Está en la página 1de 32

iuhpçby

àfí_p¡ Ð sfu A_¡ kdp^p_

X$p¸. L$X$hpcpC `fdpf

iuhpçby QuL$uÐkp k„ i p¡ ^ _ d„ X $m,


lzS>fps`pNp fp¡X$,
hX$p¡v$fp - 390 001
SHIVAMBU - PRASHNOTTARI ANE SAMADHAN
Sub• : HEALTH : Auto-Urine Therapy
By : Dr. Kadavabhai Parmar

L$uds : fy . (v$k) 10 /-

àf\d ApìfyÐsu : Sy>gpC 2008


àfs : 1,000

àfL$piL$ : S>Nv$ui ipl


iuhpçby QuL$uÐkp k„ip¡^_ d„X$m,
lzS>fps`pNp fp¡X$, hX$pv¡ $fp - 390 001

dy¿e hu¼¹f¡sp : eo àfL$pi_ kdusu,


l]NgpS>dpsp_u hpX$u, lzS>fps`pNp fp¡X$,
hX$pv¡ $fp - 390 001 ap¡_ : 0265-2437957

dyv$¹ fL$ : d^y `¡L$¡ S>]N, L$pf¡gubpN, hX$pv¡ $fp - 390 018
âL$piL$ue
Ap `y[õsL$p_p g¡ML$ A¡V$g¡ âñp¡_p DÑfp¡ Ap`_pf L$X$hpcpC `fdpf
fpCk b°uX$f R>¡ _¡ s¡ rhje kp\¡ `uA¡Q.X$u. \ep lp¡C X$p¸L$V$f gMph¡ R>¡ `p¡sp_p
_pd_u ApNm. s¡Ap¡ cg¡ d¡qX$L$g X$pL¸ $V$f _\u `Z s¡d_u rhop_ rhj¡_u
ÅZL$pfu A_¡ k|ÿd Aæepk Ap `y[õsL$p hp„Q_pf_¡ \i¡.
`p¡s¡ ‘rihpçby’_p r_erds D`ep¡N L$f_pfp A_ychu QplL$ R>¡ s¡\u
W¡$L$W$¡ L$pZ¡ ep¡Åsp k„dg¡ _p¡dp„ Ap rhj¡ s¡d_u âñp¡Ñfu îp¡spAp¡dp„ M|b fk `¡v$p
L$f¡ R>¡. cughpX$p (fpS>õ\p_) A_¡ `p¡fb„v$f_u rihpçby kcpAp¡dp„ s¡Ap¡ dpfu
kp\¡ lsp Ðepf¡ s¡d_¡ dpV¡$ lz„ Mpõkp¡ kde apmhsp¡. `p¡fb„v$f_p rihpçby-
â¡duAp¡_¡ s¡d_u âñp¡Ñfu õ`i} NC A¡V$g¡ afu A¡L$hpf bp¡gpìep. s¡ kp\¡ s¡d_u
âñp¡Ñfu `y[õsL$p ê$`¡ `Z s¡dZ¡ blpf `pX$u.
L$X$hpcpC A_ychu R>¡, rhje_p ÅZL$pf¡e R>¡ `Z cpjp D`f s¡d_¡
L$pb| \p¡X$p¡ Ap¡R>p¡ R>¡. hmu `p¡fb„v$f hpmpAp¡A¡ `y[õsL$p `p¡sp_u fus¡ R>p`u s¡
Å¡sp„ Ad_¡ \ey„ L¡$ ìeh[õ\s fus¡ Ap`Z¡ S> d„X$m sfa\u s¡ L¡$d _ R>p`uA¡ ? Ap
r_Z®e kp¥_¡ Ndhp\u Ap `y[õsL$p `p¡fb„v$f_u `y[õsL$p_u cpjp_u c|gp¡_¡
ky^pfu_¡ R>p`u R>¡.
L$X$hpcpC rihpçby-rQqL$Ðkp D`f A_Þe îÙp ^fph¡ R>¡ s¡_¡ L$pfZ¡
s¡d_p¡ DÐkpl ¼epf¡L$ âdpZcp_ kpQhu iL$sp¡ _\u s¡h„y d_¡ gpÁey„ R>¡. s¡\u
hpQL$ Ap âñp¡Ñfu hp„Qsu hMs¡ s¡_p¡ ¿epg fpM¡ s¡hu rh_„su R>¡. rS>opkyAp¡_¡
Ap `y[õsL$p_y„ hpQ_ rihpçby-rQqL$Ðkp âÐe¡ ArcdyM L$fi¡ sp¡e¡ OÏ„ R>¡. s¡
dpV¡$ NyS>fpsudp„ s\p tlv$u-A„NÆ ¡° dp„ A_¡L$ `yõsL$p¡ R>`pep„ R>¡. s¡ `¥L$u_p„ L¡$V$gp„L$
Ap`Zp d„X$m¡ R>p`u_¡ ârkÙ L$ep¯ R>¡ A_¡ hpS>bu L$uds¡ s¡_„y h¡QpZ `Z \pe
R>¡. `|W„ $p `p_ 3 D`f hpQL$p¡ s¡_u k|rQ Å¡C iL$i.¡
L$pC¡ N„cuf fp¡Ndp„s âep¡N L$fsu hMs¡ X$p.¸ L$X$hpcpC `fdpf
(c|v$p_hpX$u, dy.`p¡. L$prhW$p, 352 rS>. Adv$phpv$ ap¡_ _„. 9898177682)_u
A\hp AÞe L$pC¡ A_ychu rihpçby-rQqL$ÐkL$_u kgpl g¡hp_y„ _ cygphy„ Å¡CA¡.
Ap rhj¡ R>¡‰p„ 21-22 hjp£\u ‘rihpçby’ dprkL$ `Z hX$pv¡ $fp\u Ap
d„X$m L$pY¡$ R>¡. s¡_„y hprj®L$ ghpS>d ê$. 30 R>¡ A_¡ ApÆh_ A_pds ê$. 300 R>¡.
âQpfp\£ d„X$m Mp¡V$ MpC_¡ s¡ Qgph¡ R>¡. s¡_p N°plL$ L¡$ hpQL$ b_hp kp¥_¡ A`ug
L$f„y Ry>.„
3
Ap `yõsL$_u rgr` rhj¡
hpQL$_¡ `y[õsL$p_y„ hpQ_ iê$Apsdp„ AV$`Vy„$ gpNi¡ `Z \p¡X$uhpf
^ufS> fpMu_¡ hp„Qhp_y„ Qpgy fp¿ep `R>u s¡ A¡L$v$d aphu S>i¡. lpgdp„ NyS>fpsu
cpjp_u v$ip b¡W$u R>¡. A„N°¡Æ_y„ Ap¾$dZ A¡hy„ sp¡ Å¡fv$pf a¡gpC fü„y R>¡ L¡$
NpdX$p_u AcZ bl¡_p¡ kyÝ^p„ ap^f, d^f, k_, X$pV¸ $f, lkbÞX$, hpCa, A„L$g,
Ap„V$u bp¡gsu \C NC R>¡ ! dy„bC-Adv$phpv$-hX$p¡v$fp-kyfs-fpS>L$p¡V$-
Åd_Nf-cph_Nf S>¡hp„ il¡fp¡dp„ NyS>fpsu dpÝed_u ipmpAp¡ V$`p¡V$` b„^
\hp dp„X$u R>¡. ipmpAp¡ S> _l] bpgd„qv$fp¡, c|ëep¡ K.G. (qL$ÞX$f NpV®$_) lh¡
Sy>r_ef L¡$.Æ. A_¡ kur_ef L¡$.Æ. `R>u âpCdfudp„ A„N°¡Æ dpÝed kp\¡ c|gL$p„
(_l] rQëX²$_) cZhp dp„X$ép„ R>¡. NyS>fpsu rbQpfu-bp`X$u \C_¡ kfL$pfu
NyS>fpsu ipmpAp¡ çeyr_rk`pgV$u_u A_¡ rS>‰p `„Qpes_u rinZ krdrsAp¡
Üpfp QgphpC flu R>¡. s¡dp„ cpÁe¡ S> L$pC¡ rinL$ cZph¡ R>¡. s¡dp„ cZ_pfp ^p¡.
7_p rhÛp\}_¡ A¡L$ `pW$ hp„Qhp_p ap„ap„ `X¡$ R>¡ !
ApTpv$u `l¡gp Np„^uÆ, kfv$pf `V¡$g, rhÌ$gcpC `V¡$g hN¡f¡ NyS>fpsu
dpÝeddp„ cZu_¡ b¡qfõV$f \hp rhgpes Ne¡gp. ApS>¡ ^p¡. 1\u A_¡ ¼ep„L$ sp¡
L¡$.Æ.\u A„N°¡Æ A¡bukuX$u A_¡ buSy>„ iuMhpX$pe R>¡ ! Nygpd cpfsdp„
dps©cpjp-fpô²$cpjp_y„ Np¥fh lsy,„ ApTpv$ cpfs `f A„NÆ ¡° _y„ R>¡ ! gpMp¡
NyS>fpsuAp¡ IÁg¢X$, Ad¡qfL$p, L¡$_X¡ $p, ApqäL$pdp„ fl¡ R>¡. s¡d_¡ `p¡sp_p„ bpmL$p¡
NyS>fpsu _ c|gu Åe s¡_u tQsp R>¡ _¡ Ap`Z¡ Ðep„ Al] A„NÆ ¡° dpÝed_u
ipmpdp„ Å¡ R>p¡L$fp¡ A„NÆ
¡° _¡ bv$g¡ NyS>fpsudp„ bp¡gu Åe sp¡ rinp Mdhu `X¡$ R>¡ !
NyS>fpsu_u v$ip b¡W$u R>¡ s¡\u s¡_¡ bQphu g¡hp_u spsu S>ê$f R>¡. Aph¡
hMs¡ ApX„$cfu, Ag„L$pqfL$ [¼gô$ cpjp A_¡ g¡M__¡ Å¡ hmNu fl¡hp_p¡ ApN°l
fpMhp S>Ciy„ sp¡ kh®õh Nydphuiy„. L$üy„ R>¡ L¡$, kh®_pi¡ kdyÐ`ß¡ A^¯ ÐeS>rs
`„qX$sp: • `„qX$sp¡ kh®_pi hMs¡ bp„^R>p¡X$ L$fu g¡ R>¡.
Ap`Z¡ `Z ùõh-v$uO®, Å¡X$pnfp¡_¡ L$pfZ¡ NyS>fpsu_u \su
[¼gô$spdp„\u _hu `¡Y$u_¡ DNpfu g¡M_ kfm L$fu _p„Mhp_u S>ê$f R>¡. lh¡
bp¡ghpdp„-DÃQpfZdp„ ùõh-v$uO®_p c¡v$ cpÁe¡ S> L$p¡CL$ h¡qv$ep L$fsp li¡.
NyS>fpsu âÅ h¡`pfu âÅ R>¡. s¡_¡ sp¡ ‘cpjp_¡ iy„ hmN¡ c|f S>¡ fZdp„ Æs¡ s¡
i|f’ • S> aph¡ R>¡. AX$^y„`X$^y„ cZ¡gp¡ NyS>fpsu `Z v¡$i-rhv¡$idp„ S>C ^„^p¡-
^p`p¡ L$fu 10-15 hfkdp„ sp¡ N°¡ÄeyA¡V$p¡ _¡ hL$ugp¡ _¡ QpV®$X®$ A¡L$pDÞV$ÞV$p¡_¡
4
_p¡L$fudp„ fpMsp¡ \C Åe R>¡. ApS>_p dy„bCdp„ 20-25 V$L$p NyS>fpsuAp¡ `¥L$u_p
dp¡V$pcpN_p h¡`pf-^„^pdp„ fp¡L$pe¡gp R>¡. s¡d_u NC `¡Y$u_p gp¡L$p_¡ „y kh£nZ L$fuA¡
sp¡ Qp¡\p cpN_pe¡ N°Ä ¡ eyAV¡ $ \e¡gp _l] lp¡e.
NyS>fpsu_p õhfp¡dp„\u bu_S>ê$fu_¡ bpv$ L$fu _pMuA¡ sp¡ bpfpnfu_u
A-Ap-C-D-A¡-A¥-Ap¡-Ap¥ _¡ A„ A¡d _hpnfu \C Åe R>¡. ùõh B, v$uO®
E A_¡ hukN® A:_u L$pC¡ S>ê$f _\u. ANpD bpfpnfudp„ F>, G>, g© S>¡hp õhfp¡
lsp s¡hy„ S|>_p v¡$iu rlkpbp¡dp„ Å¡hp dm¡ R>¡. AÐepf¡ s¡ b^p cyk „ pC Nep R>¡.
ìe„S>_p¡dp„e¡ P$, U, j_¡ Ap¡R>p L$fu iL$pe s¡d R>¡. Å¡X$pnfp¡dp„ rhi¡j ê$`p¡ ß, Ó,
V²$, û, ü, ù, î, Û hN¡f¡_¡ L$pY$u_¡ AX$^p¡ Anf gMhp_y„ fpMuA¡. S>¡dp„ gpL$X$u
lp¡e s¡_u gpL$X$u L$pY$u _p„MuA¡. S>¡dL¡$ ¿, Á ,Â, Ã, Î, Ð, Õ, Ý, Þ, à, å, æ, ç, è,
ë, ì, í, õ, ý, ÿ s\p bpL$u_p_u _uQ¡ lgÞs rQl¹_ Ap`u v$CA¡, S>¡dL¡$ L¹$, R¹>,
S¹>, T¹, V¹$, W¹$, X¹$, Y$,¹ v¹$, a¹, f¹, l¹ sp¡ _hriMpD_u L¡$V$gu dl¡_s bQu Åe ! Ap„L$X$p
sp¡ v¡$icfdp„ A¡L$ kfMp A„N°¡Æ 1,2,3,4,5,6,7,8,9A`_phu g¡hpep R>¡ S>.
cpjp_u Ap dyíL¡$gu_¡ V$pmhp _¡ s¡ dpV¡$ S>_dp_k kp_yL$| m L$fhp v$i-
bpf hj® ANpD Å¡X$Zu ky^pfd„Q _pd¡ k„NW$_ fQpey„ lsy„. Ðepfbpv$ KTp Mps¡
Å¡X$Zu `qfjv$ cfpC s¡dp„ NyS>fpsu_u tQsp L$f_pfp `ÓL$pfp¡, g¡ML$p,¡ rinL$p,¡
cpjpip÷uAp¡ cþep lsp. s¡dp„ kp¥A¡ OZp„ k|Q_p¡ L$ep¯. `R>u â\d sb½¡$ C-
D dp„ ùõh-v$uO®_p„ b¡ rQl¹_p¡_¡ bv$g¡ A¡L$ S> ‘Au’ A_¡ A¡L$ S> ‘Ay’
A`_phhp_p¡ W$fph L$ep£. s¡hu Å¡X$Zudp„ 110\u h^y `yõsL$p¡ A_¡ 15 S>¡V$gp„
kpdreL$p¡ âNV$ \C füp„ R>¡. lh¡ s¡ `qfjv$_¡ hjp£ husu Nep„ `R>u buÆ `qfjv$
cfu buÅ OZp ky^pfp L$fhp_p¡ r_Z®e g¡hp_p¡ hMs Aphu Nep¡ R>¡.
Ap `y[õsL$pdp„ s¡\u _hu kfm Å¡X$Zu hp`fu R>¡. lÆ s¡ D`fp„s V|„$L$p
_pdp¡dp„ h`fpsp„ A„N°¡Æ Anfp¡ v$p.s., L¡$. Æ. diê$hpmp_¡ bv$g¡ qL$. ^.
diê$hpmp_p¡ ApN°l`|h®L$ a¡fapf L$fhp S>¡hp¡ R>¡. s\p C _¡ bv$g¡ Au, D _¡ bv$g¡
Ay, n _¡ bv$g¡ L¹$i A_¡ o _¡ bv$g¡ Á__p¡ a¡fapf Dd¡fhp S>¡hp¡ R>¡. Apd \i¡ sp¡
L$pç¡ àeyV$f A_¡ dp¡bpCg ap¡_ hp`f_pfpAp¡_¡ OZu fpls \C S>i¡. d_¡ Apip R>¡
L¡$ hpQL$p¡ Ap kfm Å¡X$Zu_¡ A`_phu g¡i.¡
- S>Nv$ui ipl

5
õazfZp
k_¡ 1943dp„ IÁg¡ÞX$dp„ ífu S>¡. X$bëey. Apf¹dõV¹$fp¢N¡ õhdyÐf_p
àfep¡Np¡ A_¡ D`Qpfp¡ L$fu lÅfp¡ vy$Mu v$fv$uAp¡_u k¡hp L$fu. s¡d_p A¡ A_Þe
A_ych_p kpf fy`¡ s¡dZ¡ ‘THE WATER OF LIFE’ `yõsuL$p gMu. s¡_u
àf¡fZp\u ífu fphS>ucpC dZucpC `V¡$g¡ cpfsdp„ kp¥ `l¡gp„ NyS>fpsdp„
Adv$phpv$dp„ õhdyÐf_p àfep¡Np¡ A_¡ D`Qpfp¡ L$fu lÅfp¡ Nfub, `uX$us s\p
Aop_, AÅZ v$fv$uAp¡_¡ bQpìep. s¡dZ¡ Ap õhdyÐfp¡`Qpf àfìfyÐsu_¡
L$pedu L$fhp dpV¡$ `l¡gp„ Np„^uApífd • Adv$phpv$dp„ A_¡ `R>u Adv$phpv$dp„
cpfs k¡hL$ kdpS> v¹$hpfp ify L$fg¡ iuhpçby QuL$uÐkp kgpl L¡$Þv¹$f ApS>¡
`Z Apfp¡Áe k¡hp L$fsy„ Qpgu fl¡g R>¡. Aphp v$fv$uAp¡_p A_¡ s¡d_p
`fuhpf_p kpdpÞe op_ A_¡ ÅZL$pfu dpV¡$ ífu fphS>ucpCA¡ A¡L$ `yõsL$
‘dp_hdyÐf’ gMu `p¡sp_p kQp¡V$ A_ychp¡ s¡dp„ Apàep R>¡.
Aphp ífu Apf¹dõV¹$fp¢N_p A_¡ ífu fphS>ucpC_p õhdyÐfp¡`Qpf_p
Av¹$csy A_ychp¡_p¡ Ap^y_uL$ d¡X$uL$g kpeÞk A_yb^„ ¡ dyghu_¡ Apd Apv$du
kdS>u iL¡$ s¡ fus¡ õhdyÐf D`ep¡N_u A¡L$ dpf¹Nv$fi ¹ L$ àfí_p¡Ðsfu dp_hdyÐf
`yõsL$_p `fuiuíV$ 1.`f Ap`¡g R>¡. s¡ àfí_p¡ A_¡ s¡hp buÅ àfí_p¡dp„ h^pf¡
kdS>Z dpV¡$ h¥op_uL$ dplusu s\p dpf¹Nv$fi ¹ _ Ap`hp Ap _p¢^ Ap fus¡
`yõsuL$p fy`¡ dyL$sp„ Ap_„v$ \pe R>¡. Apip R>¡ L¡$ s¡ OZp Nfub Ofp¡dp„
`lp¢Qi¡, Apfp¡Áe_p _pd¡ ApS>¡ Qpgu fl¡g gyV„ $\u bQphi¡ A_¡ hu_p dyëe¡
Apd Apv$du_¡ _ufp¡Nu L$fi¡.
cyv$p_hpX$u, X$p.¸ L$X$hpcpC `fdpf
L$phuW$p-382260 dp¡. 9898177682
S>u. Adv$phpv$

