Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Eolica Espanol Wayuu
Eolica Espanol Wayuu
INTRODUCCIN
El departamento de La Guajira presenta vientos con fuerza y direccin constante, durante
gran parte del ao, por lo que algunas zonas pueden ser usadas para la generacin de
energa elctrica usando la fuerza del viento. Para poder utilizar este recurso se deben
realizar diferentes actividades que demandan grandes esfuerzos y recursos por parte de las
empresas interesadas en desarrollar estos proyectos. Las principales actividades para
desarrollar un Proyecto Elico son las siguientes:
Medicin y anlisis del recurso viento (velocidad y direccin, por lo menos dos aos).
Estudios tcnicos y diseo del proyecto (anlisis de sitio relieve, vas, tipo de suelos,
seleccin de mquinas y diseo de la conexin a la red elctrica).
Operacin y mantenimiento.
WAYU S.A. E.S.P. es una empresa constituida como empresa privada por ocho
accionistas: El Municipio de Uribia, el Municipio de Manaure, el Resguardo Indgena de la
Alta y Media Guajira de Manaure y 5 accionistas privados. Su objeto social es la generacin
de energa elctrica a partir del viento (energa elica) y la prestacin de servicios pblicos
rurales de energa elctrica, potabilizacin de agua y saneamiento bsico, a partir de fuentes
renovables de energa (solar y/o elica).
En el ao 2001 la empresa WAYU S.A. E.S.P. con el apoyo del Gobierno Holands,
inici la promocin y desarrollo del Proyecto Elico en el rea del corregimiento del
Cabo de la Vela.
Es compatible con otros usos, permite el uso del suelo en otras labores como la
agricultura, el pastoreo o el turismo.
EL PROYECTO
El Parque Elico tendr una capacidad instalada aproximada de 32 MW y estar
conformado por dos plantas de generacin, una de 12 MW de capacidad de propiedad de
WAYU S.A. y una planta de 20 MW de capacidad de propiedad de ISAGEN S.A.
De manera preliminar se ha establecido que el parque estar conformado por 21
aerogeneradores de 1,5 MW de capacidad cada uno dispuestos en dos filas, la subestacin
de transformacin, una lnea de conexin al Sistema de Transmisin Nacional a la lnea
Cuestecita - Puerto Bolvar y las vas internas que conectarn los aerogeneradores con la
subestacin. El proyecto se desarrollar en territorios de las comunidades de Tarusaru,
Mushalerrain, Jotomana y Lanshalia.
Estudios y diseos.
Organizacin laboral.
Replanteo de construccin.
Adecuacin de accesos.
Montaje electromecnico.
Mantenimiento.
Desmantelamiento.
Cambios en el paisaje.
Contaminacin de suelos.
Desplazamiento de aves.
Colisin de aves con los aerogeneradores y/o con los conductores de la lnea de
conexin.
Generacin de empleo,
Desplazamiento de familias,
Con el objeto de prevenir, mitigar, eliminar o compensar los potenciales efectos negativos
que se pueden dar durante las fases de construccin y operacin del Proyecto Elico se ha
diseado un Plan de Manejo Ambiental, el cual fue concertado con las comunidades del
rea de influencia, durante la fase de socializacin y Consulta Previa. En el Plan de Manejo
Ambiental se incorporaron las recomendaciones y solicitudes de las comunidades para el
manejo de los diferentes impactos ambientales, la estructura y contenido general del PMA
para las fases de construccin y operacin es la siguiente:
Programas
Programa de manejo
restauracin del terreno
Proyecto
conservacin
Programa
de
atmosfricas
manejo
de
Programa de sealizacin
Programas
Proyecto
por
afectacin
de
la
Programas
Proyecto
Programa de reasentamiento
poblacin afectada
de
Manejo de arqueologa
MEDIDAS DE COMPENSACIN
Tipo de compensacin
Monto
Actualizacin y vigencia
Compensacin por el uso Valor fijo anual por MW Durante toda la vida til del
del terreno
Instalado.
proyecto.
Se actualiza anualmente de
acuerdo con el ndice de
Precios al Consumidor.
