a/tum,
Vtile <{ui cuSiis uallum

& tuteldPelafms

tdtyOuotiesferuet capo lachrymabile vellum*

Talibus huic cotra diShs reffodit Atrides:

iRa fenex eouide

ft

es uero(ut decet) ore locut?y

Vir tamen ifie cupit cu8:os pracellere, cuitos

audax*
Imperio premerey^.cuiits dominarier

}(>

t
0l

Omni*

ILIA D

OyS:>

Omnihushic etiaqu^e funtfacienJiipotcti^

Ufquicq nutu Danais prafcrthere geilit.

Anjquia pugnacem fuperifecere beati,

Propterea audebit quocy am autoribus idm^

Ulotaltnguamagnosincejfere reges f

Huc interpellas clarus copellat Achilles: l . r

S<me ego nullius deieSia mente momenti

f^cipiu merito timiduq;^uileuocarer9

Si, quas tu mandes, tibi rebus in oibus amens

; :

Obfequerer. mades alijs tua iuffa fuperba,

'

No/o mihi quicq praeferibas imperites'uei

Quippe tua haud unq iu^usmadata capeffatm^

Quin aliud dicam tacita quod mete reponas

Haud ego pro tenera manib^ pugnabo puelU

C u quoa, quonia grati quo munere primu

Me conaonaAis,rurfusJpoliatis eodem

Porro fi qua mihi reliquarucoditarerum

Sunt iuxtanMeSyharum contingere quic^

Ne uelis inuitis nobis Atridafuperbe

Autage tetato per uim fubducere quic^

}
.

tua cognofeat audaciafaSia Pelajn:

Mox tuus infera fanguis circtifiuet hana

Sic poft^ alternis iaSlaffentiurgiaiSUst

C^io dt[citffaeAfrocrufurgentc corona

Er R**- Ii

'

fy||p

Indejud Aeacides revetiuit cajhra

mesa-

'

Cufgdjsynecnon fido comate Fatrocb,

At rex ce^Horeas propere pertraxit in undof
AptatSremis puppim
nauatihus armis.
}^Hicjacra Ph cebeis adoleda
penatibus

addit

hiduSUpariterrofeo Chryfeideuultu.-

^ux dat? efi diis ithacce moderator

Ylyffes^,
htde cito ingrefii foluunt

delittorefitney

Humida curretes pandetibus te^uora

uelis*

Atrides populum tu

fiitlufirarepiaclis,

lilico

purgantur falfurnlujkaBusexm

In mi^eproieSlis.tum debita
facra litatur

Ad ripas Ph cebo Sig^ea per arua comato

'^^^^^^^i^^htuuifceratoHa caprarum*
Simulit emerges nidore ad
fidera fumus.

^^^duperagutQraueperlittoragenteSf
Incc^t^ nondum liquit rex iur^a
litis
Qudfuk Atrides magno ante minatus AchiUi*
QiL^reralthybiuuocathirybatei^fr^^
utebatur praeconibus atiLminiJkis,

Ac ait, Ite citi Pelid<e caflra petentes^

T^Hcdeprehenfamdexjrahuc BrifeidanoVtsV-

Q^fino dederit uobis fortajfe repugnansy

'AcmU uct^im multis cum millibus ipfe.
I

Ului

ILlAb6if

%p9

Uludmtlon^niftfallcn-jacerbM^
Sic (dtjiblegms duro fermonc mini/hros

Ibm

ii/tuiti

Jmilis per littoraponti.

Po/l| t^rmidonu umere ad caftray propT^uU'

Pracafmsillu^ ratibus repererefedete,

Hisfed conffeShs haud eft gauifus Achilles
Perculit hic trepidos regis reuerentiay^uare

Stabant attoniti comprejJa uoce ftlentes

At bene quid uellenttrims cognouit Achillesp

Irgo illos

ultro uerbis affatur amicis:

Praecones faluete louisiyhominuq; minidhrU

Huc ite,&*cafiris propius fuccedite nofhrisp

Nullius mihicaufja mali probri uefuiftisy

Atrida quiuos huc perpulit imputo totum

Quin age chore foras

educ Patrocle puellam^

Ac dts ducendam praconibus inde duobus

Q^oseg0ycuifa8:a eji indigna iniuriayte/ies

Ante deoshominescy uoco regeme^ malignup

'

Si

quod tepus erit^quod ego cito f^ero futurUp

Qm Ddnainoftadextrafociaarmareqretp
Vt properem lapfts bello fuccurrere rebus
Narjiq^parum fano bacchatur peSioredem^^
Nec quicquam reSbeueeors perpendere nouitp
An{eretro'qffagaxjOCHlis uigllantibus'^tteh^^
^

Qia

'liber

'

J.

Qki* fmr cUde queantfalurpugnirePcUr^

Ad naues quoties uis ingruit horrida belli

Sic ait^aufcultat choro Patroclus amico,

AcmoxecaRrisnttiddeBrifeidaforniiC
[

BduSiam tribuit mi^is auferre mimflris4

Praecones propere repetunt uefligia retro.

Ad clajTf,l)05 mulier comes efi inuita fequuta*

Ipfe fed a Cocifs longe difiun^s Achilles,
Vbertim lachrymas ripa confedh in alta,

Ctsrula conj^iciens undo fi flumina ponti

Multa querens matri palmas utraf tetendit:
.

Chara pares, poflqua mihi longa aetate negatu

Poflefruiycerto uiuum debebat honore

Me

(efl

cumulare deum genitor Saturnius ingens

lam me ne minimo fhretu eA dignatus honotc,

Qiundoquide probris me rex affecit Atridht

Ule tenet noerum rapta Brifeide donum

.
'

Sic fatur lachrymas. huc mater ut audijt imo

Sub tnalamo pelagi, confeSio

aetate parenti

.Accumbens, raptim canis emerfltab undis.

Haud fec^ ac nebula, et natu ante refeditAchil

pcecudis uultu lachrymis ac ora rigante

(ic

Qt^em dextra inie^a compellat nomine materi

^

Cur uultum lachrymis fodas onatefercnunit

j6b

ItlADOS

RefffdHde,qtudis ccepitmpeSiou luStusf

Dic d7e^ne celes^quo fmt hac comu utnf<^

me grattes gemitus imo depeaore duch

Tdi compelUtrefpondens uocep/trentem

Sunt prius ifla tibi nimium coperta, quid dutent

Hac memore repetes nequicq cun^ fcienttf

Venimus in Thebad ftcra Eetionis ad urbcy

Qua capta efi ingh per nos huc copia prada

AdduShtj&cunSios inter diuifa Pelagos*
Hic Danai proceres mirada uirmne forma

>

Ante duces alios regem Chryjeide donante

At Chryfes Phcehi turbato corde facerdos

Veloces fupplexnaues accefitAchiuum
*

Kunerapronataredimedaingetia portans^

meicoronas
In manibuscjfgeres Phoebeas ule

Vnd cum fceptro cunSios orabat Achiuos*

C u primis h umili Atridas

efi uoce precatust

Summa quibus belli incubit madata duobus

Omnibus hic una placuit tUc uoce precatis

tffe facerdote Phoebi reuerenter habendum^

Tataq- pro capta dona accipienda puella

At no hac animo placuit fententia regif

Sed male dimifumcoterruit ore minaci

ladefenexiragraumfuccenfusabimt

Ck-

LIBER

foi

Culus multiplices audiuit Apollo Ouerel^Sy

Qmppejkcerdoti propefa mente faucbit.
Ergo peftiferis inuafit ApolloJk^ttis
Argiuostpopulusferuenti pejns ah <efbt

Correptus perijtoccubens clade frequenti*

Omnia nd Danau paj^im per caftra uolabdt

SpiculaPhcebete ftuifUmapeflepharetne*

Priscius augurijhicnobis oracula uates

Calchas faticano queefitus reddidit ore,

Ulico ego Phcebum primus placare iubebam^

At rege ira cito^auis infiamauit Atriden^

Nec morayfubfuiens durifiima uerbaminatHi'
nobisyOUde iam uiolenta mete pcre^.

Hacfiquidein Chryfenunacunaue Pelafff

tegarut patri, adieRo quo<^ munere Ph cebo*
Altera per miSos (edent paulo ante mmUbrot
Atridce iuffu e camis abaudia puella efl.

Qua mihi per proceres dono data cefiit AchU

At tthi cura tui mater chari^ima nati

(uos*

Sitprecor^adfer ope poteris quancut^ falubrc^

Confcenfo coelo muttis uenerata fatiga

tpfa loueprectbusyprinceps (iquado timente

tuuiftiquocuq;modoincoelefttbusdlum^

S^efemaudmtrfiatrisjnitd^^^
^

ILTADD^
U^tntm milium e fuperis, quodfoU tuliffer
Cctlicolum

quando Saturnia Uno

Et pater Oceani fimul auxiliante V^nerua

Iniens uoluerelouem conS\ringere uinclis

Hic fubito ueniensJoluiHi uincula captOy

Citimano propere fupera ad conuexa uocatOy

Que Briareum diuiygenusAegaonauirorum

l^qminatyillefuo praflahat corpore patri

Cm tunc aceuhens magnum je mente ferebat*

Hunc etiam ueriti fuperi deftfiere cceptOy
Ac loue dimiffo pofuerunt uincla coaSii*
Huc illi in mente memoras feuocabiSy&amho

Supplicibus genua afii^ens contingito palrmsy

luppiter ut Teucm animum uiresq> miniflrety

Ipfosfed Danaos proras

littora circum

Oceani a Phng^s raptetq- trahatiy pereptoh

Regis utiniumcunSiisiniuriafrauM^
Sit Danaisyculpamq^ tuam cognofeat Atridesy

t^empe quod ingratus [olito fraudant honore

-

Hunc.cuius bello fupereminet inclyta uirtus*

Inde Thetis natu lachrymis affatur obortis:

Huu mihi multijugos partu perpejfa dolores^

Cur tenate pianutriui fedulacuraf

'

Outinam citra lachry mas immunisab onml.

LIBER,

Ai ndues imm trSquilU mente feieres

Cu cito rupendo approperet tibi flamine fatSy
*

,,

Etnuc uita tibi pariter logeeuH negata efly

fx pariter cunSios fortuna uincis iniqua^

Hinc ego te peperi fatis miferanda malignis*

Q^d tome exoptas, qi' tuta uoceprecarisi

Jpfa

lom dica rutilo qui fulmine gaudet^

Cofcenfura polu per nubila denfa niuofumi

Et fuaforte meisfleSientur peSiqra di^is*

Tk tome interea ad naues

.

cadhra manendo, ,

Indignare ferox male gratis ufq;PelafgU*'.

htfuper in

totufums certamina belli

N4^ per Oceanijfatiofafiueta profundi

Ijtce jub heflerna fuperis comitatibus iuit

bfppiter Aethiopu couiuia

r
,

Uta frequentans* ^

ubi bi/Jenos Phcebealampadis ortus

Aurora eoctulerit,circudatus agmine diuum^

Rurfus in ^hereu ueniet regreffus olympu*

Tunc ego teSbapetifummi reStoris,&ipfum

Appjrejis genub^querulo nimis ore precahori

Etjp ero, accipiet uultu mea diSia benigno*

.

Hij didlis mater natudipreffa reliquit

iratum proptn nitida gracileiy puellam^

QMnoles per HimfuerqslbomHS Achi

.

>

>

or

|4

f A-D

OS

Porrol^ulichiitpuhis moderator VlyfJeSf

'

'

Adpulitin Chryfcnfacra ducens Hecatohettm

ubi contherat portu littus^ profundu,

VeU legunt focij,tn(i; ratem cofleSia

reponutm

Funibus ad th eca mali demittitur arbory

Protinus ad ripa copellunt remige puppim^

Anchora proijcitur d prora fune reuin^Op

Exinde egrej^i fiaua potiuntur arena
Nignf facra ferunt e puppi debita Phceho

Deni(y pontigrada egreditur de naue puellOf

Qua Cito Apollineas duBta rex fiflit ad araSf

Atif; patri tradens fu eR exorfus Vlyffes:

O' Chryfa regis uenio huc legatus Atridati

Ocyus adduSta propere ut tibi reddere natSf
Kecnon pro Danais Phoebo fuafacra litarCf
Vt nos fatidici placemus numina diuh

Qui modo luStiferaimmifit difcrimina Grtfiff

Sic ait^inc^ man^ dedit. at pater ipfe libeter
Sufcepit natamyfocij fed protinus aris

BallefubRru^ admorut facra ferenteSf

jUnclotifalfefumpferepiaculafrugis

Hos inter Chryfes pdmas utraf(^ tetendht

Et ficefPhcebumJidentiuoce precatus:

'

Phicbef rcfes itofim placato perfipeuuUihf

'

/i

LIBER

|af

I.

(^i Chrype CilUcj; geris pater optime curay

Et claraTenedon fceptrigrauitate gubernas*
Si pater orante

Spreuiflhfed

non jurdis auribus ante

me merito dignatus honore

Vota exaudi flhac populu proceresch Pelafgos

Afflixti grauiter telis arcucj; timendo:

Da pater hoc iteru potiar precor optime uotoy

Fac uelts infera a Danais propellere peAem,
Sic ait.orante propere exaudiuit Apollo*

At po^^ Ph cebi funt numina magna precatiy

Et mola falfa libamina proiecerunty
Principio adduSios properat maSiare iuuecos,

Exin direptis denudant pellibus offa.

Crura alij refecant denfo nidore tegenda.

Bipartita facris

diuorum cruda reponit

Aris Argolicus flamis adolenda facerdos^

c Ithacus flama imponit, uimij^rubentis

Pocula ccelicolis libat, Rat leEia iuuentus
luxtd quintuplici ferie uerua afpera geftas^

Crura deis poftq fupcris

funt igne cremata^

Er iam tofia duces guRaffent uifcerafiammisy

Caterafruftatimcofcindunt^pxaq^longis

Affarunt uerubus multa cura atq; labore.

Poni ubi cefiatcscouiHia lauta paraffenh

Di-

fo6

A D O

Difcuhuere toris proceres epulis^fruuntur*-^

Po^^exeptafdmesy&^amor coprejfus edendi
Crateras menes ^iatuuU& uina coronant,
Vundentes cunStis carchepa plena tulerunt,
hide diem totfi ficcantes poculayPhcehutn

Certatim uario placat modulamine uocum

Argolici iuuenes pulchru Paeana canentesr

laudihus in ccelu tollunt

^ carmine natum

\Atonaey<[uoru gaudes animo audijt

hymnos*

Sol ruit intereay^ motes umbrantur opacis

Argolici dulcem capiunt in littorefomnum.
lamij-rubefcehat radijs marcy et aethere ah alto,

Aurora in rofeis [urgebat lutea bms.

Ad fua tunc iterum remeantes cama Pelafgi

t^auigio notae repetebant littoraTroia^

His deus exciuit felici flamine uentum.

Hinc malu ftatuut infiruiiae remhe puppis^

Albacy de longo fulfeduntcarbaja malo.

Mox inflat mediu uenti uiolentia uelum

Ipfa fed aeratam circunfonat

unda carinam

Puppi coerulea uendscurr^e per aauor*

Umi^per undofos currebat Dorica puelus

PuvpiSy^ immenp capos falis are jecabatl

ubi Dardania tetigerUt littus ^oras

Trtk

LIBER
TroUtucsyfuerant
'bt

<[Hi mijii

|c^

i re^e Pehfgip

terram traxere ratemjiigniscy locatM

Subiedis alta tandem re^kieuit arefta,

iffufiadpuppesfodjc^^caRraruebantp
Ad nam frd enim remanens Peleius heros

'

Irato tacitas aluitjub ^eSiore flammas^

l^un<{uam concilij commercia clara fubibatf

Dura nec audaci rej^etebat proelia dextra^

Sed chorum triAi corrumpes penius ab iroy
Permanet in caRris cupidus belliati^ tumuit^*

Veru ubi biffenifulfiffent <ethere foles

Sidereas iterum fuperis comitantibus oras
luppiter inuifens notu repetiuit

Olympum*

Nec<f5 etid matri nati mandata precesci;

Sxciderant animo,falfis emerfit ab undiSf

Ac fuper athereas confcUdit protinus auras

Repperit hic fuperum reBore ingreffa fedentS
In fummo d reliquis feiunBu uertice

coeli

Protinus ante loue turbata mente refedity

Et laua genua, ac dextra pulcherrima mentum

Apprendens, fupplex regeefl affata tondtemi

luppiter Qipotes,rex ac fator inclyte diuumr

Si quando fuperos inter, te iuuimus

ullis

Officijs^aut ulla meae tibi gratia linguic

;.

^08

ILIADOS

Profuit, offidofa tuis bene

Huius fac compos

coliti rebus,

fm pater optime uoti:

Adde decus nato, meritos fipofcit honores:

Illusa extremos
Imminet,

obitus, cui funus

acerbum

cun6ios aui breuitate Pelafgos

Prcecurrit, morti fatisij-propinquus iniquis^

.
*

Que nunc indign^probris affecit Atrides>

Pofidet illius raptanamuirmne donum.

Qiwcircalcefilachrymas uJcifcerenati
Re8:orccelicolum,uires Marteq;fauentem

'

Addes Dardanijsq; interritapeaora turmis^

*

Donec perfoluant multo dijcrimine culpam

Ar^ui,(ir natum merito dignentur honore
Sic ait-hanc tacito neglegat luppiter orcy

t^ai^fcdens filuit.Thetis utcoprenditutru(^

Ante genu leeua, fic tum quoq- perflat inharesy

Atq^ louem precibus

"

mox efl affata fecundis:

'

Hifc mihi pollicitis confirmans annue certis

Vera,aut me dura ffretam dimitte repulfa.

Res uacat i^a metu nullis coiundapericlisy

Ne q^ua mihi gnarae dubitatio forte fuperflt

Quam fim pr<e cudis dea conteptifima diuis
Inde trahes imo gemitu depedore,tali

Yocc dea magnus compellans luppiter infit:

'

LIBER.

I.

|09

Vtrniciojd flruis Nerine diua profeSio^

Infenfum duando me reddere

dun Ubords

hnoniydiiiis ut nos exajf^eret ilU

Turpibus. hicc alus obiur^itat ore procaci

Mejemper diuum in coetu j uperuO; corona.

Sedula clamat ope me tantu ferre Ifenignam
Troiugenis,quotiesfeuitMars impius armis*

At tu difcedas^ne te Saturnia luno

C^iciat:mihi erut,qu<e pofasycectera

curae.

Omnia ut haec effeEia fuo tibi tepore reddam*

Quinetiam capitis nutu tibi Cigna relincjuam,
Mrfior ut in nojhris

tibi fitfducia

uerbis^

Hoc inter fuperos ex me non maius habebis

Signum un^^neiycui maior tribucdafdes fit
Qjiippe meum nunj ueniet reuocabue uerbu.

Nec manet infe^Ujfed ab oifraude remotu eft

Si

^uod ego capitis nutu confirmo futurum

Dixerat-fOtcj^ fupercilijs pater

annuit atris,

Amhrofke'(^ comacocuffe in uertice fummo

Sut louis->ac inges nutu tremefaSius Olympus*

Hi; ita copofitis diftunSii protinus ambo
SeceffereiThetis ccelo delapfafereno

Infduit p otum ripis undisiy profundum,

Jpjefuasfedenimrepetiuitluppiterades*^

Sur^

A D o S
Swrrtxcrc iei fropr^s dcfMus omnrSp

|tO

Etfummu [olito rege ueneuntur honore.

Nec* fuis^ manfit loue pratereute quietus.
Sed contra illius [urgentes numen adorante
l^eclatueredolilunoneiquippefciehat

Qualia diuaThetis nitidis argetea plantis

Culoue/bruxifjet [olo ementa [ufurrans*

Ergo illum [uhito dtSUs inuadit acerbis i

Quetecum dicam modo fraudulente deorunt

Ci^lqsfraudarcan'istfhuxif^^ malignamf

Semper ego^atu uideo tibhfemper amicum

He fme cU fuperis tacitis gannire [ufurrih

Cum(^alijsarcanadeistraSiare,necunq
lp[e uolens nobis alta qu<emente uolutas

C omunicas referens animi [ecreta dolofi.

Ille refert

contra, Ne luno [ubdola ff^eres

Omnes te [emper [ermones nofcere nofiros:

Natibierunt,quis coniunx [is no fbra, dolori*

Qua tamen auditu iuUa aut iucuda relatu

Cognoro,nec erunt lingua reticenda fideli,
Ulaprius nulli memorabo hominucj^deumqf,
Si qua tamen [olus dis ignoratibus ip[
Scire uolo, hac luno fmul inquafita reliquas^

Ncc uelis anxiferis rimari fmgula curis*

T<-

LIBERI

ff*^

Tilihus huic contra fatur Saturnia luno:

Quale tibi uerhti diuum implacidifime duro

txcidit oreprecorf^u<end du<efita priori

Tempore funt nobis ^aut indagata molehe^.

Quado Ita fert animus y^atuas du^ecuijjplace^

Peftore trdquillo.qua^perculjatimore (bunt
Ipft graui uerear

ne te perfuafrit acris

FM<e genitrix niueis argentea plantis:

Nancyjub auroram tibi fupplexajiitit.illi
Pollicitis certis

mihi confrmajfe uidercj

Tefore Peliden ulturum uindice dextra

Occifis multis ho^ili in littore Graijs*
luppiter hanc tali copellat uoce uicifim:

Pefima, coieShtSjjUiC molior omniaffempeTp

PffeSiu nec te clam quic^ reddere poffum,

l^e tuum ^uis conatum cernis inanem,

..

Hoc magis ex animis inimica dabere noftris,

Qiiod grauiter toleras nimiu patiere doleter
Qt^djiuera putas ynikilo fecus i^a placebut*
At^ui comprejsisfeffum concede labellis

Ac noftris animu di^is aduerte (juietum,

Nf cunSii nequeatfuperi tibi ferre falutem

Alper ubi duris

te flente inuajero palmis.

DixcratjobJiupuit perterrita luno timore,

u
\

Coff>-

Compreffath frdes aSiutum uoce quieuit

Demulces charmtriftifub pecore mente.

Indoluere Dri per Olympica teSiafrequetes

'

Incipit his tande fic Mulciber inclytus arte

Chara gratificans lunoni uoce parenti:

Res grauis Or nullo paSio tolerada profeSU
li^cerit^indignisfiuoscontedere pugnis

'

Propter mortales nomines iuuat,atq^mole^a

Omnia coelicolas inter mifeere tumultu.

Sic omnis perijt genialis gratia menfiey

Semper enim /equitur uiaoria deteriora*

Quocirca matrhquis jit peSiore pleno
Praditayfuadere chorum uenerata parentem
Placaret, diShis ne furgat rurfus acerbisy

Er nobis infhruia pater conuiuia turbet,

Diuorum reflor, mortales fulmine terrens*

Si uelit e cathedris

nos deturbare ruentes,

CunSiis coelicolis inuiSio robore pra^at.

Ergo age chara pares, huc mollib^atq- benignis

Iratum diSlis propere lenire memento:

Mox iterum nobis placata mente fauebit.

H(ec ubi diSia dedit,furrexitMulciber,^(y
Prceftante phialam gemis ac arte parenti

Obtulit)

diSlis illam

compellat amicis:

Per-

LIBER

.!

Terfer^^ obdura,^uis irucieredolore

Chara pares^ne te, qua dih^,uerhere coramAffim uided,nec opem tibi ferre beni^am
Jpfe dolens

pofim patria conterritus ira,

grtfwf jit nojhferueti forte reniti:

Um tibi nac^ alias femel auxiliarier aufum.

Me pede correptu d fummo e^ iaculat^ Olym
Inde ruens tota de coelo luc^erebar,
Igniferis

(po;

donec bigis folfejjus Iberos

Attigit, excepit

me Lemnia terra

cadentem.

Spiritus exangui tenuis reflabat in ore.

Hic me delapjum Lemni fouere

His

di6iis,rifit niueis

latrones.
*

dea luno lacertis

Atq- manu claudi fufcepit pocula nati,

Inde alijs apte fuperis quoq; uina miniflrat

NfSiareu fundes pleno ex cratere Falernum,

tiinc di perpetuo teflantur gaudia rifu,

Cernetes claudu fatagentehinc inde miniflrii

Vulcanii fuperum per Olympica tedia deoru.
Sic per lata die celebrant conuiuia totum.

Donec in

Hefperias fol aureus incidit undas.

Defuit hifce nihil gaudentes cuius egerent.

Non cithara in fignis qua pulcher lufitApolloi

Non etiam Aonia cafliflima turba forores

.Vi
t

DhU

9^4

iLlADOS

DulcU concinna modulantes carmina uoce,

At poftquam toto Pb cebus difccfiit Olympov
AffeSiifomnofuntadfuate^profeRh
clarus ubi ignipotes magna fahricauerat

arte

Aedes cukj; juas<fhadofa per atria cceli

Ipfefuos repetit thalamos quotyluppiteringeSt^

Carpjitubi placida nun^ non ante quiete.

Hunc [equitur leiticbfors pulcherrima

LIBRI PRIMI riNlS.

HOMERICAE

luno,

ILIA

DOS LIBER SECVNDVS,

V I N C E NTl o Obfopoeo
interprete.

L T E R A turba deum no^e

populiiyPelafgi

Per totam placido mulcebant

corporafomno*

At non ulla quies dulci comitata fopore

Lumina reSioris magni fubigebat Olympi,
motus
Illefed intento uanos in peaore
Votuebatyqumam lcefum decoraret Achillem

Kultorum fufg Grai^r^ [anguine iuxta

LIBER in

ftp

KauesArgoIicas Sigao in littorejdnim

<

H<ec dtemanti potior fententia mfk

Regem mendaci deludere imagine nodis*

Hac pater aligeris copellat deni(^ uerhisi
Vade comes fomnhcitofumptis

lahere ^eka

Argolica ad clajfem regis tentoria quarens.

Cui mea iuffa memor reftres.uelut iperoy cim

Indutos armis populos

ic ipfe Pelafgos (iU'

Educat propere cadris ex omnibus ados:

Nc etenim capiet peritur<e moenia Troi<e.

Amplius haud illi ohdahit diffenfio dium^

Qjios precibus eundos flexit Satumialuno/''

Plurimafed miferis flruxit difcriminaTeucris*
Dixerathcec raptim audito fermone uoland

Ad celeres Danaum curarum fllia naues

,

Veniuubi Atriden adijtAgamenonay molli

Sopitum in cadris Cjuem rep perit illa quiete:

Huc iuxta ambrofio recuhdbat munere fomnK

Ergo illi propere flertenti occurrit-,^ alto
Apidens capiti, in facie conuerfa femlem
Nefloris annofi Neleio [anguine cretiy
j

'

Qe reliquis ducib^ rex anteferebat

Illius

Atrides^

h^cformamnotaementitaloquela

CSffllUiUiAttidi dHcuillitiiriSimedomist

iliados
iccet ohfcuri conccffas teporis

hom

Tota noSle duce pigro trajmitterefomnot

Cui populi comijfifalus-,& credita fummi

Imperij tanta

rerum flat mole tuenda,

Nc aut paucis princeps mea percipe diSha,

fianii;tibia

magno uerax

loue nudus adfum*.

Ahjens ille tui curam geriuac mijhretur,

Tec^ iubet propere caflris ex omnibus armis
Indutos populos Graice producere gentis:

l^unc fu^uide capies peritura pergama TroitCt

Vitra nulla tibi ob^^wit diffenfio diuum^

K/tm precibus cuSios flexit Saturnia luno,

Flunma fedmiferis jvruoat difcriminaTeucris,

Non renuete loue.ergo imis mea diEia reponas
SenfibusMlorum capiat ne obliuio mente
Forte tuam, pofl^fomni te cura reliquit

His diShs,fubit6 ex oculis cocepit imago^

Peferuitq^ ipfum uoluentem

talia jecum,

Qua nodum optato fuerat coplenda labore*

Illo

nanq; die holida fic mete putabat

Capturum

fefe fuperatamoeniaTroiay

Ignarus quid fata louis metuenda potentis

Allatura forent, aut quid decreueratipfe (res

Quipfegrauesgemit^ Teucris multosij^ doloy

Nfc-

Nfcnon helligeris duro fith Marte Pelafois

hnmi^uruseraufua/tc decreta ferebant.
Excutitur fomnojtacitas circufonat dures

Vox audita fibi per noBem facra filentK

Ac mox e /hratis correpto corporefur^t:

Regales ueflesychlamyde tunicdlh decoram

lnauit,ac imis addit fuauincula plantis*

Eulmineu latis humeris accomodatenfemt

Tonde corripuit fceptru geRame auorum^

Hoc ille inftruftus naues accefit Ach<fos.

Mox [urgens aurora fuis inuaftt Olympum

'

'

Ingentem radijsducemformofa reducens

Et fuperu turba,

& cudis

mortalibus almam*

illico iuffa dedit praconibus ille fonoris,

Cocilium cogant populi properater Achiui*

aditis illis cito confluxereFelafgi,

Concilium procerum primo collemt Atrides
Meflorea ad nauc magni regis Pyliorum*
His tunc collegis rex fic ejiorfus Atrides:

Huc choriJpceres aures adhibete

benignas*

Mira per amhrofiam nobis infomnia nodem

Venerunt lf>ecie referentia Neforis omnem
Etforma

mebris

e]r corporis indole kota*

C^oru me appares ita compellauit imago

1LIAD0^

|t.
A^iflens

capiti, Atridailluflri^ime

"
dormis-

Hani decet obfcuri concejjas temporis horas

Tota noSie ducem pmo tranfmittere /owno*

Cui populi commipaJalus,&' credita fumma

(mperij tanta rerum fiat mole tuenda.

Ktmc aut paucis princeps meapercipe di^a.

tibi

a magno uerax loue nuncius adfunh

Ule tui ingentem cura gerit, ac mifereturt

Tf4 iubet propere cajuis ex omnibus armis

Imwros populos Graia producere gentis,
Ntfc jtquide capies ruitura Fergama Trouf..
Vitra nulla tibi obMit diffenjw diuum^

Ham precibus cuSios flexit Saturnia luno.

Plurima fed miferis fhruxit difrimina Teucris

No renuete loue-hac edo bene codtta frues.

Hi;

diSiis fubito

ex oculis concepit imagOp

Ac me deferuit grata dulcedine fomnus.

Quare agtein pugna telis armetur Achiui^

Quos ego cofiibaprimu tentabo loquela,

SUicet,^uobisfententiano/hraprobaturf
Vt(j; petat patrias

hortabor nauibus oras.

Pprrd uos omni fludio retinete uolentes

Terga dareMs diStisfeflum coce^it Atrides*

Poft hac fmexif NeStor Neleius heros , .

<

'

tic^

B E

IT

Keflor irenofe Pyli rex inclytus mnis^

His animo pronus placido fic incipit ore:

Danai proceres Mauortia peSiora, ji <^uis

^
KGratjsahus^ trancfudU [omnianoEiis
Dixijjet, certe mendacia uanaputajjemy

Ac mage ueliuolu fugeremus claf]c^er<tquor*

Nc ea caj^exitreliquis qui praflat honore.
Quare agite in pugnam telis armentur Achiuu

H didlis e confilio digreffusabiuit

Alt^afceptrigerumregti que turba fecutae^t
Atrida aujcultans . popul^ fe effundit opertos
In campos coiens fubduSla a
claffe , frequentZ
apumy quarum ad uernos examina
flores
Bpetraexefa properant numerofauolando.

Hinc pmfe^natypars illinc altcratendity

Haudfecus illoru d cafhris c2r nauibus ingens
Turba ruit populi innumerabilisyatq^
profu^d^
Incedunt multa Gratorum in littore gentes

Denftin conciliumyquos intemunciamagtu

Offi louis celeres ad greffus impulit omnes.
Aftdli coeunt colleSiuconcio turbis
Perftrepit innumeris. ingenti terra gemebat
Sub populis Rrepitu feffum properantib^
,

illos

Praconcs multo retinent clamore^ tumultu

I

Seddtoutudcuis^rahnentrmhHSdurn*

Vix tande pofito clangore refedit Achiuum

Sedibus arreptis populus^furrexit Atrides^

Argiuum duSlor portans geRamina fceptri

Aurea-,Dadalea <{uce Mulciber arte oararaty

Ac dederat magno reSiori munusOlympi

'

Mercurio hac tribuit Saturnius Argicida

Mercurius FelopUregi fed praftitit Atreo
Ipfe PelopSyAtreus mories

hac dona Thye/la

UijuiM ipfeThyes tande cocef^it Atrida

Multis ut populisypatrijs rex ille Mycenis
.

imperet, h oc ge/lds uolitatia uerba profatur:

O' Danai proceres Mauortiape^oraj quali

Me miferu noxa coRrinxit luppiter ho^isy

Qui me pollicitis erexit

& annuit ante

Vtpatrias iteru po/l diruta Pergama [edes

Incolumis peterefortitus rite re^effum.

At nunc damnofadelufum fraude Mycenas

Me iubet 'incelebre fine re? fine laude redirey

Pofigtot populos aduerfo Marte peremptos

Amiji.hac fummo placuit fententia regi,

Per que no pauca praclarismcenibus urbes

Subuerfa prono tetigerunt culmine terram^
Q^inetiapoflhacuerfaspopulabitur urbesy

LIBER

'II.

OmnU fuOKh poreft immenft potenik pitrls*

"

Hoc erit auditu populis quo^ turpe futuris*

Sicfruflra tanta ac tali cum gente Pelafgos
Confertis dextris heroas inutile bellum
'

'Aduerfus Troas numero bellare minoresy

Cu nodum ullus adhuc logi belli exitus

inflet

Quod fi Manigente perculfofcedm Teucri

Argiuiq- uelint populi numerarier amboy
Indigente fedenim Troes legerentur ab urbep

Et nos in decadas diiiifi uina bibentes

Troianu ciuem qui nobis pocla propinet

Sumamusymulti pocillatoris egerent.

Tanto Dardanidis ego plures effe Pelafgos

Cenfeo,quos urbis tutantur moenia ciues*
Atqui belligerum fodor u maxima turba e^y

Qm Priamo

afciti

multis ex urbibus adfunt^

Auxilium Teucris duro fub Marte ferentes,

lllifrufhrantur dubio

mea uotaduelloy

Nfc mihi cocedunt opulent<e Pergama Troiei

Qtuntuuis cupido no/bris excind^e telis,

Frteteriere nouejapfis iam meflbus anniy

Er modoputrefcuntnaualia li^a^rudentes

In carie antiquam uerfi periere fub imbre.^^

Al noflrae uxores

^ pignora

cfiarafeiilniei

'

'

For

FortfJminoMfi(ftenf<mmteKgr#;;^
EypeAmt,(li(m koj hic res infeiltfatigit.
liuc cuius cauj[afulcmmusaquoraremif^ \

Qjwre agite eJT monitis aios aduertite noflrisy

penates:

Confcenfa.ad patrios fugiamus claffe

Ilion arnf is*
/impiius naud no/lrisurbs corruet
"
aity& cunRis patrice telluris amore
Sic

Commouit mentem media de plebe Pelafgisj

Quotquot confilio conMat aheffe priori.
Concio digreditur magno comota tumultuy
Haud fecus Icario motantur in cequore flu^ur^
,

attollat

Eurus

& Aufler^

Qj^05 ftmul ingentes

/ieth&ea horrifono ueniut dum nube boatu

Ac ueluti^ephyrus fegetes hinc inde^find^

jpirasr.
Scepe mouerefolet uenementi flamine
^ht fragiles nutati ucrtice culmos :

Dum

gentis^
Sic tota Arduae comota efi concio
/idproperoti^rates magno clamore ruenteSf

QMru fub pedibus puluis fuftollitur ingens^:

Vlifeclaracohortanturuoceuicifjim

Jn mare uertedas properent attingere naues*

Fit uiapurg^ fulcis clafiaptatrah^^^

:
-

D 5% animoreditu uoluut/erit aurea clamw

$idn4,quif^fH4tMtrcw^

LIBERlh'

jij

e^uidemin patriSpratef'decreti rediffent

fatorUArgiuhniftPalladdlunoMmerHm
Tdihus exhortati foret Saturnia di^s .

NatalouisfummhuirgoTritoniaFallasj
Siccine terga dabunt reduces h eroes Achiui

'

Ca poculo ad patrias fugientes nauihus oras*

Tantilla Dardanio linquetur gloria regi

Scilicet,^ Teucris Helene deferta Lacaniy

Qi^ propter multi Troice fuh mcenihus altis

Oppetiere duces duro fuh Marte Pelafn

Hic procul d patria hoftili in

littore cc^f

hrgo age te confer properanti concita curfu

Aapopulu^^ piandis facundo epeRore diSiii

Deproptis cuiuf^ animum reflexe parato

A' reditu, nullumq;fmaS auertere naues

Dixerat, hac audit Tritonia glauca Minert(4|

Ac mox a fummo dea fe demifit Olympo^

^

Et celeri greffu naues acceftt Achiuum,

Tandeconfilijsmagnuconfjf>exitVlyffem

Sollicite flantem feruenti in littore,nodum

Ulefuas naues pelagi traSlarat in undasy

Anodus at tacitum uoluebat corde dolorem*

*'

Hunc iuxtd afliflens uerhis affata Minerua efl:

Vulichuc gentis princeps Laertia proles,
-

Siccino

'

ixrADds^

P4

$tccine tergi dahut reduces heroes AchiUi

opulo ad patrias fugientes nauihus oras

Cuf

Omnihus Oceani per jjpumea dorfaprofimdif

Tantacj^Dardaniolinqueturgloriaregit
Ttoianisif^uiris formofafliaLed^y

C^apropter multi Troice fub Marte cruento

Hic procul d patria hoflili in littorecafi
Propterea adpopulu maturis grefihus ito,

l^ec differ hiandis facundo e pecioredi^s

Deproptis cuiuf<jf animu retinere Pelaf^y

l^e'uefmas ullum protraSia (oluere nauem

Sic okMle deae fenft cito di^a loquentiSf
ficceleratq; uia,ex humerisiy reiecitamiSiuf
tulit

^
-

Eurybates prctco poft terga fecutus*

Obuius Atridcemoxiooaperagminauenih
Corripies fceptru quoddextraprtegerebatp
Hoc ille in^uSbts naues accepit Achceasy

Si ^ue dehinc rege^aut alioue uirtute udenten^'

Prenderet ille uiru difcefjum naue parantemy

Mollihus huc dtSiis retinebat cominus afians:

Haud uelutignauu turpi trepidare timore

Te decet infelixyfedenim fejfumipfe quietus

Concede, ac alios folito copefce ruentes
Imperio populosincc enim

tibi

cognitamcs

Prin*

PrinapbAtrid<t,fiqi4idenuc tenw Achiuos,-

Mox dutem meritis pcenis affliget eofdem*

Qippe in cofiUo rex qualia dixerit, haud funt
*
Omnibus audita.hinc ne malis iratus Achiuos
Afficiat, nobis

^udio umlante cauendu efl.

Magna etenim magni eAexcandeflceUa re^s*

'

btfuper d loue uenit honos fcepmcypoteAasy

Et

colit cetherei regem

dominator Olympi

At fiforte utrum media de plebe boantem

Ore importuno uifum reperiffet Vlyffesy
itunc fceptro domitu uoce oviurgabat amara:

Ulicojedato confide ignaue tumultu,

Ac alios audi quorum prudentia maior

Cofllio uigety& uirtus pra^atior ha^aefl.

Tu nati; ignauus fine uiyftne robore miles,

Nn| in confdio,nun^ numeraris inaftpis

Haudfas efl omnes nos hic regnare Pelafgos*

i,

MultorU imperiti multa efl confufio,femper

i^lti funt damno dominirex unicus eflo,

Vnusfit princeps populu ditione gubernans^.

Cui dedit imperijjceptru Saturnius ingens
\

Sic Laertiades compefcuit agmina

Graium,

Perfungens ducis officio reSiuL bonit^.

Nox ilud cafirts it^um'^

V

ciaffe ruentes;

X
.

'

'Ktga

ft6

I 1. I

A D O

l^tgu in codliumproperat jhrepitute tumultUi

}i<Md fecHS

tfc

refondt percujTo in littortflui^

AeqHoreiyitcmedijs fremitu dat potus in undis*

'

Um rWi^i Grstj coprejfa UQce ^uieranh

Solus Therfttes ore immoderata loquaci

UondumdefierattntergarrirePelafgos*

Plenus inornatis uerhis^ plenus ineptis*

'

'

tt^uinequic^ cum regibus ajj>era magnis

turma mijcehat contendens litibus af^er.

Sed quod ridiculufkit huic illi inter Achiubs*

Turpior ad Troia miles noti uenerat alter.

Lumine ^ab^

erat,reliqifo

pede claud^ inibat*

Cibbofts humeris angujiu in peSius adaSbs

Et c^ut impofttu ceruici turpis acutum

Gejferatyhoc raris uiguit deforme capillis

Pelid^e extreme magnocy infenfus vlyfi

Dulichio, diAis quos obiut^abatacerbisy

Pr^^antes laceras reges fycopbata malignus*

Tunc quoq;duSioriconuitia dixit AtridiC

Turpia uociferansfolito pro moreyfed illi

CunSti indignantes irafcebantur AchiuL

Ulejed inteyo clamore Agamenona probrii
Afficiens tales effuditfetiore uoces:

Cfd^ nue iteru caiffa Aomaebaris Atridaf

tiBER
tranquillis

li*

urgetterehusegf^f

Cu tihi fmt multit forma proflante puelU

'

In cafhris^primu tibi quaspr^Ramus Achiuif

Hoftilm quando telis excindimus urbem:

Nunquid adhuc te auri penuria uexat egentem

Qt^d ferat huc aliquis pro dulcipramia nato

PenfurusTrou-quentcuqfOdduxerobello

Aut alius captum Si7<eis Graius in aruisy Aift potius nitidamporente aetate puellam

Quaeris eges qua cu Veneris comerciatra^eSf

Qtue domino furrepta, tibi jit claufa feo^mi

Haud fas eft,cu fis princeps, iniuJiaPelaf^
luffa dare imperii

duro fib iure coaSUs*

pepones molles, 6 turpia probra, Pelafgit:

Nemo etenim iufle uos dixerit effePelafgos*

Quin nos hinc imus redeuntes claffefoluto
Iflo, quo [olus

teneat data dotia,relito,

Vtfciat expertus nofbrum'ne profuit illi

An non auxiliu,qui probro affecit Achillem

1^0 pridem, cu ftt longe preepantior ipfo:
tenet illius rapta Brifeide donum.

At tunc non iratus erat,fed lentus Achilles*

Qui (i non animo tolerajfet probra remiffo*

Um foret extremum tua na^ainiuriafinem

'

ILI A D O

Sic dhjttfficiens probris AgamemnoM regem

'

.Therfitesjmox dAitit huic diurnus Vlyffes^

Qe cu fronte truci dt^ oculis irdtus obiffetf

Sic illum ohiurgdns diais inudjlt dcerbb :

Plurimd iudicio nullo Therfitd mdligne

-O

Verba mouensyctfi dulcis tibi copid fandi

Suppetatydt lingua frenbcopefce lot^uacem:

Ne e uelis folus lites intendere magnis

R^busihaudegptepotiore exiftimo Graim
'

Efjelfub Iliacas

huc quotquot nauibus oras

'J'

Vna cum Ktridis ducibus uenerePelafg.

Quapropter noli probra traducere regeh

'^ane hos uerfans petulanti femper in ore.

De/me crotro/e proceres lacerare ducescjp
Et iam de reditu cor^Sycophanta relinquas.

'
Haud ulli conflat qua res fitfortefutura,
Nubene nu fec^ hinc nos difcedemus AchiuU

Propterea Atriden

Dejeci^dSy

illi

illoto turpiter

ore

quia munera multa dederunt \

Heroes Danailhoc eii quod couitia dicisi

At tibi iam planis edicam talia uerbiSy

Qua pofl haud dubie nobis effeSta ddbunturt

In xeliquum fi te parili ratione uelut nunc

VnguafcurriUdi^renderodefipientcmt

An

LIBER
Afuplius hdud

latis

I I.

humeris caput infit VlyJ^tf

^

Telemachi nec ego nati pater ejje uocahor^

Ni te correptum detrafUs ue^ms ipfcy

Et chl<ena& tunica, tum ouauelare pudenda
Torte folent,flentem ad celeres in littore naues

Dimittam ferulis inhonefio uerhere caefum.

Sic ait,^ dorfumfceptro percuflit VlyffeSf,'
At<j;

humeros crebris anguflos iSUbus heros

Hic fed cotraihs lachrymas profudit obortas,

Percuffb in dorfo

mox fubflliere rubentes

Sanguine uibices duro jub pondere fceptri

.

Coy edit pauidusdeieSiafronteydolensi^

Abfterflt lachrymas gemebud^ ab ore

cadeieSf^

Sumlit at latos Danaoru turba cachinnos^ v

Therpta ridens, quamuis turbata, dolores*
Er fic eil aliauis media de plebe locutus j
Inffficiens alium uicina in [ede

morantem

Quata bona, 6 fuperi,dux eA operat^ Vlyffes

Confilio meditans Argiuis optimafaSiu,

Et duri traSians animofanegociabellL

Kaiori uerm nullam rem laude peregit.

Quam quodturpilo^uu copefeuit at<h

loquacd

^treSiatorem plagis cordatus \lyfles.

KegibushaHditerucouitiajmentefuperba

'

bn*

ILI A dos"

jjo'

tmpulfus^dicet turpifcHrriliter ore.

Vox fuit h^c populitande diSiur^ V/yJJfS

Surrexit, dextra fceptrum regaletenente,
Aflitit

huic glaucis oculis loue nata Minerua$

Fr<tcon 'is facie referens Ithacen fis alumnif

Imperitans populo prefsis reticejcere linguis

Auribus intentis ut concio tota ualeret

Wocis Vlyffeafermonem audire decentem,
'

f^rimi pojfremiiy loco quocuncy federenu

Etdecommuni^ucefintftatuendafalute,
Exinfic tumuli jublimis ah aggerefatur.

Extremo nunc te perfundere Atrida pudore

Argolici, cun^bis mortalibus ut fis

modis

uarijs infamia nota per

orbem.

Cum ne^ promifis, inito necfoedere ^are

Curat, percu/fum quod promifere,per aquor

Vndifonu a claris huc quando nauibus Argis

V'enerunt,nifife capta difcedereTroia.

Quippe uelut piteri iuuenes uiduacy maritis

\xores, patria querula modo uoce reqummU
JEt ft quem dolor abfumit,pro iure laboret
Quatocyks patria fuccederefhibushofpes,

Kaiyfua fi quis menfem no amplius unum

C^gefraudatusrcmiscofcendimunda^,

LIBER

1;

Hceret Apud nauc, ^uS UihnfluSHhus a^him

VndA procellojiSyAc pontus motus ab Euro

At nonus nobis agitur iam menfibus annus

Ex ^uo pugnantes Stgceo in littore duri
Pertulim^ Martis dij^imina multa manendo f

Q^are ego ne^ua^feffos indignor Achiuos

Tri/tari captos patme telluris amore
Turpe jed eA multos hic cofediffeper annos^

Ettandemuacuisfrufhradijcedere palmis.

Quapropter durate uiriytolerate labores^

Mutatocy animo ad tepusconftfhtefaltem^

Yfnosynum Calchas pradixituera^queamus'

^of:ere,feufalfa delufttuoce Felafgos

r'

Ulud adhuc memorireor omnes mente tenere^

Cuius funt te^es quos nodum parca peremit
His annis ^quando couenit in Aulide cla^ts

Graiaferens Priamo clade Troitec^ ruinarnm

Circum fontanos latices^altaria circum

disjuperis epulas

du forte paramus

Pulchra j^b platanofons Itpidus ude fcatehat^

CuS^i ibiuidi^is magnu C3r mirabile moArum^
Terribili af^eSbijet maculofum terga dracone

Qn tunc in luce reSior produxit Olympi.

in platanum mox die ffaiserupkab aris
Pajfe^

ILI AD os

Ilf*

P^/pru in fummi faliebant arbore pulli

Octoittona quibus numerofuitaddita mater*

QUit pullos pofitis refouens excluferat oms*

Hos draco correptos miferada uoce pipantes
Abfumpfit^matrem lugenti peSiore natos

Dum arcuuolitat demu quocu prendidit alis*

Ule ubi km pullos miferosipfam(i> parentem
Muo condiderat diro fub dente peremptoSf

'

'

Redditur a loue conlfficuusj^ui feceratante*

Fit lapb)&' nota durefcit imagine faxi.

At nos attoniti mirando corda Jiupore

Dum flamus tacita uoluetes mente quid ejjet

H(fc quod modbra dapes diuoru arasiy fubiflet

HUco uadcinans fua Calchas ore refoluit:

Cur fic attoniti Jubito obticuiflis Achiuif

luppiter

hac nobis mifu portenta deorum,

tardis funt conficienda diebus,

cuius uiuax abolefcet gloria nunquam*

Uanpuelut hic pullos abfumpfitpalJerisoSio,'.

'

^onaquibus miferis accefferat addita mater:

Tot nos ad Troia Danai pugnabimus annos,
tandem decimo flpolijs capietur opimis*

'

Protulit h ac augur, qua iamcofeSiauidetis*

Quare a^e,^ cu&i quafo durate manentef^

LIBEH

TI.

IJI

VoneccipurumPrwnet^PergmM
Sic ait, applaudunt certatim

Troiife

murmure claro

FortiaDulichij laudantesuerhaPehf^,
Tetfihili naues circum clangore refultant,

Sub magMDanaum pal^im clamante corona^

Talibus his tandem fatur Neleius hWos:

'

0^fuperi,iuuenum certe decernitis mftar

CtiShin cofilio quib.haudres bellica eunt ejfi

Qu^'nam ue/hra retro fluxerunt pa^a Pelafgit

Q^o'ue [aeramenti lurati foedera uobis
CocejTereprecorftemere contraximus
ConjUijSyubi porreEtae coniunEiio dextra.

Qua freti Graiaconfcedimus et^uoraclaffef

Omnis uerborufrumaejicotentiocurfh

"

htter nos uerbis ergo contendimus ultro f

"

Nfc tantis quic^ bello promouimus annist

Hic

i[uotin UUcis

Danai confedimus aruis*

Quare Atrida tenes uelut ante

imobite pe8^t

Acer in aratas Graios educito pugnas

At qui difeordes a nobis fortefeorfm

'

Co]ultant,mif[os facito, quoru unus ejr dter

Officio nullo nobis proaeffe Eludebunt

^
*

No prius hinc patrios dapi uertem^ad

Qudfnnobis promiffa louisfirii cogni, ierir
^

Sit

^^4

.ILIADOS'

Sit'^ponicrtRS DdmsJeufilfa fpopondit0

Quippe reornutu^ern^imdjigniidedifje
Saturni prolem, ^uo tepore Dorica dapis

Primum cceruleas pelam cofcendit in undasp

D^ardanU portans crudelia funera gentty
Et diramnUtlt<y toleranda [anguine cademi

Fulgura cu dexter detorptab <ethere claroj

Oftentans nobis felicia figna Pelafgisy

Quare nemo prius patria feminet ad orasy

Quim epia TeucrorU potiatur in urbe pudUt

'

Ac Helena gemitus ficuindicetat(y dolores*

As fi quis preffus cupiens difcedere ge/Hty
Ulefuam nauem uaAum producat in aquoTy

Qmo ruat ante alios faua in difcrimina

mortit*

At rex ipfe tuis prudenter confulerebusy

Cofilijsparealteriusquoi^reSbamonentis^

Q^icquid fabor, erit no uituperabdeuerbum^

Per genera atq> tribus

bellantes delige GraioSp

Vt generi genus auxilio , tribuiiy tribus fit*

Hac fi curaris non aduerfantibusipfis

ArgoiicisjCuiupL ducis
Sic erit,&* populo

tibi

cognita uirtus

qua uis fidinfiiacuif^^

Tunc pro namq- fua pugnabit quifiuiriii*

L
No pojUs

6 E

LI

Phrygis ctffis fubuertere Teucris

Aut tie ign^tua tibi belUn tu puma utrorum

Forte morm pmat,uarijcj>iitjatia

'

belli.

Tulibus huic cotrS diSiis relpodtt Atrides:

Cofdijs iterum fuperitslongiCuePeUfgosy

Sic pater ille deumfaciatSic altus Apolloy

Q^iyualet mhe

t^xrhelloTritoniaPallas.

decem uideam mihi tales effe reli6iosj

(^me co/il/js replis moneantih iuuenti^:

Collapfura cito magna fubuerj a ruina

>

Sperare d nobis direptce Pergama TroU.

t^unc aut indignos mihi luppiter ipfe dolores

Praflitityin duras lites
lecerit, unde nihil

iurgia qui me

fequitur cufcenorefrudius -

N mihicu magno

Pelida eh orta fimultas

Et lis ob raptam Brifeida nata puellam.

Cuius me pugnee fateor caput effe,fed olim

'

Pfifca iterum in ternos fi gratia farta coibiu

Haud erit ulla mali ulterius concejfafuturi

hle tantilla quidem miferis dilatio Teucris.,
Qj^odfuperefijepulis releuates corporafortei

Procurate utri, inftruSUs in prcelia turmis

Vtmox aduerfos duce Marte ruamus in hoAes*

SintmollinMhaJbliacotefr^
'

'

"

Sin t

Ml
^

Yt

A D O

$int curm proheclypei geflamitui magnh

P^ula detur e(fuis uelocibus,&fui currus
Cur^leuesobeatftudiouigilanteparatos,
^

Deni^ cum in pugnas animu

refactis Achiuip

Qm^ucatinuiSius bello fatis eUediuruo

hJulla quies dabitur, ceffatio nulla futura e
'

Nox nififufca uiros tenebris difiuxerit atris

Baltheus ex clypeo peSlus fudore rigabit.
'

Firma fuo dextram laffabit pondere cujhis,

Sudabunt etiam uertentesplaufhraiugales.

^

Q^uerUpugnaconfaxerofateJeorfum
ATclaffem in ca^is i^aua mente jedentemp
Vulturios morfusnunqdentesq^caninos

Bffugietfati uitata mortefupremi.

diSlis alacres fucclamat undi<^

Grdij,

Haudlfecus ac alto refonat in littorefluSius

Uliftfcopulo per iugera multa fragofum

Inmare porreRo,uehemes quos cocitat Aufler

liuc huc nuncillucuentofo turbine motos
Vifj^erfirepetuntfiantesperlittoranauesy

Sf i cibis omnes caibris fumantibus explent'

Hic fua quif^ pijs placabat numina facris,

Q^o liceat morte ac duri difcrimina belli

fffugerc in pugu colUtis cominus amis

"Atrexij^c loum tnaShni pmptrnetmi

PmgW5^kmden^</fmp/ic<W er
Ex omm mde proceres uocat ordine fummos*
Priota quidem Pylio ceffereJedilU rem.

Qm cu coiunUum uocat IdomeneaJecurtdo

Ille

locO)Aiaces exinde utri<yfeduentes

Cumf)cio ueniunt forti Diomede uocdti*

Cort lilijs pollens accefit fextus Vlyffes*
Vltimus ipfefud VleneUus f^otefrequenut

Idaeorum dfcitus nulli conuiuid regum.

Nor<r enim implicitu curis Agmenondfrdtrc,
Inde bouefumptis circu/lant dgmtne facris.