6
dp_hdyÐf-huop__u dpf¹Nv$fi
¹ L$ àfí_p¡Ðsfu
(Al] h¥op_uL$ A_yb^„ ¡ kpf fy`¡ Qf¹Qp Ap`u R>¡. S>¡_¡ Ap huie bpbs¡
h^pf¡ dplusu_u S>fyf S>Zpe s¡Ap¡ `Ðf v$h¹ pfp `p¡sp_u gpNZu g¡ML$_¡ S>Zphi¡
sp¡ h^y huNsp¡ dp¡L$gsp S>fyf Ap_„v$ \i¡.)
àfí_ 1 : õhdyÐfp¡`Qpf\u L$ep L$ep fp¡Np¡ dV¡$ R>¡ ?
DÐsf : õhdyÐf õhe„ k„`yf¹Z Ly$v$fsu õhfL¹$iZ àfZpgu_p¡ ipfufuL$
Df¹Åífp¡s R>¡. s¡_p k¡h_\u `p¡sp_p ifuf_p b^p S> fp¡Np¡ dV¡$ R>¡. Sy>Ap¡
àfí_ 12dp„.
àfí_ 2 : Ap`Z_¡ \e¡g L$p¡C`Z fp¡N L¡$ huL¹fy$su Ap `v¹$^su\u `yf¹Z
fus¡ dV¡$ R>¡ ?
DÐsf : lp, b^p S> - h„ihpfkp_p fp¡N kuhpe - fp¡Np¡ dV¡$ R>¡. `yfZ
¹
fus¡, L$ped dpV¡$.
àfí_ 3 : sp¡ `R>u, iy„ v$fv$ \ey,„ s¡ huNs¡ ÅZhp_u S>fyf `Z _\u fl¡su ?
DÐsf : L$p¡C S>fyf _\u, L„$C`Z v$f¹v$-vy$M \ey„, sfs õhdyÐf A`_php¡,
kpfp \ph.
àfí_ 4 : Ap sdpfu hps v¹$fíy V$ps„ Ap`u S>fp huNs¡ kdÅhip¡ ?
DÐsf : sd¡ A¡L$ v$fv$u R>p¡. sd_¡ ¼ep„ vy$Mphp¡ L¡$ L¡$hu sL$gua \pe R>¡ s¡
sd¡ S> _½$u L$fp¡. v$p•s• v$p„sdp„ vy$Mphp¡, dp\p_p¡ Mp¡X$p¡, Ap„Mdp„ Tp„M`,
L$p_dp„ bl¡fpi, _pL$dp„ g]V$, QpdX$udp„ M„S>hpm hN¡f¡ bpl¹e Qul¹_p¡ ÅZp¡.
s¡hp„ S> sdpfp„ Ap„sfuL$ Qul¹_p¡ QL$pkp¡. sd_¡ L„$CL$ NfbX$ \C, Aip„su
A_ychpe R>¡, d_ dp_sy„ _\u. L$p¡C X$p¸L$V$f_u dv$v$ g¡hp_u S>fyf gpNu R>¡.
bk, sL$gua àfdpZ¡_u fus\u Ap D`Qpf ify L$fp¡. Apfpd \i¡ S>. kyN
lp¡e sp¡ S>fp V¡$h `pX$p,¡ ^ufS> fpMp¡, ífv$^¹ p L¡$mhp¡, R>sp„ Å¡ sL$gua g„bpe
sp¡ Mp¡fpL$ bv$gu `¡ipb ky^pfp¡. Ap ifuf kp^_ R>¡. sdpfu byv$¹ ^u\u Ap
`v¹$^su kdS>u_¡ A`_php¡. ifuf õhõ\ \sp„ d_ Ap`p¡Ap` ip„s \i¡ S>.
àfí_ 5 : Ap `v¹$^su_u augp¡kp¡au Aphu ¼ep„\u ?
DÐsf : Ly$v$fsu S>uh_dp„ õhfnZ kplS>uL$ R>¡, v$f¡L$ àfpZu s¡ ÅZ¡ R>¡.
A_ykf¡ R>¡. dp_hu ky^f¹ep¡ A¡V$g¡ cyëep¡. `Z Mfy„ op_ dmsp„ ÅÎey„ L¡$ Ap
7
õhdyÐfp¡`Qpf sp¡ b^u S> `\uAp¡\u `yfpZp¡ R>¡. s¡ b^p_u S>_¡sp R>¡. `Z
L¡$V$gpL$ v$pL$sfp¡, h¥v¹$ep¡, lL$udp¡ A_¡ AÞep¡A¡ s¡_¡ bv$Cfpv¡$ A„^pfpdp„ ^L¡$gu
v$u^p¡ R>¡. `Z ífu Apf¹dõV¹$fp¢N s¡_¡ àfL$pidp„ gpìep. ífu fphS>ucpCA¡ s¡_u
^ym M„Mf¡ u A_¡ NyS>fps iuhpçby QuL$uÐkp k„ip¡^_ d„X$m s\p cpfs k¡hL$
kdpS>¡ s¡_p¡ àfQpf-àfkpf h^pf¹ep¡ R>¡. s¡dp„ ApS>_p h¥op_uL$ A_yb^„
Å¡X$u, Nfub_y„ Apfp¡Áe kyNd b_pìey„ R>¡.
àfí_ 6 : Ap `v¹$^su_u augp¡kp¡au A_¡ s¡ dpV¡$_p ìehlpf_¡ S>fp õ`íV$
L$fip¡ ?
DÐsf : ApS>_p àfQgus, L$p_y_dpÞe A¡gp¡`\u, Apeyfh¹ v¡ $,
lp¡duep¡`\u, bpep¡L$¡ duL$g, ey_p_u hN¡f¡ `v$^¹ suAp¡_p àfpdpZuL$, _uíW$php_
_uíZpsp¡A¡ Ap `v$^¹ su_u Ly$v$fsu i¼su_¡ Ap^y_uL$ d¡X$uL$g kpeÞk kp\¡
kp„L$mu kuv$¹^ L$f¹ey„ R>¡ L¡$ Ap `v¹$^su S> dpÐf õhe„ k„`yf¹Z õhfnZ
àfZpgu_¡ `p¡isu dpÐf Ly$v$fsu fus R>¡. ifufdp„ õhfnZ A_¡ `p¡iZ dpV¡$
S>¡ kÐÐhp¡ `¡v$p \pe R>¡ s¡_u NfbX$hpmp„ A„Np¡dp„ õhdyÐf S> dpÐf nsu-
`yf¹su L$f¡ R>¡. s¡ S> dpÐf L$pedu `yf¹Z õhpõÕe Ap`u iL¡$ R>¡. s¡ S> dpÐf
ApMp ifuf_¡ A¡L$d NZu s¡_p b^p S> àfí_p¡_¡ kp„L$mu sL$gua _uhpf¡ R>¡.
buS>u b^u `v¹$^suAp¡ dpÐf S>¡ s¡ A„N_¡ AgN NZu, \e¡g NfbX$_¡
sÐ`yfsu v$bph¡ R>¡. `Z L$pedu ky^pf L$fu iL$su _\u. dp¡V$pcpN_p X$p¸L$V$fp¡
A_¡ h¥v¹$ep¡ Ap ÅZ¡ R>¡. `Z `p¡sp_p õhpf¹\ Mpsf `p¡sp_p¡ ìehlpf
hufp¡^_p¡ L$f¡ R>¡. `p¡sp_¡ Nd¡ s¡hu v$hpAp¡ v$f¹v$u_¡ ÁfplL$ NZu Ap`¡ R>¡, S>¡
`yfZ ¹ õhpõÕe A_¡ dp_kuL$ ip„su vf¹v$u_¡ Ap`u iL$sp _\u.
àfí_ 7 : `pgsy Å_hfp¡ Ly$v$fsu fus¡ s„vy$fõs fl¡ R>¡. s¡d dp_hu `Z
s„vy$fõs flu iL¡$ ?
DÐsf : lp, s¡Z¡ õhpf¹\u byv¹$^u hp`fu ! iy„ d¡mìey„ ? Ap Ly$v$fsdp„
v$f¡L$ kp^_ kf¹h lus dpV¡$ S> h`fpe R>¡. s¡dp„ ipL$plpf A_¡ S>uh¡S>uh
Aplpf `Z kdsygp dpV¡$ S> R>¡. `Z õhpf¹\u dp_huA¡ Ap àfpZuAp¡_¡
A_¡ Apfp¡Áe_¡ vy$L$p_v$pfu b_phu, h^su h¥op_uL$ kNhX$p¡_p Ahuh¡L$u
D`ep¡N\u s¡Z¡ h^pf¡ fp¡Np¡ A_¡ eps_pAp¡ `¡v$p L$fu R>¡. Af¡, `pgsy Å_hfp¡_¡
`Z ALy$v$fsu b_phu ‘d¡X$ L$pD’ A_¡ ‘d¡X$ auiuT’ `¡v$p L$fu Mp¡fpL$u T¡fp¡ S>
h^pf¹ep„ R>¡. Apd, byv$¹ ^u_p¡ Ahuh¡L$u vy$f`y ep¡N L$fu `f¹ephfZ_p„ àfvy$iZp¡
h^pf¹ep„ R>¡. Ap kÐe kdS>¡, ky^f¡-ky^pf¡, huop_ kp\¡ huh¡L$ Dd¡f,¡ Af¡
8
`õspC_¡ `Z `pR>p¡ hmu s¡_p¡¡ kv¹$D`ep¡N h^pf¡ sp¡ S> s¡ Ly$v$fsu s„vy$fõsu
d¡mhu iL$i¡.
àfí_ 8 : dp_huA¡ `p¡sp_u byv¹$^u_p¡ D`ep¡N L$C fus¡ L$fhp¡ Å¡CA¡ ?
DÐsf : dp_hu `p¡s¡ Ap Ly$v$fs_y„ A„N A_¡ kf¹hp¡Ðsd kf¹S>_ R>¡. s¡_¡
dm¡g byv$¹ ^u_p¡ D`ep¡N `Z Ly$v$fs_p kp„_uÝedp„ flu, `p¡sp_p, dp_hÅs_p
A_¡ _S>uL$_p kf¹h_p lus dpV¡$ S> L$f.¡ `p¡sp_y„ Ap ifuf-kp^_ `Z iyv$¹ ^
fpM¡ sp¡ L¹$fdi b^p„_„y lus Å¡X$pe. ApS>¡ sp¡ Ap Dv¹$ep¡Nhuf dpÐf `p¡sp_p
_ap h^pfhp `p¡sp_y„ s\p `pgsy àfpZuAp¡_„y A_¡ `f¹ephfZ_y„ Apfp¡Áe
bNpX$u fl¹ep¡ R>¡. s¡Z¡ kf¹S>¡g Ap v$hphpv$_p¡ L$p¡C S> A„s v¡$Mpsp¡ _\u. lh¡
sp¡ ApdkdpS> Ap `v¹$^su kdS>¡ A_¡ AÞe `v¹$^suAp¡_p¡ ÐepN L$f¡ A\hp
sp¡ byv¹$^u\u Ap d¡X$uL$g kpeÞk kdS>u s¡_¡ Ly$v$fs kp\¡ Å¡X¡$, huh¡L$u b_¡
sp¡ S> kf¹h lusL$f õ\usu b_u iL¡$.
àfí_ 9 : Ðepf¡ àfí_ \pe R>¡ L¡$ Ap`Z¡ õhdyÐfp¡`Qpf cygu L¡$d Nep ?
ky^pfp¡ L¡$d \pe ?
DÐsf : Ap`Z¡ `p¡sp_y„ Apfp¡Áe Åmhhp byv¹$^u_p¡ D`ep¡N b„^ L$ep£.
L¡$V$gpL$ õhpf¹\p„^ v$pL$sfp¡, h¥v¹$ep¡ A_¡ ip¡iZMp¡f õ\p`us lus¡ÃRy>Ap¡A¡
Apfp¡Áe_u lpV$X$uAp¡ Mp¡gu. Apd dp_hu_¡ Nydfpl L$fe¹ p¡. Af¡ Ap `fd
lusL$pfu i¼su_¡ _f¹ep N„v$hpX$dp„ M`phu, cpfp¡cpf kyN `¡v$p L$fphu, ^f¹ddp„
Å¡X$u A`huÐf b_phu s¡_u ApcX$R>¡V$ fMphu, s¡_u `Z A„^ífv$¹^pAp¡ Dcu
L$fu-L$fphu. Ap kss dpfp\u Nfub, AcZ-Aop_ Apd hf¹N, S>¡_„y
Apfp¡Áe s¡_p lp\hNy„ lsy,„ s¡_¡ QuÐsc¹fd L$fu v$u^p¡, s¡ ÅZL$pfu Nydphu
b¡W$p¡. A_¡ Ap `v¹$^su cygpC NC, A„^pfpdp„ ^L¡$gpC NC. s¡_p¡ ky^pf dpÐf
s¡_¡ kdS>u, õhuL$pfu _ufp¡Nu b_hpdp„ S> R>¡.
àfí_ 10 : Ap õhdyÐf Aç¹fys R>¡ s¡ L¡$d dp_hy„ ? s¡dp„ N„^ L¡$d ? s¡dp„
Aõhpv$ L¡$d ?
DÐsf : hpl f¡ cpC ! dyÐf Ap`Zp Mp¡fpL$_y„ S> afS>„v$ R>¡. Ly$v$fsu,
kpÐÐhuL$, ipL$plpfu, fyQuL$f, huh¡L$u Mp¡fpL$ gp¡ sp¡ dyÐf õhÃR>, N„^-õhpv$
hu_p_y„, _uf¹dm, hfkpv$u `pZu L¡$ X$uõV$uëX$ hp¸V$f S>¡hy„ \i¡. ífu Apf¹dõV¹$fp¢N¡
sp¡ s¡_¡ dpÐf Aç¹fys S> _l], `Z DÐsd d¡S>uL$ ãgyCX$ - QdÐL$pfu Åvy$C
àfhplu NZ¡g R>¡. s¡dp„ Ap`Zp ifuf_p kyv$¹ fYy $ Apfp¡Áe dpV¡$_p„ b^p„ S>
9
kÐÐhp¡ lp¡hp\u ApS>_y„ v$hpS>Ns - d¡X$uL$g hf¹ëX$, s¡_p _uíZpsp¡ A_¡ v$hp
b_ph_pfp Ap dyÐf_¡ L$]dsu àfhplu ‘guL$huX$ Np¡ëX$’ NZ¡ R>¡. dp_hifuf_p
A_¡L$ fp¡Np¡_u A¡L$dpÐf ‘fpdbpZ’ v$hp Ap õhdyÐf R>¡. s¡dp„ kdÄep
hu_p_p¡ AOV$us Mp¡fpL$ A_¡ ìek_p¡_p„ huhu^ T¡fp¡ g¡hpsp„ \ep„ R>¡. hmu,
S>uc_p QV$L$p âdpZ¡ huhu^ õhpv$p¡, kyN„^, ip¡cphpmp S>„L$azX$_p„ v¹$fìep¡
cm¡ Ðepf¡ dyÐf_u iyv¹$^sp fl¡su _\u. s¡dp„ N„^ Aph¡, õhpv$ `Z AfyQuL$f
\pe. Ap b^y„ sp¡ ìe¼suNs fyQu A_¡ V¡$hp¡ `f Ap^pfus, kss bv$gpep
S> L$f¡ R>¡. iyv$¹ ^, Ly$v$fsu, kpÐÐhuL$, ipL$plpfu dp_hu_p¡ `¡ipb _uf¹dm,
N„^-õhpv$ flus Qp¡½$k b_¡ R>¡. lL$uL$s¡ kpdpÞe gp¡L$p¡ sp¡ ApS>_u L$dfsp¡X$
dp¢Ohpfu\u A_¡ h^sp S>sp v$fv¹ $p\¡ u Ðfpku Nep R>¡. _fhp fl¡hp dpV¡$ `yfp¡
S>fyfu Mp¡fpL$ `Z `pdu iL$sp _\u. Apf¹\uL$ c]k A_¡ `¥kpcy¿ep
v$pL$sfp¡_u gy„V$\u A¡V$gp hpS> Aphu Nep R>¡ L¡$ Ap Av¹$cys D`Qpf_u
ÅZL$pfu dmsp„, huíhpk A_¡ ífv¹$^p b¡ksp„, Ap `¡ipb_u _S>uhu N„^ L¡$
õhpv$_u S>fp`Z `fhp _\u fl¡su. sdpfu v$gug s¡d_u `pk¡ V$L$i¡ S> _l].
s¡Ap¡ sp¡ dpÐf ÅZL$pfu dmsp„ õhuL$pfu fl¹ep R>¡, A`_phu füp R>¡. A_¡
L¡$Þkf S>¡hp„ L¡$Þkg L$fsp„ ce„L$f v$f¹v$p¡dp„\u `Z Ry>V$u fl¹ep R>¡. buS>u L$p¡C
`v¹$^su Ap L$fhp i¼sudp_ _\u.
àfí_ 11 : lh¡, Ap `v¹$^su DÐsd R>¡, s¡dp„ L$pC¡ i„L$p _ flu, sp¡ ApS>_p
Ap huop_\u s¡_u Ap N„^ A_¡ b¡õhpv$ _uhpfhp CÃR>hp ep¡Áe _\u ? ip
dpV¡$ ?
DÐsf : A¡ sp¡ h¥op_uL$ kÐe R>¡ L¡$ v$f¡L$ dpZk_p¡ `¡ipb S> `p¡sp_p
dpV¡$ DÐsd íf¡eL$f R>¡. s„v$yfõs ipL$plpfu dpZk_p dyÐfdp„ L$p¡C N„^ L¡$ õhpv$
N„cuf fy`¡ _\u lp¡sp. s¡_p dpV¡$ s¡ L$yv$fsu õhe„-`yf¹Z Açfys fy`u àfZpgu_y„
àfhplu R>¡. s¡dp„ S>fyfu lusL$pfu sÐÐhp¡ AphíeL$sp fy`¡ `¡v$p \ep„ S> R>¡. Ap
àfhplu s¡ v$fL¡ $ sÐÐh_u ìe¼suNs A_¡ s¡ b^p_u kpdyluL$ õhfnZ
huiuíV$sp Ly$v$fsu fus¡ S> Åmh¡ R>¡. iL¹$e R>¡ L¡$ L$p¡C ÅZu-AÅZu NfbX$_¡
L$pfZ¡ ifuf gp¡ludp„ S>fyfu sÒhp¡ h^pf¡ `¡v$p L$f¡ A¡V$g¡ dyÐfdp„ `Z h^¡ R>¡.