Inversin Voluntaria
Inversin Voluntaria
Infraestructura: Arreglo de
mejoramiento de vivienda.
vas,
tanques
para
almacenamiento
de
agua,
SUTTIA
Suluu mma wajira mnaka ees joutai katchins smaa ayatin spnou waneepia,
suutpnaawemata sajalajain juyakal eesjesee shiipa eekai anain spula shiutnin alujee
ska stchin joutai t korientaka anlia epejiaka kasairuwa sulpana alijunapia. Shiiree
shikeranjnin t makal yaa ainjnes maima sukuwaipa kasaa sutuma t konpaiia
eekal ain snain sainrein ayatawaakal t. T ainjneka supulamuin sainknin tu
proyecto elico suwakaa alijuna, tarawairua naa sin wayuu anuu yaa:
Suttiajee shiaayatia joutaikaa, snainmuin suttuin sunain ayatawaa wanee, proyecto elico,
munaka wanaas sumaa jarais juya; ees spla slanain tiayaa. Ottunaleeya anainru
akumajaa porkekal keraapa aashajawaa shikiira namaa naa wayuu koumain shiikana
lotopa main sukuwaipa namuin t kasa ainjunuinjatka noumainpa je saapnapa sumaa
sawatnin stuma spyaka mmapaa t akaliaa kerraaka smaa Wane parque elico
sunain shiyatain piama shikii juya eepunale soomuinyaa.
ASHKJALIIKANA AYATAWAKAA
T ayulaaka korienta ska stchin joutai ashkjushi stma t konpaia WAYUU S.A.
ESP., SUMA ISAGEN S.A. ESP., shia painwajirrakairua snain ayatawaa shiirre ayulaa
korienta ska stchin joutoi.
T WAYUU S.A. ESP., munaka wanee konpaia naikaleerala mekiisat shii apainjawashii
sau, makalaka; municipiakalirua Uribia, Manaure, t Resguardo Indgena de la Alta y
Media Guajira, manaurejewatkal je jaraishii painwashii, sukuwaipa kanaikal mainsain shia
ayulaa stchin korienta skaa suwatira joutai (stchin joutai) je oikawaa korienta
spaapnaa mmakaa, awlejaa win shiiree malechein wayuu sutuma je wlen mmapakaal,
snainje sulia korienta keirakawais (kasir je jourtaisir).
WAYUU S.A. ESP., achajas sukuwaipa akoyotirra je akaalijaa ttaa snain oustaa wanee
kasa ayotits erajutuu kakaliawaijees sumaa anain sujutu namuninm nattia je kasa
nainrala eekai kepiain wunapnaa snainjee eejenain naa erakana main muliaa wattapnaa.
ISAGEN S.A. ESP., wanee konpaia spya eitajaa je oikawaa kasa makalaka korienta win
jee eekaa smaana mssan t sociedad annima sumakaa alijuna, oikal shiayaya,
spapnaa koloonpia smaa sajapuluin shiaya t Ministerio de Minas y Energ{ia de
Colombia munaka sukuwaipa kanainkal main san shia ayulaa je oikawaa korienta, maaka
oikawaa kas ayulushii slerujee mmakal sulupnaa tuwa, mushaisa, kawaralas je wanee
kasa eekai shoujain spla ainjaa kasa eekai supushuwa eejeree shiulain korienta makalaka
hidroelctricas de San Carlos, Jaguas. Calderas. Miel I je central termoelctrica de
termocentro, eere shiutnuin 2132 MW, wanaakal suma 16% snainjee spshuwa t
korienta awatakaa suluupuna cachuera (Sistema Interconectado Nacional).
ISAGEN oonosshiiree ayatawaa snain painwajirawa wamaa wapshuwa spla
wokottirain watchin je waitin sau suasajayaa sukuwaipa kaletsein woumain je shiyoujirain.
Maa yaa ISAGEN suwastin sukuwaipa shiree pansainmain sainjia kasa snainjee
schechajia maaka lotuin sukuwaipa snain keirawee ayatawaakal, kamalains oonowaa
sumaa shiyatain yaa woumainpaa je chaaya wattapna.
