Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
La Tabla Periódica de Los Elementos y Sus Iones para Ciencias de La Tierra
La Tabla Periódica de Los Elementos y Sus Iones para Ciencias de La Tierra
36 38 40
in rubidio
85 87
m=40.078 m=44.956
r=0.81
r=0.99
in estroncio
F r+
86
87
in francio
(223)
r=1.76
in bario
223
3+
MgEspinela Al
Periclasa
198
in torio
(226)
r=1.40
223 224
226 228
?
m=227.03 m=232.038
r=0.95
r=1.18 (+3
r=1.14)
227 228
2+
Perovskita
175
Rb
Sr
2+
87
3+
T i216
200
4+
5+
r=0.97
Me2+C O3
(p.ej:
calcita)
S i4+
57
in lantano
5+
NaNO3
r=1.01
3+
C ein cerio58
59 Nd3+ 60
in praseodimio
3+
No existente
m=140.908 m=144.24 en la Tierra
r=1.08
r=1.09
de manera
(4+ r=0.92) 142 143 144
natural
146 145
148 150 ?
K N O3
salitre
P 5+
2240
S6+
2603
2400
200 0 Mo4+
(d)
2+
Mn
2054
Manganosita
(150)
Bunsenita
4+
Re
Wstita
160 0
2078
2+
Rh
2228
Pd
Ir 3+
Zincita
2+
1903
Rutenio
G a3+ G e4+
3+
As
Cuprita
Au 3+
P t 2+
423(d)
Au+
Cd
>1773
Hg +
373(d)
2+
Hg
In
2185
T l+
852
Tl
3+
1353(d)
Sb
928
Masicolita Bismita
2+
Pb
1170
Bi
3+
1098
Rb
z/r bajo
Enlace catinoxgeno dbil
Anin:
z/r alto
Enlaces catin2
O
oxgeno muy
z/r intermedio fuertes, repulsin
Enlace catin- entre cationes
oxgeno
fuerte
C l
B r
I
Rh
Rodio
47
Pd
Paladio
Ag
Plata
49
48
50
In
Cd
Cadmio
m=74.922
r=2.22
r=1.48 r=1.6
Indio
Sb
Estao
52
51
Sn
75
Sb
Te
Antimonio
75
Tntalo
Renio
Re
Ta
76
77
78
79
80
Osmio
Iridio
Platino
Oro
Mercurio
Os
Ir
Au
Pt
81
82
83
Talio
Plomo
Bismuto
Tl
Hg
Pb
Bi
Bi
m=78.96
r=1.98
74 76 77
78 80 82
T e 2 52
m=79.904
r=1.95
(7+ r=0.39)
79 81 (82)
I
in teluro
83
in bismuturo
m=208.980
r=1.46 r=1.37 r=1.35 r=1.35 r=1.38 r=1.44 r=1.60 r=1.71 r=1.75 r=1.82
=
20 21 22
53
in ioduro
Intermedios
Argn
m=39.948
r=1.8
36 38 40
36
Kr
Kriptn
m=83.80
r=1.9
78 80 82
83 84 86
Xe
54
Xenn
m=131.29
r=2.1
85
At
18
Ar
in bromuro
m=126.904
m=127.60
r=2.16
m=121.760 r=2.21
(7+ r=0.50)
r=2.45 120 122 123
124 125 126 (124) 127
121 123
(128) (130)
128 130
Teluro
m=20.180
r=1.5
35
Br
in selenuro
in antimoniuro
73
51
34
Se
Nen
Rn
86
Radn
Astatino
(222)
218 219
220 222
L. Bruce Railsback, Department of Geology, University of Georgia, Athens, Georgia, 30602-2501 U.S.A. (rlsbk@gly.uga.edu).
Traduccin por: Juan Pablo Bernal, Instituto de Geologa, UNAM (jpbernal@geologia.unam.mx).
Esta tabla fue originalmente publicada por la Geological Society of America en ingls en GEOLOGY, v. 31, p. 737-740, doi: 10.1130/G19542.1 (An Earth Scientists Periodic Table of the Elements and Their Ions
por L. Bruce Railsback), con apoyo de la United States National Science Foundation, nmero de contrato 02-03115. La versin 4.7 de la tabla ha sido publicada por la Geological Society of America en ingls
dentro de la serie Maps & Charts, MCH092F, doi: 10.1130/2004AESPT, y puede adquirirse a travs de la Geological Society of America.