s¡ s¡_p N„^-õhpv$dp„ \p¡X$p¡ afL$ `Z L$fu iL¡$ R>¡. R>sp„ s¡ s¡ hMs¡ ifuf dpV¡$
AphíeL$ b_¡g R>¡, s¡\u s¡ _ucphhy„ S> `X¡$ R>¡. lh¡ s¡dp„ ky^pfp¡ L$fhp
S>CA¡ sp¡ s¡_p kÒhp¡_p NyZp¡_¡ S>fyf lp_u \pe, s¡ h^pf¡ v¹$fìe_u ApX$Akf
A_¡ _yL$kp_ `Z \pe s¡\u s¡hp ky^pf lusphl _l] lp¡e. ApS>¡ S>¡d
10
Ap`Z¡ Mp¡fpL$dp„ õhpv$, kyN„^, `¡g¡V$ubuguV$u, kpfp¡ v¡$Mph, k„yv$fsp hN¡f¡
v$pMg L$f¹ep„ R>¡, `¡L$]N A_¡ àfuTf¹h¡i__u A_¡L$ fusp¡ Dcu L$fu R>¡, s¡\u
Mp¡fpL$dp„ A_¡L$ àfL$pf_p„ T¡fp¡ Dd¡fpep„ R>¡, s¡ S>„L$ azX$ cpf¡ `X¹$ep¡ R>¡. s¡
h^pf¡ _¡ h^pf¡ fp¡Np¡ gph¡ R>¡. s¡hp¡ S> OpV$, L$v$pQ, s¡_p L$fsp„ h^pf¡ byfp¡
OpV$ Ap`Zp dyÐf_p¡ \pe ! duÐfp¡, Ly$v$fs õhe„`yf¹Z R>¡ S>, s¡_¡ s¡ fy`¡ S>
õhuL$pfhpdp„ S> Ap`Ï„ lus kdpe¡gy„ R>¡. s¡ fy`¡ A`_phhp dpV¡$ Ap`Z¡
V¡$h `pX$hu s¡ S> dpÐf DÐsd byv¹$^uNçe fõsp¡ R>¡. s¡dp„ kyN„^p¡ L¡$ õhpv$p¡
dpV¡$ a¡fapf L$fhp dpV¡$ A¡L$ dpÐf Ly$v$fsu dpf¹N kpÐÐhuL$ Mp¡fpL$ S> R>¡. s¡
`Z `yf¹Zfy`¡ Ly$v$fsu A_¡ ipL$plpfu lp¡hp¡ AphíeL$ S> dpÐf _l] bëL¡$,
lusL$pfu fl¡i¡. s¡dp„ N„^, õhpv$_p¡ L$p¡C`Z ALy$v$fsu ky^pf dpÐf lp_uL$f
S> b_u iL¡$ R>¡.
àfí_ 12 : kpfy„ ! lh¡ kdÅhp¡ L¡$ õhdyÐfk¡h_\u ifuf_p huhu^ fp¡Np¡dp„
L$ep„ L$ep„ sÐÐhp¡\u, L¡$d, L¡$hu fus¡, L¡$V$gp¡ apev$p¡ \pe R>¡ ? iy„ `yfZ
¹ dV¡$ R>¡ ?
DÐsf : õhdyÐfk¡h_\u Ap dp_hifuf_p L$p¡C`Z fp¡N L¡$ huL¹$fysu vy$f
\pe R>¡. A¡V$gy„ S> _l], s¡ b^p fp¡Np¡ dpV¡$ A¡L$dpÐf fpdbpZ CgpS> R>¡.
s¡ dpÐf h„i-hpfkpdp„ dmsp L$p¡ÞS>¡_uV$g sL$guap¡ dpV¡$ L$pfNs \sp _\u.
s¡_u L$pdNufu OZu S> AV$`V$u A_¡ huiuíV$ `Z R>¡ s¡d R>sp„, Ap^y_uL$
d¡X$uL$g kpeÞk V¡$õV$p¡ v¹$hpfp `yfhpf \e¡g huhu^ kpÝe-AkpÝe fp¡Np¡_p
_uhpfZ Af¹\¡ õhdyÐf_p L$ep sÐÐh\u L¡$hu fus¡ apev$p¡ \pe R>¡, s¡ Vy„$L$dp„
Al] Apàey„ R>¡.
(1) QpdX$u_p„ v$fv¹ $p¡ A_¡ MpduAp¡
QpdX$u bfX$ \hu, Mk-MyS>gu, Qp„v$p„, L$p¡Y$, MfS>hy„, kp¡fpekuk,
DTfX$p, Op, iumk, QL$pdp„, L$fp¡muep, Mug hN¡f¡ Nd¡ s¡ v$fv¹ $dp„
õhdyÐfdp„\u dmsp eyfuep, eyfuL$ A¡kuX$, L¹$fuA¡V$u_u_, L¹$fue¡V$u_ nsu_¡ vy$f
L$f¡ R>¡. A_¡ lp¡f¹dp¡_ d¡gpV$p¡_u_ s¡_u L$fQgu vy$f L$fu s¡S> h^pf¡ R>¡.
QpdX$u_u Ap nsuAp¡ Jdf h^sp„ \pe R>¡. s¡ QpdX$u_u Ly$dpi OV$pX$u Q¡`
gpN¡ s¡hu _bmu b_ph¡ R>¡. s¡_¡ dpV¡$ 3 \u 7 v$uhk_p hpku `¡ipb_u
dpguk DÐsd fl¡ R>¡. s¡ Sy>_p¡ A_ych R>¡ `Z spÅ¡ `¡ipb DÐsd R>¡. Ap
fp¡Np¡ dpV¡$ bÅfdp„ dmsu b^u S> L¹$fudp¡ A_¡ gp¡i_dp„ dp_hdyÐf_p¡ eyfuep
Myb h`fpe R>¡.
11
(2) gp¡ludp„ if¹L$fp_p¡ h^pfp¡
X$pepbuV$uk_p A_¡L$ àfL$pfp¡ X$p.dug¡V$k A_¡ s¡_p L$pfZ¡ \sp buÅ
A_¡L$ kpÝe-AkpÝe fp¡Np¡ gp¡ludp„ huhu^ àfL$pf_u if¹L$fp_p h^hp\u \pe
R>¡. ifufdp„ `¡_L¹$fuepTdp„ lp¡f¹dp¡_ CÞõeygu_ b_¡ R>¡. s¡ b^p„ S> A„Np¡_p
S>uhus L$p¡i_p dpCV$p¡L¹$fp¡ÞX$uepdp„ if¹L$fp_y„ i¼sudp„ fy`p„sf L$f¡ R>¡. Apd,
v$f¡L$ A„N_p v$f¡L$ L$p¡i_y„ dpCV$p¡L$p¡ÞX¹$fuep ifuf_y„ `phflpDk R>¡. ifufdp„
if¹L$fp h^¡ Ðepf¡ guhf lp¡f¹dp¡_ ÁgpCL$p¡Td_u dv$v$\u Ng¡L¹$ V$p¡T fy`¡ b_phu
S>dp fpM¡, `Z Å¡ df¹epv$p blpf_u L¹$fyÐfud Mp„X$_u duW$pCAp¡ Mhpe sp¡
gp¡ludp„ kyNf_y„ àfdpZ 80-100 du.Áfp. àfsu 100 du.gu.\u h^¡ s¡
`¡ipbdp„ Aph¡, d^ydl¡ \pe. Aphu õ\usu kss fl¡ A¡V$g¡ `¡ÞL$f¹ uepT A_¡
guhf_u i¼su_u df¹epv$p Aph¡ R>¡. b„_¡ lp¡fd¹ p¡__p„ _ue„ÐfZ OV¡$ R>¡. s¡_„y
DÐ`pv$_ `Z OV¡$ R>¡, s¡\u X$pepbuV$uk A_¡ s¡_¡ gNsp fp¡N \pe R>¡. s¡dp„
L¹$fÐy fud Mp„X$ b„^ L$fu kss is-àfsuis õhdyÐf`p_\u CÞõeygu__y„
DÐ`pv$_ ky^f¡ R>¡. ífd, Qpghp_y„ h^pfsp„ if¹L$fp h`fpe R>¡. õhdyÐf
D`hpk `Z i¼su àfdpZ¡ L$fu iL$pe. Apd, Ap k¡h_\u X$pepbuV$uk
L$ped _uhpfpe R>¡. Mp„X$_y„ àfdpZ dp`kf b_¡ R>¡. Ap fp¡N dpV¡$ bÅfy
CÞõeygu__u Np¡muAp¡, IS>¡L$i_p¡ dm¡ R>¡, S>¡ L$ped g¡hp„ `X¡$ R>¡. õhdyÐfdp„
if¹L$fp lp¡hp R>sp„ gC iL$pe. õhdyÐf`p__u _uedussp\u ^ud¡ ^ud¡
`¡ipbdp„ CÞõeygu_ h^i¡ A_¡ if¹L$fp OV$su OV$su dp`kf \i¡.
(3) gp¡ludp„ a¡V$-L$pg ¡ õ¡ V¡$fp¡g_p¡ h^pfp¡
s¡ l¹fvy $efp¡Np¡, ågX$àf¡if (bu.`u.), L$pf¡ p¡_fu lpf¹V$ V¹$fbëk, iufp-
^d_udp„ ågp¡L$]N, huhu^ A„Np¡dp„ d¡v$_p¡ S>dph, Ap¡bk ¡ uV$u - d¡v$õhusp hN¡f¡
fp¡Np¡ gph¡ R>¡. gp¡ludp„ Ap s¥gu `v$pf¹\p¡ L$pg¡ õ¡ V$f¡ p¡g_y„ àfdpZ Ly$g 120 du.Áfp.
S>¡dp„ lpC X¡$ÞkuV$u gu`uX$ (H.D.L.), ifuf_¡ S>fyfu npf fy`¡ 40 du.Áfp. gp¡
X¡$ÞkuV$u gu`uX$ (L.D.L.), ifufdp„ bu_ S>fyfu npf fy`¡ 40 du.Áfp. s\p Sy>v$p
Sy>v$p ÁgukfpCT¹X$ S>fyfu 40 du.Áfp. lp¡e s¡ AphíeL$ R>¡. s¡_p\u Ap„Mdp„
f¡V$u_p¡g, QpdX$udp„ Cf¹Np¡õV$ufp¡g, lpX$L$pd„ p„ L¡$ëiua¡kg¡ S>¡hp„ Ak„¿e v¹$fìep¡
ifuf_u kyv$¹ fYy $sp dpV¡$ b_¡ R>¡, h`fpe R>¡. Af¡, L¡$V$guL$ Qfbu sp¡ a¡V$u-
A¡kuX$dp„ a¡fhpC ÁgyL$p_¡ uL$ A¡kuX$ b_¡ R>¡, S>¡ i¼su dpV¡$ h`fpe R>¡. `Z
Äepf¡ Ap àfdpZ h^¡ Ðepf¡ gp¡ludp„ a¡V$_u Np„W$p¡ - ågX$ L$gp¡V$¹k - \sp„
D`fp¡¼s v$fv¹ $p¡ gph¡ R>¡. Ap L$gp¡V$¹ k_¡ Ap¡Npmhp guhf eyfp¡L$pC_¡T A¡ÞTpCd
12
`yíL$m àfdpZdp„ b_ph¡ R>¡. s¡ gp¡ludp„ kpfpe¡ ifufdp„ af¡ R>¡. A_¡ dyÐfdp„
`Z Aph¡ R>¡. s¡\u õhdyÐf`p_\u eyfp¡L$pC_¡T h^pf¡ dmsp„ A_¡ sm¡gp-
duW$pC_p Mp¡fpL$p¡ b„^ L$fsp„ Ap fp¡Np¡ _uhpfu iL$pe R>¡. Ap fp¡Np¡ kpd¡ is-
àfsuis dyÐf`p_ L$pedu _uhpfZ L$fu iL¡$ R>¡. Ap dpV¡$ bÅfy
dp_hdyÐfdp„\u b_ph¡g eyfp¡L$pC_¡k CÞS>¡L¹$i_ 5 du.gu._p fy. 5,000 \pe
R>¡, s¡hp„ L¡$V$gp„e CÞS>¡L$i_ Ap`hp„ `X¡$ R>¡.
(4) gp¡ludp„ fL¹$sL$Zp¡_u Mpdu
`p„Xy$fp¡N, A¡_uduep, ëeyL$¡duep, s\p k„b„^us v$f¹v$p¡ \pe R>¡. f¼sL$Zp¡
dpV¡$ ludp¡Ágp¡bu_ h^pfhp gp¡l A_¡ huV$pdu_hpmp `v$pf¹\p¡ g¡hp Å¡CA¡.
D`fp„s L$uX$_udp„ `¡v$p \sy„ lp¡fd¹ p¡_ Cfu\¹fp¡`p¡eV¡ $u_ bp¡_d¡fp¡-lpX$L$p_„ p
`p¡gpZdp„ f¼sL$Zp¡ A_¡ íh¡sL$Zp¡ b_ph¡ R>¡. Ap lp¡f¹dp¡_ `¡ipbdp„ S>fyfu
àfdpZdp„ dm¡ R>¡. A¡V$g¡ õhdyÐf_p kss k¡h_\u gp¡lu_p Ap L$Zp¡ S>fyfu
àfdpZdp„ b_¡ R>¡. h„ihpfkpdp„ dmsp N„cuf `p„X$y fp¡N_u Ap õ\usudp„ `Z
kpÐÐhuL$ ipL$plpfu Mp¡fpL$ A_¡ õhdyÐf`p_ L$pedu ky^pf gphu iL¡$ R>¡.
bÅfdp„ Ap fp¡Np¡_p _uhpfZ dpV¡$ lp¡fd¹ p¡_ Cfu\¹fp¡`p¡eV¡ $u__p¡ S> CgpS> \pe
R>¡. s¡_p 2 du.gu. CÞS>¡L$i__p fy. 1600 A_¡ 8 CÞS>¡L$i__p¡ L$pf¡ k ¹ lp¡e R>¡.
(5) gp¡ludp„ eyfuL$ A¡kuX$_p¡ h^pfp¡
kp„^p, Y$pL„ $Zu_p vy$Mphp, NpDV$, fydV¡ $uL$ Apf¹\fpCV$uk_p fp¡N S>Þdph¡
R>¡. eyfuL$ A¡kuX$ h^sp„ s¡_p L$Zp¡ lpX$L$p_„ p kp„^p_p õ_peyAp¡dp„ S>dp \pe
R>¡. Ap L$Zp¡ V$p„L$Zu S>¡hp `psmp AZuv$pf lp¡e R>¡. s¡_y„ àfdpZ h^sp„
kp„^p_p õ_peyAp¡dp„ Akl¹e vy$M v$f¹v$ \pe R>¡. s¡ `Z Jdf h^sp„ h^¡ R>¡.
Ap eyfuL$ A¡kuX$_p S>dph_y„ Mfy„ _ue„ÐfZ gp¡ludp„ afsp A¡ÞTpCd
lpepeyfu_p¡X¡$CT L$f¡ R>¡. Ap eyfuL$ A¡kuX$_p L$Zp¡ dpÐf afsp gp¡lu\u S> 7
`u.A¡Q.hpmp dpÝeddp„ S> Ap¡Nm¡ R>¡. õhdyÐfdp„ Ap lp¡fd¹ p¡_ kpfp
àfdpZdp„ lp¡e R>¡. s¡ D`fp„s ÞeyV$fg 7 `u.A¡Q.hpmp `¡ipb_u kss
Ap„QL$p kp\¡_u OyV„ $Z-L$pZ ¡ uAp¡_u dpguk s\p iuhpçby`p_\u Ap fp¡N
`yf¹Z fus¡ L$pbydp„ Aphu iL¡$ R>¡. X$p¸L$V$fp¡ Ap_p _uhpfZdp„ Ap A¡ÞTpCd
lpepeyfu_p¡X¡$CT_p„ CÞS>¡L$i_p¡ Ap`¡ R>¡. s¡_u Np¡muAp¡ `Z Aph¡ R>¡. D`fp„s
Ap¡`f¡i_ (kpvy„$ fy. 25000-50000 A_¡ ApS>_y„ L$p¡çàeyV$fpCT¹X$ Ap¡`f¡i_
fy. 1 gpM) v¹$hpfp _uhpfZ L$fu iL$pe R>¡. `Z s¡dp„ Mpsfu _\u lp¡su,
gpL$X$u_p V¡$L$¡ S> Qpghp_y„ fl¡ R>¡. s¡ kpd¡ õhdyÐf dpguk fp¡S>_p 2-3 hpf,
13
v$f¡L$ dpgukdp„ Ap„QL$p kp\¡ v$bpZ 200 hpf _uedus L$fhp\u Ap fp¡N_y„
_uhpfZ \pe R>¡. Mp¡fpL$\u `¡ipb ky^pfhp¡ S>fyfu R>¡. eyfuL$ A¡kuX$_y„ ifufdp„
DÐ`pv$_ A_¡ àfdpZ AV$`Vy„$ R>¡. s¡ dp`dp„ lp¡e (54 du.Áfp./100 du.gu.
gp¡lu) sp¡ OX$`Z `pRy>„ W¡$gu_¡ kyv¹$fyY$ s„vy$fõsu kp\¡ gp„by„ Apeyíe Ap`¡ R>¡.
`Z õ_peyAp¡dp„ S>dp \e¡g Ap A¡kuX$_p L$Zp¡_„y àfdpZ dp`u iL$psy„ _\u.
A¡V$g¡ s¡ gp¡lu_y„ A¡L$ AV$`Vy„$ kÒh R>¡.
(6) gp¡ludp„ kp¡X$ued-`p¡V$piued (Na-K) Cçb¡gÞ¡ k
ifuf_p kyv¹$fyY$ Apfp¡Áe A_¡ k„Qpg_ dpV¡$ Ap b„_¡ Cg¡L$V¹$fp¡gpCV$_y„
b¡gÞ¡ k L$pi ¡ dp„ `p¡V$pi_y„ àfdpZ h^pf¡ A_¡ L$pi ¡ p¡ blpf_p àfhpluAp¡ (gp¡lu,
S>W$f, fkp¡, Ap„sffkp¡, dyÐf, Ap„M_y„ àfhplu - A¡L$huek l¹eydf - L$p__y„
àfhplu, àfõh¡v$, Ap„ky huhu^ V¡$õV$uL$g hN¡f_¡ p kuL¹$fui__p àfhpluAp¡dp„
kp¡X$ued_y„ àfdpZ h^pf¡ lp¡e R>¡. s¡ b„_¡_y„ àfdpZ S>¡ s¡ A„Np¡_u L$pdNufu
àfdpZ¡ AgN AgN `Z Qyõs, õ\uf lp¡e R>¡. Ap àfdpZ_y„ _ue„ÐfZ
