Está en la página 1de 771

Yi Antiw Testament

El Antiguo Testamento

Veintiseis Libros del Antiguo Testamento y El Nuevo Testamento en el idioma Aguacateco de Guatemala
Primera Edicin del Antiguo Testamento 2003, Wycliffe Bible Translators, Inc. Primera Edicin del Nuevo Testamento 1993, International Bible Society Segunda Edicin del Nuevo Testamento 2009, Wycliffe Bible Translators, Inc. Primer Edicin de las Escrituras (Veintiseis Libros del Antiguo Testamento y El Nuevo Testamento) 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.
www.ScriptureEarth.org Creative Commons

Atribucin-No Comercial-No Derivadas 3.0 Unported

Eres libre de: copiar, distribuir y comunicar pblicamente la obra Bajo las condiciones siguientes: Atribucin Debes reconocer la autora de la obra en los trminos especificados por el propio autor o licenciante. No comercial No puedes utilizar esta obra para fines comerciales. No Derivadas No est permitido que alteres, transformes o generes una obra derivada a partir de esta obra. Entendiendo que: Renuncia Alguna de estas condiciones puede no aplicarse si se obtiene el permiso del titular de los derechos de autor. Otros derechos Los derechos siguientes no quedan afectados por la licencia de ninguna manera: Los derechos derivados de usos legtimosu otras limitaciones reconocidas por ley no se ven afectados por lo anterior; Los derechos morales del auto; Derechos que pueden ostentar otras personas sobre la propia obra o su uso, como por ejemplo derechos de imagen o de privacidad. Aviso Al reutilizar o distribuir la obra, tiene que dejar bien claro los trminos de la licencia de esta obra. http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0

Yi Tajlal Xak Uj Kale Na Jalet Jujun Liwr


pg.

Gnesis .......................... Gn ................................ 1 xodo ............................ Ex............................... 88 Levtico .......................... Lv ............................. 158 Josu ............................. Jos............................ 208 Jueces ............................ Jue ........................... 246 Rut ................................. Rut ........................... 289 Bajx Samuel ................... 1S ............................. 295 Cap Samuel................... 2S ............................. 350 Esdras ............................ Esd ........................... 397 Nehemas....................... Neh .......................... 413 Ester .............................. Est ............................ 439 Salmos ........................... Sal ............................ 452 Proverbios ..................... Pro ........................... 598 Daniel ............................ Dn ............................ 647 Oseas ............................. Os..............................674 Joel ................................ Jl .............................. 689 Ams ............................. Am ........................... 696 Abdas ........................... Abd .......................... 709 Jons ............................. Jon ........................... 712 Miqueas ......................... Miq .......................... 716 Nahum ........................... Nah .......................... 727 Habacuc......................... Hab .......................... 731 Sofonas ......................... Sof............................ 736 Hageo ............................ Hag ...........................742 Zacaras ......................... Zac ........................... 746 Malaquas ...................... Mal .......................... 762

vi

GNESIS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi yol Gnesis na elepont xetzbil le ketz kayol. Ej nin yastzun yi bajx liwr yi na jal kan tul yi Bblia. Yi chusun yi na jal kan tul cyakil yi liwr itz yi Kataj Ryos, i xtxumul tetz cyakil yi echk taklen yi at. Nin nchatz na xtxol yi ocnak Ryos tan chicawsen yi e pajol cawl. Poro nchatz na xtxol yi ocnak Ryos tan chiquicylen yi e yi na chipek tan banlen tanen tetz cawl.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 111) na xtxol sketz yi xetzbil yi echk taklen yi at, nin yi en cun bnixen yi bajx wunak tan Ryos. Na xtxol yi xetzbil tetz yi ilcol. Na xtxol yi en ban yi cwen jun chin wutzilen abal yi xcye tan chitzotzajen cyakil e wunak te tiemp tetz No. Nchatz na xtxol yi mbi mbajij te yi tiemp yi xiten yi torre tetz Babel. Yi cap wekl (Cap. 1250) na xtxol yi en cun ban yi xeten yi tanum Ryos te Abram, tu Isaac, nin Jacow. Nchatz na xtxol yi en cun e ban yi coblaj cyajl Jacow; nin yi en cun jalen kej ep chiwutz yi e tetz stzicyatz; nin yi en cun ban yi tponen yi tanum Ryos jalen Egipto. Yi xetzbil wuxtxotx

tcyaj tu yi wuxtxotx, Ryos ncu xtxumul tetz le xetzbil tzaj. 2 Poro yi wuxtxotx quic xtxolbil tanen. Na a cun pilij tibaj cyakil luwar. Ej nin tzotz nintunin benen tzin. Quic jun taklen at. Poro yi Porer Ryos na nin xon teratz tibaj yi a yi pilij. 3 Itzun bantz, nin tal Ryos: Na waj yil jal yi tkan skil.a Jalen nintzun ban tkan skil.b 4Nintzun til Ryos yi chumbalaj nin yi jalen tkan skil. Ej nin cu jatxol yi tkan skil, tu yi tzotz. 5 Nin oc tkol Ryos bi tkan skil tetz skejl, ma yi tzotz, lakbal tzun ban bi-tz tan. Icyen nintzun ban yi bajx kej. 6 Ej itzun tal i le cap kej: Tajwen yil jatx tib yi a yi pilij tibaj cyakil luwar, bantz at a sban tul cob amal. Ej i nintzun bantz chi yi tal i. 7Bnix yi jatxbil xol yi a tan. Jun txakaj a cyaj tzak yi jatxbil tetz. Ej nin junt txakaj a cyaj cyen tibaj. 8 Yi jatxbil xol yi a, tcyaj,c ban bi tan Ryos. Icyen nintzun ban yi cap kej. 9Ej itzun tal i le toxin kej: Yi a yi at wuxtxotx, na waj yil chamcun tib tul jun ntzi amal, bantz jalen jun amal yi skej. I nintzun bantz. 10Yi amal yi skej, kale quiclet a, txotx tzun ban bi-tz tan. Ma yi a yi pilij, mar tzun ban bitz. Nin til Ryos yi ban atitet cyakil.
a 1:3

1Yi

2Co 4:6.

b 1:1-3

Jn 1:1-3.

c 1:6-8

2P 3:5.

1
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS1

11Nchatz tal i: Na waj yil txaxan cyakil yi wuxtxotx. Nin na waj yil jal cyakil jilwutz ujul yil tak tijal. Na waj yil jal echk jilwutz itzaj yil tak wutz. Nin na waj yil jal echk jilwutz tze yil tak lobaj. Nin yatz nin bantz chi tal i. 12 Jal cyakil jilwutz ujul. Nin nchatz jal echk jilwutz itzaj yi na tak tijal. Nin jal echk jilwutz tze yi na tak lobaj. Nin til Ryos yi ban atitet cyakil. 13 Icyen nintzun ban yi toxin kej. 14-15 Ej itzun taltz le cyajin kej: Na waj yil lajluchax yi echk txekbil tcyaj tan xtxeken yi wuxtxotx, nin tan jatxlen yi skejl tu yi lakbal. Nchatz tan chajlen yi echk yob tu echk kejlal. Nin yatz nin bantz. 16 Yi bnixen yi echk txekbilatz, ja bnix cob lmak txekbil tan. Yi jun yi mas na txekun yastzun yi jun yi na xcon tan xtxeken tkan skil. Ma yi junt yi quic mas na txekun, yastzun na xcon tan xtxeken lakbal, nin nchatz bnix yi echk txuml tan. 17Cyakil yi echk txekbil yi at tcyaj, Ryos txumul tetz tan xtxeken yi wuxtxotx. 18 Ryos txumul tetz yi echk txekbilatz tan xconen tetz katxekbil, nin nchatz tan jatxlen xol yi skejl tu lakbal. Ej nin til Ryos yi ban atit. 19Icyen nintzun ban yi cyajin kej. 20 Ej itzun taltz le toen kej: Na waj yil jal winin txuc xe a. Nchatz na waj yil jal winin jilwutz txuc yi ban chixicyin. I nintzun banatz chi tal i. 21Ryos txumul tetz cyakil jilwutz txuc yi at xe mar. Lmak lotz, cochk lotz, i txumul tetz tircun. Nchatz i txumul tetz cyakil jilwutz txuc yi ban na chixicyin. 22 Yi tilol Ryos yi ban atitet cyakil, tkol tzun i banl squibaj. Nintzun tal i-tz: Na waj yil pucun chiwutz cyakil yi txuquej. Na waj yil noj xe mar cyakun. Nchatz na waj yil jal winin jilwutz txuc yil chixicyin tcyaj. 23 Icyen nintzun ban yi toin kej. 24 Ej itzun taltz le kakin kej: Nchatz na waj yil jal winin txuc wuxtxotx. Na waj yil chijal txuc tetz awunan, nin na waj yil chijal smaron txuc. Nchatz na waj yil chijal txuc yi tul chijutnin tu quib wuxtxotx. I nintzun banas chi tal i. 25 Ryos mbanon tetz cyakil jilwutz txucatz. Nin til i yi chumbalaj nin cyakil. 26 Ej nintzun taltz: Nchatz skabne wunak. Nicun che kulej chi kutanen ketz.d Nin e ajcaw sbne scyej cyakil jilwutz txuc, nin scyej cyakil jilwutz cay, nin scyej cyakil jilwutz txuc yi na chixicyin tcyaj. Nin e ajcaw sbne scyej cyakil yi e yi na chijutnin tu quib wuxtxotx. 27 Itzun bantz yi cwen xtxumul Ryos yi e wunak, chon cun e tulej chi tanen i tetz. Yaj tu xnan e tulej.e 28 Ej nin tak Ryos banl squibaj. Nin tal i scyetz: Na waj yil cxpucunwok. Na waj yil xcawunwok tzonej wuxtxotx. Axwok ajcaw sbne scyej cyakil jilwutz txuc, chi tanen cay, nin cyakil yi e txuc yi na chixicyin, nin scyej cyakil yi e txuc yi na chibiknin quib nka yi na chijut nin quib wuxtxotx, chij i bantz.f 29Ej nin nchatz tal i junt xtxolbil scyetz: Bitwok tzaj. Cyakil jilwutz chim tu tze yi na tak wutz, yastzun ban baj itan tetz iwa. 30Ma yi e txuc, chim cun sbajk cyan, tu echk jilwutz xtze, chij Ryos bantz. I nintzun bantz chi tal Ryos scyetz. 31Winin stzatzinen Ryos te cyakil yi akun yi mbnix tan. Icyen nintzun ban yi wukakin kej.
d 1:26

1Co 11:7.

e 1:27

Mt 19:4; Mc 10:6.

f 1:27-28

Gn 5:1-2.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ban Ryos tan banlen yi tcyaj tu yi wuxtxotx, tu cyakil yi echk taklen yi at benen tzin wi munt. 2 Ej ma le jukin kej, ujewen nin ban,g na nsken wit bnix cyakil tan. 3 Nin tak i banl tib yi jukin kejatz. Chin xan nintzun yi jun kejatz bantz tan na yas tzun kej yi tujewen i. xtxolbilej te yi en cun bnixen yi tcyaj tu yi wuxtxotx. Yi bnixen yi tcyaj tu yi wuxtxotx tan Kataj Ryos, 5quic jun jilwutz xtze at. Ej nin quic nin jun jilwutz ujul at, na ntaxk saj abal tan Kataj. Nin nchatz quic jun wunak at wuxtxotx tan akun. 6Poro yi bnixen yi tcyaj tu yi wuxtxotx, nintzun jeul mulkuj yi a tan, tan sijlen yi wuxtxotx tan jalen echk jilwutz xtze. 7Toquen tzun Kataj tan banlen yi bajx wunak. Txotx xcon tan, tan banlen. Ej nin yi bnixen tan, nintzun oc juclul yi xewtz. Ma yi toquen juclul yi xewtz, oquen nin bantz tetz jun wunak yi itz. 8 Itzun bantz nintzun oc Kataj tan banlen jun chum balaj cojbil jalen lilen, tul yi amal yi na biaj Edn. Chon tzun toponen yi yaj yi nsken bnix tan tul yi jun cojbilatz. 9Kataj jalsan cyakil jilwutz tze tul yi jun cojbilatz. Chum balaj tze jal tan yi na tak wutz,h nin yi ban na bajsij. Ej nin nicyal yi jun amalatz bnix jun balaj wi tze yi na tak itzajbil. Nin nchatz bnix junt wi tze yi na xcye wutz tan telen katxum te echk taklen balaj nin te echk taklen cachi. 10 Ej nin tul yi jun amalatz yi na biaj Edn at jun a yi xcon tan sijlen cyakil yi amal. Te yi jun aatz cyaj cun kab na el. 11Pisn bi yi bajx, yi na icyak tul cyakil amal Havila, kale atitet winin oro. 12 Nin nchatz tul yi jun amalatz, at perfum yi chin coc nin. Nin nchatz at echk balaj cub yi na biaj nice. 13 Ma yi cap scyeri aatz, Gihn bi nin itz yi a yi na icyak tul cyakil amal cwent Cus. 14 Yi toxin scyeri yi aatz, Tigris bi, nin itz yi a yi na icyak swutzlen yi amal cwent Asiria. Ma yi cyajen kab yi jun aatz Eufrates bi. 15 Nintzun tak Kataj Ryos amal tetz Adn tan taten tul yi jun amalatz, nin tan toquen tan cojlen wutz. 16 Itzun tal Kataj tetz: Ban lbaj cyakil yi echk lobaj awan yi at tzonej. 17Poro quic rmeril tan abajsal yi wutz yi jun wi tze yi na xcye tan chajlen yi echk taklen balaj tu echk taklen cachi. Kol baj awan, jun cun yol quimok,i stzun Ryos. 18 Toquen tzun Kataj tan xtxumlen yi qui na yub yi chuc yi yaj at. Tajwen noc tan banlen jun xkajlab yi ban tetz i, nin yi ban xcon tan cheyen, stzun Ryos tcul cuntu. 19Ma yi e txuc yi nsken chibaj bnix tan Kataj, yi e yi na chixon wuxtxotx, scyuch yi e yi na chixicyin tcyaj, txotx tu xcon tan tan chibanlen. Ej nin e opon cyakil yi e txucatz tan Kataj swutz yi yaj tan toquen i tan tocsen chibi. Yi chibi yi e txuc yi e baj oc tan, i nin chibiatz at jalu. 20 I ocsan chibi yi e txuc yi ban tetz awun, nin i ocsan chibi yi e txuc yi na chixicyin, nin i ocsan chibi yi smaron txuc. Poro quic nin jun scyeri e txuc yi oc chibi tan yi nink xcon tetz xkajlab i, nka nink xcon tan cheyen. 21Joyol tzun Kataj puntil, nin cu watzal yi yaj. Nin te yi na wit, nin eltzaj tcyal jun tembl. Ma yi telen tzaj tcyal, iten nin ban cyen yi chibel yi yaj tan Kataj chitanen nin. 22 Te yi jun tembl yaj yi eltzaj tcyal Kataj, bnix jun xnan tan. Yi bnixen yi xnan toponen tzun tan Ryos swutz yi yaj.
g 2:2

3
1Yastzun

GNESIS2

4 Je

Yi ate tzaj Adn le Edn

Ex 20:11; Heb 4:4.

h 2:9

Ap 2:7; 22:2, 14.

i 2:17

Ro 6:23; 5:12; 1Co 15:21.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS2,3

23 Yi benen tilol yaj yi xnan nintzun taltz: Yi junej itz mero imbakil, itz mero inwankil. Xnan tzalchok tetz, na chon mmeltzaj tinwankil tan Kataj, stzun i bantz. 24 Chastzun te cyakil yi e yaj, yi na oc quixkel na quil cyen chitaj chitxu, tan chinajewen tu quixkel.j Ej nin yi jun lmujatz yi na cyokbej quib, junit na ban chiwankil. 25 Yi bnixen yaj tu xnan tan Kataj txanlche cuntu, poro quic mu tal nak chitxixwij squibil quib.

cyakil txuc yi bnix tan Kataj Ryos, at tzun jun lubaj.k Chin list nin i chiwutz cyakil smaron txuc. Nintzun opon yi jun lubajatz te Eva, nintzun taltz: Bintzij pe yi ko ja tal Ryos tzitetz yi quic cuj tan ibajsal jun scyeri echk jilwutz lobaj te yi at tzonej? stzun lubaj tetz. 2 Sajen tzun tlol Eva tetz: Qui, at cuj tan kabajsal alchok jilwutz lobaj. 3 Poro ntinatz jun yi quic cuj tan kabajsal wutz, itz yi jun wi lobaj yi at nicyal yi cojbilej. Na ja tal Ryos yi ntin yi kol kamacquen skaquimok tan i. 4 Nketz bintzi. Quil xquimwok. 5 Na je yi puntilej, na na til Ryos yi kol baj itan sjalok itajtzakl. Tzelepon itxum tetz ech balaj ajtzakl, nin tzelepon itxum tetz ech ajtzakl cachi. Chon sbne itxumun chi tanen xtxumun Ryos. Chastzun te qui na taj i yil baj yi jun lobajatz itan, stzun Bayban ban tetz Eva. 6 Toquen tzun yi xnan tan xmayen yi lobaj. Chin elsbil alma nin, na chin yuben nin, nin ban na bajsij. Toquen tzun tan xtxumlen tan bajen jun tan,l tan jalen yi tetz tajtzakl. Sajen tzun stzutul jun nin je bajsaltz, nin ben tkol jun tetz yi chmil. Nin nchatz yi chmil nin bajtz tan. 7Yi wit bajen yi lobaj cyan telen tzun pacxuj yi wutz yi cyajtzakl. Chinachonen tzuntz tej yi txanl che cuntu. Cyoquen tzuntz tan stzislen xak ib tan toquen wutz quikan tan joplen chiwankil. 8 Itzun bantz yi cwen kej nin ben quibital yi na xon Kataj Ryos wi cojbil. Cyewal tzun quib xolak tze. 9Jilonen tzaj tzun Kataj Ryos scyetz itzun taltz: Adn! Na atiet? 10 Sajen tzun stzawel Adn: Ja ben wital yi na xonu Ta. Nin tantu yi txanl chin cuntu ja chinxob, chastzun te ja wew wib, chij Adn tetz Kataj. 11Na tzun chij tzatz yi txanl qui cuntu? Ja pe baj yi lobaj awan, yi walnak yi quic cuj tan abajsal? 12 Ja Ta, na yi xnan yi ntaku tetz wuxkajlab, i nmakon yi lobaj swetz tan bajen wan, stzun Adn bantz tetz Kataj Ryos. 13 Benen tzun jakol Kataj Ryos tetz yi xnan: Mbi tzun ncu anucul atz? Bajsen yi lobaj, chij lubaj mban swetz. Ja tzun xcye i tan insublen,m nin ja baj yi lobaj wan, chij xnan tetz Ryos.
j 2:24 Mt 19:5; Mc 10:7-8; 1Co 6:16; Ef 5:31. 1Ti 2:14. k 3:1

1chixol

Yi chipajol Adn tu Eva yi cawl Ryos

Ap 12:9; 20:2, 10.

l 3:6

Ro 5:12.

m 3:13

2Co 11:3;

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS3,4

14 Benen tzun tlol Kataj Ryos tetz yi lubaj: Tan yi awil yi ncu ajuchul, swake acaws. Nin swake mas acaws chiwutz cyakil yi e mas txuc. Tajwen yil tzabiknin acul wuxtxotx sbne opon tunintz. Nin nchatz sbajk txotx awan. 15 Nin je wulejej: Icontr itib sbne tu yi xnan. Ej nin nchatz chicontr quib sbne yi e ara xonl scyuch yi e xonl yi xnan. Nin yi awi, sloonk tan yi xonl yi xnan. Ma yi xonl yi xnan ntin chus tkan sloonk awan,n chij Kataj Ryos bantz. 16 Itzun ben tlol Kataj tetz xnan: Ma a atz, quixcuj tzawalaj jun awal. Ej nin yi tajbil yi awankil tetz yi awuchmil sbne. Nchatz ajcaw sbne i tzawej. 17Itzun ben tlol Kataj tetz yi yaj: Ma jalu, tan paj yi ja cxom te tajtzakl yi awuxkel, nin tan paj yi ja baj yi lobaj awan yi walnak yi quic cuj tan abajsal, spotok yi wuxtxotx wan. Tan awil yi ncu ajuchul, sbne opon tunintz chin quixcujnin ljalet awa swutz yi txotx. 18 Tan apaj sjalok winin txix nin xtze wuxtxotx.o Sbajk echk jilwutz xtze awan tetz awa. 19Ej nin tan tu yi mapaj incawl, tajwen tzel a te awi tan awanen. Yastzun cwulej jalen yil coc junt tir tetz txotx. Na txotx tu ncbnixet, nin txotxten nin ctzajpont, stzun Ryos bantz. 20 Toquen tzun bi txkel Adn tan tetz Eva, na i chitxucyex cyakil jilwutz wunak benen tzin. 21Nintzun oc Kataj Ryos tan banlen bech cyetz. Stzuml txuc xcon tan. Yi bnixen tan nin octz tan chiweklen. 22 Itzun tal Kataj Ryos: Nicun cyajtzakl jalu chi kutanen ketz, na na el chitxum tetz naj scyetz echk ajtzakl balaj, nin na el chitxum tetz naj scyetz echk ajtzakl cachi. Lastum kol baj wutz yi tze cyan, yi tze yi na tak itzajbilp tetz ben kej ben sak, na kol baj cyan quit chiquim sbne pon tunintz, stzun Ryos bantz. 23 Chastzun te cyelen lajul Kataj Ryos, le cojbilatz, yi na biaj Edn. E el lajul tan quicyen tul junt amal, tan cyakujen wi txotx, wech na txotx ten e. 24Yi cyelen lajul Ryos, nintzun cyaj tkol cobox querubimq swutz yi jun balaj cojbilatz. Nchatz cyaj tkol jun spar yi nternin na tzan kakl, nin yi lajkelnin na weltin tutz tan quicylen yi jun wi tzeatz, yi na tak itzajbil. Yastzun tulejtz tan qui cyocomponen tej.

bantz yi chiwitbel quib Adn tu txkel, tekal tzun Eva pwokil jun ni. Yi titzen yi jun niatz nin oc bi tetz Can. Nintzun tal Eva: Tan tu banl talma Ryos ja jal jun tal wal yi xicy, stzun i bantz. 2 Ej nin yi telen tiemp nin jal junt tal Eva, yi na biaj Abel. Itzun yi chichuyen yi cob tal Eva, pstor cner tzun ban tetz Abel, ma tetz Can akunwil ban wi cojbil. 3 Ma yi telen tiemp, nin ben tcyal Can jun oy swutz Kataj. Yi toy i itz wutz tetz tujul. 4Nchatz Abel nin ben tcyal jun oy swutz Kataj.r Yi tetz toy yi ben tcyal itz cobox scyeri e bajx cyal e cner, poro yi e yi mas balaj. Ej winin tzun stzatzinen Kataj ban te Abel nin te yi tetz toy. 5Ma tetz
n 3:15 Ap 12:17. o 3:17-18 Ro 8:20; Heb 6:8. p 3:22 Ap 22:14. q 3:24 Yi e querubim, nicun mu e scyuch yi e ngel, poro at len chixicy. Ex 25:20; Ez 10:5; Heb 9:5. r 4:4 Heb 11:4.

1Itzun

Can tu Abel

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS4

Can quinin tzatzin Ryos tej, pyor te yi toy. Nintzun je swutz Can, nin winin chichen cul bantz. 6 Benen tzun jakol Kataj tetz Can! Mbi na chich acul tej? Mbitz na chukin awutz tej? 7Yi nink cxom te balaj xtxolbil, ctzatzink tzun. Poro tan paj yi qui na cxom tej, list yi ayabl tan toquen tetz ajcaw tzawej. Poro nketz tajwen tan xcyewen tzawej. Tin tu quit tzawak amal tetz, stzun Ryos bantz tetz Can. 8 Itzun bantz nin ben moxol Can yi Abel tan chibenen tan xon xol wutz. Te yi na chixon, nintzun oc Can tan biylen cun Abel yi titzun.s 9Itzun te yi nsken quim Abel tan Can, nintzun jak Kataj tetz: Can! Na tzun atitet Abel yi awitzun? Cuquen Ta, qui na wil wetz. Ikaj in tzunk quicylom te yi witzun? 10 Yaj! chin juntlen nin yi awajtzakl yi ncu anucul. Na yi chel yi awitzun yi mmel kojxuj wuxtxotx, na tzan tan aochlen tzinwutz.t 11Chastzun te swake acaws. Tajwen cel swutz yi txotxej yi ntzubun yi chel awitzun. 12 Ej nin mpe lok coc tan cojlen wutz txotx quit ltak balaj cosech tzatz. Jalt xon tzabne benen tzin wi munt, nin quil cuje, stzun Ryos tetz Can. 13 Stzawel tzun Can yol Kataj: en lwulej Ta? Quil chinxcye tan muclen yi incaws yi ntaku swetz, na tajwen tan welen tul yi amalej, nin quic rmeril tan wilolt wutzu. 14Jalt xon tzimbne benen tzin. Quil natij tul junt amal, nin awer nak tzimbne kale nat cunt. Alchok scyetz yil chinnoj quen swutz chinquimok tan, stzun Can bantz tetz Ryos. 15 Sajen tzun stzawel Kataj: Alchok scyetz yil tzoc tan abiylen cun swake juk tir mas yi caws tzawutz, stzun Kataj bantz. Toquen tzun jun techl Can tan Kataj, bantz cyal jun tzoc tan biylen cun. 16 Telen tzun Can tul yi amal kale e jilonet tu Kataj. Chon tzun toponen tan najewen tul yi amal yi na biaj Nod. Yi jun amalatz chon at swutzlen Edn. bantz, nintzun chiwitbej quib Can tu txkel. Tekal tzun yi txkel pwokil jun ni. Yi telen tiemp nin itzij yi jun niatz, nin oc bi tetz Enoc. Yi pucunen chiwutz yi e xonl Can nin bnix jun tnum tan. Enoc ban yi bi yi tnumatz. I ten bi yi cyajl Can ja oc tkol tetz bi yi tnum. 18 Enoc yastzun taj Irad, Irad yastzun taj Mehujael, Mehujael yastzun taj Metusael, nin Metusael yastzun taj Lamec. 19Cob txkel Lamec banak, Ada bi jun, ma junt Zila bi. 20Yi Ada yastzun xtxu Jabal, ma yi jun Jabalatz yastzun chimam chite yi e wunak yi mantial tu chical, nin yi awunan wac cyan. 21Jal jun titzun Jabal yi Jubal bi. Yi Jubalatz yastzun yi ntxumun tetz yi bajx kbetz. Chastzun te yi oc i tetz chimam chite tanen cyakil yi e aj kbetzum, chi tanen yi e yi na xconsan arpa tu echk jilwutz chirimiy. 22 Nchatz Zila yi cap txkel Lamec, jal jun tal yi na biaj Tubal-can. Yi Tubal-canatz i jun txakol chich banak. Ja xcon hierro tan tu jun jilwutz chich yi kan yubil, yi na biaj brons. Ej nin nchatz jal jun tanub Tubal-can yi na biaj Naama.
s 4:8

17Itzun

Yi e xonl Can

Mt 23:35; Lc 11:51; 1Jn 3:12.

t 4:10

Heb 12:24.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS4,5

23 Inti Lamec nintzun ben tlol scyetz e txkel: I bin jalu, na waj chinjilon tzitetz. At jun yaj yi ja quim wan tan tu yi nchinquixpij tan. Xicyet i, poro ja quim wan tan tu yi nchinloon mu tal ni tan. 24Talnak Ryos yi tzaklok juk tir chicaws yi e yil biyon cun Can. Poro pyor cun yi e yil choc tan imbiylen wetz, na yi in wetz swake oxcal tu juklaj tir chicaws, stzun Lamec bantz.

bantz nin chiwitbej quib Adn tu Eva. Tekal tzun pwokil Eva junt ni. Yi titzen yi ni nin oc bi i tetz Set. Itzun tal yi xnantz, Ryos mmakon junt walej, tetz xel Abel yi quimnak tan Can. 26 Itzun bantz, yi yajinen Set nin jal jun cyajl yi na biaj Ens. Te yi at tzaj Ens wuxtxotx, yastzun cyoquen tan xconsen yi bi Jehov tan nawsen Kataj Ryos. yi echk biajej yi kocopon tan xtxumlen, e cun xonl Adn. Itzun yi bnixen cun yi bajx wunak tan Ryos, nicun tulej chi tanen i. 2 Yaj tu xnan e bnix tan. Nin yi chibnixen, toquen tzun chibi takun tetz Adn.u Nin tak i banl squibaj. 3 Ma Adn, atij jun cient tu junaklaj yob yi ntaxk itzij junt cyajl i. I cunin yubil Adn cyan tan yi titzen. Toquen tzun bi yi jun niatz tan tetz Set. 4 Wajxakt cient yob atijt Adn yi nsken itzij Set. Ej nin te yi tiempatz jalen nin ban mas nitxajil i. 5 Quimen nintzun ban Adn yi stzaken beluj cient tu junaklaj yob tan. 6 Ma Set, atij jun cient tu o yob yi ntaxk itzij yi cyajl yi na biaj Ens. 7Wajxakt cient tu juk yob atijt Set yi nsken itzij yi cyajlatz. Ej nin te yi jun tiempatz jalen nin ban mas nitxajil i. 8 Quimen nintzun ban Set yi stzaken beluj cient tu coblaj yob tan. 9Ma Ens, atij jun mutx tu lajuj yob te yi ntaxk itzij yi cyajl yi na biaj Cainn. 10Wajxakt cient tu olaj yob atijt Ens te yi nsken itzij Cainn. Ej nin te yi tiempatz jalen nin ban mas nitxajil i. 11Quimen nintzun ban Ens yi stzaken beluj cient yob tan. 12 Ma Cainn nsken tzak oxcal tu lajuj yob yi titzen yi cyajl i yi na biaj Mahalaleel. 13 Wajxakt cient tu cawunak yob atijt Cainn yi nsken itzij Mahalaleel. Ej nin te yi waxak cient tu cawunak yobatz, jalen nin ban mas nitxajil i-tz. 14Quimen nintzun ban Cainn yi stzaken beluj cient tu lajuj yob tan. 15 Ma Mahalaleel, atij oxcal tu o yob yi ntaxk itzijt yi cyajl i yi na biaj Jared. 16 Wajxakt cient tu junaklaj yob atij Mahalaleel yi nsken itzij Jared nin te yi tiempatz jalen nin ban mas nitxajil i-tz. 17Quimen nintzun ban Mahalaleel yi stzaken waxak cient tu jun mutx tu olaj yob tan. 18 Ma Jared, nsken tzak jun cient tu oxcal tu cob yob tan yi titzen yi cyajl i yi na biaj Enoc. 19Wajxakt cient yob atijt Jared yi nsken itzij Enoc, nin te yi tiempatz, jalen nin ban mas nitxajil i. 20Quimen nintzun ban Jared yi stzaken beluj cient tu oxcal tu cob yob tan.
u 5:1-2

25 Itzun

Yi titzen yi toxin chinitxa Adn tu Eva

1Cyakil

Yi e xonl Adn

Gn 1:27-28; Mt 19:4; Mc 10:6.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS5,6

21Ma Enoc, atij oxcal tu o yob te yi ntaxk itzij yi cyajl i yi na biaj Matusaln. 22 Oxt cient yob atijt Enoc yi nsken itzij Matusaln. Nin te yi tiempatz jalen nin ban mas nitxajil i. Ej nin te yi tiemp yi atij Enoc wuxtxotx, xom i te tajbil Ryos. 23 Ox cient tu oxcal tu o yob atij Enoc wuxtxotx. 24Poro qui nin quim, na tan tu yi xom i te tajbil Ryos ntxakx cuntu, na Ryos icyan nin i.v 25 Ma Matusaln, sken tzak jun cient tu jun mutx tu juk yob tan yi titzen yi cyajl i yi na biaj Lamec. 26 Jukt cient tu jun mutx tu cob yob atijt Matusaln te yi sken itzij Lamec. Nin te jun tiempatz jalen nin ban mas nitxajil i. 27Quimen nintzun ban Matusaln yi stzaken beluj cient tu oxcal tu beluj yob tan. 28 Ma Lamec, sken tzak jun cient tu jun mutx tu cob yob tan yi titzen jun cyajl. 29Now tzun ban bi takun, na talnak Lamec: Potnakt yi txotx tan Kataj Ryos, chastzun te tajwen tan kakujen swutz tan kacachal kib, poro tan yi jun niej skujek tan, stzun Lamec bantz. 30Ot cient tu jun mutx tu olaj yob atijt Lamec yi nsken itzij No. Nin tul yi jun tiempatz jalen nin ban mas nitxajil i. 31Quimen nintzun ban Lamec yi stzaken juk cient tu oxcal tu juklaj yob tan. 32 Ma No, yi stzaken o cient yob tan, kalenas tzun jalen ox cyajl i yi na chibiaj Sem, Cam nin Jafet.

bantz yi chipucunen wunak wuxtxotx, nintzun jal winin chinitxa, nin winin balaj xun ban chixol. 2 Ej nin yi quilol yi e nitxajil Ryosx yi chumbalaj nin e xunatz, cyoquen tzuntz tan joylen yi cyajbil chixol tan cyokbel quib scyuch. 3 Poro yi tilol Kataj Ryos, itzun taltz: Ja wit icy impaj scyej cyakil wunak. Quit noc il tan maklen chiwutz na qui na choc jak incawl. Ntin na cyak amal tetz cyajtzakl cachi. Inin cuntunin ate jak cawl yi tajbil chiwankil. Chastzun te, junt cuntu cient tu junak yob swake scyetz tan cyaten wuxtxotx. 4 Itzun bantz yi cyokbel quib yi e nitxajil Ryosatz scyuch yi e xunatz, nintzun jal chinitxajil scyuch. Yi chinitxajilatz yi jal, chin wutz quikan nin e ban. Ej nin yi e nitxaatz yi e jal, ilenin na kanawsaj, tantu yi mbi cun banake tentz. 5 Itzun bantz yi tilol Ryos yi chin juntlen nin cyajtzakl cyakil wunak, yi ntin echk ajtzakl cachi na chitxum, 6 nintzun saj jun chin bis te talma. Itzun taltz: Quik e mbnix yi e wunakej wan. 7Ban tcun chisotzok chicyakil cun wan. Nin nchatz chicopon insotzal cyakil e jilwutz txuc. Chisotzok tircun wan, na ban tcun quick e cu imbnol. 8 Ntin jun tal wunak yi tzatzin Kataj Ryos tej, itz No.y bin jalu je xtxolbilej te yi mbi cun banak No. Chumbalaj nin i banak, na nin xom i te cawl Ryos. Ntin cun i jal culutxumil swutz Ryos.z
v 5:24 Heb 11:5; Jud 14. w 5:29 Yi na elepont yi biaj No le chiyol yi e hebrey itz ujlen. x 6:2 Yi e nitxajil Ryos. At e yi na cyal yi na jilon scyej e ngel, nin at e na cyal yi na jilon scyej chinitxajil yi e balaj nak. Nchatz at e yi na cyal yi na elepont yi e nitxajil yi e rey, yi e cyocsaj quib tetz Ryos. y 6:8 Mt 24:37; Lc 17:26; 1P 3:20. z 6:9 2P 2:5.

1Itzun

Yi en cun e ban wunak yi chipucunen

9I

Yi mbi cun banak No

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS6,7

10 Ej nin e jal ox cyajl. At jun na biaj Sem, nin at junt na biaj Cam, nin at junt yi Jafet bi. 11-12 Chum balaj nintzun banak No swutz Ryos, ma yi e mas wunak chin juntlen nin cyetz cyajtzakl. E len cun mal nak. Itzun yi tilol Ryos yi mbi cunin na chitzan wunak tan banlen, 13 nintzun ben tlol tetz No: Ja wit bixe wan tan chisotzajen cyakil wunak, na ntin na chibiy quib squibil quib. Chastzun te chicopon insotzal tuml cyakil jilwutz txuc tu cyakil echk taklen yi at wuxtxotx. 14Ma aatz No, banaj jun xombil wi a. Ban xcon jun jilwutz tze awan yi at kolil. Nin banaj echk cuart tul yi jun xombilatz. Ma yil bnix, tajwen tzanojsaj yi chubil tze tan jun jilwutz kol yi na biaj brea, bantz quil tzoc a tul. Okquen yi kol awan tcul, nin nchatz soltej tan qui toquen a tul. 15 Ej nin je tzawulejej: Yi kinewen, jun cient tu junak olaj metr tzawulej. Ma yi wutz, junak cob metr tu nic tzawulej. Ej nin oxlaj metr tu nic tzawulej yi wutz tkan. 16 Ej nin ox chup tzawulej tcul yi jun barcatz. Nin ban tzaban jun wentanu tzak yi tzujbil, takun me war. Ej nin ban tzaban jun puert xlaj. 17Tajwen tzaban yi jun xombilatz na tzul abal wan wi munt tan chisotzajen cyakil wunak, nin cyakil txuc. Chicyakil cun chiquimok yil noj benen tzin wuxtxotx tan a. 18 Ma aatz No, swale jun xtxolbil tzatz. Ja wit imbixbaj yi xtxolbilej tzawuch. claxok wan tuml anajal, na cocopon tul yi barc scyuch e acyajl, tu awuxkel, scyuch e awulib. 19Nchatz na waj yil choc jujun lmuj txuc tzitej le barc, jun mam nin jun tij. Na na waj yil chiclax, chi sbajok tzitej itetz. 20Tajwen tan cyoquen jujun lmuj txuc tzitej te cyakil jilwutz txuc yi at benen tzin wi munt. Jujun lmuj scyeri e yi tetz awunan, nin jujun lmuj scyeri e yi tu na chijut nin quib wuxtxotx. Yastzun wajbil, bantz quil chisotz yi txucatz. 21Poro tajwen cxoc tan chamlen iwa, nin chiwa yi e txuc. Ej nin tajwen tan acolol tul barc bantz quil xquimwok tan wej, stzun Ryos bantz tetz No. 22 Bnix cyakil echk taklenatz tan No, quib yi talnak Kataj tetz.a

bantz yi telen tiemp nintzun tal Ryos tetz No: Ma jalu No, chixol cyakil wunak yi ate wuxtxotx, ntin cun a, a balaj.b Nquen bin le barc cyuml e anitxa tu awuxkel nin e awulib. 2 Ma yi e txuc yi nketz xan, yi at cuj tan bajen itan, tajwen tan cyoquen le barc tzitej, juk chak lmuj te jujun jilwutz txucatz, ma yi e txuc yi xan tan bajen itan, choken jun ntzi lmuj awan te jujun jilwutz. 3 Nchatz yi e txuc yi na chixicyin tcyaj tajwen choc, juk chak lmuj te jujun jilwutz bantz chiclaxen. 4Na le jukt kej xetok abal wan. Cawunak kej nin cawunak akbal sbne yi abalatz. Na yi wetz wajbil itz tan chisotzajen cyakil wunak nin cyakil txuc yi bnixnak wan, stzun Kataj Ryos bantz tetz No. 5 Ej nin quib yi talnak Ryos tetz, i nin tzun tulejtz. 6 At No tul wukak cient yob yi cwen yi jun chin abal tan nojsen yi wuxtxotx. 7Toquen tzun i le barc tan colol tib tkab yi abal, nin xomquen yi txkel tej, scyuch e cyajl tu quixkel.c 8 Nchatz e baj oc cyakil jilwutz txuc. E oc yi e txuc yi at cuj tan chibajen cyan. Ej nin e oc yi e txuc yi quic cu tan
a 6:22

1Itzun

Yi cwen mulen jun chin wutzilen abal

Heb 11:7.

b 7:1

Gn 6:9; 15:6; Lc 2:25.

c 7:7

Mt 24:38-39; Lc 17:27.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS7,8

10

chibajsal. Nchatz e oc yi e yi na chixicyin tcyaj nin yi e yi na chijut nin quib wuxtxotx. 9Quicobenlen baj cyoquen takun. Jun mam nin jun tij e baj octz tan, i nintzun tulej i-tz, quib yi tal Ryos tetz. 10Yi jemponen yi jukin kej yi cyocomponen tul barc nintzun xetij yi abal wuxtxotx. 11Ja xetij yi jun abalatz te yi na xon No tul wukak cient yob, le juklaj tajlal yi cap xaw te yi jun yobatz. Nintzun saj kojxuj winin abal tcyaj.d Nin nchatz jeul mulkuj winin a xe mar. 12 Cawunak kej nin cawunak akbal ban yi abal. 13 Poro te iten nin kejatz yi xeten abal yastzun cyoquen No tu txkel le barc tu yi ox cyajl yi na chibiaj Sem, Cam nin Jafet. Nchatz e oc xomok yi quixkel yi e cyajolatz. 14Oquen nin e bantz scyuch cyakil e smaron txuc, nin cyakil txuc yi ban tetz awunan. Nchatz e oc cyakil jilwutz txuc yi na chixicyin tcyaj, scyuch yi e txuc yi tu na chijut nin tu quib wuxtxotx. 15 Quicobenlen baj cyoquen cyakil jilwutz txucatz tej No le barc. 16 Quib yi tal Kataj tetz No i nintzun tulej. Yi wit cyoquen cyakil, nintzun cu lamol Kataj yi puertil yi barc. 17Cawunak kej nin cawunak akbal ban yi abal. Yi chuyen yi a wuxtxotx nin je palol yi barc. 18 Chuyen nin ban yi a nin palij yi barc tan. 19Yi chuyen yi a ja xcye tan joplen yi echk wutz yi chin wutz tkan nin. 20Juk metr icy yi a tibaj yi echk wutzatz. 21Yi bajen yi xtxolbilasej, yastzun chiquimen cyakil wunak yi ate wuxtxotx, nin yastzun chiquimen cyakil jilwutz smaron txuc, nin yastzun chiquimen cyakil txuc yi ban tetz awunan scyuch yi e yi na chijut nin quib wuxtxotx. 22 Cyakil yi wunakatz nin cyakil txucatz e baj quim len. 23 Ntinatz e, e clax yi e yi e oc tej No le barc. Ma yi e mas wunak e baj quim. Nchatz yi e mas smaron txuc, nin e mas txuc yi ban tetz awunan e baj quim. E baj quim yi e txuc yi na chixicyin, scyuch yi e yi na chijut nin quib wuxtxotx. 24 Xkancap tzun cient kej atij a wi txotx. No scyuch yi e txuc yi ate tcul yi barc, quinin e el te cul Ryos. Chastzun te xtxumul i tan sajen jun cyekek tan tajsen cun yi a. 2 Nchatz yi abal, makxen nintzun bantz. Nin nchatz quict a jeul mulkuj xe mar. 3Yi makxen ech chun a nsken el xkancap cient kej cyakun No tul barc, nintzun xetij yi a tan tajen cun. 4Juklaj tajlal yi jukin xaw yastzun yi cwen ponen lajpuj yi barc tibaj jun scyeri echk wutz cwent luwar yi na biaj Ararat. 5Jun tzunin tajen cun yi a. Ej nin yi tucumulen yi bajx kej te yi lajujin xaw sken tzun lajluchax wiak wutz. 6 chiwal tzun No cawunakt kej. Kalenas tzun jen jakol yi wentanuil yi barc. 7Yi jakxen yi wentanu nintzun eltzaj stzakpul jun joj. Poro tunin na xicyin cuntunin i-tz tcyaj, tan chiwen jalen yi skejen wuxtxotx. 8 Yi sken eltzaj yi joj, nchatz nin eltzaj stzakpul No jun sluk tan telen xtxum i tetz yi ko sken skej yi wuxtxotx. 9Poro tan paj yi inin pilij yi a wuxtxotx, cyal nin jalet amal tan yi sluk tan tujewen. Chastzun te nin opont junt tir kale eltzit tzakpun. Ej nin list No tan xtxoblen quen junt tir tul barc. 10 Nintzun chiw No jukt kej, kalenas tzun telent stzakpul junt tir yi tal slukatz. 11Yi telent stzakpul sken nintzun cu kej yi pakxent junt tir. Cyan jun
d 7:11

1Poro

Yi makxen yi jun chun wutzilen abal nin yi tajen cun yi a

Lc 17:26; 2P 3:6.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

11

GNESIS8,9

tal xak oliw tan yi tocomponen. Nin tan tu yi cyan yi xak tzeatz tan, nin el xtxum No tetz yi tzan skejen wuxtxotx. 12 Itzun te yi nsken ocopon junt tir yi tal sluk, nintzun chiw No jukt kej, kalenatz tzun telent tzakpultz, poro quit pakxij yi tal slukatz. 13 Itzun bantz yi na xon tzaj No tul kak cient tu jun yob, yi bajx kej te acaj yob, telen tzun tcyal i mu wi yi barc. Yi telen tan nintzun tiltz yi sken skej yi wuxtxotx. 14 Itzun le junak juk tajlal te yi cap xaw teri yobatz, nternin chin skejt ban yi wuxtxotx. 15 Nintzun tal Kataj Ryos tetz No: 16 Ban cxelwok le barc jalu. Ban tzel awuxkel nin e anitxa scyuch e awulib. 17Nchatz ban chel yi e txuc yi ate tzawej le barc. Ban chel chicyakil yi e yi ban chixiquin, scyuch yi e yi ban tetz awunan, nin ban chel yi e yi tu na chijut nin quib wuxtxotx. Tajwen tan cyelen chicyakil bantz chibenen benen tzin wuxtxotx, na yi wajbil itz tan chipucunen, stzun Ryos bantz tetz No. 18 Cyelen tzaj tzun No le barc. Xomel tzaj yi txkel, cyuml yi e cyajl scyuch e tlib. 19Nchatz yi e txuc yi ban tetz awunan, e baj eltzaj. Nchatz e smaron txuc e baj eltzaj. Ej nin e baj eltzaj yi e txuc yi tu na chijut nin quib, scyuch yi e txuc yi na chixicyin. Chicyakil cun e baj eltzaj. 20 Toquen tzun No tan weklen cobox cub tetz patbil chitxixwatz. Yi bnixen nintzun e baj saj stzamol No jujun scyeri e txuc yi ban tetz chitxixwatz. Ej nin pat No yi e txucatz tetz toy tetz Ryos. 21Itzun yi toponen yi cocal yi toy i swutz Kataj, nintzun tal Kataj tetz: Quit noc tan sotzajen cyakil echk taklen yi at wuxtxotx tan a tan chipaj e wunak, na yi e wunak, e cun juchul il yi chijuyil tzaj. Quit sotz junt tir yi echk taklenatz wan tan a tan chipaj. Nchatz e txuc, quit chisotz junt tir wan, chi mimban te jun tirej. 22 Jalen pek atitet yi wuxtxotx, tzocopon ujul nin sjalok cosech. Sjalok jujun tiemp tza, nin jujun tiemp chew. Sjalok jujun tiemp abal, nin jujun tiemp cresum. Nchatz yi skejl tu lakbal, iten nin sbne chi tanen nin, chij Ryos bantz tetz No. nin nchatz tak Ryos banl tib No scyuch e nitxajil tan yi yolej: Sjalok winin initxa bantz jalen winin wunak benen tzin wuxtxotx.e 2 Cyakil jilwutz txuc yi at benen tzin wi munt chocopon jak icawl. chixobok tzitetz. Yi e yi ate xe mar scyuch yi e yi na chixicyin tcyaj, chicyakil cun chixobok tzitetz. 3 Swake amal tzitetz tan chibajsen alchok scyetz scyeri e txucatz nin alchok jilwutz itzaj yi na el italma tej. 4Ntinatz jun taklen yi quic rmeril tan bajen itan, itz yi chichibel yi e txuc yi qui na el chichel yi na chiquim. Na yi stzajbil jun txuc nka jun yaj chon at le chel.f 5 Ej nin cyakil wunak, nin
e 9:1

1Ej

Yi acaj xtxolbil yi tal Ryos tetz No

Gn 1:28.

f 9:4

Lv 7:26; 17:10-14; Dt 12:16, 23; 15:23.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS9

12

cyakil txuc yi na choc tan biylen cun jun cyuch, banij cyetz chicawsatz wan. Na alchok scyetz jun yil sbiy cun jun tuch, stake cwent tzinwutz nin banij tetz cawsatz wan. 6 Alchok scyetz yil sbiy cun junt wunakg tajwen yil cu biyij tetz, na axwok cun welblal. 7Nchatz axwok itetz, ban chijal winin initxajil bantz chibenen loon wunak benen tzin wi munt,h stzun Ryos bantz. 8 Nchatz tal Ryos tetz No scyuch e cyajl: 9Bitwok tzaj. Ja bixe jun acaj xtxolbil wan tetz itetz. Poro nketz ntin tetz itetz ma na nchatz scyetz cyakil ixonl yi chijalok tzantzaj. 10Yi jun acaj xtxolbilatz itz tetz itetz nin scyetz cyakil yi e txuc yi xomche tzitej yi ncxelwok tzaj le barc. Quic na ban mpe ik e txuc yi na chixicyin, nka e txuc yi ban tetz awunan. Quic na ban ko e smaron txuc nka qui, na yi jun acaj xtxolbilatz yi ja bixe wan itz tetz cyakil jilwutz txuc. 11Ej nin quic rmeril tan xiten yi jun acaj xtxolbilatz. Je xtxolbilej: Ja wit bixe wan yi quit noc tan chisotzajen cyakil wunak tan a. Quit saj abal wan tan sotzajen yi echk taklen yi at wuxtxotx. 12 Nin je jun techlej tan chajlen tzitetz scyuch cyakil txuc yi nelk cun te inyol. 13 Ja wit je yi arco irisi wan tcyaj, yastzun yi techl yi ja wit bixe jun xtxolbilatz wan skaxol tzituch. 14Ej nin sbne opon tunintz, yil smoltzaj tib sbak wan, ilenin chaje tib yi jun arco irisatz. 15 Ej nin cyakil tir yil chaj tib, swile, nin tzul txakx tincul yi xtxolbil yi ja wit bixe wan skaxol tzituch, nin scyuch cyakil txuc. Quit tzun saj junt tir abal wan tan isotzajen. 16 Yil chaj tib yi arco iris tul sbak, tzul tzun txakxuj tincul yi xtxolbil yi ja bixe wan skaxol tzituch nin skaxol scyuch cyakil txuc yi ate benen tzin wi munt. 17Yi arco irisatz yastzun quiwel yi xtxolbil yi ja bixe wan tzituch nin scyuch cyakil txuc yi ate wuxtxotx, stzun Ryos bantz. chibi yi e cyajl No yi e eltzaj tej le barc: Sem, Cam, nin Jafet. Yi Camatz, yastzun taj Canan. 19Nin tan chixonl yi ox cyajl No-atz, ja noj junt tir yi wuxtxotx cyan wunak. 20 Itzun bantz yi xonen tiemp nintzun xetij No tan akun wi cojbil, nin cu tawal jalaj uva. 21Ej nin yi jalen wutz yi uva nintzun je tcajal yi win yi bnix tan te yi wutz uvajatz, nin oc a twi. Yi toquen a twi nintzun cyaj cutxlok nicyal tal pach yi mantial tu. Quic bech tetz at. 22 Ma Cam, yi taj Canan, nintzun ben tilol yi cutxlij yi taj, nin quic yi bech tetz. Telen tzaj tzun tan talchen scyetz Sem tu Jafet. 23 Yi quibital nintzun ben quicyal jun xbuk. Nin je nin chikol wi chixulchub. Nin wutzcoquenlen e benentz tuch tan joplen yi wankil prow chitaj. Yastzun e bantz tan qui quilol wankil i. 24 Itzun yi tulen yos tu No, nin yi tbital yi mbi cun ban yi chip, nintzun taltz: 25 I bin jalu cawsok Canan. Tzocopon tetz chimos yi e mos yi e stzicy. 26 Ej nin nchatz tal No: Tak tzaj Kataj Ryos yi banl tibaj Sem. Ma tetz Canan, ban tzoc tetz mos i. 27 Ej nin nchatz nink tak Ryos amal tetz Jafet tan benen loon yi tetz xtxotx. Ej nin snajank i chixol yi e xonl Sem. Ma Canan, mos tu Jafet sbne.
g 9:6 Gn 1:26; Ex 20:13. h 9:7 Gn 1:28. Nchatz at e yi na cyal soj tetz. i 9:13

18 Je

Yi chibi e cyajl No

Yi arco iris na biaj lubaj, nka chejcan le kayol.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

13

GNESIS9,10

28 Itzun yi nsken icy yi jun chin wutzilen abalatz, atij No oxt cient tu nicy yob wuxtxotx. 29At No tul beluj cient tu nicy yob yi quimen.

bin jalu katxume chixonl yi e cyajl No. Yi nsken icypon yi jun chin wutzilen abalatz, jalen nintzun ban chinitxajil yi e cyajl No, yi Sem, Cam tu Jafet. 2 Itzun yi e cyajl Jafet, ja chibiaj: Gomer, Magog, Madai, Javn, Tubal, Mesec tu Tiras. 3 Ma yi e cyajl Gomer, yi bajx cyajl Jafet, ja chibiaj: Askenas, Rifat tu Togarma. 4Ma yi e cyajl Javn, yi cyajen cyajl Jafet, ja chibiaj Elisa, Tarsis, Quitim tu Rodanim. 5 Cyakil yi e biajatz, e cun xonl Jafet banake. Chon najlche cwen tzin tziak mar. Ej nin at len chitnumil, nin apartchk len chiyol jujun txakaj. 6 Ma yi e cyajl Cam ja chibiaj, Cus, Mizraim, Fut tu Canan. 7Ma yi e cyajl Cus ja chibiaj, Seba, Havila, Sabta, Raama tu Sabteca. Ma yi e cyajl Raama yi cyajen cyajl Cus ja chibiaj, Seba tu Dedn. 8 Inti Cus, nchatz i taj Nimrod, yi bajx yaj yi moc tetz ajcaw squibaj wunak. 9Ej nin i jun chin witz aj txuquinl tantu porer Kataj Ryos. Chastzun te na cyal wunak yi jun xtxolbilej: Tak tzaj Kataj awajtzakl tan awoquen tetz jun witz aj txuquinl chi banak kataj Nimrod, chech tzun. 10Bajx toquen i tan chicawen yi echk tnum yi na chibiaj Babel, Erec, Acad tu Calne. Cyakil echk tnumatz chon at le amal yi na biaj Sinar. 11Yi xonen tiemp ja cyaj cyen tilol Nimrod yi jun amalatz nin ja opon le luwar yi na biaj Asiria kale ocnak i tan nuclen yi echk tnum yi na biaj Nnive, RehobotIr tu Cala. 12 Nchatz ocnak i tan nuclen yi chumam tnum yi na biaj Resn, yi chon at nicyal yi tnum Nnive tu Cala. 13 Ma Mizraim, yi cap cyajl Cam, i chitaj yi e ludeo, yi e anameo, yi e lehabita, tu yi e naftuhita. 14Nchatz yi Mizraimatz i chitaj yi e patruseo tu e casluhita, tu yi e caftorita, yi chimam chite yi e filistey. 15 Ma Canan, Sidn bi yi bajx cyajl i. Ma yi cap cyajl, Het bi. 16 Nchatz yi e jebuseo, e amorreo, tu yi e gergeseo, 17e heveo, e araceo, e sineo, 18 e arvadeo, e zemareo, scyuch e hamateo, e cun xonl Canan. Ma yi xonen tiemp nintzun e ben loon benen tzin. 19Yi chiluwar yi e xonl Cananatz ja opon joylaj jalen yi amal cwent Gera. Ja xetij stzi chitxotx le tnum yi na biaj Sidn, ej nin ja opon tampuj te yi tnum yi na biaj Gaza. Ej nin yi ja icyak mojomil chitxotx nakajil yi echk tnum yi na biaj Sodoma, Gomorra, Adma tu chitanum yi e aj Zebo, jalen yi mpon tampuj te yi tnum Lasa. 20Cyakil yi e wunakatz yi ja kil chibi, e cun xonl Cam. At len chitnumil nin apart chak len chiyol jujun txakaj. 21Ma Sem, yi stzicy Jafet, nchatz jal nitxajil i. Na cyakil yi e xonl Heber e cun xonl Sem. 22 Ma chibi yi e cyajl Sem itz Elam, Asur, Arfaxad, Lud tu Aram. 23 Ma yi e cyajl Aram itz Uz, Hul, Geter tu Mas. 24 Ma Arfaxad, jun scyeri yi e cyajl Sem, i taj yi yaj yi na biaj Sala. Ma Sala i taj Heber. 25Ma Heber ja chijal cob tetz nitxajil. Yi jun na biaj Peleg.j Ej nin ja oc yi jun biajatz, yi titzen, na yas tzun tiemp yi cwen chijatxol quib e wunak wi munt. Ma yi junt cyajl Heber na biaj Joctn. 26 Ej nin yi Joctnatz, i chitaj yi e wunakej: Almodad, Selef,
j 10:25

10

1I

Yi chixonl yi e cyajl No

Peleg, itz yi jun biaj yi na elepont jatxon ib.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS10,11

14

Hazar, Mavet, Jera, 27Adoram, Uzal, Dicla, 28 Obal, Abimael, Seba, 29Ofir, Havila tu Jobab. Cyakil cun yi e wunakatz e cun nitxajil Joctn. 30Chon chinajewen le amal yi na icypon nin cwent Mesa, jalen le amal cwent Sefar. Yi jun amalatz chon at jalen lilen tzin, nin wiwtz cunin cyakil luwar. 31Cyakil yi e wunakatz yi ja kil chibi e cun xonl Sem. At len chitnumil. Ej nin apart chak len chiyol. 32 Cyakil yi e najalatz yi ja wit kil, e cun xonl yi e cyajl No. Nin yi echk luwaratz yi ja wit kil yastzun cyetz chitnumil kale najlchet. Na yi nsken wit cu yi jun chin wutzilen abalatz tan Ryos ja chiben loon yi e chixonl yi e cyajl No benen tzin. Tan tu e, ja jal cyakil jilwutz wunak yi ate wi munt jalu.

atetz. 3 Itzun bantz nintzun cyal cobox squibil quib: Kabne lagris nin ban kapat. Ej nin yi bnixen cyan ja xcon tetz xel cub tan banlen chical. Nchatz ja xcon jun jilwutz pupu cyan tetz chib lagris. 4Yi xonen tiemp at e cyal: Or itetz kabne jun chin tnum nin jun chin wutzilen muyc tzonej, yil jepon jalen tzin tcyaj. Sjalok winin kakej tan. Ej nin qui tajwen tan kelen xit benen tzin wi munt. 5 Inti Ryos nin cuul tan xmayen yi jun tnumatz tu yi jun chin muyc yi na chitzan wunak tan banlen. 6 Toquen tzun i-tz tan xtxumlen, nintzun taltz: Tampaj yi junit e, nin junit chiyol, ja choc tan banlen yi akunej. Nin cyal jun yi nink xcye tan xiten chitxumun. 7Ban tcun kacuk chixol tan suklen cun chiyol, bantz quit tzel chitxum squibil quib. 8 I nintzun tulejtz. Ej nin cyaj cyen quilol yi akun tan banlen yi jun muycatz, na quit na el chitxum tetz chiyol squibil quib. Ej nin e el xit benen tzin wi munt tan Kataj Ryos. 9Yastzun cwen sukul Kataj chiyol cyakil wunak. Ej nin yastzun yi cyelen xit benen tzin wi munt. Chastzun te ja oc bi yi jun tnumatz tetz Babel.k tzun yi e xonl Sem banake. Te yi nsken el cobix yob yi ticylenix yi jun chin wutzilen abalatz, at tzun Sem tul jun cient yob. Ej nin yastzun yi titzen yi cyajl yi na biaj Arfaxad. 11Atij Sem o-t cient yob yi nsken itzij Arfaxad. Ej nin tul yi jun tiempatz e jal mas nitxajil i. 12 At Arfaxad tul junak olaj yob yi titzen Sala yi cyajl i. 13 Nin atij cyaj cient tu oxt yob, nin tul yi tiempatz e jal mas nitxajil i. 14 At Sala tul junaklaj yob yi titzen Heber yi cyajl. 15 Nin atij cyaj cient tu oxt yob, nin tul yi tiempatz e jal mas nitxajil i. 16 At Heber tul junak cyajlaj yob yi titzen Peleg yi cyajl i. 17Nin atij cyaj cient tu junaklajt yob, nin tul yi tiempatz e jal mas nitxajil i. 18 At Peleg tul junaklaj yob yi titzen Reu yi cyajl i. 19Nin atij cob cient tu belujt yob, nin te yi tiempatz e jal mas nitxajil i. 20 At Reu tul junak coblaj yob yi titzen Serug yi cyajl i. 21Nin atij cob cient tu jukt yob, nin tul yi tiempatz e jal mas nitxajil i.
k 11:9

11

bantz le xetzbil tzaj, junit chiyol cyakil wunak. 2 Ej nin yi cyelen tzaj lilen tzin, jal jun chin kajlaj cyan le amal cwent Sinar. Yastzun e

1Itzun

Yi muyc kale cwet sukij chiyol wunak

10 Je

Yi e xonl Sem

Babel na elepont quic xtxolbil chijilon squibil quib.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

15

GNESIS11,12

22 At Serug tul junaklaj yob yi titzen Nacor yi cyajl i. 23 Nin atij cobt cient yob, nin tul yi tiempatz e jal mas nitxajil i. 24 At Nacor tul junak beluj yob yi titzen Tar yi cyajl i. 25 Nin atij jun cient tu belujt yob, nin tul yi tiempatz e jal mas nitxajil i. 26 At Tar tul oxcal tu lajuj yob yi quitzen yi e nitxajil yi na chibiaj: Abram, Nacor, tu Harn.

bin jalu je chibi e xonl Tar yi chitaj Abram, Nacor tu Harn, yi taj Lot. Harnatz bajx quimen i swutz yi taj, na chon quimen i le amal Ur, cwent e caldeo, kale itzet i. 29Ma Abram umewen nin e bantz tu Sarai. Nin nchatz Nacor umewen nin e bantz tu Milca, yi mel Harn, yi stzicy Isca. 30Ma yi Sarai, yi txkel Abram, qui nin jal tal, na quic talbil i. 31Inti yi Tar nin cyaj tilol yi tnum Ur, cwent e caldeo, tan benen le amal yi na biaj Canan. Ej nin el tcyal yi cyajl yi Abram, tu Lot yi mam i, nin nchatz Sarai yi tlib. Poro yi cyoponen le tnum Harn, tanewen nintzun e bantz te chipyaj. Ej nin yastzun e najewetz. 32 Chon tzun quimen Tar-tz le amalatz. At i tul cob cient tu o yob yi quimen.
28 Yi

27I

Yi e xonl Tar

bantz yi telen tiemp nintzun jilon Ryos tetz Abram.l Itzun taltz: Il cyen yi atanum. Nchatz il cyen yi najbil ataj. Ilwe cyen yi axonl. Ej nin tzinchaje junt amal tzatz kale cat cunt. 2 Tan ara axonl, tzimbne jun chumam tnum.m Swake imbanl tzawibaj nin sjalok akej. Ej nin tan a tu jun ara axonln sjalok chibanl cyakil jilwutz wunak wi munt. 3 Swake imbanl squibaj yi e yil cyak akej, nin swake imbanl squibaj yi e yil cyak kej axonl. Che incawse chicyakil yi e yil choc tan telsen akej scyuch yi e axonl. Ej nin tan a lwakwit imbanl squibaj cyakil jilwutz wunak benen tzin wi munt. 4 I nintzun tulej Abram quib yi tal Ryos tetz. Nin cyaj cyen tilol yi luwar. At i tul nicy cient tu junak o yob yi cyajen cyen tilol yi jun luwaratz, tan toponen Canan. Xomij Sarai yi txkel tej tu Lot yi cyajl yi stzicy. 5 Nchatz el tzaj tcyal cyakil mebil scyuch cyakil yi e mos yi ate tuch, yi e mosatz yi e oc jak cawl i te yi at tzaj i le tnum Harn. 6 Yi cyoponen Canan e icyak tcul winin amal, jalen yi cyoponen nakajil yi tnum yi na biaj Siquem. Chon tzun cyaten xe jun wi bakch yi at wi jun kajlaj yi na biaj More. Yi jun wi tzeatz chin xan nin. Te yi jun tiempatz najlche yi e aj Canan tul cyakil yi amalatz. 7Ej nin yastzun yi amal kale chaj wit tib Ryos swutz Abram. Itzun taltz: Cyakil yi amalej swake scyetz e axonl,o stzun Ryos bantz tetz. Tantu yi chajol tib Ryos swutz Abram nintzun oc i tan nuclen jun patbil xtxixwatz tan tkol kajsbil tetz Ryos. 8 Itzun bantz yi xonen tiemp nin cyaj cyen tilol Abram yi jun amalatz. Chon tzun toponentz wiwtz, swutzlen yi tnum Betel. Yastzun jet nucult yi tetz
l 12:1 n 12:2

12

1Itzun

Yi jen xtxaol Ryos Abram

Hch 7:2; Heb 11:8. m 12:2 Tnum na elepont jun nacin. Na jop yi e wunak. Gn 13:15-17. Ara axonl na jop Jesucristo. Gl 3:16. o 12:7 Hch 7:5; Gl 3:16.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS12,13

16

mantial. Chon tzun cyajen cyen yi tnum Hai swutzlen yi jun luwaratz. Ej nin yastzun e cwet tetz cobox kej. Nin oc Abram tan nuclen junt patbil xtxixwatz tetz Kataj Ryos. Ej nin octz tan nawsen bi i. 9Chebelen cuntu tzun quicyen Abram jalen cyoponen le amal yi na biaj Nguev. bantz te yi jun tiempatz, nintzun cu jun chin wutzilen wej. Quic mu tal chiwa yi wunak jal. Chastzun te e ben Abram jalen Egipto tan najewen tetz cobox tiemp. 11Te yi txant tan cyocomponen jalen Egipto, nintzun tal Abram tetz Sarai yi txkel: Sarai, na el intxum tetz yi a jun xnan yi chin yuben nin. 12 Ej nin yil quil yi e aj Egipto ayubil scyale: I jun chin xnanej, yastzun txkel nocxej, chech sbne. Ej nin chocopon tzun tan imbiylen cun bantz acyajen cyentz chikab. 13 Ma jalu tan qui inquimen cyan, banaj pawor tan talchen scyetz yi kitzun kutzicy kib tzawuch,p stzun Abram bantz. 14Yi cyoponen Abram Egipto, nintzun quil yi e aj Egipto yi chin yuben nin Sarai. 15 Nchatz quil yi e mas ajcaw xlaj yi faran, yi chireyil yi e aj Egipto, yi chin yuben nin Sarai. Chibenen tzuntz tan talchen tetz yi chin yuben nin yi jun xnan yi xomij te Abram. Nintzun ben quicyaltz xe cal rey. 16 Tantu yi toquen klo Sarai tetz txkel yi rey nintzun toy i winin echk taklen tetz Abram, winin cneru, winin wac, nin winin buru scyuch camey. Nchatz toy i winin yaj tu xnan tetz mos Abram. 17Poro nchatz tan paj yi toquen klo Sarai tetz txkel yi rey ja tak Ryos jun chin wutzilen yabil tetz, tuml najal i. 18 Chastzun te nin ben mantar rey tan chaklen Abram. Itzun taltz: Nxac ncu atxumul yi jun awajtzaklej? Nxac qui mawal yi mero bintzi swetz yi ko awuxkel yi jun chin xnanej? 19Na je bin awalej: Wanub tu i. Chastzun te mmoc klo i tetz wuxkel. Ma jalu je awuxkelej. Cyaj nin. Quitelenk wok. 20Cawunen tzun yi rey scyetz e chakum tan cyelen chilajul Abram tu txkel tuml cyakil yi at tuch le tnum Egipto. bantz yi telen tzaj Abram Egipto tu txkel, tu cyakil yi mebil, nintzun e opontz junt tir le amal Nguev. Nchatz Lot yi titzun xomnin tej. 2 Ma yi Abram chin ric nin i. At or tuch. At sakal tuch. Ej nin winin tawun i. 3 Ma yi telen tiemp nintzun cyaj cyen tilol yi amal Nguev. Ej nin chebcun tu toponent le tnum Betel. Itzun yi telentz le tnum Betel nintzun opontz junt tir le amal xol Betel tu Hai, kale atit tzaj i yi ntaxk ben Egipto. 4Yi jun amalatz yastzun yi amal kale mbnixnakit yi jun patbil xtxixwatzatz tan. Yi toponen, nintzun oc i tan nawsen bi Kataj Ryos. 5 Ej nin nchatz Lot, chin ric nin i. Nicun riquil i tu wutzilen Abram yi xonl i.q At winin cneru, winin wac. Ej nin nchatz winin mos xomche tej. 6 Poro yi luwar kale najlchet tu Abram qui nin xcye tan taklen chiwa cyakil cyawun. 7Chastzun te quit jal puntil tan chinajewen junit, na yi e pstor Abram tu yi e pstor wac Lot chilab quib. Wech te yi jun tiempatz najlchet nin yi e aj Canan scyuch yi e ferezeo yi e chicontr Abram tu Lot. 8 Benen tzun talol Abram tetz
p 12:13

10 Itzun

Yi toponen Abram Egipto

13

1Itzun

Yi chijatxol quib Abram tu Lot

Gn 20:2; 26:7.

q 13:5

Yi xonl i na elepont to le castiy.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

17

GNESIS13,14

Lot: I bin jalu Lot, kaxonl cunin kib tzawuch, chastzun te qui na yub ko at oyintzi skaxol, nin chixol ara pstor scyuch yi e wetz. 9Jej, ilnin cyakil yi amalej. Banaj pawor, txaaj yi awajbil tan kajatxol kib tzawuch. Ko na awaj cben toquen tzin, ban tzun naj wetz telen tzin. Ko na awaj cben telen tzin, naj wetz toquen tzin, stzun Abram bantz. 10 Benen tzun xmayil Lot yi kajlaj kale na icyak cunt yi a Jordn. Yi jun kajlajatz winin a tul, nin chin yuben nin.r Ej nin cyakil yi luwaratz jalen le tnum Zoar nicuntz chi i cunink cojbil Ryos. Nicun yi jun amalatz chi tanen yi balaj amal Egipto. Yastzun tanen yi jun luwaratz te yi ntaxk cu xitul Ryos yi amal Sodoma tu Gomorra. 11Jen tzun xtxaol Lot yi jun kajlajatz kale na icyak cunt yi a Jordn. Chon tzun tajen tetz Lot jalen lilen. Ma yi Abram, chon tzun cyajen cyentz Canan nicy yi cwen chijatxol quib tu Lot. 12 Ma tetz Lot, chon tzun tajentz tan najwen nakajil Sodoma, chixol yi e aldey yi ate wi kajlajatz. 13 Poro yi e wunak yi najlche wi jun kajlajatz, chin mal nin e. Chin witz juchul il nin e swutz Ryos. 14 Itzun bantz, te yi nsken wit aj Lot, nintzun jilon Kataj Ryos tetz Abram. Itzun taltz: I bin jalu Abram, xmaynin jen tzin, nin cwen tzin. Ej nin xmaynin telen tzin nin toquen tzin. 15 Cyakil yi amalej yi na axmaynin, swake tzatz nin scyetz e ara axonl tetz ben kej ben sak.s 16 Jepon tajlal ara axonl wan chi tanen yi tajlal yi samlicy yi at wuxtxotx. Cyal nin jun na xcye tan tajlen yi samlicyatz. Nchatz cunin chibne ara xonl, cyal nin jun nink xcye tan cyajlen. 17Ma jalu quilok tan xon stziak yi luwarej, yi ja inchaj tzatz, na swoye tzatz, stzun Kataj bantz tetz Abram. 18 Toquen tzun Abram tan weklen yi bech tetz, nin bentz tan najewen nakajil yi tnum Hebrn. Chon cyajen i tul jun amal tetz jun yaj yi na biaj Mamre, kale atit winin wi bakch. Chon tzun toquen i tan nuclen junt patbil xtxixwatz tan tkol i yi kajsbil tetz Kataj. bantz te yi tiempatz yi chijatxol quib Abram tu Lot, at tzaj Amrafel tetz rey yi tnum Sinar. Nin nchatz at tzaj Arioc tetz rey yi tnum yi na biaj Elasar. Nchatz at tzaj Quedorlaomer tetz rey yi tnum yi na biaj Elam, nin at tzaj Tidal tetz rey yi tnum yi na biaj Goim. 2 Yi cyaj reyatz e oc tan oyintzi tu Bera, rey tetz yi tnum Sodoma, nin te Birsa, rey tetz yi tnum Gomorra, ej nin te Sinab rey tetz yi tnum Adma. Nchatz e oc tan oyintzi te Semeber, rey tetz yi tnum Zeboim, nin te yi rey tetz yi tnum Bela, yi nchatz na biaj Zoar. 3Yi o reyatz chon tzun chichamol quib scyuch chisanlar wi jun kajlaj yi na biaj Sidim, kale atit yi jun mar yi na biaj Yi mar yi chin ca nin tan atzum.t 4Nsken wit el coblajix yob yi cyoclenix jak cawl yi rey Quedorlaomer. Poro itzun bantz tul yi oxlajin yob nintzun e txum yi o reyatz tan cyoquen tan oyintzi tu Quedorlaomer tan cyelen klo liwr jak cawl i. 5 Itzun bantz, le cyajlajin yob nintzun ben Quedorlaomer scyuch yi e rey yi xomij chiwi tej, tan oyintzi le jun amal yi na biaj Astarot Karnaim. Chon tzun
r 13:10 Gn 2:10. s 13:15 Hch 7:5; Gl 3:16. t 14:3 Yi mar yi chin ca nin tan atzum nka yi Mar Muerto le castiy, itz jun chin lawun yi at winin atzum tul. Ej nin chin xkolum nin. Poro tzantzaj yil tzul tzaj Jesucristo tan cawun tzocopon yi mar muerto tetz balaj a (Ez 47:8-12).

14

1Itzun

Yi toquen Abram tan colpenel tzaj Lot

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS14

18

xcyewen i scyej yi e aj Refa le jun amalatz. Nchatz xcye i scyej yi e Zuzitas le amal yi na biaj Ham. Ej nin xcye scyej yi e aj Emit le amal yi na biaj Savequiriataim. 6 Nchatz xcye i scyej yi e aj Hor le wiwtz Seir, nin e xom nin tan chibiylen cun jalen wi kajlaj Parn, yi chon at nakajil yi luwar yi tzinunin tu. 7Yi chipakxen tzaj yi rey Quedorlaomer scyuch yi e yi xomche tej, chon tzun cyoponentz le amal yi na biaj En-mis-pat, yi nchatz na biaj Cades. Ma yi quicyaken le amal cwent yi e xonl kajtzun Amalec, cyaj cyen chixitul cyakil echk taklen yi nojquen chiwutz. Nchatz iten nin e bantz scyej yi e amorreo yi najlche le amal Hazezon-tamar. 8-9Ma yi e rey tetz Sodoma, Gomorra, Adma, Zeboim tu Bela, chon tzun chichamwit quib le jun kajlaj yi na biaj Sidim. Chon tzun cyoquentz yi o reyatz tan oyintzi tu Quedorlaomer scyuch yi e mas rey, yi na chibiaj Tidal, Amrafel tu Arioc. Yastzun yi e rey tetz tnum Elam, Goim, Sinar tu Elasar. 10 Ej itzun le jun amalatz kale mbajet yi jun oyintziatz at winin echk jul yi nojnak tan pupu. Ej nin yi cyelen klo ojkuj yi e rey tetz Sodoma tu Gomorra, chon chibenen mulkuj tul echk julatz yi nojnak tan pupu. Ma yi oxt rey, e el ojk xolak xtze tan colon ib. 11Ma yi e rey yi sken chitxacon nintzun e oc tan telsen tzaj cyakil yi ixin triw, tu echk taklen yi winin jamel yi at le tnum Sodoma tu Gomorra. 12 Nchatz nin ben quicyal Lot, yi titzun Abram yi chon najlij Sodoma. Nin chatz el quicyal cyakil yi mebil Lot. 13 At tzun cobox aj Sodoma yi e clax cyen chikab e contratz. Ej nin jun scyeri eatz opon swutz Abram yi hebrey, tan talchen tetz yi mbi cun bajij Sodom tu Gomorra. Chon nin najlij Abram xol yi jun coloj wi bakch yi at tuch yaj yi na biaj Mamre, yi amorreo. Quitzun quitzicy quib i tu Escol tu Aner. Yi ox yajatz xomij chiwi te Abram. 14 Ma yi tbital Abram yi sken ben yi titzun pres, nintzun octz tan chichamlen nin tan chiweklen yi e tetz mos yi chon quitzen tuch, yi chusijchet tan oyintzi. Ox cient tu waxaklaj chixonen e mosatz. Ej nin yi wit bnixen tan, nintzun xomnin Abram scyuch yi e mosatz tan chitzamlen yi e contratz. Chon chitxamxen cyan jalen tzin le amal yi na biaj Dan. Yastzun chitxamxet cyan. 15 Lakbalinen tzun cyoquen Abram tan oyintzi scyuch yi e reyatz. Qui cunin tzun tzicy scyetz yi cyocomponen Abram tan chibiylen cun. Ej nin yi cyelen ojkuj nintzun e xom nin Abram tan chibiylen jalen le tnum Hoba, yi at swutzen Damasco. 16 Yi xcyewen Abram scyej, nintzun el tzaj majol cyakil yi echk taklen yi nsken el tzaj cyalkal. Nchatz, xcye i tan colpen Lot tu yi najal i. Ej nin nchatz yi e mas pres yi ate chikab, e el tzaj liwr takun Abram. bantz, yi pakxen tzaj Abram te yi nsken wit xcye scyej yi rey Quedorlaomer scyuch e mas rey yi xomche tej, nintzun el tzaj chireyil yi e aj Sodoma tan culchen wi jun kajlaj yi na biaj Save, nka wi chikajlaj yi e rey. 18 Nchatz opon Melquisedec,u yi rey tetz yi tnum Salem, i jun witz palev swutz
u 14:18 Melquisedec, itz biaj jun pale tentz. Heb 5:67:17. v 14:18 Yi yol pale tul yol Kataj na jop jun akol chitxixwatz wunak. Nkeratz nicun e scyuch yi e pale catlico tetz jalu.

17Itzun

Yi tkol Melquisedec banl tibaj Abram

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

19

GNESIS14,15

yi Witz Ryos, yi bnol tetz yi wuxtxotx tu yi tcyaj. Yi jun paleatz opontz tan culchen Abram. Nintzun el tzaj tcyal pam tu win tan toyen tetz Abram. 19Ej nin tak i banltz tib Abram tan yi yolej: I bin jalu, tak tzaj yi witz Ryos, yi jun yi bnon tetz yi tcyaj tu wuxtxotx, yi banl tzawibaj. 20 Kake kakajsbil tetz, na tan tu yi porer yi witz Ryosatz nxcyewet scyej e acontr. Benen tzun tkol Abram mu oy tetz Melquisedec. Ja toy lajuj te jujun cient te cyakil echk taklen yi ncambaj scyej e contr. 21Ma yi rey tetz Sodoma nintzun ben tloltz tetz Abram: I bin jalu ta Abram, qui na waj yi echk taklen yi ncambaju scyej e contr. Teru sbne cyakil. Ntin na waj yi e wunak yi nchiclax tanu, stzun yi rey tetz Sodoma bantz tetz Abram. 22 Sajen tzun stzawel Abram: Qui ta. Sak swutz yi Intaj Jehov, yi Witz Ryos, yi ja wit wal tetz: Cyakil yi e wunak tuml yi echk taklen yi mincambaj tej, tetz chireyil yi e aj Sodoma sbne. 23 Qui na waj siquierk jun tal pi nok nka jun tal tzum tan calchen wutz inxajab. Na qui na waj yil tzocu tan talchen: In nchinjalsan riquil nocx Abram. 24 Qui na waj nink tzintzamen jun echk taklen te yi mincambaj, ma na ntin yi mu ixin yi ja wit xcon tetz chigast e inmos. Poro yi ox yajej yi ja chicheyan swej, yi na chibiaj Aner, Escol tu Mamre, tajwen jatxlij cyetz te yi echk taklen yi ja kaxcye tan majlen scyetz e kacontr, stzun Abram bantz. bantz yi nsken bajij cyakil echk taklenasej, nintzun jilon Kataj tetz Abram le wutzicy. Itzun taltz: Abram, quil cxob te yi mbi sbajok tzawej, na in colol awetz. Ej nin swake jun balaj oyw tzatz. 2-3 Talol tzun Abram tetz Jehov, yi Cawl tetz: Ilu Kataj, ilu Cawl wetz, chumbalaj nin yi jun oyatz yi na tzanu tan sukin swetz, poro quic ltak swetz na na tilu yi quic jun tal utuj incyajl. Yi nink ltaku jun tal incyajl, tetz klo i sbne cyakil yi inmebil. Ma na yi jun yil scambok tej itz Eliezer, yi martoma squibaj e inmos, i awer nak tu, na i jun aj Damasco. Nin i jun esclaw tu, stzun Abram tetz Ryos. 4 Qui, nketz jun awer nak scambank yi amebil na yi jun yil tetzaj cyakil amebil itz jun mero acyajl, stzun Ryos. 5 Telen tzaj tzun tcyal Kataj yi Abram xe tal pach, yi mantial tu, itzun taltz: Il nin echk txuml yi ate tcyaj. Cyal jun yi nink xcye tan tajlen, na jun coloj cunin e. Chatz cunin chibne tajlal araxonl. Cyal jun xcyek tan cyajlen, stzun Ryos bantz. 6 Tocsal tzun Abram cyakil yi mbi cun tal Ryos tetz. Ej nin tantu yi tocsal, winin tzun stzatzinen Ryos tej. Chastzun te jalen yi balajil i swutz Ryos. 7Benen tzun tlol Ryos tetz Abram:
w 15:1 Jun balaj oy. At e traductor yi na cyal swake jun coloj cunin axonl (Sal 127:3) nka sjamelank awakun.

15

1Itzun

Yi contrat yi bnix tan Ryos tu Abram

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS15,16

20

I inatz in Jehov. Ej nin i inatz yi jun yi ncelsan tzaj le amal Ur, chicwent e caldeo, tan wukol yi amalej tzatz. 8 Ta, ilu Cawl wetz, ilu Kataj Jehov. Poro cuyu impaj, en tzel intxum tetz yi kol swetzaje cyakil yi amalej? 9Stzawel tzun Ryos tetz: Cyajwetzaj jun tal ne wac, nin jun chiw, nin jun tal ne cner tan ox yob yi jujun. Ej nin cyaj tzaj jun tal sluk tu jun tal ne plom. 10 Sajen tzun tcyal Abram yi e txucatz swutz Kataj Ryos. Ej nintzun e cu cabsal, nin cu tkol jalajchak wuxtxotx. Ej nin swutz yi jalajatz, cu tkol jalajtz. Ma yi sluk tu tal ne plom, qui e cu cabsaltz. 11Itzun yi e kus nintzun e baj cuultz tan bajsen klo chiwankil e txucatz. Poro nin oc Abram tan chilajen len. 12 Ma yi cwen yup, nsken tzun kexij i, nin saj jun chin watl tej. Nin chin tzotz nin tunin tzun bantz xlaj. Nintzun saj jun chin xow tej. 13 Benen tzun tlol Kataj tetz: Tajwen yil tzel atxum tetz yi xtxolbilej. chinajank araxonl chixol jun txakaj awer nak tetz cyaj cient yob. Chocopon araxonl tetz chimos yi e awer nakatz nin chibuchlok cyan. 14Poro swake chicaws yi e awer nakatz tan paj yi chocopon yi e araxonl tetz chimos. Poro yil tzak yi cyaj cient yobatz cyan, chelepon liwr, nin chin ric nin chibne. 15 Ma a awetz Abram, yil ctijin cun, tzatzin cun lquim nin caj scyej kajtzun ataj, tu kajtzun atxu. 16 Yi sken wit icy cyajix wekl araxonl chipakxok junt tir le amalej. Quil chul chan, na txen opon kejlal yil jepon tamp yi chonal yi quil yi e wunak yi najlche tzonej, yi e amorreo, stzun Ryos bantz. 17Itzun yi toquen akbal, chin tzotz nin tu nin bantz. Nintzun chaj tib jun wok yi winin na juquin sib tul, tu jun kak. Ja chixon nicyal yi chiwankil yi e txucatz yi cabsanche tan Abram. 18 Yastzun yi bixewet yi trat Ryos tej Abram. Ej nin je yol Ryosej: Cyakil yi luwarej swake scyetz yi e araxonl. Xetok tzaj stzi a cwent Egipto, nin tzelepon jalen lilen tzin, stzi yi nim a yi na biaj Eufrates.x 19Itz chiluwar yi e ceneo tu e cenezeo nin scyuch e cadmoneo, 20nin chiluwar e hitita nin e ferezeo scyuch e rafata, 21e amorreo tu e cananeo nin e gergeseo, scyuch yi e jebuseo. Tircun yi echk amalatz swake scyetz araxonl, stzun Ryos bantz. bantz yi telen tiemp quinin tzun jal tal Sarai yi txkel Abram na quic talbil i. Poro at tzun jun mos i yi najlij scyuch, yi aj Egipto i, nin yi bi i itz Agar. 2 Benen tzun tlol Sarai tetz Abram: Qui nin ntak Ryos amal swetz tan chijalen wal, chastzun te na cu inwutz teru ta tan cyokbel quibu tu inmos Agar, nin yil jal chinitxajilu tuch ban tzun tzoctz chi kajbil wal. Nintzun cu-tz swutz Abram yi xtxumun Sarai. 3 Ej nintzun saj tcyal Sarai yi mosatz tetz Abram. Yi bajen yi xtxolbilas yastzun yi nsken el lajujix yob yi chinajlenix Canan.
x 15:18 Yi Eufrates, itz jun chumam tzanla yi na xetij le amal Turqua nin na icy tul Siria tu Irak jalen yi na tzajpon Irn nin na oc tul yi Golfo Prsico.

