Está en la página 1de 43

Jal am sas tap pak chaj rax las

mazorca araa espeso cangrejo anona ocote / pino verde gallo La araa grande El pino grande El elote es verde

Nim i am. Nim i chaj. Rax i jal.

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

emel mesej ehis kapeh helik pehr ikej

olla de barro barrer diente caf tendido pgina hacha olla grande hacha dura diente grande

Nim emel Kow ikej Nim ehis

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

Ikom Nim Inup Imul Isis Nim ikom Nim inup Nim imul

tinaja grande ceiba conejo tamalito de elote tinaja grande ceiba grande conejo grande

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

oqis ojik okik poh lol kow

pie ir entrar luna frijol grande duro Rax i lol. Saq i lol Nim i poh Kow i lol El frijol verde. El frijol blanco. La luna grande. El piloy duro.

ACTIVIDAD: Encierre en un crculo las palabras que encuentre dentro de la sopa de letras con la grafa o. l o l u l p s n p k o m i o i h i m o k p l o c o A O Q H W a j i r t t s a s w t x

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

tulul uhq mux rum kutuj jul

banano corte nadar jocote tirar hoyo El jocote grande El hoyo grande El banano grande

Nim i rum Nim i jul Nim i tulul

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

ACTIVIDAD No. 1: En la siguiente sopa de letras, encierra las palabras que encuentre en forma vertical y horizontal. Luego escribe sobre las lneas las palabras encontradas. . Qasik eh qakotej riij taqeh qorik irukam a e i o u wilkeeb chi paam i kajtzuk, wilik i wilkeeb pan palik eh pan yoklik. l s m i l o j t o a i r u q n u L S K N O I P L e t o m p s l u a i m s s a j l m m r e h i s t r u m m t s a x s l t e r e r t p m a l s p l i r e s i o u x v

1.______________________________ 2.______________________________ 3.______________________________ 4._____________________________ 5._____________________________ 6._____________________________ 7._____________________________ 8._____________________________ 9._____________________________ 10.____________________________

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

ACTIVIDAD: escribe en los espacios en blanco los nombres de cada una de las figuras.

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

Las lol lamunix lah laaw wilik

gallo piloy limn chichicaste llave hay / est El gallo grande. El piloy esta bonito. El Limn verde.

Nim i las Holojik i lol Rax i lamunix

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

tap tilul tuut patux tinamit

cangrejo banano seora pato pueblo

Nim i patux. Rax i tilul. Wilik nutuut.

El pato grande. El banano verde. Tengo mam

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

sinik mees las sas Lus

hormiga gato gallo espeso Lucia La hormiga grande. El gallo grande. El gato grande. El gato esta en la canasta. Hay hormigas en la tinaja. Hay un gallo en la canasta.

Nim i sinik. Nim i las. Nim i mees.

Wilik i mees pan chakach. wilik sinik pan ikom Jenaj i las wilik pan chakach.

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

10

Am ixiim imul nim mees pehpem Frases:

araa maiz conejo grande gato mariposa

Nim i numees. Nim imul Rax pehpem Oraciones:

Mi gato grande. El conejo grande La mariposa verde

Wilik wixiim pan chakach. Mi maz esta en la canasta. Jenaj imul wilik pan ixiim. Un conejo esta en el maz.

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

11

nahis nim najt noq nuup

cabeza grande lejos temprano ceiba

Oraciones: wilik jenaj kar pan nimha. Hay un pez en el rio. noq xoj i tuut. La seora se fue temprano. najt wilik i nupaat. Mi casa esta lejos.

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

12

ACTIVIDAD NO. 2 Instrucciones: une con una lnea cada dibujo con su respectivo nombre. Nik je rubanarik: cha juch re jeh i rubihnal, ruuk i rehtaleel.

tap

lamunix

sinik

tilul

las

imul

mees

tik t

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

13

Ismaal Rik Mar Kar Rax Rum

cabello Ricardo Mara pez verde jocote

Frases: Chaam i ismaal. El cabello abundante. Rax i rum. El jocote verde. Nim i raxtulul. El injerto grande. Oraciones: Jenaj i kar wilik pan kulk. Ar wilik jenaj rax rum. Hay un pescado en la taza. All hay un jocote verde.

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

14

iwam Piliw Iwik Kow Kikow War wilik

milpa piloy tierno y blanco siembra duro cacao embrujar esta, hay mar grande vaca grande pantaln verde

Frases: Nim palaw Nim wakax Rax weex


Oraciones:

Wilik piliw pan iwan. Hay frijol tierno entre la milpa. Wilik iwan pan tinamit. Hay milpa en el pueblo.