L$uX$_udp„ `¡v$p \sy„ lp¡f¹dp¡_ ApëX$p¡õV$ufp¡_ L$f¡ R>¡. Ap àfdpZdp„ Na-K_y„ S>¡
s¡ A„Ndp„ Cçb¡gÞ¡ k \pe sp¡ s¡_p\u \sp fp¡Np¡ S>¡d L¡$ Ap„M_p fp¡Np¡ -
dp¡suep¡, Tpdfh¡g, R>pfu, Mug hN¡f¡ fp¡Np¡ A¡L$huekl¹edy f_p Cçb¡gÞ¡ k\u
\pe R>¡. s¡ D`fp„s A¡`g¡ à¡ ku, `npOps, L$p__p fp¡Np¡, bl¡fpi`Ï„, dyfR¹ >p,
L$pd¡ p, dp_kuL$ b¡Q_¡ u hN¡f¡ \pe R>¡. Ap lp¡fd¹ p¡_ gp¡ludp„ b^p„ S> A„Np¡dp„
huhu^ A„Np¡_p Cçb¡g¡Þk dpV¡$ õhdyÐf A¡L$ dpÐf DÐsd CgpS> R>¡. s¡_y„
_uedus `p_ L$fhp\u b^p„ S> A„Np¡dp„ Ap b¡g¡Þk S>mhpC fl¡ R>¡. ¼epf¡L$
L$p_, Ap„M_u sL$guap¡ \pe sp¡ s¡_p„ V$u`p„ kpfy„ _uhpfZ L$f¡ R>¡. `Z Å¡
Ap„Mdp„ dp¡suep¡ L¡$ Tpdf \pe sp¡ dyÐfV$u`p„ sfs S> s¡_„y V¡$Þi_ S>¡
V¡$Þkuep¡duV$f àfdpZ¡ 25-30 S>¡V$g„y lp¡e s¡_¡ 12 `f gphu V¡$Þi_ _uhpf¡ R>¡.
`Z s¡_p L$pedu _uhpfZ dpV¡$ ApC-L$`dp„ spÅ¡ `¡ipb cfu s¡dp„ Apif¡ 3
du_uV$ Ap„Mp¡ `V$`V$phhu Å¡CA¡. Aphy„ v$uhkdp„ b¡\u ÐfZ hMs L$fhp\u
L$pC¡ sL$gua _l] fl¡. Tpdf vy$f \i¡. dp¡suep¡ Ap¡Nmu S>i¡. Ap fp¡Np¡ dpV¡$
bÅfy L¡$V$gue¡ dp¢Ou v$hpAp¡ dm¡ R>¡. Tpdf_p„ V$u`p„ 2 du.du._p fy. 3500
s\p AÞe CÞS>¡L$i_p¡_p v$f `Z Myb lp¡e R>¡. s¡ kpd¡ õhdyÐf Myb S>
kfm, kQp¡V$ CgpS> b_¡ R>¡.
(7) gp¡ludp„ L¡$ëiued-ap¡õafk (Ca-P)_u Mpdu s\p Cçb¡gÞ¡ k
v$ps„ _p fp¡Np¡, lpX$L$p_„ p fp¡Np¡, `¡ipbs„Ðfdp„ L$uX$_u eyfÕ¡ fp hN¡fd¡ p„ `\fu
14
\hu, huV$pdu_-X$u L¡$ëiua¡fp¡g_u Mpdu_p¡ f¡L$¹ V$kuep_p¡ fp¡N \pe R>¡. s¡_„y
_ue„ÐfZ L$uX$_udp„ `¡v$p \sy„ lp¡fd¹ p¡_ ApëX$uõV$ufp¡_ gp¡lu v¹$hpfp kpfpe¡
ifuf_p„ A„Np¡dp„ _ue„ÐfZ L$f¡ R>¡. v$p„s lghp, vy$Mhp, `pep¡fuep dpV¡$ bÅfy
A_¡L$ Ås_u Vy$\`¡õV$p¡ dm¡ R>¡. `Z L$p¡Cdp„ Ap lp¡f¹dp¡_ _\u. Ap lp¡f¹dp¡_
`¡ipbdp„ lp¡e R>¡. s¡\u õhdyÐf dpguk s\p L$pN¡ mp kss L$fhp\u v$ps„
_ufp¡Nu b_¡ R>¡. s¡hu S> fus¡ lpX$L$p„_p„ v$f¹v$p¡ õhdyÐf`p_\u kpfp„ \pe R>¡. s¡
dpV¡$ `Z L$udsu bÅfy A_¡L$ v$hpAp¡ R>¡. s¡dp„ Ap lp¡f¹dp¡_ _\u. dp¡V$p
cpN_u Ap v$hpAp¡_u ApX$Akf h^pf¡ _yL$kp_L$pfL$ b_u iL¡$ R>¡.
(8) dp¢_p„ v$fv¹ $p¡
D`fp¡¼s v$ps„ _p„ v$fv¹ $p¡ D`fp„s `¡Y$p_„ p„ Qp„v$p, Ngp¡ap_p„ Qp„v$p,„ dp¢dp„
vy$Mphp¡, gpm `X$hu, v$p„s-`¡Y$p_¡ L$p¡fu Mpsp b¡L$V¡$fuep, `pep¡fuep b^p„ v$f¹v$p¡
çeyL$k_u Mpdu b¡L$V¡$fuep A_¡ Ca-P (L$ë¡ iued A_¡ ap¡õafk)_u nsu-
Cçb¡g¡Þk\u \pe R>¡. õhdyÐfk¡h_\u A¡ÞV$uk¡àV$uL$ Akf \pe R>¡. çeyL$k
ky^f¡ R>¡. v$p„s õ\uf dS>bys \pe R>¡. b^p fp¡N kpfp \pe R>¡. bÅfy L$p¡C
`Z L¹$fud L¡$ Vy$\`¡õV$ Nd¡ s¡hu L$udsu lp¡e sp¡ `Z Ap v$fv$p¡_y„ L$pedu
_uhpfZ _\u \sy.„
(9) L$uX$_u_p„ v$fv¹ $p¡
f¡_g-`\fu, _¡af¹ pCV$uT, A¡kuX$uep¡kuT, Apë¼gp¡kuk, Cg¡¼V¹$fp¡gpCV$uL$
Cçb¡g¡Þk hN¡f¡ dpV¡$ buÅ„ A„N¡_u Mpdu `Z cpN cS>h¡ R>¡. v$p.s. (1)
g¡hpe¡g Mp¡fpL$_y„ hucpS>_ \C Mp¡fpL$u kÐÐh sfuL¡$ kyNf A¡du_p¡A¡kuX$,
a¡V$u A¡kuX$, ÁgyL$p¡_uL$ A¡kuX$ fy`¡ S> Ap„sfX$p„dp„\u gp¡ludp„ ip¡ipe R>¡. (2)
`R>u s¡ guhfdp„ S>fyfu lp¡e s¡ S> fMpe R>¡. kyNf, a¡V$ hN¡f¡_¡ S>fyfu fy`¡ a¡fhu
S>dp fMpe R>¡. bu_S>fyfu A_¡ V$p¡L$ku_ L$pY$u _pMhpdp„ Aph¡ R>¡. `R>u (3)
a¡akp„ Ap gp¡lu_p¡ `u.A¡Q. 7.35 \u 7.45 _uíQus fpM¡ R>¡. (4) L$uX$_udp„
Ap gp¡lu_y„ Cg¡¼V¹$fp¡gpCV$uL$ b¡gÞ¡ k]N dpÐf S> L$fhp_y„ lp¡e R>¡. R>sp„ D`fp¡¼s
3 A„Np¡dp„ Å¡ L$p¡C NfbX$ \pe sp¡ s¡_p¡ ApMfu _uL$pg L$uX$_uA¡ L$fhp_p¡
lp¡e R>¡. L$uX$_udp„_„y lp¡fd¹ p¡_ Cfu\¹fp¡`pe¡V$u_ gp¡lu_p L$Zp¡ b_ph¡ R>¡. buSy>„
lp¡fd¹ p¡_ ApëX$põ¡ V$uip¡_ Na-K_y„ b¡g¡Þk Åmh¡ R>¡. A_¡ ÐfuSy>„ lp¡f¹dp¡_
`¡fp\¹fp¡dp¡_ Ca-P_y„ b¡g¡Þk Åmh¡ R>¡. s¡d R>sp„ ¼ep„e `Z L$p¡C NfbX$
\pe sp¡ f¡_g V¹$eybdp„ A¡kuX$ ApëL$gu_y„ _yL$kp_ \pe, `\fu kf¹Åe R>¡. Ap
b^p_p _uhpfZ dpV¡$ õhdyÐf`p_ A¡ S> dpÐf A¡L$ DÐsd CgpS> R>¡. s¡dp„
15
b^p„ S> lp¡f¹dp¡Þk R>¡. S>fyfu Cg¡¼V¹$fp¡gpCV$ R>¡. s¡ npfp¡ ky^pf¡ R>¡. Ap dpV¡$
bÅfy„ A_¡L$ L$]dsu v$hpAp¡ dm¡ R>¡. `Z s¡dp„ Ap lp¡f¹dp¡Þk Ly$v$fsu fy`dp„
A_¡ S>fyfu dpÐfpdp„ _\u. hmu, s¡_u OZu ApX$Akfp¡ \pe R>¡.
(10) gp¡ludp„ b¡L$V$¡ fuep_p¡ Q¡`
s¡_p\u f¼s`uÐs, V$u.bu., d¡gf¡ uep, TpX$p, apCg¡fuep S>¡hp fp¡Np¡ \pe
R>¡. s¡ b^p dpV¡$ Ly$v$fsu A¡ÞV$uk¡àV$uL$ kÐÐhp¡ - eyfuep, eyfuL$ A¡kuX$,
L¹$fue¡V$u_u_, L¹$fue¡V$u_ dpÐf õhdyÐfdp„ S> R>¡. õhdyÐf b¡L$V¡$fuep kpd¡ L$ugf
NyZ ^fph¡ R>¡. kss dyÐf`p_\u b¡L$V¡$fuep_p¡ _pi \C Ap fp¡N L$pbydp„ Aph¡
R>¡. S>fyf S>Zpe sp¡ iL¹$su àfdpZ¡ õhdyÐf-D`hpk\u Ap fp¡Np¡_y„ L$pedu
_uhpfZ \pe R>¡. s¡ dpV¡$ bÅfy A_¡L$ A¡ÞV$uk¡àV$uL$p¡ X$p¡V$ L¡$dp¡L¹$hu_pC_,
õV¹$fà¡ V$pd¡ peku_, `¡_pku_, `¡fpkuV$pdg hN¡f¡ D`ep¡Ndp„ g¡hpe R>¡. s¡d_u
OZu ApX$Akfp¡ `Z R>¡. Äepf¡ õhdyÐf_u L$p¡C ApX$Akf L¡$ _yL$kp_ _\u.
ífu S¹>lp¡_ Apf¹dõV¹$fp¢N¡ 42 õhdyÐfp¡`hpk L$fu `p¡sp_p¡ V$u.bu. L$pedu
_uhpf¡g R>¡.
(11) gp¡ludp„ azN_p (a„Nk) Q¡`_p fp¡Np¡
Mk, v$pv$f, MfS>hy,„ L$fp¡muep, Mug hN¡f¡ a„Nk fp¡Np¡ R>¡. s¡ dpV¡$
õhdyÐf A¡L$ dpÐf Ly$v$fsu A¡ÞV$uk¡àV$uL$ R>¡. s¡dp„ `Z eyfuep A_¡ A¡dp¡_uep_u
i¼su h^pfhp 3 \u 7 v$uhk Sy>_p¡ `¡ipb Oku_¡ dpguk L$fhp\u kpfp„
`fuZpdp¡ dm¡ R>¡. Sy>_p¡ A_ych R>¡. `Z spÅ¡ `¡ipb DÐsd R>¡. s¡ dpV¡$
bÅfy„ S>¡ A¡ÞV$uk¡àV$uL$ L¹$fudp¡ b¡V$_p¡h¡V$ A_¡ buS>u L¹$fudp¡, L¹$fudu L¡$ Áfuku
b¡CTdp„ dm¡ R>¡. b^udp„ dp_hdyÐf_p¡ eyfuep h^pf¡ hp`fhpdp„ Aph¡ R>¡.
(12) gp¡ludp„ hpefg Q¡`_p fp¡Np¡
ifv$u, ãgy, bf¹X$ãgy, km¡Md, hy`]N L$a, hpefg d¡g¡fuep, X¡$ÞÁey,
QuLy$_Ny_uep, A¡CX¹$T hN¡f¡ Aphp fp¡Np¡ R>¡. Aphp b^p S> fp¡Np¡ dpV¡$ A¡L$
dpÐf Ly$v$fsu A¡ÞV$uk¡àV$uL$ õhdyÐf S> R>¡. s¡_p kp^pfZ `p_\u lmhp fp¡Np¡
sp¡ sfs S> dV¡$ R>¡, `Z s¡_p N„cuf fy` dpV¡$ sp¡ kss kp¡ V$L$p õhdyÐf`p_
s\p iL¹$su àfdpZ¡ õhdyÐfp¡`hpk L$fhp\u S>¡ Ry>V$L$pfp¡ dm¡ R>¡, s¡ L$pedu
lp¡e R>¡. Mpk L$fu_¡ QuLy$_Ny_uep S>¡hp L$dfsp¡X$ hp„L$p hpmu _pMsp fp¡Ndp„
AiL¹$su Myb S> Aph¡ R>¡. s¡ hMs¡ õhdyÐfp¡`hpk \C _ iL¡$ Ðepf¡ iL¹$su
V$L$phu fpMhp kss õhdyÐf`p_ S>fyfu b_¡ R>¡. Ðepf¡ v$f L$gpL¡$ S>¡V$gy„ \pe
16
s¡V$g„y Apif¡ 100 du.gu. dyÐf`p_ kp\¡ kp\¡ iL¹$su dpV¡$ 100 du.gu. vy$^ L¡$
amp¡_p¡ fk (kafS>_, kuspam, dp¡kb „ u, QuLy$, `pe_¡`g, S>dfyM hN¡fd¡ p„\u
L$pC¡ `Z) L¡$ NpS>f_p¡ fk, hfuepmu_y„ `pZu L¡$ AÞe fkplpf fyQu àfdpZ¡ gC
iL$pe R>¡. A¡CX¹$T S>¡hp N„cuf fp¡Ndp„ `Z õhdyÐf-D`hpk iL¹$e _ lp¡e sp¡
v$f L$gpL¡$ 100 du.gu. õhdyÐf A_¡ 100 du.gu. fyQu àfdpZ¡_„y fk`p_ L$fu
iL$pe R>¡. Aphp fp¡Np¡dp„ bÅfy A_¡L$ àfL$pf_u A¡ÞV$ubpep¡V$uL$, `¡fpkuV$pdg,
ApCbyàfp¡a_¡ , _L¹$fp¡gu_, _¡àfp¡L$T_¡ hN¡f¡ A`pe R>¡. D`fp„s fuV¹$fh¡ pefk_¡
L$pbydp„ fpMhp dpV¡$_u A_¡L$ L$udsu v$hpAp¡ A`pe R>¡. s¡dp„ ApX$Akfp¡ A_¡
_yL$kp_ h^pf¡ \pe R>¡. s¡ kpd¡ õhdyÐfk¡h_ kp¥\u DÐsd _uf¹v$pi ¡ fl¡ R>¡.
(13) gp¡ludp„ Apep¡X$u__u L$du
gp¡ludp„ Apep¡X$u__u L$du \pe sp¡ \pCfp¡CX¹$T fp¡Np¡ - Npg`Qp¡muep,
L„$W$dpm, dçk hN¡f¡ \pe R>¡. s¡_„y àfdpZ dpÐf A`hpv$u huõspf ludpge_p,
DÐsfpM„X$_p L¡$V$gpL$ huõspf A_¡ ludpQg àfv¡$i_u L$pC¡ L$ V¡$L$fuAp¡dp„ R>¡. Ðep„
kss hfkpv$\u ^p¡hpZ \e¡g A_pS> ipL$cpS>u -agphfdp„ Apep¡X$u__u Mpdu
lp¡e R>¡. s¡h„y A_pS> L¡$ ipL$cpS>u g¡hp\u Ap fp¡N blz Ap¡R>p dpZkp¡_¡ \pe
R>¡. bpL$u kpfpe¡ v¡$idp„ ¼ep„e Aphy„ \sy„ _\u. R>sp„ Apep¡X$pCÈX$ duW$p_p
h¡`pf_¡ h^pfhp s¡_u Mp¡V$u Ål¡fpsp¡ V$u.hu., f¡X$uep¡ `f dyL$pe R>¡. Af¡, L$lh¡ psp
_uíZpsp¡_p bp¡g `f cpfs_u g¡cpNy kfL$pfp¡A¡ Ap Dv¹$ep¡N_p kL„$Ådp„ Aphu
Apdgp¡L$ `f Apep¡X$pCÈX$ _dL$ \p¡`g¡ R>¡. kpdpÞe duW$p_¡ L$p_y_u fus¡ AdpÞe
L$fg¡ R>¡. v¡$i_p v$fuepL$u_pf¡ b_sp kpdpÞe duW$p (_dL$)dp„ `yfsy„ Apep¡X$u_
A_¡ `p¡V$pi_p npfp¡ R>¡. s¡ kpv$p _dL$_p¡ D`ep¡N A_¡ õhdyÐf`p_\u Nd¡ s¡hp
\pefp¡CX¹$T_u NfbX$p¡ Apkp_u\u _uhpfu iL$pe R>¡.
(14) L¡$Þkf : L$pf¹ku_p¡S>u_uL$ fkpeZp¡ A_p¡ V$pL¡ $¹ ku_p¡_„y kpsÐe
L¡$Þkf : L$pf¹ku_p¡S>u_uL$ fkpeZp¡ A_¡ V$pL¡ $k ¹ u_p¡_p kpsÐe_¡ L$pfZ¡
L$pi
¡ _u huL¹f$y su - çeyV$¡ i_, dukCÞap¡fd¹ i ¡ _ - L¡$Þkf \pe R>¡. dp_hifufdp„
Aphp 200 S>¡V$gp Sy>v$pSy>v$p L¡$Þkf v$p.s. dp¢, Ngp¡ap AÞ__mu, íhpk_mu,
a¡akp„, guhf, S>W$f, Ap„sfX$p,„ f¡L$¹ V$d, L$uX$_u, gp¡lu, dNS>, Ap¡hfu, V¡$õV$uL$g
Nd¡ s¡ \pe R>¡. s¡_p _uhpfZ dpV¡$ ApS>_u A¡gp¡`\u `pk¡ L$pC¡ CgpS> _\u.
Nfub, AcZ Apd àfÅ_¡ R>¡sfhp S>¡ L¡$ÞkfbpS>u L¡$dp¡\¡fp`u, kf¹S>fu A_¡