16

1Itzun

Agar tu Ismael

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

21

GNESIS16,17

4 Itzun yi chiwitbej quib Abram tu Agar nintzun tekaj pwokil jun ni. Poro yi telen xtxum Agar tetz yi en tanen i, nintzun oc tan xbajtzijen Sarai yi patrn. 5 Ma Sarai nintzun taltz tetz Abram: A aj paj yi na tzan Agar tan telsen inkej wech na in tenin nnakon tzatz tan toquen tetz awuxkel, ma jalu tantu yi sjalok tal, na tocsaj tib nim tzinwutz. Nin quic wetz inxac swutz i. Ma jalu chon sak swutz Ryos naj scyetz aj paj skaxol tzawuch, a pelo atz nka in tzun wetz, stzun Sarai tetz Abram. 6 Yi amos chon at jak acawl, banaj bin awajbil tej, stzun Abram bantz. Yi tbital Sarai yi yol Abram nintzun xetijtz tan jislen nin tan buchlen Agar, jalen cun yi telen ojkujtz. 7Itzun te yi telen ojkuj Agar, chon tzun nojen quen i swutz jun ngel tetz Ryos le jun amal yi tzinunin tu, xlaj jun tal bom, cyanl tetz yi be yi na opon jalen Shur. 8 Nintzun ben jakol yi ngel tetz: Agar! A jun coloj mos Sarai, Na ncsajet, nin na ncbenet? stzun ngel Ryos tetz Agar. Ojken bin mimbaneltzaj wetz swutz wutzilen na Sarai yi impatrn. 9Benen tzun tlol yi ngel tetz Ryos tetz: Quilok, ban pakxijt tuch yi apatrn nin nquen culutxum jak cawl i. Nin ban tzaban cyakil yi mbil tal i tzatz. 10 Ej nchatz tal yi ngel tetz Ryos tetz: chipucunk cyakil yi e axonl wan, nin cyal nin jun nink xcye tan cyajlen. 11 Bintzij nin, ekan pwokil jun ni awan. Ej nin xicy sbne yi awal. Nin yil tzul itzok ban tzoc bi awan tetz Ismael.y Yastzun bi sbne-tz na ja opon tok yi atzi yi akul swutz Ryos. 12 Chin maclen nin sbne yi awal. Nicun sbne tu jun txuc yi chin smaron nin. Stzoyintzink scyej cyakil wunak. Ej nin cyakil wunak choyintzink tej i. Yi e xonl i chijunaje quib scyuch e titzun. Ej nin chon chatok jalen lilen tzin, stzun ngel bantz. 13 Ej nin tantu yi ja chijilon Agar tu Kataj nin jalt junt bi Ryos tan. Ej nin itz: Yi Ryos yi na ko til. Na nin tal i-tz Ja chin til Ryos, poro qui nin nchinquim tan, na itzinet. 14Chastzun te toquen bi yi jun aatz tan tetz: A tetz yi jun yi itz,z nin yi na ko til. Yi jun aatz chon at xol Cades tu Bered. 15 Ej itzun bantz yi tulen yos tu Agar, nintzun oc tkol Abram yi bi yi ni tetz Ismael.a 16 At tzun Abram tul jun mutx tu kak yob yi titzen Ismael.

te yi at tzaj Abram tul jun mutx tu belujlaj yob, nintzun chaj tib yi Kataj Jehov junt tir swutz i. Itzun taltz tetz: I inatz yi Ryos yi cyal jun na xcye swej. Ej nin yi wajbil itz yil coc tetz jun yaj yi chin tzaknak cun, yi quic mu tal paltil. 2 Ej nin ko yatz tzaban,
y 16:11

17

1Itzun

Yi bixewen yi circuncisin tetz quiwel chitrat Ryos tu Abram

Ismael na elepont na tbit Ryos le hebrey.

z 16:14

Gn 24:62; 25:11.

a 16:15

Gl 4:22.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS17

22

bixek cunin jun contrat skaxol tzawuch. Je xtxolbilej: chijepon impucsal winin axonl, stzun Ryos bantz tetz. 3 Te yi na tzan Ryos tan yol cwen tzun joklok Abram jalen cun yi cwen ponen yi wutz plaj wuxtxotx. Ej nin nchatz tal Ryos: 4 ocopon wan tetz chitaj winin jilwutz wunak. 5 Ej nin yi abi nketz Abram sbne ma na Abrahamb, na cocopon tetz chitaj winin jilwutz wunak.c 6 chipucunk cyakil yi araxonl wan. Qui nin ajlben cyetz sbne. Ej nin tan a chijalet winin witz ajcaw nin winin lmak tnum. 7Ej nin yi contratej yi bixek cun skaxol stzawuch nin scyuch e araxonl tzantzaj,d itz, yi in tenin iRyosil sbne, scyuch araxonl tetz ben kej ben sak. 8 Swake tzatz cyakil yi luwarej cwent Canan kale najlquixet jalu. Nchatz swake scyetz e araxonl tetz ben kej ben sak.e Ej nin yi in wetz in iRyosil sbne-tz. 9Ej nin na waj yil tzaban tanen yi xtxolbilej yi swale cyen tzatz. Ej nin nchatz yi e axonl tajwen yil chixom tej sbne opon tunintz. 10Je yi xtxolbilej yi na waj tzibanwok tanen scyuch yi e axonl: Tajwen tan chibajen circuncidarf cyakil yi e yaj tzixolwok. 11Ban bin tzicaplen mu tal te yi stzuml iwankil, na yi techlatz xconk tan chajlen yi ja bixe yi katratej skaxol tzituch. 12 Sbne opon tunintz tajwen tan chibajen circuncidar cyakil yi e xicy yi na chitzij tzixolwok. Mpe chicyajl yi e imos yi lokij chet itan scyetz awer nak. Tajwen tan chibajen len circuncidar. Banwok yi xtxolbilej le waxakin kej yi titzlenix jun ni. 13 Tajwen tan chibajen circuncidar yi e anitxa scyuch e chinitxa yi e amos yi lokijt che awan. Ej nin yi jun techlatz yi tzocopon te iwankil yastzun xe incontrat yi ja bixe wan tzituch tetz ben kej ben sak. 14Poro ko at jun tzixolwok yi quil sban tanen incawlej chin tajwen cunin tan telen lajun tzixol wok, na i pajol cawl. 15 Nchatz tal Ryos tetz Abraham: Inti Sarai yi awuxkel quit lbiaj Sarai, ma na sbiajk Sara.g 16 Swake imbanl tibaj, na chon stzitzok acyajl tej. Jun cun yol swake imbanl tibaj, na tzocopon i tetz chitxu jun coloj jilwutz wunak. Ej nin chixol yi xonl i chijalok winin witz ajcaw, nin winin lmak tnum, stzun Ryos bantz. 17Cwen tzun joklok Abraham swutz Ryos jalen cun cwen ponen lajpuj yi plaj wuxtxotx. Ej nin te yi joklij, nintzun saj jun chin tzeen tej, tcul cuntu: Ikaj at tzunk rmeril tan jalen innitxa na na chinxon tul jun cient yob. Nchatz Sara, ikaj atk rmeril tan talal jun tal, na na xon i tul jun mutx tu lajuj yob, stzun Abraham. Winin tzun stzeenen i-tz tcul cuntu. 18 Jilonen tzun Abraham tetz Ryos, itzun taltz: Chumbalaj nin klo Ta yi chonk ltaku banlu tibaj Ismael. 19Stzawel tzun Ryos yol Abraham: Jun cun yol na walnin tzatz, stzitzok jun acyajl tej Sara, yi mero atz awuxkel. Nin ban tzawak quen bi tetz Isaac. Na tej i, nin scyej xonl i, lbixewet yi tratej tetz ben kej ben sak.
Yi biaj Abraham na elepont Chitaj winin jilwutz wunak. c 17:5 Ro 4:17-18. d 17:7 Lc 1:55. Hch 7:5-6. f 17:10 Yi circuncidar na elepont circuncisin le castiy itz jun cawl tak Ryos tetz Abraham tetz jun techl yi ja bixe jun contrat te i scyuch yi e tetz xonl tan Ryos. Nin yi jun techlatz itz yi tajwen tan telen cuxij mu stzumlil te yi chiol nka wankil jun ni yi xicy. Hch 7:8; Ro 4:11. g 17:15 Yi biaj Sara nka Sarai na elepont princesa, yi na elepont mel rey.
e 17:8 b 17:5

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

23

GNESIS17,18

20 Inti tetz Ismael, swake imbanl tibaj. Sjalok winin nitxajil i wan. Tzocopon i tetz chitaj coblaj witz ajcaw. Nin tan i ljalet jun chin wutzilen tnum. 21Poro yi wetz intrat chon sbixek wan tu Isaac yi acyajl, yi chon tzitzok tej Sara chwanin le junt yob, stzun Ryos bantz tetz. 22 Yi stzajen wi yol Ryos tu Abraham ajen nintzun bantz. 23 Itzun te iten nin kejatz toquen Abraham tan banlen circuncidar Ismael scyuch cyakil yi e mos yi nchitzij tuch, cyuml yi e yi lokij che tan. Tircun tzun e yajatz e bajij circuncidar tan, quib yi tal Ryos tetz. 24At tzaj tzun Abraham tul jun mutx tu belujlaj yob yi banol circuncidar tib. 25Ma Ismael at tul oxlaj yob yi bajen circuncidar. 26 Iten nintzun kejatz yi chibnol tanen Abraham tu Ismael yi circuncisin. 27Ej nin nchatz cyakil yi e yaj yi najlche tu Abraham, e bajij circuncidar, tuml yi e mos yi e itzij tuch, scyuch cyakil yi e mos yi lokij che tan, tircun tzun e bajij circuncidar te yi jun kejatz.

bantz te yi at tzaj Abraham wiwtz xol bakch cwent Mamre. Chon tzun chajol tib Ryos swutz Abraham. Chon tzun colchij swutz tal pach yi mantial tu. Echk chajcun kej nin lo. 2 Te yi colchij i, nintzun ben xmayil ox yaj yi txiclche nakajil. Lajkel nintzun benentz tan chiculchen,h nin cu jokloktz chiwutz. 3 Itzun taltz: Wajcaw, max culu, in chakumu, na cu inwutz teru, yi quik tzicy chanu, nink cyaju jun rat swuch. 4Qui pe na cyaju yi nink ben quil tetz mu a tan xtxajlen quikanu nin lchujeu jun tkuj tmujil jun wi tzeej? 5 Qui pe na cyaju yi nink chimben tan ticylen tzaj cobox chiwau? Na ja lo chikexiju nin na lo chiquimu tan wej. Ban tcun chiwank ninu, na ja bin chulu swuch, stzun Abraham scyetz. Ban bin, chech e bantz. 6 Lajkel nintzun benen Abraham xe chipach nintzun taltz tetz Sara: Or cyajtzaj cob arow arin, nin or tzawoquen tan xyulken. Ej nin banaj cobox kapam, nin tzaskajsaj tan yi xew kak yi at cyentz. 7Ntin nin xtalol tzaj Abraham tetz Sara, lajkel nintzun benentz kale atet yi wac i, nin je xtxaol jun tal ne wac, nin taktz tetz jun scyeri mos tan toquen tan banlen ban tetz. 8 Ma yi bnixen chiwa, nintzun bentz tan taklen scyetz yi e yaj. Poro nketz ntin chibaj tu pam tak scyetz ma na nchatz tak i ques tu lech. Ej nin te yi na chiwan yi ox yajatz tmujil tze, list cuntunin tanen Abraham chiwutz na ko taklen bi chijak tzaj tetz. 9Ej, itzun yi chiwit wanen nintzun e octz tan jaklen tetz Abraham. Itzun cyaltz: Na atitet Sara yi awuxkel? At i tzin xe kapach. 10 Benen tzun tlol jun scyeri ox yajatz. I bin jalu Abraham, chwanin le junt yob nult jun tir tan axajsen. Ej nin yil nultzaj, nsken wit jal jun tal Sara,i stzun yaj bantz. Ma yi Sara chon tzun na xkukenel tzaj wutz coc yi puertil chipach tan tbiten chiyol yi ox yajatz. 11Poro te yi tiempatz nsken wit chitijin cunin Abraham tu
h 18:2

18

1Itzun

Yi sukil Ryos tetz Abraham yi sjalok jun cyajl i

Heb 13:2.

i 18:10

Ro 9:9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS18

24

Sara. Sken wit tzaj wi yi yablil Sara. 12 Yi tbital Sara yi yolatz quib yi tal yaj tetz Abraham, nintzun saj jun chin tzeen tcul cuntu. Ej nin chatz nin xtxum i-tz: Mbi rmeril jal jun wal? Na ja wit chimbiin cunin,j nin nchatz tanen wutzilen wajcaw Abraham, stzun i bantz tcul cuntu. 13 Benen tzun jakol Kataj tetz Abraham: Mbi xac na tzeen Sara te inyol? Na ja tal i tcul cuntu: Mbi rmeril tan jalen jun wal? na ja wit chimbiin cunin. 14Poro swale tzatz: At pelo jun echk taklen yi quil xcye Ryos tej? Ma jalu Abraham, chwanin le junt yob nult junt tir tan axajsen. Ej nin yil nult, nsken wit jal jun tal Sara,k stzun Ryos bantz tetz. 15 Yi tbital Sara yi yol Ryos nintzun xob i-tz nin taltz: Qui Ta, qui na chintzeen wetz. Nketz bintzij na awaltzaj. Cchij tu, na jun cun ja ctzeen, stzun Ryos bantz. yi stzajen wi chiyol, chijen tzun txiclok yi ox yajatz nin e icytz tan cyoponen Sodoma. Xom nin jun tkuj Abrahamtz scyej. 17Nintzun oc Ryos tan xtxumlen: Ban tcun swale tetz Abraham clar cunin yi mbitz tzimbne. 18 Na tan i ljalet chibanl cyakil wunak benen tzin wi munt. 19Ej nin chatz txaijt i wan tan toquen tan chicawen yi e tetz nitxajil scyuch yi e xonl, tan cyoquen jak incawl nin tan chibnol cyakil echk taklen balaj, bantz welen cun tej cyakil yi ja wit insuk tetz, stzun Ryos tcul cuntu. 20Sajen tzun tlol Ryos tetz: Ma jalu Abraham ja wit jun xtxolbil yi cyakil yi e wunak yi najlche Sodoma tu Gomorra, chin juntlen nin e tu cyajtzakl. 21Chon tzun nchimbentz tan quilwen yi ko bintzij nin yi chin cachi nin e, nin yi ko chin juntlen nin cyajtzakl quib yi mmalchij swetz, stzun Ryos bantz tetz Abraham. 22 Chon tzun chibenen cob scyeri yi e yajatz jalen Sodoma. Ma tetz Abraham nintzun cyaj cyen tan yol tetz Kataj Ryos. 23 Toquen tzun kansal tib mut swutz Ryos nintzun oc tan jaklen: Ta yil tzocu tan chibiylen yi e juchul il chitzajk cunin polo yi e yi quic quil? 24Na qui cunin batz at nicy cient wunak Sodoma yi quic cyetz quil. Stzajk cunin polo cyakil yi tnumatz tanu? Qui polo scuyu chipaj tan tu yi ko at nicy cient balaj chixol? 25Qui lo Ta, na el intxum teru yi quil sbanu yi junatz yi tul chitzaben nin tu e balaj wunak scyej yi e juchul il, na nketz nicy nin tu e juchul il. Quil sbanu junatz Ta! Na yi ilu teru ilu jun balaj juez yi chin tzaknak cun. Nin yi ilu teru quil xubsiju tan chibanlen tanen cyakil wunak benen tzin wi munt. Ej nin ko yatz, nink che jatxcyenu e balaj. Ntink e juchul il che cawsaju, stzun Abraham tetz Ryos. 26 Stzawel tzun Ryos yi yol Abraham itzun taltz: Yi nink chijal nicy cient wunak wan yi nketz e juchul il, tan tu yi nicy cientatz tzincuye chipaj cyakil e aj Sodoma, stzun Ryos tetz Abraham. 27Jilonent tzun junt tir Abraham tetz Ryos. Itzun taltz: Cuyu impaj Ta, quic nin intxix yi na chinjilon quen teru, nin yi na injak quen yi echk taklenatz teru. Na yi ilu teru, ilu Ryos, yi cawl wetz, ma yi in
j 18:12

16 Itzun

Yi jakol Abraham cuybil chipaj yi e aj Sodoma tetz Ryos

1P 3:6.

k 18:14

Jer 32:16-27; Lc 1:37; Ro 9:9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

25

GNESIS18,19

wetz in tu wunak, in tu txotx, quic ekan wan. 28 Poro Ta yi ko cawunak oten yi qui tzaknak yi nicy cientatz, chitzajk cunin polo cyakil yi e wunakatz tanu tan tu yi cawunak o-tatz yi quict? Stzawel tzun Kataj yi yol Abraham: Yi nink chijal cawunak o wan yi nketz e juchul il, quil chisotz wakun. 29Jakol tzun Abraham junt tir: Ma tzun yi ko at cawunak ntzi yi nketz e juchul il? Quil che insotzaj tantu yi cawunakatz, stzun Kataj bantz tetz. 30 Benen tzun jakol junt tir Abraham tetz Ryos itzun taltz: Cuyu impaj Ta na cu inwutz teru yi quik lje swutzu yi chin chinchuj nin tu nin in tan jaklen quen iten nin xtxolbilatz teru. Poro mbi tzun sbanu-tz yi ntink junaklaj ntzi balaj lchijal tanu? Stzawel tzun Katajtz, itzun taltz: Yi nink chijal junaklaj balaj wan, tan tu junaklajatz tzincuye chipaj yi e mal nak nin quil chisotz wan. 31Toquen tzun jakol Abraham junt tir tetz Ryos itzun taltz: Ilu Wajcaw, quic nin intxix yi na injakquen yi echk taklenej teru. Poro mbi sbanu yi ntink junak ntzi balaj lchijal tanu? Sajen tzun tzawel Ryos tetz: Yi nink chijal junak ntzi balaj wan quil chisotz yi e wunakatz wakun. Tzincuye chipaj. 32 Chin chinchuj nintzun ban Abraham tan yol tetz Ryos i tzun taltz: Ilu Wajcaw cuyu impaj quik tzoyintzin culu swej yi na chin jilonquen teru, poro jaltatz witzbil tir yi tzinjake teru, nin quit tzinxuxu mas. Mbil sbanu yi ko ntin lchijal lajuj ntzi balaj tanu? Sajen tzun stzawel, i tzun taltz: Yi ate nink yi lajuj balajatz chixol, quil chisotz wan. Tzincuye chipaj, stzun Ryos bantz. 33 Yi wit chijilonen Ryos tu Abraham ajen nintzun ban i-tz. Ma Abraham nin pakxijtz xe pach yi mantial tu. bantz yi nsken oc yupcan yi cyocomponen yi cob ngelatz le tnum Sodoma. Chon tzun colchij Lot tzi sawanil yi tnum kale na chimolwit quib cyakil yi e wunak. Jalt cuntunin yi chibenen tilol yi cob ngelatzl nintzun je txicloktz tan chiculchen. Nin cu jokloktz chiwutz. 2 Nintzun taltz scyetz: Eu wajcaw, max chiculu swibaj. Yi in wetz, in chixconsbetzu. Ej nin na cu inwutz scyeru tan chicyajen cyenu xe incal te akbalej. Choktzaju swuch, na at a tan xtxajlen quikanu. Nin eklen jalchan chicyajtu chibeu, stzun i bantz scyetz. Sajen tzun chitzaweltz, itzun cyaltz. Qui lo ta, ntyotu teru. Ban tcun kawitok cyen ketz tbe te jun akbalej. 3 Poro quinin tzun tane Lot tan chimoxen jalen cun chicujij tan chicyajen cyen xe cal i. Ej itzun yi cyocoponen xe cal nintzun cawunin Lot tan banlen
l 19:1

19

1Itzun

Yi cwen sotzal Kataj yi tnum Sodoma tu Gomorra

Cob ngelatz, iten nin eas yi cob yaj yi na jal kan tul Gn 18:22.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS19

26

chiwa-tz. Bnix pam yi quic xtxamil. Ej nin yi bnixen, nintzun e wan yi cob aj xajsanlatz. 4 Ej itzun te yi ntaxk chinuc quib tan watl cyoponen tzun nil cyakil e yaj cwent Sodoma swutz yi cal Lot. Cyakil yi e xicy scyuch yi e biu e baj opontz. 5 Chixeten tzuntz tan sich tetz Lot. Itzun cyaltz: Lot, lakbe cob yaj yi nchixom quen tzawej xe acal te jun akbalej? Cyajweltzaj! na na kaj kawitbej kib scyuch. 6 Telemulen tzun Lot tan yol scyetz, poro te yi telen tzaj cyant nin joplen yi puert tan, nin cyaj cunin lajpultz. 7Benen tzun tloltz scyetz: Eu jun coloj wamiw quil chibanu yi echk taklenatz scyej cob intxocumatz, na qui na yub cyajtzaklu. 8 Ate bin cob wetz inmel yi txen cunin chipotzaj quib te jun yaj. Qui pe na cyaju yi nink che incyajel tzaj tan chibnolu yi cyajbilu scyej? Na qui na waj yi nink chibanu jun echk taklen yi chin juntlenin scyej yi cob intxocum. 9Sajen tzun chitzawel cyakil yi e wunakatz. Itzun cyaltz: Cawlen tzaj! Cajen tzi be, na kocopon. Nka kocopon ptzun ketz jak acawl? A tu awer nak. Nka na tzun awaj yi a cben tcul yi mbi na kaj tan kabnol scyej atxocumatz? Xeten nintzun e ban tan jislen Lot nin e octz tan poklen quen puert. 10Ma yi cob txocumatz, lajkel nintzun jen chijakol yi puert nin oc chikinol Lot xe cal, nin lajkel nin telen chilajpul. 11Ej nin cyakil yi e wunakatz yi ate soltej puert e cyaj cyen moyi cyan, chicyakil yi e xicy scyuch e biu. Kexen nintzun e bantz tan joylen yi puertil yi cal. 12 Ma yi e xtxocumatz, nintzun ben chijakol tetz Lot: Ate pe mas axonl tzonej? Ko at acyajl nka amel, e aji nka alchok axonl le tnumej, molwe len nin quilok scyuch joylaj. 13 Na copon kaxitul cyakil yi amalej. Nimix cunin xochon opon swutz Ryos scyej e aj Sodomajej. 14 Benen tzun Lot tan quilwen yi e ji-tz poro ntaxk cyokbej quib tu mel, ntin nsken bnix chitrat. Itzun ben tlol scyetz: Yaj calenwok tzaj! Nucwok itib, nin quitelenk. Ilwok quen yi amalej, na copon xitul Kataj Ryos. Poro qui nintzun cyajlajtz yi yol Lot yi tal scyetz. 15 Itzun te yi txant tan tulen skil, nintzun e jilon yi e ngelatz tetz Lot, itzun cyaltz: Or awetz Lot, nucaj awib nin cyajwe len yi awuxkel scyuch yi cob amel tan qui iquimen tzonej na copon kasotzal cyakil yi tnumej. 16 Poro tantu yi quinin nucx chan tib Lot, chibenen tzun yi e ngel tan chinen eltzaj yi kab, na nin el kajab Kataj Ryos tej. Ej nin nchatz ban yi txkel scyuch yi e mel. Ej nintzun e el quicyaltz soltej len yi tnum tan cyelen liwr.m 17Te yi nsken wit chel tzaj joylajel tzaj yi tnum, at tzun jun scyeri yi e ngel tal scyetz: Quilok lajkel tan iclaxen! Nin quil cxmayin tzajwok wutz icoc. Nin quil xtaque cunwok siquier jun tal tkuj le amalej, ma na cyenin cxbenwok xol wutz. Ojkel ninwok tan itoponen wiwtz tan iclaxen.
m 19:16

2P 2:7.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

27

GNESIS19,20

18Eu jun coloj wajcaw, max chiculu swibaj! 19Bintzij nin nimix pawor nchibanu swetz. Nin chumbalaj nin banl cyalmau swibaj tan inclaxen. Poro chicuyu impaj. Qui na waj yil chimben xol wutz. Na ko tzun quil kopon chan, nin skatxamxok takun yi caws yi cupon cyakunu. 20Poro je jun tal juy tnum at nakaj chonej. Nink cyaku amal sketz tan koponen tul, bantz kaclaxen, na itz jun tal juy tnum, stzun Lot scyetz e ngel. 21Benen tzun tlol jun scyeri e ngelatz: Ja wit yi mbi majak swetz. Swake bin amal tzitetz tan ibenen tcul, na quil sotz yi jun tnumatz wan. 22 Poro or itkan, na quic rmeril tan imbnol jun taklen te ntaxk cxopon wok le jun tnumatz. Chastzun te toquen bi yi jun tnumatz tetz Zoar.n 23 Itzun yi tulen skil sken tzun opon Lot le tnum Zoar. 24 Sajen tzun kojol Kataj jun chin kak tcyaj yi asufre cun. Chon tzun cwen squibaj yi tnum Sodoma tu Gomorra. 25Cyakil cunin tzun chisotzen yi e wunak yi ate-tz.o Nin cyakil echk taklen yi at tcul yi jun amalatz, sotz teratz. 26 Itzun yi txkel Lot yi xomij tej, yi cyelen tzaj ojkuj, nintzun xmayinin i wutz coc.p Ej nin yi xmayinen nin, ntatz ten nin oc cyen tetz jun tunuj cub atzum. 27Ma le junt eklok, jalchan cunin tzun benen Abraham kale e jilonet tu Kataj Ryos. 28 Nintzun ben xmayil i yi tnum Sodoma tu Gomorra tu cyakil yi kajlaj yi at-tz, nin tibaj cyakil amalatz ja til yi jalt cuntu sib na juquin. I cunin tanen jun chin patbil txun. 29Yastzun tulej Kataj yi cwen sotzal i echk tnumatz kale najlet Lot. Poro nin ul txakxuj yi yol Abraham tcul Kataj. Chastzun te nin el tzaj tcyal i yi Lot le jun amalatz yi ntaxk sotz tan. 30 Itzun bantz te yi toponen Lot jalen Zoar nin xob i-tz tan najewen le jun tnumatz. Chastzun te ticyen i junt tir tan najewen xol wutz scyuch yi cob mel. Chon tzun chinajewen tzak jun picy. 31Ej itzun yi bajx mel Lot nin jilonin tetz yi titzun itzun taltz: Ma jalu witzun, ja biin kataj, nin le amalej quic nin jun yaj at tan toquen tetz kuchmil. 32Qui pe na awajatz yil tzoc a kan twi ta? Ej nin yil tzoc a twi ban tzun kawitbej kib tuch tan jalen jujun kal. 33 Ma yi toquen akbal nintzun ben cyakol win tetz chitaj. Ej itzun yi bajxnak yastzun coye cuntz tej, nin quinin tzun tzicy tetz Lot yi cwen coylok. Nin nchatz qui nin nachon i tej yi telen watl. 34Ma le junt eklok itzun tal yi bajxnak tetz yi titzun: Bit tzaj, chon nchinwit wetz tej kataj ewt. Ej ma te akbalej, a. Kake nin junt tir win tetz ta tan awiten atz tej, bantz jalen awal. 35Ej i nintzun cyulejatz quib yi tal yi bajxnak tetz yi cap. I ten nin akbalatz toquen a cyan twi chitaj tan witen yi cap mel i tej, poro qui nin nachon i tej yi telen watl. 36Tan tu yi cwen chitxumul yi cob mel Lot yi jun ajtzaklatz, ja tzun oc lacpuj jujun ni scyej. 37Ej itzun yi bajxnak yi jalen yi tetz tal nintzun oc bi tan tetz Moab. Yastzun chimam chite yi e moabita. 38Ma yi cap, yi titzen yi tetz tal nintzun oc bi-tz tan tetz Benami. Yastzun chimam chite yi e amonita jalu.

20
n 19:22 p 19:26

yi telen tiemp, nintzun icy Abraham swutz yi amal kale najlet i. Chon tzun toponen le amal cwent Nguev. Ej nin yi toponen, chon
o 19:24-25

1Itzun

Abraham tu Abimelec

Zoar na elepont tal juy tnum. Lc 17:32.

Mt 10:15; 11:23-24; Lc 10:12; 17:29; 2P 2:6; Jud 7.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS20,21

28

tzun najewentz le tnum yi na biaj Gerar, nicyal Cades tu Shur. 2Ej itzun bantz yi chinajewen tul yi jun amalatz nintzun tal Abraham scyetz yi e wunak yi najlche yi quitzun quitzicy quib tu Sara yi txkel.q Ma yi tbital Abimelec, yi rey tetz Gerar yi jun xtxolbilatz, nintzun ben mantartz tan ticylen tzaj Sara tan toquen klo tetz cap txkel. 3Poro nintzun chaj tib Ryos swutz i le wutzicy, ej nin taltz tetz: Abimelec, quimok, na mbi xac nsaj awucyal yi jun xnanatz tzawuch, na at tetz chmilatz. 4Poro ntaxk chiwitbej quib Abimelec tu Sara. Chastzun te talol i-tz tetz Ryos: Ilu Wajcaw, poro chinquimok polo tanu, na quic jun taklen cachi mimban tej. 5Na wutzilen cunin Abraham mmalon swetz yi tanub tu i. Nchatz yi xnan ja tal swetz yi quitzun quitzicy quib tu Abraham. Chastzun te mmul swuch. Quic cunin tzun wetz wil tej. 6 Sajen tzun tlol Ryos tetz tul wutzicy, itzun taltz: Na el intxum tetz yi quic cunin awil tej yi mmul tzawuch. 7Ma jalu, cun ak te yi chmil, na i jun elsanl intzi, nin copon wutz tan jaklen abanl. Poro ko quil tzoc te awi, quimok, scyuch cyakil yi e yi ate jak acawl. 8 Itzun le junt eklok, chin jalchan cunin tzun casen Abimelec nin ben mantartz scyej yi e chakum. Ma bajen chimolol quib, nintzun baj xtxolil scyetz yi mbi cun alchij tetz le wutzicy. Yi quibital yi e chakum nintzun e baj xob lentz. 9chakol tzun Abimelec yi Abraham. Yi tulen i, itzun taltz: 10 Yaj! Mbi nintzun jun chin il yi bnix awan skej. Mbi wil tzatz yi ncu atxumul, tan tulsen jun chin ilatz swibaj, nin squibaj cyakil intanum? Qui na yub yi moc tzaj anucul swej yaj! Mbi na ctzan tan xtxumlen yi ncu anucul yi jun ilatz swej? stzun Abimelec ban tetz Abraham. 11Max culu ta, poro tanen tzinwutz wetz, cyal jun najk tek chi Ryos tzonej. Na nin inxob ko tzun choc wunak tan imbiylen cun tan cyetzal wuxkel. 12 Poro yi mero bintzi wanub i, na junit kataj tuch. Ntin katxu apart. Ej nin jalu kokbent kib tuch. 13 Nin yi talol Ryos swetz tan welentzaj le tanum intaj, ja tzun bixe kan tu wuxkel tan kalol scyetz cyakil wunak tul alchok amalil kalel katcunt yi kitzun kutzicy kib skibil kib, stzun Abraham bantz tetz Abimelec. 14 Tajen tzun tkol Abimelec Sara tetz Abraham. Nchatz toy i jun coloj cner tu wac, tu jun coloj yaj tu xnan tetz mos Abraham. 15 Ej nin taltz tetz: Xmaynin cyakil yi weri inluwarej. Nin ban tzatxaen jalaj atz, yi mas ban tzawutz tan anajewen swutz. 16 Nchatz tal Abimelec tetz Sara: Yi walor cyakil yi nwak tetz axibin, itz jun mil pi sakal. Xconk tan chajlen scyetz cyakil wunak yi a jun balaj xnan, nin cyal jun jalsan yolbil atz, stzun Abimelec bantz. 17Toquen tzun Abraham tan nachlen Kataj tibaj Abimelec tu txkel, scyuch cyakil e xnan yi na chimosin tuch, bantz jalent cyalbil. 18 Yastzun quitanen yi e xnanatz yi najlche tu Abimelec, na Ryos mmakon yi cyalbil, tantu yi ncu klo xtxumul Abimelec yi jun tajtzaklatz te Sara.

21
q 20:2

1Itzun

bantz nintzun tak Kataj yi banl tibaj Sara chi sukint tan, na nin tekaj i pwokil jun ni. 2 Ma yi toponen yi tiemp yi alijt cyen tan Ryos,

Yi titzen Isaac

Gn 12:13; 26:7.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

29

GNESIS21

ulen nintzun ban yos tuch.r Tul biil tlen tu atet Abraham yi tkol Ryos yi jun cyajlatz. 3-4Ej nin le waxakin kej nintzun ban circuncidar Abraham yi niatz,s quib yi talnak Ryos tetz. Nin oc tkol Abraham yi bi tetz Isaac. 5 At i tul jun cient yob yi titzen yi ni. 6 Ma yi tulen itzok yi ni tej Sara, nintzun taltz tcul cuntu: Tan yi tzatzin yi ntak Ryos swetz na chintzeen. Nchatz alchok scyetz yil quibit intziblal chitzatzink swuch. 7Na cyal nin jun jak tal tetz Abraham yi ko tzantzaj xtxutxunk jun ni swej. Poro yi jalu tul biil tlen tu i ja itzij jun cyajl, stzun Sara bantz tan yi tzatzin yi at cunt. bantz yi chuyen yi niatz nintzun bnix jun chin wutzilen waan tan Abraham tan tu yi telen yi ni te xtxutx. 9Poro te yi jun kejatz nin til Sara yi na tzan yi tal Agar tan xcyaklil tej Isaac. Yi jun aj xuxinlatz, yastzun chinitxajil Abraham jal tu Agar, yi aj Egipto. 10Yi tilol Sara yi mbi na ban yi tal Agar nintzun xochontz tetz Abraham. Itzun taltz: Lajlen yi mosej tu yi tal, na quic toclen yi tal i te yi amebil yil scyajk cyen tkab wetz wal.t 11Yi tbital Abraham yi yol Sara winin tzun bisunen tan tu yi mbi sbajok te yi cyajl i yi jal te Agar. 12 Benen tzun tlol Ryos tetz Abraham: Abraham, qui cbisun te acyajl tu yi amos Agar. Ban tcun banaj tajbil Sara, na tan Isaac chijalet yi mero araxonl.u 13 Poro nchatz Ismael yi acyajl yi njal te yi amos, tan i ljalet jun nacin na nchatz i, i jun acyajl, stzun Ryos bantz tetz Abraham. 14Itzun le junt eklok, chin jalchan cunin tzun casen Abraham. I nintzun tulej i chi tal Kataj Ryos tetz. Nin ben tkol cobox pam tu jun culbil a tetz Agar tan benen tcyal tetz chiwa nin quica tbe. Nchatz ben tkol yi xicy tetz xtxu nin e el lajultz. Elen tzaj nintzun e bantz nin e octz tan joylen chibe, poro qui nin jal cyan. Txakxen nin e bantz tul yi amal yi tzinunin tu cwent Beerseba. 15Ma bajen yi quica, nin yi nsken wit kexij yi xicy tan saktzi, nintzun cyaj cyen cutxbal Agar tmujil jun tal wi tze. 16Ma i tetz, nin el kansal tibtz joylaj len te yi xicy na nin tal i tcul cuntu: Ban tcun quil wil yil quim yi wal. Ma yi cwen colchok Agar, xeten tzun yi xicytz tan okl. 17Sajen tzun tbital Ryos tokl yi tal xicy. Chastzun te jilonen tzaj yi ngel tetz Ryos. Itzun taltz: Agar, mbi na abislej? Quil cxob na ja tbit Ryos yi okl yi at cunt awal. 18 Quilok, cun txicbaj yi awal, nin ncwen tutz tan cheyen, na tan i ljalet jun nacin wan, stzun yi ngel tetz Ryos bantz tetz Agar. 19chajol tzun Ryos jun bom tetz Agar. Benen tzun i-tz tan nojsen yi culbil a yi cyan tan nin ben tkol tetz yi tal. 20At nin Ryos tan cheyen yi xicy, nin yi chuyen, chon tzun najewen le jun amal yi tzinunin tu. Nin i jun balaj coxol flech ban. 21Chon najewen i le amal tzinunin tu cwent Parn. Ej nin aj Egipto yi txkel bantz tan xtxu. bantz te yi iten nin tiempatz, nintzun opon Abimelec tan yol tetz Abraham. Xomij Ficol tej, yi witz ajcaw squibaj cyakil yi e sanlar cwent Abimelec.v Itzun tal Abimelec tetz Abraham:
r 21:2 Heb 11:11. Gn 26:26. s 21:3-4

8 Itzun

Yi cyelen lajun Agar tu tal

22 Itzun

Yi bnixen chitrat Abraham tu Abimelec

Gn 17:12; Hch 7:8.

t 21:10

Gl 4:29-30.

u 21:12

Ro 9:7; Heb 11:18.

v 21:22

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS21,22

30

I bin jalu Ta Abraham, ja lajluchax skawutz yi xomij Ryos teju tan cheyenu. 23 Chastzun te, te yi atu tzonej swutz yi amalej, na waj yi swutz cun Ryos yil talu swetz yi qui pel tzocu tan banlen jun echk taklen cachi swej, nka scyej e incyajl scyuch e inmam. Ej nin nchatz swutz cun Ryos taleu swetz, yi chon cunin pe sbne yi banl talmau swej chi banakin wetz teju. Ej inin pe sbneuatz scyej cyakil yi e inwunakil yi najlche tzonej le intanum kale najletu, stzun Abimelec tetz Abraham. 24 Jun cun yol yastzun swulej, stzun Abraham bantz tetz Abimelec. 25 Poro nchatz, nin jak Abraham tkanil yi jun a yi kopijt tan i yi elnak chimajol yi e mos Abimelec. 26 Benen tzun tlol Abimelec tetz Abraham: Qui na wit wetz yi ko yatz e ban inmos, na nchatz bin ilu qui nin bin talu mu rasonil swetz. Qui tzun na wil wetz na txumun cun yi jun ajtzaklatz, stzun Abimelec tetz Abraham. 27Ej nintzun saj tcyal Abraham cobox cneru nin cobox wac nin taktz tetz Abimelec. Ej nin te yi jun kejatz yastzun bixewen chitrat. 28 Poro nchatz nin oc Abraham tan chijatxlen el tzaj jukt tal tij cneru chixol yi e tawun. 29Nin yi tilol Abimelec, nin ben jakoltz tetz: Mbi xac nchel tzaj xtxaolu yi jukt cneruej? 30 Benen tzun tlol Abraham tetz: Tan yi jukt cneruej yi swake teru, yastzun jun techl yi mero bintzi, in inkopon yi jun julil aej, stzun Abraham bantz. 31Chastzun te toquen bi yi jun amalatz tetz Beersebaw, na chon bnixen yi chitrat Abraham tu Abimelec le jun amalatz. 32 Yi wit bnixen yi chitrat le amalatz yi oc bi tetz Beerseba, nintzun e pakxij cyetz Abimelec tu Ficol le cyetz chitanum chixol yi e filistey. 33 Ej nin tasten nin le amalatz yi na biaj Beerseba cwet tawal Abraham jun wi tze yi na biaj tamarisco. Ej nin tasten nin oquetz tan culajen Ryos, yi jun kaRyosil yi at nin i le xetzbiltzaj, at jalu nin sbne opontunintz. 34Ala nintzun yob atij Abraham le chitanum yi e filistey.

22

bantz yi nsken wit bnix echk taklenej nintzun oc Ryos tan pilen Abraham tan tilol yi ko bintzi nin kuklij cul i. Jilonen tzaj tzun Ryos tetz Abraham. Itzun taltz: Abraham! Abraham! Mbi Ta? 2 Cyaj nin yi jun tal utuj acyajl yi winin na cpek tej. Quilok jalen le luwar cwent Moriah. Ej nin yil copon wi jun scyeri wutz yi tzinchaje tzatz, ban tzapat yi acyajl tetz jun atxixwatz tzinwutz. 3 Chin jalchan cunin tzun casen Abrahamtz nin oc tan weklen jun buru tan ticylen nin cyektz. Nchatz e ben stzocol cobox si tan paten yi xtxixwatz. Nchatz ben tcyal cob mos tu Isaac yi cyajl. Benen nintzun e bantz tan cyoponen le amal yi tal Ryos tetz. 4Itzun le toxin kej chibe, nintzun ben xmayil Abraham yi amal yi tal Ryos tetz. 5Benen tzun tlol Abraham scyetz yi e mos yi xomche tej:
w 21:31

1Itzun

Yi toyil klo Abraham yi jun tal utuj cyajl tetz Ryos

Beerseba na elepont, julil a kale mbnixet yi trat, nka julil a kale e aklet yi juk cneru.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

31

GNESIS22

Ncyen tu wok tzonej tu yi kaburu na yi o ketz tu incyajl nkaben ketz tzinej tan culajen Ryos. Ej nin kapakxok chan. 6 Sajen tzun tcyal Abraham yi si nin je tkol wutz coc Isaac. Ma i tetz nin ben tcyal yi cchilu tu yi kak. Nin e bentz. 7Nsken wit chixon jun tkuj yi benen jakol Isaac tetz taj: Ta. Mbi na awaj a jun coloj incyajl? stzun Abraham tetz Isaac. Lok tzun jun tal cneru tetz katxixwatz? Cyan si kan nin cyan kak kan tu yi cchilu. Poro lak tzun jun tal cneru tetz katxixwatz? 8 Ryos tzakon sketz, stzun Abraham tetz Isaac te yi na chixon tan cyoponen le amalatz. 9Ma yi cyoponen le amal yi tal Ryos tetz, nintzun oc Abraham tan weklen jun patbil xtxixwatz. Ma yi nucxen tan nintzun baj je tkol yi si tibaj. Kalenatz tzun benentz tan calchen cun Isaac nin je tkoltz tibaj yi patbil xtxixwatz.x 10 Benen nintzun bantz tan ticylen yi cchilu tan biylen cun yi cyajl. I cunin tzun klo na bentz tu yi cchilu tan biylen cun, 11yi jilonen tzaj yi ngel tetz Ryos jalen tzin tcyaj. Itzun taltz: Abraham! Abraham! Je inej Ta stzun Abraham bantz. 12 Qui bin tzabiy cun yi acyajl nin quil tzaban jun ech taklen tej, na na el intxum tetz yi bintzinin na awek chi Ryos, na qui nin macabej acul tej yi mawak klo yi jun tal utuj acyajl swetz, stzun yi ngel tetz Ryos bantz. 13 Xmayinen nintzun Abraham wutz coc nin ben tilol jun tal cneru yi oplij cyen yi tuc xol cobox kab tze. Benen tzun Abraham tan telsenel tzaj. Ej nin te yi telen tzaj tan, nin taktz tetz xtxixwatz tetz xel yi cyajl.y 14Oquen cyen nintzun ban bi yi jun wutzatz tan Abraham tetz Ryos tzakon. Chastzun te jalu na alchij tetz jun luwaratz: Yi wiwtz tetz Kataj kale tzaklet katxixwatz. 15 Itzun yi wit tkol Abraham yi xtxixwatz jilonen tzaj tzun junt tir yi ngel tetz Kataj tetz. 16 Itzun taltz: Abraham, je yol Ryosej: Tantu yi qui nin macabej acul tan awakol yi jun tal utuj acyajl swetz, ja tzun aban tanen incawl. Ma jalu jun cun yol na walnin tzatz:z 17Swake winin imbanl tzawibaj na chijepon impucsal yi tajlal yi axonl. Nicun sbne cyajlal chi tanen tajlal yi e txuml yi ate tcyaj nka chi tanen tajlal yi samlicy yi at tziak mar. Ej nin nketz ntinatz ma na nchatz chixcyek scyej cyakil chicontr. 18 Ej nin tan tu yi e axonl, sjalok chibanl cyakil echk jilwutz wunak benen tzin wi munt. Yastzun sbajok tan tu yi maban yi wetz wajbil,a stzun ngel tetz Ryos bantz. 19Yi nsken wit bnix yi xtxolbilasej nintzun pakxij Abraham le amal Beerseba. Chon tzun najewen Abraham tetz coboxt tiemp le jun amalatz. bantz yi telen tiemp yi bajen cyakil yi xtxolbilasej, nintzun opon stziblal twi Abraham yi nsken jal chinitxajil Nacor yi titzun. 21Yi bajx yi mitzij itz Uz, yi cap itz Buz. Ej nin yi toxin itz Kemuel yi taj Aram. 22 Pontzaj tlen
x 22:9

20 Itzun

Yi e cyajl Nacor

Stg 2:21.

y 22:1-13

Heb 11:17-19.

z 22:16-17

Heb 6:13-14; 11:12.

a 22:18

Hch 3:25; Gl 3:8.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS22,23

32

quitzen Quesed, Hazo, Pildas, Jidlaf tu Betuel. 23 Yi jun Betuelatz yastzun yi taj Rebeca. Cyakil yi biajatz yastzun yi waxak cyajl Nacor yi titzun Abraham yi e itzij tej Milca. 24Nchatz e jal chinitxa Nacor tu Rema, yi cap txkel i. Yi chibi yi chinitxa e jal itz: Teba, Gaham, Tahas tu Maaca. bantz, atij Sara jun cient tu junak juk yob wuxtxotx. 2 Chon quimen i-tz le amal Quiriat-arba, nka Hebrn cwent amal Canan. Ma yi Abraham winin tzun bisunen tej Sara, nin winin token i yi quimen. 3 Telen tzaj tzuntz le amalatz kale atit wankil yi kajtzun txkel. Benen tzun i-tz tan talchen scyetz yi e xonl Het yi najlche le jun luwaratz. Itzun taltz scyetz: 4 Ibin jalu tan pe in tu jun awer nak chixolub ntin na waj tzincuch jun pawor scyeru. Yi nink chicayu jalaj intxotx kale tzinmukwit yi wankil kajtzun wuxkelc na ja quim i, chij Abraham scyetz. 5 Sajen tzun cyalol yi e xonl Het tetz Abraham. Itzun cyaltz: 6 I bin jalu ta Abraham bneu pawor. Tbitzaju kayol, chech tzun bantz. Ilu jun witz ajcaw skaxol, nin txaijtu tan Ryos. Ban smuku yi txkelu le mukbil alma yi mas balaj tcun chixol yi ketz, nin cyal nin jun skaxol yi nink scabej cul tan tkol jun amalatz teru. 7Jen tzun txiclok Abraham, nin kajlan nin i scyetz tan taklen chikej e xonl Hetatz. Itzun ben tlol scyetz: 8 Yi ko mero bintzij na cyaju yi chon tzinmuk cyen wankil yi prow wuxkel tzonej, chibne binu pawor swetz. Tan imbi chijakquenu tetz Efrn yi cyajl Zohar, 9yi qui pel scay i jun picy swetz yi na biaj Macpela yi chon at tul yi xtxotx i. Ban tzinchoj jamel nicyna ljak i tej. Bantz wetzal jun picyatz tetz mukbil kajtzun wuxkel scyuch e inxonl. 10 At cun tzun Efrn chixol e xonl Hetatz. Jilonen tzaj tzuntz tetz Abraham chiwutz cun e wunak yi ate-tz bantz quibital yi yol i nin nchatz chiwutz e yi winin cyoquen nin winin cyelen tzaj stzi puertil yi tnum. Itzun taltz: 11Qui lo ta! Bneu pawor, tbitzaju in yolej: Swoye yi jalaj txotxatz teru tuml yi picy yi at nintz le luwaratz. chiwutz cun e intanumej yi swoye teru nin e cun stiw tej. Ban bin smuku yi kajtzun prow txkelu le luwaratz, stzun Efrn tetz Abraham. 12 Poro nin aj junt tir Abraham tan kajlan tan taklen chikej e wunakatz yi ate le luwaratz. 13 Jilonen tzun Abraham tetz Efrn chiwutz cun e wunak yi ate-tz. Itzun taltz: Bneu pawor swetz tbitzaju inyol, na cu inwutz teru yi na waj yi stzamu jamel yi txotxatz tan qui imbisunen, nin kalenas tzun tzinmukcun wankil kajtzun wuxkel, stzun Abraham bantz tetz. 14Benen tzun tlol Efrn tetz Abraham. Itzun taltz: 15 Ilu jun coloj ta Abraham, yi jamel yi txotxej itz cyaj cient pi sakal. Ban tcun quil koc tan xtxumlen jamel yi txotx, ma na ban tcun benku tan muklen wankil kajtzun txkelu. 16 Ej nintzun cujij Abraham tan chojlen yi jamel yi nsken tal Efrn chiwutz e mas xonl Het. Nin choj i cyaj cient pi sakal yi tzaknak cun, chi yi cuch Efrn
b 23:4

23

1Itzun

Yi en cun ban mukxen Sara

Heb 11:9, 13.

c 23:4

Hch 7:16.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

33

GNESIS23,24

tetz. 17Tan yi xtxolbilasej, yi xtxotx Efrn yi at xlajlen Mamre, kale atit yi jun picy Macpelatz, scyuch cyakil tze yi at swutz yi txotxatz, 18 tetz cunin tzun Abraham bantz tircun. Ej nin e cun stiw ban cyakil yi e wunak, scyuch yi e yi winin cyoponen stzi puertil yi tnum. 19Itzun bantz yi wit bnixen ech xtxolbilasej, kalenas tzun cwen mukul Abraham yi wankil kajtzun Sara tcul jun picyatz yi na biaj Macpela, yi chon at xlajlen Mamre, yi nchatz na biaj Hebrn, cwent Canan. 20Chastzun te cyakil yi txotxatz kale atit yi jun picyatz tetz cun Abraham ban. E cun xonl Het cayin tetz nin xcontz tan tetz mukbil alma. bantz te yi nsken wit tijin cul Abraham nin te yi nsken wit tak Kataj yi banl tibaj, nintzun octz tan xtxumlen yi txkel Isaac. 2 chakol tzun jun scyeri yi e chakum yi mas tcunin ja tijin cul chiwutz yi e mas, nin yi i witz ajcaw tibaj cyakil yi mebil. Benen tzun tlol tetz: Ma jalu akoc tzaj akab tzak incux. 3 Na na waj yil tzawal swetz, swutz cun Kataj, yi kaRyosil yi taw tcyaj tu wuxtxotx, yi celepon cun te yi xtxolbil yi swale tzatz. Je wajbilej: qui na waj yi nink tzajoy txkel incyajl chixol yi e xun tzonej cwent Canan kale najlchot. 4Ma na na waj yil cben jalen le intanumben tan joylen txkel incyajl chixol yi e inxonl. 5 Benen tzun tlol yi chakum Abraham tetz: Ban bin Ta, poro en tzimban ko quil scul yi xun yil xomtzaj swej? Ban pe tzun yi nink nul tan ticylen nin yi cyajlu tan cyajen le tanumbenu kale elnaktzitu tentz? 6 Qui! quic rmeril tan benen incyajl tan najewen chonej. 7Na yi Wajcaw yi inRyosil, yi Ryos yi at tcyaj, yi nchin nelsan tzaj kale najlet tzaj kajtzun intaj, i nsukin yi amalej scyetz e inxonl. Mben tzun chakol yi tetz ngel tan bajxen cun tzawutz tan joylen tzaj yi txkel yi jun tal utuj incyajlej. 8 Poro ko quil scul yi xun yil xom tzaj tzawej quic tzun ara paj tej, nin celepon liwr te yi jun trat yi copon skaxol. Poro jun cun yol na wal nin tzatz, yi quic rmeril tan benen incyajl chonej. 9Benen tzun yi chakumtz tan taklen quen yi kab tzak yi cux Abraham yi tajcawil. Nin tal itz: Tzimbne tajbilu ta, quib yi ntalu swetz. 10 Toquen tzun yi mos tan xtxalen echk balaj oy txol cyakil yi mebil Abraham. Ej nin octz tan chiweklen lajuj camey i. Benen nintzun bantz le tanum Nacor cwent Mesopotamia.d 11Itzun bantz yi toponen nakajil yi tnum nskenin tzun cu kej. Nintzun e uje-tz tuml chicamey stzi julil jun a. Nin te yi oratz yastzun na chibaj opon len yi e xun tan ticylen a. 12 Ej nin te yi ujlche yi e camey tan, nintzun oc yi chakumatz tan nachlen Kataj. Itzun taltz: Kataj, yi atu tcyaj, nin ilu Ryosil Wajcaw Abraham, chin cheyaju tan joylen yi injoybetz. Elk kajabu te wajcaw Abraham tan jalen txkel Isaac. 13 Tzinchiwe tzonej stzi yi julil aej jalen pek
d 24:10 Mesopotamia na biaj yi amal yi at xol cob tzanla yi na chibiaj Tigris tu Eufrates. Na jop yi amal yi na biaj Irak jalu.

24

1Itzun

Yi en cun ban yi jalen yi txkel Isaac

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS24

34

yil chibaj ul len yi e xun tan syain. 14Yatzk tajbilu Ta, yi jun xun kale lwal nint: A jun coloj xun banaj pawor swetz, nink tzawoy mu wuca, chinch sbanin. Ej nink tal tzaj swetz: Ucaku ta, nchatz swake quica yi cameyu, itzunk iatz yi txaijt tanu tetz txkel Isaac yi chakumu.e Ej nin tan yi xtxolbilej slajluchaxk tzinwutz yi at balajilu tej Abraham, yi wajcawil. 15 Ntaxk nintzun tane i-tz tan nachlen Kataj yi benen tilol jun xun yi ulen tlen tu atit tan syain. Chon aten yi chok wi xulchub. Ej nin yi jun xunatz itz Rebeca yi mel Betuel. Yi jun Betuelatz yastzun chinitxajil Nacor tu Milca. Ej nin yi Nacoratz quitzun quitzicy quib tu Abraham. 16 Yi Rebeca chin yuben nin. Ej nin ntaxk nin potzaj tibtz te jun yaj. Yi tponen stzi yi julil a, nin octz tan nojsen yi chok. Ma yi nojen, nin je tkol wi xulchub nintzun pakxijtz. 17Benen nintzun ban yi chakum Abraham tan stzamlen nin jilon nintz tetz. Itzun taltz: A jun coloj xun, banaj jun pawor swetz, tzawak mu tal wuca te yi a yi cyan awan tul yi achok. 18 Cuj ta, ucaku stzun xun bantz tetz. Cwen tzaj tzun tcyal yi chok le kab nintzun ben tkol yi tca-tz. 19Ma yi wit tucaen yi chakum nintzun ben tlol Rebeca tetz: Nchatz ban ljetzaj quica yi e cameyu wan, jalen yil noj len chicul. 20 Lajkel nintzun cyajen cyen kojol yi sowril yi a yi at tul yi chok tul yi culbil a yi at nintz nakaj. Ala nin tzun tir bantz stzi yi julil a tan jesen tzaj quica yi e camey. 21Itzun te yi na tzan yi xunatz tan balen quica e camey ntin xmayin na ban nin yi chakum Abraham tej i. Nin quic nin jun yol na talnintz tetz. Na yi tajbil i itz tan telen xtxum tetz yi ko bintzij nin chaje Ryos yi joybetz. 22 Yi nsken chuca yi e camey nintzun ben yi chakum tan lacbajen cyen jun tal argoy yi oro cun te ju. Mut cuntu qui tzaknak me ons yi talil. Nchatz ben tkol cob tej kabaj, yi oro cun, mas ox ons tu nicy yi talil jujun. 23Nintzun ben jakoltz te yi xun: Banaj pawor, alaj swetz na scyetz i ataj? Ej nin qui polo ljal mu kaposar tuch ataj te akbalej, stzun yi chakum tetz xun. 24 Yi in wetz in mel Betuel, yi nitxajil Nacor tu Milca. 25 At amal xe kacal tan chicyajen cyenu te akbalej. Ej nin chatz at tkan chim tetz chiwa yi e cameyu, stzun xun bantz. 26 Cwen tzun mejlok yi chakum Abraham nin octz tan culajen Kataj. 27Itzun taltz: Wajcaw, ilu Ryosil wajcaw Abraham, winin banl talmau. Chin tzaknak cunin teru. Nin chin balaj ilu tej wajcaw Abraham, na ja chinsaj tcyalu jalen tzonej chixol yi e xonl i. 28 Lajkel nintzun benen Rebeca jalen xe cal tan talchen tetz yi xtxu yi mbi cun mbajij. 29At tzun jun xibin Rebeca yi na biaj Labn. Yi tbital yi mbi cun bajij, lajkel nintzun benen stzi julil yi a tan joylen yi jun yajatz yi jilon tetz Rebeca. 30Na nin til yi jun argoy tu yi cob tej kabaj yi at cyen tkul kab Rebeca. Ej nin nchatz tbit i mbi cun tal yi jun yajatz tetz. Itzun yi toponen Labn stzi yi julil a, inin tzun atitet yi chakum Abraham scyuch e camey. Nintzun oc kansal tib xlaj. 31Itzun taltz: Max culu ta, na el intxum tetz yi at banl Kataj tibu. Bneu pawor, xomokninu swej. Quil cyaju tzonej, na at amal kale chicyaj cyent yi e cameyu.
e 24:14

Jaklen jun techl: Jue 6:17, 37; Ro 20:9; Pr 16:33; Hch 1:26; Mt 12:39.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

35

GNESIS24

32 Benen nintzun ban xomok yi mos Abraham te Labn tan cyajen cyen xe cal i. Ma yi e baj cyoponentz nintzun oc Labn tan telsen cyektz yi e camey nin tak i chiwa-tz. Nchatz ul tcyal a-tz tan xtxajlen quikan yi chakum scyuch e mos yi xomche tej. 33 Itzun bantz te yi nsken wit bnix yi wa yi chakum Abraham qui nintzun cujij yi wa. Itzun taltz: Max chiculu, poro quic rmeril tan inwanen jalen yi ntaxk wal yi inmantar scyeru. Ban bin ltal tzaju yi mantaru sketz, stzun Labn bantz tetz. 34 I bin jalu yi in wetz in chakum wajcaw Abraham. Je tanen iej: 35 At banl Kataj kaRyosil tibaj, na chin ric nin i. Na ja tak Kataj winin tawun. At cneru, at wac, at oro tu sakal at winin camey tu buru tuch. Ej nin ate winin yaj tu xnan jak cawl i. 36 Nin nchatz nketz ntinatz ma na ja itzij jun cyajl tej kajtzun na Sara tul biil tlentu. Ej nin wajcaw Abraham ja cyaj cyen tkol cyakil yi mebil tetz yi jun tal utuj cyajlatz. 37Ja tzun chimbixe tan tan joylen txkel yi cyajl. Ej nin nchatz in, ja wal cuj tetz tan welen cun tej. Je tzun yol i yi ntal swetzej: Qui na waj yi chonk tzajoy txkel incyajl chixol cyakil yi e xun yi ate tzonej Canan kale najlchot. 38 Ma na quilok chixol yi e ketz kaxonl. Ej nin joyaj jun txkel incyajl chixol. 39Nintzun waltz tetz: Ilu wajcaw ma tzun yi kol quil scul yi jun xunatz yil xomtzaj swej? 40Nintzun tal i swetz: Yi in wetz xomchin tej tajbil Ryos, nin na el intxum tetz yi tzul chakol yi tetz ngel tan xomen nin tzawej te yi apyaj yi ncben tej. Ban tzun tzajoy jun txkel incyajl chixol yi e inxonl, yi e xonl kajtzun intaj. 41Ntin, yi ko quil cyak yi e inxonl yi xun tzatz, celepon tzuntz liwr te ayolej. 42 Chastzun te, yi nnul jalu tzi julil a ja tzun noctz tan nachlen Kataj yi Ryosil wajcaw Abraham. Itzun waltz tetz: Wajcaw! yi ko bintzij nin yatz yi tajbilu yi ban cuntuk sban yi jun impyajej, 43 na cu inwutz teru ta, te yi atin tzonej stzi yi jun julil aej. Jek ltulejuej: Ik yi xun yil tzul tan ticylen a, ej nin kalel wal nint yi xtxolbilej tetz: Banaj pawor swetz, tzawak mu tal wuca te yi a yi at tul achok, chinchk sbanin tetz. 44Ej nink ltal tzaj swetz: Jej, ucaku ta. Nchatz jeul imbalul quica yi e cameyu, chijk i sban tzaj, itzunk iatz yi jun xun yi txaijt tanu tetz txkel yi cyajl wajcaw Abraham, chinch ban tetz Ryos. 45 Ntaxk nintzun chintane-tz tan nachlen Kataj yi nwilnin yi oponen tlen tu atit Rebeca tan ticylen a. Aten chok i tan wi xulchub. Nintzun nwaltz tetz: Banaj pawor swetz tzawak mu tal wuca. 46 Lajkel nintzun ncutzaj tcyal i yi choktz, nin taltz swetz: Jej, ucaku ta. Nchatz wake quica yi e cameyu, stzun i ban swetz. Nintzun nuca-tz tan. Nchatz ja chibaj uca len yi incameytz tan. 47Kalenas tzun mben injakoltz tetz: Na tzun scyetz ataj atxu? Nintzun tal i-tz: In mel Betuel, yi cyajl incyex Nacor tu wutzilen na Milca, stzun i swetz. Yi nwit yi yol i nin mmoc inlacbal jun argoy te ju, nin mmoc tzaj inkol cob kul kabaj te yi kab. 48 Nintzun nchincu mejloktz tan culajen Ryos. Ja wak inkajsbil tetz Kataj, yi Ryosil wajcaw Abraham, tantu yi sbejnin nchinsaj tcyal tzonej tan joylen jun xun tetz txkel yi cyajl i, chixolu yi eu xonl kawutzilen Abraham. 49I bin jalu, max chiculu, elk chikajabu te wajcaw. Ej nin cyaleu swetz: Ban pe chiwutzu, nka qui? Na waj lwit, bantz wilol yi mbil tzimban, stzun chakum Abraham scyetz. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS24

36

50 Chijilonen tzaj tzun Labn tu Betuel itzun cyaltz: Ja wit cawun Ryos te cyakil yi xtxolbilej nin yi o ketz quic rmeril tan kalol cuj nka qui. 51Ma jalu bin, je Rebeca jej, tcyajninu nin chibenku. Oken bintz tetz txkel yi cyajl yi tajcawilu quib yi tajbil Kataj Ryos. 52 Yi wit tbital yi chakum Abraham yi chiyol, cwen tzun jokloktz swutz Ryos jalencun cwen ponen yi wutz plaj wuxtxotx. 53 Kalenatz tzun bajen tzaj tcyal cyakil echk oy yi cyan tan. Jetzaj tcyal oro tu sakal, nin echk balaj bechok. Nin baj nin tkol tetz Rebeca. Nchatz at mbaj nin tkoltz tetz yi xibin Rebeca tu yi xtxu. 54Kalenatz tzun wanen i-tz scyuch yi e mos yi xomche tej. Ej nin chon tzun chicyajen cyen tan watl te yi jun akbalatz. Itzun yi chicasen le junt eklok nintzun tal yi chakum: I bin jalu nkajen bin ketz tu yi xun xe cal wajcaw Abraham. 55 Chijilonen tzaj tzun yi stzicy Rebeca tu yi xtxu. Itzun cyaltz tetz chakum: Na bin kaj cobox kej plas. Kalenatz tzun tzaj xun tanu, chech. 56 Qui, quil chin chimaku, na ntyoatz tetz Kataj yi ban cuntu mban yi impyaj. Ban tcun cyakeu amal tetz yi xun tan xomen nin junawes swej bantz koponen xe cal yi wajcawil, stzun yi chakum scyetz. 57Cuquen ta, kachake yi xun, chech. Ej nin kajake tetz yi ko cuj tan yil tzaj chan nka qui, chech bantz. 58 Chakxen tzun Rebeca-atz cyan nintzun ben chijakoltz tetz: Cuj pe awan yi ninink caj te yajej? Ninin nnajen wetz, stzun i bantz. 59Kalenas tzun cyakol amaltz tetz Rebeca, tuml yi xnan yi na tzan tan quicylen i, tan chixomen nin te yi chakum Abraham scyuch yi e mos i. 60 Itzun te yi ntaxk chaj tzaj nintzun cyak yi chibanltz tibaj Rebeca. Itzun cyaltz: A jun tal coloj kanub tak tzaj kataj banl tzawibaj nink coc tetz chitxu jun chin coloj wunak yi quic ajlben cyetz. Ej nink chixcye yi e axonl scyej chicontr. 61Toquen tzun Rebeca scyuch e tetz mos tan nucun ib, ma yi wit chibaj nucxen nintzun e baj je-tz tejak jujun camey. Bajxen tzun yi chakum Abraham nin saj tcyal i yi Rebeca scyuch yi e mos i. 62 Itzun bantz chon tzun sajen tetz Isaac stzi yi a yi na biaj A tetz yi jun yi itznin nin na ko til. Na chon najlijtz le jun amal yi na biaj Nguev. 63Chon sajnak itz tan xon stzi yi jun aatz. Ej nin cwen kej cuntu pakxen tzajtz. Jalt cuntunin yi benen xmayil yi txant cuntu tan cyulen cobox camey. 64Nchatz Rebeca nin saj tilol wutz Isaac. Ma yi sajen tilol nintzun cutzajtz te yi camey. 65Na nsken wit jak tetz yi chakum. Na tzun scyetz i yi jun yajej yi tzul tzinej tan kaculchen? Yastzun yi cyajl yi wajcaw, stzun yi mos ban tzaj tetz. Yi cwen tzaj Rebeca nintzun jetzaj tcyal jun xbuk, nin je tkol twi tan tewen yi wutz. 66 Ma yi chiculul quib yi chakum tu Isaac nintzun baj xtxolil i tetz yi mbi cun ban i te yi pyaj. 67Yi cyulen tzaj le chinajbil nintzun saj tcyal Isaac yi Rebeca xe El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

37

GNESIS24,25

mantialben yi kajtzun xtxu. Okben ib nintzun e bantz, nin winin peken cyen Isaactz tej Rebeca. Chastzun telen yi bis te cul Isaac tan yi kajtzun xtxu yi quimnak.

25

bantz yi xonen tiemp nintzun oc junt txkel Abraham, yi na biaj Cetura. 2 Jalen nintzun ban nitxajil Abraham te junt txkelatz. Ej nin yi chibi itz: Zimram, Jocsn, Medn, Madin, Isbac nin Sa. 3 Ma Jocsn yastzun chitaj Seba tu Dedn. Ej nin yi e xonl Dedn ban itz yi e Asur, yi e letuseo scyuch yi e leumeo. 4 Ma yi e tu Madin, yastzun Efa, Efer, Hanoc, Abida nin Elda. Nin yi jun coloj wunakatz, e cun xonl na Cetura, yi cap txkel Abraham. 5-6 Poro ntin tak Abraham mu tal te yi tetz mebil scyetz yi e nitxajilatz yi nchijal te yi e mas txkel i. Ej nin nchatz, te yi ntaxk tijin cul, nin e el jatxoltz yi e mas cyajl i, joylaj len te Isaac. Chon tzun chibenen chakol jalen lilen tzin. Ma cyakil mebil Abraham chon tzun cyajen tkol tetz Isaac, yi jun tal cyajl yi jal te Sara.
7Atij

1Itzun

Yi cyokbel quib Abraham tu Cetura

tzun Abraham jun cient tu ox cal tu olaj yob. 8 Quimen nintzun ban tantu yi nsken tijin cunin cul. Chon tzun toponen yi talma tej kajtzun taj tu kajtzun xtxu. 9Ma yi wankil chon tzun mukxen cyan Isaac tu Ismael le jun picy yi na biaj Macpela. Yi jun picyatz chon at xlajlen Mamre, tul yi luwar Efrn yi cyajl Zohar, yi e xonl Het. 10Yastzun yi luwar yi loknak Abraham scyetz yi e xonl Het.f Chon tzun mukxen yi wankil xlaj kajtzun Sara yi txkel. 11Itzun te yi nsken wit quim, tkol tzun Ryos banl tibaj Isaac. Chon tzun cyajen i tan najewen le yi amal yi na biaj A tetz yi jun yi itz, nin na ko til. chibi yi e nitxajil Ismael yi cyajl Abraham, yi jal te Agar, yi aj Egipto, yi mos Sara. 13 Je bin chibiej: yi bajx na biaj Nebaiot, xomchetzaj Cedar, Adbeel, Mibsam, 14Misma, Duma, Massa, 15 Hadar, Tema, Jetur, Nafis tu Cedema. 16 Yastzun chibi yi coblaj nitxajil Ismael yi e jal. Xomcyentu chibi yi jujun teak yi chiluwar. Nin chijunalen e cawuntz squibaj yi chiwunakil. 17At tzun Ismael tul jun cient tu junak juklaj yob yi quimen. Chon tzun toponen talma-tz scyej kajtzun taj tu kajtzun xtxu. 18 Cyakil yi e xonl i chon chinajewen tul yi luwar xol Havila tu Shur, swutzel tzaj Egipto, xlaj yi be yi na opon le amal Asiria. Nin nchatz winin chilab quib bantz scyuch yi e mas chixonl. yi xtxolbilej tetz Isaac yi cyajl Abraham. 20At tzaj tzun Isaac tul cawunak yob yi cyokbel quib tu Rebeca, yi mel Betuel yi arameo, yi najlij Padan-aram. Ej nin yi Rebeca-atz, yastzun tanub Labn. 21Quic nintzun tal Rebeca na jaltz, chastzun te toquen Isaac tan cuswutzil tetz Kataj tan jalen talbil Rebeca. Yi
f 25:10

Yi quimen Abraham

12 Je

Yi e xonl Ismael

19Je

Yi quitzen Jacow tu Esa

Gn 23:3-16.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS25

38

tbital Kataj yi oracin Isaac ninin tzun tekaj Rebeca pwokil cob ni. 22 Itzun te yi ate yi cob niatz twankil Rebeca, tzaj nin tzun oyintzi ate cuntz. Toquen tzun Rebeca tan xtxumlen. I tzun taltz tcul cuntu: Yi ko yatz nin tunin tzimbantzej mbi xac mas ankin swetz? Benen nintzun bantz tan jaklen tetz Kataj Ryos yi mbi tzuntz yi na chibiy quib yi cob niatz twankil i. 23 Jilonen tzaj tzun Kataj tetz. Itzun taltz: Quil cbisun, na yi cob niatz yi ekan pwokil awan, itz cob chin wutzilen nacin yi na choyintzin te yi ntaxk chul itzok. At jun yi mas cham sbne swutz yi junt, nin yi bajx tzocopon tzak yi cawl yi cap.g 24 Ma yi toponen yi kejlal tan tulen yos tu Rebeca, e cun yo ban yi tal i. 25 Chin e nin, nin chin pay nin tej yi bajx yi titzen, nin oc bi-tz cyan tetz Esa.h 26 Ulen nin ban itzok yi cap. Tzamij yi chus tkan yi stzicy tan, yi tulen itzok. Chastzun te toquen yi bi-tz cyan, tetz Jacow.i At tzaj tzun Isaac tul oxcal yob yi tulen yos tu Rebeca scyuch yi cob ni-tz. nintzun e ban yi cob xicyatz. Yi bajx yi na biaj Esa nin oc tetz jun balaj akunwil wi cojbil. Nin nchatz i jun balaj aj txuquinl bantz. Ma yi Jacow, apart nin tetz xtxumun bantz. Chin tajbil nin i yi na cyaj cyen xe chipach yi tal mantial tu. Nin chin culutxum nin i, qui tu na tzantu. 28 Mast cunin tzun na pek Isaac te Esa, na chin tajbil nin i bajsen yi echk timbil yi na bnix tan Esa te echk smaron txuc yi na chiloon tan xol tze. Ma tzun tetz Rebeca mast cunin na pek tetz te Jacow. 29At tzun jun tir yi na tzan cunin Jacow tan skajsen jun chin balaj timbil yi tulen tzaj Esa tan akun wi cojbil. Nsken tzun nkexij i. 30Yi tulen tzaj nintzun ben jakol tetz Jacow. Itzun taltz: Banaj pawor swetz yaj, tzawak mu tal wetz te yi ara timbil cyakej, yi ja wit bnix awan, na na chin tzajk nin tan jun chin wej. (Chastzun te toquen junt bi Esa tetz Edom.)j 31Cuj, stzun Jacow poro ko bajx tzawak arakej swetz, tan woquen tetz axel, chi ink bajxk cyajol sban.k 32 Quic bin na ban, yi ko yatz awajbil. Na yi wetz inkej quic xac swetz, ntin aktzaj inwa, na na chin quim tan wej, stzun Esa. 33 Ma jalu, alaj bin yi mero bintzij swetz: Jun cunin pe ayol? Nketz pe tzantzaj tlen tzatxixpuj awajtzakl? stzun Jacow bantz. Jun cunin yol na walnin tzatz, nin sak swutz Ryos, stzun Esa bantz.
Ro 9:12. h 25:25 Yi biaj Esa na elepont pay le hebrey, jun yi winin xiil tej cyakil wankil. Jacow na elepont subul nak nka nicun culil te yi yol chus tkan le hebrey. j 25:30 Edom na elepont cyak. k 25:31 Yi kej yi bajx cyajol, itz tan xconen tetz akol chitxixwatz yi e mas najal yi na quim chitaj (Nm 13:13, 44; 6:17), nin tan toquen tetz ajcaw squibaj yi e titzun (Gn 27:17; 43:33). Ej nin tan cambal cob tir mas yi mebil yi taj chiwutz yi e mas titzun (Dt 21:17; 1Cr 5:1).
i 25:26 g 25:23

27Chuyen

Yi ticyen cayil Esa yi kej tetz Jacow

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

39

GNESIS25,26

Tan yi xtxolbilej icy cayil Esa yi tetz kej tetz bajx cyajol.l 34Yi talol Esa yi xtxolbilasej, benen tzun tkol Jacow pam tu jun chin lak timbil te yi nsken bnix tan. Yi wit bnixen Esa tan waan elen tzaj nin bantz. Sicyer nin oc tan xtxumlen yi nsken wit icy cayil yi tetz kej tetz bajx cyajol tetz titzun. bantz te yi tiempatz nintzun cu jun chin wutzilen wej tul cyakil yi luwar kale najlchet Isaac. Nimten cunin ban yi jun wejatz swutz yi jun yi cu te yi tiemp yi at tzaj kajtzun Abraham. Chastzun tej quicyent Isaac tul yi luwaratz tan cyoponen le tnum Gerar, kale najlet Abimelec, yi chireyil yi e filistey. 2 Chon tzun chajol tib Kataj swutz Isaac le amalatz. Itzun taltz tetz: Quil cben jalen Egipto, ma na ban ccyaj tul yi amal yi swale tzatz. 3 Poro ban ccyaj cobox kej tzonej le yi luwarej, na snatok tzawej, nin swake imbanl tzawibaj, na chon swake tzatz scyuch yi e axonl cyakil yi luwarej. Yatz tzimbne tan welen cun te yi inyol yi insuknak tetz kajtzun ataj Abraham. 4Ej nin chijepon impucsal yi tajlal yi axonl. Nicun sbne cyajlal chi tanen cyajlal yi e txuml. Nin swake cyakil yi luwarej scyetz. Nchatz, tantu e ljalet chibanl cyakil jilwutz wunak benen tzin wi munt.m 5 Yastzun sbnetz tantu culutxumil kajtzun ataj Abraham na ja ban tanen cyakil yi walnak tetz. Nchatz ja ban tanen cyakil yi weri incawl, tu yi inchusun yi waknak tetz, stzun Ryos bantz tetz Isaac. 6 Chon nintzun cyajen cyen Isaac tan najewen le tnum Gerar. 7Yi chinajewen le jun luwaratz, nintzun e oc yi e wunak tan jaklen tetz Isaac yi ko txkel i yi Rebeca. Nintzun tal yi tanub tu i,n na nin xobtz tan talchen yi mero bintzij, na nin oc tan xtxumlen yi copon biyij tan paj yi yubel Rebeca. 8 Itzun bantz yi telen tiemp yi chinajewen tul yi jun luwaratz, chon tzun na xmayinin Abimelec le wentanuil tetz cal. Nin ben xmayiltz yi na chikal quib Isaac tu Rebeca yi txkel. 9Benen tzun mantar Abimelec tan ticylen Isaac. Itzun taltz tetz: I bin jalu Isaac, yi xnan yi xomij tzawej, chinch wetz itz mero awuxkel. Ma jalu mbi tzun xac na awaltz sketz yi awanub tu? Qui nin nwal yi mero bintzij na nin intxum yi qui cunin batz chincopon biyij tampaj yubil yi wuxkel, stzun Isaac bantz tetz rey. 10 Talol tzun Abimelec: Mbi xac maban yi jun ajtzaklatz skej? Yi quik nlajluchax skawutz, al pek scyetz jun chixol yi e yaj yi ate tzonej le intanum nje pek tuchlel yi awuxkel. Nin tan yi xtxolbilej, apaj klo yi nkajuch kil, stzun Abimelec bantz. 11Cawunen nintzun Abimelec tan chimolchen cyakil yi e wunak. Itzun taltz scyetz: Alchok scyetz yil sban cyen jun echk taklen cachi te yajej nin te txkel, junawes squimok teratz. 12 Itzun te yi tiempatz, nin tawaj Isaac winin ujul. Ej nin chin balaj nin ban yi cosech i-tz, na nin tak Kataj Ryos banl tibaj. 13 Chin ric nin ban i, nin jal winin mebiltz. 14E jal winin cneru tu winin wac. Nchatz e jal winin mos i. Tan tu
l 25:33

26

1Itzun

Yi ticyen Isaac tan toponen Gerar

Heb 12:16.

m 26:3-4

Gn 22:16-18.

n 26:7

Gn 12:13; 20:2.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS26

40

cyakil yi mebil i yi njal, winin tzun chichen chicul yi e filistey tej. 15 Chin juntlen nin e, na te yi itz tzaj yi taj Isaac nin ocnak yi e mos i tan koplen cobox julil a. Poro yi quimen Abraham nin e oc yi e filisteyatz tan nojsent cun tan txotx. 16 Itzun bantz yi tilol Abimelec yi nsken riquin Isaac, tlol tzun i-tz tetz: Cawlen skaxol tzonej, na mas tcunin ja criquin skawutz ketz. 17Elen nintzun ban Isaac le luwaratz. Chon tzun toponen tan najewen tul jun jocoj cwent nin yi tnum Gerar. 18 Yi chinajewen tul yi jun luwaratz, nintzun oct Isaac tan koplent yi echk julil a yi cunak cyen kopol yi kajtzun taj. Na nsken wit baj chinojsal yi e filistey. Iten nin chibi yi echk julil aatz octz tan quib yi chibi yi ocnakt cyen takun yi kajtzun taj. 19Itzun bantz te yi na chitzan yi e mos Isaac tan koplen jun julil a tul yi jun jocojatz, jalt cuntunin quilol yi jen mulen mulkuj yi a chiwutz, nin xon. 20Ma yi e pstor cwent Gerar, scyuch e pstor Isaac chon tzun toquen majon ib te yi jun aatz. Na nin cyal e pstor cwent Gerar yi cyetz. Chastzun te yi toquen bi yi jun aatz tan Isaac tetz Oyintzi, tantu yi toquen majon ib tej. 21Pontzaj tlen cyoquen yi e mos Isaac tan koplen junt julil a. Poro iten nin e banas tan oyintzi tej. Chastzun te yi toquen bi yi junt julil aatz tan Isaac tetz Chich Culal. 22 Elen tzaj nintzun e ban Isaac tul yi jun luwaratz nin e eltz joylaj len. Chon tzun cyoquentz tan koplen junt julil a. Yi jalen cyan cyal nin jun octz tan oyintzi tej. Chastzun te toquen bi yi junt aatz tan tetz Ja Kel Liwr na nin tal Isaactz: Ja tak Kataj Ryos puntil sketz tan kariquinen. 23 Yi telen tiemp icyen nintzun e ban junt tir Isaac swutz yi luwaratz. Chon tzun cyoponentz jalen Beerseba. 24Ninin tzun te yi akbalatz, chajolt tib Kataj swutz i. Itzun taltz tetz: I inatz yi Ryosil kajtzun ataj Abraham. Quil cxob, na atin nintz tzawej. Tantu yi mbi banak inchakum, kajtzun ataj, swake imbanl tzawibaj, nin chijepon impucsal yi tajlal axonl. 25 Tatz ten nintzun oquet Isaac tan nuclen jun patbil xtxixwatz, nin octz tan nawsen bi Kataj. Chon tzun cyatentz tul yi jun luwaratz. Ej nintzun e oc yi mos i tan koplen junt julil a. nsken wit el tiemp yi cyoponlen Isaac Beerseba, icypontzaj nintzun Abimeleco jalen Gerar tan yol tetz Isaac. Xomche cob tamiw tej yi na chibiaj Ahuzat tu Ficol. Yi Ficolatz yastzun ajcaw squibaj cyakil yi e sanlar Abimelec. 27Yi cyoponen nintzun tal Isaactz scyetz: Mbi na chijoyu tzonej? Na qui bin na chipeku swej, na ja bin nel tzaj chilajulu swutz yi chitxotxu. Mbi tzun na cyaju swetz jalu? 28 Max culu Ta, poro ja el katxum tetz nin na kil, yi mero bintzij xomij Ryos teju. Chastzun te nkatxum tan kulen teju tan bixbajen jun katrat tuchu. Je yi na kaj yil bixe skaxolej: 29Quik tzocu tan banlen jun echk taklen cachi skej,
o 26:26

26 Yi

Yi bnixen chitrat Abimelec tu Isaac

Gn 21:22.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

41

GNESIS26,27

na yi o ketz cyal cunin nkoquet tan banlen jun echk taklen cachi teju, na yi telen tzaju skaxol, pe cunin skil yi telen tzaju kan. Poro yi jalu, na kil yi na tzan Kataj Ryos tan taklen banl tibu. 30 Yi wit tbital Isaac yi chiyol, nintzun bnix jun chin wutzilen waantz tan. Nin e baj wan len cunintz. 31Ma le junt eklok chin jalchan cunin tzun e baj casentz, nin baj chisukil chiyoltz tan qui chibanol jun echk taklen cachi squibil quib. Chin cyamiw nin quib e bantz yi chipaxul quib. Ajen nintzun e ban Abimelec. 32 Itzun te yi iten nin kejatz, cyulen tzaj yi e mos Isaac tan talchen stziblal tetz, yi nsken wit jal a cyan tul yi jul yi na chitzan tan koplen. 33 Oquen nintzun ban bi yi jun aatz tan Isaac tetz Seba. Chastzun te Beersebap bi jun luwaratz jalu. 34 At tzaj tzun Esa tul cawunak yob yi cyokbel quib tu Judit yi mel Beeri, jun scyeri yi e xonl Het.q Nchatz cyokbej quib tu Basemat, yi mel junt yaj scyeri e xonl Het, yi na biaj Eln. 35 Yi cyokbel quib Esa scyuch yi cob awer nakatz, ntin tak bis scyetz Isaac tu Rebeca. bantz te yi nsken biin Isaac, nin yi quit na aw wutz, nintzun saj chakol i yi Esa yi bajx cyajl, nin ben tloltz tetz: A jun coloj incyajl! Mbi ta? chij Esa. 2 Na awil yi ja wit chimbiin. Ej nin qui cunin batz na xontzaj yi quimichil tzinwutz tetz ek cap. 3 Chastzun te na waj yil cben xol tze. Cyajwe nin yi amacl tetz txuquin nin cun joy jun inchib. 4Yil tzul yi txuc awan, nintzun tzaban cun jun chin intimbil yi chumbalaj nin chi yi wetz yi na chimpek tej. Yil bnix awan ban tzun tzul tzinwutz tan bajen wan. Kalenatz tzun lwak cyen imbanl tzawibaj jalen pek yi ntaxk chinquim. 5 Ma yi Rebeca, atequen tzun i-tz tan tbiten yi mbi cun na tzan nin Isaac tan talchen tetz Esa. Yi tilol i yi nsken wit ben Esa tan txuquin xol tze, 6 lajkel nintzun benen tan talchen tetz Jacow, yi cap chinitxa, yi mbi cun baj tlol Isaac tetz Esa, itzun taltz: A jun coloj wal, je mbaj tlol ataj tetz awutzicyej: 7Quilok xol tze tan txuquin. Cun joy jun inchib. Ma yi ljaltzaj awan, nintzun tzaban jun chin balaj intimbil tej. Kalenas tzun lwak cyen imbanl tzawibaj jalen pek te ntaxk chinquim, stzun ataj mban tetz. 8 Ma jalu bin a jun coloj wal, bit tzaj cunin yi xtxolbil yi swale tzatz: 9Quilok jalcun kale atet yi e kawun, nin joywe el tzaj cob tal chiw yi bant e tetz chibaj, nin tzimbne yi timbil chi na pek ataj tej. 10Yil bnix yi jun balaj timbilatz wan, nintzun tzacyaj nintz swutz ataj tan wanen i tej, bantz cyajen tkol yi banl tzawibaj te yi ntaxk quim, chij Rebeca bantz tetz Jacow. 11Sajen tzun stzawel Jacow yi yol xtxu: Na, poro yi Esa, chin pay nin tej wankil, ma yi wetz qui. 12 Ko tzun lben intaj tan inmaclen, tzelpon xtxum swetz nin tzocopon tan xtxumlen yi na
p 26:33 Beerseba na elepont yi julil a kale bnixet chitrat. quib tu yi e xonl Abraham. E cun awer nak. q 26:34

27

1Itzun

Yi tkol Isaac banl tibaj Jacow

Yi e xonl Het, nketz chixonl

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS27

42

chintzan tan telsen kej i. Ej nin qui cunin batz tzelepon inkej tan. Wech na imbanl klo na lwaj cyen tetz. 13 Sajen tzun stzawel yi xtxu: A jun coloj wal, ban tcun yi in wetz noc cyen tzak awil. Ntin banaj quib yi nwalnin tzatz. Cun cyaj yi cob chiw yi nwal. 14 Benen nintzun ban Jacow tan quicylen tzaj yi cob tal chiwatz nin e oc tkoltz tkab yi xtxu. E cwen tzun biyol Rebeca nin octz tan banlen jun balaj timbil chi yi na pek Isaac tej. 15 Sajen tzun tcyal Rebeca yi balaj bech tetz Esa yi colijche, nin oc tkoltz tej Jacow. 16 Nin oc tkol Rebeca yi stzuml chiw tej kab nin tej kul Jacow. 17Yi wit toquen yi bech tetz Esa tu stzuml chiw tej Jacow, kalenas tzun benen tkol Rebeca yi jun balaj timbilatz tetz tan benen tan taklen tetz Isaac, yi taj. 18 Yi tocomponen Jacow kale atit yi taj, nintzun tziwun nintz tetz. Itzun taltz: Quech ta. Ja nul. Naj scyetz a? A pe Esa, nka a Jacow? chij Isaac ban nintz. 19In Esa yi bajx cyajlu, chij Jacow. Ja bnix yi tajbilu wan yi njaku swetz. Or colekenu. Wanku te yi timbil yi ja bnix wan tej yi txuc yi nimbiye, bantz tkolu yi banlu swetz, stzun Jacow ban. 20 Nin ben jakol Isaac tetz Jacow: Jalcunin petzun njal txuc awan? Jalcun ta, na i yi Ryosilu mmoc tan wucheyen tan joylen, chij Jacow bantz. 21Benen tzun tlol Isaac tetz: kansoc tzaj bin awib tzinwutz, na swile ko bintzi nin i aatz yi incyajl Esa. 22 Toquen tzun kansal tib Jacow swutz yi taj tan tilol i yi ko i nin i-atz Esa. Ma yi toquen macol Isaac tej kab Jacow, nintzun taltz: Yi wi tan yol icunin i-atz Jacow, poro yi tej kab, icunin i-atz Esa. 23 Qui nin tzun el xtxum Isaac tetz yi ko itz Jacow, na nicun tanen payil tej kab Jacow chi tanen tetz Esa. 24Itzun yi ntaxk tak Isaac yi banl tetz Jacow nintzun jak i junt tir tetz Jacow, itzun taltz: Bintzij nin pe i aatz Esa? I inatz Esa ta, chij Jacow. 25 Aktzaj bin yi intimbil, nin inwa. Chinwank jun te yi intimbil yi ja bnix awan. Kalenatz tzun lwak imbanl tzawibaj, stzun. Benen tzun tkol Jacow yi wa Isaac. Nchatz tak i win tetz tca. 26 Yi wit wanen nintzun taltz: Catzam! a jun coloj incyajl. Tzuben xak intzi. 27Yi tocomponen Jacow tan stzublen xak stzi yi taj, nin oc sakol Isaac te yi bech tetz Esa yi at tej Jacow, nin tak i banl tibaj. Nin jej yol tal Isaac: Yastzun cocal yi incyajl. Nicun cocal tu jalaj luwar yi na ac tan abal tan Kataj Ryos. 28 Lok skoj tzaj Kataj abal tibaj yi atxotx. Lok jal balaj acosech tan. Lok jal winin triw nin winin lobaj uva tzawuch. 29 chijalok winin wunak yi chocopon tetz amos. Yi e wunak yi ate benen tzin wi munt chimejek tzawutz nin chiwutz axonl. A ajcaw sbne,
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

43

GNESIS27

squibaj yi e awitzun nin chimejek tzawutz. Ej nin yi e yil choc tan telsen akej tzaklok cyetz chicawsatz. Ma yi e yil tzakon akej stzaklok cyetz chibanlatz,r stzun Isaac bantz tetz. 30 Yi tkol Isaac yi banl tibaj, elen tzaj nin ban Jacow. Watok cunin tzun el tzaj Jacow swutz yi taj, yi pakxen tzaj Esa tan txuquin. Cyan jun txuc tan tetz chib yi taj. 31Nchatz nin octz tan banlen jun balaj timbil te yi txuc yi ul tan. Yi wit bnixen tan nin ben tcyaltz swutz yi taj. Nin tal i-tz: Coleken tzaju ta. Wanku. Je yi timbiluej yi ja bnix wan te yi txuc yi ja quim wan, bantz tkolu yi banlu swibaj. 32 Benen tzun jakol Isaac tetz: Na tzun scyetz a? I inatz in Esa ta, yi bajx cyajlu, stzun Esa bantz. 33 Elen tunin yab Isaac yi jilonen cyen Esa tetz. Xeten nintzun bantz tan lucnewen. Nin ben tloltz tetz Esa: Na tzun scyetz i yi jun yi mulak swej? na ja tal i swetz yi ja xak tan txuquin nin ja ul yi intimbil tan. Nin ja baj cunin wan te yi ntaxk cul atz, nin ja wit wak yi imbanl tibaj. 34 Yi wit tbital Esa yi yol yi taj, sajen tzun buk jun chin okl te talma. Ej nin chin wi nin bantz tan sich. Itzun taltz: Nchatz in ta, taku mu banlu swibaj. 35 Quic rmeril yaj, na ja wit ulak yi awitzun nin ja xcye i tan insublen, na ja el tcyal i yi imbanl yi awetz klo mban. 36 Ah! qui bin tulej yi toquen bi-x tetz Jacow,s chij Esa. Na yastzun cobix tir ocx tan insublen. Bajx telen tcyal i yi inkej tetz bajx cyajol.t Ma jalu ja elt majol yi imbanl yi at akbil swetz. Poro qui pel sculu yi nink ltaku sicyer mu tal yi banlu swibaj ta? 37Bitzaj, ja wit wak amal tetz Jacow tan toquen tetz ajcaw tzawibaj, nin ja wit wak amal tetz tan cawunen squibaj cyakil yi e tetz xonl. Nin ja wak amal tetz tan cawunen squibaj cyakil yi e axonl, nin ja wit wak banl i tan jalen winin triw nin winin lobaj uva tuch. Ma jalu a jun coloj incyajl, en tzimban tzawej? 38 Poro ta, quit pe sculu yi nink taku mu tal banlu swibaj? Qui pel tzok culu swej? Nink ltaku mu tal banlu swibaj! Xeten nin tzuntz tan okl. Chin wi nin ban.u 39Jilonen tzaj tzun Isaac tetz Esa itzun taltz: Chon bin najank atz joylaj len te yi echk balaj txotx, nin kale quiclet mas abal. 40 Tajwen bin yi tzacol awib achuc tu yi aspar, nin cocopon tetz xconsbetz yi awitzun. Poro yil cquiwix atz, celepon liwr tzak cawl i.v
r 27:29 Gn 12:3. s 27:36 Yi biaj Jacow na elepont aj subunl. 12:17. v 27:40 Gn 36:8; 2R 8:20; Heb 11:20. t 27:36

Gn 25:29-34.

u 27:38

Heb

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS27,28

44 Yi telen ojkuj Jacow swutz Esa

tzun jalen chich culal tetz Esa te Jacow tantu yi tkol Isaac yi banl tibaj i. Toquen tzun Esa tan xtxumlen yi txant tan quimen yi taj. Ej nin taltz: Yil quim intaj copon imbiyol yi witzun, stzun Esa bantz. 42 Yi tbital Rebeca yi mbitz xtxumun Esa, benen tzun mantar i-tz tan ticylen Jacow. Nintzun taltz tetz: Wal, je jun yolej, tzocopon Esa tan abiylen cun chij. 43 Chastzun te a jun coloj wal, ok cun te awi yi swale nin tzatz: Kalen ojkuj nin quilok tej inxibin yi chon najlij jalen Harn. 44Ban catij cobox tiemp tej jalen cun yil tzel awil tu yi chich culal te cul awutzicy. 45 Kalenas tzun tzopon stziblal wan tawi tan awulen junt tirt tzonej. Na qui na waj jun ntzi-k kej chiquimet cob wal. 46 Chastzun te benen Rebeca tan yol tetz Isaac. Itzun taltz tetz: Ja baj incul tan chipaj yi cob txkel Esa yi e awer nak. Nin yi ko chon sjoy Jacow yi tetz txkel chixol e wunak tzonej Canan, ban tcun yi nink chinquim. 1Benen tzun mantar Isaac tan chaklen Jacow. Ma yi tulen, nintzun tak banltz tibaj. Nchatz tak jun cawl tetz. Je talej: Quil tzajoy awuxkel chixol yi e xun yi najlche tzonej Canan. 2 Ma na quilok jalen Padanaram, kale najlet acyex Betuel. Ban tzajoy awuxkeltz chixol yi e mel Labn yi xibin atxu. 3 Lok tak tzaj kaRyosil banl tzawibaj, yi jun yi na xcye tan cojlen tzaj yi banl i skibaj. Lok tak i winin axonl, na tan a ljalet winin wutzilen tnum. 4Chon stke i tzatz nin scyetz yi e axonl yi banl i yi suknak tetz kajtzun intaj Abraham, yi acyex.w Stke i cyakil yi luwarej yi najlchot swutz chi awer nak kutanen jalu. Na suknak i yi yolatz tetz kajtzun intaj Abraham. 5 Yastzun bantz yi benen chakol Isaac yi Jacow jalen Padan-aram. Chon tzun toponen Jacow tuch Labn, yi cyajl Betuel, yi arameo. Ej nin yi jun Labnatz, i xibin Rebeca, yi chitxu Jacow tu Esa. 6 Inti Esa nin ben tilol yi tkol Isaac yi banl tibaj Jacow, nin yi benen chakol jalen Padan-aram tan joylen yi txkel. Nchatz tbit yi benen tlol tetz yi quic rmeril tan joyol yi txkel chixol yi e xun yi najlche-tz Canan. 7Nin nchatz ben tilol yi jalcunin benen Jacow jalen Padan-aram quib yi tal yi taj xtxu tetz. 8 Tan yi xtxolbilasej el xtxum Esa tetz yi qui na pek yi taj i scyej yi e xun yi najlche Canan. 9Chastzun te, benen Esa kale najlet Ismael yi cyajl Abraham, tan joylen junt tetz txkel. Nintzun cyokbej quibtz tu jun scyeri e mel Ismael yi na biaj Mahalata,x yi titzun Nebaiot. Yastzun yi toxin txkel i bantz. Ma yi cobt txkel i yi ate nintz, e cun aj Canan.