Hw interJiuos in uota uocduit Atrides:

hUxime ccelicolm redtor SdtumkproleSt

Nf prius occiduds uideat fol aureus undas

InduEiis tenebrisjPriami

g regia magni
Corruat Argolicis deiedia i culmine telis*
Er dtcu urhs omnis rutilo conflagret ab me*

Da pater He^ored ferto perrumpere eSw^fi

Da iuxta focios dilieSlo in puluere plures
Mordentes terram prono cotingere uultH*
Sic ak,atuotishaudluppner annuit iSis*
,

'

Sacra quide placida fufcepit nienteifed ille

yoluchat mchinds durumfub corae labore*

j ^

'<

Ar

A D 05

magnspreciA
Atpo/^g fuperum funtnumim
Et molet falf<e libamina froiecerunt,

PrincipioMui^u altari malare mencum

CurarunUtande direptam aifellere pellem^

Crura abj refecant dulci nidore tegenda^

reponit
Bipartitafacris diuorum cruda

adolendafacerdos*
Aris Argolicus flammis
uires.
Hinc tenuere fuperVulcani uijceu
crura [aerata
ArgiMi procereSfed po^i^uam
cremarunty
fuperis cceleMus igne
libantes

.Etiam tofta duces gu^aruntuifeeraflammist

longa
Cetterafru^atim confeindunt, fxa<^

Affarunt uerubus multacura

atty labore^

Po^ceffantesconumialautaparalJ^ty ,
Vifeubuere toris deinceps epulisikfruumr.

Verum ubi ia potus<k cibiji; extincia

ore:
Ho5 inter Neftor tali fle incipit

cupid^^y
.

Rex Atrida uirum celebri clariflime famOf

No eft hic longo tepus fermone trahendum^

Sed nec agenaa diu funt ocia

inei^nobis,

fecundas^
Ne,go<i opus nobis aderit deus ipfe

moremur.

Martia cuneando metuetes bella

Quare age praconesuocaliuocePelafgos

Adnauts cogant cfjbrUtxmnibiiS^s?

^
VI

I B R' 11
Vtmox eduSlo [nhemus milite hellum*

ijp

Sic ttitaufcultat monitis prudentis Atrides

Nefiorisj<tc jimm uoctdes illeminiftros

I pu^etm iuf^it bellantes cogere Graios^

Uli proclamanucito confluxere Pelaf^*

Mamanimi fedenim reges Agamenonacircuns

T^ifa'etis

properant populos educere turmis*

Hoi inter glauco bellatrix lumine Fallas

AAitit immeji precij palma Aegida portans

Lauay^uce fenio non e/l obnoxia^quttcj;

Interitum

nun^perfecula cunSia uidebit*

Huius erat centufuluo magna arte metallo

Confe6i<tbulUjfed quarti qu^eq; paranda

Bobus eratcetu precio haud redimeda minorll

Hanc quaties propere populii pertrafit

In

pugnam

Achiuti

impelles animops uocibus omnesy

InfraSloq; rejplens cunSioru robore peStuSy

Fortes ut poflint pugna perferre diurnam*

Dulcius his multo tande lachrymabile bellum

CunSlis Palladio mutatis numine faShtm e^y

Quam patrice choros accedere claflfe penates*

ConJ^icuus ueluti flammis ardentibus ignis
Montis in excelfi populatur uerticefyluam

hnmenfamy^ late collucet flammaperagrost

149

AD O

Hdud fec^illoru ([uo(^ f^lcdordh mcorujcaf

Attigit cetherem penetras per nubiU

cmum*

Vt multa pelagi uolucresactflagnaCayflri

Sape [olent alis alacres ge/lire uolando

Nunc huc nuc illuc circu Afia pratafrequeteSf

Qua quoties ftdunt, littus clangorerefultat:

Sic etiam illorum d cafhis

& nauihus

altis

Effundebantur uaHata per arua Scamandri

Innumera getes, quarum fub concita ^ejju

Tellus horrifono ^epitas clangore gemebat
Stabat in^uSii per prata Scamandria GrdUj

Turbis innumeris, quot uerno tepore flores j

Aut quot tuc quauis nafcutur in arbore frodes$

Ac ueluti multa mufcarum [ape col^ortes

Prima aflate cafas patoris teSiafrequetant

Quando plena rigat mulEtralia copia laSUs:

Tam coferta acies Argiua robora pubis

*'

Aduerfus Troas Sigao in littore flabant

Et flcutnullo paftores multa laborcy

(^atds mixta in agris,feparatarmetacaproru:

Sic etiam hofce duces dextra lauaq- cruentans
In pugnam folito difcretos ordine iungunt.

"

Ipje inter primos procero corpore princeps

YerfatHrjMpcras reliquos Agameno PelafgpSy:

'

Os

B E

1 1*

j4i

Os oculosc^ deo fimilis <{ui fulmini tor<{uet^

CinSluri Martem, Neptunum peSiorefirmo

'

Aea uip aras, magno ueluti cu corpore taurus

Infignis lato pracellit in agmine uaccasi
Tale Saturni proles produxit Atrideny
^

Ulo falfa die

fomnia miferat illi.

Vincente proceres humeris ^uertice cuSlos*

Nunc mihi Pierides cceleflia numina Mufc
Cultori uefhro (jueefo memorate canenti

(Omnia na coram uobis funt uifa deahus*

Noj tenuis fameefalte percepimus auram,

Nec ^Kic| ceu uos oculis cognouimus ipfis)

Qjd reges PhrygUs petierunt nauibus oraSf
Argolide gentis cofufam non ego turbam
Expedia,hdc nullonumero coprendere po^iotf

No mihi ftfint ora dece, totidem duoq^lingu^.

Vox infraha,grauifabricatu peausab tere.
Ni uos Pierides louis inclyta^ alma propago^
Dixeritis quot

nam uenere fub Uion ingens

Nunc ego cu ducib^cuiias memorabo carinata

I0BCVNOI LIBRI

f INIS.

y
/

HOMERICAE

ILIA

5ER TERTIVS, NI
Valla
) L A o
interprete.

|T ^oR([um<er<ftisPruxercm
I

bella cohortes

Dardanida^^ cantu

fhrepue*

runt claf^icarauco.

Clamore extollunticiuales fub nubibus

atris

heria ddt ft^a grues,fonitu athera tranat,

Oceani hybernu fugiunt dum fidus ad undasi
Et matutinabreuibusfera bella minantur

Fygmais. taciti furias Mauortis anhelant

Argolici proceres,alterna in morte parati

Irarum magnos uoluuntfub peSiore motus*

Tum peditum pulfu fumatus ad athera puluis

ProfpeSiu

eripuit, ueluti

cu uertice montis

Crajja procellofi difpergunt nubila cori,

Denius in obfcura
calimne uertitur aer:
^

'r

/s*

Q^ale optant tacita per amica filentia nom

Inuifam fures pafloribus. unde uideri

IMgius h'aud poterat

tendat dextera iafium

Tum fupens forma fmilis co^eSlus in armis

>

Ante

ILI AD*

LIBER

1 1

|4J

1.^

Ante tlios Firis infultat^cui pellis ohihdt

ParcUleamgeteshumeros^ftmularc^,^ enfis
Fhdebatjate criff>4ns haftilia ferro
Bina manUyinclamattQtus eni cotedere GraiS

Audety^ alterna Martem decernere mortef

VUrti^ ut Faride Menelai in arma furente

Mdijty exultat ueluti leo narius ab antro

Sylueflre 'ue capra^aut crefeete in cornua cer*

Que telis a^tat iuuenes autafhracanu uisy (uuf

Excutit ille thorosyrabieiyin dentibus auget:

Haud fecus Atrida uifa fA uenientis imago*

Arduus c curru fdtum dedit ocyus aruis
Armaferensyueteriscj; ulturus criminafa^*

Vt uero ardente pugna confpexit Atriden

Priamidesyoculos longe radiatus ab armiSy
Obfiupuit,retroq; pede ad foda agmina tor-

Ac ueluti tvrudes motano e fornice fi ^s

(c[ues*

Surgentej (Quantis rigidu ^pe coff icit angue

Attollente irasj
ccerula colla tumentemy

Pallidus orafugitygelid^ tremor occupat artust

Haud aliter uijogrefus Faris hofie recepit.

Vt procul huc He<fior uiditformidine pulfum^
Vocibus increpuit iSpecie licet

ipfe ParisJis

Conjpifuusyuirtute tamenyuel robore dijpar:

^4

Erath

?44

A D o

frdude uales tmu^folaq^ libidinefortis >(quaJ9

rroh pudor, heu malle Primufmefemmey

Coferuit matri tenerum latusyunde labores

Tot Phrygios

^ dana

fimul patriacy fequutitr*-

Kum potius tenera potui^b occubereuita.

Dedecus <ttemupatri^f (peculantur Achiui
^

ludibriu Troi<f,eSr Paride fine uirihus

unwn^

Iratorum Priamiyforma prajiSteyfed amis

Defcetuytnjku8:a focijs (jui claffe per aduor

DeleSbSyhinc ire externa ad regna profeiu$

'

Aufus es-,^ nupta Menelcos fraude potirif

Quid tantu horrefcis^raptapro coiuge regem)
Bellantem trepidas patrice illature tibicy

Bxitium,^ Priami regno Phrygibus^yruinSf

l^um rege ignoras cuius conforte potirisf

Haud cithar<e pulf^yVeneris nec donaiuuahut^

htfignes'ueconue,hellocogrelfusahhofte

Pulueribus juado medijs mifceberis aruis*

En duilus armatuufacinus dedit, agminaTroU

Deficiunt ducis exeplo,iam bella uerentur.

Tu Paris, Haud ultra g ftt fatis arguis Hr^ort

hidomitu cui corferuesi^ in peftore uirtus

'

Haret,ab impulfu dextra uelutaSia fecuri$

Jndefe^a ratifcindit cum ffde lignum^

..

Dm
1

liber

iiu

f4f:

Dita inuiSl<( acies frri per rohordtrimfu^

Id ueroindigriumyVeneris quod
Ohijcis.arbitrio nobis data

munera culp^

munera dium

Haud licuit [preuijfe quidem,fed grata tultfje,

i*

Obfopoeus priores tres pc uertit;

u
a
a

I^e mihi grata de<eYeneris des munera^brOf

Quandoquide fuperu nofuntfpemeda deoru

Munera, qu^ nullis pojfuntcotingereuotis

Quod ft me tatum uocat in certame ktndesy

ld'q'

animo fedetHeSioreo,nihilipferecufo

Ire uirum

cotra,&*nudo concurrere jerro.

Tu tame arma iube Phrymh^ pariterq;Pelafgji0

'

Deponat, tefles fedeant jve^entq; duellum

Adunce quinetiam leges,feriantq^uicipim
'

foedera per campos daudesuiSioriacuiqi^

fatalis dederit.rerum potiatur

honore

Et belli feries, hinc Tyndaris aurea cedaty

Hine acies Troia repetat,inde Argos

'

& aru$

Telluris Gr<d<e pulchris generofa puellis

Hic alacer po/lqgermanu in

'

vreelia uidit,

Cominus aufuru medijs in coetibus HeSior,

Cui tum nixus eratualidd circuntulit hafiaml
Dardaniducyglobos r^/brinxit t drmafremetesf

Hic genus omne fvnul teloru effundere cUrd'

n $

ILI

^4^

AD

Inachidae certant.popnloru
*

Agmetionius rex

Pr<eflatesDanaos ruere udic^ in arnu reprej^itp

Et procul excUmdti Audite o mentibus <equis

Argolici, <iuid'na in mediu

Um coferat HeSlor

Continuere munus bello ducis agmina iujfuy

Tum populos interfatur fic HeSior utrofcy:

Pra^antes Danai, quale fub peSiore men^
Confilium'ue gerat nuver Paris omine cuius

Conterit hoc populos belluyiubet

Troas

^ Argolicos

ille uicifint

pofito fpe^iare tumultu

Pugnantesfefe tantum,

& Aenelaon

in armis*

belli jummaefi, primas cui Martia laudes

(Contulerit uirtus,ga^a potiatur,^ ipfa

CoiugeTyndaride,feriant facrafcedera pofi

Inter Jepopuli,confeSio KtrtePelafgi

(hcec

In patnamredeat,nofhros petitura penates

Hinc TroUna manusaaciti fimul ora tenebat

Heroes Danaum.contrd fic reddit Atridesi

-Mf fimuUimo magis que

id dolor anxi^ urgety

Audite p proceresMceat dimittere ah armis

Vos tdde incolumes,fineq^ imponere Marti (ru

Que mea caufa dedit Danais,Phrygib^'q; malo
Et princeps,

& caufa Paris,quecuq; fub hoHc

CdUgerit ui^iu prafenti occuheref^o*

Noni

f
k
j

LIBER m.
Non X^anm ruat in TroiJ, eJT* Troiana

aef:at

Armajfimul nofiro dirimamus [anguine bellu*

Ipfe ego militia populos iam munere foluo.

Huc agnum niuehuosiy atri uelleris agnam

Ferte citoiSoli primm mas,fcemina Terra
V[aSientur,nofira<\; loui cadet hoflia dextra^

Ojanetia Friamus feriat facrafcederauoto

Ante aras,fiant natorum ne irrita fraude.

Ahiurare <[uidem fuetos,& fallere dextras
lam fatis expertu

efl.uaria in difcrimina

Sunt animi iuuenu faciles

rerum

^ mobile peSius*

Ule quidem fenior mtuetratafcedera primti

Et rex eSr genitor, populis cui fortius

aquu ejl

Cofulere,atcyomnes metuete expedere cafus.

Hac ubi di^a,uirufpes anxia ^eq; fquebat

Tantorum requieiamiam [upereffe laborum*
Interea Danai Troes paritercj; per agros

Haud longo di^at fpatio,^ de curribus altis

Defiliunugrauiaarma folo galeasq^ reponunt^

Defigunt tellure ha^as,0fcuta reclinant

Inter lora rotas q;fuas, tum quifq^iugales

Stringit equos, gaudetq; tues ante orafremetes.

Tu geminos acer pracones HeSiorad

urb^

Ire iubet,?rUmuqi accirh^' dicere leges.

Ferre

94t

AD O

ferre ftml fuperis a^os in ftcu limdos,

minus Atrides e puppibus affert rfgn5

Tdlthybio iubetMle duas madata jecutus

Acceleratfmcire parant du foedera regest

N2cw Tyndaridi calo delapfa per auras

Iris

aden^niueaformam afimitata puella

Laodices, Helena comes

hac

gloria magm

Iratarum Friamhdiuii^Helicaonis uxor,

Cuipater Antenor. cotextam muricetelam

Jn pallam radio texebat forte Lacana*
'

auro inftgni diRinxerat arte Pelafgum

Aeratas acies, Troumiy ex ordine pugnast
Viillia fe propter tot iam cecidiffe uirorum

Ad (juafic rofeo Thaumatias oreloquuta edh

'

Chardmihi ante alias diuini nympha decoris'

Admiranda ueni nuper uifura, labores

Differ,^ extinSiu capis fmulalj^iceMartem*,
Dudu eoo iam cuneos armoru efferuere bello
Profpexi alterna mifcentes uulnera morti:

Nnc logb flat nixi haAis^ etfcutaper herbas

Acclinata tenent, late filet undic^ campus.

Te propter tantu Paris

Menelaus in armis

Pugnabut.aui ui^or,eritte coniugedionuSf

ficaitjanillinatQrut^^coniuw^^

Pln

LIBER

IU.

$49

Plurimus untiquhfiatriaq; per offt cucurrit,

liec mora, curtdenti texit ueUmineuultusy

Egreditur thalamu famulis comitata duabus,

Huic Clymine comes e/i,at(j^ Aethraflia^Pit^^

Du graditur, teneris hume^atfletih^ora:(theL

Ificedut pariter, Sc^Citcym
*

culmina porta

CofcenduntMlic Priamum Lapusiy Thymetet

Panthuscy &'Clytius,bello praflas Icetaon
Stat circu,ftmul Vcalegon defietus ah armit

Um fenio,Antenor(y ambo,fed plurima utrit^

Confilij uirtusfummis de rebus habebant

Sermones,et multa inter fe eir magna loc[ueteS9

Arboribus quales gracili didere cicada

Sapefolentcantu^poftqfub moenibus altis

Tynaaridaafpiciut,proceru tu quipyfremehatj

exorfhDecuit tot funera Teucros

Argolicos(ypatiilongo(j;in tempore bellumy

Tantus in ore decor, cui no mortalis in artus

Eft honor,& uultu diuina efflabat ima^,

Diua licet facies,Danau cum claffe rrce3<tf>

JJo^us excidio ne nos aut no^a fatiget
Pignora, fic
*

illi

tantis

de rebus agebant,

Tuc Helena Priamus ad fefe m fedc uocamt

Huc mihi chara Heni?patrias uifHT4cohm^^

IJO"

Inturrr Argolicas,

AD O

primi coniu^sor4

Sub galea longe.ne^ enim te diua malorum

Arguerim,fuperufatis fors ifiafene6ia(hellu*
Debita eratno^brce,^ Teuais lachrymabile
Agnofcisne tuosfquis enim{refer)ille Felafgu
.

Celftor ante alios, qui prim^in agmina pr<eftau

Egremus forma ftmul ^fulgentibus armis,

Argolicos quale nondum confpeximus inter
Heroas,cui clara er regia fulget imago f
Talia pofcenti Nympharum diua refoluit

Tyndaris ora, fenc pariter pudibunda ueretur:

Nuntfotuihanc anima crudeli effundere let^

Afcenfura ratem ^cu te Faris orba fequebar,

B patria infelix, thalamum, natos'^reliquiy

Hermionenq; mea, mollis dum lufwus aetas
Gratior,^ matris defieret nomen ademptaf

Haud retrah ut uim fatajicet dolor anxi^ agrI

Sollicitet
Ille

mente, lachrymceq; per ora cadentes*

quidequeiam memoras, Agameno Atrides t

Argiuum duEior, duplici qui laude fuperbit.

Optimus imperio,^ fortis bellator in armis,
CoiugiseT nofiri frater. nec plura locuta efL
Tumfenior tales e^dit peRore uocesi
fortunate uirumduciory cuimillia parent

*
,

Hf-

LIBER

III.

Heromydufpicijsq' inteduntagmina Grmm*

M memini inumeras Fhry^a penetrajje cohoT

Bdcchiferd ipfe olimy diuo cu bella fuere

(te$

Medoni atcy Otreo Sagaris ^ppe fluminis undaSi

Auxilio accitus comes una Cjr duSior utriiy
Accefliyaratas

cti

traxit Ama^onas illuc

Impetus. hic armis, numeroc^ ingentior illo

HoAi,

horrendo maiorfulgore corufcat

Poii acies inter longe (peculatur Vly^m,

Quis procul ille, minor toto uertice Atridae^

^
Amplior afl humeris, dr pexiore latior extat,
Depofitisiy folo cuneos circumuolat armis f
Vir gregis ut mutas pecudes niger <tgn^ oberrat

Lanigeris aries hirjutus tergora

uilfis*

Tum loue nata fene fic eA affata Lacaena

Ule Laertiades rerum confultor

Vlyffes,

Pubetes ^uis Ithacis in montibus annos

Bgerityingmo ualet acri,

.

&

fraudis abundat^

Tu cotrdexorfus uerbis maturus Cjr ceuo

Antenor, Vera hcec(inquit)fi rite recordor.

Hic Helen<eraptu quonda legatus ab Argo

Appulit Uiacdfimul
Mendaus ad urbettu
Hos ego tuncprimu patrijs in fedibus ambos

Hojpm accepi pariter meratus amicQSy

Set

- 15 *

AD O

Sermonesc^uirum,uultus,(^T fingulattoui
CSCilia^in medijs Troum

cum ccetibus efSent^

Ceifiorille humeris yhic utm maturior teuo, a

Et lolio infidens uultupduioreuerendus

Aji ubi legatis coram data co^iafandiy
Et breuiter primum fermone exorfus Atrides^

Quan^ ex more breui fuetus fermone potiri^

Defuit haud Ijodus fuauis nec ^atia uerhiii

Apubi folerti fandi ius cefit vlyfiy

Intentus telluri oculos atcy ora tenebat

Obtutu tacitOyfceptrumcy immobile dextrdf

Attonito fimilts. quid enim?fimil^iy furenti

Dixeris, exundas dumo- increbrefceret ore

Eloquiuyhyb^is niuibusi^ fimillimauerbu-'^

Nfmo uirum contra^quanto licet oris hiatu

fulfer'ityauderetforma etfi laude uerendus,

\i

Flus tame exculta praAabat gloria lingua.-^

.

Vt uero ingente Priamus cofffexit ah arce

Aiace, Quis'neille ducu qui pra^at in onirteg

'

'Bgregiusforma nimiu

^ praAantibus armist

,At(y alios humeris

toto uertice fupraefli :

Tu FriamoArgohdu reffondit diua LacaniC

Hunc illum Aiace, bello qui murus Achiuis,
tffc rtoruoniam comite jimul ajpicc iuxti^

LIBER

III.
'

Uomtnea,deum fibi <jum [ha Creti ueretUTy

Et Ly cice gentes quacun^y in bellafequuntur *.

Hunc olim hofpitio toties Menelaus in Argo

Martius accepit Creta Ly cijscyprofe^ium*

Pra^antes licet heroasy tir^uemtL fuh ornus

DuSiorum afficiant,

norimcyinftgnia

Graium:

Eminus hicgemif^os nequeo difcernerefratres

htfignes armis^ ^cultis ue^libus amboy (daxy

Canor equum domitor7 Polluxcyin ccefiib^ au

Aut Agamemnonias acies nec caj^a fequutos

Ho5 reor, aut Troiam petijffe^ fed inde reuerfk

Dedecus, & nofhra coram puduere rapimtSic effata filet,geminos Lacedaemon habebat
t^atalis fratres tellus

Jum talia narrat,

lu^i ad jacra fer ut geminos

uimfcederis agnos

PrceconeSyCapreo conclufumq; utre Ly<tumy

Cratera,^ calices, Priarnoq- ita uocious infit:

Venimus HeSioreo iuffu mandata ferentes
Laomedontiade, raptim

te transfer in

agrosy

Hic ubi fulgentes armis rutilantibus ho^es,

EtTroes pepigere, fimul facrafcederafrmes*

H^c belli fumma efi, Paris et Menela? in arrm

Pugnabunt ferro.primas cui Martia laudes
Contulerit Hirtus, Helene potietur honore *
.
.

ff4

DOS

Hwc dcies Troia repetetJnde hoHis in Argo

Nympharu in patria, Pelopeiacj; regna receaet
Sic ille effatus flupor ima per offa cucurrit

Laomedontiadce.fuhlimes nevere currus

^

hnperat,^fcades manib^ detorquet hahenas%

bijiratosiii comes [equitur fuperJtfq^ iugales

Antenor, Sae^eq; egrefi limina port<e

Coueniunt ubi pugna duces armauit utrofq>*

Tum medios inter cuneos hinc inde [edentes

Defiliunt telluri,

^rem [imul ordine tangunto

Vt Friamu Iliacis

^ diuu hntenora campis

ProfpexitduSior Danaum,^ Laertius herosy

Procedutjpariteriy

monent pro [cedere certo

Pr<econes,ex more dapes

[aera parentur*

Haud mora, [eAinant pateris ingentibus undas

FudereBaccheas,manib^(j; affergere lymphas*

Tu gladio Atrides {lateri que femperhabebaty

Agnorum media uillos defrontereuulftt.

Quos inter primos Danam Trou q^ uicifsim

Pr<econes tribuere duces, tunc orfus Atrides:

Juppiter omnipotes,reruq; aeterna potejiasy

tuo qui regna paterjub numine torquest

Et SoUqui cceli radtjs opera omnia luflraSy

fdminai^i^tell^omnis^quiei^^tthensaUi

,j

Rei

B E

R IIU

Vf

Re//zgio,c^ qu<e cceruleo funt numim pontOy

Visly

dem infem<(,^ nigri facrarUDim^

&

Cui fontes foedifragos fuh tartara poenis

Humanos poftfata licet torduere nephadis:Sacrorum teAes e^ote,^ foederis iSti*
Dardanio fifors uiSlorta cefferit ho/Hy

C ouenit e Phrygia Danaos difcedere adArgos

Coiuge pro raptatnecpoR ulla arma rebelles.
Atridaereferentybello'ue hac regna lacejfent*

Sin noAro annuerit potior uiSioria regU

Kefiituent Helena cu ga^a,^ Troes

honore
Debebunt merito ([uacuncy in tepora Graijs^

Si tamen extinSboduaiam pepigere recufent

HoflePhrygeSyteftor rurfus facrariaDitis

Numina^ ipfa deum, uiolati foederis ultor

Infiftam bello.autuiSU pellemur ad Argosy

Regnor uc^ inopes, aut bello imponere fme(rmSr

Decretu,^ Teucros
Pergama uertere fiam
Dixerat,^ferro iiomacho ten^ amputat ag-^
Spirates(y olo,rejferfo in fanguine li^t, (nosi
/

Aft alij proceres fundetes uina coronant,

StDanaiyf^ Troes fuperos fic uoce precatur:

iter

omnipotens, aterna'^- numina coeli,

(juor hic Bacchi telluri infunditur atra.

'

ADO

S
rintu

illi

cerebruftc defluat

f^atorumiyfmHl coiunx fit adultera

cuIa,

TMibus inter fe frmahantfcedera

di^

Cojpeciu in mediojuotis tante

.

om^,

lusiter. At Priam^ trepido

ob/bruit aures

fic reddidit ore:

Dardanid<t infignes,^ uos

prcejlatih^armis

curaparentisy

No pu^aafpicere hac oculisynecfcederapofr

urbe repeto, norut pia numina

cuiftt Qum^
^Ttalis uit^fnis.Sic fatus,
in altum

Cojcendn

currutt^p* retro iuhet ire

iugdes
rrenareges.^auis Antenor comitatur

mtnea Laciades,

& Troius HeBor

cunte*

C<fKW4rfrf<wf
5ir iplijutHere

duces,quis primus in hofim

Jor<iueia excuffo telum exitide

Iteerto,

^deuwsptRimThUDmuuiLpersm^
"^^l^'>^lgentuotb.fuperos'<i,precunmrf

roUentes<y manus cenam

ad fideradammt:
l^^itternumeuiglmafrlgetinlda,

yf>vAerne/do,&UcerS^
>nfpr<tdpitetenehnsimefautt>rinu^

E-

LIBER

III.

ffr

Eur(fam'^Afia^dedit,paccmcyfutHrm

Amborum popufts,aternaq;fcederafanci.
,

Sic illhorata fortem tulit HeSior ab m<f.

Et Paridi primus micuit locus ordine longo(fit,

Inter

(j

^ arma,

eSr equos

acia infuaqfy recef

Vt primum hic ocreis Juras mclufit ahenisy

fi

Inde habilemfratristhoracaLycaonis artus

Induit argento, latericy accomodat enfemy

^
^

Et grauiterfummo nutabant uertice coni

"

Hirfutam galea frontem jclypeumi^fihillra

Alligat,

ualida dextra rapit improbus hafla*

Haud fecus arma humeris circudat forti s Atrij

Hic poflq dboru fortuna htc inde cohortes (desi

uj

Confpexere ducu,pulfat tremor undiq; metesp

Attoniti(hferos alterna in morte tuentur^

Uli indignantes furijs, ac dirafrementesy

Certatim inuadut Marte,^ fub cafSide utercf

Detibus infrendit, iaculumq; euibrat in ho/ietn

Sortitus fortuna oculis. tum
:

^
tj

Tela,

^funefta cafum

Illa uiam

medium

Dardanus aptat

prior occupat hajla

clypei conata per orbemy

No perfert iSiumyforti fed uincitur cere,

Cuff>is iter retro fine uulnere pulfa retorpt*

erus AtrideSiCui fortior imtetus alte

i
1

AD O

In clypfum aJfurgensy^uStonon itite lacerto

Buibrat idculm-,^' faua fic uoce j^recatun
Inppiter dternu

numeM Rernere corpus^

Et thoraca manu ualida lacerare reuulfum

Pradonis Phrygijyetfcedare in puluere crines.
Polluti merito h ofpitij det [anguine p cenas

Jmproh^,utmoue^ memor ada exepla futuros.

Dixit, ZT intorquens totis cu uiribus hafia^
Conijcit.illa uolans clypei transfixa per orbe^

In thoraca [ubitilateriq-haufuracruorem

HoRis,^ orbatum uita liquiffet in armiSy

Pronus in obliquum ni fe torfilfetabi^u*
Nec mora,fulmineum uagina diripit enfem

Rex ferus,^ galea crebris quatit

iM^ hofle^

Dum geminat, mucro glacies ceufutdis i^u

Difiltjufulua reff>lendentfragmina arena^

Vtuero attonitus dextra conf ?exit inermem

Attollens oculos,furfum fujpirat Olympo:
luppiter hofj^itibus fite dare iura loquutUTt

Quojuperos inter nunc nemo nocentior extat

Oraui dudum lueretfcelus ille nephandum
Pradator Danaum,fic ne impialuppUer ult?f
Difilijt mucro, Zir manibus

fmeuulnne telum

Exijtm Paride, tantU furor addidity amens

IrI

V.

B E

is9

rjrruit,^ dextra fetofum e uertice conum

Arri^ihinnixus pronu ad /ocia

amma tradat*

Ule ([uidem inferto ualida fuh capide loro

tt

Angitur in iumlum^nec refhirare poteras

lam magis elijus uitam exhaial[eto& ho/lem
Jnfignes belli poterant contingere laudesy

tt*

Ni loue nata Venus rupifjet uincula furtim^

Du ma^s ohJkingit,dextrce ducis hcefit inanis
Caf?is',at ille furens

uacuam proiecit in aruis

ifi

Ad fociosMli Ipolium uelut hoflis ouantes

Accipiunt. dum tela parat, dum colligit ha^a^

Dum furit Atrides, circum dea texit amiSiu

Nubifero Paridem,^ multa caligine fepfity
Sublimem<^ uirum rapuit, laribus

paternis

Ulcefum thalamo &atis'q; induxit, odoris

Floribus effultum, molliq- reliquit in umbra.
Ipfa

Helena

acciri properat, quce uertice muri

Spe^atrix inter Phrygias mirata maritas

Stabat,^ in curuce formam afimilata ueternct

Q^ce quonda lanceLacedcemone fueta recefit
Tyndaridi focia,(ir phmufrMauit amorem*
H

Tum leuiter traSiat uefle ficpta finiflrat

FxpeSiatauenhdudum tuus ignis anhelat,

Te Paris ante thoru gaudens geniale moratur^

V4

\
1

-A

DO

Vnde Arahi rores, & amoma rubentia fragraPt

^l^ecuulgare nitet, rutilanti influis

ami^

Confhiatur, qualis folitus uariare choreas^

Haita bellum oefsifje putes-ficfata,labante5

'

PftKfTtir fen]us,at<^ opibus implicat ignem,

tiecdU animtis toto percepit peSiore flammas*

Vt uero agnouit rofex ceruicis odorem,

PeS^oraqp^uultusyOculosiy ardore micStes^
hduertite^ fimul diuini Jigna decoris,
Ob/lupuitytalesij; dedit ae peipre uocesi

iuid dea me ludisfqdfraudth^ im^bacaptasl

Fallere propta dolis tetas numfortehtcanam

Mteonineaut Phrygiae turritas ducere ad urbes

Principibus qui te

^ lafciuum nume adorant,

Cu Paridem meus ille armis fuperarit Atridesf

Scilicet ipfa fequar primum comitata

maritum

Di patriam, parto'^ferar regina triumpho*

At tu lecta dolis falfafub imagine fenpts

Ambire incceptas, Paridem modo fedulacurcsf
Siderea Cedem

^fuperum

cofortia linquis.

Haud ultra reditura polo, nifi nupferis illi.

Vel tenere eeternm ferues famulata cubile*
Fxnunc ille diu Ile multum captus inani
Sxpe^iare potejt, pudor
.

^ reuerentiamatrum
Ire

LIBER

Iir*

Ire ueUt^qmhus ifja forem ludenda uerendiS>

Tid^bus

&

toto Uchrymis confumerer auo*-

Tufurijs inceft nouis Citherea profatur:

Ne me iterum infliges, ne te irritata

fion adeo dum

rAin<juam

tecolui,tibi dulce uolenti

Nme era infelix, quatum experieris acerbum*

hue coiuffbus geminis odia af^era uertam,
Vt merita incem foluas fcelera impia morte*

Talibus ob/lupuit di^s loue nata Lacana

Flauentes uelata comas occulta per

urbem

Ad Paridem fola graditur comitata Dione,

Vtfimul auratis nitidos ingreffa penates

^

Uminibus7thalamuij*uiricoceflit eburnum^

Per^ domu famulae fludia ad jeruilk curruntf

Tyndarida aurata candenteminfedelocauit.

Ante uirum,riflt(y dolis Cytherea repertis*

Ula oculos breuiter terra deieSia profatur:

Veniili tandem forti congreffus Atrida,

Vix morte effugiens duri in certamine Martis9

Expertus paruo

leti

dtfcrimine quantus

I clypeu affurgauquo turbine torqueat haAS

Vir meus *hqs'ne mihi quonda uentofus in illum.

laSUbasfuriasfhacnumParisillajuperbi
Effera uis animi, quoties furibundus
'

t,

armis

f
M

A D O

fkior m ahfente bellum metiris Atriden f

Defme qucefo minis pu^ucy Ucejjere rurfus

?ralmude domi, Graut ne cufpide peSb4S
.
Infelix Uceas medijs confofjus in aruis

lIlerefert,Di6iis mulierneinceffe fuperbiSp

ln^iges'ue mmtquid'nm,fi uicit Athenct

Palladis auxiliofpo^hac ego rurfus Atriden
Pxperiar,quando funteir mihi numina bello^

l^ucdulces Veneris furias,aliosq-feiluamur

Cogrejjus dhratis in mollibus. auTia medullas
flamajubit,totu^ hortante libidine peBus

Occupat,^ maior nun^ mea fenfarefoluitp

Nort adeo cu te rapui Lacedcemone primum

AdueSiam puppi medijs in fluSiibus ingens

amantes*
Infula jufcepit, Venus hic ubiiunxit
'

Dixit, at illa thoro Paride complexa quieujt*

H(Ccinter,trepidos toto uolat a^uore capi

Huc illuc uoluens oculos,fimilisq; furenti

Veftigat Paride Menelaus,

increpat alte

'Spe&tes bellu,Quis enim mojkauerit holbef

Quo'ue fequarfnulfus Trou Danau <^ | a^os

Viierat^ utuifum Menelao oRendere pofjet

% Nemo quide auderet Paride comotus amore

Occultare, meta concepti foederis limo
OpttjTrt

LIBER

IIIL

Optaffet potius crudeli occubere letOj

Taritu odij populis inerat. tuc maximus armis

Arcuum duAorPhrygijs Agamenon adorfusi

Audite 6 Troes jParide ftperauit in armis
'Atridesyferuatefdem,ftncitacy nobis

Fcedera.Tyndarida Argiua,raptuq^Pelafgis

Ornatu,

quales merito debentur honores

Reddite, quos

nunq uenturaaboleueritatas*

Dixerat, at Danau jhepitu affenfere cohortest

TERTII LlERl

FlNt$,

HOMERICAE

ILIA

DOS LIBER CLVARTVS, NI

C

O L A o

Valla

interprete.

N TE

Ione interea dium co

uenerat ordo

Sideream in fedem,cuniis(^
loquentibusHebe

ua liquores
Auratas illi celerant haurire uicif^im
Interfe pateraS} coeli tum uertice

Troiam
Ei

1^4
'

A r os

Et Drfntfwm Itttos fpe^at prope littord cdmpos

At pater <ethereus folio coft^eiins ab altOy

^

hmoni fic incipiens illufii Achiu<e:

Sunt gemina forti tanta in certamina diuct
Prafidio Atridajluno eir Tritonia Pallasy

Qt^a Ipe^ant tacita meditantes gaudia mente*

Htnc Paridem complexa fuu Ven aurea leto
Implicitum eripuit. belli iam gloria fortem
Stat penes Atriden .nos conjultare decebit?

Bella odiuq} iteru populisyplacidantne quietem

Praftet,^ ambobus pace praberefuturam*

Si placituid fupiSy habitet facra

mwnia TroeSt

Tyndaride Aroiudreueh at MenelaP ad Argpt*

Sic fatus,foluunt alta in fufjpiria mentem

Et luno &Pallas, propius qua forte fedentes

Exitiu implorat Teuais.nil aufit Athena

DiSia Iduis cotra,tacitam fed coprimit 'iram* ^

At luno impatiens tantum fimulare furorem,
Preffa dolore graui furus ficfatarefoluit:\
luppiteTyUnde tibi diuumtplacidifime

Hic animus, quando infeftum uanuq^ labdtem.

Pffe iubes,fruftra toties quefraSla Jubiui^.

Sudantesiyfimul deflexi ninc inde i^alesr

DupopuluadTroiSPriamonatisqff^entem

Exa-

LIBER
Excidium traxixceptis

illU

5^

modo utSia quiefcam.

Perge tmetiyfed non alij tua iuffk uolentes

lau%butfuperifirinxitgraub ira Tonantem

Tum fatur contra cceliqui fidera torquet:

In te qd Priam^,Friami quid regia proles

Vecmonia emeriti potuere,ut fedula nunquam

Ira odijsq; uaces,donec facra moenia Troi<

funditus euertaS}totos(yingreffa penates f

l^ecdum etiacejfesjcrudu

nifidetibus ultrhc

Priamuprole^,^TroaSj^ocs
Uiadasfnecdum penitus faturata quiefces*

Difcerpas

lamq^ agitOfUt tua fert animufuriofa libido:

hliladuerforego.tu tantum fenfibus hauri:

Qtmdo ena lieaupenitus radicitus urbes

Eruam, ^cequa folo turritapalatia ponam.

Hic ubi facra litat tibi gens,& amica propagf

Haud iram impedies, animo quado i^ia petenti
Inuito dedimus >quot flammeus ambit Apollo^.

QMot^ operit jtellis cceliradiantibus orbisi

Vrbibus ex ip fis cordi mihi potius unum
Uion,^ Priam^,Priami quoq> Martia ^oles*

Hinc mihi nanq* calent facris

odoribus ar^y

Qui fuperis impendit honor, Tum regw fno:

Trcbcquideamdiasdilcxiluppiurur^
'
.

AN

1^6

D OS

Argon,^illHPrem Sp<nten, ditestyMycena^.

cuerte folo ixm filuhetjxnxia quartquam

ObfHterim cui tanta deum collata j^oteffas

Ire louem contra fuperos qui fulmine terres

Me tamen indignum efi cceptis defiftere rebus.

Cum dea fim, genus unde tibi fortita

perenne,

Satumocy prior te fum generataparentey

T tua fum coniunxy quado immortalibus altis
Imperitas yparibus coelum populosq; regamus

me tufoueamusiutri^
Qw^e uolum^y fuperu tu catera uota jequetur
Tu modo Teucroru Danauq p agmina Athene
Aufpicijsiego te,

Iram odiumcy ferat iubeasy captetq; per artes

Infidias belliy

rumpant facra foedera Troes*

Dixerat) at diSiis

dium pater

Annuit, ^natifuerbaexitial
I

medios inter populos,

di

hominu rex
tur:
e Palla

Crimina belloru, rumpant facra foedera Troes

Bxhortare prius, coelo ruit Attica Pallas,

Ac uelut ignitum cum mittit

ab

ceth ere fulgur

luppiterinfeRum nautis populisi^ timendum.

Corda pauorpulfat fillatibus undiq^ flammis^

Haud 'aliter dilapfa polo flupuere tuendo
DirdmidumDmHm'(^aaes7[ic quifq^refleyd
A J
Ai

LIBER

Illi.;

Ad focios rej^erunty Aut h<ec portenta minatur

Bella odiumcj^

utris,

luppiter ambobus

aut iSii foederis autor

pacem firmabit amicam.

Tunc Antenoridce uultumafimilatauirilc

Laodices Fallas y diuerfa per agmina cedit

Ve^igans oculis f (}uo Lycaonius erret

Pandarus,ut(j; illum multa inter millia uidit,

Qt^em circu clypeata

acies in bella fr emebat

Quas fecum ad Troiam Aefopi delittoreuexitr

Ante uirum fifiens uerba exitialia fatur:
Diue L^caonide nil iam parere recides,
Surge age, fatalem Menelao intendeja^ttm^

Pronumfieme folo, quem ft cecidifje jub armis

Contigerit, Teucros inftgni laude fouebis.

Quos bene apud memores tanti tibi gratia faSH

Nunquam aberit. Paridi gratus f^lendentiaregi
Dona feres, quando ille pyra confpexerit atra
Impofitum Atriden* Lyctie regonis amico

'

Funde preces Phoebo , uires tibi fugerat arcMy

Cui pecudum frimos arisimponerefcetus

Zeliam cum mox remeaueris ric.

Voueris, ad

Sic effata , uhri mentem dementis

Athena

Impulit. ille arcum enudaufyluefbris erat qui

Cornibus
*

capra quam quondd Pandar^ alta

fjtpc

1^8

LiAb o

Rupe procul ftmem Uculo fuh peSioreJixiu

Alta tribus

cubitis (mirum)cui

cornua fronti

Surgebanti^uibus exedas prmauerat arcum

higeniu artificis, poibremaq- texerat auro.

Hunc rapit, at<y aptat neruo,terr<t(y reclinat*

Tu focium clypeata acies circum undi<y fefe

Oppofuere duchfl>eientne longus hojies

Telum ex inftdijs, celeres tueantur Atriden*

Ipfe ttoua pennisijf habile f^uallentefaginam

Depropftt pharetra, neruoiyaptauit acerbos

Laturam Atridce luEtus :Ph cefco^ dicauit,

Cu Zeliam attigerit facra,maSiarebidentuM

Primitias. cornu

tumforte uolatileflexity

Et duxit longe,donec curuata coirent

Inter fe capita,^ manibus 'lam tageret ^e^uis\

taua aciem fmi,dextra neruocy papillam*

Extemplo celeres neruo dhridenteper auras
Profdijttelumicujfisc^impulfapetiuit

Teferiens Menelae, tui cafusc^ fuere

Dij merfioresdStum letalem auertit Athena*

Dum celerattelu,nuf(^uam tibi longius dia

Corpore diflabat,nato quam fedula matert

Cu ketdt a dulci mufcarum prcelia fmno*

^aquidcuenim,qHi circum jutilis ambit

'

LIBER
Bdthm^

IlIL

^duplex circum

laterum iunSluras fibula mordet

Aurea, ([uaq;

te^t ilia thoraxy

Detorfit telum.tranfitper cingula,^

ipfum

Thoraca infixum crijpans lorica morata eij,

Ef tande extrema per/hrinxit corpus

Atrid<e*

Tum niger illato defluxit uulnere [anguis.

Mcf0WZ5 aut Carice uelutiji uirgo rubenti
Tingat ebur minio, phalerisly imponat

equoru^
Pendentes thalamo longe c^uas forte uidentes
Pxoptant e(^uites,tantu re^bus apti
fi

Ornatus extant aurigce,^ glona currus.

Sic latera at<^ ocreas currctes [anguinis
undet

Tinxerunt Menelae tibi rorata cruore.

Arma uides Agameno

iSia in corpore uul

Pxpauiti^upuitcj^ [imul Menela?

ipfe (nus%
Aligera a/picies tela penetraffe [ub armis.

Tum grauiter fhcij totis [ufpiria rumpunt

Femoribus, dextra Menelau amplex? abundis
Sujpirds lachrymaru oculis Agameno ador[^:

Hew mihi nuc frater, quado hcec inopina PeSors fuit,utrupto^cubas foedere morte, (la[gis
Hic'ne timor [uperufpercufa hcec foedera,
Cjr

^^oru fandis [acer

libamina diuu

(aris

l^ouioknda!(]uibus dudu [ic fiSmus^ut tu

Occk

AD O

Olympi
^
Haud impune finut fuperifcelera impia,quan^
Occideris frater, contemni numen

moratur
Dtftulerint culpas nominuygrauiora
Supplicia, ceterni

fi

qua eHfententia ccdi

dies aderit,facru auddo

Uium

^ omnis

Martia cum Friamo proles,Teucricf> peribunt

luppiter altitonas,fceleru impia fa^a repedes^
Induet ohfcurd fallentibus Aegida Teucns

mihi quatu
Perfidia ulturusfint h<rc licet, heu
Mce^itice,&' quantu linquis Menelae dolorist

acerbam
Si moriens uita forte complebis
Scilicet indecores fine te remeabimus

Praecipites patriae

Argosy

Danaos feret anxius ardor

\m Priamo & Teucris infigjnis gloria belli

Funere parta tuo efl-heu q liquiffe pudebit

Hic Helena,tellusi^ tui cofumpterit offa

Dardanis, exhaufio que [pes dabat ante labore
lamiam aliquis Trou nullo obfifente fuperbus^
Ingentis tumulo infultans Meneleos et umbr^f

Atrides
Sic ne iaces Menelae? (faet)fic alter

Improbus ardorem
Ille

belli

confumat in omnes^

quide ad patriS tota cuclaffe recefit

Fxpertusfrufbra uires,fratremq; reliquit

TellurehoMiHOSomiferefcitefaltem
Ih/cr-

LIBER

iin.

37

hiferni numes.j^otius mihi terra dehifcat

Ampla fatis,noftras hcec ^referatur ad

aures,

T fiauus cotrd affatur Menelaus Atriden:

lam folare acies^neue exh orrefce eruorem-,

Haud alte in uulnus telum penetrauit acutum^

Verreaiam mijfereprefit cufjpidis iBum
Laminajferratus texit jimul ilia thorax.

Huc iteru affatur priceps Agameno Achiuu

deum faciat Menelae, dolores
lam lenire decet medicado uulnus acerbos,
Sic pater ille

Talthybium iubet acciri, cui talia mandat:

'

Vadeuocaturus,fifiehuc Machaota medete

Talthybi,belligeri foueat q^ui uulnus Atrida,

Archer infignis Lycius que perculit aut Tros,

M^nities Danais ,

atq-

ingens gloria Teucris*

Dixiuat ille ^adu celeri mandata fecutus.

Huc illuc uoiuens oculos,circu agmina

luflras

Aeratas acies inter rimatur Achiuum

H^oe Machaota, procul que cominus armis

Circulat clypeata acies, quas plurima Trica
Terra boum generofa deditfoeta agmina bello.
Hic propiorfi praco duci,t^ fc uocib^ tnq^*
Coronide,princeps Agameno AchtuU
Ire iubet,frapriq^ man^ adhibere medentes,

Ara-

,lLIADOS
hrcign inficis Lycius ^ue perculit
"t/[ce^itiesL)M(iiSi(itc^iti^cns

^orU

Dixerat .ille acri turbatus uulnere

Tror?

'

Teucris*

mententy'

pera^mapaS^Talthybiusi^ftntul glomerata
Atrides
ficceier^uiti^tts ubi tunc percupus
corona * '
Stabatyacerbaflremes proceru uallate
agmine primu
Ule deo fimflis cojheaus in
telum^

per media infixum detraxit cingula

Qmo fimul edu^o paulu cejffere dolores
circumi
Cingula tum [oluit,ferrata^tegmina
Pxuit occultum u\dnus,teli^

latebras

cocretumpndeauorem

Explorat dextra,
Abluit,& mixto plagam

Cua pater huic

illi

linit arte

h^uorer

dederat medicamina

J&3 uuln^ alut diui MeneIeos,in

Chu'

armis ^(ron*

CocurruntTroian^e acies, pugn<sc{;paratje*

etarmafreme^
afficeres Agamenona

Intrepidu

acres (tem^
Hortatemiy uiros bello^no fegnius
arcet, currusij; ex arefonateSy

Qiudrupedes

Qk 05 procul ardetes pugn^feruabat habenis

^igerEiirymedon Ptolemai fmgnine/ut.

HSc4piilnf f^KOj propi iulettgmmef46io,firdormhtlStes ci utribus h4uferittms7

Achittunu
pedef cMos hovU^ts obibat
Ipfi

Bellor u Armi memores nuc fumiteuhres,

Now eritauxuio periuris'hoflibus olim
Iuppiter,at primi frangentesjoedera Troes

Vulturibus Uniada dSjuntJua corporafauis*

C 0fortes natos q; domum fuper altaferemus

Aequora,^ euerfa raptabimus omnia Troia*
Qms uero exangues prafenti Martemdebotf
Argutis longherhis jimul increpat omnes:

Dedecus Argium,plebes morituratimedot

Mitia indigni,quorum Mauortis imago
Metibus omnis abefl, timidi uelut hinnuli a^to

Quos labor in campo currentes laxat inanisy

Defediiy iacent,& nulla in peSioreuis eH:

Haud fecus attoniti armatos horrefcitis hofes*

Mm pelag turmas fpumofa ad littoraTroum

Bxpeiiatis adhuc,frmat ubi uinculapippesy
Vifuri dextram ft porrigat altus ab ajiris

'

luppiierauxilionobisf/icfatuSyAchi^^

Hincat(y hinc acies longe imperiofus obibat*

VtLycios alacer populos prnetrauitin armisy

Qm

pofiti inftgne circu Idomenea fremebant*

Idomeneus apro fmilisyprima agmina bello

Struxerat, extremas Merioe hortate phalagts^

Jio; placident uidit gaudes Agamenon ador/f

Ido^

AD O

liomeneu Ddtuos ante omnes digne uererif

Militieepariterq;

domhmenfash; per omnes

Difcnmbis conuiua pnorycyathocypotiris

Vndanti primum nigro ueneratus Iaccho^

A^jbi tunc alvj heroes( fi maximus extet)

Menfura potant mediaMbi plenior uni .
mihi quado bibtdi
Stare [olet crater, uelut

anim^.quantuualeat nuc Martia uirtusy

R bello uires oftendeyUtfepe locutus*

Tunc ille affatur cotra,

fic uocib^ infrt:
Atride, me nulla dies d fortibus aufu
DiPimile ar^ueriuamiam fpeSlabb amicum

QMndoquide primi uiolarutfcederaTroeSj

Certadum efl armis -pcenas detfanguine

rupti

IFcederisMnc abijt mentem letatus Atrides

Mox ille Aiaces geminos offendit in armisy

Qhos acies denft peditu poJt terga fequutur*

Ac ueluti nubes fcopulo qua [heStat ah alto

^fr mare rumpente ^ephyri juh flatibus atri

Mor^ picis, paftor trepidas jpcul h orret iniqui

Tollente imbriferas cceli,pela^<y procellasy

Tum rationis inops pecudes tutatur in antro:

LIBER
U4

ttd fec^

llir.

srm terut codenfa in bella phalages

Honendce chpeisfimul
furgetibus hajtis*
Ho5 procul afficies Argium dudor Atrides,
Vociferans alte uerbis affatur amicis:
Aiaces magnhquorumfera peSiora thorax
Ambit:,&<erat<e jiant cinSice ad prcelia getes.

Haud opus ejfereor uos ultra incenderebello.

Hortatu callent ueflro pugnare caterualuppiter 6 fumme^o Palla, et ua^ig^is Apollo,

Omnibus hic ardor fierettnam Troia fub armis

Et Priami imperiu caderet populada Pelafgum*
Sic aitjhos linquens alios hortatur Achiuos*

Venerat ad Pylios ubl^uxerat agmina

hchortasfortijocioscocurrerepugntf*

(fior

Hic magnu Pelagontafuis^^ Almora turmis,

H<emonadat Cromiuc^ducesj fimul at(y Biat4

DuRore populoru equituxurrumcy potentes

Prima actes in fronte locat-,pedituq; fequutur

Agmina leEta uirumjfortiq^in robore plebem

Imellem /latuit medio, pugnentcj; coaSH
Inclufi.primm uetat admfcere iugales
In populum, turbent ne acies ^mox fidere juen^

Curfib^ aut frenis prohibet, ne folus in ho/les

Irruaty^ longe <[uantu finit impetus erret^

A 4

Tutti

"

37^

LI A D O

Tum fimul ireacies^cofertacyrohorain hofle ^

'

'

fluminis in more prorupere,fluxd<y jpa^im

'

'

Debiliora monetyhoMes figere currus^

Curribus ex iHis prajiat pugilatibus haflas

His olim multas uerterunt uiribus urbes

'

'
.

Anti<luiheroes>NeHor flcbelliger artem

Bellorum expertus logo moflrabatab ufu^

'

Que procul ut uidiUgaudes affatur Atride^:

Si tibi diuefenex

animu par robur, ^aufus^

^

Corporis aequarent uires^ fortior <ttas*

Sed tefraSia fitu, neruic^effoeta feneSbts

Obruit. 6 utinam iuuenili in peSiore robur
hfforet,at<^ annos finerent mutare fenile:
'

Uumina^uel taliiuuenescyfenefcerefenfu,
Ttt Ne^or(quan^fenior tame armiger) in^ti_
Ipfe ^uide Atride rurfus iuuenefcere uellemt 7:

QMliserddiuumcumEreutalionaperemiy

Attamehaud fuperi mortalibus omnia praftat^_

eram quodam iunior, nunc longa feneB^

fortis

Con^city^fenfus immutat robur aniles*

Merum equide medius populos in bella fouebo

Confdio, qui folus honos folet effe

7;

Tela manu iaciat miles cui fortior tetasy

Etferiantiuuenesfduntqui utribus

'

hoHemr^

LIBER

IIIL

-177
'

Sic fatus Ne^orygaudensiy recefit Atrides*

,

Tu properas uiditPetheos MeneMeamagnif

'Que circii adftante populi glomeratur Achius

Verboru artifices >huic proximus acer Vlyffes
Ingemo ^abatyCephalenoruq; cohortes
Stat ferro accinSia circmMlucymoratur*^-

Noa horu populi rumor fublatus ad aures

Venerat hic primu mifceri in bella cohortes*
Spefiates flabat Teucrosij; erumpere pugna,

CominusoArgiuu'^fequifimul agmina cotra^

Moxipft irrueret.(^uos ut fipecufatus Atrides^

Vocib^increpuitiPetheospite [anguine magi^
'
'

Et tufiSie dolisyUulpina&ffau& abunde^

Qms metus imbelles^qu^e uos ta fera moratwr

Se^itiesfalios fjpeSiatis in arma ruentesy

Cu deceat uos ante omnes putare priores*

Vos olim acciti dapibus-,<iuas forte parauij
Cupnmuaudiflis^meftsjuper,armafurete$'
induitisycarnesauidiq-afjumitisaffasy

Vndantesi^ mero pateras inuergitis aluo*

Vos etiam ante deceffedabitis ire cohortunt

Fraftdia in pugnas noflilibusobuia htrmis

Tu cotra intorquens oculos affatur Vlyfest

Qualis akorbetuiHOXx excidit orisAtri<i -

C^i

ILIADOS
^ifcgneshellinosargub,i^iM<JMn^^^
Marte calent atoyquado hac ttbi cura^uidebis
Telemachi genitore acies irrumpere primum

^pjhles,0"tementirh^uanatulif[e.

Vt^ illum agnouit fubito caluifjefurorey

Subridens iterum fic eji effatus Atrides:
magni,
louis Uertiade fate fanguine

Diue

Haud ultra fauire decet, qiurgia pra^ent

Irarum caufasjibi nulla iniuria per

me,

Mec iubeo bellare <^uide,non turbida menti

uerterefenfus^
Conftliaaffuetus mifcere
ultrafy
Noui animu u^le laudis daiy ifia (^uid

Vana dabunt Juperift quid comfftmus in

te,

inanes

^cenitetj^ nugas uirtus abolefcet

gradiens alios offendit Achiuos

Sic fatus,

Magnanima aggreffus Diomede, hic cumb^

(tis
BtStelenusmagntnatus Capaneos agebat
Qjudrupedes,uultu fimul hos affatur acerbo:^

Tydidearmipotes qs te merus obruitfaut

recefi t imago

quo

Effera uis animi patrueq;

olbn,
Virtutisfnonficpatrem timor arguit

Obuius aduerfos totiens qui terruit hojies*

labores,
Sic referunt qui tum illius uidere
Mycenas
Egregio; .irgo nil meminhlicet ipfe

B E

R iriL

'^7^

Vendat abpi; armis fodo Polynice receptus

Hof^itioArmi cogebant undiq; belli
PrafiSa^utfacne uajiarent moenia Thebit^
Et belli uireSyficutuoluere precando.
Obtinuere quidem, nifi luppiter altus ab aflris
Signa daret, totos quiius ille exterruit Argos

Huic tum fama uiro nullos aquabat in armis

'

AtpojiqherbofiuenereAfopidosundasj

Tydealegatum Thebas mifere Pelafgi,

Ule,ut erat

fdens animis, mfolusobiuit

^unus,^ ingreffus multos Etheocleos aulam

Oedipionidasmenfisdifcumbereuidit,

Hic ubi nullus

erat qui fe tueretur amicum.