SPLAPNAAJAT AYATAWAAKAL
Sajatteematapa juyaka 2007 ottuna anainr ayatawaa snain jljaa ain sau
sukuwaipa mmapakal je musia autkajawa snain aashajawaa shikirra kasa t
suchuntakal konpaiaka.
anoutaas
snain
shakatirin
yarttshii
AYATAWAAKAL
Tuu Parque Eolico munaka eewer wanee sukuuwaipa ssaa makalaka 32 MW(Megawats)
ayutnajat ska piamas planta, wanee 12 MW stchin skorolo Wayuu S.A. je wanee 20
MW, skorolo ISAGEN S.A.
Splapnaa paala eitans spleeruwa sikaletnuin patkeka einjat 21 ayujaliruwaa
korienta 1.5 MW stchin waneewai pachiiruwas smaa paataajirain, t spleeka
alateeraa sain, wanee suwachirapala akacheraas snain t Sistema de Transmisin
Nacional sulpnaa spna Cuestecita Puerto Bolvar je t spnaaya yalajat spla
saapirain aerogeneradorkaliruawa sumaa subestacionka, ayatawakal t ainjneer
noumainpa wayuu chejeewal Taluwasaluu, Mushaleerain, Jotomaana je lanshalia.
Ayaawataa akumajaa.
Anaateraa shikerotia
Suulakia je asiiwajiraa.
Aakajeraa.
Sutuma ayatawakaa, wanaa sumaa akumaja je sainjnin kasa, ees sujuitle mainma
sleche mmapakaa eere shiyataanin kasaa, jaitair ein spshi t makaal yaa snain
kaluuin kaasa mujuka akaalijaa snain kasa choujaaka noumainpa nepiajanaakana je
anateraa nain napushuwayaa suluu noumain.
T kasaa kalecheetkal atuma wayuu je mmapaaka atjanitpaau, skaa noutkajain naa
koumainshiikana eere t ayatawaaka wanaa sumaa shiawatnin ain t spaapnainjatka
mmapaakal snainjee outkajawaaka sau.
Ounajaa wchiirwa
OTTEEKA
NANAIN
WAYUU
JE
Otta snain kasaa ais napla wayuu makala aka amuuyuu, aslee, apain, olojlee.
Sukwaipa PMA
Kaluus akuuwaipa
Proyecto ayatawaa
sukuwaipa
mmapaaka iipunaamuin
Saimajia sukuwaipa t kasaa kepijanakaa
Kaluusu sukuwaipa wuinp*ulee
Kayaawasee
atuma
ayataapulee
je
suluupunaa
patkekal
Kaluusu
sukuwaipa
kaplajanakaa mmakal
Saimajia mma kaluuin kasaa eekai oyotuin smaa
outasiroulin shia
Saimajia sumaa slejnin sukuwaipamuuu mmakal
Kaluusu akuwaipa
ayatawaa
Kaluus sukuwaipa wunuulia, wuitushii Aimajaa sau wunaap je erajaa sau sukuwaipa
je spshuwaa kasaa katoulu
Kaluus
saimajia
muruluu
epiapaa
jewuchii Outkajawaa supula aapaja sukuwaipa aimajaa wuchii
smaa kasaa wunaapjat
Saimajia sheetirain wchii
Kalusu akuawaipa
Ayatawaa
Aapiraa aluwataliikanauriwia
Aapiraa wayuu koumainshiikana
Jljaa ain wayuu koumainshikana
Shiyawajia sukuwaipa apnaa je miichi
Ekirajereaa
naa
eekana
snain
ayatawakaa
Ekirrajaa snain sukuwaipa mmapakaa
naa tepichi kolejiakana
Kaluusu
sukuuwaipa
aikaleeraa
SHIYAWATIA
ASLAJAA
AYATAWAAKAA
SAU
NAAWALUIN
WAYUU
Sukuwaipa aslajunaa
Aslajushii
mmakaa
sau
Jeraa tia
Sukaliowe sumainru
Anewaa akuwaipa: eiwaa kasa choujas spla saimajia win wles, saimajia
yartshii, ojonowaa je akmajaa lairuwa, eitaplee.