f¡X$uA¡i_ v¹$hpfp fdpe R>¡, s¡ D`pe L¡$ CgpS>_¡ bv$g¡ h^pf¡ vy$ML$f, _yL$kp_
L$fs¹ p, S>uhg¡Z kpbus \sp Åe R>¡. ifuf Ap L¡$Þkf_¡ _p\hp A¡ÞV$u_uep¡
17
àgpõV$pÞ¡ k, Apif¡ 200 àfp¡V$u_ `¡`V$pCX$ fy`dp„ A¡ÞV$ubp¡X$uT `¡v$p L$f¡ R>¡.
lpg Ad¡fuL$p_p V¡$L$kpk fpÄedp„ õhdyÐfp¡`Qpf_u àf¡fZp gC Ap sÐÐh_¡
A¡ÞV$u_uep¡àgpõV$p_¡ _u Np¡muAp¡, L¡$àõeyëk, CÞS>¡L$i_p¡ L¡$Þkf_p _uhpfZ dpV¡$
hp`f¡ R>¡. s¡ `Z buÅ-buÅ_p dyÐfdp„\u b_ph¡g lp¡hp\u kpfu kamsp
dmsu _\u. dpÐf åf¡C_ V$édy fdp„ 35-36 V$L$p L$pf¹endsp Å¡hp dmu R>¡.
s¡ kpd¡ kss õhdyÐf_p k¡h_\u L¡$Þkf_p fp¡Np¡ k„`fy Z ¹ kpfp \pe R>¡.
Ad¡fuL$pdp„ Ap dphS>s dpV¡$ (2 du.gu. CÞS>¡L¹$i__p fy. 2 gpM g¡M¡
kp^pfZ 20 CÞS>¡L¹$i__p¡ L$p¡f¹k lp¡e R>¡.) 75,000 \u 1,40,000 X$p¡gf
S>¡V$gp¡ Mf¹Q \pe R>sp„ kamsp _p dm¡. ApS> ky^u kpfpe¡ huíhdp„ Qpgsu
gpMp¡ Ap^y_uL$ L¡$Þkf lp¡õ`uV$gp¡ •S>¡dp„ Cõgpdpbpv$, v$uëlu, L$gL$Ðsp,
b¢Ágp¡f, dy„bC_p¡ kdph¡i \pe R>¡ • ky^f¡g v¡$ip¡_u L¡$Þkf lp¡õ`uV$gp¡_u
L$ë`_psus D`Qpf-iL¹$su hN¡f¡ hp`fhp R>sp„ ApS> ky^udp„ Apdp„_u L$pC¡
`Z L¡$Þkf lp¡õ`uV$g (dy„bC_u spsp d¡dp¡fueg A_¡ Adv$phpv$_u V¹$fõV$_u
L¡$Þkf lp¡õ`uV$g klus)dp„\u A¡L$ `Z v$f¹v$u k„`yf¹Z L¡$Þkfdy¼s b_u Apìep¡
lp¡s s¡hp¡ A¡L$¡ e v$pMgp¡ ÅZhp dþep¡ _\u. s¡ kpd¡ ífu Apf¹dõV¹$fp¢N_p
A_¡ ífu fphS>ucpC `V¡$g_p àfeÐ_p¡\u L$pC¡ `Z dpÞe lp¡õ`uV$g hu_p
R>¡ëgp„ 70-80 hfkdp„ õhdyÐfp¡`Qpf\u 200 L$fsp„ h^pf¡ L¡$Þkf_p N„cuf
v$fv$uAp¡ k„`yf¹Z L¡$Þkfdy¼s \ep_p Al¡hpg Ap S> _uíZpsp¡A¡ Apàep R>¡.
Ap R>¡ õhdyÐfp¡`Qpf_p¡ QdÐL$pfuL$ àfcph. Ap`Z¡ àfpf¹\_p L$fhp_u fl¡ L¡$
S>N_ue„sp Ap _uíZpsp¡_¡ L¡$ÞkfbpS>u R>p¡X$hp kv¹$byv¹$^u Ap`¡ !
(15) _ Ap¡mMpsp fp¡Np¡
JO _ Aphhu, Ap¡mMpe _l] s¡hu b¡Q_¡ u, dp_kuL$ Aõ\ufsp,
A„Np¡_p¡ b¡L$pby, A_ue„Ðfus op_s„syAp¡, d„v$byv$¹^u hN¡f¡ dpV¡$ ApS>_p Ap
d¡X$uL$g kpeÞk `pk¡ L$pC¡ NZ_p`pÐf CgpS> _\u. Ðepf¡ Ap ifufdp„ `¡v$p
\sy„ d¡gpV$p¡_u_ lp¡f¹dp¡_ S>fyf epv$ Aph¡. s¡ buÅ lp¡f¹dp¡Þk A_¡ eyfuL$
A¡kuX$_p kp\dp„ Aphp„ v$fv$p¡dp„ `Z gp„b¡ Npm¡ ky^pf gphu iL¡$ R>¡. A¡V$g¡
khpf_p¡ `l¡gp¡ b^p¡ `¡ipb Aphp v$fv$uAp¡_¡ `php\u A_¡ iL¹$e lp¡e sp¡
_uedus is-àfsuis õhdyÐfk¡h_ Aphp fp¡Np¡_„y _uhpfZ L$f¡ R>¡.
(16) _`yk „ L$sp_p¡ CgpS>
S>¡ _f-_pfudp„ àfS>__iL¹$su _ lp¡e s¡ _uedus fus¡ v$uhkdp„ 3-4
hpf õhdyÐf`p_ v$f hMs¡ 100 du.gu. L$f,¡ S>¡dp„ khpf_p¡ `l¡gp¡ `¡ipb
18
afS>ueps g¡ sp¡ s¡d_p„ ifuf S>fyf õhõ\ \i¡, kyv¹$fyY$ \i¡. àfep¡N ífv¹$^p-
cL¹$su\u A`_phhp_p¡ fl¡i.¡ ApS>¡ bÅfdp„ Ap dpV¡$ A_¡L$ gp¡cpdZu
v$hpAp¡ dm¡ R>¡. A¡gp¡`\udp„ kNf¹cp bl¡_p¡_p `¡ipb_y„ lp¡fd¹ p¡_-àfp¡ak ¡ u-
A¡L$Ðf L$fu S>f¹d_udp„ v$hp b_phpe R>¡. s¡_p¡ Mf¹Q A¡L$ v$f¹v$u_p¡ 8000 X$p¸gf
àfsu dpk_p¡ R>¡. cpCAp¡ dpV¡$ s¡hu L$pC¡ _f lp¡fd¹ p¡__u v$hp lSy> b_phu
iL$pC _\u. s¡hp _f s¡d_p `fuhpf_p eyhp_ R>p¡L$fp_p¡ khpf_p¡ `¡ipb k¡h¡
sp¡ s¡_u lp¡fd¹ p¡_uL$ õ\usu ky^fsp„ _`yk„ L$sp_y„ _uhpfZ \C iL¡$ R>¡.
(17) D`k„ l pf
D`fp¡¼s 1 \u 16dp„ L$le¹ p àfdpZ¡ dp_hifuf_p Nd¡ s¡hp fp¡N L¡$
huL¹f$y su Ap iuhpçby QuL$uÐkp\u k„`fy Z ¹ kpfp \hp_p A_¡L$ v$pMgp dm¡ R>¡.
Nd¡ s¡hp ce„L$f AkpÝe NZpsp, S>¡_p¡ L$p¡C S> CgpS> L$p¡C`Z \¡fp`u `pk¡
_\u, s¡hp L¡$Þkf A_¡ A¡CX¹$T `Z Ap `v¹$^su\u Qp¡½$k dV¡$ R>¡. Ap`Zp
ifuf kp^_dp„_u b^u S> ipfufuL$ àfZpguAp¡ Ly$v$fsu S> fpMhp dpV¡$
kpÐÐhuL$ ipL$plpfu Mp¡fpL$ g¡hpe sp¡ õhdyÐf_p„ D`f hf¹Zh¡g kÐÐhp¡ s¡_p
afu_p `p_\u ifuf_¡ h^pf¡ _¡ h^pf¡ kyv¹$fyY$ b_ph¡ R>¡. s¡ D`fp„s
õhdyÐfk¡h_\u S>uhfkpeZ_y„ DÐsdp¡Ðsd b„^pfZ lp¡fd¹ p¡_ S>¡_¡ dNS>_p¡
k„v¡$ihplL$ AÏåf¡C_ d¡k¡S> A¡¼Tu¼eyV$f dp¡g¡¼eyg L$l¡hpe, s¡hp 50 S>¡V$gp
lp¡f¹dp¡_ Ap ifufdp„ Ly$v$fs b_ph¡ R>¡. s¡ b^p_u iL¹$su_y„ `Z k„L$g_ A_¡
k„L$fZ `Z ifufdp„ S> \pe R>¡. s¡ b^u S> fpkpeZuL$ iL¹$suAp¡_y„ ApNm
f¡X$uAp¡ A¡L¹$V$uh iL¹$sudp„ fy`p„sf \pe R>¡. S>¡dp„\u Ap ifuf_u R>¡ëgu ANp¡Qf
àfZpgu - f¡X$uAp¡ A¡¼V$uh ky`f lp¡f¹dp¡_ S>¡_¡ lz„ ‘f¡X$uAp¡dp¡_’ sfuL¡$
Ap¡mMui, s¡ DÐ`Þ_ \pe R>¡. S>¡d lp¡fd¹ p¡_ ifufdp„ Nd¡ s¡ Ág¡ÞX$dp„ `¡v$p
\pe A_¡ kpfp ifuf_¡ Q¡s_pde L$f¡ s¡ S> kuv¹$^p„s¡ Ap f¡X$uep¡dp¡_ A¡L$
ifufdp„ Nd¡ Ðep„ `¡v$p \pe A_¡ kpfpe¡ `f¹ephfZ_¡ Q¡s_pkcf L$fu iL¡$ R>¡,
S>¡ ifufdp„ s¡S>-Ap¡S>, àfcphu`Ï„ h^pf¡ R>¡. A_¡ ifufdp„ ANp¡Qf iL¹$su
v$¹hpfp `fd ip„su àfkpf¡ R>¡.
àfí_ 13 : hpl, Myb kfk Ap `v¹$^su_u OZu OZu fp¡N-_uhpfZ_u
A_¡ `fp iL¹$su-àfpàsu_u Qp¡MhV$ \C. `R>u ApNm iy„ ?
DÐsf : Apd gp¡L$p¡ dp_¡ R>¡ L¡$ dpÐf fp¡N-_uhpfZ dpV¡$ S> Ap `v¹$^su
A`_phpe, `Z s„v$y fõs bpmL$, eyhp_, `y¿s A_¡ ìfyv$¹ ^ _f_pfu s¡_„y
_uedus k¡h_ L$f¡ sp¡ s¡d_u õhfnZ àfZpgu Myb S> DÞ_s \pe. s¡_¡ L$pC¡
19
ipfufuL$ _yL$kp_ sp¡ \sy„ S> _\u, `Z bv$gpdp„ Mp¡fpL$, lhp, `pZu,
fl¡Zu-L$fZu A_¡ dp_kuL$ hgZdp„ õ\ufsp Aph¡ R>¡. `fuZpd¡ kyv¹$fyY$
Apfp¡Áe S>mhpC fl¡ R>¡. OX$`Z vy$f ^L¡$gpe R>¡. S>uhpv$p¡fu g„bpe R>¡. s¡_p
dplp¡gdp„ s¡_p„ dp_-kçdp_ kp¥ Åmh¡ R>¡. s¡ S> kuv¹$^p„s¡ ep¡N-Apdfp¡gu
A`_phu_¡ L¡$V$gpe DÞ_s õ\usu_¡ `pçep R>¡. s¡d_pdp„ byv$¹ ^u-d_, hpZu
`f_u A¡L$ ANp¡Qf `fp i¼su huL$k¡ R>¡. s¡Ap¡_¡ d__u ip„su dm¡ R>¡,
s¡d_p QuÐsdp„ Ap_„v$ ìep`¡ R>¡. ìep^u-D`p^uflus ks¹-Qus¹-Ap_„v$
d¡mhhp gpeL$ b_¡ R>¡.
àfí_ 14 : Ap¡V$p¡ eyfu_-õV¡$d ãgyCX \¡fp`u_u ifyAps L¡$d L$fhu ?
hp`fhp_u fus iu ?
DÐsf : õhdyÐfp¡`Qpf_u L$v$u L$p¡C ApX$Akf _\u. L$p¡C _yL$kp_u _\u.
s¡d R>sp„ v$f¡L$ v$f¹v$uA¡ `p¡s¡ `p¡sp_p X$p¸L$V$f b_hy„ `X¡$ R>¡. `l¡gp„ sp¡ fp¡N_¡ S>
`pfMhp¡ `X$i¡. ApNm bsph¡g àfí_ 12dp„ huNsp¡ Ap`u R>¡. s¡\u
ifyAps `Z fp¡N àfdpZ¡ hp`fhp_u fus ÅZu_¡ L$fhp_u fl¡ R>¡.
hp`fhp_u fus :-
1. õhdyÐf`p_ : spSy>„ õhdyÐf `uhy„. õhfnZ àfZpgu ky^pfhp, b^p S>
Ap„sf-bpl¹e fp¡Np¡dp„.
2. õhdyÐfdpgui A\hp õ_p_ : spSy>„ - bpl¹e fp¡Np¡, QpdX$u_p„
v$f¹v$p¡dp„ Mpk.
3. õhdyÐf V$u`p„ : Ap„M, L$p_, _pL$_p„ v$fv¹ $p,¡ Op hN¡fd
¡ p„ dpÐf spÅ
`¡ipb_p„.
4. õhdyÐf `p¡sp„ - dpV$u_p¡ g¡` : spSy>„ - bpl¹e v$fv¹ $p,¡ QpdX$u, dp\p,
`¡V$ dpV¡$.
5. õhdyÐf i¡L$ : _pk, hfpm, _¡su, ^p¡su, hfpmõ_p_, QuL$_ y Ny_uep,
_pL$_p„ v$f¹v$p¡dp„.
6. õhdyÐf D`hpk - S>gàfep¡N : spSy>-
„ AkpÝe, Ap„sfuL$ N„cuf v$fv¹ $pd¡ p„.
7. õhdyÐf kyfe
¹ õ_p_ : lW$ugp, lpX$L$p_p„, QpdX$u_p„, kp„^p_p„, op_
s„syAp¡_p„ v$f¹v$p¡dp„ Ap fus¡ D`ep¡N L$fu dphS>s_u ifyAps L$fhu. fp¡N_p
àfL$pf, v$f¹v$u_p ifuf_y„ b„^pfZ, he, fyQu-`k„v$Nu, àfL$¹ fsy u, õ\m A_¡
20
lhpdp_ àfdpZ¡ kdS>u_¡ A`_phhu. dpguk dpV¡$ N„^ Aph¡ sp¡ ^ud¡\u V¡$h
`pX$hu. `uhp\u DbL$p Aphsp lp¡e sp¡ ^ufS> fpMu, \p¡X$p àfdpZdp„ `pZu
d¡mhu_¡ ifyAps L$fhu. M„s fpMu_¡ _uedussp Åmhhu. V¡$h `X$sp„ N„^-
õhpv$ Ap`p¡Ap` S>Qu S>i¡. õhdyÐf kp\¡ `p¡sp_u fyQu A_¡ kdS> àfdpZ¡
Apeyf¹h¡v$uL$ S>X$ubyV¹$V$uAp¡ Å¡X$u iL$pe R>¡. v$p.s. v$p„s_p vy$Mphp dpV¡$ dyÐf
kp\¡ gh]N, QpdX$u_p L$pY¡ $ dpV¡$ dyÐf kp\¡ sL$dfuep_p¡ `phX$f A_¡ gudX$p_p¡
fk, QpdX$u dpV¡$ dyÐf kp\¡ Ndsy„ s¡g hN¡f¡ hp`fu iL$pe. s¡hu S> fus¡
`p¡sp_¡ Ndsu DÐsd A¡gp¡`\uL$ v$hp `Z õhdyÐf kp\¡ S>fyf hp`fu iL$pe.
`Z DÐsd fus sp¡ A¡L$gp õhdyÐf_p D`ep¡N_u S> R>¡. s¡ h^pf¡ lusL$f fl¡
R>¡. s¡ Ly$v$fsu A_¡ h¥op_uL$ R>¡. A_ychp¡ `Z s¡_¡ õhuL$pf¡ R>¡.
àfí_ 15 : hpl, Ap sp¡ Mf¡Mf DÐsd lusL$pfu `v¹$^su R>¡. s¡ S>N\u
AÅZ Ry>`u L¡$d flu ?
DÐsf : L¡$d Ry>`u flu s¡ dpV¡$ ApNm OZu hpsp¡ \C R>¡. s¡ dpV¡$ Apd
S>_sp_y„ Aop_ A_¡ ^pf¹duL$ O¡gR>p s¡V$gp„ S> S>hpbv$pf R>¡. dyÐfdp„ kyNpmhu,
vy$fN¹ ^„ , b¡õhpv$_¡ _pd¡ Aõàfyíe L$fu õhpf¹\u, õ\p`us lusp¡A¡ s¡_¡ L$dpZu_y„
kp^_ b_phu h^pf¡ _¡ h^pf¡ A„^pfpdp„ ^L¡$gu, kpfpe¡ huíhdp„ Ap¥v$¹ ep¡NuL$
L¹$fp„su bpv$ A_¡ cpfsdp„ R>¡ëgp„ 200 hfk\u Nygpdu - fyíhsMp¡f hmsfdp„
Ap A¡gp¡`\u_¡ S> `pepdp„ fpMu, Aopshpkdp„ ^L¡$gu R>¡. s¡_¡ kS>uh_
L$fhp_p¡ ei `Z `¡gp A„Áf¡S> kpdpÞe S>_ ífu Apf¹dõV¹$fp¢N_¡ S> Åe R>¡. s¡
`R>u s¡_u àf¡fZpA¡ NyS>fpsdp„ Adv$phpv$dp„ ífu fphS>ucpC `V¡$g¡ A_¡ X$p.¸
`fpNS>ucpC v¡$kpC `l¡gp cpfsue M.B.B.S. R>¡ L¡$ S>¡Z¡ Ap L$p_y_u AdpÞe
`v¹$^su_p¡ D`ep¡N L$ep£ R>¡. s¡_¡ Ål¡fdp„ dyL$hp_p A\pN àfeÐ_p¡ L$fe¹ p R>¡.
kpfpe¡ v¡$idp„ kpfu lhp Ådu. `Z A¡gp¡`\u_u kf¹hp¡`fusp_p Ap QgZ