Terrore iniecit Theoistquosq- ille

lacefit,

Solus Ethionidas uaria in certamina

uicit,

Auxiliu

esr uires

tantum dabat Attica Pallas

Uli indignantes, fecreta in ualle latentes

Infidias

duxere duciueRiga retro

Dum feruata leguproceres coguntur in unum>

Qmnquaginta,illi morte latura iuuentus

Horum duStores dijs immortalibus cequi,

H<emonides,Mao,

& Echioni^ Ly cop h

otes

Tydeus hos homines Utum fibi ferre parates

Exitioaffeduamudedit ire deorum
V

v^Bo

A D O

Aufj^cijs duSiusyThehas ^uimirareferret

l^ceonn.tdis eraunulli uirtute fecundus

Aetholius Tydeusinatum tamen ille reliquit

Ai/o^io feje meliorem, at uirihus infra*

Sic fatus, rege longe ueneratus Achium^

Nil cotra ef aufus Diomedes inclytus illum*

Tum Stelenus magni natus Capaneos adorfus^

Vera ([uide noRi,<[uce nunc mentiris Atride*

No5 patribus logepr<eftantes gloria tollit,

No5 min^ Armum populoruad mqenw
Duxim^y&^/acraThebaru euertimus urbem*

No 5 louis aufricijs intedimus ha6ienus,illi

hrati fatis

temerhndtgnantibus auji

Occubuere,fuipcenas(ydedere furoris*

Nos quibus aut igitur no/lros

dignare paretes^

Laudibus Atridekotra tum lAartius inquit

Tydides, uetuitq- loqui, eSr parke coegit:

Haud ego te argueri populor u reSior Atride

Hortante Argiuos* pugnat uiSioria quando

Tf penes, atq^ ipfum /equitur te gloria belli.

Si Troas uincent Danai,facrumq*reuellent
Ilion i^ui^is luSius te triflis Achiuis*

k age nos igitur Steleneaccigamur in hofies*

(ormatus curru umemus akalto

'

Pra-

'

LIBER

IIII.

58

Froftlijtfonitupe6btsfuper,armaJeJere

Horridum, quo uir quicu(^horrefceret

x.

ittges

Haud aliter denfata acies fuper arUa mouetur

DuQorU impulfa flrepitujuelut eminus uitdcc

Stridentispelagi ^ephyris mifcetihus

aquor

Faulatim fefe tolluntymox flatibus aSta

Vorticibus rapidis longe glomeratur in altum^

Tellure illifirefluuntjuperaquorafluius

>

SpH^ojhC^falfa rorant afper^ne cautes,

Agtnmaduiiores animare in bella tiideres
Bffari nil aufa metu, fed peSlora

Marte calenuacies

uarijs

tantum

luxere fuh armisy

Frogreffa in numeru.cotrd tu plurima

Troum
auU

Tujiafremitjpecudu fimilis,quas patori

Diues agit,fepta patulas ad ouilia mulgens,

Afliduos referunt circum balantibus agnis

AduocCsmepitusitalis fuper^inaTroum:
It rumorjuaria in

mores, (ir difjona linguis,

Hos acuit Mauors,afl illos Pallas Athena:

Terror utrof^ tenet^idem pauor occupat oest'
Rixaq- mortiferi f)ror et comes horrida Martis

Parua metu primo, mox fef? attollit in aurdsy

Ingreditur

folo,& caput inter nubila codit^

Fer populos pnecq^s rumore accenddtur acri,

lii

'

fix
In

medium

15

OS

lites affert, ac fufcitat iras*

ubi peruenitycampofuribuftda fuperhi

SpeSiatrix belli fedihrabiemq; per omnes

Mifcuityunde oritur gemit^ mortescjpdolor^*

Aduerfipo^^ apparent,tum

tela

reduRis

Protedunt longe dextris,^ fjficula uibranu

>

lam<L intra iaSlum

teli

progreffus uterij;

Coftiterdtyfubito erumput clamore furentes.

Mi^ilibus feriunt clypeosjthoracas ahenosy

PeSiora peSiorib^yclypeis clypeosi};repellut

Connixiftrepitu uario fremit Ilia tellus
Fit gemitus morientu,

^ mixta cade uirorum

Semineces hinc inde cadutyfluit undiq; [anguis

Per terramyueluti plures de motibus amnes

Percaua faxa ruunt^auSii pluuialibus undisy

in^

Mifcentur fimuUf^ uiolenti fluminis

FUuca [ondty^epituly pauetde uertice paflon

Haud jecus immixtis oritur gemitusq^cruorij*

Hic primu Antiloch^ pngnSte cir dira freme tc
Dardanidum iplicuitThalyfiaden Echepolum
FxcufSis galea cri/hs [ub fronte cruentunr
Traiecit telum, cuffiscy impulfaper offa
Tranfilit,

nigra lucem claufere tenebra.

Ukmtmdioulutm<ermme.turris

MuU

riB

E R irin

Vulfkfoloy UpfHmraptopedc duSlorAhatum

Calcodontudes lElephenor in arua trahebat'

Rapturus lj>oIia,ac inhians hoMihus <crmisi'

Haud notum tulit incautus: nam flexus apertU

t)at latus . obferuans oculis idfortis Agenor'

'

Jn Ictuum uerfus tranfuerherat iliaferro.

Singultante anima trepidosq^extinxitin art?*

Hic Teucrum Danaum'^ Jimul pugna

afiera
Implicuere inter fefejegit^ uirum uir

Qurmu

Ixitio affeSH rapidorum more luporum.

Hic AnthemionenatumTelamonius Aiax

Simeftum excepiuteneri cui protinus anni
hnpuhesc^genct, quondam quem mater ah Ida

Difcedens genuit rapidi Simoentis ad undamy

Dum pecora

infelix uifenda parentibus egir,

Simefiumc^fimulfluuijdenomine^dixit.

At non hic miferct prctHare alimenta

parenti

htaluityuitce ffacio breuiore potitus.

Obuius huic Aiax ferratum ha^ldemamillce

Vlagnanimus dextrctintorftt, peSiusq-repentUt
Trafilit atq.

humeros extra, tum pron^ in aruis

Corruit, ^iotus telluri Mernitur atraty

Qualis 'adulta folo pingui flnuqfa uirhttes

Populus in ramosjniffaquamforte bipenni

''

Arti--

,g4

ILIADOi

Artifas cadit mmSyaai Ut rohoractmrU

Arte row;i paret.iacet ilU in littorejonec

|
I

<

Arefcit.u^ cecidit proikatusttb armis

Anthemionides*Aiacisuulnereutillum
^

ViditPrUmidesconfeSiumAntiphusacerhoy

Per medios ruit, piaculum proiecit in boftem^^

At non Aiace,fed fixit cuf^ideLeucon
bt latus,hic magni fuerat comes unus Vlyfii

Carior ante alios. qui dum Simefion adunca

Ad [ocios traheret dextra, confofus arena

.'i

DefunSiU iuxta cecidit,dextrac^ remifit,

Tunc Ithacus cari comperta morte fodalisy

Perfurit, ac rapto prorumpit in aomina telo*

Bellator ualidis proiecit uiribushaHam

Per medium,Troes teli uenientis ab i6lu

Seducunt ffe.dira non irrita mortis

Hafta uolat longe,meditantem pralia pulfat

DemocoontanothuPriami,qui [olus Abydo

Ardentes conduxit equos, per tempus utrun(^

lllafubit,nigra(y oculos claufere tenebra.

Corruit in praceps,fonitufup arma dedere.

Tue retro mcipiut Teucri et mauorti^ He^or

Perrepede,Danaifa^o clamore fremebant,

Cocmut^ultraj^^oliadacadoHerar^
Per^

6 E

II 11

Pergamo ah excelfa pugnas diifheRat Apollo

PalatesO; Phrygas, ftc ira turbidus induit:
Ite aUcres(quui'nS Troes duhit<ttisf)thofiefi

No lapis eR illis^nec duru in corpore ferrum^

'Vt nequeant armis uiolari, eSr uiribus

<

anp*

No hic tequore<e Thetios bellator Achilles^

Puppibus in medus fed tricem digerit iram^

'

Sic deus excelfa Teucros affatur ah urbe,

Pxcitat hic cotra Danaos Tritonia Pallas

lngredienslapfosreficitjuiresq>miniflrat*
.

Tunc Amaryggidenfatum Diorea ligauit*

HucPir^braftdesyThracU qui duRor ab oris
Venerat, inieRo percudit crura molari

....

Perfregit^genu,neruoscotriuit&ofa
Collapfus tandem iacuit rejupinus in aruls

Adfociosq^ manus anima furente tetendit.

Tum Pirus h uc iteru curres percudit acuto
j

Vmbdicumiuxtaferro.fiuxerecruore
Vifcera comixto,

^ lucem claufre tenehr^kp

Dum furit, illius percufit peRora Thoas

'

Aeth oliusyiaculoq^ animae fpiramma fixit.

Tum propior ualidu deducit uulnere telum

Magnanimus Thoas, gladioq^

euifcerat

aluum/

Vna eadeq^uia fanguisq^ animusq^fequuntur.

r

Nofi

LIAD O

No tmeh exuuiasjicet ingens niribusillei

EripuitJongisftiio fimul agmine Thraces

Obnixi incurrunt ha^isyhoflemlyrepellunt*

Sic illi exanimes utrin([- per arua iacebant

Yulnerih^ mixthThracucj> Epathrucf- cateru^

Dttftores^ ipfitfanieji' inuoluitur omnis

Turba utrum, quis enim cofufse ihra^ aceruo

Sdiderit^nqn

n media inter praelia Pallas

Duxerit illajumdextra.totmilliaTroum.

Argiuumq- die pafSim cecidere fubillof

ImpUcitic^iacent per mutua uulnerafoph

aVARTI LIBRI

FINIS.

HOMERICAE
DOS

ILIA

JLIBER aVINTVS, NI
c o L A o Valla
interprete.

c iamTydiditDiomedi PJlas

Athena

fulgorem uiresq^dedu^quo nut

ior in

omnes

Surgeret A^rgolicostaJpeSiu

luRrathonoro*

tIBBR

V.

Aritt4p^gideacrijh,acunticcfltmm
luditUTy

^ tremulos umho uomit aureus

ignes.*

Qtulisuhioceaniperfufusluciferunda
fxtulit os ccelo ftcrum, longe<L coruf:4t:

JySdie talis [pedes radiabat ah armis*

Fer mediu pugme^fredet ^ua plurim^ horrofp
Irruit in Teucros Jiues purusq^ facerdos

Vulcani geminos Dares ad praelia natos

Ideum Phegeuly uno fuper axe comantes

^ferat injignes belli.tunc obuius hajiam

Tydida Phegeus humeri <{ua tegmina furgunt
Coijcit,arato procul

illa

umbone repulfa eft*

Tydida contra dextram non irrita liquit

^idaIlaypapillofumpeSI:us trafuerherat hoflis*

Dat gemitu armoru pulfu conterrita tellus*

De/erit Idaus Phegeu pulchrosq- iugalesy

ExpeShtrepaues Diomede fratre perempto*

Haud nmum poterat fumens euadere fatumi

Bed patris orbati forte miferatus acerbam
MulcibeTiobfcuro fugientem texit omiRu*

Ule rapit currum focijs,pariter(ji iugales

Imperat ad naues ducitum catera Teucrum

^ea turba uides pauitatem^ ^ Phegea

.

lapfurh

Inter lora rotas^pprocHl denfantur in unum*

Hic

II>lADOS
HicPalldsMartecoplexa his upcih^prfaefi^
hominu popuUtoyt urbiU

Bellipotes MitKors

Euerfor, Troas Danaoscf; in

helU quid ultra

yrgmus^noMs pugnent fine uiribus

omnes:

Cedamus, uincant tantu quos uincere mauult

htppiter,at^ipfos comitetur gloriabellL
procul amoti louis hinc uitabimus iram*

Nos

Sic effata, deum totis fubtra^t ab

armis

Et mtuit longe herbofi Scamandros

in antis

AcrkshicinftantDanai,fugitqi^^^^

^ejiciutTroeSkprinceps Agamcno Achiuunt

/^tronumO^duftprem perculit hafta ^

Pe^us in qduerfum.micuit trans terga cruetd
in aruisx
CuffiSy&e curru cecidit refupinus

'

JOejuperarmgrauifonuerut qttaffa fragore*

Udus hic Pharon rapitidomeneus ab alto

Mceoniogenitum,BoroquiexubereTarma
Veneratikuncualidapugnanteuulnerathafl^

Et dextro affixa ex humero tremebuda

Ille ruit, Stygi<f

pepedk^

i oculos claufere tenebr<X7

Et focif exuuijs ffoliare cadauera currunt*

Hinc Strophio genitu furente mam^ Atn;^
egre^u,Scamadro traqdt hafla, (des

Venatu
Ueiiaquedocuitnempr^k^ncremontesy^

vt'
tt tenere fo'4siaculiscy agitare

Sednec imuirum^celeres(\^in heUaJa^tta^

ISIec

.;

mere quibus cunSios fuperauerat arm^^.

"

N<t)^ humeros interfugientis toijrit haftam

Atrides Menelaus. micuit trans pecora ferfit,^

Datfonitu ingentem curru delapfus ah alto^

Tunc Myreonaacunens ejfceptus ab ha/la

PheredusHarmonidesoColuitque Pallas Athe^

Omnia noffet manibus facieda per artes. Qt 4

^
Hic Paridi inflruSias puppes aquauit in undis^

PrincipiUinfauM^
PMtiOimomtusquinoh audire deorum
hialuit,ltd>'is

protelafuperuolat hadia^

Of^ibus effiraSUs inuenit uifcera cufpisy

Sulpirasiyoculos ceteriiain morte ligauit.

Pedea Phyltdes conixus corporeMeges

BccipitarteNqthucelebrhquediuaTh^^
Erudijt ftudjfs tantum gratatamarid^

Martius Huc Mejges loga ferit eminus hafla

Ceruice obuer]a,neruoruubi n^ilis hceret

'

Stirps capitidingua cuffis pdrreAafubipfa

Per dentes inuenit itery cum frigidus druis

Decidityi& ferrum mqriens hoMe n\gmordlt^'

^Typyl^diuu Emoiiides Hyffenoramagn^

-

Do-

'

190

ILI

AD

DolopionepttUiJuJum qui forte ficerdos

Scimndri fuerat-,populis ducihusq; uertndus

^
More dehfhriHo gradiente intercipit en/e,
fr folidu magn/q- humeri cu parte lacertum

imputat. efpfo comixta in (anguine dextra

Decidit, ac fubito moriens expmuit aruis*

Talia per capos paRim dum funera

Gr^

tdehanUmedios Tydides tranjilithoftes

Haud utris hellu gereret, Teuensne fuisne

erat,\^anaos tantu tulit impet^ ultra^ .

H*c ub
non funtHo'

"

Tegmina nulla ualet,nec quisq ex hoftib^audet

Pugnando tetare uicestpcul arma frementis^

Mortiferosq; idhfs,& criftas caf^idis horrent

Ac ueluti torres qui multis imbribus auShtSy

Aggeribus ruptis7hominu'q;bouq-labores
Sternit,

infertos euellens gurgite pontet,

fertur in arua fures irapido fic Martius

omne

^
-

'

Percurrens capum Tydides agmina uertky

Cofertosqilicet perturbat uiribusho^es

Vt procul hunc acies uidit Lycaonius heros

Vndiq;rumpentem,lunatomfenfusdbarcii

VulniferulaxattelU,quaq^arafatifcunt
'

Thoracis tranfit,dextroq;infgiturarmo^>
Tranfadijt cul^isiinicuit de corporefanguis^

Hfc
1

LIBER

V.

Hic fuhito 'dltud quem gloria uulneris augety

Pandarus exclamat, Longe conuertite Troes
Vla^animi currus auriga,^ fumite uires^

Scilicet Argium melior confeSbts acerbo

Vulnere,nec fpere teli uim ferrefu^remam^

Quod mihi ia

neruo manu>^<^ aptauit Apollop

Ner uoluit Lycijs quoddme

excedere ffufbra^

Talia iaSfahat.nea^ enim cofumpfit acerbum

Tydiden uulnus,fed iam penes ipfe iugales

ExcedenSyStelenum (ic eft affatus amicum:

Hafienus 6 Stelene potui,nunc uulnus acerbU

Cofcityhac humeris aSlutum euelle famttam*
Sicfatus. curru Stelenus moxdefditaltoy

Er penitus dextra telum de uulnere traxxu

Tuc niger ex humero totis eruor effluit

armis

Saucius ille preces tonde ftc reddit Athen^i

^ Exaudi me nata louis Tritonia Pallasy

Pug^te toties duro fib Marte parentemy

Me quoc^ fi dextro fouifH numine,da nunc
Horrentes tenebras nigra uan^cere mortis^

Admotu^ uiri peSfus lacerare fuperbiy

dudum feriens nitidum me cernere folem

Qm

laniatus

non pofje diu. ftc fatur. Athena

Audijt orantcmjpropm^ admota lacertos

Coit

ILIAD..OS

5^1

Contingens totos uires infudit in artusy

Exhortati ducem fic ore affaufcrenoejh

>:

Tydide armipotes^Teucru ne horrofce tumui

Nec pugnare time.patriu iihi robur larmis,

Qudededi OertidiCciuouis fuh Marte poteiu
Q^netid ex oculis nube quce plurima circum
Mortales hebetat uifusjOperiicy tenebris,

Bripuhut pariter diuos hommesly uideres*

Siluis in hoc fuperu fautor certamineTeucrif

Veneritjexcepta tantum uiolare Dione

l?arce deos Mam(fiuenerit)excipeferro,
Sit loue nata licet.PallasJicfata recefit,

Talibus incenfus dius Aetolius heros

Acrior ad puma redit, acMim fufcitat ira

Vtleo cum pleno ferus infidiatur ouili,

due feries loga pallor non conficn hafiay

Saucius ille thoros quatit, impauidusiy minax<^
Ingreditur caulas,fremitu per ouilia jceuus

Graffatur,cu fe^e pecus denfaturin unum:

Haud fec^ aduerfos crudefcit du^or in

hoftesp

A/lynoonpo0uii padiorem,^ Hipenora ferro

Percutit.ak illum fixit penes
tiuic humeruflriclo

Ho; linques /equitur Polido et Ahatafugacesx

Quos,
>

hoAa papillam,

totu tulit en/e lacertu

Xiuos fdcer hirydamas genuiMtd fomnut do^

Scire uirmyttatis Troiana nd belU profeBis
Somnia non cecinit, melior fed Martius illis Interpres [oluit Tydides jomniaferro.

Pofihos tplicuit Xantho,pariter'^Thooni

Phenppo genitos annis pubentibus ambos.^

/V

At pater audita natorum Cede,penates

Seruabat lugens, auoi^exhaums anili

H^d ultraJ obole f[erat cui lauta reline^ui^

pMra fuis longos atauis poffeffajper annos.

'

anima ferro Diomedes fortis.ademit

Ambobus patri dleriles

J*}

*'

in luRibus annos

^
-

CU natos redilffefibinonu^^
Cognatisi^domos,^ pinguia cultareli(juk^
|

TUgeminosFriami natos Echemonaleto

Bt Chromion curru Raittes detruftt in unOf
Vt leo propliespaf^te in terga luuencunt
Aut armentale uaccam proflemit in aruis:

Sic hos Tydides curru fuper arua cadentes'

TU Ippliare uirosfocijSfrapere inde iugales

Imperatyexuuiasq; omnes inferre carinis

Huitc poftd Iliacas uidit turbae cohortes

Aeneas,caerat pugnatum ubi plurima feuit

>

Tege^jj^tUex^oraslycatmepermnes

""

Aif

ILi

$94

AD

S
^

'Ajlillumpoliimediimtermillkuidit
BeiUntem,jeje anteferes fic ore profaturi

Padare nunc ubi funt tela eodtialiay&arcus^

j

GloriaouanullusfeiatihiDardanusie^uatf
liec qui]^ Lycius melior tibi protulit herosi

..

Bya age tende uiro iaculu , manlbusc^ precatus

Ante louem pal^ts^nui nuc totfimeraTeucris
Per camposinfert, quiribus agmina uertiti

QutSjnijifbrtedeuSjcefJantibusordinefacris*
Iratus Teucris flrages tot miferit atras f

Dura <(uide res eA mortalibus ira deorunu

I
]

Ulerefertcotrd-^Teucroru maxime duSior-^

s
]

Bf[eireoryno]co triplices in cajSide cnjtasy

E nlypeum,^ currus.fed no ego certior idem

Sit tte deus. certe non hicjine numine

ma^a
^

Tata mouet diuumjquiffflat proximus illi

Hube latensyolio qui corpore uulnera

torquet

lamdudum cotra telum iaculatus,^ armo .

Infixi dextroilaxat qua brachia

thorax

'

Orbe cauojStygioq; ducem trufiffe fub orco

SperauhfruSbra uires expertus in illum

JeU dei^dcus hic diquis mihi proM^

A"'

'

iStus *
Fn!*

TruArdtur,fdtis

inij

iam belUjinifhis.

Tum cwrr^->& equi defunuqius tpfrp

Infenr^undenos Lycaonis

hofies

m atria currus

Atratos circunhpep lis phaleris

q^

decorosy

biflratosq;oftrogemmosyadquenq> reliqui

Comipedesyquinuc tenues pafcuntur auenasy

Ordeaq- affueti bellis.mihi ftepe Lycaon
Ducere quadrupedes ueturo ad praliajuafitt
Tnianos ut eques inter uerfarerequemes':

Nuc repeto infelix monit^,quos ante refelli

'

Linquere equos duxi melius^ne Marte perenni

Fabula depcerentmitidi jiabulantur in altis

Aedibusyad facrum ueni pedes Uion arcu
Fretus

his tandequanilualuerefa^ttisi
diices geminos dudum fmefunerefixi

'

Frxjtdtes armis diuum,Menelaony

eSr ipjum

Tydiden,fufo rubuerunt membra cruore,

Qu^magis iratos acui fuper agmina Troum,

Has e^tde rapui fortuna obHantefagmasy
Suf^ejosq^ arcus ramoyquado Uion altum '

Accef^Teucrisytraxitmeplurimusardor
'HeStoris auxilio,felix augere Pelaf^os

fio ceffat fatu, quodJipatriaq^lare^

t/

Kurfifsutaj]^ifid:dabim^^

Wtox

A D G

5
'

Moxcaputhdc humeris Ddnau ^cuc^ reciSiti^

'

tum manibus fraRosfligratibus arcuS:

CoijciamflammiSffic dij
Ttt cotrd

mea uota [equatur^

;Vi

Aen WjHcfc id defice loquendo^

Pddareypr^fiat enim Tydidce occurrere fortU

'

Scdde meos currus^quatU per aperta uoldtes

Profiliant curfu nunc experiere iugales*

Kam ftforteiteruTydidcegloriabelli
J[ulferitj&*^auiorTeucros louisirafequetuf^
Verfi urbem curfu uolucritutum'^petamus

iffugium^capeloramanu.compellefonoro

Verbere quadrupedes, defcedoyct bella fubibo:

equum moderabor habe >
Ipfe pedes pugnas, uel
-

(nasi:
Et tu Tydidenfatali intercipe ferro
Dixerat Aeneas,contrd Lycaonius heros:

Aeneatuteipfe&frena,&uerbera,&axes r
v
OUiquosi^ regat curtus,ne forte recufmt
'

Sol9 hde,af[uetus<y tuos auriga iugales,

Affueti imperio domini retinacufarunipdntt

Et pauidi altemolonge reSiore trahantur^

Exoptentq^tuos mdnitus,moxirruatm nos

tu(faalienapatt,pafim(^peraruaJureM
l

-r

fy dides, perimatqp&equps fibi raptet,^ ir/

irgfi'tHQS rege ornipedeSfegolSp^hafla(mai'
Ea;-

/;

'

LI B ER Vt f
Bxdpim uenientem. mho fuper^akeferthur
Tydiden contra, Sthelen^ ^uos inclytus armii

Vt procul afpexit, fic ore exclamat aperto:.

I

Ipfe ego

nunc geminos m te torquere iugales

Profbicioheroastalterpne^antiorarcu

"

Tydide Diomede animo ^atil^imenoiirff^

Panaarus ante alios natus Lycaonist^y^ahert

^iSy

Nec te magnanimae laudis ferat ardor in hoflet

Vfytdeo ut nimium pereas ingetibus au/is*
Huic toruo contra Tydides lumine fatur:

Qc Ven*> alma pares genuit Simoetis ad undS^

Talibus ardentepugn^ prauerterejru/ka

mente uerbisfiga nulla fub armis

l^egenere arguerit,funt(!^ mihi fortU^^
Sollicitas

PeSiora,uis'(y animi^d enim moror obui^ ipjis

Ho^bus ire pedes, geminoscylace(fert ferrof
Du mea bellipotes modo me tueatur Athenay "

\
I

Diripientur (}uiretr6,uel pronus uterq,

Gcrruet, aut alter, ^fimihicandidaPallas

Amborum illato dederit de funere laudem, (dh

Hauri aXo hac memori, te nuc moranulla ret^

Qufadequos^peresAenea,etcorripedextrM
trana citatorum)toto(i^ x agmine raptas

(Har

190

1^1

A D OS

'
/

(Jdcrrcndu qiun^fTemiteniJttd Uttox4dHC4$f:

piorum de frole genus

traxifje feruntur

Quos dedit athereo regi de femine Troa

lup^iter ultimas preciu

Ganymedis adempti

Ante alios longe uolucresy (tuos tota Cuh axes.

Sidereos nutrit tellus^ ac lujtrat Apollo.
Ifis armentales

clam Laomedonte per agros

Subdidit acer e^uas Anchifesjinde iugales

,Sex tuliu& geminos efflantes naribus igneg,

Aenea dedit, ipfe alios advahulaferuat

Auxilio belli, ouibus hic fi forte potiri

Coti^erit, laudis ouantu referemus ad Aropsf

Sic alternantes hi dum fermoneffuuntury

Accelerant illi grejfus,hofti<j. propinquant

..

Er primum affatur Lycaonius ore proteruo:

Tydeos armipotes magni fate fanguine frufhrdy

Vmnere quem dudum noUra petiere fagttiCy

Rurfus ut experiar ualida nunc comin^ hafldy
Veni equide , num tela mags felicia fmt hac.

&

intorquens quantis non uiribus ha/ti

Ante tulit,forti clypeo fuper ingerit iftiaw,
.Que penetras medio cufpis thoracereteta efi f
Dixit,

Tum fatus ingenti clamore Lycaone fatur

IxultansHiaffe ratus ^Non irrita uoti

LIBER
Hdflafuhitfarm,

V*

nunc alte in corpora preBi,

liecfupereffe diu poterit^mihi gloria tanti

Pergentes ieritleti, laudesiy ferentur.

Tunc illi intrepidus contrafatur Diomedest

Pandare u^aputasy nec quicqua corporis
Perfkinodhnofhru mage nuc penetrmle telU

i^

Pxperiereiprius uoshincnonirelicehity

Mda^uamueftrofatieturfanguine tellus.
H<ec dicens iaculum conuerfa cufpide

..

uibraty

EtiacityOt Pallas med^s in naribus

illi

Tuetorjit ueniens fubito > dentesiy per

ipfos

Cufpis it,extrema radens fuperantia lingua

Tranfdijt , fofja nticuit ceruice cruenta.

Corruit in uuinusy gemitu fuper arma dedere^

Vno animus fimul

(^fanguis effluxit hiatu t

firmorum ingenti jonitu expauere iugales

Tu celera ibiSio mucrone horrei^

Defllit Aeneasy ueritusne exangue cadauer

Corriperent Danaiy ueluti leo uirihus audax

Proflratum circa ferrugine clarus obibat

Det^^ incendes
Inftdtes

iaij.

^ hafU
\

morti dare quencyparabaty

hos clypeum

nunc uertitadillosy

ktgetmatcyi^us.acri tum percitus ira

Tydidesy magnafaxum ui corripit ingens^

Vix

%|.CO

LIAD O

'Wx Ubii gemini u^id^ ceruice fuhirenh

QmIU nuc hominU producit corpora tellusi

Ula manti raptu celeri detorquet in hohem^

Bxcu^itiygenuneruoSy^jme
Tegmina pelliculie paulu fcidit ^era cautes*
bicidit ad terram duolicato poplite nixus

Aeneas dhctra^tenebriscy adopertus oh ibmt

Lumina^iam tmues uita exhalaffet in aurast

t^icoplexaVenusnatu Citherea lacertis

Splendenti peplo Danaum texiffet ab armis'

Traxiffetiy uirum denfo per inane tumultUf

Ne quis in occurfu lapfum contingere ferro

VeSius equo

celeri, uitaq-extinguerepoffet,-

TEf Stelenus memor imperij,quos ipfe regehat

Ad currum copefcit equos, pumu^rernouiFf

^

Et procul oAriStos in frena reliquit habenis*

ASbitum ag^editur crinitos indeiugales

Aenete,denjo(y obliquat ab agmine raptos*

Deipilo^quo hon erat alter amicior illi,

Tradidit.hic uelox,omni(y induAriorarte

Tydidae ad haues duxit, licet ufq^frementes^

Ufefuos tandem fumptis repetiuit habenisy

Tydid^ mox pone fubit^qui tutbidus ira

In Venerem fertur ielloyquia debile numen

I/IBER

V*

bfgfnerfm^ lem noraunon qualis AthetUt

BeUicaynon urbes qualis populatur Enio,

Sed cui

nil

ma^<euirtutis in armafuijfeu

Tunc acies inter fhe^ans rotat acrius enfem^

Qua Venus ipfa fugit, pepli uelamina ferro

Difcidit ambrof'jy Charites quce munera diuct

Texueratymediuq; infodit uulnere dextroy

Vnde cruorfuxityqualis folet effe beatis

^uminibus.neq^ enim cruflis cerealibus illa,

Nfc nigro dapibus fumptis uefcuntur lacchof

Sic diui exangues yimmortalesq;Uocantur*

At Venus ingenti grauiter cocujfa dolore

VociferatynatUq-manuypeplumq-reliquit,

ASiutum Aenean obdu^u nubis Apollo

Bripuit leto, ne quis celer hoflis amicam
Hauriat illi anima longcy mox uoce fuperbd

Tydides clamat fugienth^iurga diuce

Multa refert, Magno pugnas loue nata uirorti'

Sollicitasyluxu molli^ affuetafurore*

Nm tibifcemineos fatis e^ incenderefexus^

Qmnetia infidias acies media inter ejr arma
Aufaparas Danaisfnon

hcectibi

prcelia diuunt

Dat pater *armifonu ni^ptinus improba capum

Deferisjhoc ipf) difces manfuefcere ferro*

D/xf-

4Cft

AD O

Dixerat.a^ acn Vrnus exanimata dolore

Multa gemit, pulchros art^cruor undi<j- mollit

Tunc Iris coplexa deam uentofa gementem

Ab^ullt armorum ^epitu per inania ueioxy
Et Martem ante ipfum pugn<e qui Uu^ in hajld
Nixus eraty curruiyfedensjheSiabat Achiuos,

Deduxit lachrymantem,elajf a in poplite fluxis'

Voce deum lachrymis fic eft affata trementh

Darogochare tuos frater mihi cede iugalest
Vtuehar athereos mijera hic fublimis ad axes
Si qua deis fit tutadomusmarn uulnere tetro

Saucia conficioryTy dides impulit in nos

Mortalisfmum, qui cum loue fortius ipfo

C ofereret dextra.Sic diua effatafirementes

Dtft Gradiuus equos jniueis fub dentibus

illi

Aurea frena terutyfcandit tum ftucia currum*

Iris lora manu torquens Taumantias urget
Alipedes fiimulis,rapido fuper athera curftt
Profiliere paresyillos de curribus Iris

Amouetjatq- hilares diuina ad pabula nedtiu

Ula fuper genibus totiens recidiua Dion<c
*

Procubuitytoto collapfam corpore mater

Sufiinety^ uerbis dulcem folatur alumnamt

Cui licuit de te tatum mollifiima diuum

Gtl*

'

liber

V.
40
QnsUtuelutm^^cim dederis dijs impia cladei
Tiijlcfata Ven^, Dedit hac mihi mlnera
natP
Tydeos armipotesypu^acum foU tuerer
Implicitu

Aenean. mihi carior oibus

hicefl

Quos peperi.haud ultra lis eft odiofa

Pu7na'(^;

Pelafffs^

cu Teucris j({uado immortalibus

ipfts

Bella gerunt, rurfus tribuit jicdtuaDione:

Perfn
obdura tatum mea nata doloremt
CceMes etenim multi grauiora tulerunt
VulnerayConfoj?i pariter mortalibus armiSf
Mortal es

Bellipotes certe

^ deu m telis cecidere uici^im,

Mauors

tulit anxia^auanda

hlexilibus uinclis Othosfortisij; Ephialtes

I
'

Aloida/lrinxeredeum:uin6iusq;catenisy

Donec iMna dece ternos

Yerrata inclufus

reuolueret orbes

^etit& periturus in olla.

Ni pia Mercurium Erib cea n ouerca moneret*

deum uinclis furtimfubtraxit iniquis
Iqm pene extin^ium.doluit Saturnia luno
Ille

CU ferus Alcides traiecit cufpide mammam,

Vulnere quo diuce dolor intolerabilis

hcefit *

Quinetiam Pluton nigri regnator auemi

Su^iinuit uulnusii dem loue natus ad
umbras
I

Prorumpens erebiyprmis in faucibus illum

404

A D O

bnj^licuiumultumcf; dedit fentire dolorisi

MaSlaffetpnece fi dij paterentur acerbam

Saums ille humer u ma^i lows atria lagueni

(Sic

animam angebat dolor exitialis)adiuit,

Ulic infundens plagcemedicaminaP^eon

Abjiulit

omne malu^neq. ent mortalis eratDis

0 nimiu infelix Alcides^impia quando

fiIft

aufusViaculiscy deos uiolauit

Olympi

Hiic(Ji uera reor)Tydiden Pallas Athena

Impulit indomitu mentis^fenfusq^ carentemi

Que latuit non poffe annos fuperarefenilesy

Qui dijs infenfus gerit immortalibus arma.
Nec penes huc genibus nati fuper ufy fedehut
Blandiri affuethfiiam remeabit ab armis*
Sit licet is bello prceftans, eir uiribus audaxy

Afficiat ne quis fecum prttHatior arma

Conferat-,^ uitam crudeli forte relinquat*

Yfy adeo Adrajiis pauida Aegialea parentes

Excitet d fomno plorans mala fata maritiy

Exclamet, repetatq-uir umceUifima coiunx*

Dixerat,^ digitis fanie de uulnere mulges

Lenibat,penitusq graues cejpre dolores*

H<fc dum luno fimul l<et<t Pallasq; tuentur^

Ante louem ^dtes Veneri ludibria iaiiant*

AI-

LIBER

4.OJ
Alba oculos tunc illudens affatur Athen4i

Diue deum genitor, licet indignatus acerbis

Corripies mea uerbdminis,(^ finguladdnesi
Ipfa tameii referam, coelo

Venus unde cucurrit

Saucia.iandudumGraiaHudiofa puellam,

Iret ut ad Teucros,uerbis pellexit e3r artet

Sed dum blada manu pedentia cingula

tradhat,

Aureamolliculd pupu^t mala fibula dextram^

SiV effata.deum rifit pater atq; hominum rex,

Et Veneri illudens formoft talia fatur:

Haud belli imperiti cur<e tibi natareliSiu e/t,

Sed molli amplexu flammisq; incendere diuost

Hac tibi fmt cura.Mauors, ^ bellica FallaSy

Arma uiros (gregat, Hac dufimul altaloquutur
Numina,Tydides Aenean turbidus urget,
Effe licet teSiu nouiffet Apollinis- umbra,

Ter conatus ibi ferro refcmdere nubem,

Ter deus obiecit clypeu,tum damonis inilar
Sape infurgenti minitans, fic fatur Apollo, ;
TerrificU infredes,arcuq; horredus parmis:
:

Afpice Tydide, quid iam uiolentior audesi

Ceae deis,tantosq^animi metire furores

Nfc fuperos. aquare putes, mortalia quand<^

inferioradldsjceduniq^ colentibus ajtra

Ter^

40^

AD O

TerrarU indigetes, mmUMtitis Apollinis irm

Arcigeri uentus paulum fuper arua recej?iu

Interea Aeneanjubtraxit Apollo tumultu

Fergamu in angu/ia^raptu^ m tepla locauit

fluminibus facrata fuisyipfumijjDianie

Arcig^<ey& matri Latona libuit alendu m,

lpfe(ut erat ualidus)clypeo

Effigiem

teliscj;

corufcom

Aenea campo formauit inanem

BeUanti fimilcy^ud circu fortibus armis

Argolicum Tro^ fimul pugna afpera furgttf

Obnixi

telis

clypeos clypeisij^repellunty

PeSl-ora peSloribus cadutur&^enfihus haftay

Cofliciucygemut galea, tum Phoelfus Apollo

Gradiuu aUo^tur.Mauors Mrfrs teJ/iger urbiu

Atij^hominu populator(ait)nun^'ne Juperbu
Viribus expuleris Tydiden longus unumy

Qm ferus in magnu pihringeret arma tonante?

Hic primum Veneris percufit uulnere dextrSy

Damone mox rabido truculentior irruit in mc

Sic fatus tendit greffus ad moenia Troiay

Athamas Thracu duSior,cuneos'(j;p oes

Vitro animos tollit diBis^atc^ increpat ultro:

Dardanida magnhclaroij. efanguine nati

Priamida(exclamat)finitis totfunera Teucruf
.

Ni

LIBER V.
4cr
Nm quk forte mu H>eSiare ingentis dceruos
StragiSf

& ora uirum Troi<efuh mcsnibus

altis

Trunca folofreuocate animos, en inclyt^ armis

Aeneas Anchifiades, quem uirihus cequum
Heioriso&' fmli iam dignabamur honore:
Eia agite egregium focium tueamur ah hodie

Talibus incedit uires animuq^per omnes

Acrius hic ingens Sarpedon HeSlora diuum

Vocibus increpuittQjwnucuis ejfera, et acer

Spiritus HeSlorabitlcute fine ciuibus urbem

Auxiliocyuirum tutari pqffe ferebas

Viribus ipfe tuisfidensyfratrumqf tuorum

Cognatum'^ fimuUquoru pars nulla uidetur

Um,cu tela man^ pojcut,^pcul arma uerentur^

Turba canum ueluti rugitantis ab ore leonis

Kospugn^ impliciti tatu qui uenimus He<Jlor

Praefidio Troice.Lycjjs fum ueSlus ab orisy

Et procul d Xanthi looereuolubilis unda

Auxilio acatus, patriam dulcesq- reliqui

Cofortem natucjp^ opes, quas ardethahert

Pauper inops rerumdiqui tamen omnia , quado
Plue me traxit amor uedkiquin audeo contra

^ydidenyLyciosq^animarein bella frequentOf

Quata tui(quis timeant)non perdere ciuesy'

C 4

'

ILI AD OS

4<^

:Nec quantuDanai fperent,fiuertere Troum

incedere
,\Dij dederlnt.j^ugnce ceffas' ne

Troas!

JAuxiliu(Ji ferant pugnantibus ipfe coherce,

Bxpe6ias'ne ut aues fub retia linea captos

Hoftibus occidi populos,facrumiyreuelli
Ilion in prodam lacerantibus omnia Graijsf

Te tatum ante alios quatum uirtute feroci

Fxuperas HeSior,focijs impen fius a({uu
'*Confulere,&^ rerum duros expellere cafus*

Talib^ affati ment% animucj- momordit

totis horrendus in armis

He^oris. hic curru

Defiluityliquido criffans haJiilia ferro ^

Frogreditur,palSt(i;acies hortatur in

hoHes,

Iftcenditc^animos ingenti Martis amore

Hic acres redeut Troes, cotracf^phalanges

ExpeSiant Danam,fublat^
funditur impulfu peditu

in

agmina puluis

traiiuij; rotarum^

Quadrupeducy cito capum

terit

ungula curfut ;

Non aliter cuneirefjperfo puluere jordentj

'

cohors ardeti fidere fruges

iSeparat,excufis Eurus

dum Ipiratariftis

Si qua tamrcotrduiolentior ingruit auray

\pum fragiles H:ipulas culmoscyper aera iaSlat^

Qmnia peruolitat Cereris purgamini circum
.

c.

LIBER

V/

409

Tergi humerosq^ftapMtjalhefcit

ru^lc<^puhes

Im Gradms equos urgeu populos

ffatia^

Difcurrens pafsimfufa caligine te^us:

Hortatur TeucrosjUtres anu7ios(L

Sermonis P h cebi memor

'

per owwfj,

imperijq-fouebat*

^ff^i<tmAenecerobu^os reddidit artus

.
.

^^(tralibus extulit inter

./
C,-

^^^^tes>ponqualidumuidexeperagmen^
i*

^tititrxultantTroes-)Cupiunt'ci; potiri

lam fermone uirUfed bello

j

Delius inuoluit Mauorscj;

argenteus omnes

eir

denfa tumultu

Ri^ uirosjhorret cofiiSiibus ajjpera pugna*

Hinc gemini Maces Danaos,

& diuus

Vlyffesy

Jydidesqi ingens, quando imperterrita bello

Corda gerut, putare oes hortantur

Sm/erro iccm

m ho/les*

Danai, Troasq^ morantur

Nubibus ajiimileSyfummiquas uertice

montis

jPf>t^dienf4t,Bore<ejtletimfetus omnis,

.fvj^^^^^^^liifuperathereuenti

I
I
'

hnbrif^erasfueti flatu

differgere nubes.

Mrides acies longe imperiojus

obibat',

Hortaturih >iros,Nuhc 6 nunc

fumite robur,
^><ncmmis.opus 6 focij,timor omnis tbejio.

QMS pudor ct uirP<inimitt,minohmit tcerht

C f
Mors

'

I X#

ADO

Morshotm,^ plures remanent ^bella timen

NulUfyva uirt^fequitur uel glork nulU.(t^m

SicA-^W^^^l^-Jetor^HetmboiJew
Magnanima Aene^ comite Docoona potenti
Pergafo genitam, coluit que

Dardanapubes
j

ytFrimtnatum.nam cum data copia pugnctf

Ocyusaduerfosprimusfurgehatinhoftes^ ^
arma per aluu

Haud uim fuftinuit,clypeujp

&

HaAafubituelox,ceciditq;in uulnere

pronus.

tellus,

Htfonus armorn,coculJa ejipond^e

Chretona Aeneas ferro rapit, Orfuochumqp

j ?

Dyocleo

genitore
Fr^fdantes armis natos
confederat urhe,^
\s pollens opibus Phera
qui gurgite capos
Alph^o,Pylios
genus
Cui
rebus populisq;pot^tem

Jnfhit>bquo(Lm

OrCilochu genuit, genuit Dy odea

[uperbunt

Dyocleus

Orftloch^-geminos(q nuc cecidere)

OrfdochuprafiStes uiribusanu
Chretona

&

Hi fimulad Troia trdn/uefti pupPW^^

Argolicum heroas,geminos'q;inbellafecuti
uno:
Atridas,fato fimul interiere fub
iacuere ftmul fuperarua leones.

Vt gemini

Quos aluit catulos nemorofa in ualle leatid.

Hi Jum dira fames urgetjtaurospccudesq^

j
.

B E

4*

V.

hd cduUs rdptdttt,ferro [ei pajior dcuto

"(Conficit

Mnd aliter iuuenes tacuere cruenti

AruafuperJapfos [peSians mtferatus Atrides

tt ferro accinflus medios irrupit in hg^les

hiihrans iacuIumdextra,Mars ipfe furorem

Vm(^ dabatjwagni caderet quo uiEi^

ah armis

Aenea. imparibus pumante uirihus uti^

Kefloris Antilochusloge conffexit Atriden^

Du^ori cui tot populorum cura laborq;

Imminetjauxiliofne quid patiatur acerhiy

Aduolat.alterna morti

dum tendit uterq-y

Aeneas cefit, curfu licet acer,

armis

Egregiusmeq- enim tutum bellare duobus

Auxilio enixis alterno duxit Achiuis
Illi

aut amboru profhrata cadauera

Gratum

Dant focus, uerftqiiteru fera bella fequuntury

Dardanidascy urget.jimilePylemona Marti

Paphlagonum rege iaculo Menelaus Atrides

Infignts tetigit, medios penetrauit in armos

Cuj^is^ Antilochus reSiateMydona cttrr^

Percutit Amyntogenitu,perinane rotato

Confregit cubitum faxotdum uulnere currus

LuStat^^urna manu ceciderunt lora dolore.

Juncilu Antilochus firiSio mucrone

,

petiuity

Tem

. .!

I'

AD

"O S

Tempus utrun(y ferit curru reuolutus ah alto

humer os,ftetit altaipuluere cer.

Incaputyinlji

Merfa diu.pedih^cyfuper miratib^

auras, (uh;

Donec e^uipedibus triuereinpuluere corpusi

Quos pugna Antiloch^

cocuffos uerhere trd--

H<fc ubi co[pexitfublat^ab.agmineTfou(xit/

aSius \
Priamides He^or, magnis clamoribus
plurima circa

Per thedia arma ruitjfe<]:Uitur ^ue

Dtyoi
Turba uirm,Mauors huc er comitatur
a ciebant*
fredentes flrepitu pugna fimulacr

hrm^ ante deus ferratum haRile gerebat

Teucrum
Etnucpon^ fubit.pofl^ tot millia
uidu,Martec^horrentibus armis,
Tydides

tendens
Expauit,ueluti fi({uis per, littora
fimulincidat amnem
JSefcius in rapiducurfu
undis*
Spumatis pelagi-uel ^ui refluentibus

Haud aliter Diomedi animo fiducia cefiit*

Vertit iter retro,

longec^exclamat Achiuist^

enim uires miramur in armis

illi^
He^orisfarmipotes Mauots ^at proximus

'focij,quid

Mortalem indutus uultum,(}uo tutus ab

omnk

PxitiobellarepoteR*({uin cedimus ultrol

Qindijsbellagerit,ne^uic^fortiteriudet4,

>

Sicfam^magno Teucri iftfilune tumm^-. J

''

M<<r-

I^IBER

V,

4^

flirtius Enchialon ftmul&Meneflheaferra

Obtruncat curru pugnantei HeSior in-uno^- -

Ho5 procul iuftratos uidit Telamonius Aiax

Comiferans fatum,jjf>lendentiq; ohuius hafia

Amphiona e Selago genitu prope cingula fxit^

Qm Pefm incoluit reru dominator ^ agri

AR illum infelixPriamo natisq^ferentem
Auxilium traxit fatum, cofumptus ah haRa

Cocidit Argolica,fonitum fuperarma dedere*.

Ipfe inhians fholijs lapfi,rapere arma cucurrit*

Dardanida obnixi iaciunt tela omnia cotrdj

Nec fufferre ualetyiaculisfuperantibus AiaotObruitur,riget innumeris haRilibus umbo*

Iftibus ingeminantTroeS,tande ille recepta

DefunSii fefe retro dedit arduus hajia.

Arma humeris fpoliareneqt meliora

repulfuSf

Grddinis in more crepitant tot fpicula circum

Interea aduerfo Danai cu Marte laboranty

Tlepolemu inocnte maono uelut Hercule natU

Corporis atq^ animi fatu crudele

iigauit

Nani^ indignati fimilisjfimiliscummanti

Incidit ante louis

natum Sarpedona magni

'

Umfubito aJfeRu turbatus inhorret uterq-

'

Dux odijsjhinc arma neposloue rtatf ? atmmd

Stri-

4t4

AD O

StriAi tenent, acuunt altema in uulnerafent*

Tlepolemus fic incipiens

te

hoflile profatur:

Sarpedon Lyciorum duior ah ortS

Militiae expertem

tam fors tulit afjpera bello

Oppetere extremos obitus fmentitur alumnum

Qi louis effe refert, longe cum uiribus abfis

Illorum qui fe genitos uirtute fatentur
tffelouis, qualem cecinit uetus Herculis (ttasi

^0 feror haud

illi

dilpar,nec uiribus infra.

Sex olim ratibus Troice penetrauit ad oras

Alcides,quanqpaucis comitatus Achiuis,

Laomedontis equos rapuit furibudus,^ armis

Ilion euertit facrum,facinusq;piauit.

Tu uero imbellis pafim focia agmina cemis

Bxpirare animas, luerant f? poffe tueri

Auxilio Lycium Troes4u fis

licet ingens

Viribus, his erebi manib^ penetrabis ad umbras*

Tu cotrd intrepido Sarpedon reddidit ore:

Tlepoleme auguRum pater hic tuus

Ilion

olim

Lruit, infidi regbperiuria tantum

Laomedotis enim meruereiingratus equorum

Alcidce munus, percuffaq;pa^anegarat:

Cui tribuit magnos (non inficiamur ) honores^

As tibi TlepQleme armipotens nil tale licebit.

LIBER
Sed tnories itiiniA

V.

4t^

Diridabisy ^fnihitifitit

GlorUmortis erit. Sic ille effatus.uter<^

Alter in alterius cotettdunt jpicuU corpus.

Vulnera dat mho, ceruix traspxa recumbit

lilepolemhtenehr<ec^oculos claufere natates.
Ucea Tlepolemi /igno tenus inguine dextra
Illius affixa eftyrteruos
penetrauit&ojfa.

Sed pene extinSio morte pater expulit atram*

Aft illum fidi aquales genua agra trahentem
Deducunt pugna, Pendes ^auat acrius

hadbt*^

Vellere non aufus ferrum de uulnere

Sic anima angebat dolor exitialis in

quifs^

artus.

At parte ex alia Danai rapuere iacentem.

Tlepolemm.diuus po/iS cognouit
Vlyffes

Infelice obitum comitisyjefec^animumiu

Increpat ipfefuufocijs tot dira

ferentem.

Heuqd agatfmagnu'ne prius Sarpedona

fecZ
Ambigit,an Lycios ingenti
Rragefequatur.
ht Lycios furias illi commouit

Athena.

t^aq. louis natu manibus telisq.

negarant

Inuidaf^aftis fauk ftper agmina,

tandem
^terimitrege,Cromiuq;,^Alaflorah^^
.

l^^monap^Alcddrufortey?ritanimq.A^^
ingentes orco Lycium
mififfet acevuos^

I L.I

ADO

Sedferro iccinhs He^or gileatus Ach iuli

Terrore iniedt^cuneoscy in cade fur entel

KeMtiaduentu cuius latitus Oiymfum

Sarpedon fpe^ans^ oculis mfrahile fatur:
'Priamide ne linque feris fuperarua cadauet

Hoibbus(oro)meu p'rada,fed tolle cruentum*

Da

dextra mifero, refer urbi ubt fecula liqua*

Vicina iam morte domum-, connubia , natum.

Non ultra afpiciamaoniunx miferanda marituf

Et puer infelixflebis mala fata parentis
Belliger afl illi contra nil reddidit He flor

Acrior ur^et enim quo longus arceat hoflesi

Multorumq; animas Argiuum maciat auerno^

Interea Jocij uix fe retinente fub alta
Semianime quercu ducut Sarpedonaifumm^

Q^a cu facralouinulli uiolata remanfiu

Hic illi infignis Pelago de uulnere ferrum
Biulfttjgrauiusq; anima dolor ultimus anxit*

Defecere oculi tenebris, uix ffiritus omni

Fotus ope exhauRos redijt reuocatus in artus
Argolici contra Martem, contraHe^ora ferro

AccinSlos,no terga dabant,fed cedere retro

Pauilatim,norant Teucris accedere Martem

Tite ibi que primu aut poflremu. deijcis HeSiort

\

-k

'Arnti

LIBER

V*

4ir

Armipotes Mtuors Graiu^uot corj^ora fudisf

Teuthrate ignipedi domitore etOrefteequorU

Threui^ Aetolii pra^ante uulneritdrmiSy

Oenomauly Helenicu

^ Freshio ampla

coletc

Teda Cephifeis Hyue refluentibus undis*

Diuitijs inhians auro pollebat e^r agrisy
'

opibus lautos Puduitfuperare Boetas^

H<T5 ubi cojpexitflrages dea candida luno^

Tot Danaos cecidijfe dolens, affatur Athenat

Heu loue nata mali facinus Tritonia, quanda

In

uanum Atridce promifimus Uion altum

Jnpr<edam,Danaispatriietutos(Lrecelfusy

Nec IpefaBafe^,Mauors populatur AchiuoSf

Bya age nos etia pariter angamur ad arma^
Dixerat, &*diSiis no alba reputat Athenit^.

tam feflinat ec^uis^atc^ aureafrena parabat

Ma^a louis coniunx, ferratas curribus Hebe

Arte rotas mira celebres adiungit eburnis*

DefuperaranitetoSio firmantibus orbem

In circum radijs,operiq^argenteus axis

Vertitur, auratis fulgent curuamina bullis*
Bminet altafuperfedes,quam circulus ornat

Aureus ambitu duplicinodantur in aurum

'

Vtu.

.It IA

j.

DOS

SnmtcreiM mro iug^.wmo

Aurei

gwKW 'Art

dimaisrnroconneucifiitris.

Tu celeres tdmouit eiuos

no^efiuentet

<{uis

fi Uhorum

ip
Depolua,Pillis flnto
uiriiueritirte.
fuisminibus miri

Primi

Af gi^H lorrifermfSfdit

luppiter ilfexit,

triplici

umcuU collo,

cum cifSidemli*

InlfuuuLfrlHoq^m^fnduuriur^^^
centum
apix capitS quot memti
HfroVa-

^xtra

erane

ali%

capit ijw Jiftcitbafta.

H^tespopulos,icricumferuetmji,
qui

vfioue niti deo totum

limini curjum
Vreet equosUmo,npiuntid
Ignipedn
.K

*>>

'

LIBER

415^

His'dat4 funt magni cuftodihus atrii cceli

Alteranigrantes expellunt athere nuhesy

Alterce ut inducant noSiescj; diescj; fequuntur

Spote fua patuere foreSyper aperta uolantes

Prcecip itant fefe elati,fublime uidentur

Aera per hquidu ferri atq; hinnire pef auraf

Olympi

Ignipedes-uhi tunc extremo in uertice

Confpexere louem fine dijs in fede locatum^

Illic fifht

equos candens dea brachia lunoy

Ante deum regem fic efi ejfata uerendumi

Diue deu genitor iibine naec fatis ifla uidetut

Digna quide,tu^Argolicis quotfunera Mauor4

.

lam dedit ,

eir quales quatosi^ emiferit

Hcro45 fcerte non hcec iubet ordo

Infenfus nobis, Phceboq^^

Orca

deoruni*^

Cypros alumnat

htdulget,noihr'is gaudent in luciibus ambo.

HUc

ine honorepater (neq; enim mihi turbida

Obftiteris,fi iura deis dabis qtbus aequa)

(if

Indomitum affligS,fenfuq; tir lege carentem

Mnltabo totiens monitu, pugnaiy repellam.