41Jetzatz

28

tzun telen tzaj Jacow le amal yi na biaj Beerseba nin icy tcyaj yi betz yi na ben Harn. 11Itzun bantz te yi na xon i tbe tan toponen Harn, at tzun jun tir yi nsken cu kej nin joy i jun amaltz kalel lwit cyent te jun akbalatz. Yi jalen tan nin octz tan nuclen yi soc. Nin oc tkol jun cub yi at nintz le amalatz tetz witz. Watl nintzun bantz. 12 Chon tzun chajol tib jun balaj wutzicy swutz i. Ej nin
w 28:4

10 Chon

Yi chajol tib Ryos swutz Jacow Betel

Gn 17:4-8.

x 28:9

Gn 36:3.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

45

GNESIS28,29

tul yi wutzicyatz til i jun chin yotx yi chon opnaknin wuxtxotx nin jenak ponen cun jalen tcyaj. Nchatz til yi tibaj yi jun yotxatz na chicuul, nin na chajten yi e ngel tetz Ryos.y 13 Nchatz til i wutz Ryos. Chon txicl tzaj jalen tzin tcyaj. Sajen tzun tloltz tetz: I inatz Ataj Jehov, chiRyosil acyex Abraham tu ataj Isaac. Chon swake tzatz nin scyetz cyakil yi e axonl yi txotxej kale coylquiet.z 14Ej nin chon cunin sbne cyajlal yi araxonl,a chi tanen tajlal yi samlicy yi at wuxtxotx yi quinin ajlben tetz. Nin nchiben loon swutz cyakil yi amalej. At e nchiben jen tzin. Nin at e nchiben cwen tzin. Nin at e nchiben telen tzin, nin toquen tzin. Ej nin tan a scyuch yi e axonl ljalet chibanl cyakil wunak benen tzin wi munt. 15 Quil cbisun, na atin tzawej. Chinxomok tan aquicylen alchok tu nin catcunt. Nin cpakxok junt tir wan le luwarej. Quil cincolcyen jun tkuj jalen yil nelcun te cyakil yi ja insuk tzatz, stzun Ryos bantz. 16 Itzun te yi telen watl Jacow, nintzun xtxumtz: Jun cun yol, at Ryos le amalej. Quic cunin wetz intzachil tej yi ko yatz. 17Sajen tzun jun chin xowtz tej, nintzun xtxumtz: I yi jun amalej chin xan nin tetz. Chon at yi cal Ryos tzonej, nin itz yi puertil yi tcyaj. 18 Itzun le junt eklok chin jalchan cunin tzun casen Jacow. Nin saj tcyal yi cub yi xcon tan tetz witz. Ej nin tasten nin cwet tawaltz. Txicl tzun tulej cyentz, chi jun tkan cal, nin je kojol aceitb tibaj tan xansen. 19Tul yi jun luwaratz at jun tnum tentz yi na biaj Luz,c poro nintzun je xtxixpul Jacow yi bi jun luwaratz, nin oc tkol yi bi tetz Betel.d 20Chon tzun sukil Jacow cobox yolej: Yi kol xom Ryos swej nin kol chin quicylej te yi jun impyajej, nin yi kol tak inwa tu bech wetz, 21nin yi ko ban cun tu chin pakxijt tan xe najbil intaj, i tzun yi Wajcaw nin inRyosil sbne-tz. 22 Ej nin i yi jun cubej, yi ja cyaj cyen wawal tzonej, yastzun cal Ryos sbne. Nin ilen nin swake indiesume teru Ta, te cyakil yi stkeu swetz. nintzun ban Jacow, nin icy tcyaj yi be yi na opon kale najlchet yi e aj telen tzin. 2 Yi toponen le yi jun amalatz, nin ben tilol jun julil a yi juklche ox kuj cneru nakajil. Na chon cun na chuca cyakil yi e cyawun yi e aj pstorinl te yi jun aatz. Ej nin stzi yi jun julil aatz aten jun chin wutzilen cub tan joplen. 3 Jalen cunin tzun na chimol quib yi e pstor tan taklen quica yi e cyawun kalenatz tzun na el yi cub cyan. Ma yi na wit chuca yi e cyawun nintzun na chijopt cyen junt tir stzi yi jul. 4Benen tzun jakol Jacow scyetz yi e pstor yi nsken wit chopontz: Na tzun nchisajet cyeru eu wamiw? stzun i bantz. O bin aj Harn ketz, chech tetz.
y 28:12 Jn 1:51. z 28:13 Gn 13:14-15. a 28:14 Gn 12:3; 22:18. b 28:18 Yi aceit, itz yi taal wutz oliw yi ja xcon cyakun tetz aceit cumir, nka tetz jun oy swutz Ryos. c 28:19 Yi biaj Luz le hebrey na elepont jun wi tze yi na tak wutz yi na biaj almendro. d 28:19 Yi biaj Betel na elepont cal Ryos, nka amal kale na chajwit tib Ryos. e 28:22 Diezum na elepont yi lajuj te jujun cient te alchok echk taklen. Ok tutz kan, ko na cambaj yaj jun cient pwok, yi diezum itz lajuj pwok. Sileju Gn 14:20; Lv 27:30.

29

1Icyen

Yi toponen Jacow Harn

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS29

46

5 Cyajsken peu wutz yi jun yaj yi na biaj Labn, yi cyajl Nacor? stzun Jacow scyetz: Kajsken wutz, chech. 6 Toquen nintzun Jacow chinchuj tan jaklen tkanil Labn, itzun taltz: Ban pe wutz i? Quic pe yab? Ban, quic yab i, chech e pstor. Xmayninu tzinej, tzul yi mel i yi Raquel bi tan taklen quica yi cneru. 7Benen tzun tlol Jacow scyetz yi e pstoratz, itzun taltz: At tzaj nin tan cwen kej, mbi tzuntz yi chin junyenet nin na chilam cyenu yi cyawunu? Mbi tzuntz yi nink lchuca chan cyanu, bantz chibenenu tan chicachen junt tkuj? 8 Quic cuj tej, chech. Na tajwen cunin kachiw yil chimol quib cyakil yi e pstor scyuch cyawun. Ban tzun tzel yi cub kan. Ej nin kalenatz tzun lchuca yi e kawun, chech tzun bantz. 9I nin na tzan Jacow tan yol scyetz yi e pstoratz, yi toponen Raquel scyuch yi tawun, na i pstor cyetz. 10Yi benen tilol Jacow yi nsken wit ul Raquel scyuch yi tawun Labn yi xibin yi xtxu, benen tzun i-tz tan telsenlen yi cub yi at tan joplen stzi yi julil aatz. Ucaen nin e bantz yi tawun Labnatz. 11Nchatz benen nin bantz tan kalen Raquel, nin bentz tan stzublen xak stzi. Okl nin bantz tan yi tzatzin yi at cuntz. 12 Ma yi tbital Raquel tetz Jacow, yi tetz xtxu itz tanub Labn, lajkel nintzun benentz tan talchen tetz taj i. 13 Yi wit tbital Labn stziblal Jacow, yi i tal yi tanub, lajkel nintzun telen tzajtz tan culchen. Benen nin bantz tan chajlen tetz yi winin tzatzinen tej. Nin bentz tan kalen nin je stzubul yi xak stzi. Ej nin ben tcyaltz xe cal. Yi cyoponen xe cal xetenin ban Jacow tan xtxolen tetz Labn yi mbicunin bajij tej i. 14Sajen tzun tlol Labn tetz: A cunin witzun, na junit kachel tzawuch, stzun Labn bantz. Cyajen cyen nin ban Jacow tuch Labn tetz jun xaw.

jen ponen yi jun xawatz tan Jacow, nintzun tal Labn tetz: Nketz tan paj yi jun cunin o tzawuch oy tunin tzunk cakujet, ma na alaj swetz yi nicyna na awaj yil tzinchoj tej akej, stzun Labn bantz. 16 Ate tzun cob mel Labn, yi bajx na biaj Lea, ma yi cap na biaj Raquel. 17Yi bajx meal yi na biaj Lea, ntin tal bak wutz tu na yub. Ma yi Raquel, yi cap meal, chin yubent cunin cyakil yi wankil i. 18 Chastzun te mast cunin na pek quen Jacowtz tej. Nin nsken wit ben tcyal yi xtxumun. Chastzun te ben tloltz tetz Labn: Yi nink ltaku yi melu swetz, yi na biaj Raquel, ban lnakuj juk yob tuchu tan chojlen. 19Sajen tzun tlol Labn, itzun taltz: Ban tcun yi chon lwak yi inmel tzatz, swutz yi chonk lben tkab jun awer nak. Ban bin, ban cyaj cyen swuch tan akun. 20 Yastzun bantz yi cyajen cyen Jacow juk yob tan akun tuch Labn tan xtxaclen yi txkel. Qui tunin kusij ban yi juk yobatz swutz Jacow, tantu yi winin na pek i tej Raquel.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

15 Yi

Yi takujen Jacow tan xtxaclen yi txkel

47
21Yi

GNESIS29,30

jemponen yi juk yob tan Jacow tan akun nintzun taltz tetz Labn: Takeu yi wuxkel tan kokbel kib tuch, na ja wit jeul yi juk yob akun wan yi insuknak teru tan chojlen melu. 22 Che bajen tzun xtxocol Labn cyakil yi e wisintz tan cyoponen te yi jun chin umlenatz yi bnix tan. 23 Itzun yi toquen akalen, nin yi toponen oril yi umlen nintzun ben tcyal Labn yi bajx mel yi na biaj Lea, tan cyokbel quib tu Jacow. Okben ib nintzun e bantz. 24Nchatz tak Labn jun scyeri mos tetz Lea yi na biaj Zilpa, tan xconen tetz i. 25 Itzun le junt eklok yi casen Jacow kalenatz tzun telen xtxum tetz yi nkeratz yi txkel i aklij, ma na chon casen i tej Lea, yi bajx meal. Benen tzun i-tz tej Labn, itzun taltz: Mbi ekan tan yi tajtzaklu yi ncu nuculu swej? Nketz pe katrat tan wakujen tuchu tan wetzal Raquel? Ma jalu mbi tzuntz mmocu tan insublen? 26 Sajen tzun stzawel Labn, itzun taltz: Nkeratz ketz kacstumbr tzonej, yi bajxk ltzoc chmil yi cap meal swutz yi bajx. 27Ma jalu bin calen cun tej yi jun sman kejej te yi i umlen tu Lea, kalenas tzun lwak Raquel tzatz. Yi ko yatz awajbil, ban. Ntin ko list a tan awakujen jukt yob swuch. 28 Nintzun cu-tz swutz Jacow, quib yi tal Labn tetz. Nin yi jen ponen yi jun sman kej te yi umlen, kalenatz tzun tkol Labn yi Raquel tetz cap txkel Jacow. 29Nchatz tak Labn jun mos tetz Raquel yi na biaj Bilha tan xconen tetz. 30Okben ib nintzun e ban Jacow tu Raquel. Poro mast tcunin tzun peken Jacow te Raquel swutz Lea. Quit nin octz tan xtxumlen yi stzakujk jukt yob tan paj. bantz yi tilol Kataj Ryos yi qui na pek Jacow tej Lea, nintzun tak amaltz tan jalen cobox tal i, ma yi Raquel nin cu makol yi talbiltz. 32 Jen tzun tekal Lea pwokil jun ni. Ma yi tulen itzok yi jun niatz, nin oc tkol yi bi-tz tetz Rubn.f 33 Yi xonen tiemp tekal tzun Lea pwokil junt ni. Ej nin yi bi tulej itz Simen.g Ej itzun taltz: Ja tbit Wajcaw yi na tzan telsen inkej, chastzun te ja tak i junt wal. 34 Nin yi telen mas tiemp tekal tzun Lea pwokil yi toxen ni. Nin yi tulen itzok yi toxen niatz nin oc tkol yi bi tetz Lev.h Nin tal i: Ma jalu spekok wuchmil swej chinch wetz, na oxix wal che walaj tan. 35 Ej nin tekal Lea pwokil junt ni. Yastzun cyajen tal i. Nin yi bi tulejtz itz Jud.i Ej nin yi ntaxk ul itzok nintzun tal Lea: Swake inkajsbil tetz Wajcaw jalu. Yastzun taltz yi tulen itzok yi cyajin ni. Poro yastzun witzbil tal Lea njal, na makxen nin ban yi talbil i tan Ryos. 1Itzun yi telen tiemp, nin yi tilol Raquel yi quic rmeril tan jalen chinitxa tu Jacow, chichen tzun cul i-tz tej Lea yi stzicy. Nintzun tal i tetz Jacow:
31Itzun

Yi e nitxajil Jacow

30

f 29:32 Yi biaj Rubn na elepont Je jun ni nka yi bis yi at swetz ilijt tan Ryos. g 29:33 Yi biaj Simen na elepont tbiten tan Ryos. h 29:34 Yi biaj Lev na elepont junit o tu Ryos. i 29:35 Yi biaj Jud na elepont kajsbil tetz Ryos.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS30

48

Ma jalu bin, na waj jun wal, kok qui, chinquimok.j 2 Yi tbital Jacow yi yol Raquel, nintzun je swutz. Itzun taltz: In ptzun Ryos wetz? In ptzun na chintzan tan maklen awalbil? Ntin Ryos ilol tetz, stzun Jacow bantz tetz Raquel. 3 Ko yatz, ban tcun bin cyaj tzaj inmos yi na biaj Bilha nin okwok itib tuch. Ma yil jal yi tal, nicuntz chi ik inatz jal wal, stzun Raquel bantz. 4 Nin tan yi xtxolbilej tak Raquel amaltz tetz Jacow tan cyokbel quib tu Bilha, chi txkel bantz. 5 Ma yi cyokbel quib nintzun jal jun chinitxa Jacow tu Bilha, yi mos Raquel. 6 Yi jalen chinitxa Jacow tu Bilha, nintzun tal Raquel: Yi niej, Dan sbne bi, na tantu mbit Ryos yi intzi nin inkul, ja tzun tak i jun wal. 7Yi xonen tiemp, jalen nintzun ban junt tal Bilha. 8 Ma yi tulen itzok yi jun niatz nintzun tal Raqueltz: Yi niej, Neftal sbne bi, na sajlen tunintz at banon ib skaxol tu wutzicy tan paj yi quic wetz wal, poro jalu ja chinxcye tej, stzun i bantz. 9Ma yi tilol Lea yi quict tetz talbil, nintzun tak amal tetz yi mos, yi na biaj Zilpa, tan cyokbel quib tu Jacow. 10Ma yi jalen chinitxa Jacow tu Zilpa, 11nintzun tal Lea: Chumbalaj nin inswert! Chastzun te Gadk sbne bi yi niej. 12 Ma yi jalen yi cap chinitxa Jacow tu Zilpa, 13 nintzun tal Lea: Ma jalu winin na chintzatzin. Ej nin cyakil xnan scyale: Ban tetz Lea, na tzatzin. Chastzun te Aserl sbne bi yi niej, stzun Lea bantz. 14 At tzun jun tir te yi tiemp tan jesen triw nin ben Rubn tan xon wi cojbil. Te yi na xon i nin nojquen te jun jilwutz lobaj yi na biaj mandragora.m Nin saj tcyal swutz Lea yi xtxu. Yi tilol Raquel yi lobajatz tej Lea, nintzun taltz: Banaj pawor, tzawak jun wetz te yi lobaj yi mmul tan awal. 15 Sajen tzun stzawel Lea: Qui nin pe ncu acul tan yi mmel amajol yi wuchmil? Nin nchatz na awaj yil tzamaj tlen yi lobaj yi mmul tcyal wal? Swake bin amal tetz Jacow tan witen tzawej te akbalej kol tzawak yi lobaj swetz, chij Raquel ban. 16 Itzun bantz yi toquen akalen, yi tulen tzaj Jacow tan akun wi cojbil, lajkel nintzun telen tzaj Lea tan culchen. Nin tal tetz: Ma jalu chon cwitok swej te jun akalenej, na ja wit cincam tetz Raquel, tan yi mandragora yi mmul tan wal, chij Lea bantz tetz Jacow. Chon tzun witen Jacow te Lea te jun akbalatz. 17Jalen nintzun ban yi toen chinitxa Jacowtz tu Lea, na nsken tbit Kataj Ryos yi stzi yi kul Lea. 18 Yi tulen itzok, nintzun tal Lea: Isacarn sbne bi yi niej, na itz jun oy yi ntak Ryos swetz tantu yi nwak amal tetz wuchmil tan toquen te inmos. 19Ma yi jalen yi wukaken chinitxa Jacow tu Lea 20 nintzun tal Lea: Ryos nmakon yi jun balaj oyej swetz. Ma jalu yi wuchmil spekok mas swej na ja jal wukakix kanitxa tuch. Chastzun te Zabulno sbne bi yi niej. 21Witzbiltlen jalen junt tal Lea, yi xun. Dina ban bi. 22 Ma Raquel, qui nin el i tej cul Ryos. Nin tbit Ryos yi stzi yi kul, chastzun te kakanen cul Ryos tibaj tan jalen tal. 23 Yi jalen bajx tal i, nintzun taltz:
Job 5:2. k 30:11 Yi biaj Gad na elepont swert. l 30:13 Yi biaj Aser na elepont tzatzin. Le wutz cyajtzakl wunak ban yi jun lobajatz tan jalen talbil jun xnan. n 30:18 Yi biaj Isacar na elepont camij. o 30:20 Yi biaj Zabuln na elepont oy nka Jun yi at kej.
m 30:14 j 30:1

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

49

GNESIS30

Ryos micyanlen yi jun chin txixwen yi at swetz, tan paj yi quic wal at. 24Yatzk tajbil i tan jalen junt wal, chij Raquel ban. Chastzun te toquen bi yi niatz tetz epp tan. bantz te yi nsken ul yos tu Raquel tu ni, nintzun tal Jacow tetz Labn: Taku amal swetz tan wajen le wetz inluwar. 26 Ej nin taku amal swetz tan cyajen wucyal yi e innitxa nin yi e wuxkel na ja nakuj tuchu tan chitxaclen. Sak cunin swutzu yi en cun nnakuj tuchu. 27Sajen tzun tlol Labn tetz Jacow: Yaj, banaj pawor, ncwentutz swuch, na ja chinnachon tej, nin ja lajluchax tzinwutz yi tan a ntak wit Ryos banl swibaj. 28 Al tzaj swetz yi nicyna nin na awaj yil tzinchoj te akej, list in tan chojlen, chij Labn ban. 29Itzun saj tlol Jacow: Elnak xtxumu tetz yi en cunin nnakuj tuchu, ej nin en cunin nche inquicylej tawunu. 30Te yi ntaxk nul tuchu quic mas tawunu, poro jalu at winin. Jetzatz yi wulen tuchu, yastzun xeten Ryos tan taklen banl tibu. Ban yi nink nakuj tuchu, poro, tona lnakuj wetz tan wetzal yi wetz inmebil? stzun Jacow tetz Labn. 31Qui yaj, altzaj swetz nicyna nin na awaj yil tzinchoj te akej, chij Labn ban. Qui tajwen chin choju jun centaw ta, na list in tan chiquicylen yi tawunu. Poro yi kol cu swutzu yi xtxolbilej: 32 Taku amal swetz tan woquen chixol tawunu, tan chitxalen cyakil yi e ne cneru yi kek cyej nin yi e ne chiw yi pint cyej, yastzunk injamel sbantz. 33 Ej nin yil kaben mas skawutz ban tzulu tan tilwen yi nicyna cun yi injamel yi tzintxaque. Nin yi kol chijal cneru nin chiw chixol yi wetz yi nketz kek nin nketz pint cyej yastzun techl yi alak tzun nchewulej chixol yi e teru tawunu. 34 Ban, ban atit yi atxumun yi mbixe awan, chij Labn bantz. 35 Poro itzun bantz, iten nin kejatz toquen Labn tan chitxalen cyakil yi e mam chiw yi pint cyej. Ej nin nchatz octz tan chitxalen cyakil tij chiw yi pint cyej, scyuch yi e cneru yi kek cyej, nin yi e yi tzitajin tan sak scyej. Ej nin e baj nin tkoltz scyetz e tetz nitxajil tan cyoquen tan chiquicylen. 36 Nin e el tewal joylajlen, ech ox lo kej be xol kale e oponet tan. Ma Jacow, nintzun cyaj cyen tan chiquicylen yi sobril tawun Labn. 37Toquen tzun i tan tamlen ech kab tze yi txax, yi na biaj lamo, almendro tu castao. Ej nin oc tan telsen len tejak tan jalen cyen txilajin sak tej ech kab tzeatz. 38-39Cwen tzun xtxicbal yi ech kab tze chiwutz yi cneru le amal kale na chimolwit quib tan ucaen. Ej nin yi chimolol quib tul yi jun amalatz, ja chisakchij e mam chiwtz scyej e ti. Tantu yi chon nchisakchbej quib swutz yi echk tzeatz yi txiclij chiwutz, ja chitzij ni yi pint cun cyej. Yi nchitzij nin e el jatxol Jacow. 40Chon tzun e baj cwentz yi e cneratz chiwutz yi e tawun Labn yi kek tu pint cyej. Yastzun ban Jacowtz tan chijalsen yi e tetz tawun yi mero tetz cun. 41Ej nin nchatz cyakil tir yi nchisakchij yi e cneru
p 30:24

25 Itzun

Yi chisubul quib Labn tu Jacow

Yi biaj ep na elepont Ja tak winin, nka ja el tcyal.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS30,31

50

yi chin chicatzaj nin, nintzun cu tkol Jacow yi echk tzeatz chiwutz. Na yi xac yi tzeatz itz: Te yi na chisakchbej quib yi e tij ja quil yi yubil yi tze. Ja tzun chitzij ni yi pint cun cyej. 42 Ma yi na chisakchij yi e cneru yi quic mas chicatzaj qui tzun cu tkol Jacow yi tzeatz chiwutz, na yastzun tetz Labn ban. 43 Yastzun ban Jacowtz tan riquinen. Ej nin chin ric nin ban i. Winin yaj nin winin xnan jalt tetz mos. Ej nin winin cneru, nin winin buru scyuch camey e jaltz tuch. nintzun tbit Jacow yi na chitzan yi e nitxajil Labn tan talchen: Ja riquin Jacow tan yi mebil kataj yi mmeltzaj tcyal, chech. 2 Nchatz el xtxum Jacow tetz yi quit na pek Labn tej, chi sajlenix. 3 Yi tilol Kataj Ryos yi na tzan buchlen Jacow, nintzun taltz tetz: Ban cajt le chiluwar ataj atxu, kale najlchet yi e axonl, nin chinxomok tzawej. 4 Benen tzun mantar Jacow scyej Raquel tu Lea yi e txkel, tan cyulen tej, kale atit i tan chiquicylen yi e cyawun. Yi cyoponen tej nintzun taltz scyetz: 5 Ja el intxum tetz, yi quit na pek itaj swej jalu chi tanen sajlen. Poro yi ketz kaRyosil tu intaj, ilenin xomij swej. 6 Sak cunin tziwutz yi ja nakuj tuch itaj tetz cun walma. 7Poro i tetz ja oc tan insublen. Nin chatz cuntu nin nxtxixpuj i yi injamel. Poro quic na ban, na quinin ntak Ryos amal tetz tan impotzen. 8 Na yi talol i swetz: I yi e cneru yi pint cun cyej yastzun swake tzatz tetz achojon. Inin tzun bantz. Na yi chijalen cyal yi e tij, pint cun tzun cyej e ban. Nchatz yi talol i: I yi e cneru yi xkincoj cyej, yastzun swake tetz achojon, tircun tzun yi e cyal yi e tij yi jal, xkincoj cun ban yi cyej. 9Yastzun tulej Ryos tan cyelsen tzaj yi e wawun tkab itaj tan tkol i swetz. 10 Nchatz at junt tir te yi toponen yi tiemp tetz chisakchbil yi e cneru, nin chaj tib jun wutzicy tzinwutz. Itz yi e cneru xkincoj nin sak tu kek cyej ja chisakchij scyej e tij. 11Nchatz tul yi jun inwutzicyatz wilnin yi jilonen tzaj yi ngel tetz Kataj swetz. Ja xcon imbi tan tan inchaklen. Ej nin yi benen wital nintzun intziwun nintz: Je inej ta, chinch ban nintz. 12 Ja tzun tal yi ngel swetz: Xmaynin cunin yi e mam cneru yi na chisakchij scyej e tij. E cun xkincoj nin pint cun cyej. Yastzun sbnetz na ja el intxum tetz cyakil yi na tzan Labn tan nuclen tzawej, stzun yi ngel. Nchatz tal i swetz: 13 I inatz yi Ryos yi nchaj tib tzawutz le amal Betel, kale axansawit yi jun cub tan aceit nin kale asukwit cobox ayol swetz. In bin yi ara Ryosil. Or awetz, quin, calen tzonej tul yi luwarej nin quilok tul yi luwar kale itznak quit, chij i ban swetz, stzun Jacow bantz scyetz yi e txkel. 14 Benen tzun cyalol Raquel tu Lea: Quict koclen ketz te yi mebil kataj. 15 Na nicun chi o-k tuk awer nak tanen swutz i, na ja ko cay i nin ja baj kajamel tan. 16 Yi mero bintzij, cyakil yi riquil yi mmel tzaj tcyal Ryos tkab kataj itz ketz, nin cyetz kanitxa. Ban tcun banaj cyakil, quib yi ntal Ryos tzatz, chech Raquel tu Lea tetz Jacow. nintzun ban Jacow tan weklen yi echk bech tetz, tan tajen tzaj i Canan kale najlchet Isaac yi taj. Che bajen tzun tkol Jacow cyakil yi e nitxajil
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 17-18 Oquen

31

1Poro

Yi bixewen tan Jacow tan telen ojk xe cal Labn

Yi telen tzaj Jacow le amal Padan-aram

51

GNESIS31

nin e txkel tejak camey. Nin nchatz baj eltzaj tcyaltz cyakil bech tetz scyuch cyakil yi e cneru scyuch yi e camey nin e buru, yi e baj xtxacoltz te tiemp yi taten Padan-aram. 19Ma tetz Labn chon atpon tan telsen xiil yi e tawun joylaj. Telen tzun talkal Raquel yi echk quiwil yi at xe cal Labn. 20Nchatz Jacow qui nin ben stziblal tan tetz Labn yi ko at cyelbiltzaj. Yastzun tulej tan sublen Labn, yi aj Aram. 21Elen tzaj nintzun e bantz Jacow tu cyakil yi mebil yi nsken jal. Chon quicyen tzajtz tibaj yi jun chumam a yi na biaj Eufrates. Ej nin nim nintzun e sajtz te chibe. Chon tzun cyulen wiwtz cwent Galaad. tzun wit el oxix kej yi cyenlenix tzaj Jacow yi tbital Labn. 23 Nintzun cu xtxumul chitzamlen. Benen tzun tcyal cobox tetz xonl tej. Yi telen juk kej chibe kalenas tzun chitxamxen Jacow cyan wiwtz cwent Galaad. 24Poro itzun bantz, te yi akbal yi toponen Labn kale atit Jacow, nin chaj tib Ryos swutz tul wutzicy. Itzun tal Ryos tetz: Bit tzaj, yil coc tan yol tetz Jacow qui na waj yil xcon quiw yol awan, stzun Ryos bantz. 25 Chon tzun ujlche Jacow wiwtz cwent Galaad yi chitxamxen tan Labn. Yi toponen i scyuch yi e tetz xonl nintzun e uje-tz chixlaj Jacow. 26 Itzun le junt eklok toquen tzun Labn tan jaklen puntil tetz Jacow. Itzun taltz: Mbi tzuntz ncu anucul yi jun ilej? Nxac nchincu asubul? I cun pres quitanen inmel takab yi nchel tzaj awucyal. 27Mbi xac nchincyaj cyen asubul? na ja cel tzaj tu ojktz nin qui nin mawal tziblal swetz. Yi nink mawal swetz yi ko at awelbiltzaj, tzatzin cun klo ncel tzaj wan. Ja klo katxum jun balaj kej. Ja klo oc tampor tu arpa kan. 28Ban pek yi jak awak amal swetz tan kacawul kib scyuch yi e inmel nin e inmam. Chin yab nin a te atxumun. 29At cawl tinkab nin ban wicysal incul tzawej. Poro quil tzimban na mas lakbal njilon yi Ryosil ataj swetz. Ej nin je ntal iej swetz: Bit tzaj Labn, quil tzawal jun yol quiw tetz Jacow, chij i mban. 30Poro ko winin na el awalma tan awoponent xe cal ataj, nin ko yatz nceltzit ojkuj, nxac nche baj eltzaj awalkal yi e inryosil, stzun Labn bantz tetz Jacow. 31Sajen tzun stzawel Jacow yi yol Labn. I tzun taltz: Quinin nwal intziblal, tan paj yi ja chinxob na ja noc tan xtxumlen, ko tzun che majquenu yi e melu tinkab. 32 Poro ko al scyetz jun chixol yi innajal yi micyantzaj yi e ryosilu, ban lquim yi junatz. Yi e kaxonl yi ate tzonej e stiw sban tej. Nin yi ko at echk taklen yi teru yi ja che baj eltzaj wucyal, ban tcyajninu, chij Jacow bantz. Tal Jacow yi yolasej tan paj yi quinin til yi ko Raquel alkenel tzaj yi e ryosil Labn. 33 Oquen nintzun ban Labn tulak chimantial yi nsken wit bnix cyan tetz chiwitbil. Bajx cunin toquen i tul yi mantial Jacow, ma yi bajen xtxukil cyakil, qui nin jal tan. Nchatz nin octz tan joylen tul yi mantial Lea. Nchatz baj joyoltz tulak chimantial yi cob xnan yi chimos yi xomche scyej Lea tu Raquel. Poro cyal nin jalet tan. Witzbil tlen nintzun toquentz xe mantial Raquel. 34Yi ntaxk oc Labn tan joylen xe mantial Raquel nsken cu tewal Raquel yi cobox ryosatz. Chon tzun toquen quen tkoltz tzak yi siy yi na je tej camey. Nintzun je colchoktz tibaj. Baj cunin joyol Labn tul yi mantial Raquel poro cyal nin jaletz tan. 35 Jilonen tzaj tzun Raquel tetz Labn. Itzun taltz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 22 Nsken

Yi benen Labn tan stzamlen Jacow

GNESIS31

52

Ta, max culu, quik lje swutzu, yi quinin chinxcyejen swutzu, na at intxajon swej, chij Raquel ban nintz. Itzun yi wit bajen joyol Labn yi e ryosil xe mantial Raquel, cyal nintzun jaletz tan. 36 Tantu yi cyal nin e jalet yi e ryosil Labn tan, nintzun je-tz swutz Jacow. Itzun taltz tetz Labn: Mbi tzun ncu injuchul swutzu? Mbi tzun ilil mbnix wan, yi ncu xtxumulu tan sajenu tan intzamlen? 37Ja bin baj cunin joyolu txol cyakil yi bech wetz. Poro ja pe tzun jal jun taklenu txol bech ketz? Yi ko ja jal tanu chaj tzaj binu. Quile tzaj yi e teru xonlu, nin quile nin yi wetz inxonl na scyetz i yi ajpaj skaxol tuchu. 38 Te yi junak yob yi nnakuj tuchu, quic cunin jun tawunu yi quik mmitzij. Ej quic nin jun tir yi jak quim jun tawunu tetz inchib. 39Ej nin quic cunin jun tir jak opon jun tawunu swutzu yi quimnak tan balum, na yi na chiloon cyan txuc, in tzun wetz na chinchojon teru. Ej nin chatz e ban yi e yi ja chiben tan alkom, na ja bin peyu swetz. 40Winin quixbel ja icypon wan tan chiquicylen tawunu, ja icypon tza wan, ja icypon chew wan nin ja icypon watl wan tan paj. 41Junak yob nnatij xe calu. Ja nakuj cyajlaj yob tuchu tan chichojlen yi cob melu, nin kak yob tan chiquicylen tawunu. Nin chatz cuntunin na xtxixpuju injameltz. 42 Yi quik xomij yi Ryosil incyex Abraham swej, yi iten nin Ryos yi na culaj intaj Isaac, jun cun yol, ntin klo inkab kalun wan yi nnel tzaj klo lajulu. Poro ja til Ryos yi bis yi atin cunt. Ej nin nchatz ja til yi ja jamelan cunin yi wakun yi mimban tuchu, chastzun te yi mmoc tan maklen wutzu mas lakbal, stzun Jacow ban tetz Labn. tzaj tzun Labn tetz Jacow. Itzun taltz: Yi e xnan yi xomche tzawej e cun inmel. Ej nin yi cyal yi e xnanatz e cun inmam. Nchatz cyakil yi awawun yi cyanche awan, e cun wawun. Nin cyakil echk taklen yi cyanche awan, wetz cun. Poro quic ltak kol noc tan abuchlen na e cun inmel, e cun inmam yi xomche tzawej. 44Chastzun te ban tcun kabixbaje jun katrat tzawuch yi xconk tetz quiwel kayol. 45 Benen tzun Jacow tan ticylentzaj jun cub, nin cu tawal. Txicl tzun tulejtz chi na ban jun tkan cal. 46 Benen tzun tloltz scyetz yi e xonl: Molwok tzaj cobox cub tzonej, stzun i ban nintz. Cyoquen tzun yi e xonl Jacow tan molchen tzaj cub. Junit nin chin muluj bantz cyan. Ej chon tzun e wanentz Jacow tu Labn xlaj yi jun chin muluj cubatz. 47Toquen tzun tkol Labn bi yi jun amalatz le tetz yol. Yi bi oc tan itz Jegar Sahaduta. Ma tetz Jacow nin oc tkol bi tetz Galaad na ja xcon yi tetz yol tan.q 48 Yi jun muluj cubej yastzun stiw sbne skaxol tzawuch, stzun Labn bantz. Chastzun te toquen bi yi jun luwaratz tetz Galaad. 49Nchatz oc bi tetz Mizpar na nin tal Labn:
q 31:47 Jegar Sahaduta tu Galaad na jop iten nin xtxolbilatz, yi na elepont Yi jun muluj cubej itz quiwel kayol. r 31:49 Yi biaj Mizpa na elepont Ryos na ko til nka Ilol ketz.

43 Jilonen

Yi bnixen yi jun trat chixol Jacow tu Labn

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

53

GNESIS31,32

Kajatxe kib jalu tzawuch. Poro tzocopon Ryos tan kaxmayen tzaj. Ej nin stke kacaws kol quil kel cun tej kayol. 50Or tzawil yaj yi kol coc tan chibuchlen yi e inmel, nka kol jal mas awuxkel. Qui lo lwil wetz, poro Ryos stile, na i stiw skaxol, stzun Labn bantz. 51Nchatz tal Labn tetz Jacow: Yi jun muluj cubej tu yi jun yi ja cyaj cyen wawal tzonej, 52 yastzun cob kastiw sbne kol kicy cun te yi mojomej tan oyintzi skibil kib. 53 Ban tzoc yi Ryosil acyex Abraham, yi ryosil incyex Nacor tu echk ryosil chitaj tan kamalen nin tan taklen kacaws, ko quil kel cun te kayol, stzun Labn tetz Jacow. Nintzun cu-tz swutz Jacow yi xtxumun Labn nintzun ben sukil yi yoltz tetz: Sak cun swutz inRyosil, yi nchatz na culaj intaj Isaac tej, yi nelepon cun tej inyol, stzun Jacow bantz. 54 Toquen tzun Jacow tan paten xtxixwatz wi yi juwtzatz kale atet. Nchatz e baj chakol cyakil yi e xonl yi ate-tz. E baj wan lentz tan. Ej nin baj cunin jun akbalatz cyantz wi jun juwtzatz. 55 Itzun yi tulen skil, chin jalchan cunin casen Labn nintzun octz tan stzublen xak chitzi yi e mam, scyuch yi e mel. Nin tak yi banl squibaj. Ma yi bajen tkol yi banl squibaj ajen nintzun bantz xe tetz najbil. nintzun e ban Jacow. Poro te yi na chixon tbe nin e chaj quib jun coloj ngel tetz Ryos swutz. 2 Yi chibenen xmayil, nintzun taltz: Jun cun yol yi jun colojej, e cun sanlar tetz Ryos. Chastzun te toquen bi yi jun amalatz tan tetz Mahanaim.s 3 Che benen tzun chakol Jacow cobox chakum, jalen le yi luwar yi na biaj Seir, cwent Edom, tan talchen stziblal tetz Esa yi stzicy yi at topombil i. 4Nin je ben tloltz scyetz yi e chakum: Quibenenk wok nin alwok cyen tetz wutzicy Esa: Tzul Jacow yi titzunu, nin list i tan banlen tanen cyakil yi tajbilu. Nin je nsaj tlol i teruej: Ja chinnaje jun coloj tiemp tu Labn. 5 Nin jalu ja chijal inwac, ja chijal imburu, ja chijal winin incneru. Nchatz ja chijal winin yaj tu xnan tetz inmos, chijwok sban tetz wutzicy. Alwok quen yi xtxolbilej tetz, na na waj yil tzopon yi intziblal twi tan maysen cul i, nin bank sban swutz. 6 Itzun yi chipakxen tzaj yi e mos Jacow te yi chimantar, nintzun cyaltz tetz: Ja wit xkaktzaj te yi stzicyu Esa, nin xomtzaj i wutz kacoc tan culchenu. Xomche cyaj cient yaj tej, chech yi e chakum Jacow bantz. 7Yi tbital Jacow yi xtxolbilej, nintzun saj jun chin xowtz tej, nin octz tan xtxumlen. Toquen tzuntz tan chijatxlen cun cyakil yi e wunak yi xomche-tz tej. Cob cuntunin e eltz tan. Nchatz e tulej yi e cneru tu yi e wac scyuch e camey. 8 Na nin octz tan xtxumlen: Yi kol tzoc Esa tan oyintzi scyej yi bajx kuj yi bajxche, ban tzun lchel ojkuj yi cap kuj yi xomchet nin. 9Xeten nintzun bantz tan nachlen Kataj. Itzun taltz: Wajcaw, ilu Ryosil incyex Abraham nin ilu Ryosil intaj Isaac. Ilu bin alon swetz tan impakxen tzaj tul yi intanum, nin tan woponent scyej intaj intxu. Nin nchatz talu swetz yi ban
s 32:2

32

1Icyen

Yi tulen Esa tan culchen Jacow

Yi biaj Mahanaim na elepont cob kuj sanlar.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS32

54

cuntu sbne yi impyaj. 10Quic mu tal ekan wan ta, poro ja taku yi banlu swibaj, nin ja elcunu te yi suknaku swetz. Quic cyan wan yi wicyen tibaj yi jun tzanlaej yi na biaj Jordn. Ntin jun intxamij cyan wan yi wicyen tzaj, poro jalu xomche cob chin wutzilen kuj wunak tu cob kuj wawun swej. 11I bin jalu ta, bneu pawor swetz, chin coleu tkab wutzicy Esa. Jun cun yol na chinxob tetz na quicunin batz tzul i tan oyintzi swej. Nin lche biycun yi e wuxkel scyuch yi e tal innitxa yi xomche swej. 12 Ma jalu bin ta, chincoleu. Na clarcunin talnaku swetz yi ban cuntu sbne yi impyaj tanu. Ej nin talnaku swetz yi quinin ajlben cyetz sbne cyajlal yi e inxonl. Ej nin talnaku yi chon sbne cyajlal chi tanen yi samlicy yi at stzi mar yi qui nin ajlben tetz,t stzun Jacow bantz tetz Ryos. 13 Tasten nintzun cyaj cyent Jacow tan watl te yi jun akbalatz nin octz tan xtxalen balaj oytz chixol cyakil yi cyantz tan tan taklen tetz Esa. 14E je xtxaol cob cient chiw yi e cun tij, tu junak mam, nin e je xtxaol cob cient cneru yi e cun tij, tu junak mam. 15 Nchatz e je xtxaol junaklaj tij camey yi acaj cunin baj cu yi cyal, nin e baj ben xomok yi cyal scyej. Nchatz e je xtxaol cawunak tij wac tu lajuj tor. Witzbil tlen cyelen tzaj xtxaol junak tij buru tu lajuj mam. 16 Nintzun e baj nin jatxoltz scyetzak yi e chakum. Ej ben jatxol yi jun kuj chiw scyetz cobox chakum. Ej nin ben tkol yi jun kuj cneru scyetz coboxt chakum. Nchatz e tulej yi e mas tawun. Nintzun ben tloltz scyetz e chakumatz: Ban cbajxij wok nin ban lchuy mu ixol yi jujun kuj axwok scyuch yi e awun. 17Ej nin ben cawultz yi bajxom te yi bajx kuj. Itzun taltz tetz: Yil tzicul cun itib tu wutzicy Esa, nin yil sjaktzaj tzatz na scyetz i yi apatrn, nin na ncbenet, nin na cyaw yi awun yi cyanche itan, 18 ban tzawal tetz: Yi jej itz jun oy teru, ta Esa. Kawutzilen Jacow, yi xconsbetzu, mmakon tzaj tetz teru. Chon xomtzaj i tetz jalen wutz kacoc, chij wok sbantz tetz, stzun Jacow bantz tetz yi chakum. 19Nchatz taltz tetz yi cap nin yi toxin scyuch cyakil yi e yi e ben chakol scyuch yi jujun jilwutz awun. Yil tziculwok yi wutzicy Esa, iten nin tzital woktz tetz. 20Nchatz alwok tetz: Yi wutzilen ta Jacow yi xconsbetzu xomt tzaj jalen wutz kacoc, chij wok sban. Yastzun tulej Jacow, na nin octz tan xtxumlen: Tan yi echk oy yi lbajxopon wan swutz, xcyek tan xiten yi chichen cul swej, te yi ntaxk kacul kib tuch. Nin quicunin batz stzatzink swej yil kacul kib. 21Benen nintzun e ban yi mos scyuch yi jujun jilwutz oy yi ben quicyal. Ma Jacow, nin cyajtz. Chon tzun witentz le amalatz scyuch yi e mas yi xomche tej. nin akbalatz oc Jacow tan chichaklen cyen yi cob txkeltz tu yi cob chimos, scyuch yi junlaj cyajl. Chon tzun quicyentz tan tibaj yi jun tzanla yi na biaj Jaboc. 23 Nchatz e baj ben xomok cyakil yi e yi xomchetz tej. 24Itzun te
t 32:12

22 Iten

Yi toquen Jacow tan pil ib tu jun ngel

Gn 22:17.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

55

GNESIS32,33

yi cyajen cyen Jacow chuc, nin oc jun yaj tan pil ib tuch. Ul cunin skiltz cyan tan pil ib. 25 Ma yi tilol yi jun yajatz yi quic nin rmeril tan xcyewen tej Jacow, nin bentz tan xtxaklen yi xtxo cyach Jacow. Ej ninin tzun el jipuj yi bakil yi cux Jacow tan. 26 Jilonen nin tzun yi jun yajatz tetz. Itzun taltz: Chin atzakplen, na tzan tulen skil, stzun i-tz tetz Jacow. Yi ko quil takcyenu yi imbanl, quil tzintzakplenu, stzun Jacow tetz. 27Mbi tzun abi? stzun yi yaj tetz Jacow. Jacow bin wetz imbi, stzun i ban. 28 Benen tzun tlol yi yajatz tetz: Ma jalu, nketz Jacow sbne abi ma na Israelu sbne ara bi, na ja abuch awib tan jaklen abanl tetz Ryos nin scyej wunak nin ja cye-tz. 29Ma jalu bin, taleu swetz, mbi tzun teru biu? stzun Jacow banintz tetz yi jun yajatz. Sajen tzun stzawel yi jun yajatz: Mbi xac na ajak tzaj swetz yi imbi? stzun i bantz. Ej nin tatz tenin bentz tan taklen yi banl tibaj Jacow. 30Nintzun oc tkol Jacow bi yi jun luwaratz tetz Penuel,v na nin tal i-tz: Ja wil wutz Ryos, poro ntyo tetz i yi itzinet. 31Itzun yi jen mulen yi kej icyen atit Jacow le yi jun luwaratz yi na biaj Penuel. Coxin na xon tan paj yi quixpnak yi xtxo cux. 32 Chastzun te jalu, cyakil yi e xonl Israel, qui na baj yi ibotx cyan yi at te yi bakil yi cux na yastzun elsawutzil te yi bakil Jacow yi loon, nin yi el tzaj jip, nicy yi chipilul quib tu Ryos. benen tilol Jacow yi txant tan tulen Esa tu yi cyaj cient chakum, nintzun cu jatxol yi e cyajl chikab Lea tu Raquel scyuch yi cob chimos. 2 Ej nin oc tan chitxolen cun. E bajx cun yi cob chimos scyuch yi cyal tan. Xomt nin Lea scyuch yi tetz tal. Witzbil tlen xomt nin Raquel tu ep yi tal i. 3 Ma i tetz, nin bajx cun chiwutz tan culchen Esa. Nin yi txant tan chiculul quib nin cu jokloktz jalen cun cwen ponen lajpuj yi wutz plaj wuxtxotx. Juk tzun tir bantz jalen cun chiculul quib tu Esa. 4Ma yi Esa lajkel tzun benentz tan culchen Jacow. Nin bentz tan kalen nin tan stzublen xlajak stzi. Ej nin e baj ok cuntz chicabil. 5 Itzun yi benen tilol Esa yi e xnan scyuch yi e nitxa yi xomche tej Jacow nintzun ben jakoltz tetz: Na cyaw yi cobox xnanej scyuch yi e nitxa yi xomche scyej? E cun wetz, ma yi e nitxaej e cun incyajl yi Ryos makon swetz, stzun Jacow bantz. 6 Chisajen tzun chikansal quib yi cob mos scyuch cyal nin e baj cun joklok swutz Esa jalen cun cwen ponen yi wutz chiplaj wuxtxotx. 7Nchatz ban Lea scyuch tal, e baj ul chikansal quibtz nin e baj cu jokloktz swutz Esa. Witzbil tlen cyulen ep tu Raquel nin e cu jokloktz swutz.
u 32:28 Yi biaj Israel na elepont Ja pil tib tu Ryos nka Ryos mpil tib tuch. Gn 35:10. 24:11; 33:20; Jue 13:22; Is 6:5; Jn 1:18. v 32:30

33

1Yi

Yi chibansal quib Jacow tu Esa

Ex

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS33,34
8 Ma

56

jalu mbitz yi atxumun scyej yi jujun kuj awawun yi nchibaj inculul? Itz jun oy teru ta, tan stzatzinenu swej, stzun Jacow bantz. 9Qui, a jun coloj witzun, at winin wetz wawun, stzun Esa bantz. 10 Poro chin chinchuj nintzun ban Jacowtz tan chisuken. Itzun taltz: Baneu pawor swetz ta, yi ko bintzij nin na tzatzinu swej, stzameu yi oyej. Na tantu yi na tzanu tan chajlen yi balajilu swetz, nicun chi nak chintzan tan tilwen wutz Ryos. 11Na cu inwutz teru ta tan stzamolu yi jun oyatz yi ja ul wan teru na Ryos mmakon inriquil nin quic tajwen swuch. Tantu yi chin chinchuj nin ban Jacow tan suken yi oy, baj nintzun cul Esa yi stzamol. 12 Benen tzun tlol Esa: Quin bin. Kicyokt. Chimbajxok cun tziwutz. 13 Max culu ta, ilu jun coloj wutzicy, poro na tilu yi e nitxa quil chitxaj xon lajkel. Ej nin nchatz yi e tal cneru scyuch inwac yi at len cyal yi quil chitxaj xon. Kol chikexij, qui cunin batz tul jun ntzi kej chiquimok tircun. 14 Max culu wajcaw, ban tcun yi nink lbajxiju skawutz. Cheb cuntu kaxomtnin ketz wutz chicocu, quib yi chixon yi e wawun scyuch e nitxa. Chon kilt kib jalen Seir kale najletu, stzun Jacow tetz Esa. 15 Cuj, chij Esa. Poro ban chicyaj cobox inchakum tetz ixkajlab. Qui lo ta, quil bisunu skej. Kopon ketz. 16 Iten nintzun kejatz cwen Esa tbe tan jen ponen jalen Seir. 17Ma Jacow qui nin xom nintz wutz coc ma chon tajen cuntz Sucot. Yas bnixet jun tetz cal tan. Nchatz bnix cobox scabte scyetz e tawun. Chastzun te toquen bi yi jun amalatz tan tetz Sucot.w 18 Ban cuntu mul Jacow Canan jetz yi telen tzaj jalen Padan-aram. Ej nin chon jen bnol yi tal pach i yi mantial tu swutz len yi tnum Siquem. 19Ej nin lok i jalaj txotx scyetz xonl Hamor yi taj Siquem. Jun cient pwok lokwit i yi jalaj txotxatz. Ej nin yastzun luwar kale jet bnol yi tal pach.x 20Yi xonen tiemp nin bnix jun patbil xtxixwatz tan. Nin oc tkol yi bi tetz El-Elohe-Israel.y tzun jun ajcaw te yi tnum Siquematz yi na biaj Hamor yi heveo. Ej nin at jun cyajl i yi na biaj Siquem. Itzun bantz nin ben Dina, yi mel Jacow tej Lea tan chixajsen yi e xun yi najlche tul yi jun tnumatz. Poro yi benen tilol Siquem nin tzun octz tan banlen ruinl tetz. 3Poro tan paj yi winin peken quen i tej Dina, nin octz tan tocsen cul tan cyokbel quib tuch. 4Ej nin nchatz tal i tetz taj: Baneu pawor ta, benku swej tan jaklen yi jun xunej, na na waj kokbej kib tuch. 5 Yi telen xtxum Jacow tetz yi nsken wit ban Siquem ruinl te yi mel, qui nin tal jun yol, tan paj yi quibe cyajl i xe cal. Na chon cun ate joylaj tan chiwaten cyawun. Nintzun chiw i jalen yi baj cyulen. 6 Te yi na tzan Jacow tan chichiwen yi e cyajl oponen nin ban Hamor yi taj Siquem tan jaklen Dina. 7Itzun yi chipakxen tzaj yi e cyajl Jacow tan chiwaten yi cyawun nin yi quibital yi mbi cun bajij, nintzun saj jun chin chich culal scyetz, na chin
w 33:17 Sucot na elepont scabte. x 33:19 Jos 24:32; Jn 4:5. elepont Ryos, i Ryosil yi o xonl Israel. y 33:20

34

1-2 At

Yi banlen ruinl te Dina

Yi biaj El-Elohe-Israel na

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

57

GNESIS34

txixwil nin scyetz yi e xonl Israel yi toquen Siquem tan banlen ruinl te yi mel Jacow. 8 Ma Hamor, nintzun opon junt tir tan yol scyetz Jacow tu e cyajl. Itzun taltz: Winin na pek yi incyajl Siquem te cyeru cyanubu. Max chiculu, chibneu jun pawor sketz. Qui pel cyaku amal tetz cyanubu tan cyokbel quib tu wetz incyajl. 9Ej junit tzun lkaban scyuchu. Nin ban tzun lcyokbej kib yi ketz kacyajl scyuch yi cyeru chimelu. Nchatz lchiban yi cyeru chicyajlu, ban lcyokbej quib scyuch yi ketz kamel. 10Ej nin ban chinajeu skuch. Na je katnumej. Ban lchijoyu nal chinajewetu. Ban lchinegosinu skaxol, nin ban lchiloku chitxotxu skaxol, stzun Hamor bantz. 11Nchatz Siquem nin taltz tetz taj Dina scyuch e xibin: Na cu inwutz scyeru yi nink cu yi jun inyolej chiwutzu. List in tan taklen nicyna cun lchijaku swetz. 12 Quic na ban kol chijaku mas swutz yi kacstumbr tzonej. Max chiculu, cyakeu amal sketz tan kokbel quib tu cyanubu. 13 Ma yi e cyajl Jacow nin e octz tan chisublen Siquem tu yi taj tan paj yi nsken wit ban Siquem ruinl tetz Dina. 14Itzun cyaltz: Quic rmeril tan kakol yi kanub tetz jun yaj yi nketz circuncidado, na chin txixwil nin tetz ketz. 15 Cuj kan, poro ntin yi ko list eu tan chibnol circuncidar quibu chi kutanen ketz. Poro nchatz tajwen tan chibajen circuncidar cyakil yi e yaj yi ate chixolu. 16 Ban tzun cyokbej quib yi e kamel scyuch cyeru chinitxajilu. Ej nin nchatz o ketz, ban lkokbej quib scyuch cyeru chimelu. Skanajank tzun chixolu nin junit lkaban scyuchu. 17Poro ko quil cu chiwutzu tan chibanolu circuncidar quibu, kicytpon tzun ketz tzonej nin mben kucyal yi kanub skej, chech yi e xibin Dina bantz. 18 Nintzun cu chiwutz Hamor tu Siquem mbi cun alchij scyetz. 19Lajkel nintzun toquen Siquem tan joylen puntil tan banol circuncidar tib na winin peken i te mel Jacow. Nin tan tu yi chumbalaj nin tajtzakl yi jun xicyatz chiwutz cyakil wunak, 20e benen tzun tu taj tan yol scyetz wunak stzi puertil yi tnum na yastzun yi luwar kale na bnixet echk contrat. Itzun cyaltz scyetz e aj tnum: 21Yi e wunak yi nchul skaxol, e cun kamiw. chinajank nin chinegosink skaxol tzonej, na at winin txotx tzonej tetz ketz, nin tetz cyetz. Nchatz ban lkokbej kib scyuch yi cyetz chimel. Ej nin yi e cyetz chicyajl ban lcyokbej quib scyuch yi ketz kamel. 22 Poro tan koquen junit scyuch, nin tan chinajewen skaxol, ntin at jun xtxolbil yi tajwen tan kabnol tanen. Itz yi tajwen tan kabnol circuncidar kib ketz, chi na chiban cyetz. 23 Kol kacujij yi chiyol, ketz tzun sbne cyakil chimebil scyuch cyakil yi cyawun. Ntin na taj yil kal cuj. Ej nin chicyajk tzuntz skaxol. 24 Cyakil tzun e yaj yi ate-tz, yi nsken wit opon chitiemp tan chixconen tetz sanlar, oc chicuj tej yi mbi cun cyal Hamor tu Siquem. Ninin tzun e bajij circuncidar. 25 Itzun bantz, le toxin kej yi nsken wit chiban circuncidar quib, nin te yi atit yi chonal scyej, nintzun e ben Simen tu Lev tnum. Ej nintzun e octz tan chibiylen cun yi e yaj tan spar. Na quict rmeril tan chicolol quib tan paj yi chonal yi chiwankil. Yi Simen tu Levjatz, e cob scyeri yi e cyajl Jacow. Ej nin e xibin Dina. 26 Nchatz Hamor tu Siquem yi cyajl, e baj quim cyan tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS34,35

58

spar. Ej nin eltzaj quicyal Dina xe cal Siquem, nin aj quicyaltz scyej. 27Nchatz e baj opon len yi e mas cyajl Jacow. Ej nin e icytz chixol e alma tan talken tzaj cyakil yi mbi cun attz tnum. Yastzun e bantz tan quicysal chicul scyej, tan paj yi bnol Siquem ruinl te cyanub. 28 Baj el quicyal cyakil cneru tu wac scyuch cyakil e buru. Ej nin baj el quicyal cyakil yi at tnum tu yi at soltej len. 29Nchatz e baj oc xeak cal tan talken cyakil yi attz. Ej nin baj ben quicyal yi e nitxa scyuch yi e xnan tan chixconen tetz chimos. 30 Yi tbital Jacow yi mbi cun bajij nin tzun taltz tetz Simen tu Lev: Atin wutz pem tan yi xtxolbilej, na cyakil yi e wunak yi najlche tzonej, yi e aj Canan scyuch yi e ferezeo, chichok chicul swej. Tan paj yi xtxolbilej, tzul chimolol quib tan oyintzi swej. chinquimok cyan scyuch innajal na quic mas kawunakil tan oyintzi. 31Sajen tzun chitzawel Simen tu Lev: Nxac moc Siquem tan banlen ruinl te kanub? Witz bnol tetz pe kanub swutz i? chech bantz. bantz nintzun jilon Ryos tetz Jacow. Itzun taltz: Ma jalu Jacow quilok jalen Betel,z nin ban cnaje chonej. Ej nin tul yi jun amalatz ban tzaban jun patbil atxixwatz tan inculajen. Yi in wetz, in yi Ryos yi inchaj wib tzawutz nicy yi awelen tzaj ojk swutz awutzicy Esa. 2 Benen tzun tlol Jacow scyetz cyakil yi najal scyuch cyakil yi e wunak yi xomche-tz tej: Or telen tzaj itcyal cyakil yi echk iryosil yi colij itan. Ej nin or txajwok itib, nchatz txixpwok len bech itetz. 3 Na chon kaben jalen Betel, nin chon sbnixok jun patbil txixwatz wakun tan taklen kej yi inRyosil yi ocnak tan wucheyen nicy yi na sotz tzaj incul. Ej nin i yi jun yi xomquen tunin swej alchok tunin na naj nint. 4 Baj sajen tzun chikoltz tetz Jacow cyakil yi echk chiryosil. Nchatz baj saj chikol yi echk tcul chichin. Benen tzun Jacow tan muklen xe jun wi bakch yi attz nakajil Siquem. 5 Itzun te yi cyelen tzaj Jacow, nin saj jun chin xow tan Ryos scyej cyakil yi e wunak yi najlche-tz tulak yi echk tal tnum yi ate-tz nakajil Siquem. Chastzun tej qui nin chinimsaj chicul tan chisajen tan chitzamlen nin tan chibiylen cun Jacow scyuch yi e nitxajil. 6 Chon tzun cyoponen Jacowtz scyuch cyakil yi e yi xomche tej le tnum yi na biaj Luz. Yi jun tnumatz nchatz na biaj Betel. Nin chon attz cwent Canan. 7Itzun te yi wit baj cyoponentz le jun tnumatz nintzun oc Jacow tan banlen jun patbil xtxixwatz, nin oc tkol yi bitz tetz El-betel,a yastzun tulejtz na i yi nicy yi telen ojkuj swutz yi stzicy, chon chajol tib Ryos swutz le jun amalatz. 8 Nchatz tul yi jun amalatz, chon quimen yi jun xnan yi na biaj Dbora yi mos Rebeca. Chon tzun mukxentz cyan tzak jun wi bakch yi attz nakajil Betel. Nin oc tkol Jacow yi bi yi jun amalatz tetz Yi jun wi bakch kale bajet bis okl. 9Itzun nicy yi telen tzaj Jacow Padan-aram, nin yi nicy yi na xon i tbe, nin chaj tib Ryos swutz, nin tak yi banltz tibaj. 10Na je tal iej: Yi ara bi itz Jacow,
z 35:1

35

1Itzun

Yi tkol Ryos banl tibaj Jacow le amal Betel

Gn 28:11-17.

a 35:7

El-betel na elepont Cal Ryos.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

59

GNESIS35

poro sbne opon tunintz nketz Jacow sbne, ma na Israel sbne.b Itzun te yi nsken wit je xtxixpul Ryos yi bi Jacow, 11nintzun taltz tetz: I inatz yi Ryos yi na chin xcye tan kojlen nin yi imbanl tibaj jun. chijalok tzun winin anitxa. Nin chijalok winin axonl. Nin tan a ljalet winin nacin, nin chin wutzilen nin chibne echk nacinatz. Nchatz chijalok rey chixol yi e axonl. 12 Ej nin cyakil yi luwar yi waknak tetz Abraham nin tetz Isaac. Nchatz swake tzatz. Ej nin yil quim atz swake scyetz yi e axonl.c 13 Itzun yi wit jilonen Ryos tetz Jacow tul yi luwaratz ajen nin bantz. 14 Benen tzun Jacow tan ticylen tzaj jun cub, nin cu tawaltz. Txicl tzun tulejtz chi na ban tawlen jun tkan cal. Chon tzun cwen tawaltz le amal kale jilonet Ryos tetz. Benen nin bantz tan xansen yi jun cubatz nin baj je kojol aceit tu win tibaj. 15 Nchatz nin oc tkol bi yi jun amalatz tetz Betel. d nintzun e bantz swutz yi jun amalatz yi na biaj Betel. At tzaj nintzun mut yi chibe tan cyoponentz jalen Efrata yi tulen yos tu Raquel. Chin quixcuj nin bantz yi tulen yos tuch. 17Itzun te yi at Raquel swutz yi witzbil quixcuj tan tulen yos tuch, jilonen tzaj tzun yi xeiyum tetz. Itzun taltz: Quil cxob na yi ni, itz jun awal xicy. 18 Poro jalt cuntunin tan quimen Raquel tan bil yi quixcuj. Pentlen tunin tzun na molne yi talma Raquel, yi toquen cyen yi bi yi ni tan, nin oc tkol tetz Benoni.e Ma yi Jacow nin oc tkol yi bitz tetz Benjamn.f 19 Yastzun bantz yi quimen Raquel. Chon mukxen cyentz cyan tbe nicy yi na chixon tan cyoponen Efrata. Yi jalu yi jun tnumatz na biaj Beln. 20 Yi wit mukxen Raquel nintzun je cyen banol Jacow jun nich tibaj yi mu amal kale mukxet. Yastzun yi jun nichatz yi na chajon yi amal kale mukxet Raquel. 21Nintzun e cu Israel junt tirtz tbe. Chon tzun cyoponentz swutz len yi Torre cwent Edar. 22 Itzun te yi chinajewen tul yi jun luwaratz nintzun e witbej quib Rubn tu Bilha. Yi jun Bilha-atz i jun cap txkel yi taj tanen. Yi tbital Jacow, yi taj Rubn, yi xtxolbilej winin tzun chichen cul bantz.
b 35:10 Gn 32:28. c 35:11-12 Gn 17:4-8. d 35:14-15 Gn 28:18-19. e 35:18 Yi biaj Benoni na elepont Wal akol bis swetz. f 35:18 Yi biaj Benjamn na elepont Yi incyajl, yi winin oklen wutz wan, nka chin culutxum nin.

16 Icyent

Yi quimen Raquel

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS35,36

60 Yi e cyajl Jacow

Coblaj cun tzun cyajl Jacow bantz. 23 Yi e cyajl Jacow yi e jal tej Lea itz: Rubn yi bajx cyajol, Simen, Lev, Jud, Isacar tu Zabuln. 24Ma e yi e jal tej Raquel itz: ep tu Benjamn. 25 Nin e yi e jal te Bilha, yi mos Raquel itz: Dan tu Neftal. 26 Nin e yi e jal tej Zilpa, yi mos Lea, itz: Gad tu Aser. Yastzun yi e cyajl Jacow yi e itzij nicy yi ate tzaj Padan-aram. tzun Jacow jalen Mamre tan tilwen yi wutzilen taj. Yi jun tnumatz nchatz na biaj Arba nka Hebrn. Yastzun yi tnum kale najewet Abraham, nin kale najlet Isaac yi taj Jacow.g 28 At tzun Isaac tul jun cient tu jun mutx yob yi quimen. 29Nsken nintzun biin Isaac yi quimen. Yi quimen, chon tzun toponen talma kale opnaket yi cyalma e tacyex i. Mukxij tzun yi wankil cyan Esa tu Jacow yi cob cyajl i. yi biajej e cun najal Esa. Yi Esa-atz nchatz na biaj Edom. scyeri e txkel Esa e aj Canan,h na nin cyokbej quib tu Ada, yi mel Eln, yi xonl Het nin tu Aholibama, yi mel yaj An. Yi Aholibama-atz i mamaj Ziben yi heveo. 3 Nchatz cyokbej quib Esa tu yi mel Ismael, yi na biaj Basemat, yi tanub Nebaiot. 4Yi xonen tiemp itzij jun tal Ada yi xicy yi na biaj Elifaz. Ej nin itzij junt tej Basemat yi na biaj Reuel. 5 Ma tej Aholibama e itzij cobox cyajl Esa yi na chibiaj: Jes, Jalaam tu Cor. Cyakil yi e xicyatz e cun cyajl Esa yi e jal nicy yi najlij tzaj Canan. 6 Itzun bantz nintzun ben Esa joylaj tan najewen. Nin e baj nin tcyal cyakil yi e najal scyuch yi e tetz mos. Nchatz e ben tcyal cyakil yi e tawun tu cyakil yi mebil yi nsken jal. Chon tzun toponen joylaj tan jatxol tib tu Jacow yi titzun na chin latzluj nin yi luwar kale najlchet. 7Ej nin tan paj yi winin cyawun quit na xcye yi chim yi at swutz luwar tetz chiwa. 8 Chastzun te yi benen Esa, nka Edom, joylaj, tan najewen jalen wiwtz Seir. 9Ma jalu cyakil yi echk biajej e cun xonl Esa yi chimamaj yi e aj Edom yi najlche wiwtz Seir. 10Je chibi yi e cyajl Esa yi e jal: Elifaz yi tal Ada, Reuel yi tal Basemat. 11Ma yi e nitxajil Elifazatz, yi bajx cyajl Esa, itz: Temn, Omar, Zefo, Gatam tu Cenaz. Yastzun yi e mamaj Ada tu Esa. 12 Poro nchatz at jun cap txkel Elifaz tanen, yi na biaj Timna, nin jal junt cyajl i tej, yi na biaj Amalec. 13 Ma yi e nitxajil Reuel yi e jal itz: Nahat, Zera, Sama tu Miza. Yastzun yi e mamaj Basemat tu Esa. 14Nchatz e jal cobox cyajl Esa tu Aholibama yi mel An, nin yi mamaj Ziben. Ej nin yi chibi yi e cyajlatz itz: Jes, Jaalam, tu Cor. 15 Ma yi e ajcaw squibaj yi e xonl Esa yi e jal tej txkel Elifaz itz: Temn, Omar, Zefo, Cenaz, 16 Cor, Gatam tu Amalec. Yastzun yi e ajcaw squibaj yi e xonl Elifaz, yi bajx cyajl Esa tu Ada, yi chon najlche Edom. 17Ma yi e ajcaw squibaj yi e xonl Esa yi e jal tej txkel Reuel itz: Nahat, Zera, Sama tu Miza.
2 Cob
g 35:27

27Benen

Yi quimen Isaac

36

1Cyakil

Yi e xonl Esa

Gn 13:18.

h 36:2

Gn 26:34.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

61

GNESIS36,37

18 Ma yi e ajcaw bantz squibaj yi e chixonl yi e tal Aholibama yi mel An itz: Jes, Jaalam tu Cor. 19Cyakil yi e biajatz yi ja wit kil e len cun xonl Esa, yi nchatz na biaj Edom. E len cun ajcaw squibaj chixonl. 20 Ma chibi yi e cyajl Seir yi aj Hor, yi najlche tul yi jun amalatz itz: Lotn, Sobal, Ziben, An, 21Disn, Ezer tu Disn. Yastzun yi e yi e cawun squibaj yi e aj Hor. E cun xonl Seir yi chon najlche swutz yi luwar yi na biaj Edom. 22 Ma yi e cyajl Lotn itz: Hori tu Heman. Ma yi Timna yastzun yi tanub Lotn. 23 Ma yi e cyajl Sobal itz: Alvn Manahat, Ebal, Sefo tu Onam. 24Ma yi e cyajl Ziben itz: Aja tu An. Yi An-atz yastzun yi jun yi nojpon te yi jun tal a tul yi amal yi tzinunin tu, te yi na tzan tan chipstoren yi e buru yi taj. 25 Nchatz yi An jal jun cyajl yi na biaj Disn. Nin jal jun xun yi na biaj Aholibama. 26 Ma yi e cyajl Disn yi e jal itz: Hemdn, Esbn, Itrn tu Quern. 27Ma yi e cyajl Ezer itz: Bilhn, Zaavn tu Acn. 28 Ma yi e cyajl Disn bantz itz: Uz tu Arn. 29Itzun yi e ajcaw bantz squibaj yi e aj Hor itz: Lotn, Sobal, Ziben tu An, 30 Disn, Ezer tu Disn. Yastzun yi e baj cawun len squibaj yi e aj Hor. E baj cawun lentz squibaj yi chixonl le jun amalatz yi na biaj Seir. 31I bin jalu je chibi yi e rey, yi e cawun le luwar Edom yi ntaxk jal chireyil yi e xonl Israel. 32Bela, yi cyajl Beor ja cawun squibaj yi e aj Edom. Ej nin yi bi yi tnum kale najlet itz Dinaba. 33Yi quimen Bela nin oc cyen Jobab yi cyajl Zera tetz xel. Chon najlij i le tnum Bosra. 34Yi quimen Jobab, oc cyen Husam yi aj Temn tetz xel. 35Ma yi quimen Husam nin oc cyen Hadad yi cyajl Bedad tetz xel. Ja chixcye yi e sanlar i scyej e sanlar cwent Madin jalen le amal Moab. Ej nin yi tanum i itz Avit. 36Ma yi quimen Hadad nin oc cyen Samla yi aj Masreca. 37Ma yi quimen Samla nin oc cyen Sal yi aj Rehobot, yi tnum yi at stzi a. 38Ma yi quimen Sal, nin oc cyen Baal-hann yi cyajl Acbor tetz xel tan cawun. 39Ma yi quimen Baahann, nin oc cyen Hadad yi aj Pau, tetz xel. Nin yi bi yi txkel Hadad itz Mehetabel yi mel Matred, yi mamaj Mezaab. 40 Je chibi yi e ajcaw squibaj yi jujun kuj xonl Esa: Timna, Alva, Jetet, 41Aholibama, Ela, Pinn, 42 Cenaz, Temn, Mibzar, 43 Magdiel tu Iram. Yastzun yi e yi e cawun squibaj yi jujun kuj xonl Edom. E cawun lakak chitanum kale e najewet. Nin yi Edomatz yastzun junt bi Esa yi cyajl Isaac. 1Ma yi Jacow chon tzun cyajen cyentz le amal cwent Canan, kale najewet yi taj chi awer nak tu bantz. 2 Ma jalu katxume yi mbi banake yi e najal Jacow.

37

Itzun bantz yi at tzaj ep tul juklaj yob, nintzun octz tan pstoren cner chi quitanen e stzicy. Chon tzun xomen quen i-tz tan pstorin scyej yi e tal Bilha tu Zilpa, yi e cap txkel Jacow tanen. Ilenin tzun na xochon ep tetz yi taj te yi echk taklen cachi yi na chiban yi e stzicy. 3 Inti wutzilen Israel mas tcunin pek i tej ep chiwutz yi e mas cyajl, na sken biin i yi titzen. Chastzun te bnixen jun chum balaj bech tetz ep tan. 4 Ma yi telen chitxum yi e stzicy tetz, yi mas tcunin na pek chitaj tej ep winin tzun chichen chicul bantz. Nin quit na chitziwuntz tetz. 5 Itzun bantz nin oc chajol tib jun wutzicy swutz ep, nin octz tan xtxolen scyetz yi e stzicy. Ma yi quibital, mas tcunin chichen chicul bantz tej. 6 Na je tal iej:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ep scyuch yi e stzicy

GNESIS37

62

Eu wutzicy, quibit tzaju. Intxole jun inwutzicy scyeru yi mmoc chajol tib tzinwutz mas. 7Yi inwutzicy itz: Chon ato scyuchu wi cojbil tan calchen xe cul triw. Jalt cuntunin nje txiclok yi wetz intriw yi nsken calxij xe cul wan. Ma yi cyeru yi nsken calxij xe cul cyanu nin nchibaj opon chitxolil quib soltej yi wetz. Ej nin nchibaj cun chuylok tan taklentz kej yi wetz,i stzun ep scyetz. 8 Sajen tzun chitzawel yi e stzicy. Itzun cyaltz: I bin yi awajbil itz tan awoquen tetz kareyil nin tan acawunen skibaj, chech yi e stzicy. Mas tcunin tzun chichen chicul bantz tej tan paj yi wutzicy nin tan paj yi puntil yi ban i tan xtxolen scyetz. 9Yi xonen tiemp nintzun oc chajol tib junt wutzicy swutz ep nintzun xtxoltz scyetz yi e stzicy. Itzun taltz: Quibit tzaju at junt inwutzicy mban. Ja chaj tib yi kej tu yi xaw scyuch junlaj tkan txuml tzinwutz. Ej nin ja chibaj octz tan taklen inkej, stzun ep bantz scyetz. 10 Itzun yi wit xtxolil ep yi junt wutzicyatz nintzun oc yi taj tan yajlen nin tan maklen stzi. Mbi tzun na eleponet yi jun ara wutzicyatz? I pe awajbil yil meje cun atxu scyuch e awutzicy nin yi in wetz tzawutz? stzun taj ep bantz. 11Winin tzun chixcyaklinen yi e stzicytz tej.j Ma yi taj, winin txumun at cuntz tan yi echk wutzicy ep. bantz, at jun tir yi chon ate opon yi e stzicy ep jalen Siquem tan chicachen yi e tawun chitaj. 13 Benen tzun tlol Israel tetz ep: Bit tzaj yaj, yi e awutzicy chon ate jalen Siquem tan chipstoren kawun. Ma jalu yi wajbil itz yil cben tan quilwen. Cu ta, list in tan imbenen, chij ep tetz taj. 14 Ma jalu bin je amantarej: Quilok tan tilwen yi ko ban atet awutzicy scyuch yi e kawun. Ntin che ben axmaye tzaj ko ban atet. Ej nin cpakxij lajkel tan talchen stziblal swetz, stzun Israel bantz. Chon tzun ticyponen eptz tan Israel le jocoj cwent Hebrn tan toponen jalen Siquem. 15 Itzun te yi toponentz Siquem nintzun octz tan chijoylen yi e stzicy. Inin tzun na el yabtz tan chijoylen yi nojen cyen jun yaj tej nintzun ben jakol yi yajatz tetz: Mbi na ajoy tzonej? 16 Na chintzan tan chijoylen yi e wutzicy. Qui pe na til teru na atet tan chipstoren yi e kawun? stzun ep bantz. 17Chon bin ate tzonej, poro ja wit chicyt. Nwit nin tu scyej yi chon nchibent jalen Dotn, stzun yi yajatz bantz tetz ep. Benen nintzun ban eptz tan chijoylen yi e stzicy. Chon tzun e jalentz tan jalen Dotn. 18 Yi quilolnin yi e stzicy ep yi txant tan tulen scyej cyoquen
i 37:7

12 Itzun

Yi benen cayin ep

Gn 44:14; Fil 2:10.

j 37:11

Hch 7:9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

63

GNESIS37

tzuntz tan xtxumlen yi en chiban tan biylen cun.k 19Chijilonen tzuntz squibil quib. Itzun cyaltz: Ilwoknin, je nocx aj wutzicyinl tzul. 20Or kabiye cunx, nin kayoke cunx tul jun jul. Ej nin skale yi itz jun smaron txuc yi mbajsan. Skile tzun ko tzelpon kab yi wutzicyx tej quib yi talnakx sketz, chech bantz. 21Itzun yi benen tbital Rubn yi chitxumun nin octz tan joylen puntil tan colchen chikab. Itzun taltz: Quil tzibiy cun. 22 Ma na cun coxwok tul yi jun jul yi at tzinej kale quiclet wunak. Poro quil cxocwok tan biylen, stzun Rubn bantz. Ja tal Rubn yi xtxolbilej na yi tajbil i itz tan claxen klo ep chikab nin tan toponent te yi taj. 23 Poro itzun yi toponen ep kale atet yi e stzicy nintzun e baj bentz tan stzamlen nin el chikolpil yi tal bech tetz.l 24Ej nin e bentz tan coxlen tul yi jun julatz yi nsken skej a tul. 25 Kalenas tzun e baj cwen colchok tan waan. I nintzun na chitxujtijtz tan waan yi benen quilol jun chin txol aj pyaj yi chon chisajen Galaad. E cun xonl Ismael. Cyan len chicamey cyan. Ej nin tejak chicamey cyan echk kolil tze cyan yi chin coc nin. Chon at chibembil yi e aj pyajatz tan cayen jalen Egipto. 26 Benen tzun tlol Jud scyetz: Mbil katxac tej kol kabiy cun yi kitzun nin lkoc tan joylen puntil tan tewen cun yi en nquim kan? 27Ban tcun kacaye nin scyetz yi e xonl Ismael yi chul tzinej, swutz yi nink lkabiy cun. Na yi mero bintzi kitzun kutzicy kib tuch, stzun i bantz scyetz. Ban tzun ban yi xtxumun Jud chiwutz. 28 Itzun yi quicyen cun yi e aj pyajatz yi e aj Madinm chinakajil, nintzun e bentz tan jesen tzaj ep tjul nin ben chicayiltz scyetz tan junak pi sakal.n Yastzun bantz yi benen quicyal ep jalen Egipto. 29Itzun yi toponen Rubn tan xmayen yi jul, nin yi tilol yi quict ep at, nintzun octz tan katzlen yi bech tetz tan chajlen yi na bisun. 30Lajkel nintzun sajentz kale atet yi e titzun nintzun taltz scyetz: Quict ep at tjul! Ma jalu en tzimban? 31Chibenen tzuntz tan ticylen tzaj tal bech tetz ep, nin oc chisukul yi chel jun tal ne chiw tej yi nsken wit quim cyan. 32 Nintzun e saj chichakol cobox chixol tan chajlen tetz yi chitaj. Nin saj cyalol scyetz: Je tzitalej: Til tzaju yi jej. Tilcunu. Nkeratz polo yi bech tetz yi cyajlu? 33 Itzun yi cwen techal wutzilen Jacow wutz yi bech tetz yi cyajl, nintzun taltz: Itz. Yastzun bech tetz yi tal incyajl. Alonin bin scyetz smaron txuquilatz mbajsan tal incyajl, stzun wutzilen Jacow bantz. 34Toquen tzun i-tz tan katzlen yi bech tetz, nin oc tkol yi bech tetz tej yi na xcon yi na quim jun wunak. Winin tzun tiemp ok Jacowtz tan paj yi quimen yi cyajl. 35 E joy puntil yi e cyajl scyuch yi e mel tan maysen i. Poro quinin na cujijtz yi na choc tan maysen cul. Ma na mas tcunin na oktz tan yi cyajl. Itzun na taltz: Quil tzel yi incyajl tej incul, jalen cun yil chinquim nin wilt wutz i chixol alma. 36 Ma tetz ep chon benen cayin cyakun yi e aj Madin jalen le tnum Egipto. Chon benen cayin tetz jun yaj yi na biaj Potifar. Yi jun yajatz i jun ajcaw
k 37:18

Mt 21:38.

l 37:23

Mt 27:28.

m 37:28

Mt 27:9.

n 37:28

Hch 7:9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS37,38

64

xlaj farano yi rey tetz Egipto nin i jun capitn chiwutz jun coloj sanlar, yi quicylom tetz rey. bantz te yi tiempatz nin el jatxol tib yaj Jud scyej e stzicy tu yi e titzun. Chon tzun benentz tan najewen tu jun aj Adulam yi na biaj Hira. 2 Chon tzun tajskel Jud wutz yi mel Sa yi aj Canan. Okben ib nintzun e bantz tuch. 3 Itzun yi cyokbel quib nin tekaj yi txkel Jud pwokil jun ni. Ej nin yi tulen itzok yi niatz xicy tzun bantz. Nintzun oc tkol yi bi-tz tetz Er. 4Yi xonen tiemp nintzun jal junt chinitxa yi xicy. Ej nin oc tkol yi bi yi niatz tetz Onn. 5 Nchatz jalen nin ban yi toxin chinitxa nin oc tkol yi bi tetz Sela. Yi jun xicyatz, itzij nicy yi at tzaj Jud le tnum Quezib. 6 Itzun yi nsken wit yajin Er, yi bajx cyajl, nintzun joy Jud txkel. Tamar bi yi txkel i ban. 7Poro quim Er, tan paj yi qui nin tzatzin Kataj Ryos te yi tajtzakl.p 8 Benen tzun tlol Jud tetz Onn: Ban tzitokbej itib tu txkel yi kajtzun awutzicy,q tan abnol tanen yi kacstumbr, bantz tan a jalet xonl kajtzun awutzicy. 9Poro yi Onn elnak xtxum tetz yi nketz nitxajil i chibne yi e ni yi chitzok te yi txkelben yi stzicy. Chastzun te ilenin joy i puntil tan qui toquen lacpuj jun ni tej yi xnanatz bantz quil jal xonl yi kajtzun stzicy. 10Qui nintzun pek Kataj Ryos te yi tajtzakl Onn. Chastzun te quimen i-tz tan Ryos. 11Yi quimen Onn nintzun tal Jud tetz Tamar yi tlib: Ma jalu ja ccyaj tul xmalcanil. Ban tcun caj tu ataj jalen pek yil chuy Sela yi junt incyajl. Kalenas tzun tzitokbej itib tuch. Yastzun tal Jud tetz yi tlib tan maysen cul. Poro yi mero bintzi itz, yi ja xob Jud, na le wutz tetz tajtzakl nchatz Sela squimok chi nchiban yi e stzicy. Chastzun te tajen Tamar tan najewen tuch yi taj. 12 Itzun bantz yi telen tiemp, quimen nintzun ban yi txkel Jud yi mel Sa. Ma yi telen yi bis te cul Jud, nintzun bentz le tnum yi na biaj Timnat kale atet yi e mos i yi na chitzan tan telsen xiil yi e tawun. Nintzun ben xomok yi jun tamiw i tej yi na biaj Hira yi aj Adulam. 13 Itzun yi tbital Tamar, yi nsken wit ben yi tlib i le tnum Timnat tan telsen xiil yi e tawun, 14nintzun el xtxixpul yi bech tetz yi na chaj yi quimnak yi chmil. Ej nin je tkol jun sut twi tan tewen wutz, bantz cyal jun tzechan wutz i. Chon tzun colewen cuntz ju tnum Enaim yi at xlaj be yi na opon Timnat. Yastzun tulej i-tz na elnak xtxum tetz yi nsken yajin Sela poro qui nin na takok Jud amal tetz tan cyokbel quib tuch. 15 Itzun yi benen xmayil Jud yi colchij yi jun xnanatz stzi be nintzun xtxumtz yi i jun witz bnol tetz, na jopij wutz tan sut. 16 Nintzun el jatxol tibtz te yi be yi cyan tan tan toponen kale colchet yi xnan. Qui nin el xtxum tetz yi ko itz yi tlib. Benen tzun jakoltz tetz: Cuj pe awan yi nink kawitbej kib tzawuch? Cuj, poro mbi ltaku swetz kol kawitbej kib? 17Tzul akol tetz jun atz scyeri e tal inchiw. Ban, chij xnan bantz. Poro na waj yil cyaj cyen jun prent jalen cun tzul yi inchiw tanu.
o 37:36

38

1Itzun

Jud tu Tamar

yi faran na elepont rey le chiyol yi e aj Egipto.

p 38:7

1Cr 2:3.

q 38:8

Dt 25:5-6.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

65
18 Mbi

GNESIS38,39

na awaj yil wak cyen tetz prent? stzun Jud. Tak cyenu yi teru seyu yi cotlij skulu tuml yi txamij yi cyan tanu, stzun yi xnan bantz tetz Jud. Benen tzun tkol Jud yi sey tu yi xtxamij tetz. Kalenatz tzun chiwitbej quib tuch. Ej ninin tekaj Tamar pwokil jun ni tan paj. 19Yi chijatxol quib tu Jud nintzun ben Tamar tan xtxixpen bech tetz nin el tcyal yi jun sut yi je tkol twi, nin oct tkol yi tetz bech tetz tej yi na chaj yi quimnak yi tetz chmil. 20 Yi toponen Jud kale atet yi tawun nintzun saj chakol yi tamiw, yi aj Adulam tan taklen yi tal chiw tetz yi jun xnanatz nin tan chicolpenel tzaj yi echk prent yi cyaj tkol. Poro qui nin jal yi jun xnanatz tan yi tamiw i. 21Toquen tzun yi tamiw Jud tan jaklen scyetz cyakil yi e wunak yi najlche tul jun luwaratz. Na atitet yi jun xnan aj Enaim yi witz bnol tetz yi colchij tzi beej? Quic jun xnan witz bnol tetz skaxol ketz tzonej, chech yi wunakatz bantz. 22 Pakxen nintzun ban yi tamiw Jud nin taltz tetz: Ta, quit njal yi xnan wakun. Nchatz ja baj injakol scyetz cyakil wunak yi ate-tz. Nin ja cyal swetz yi quic jun xnan witz bnol tetz chixol cyetz. 23 Pues ja bin cyaj cyenxatz tuch yi echk intaklenatz, bantz quil choc wunak tan kaxbajtzien. Poro ntin, ja nin bin cak tan taklen klo yi tal chiw, poro qui bin njal awan. Quic ketz kapaj tej, stzun Jud bantz. 24 Itzun yi telen ox xaw, nintzun ul stziblal twi Jud yi nsken wit tekaj yi tlib i pwokil jun ni, tan paj yi na witbej tib scyejak yaj. Ko yatz, stzun Jud or telen tzaj ticylen, nin cuk patin. 25 Poro te yi na chitzan tan telsen tzaj Tamar nintzun saj alol tetz, tan talchen tetz yi tlib: Ta, je yol Tamar yi nsaj tlol swetzej: Yi taw yi echk taklenej, yastzun jun yi nkawitbej kib tuch, nin tetz i yi ni yi ekan pwokil wan. Tilcunu, ko pel techu wutz na taw yi jun seyej tu yi jun txamijej, stzun i, chij yi alol tetz bantz. 26 Yi cwen techal Jud wutz, yi tetz i yi echk taklenatz nintzun taltz: Ban atit tajtzakl Tamar. In tetz yi cachi wajtzakl, na qui nin wak amal tan cyokbel quib tu incyajl Sela, stzun Jud bantz. Jetzatz tzuntz, quit nchiwitbej quib junt tir. 27Itzun yi toponen kejlal tan tulen yos tu Tamar, e tzun yo ban yi e tal. 28 Ej nin te yi jun tkuj yi at Tamar swutz quixcuj tan tulen yos tuch at tzun jun scyeri yi e ni yi bajx telen mulen yi kab. Yi tilol yi xeiyum nin oc calol jun nok cyak te kab. Itzun taltz: Yi junej yastzun yi bajx nak. 29Poro iten nin tkujas tajen quen tcyal yi ni yi kab. Ej itzun yi junt, itzij bajx. Chastzun te toquen tkol yi xeiyum bi yi ni tetz Faresr na nin taltz en jakxij be awan. 30Ma yi titzen yi junt xicy, yi calij yi nok cyak te kab, nintzun oc tkol yi bi tetz Zara.s

39

1Itzun

bantz yi toponen ep jalen Egipto, nintzun cayij i-tz tetz jun yaj aj Egipto yi na biaj Potifar. Chon lokol Potifar yi epatz scyetz yi e
s 38:30

ep tu yi txkel Potifar

r 38:29 Yi biaj Fares na elepont jakol be. xe cyaj.