Li
Argutita Arsenolita
2
z
/
r =
Ru
46
Selenio
35 37
10
Ne
3+
588
Zn
547
2079
1388
C u+ 2242
1509 Monteponita
Romarchita Valentinita
2+
2+
2+
3+
3+
Ag+
Sn
F e2+ C o2+ Ni 2+
1652
1719
Sn
5+
As
Arsnico
33
in arseniuro
Li Bromellita
B e92+
Na
HgB r2
(AgBr)
10-8
(NaCl) Halita
MgC l2
Bromargyrita
(AgI)
AgF
HgC l2
(AgCl)
Iodargyrita
(NaF)
(MgF2 )
Clorargyrita
MgB r2
Periclasa
10-6
10-4
10-2
Espinela Al3+
5.5-6
C a3.5
7.5-8
NaB r
Minerales
de un solo
catin
Perovskita
5.5
Minerales
de dos
cationes
MgI2
NaI
100
Si
5+
6+
4+
T i >9
Srilankita
6.5
Ab
Na
5+
3-3.5
Cr
6+
Shcherbinata
4+
Zr 6.5
Nb5+ Mo6+
3-4
La 3+ Hf 4+ T a5+ W 6+
Cs
T h4+
Torianita
723 E n
Mg2+
3125
216
Al 3+
2345
Ab
2+
3+
Fe
-----
----Di An
Cr 3+
Ca
Molibdita
Tantita
673
2103
500
P 5+
S 6+
4+
5+
855
290
-----
S c3+ T i
Ti
2103
943
10
Cr
6+
00
S r 2+ Y 3+
Zr 4+ Nb5+ Mo6+
B a2+ La3+
Hf 4+ T a5+ W 6+
2938
2286
2580
3123
3173
4+
T h4+
3493
1785
2058
Catin (delineado
para cationes
intermedios)
T de fusin (K)
para xidos de
cationes duros
Minerales de acuerdo a la
temperatura tpica de cristalizacin*:
Il
Cr
2+
T i 4+
N 5+
S i4+Q
An1996
3200
Bi
C 4+
B 3+
Fo
Fe
K sp
Rb
Perovskita
B e2+
2681
1193
Baddeleyita
Dureza
(Escala
de Mohs)
Li
Cuarzo
Rutilo
S r2+ Y 3+
Cuarzo
4+
Corindn
2+
Cal
5.5
HgI2
Mg
8.5
2+
N 5+
1700
Crisoberilo
Villiaumita
Sellata
Mineral
No mineral
C 4+
B 3+
1074
1745
1 5 00
4+
1168 (d)
4+
As
Zinc
A s3
z /r
r=1.12
Casiterita
45
44
34
Se
2000
~1773(d) 1173(d)
r=0.74
3+
Recuadro 7. Modelo conceptual sobre el comportamiento de los xidos de cationes duros e intermedios
33
2500
0
300
Minerales
formados por
cationes con
estado de
oxidacin 1+ y
2+
1838
63
Cobre
Nquel
30
Zn
32 33 34 36
34
in bismtico
r=0.84
2+
1373(d)
Tugarinovita
=
z/r
Cu
Ni
3000
C r 3+
in plmbico
in europio
in telrico
r=0.95
3+
3+
3+
b 70 L u3+ 71
m=151.964 G d 64 T b3+
Dy 66 Ho 67
E r 68 T m3+ 69 Yin
65
yterbio
in gadolinio
in disprosio
r=1.03
in erbio
in terbio
in lutecio
in holmio
in tulio
m=173.04
m=150.36
151 153
m=157.25
m=162.50
m=167.26
r=0.94
r=1.04
r=1.02 m=158.925
2+
r=0.99 m=164.930 r=0.96
m=168.934 (2+ r= 1.13) m=174.967
E
u
63
152 154 155
r=1.00
144 147 148
r=0.97
156 158
r=0.95 168 170 171 r=0.93
162
164
166
176Hf
175 176
149 150
156
157
160 161 162
172 173
in europio
165
167 168 170
159
169
(sustituye a Ca )
158 160
152 154
163 164
174 176 ?