Juppiter huic cotrd

nubila cogit

tuno ferfc armifera,fueuit quado

^ imbresi

iclyta

Marte

Afficerem bello^perageda relinque MiHerua*

DixeratAC di&s paret ded candidaJunOy

VfT-

IL

A D O

Verbere fleSHt equos. auidi per inania curfus

Protendutjfcinduniq; ob^ates peSiore nubes*
Sttf^enfi tellure

procuUfuper aera diflanty

Qjiatum acie poffunt oculi l^e^e [edentis

'

btjcopuloynigri cum refpicit aquora ponti*

Hoc tantu Ipacio coeli terraq- per auras

Ignipedes curfu foliti prodire deorum*

Vtuero ai Troia uenere,ubi gurgite fluBus

Vlifcetur i'i:nois ftmul

^ Scamadrus

Siftit equos lunO)[oluitq^

Er caliganti

in

unoy

a curribus ipfosy

cirem contexit amiStui

'Ambrofias Simois pafcentibus egerit herbas*

Ipfe dehinc geminae uelut incejtere columbitf

AccinBce aurdlio Danais, ubi plurima turba

Magnanimiij; duces truculBmmore leonumy

Aut aprum quorum uis ingens dentibus harety

Tydiden drcumfremitanuhic candida luno
Srcnfom in jpecie clamat, uox ferrea cuius
Tantu clamorem tollebat ad <ethera,^uantum
Quinquagintaftmul cu clamatora utrorum*'
Proh pudor Argiui coram pudet iBafaterit
'Magnanimus bello dum uerfaretur Achillesy
^

D^ianid^nunq penetrarunt UminaTrout$.

tllius ingenti

.[

Nwfc

l^Htic procul d muris circum nauiliapuffiSt

Tdihus Argium percudit uocibus aures^

Vim^ mmuiy feres *oculos dea cadida Pallas

Tydiden Rabat iuxta,(j[uem farte iugales

Offendit craffo purgantem fanguine uulnus

lA^aLycaoniaiequodRraguTa fixerat

olim*

Ipfe quidem multo fudore,&' puluere fordens

Cofe^usgrauiaarma folo^clypeucyrigetm

txuitj^ motis dextra fauet ulcera uinclis*

Ad quem fc rofeofatur Tritonia uultui
Magnanimus quoda natufibi robore Tydeus
Difimilegenuitymebris breuis illefadacer
Bellator4Qtiens me tun c prohibete labores

Martis adit quodam focia fme geteprofeStus

Mundus ad Thebas conuiua per atria multis

Accitus dapibus, tantum fibi ^oria laudis

Auxerat ingentes animos*quofcunq^lacefit

Egregios iuuenes uaria in certamina uicit

Hortatrix aderam tatumjtibifedula cuflos

Te penes afiiRo,iuheoq; audentius hoRi

Congredere.obtufus totos uelut i6ius in artus
Deficis^atq; animu Martis pauor ater obubrat^

Magnanimi neq> enim gnatu

te dixeris ultra

Tydeos^huic cotrdfatur dms Diomedes**

Nf^

A D O

Nout e^uide dea nata louis,fcd una fatebor

Ni/ fimulaSino mepugn^ timor occupat ullust

Sed memor ipfe tui monitus, pugnare beatis

Medudum juperis uetuifli &parcne ferro*

In

'Tennem tantum runem, fi uenerit intn

Aeratas acies-nuncipfa in praliaMartem

Intuor, excedo,focijsq; excednefuafi*

Huic oculos candens fatur fic Fallas Athena:

Tydide Diomede animo gratifime no/bro*

No adeo extimeas Marte nec quenq- deorum*

Auxilio

tibi

fm priefens,impinge iugales

Cradiuo,nec te ulla eius reuerentia tardtt^

Iratus uarium gerit

mutabile peSius.

N5 mihi,nec magn<t lunoni fnuat honorem*

Pollicitus

dudum nobis dare funera Teucris*

Pugnaturum acies contra, Danaosc^ tueri.

En promiffa fides, Teucrorum prcejidet armis

Argiumoblitus.StelenumficfataJonanti
Expulit e curru, diuum penes

ipfa fubiuit

Tydiden .fefiina manu molitur habenas*

bidulfitgalece,ne fiat cognita uultus*

Vrgetequos,axis flridehat quemus in are

t^uminis

w<jgni Tydida pondere preffus*

dextra Aimulos, obliquatfrenajiniftra*

LIBER

V.

4i|

bt yUrte copugit equosy^uibus ohui^ it Mars,

Cu procul afhexhdiuo Peripbatereli^o

DuStore Aetholum que dudu fixerat hajiay

Nix5 uter<^ ruut animis ^curftbus acres

Sdguinis utq^auid^ Mars primu haHile teteditt

Inter lora

^ equos ueniens

obliqdat ab axe:

Pallas at d caro detorquet corpore ferrum

Tydides contra Marti non irritus iSium

Impulit, inq- uterum qua laminaferrea pendet.

Percutit ha^a deuytotis qua prepit Athena

Viribus,&' ferrum diuino in corpore codir,

Vnde eruor fluxit traSlo de uulnere telo^

Clamore ingenti percufit ferreus auras
Vulneris impaties Mauors,no millia quantum

Ora nouemferrenunec millia dena uirorum

Si pugna impliciti fremeret crudelibus armis:

Q^oTeucrum 9 Danaud;exercit^ horruit oiS*

Nec mora^confeendit jolito uioletior auras.,
Dumq- abiuobjcurus Diomedi apparuit aer,
Vt folet in nuoes cuuertitur aura repente,
Aduolat ante louc magno de uulnere langues,
Affeditq^ illhplagamq; cruore natantem

Ojientatygemitu uerta incidente refoluit:

Quo tdae genitor f:elera hac ipune licebud

'

4*4

ILI

AD OS

Vphferesimimos^udkincotrarUdiuKm
MifcerhO* curis grauiter mortalibus angif

'

armis,
Nort uerbis fttis es%odijs pugnatur
Tu pater indomita genuifli Pallada natamy

Qu<e [celeris folers,^' ini<iui operofa laboris,

Dij ^uot habet ccelu cunSli tua iuffa fecjuutur^

Co^mur imperio parere, hcec fola recujat.

Nec tamehac uerbis iurgas nec uerbere ccediSf
Indulgesiy tuo tantum quiauertice nata eA.
fflia

magna quidem Skultum ftuirecoe^

Tydiden fuperis,dudum qui Cypridis haSkt

Cofi^t dextra^mihi turbidus infiluit poil

Daemonis inftar ages, dedit ijia,diucy, moratus
Immortalis ego poteram fentire dolores,

^ed pedibus raptum uelocibus inde rece^u

>

luppiter atcotrd toruo fic lumine faturi

penes afiduis clamoribus obflrepis 6 Mars,

Qm mihi de fuperis ccelu quot fuHinet unus

InfeRas grauius,flrepituq; obtundis Olympu*

Tatum animo fhrages,rixas,^ praelia,^armd

S eper habes, matrisi^ tibi uis effera reffat
lknonisq;furor,uerhisquaftpeneceffeeIh
Indomita urgeri rabida^ infleSiere mentem f

UIms ingenim reddis,jed no ego tantum

'

LIBER

4i|

Fcnefueouuln^ytto/hro de germine quando

Te genuit mater feuu tam nume cjr atrox^

si ^uif^ funerum noHro genuijjet Olymj^<h

Titanu Stygiasj^itceps cecidijjetad umhrMS *

\
'

His di^isiujjuci; dei medicamina Pifon

thf^crfitflaga,refci^iuulnerisoram
Junxit ut ante fuit, nec quid deforme remanfit.

N 0 citius liquidum /brinxere coagula laEie*

Sangmne fordente Junonia diluti Hebe,
Fone louefedit ue/les indutus honoras.'
Vr uero Armum tantis de /hragtbus illum
Defecere Jmtul luno ^pulcherrima FallaSf

Sidereum cur^*'

XfVMfia

tentaiuuentusy

Aifuga perculfospr^ecepsMs
'

uafttAchiuosy

Qiue

4^6

ADO

Qf^ comes ignauo femper folet effe timori

CunSiorum ingenti torpebant faucta luSiu,^
PeSiora magnatum, ueluti cum flamine uenti
Forte duo uaflos pifcofa per <tquora fluvius

Cu ^ephyro Boreas horredo murmure tolluti

Quoru d Threicio du proruit impetus axcy
Ktgraprocellofo cumfluiu attollitur und<u

Multa aut e pelago couulfaeffunditur algai

Sic Danaum triftiferuebant pecora caju,
Pracipue magno concujfus corda dolore

f^giuum dudor tacite mbet ire minimos.

Cogere cocdiumi^^ nomine ([ue<j- uocari^
Jpfe inter primos fatages fefe anxius infert*

tllim concdioconfuja mente fedehant.

Mox quibus Atrides lachrymdsJe rufe cadetc

Pr<tctpisi (tfuiparas turbato flumine fontem^

Sur^t,^ hifce duces copellat uocibus ultro:

Danai^ceres Mauortia pecora ,

<fuali

Me miferum noxa cofirinxitluppiter ho/bsj

Qm me

pollicitis erexit

^ annuit ante

Vt patrias iterum poR diruta Pergam^edes

Incolumis peterem fortitus rite regreffum.

fSnunc ddtiofa delufumfraude Mycenas

LIBER IX.
4r
Me iuhrt incelebrem fmerey fine laude rediret
Pofiatot populos aduerjo

M^te peremptos
*

Amiluhceclummo placuit fententiare^

Per que no pauc<e praclaris moenibus urbes
Subuerft prono tetigerunt culmine terram.

Qmnetia po^hac populabitur oppida foluensy

d potentia patris*

Quare agite^^ monitis aies aduertite

no^hris^

In^uSia ad patrios fugiamus claffe penatesy

Amplius haudnofhis urbs corruet llio armis*
^

Sic memoratx^ jpeeres fimul ora tenebau

Et multo triftes tacuerunt teporeMnec

Tali Tydides fermone filentia rupit:

Primu ego Atrida tuis operabo occurrere di

Et du^e fuafiHi monita incofdta refella,
Vtjolet iflafori libertas

effe

{SiiSy

monendi.

Qjiore me pUcida rex perfer mente loquente*

<t prior ipfe

elle

palam couitia dixeris in me

ignauuq^uocans^hitccuSka profero

Morunt Argiui iuxtd iuuenesq; fenesq^*

Vtuideoytibi multa dedit^tibi multanegauit
luppiter obliquo diffenfans omnia nutu.

Cojjficuufceotris

maieftate mentem

Pr^tcunStis jummo dignum tefecit honore*

Ule

4&S

LIADO

Ille fed irtfiraShis ofiimofo in

peftore uires

No tribuit^^uib^ haud res ejiprifftatior ulU*

Ergo adeo ignauos eSr inertes reris Achiuos
Injelixytali

moueantur ut agmina fuafuf

Quod ft animU tatus redeundi perculit ardor^

yade petens patrias confcenfis nauihus orasr

Eji uiaftrata tibi,/lantcuruo in littore puppes

Q<f te funt multa per uafla fluenta f?cuta*

At non difcedet reliqui, ftc fperOyPelafgiy
Donec direpta excindantur moenia Troia.

Quodfietia hofcefugaretraxeritide fUpidop

Et patria feffas admorint aquore puppes.

Nos tame^Stelenus bellum fugietibus illis

Aduerfus Troas prafraSlo Marte geremus.

Donec Teucrorum capta dominabimur urbuVenimus aufjpicijs huc nai^^ numine diuun^
Dixerat,applaudut certatim murmure clar^
-

Fortia Tydida laudantes uerba Pelafgi.

Pofi quibus aSiUens Pylius fic incipit heros:

VttuaTyiidefupereminetinclytauirtus

Bellandoyjicconltlio nec inutilis, inter

Aequales etenim no

eji prudentior alter.

Nec quifq e nobis tua diSia refellet Acbiuumy

Mtjortafje tuis dicet contraria uerbis*

>

<

Non

LIBER iX.
4tp
Non tmen optatum fert confultatiofmem.
*

Et quamuis uigeas florete (ttate^meusc^

lilius efle queas

nolhro haud conterminus <tui

At cordata tamen iuuenili epeSiore promis

'

Regibus Argiuis,po/iq apte es cu6la locutus:*

'Verum age cu te fim multis iam grandior annis^

Rxpedtam noflra*qu<t fit fententia menti

Sinpula percurres^nec quis mea di6ia fuperbe

Dejpiciet,no ipfe ducuinduperator Atrides
Ille

ab amicitiayille efl alienus ab omni

'

lure-ifociqfhofhs longe deterrimus efl-iCUi

Ferpdaciuilis grata eAdifcordiabellL

At nuc (quod juadeo)noRi cedamus opaaty

Corporafeffa cibo releuabimus^excubiteq^

Ad foffam muri leSlo cuflode locentur

H<rc acri dabimus per noSie obeunda iuuentet*

Cu uero penes imperij(fumma fitiriter

ArgiuoSjageduc procereSiCpulisq- uocatqs

Accipe adornatis, ut par e^, inclyte Atrida

Sunt in^uSia tibi multo tentoria uinoj

Frigida belligeris

quod Thracia mittit ah oris

Cottidie. injuper omnis adefltibi copiarerunr.

Quafacile afcifs reges tranare licebit

VfMlnnaq^tuisparmrcxoitimefcepn^^^

Ak-

mdem multorum uocibus ultro

Co filium fanum dederit qutcunq-, patebit^

Auditis

Formo aut ^fano dubijs iam rebus egemus^

Quando({uide noeris uicini nautbus hoftes

Confedere folo fuccenfts ignibusd^a

Confpiciens animo ({uinam queat

effe

folutof

H<ec nox autj^det populu,autferuabit Achiuu

Sic memoraumomtis aufcultatocyus oes*

Cuflodum mox turba foras procurrit

in armis

Excubias aSiuraminor Pylio fene natus

Frim^eratjein

Afcdaph%&Ulmen^auiaXf

Quartmeriones,Aphare^ hincDeipyrusi^
Strenuus hos feqtur Creote fatus Lycomedes^

DuSiores feptem centeni quenq^fecuti

Pr^elog^ iuuenes armati haflilibus omnesj
l^uru intra ^foffam caBris exinde locatis
incenfo ccenam uigil0es igne parabant,
gentis Achiua
Ipfefed Atrides feniores
In jua colleSiim perduxit caihra frequentes^
ibi
fili

regifco apponit conuiuia luxu,

propofita extendunt ad fercula palmas.

extinSia cupido

eftp
Aft ubi iam potusiy cibiq.
t^efior principibus primum fuadiSia retexit,

Ctdus&^^f^f^fotiorjententUHifU^
.

'

Oli

LIBER

IX,

Ulefmes Damis ficQn^efi uoce profatus:

Rex Atrida potes celebri claripimefamOf

A te principium dicendi &fumerefinem

Collihuiuquoniamultis dominaris Achiuist
tihifceptruij;

legu iura facrarum

htppiter attrihuiUpopulos utubicy

Cofil'^Sj<[uapropter opus

^Itumq;

&

iuuares

expromere uerbum

ftpiens-,alios<y audire monentes*

dmnetid fique mens inciteuannue.uerm

Si quid protulerit reSU, illius arbiter

eflo.

Porro ego qu<t noflr<e funt id uifa optima

menti

Sdicam^nemo melioris forfitan autor

Cbjilij accedeuquod

'

nunc oUmh^prohabam*

Ex quo comoti tu in caflraprofeh Achillis

Per uim formofam abduxti Brifeida,

no^am

Haud luxta mentc^fcis quo dmuajimus orc

Ifa tibi. magnafed enim tu ui^us ab ira
Probrofe jummum lafjh heroa puella
AbduSba^fiperi que ai uoluereper omne

honoratuat nuc cofultabimus omnes

Qumam placantes moliire queamus

Achillis

Bt donis multis, er blandis pecora didJ^,

rexAgmgnSt
fUudfalf) nojbrae comiffafiacula culpa
,

Chore

ifyt
*

13

Clixrefmex memorasideliqui impulf* it iri

Sed ne<^ peruerfus uitiofd mente negdbo
tffe huc multoru((luicu(^ fit)Mar habedurrtf
Q)te colit ex Animo fupremi reSiof Olympi

Huc ueluti coluitjpopulu^ dffpdt Achinum*

At poflq nocui mentis diadtd fecutus
Dimnoj^y hunc iterum donis pUeare fhideto^

Um uero uohis memorabimus inclyta donar

Principio tripodas frpte^bis ^uinc^ talenta

Auriybis denos candenti ex nere lebetasy

"Bis fex pratereafolitos

certamine palmant
*

Veloci curfu reliquis auferre iugales

Nort pne iuitijsfbret hic cui tanta fuperJUp

t^ec forethic auri fuluipoffeffor egenus,

Qw?w mihi per equos adereuit copia rerunt^

His iddam feptem forma pra^te puellas
Lesbidas,euerfa quas cepimus urieper ip/umfi

Multor u gnaras operum fimul atq- laborum,

Qt^longe fuperant formofo corpore

Illis

cu^htff

accedet nuper quam abduximus ipp

FiliaBrifeiac fanbaurabo,pueUce
'

Me.nUnqthalamos raptae infcediffepudicost

Aut tetiffPe meo uiolatum corpore corpus
?.

.-.iw

Qif

tIBER

IX.

411

CurahoaSbttHmJimul utfmt omnUpr^fio,

Mt

Quod fi deinde
funerum clenietiiTroii
IngentemPrimi regw fubkertier urherHf
Auri eerisa* fuas numerofo pondere naues
tmpleatan uhipr^da difiribuemui Achiuip
Vianti ipfe fibi TroUnas ordine mitres

ejc omni pulcherrima corpora turbdy

C^<e juntpofl Helen<eforma laudata lacanuc^

5i ero ad patnos

kn\ remeabimus Argosy

Ule gener mihi erit pariter diteSiui Ore/le

Cum pu&o, teneris qui iampubefclt in armisp

Sera mihi fufcepta pia de coniuge proles*
Tres autem natae uerfatitur in aedibus altis,
Chryfothemis cu Laodice culy tphianafja,
Hftru quae placitura uiro eft fine dote dicata^

Conubio iunSiamferat hac ad te^a paretis*

Addam ego thefauros tllis, ingentia dona^

Quanta pue nemo dedit uriq munera natet*
His addam fepte muttis cum gentibus urheSy
Cardamylenyhtipen'(^ fetace gtaminiSylrenp

1
\

bibentes Pheras pratis Anthean amtenis

Cofhicua.Aepeanqi,^ Pedafon undiq^ ciniiS

Vitiferis Bacchi plantantis 'collibus uuas,

CuHa Pylipelagofunt oppida Aru^afptquOy

'

Qffl

IL I A D O $
QMrum pulchra colut opulenti mcenU ciues^

4^4

a' quibus utnumen donis cumulatus amicum

Senet exhibitu Aeacides fibi [emp er honor e^

Atq- fuis Uti parebunt legibus omnes*

Ocyus hiec illi placato effera dabuntur^

Tantiim commoti dometoro peSioris iram,
(Vnicus ille deum prece inexpugnabilis

Orc*

Immitis, quare non e^inuiftor alter)

Accedat nobis, uel nofhra potenna quanto

Efi maior, uel quanto ipfo fum grandioneuo*
Hmc tande Pylius rejvodens excipit heros:

Rex Atrida potens celebri clari^imefama.

Haud Ifernenda dabis Pelidcemunerare^*

Yerm age mittantur propere qui caftrafnocis

Accedant mif?i placatum peSius Achillis^

Hos ego deletos h abitaratione requiram,

NecSibito quin noRra uiri madatacapeffanu

Dux erit illorum Ph cenix gratif^imus heros.

Hunc magnus cum facundo comitetur ylylp
Atax, hos Odius fimul Eurybatesq; minim

Magnoru heroufacietes iujfa fequantur*

Fundite aqua manibus, linguis animisq; fauctt,

Vtfummo patri libemus Bacchica dona,

Sifortajfe uelit placido nos uifere uu Itu*

Sic memorat, cuStis Neleia uerha

ptohatur.

Mox famuli manibus iuffas datfluminis undas*

At iuuenes magno uinu cratere coronant,
fundentes cuneis hinc pocula plena tuleruU
Verum ubi libantes folito pro more bibiffenty
Certatim ecaUris Agamemnonis exilierunu
H/i autem Pylius mandabat plurimaNeflor,

Diduces in dueq; oculos,fed maxime

Vlyfli,

ut

Omnibus ille modis placare fluderet Achille*

lamq^per undifoni uadebant littoraponti.
Supplicibus uotis Neptunum multa
precantes^

Quojiceat ma^am Aeacida mitefcere mente*

Po/?| Myrmidonum caRris uenerepropin^ui^

Ulum pulfante citharam inuenere fonoram,

formofa fliit multum fabricata per auTu%
tulit

ex fjpolijs capta Eetionis ab urbe*

Hac animu obleRans heroum faRa canebat

fortia,Parroclus tacite e regione fedebat

Captans Aeaciden.ceffaffet dum ille

canendoi
Hi propius mouerepedem.dux ibat
Vlyfjes,

Ef tonde coram apparent.RupefaSius

Achilles

Cum cithataaSkutu cxilijt,fedem(i>reliquit.

Sic Patroclus,ubi proceres cofj^exit

Achiuos*

Ho; dextra excipies placide eflafj^Achillesi

E *

Ochi

4^6
O

AD O

chiri faluete uiri ^ui noBjd fuhiBis

CiRrdjtneo cordi capita optatif^imayquanS

De male me meritis uehemensirafcar htridism

Dixity^ ad feffum fortis perduxit Achilles*
Quosintrodu6iosaul<eisillefuperhis
Excipit, ac hatim fidum copellat amicum^
Maiorem ftatues nobis cratera Fatrocle$

Vinaiy mifcebis generoft meradus,at^

Vtfuafnt cuiuis curabis pocla parata:

Manq^ uiri hoftros chori fubiere penates
Sic aity^ diSiis paret Patroclus amici,

Ule dehinc magnUfamis admouit ahenum^

In (fuod ouis tergumiycaprce coniecit adulutt

Er ^inam fpumatis apri pinguedine plenam,

Du tenet Automedo,fecat hac aiof^ Achilles^

Qtueuerubus dijfeSia probe fgendaparauit,
Patroclus magnum interea fuccenderatime,
PoRa cobufto uehemens flamma igne rejedit^
Subflernit uerubus prunas fortifimus heros^

Confperfit^ fale in lapides fubiatatenaces

At poR^toflas detraxerat ordine carnesy

Bxcipit e pulchris cerealia dona caniRris

Patrocl^ycames fedenim ipfeminiftrat Achil*

ilofpitibus^cotra'^ bonu cofedit Vlyffefn

(fet

tlBER
In Utere iiuerfo^fuperis

IX.

4,y

fm folttere iuxi

ImperatMcMditperfoluensfacrx^^
^

Primitias menfce rapidum coiecit in

i^em,

Ulipropofitis epulis uinocyfruuntur.

AR ubi iam potusij; cibiq; extin^a cupido e/i,

Phcenici fi^is Telamonius innuit

Aiax-

Hoc uafn dfpiciens mox intellexit Vlyjjesy

Impletisc^ merp pateris excepit

Achillem:
'^gnanimeAeacidaheroufortij^i^^^^^

Haudequide dapibus mepe genialis egemus^

Atrida a cafhris huc uenimus ante cibati^

Nfc minor hic lautis epulis e^ copia

prafensy

Sed no funt amtanda modo couiuidynanq;

Ardua res nobis C2r certa pericula ma^um

Incufjere metu^qua coram obieSia
udemus*
Haret in incerto nofhraJpesfra^a falutisf

Simus'ne incolumes feruataclaffefuturi.

Aut an confumptis perituri nauibus igne.

Ni tua nos uirtus prafentirobore firmet.
Nrfm clafi ac muro uicini caAra locarunt
ViagHanimi Troes, tum qui uenere-uocati
Auxilio focij.crebris tentorialucent
Ignibus incenfis inimica per arua,
putanto

Amplius haud ullam dubij fubfijiere cauj

Quo

ILI

DOS

Qko minus inuddantndues ens Martefaoci*

luppiter his animu fimilis uehementibus additf

Ofienuns Uuo felicia fulgun figno

Quos inter ualidis tollens fe uirwus UeSlor

Terribili iam

more furit,loue fretus amicoy

NS homines-,no ipfe deos fer^ ultra ueretur,

Hisfurijsfrrtur rabiofo percitus ce^bro^

Vr primum furgat reparato lumine Ph cebusy

Optat atrox,fi([uidem piSlas d culmine proras

tft animus fraSiisfuriofo euertere rofhriSf

Exin tabificos immittere nauibus ignes

Has iuxtafumo domitos decreuit Achiuos

HoMi mifere ferro iugulare cruentus

Hinc nimiu metuo perculfa mente minaces
ne illi uoces audaci prona deorum
E^uminaconfcianUac jit fatalefubip fis

Mcembus inuifa Graijs occumbere Troia

Hic procul d patria crudeli ccede peremptis*

At rex fi pateris, uelfero refjpicefeffos

Auxilio firmans aduerfus Troas AchiuoSy

Haud dubie grauiter turbato corde dolebis

Poflyubi nulla malo poterit medicina pera^Op

Edulium confilium,fed nec ratio ulla parari

Q^efie^e aim^ac danais multo antefaluhre^

Co-

B E

ft

IX

Confer opem duhij fubl^ta pejie dinelU

Sic tibi chore tuis pracepit in adibus
ipfep

Iplepath PeleuSiCum te mittebot Atrtdis:

Ojtli ualidos procero in' corpore uires

^

Ipfi dobit Pollos tibi cum lunone Mineruo^

Si feret illorum fic tolia certo uoluntosi

Tu modo mognonimi tumida focpeSloris irom

Copefcosjplocida ell potior nam grotio meus*
Et lites jcoufos multoru notemalorumy
Effuge, moiori ex meritis quo femper honore

Certatimcun^s dignus uidearePelofgis

H<fc dederat mondotofenex,obliuio quorum

Te cepere diu.fedogeo fortifime mentem

Vince tuam,oc iram concepti mitte furoris*
Inclytoolocoto tibi dat rex dona Agamemnon
Qiue tibi perflringa,tu me memorate benignS

Da mihi falte opera,^ certo ut

munera nojcas

Quata tibi in caftris princeps promifit Atrides*

Principio fepte tripodas, bis quinq;talenta

Mreojuiginti candente ex 4trelebetas,

Bis fex pnetereafolitos certamine palmam

Veloci curfu reliquis auferre iugales.

Haud fme diuitijs foret nic qui tanta teneret^

Nofornbic mifului pojjeifor egenus^

4

I L I A P O S
QudU Agmenomj pedibus retulere cahttllip
Hw addet feptemform^ praflate puellas

tesbidas,euerfa quas per te elegit ab urbej

Multoru gnaras operu fimul atq; laborunty

Q^<e loge fuperaht formofo corpore (unSUf*

Ulis accedet

nuper qud abduxerat ipft

TiliaBrifeidiuorum numina iurat

Se nunqthalamos rapta infcendiffe puell<ff

Aut tetigijfe ftto uiolatum corpore corpus

Ceu uir legitimo fueuit muliere^ cubitu

Hac tibi mox aderutiuHim fimul oia pra^lOf
Quod fi deinde dabit fuperm clemetia Troii
Ingentem Priami regis fubuertier urbem^

Auri arisiytuasnumerofo pondere naues

Impleto^ prada a/i ubi difiribuetur Achiuisy
Viginti ipfe tibi Troianas ordine matres
Eligito

ex omni pulcherrima corpora turbay

Qj^a funt poji Helena forma laudata LacaneCi

Si uero ad patrios

unq remeabimus ArgoSy

Huic gener effe potes pariter

dileSius

Ore/le

C u puero jteneros iam pubefeete per annos^

Tres

illi

nata uerfantur in adibus altis

Chryfothemis cu Laodice cumiylphionaffa

Harum quaplacitura tibi e/l fme dote dicaUr

i :

' V

>?r'

LIB ER

IX*

44t

'

Connuhio iunim ducas ad te^a j^arentis*

Thefauros addet uobis ingentia donay

Quataju(tnullus dedit un^muneranat<e^

:'f

Hii addet feptem multis cum gentibus urbes>

Cardamylen^htopen'^ ferace ffaminis,]ren

Ingentes Pheras^pratis Anthean amcenis
CbjjpicuayAepeaiip^Pedafon undicy cin^S
Vinferis Bacchi generantis collibus uuas*

CuSiaPyli pflago funt oppida ^uSia^pifua,

Q^oru pulchra colunt opuleti mcenia ciues 9

A' quibus utnume donis cumulatus amicum

Cernes exhibitu gaudes tibi femper honore,

At(j> tuis lati parojunt legibus

omnes

Bius

effe infenfus

irato tibi non nifi

Hac tibi lenito mox(in^miJfadabuntu^^

Atfinon pofis non

'

'
:

Atriday

munera fordenty ti

Tum precor ut falte populi mifereris Achiui

rr?"

Vexati toties duri certamine Martis^

Hic tibi diuinos alacris pra^ubit honores,

Etnuc tepus adeftma^a quo gloria fama

l^on moritura tuapofituirtuteparariy

Audacem capies certenucHeSloraypaflq

Impuljus rabie tibi uenit ab urbe propinquusi^

t^ccJibi quenqf pare cenfet uirtute uel armis

^

E f

::

44
E*

AD O

cun^s quotquot claffe huc petiere

Huc c otrd efi magt^ diSHs uffttus Achilles:

Dulichia gentis princeps Laertia proleSy

Sunt tua uulgari mihi di6ia neganda repulfa

Sic erityUt jiatui iandudum mente^futurum^
^

Ncfemper querula uenientes uoce molefli

Hic modoymoxaliusnoRras obuerberet aurcsi
Vt mihi tartarei po^es inamabilis Orci

Sunt odioyfic ille mihi deuotus habetur,

Qm premit hoc animisyaliudjed uoce

^fatttr*'

Forro ego qua noflra uifa e/^entetia menti

Optima, fimpliciteruerbisejjabor apertis

Vtreor,haudunqmeperfuadebit Atrides,

Nec^uifq e Danais, qa gratia nulla reliShcefl

Semper in aduerfos pugnati gnauiterhoAes
JeJi eadem fors
'

bellatiyincaAris^ manentia

Strennuus ignauush; pari uenerantur honore'

Sunt etiam aquali fubieSbi deniq^fatOy

Et qui multa manu non pigra fecit,^ ille

Qiiem tenet imbelli ceffantem corpore terror

Nfc mihi plus /uperefl, quis fm plurima pajp^.

Hanc anima in duri femper difcrimina belli
ObieSiansyuelut implumes cibat anxu pullos
.

Oreferens efcas multo fudorc paratas

Exl

LIBER

IX.

445

Excrucians femet miferanda &fida uolucrisi^

Haud fecus infomnes ego multo tepore noStes,

Tranfe^ uigil,ortarumJed longa dierum

Tepora cotra hofles infeflo Marte cruentus

Confumpfi duris bellando miles in armis

Semper oh uxores charisma peEiorauefbras,
Bisjex diripui fubuerfis moenibus urbes
l^auibui adiutus noflrisjpedes at minus una-,

Ex his plurima opes fubfiatia multa,fupellex.

Mon parua d nobis uaflas huc ue6ta per undas'
mul omnis Atrida,^
tpeSiorenaues

ExpeBans,auidis fuf:epit munera palmis,

Qi^dddifhribuens parceMcet ampla

teneret*,^

Munerafed ducibus quapraflitit , illa recepta

His immota manet imefolu orbauit Achiuum
Ex omni numero dileRa coniuge rapta,

Q^a cum poflq inijt fjrij commercia leBi,

Gaudeat obleAans mentem lafciuus Atrides
Et qua cauffafubejiaduerfus Troas Achiuis
Bellandi faut huc colleSio cur milite uenit

Atndesfan'non Helena tolerata Lacana

Huc uos ultores iniuria traxit Achiuosf

Mumfoli e cultis mortalibus ejfe putandi

Am-

444

A D OS

AtriJ<t nupus qui compleSiuntur amoref

Nrf quicuq^ bonus cordata peSius habebitf

Ulefud uxorem fummo complexus amore

Dili^tyac illi folitos o^endit honores:

Sicut ego hac,no^um quis captiua cubile

Ambijt,exanimocharamfoui'c^habui^
^

At nuc e manibus pojiq mihi munus Atrides

hctorlttmifere,defraudatum<^fefellity

Ne bene me ^aru fufeept^e deniq^ fraudis

Tentet inerstnec enim me uoce mouebitis ung*-

Atqui cum reliquis tu cofultabis Vhjje

4

Regibus, hoftilem ut moueasd nauibUs ignem*

Quam uero nobis hic multa abfente peregitf

Scilicet eSr naues muro chreundedit altQj

Et circunduxit lata tentoria fofjiy

Afpera qu<e pa^im palis horrejcit acutisi

Sed necfic potis e/t mifer Heiloris ille cruenti

(Proh pudor)audacem bello depellere dextra*
Porro donec Achiui me duce bella gerebantf
IJoluit d muro campos ingreffus apertos

He^lor Priamides acie protendere pKg<f>

VixadtjtSc^as timido certamine portasy

^
*

Etfemel annofam efl aufus contingere fagum^

fiefohmexpe^nsfubiuixelapjusabiuit

0^0

tIBER
44f
Quo minus a nofbra proHrms corruit ha^g,
At nunc cum ma^o
pugnare recufg

'

HeSlore-,ccdicoli$ facris cras rite litatis

Protrahere exanimus epotas in mare puppes^

Si cupis^aut pforfan erunt tihi talia curxt

Hellejpontiacas j^Siabis nareper undas

Luce meas naues tenebris oriente remotis,

At(y utros ualidis uerrentes <equora remis

Impigros focios magno conamine, quod

hleptunus uentis implerit uela fecundis.

Tertia lux ueSlos patrijs nos fiftet itt oris*

EA mihi magna domi multor u copia rerum

-

AdTroiiCpugnashucclaffereliStapetenti*

Atqui etia hinc alio cbpletis nauibus auro

Dijcedam^necnon rubei ditifimus aris*

Pratereagraciles florente atate puellas

Ef caniferriformandum incude metallum

Ahducam^qua forte mihi euenere fecunda^

Porro quod dederat primu mihi mun^ habere,
Rurfus ideper uim princeps Agameno recepit^

Sin^la cui reflpres, ut mando, profatus

apertCi

Qifp capiat reliquos etiam indignatio Graios,

E Danais quepo^hac quoq^ fallere geAit;
fi

Qja no}perfri^ quis fitfronte caninus^

^44^

ADO

Audeat in noBros faciem defigere uultuf.

Sed ne^ confilium uobis confirrre libebit
HoccumconiunSiis^non ulla negocia rerum

Ex ({uo me j^rimumfrufiratus fraude fefellity

Haud dabit Atrides iterum mini uerba aolojus*
Sit fatis

hoc tentaffefemehnunc

ille

quiefcat

Ac ualeatyquoniam mentem deus abftulit

illi

Sunt inimica mihi illius ([uoq; munera, quippe

Qiu Care contepto nuquam

maioris habehoy

Non, mihi fi decies aut ultra tanta darentUTy

Quanta modo rebus iam pofiidet ille paratisy
Et quanta

illi

olim funt acceffura tenentiy

QuStanec Orchomenon ditat fubftatia reruy

Nfc quibus Ae^pti Thebame cenfibus rfrrVs
Sunt celebres,iwi opu

uis efi

immenfa repofldy

Quarum centenis referantur moenia portisy

Per quas alterna uice millia multa uirorum
Cuplauftris et equis fimul e^ediutur et itrati

Nec fi tata daret,quantu undi<^ pulueris extaty

Aut quatum bibuue tenet undiq;
Noftru animus petulas
Is

prius

illat<e

littus

efi pfuajurus

aren^y

AtrideSy

quam foluerit omnia nox^e.

Nfc mihi connubio Atrid<e fodabo

Inferior qumuis fiethac

puellanty

V^nus mea formoy^

LIBER
fifupnetdoSiam

IX.

licet ingenioft

44^
tMnerumy

Non tmen heec uinclo cedet mihi iuSla iugali,

fji

rl

Ulefed^ e ducibus generum fibi qucerat

Achiuis

Longe alium, qui [it tum conuenientior

ipfiy
Tum qui me imperij fceptris prcecellat auitis^
''

Qpc?
^odriunt
ft unq patria fuperis duSloribus aru4
Intraro fofpeSjPeleus lunone fecunda

Vxorem nobis fociali foedere iungety

(fas,

l^afouet innumeras modo Gracia magna puel

Ner numeru illaru dat patria Phthia minorem

Magnoru natas proceru, multat quibus urbes
Subie6i<e parent, harum dulcifima coniunx

Qu^e mihi cuq^ placetjpprias ducetur ad aedest

Horfum me magis impellit mens alta^maritus
Vt iuuenem
noflris uxore moribus aptam
i

Bxtru6tis opibus, genitor quas anteparauit

Peleus,obleS:m dulci complexus amore,

Idulia mihi uit<e res anteferenda uidetur

Quamlibet excelle, non ipfa opulentia Tro/ir

Ingentis, pridem

qua tempore pacis amoenae

Ploruiturbs populoft prius

g claffe Pelafff
Pluribus aequoreis ueSh uenere Mycenis:

Sed nec Apollinei locuples fubftantia templi

Delphica quafttas ubi prtefiat Pythia fortes*

Ham^
iv.

448.

LIADO

boues aliqua poffent ratione parart^

tanigeri(j{ gregis pingues

cu matribus agni,

Quinetia tripodes, (ir equoru plurima turba

Cornipedum certo datur acquirendalabore,

tola poteR nunq mortalibus uita redire,

Hd^c amijfa femel,non eji reparabilis ulli

lam mea me genitrix albis argentea plantis

DiuaThetis duplici fuhieSium confciafato

Pradixit,qu6dfi Neptunia Pergama circum

Qeffero [anguineas audaci peSiore pugnas^

Nn | poRreducem me patria chara uidebit,
Attame hinc femperuiAur<e gloria fama

jurget nobis omni memorabilis auo.

At f iam patrios deferto Marte p enates

Acceda, celebris perijt mihi gloria,fed me
Annis longauum fenio curuata fmeShts
Bxcipiet,nec ego ueloci morte peribo*

Quare cofulerem reliquis egondus AchiuiSt

Vrotinus ut patria fuccedant pnibus omnes*

Nunq Martigena capietis moenia Troia,

luppiter ipfe fuo Troianos robore frmat,

Bt populo maiorfemper fiducia crefcit*

At uos regrefi ducibus referetis Achiuis

Qualiafimuobis legatis uerba locutus;

N3

LIBER

IX

441^

ifcctiftafenes ^rouincUyquo potiore

ConjilioUflis properentfuccHrrere rebus^

Nejua flammomo mox cladis ab igne eremeEtpopuMurofuccumbatUane pereptus (tur^

Hiciuxtanauesj^uoniam h^ec conjultaPelafjn
l^eciuic^ua euentus jperant habitura /ecundo%

'Dumg^auiterUfi iujiafiomachabimurira.
Phcenixhic capiat mulcentem peSiorafomnu^

\t cras in patriam focios comitetur euntes^

Si uoletyinuitus non abducetur Achilli (bant
Sic memorat yCudU proceres fimul ora tene^

j
I

Sermonem Aeacida turbata menteflupentes%

Quippe graui nimium renuebat uoce rogata,

Hunc tandemfero lachrymis affatur obortis

Ph cenixyArgiua metuens incendia clafis
Ergo tui (Quoniam reditus es certus Achillff
E^ecuis a noflris depellere nauibus ignem^

Poilquam non molli feruet tibi peSius ah iray

Cui na me hic folum chariffime nate relincpues
Difcedensfcomitem

tibi

quem pater addidit illfi

Tepore, quo primum epatriate tmfit Atridae

Communis nondum belli fmdii^ peritum,

Vnde uiros cernis uirtute emergere claros,
Propterea Peleus tibi mejdedit effemagi^hrumf

--

Bel

l-LlA-D-OS

4J0

Bfltodi 4m' teficeremfxnM

fotenteiH.

j
.

HacmecMfimom,netefmenMrelmiutr,

No

Minuet pjf
mihi ft certis promifiis

Juppiter, exutum

lenioflorenttbusennis
po//f

DfU

me feOum iuuenem reuirefeere

exui
Oudisuhiprimm Greijs efmbus
irep^debem fugiens genitoris fimjntms
propter amorem

Quime formofeecofueium

^icis,infenfusdiSbslacerabatamaris
Cottidieinuadens.huiustenebaturamore
j]le,meS cejfans

non

McEcbM adulterio.hinc mater

me chara fattgOf

mfiat
A&duis precibus,dum fupplex

& i^g^>

PeUicisutproperPmtiatitmfcendneleaum,
exofafemles .
Ouoftaoillapatris thalamos
imquis

^eret.huius ego precib jubatus

Pellicis

muafifurtiuifrderamaiti ;

ubi confcius
O uod pater infandiferuens
eRniulta precatus^

^nfJauaccJijus furijs
ex Ac bfroMc /ororrt,.
Dira, ciens triHes imo
me nMParente

Ue quafuis unifoboles

Uderetingenub^^qua uox

N3 SttW impleritmimica

haudtmtace^h

precammadm

rapu cm
Ule gmer Cernis

coiugePluto^,

IS*
t IB E R

IX.

Hfimht commoti genitoris in

4,^

tedibus ultri

IC

'

^^P<>tKceptumcocejfmJucereuitmt

^muis mefocij,^ms me mulufobrini

Oraj^tiitimia
f'

fedulitate tenerent,

Y^MicetcaJis^
ntd. <t^u,mult<tij;fues

V/c,woy4

pinguedine crufL

fw4 dirent urendt uoruci,

^^Itacy melliflui biberetur

copU uinu
^^^nouemnoaesmecircumembr^fopore

l^ttlterneuig,lintesforte,nec unqum
Uepfit tncenfifocus
ardentiflimus ignis*
aho
lucebat porticus

'

auU,
Y^hulumij; alio circundabat igne cubile.

M
f

ubi

'

wn decimt uenerunt nubila noBis^

'

Tiincfonbusthalamtruptis egrejjfus&
aullt,
iranfihens ualli munimina tutus
abmi,
l*fSfxcubias,turbam fallens
famularum.

MtbusPhthiefuccefifnibusexul:

Kfx ubi me Peleus animo fufcepit

amicoy
Ac me ceu genitor natum dilexit

amanter,

^mjocuplesfolumferisfufcepitin annis,

me diuittjs cumulauit

munificus rex,

Reddidit ^inulta me Peleus

'

gente potentemt

Ex
t

<
)<

IL

IAD OS'

Extremo Phthtie Dolopes fuhfneregehm*^

Hinc ego te tanta feci

uirtute ualentem

Inclyte Pelida,immodicate femper amore'

Copleiens<alio nec enim comitanttuolebof

Letus adire cihis conmia ^hruSia paratisy

Percula nulla domi nift me prahente patemct.

Sumehasjaut in mea te genua ante locatum

Imponens tenero fici^em uinapalato*

Saepe meru noflras reuomes ex ore riga^
Veflesjinualida nutans aetate puellus*

Sic ego multa tuli te propter^multalabore

Exhaufijhoecmecuperfuafamenteuolutans

Vt ([Honid nofiro nun^mihi fanmine prolenp

Praedarent ortam fuperhte illu&is Achille

A' puero officijs poffem mihi reddere natum,

Exitiu ut quodam meritis pro talibus dme
In duris frefjo uelles depellere rebus*

frgoageuince tuSgenerofb in pecore mentK

Te talemnecenim decet implacabile peSius^,

Qt^libet edfuperm mutMisira deorunty

Quamuis fit uirtus horum at(y potentia nudof^
Saepe tamenuotis diui pacantur

Saepe prece

^ puro

extisy

fiunt libamine mheSy

Hos^uofieshominulaeferumimpiofaSiat^

>

"^

LtB EK

IX.

4Sf

^^uineUm Lit^ tutce louis ^f^cferHittury

^gof<e,claHd<i(y pedes,

^ lumiru torua^

Q^retracurisMencommuronuJice.
Cupedibus f?demm
mebris ^uocy polleat
Has celeri^effu loge prtecurrit,^ oem (Ate,
Occupat mmenfopneiens dijcrimine terram^
Innumeris

hominu coplens commercia danis

Ulamfedfaciles Ut<epoR terga fequuntur,

Ltfis confdium4uxiUum'(j^f5ubrelaturce.

lam l^e^ui natas monitus reuerebiturdlle

Bchisa^utum captathona multa uicij^imy

Vopanec illius non exaudita repellunt.
At, <pui Litarum monitis non paret amicis^t

Has bona fuadenjes fed [preuerit dlefuperhe^

Mox adeutpatre precibus cofueta rogantes

VtluatacceptisexAtetormmapcenu,

^</ig^jic^Uum<iuoc^te?eUdapuellis

Da

huis,ac illis folitum fer uiSius honore,

Stepius h<t placide mentem

flexerebonorum. )

Qupdfinulla tibi non plenae munera dextri-

Nuc daret Atrides,nec poji foret ullkdaturusi

'

trend^et at rabido tumidus jute juiefuroret

Non ego te pojjta commoti peQoris ira

Auxilium J^giuis maturum ferieiuheTenty
F 3

>

..

Qiw#

I4f4

AD O

Quamuis extrema hellante^orte laborant*'

Nnc aUt tibi multa cito mifhrus Atrides

E/i dona,

qu^eda

poA offeret haud reuoca^

Qu<^fe pollicitis promiferat ante daturU. (dis

btjuper c3r fummos proceres huc ille rogatuns
Certi deleStus habita ratione remifit.

Quorum nec poffis uerereprehedere uerbdy

Sed neO; corporeas illorum emere doteSy
ff
Prima licet fuerit non uituperabilis ira^

f
'

'

H<ec etiam ueteru laus e/t audita uirorum

Olimiam nobis, excandefcentiafiauem

Eortejgrauis tumidu flimulis a^taffetamaris^

Ho5 fua muneribus crebro placanda dedxffe

PeRora,nec raro uerbisfuperanda benignis*,
Et iam clara fubit ueteris mihi fabula faSi,

Hanc etid dulces memorabo hic inter amicos*

Ingens pugna fuit Calydonia mcenia circum

Ciuibus Aetholis foda cu gente propinquum

Curetumialternis bellantes fape cadebant

Cadibus.Aetholi fiquidem Calydona tuentes

Pugnabant, hofles uerfis fed moenibus illam

Curetes

captis ffoltjs

excindere tentant*

Caufa mali tanti fuit his irata Diana,

Qj^odnon oh plenos fuccejfus fertilis tomi

Pri
X

L
Primitiiis

B ER

IX.

4sf

illijrugm facrauerat Oeneus:

Er cum dijs aiijs rex fplendida Ctcra litarety

Sola inhonorata no aduocat ille Dianam

hlefciusiou^ortein mentem no ueneratdlu

Attamen offenfa magnam Latoida lafit.

Propterea Oeneios agreliem diua per agros

Miftt aprum ultorem, candente dentibus albis*

Protinus ille furens multis regalia complet

Arua malis patulis radicitus eruta ramis

Arbor multa cadit, mali cum floribus ipfis
ProHemunt late deieSio uertice terram,
Vxuit huHc uita Meleager morte peremptum^

Cum uenatores multis ex urbibus ille

At<j* canes acri duxiffet odore fagaces.

Vincibilis

nec enim paucis erat illemaniplis

Tant<e molis erat Latoidos horribilis fusy

Er dederat duro iam plurima funera l<tto,

Deni<^ propter apri Oenidce iam cufpidefxi

Er caput immane,^ rigidis horrentia fetis
Tergayfuroriferos commouit diua tumultus^
Inter Curetas f.mul Aetholosq^ colonos.

Ergo dum fortis pugnans Meleager obibaty

Semper ab infefla Curetes clade ruebant:

Nec numero plures licet, extra mcenk quibat

F

Ho-

rIADo

Hoflem expeSiantes duro fuh

MartemMere*

At poR^fUmmis heros Calydonius ira

Bca^it,queis prudetum quo^ peSlora turgenti

Defertis pugnis iraf:ens

ille parenti

Althaa,in gremio pulchra iacuit Cleopatra^

Coniugisjmtida Marpifa matre creata
'A
Atq; Ida genitore, uiros qui uicerat omnes
Temporis illius membrorum uiribus acer-,

Qia Latonigenab; intonfo uertice P h cebunt

Pennigeris telisjormofa-nomine Nympha ^
Impetere eA aujus.quam tuc cognomine chori

Alcyonecertam ob caufam dixere parentes:

Alcyones etenim multum lugentis amarunt

Experiens fatum mater plorabat ab illo

T^ore quo rapuit Cleopatra PhcebusApolh-

Huic ille accubensferuentis pecoris aftum

Lenibat,propter materna precamina motus
Quadoqdeob cade ^crudelia funera fratrU
.

Nagnoui^ia dolore deos efi multa precata:

Nmtum etiam terram palmis pulfab^,ab imo

Et Ditem,^ Stygia lunone Acherote ciendo:

Prona genu flexo lachrymisfcecunda rigabo

Ulafmus

nitidos

ueRisuefana fluentisj

Silius ut miferadeuQtus

morte periret

LfBER

IX.

Kas ohCcurapreces immiti prcediumenu

^nehi tenebris mdemcxmdimthinnys^

Ulormjuhito portas eir mcenk circum

Inoens exoritur trepido clangore tumultus,
Altas infeAo

dum oppugnant agmine turres*

Illum fed preahus grandes aetate fatigant

Aetholi proceres turbata mente rogantes*

lAittuntpratereafuperm oui templa deorum

Sacrafacerdotes redolenti thure uaporant^

Oratum prcefensegrejfus ut illepericlum

HoAihus occifis patria propellere uellet*
Additafuntprecib^prafldtUmunera ma^is^
\t(^uocun^loci Qalydonia rura uigerent
,

Fertiliorefolo,propriosibifemperinufus

Qtunquaginta iubentfcecundi iugera campi

tligereMuorum pars alterafertius uu<e

Grata uoluptifci produceret Orgya Bacch^
Altera pars fruges proferret arata benignas*
Supplicat huic

Oeneus genitor ^uoa- multa ra

IpfefoluigreJJ^fuhljmisgrdde cubitu

(gatft*

Concufit t<u>ulas coiunEtas uerbere l<tuiy

Voce petens operam Meleagri fupplice nati.

Hunc etiam orarut dileSice multa fororesy

(uit.

Huc reuneda pares lachrymis Althita roga^.

f >

Hoc

4f$

A D O

Hocnta^snuxilium implacabilis abnuit htros*

Deni(^ confutti charij^ima turba fodales
Qt^os coluit fcmper fummo complexus amoret

Hunc humiles querula lu?entes uoce rogaruntf

Sed nec^ mens tali prece pexarefedit ab ira.
Antefui thalami ({udm crebris iSlibus hoRis
Pulfaret muros,

&

turres [canderet altas.

px\am Curetes incendia multa per urbem

l^gnam mijcebant,uaflantes omnia flammis^

Tucuero Oenide lachrymas pulcherrima coMellitis diftisfupplex aggreffa rogauit,

(iunx

Cui mala cuSia breui memorat ccplexa relatu^

Qtu forte miferi ciuesji^uantumq; malorum

Auxilio uacui capta paterentur in urbe,

C ceduntur ciues,tota urbs uaftatur t igniy

Pignora chara trahunt alijjgraciles'^ puellas.
rts mes mota malis jplendetia protinus armd
biduit,& currens infefta apparuit ha^a.

Ac fic Aetholis damnofe tempora lucis

Pepulit Oenides cafo feliciter hofle.
Iratum fuperans animumifed nulla dederunt
Illi

dona, licet prteHantiamultac^ciues

SpondebanufruRra fed pe^em depulit ille

At tu nt talem [eruenti in pecore mentem
Concipias

LIBER

IX,

Concipias, horfum nec damonis ullius

afiu

hnpellare precor, ^oniam grauiore labore

Haud dubie incenjas pofsis defendere naues

Obuius extenfis [edent arripe munera palmisj

Pra^abunt'(j>pare cuDijs tibi femper honore

Argolica gentes

at fi fme

txitiale uiris placata

munerebellum

mente fubibis.

Tales tenuaua(mihicrede)fe(^uetur honoresr

Quan'^ fujiuleris duri difcrimina belli-

Huc cotra eft magn^ diSiis affatus Achilles:

O' Phenix reuerede fenex,louis inclyta ^lest
Nec uolo,nec tales moror ambitiofus honores

Que mihi fata louis flataerunt,ille fequatur

f^os honor, hoc iuxtanaues retinete manebo^
Donec uitaliJpirant mea peSlora flatu,
Du<^ genu alterno ffreffu mihi utru<^ mouetur.

Verum aliud dicam tacita

<juod mete reponasr

Ne mea perturbes fic triRi pecora luSiu

At(j^ dolore, duci gratum fahurus

Atrida,

Ille

meam mentem tibi non eflprater amandus.

Ne

mihi te propter nimis agrefiat amanti

Huic mecumfaueas nobis ouicunq^ fauebit,

Acmecum regnes parilem jortitus honorem

fili

abeant Grjdji ducibus mea di^aferenfes,

Tu

.:ILIADOS
,4^0
releues hicmmbrd grdfotQ
woJ/i
uno
Tu
Captum fomnu,atrofeosuhi craftinus ortu^
*

irt

VxtuleritTitarijtum confultabimus

mbo

liauibtts ituri patrias'ne[mus adorasy

Aut hic manfuri fpeSiantes h oprida belU,

Dixeratj^ tacito nutu innuit ille Patroclo^

'

Mollia Phcenicilhuerentur^hratacubilisy
Qt^eleriffrelfu properent decedere caftrtp*

''^ictadehisinftmagnus Telamonius Aia^

X)ulichiie gentis princeps Laertia proles j

QHtn nosninc ergo maturis gref^ibus imus f

Monullumftceft habitura oratio fnemy
Conjicienda uia

hic referedus Achiuis

aj^erii
Quamprimufermoj^uauis fit durus
Quo nos cuni^ loco fujhenfa mente fedentes

Expellant Danahagrejtem fed durus Achilles

Implacido nimium concepit peSiore mentem^

Mec foda turba jiudio nec amore mouetur

pra alijs efl cultus Achilles

]pfe quibus nobis
^emperapudnaues habito ueneradus honore^
Immitistcitius pro fratris cade cruentay

Aut pro nati aliquis miferanda morte necati

MulSiam lenito perfuafus corderecepit:
f^eepede caforiuitaeftquafitafugacir

1. 1

BE R

4^^

'

Sed mulsam petidtnsuenk dignatus:

Mter

^ eui^a pacatus mente

abiuit^

recepit

Pcend.porro

tibi conftriSiu adamante dederlk'

Ctel ejies animum-,oh rapta tolerata puella

Vnius probra, at/eptem praflamusab omni

Nuc tibifcemineapulcherrima

corporaturb^
alk innumera accedent ingentia donay

Indue placatam facili modo peSiore mentem^

Holpitij reuerere focos,reuerere fodales

Quos tua te6ha tibi iunxerunMfcederefrmo^

Jnfuper e Danais certo nos ejje putamus

Qi tibi pra cunSiis chari fmt at(y uerendu

Huc cotra efl magnus diSiis affatus hchilleti

G 'praflans J^ax animi Telamonie princepsr'

luxta dila meam tibi funt

hac omnia menteim.