Zara itz bi jun yaj. Ej nin na elepont ja eax

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS39

66

xonl Ismael, yi oponsan Egipto. Yi jun Potifaratz i jun ajcaw xlaj faran. Nchatz i capitn squibaj yi e sanlar yi quicylom tetz faran. 2 Quinin tzun cyaj cyen ep chuc ma na xomquen tunin Ryos tej tan cheyen.t Chastzun te ban mban ep nicy yi najlij i xe cal yi patrnatz. 3 Nchatz el xtxum yi patrn tetz yi xomij Ryos tej ep, na cyakil echk taklen yi na ban, ban na ban tircun. 4Chastzun te winin stzatzinen Potifar tej nin octz tan tetz martoma xe cal i. Nin cyaj cyen tkol cyakil yi mebil tkab ep tan jen ju tan. 5 Yi cyajen cyen ep tetz bajx martoma yastzun yi xeten Ryos tan taklen banl tibaj Potifar tu cyakil yi mebil. 6 Tantu yi toquen cyen ep tetz martoma, quit nin tzun na bisun Potifar te yi mebil. Ma na jaltnin waan na xtxumtz. Itzun ep, chin yuben nin i, nin chin elsbil alma nin. 7Chastzun te, yi telen tiemp yi tponlenix ep tu Potifar, nintzun elquen talma yi txkel Potifar tej i. Itzun taltz: A jun coloj ep, kawitok tzawuch, stzun xnan tetz ep. 8 Poro qui nin cujij ep, na nin taltz tetz: Qui pe na el xtxumu tetz, yi cyajnak cyen tkol yi chmilu cyakil echk mebil tincwent. Ej nin tantu yi at cyakil cun tincwent quit na bisun i te yi mebil. 9In nin ajcaw tibaj cyakil echk taklen yi at xe chinajbilu. Quic jun echk taklen yi quik cuj tan xconen wan, ma na jatxijt tinkab tan impatrn. Ntin cun iluatz yi quic nin woclen teju, na ilu txkel impatrn. Chastzun te quic rmeril tan imbnol jun taklenatz yi chin cachi nin, na kol tzimban, tzinjuche wil swutz Ryos,u stzun ep tetz. 10 Poro cyakil nin kej na oc yi txkel Potifar chinchuj tan moxen ep tan chiwitbel quib tuch. Poro qui nin tak ep amal tetz. 11Itzun bantz at tzun jun tir yi ntin txkel Potifar at cyen nicy yi tocomponen ep tan akun xe cal. 12 Ej nin tan paj yi cyal at xe cal toquen tzun yi xnanatz tan stzamlen cun ep nin tan moxen tan chiwitbel quib tuch. Itzun taltz: A jun coloj ep, kawitbej kib tzawuch. Nintzun oc tan stzamlen bech tetz ep. Lajkel nintzun telen tzaj ojkuj ep swutz. Poro tan paj yi ojkel, nintzun cyaj kinol xnan yi xbuk ep. 13 Yi tilol xnan yi nsken cyaj cyen yi bech tetz ep tkab nintzun octz tan chichaklen tzaj yi e mos yi na chakuj xe cal. 14Itzun taltz scyetz: Ilwok tzajej, yi wuchmil ulsan jun hebrey xe kacal, poro yi jalu yi tajbil yi jun hebreyatz itz tan telsen katxix, na ja ocpon i swej xe cal, nin yi tajbil i itz yi nink kawitbej kib tuch. 15 Poro tan paj yi chin wi nin imban tan sich nintzun mel tzaj ojkuj. Ncyaj cyen tu tilol i yi bech tetzej, stzun i bantz. 16 Benen nintzun bantz tan colchen yi bech tetz ep jalen yi toponen yi chmil xe cal. Itzun yi toponen yi chmil nintzun chaj tetz. 17Iten nin xtxolbilatz taltz tetz chi yi mbaj xtxolil scyetz yi e mos. Itzun taltz: I jun amos yi hebrey yi ul acyal tzonej xe kacal, ja ocopon i swej mas xe incuart. Nin yi tajbil i, itz klo tan banlen ruinl swetz. 18 Poro tan paj yi ja chinchin, nin chin inwi nin imban tan sich, chastzun te yi mmel ojk nin ncyaj cyen tu tkol yi bech tetzej le incuart. 19Yastzun ban yi amos swej, stzun yi xnan bantz.
t 39:2

Hch 7:9.

u 39:9

Lv 20:10; Sal 51:4.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

67
20 Nintzun

GNESIS39,40

Winin tzun chichen cul yi patrn tej ep tantu tbital yi xtxolbilasej. cawunintz tan stzamlen ep, nin tan tocsen xetze, kale atet cyakil yi e pres yi juchij quil cyan swutz yi rey. 21Nintzun oc cyen ep xetze. Poro at nin Ryos tej, na nin tak i banl tibaj, na tantu porer Ryos ja jal yi balajil i swutz yi witz quicylom pres.v 22 Itzun yi quicylom presatz cyajen cyen tzun tkol yi e mas pres tcwent ep. ep tzun na akon yi echk ort te yi mbi cun yi tajwen tan chibnol cyakil yi e mas pres. 23 Ma yi witz quicylom pres, quic nin na tajquentz tan jaklen cwent te cyakil yi at tkab ep, na chin tzaknak cunin i tan akun na ban na ban cyakil yi echk taklen yi na bnix tan na ilenin xomij Ryos tej tan cheyen. yi xonen tiemp nintzun cu juchul yi kol tca faran jun til swutz. Nchatz yi banol pam faran cu juchul tiltz. 2 Winin tzun chichen cul faran scyej yi cob chakumatz. 3 Ej nintzun cawunin i-tz tan cyoquen xetze. Chon tzun e benentz tan xe cal yi witz ajcaw squibaj yi e sanlar yi e quicylom rey,w na chon at yi xetze kale najlet i. Ej nin tatz ten nin atitet ep pres. 4Yi cyoponen yi cob yajatz xetze chon tzun cyoquen tkol yi witz ajcaw tkab ep tan chiquicylen. Nim tzun tiemp e bantz xetze. 5 At tzun jun akbal, nin oc chajol tib jujun chiwutzicy yi cob presatz yi akol tca tu yi bnol pam yi rey. Apartchk len ban chiwutzicy. 6 Chin jalchan cunin tzun toponen ep tan quilwen, nin yi tocomponen scyej winin chibisunentz. 7Nintzun ben jakoltz scyetz: Mbi tzun na ibislej? 8 At bin jun ketz kawutzicy mban mas, poro cyal nin jun at tan xtxolchen xol sketz yi mbi na elepont,x chech tzun bantz tetz ep. Qui pe na el itxum tetz yi ntin Ryos na xcye tan xtxolchen xol yi echk wutzicy. Or alwok tzaj swetz mbi i ilatz yi iwutzicy, stzun ep scyetz. 9Xeten nintzun ban yi chibajxom yi akol tetz tca yi rey tan xtxolen yi wutzicy i tetz ep. Itzun taltz: Tul yi wetz inwutzicy ja wil jun wi uva, yi at ox kab, 10nin yi jun wi uvajatz winin sajen xlumil nin winin jalen xum, nin yi xumilatz yi nchibaj jal, winin cyoquen tetz jujun jutuj lobaj uva. 11Ma yi in wetz, tzamij yi culbil tca yi rey wan nin ja noc tan chitzutlen tzaj yi jujun jutuj uva nin na inyutz cuntz le yi culbil tca yi rey. Nin in ten nintz na chin bentz tan taklen tkab, stzun yi jun yajatz bantz. 12 Jilonen tzaj tzun ep. Itzun taltz: I na elepont yi teru wutzicyu itz: Yi ox kab uva yi ntilu, na chaj ox kej. 13Ej nin chwanin le oxt kej, tzocopont yi rey tan xtxumlen yi tilu, poro quil bisunu, na tzocoponu junt tir te yi takunu. Tzocoponu junt tir tan taklen quen yi tca rey chi sajlenu. 14Yil tzelu tzonej, nink lnul txakx tculu. Nink lbanu pawor swetz tan yol tetz yi faran tan welsen tzonej xetze. Elk kajabu swej nink lnul txakx tculu. 15Yi mero bintzi quic wetz wil. Alak tu nchinsitet wetz chixol e intanum yi o hebrey. Ej nin quic xe wil yi atin tzonej xetze, stzun ep bantz.
v 39:21

40

1Itzun

Yi toquen ep tan xtxolchen xol cob wutzicy

Hch 7:9.

w 40:3

Gn 39:20, 23.

x 40:8

Dn 2:36.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS40,41

68

16 Ej itzun yi tbital yi chibajxom yi e banol pam tetz rey, yi ban elponet yi wutzicy yi tuch yi baj xtxolol ep xol. Itzun taltz: Ma yi in wetz je inwutzicy mbanej: Ja inwutzcyaj yi uskun ox mit pam wan. 17Itzun yi toxin mit nojnak tan ala jilwutz balaj pam, yi tetz cuntu faran. Poro ja wil yi ja chibaj ul jun coloj chul tan bajsen yi balaj pamatz yi uskun wan, stzun bnol pam tetz ep. 18 Jilonen tzaj tzun ep. Itzun taltz: Yi na elponet yi teru wutzicyu itz: Yi ox mit pam yi uskun tanu na chaj ox kej. 19Ej nin chwanin le oxt kej tzocopon faran tan xtxumlen junt tir yi tilu. Poro jepon chimbanu tzak jun wi tze. Ej nin chul cyakil kus tan bajsen wankilu, stzun ep bantz tetz yi bnol pam. 20 Itzun le toxin kej yastzun yi wutz kej faran, nintzun xtxum jun balaj waan scyetz cyakil yi e yi na chakuj xlaj. chiwutz cunin tzun yi e xtxocum i yi benen mantar tan cyelsenel tzaj yi chibajxom yi e akol tca tuml chibajxom yi e banol pam. 21Yi chibajxom yi e akol tca i, nin oct junt tirt tan te yi tetz takun. Toquent tzun i-tz tan taklen tca faran chi sajlen nin. 22 Ma yi chibajxom yi e bnol pam nin cawunin farantz tan jen chimban tzak jun wi tze, quib yi tal ep tetz. 23 Inti yi chibajxom yi e akol tca faran quit nintzun ul txakx eptz tcul.

bantz te yi nsken wit el cobix yob yi bajen yi xtxolbilasej nintzun witzcyaj faran yi chon txiclij i stzi jun chin tzanla yi na biaj Nilo. 2 Ej nin te yi txiclij stzi yi jun tzanlaatz nin ben tilol yi chijen tzaj juk wac yi chin chiyuben nin, nin chin chilanewen nin. Nin e baj bentz tan bajsen yi txax chim yi at xol aj. 3 Wutz chicoc yi jukatz xomcheen tzaj jukt wac yi chin tow nin e, nin chin juntlen nin chiyubil. Chon tzun cyoponen stzi a chinakajil yi juk balaj wacatz. 4Cyoquen tzun yi juk wacatz yi chin tow nin e tan chibajsen yi jukt yi chin chilanewen nin. Elen nintzun ban watl faran te yi jun tkujatz. 5Poro tajen tzun subij junt tir faran tan watl, nin oc chajol tib junt wutzicy swutz. Nin til yi jen mulen jun wi triw yi baj elul juk bakaj wutz tej, yi chumbalaj nin. 6 Poro i ten nin te yi jun tkujatz yi e eltul te iten nin wi triwatz jukt bakaj triw yi chin matz nin wutz nin chin tzenak nin. 7Ej nin yi juk bakaj wutz triwatz yi chin matz nin, e oc tan chibajsen yi juk bakaj yi chin balaj nin. Elen nintzun ban watl faran nin el xtxumtz tetz yi wutzicy na ban. 8 Itzun yi tulen skil le junt eklok winin txumun atit cun tan paj yi wutzicy, nintzun cawunintz tan quicylen tzaj cyakil yi e nachol yi ate Egipto tan xtxolchen xol yi wutzicy. Toquen tzun faran tan xtxolen yi wutzicy i scyetz. Poro cyal nin jun xcye tan talchen tetz yi mbi na elepont yi wutzicy. 9Benen tzun tlol yi cyajcawil yi akol tca faran tetz: Max culu ta, poro jalcun ja ul txakx tincul yi kil yi kajuchnak swutzu, yi in wetz tu yi kajtzun cyajcawil yi e bnol pamu. 10Yastzun chichen culu skej nin chon tzun o benentz tanu xetze, xe cal yi witz ajcaw squibaj yi e quicylom pres. 11Ej nin te yi ato xetze nintzun oc chajol tib jun wutzicy swutz yi cyajcawil yi bnol pam. Ej nin nchatz in wetz at jun inwutzicy ban. Apartchk
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

41

1Itzun

Yi xtxolol ep xol yi wutzicy faran

69

GNESIS41

len ekan tan yi jujun kawutzicyatz. 12 Ej nin tul yi amalatz kale atot xetze at jun xicy attz yi hebrey i, jun chakum yi witz ajcaw scyej quicylom pres. Chon tzun katxolil yi kawutzicy te yi jun xicyatz nin xcye i-tz tan xtxolchen xol yi mbi na elepont. 13 El cunintz tej quib yi baj tlol i sketz. Yi in wetz in noc junt tir te wakunej. Ma yi junt je nin chimban tetz tcyaj jalen cun quimen, stzun i bantz tetz faran. 14 Yi tbital faran yi xtxolbilatzej nintzun cawunin tan chaklen ep. Lajkel tzun telen tzaj quicyaltz xetze. Ma ep ninin octz tan telsen jak wi, nin tan xtxixpen bech tetz. Kalenas tzun tocoponen swutz faran. 15Jilonen tzun faran tetz. Itzun taltz: At jun inwutzicy mban, poro cyal nin jun yi jak xcye tan xtxolchen xol. Poro ja wit yi aatz yi na awit jun kawutzicy na cxcye tan xtxolchen xol. 16 Ta nketz bin in wetz na txolon xol, stzun ep. Ma na Ryos xtxolonk xol teru, ilu jun coloj inrey. 17Sajen tzun xtxolil faran yi wutzicy tetz ep. Itzun taltz: Yi inwutzcyaj itz, yi chon txiclchin stzi a Nilo. 18 Nin jalt cuntunin nwilnin yi nchijeul juk wac yi chin chicatzaj nin, nin chin chiyuben nin. Yi nchijeul nin nchoc tan bajsen chim yi at txol aj. 19Wutz chicoc yi jukatz xomcheen tzaj jukt wac yi quic nin chiyubil nin chin tow nin e. Qui cunin otojt na wil wac tzonej Egipto chi quitanen yi e wacatz yi nwil yi quic nin chiyubil. 20 Itzun yi juk wacatz yi chin tow nin e nin nchoc tan chibajsen yi juk yi chin chicatzajwen nin. 21Yi nwit baj yi jukatz cyakun inin chitowil mban quentz. Elen nintzun mban jun rat inwatltz. 22 Ma yi nchinwit junt tir nin mmoct chajol tib junt wutzicy tzinwutz. Nin ja wil yi njeul jun wi triw. Nin te yi jun wi triwatz ja chelul juk bakaj wutz yi chin yuben nin. 23 Ej nin tasten nin te yi jun wi triwatz ja wil yi chibaj elul jukt bakaj triw yi chin matz nin. 24Itzun yi juk bakaj wutz triwatz yi chin matz nin, nin nchoc tan bajsen yi jukt bakaj wutz triw yi chumbalaj nin. Ja intxol scyetz yi e nachol, poro cyal nin jun yi nink nxcye tan xtxolchen xol swetz yi mbi na elepont. 25 Jilonen tzaj tzun ep tetz faran. Itzun taltz: I cob wutzicy yi nchaj tib swutzu ta, jun ntzi xtxolbil na chaj. Na tzan Ryos tan talchen teru yi mbi cun sbne i tzonej Egipto. 26 I yi juk wac yi chin chicatzaj nin na chaj juk yob. Nchatz yi juk bakaj wutz triw yi chumbalaj nin iten nin yi juk yobatz na chaj. Yi cob wutzicyu na chaj iten nin xtxolbilas. 27Ma yi juk wac yi chin tow nin na chaj juk yob. Nchatz yi juk bakaj wutz triw yi chin matz nin iten nin yi juk yob na chaj. Yi juk yobatz na chaj juk yob wej. 28 Tan yi xtxolbilej, na tzan Ryos tan chajlen teru yi mbi sbne i tzonej Egipto. 29At juk yob balaj cosech sbne swutz cyakil yi luwar cwent Egipto. 30 Yil jepon tampuj yi juk yob balaj cosechatz, xomt tzaj tzun jukt yob yi ploj cosech sbne. Nin copon jun chin wutzilen wej. Cyalt nin jun yi nink ltzult txakxuj tcul yi ech balaj cosech yi sjalok cyen, na i yi jun chin wutzilen wejatz yastzun ltzocsan yab twi cyakil yi tnum Egipto. 31Chin wutzilen nin sbne yi jun chin wejatz, na sicyer nink lcyaj cyen senil yi balaj cosech yi sjalok. 32 Cob tir nchaj tib iten nin wutzicyatz swutzu ta na ja wit bixe tan Ryos tan telen cun tej nin sbnixok chan tan. 33 Chastzun te ilu jun
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS41

70

coloj karey, ban tcun yi nink ljoyu jun yaj yi chin list nin, nin yi at tajtzakl tan toquen i tetz ajcaw tibaj cyakil yi tnum Egipto. 34 Ilu jun coloj karey, je ltuleju jej: Che bixbaju cobox gobernador, tan chibenen tulak yi echk luwar cwent Egipto tan molchen yi toin part tetz yi balaj triw yi sjalok tul yi juk yob balaj cosech. 35 Chokentz tan molchen yi balaj triw yi sjalok tul yi balaj tiemp yi tzul. Nin ban lchimoltz tul jun amal tan toquen tcwentu ilu karey. Nin ban lchicoltz tulak jujun tnum, bantz jalen chiwa yi e wunak tzantzaj. 36 Tan yi xtxolbilej scolxok winin triw tetz cyakil yi echk tnum tcwent Egipto bantz qui chiquimen yi e wunak tan wej tul yi juk yob wej yi copon, stzun ep bantz. tzun bantz chiwutz faran scyuch yi e mas ajcaw yi ate-tz xlaj. te talol faran scyetz: Chinch wetz quil jal junt yaj kan yi nicun i tu yi jun yajej, yi xomij yi espritu Ryos tej. 39Benen tzun tlol faran tetz ep: Cyal nin junt yi chin list nin, nin chin tzaknak cunk tzawutz, na Ryos mmalon cyakil yi xtxolbilej tzatz. 40Ma jalu, cocopon tetz cap ajcaw tzinxlaj. Nin cyakil wunak chocopon tzak acawl. Cyal jun yi atk mas kej sbne tzawutz ma na ntin cun in, na in yi rey. 41Bit tzaj ep! in nchincawun tan awoquen tetz cap ajcaw tibaj cyakil Egipto, stzun faran bantz. 42 Yi wit tlol yi xtxolbilej, nintzun ben faran tan telsen tzaj yi xmalkab yi at wi kab, tu yi sey i, nin cu tkol yi xmalkab wi kab ep. Nchatz tulej yi sey, nin cu cotbaltz skul ep. Nin lajkel nin cawunen nintz tan toquen taklen echk balaj bech tetz ep yi lino cun, nin tan cwen cotban jun balaj uwaj yi or cun skul. 43 Yi wit wekxen ep kalenatz tzun jen nintz tan yi faran tul yi jun balaj caret yi cyakil nin tir chon na xomnin wutz coc yi tetz caret. Nin cawun nintz scyetz e chakum tan chibajxen tbe swutz ep yi na xon tul caret, tan talchen scyetz cyakil yi e wunak yi ate-tz tan chijen tbe. Yastzun bantz yi bixewen ep tetz cap ajcaw tibaj Egipto. 44 Benent tzun tlol faran tetz ep: Yi in wetz, in yi witz ajcaw tzonej, poro cyal nin jun yi nink scaw cun tib tan banlen jun taklen yi ko nketz a cawunin tej. 45 Nintzun oc tkol yi faran jun bi ep tetz Zafnat-panea. Itz jun biaj yi chon na xcon chixol yi e aj Egipto. Nchatz nin e cu tokbel faran yi ep tu Asenat, yi mel Potifera yi jun witz pale le tnum On. Yastzun bantz yi toquen cyen ep tetz cap ajcaw tibaj Egipto. 46 At tzun ep tul junaklaj yob yi toponen ticylentz swutz faran. Yi telen tzaj i swutz faran nintzun bentz tan xajsen cyakil yi luwar cwent Egipto. 47Winin tzun cosech bantz tul yi juk yob balaj tiempatz. 48 Nintzun oc ep tan molchen cyakil yi triw yi jaltz Egipto tul yi juk yobatz. Nin baj cyen cololtz tulak yi jujun tnum. Cyakil yi triw yi baj mololtz wutzak yi ech cojbil, chon baj cyajen cyen cololtz tulak yi ech tnum yi ate-tz nakaj. 49Chon cunin ban triw yi baj molol ep chi tanen yi samlicy tzi mar. Tan paj yi winin triw opontz swutz ep qui nin xcye i tan ticylen nin tajlal. Chastzun te telen stzakpul yi malen yi triw yi na opon.
38 Chastzun El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 37Ban

Yi toquen ep tetz gobernador Egipto

71

GNESIS41,42

50 Te yi ntaxk xetij yi juk yob wej, yastzun e jalen yi cob cyajl ep te yi txkel yi na biaj Asenat. 51Yi bajx cyajl yi itzij nin oc tkol yi bi-tz tetz Manassy, na nin taltz: Ryos melsan te incul cyakil yi sotzaj culal. Nin nchatz quit na chul txakxuj inxonl tincul. 52 Ma yi cap yi itzij nin oc tkol yi bi tetz Efranz, na nin taltz: Ryos nchijalsan innitxa tzonej tul yi jun tnumej kale intijnakwit winin quixcuj. 53 Yi ticyen ponen yi juk yob balaj cosechatz Egipto, 54 xeten nintzun ban yi jukt yob wej quib yi talnak ep. Nchatz winin wej ban tulak echk mas tnum.a Ntin cun Egipto qui nchiquim tan wej na at cyetz chiwa colij cyan. 55Ma yi bajen chiwa yi e aj Egipto yi colij cyan xeak chipach nintzun e bentz swutz faran tan jaklen chiwa. Itzun taltz scyetz: Quilokwok swutz ep, nin tzibanwok tanen yi mbil tal i tzitetz, stzun faran bantz.b 56 Itzun yi benen loon yi wej tulak yi echk tnum cwent Egipto nintzun baj je jakol ep cyakil yi echk culbil triw tan cayen scyetz e aj Egipto, na maxen nin ban yi wej. 57Nchatz e baj sajlen wunak tulak echk nacin tan lokchen triw tetz ep, na quic chiwa jaltz tulak cyetz chitanum.

bantz yi tbital Jacow yi at triw Egipto, nintzun taltz scyetz yi e cyajl: Or yaj! Mbi na ibanwok tzonej? Tunin na ixmaywok cuntunin itibtz, 2 na ja alchij swetz yi at triw Egipto. Or tzibenen. Cun lokwok mu kuxin triw, tan qui kaquimen tan wej.c 3 Benen nintzun e ban lajujtz scyeri e stzicy ep tan lokchen triw jalen Egipto. 4Poro qui nin ben stzakpul wutzilen Jacow yi Benjamn, yi titzun ep scyej yi e stzicy. Na nin octz tan xtxumlen ko taklen bi sban. 5Chon tzun chixomen nin yi e cyajl wutzilen Israel chixol coboxt aj Canan yi chon at chibembiltz Egipto tan lokchen chiwa. Na nchatz, nsken wit ben loon yi wej Canan. 6 Ma yi ep, i tzun yi cap ajcawtz tibaj cyakil yi tnum Egipto. Nin iten nin i na cayin triw scyetz cyakil yi e wunak yi na cuntu na chibaj sit tulak echk tnum. Itzun bantz yi cyocomponen yi e stzicy ep swutz, nintzun e baj cun mejlok swutz, jalen cun yi baj cwen ponen yi wutz chiplaj wuxtxotx. 7Nicy yi baj cyocomponentz swutz ep, ninin tzun tajskej i chiwutz yi e stzicyatz, poro quinin tal scyetz. Poro yi ep nintzun xcon cobox yol tan yi chin quiw nin. Itzun taltz scyetz: Ma axwok itetz, mbi tzun na ijoywok tzonej? Na ncsitet wok? Chon bin nkabaj saj ketz Canan. Ja kul tan lokchen triw, chech tzun ban nintz. 8 Nsken tajskej ep chiwutz yi e stzicy, ma yi e cyetz quinin el chitxumtz tetz yi ko i iatz yi ep. 9Tulen tzun txakx tcul ep yi wutzicy yi ban scyej yi e stzicy.d Itzun taltz scyetz: Yi axwok itetz axwok tu xkukwil. Ntin ja cxulwok tan tilwen yi en tanen yi katanum, stzun ep scyetz.
y 41:51 Yi biaj Manass na elepont Elsbil sotzaj culal. z 41:52 Yi biam Efran na elepont Ja chipucun inxonl. a 41:54 Hch 7:11. b 41:55 Jn 2:5. c 42:2 Hch 7:12. d 42:9 Gn 37:5-10.

42

1Itzun

Yi chibenen yi e stzicy ep Egipto

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS42

72

10 Qui ta, yi o ketz o xconsbetzu. Ej nin ntin ja kul tan lokchen mu kawa triw. 11Nin yi cobox o ketz junit yi ketz kataj, nin o balaj wunak, cyal cunin na koquet ketz tetz xkukwil, chech tzun bantz. Poro yi ep nin oc chinchuj tan talchen scyetz: 12 Nketz bintzi na ital. Na yi ax itetz ntin ja cxulwok tan xkuken yi en tanen yi katanum, stzun i bantz. 13 Qui ta, chech. Yi o ketz o xconsbetzu. Coblaj kaxonen yi kitzun kutzicy kib. Junit kataj. Jalt yi kachipil ja cyaj cyen tu wutzilen kataj jalen Canan, na chon nka saj ketz Canan. Ma yi junt kitzun, alo atitet i nin en lo benen i. 14 Benen tzun stzawel ep yi chiyol, itzun taltz: Jun cun yol, axwok cun xkukwil. 15Poro skile ko bintzinin na ital nka qui. Tan bi faran quil xintzakplenwok jalen yil tzul yi ichipil tzinwutz. 16 Or bin sbenen jun tzixol tan ticylen. Ma yi mas chocopon cyen pres, bantz kilol yi ko bintzinin mitalwok. Nin yi ko nketz bintzi yi mitalwok, axwok nintzun xkukwil teratz. Jun cun yol na walnin tzitetz, stzun ep bantz. 17Nintzun e oc ox kej xetze takun ep. 18 Itzun le toxen kej nintzun tal ep scyetz yi e stzicy: Yi in wetz na wek chi Ryos, tzincuye yi ipaj kol tziban yi xtxolbilej yi swale tzitetz. 19Yi ko bintzinin na ital, yi ko axwoknin balaj wunak, cyajk jun stzixolwok tzonej xetze. Ma yi e mas, ban lchajt nin ban chicyajnin triw tetz chiwa chinajal. 20Nin ban cxpakxijwok lajkel. Poro cyajwok tzaj yi ititzun yi tal ichip. Kalenatz tzun lkil yi ko bintzinin na ital. Nin yi ko quil tzul itan xquimok tzun woktz, stzun ep bantz scyetz. Nintzun cu-tz chiwutz yi e stzicy ep yi mbi cun baj tlol scyetz. 21Chibaj xeten tzuntz tan yol squibil quib. Itzun cyaltz: Yi mero bintzi, chin mal nin banako te tal kitzun. Na qui nin oc jun yol te kawi nicy yi na cu wutz i sketz tan telen kakajab tej. Wech na kilnin cunintz tzituch yi chin bisnin tal tanen i-tz tkakab. Chastzun tej ja ul yi jun chin sotzaj culal skawutz ketz jalu, chech tzun bantz squibil quib. 22 Sajen tzun stzawel Rubn yi chiyoltz: Qui tzun wal tzitetzwok yi qui klo iban wok yi jun xtxolbilatz tej tal kitzun.e Poro qui nin oc inyol tej iwi. Ana tzuntz skachoje yi kil yi quimen yi kitzun kan, stzun Rubn bantz. 23 Qui tzun el chitxum tetz yi ko na icy yi chiyoltz le wi ep. Na yi toquen ep tan yol chiwutz nin joy i junt tan toquentz tan xtxixpen yi yol i le yi cyetz chiyol. 24Telen tzaj tzun eptz chixol nin xetijtz tan okl. Itzun yi wit ticyen pajtz tan okl, nin yi quiwixen talma-tz tan yol scyetz nin oc pon junt tir chixol. Yi tocoponen chixol nintzun el jatxol yi Simen nin cu caloltz. 25Kalenas tzun cawunen nin ep scyetz yi e tetz mos tan cwen chinojsal chisac tan triw. Nchatz cawunintz scyetz tan tajen junt tir yi jamel tulak chisac. Nin cawunintz tan benen akij chiwa tetz chibe. Ej nin yatz nintzun bantz. 26 Chibenen tzun yi e stzicy ep tan jesen yi cyektz tejak chiburu. Ma yi chibaj wekxen, ajen nin e bantz.
e 42:22

Gn 37:21-22.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

73

GNESIS42

27Itzun te yi cyoponentz tul yi amal kale e baj cyaj cyent tan watl, benen tzun jun tan pujlen stzi yi tetz sac, tan jesen tzaj cbas triw tetz chiwa e buru. Nintzun nojcyentz tej yi chon at tzaj yi tetz puk stzi yi sac. 28 Benen tzun tlol scyetz yi e tuch: Xmaywok tzaj! Ja ajtzaj taklen yi wetz impuk. Je, at stzi insaquej, stzun i bantz. Xoben nintzun e bantz, nin e baj xetijtz tan lucnewen tan paj yi xow yi ate cunt. E xeten tzuntz tan yol squibil quib. Itzun cyaltz: Mbi nintzun i ilatz yi ncu nucul Ryos skej? chech tzun bantz. 29Yi wit cyoponen Canan, nintzun baj quen chitxoliltz tetz Jacow yi chitaj yi mbi cun e bantz. Itzun cyaltz: 30 I yi jun yaj yi na cawun le tnum kale nxkaket, chin cachi nin yol baj tlol i sketz. Na i ban swutz i o tu xkukwil ketz. 31Nintzun kal ketz tetz yi o ketz o balaj wunak, nin cyal cunin na koquet ketz tetz xkukwil. 32 Ej nin nchatz kal ketz yi coblaj cun ketz kaxonen yi kitzun kutzicy kib. Junit yi ketz kataj. Ntin jun kitzun chon at cyen tej kataj ma yi junt quict i at, en lo benen i, koch ketz bantz. 33 Itzun yi tbital yi jun yajatz yi xtxolbil yi nkal tetz, nintzun taltz sketz: Ibin jalu, tan telen intxum tetz yi ko bintzinin axwok balaj wunak, na waj yil lcyaj cyen jun tzixolwok xetze. Ma ax itetz ban cxben tan nojsen yi isac nin cyajwoknin mu triw tetz chiwa inajal. 34 Itzun yil cxsajwok junt tir, cyajwoktzaj yi ititzun, yi tal chip yi na ital, nin yi kol tzul itan, swocsaje tzuntz yi itz yi mero bintzi yi na ital yi axwok balaj wunak. Nketz tzun axwok xkukwil. Kalenatz tzun ltzel liwr yi jun yi scyajk xetze. Nchatz swake tzun amal tzitetz tan ixonen alchok amalil tzonej Egipto, stzun yi jun yajatz ban tzajtz. 35 Itzun te yi baj telen tzaj chikojol yi triw yi cyan cyan tulak chisac nin ben quiloltz yi baj cyelen tzaj wokpuj jujun tal txuy yi calijlen stzi. Chon tzun at tzaj yi chipuktz tul. Itzun yi quilol yi baj cyelen tzaj wokpuj yi jujun tal txuyatz tulak yi chisac ninin tzun e baj xobtz tuml chitaj. 36 Benen tzun tlol Jacow scyetz yi e cyajl: Ko pe quict nin jun tal incyajl sbne cyen itan wok. Je nin ep quict at skej tzituch. Nchatz Simen quit mmultz itan wok. Ma jalu na itajwok tzitcyajwoknin Benjamn. Tin tzun in, na chintzaj tan bis tan okl yi xtxakxlenix yi jun incyajl. Ma axwok itetz qui na cxbisunwok, stzun Jacow bantz. 37Jilonen nintzun Rubn tetz yi taj. Itzun taltz: Ma jalu bin ta, stzakpninu Benjamn skej. In lnicyanin, nin in tenin lnulsan swutzu. Ej nin yi ko quil tzult wan, ban tzun lche biycunu yi cob tal wetz incyajl. 38 Sajen tzun tzawel Jacow. Itzun taltz: Quic rmeril tan benen intzakpul yi tal incyajl tzitejwok. Cunin pek kajtzun inep yi quimnak. Jaltnin tal Benjamn at cyen swej. Nin yi ko taklen bi sban i-tz tikabwok en tzun tzimban, stzun i ban. Na yi in wetz ja chin tijin, nin ipajwok yi kol chinquim tan bis. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS43

74 Yi benen ticylen Benjamn Egipto

nintzun ban loon yi wej Canan.f 2 Itzun bajen yi triw cyan Jacow scyuch yi e cyajl yi chicyaje tzaj Egipto, nintzun tal Jacow scyetz: Or tzibenent junt tirt, nin cun lokwok mut kawa triw, stzun i bantz. 3 Sajen tzun stzawel Jud. Itzun taltz: Ban ta. Poro sajcunin tlol yi jun yaj yi cayin tzaj yi triw sketz, yi quit na taj i ltilcun kawutz chonej yi ko qui cyan yi kitzun kan yil kopont.g 4Ntin yi kol stzakpninu yi kitzun skej, ban tzun lkabentz tan lokchen triw. 5Poro ko quil stzakpninu yi kitzun skej, quil kaben ketz. Na saj cunin tlol yi jun yajatz sketz, yi quit na taj ltil cun kawutz chonej yi ko qui cyan yi kitzun kan, stzun Jud tetz taj. 6 Mbi tzuntz yi winin tunin ech taklen na cxtzanwok tan nuclen swej? Nxac na italquen wok tetz yi jun yajatz yi ko at junt ititzun? stzun Jacow scyetz. 7Sajen tzun chitzaweltz: I bin jakon sketz yi en kutanen scyuch yi e kanajal, na je bin jak i sketzej: Itzet pe itaj? At pe junt ititzun? chij i ban sketz. Nintzun kal ketz yi bintzi, na qui nin el katxum tetz yi ko stale i sketz yi tajwen tan benen kucyal yi kitzun skej, chech tzun bantz. 8 Benen tzun tlol Jud tetz yi taj: Ma jalu ta, ko qui na kaj lkaquim tan wej, stzakpninu yi kitzun skej. Chon xomk nin i swej. Ej nin ko ban swutzu ta, ban tzun kaben chan tan lokchen triw. Quit tzun kaquimtz tan wej, scyuch yi e kanajal. 9Poro ko taklen bi sban yi kitzun, in tzun tetz yi mero aj paj sbne ko quit xomij swej yil kult tzaj swutzu.h 10Yi quik nkoc tan xtxumlen yi xtxolbilasej, ja klo wit el cobix tir kukan tan lokchen triw. 11Sajen tzun tlol Jacow tetz: I bin jalu quict nin junt rmerilatz. Poro je bin tzibanwokej: Ban tzicyajwok nin echk oy tetz yi jun ajcawatz. Cyajwok nin yi echk taklen yi mas balaj yi na jal tzonej le ketz katanum. Cyajwok nin balsamo, cyajwok nin taal wunak txuc, cyajwok nin perfum, cyajwok nin mirra, ej nin cyajwok nin nues tu almendra. 12 Nchatz cyajwok nin cob tir mas tajlal yi pwok swutz yi pwok yi ben itcyal bajx tir. Nin axwok nin klo xakon cyen yi pwok yi ult itan na qui cunin batz xubsen ibanwok. 13 Quilok bin wok junt tir. Ej nin cyajwok nin ititzun tzitej. 14Nink tzel kajab Kataj Ryos tzitejwok. Na yi ketz kaRyosil winin chamil, nin na xcye te cyakil. Xcyek tzun i tan telsen tzaj liwr yi junt incyajl yi at cyen xetze. Nin nchatz xcyek tan tulsen Benjamn. Ban wetz, yi ko quict jal jun incyajl sban cyen, ja binatz. 15 Chibaj benen tzun yi e cyajl Jacow. Ej nin ben quicyal yi ech oy, tu cobt tir mas yi tajlal pwok. Nchatz e ben quicyal Benjamn. Benen nintzun e bantz Egipto. Itzun bantz yi cyoponentz swutz ep, 16 nin ben tilol ep yi xomij Benjamn scyej. Benen tzun tlol tetz yi martoma:
f 43:1

43

1Benen

Gn 12:10.

g 43:3

Gn 44:23.

h 43:9

Gn 44:32.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

75

GNESIS43

Cyajwe nin yi cobox yajej xe incal. Ej nin ban tzabiy cun jun wac, nin banaj ban tetz, na yi e yajej chon chiwank swuch tetz chajcun kej. 17Inin tzun tulej yi martomaatz quib yi tal ep tetz. Nintzun e ben ticylen yi e stzicy ep xe cal. 18 Itzun bantz yi chibenen ticylen xe cal ep nin e xobtz, nintzun cyaltz squibil quib: Yi xtxolbilej itz tan kasublen tu, tan paj lo yi pwok yi ajt junt tir tul yi echk kasac. Quicunin batz chocopon tan kabuchlen nin skacyajk cyen kacyakil cun tetz esclaw cyuml yi e kaburu. 19Ma yi cyoponen stzi yi puertil yi cal ep nintzun e jilontz tetz martoma, nin cyaltz: 20 Siwl ta! Yi mero bintzi itz yi kulaken bajx tir ja kulak tan lokchen triw. 21Ma yi kapakxen Canan nin yi kujewen yi bajx akalen nin yi jen kapujul kasac, ja kil yi jamel yi triw yi nkachoj. Nicun yi tajlal tu yi pwok yi ncyaj kakol scyeru tetz jamel yi ixin. Ma jalu ja ult junt tir yi pwok kan. 22 Nchatz ja ul mas pwok kan tan lokchen mas triw. Poro qui na pujx kan na akon cun kapuk tulak yi kasac yi kajen, chech bantz tetz martoma. 23 Quil cxbisunwok nin quil cxobwok, na i lo iRyosil, yi Ryosil itaj, yi mmakon cun ipuk tulak isac. Na yi in wetz ja intzam yi jamel triw yi itakwok. Benen tzun martoma tan telsen tzaj Simen xetze nin ben tcyaltz scyej yi e stzicy. 24Kalenatz tzun cyoquentz xe cal ep. Ej nin tak martoma a scyetz tan chitxajol quikan. Nchatz tak chiwa yi e chiburu yi cyan cyan. 25Ma yi e stzicy ep cyoquent tzuntz tan nuclen echk oy yi cyan cyan tan cyoyil tetz ep. Nintzun e chiw jalen yi toponen ep chajcun kej na nsken quibit yi at tpombil i tan waan. 26 Yi toponen ep xe cal nintzun cyak yi oyatz yi cyan cyan, nin e cu jokloktz jalen yi cwen ponen yi wutz chiplaj wuxtxotx. 27Toquen tzun ep tan jaklen yi en chiyol, nin tan jaklen scyetz: en yol itaj yi italwok swetz? Ban pe i? Itzet pe? 28 Ban ta. Ban atit yi chakumu yi wutzilen kataj. Nintzun cu chiwutz junt tir tan taklen kej ep. 29Itzun yi xmayinen nin ep scyetz nintzun til yi titzun Benjamn yi junit chitaj chitxu tuch. Benen tzun tlol scyetz: Ah! yi xicyej, yatz lo ichipilwok yi italwok swetz. Benen tzun tlol tetz Benjamn: A jun coloj yaj, tak tzaj Kataj banl tzawibaj. 30 Itzun yi benen tlol ep yi yolasej nintzun ok cultz te yi titzun. Lajkel nintzun benen i chuc xe cuart. Nin oc jopol tibtz tan okl tan yi tzatzin yi at cunt yi tilol wutz yi titzun. 31Yi ticyen yi okl tej nintzun oc tan xtxajlen wutz nin eltzaj junt tir chixol. Qui nin tzun chaj i yi mbi na icy tcul, ma na ja tal i. Ma jalu cyajwok tzaj kalak na kawank jalcun. 32 Apart wanet tetz ep. Ej nin apart e wanet yi e stzicy. Nchatz apart e wanet yi e aj Egipto yi na chakuj tu ep, na xan chiwutz yi nink chiwan scyuch yi e hebrey. 33 Cawunen nintzun ep scyetz yi e stzicy tan chicolewen cun. Txolcunin tzun e bantz. Xomquen tu te chiyob. Bajx colewen cun yi bajx nak tan na at tetz kej, nin witzbil tlen colewen yi chip tan. Ma cyetz winin
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS43,44

76

tzun cyelen yabtz tej nintzun e baj chixmayil quib squibil quib tan yi xtxolbil yi bajij scyej. 34Tkol tzun ep yi chiwa tuch yi tetz wa yi at wi tetz mes. Itzun yi lak Benjamn, o cun tir mas nim ntak swutz yi e stzicy. E wan tzuntz nin e uca-tz. Winin tzun e tzatzinentz tu ep. 1Itzun yi wit chiwanen, nintzun cawunin eptz tetz yi martoma: Cun nojsaj chisac yi e yajej tan ixin triw. Nojk cunin awan. Nin cuknin yi jamel stziak chisac. 2 Nchatz na waj yil cu nin weri inlak yi sakal cun, stzi yi sac yi jun mas juy, tuml yi jamel triw i. Ej nin yatz nintzun tulej yi martoma. 3 Itzun yi tulen skil le junt eklok, nintzun tak ep amal scyetz tan chipakxen le chiamal. Cyan len chiburu cyan yi chipakxen. 4-5Yi ntaxk chiben mas joylaj, nintzun cawunin ep tetz martoma. Itzun taltz: Cun tzamwe yi cobox yaj yi e ulak tzonej. Nin ban tzawal scyetz: Nxac nsaj italkal yi lak impatrn yi sakal cun? Na na xcon tan tetz tca nin tan kejan. Nxac mibanwok yi jun taklenatz te yi impatrn? Wech pawor mban i tzitetz. Chin cachi nin mibanwok! cchij sban scyetz, stzun ep bantz tetz martoma. 6 Yi chitxamxen tan martoma, nintzun taltz yi xtxolbilas scyetz quib yi baj tlol ep tetz. 7Yi quibital yi e stzicy ep, nintzun cyaltz: Mbi tzuntz na xtxum yi patrnu yi taklenas skej? Na yi o ketz qui na kaban yi echk taklenatz. 8 Na ja tilu ta, yi ja ul yi jun txakaj pwok kan yi njal stziak yi kasac yi koponen Canan. Yi ko yatz nkaban en tzun kalk nin oro nka sakal xe cal yi patrnu? 9Kol jal skaxol ban lquim yi jun yi quil tetz! Ma yi o ketz ban kacyaj tetz esclaw yi patrnu, chech stzicy ep bantz. 10 Benen tzun tlol yi martoma: Ban, yatz nin lkulejtz chi mitalwok. Poro ntin yi jun yi quil tetz yi lak, tzocopon i tetz esclaw te yi impatrn. Ma yi e mas chelepon liwr na quic cyetz chipaj. 11Lajkel nintzun cwen tzaj yi cyektz cyan. Nin je chijakol stzi yi chisac swutz yi martoma. 12 Nin oc i-tz tan joylen tulak chisac. Chon tzun xeten tzaj te yi bajxnak jalen te yi chip. Ej nin yi jun lakatz, chon tzun jalen le sac Benjamn. 13 Yi quilol, nintzun e octz tan katzlen yi bech cyetz tan bis yi ate cunt. Ej nin je junt tirt yi cyektz cyan te yi chiburu. Pakxen nintzun e bantz tnum. 14 Itzun cyoponen Jud tu yi e titzun xe cal ep, nintzun e cu joklok jalen cun cwen ponen wutz chiplaj wuxtxotx. 15Inti ep nin ben tlol scyetz: Mbi tzun na iban itetz? Qui pe na el itxum tetz yi in nachol, nin na el intxum tetz yi mbi na ibanwok? stzun ep scyetz. 16 Ko yatz ta, mbi tzun kaltz teru? Na ja wit katxamxij. Quil jal puntil kan tan talchen teru yi quic ketz kil nkajuch. Na ja lo lajluchax tan Ryos. Ban tzun koc len kacyakil cun tetz esclawu, tuml yi jun kale njalet yi laku, stzun Jud tetz. 17Stzawel tzun ep: Qui lo, quil tzimban yi junatz. Quil cxcyajwok tetz inesclaw, ma na ntin cun yi jun kale njalet weri inlak. Ma axwok itetz ban cxajwok, stzun ep bantz. 18 Toquen tzun Jud tan moxen: Max culu ta, takeu amal swetz tan walol cobox inyol teru. Quil tzicyanu swej, na ilu teru nicun keju tu wutzilen faran. 19Yi kulaken bajx

44

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

77

GNESIS44,45

tir ja jaku jun xtxolbil sketz nin je yoluej: Itzet pe itaj? At pe junt ititzun? chiju ban sketz. 20Itzun kal ketz teru: Itzet wutzilen kataj nin at junt cyajl i yi xicyet. Nsken tijin cul kataj yi titzen yi jun cyajlatz. Ntin cun i itzet. Na quimnak yi junt stzicy,i yi junit chitaj chitxu. Chastzun te winin na pek wutzilen kataj tej. 21Ej nin nchatz ja talu sketz: Cyajwok tzaj yi ititzunatz na na waj wech wutz, chiju ban sketz. 22 Ja tzun kal teru yi quic rmeril tan cyajen cyen tilol yi taj, na ko yatz squimok wutzilen kataj tan bis. 23 Poro nin talu sketz: Ko quil xom tzaj ititzun tzitej yil culwok junt tir, quic tzun rmeril tan ijilonen swetz, chiju bantz. 24 Itzun yi kapakxen ja tzun kal yi xtxolbilasej tetz wutzilen kataj. 25 Ma yi xonen tiemp nin tal kataj sketz: Cun lokwok mut kawa jalen Egipto. 26 Poro nin kaltz tetz yi quic rmeril yi nink kaben yi ko quil xomnin yi kitzun skej. Quic cuj yi nink kajilon tu yi ajcaw jalen Egipto ko quic Benjamn xomij skej yil kopon swutz i. 27Sajen tzun tlol kataj sketz:j Na itilwok yi cobintzi incyajl ja jal te kajtzun wuxkel. 28 Jun scyeri yi cobatz txakxnak.k Ja lo baj tan smaron txuc. Quit nwil wutz i junt tir. 29Ej nin kol ben yi junt tal incyajlej itan, nin ko taklen nin sban, chinquimok tan bis. Poro ipajwok sbne, stzun i bantz sketz. 30 Chastzun te ko quit xomij yi kitzunej skej yil kopon, squimok wutzilen kataj tan bis. 31Na chon ajlij cul kataj tej. Ej nin sjalok kapaj kol quim kataj tan bis. 32 Ma yi in wetz walnak tetz wutzilen kataj: Jun cun yol ta tzult junt tir yi cyajlu wan. Ej nin ko quit tzul wan, in tzun ajpaj sbne swutzu sbne opontunintz. 33 Ma jalu ta, na cu inwutz teru yi nink taku amal swetz tan incyajen cyen tetz xel Benjamn nin tan woquen tetz esclawu. Ma i tetz ban taku amal tetz tan tajen junt tir scyuch e stzicy. 34Na quic rmeril tan impakxen te intaj yi ko qui xomij yi xicy swej. Na qui na waj wil yi bis okl yi sbne intaj tan paj yi quit tzopon Benjamn tej i, stzun Jud bantz. yi tbital ep yi xtxolbilasej qui nin tzun xtxajtz, nintzun taltz scyetz yi e aj Egipto yi ate xe cal. Calenwok tzonej. Itzun yi cyelen, nin yi chicyajen cyen ep chichuc scyuch yi e stzicy,l nintzun tal i yi bintzi scyetz yi i iatz yi quitzun. 2 Xeten nin ban ep tan okl. Chin wi nintzun bantz ninin quibit yi e aj Egipto yi ate chinakajil. Benen nintzun ban loon yi stziblalatz nin nchatz tbit faran yi mbi cun bajij xe cal ep. 3 Je yol epej yi tlol yi bintzi scyetz e stzicy: I inatz in ep yi ititzun, Itzet pe tal intaj? Yi quibital yi e stzicy ep yi xtxolbilasej, quit nin tzun aw yol cyan tan paj yi cyelen tunin yabtz tej.m 4Benen tzun tlol eptz scyetz: kantzajwok tzinwutz! Nintzun e ben chikansal quibtz. I inatz in ep. Kitzun kutzicy kib tzituch. Qui pe na cxnachon wok tej, yi sajlen icayil in scyetz yi e aj pyaj yi at cyulbil tzonej Egipto? 5Poro qui na waj yil cxbisunwok tan, nka yil jal oyintzi tzixolwok tan paj. Ryos txumul
i 44:20 m 45:3

45

1Itzun

Yi chajol tib ep chiwutz e stzicy

Gn 37:3; 42:4; 46:19. Zac 12:10-14.

j 44:27

Gn 30:23; 35:18; 46:19.

k 44:28

Gn 37:33.

l 45:1

Hch 7:13.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS45

78

tetz yi xtxolbilej tan wulen chan tzonej, bantz kaclaxen. 6 Ja wit kil cob yob wej. Ej nin at tzaj nin ot yob yi quit kil cosech. 7Poro Ryos nnulsan tzonej yi ntaxk cxul itetz tan qui kasotzen tuml kaxonl. Tan jun chin milawr ja kaclax tan. 8 Ryos nnulsan tzonej. Nketz axwok nnulsan. Nin Ryos nocsan tetz akol tajtzakl faran. Nchatz i nnocsan tetz witz martoma tibaj cyakil cal faran. Ej nin tantu yi banl talma Ryos na chincawun tibaj cyakil Egipto, stzun ep bantz. 9Itzun yi tlol i yi xtxolbilasej nintzun taltz scyetz yi e stzicy: Or quilokwok, nin cun alwok tetz intaj. Je yol ep yi cyajluej: Ryos nnocsan tetz ajcaw tzonej Egipto. Ma jalu ban tzulu tzonej Egipto tan najewenu. Ej nin lok tzulchanu. 10Ban najeu le jun amal yi na biaj Gosn, tuml yi e cyajlu, nin yi e mamu scyuch cyakil yi e tawunu. Ban tzulu tan najewen le amal Gosn bantz nakaj skaxol sbne tuchu. 11Yil chinajeu tul yi jun amalatz, swake chiwau bantz qui chitijolu quixcuj, scyuch yi e yi xomche teju, na yi jun wej yi na tzan at tzaj nin ot yob tan ticyen,n cxchijwok tzan tetz intaj. 12 I bin jalu axwok stiw te inyolej yi ja wal tzitetz. Nchatz yi witzun Benjamn i stiw sbne te inyolej. 13 Alwok cyen tetz intaj yi en wutanen tu yi inkej yi at tzonej Egipto. Nin alwok cyen tetz, cyakil yi mitilwok tzonej. Quilok binwok jalcun, nin cyajwok tzaj yi tal intaj!o stzun ep bantz scyetz. 14 Benen tzun eptz tan kalen Benjamn yi titzun, nin oktz. Nchatz ban Benjamn nin bentz tan kalen tzaj ep nin e ok cuntz chicabil. 15Nchatz ban i scyej yi e mas stzicy nin ben i-tz tan chikalen nin tan stzublen xak chitzi. Yi bajen yi xtxolbilasej kalenas tzun e nimsaj chicul yi e stzicy tan yol tetz ep. 16 Benen nintzun ban loon yi stziblal, nin tbit faran yi itz yi e stzicy ep yi cobox yajatz yi e opon. Nintzun tzatzin faran scyuch yi e mast ajcaw yi ate jak cawl i, te yi xtxolbilasej. 17Itzun tal faran tetz ep: Al nin scyetz yi e awutzicy yi ban choc tan chiweklen chiburu nin ban chaj Canan le chitanum. 18 Ej nin ban chipakxij junt tir tu itaj nin cyakil ixonl. Ban lwak jun chinajbil te yi txotx yi mas balaj tzonej Egipto.p Ban tzun baj yi echk taklen balaj cyan yi na jal tzonej. 19Nchatz al nin scyetz yi ban chicyajnin cobox caret tan ticylen tzaj itaj scyuch chinajal. 20Ej nin al nin scyetz tan qui sotzen chicul tan quicylen tzaj yi echk chimebil na cyakil cun yi echk taklen balaj yi at tzonej Egipto, cyetz sbne, stzun faran bantz. 21I nintzun cyulejatz yi e cyajl Israel. Toquen tzun ep tan taklen echk caret scyetz, nin yi chiwa yi tajwen tetz chibe. 22 Ej nin nchatz taklen jujun lmuj bech cyetz. Ma tetz Benjamn tak o lmuj bech tetz tu ox cient pi sakal. 23 Ej nin tetz yi taj ep e ben tabnal lajuj buru yi cyan len yi echk taklen yi mas balaj yi na jal Egipto. Nchatz e bent lajujt buru yi cyan triw tu pam tu yi mas taklen yi ban xcon tetz wa yi taj tul yi tiemp yi xonk tbe tan tulen Egipto. 24 Itzun yi chijatxol quib ep scyuch yi e stzicy nintzun taltz scyetz: Cheb cuntu cxbenwok nin qui na waj yil cxoyintzink wok tbe. 25 Ajen nintzun e bantz nin e opontz tu chitaj jalen Canan. 26 Itzun yi cyoponen nintzun cyaltz tetz Jacow yi chitaj: Ta, itzet ep. Ej nin i yi witz ajcaw tetz Egipto, chech tzun bantz. Itzun yi tbital Jacow, qui nintzun aw yoltz tan, nin qui nin tocsaj i chiyoltz. 27Poro yi cyoquen tan xtxolen cyakil cun yi
n 45:11

Hch 7:14.

o 45:13

Hch 7:14.

p 45:18

Gn 47:6.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

79

GNESIS45,46

xtxolbil yi tal ep scyetz nin yi tilol i yi echk caret yi ntak ep tan ticylen nin i tu yi najal jalen Egipto, nintzun ul yos tuch. Ej nin tocsaj chiyol yi e cyajl. 28 Itzun taltz: Ma jalu na wocsaj yi itzet incyajl! Nchimben bin tan tilwen yi ntaxk chinquim, stzun Israel bantz. bantz cwen nintzun e ban Israel tbe tu cyakil yi najal i tuml yi bech cyetz tan chibenen Egipto. Yi cyoponen Beerseba, nintzun toy i jun xtxixwatz tetz Kataj Ryos, yi Ryosil yi kajtzun taj. 2 Te yi jun akbalatz jilonen tzun Ryos tetz Israel tcul jun wutzicy tanen. Itzun taltz tetz: Jacow! Jacow! Je inej Ta, stzun i bantz. 3 I inatz in Ryos, yi Ryosil yi kajtzun ataj. Qui bin cxob tan abenen Egipto, na chon chijepon impucsal e axonl tetz jun chin wutzilen nacin. 4Chinxomok tzawej nin jun cun yol cheltul incyal yi e axonl. Ej nin nchatz yil cquim tzocopon ep, yi acyajl, tan joplen cun awutz,q stzun Ryos bantz tetz Jacow. 5 Itzun yi nsken jilon Ryos tetz Jacow, icyen nin e bantz. Nintzun e oc yi e cyajl tan tocsen yi wutzilen chitaj tul jun scyeri caret yi ntak faran scyetz. Nchatz e ban tu quixkel scyuch chinitxa. 6 Ej nin nchatz e ben quicyal yi e cyawun tu cyakil chimebil yi nsken jal cyakun Canan. Icyen nintzun e ban Jacow tan cyoponen Egipto.r 7Cyakil yi e cyajl Jacow scyuch yi e mamaj e xomnin tej. 8 Je chibiej yi e xonl Jacow yi e opon Egipto: Rubn, yi bajx cyajol. 9Ma yi e cyajl Rubn itz: Hanoc, Fal, Hezrn tu Carmi. 10 Ma yi e tetz Simen: Jemuel, Jamn, Ohad, Jaqun, Zohar tu Sal, yi tal jun xnan aj Canan. 11Ma yi e tetz Lev: Gersn, Coat tu Merari. 12 Ma yi e tetz Jud: Er, Onn, Sela, Fares tu yi yaj Zara. (Yi Er tu Onn, nsken chiquim Canan.) Yi e cyajl Fares itz: Hezrn tu Hamul. 13 Ma yi e tetz Isacar: Tola, Fa, Job tu Simrn. 14 Ma yi e tetz Zabuln: Sered, Eln tu Jahleel. 15 Cyakil yi echk biajatz e cun tal tu mamaj Lea. Chon jalen yi e tal Leaatz tu Jacow yi nicy yi ate tzaj le luwar Padan-aram. Nchatz at jun xun yi tal i yi na biaj Dina. Yi tajlal cyakil yi e tal tu mamaj Lea jepon te junak oxlaj chixonen, yaj tu xnan. 16 Ma yi e cyajl Gad yi tal Zilpa itz: Zifin, Hagui, Ezbn, Suni, Eri, Arodi tu Areli. 17Ma yi e cyajl Aser itz: Imna, Isa, Isi, Bera tuml Sera yi cyanub. Itzun yi e cyajl Bera yi e mamaj Aser itz: Haber tu Malquiel. 18 Cyakil yi echk biajatz e cun tal tu mamaj Zilpa tu Jacow. Yi Zilpaatz itz yi esclaw yi toynak wutzilen Labn tetz Lea yi mel, nin yi tajlal cyakil yi e tal tu mamaj Zilpa e jepon te waklaj chixonen, yaj tu xnan. 19Ma yi e tal Raquel yi txkel Jacow itz: ep tu Benjamn. 20 Itzun yi e cyajl tetz ep yi jal tu Asenat yi mel Potifera yi pale le tnum On,s itz Manass tu Efran.
q 46:4

46

1Itzun

Yi benen Jacow le tnum Egipto

Gn 15:16; 50:13, 25; Ex 3:8.

r 46:6

Hch 7:15-16.

s 46:20

Gn 41:50-52.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS46,47

80

Chon quitzen cyetz Egipto. 21Itzun yi e cyajl tetz Benjamn itz: Bela, Bequer, Asbel, Gera, Naamn, Ehi, Ros, Mupim, Hupim tu Ard. 22 Cyakil yi echk biajatz e cun tal tu mamaj Raquel tu Jacow, nin e jepon te cyajlaj chixonen, yaj tu xnan. 23 Ma yi jun cyajl Dan itz Husim. 24 Ma yi e cyajl Neftal itz: Jahzeel, Guni, Jezer tu Silem. 25 Cyakil yi echk biajatz e cun tal tu mamaj Bilha tu Jacow. Yi Bilha-atz itz yi esclaw yi toynak wutzilen Labn tetz Raquel yi mel. E jepon juk chixonen. 26 Cyakil yi e xonl Jacow yi e yaj yi e opon Egipto e jepon cyajlal te oxcal tu kak chixonen.t Ma yi e yi e tlib Jacow qui e oc tajlal yi oxcal tu kakatz. 27Ma yi cob cyajl ep chon quitzen cyetz Egipto. Ja tzun jepon yi tajlal yi xonl Jacow yi e opon Egipto tetz oxcal tu lajuj chixonen.u 28 Itzun yi cyoponen nakajil Egipto nintzun ben chakol Jacow yi Jud tan talchen stziblal tetz ep, nin tan talchen tetz tan sajen i tan chiculchen yi taj le luwar Gosn. 29Yi tbital ep yi nsken chul yi taj Gosn nintzun cawunintz scyetz yi e chakum tan cyoquen tan weklen yi tetz xombil tan benen tan chiculchen yi e taj. Yi toponen tu taj nintzun bentz tan kalen nin ok cuntz. Nim tzun tiemp ban i-tz tan okl. 30Itzun tal yi taj tetz: Ma jalu yaj, ban chinquim na ja bin kil kib tzawuch nin itziet, stzun Israel bantz. 31Benen tzun tlol ep scyetz e stzicy scyuch e najal yi taj: I bin jalu nchimben wetz tan talchen stziblal tetz faran. Swale cyen tetz yi ja chul yi e wutzicy scyuch e inxonl yi najlche Canan. Ja chul tan chinajewen tzonej Egipto. 32 Ja ul cyakil chimebil cyan. Ej nin xomche cyakil yi cyawun scyej na yi cyetz cyakun itz pstoren cner tu wac, chinch sbne tetz faran. 33 Ma cyeru, kol jak faran scyeru mbitz cyakunu, ban cyalu tetz: 34 Yi ketz kakun ta itz pstoren cneru, na yastzun cyakun kamam kate sajlen tunintz, chechu sban tetz. Ban cyalu yi xtxolbilej tetz, bantz chicyajen cyenu tzonej Gosn, na yi e aj Egipto, xan chiwutz kol chinaje pstor cner chixol. 1Nintzun ben eptz tan talchen stziblal tetz faran. Nin taltz tetz: Ja chul intaj scyuch wutzicy yi najlche Canan. Ja wit chul le amal Gosn. Cyan len cyakil chimebil cyan. Ej nin xomche cyawun scyej, stzun i bantz. 2 Nintzun e je xtxaol o scyeri e stzicy tan tajskel faran chiwutz. 3 Ma yi cyoponen nintzun oc faran tan jaklen scyetz: Mbi jilwutz akunil na aw itan? Ta, yi ketz, yi o chakumu, o len pstor cneru chi chisajlen e kamam kate. 4 Chastzun te ja kul tan kanajewen tzonej, na quict kawa Canan. Ej nin quict mut tal chim tetz chiwa yi e kawun. Chastzun te elk kajabu skej nink taku amal sketz tan kanajewen tul yi amal Gosn, chech e bantz tetz faran. 5 Benen tzun tlol faran tetz ep: Ma jalu ep, ja bin chul yi ara taj scyuch yi e awutzicy tzawej. 6 Ban bin chinaje tul alchok luwaril cwent Egipto. Poro ban tzawak amal scyetz tan chinajewen cyen le amal Gosn na itz yi luwar mas balaj tzonej Egipto. Ej nin ko at cobox chixol yi chin list nin e, ban choc awan tan chiquicylen yi e wetz wawun, stzun faran bantz.

47

t 46:26

Yi oxcal tu kak (66) ntin na jop yi e yaj yi itzet.

u 46:27

Hch 7:14.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

81

GNESIS47

7Nchatz ben tcyal ep yi taj tan tajskel faran wutz. Itzun yi cyocomponen swutz nintzun kajlan Jacow tetz nin tak banl tibaj. 8 Jakol tzun faran tetz Jacow. Jatna yobu ta? 9Yi mero bintzij Ta, ja chinxon benen tzin wuxtxotx mas jun cient tu junaklajix yob. Poro qui nin mben xcon mas intiemp chiwutz yi e inmam inte. Ej nin te yi cobox yobatz at balaj nin at ploj yi ja noj quen tzinwutz, stzun Jacow bantz. 10 Yi tlol Jacow yi xtxolbilasej nintzun e jatx quib tu faran. 11Inin tzun tulej eptz quib yi tal faran tetz. Nintzun tak yi balaj amal tetz taj scyuch yi e stzicy. Chon tzun chinajewen swutz yi amalatz yi na biaj Ramss.v 12 Nchatz toy ep ixin triw tetz chiwa yi wutzilen taj, scyuch yi e stzicy, tu cyakil yi e xonl i.

bantz benen nintzun ban loon yi wej. Nin cyal nin na jalet triw. Winin tzun wunak e quimtz tan wej Egipto. Ej nin nchatz nketz ntin Egipto, ma na nchatz Canan. 14Ma yi triw yi nsken wit chamxij tan ep nintzun baj cayiltz. Itzun yi jamel yi triwatz chon tzun tkol ep tetz faran. 15Itzun yi bajen chipuk yi e aj Egipto tu yi e aj Canan, nintzun e opontz tan talchen tetz ep. Ta, elk kajabu skej. Taku kawa. Nxac ltaku amal tan kaquimen tan wej tan paj tu yi quict ketz kapuk tan lokchen mas triw? 16 Ban, stzun ep. Ko quic ipuk cyajwok tzaj yi itawun. Tzintxexe tu triw. 17Cyoponen tzun e aj Egipto tu ep cyan len yi cyawun cyan. At e cyan chej cyan, cyan wac cyan, cyan cner cyan, cyan buru cyan, tan xtxexen tu triw. Nin tak ep ixin triw scyetz tetz yi jun yobatz. 18 Itzun yi ticyen yi jun yobatz nintzun e opont junt tir swutz ep tan cuswutzil, nintzun cyaltz: Ilu kajcaw, quil kajal cun wikak tan talchen yi skachoje yi triw, na quict kapuk. Ej nin nchatz quict kawun tan katxexul tu triw. Na ja wit kak cyakil kamebil teru. Quic junt taklen lkak tetz jamel yi triw, jalt yi o tu yi katxotx. 19Cujk tanu ta tan kacayil kib teru tu yi katxotx, na jaltatz at skuch. Ej nin list o tan koquen tetz esclaw yi patrnu. Ej nin ban kakuj swutz yi katxotx cwent i. Ntin nink taku kasemiy tan koquen tan akun, bantz qui txakxen yi katxotx, chech tzun e bantz tetz ep. 20 Nintzun cujij eptz. Nin lok i cyakil yi chitxotx yi e aj Egipto.w Nintzun octz tetz cwent faran. Tan paj yi jun chin wej yi ate cunt, ja chicay yi e aj Egipto cyakil yi chitxotx tetz faran. 21Itzun yi bajen chicayil yi chitxotx, nintzun e octz chicyakil cun yi e aj Egipto tetz esclaw faran. 22 Jalt chitxotx yi e pale qui lok ep, na na tak faran ixin triw scyetz tetz chiwa. Chastzun te qui nchicay yi chitxotx, na at cyetz chiwa. 23 Itzun tal ep scyetz cyakil wunak: Yi axwok itetz tu yi itxotx ja cxoc len cwent faran. Ma jalu or tzibenen tan akun swutz yi itxotx, nin cyajwoknin yi semiy triwej. 24Ej nin yil je yi
v 47:11

13 Itzun

Yi tajtzakl ep tan jalen mebil faran

Yi xonen tiemp ja txixpuj bi Gosn nin ja oc bi tetz Ramss.

w 47:20

Ap 5:5-10; 11:15.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS47,48

82

cosech tajwen tzitakwok yi toin part te yi cosech tetz faran. Ma yi cyajt yastzun itetz. Ban xcon itan tetz iwa nin tetz semiy tetz junt tiemp, stzun ep bantz scyetz. 25 Ilu kajcaw, tyotu teru ta, na chin balaj nin ilu skej, na ja kaclax tanu tkab wej. Ma jalu ban koc tetz esclaw faran. 26 Ej nintzun cawun ep tan telsen yi jun leyatz scyetz cyakil wunak cwent Egipto tan cyakol yi toin part te yi cosech tetz faran. Ej nin yi jun leyatz at nintz jalu. Poro yi e pale qui na cyak cyetz, na qui nchicay chitxotx tetz faran. 27Itzun yi telen tiemp cyakun yi e xonl Israel le amal Gosnatz pucunen nin e bantz.x 28 Inti Jacow, atij juklaj yob le amalatz. Chon stzaken jun cient tu cawunak juk yob tan. 29Ma yi nachonen i yi nsken tijin,y nin yi txant tan quimen, nin cawun i tan chaklen ep. Itzun yi toponen ep nintzun tal tetz: Ma jalu ep, na waj yil tzaban yi junej, akoc tzaj akab jak incux, tetz jun techl yi celepon cun tej yi cawl yi swale tzatz. 30Je wajbilej, yil chinquim: Qui na waj yil chin mukxij tzonej Egipto na yi wajbil itz yil chinmukxij kale e mukxnaket yi e inmam inte.z Chastzun te na waj yil cben tan muklen inwankil kale e mukxnaket cyetz. Cuj ta, stzun ep. Tzimbne yi teru tajbilu. 31Jun cun pe na awal ep? Jun cun ta, sak swutz Ryos yi nelepon cun tej quib yi tajbilu, stzun ep bantz. Yi tbital Israel yi yol ep, nintzun aj coyloktz wi xtxach. bantz yi telen tiemp, nintzun opon stziblal twi ep yi yabi yi taj. Benen tzun eptz tan tilwen nin e xom nin yi cob cyajl tej, yi Manass tu Efran. 2 Ma yi cyoponen nintzun alchij tetz wutzilen Jacow yi nsken chopon ep tan tilwen. Yi tbital yi xtxolbilej nintzun buch tibtz tan colewen wi txach. 3 Itzun taltz tetz ep: Nicy yi atin tzaj le amal yi na biaj Luz, cwent Canan, ja chaj tib Kataj Ryos tzinwutz, yi Kataj yi na xcye te cyakil, nin ja tak i banl swibaj. 4 Na nin tal swetz: Ma jalu Jacow, sjalok winin acyajl wan. Nin yi e acyajlatz sjalok winin chixonl sbne opon tunintz. a Nin yi aatz cxocopon tetz chimam cyen cobox nacin. Nin swake yi amalej, yi Canan, scyetz chixonlu tetz ben kej ben sak, stzun Ryos bantz swetz. 5 Ma jalu ep, yi cob atz acyajl yi nchitzij tzonej Egipto yi ntaxk nul wetz, yi tal Efran tu Manass, nchatz e wetz jalu chi quitanen Rubn tu Simen. 6 Poro kol chijal mas atz acyajl, e awetz sbne. Ej nin tantu yi quitzun quitzicy quib chibne tu Efran nin Manass stzaklok nin cyetz chiherens. 7Te yi wajen tzaj Padan-aram, nin yi kulen Canan, chon tzun quimen yi kajtzun atxu. Mut cuntu tan koponen le tnum Efrata yi quimen i. Chon tzun mukxen cyentz wan,
a 48:3-4 x 47:27

48

1Itzun

Yi tkol Jacow yi banl tibaj Efran tu Manass

Gn 15:13; Ex 1:7-12; 12:37; Heb 11:12. Gn 28:13-14.

y 47:29

Gn 49:29; 50:6.

z 47:30

Gn 50:5-13; Heb 11:21.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

83

GNESIS48

tastenintz tzi be, yi beatz yi na ucul Efrata, yi jalu na biaj Beln, b stzun Israel bantz. 8 Ma yi benen tilol Israel chiwutz yi e cyajl ep, nintzun jaktz: Na scyetz e yi cob yajej? 9Yastzun yi cob incyajl yi ntak Ryos swetz te yi atin tzonej Egipto, stzun ep bantz. Yi ko yatz yi e acyajl ban bin chikankoc tzaj tzinxlaj na swake imbanl squibaj, stzun wutzilen Israel bantz tetz ep. 10 Qui nintzun aw mas wutz Israel tan paj yi nsken tijin. Nintzun e ben kansal ep yi cob cyajlatz swutz wutzilen taj. Toquen tzun Israel tan chimoxen tzaj nin tan stzublen xak chitzi. 11Nchatz ben tloltz tetz ep: I bin jalu ep, Ryos nmakon puntil sketz tan kilolt kib junt tir tzawuch, nin tan che wajskel yi cob acyajlej, stzun Israel. 12 Telen tzaj tzun tcyal ep yi e cyajl wi tkan yi taj, nintzun cu joklok i swutz jalen cwen ponen yi wutz plaj wuxtxotx. 13 Itzun yi jen txiclok nintzun ben tan chinen tzaj Efran tan yi jalaj kab yi sbal ma Manass tan yi jalajt kab yi max. Nintzun e octz tan xlaj yi taj. Chon tzun cyajen cyen Efran le max Israel, ma yi Manass le sbal. 14Poro yi jen tkol Israel kab chiwi, chon tzun tajen cyen yi sbal twi Efran yi cap cyajol, ma yi max, chon tajen nin twi Manass yi bajx cyajol. Pasyonin tzun ban yi kab i chiwi. 15Yastzun ban Israel tan taklen banl tibaj ep tu yi e xonl sbne opon tunintz. Nin te yi aten yi kab Israel chiwi yi e cyajl epatz itzun taltz: Yi chiRyosil intaj Isaac tu incyex Abraham, nin yi iten nin wetz inRyosilatz, yi quicylom wetz jetz yi witzlenix, 16 tu yi ngel yi nchincolon tkab yi echk taklen cachi, tak tzaj I yi banl squibaj yi cob xicyej. Na tan e quil sotz imbi tu chibi intaj Isaac tu Abraham. Nink jal winin chinitxajil. Nink chipucun wi munt, stzun Israel bantz. 17Poro yi tilol ep yi xtxolbilej qui nin cu swutz yi chon tajen cyen yi jalaj kab sbal twi Efran, nintzun bentz tan telsen yi jalaj kab sbal yi taj twi Efran nin icy tkol twi Manass. 18 Nintzun taltz: Qui ta, nkeratz ntuleju! na je tetz yi bajxnakej. Takenu yi jalaj kabu yi sbalu twi i. 19Qui nintzun cujij yi wutzilen Jacow, nin taltz tetz: Na el intxum tetz, nin ja wit wil yi nchatz Manass tzocopon tetz jun tnum, nin sjalok kej. Poro yi titzun, sjalok mas kej swutz yi stzicy. Sjalok winin nacin tan tetz xonl. 20 Yi tkol Israel yi banl squibaj yi cob cyajl epatz nin xcon yi cobox yolej tan:c Cyakil cun yi e inxonl xconk yi ibi cyan tan taklen chibanl squibaj chinitxa nin scyale: Nink sban Ryos tzawej chi ban scyej Efran tu Manass, stzun Jacow bantz. 21Tan yi xtxolbilej oc Efran tetz bajx tan Jacow. Ma jalu ep, chinquimok wetz, poro Ryos stzatok tzitej nin xpakxokwok tan le chiluwar yi e kamam kate. 22 Ja wak mas ara herens chiwutz yi e
b 48:7

Gn 35:16-19.

c 48:20

Gn 28:19; Heb 11:21.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS48,49

84

awutzicy, na atz yi amal yi elnaktzaj incolpil chikab yi e amorreo yi koquen tan oyintzi scyuch. Yi jun amalatz itz yi Siquem,d nin awetz sbne, stzun Jacow bantz. bantz, chicwen tzun molol Jacow yi e cyajl nintzun octz tan talchen scyetz yi mbi xom tzaj chiwutz, nin nchatz chiwutz yi e chixonl. Je yol iej: 2 Axwok jun coloj incyajl kanwokoc tzaj swej, na na waj yil tzitbitwok tzaj inyol, na in Israel, yi itaj. 3 Ma jalu yi a Rubn,e a bajx incyajl. Ja citzij te yi inxiquil tzaj, te yi at tzaj inwalor. At klo mas akej tan cawun chiwutz yi e awitzun. 4 Poro nkeratz sbne jalu, na nicun a tu jun tojkbil a yi qui na makxij, na ja iwitbej itib tu yi xnan yi cap wuxkel tanen.f Nin tan yi xtxolbilej ja el inkej awan. 5 Ma axwok itetz Simen tu Lev, junit itxumun na ntin na xcon imacl tan biyon. 6 Poro yi in wetz qui na chinxom te itxumun, qui na xom inwi te itajtzakl. Na tan tu yi chichben icul ja chiquim winin wunak itan nin tan sajach tu ja cxocwok tan kuxlen pakbil quikan balaj tor.g 7 Chin juntlenin yi chichben icul banak, na nicun itajtzakl chi jun smaron txuc. Chastzun te cxelepon xit tan inajewen chixol yi e mas itanum. 8 Ma aatz Jud, sjalok akej, na cyakil yi e awitzun, scyuch yi e awutzicy scyake akej. chimejek tzawutz. Ej nin cyakil yi e acontr chocopon tzak awukan. 9 Na nicun a sbne chi tanen jun ne len yi na xcye tan biylen nin tan bajsen jun txuc tetz chib. Ej nin yi na noj cul, nintzun na juke cuntz chi na ban jun wutzilen len. Cyal nin jun na nimsaj cul tan xuxen.h Nicun tzun a sbne chi tanen yi jun ne lenatz. 10 Chastzun cyal nin jun nink xcye tan telsen yi cawl yi at takab, nka tan majlen yi txamij yi na chaj yi at akej tan cawun. Scyajk cyen chikab yi axonl, nin at nintz chikab yil tzul tzaj yi mero taw yi jun txamijatz. Nin chocopon cyakil jilwutz wunak jak cawl i. Tetz cun cyalma chibne tanen yi tetz cawl. 11 Tzocopon i tan calchen cyen yi tetz buru te jun wi uva yi mas balaj. Nin xconk taal uva tan tan xtxajlen bech tetz. 12 Chin yuben nin sbne yi bak wutz, swutz yi balaj taal uva. Chin sak nin sbne yi te swutz yi sakal lech. 13 Ma aatz Zabuln, cnajank tzi mar kalel chicolwit quib echk barc tkab pakbil mar. Ej nin yi mojomil yi ara luwar chon tzopon jalen Sidn.i 14 Ma aatz Isacar, nicun a sbne chi jun buru, yi chin chamnin tan teken ektz, yi na juklij le ujbil.
d 48:22 Siquim na elepont Wutz txalaj. e 49:3-27 Yi xtxolbilej qui na jop ntin Rubn, poro nchatz chicyakil yi e xonl i. Nchatz yi yol yi alchij scyetz yi e mas cyajl Jacow, qui na jop ntin e, ma na nchatz chicyakil yi e chixonl jalen yil tzul tzaj kajcaw Jesucristo tan cawun. f 49:4 Gn 35:22. g 49:6 Gn 34:24-30. h 49:9 Nm 24:9; Ap 5:5. i 49:13 Dt 33:18-19; Jos 19:10-16.

49

1Itzun

Yi witzbil yol Jacow

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

85
15

GNESIS49

Na yil tzawil yi chumbalaj nin yi ara amal tetz ujbil, tzawake awib tetz chiesclaw yi e wunak. Cocopon tzak cyektz bantz acyajen cyen tul yi amalatz. 16 Ma aatz Dan, chin tzaknak cun tzabne tan chicawen yi e atanum. 17 Cocopon chi tanen jun lubaj yi jutlij tzi be yi na oc tan chilen chus quikan yi e chej yi na chicy cun. Cxcyek tan chitrimpen cun yi e aj chejinl yi na chicyaktz. 18 Siwl Ta, chin colewu! 19 Ma aatz Gad, chocopon yi e acontr tan abiylen klo, poro xcyek scyej, nin cxomoknin tan chibiylen. 20 Ma aatz Aser sjalok winin awa. Sjalok balaj cumir tzawuch chi tanen cumir jun rey. 21 Ma aatz Neftal, nicun tzabne chi jun masat yi chin yuben nin yi nketz pres wutz, nin yi na talaj balaj tal. 22 Ma a ep, cwutzink chi na ban jun wi tze yi chon at stzi a yi ban na chuy nin tzicypon cun yi kab tibaj tapij. 23 Chocopon yi e aj flechinl tan acoxlen tan yi chichben chicul. Ej nin chatz cuntunin e chibne tan axuxen. 24 Poro chin chamnin tzabne tan xconsen yi arco. Quinin lkexij akab tan coxlen yi echk flech. Na yi wetz inRyosil stzatok tzawej, yi Ryos yi winin chamil, yi Pstor wetz tu colol wetz, yi in Israel. 25 Quil ckexij na tzocopon yi kaRyosil tan awucheyen, yi kaRyosil yi na xcye te cyakil. I tzakon yi banl tzawibaj. I tzakon yi abal yi chon na saj tcyaj tu yi a yi chon na saj jak txotx. chipucunk yi ara xonl na stke i banl squibaj. 26 Ma jalu bin ep ja wak mas ara banl swutz yi wetz yi ncyak kajtzun intaj. Ej nin quil tzaj abanl jalen yil sotz yi echk wiwtz tu juwtz. Na yi aatz, txaijquit tan jalen mas ara banl tu ara kej chiwutz yi e awutzicy.j 27 Ma aatz Benjamn, cocopon chi tanen jun xoj yi chin xowbil nin tan biyon. Cocopon chi tanen jun xoj yi skejl tu lakbal na oc tan biyon nin tan bajsen cyakil yi na cambaj, stzun Jacow bantz. 28 Cyakil yi echk biajatzej yastzun yi coblaj cyajl Israel yi e octz tetz xe yi coblaj buj xonl Israel. Ej nin yastzun tulej yi taj yi tkol yi banl squibaj. tal Jacow scyetz yi e cyajl: Txant tan inquimen, nin na waj yi cxbenwok tan inmuklen le picy kale ocnake quent yi e inmam inte tentz. Yi jun picyatz chon at tul xtxotxben yi yaj Efrn jun scyeri e xonl Het. 30-32 Yi jun picyatz yi Macpela bi,k chon at swutz len Mamre jalen Canan. Na yi jun picyatz kajtzun incyex Abraham lokol cyen. Chon lokol tetz Efrn yi aj Het tan xconen tetz chimukbil najal i. Chon e mukxen Abraham tu Sara. Nchatz ban yi cyajl i, yi Isaacl tu yi tetz txkel yi Rebeca. Ej nin nchatz chon cyajen quen inmukul kajtzun wuxkel yi Lea, stzun Jacow bantz.
j 49:22-26

29Nchatz

Yi quimen Jacow

Dt 33:13-17.

k 49:30-32

Gn 23:3-20.

l 49:30-32

Gn 25:9-10; 35:29.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

GNESIS49,50

86

33 Yi bajen tlol Jacow yi xtxolbilasej scyetz yi e cyajl nintzun el chichbal tibtz wi xtxach, nin quimen nin bantz.m 1Yi tilol ep yi quimen yi taj nintzun bentz tan kalen yi wankil nin tan stzublen yi xak stzi. Winin tzun token i. 2 Cawunen nintzun scyetz yi e ajtzac tan cyoquen tan xtxajlen yi wankil yi taj, nin tan cusen tul balsamo. Yastzun cyulejtz tan qui kayen chan. 3 Cawunak tzun kej e bantz tan tocsen balsamo tej, na yastzun tiemp yi na taj tan cusen wankil jun yi na quim. Tan yi bis yi quimen Israel qui e akuj yi e aj Egipto oxcal tu lajuj kej.n 4 Itzun yi jempon yi oxcal tu lajuj kej bisatz nintzun jilon eptz scyetz yi e yi najlche tej faran, itzun taltz: Yi ko ja jal imbalajil chiwutzu, na tzun klo waj yil chibanu pawor tan talchen tetz faran yi xtxolbilej: 5 Ta je yol epej: Te yi itz tzaj yi kajtzun intaj, nin yi txant tan quimen, nintzun jak i swetz tan imbenen tan muklen tcul yi nich yi bnixnak cyen tan. Poro yi jun nichatz chon at tcul jun picy jalen tzin Canan.o Chastzun te nink ltaku amal swetz tan imbenen tan muklen yi wankil yi kajtzun intaj. Ej nin yil mukx cyen wan, chimpakxok junt tir tzonej, chechu sban cyen, stzun ep scyetz yi e yi najlche-tz tej faran. Ej nin yatz nintzun cyulejtz. 6 Yi tbital faran nintzun taltz: Ban, ban cben tan muklen yi wankil tal kajtzun ataj, quib yi tal i tzawetz, stzun faran bantz. 7Yi tbital ep yi yol faran nintzun ben tan muklen yi wankil yi kajtzun taj. Ej nin e xomnin cyakil cun yi e chakum faran yi at chikej. 8 Nchatz e ben cyakil yi najal Jacow, nin cyakil yi najal ep. Nchatz cyakil yi e stzicy. Ntin e nitxa tu yi cyawun, e cyaj cyen le amal Gosn. 9Winin tzun wunak e xomnin tej ep tan muklen yi taj. At e cyan caret cyan, nin at e yi chon ate tej chej. 10Yi cyoponen le amal yi na biaj Goren-ha-atad, yi chon at swutz len a Jordn, chon tzun e cyajen cyen juk kejtz tan bis okl, le jun amalatz. 11Itzun yi quilol yi e aj Canan yi najlche le amalatz, yi bis okl yi ate cunt yi e aj Egipto nintzun cyaltz: At jun chin mukun yi chin bisbil nin chixol yi e aj Egipto. Chastzun te yi toquen bi yi jun amalatz cyan tetz Abel-mizraim. Yi jun amalatz chon at swutz len yi a Jordn. 12 Yastzun cyulej yi e cyajl Jacow tan muklen yi wankil chitaj. Ja chixom te yi tajbil Jacow quib yi talnak scyetz, 13 na nin e ben tan muklen yi wankil yi tal kajtzun chitaj jalen Canan. Chon tzun toquen cyen cyan le picy yi at le amal Macpela, yi amal yi loknak Abraham tetz Efrn yi aj Het, na yatz nin xac yi lokol Abraham. Na ja lok i tetz chimukbil cyakil cun e najal. Yi jun amalatz chon at swutzlen Mamre.p 14 Itzun yi wit mukxen yi wankil Jacow nin e pakxij eptz tu yi e stzicy. Xomche cyakil yi e chakum faran yi at chikej scyej.

50

yi quilol yi e stzicy ep yi nsken quim yi chitaj nintzun cyaltz: Ma jalu, quict yi kataj at skaxol. Quicunin batz na chich cul ep skej tan yi echk
m 49:33

15 Itzun

Yi txant tan quimen ep

Hch 7:15.

n 50:3

Nm 20:29; Dt 34:8.

o 50:5

Gn 47:29-31.

p 50:13

Hch 7:16.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

87

GNESIS50

taklen cachi yi banako tej, yi sajen kacayil, chech tzun bantz. 16 Nintzun ben mantar tan talchen tetz ep: Yi ntaxk quim kataj, nin cawun cyen sketz tan kalol yi yolej teru. Je yol iej: 17Ma jalu ep, nink tzaban pawor tan cuylen chipaj yi e awutzicy yi chin cachi nin banake tzawej, chij i ban. Chastzun te na katzan tan jaklen cuybil kapaj swutzu yi o yi ato jak cawl yi Ryosil yi kataj. Winin tzun token eptz te yi na tzan yi chakum tan xtxolen cyen yi xtxolbilas tetz. 18 Cyoponen tzun yi e mero tetz stzicy tan jaklen cuybil chipaj tetz. Ej nintzun e baj cu jokloktz jalen cun cwen ponen yi wutz chiplaj wuxtxotx. Itzun cyaltz: Je oej, ban koc tetz esclawu. 19Quil cxobwok, stzun ep ban scyetz. Na quic cuj yi nink noc tetz Ryos tan malen itajtzakl yi ko at ipaj nka qui. 20Bintzi lo yi mero itajbil itz klo tan imbiylen cun, poro Ryos ntxixpunen yi xtxolbilej tetz balaj tan chiclaxen winin wunak. 21Chastzun te quil cxobwok na swake iwa, tuml chiwa yi e initxa, stzun ep bantz. Chin putzpujnin yol nxcon tan tan chimaysen yi e stzicy. tzun e najewen ep tu yi najal yi kajtzun taj le amal Egipto. Na tzun xon ep tul jun cient tu lajuj yob te yi jun tiempatz. 23 Tajskej i chiwutz chicyajl yi e mamaj Efran. Nchatz tajskej ep chiwutz yi e nitxajil yi mamaj i, yi Maquir yi cyajl Manass. 24 Itzun yi nachonen ep te yi txant tan quimen, nintzun taltz scyetz yi e stzicy: Yi in wetz txant tan inquimen, poro Ryos tzocopon tan icheyen, tan itelsen le jun tnumej. 25 Ej nin je jun xtxolbilej yi na waj yil tzibanwok. Yil tzoc Ryos tan itelsen tzonej tan itoponen junt tir le amal yi sukint tan tetz Abraham, Isaac tu Jacow, na klo waj yi tzicyajwok nin inwankil tzitej,q stzun ep bantz. 26 Jun cient tu lajuj yob ep yi quimen. Chon tzun quimentz Egipto, nintzun oc tzacbil te yi wankil tan qui kayen chan. Nin cu-tz cyakun tcul jun cajn.
22 Chon

Yi quimen ep

q 50:25

Ex 13:19; Jos 24:32; Heb 11:22.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi yol xodo na elepont elen tzaj le ketz kayol. Yastzun bi yi jun liwrej na na xtxol yi en cun ban yi cyelen tzaj yi e xonl Israel jak chicawl yi e aj Egipto. Yastzun xconen Moiss tan Ryos tan chicolpeneltzaj yi tetz tanum chikab yi e aj Egipto, nin i yi jun yi ja bajxij chiwutz tan cyoponen Canan, yi amal yi sukint tan Ryos scyetz e chimam chite.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 1:115:21) na chaj sketz yi en cun quitanen yi e xonl Israel te yi ate tzaj pres jak chicawl yi e aj Egipto. Nchatz na chaj yi en cun ban yi titzen Moiss, nin yi en cun chuyen le palacio tetz yi faran, yi rey cwent Egipto. Nchatz na chaj yi en cun jen xtxaol Ryos i tul yi amal yi tzinunin tu, nin yi wak ib yi mbajij tu yi faran. Ej nin nchatz na chaj yi mbi ekan tan yi bajx Pasc yi cyelen tzaj Egipto. Yi cap wekl (Cap. 15:2224:18) na jilon te yi echk taklen yi mbajij scyej yi e xonl Israelatz te yi na chixon tul yi amal tzinunin tu, jalen te cyoponen xe yi wutz Sina. Yi toxen wekl (Cap. 2540) na jilon te yi echk cawl yi tak Ryos scyetz. At echk cawl yi na tal yi en chiban tan culajen Ryos; nin yi en chiban tan jalen tzatzin paz chixol. Ej nin at echk cawl yi en chixansaj quib swutz Ryos. Nchatz tul yi jun weklej na jal yi Lajuj Cawl (Cap. 20). Nin na xtxol en nchiban tan jesen yi mantial, tetz molbil ibaj swutz Ryos, tu yi echk oy tu chitxixwatz yi tajwen tan banlen tanen.

chibi cyakil yi e xonl Israel tuml chinajal yi xomche tej Jacow yi cyoponen Egipto: 2Rubn, Simen, Lev, Jud, 3Isacar, Zabuln, Benjamn, 4Dan, Neftal, Gad tu Aser. 5Oxcal tu lajuj chixonen yi e xonl Jacow, tuml ep yi ate nintz Egipto. 6 Itzun bantz yi xonen tiemp e quimen tzun cyakil yi jun wek wunakatz tuml ep tu cyakil yi e stzicy. 7Pucunen nin tzun e ban mas yi e xonl Israel na nin jal winin chinitxajiltz. Nintzun e ben loontz benen tzin Egipto. 8 Ej itzun bantz yi xonen tiemp nintzun oc cyen junt rey tan chicawen yi e aj Egipto. Poro qui nin tajskej i wutz kajtzun ep, chastzun te talol i scyetz cyakil yi tanum yi xtxolbilej: 9Bitwok tzaj, winin chuyen yi cyajlal yi e xonl Israel! Ej nin at mas chichamil skawutz ketz. 10Chastzun te tajwen kajoye puntil tan qui chuyen mas cyajlal, na kol koc tan oyintzi scyuch yi e kacontr quicunin batz xomok chiwi scyej nin chelepon ojk jak kacawl.
88
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Je

Yi cyaten yi e xonl Israel le amal Egipto

89

XODO1,2

11Cyoquen tzun yi e aj Egipto tan chibuchlen yi e xonl Israel, na nin e bixe cobox ajcaw squibaj tan cyakol echk jilwutz akun scyetz yi chin quixbel nin, chi tanen jesen yi cob tnum yi na biaj Pitn tu Ramss. Yi cob tnumatz xconak tan yi faran tetz culbil mebil i. 12 Poro yi toquen chibuchlen yi e xonl Israel mas tcunin tzun chipucunen. Chastzun te winin e xoben yi e aj Egipto scyetz. 13 Mas tcun tzun cyoquen tan chibuchlen tan quiw akun, 14 na nin e cawun tan cyoquen tan banlen xkol tetz xan, nin tan akun wi cojbil. Chin buchij nin tzun e ban yi e xonl Israel tan cyakil yi akun yi aklij scyetz. 15 Ma yi rey nintzun e chak yi Sifra tu Fa yi cob xnan, yi e xeiyum yi ate chixol yi e hebrey. Itzun taltz scyetz: 16 Yil cxben wok tan quiwlen yi xnan yi na ul yos scyuch, ilwok yi e ni yi na chitzij. Ko e xicy, biywok cun, na qui na waj yil chitzij. Poro ko e tal xun ban tzitak wok amal tan quitzen, stzun yi rey scyetz. 17Poro quinin e xom yi e xeiyum te yi tajtzakl yi rey, na nin cyek chi Ryos. Chastzun te cyakol amal tan quitzen yi e ni yi xicy. 18 Yi tbital yi rey yi yastzun na chiban yi e xnanatz, nintzun ben mantar tan chichaklen. Yi cyoponen nintzun taltz: Mbi tzuntz yi mitakwok amal scyetz yi e ni xicy tan quitzen? 19Yi mero bintzi ta, itz, yi e xnan, yi o hebrey, apart e chiwutz yi e aj Egipto, na yi cyetz chin chamnin e, na jalcun na ul yos scyuch. Chastzun te taxknin kopon ketz tan quiwlen yi na ul yos scyuch, chech tzun yi e xeiyum bantz tetz rey. 20-21Tan yi xtxolbilej chuyen nin ban mas cyajlal yi e xonl Israel. Nin jal mas chichamil tan paj yi nim chixonen. Ma yi e xeiyum, tantu yi ncyek chi Ryos, ja tak Ryos banl squibaj. Chastzun te ja jal winin cyetz cyal tu cyetz chimamaj. 22 Poro yi rey nin el junt ley tan chiwi cyakil yi e tanum. Itzun taltz: Na waj yil chiben jolin wi tzanla cyakil yi e xicy yi na chitzij chixol yi e hebrey. Ma ko e xun, quil tzibiy wok cun, stzun yi rey bantz.

bantz, cyokbel tzun quib jun yaj tu jun xnan. E cun xonl Lev.a 2 Yi cyokbel quib nintzun oc lacpuj jun ni te yi xnan. Yi tulen yos tuch, xicy tzun ban yi ni. Yi tilol yi xnan yi chin yuben nin yi ni nintzun octz tan tewen tetz ox xaw. 3 Poro quinin xcye tan tewen mas tiemp. Yi jemponen yi ox xawatz, nintzun oct junt tir tan joylen puntil tan claxen yi ni. Joyol tzun i puntil tan tewen junt tir. Toquen tzuntz tan banlen jun motx, nin baj nojsal xeak yi motxatz tan wix tu pupu tan qui tocomponen a tcul. Yi wit bnixen nintzun cu coybal yi ni tul. Ej nintzun bentz tan taklen xol aj stzi yi tzanla Nilo. 4Nchatz ben chakol jun tanub yi ni tan xkuken, nin tan quicylen. 5 Itzun bantz nintzun ben yi mel yi faran tan jichin stzi yi jun tzanlaatz. Yi chicwen ponen stzi yi aatz nintzun ben tilol jun motx yi at xol aj stzi a. Yi benen tilol nintzun ben chakol jun scyeri yi e mos yi xomchetz tej tan ticylen tzaj yi jun motxatz. 6Yi tulen swutz, nintzun tbit yi na ok jun tal ni tcul. Lajkel nintzun benentz tan jaklen yi motx. Ma yi cwen tilol nintzun ok cun cultz tej. Itzun taltz:
a 2:1

1Itzun

Yi titzen Moiss

Xonl Lev, nketz junit chitaj chitxu ma na, na elepont yi Lev yastzun chimam cyen.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO2

90

Ah! yi jun tal niej itz tal jun hebrey, stzun i bantz. 7Yi tilol yi stzicy yi ni yi nsken opon ticylen yi titzun tkab yi mel faran, lajkel nin tzun benentz tan yol tetz. Itzun taltz: Ilu jun coloj mel rey, qui pe na taju yil chimben tan joylen jun xnan yi at taal tim tan tkol tetz yi ni nin tan chuysen? stzun i bantz. 8 Ban, ban cben tan joylen, stzun mel faran bantz. Lajkel nintzun benen yi xun tan chaklen yi xtxu yi ni. 9Yi toponen yi xtxu, nintzun tal yi mel faran tetz: Cyaj nin yi niej. Nin chuysaj, list wutanen tan chojlen atiemp, stzun i bantz. Benen tzun tcyal yi xnan yi tetz tal nintzun octz tan quicylen. 10Yi chuyen yi ni nintzun ben yi xnan tan taklen tetz mel faran. Nintzun oc yi niatz chi kajbil tal mel faran. Ej nin oc tkol yi mel faran yi bi yi ni tetz Moiss, na nin tal: Chon jen tzaj wan stzi a. bantz yi yajinen Moiss, nintzun bentz tan xon chixol yi tetz tanum yi e xonl Israel yi ate tan akun wi cojbil. Yi toponen nintzun ok cultz scyej. Na chin quixbel nin quitanen tan akun. Nchatz til yi at jun aj Egipto yi na tzan tan biylen jun scyeri xonl i, jun hebrey binatz. 12 Yi benen tilol nintzun bentz tan colchen. Yi toponen nin baj xmayil xlaj yi ko cyal attz nakaj. Ma yi tilol yi cyal at nintzun bentz tan biylen cun yi jun aj Egipto. Yi cwen biyol, tasten nin tzun cwet mukul tul samlicy. 13 Ej itzun le junt ekloktz nin el junt tir tan xon. Nin te yi na xon nin ben tilol cob hebrey yi na chibiy quib squibil quib. Yi tilol yi xtxolbilej nintzun ben jakol tetz yi jun yi na tzan tan biylen yi tuch. Itzun taltz: Nxac na ctzan tan biylen awuch? na itanum itib, stzun i bantz. 14 Sajen tzun stzawel yi jun hebreyatz: Ma atz na ncocsan tetz ajcaw skaxol? Na pe ctzan tan xtxumlen tan imbiylen cun chi aban te yi aj Egipto ewt? Itzun yi tbital Moiss yi xtxolbilej nintzun saj jun chin xow tej, na nin el xtxum tetz yi nsken quibit wunak yi nsken quim jun aj Egipto tan. 15 Ma yi tbital faran yi nsken wit quim jun aj Egipto tan Moiss, nintzun el jun ort tan tan stzamlen nin tan cwen klo biyij. Poro nintzun tbit Moiss yi na tzan joylen i. Lajkel nintzun telen ojktz. Chon tzun toponentz le amal yi na biaj Madin. Yi toponen Madin nin cole cuntz nakajil jun julil a. 16 Ej nin te yi colchij Moiss nakajil yi jun julil aatz nintzun e opon yi juk mel Reuel tan jesen tzaj a tetz quica yi cyawun. Yi jun Reuelatz i yi paleb tetz Madin. 17Poro te yi ate yi e xunatz te yi jun julil aatz nin e baj opon coboxt pstor tan taklen quica yi cyetz cyawun. Yi cyoponen nin e octz tan chilajen len klo yi juk xunatz. Poro yi tilol Moiss nintzun octz tan chicolchen. Nchatz oc i tan jesen tzaj a tetz quica e tal cyawun. 18 Yi chipakxen yi e xunatz xe chinajbil nin el yab yi chitajtz scyej, na or cyoponen. Nintzun tal scyetz: Mbi tzuntz jalcunin nxpakxij wok? stzun i bantz.
b 2:16 Yi yol pale tul yi yol Kataj na jop jun akol chitxixwatz yi e wunak. Nketz nicun yi e paleatz tu yi e pale cwent catlico jalu, na apart yi cyetz chicmon tu chimunl.