62
in samario
61 S m
Prometio
Pm
in neodimio
troseta
m=207.2 m=208.980
r=1.20
r=1.20
Eu
141
Polonio
Cobalto
29
28
r=1.27
Coordinan I>Br>S>Cl=N>O>F
3+
P r 3+
in mercrico
r=1.10
239
58
Minerales formados
slo por cationes
con estado de
oxidacin 1+
C aSO4
K Al2S i 3O8 (Kspar) Na3PO4
Al2S i O5 (K-S-A) (Olimpita) Anhidrita
AlPO4
Na 2SO4
ZrS i O4 (Circn) (Berlinita)
Thenardita
K-S-A =
Kyanita-SillimanitaAndalusita
z /r =
m=204.383
r=1.40
in bismutoso
in plomboso
Hierro
Cromo
190 192 193 (3+ r=0.85) 196 198 199 203 205 206 204 206 207 209 210 211 210 211 212
200 201
214 215
194 195
208 210 211 212 214 215
197
202 204 206 207 208 210
212 214
196 198
216 218
Hg 2+ 80 T l 3+ 81 Pb 4+ 82 Bi 5+ 83
191 193
de manera natural
101: Mendelevio
102: Nobelio
103: Lawrencio
104: Rutherfordio
105: Hahnio (Dubnio)
95: Americio
96: Curio
97: Berkelio
98: Californio
99: Einstenio
100: Fermio
m=200.59
r=1.19
in teluroso
Fe
Cr
27
Co
145
92
in uranio
in mercuroso
r=1.34
2 5 00
Hf
MgAlB O4
(Sinhalita)
4+
184 186
187 188 189
190 192
185 187
in cerio
3+
La
in oro
26
24
19
Azufre
200
La
4+
4+
Ce
in germanio
1500
71
z
/r =
3+
in platino
z/r = 2
Nb
Y 1 Zr
5 0 152* La Baddeleyita tiene un
3+
94
Plutonio
in galio
r=0.56
r=0.62
4+
3+
As
33 S e 34
H =6
Ba
2+
5+
Rutilo
0
10
Cs
5+
50
in iridio
z =
/r 8
m=138.906 m=140.116
r=1.15
r=1.11
136 138 140
138B a
138 139
142
in osmio
m=195.078 m=196.967
m=183.84 m=186.207 m=190.23 m=192.217
r=0.65
r=0.96 r=1.37
r=0.69
r=0.66
r=0.64
?
Ocurrencia Ocurrencia
natural muy natural muy
limitada
limitada
237
30 Ga 31
r=0.71
Ge4+ 32
m=18.998
r=1.36
16 17 18
14 15
in fluoruro
15 S 2 16 C l 17
in fosfuro
in sulfuro
in cloruro
in siliciuro
telurato
antimoniato
Tausonita
4+
231 234
m=238.029
r=0.7
234 235*238
in zinc
3+
r=1.43
S i 14 P
4
H=
210
115
Cal
38
Cuarzo
(+4 r=0.98)
Zn
r=0.69
2+
2+
Fe
in renio
in tungsteno
Neptunio
r=0.73
in estnico
arsenito
selenito (SeO32-)
27 Niin niqueloso28 C u 29 m=65.39 m=69.723 m=72.61
Co
50 52 53 54 Mn 25
26
in cobaltoso
r=0.53
in
cuproso
in
manganoso
in ferroso
r=0.74
m=50.942
m=58.693
r=0.62
m=74.922 m=78.96
(2+ r=0.93)
C r 2+ 24 m=54.938 m=55.845 m=58.933
r=0.50
m=63.546
r=0.72
(1+ r=1.13)
r=0.74
r=0.69
in cromoso
r=0.76
r=0.74
r=0.80
64 66
r=0.96
74 76 77
70 72
58 60
50 51
69 71
75
78 80 82
61 62 64
55
59
67 68 70
63 65
73 74 76
r=0.90
54 56 57 58
2+
+
2+
3+
1
3+
2+
,
2+
2+
49 Sn 50 Sb 51 T e4+ 52 I 5+ 53
42 T c
Mo
43 R u3,4+44 R h 45 P d 46 A g 47 C d 48 I n