sm¡, Ap `v¹$^su_¡ ^uL¹$L$pfhpdp„ Aphu. Af¡, s¡ hMs_p A¡L$ Apeyf¹h¡v$_p
huipfv$, L¡$Þv¹$f kfL$pf_p Apeyf¹h¡v$_p bp¡f¹X$_p A¡L$ kæeífuA¡ sp¡ ífu
fphS>ucpC_p `yõsL$ ‘dp_hdyÐf’_¡ A¡L$ ‘dyf¹Msp\u cf`yf’ huQpf Ål¡f
L$f¡g R>¡. D`fp„s A_¡L$ _pdu-A_pdu v$pL$sfp¡A¡ A_¡ Myv$ Apeyf¹h¡v$_p
h¥v¹$ep¡A¡ Ap `v¹$^su hui¡ Sy>W$pZp„ Qgphu s¡_u Mp¡v$Zu L$fhpdp„ L$p¡C L$du
fpMu _\u. `fuZpd¡ s¡_u dpÞesp d¡mhhp dpV¡$ kpfpe¡ v¡$idp„ L$p¡C ApNm
Aphsy„ S> _\u. gpMp¡ kp^pfZ dpZkp¡A¡ `p¡sp_p õhdyÐf_p Adyëe
A_ych¡ s¡_u Mfu S>fyfs õhuL$pfu R>¡. `Z s¡_u L$p_y_u
21
dpÞesp_u dpNZu L$pZ ¡ L$f¡ ? ApS>_p L$lh¡ psp Ap _uíZpsp¡ S>¡ Apfp¡Áe
s„Ðf_p DÃQ õ\p_¡ b¡W$p R>¡ s¡ sp¡ _f¹ep AàfpdpZuL$ Sy>W$p R>¡. S>¡Ap¡ Ap
`v¹$^su_¡ ^uL¹$L$pfu _L$pfu fl¹ep R>¡. Ap `v¹$^su_u ce„L$f _]v$p - Af¡
Ål¡fdp„ _]v$p A_¡ Mp_Nudp„ kamsp dpV¡$ D`ep¡N L$fu füp R>¡. A¡L$ dpÐf
iuhpçby QplL$ ífu hu_ycpC Np„^uA¡ A\pN àfeÐ_p¡ L$fu cph_Nf
ey_uhf¹kuV$u_p Ly$v$fsu D`Qpf_p X$uàgp¡dp AæepkL¹$fddp„ Ap iuhpçby-
QuL$uÐkp_¡ kpd¡g L$fphu \p¡X$u dpÞesp A`phu R>¡. lh¡ Ap hps_¡ ApNm
^`phhu Å¡CA¡. Nd¡ s¡d A¡L$ v$uhk Ap `v¹$^su Ap^y_uL$ d¡X$uL$g
kpeÞkdp„ S>fyf dpÞe \i¡. A¡V$gy„ S> _l], `Z A¡L$ kf¹hp¡`fu õ\p_
`pdi¡.NyS>fps fpÄedp„ A¡L$ õhs„Ðf ey_uhf¹kuV$u_p¡ v$fÄÅ¡ `pdi¡ s¡V$gu
s¡dp„ h¥op_uL$ kÃQpC, kQp¡V$sp, kndsp R>¡.
àfí_ 16 : Ap D`Qpf L$ep fp¡N `f L¡$V$gp v$uhk L$fhp¡ ? L$pC¡ dplusu R>¡ ?
A„v$pS>u iL$pe ?
DÐsf : lp, lh¡ huhu^ A_ychp¡_p bm¡. buS>u b^u \¡fp`uAp¡_u S>¡d
Apdp„ `Z fp¡Np¡_p¡ àfL$pf, v$f¹v$u_u ipfufuL$ lpgs, he hN¡f¡ `f Ap^pf
fpM¡ R>¡. `Z buS>u `v¹$^suAp¡ L$fsp„ Apdp„ fp¡N_u v$hp Ap`p¡Ap` fp¡N_p
_uhpfZ kp\¡ ky^f¡ R>¡. Mp¡fpL$ ky^pfsp„ Ap v$hp (õhdyÐf) ky^f¡ R>¡. s¡
fp¡N_uhpfZ h^pf¡ R>¡. `l¡gp„ fp¡N_p V¡$L¡$v$pf fp¡Np¡ _uhpf¡ R>¡. `R>u dym fp¡N
Nd¡ s¡hp¡ AkpÝe L¡$ N„cuf - L¡$Þkf, A¡CX¹$T lp¡e s¡ `Z `yf¹Z vy$f \pe R>¡.
s¡ dpV¡$ lpg_p dplp¡gdp„ ìehõ\us àfep¡Np¡_p Acph¡ S>¡ s¡ fp¡N_p `yfZ ¹
_uhpfZ dpV¡$ Qp¡L¹$L$k L¡$V$gp¡ kde Å¡CA¡ s¡ L$l¡hy„ dyíL¡$g R>¡. buS>u L$p¡C
`v¹$^sudp„ s¡hu L$p¡C S> Qp¡L$kpC \C iL$su S> _\u. Ðepf¡ Ap `v¹$^sudp„ S>¡
s¡ fp¡N_uhpfZ_u dyv$s S>fyf L$lu iL$pe R>¡. s¡ dpV¡$ A_ych¡ A„v$pS>us
kdeNpmp¡ Ap àfdpZ¡ R>¡.
1. ãgy-Þeydp¡_uep 10-15 v$uhk
2. QuLy$_Ny_uep 15-25 v$uhk
3. V$u.bu.-A¡_uduep 30-50 v$uhk
4. Apf¹\fpCV$uT 50-60 v$uhk
5. bu.`u.-l¹fyv$efp¡N 60-80 v$uhk
6. L¡$Þkf `l¡gy„ õV¡$S> 30-60 v$uhk
22
7. A¡CX¹$T 160-180 v$uhk
8. L¡$Þkf R>¡ëgy„ õV¡$S> 120-180 v$uhk
Ap kdedf¹epv$pdp„ D`Qpf_u _uedussp, ífv¹$^p, L$pmS>u S>fyfu
R>¡. dphS>sdp„ `Z byv¹$^u hp`fu D`ep¡N_u knd fusp¡ A`_ph¡ sp¡ a¡f `X¡$
R>¡. dpÐf dyÐf`p_ A_¡ dpguk L$f¡ sp¡ Npmp¡ S>fp g„bpC `Z Åe, lW$ugp„
v$f¹v$p¡dp„ iL¹$su àfdpZ¡ õhdyÐfp¡`hpk, õhdyÐf-S>gàfep¡N A`_phpe sp¡
Npmp¡ OV$u `Z iL¡$ R>¡. `Z Ap dphS>s Nd¡ s¡ fus¡ g„bpe sp¡ `Z s¡_u
L$p¡C ApX$Akf L¡$ _yL$kp_ _\u. buS>u L$p¡C `v¹$^sudp„ ApV$gu Qp¡L$kpC
Aphhu iL¹$e S> _\u. L$p¡Cdp„ kQp¡V$sp L¡$ _uf¹v$p¡isp R>¡ S> _l]. A_¡
MfQ_u bpbsdp„, kfmsp_u bpbsdp„ Ap_p¡ L$pC¡ S> huL$ë` _\u.
àfí_ 17 : Ap `v¹$^su A`_phuA¡ sp¡ hÃQ¡ L$p¡C vy$M Dcy„ \pe ? lp, sp¡
_uhpfZ ?
DÐsf : Ap `v$¹^sudp„ L$p¡C S> ApX$Akf, _yL$kp_ L¡$ vy$M \sy„ _\u.
hpfy, ifyApsdp„ Ap`Zp„ ifuf_p„ V$pL¡ $kuÞk S>¡ S>dp \ep„ lp¡e s¡ TpX$p,
DgV$u, QpdX$u_u Nfdu, ap¡ëgp, iumi fy`¡ blpf _uL$m¡ R>¡. s¡\u Ncfphy„
_l]. s¡_u iyv$¹ ^sp \sp„, õhÃR>sp h^sp, V¡$L$¡ v$pf _p_p fp¡Np¡ `l¡gp„ _pbyv$
\i¡. `R>u S> dy¿e fp¡N dV$i¡. Ap Npmpdp„ L$p¡C N¡fkdS>Z L¡$ cyg\u
àfep¡N fp¡L$uA¡ L¡$ L$p¡C huÅsue v¹$fìe g¡hpe sp¡ s¡ kpfp \hp_p¡ Npmp¡ g„bph¡
R>¡. s¡ `R>u àfep¡N ify L$fsp„ fp¡N dV$hp_p¡ kde h^i¡. `Z L$p¡C buSy>„ vy$M
dyÐf\u \sy„ S> _\u.`Z Å¡ `v¹$^su bv$g¡ sp¡ fp¡N L$pedu Of L$fu S>uhg¡Z
`Z b_u iL¡$ R>¡. `Z Nd¡ Ðepf¡ Ap `v¹$^su ify L$fhp\u L¡$ Qpgy fpMhp\u
L$v$u L$p¡C vy$M \sy„ S> _\u. s¡_y„ A„sud gn ifuf_y„ _ufp¡Nu`Ï„, kyv¹$fyY$
Apfp¡Áe A_¡ d__u ip„su R>¡.
àfí_ 18 : cyg\u \sp ApOps-àfÐepOps L¡$d id¡ ? ¼epf¡ id¡ R>¡ ?
DÐsf : Ap `v¹¹$^sudp„ L$p¡C cyg_¡ AhL$pi S> _\u. dyÐf`p_ OV¡$ sp¡
ky^pf_u TX$` Ap¡R>u \pe. b„^ L$fp¡ sp¡ ky^pf AV$L¡$, L$p¡C ApOps-
àfÐepOps _\u. `pR>p¡ D`Qpf ify L$fsp iyv$¹ ^u h^i¡. hpfy, cygdp„ L$pC¡ L$
huL$pfu v¹$fìe g¡hpe sp¡ s¡dp„ s¡ T¡f_p„ vy$Mp¡ \pe, s¡_¡ vy$f L$fhp_y„ ify \pe
R>¡. A_¡ ify \sp„ vy$M id¡ R>¡. s¡ hMs¡ iL¹$su àfdpZ¡ D`hpk L$fu hl¡gu
iyv¹$^sp gphu iL$pe R>¡. õhdyÐfp¡`Qpf s¡_y„ L$pd Qpgy S> fpMi¡.
23
àfí_ 19 : Ap D`Qpfdp„ `uX$p Ap`p¡Ap` Dcu \pe A_¡ idu `Z Åe,
s¡ sp¡ _hpC_u hps ! iL¹$su L¡$V$gu nuZ \pe ? h^¡ sp¡ L¡$V$gu ?
DÐsf : õhdyÐfp¡`Qpfdp„ Äep„ ky^u ifufdp„_p„ V$pL¡ $kuÞk_y„ _uhpfZ \pe
Ðep„ ky^u S>fp `uX$p S>¡hy„ fl¡ s¡ L$pY$i¡, _uL$mu S>sp„ `uX$p idu Åe R>¡.
D`hpkdp„ `Z õhdyÐf_y„ `p¡iZ dþep S> L$f¡ R>¡. D`fp„s õhfnZ
àfZpgu_p A¡ÞV$ubp¡X$uT L¹$fdi h^sp S> fl¡ R>¡, iL¹$su h^su S> fl¡ R>¡.
dpÐf AkpÝe lW$ugp v$f¹v$p¡dp„ S> iL¹$su àfdpZ¡ õhdyÐfp¡`hpk S>fyfu b_¡ R>¡.
A¡L$p„sfp AW$hpX$ue¡ 1 L¡$ 2 A\hp 5-5 v$uhk_p D`hpk L$fu iL$pe R>¡.
s¡dp„ iL¹$su S>fyf h^¡ R>¡. s¡ V$L$phu fpMhp S>fyf àfdpZ¡ fkplpf L$fu iL$pe
R>¡. Apd h^su ipfufuL$ iL¹$su A_ykpf OV$pX$hp-h^pfhp lusL$f fl¡ R>¡.
àfí_ 20 : õhdyÐf D`hpk L$¡hu fus¡ R>p¡X$hp ?
DÐsf : D`hpk R>p¡X$su hMs¡ fyQu àfdpZ¡ dp¡k„bu_p¡ fk, dN_y„
`pZu, NpS>f_y„ `pZu L¡$ L¹$fud hu_p_y„ vy$^ gC_¡ R>p¡X$u iL$pe. `R>u `p¡sp_p„
S>W$fpÁ_u àfdpZ¡ v¹$fpn, MSy>f, i]N, Mpf¡L$, L$pSy>, bv$pd, `uõsp, A„S>uf,
``¥e„y hN¡f¡ gC iL$pe. buÅ L¹$fddp„ QuLy$, L¡$mp, S>dfyM, kafS>_,
_põ`su, v$pX$d_p¡ amplpf gC iL$pe R>¡. S>¡V$gp v$uhk_p õhdyÐfp¡`hpk lp¡e
s¡V$gp v$uhk fkplpf A_¡ agplpf fpMhp Å¡CA¡. `R>u fp¡S>]v$p¡ kpv$p,¡
kpÐÐhuL$, ipL$plpfu Mp¡fpL$ S> g¡hp_p¡ fl¡ R>¡. Ap v$uhkp¡dp„ L¹f$y Ðfud Mp„X$,
d¢v$p_u b_phV$p,¡ duW$pC, sm¡gp `v$pf¹\p¡, åf¡X$, bV$f g¡hp_p V$pmhp. Ap
`v$pf¹\p¡ _l] g¡hp lusL$f fl¡ R>¡.
àfí_ 21 : fp¡N_uhpfZ Apfpddp„ v$f¹v$u_¡ L¡$hp¡ Mp¡fpL$ Ap`hp¡ ? L¡$V$gp¡ ?
iy„ ÐepNhy„ ?
DÐsf : v$fv¹ $u_u fyQu àfdpZ¡ gugp„ ipL$cpS>u, V$dV¡ $p, NpS>f, dymp,
L$p¡buS>, agphf, L$pL$X$u, Xy„$Nmu, gkZ, dfQp„, QucX$p„ S>¡ cph¡ s¡ huh¡L$\u
Ap`u iL$pe. Mp¡fpL$dp„ kpv$p„ v$pm-cps, ipL$-fp¡V$gu, D`f bsph¡g
fkplpf, am_p kgpX$, fkp¡, g]by`pZu, S>ufp`pZu, hfuepmu-`pZu, kyL$p
d¡hp Ap`u iL$pe. iL¹$su àfdpZ¡ `pQ_ àfdpZ¡ S> g¡hp„. `pQ__u ÅZL$pfu
: khpf_p¡ dm Å¡ `pZudp„ sfsp¡ \pe sp¡ b^„y bfpbf kdS>hy„. s¡ àfdpZ¡
iL¹$su h^¡, `pQ_ ky^f¡ s¡ àfdpZ¡ kpÐÐhuL$ ipL$plpfu Mp¡fpL$ Ap`hp¡. D`f
L$le¹ p àfdpZ¡ s¡g, Ou, d¢v$p_u b_phV$p¡ (åf¡X$, bV$f), duW$pC ÐepNhp. Å¡
lp\R>X$_p Qp¡Mp A_¡ \ygphpmp¡ gp¡V$ dm¡ sp¡ s¡ L$bS>ueps \hp v¡$i¡ _lu.
24
àfí_ 22 : õhdyÐf àfep¡N L$f_pf¡ `¡ipb ky^pfhp L¡$hp¡ Mp¡fpL$ g¡hp¡ ? L¡$hp„
v¹$fìep¡ _ g¡hp„ ? iy„ ÐepNhy„ ?
DÐsf : Ap àfí__p¡ S>hpb àfí_ 21 sm¡ Aphu Åe R>¡. h^pfpdp„
s¡dZ¡ `p¡sp_u dS>byfu kuhpe L$p¡C `Z Mp¡fpL$, duW$pC, S>„L$azX$ A_¡
ApS>_p„ W„$X$p„ `uZp„ _ S> g¡hp„. L$p¡C`Z Ås_p„ Ap¥i^p¡ L¡$ v$hpAp¡ _ S>
g¡hpe s¡hu L$pmS>u fpMhu. Mp¡fpL$ A_¡ àfep¡Ndp„ _uedussp, M„s
A_¡ L$pmS>u fpMhu s\p ^ufS>\u ifufdp„ \sp a¡fapf bfpbf _p¢^hp.
`p¡sp_u fyQu àfdpZ¡ ^pZp-S>ufy, gh]N, dfu, sS> Csf dkpgp
A¡gf¹S>u fyQu àfdpZ¡ g¡hpdp„ L$p¡C dyíL¡$gu _l] Aph¡. s¡ S> fus¡ Apvy$,
gkZ, Xy„$Nmu, dfQy„ `p¡sp_p¡ õhpv$ Mpk L$fu_¡ hfkp¡_u Mp¡fpL$u àfL¹fy$su
Åmhhp gC iL¡$, s¡dp„ `f¡S>u_p _pd¡ L$p¡C v$bpZ L¡$ bmS>bfu _
L$fhp\u lus h^pf¡ \i¡.
àfí_ 23 : Ap„M, L$p_, _pL$_p„ v$f¹v$p¡_p _uhpfZ dpV¡$ D`ep¡N L¡$hu fus¡
L$fhp¡ ?
DÐsf : àfí_ 12 sm¡ (6) A_¡ (12)huNsp¡ Ap`u S> R>¡ s¡ R>sp„
kp^pfZ lmhp v$fv$dp„ V$u`p„ _pMhp„. `Z N„cuf õ\usu S>Zpe sp¡ Ap„M
dpV¡$ ApC-L$` fpMhp. L$p_ dpV¡$ spÅ¡ _hi¡L$p¡ `¡ipb hp`fhp¡ A_¡ _pL$
dpV¡$ _¡su, ^p¡su, _pL$\u `p_ hN¡f¡ L$fu iL$pe R>¡. hpefk_p Q¡` `Z çeyL$k
õhdyÐf\u A¡ÞV$uk¡àV$uL$ iyv$¹ ^ \sp _pi `pd¡ R>¡. dpÐf QuL$_Ny_uepdp„ S>fp