11Itzun

Yi telen ojk Moiss Egipto

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

91

XODO2,3

19Benen tzun cyalol tetz chitaj yi mbi bajij scyej. Itzun cyaltz: Ta, at jun aj Egipto mmoc tan kacolchen chikab yi e mas pstor. Ej nin ja je tzaj tcyal i a tetz quica yi kawun, chech tzun bantz. 20 Nat tzun atit yi jun yajatz? Mbi tzuntz ncyaj cyen itilol wok? Or tzibenen lajkel tan joylen i nin chakwok tzaj tan wanen skuch! stzun Reuel bantz. 21Yastzun bantz yi toponen Moiss tan najewen xe cal Reuel. Ej nin yi xonen tiemp ja tak Reuel yi jun mel yi na biaj Sfora tetz txkel i. 22 Yi cyokbel quib Sfora tu Moiss nin jal jun chinitxa. Gersnc tzun ban bitz tan Moiss na nin taltz: In jun awer nak tul jun amalej yi qui wajsken. 23 Itzun bantz yi xonen yi tiemp nin quim yi rey tetz Egipto. Poro yi e xonl Israel inin buchij che cyakun yi e aj Egipto. Poro tbit Ryos yi chitzi chikul, na chin quixcuj nin ate cunt. 24Tbit tzun Ryos yi cyokl, nin ul txakx tcul yi trat yi bnixnak chixol tu Abraham, Isaac nin Jacow. 25Ja che til Ryos yi en quitanen, nin ja el tokl cul scyej.

bantz chon at pon Moiss tan pstoren yi tawun Jetro yi ji i le amal tzinunin tu, nakajil yi wutz tetz Ryos, yi na biaj Horeb. Yi Jetro, i yi chipaleild yi e aj Madin. 2 Chon tzun chajol tib yi ngel tetz Kataj Jehov swutz i le amalatz. Chon chajol tibtz tul jun wi xtxoybchej yi na tzan kakl. Poro qui na tze. Yi benen tilol Moiss yi na tzan kakl yi jun xtxoybchejatz, 3 toquen tzun i-tz tan xtxumlen yi mbi tzuntz yi qui na tze. Nin oc kansal tibtz tan xmayen yi mbi tzuntz qui na tze. 4 Itzun yi tilol Kataj Ryos yi toponen kansal tib Moiss tan xmayen, nintzun jilon tzaj tetz tul yi jun wi xtxoybchejatz. Itzun taltz: Moiss, Moiss! Mbi ta? Je inej, stzun Moiss ban nintz. 5 Nintzun tal Ryos tetz: Moiss, quil ckanoc tzaj mas, nin cyajwe len yi axajab, na chin xan nin yi amal kale txicl quiet. 6 Na i inatz yi chiRyosil yi e amam ate, yi kajtzun Abraham tu Isaac nin Jacow, stzun Ryos bantz tetz Moiss. Tan paj yi xowl yi at cunt cwen tzun tewal Moiss yi wutz, na nin xobtz tan xmayen wutz Ryos. 7Poro nintzun tal Ryos tetz: Ma jalu Moiss, na wil yi quixcuj yi ate cunt yi e intanum yi ate Egipto jak cawl yi faran. Nchatz ja opon yi cyokl tzinwutz, na chin buchij nin quitanen cyakun yi ajcaw yi na chicawun squibaj. 8 Chastzun te ja nul tan chicolpen chikab yi e aj Egipto. Chelul tzun incyal le jun amalatz. Nin chopon wan le jun balaj amal kale atitet balaj cojbil, jun amal kale atit winin lech tu cabil wunak txuc. Yi jun amalatz itz kale najlchet yi e aj Canan, e hitita, scyuch yi e amorreo, e ferezeo, e heveo nin e jebuseo. 9Ma jalu bin Moiss, ja wit yi cyokl yi atanum, yi e xonl Israel. Nin ja wil yi chin quixcuj nin quitanen cyakun yi e aj Egipto. 10Chastzun te na waj yi cu tbe ninin jalcun, na na waj
c 2:22

1Itzun

Yi bixewen Moiss tetz chibajxom yi e aj Israel tan Ryos

Yi biaj Gersn na elepont awer nak.

d 3:1

Sileju nota tetz 2:16.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO3,4

92

cben tan yol swutz yi faran tan cyelsenel tzaj yi intanum Israel yi ate Egipto, stzun Ryos tetz Moiss. 11Nintzun tal Moiss tetz Ryos: Ta, mbi ekan wan tan woquen tetz chibajxom yi e intanum, nin tan yol tetz faran, tan cyelsenel tzaj jak chicawl yi e aj Egipto? Na yi mero bintzi yi in wetz quil chinxcye tej. 12 Poro nin tal Ryos tetz: Moiss, chinxomok tzawej. Ej nin je jun techlej yi in inchakon nin a: Yil chel tzaj yi intanum awan, cxul wok icyakil cun tan inculajen swutz yi wutzej, stzun Ryos bantz. 13 Poro Ta, kol chimben tan yol scyetz yi e bajxom tetz intanum, nin kol wal scyetz yi ja chinsaj chakij tan Kataj Ryos yi chiRyosil yi e kamam kate ej nin kol chijak swetz, yi mbi biu, mbi tzun wal nin wetz scyetz? stzun Moiss bantz. 14 Ma jalu, I INATZ YI IN. Ej nin ban tzawal scyetz: Yi Ryos yi na biaj I INATZ, i nchinchakon tzaj. 15 Nchatz tal Ryos tetz Moiss: Ban tzawal scyetz yi e atanum yi e xonl Israel: Yi Kataj Jehov, yi chiRyosil yi e kamam kate, yi Abraham tu Isaac nin Jacow, i mmalon swetz tan wulen chiwutzu, cchij sban scyetz. Yastzun wetz imbi. Ej nin ban xcon yi jun imbiatz itan tan innawsen tetz ben kej ben sak. 16 Ma jalu Moiss quilok Egipto, nin molwe yi e bajxom scyetz yi e xonl Israel. Ej nin alaj scyetz yi xtxolbilej: Yi Kataj Jehov yi chiRyosil yi e kamam kate, yi Abraham tu Isaac nin Jacow, ja chaj tib tzinwutz nin ja tal i swetz: Ja wit, nin ja wil yi en cunin itanen wok cyakun yi e aj Egipto. 17Chastzun te cxelpon wok liwr wan tkab yi quixcuj, nin jak chicawl yi e aj Egipto. Ej nin nxben wok wan le junt balaj amal yi at chikab yi e cananeo scyuch e amorreo, e hitita, e ferezeo, e heveo tu e jebuseo. Itz jun balaj amal kale atit balaj cojbil, cchij sban scyetz. 18 Ej nin yil tzawal yi xtxolbilej scyetz yi e bajxom tetz Israel, scyocsaje yi xtxolbilasej yi ja wit wal tzatz. Ej nin yil cyocsaj ayol kalenatz tzun cxben wok tan yol swutz yi rey tetz Egipto. Yil cxopon wok ban tzawal tetz: Yi ketz kaRyosil yi o hebrey ja jilon sketz le amal tzinunin tu. Chastzun te nink taku amal sketz tan kabenen tan toyen katxixwatz swutz i. Nink taku amal sketz tetz ox kej, na yastzun yi tkanil yi kabe, cchij sban tetz yi rey. 19Poro na el intxum tetz yi quil tak yi rey amal tzitetz tan itelen tzaj Egipto. Ntin kol tzimban puers tej. 20Na je swulejej. Tzinchaje yi wetz imporer tetz yi rey. chiquimok winin aj Egipto wan. Nin tan yi cyakil yi mbi cun tzimbne scyej, kalenas tzun ltak amal tzitetz tan itelen tzaj. 21Nketz ntinatz ma na nchatz swake yi imbanl tzitetz tan jalen ibalajil chiwutz yi e aj Egipto. Na yil cxel wok tzaj, quil cxel tzaj tu, ma na tzelul itcyal winin echk taklen chikab yi e aj Egipto. 22 Na cyakil yi ixnanil chijake echk taklen scyetz chiwisin, nka scyetz alchok xnanil aj Egipto. chijake balaj oro tu sakal, nchatz chijake balaj bech cyetz scyetz tan jalen chimebil. Tzelepon tzun itcyal cyakil chimebil yi e aj Egipto, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 1Poro Ta, jun cun yol quil cyocsaj intanum yi ja chaj tibu tzinwutz. Ej nin quil chiban tanen inyol. Ma na scyale: Qui, qui chaj tib Kataj Ryos tzawutz.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

93

XODO4

2 Poro nin tal Ryos tetz Moiss: Moiss mbi tzamij awan le akab? Itz intxamij Ta, stzun Moiss. 3 Ma jalu bin, coxcun wuxtxotx, stzun Ryos tetz. Cwen tzun coxol Moiss yi xtxamij wuxtxotx. Yi toponen sanlok wuxtxotx, oquen nintzun bantz tetz lubaj. Ej nin yi benen tilol Moiss, winin tzun xobentz tetz. Nin el ojk swutz. 4 Tlol tzun Kataj tetz: Yaj! tzamen yi je yi lubaj. Benen tzun Moiss tan stzamlen yi je yi jun lubajatz. Yi jen stzamol yi je oquen nintzun ban junt tir tetz xtxamij. 5 Ma jalu Moiss ban tzaban yi xtxolbilej chiwutz, scyocsaje tzun yi ja inchaj wib tzawutz. Ej nin yi in wetz in Cyajcawil yi e imam ite, yi kajtzun Abraham tu Isaac nin Jacow, stzun Ryos bantz. 6 Nchatz tal Ryos tetz Moiss: Ak quen akab wutz awembl. Toquen tzun tkol i yi kab wutz yi tembl. Ma yi telen tzaj tcyal, chin skoj nin ban tan jun jilwutz txac yi na biaj lepra. 7Benen tzun tlol Ryos tetz Moiss: Ak quen junt tir yi akab wutz awembl. Toquen tzun tkol yi kabtz wutz tembl. Ma yi telen tzaj tcyal, quict tzun yab yi kab bantz. Chon cunin ban cyen chi tanen yi jalajt. 8 Nchatz talt Ryos tetz Moiss: Ko quil cyocsaj yi bajx techl yi minchaj tzatz, scyocsaje yi cap. 9Poro ko qui nin lcyocsaj tan yi cob techlatz, ban tzaban yi xtxolbilej: Ban tzacyajen tzaj mu a te yi tzanla yi attz nakaj, nin ban tzakoj nin wuxtxotx. Nin yil copon wuxtxotx chich cun sbne, stzun Ryos tetz Moiss. 10 Siwl Ta! Poro qui na aw yol wan. Ej nin sak swutzu Ta yi yatz wutanen sajlen tunintz nketz ntin jalu, stzun Moiss bantz. 11Stzawel tzun Kataj Ryos tetz: Yaj! Na mbnon yi atzi? Nketz pe in? Nketz pe in nchimbnon yi e mem, scyuch yi e can nin yi e moyi tu yi e yi ban chixmayin? 12 Chastzun te quilok te amantar, na chinxomok tzawej. Ej nin yil cjilon, swale tzatz yi mbi tajwen tan awalol, stzun Ryos tetz Moiss. 13 Poro nintzun oc Moiss chinchuj tan talchen tetz Ryos: Wajcaw, quic pe junt yaj yi nink chakninu tetz inxel? na qui nin chinxcye wetz tej. 14 Nintzun je swutz Ryos cyakil yi yol Moiss. Ej nin taltz tetz: Xomok nin bin yi awutzicy Aarn tzawej, yi levita, na na el intxum tetz yi ban na jilon i. Nchatz tzul i tan aculchen nin stzatzink yil til awutz. 15Alaj bin yi xtxolbilasej tetz nin txolaj yi mbi tajwen tan tlol i. Ma yi in wetz chinxomok tzitej yil cxjilon wok. Nin swale tzitetz yi mbi tajwen tan ibnol. 16Ban tzawal tircun tetz chi ink na chinjilon tetz. Nin cyakil yi tzawale tetz tajwen tan tlol i scyetz yi e intanum. 17Cyajnin yi atxamij na xconk tzatz, na tan yi atxamij tzabne winin echk milawr yi chelepon yab wunak tej, stzun Ryos bantz tetz Moiss.

yi wit bajen yi xtxolbilasej, nintzun pakxij Moiss xe yi cal Jetro yi ji. Yi toponen nintzun tal tetz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

18 Itzun

Yi pakxen Moiss Egipto

XODO4,5

94

Ta, chimpakxokt wetz junt tir Egipto. Na tajwen che wil junt tir yi e inxonl. Na na waj che wil yi ko itz e nka qui. Ban bin cben ko yatz, stzun Jetro bantz. 19Ej itzun bantz te yi ntaxk el tzaj Moiss le jun amalatz cwent Madin, nintzun jilon Ryos junt tir tetz. Itzun taltz: Quil tzacabej acul tan apakxen junt tir Egipto, na ten chiquim yi e yi ocnake klo tan abiylen, stzun Ryos bantz tetz. 20 Cyoquen tzun Moiss tu txkel tu chinitxa tan wekon ib. Ej nin e baj je nintz squibaj chiburu. Cwen nintzun e bantz tbe tan cyoponen Egipto. Ma Moiss cyan nin yi xtxamij tan chi tal Ryos tetz. 21Itzun bantz yi na chixon tbe jilonent tzun Kataj tetz. Itzun taltz: Yil copon nin yil cben tan jaklen amal tetz faran tan itelen tzaj Egipto, ban tzun tzachaj cyakil yi echk milawr tetz i yi ja wit inchaj tzatz. Ma in wetz nocopon tan quiwsen yi talma tan qui tkol i amal tan cyelen tzaj yi e atanum. 22 Nchatz ban tzawal tetz i: Je yol Ryosej: Yi e xonl Israel e bajx incyajl tanen. 23 Chastzun te na chintzan tan talchen tzatz tan awakol amal scyetz tan chibenen tan inculajen. Poro tan tu yi stzetzal awalma yi qui na awak amal tan chibenen tan inculajen, copon imbiyol yi bajx acyajl, cchij sban tetz, stzun Ryos tetz Moiss. 24 Itzun bantz te yi na chixon Moiss tbe, chajol tzun tib Ryos swutz i le jun amal kale e cyaj cyent tan watl. Yi chajol tib nintzun klo octz tan biylen cun Moiss. 25Ma yi tilol Sfora yi mbi na bajij nintzun bentz tan kuxlen len mu stzuml yi chiol yi tal, tan jun cub yi chin cchilu nin yi wi. Nin oc toyol yi tkan Moiss tan yi mu tzumlatz yi el tan. Ej nin taltz: Mero bintzi a jun wuchmil yi tzajij chich tzawej. 26 Tkol tzun Ryos amaltz tetz Moiss tan ticyent tan toponen Egipto. Ej nin yi bajen yi circuncisin te ni yastzun yi talol Sfora tetz Moiss: Yi a jun wuchmil yi tzajij chich tzawej. 27Te yi bajen yi xtxolbilej yastzun yi jilonen Ryos tetz Aarn. Nintzun taltz: Quilok, nin cun cul Moiss le amal yi tzinunin tu. Benen nintzun ban Aarn tan culchen. Chon tzun chiculul quib tu Moiss le wiwtz yi na biaj wiwtz tetz Ryos. Yi chiculul quib, nintzun ben Aarn tan stzublen yi xak tzi Moiss tan yi tzatzin yi at cunt. 28 Ma yi chiculul quib nintzun baj xtxolil Moiss yi xtxolbil quib yi tal Ryos tetz. Nchatz tal cyakil yi echk milawr yi chaj Ryos tetz tan bnol i. 29Ej itzun yi tbital Aarn yi xtxolbilatz nintzun e bentz tan yol scyetz yi e ajcaw tetz Israel yi ate Egipto. 30Nintzun baj xtxolil Aarn cyakil, quib yi tal Ryos tetz Moiss. Nchatz chaj i yi echk milawratz yi tal Ryos tan chibnol swutz faran. 31Yi quilol yi e wunak yi echk milawratz, cyakil cun tzun e cyocsaj yi yastzun tal Ryos tetz Moiss. Ej nin nchatz el chitxum tetz yi nin el kajab Ryos scyej, na ja til yi quixcuj yi ate cunt. Chicwen tzun joklok cyakil wunak tan culajen Ryos.

1Itzun

yi telen tiemp nintzun e opon Moiss tu Aarn tan yol tetz faran. Itzun cyaltz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi chijilonen Moiss tu Aarn tetz yi faran

95

XODO5

Cyakil yi yol yi skale teru, itz yol yi ketz kaRyosil yi o xonl Israel. Je yol iej: Akaj amal scyetz yi e intanum tan chibenen le amal tzinunin tu tan ticysen jun balaj kej tan taklen wetz inkej, stzun i. 2 Yi tbital faran yi yolej nintzun taltz: Na tzun scyetz yi jun itetz iRyosilatz yi na taj yil cawun swej tan wakol amal tzitetz tan itelen liwr? Qui wajsken wutz nin quil wak amal tzitetz tan itelen liwr. 3 Poro ta, yi ketz kaRyosil yi o hebrey ja chaj tib skawutz. Chastzun te na kaj kaben le amal yi tzinunin tu tan taklen katxixwatz tetz i, bantz qui kaquimen tan yabil nka tan chich. Nin yi tkanil yi kabe itz ox kej, chech tzun bantz. 4 Nxac na cxtzan wok tan telsen chitiemp yi e wunak te cyakun? Ban tcun yi nink cxben itetz tan akun! stzun yi rey scyetz Moiss tu Aarn. 5 Nchatz tal i scyetz: Ma jalu winin xonl Israel najlche tzonej. Ej nin tan ipaj quit na chakuj, stzun yi rey bantz. 6 Ej iten nintzun te kejatz yi telen jun ort takun faran scyetz yi e martoma tibaj yi akun kale na chakujet yi e xonl Israel. 7Yi jalu, nin sbne opon tunintz, quit tzitak wok xaktz scyetz yi e xonl Israel yi na chitzan tan banlen xan, chi yi na ban nin. Ma na tajwen tan chibenen cyetz tan molchen chixaktz. 8 Poro tajwen tan bnixen iten nin tajlal xanatz chi yi na bnix nin cyan. Tajwen tzakul len chitarey na chin cyaj nin e. Chastzun te na chitzan tan talchen: Quin kake katxixwatz tetz kaRyosil! 9Chastzun te akwok mas cyakun yi chin quiw nin, nin quit tzitak wok amal scyetz tan cyujewen, bantz quil chitxum yi echk lajilatz yi na tzan talchen scyetz, stzun yi rey bantz. 10 Itzun yi quibital yi e martoma cyakil yi xtxolbilasej, nintzun e baj eltz tan talchen scyetz cyakil wunak. Itzun cyaltz: Ma jalu cyakil yi xtxolbilej itz ort tetz yi rey. Quit tzaklij tkan triw tzitetz yi na xcon itan tan banlen xan. 11Ma na tajwen cxben wok tan chamlen yi tkan triw yi na xcon itan. Poro quil cutzaj yi tajlal itarey tan tu yi cxbenwok tan molchen yi tkan triw, chech yi e martoma bantz scyetz. 12 Yi quibital yi e xonl Israel yi xtxolbilej nintzun e baj el xittz Egipto tan joylen echk xe triw tu tetz xel yi mero tkan triw yi na xcon cyan sajlen tunintz tan banlen xan. 13-14Cyakil nintzun kej e oc yi e ajcaw tetz faran tan jaklen iten nin tajlal xanatz chi yi na bnix nin cyan te yi na aklij tzaj tkan triw scyetz. Nchatz ja chibiylij yi e xonl Israel yi e martoma nintzun cyaltz scyetz: Mbi tzuntz quit na xcye wok te itarey? na yi ewt nin jalu qui nin nxcye wok te yi tajlal xan nxcye wok tej sajlen tunintz, chech tzun bantz. 15 Yi quibital nin yi quilol yi e xonl Israel yi e martoma nintzun e baj ben tan xochon tetz faran. Yi cyoponen nintzun cyaltz: Ta mbi tzuntz yi chin quixcuj nin na ko tuleju yi o yi o xconsbetzu? 16 Na quit na aklij xaktz sketz, poro na nin kabuchlijtz tan banlen iten nin tajlal xanatz chi yi sajlen yi na aklij tzaj yi tkan triw sketz. Ej nin nketz tinatz, ma na na kabiylijtz cyakun yi e teru chakumu. Poro ta, e ten yi tanumu yi mero ajpaj!
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO5,6

96

17Sajen tzun tlol faran scyetz. Itzun taltz: Ma jalu yi ax wok itetz quic nin junt na itxum wok, ma na ntin cyajil, chin cyaj nin ax wok. Chastzun te na cxtzan wok tan talchen: Quin le amal tzinunin tu tan toyen katxixwatz tetz Kataj, cchij wok na ban. 18 Or tzibenen wok tan akun mpe quikt tzaklij tkan triw tzitetz! Poro tajwen tan bnixen iten nin tajlal xanatz chi yi na bnix nin itan, stzun faran bantz scyetz. 19Itzun yi quibital yi e bajxom tetz Israel yi xtxolbilasej, ja el chitxum tetz yi mas tcunin quixcuj chibne jak chicawl yi e aj Egipto. 20Ej itzun yi cyelen tzaj tan yol tetz faran, nintzun e noj cyen Moiss tu Aarn chiwutz cobox chitanum. Nintzun ben cyaloltz scyetz Moiss: 21Ryos tzakon icaws tan cyakil yi echk taklen yi na cxtzan wok tan banlen skej. Na ipaj wok yi na chich chicul faran scyuch yi e tetz chakum skej. Ax wok ten nin na cxtzan tan taklen cyen yi spar chikab tan kabiylen cun, chech tzun bantz tetz Moiss tu Aarn.

tbital Moiss yi xtxolbilej nintzun bentz tan nachlen Kataj. Itzun taltz tul yi oracin: Ta, mbi tzuntz na tzanu tan taklen bis tetz yi intanum? na chin quixcuj nin ate cunt. Nxac nchinsaj chakolu tzonej? 23 Na jetz yi wunlen tan yol tetz yi faran tan biu, nin tan cyelsen klo yi tanumu liwr, mas tcunin quixcuj na tzan taklen sketz, nin txen nin chelok liwrtz tanu, stzun Moiss tetz Kataj le oracin. 1Ma jalu Moiss tzawile yi mbi cun swulej yi rey, nin tan tu yi echk taklenatz yi tzimbne tej, stke i amal tan itelen liwr. Nin i ten nin tzalon tzitetz tan ibenen, stzun Kataj Jehov bantz tetz Moiss.

22 Yi

Yi toquen Moiss tan nachlen Kataj

jilont junt tir Ryos tetz Moiss. Itzun taltz: I inatz iTaj Jehov. 3Nin iten nin inatz yi inchaj wib chiwutz Abraham tu Isaac nin Jacow. Ej nin yi imbi yi nwal scyetz itz, yi in Yi Ryos yi na xcye tan kojlen tzaj yi imbanl tibaj jun. Poro qui nin wal scyetz yi mero imbi, yi itz yi In iTaj Jehov. 4Nchatz bnixnak jun katrat skaxol scyuch Abraham, Isaac tu Jacow, kale insukwit tan wakol yi amal cwent Canan scyetz. Nin yi jun amalatz itz kale e cyajet cyen cobox tiemp tetz awer nak tanen. 5Ma jalu na wil yi quixcuj yi ate cunt yi e xonl Israel jak chicawl yi e aj Egipto, na chin buchij nin quitanen cyakun e. Chastzun te ja ul txakx tincul yi trat yi bnixnak skaxol scyuch yi e imam ite. 6Chastzun te, cun al scyetz yi atanum xonl Israel: Quil cxbisun wok na cxelepon wok liwr. Cxelepon tzak yi jun chin quixcujatz yi atix cunt. Na chin buchij nin itanen cyakun yi e aj Egipto tan yi echk akun yi chin quixbel nin. Tzinchaje yi imporer nin tan yi echk milawr yi sbnixok wan cxelul wok liwr. 7Cxelul incyal nin cxocopon wok tetz intanum, na nocopon tetz iRyosil. Ej nin tzelepon itxum tetz yi inatz in iTaj Jehov, yi iRyosil. Ej nin chinxcyek tan itelsenel tzaj tkab yi quixcuj yi atix wok cunt jak chicawl yi e aj Egipto. 8 Nin cxben incyal le amal yi insuknak tetz Abraham tu Isaac nin Jacow, nin swake tzitetz wok, na nelpon cun te inyol, na in iTaj Jehov, stzun Ryos tetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 Nintzun

Yi chakxen junt tir Moiss tan Kataj

97

XODO6

9Itzun yi tbital Moiss nintzun ben i-tz tan talchen scyetz cyakil yi e xonl Israel. Poro qui nin cyocsaj tan paj yi bis yi ate cunt na chin buchij nin quitanen tan akun cyakun yi e aj Egipto. 10Tlol tzun junt tir Ryos tetz Moiss: 11Ma jalu Moiss ban bin cben tan yol tetz faran tan tkol i amal tan cyelen tzaj yi e xonl Israel Egipto, stzun Ryos bantz. 12 Poro Ta, qui na cyocsaj yi e xonl Israel inyol. Pyor tzun faran. en ltocsaj kol wal yi xtxolbilej tetz? Nin jenin, qui na aw yol wan, stzun Moisstz bantz. 13 Chastzun te benen chakol Kataj yi Moiss tu Aarn tan chibenen tan talchen scyetz yi e xonl Israel nin tetz faran yi cyan ort cyan tan talchen yi chin tajwen cunin tan cyelen yi e xonl Israel Egipto.

chibi yi e chimam chite yi e xonl Israelej: Je chibi yi e cyajl Rubn yi bajx cyajl Israel, itz: Hanoc, Fal, Hezrn tu Carmi. Yastzun yi e cyajl Rubn. 15 Ma yi e cyajl Simen itz: Jemuel, Jamn, Ohad, Jaqun, Zohar tu Sal. Yi Salatz i tal jun xnan aj Canan. Yastzun yi e cyajl Simen. 16 Ma yi e cyajl Lev itz: Gersn, Coat tu Merari. At Lev tul jun cient tu junak juklaj yob yi quimen. 17Ma tetz Gersnatz, yi bajx cyajl Lev, ja jal cob tetz cyajl, yi bajx itz Libni. Ej nin yi cap itz Simei. 18 Ma yi e cyajl Coat yi cap cyajl Lev itz: Amram, Izhar, Hebrn tu Uziel. At tzun Coat tul jun cient tu junak oxlaj yob yi quimen. 19Ma yi e cyajl Merari yi toxin cyajl Lev itz: Mahli tu Musi. Cyakil yi echk biajatz e cun cyajl tu mamaj Lev. Chon nxetij te yi bajx cyajol jalen te yi chip. 20 Ma Amram yi cyajl Coat nintzun cyokbej quibtz tu Jocabed tanub yi taj. Ej nin yi chibi yi cob cyajl Amramatz itz Aarn tu Moiss. At Amram tul jun cient tu junak juklaj yob yi quimen. 21Ma yi e cyajl Izhar yi cap cyajl Coat itz: Cor, Nefeg tu Zicri. 22 Ma yi e cyajl Uziel yi toxin cyajl Coat itz: Misael, Elsafn tu Sitri. 23 Ma yi Aarn yi bajx cyajl Amram nin cyokbej quib tu Elizabet yi mel Aminadab. Yi Elizabetatz itz tanub Naasn. Ej nin yi xonen tiemp jal chinitxa. Je chibi yi e cyajlej: Nadab, Abi, Eleazar tu Itamar. 24 Ma yi e cyajl Cor yi bajx cyajl Izhar itz: Asir, Elcana tu Abiazaf. Yastzun yi e cyajl Cor. 25 Ma tetz Eleazar yi cyajl Aarn, nintzun cyokbej quib tu jun scyeri yi mel Futiel. Yi cyokbel quib nintzun jal jun cyajl yi na biaj Finees. Cyakil yi echk biajej e cun chimam chite yi e xonl Lev. 26 Inti Aarn tu Moiss iten nin eatz yi talnak Ryos scyetz: Quibenenk jalen Egipto tan cyelsenel tzaj yi e xonl Israel. Ban chel tzaj itan chi na chiban ala kuj sanlar. 27Ej nin iten nin Aarnatz tu Moissatz yi e chak tan yol tetz faran tan cyelsenel tzaj yi e xonl Israel jak cawl i. yolej yi talnak Ryos tetz Moiss Egipto: 29I inatz in itajcawil. Alaj bin tetz faran tircun yi xtxolbilej yi swale tzatz. 30 Poro Ta, yi in wetz qui na aw mas yol wan. en ltocsaj faran yi xtxolbil yi swale tetz? stzun Moiss bantz tetz Ryos.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 28 Je

14 Je

Yi e cyajwutz Aarn tu Moiss

Yi chichakxen Moiss tu Aarn tan Ryos

XODO7

tzun tlol Ryos tetz Moiss: Yaj, a inkajbil sbne swutz faran nin yi awutzicy Aarn sjilonk tetz axel. 2 Tajwen tan ibenen tan talchen tetz faran tan tkol i amal tan cyelen tzaj yi e xonl Israel Egipto. Swale tzatz yi mbi tajwen tan awalol tetz Aarn. I tzun tzalon tetz faran. 3 Poro tzinquiwse yi talma faran tan qui tkol amal tan cyelen tzaj. Na tzinchaje yi imporer nin tzimbne winin echk milawr le luwar Egipto tan xtxixpen tajtzakl tan tkol i amal tan cyelen tzaj. 4Poro quil tocsaj faran yi iyol. Ma na jalen yil tzinchaj yi imporer tibaj Egipto. Ej nin yil til echk milawratz kalenas tzun ltak yi rey amal tan cyelen tzaj intanum. 5 Tzelepon tzun chitxum yi e aj Egipto yi at imporer nin yi in yi witz ajcaw benen tzin wi munt, stzun Ryos bantz scyetz Moiss tu Aarn. 6 Yatz nin tzun cyulej Moiss tu Aarn quib yi tal Ryos scyetz. 7At tzun Moiss tul jun mutx yob, ma tetz Aarn at i tul jun mutx tu ox yob te yi chijilonen tetz faran. itzun tal Ryos scyetz Moiss tu Aarn: xben wok tan yol tetz faran, nin kol jak tan ichajol jun milawr, ban tzichajwok. Yi aatz Moiss ban tzawal nin tetz Aarn yi ban scox cun yi xtxamij wuxtxotx. Ej nin yil scox cun, tzocopon tetz lubaj. Ban tzibanwok yi xtxolbilej swutz faran, stzun Ryos. 10 Chibenen tzun Moiss tu Aarn tan yol tetz faran. Yi cyoponen nintzun e ban quib yi tal Ryos scyetz. Cwen tzun coxol Aarn yi xtxamij chiwutz faran scyuch yi e mas ajcaw yi ate-tz xlaj. Oquen nin tzun ban yi xtxamij tetz lubaj. 11Yi tilol faran yi xtxolbilej, nintzun cawunin tan chichaklen yi e nachol scyuch e witz aj cun. Nin tan yi cyetz quipisyo e xcye tan banlen chi e ban Moiss tu Aarn. 12 Cwen tzun chicoxol len yi cyetz chitxamij wuxtxotx, nintzun e oc lentz tetz lubaj. Poro nin ben yi xtxamij tetz Aarn tan chibajsen yi chitxamij yi e nachol scyuch yi e witz ajcaw yi nsken choc tetz lubaj. 13 Chin xowbil nin ban yi xtxolbilej, poro yi tetz faran mas tcunin stzetzaxen talma nin qui nin tak i amal scyetz yi e xonl Israel tan cyelen tzaj Egipto. Tan yi xtxolbilej el cun tej quib yi tal Kataj Ryos tetz Moiss.
9Yil 8 Ej

98

1Benen

Yi toquen yi xtxamij Aarn tetz lubaj

tal Ryos tetz Moiss: Yi faran ja tocsaj tib nim, nin ja tzetzax yi talma tan qui tkol amal tzitetz, yi axwok xonl Israel, tan itelen liwr. 15 Ma jalu tajwen tan abenen tan yol tetz ek jalchan. Ban cben tzi yi tzanla nin chon tzachiwtz jalen yil copon, na copon i tzi a tan jichin. Cyajnin yi atxamij yi oc tetz lubaj. Nin ban tzawal yi xtxolbilej tetz: 16 Yi Kataj yi kaRyosil yi o hebrey, i nchinchakon tzaj swutzu tan talchen yi xtxolbilej. Nin je yi yol iej: Akaj amal scyetz intanum tan chibenen tan inculajen le amal tzinunin tu. Poro qui nin na awakok amal scyetz, stzun i. 17Chastzun te ja tal i yi xtxolbilej: Ma jalu tzinchaje tetz faran chij, yi in yi witz ajcaw, nin je jun techlej yi nchaj i swetz: Yil tzinjab cun yi a tan yi intxamij yi cyan wan, tzocopon yi a tetz chich. 18 Ej nin chiquimok cyakil cay. Ej nin chin xewen nin sbne yi jun tzanlaatz. Ej nin cyakil yi axwok aj Egipto smulmuchk icul yil chicajen, cchij sban tetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

14 Itzun

Yi tkol Ryos yi bajx chicaws yi e aj Egipto

99

XODO7,8

19Nchatz tal Ryos tetz Moiss. Alaj tetz Aarn yi ban chajnin yi xtxamij, te cyakil yi echk ne tzanla tu echk lawun nin alchok amal kale atit a cwent Egipto. Na na waj yil tzoc cyakil yi a tetz chich. Chich cun sbne cyakil yi a yi at tulak echk culbil. Quic na ban yi ko cub nka tze yi culbil aatz, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 20 I nintzun cyulej Moiss tu Aarn quib yi tal Ryos scyetz. Chibenen tzun tan yol tetz faran. Yi cyoponen tzi a, benen tzun Aarn tan jaben cun yi a tan yi xtxamij chiwutz cun faran scyuch yi e mas ajcaw yi xomche tej. Tircun tzun yi a octz tetz chich. 21Chiquimen tzun cyakil yi e cay yi ate xe a. Chin tzuj nin tzun ban yi aatz nin quit jal quica yi e aj Egipto na chich cun tanen tircun yi a cwent Egipto. 22 Yi quilol yi e nachol scyuch yi e ajcun yi xtxolbilej nintzun e octz tan banlen cyetz, chi yi e ban Moiss tu Aarn, nin e xcye tej tan yi cyetz quipisyo. Chastzun te qui nin bisun faran tan. Nin qui nin tocsaj i yi chiyol Moiss. Ma na mas tcunin tocsal tib nim tu tajtzakl. Nin qui nin tbit yi yol Kataj Ryos. 23 Ajen nin ban faran xe tetz cal. Qui nin oc il i tan xtxumlen yi xtxolbilasej nin qui nin bisun i tan, na chin tzetzuj nin ban yi talma, chi alijt tan Ryos. 24Ma yi e aj Egipto cyoquen tzun tan koplen jul tziak yi tzanla tan joylen balaj a tetz quica, na yi tzanla quic rmeril tan bajen cyan tetz quica.

bantz yi telen juk kej yi toclenix Kataj Ryos tan potzen yi a. tal Kataj tetz Moiss: Ban cben junt tir tej faran nin alaj tetz: Je yol Katajej: Akaj amal tetz intanum tan chibenen tan inculajen le amal tzinunin tu. 2 Na ko quil tzawak amal scyetz tzul junt icaws, nin itz yi chijalok winin wo benen tzin Egipto. 3 chijalok winin wo tul yi tzanla, nin chiben loon benen tzin Egipto. Nchatz chocopon le amal kale na cxcawunet nin chijepon wi asoc. Nchatz chocopon xeak chical yi e mas ajcaw nin scyej cyakil wunak. Chin xowbil nin sbne na chocopon yi e woatz tul cyakil yi echk taklen, chi tanen yi echk wok tu chujil pam. 4Ej nin chijepon winin wo tzawibaj nin squibaj yi e mas ajcaw nin squibaj cyakil wunak. 5 Nchatz tal Ryos tetz Moiss: Al nin tetz Aarn tan jen chajol yi kab tibaj yi tzanla nin tibaj cyakil amal kale atitet a na na waj yil chijal winin wo benen tzin Egipto, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 6 Benen tzun chajol Aarn yi xtxamij tibaj cyakil yi a benen tzin Egipto. Winin tzun wo e jal xe a. Nintzun e jetzaj, nin e baj noj cyakil amal cwent Egipto. 7Nchatz yi e nachol scyuch yi e witz ajcun nin jen chichajol yi cyetz chitxamij wiak echk a. Nintzun e jetzaj winin wo cyan. E xcye tej tan yi cyetz quipisyo, nin winin wo e jal Egipto. 8 Yi tilol faran yi xtxolbilej nintzun e chak Moiss tu Aarn. Itzun taltz scyetz: Jak wok pawor tetz iRyosil tan cyelen yi echk wo tan swej, nin scyej cyakil intanum. Swake tzun amal tzitetz tan ibenen tan toyen yi itxixwatz swutz i.

25 Itzun

Yi chijalen winin wo tetz chicaws yi e aj Egipto

1Nintzun

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO8

100

9Ban ta, stzun Moiss. Poro taleu swetz tona na taju yil tzinjak tetz Ryos tan cyelen yi e wo teju, nin scyej yi e mas ajcaw nin scyej cyakil wunak. Ntin yi e yi ate xe a chicyajk cyen, stzun Moiss bantz tetz rey. 10 Ninin eklen, stzun yi rey bantz. Ban ko yatz na taju, ninin ek chelepon, bantz telen xtxumu tetz yi quic junt ryos yi nicunk tu Jehov yi kaRyosil yi at jalen tzin tcyaj. 11Na jun cun yol xcyek i tan chilajen len yi e wo yi ate teju scyuch cyakil yi e yi ate xe calu. Nchatz xcyek tan chilajen len cyakil yi e wo yi ate scyej yi e mas ajcaw yi na chicawun xlaju nin scyej cyakil yi e tanumu. Ntin chicyajk yi e yi ate xe a Nilo, stzun Moiss bantz tetz rey. 12 Elen tzaj nintzun e ban cyetz Moiss tu Aarn kale na cawunet yi rey. Toquen tzun Moiss tan nachlen Kataj nin tan jaklen tetz tan cyelen yi e wo yi ate Egipto. 13 Nintzun tbit Ryos yi mbi jak Moiss tetz. Chiquimen tzun cyakil yi e wo yi ate xeak cal, nin wiak cojbil nin yi e yi ate tbe. 14Cyoquen tzun yi e wunak tan chimolchen nin chibujbajen. Chin xewen nin tzun ban cyakil yi amal cwent Egipto. 15 Poro itzun yi tilol faran yi stzajen yi jun ilatz quict nintzun bislej i-tz. Mas tcunin tzun stzetzaxen yi talma. Nin qui nin tocsaj yi mbi ntal Kataj Ryos tetz i tan Moiss tu Aarn.

tzun Ryos junt tir tetz Moiss. Itzun taltz: Alaj tetz Aarn yi ban sjab cun yi xtxamij wuxtxotx tul yi puklaj, tan toquen yi puklaj tetz ne us, bantz jalen winin us benen tzin Egipto. 17Yatz nintzun cyulejtz, nintzun cu jabul Aarn yi xtxamij wuxtxotx. Ej nin cyakil yi puklaj cwent Egipto oc tetz ne us. Nin e baj octz tan chichilen cyakil wunak scyuch yi e txuc. 18 Cyoquen tzun yi e nachol scyuch yi e witz ajcun cwent Egipto tan pilen tan jalsen us, chi mban Aarn. Poro qui nin xcye yi cyetz quipisyo tej. Ma yi e us yi e jal tan Aarn mas tcunin sajen chiwi tan chichilen yi e wunak tu e txuc. 19Yi quilol yi e nachol yi xtxolbilej nintzun cyaltz tetz faran: Yi xtxolbilej yi na bajij itz chiRyosil yi e xonl Israel yi nchakon tzaj, chech e nachol. Poro qui nin tocsaj faran, ma na mas tcunin stzetzaxen yi talma. Ej nin tan yi xtxolbilasej ja el cun tej yi yol yi alijt cyen tan Ryos tetz Moiss. bantz nintzun jilont Ryos tetz Moiss. Itzun taltz: Ban cben ek jalchan stzi a tan yol tetz faran, na ek ben i tan xon stzi a. Yil tzopon ban tzawal yi xtxolbilej tetz: Je yol yi kaRyosilej: Tajwen tzawak amal scyetz intanum tan chibenen tan inculajen le amal tzinunin tu. 21Na ko quil tzawak amal scyetz tan cyelen tzonej, tzul jun chin coloj jilwutz us wan tetz icaws. Quin technin jilwutz us chijalok xe acal. Nchatz chijalok scyej yi e mas ajcaw nin scyej cyakil wunak benen tzin Egipto, nin quic nin jun amal yi quik noj tan echk usatz. 22 Nin yil bajij yi xtxolbilej tzonej Egipto yi tircun benen tzin snojk tan echk usatz, ma na tzincole yi amal Gosn kale atet yi wetz intanum, quic nin jun us sjalok chixol nin quic nin chibislej cyetz. Ej
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 20 Itzun

16 Jilonen

Yi toxin chicaws yi e aj Egipto itz ne us

Yi cyajin chicaws yi e aj Egipto itz jun coloj us

101

XODO8,9

nin tan yi xtxolbilej tzinchaje tzatz nin scyetz cyakil wunak yi in yi witz ajcaw tzonej Egipto. 23 Tzincole yi amal kale atet yi intanum tan inchajol yi apart yi wetz intanum chiwutz cyakil yi mas tnum. Ej nin yi xtxolbilasej ninin ek tzimbne, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 24 I nin tzun tulej Ryosatz. Le junt eklok nintzun saj bnol tib jun chin wutzilen sbak yi chin kek nin tan us. E baj len tunin tzun xit. Ej nin winin tzun e, e ocpon xe yi cal kale na cawunet yi faran. Nchatz ban kale atet yi e mas ajcaw yi na chicawun xlaj faran. Ej nin nchatz e ban benen tzin Egipto. Tircunin tzun yi amal cwent Egipto loontz cyan. 25Yi tilol faran yi chin xowbil nin tanen yi jun chicawsatz benen tzun mantartz tan tan chichaklen Moiss tu Aarn. Yi cyoponen Moiss swutz itzun taltz scyetz: Ban cxben wok tan paten yi itxixwatz tan toyen tetz yi iRyosil. Poro qui na waj yil cxben wok joylaj, ma na tasten nin tzonej Egipto, stzun faran bantz. 26 Poro ta, stzun Moiss bantz, kol yatz kulej, ko na kaj kapat yi katxixwatz swutz Kataj Ryos tzonej, ploj sbne, na yi e txuc yi na kaj koy tetz katxixwatz, xan chiwutzu yi eu aj Egipto, na winin na cyaku kej yi e txucatz nin na chiloku wutz. Itzun yi kol quil ninu yi na katzan ketz tan paten yi echk txucatz tetz katxixwatz, quicunin batz chocoponu tan kabiylen cun tan cub. 27Chastzun te, mas balaj yil taku amal sketz tan kabenen tan paten yi ketz katxixwatz jalen le amal tzinunin tu, yi itz ox kej be. Mas balaj yi nink taku amal sketz tan kabenen chonej. Na yastzun tal yi kaRyosil sketz, stzun Moiss bantz tetz faran. 28 Ma jalu bin, swake amal tzitetz tan ibenen tan toyen yi itxixwatz tetz yi iRyosil. Ban cxben wok le amal tzinunin tu. Poro qui na waj yil cxben wok joylaj. Nin nchatz na waj yil xpakxij wok junt tir. Ban cxben wok, nin jakwok yi banl iRyosil swibaj, stzun yi rey bantz. 29Nintzun tal Moiss tetz: Ko yatz ta, yil nel tzonej nchimben tan jaklen tetz Ryos tan telen tcyal i cyakil yi us tzonej. Tzinjake tetz yi ninin ek quit ljal jun us xe yi calu nin xe yi chical yi e mas ajcaw, nin nchatz xeak chical cyakil wunak. Yastzun sbne ko bintzi na talu yi quit tzocu tan kamaklen tan kabenen tan toyen yi katxixwatz tetz Ryos. 30 Quenin tzun benen tetz Moiss tan nachlen Kataj yi telen tzaj tan yol tetz yi rey. 31Jak tzun i tetz Ryos tan cyelsen cyakil yi echk usatz yi attz Egipto. Nin tbit Ryos cyakil yi oracin Moiss. Ej nin yatz nin tulejtz na le junt eklok quic nin tzun junt us ban cyen le cal yi rey. Nchatz ban cyetz yi e mas ajcaw, nin benen tzin Egipto. Quic nin jun usil wac ban cyentz. 32 Poro yi tilol faran yi quict nin jun us jal cyen Egipto nintzun ajt junt tir te yi tetz stzetzal yi talma, na qui nin tak i amal scyetz yi e xonl Israel tan chibenen tan toyen yi chitxixwatz tetz Ryos le amal tzinunin tu.

bantz yi wit bajen yi xtxolbilej nintzun jilon junt tir Ryos tetz Moiss. Itzun taltz: Tajwen cben junt tir swutz faran nin ban tzawal tetz: Je yi yol kajcawej yi kaRyosil yi o hebrey: Tajwen tan awakol amal scyetz e intanum tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi chiquimen cyakil yi cyawun yi e aj Egipto

XODO9

102

chibenen tan inculajen. 2 Na ko quil tzawak amal scyetz tan cyelen ej nin kol tzaban seguir tan chimaklen, tzul acaws. 3 Tzul Ryos tu yi tetz chamil tan taklen jun chin wutzilen yabil chixol cyakil yi cyawunu yi ate benen tzin. Chin xowbil nin sbne yi jun yabilatz, na chiquimok cyakil yi e chej scyuch yi e buru, nchatz yi e wac tu e cner tu cyakil yi e camey. 4Cyakil yi cyawun yi e aj Egipto chiquimok. Poro quil wak amal tan chiquimen yi cyawun yi e xonl Israel, na yi wajbil itz tan inchajol yi apart yi e xonl Israel tziwutz wok, stzun Ryos tetz Moiss. 5 Nchatz tal Ryos: Ninin eklen tzul yi jun cawsatz wan. 6 Ej nin yatz nin tulej Ryos. Na yi tulen skil le junt eklok tircun chiquimen yi cyawun yi e aj Egipto. Quic nin jun yi jak clax cyen. Poro chixol yi e xonl Israel quic nin jun cyawun yi nink quim. 7Yi tbital faran yi qui e quim yi cyawun yi e xonl Israel, nintzun e ben chakol cobox tan xmayen yi ko bintzinin. Yi cyoponen nintzun quil yi quic nin jun yi jak quim. Chipakxen tzuntz tan talchen tetz faran. Poro yi i tetz mas tcunin stzetzaxen yi talma nin qui nin tak amal scyetz yi e xonl Israel tan chibenen tan culajen yi chiRyosil. bantz tan paj yi qui na tak faran amal scyetz yi e xonl Israel tan cyelen Egipto, nintzun tal Kataj tetz Moiss tu Aarn: Cyajwok nin jun txob stzajil chuj swutz faran, nin yil cxopon ban tzichitwoken tcyaj swutz i. 9Yi mu tzajatz tzocopon tetz puklaj nin mben loon benen tzin Egipto. Ej nin itz jun chin wutzilen yabil sbne scyej cyakil wunak nin scyej cyakil txuc. Nin yi jun yabilatz yi sjalok itz yi xpokon txac. 10 Yi quibital Moiss tu Aarn yi xtxolbilej, yatz nin tzun cyulejtz. Nintzun e quicyal jun txob tzaj. Ej nin e bentz swutz faran. Yi cyoponen nintzun je chitol Moiss yi tzaj tcyaj. Nin tan yi xtxolbilej tircun tzun yi e wunak tu cyakil e txuc oc lacpuj yi xpokon txac scyej. 11Ma yi e nachol cwent Egipto, quic nintzun oc cyajal tan pilen yi cyetz quipisyo, na nchatz e cyetz nsken oc lacpuj yi xpokon txac scyej, chi quitanen yi e mas aj Egipto. 12 Poro yi talma faran, mas tcunin stzetzaxen tan Ryos. Chastzun te qui nin ocopon yi chiyol Moiss tu Aarn te wi. Inin banas, chi yi talnak Ryos tetz Moiss. bantz nintzun jilon junt tir Ryos tetz Moiss. Je tzun talej: Moiss na waj yil cben ek jalchan tan yol tetz faran. Ej nin ban tzawal tetz: Je yol yi kajcaw yi kaRyosil yi o hebrey: Akaj amal scyetz intanum tan chibenen tan inculajen le amal tzinunin tu. 14Na ko quil tzawak amal scyetz tan chibenen tan inculajen, tzul jun icaws wan yi chin xowbil nin. Nin yi jun icawsatz itz tetz icyakil, scyetz yi e mas ajcaw nin scyetz cyakil wunak bantz telen itxum tetz yi quic junt Ryos benen tzin wi munt yi nicunk chi in. 15 Ja klo wit cxsotzok wok wan scyuch cyakil yi atanum. 16 Poro ja wak amal tzitetz tan qui iquimen, na na waj yil tzitil wok yi imporer. Nin nchatz na waj yil tzel chitxum yi e mas wunak wi munt yi in yi witz Ryos benen tzin.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 13 Itzun 8 Itzun

Yi jalen xpokon txac tetz chicaws yi e aj Egipto

Yi sajen yi cub abal tetz chicaws yi e aj Egipto

103

XODO9

17Nxac na awocsaj awib nim na qui na awak amal tetz intanum tan chibenen tan inculajen le amal yi walnak scyetz? 18 Ma jalu bin, chwanin eklen tzul jun chin wutzilen cub abal wan tetz icaws. Nin yi jun cub abalatz chin xowbil nin sbne, na qui otojt na bajij yi jun xtxolbilas tzonej Egipto. 19Chastzun te ko na awaj yil chiclax yi e awawun, ban tzajoy puntil tan chicolchen, na yi jun cub abalatz yi tzul, xcyek tan chibiylen cyakil yi e wunak tu cyakil txuc yi ate wiak cojbil, stzun Ryos bantz. 20 Yi quibital yi e ajcaw yi ate xlaj faran yi xtxolbilej, at e yi ja cyocsaj, nin ja chixobtz. Chibenen tzun tan chicawen yi e chimos tan chicolol quib xeak cal, ej nin nchatz tan chicolchen yi cyawun. 21Poro winin e yi qui nin cyocsaj yi yol Ryos. E cyajcyen tu yi cyawun wi cojbil. Nchatz chimos e cyajcyen tu wi cojbil. 22 Itzun le junt eklok nintzun tal Ryos tetz Moiss: Moiss, aken yi akab tcyaj tan sajen cub abal squibaj cyakil wunak tu cyakil txuc nin tibaj cyakil yi amal benen tzin Egipto. 23 Inin tzun tulej Moissatz chi tal Ryos tetz. Jen tzun tkol yi kab tcyaj, nintzun saj chitul Ryos jun chumam kancyok tu xlitz. Ej nin sajen nintzun ban yi cub abal, nin baj noj cyakil yi amal Egipto. 24Qui otoj na bajij yi jun xtxolbilatz Egipto, na skejl tu lakbal qui na tane yi jun chin cub abalatz. 25 Tircun tzun yi amal cwent Egipto loon tan yi jun chin wutzilen cub abalatz. Winin wunak e quim. Nchatz e quim winin txuc. Nin cyakil yi tze tu echk ujul e baj loon. 26 Ma le amal Gosn kale atet yi e xonl Israel quic nin jun cub abal cu-tz. 27Yi tilol yi rey yi xtxolbilej nintzun ben mantar tan chichaklen Moiss tu Aarn, nintzun taltz scyetz: Ma jalu ja el intxum tetz yi ja injuch wil swutz Ryos nin cyakil yi na bajij itz weri impaj scyuch intanum. Nketz paj Ryos. 28 Chastzun te ja wit intxum tan wukol amal tzitetz tan ibenen tan culajen yi iRyosil, na winin kacaws ja ul, chi tanen yi cub abalej yi quit na tane. Ntin jakwok tetz iRyosil tan cuyul i ketz kapaj, nin tan tanewen yi jun chin cub abalej, stzun yi rey bantz tetz Moiss. 29Quil bisunu ta, na yil nel tzonej ninin nocopon tan jaklen tetz Ryos yi tajbilu. Nin jun cun stanek yi jun cub abalej nin nchatz cyakil yi kancyok yi at, bantz telen xtxumu tetz, yi tetz Ryos cyakil yi amal benen tzin, nin i na cawun tibaj. 30Poro ta, na el intxum tetz yi qui na teku chi Ryos. Nchatz quitanen yi e mas ajcaw yi ate xlaju, txen nin cyek chi Ryos, stzun Moiss bantz tetz faran. 31Cyakil yi echk ujul chi tanen yi lino tu yi cebada ja loon, na yi cebada sken wit jal wutz. Ej nin yi lino nsken wit jal xum. Chastzun te yi echk ujulatz ja loon. 32 Ma yi triw tu yi centeno quic ban na taxk jal wutz nin taxk jal xum. Na buch na jal wutz. 33 Ma yi telen tzaj Moiss xe yi cal kale na cawunet faran, ej nin yi pakxen le tetz amal nintzun octz tan nachlen Kataj nin tan jaklen tetz tan tanewen yi cub abal. Ninin tzun te ratatz tanewen yi cub abal. Ej nin quict kancyok bantz. 34 Itzun bantz yi tilol faran yi tanewen yi cub abal nin yi quic nin kancyok na cu nin quict na bajij, nintzun tzetzax junt tir yi talma. Nchatz e ban yi mas El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO9,10

104

ajcaw yi ate xlaj tan cawun. 35Quit tzun tak i amal scyetz yi e xonl Israel tan cyelen tzaj Egipto, na mas tcunin tzetzaxen yi talma. Tan yi xtxolbilej el cunin tej chi yi tal Ryos tetz Moiss. tal Ryos junt tir tetz Moiss: Na waj yi cben junt tir tan yol tetz faran. Na ja tzetzax yi talma wan scyuch yi e mas ajcaw yi na chicawun xlaj. Yastzun nwulej na na waj tzimban winin echk milawr chiwutz tan inchajol imporer scyetz. 2 Nchatz tajwen tan italol yi echk milawratz scyetz yi e initxa scyuch yi e imamaj tan telen chitxum tetz yi en cun ban yi mmel chikej yi e aj Egipto wan bantz telen chitxum tetz yi in Jehov iRyosil, stzun Ryos tetz Moiss. 3 Chibenen tzun Moiss tu Aarn tan yol tetz faran. Yi cyoponen nintzun cyaltz: Je yol kaRyosilej yi o hebrey: Tona coc juy tzinwutz? Tona tzawak amal scyetz yi e intanum tan chibenen tan inculajen le amal yi ja wit wal scyetz? 4 Na ko quil tzawak amal scyetz, ninin eklen tzul inchakol jun chin coloj sac yi chinojk benen tzin Egipto. 5Nin yi jun icawsatz chin xowbil nin sbne, na snojk cunin yi wuxtxotx tan. Ej nin sbajk cyakil yi echk taklen cyan yi e clax cyen tan yi cub abal nin sbajk cyakil yi echk tze cyan yi at wi cojbil benen tzin. 6Chin xowbil nin sbne, na chocopon xe yi calu kale na cawunetu. Nchatz chocopon xe yi chical yi witz bajxom yi ate xlaju tan cawun. Nchatz xe chical cyakil yi e aj Egipto. Yi jun xtxolbilej yi sbajok, qui otoj na bajij benen tzin wi munt nin sajlen tunintz scyej yi e chimam chiteu, stzun Ryos swetz, stzun Moiss. Yi wit tlol Moiss yi xtxolbilej nintzun el tzaj i xe yi cal yi faran: 7Yi cyelen tzaj Moiss nintzun cyal yi e ajcaw yi ate xlaj faran. Ta, tona ltane yi jun yajatz tan kaxuxen? Ban tcun yi nink taku amal scyetz yi e tetz tanum tan chibenen tan culajen yi cyetz chiryosil, na qui pe na el xtxumu tetz yi ja wit el cun katanum swutz tan paj yi qui na taku amal scyetz? chech tzun bantz tetz faran. 8 Benen tzun mantar faran tan chichaklen Moiss tu Aarn. Yi cyoponen nintzun taltz scyetz: Ma jalu ban cxben wok tan culajen yi iRyosil. Poro alcyen swetz na scyetz e yi nchiben. 9Kacyakil nkaben scyuch yi e kanitxa tu yi e katijl culal. Nchatz cyakil yi e kawun. Na itz jun balaj kej yil skabne swutz Ryos, stzun Moiss tetz rey. 10 Lajluch cunin yi mbi i ilatz yi itxumun, nin itz tan insublen tu na itajwok. Tan paj yi yatz nin itxumun quil xom Ryos tzitej. Nchatz quil wak amal tzitetz tan ibenen icyakil cun. 11Ma na ntin swake amal scyetz yi e yaj tan chibenen tan culajen yi iRyosil na yastzun na itajwok. Nintzun e el tzaj lajul faran. 12 Poro nintzun jilon junt tir Ryos tetz Moiss. Itzun taltz: Moiss aken akab tcyaj tan achajol yi at imporer tibaj cyakil Egipto nin tan chisajen sac tan bajsen cyakil yi echk tze yi nchiclax cyen tkab yi cub abal. 13 Nintzun je tkol Moiss yi xtxamij tcyaj tibaj Egipto. Sajen nintzun ban jun chin wutzilen cyekek telen tzin. Skejl tu lakbal ban yi jun chin
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

10

1Nintzun

Yi waxakin chicaws yi e aj Egipto yi sac cun ban

105

XODO10,11

wutzilen cyekekatz. Nin tul yi jun chin wutzilen cyekekatz chon cyulen yi sac. 14Nojen tzun cyakil Egipto cyan. Qui otojt na bajij yi jun chin wutzilen chicawsatz, nin quil bajij sbne opon tunintz, na winin sac bantz te jun kejatz. 15 Winin tzun sac bantz nin tircun jopxen yi wuxtxotx cyan. Nchatz baj cyakil xtze cyan, tuml yi echk tze yi clax tkab yi cub abal. Quic nintzun jun wi tze ban cyen benen tzin Egipto. Nchatz cyakil echk xtze, tircun baj cyan. 16 Yi tilol faran yi xtxolbilej nintzun chak i Moiss tu Aarn. Itzun taltz scyetz: Ja injuch wil swutz Ryos nin nchatz tziwutz wok. 17Ma jalu na waj tzinjak cuybil impaj tzitetz nin nchatz nachwok Kataj swibaj tan cuyul Ryos impaj nin tan telsen yi jun chin wutzilen incawsej yi ja ul, stzun yi faran bantz tetz Moiss. 18 Yi tbital Moiss yi xtxolbilej nintzun el tzaj i kale atitet faran nin oc i-tz tan nachlen Kataj Ryos. 19Nintzun tbit Ryos yi oracin Moiss. Xtxixpul tzun Ryos yi tojkbil yi cyekek. Chon tzun sajen yi cyekek toquen tzin. Nintzun icy tcyaj yi echk sac yi ate Egipto. Chon tzun cyoponen tan tul yi Cyak Mar. Quict nin tzun jun sac ban quentz Egipto. 20Ja til faran cyakil yi xtxolbilej, poro qui nin tak amal scyetz yi e xonl Israel tan cyelen tzaj, na nsken tzetzax yi talma tan Ryos. bantz nintzun jilon junt tir Ryos tetz Moiss, itzun taltz: Ma jalu Moiss aken akab tcyaj. Ej nin tzocopon tzotz wutz cyaj benen tzin Egipto. 22 Yatz nin tzun tulej Moiss quib yi tal Ryos tetz. Na yi jen tkol yi kab tcyaj oquen nintzun ban tzotz benen tzin Egipto. 23 Ox cun tzun kej ban yi jun chin wutzilen tzotzatz. Cyal nin tzun jun wunak xon tbe, tunink xajsen yi chiwisin. Ma chixol yi e xonl Israel quic tzotz jal, ma na chin tkan kej nin tanen. 24 Yi tilol faran yi xtxolbilej nintzun ben mantar tan chaklen Moiss. Yi toponen Moiss nintzun taltz tetz: Ma jalu Moiss ban cxben wok tan culajen yi iRyosil. Ej nin ban tzicyaj wok nin cyakil yi ixnanil scyuch initxa. Poro cyakil yi itawun chicyajk tzonej. 25 Stzawel tzun Moiss tetz faran: Poro ta, ilu tzakon tetz cyakil yi e txuc yi skabiye nin yi skapate tetz katxixwatz tetz Ryos. 26 Poro qui, na cyakil yi ketz kawun nchiben xomok skej. Quic nin jun yi nink cyajcyen. Ma na tircun nchiben, na yil kopon chonej kocopon tan chitxalen cobox chixol tan kakol tetz Ryos. Na te yi ntaxk kopon chonej qui na el katxum tetz na scyetz e yil skoye tetz Ryos. 27Poro qui nin tzun tak faran amal scyetz tan cyelen na Ryos makon cyen le wi tan stzetzaxen yi talma tan qui tkol amal scyetz. 28 Nchatz tal faran tetz Moiss: Cawlen tzonej nin quit na waj yil wil cun awutz junt tir tzonej, na kol cul junt tir oknin cun le awi yi quimok wan, stzun faran bantz tetz Moiss. 29Jun cun yol quit nul tan yol teru, stzun Moiss bantz tetz faran. bantz nintzun jilon Ryos tetz Moiss, itzun taltz: Tajwen tan wakol junt caws faran scyuch cyakil yi e aj Egipto. Ej nin yil tzicy yi jun chicawsatz stke i amal tzitetz tan itelen wok tzonej. Na i
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 21Itzun

Yi toquen tzotz swutz kej tetz chicaws yi e aj Egipto

11

Yi tlol Ryos yi at chiquimbil cyakil yi bajx chicyajl yi e wunak Egipto


1Itzun

XODO11,12

106

tenin faran tzocopon tan ilajen len tan itelen wok tzonej. 2 Chastzun te alaj scyetz cyakil yi e xonl Israel tan cyoquen tan jaklen echk oro tu sakal scyetz chiwisin yi aj Egipto. 3 Nintzun tak Ryos yi banl squibaj yi e xonl Israel na nin jal chibalajil chiwutz cyakil yi e aj Egipto. Nchatz e ban yi e ajcaw yi na chicawun xlaj faran nin cyak kej Moiss. Ej nin cyakil yi e aj Egipto chumbalaj nin e bantz scyej yi e xonl Israel. 4 Ej itzun ban, nin tal Moiss tetz faran: Ta faran je yol yi ketz kaRyosil: Chin xonk chixol yi e aj Egipto axen nicyakbal. 5 Ej nin chiquimok cyakil yi bajx cyajol wan. Chicyakil cun chiquimok. Quic na ban ko at chikej chitaj nka quic. Chi tanen yi faran yi at kej, squimok yi bajx cyajl wan, nin yi e yi quic chikej chi quitanen yi e yi na chakuj wi cojbil chiquimok yi cyetz wan. Nchatz chibne yi bajx cyal yi e txuc. Tircun chiquimok. 6 Winin tzun bis okl sbajoktz benen tzin Egipto. Winin e chichink tan bis na qui otojt na bajij yi xtxolbilej chixol. 7Nin tan telen chitxumu tetz yi apart yi o xonl Israel chiwutz yi e aj Egipto, siquier nink jun txi yi nink wojon cyen te jun xonl Israel, mpe ik te cyawun. 8 Ma jalu chicyakil cun tzun yi e witz ajcawej, chul tan cuswutzil tzinwutz nin chicopon mejlok tzinwutz. Ej nin scyale swetz: Bneu pawor ta tan cyelenu scyuch cyakil tanumu. Poro ko quil chiban yi xtxolbilej quil kel, stzun Moiss bantz tetz yi rey. Winin tzun chichen cul Moiss yi telen tzajtz tan yol tetz faran. 9Benen tzun tlol Ryos tetz Moiss: Jun cun yol quil tak faran amal tzitetz tan itelen. Ma na tajwen cun tan inchajol mas echk milawr tzonej Egipto kalenatz tzun ltak amal tan itelen, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 10 Ja bnix cyakil echk milawratz swutz faran cyan Moiss tu Aarn. Poro yi tetz faran mas tcunin stzetzaxen talma tan Ryos na qui nin tak i amal tan cyelen yi e xonl Israel Egipto. bantz nintzun jilont Ryos tetz Moiss tu Aarn le amal Egipto, itzun tal scyetz: 2 Yi jun xawej tzocopon tetz bajx xaw tetz yi yob nin sbne opon tunintz bajx xaw sbne. 3 Chastzun te alwok scyetz cyakil yi e xonl Israel yi xtxolbilej: Tul yi lajuj tajlal yi xawej, tajwen tan chijoyol yi jujun najal jun cner nka jun chiw tan cyoyil swetz, jun le jujun najal. 4Ma ko cobox intzi chixonen jun najal nin qui nin chixcye tan bajsen jun cner nka jun chiw, ban tzun chijilon tetz yi chiwisin yi at mas nakaj. Junit tzun chiban tan bajsen yi jun txucatz. Ban chijatx cun chixol. Tunin xomquen cyan te cyajlal le jujun najal. 5 Tajwen yi tzijoy wok jun cner yi mam yi ja wit tzak jun yob tan, nin yi quic mu tal yanasil. Quic na ban yi ko cner nka chiw. 6 Yil jal yi cneru nka yi chiw tajwen tan colchen, jalen yil jepon yi cyajlaj tajlal yi xaw tajwen tan cwen ibiyol. Poro ban tzibiy wok cun cwen kej. 7Kalel bajet yi jun cneratz, ban tzisuk wok cyen yi chel tejak yi marquil yi puertil ical. 8 Yi jun cneratz ban tzibajswok ninin te akbalatz nin boxij tzitulej wok. Ban tzibajsaj wok tu echk ca itzaj tu pam yi quic xtxamil.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

12

1Itzun

Yi Pasc

107
9Quic

XODO12

cuj tan ibajsal yi chibaj yi txaxenlen nka yi txiquij sban, ma na cyakil yi tkan tu yi wi tu cyakil yi talma nka yi echk taklen yi at tcul, cyakil boxij cun sbne. 10Nin tajwen tan ibajsal cyakil. Na qui tajwen tan sowrinen nin kol sowrin ban tcun yi tzitzeswok cun. 11Nin nchatz bajx wekwok itib, banwok list te bech itetz, nin yi ixajab. Ej nin tzamwoken yi itxamij, kalenas tzun ban tzibajswoken yi cner lajkel na yastzun yi Pasc tetz Kataj. 12 Na te yi akbalatz nicyak tan chibiylen cyakil yi e bajx chicyajl yi e aj Egipto. Nchatz wulej yi bajx cyal yi e txuc, nin wake chicaws yi echk ryos cwent Egipto. Tzelepon cun tej yi xtxolbilej na itz inyol yi in iTaj Jehov. 13 Ma yi chich yi tzocopon itan te marquil yi puertil ical, xconk tetz jun techl yi chon atixwok le calatz tan qui iquimen, na yil wil yi at chich tejak puert nicypon nin quil cxquim wok, na cyakil yi e aj Egipto chiquimok wan. 14Ban tzinach wok cun yi jun kejatz, na itz jun balaj kej nin tzibne wok jun balaj kej tetz Kataj. Na yi jun kejatz tajwen tan ibnol wok tanen chi jun ley. Nin sbne opon tunintz tajwen tan chibnol tanen yi initxa tu cyakil yi e imamaj. 15 Nchatz sbajk pam yi quic xtxamil itan, tetz juk kej, nin yil xetij yi bajx kej tajwen yi quic mu xtxamil pam yi nink jal le jun cal. Nin yi jun yil baj yi pam yi at xtxamil tan tul yi juk kejatz, tzelpon lajun tzixol wok. 16 Le bajx kej tu yi witzbil kej tajwen tan imolol itib tan banlen jun balaj kejatz. Tul yi cob kejatz cyal jun tzakuj, ntin cun tan banlen yi iwa ban cxakuj jun rat, na yi cob kejatz chin xan nin. 17Yi jun kejatz tetz yi pam yi quic xtxamil itz jun balaj kej yi tajwen tan ticyen wutz kej itan, na yastzun yi kej yi xelepon wok tzonej Egipto. Chastzun te tzibne wok tanen yi jun kejatz sbne opon tunintz, nin itz jun ley yi tajwen tan ibnol tanen, nin tan chibnol tanen yi e initxa. 18 Sbajk yi pam yi quic xtxamil itan. Juk kej sbne, na cxetok wok tan bajsen cwen kej le cyajlaj tajlal yi bajx xaw tetz yi yob, jalen cwen kej le junakjun tajlal yi iten nin xawatz. 19Tul yi juk kejatz quic cuj tan jalen mu xtxamil pam le jun cal. Na cyakil yi e yi sbajk pam cyan yi at xtxamil, juncun chelepon lajun tzixol wok. Quic na ban ko awer nak i nka mero xonl Israel. 20Chastzun te cyal jun bajsan yi echk taklen yi at xtxamil. Ma na ban tzibajswok yi echk taklen yi quic xtxamil alchok atixet nin alchok amalil yi xat cunt, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 21Itzun bantz nintzun el mantar tan Moiss tan chichaklen cyakil yi e wi banl wi tetz Israel. Nintzun taltz scyetz: Eu jun coloj kacmon chibenku tan ticylen jun ne cneru nka jun chiw, jujun le jun najbil. Ban chibiycunu na skabne jun balaj kej yi itz yi Pasc. 22 Ma yi chel yi cner ban molxij tul jun plancan nin yil molxij ban tzun chijoyu jun tal sbil nka jun kab xtze tan suklen cyen tejak yi marquil yi chipuertu. Cyal tzun jun tzel tzajtz te akbalatz jalen yil tzul skil. 23 Na yil tzicyak yi Kataj tan chibiylen cyakil yi bajx chicyajl yi e aj Egipto stile yi at yi chich tejak yi marquil yi chipuertu. Nin yil til yi at chich tejak yi chipuertu tzicypon tzun i-tz, nin quil chiquim yi e bajx chicyajlu tan. 24Nin yi jun cawlej tajwen tan chibnolu tanen scyuch cyakil yi chixonlu sbne opon tunintz. 25Nin yil choponu le amal yi sukint tan Ryos scyeru tajwen tan chibnolu tanen yi jun xtxolbilatz. 26 Ej nin yil chijak yi chinitxajilu scyeru yi mbi xac yi jun kejatz yi na chibanu, 27ban cyalu: Yi jun kejatz yi na icy skaxol itz Pasc nin yi na quim yi cner itz jun katxixwatz tan taklen kej Kataj.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO12

108

Na yi chiquimen yi bajx chicyajl yi e aj Egipto tan, quic nintzun oc tajaltz scyej yi bajx chicyajl yi xonl Israel yi ate-tz Egipto. Chastzun te chiclaxen cyakil cun yi e kaxonl, stzun Moiss bantz scyetz cyakil cun yi e xonl Israel. Yi quibital yi e xonl Israel yi xtxolbilej chicwen tzun mejloktz tan taklen kej Ryos. 28 Ej nin e ban tanen cyakil yi xtxolbil yi tal Ryos tetz Moiss tu Aarn. bantz yi toponen nicyakbal nintzun e quim cyakil yi bajx chicyajl yi e aj Egipto tan Ryos. Tircun tzun e quimtz, quic na ban yi ko ric nka meba, chi tanen yi bajx cyajl faran jalen te yi bajx cyajl yi yaj yi at pres. Nchatz ban yi bajx cyal cyakil yi e txuc. Tircun chiquimen. 30Yi chiquimen, tircun tzun yi e wunak e baj cas len. Nchatz ban faran scyuch yi e mas ajcaw yi ate xlaj tan cawun. Chin bisbil nin ban yi jun akbalatz na cyakil cunin yi e wunak na chok len tan bis, na quic nin jun najal yi quik jun alma scyuch. 31Iten nin te ratatz benen mantar yi faran tan chichaklen Moiss tu Aarn. Ma yi cyoponen Moiss nintzun taltz scyetz: Ma jalu Moiss, ban tcun quilok wok tan culajen yi iRyosil chi yi na cxtzan wok tan talchen. Na ban tcun yi cxel wok skaxol. 32 Ban cxben wok icyakil cun, cyaj wok nin cyakil yi itawun chi yi txumijt itan. Ban cxel wok ninin jalu nin nachwok tu Kataj swibaj, stzun yi faran bantz scyetz Moiss tu Aarn. 33 Itzun yi e wunak cwent Egipto cyoquen tzuntz tan chilajen len yi e xonl Israel yi ate chixol. Na nin e oc tan xtxumlen ko tzun chiquim chicyakil cun. 34 Lajkel nintzun cyoquen yi e xonl Israel tan cusen yi kotil pam yi ntaxk cu xtxamil cyan tulak yi culbil, nin tircun tu yi culbil cwen quikol tulak chixbuk nin baj je cyekaltz. 35Nchatz cawunin Moiss scyetz cyakil yi e xonl Israel tan chibenen tan jaklen oro tu sakal nin echk bechok scyetz yi e aj Egipto. 36 Toquen tzun tkol Ryos le chitxumun yi e aj Egipto tan quikol cyakil yi mbi cun na chijak yi e xonl Israel scyetz, nin tan yi xtxolbilej el tzaj quicyal cyakil chimebil yi e aj Egipto. bantz elen tzaj nintzun e ban yi e xonl Israel le amal Ramss tan cyoponen Sucot. Yi cyajlal yi cyelen tzaj itz kak cient mil chixonen yi e yaj yi nsken tzak chitiemp nka yi e yi nsken opon chitiemp tetz sanlarin. Qui e oc yi e xnan tu nitxa cyajlal. 38 Winin tzun wunak yi nketz e xonl Israel e xomnin chixol. Nchatz winin wac tu cner e xomnin scyej. 39Nin tan paj yi ojkel yi cyelen tzaj qui nin bnix chiwa tetz chibe, na nin e oc yi e aj Egipto tan chilajen len le cyetz chitanum. Cyoquen tzuntz tan banlen pam te yi kot yi cyan cyan. Na ntaxk txamin. 40 Cyaj cient tu junaklaj yob e atij yi e xonl Israel le amal Egipto. 41Na nintzun tzak yi cyaj cient tu junaklaj yobatz cyan te yi kejatz yi cyelen tzaj. Chicwen tzun chicyakil yi tanum Ryos tbe. 42 Te yi jun akbalatz Ryos oc tan chiquicylen nin tan cyelsenel tzaj Egipto. Chastzun te yi jun akbalatz itz tetz Kataj, na yastzun yi akbal tan taklen kej i. Ej nin chin tajwen cunin tan chinawsal yi e xonl Israel yi jun akbalatz sbne opon tunintz. Nchatz chibne yi e chixonl tajwen tan chinawsal yi jun kejatz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 37Itzun 29Itzun

Yi chiquimen cyakil yi bajx chicyajl yi e aj Egipto

Yi cyelen tzaj yi e xonl Israel Egipto

109 Cobox cawl tetz Pasc

XODO12,13

tzun Ryos tetz Moiss tu Aarn itzun taltz: Je cobox cawlej yi tajwen tan ixomen tej tan ticysen Pasc: Quic cuj tan bajsal jun awer wunak yi chibel yi txuc yi spat-xok tetz itxixwatz. 44Poro ko at jun imos yi lokij tanen ban sbajsaj i ntin ko banij circuncidar. 45 Quic cuj tan bajsal jun awer wunak yi chibel yi txuc yi na ipat tetz itxixwatz, mpe ik jun awer wunak yi na icy cun tzixol wok nka jun imos yi na ichoj wok tan akun, quic cuj tan bajen tan. 46 Nin yi chibaj tajwen tan bajen cyakun yi jujun najal xeak chical. Na cyal jun tzelsan tzaj yi chibaj xe cal, nin cyal jun puchun cun siquier jun scyeri bakil yi itxixwatzatz. 47Ej nin yi jun xtxolbilej tajwen tan ibnol tanen yi axwok xonl Israel. 48 Poro ko at jun awer wunak yi at tzixol yi na taj yil sban tanen yi Pasc tan taklen kej Kataj, tajwen tan bnol circuncidar tib. Nchatz cyakil yi e yaj yi ate le najbil i tajwen tan chibnol circuncidar quib. Ej nin kalenas tzun sban tanen yi jun kejatz. Na nicun tzun sbne i-tz chi jun mero xonl Israel. Poro ko nketz circuncidado quic cuj tan bajen tan. 49Iten nintzun leyatz xconk scyetz yi e awer nak yi nchitzij nin yi e yi ate tzixol wok. 50 Ma yi e xonl Israel, nintzun e ban tanen cyakil yi xtxolbil quib yi tal Ryos scyetz Moiss tu Aarn. 51Iten nintzun kejatz cyelen tzaj tcyal Ryos yi tanum jak cawl faran chi jun kuj sanlar tanen. 1Nchatz tal Ryos tetz Moiss: 2 Jatx wok cyakil bajx icyajl, tan chixconen swetz. Na cyakil yi bajx icyajl yi axwok xonl Israel, e cun wetz. Nchatz cyakil yi bajx cyal yi itawun e cun wetz, stzun Ryos tetz Moiss. 3 Yi tbital Moiss yi xtxolbilej nintzun bentz tan talchen scyetz cyakil yi tanum. Poro bajx talol i yi yolej: Sbne opon tunintz tajwen tan chinawsalu yi jun kejej yi en cun ban Ryos tan cyelsenel tzaju jak chicawl yi e aj Egipto tan yi tetz porer kale atetu tetz esclaw. Nin te yi jun kejatz quic cu tan chibajsalu pam yi at xtxamil. 4Chinach cunu yi tajlal yi xaw te yi jun kejej yi itz jun kej tetz xaw Abib. 5 Ej nin yil choponu le amal yi suknak Ryos scyetz yi e kamam kate, yi jun amalatz yi chumbalaj nin, kale najlchet yi e cananeo, e hitita, e amorreo, e heveo tu e jebuseo, tajwen tan chinawsalu yi jun kejej cyakil tiemp. 6 Yil tzicy yi jun balaj kejatz cyanu ban chibajsaju yi pam yi quic xtxamil.e Juk kej chibanu tan bajsen. Poro le jukin kejatz ban chibanu jun balaj kej tan taklen kej Kajcaw. 7Tul yi juk kejatz ntin pam yi quic xtxamil sbajk cyanu. Ej nin quic cuj tan jalen mu xtxamil pam chixolu, nka jun pam yi at xtxamil. 8 Ej nin tul yi jun kejatz ban cyalu scyetz chinitxajilu yi mbi na elepont yi kejatz. Ej nin ban cyalu scyetz: Yi jun xtxolbilej itz tan nawsen yi kejlal yi kelen tzaj tan Ryos jak chicawl yi e aj Egipto, chechu sban scyetz. 9Tajwen cunin tan quicysalu yi jun kejatz na nicun sbne chi atk jun techl wutz chikabu nka wutzak chiplaju tan nawsen scyeru yi tajwen tan chinawsalu yi cawl Ryos. Na tan tu yi porer i nchelsan tzaju jak chicawl yi e aj Egipto. 10Chastzun te tajwen tan ticyen yi jun kejatz cyanu cyakil yob le xawej.

43 Jilonen

13

e 13:6

Xtxamil le A.T. na elepont ajtzakl cachi. 1Co 5:7.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO13,14

110

11Ej nchatz yil choponu tan Ryos le chiluwar yi e aj Canan, yi amal yi suknak i scyeru, nin scyetz yi e chimam chiteu, 12 tajwen yil chijatxu yi bajx chicyajlu tetz Ryos. Nchatz cyakil yi bajx cyal yi cyawunu yi mam, tajwen yil cyaku tetz Ryos. 13 Ma yi bajx cyal yi e buru ban chitxexu tu jun tal ne cner nka tu jun tal chiw. Poro ko qui na cyaju yil chitxexu ban chiwakenu yi kul. Nchatz na taj yil chibanu te yi bajx chicyajlu. Tajwen yil chitxexu tu jun ne cner tan claxen. 14Ej nin tzantzaj yil chijak yi e chinitxajilu yi mbi na elepont yi xtxolbilej, ban cyalu scyetz: Na kaban yi xtxolbilej tan nawsen yi en cunin ban Ryos tu yi tetz porer tan kelsenel tzaj jak chicawl yi e aj Egipto kale o atet tetz esclaw jak chicawl. 15 Na yi stzetzaxen yi talma faran yi qui nin tak i amal sketz tan kelen tzaj chixol, ja chiquim cyakil yi bajx chicyajl yi e aj Egipto tan Ryos. Nchatz ban yi bajx cyal yi e txuc. Chastzun te na koy yi bajx cyal yi e txuc tetz Ryos, nin nchatz na kak jun ne cner tan qui chiquimen yi bajx kacyajl. 16 Nin yi jun xtxolbilej nicunk chi atk jun techl sbne wutz ikab nka wutz iplaj tan nawsen tzitetz yi en cunin ban Ryos tu yi tetz porer tan kelsenel tzaj Egipto, chechu sban scyetz chinitxajilu.

bantz yi tkol faran amal scyetz yi e xonl Israel tan cyelen tzaj Egipto, qui nin e ben tcyal Ryos le be yi quenin na opon le amal chixol yi e filistey. Na nin oc Ryos tan xtxumlen ko tzun chipakxij junt tir Egipto yil choc yi e filistey tan oyintzi scyej. 18 Chastzun te e benen tcyal le amal tzinunin tu tan cyoponen stzi yi Cyak Mar. Yi cyelen tzaj yi e xonl Israel Egipto chon cunin e ban chi na chiban ala kuj sanlar. 19Ma tetz Moiss nintzun cawunin tan benen quicyal yi bakil kajtzun ep. Na, cawun cyen i scyetz yi e xonl tan chibnol yi xtxolbilej. Nin je yol iej: Jun cun yol wale cyen tzitetz yi tzocopon Ryos tan icheyen nin tan itelsen tzonej. Nin yil bajij yi jej tajwen tan benen itcyal yi imbakil tzitej, stzun ep banak cyen. 20 Yi cyelen tzaj yi e xonl Israel le amal Sucot cwent Egipto, chon tzun cyoponen le amal Etam stzi yi amal tzinunin tu. 21Ej nin yi na chixon chajkej bajxij Ryos chiwutz tul jun bocoj sbak tan chajlen yi chibe. Ma lakbal bajxij Ryos chiwutz tul jun bocoj kak tan xtxeken chibe. Chastzun te ja chixon skejl nin lakbal. 22 Bajx cuntunin yi jun bocoj sbakatz chiwutz chajkej. Ma lakbal bajx cuntunin yi jun bocoj kakatz chiwutz tan xtxeken yi chibe. bantz nintzun jilont Ryos tetz Moiss. Itzun taltz: alaj scyetz cyakil yi e xonl Israel tan chipakxen, nin tan cyoponen swutz yi amal Pi-hahirot yi at txol Migdol tu yi mar, nin xlaj yi amal Baal-zefn. Ban chatij cobox kej le amalatz nin ban je cobox kej chipach swutz yi amalatz yi at swutz yi mar. 3 Nin yil tbit faran yi chon atixwok le amalatz, stale i: Yi e xonl Israel quit na pujx cyan nal chaj nint. Nin txakxnake tul yi amal tzinunin tu. 4Nin nchatz tzintxixpuj yi tajtzakl faran tan sajen i tan itzamlen. Poro quil cxbisun wok na tzinchaje yi imporer tan yi echk taklen yi tzimbne tej i nin scyej yi e tetz sanlar. Ej nin yil tzimban yi xtxolbilej tzelepon chitxum cyakil yi e aj Egipto tetz yi in yi witz Ajcaw, stzun Ryos bantz.
2 Moiss, El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

17Itzun

Yi jun bocoj sbak tu kak yi bajx cun chiwutz Israel

14

1Itzun

Yi quicyen yi xonl Israel wi mar

111

XODO14

Yatz nin tzun cyulej yi e xonl Israel quib yi tal Ryos scyetz. 5 Itzun bantz yi tbital faran scyuch yi e ajcaw yi na chicawun xlaj yi nsken chel ojk yi e xonl Israel, nintzun je xtxixpul yi xtxumun scyej. Itzun cyaltz: en tzun ban yi kakol amal scyetz yi e xonl Israel tan cyelen skaxol, nin tan qui cyakujen skej? chech tzun e bantz. 6 Nintzun cawunin yi rey tan weklen yi tetz caret tetz oyintzi, nin cawunin tan chiweklen jun coloj sanlar, tan chixomen nin tej. Ben tcyal cyakil yi tetz caret tetz oyintzi. 7Nchatz e xom nin kak cient balaj caret tetz oyintzi yi at len jun ajcaw tetz sanlar tul. 8 Mas tcunin tzun stzetzaxen yi talma yi rey tan Ryos tan benen i tan chitzamlen yi e xonl Israel yi skil cun cyelen tzaj tzak chicawl. 9Cyelen tzaj tzun yi e sanlar cwent Egipto tu cyakil chicaret tetz oyintzi tu cyakil yi e sanlar yi ateen tejak chichej, tan chitzamlen yi e xonl Israel. Chon tzun e txamxen yi e xonl Israel cyakun stzi yi mar, xlaj yi amal Pihahirot nin swutz yi amal Baal-zefn. Na chon chicyajen cyen yi e xonl Israel le amalatz. 10Yi quilol yi e xonl Israel yi toponen faran tu cyakil yi e tetz sanlar yi xomche tej tu echk caret tetz oyintzi, nintzun e xobtz, nin e oc tan jaklen cheybil cyetz tetz Kataj Ryos. 11Poro nintzun e oc tan yajlen Moiss. Itzun cyaltz tetz: Moiss nxac nkel tzaj acyal Egipto tan kaquimen tzonej le amal tzinunin tu? Mas balaj klo chonk nkaquim Egipto. Nxac maban yi junatz skej? Nxac nkel tzaj acyal? 12 Yatz nintzun kal tzatz yi ato tzaj Egipto. Je bin kayol kal tzatzej: Akaj amal sketz tan kakujen jak chicawl yi e aj Egipto, na mas balaj yi tzicypon yi buchben ketz kan swutz yil kaquim le amal tzinunin tu. 13 Yi tbital Moiss yi chiyol nintzun tal i scyetz: Eu intanum, quil chibisunu, nin quil chixobu. Quiwit yi cyeru. Kukek chiculu tej Kajcaw. Na chaje i yi tetz porer sketz jalu, nin jun cun skaclaxok tan. Nin yi e kacontr yi na kil nin chiwutz jalcun, quit kil chiwutz. 14Chastzun te quil chibisunu, na nketz tajwen yil koc tan oyintzi scyuch ma na Ryos tzocopon tan oyintzi scyej tetz kaxel, stzun Moiss ban scyetz yi e tanum yi e xonl Israel. 15 Nintzun tal Ryos tetz Moiss: Moiss nxac na ctzan tan jaklen swetz yi mbi tajwen tan abnol? Cawunin scyetz yi e xonl Israel tan chicwen junt tir tbe. 16 Ma atz, cyajen yi atxamij, nin chajnin tibaj yi mar tan cwen jatxol tib. Bantz quicyen yi xonl Israel tul. 17Ma in wetz swake cyen le chitxumun yi e aj Egipto tan chixomen tzaj tan itzamlen wok. Poro quil cxbisun wok na tzinchaje yi imporer tetz faran scyuch yi e tetz sanlar, nin scyetz yi e yi ateen te chichej. 18 Nin yil tzinchaj yi imporer yil noc tan chixiten faran scyuch yi e mas sanlar yi xomche tej, scyuch yi e yi ateen te chej, tzelepon tzun chitxum tircun yi e aj Egipto tetz yi in yi witz Ajcaw, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 19Itzun yi ngel yi bajxij chiwutz nintzun xtxixpuj yi luwar kale atet. Nchatz ban yi jun bocoj sbak. Chon bajxche chiwutz yi xonl Israel, poro chon e cyajen cyen wutz chicoc. 20Chon tzun e cyajen cyen chixol yi e sanlar tetz Egipto scyuch yi e xonl Israel. Yi jun bocoj sbakatz xcye tan taklen tzotz scyetz yi aj Egipto, ma scyetz yi e xonl Israel xcon tan chitxeken te yi jun
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO14,15

112

akbalatz. Chastzun te qui nin e xcye yi e sanlar tetz Egipto tan chitzamlen yi e xonl Israel te jun akbalatz. 21Ma tetz Moiss inin tzun tulejatz quib yi tal Ryos tetz, nin ben chajol yi xtxamij wi mar. Yi bnol i yi xtxolbilej nintzun saj jun chin wutzilen cyekek tan Ryos telen tzin. Baj cunin akbal tan yi jun cyekekatz. Cwen tzun jatxol yi mar. Cob cuntu el tan. Yastzun tulej Ryos tan skejsen yi mar kale e icyet cun yi e xonl Israel. 22 Chin skej nintzun ban chibe yi xonl Israel kale e icyet. Na yi a nintzun oc chi cob tapij chixlajak. 23 Tircun tzun yi e sanlar tetz yi faran yi ate tej chej tu cyakil yi e yi ate tul caret e xom nin tan chitzamlen yi e xonl Israel, jalen nicyal mar. 24Poro yi tulen skil chon na xmayin tzaj Ryos tul yi jun bocoj sbak tu kak. Yi tilol yi mbi na chiban yi e aj Egipto nintzun octz tan chixiten cun. 25Poten tzun yi toloil yi chicaret. Pentlen tunin na chixon. Itzun cyaltz: Kelken ojk chiwutz yi e xonl Israel na i Ryos na tzan tan oyintzi skej, chech tzun yi e sanlar tetz Egipto. 26 Te yi ratatz nintzun tal Ryos tetz Moiss: Moiss chaj nin akab tibaj yi mar tan cwen jopol tib yi mar nin tan cwen squibaj yi e sanlar cwent Egipto tu cyakil yi e yi ate tib chej nin tul chicaret. 27I nin tulej Moiss quib yi tal Ryos tetz. Jen tzun chajol Moiss yi kab tibaj yi mar. Yi tulen skil sken bnix yi mar chi tanen nin yi taxk chicy yi e xonl Israel tibaj. Ma yi quilol yi e aj Egipto yi xtxolbilej nintzun klo e el ojktz, poro qui nin na nsken jopx yi chibe. Tatz tenin e cyajen cyen cyakil yi e sanlar tetz Egipto xe mar. Na Ryos nchimulkun nin xe mar. 28Yi tajen junt tir yi mar chi tanen nin tircun tzun yi e sanlar cwent Egipto e bekxij. Tircun e bekxen yi e yi e xom nin tan chitzamlen yi e xonl Israel. Quic nin jun yi nink clax, ma na tircun chiquimen. 29Poro yi e xonl Israel skil cun quicyen, na skej yi chibe kale e icyet, na cob cuntu el yi mar. At jun txakaj yi cyaj cyen le chimax nin junt txakaj le chisbal, chi cob tapij ban chixlaj. 30 Te yi jun kejatz ja che col Ryos yi e xonl Israel chikab cyakil yi e aj Egipto. Na yi e xonl Israel quil chiwankil cyakil yi e aj Egipto yi e quim xe mar. Chon sanlcheen tzaj stzi a. 31Yi quilol yi e xonl Israel yi porer Ryos yi en cunin ban i tan chibiylen yi e sanlar tetz Egipto, nintzun cyak kej Ryos nin kuke mas chicul tej. Nchatz e ban te Moiss yi chakum Ryos.