Atmihi non facili turgefcitpeSius ab

ira^

Ulius ([uoties leuiter prtaffe recordor

Qia me ceu fiupidu cuiios hic inter Achiuosg

Ac uelutabieSium, patria qui pulfus ab urbe
Errat in orbe ua^s, probris affecit Atrides,

At uos ite citi referentes diSia Pelafgis,

Mf prius h aud belli memore fore fanguinoleti^

Magni quam Priami natus Mauortius Hedior^
MyrmidonunoHes
^

adeatycafirisq^

propinqueU

Arguos

Argiuos perimens,

A D O

& puppes i^eperuretts^

'

Attmen a caflris eir /iambus HeSiora nojbis

Declinaturum uim

belli certus

opinor

Dixerat, illi aut,fumptt$ ubi <{uifj;

Ly ceum

Libajjet cyathis, duce regrediuntur Vly^e.

lujja Menoetiades ancillis

at(j;

minifkis

Mandat, Amyntorid<f cito mollia flrata paretur

Phoenici,

di^ parent ac

iuffa capeffunt

Nec mora, puluinisdenfumflrauere

grabatu

Tunc ibi diffufmplaciao per membrafopore

fefja fenexlucis nitidum re^uieuitad ortunu

Intima coHrorum penetralia fortis Achillesy

Illi

ubi le^us erat,fomnum capturus adiuit:

Quo cum communes thalamos fodabat amic/t

Filia

Phorbantis

nitidis malis

Diomede,

Quam tulit excifalesborumuiSbor

ab urbe \

Ex aliaat fdus dormiuit parte Patroclus,

Q^em propter iacuit formofa^ nobilis

Iphisi

Hanc illi dono dederat diuinus Achill es,

ScyronEneifelicem ubi ceperat urbem
^

Pofi^funt regis

legati

ad cafira regrefi,-

Oblatis cyathis hos excepere Pelafgi

Certatim proceres firoentes

rogantes,

QMorum fic prior ejiiUos affatus Atrides:

O' mu!tif

LIBER
O

4^

IX.

ntidtis hiertidde defunSie periclisy

Dic a^ydic ingens Argiuce gloria gentisr

EcawS ah incenfis hofhlem nauihus ignem

PetlereFelides hatmtffeu diSha negauitf

feruet adhuc tumidajvrfan mens iluusiraf

Talibus huic cotradiiiis recondit Vlyfjes

Rex Aprida potens celebri clarif^ime fama,

Non uult ille fu<^ ueteres extinguere flammas

lr<gSed tumidus grauiore furore fubindc

Impletur tquare te<j;

tua dona perofusy

Cum relicuis iuflit te confultore Pelafgis

Quarauone rates rutilo tuearis ab igne,
Quacy tuos populos ferues d caede cruenta*
Addit ^iflaminaxyubicraflinafulferit Eof
Inde foluturum fe nauibus in mare traSUs,
.

Praeterea reliquis etiam confultat Achiuisy

Protinus utpatrtjs fuccedantfinibus omnes:

Quippe capi nunqud coflrmat Pergama

poffe.

Dextra namq^ fua Troas Saturnius ipfe

Prote^y^ populo femper fiducia crefcit,

H<ec jic diSla dedity bene quae n ouere Jequuti

Qui me funt comites Aiax utriq^ minifhi

Non imprudentes >Phoenixfed dormiet ijUc
UlwsiuJfuyHtfociQS comitetur euntes

CrajHnut

a d os

Cu^nusai patrias confcenfts nauihus oras,'

Siuoktiinuitu haud efiabduRurus Achilles*

SitmemoratyCuSii^ceres fimul ora tenebat^

Sermone Aeacidae turbatamente flupentesy

Qj^ippe graui nimium renuebat uoce rogata*

tx multo trices manferunt tempore muti^

donecfera Diomedes uoce profatur:

Rex Atrida potens nota clarifime famay

0'utinam precibus nullis heroarogaffes
Felidenjtantis oblatis denicf^ donis:

Semper enim illeal ids fublata mentefuperhkf

Er nunc illius maiore fuperbiafa^u
Inflatos animos tollet7 mentemq;ferocenu

At Um Feliden heroa ualere finamus

Manferit, indutis forfan pugnabit in armisy

Tunc ubi mens illum impulerit, belHig

cupido

Traxerit, aut deus huncali^sreuocaritabiro*

Qjure a^te,ac mente monitis atteditenoihrist

Mune

imusc(tbitumuino(yciboq;refeSii:

Qjudo^uide mebris uenit htc durabile roburi

Qorporis hinc lafi reparantur denicf; uires*

At poflq rofeis furgens aurora quadrigis

Ldmpaaa Ph cebeam terris inuexit apertisy
Ante rates equitupeditumi^exercitHS.ommt ^i

Mox
f

LIBER XIIL
"

4^^

primos obeas <{uo<^ munii pugn^^f

Bt repluis animos aJdensy^^pnelia

mifcens*
Dixerat, applaudut iucudo murmure reges^

*
tdfttia Tydid<t laudantes uerba
Pelaf^.
Acdemu laticemfuperis ubi quijc^^ ly<eum
Uffffetpaterisyjuafuntadca^aprofe^
Exi/i ibi plaadalaxarunt membra
,

'

quiete*

IBRl N o NI FINIS,

HOMERICAE
DOS LIBER
c o L

A o

ILIA

XIII* NI>
Vafla

intcrprctcw

VPPiTER

ut Troas

tfdf-

mouit e5r HeSiora cla^h

Hos penes armorum Sludium

bellic^Uborem
U<juerat,ipfe oculos fulgentes

torfitaboris

Thr^ue(^uitu,^et^qjuper refpexit^ urbes

Myforum Agauumh^.pares in gattibus aui
/Mti^uifabj^opibusjlaSUs U^cuntur tauintj

N4-

^66

AD O

l^atur^t genus 'mnocuce-,fitiensq;Uboris*

No iteru ^fpiciens Troia^nec ([uency deorum

'

Auxilio Teucris cenfet Danaisq-futurunt,

1^0 tamen hic latuit te rexNeptune receffusz

t^aq-fuper Samo nemorofo uerttce Thrackt

<

Admirans helli fortem populosq- [edebas^

Vnde acies hinc inde atq^ omnis cernitur Ida^,

Et Priami /edes ingensy& clafis Achiuum*<~-

Ulicet e fummo dejcendit uerttce montis^

Sub pedibus fyluee trepidat uenietis esr ^IpeSy

Immortalis agens celeres per inania greflus {

Ter faltu nixus mox atti^t ultima quarto^

Aegas ubi exilii medijs influShbus eedesy
Aureaq> arma nitent nullo uiolanda fub

Huc ubi delatus,ferratos curfibus acres

UeStit equos, curru radiant per colla caden^
Aere iubafuluo.fe cultibus induit aureis

^
{

Cof^icuuq; auro dextra capit inde flagellum^

Admotuq; falit currum,mox fertur in undas*

Agnoui/fefuum regem maria ipfa uideres.

Sub quo iam tremulis geJiibant motibus undat*

Atcueius/ummas currus perlabitur undas*
fqulla mora,ad naues don^f peruenit Achiuu*

Antru immane mari fummofubfiuitibus olfis,

^Arem

XIBER- xm*

4^

Armem Tenedon mediu latet intery&lmbro.

Ultcfijiit equos terram qui crrcuit
undis

^
I'

Amborum curru mox aurea uincula foluity

\
Amhrofut irrorans fremitantihus ordeafuditt
lllitqiteatq^pedes aurata compede,
ne quis
Soluere popiteos,aut uincula rupere,

'

donec

ExpeSihrege redituru.ipfe agmina AchiuuM

Hortaturus adit, uiresly incendere bello.

Tum Troes flamma fimiles aut turbinis inflat^

He^oraPriamideturmatimin

bella fequuucr*

^dintentatumlinquunt^necferrelaboremy

Qfw Danaos inter puppes extinguer.e adorfh

^

^ff^ibus aut iaculisualeant exurere claffem^

.

Tum deus undifonans mortales

induit artus

Omnia

Ac

Cflchantijimilisuoceq-habitumly,
ueluti a pda^ ueniens hortatur
Achiuos^

Aiaces primum liantes affatur in armis:

Nucopus eji animis, uires reuocate,timorm

Nittite,nuc populos tutari,en
claffefub ipfa

BeUagnunt,totis occurrite uiribus,

A
^

hcjies^-!^

Nujq alibi timeo Teucroru arcere furores

Bbnc nos inuadunt,^ currere logius audent^

Njf^ alios aditus paflim tutantur Achiui.
.

Hinc tantum timeo ne quid padamur acerbi,

'

Hinc

4^8

ftlADOS

Hirte fkmmie fimilis candenti Martius urg&t

Heftor agens turmas

fe Ioi5 ingerit dti

Aujhicijs fretuStdiuumiy e fartguine iaEiati

0 ji aliquis nobis tanto in difcrimine prafttt

Immortalis opem^uiresq- injhiret Achiuisy

Quo faltem ualeant propellere nauibus ignr,

Atq- ipfum louis aufpicia licet HeSiora nixum,
Talibusi^ndifonans Aiaces excitat armisy

Effceptro quotiens impleuituiribus ambosy

Dat pedibus celeres curfuSimehrisiy uigorenu

Ule uelut uultur uolucrem fpeculatus ab alta

Rupe uolatymedioi^ aliam per inania curfu

Infequiturydonec latebras per ^amina praeda
"

Vnguibus infiliesquarenterneuifceratuncism

Agnouere deum proceresfub hna^efalfa

Affatur Telamoniaden Oileius Aiaxt

No nosfata canesy&* quifapit omnia

Admonetyo Aiaxyfuperum qui

Calchas

lapfus Olympo

Calchanti pmilisynaues&cafhra tueri*

Pofieriora pedum ueftigia certus euntisy

Ardentesq- notaui oculos mum refbicis Aiax

Quis uultusyUocis'uefonus fquis jhbritus illit

Diuini facile efldifccrnerefignadecorisy

Humanis fmt rara licet commercia cum d^st.

LIBER

XIIL

4^^

Qwtt mihi nue animus maioriferuetin ho^les

Pugnandi ^udio,iam geiiit dexteraferrumy

Stare pedes ne^ueutyiamidfalitimpetus)

uis

Acrior infHr^t,pugn<e<^immenfa cupido ,

Illi

'
.

tum contra reddit Telamonius Aiax:'

Vis mihi nuc eadem,fequitur fualdeea dextra^

Vitro animus pu^cepedibus pernicior aura.

An deus humanis mente, uel dira cupido

Exagitetffolus

diuumin certamine pofco

HeSora Priamide,populos qui territat armis*

Sic ilH interfe uariofermone loquuntur.

Numinis injiinSbu pugnae m4oribus auSti

Virihus,mde alios celerat Neptunus Achiuos

Quihelli circum nauesfudore madebant,-

Horu aios pugnee labor attenuauerat ingens,

px dolor hofmes cuneos tranfeendere uallunh
Etfaciles ad cajha aditus nauesih uidebant,
Poffe rati exitium pelli non uiribus

ullis,

Eundebantlachrymas mcefH,et fufpiria corde*

Per mediu celerans cuSlos hortatur in armis

t^eptunus,uiresq> animis praftatibus auget*

Ante alios Teucrum, mox Leiton,inde ciebat

Peneleqnta heroa,Thoantacy^Deipyron(^y
Merionenrfimul,Antiloch tt,fortifima bello

Pr-

470

LI A D 0

PeSiord.moxtdes effundit peSloreuoces i

Proh pudor,6menes uobis pugnStib^ ultri

Sperabam tutas

hoflili

a turbine puppes

C^d fi adeo attoniti pugna modo

recufttt

H<ec ent illa dtes,quce uos cecidiffe jub armis

Arguet Iliacis populos fub

M<rrte cadentes

Auffici^s fegnes -oculis quam mira uidentur

lAa meisy^ dura quidemma tale futurum
Prodigiu nunq rebar(nifi luppiter autor)

Tr-oianas acies pugnando inuadere claffem

Hi quondam fimiles ceruis fugientibusyacer

Quos aguat metus in fyluisiuhi pabula funt

Pardalibus lanianda
Imbelles

feris.feu prada luporum^

non ante manus^no agmina Graiunt

pMpeEtareaufhnec fefe credere pu^ce

l^unc procul

effufi circa tentoria certant

Ante rates. 6 fegnitiesyO principis ira

Caufamali:nan<^ imperio parere recufant
Seditione

ducum populh&cofuetarelinquutt

Qui'^fuos comites in aperta pericula linquut.

Intereunt miferi fub puppibusyocriushoftis
Inflat enim-,nemo auxilio fuccedit Achiuis

Indignantur enim du8:ori gentis Atrid<Sy

Hoc, quiapraAatembello.cbtempftt Achille

N5

LIBER

47t

XIII.

Nofime eh<ur uos pgn<e mora lo7d

retra^

Hac ne adeofunefta odia^focijcy dolores, (Slet*

,

Vt neMeant aboleri animis fplacantur

^ ira

Sapedeum,metescji hoim placabitis >ergo

Cojulite in medium.fnnt hic Uti^ima bello

rebus fpe^ata iuuent^

Pecora,fnnt animi,
No ego nuc homini (quan^mcmo debilis auo^

Pugnare attonito, ^ueiam timor arcet ab armm

Sim licet imbellis, cur non ego Martis inertes

ArguerimJociosl quoru forti^imus inter

Qujf^ calet fortes, pariet tamen iHa futuris

Trifie aliquid maius, nec tuc medicabile uuln^p

Segnities tamferadgiturconuertite mentes.

Ante oculos ignominia modo ponite,

inges
Dedecus 6 nofhru^quod nulla aboleuerit atas
He6ioritanterates,flrepitu'q> exterret Acfci-

Marti^ effraSHs trafcedit mcenia portis

(uos.

Sic Neptun^ ages animos exciuit Achiuiim

Aiaces geminosfortes cinxere phalanges

Septa armis, Pmas no ipfa eruperet,aut Mars

Bellor u prafes,fi cotrd obfifmet armis

Atite alios primi Teucros, diuuq; morantur

HeSlora,condenft circum glomij-antur in unSu
Harebantclypeiclypeisjhajhlibushaflay
V.

G 4

Vm

'

47
Vmhone

terit

It I A D O

umbo,premut armairma,Hhrum^'

Et galeas galea, nutant in uertice coni,

Ornatuse^ pilis fmul immifcentur equinis,

'

In nutnibus curuata uirum reflectitur hafta.

Armorum facies,

uis coit omnis in

unum:

Stant auidi pugna,fefeiyhortanturinhoftes^ ^

Tum denfaTeucroru acies Martius HeCbof

&

Profiliunt,celfo ueluti de monte reuulfus

Vi torrentis apex per faxa,per auia rumpens

inde repente rotatur ab amni,
Pracipitatur,

EffraCtis ingens refonat fragor arborib^,

mox

Defdiens uolucre linquit per plana tenorem,

Noiifecus in Danaos fefefer^

HeAor a^hat^

Per firages hommu penetrare in caflra minat^i

Et naues inter populor u effundere cades,
Vt uero ad denjas incefferat ufc^ phalanges,
Reftitit

haud procul inde man^.Argiua iuuetu$

Expediunt hoRis,&' ihriCtis enfibus hofies

Quifq; ferit, luMinc inde,et plurima cadeS,
Bis reieCtihoAes.tandem mox turbid^ Heftor
Yociferans focios medio de Marte retradati

Magnanimi Troes yLy cijqpet Dardana pubes

Bellipotens fatis eA,prafenti abfijiite pugita,

fxpeCtent mcimetadem experiantur Achiui:^

jNc9

LIBER

XIIL

Non km[ufficim,^Mn^glomer<mturm ttnU

7unit(tmfefeaaes:hic protinus hafla
Praecipites fundentur enim,Iunonius ille

Magnificus multis coniunx me uiribus auxiu*

SicfatuSjCunBos Marpis uirtuterepleuit.

'

)ios inter feDeiphobus

moxprimus in armis

Aptabat leuiorpedibusypreecefferat omnes

haHam

biclufus clypeo.contrd parat eminus

Meriones diuus^ma^i <[uam turbinis inflor

bttorfit)longefedfuftinetiereusumbo

fntextum toties

tauris opus, ima refedit

uffis,& in corpus torta non perpulit i^untk

Ule pedem referens, concufius pe floris oras

Cefiit,

^inclypeoprafixu

haflile

Meriones retro adjocios turbatus

r^egiti

abiuit,

Qj^od fihe aedefuumtelum iaculatup inane

Ferdideriptfubito ad naues celerabat Achmumi
fjcturus iaculum in caflris c[uod li<[uerat olbn,

'

Confligunt alij, pugnaefragor intonat ingensi

TumTeucerferro Telamonius excipit armis

Imbrion egre^um,diuino Mentore natumf
,

f^edceum hic olim rerum pr<ediues

IttcoluitjDanai ad Trokm

.
'

auri

quam clajfe uenhrfl,

Qbftdionc notham Priami jibi Medeficaflam

i/

Connubiif

4^4.

'

It

lADOS
'

Connubiofortituserat,penetrakitador^

CUflisittUucasTeucrisygen^o(y profrSbd

!
,

Auxilhyincoluit Priami prope mceniit fedes*^ .

NoH fecus ille uiruyOuam fi fibi natus j amahatp
Huc Tclamoniad<e dextra procul a^iafubaurt
retroMtf
Hafiaferityquam mox illata cade
montis
Ule(uelutferro procera in uertice

lAi

caditfolijs per

membra uirentibus omusy

Ditfonitum concuffa folo)fuper arma fragore

tellus:
Reddidit horrenduygemuitfub pondere

Exuu^s inhians Teucer Ipoliare parabat

Arma uirutprocul alliciens duod Ma^s Hc-*
Ingenteuahdiscontorfituiribushaftd. (^or.

uolitareperauraSf

Hic fmul afhiciens iaculum

iSiu^
Corpus in Mquum uerfus declinat ab
SedgerithaflaneceiAmphimachuferit AftoPer medias acies tra^xit peSius

eutis: (rionisi

dedere*

arma
Corruit in uulnusyfinitum juper
Amphimachi galea tranare parabat
HeSior
Aiax:
l/ifertam capitiyfed Idarnus obftitit

'

Refj>iciensiacuiurfrcontorfiiinHeSloradiMial

h^pt:
tminusy hoMs nec quicqua corporis
& armiSy
Totus enimferroteSius lucebat
Vixiaculumclypei tetigit pendentia lora
.

,
>

'

Non

LIBER XIII. 47^

Now t^eincijjum ceciditj nSc^ He6ior<(loge

Expulit a Jjfolijs.mox hina cadauera pugnee

Detraxere procul Danai de ^age uiroruntr

Sirenu^amphimachuStichi^^diu^i^Meneji^^

DuS^or Athenaru^redduti^ cadauera Achiuisf

hnbrion Aiaces Martis uirtute fupbi
Eripiunt geminhueluti fi quando%ones

Proreptam capream de maxillaribus arSiis

Corripuere canit, qua mox nemus inter opacu
Sufhenfam referuntific illi

hoMe cadauer

Sublatum, exHuias,clypeumc^

^ telaferebaU'

Tum galea exertum caput d ceruice recidit

Aiax Oilides leto indignatus acerbo
Amphimachi,

retro

| tela, ^ agmina ad hoHef

Vertit iter,iacit inde caput perinania longe

H eoioris ante pedes, cecidit tellure rotatum

Nec minus Amphimachi cafu Neptunus

in irS

Arfhat infauflo Danaos ^ub Marte cadentes

Indignatur enim, grejjum^ ad littora tendit^

'

AuxiliumDanais,luSius laturus acerbos

Dardanijsdlli tunc obuius Idomeneus
In primis heros belli cuigloriajumma e^,

fodo rediens', qui uulnerejaucius acri

Parte g^,ferro furam confoffus acuto,

cfi,

'

Stah^

4.7^

'

ad

Stdbdt ittops animi, medicis

os

madarat alehdnnt

*Curandum<yfuis,belli(^ cupidine multa

Accingi ferro rurfusgeftibat in hofiesi^

Tumjermone uirum tali Neptunus adarjust^
Omnia perftmilislj>eciem uocem'^ Thoanti ^
Andremonos genito, ^ui fub ditione firequentc
'

Pleuronem populis omnem Calydona regebat^

omni:
Aetholiaij^ deus uelutiueneratur ab

Idomeneu Cret<eduSlor,qu6 robur er

QuoueminitinTeuaosabierefubi pubis

iritf

^auisaVcotrificreddidithno^
Q'.Thoa,cauJpequifnSmod6confciusfoesy

^
.

Marte.quid ergo

Um certumfdeus ille deiim Saturnius auget

'jroianos,patria procul ut cadamur abrogo

moderator Achiui

Sic mijrrifiatuit rerum

^
Tu tamen 6 Thoan heros, cum femper in armis

No
Nec ({ue fegnities,nemo nam ceffat ab armis
Nemo fugit belli fortem quis ferre laborem^
Ef tamen aduerfj pugnamus

'

If

Quanta oculis uidi, bello proflamus er arms-

alque timor exanimat, na fortiter auden

agmina, fi que
PerftiterisyDanaos hortare per
Oefecifreuides,Pgeergo,haud define cap^*

ambit:
JiideHS^)orrifinis terra qui flu(iib^

'

i.

LIBER

XIIL

utro hcitiunt pugnam qui

477
liqumtuhrOy

Imprecor Idometieuy redeat no amplius Argoa

Littore ah Iliaco, p&eatq; inglorius

Fneda feris canibus lacerdda in uifceraetart^.

Verum nos armis pariter celeremus oportet

Ocyus

affumptist

pr^^antes uirihus amho.

Ambo pares animis, tum robur,

&

utilis ejl uit

Auxilio focijs ueniens,cum cetera turba

feffa iacet bello, nos

putare parati,

itfumus audentes, opus ejt ubi fortibus armis*

His diStiSabiere.Deu^ub Marte labantes

bifaurat Danaos, diuerfa per agmina ^effus^
Nnc hosnuc illos pugnee fuccendit euntes*
>

Vtueroldomeneus ma ad tentoria uenit,

tndult arma h umeros, dextraiy haftilib^ implety

Mox celerat, radijs flillantibus arma

corufeSu

Sic ubi fulgur agens fublimi uibrat Olympo

luppiter ojtentans fignum mortalibus irec,

Irradiatferrum longe currentis in armos*

Meronem curfu medio fuit obuius illi.

'

Rapturus iaculum pugn<e,cui

talia fatur:

Merio^e^ Molide animo gratifime nofhrci

Veneris unde,effare. ^qd arma reliqueris fan tu

Vulnus habes telifquiJhajMis autorfan ultrd 1

l

tiuncius

^^8

truncius is qui

ADO

me pugnee non pafjus inertcm\

Excires?uenioftrdgem laturus in noflem.

Uli Meriones reddit fic Martius heros:

Magnanimu Idomeneu populoru maxime

Vidudu igredies pugna, Uculat^ in

Deiphobi clypeofruflratmhalhle refregi

Sumpturus uenio ft te penes ha^a relida e^L.

Olli tum princeps fic reddiditldomeneus:
Si qua uoles,

mox una domi

&

'bis

dena uidebis

Spicuhquce muris annixa per atria cernes*

Illa ego tum uiSlor ceefts ex h ofiibus olim

hripuhTroianaquidemfuntarmayfedillis

(Vtquee inimica man^ gej^it^no utor in ho/tes*

Sunt clypeUetgalece, et thoraces are nitentes*

Tu fic Meriones, Sunt eir mihi plurima certe

Kapta manu, fed qua capia modonauib^ armx.

hxamanet, no apta mihi, naq; eminus abfunn

ufus
Degenerem nondum fateor me Martis
Miiitia,alfueui prima inter pralia fortes
Ire uiros contra, uel

cum magis affera lis efi*

Nec mihi prafdio quisqfuccefit Achiuum

Pugnantiytu uera refer,namq^ omnia nofh*
.

Talibus hunc iteru affatur dux Idomeneus:

No ignarus eram quantisfis uiribus herosy

k #

Veri

m
liber
Veruh ite cowemorrfre,

Nc op

XIU.

47^

efi t Mars

urget

eflaisyuirtute et uirib^, armis

(^iuosp

Certfi ante rates fe quifq, oftetet ihofies

Pnecipue uirtus aliena laudis

&

aSius

Aemula,fit maioryfiudtjs^; obnixa nitefeit^

Ungius alternis tum quantum dijiet inerti
Magnanimus, quantu ignauo fit fortior acer>
Apparet.ftupet ille metu, nec

fiflit

in armis,

Genua labat, pedib^q; fup uelut umbra

refidit,

Mo animo fidit, no dextra, in utrunq^ recubent

Sitpe pede nutat, artus fudore madebunt,
Sponte metu mortis fu^t,etfub pecoribus

Palpitat,^ gelidi crepitant formidine dentes^

Magnanimi color e/i ide,formidinis expers,

No tremit infidias,pofiq femel inflruit,ardet

Ccyus immifceri n^feje o^endere pugna,

Mune de^a ingeminas iSius,nuc ille finifin,

Memo tua merito,du non modo terga uel/trmos
Cericfw' ue

retro iaculo feriare uel

enfe,
Virtute ^guerit,uel pecora perforet

iSius,

^tfugimtiiteru pugnando cominus

infles

Obuius,aut expers ibis formidinis

hofti,.
,1^0 alijs praferrepedem primusq^ uideri,

Hpc mtutis opus primum louittHri^ omih.a

^80

AD O

hitcirteiyenipueri uelut ocUfruflfi

Ducmus,uel quis poterit fortaffeproteruus

Carpere cuneantes. intra tentoria telum

Ucape,mox redeas,fimul ut celerem^ in hoftesi

Dixit. Meriones pr^xum cufhide telum ^
euntct

Corripuit,fequiturcyducem furibudus
Qtulis eratMauors hoim populatorin armis*

Qt^fua progenies Cratherus etacer htattet*

Dum populis fatum parat exitiale, fequuntur*

QUado EphyrisThraceS ?hlepis'Ue horreda
Bella,uiru queuisprae/iateuiripus ur (miHattir

Ambobus nutant populis certamina, tade (get*

Cui deus ipfefauet,certaeftuiSioriaparHi

Non fecus incedunt inclufi pe8:oraferr6

hteriones heros,regnator

Idomeneus.

Tu pnor ille refert,Vbi primu irrupim^

Deucalidef a dextro cornu potius'utf fmiftro.

Per

mediuiiefacies nec ubi inclinare uidemidi

'

Illi

tu contra ftc reddidit tdomeneUsi

'

PrafidioAiacesambopro nauibus aAonfa

Et Teucer, quo non iaculopraAontiof alt&}

Marte bonus Habili pugnae^ refijiit in

omni,-

Hi poterunt Troum quofeunq^ arcere furoteU

B^mqphmumqimmsitcetrimus mtisf

'tiBER

xm,

R rabies illum pugnandi inuaferit

4g|

atros^.

Et claffem certet piantibus urere fkmmU^

Non ut retur,eritfacilis fbi fudor,ab alto

Ni deus ardentes iaculetur luppiter igpes*^
-

tdortali cedit nulli Telamonius

Awj^,

^ OiiiUiAu Cereris uitceuefcatur&aurat

Non hoMe timet fmum^uec uulnere faod
Vrangitut,aut iaculi manet imperterritus

omni

Congrefju, inferior non armipotentis Achilli

Viribus, indefeffuS enimfub Marte moratur,

ht lembus quis enim pedibusfimiladus Achilli^

Iteuo nobis aditus fit in amina cornu.

Aut erit alterius de nobis glork^^

Vel nofka ex alijs fatus pc Martius anteit
Idomeneus, mediumq. acies irrumpere certant

Vt uidere duces fulgur ueluti^is in armis

Cofficuos,illuc alacris concurjus Achium
Aduolat,exortis circum clamoribus

Exterior qua clafis erat, certamina

Manu

furant.

Cofligunt hinc inde acies,furit afpera pugnai

Alter in alterius couertunt pecora ferrum.

Mutua fitfirages,ueluti per inante procella

Ventorum feriunt,fefe cum puluered uim
uada^cymas glomerat^torquetcy uicifiimi

H
I

Co/

481

D' O S

Colliduntur,^ ddunjifemhinequa^m
Non fecus inuudunt acies in mutua uerft

Exitia, infiliunt ferro, rapiunt(^,ruunti^

Obtruncant fefe denfataper agmina pal^m

Sauit amor pugn^e,galearum in uertice coni
Scutoruij; orbes nitidi,^ thoraces aheni

Ferfhringut oculos uenientu,^ fulgura iaSl:at*

Qja prope no pauid^ pugn^ef^eSiator adeffet^,

Afmorumiy habitus obtutui cetus in ipfo,
Atq; alacris,no ultra iterufera bella meret

Qucecunq af^iceretGemini Saturnia proles

Autores aderant dirce duo numina cladisViSiores Teucros atq^ HeSiora luppiter ambita

INon tame Arduos extingui ante Ilio omnesy

SedThetidi ut more gereret, quo maiorAchillis

Gloria,qu6 reges alios excelleret armis

l^eptunus Danaum forte miferatus iniquam

'

Teucrorum manibus ccedijub Marte dolehat*

Hoc igitur fratri longe indignatus agebat.

Quo minus lliadce belli potirentur honore

Hcec lis amboru fiudiain cotraria mentes
Verteratiunus enim fanguis atq- una propagth
Terra fuit genitrix eadem,fed pandior ceuo
lupfiter^anterior ueluti fam^omniaionge^

XIII.

4?>

CMtt rerum mulctrum gntrus ah ufu.

InRJiasueritusfratrisNeptunus,Ach,uis_
yenerdt auxilio
Holbles
^

illi

mortalis ima^nefeptus^

magis ajpera ^rtis

^

Irrumpunt acies{erro

conferta refringunt

limma magnanimhno
Judicet

horret tela manus(j;*

atatis media;)\domeneus

Achms

uerfus ad illos:
ixcitatinfrendes.nuc hos nuc

PracipitesafftatJeuao5,atrumci;timorern
corporaferro.

Mcit, obtruncat multorum

infignihus armis
Hos inter patria Cahyfo
mcenfus amore
Othryoneus ercf.Ca^andra:
:jme <fotf fttebat
Venerat auxiUo Teucris
paiiusAcbmos
Priamiiem,uli pro munere
deducereTroia.
Sumptihus ipfe fris tota

Hoc illi Priamus promiflt fa<Jere

Spf iuuenis tanti fidentior

iMm.

ibatm hoiies

Coniu^rupentem ades hafhle corulcans

m alua;
Uomeneus illum media transfixit
arma dedere.
Corruit in uulnus,fonitufuper
oje,
^atofuper^duus
heros
JnTultans

Mortales(in<luit)d,gnumtelaudi^^^^^^

Otrionee feram, modo fi.prpm!fia,pdem,^

conwge

Dardanid* Priamo (aSta pro

'484

Perfolues eadem.tibi nos promittimus Argi

Atrid<e gnatm qu^e fit fulchmrimaformay

Vxorem dabimus, populis

& moenibus

altis

Uion inftgnem nobis modo uerteris urbem*

l tamen ad nauesjutconnubialia metunt

tcedera perfciasitibi fumnon improbus autor^J

Sic fatus, pedibus per ftra^S corpus aceruos

Dum retrahit raptis celerans,mox Afius illi

Affuit auxilio lateritnam proximus dnte
Quadrupedes aderat,quos tunc aUriga tenebat

P^ humeros dominiflriSid du cadere ferra

idomeneaparat,prior hic intercipit illum*

Sub mento iugulum transfixit tu fffis^^ alti

Cutture perpffb media ceruicereluxit*

Corruit, ut quefcus,uel ut iSta fecuribus iteXf

Qtu manus artificis refcindere claffis in ufurtt

Vel nemore in denfo,celfisfeu motibus infiat^

Ante fuos collapfus equoS,in terga iacebat

QuMs erat multo rej^erfus putuere, (jf atra

Saguine frendenti moriens immurmurat ore*

Hrc animu trepidus fenfumiy auri^ reliquit*

"

Tunc animi fiquicq habuit,no au]us ab hofle

Vertere equos,necfeleto(nam Martius hafia

PnforatAntilQchus)th<n'axnQ ferreus

dium

LIBER

Xm.

48^

TexeratJncy uteri mediumfenetrauit harudo*

Sufj^irans curru cecidit refupinus ah alto.

Hic mox Neflorides j^er tela^^ agmina TeucrZ

Traxit e([uos,egit(ybcuU<iuos tradit Achiuis^

Deiphobus cotra telum Idomeneacorufcat

Contrifiatus Aficafuifed prouidus heros
Inclufus clypeo tauri ({uem pellis ohibaty

Infutum ferro gemmis canonibus, alte

Profpiciens telum clypei fufcepit in orbem

Horrendumfonuitf^aucujhidishaka.

No tamen incajTum cotorfit dextera telumy

Vulnerat Hippajiden. populoru ducere turmas
Suetus erat,furas telum perfodit euntis,

Genua cadut,mox lapfus humi fup arma recu^

Hic tuc Deiphob^ uoces iaculatur t auras: (biu

No Afius tandem ad manes concefit inultus^;

Autorem dedimus dira folatia mortis
Infernisyi^tur fecum latabiturorco.
Sic fatus .trijiis affecit luStus Achiuos,

Antilochum ante alios. cafu turbatus acerbo

Indoluit tandem, curam non lic^uit amici.
Per mediu rumpens traieSiumuulnerepugtut

Protexit clypeo, donec fuhiere fodales,

Hecifleus Echionides f
<

diuus. Ala/lor,

Ai-

it

AD o

-T

Ad rtiues illum fufpiria longa trahentem

hnpojitumfcutoreferunt.hic

acriusMat

Idomeneus, fhragis nondum fatis ejfe putabat^

flagrat enim fludio^nimiacf; cupidine ferriy

Teucroru ft forte ali^ue modo deflinet orco,

Jpfe uel intereat, certu

modopra^et Achiuis

'

Pnejidiu. Alcathous pulchris radiabat t armis

Hejiades opibus pollens,fed clarior onrni

Virtutis merito, par

pr<tflantia forma

Heroi Anchifes coniunxerat Hippodamiam

flatarum maior, fbidijsij; exculta Mifr<e

Hac eratjnfigne formam decorabat honestis

Moribus >ante alias genitor materiy uerenda

'

Vilexere,pares ([uod uinceret arte puellas

Sic iuueni ingenuo qui Troia excelleret omni

Mupferat.hunc armis facrauerat Idomenei

Meptunus,uelauit enim, ne cemerepofiu
LHminaimoliri'ue fugam, dedit obuia plantis

Vincula.perMat ueluti immohilerobur

Seu procera folo fixis radicibus arbos
Obuius obiecia peSius tranfuerberat ha^
Idomeneus clypei texit non lamina ferriy

Non totiens tauri pellis chrcundataitranfit

Loricafquamasytepuitq^ in pectore cujfis

Ddt

I.1BER

xm.

47

Ditfonitum Upfusftto moribundus icnhoy

Voluituryinfdiunt circum j^necordut pulfus:
Spiritus extinSio

tandem pulmone recepit,

Talibus Idomeneus percufit uocibus auras:

Deiphobe illuxit nobis per gloria, quando

Tres una pro aedeuiros maSiauimus.atnunc

Dignuop^amboru,mecumod6cofere dextra^
D<emonie huc af^ijie,fmul iaSiaris utamensAfficies qualis ueniat loue natus in armis

Vnde fatus Minosyqui Deucaliona parentem

Edidit illujirem, Creta me liquit in

ampla

Deucalio rege populorum gentis auitae

Hc tibi lam patrijs uexit me clafis ab orist

Omnibus exitium Teucris Friamocyfuturum*.
DixeratMle animi dubius fub peSiore uerfat
Auxilio quenq Teucrum qui prcejiet in armis
Euocet,aut animi fidens decertet in ho^iem

Ambiguo tandem potior fententia uifa edi

'Acciri Aeneanacies erat ultimus intery

Infenfus Priamo regicum fortior effet

Pugnantes inter, nullum ftbi munus honoris

Pro merito uirtutis erat.tum talibus infit:

Aenea Teucrum nunc te cofultor oportet:
Auxilium genero, fi te modo gloria tan^t,

H 4

Fm

^S3

A D OS

fer*celeremus enim^ltcet is modo ftuci^ aruis^

I

mecum, gener efl,& te nutriuit in ades

Ille fuas

puerm,& miro ddexit amore.

Martius hunc leto dedit Idomeneus acerho.

animum diSUs feuus dolor egit in trartif

Acrius h oMes cuneos irrumpere certat

ldomeneapetens*manet imperterritus heros
Idomeneusoueluti canibus de montibus

'

altis

Ailus aper^fetis horrentibus Mat in armis^

Igne micant oculhdentes in dentibus atrox ^
Exacuitjuenantum acies cund:atur,&* ultro

Ire canes contra teliscj^frequentibus audet:

Non fecus Aenean iraq; armisqJrementem

Idomeneus manet intrepidus 4u forte ^pinquos

Afcalaphu af^iciensy^ Apharea yDeipyrSqp

Merionem, heroas praflantes,Antilochum'q^

Hos cietiO' fidi comitesCfic fatus) Achiui

Ferte citiauxiliuuimeo nd folus,^^ impar
,

Aeneam pedibus celerem manibusq; minantem

Pro(picio,fimptis qui me petit improb^ armist
Fxitio multos pugnando affecit Achiuosy

Qmn

illi

floret(qua uis ingentior)auum^

idem fir^ur in annis

Fffet par atas,&

Aut animi eximiam de me ui^oria laudem

Fer^
f

LIBER

XIIL

Ferre t,KeI c<ejp tandem concederet hofle*

Talia icenti focium chorus omnis in

unum^

Hitrehantjclypeos lateri jibi quif^ parahatp

Tela manujpergunt animif

utribus auSiip

Nec minus Aeneas jgcios uocat minus ipfcy

Deiphobu Faridemc^ uidens^et Agenora Huu.
Du^ores adeunt omnes^mox plurima Teucru

Turba fubit,ueluti pecudes cU dux gregis ateitp

Quepotur^ aquas fe([uitur grex pulfu$ ab her

Specat oues paftor fecU Utatus euntes; (bOf
Sic animu

Aenea circumflua turba replebat

latitia>poiiq Teucrum glomerata iuuentu$

Alcathoon circum longis

innititur ha^isf

'

ISiibus alternis concuffb peSioraferro

Horrendum crepitare furentis turbinis infiarp

Tela fonantjUtrinq^ uiri duojquifq;peragmet$

hninet alterutrum, tum primus in Idomenea

Aeneas uibrans ingen tem uiribus haflam
Contorfitjproculafjpiciens declinat ab iSbi
;

Idomeneus iceler

is

uolat.^ fme cade

p auras

Vibrataintremuitualido uelut aSia lacerto^

Oenomaum Idomeneus nofru^brapculit iSiu*

Per medium fcindes latebras thoracis ad ima

"

yifcera cuj^is aditicedit collapfus in arma,

India

490

A D O

Indignatus humum uita fugiente momordit

Idomeneus haMe uiri de cctde retraxit,

lio arma exhumeris potuit meliora, repulfus

Mifilibus.curfus pedibus non acer in illo

excedere pugna,
Infultarealijs, curfiiue

Sed diro fub Marte diem pugnare morando

Vt uita Oenomaum diuus flfoliauerat heros,

ferre pede fenfimidum fe retrahebat ab armis^
Deiphobus ualidis ingentem uiribus haftam
Coijcitihunc odio pugnante femper habebat

'

falliturhafkauolans,h<trentemperculit autem
Afcalaphon,traftt<l^ humeros, et peSioraferrul

Labttur,armoriensfufo feuulnere turpat

liondum terrificus forti cecidijfefub hofte

Mars natum audierat:cceli remone remota.
Omnis et ordo deum periter fub nubib^ aureis^
Concilio louis ammoniti conuexa tenebanu
Impliciti

neutrum partes in bella fouerenu

Tu circum Afcalphon pugnatu turba fremebat

Arma hueros f^oltare>manu du cafiida traSiat
Deiphobus,Marti fimili feriente lacertum
Merione, infignem galea tum dextra relinquit
l^afolo raucum fonuiumox uulturis injur

aj

ER xm.

Adfodosq; redittttm dira in forte Polites

Germanu afpiciens^coplexu abduxit ah artnh
Vfyad equos, qui pofl acies bel liq- tumultum
;

A' tergo procul auriga cuftode fremebant^

Impojuum curru comites ad moenia ducunt

Vulnere languente grauiter,madefafta cruoris

Dextera proHuuio quoq- circumfufarubebaU'

Sauit atrox oellu,cu diffonus tetnera clamor
Percutit, eSr duri crebrefcunt undiq/; luBus*

Aeneas <tggreffus Apharea Callithoriden

Aduerfum lugulo

f^lendenti perforat hafla.

Tum caput mmoriens recidit,galeam'c^

remifit

Et clypeum ad terra, mox uita recefit in auras*

Du uidet Antilochus retro dare terga Tfcoonc,

Pxcipit incautum uenientem,a uertice

uenam

Amputat,in lumbos cecidit refupinus harenae%

Ad fociosq' manus moriens tendebat inanes*

Antilochus fpolijs inhians auferre parabat

Arma humeris Mrcudu

A tergo ueniens

confert lumina neqs

feriat,ruit impetus

omnis

Teucrorum,^ circumfufi iaculaniur in ununt

Teloru genus omne,uolatclypeo fuper
Neptunuscj; aciem

telis

hafiati

hebetabat in auras.

Pugnante cuneos mediu inter &arma tegebat*

Hunquam

4pt

ADO

l^un(Jua laxa manus firu^a lentauerat hafia^

Ni(c nos nuc illos procul inde,etcomin^ hojic

Inuadit^telolj^anmo quos dejhnat haurite

No tulit id longefheculatus ah agmine

Afiades Adamasihominem percuf^it

diuus

acuto

Affurgensiaculoyclypeidletit iSius inorbemi

fijigricomus telo uires

Neptunus eunti

Brtpuit,clauus micuit uelut igneus->

aSU

telluri deftlit hafla*1^ clypeo cufhis

Mox illU ad jociosjdum morte euaderetentitp

Meriones telo fugientem percutit inter

Vmblicum

Et mors dira

genitale.illic ubi

uulnus acerbU

ma^ mortalibus et dolor ingens i

Vnlneris impatiens animo fuf^iria flabat^

Morte reluRanthueluti bos mugit in altb

Montibus, illaqueat fortes

ft

quando bubulci^

lMantemq;trahunt:nimio fic ille dolore.

Non tamen ufq^ diu, nam uulfo e

corpore teh

Spiranti claufere oculos uitamq>tenebra.

Deipyroncy Helenus telo p&cufit ad aurem

Thraicioyingenti cecidit de uertice lapfa

Cafis humo,fonitumq; dedit effufa per agrum

Telapedesq; inter,quida

dum prendere certat

^oxatcrnauirimQricniUlmmclaufu.

...

mi

t
{

LIBER
ijaud procul hic fodj

XIIT*

cadMenelaus

<491
Atride^
^

Afhiciens-fHeleno heroi funefla minatur,

Te/5 immane manu uibrSs contendit in

Ille fimul

fco//c.

tento componit f^icula cornu

C ocurrunt amho.iaciunt mox ambo, fed hafld

Hic ferit ingenthuolucriferit

ille fagittd^

Priamides neruo tellum lentauit ahaSbs

hi thdracayprocul forti quod ab are repulfun^
Sic, ubi difiliuntuentorum uiribus aSha

(e^b^

hJigrorUm ttgna cicerum frapfles'ue fabarum^

turbine cum ma^o telum contorfit AtrideSf

Ho/Hkmq- manum traiecit cujpis
arcum^

tum retro ad focios mortem fulturus acerhS^

Pendentem dextram fixumq^ haflile gerebat^

Qiwd mox magnanimi de uulnere traxit Age^

Ptfunda uulnus uiUofe^irinxit habena (non

Qua famulus iaculddi mdo feruabat in

ufumi
i'

LIBER IMPERFECTV5,
defuntemm plus quam ducenta car^
minanonreddita,
*

'

''i

4P4

HOMERICAE

ILIA

DOS LIBER XVIIL NI

c

o L A o Valla
interprete.

LAMMARVM
pugnabant Troes

itt

more

& Argr.

Nec moray Neftondes

magM

feftinat Achilli

Nuncius^hunc <fgro meStan^

.

tem talia corde

Anodus urgebat dolor^&*fic mente uolutans^

-Secum oitiEn pauidi campo turbantur Achiuh
En iterujUereor mifero miht ne ([uid acerbum^

Nefuperi quid trine ferant.hoc prafcia mater

Vaticinata mihi, quod te Patrocle peremptum

^
Viuus ego alj>iceremfpotui^i occumbere tande
Optte Myrmidonuf diru hoc mes auguratyheu

Admoui quoties ne cu Helore bella para (heu

At pofl3 expuleras fatale e puppib^ igne,

Ad clajjem rediturus eras >dum

(resf

talia uerfat,^

Occupat Antiloch^,lachrymne^pora flueb^f

Adnerfos referens cafustSdte /anguine P
.

eleiy

Heu

ILI AD os LIB^
Heu miblytiefcio

XVIin 4pf

miferi et lugubre reporto;

Patroclus kcet exanimus,f^olijsq; triumphat

He^ior,& hinc, illinc, Troes

Danaicylacelsut
Ingente Patrocle tuo pro corpore pugnam^
'

Dixaat, Aeacides mcefta caligine teSius

Strat^ humhgeminasq^ man^ in puluereuer/aff

Ora, caput, uefiem

turpat,faciem^ decoram
comam, mora nmla, minima
^

Infelix,[cinditcf-

Accurrunt circu,quondam prcedatus Achilles

Ojus tecum Patrocle fuit,miferabile,pugnis

PeSiora collidut,querulus ferit aethera plagor*
Parte alia Antilo^us cafus lachrymatur <rcefAeacid<e,cohibet(^ manune forte cruento(f>os

Tranfadigat ferro iugulum.juf^ma ab alto

Ule trahens,gemitum ingentem clamorefolut6
Rupit, ab oceano genitrix miferanda profundo
Audijt ante patre re fidens Tnetis,altaq,fundes
Pro nato lamenta dedit.tum protinus omnes
>

VndiiyconcurruntNereides aquore abtmof

^efte,GlauceqpThalia(y,Cymodoceqp

Tu Spio^ThoeqpHalie, cui lumina magna,

Cyntothoe quoq;,^ A6bee,dehinc Umnoria^
Venitlera ftmul,Melite,Amphithoeqpet Aga^

poto^tuProthOfPcrujaqpDynameneqp {uei

Dcxmencf

49^

itlAt>6S

Dexamene, Amphinome, pariter quo(^ CallU-f

Doris^pet ?dnopejfimftfi^is Galathea, (niri
t^emertes quo(];,et ApfeudeS,et Callunafjiy

Adcurrunt etiam Clymeiteilanira,lanalJa,

VLera,et Orithya, et pulchris Amathyia capiU
Ax<^ ah^,qu<e ]e uafto fub gurgite mngut.
PlSia domus gemitu refonat,mifero'^ tumultu
(lisi

t^ympharuiThetis

ipfa fuos

exorfadolores

Sic ait, Audite h^, audite, pr difcite caujfam

Vnde dolor mifer^ tantus mihimater Achille
in ulniS,
Infelix genui,fuit hic nutritus
in agrd.
horis in morem, quet pingui furgit

Af

Arduus heroas qui nunc fupereminet omnes.

Uuo^
Prole quidem tanta infelix, que numine
ad PeUa nunqua*
Miftmus ad Troiam reditura
Quinetiam donec uitaliuefcitur aUrd,

Opprimitur mceroregraui,nec praelia tentai

immemorarmorumimiferafuccUrr^enato

t^ec matri licet,iho tamen,cau(famq^milorum

Tantorum exquiram Sic alta uoce locutd

Pergit,& undofis turba comitante fororum

fcinditur aquori
Profluit thalamis,hinc illinc
circum latae cedunt uenientibus unda,
Er

faiamcetigeratlocama^a uberrima TroLf*

Corr-

ER

XVIir

.Confcfndunt littus Nereides ordine longd

Hic ubi Myrmidonu claffesjubi mcejius AchiU

fmMencetiadieiluentur^cui ^xima nucter(let
Adfhtity e3r coplexa caput plangore foluto
r
.

Nate(in^t)qu<e'natanti

tibi

caufa doloris?

tore age,necretice.fuccedunt omnia magno

Ab loUemon ne uides jp puppes territa Graiurri

,Agmind,magnanimiq; iplorat nome Achdlisi

hoc fupplex tendes ad fidera palmas

Orabasiuoto fuccedunt omnia^quid iam

\Scilicet

,TriAs es?

ille

>

imo repetens fufjpiria cordci

l^er (ait)mater,fuccedunt omniamagno

Ab loue,auie tadem nobis hinc gaudia,quddo
'Qccidif 'tlle <[uidemj<{ui

me mihi charior ipfo

Viuebat?caput ille me, fj>olia ampla reportat

He6ior,&' ereptis iftor Icetatur in armis

Q<e Peleo tribuere dei mirabile donum

Qm dea

mortali Thetis es coiunSla maritos

Debueras potius cu dijs habitare marinis :

Mortale uxorem Peleus mortalis haberet
tltic

querere infelix morituri mater alumnU

'

infelix mater. patriam rediturus ad urbem

Nk! egOific animus fuadetinec uiuere

digtiM

Htns pHtatjipfe mea nifi uitd expiret in hafla:

*
.

Hf-

498

AD O

HeSior^&^ingetes luat atro in uulnere pcenis*

Sic ait. at mater cotra:Verif?inta narras

Heu nimiu mea progeniesypofl HeSlora uiihu

Occubensylonga ulterius necpenfatrahutur*
uita Patrocl*
\lle refert:Moriar,iacet eir mea

fxammis procul

a patria, nec ab

ho^e tueri

utinam tutorem habuiffet Achillem^

ego nec patriam petij,nec ab Heftore diuo

Fasjfuit.o

Afi
Corpora tot Graium, nec te Patrocle per^tU
Defendi.fedeo ante rates telluris auara
Hondusinersibelloc^uonon pr^e^antior alterj

Confdio

uinci fateor difcordia

diuum

htiyhompereatijpcul hincjpcul illarecedityQiue turbat fapietem homine, cu fufa per trt?

Humanos fumi furgitcrefcentis ad inft^

Pefima, meile quidem Mlanti dulcior iri,
NMper in hacetia ficme comouit AtrideSy
Atrides hominu princeps. uetera

ftnamufy

Nuc op^ e^i furor ille abeat. qu^am HeSlor^

HeSlorajta cari

capitis

pign^ ademit, (qu<eri

Indelicet de me diuum pater atq^ hotm rex

Viderit.ipfe etiam cecidit Tyrinthius heros >

lunonis tantum ira ualet,nec profuit illi

Vis inuiSta uirhnec quod ttbifumme deorum'

Dh

'

LIBER
lOt

XVIIL

4p^.

DiJeSius^fic mefttis parht necefje

efl,

$i Illic f^iuocint.ilicjuidnunc Istudc

dccovwn
EscperUmr, fingentis fit gloriapalrrut,

lugeat extinSiu coiunxTroiana nutritum^

ai

Dilmeta^enas phello cognofeet Achillem

vn

Ahflinuijje.^d 6 prohibes Thetis farma cape^i

k
<f(p

Te licet inuita.tacuiunec plura locutus

At mater cotrd nitidis argentea plantis: (nue
Vera refers, a([uum eflmtferis fuccurrere,fed
Arma ubinuc tua funtfuiShrix Troiana iuuet^
lAac habet,

&

gejians

humero leetatur in illis

Hf ^or acerba fremes, galea crijhsiydecorus*

(fi*

ir

r*

Moxtamhngentes poenas dabit improbus ille

ViSior,nec logum Utabitur,huc modo fata
ProfheibantMtu matris pia cura memento^

Ne feuo Martis rumore accenfus in hoftem

Pro^ediare prius me hic aflare uidebis.
g

'jitA

Solis in exortu

cum cra^na fuiferit hora.

Arma feram, multa (^utedoEtus Mulciber arte

(f

tdiderit.Sic fata gradus conuerfa, marinas

tx

Allo^tdtur NymphasiVos itedngesq,

(f>

Ii

^fundU
Vos intrate maris,patrici; h<ec diciteNereo
Omnia,Vulcanu ipfa peta,fupplexc^^ rogabo

Arma paret natQ ntddo fflendentiaferro.

I

Di-

LIBER

XVIII*

fot

HiV trahit, hic retrahit mijeradu cxague cada^

Im^b^ante alios He^or fe/hnat,et urgeU {ner^

Quin

^ Patroclo

diru ac crudele minaturi

Auulfum caput arreStis praefigere in ha^if^

Surgeageypellemordyfocij te gratia tangat,

Tdgat honos Phrygijs canih^fera praedia itet

Dedecus ille tuu fi quid patiatur acerbu,

(biti

Dixerat.at cotra pedib^ celer(inqt)Athillest'

Iri, quis

huc diuum mifit tei dixit.at illai

htno Iom/5 coniunx,nefcit Saturnius

ifla

Altitonas,fuperi ignordtnec plura loq uenti

Keddidtt Aeacides:

Qiub^ armis utar

ihoftcf

Arma Phryges mea nuc retinet,fpolijs q- tritU

Quietia matris monitu parere necej^e eA(phatl

f^e prius adbellumqfe hic aHareuiderem \

Progrediar.doBa quae Mulciber edidit artei~

Armaferet.noftru quoe'na ulla decetia corpus.

Telaforent,ni fe clypeum Telamonius Aiax

Icxuatfille tamen focij pro funere pugnata

Spero equide multos aduerft interficit hafla.

Illa refert cotra:

No haec incognita nobis

ArmaPnryges retinet.^cul ad coterminafbp<e

Te tantum oflentaifite modofenferit hofiisy

J^ga dabitifef^i uires animq; refument

I

Argo

<

i-

jot

A D O

/irgoIiclfaluhreeR,mod6relhimepote/tas
Protinus Aeacides fummo dile^ius amore

Ab loue furgit atrox^rutilu dedit cegida Pallas

Ipjafuuyaptauitly humerisycaput aurea

nubes

Protegit, efummo flatabant uerticeflammiC,

^aud aliter

g fi obfeffa

tollatur

ab urbe

^ole fub ardenti fumus, caligine obumbrat

Omnia:fiue ignis media cum notiis in umbrd

Apparet procul,^ circum fulgore corufco
^

Signa dat,auxilium ft quis ferat accola, fi quis

Si quis forte mari ueniens fuccurrat ab alto

Ventum erat adfof[am,^etit acri turbidus 'iri

Aeacides tanimo matris praceptareuoluens.
Abftinuit bello,necfemifcebat Achiuis,
Horredif procul exclamas Jimul Attica Pallas
Intonat, hombili credas clangore tubarum

Attonitos trepidare hoflesMoxferrea tantU

Aeacidee potuit,fu^t omnis Troia pubesy

Auriga auertunt currus,fatale timentes

Exitium,^' fummo flagrates uertice flammas
furti incditPauas>ter magn^ Achilles

Q^s

Terrilile intonuit, ter pugna uerfa iuuentus

Bella mouet,bis fexforppima corpora /eto

Occubunt^DanaimediamterulaiUirosqf

LIBER

XVIir*

50|

tripiunt chori ccrtotim corpus omici,

bnponutk toro flentes exan^e codouer

Circunfiantfocijj dirum lugebat Achilles

Pone fe(^uens*cui tampride cocefferat armo,

Arma,^ e(juoSiCUrrus^crudeli morte reUtU

Afpicit infelix.feretroiy tacentia membra.
'

Interea

Oceani radios fol occulit undis

Inuitus^nec^ enim ipfe fuum copleuerat orbem:

lunonis tamen imperio parhe parabat*

Secedunt bello Danai* tum Dardana pubes

Poft^joluit equos curru, coit omnis in

unum^
^

,C ociliumcy uocat belli de rebus agendum*

Conuenti adfiabant omnes,nullus<^federe

Audet humiytantusfeffos timor occupat artuSm

N5^c/ horredu ferus exclamarat Achilles^

Tempore qui longo iratus ceffarat ab armis*
Polydamas hic Pathoidesycui cognita foli(tury

Quce funuqucefuerintyquie mox uetura trahS

AdiUat magni comes He6ioris*hos eadeabos

Nox genuit ytame ille armis pr<tflatior,ifie

Qofiiio.tum ficdoSiofermone locutus:
Accipite hcec aio Troes pracepta^petedu ejl
Uion ante diem rofeis quam lutea bigis

Ofiendat.mtferi procul ecce erramus ab urbe

l

Ar-

JL

A D 09

Argolicas circum puppes Jratus Atridae

'

'

--

Dum fuit Aeacides,facilis utSiorianohis

Cotigit,ipfe etia ante rates fecurus ab hofic

'

Telo exultaha,iam iamiy apprendere claffem

Speraba.nunc hofiis atrox furrexit Achilles

^^9

Ule timendus habet quid diru in pexiore duro

Martefer ox.oDardanidie nunc

creditis illune

Hoc tatum pugnare loco, quo Troes

Argi

Comoti bellum exercentfferus ibit ad urbemj

JbitjCirimpauidus petet altamcenia Troz<e,

Uiacasq^ nurus. ?hry^ quid jiatis inertes
Mo^ejub umbrofafcum bello cejjat Achilles^

Pergite.quod finos hicipfain luce moranies

Off^dat,tuc terga fugce,tuc protinus omnes

Ad Trowm uertetis iter, tunc /anguine nofhro

hifultet licet Aeacides, canibusq^cruentis

Alitibusq-feris lanianda cadauera

Troum

Fro^emat.precor hoc utina fit ab aure fini-

Cededu eji, urbis tuti dationefub ipfa (fhruntf

NoSiurnum taciti belli de rebus agemus
Confdium,claufis tutabimur omnia portis:

Mane tame muris circa urbe adjiabimus altis

Calati ferro, tunc lufbretmcenia,lujiret
/icacides.quid agetfq j^efru^atusinanif

J.IBER xvnr.

fQf-"

Alipeium poRquam curfus

equorum

Vertat iter, TroimWfiroxtmabitAM^

Quin potius canibus morfu lacnetur acerbo^

Dixerat, at toruuafpicies fic reddidit Heiiorl

P olydama, tu'ne hac nobis tantu optima fuadcs

Polydamafclaudi portis,petere Uioh aitunif

Nm fatis intra urbempotuifliabfcedere bM

Bgregias tutatus opes,quas diueshabebat

TroiafSed in nihilu redierunt omnia,pofld

'

Pefuper iratus Troianaeflluppiter arci:

Otauendidimus,PhrygiadiJperfa per omneik

Maoniamq^ iacent, perierunt aris 0 auri

Podera.quidfuadesimturpetereltion altum
pernens, quandoquidem nobis fuccurrit ab alt$

Juppiterfen

ho^es uexatiad littoris undami

Quaffataq-rates.hisutidefm^

Polydama,quin 6 potius'difcumbite menft$

haapte6Troes,hucadferatomnia
quis

'

'

fi quiSf

opum melior, ne nojhris rebus Achiui

Pxultent,mdius rem no^hram abfumere nobis*

Cum lux alma die extulerit,nitidi

are corufco

Impkuidi ante rates Marte 0*fera bella ciemus*'

Qpi/ fi dira fremes nos cotra infurgat Achil^

fiuJiafug^m fu, me rnedli interrit^,ultro(let'

'

Obij-

'

it6

A D O

OhijcUmifmeHeSloreacadetillefuh hafi4p

Aut ego Achilleo procumhmfiucius iiu

QuiaaubitefMm in medio ejtcomunis utri(^
Alter (Jr alterius dextra cadit.hae ita fatus

Triamides^laudantFhry^ clamore fecundo.