hpf gpN¡. s¡dp„ ^ufS> fpMhu A_¡ iL¹$su Åmhhp `¡ipb kp\¡ \p¡X$p¡
fkplpf `Z L$gpL¡$ L$gpL¡$ g¡hp\u fpls fl¡ R>¡. s¡ v¹$hpfp \sp V$u.bu.,
Þeydp¡_uep, bf¹X$-ã¹gy hN¡f¡dp„ iL¹$su àfdpZ¡ dyÐfp¡`hpk L$fu iL$pe R>¡.
àfí_ 24 : õhdyÐf QuL$uÐkp_y„ cphu iy„ ?
DÐsf : DÐsd ! buS>u b^u S> `v¹$^suAp¡ L$fsp„ h^pf¡ DS¹>Ähm. Ap
`v¹$^sudp„ huop__p Ap^pf¡ `yfZ¹ huíhpk\u L$lu iL$pe L¡$ Nd¡ s¡hp¡ fp¡N
`Z kpfp¡ \pe R>¡. A¡V$g¡ cZ¡g, kdSy>, iunus hf¹N L$dk¡ L$d Apf¹\uL$
c]k\u bQhp Ap `v¹$^su S>fyf A`_phi¡. Mf¹Qpm, Ðfpkv$peL$ Ap¡`f¡i_,
v$hpAp¡_p„ fuA¡L$i_p¡, ApX$Akf_p„ Å¡Mdp¡\u bQhp buS>u L$p¡C`Z `v¹$^su
ÐepNu_¡ Ap `v¹$^su A`_phi¡. A_¡ hMs Apìe¡ L¡$ Ap S> `v$¹^su dpÐf
fl¡i¡ A_¡ buS>u s¡_u `yfL$ b_u S>i¡.
25
àfí_ 25 : õhdyÐf-QuL$uÐkp iy„ R>¡ ? s¡_p¡ S>Þd L¡$d \ep¡ ?
DÐsf : õhdyÐf-QuL$uÐkp `p¡sp_p ifuf_u L$pC¡ `Z sL$gua, fp¡N L¡$
huL¹fy$su _uhpfhp_p¡ kf¹hp¡Ðsd CgpS> R>¡. Ly$v$fs_p v$f¡L$ àfpZu_u kplS>uL$
CÃR>p _ufp¡Nu fl¡hp_u A_¡ `p¡sp_u fus¡ S> _ufp¡Nu ifuf fpMhp_u R>¡.
dp_hu S>Þd¡ Ðepf¡ 3.5 L$ugp¡ hS>__p¡ A_¡ `p¡sp_u dyW$u S>¡hXy„$ l¹fyv$e gC
S>Þd¡ R>¡. Ap l¹fyv$e kss `ç`]N_y„ L$pd L$fu kpfpe¡ ifuf_¡ iyv¹$^ `p¥íV$uL$
gp¡lu dp¡L$g¡ R>¡. s¡ L$v$u `Z 1 du_uV$ dpV¡$ `Z b„^ fl¡sy„ _\u. S>]v$Nucf
AV$L¹$ep hu_p kss Ap L$pd L$f¡ R>¡. Apd 35-40 hfk¡ dp_hu `y¿s he_p¡
\pe, ifuf_y„ hS>_ kf¡fpi 70-75 L$ugp¡ \pe R>¡. `Z s¡_y„ l¹fyv$esp¡ dpÐf
s¡_u dyW$u S>¡hXy„$ S> fl¡ R>¡. Apd ifuf 20 \u 22 NÏ„ dp¡Vy„$ \pe Ðepf¡ l¹fyv$e
dpÐf 6 \u 7 NÏ„ S> h^¡ R>¡. Apd ifuf h^sp„ bpm, eyhp_ he¡ l¹fyv$e
`f cpfZ Ap¡Ry>„ lp¡e `Z `y¿s he_p¡ \sp„ ifuf Myb S> h^sp l¹fyv$e `f
cpfZ h^¡ R>¡. bpm`Z A_¡ eyhp_ he¡ L$p¡C`Z A„N_¡ `p¡iZ dpV¡$ L$p¡C S>
sL$gua `X$su _\u. L$p¡C nsu S>Zpsu _\u. L$pfZ l¹fyv$e L$pf¹end fus¡ b^p„
`p¡iZ iyv¹$^fy`¡ `lp¢QpX¡$ R>¡. `Z 35-40 hfk bpv$ vy$f_p„ A„Np¡ •• QpdX$u,
dp\p_p hpm, Ap„M, v$ps„ , L$p_ hN¡f_¡ ¡ `p¡iZdp„ Mpdu ify \pe R>¡. s¡
D`fp„s dp_hu_u fyQu, õhpv$ A_¡ kpdpS>uL$ hgZ¡ Mp¡fpL$ `Z bv$gpe R>¡.
ipL$plpfu hp_NuAp¡ bv$gpe R>¡. kyNf, s¥gu `v$pf¹\p¡ h^¡ R>¡. dp„kplpf `Z
g¡hpe R>¡. kp\¡ kpdpS>uL$ ìek_p¡ Qp, L$p¡au, ifpb `Z g¡hpe R>¡. A_¡
buX$u, kuNpf¡V$, sdpLy$, bS>f (R>]L$Zu) cp„N, Np„Å¡ `Z g¡hpe R>¡. s¡\u
guhf, a¡akp„ A_¡ L$uX$_u_y„ cpfZ h^sp„ l¹fyv$e_y„ L$pd h^¡ R>¡. `fuZpd¡ Ap
vy$f_p A„Np¡_¡ `p¡iZ `yfy„ dmu iLsy„ S> _\u. `fuZpd¡ QpdX$u_p„ vf¹$v$p¡ h^¡.
dp\pdp„ ^p¡mp Mfsp hpm, Ap„Mdp„ Tp„M`, dp¡suep¡-Tpdf \pe, v$ps„
lgsp-vy$Msp \C `X$hp dp„X¡$, L$p__u bl¡fpi-`fy hN¡f¡ \hp_y„ ify \pe R>¡.
Ðepf¡ ifuf_p„ Ap A„Np¡_u nsu`yf¹su L$fhp buÅ L$p¡C`Z CgpS> L$fsp„
`p¡sp_p S> gp¡lu_y„ iyv$¹ ^ Ly$v$fsu àfhplu `p¡sp_p¡ S> `¡ipb gNpX$hp\u L¡$
`uhp\u Ap A„Np¡_y„ `p¡iZ kpfu fus¡ S>mhpC fl¡ R>¡. `pQ_ ky^f¡ R>¡,
L$bS>ueps vy$f \pe R>¡. Ap l¹fyv$e_¡ dv$v$ L$fhp Ap v$f¹v$p¡_p _uhpfZdp„ Ap
\¡fp`u_p¡ S>Þd \pe R>¡. `l¡gp„ kdSy>, op_u, huQpfL$pA ¡ ¡ cpfsdp„ ifyAps
L$fu. 5,000 hfk S>¡V$g„y Sy>_y„ X$pdfs„Ðf s¡_p¡ `yfphp¡ R>¡. ipfufuL$ Jdf h^sp S>
dyíL¡$guAp¡dp„ s¡_p¡ S>Þd \ep¡ R>¡. vy$f_p„ huhu^ A„Np¡_u õ\p_uL$ nsu`yfs¹ u L$fhu
s¡ Ap QuL$uÐkp_p¡ `pep¡ R>¡. Ap A„Np¡ s\p buÅ„ b^p„ S> A„Np¡_¡ Jdf
26
h^sp„ S>¡ nsu`yf¹su L$fhu `X¡$ s¡ Ap D`Qpf\u DÐsd fy`¡ \pe R>¡. s¡dp„ Ap
`v¹$^su_p¡ Dv¹$ch \ep¡. ìep` h^¡gp¡ R>¡. Ap^y_uL$ d¡X$uL$g kpeÞk_p
A_yb„^¡ sp¡ L$pedu D`ep¡Nu lusL$f \¡fp`u R>¡.
àfí_ 26 : ky^pf¡g Mp¡fpL$\u dyÐf ky^f¡ R>¡, sp¡ DÐsd dyÐf L$p_¡ ¡ L$lh¡ pe ?
DÐsf : iyv$¹ ^, _uf¹dm, N„^-õhpv$flus 6.5 \u 7.5 `u.A¡Q.hpmy„ dyÐf
kpfy„ NZpe. Apd sp¡ Ap`Zp Mp¡fpL$ àfdpZ¡ gp¡lu MpVy$„ A¡V$g¡ Ap¡R>p
`u.A¡Q.hpmy„ A_¡ Mpfy„ A¡V$g¡ L¡$ h^pf¡ `u.A¡Q.hpmy„ b_¡ R>¡. a¡akpdp„
Ap¡¼kuS>__u dv$v$\u Ap npfp¡_„y S>fyf àfdpZ¡ Ap¡¼kuX¡$i_ L$fu gp¡lu_p¡
`u.A¡Q. 7.35 \u 7.45 b_phhpdp„ Aph¡ R>¡. s¡d R>sp„ L$uX$_udp„
Cg¡¼V¹$fp¡gpCV$uL$ b¡g¡Þk]N hMs¡ Myb S> kyÿd fkpeZuL$ hucpS>_ \pe R>¡.
Ðepf¡ s¡ npfp¡_y„ kdÐh L$fhp dpV¡$ Å¡ Mpfpi_p„ v¹$fìep¡ h^pf¡ L$pY$hpdp„ Aph¡
sp¡ `¡ipb 4 \u 4.5 `u.A¡Q.hpmp¡ A¡kuX$uL$ `Z \C iL¡$ R>¡. A_¡ Å¡
Mpfpi_p„ v¹$fìep¡ h^pf¡ L$pY$hpdp„ Aph¡ sp¡ Ap `¡ipb ApëL$gpC_ 7.5 \u 8
`u.A¡Q.hpmp¡ \pe R>¡. Apd bpep¡-fpkpeZuL$ fus¡ `¡ipb 4 \u 8
`u.A¡Q. ky^u_p¡ b_u iL¡$ R>¡. `Z Å¡ sd¡ Ly$v$fsu kpÐÐhuL$ ipL$plpfu
(ApNm L$le¹ p àfdpZ¡_p¡) Mp¡fpL$ gp¡ sp¡ sdpfp¡ `¡ipb 6.5 \u 7.5
`u.A¡Q.hpmp¡ \pe R>¡. s¡dp„ `Z 7 `u.A¡Q.hpmp¡ ÞeyV$¹ fg `¡ipb DÐsd,
b^u S> ipfufuL$ àfZpguAp¡ `yf¹suL$pfL$ lusL$pfL$ R>¡. S>¡d gp¡lu 7.35 \u
7.45 `u.A¡Q. Åmh¡ s¡hu S> fus¡ `¡ipb `Z Å¡ gp¡lu S>¡hp¡ S> Mpfp¡ lp¡e
sp¡ `Z s¡ õhdyÐfp¡`Qpf dpV¡$ DÐsd NZpe R>¡. s¡_p\u Ap¡R>u `u.A¡Q. lp¡e
sp¡ dphS>s_p¡ apev$p¡ \p¡X$p¡ Ap¡R>p¡ fl¡ R>¡. Mpk L$fu_¡ Ap„M_y„ V¡$Þk_,
dp¡suep¡, Tpdf vy$f L$fhp ÞeyV¹$fg `¡ipb DÐsd fl¡ R>¡. s¡hu S> fus¡ ka¡v$
L$pY¡ $_p _uhpfZdp„ ÞeyV$f¹ g õhdyÐf sL$dfuep (bphQu)_p„ bu_p `phX$f_¡
knd L$fhp DÐsd fl¡ R>¡. s¡dp„ _pMhpdp„ Aphsp¡ gudX$p_p¡ fk L$X$hp„
v¹$fìep¡ Ap`hp D`fp„s `¡ipb_u Mpfpi (A¡kuX$uV$u) _uhpfu knd b_ph¡
R>¡. s¡ D`fp„s fyd¡V$uL$ Apf¹\fpCV$uTdp„ ÞeyV$fg `¡ipb õ_peyAp¡dp„ L¹$fuõV$g
fy`¡ S>dp \e¡g eyfuL$ A¡kuX$_¡ Ap¡Npmu vy$f L$fhp_y„ L$pd DÐsd fus¡ L$f¡ R>¡.
àfí_ 27 : Ap`Zp Mp¡fpL$dp„\u gp¡lu A_¡ `¡ipb ifufdp„ ¼ep„ A_¡ L¡$hu
fus¡ b_¡ R>¡ ?
DÐsf : Ap`Z¡ S>¡ Mp¡fpL$ MpCA¡ R>uA¡ s¡ S>W$f A_¡ Ap„sfX$pdp„ Aph¡
Ðep„ ky^u_p„ s¡dp„ dym sÐÐhp¡ •• L$pf¹bp¡lpCX¹$f¡V$, àfp¡V$u_, a¡V$ A_¡ M_uS>
27
v¹$fìe_p ApMfu fy` ÁgyL$p¡_uL$ A¡kuX$, A¡du_p¡ A¡kuX¹$T, a¡V$u A¡kuX¹$T A_¡
du_fg Ape_ \pe A¡V$g¡ Ap„sfX$p_p `l¡gp ip¡iZdp„ ip¡ipe, gp¡ludp„
cm¡ R>¡. Ðep„\u s¡ guhfdp„ Åe R>¡. Ðep„ buÅ NpmZdp„ S>¡ kÐÐhp¡ h^pf¡
lp¡e s¡_¡ s\p V$pL¡ $¹ ku_p¡_¡ blpf L$pY$u Np¸gåg¡X$fdp„ S> dp¡L$g¡ R>¡. s¡ s¡_¡
Ap„sfX$pdp„ dp¡L$gu dm sfuL¡$ blpf a¢L$pe R>¡. guhfdp„ L¡$V$gpL$ h^pfp_p
ÁgyL$p¡T_¡ N¡g¡¼V$p¡Tdp„ a¡fhu õV$p¡f L$f¡ R>¡. S>¡_¡ cyM-AR>s kde¡ `pR>p„ Ap`¡
R>¡. s¡hu S> fus¡ a¡V$u A¡kuX¹$T_¡ H.D.L. A_¡ L.D.L. A_¡ ÁgukfpCX¹$Tdp„
a¡fh¡ R>¡. Apd kdÐhipmu b_¡g gp¡lu l¹fyv$e v¹$hpfp a¡akpdp„ Åe R>¡. Äep„
ÐfuÅ sb½$pdp„ Ap¡¼kuX¡$i__u dv$v$\u gp¡lu_p¡ `u.A¡Q. 7.35 \u 7.45_p¡
b_phpe R>¡. Apd iyv¹$^ \e¡g gp¡lu_¡ l¹fyv$e L$uX$_udp„ dp¡L$g¡ R>¡. Ðep„
ApMfu Qp¡\p sb½$p_y„ Cg¡¼V¹f$pg¡ peV$uL$ b¡gÞ¡ k \pe R>¡. s¡ hMs¡ _¡ap¡__u
f¡_g V$éb y dp„\u dp¡V$p cpN_y„ gp¡lu_y„ S>¡ 168.5 guV$f àfhplu blpf _uL$mu
f¼sL$Z, íh¡sL$Z A_¡ àg¡V$g¡V¹$k kp\¡ Å¡X$pC `yf¹Z gp¡lu b_¡ R>¡. S>¡
l¹fyv$edp„ \C kpfpA¡ ifuf_p Sy>v$p„Sy>v$p„ A„Np¡dp„ dp¡L$gpe R>¡. `Z f¡_g
V$éb y dp„\u h^pfp_y„ S>¡ 1.5 guV$f àfhplu V$u`¡ V$u`¡ eyf¡Õfpdp„ \C_¡ `¡ipb
_mu v¹$hpfp L$p¡\mudp„ S>dp \pe R>¡, s¡ dyÐf b_¡ R>¡. Apd v$f 24 L$gpL¡$
L$uX$_u 170 guV$f gp¡lu_¡ iyv¹$^ L$fhp_y„ L$pd L$fu ifuf_u kndsp Åmh¡ R>¡.
àfí_ 28 : DÐsd dyÐf b_phhp dpV¡$ ipL$plpfu S> Mp¡fpL$ L¡$d ? dp„kplpf
L¡$d _l] ?
DÐsf : ipL$plpfu Mp¡fpL$dp„ npfp¡_y„ àfdpZ h_õ`su_u S>¡d Myb lp¡e
R>¡. dp„kplpfu Mp¡fpL$dp„ dp¡V$p cpN¡ A¡kuX$, Mpk L$fu_¡ õ_peyAp¡_p
àfp¡V$u__p A¡du_p¡ A¡kuX$, Qfbu_p a¡V$u A¡kuX¹$T h^pf¡ lp¡e R>¡. `¡ipbdp„
dmsp¡ A_¡ gp¡ludp„ afsp¡ eyfuL$ A¡kuX$ ifuf_p dfsp L$p¡ip¡_p Þey¼guL$
A¡kuX$dp„\u b_¡ R>¡. L¡$V$gp¡L$ cpN Mpk L$fu_¡ `p`X$u (buÞk) A_¡
hV$pZpdp„\u \pe R>¡. Å¡ dp„kplpf h^pfp¡ sp¡ Ap eyfuL$ A¡kuX$, S>¡ dp„k_p
ç¹fys L$p¡ip¡_p Þey¼guL$ A¡kuX$dp„\u h^pf¡ dm¡ R>¡ s¡ h^¡ sp¡ õhfnZ
àfZpgu Mp¡fhpe R>¡. OX$`Z hl¡gy„ Aph¡ R>¡. S>]v$Nu Vy„$L$pe R>¡. A_¡ Mpk
L$fu_¡ Ap eyfuL$ A¡kuX$_p õ_peyAp¡dp„ \sp AZuepmp (V$p„L$Zu S>¡hp)
L$Zp¡_p S>dph\u \sp kp„^p_p fp¡Np¡ •• fyd¡V$uL$ ApfpCV$uT, NpDV$ hN¡f¡
\pe R>¡. àfpZuAp¡_p Apfp¡Áe A_¡ Apeyíe_u g„bpC s¡_p gp¡ludp„ fl¡sp
eyfuL$ A¡kuX$_p àfdpZ `f Ap^pfus fl¡ R>¡.
28
L¹fd àfpZuAp¡_u Ås Apif¡ gp¡ludp„ eyfuL$ A¡kuX$ Apeyíe-df¹epvp
O¡V$p„, bL$fp„, Ly$sfp„, Xy$½$f,
1.
bugpX$p„, iuepm,OyhX$. 80\u 90du.Áfp./ 100du.gu. 10- 15hfk
Npe, c¢k, Op¡X$p, N^¡X$p,
2.
JV$, k]l, hpO, S>fM. 70 du.Áfp./ 100du.gu. 15- 30hfk