15

bantz yi wit bajen yi xtxolbilej, nintzun cyak Moiss scyuch yi e xonl Israel chikajsbil tetz Ryos tan taklen kej i. Je na tal chibitzej: Kake kakajsbil tetz Kataj. Na skil cunin nxcye i te kacontr yi chibekxen yi e aj chejinl tu chichej xe mar. 2 Chastzun te na wak inkajsbil tetz Kataj, na i na akon inwalor nin ja chincolpij tan. I Ryosil intaj chastzun te tajwen tan wakol inkajsbil tetz. 3 Yi kaRyosil i yi witz aj txaconl nin yi bi itz witz Ajcaw. 4 Na ja xcye tan chibensen kacontr xe mar scyuch cyakil chicaret tu cyakil yi e sanlar tetz faran. Ej nin tircun yi balaj cyajcawil sanlar ja chibekxij xe mar tan i. 5 Chon cunin e ban chi na ban jun cub yi na ben jolin xe mar, nin jalen xe mar nchoponet tan.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi tkol Moiss scyuch yi e xonl Israel chikajsbil tetz Ryos

113
6

XODO15

Wajcaw chin cham nin ilu. Winin chamilu, nin winin poreru. Na ja xcyeu scyej kacontr. 7 Tan yi teru poreru ja xcyeu tan chixiten yi e kacontr. Na ja xcyeu scyej cyakil yi e yi e oc tan oyintzi teju. Ja ticysaju culu scyej. Chon cun ntuleju e chi na tze mu tzis. 8 Tan yi waloru, ja xupu wi mar nin ja jatx tib. Chon cunin ban cyen chi cob tapij. Ja nacnax yi xe mar tanu, quit nchuc tib mu tal. 9 Nin je chiyol kacontrej: Kaxomok nin tan chitzamlen yi e xonl Israel, jalen yil chitxamxij kan. Nin yil chitxamxij kan, tzelpon kamajol cyakil chimebil nin copon kajatxol skawutz. chiquimok kan. chiquimok kan tan kaspar, chech e bantz. 10 Poro teru ta ja saj kojolu yi mar chiwi nin ja chibekxij tanu. Chon cunin e ban chi na ban jun lmak cub yi na ben jolin xe mar. 11 Kataj, quic nin junt ryos yi nicunk yi porer tu yi teru! Quic junt yi chin tzaknak cun swutzu ta, na na xcyeu tan banlen winin milawr yi chin xowbil nin. Chastzun te tajwen tan kakol kakajsbil teru. 12 Ja chaju yi poreru scyetz nin tircun ja chiquim tanu. 13 Nchatz winin na peku skej yi o yi elnako tzaj liwr jak chicawl yi e aj Egipto, ej nin tan tu yi na peku skej, na tzanu tan kicylen nin le teru amalu. 14 Yil quibit cyakil yi e mas tnum yi xtxolbilej yi mbanu, chilucnek tan xow. Nchatz chibne yi e filistey, chixobok nin skejk chitzi tan paj. 15 Nchatz chibne yi e aj Edom yil quibit yi xtxolbilej, smakxok chixew tan paj. Ma yi e ajcaw tetz Moab chilewnek tan xow. Nin quit jal chiwalor yi e aj Canan. 16 Ilu Kajcaw, che xowsaju tan chixoben. Nink choc quen chi jun cub yi qui na yucan, jalen yil kicy jalaj cyen chiluwar, yi o tanumu yi ja kacolpij tanu. 17 Kataj, ko tcyajninu tan kanajewen tul yi teru amalu yi winin xanil. Ko tcyajninu le calu yi ilu mbnon tetz. 18 Scawunku Kataj tetz ben kej ben sak, chech tzun Moiss tul chibitz. bantz yi e xomen tzaj yi e caret tu e aj chej tetz faran wutz chicoc yi e xonl Israel, tul mar, sajen tzun kojol Ryos yi a tetz mar squibaj ninin e quim. Ma yi e xonl Israel e icy tul mar chi skej chibe. 20Toquen tzun Mariy yi tanub Aarn, yi nchatz i elsanl stzi Ryos, tan tocsen jun kbetz yi na biaj pandereta nin octz tan bixl. Nchatz e ban yi e mas xnan nin e oc tan tocsen yi cyetz chikbetz, nin tan bixl tej. 21Toquen tzun Mariy tan bitz. Je na tal yi bitzej: Kabitzink tan taklen kej Kajcaw. Na ja txacon i scyej kacontr. Na ja xcye i tan chibensen chicyakil yi e aj chejinl tetz oyintzi xe mar. Kake bin kakajsbil tetz. 22 Quicyen tzun Moiss scyuch yi e aj Israel swutz yi amal yi at xlaj yi mar. Chon tzun e benen le amal tzinunin tu yi na biaj Shur. Ox kej e xon tul yi amalatz. Poro qui nin jal mu a cyan tetz quica. 23 Yi cyoponen le amal Mara,
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 19Itzun

Yi tkol Mariy yi tanub Moiss yi tetz kajsbil

XODO15,16

114

at jun a at poro qui nin baj cyan na chin ca nin. Chastzun te toquen yi bi yi amalatz cyan tetz Mara.f 24Tan paj yi qui jal quica cyoquen tzun yi xonl Israel tan xbajtzien te Moiss, itzun cyaltz: Moiss mbi kucaj jalu tetz kuca na quic balaj a at tzonej? 25Toquen tzun Moiss tan jaklen cheybil tetz, tetz Ryos. Tbit tzun Ryos yi stzi yi kul Moiss, nintzun chaj i jun wi tze tetz. Ma yi cwen tkol Moiss yi jun wi tzeatz xe a, toquen tzun yi a tetz balaj a. Chon tzun toquen Ryos tan chipilen le amalatz. Nchatz chon takol i yi tetz cawl tan chixomen tej. 26 Itzun taltz scyetz: Kol tzitbitwok cyakil yi xtxolbil yi swale tzitetz wok, ej nin kol tziban wok tanen yi wetz wajbil, tu yi wetz incawl; ej nin kol cxomwok te weri inley, qui tzun tzul yi ech yabil tzitej wok chi yi nchewulej yi e aj Egipto. Na in yi itajcawil, stzun Ryos bantz scyetz. 27Chon tzun cyoponen yi xonl Israel le amal yi na biaj Elim, kale atitet coblaj ne a tu oxcal tu lajuj wi xaj. Chon tzun e cyajen cyen cobox kej le jun amalatz. bantz quicyen tzun yi xonl Israel swutz yi amal kale e cyajet cyen yi na biaj Elim. Chon tzun cyoponen le amal tzinunin tu yi na biaj Sin yi at txol Elim tu Sina. Itz yi olaj tajlal yi cap xaw yi cyenlenix tzaj Egipto yi cyoponen tul yi jun amalatz. 2 Yi cyoponen le amalatz, cyoquen tzuntz tan xochon tetz Moiss tu Aarn tan paj yi qui jal chiwa. 3Je tzun chiyolej: Moiss! Nxac nkel tzaj awucyal Egipto? Mas balaj klo chonk nkaquim tan Ryos Egipto, na chonej at ketz kawa. Chon na kawan xlaj wokil chibaj, nin na baj kan jalen yi na el chin kagan tej. Poro yi jalu ntin nkasaj itcyal wok tzonej le amalej tan kaquimen tan wej, chech tzuntz tetz Moiss tu Aarn. 4 Poro nintzun tbit Ryos chiyol chastzun tlol i yi yolej tetz Moiss: Swake chiwa yi xonl Israel. Chon lsaj tcyaj. Ntinatz na taj tan cyelen cyakil jalchan tan molchen yi mu yi xconk scyetz te yi jun kejatz. Na na waj wil na scyetz e yil chixom te incawl nin na scyetz yi qui. 5 Ma le kakin kej yil choc tan molchen yi chiwa ban chimolen tetz cob kej. Ban chimolen mas swutz yi na ban xol sman, stzun Ryos bantz scyetz Moiss. 6 Cyalol tzun Moiss tu Aarn yi xtxolbilatz scyetz xonl Israel: Quibitzaju eu katanum, axen cwen kej squileu yi porer Ryos, yi Ryos yi o elsan tzaj Egipto. 7Ma eklen jalchan squileu yi banl i skibaj, na ja tbit i yi nchixochonu tetz. Na chon nchixochonu tetz i, nketz sketz. 8 Nchatz tal Moiss scyetz: Yi jalu cwen kej stke Kataj Ryos chibaj tetz kawa. Ma jalchan stke pam sketz jalen tzicy kapaj tej. Na ja tbit yi nchixochonu tetz, na nketz chon nchixochonu sketz ma na tetz Kajcaw. 9Benen tzun tlol Moiss tetz Aarn: Alaj scyetz cyakil yi e xonl Israel tan chibansal quib tu Ryos na ja tbit i chixochon, stzun Moiss bantz. 10 Ej nin te yi tlol Aarn yi xtxolbilej scyetz xonl Israel tircun nintzun e, e xmayinin le amal tzinunin tu. Ej nin le ratatz ja chaj tib yi pakpuchal yi porer Ryos tul yi jun bocoj sbakatz. 11Chon tzun jilonen Ryos tetz Moiss itzun taltz:
f 15:23

16

1Itzun

Yi tkol Ryos yi man tetz chiwa yi e xonl Israel

Yi biaj Mara na elepont ca le hebrey.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

115

XODO16

12 Moiss, ja wit yi xochon yi nchiban yi xonl Israel. Alaj bin yi xtxolbilej scyetz: Jalu cwen kej sbajk chibaj itan tetz iwa. Ej nin ek jalchan sbajk pam itan jalen yil tzicy ipaj tej. Tan yi xtxolbilej tzelepon itxum tetz yi in yi itajcaw tu iRyosil, cchij sban scyetz, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 13 I nintzun banatz. Iten nin te cwen kejatz cyulen jun coloj tzichin xlaj yi amal kale e quicyent te jun akbalatz. Nchatz ban yi tulen skil nojnak cun yi amalatz tan kab chew. 14Poro itzun bantz yi skejen yi kab chew cyajen cyen tzun jun txakaj taklen yi chin sak nin wuxtxotx tan. 15 Yi quilol yi e xonl Israel yi chin sak nin ban cyen yi wuxtxotx tan yi taklen yi icunin kab chew, nintzun cyaltz: Mbi tzun i ilatz yi jej? chech tzun bantz. Yastzun yi pam yi ja tak Ryos tetz kawa, stzun Moiss scyetz. 16 Ban tzimol wok yi mu yi tajwen tetz itetz. Tunin xomquen tej yi tajlal ixonen. Ban tzimol wok cob liwr te jujun axwok, stzun Ryos bantz swetz, chij Moiss scyetz. 17Cyoquen tzun yi e xonl Israel tan molchen. At e yi nim cyetz baj chimolol, nin at e yi mu ntzi cyetz baj chimolol. 18 Itzun chipakxen xe chipach nin yi toquen malen cabal cuntu na ban, cucoblen liwr te jujun ban. Yi e yi nim cyetz e mol, quic cyetz sowrin. Ma yi e yi mu ntzi e mol, cabal mban. 19Nchatz tal Moiss scyetz: Quic cuj tan cyajen cyen icolol mu tetz ek, mpe ik yi sowril. 20 Poro ilenin ate cobox yi qui oc yol Moiss te chiwi na nin cyaj cyen chicolol mu tetz junt kej. Poro yi tulen skil, nsken txamin nin nsken jal tamluil nin chin xewen nin mban. Sajen tzun colp wi Moiss scyej tan paj yi qui nin oc yi yol i te chiwi. 21Cyakil nintzun jalchan e el yi e xonl Israel tan molchen chiwa yi tak Ryos scyetz. Xomcyentu te yi tajlal yi jujun najal. Ma yi na maktij kej nintzun na el a yi jun jilwutz wajatz yi cyaj cyen wuxtxotx. 22 Ma le kakin kej tetz yi sman, nim tzun chiwa e moltz, na nin e mol tetz cob kej. Cyaj tzun liwr tetz jujun. Poro ate tzun cobox ajcaw e opon tan talchen tetz Moiss tan yi xtxolbilasej. 23 Tlol tzun Moiss scyetz: Quil chibisunu tan na yastzun cawl Ryos. I mmalon yi eklen itz yi kej tetz ujlen, nin itz jun kej yi chin xan nin. Ban chitxicu yi mbi tajwen tetz cyeru, nin ban chicolu yi sowril tetz eklen, na cyal tzakuj eklen, stzun Moiss scyetz. 24 Yatz tzun cyulej yi e xonl Israel quib yi tal Moiss scyetz. Cyajen cyen tzun chicolol yi sowril tetz junt eklok. Ma yi tulen skil qui nin txamin mu tal yi chiwaatz nin quic tamluil ncu. Nin quic nin mu tal nink nxewan. 25 Ban chibajsenu yi chiwau yi cyaj chimololu na jalu itz jun kej ujlen yi chin xan nin swutz Ryos. Nchatz te yi jun kejej cyal jalet pam cyanu. 26 Ban chimololu yi chiwau tul kak kej, ma le jukin kej itz yi kej tetz ujlen, quil jal pam cyanu na yastzun yi jun kej ujlen, stzun Moiss ban scyetz. 27Poro ilenin at e, e el tan joylen yi pamatz tul yi jukin kej poro quic mu jal cyan. 28 Jilonent tzun Ryos tetz Moiss itzun taltz: Tona nin cxom wok te yi wetz inchusun? Tona nin cxoc wok culutxum jak incawl? 29Tajwen yil tzoc le iwi yi in Jehov yi iRyosil nin in ncawun tan itujewen le jukin kej. Nchatz cyakil kej na wak iwa. Ej nin tul yi kakin kej na wak mas waj tan jen imolol tetz cob kej. Chastzun te qui tajwen tan itelen tzaj xe ical le jukin kej, stzun Ryos ban scyetz. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO16,17

116

30 Chicyakil tzun yi xonl Israel e xom te yol Ryos, na tircun e, e uje te echk kej ujlen. 31Toquen tzun yi bi yi jun jilwutz wajatz cyakun tetz Man, na yi yubil itz sak. Nin icunin wutz clant. Ma yi cocal icunin cocal pam tu cabil wunak txuc. 32 Nintzun tal Moiss scyetz yi xonl Israel: Je junt cawl yi na tzan Ryos tan talchen tan kaxomen tej. Mol wok mu man nin colwok tul jun malbil yi gomer bi tan chajlen scyetz ixonl, yi yastzun yi iwa yi nwak tul yi amalej yi tzinunin tu yi itelen tzaj Egipto, stzun Moiss bantz. 33 Benen tzun tlol Moiss tetz Aarn: Joyaj jun mit nin ban tzawak cun jun gomer man tul, nin ban tzacyaj kale najlet Ryos, na xconk tzitetz tan chajlen scyetz ixonl tzantzaj, stzun Moiss tetz Aarn. 34 Joyol tzun Aarn jun tal mit kale cwet yi man, kalenas tzun toponen tan swutz yi caa kale atitet yi cawl Ryos. 35Cawunak tzun yob baj man cyakun yi e xonl Israel jalen yi cyoponen kale najlchet wunak stzi yi mojomil yi amal Canan. 36 Yi gomer nicun tu cyaj lo liwr, nin at lajuj malbil gomer tul jun efa.

bantz nintzun e icyt yi xonl Israel swutz yi amal tzinunin tu yi na biaj Sin. Chebelen quicyen le jujun amal chi yi tal Ryos scyetz. Chon tzun cyoponen le amal Refidim. Poro yi cyoponen le amalatz qui jal mu a cyan tetz quica. 2 Chibenen tzun yi e xonl Israel tan xochon tetz Moiss, itzun cyaltz: Moiss lok kuca awan na skaquimok tan saktzi, chech tzun bantz. Nxac nchulu tan xochon swetz? Nxac na chitzanu tan pilen Kataj Ryos? stzun Moiss scyetz. 3 Poro tan paj yi saktzi yi ate cunt e octz tan yajlen Moiss. Itzun cyaltz: Nxac nkel tzaj acyal Egipto? Yatz ptzun awajbil yil kaquim len tzonej scyuch cyakil yi e kanitxa tu cyakil kawun? 4 Toquen tzun Moiss tan jaklen cheybil tetz, tetz Ryos. Itzun tal itz: Wajcaw, mbil tzimban scyej cyakil yi wunakej? Quicunin batz chin loonk cyan tan cub, stzun Moiss tetz Ryos. 5 Stzawel tzun Kataj tetz: Bajxen chiwutz yi xonl Israel, nin moxwe nin cobox wi banl wi tzawej yi ate tzixol wok. Nchatz cyaj nin yi atxamij yi nxcon awan tan jaben cun yi tzanla Egipto. 6 Ban bajxij chiwutz. Nin ojkel nin wok na chon cxinchiwok le wiwtz Horeb, tibaj yi jun chin wutz kotx. Yil xopon ban tzaxuy cyen yi atxamij te yi jun wutz kotxatz, tzelul tzun a tej bantz jalen quica yi e xonl Israel. Yi cyoponen yatz nin tzun tulej Moiss quib yi tal Ryos tetz. chiwutz cunin cyakil yi e wi banl wi tetz yi e xonl Israel yi bnol Moiss yi xtxolbilatz. 7Toquen tzun bi yi amalatz tan Moiss tetz Meriba, na nin tal i: Ja chixochon yi e wunak swetz. Nchatz oc tkol yi bi-tz tetz Masah, na nin e oc yi e xonl Israel tan pilen Ryos tan yi echk yolej: Xomij nin polo Ryos skej nka qui? chech tzun bantz. bantz yi cyoponen yi e xonl Israel le amal Refidim, cyoponen tzun yi e xonl kajtzun Amalec tan oyintzi scyej. 9Nintzun tal Moiss tetz Josu:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 8 Itzun

17

1Itzun

Yi telen tzaj yi a wutz cub tan Moiss

Yi cyoquen yi xonl Israel tan oyintzi scyuch yi e xonl kajtzun Amalec

117

XODO17,18

Txaween cobox yaj skaxol nin ban xben wok tan oyintzi scyej. Ma in wetz, jalchan nchimben jalen wiwtz nin mben incyal yi txamij yi na chaj porer Ryos, stzun Moiss bantz tetz Josu. 10 Cyelen tzun Josu tan oyintzi scyej e xonl kajtzun Amalec quib yi tal Moiss scyetz. Ma cyetz Moiss tu Aarn nin Hur, chon chibenen cyetz wiwtz. 11Yi cyoponen wiwtz nintzun je tkol Moiss yi kab tcyaj. Yi jent tkol Moiss yi kab tcyaj e tzun xonl Israel nchixcye scyej yi e xonl kajtzun Amalec. Ma yi na cutzaj yi kab i yi na kexij, e xonl kajtzun Amalec nchitxacon scyej e xonl Israel. 12 Poro itzun bantz yi kexen yi kab Moiss sajen tzun chijoyol jun cub tetz colchbil Moiss tan tujewen i. Nchatz e oc Aarn tu Hur tan palchen yi kab Moiss, jun le sbal nin jun le max. Chastzun te xtxajol Moiss yi aten tu yi kab tcyaj te cyakil yi jun kejatz. 13Yastzun bantz yi xcyewen Josu scyej yi e xonl Amalec. 14 Tlol tzun Ryos tetz Moiss: Tzib wok cun yi xtxolbilej yi mbajij tul jun uj tan tulen txakx ticul tzantzaj. Nchatz alaj tetz Josu yi xtxolbilej: Chicopon insotzal cyakil yi e xonl Amalec nin cyal nawset chibi, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 15 Jen tzun bnol Moiss jun patbil xtxixwatz le amalatz nin oc tkol yi bi tetz: Yi Kajcaw, i kabajxom nin i na akon kachamil. 16 Nchatz tal i-tz: Tan tu yi nchoc yi e xonl Amalec tan oyintzi tej Ryos, chastzun te tzocopon Ryos tan oyintzi scyej yi e xonl Amalec sbne opon tunintz. bantz nintzun tbit Jetro, yi ji Moiss, en cunin ban Ryos tan cyelsen Moiss scyuch yi xonl Israel jak chicawl yi e aj Egipto. Yi jun Jetro-atz, i jun chipaleil yi e aj Madin. 2 Ma yi txkel Moiss yi na biaj Sfora tu yi e tal nsken chopon tu tetz taj. 3Gersn bi jun scyeri yi cob cyajl Moiss. Oc tlol i yi biajatz na nin tal i: In jun awer nak tanen tzonej le amalej. 4Ma yi junt cyajl Moiss, Eliezer bi, na nin tal Moiss yi titzen yi niatz: Yi Ryosil kajtzun intaj i nmoc tan wucheyen nin tan incolchen tan qui inquimen tan faran. 5 Chon tzun at Moiss scyuch cyakil yi e xonl Israel le amal tzinunin tu nakajil yi wiwtz tetz Ryos, yi cyoponen Jetro tu yi txkel Moiss nin yi cob cyajlatz. 6 Yi cyoponen Jetro nintzun ben mantar tan talchen tetz Moiss: Ja ul yi jiu tan tilwenu. Nin xomche yi txkelu tu yi cob cyajlu tej. 7Telen tzaj tzun Moiss tan chiculchen yi ji. Nintzun cu mejloktz tan taklen kej. Nchatz ben i-tz tan stzublen yi xak stzi. Kalenatz tzun cyoquen xe yi mantial kale najlet Moiss. 8 Yi cyoquen xe mantial toquen tzun Moiss tan xtxolen tetz yi ji yi en cunin ban Kataj Ryos tan cyelsen tzaj jak chicawl aj Egipto. Nin yi en cunin ban Kataj tej faran scyuch cyakil yi e mas aj Egipto. Nchatz xtxol i cyakil yi quixcuj yi nchitij tbe, nin en cunin ban Kataj Ryos tan chicolchen tkab yi echk quixcujatz. Tircun baj xtxolil Moiss tetz yi ji. 9Winin tzun stzatzinen Jetro te yi xtxolbil yi tbit nin, yi en cunin ban Ryos tan chajlen yi banl talma squibaj yi e xonl Israel tan chicolpenel tzaj jak chicawl yi aj Egipto. 10Nintzun taltz: Kajsbil tetz Kajcaw yi ja xcye tan icolpen wok jak cawl yi faran scyuch yi e aj Egipto, yi e ocnake tan ibuchlen na le wutz cyetz cyajtzakl yi quic ixac.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

18

1Itzun

Yi cyoponen Jetro tan xajsen Moiss

XODO18
11

118

Ntyo tetz Kataj yi ja cxel wok tzak yi buchben itetz yi chin quixbel nin ncxulij wok. Kajsbil tetz Kajcaw na na el intxum tetz yi at mas chamil i chiwutz cyakil chiryosil yi e aj Egipto, stzun Jetro bantz. 12 Toquen tzun Jetro tan paten jun xtxixwatz tan taklen kej Ryos. Nchatz toy i coboxt oy tetz Kajcaw. Cyulen tzun Aarn scyuch yi e wi banl wi tetz Israel tan waan tej Jetro tan taklen kej Ryos. bantz le junt eklok nintzun oc Moiss tan pujlen xtisya chixol yi e xonl Israel yi at chiproblem. Baj cunin jun kejatz cyakun wunak tan chiwen. Winin e txiclche tan chiwen tan cyoquen swutz Moiss. 14 Yi tilol yi ji Moiss yi qui na el i tan pujlen chixol yi jun coloj wunakatz, nintzun taltz tetz: Nxac na ctzan tan banlen yi xtxolbilatz? Mbi tzuntz yi achuc ati chiwutz cyakil yi e wunakej tan chibanlen tanen, nin yi cyetz txiclche tu tan achiwen cyakil kej? stzun Jetro tetz Moiss. 15 Yi mero bintzi ta itz cyakil yi e wunakej na chul tzinwutz tan jaklen swetz nin tan injakol tetz Ryos yi mbi tajwen tan chibnol. 16 Na yi na jal problem chixol cyenin na chul tan injoylen tan woquen tan malen na scyetz yi aj paj. Na tzun wal scyetz yi mbi na tal yi cawl Ryos tan chixomen tej, stzun Moiss tetz yi ji. 17Poro yaj, ploj yi na ctzan tan banlen scyej e wunak, na achuc na ctzan tan chibanlen tanen. 18 Na nim yi jun akunej. Winin na kexij tan. Nchatz yi e xonl Israel na chikexij tan achiwen. Winin e txiclche tu tan achiwen te yi jun kejej. Chastzun te quil cxcye tej achuc. 19Ma jalu Moiss mas balaj yil oc tan xtxumlen yi xtxolbilej yi swale tzatz nin lok tzoc Ryos tan awucheyen. Mas tajwen tan awoquen tetz chiyolol yi e wunak swutz Ryos tan talchen chiproblem tetz. 20Nchatz tajwen tan chichuslen te cyakil yi ley tu cawl Ryos, tan chixomen tej nin tan chibanol tanen. 21Nchatz, txaween cobox yaj yi tzaknak cun e, yi na cyek chi Ryos. Tajwen yi jicyuch te cyajtzakl, nin yi qui na chitzantu tan chisublen wunak tan jalen yi cyetz chimebil. Ban tzun che abixbaj tan chicawunen squibaj yi mas wunak. Ban che abixbaj jun squibaj jun mil xonen, nin jujun squibaj jun cient, nin jujun squibaj nicy cient xonen, nin ban choc jujunt squibaj lajuj. 22 Ban chicawun yi eatz scyej yi e yi ate chicwent. Ma ko quil chixcye te jun problem ban tzun chul tzawutz tan abnol tanen. Poro ko itz yi echk problem yi chixcyek e tej ban chiban tanen chichuc. Kol tzaban yi xtxolbilej quil kexij mas, na chocopon yi eatz tan awucheyen. 23 Kol cxom te yi xtxolbilej nin ko yatz tajbil Ryos tan abnol, quil kexij nin chatz yi e mas wunak chitzatzink tej, stzun yi ji Moiss bantz tetz. 24 Inin tzun tulej Moiss quib yi tal yi ji tetz. 25 Toquen tzuntz tan chitxalen cobox yaj chixol yi xonl Israel, yi e yi at mas cyajtzakl. Nintzun e octz tan tetz chibajxom squib yi xonl Israel. At e, e oc tetz chibajxom jun mil nak. Ej nin at e, e octz tetz bajxom squibaj jun cient. Ej nin at e, e oc squib nicy cient, nin at e, e oc squibaj lajuj ntzi xonen. 26 E tzun pujun chixol yi e yi na jal chiproblem. Ma yi echk problem yi qui nchixcye tej, chon tzun toponen cyan swutz Moiss. 27Chijatxol tzun quib Moiss tu yi ji, pakxij tetz Jetro le tetz tanum.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 13 Itzun

Yi cyoquen cobox pujul xtisya tan Moiss

119 Yi cyoponen yi xonl Israel xe wutz Sina

XODO19

bantz chon tzun cyoponen yi e xonl Israel le amal tzinunin tu yi na biaj Sina. Oxix xaw chibe jetz yi cyelen tzaj Egipto, yi cyoponen le jun amalatz. 2 Na yi quicyen Refidim,g chon tzun cyoponentz Sina nin chon e cyajen cyen cobox kej xe wutzatz. 3 Ej nin tul yi jun amalatz chon xaken Moiss tan yol tetz Ryos. Na nin jilon tzaj Ryos tetz i wiwtz. Itzun taltz: Alaj yi xtxolbilej scyetz cyakil yi e xonl Jacow, yi e xonl Israel: 4Ja itil wok yi en cunin mimban scyej yi e aj Egipto. Nchatz ja itilwok yi en cunin ncxul wok wan tzonej kale atinet wetz. Ja cxul wok wan chi na ban jun quilquitx tan palchejen yi e tal. 5 Cyakil yi amal yi at benen tzin, wetz. Poro kol cxom wok te wetz incawl, nin kol tziban wok yi wetz wajbil cxocopon wok tetz mero intanum, yi mas chimpekok tej, chiwutz cyakil e mas tnum. 6 Nchatz cxocopon wok tetz jun kuj pale tzinwutz nin tetz jun tnum yi xansant tan ixconen swetz. Alaj yi xtxolbilej scyetz, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 7Benen tzun mantar Moiss tan chichaklen yi e wi banl wi cyetz yi e xonl Israel. Yi cyoponen nintzun tal i tircun yi ntal Kataj Ryos tetz. 8 Yi quibital yi e wi banl wi scyuch yi e mas wunak yi xtxolbilatz, tircunin tzun chicujij nin cyaltz: Skabne tanen cyakil yi ntal Kataj Ryos, chech. Yi tbital Moiss yi chitxumun yi e xonl Israel nintzun bentz tan talchen tetz Kataj Ryos. 9Talol tzun Kataj Ryos tetz Moiss: Moiss! Chinjilonk tzatz. Poro chon chincyaj tcul jun sbak yi chin tzotz nin yil chinjilon. Yastzun wulej bantz quibital yi e wunak inyol te yil chinjilon tzatz, nin tan cyocsal yi bintzinin ja chinjilon tzatz, stzun Ryos bantz. Nintzun tal Moiss junt tir tetz Kataj Ryos yi chitxumun yi e xonl Israel. 10-11Ej nintzun tal Kataj tetz: Culok bin nin alaj scyetz yi tajwen tan chixansal quib ek tu cap. Tajwen tan chitxajol bech cyetz tan chibnol list quib tetz capen, na yastzun yil chincuul tib yi wutzej chiwutz cun chicyakil. 12 Cuken techl soltej yi wutz awan tan qui quicyen yi xonl Israel te yi mojomatz. Nin alaj scyetz yi cyal jun yi nink kan tzaj mu te wutzej. Ej nin yi e yi quil chiban tanen tajwen tan chicwen biyij. 13Nchatz quic cuj tan itzamol yi jun yajatz yi ja juch til. Ma na tajwen yil cu biyij tan cub nka tan flech. Nchatz quic na ban yi ko itz jun wunak nka jun txuc. Tajwen yil cu biyij yi ko quil xom te yi xtxolbilej. Ntin le toxin kej yil chin yi cornet, yi tuc cner, ban tzun chije tzaj xe cul yi wutzej, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 14 Tajen tzaj tzun Moiss wiwtz kale e jilonet tu Ryos. Yi cwen mulen nintzun tal i scyetz yi e xonl Israel yi tajwen tan chibnol list quib tan taklen kej Ryos. Tircunin tzun yi xonl Israel e octz tan xtxajlen yi bech cyetz. 15 Nintzun tal Moiss scyetz: Quil chiwitbej quibu tu quixkelu tan chixansal quibu te yi ox kejej, stzun Moiss bantz scyetz yi e xonl Israel. 16 Itzun bantz le toxin kej, cwen tzun chin xlitz tu kancyok nin saj jun coloj sbak nin opon tibaj yi wutzatz. Nintzun chin jun chun yi chin wi nin ban. Ninin e lucne yi e xonl Israel tan xow.
g 19:2

19

1Itzun

Ex 17:1.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO19,20

120

17Cawunin tzun Moiss scyetz cyakil yi e xonl Israel, tan chibenen xe cul yi wiwtz tan culajen Ryos. Yi cyoponen nintzun e xcyewen cun soltej yi wiwsatz. 18 Chin sib nin tunin ban yi wiwsatz tan yi sibel kak na chon cwen mulen Ryos tul kak. Chon cunin ban yi sib chi na ban sibel jun patbil txun, nin cyakil yi wiwsatz chucan. 19Ej nin yi jun chun yi na chin winin chuyen yi wi. Toquen tzun Moiss tan yol tu Ryos. Nintzun na stzawej Ryos yi yol i, poro chin xowbil nin ban yi jilonen Ryos na chon cunin ban chi na nilcan kancyok. 20 Chon tzun cwen mulen Ryos mero tibaj yi wiwsatz yi na biaj Sina, nintzun taltz tetz Moiss tan jen ponen te i nintzun je Moiss le amalatz kale atit Ryos. 21Nintzun tal Ryos tetz: Moiss, na waj yil cben tan talchen scyetz cyakil yi e xonl Israel yi quil chicy tibaj yi mojom yi ja bnix kan, nin yi junt itz yi quic cuj tan cyoquen tan inxmayen, na kol quil inwutz chiquimok. 22 Nchatz yi e pale yi ate tzixol wok, yi e yi na chul tzinwutz, tajwen tan chixansal quib, na ko qui, chelepon cun wan swutz, stzun Kataj bantz tetz. 23 Quil bisunu Ta, stzun Moiss. Na yi e xonl Israel quil chinimsaj quib tan chijen tzaj tzonej. Na ja bin talu sketz tan cwen mojomil yi amal kan nin ja talu yi xan kol kicy tzaj mu tal tibaj. 24 Poro nintzun tal Ryos tetz: Quilok Moiss, ban cu nin ban pakxij junt tir poro xomok tzaj Aarn tzawej yil cult. Ma yi e mas pale tu cyakil yi e xonl Israel chicyajk cyentu kale atet. Nin quic cuj yi nink chicy tzaj mu te yi mojom yi ja cu wan, na ko at jun yil tzicy tzaj squimok teratz wan, stzun Ryos bantz. 25 Tajen tzaj tzun Moiss wiwtz, nin yi cwen mulen nintzun tal i scyetz cyakil yi e xonl Israel yi xtxolbil yi tal Ryos tetz.

cawl Ryos yi talnak scyetz yi e xonl Israel: inatz in iRyosil yi nxelsan tzaj wok Egipto, kale nxatet wok tetz chisclaw yi e aj Egipto. 3 Quil tzitak kej junt Ryos, ma na ntin in. 4 Quil tziban wok teblal jun taklen tan itkol wok kej, mpe ik teblal jun yi at tzonej wuxtxotx, nka jun yi at tcyaj nka teblal jun yi at xe mar. Quic cuj yi nink tziban wok teblal jun scyeri eatz, tan itkol kej. 5 Quic cuj yi nink xmeje cun wok chiwutz, nin quic cuj yi nink cxoc wok tan chiculajen, na yi in wetz in yi iRyosil, nin na je tzinwutz ko yatz tziban wok. Ej nin swake chicaws yi e yi qui na cyek inchi, tu yi e yi na chich chicul swej. Swake chicaws tuml chinitxa tu chimamaj yi eatz. 6 Poro yi e yi na chipek swej, nin yi na chiban tanen yi incawl swake imbanl squibaj nin squibaj chinitxa scyuch chimamaj, tetz jun coloj tiemp. 7Quil tzinawsaj wok imbi tan chatz tu, na swake icaws ko yatz. 8 Ban wok tanen yi jun kej ujlen na xansant wan. 9Ban xakuj wok kak kej le sman tan banlen cyakil itakun yi tajwen tetz itetz. 10Ma le jukin kej itz yi kej tetz ujlen, nin itz tan itkol inkej. Quic cuj yi nink xakuj wok, mpe ik initxa nka yi e imos yi ate tzitej wok, mpe ik yi e awer nak yi ate tzixol wok. Quic cuj tan cyakujen. Nchatz yi e itawun quic cuj yi nink chakuj te yi jun
2 I El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

20

1Je

Yi taklen yi lajuj cawl scyetz xonl Israel

121

XODO20,21

kejatz. 11Cyal tzakuj na kak kej imban wetz tan banlen cyakil yi tcyaj tu yi wuxtxotx, tu yi mar, tu cyakil yi at. Ma le jukin kej, nintzun nuje. Chastzun te ja inxansaj yi jun kejatz. 12 Lok wok itaj itxu tan benen kon itiemp yi akij wan tzitetz tzonej wuxtxotx. 13 Quil xbiyolnakin. 14 Quil cxjopon wutzaj. 15 Quil cxalkij. 16 Quil tzijal wok cun jun wi itak tej junt wunak. 17Quil tzel italma te yi mebil junt. Quil tzel italma te yi txkel, nka te yi mos nka te yi tawun nka alchok echk taklen yi at tuch, stzun Ryos bantz scyetz yi e xonl Israel. 18 Tircun tzun yi e xonl Israel stiw te cyakil yi xtxolbilasej yi bajij te yi wutzatz na ja quibit cyakil yi echk xlitz tu kancyok yi baj cu. Nin quibit yi chun yi nchin. Nin quil cyakil yi sib yi jal te yi wiwsatz. Chastzun te winin e xobentz,h nin kajpen nin e xmayinint. 19Nchatz cyal tetz Moiss: Mas balaj yi ilu jilon sketz, nin skabne tanen cyakil yi staleu. Na kol jilon Ryos sketz, qui cunin bantz skaquimok tan, chech tzun bantz tetz Moiss. 20 Quil chixobu, stzun Moiss scyetz. Na yi tajbil Ryos itz tan chixowsenu, bantz cyekalu chi i sbne opon tunintz. Nin itz chixowsenu tan qui chijuchulu mas quilu, stzun Moiss bantz scyetz yi e xonl Israel. 21Te yi ate cyen yi e xonl Israel joylajel tzaj yi wutz, nintzun je tetz Moiss wiwtz tul yi sbak yi chin tzotz nin kale atit Ryos. jemponen Moiss nintzun jilon Ryos tetz, itzun taltz: Alaj yi xtxolbilej scyetz yi e xonl Israel: Ja wit itil wok nin ja itbit wok yi chon nchinjilon tzaj tzitetz tcyaj. 23 Chastzun te quil tziban wok teblal jun iryosil. Quil tziban wok jun iryosil tan oro nka tan sakal. 24Ma na ban wok jun patbil itxixwatz yi txotx tu. Nin ban tzipat wok cun itxixwatz tibaj, chi tanen yi cner tu wac. Nchatz ban tzipat wok echk oy tibaj yil xconk tan chajlen yi tzatzin paz yi ja jal skaxol tzituch. Nin ko yatz tzibanwok, nul, nin swake imbanl tzitibaj tul yi luwar kale na wajwit yil tzinawsaj wok imbi. 25 Nin ko tziban wok jun patbil txixwatz yi cub cun ban tzijoy wok yi cub yi qui seij, na kol xoc wok tan selen yi cub tzelepon kej inaltaratz itan, nin quic xac sbne. 26 Nchatz qui na waj yil tziban wok yotx tejak yi jun patbil itxixwatzatz, na yil cxje wok tibaj qui na waj yi tzichaj wok yi iwankil yi ewun itan. cyakil yi cawl yi tajwen tan awalol scyetz cyakil yi e xonl Israel tan chibnol scyej yi e esclawi yi ate scyuch: 2 Yi kol tzilok wok jun esclaw yi hebrey, ban tzakuj kak ntzi yob tzituch. Ma le jukin yob ban tzel liwr, nin qui tajwen tan chojol jun centaw tan telen
h 20:18-19 Heb 12:18. i 21:1 Yi e esclaw e wunak yi ate jak cawl junt yaj. Quic rmeril yi nink tzel liwr, nka yi caw tib stibil tib. Nicun i tkab taw chi jun pres. Jn 8:35; Gl 4:24.

22 Yi

Yi taklen yi cawl yi en tzan jun patbil txixwatz

21

1Je

Cawl scyetz yi e patrn yi en chiban scyej yi e esclaw

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO21

122

liwr. 3 Yi ko quic txkel yi toponen, iten nin sbneatz yil tzel liwr. Ma ko xomij txkel tej yi toponen ban xom nin yi txkel tej yil tzel liwr. 4Ma ko i yi patrn yi mocsan yi txkel nin ko ja jal chinitxa, chon nin chicyajk cyeratz jak cawl yi patrn. chuc cuntu yaj tzelepon liwr, na chuc cuntu toponen. 5 Poro kol xtxum yi mos tan qui telen liwr tan tu yi na pek i te yi txkel nin scyej nitxajil, nin te yi patrn, ban cyaj cyen i. 6 Ko yatz ban tzun ben yi yaj tu yi patrn chiwutz yi e pujul xtisya cwent Ryos tan banlen jun chitrat. Ban tzun takcyen yi mos yi chin te yi marquil yi puert, nin ban tzoc yi patrn tan koplen yi chin tuml yi marquil yi puert. Yastzun techl yi tzocopon junawes tetz jun esclaw yi patrn. 7Ko at jun yaj yil scay nin jun mel chi jun esclaw tetz junt, quil tzel liwr chi na chiban yi e yaj yi na choc tetz esclaw. 8 Ko qui na taj yi patrn tzoc tetz txkel, tan paj yi qui na pek tej, ban tzun tak yi patrn amal tetz tan telen liwr poro tajwen tan chojol tetz yi patrn tan telen liwr. Ej nin quic cuj tan benen cayil scyetz awer nak tan tu yi qui na pek tej. 9Ma ko tzoc tetz txkel yi cyajl, ban tzun tzoc yi mos chi jun mel yi patrn, nin tajwen yil pek i tej. 10Ma kol jal junt txkel yi yaj tan, quic cuj yi nink tzel kej yi bajx txkel tan. Ma na tajwen yil tak i yi tajwen tetz chi tanen wa tu bech tetz. Nchatz tajwen yil tak yi wankil tetz. 11Ma ko quil sban yi patrn yi echk xtxolbilej, ban tzun tzel xnan liwr. Nin qui tajwen tan chojol jun centaw, tan telen i liwr. 12 Nchatz ko at jun yil tzoc tan biylen junt yaj nin kol quim tan tajwen tan cwen biyij yi junatz. 13 Poro ko nketz yi tajbil i tan bnol yi xtxolbilatz te yi tuch nin ko yatz nin quimbil yi junatz, ban tzun tzel ojk yi jun yi mbiyon tan ew ib. Poro swale tzitetz nal benet i tan tewal tib. 14Poro ko at jun yi ban cunin sbiy cun jun tuch tan paj yi na chich cul tej, ban tzun cu biyij yi junatz yi mbiyon yi tuch nin ko tzel ojk tan ew ib ban tzoc joylen. Petzunk chon tew tib kale atit yi patbil txixwatz ban nin lcu biyijtz. 15 Ko at jun tzoc tan biylen taj xtxu, tajwen cu biyij yi junatz. 16 Nchatz alchok scyetz yil tzoc tan talken jun yaj tan benen cayil tajwen tan cwen biyij yi junatz, petzunk atit yi yaj tkab, nka nsken ben cayil. Tajwen tan cwen biyij yi jun alkom wunakatz. 17Alchok scyetz yil tzoc tan jislen yi taj xtxu, tajwen tan cwen biyij. 18 Nchatz ko at jun biyon mbajij nin ko ja loon jun tan cub nka tan kabaj, poro qui nin nquim, nin ban xon te txamij qui tzun lcu biyij yi jun yi mbnon tetz. 19Ntin na taj yil choj yi jun yi mbiyon cyakil yi stzacben tetz, nin yi tiemp yi ntxakx tan yi quixpnak jalen yil tzul yos tuch. Kol sban yi xtxolbilej, ban tzun tzel liwr yi junatz yi mbnon, nin quic til sbne. 20 Kol tzoc jun patrn tan biylen jun scyeri esclaw tan tze, nin kol quim yi mos tan, tajwen tan chojol. 21Poro ko quil quim chan tetz cobox kej, quic tzun til yi patrn tej na at i jak cawl yi patrn.j 22 Kol chibiy quib cob yaj nin loon jun xnan yi chon wi cyan, nin kol quim yi ni cyan, poro quil quim yi xtxu, tajwen tan chichojol yi mult jatna scuch yi chmil yi xnan, nin mbi na cyal yi e pujul xtisya. 23 Poro kol quim yi xnan
j 21:21 Na elepont yi nketz tajbil yi patrn tan biylen cun, na cyal jun yi nink tzoc tan biylen cun jun esclaw.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

123

XODO21,22

tajwen tan chiquimen yi e yi nloonsan. 24Na je tanenej: Kol tzel bak wutz jun yaj tan junt tajwen tan telen yi tetz. Ko i yi te tzel, nchatz tzan yi junt, tajwen tan telen yi tetz te. Ma ko jalaj kab tzel, tajwen tan telen jalaj kab yi junt. Ma ko jalaj tkan tzel, nchatz tzan yi junt, tajwen tan telen jalaj tkan. 25Ko tzesen tzulij tajwen yil cu tzesan yi jun yi mbnon tetz. Ma ko loonen tu mban, tajwen yi yastzun tzulij yi mbnon tetz. 26 Ko at jun patrn yi loon jalaj wutz yi mos tan, ban tak i amal tan telen liwr tetz xel yi wutz yi nloon tan. 27Ko itz jun te tzel, tajwen tan tkol yi patrn amal tan telen liwr tetz xel yi te. 28 Ko at jun yaj, nka xnan, yi loon tan wac nin quimtz, tajwen tan cwen biyij yi jun wacatz tan cub, nin quic cuj tan ibajsal yi chibel. Poro yi taw quic til tej. 29Poro ko na nin til yi taw yi ban tocon yi wac, nin kol quim jun yaj tan, tajwen cu biyij yi wac nin nchatz yi taw tajwen tan cwen biyij, tan paj yi na til i yi at wi yi wac nin nketz calij tan. 30Poro ko cuj yi chojij tzan tajwen tan chojol i yi mult tan qui quimen i. 31Iten nin xtxolbil tzan yi ko itz jun xicy nka jun xun yi loon tan jun wac. 32Poro ko itz jun esclaw loon tan yi wac tajwen tan cwen biyij yi wac tan cub, nin tajwen tan chojol yi taw yi wac junaklaj pi sakal tetz yi patrn yi esclaw. 33 Ko at jun yi skop jun julil a, nka at jun julil a tuch jun yaj nin ko quil sjop, nin ben jun wac nka jun buru tul, 34tajwen tan chojol yi taw yi julil a tetz yi taw yi wac yi jamel, nin ban tetzaj yi yaj yi taw yi julil a yi chibel yi wac. 35 Ma ko itz wac jun yaj yi loon tan wac junt yaj, tajwen tan benen cay yi wac yi loonsan yi junt, nin cob tzel yi jamel chiwutz yi cob yajatz. Nin nchatz tzan yi chibel yi wac yi quimnak. 36 Poro ko na til yi taw yi wac yi ban tocon yi tetz wac nin quim junt tan nin qui na oc il i tej, tajwen tan chojol i jamel yi wac yi junt, nin tetz i sbne yi chibel jun yi quimnak. at jun yil talkel tzaj jun wac nka jun cner tan cwen biyol tetz chib nka tan cayil, tajwen tan tkol o-t wac tetz xel yi junatz. Ma ko itz jun cner tajwen tan tkol cyajt cner tetz xel. 2 Ej nin kol txamxij jun alkom te yi na tzan cunin tan alak nin kol biylij nin quimtz, quic til yi jun yi mbiyon tetz. 3 Poro ko itz chajkej yil txamxij yi junatz yi na tzan tan alak nin tzoc biylen nin quimtz at tzun til yi jun yi mbnon tetz. Nchatz kol txamxij jun alkom tajwen tan chojol i yi jamel yi echk taklen yi mmel tzaj talkal. Poro ko quic puk tan chojlen tajwen tan benen cayin i tetz esclaw tan jalen pwok tan chojlen yi mult. 4 Kol txamxij yi alkom nin ko atit tuch i yi nmel tzaj talkal, tajwen tan tkol junt tir, nin tajwen tan chojol cob tir yi jamel yi wac, nka yi cner, nka yi buru, yi mmel tzaj talkal. 5 Ej nin ko at jun yil tzakpun cyen tawun tul cojbil jun wisin, tajwen tan tkol xel yi mbi mbaj tan yi tawun. Poro tajwen tan tkol yi mas balaj te yi tetz cosech. 6 Nchatz ko at jun yi tzakpun len jun kak xol tze nin kol tze yi triw yi wisin tan, tajwen tan chojol tircun yi ntze tan yi kakatz, quic na ban yi ko nsken molxij yi triw nka qui. 7Ej nin nchatz kol tabnaj jun yaj mu puk nka alchok echk taklen tetz junt nin kol tzel alkan xe yi cal yi yaj, nin kol txamxij yi alkom tajwen tan chojol
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

22

1Ko

Yi echk cawl tan colchen chimebil wunak

XODO22

124

yi alkom cob tir mas yi jamel yi mmel tzaj talkal. 8 Poro ko quil txamxij yi alkom, yi yaj kale ncyajet tabnal yi puk, tajwen tan benen ticylen chiwutz yi e pujul xtisya cwent Ryos tan lajluchaxen yi ko nketz i yi alkom. 9Nchatz ko at jun yil tetzaj jun wac nka jun cner nka jun chej nka alchok scyetz bechok yi ncyaj stzakol yi taw tajwen tan chibenen yi taw tu yi nsicon tetz chiwutz yi e pujul xtisya cwent Ryos tan tiwlen na scyetz i yi mero taw. Ma yi jun yi nketz yi taw tajwen tan chojol cob tir jamel yi ntetzaj klo. 10 Kol tabnaj jun yaj jun wac nka jun chej nka jun cner tetz junt yaj, nin ko taklen bi sban chi tanen jun quixpen nka kol baj tan xoj nka alchok junt jilwutz txuc, nka kol quim chuc nin cyal jun tzilon tetz, 11tajwen tan talol yi yaj kale abnant yi mero bintzi tetz yi taw, nin tajwen tan xconen bi Ryos tan tetz stiwil yi yol yi bintzi nin na tal i yi qui ntil i yi en mban yi txuc. Ko yatz, tajwen yil tocsaj yi taw yi txuc nin qui tajwen tan chojol yi yaj kale abnant. 12 Poro ko swutz cunin i yi ben alkan yi tawun yi junt, tajwen tan chojol i yi jamel tetz yi taw. 13 Ma ko itz jun smaron txuc mbnon, tajwen tan tulen sowril nka yi waben yi smaron txuc tan tan chajlen tetz yi taw, nin qui tzun choj i-tz yi jamel. 14 Ko at jun camon jun wac nka jun chej tetz jun wisin, nin kol loon te yi camij tan yi yaj, tajwen tan chojol i yi jamel yi jun yi ncam. 15 Poro ko xomij yi taw tej yil loon nka yil quim, qui tajwen tan chojol, ma na ntin yi cambil tetz. at jun yaj yil tzoc tan banlen ruinl tetz jun xun yi ntaxk cunin potzaj tib, nin txen cunin ban jun trat tu jun yaj tajwen tan chojol i yi jamel xun yi bixbant, nin tajwen tan cyumewen tuch. 17Poro ko quil scul yi taj yi xun tan toquen yi yaj tetz chmil yi mel, tajwen tan chojol yi yaj yi bnon ruinl tetz, yi jamel yi xun. 18 Tajwen tzibiywok cun cyakil yi e ajcun yil chijal tzixol wok. 19Nchatz ko at jun yaj nka xnan yi chiwitbej quib tu jun txuc, tajwen tan cwen biyij. 20 Cyakil yi e yi chipate chitxixwatz swutz junt ryos tajwen tan chicwen biyij. 21Quil che ibuch yi e awer nak yi najlche tzixol wok, nin quil che ijis wok. Na nchatz axwok itetz ocnakquix tetz awer nak chixol yi e aj Egipto. 22 Ej nin nchatz quil cxoc wok tan chibuchlen nka tan majlen chimebil yi e xmalcan tu yi e meba yi quic chitaj chitxu. 23 Na kol cxoc wok tan chibuchlen, nin yil jepon cyokl tzinwutz nocopon wetz tan chicolchen tikab wok. 24Nin ko yatz tziban wok chichok incul tzitej nin xquimok wan tul oyintzi. Ej nin yi e yi chicyajk tetz xmalcan itz yi e itetz ixkel tuml yi e initxa. 25 Ej ko at jun tzixol wok yil tzakon cmon tetz junt tanum qui na waj yil sjak taal yi puk chi na chiban yi e akol cmon. 26 Kol tak jun yaj yi bech tetz, tetz prentil yi cmon tajwen tan tajen yi bech tetzatz yil cu kej. 27Na quicunin batz ntinatz yi bech tetz, nin ko tzun lquim tan chew ko quil tzitak wok yi bech tetz. Na ko quil tzitak wok, mbil xcon tan tan colol tib tkab chew yil wit. Chastzun te tajwen tan itkol wok yi bech tetz. Nchatz in kol chijak cheybil cyetz swetz swake, na yi in wetz na el inkajab scyej.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 16 Ko

Yi echk cawl tan pujlen yi echk problem yi na jal chixol yi e wunak

125

XODO22,23

28 Nchatz quil cxoc wok tan telsen kej yi itajcawil scyuch yi e pujul xtisya cwent Ryos yi ate tzitibaj. 29Quil tzel te icul tan tulsen yi echk oy tzinwutz chi tanen yi bajx wutz yi na jal te icosech tu yi bajx taal uva yi na jal. Nchatz yi bajx icyajl tajwen tan ijatxol swetz. 30Nchatz yi bajx cyal yi e itawun yi ko mam chi tanen wac nka cner, ban tzul tan itoyil swetz, ban chicyaj cyen juk kej te chitxu, poro le wajxakin kej tajwen tan itkol swetz. 31Ma jalu yi axwok itetz tajwen tan itoquen tetz intanum yi xansan chet. Qui tzun tzibajsaj wok yi chibel jun itawun kol quim tan jun smaron txuc. Ma na ban tzicox wok len scyetz txi.

tzital yi echk taklen yi quic xe nin nkeratz bintzi. Quil cxoc wok tetz stiw jun mal wunak, nin quil cxoc wok tetz tuch tan nuclen jun xtxolbil yi nketz bintzi. 2 Ko at jun coloj wunak yi na chitzan tan nuclen jun echk taklen cachi quil xom iwi scyej ptzunk jun coloj cun chixonen. Quil xom iwi scyej. 3 Nchatz quil xom iwi te jun, ptzunk chin meba nin i, ko i aj paj. Quil xom iwi tej, mas balaj nquen tan malen yi bintzi. 4 Nchatz ko ja txakxij yi tawun yi acontr, chi tanen jun wac, nka jun cner, nka alchok scyetz tawun i, nin kol nojquen tzawutz tajwen tan abenen tan taklen tetz i. 5 Tajwen tan awoquen tan cheyen yi acontr yi na chich cul tzawej. Kol tzawil yi ja cu jok yi chej tzak yi tektz, cheyaj i tan telsen yi tektz yi chej. 6 Quil tzel chikej yi e meba itan yil cxoc wok tan jun xtisyain, ma na tajwen yil cxom wok te yi xtxolbil yi bintzi. 7Quil xom iwi te jun ajxochonl yi nketz bintzi na tal. Nin quil tzibiy wok cun jun yaj yi quic til. Na quil tzincuy chipaj yi e yi yatz na chiban. 8 Quil tzitzam wok pwok tan taklen til junt. Na na xcye yi xoc yi na aklij tzitetz tan joplen iwutz nin tan xtxalbajen yi xtxumun jun balaj yaj. 9Quil tzibuch wok yi e awer nak yi ate tzixol wok na nchatz axwok ocnakix tetz awer nak chixol yi e aj Egipto nin ilijt itan yi quixbel yi na ban jun yi awer nak, stzun Ryos bantz scyetz yi e xonl Israel. tal Ryos: Ban xakuj wok kak yob swutz itxotx, nin ban lje yi echk cosech swutz tetz yi kak yobatz. 11Poro le jukin yob tajwen yil tzuje yi txotx, quil tzitawaj wok jun wi ujul swutz te yi jun yobatz, na tajwen tan tujewen yi txotx. Nin ban cyaj quen yi echk taklen yi na chuy swutz scyetz e meba, nchatz tetz chiwa yi e smaron txuc. Ban wok yi xtxolbilej te cyakil yi icojbil, chi tanen kale awijet echk uva nka yi echk oliw. 12 Ban cxakuj wok kak kej. Na tajwen tan itujewen le jukin kej. Ban wok yi xtxolbilej tan cyujewen yi e esclaw scyuch yi e awer nak yi na chakuj tzituch. Nchatz yi wac tu yi e chej tajwen tan cyujewen. 13 Cyakil yi xtxolbilej yi ja wit wal tzitetz, ban wok tanen. Ej nin qui na waj yil tzinawsaj wok junt ryos yi apart tzinwutz wetz mpe ik talchen chibi, stzun Ryos bantz scyetz yi e xonl Israel.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 10 Nchatz

23

1Quil

Yi echk cawl tetz xtisyain

Yi echk cawl tetz ujlen

XODO23

126 Yi ox chin wutzilen kej yi tajwen tan chibnol tanen

tan ticyen ox balaj kej itan tul jujun yob tan itkol inkej. 15 Ban wok tanen yi wutz kej yi na baj yi pam yi quic xtxamil itan. Ban wok chi yi walnak tzitetz. Tul yi juk kejatz tajwen yil tzibajsaj wok yi pam yi quic xtxamil. Tajwen tan iticysal le xaw Abib, na yastzun yi xaw yi itelen tzaj Egipto. Nin cyal jun nink tzul tzinwutz yi ko qui cyan jun oy tan. 16 Nchatz ban wok junt balaj kej yil je yi bajx wutz icosech. Nchatz ban wok junt balaj kej yil tzimol wok yi witzbil icosech, yi na baj wi yi yob. 17Tajwen tan cyoponen cyakil yi e yaj tzinwutz ox tir le jujun yob. 18 Quil tzitoy wok yi chel itxixwatz swetz ko at mu xtxamil pam tzituch. Nchatz quil tzicolwok yi epuil itxixwatz tetz junt eklok. 19Nin nchatz itz yi bajx wutz yi mas balaj yi na waj yil tzul itan tzinwutz, na i inatz in itajcawil, yi iRyosil. Nchatz quil tzitxic wok yi e tal ne chiw tul yi xtxutx. wok tzaj, tzul inchakol yi wetz inngel tan bajxen tziwutz wok tan chajlen ibe, nin tan iquicylen tan itoponen le amal yi bixban wan. 21Quil tzijatx wok len itib tej, nquen wok culutxum jak cawl, quil tzipaj wok yi cawl i, na yastzun inxel yi stzatok tzixol wok, nin ko at jun sjuch til quil clax tkab. 22 Poro kol cxom wok te yi tetz tajbil, nin kol tziban wok tanen yi tetz cawl, nin kol xom wok te yi xtxolbil yi nwal tzitetz, nocopon tzuntz tan icolchen tkab yi icontr, nin tan oyintzi scyej. 23 Na sbajxok yi wetz inngel tziwutz wok, nin mben tcyal i axwok le amal kale atet yi e amorreo, e hitita, e ferezeo, e cananeo, e heveo tu e jebuseo. Ej nin cyakil yi e wunakatz chicopon insotzal. 24 Yil xopon wok le amalatz quil xom wok te cyetz cyajtzakl. Quil xmeje wok chiwutz yi cyetz chiryosil. Nin quil cxoc wok tan chiculajen. Ma na ban tcun joy wok puntil tan xiten cun chiryosilatz yi banij tu tanen tu yi echk cub yi na chimeje quen swutz. 25 Ak wok inkej, swake tzun imbanl tibaj iwa tu itca. Ej nin xincole tkab cyakil yabil yi tzul tziwutz. 26 Nin nocopon tan icolchen. Nin mben kon yi itiemp wan jalen yil tzopon yi itiemp. Kalenatz xquim wok. Nchatz kol tzitak wok inkej quil jal jun xnan tzixol wok yi quil jal tal nka jun yi quil jepon xawlil. 27Tzocopon inkol jun chin xow scyetz cyakil wunak nin cyakil nacin kale xicyet wok, nin chixobok tzitetz. Nocopon tan chixowsen, tan cyelen ojk tziwutz wok. 28 Nocopon tan chixowsen, bantz cyelen ojk yi e heveo scyuch yi e hitita, nin yi e cananeo. 29Quil chel chan yi e wunakatz swutz yi amalatz. Quil chel tetz jun ntzi yob wan. Ma ko chel, qui cunin batz chijalok winin smaron txuc tul yi amal nin xloonk cyan. 30Chelopon incyal swutz yi txotx poro chebelen cuntu. Quil chel wan jalen yil jal winin initxajil. Kalenas tzun chel wan bantz itetzal yi amalatz. 31Ma yi mojomil yi amalatz ja wit cu wan. Chon xetij kale atitet yi Cyak Mar nin chon na opon jalen stzi mar kale atet yi e filistey. Nchatz chon na xetij le amal tzinunin tu nin na opon kale atitet yi tzanla Eufrates. Ja wit wak yi jun amalatz tzitetz. Nin axwok xelsan yi e wunak yi ate swutz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 20 Bit

14 Tajwen

Yi ngel tetz Ryos yi bajxij chiwutz yi e xonl Israel

127

XODO23,24

32 Quil tzitokbej itib scyuch. Nin quil cxom wok te cyetz cyajtzakl. Nin quil tziban wok jun trat scyuch mpe ik te chiryosil. 33 Nchatz quil tzitak wok amal tan chicyajen cyen tzixol wok, na ko tzun cxom wok scyej tan loken yi cyetz chiryosil. Na ko yatz, xtxakxok wok tan paj, stzun Ryos bantz scyetz yi e xonl Israel.

bantz nintzun jilont Ryos tetz Moiss itzun taltz: Ban cxul wok tzinwutz. Xomok tzaj Aarn tu Nadab tu Abi tzawej. Nchatz chixomok tzaj oxcal tu lajuj wi banl wi yi ate chixol yi e xonl Israel. Catzamwok le amal kale atinet. Poro quil tzikans tzaj itib mas kale atinet, ma na ban tcun xcyaj wok joylajlen mu. Ej nin tajwen tan imejewen cun. 2 Ntin cun a Moiss ban cul tzinwutz, ma yi e mas wi banl wi tajwen tan chicyajen cyen joylajlen. Ej nin quic cuj tan chijen tzaj wunak wi wutzej, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 3 Benen tzun Moiss tan talchen scyetz cyakil yi e xonl Israel yi mbi cun tal Ryos tetz. Nchatz tal i cyakil yi echk cawl yi alijt tan Ryos tetz. Yi quibital yi e xonl Israel yi echk cawlatz nintzun e cujijtz nin cyaltz: Skabne tircun, quib yi ntal Ryos yi tajwen tan kabnol. 4 Toquen tzun Moiss tan stziben cyakil yi xtxolbil yi tal Ryos tetz. Ma le junt eklok jalchan cunin casen Moiss nintzun ben i-tz tan banlen jun patbil xtxixwatz xe cul yi wutz. Nchatz cu tawal coblaj cub, jujun te jujun kuj xonl Israel. 5 Yi wit bnixen yi patbil xtxixwatz nin ben chakol cobox xicy tan quicylen tzaj cobox mam tor, tan chicwen biyij nin tan paten tetz chitxixwatz swutz Ryos, tan jalen cuybil chipaj swutz i. Nchatz e cu biyol cobox mam toratz tan toyen tetz tan chajlen yi tzatzin paz yi ja jal chixol tu Ryos. 6 Toquen tzun Moiss tan stzamlen yi chichel yi mam toratz tul echk xal. Cob tzun eltz tan. Jun txakaj chon cwen tan tul xal, nin junt txakaj chon benen kojol tibaj yi patbil txixwatz. 7Kalenatz tzun jen tcyal Moiss yi liwr kale atit yi trat yi bnixnak tu Ryos, nin oc i-tz tan silen chiwutz cyakil yi e xonl Israel. Yi quibital cyakil yi xonl Israel nintzun cyaltz: Skabne tanen cyakil yi na tzan Ryos tan talchen sketz nin kocopon culutxum jak cawl i. 8 Benen tzun Moiss tan chitlen yi chich chiwi cyakil yi e wunak yi ate-tz, nin tal i-tz: Yi chichej itz jun techl yi ja bixe chitratu tu Ryos. Cyakil yi yol yi minsilej chiwutzu yastzun xe yi katrat tu Ryos. 9Chibenen tzun tetz Moisstz wiwtz. Xomche Aarn, Nadab tu Abi tej. Nchatz xomche oxcal tu lajuj wi banl wi scyej. 10Chon tzun quilol wutz yi chiRyosil. Tzak tkan Ryos at jun yi chin litzunin chi tanen yi jun jilwutz cub yi na biaj zafiro, nin yi chin skoj nin chi tanen yi tcyaj. 11Quic nin tzun e ban yi e yajatz yi quil wutz Ryos, na quic e tulej Ryos. Nchatz e wan nin e uca-tz swutz yi jun amalatz.
12 Jilonent

24

1Itzun

Yi bixewen junt tir yi trat chixol Ryos tu yi e xonl Israel

tzun Ryos tetz Moiss. Itzun taltz:

Yi taten Moiss le wiwtz Sina

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO24,25

128

Moiss, ban cul wiwtz kale atinet wetz, nin ban chin achiw na swake cobox lepaj cub tzatz kale tzibanet yi echk cawl tu echk ley yi tajwen tan chibnol tanen yi e xonl Israel. 13 Benen tzun Moiss le amal kale talwit Ryos tetz. Chon tzun jen i wiwtz nin xomnin Josu tej, yi tetz cheyum. 14Yi chijatxol quib nintzun tal Moiss scyetz yi e wi banl wi: Chicyajku tzonej nin ban ko chichiwu tzonej jalen yil kacuul. chicyajk cyen Aarn tu Hur scyeju, nin ko at jun tajwen nka jun chiproblemu ban cyalu scyetz, stzun Moiss ban. 15 Yi bajen tlol Moiss yi xtxolbilej nintzun je-tz wiwtz. Sajen tzun jun coloj sbak nin jopxij yi wiwtz tan. 16 Cwen mulen tzun yi kej tu pakpuchal Ryos tibaj yi wiwtz Sina. Kak kej ban yi sbak tibaj yi wiwsatz, ma le jukin kej nintzun chak Ryos Moiss tul yi sbakatz. 17Ma yi e xonl Israel ja quil yi pakpuchal Ryos yi at tibaj yi wutz Sina. Chon cunin ban yi sbak chi na ban kak. 18 Inti Moiss nintzun octz tcul yi sbakatz nintzun je-tz jalen wiwtz. Cawunak kej nin cawunak akbal atij Moiss tul yi jun sbakatz. tal Ryos tetz Moiss: alaj scyetz cyakil yi e xonl Israel tan chimolol jun balaj oy tan cyakol swetz. Poro ntin na waj yil cyak yi e yi tetz cun cyalma yi na cyaj cyak. Nin quil tziban wok puers scyetz yi e yi qui na cyaj cyak. 3 Nin cyakil yi echk taklen yi ban cyak itz yi oro, sakal tu cobre.k 4Nchatz ban cyak yi echk nok yi txib yubil tu prpura, nin cyak. Nchatz ban cyak yi balaj nok linol tu yi xiil chiw. 5 Nin ban chimol yi stzuml cner yi ocnak stzacl yi cyak yubil. Nin ban chimol balaj tzum, tu yi echk balaj tze chi tanen yi acacia. 6 Nchatz ban cyak aceit yi xconk tetz lampr, nin yi echk tzacbil yi na cu tcul tetz perfum yi xconk tan xansen echk taklen nin tan paten tan cocaxen tzinwutz. 7Nin nchatz ban cyak yi echk balaj cub, chi tanen yi cornalina, nka yi echk mas balaj cub. Na xconk tetz yi lantar tu yi xbuk yi xconk wutz cul yi witz pale. 8 Nchatz ban wok jun innajbil tan innajewen tzixol wok. 9Poro yi jun innajbilatz tu cyakil yi echk taklen yi tzocopon tcul, tajwen tan ibanol chi yi swale tzatz. Tajwen yi nicun tzan chi yi tzinchaje tzawetz.
2 Moiss,

25

Yi cyoquen yi xonl Israel tan molchen yi echk oy tan banlen yi cal Ryos
1Nintzun

wok jun caa te yi balaj tze acacia. Nin je yi malbil yi ban xcon itan tan banlen. Jun metr tu lajuj centimetr tzitulej wok yi tkan, ma yi wutz, oxcal tu o centimetr tzan. Nchatz tzan yi wutz tkan, oxcal tu o centimetr tzan. 11Yil bnix, ban tzoc jun yubil stziak chi tanen cornis, yi oro cun. 12 Nchatz ban wok cyaj argoy yi oro cun, nin ban tzoc te cul yi caa. Cob le jalaj xlaj nin cob le jalajt. 13 Nin ban wok cob kaj te yi tze acacia. Nin ban tzoc oro tejak. 14Yil bnix ban tzicy itan tcul yi echk argoy yi at te cul yi caa, na xconk tan palchen nin. 15 Yil tzoc yi echk kajilatz tul echk argoy, nin ban cyaj quen tu tul. 16 Ej
k 25:3 Cobre itz jun jilwutz chich yi winin na litzun nin yi qui na pusin. l 25:4 Lino itz jun jilwutz nok yi chin putzpuj nin. Ja bnix te jun jilwutz xtze yi na biaj lino yi chon na jal Egipto.

10 Ban

Yi caa kale atitet yi lajuj cawl Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

129

XODO25

nin tul yi caaatz ban tzitak wok cun yi cob lepaj cub kale tzibanet yi cawl yi swake tzitetz. 17Nchatz ban wok jobsel yi caam , tan balaj oro. Jun metr tu lajuj centimetr yi tkan, ma yi wutz, itz oxcal tu o centimetr tzan. 18 Ban wok teblal cob querubim,n txakij tzitulej wok te yi balaj oro. Nin akwoken tibaj yi jobsel yi caaatz. Ban cyaj jun le max nin jun le sbal. 19Yi jobsel yi caaatz, tu yi cob teblal querubimatz, junit tzan yi bambil tetz. Nin yi cob querubimatz ban lcyaj jujun le jalaj stzi yi jobsel yi caa. 20Ma yi cob teblal querubimatz, yi ate tibaj yi jopsel, tajwen tan chixmayil quib squibil quib. Poro na taj yi chon chixmayin cun te jobsel yi caaatz. Nchatz tzan yi chixicy. Chon tzaj cun wi yi caa, tan joplen cun yi caa tan chixicy. 21Yil bnix yi jobsel yi caa itan, ban tzitak woken tibaj yi jun caaatz. 22 Ma jalu Moiss, chon chinjilon tzaj tzatz tibaj yi jobsel yi caaatz nin chixol yi cob teblal querubimatz. Chon chinjilonk tzatz nin swale yi incawl tzawetz tan awalol scyetz yi e xonl Israel tan chixomen tej, stzun Ryos bantz tetz Moiss. tal Ryos tetz Moiss: Ban wok jun mes tan yi balaj tze yi acacia. Nin je yi malbil yi ban xcon itan. Jun mutx tu lajuj centimetr tzan yi tkan. Ma yi wutz, cawunak o centimetr tzan. 24Ban tzoc oro itan te cyakil yi jun mesatz tan joplen cyakil yi tze. Nin ban tzoc jun yubel stziak yi mes yi oro cun tzan. 25 Nchatz ban bnix junt yubil yi oro cun tibaj yi mesatz nin loxcunin tzan stziak. Juk centimetr tzan yi wutz tkan yi jun yubilatz. 26 Nchatz ban wok cyaj argoy yi oro cun, nin oken jujun tejak yi xtxuc yi mes, kale atit yi cyaj tkan. 27Yi cyaj argoy ban tzoc tzak yi yubil yi at stzi yi mes, na yi xac itz tan ticyen jun kaj tul tan palchen nin yi mes. 28 Nchatz ban wok yi cob kaj tan acacia nin ban tzoc oro tejak. Xconk yi cob kajatz tan palchen nin yi mes. 29Nchatz cyakil yi echk macl yi xconk xe innajbil, chi tanen yi echk lmak cuchar, nka yi echk xaru, nka yi echk wok yi na xcon tan molchen yi echk oy yi na opon, tajwen yi oro cun tzan tircun. 30Yi pam yi ilenin tzul itan tan cyajen cyen tzinwutz, ban cyaj tibaj yi jun mesatz, stzun Ryos bantz tetz Moiss. tal Ryos tetz Moiss: Ban wok jun cantil yi oro cun. Yil cxoc tan banlen txakij tzitulej wok tan martiy. Juk wi tzan yi jun cantilatz. Junit tzan cyakil weklil yi jun cantilatz. Yi xe tu yi tkan tu yi juk culbil aceit tu yi yubil chi tanen tal ne buch yi ntaxk je pokl, junit tzan tircun tan jun ntzi pi oro. 32 Nin te yi jun cantilatz, ban tzel kak kab, ox le jalajchak xlaj, nin jun nicyal. 33 Nchatz tejak yi kak kab yi na el te yi tkan, ban tziban wok ox tal ne buch. Chon cunin tzan chi tanen tal buchil jun wi almendro yi ntaxk je chitp. 34Nin te yi tkan, ban bnix cyajt tal ne buch. Chon tzan chi tanen yi buchil yi
m 25:17 Jobsel yi caa, na biaj propiciatorio le castiy nin na elepont yi amal kale na jopxet quil wunak tan yi chel yi chitxixwatz. Jopij tu quil, jalen yi quimen yi mero chitxixwatz, yi Mesas. n 25:18 Yi e querub, nka querubim le hebrey, yi -im le hebrey na chaj plural. Nicun mu e scyuch yi e ngel, poro at len chixicy. Poro apart chimunl. E quicylom te echk taklen cwent Ryos. Gn 3:24; Ex 25:18; 25:22; Lv 16:2; Is 37:16; Ez 10:5; Heb 9:5.

23 Nchatz

Yi mes kale jet yi pam

31Nchatz

Yi jun chin wutzilen cantil yi juk cun wi

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO25,26

130

almendro yi ntaxk je chitp. 35 Ban tzoc jujun tzak echk kab yi na el te yi tkan. 36 Yi echk tal ne buchatz tu echk kab junit tzan tu yi tkan. Oro cun tzan tircun nin txakij tzitulej wok tan martiy. 37Nin tibaj yi jujun kab, ban wok jujun tal ne txekbil tan xconen tan xtxeken cyakil yi at swutz. 38 Cyakil yi echk macl chi tanen yi elsbil yi mecha yi tzenak tu echk tal ne lak tajwen yi oro cun tzan chicyakil cun. 39Ban xcon ox arow balaj oro itan, tan banlen yi jun cantilatz tu cyakil yi echk maclatz yi na taj. 40Ban wok yi jun akunej Moiss, nin ban wok chi yi echk techl yi minchaj tzatz tzonej wiwtz, stzun Ryos bantz tetz. tal Ryos tetz Moiss: Ban wok jun innajbil yi mantial cun tzan. Ban xcon lajuj xbuk yi lino cun yi bakun wutz, tu yi echk yubil yi txib, xkaykuj nin cyak. Nin ban wok teblal e querubim swutz. Nin joy wok puntil yi skil cunin tzan. 2 Cyakil yi echk xbuk yi tzibne, tajwen yi junit malbil tzan tircun. Nin je yi malbilej: Coblaj metr tu nicy tzan yi tkan, ma yi wutz cob metr tzan. 3 Chup wok cun o xbuk. Nchatz tzan yi o-t, chup wok cun, ban tokbej tib yi stziak tan yi stzisbil tetz yi junt. 4Ban wok echk jul stziak yi cob chin xbukatz, tan ticyen yi calbil tetz tcul. Ban xcon yi lino yi txib yubil itan tan banlen echk calbilatz. Nchatz nicun sban yi cob chin xbukatz yi chupijche. 5 Ban wok nicy cient jul te yi cob xbukatz. Nicy cient te yi jujun, nicy nin tu tzan yi xol tan cwen tokbel tib yi cob xbukatz. 6 Nin ban wok nicy cient ganch yi oro cun tan chuplen yi cob xbukatz, na xconk tan stzamlen yi xbuk tu yi junt bantz junit tzan yi wi yi jun innajbilatz. 7Nchatz ban wok junlaj xbuk tan xiil chiw tan jen tibaj yi bajx xbukatz yil je tibaj innajbil. 8 Junit malbil tzan cyakil yi echk xbuk yi xiil chiw cun. Nin je yi malbilej: Oxlaj metr tu nicy yi tkan. Ma yi wutz cob metr. 9Tzis wok cun o xbuk nin junit sban. Nchatz yi kakt, tzis wok cun. Ma yi bajx te yi kakatz yil cyaj swutz, ban tzipak wok cun nicyal. 10Ban tziban wok nicy cient jul tejak yi cob lmak xbukatz kalel tzicyet echk ganch tan chicalchen. 11Ban wok nicy cient ganch yi brons cun. Nin ban tzoc tejak yi echk julil yi cob xbukatz bantz junit tzan yi wi innajbilatz. 12 Nin yi sobril yi cob xbukatz yi junit mban, ban cyaj tu chimban wutz coc yi innajbilatz. 13 Ma yi xlajak yi innajbilatz sobrink cyen cawunak o centimetr swutz yi bajx xbuk. 14 Nchatz ban wok jun patbil tan stzuml cner nin ban je itan tibaj innajbil. Ban cu yi tzumatz tul stzacl yi cyak yubil. Nchatz ban wok junt patbil tan junt jilwutz tzum tan joplen tircun. 15 Ban wok cobox tabln te yi balaj tze acacia tan xconen tetz cajonil innabil. Nin joy wok puntil tan banlen yi skil cunin tan yuben. 16 Yi jujun tablnatz tajwen yi cyaj metr tu nicy tzan yi tkan. Ma yi wutz oxcal tu o centimetr tzan. 17Te yi echk tablnatz ban bnix cob stzambil tetz te yi jujun. Nicy nin tu tzitulej cyakil yi echk tablnatz yi xconk tetz cajonil yi innajbil. 18 Ban wok junak tabln te yi jalaj xlaj yi na xmayin nin cwen tzin. 19Nin ban wok cawunak simient yi sakal cun tzan tan cyajen cyen xe yi echk tablnatz. Cob simient te yi jujun tablnatz tan toquen yi cob stzambil tetz tul. 20Nchatz tzan yi jalajt xlaj yi innajbil yi na xmayinin jen tzin. Tajwen yil xcon junak tabln itan te yi
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

26

1Nchatz

Yi pach yi mantial tu

131

XODO26,27

jalajatz. 21Nin ban wok cawunak simient yi sakal cun tzan tan cyajen cyen cob tzak yi jujun tabln. 22 Ma yi jalajt xlaj innajbil, yi jalaj yi na xmayin nin toquen tzin, ban wok kak tabln tan xconen te yi jalajatz. 23 Nin ban xcon cobt tabln tetz yi cob xtxuc. 24Ban tzoc te yi jujun yi at lakak xtxuc. Nin ban chicalxij tan chich. 25Nin yi wajxak tablnatz tajwen yi at len cob simientil te jujun yi sakal cun. Waklaj tzun simient na taj tan cyajen cyen tzak yi wajxak tablnatz. 26 Ban wok o kaj tan tze acacia. Na xconk tetz kajil yi tabln yi tzocopon te yi jalaj xlaj yi cajonil innajbil. 27Nchatz ban wok ot kaj tetz yi jalajt xlaj yi cajonil, nin ban wok ot kaj tetz yi jalajt wutz coc yi na xmayinin toquen tzin. 28 Yi jun kaj yi tzicypon tul yi echk tabln, tajwen yil tzicy tcul tircun nin nicyal cun tzan. 29Nchatz ban tzoc oro tejak yi echk tablnatz tu yi echk kajil yi xconk tetz soltej. Nchatz ban wok cobox argoy yi oro cun tzan kalel chicyet yi echk kajilatz. 30Nuc wok bin yi jun innajbilatz, tajwen tan ixomen te yi plan minchaj tzatz wiwtz, stzun Ryos tetz Moiss. 31Nchatz tal Ryos tetz Moiss: Ban wok jun xbuk tan joplen yi amal yi chin xan nin. Tajwen xcon yi nok yi txib yubil tu xkaykuj nin cyak, nin ban bnix tan yi balaj lino yi bakun tzan. Yi jun xbukatz chemij tzitulej wok nin ban tzoc teblal cob querubim swutz yi chin cotij cunin tzan. 32 Ban choc cobox ganch yi oro cun tej nin ban je chimban tej cyaj tkan cal. Yi cyaj tkan calatz ban bnix tan acacia nin ban tzoc oro tej, nin ban je len tibaj jujun xe yi sakal cun. 33 Ban tzun tzichimbaj woken yi xbukatz te yi echk ganchatz. Ej nin tcul yi jun xbukatz akwok quen yi caa kale tzibanet yi contrat yi bnixnak wan tzituch. Nchatz yi jun xbukatz xconk tan jatxlen xol yi amal yi xan, tu yi amal yi winin xanil. 34Nin tcul yi amalatz yi winin xanil ban tzoc yi caa kale atit yi incontrat yi bnixnak wan tzituch, nin akwoken yi jopselil. 35 Swutzel tzaj yi jun xbukatz ban cyaj cyen yi mes kale na jet yi pam. Ban tzoc xlaj yi tapij yi na xmayinin jen tzin. Ma yi jun cantilatz yi juk cun wi at, ban cyaj te yi jalaj xlaj yi na xmayinin cwen tzin. 36 Nchatz banaj junt xbuk yi xconk tetz yi puertil yi innajbil. Ban xcon yi nok, yi lino bi, itan, yi bakun tanen. Nin ban xcon yi txib yubil tu yi xkaykuj nin cyak. Chin cotij cunin tzitulej wok. 37Ej nin nchatz ban wok o tkan cal te yi tze acacia yi xconk tan jen yi xbuk tej. Nin oken oro tejak. Ban tzoc jujun ganch yi oro cun tejak yi jujun tzeatz. Nin ban wok o xe tetz yi echk tkan calatz tan brons,o stzun Ryos tetz Moiss. tal Ryos tetz Moiss: Ban wok jun patbil itxixwatz tan acacia yi cyaj xtxucnakin, nin je yi malbil tzitulejej: Cob metr tu junak o centimetr tzitulej yi xlajak, ma yi wutz tkan jun metr tu junak o centimetr tzan. 2 Ban wok cyaj tuc, jujun lakak xtxuc. Junit tzan yi tucatz tu yi patbil txixwatz. Ej ban tzoc brons tejak nin tul yi jun altaratz. 3 Nchatz ban wok cobox macl yi xconk te yi patbil itxixwatz, chi tanen yi culbil tzaj tu yi echk palet nin yi echk wok nin cyakil yi echk pacbil wok tu echk culbil xtxakak. Brons cun tzitulej wok tircun. 4Ban wok jun patbil chibaj tan
o 26:37

27

1Nchatz

Yi patbil txixwatz

Brons Itz jun jilwutz chich yi tajwen yil maktij tan kak bantz bnixen jun ech taklen tej.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO27

132

brons nin oken cyaj argoy tejak xtxuc yi jun patbil chibajatz. 5 Yil bnix yi jun chichatz ban cu itan tcul yi altar poro tul nicyan cyen tu, na qui tajwen tan cwen ponen jalen txe cun. 6 Nchatz ban tziban wok cobox kaj nin ban xcon yi tze acacia itan tan banlen, nin ban tzoc brons itan tej. 7Yil bnix yi echk kajatz ban tzun tzicytz itan tul yi echk argoy yi at te yi altar. Na xconk tan palchen nin yi altar, nin tan ticylen nin. 8 Yi jun patbil itxixwatzatz, jul tzan tcul nin ban xcon tzlum acacia itan tan banlen chi yi jun yi minchaj tzatz wiwtz, stzun Ryos ban tetz Moiss. wok jun tapij soltej yi wutzkanil yi innajbil. Cawunak o metr tzan yi xlaj yi na xmayin nin cwen tzin. Ban xcon yi balaj lino yi bakun tan banlen jun xbuk yi xconk tetz yi jun tapijatz. 10Nchatz ban wok junak tkan tze kalel jet yi jun xbukatz. Nchatz ban wok junak culbil tkan yi tzeatz tej. Brons cun tzitulej. Nchatz ban wok junak ganch tu yi stzamol tetz yi echk culbilatz, tan yi chich yi sakal, na xconk tan stzamlen yi xbuk. 11Nchatz tzan yi jalaj xlaj yi na xmayin nin jen tzin, tajwen yil tzoc yi balaj xbuk tej, nin iten nin malbilatz sbne chi yi jalajt xlaj. Nchatz yi junak tkan tu echk culbil tkanatz, brons cun tzan. Ma yi echk ganch tu echk tzambil tetz, sakal cun tzan. 12 Ma te yi jalaj xlaj yi na xmayin nin toquen tzin, tajwen yi junak cob metr tu nicy tzan. Nin ban wok lajuj tkan tu yi echk culbil. 13 Ej iten nin tzanatz yi jalajt xlaj yi na xmayin nin telen tzin. Junak cob metr tu nicy tzan, nin xconk xbuk tan joplen. Nin te yi xlajej ban cyaj cyen yi puertil yi innajbil. 14Xlajak yi puert ban tziban wok juk metr balaj xbuk tetz tapij. Ban wok ox tkan tu ox simientil te yi bajx xlaj. 15 Nchatz tzan le jalajt xlaj, juk metr tzan nin ban tzoc iten nin malbil xbukatz. Ej nin ban wok oxt tkan tu yi culbil tkan. 16 Ma tetz yi puertil, ban xcon yi echk nok yi txib yubil tu xkaykuj nin cyak, nin ban bnix tan yi balaj lino yi bakun tzan. Yil cxoc wok tan chemlen chin cotij cunin tzan. Beluj metr tzan yi jun xbukatz yi xconk tetz yi puert. Nchatz ban wok cyaj tkan tu cyaj xe yi echk tkanatz yi tzocopon tzak yi xbuk tetz puert. 17Cyakil yi echk tkan yi tzocopon soltej yi innajbil tajwen yil xcon sakal tan banlen yi echk ganch tu yi stzambil tetz yi ganch. Nchatz tajwen yil xcon brons tan banlen yi echk xe. 18 Ma yi wutzkanil yi innajbil cawunak o metr yi tkan tzan, nin yi wutz junak cob metr tu nicy tzan. Iten nin tzanatz yi wutz coc. Ma yi wutz tkan cob metr tu junak o centimetr tzan. Ej nin yi echk xbuk yi xconk te yi innajbil lino cun yi bakun tanen. Ma yi echk xe, brons cun tzan. 19Nin cyakil yi echk macl yi xconk itan wutzkanil tan innawsen tajwen yi brons cun tzan tircun. Nchatz cyakil yi echk staqui yi at tcul nin soltejel tzaj yi pem, tajwen yi brons cun tzan. jalu Moiss alaj scyetz cyakil yi e xonl Israel tan tulen balaj aceit tetz oliw yi chejan tanen, na xconk tan cusen tul yi echk cantil tan xtxeken cyakil kej xe innajbil. 21Nin ban choc Aarn scyuch e cyajl tan cusen aceit tul yi echk cantil yi at tul yi bajx cuart yi at swutz yi xbuk yi na jopon tetz yi caa kale atit yi cawl tetz katrat yi bnixnak wan tzituch. Nin yi echk cantilatz
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 20 Ma 9Ban

Yi wutzkanil yi najbil Ryos

Yi aceit yi xcon tetz txekbil

133

XODO27,28

tajwen yi tuninl txekun cuntz cyakil akbal tul yi amal kalel kaculwit kib tzituch. Ej nin yi xtxolbilasej itz jun cawl sbne scyetz yi e xonl Israel scyuch cyakil chixonl sbne opon tunintz, stzun Ryos bantz tetz Moiss. jalu Moiss, chixol cyakil yi e xonl Israel chakwe yi awutzicy Aarn scyuch yi e cyajl yi na chibiaj Nadab tu Abi tu Eleazar nin Itamar. Chakwe tan cyulen tzawutz, na tajwen tan chixconen swetz tetz pale.p 2 Nin ban tzaban bech tetz yi awutzicy Aarn, tan jalen kej i nin tan yuben. Chin xan nin sbne yi bechokatz. 3 Joywe cobox balaj yaj yi ja wak cyajtzakl tan banlen yi balaj bechokatz. Ban tzawal scyetz tan cyoquen tan banlen yi bech tetz Aarn. Bantz xansal tib Aarn tetz jun pale tzinwutz. 4Nin yi bech tetz i yi tajwen tan ibnol itz yi jej: jun tal ne xbuk yi tzocopon wutz cul yi na biaj pectoral tu jun lantar yi na biaj efod. Nchatz banaj junt xbuk yi chitpun nintu yi at yubil stziak nin yi xconk tzak yi lantar. Nin ban wok junt xbuk yi nim tcun tkan yi scyajk tzak yi mant. Nchatz banaj jun xbuk yi jepon te wi, nin banaj jun calbil yi tzocopon xe cul. Ban wok bin yi balaj bechokatz tetz yi awutzicy Aarn tu yi e cyajl, bantz chixconen tetz pale tzinwutz. 5 Yil tzoc banlen, ban xcon oro tu echk xbuk yi txib yubil tu xkaykuj nin cyak. Ej nin chemij tzan tan balaj lino yi bakun wutz. 6 Yi yubil yi nok yi xconk tan banlen yi lantar itz oro, tu echk nok yi txib nin xkaykuj tu cyak yubil. Ej nin ban xcon yi echk lino yi bakun wutz. Chemij tzan, nin chin cotij cunin tzan yil tzoc chemlen. 7Nin ban tzoc cob ganchil wi xulchub tan stzamlen. 8 Nchatz banaj jun calbil yi tzocopon xe cul tan calchen yi jun lantaratz. Iten nin tzitulej yi bambil tetz. Ban xcon nok yi txib yubil tu yi xkaykuj nin yi cyak. Chemwok tan lino yi bakun wutz. 9Ej nin ban tzajoy cob balaj cub yi nice na biaj. Nin ban tzoc chibi yi coblaj kuj xonl Israel tej. 10Yil tzoc chibi yi e xonl Israelatz tej yi cob cubatz tajwen yi tunin lxom cyen te chitiemp. Bajx tzoc yi bi yi bajx nak nin witzbil tlen yi chip. Kakchak biaj te yi jujun balaj cubatz tzan. 11Tan tocsen yi echk biajatz te yi cob lepaj cubatz ban xcon jun yaj yi na aw selen cub tan, chi yi e bnol xmalkab. Chon tzan chi jun sey. Ban xcon oro tan banlen yi cob ganchatz, nin ban je jun cub tibaj jujun ganchatz. 12 Yi ganchatz xconk tan stzamlen yi lantar wi xulchub Aarn. Ej nin yil tzopon i tzinwutz, xconk yi cob cubatz kale atit chibi yi coblaj kuj xonl Israel tan cyulsen txakx tincul. 13 Ban wok bin yi cob ganchatz nin oro cun tzitulej wok. 14Ej nin nchatz ban wok cob caren yi oro cun, nin lasun tzitulej. Nin yil bnix ban tzilacbaj wok cyen te yi cob ganchatz yi tzocopon wi xulchup Aarn. yi ne xbuk yi tzocopon wutz cul Aarn kale atit yi macl yi xconk tan xtisyain, chemij tzan. Chin cotij cunin tzitulej. Ban xcon balaj nok yi banij te oro tu lino yi txib yubil, nin xkaykuj tu cyak. Ej nin bakun wutz yi lino. 16Pakwutzin
p 28:1 Pale nka sacerdote le castiy. Yi chipaleil yi e xonl Israel apart chiwutz yi e pale te yi tiemp jalu. Apart chimunl, nin apart bech cyetz.