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

15

Ka

ke

ki

ko

ku

(sustituye a ca co cu / que qui / espaol)

Kamanik Kaway Kimik Kixlaan Kok Kuuk Kulk keej FRASES: Nim nim i kixlaan Rax i kok ORACION:

trabajar caballo morir gallina tortuga ardilla taza venado

La gallina grandsima La tortuga verde.

Xkimik jenaj i kaway. Pan jul wilik i kok . Inwirik i kuuk pan pim.

Muri un caballo. La Tortuga esta en el hoyo. La ardilla duerme en el monte.

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

16

jal jul jojol jenaj junlaj

mazorca agujero costilla uno once

frases: Nim i jal. La mazorca grande Jenaj jul. Un agujero Junlaj i jal. Once mazorcas Oracion: Junlaj i jal wilik nah chakach. Hay once mazorcas en la canasta. Jenaj i mees wilik pan jul. Hay un gato en el hoyo.

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

17

Puneet piliw palaw pajwal poh pak chikop ponik pixp Frase: Nupuneet Rax i pak

sombrero piloy tierno y blanco mar balanza luna anona animal llegar tomate mi sombrero anona verde.

Oraciones: Wilik rupuneet i Rik. Ricardo tiene sombrero. Jenaj i chikop wilik pan iwan. En la milpa hay un animal. Inponik pan tinamit i Mar. Mara llega al pueblo. Irupaj i pixp i Lus. Luca pesa el tomate.

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

18

Actividad No. 3: Chatzibaj irubinal ju jun chi wachbaal wilih, eh chawoqomeej wach. Escribe el nombre de cada figura y colorea.-

_________________

_________________

_________________

________________

________________

__________________

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

19

Yak Kuyuj Kamay Yoklik Yolik Ruy Pinay Tuwey

negocio perdonar / soportar. caballo acostado ligoso / resbaloso Rubn Delfina seora / doa

Frase: Nim i kaway El caballo es grande. Yolik wach i kulk. La Taza esta ligosa. Oraciones: Re Pinay wirik pan paat. Xkimik jenaj i kaway. Xwirik i Ruy. Yoklik i Pinay.

Delfina se durmi en la casa. Muri un caballo. Rubn se durmi. Delfina est acostada.

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

20

Chaj Chikop Chopoj Chupuj Pachach Kalich

pino/ocote animal agarrar apagar cucaracha Carlos

Frase: Jenaj chaj Un pino Nim i pachach La cucaracha grande. Holohik i chakach. La canasta bonita. Oraciones: Wilik jenaj pachach pan chakach. Hay una cucaracha en la canasta. Re Ruy xichop jenaj chikop. Rubn atrapo un animal.

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

21

tzojtzoj tzilinik tzuhr tzunlik tzuktzuk potzpotz latzlatz

chinchin sonar gota sentado enredado esponjoso pegajoso Una gota de caf. El chinchn es verde.

Frases: Jenaj tzhur i kapeh. Rax i tzojtzoj.

Oraciones: Holohik intzilinik i tzojtzoj. El chinchn suena bonito. Tzunlik imul. El conejo esta sentado.

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

22

Pixp Xam Xej Rax Xejej Taxaaj Paxik Frase: Rax i pak Nim i pixp Rax i pixp

tomate atrs, ultimo baile verde bailar con ritmo arriba / cielo se quebr La anona verde. El tomate grande. El tomate verde.

Oraciones: Xam xponik winaq. El hombre lleg de ultimo. Xokik pan paat i tuut. La seora entra en la casa. Paxik i xun. La olla se quebr.

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

23

ACTIVIDAD No. 04 SOPA DE LETRA CON GRAFAS CH, TZ, X, Y. En la siguiente sopa de Letras, encuentre las palabras y luego encirrelos en un crculo. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) Chiim Chamaar Chakach Tzojtzoj Yaak Xaar Xuun Yuuq

c h a m a a r y

h h q t m p k o

i y a s x a x k

i u l k a j b a

m u n y a a r a

tz q s o r c l b

x o h t i y h e

y u k y a a k a

t z o j t z o j

x u u n o o w t

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

24

saal chaaj araan/ aaj maam molaam raah tokaan paat Hahlaaw Yaak

lepra ceniza naranja carrizo abuelo agrupacin picante mora casa tepezcuintle gato de monte

Holohik i paat. La casa bonita. Suq i nim araan. La naranja grande i sabrosa. Nim i hahlaaw. El tepezcuintle grande. Holohik i yaak. El gato de monte es bonito. kaq i tokaan. La mora roja Holohik i paat wilik pan tinamit. La casa bonita esta en el pueblo. Re araan wilik pan meexa. La naranja est en la mesa. Re hahlaaw inpurinik pan paat. El tepezcuintle salta en la casa Re tokaan wilik chupam i xuun. La mora est en la olla. Re yaak xoj pan iwan. El gato de monte se fue en la milpa.