in estanoso
in telurio
in
indio
in antimonio
in cadmio
in iodato (IO3-)
in paladio
in rodio
in plata
in rutenio
Mo 4+ 42 Tecnecio
p.ej., teluritas
p.ej., antimonitas
Ocurrencia
in molibdeno
m=114.818
m=126.904
m=101.07 m=102.906
m=106.42 m=107.868 m=112.411 3+ r=0.81 m=118.710 m=121.760 m=127.60 r=0.44
3+ r=0.69
m=95.94 natural muy
r=0.89
r=0.97
r=0.86
r=1.26
r=0.90
r=1.12
4+ r=0.67
1+ r=1.32
r=0.86
limitada
r=0.68
106 108 110
120 122 123
112 114 115 116
96 98 99
99
102 104 105
92 94 95 96
111 112 113
117 118 119
125 126
100
101
113 115
121 123 124
(100)
103
106 108 110 107 109
97 98 100
102 104
120 122 124
128 130
114 116
+
+
4+
W
74 R e4+ 75 O s4+ 76 I r4+ 77 Pt 2+ 78 A u+ 79 Hg 80 T l 81 Pb 2+ 82 Bi 3+ 83 P o 84
in renio
uranio en uranilo
(UO22+)
r=0.63
in cprico
2+
50
r=0.42
r=0.47
5+
Sb
51 T e 6+ 52
Ca
254
Corindn
(231)
Si
in protactinio
2+
in vanadoso
m=178.49
m=180.948 m=183.84 m=186.207
r=0.81
r=0.56
r=0.73
r=0.68
4+
4+
75
23
r=0.64
2+
S n4+
12 13 14
16
S
Silicio
Aluminio
Oxgeno en xidos
Al S i
(sin carga)
aparte de los gases nobles
160
3+
tungsteno en
tungstatos
m=51.996 4+ r=0.53
r=0.69 3+ r= 0.64
28 Cu 2+ 29
in niqulico
in cobltico
arsenato (AsO43-)
H=
240
2+
in tntalo
p.ej., tantalatos
Lantnidos
z
/r
=
in frrico
z
/r =
selenato (SeO42-)
23
r=0.37
Elementos principales en
meteoritas ferrosas (Fe>>Ni>>Co)
y, junto con S y O, probablemente
los elementos ms abundantes en
el ncleo de la tierra
H=
Na
in titanio
r=0.90
in manganeso
3+
34
in nitruro
8F
O2
6 N 3
m=4.0026
r=1.2
m=1.0079
r=2.08
123
Oxgeno
14
13
=6
251
71
Crisoberilo
T i 22
3+
F e 26 C o 27 Ni
24 Mn
in crmico
r=0.61
3+
3+
3,4+ 25
/r = 8
33
S e6+
2+
ETR
71
Perovskita
Bromellita
2+
in niobio
in hafnio
in actinio
in radio
No mineral
210
in circonio
z/r = 2
Be
r=0.75
permanganato
(MnO4-)
130 132
Ver Abajo 174 176 177
180 182 183
134 135 136
170Y b 178 179 180 180 181
184 186
185 187
137 138
4+
6+
5+
2+
92 Np 93 P u
Ra
88 A c3+ 89 T h 90 P a 91 U
z/ = 1
r
Li
in titanio
molibdatos
m=88.906 m=91.224 m=92.906 m=95.94
r=0.80
r=0.93
r=0.70
r=0.62
90 91
92 94 95 97
93 (96) 96 98 100
92 94 96 ?
89
L a 3+ 57- Hf 4+ 72 T a5+ 73 W 6+ 74 R e7+
84 86
87 88
3+
T i 22
Cr
Vin4+vanadio23
3+
5+
133
(222)
Cuarzo
in cromo p.ej.,
cromato (CrO42-)
m=47.867
r=0.68 m=50.942 m=51.996
r=
r=0.59
r=0.52
0.25
46 47 48
50 51 50 52 53 54
49 50
in ytrio
m=132.905 m=137.327
r=1.35
r=1.69
38
in titanio
(48)
44 46 48 ?