28

1Ma

Yi bech cyetz yi e pale

15 Ma

Yi ne xbuk yi ocnak wutz cul Aarn

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO28

134

tzan tan jalen yi cyaj xtxuc. Ej nin junak cob centimetr tzan yi jalajchak xlaj. 17Ban tzoc cyaj txol ne cub tej, yi na litzun. Te yi bajx txol ban tzoc ox tal ne cub, yi na biaj rub, crislito nin esmeralda. 18 Ma te yi cap txol ban tzoc oxt balaj cub yi na biaj granate, safiro nin jade. 19Ma tetz yi toxin txol ban tzoc oxt cub yi na biaj jacinto, gata nin amatista. 20Ma te yi cyajin txol ban tzoc yi echk ne cub yi na biaj topacio, cornalina nin jaspe. Yi echk tzamol tetz yi echk cubatz tajwen yi oro cun sban. 21Tajwen yi coblaj xonen yi tal ne cubatz, na coblaj chixonen yi e cyajl Israel. Nin te yi coblaj cubatz tajwen yil tzoc cyen yi chibi yi coblaj kuj xonl Israel, jujun biaj te jujun cub. Chon sban cyen chi na ban jun sey. 22 Nchatz banwok cob caren yi oro cun tzan. Bakun tzitulej chi jun akwil. Xconk tan stzamlen yi jun ne xbukatz yi tzocopon wutz cul Aarn. 23 Nin nchatz banwok cob argoy yi oro cun tzan. Nin yi cob argoyatz ban tzoc stziak yi jalaj xlaj tiben tzaj yi tal ne xbukatz. 24Ban tzoc yi cob carenatz te yi cob argoyatz yi ate te yi jalaj xlaj tiben tzaj. 25 Ej nin ban calxij yi ju yi cob carenatz te yi cob ganchatz yi oro cun, nin yi chon at wi xulchub. Calwok cyen te yi jalaj xlaj swutz. 26 Nchatz banwok cobt argoy yi oro cun, nin akwe cyen te yi cob xtxuc tzak cun tzaj yi jun xbukatz. 27Nin banwok cobt argoy nin tziswok cyen te yi lantar tiben tzaj mu tal kale na icyet yi calbil tetz. 28 Nin ban tzical wok cun yi cob argoyatz yi at te yi ne xbuk te yi cob argoy yi at te yi lantar. Nin calwok tan cob tal ne calbil yi txib yubil. Cal wok cun tan qui jatxol tib yi ne xbuk tu yi lantar. 29Ej nin cyakil tir yil tzoc Aarn xe amal yi winin xanil tan yol swetz, tzul tcyal yi chibi yi e xonl Israel yi seij tejak yi balaj cubatz yi at swutz yi tal ne xbukatzq yi at wutz cul nakajil yi talma. Tzul tzun txakx chibi yi e xonl Israel tincul. 30Ma yi Urim tu Tumim,r akwok cun tcul yi ne xbukatz yi at wutz cul. Akwok cun bantz taten wutz cul, nin cyan nintz tan yil tzocopon tzinwutz tan yol. 31Ej nin nchatz banwok yi xbuk yi tzocopon jak yi lantar. Txib cun tzan yubil. 32 Ej nin nicyal yi jun xbukatz ban tzicaplen kul. Nin stziak yi kul ban tzoc baltzen tan qui katzen. Chon sbne cyen chi na ban jun colbaj. 33 Choken echk yubil stziak yi xbuk. Wolojin tzitulej. Nin ban xcon yi xbuk yi txib yubil tu xkaykuj nin cyak. Nin ban tziban wok echk tal campanu yi oro cun tan toquen stziak yi xbukatz. 34Je puntil tzitulejej, jun woloj nok nin jun campanu tzan, jalen yil bnix cyakil yi stziak yi xbuk. 35 Tajwen tzoc jun xbukatz te Aarn yil tzoc tan banlen yi munl xe yi mantial. chink echk campanu yil tzoc Aarn xe yi amalatz yi winin xanil nin yil tzel tzaj. Kol xom te echk cawlatz quil tzun lquim i-tz. 36 Nchatz tajwen tan bnixen jun tal ne placa yi oro cun, nin ban tzoc cobox yol tej chi na ban yi na bnix jun sey. Nin je yi yolej yi tajwen tzoc tej: Xansan chot tan kaxconen tetz Jehov yi kaRyosil.s 37Yi jun tal ne placa-atz
q 28:29 Yi ne xbuk nchatz na biaj pectoral nka pectoral de juicio le castiy. Ej nin itz kale at cunt yi Urim tu Tumim. Ej nin chon na oc wutz cul yi witz pale. r 28:30 Yi Urim tu yi Tumim itz cob tal ne cub yi xconak cyakun yi e witz pale tan lajluchaxen yi tajbil Ryos. Ej nin chon at cun tul yi ne xbuk yi at wutz cul yi witz pale. s 28:36 Xansan chot tan kaxconen tetz Jehov, yi kaRyosil, na elepont yi jatxij che ntin tan chixconen tetz Ryos. Nchatz kutanen ketz jalu, yi o creyent, xansan cho. Quic ketz kil swutz Ryos na ja wit quim katxixwatz, nin jatxij cho tan kaxconen tetz Ryos.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

135

XODO28,29

ban tzoc swutz plaj yi xbuk yi tzocopon te yi wi, nin calwok cyen tan jun xbuk yi txib yubil bantz cyajen cyen junawes te yi xbukatz. 38 Yi jun tal ne placa-atz tajwen yil cyaj cyen wutz plaj Aarn yil tzocopon i tzinwutz tan toyen yi cyoy yi e intanum, yi e xonl Israel, na yi tetz munl itz tan toyen yi cyoy yi e xonl Israelatz tan joplen cyakil quil yi juchij cyan te cyakil echk taklen yi winin xtxintxal. Ej nin yil wil yi jun placa-atz chintzatzink te cyoy. 39Banwok yi jun xbuk yi chitpun nintu yi at yubil tziak tan lino. Nchatz yi xbuk yi jepon te yi wi, lino cun tzan. Ej nin nchatz banaj jun calbil. Chemij tzitulej wok. Nin chin cotij cun tzan. 40Nchatz tzan bech cyetz yi e cyajl Aarn. Banwok jujun chixbuk yi chitpun nintu nin jujun chicalbil tu yi xbuk yi jepon te chiwi. Banaj yi jej tan jalen chikej. 41Yastzun yi bech cyetz yi awutzicy scyuch yi e tetz cyajl yi xconk tan awekol e. Ej nin nchatz tajwen yil je aceit chiwi tan chibixbajen sju chimunl, na tajwen tan chixansajen tan cyoquen tetz pale. 42 Nchatz banwok ne wex tan toquen scyej tan tewen chiwankil. 43 Nin yil choc wutzkanil yi amal kale tzinculwit wib scyuch tan banlen chimunl tajwen yi at yi ne wexatz scyej. Tajwen tan chixomen Aarn scyuch yi e cyajl te yi xtxolbilasej tan qui jalen quil, bantz qui chiquimen. Yi jun leyatz itz tetz Aarn scyuch yi e cyajl tu cyakil chixonl sbne opon tunintz. xtxolbilej yi tajwen tan abnol yil coc tan chixansajen yi e pale. Cyaj tzaj jun ne wac yi mam tu cob tal ne cner yi mam yi quic chiyab, nin quic mu chiyanasil. 2 Nchatz banaj cobox pam yi quic xtxamil tan balaj jarin. Nchatz banaj cobox torta nin cobox wotz yi na bnix tan jarin. Ej nin ban tzoc mu tal aceit swutz. 3 Yil bnix, ban cu tul jun tal ne mit nin tzitcyaj wok nin swutz yi mantial. Nchatz tzan jun tal ne wac yi mam tu cob tal ne cner yi e cun mam. 4Ej nin cyajwe nin Aarn scyuch yi e cyajl stzi yi puertil yi mantial kale na kacul wit kib tu intanum. Ej nin ban chicu tan jichin. 5 Nchatz ban tzacyaj nin yi bech cyetz yi ja bnix. Nin wek cun Aarn tan yi bechokatz. Ak cyen yi xbuk yi chitpun nintu, tu yi junt yi at yubil stziak. Nchatz ak cyen yi lantar yi na biaj efod, tu yi ne xbuk yi tzocopon wutz cul. Ej nin cal cyen yi calbil xe cul. 6 Nchatz aken yi xbuk te wi nin ak cyen yi jun tal ne placa swutz. 7Nin cyajwok nin aceit yi na xcon tan chixansen yi e pale. Nin ban tzakojen twi Aarn tan xansen tan toquen tetz jun pale. 8 Nchatz chiban yi e cyajl tajwen yil che awek tan yi xbuk yi chitpun nintu. 9Cal cyen yi calbil xe cul Aarn. Nchatz tzawulej yi e cyajl. Ej nin aken yi xbuk te chiwi. Tan yi xtxolbilasej tzaxanse Aarn scyuch yi e cyajl te chimunl. Yi jun munlatz itz tetz sbne opon tunintz. 10 Ej nin nchatz cyaj wok nin yi jun tal ne wac yi mam swutz yi mantial kalel kaculwit kib tan jen cyakol Aarn scyuch yi e cyajl chikab tibaj yi wi. 11Biycun yi jun tal ne wacatz tzinwutz stzi yi puertil yi mantial kalel kaculwit kib. 12 Yil tzibiy wok cun yi jun tal wacatz ban tzimol wok yi chel nin tzaj cyen mu chich tan yi akab te yi echk tuc yi at te yi patbil txixwatz. Ma yi mas chich, ban tzikoj cyen xe yi patbil itxixwatz. 13 Ma cyakil yi until yi tal wac chi tanen yi at tej yi xtxotx, nin chi tanen yi at tej yi xtxicunil, cyaj
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

29

1Je

Yi xtxolbil tan xansen jun pale

XODO29

136

wok len tan paten tibaj yi patbil itxixwatz. 14Poro yi chibel tu yi stzuml tu xtxa yi wac tajwen yi chon tzoc stzesen joylaj len yi amal kale atixet. Na itz jun itxixwatz tan jalen cuybil ipaj. 15 Ej nin nchatz ban tzicyaj wok nin jun scyeri yi cob cneratz swutz yi mantial tan jen chikol Aarn scyuch yi e cyajl chikab tibaj yi wi. 16 Ban tzibiy wok cun nin ban tzichit wok cyen yi chel xlajak yi patbil itxixwatz. 17Ej nin ban tzipi wok cun yi jun cneratz nin txaj wok yi lasu tu yi echk tkan, nin junit tzan yi wi tu yi mas pial. 18 Nin ban tzapat cyakil yi chibel yi jun cneratz wi yi patbil itxixwatz, tetz jun balaj oy tan cocaxen tzinwutz. 19Ej nin ban tzitcyaj wok nin yi junt cneru tan jen cyakol Aarn scyuch yi e cyajl chikab tibaj. 20Ej nin biy wok cun yi jun cneratz nin te yi chel ban tzatzaj cyen mu tal te yi chichin Aarn nin yi e cyajl. Tajwen chon tzoc yi chichatz te jalaj chichin yi sbal. Nchatz tzan te mamil yi wi chikab. Ban tzoc tzajij yi chich te yi sbal. Ej nin nchatz tzan mamil yi wi quikan, yi jalaj chisbal. Ma yi sowril yi chich chiten tibaj nin soltej yi patbil itxixwatz. 21Cyajel tzaj mu te yi chichatz tib yi aceit yi na xcon tan xansen jun tan toquen tetz pale nin ban tzachit nin te Aarn tu yi bech tetz nin nchatz scyej yi e cyajl tu yi bech cyetz. Tan yi xtxolbilej chixansok Aarn scyuch yi e cyajl nin nchatz tzan yi bech cyetz. 22 Kalenas tzun tzacyaj len yi epuil yi at te yi je nin yi at te yi xtxotx nin yi at te yi lasu. Nin nchatz cyaj len yi cob xtxicunil nin cyakil yi epuil yi at tej, tuml yi jalaj cux yi sbal, na itz yi jun ne cner yi mam yi xconk tan chixansen yi e pale. 23 Ej nin nchatz cyajen jun pam te yi pam yi at tcul yi tal ne mit yi at xe yi mantial tzinwutz. Nchatz cyajen jun tort tu jun wotz yi banijt te jarin yi at aceit swutz. 24Akwok cyakil yi echk taklenatz tetz Aarn scyuch yi e cyajl nin ban cyaken nin chichuquen tzinwutz. 25Yil bnix cyen yi jun xtxolbilatz ban tzacyajen tzaj yi echk taklenatz yi at chikab nin ban tzapat cun tibaj yi patbil itxixwatz tuml cyakil yi wankil yi bajx cner.t Banaj yi xtxolbilej bantz itoyil jun balaj oy swetz yi winin cocal, jun oy yi patin cun tzan. 26 Yil coc tan xansen Aarn ban tzacyaj cyen yi wutz cul yi cneru yi nquim tan chixansen Aarn nin ban tzachuquen tzinwutz. Ej nin yi jun pi chibajatz awetz sbne. 27Jatxlen yi wutz cul tu yi kab yi cneru yi nquim tan chixansen Aarn na cyetz sbne, tetz chichib. 28 Cyetz Aarn sbne scyuch yi e cyajl. Nin yi xtxolbilej itz jun ley yi tajwen tan chibnol yi e xonl Israel sbne opon tunintz yil cyak chitxixwatz tzinwutz. Nin yi jun oyatz nicun chi nak chitzan tan toyen swetz tan chajlen yi ja wit jal tzatzin paz skaxol tzituch. 29Ma yi bech tetz Aarn, ban cyaj cyen tkab yi e xonl i yil quim, yil chibixe tetz pale, nin yil tzaklij yi cawl scyetz tan cyoquen tetz pale. 30Yi jun paleatz yi tzocopon cyen tetz xel Aarn yil quim, ej nin yil tzoc le amal kalel kaculwit kib, tajwen tan xconen yi bechokatz tan tetz juk kej. 31Ma yi chibel yi cneru yi nquim tan xansajen Aarn, ban tzitcyaj nin tcul jun amal yi xansant, nin ban tzitxicwoktz. 32 Ban tzawak scyetz Aarn scyuch yi e cyajl tan chibajsal yi chibel yi cneruatz na jatxijt tetz Ryos.
t 29:25

Yi na patij cyakil yi wankil jun chitxixwatz, na biaj holocausto le castiy.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

137

XODO29,30

Nchatz tzan yi pam yi at tul tal ne mit, e chibajsan. Ban baj cyan stzi yi puertil yi mantial kale kaculwit kib. 33 Tajwen tan bajen cyan, na yastzun yi oy yi ncyak swetz tan joplen yi quil nin tan chibixbajen tetz pale. Poro quic cuj tan bajsal junt, na nketz alchok scyetz lbajsan yi echk taklenatz, na xansant swutz Ryos. 34Ma yi kol sowrin mu tetz junt kej, mpe ik yi pam nka yi chibaj tajwen tan cwen ipatil wok na xansant tetz Ryos, nin quic cuj tan bajsal junt. 35 Banaj bin cyakil yi xtxolbilatz tej Aarn scyuch e cyajl chi nwal tzatz. Juk kej tzabne tan chixansen nin tan taklen yi cawl scyetz. 36 Tul yi jujun kej te yi juk kejatz, tajwen tan awoyil jujunt tal ne wac yi mam tetz yi chitxixwatz tan jalen cuybil chipaj tzinwutz. Tajwen tan axansal yi patbil chitxixwatz tan jun chitxixwatz yil xcon tan jalen cuybil chipaj nin ban tzakoj nin aceit tibaj tan xansajen. 37Juk kej tzaban tan paten yi echk itxixwatz tibaj yi patbil tetz tan jalen cuybil ipaj. Tan yi xtxolbilatz, tzaxanse yi jun patbil txixwatzatz. Chin xan nin sbne, na al scyetz jun yil smac cyen yi jun patbil txixwatzatz, xanse tib tantu yil smac cyen. kej tajwen tan apatil cob tal ne cneru yi ja tzak jun yob cyan. Elich yi jun xtxolbilasej tej acul. 39Ban tzapat jun scyeri yi cob ne cneratz jalchan nin ban tzapat yi junt cwen kej. 40Tetz tuch yi bajx cner tajwen tzawoy cyaj liwr balaj jarin tu jun litr aceit oliw. Ej nin ban tzakoj nin jun litr win tibaj tetz jun oy tzinwutz. 41Iten nin tzanatz cyakil yil tzitoy yi jun cner cwen kej. Tajwen tan awakol yi jarin tu yi aceit nin yi vino, na itz jun oy yi tajwen yil pat-xij cyakil cwen kej tan cocaxen tzinwutz. 42 Yastzun yi echk oy yi tajwen yil tzitak wok swetz nin yi sbne opon tunintz tajwen tan itkol yi echk oyatz. Nchatz chiban yi e icyajl. Ban cxopon wok tan toyen yi oyatz stzi yi mantial, yi mantialatz kalel lnatet tan ichiwen wok tan kajilonen tzituch. 43 Chon snatok le amalatz tan kilol kib tzituch wok yi axwok xonl Israel. Ej nin yi jun amalatz chin xan nin sbne, na chon snatoktz tul. 44Tzinxansaje bin yi mantial kalel kaculwit kib scyuch yi e xonl Israel. Nchatz sbne yi patbil itxixwatz, tzinxansaje. Ej nin nchatz tzinxansaje Aarn scyuch yi e cyajl, tan chixconen tetz pale tzinwutz. 45 Snatok chixol yi e xonl Israel nin nocopon tetz chiRyosil. 46 Tan yi xtxolbilej tzelepon chitxum tetz yi in yi chiRyosil nin Cyajcawil. Tzelepon chitxum tetz yi in yi jun yi e elsan tzaj Egipto tan waten chixol, in chiRyosil, yi Cyacawil. banwok jun patbil insens tan yi tze acacia. 2 Tajwen yi cyaj xtxucnakin tzan. Ej nin cawunak o centimetr tzan yi tkan nin cawunak o centimetr tzan yi wutz. Ej nin jun mutx tu lajuj centimetr tzan yi wutz tkan. Ej nin yi echk tal tuc junit tzan yi bambil tetz. 3 Ban tzoc oro itan tan joplen cyakil. Nchatz tzan yi cyaj xlaj tu yi echk tal tuc, oro cun tzoc tej. Ej nin ban tzoc jun yubil chi tanen jun tal cornis tziak, yi oro cun. 4Nin tzak yi cornisatz ban tzoc cyaj argoy yi oro cun. Cucob le jalajchak. Na xconk tan toquen jun kaj tan palchen. 5 Ma yi echk kajilatz ban tziban wok tan yi acacia. Ej nin ban tzoc oro itan tej tan joplen cyakil yi tze. 6 Ej nin yil bnix yi
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 38 Cyakil

Yi echk oy yi stzaklok cyakil kej

30

1Nchatz

Yi patbil insens

XODO30

138

jun patbil insensatz ban tzitakwok cyen swutz yi xbuk yi at swutz yi caa kale atit yi quiwel yi katrat yi ja bixe skaxol tzituch. Chon tzoc mero swutz cun yi jopsel yi caa kalel kaculwit kib tzituch. 7Ej nin cyakil jalchan yil tzoc nuclen yi jun chin cantil yi juk cun wi at, ban spat Aarn yi insens yi at winin cocal tibaj yi jun patbil insensatz. 8 Nchatz tzan cwen kej yil tzoc i tan tocsen kakl yi jun cantilatz, ban spat i insens tibaj. Yi jun xtxolbilej tajwen tan ixomen tej sbne opon tunintz. 9Quic cuj yi nink tzipat wok junt txakaj insens nka jun itxixwatz tibaj. Nin quic cuj tan toquen tkol alchok jilwutz oy tibaj chi tanen jarin nka win. 10Yi jun patbil insensatz xansok ntin tetz wetz, nin jun ntzi tir tul jujun yob tzocopon Aarn tan taklen cyen yi chel yi itxixwatz yi tzipate tan jalen cuybil ipaj tzinwutz. Tajwen tan itoyil yi jun oyatz jun tir le jujun yob. Na tejak yi tuquil yi jun patbil insensatz chon jepon yi chel yi itxixwatz yi tzitke swetz tan jalen cuybil ipaj. bantz nintzun jilont Ryos tetz Moiss, itzun taltz: coc tan cyajlen cyakil yi e xonl Israel tajwen yil cyak len jun cutxuj tan chiclaxen tan qui sajen jun quimichil chiwutz, tan paj yi tzocopon cyajlen. 13 Cyakil yi e yi ja wit tzak chitiemp, tajwen tan cyakol yi jun cutxujatz. Nin itz o tzel jun ons sakal, nicun tu me sakal te yi jilwutz pwok yi banijt tan xconen le mantial. 14Cyakil yi e yaj yi ja tzak junak yob cyan nka mas, tajwen tan cyakol yi chicutxuj swetz. 15 Nin yil cyak yi e xonl Israel chicutxuj, tajwen yi nicy nintu tzan. Quil scul yi nim tcun stak jun ric, nin nchatz quil scul yi muenk ltak jun meba. Ma na tajwen yi nicy nintu chibaj ben yil cyak chicutxuj tan qui chiquimen. 16 Ma yil cyak yi xonl Israel yi chicutxuj, yi scyake tan qui chiquimen, ban tzamolnin tircun, nin ban tzacyaj nin xe yi mantial, na chon xconktz. Nin yi jun xtxolbilatz xconk tan nawsen swetz yi ja cyak yi e xonl Israel yi chicutxuj tan qui chiquimen, stzun Ryos bantz tetz Moiss.
12 Yil 11Itzun

Yi cutxuj yi tajwen tan cyakol cyakil

bantz nintzunt jilon Ryos tetz Moiss itzun taltz: 18 Banwok jun chin wutzilen plancan yi brons cun tzan tircun tu yi xe. Na xconk tetz txajbil. Yil bnix, ban tzitak wok quen txol yi mantial tu yi patbil itxixwatz. Ej nin nojswok cun tan a. 19Na xconk yi a tan Aarn scyuch yi e cyajl tan xtxajlen chikab tu quikan. 20Na tajwen tan chitxajonen Aarn scyuch yi e cyajl yil choc xe yi mantial kalel kaculwit kib. Nchatz yi ntaxk choc tan banlen chimunl swutz yi altar tan paten yi cyoy tzinwutz, tajwen tan chitxajonen tan qui chiquimen. 21Sbne opon tunintz itz jun ley tetz Aarn scyuch yi e cyajl, yi tajwen tan chitxajol yi chikab tu quikan tan qui chiquimen yil choc xe yi mantial, stzun Ryos bantz. tzun Ryos tetz Moiss itzun taltz: 23 Ban tzajoy echk balaj xtze yi na xcon tan banlen yi echk perfum. Molaj coblaj liwr mirra, nin kak liwr canel, tu kak liwr yi jun jilwutz aj yi winin cocal. 24 Nin ban tzajoy kak liwr yi balaj xtze casia. Ban tzamalaj chi yi malbil yi na
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 22 Jilonent

17Itzun

Yi jun chin wutzilen plancan yi brons cun

Yi aceit yi xconk cyakil rat xe yi mantial

139

XODO30,31

xcon xe yi mantial. Nchatz joyaj ox litr tu nicy aceit oliw. 25Te cyakil yi echk balaj perfumatz yi tzajoye, ban tzaban jun jilwutz aceit yi at xanil. Xconk tan xansen yi mantial. Ban tzaban yi aceitatz chi na ban banlen yi echk balaj perfum. Yastzun yi aceit yi winin xanil yi xconk awan tan xansajen cyakil yi mantial tuml yi at txe. 26 Yil bnix yi perfumatz, ban tzun coc tan kojlen te yi mantial kalel kaculwit kib. Nchatz na taj tzakoj cyen te yi caa kale atit yi quiwel kayol. 27Nchatz tzan wi yi mes kale na jet yi pam yi xansant, tu yi cyakil yi macl yi na xcon tej. Nchatz tzan yi jun chin wutzilen cantil yi juk cun wi tuml yi echk macl yi na xcon tej. Tajwen tan toquen kojij yi aceitatz tej. Nin nchatz tzan yi patbil insens. 28 Nin tajwen tan jen akojol tibaj yi patbil itxixwatz tu yi cyakil yi echk macl yi na xcon tej. Nchatz tzan yi jun chin wutzilen plancan tu yi xe tajwen tan jen akojol tibaj. 29Tan yi xtxolbilatz tzaxanse yi echk maclatz nin chin xan nin sbne, nin alchok scyetz yil smac cyen yi echk maclatz xansaj tib tantu yi smac cyen. 30 Nchatz tajwen tan jen akojol yi aceit twi Aarn tan xansen. Nchatz yi e cyajl tajwen tan abnol yi jun xtxolbilatz scyej bantz chixconen swetz tetz pale. 31Nin ban tzawal yi xtxolbilej scyetz cyakil yi e xonl Israel nin je tzawalej: Sbne opon tunintz ntin xconk yi jun jilwutz aceitej tan xansen yi echk taklen yi xconk tzinwutz. 32 Ej nin yi jun aceitatz quil tzitaken wok chiwi alchok wunak. Nin quil tziban wok junt clas aceit swutz yi jej. Na yi aceit xansant, nin na taj yil tzitek wok chi. 33 Alchok scyetz yil sban junt txakaj aceit yi nicun tu yi jej nin kol xconsaj, tzelpon lajun tzixol wok, stzun Ryos bantz. nin nchatz tal Ryos tetz Moiss: Ban tzajoy yi echk jilwutz taklenej: yi kolil yi sturaqui, tu jun jilwutz mecy yi patun tzawulej, tu junt jilwutz kol yi na jal te jun wi tze yi na biaj glbano, tu insens puro. Nicy nintu malbil te yi jujun kol. 35 Tan yi echk cocsbilatz ban tzaban jun balaj insens, yi chin xan nin sbne. Na taj yi cwenta cunin tzaban tan banlen chi na ban jun balaj bnol perfum. 36 Ban tzajocyen mu. Chin coch nin tzawulej. Ban tzun ben awuke swutz yi caa kale atit yi quiwel kayol. Yi jun insensatz chin xan nin sbne. 37Quic cuj tan ibnol wok jun txakaj insens tan xconen tzitetz chi yi jun txakajatz. Na yi jun insensatz itz tetz wetz nin chin xan nin sbne. Nchatz chin xan nin sbne tetz itetz. 38 Alchok scyetz yil sban junt txakajt insens yi nicun cocal tan xconen tu tetz, tzelepon lajun chixol wok.
34 Ej

Yi insens

31

bantz nin jilont junt tir Ryos tetz Moiss itzun taltz tetz: bit tzaj, ja wit je intxaol jun xonl Jud yi na biaj Betzaleel, i cyajl Uri. Ej nin i jun scyeri e mam Hur. 3 Ja wit wak yi inespritu tetz nin ja wit wak tajtzakl tu yi xtxumun. Nin chin list nin i sbne tan banlen winin echk taklen. 4Ej nin xcyek i tan xtxumlen nin tan banlen echk balaj akun te oro, sakal tu brons. 5 Xcyek i tan chinuclen yi echk balaj cub tan chiyuben mas nin tan chiweklen. Nchatz xcyek tan selen balaj tze tan yuben. Xcyek te alchok jilwutz akunil. 6 Nchatz tzocopon Aholiab tetz cheyum i. Yi jun Aholiabatz i cyajl Ahisamac yi xonl Dan. Nin cyakil yi e yi at cyajtzakl, ja
2 Moiss El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi e akunwil yi bnon yi mantial tuml yi echk macl

XODO31,32

140

wak mas cyajtzakl tan banlen cyakil yi echk taklen yi nwal tzatz, 7chi tanen yi mantial kalel kaculwit kib tu yi caa kale atit yi quiwel kayol tuml yi jopsel yi jun caaatz. Nchatz ja wak cyajtzakl tan banlen cyakil yi echk macl yi na xcon xe yi mantial, 8 chi tanen yi mes tu cyakil yi echk macl, nin yi jun chin wutzilen cantil yi oro cun sbne tu yi patbil insens. 9Nchatz tan chibnol e yi patbil itxixwatz tu yi echk macl yi na xcon tej, nin yi jun chin wutzilen plancan tu yi witxlil. 10Nin ja wak cyajtzakl tan stzislen yi balaj bechok yi xconk tetz Aarn scyuch yi e cyajl, na xconk bech cyetzatz yil choc tan banlen chimunl tetz pale tzinwutz. 11Nchatz ja wak cyajtzakl tan cyoquen tan banlen yi aceit yi na xcon tan xansen jun taklen. Nin nchatz yi insens yi spatxok xe yi mantial. Tajwen tan chibnol yi akun chi nwal tzatz, stzun Ryos bantz. tal Ryos tetz Moiss: jalu Moiss, na waj yil cjilon scyetz cyakil yi e xonl Israel nin ban tzawal yi xtxolbilej scyetz: Na waj yil chiban tanen yi incawl te yi echk kej tetz ujlen. Na yastzun jun techl yi copon skaxol tzituch sbne opon tunintz tan telen itxum tetz yi I inatz yi itajcawil, nin I inatz intxaonen ax wok. 14Tajwen tan ixansal wok echk kejatz. Nin tajwen tan itekal chi. Ej nin alchok scyetz yi quil xom te yi xtxolbilej tajwen tan cwen biyij. Nin yi e yil chakuj te yi jun kejatz sotzel wutz chibne. 15 Ej nin ban xakuj wok kak kej le sman. Poro le jukin kej itz jun kej ujlen yi xansant tan Ryos. Ej nin al scyetz jun yil tzakuj te yi jun kejatz squimok. 16 Chastzun te tajwen tan chixomen yi e xonl Israel te yi jun cawlej na tajwen tan chibnol tanen yi jun kej ujlen. Na itz jun trat yi ja bixe skaxol tzituch nin tu yi chixonl sbne opon tunintz. 17Sbne opon tunintz, itz jun techl yi scyajk cyen skaxol tzituch wok yi axwok xonl Israel. Na kak intzi kej mimban tan banlen yi tcyaj tu yi wuxtxotx, ma le jukin kej qui nnakuj ma na ja nuje, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 18 Yi wit jilonen Ryos tetz Moiss wiwtz Sina nintzun tak i cob lepaj cub kale tzibanet yi tetz cawl. Ej nin i tziban tetz tan yi tetz kab.
13 Ma 12 Nchatz

Yi jun kej ujlen

itzun bantz yi quilol yi e xonl Israel yi lolch nin na cuulok Moiss wiwtz, nintzun e bentz tan yol tetz Aarn. Itzun cyaltz: Or, Aarn, banaj jun karyosil tan bajxen cun skawutz tan chajlen kabe, na qui na kil yi mbi mban Moiss, yi jun yi nkelsan tzaj Egipto, chech tzun bantz tetz Aarn. 2 Nintzun tal Aarn scyetz: Ban bin tzitcyaj wok tzaj yi tcul chichin yi e itxkel, e icyajl tu e imel. Ban tzul itan swetz. 3 Yi quibital yi e xonl Israel, cyoquen tzuntz tan telsenel tzaj echk tcul chichin, nin e ben tan taklen tetz Aarn. 4Yi wit molxen yi echk orojatz tan Aarn nin octz tan wi kak, kalenas tzun cwen tan tul jun molt tan banlen jun teblal jun ne wac. Yi bnixen, nintzun octz tan nicysen tan skub. Yi bnixen yi jun teblalatz nintzun tal i-tz scyetz cyakil yi e xonl Israel: Je yi iryosilej yi nxcye tan itelsenel tzaj Egipto.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

32

1Ej

Yi bnixen yi teblal yi ne wac yi oro cun ban

141

XODO32

5 Nchatz oc Aarn tan banlen jun patbil txixwatz swutz yi jun teblalatz yi oro cun. Yi bnixen tan, nintzun taltz: Eklen kaban jun chin wutzilen kej tan taklen kej kajcawej! stzun Aarn scyetz. 6 Ma yi tulen skil le junt eklok, chin jalchan cunin tzun chicasentz tan paten cun chitxixwatz.u Ej nin tan toyen chitxixwatz swutz yi teblal yi ne wacatz, yi na chaj yi ja wit jal tzatzin paz tu chiryosilatz. Yi wit cyoyil yi echk chitxixwatz nintzun e baj cu colchoktz tan waan tej yi chibaj te yi chitxixwatz tetz tzatzin paz. Ej nin yi wit chiwanen nin e baj octz tan banlen yi cyetz cyajbil scyejak yi e xnan. 7Ma Kataj Ryos nintzun tal tetz Moiss: Ma jalu Moiss, quilok, cun ilwe yi atanum yi e yi elnake tzaj awucyal Egipto, na tircun e ja chijuch quil. 8 Na jalcun mmel chijatxol quib te yi be yi nwal scyetz tan chixomen tej. Qui nin nchixom tej na ja choc tan banlen jun teblal ne wac yi oro cun ncyulej. Nin yi jun teblalatz ja oc cyan tetz jun chiryosil na na chitzan tan culajen nin tan toyen nin tan paten chitxixwatz tetz. Nchatz na cyaltz tetz: Yi junej, yastzun yi jun yi nxcye tan kelsenel tzaj jak chi cawl yi e aj Egipto. 9Nchatz tal Ryos tetz Moiss: Na wil cyakil yi e xonl Israel nin na el intxum tetz yi chin can nin chiwi. 10 Ma jalu qui chin axux mas tan chicolchen na ja je tzinwutz cyakil yi na chitzan tan banlen. Chastzun te chicopon imbiyol chicyakil. Poro yi aatz, quil cquim wan na tan a ljalwit junt chin wutzilen nacin. 11Toquen tzun Moiss tan cuswutzil tetz Ryos nintzun taltz tetz: Wajcaw, mbi tzun yi na chich culu scyej yi e tanumu yi elnake tzaj tcyalu jak chicawl yi e aj Egipto tan yi teru poreru? 12 Ban tcun quil taku amal scyetz yi e aj Egipto tan chitzeenen skej yi o tanumu na qui cun batz scyale: Ryos nchelsan yi e xonl Israel skaxol ntin tan chiquimsen joylaj len nin tan chisotzajen junawes tan qui cyajen cyen jun chixonl wi munt. Chastzun te Ta stzajscunu yi jun xtxumunuatz yi copon biyolu cyakil yi tanumu. 13 Ulk txakx tculu Ta yi yolu yi talnaku tetz Abraham tu Isaac nin tetz Israel. Na je bin yi yolu yi talu scyetzej: Cyakil yi e axonl chijepon impucsal nin chon cunin che wulej chi tanen yi cyajlal yi txuml yi at tcyaj. Ej nin swake yi amal scyetz yi ja wit insuk, stzun Moiss bantz tetz Ryos. 14 Nintzun je xtxixpul Ryos yi xtxumun tan quit chicwen biyol cyakil yi e xonl Israel. 15 Kalenas tzun tajen tzaj Moiss wiwtz. Nin cyan yi cob lepaj cub tan kale tzibanet yi cawl Ryos. Yi cob cubatz tziban len cabil xlaj. 16 Ryos ten nin bnol tetz yi cob lepaj cubatz. Ej nin i ten tziban tetz yi echk yol yi at swutz. 17Itzun yi cwen mulen chinakajil nintzun ben quibital Josu yi winin chichinen jun coloj wunak. Nintzun ben tloltz tetz Moiss: Moiss, bit nin. Winin sich na tzan chixol yi e katanum, nin yi sichatz itz tetz oyintzi.

u 32:6 At winin jilwutz chitxixwatz. At chitxixwatz yi ja baj chipatil tircun chiwankil. Ej nin at chitxixwatz yi ntin epuil na baj patij. Ma yi chibel, ja baj cyan tan chajlen yi ja jal tzatzin paz chixol tu Ryos. Chastzun te na biaj sacrificio de paz nka de reconciliacin le castiy.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO32
18 Poro

142

nintzun tal Moiss tetz: Bintzi poro nketz jun bitz tetz txacon nin nketz jun bitz yi bisbil yi quik nchitxacon. Poro yi echk bitzej yi na wit nin itz apart. 19Ma yi cwen mulen Moiss nakajil kale atet chicyakil yi e xonl Israel nintzun ben tilol teblal yi jun ne wacatz tu yi echk bixl yi na bajijtz chixol. Nintzun saj jun chin chich culaltz tetz i. Nintzun bentz tan coxlen len yi cob lepaj cub yi cyan tan ninin e cu pitz yi telen coxoltz. 20Nchatz ben i tan ticylen tzaj yi jun teblal wac yi oro cun nintzun oc coxol wi kak nin oc i-tz tan chejen jalen yi toquen tetz puklaj. Kalenatz benen chitol wi a, nintzun cawunin tan bajen yi a cyan. 21Benen tzun tlol Moiss tetz Aarn: Mbi nchiban yi e wunakej tzawej yi ja chijuch quil tan apaj? stzun Moiss tetz Aarn. 22 Wajcaw quil chich culu swej na na tilu yi e wunakej chin chigan nin tan banlen yi echk taklen cachi. 23 Na je bin chiyolej swetz: Aarn banaj jun karyosil tan bajxen cun skawutz tan chajlen kabe na qui na kil yi mbi mbajij tej nocx Moiss yi jun yi nkelsanel tzaj Egipto, chech swetz. 24Nintzun wal wetz scyetz cyakil yi e yi at oro scyuch: Ban tzicyaj tzaj swetz. Ma yi tulen yi orojatz cyan, ja tzun octz wan wi kak nin ja el tzaj yi jun teblalej, stzun Aarn bantz. 25 Ma yi tilol Moiss yi nsken oc yab chiwi cyakil yi e wunak tan paj yi qui nin xcye Aarn tan maklen chiwutz, nin yi nsken choc tetz chitzelbetz e chicontr, 26 nintzun cu txiclok stzi yi puertil yi amal kale atet, nin ben tlol scyetz cyakil yi e xonl Israelatz: Cyakil yi eu yi na cyeku chi Ryos, chulkenu swej, chij. Tircun tzun yi e levita e opontz tej. 27Nintzun tal Moiss scyetz: Je yi yol kajcaw yi kaRyosil yi o xonl Israel: Cyajwok nin yi ispar, nin nquen wok chixol yi e itanum, nin nquen wok xeak chipach tan chibiylen cun yi e ixonl scyuch e itamiw scyuch yi e iwisin. 28 Cyoquen tzun yi e levita tan banlen tanen yi cawl Moiss. Nintzun e octz tan chibiylen cun yi e xonl Israelatz. Te yi jun kejatz e quim lo ox mil yaj. 29Talol tzun Moiss scyetz yi e levita: Jalu ja wit ixansaj itib tan ixconen tetz kajcaw na qui nin miju itib tan chibiylen ixonl, yi e itzicy scyuch yi e icyajl.v Chastzun te stke Ryos yi banl tzitibaj wok. 30 Itzun le junt eklok nintzun tal Moiss scyetz cyakil yi e wunak yi ate-tz: Yi axwok itetz ja ijuch jun chin wutzilen itil swutz Ryos. Chastzun te jalu nchimben junt tir tan yol tetz Ryos tan injoyol puntil tan jalen cuybil ipaj wok, stzun Moiss bantz scyetz yi e wunakatz. 31Pakxen tzun junt tir Moiss wiwtz tan yol tetz Ryos itzun taltz tetz: Ta, max culu tibaj yi tanumu na jun cun yol ja chijuch jun chin wutzilen quil swutzu na ja choc tan banlen jun cyetz chiryosil yi oro cun. 32 Poro max culu Ta, nink scuyu chipaj. Poro ko qui, ban stzajscunu yi wetz imbi tul yi teru liwru yi ilu bnol tetz, stzun Moiss tetz Ryos. 33 Ntin chibi yi e yi ja chijuch quil tzinwutz yastzun yi e yi tzintzajse yi chibi tul yi weri inliwr. 34Ma aatz, cyajwe nin cyakil yi e atanum le amal yi
v 32:29

Dt 33:8-9; Lc 14:25-35.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

143

XODO32,33

alijt wan tzatz. Quil cbisun na yi weri inngel sbajxok tzawutz tan chajlen yi ibe. Poro yil tzopon yi tiemp tetz xtisyain swake chicaws yi eatz yi ja chijuch quil, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 35 Sajen tzun jun chin wutzilen chicaws yi e xonl Israel tan Ryos tan paj yi cyoquen tan culajen yi jun teblal yi bnix tan Aarn te yi oro yi baj chimolol. bantz nin tal Ryos tetz Moiss: Ma jalu Moiss wek wok itib nin ncyent wok tul junt amal. Cyajwe nin cyakil yi e atanum yi nchel tzaj awucyal Egipto. Ban cxben wok le amal yi insuknak tetz Abraham, Isaac, nin Jacow. In suknak scyetz tan wakol scyetz yi chixonl. 2 Mben inchakol yi wetz inngel tan bajxen cun tziwutz tan chajlen yi ibe. Ej nin chelepon inlajul yi e cananeo, scyuch yi e amorreo, scyuch yi e hitita scyuch yi e jebuseo, e ferezeo nin yi e heveo. 3 Quilok wok le yi amal kale atit balaj cojbil. Poro wale nin tzitetz wok, yi wetz, quil chinxom nin tzitej wok, na ko tzun ximbiy wok cun tbe na chin can nin tunin ax wok. 4 Yi quibital yi e xonl Israel yi xtxolbilej winin tzun chibisunentz tan, na itz cobox yol yi tal Ryos scyetz yi chin bisbil nin. Ej nin quic nin jun yi nink mmoc yi uwaj skul mpe ik yi chixmalkab tan paj bis. 5 Na nsken tal Ryos tetz Moiss cyakil yi xtxolbilej: Moiss, alaj scyetz cyakil yi e xonl Israel: Yi ax wok itetz ax wok jun coloj wunak yi chin can nin yi iwi. Yi nink natij jun rat tzixol wok, xquimok lo icyakil wan. Ma jalu cyaj wok len echk ituwaj yi cyan itan nin swile yi mbi i ilatz yi tzimbne tzitej. 6 Chastzun te quit nin nxcon echk uwaj cyan jetz yi cyajen cyen yi jun amalatz yi na biaj Horeb. bantz nintzun el tcyal Moiss yi mantial.w Chon toponen tan soltej len kale najlchet. Nintzun oc tkol yi bi tetz: Yi amal kale na kaculwit kib tu Ryos. Nin cyakil yi e yi na cyaj yil chijilon tu Ryos, chon na chak tan yol tetz i le amalatz yi at soltej len kale atet. 8 Ma yi na ben Moiss tan yol tetz Ryos le mantialatz, tircun yi e mas xonl Israel na chel tzaj stzi yi puertil yi cyetz chimantial, nintzun na chixcye cuntz tan xmayen nin Moiss, jalen yi na oc i xe yi mantialatz. 9Nin yi na ocopon Moiss tul yi mantialatz, nintzun na cuul yi jun bocoj sbak tibaj yi jun mantialatz. Chon tzun na cuul stzi yi puertil yi mantial nintzun na jilon Ryos tetz Moiss. 10 Itzun yi na quilnin yi e mas xonl Israel yi na cuul yi jun bocoj sbakatz nintzun na chimeje cuntz stzi yi cyetz chimantial. Chicyakil na chimeje cuntz tan culajen Ryos. 11Tan yi xtxolbilej ja chijilon Ryos tu Moiss chi na chijilon cob wunak squibil quib. Ej nin yi ntzaj wi chiyol nintzun na pakxij tetz Moiss chixol yi e mas xonl Israel. Poro yi Josu yi cyajl Nun, junawes at i xe yi mantial nin qui na el tzaj i.
w 33:7 Yi mantial, itz jun yi ja xcon tetz cobox ntzi kej, na ntaxk bnix yi mero mantial quib yi ntal Ryos tetz Moiss tan banlen. Ex 3640.

33

1Itzun

Yi quicyen yi e xonl Israel le amal kale e atet

7Itzun

Yi jun mantial kale na quilwit quib Ryos tu Moiss

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO33,34

144 Yi tilol Moiss yi pakpuchal Ryos

bantz nintzun jilon Moiss tetz Ryos: Ma jalu Ta, na bin tzanu tan talchen swetz tan imbajxen cun chiwutz yi e wunakej yi itz yi tanumu, poro qui na talu swetz yi na scyetz i junt yi xomok swej tan wucheyen. Nchatz na talu yi na kuke culu nin at banlu swej. 13 Yi ko bintzi nin yi xtxolbilatz, tale binu swetz yi mbi i ilatz yi xtxumunu tan imbnol bantz kukewen incul teju nin tan taten yi banlu swej. Na cyakil yi e wunakej e cun tanumu, stzun Moiss tetz Ryos. 14 Moiss, in ten nin chinxomok tzawej nin ujek wan, stzun Ryos tetz Moiss. 15 Bintzi Ta, yi ko quil xom ninu swej mas balaj yi quil kel tanu tzonej le amalej. 16 Na yi ko quil xomu skej, en tzel katxum tetz yi ko at yi banlu skaxol. Poro kol xomu skej tzelepon tzun katxum tetz yi xomiju skej. Apart tzun o sbne chiwutz yi e mas nacin yi ate benen tzin, stzun Moiss. 17Tzimbne tircun chi mawal Moiss, na kuklij incul tzawej nin na chintzatzin tzawej, na at imbanl tzawibaj, stzun Ryos tetz Moiss. 18 Ko yatz, chaje tibu tzinwutz tan wilol yi keju, stzun Moiss tetz Ryos. 19Ban, tzicypon bin yi impakpuchal tzawutz nin tzawutz cun yil wal imbi tzatz. Tzelepon inkajab scyej yi e yi na waj, nin tzokok incul scyej yi e yi na waj. 20Poro quic cuj tan awilol weri inwutz, na quic rmeril yi nink til jun yaj inwutz yi quik quim. 21Nchatz tal Ryos: Xmay tzaj Moiss, at jun amal tzinxlaj yi itz jun picy wutz cub, ban coc tul. 22 Ma yil nicy swutz yi jun picyatz, tzocopon inkol inkab tan joplen, bantz qui awilol inwutz jalen cun yil nicy. 23 Ma yil nicy kalenatz tzincyajlen inkab, nin ban tzun tzaxmay nin wutz incoc, na quic cu yi nink til jun yaj inwutz, stzun Ryos bantz tetz Moiss. bantz nintzun tal Ryos tetz Moiss: Banaj cob lepaj cub chi yi cob bajx. Banaj bantz toquen intzibal yi incawl swutz chi ban yi cob yi cu apuchul. 2 Banaj list awib tan abenen jalen tibaj yi wiwtz Sina. Na klo waj yi jalchan cunin klo cjepon ek tan yol swetz. 3 Cyal jun xom nin tzawej nin cyal jun yi nink xon soltej yi wiwtz. Nin nchatz quic cuj yi nink wan jun wac nka cner soltej yi wiwtzatz. 4 Toquen tzun Moiss tan banlen cob lepaj cub chi yi cob yi ntak Ryos tetz. Ma le junt eklok jalchan cunin tzun benen Moiss, nin ben tcyal i yi cob lepaj cubatz. Chon tzun benen i-tz wiwtz Sina chi yi ntal Ryos tetz. 5 Chon tzun cwen mulen Kataj Ryos tul jun bocoj sbak nintzun jilon tetz Moiss, nin tal i yi mero tetz bi. 6 Ticyen tzun i-tz swutz Moiss, nin chin wi nin bantz tan yol. Itzun taltz: In Jehov, in Ajcaw, chin cham nin in, nin na el inkajab scyej wunak. At winin impasens, nin winin banl walma. Ilenin na wal yi bintzi. 7Sajlen tunintz, nin sbne opon tunintz, ilenin at imbanl squibaj cyakil wunak, nin na incuy chipaj yi e yi chin cachi nin cyajtzakl scyuch yi e pajol cawl, nin cyakil yi e juchul
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

12 Itzun

34

1Itzun

Yi tkol Ryos junt tir yi cawl

145

XODO34

il. Poro qui na je inkab chiwi e malnak. Nin na wak chicaws yi e malnakatz tuml chinitxa nin chimamaj tu chinitxajil yi chimamaj. 8 Yi tbital Moiss yi xtxolbilej nintzun cu jokloktz jalen yi cwen ponen yi wutz wuxtxotx. Nintzun oc itz tan culajen Ryos, nin taltz: 9Ma jalu Ta, ilu Wajcaw, ko bintzij nin at banlu swibaj, xomok binu skej. Cuyu kapaj, na jun cun yol yi e wunakej chin tzetzuj nin cyalma. Poro cuyu kapaj, katxokben Ta. Nink koc tanu tetz tanumu. 10 Nintzun tal Ryos tetz Moiss: Ban bin. Bixek bin jun trat skaxol tzituch. Nin tzimbne winin echk milawr yi chin xowbil nin yi qui otojt na bajij tul junt nacin benen tzin wi munt, nin squile cyakil yi e mas wunak kale xicyet wok. Cyakil yi xtxolbilej yi tzimbne tzixol chin xowbil nin sbne. 11Ban wok bin tanen cyakil yi xtxolbil yi swale tzitetz jalu. Ko yatz, chelepon tzun incyal cyakil yi icontr wok yi ate tziwutz, chi tanen yi e amorreo, e cananeo scyuch yi e hitita, e ferezeo, e heveo tu e jebuseo. 12 Quic cu tan itokbel itib nin quil tziban wok jun itrat scyuch yi e wunak yi najlche le amal kale cxoponet wok. Xomen wok te yi xtxolbilatz tan qui icwen tul il cyan. 13 Ma na mas balaj yil cxoc wok tan woquen yi echk patbil chitxixwatz. Nin nchatz ban cxoc wok tan puchlen cun teblal chiryosil yi banij cyan tu echk teblal chiryosil yi na biaj Aser. 14 Quil tzitak wok kej junt Ryos, ma ntin in, na na je tzinwutz. 15 Quil tziban wok jun itrat scyuch yi e wunakatz yi najlche le amalatz, na yil choc cyetz tan culajen chiryosil nin yil choc tan taklen chitxixwatz chiwutz, chocopon tan imoxen tan iwanen scyuch. 16 Nchatz quil tzitak wok amal tan cyokbel quib yi e icyajl scyuch chimel. Na yil cyokbej quib, chixomok tan culajen yi chiryosil yi banij tu tanen. chijuche quil tzinwutz. 17Quil tziban wok echk iryosil yi banij tu quitanen tul molt. wok tanen yi jun balaj kej tetz yi pam yi quic xtxamil.x Ban wok chi yi walnak tzitetz. Ban baj pam itan yi quic xtxamil tetz juk kej. Tajwen tan ticyen yi jun kejatz le xaw Abib na yastzun yi xaw yi itenlen tzaj Egipto. 19Ej nin cyakil yi bajx icyajl yi na chitzij, e wetz chibne. Nchatz yi bajx cyal yi itawun yi mam, wetz chibne tircun, chi tanen wac tu cner yi ko e mam. 20Ma ko itz bajx tal jun buru tajwen tan itkol jun ne cner nka jun ne chiw tetz xel. Poro ko qui na itaj tzitak, tajwen tzikin len wi. Nchatz tajwen tan itkol jun oy tetz xel yi bajx icyajl, na quic cuj tan tulen jun tzinwutz yi ko qui cyan jun oy tan tetz wetz. 21Akujen wok kak kej ma le jukin kej ujlen wok. Quic na ban yi ko tiemp tetz tawlen yi cosech nka tiemp tan jesen yi cosech, tajwen yil xuje wok. 22 Ban wok tanen yi kej tetz sman, kale na itoywit yi bajx wutz yi cosech tetz triw. Nchatz banwok tanen yi kej tetz witzbil cosech yi na bajij le witz xaw tetz yob. 23 Ej nin cyakil yi e yaj tajwen tan cyoquen tzinwutz ox tir le jun yob. Tajwen tan cyoquen tzinwutz, na in iRyosil yi axwok xonl Israel. 24Ej nin
x 34:18

18 Ban

Yi echk nim kej yi tajwen tan ticyen cyakil yob

Ex 12:14-20; Lv 23:6-8; Nm 28:16-25.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO34,35

146

chelepon inlajul yi e mas nacin yi ate le ibe. Yi amal kalel cxoponet, chuyok wan. Ej nin kol cxopon len wok tan inculajen ox tir le jun yob, cyal jun yi nink tzoc tan majlen yi i amal yi ja wit insuk tzitetz. 25 Yil tzitoy wok jun itxixwatz, qui na waj yil tzitoy wok pam yi at txam tul. Nchatz quil tzicol wok yi sowril yi itxixwatz yi na quim tetz Pasc tetz junt eklok. Na xansan wan. 26 Yil tzitcyaj wok nin yi bajx wutz icosech tzinwutz, cyajwok nin yi mas balaj. Quil tzitxic wok jun ne chiw tul yi xtxutx. nin nchatz tal Ryos tetz Moiss: Tzib cun yi echk yolasej, na yastzun yi xe yi jun trat yi ja bixe skaxol tzawuch nin scyuch yi e xonl Israel. 28 Cyajen quen tzun Moiss cawunak kej tu cawunak akbal tej Ryos. Qui wan nin qui uca te yi cawunak kejatz. Chon tzun tzibxeny yi echk yolatz, yi lajuj cawl, swutz yi cob lepaj cub. 29Itzun bantz yi cwen mulen Moiss tu yi cob lepaj cubatz kale atitet yi cawl Ryos, qui nin tzicy tetz yi ko winin pakpuchaxen yi wutz tan paj yi jilonen i tu Ryos. 30Ma yi quilol Aarn scyuch yi e mas xonl Israel yi wutz Moiss yi winin pakpuchaxen, winin tzun e xobentz. Ej nin tan yi xow yi ate cunt qui nin chinimsaj chicul tan cyocomponen xlaj Moiss. 31Poro nintzun ben tlol Moiss scyetz: Or itetz swej, stzun i bantz scyetz. Yi quibital Aarn scyuch yi e mas ajcaw squibaj yi e xonl Israel yi yolatz, chisajen tzun tej Moiss. Nintzun jilon i-tz scyetz. 32 Cyoponen tzun nil cyakil yi e xonl Israel kale atitet Moiss. Toquen tzun i-tz tan talchen cyakil yi echk cawlatz yi tak Ryos tetz i wiwtz Sina. 33Yi wit tlol Moiss yi xtxolbilatz scyetz cyakil yi e xonl Israel, nintzun oc tkol jun xbuk tan joplen yi litzunil yi at te wutz. 34 Poro yi na ben Moiss tan yol tetz Ryos, nintzun na tcyaj len yi xbuk yi at te wutz. Jalen yi na eltzaj kalenatz na oct junt tir tan. Nin kalenatz na oc i-tz tan talchen scyetz yi e xonl Israel yi mbi tal Ryos tetz. 35 Itzun na bantz yi na quil nin yi e xonl Israel yi winin na litzun yi wutz Moiss, nintzun na tak quen yi jun xbukatz tan joplen yi wutz. Ej nin jopij yi wutz tanz jalen yi na oct i tan yol tetz Ryos. Kalenatz na tcyajlen.
27Ej

Yi toquen Moiss tan stziben yi cawl

35

cwen tzun molol Moiss cyakil yi e xonl Israel, nintzun tal i scyetz: Je yi cawl yi ntal Ryos tan kabnol tanen. 2 Ban kakuj kak kej, poro le jukin kej cyal tzakuj na itz jun kej ujlen yi xansant tan Ryos. Nin yi jun kejatz itz tan taklen kej Ryos yi kajcaw. Nin ko at jun yil tzakuj te yi jun kejatz tajwen yil cu biyij. 3Quic cuj tan kabnol mu kak te yi jun kejatz, nin alchok kat cunt tajwen tan kabnol tanen yi cawlej, na itz jun kej tetz ujlen yi tajwen tan kabnol tanen.
4 Nchatz

1E

Cawl tetz ujlen

tal Moiss scyetz cyakil yi e xonl Israel: Je yi cawl yi ntal Ryos, yi tajwen tan kabnol tanen yi o yi o xonl Israel. 5 Kamole jun oy tetz Ryos.
y 34:28

Yi echk oy yi xcon tan banlen yi mantial

Dt 10:1-4.

z 34:29-35

2Co 3:7-16.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

147

XODO35

Poro ntin na taj yil cyak yi e yi tetz cun cyalma yil cyak, qui na taj yi puers tu na tetz kajcaw yi oyatz. Nin yi e yi tetz cun cyalma na cyaj cyak yi oyatz ban tzul oro tu sakal nin brons cyan. 6 Nchatz ban tzul yi balaj xbuk itan yi txib yubil tu xkaykuj nin yi cyak yubil. Nchatz ban tzul yi xbuk yi banij tan balaj lino tu echk xbuk yi banij tan xiil chiw. 7Ban tzul yi stzumil cner yi ocnak stzacl yi cyak, tu junt jilwutz balaj txuca tu yi balaj tze yi acacia bi. 8 Nin nchatz cyaj wok tzaj aceit, na xconk tetz yi jun chin wutzilen cantil. Nchatz cyaj wok tzaj echk balaj perfum yi xconk tan xansen jun taklen nka jun yaj, nin tan cocaxen yi insens. 9Nchatz ban tzitcyaj tzaj cobox jilwutz balaj ne cub chi tanen cornalina, na xconk tan toquen te yi lantar nin te yi ne xbuk yi tzocopon wutz cul yi pale. yi e yaj yi chin list nin e tan banlen echk balaj akun, ban choc tan banlen yi echk akun yi ntal Kataj Ryos tan kabnol, 11chi tanen yi mantial, yi amal yi xan tuml yi echk xbuk yi jepon tibaj, yi echk argoy, tu echk ptzom, tuml echk kaj yi xconk tej, tu yi echk tzlum yi xconk tetz yi kaj, tu yi echk tkan mantial tuml echk xe yi scyajk tzakak. 12 Nchatz na taj banlen yi caa tuml echk kajil tuml yi jopsel tu yi jun xbuk yi xconk tan jatxlen yi amal yi winin xanil tu yi amal yi xan. 13 Nchatz yi mes tu tetz kajil nin tircun yi echk macl yi xconk tej, tu yi pam yi xansok tan taklen swutz Ryos. 14Nchatz yi jun chin wutzilen cantil yi xconk tan xtxeken yi xe yi mantial tu cyakil yi echk ne lampr yi at tej tu yi echk mas macl yi xconk tej, tu yi aceit yi xconk te yi jun cantilatz. 15 Nchatz yi patbil insens tu tetz kajil tu yi aceit yi xconk tan xansen jun yaj nka jun taklen, tu yi insens yi winin cocal. Nchatz yi xbuk yi xconk tetz puertil yi mantial. 16 Nchatz na taj banlen yi patbil txixwatz tu yi echk chich yi scyajk tul, yi brons cun sbne. Nchatz yi kajil tu cyakil yi echk macl yi xconk tej tu yi jun chin wutzilen plancan tuml yi xe. 17Nchatz na taj banlen yi xbuk tu echk tkan nin yi echk xe, na xconk tetz yi pem yi tzocopon soltejel tzaj. Nchatz yi xbuk yi xconk tetz puertil yi pem. 18 Ej nin nchatz na taj banlen yi echk staqui tu echk cyajaj yi xconk tan stzamlen yi juak yi mantial tu yi tzambil tetz yi pem. 19Nchatz na taj banlen yi bech tetz yi witz pale yi xconk tetz yil tzoc tan banlen yi munl swutz Ryos xe yi mantialatz, tu yi bech cyetz yi e cyajl. bantz yi quibital yi e xonl Israel yi xtxolbilatz nintzun e jatx quibtz. tzun e-tz e oc tan xtxumlen tan cyakol echk balaj oy tetz Ryos. Cyoponen tzun niltz tan toyen echk balaj oy tetz Kajcaw tan banlen yi mantial kalel chiculwit quib tu Ryos. Cyakil nintzun yi tajwen ultz cyan tu echk xbuk yi xconk tetz yi bech cyetz pale. 22 Tircun tzun yi e xonl Israel e opontz tan toyen balaj oy. At e yaj e baj opontz, nin at xnan e opontz. Ej nin tetz cun cyalma cyoponen tan toyen echk balaj xmalkab tu echk balaj uwaj yi oro cun nin echk balaj argoy. Nchatz at e cyan echk balaj caren cyan yi oro cun, nin
21Winin
a 35:7

10 Cyakil

Yi echk macl yi xcon xe yi mantial

20 Itzun

Yi toponen cyakil yi echk oy cyakun yi e xonl Israel

Qui elsbil txum yi mbi tzumlil txuc na jop.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO35,36

148

winin echk taklen yi oro cun opontz cyan. Na nsken chijatx yi echk oyatz tetz Ryos. Tircun tzun yi echk taklenatz yi tajwen, baj opontz cyan. 23 Cyakil yi e yi colij balaj xbuk cyan chi tanen yi xbuk yi txib yubil, tu cyak nka yi xkaykuj, tu yi e yi cyan balaj xbuk yi lino, tircun tzun yi eatz cyulen tan toyen. Nchatz e ban yi e yi colij xiil chiw cyan tu yi e yi colij stzuml cner yi ocnak stzacl yi cyak yubil, tuml yi e yi colij yi junt jilwutz balaj tzum cyan. Tircun tzun baj opontz cyan. 24Cyakil yi e yi colij sakal nka brons cyan, ul quicyal tetz Ryos. Nchatz yi e yi at balaj tzlum acacia scyuch, e baj opontz tan toyen tetz Ryos, tan bnixen cyakil yi tajwen te yi mantial. 25Nchatz yi e xnan yi balaj chemol, ul balaj nok cyan. At e ul nok txib cyan nin at e ul nok cyak cyan, nin at e ul balaj nok lino cyan. 26 Nchatz yi e xnan yi at cyajtzakl tan baken nok nin yi saj buk te cyalma tan banlen, nintzun e octz tan baken yi xiil chiw. 27Ma yi e witz ajcaw cyoponen tan toyen echk balaj ne cub chi tanen cornalina tu cobox jilwutz cub tan xconen te yi lantar nin te yi xbuk yi tzocopon wutz cul yi witz pale. 28 Nchatz ul quicyal echk perfum tu aceit tan xconen tan xtxeken xe yi mantial, nin tan banlen yi balaj aceit tu sturaqui yi xconk tan xansen jun taklen nka jun yaj. 29Cyakil yi e yaj nin yi e xnan chixol yi e xonl Israel, yi tetz cun cyalma yi e oc tan xtxumlen tan chicheyanen tan banlen cyakil yi xtxolbil yi tal Ryos tetz Moiss, tircun eatz e ultz tan taklen yi cyoy tetz Ryos. tal Moiss scyetz cyakil yi e xonl Israel: Quibit tzaju eu intanum. Ja wit je xtxaol Ryos jun scyeri e xonl Jud nin itz yi yaj Bezaleel, cyajl ta Uri yi mamaj kawutzilen ta Hur. 31Nketz ntin ja je xtxaol ma na ja tak yi tetz espritu tetz i, nin ja tak balaj xtxumun tu tajtzakl nin catnakil i, bantz xcyewen tan banlen alchok jilwutz balaj akun. 32 Xcyek tzun i tan xtxumlen balaj akun yi txen cun bnix. Nchatz xcyek i tan xtxaklen oro tu sakal nin brons. 33 Nchatz yi jun yajatz xcyek tan selen nin nuclen echk balaj ne cub yi chin yuben nin. Nin xcyek tan banlen echk akun te yi balaj tze nka alchok scyetz akunil yi chin tajwen cunin tan bnixen, nin tan yuben. 34Nchatz xcyek i tan chichuslen yi e mas, na akijt yi jun ajtzaklatz tetz tan Ryos. Nin nchatz yaj Aholiab yi cyajl Ahisamac, jun xonl Dan. 35 At cyajtzakl tan banlen echk balaj akun yi winin na yub. Na chixcyek tan banlen nin tan xtxumlen yi echk balaj akun yi tzaknak cun. Nin nchatz chixcyek tan chemlen echk xbuk yi cyak yubil tu yi txib yubil nin xkaykuj tu yi echk xbuk yi lino, nka alchok clasil xbuk yi na yub, nin chin cotij cunin sbne. 1Chastzun te tajwen tan chibnol yi Bezaleel tu Aholiab yi akunej. Nchatz yi e mas yi ja aklij yi cyajtzakl tan banlen echk balaj akun, tajwen tan chibnol cyakil yi echk taklen yi xconk xe yi mantial, kale tzoquet nawsen Kataj Ryos. Nin tajwen tan bnixen chi yi ntal i, stzun Moiss bantz scyetz yi e xonl Israel.
30 Nchatz

Yi e akunwil yi tzaknake cun yi e oc tan banlen yi najbil Ryos

36

bantz nintzun e chakxij cyetz Bezaleel tu Aholiab scyuch yi e mas yaj yi aklijlen cyajtzakl tan banlen echk balaj akun. Na Ryos akon yi cyajtzakl
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 Itzun

Yi cyoyil yi xonl Israel winin oy tetz Ryos

149

XODO36

yi e yajatz tan cyoquen tan banlen yi echk akunatz. Nin tetz cun cyalma cyakujen tan banlen, quib yi tal Ryos. 3 Nintzun tak Moiss cyakil yi echk oy scyetz yi baj opon cyakun chitanum, bantz chixeten tan banlen yi echk taklen yi xconk xe yi mantial. Poro itzun bantz, winin tzun oy baj opon cyakun yi e xonl Israel. Na cyakil kej winin cyoponen tan taklen mas oy, nin tetz cun cyalma cyakol. 4 Ma yi quilol yi e yi na chitzan tan banlen yi akun yi winin oy tzan toponen, cyajen cyen tzun quilol yi cyakun yi na chitzan tan banlen. 5 Nintzun e bentz tan yol tetz Moiss. Itzun cyaltz: Ta, nimix cunin oy ul cyakun wunak, nin sowrink. Na ja ul mas cyakun swutz yi xconk te yi akun, chech bantz. 6 Telen tzun stziblal tan Moiss chiwi cyakil yi e xonl Israel yi qui tajwen tan tulen jun xnan nka jun yaj tan taklen mas oy tetz yi takun Kataj. Chastzun te makxen yi oyatz yi baj opon cyakun yi e xonl Israel. 7Makxij yi oyatz, na nketz ntin molxij cyakil yi tajwen ma na nim cunin sowrink. tzun yi e yaj yi at mas cyetz cyajtzakl chiwutz yi e mas akunwil tan banlen yi mantial. E oc tzuntz tan chemlen lajuj xbuk tan balaj lino yi bakun wutz. Ja xcon lino cyakun yi txib yubil tu xkaykuj tu cyak, nin ja bnix cob teblal swutzak jujun xbukatz. 9Coblaj metr tu nicy mban yi tkan yi jujun xbukatz. Ma yi wutz itz cob metr ban. Junit malbil ban tircun. 10O tzun xbuk e tzis. Junit ban yi o xbukatz. Nchatz ban yi ot, junit ban. 11Nchatz e oc cobox xmalkab tziak jalaj xlaj yi cob lmak xbukatz. Txib yubil yi echk xmalkabilatz. 12 Nicy cient calbil tetz oc cyan stzi jalajchak xlaj yi cob xbukatz. Nicy nintu xolak ban tan tokben cun. 13 Nchatz bnix nicy cient ganch yi oro cun kale tzicyet yi calbil tetz tan chuplen yi cob xbukatz. Ja tzun bnix yi bajx xbuk tetz wi yi mantial. 14 Nchatz bnix junlajt xbuk tan Bezaleel tan xiil chiw. Yi junlaj xbukatz xcon tan banlen jun patbil yi nje tibaj yi mantial. 15 Oxlaj metr tu nicy ban yi tkan yi jujun xbuk nin cob metr ban yi wutz. Junit malbil xcon te tircun. 16 O tzun te yi junlaj xbukatz e tzis nin junit ban yi oas. Nin nchatz ban yi kakt. 17Nin bnix nicy cient xmalkabil stzi yi jalajchak xlaj yi cob xbukatz. Nicy nin tu xolak ban tan tokben cun. 18 Nchatz bnix nicy cient ganchil yi brons cun kalel tzicyet yi calbil tetz tan chuplen cun yi cob xbukatz. Yastzun yi cob xbuk tetz wi yi mantial. 19Nchatz bnix junt patbil yi mantial tan Bezaleel yi stzuml cner cun yi cyak stzacl ocnak. Ej nin tetz yi mero tibaj, ja bnix junt patbil te junt jilwutz tzum yi na biaj tejn.b 20Nchatz oc i tan banlen yi balaj tabln te yi tze acacia. Chin jicyuch nin tulej i. 21Cyaj metr tu nicy ban yi tkan yi jujun tablnatz, nin oxcal tu o centimetr ban yi wutz. 22 Nin stziak yi echk tablnatz bnix cob tzambil tetz, itzun yi na oc yi junt tabln xlaj nintzun na cyokp cun quibtz. Yastzun cyulej tircun yi tabln yi nxcon tan banlen yi cajonil yi mantial. 23 Junak tabln bnix tetz yi jalaj xlaj yi na xmayinin cwen tzin. 24Nin cawunak simientil bnix cyen tzak yi junak tablnatz nin sakal cun ban. Cob simientil cyaj xeak yi jujun
b 36:19

8 Cyoquen

Yi toquen banlen yi mantial

Ex 35:7.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO36,37

150

tabln. 25 Nchatz ban yi jalajt xlaj yi na xmayinin jen tzin, bnix junakt tabln. 26 Cawunak simientil ban nin sakal cun xcon tan banlen, na cob simientil te jujun tabln. 27Ma le jalajt yi na xmayin nin toquen tzin, kak tzun tabln bnix tan xconen te jalajatz. 28 Nin cobt tabln bnix tan toquen te yi cob xtxuc. 29Yi echk tablnatz junit mban te yi cob yi at nin xtxuc, na ja chicalxij swi nin xe tan chich. Yastzun cyulej yi cob xtxucatz. 30Wajxak tzun tabln xcon te yi jalajt xlajatz yi na xmayinin toquen tzin, tuml waklaj simientil na ja xcon cob te yi jujun tabln. bnix o kaj tan Bezaleel. Ja bnix yi echk kajatz tan yi tze acacia. Nin yi o kajatz yastzun xcon tan stzamlen jalaj xlaj yi mantial. 32 Nin nchatz bnix ot tetz yi jalajt xlaj, nin ot tetz yi jalajt xlaj wutz coc yi na xmayinin toquen tzin. 33 Te yi o kajatz yi xcon te yi jalajchak xlaj at jun yi icy nicyal yi echk tabln yi at le jalajchak xlaj. Chon ticyen tul yi bajx tabln jalen te yi witzbil tabln. 34 Nintzun oc tkol oro te yi echk tablnatz nin bnix cobox ganch yi oro cun kale icyet yi echk kaj yi bnix. Nchatz yi echk kajatz oc oro tej chi yi mban yi echk tablnatz. nchatz oc Bezaleel tan banlen yi xbuk yi xcon tan joplen yi amal yi winin xanil. Oc i tan banlen tan nok yi txib tu xkaykuj yubil, nchatz xcon balaj lino yi bakun wutz. Nin oc i tan chemlen teblal e querubim swutz. Chin cotij cun tulej. 36 Yi bnixen yi xbukatz nintzun oc tkol cobox ganch, kalenatz tzun jen chimbaltz te yi cyaj tkan yi bnix tan. Yi cyaj tkanatz bnix tan yi tze acacia, nin oc oro tejak. Bnix simientil tan sakal. 37Nin tetz yi puertil yi mantialatz bnix jun balaj xbuk te yi echk nok yi txib yubil tu xkaykuj yubil tu cyak. Nchatz xcon yi balaj lino tan yi bakun wutz, nin ja oc yubel tej yi chin yuben nin. 38 Nchatz bnix o tkan cal tuml yi ganchil, nin o simientil yi brons cun. Nintzun oc oro tejak yi o tkan calatz tuml yi echk xmalkabil. oc Bezaleel tan banlen yi caa kale atit yi cawl Ryos. Oc i tan banlen te yi balaj tze yi acacia. Jun metr tu lajuj centimetr ban yi tkan. Ma yi wutz itz oxcal tu o centimetr ban, nin oxcal tu o centimetr ban yi wutz tkan. 2 Nintzun oc oro tej tircun. Oc soltej nin oc tcul. Nin nchatz bnix jun yubil stziak chi tanen cornis yi oro cun. 3 Nin nchatz bnix cyaj argoy yi oro cun. Chon tzun toquen tkol cob le jalaj xlaj nin cobt le jalajt. 4Nchatz bnix cob kajil yi caa te yi tze acacia. Nintzun oc oro tejak yi echk kajatz. 5 Yi bnixen yi echk kajatz nintzun icy cyan tul yi echk orgoy yi at te yi caaatz. Na yi xac itz tan palchen nin, nin tan ticylen nin yi jun caaatz. 6 Nin nchatz bnix jun jopselc tan Bezaleel te yi balaj oro. Jun tzun metr tu lajuj centimetr ban yi tkan, nin oxcal tu o centimetr ban yi wutz yi jun jopselatz yi
c 37:36

31Nchatz

Yi echk kaj

35 Nin

Yi xbuk yi nxcon tan joplen yi amal yi winin xanil

37

1Nchatz

Yi bnixen yi caa kale atit yi cawl Ryos

Ex 25:17.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

151

XODO37

bnix. 7Nin tibaj yi jun jopselatz bnix teblal cob querubim. Txakij tzun bantz tan chich nin oro cun ban. Chon tzun cyajen cyen jun le jalaj stzi yi jopsel nin yi junt le jalajt stzi. 8 Junit tzun ban yi jopselatz tu yi cob teblalatz. Na chon at yi jun teblal le jalaj stzi ma yi junt chon at le jalajt. 9Nintzun na tokbej cun tib yi chiwutz yi cob teblalatz. Poro yi chiwutz chon ajnak cun tibaj yi jun jopselatz. Ma yi chixicy, elnak xit, nin na xcye tan joplen tircun yi jun jopselatz. oc Bezaleel tan banlen yi mes tan yi balaj tze acacia. Jun tzun mutx tu lajuj centimetr ban yi tkan, nin cawunak o centimetr ban yi wutz, nin oxcal tu o centimetr ban yi wutz tkan yi jun mesatz. 11Nintzun oc oro tejak yi mes, nin bnix jun yubil stziak, yi oro cun ban. 12 Nchatz bnix junt yubil yi oro cun chi tanen cornis yi lox cunin ban. Juk centimetr ban yi wutz yi jun yubilatz. 13 Nin chatz ban Bezaleel cyaj argoy yi oro cun. Nintzun oc tkol te yi cyaj xtxuc kale atit yi cyaj tkan yi mes. 14Chon tzun toquen tzak yi yubel yi at stziak yi mes, nin xcon tan ticyen yi echk kaj tul tan palchen yi mes. 15 Yi echk kajatz ja bnix tan yi tze acacia. Nin yi bnixen nintzun oc oro tejak. 16 Nchatz cyakil yi echk macl yi xcon te yi jun mesatz oro cun ban, chi tanen yi echk platu tu yi echk lmak cuchar, tu echk xaru, tu echk lak yi na xcon tan kojlen yi echk oy, oro cun ban tircun. oc Bezaleel tan banlen yi jun chin wutzilen cantil tan oro. Txakij tzun tulej tan martiy. Oro cun ban yi xe tu yi tkan tu yi echk copa yi at tej, tu yi echk yubel yi at tej. Yi echk yubelatz icunin wutz almendro tanen te yi ntaxk je chitp. Nin junit ban yi bambil tetz cyakil yi weklil yi jun cantilatz. 18 Ej nin yi jun cantilatz ox ox kab na el xlajak yi tkan. Juk cun tzun wi na bantz. 19Te cyakil yi kak kab yi na el tzaj te yi jun chin wutzilen cantilatz, at len ox tal ne yubil chi tanen yi buchil yi almendro yi ntaxk je chitpuj. 20Ma te tkan, nchatz at cyaj tal ne buch chi tanen yi buchil almendro yi ntaxk je chitp. 21Ma jak yi amal kale na elet yi echk kab yi jun cantilatz ja bnix jun yubil chi tanen sopil buch. Jujun tal yubil oc tzak kale na elet jun lmuj kab. 22 Cyakil yi echk weklilatz, chi tanen yi echk tal ne buch, junit ban. Oro cun ban cyakil yi jun cantilatz. Nin txakij mulij tan martiy. 23 Nchatz oro cun ban yi juk tal ne txekbil yi at twi, tu yi echk macl chi tanen yi elsbil mecha tu yi echk ne lak yi xcon tej. Oro cun ban tircun. 24Tan banlen yi jun wutzilen cantilatz tu yi cyakil yi echk weklil tu yi echk macl yi xconk tej, ja xcon ox lo arow balaj oro tan banlen. bnix yi patbil insens tan Bezaleel. Ej nin xcon yi balaj tze acacia tan i tan banlen. Cyaj tzun xtxucnakin ban yi jun patbil insensatz. Cawunak o centimetr ban yi tkan nin cawunak o centimetr ban yi wutz, nin jun mutx tu lajuj centimetr ban yi wutz tkan. Nchatz ja bnix yi echk tal ne tuc. Tircun bnix tan junit topoj tze. 26 Yi wit bnixen yi patbil insens toquen tzun oro tejak, chi tanen yi tibaj, tuml yi cyaj xlaj tu yi echk tal ne yubil tziak yi patbil
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 25 Nchatz 17Nchatz 10 Nchatz

Yi bnixen yi mes kale jet yi pam

Yi toquen banlen yi jun chin wutzilen cantil

Yi bnixen yi patbil insens

XODO37,38

152

insensatz nin oro cun ban. 27Nin tzak yi jun yubilatz oc cyaj argoy yi oro cun. Cob tzun oc quen le jalaj xlaj nin cobt le jalajt. Yi echk argoyatz xcon tan palchen yi patbil insens, na chon ticyen yi kaj tul. 28 Ma yi echk kaj xcon yi balaj tze acacia tan banlen, nin oc oro tejak tan joplen yi tze. oc Bezaleel tan banlen yi aceit tu yi insens yi chin xan nin yi na xcon tan xansen jun taklen nka jun yaj. Chon cunin tzun ntulej i-tz chi yi na quilej yi e witz bnol perfum. bantz nintzun oc Bezaleel tan banlen yi patbil txixwatz te balaj tze acacia. Yi toquen i tan banlen cyaj xtxucnakin tulej. Cob metr tu junak o centimetr ban yi xlajak. Ma yi wutz tkan, itz jun metr tu junak o centimetr ban. 2 Nchatz bnix cyaj tuc, jun tzun le jujun xtxuc. Junit tzun ban yi cyaj tucatz tu cyakil yi patbil txixwatz. Ej nin oc brons te yi jun patbil txixwatz tan joplen yi tze. 3 Nin cyakil yi echk macl yi xcon te yi jun patbil txixwatzatz brons cun ntulej i. Yi echk maclatz chi tanen yi culbil tzaj, tu yi echk palet, tu yi echk lmak lak, tu yi echk lmak pac, tu echk culbil xtxakak, brons cun ban tircun. 4Bnix jun pariy yi brons cun. Chon cwen tul yi patbil txixwatz, nicyan cuntu tan jen kak tibaj. 5 Nchatz bnix cyaj argoy, jujun le jujun xtxuc yi pariy. Yi xac yi argoyatz itz tan ticyen yi kaj tul. 6 Nintzun oc Bezaleel tan banlen yi kajil. Ej nin bnix tan te yi tze acacia. Nchatz oc brons tej yi kajatz yi xcon te yi patbil txixwatz. 7Yi bnixen yi echk kajatz nintzun icy tan tul yi echk argoy yi at te yi patbil txixwatz, na yi xac itz tan palchen, nin tan ticylen nin yi patbil txixwatzatz. Yi jun patbil txixwatzatz jul sbne tul chi tanen jun cajn. Poro oc brons tej cyakil tan joplen yi tze. tzun Bezaleel tan molchen yi chispejd yi e xnan yi ate-tz stzi yi puertil yi pach yi mantial tu. Yi molxen nintzun oc i tan banlen jun chin wutzilen plancan yi brons cun ban. Nchatz ban yi colchbil, brons cun. bnix yi pem soltej yi mantial tan Bezaleel. Bajx bnixen yi jalaj xlaj yi na xmayin nin cwen tzin. Oc cawunak o metr balaj xbuk yi lino cun te yi jalaj xlajatz. 10Bnix yi junak tkan tu yi junak simientil yi jalaj pematz. Brons cun ban. Ma yi echk ganchil tu yi echk tzamol tetz itz sakal cun ban tircun. 11Nchatz yi jalajt yi na xmayin nin jen tzin, cawunak o metr balaj xbuk oc tej. Ma yi junak tkan tuml yi junak simientil, itz brons cun ban tircun. Ma yi echk ganchil tuml yi echk xmalkabil sakal cun ban. 12 Ma te yi jalajt yi na xmayin nin toquen tzin oc junak cob metr tu nicy balaj xbuk tej. Nchatz bnix yi lajuj tkan tu lajuj simientil tuml yi echk argoy tu echk ganch, sakal cun ban. 13 Nchatz ban yi jalajt xlaj yi na xmayin nin telen tzin junak cob metr tu nicy balaj xbuk
d 38:8

29Nin

Yi bnixen yi aceit tu yi insens

38

1Itzun

Yi toquen banlen yi patbil txixwatz

8 Toquen

Yi bnixen yi jun chin wutzilen plancan

9Nchatz

Yi soltej yi mantial

Te yi tiempatz na bnix yi echk spej te brons, yi winin na litzun.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

153

XODO38

oc tej. 14Ma xlaj yi puert at juk metr balaj xbuk tu ox tkan tuml echk simientil. 15 Nchatz ban le jalajt xlaj yi puert, oc juk metr balaj xbuk tej tu ox tkan tuml echk simientil. 16 Cyakil yi xbuk yi oc te pemil yi mantial itz xbuk lino cun yi bakun. 17Cyakil echk simientil yi tkan pem itz brons cun, ma yi echk ganch yi na xcon te yi tkan tu yi echk argoy itz sakal cun. Ma twien yi tkan aten jujun yubil yi sakal. Ej nin cyakil echk tkan atlen argoy tejak. 18 Ma yi xbuk yi oc tetz yi puertil yi pem, chemij ban tan yi balaj nok yi txib yubil tu xkaykuj tu cyak, nin yi balaj lino yi bakun wutz. Beluj tzun metr ban yi tkan. Ma yi wutz tkan itz cob metr tu junak o centimetr, chi tanen yi mas xbuk. 19At cyaj tkan nin cyaj simientil yi brons cun, ma yi echk ganch tu yi echk argoy sakal cun ban. Ej nin yi twi yi echk tkanatz aten jujun yubil yi sakal cun. 20Cyakil yi echk staqui yi xcon tetz yi mantial tuml yi xcon te yi pem yi at soltej, brons cun ban tircun. cawl Moiss oc Itamar yi cyajl yi witz pale Aarn tan ticylen nin ju yi akun. Ej nin i alon scyetz yi e levita tan ticylen nin yi tajlal cyakil yi chich yi xcon tan banlen yi mantial kale atit yi caa tetz yi trat. 22 Ma tetz Bezaleel bnix cyakil yi akun tan chi yi tal Ryos tetz Moiss. Yi jun Bezaleelatz i yi cyajl ta Uri nin mamaj wutzilen ta Hur jun scyeri xonl Jud. 23 Nchatz oc Aholiab tan cheyen Bezaleel, na i jun witz txakol chich, nchatz i jun balaj chemol, na ban na bnix balaj xbuk tan te yi nok yi txib yubil tu xkaykuj nin cyak tu yi balaj lino. Yi yaj Aholiab i cyajl Ahisamac jun scyeri xonl Dan. 24 Cyakil yi oro yi xcon tan banlen yi echk taklen tetz mantial itz cyoy yi e xonl Israel yi opon cyan tetz Ryos. Nin yi tajlal yi oro yi opon itz junak cob lo quintal chi yi malbil yi xcon xe yi mantial. 25 Ma yi sakal yi molxij yi jen yi sens chixol yi xonl Israel itz oxcal tu olaj quintal tu cob arow chi yi malbil yi na xcon xe yi mantial. 26 Cyakil yi e yi e oc tajlal yi toquen cyajlen, itz yi e yi nsken tzak junak yob cyan le jenak. Nin yi cyajlal, itz kak cient tu ox mil tu o cient tu nicy chixonen. Nin yi eatz cyak len chicutxuj, yi itz o el yi jun ons sakal chi yi malbil yi xcon tetz yi mantial. 27Molxij tzun ox cal tu olaj quintal sakal. Yastzun xcon tan banlen yi ech simientil te yi tkan yi mantial tuml echk simientil yi tkan yi xbuk yi at tul yi mantial. Ja tzun bnix jun cient simientil. Ej nin xcon ox ox arow sakal te jujun. 28 Nchatz te yi sakalatz yi baj opon cyakun yi e xonl Israel oc Bezaleel tan banlen cyakil yi echk ganch tu argoy yi xcon te echk tkan yi mantial. Ej nin ja xcon tan banlen yubil yi je tibaj yi echk tkanatz. 29Ma yi brons yi opon cyakun yi e xonl Israel tan toyen tetz Ryos itz nicy cient tu ox quintal tu lajuj liwr. 30Ej nin te cyakil yi bronsatz yi molxij, bnix cyakil yi simientil yi tkan, yi puertil yi amal kale na chiculwit quib tu Ryos. Nchatz bnix yi patbil txixwatz yi brons cun tuml yi pariyil, tu cyakil yi echk mas macl yi xcon te yi patbil txixwatz, brons cun ban. 31Nchatz cyakil yi simientil yi xcon tetz yi echk tkan yi pem yi at soltej yi mantial, tu yi simientil yi echk tkan yi puertil yi pem, tu cyakil yi echk staqui yi xcon tan stzamlen yi mantial tu yi pem yi at soltej, brons cun ban.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 21Tan

Yi e akunwil tu echk macl yi xcon te yi mantial

XODO39

154 Yi bech cyetz yi e pale

toquen banlen yi echk bech cyetz yi e pale yi e xcon xe yi mantial, xcon yi echk nok yi txib yubil tu xkaykuj nin cyak. Nchatz bnix yi balaj bech tetz Aarn, chi yi tal Ryos tetz Moiss. 2 Yi toquen banlen yi lantar xcon yi oro tu yi nok yi txib yubil tu xkaykuj nin cyak. Cyakil yi nokatz itz balaj lino, yi bakun wutz. 3 Oc xtxaklen yi oro tan martiy tan telen yi wutz. Ej nin e baj oc tan xtxilchen cun tan toquen tetz nok. Ma yi toquen chi tanen nok, nintzun oc chemlen xol yi lino yi txib yubil yi sak tu xkaykuj nin cyak. 4Nin oc cob ganchil wi xulchub tan stzamlen yi lantaratz. 5 Ej nin chatz, bnix yi calbil yi tzocopon tan calchen yi jun lantaratz. Chon nin ban yi bambil tetz chi yi lantar, na xcon yi oro tan banlen tu yi balaj lino yi bakun wutz tu yi txib yubil tu xkaykuj nin cyak. Bnix yi jun lantaratz, chi yi tal Ryos tetz Moiss. 6 Ma yi cob ne cub yi nice chon toquen wi jun tzambil tetz yi oro cun. Ej nin swutz yi cob ne cubatz oc chibi yi coblaj kuj xonl Israel. Ej nin chon cun ban chi tanen jun sey. 7Yi bnixen nintzun oc tkol Bezaleel tibaj yi cob ganch tetz yi jun lantaratz. Nin yi xac yi echk ne cubatz itz tan chinawsen yi e xonl Israel swutz Ryos, chi yi tal Ryos tetz Moiss. 8 Ma yi jun tal ne xbuk yi oc wutz cul, bnix chi yi ban yi lantar. Xcon oro tej, nin xcon yi nok yi txib yubil tu xkaykuj, tu yi cyak. Cyakil yi nokatz itz lino cun yi bakun wutz. 9Pakwutzin ban nin cyaj xtxucnakin ban cyentz. Junak cob centimetr ban yi jalajchak xlaj. 10Ej nin te yi jun ne xbukatz oc cyaj txol tal ne balaj cub yi winin na yub. Te yi bajx txol oc jun tal ne balaj cub yi rub nin oc jun crislito, nin jun esmeralda. 11Ma te yi cap txol oc jun granate jun zafiro nin jun jade. 12 Ma te yi toxin txol oc jun jacinto, jun gata nin jun amatista. 13 Ma te yi cyajin txol oc jun topacio jun cornalina nin jun jaspe. Cyakil yi echk tal ne cubatz tzamij tan oro. 14Coblaj ne cub xcon, na xomcyen tu te yi coblaj kuj xonl Israel. Te yi jujun tal ne cub at cyen yi jujun chibi yi jun kuj xonl Israelatz. Chon tanen chibi chi tanen cyen te jun sey. 15 Nin tan stzamlen yi jun tal ne xbukatz bnix cob caren yi oro cun ban nin bakun ban wutz. 16 Nchatz bnix cob stzambil tetz yi oro cun nin bnix cob argoy yi oro cun ban. Chon tzun toquen yi cob argoyatz yi oro cun stzi yi jalaj xlaj yi at twien yi ne xbukatz. 17Nin yi echk caren chon toquen te yi echk argoyatz. 18 Ma yi ju yi cob carenatz chon toquen te yi cob stzambil tetz yi at wi xulchub, nin chon toquen calij te lantar. 19Ej nin nchatz bnix cobt argoy. Nintzun oc wutz coc, xtxuc cun tzaj yi jun tal ne xbukatz, poro wutz coc kale na tokbet tib tu yi lantar. 20Nchatz bnix cobt argoy yi oro cun, chon tzun toquen tzisij te yi lantar yi at swutz, poro chon cyajen cyen nakajil yi stzisbil kale na icyet yi calbil tetz yi lantar. 21Cwen tzun calij yi cob argoyatz yi at sjuak yi tal ne xbuk, yi tzocopon wutz cul yi pale, tu yi argoy yi at te yi lantar, tan jun calbil yi txib yubil. Chon tzun cyajen cyen yi jun tal ne xbuk swutz yi lantar, nin tiben tzaj mu tal yi calbil yi lantaratz. Nin junawes cyajen cyentz. Ja bnix cyakil chi yi tal Ryos tetz Moiss. 22 Nchatz bnix yi xbuk yi cyaj cyen jak yi lantar. Txib cun ban yubil. 23 Ma yi kul, nintzun je caplun chi na ban jun colbaj. Nin yi stziak yi kul, nintzun
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

39

1Yi

155

XODO39

oc baltzen tan qui katzen. 24Baj oc len yubil stziak yi jun xbukatz. Oc echk yubil yi wolojin ban, tan yi nok lino yi bakun wutz tu yi txib yubil tu xkaykuj nin cyak. 25Ej nin nchatz bnix echk tal ne cumpanu yi oro cun ban. Nin octz cyakun stziak tircun. 26 Jun tzun woloj nok oc nin jun tal ne cumpanu octz stziak cyakil yi xbukatz. Yi jun xbukatz xcon tetz yi pale yi na oc tan banlen yi munl swutz Ryos xe yi mantial. Bnix cyakil, chi yi tal Ryos tetz Moiss. 27Nchatz bnix yi xbuk yi chitpun nintu tan balaj lino.e Chemij ban tan jun witz chemol. Iten nin banatz bech cyetz yi e cyajl Aarn. 28 Nin nchatz ban yi xbuk yi jepon te chiwi tu yi yubil lino cun ban. Ej nin ja bnix echk ne wex tan balaj lino yi tzocopon scyej tan tewen yi chiwankil. 29Ma yi calbil ja bnix tan nok lino yi bakun wutz tu yi txib yubil tu xkaykuj nin cyak. Chemij tzun ban nin chin cotij cunin cyulej. Bnix cyakil chi yi tal Ryos tetz Moiss. 30 Nin nchatz bnix yi jun ne placa yi oro cun yi xcon tan chajlen yi xansant i tetz pale. Bnix chi na ban banlen jun sey. Je yi yolej yi oc swutz: Xansanchot tetz Jehov yi kajcawil. 31Yi bnixen, nintzun oc chicalol tan jun calbil yi txib yubil, kalenatz tzun toquen te yi xbuk yi jepon te wi. Bnix chi yi tal Ryos tetz Moiss. tzun yi cal Ryos, yi mantial kale na chiculwit quib Ryos scyuch yi e xonl Israel. Bnix yi jun calatz, chi yi tal Ryos tetz Moiss. 33 Yi bnixen tircun cyakun yi akunwil, nintzun e jatx tetz Moiss. Nchatz e jatx cyakil yi echk macl, chi tanen yi staqui, tu yi echk tzlum, tu yi echk kaj, tu yi tkan cal, tu cyakil echk xe tkan cal. 34Nin chatz e jatx yi stzuml cner yi ocnak yi stzacl yi cyak yubil, yi xconk tan joplen yi wi mantial, tu yi balaj stzuml txuc, nin yi xbuk yi xcon tan jatxlen xol yi amal yi chin xan nin. 35 Nchatz e jatx yi caa kale atit yi cawl Ryos tuml tetz kajil, nin nchatz yi jopsel yi na xcon tan joplen yi caaatz. 36 Nchatz e jatx yi mes tu yi echk macl yi xconk tej tu yi pam yi xansant tetz Ryos. 37Nchatz e jatx yi jun wutzilen cantil yi oro cun, tircun tuml cyakil yi echk ne txekbil yi at tej, tu cyakil yi echk mas macl yi xconk tej, tuml yi aceit yi xconk tetz yi txekbilatz. 38 Nin nchatz e jatx yi patbil insens yi oro cun, tu yi aceit yi xconk tan xansen jun taklen, nin yi insens yi winin cocal, tu yi xbuk yi xcon tetz yi puertil yi mantial kale na chiculwit quib Ryos scyuch yi e xonl Israel. 39Nchatz e jatx yi patbil txixwatz tu yi pariyil yi brons cun, tu cyakil yi kajil nin cyakil yi echk macl yi xcon tej. Nchatz yi jun chin wutzilen plancan tu cyakil yi xe. 40Nchatz e jatx yi echk xbuk yi xconk tetz yi pemil yi mantial, tu yi echk tkan pem, tu echk xe tkan pematz. Nchatz yi xbuk yi xconk tetz yi puertil yi pem, tu echk akwil yi xconk tan calchen, tu cyakil echk estaque. Cyakil yi echk maclatz yi xconk xe yi cal Ryos, e jatx tkab Moiss. 41Nchatz e jatx yi bech cyetz yi e yi chixconk xe yi mantial. Aklij yi balaj bech tetz yi pale Aarn. Nchatz aklij yi bech cyetz yi e cyajl Aarn. 42 Bnixen tzun cyakil yi akunatz cyakun yi e xonl Israel, chi yi tal Ryos tetz Moiss. 43 Itzun bantz yi tilol Moiss yi ban mban cyakun yi e xonl Israel, chi yi tal Ryos tetz, tkol tzun i yi banl squibaj yi e xonl Israel.
e 39:27

32 Bnixen

Yi bnixen yi mantial

Yi balaj lino chin stum nin. Ej nin ja bnix yi echk xbuk tan.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

XODO40

156 Yi toquen xansen yi cal Ryos yi mantial

bantz nintzun jilont Ryos tetz Moiss. Nintzun taltz: 2 Tul yi bajx kej, tetz yi bajx xaw tetz yi yobf tajwen tan awekol yi mantial, na itz yi amal kale na kaculwit kib tzituch wok yi axwok xonl Israel. 3 Yil wekxij yi mantialatz ban tzun tzoc yi caa kale atit quiwel katrat tul yi mantialatz, nin ban je jun xbuk te yi amal tan joplen. 4Nin ban tzoc yi mes awan xe yi mantial, nin ban tzoc yi jun chin wutzilen cantil, nin ban che aban cyakil yi echk ne txekbil tej. Nchatz na taj nuclen yi mes. 5Nchatz ban tzoc yi patbil insens yi oro cun tul yi mantial. Ban tzoc awan swutz yi xbuk yi at swutz caa kale atit quiwel katrat. Nin ban tzoc yi xbuk yi xconk tetz yi puertil yi mantial. 6 Ma yi patbil txixwatz, ban tzoc awan swutz yi puertil yi mantial kale na kaculwit kib tzituch yi axwok xonl Israel. 7Nchatz yi jun chin wutzilen plancan, oken txol yi mantial tu yi patbil txixwatz nin ban tzanojscun tan a. 8 Nin ban tzawek yi pem soltej yi mantial. Ej nin ban tzoc yi xbuk yi xconk tetz puertil. 9Ej nin yil bnix, ban tzun tzacyaj tzaj mu aceit, yi aceit yi na xcon tan xansen jun taklen. Ej nin ban tzachit nin tibaj yi mantial, nin tibaj cyakil yi echk macl yi at xe yi mantial. Tan yi xtxolbilasej tzaxanse yi mantial tu cyakil yi echk macl yi at xe. Chin xan nin sbne cyakil. 10Nchatz tzan yi patbil txixwatz, ban tzachit nin yi aceit tibaj tan xansen. Nchatz tzan yi echk macl yi na xcon tej. Tan yi xtxolbilatz tzaxanse yi jun altaratz, nin tzocopon tetz jun patbil itxixwatz yi chin xan nin. 11Nchatz tzawulej yi jun chin wutzilen plancan tu yi xe. Ban tzaxansaj. Tzit nin yi aceit tej tan xansen, stzun Ryos tetz Moiss. 12 Nchatz tal Ryos: Ban tzacyaj nin Aarn scyuch yi e cyajl stzi yi puertil yi amal kale na kaculwit kib tzituch yi axwok xonl Israel. Ej nin alaj scyetz tan chicwen tan jichin. 13 Nin ban tzawal tetz Aarn tan toquen yi balaj bech tetz tej, tetz pale. Nin ban tzatzitnin aceit tej tan xansen, na tajwen tan xansen i tan toquen tetz pale tzinwutz. 14Nchatz che awulej yi e cyajl. Ban chopon awan swutz yi mantial nin ok yi bech cyetz yi chemij. 15Nin ban tzatzitnin aceit scyej chi yi maban tej Aarn. Banaj yi xtxolbilatz tan cyoquen tetz pale tzinwutz. Na tan yi aceit yi tzocopon tzitun scyej chocopon tetz pale tzinwutz, sbne opon tunintz, stzun Ryos bantz tetz Moiss. 16 Toquen tzun Moiss tan banlen cyakil yi xtxolbil yi tal Ryos tetz i. 17Yastzun ban tul yi cap yob yi cyenlen tzaj yi e xonl Israel Egipto. Nin tul yi bajx kej tetz yi bajx xaw tetz yi yobatz, yastzun toquen weklen mantial yi xcon tetz yi cal Ryos. 18 Toquen tzun Moiss tan banlen, nin tan weklen yi mantialatz. Cu yi xe yi echk tkan. Nchatz oc yi echk tabln tu yi echk kajil nin oc yi echk tkan yi xcon tej. 19Nin nchatz je tkol Moiss yi echk xbuk yi xcon tetz patbil. Chon jen tkol tibaj yi cajonil yi mantial. Jen tzun tkol i yi echk xbukatz tibaj yi cajonilatz chi alijt tan Ryos tetz. 20 Nchatz oc Moiss tan taklen cun yi cob lepaj cub kale atit yi cawl Ryos. Chon tzun cwen tkol tul yi caa nin oc tkol yi echk kaj te yi caaatz. 21Nin
f 40:2 Yi bajx xaw tetz yi yob chixol yi e xonl Israel, itz Nisn nka Abib. Itz nicun tu yi xaw abril nka marzo yi na xcon skaxol ketz jalu.