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

25

Keej meem lameet teew ikaanbees beeh chee weex puneet eew Oraciones:

venado mudo botella aire to camino palo pantaln sombrero ayer

Re beeh nim wach. El camino es ancho Re ruweex i Kalich rax. El pantaloon de Carlos es verde. Re meem wilik pan paat. El mudo esta en la casa. Re lameet rax riij. La botella es de color verde. Re Peh xkamanik eew. Pedro trabaj ayer.

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

26

chiina ixiim tumiin iis iik juneliik Siin riij Iih maam chiim

naranja maz dinero camote chile siempre Jacinto cscara nietos matate

Oraciones: Re kiichiina wilik pan paat. La naranja es dulce. Re rex riij iik wilik pan chiim. El chile verde est en el matate. Re iis wilik xelak iwan. El camote esta entre la milpa. Re Siin xutik rixiim. Jacinto sembr su maz.
Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal
27

ooj oom poom pooch xejool

aguacate malanga copal tamalito de masa bailarn

roox yakool hoop Toon

tercero comerciante agujeriado Antonio

Oraciones: Wilik ooj pan chiim. Xooj kamanoom i Toonl. Aj yakook i jaaw .

En el matate hay aguacate. Antonio fue a trabajar. El seor es comerciante

ACTIVIDAD: redacte frases u ooraciones con las siguientes palabras. soon._________________________________________________________ pooq_________________________________________________________ oow__________________________________________________________ kamanoom___________________________________________________

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

28

Kuuk uuh nuup tuut suun chuun muuj kuuxa Oraciones:

ardilla collar ceiba seora girasol cal sombra aguja

Re Peh inkamanik pan muuj. Pedro trabajo en la sombra. Re tuut xooj pan tinamit. La seora se fue al pueblo Re kuuk inajamanik chi kow. La ardilla corre rpido. Wilik chuun pan xun. Hay cal en la olla. Re kuuk wilik nah nuup. La ardilla est en la ceiba.

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

29

ACTIVIDAD: En la siguiente sopa de letras, encierra las palabras que encuentre en forma vertical y horizontal. Luego escribe sobre las lneas las palabras encontradas.

. Qasik eh qakotej riij taqeh qorik irukam aa ee ii oo uu wilkeeb chi paam i kajtzuk, wilik i wilkeeb pan palik eh chi qelik.
i s m i l o j t I A I R U O N U s s k n o j p l e t o m p s l u a u m e s a j l m u v e h i s t r t m s t s a x s l t h r e r t p a a t s p l i r e s i o u x v

1.______________________________ 3.______________________________ 5.______________________________ 7._____________________________ 9._____________________________

2._________________________________ 4. ________________________________ 6. ________________________________ 8. ________________________________ 10. _______________________________

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

30

ACTIVIDAD No.5: escribe en los espacios en blanco, los nombres de cada una de las figuras.

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

31

Re chee wilik chi nimha nimha seeel wik pot Oraciones:


Re chee wilik chi nimha. El rbol est a la orilla del ro. Wilik wik pan chakach. La tortilla est en el canasto. Wilik rusii i Waan. Juan tiene lea. Seeel wach i tuut . La seora es sonriente. Aj kemol pot i tuut. La seora es tejedora de gipiles ACTIVIDADES: traduce las siguientes palabras al castellano. Chayeew pan kaxlan qorik taqeh qorik wilih: Nee ________________ Ija _________________ Tapal _______________ hooob ____________________ saluul ____________________ sut ____________________
32

ro rer tortilla gipil

kaa chee sii roo

Piedra de moler rbol lea quinto

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

huuj suh pohp kapeh pahar

libro tecomate petate caf zorrillo

Oraciones: Holohik i poh wilik pan taxaaj. Inrupunik i pehpem nah suun. La mariposa vuela sobre el girasil. Xutik i kapeh i maam. Sembr caf el abuelo. Wilik jenaj pahar chupam paat. Hay un zorrilo dentro de la casa. Nah meexa wilik i huuj .El libro est sobre la mesa.
Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal
33

ahq ixoq winaq qamaam qatuut iqal Poqomchi Kaq Saq

cerdo mujer hombre nuestro abuelo nuestra madre maana Poqomchi rojo blanco

Re taqeh ahq kiwik . Los cerdo comen. Re qamaam aj Poqomchi. Nuestro abuelo es Poqomchi. Iqal inooj i qatuut pan komonil. Maana va nuestra mam a la reunin. Re winaq haa ixoq aj kamanoom taqeh. El hombre y la mujer son trabajadores.