in vanadio
p.ej., vandato
S azufre 16 A s
en sulfito (SO )
4+
z/r=
in cesio
m=131.29
r=2.1
Mineral con un
slo catin
Ti
45
40 42 43
55 B a2+56
C s+
Xenn
Radn
in calcio
m=85.468 m=87.62
r=1.13
r=1.48
m=83.80
r=1.9
78 80 82
83 84 86
Xe
54
Rn
Cationes Intermedios
in carburo
r=0.77 r=0.71
Cationes que
se coordinan con O2-, ( H2O) en disolucin
Nitrgeno
Ver recuadro 8
C 4
O2
N2
(diamante
o grafito)
z/ = 16
r
Azufre en
sulfato (SO42-)
4+
5+
2+
R b+ 37 S r 38 Y 3+ 39 Zr 40 Nb 41 Mo 6+ 42
Molibdeno en
36
Kriptn
in escandio
No metales
Helio
m=39.098
r=1.33
m=39.948
r=1.8
Fsforo en fosfato
(PO43- o HPO42-)
6
C
Carbono
He
Hidrgeno
como hidruros
Gases
Carga del in /
radio inico
16
15 S
silicato (SiO44-) o
H4SiO4
6+
Aniones
in potasio
Argn
m=24.305
r=0.65 m=26.982 m=28.086 m=30.974 m=32.066
r=0.41
r=0.50
r=0.29
r=0.34
24 25 26
32 33 34 36
28 29 30
31
F e3+ 27
F e2+
5+
6+
3+
4+
7+
2+ 20
S c 21
22 V 23 C r 24 Mn
K+ 19 C a
23
in aluminio como
Al3+ o Al(OH)n3-n
z = 32 =
r
(no se ionizan)
m=22.990
r=0.95
m=14.007
m=10.811
m=12.011
r=0.20
r=0.11
r=0.15
10 11
14 15
12 13 14
4+
5+
3+
14
in magnesio
Gases Nobles
5 al 8 ms abundantes
z
/
r =
18
Kr
m=9.012
r=0.31
5+
6 N
5 C
in boro
in sodio
Posicin de
Fe2+ y Fe3+ si
fueran cationes
duros
20 21 22
4+
4 B 3+
Na+ 11 Mg2+12 A l 13 S i
z
/r =
1
m=20.180
r=1.5
Ar
in berilio
67
10
Nen
2+
Cromita
Forsterita
Anortita
Augita
Enstatita
Hornblenda
Ilmenita
Magnetita
Apatito
Titanita (esfena)
Circn
Biotita
Feldespato-K
Albita
Cuarzo
Minerales ricos en
Mg-Al-Fe-Ca-Ti
34
Be
3+
Li4.4
B e2+ B2.77
Bromellita 7.4
2+
+
Na9.9 Mg
Periclasa
2.4
28.9
Mineral
2+
S r4.3
Y 3+
N 5+
5+
P1.37
S 6+
Cuarzo
Corindn
1.4
Rb
C 4+
4+
Al3+ S i3.9
8.1
+
3+
K14.0 CalC a2+ S c
Minerales ricos en
Si-Na-K
m=6.941
r=0.60
m=4.0026
r=1.2
Ne
in litio
potencial inico
o densidad de
carga
Helio
L i+
z = carga del in /
r radio inico =
Lu
Li
z
r/ =
He
123
40
0
z =
/ 4
z r=
/r 2
(no se ionizan)
Radioactivo (itlicas)
Procesos de decaimiento
radioactivo
234
E C, +
1 20
0
80
0
Gases Nobles
Istopos
naturales
Zr
9 a 16 solutos ms abundantes
Ms abundante (negritas)
z
/r =
2
z
/r =
1
m=1.0079
r=10-5
Cationes que
se coordinan
con OH- (o
H2O) en
disolucin
Fe
m=72.59
r=1.05
Masa atmica
16
in hidrgeno
in Germanio
Coordinan F>O>N=Cl>Br>I>S
z
/r
=
G e 54
Nombre
3+
Cationes que se
coordinan con
H2O (o CO32- o
SO42-) en
disolucin
H+
T i 4+
Rutilo
9.7
5+
V 7.6
C r6+
Shcherbinata
Zr 4+ Nb5+ Mo6+
Baddeleyita
Molibdita
2+
La 3+ Hf 4+ T a5+ W 6+
B a6.7
9.7
Log de la actividad del catin
en agua destilada a 25 C
T h4+
v. 4.7g01c
Suplemento electrnico 25-2-02: Bernal y Railsback, 2008, Revista Mexicana de Ciencias Geolgicas, v. 25, nm. 2, p. 236-246