Ah miferijmente<iuibus abMit AtticdPallast

Pol')ibtmas laudandus erat, cui prouida mentis

Coftlia, accumbunt epulis longo ordine Troes*

IntereaDanai gemitu miferoq, tumultu

Noftc exercebat, lachrymas urgebat Achilles

Carnifices'^ manus Patrocli ad feRora tendes
Horrendum fufpirat atrox de more leonisy

Cui catulos fyluaabflrufos uenatorademiu

Ille uirumquterens

mugitibus omnia completi

Scrutatur fi qua apparent ueiti^a^& altos

Perlufhrat montes frendenti percitus ira:

Haudfecus Aeacides rapti de morte f)dalis

Aberat infelix.feretro'^ hac infuper addit:

Hac ne mihi de te mijnoferuata

parenti

Bn promiffa fides ?de te ifla Menoetius audit

Orbatus genitorffpes uana fefellit Achillem*
Huic ego te infelix Opoenta reducere ad Urbe
Pollicitus, pofl tot pradas,poft Ilion ingens
Scilicet

(uerfumjPhrigictpoh pramia

Hcc

LIBER

XVIIL

jor

H(tcequide l^eraha animo : deus omnia uertity

Et uanas hominum mentes facit, hic eadenos
Sors manet, hic nofiro manabitfanguine tell^f

Nfc genitor ?eleus auo maturus cir annisy

Vlterius nec me mater miferanda uidebiti

Hic locus efl,corpusq; meu Troianus habebit

Non tamen ipfe prius tumuli tibi

debita foluSf

Q^a caput HeSloreu, caput huc prius,arma rc

ViBor amice tui ia mox ego funeris
Ante rogti bis fex

tibi

ul

(portc

tuc ego corpora trou(tor

Iratus gladio feriam, iugulum(j;recludam

btterea ante aras buflijine honore iacebis:

Te circum mcefla lliaaes,mea prada

minifrcty

Ingentes fundent gemitus,^ peSiora tundenU

Sic ait, undantem tripodem iubet igne locari

feftinate(in(iuit)foc'ij,miferi<hlauemus

Membra Mencetiad<t fanie taboq; cruenta

Expediunt,tripode(^ locat,lymphasq; coronat*

Tum circum intenti flamas,^ li^amini^aty

Ulum exundantem Vulcanius anwijt ignis.
Deponunt calidos laticesitu fanguine abomni
Mebra lauant,oleoey omnes perfunditur artusy

nonum e^uod iam feruaueratannumt

Vlctraij- implentur,fertro componitur alto
Aetas in

Ixtin^ium

4^4

HOMERICAE

ILIA

DOS LIBER XVIII. NI

c

o L A o Valla

interprete.

LAMWARVM
pugnabant Troes

itt

eir

ntore

Argf.

Nec mordy Nefiorides ma^no

fejiinat Achilli

Nuncius*hunciegro meditan^
.

tem talia corde

Anxius urgebat dolor^&^fic mente uolutans

-Secum aitiEn pauidi campo turbantur Achiuh

En iterUjUereor mifero mihi ne quid acerbumy

Nefuperi quid trike ferant. hoc prafcia mater

Vaticinata mihi-, quod te Fatrode peremptum

Viuus ego afpiceremfpotui^i occumbere tande

Optie Myrmidonuf diru hoc mes augurauhea

Admoui quoties ne cu Heftore bella para (heu
Atpoflgexpulerasfataleepuppib^ igne, (res?

Adclajjem rediturus eras. dum

talia uerfat.

Occupat Annloch^dachryma^j^ orafluebat^

Adnerfos referens cqfusiSdte Janguine Peleiy

Ueu

ILIADOS
Heu mihi^nefcio

LIB

XVIin

4^

miferu et lugkhre reporto^

Patroclus iacet exanimus^

He6ior,^hincjillmc, Troes Danaiq^Ucelsut

Ingente Patrocle tuo pro corpore pugnam^

Dixerat, Aeacides mcsfla caligine teSius

Strat^ humi,geminas(y man^ in puluereuerfaSf

Ora, capuuuefiem turpat,faciemi^ decoram

comam, mora nulla,mmBrae
Accurrunt circu, quondam prcedatus Achilles
^

Infelix,fcindit<y

Qi^as tecum Patrocle fuit,miferabile,pugnis

PeSiora collidut,querulus ferit athera plagor*
Parte alia Antilo^us cafus lachrymatur acet*

Aeacidie,cohibetq,manunefortecruento(bos
Tranfadigat ferro iugulum.fuf^ma ab alto
Ille

trahens,gemitum ingentem clamore folut^

Rupit, ab oceano genitrix miferanda profundo

Audqt ante patre re fidens Tnetis,altaq;fundh

Pro nato lamenta dedit.tum protinus omnes

Vndi<y concurrunt Nereides cequore ab imOf

Hefeee,Glaucec^,Thalia<y^Cymodocet^

Tu Spioq^Thoeq^yHalie, cui lumina magna,

Cymothoe quoq;,(Hr Ad:ee,dehinc

'

Limnoria,

Venit lera fimul,Melite,Amphithoeqpet

Agi^

ProthOfPcrufa^Dynameneqp (ue

V
^

'

DexmcnCf

496

ItlADdJ

DexmenejAmphmomejpariterquoc^ Cdiidf
Doris^et Panopejfmnfmis Galathea,(nir4
Uerrtertes quoq^et Apfeudei,et

Callunafpy

M^a,et Orithya,et pulchris Antathyia capilf

gurgite mngut. (lisi

Atq^ di,qua )e uaftofub

domus gemitu refonat,mifer6(jitumulm

t^ympharuiThetis ipft fuos exorfadolores

difcite caujjam
sic dit, Audite hitc^audite,^
Achille
tnifera tantus mihi.matet

Vnde dotor

nutritus in ulniS,
btfelix genuhfuit hic
in agrd.
Arboris in moreni, qucC pingui furgit

omnes.
Arduus heroas qui nunc fuperentmet
que numine Uuo^
Prole quidem tanta infelixj
ad Troiam reditura ad Pelea Hunqua*
Miftmus

Qainetiam donec uitali uefeitur

Opprimitur mcerore graui,nec

aUrdy

prctlia tentat

Immemorarmorummfer^fuccU&erenato

Uec matri licetyibo

tamen, cauflamq^maloruni
locuta

Tantorum exquiram Sic altauoce

comitante fororum
pergit,&* uniofis turba
aquor$
Promuit thalamis, hinc illinc femditur
uenientibusund<f.
cedunt
Sxckcmlatce

famcongeratlocama^ce uberrima

XI

ER

XVIir*

:4^

.^onfcendunt littus Nereides ordine longd

Hic uhi Myrmidonu claffes,uhi mcejius Achil^
Frfttt

Mencetiad<e queritur 4cui ^xima nuter (let

Adftititj
<
.

coplexa caput plangore foluto

i^ate(inqt)qu<e'natanti

tibi

caufa doloris?

tareage^nec retice.fuccedunt omnia mdgno

'

Ab loUeiKon ne uides p puppes territa GraiurH

yA^ind,magnanimiq^ iplordt nome Achillis ?
[Scilicet

hoc fupplex tendes ad fidera palmas

Orabasiuoto fuccedunt omnia, quid iam

,TriBs es?

Ule imo repetens fuj^iria cordcf

Katef(ait)mat&yfuccedunt omnia magno

Ab Ioue\quce tadem nobis hinc gaudia,quado

'Qccidit Ule quidem->qui

me mihi charior ipjhi

yiuebatfcaput ille meu,lf>olia ampla reportat

Heiior,^' ereptis uiSior Icetatur in armis

Qiue Peleo tribuere dei mirabile donum*

Q^tt dea mortali Thetis es coiunSia maritOi
Debueras potius cu dijs habitare marinis :
Mortale uxorem Peleus mortalis haberet*

Nuc querere infelix morituri mater alumnly

'

tnfelix mater. patriam rediturus ad urbem

fiunq egOjftc animus fuadetinec uiuere dig^

tiins pHtatjipfe mea nift uita expiret in hafla:

Hip-

498

HeSior,&ingetes
Sic

ait. at

AD O

luat atro in uulnere pernis*

mater cotra tVerif^ima narras

Hen nimiu mea progenies ypoflHeS^orauiShtiOccubens, longa merius nec penfa trahatur*
Ille refert:Moriar-,iacet

niea uita

P atroci*

Vxanimis procul a patria^nec ab ho^e tueri

Fasfuit.o utinam tutorem habuijfet Achillem*
petij.nec ah HeSiore diuo
Aft ego nec patriam
Corpora tot Graim, nec te Patrocle peritu
Defendi.fedeo ante rates telluris auara

Pondus inersihello quo non pr<e^antior alteii

Confdio uinci fateor Jifcordia dium
At^hoim pereat t^cul hinc ^cul illarecedaty^

Qiue turbat fapietem homine, cu

fufa per art*

flumanosfumifurmtcrefcentisadinftar

Pefima,melle quidem mlanti dulcior ira.

Nper in hac etia fic me comouit Atrides^
Atrides horninu princeps. uetera i^a fmamus,

Nc op^ eA furor ille abeat. quaram Hedior^

pign^ ademit,

(qu<eri
HeSiorajta cari capitis q
Inde licet de me dium pater atq- hotm rex
Viderit. ipfe etiam cecidit Tyrinthius heros 9
lunonis tantum ira ualet,nec profuit illi

Vis miita uirhnec quod tibi fumme dcoriim'

Dh

LIBER

XVIIL

DiIeSh(S,fic mefitis parhenecejfe

efly

hude decorwn
IxperUmur, fingentis ftt gloria palma.

$imef^auoc(int.ali(iHtdntinc

Lugeat extin Siu coiunx Troiana maritum,

DUanieta^enaSyhello cognofcet Achillem

AhfimuiJje.^do prohibes Thetis^arma capefi

Te licet inuita.tacuit,nec plura locutus.

cM

At mater
nitidis argentea plantis: (nuc
Vera refers, a^uum eji mtjeris fuc currere, fei

Arma ubi nuc tua funtfuiSbrix

Hac habet,

Troiana iuuet^

geflans humero latatur in

illis

HeSior acerba fremes,galea criflisc^decorus*

Hoxtame ingentes poenas dabit improbus ille

ViStor,nec logum latabitur,huc modo fata
ProfheSiant.attu matris pia cura memento.

Ne jauo Ptefs rumore accenfus in hoflem

Pro^ediare prius me hic aflare uidebis.,
5

cum cra^na fuiferit hora.

Arma feram,multa qua do6ius Mulciber arte
Solis in exortu

'

Ediderit, Sic fata gradus conuerfa, marinas

Alloqidtur NymphasiVos itedngesq, ^fundtl

Vos intrate mans,patri'q; hac diciteNereo

Omnia,Vulcanu ipfa petSyfupplexq; rogabo

Arma paret natQ nitido Iflendentiaferro*

ii

bu

fOO

A D O

VixeratyUrta dece mergutuf ittet^uora Nfr,

logceuic^ domos repetutThetis

arma rogare

^
-

per^ty&*cethetei culme cofcenditOlympL

Interea dux ?riamides urgebat hchiuos^
Diffugiut trepidi^ad littus marisUellefjfonti,

Hic ubi clajSis erat Danaum, defendere corp

hualidi Patrocle tuum.Troiana iuuentus

HeSior
Obflat,&' horrore multa ui cocutit

Ardenti fimilis flammae, cbrpus(j;iacenti^

Ter trahit d oedibus, gemini ter robore multo
Atacesretrahutfocios uocatHe&ory&^injhat
Impauidusjpoteratuinullad corpore uelli
'

Vtleo qui pecudem frendenti concitus

ira

(Suadet entuefanafames)rapityh<erety& t/iat

Vifceribusfuperaccubens,auellerefruftra
Pajiores pugnat gemini: ftc HeSiora contra

t^equicqAiacesoblatoMarterefijhnt^

Credo equideextiterat ui6hr PriiOnei^ fcrrof

l^iicia

ad Aeacide fed protinus ctth^e ab alto

Iris adefiytacito

'

monitu lunonis amica

Cia loue,qua fupra caput adfUtityatq; itafaturi

Surge tremor Pelidehoimfuccurre Patroclo

Ante rates, cuius mifero pro corpore pugnant

WcdandyhkTroeSfOrituri^mqerrimcades}^
Hic
I

-V

LIBER

XVIII.

fot

Hic trahit, hic retrahit miferadu exaffte cada^

lmj>b^ante alios He^or feminat, et urgete (uer

Quin

^ Patroclo

diru ac crudele minaturi

Auulfum caput arreSiis praefigere in ha^is

Surge age Apelle mora, jcij te gratia tangat,
Tdgat honos Phrygtjs canih^fera praiia iace

Dedecus die tuu fi quid patiatur acerhu,

(biti

Dixeratat cotra pedtb^ celer(inqt)Aahilles;

Iri,quis

huc diuum mipt tei dixit. at dlat

Uno louis coniunx,nefcit Saturnius ifta

Altitonas,fuperi ignorat.nec plura hq uenti
Reddidit Aeacides: Qujb^ armis utar ihoftcf
ArmaPhryges mea nuc retinet,fpolijs q;triu^

Quietia matris monitu parere necef^e e

Nf prius ad bellum q fe hica^are uiderem

Progrediar.doSbdquce Mulciber edidit arte,-

Armaferet.noflru qua'na ulla decetia corpus.

Tela forent, ni fe clypeum Telamonius Aiax

Rxuatfille tamen focij pro funere pugnau

Spero equide multos aduerfainterpcithafla

Illa refert cotra:

N on haec incognita nobis

ArmaPnryges retinet.^cul ad coterminafopce

Te tantum opentatfite modo fenferit hojtis^
*

J^ga dabitife^i uires animuq; refument

1

Arga

fot

A D O

Argoliclfaluhre e/t? modo refhir^re poteit^.

Protinus Aeacides fummo dileSius amore

Ah loue furgit atrox^rutilu dedit a^da Pallas

Ipfafuu,aptauit(j; humerisycaput aurea

nubes

Protegitycfummo flatabant uerticefUmma

fiaud aliter g fi objeffa tollatur ab urbe
Sole fub ardenti fumus, caligine obumbrat

'

'

Omnia:fiue ignis media cum noSiis in umhrd

Apparet proculy^ circumfulgore corufco
Signa datyauxilium fi

c[uis ferat

accola, fi ^uis

Siluis forte mari ueniens fuccurratab alto*

Ventum erat ad foffamylietit acri turbidus ird

Aeacides lanimo matris pracepta reuoluens.

Abftinuit belloynec fe mifcebat Achiuis,
Horredu procul exclamas Jimul Attica Palla$
bttonaty hombili credas clangore tubarum

Attonitos trepidare hoftes.uox ferrea tantu

Aeacida potuit,fugit omnis Troia pubes^

Auriga auertunt currus,fatale timentes

txitium,^ fummo flagrates uertice flammas
Qs^s furti inceditPJias der magn^ Achdles
Terribile intonuit, ter pugna uerfa iuuentus

Bella mouetybis fexforpjSima corpora leto

OccubmT^mdimeduinteruU^mros(k
JEA

LIBER

XVIII*

J0|

Eripiunt chori certotim corpus omict,

bfiponut^ toro flentes

exangue cadauer

Circunfiant focij, dirum lugebat Achilles

Pone fe<iuensxui iampride cocefjerat armOy

Axma-,^ equosicurrusjcrudeli morte reUtii
Afpicit infelixyferetroiy tacentia membra^
,

Interea

Oceani radios fol occulit undis

Inuitusjnet^ enim ipfe fuum copleuerat orbem:

lunonis tamen imperio

parhe parabat*

Secedunt bello Danaitum Dardana pubes

Pofi^foluit equos curru, coit omnis in

unumf

jCocuiumcy uocat belli de rebus agendum*

Conuenti adflabant omnes, nullusq^flederc

Audet humi, tantus fefjbs timor occupat artus

Ndjpcul horredti ferus exclamarat Achillesy

Tempore qui longo iratus ceffarat ab armis

PolyiUmas hic Pdthoides,cui cognita foli(tury

Qu<e funt,quefuerint,qu(e mox uetura trahu

Ads%bat magni comes Heloris*hos eade abos

Nox genuit, tame ille armis pr<tflatior,ifie

CofiTio.tum ficdoEtofermone locutus:
Accipite

hac aio Troes pracepta^petedu ejl

Uion ante diem rofeis quam lutea bigis

Ojiendat*miferi procul ecce erramus ah urbe
l

Ar-

^p4

A D O^
'

'

Argolicas circum puppes.iratus Atridae

'

Dumfiiit Aeacides,facilis utSiorianohis

Cotigit,ipfeetia ante rates fecurus ab hofie

Telo exultaba,iam iamc^ apprendere cla(Jem

Speraba.nunc hoihs atrox furrexit Achilles
ule timendus habet quid diru in peSiore duro

l^teferox^oDardanidie nunc

creditis illum

Hoc tatum pugnare loco, quo Troes CjT Argi

Comoti bellum exercentfferus ibit ad urbem^

Ibity^* impauidus petet alta moenia Troia-

Jliacasq^

nurus>?hry^ quid flatis inertes

No^ejub umbroftfcum bello ceffat AchilleSf

Pergite.quod finos hicipfam luce morantes

OWendat,tuc tergafuga,tuc protinus omnes

Ad Troiam uertetis iter, tunc fanguine noflro

htfultet licet Aeacides, canibusq;cruentis

Alitibusq; feris

Unianda cadauera Troum

Pro^emat.precor hoc utinS fit ab aure fmi-

Cededu efl, urbis tuti dationefub ipfa

(/hrum*

NoBurnum taciti belli de rebus agemus

Confilium,claufis tutabimur omnia portis:

Mane tame muris circa urbe adflabimus altis

Calati ferro, tunc lu^bretmcenia,luflret
/icacides^quid agetfq fl^efruflratusinanif

Alj

J.IBER XVIII.
Alipedum poHqum curfus

equorum*

Vertat iter->Troiam'nefnox intrahit Achilleff

Qw/n potius canibus morfu lac&etur acerbo*

Dixeratjat toruisafpicies fic reddidit lleiior*
rolydama-)tu'ne hac nobis tantu optima fuades
Polydaniafclaudi portisipetere Uioh attunif

f^um fatis intra urbempotuifti abfcedercMlo

Egregias tutatus opes,^uas diueshabebat

TrqiafSed in nihilu redierunt omnia, poft

''

Jpefuper iratus Troianaefl Juppiter arci:

Otauendidimus, Phrygia dij}>erfa per omnctk

Maoniamiijitacent, perieruntaris 0*auri

Podera.quidfuadesigitur peterellion altum

'

Demens, ([uandoquidem nobis fuccurrit ab alt$

Juppiter fen hofles uexati ad littoris

undamp

(^affataiyratesMs uti defme tufis

Polyaama.quin 6 potius difcumbitemenfts
ha agite 6 Troes,hucadferat omnia ft quis^
^i quis

'

opum melior, ne nofiris rebus Achiui

Exultent,melius rem no/bram abfumere nobis*

Cum lux alma die extulerit, nitidi

are corufco

Impauidi ante rates Marte ^^ferabella ciemus*

Qi^dfi dira fremes nos cotra infurgat Achilfiutlafugae

-

fit)me iHe illi mterrit^^ultro(letl

fc6

A DO

ObijcUmifiue HeSlore^ cadet illefub hafi4,

Aut ego Achilleo procumbamfaucius i^u.

Quid dubitef Mars in medio eficomunis utri^

Alter c5r alterius dextra cadit.hac ita fatus
"

TriamidesdaudantPhry^ clamore fecundo-

Ah miferijmente quibus abRulit Attica Pallas:

Polyimas laudandus erat,cui

prouida mentis

Coplia, accumbunt epulis longo ordine Troes*

Interea Danai gemitu miferoq tumultu

No(fie exercebat, lachrymas urgebat Achilles

Carnifcesq^ manus Patrocli ad peBora tendes

Horrendum fuf^irat atrox de more leonisy

Cui catulos fyluaabfirufosuenatorademity

Uleuirumqu<erens mugitibus omnia completi
Scrutatur

fi

qua apparent ue^gia,^ altos

Perlu^at montes frendenti percitus

ira:

Haudfecus Aeacides ra^ti de morte fodalis

Afferat infelix^feretrod^ hcec infuper addit:
H<ec'ne mihi de te mijno feruata parenti

Bn promiffapdes fde te ifa Mencetius audit

Orbatus genitorfjjfes uana fefellit Achillem*
Huic ego te infelix Opoenta reducere ad urbe
Pollicitus, poft tot praedas, poft Ilion ingens
Scilicet (HerfumiPhriffit poli

pramia

lUc

LIBER

XVIir.

for

H<fc equide l^eraha animo deus omnutuertih

.*

Et uanas hominum mentes facit, hic eade nos

Sors manet, hic noftro manabit[anguine te//%

Nfc genitor Feleus auo maturus 0* annis-,

Vlterius nec me mater miferanda uidebit:

Hic locus eft,corpusq;meu Troianus habebit.

Non tamen ipfe prius tumuli tibi

debita

fduSy

Qdf caput He^oreu, caput huc prius, arma rc

Vilior amice tui ia

mox ego funeris ul

(portc

Ante rogu bis fex tibi tuc ego corpora trou(tor

Iratus ^adio feriam, iugulumq-recludam.

Interea ante aras buftijine honore iacebis:

Te circum mcef^ Iliades, mea praeda

minifraty

Ingentes fundent gemitus,0peSiora tundent*

Sic ait,undantem tripodem iubet igne locari,
ejhnate{inquit)foc'ij,miferi(ulauemus

Membra Mencetiadct fanie taboiy cruenta,

Expediunt,tripode(j; locat,lymphas'q; coronat

Tum circum intenti flamas,0 lignamini^braty

Ulum exundantem Vulcanius ambijtignis,
Deponunt calidos laticesitu [anguine ab omni

Mebra lauant,oleo(yomnes perfunditur artusy

Aetas in nonum quod iamferuaueratannumi
\lceraq- implentur,feretro componitur alto
X

IxtinUm

'

^ct

D os

T^n^hmcorpuhenmueUminete^Hm:
albdp
Defuper hinc ufftis circmprofternitur
,

Adftabat flens Aeacides

Myrmidones nofte lachrymis folantur acerba.

Tum fic lunonem compellat luppiter ultro:

Achilles
Surrexit tandem duce te,furrexit
iitno,<luid ingenti fludio tutaris

Achiuosf
creatutn.

lamreor Argolicum genus ex lunone

'
Dixerat.at cotrdluno,Q^id inania neSiis
fuppiterfan'ne hoies homini fuccurrere fas

A/l ego

({u<e diuum

incedo regna, louis ^

Bforor',et c(5iux,fuperum cuifumma

e^f

potejiasy

Omppe uetor Inno in Phrygos armare Pelafcertat, {gos.

talibus inter fe diEtis duo numina
AtThetis accelerat nitidis argentea plantisp

Vulcanumcy petit. dmus

illi

aeterna

manebat

Syderibus uariatafuis, ferro omnia furgunu

arte.
ifanc deus ipfe fibi doSiafabricauerat

Tunc operi infudans uentofis follibus ignem

Affiabat,tripodes

illic

ex ordine longo

Vignti afficeres,^uos circulus aureus imis

iuJlentatpedibusCuifumirabile)utirent

Sponte fua ad te'mplu,& nullo d.ucete rediret.

Ws tuc ignipotens manicas in forcipe uerfans

LIBER

XVIir.

fC^

Aptabdt^propius Thetis ad^itky ohuU uemt

Pulchra ChariSypanno tenui uelata capilldsy

Claudus ouans cu ^ua noEieVulcanus agehat^

Dat dextram dextra^et uerbis copellat amicis

Qutdpetisfaut qua caufa uia Thetis 6 bonai
hifuetu per iter caJus dea compulitfeya (quis te

Jngredere,&* nojtros hofpes dignare penates.

Sicfata,argentiThetideninjefelocauitf

Suppofuiiq-SiampedibuSitum nuncia uadit

Vulcano deamata CharisyO'Mulciber(inqt}

Hic Thetis e^^artesq- tuas imploratM ille,
Hic Thetis efl,dea magna mihi^Jemperty cole
hJumen. ab excelfo cu me demifit Olympo (du
Pracipitem genitor matris de mente canina^
'

Prabuit illa jinum nobis cauffamq;falutis.

CX^metia Oceani circum loca cunSia fluentis

filta,

me toto fufcepit protinus alueo

htrynome. latui undofo fecretus

in antro,

Huili hominum certe, diuum nec cognitus ullu

Hiy tome exceptis, quondd quibus arte magtflri

Multaquidem inflexi circillos auribus aptos,

Quaq^ folent niueo pendere monilia collo.

Ornatus

alios meriti non immemor omnes,

Quicqd in arte mea poflunt promittere cura,

Ser

cr fto

1 I/ I

AD o

SeruuthocThetidhcume parhc neceffeefi^

Vade age nuc hof^esy Thetidi<yafiifleueredeCf
Interea folles fabriliaiy arma reponam^
Sicfttus, claudo furgitpede,fraSia(y

mehris

Crura labantefolles ardenti amouit ab ignc^

Cceterac^ argenti colleRa recondidit arca.

colUj

Abluit inde manus jrobuflaq^

Squalentem faciem,fetojaij^ peSlora termt.

Tum fceptrograuis accepto, tum uefiedecora,

S^editur claudusyfamulce circumq- fequuntwr

Qw pater ipfe fibi mira caelauerax arte.

Tam fimiles uiuis, animamt^ affiauerat aurOf
Btuocem,^uireSy^qui

cceleftU nojfet

Addiderat fenfum, quarum fiioante caterua

Debilis incedit claudo pede, dextera dextra

bmgitur,& Thetide uerbis compellat amicis:

Dic dea,qu<e'nam te nobis huc caufft coemtt
Quid petis fexpedia, liceat modo cucia fubire
Ni/ dubitem pro te. uix hac Vu!canus,obortis
''

Ula genas lachrymis effufa, C^id 6 tnihi reftatf

Anne ulla in coelis Tnetide infelicior

ulla ejif

Tot rHala,tot gemitus, tantos experta dolores^

VlUne apuafuperos Yulcane^.hac

oia nobis

Ab loue,fum mifera ante alias, mitaq^ ?ele^

Sm

t I B ER XVIII.
Sum comBa homini coiunx dea^nuc kcet ille
ConfeShus fcnio, luSlusi^ exercet amaros

Qui maiora premuttme me me^ urget Achillei

Quem genuiinfelixyfuit his nutritus

in ulnisy

Arboris in morem quce pingui furgit in agro

Arduus heroas qui nunc fupereminet omnes:

Prole quidem tanta infehx, que lumine Iceuo
Mifimus ad Troia rediturum ad Pelea nunquH^

Quinetiam donec uitali uefcitur aura-,

Opprimitur moerore grani,fuccurrere nato

Nec matri licetdratofuh peSiore Atriden

Seruabat^nec adhuc repetenti iniuria rapt^

Virmnis exciderat.multis ergo ille diebus

Abwnuit bello, paf?im caeduntur Achiuiy

Ef ratibus Phrygio circum claudutur ah
hoflfi

Nec prodire audent, ut [urgeret acer Achilles^

OrauerefenesjingenHapnemia pugnae
Pollicitiiduro mens iltihnmota manebaty

Patroclo tamen arma fuo concejfit in hofiemy^

B'ellantumq;ingensagmen.ruit arduus tllcy

'Bella cietyMartemiyfremiudare cunSiaruind
'

Certus,ad occafum pugnauit [olis ab ortu

Ad Scaas inflans portas, iamq Ilion altum

Aruere illa dies at^ omnia nertere prodat

ta

Sitherdt.FhcehimomtuPriamemherof
Jirmd capifjcadis He^ored Patrocle fnh hafl^
^go ad te fupj^lex uenio et fanStu mihi numcp
/irma rogo genitrix nato, cui fata

minantur

amplius

ipft.
Morte infelicem Jam iam,nec iam
nitentemy
Mater ero,Uues ocreas, galeami^
duruthoraca precaminii
Et clypeu ingentm,et
.

fieaor Achillis habet morietiereptaPatroch

Arma,nouis opus eft,noua cofceJiMtat
dHbita,expedia quodcuLabfifle precado

Ne

Arm 4 acri facienda u\to,mirAitur artem

mihi ft fuf

Qmfyuis ad h^ec oculos cherteriU

Achillem
liceat fatis uicinum auertere
Si

Po^ heec fopitum ui^nti follibus ignem

remittunU\^
Sufcitat, illi auras capiunt,autaS(^
/afflantes

nunc uimulta,nunc

mollius illos^

Temperat ignipotens operiMt ignibus

Aes,ftaHnum,argetunruajia fornace

auru.

hqUefcit^

ito
Ignipotens crebros ualidis incudibus
^ltiplicat,uerfans(ytenaciforcipe

m^
.

orbibfts orbes
Ingente informat clypeuy<}uin<j;
pendet
tmplicuit,triplicis texturae argentea

Zona Jehinc doSia in medio

calaueratarte

MMlt4deus7terrSymagnumare,& athera minjf

Orna*

LIBER. XVIIL

^t|

dmtnum ftellisjLunam cui corpore plend

Addidit,

& magni radiantem lampada

FleiadasyKya&qppotms

e3r

Solis,

Orionis aftrum*

Vrfam etia^qua nuc curru cognomine dicunt,

Ulic afficeres illam ceruice reflexa.

Stellatum^ auro circunj^icit Oriona,

Oceani nec tangit aauas^Tum Mulciber auf6

Calarat geminas urbes, quaru altera plaufu
ingenti exultat,fieri conuiuia circum

Credideris,totaferuent

hymenaa per urhenii

incedunt Nympfxe iuuenes agitare choreas

Cernere erat cithara,^ lituos audire putaresi

Sdtatum hos inter ^epitus miratur,& oes
Veflibulo adAabatpopulu iuuat inde uidere

Farte alia,denfe fubito coit omnis in unum.

Cum lis orta duos agit in diferimina ciuest

Ille dediffe

probat,negat alter,iudicis aequum

Itur ad arbitrium.populus circu fluit omnis

Quifj^fuis fautor, propius cf; accedere turbant

Fr^eco ue^at, filet illa procultu fceptra tenetes.

Confedere f^es,caufam'(j; inquirere

certant^'

Confilia expediunt, auri flant bina talenta

bt meritum cuius melior fententia uija e^
^iinc geminas aflabat acies fulgentwus armisr

Vf-

5TI4

AD O

Vrhis in ohfidium alterius fatde minantes

Omnia partiri, fiue omnia uei'tere prcedce

At contra obfepiciues, ubi nulla] alutis
Spes

eratyinfidijs hofles auertere

tentanu

Stabant pro muris pueri, innuptcecj^puelltey

Longceuii^; fenesiarmis exercita pubes

Egreditur furtim, Mars aureus, aurea Pallas

Ibant duriores belli,nitida armaferentesy

(Effe deos credas)magna hipante caterua*

Efi locus infidijs,^ ripa accomoda fraudi:

Eluminis hic dulces fjpargebat riuulus undasy

Hic foliti potare^eges,hic fraude fuh ipja

Celati ferro obf eruant dum prodeat hojiis*,

Protinus ecce greges aderat, quos pone fequen

Paftores dulci carme modulatur auena
Incautiiquos

(tes

cum jfecula explorator ah alta

Aduentare uidet,confeflim nunciathofli:

Cocurrunt, maSianth; greges, graffantur ouili
Sanguine, quinetid mu

?ris

agrejiib us atram

Infligunt mortem,poflq peruenit ad aures

Mugitus pecudum morientu, quilibet acres

Scandit equos,taciti nanq^ hi tellure fedehant^

Cdmhtutrapidi Martem prope fluminis undat

Afficeres mixtos alternis enftbus enfest

Hic

'

I. I

BE

XVIII.

fif

Hic Iis, hic rumor, pallens hic mortis imago

Horrebat, cuius

hominum perfufa cruore

Palla rubeuci^cuicf; fuu eflfatu illa minatur*

Hunc trahit exanime dpedihusp tela,p hofiesi

Hunc amplexa fouet crudeli uulnere uiSium^
Bxpiratem animam, multos d c<ede tuetur*

Miradum aJpe6iu,uiuos bellare putares.

Alter cir alterius inhumata cadauera portant

Praterea ignipotens nuper calarat aratce

Pingue folu terne, ter adunco uomere uerfum*

^
'

Sub iuga pada boues doSius uertebat arator,

Quj /imul ad fummi fulcos peruenerat
Sumebat plenos calices dulcemiy Lyaum:
Inde operi intentus redit adfaRigiaterr(t

Verfa nigrefcebatretro (mirabile uift)

Aurea cu fuerat tellus, cSr arata uidetur*

Hic quoq; maturas campi fiauentis ariflas
At(j; operi accinSios uncatafalce colonos

Q<elarat,fragili flringentes ordea

culmo

Cernere erat, fulcis multaincolleSiaiacebat*

Tres

illic

pueros paulatim (jparfa legentes

Alhiceres,manihus(j; graues afferre maniplos*

Incle manu uirgam qui cunSiis imperet unus

Ofientans fulco amabat, mirumq; uideri

i

i,

Exii

I L I A D O S
^\6
ixulmtm animo-fefsis mrjjbrifcw ctHu

Accelerant epulas, alijfuh tegmine quercUs

Ingentem taurumfupens ad /aera litaranU

Rm/Kc^ tu coiunxfed praeparat ipfapolenu*

Parte aha multo turgefcit uineafcetu

Aureaipurpureos credas pendkeracemos:

Argento excuf?i fu/lentant pondera pali.

Clauferat hanc nmo fepes argentea ualloy
inter flanno frigebat femita,per ({uam
Itc^ redit<y ferens

maturas uinitor uuas,

QiU pariter molles pueri innupMcy puell<f

lamplenis gaudent calathis, agitatey choreas:

Quos inter medius dulci modulatus auena

Incipit, ate^Lino laudes eSr

carmina dicit.

Hunc omnes l<etife^o clamore fequuntur*

Po^lhcec tolletes tauros capita ardua, quorU
-

Altera pars auro,Aanno pars altera fulgety

Peceratid Aabulis longe mugitibus

altis

Pafcua nota petunt, rapidis immurmurat undis

Qua Rhodani ripa refondt.et aruSne mult4

Quatuor inde auro calati armeta fequutur

Pa^ores,catuli(j;nouem,ueAi^aduorum'

Alba pedum geminos illic a^t ira leonesy

Ingentcmq^boHcrapiutyilleomnuc^lei

Mk
I

'V
I
}

LIBER
Mugitu multo:fauces

XVIII*

in [anguine pafcunu

Tergora diripiunt co^isj O* uifcera nudant*

tcce aut exciti cujiodes omnia turhantj
Immittuntcy canestaltis latratibus illi

In/iantj^ nullos audent infigere morfus,

Prceterea longe uiridantia pafcua uallis

CalaraUcafulaspajiorumf^ouilia multa*

Hic etid excuderas fimile Vulcane choream^

Pulchra Ariadna tibi Gnofo qua D<edal alti
Arte fua Mituitipueri innuptceq^ puella^
'

Alternis iunSH manibus,[altu omnia coplenu

Ire coronatas illas fafluqifuperbo

Credideris, tenui uelamine corpore teShts*

At pueri gladios accinSii ueftibus aptis

tudu habiles amtat celeripede,^ oia gyro
Circuddtfguiiin more, cum mille per orbes
Acerop^ rotat. hic geminos tdtm ire putares^

Atq; inter fefe falientes tendere in altum,

Hinc duo preeterea mediu(y,intercy chorei

Impliciti miris

mulcebant cantibus aures:

Innumeri aAabant,cunSiis miruq; uideri*

Jnfuper Oceanu rapidis mare fukihus

omn^

Orbem ambit clypeiCalauerat arte ma^fra

Talia Vulcanus itum catera tendit ad arma.;

T<r-

ILI A

^18

X)

OS

Jmihileiingentegalea,criflisil;J^ordtn
lnformatjcapiti'(j;<iptam coponit Achillis

Hinc durum thoracajCiT' fupra lapadis ignem

Splendente atherect, tenui dum perfcit are
Ignipotens laueis ocreas .his rite perdSiisy

Ad Thetide properatyThetidip hac obtulit ul

Ula dei donis eir tanto munere latay

(tro*

Yt ieuis accipiter tenues elapfa per auras

Dejilitin terras^nubes ccelumq^relin^uit

LIBRI

XVllI.

FINIS.

ILIA
HOMERICAE
XIX. NI
DOS LIBER
c

o L A o Valla
interprete.

jV
I

RoRA

>

interea rofeositu

duta colores

Oceano, tetris'^0*
lumina ccelo
Reddidit, arma ferens properat
i

heus anxia nato

Vulcani fabricata manu,prope funus amici

Stra*

'

LIBER

XIX

5-ip

humi mceres Uchrymas fundebat Achil

Statfletes circu focijxharifima mater

{les

Admityapprendens^ manu fic talia fttur:

O mea progenies pliylicet urgeat acer

Corda dolorypaulu lachrymis urgere iac ente
Defme: fic placitu fuveris.en accipe doS^i

Arma dei manibus fahricatay^ (Qualia nun\

Vifa humeris hotm.ficfatae/lmater,^ ante

Depofuittfomtuingente procul

illa

dederunt.

Viyrmidonu tremuere acies^nec lumina cotri

Ferre ualent.fubitofurijs accenfus

ira

Infremit Aeacides ytotoq- ardentis ab ore

Scintilla ahfiflunt, oculis micat acribus ignis.

Exultat donis,

tanto

munere latus

Expleri mentem nequit,ardefcit^ tuendo .

Dona dei manibus tra^iat.

Hdtlem.

'

K 4

HOMERICAE

ILIA

DOS LIBER XX.

^

o L A o Valla

interprete,

IC

corminuiSiiconJ^c^ff
armantur Achillis

Ante rates Danai,fublmbf

uertice campi

Parte aliaTroesiThemidi
,

luppiter

cm

omnes

ConfilioaccirifuperositfhetjlUrepem

""

Euolat,&* magni monet ire ad teSia tonantiSf

yndi(jf ab occano cocurrut flumina,

Protinus accelerat,

NymohiC

magno Jub numine fyltuf

Sunt (^fluminei fontes,

amcena uireta

'

Po/ig intr^effum efl,federut ordine longo ,

Hic patri (ummo propria fabricauerat arte

f^lciher eniueo miranda fedilia faxo*
Huc properat terrae motor Neptunus ab altdf

Nec contra fas ire putat mandata tonantis:

ponfedit mediOy(^qu<f fit fententia qu<ent:
Juffpitcr altitondsy^uce diuos caufa uocadif

ILIADOS
te

LIB,,

XX*

$i%

cura premit, num Trok caftra

^ut ajfofpropius ^uoru ecce afperrima Martif

Bella tumenuCui fic nuhis colleSiora^uoft:

Metis habes <^uic^d nojhrce efl Neptune,ned

Couentus te cauffa latet, Sut 6 mihi curce (hui^

Hinc Phryges, hinc Danai,fatu quih^ imminet

Ipfe

^de celfo refides in uertice Olympi (atru^

Pef^icia hcec animo exultans,uos perate diuh

'

Vos.alij capite arma manu, defendite utrin<^

Aut Phryges, autDanaos,utfert fua que^ uo^

Optra Troianos tatumji pugnet Achil
Ni/

(fuias*

trepidi audehut, fauo jic terruit illos (Jci

AfjpeSiu* quid nunc rapida cum fertur ab ird.

"VltorPatroclihimeonePergamaTroice
truat ante diem, fic fatus,fujcitat ingens
Bellu inter fuperos, diuiji hinc inde recedunt^
luno petit Danatps,Pallas, Neptunus, &aflit

AcerMercurius,tum magno robore gaudens

Claudicat,^ tardis pedibus comitatur euntes
Mulciber ad bellum .Mars inde ad Troia cafira.
Crifiatus galea uadit,crinitus Apollo,

Et Latona jtmul cum

bellatrice Dianay

Itfejiina Venus dulci placidifima ri/i

Interea,fuperi du fefead caftra propinquat^

App4

Apparet ferus Aeacides, Umtur Achiuiy

Qts abefi timor, et puma f^es omnis in illo efl

Wc mora

Dardaniam tremor inges occupat

Af^iciut trepidate^ uirU fulgore nitente (artuSf

Sanguineo ftmilem Marti^iam cajhra tenebant

CoelicoUilis orta graues hinc inde tumultus

^citatthorredum prius intonat Attica Pallast

Nunefoffam refetens,nuncf clamore ferebat

?er maris undijoni refonantia littera longe.
Farte alia Mauors tenebrofi fulminis inftar ^

Bella fremit,ma^anuc fumo euerticeTroi<t-p

N Simoenta^pe exclamat fjpacia ampla recur

Acceditey animos.fic pugnee excita iuuh^(xes9

Arma parat.Tu rex hominu pater atiy deorum

Terribile exalto intonuit,uibrata<]; tellus
t<!eptuni manibus, nutant d uertice montesy

radicibus Ida:
At<f; omnis tremuit motis

Qtmetid Argolicas puppes, ipfamc^ moueri

Confhiceres arcem Troianam.territus alta
Profuuit Pluto de fede,^ Nerea contra
txclamatiTantas in

me ne frange ruinasy

Infera ne pateant immani regnaharathro

Regna ipjis horrenda deis,tam magnus utrin^

Excitus rumor uenientum ad bella deorum,

Co-

'LIBER XX*
Contra Neptunum PhcebuspugnahatApollo
Jela tenens pennoft manu,ctt PalUde Mauors
Congreditur, kcit arcitenens Diana fagittas

lunonem contra, pedibus talaria gefians

Latonam aggreditur fumptis Cyllenius armis
Parte alia ignipotes magno cu flumine pu^at,

QuodfuperiXanthu,Scamandru note dicunt

Mortales,ftc fefe inter concurrere diui

Atferus Aeacides fuper HeSiore cogitat unop

Illius affeSiat Martem faturare

cruore.

Tum magnas uires Aeneae affauit Apollo

Ire in Peliden,'animumq; accendit in hotlem^

Afimilans uultum uocem'c^Lycaonis,illum

^

Talibus alloquitur diBis,atq> increpat ultro:

.

Aenea Troum confultor,ubi

illa

minarum

Copia,qua potus Phrygijs promittere quonda

Aufus es Aeaciden te uelle objitlere contraf

TuficAeneas,Priami fate fanguine, quid me

Magnanimu cotra Aeacide pugnare^qd urges

Cedo equide^me^ efi impar cogrejfus Achilli:

Noui hominem,noui cum me ille fugauitab lda

Pone fequens haflaTroiana armenta, bouesqp
.

EtPedajipopulatus agros, Lymefiaiyarua

Sed

me cura dei tam feuQ exemit ab ho^e

Anne^iens

AD O

AnneSiens pedibus celeres pernicibus dUs*

Sin fecus, Aeacides,
Hcecilli

me domut/fet Athenai

comes,^ belli fert prauia lumen

Vardanidas contra, ijuis congrediatur Achillif

Secum numen habet femper, quo

tutus acerba

Nec morte horrefciutelum ne<y fallitur unqu^

Jllius

emiffum dextra fi numen adeffet

^ nobis aliquodjqu^ armis prceftet Achillest

Non tamen Aenea facilis ftc uiStor abiret
Dixerat,atcontrdmagnoloue natus Apollop

Tuq^ etiam confde deis praftantior heros f

Et tibi diua parens de fanguine nata Tonantis
fertur, at Aeacides matre inferiore creatus:

A' loKf nata Ven^, Thetis eft fene nata marino*

En cape

tela manu, nec

uim,nec uerbaminas'^

Ulius pQrrefcasfimul his afflauit Apollo

yim magnam Aenea,que teSiu corpore aheno

Percurrentem acies per bella,per arma ruente
Perfenjii luno,fuperos uocat,h is ita fatur:

Hitc Neptue aio meditare,et Pallas Athenit

Cernitis Aenean,ducit que Phoebus Apollo

Peltden contra,rebus quifnam exitus ijhsf

Bya agite hunc omnes retro pellamus, Achilli

Adjifiat donec no^um unusj uim'^, animum^

Aero

LIBER

XX.

Kcrm Maticontra Aenean

fif

audentius ibit

Defendant alij Phrygiosy&*Trota

ca/hra^

l^umina nos maiora deum tutemur ah h ofte

Aeaciden, pro quo ad pugna concurrimus oest

llUfus nobis hodie feruabitur ipfe.

Hinc eafors quce nafcenti continet Achilli

Succedat, noflro interea fit numine tutus^

Nfc quenqua trepidet fi quis ferat obuia forfm

Tela deus,funt^i' fuperisfeuaarmamanusqp

Cum fefeofentant nullo

uelamine

teSii

Talia dicenti, contra fic Nereus inquit:

Define turbari Iuno,mortalibus armis

hnmifceredeos(neq; enim decet) haud egQ tete
Bellum inter fuperos,iuuat hkfecedere,etalto
fj^eiare loco,necfas ea cura quietos

olliatetifecum mortales arma laceffanu

Quod fi aliqs feu Mars, fiue ipfe obfUflat ApofNec finat Aeaciden bello uiSiorepotirh (/o*
Tunc licet exciti pugnam accendemus Utrine^

Nec dubite hismanms domitos,et robore

nos

Protinus cetherei fugientes culme Olympi(flro

Diuifos petere,

turbae immifcere deorum.

His diSiis mouet ante ^adu

N eptun^ ad

aedle

Herculis jhanc muro do%t cum Pdlade. Troes

firmatam

ft6

A D O

Firmatam duplici ccelo teSia alta ferefitem

Compojuere^tuos fugiens halena uoratus

HiV uhi fe totiens

recipit Tyrinthius heros

N^eus ante alios tum catera turba deorum

7

Hic ftetit,^ multo nebula funduntur amiShf^

Inde alia Ph cebus diuorum afiante cateruay
Et MrfTJ euerfor populorum in parte fedebaty
Hinc illinc belli magnis de rebus agentes
Confilia expenduntjtame arma capeffere nulli

Mes anim^qi dabatyde^

hacffeculatur ah alto

Vndiq; Mars feuit campo, peditumq; equitumq

Sub pedib^/h-epit omne folu, nitida arma corht medio heroes flabant pugnare parati

(fcat

diuus Achilles
Aeneas Anchifiades
Nutanti galea Aeneas uultuq-minaci
Infurgens, forti protenus pecora parmay

Aeratam fumrnis uibrabat

uirihus

hafam

Parte alia Aeacides ultro implacabilis ardeU

Attollitq;animos,feui de more leonis

Quem iuuenes agitant campo, mitifimus ille

Tum demum mouet arma,graui cu [auctus
Venantum infrendens inhiat,jfumantiaq; ora
fiadit,ethktllinc cauda latera ipfa retorques

\erberat ad pugna excitus jtum lumine torua

hui*

1^ 1

It

ER XX

Si

uiBore ferox animo autmprititrus in

Haud fecusaccenfogJifcit

hoflem

molentia Achilli

'

Magnanima contra Aenean da cominus amho

Stare duces, primumTbetidis

ficfflius inquit^

Cur fic Aeneafecedis ah amine?mecum

Nuforfan

bellare paras, at(j> hac tihi mes

eH!

Quod fi forte mei uiShricia figna reportes-,

ImperiumFriamus cedet tibtffalleris amensi

Sunt nati quibus ipfe fuum rex cedat
honore^
Ergo tibi regni prudens committat habenas
f

An forte occifiin meritum promi Achillis

fit
Troia tibi campum Zrfoecunda iugera
terraf

'

'

Hac agitas animo,fed fi>efirufiraris inani.

Si memor es,no/H Aeaciden, cu te
ipfefugahH
Vertice ab ldao:ne(y enim
uefligia retro
Vertebas, pauitans intra Lymeju te6la

'

Te recipis,e^ua deinde meis cecidere fub armist

Auxilio

louis eir diuina Palladis arte

Captiuas duxi matresitu numine tutus

Aethereo^hacfugens potuifli euadere dextra^

Haud Ita nucmoneot^cul hincfuge ad

agmm

Mec faciles tibi finge deosite trifte m^ne(Tro,

Exitmm,magno

fi congrediaris Achilli,

(bit

DUcethmcj^perayftultn eficupmtetaai.

Dix

5*3
.

Dixh^dt,

LIAD O

a contra mgjtis itiiuoahus

inijuSf

Aeiieasilnmcquiduerhato^uaciaiaSiasf

Nw terrere minis Aenean credis Achillesf

lurgia funt etiam nohis,artes(^loquendi*

Vnde tuu genusfunde meufprimiiy parenteff

Scim^ ab anti(}uis,nec^enim cognouimus illota

Te perhibent claro

Pelei de [anguine natutriy

Diua parens Thetis eR,fed nobis inclyta furgit

Magnanimi Anchife, et Veneris materna^pa^
Tefleb ut hodie pater et pia mater adeptu, (gOs
TriftisadAnchifenfeudemenunciuSibit
Pugnandueft,nec^enimuerbisfecederebelld
Mens fuadet pueri in moreitamen ordine dica

Vnde mihi antiqua furgunt primordia gentisi

Oib^ indubitata etiahcec cognofcat Achilles,^
Aloue^genies nobis, loue Dardan^ort?'

Vrhcm Dardania qui condidinllion ingens

Nondu erat, in magnis habitabant ualltbus Id^
Venit Erichthoni^ poji te tua Dardane proles*

Ante alos praftans opibus,ter mille uagantes

Qui pafcebat equas,lambentes'^ ubera pullos^

Concupit has Boreas,faciem(^ imitatus equitia
MigricomasfeSiatur equas, uotoq- potituri

Vernat ubi tellus^^ florida pafmagnati

LIBER

fzp

Bis feyc alipedes Bore<e de fdnine^q^uorum

Qmlihet intaStcefegetis per fumma uolajfet

'

Gramina, nec teneras curfu icefiffet ariftas:

Vel marepermediu fluSiu fuf^enfus

inipfo

ferret iter, celeres nec tingeret a^uore

platask

Trosab Erichthonia fat^ e^,de fanguineTroii

Vus esr hfkracus,fimiliscj- deo Ganymedesj
E^egiusforma,raptus,fuMimis in auras

A fuveris ccelo pofitus dium inter honoresy

Pulcher ut ante loue mifceret pocula menjis*

Laomedonta Ilus genuit,Friamum laomedony

Ttthonu,Lapum, Clytium,forte Hicetaontat
hffaxac^ CapT,Anchifen Capis,htcegonat^i
Hinc mihi nobilitas, hinc furgut nomina getis^

Hedora rex Priamus genuitmortalibus

'

iftis,

Cum lubet:Omnipotes uirtute datcy^adimiti^.

Eyaagead uerbis opus ejifquid damus inertetEn dolidi, medio belli flag^an te tumultu ?
Multa equidem inter nos dici conuitia

poffent,

Qu< no ullaratis,cui tradra ingentia centuy'

ferre queatmluais lingua ed,n^ copiar

ervi-

Verborumiy fimulfed qualia dicet Achilles,

Tulia

^ Aeneas-nilrefpondere timehiu

f^gia im cejfentimos ed mulieribus

n.

ifie,

Cum

f^o

AD O

Cumrlxisicumh^fecUmorefoluto
Extra teSkaferuHtyUocesc^ ut poMat iray

Hincindemfurguntf^uerha minacia

iaSiatt

Suggerit arma anim^,uiresq; i peSiora furgut,

fam uerbis impone modumjtentemusutrin^:

Quatu enjes animic^ualet,

fic fatus, &haftM

Vi iadtjilia uolans infxacujpidefedit

In clypeoAeacides umbone protulit ultro>

Nf prfan corpus Udat penetrabile telumi

Demens, ([ui dium uiolari munera credit

Hortali fic poffe manu.non tranftjt ha^a
Magnanimi clypeuAeacid<e,fed tegmineprimo

'

CoAititjiniy orbem uix e/i emifjajecunaum

QMnci;eteniignipotesfabricaueratarte

ma^

Euluo ex are io,lidni duo tegmta,prim^ (fb[4

Aureus orbis erat,fixu hic haMe pependiU'

i
;
'

'

At cotrd Aeacides ingente dirigit hafia,

Quaferru tenue,

pmis tenuipima tauri

"

Vmbonetegtiillamdras trafgreffaper omnes

Cufonitu clypeu excufit.tu protinus heros

Subflitit

Aeneas,fublata ad peftora parma

^

Defuper hafia h umeros trajit,clypeo(^

Fixa foloefixafu Aeneas perterritus

fo

10

SemianmsftStmdU cominus alhicitha^a,

'

'

S
B

B E

R XX.