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

34

choop pia juch firma / rayar cham cido chaak carne/ lomo muuch chipiln Chumiil estrella chooh ratn chuy pedazo puchdestripado chumaah guisquil piich pjaro carpintero chiit horcn, cua Oraciones: Re ch umiil wilik pan taxaaj. La estrella est en el cielo. Re piich rupinik pan taxaaj. El pjaro carpintero vol hacia arriba. xuchop i chooh i mees . El gato atrap al ratn. Re ruchi i paat xtoq. Xutik ruchoop i jaaw. El seor sembr pia.
Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal
35

beeh aab rab buuch kaab ixib waqiib

camino hamaca tamal nixtamal duce/caramelo tres seis

wuquub siete lajeeb diez kablaj doce kijib cuatro belejeeb nueve.

Oraciones: Re Pinay wilik pan beeh. Delfina esta en la calle. Re rab wilik pan chakach. El tamal esta en la canasta. Kijib i chikop wilik pan abiix. Hay cuatro animales en la milpa.

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

36

toot taqlik torotik tuslik tuus Oraciones:

caracol suave redondo desnudo pollito

tuq tupel tuyunik turunik

gallina culeca reventado colgar enfriar

Re tuq wilik waqiib rutuus. La culeca tiene seis pollitos. Tuslik i halakun wach pohp. El nio esta desnudo en el petate. Jenaj i toot wilik nah abaj. Hay un caracil sobre la piedra. Wilik ixib i las pan beeh. Hay tres galloos en el camino. Re halakun tuslik pan yokaab. El nio esta desnudo en la cama.

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

37

Tzi tzuuy atzaam tzok suutz uhtzub tzunun tzihbanik tzajooj tzubuj
Oraciones:

perro canto sal zanate nube flor colibr escribir lavar besar

Re halakun iruban jenaj rutzuuy. El nio canta una cancin.

Re tzok wilik nah chee. El zanate esta en el rbol. Re uhtzub wilik pan meexa. La flor est sobre la mesa. Re suutz wilik pan taxaaj. La nube est en el cielo. Irutzub i runee i tuut. La seora besa a su beb.

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

38

Konal Kaay Kaq Keen Kaxik

juguete venta pulga abuela/ ancia difcil

Kim Kah Kijool Akun

grama amargo joven nio / varon

Oraciones: Re akun xooj aj kaay. El nio se fue a vender. Re kaq wilik pan kim. La pulga esta en la grama. Wilik jenaj konal pan paat.Hay un juguete en la casa. Re nukeen irukuhtaaj qakamaj. Mi abuela nos ensea a trabajar.

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

39

Re kijool irunumej i rutuut rajaaw. El joven obedece a sus padres.

quuq quun nooq qiij aqqb qahxoq qoor

quetzal despacio hilo sol / da noche seorita masa

qan qaaab aaq qeqom ixqun yuuq looq

amarillo puente serpiente oscuro nia cerro sagrado

Oraciones: Re quuq wilik pan pim. El quetal est en el monte. Re aaq quun inbehik. La culebra camina despacio. Re qan riij tuus wilik pan paat. Re tuut wilik rixqun rakuun. La seora tiene hijos.
Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal
40

pahooj peeq pahchaaj putuj pusuuj

asado enano pescado asado en ceniza comenzar doblar

Oraciones: Re waan chi chi pahooj tiib. Juan est asando carne. Re rux chi chi pusuuj so. Rosario esta doblando ropa. R kux nari putum kamanik pan tijiinbal. Marcos comenzar a trabajar en la escuela.

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

41

Actividad No. 6: Qatus wach chi qorik taqe qorik wilih. Ordena las siguientes oraciones. Rupaati choop jenaj jenaj tzi risiil chikoopchi.

Wan rubaluk kamanoom I xooj Re.

Jenaj nimlaj qum I nu req wabixbaal jenaj qiij xinoj pan.

Jenaj toot wilik pan chee chiriij nimha.

Winaq pahooj jenaj chi chi pan tiib beeh. _______________________________________________________ _______________________________________________________

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

42

Valorando Nuestro Idioma | Qayeew Ruloqil i Qaqorbal

43

También podría gustarte