3. dp_hu 50 du.Áfp./100 du.gu. 100- 125hfk

4. lp\u 30 du.Áfp./100 du.gu. 150- 200hfk

5. Y$pg L$pQbp 10 du.Áfp./100 du.gu. 350- 400hfk

hf¹ëX$ l¡ë\ Ap¡fN¹ _¡ pCT¡i_ (W.H.O.)_y„ spfZ R>¡ L¡$ S>Ns_p„ gp„b„y
S>uh_pfp dp_hu dp¡V$p cpN_p„ _f-_pfuAp¡ L$p„ sp¡ ipL$plpfu R>¡ A_¡ L$p„ sp¡
eyhp_ he R>p¡X$sp„ ipL$plpf L$pedu fus¡ A`_pìep¡ lp¡e R>¡. àfpZuAp¡dp„ `Z
S>¡ àfpZuAp¡_p ifufdp„ L$pi ¡ p¡ dfhp_y„ àfdpZ h^pf¡ R>¡ A\hp dp„kplpfu R>¡
s¡_u Apeyíe-df¹epv$p OZu Ap¡R>u R>¡, `Z S>¡ àfpZuAp¡ ipL$plpfu R>¡, s¡_u
Apeyíe-df¹epv$p h^pf¡ fl¡ R>¡.
Ap A_¡ Aphp buÅ A_¡L$ h¥op_uL$, d¡X$uL$g kpeÞk_p Apfp¡Áe
fp¡N-_uhpfZ, õhfnZ àfZpgu hN¡f_¡ p d¡V$pbp¡guL$ Aæepk `f\u
A¡ÞTpCd, huV$pdu_ A_¡ A¡ÞV$ubp¡X$u_p k„L$g_ s\p ipfufuL$ \sp lp¡fd¹ p¡_g
b¡g¡Þk bpbs¡ ipL$plpf h^pf¡ lusL$f S>Zpe¡g R>¡. A¡V$g¡ Ap dp_hu `p¡s¡
Ly$v$fs_y„ ipL$plpfu àfpZu lp¡hp\u s¡ Å¡ iyv$¹ ^ kpÐÐhuL$ ipL$plpfu Mp¡fpL$ g¡
sp¡ kyv¹$fyY$ Apfp¡Áe d¡mhu iL¡$ R>¡. s¡ D`fp„s ApS>_u Ap àfL$pfdp„ Aphsu
õV¡$d ãgyCX$ Ap¡V$pe¡ fy u_ \¡fp`u_p DÐsd `fuZpd dpV¡$ `Z ipL$plpf lusL$f
fl¡ R>¡. dp„kplpf AlusL$f fl¡ R>¡.
àfí_ 29 : õhdyÐf buS>u Apeyf¹h¡v$uL$ L¡$ A¡gp¡`\uL$ L¡$ lp¡duep¡`¡\uL$ L¡$
bpep¡L$¡ duL$g L¡$ ey_p_u v$hpAp¡ kp\¡ gC iL$pe ? _p, sp¡ L¡$d ?
DÐsf : õhdyÐf A¡ S> `p¡sp_p gp¡lu_y„ iyv¹$^ àfhplu R>¡ s¡ `p¡s¡ S> S>¡ s¡
A„Ndp„ nsu`yf¹su L$fhp knd R>¡. s¡_u õhe„ k„`yf¹Z Ly$v$fsu àfhplu lp¡e s¡
A¡L$gy„ S> `uhpe s¡ DÐsd fl¡ R>¡. s¡_p hui¡_u `yfu kdS>Z lp¡e, ífv$¹^p
lp¡e sp¡ buS>u L$p¡C v$hp kp\¡ g¡hp_u S>fyfs S> _\u. `Z Å¡ sdpfy„ d_ v$hp
dpV¡$ Y$Q`y Qy lp¡e, d_dp„ cusu lp¡e, buS>u v$hp hu_p _ Qpg¡ s¡hu dp_kuL$
29
õ\usu lp¡e sp¡ sbues_u kp_yL$y msp dpV¡$ s¡hu S>fyfu gpNsu v$hpAp¡ L¡$
Ap¥i^p¡ `Z g¡hp„. ^ud¡ ^ud¡ `yf¹Z ifuf_¡ õhdyÐf-Ap^pfus L$fu_¡ `R>u S>
v$hp b„^ L$fhu. Mpk L$fu_¡ bu.`u., Apf¹\fpCV$uT S>¡hp v$f¹v$p¡dp„ _bmp
d__¡ L$pfZ¡ v$hp b„^ L$fsp„ `npOps L¡$ Qpghp_y„ b„^ \hp_u cusu gpN¡ sp¡
s¡hp k„Å¡Np¡dp„ s¡ v$hpAp¡ õhdyÐf kp\¡ gC iL$pe R>¡. `R>u ífv¹$^p h^sp„,
ifuf_¡ Ap„QL$p¡ gpN¡ _l] s¡hu fus¡ ^ud¡ ^ud¡ v$hpAp¡ b„^ L$fhu, L$fu iL$pe
R>¡. L¡$V$guL$ hpf kpfp Mp¡fpL$_u S>¡d kpfu v$hp `Z ifuf_p Apfp¡Áe_¡
ky^pfhpdp„ D`ep¡N \C iL¡$ R>¡. s¡hp A_¡L$ v$pMgp b_¡g R>¡. X$pdfs„Ðfdp„
`Z ifuf_p Apfp¡Áe dpV¡$ s¡hu v$hpAp¡_p¡ Dëg¡M R>¡ S>¡ Ly$v$fsu fus¡
àfpZudpÐf_¡ Äepf¡ `Z s„v$y fõsu g\X$¡ Ðepf¡ õhdyÐf_¡ g¡hp_u dfS>u sp¡
\pe S> R>¡. L¡$V$gp„L$_¡ s¡ kp\¡ L„$CL$ buSy>„ g¡hp_u `Z dfS>u \pe S> R>¡. S>¡d
Ly$sfp„Ap¡_¡ õhdyÐf D`fp„s gugy„ Opk Mphp_u dfS>u `¡V$ kpa L$fhp dpV¡$ \pe
R>¡. Ap`Z¡ byv¹$^uipmu A¡hp kdSy> dp_huA¡ kpfpkpf huQpf Ap `v$¹^su_¡
S>¡d S>Þd Apàep¡ R>¡ s¡d s¡_¡ D`ep¡Nu v¹$fìep¡ dpV¡$ `Z ky^pfu iL¡$ R>¡.
àfí_ 30 : ífu Apf¹dõV¹$fp¢N A_¡ ífu fphS>ucpC `V¡$g_p d_dp„ õhdyÐf
D`Qpf dpV¡$ ip cphp¡, iu gpNZuAp¡ lsu ?
DÐsf : s¡dZ¡ sp¡ dpÞey„ L¡$ Ap Ly$v$fs¡ (Cíhf¡) Ap`¡g, ifuf-
õhpõÕe_u L$p¡C`Z DZ`_¡ `yfhp dpV¡$ A¡ ‘d¡S>uL$ ãgyCX$’ QdÐL$pfuL$ `uÏ„
R>¡. Ap^y_uL$ huop__u v¹$fyíV$uA¡ õhe„`yf¹Z v¹$fìe R>¡. s¡_¡ L$p¡C S> b_phu
iL¡$ s¡d _\u. b^p S> ^f¹dp¡A¡ s¡_p D`ep¡N dpV¡$ àf¡fZp Ap`u R>¡. s¡_p
kdn D`ep¡N dpV¡$ ífv¹$^p A_¡ kv$cph S>fyfu R>¡. kpfpA¡ huíhdp„ dmsp„
fk-àfhplu v$¹fìe L$fsp„ s¡ h^pf¡ AkfL$pfL$ R>¡. õhfnZ àfZpgudp„
lusL$pfu R>¡. ifuf_p„ L$pC¡ `Z T¡f-V$pL¡ $¹ ku__¡ lZ_pf R>¡. s¡ ifuf_¡ fp¡Nflus
eyhphõ\p Ap`¡ R>¡, ìfyv¹$^phõ\p_¡ fp¡L¡$ R>¡, S>uhpv$p¡fu g„bph¡ R>¡, s¡ _uf¹v$p¡i
R>¡, s¡_u L$p¡C ApX$Akf L¡$ _yL$kp_ _\u, s¡ Sy>_u-`yfpZu Apfp¡Áe`v$¹^su
R>¡, s¡ Apeyf¹h¡v$_y„ (b^u S> `v$¹^suAp¡_y„) S>Þdõ\p_ R>¡. lh¡ sp¡ A¡hp¡
kde Apìep¡ R>¡ L¡$ kdÁf S>Ns dp_hdyÐf_¡ h^phu g¡i.¡ s¡_¡ àfpQu_L$pm_u
àfsuíW$p àfpàs \i¡. v$u_-àfsuv$u_ s¡_p hui¡_„y Aop_ vy$f \sy„ Åe R>¡. Af¡
Äep„ Av¹$es_ Apfp¡Áehuop__u bp¡gbpgp R>¡. Ðep„ `Z àfpdpZuL$, _uíW$php_
dp_hk¡hp_¡ hf¡gp sbubuipõÐf_p _uíZpsp¡ `Z dp_hdyÐfdp„ ifuf-õhpõÕe
Åmhhp_u DÐsd iL¹$su R>¡ s¡_p¡ õhuL$pf L$fhp dp„X$¹ ep¡ R>¡. Af¡, L$uX$_u,
30
l¹fyv$efp¡N A_¡ AÞe dp¡V$p„ Ap¡`f¡i_p¡ bpv$_u ‘ApãV$fL¡$f’dp„ õhdyÐf_p¡
D`ep¡N L$fhp gpÁep R>¡. X$p.¸ hu.bu. Mf¡, dyb „ C kuhug lp¡õ`uV$g_p
_uìfyÐs Þeyfp¡gp¡S>uõV$ A¡gp¡`\u_p X$pL¸ $V$fp¡_¡ `Z Ap¡V$p¡ eyfu_ \¡fp`u `f
Ap^pf fpMhp kgpl Ap`u fl¹ep R>¡. (2005)
àfí_ 31 : dp_hdyÐfdp„ L$ep„ L$ep„ NyZ^f¹dp¡ R>¡ ?
DÐsf :
1. `p¡íV$uL$ 2. fp¡N_uhpfL$
3. õhpõÕehf¹^L$ 4. S>„sy_piL$
5. A¡ÞV$uk¡àV$uL$ 6. iyv¹$^ Ly$v$fsu `yf¹Z
7. _uf¹v$p¡i 8. huV$pdu_-`yfL$
9. A¡ÞTpCd-`yfL$ 10. lp¡f¹dp¡_-`yfL$
11. A¡ÞV$ubp¡X$u-`yfL$ 12. kyv¹$fyY$sp-`yfL$
13. ifufs„Ðf õ\ufsp-`yfL$ 14. Ly$v$fsu D`Qpf
15. õhe„-ky^pfL$
16. hps-`uÐs-L$a_u DëV$p kyëV$u àfL¹$fsy u _uhpfL$, õ\ufsp-hf¹^L$.
17. ifuf_p Nd¡ s¡hp kpÝe AkpÝe kf¹h fp¡N_u A¡L$dpÐf v$hp.
18. NyZL$pfu kÐÐh_p A¡L$d sfuL¡$ s\p kpdyluL$ iL¹$su àfv$p_L$f¹sp.
  

31
iuhpçby D`Qpf kpluÐe
fy $ `uep
õhdyÓ QuL$uÐkp :
kdS>, A_ychp¡ A_¡ fus k„L$g_ : S>Nv$ui ipl 5
iuhpçby : 200dp„\u b¡õV$ huhu^ g¡ML$p¡ 15
iuhpçby QuL$uÐkp `íQud_u _S>f¡ k„. lf¡i ^p¡mL$uep 10
dyÓ QuL$uÐkL$_p¡ kp\u k„L$g_ 20
kpÅ„ \ep„ kpÅ„ L$ep¯ S>e„sucpC ipl 18
õhdyÓ QuL$uÐkp-huop_ l¡d„scpC ipl 50
iuhpçby L$ë` huh¡Q_ h¥Û ip¡c_ hkpZu 8
dp_hdyÓ : A¡L$ dlp_ Ap¥i^ h¥Û ip¡c_ hkpZu 20
kp¡ fp¡Np¡dp„ iuhpçby k¡h_ h¥Û ip¡c_ hkpZu 45
iuhpçby-k¡h_ cpN-1 h¥Û ip¡c_ hkpZu 10
iuhpçby-k¡h_ cpN-2 h¥Û ip¡c_ hkpZu 15
iuhpçby-k¡h_ cpN-3 h¥Û ip¡c_ hkpZu 10
iuhpçby-k¡h_ cpN-4 h¥Û ip¡c_ hkpZu 10
õhdyÓp¡`Qpf hu_ycpC Np„^u 40
huop__u A¡fZ¡ õhdyÓ QuL$uÐkp h¥Û âpNS>u fpW$p¡X$ 12
klS> õhdyÓ D`Qpf S>e„sucpC ipl 40
dp_hdyÓ ip dpV¡$ ? AdfiucpC Mpf¡Qp 15
S>uh_S>m S>¡. X$bëey. Apd®õV²$p¢N 20
iuhpçby_¡ ÅZp¡ h¥Û Qud_cpC ipl 100
iuhpçby : âí_p¡Ñfu A_¡ kdp^p_ L$X$hpcpC `fdpf 10
+ dp_hdyÓ fphS>ucpC `V¡$g 80
+ {edmå~w {M{H$Ëgm OJXre emh 10
+ _yÌ {M{H$ËgH$ H$m gmWr g§H$bZ 25
+ Amamo½` H$m A_yë` gmYZ amdOr^mB© nQ>ob 75
+ {dkmZ H$s H$gm¡Q>r na ñd_yÌ {M{H$Ëgm d¡Ú àmJOr^mB© amR>m¡a 10
+ OrdZOb _mUH$MÝX _mé 10
+ ñd_yÌ EH$ Am§XmobZ AemoH$ Jmo`b 15
+ Manav Mootra Raojibhai Patel 70
+ Shivambu A Guideline Dr• N• N• Dalwadi 15
+ Uropathy Chanchalmal Choradia 15

+ _uip_uhpmp„ `yõsL$p¡ D`f husfL$p¡_¡ 10 V$L$p L$dui_ A`pi¡. s¡ kuhpe_p„ fy. 500 L¡$
s¡\u h^y L$uds_p„ `yõsL$p¡ fp¡L$X$\¡ u Mfuv$_pf_¡ 50 V$L$p L$dui_ A`pi¡.
`yõsL$_u L$uds S>¡V$gu S> fL$d d_uAp¡X®$f\u L¡$ X²$pãV$\u dp¡L$gip¡.
fS>uõV$X$® \u d„Nphhp ê$. 17.00 h^pfp_p dp¡L$gip¡.
eo âL$pi_ kdusu
l]NgpS> v¡$hu_p d„v$uf_u bpSy>dp„, lzTfps`pNp fp¡X$,
hX$p¡v$fp-390 001.
32

También podría gustarte