Oh^iupuhyfubitaa. oculos

Nec

minus Aeacides frendenti

turbidus irk
Altior mfurgens,uagina diripit
enfem,

Iplemanuraptu trepida cotorfit in

hoflem

Saxuinges uidet Aeneas, ({uod no

duoferret

Qjialia nunc hominu producit

corpora tellus

Mita aut galea, aut clypeucocufiucerbam

Quo mortem Aeacidesfaxi tutatus ah iht
l^^rtur in Aenea,ia<^
ipfms

Exitio, fuperos

imminet hoilis

Nereus uocat,his

ita fatur:

Heu heu magno uexatur corii

^
dolore^
Angor in Aenea cuifata extrema
minatur

Aeacides,iamiam(ifirusfuht^^
Faruit impeno Ph cebi conffus in

illo

^<^pttgnaexcitus,nunccaBus eximatis
Aeneanpaterarcitenens,fedcurluatm^^^
,

Alterius peccata,deis qui

Obtulit,^ fupplex aris

munerafemper

celehrauitho^^^

Ergo agite huc meriti memores

tutemur ah ho^.
^^ortenecipleaiopatieturluppiter^quo
.

n^eainteritUrame hunc euadere mortem

M^f<olunt,tuanefm^

fjt

ILI A

D O

Ex /e ortum ante alios,fmmo dtlexit amore

"

VijsPriami genus inuifum,ges Dardana uiuetr

Et pater Aeneas Phrygibus dominabitur

ipfiSy'

Et nati natorum,^ qui nafcenturah illis

Dixerat.at cotrd lunoiNeptune quid optas

Perge,uel ille tuo defenfus numine uiuat.

Aut dextra cadat bofiili:quodcunq^ fequatury

Hoc opus eft Neptune tuu, tua magna uolutas*
A/J egOiUel Pallas (quonid iurauimus amha)

Nunq Troianis adero, no fiipfa cremari

Pergama cof^icerem iam mox ruiturafuh

igne

Argolico tacuit luno,grelJum arripit ultro

Per medias acies Nereus belliq^fragorem,

Magn^ ubi Aeneas, ubi clar^ pugnat Achilles*

Protinus huic oculos fufa caligine obumbraty
illius e

clypeo pendentem detrahit haftamy

Qua deus ante pedes furtim proiecit Achillis^

Aeneam in tenues auras rapit, euolatiftey
hmie acies Danaum fu^eSymille agminarupitfAHpedum tacito Neptuni numine tutus
At po^q retro belli ad cofihia uentum efiy
'Rurfusubife^srenouanturCaucones armist
Ajhtit Aeneae propius Neptunus,&' illum [
Talibus alloquitur di^,at^ increpat ultrot
ri.

QmS

LIBER XX.
Qms deuSydut helli fuafit qute tata cupido
Tros Anchifiade magno cocurrere Achilli^
armisi
Qratior hic fuperisyte bello maior
ImparesjAeneafugCjnejis obuiushofliy

Ante diem fati ne te fib

tartara mittat*

Tuc tibi pugnddu.nec que^horrefce PelafgUy

Fifus Marte tuo

Troum comitante cateruay

Occiderit poHa Aeacides mec plura locutus,

Hinc abityiRe dei monitus ac iuffa cape^it
Protinus ex oculis nebulas amouit Achillis

NereusMmiru Aeacides circumjpicit atroxy

Ajperyacerba fremes,fecu'q;ita corde uolutati

Proh iacet ha/la folo, ex oculis euanuit hofiis

Qt^e cecidijfe meo rebar fub uulnefe* fed quid
ipf^^fty
Tutatur fuperi Aenean fdijs^atus
natum
htcaffum necfeVeneris de /anguine

laRabatMaleat non congrejfurus Achilliy

Amplius euafit fuprema pericula mortis*

Eya age nunc oes ad bellu hortare Pelafgosy
Ire iutelliades contra,tuq^ obuius obfla,

Experiare Phryges

alios, fic fatus in ipfas

Irrumpens acies aittO^ quid jiatis Achiui

'

Magnanimi^cul a Phrygib^.ferte obuia teUyi

Ite uirum

cotra uir quilibet *omni(( nobis

Fer-

5J4

A D O

tfrrr^due eft->^uis uires (irgradia furgSt

Pexiora, tot contra folus non ibit Achilles*

P^Udis armifonttynec tanta potentia Martist

Tot belli fauces moderari
rebus adejfe^

Aji ego,quatum ipfe uires animuy ualebunU

Belli ducior

ero-, manibus

pedibusc^ iuuabo^

Scilicet accedat propius->hanc fentiet

haflam

Hoifo Troianus^fic pugna accedit Achiuos*

Parte alia armipotesTroianos excitat Heftor
Talibusiltealacres-,necformidetis

Achillem

Magnanimi heroes -lo^tur multa illedoquedo

Scirem ego cu fuperis

etia

pugnare-,nec iflis

(Credite)rebus eritjinis (^uem

dicit

Achilles*

Plura quide faciet, plura imperfeSlarelinouet*

Ibo egomet contra, quamuis igni manus

illi

Sit^uamuis igni fimilis manus igneaferroy

Ardenti ftmilis, uisfauo in peBorequamuis

Fulminet.his diSiis Troes habilia contra

Difpofuere,fremit uis undiif;,mixtus utrini^

Bellandi rumor*propius tunc Phcebus Apollo:

He^or(ait)nimiu ne holh c^de fuperboy

,

Hinc cede,et furtim paulu te fubtrahe pugnaCf

Pelides de te tantum ne gaudeat atrox*
'

Dixeratlad uoce

Ph cebi coterritus heros

P<-

LIBER

XX.

Parult7 &' retro cedens intra agmina fefc

Mifcuit.Aeacides uim peftore colligit acrem%

Horrenda exclamas Troianos fertur in ho^esj

Et prima ante alios interfcit Iphitionem.

Kultorum hic duSior populoru [anguine nam

Otrynthaetuo,mater nimbofus ubi mons

Tmolus

in capis foecundee pinguibus Id^e

Que genuit Nais*hafla h ucpercufit

Ceruicis medio,

Achilles

partes difcidit in ambas:

Infonuit lapfusimorienti hcec addidit heros:

OccidisOtryntide hoim tremor ^ecce fub ipft

Mors telluretibi eft,^uis generatus in undis

Sit Gigea tuis, ubi opes

&

terra paterna ejl

Hyllo in pifeofo eSr fmuofi fluminis Hermo

Dixerat.hucatro mors circumfudit amiSiu,
Sternitur alipedes interytra6iuq> rotarum

Scinditur in partes uarias.tum robur in armis

Demoleonta petit Troiano Antenore natum:

Tepora cufjpis adit, nec ferrea reppulit iSlum
Cafis,ad os trafit,totum(j^ ha/hle cerebrum
0[acj; difperfit cerebro permixta cruento
htpcit inter equos fugiente inde Hippodamatd

Ponefequens,triHiceruiceuulnerelignat:
.t
]Ue anima expiras immugijt,ut ualidus bos
CitMi
L

'

A D o

Cuiuticnu manibus Neptuni in facra litadns

*'

Sacratas trahitur Eliconi regis ad oras

Inde petit Priami Polydoru e [anguine natup

Qf^e genitor frujira infelix pugnare uetahaU f

minimus patri ante alios gratifimus oes.

'I

SeRatem pedibus uelox Polydorus Achillem$

Donec anhelanti uires animceiy ualebanu

Du fugit, ^teneris uirtute oftedit ab annisy

>

Verberat hafla h umeros, ^ua pedet aurea^omt

Loratp h<ec duplice thorace rupit,
In

ipjunt
'

medium defefja femur.fuffirat ah alto

Infelix oculos jubitacalimnefufus:

labhurin genua,^ paulum [emotus ah hofle

Vifcera [u Retat manib^,manibusc^ tenentem !

Vifcera du fratrem uidxt Priameius He^lor,

Frojhratuiyfoloi^ turpatumpuluere multOy

Et caligantes oculos,Retit acer in armis

Ardenti [imilisfiamma,iam<i. obuius ibat

Aeacidce excutiens ingentem utribus hoRam.

C^e procul ut uiditueniete acdrrafrementll,

Infiluit

contra,fimulhcec effatus Achilles:

tS prope adefi chari inuijus ^ftrator amici

E^cidiuc^meuAibeat nunc arma uiciffm

Intrepida conferre manujocus aptus utrle^y

Hor

'

LIBER

XX.

JTJ

ttim ^dgis pugnabimus inter acernos

'

H15 diSbis toruu ajpiciesypfp HeSidrt tanti,

hcclamatimortem

crudelia fata minatur

At contra impauidus galea

crifiisiy

decorus

um me Aeacide clamorihus'

Heftor

Perterrere putas ffacilem fic HeStora credis fi

lurgia funt etiam nobis artescyloquendi

'1
.

Bt^uanquam bello prafiesinjignis^ armisil

Borfita occubes dextra hac^ deus aqu^
Redicit, e/l etiam nobis penetrabile telum.

\{

His pariter ualido intorquens haflile lacerto

Mittit in aduerfumifubito

>

quod flamine Pallas'.

Auertiuretro rediens fine uulnere telum

.7

HeSioris ante pedes cecidit, tuc feuus Achilles

Terribile infrendes fertur uiolentus in hoilent

Protinus aerio circumuelauitamiElu

'

Priamide Phoebus, manihusq; exemit Achillif

'

Ter frulka infiluit,nebulas percuflit

inanes

Terfruflra Aeacides. grauiter tu motus ab alfo

Peiore,Nunc iteru potui^i euadere mortem

Crude canis, magno defenfus numine PbceW.

Nmc uenerare heftor,fupplex dd thuris odores

Hoc duce tutus eris, quoties bella afpera tentas*

Quod fi forte alias nobis deus annuit,ultro

.

'L 5

5|3

\Uc

AD O

cidfrcs dextranon cogreffurus AchillU

Amplius iho alios contra, fic fttus-i&hafU

Fercuf^it

Dryope media inter collairepente

ffLortuus ante pedes cecidit. petit inde potente

Demuchonyferit hafiagenu,^Ho uulnere tardf

Subftitit, eripiens

anima ferro

inflat

Achilles,

Hinc geminos curru fratres deuoluitab altOy

Ex te magne Bias Laogonu et Dardanon ortos
Bminus nafla illum ferit, illum cominus enfe,

Vumc^

in Ala/loriaen

Troem furit, ohuius ifh

Occurrit flexis genubus ,

uitamij; precatur^

Munera pollicitus inquit, mifereremuenUCf

Te decus h oc ceuiifimilis te gratia tangat

Orabat demens,manet implacabilis ille.
Indomitum cui

cor,fleuit'(j;inpeSloreuirtus

Propta neci, tamen ifle manus, fifleSiere pofletf

TraSiabatfupplex. frendenti concitus ira

HoAis atrox,iecur in mediu mucrone fubado

Vulnus agititoto fluit ater corpore fanguis,
Mox oculos obfcurategit.tum dirigit iban
\n Mulion,aurem<^ hafla transfixit utrin<^

Hinc petit enfe ferox Echeclon Agenore natu:

I

Dat uulnus capiti calefaSius fanguine mucroi

Purpuream uomit ifle anima.tum Deucalionem

Qua cubitum neruiferuant,ferit arduus hafia^

LIBEK

XX.

Ouf^is iditffixum'(ytenet,MiJer

Bt morte ate oculos uidet.enjem

moraturj

fau^ Achilles

fulminat,^ longe caput dceruicereuulfum

Cum galea iacit:exanimis-,tabo(^ cruentus

Strat^ humi cecidiuFirei dehic [anguine

natu

Rhigmu adit^ad Troia pineis <^ue Thracia mi

Vulnerat}: uc-,medio ferrucyin corpore co
(Iit:
Cocidit (curru.fieSietlArethoo habenas

Hinc

petit auriga, ceruicem^ imprimit

(dit:

hafid:

Babiturinfelixjturbati hinc inde iugales^

Non aliter ueto crepitantibus

unduj- flammis

Immenfas urit ualles Vulcanius ignis,

C^amfer^ Aeacides hic illinc deemonis inflor

CunSta metityUigro manabat[anguine tellus
Vtfrumenta premut uin^i per colla iuuench
Si (Juando lata tritura urgentur in area,

Subpedib^^ica,etflipulteuoluunturinanesi

Non oltter jub magnanimi calcantur Achillis

Cornipedu pedibus,clypeidyet[u[a uirorum
Corpora,rorabat conjferfus [anguine currus

Humidus axis erat,radij(jp

.

Affficeres ab equis guttas

orbesty rotarum^

manare cruentas*

Humana [ic cade manus foedabat Ach iltes

B^egiam capiens uirtutem extollere fa^is,

HBRI

XX.

FINIS.,

'

HOMERICAE

ILIA

DOS LIBER XXII* Nl

COLAO Valla
interprete

C fugiunt muroS>& pro^iu

gnacuU complent
Ceruorum de more Phryges

fudoris anheli,
il Alleuiantqifitimguttiefupef

ora cadentes*

AtDanam contra concuffo Marte phalanges

ProteSia clypeis humeros murotf^propinquat*

Ante urhem ohfcura mortis

caligine

teBus

Stathello intrepidus Scteas defendere portas

PrUmidesitum Pehden affatur Apollo:

Quid me immortale celer tfeBaris Achille

Mortalis?nec adhuc tibi cognii^, affice, Troes
Intra teBa ruunt, illos nihil amplius urges
'

'Pugnando, tantumcymihi ficferuidusMas,

Vtjumma de me laude et fpolia ampla reporta

Fallerb,inuiBum numen mihitalia fatus
Conticuit, tum ftc contra indignatus Achilles:

Multa

LIADO

LIB. XXII,

^41

Multa ^uide trifti cecidifjhit corpora leto

T^ardanidumy^ terra morthudos figere mor'

(fut
Afpiceres :at tu nobis telo ohuius obnas
Improbe.tu tantum noflris decus eripis armis

Vltimus abfcedes:neci; enim hac humana time

Tela.fed 6 utinam de te mihi fumerefas fit (ba$
Supplicium, lueres inimico uulnere poenas
,

Hii urbem diBis curfu petit, haud aliter g

Cu bellator ^uus curruO;rotas^

Secum a^teffufo protenjus in

uolucres

acjuore

campi

]hat,^aratiradiabantpe6i:oris arma:

Autumno ueluti cum fydus Orionis alto

Extulit os nitidum coelo, ^fulgore corufca
Ingentes uincit tenebras, noSiem'^ refoluit.

Sed

letale malum miferis mortalibus infert

prior eximo

rumpens fufpiria corde

CoJj>exit Priamus ueniente,^ brachia tollens

Oraquatit,lharfasq;manus ante HeSiora tedes

Pro foribus fiante,^ magno fe credere Achilli

Nil trepidu,mifera genitor fic uoce precatur:

Nate patris pradulce decus,fitge nate,qd ho

txpeSias folus ueniente,et uiribus imparf (ficNe tamen occubas,.magis htc, abfi^e morari

Q utinam tantum fuperis dile^us Achilles,^

Qiuwt

it IA

54f
^n
mihhprad
_

DOS

feris cmbrisnlSit

^ms &fxmimesuHltwrdcfafceret

Uceteti

mJ,

'

^^'J9,fctmospoffemfinir;dclores.
leto dedtt,aut dits
tranfmiftudHrhes.

Hf i, nucetum Polydorus,

&

ipfe

Lycmu,

^^>'}>Jfothotfepitpulcherrimlnonhk
fft<^!nmfeltx.oftltemlucefruuntur

^^t*<U<lu*(iuodinaa dedit inclytus

Altest

^sre^nmtModfiinfemi crudelibus

umbris

HoMih

cecidere munu, dolor

heu mihi aiunt,
tieuaumtus mifr<e mttri
dolor, tta- eude ttos

Mcejhtu urgebit Troes.Umen

ntc Imentu Potesfedure,&

omnufolus

tollere haus,

^^ncedis belli Uudem,j^esuntfilutis

tantis Troiam
defende periclis
l^aor,etuffeaifenio miferere parentis,

'

^i^ns omnipotesfubeuntem extrema fene

Ymsamedtturtatis,utacerbameoru(fU
*;7r

mtdentesj

f^ujosifolopueros,natas'i^nurus'a;

findis rapta manibus,

mUu^Um

<

LIBER
lccederd,tum

XXIL

demum nohis in limine primo

Ferro aliquis uitmeripiatjcanibusij- cruentis

fr<edaferarjquos ipfe domi jiudiofus alebam

Portarum uigiles cuRodes->iam'q; tacebunt

Veftibulu ante ipfumfaturati fanguinenofho^
Infelixjiuueni pulchru eft occubere in armist

Et ferro fua membra rapiimiferabileuifu

FJffe tamen reor,ut confeRum aetate parentem^

&

can<ereuerentia barb^y
Cui canum caput
Ora crueta canti lacerant. nec plura locutus^
Albentes fummo uellit de uertice crines*

Parte alia infelix nudato peSiore matere

Infelix mater oflentans ubera natOy

Et lachrymis effufa genas-, fic talibus infit:

Natemei(fiqua eM pietas^miferere precdtisi

Si tibi lac trtbuhpaulum reminifcere matris

N<tff urbem ingredere

^ magno

te fubripe

Mf miferam, leto fi te dabit impius ille:

A-

(chillif

(4on coniunxjnon ipfa mei te mater ademptum

Flore uteri pheretro afficere de more locatUf

Hinc ^cul ante rates canib^fera praeda iacehisp

Dixerat^effundes lachry mas -nihil iliernoutt
Incaffum gemitus et inania uerba parentu:(ntt

lUeret}Ctmit4Himpe^Qrefufcm omnem'
fulgenti

f44

IX I AD 05

Fulgem nixus cJypeoJe uertice fupri

Arduus expeShit uenicntem cominus hoflem

Q^dis uhi agricola coluber mala gramina

Lumina cotoraues manet acripcitus ira,

(jftus^

Multiplicatiy nnus^fei^ in fua terga reugluitl

Talis Priamides,fecumq^ita corde uolutat:

Ingrediar patrice muros, ubi uoce
ma^flrg^
yfurget mihi Polydamas fque multa monente i
-

Ni7 ueritus^nenoftram aciem temerarius

hoft(
Ob'pjcerem,in^ urbis tutaftatione tenerem

Noftf fub obfcura,qua bello armatur AchiU

demens,^ fufa meorum (Jes,

Agmina confpexioutinam tua iujja fecutus

Scilicet obieci

Polydamas *pudet ire, meorumiyora tueri,

Quoru aliquis tales iaSiabit ad aethera uocesx

;

En h\c,qui tantis affecit cladibus urbem "

fifus Marte fuo.fic de me.tunc ego mallem

Qccubuiffe libens tecum congreffus Achille

Ante urbemeq^ enthic cecidipem inglorius ar^

Aut mea te uitium firauiffet dextera leto, (misi

Kc quid agamiquidfi telis exutus Achilli

Obuius Hf aor eamfrigidanec calide teSbus,

Nec clypeo ingenti feoniurix ereptamarita,

'

^anti caufamdlhC/* helli reddatur origo

Tyndarisf

.LIBER XXII.
^yndkrisyetqtdc^uidcupellicfuexlt iduhef^

QuinetidPhryffa ^udfcu(^ hihetUion ingcsi

Pollicemur opes medU pro ptrte^nfc ulli

tllarum

q uic^iurato abfcondefefasjlt:

.CuSiapdd^pdqucenuc mente infinUuerftt!

tiulU mei pietasiriec memiferabitur hoiiisi
Protinus dccumha imbellis demorepuellte^

Um cdpe teli minu,ne(y enim de uertice fmr

Vt.quodd affiittusynec magno e robore querf^
Ule mibi affandus jnec tanq uirgd procus^:

Certemus licetiexperiar cuinam deiis mani

Concedat belliliude.

dum talia uerfat^

Becefero fmlis Marti galeatut Achilles

hruityexcutiens ingentem uiribus halant

Qua nato dederat genitortjpcul arma corufeit

Vldmarum in more,aut?hcebea lapidis inftaf*
^Contremuit tanto

aff^^u Primeius herdsy

Inde fugam retro celeri pede corripit Helion

Nac minus Aeacides pernicibus idkolatalist

Quamfacile accipiter f^o deniiffus ab alto

.Cofequitur pennis fublimein nubecolumbdi

Jllauim celefat trepidans, ille ocyus Mat

Sprid?Si&^ praeda pedib^

im ptedit iMcistffii

iUudfes^Acaddcs fipido premit Heiiofa cuf

$4 ^

1 L

AD O

Tedetm di muros. tmulu pofl tergdreltqufi^

Praetereunt ubi fe muro caprificus in alto

Erigityatcj^ imis

penitus radicibus hieret,

Et id cdtigerant ubi nunc(mirabile di^)

Erumpunt gemini Scamddro e flumine fontes:

'

Eefuidus alter enimyfundoikexaRuat imoy

Vndeuelutrapido circum fe tollit ah Igne

Fumusy&* ad ccelum caligine uertituratra:

^
'

Alter enim multa conaetus grandinefur^y

\nie gelu mediaq. niues oeHate uideres

Effluer^hos circum preciofi marmoris urnas

Afpiceresy^uibUs ante tame d Pergama

Graf

Opprimerentylataiy urbem Afidione tener^h

Iliades folitoueftes

de more lauahanu

Hkc iter expediunt.fugit hic Me acrius urget

Pone fequensymeliorh. pedis uim corripit oem
Aeacides. nea^ enim abieSlopro uellere certata

Nfc houis aflabat coriu ipfa in praemia pUgMi

Omnis in HeRoreo pendebatfunere curfus*
Haud fecus alipedes, precium fiforte laboris

>
^

Apparent tripodes,coniunx'ue orbata mariio,

Exiliuntfpacio,^ metam contingere gaudent:
;

Sic illiaccelerant gemini, iami^acer Achilles

'

Ter circum Iliacos a^toHcratHeRoramurosd

A/j>e-

'

LIBER

'

XXII,

5r

47

Al^exmdehqHorHmpaterat<yhominurex
luppiter has tri^i mittit de peBore uoces:

E fupi, Aeacides rapido fugat He^ora cur^

Cerno eqde,mete^ mihi dolor anxi^urget.
.

l)

(fU

Ille igitur toties mine TroU in moenibus

alas,
Nunc no/tri memor Idaa fuh uertice fyluat

Terga bou pecoru^ dedit torret per aras.

Q^are agite ofuph&uobis qd praebet agedu

Cofuliteiautillu manibus trademus Achillis,

Aut leto ereptus uitales exigat auras.

Dixerat. at cotrd furnt Glaucppis Athtnai
lupjnter h^c'ne tuo rejidetfentetta
Scilicet hunc quefata diu ia

cor^f

proxima morti

Deireuere morifatis auertere tentas?

tf
tii

r
<fl

(but

Perge quod ipfe uelis^nec^ eni(reor)ipfa ^ba^

CmicoU.tum fic nubis colleStor aquofeQas

Nf dubita^neq. enihgec fiabili Tntonia

Meteloquorycari miferettameHeSioris: atnuc
'

Eflo quod ipCa cupis. dixit.mora nulla,

p auras
Ula uiam celerans fummo de u&tice Olympi
Dejilit ad tcrram.jfu^ente urgebat Achilles
Priamiden canis in more,cu ceruus ab alto

Qolle rapit curfumiuallesq;

^ cqcaua

'

circu

0k

Vk"

'

rt I A D O

'

"

virgultis UtettillefagaxUe^giitnaShts

ProJe(iuiturycertiit(f; auidos infigere morpis,

Haud diter poterat fugere huc Priamei^heros*

Nrf ([uatum ille urbis p ortas accefit,^ arte

Bctru^ turres,ferrent Phrygij

unde

fujpnis

Auxilium telis, hoflemli; d caedemouerenti

Tatum hic preeuertes in capum traxit ab urbe^

Ac uelutinfomnis fugere haud ualetdter,et d

fxuftra ifeAatur,fic ^nix

He^ora achilles (tet

Coprefarene^tiqui fic fugere haud ualuifeh

W genua

&'uiresconfirmauiffet Apollo

Obuius accurrens, ejT* ni uetuiffet Achilles

Voce manucjifuis ne quis temerarius illam
Praeriperet laude, qua no jfeciofior ulla efi*

Cm uero quartujub aqua uenere,deum rc

Lancibus auratis amborum fata pependitr

HeSboreurncy cito deflexum inferna petiuiL

Qj^od cernh moeho dehtc Dfli* He^ora uul

Deferit^at prafens affatur Pdlas Achille: (ps

htclytePeliae,fuperum charipime regi?

Ha&enus ingentem Iperaui efun^elaudfm.

HeSioris indomiti nos naues ferre ad Achaeas^;
^

Atytuc nullafugae ff es efk,mora nulla fugacia

No fi procumbens patris ad u^gi4rhcebltf,^, :

Ar>

LIBER.

'XXII.
*

m.

APeiger ohftiteritfed curfum fi^e panimper

Refjftransydonec tibi cdngrediatury ut ultro

Ferfuddeho

uiroylcetuscf-his paret Achilles

Fraxinece innitens hafl^e,tum uerft Minerua

'

Deiphobi in faciem uocemcj; his uocibus infii:

Ah nimiu frater te circu Pergama Achilles

Perfe^uituruelox:ageconpfiamusuter(y

Ulu dg^effuricui magnus reddidit HeSior:

Deiphobe ante alios Priamoiy Hecuba'^cre4

Nup char^ erdstnuc loge chanor^urius

(tos

Egreffopatrrjscomitemtemcenibusaddis'

At<y iteru PallasiGenitorjUeneradaij^ mater

Conjtflas orant proni genibus!^ reflexis*

Omnes nac^ Ument g par flt credere Achillem^

Et mc&oregraui trepidant praecordia cundiisi

Sed nunc reBd in eum lati irrupamus uter<^y

Amplius haud ceffent tela, experiamur an iUc

Occifls nobis froliatiscj- arma cruenta

Ad naues referatytelo an mags occidat ifio*

Hac ait illa dolojtan^flntiuffa parentum.

Cuflernit igtur propiores-, magnus Achillem

Priamides prior inuadens aitiHaud epo poMac

y.

.o

Te formidabo Pelide,ut Pergama circum

A^s Hr dudum potui conflfterenufruam*

'

NMrtC

fSO

AD O$

Nkc animus rcdijMuo uel te uiSiof ai imo$ Demittam maneSiUetuiihus deftinerorco

Verm obtegemur diuo5,(lu&s foedera cur<t^

Et t[ui pagorum cuflodes optimi habentur:
Si

me forte tui uiSiorem luppiter iUis

Dpnaritjj?olijs,cum te fjpoliauero pulchris

Dile^iSij; armis, non te crudeliter ultra

Sxamme ulcifcar,fed charis redda inhumadu:

^U(j; uelim facias itidem, fiuincere detur

Tutoruis oculis re[pe6ias feuus Achilles:

Erras HeSlor(ait)mecum nolito pacifci

ytiufiurandu nullum

efi homini atq leoni

Samium, nec fdumduicq e^agnoq- lupoq^

^emper in alterius fiquide mala co^tat alter:

nec amor nobis, nec amoris foedera funto^

Ni prius alterius funejhim fanmne Martem

Ejfipleat alteruter. quocirca peaore firmo

Virtutes omnes,animos'q; recollige totos,

nhirtuf op^ eft,quoniafuga no datur ut

liaq Mxnerua meate mox deiecerit hafia, (tri:
Vlcifcarq; meos focios quos Hraueris n|

J^fe^o telo Troice pro moenibus altet.

Dixit,&* infultans pr aloga fortiter haflS>

Corpus in He^orcu

cotorfit.at

mcl^ heros^
PreC-

LIBER XXIL
Pr^uiftmeuitdt capite in contraria flexo

QMfn dea Pelidcefupra caput illius aSiam

Attica rejhtuit, latuit tamen id populorum

He^ora paftorem,qui fic infurgit Achillit

Errajh Graium Peliae acerrime, nec dij
Pxioue tenorum cafum docuere^quod in^s

Subdolus at<i^ loquax, ut me formidine captum

Immemorem efficias notce mrtutisM ipfe

Sxperiere quidem non tergum tefu^entisy
Sed cu uulneribus(mod6 hlppiter annuat) in te
Vrgentis peSiusnunc telum, fi potes, iflud

'Quo minus accipias, uel toto corpore uita

Te ftqde exanimi premeret nos bella rmorai
Vt qui pnecipue nos ladis. talia 'laStans,
htfuuit telum uihran$,clypeumq>petiuit

Ni7 erras mediu,fed duro umbone repulfum

Decidit innocuum. Aetit autem

ti'iftior,atqf

lndifftabundus,qu6dfru^hra emiferat ipfum

fraxineum telum^quo folo prceditus efjet

Erpo Deiphobum prceclara uoce petebat

Cadenti infignem clypeo,qui comouet haflai

Ule aut iam longe aberat, nam fubdola Pallas

Qu^e'fratrem Ulius fimularat,confcia fraudis

Se procul ex oculis fubduxerat expe^antis

V.

M 4

Supj>

ffi

IU A DOS

SitppfBtsfirul{ri.,juodcernm}lea()r,
f^^^ffiibiprocUmat-,djj
Jit

<(mf

me traxere pfQfjt^o

tnorte^fiq niiem jratre

quem rebar adeffe

habent Troi^yfieme decepit

Athent,
l^ucdiruexitiummifero impendef,ne(b duifS

^ofugia locus efl:fiquide rex luppiteryOt(^'

ApolloloutSjfuerd quibus anteu cprJ^'
Et quibus aufjpicibus feruatus

belUperem^

t^uc me deAtuurttiUrgentiy

graui^imafata^

'

Non meignau^ cadet aut inglorius HeSior

rrtamides quonda bellatum terror
Achiuum

^^^wagnU aliudfortaffe minori

Moliat audendu.fic fatus, magn^

ofutum

grMem lateri pendentem dinpit enfemy

Aduolitans'c^2^elut louis des
nubilafeindens
^euolat in capum timidu lepore
uel opimum
pirep^ra agnum,firiSio defertur in
hofiem *

Obteaum gladio,fed Achilles u^

Polleaisq^animis, clypeo pulchro

uarioik

Admoto ad p^fius,quadricrifb'q^per
Nutanti galea,cui crines

auras'

Mulciber aureos

Aptaratuentoflringendos,aftititacer

Atcyferox.qualis tame hefperus inter

Olympt
Ewi>

i
I
/

1^ I

BE

r""

XXII*

Bmcuituihratah^afmvjubacuto,
lrifejio<^animo fortem obferHOHit

inermem^ .

Quo fetot Heioreumletoli iwlnere

corpus*^

l
.*

Totum namq armis quibus expoliauerat antej

PatroclumjinfelixfefemuniueratHeSiory

Vna parte modo t4tito de

Qiu ceruix latis

corpore demptOy

'1

humeris committiturihanc^

fraxineo telo partem uiolentus Achilles

PerfodienSyiugulum non totum incidit^etarilM
Linquit iter uochqua refpondere fuperboy

At(y preces humiles ui^ori effindere

Ipfe tome moribud^

pojsit,'^

humo cadit inclyti

Qiufnper his pariter di(iis

exultat Achdlesi

Tu ne etiam' demens j^erafli

euadere nofirai

Poffe manus-,0 dure met profiratot amicli

Nec mente fbit Aeacides,nec me ipfe timebof

Abfente,^longerefidetemin puppibus

altisi

Credo equidem, nec fata lues inimice Patroclis

Alitibuslinquhe feris canibusq^ cruentis

PradaMenoetiade tumuli ueneremur honore*

Sicfatus. paulum ajfirans fic reddidit Hefl:or:

Per genua haec animae^ tud,charosqi pareHr

Aeacide hunc oro faltem dimitte furorei (tesi

Ne metradeferiS}mifnripro corpore nati:

.

rl

Aej

DO$

Aes dwrulyMit genitortcdpe munus AchtlleSf

Mc^uo^ redde mets: fote imcolUpft cremm

Mebra rogo,patrio}j; artus concede fepulchro

Dixerat.at toruum afpicies ftc reddit Achdlesl

Quid me p genua hacy<mM(^et

amica pa^

Nom crude rogas canis fhos ego(fi modo (retU

}ies animus^ pati)Ianiare detibus art^j (po^
Patroditantus urget dolor-hoc mihi de te
tuppliciu expedestcanibus data praeda iacehis-

Alitibusq;feriSi?riaminddona ualebunty
Sint ea

ma^a licet, maioraej^ plura daturum

Spondeat^exanimem nec ft te pofideret auroi

improbe diripiheferiSy non

te

optima mater

Vrgebitlachrymis feretro de more locatum

Sic fatus moriens tum fic Priameius heros:

ferre^

es, nec te ulla

mouet,nec fieSiere po^ut

Verba, precescy me^. nimis ah nimis afp

Achd

His falteannueres,dabis 6 dabis improie

(les

Im^beite ?aris,et lunato Delius arcu (poenas^

Pro^ernent medio Scaafub limine

hacneaudis-hocome habeitecumnj^

portae

reporta*.

Talia dicenti gelidos mors occupat artus,

Vitaq- cum gemitu fugit indignata fub umbras.

Tumfuper exanimes artus itafatur A^hdlesi

Nnc
X.,

t
,

B E

XXII.

SiS

NWf morere^afi de mediuu j^ner attyhom

Viderit. hoc dicens eduxit corpore telumy(rex

Arma humeris (poliat

multo cqnfherfa cruon^

omnes *concurrunt undi<^ Achiuiy

Mirantur Ipeciem infignem, mirantur et annos

Exuuiasif'

l{eHoriSiat(y hilares in uulnere uulnera fgik:

Quorum forte aliquis iaSiabat talia, (^amtu

Mplltor hici^udm cu iaculatus puppibus ignes
Letiferascj^ faces.fic dicens

uulnera telo

Ingeminat, pofi^ exuuias fpoliauit Achdles:

'

'

Argolici heroes (in^uit)bellocj^ potentes.

Occidit hoflis atrox dijs ajhirantibus He^or,

Atralues Danaum,^ multoru cauffa maiori

Mune ifftur totis adeundum ef Ilion armis.
.

fejhnate uhri,du^t'nam hojhbus

Helore rapto

Vis anim^cy aderit?fiue arce et Pergama liquet^

Aut arma expedient trepidi ijuo peSiora

uertif

Aeacidef tumuli ne prius celebrabis honores

fatroclo?iacetante rates inhumatus, ad urbeni
Tj< tamen ire paras defunSii oblitus amici

C^inetia

ipfe

meos du fjiiritus hoc reget art\

pt mea fata uolet numerari hos inter

Achiuosv

Bxcidetille meo nun<}uam dejpeSiore,nec

me

Oblitum fore crede tui cumfatadeusch^

Hanc

ss6

LIA DO

H5c mmd ahPHlerit,numes<y imittat dd imoh

Qu/tn^uaihifmtphitus et longa ohliuk

reru.

Quare agite q Icetum focij Paeana canentes

artus
Mnattes celeremus iter, referantur

&

He^oris exanimes, que magni numinis

'

Mar

Umpride coluit fuaTroia.hiec fatus Achilles

Tranjadijtferro talosjcorioc^ iuuenci

Annent curru,caput atro in puluerependeu

Tumfuper afiliens ingenua collocat armay
PnecipitatO; moras.fertur miferabilis

Heftor

Pulcher adhuc, neq^ em mutarat forma decore

Ipfa fuuitamen huic ceruix^ com^eiy trahu tut

Per terrd,etpuluis infaibitur HeSiore traSbo^

Sic illum, ficdusplacitum,raptabat Achilles*

Protinus ipfa fui caditis uelaminafoluitf

PuelUtcj^ comas, altumo; in peftore mugit

Infelix imo

rumpens fufpiria corde

Mater acerba tuens direpti funera nati.

Parte aha pater,et populi circum undtcf.

triSkes

Ingeminat quejius, gemitu oits Troia remu^ty

Non aliter quam /r jupremis ignibus altum

Ilion, et magnce ruerent facra

Pergama Trdi<f

Quinetiam Priamum portis exire uolentem

Vix cuSii tenuere Phryges fed pugnat,etinP^

StT4^

'

s HR

XXII.

Strat^humi genitoricupitire^mifer

Nomine quccj^uocans^Sinite 6 finite

frecstwr
ireuoletc

'OPhrygijfUobis feruandum efiUion intus:

Ijfo

equideyfiipplexq^inimicu affabor Achilli

Crudelis fi forte meos miferahitur annosy

^ntiquumq^caputtalis manet,

^ manet

lUi

f*eleus Aeacides, cuius de fanguine cuius

yrbisinexcidiumTroianae erupit Achilles

txitiumq; meum.uidi tot acerba meorum
funerditot natos fceua florentibus annis
J^eacidiececidlffe
Ille

manu:quin occidit He^orp

meos omnes gemitus habet, ille dolores

Quem fequar infelix, & uitce lumina

linquar

htfemasq^ petam fedes ham maximus utget

Corda dolor.falte ille meis cecidiffet in ulnisy

^plere metem lachrymis pater,agra(^ mater*
Dixerat, Ingeminant miferi fuj^iria ciues:

^um trifles Hecube fundit miferanda querelas:

Quid magis hac in luce moror f qua'nam ifts
yiuedt fimperiu,Jfes,et tutela fuoru (uoluptas

Qccidlt infelix He6iorcharipime fili

Troianum tu numen eras, te Troia colebat

Numinis in morem,dumuiuerefata finehant:

Nic
* j

mortes lachrymis affli^ddeferis urhhnr

Sic

jr>3

I^L

SiV ait.it nodu

A D OJ

Andromacha perculJerat

fama mali tantiiforte in penetralibus altis

(res

Telam exercebauuanos'^ in murice flores

Dum mifera intexit radijsjiuhet ire minifirati

Ingentes!]; agitare focos jtripodemo; locare

Vndantem lymphis^fefe quibus abluat He ftorAndromache infelixjnectanti confeia luSlust

laq; tu^^pcul HeSior adefi,

nec balnea quarii*

Interea gemitus uocemiy e turribus altis

Cocipityac Tubit^ mifera tremor occupat art^r

flauentesdeteSlacomaSjMecum

miniflrap

ite

Hei mihi nefeio quid^uocemdamentacyf)aus

Audio. iam mente tremor occupat, agraq; motk

Cenua labantutina uanafrufhremur ah aurCf

Sit pne

mentefonusttimeo tame omnia, nofhri

f^e ferus Aeacides rapido premat HeSlora culr
Vuineraq- atraferat.imeo,nd maximus ilU(fu^
Martis amor,nec fare potefl,fed ah

a^inece*

Intrepidus fefe temerarius obijeit hofn,

*

(des

Hac effata, rapit curfum,fimilisq;furenti

Corda metu pulfansifamula poR terga fequti*

At poflq lliadu medio /Ierit agmie,et altos (tur^
Confeendit muros, uidet atro in puluere corp^
CoiuffSf cx<mimes(]itrahi mdet He^om art^*
'

N5

LIBER XXII.
Non udit hancfhecicm^nigracaliffne ohuhrtt
Nox inieSid oculosyanimami^ effuuit mhelin$
Andromache collapfaretrOydeteSla capillos
Omamentaiacitycapitisij infigne coronam-,

Qju ijuodd dono dederat Venus aurea, tuc cii,

Tranmltt hanc Heftor patris Eetionis ah urbe
patriam,^ communia fcedera leSd
Munera magna ferens Priami natac^ nurusi^

Ilion in

^Semianimem adfiahat circum.poftj illareunai

yisq- animo redijt, auras ita ^ueftuhus implet:
'

Jnfelix HeShr,nimiu(y miferrima

coniunx

Vna eadem(i> amho fatorumjorte creati.

Te Priamus Troue genuitfub mcenihus altis.

Me pater Eetion Placea generauit in urbe

ThebarU ,

primis mijerdforsfeatab annis^,

btfelixuttnam infelix non ortajuiffenu

Sub terris petis ipfe domoSyuiduamij^relinjuis

Andromacheyuidua Andromachen, plenaoU)

Moeroris Sty^,quin et tejdius infans

^obisi

Extin^u dolet, ac patris fjpem luget ademptam*,^

Qui fietiamfortajfe manus euadat Achiuum,

Cernet cunSia raphotej; alios dominarier agfis%.
^

Pupillus puer,& primis orbatus ah annis*

Htn quantum damni fatti a^lit.omnid narraHr,

f6o
.Et

I I/ 1

ADO

Lchrymls effuft2ends hetc infuper addiUi

Jbis dd dittiquos mijeri genitoris dmicos

Infelix puer,& gemitu confufiS ocellos

Nuc hunc nunc illu decipiens pietdte mouebts*

Boru forte dliquistihipocuUporrigetjhjectti:
'

'Vix or^ Attingens fummo: quos intererit qui

(Cui mes durdquide,cui nondu notd pdretutH

Funerd^te puerum expelleti uerhisq; Idcef^et^

procul hinc, no eft pdtet hic tuus.inde redibis

PmI/us dd Andromdchen, gremio que fepefote

Sjijientas genitor pecoru nutrire medullis, (Iwt

QuuLetidm dulci perfuf<5 niembrdfopot^.

AmplfXMS inter nutricis
.

cSr

uherd fomnum T

Cdrpehds fors ^fdtum nuncomnid uertitf

pdrente
Jfltfltdiyfubldto pdtiere indigM

A(tydn4X,queftcTroesco^ominedicunUl

Afiydndxmedprogenies,f^esundfdlutiSj^

Occidis heu nimium infelix chdrifiime coiuniii

IScdnihusddtdpraddJerhimiferd ord
Dildnidntrdpidi,&ft quid de corpore reflat
Uocfeuceuolucresmorfu ldcerdtis dduncd

f^udus adhuc proflrdtus humi,deteSidqimebr4

Okenfdsetelo^quidtotpenetrdlius imis ,
refles flrUimtHrJ^^

tIBER

XXlir.

Vrf^^ ignis edax.tecumfimul occidat ufus

Illarum f ne^yenimbcecrefiabut Troia decori

Ornamenta tuo^pereantfimulhac itafatur

Andromache, lachrymisq-gen^e roratur obot
Cu^acyfcetrtineo repletur moenia lu^

H5RI

XXn<

(jdSf

FINIS.

HOMERICAE

ILIA

DOS LIBER XXIIL NI

C

O L A o

Valla

interprete^

ARDANIDAE

totafuit

dunt lamenta per urbem.

At Danai littus repetunt mark

Hellejfonti
lifyjuasite
Qsfk
f

naues.difce^

dere Achilles

Ai fe Myrmidonas uetuit,fortifima bello

Peiora,quos uerbis ftcejiajfatus amicis:

PmRates focij,pugnacj- ele6ia iuuentus,

Sduere nuc no tepus equos:fuh> curribus
.

ipfis

Afiantes lachrymas Fattocli in funus.amici ,

^un

S6t

ILI A

DOS

Fundite, defundis tales debentur honores*

Tum demum trifh faturati peShora fletu

Alipedes foluemus equos, ac quify paratis

Accubet dapibus, fimul hispracedit AchilleSy

Clamorem extollunt omnes, codenfaly circum

Turba gemit, curr^ agitantq. hinc inde iugales*
Excitat ipfiThetis pldSi^,lametaq^fuadet:

Arma uirum lachrymis,lachrymis roratur

are

Tu fic Aeacides Patrocli adpeSiora tendlf^

Sanguineas hominuir manus in cade madetest
htcjpittinfdrnisjaude Patrocle fub umbris,

Expedia promifja, traha huc exague caiauer

He6ioreum,morfuq^ canu lacerabitur unco:
Bis fex ante pyra pulcherrima pe6iora

Trc^

Iratus gladio feriam.ficfatus,erillud

Ante Menoetiada feretru trahit,inde cruentU

Puluerea refupinat humhtum catera pubes
Soluit equos curru, fpledentiaq; exuit arma^

Hinc inde ad naues circumfunduntur Achillis

Innumeri heroes, ubi grata pocula menfa^
Ad^abantq; dapes: ferro dant colla iuuench
Baldtumc^ greges, mllat extenfa per

'

ignem

Pinguia tergafuu,circumq> exangue cadauer

Manat caforumpa^im eruor armentorm-

LI3ER XXI in
biterei Aeacide ad rege Agamenona iucut

tt

Duriores Danaum, tentat lenire dolorem

ad tentoria uentum eRy

IratosOi animos. polia

Praecones hinc ire iuhent,tripodemci^ locari

0'

Vndantem lymphis, quibus artus tabe cruentos

Coljjerfos lauet Aeacides. tame

Periy louem iurat,quo nullu

ille

hoc unda caput, nuq abluet,

It

repugnaty

eR numine maiusy
ojja Patrocli

Ni prius in cinere iaceant couerfajepulchro,

Hoy etiam abfcindd crines, tumulocy fodalis

ai
iii

j,

Impona mceres. quid'na mihi trifhus unquam

Accidere, aut tanti poffen t urgere dolores f

At nunc inuifis epulis accumberefas fit,

Mane tome primo Gr<tcos hortare Agamenon

Patrocli exagues miferi,quem nigra moratur

i:

Ugnaferat^Ratuatey pyra qualem decet artus

Tartaramuc rapidis urendu imponite flammis

His procul ex oculis. dixit. labor omnious idB

Difeumbunt aquis partiti lancibus efcam*

PoRqexempt^ames epulis, uinoq^repleti

if

itfi

'

Immmet,aflenfereomnes,dapibus'qi paratis

'

Difcedunt,fepos placidus fopor occupat artus*

Atmaris undifom mceres prope littus Achilles

AepaUcetfHmmorepetensfufj^iria corde:
*

'

Stant

'

AD O

mebra dolori
circu HeSiora muros

StSt circum mcp/H comites.tu

j^efa grauh^uibus Iliacos

Impulerat Artim curas animumq^refoluens

Occupat alta ^esJufomrto indujget AchilleSy
Viuenti fimilis uocemcy habitumi^ oculos^
Patrocli:
Infelix jupra caput aftitit umbra
Aeacide dormis (in<^uit)nec te amplius ulU

Curafubitnoftridum uiuerefata fmebant.

Chorus eraime nunc inopina morte peratum

Deferis- extiniiu corpus concede fepulchroy

Dafedes petere infernas: tranfire ftlentum

Me prohibent umbra:ne<^ enim mifcmn illis
Vitra amne licet, offa prius nifi terra recodf:
htterea obfcuris inhumati erramus in umbris*

Da dextram mifero,nun^ad te poffere^e

Fas iterum, no^os po/lg artus ujferit ignisy
Nec dabitur tecum rurfus de rebus agendis

Cofulere.heufatuSty^smemerfiun undis*
Te^uocj^fors eade Troite fub mcenibus altis
Prohemet leto,pariter tunc offa recondi
^

Mofiraiube,nec liare alio permittefepulchro*

Scis bene,me teneris fatu tibi iuxit abftnisy

Cu genitor patria ex Opoentead Pelea du^y

Quado ego metis i^s n^tuAmphidmate f w

Tdlonmirntus luio^me fronte benigna

$ufrepit, fxtruumq; domi Rudiofus alehit,

hdimEtus comes inde tibi.fic uiximus und,
Sic cineres urna amborum codantur in aurea,

'

Qj^a tibi diuaThetis dono dedit optima mater*

Tai

..
'

Expediathuc adfis paulum, fine tdgere dextra,

Alterno extinftum fletu folemur amorem,

H/f di6iis,cupit amplexus,^ mania tendit

Brachia:namfumirefu^ilabentisadmRar

Vmbra folo repens, tenuuy immwrmurat aura*

Territus Aeacides fomno furrexit Achilles,
Terij; quaterty

man^ dbas quatit,alta'(y fundes

Lameta,Heu comites (inqt)miferi ubra Patrocli'

Tartareas habitat fedesifenfus tamen ipfos
Bffe alibi reordlla meum fuh noBe fllenti

Multa mones fupra caput aftitit, omnia certe

Viuenti fmilis,i^ fata miferrirha flebat*

Hw di6iis querulis tplet coqueRubus auras

ARantes feretro. dum fletibus ora rigabant,
Ecce diem rofeis aurora mueSta quadrigis

ORentat coelo, Danaos iubet ire Agamemnon,

j66

rIA D O

^JUrion^fiffgit famulus ducislioM

Itur

in antiqua Jyludyfunt armaybip^n^f

pondera funes*
Et hencontext<t portanda ad

Procedunt operi hemionesydechuiacergunt^

Nuc loca,nuc fummisfurfum conatibus
Qotigerant liquidis undantem fontibus Idamy
iU bipennis^
Sefe aptantceJeres operiyfonat
/U^onue(^;cadunt 'ingenti poderequercus:

Dat gemitu tellusyccelum tonat omne frag^e*

Tum partes infrufta fecantyeoctenfal^dorfo

lAultorum imponutyredeuntyl<etatur onum
nemus umbriferuyjignat grauis ungula c2-'

Per

Quifcj>manu ramu referebatyiujierat iswd(pUp

Meriott^ clari famulus ducis Idomenai^

Ventu erat ad littusytumulu quo diu^ Achilles

Etfibicommunem<^tibiPatrocledicarat:

Hic longo ingentem deponunt ordine fyluenh

Vttoreq; expedant medio. tum triAior heros

Myrmidonas iubetarmariycurru<yiu^es
f^eSiere.cqnfurgunt omnesy& lufftjaceffuntf
Loraperantaurig^yatq;audit currus habenas

Procedunt equitesy peditu pofl nubis ad in^ar

Denfantur turmeCyreferut hinc inde frequetes
fmpofuu feretro Pi^ocli rxtgKf cadaum

LIBER

XXIII*

5^7

Et mifnosHclmt dbfcif^is crmibus drtus*

Ppn<* fe<}ues>caout Aeacides copibus amici

SujUnet alta trahens imo fulpiria corde,

Depofuerelocofunus^properani^uicif^im

Cogerere ingentem fyluaydijferfaiypaj^im

Ugna.fed Aeacides jummo de uertice crines^

Qmo5 toties Sperchie tuis madefecerat undisy

Flauentes fecatante pyra.tu lumina torquens

Aequora projpexit,querulisi^ita uocibus inqtt

Sperchie, hos alio crines

tibi

numme Peleus

Sacrarat,reditum ad patriam fifata dedijfent

facras Hecatombas

Impia felicemiquin

Et qumquaginta ad fontem maSlare bidentest

diuina altaria fumante

Hic ubi templa tibi
Pollicitus. mifert non exaudita parentis

f)rte. Patroclus

Vota,Jed aduerfa danamur

Hot jjecum crines

habeat,jeruetqifepulchr04

Sic fatus, chariiymanus obnubitamici

Cetfarie imponens lacer a. quis talia cernens

Teperet d lachrymisfgemitus ad tepora no^VDuraffet,nifific regem

Atrida, quonia

monuiffet Achilles:

Danaum tot miliia parent

Ante alios tibi,& unius mandata uerentur^

Praecipe feceddt paulu hicyepulasq^minifiret:;

N 4

Tm

AD O

Tum Uchrymis loc^^ tatuex<tturare

iblorc'

Tempus erihnohis curadum exague fidnuer^''

Dwaore^ tatum expeiietfic fatus Achilles^

Audijt Atridesjdijfferfi hinc inde recedunt

Ad claffem.ingenti datuum heroes Afhiui ^

Mole pyra, pedibus ^uae partes ce^uaperoes
Cetu erat, hic fitnus fuprema in parte locarii^
Multa boum circa maSlantur corpora mortis

Balantumcf^ greges, co^as

'

uifcera nudant<>

Hinc totu Aeacides mixta pinguedine corpus

^
^
mT
Vngn taurorum jpecudumc^exan^ia mebra;
*

'

Imponit mallis oleicf; ingentia uaja,

atuor addit equos flamis capita alta feretef^

canes geminos numero delegit ab omni

Quos ipfeajfuetosmenpepafcebat herili:

Bixjex inde rogo pulcherrima corpordTrounf
Bnfe necat, miferos ignis depafcitur artus*

ujpirans fic Aeacides affatur tfmicum;

Fiftroclp,infemis falue Patrocle fub umbrisy

Promiffa expediaiisfexTroiana cremantur

Corpora*fed canibus laniandos He^oris artu^

Tradd eqdcyhaud tumuli tato uenerabor hono

Mixta minis ea uerba dabat,tame iteger Hf (rc

Ul(ffusiy iacetyferuabat fedula funus

(^ot*

LIBER

XXIIL

A' loKf n4taVenus,prpfir4tU exan^eca^Uiffr.

AmhrQfiQinfundfnsokofifgrfipmhqAis

Raptet atrox, nullo ludantur. uulnere mmhrM^

r

hide globos atjr^ nubis demifn Apollo^

Velauiicylocumynefolibusufia lacerent

JAebra,nec^ KeSioreos uisipiealaderet ari?^.

Interea Aeacides,quonialiite utribus ignemi

Senferat effe rogi, Zephwu BoreatyfonantB j

Conuocat, eir geminis /aera atq^ Ingentia do^,
-

Pollicitusyfupp lex pateraltbabat in aurea:

fejiinate(inquit)uimc^

omne immittite flamiSf/

Yrife Patrocli corpus.ficfatus,^

Iris

. .

:i

AudtjtQrantemyfelericitanunciacurfu

Aduolat ad nentos,quosno fme turbine magn^

Indulgere epulis circumjhicit intus in

auU

}^morea:medios inter dea conHititlris,

Qonfurgunt,ueriti(^deam confidere menfta^

>

Jnuitantyuerbis quos illaaffaturamicist

Oceani repetam ffuSius extremaq- ponUy

Hic epulas nobis
dijs facras Hecatombas

Aethiopes de more parantiaccumbere

ue/iri$

Nc dapib^ uetitu efl,fu magni nuda Achillis

<

Hic Zephyru Boreaq;petit,facra munera fupr

Pollicitusjuos fqpitas accendite flammas, (flex
'

'N

Exdfet

ILI

AD

os
^

Bccitrt^Hri rogum, miferandum fimus

Corru4t in cinerem que luget Achtua iuuetus*

uenti^
Sic effitit gradum retro dedit, omnia
Turbinibus mifcent,Cir nubibus aera completj
Incubuntiymarhfonitu procul unda remugite

'

Ifecmora, contendunt ad facr<t littora Trouei

lnlUiuntq;rogo,fiammas'^repenteuide^^

Ventorum crebris hinc illincflatibus

aSias^

>

ignis*

fer totam feruetnoSiemVulcanius

Tum dextra Aeacides plenum cratera

Accipit,^ uerfo tellurem af^er^ Iaccho

^
nati
Patroclum exclamans. heu no fecus impia
acerbo
funera con<lueritur pater, omnis cuius
Interitu domus orba,^(pes^fublataparennin:
Aeacides repetens fufpna ab alto
Quam
mifer

Corde,pyramiuxtaferpens,mcerebat amtci
inane rogoflammis(y liquentia mebra.

Corpus
Aurora interea rofeos induta

colores

Extulerat ccelolucemicum flamma

quieuity

'

Sopittqiignes,uentisaedeuntibus

lnfremuit,pauluminde tome (emotus Acnuiff

graui paf:ebat lumina fomno.
Demum
f^ffa

luterem regem heroes

Agamemnona ctrcum

Ante pyram cQeunt,ftrepitum uenientibus

ilm>

LrBER"

XXIII.

fomno fic fatur Achilles:

Atrida, eir uos 6 Danoifortij^a Martis
rreptus

Femora, nunc nigro cineres extinmte uin&f

Ignis

Offa Mencetiada.medio poftta ijia uidentur

Sola loco,Troiana rog fub j^arte fuprema

It

k
i-

edaxquantupatuitimifen inde legemus

Mixta uirum collapfa iacet,^ corpora equoru

Colligite,

multa cirem pinguedine te6U

Patrocli cineres urna condatur iu aureoi

Ipfetuos donec manes fequar,& comes antris

i
*

Infernis adero, te

nunc nec honore fepulchri

Ingenti ueneror,pofi me quos fata referuant

BuAa duces ^nohis ^atuent maiora Pelafgi

'

Dixerat,expediunt cineres extinguere uino

Argolici heroes,quantum Vulcanus obibat.
Tfi flentes nitida offa legunt,atq* omnia pingui

Affergunt adipe tenui,uelataq. panno

Includunt auro,atq> intus feruata reponunt'

Ante pyrm,dohec tumulu faSio aggere

terras

Certatim effodiunt,defcripto limite fofft.

Interea populu uocat

m certamen

Achilles*

Principio e ratib^ pulcherrima praemia pugnat

Extulit ingentes tripodas, cUros<y lebetes:

Addit equos, tauros

addit capitaaltaferetes* v

Ulic

57

ADO

illicf^niulos, (^grtmdiaj^onderi ferris

Illic

'y^Ji

albiceres forma pneftitntepHellas^

Mipedum uolucri fi qnis contendere

curfn

AudeatjindicittcUi dat niSioria laudem-,

Olli ferua datur operti haud ignara Mineruit*

Frceterea ingente tripodemcm brachia pendet ^

Anfarumyter ^uinc^ cadosjfeptenaq; uaft*

caperet metam tangenti donat eidem.

Qm

Huic nondu domita preciu dat habere fecunda

Acris e^ua, fextu qua iam copleuerat annum,

it teneram grauidogefiabat corpore mulam*

Tatius intaaum fiamis atq^igne lebetem

Accipiet lata capientem quattuor aluo,

, .

Mafadehmc auri quarto dat bina talenta,

htde noua quintus phiala donatus abibit.
Talib^ante oculos pofttis fic inquit Achilles:

Atrida , eir uos qui bello praHatis Achiui,

Dona patentjcurju fi quis contendere equefli

Audeat.at nobis (i nunc certare liceret.

Ni/ dubitem noflros contingat gloria tanta

>

Laudis equos, noftis quanta uirtute ferantur:

Immortale genus Peleo Neptunus habendos

Quos dedit,ipfefuo genitor conceffit Achilli

Cedotamemuincantalij-jlugere Patroclum

Nos

LIBER

XXIII.
57^
No5 decet, aligeris nec quod prius effefoleb<(t
Kohur equis,ammiq> alacres in peSiora furgut
Ylent mcefti aurigam, nitida quibus illelauare

Corpus aqua, fuetusq^ oleo perfundere,

Nnc fparfi per colla iacent

ia

crines

nuncia ca^is

Ftfwi uolet,currus propere in certamina iugat.

Acri fi quis equo fidat,

fic fatus* in tinum

Conueniunt,prior Admeti de fangume natus

Surgit do6ius' eques hominu princeps htmel\

Pojihunc Tydides curru fortis Diomedes

Ne^it equos,Phijgio quos abMitacer marAenea,fugiente illu tutatus Apollo eH.

(riiis

Tertius afjurgensgenerofeflirpis Atrides^

Alipedem uolucri curru fubneSiit Eortem:

Cu quo iun^t equa germani Agamenonis AeHdc Ajnphtjiades magno donarat Atrid^(thA
Diues

equis, opibuscypotenstSycione relika

Ad bellum accitus, peteret ne Pergama Troi^j

Efe domi inter opes

opaci gaudia

re^i

Orabat, celerem in meritu regi dedit Aethen$

Poft hunc armat equos pulchra in certamina re

Magnanimo Pylij de f^ineNefioris ort^(gis
Antdochus,patrieeinf^is

uirtutis

imago:

i^emikxta genitotcurfumijyartemqf docebat

Mu

IXIADOS

9^4

Viulu mrifnsyQupda mene te luppiter,mfif

j

Te maris undifoni reEtor Neptunus,equeflris

'

Artts erat quicquid docuit,nec plura necefje

^ereormonjrrarepatriitamdoSius in

onem

fieSiere equos nojih& meta circudare curru

Sed tibi funt hebetes nec tantis curjtbus apti

Cornipedes, alium

hac expeSiat gloria palma

Afbice equos [ociorum alacres^qua peSiora,

Afjurguntanimisuires.tameotb^unus (quota
Nildubitemprafles uirtute inftgnis equeftri.

Sed cape diSia memor tnon uufed uincere n^e

Confilio poteris. non ui,fed 0ile lignum
Scinditur ingenio, medtjs in fluSiibus

a6bm

Ipfe gubernator puppim regit arte magjtra

Sic carnes aurigam currentem praterit ajiu

""

Acri (Juifquis equo fidit,nec legibus ullis

Frena regit, facile huc illuc diuerfa pererrat
Uleautemyjegnescuifunt^ ad omnia tar^

Quadrupedes,moderet ft frena eSr laxet habt.

D [equitur comite,et cur[u pracedere

(nasy

Mefe, <mim5 ad meta tedes,et lumia,cuius (that

Sig'^ tibi dicam, tu condita mente teneto,

'

Huic poterit facilis uiSioria cedere laudem

imbre ^
Stat medio campi nullouiolatus

Ofti
*/

f.

B E

XXIII.

Ofto peJu pinu uel quemarx arbore triens

biudatus folijSjuiriMs cui deficit humor*
.

Hinc illinc geminos lapidesyubi bina uurum

Conueniuntcapitajafjpicies albentia faxa,
Flanicies

campo iacet, aptum curfibus aquor*

monumenta fepulchri^
Aut alias metam primi fiatuhre parentes^
H<mc etiam uobis hodie defignat Achilles* ^
Ulic effe reor ueteris

'

Proodmus huic acres tunc totis uinhus urge

Latus equositame ad lapidedatus mq*

finifitU

Ve curru inclines dextro, laxentur habena

Alipedh/hmulis illum

clamoribus altis

Ire iubejauum modera,tantum hareatifie

Ipfachuixfummatangat contermina meta^

Ne /5x0 ojfenfus fonipes-.

currus,

&

axis

Mille in frufla ruant,radqqporhes<^ rotarumt

Gaudebunt comites cafu,tu nate dolebis.

Ergo caue,nam fi ante alios circundare fignum

Hoc

dabitur,celeres Cir circumfleftere curfus

Ingenio ualeas, comitem poft terga relinques^

Quanquamilli currus

Adra^li,infignis

Arion

Regis equus uehat,athereo de fangume natus^

Et Laomedontis,quos his nutriuit in aruisy

flate tibi alipedes cedant, poft talia retro

Confedis

itlAOus

X^oHffJitNtjiofNel^s-ordine^Kmtici
curriu<u roUS^ uoluaes
In certmen <git

M#rionM,tT<* defctndum

protmw omtiriA

uerfiM e came fortes:

detur, elterartp
Antilocho fors priiM loci
<j

Elif it hetcides

lumelo;AtridenKeneUumtertu,quirte
Merionemteti0t,fuitultimefors

Diomedif,

Muore
Ordine compofito longefuper

empt

Vefma metm Aeicides,<pumpdus/ichtm

SerMbaPhoenix,quicurfuS uererefmet,

Protinuselipedesloris&uocibuseitt
finibusexilierefuis,ratibuS(Lreliitis

BiPproCellofxnubisceligmetettm

>

'
.

Aacredideris.hmcindem<rnenm eb eurd
mobilts haret^^

Alipedm per colU iub<r:nuc

orbe.Currus humi treius,celerinucem,cet
fnPebentauideiturig*,exulmM<y
,
cupida
CofddpMor vulftni^l^du(j^ immenpi
uero
normne
Qiufqsfuos urget clmore,&
^
btnepailipe^tieftitiftc^!

PnliifffS rcJpS,rt ligelpffui

Cm omen *d

riptm repidspropt Uttaftp

B E

$7i

Ventum er<nMcuhrtus Huis<mmoft doceha ^

Qms melior curfu.fed principis hicEumeli

Ecce uehuntur e([ua ante alios pernicibus alii^

Qua$ celeres Diomedis equi ia iamiy fequetes

Euaduntjiam terga premf,e3r praepete curfti
.

iart^cindunt capumylatOs^ humeros Eumeli

Af^ti incendunt auraific aqua uolantes

Colla gerunt, fic ora loco fpirantia eodem.
Vincere Tydides poterat, uel forfitan ambo
Atquaffent curfus,^ par f^eSiabat utrunqGloriaifed manibus Diomedi iratus Apollo

Verbera difcufit,cuirU(y reliquit inermem^,

Ille autem in

lachrymas iracomows,euntes

Ante uidebat equas,mete premit anxius ardori

lamo; fequi nec pojfe datur, quibus urgeat

'

ipfols

Pofcebat flimulos, audit Tritonia Pallas,

Nec fratris perpejfa dolos dea reddidit ultro

Verbera,(ir ad curfum mox excitat ipfatugalei
'

tnfpirans animis uires.tum protinus ipfum

EUmelum turbata petit,nec tendere paffa

VlteriuSyfregit'q;iugUm.per deuiacampi

Obliquant,tenaunt'q^ uias iam colla foluta

Regis equa,ad terram refupinus uoluitur axif4j
rotas inter ceeiditilacera omnia, nares>

^j%

ADO

S'
'

Osyfrotm&cuhitumiferolietahi^^

lumina7& ob cafum uoxipfisfMcibu^MU

emotus ab illo
Accelerat curfum paulum j
Fallas
duxTydides.Tritonia
alios
Ante

Vrger equosttanta^ uiri pro laude

fuperbit*

Tydidem Atrides feqtur. dehinc Neftore

nat^

Ms

mertes^
Increpat alipedes diaistQutd
curffi
excedere
j
Diomedem
uos
cititnec
.

Ife

Pallas:
SollicitOjUires illi dedit Attica

terga rehnquUt^

Sed pudety Atrides ^ uos poji

fttuelocior Aetne
Fctjnina quod uobis equa
Fejiinateydabit uobis

nec pabula NeiJor

:
,
VlteriuSiquin^ferroiugulabitacutOy
palm^-^
Vltima fi pigris contingat gloria
ego tramite re^
Creditis Lefergo ite alacres,
eunte (ito
DoSius frena regd, nec me uia fallet
multa minatury
Ire per anguRum callendum

Corripmtfracia ampla breuicauafrrntam

Obqcitur.mfecithyh pluuialib^ undts(de^
Abrofa

tellure locus uergebat ad

imum,
J^ides
.

Hac iter obliquu Menelaus tendebat

Oueiuxtainfequitur,fedpaulutr^mite jjexfh
Antilochusycui

jic

trepidas

Menelf^Hab^^

Coprime(ait)demesjloc^ hic

fornum^

Rejjncit

LIBER XXIIL
fT9
m pnecepsymox latu paditur aquor^

Imminet exitiu hic ambohusycoprime currum.

Innabat magis Antilochusylfiimuloly premebat

Acrius alipedesyZ^ di6hs ob/lruit aures,

QuantU aut potuit terra coprendere difcus^

Quem iuuenis mifituirtute expertus ab

Tatitm Ne^orides

po^ terga reliquit

anniu

Atriden^

Cefjerat ifte uolans celeri jkidore rotarum

Temtusyanguflo ne limite currus uierq,

Aurigam

opprimeretycollifisc^ orbibus-orbes

Ad terram ruerent, palma dum gloria pendet^

Qt^em fic obiurgans iterum affatur Menelaust
Pefsime((}uo nemo efialius)tu fcilicet ille ef%

Que falfo appellat prudentem heroes Achiuu

*

Occumbas.iurare opus efl,nec pramia laudis

Hac cum fraude feres, fic dices urget anheloS

AcerequoSyProperategraduy^d

triflia

cordaf

Quauosfegnities h ebetat fpracedite, uobis

Sunt animi iuuenesy^' uis,& robur,

^ atasi

Genua labant illis effraiia fenilibus annis*

Accelerant regem ueriti clamoribus altis
Excitiyiam iam curfu propiore tenebant

Antilochum.ludos fheStabat Achaia pubesy

'

AXfin puluereo uolitantes ajuore currus,

Cetera drfidcrantur,

HOMERICAE
DOS LIBER
COLAP

'

ILIA

XXIIII.
Valla

Hl

'

interprete*

Accelerare dapesypiacitopet

a.

mmhrafopore
j
Cirpitur 4lu quitiiOrm fed luget Achillei
Fdtrocli exitium.nunc huc^nuc uertitur dluCf

mno
Proclum cupityacdefunSlumrohuramidy
Crudeles fimdes Uchrymasyhtud memoryilk
QMdmuitrios fecum cajus hellicyfurores
.

Pertulit,^ rmdos fcopulofap a<{uorifu&*J

I Utus interdum kcetyinterdum'(\- fupino

Corpore,nuc haeret uultu,nuc furgity&*4ti

Anxius ad littus maris errat

omnia

Non hunc littoreisfurgens aurora fuh undis

Ulius immenforetnfcciutandeml^Mo

uerfat^:

ILIADOS LI

B.

XXim*

f8l

Po/^g iuttxit 'equos curru, rapit He^ora hig^

,
Alligat extrema, (jue circum funus amici

Ter rotat.hincfejfus redit ad tentoria,^ illu

fuluerea refupinat humi,flratumcy relinquit
1 faciem neq; no lacerum.miferatus Apollo

He6horis extinShu corpus, ne fparfa trahatur

Memhra uiri^te^t huc,atq; auri tegmine uelat*

Sic Priami genitum iratus Ipemebat Achilles-^

Indoluere dei,mora nulla,hortatur

oes

Ire fatum M<tw,eSr prompto furarier afu

He^rf corpus -placet hoc,fed Nere indlatf

Glaucaiy cum magna pariter lunoneMinerua

Eft odio Priamus,gens,^facra mcenU Troi>,

Haud animo exciderat uetens mpnumeta dolo

hdiciUParidis,f^etaq>iniurUfomar

(risy

qua munerareddit
Exitiale malum.Um his fexa^a dierum
Et pralata Venus,meriti

Trafierat ffacfa,^ fufos tUc Phceb^ Apollo

Talibus aggreditur*

0 diuu ingrata poteflasy

O' nimium infefli.num facris ignibus He^lor

'Terga boum pecuduq; dedit torreda per aras f

Nec miferet^neq; collapfos defenditis artus,

Qt^s uideat cotux,quos nat^,<& anxia mater^
Quos pater infelix^uos ois Troiacrematos
Man
O. j

fSi

ADO

Mddet humifpUcetutfaii^crudefeat Achillef^

Cui nihil humanu eflydtcy implacabile peSiusf
Surgit acerba fremens->rapidi de more leonis

Cu trahit huc uefanafamesjtumidusiy^

*;

agros

fertur in armentummihil inclementius illo

Aeacide,furit in facinus, quem nulla pudoris

Caufa moueuiuuat interda pudor,

modo la

Mortales >nu chara magis rapiatur fadepto

(dit

Fratre dolet frater, queritur pater impia nati

Funeraffedfiendopnempojuere dolori
Fata dedere homini patientius omnia ferre

H/c trifh poAq diuum dedit He^iora letOi

Alligat acer equis,&* circum funus amici

'

Raptat atrox.noc ille pia quod returjniquu eft

O fuperinec adhuc miferetffuribud^Achilles

Sceuit in

exanimum corpus -ficfatus,^ iram

'

Mon tenuit cotra candenti pe Aore luno:

Sit quod ais pater arcitenes,<equetur Achilli

HeSior,^ alterius alter non ceaat honori:

Atgen^ humanu hic mortaliaj; ubera fumpftti
Ule dea genitus,mea quam cufiodia talem

Mutrijty^ thalamo confortem Pelea iunxii

Acceptu fuperisfacros celebraffeHymenieos

Yos eqdem memini paruer^cultorq^ malorum

f

Ad-

LIBER'

XXII lU

AdAitk,at^ utp-es cithara mulcehu Apollo

Perfidus, hic tacuit lunoynec plura locuta eB*

btppiter huic contra nubis collevor a^uofe:

Define, nec prorfus fuperos irata lacefjasi

'

Haud honor un^erit,^atu fed et HeSlora cre^

Cce/m^^^|{or^ magno fuh nuiejroia eji: (das

Tum mihi, cui nun^ cumulare altaria donis

Deflitit,^ facros implere uaporibus ignes-

Dignus honos fuperu.fed nojuremur Achilli

fraude fub occulta,uinto$ joluamus &*art^:

U nihil eh He^ior, fupplex rogat anxia mater

Antearas,noRes(fidiesprofunerenati-

Huc alias Thetide uocet,ut mea

iufja capefiatf

Confutat c5r nato, Priami pro munere corpus

Soluat ut HeStoreu.pedibus celer aduolat Iris

Kuciaad a^uoreas fedes,lmbruij; Samumcf;

Inter utrS(^ cadit,fonitu procul

unda remugiti

'

Haudfecus ima petit, ^ cornu plumbea moles

Du grauat,^ pifces iaSia

mare decipit hamo

'

HdcmgreffacauQ fidtem profpexit in antro

Coeruleas inter Nymphas, media ipfa fedebat

Anxk,t(y ingeminas ques^s lugebat Achille

Sede procul patria peritur u ad PergamoTroi^

Ad/iitU^ rofeo Thaumatias ore locuta efi:

0'de4
O 4

ILI A

DOS

0'ded furgtyuocat magni cofultor Olymf^

Cui Thetis, Et
me uolet illeffed heimhi, ^
Mifc&ifuperis pudor e/l, fie renuat imo

(im

Corde doloriuenia tme,baud madatarefella.

Certe ali(^uidtfif fata caput uelarmne nmo

Diuarum de more te^tJed candida ue&

'

Fulget, iterlj} rapit, pedibus celer expedit Iris

Ante uiam, cedunt lata uenientihus undat.

Confcedunt littus,cceli(y ad moenia uentu e^h
Juppiter adftabat medius dium inter honores

Cui Thetis admota ejl folm^peicefit Athena

Frotinus,^ hladis dedit aurea pocula Juno
ObleSlans uerbis,ea fumpto reddidit hauibu.
Jnccepit tadem

dium pater atcj^ hominum

rex:

^Venifii dea,quan^ agri tua pedora quefius

Sollicitet, nec

me iftalatefifed

percipe <pua'nS

Aduentus modocaufa tui,quid'ueipjeHQc.arimf

Fionadies agitur ^rixam coelestibus exAua

Hinc HeSior,regnoru illinc euerfor Achilles

Excitat. ire deum,&

prompto fwrarier aflu

Suadebdttat nos (quoniam tua magna ueremur

Numina)laude aliquid dignu quarem?AchillL

Ergo a^ecarpeuiam,^ nato pia cofuhmaterf

'

]r<uos(^deos,Mc mc magu omnibus

unum
Eio

LVBEK

xxilir.

^occMs^^uofiiant crudo JicpeSlor^ffuit

Inipiusi^ (icca ad naues iacet

'

Heflor are^

adhuc.(iu6d fimeanumtna

ma

Exiwtft d uindis. Priamo mittem^

ctJrintfiturt
'
grata ferat nati redimentia corpus

Sic fatus. Thetis ath ereo de culmine

lahens
Paruit imperio louisy^ tentoria nati

htm tenet, hunc

.

^0 dantem

Afpidt,at circa focioirurh intenta labori

Turba dape^ celerdinam forte ad

facfaliwit
Dijs pecudem.propiHsnatoftetit
anxia materi
A^ing^'(jimanU,&uerhis compellat ami^^^^^
.

,(j^uid

'

in trijies fbluis tua pecora

<^ueii?f

liec cibus ora capit,maflane0cemina

memf
yilamouet Veneris, quduis ea grata
uolnptas

Heu moriture cito,p^nis circumuolat atris

Teferamorsfatumc^tibi crudele minatur*

^uc aduerte animu,Tumnumandata

tonantis

txequor,irafci tibi (ejpia numina diuum

Haud dubites, ipfumJedcunShs altwr

.

Ira louem, quoniam fic crudo

urget

peSiorefccuis

hnfius,&> ficca ad naues iacet

Heflor arena

Vra? adhuc.fed idfreciu cape, et exime

,

Mclis.

Uixerat.huic cotr pedib^ celer in^t

Achillest
d

Hc

58^

1 I/ I

ABO

HueuenUtqui domfer^t^fis reddere rorp

He6horeu,fummi poft^ Ionis ih Holunm*

Mm/c^ ptatereacdterno fermoneferuntur

VUtris ad Aeacide Tu facra ad Pergama Tro-
hreiubetyceleremluaffatur Ut^piter kim:
I

(i<e

deaJiin^uepol\i-,uelocem(^ arripe curfutth

IjPriamo mandata referypro corpore nati

Munera grata ferat,jolus naualia Graiiim'

Dic adeatytantumcyfenex auriga fe^Hotur
frena reges,referat qm tnftes HeSioris

artus

Impauidus rex caflrapetat, Cyllenius und

fidus ad Aeaciden comes intra limina ducet

Hicfenis aduentu procul omnes

/lare iubebit

<it

Mec ferus in Priami morte crudefcet Achilles

Haud illu demes agitatfuror ,impia no funt

Corda,fed oranti paretftc fatus, ^Jris
Defilitin terraSyPriamic^ad moenia tendit:

Quem triftes inter fhrepitusymiferoscj- ululatf

Afpicit.at circi

natorum maxima proles

Stat lachrymas,fedet hic atro uelatus amiSbe

Colla, caput multo turbatus puluere circunt

Quem firatus colle^t humimatcetf; nurusij*

Immenfos iterant oueAus, defunSiaq^flangut

Corporajc^UiC duiu Graia ceciderefub hoftei

Tunc

"

LIBER

XXIIIL

Tunc propius Primo Thaumati/fs ad^itk Iris,

Faucd refm^illi fuhitus tremor occubat artusi

'

;Nf dumtesodeponc metu, non triflia mecum

hiffaferoifelix adfum tibi nuncia

ma^o

A* loue,quetua fata premunt, mifereic^malorU

Tantorum, iubet ut chari pro corpore nati
:

Kuneragrata feras,folumnaualiaGraim

Ire monet,tantumq- fenex auriga fequatur

frena reges,referat qui tricies He<ftow artusi
'

Imoauidusq^adcafhraueniiCyllenius una

fidus ^ad Aeacidem comes intra lumina ducet:

Qm fenis aduentu procul omnes ^are iubebit.

Nec ferus in Priami morte crudefcet Achilles:

Haud illum demens agitat furor, impia nofunt

Corda, fed oranti parcet, ficfatarecefiu
Protinus hemiones natis currumiypararh

Et feretrum fuper imponi iubet,inde fuperbos *

Afcenditthalamos,miris ubi teSia figuris
Intus odoratam reffirant omnia cedrum.

Hic Hecubam Priamus uerbis affatur amicis t

Chara mihi coniunx,lrim demifit ab alto

'

luppiter,ut rapti mifero pro corpore nati

fiunera digna fera,fed quid tibi mete uideturf

Ire animus fuadetyuiresq^in peiiora
.

furgunK
Per

^83

ADO

S
"

^ermedUs Dittaorunt acies ,

Dixerat, at lachrymis coiunx

ita fatur obortist

Heu ubi nuc cecidit tua mcs,^ua laudis adep

Nome eras^decus tperij nucfolus ad hofle (tus

Ire paras^poteris crudelem

f^e tyranni

Afjpe(lum,^ui tot natorum tradidit orco

Ulufires animas fe^uidem tua ferrea

credam

PeiioraMade,truces oculos ji intorferit ille

Perfidus,arreptum non te mifcrabitur hofUs

hnpms,haud ^uen^ua Priami reuerentia taget.

$ifte

igitur,mecum lachrymas lamentaq-funde

Debita,fic illum parcarum flamine duro

Jnfelixpeperi,nimiumq;miferrima mater,

Vt procul (heu pietas)mcefloru ante ora p^etu

,Occidaty&* canibus iaceatfera tr^eda eruetis^

Aeacida cui fi iecur o iecur 6 mihi fi

Apportet medium, morfus ubi faua nephmdoi
Pxplerem,tua nate ultrhc,^uem no fuga nobis,

Np timor eripuit bello,haud inglorius, armis

Occidxs,omnis enim uidit tua Troia cadentem,

Argolicas flate ante acies, nec plur4 locuta efl.
Uomedontius heros:
Olli tum contra
fle

e prohibe, neu trifle mihi pranuncia cantes

Qmenauis)cupuireammus,nullo(js,uirorum
'
.

Ducimur

LIBER' XXIIII.
pucimir dufhicio,mnife^la in luce monentoH
Ipfe deum uidi^uocemc^ his auribus haufi.
ijo equide,ne(^ enim

ma^i contemnere fas efk

luffa louis.mihi fi campis

occumbere Gratum

Sorte cUtur^rapiatuiolento protinus enfe

Hanc anima Aeacidesycomplexo corpore notii

Sed liceat lachrymis prius exaturare dolorem
H<ecfatus->fubit6 capfaru ingentia pandit

Tegminajdehic bis fex numero pulcherrima pi

tlifft

ac totide chanasytotidemq;

tapeta-,

(jpU

B: procul albentis totidem uelamina panni.

Tot tenues tunicas, auribisqutnq^talenta

Addidit aequata primum cum pondere lance: ^

Tum geminos tripodas,fuluosc^ ex

are lebetei

Quattuor,hinc patera fignisauroq^ nitentem,

Claruopus,hac Thracer peteret cu Pergama

Legati dederant Priamo, mirabde donu:(Troui

LJec tamen huic parcit genitor, modo corpota

tximat,hac animo pendet pia curafendi (nad

Egreditur tandem,Troiatriq^agmina uulgi

Vefhbulo excludit diSlis,atq.increpat ultrdt

.

itePhryges malafors hoim,jpcul ite^quid

Vrgetisfneq^ enim tantis plagoribus ades (grU

txHltantuejirafPriamu jed acerha^emmtem

Cernere

5^0

'

AD O

Cernere forte iuHatjtmiq;incendialHSlu^^

[HeAorefublato facilis uiSioria pendet

iSDanaisiutinarncy prius fub tartara Ditis

Mitttfr et ad Stylos

manesj^um

diruta cerni

Argolica mea regna manUyTroiamcy cadentem^

Sic aitjinfe^tur fceptro, ?hrym agrnia circi
tffugiutj tu rex

HelenuqpAgathonay Prfriw^

Pamona^et Antiphonon,ac clari uoce PolitCy

DeiphobuyHyppothouyet diuu copellat Agoui

Talibus Ire citi nator pefima proles
u
Digna obitu,quos extin^os tatum He <5lorf td*
t

Optaremiperiere quidem fortifSima bello (u9

Corpora, qu<e genui infelix*

uU

Mefior,etar'

*froilus acer equofuel quaiacet HeSior

ha(mis

iyderei quonda numen mortalibus ille, (renaf

Dignior ^etherea diuorum ab origine nafci*
Hlosmihi Mars rapuit,foboles inuifa remanfit

Que cantus choreae^ iuuant, mentitaq^ uerba,Nfc pudet acorum turpes committere raptusi
Ite citi,currumqmihi(quidfiatis inertes?)

Confhruiteyhicc etiam fuperaddite. dbcit,atilli

lufia patris celerant trepidi, currum^ nitentem

Bxpediuntyferetrumq* locant, pendentiaq* alto

Tmiugaitfonuntbuxo fabricata recentiy

%

Et

LIBER XXim.
lEtnutculis

5^

u^Utafuisyfimataq;cUu(i:

htde nouem cubitis protenta ligamina foluunt$

Temoni prius ilUtiugo dehinc protinus aptant^
El triplici &mant nexu, fudantia mittunt

Tum ualidos operi hemiones ualidosi^ labori

Sub iuga,quos olim ?riamo donarat Habendoi
gfnsjhuc e thalamis ea dona ferentes

Defuper imponunt miferi pro corpore fratri^^

farte alia regi currumt^ rotasiy parabant

Cui celeres lunguntur ei^uhprafepibus altis

Quos ille ingenti fhidio

mandarat alendos*

IntereaFriamus fenioriyldceus eundi

Bxpedikcafus animOjOt(^iteromne reuoluUt^,

Et utcrias agitat curas. cum proxima coniunx

Alipedes contra fletit acri

fxa dolore,

Fulgentemii; auro pateramMcii^ Ly<eo

Vndantem dextra ofentans->fic uoceprecaturs

foft^ ita mes fuadet.nec te tua cotinetuxote

Hanc prius Idaeo pateram libamina patri

Accipe, que fummo patria ueneremur honorti
Felices orareditusiUtif; auf^ice certo

Mittat aue coelo, fibi quam magis omnibus tfl

Seruitio elegit celeri fhridore uolantem.

Hac cofifusabhPanaupete cafira,nec

ultra

'

DcwiW

Ljl

AD dS

Demoror. iji illam fi Juppiter ahtt^getyultrd

'

Siftepfrcorittectetantis conimitte periclis*

DixeratjOt contra ficlaomedontius heros:

tas tua diia fequhcceloi^ extollere palmosi
Sic tufumme parens dium miferer^recantis*

H<ecfaiuSyTamien<y uocatj^ute

iufja nitentem
'

Datmanib^ lympha, peluimq- minifira tenebatS

Tum patera capit, ac fuperis tibauit honorent

Suppliciter ccelum afpiciens, fic uoce precaturi

Summe pares facra Phrygite regnator in idoi

Da facile Priamo Aeaciden,redttus'^ fecudosi

Qu^aq; tibi ante alias,qua non pr^ejtantior ulld
Seruitia exercet,celeri per inane uolatu

Pelicem concede aquilam, ftc omine certo

'

Cafhra inimica petam.tacuit,nec plutalocutuf*

Audijt omnipotens, ccelo louis ales apertdy

Venanti fimilis,uarios induta colores

'

Dejilit ad dextram,fj^aciofas<y explicat al^Sf

)iaud aliter quam fireferari ingentia credas

limina portarum*confe/limq> omine uifo

Dftitia exultant animi, rex ipfr iugales

Scandit, O' excuffo tenduntur lorafiagelto^

Porticus ingenti foniiu tremefaSiarotorumf

h procul mifi reboant tejimnis arcus:.

Net

LIBER
.

XXIIII.

fpl

Nfc minus dhte trahit fapiens auriga (^uadriga*

At jocerum generi lacnrymis comitatur eunte,
Mce^aij; profequitur natorum turba parente^

Ac uelut extrem de fubituru m incedia mortis*

F0R4 urbem egrefi capos tenuere patentes,
Dara4ni<!C repetunt Neptunia Pergama Troiae*
ifli
.

ibant gemini j^uos cu deus cetherefummo

mifratus acerbos,
Mercurium Maia genitum compellat ab alto:

ProJ^iceret, Priami caf4 s

^Vade comes Priamo, tibi na magis oibus uni

Conuenit ifie labor tuariaq; ambage uiarum
- palle hoftes,ne quis fciat aut cognofcere pol?it.

Quam pri^ad magni afpeSiu uenietis Achillis*

Audijiin^fceleres iter arripe iamq; per auras

Dixeratjlle patris magni parere parabat

Imperio,

primum pedibus talaria neSUt

Aurea, qucejublimem alis fiue aequora fupra.

Seu terram rapido pariter cu flamine portant:

Tum uirga capit,hac oculos deus

excitat ipfe.

Hae dulces fuadet fomnos,^ lumina claudit*

Kj uolas Phrygiu fuper incidit Hellef^otum

Bffigiejtmilis iuueni,cui gratior atas

Hiduit albentes tenera lanugine malas*

lhifaeAexpediik cUrfusitHmHh^propinquS^
"

P
7

fp4

DO

Ingenti,fifluntlj; inuento fonte 'lugilesy

Atraif^noxfufcis terram complebitur alisf

Cum fubito Idceus uenientem cominus

audit

Mercuriu,^ tacita Priamo ficuoce locutus:

Audedu efljuigeSt omnes in peRore fenfus^
l^uncfkti fuprema diesimihi uifaper umbras

formauhrUam carpe fugdyuel

fupplice dextri

OremuSfforte eRali([uid pietatis in illo

Vix ea fatus erat, Priamo color excidit omnis>

Obflupuitjfteteruntcy com<t,collapfaq; mehra
Ille

tamen contra graditur, dextramiyfendent

Arripit,^ uerbisjiceft affatus amicis:

Quo pater hos currus, quo teuia ducit eunte

Nofte jub umbrofa,du fomno cuRa quiefcutf

l^ecfeuas Danaum mentes,hoRilia(f; arma
Horrefeis demens fquorum fi uifus ab ullo

Ferre per obfcurum noRis tot pondera rerum^

QM<e tibi mens fcum nec uires defendere

cotra

Sufficiant,fimiles^tibi comes exigat annos^

Ex me pone metum, pro te mea peRora ferro

Obijaam,fummicu loco uenerabere

patris

Sic fatus^contraficlaomedontius heros

Vera quidem funt hac (fateor)charifime filif

funuc nofcQ deos 7

& opem conferre roganti

LIBER

XXIIII.

fpf

Cum tu chire puer Priamo fic ohuius adfisy

Credo e<iuide fanftos qui te genuere parentes^
Eximia tantum mirandus imagine forma

Ac clara uirtute nites. Tum reddidit ille:

Haud aliter loqueris

te decet optime reguy

Tu modo fare precor, cui'nam feruada ferutur

Tutius externa genti tot pondera rerumf
Siue metu potius miferandam linquitis urhem^

Poftq

He^or magna cecidit fpes inclyta Tro-

Ule quidem nulli bello ceffurus Achiuum, (iaf

Tu Priam^jQmfna

hic,q ta bene trijiUnati

Eata refert fage fare precor, quo faguine cret^f

Dixerat. Ule tamen cotra,Pater optime nofcoi

l^ofco animu,iam fcire aliqd fuper Heftorc te*

Vidimus huc,cu pugnaci uioletus in hafla

(tof

Hofhlem inuaft cla([em,quot funera pafim

Edidit, Argolico

manabatfanguine ferrum*

Mirati afiantes,neq^ enim tela obuia duci

Atridainfenfus regi coticefit Achilles*

Armiger huic ego j mpuppiq; inueRus eade^

Myrmidonu patria

efi,genitore Polydiorena^

Qui nuc diues opu fimiles tibi computat an (t^,

Sfx etiam uiuuntfratres tellure paterna,

(nosi.

At mihiMyrmidoniicomitanadPergamaclafc

sk

'Sorte

I> T

A.

D O

S
'

Sorte datum, fed nuc paulu per apta uagamuf

Digref^i ratibusicum craflma fuiferit hora^
^

Nurtcio pugnatura aciem, circumij; uidebis

Ilion iiigentes agitari in praelia turmas

Gens bello fatis ahftinuitnec plura locutus.

Tum fenioriSi te famulu dignatur

AchilleSy

Vera refer. iacet ante rates me^ Heftor f an illu

In partes fecuit uarias, canibus trahendum

j;

Tradidit hoBis atrox?Priamo fic reddidit

illei

Diue fenex,neq; adhuc canib.rofrisq; trahedH.

Tradiditrante rates media iacet Hf(51:or in aula
.

Pulcher adhuc,nullouiolatus corpora taboy

Qi^n^ahijt bis fexta dies, nec uermibus ulliS'
Leditur,exangues folitis depafcier artus.

'

Uk autem quotiens undis aurora reftrgit.

Raptat atrox circum defunSii corpus amici:

Integer ipfe tamen, nec parte offenditur

Multi etiam exanimum

telis petiere

ulla...

iacentemy

Reflat adhuc nato rofeum decus.omnibus ident

Vulneribus colbrefi^ac nullo tetra cruore

Membra nitent, miru credas.fed fcilicet altos

tagitpia cura deos,quib^ Re^or ad auras:

Dona tulit
-

i totiesq;

facros libauit hon ores

HisfeniprpaHlHmgauifopeSkrefatHrr^

'

tl.BER xxnir.
Eft di(luidfuperis i^tur libare, nec illos
hnmemores reor accepti dum fata fmebant,

Semper honore pio coluit facra numina dikunt

'

lnfelixHe6ior,nunciUicorporaferuant

N4te tua accepti ntemores.^uid demoror ultra? y

lachage, carpe uid,^ miferit comitare parenti*
Eidus ad Aeaciden fuperis felicibus oro,
etiam meriti precium cape pocula Jixit*

Sic fatur contra interpres hominucj^ deumiy:

Quan^<euu iuuenile mihi, tibi gradior aetas

lam matura annis, nun^ hoc fuadebis, Achille
Vt meriti precium ignaro data pocula fumam*

'

Illum equide timeo, qui fi moddfenferit , infons

Supplicio affligarjfubreptaq^ pocula dicet*

Ni/ pofcoiclaru ufq; etia comitabor ad Argosy

Siue pedes, uel fi celeri placet ire carinat

Me auce tutus eris,nec quif| offendet euntem*

Sic fatus,curru tum protinus

Et uiolentus equis
I,ora

iter

'

infilit alto.

omneaffiauit anhelis

tenens,& iam turres foffasi^ fubibant*

forte ibi cuRodes portarum limine claufo

Inuigilat dapibus,quos hic dulcedine jomni
'

Len'ijh'^dodiamedicauitluminauirgat

Jumfurtim referat ue^es^^liminapandit

'

fp

A D O

$.

ingreditur Priamus, predofaq^unera portat

Ideeus fenior^fed iam tentoria Achillis

Contigerant,Je6ia (ju<t montibus abiete regi

Myrmidones f ecere fuo,trabibuscf;

coaSiis

Conftituere aulam in medio.fed culmina fceno

TeSia patent, ingens clauditfera lignea porta:

Vix illam poterantforibus tres addere Graiutn

Viribus enixijUix illam euellere contra,

Qj^ folus prteflanti animo librabat Achilles

Po/^l introgrefi, curru deus exilit alto
Humanam exutus faciem, capitis cj^ decorum
tffulfitiub(cr,0' Priamo fic talibus infit:

SumDeus, et nihil efiin me mortale futuruj

Skw lottw interpres,nuc

athere miffus ab alto

Dux tibi ad Aeacide,fed ne me indignus Achil

Afhiciat,neci;

enim fas e/i ita numina diuu (les

Ofiendi fefe,cceloue^igiauertam.

Tw tome incedere, et genua amplexat^ Achil

Per Thetide patremcf;juunatuq-

precator

(lis

Credo e^de,fi qua eA pietas, miferahitur hojis^

Sic fatus,uento fimilis fe tollit in auras
Defilijt curru fenior,traditq; tenendos

Ideeo alipedes, fed

Achillem tramite redio

Rex adijt^nulliuifus nec cognitus

ulli,

dctnantU

LIBER

XXilll.

S99^

C tertdnte offendit menfa,ne<^ cui omnis ededi

Finis adhuc:circu<^ epuUs

^ uina parab(U

Fkros Automedon, 4ccl4rum robur in armis

Alcim^.hic genua amplexes tremebud^ Achil
Ofcula dat manib^, toties quas cade uiroru(ltS 9
Polluit,

mifero natorum fanguine tinxit*

dbflupuituifu Aeacidesjmirantur et omnes

Alter in alterius iaSiantes lumina uultum.

Ner fec^ ille oculos hominu fibi

cotrahiuac fe

Mirandum oHentatpopulisyqui crimine cadis

Damnatus petit externos patriamc^ relinquity

Que Priam^ tade lachrymis ac uoce precatur:

Heu ubi nucPeleuskeminifcere patris Achil
Forti illti fmilis patiente extrema feneSict (le:
Yicini populant hofles,nec regna tueri

?offe datUTytantum fenio confraSius c5r antus^

Nec cui rem committat habet, te foff ite nato

Latatur tamen, at(^ animo ff>em concipit illcf

Et nati fingit reditus nolesq; diesq;*

Aftmihi cui nimiu infelix fortuna minata e/?,

Q^nqua^nta aderat natorum clara propago

Qupru alios alia peperant,fedfcemina

Vnadecemq;nouem:quorum

tantjum

ualidifima kello

Peftor4)Uidi equide manib^ fuccurrere Graiu*

He

'

*
>

^GQ~

Heu dolor, heu

i X.

AD O
.

'

S
.

.1

una remaferat He^or

merita armft ^eretern -

tutu (pes

Hmc etia rapuit tua uis

Pro patria, quid agdffednuc mea uota preces^'

Exaudhfubeatchart genitoris imagoy

t'

Et uenerare deos. exangues exime uinclis

,

He^loreos artus, tumulandos redde parenti.

Accipe

h^ec meriti preciu quce munera por^^

nimiu infelix, qs em infelicior alteri

Ho^iles en tago m

(tgt

m us,quas fanguine tinxit

H.eBoreojupplexho[iis licet ora tueri.

Sic fatus.patrieefubtjt pietatis imago,
In 'q; pios pariter gemitus prorupit Achilles
^

Patrocli
Ille

memor, atq; interdum Pelea flebat.

etiam amifli lacnr'^maturfunera nati

Affufus genms,teBis lamenta refultant.

Depofito tandem gemitu miferatus Achilles

& canam fub pecore barbam,,

Et canum caput,

Surgit,^ ante pedes agro moerore iacentem

Atleuai d terra Priamum, dehinc talia faturi

Infelix totiens cafus expertus acerbos,

Fare agenuc,qua mete fenex,quo peSiore fol^^

Caflra inimica petis fpotuifli ferre tyranni

AfpeSium,qui tot natorum

tradidit

orco

Ulufirhanimashquidem tua ferrea credam

pc/

S.

trffEJt XXIIII,
^B:otd^nuncuni^dHlHm hic

^dt

a^fie^tfuiefcSt

H<e Uchrymctjpater infelix, quiafrndis inanes,

Coque^usfftc Dijs placitum

:triAij?imafato.

H^c data fors hominiyUt miferis in luSUb^auH

lExigatiOtHullos fuperinouere dolores.

Binaq^ praterealouis effe in limine dicunt

Vafa, quibus fortem deus ipfe emittit utraq^t

Ule mifeTy cui fors fati contingit amarat

Heu quantos etiam gemitus^quam dura uidebit

txitia,atqomem mixtam mceroribus

atris

Vitaagetyhuc homines odio fuperiih fequett&tf

At genitor Peleus primis donatus ab annis

Munerefelici diuumyfub fceptra tenebat

Myrmidones,quo non opibus fublimior alter:

Et iunSia eh homini coniux dea^iamq beatus

Tk pater unus erasytameinuidafata, malorum

Adiecere aliquid^non

illi

optata propago

t^atorum conceffa deis,nifi folus Achilles^

^
Et cui uita hreuiSynam me procul urbe patert^
Bellantem tua Troia tenet ferroq;ruentem,
tibi tantum
QuondS etia felix tua fors fuit,

lmperiu,quantu pandit facra Lesbos,^

Nkc Phrygiam fupra

Adde etiam natos jcharifiina pi^ord

i

n^ens

circunfonat Helleffot^*

patruith

Omnh

L I A DO

Omnihus his admixta mali pars maxima, catd^

Et fera hclla uides circu [aera Fergama Trouti
Siiiei^tHr,ne(j-emplorddo extirtSla refurgUt

Qorpqra,no ita fata fmunttid coprime luSius*

S^epe nocet nimiu lachrymis explere dolorem*

Dixerat, at dium fic ille fimillimus heros:

Ipje licet fedeam

media prodhratus in aula,

Hf<ftdr adhuc merito iaceat fme honore fepuU

Heu dolor, heu pietas:preciu cape, et exi (chrif
Redde patriitihi ftc feliciafatafecun (me utclisf
ht patria redit^,tecu<\- hac munera portes (dh
Serua/li hanc animam nobis ^uefciftturaura
Aetherea.tm fic contra refpondet Achilles:

i.Defme,quid

toties hortaris

foluere natumf-

Hoc etia Thetis admonuit, patre nata fub undk

Qceano,mihi magna paresjoue mifjatonante^
lampridem^dium iupisparhe neceffeeft*

Te quocy nefeio quis deus huc comitatur euth

/
Quandoquidem iuuenile etiam fi robur irie^et^
f^ec^qui$qauderet,necfe committeret hofti
htgrediens furtim referato cardine noAras

cuMe

Decepto
fores. quid noflra querelis :
PectorafollicitasfadTroiam hinc tutus abibisy
ptfelixrefnres exangues Heiiofis.artus:

N^W!I

XXIill*

'itfoj

Nl^ere6r numiAU louis^nec plura locutus*

Territus his fenior di6lb,ac paruit ultro.

tfle autem

egreditur frendentis

more leonis f

Heros Automedo fmul,et comes Alcim^

Quos

ihat^

fibi delegit [ocios poRtrifiia chori

Fata MenatiadeCj^ primo ueneratus honore:

Exonerant currumyotej; ingetia munera portat*

Hic geminas tantu uefies,tunicamq;relinquunt

Arte l'aboratamy (piarum uelamine nati

Mebra

tegat, referat <pii triftes HeSioris artus*

hfimulld(tusfenior,tumc{arus Achilles

Exanimu corpus, tergendaq^uulnera lymphis:

Tradidii,at(^ olei crajjb fpargenda liquore,

Afpeiiu procul d ?riami,ne forte recentes

Irrumpant gemitus, ac ferrum

iratus Achilles ,

In iugulum fenis ahfumat.lam lauta nitebant

Mebra,leudt curru, et Rratis collapfa reponutt

Tum uarios fuper ornatusMc triftis Achilles

Fatrocli memor in^emuit,cui taliafaturi

Si quid apud manes indicum percutit aures.

Parce precor,corp^ cocejfum exangue parenti

l^nera digna dedit,quorum tibi debita ponam

Dijs fuperis. fatus repetit tentoria Achillest

,,

At(^e conjfediu regalifede locatus

.

P ^

Quam

ADO5
fcis uark confecerat artet

^C4

1 Z/ 1

Qirm mmus arti

Conftitiuac regem uerhis affatur amicis:

Soluimus exangues nati pater Heloris art^n

Infelix iacet en curru fuhli/rtis in alto:

bum tamen effulget rofeis aurora ([uairi^j

Cernere fas illum,et patriam referetis ad urbft^

Nmc menfis adftfte^moduml^ impone dolorh

^ureofex natas arcu cecidijfe DianeCy
Ac totidem Ph cehi iuuenilia corpora tela
Infelix uidit Niobe, cutn fe illa per omnes

bfientat populos, nec demens cedit honori

Inficis Latona tuo, quia munere felix

flatorum,fed te genitam Titanida

Ceo

Ar^it enixam geminos :qui numina faSti

Tam facile exitio potuerunt tradere plureSt

liona dies illos funeffa morte 'tacentes
Vidit adhuc,ne<^ enim tumulari Juppiter ipfe
Pajfusiefin lapide populu conuerterat omnem

Luce tamen decima miferantia numina dium

Mandauere folo.Niohe totfunera uidity

tt potuit tande lachrymisjaturata dolorem
'

Jndulltffe epulis >Sypili

nunc monte fuh alta

In lapidem uerfa afficitur,ftmiliscy gementi

fupplicia expendit fuperiSiUbi

numina mille

Njmphci
.

LIBER xxinr.
Nympharu [m teBt colunt^AcheloU cirem:
Littorcytthi totiens iuu4t indulgere choreis*

Qjifre agediue fenex epulis ttccuhe,quid <fgri

Sollicit<ts

animum Uchrymishunc flere licebttj

Mit4tuncfoluesnato,cumtrilhs(idurhem
Exanimumreferes corpus.fic fatus Achilles

Alhentem maSiatpecude-,mora nulU^ miniAri

Tergora diripiunt coflis^^ uiperanudantf :
;

I panesiy f^fantuariasjuerubus'^ trementes

Protinus infigunt artusycererem<y caniflris

Expedit Automedonydapibusi^ante oraparadf

E^ifcumbuntyferro carnes partimr Achilles

Po^exempta fitis,

amor copreffus eden^

Laomedontiades magnum admiratur Achillemi

Quatu dijs ftmilis, pulchro corpore frafteti

g
Nec min^ Aeacides cotrd os,oculos(y lo<luem,
\amdud um,et toto luflrahat lumine corpus

Cu tamen amborum cernedi expleta

uoluptaSf

Laomedonte fatus fenior compellat Achillem:

Dijs genite Aeacide, ^uonia pofi tri/Ha nati

Eunera,fomn^ adhuc nun^ mea lumina claupt^

Tot gemitus aderant,curarum^ anxia moles,

humi toties,facile coce^ fopore(primn
Nucfrecor) hei nimiit infelix pater, heu mihi^
Stratus

'

7*

Nwfc

'

'

^ciE

AD os

N5c dulces epuUs,etBicchi furrtpfim^ hdu^*

Uhceritj^ccelcTdt fdntulh lumettc^ferentes
thorosyornanti^; upetihusdltis

fxtruxere
^

Regifcoluxuumosintextacolores
^
uestes
murice
Ttgminaj et imponunt precio
.

Oui fubridens pedibus

*

celer m(}uit Achillesi

arms^
Vade fenexyfeffos dulcis fopor irriget
uenire

Nec magis hic flandu eflfoliti nafape

agendum
Kkc Danai, npflris et quid de rebus
Confulti redeunt, quorufi uijus

ab ullo,

Qua tibi mesffciar hoc populoru duSiorA^i'

Nec tibi coceaetreferedos HeBoris art^*(deS7
diebus,
fare precor, quot nati bufta
honores^
meritos etiam tumuli celebrabis

^ nuc
tt

[equestri
Vt totidem bello ab^ineam fub pace

Olit tum contra ficLtomeaontiush^os:

mihi procul eft in motib^ amSf
;

Cadua fylua
pubeS
Vnde trabes, ligna ferantuu Dardatta
ergama circum
Hofliles timet infidias,nam P
Rxcubia inuigilant Danaum,furtimqi
Hicatt^hinc errant,

&

Si placet ut dignos nato

flere

latentes

tota claudimur urbe

impendamus honores,

nouem concede dies, auras cf;

Aetheraq^y^ miferisimplerc ululatibus

%IBER

'

XIIII*

'^T

AtJ ecltM rogus hunc capieudaj^ibuscj;^pdrati$

Conueniet populusjcinerrs atcj^ HeSiorisan^
Yndecima tumulo imponmitum lucc fe^uentif
Si pUcetyitrmata redeant in pralU turmae.
Vixerat, huic cotra pedih^ celer in^t Achillesi

Nf dubita, cocede libes,fub pace fecjue^ra

Tutus erisiftc tago manu, fic fodere certo

Hinr abeunt gemini,^ dulci collapfa fopore

Mebra leuat,curas'ij; animo fub noRe uolutanU

minus Aeacides fomnu penetralibus imis
Carpit in amplexu cnara Bryfeidis ,&iam

C un6la filent

, fuperul^

gen^ fJpor alt^ habe*

Infomnis tantu interpres hominuly deucy (bat*

NoSiem agit,^ uario curarum fluSiuat^sftUf

Vt Priamum tutecafris cinittat Achiuiim,

Huicfurtimfupra caput adfhtit,atq; ita fatur:

Surge age,^d magis hic inimica i gete morariSi

Cum daturad patria reditus? natumq-reportas

Bxanimem,pro quo

tot munera cepit Achilles?

Scilicet expetas,fciat

hoc Agameno Atrides%

Captiuuq^trahatfmifer hinc fuge,et arripe cur.

Tar tantu pro tefoluent tua pignora natiifum^

SiefatusMmuitfenior,fomnocyiacentem

txciM IditmfDeus ipfeannefot habenas i

i

f 'L

i)

tr curru fuhiungit equos, tccitush; per hofles

tr^tnfilitj^fhtflra excubias cufiodia [eruat*

Et iam contigerant finuofouertice Xanthum ^

'

Qi^ patet omnifotes propria de ftirpe crearatt

Hic genitus Maia ccelo fe tollit in auras *
AurorainterearofeisinueSia quadrigis
Extulerat lucem,totO(^ ejfulferat orbe,

H^Sbora lamentis referunt miferoo; ululanti

tiiacos& iam muros, portasqifubihant,

f^ec tamen auditum quicquam, mirabile diSbua

Sota prior Veneri fimilis Cafjandra futuros
Frondens cafus Troite^de mcenibus altis

Agnouit longe Priamum, curru^ iacentes

He^&ris exanimes artus, tum uiSta dolore
Ingentes rumpit gemitus,urbemq; querelis
EsdcitattAlfficiteen qualis referatur ah

ho^e,

'

HeU mihi quam difpar,quantum mutatus ab illo

HeBore,que toties redeunte ad Pergama bell&
Vidimus eximiu patrice decus eu mihi quantu
Hcejhtiie,& quantu linquit tibi Troia doloris*'
diSbis concu^i animi,miferoq- tumultu

Concurrunt portis :hic uxor,

lnnixcecurru,natum

hac gemit,

anxia
illa

m^er

maritum^
'

Amplexet caput exanimum fiat flebile uulgus

>

L IB^E

j-

R;^

XXyiL

hincy^.ji flendi conceffa' potejUsi

Credo e^uide meaio portarum in limine IuAh$

iolis

ad occafum duraffentfolis ah ortu:

, j

Sed uetuit Priamusjcurruq; ereRus inalto

Talibus allomtur populumiSinite ire iugal.es
,

O' Phrygjjyfjpaciumiu

:j

concedite ad alt4

ktria-,tunc liceat lacnrymis explere dolorem^*

SeceJJere

omnes

it}

alta palatia

uentum eJKf

Stratus ubi exanimis feretro coponitur He^orr:

Cantores circum miferi luguhriafundunt

^

Carmina, et ingeminant funefla uoce querelas.

Hinc atq^ hic mceRce Iliades matresqp nuruscyfi

Quas inter caput infelix complexa mariti

Andromache tales effundit peRore qu,eRus:. )

UeRor ubi es fcui me uidua fuh flore iuuR<e

Unguis, et imbelle comunia pignora natum ?

Q^epepefi infelix, cui uita breuiffimatndmo

Diruta Troia cadet,cum tu fjpes inclyta gentis

Dardania cadis ante annos chariflime coniuXr

Tu patria tutamen eras, te coniuge rapto

Ibimus Argolicis feruitum matribus

tu

Captiuam ({uocuny tuam comitabere matrent

Ufdixpuer,^mecumferuireli^^^
Multayfub domino patiere indigna fuperbo,
.

'

LIBER

XIIIL

5ii

^lidet ulterius Mum rapt^ lumm mtte

Reflituit Patrocle tihif^uid

conqueror ultri

Infelix nullo uioUtus corpora tabof

Nate iacespilli fimilis,quem tna^us Apollo

Intendens arcum telo transfixit acuto.

Dixerat .ingeminant luctus, Tu

Tyndaris

tertia furgit

mceRum lachrymis folata dolore

SicaityO utinam mihi fi licuijjet obire

Qifiim prius huc ego

te

nec digna morte perem

Afiicere clara cofanguinitate propinquuy(ptu

Si Paris efi coiunx frater tuus, heu mihi quid iay

Quid primu deferta querar^ ia lufira trahuntur

Quattuor his nohisypatrialy
Iratus nunquam ipfe

regnareliquiy

mih i, contra afrera

patris

lurgia,me dominam folitus defendere contra,

Ulorumq; humili cohibebas uocefurorem:

Omnibus inuifa

infelixyme folus am(d>asy

Spes mea folus eras. quid agafq maximus urget

Corda dolor, fic fata, fonat concuffa querelis

'

Rt uario mugit populorum re^a luEiu,

Tum Priam^ tali populum fic uoce precatur:

UePhrygesyUarias nec formidetis Achiuiim-,
hifidiasypacem dextrafirmauit Achillesy

Sex totidfq- diesymgentem euertite fyluam,

Sublimeq^

'

OS

ILI A D

SHblimem(i;f>yrm nato ftatnamHSydt illi

'

4 cce/er<tnt J/fecrri<^*igrf/e5

EtpUuftrisiunxerehoues^moranulkyparati

Conaeniunt omnes in eodem limine portjce*

;
'

Ifr in anti<[um fylum-,fonati6ia bipennis-

Ugna hone referunt pkujiris congela diebusTM.pyraconfrruitur decimajcoponitur

Defuper exanimis ygemitu miferoq- tumultu

Subijdunt flammas, abeunt^ac luce fequenti

Conueniunt,

nigroij; ignes

extinguere uino

I^ardanidce certant, kchrymis albentia fratres:

Offa legunt,urnacj> folo clauduntur in aurea,

Purpureo^; tegunt molli uekmine circum,'

Tum fuper imponunt ingentia faxa fepulchro ,

Etyigil He(florf05 cineres cujtodiaferuati

Ne quic^uam auderent Danai,feu forte receti

Effoderent tumulo funus rurfusq- reportent,

TU Priamus populum

H esoris, hos

iubet in fua teSia uocariy.

Et fiatuit de more dapes,hcec funera magni

w*

illi

genitor celebrauit honores ^

K

I.L

lADOS HOMERIC AB'

FINIS.

TctraJiidjon*

OB* legis,mettda:tiuordifcedeiiruerfuf
InLatium duce me magnus Homerus erat:
'

Koma^ certafjettecimiUel Smyrnatuel Argost

Vertereft totum Parca tulijiet opus*

basileae,

mense

MARTIO, ANNO
M.

D. XLl