40

1Itzun

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

157

XODO40

chatz je tkol Moiss yi jopsel tibaj yi caaatz. Nin yi wit bnixen, nintzun oc tan xe yi mantial nin je chimbal yi xbuk yi xcon tan joplen yi caa chi yi alijt tan Ryos tetz. 22 Nchatz oc yi mes tan. Chon tzun toquen cyen tul yi mantial nka yi amal kale na chiculwit quib Ryos scyuch yi e xonl Israel. Chon tzun cyajen cyen xlajen yi puert poro tcul, nin soltejel tzaj yi xbuk yi nxcon tan joplen yi amal yi winin xanil. 23 Ej nin tibaj yi jun mesatz je tkol Moiss yi pam yi ncyaj cyen swutz Ryos, chi alijt tan. 24 Ma yi jun chin wutzilen cantil, chon toquen tan xlaj cun yi puert. 25 Yi wit toquen yi jun cantilatz, nintzun oc tkol Moiss kakl yi echk tal ne txekbil yi at tej. Oc tkol kakl nin cyaj cyen swutz Ryos chi alijt tan. 26 Ma yi patbil insens yi oro cun, chon tzun toquen tul yi amal kale na chiculwit quib Ryos scyuch yi e xonl Israel, nin chon cyajen cyen swutz yi xbuk tcul cyen. 27Toquen tzun i-tz tan paten yi insens yi winin cocal chi alijt tan Ryos tetz. 28 Nchatz oc Moiss tan tocsen yi echk xbuk yi xcon te yi puertil yi mantial. 29Ej nin nchatz oc tkol Moiss yi patbil txixwatz swutz yi puertil yi mantial. Toquen tzun Moiss tan paten yi chitxixwatz. Oc i tan paten yi echk txuc tu jarin nin aceit, chi alijt tan Ryos tetz. 30 Nchatz ban yi jun chin wutzilen plancan, chon tzun cyajen cyen txol yi patbil txixwatz tu yi amal kale na chicul wit quib Ryos scyuch yi e xonl Israel. Cwen tzun nojsal Moiss tan a. 31Chon tzun na jetzaj a yi na xcon tan xtxajlen chikab tu quikan Moiss tu Aarn scyuch yi e cyajl Aarn. 32 Na ilenin na chitxaj chikab tu quikan yi na choc tan banlen chimunl xe yi mantial, ej nin yi na chocopon te yi patbil txixwatz. Yastzun na cyulejtz, na yastzun alijt tan Ryos tetz Moiss. 33 Witzbil tlen oc Moiss tan tocsen yi xbuk soltej yi mantial tu yi patbil txixwatz. Nin oc yi xbuk yi xcon tetz puertil yi pem. Yastzun bnixen yi witzbil akun tan Moiss.
Yi jun bocoj sbak yi atij tibaj yi amal kale na chicul wit quib Ryos scyuch yi e xonl Israel

wit bnixen cyakil yi mantial, nintzun cuul jun bocoj sbak tibaj. Ej nin noj cyakil yi mantial tan yi kej tu pakpuchal Ryos. 35Quic tzun rmeril tan toquen Moiss tul yi amalatz tan paj yi sbak yi ncuul, nin tan paj yi kej tu pakpuchal Ryos yi at. 36 Te cyakil yi tiemp yi nchixon yi e xonl Israel, qui nin chicy tul junt amal jalen yi na je yi jun bocoj sbakatz yi at tibaj yi mantial. Yi na je yi sbak kalenas tzun na choc tan molchen bech cyetz tan quicyen. 37Poro ko qui na je yi sbak, nchatz yi e xonl Israel qui na chicy. 38 Nin te cyakil yi chibe yi e xonl Israel, ja quil yi jun bocoj sbakatz tibaj yi mantial. Chajkej chon at yi sbakatz tibaj yi cal. Ma lakbal na oc tetz jun bocoj kak yi na atij tibaj yi jun mantialatz.

34 Yi

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi yol Levtico na elepont cyetz yi e xonl Lev, yi e pale. Yi e xonl Lev, yastzun yi e yi txaij che tan Ryos tan chixconen tetz chipaleil yi e mas xonl Israel. Ej nin nchatz e cun quicylom te yi mantial tetz molbil ibaj, tu cyakil yi echk macl yi xcon cyan tan banlen chimunl swutz Kataj Ryos. Tul yi liwrej na jal winin cawl yi en chiban yi e paleatz tan banlen yi cyetz chimunl. Nchatz at echk cawl scyetz yi e mas xonl Israel te yi mbi tajwen tan chibnol tan culajen Ryos, nin te yi mbi tajwen tan chibnol tan chixansal quib swutz Ryos. Yi mero xe te yi chusun yi na jal kan tul yi liwrej itz yi winin xanil Ryos. Ej nin yi chin tajwen cunin tan cyoquen yi e xonl Israel tetz tzaknak cun jak cawl i.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 17) na chaj yi echk cawl yi en chiban tan toyen yi echk jilwutz oy, tu echk jilwutz chitxixwatz yi tajwen tan cyakol tetz Ryos. Yi cap wekl (Cap. 810) na chaj yi en cun ban yi bixewen cyen Aarn scyuch yi e tetz cyajl tetz pale. Yi toxen wekl (Cap. 1115) na jilon te echk cawl yi tajwen tan chibnol tanen chicyakil cun tan chixansal quib swutz Ryos. Yi cyajen wekl (Cap. 16) na jilon te yi jun kej yi na biaj Da de Expiacin yi na elepont yi kejlal yi na cuylij chipaj yi e xonl Israel. Yi toen wekl (Cap. 1727) na jilon te yi en chiban tan cyoquen tetz tzaknak cun te yi ankin yi akij scyetz; nin te yi na choc tan banlen chimunl swutz Ryos.

bantz, nintzun jilon tzaj Kataj Ryos tetz Moiss, tul yi mantial tetz molbil ib tu Kataj. Itzun taltz: 2 Chamwe cun cyakil yi e atanum, yi e xonl Israel, nin alaj yi xtxolbilej scyetz: Cyakil axwok yil cxul wok tan toyen itxixwatz tzinwutz, tajwen cun yi chon tzel tzaj itan chixol wac nka chixol cner.a 3 Ko at jun yi na taj toy jun wac tetz xtxixwatz, yi spat-xok tircun, tajwen cun yi mam, nin yi quic mu tal yanasil.b Nin tajwen yil toy swetz tetz cun talma. Nin chon tzopon itan swutz yi puertil yi pemil yi mantial tetz molbil ibaj. 4Tajwen yil taken yi aj oyinl yi kab twi yi wac yi spat-xok, bantz incuyul
a 1:2 Na elepont yi quic cuj tan xconen junt jilwutz txuc tetz txixwatz. Quic cuj tan xconen jun txuc chi tanen jun buru, nka jun quitx, nka alchok jilwutz txuc. Ntin at cuj tan xconen jun wac, jun cneru, jun chiw, nka jun tal sluk, nka jun tal plom. b 1:3 Lv 22:18-20.

1Itzun

Yi txixwatz yi na pat-xij cyakil yi wankil

158
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

159

LEVTICO1,2

paj yi jun aj oyinlatz. 5 Ej, nin te yi nsken wit je tkol yi kab twi yi wacatz, ban tzun tzoc jak kultz tan. Ma yi e xonl Aarn yi e cun pale, ban choc tan suken nin yi chel swetz, nin tan kojlen nin tibaj nin xlajak yi patbil txixwatz, yi chon at nicyal yi wutzkanil yi mantial tetz molbil ibaj. 6 Ej, ban tzun tzoc yi aj oyinlatz tan telsen cyakil yi stzuml yi tetz xtxixwatz, nin tan eklen cun yi wankil yi txucatz. 7Inti yi e pale, ban lcyaken kak wi yi altar, yi patbil txixwatz, nin ban chinuquen yi si tibaj yi kakatz. 8 Kalenas tzun lje txolin yi echk pial yi wacatz yi nsken ekxij tibaj yi si. Nchatz sbne yi wi tuml cyakil yi epuil, ban lje taklen wi kak. 9Ma te yi ntaxk oc wi kak, tajwen yil tzoc yi aj oyinl tan xtxajlen tej yi lasu tu yi cux yi wac. Kalenas tzun tzoc yi pale-tz tan paten tircun, yi jun oyatz. Na nicun chi itzk jun cumir yi na oylij swetz yi winin cocal tzinwutz, nin yi winin na chintzatzin tej. 10 Ma kol tzeltzaj yi txixwatz itan chixol cner, nka chixol chiw, tajwen yi itz jun mam yi quic mu tal yanasil. 11Ej nin chon tzoc jak kul, tzinwutz yi in Jehov yi iRyosil, te yi jalaj xlaj yi altar yi na xmayinin jen tzin.c Tajwen tzun yil choc yi e pale, tan xtxitlen nin yi chel yi jun oyatz wi yi patbil txixwatz nin nchatz xlajak. 12 Kalenas tzun tzoc pien cuntz. Nin tajwen tzoc yi pale tan nuclejen yi chibajatz tibaj yi si yi at wi altar. Nin nchatz sbne i te yi wi, tuml until yi lasu. Tircun jepon nuquij wi altar. 13 Te yi ntaxk je wi altar, tajwen yil tzoc yi aj oyinl, tan xtxajlen yi lasu tuml yi cux yi jun oyatz. Tzocopon tzun jun pale-tz tan tocsen kakl tircun, tetz jun oy yi winin cocal tzinwutz, nin yi winin na chintzatzin tej. 14 Ma jalu, ko itz jun tal chul yi spat-xok tetz oy, tajwen cun yil xcon jun tal xmucuy, nka jun tal ne sluk. 15 Nin tajwen yi chon tzoc yi pale tan banlen yi munl swutz yi patbil txixwatz. Tajwen bajx skinlen wi yi tal txucatz, kalenas tzun lyutznin yi chel le jalaj xlaj yi patbil txixwatz. Ban tzun tzoctz tan paten yi tal txucatz wi altar. 16 Poro te yi ntaxk oc yi pale tan paten, tajwen yil tzel yi xpatzquiy tan, tuml cyakil yi at le cul, nin chon mben tcyal xlaj len yi patbil txixwatz, kale na molxet yi tzaj. 17Nchatz, ban che stzamen yi xicy tan katzlen yi tal txucatz. Poro quic cuj tan cwen cobsal junawes. Kalenas tzun tzoctz tan paten tibaj yi si yi at wi yi patbil txixwatz, tetz jun oy yi winin cocal tzinwutz, nin yi winin na chintzatzin tej. jalu, yi ko at jun yil tzoc tan toyen alchok jilwutz ixin, ban tzul balaj jarin tan tzinwutz. Nin ban ben aceitil oliw tan txol yi jarinatz, nin tajwen yi xomij insens xlaj yi oyatz yil bnix. 2 Ma yi list tanen, ban tzun tzultz tan chiwutz yi e xonl Aarn, yi e pale. Nin jun scyeri e paleatz ban xtxoben jun txob te yi jarinatz yi yujun tib tu aceit. Ej nin ban tzoc tan paten yi jun txobatz wi altar, tuml cyakil yi insens. Yi jun txobatz yi na pat-xij, itz kajbil tircun yi jarin tu yi aceit. 3 Ma yi sowril yi jarinatz, yastzun tetz Aarn yi witz pale, scyuch yi e nitxajil, nin winin xanil yi jun jarinatz chi yi jun txob yi na patij swutz Kataj.
c 1:11

1Ma

Yi echk oy yi ixin triw cun yi chejant

Jen tzin na xcon kan tetz xel yi yol norte le castiy.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO2,3

160

4 Ma ko at jun yi na taj toy jun pam yi chon na bnix tul chujil pam, tajwen yil bnix te balaj jarin yi quic xtxamil, nin tajwen yil cosij tu aceit. Nchatz ban bnix chi tanen ec yi quic xtxamil, nin ban ben chulin aceit tibaj. 5 Ma ko at jun yi na toy jun pam yi chon na bnix wi xcon, nchatz tajwen yil bnix te balaj jarin yi quic xtxamil nin yi cosint tu aceit. 6 Yil bnix, ban tzun lcu piuntz, nin ban ben chulin aceit tibaj. 7Ej nin ko at jun yi na toy jun jilwutz pam yi chon na bnix tul jun sartn, nchatz tajwen yil bnix te balaj jarin tu aceit. 8 Ban tzun tzul ticylen echk oyatz tzinwutz yi in Jehov yi iRyosil, nin tajwen tan taklen tetz yi pale. Nin i tzun tzicyank nintz kale atit yi altar. 9Nin tajwen stzamen jun pi te yi oyatz tetz kajbil tircun yi pam, nin tajwen ltaken wi altar tan pat-xen. Itz jun oy yi spat-xok, yi winin cocal tzinwutz, nin yi winin na chintzatzin tej. 10Ej nin yi sowril yi jun oyatz ban xcon tetz chiwa Aarn scyuch yi e nitxajil. Winin xanil yi pamatz chi tanen yi jun pi yi na patij tzinwutz. 11Quic rmeril tan cwen xtxamil echk oyatz, na quic rmeril tan toyen jun taklen swetz yi ko at xtxamil. Nchatz quic rmeril tan cwen cabil wunak txuc tul echk oyatz yi na patij tetz jun oy yi winin na chintzatzin tej. 12 Ma yi echk oy yi na aklij tetz yi bajx cosech, ban tzun cu xtxamil tu cabil wunak txuc tul. Ma yi echk oyatz tetz bajx ujul, quic cu tan xconen tetz xel yi echk oy yi na aklij swetz, yi winin cocal, nin yi winin na chintzatzin tej. 13 Nchatz tajwen tan cwen atzum tul tircun echk oy yi ixin triw cun yi tzitake swetz, na yi atzumatz, na chaj yi bixbant cyen jun trat skaxol.d 14Ej nin kol tzitak jun oy yi ixin triw cun tetz yi bajx wutz icosech, tajwen cun yi woyint, nka yi chejant. 15Nin tajwen tzikoj nin aceitil oliw tu insens tibaj yi jun oyatz, na itz jun oy yi ixin triw cun. 16Ma yil bnix yi jun oyatz yi chejant, tajwen ben yi pale tan paten mu tal te yi oyatz yi yujijt tu aceitil oliw, nin tu cyakil yi insens. Yi mu triwatz tu yi aceitil oliw yi spat-xok, itz kajbil tircun yi oy. Itz jun oy yi stzeok, yi at winin cocal tzinwutz, nin yi winin na chintzatzin tej.

at jun yil tak jun oy tan chajlen yi ja jal tzatzin paz skaxol tuch, tajwen yil toy jun mam tor nka jun tij wac. Ej nin tajwen yi quic mu tal yanasil. 2 Yi jun yil tzoponsan yi jun oyatz swutz cunin yi puertil yi pemil yi mantial tetz molbil ibaj, tajwen yi bajx ltaken yi kab twi, ban tzun tzoc jak kultz tan. Kalenas tzun choc yi e pale, yi e cyajl Aarn, tan kojlen nin yi chel tibaj, nin xlajak yi altar. 3 Ej nin tajwen yil pat-xij cyakil yi epu yi at le cul yi jun oyatz. 4 Nchatz, tajwen yil patij yi cob xtxicunile tu yi epu yi at scyejak, nin tu yi xtxotxf tu yi epuil. Tajwen tzel ticylen tircun yi echk taklenatz tan pat-xen. 5 Nin itz yi e pale yi chocopon tan paten tibaj ten yi txixwatz yi na pat-xij tircun wankil, yi na tzan kakl wi altar, na yi echk epuilatz, na chaj yi ja jal tzatzin paz skaxol tu yi jun aj oyinl itz jun oy yi stzeok, nin yi winin cocal tzinwutz, nin yi winin na chintzatzin tej.
d 2:13 Yi atzum na chaj yi trat yi bnixnak tan Ryos scyuch, itz tetz ben kej ben sak. e 3:4 Xtxicunil na elepont riones le castiy. f 3:4 Xtxotx na elepont higado le castiy.

1Ko

Yi echk oy yi nxcon tan chajlen yi at tzatzin paz chixol wunak tu Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

161

LEVTICO3,4

6 Ej nin alchok scyetz yil tzul tan toyen jun awun yi na chaj yi ja jal tzatzin paz skaxol, tajwen yi chon tzeltzaj yi oyatz txol yi tawun, nin chin tajwen cunin yi itz jun mam, nka jun tij yi quic mu tal yanasil. 7Ma yi ko itz jun ne cneru yil tzopon oyin tzinwutz, 8 tajwen yil tzopon ticylen swutz cunin puertil yi pemil yi mantil tetz molbil ibaj. Nin yi aj oyinlatz tajwen yi bajx ltaken yi kab twi yi tawunatz, kalenas tzun tzoc jak kultz tan. Nin yi e pale chocopon tan kojlen nin yi chel tibaj, nin xlajak yi altar. 9Ej nin te yi jun oyatz tetz tzatzin paz, stoye tircun yi epuil tan pat-xen, tu yi je. Nin tajwen tzel kuxij yi je kale na xetet tzaj wutz coc. Nchatz tajwen tan paten cyakil yi epu yi at te lasu, nin tircun yi at le cul. 10Nchatz tajwen yil pat-xij cabil yi xtxicun tuml yi epuil, nin tu xtxotx tuml yi epuil, tajwen tzel ticylen tan paten, yil tzel ticylen yi xtxicun. 11Ma yil bnix yi xtxolbilatz ban tzun tzoc yi pale-tz tan paten tircun yi mbi cun na el tzaj twankil yi oyatz wi altar, na nicun chi itzk cumir yi na tzan toyen tan taklen inkej.g 12 Ma ko itz jun chiw yil tzopon jun tan toyen tetz xtxixwatz tzinwutz, 13 ban je kab twi bajx, kalenas tzun tzoc jak kultz tan swutz cunin yi puertil yi pemil yi mantial tetz molbil ibaj. Ma yi e pale, e tzuntz chocopon tan kojlen nin yi chel tibaj nin xlajak yi altar. 14 Ej nin yil bnix yi xtxolbilatz, kalenas tzun tzoc yi pale tan paten tircun yi epuil yi lasu, nin tircun yi epu yi at le cul, tetz jun oy yi patun cun sbne tzinwutz. 15 Nchatz tajwen tan pat-xen cabil yi xtxicun tu yi epuil, nin tajwen tan pat-xen yi xtxotx tu yi epuil, tuml yi epu yi at wutz coc. 16 Yil bnix yi xtxolbilatz, tzocopon tzun yi pale-tz tan paten tircun yi epuil tuml yi xtxicun tu yi xtxotx wi yi altar, na nicun chi itzk cumir yi na tzan toyen tan taklen inkej. Na tircun yi epuil itz wetz. 17Ej nin yi xtxolbilatz itz jun cawl tetz itetz, nin scyetz imamaj. Quic na ban alchok amalil kalel cxat cunt, tajwen tan ibnol tanen. Quic cuj tan ibajsal epu nka chich, stzun Ryos bantz tetz Moiss, tan tlol scyetz yi e tanum, yi e xonl Israel.

bantz, nintzun jilon tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss, itzun saj tloltz: 2 Alaj yi xtxolbilej scyetz yi e atanum, yi e xonl Israel: Ko na xubsij jun, nin na juch til tampaj yi qui na ban tanen jun scyeri incawl, tajwen tan bnol yi xtxolbilej: itz jun witz pale yi na xubsij, na jal quil cyakil wunak tan paj, nin tajwen yil toy jun tal ne tor tetz xtxixwatz yi quic mu tal yanasil, tan jalen cuybil paj tzinwutz. 4Tajwen yil tcyaj tzaj yi jun tal ne wacatz stzi cunin puertil yi pemil yi mantial tetz molbil ibaj, nin ban taken kab twi. Kalenas tzun tzoc jak kultz tan, tzinwutz. 5Ej, nin iten nin yi witz paleatz, tzicyank
g 3:11 Na elepont yi qui na pat-xij yi wankil yi jun awun, ma na ntin yi xtxotx tu chicabil yi xtxicun. Ma yi chibel na baj cyakun yi e pale (Lv 7:31-36), scyuch yi e aj oyinl tu chinajal (Lv 7:15-21).

1Itzun

Yi echk oy yi tajwen ltoy jun yi na juch til tan jun xubsen

3 Ko

Yi na xubsij jun witz pale

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO4

162

nin mu chel yi tal ne toratz, le yi mantial tetz molbil ibaj. 6 Nin yil tzopon tcul yi mantial tetz molbil ibaj, copon muul yi wi kab tul yi chich yi cyan tan, nin tzinwutz cun, tajwen yil stzit nin juk tir te yi xbuk yi chinlij swutz yi amal yi chin xan nin. 7Nchatz tzocopon sukul chich te echk tuc yi altar kale na pat-xet yi insens yi winin cocal, yi chon at le mantial tetz molbil ibaj. Nin yi sowril yi chel yi tal ne toratz, chon mben kojij stkan cun yi patbil txixwatz yi chon at wutzkanil yi mantial tetz molbil ibaj. 8 Yil bajij tircun yi xtxolbilatz, ban tzoc yi witz pale tan telsen len tircun yi epuil yi at te lasu, nin tircun yi at le cul, 9ban tcyaj len tircun, tuml cabil yi xtxicun tu yi epu yi at tejak, nin yi xtxotx tu yi epuil. 10Tircun tzelpon ticylen, chi na ulij jun mam tor yi na oylij tan chajlen yi at tzatzin paz. Tircun yi na el ticylen tej, chon jepon tkol yi pale wi altar tan toquen i tan paten. 11Ma yi stzumlil yi tal ne toratz, tu yi wi, nin yi tkan tu yi lasu, nin yi xtxa, 12 nin tircun yi wankil, ban ben ticylen joylaj len yi amal kale najlchet yi e atanum, tul jun amal yi xansant. Chon tzun tzocopon patentz kale na benet kojij yi tzaj. Nucxok yi si tibaj yi tzaj, nin tzocopon kak tan paten cun yi xtxixwatz yi witz pale. jalu, ko tircun e atanum na chijuch quil, tampaj yi ja el te chicul yi quic cuj tan chibnol jun xtxolbil yi quic cuj tan banlen, nin quic na ban ko cyal nin jun na el xtxum tetz yi ja chipaj incawl, ilenin at quil tej. 14Yi na lajluchax yi chipaltilatz chiwutz, tircun tzun e-tz tajwen tan chibenen tan toyen jun tal ne tor tetz chitxixwatz, tan jalen cuybil chipaj. Ej, nin tajwen tan toponen cyan swutz yi puertil yi pemil yi mantial tetz molbil ibaj. 15Nin tircun yi e wi banl wi tetz tnum, ban je chikab twi yi tal ne toratz, tzinwutz, nin tastenin tzoquet jak kultz cyan. 16 Ma yi witz pale, ban tcyaj nin mu chel yi chitxixwatzatz tul yi mantial tetz molbil ibaj. 17Nin yil tzocopon i tul, copon muul yi wi kab tul yi chich yi cyan tan, nin ban stzit nin juk tir te yi xbuk yi at swutz yi amal yi winin xanil. 18 Nin iten nin yi chichatz tajwen yil suk quen te yi echk tuc yi altar tetz patbil insens yi at tzinwutz, tcul yi mantial tetz molbil ibaj. Ma yi sowril yi chich, chon mben kojij xe cun yi patbil txixwatz yi at wutzkanil yi mantial. 19Nchatz ban tcyajlen tircun yi epuil yi tal ne toratz, nin ban tzoc tan paten wi yi patbil txixwatz. 20Nicun yi xtxolbilej chi na ban yi witz pale tan jalen cuybil yi tetz paj. Ej nin iten nin xtxolbilatz na ban tan paten chitxixwatz tircun wunak, tan jalen cuybil chipaj tzinwutz. Ej nin tan yi xtxolbilatz na cuylij chipaj. 21Kalenas tzun tcyaj nin tircun yi wankil yi tal ne mam toratz, joylajel tzaj yi amal kale najlchet, nin tzocopon i tan paten chi na tulej yi jun tal ne tor tan jalen cuybil paj. ko itz jun ajcaw tetz tnum yi na tzan tan banlen echk taklen yi na el kej incawl tan, tampaj yi ja el te cul yi quic cuj tan banlen, na juch til tampaj. Nin ptzun nkeratzk nin tajbil tan banlen echk taklenatz, ilenin na juch til tzinwutz. 23 Ma yi na lajluchax swutz i yi na tzan tan juchlen til, tajwen tan tulen tcyal jun mam chiw tan toyen tzinwutz, yi quic mu tal yanasil, tan jalen cuybil paj. 24Nin yil tzul tan tzinwutz, ban taken kab twi, nin
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 22 Yi 13 Ma

Yi na chixubsij cyakil yi e xonl Israel

Yi mbitz tajwen tan banol jun witz ajcaw yi na juch til

163

LEVTICO4,5

ban tzoc jak kul tan, le yi amal kale na chibiyxet yi echk awun yi na pat-xij tircun chiwankil tetz txixwatz, na yi jun mam chiwatz itz jun txixwatz tan jalen cuybil paj jun witz ajcaw. 25Yi pale ban tcyaj nin mu te chel yi jun chiwatz, nin tan yi wi kab tzocopon sukul chich te echk tuc yi altar kale na pat-xet echk txixwatz. Nin yi sowril yi chich, ban skoj nin xe cun yi altaratz. 26 Nchatz tzocopon tan stzesen tircun yi epuil wi altar, chi na ban stzesen yi epuil jun oy tetz tzatzin paz. Nin tan yi xtxolbilatz, na jal cuybil paj yi witz ajcaw tzinwutz. ko itz jun sloj wunak yil juch til, tampaj yi na tzan tan banlen echk taklen yi quic cuj tan banlen nin ptzun buch tlenk tzel xtxum tetz yi ploj mban, na juch til. 28 Nin yil lajluchax swutz, yi ploj mban, tajwen tan tulen tcyal jun tij chiw tetz xtxixwatz yi quic mu tal yanasil, tan jalen cuybil paj. 29Nin jepon tkol yi kab twi yi jun oyatz, yi xtxixwatz, nin tzocopon jak kul tan kale na oquet jak chikul yi e txixwatz yi na pat-xij tircun chiwankil. 30Yi pale mben tcyal mu te chel yi jun tij chiwatz, nin tan wi kab tzocopon sukul te yi echk tuquil yi patbil txixwatz, yi altar. Ma yi sowril yi chich, ban skoj nin xe cun yi altaratz. 31Ban tzoc tan telsen len tircun yi epuil, nicun chi na ulij te yi oy tetz tzatzin paz, nin ban tzoc tan paten tibaj yi patbil txixwatz yi altar, na itz jun oy yi winin cocal tzinwutz. Yastzun stuleje yi pale tan cuyxen paj yi jun sloj wunakatz, nin tan yi xtxolbilatz scuye paj.h 32 Ej nin kol tzul jun tal ne cneru tan yi jun sloj wunakatz tetz toy tampaj yi til, tajwen yi tij, nin yi quic mu tal yanasil. 33 Ban ltaken yi kab twi yi toyatz, nin ban tzoc jak kul tan le amal kale na chibiyxet yi echk txixwatz yi patun cun na chulij. 34Yi pale ban tcyaj nin mu te chel yi jun oyatz, nin tan yi wi kab ban suk quen chich te yi echk tuquil yi patbil txixwatz yi altar. Ma yi sowril yi chich, ban lkoj nin xe cun yi altaratz. 35Tajwen tcyajlen tircun yi epuil yi oyatz, chi na ban yi tal ne cneru yi na chaj yi ja jal tzatzin paz, nin ban tzoc tan paten yi epuatz wi yi altar, tuml yi echk oy yi spat-xok tan taklen inkej. Nin tan yi xtxolbilej, xcyek yi pale tan jalen cuybil paj yi jun wunakatz yi ja juch til, nin scuye paj. ko at jun yil chakxij tan testiwin jun taklen yi ja til, nka yi ja tbit, nin quil tak tib tan xtxolen yi mbi cun mbajij, na tzun elpont yi nchatz i aj paj, nin jepon yi jun ilatz tej kul. 2 Nchatz ko at jun yil mac alchok taklen yi xan, chi tanen yi wankil alchok jilwutz txuc yi quimnakt, nin quic na ban ko smaron nka awunan yi txucatz, ilenin tzocopon lacp ilcol tej tanen, ptzun quik tzicy tetz yi nje macol. 3 Ej nin alchok scyetz yil maquen echk taklen juntlen yi na el twankil jun wunak, nka alchok taklenil yi xcyek tan tocsen il col tej tanen, nin qui tzicy tetz yi ko ja mac echk taklenatz, na oc il col tej tanen, ptzun buch tlenk lnachon i tej.
h 4:31

27Yi

Yi na juch jun sloj wunak til

1Yi

Yi na xcon jun txixwatz tan jun wunak tan stzajsen yi il col

Num 15:27-28.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO5

164

4 Ej nin ko at jun yi jolen tlen tu ltal Jun cun yol tzimbne, yi jej, (quic na ban yi ko ban nka ploj yi jun xtxolbilatz yi ja klo oc tan banlen) poro qui nin mel cun tej yi yol yi nsuk, ilenin sjalok til tan paj. 5 Ej nin alchok scyetz yi na nachon te yi ja juch til tan yi echk xtxolbilatz, tajwen yi quil ji tib tan xtxolen tircun yi til yi njuch. 6 Nin tajwen tcyaj nin jun tij chiw tzinwutz, nka jun tij cner, tetz xtxixwatz tan yi til yi njuch, nin tzocopon yi pale tan toyen yi xtxixwatz yi jun juchul ilatz tzinwutz tan telen yi til tej kul. 7Ma ko quic puk jun tan lokchen jun ne cneru, nka jun ne chiw, tajwen ltoy jun lmuj tal sluk, nka jun lmuj tal ne plom. Jun itz tan yi til yi njuch, tan yi xubsen yi mban, nin yi junt itz chi jun txixwatz yi spat-xok tircun. 8 Tajwen tzopon yi txixwatzatz swutz yi pale, nin yi pale ban tzoc tan suken nin yi jun yi squimok tetz oy tampaj yi il, nin tzelpon kinol yi wi, poro quil tzel junawes. 9Kalenas tzun ben chulin mu te yi chel yi txixwatzatz le jalaj xlaj yi altar, nin yi sowril yi chich tajwen syutz nin xe cun yi altar. Na itz jun txixwatz tan stzajsen yi il yi njuchlij. 10Ma yi junt, spat-xok tircun wankil chi na ban nin. Nin tzocopon yi pale tan toyen yi txixwatz yi jun juchul ilatz tzinwutz tan telen yi til tej kul, nin scuylok paj. 11Ej nin yi ko at jun yi quil xcye tan lokchen cob tal ne sluk, nka cob tal ne plom, tajwen tcyajnin cyaj liwr te yi chumbalaj jarin. Poro quic cuj tan benen yujul aceitil oliw txol, nin quic cuj tan benen yujul insens txol yi jarinatz, na itz jun oy tan jalen cuybil paj. 12 Nin tajwen tan benen tcyal yi jarinatz swutz yi pale. Nin yi pale ban xtxoben jun chim te yi jarinatz, tetz kajbil tircun yi jarin, nin ban ben tan paten wi yi patbil txixwatz txol yi echk txixwatz yi na tzan paten tzinwutz. Itz jun txixwatz tan jalen cuybil paj. 13 Yastzun sbne yi pale tan toyen yi xtxixwatz junatz, tan jalen cuybil paj. Inti sowril yi jarin, ban lcyaj cyen tetz wa yi pale, chi na ban yi ixin triw yi chejant yi na opon oyin, stzun Ryos bantz tetz Moiss.

bantz nintzun jilon tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss, itzun taltz: 15 Alchok scyetz yi qui na el cun te jun munl i tzinwutz, na tzun juch til tampaj. Yil nachon te til, tajwen tzun ltcyaj tzaj jun mam cner yi quic mu tal yanasil, tan chojlen yi til, nka tajwen tan chojol jun mult chi yi walor yi jun mam cneratz. Yi jun multatz chon na xom te jamel yi jun cneratz yil bixe cyakun yi e pale. Nin tajwen tan chojlen tan yi jun jilwutz pwok yi na xcon cyakun e pale. 16 Tajwen yil choj yi walor yi juchben, na at winin xanil yi echk munlatz tzinwutz. Tajwen tan chojlen tuml jun mult yi itz jun part te o pi yi jamel yi cneratz. Chon stke yi jamel yi tawun tu yi mult tetz yi pale. Ma yi pale tajwen tzoc tan paten yi xtxixwatz yi junatz, nin tzincuye paj. 17Ej nin ko at jun yil juch til tampaj yi qui nin nxom te jun incawl, nin ptzun quik tzicy tetz yi ploj mban, ilenin sjalok til, nin tajwen tan chojol yi mult. 18 Tajwen ltcyaj tzaj jun mam cner, yi quic mu tal yanasil tetz xtxixwatz, tetz xel i tan yi til. Nin a Moiss tzalon yi nicyna sbne jamel yi jun awunatz, nin tajwen tcyaj nin yi juchul il swutz yi pale, tetz xel yi juchben, nin tan jalen cuybil paj, na qui tzicy tetz yi njuch til, nin scuylok tzun pajtz tan yi xtxixwatz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

14 Itzun

Yi echk oy tan chojlen juchben jun

165

LEVTICO5,6

19Yi jun txixwatzatz itz tetz xel yi juchben, na yi junatz i aj paj tzinwutz, stzun Ryos ban tzajtz tetz Moiss.

itzun bantz, nintzun cawun tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss, itzun taltz: at jun yaj yil sjuch cun til tzinwutz tajwen tan chojol til. Yi echk juchbenatz itz: Tan paj yi na oc tan sublen junt wunak yi ja kuke cul tej. I jun subulnak kol tabnaj jun yaj mu pwok nka alchok echk taklen tetz, nin quit na pakxij tan tetz taw; nka ko na cam jun echk taklen nin quit na pakxij tan tetz taw. Nchatz ko na talkaj jun echk taklen, nka ja el majol jun echk taklen tan puers; 3 nka ja cu tewal jun taklen yi ja noj pon tej, yi na nachon i tej naj taw; nka tampaj yi ja tal jun yol yi qui nin mmel cun kab tej. Alchok scyetz yi na ban jun scyeri echk ilatz, ja wit juch til tzinwutz. 4I aj paj sbne tan yi subulnakin. Nin chin tajwen cunin yil tzajt yi taklenatz tan yi ja el tzaj talkal, nka yi mmel tzaj majol tan puers, nka tan paj qui moc il tan quicylen yi taklen yi ja aklij tetz tan colol, nka jun taklen yi ja je sicyol, yi qui nin mmajt tan tetz yi taw. 5 Nchatz ko quinin mmel cun te yol yi nsuknak, tajwen tan telen cun tej. Ej nin chin tajwen cunin tan tkol jun part te yi oin part te yi jamel yi echk taklenatz. Nchatz tajwen tan toyen yi xtxixwatz swetz, bantz jalen cuybil paj. Na ja oc tan sublen jun wunak, nin nchatz ja oc tan insublen tan yi echk ajtzaklatz. 6 Nin yi xtxixwatz yi stoye swetz tan jalen cuybil paj, tajwen yi itz jun cner yi quic mu tal yanasil. Nin yi jamel yi jun txixwatzatz, a bixban tetz yi nicyna sbne jamel tan chojol yi mult. Tajwen yi chon ltzel tzaj yi cneratz xol yi tawun yi aj juchunlatz, nin tajwen tan toponen tan swutz yi pale, tetz xtxixwatz tan jalen cuybil paj. 7Nin yi pale tzocopon tan toyen yi xtxixwatz yi junatz tzinwutz, nin tzincuye paj te alchok ajtzakl kale yi njuchwit yi til. stzun Ryos bantz tetz Moiss, tan tlol i scyetz yi e tanum yi e xonl Israel.i
2 Ko

1Ej,

Yi echk txixwatz tampaj subul nakin

8 Itzun bantz nintzun jilon tzaj junt tir Ryos tetz Moiss, itzun taltz: 9Cawun nin tetz Aarn scyuch nitxajil, nin alaj yi echk cawlej scyetz, te echk txixwatz yi na pat-xij tircun chiwankil.j Yi awun yi tzocopon paten tetz txixwatz, tajwen yil cyaj cyen wi kak wi yi altar tetz cyakil akbal, bantz stzeen cun tan kak. 10Ban tzoc bech tetz yi pale nin ban xcon calsonsiy tan yi lino cun. Nin ban ben i tan molchen yi stzajil yi jun awunatz yi tzenakt wi altar, nin tajwen ltak cun xlaj yi altar. 11Ma yil bnix cyakil yi xtxolbilatz, ban tzun xtxixplen yi bech tetz, nin ban tcyaj nin yi stzajil joylaj len chinajbil wunak, tul jun amal yi xansant. 12 Ma yi kak yi na tzan wi altar, quic cuj tan stzajen tetz cyakil kej. Nin tajwen tan toquen yi pale tan nuclejen si wi yi altaratz cyakil jalchan, nin tajwen tan jen nucul yi awun yi tzocopon paten wi kakatz. Nchatz stzesok ntin yi epuil yi e txixwatz yi na aklij tan chajlen yi ja jal tzatzin paz tu Ryos. 13 Quic rmeril tan stzajen yi kak wi altar, tajwen yi na tzan skejl tu lakbal.
i 6:7

Echk cawl scyetz pale te yi mbil chiban tan toyen echk txixwatz yi na pat-xij tircun

Nm 5:5-8.

j 6:9

Jun txixwatz yi na pat-xij tircun yi wankil na biaj holocausto le castiy.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO6

166 Echk cawl te yi echk oy yi ixin triw cun yi chejant

bin yi echk xtxolbilej yi tajwen tan banlen te echk oy, yi ixin triw cun yi chejant: Tajwen tzopon jun scyeri e pale yi e xonl Aarn, tan toyen wi altar tzinwutz yi in Jehov iRyosil. 15 Ej, nin tajwen tan jen xtxobol mu te yi jarin yi na tzan toyen tu mu aceitil oliw, tuml cyakil yi insens yi xomij xlaj yi oyatz, nin tzocopon tan paten wi altar na yi jun txobatz yi na pat-xij, itz kajbil tircun yi jarin tu yi aceit, na itz jun txixwatz yi winin cocal tzinwutz nin yi winin na chintzatzin tej. 16 Ma yi sowril yi jun oyatz, ban xcon tetz chiwa Aarn scyuch e nitxajil, ban bnix pam cyan tej yi quic xtxamil, nin ban baj cyan le kanil yi mantial tetz molbil ibaj, yi winin xanil. 17Quic rmeril tan toquen xtxamil yi jarinatz cyan. Na yastzun yi cyetz chipart yi ja wak scyetz te yi echk oy yi na aklij swetz, yi winin xanil chi tanen yi echk txixwatz tetz juchlen il, nin yi echk txixwatz tan jalen cuybil chipaj tan yi xubsen yi nchiban. 18 Tetz ben kej ben sak, nin sbne opon tunintz, cyakil yi e yaj yi e xonl Aarn, ban lbaj yi cyetz chipart cyan te echk oy yi na pat-xij tzinwutz wetz. Xan kol maquen alchok wunakil yi echk oyatz, stzun Ryos ban tzajtz tetz Moiss. bantz nintzun cawun tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss, itzun taltz: yi jilwutz oyej yi tajwen ltoy Aarn scyuch yi e xonl, tetz Kataj Ryos, yil tzopon yi kej yil choc quen tetz pale: cyaj liwr te yi chumbalaj jarin, chi jun oy yi ixin triw cun yi chejant, nin tajwen cob txakaj sban, stzoyxok jun txakaj jalchan nin yi junt txakaj, cwen kej, nicy nin tu sbnetz tetz cyakil tiemp. 21Tajwen yi chon skajsij yi oyatz tul jun sartn, nin tajwen yujlen tu aceitil oliw, nin yil tzopon oyin tajwen yi piun cun sban, na itz jun oy yi winin cocal tzinwutz, nin yi winin na chinzatzin tej. 22 Chon tzun scyuleje yi e pale, yi e xonl Aarn yil choc cyen tetz witz pale, na tetz Kataj tircun yi oy nin tajwen yi patun cun tzulij. 23 Tircun yi echk oyatz, tajwen yi patun cun tzulij, nin quic cuj tan bajen mu tal cyan te yi oyatz, stzun Ryos ban tzajtz tetz Moiss.
20 Je 19Itzun

14 Je

Yi cyoy yi e pale

bantz nintzun cawun tzaj junt tir Ryos tetz Moiss, itzun taltz: yi echk cawlej tetz Aarn scyuch yi e nitxajil, te yi mbi tajwen tan banlen te e txixwatz yil xcon tan xtxajlen quil: Yi awun yi stzoyxok tampaj quil, tajwen yil tzoc jak kul tzinwutz, le yi amal kale na chibiyxet yi echk awun yi na patij tircun chiwankil, na itz jun txixwatz yi winin xanil. 26 Yi pale yi tzocopon tan toyen yi txixwatzatz, ban lwan tej, poro tajwen lbaj tan le jun amal yi xansant, yi chon at wutzkanil yi mantial tetz molbil ibaj. 27Alchok taklenil yil noj quen te yi txixwatzatz sxansok cyen, nin yi kol noj chich te yi bech tetz yi pale, tajwen tan xtxajlen tul jun amal yi winin xanil. 28 Yi wok txotx kale ntxicyxet yi oy, tajwen yil cu paxun. Ma yi ko chon ntxicyxij tul jun wok yi brons cun, tzicun tzuntz yi ntin je txajij wutz. 29Yi jun txixwatzatz winin xanil. Nin ntin yi e pale ban lchiwan tej. 30 Poro quic rmeril tan bajen jun awun cyan yi na oylij tampaj quil, ko ja opon ticylen
25 Txolaj El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

24 Itzun

Coboxt cawl te yi txixwatz tan xtxajlen yi til jun yaj

167

LEVTICO6,7

yi chel le mantial tetz molbil ibaj, tan jalen cuybil paj, na yi wankil yi jun txixwatzatz tajwen tan pat-xen tircun yi wankil. winin xanil yi echk txixwatz yi na xcon tan chojlen paj jun. 2 Yi awun yi stzoylok, tajwen yil tzoc jak kul le amal kale na chibiyxet yi echk awun yi na chipat-xij, nin yi chel, tajwen ben kojij tibaj, nin xlajak yi patbil txixwatz. 3 Tajwen tan toyen tircun yi epuil yi awunatz, yi epu yi at te yi je, nin tircun yi at te yi lasu, nin yi at le cul. 4Nchatz cabil yi xtxicun, tu yi epuil yi at scyejak, tu yi at xe cul nin tu yi epu yi at te yi xtxotx, tajwen tzel ticylen tuml yi cob xtxicun. 5 Kalenas tzun tzoc yi pale tan paten tircun yi echk taklenas wi yi altar, chi jun oy yi na pat-xij tan taklen kej Ryos. Nin itz jun xtxolbil yi tajwen tan bnol jun juchul il te xtxixwatz, tan chojlen yi cawl yi mpaj. 6 Nin tircun yi e pale ban chiwan tej, poro tajwen tan chiwanen le jun amal yi xansant, na winin xanil yi jun wanatz. 7Ej nin yi jun jilwutz txixwatz yi na xcon tan chojlen yi cawl yi mpajlij, nicun tu yi txixwatz yi na xcon tan xtxajlen til jun, yi echk cawlatz nicun tetz cabil xtxolbil. Ej nin yi oyatz itz tetz yi pale yi na oc tan banlen yi jun munlatz. 8 Nchatz yi pale yi tzocopon tan biylen yi tawun junt, yi ja toy tan pat-xen, tetz yi paleatz sbne yi stzuml yi jun txixwatzatz. 9Nchatz cyakil yi echk oy yi ixin triw cun, na ja oc tetz jarin, nin ja oc skajsen tul chujil pam, nin tircun yi na bnix tul echk wok tu apast, tetz yi pale sbne, na i na tzan tan toyen yi oyatz. 10Nin iten nin sbne cyakil yi echk oyatz yi ixin triw cun yi chejant, tuml yi echk oy yi na oc cosen tu aceitil oliw, nin tu yi echk oy yi skejenlen, cyetz cyakil yi e nitxajil Aarn sbne, nin nicy nin tu na chibaj ben. jalu, je xtxolbilej yi en tzitulej, ko at jun yil tak jun oy yi na chaj yi ja jal tzatzin paz chixol tu Ryos: 12 Yi ko itz tan tyoin tetz Ryos yi oy, tajwen yil toy echk pam yi quic xtxamil. Ban tak echk pam yi cosint tu aceit, nka ban tak ech ec yi quic xtxamil, nin yi chulin aceit tibaj. Nchatz ban ltoy junt jilwutz pam, yi na bnix te balaj jarin, yi cosin tu aceit. 13 Ej nin tuml yi jun oyatz tetz tzatzin paz, tajwen yi xomij pam yi at xtxamil. 14Te tircun echk oyatz tzelpon ticylen mu tejak, tan toyen swutz Kataj. Poro tetz yi pale sbne, na i na tzan tan kojlen yi chel yi oy yi na chaj yi ja wit jal tzatzin paz, xe cun yi altar. 15 Yi txixwatz yi na oylij tan tyoin tetz Ryos, nin tetz tzatzin paz, tajwen yil baj te iten nin kejatz yi na oylij. Quic rmeril tan cyajen cyen colij jun tal pi tetz junt kej. 16 Ma jalu yi awun yi na tzan toyen swetz, ko itz tan telen cun te jun yol yi suknak swetz, nka na tzan tan toyen tan tu yi at tzatzin te talma, ban baj yi jun oyatz te iten nin kejatz, poro ko at sowril, ban lcyaj colij, nin ban lbaj cyan le junt eklok. 17Ma yi ko atit nin sowril yi jun oyatz le toxin kej, chin tajwen cunin yil patij tircun. 18 Nin kol bajsij sowril yi oyatz na chaj yi at tzatzin paz skaxol, le toxin kej, qui tzun chintzatzin te yi jun aj oyinlatz, nin quil jal kej tzinwutz. Nchatz yi oy, nicun yi jak oc il col tej, nin yi e yil bajsan yi chibajatz, sjalok quil tej.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 11Ma

1At

Echk cawl te txixwatz yi na xcon tan chojlen jun cawl yi mpajlij

Coboxt cawl te yi txixwatz yi na chaj yi at tzatzin paz tu Ryos

LEVTICO7

168

19Kol nojquen lacp alchok taklen yi xan, yi cyan il col tan, te yi chibaj, tzocopon tzun lacp yi ilcolatz te yi chibaj, nin quic cuj tan bajen. Tajwen tzun yil tzoc paten tircun. Ma ko quic jun echk taklen yil nojquen te yi xan quic tzun il col te yi chibajatz, ban tzun lbajtz tan alchok wunak yi xansant. 20 Poro kol baj tan alchok yi qui xansant, tajwen yil tzel lajun tzixol wok, na ja oyatz ja wit oylij swetz, nin winin xanil. 21Nchatz alchok scyetz yil maquen jun taklen yi chin juntlen nin, chi tanen echk taklen yi na el twankil jun wunak, nka yi na el twankil jun txuc, nka alchok taklen yi chin xabil nin, yi at il col tej tanen, ej nin ko tzocopontz tan bajsen yi chibaj tetz tzatzin paz, yi winin xanil, yi na oylij swetz, tajwen tan telen lajun tzixol wok, stzun Ryos ban tzajtz tetz Moiss.

bantz nintzun jilon tzaj Ryos junt tir tetz Moiss, itzun taltz: scyetz yi e axonl Israel yi echk xtxolbilej: Quic rmeril tan bajen mu tal epuil mam tor, nka epuil ne cner, nka yi epuil jun mam chiw itan. 24Ma yi epuil jun awun yi chuc nquim, nka yi ja quim tan jun smaron txuc, ban xcon te alchok taklen, poro quic cuj tan jen ibajsal. 25 Alchok scyetz yil bajsen yi epuil jun awun yi na oylij swetz chi inwa tanen, tajwen tan telen lajun tzixol wok. 26 Alchok amalil kalel cxat cunt, quic cuj tan bajen mu chichel yi e txuc itan, 27nin ko at jun yil bajsen alchok jilwutz chich, tajwen cun tan telen lajun tzixol.k
23 Txolnin

22 Itzun

Echk cawl te yi epu tu yi chich

bantz nintzun jilon tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss, itzun taltz: scyetz yi e axonl, yi alchok scyetz yil toy jun oy tetz tzatzin paz, tajwen tzopon mu te yi oyatz tzinwutz. 30Nin tajwen yi i ten nin tzicyan nin yi mu te yi oyatz yi spat-xok tzinwutz. Mben tzun tcyal yi epuil tu tircun yi wutz cul, yi tzocopon yi pale tan suken nin tcyaj tetz jun balaj oy tzinwutz. 31Ej nin yi pale tzocopon tan paten yi epu wi altar, ma yi wutz cul, itz tetz wa Aarn scyuch yi e tetz xonl. 32 Nchatz tzitke yi jalaj cux yi sbal yi oyatz tetz chib yi pale. 33 Na i mmoc tan paten yi epuil tu yi chel yi jun oyatz yi na chaj yi ja wit jal tzatzin paz skaxol. 34Yi wutz cul yi oyatz, nin yi cux yi oy yi na saj sukin swetz, itz jun balaj oy yi na intzam scyetz yi e ixonl tan toyen scyetz Aarn scyuch yi e nitxajil. Tajwen tan cyakol yi e atanum yi jun oyatz tetz Aarn, scyuch e xonl, sbne opon tunintz, stzun Ryos bantz. 35 Yastzun chiwa Aarn scyuch yi e xonl te yi echk oy yi na aklij tetz Kataj Ryos, te yi toquen cunin i tetz pale tan xconen tetz chakum Kataj. 36 Na yastzun cawl Kataj Ryos tan chibnol tanen, jetz yi jen aceit twi Aarn, tan chajlen yi i yi witz chipaleil, nin yi xtxolbilatz itz jun cawl yi tajwen tan chibnol tanen tetz cyakil tiemp. 37Ej nin cyakil yi echk cawlatz yi ja wit kil, yastzun yi xtxolbil yi mbi cunin tajwen tan chibnol te yi echk txixwatz yi na pat-xij, tu yi echk oy yi ixin triw
29Alaj
k 7:26-27

28 Itzun

Yi part yi pale te yi echk txixwatz

Gn 9:4; Lv 17:10-14; 19:26; Dt 12:16, 23; 15:23.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

169

LEVTICO7,8

cun yi chejant, tu yi echk txixwatz tan xtxajlen il, tu yi echk oy yi na xcon tan chojlen yi cawl yi mpajlij, tu yi echk oy yi na xcon tan chixansen yi e pale, tu echk oy tetz tzatzin paz. 38 Yastzun yi echk cawlatz yi taknak Kataj Ryos tetz Moiss tul yi amal yi tzinunin tu, wi yi wutz yi na biaj Sina, tan cyakol yi echk cyoy swutz i. jilon tzaj junt tir Kataj Ryostz tetz Moiss, je tzun yol i bantzej: tzaj Aarn scyuch yi e cyajl, swutz yi puertil yi pemil yi at soltej yi mantial tetz molbil ibaj, nin cyaj nin yi bechok yi ntin na xcon cyakun yi e pale, tu mu aceit yi xconk tan chixansen. Nchatz cyaj tzaj jun tal ne wac yi xconk tetz chitxixwatz tan paj yi il col. Nchatz cob cneru tu jun mit pam yi quic xtxamil. 3 Ej nin molwe nin cyakil nim juy swutz yi mantial tetz molbil ibaj. 4 Ej i nin tzun tulej Moisstz quib yi alchij tetz, na cyakil yi e wunak e mol quib swutz yi mantial tetz molbil ibaj. 5 Itzun ben tlol Moisstz scyetz: Je yi echk xtxolbilej yi ja tal Kataj Ryos, yi tajwen tan kabnol tanen. 6 Benen tzun tlol Moiss tetz Aarn scyuch yi e nitxajil, tan sajen chikansal quib swutz i, tan xtxajlen chiwankil. 7Ma yi wit chitxajonen, nintzun oc tkol Moiss yi bechok yi chukpin nin tu tej Aarn, nin je inul yi xe cultz tan jun calbil, nin oc tkol yi xbuk yi txowin quen tu, tej Aarn. Nchatz oc tkol yi bech tetz yi na biaj efod wutz cul Aarn, nin cu calol yi echk ju yi efodatz. 8 Nin tibaj yi jun efodatz oc tkol yi junt tal xbuk yi na biaj pectoral, nin tcul yi jun xbukatz ban tzoc cob tal ne cub yi na biaj Urim tu Tumim. 9Nin tzun je nucul jun xbuk tej wi, nin swutz yi xbukatz oc tkol jun tal placa yi oro cun, nin yi na chaj yi Aarn i jun witz pale. I nintzun tulej Moissatz quib yi xtxolbil yi alchij tetz tan Kataj Ryos.l 10 Ej nintzun je tcyal Moiss yi aceit, nin ben kojoltz tibaj yi mantial tetz molbil ibaj, nin tibaj yi echk macl yi at tul, yastzun tulejtz tan xansen tircun. 11Nchatz nin ben kojol juk tir yi aceitatz tibaj yi altar, nin tibaj yi echk macl yi na xcontz te yi altar. Nchatz ben kojol tibaj yi pila tu yi xe, yastzun tulejtz tan xansen tircun. 12 Nchatz je kojol Moiss mu te yi aceit tetz xansan ib twi Aarn, tan xansen i tetz witz pale. 13 Sajen tzun chakol Moiss yi e cyajl Aarn, nintzun octz tan tocsen bech cyetz yi chukpin nin tu scyej, nin oc tkol chicalbil xe chicul, nin je tkol yi xbuk tej chiwi, quib yi tal Kataj Ryos tetz. Ej nin yatz nin tulejtz. 14 Ma yi wit bnixen cyakil yi xtxolbilej, nintzun ben mantar Moiss tan ticylen tzaj jun tal ne tor, yi na patij tampaj juchlen il, nintzun je chikol Aarn scyuch yi e nitxajil chikabtz twi. 15 Kalenas tzun toquen jak kultz tan Moiss, nin ben muul yi wikabtz tul yi chich, nin oc sukultz tejak echk tuquil yi altar, tan xansen, ma yi sowril yi chich nin tzun ben kojoltz xe cun yi altar. Yastzun bantz tan xansen yi altar, tan jalen cuybil chipaj tan echk quil.m 16 Ej nintzun eltzaj tcyal Moiss tircun yi epuil yi lasu, tu yi xtxotx tu cyakil yi epuil, tuml cabil yi xtxicun tu yi epuil, nintzun octz tan paten
2 Cyajwe
l 8:6-9

1Nintzun

Yi chibixewen Aarn scyuch yi e nitxajil, tan cyoquen tetz pale

Ex 28:4-43; 39:1-31.

m 8:10-15

Ex 40:9-11.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO8

170

tircun wi altar. 17Ma yi chibel tu yi stzumil, tu yi tircun yi at le cul, nin oc kakl tan soltej yi amal kale najlchet, quib yi tal Kataj Ryos tetz. 18 Benen tzun mantar Moiss tan ticylen tzaj yi cneru yi bak wi yi spat-xok tircun wankil, nin je chikol Aarn scyuch yi e cyajl chikabtz twi yi cneruatz. 19Nintzun oc jak kultz tan Moiss, nin ben kojol yi chel tibaj nin xlajak yi altar. 20 Nin cu kuxul yi cneruatz, piun cun tulejtz, nin octz tan paten yi wi tu cyakil yi wankil yi piunt tu tircun yi epuil. 21Nchatz, nin octz tan xtxajlen yi lasu tu yi echk cux, nin tuml yi echk tkan, nin octz tan paten tircun wi altar tetz jun txixwatz yi patun cun na ulij, na itz jun oy yi winin cocal swutz Ryos, nin yi winin na tzatzin i tej. Yastzun tulej Moisstz quib yi tal Kataj Ryos tetz. 22 Ej nin ben mantar Moiss tan ticylen tzaj yi junt cneru yi xcontz tan chixansen Aarn scyuch yi e cyajl, nintzun je chikabtz twi yi jun cneruatz. 23 Kalenas tzun toquen jak kultz tan Moiss, nin je tcyal mu te yi chel yi jun cneruatz nin oc sukul mu te yi chin yi at le sbal Aarn. Nchatz oc sukul te mamil wi kab yi sbal. Nchatz oc te mamil wi tkan yi at le sbal. 24Nintzun e saj chakol yi e cyajl Aarn, nin oc sukul mu chich te yi chibelil yi chichin yi at le chisbal, nchatz te yi mamil wi chikab tu yi mamil wi quikan yi at le chisbal. Yi wit bnixen yi xtxolbilej nintzun ben kojol yi chich yi sowrin, tibaj nin xlajak yi altar. 25 Ej nintzun je tcyal Moiss yi epu, tu yi je, nin tircun yi epu yi at tejak yi lasu, tu yi epu yi at tej xtxotx, tu cabil yi xtxicun, tu yi cux yi at le sbal. 26 Nin te yi jun tal mit pam yi quic xtxamil, yi na opon taklen swutz Kataj Ryos, nintzun je tcyal jun pam yi quic xtxamil tu junt yi cosint tu aceit, nchatz jun tal wotz, nintzun cu-tz xlaj yi epu, tu yi cux yi sbal. 27Benen tzun tkol tircun le chikab Aarn tu yi e cyajl, tan chibnol chimunl, tan chichajol swutz Ryos. 28 Benen tzun Moisstz tan ticylen tzaj tircun yi at chikab, nintzun octz tan paten wi altar, tibaj yi txixwatz yi na tzan paten. Itz jun oy yi ja xcon tan chixansajen, nin itz jun oy yi winin cocal, yi na pat-xij tan taklen kej Ryos. 29Ej nintzun je tcyal Moiss yi wutz cul yi jun mam cneruatz, nintzun octz tan banlen tanen yi munl tan suken nin tetz Ryos. Yi jun pi wutz culatz itz tetz Moiss, na yastzun saj tlol Kataj Ryos tetz. 30 Ej nin je tcyal Moiss mu te yi aceit yi na xcon tan xansan, nin mu te yi chich yi at wi altar, nin ben stzitultz chiwi Aarn tu yi e cyajl, nin te yi bech cyetz. Yastzun tulejtz tan chixansen Aarn scyuch yi e nitxajil, nin tan xansen yi bech cyetz, yi na xcon cyan. 31Nintzun cawun Moiss scyetz Aarn tu yi e cyajl: Txicywoken yi chibaj stzi cunin yi puertil yi pemil yi mantial tetz molbil ibaj, nin ban cxwanwok tej, le iten nin amalatz. Nin ban lbaj yi pam itan yi quic xtxamil yi at tul tal mit. Ej inin tzitulejatz, chi tal Kataj Ryos swetz, yi tlol i: Yi Aarn tuml yi e cyajl ilenin chiwank te yi chibajej. 32 Tajwen tan toquen kakl yi sowril yi chibaj tu yi pam. 33 Nin quil cxel wok tzaj le yi amal kale atit yi puertil yi pemil yi mantial tetz molbil ibaj, tetz juk kej, na yastzun yi tiemp tetz xansan ib. 34Yi Kataj Ryos ja cawun tzaj tan banlen echk munlatz chi mbajij te cobox kejej, tan stzajsen itil yil tzijuch. 35 Chastzun te tajwen yil xcyaj wok cyen skejl tu lakbal stzi yi puertil yi pemil yi mantialej, tetz juk kej. Nquen wok bin culutxum jak cawl Kataj Ryos tan qui iquimen, na yastzun yi cawl yi ja tal i swetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

171

LEVTICO8,9

36 Inin tzun cyulej Aarntz tuml yi e cyajl, chi yi cawl yi tal Kataj Ryos tetz Moiss tan tlol scyetz tan chibnol tanen.

bantz te yi nsken wit choc cyen Aarn tetz pale, nin yi nsken icy wajxakix kej, nintzun ben mantar Moiss tan chichaklen, scyuch yi e wi banl wi tetz yi chitanum Israel. 2 Itzun taltz tetz Aarn: Biy cun jun ne tor, tan jalen cuybil ipaj, nin jun mam cner yi quic mu tal yanasil, tan pat-xen swutz Ryos. 3 Ma yi e mas wunak, al nin scyetz tan cwen chibiyol jun chiw tetz chitxixwatz, bantz jalen cuybil chipaj tan yi echk quil, nin jun ne tor, tu jun tal ne cner yi junixet yob cyan, yi quic mu tal chiyanasil tetz jun txixwatz yi patun cun sbne. 4Nchatz ban lcu biyij jun mam tor tu jun mam cner tetz jun oy tetz tzatzin paz, nin yastzun yi tzitoye tetz Ryos. Nchatz ban tzitoy echk ixin triw yi chejant nin yi yujijt tu aceitil oliw, na ninin jalu chaje tib Kataj Ryos tziwutz. 5 Inin tzun cyulejtz, chi yi tal Moiss scyetz, nin ben quicyal yi echk oy swutz yi mantial tetz molbil ibaj. Cyakil cunin tzun e nim juy saj chimolol quibtz swutz Kataj Ryos tan culajen i. 6 Benen tzun tlol Moisstz scyetz: Ryos ncawun tzitetz tan itulen tzonej, bantz itilol yi tetz kej tu yi tetz pakpuchal. 7Nchatz ben tlol Moisstz tetz Aarn: kans quen awib te yi altar nin nquen tan paten atxixwatz. Jakaj cuybil apaj, nin jakaj cuybil chipaj cyakil yi e kawunakil, yi e xonl Israel. Nchatz aken yi oy wi altar yi ja ul cyakun yi e wunak tetz Ryos. Nchatz jakaj cuybil chipaj, na yastzun yi ntal i, yi tajwen tan ibnol tanen.n 8 Benen tzun Aarntz swutz yi altar, tan tocsen jak kul yi tal ne tor tetz xtxixwatz tan yi tetz til. 9Ma yi e cyajl, e tzun icyanin yi chel yi xtxixwatz. Ma Aarn nin cu muul yi wi kabtz tul yi chich, nin oc sukultz tejak yi echk tuc yi at te altar, ma yi sowril yi chich chon tzun benen kojoltz txe cun yi altar. 10Nin octz tan paten yi epu tu yi xtxicunil yi at le cul, tuml yi epuil yi xtxotx yi xtxixwatzatz. Yastzun tulejtz, na yatz tal Jehov Ryos tetz Moiss. 11Poro yi chibel tu yi stzuml, chon tzun toquen patentz joylaj len yi amal kale najlchet. 12 Nchatz cu biyol Aarn yi xtxixwatz i yi na pat-xij tircun wankil, nintzun ben quikol yi e cyajl yi chel yi xtxixwatzatz tetz, nin chon benen kojol i xlajak yi altar. 13 Te yi nsken wit bnix yi xtxolbilej nintzun opon ticylen swutz Aarn, yi wi yi txixwatz tu yi chibel yi kuxij cun tanen, nintzun octz tan paten wi altar. 14 Nintzun octz tan xtxajlen tircun yi at le cul yi xtxixwatz, tu yi cux, kalenas tzun pat-xentz, tuml yi echk pial yi nsken wit je nucij wi altar. 15 Yi bajen yi xtxolbilej, nin tzun octz tan toyen yi cyoy yi tanum. Nin xcon jun mam chiw tan, tetz chitxixwatz, nin oc jak kultz tan, nin octz tan paten swutz Ryos, bantz jalen cuybil chipaj, chi ntulej yi tetz xtxixwatz. 16 Nintzun octz tan toyen yi txixwatz, quib yi cawl yi at cyen. 17Nchatz tak i jun oy yi ixin triw yi chejant, nintzun je tcyal mutz tej, nintzun oc kakltz tan wi altar, chi mban yi jun txixwatz yi mpat-xij jalchan.
n 9:7

1Itzun

Yi xeten Aarn, tan banlen tanen yi chimunl tu yi e cyajl

Heb 5:1-3; 7:27.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO9,10

172

18Oc jak kul yi mam tor tan tu yi cneru, tetz jun oy tetz tzatzin paz,o tetz cyakil yi e tanum. Ma yi e cyajl Aarn, e oponsan yi chel yi txixwatzatz tkab i, nin tzun ben kojol Aarntz tibaj nin xlajak yi altar. 19Nin je tkol Aarn yi epuil yi tor, tu yi epuil yi cneru, tu tircun yi je, tu epuil yi lasu, yi xtxicun yi at le cul, nin yi epuil yi xtxotx, 20nin je tkol yi epuatz tuml yi wutz cul wi yi altar. Nintzun oc kakltz tan. 21Ej, nin oc Aarn tan suken nin yi wutz cul yi txixwatz, tu yi cux yi sbal tetz Ryos. Yastzun bantz na itz jun oy yi je sukin swutz Ryos, na yastzun cawl yi tal Moiss tan bnixen. 22 Yi bnixen cyakil yi echk xtxolbilatz tan Aarn nintzun je tkol kabtz squibaj yi e wunak tan taklen chibanl,p nin eltzajtz te yi altar. 23 Nin e oc Moisstz, tu Aarn le yi mantial tetz molbil ibaj. Ma yi cyelen tzaj nintzun cyak chibanl squibaj cyakil yi e wunak. Lajluchaxen tzun yi pakpuchal Kataj Ryos chiwutz tircun e. 24Na nin cuul tincuj jun chin kaktz tan stzesen cun yi txixwatz, tu yi echk epu yi list tan paten wi altar. Ma yi quilol yi xtxolbilej, tircunin tzun e wunak e chintz, nin e cu jokloktz wuxtxotx.

bantz nin e ben yi e cyajl Aarn yi na chibiaj Nadab tu Abi, tan ticylen tzaj yi chipatbil insens, nin tzun cu chinojsaltz tan xtxakak, nin je insens cyan tibaj yi kakatz, nin e octz tan toyen tetz Ryos. Poro yi jun oyatz nketz Ryos alon scyetz tan chibnol tanen. 2 Telen tzaj tzun tincuj jun chin kak tan Kataj Ryos, nin yi jun kakatz xcye tan chitzesen, nin tan chibiylen cun. 3 Nintzun ben tlol Moiss tetz Aarn: Yastzun yi xtxolbilej yi tal Jehov Ryos, na je yol iej: Tzinchaje yi winin inxanil scyetz yi e yi na chiban tanen chimunl tzinwutz. Nin tzinchaje yi at winin inkej scyetz cyakil e xonl Israel, stzun Ryos, chij Moiss bantz. Quic nin tzun jun yol je tlol Aarnatz. 4 Lajkel nintzun benen mantar Moiss tan chaklen Misael tu Elsafn, yi e cyajl Uziel, yi to Aarn. Itzun ben tloltz scyetz: Or itetz lajkel, nin cyajwokel tzaj chiwankil itzicy, swutz yi mantial, nin cyajwoke nin joylaj len yi tnum. 5 Lajkel nin tzun cyoponentz, nin je chitzamol yi bech cyetz tan cyelsenel tzaj chiwankil yi e almaatz joylaj len yi tnum, quib yi tal Moiss scyetz. 6 Benen tzun tlol Moisstz tetz Aarn scyuch yi e cyajl yi na chibiaj Eleazar tu Itamar: Quil tzichitpwok len xiil iwi, nin quil tzirit cun yi bech itetz, tan qui iquimen, nin tan qui jalen chichben cul Ryos te yi e katanum. Poro yi e mas wunak tetz yi tnum, tircun e, ban chichunan tan chajlen yi bis yi ate cunt. 7Nin quil cxeltzaj wok soltej yi mantial tetz molbil ibaj, na ko yatz xquimok wok, na jenak aceit tiwi tan ixansen tan Jehov Ryos. Ej, yatznin tzun cyulejtz quib yi tal Moiss scyetz.
8 Itzun
o 9:18

10

1Itzun

Yi quil Nadab tu Abi

bantz nin tal Ryos tetz Aarn:


p 9:22

Coboxt cawl scyetz yi e pale

Lv 3:1-11.

Nm 6:22-26.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

173

LEVTICO10,11

9Quic cuj tan bajen win awan scyuch acyajl, nka alchok jilwutz xcala, yi ntaxk cxoc wok tul yi mantial tetz molbil ibaj, bantz qui iquimen. Yi jun xtxolbilej itz jun cawl tetz itetz scyuch e ixonl tetz ben kej ben sak. 10Yi xac yi jun cawlatz itz tan lajluchaxen tziwutz yi mbitz xan, nin mbitz yi nketz xan. Nchatz itz tan lajluchaxen yi echk munl yi skoj cun tej txol yi echk munl yi na jal itil tan, 11nin tajwen tan ichusul yi e itanum te tircun yi echk cawl yi walnak tetz Moiss, tan ixomen tej. 12 Nintzun tal Moisstz tetz Aarn scyuch yi cob cyajl, Eleazar tu Itamar, yi jaltatz cob e e cyaj cyen: Ban xcon yi oy yi ixin triw cun itan, yi ja cyaj cyen te yi echk oy yi ja pat-xij swutz Jehov Ryos, nin ban tzibajswoken, poro quil tzoc xtxamil yi echk pamatz itan. Bajswoken nakajil yi patbil txixwatz, na itz jun oy yi winin xanil. 13Yi jun jilwutz oyatz axwok bajsank tetz, sbne opon tunintz. Nin tajwen tan bajen itan tul jun amal yi winin xanil, na yastzun itetz sbne. Itz ipart te echk oy yi na pat-xij swutz Kataj Ryos tan taklen kej i.q Na yastzun jun scyeri cawl yi tak Kataj Ryos swetz. 14Nin nchatz ban cxwan wok tej yi wutz cul yi txixwatz yi sukin mmulij, yi winin kej. Nin ban cxwan wok te yi cux yi sbal, yi jun txixwatzatz yi na oylij tetz Ryos. Nin tajwen tan ibajsal scyuch yi e acyajl nin scyuch e amel, tul jun amal yi xan, na yastzun itetz ipart te echk oy tetz tzatzin paz yi na cyak yi e itanum tetz Kataj Ryos. 15Yi cux yi txixwatz yi sbal, tu yi wutz cul yi sukin na ulij tetz Kataj Ryos, yi na chicyaj tzaj yi epu yi na patij swutz Ryos, cyakil yi chibajatz yastzun itetz sbne nin scyetz initxa tetz ben kej ben sak. Na yastzun alijt cyen tan Kataj Ryos swetz.r 16 Ej nintzun oc Moiss tan jaklen tkanil yi jun mam chiw yi aklij tan jalen cuybil chipaj, poro nsken wit pat-xij. Nintzun je lajp wi Moisstz scyej Eleazar tu Itamar, yi e cyajl Aarn, itzun taltz: 17Mbi tzuntz yi qui mbaj yi txixwatz itan yi na xcon tan jalen cuybil paj jun, tul jun amal yi xan? Na, chin xan nin yi jun oyatz,s na ja tak Ryos tzitetz tan benen tekal tircun yi quil yi e itanum. 18 Na yi chel yi jun txixwatzatz qui nin mben ticylen tul yi mantial tetz molbil ibaj, chastzun te ja klo baj yi chibaj itan le jun amal yi xan, quib yi walnak tzitetz. 19Stzawel tzun Aarn yi yol Moiss, itzun taltz: Jalu, ja cyoy yi e wunak chitxixwatz tan jalen cuybil chipaj, nin ja cyoy chitxixwatz yi patun cun na ulij swutz Jehov Ryos, poro ilenin ja bajij echk il swej, nin yi wetz yi na waj tzel intxum tetz itz: Yi jajk chinwan te yi txixwatzatz, ja ptzun klo tzatzin Ryos tej? 20Nintzun cu cul Moisstz tban tan yi xtxolbil yi ben tbital tej Aarn.

nintzun jilon tzaj Ryostz scyetz Moiss tu Aarn, itzun taltz: scyetz yi e xonl Israel yi ban chibajsaj cyakil echk jilwutz txuc yi at wi munt. 3 Ban lbaj yi e txuc itan yi na chiwoch cob tir chiwa, nin yi cob cuntu elnak chipac. 4 Ma na chixol yi e txucatz yi na chiwoch cob tir chiwa nin yi at chipac yi nketz cob cuntu elnak, quil baj itan. Quil baj yi e camey itan, na ban na
2 Alwok
q 10:12-13

11

Yi echk txuc yi xan yi quic cuj tan chibajsen, tu yi e txuc yi ban chibajsaj
1Ej,

Lv 6:14-18.

r 10:14-15

Lv 7:28-34.

s 10:17

Lv 6:24-26.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO11

174

chiwoch cob tir chiwa poro nketz cob cuntu elnak chipac, nin xan kol baj jun txucatz itan. 5 Nchatz yi xpitak, ban na chiwoch cob tir chiwa, poro nketz cob cuntu elnak yi pac, nin sjalok itil kol baj itan. 6 Nchatz yi e umul ban na chiwoch cob tir chiwa, poro nketz cob cuntu elnak chipac. Nin tajwen tzoc itan chi jun txuc yi xan, yi quic cuj tan bajsen. 7Quil baj chibaj boch itan, na at pac nin cob cuntu elnak, por qui na chiwoch cob tir chiwa. Xan kol baj itan. 8 Quic rmeril tan bajen yi chichibel yi txucatz itan, nin quic cuj tan imacol chiwankil yi ko quimnakt, na sjalok itil kol tzimac. 9Ma jalu, scye yi e txuc yi na chixon xe a ban lbaj itan, poro ko ntin at chixicy nin ko at cxtilil cyej, nin yi chon na chixon tul echk tzanla nka xe mar. 10Ma yi e txuc yi quic chixicy, nin quic cxtilil cyej, yi chon nin najlchetz xe a, xan kol tzibajsan, nin chin xabil nin echk txucatz sbne tetz itetz. 11Quil tzibajsaj yi chichibel yi e txucatz, nin ko quimnaket, chin xabil nin chiwankil sbne tetz itetz. 12 Tircun jilwutz txuc yi chon ate xe a, nin yi quic chixicy tu cxtilil yi cyej, chin juntlenin sbne tetz itetz. 13 Ma jalu, chixol yi txuc yi na chixicyin, quic cuj tan bajen yi jun txakajej itan: yi e quilquitx, tu yi e wakl bak, tu yi e aj cayinl yi chon najlche kale atit mar, 14tu cyakil jilwutz kus, tu yi e kus yi el, 15 nin tircun yi e jilwutz joj yi at, 16 tu yi e avestruz, tu yi e xitx, tu yi e gaviota, nin tu cyakil jilwutz quil quitx yi at, 17tu cyakil jilwutz tucruj, nin yi junt jilwutz yi na chibiaj cormorn, tu yi junt jilwutz yi na chibiaj ibis, 18 tu yi junt jilwutz yi na chibiaj cisne yi nim tkan quikan, tu yi junt jilwutz yi na chibiaj pelcano, tu yi echk jilwutz joj, 19tu yi e ciguea, nin cyakil yi echk jilwutz garza yi at, tu yi junt jilwutz yi na biaj abubilla, tu yi sotz. 20 Nchatz yi e tal ne txuc yi qui tunin ilwutz e, yi na chixicyin, nin yi at cyaj quikan, chin xan nin kol baj yi jun jilwutz txucatz itan. 21Poro txol yi tal txucatz, at e yi na chitzitpun, nin je yi echk jilwutzej yi ban lbaj itan: 22 Ban lbaj tircun yi echk jilwutz sac itan, tu echk jilwutz tzu yi na chixicyin, tu yi tal sac yi qui tunin ilwutz e. 23 Ma yi ko itz junt jilwutz ne txuc, quic tzun cujtz tan bajen itan, na chin xan nin kol baj itan. 24 Ma jalu, yi echk taklenej yi swale nin tzitetz, xcyek tan tocsen lacpuj yi il col tzitej tanen, kol cxom wok tej: Alchok scyetz yil maquen yi wankil jun scyeri txucatz yi quimnakt, tzocopon lacp il col tej tanen jalen cun yil cu kej, kalenas tzun tzoc junt tirtz tetz tajlal yi e yi xansant. 25 Alchok scyetz yil teken jun scyeri txucatz, tajwen cun tan xtxajol chan bech tetz na ja oc lacp il col tej tanen jalen cun yil cu kej. Kalenas tzun tzoctz tetz xansant junt tir. 26 Tircun yi e txuc yi at chipac, poro yi nketz cob cuntu elnak, nin yi qui na chiwoch cob tir chiwa, xan kol baj itan. Nin alchok scyetz yil maquen chiwankil yi txucatz yi quimnakt, tzocopon tetz jun yi ja oc lacp il col tej tanen, na at il col tanen te wankil yi txucatz. 27Nin te cyakil yi e txuc yi at cyaj quikan, nin at chipac yi jatxon tib, xan kol tzoc jun tan maclen chiwankil yi e txucatz yi ja quim. Tzocopon tzun lacp il
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

175

LEVTICO11

col tej tanen jalen cun yil cu kej. Kalenas tzun tzel il col tej. 28 Nin alchok scyetz yil tek nin wankil jun scyeri txucatz yi quimnakt, tajwen tan xtxajol yi bech tetz, na ja wit oc lacp il col tej tanen. Jalen yil cu kej, kalenas tzun tzel il coltz tej. Tajwen tzel itxum tetz, yi tircun chiwankil e txucatz, yi chuc nchiquim, cyan il col cyan tanen. 29Ma jalu, chixol e txuc yi yakan cun na chixon wuxtxotx, at il col scyej tanen, chi tanen yi sakaben, nin e itxij, tu cyakil jilwutz txuc yi na chijutnin quib wuxtxotx, 30chitanen yi e camalen, tu yi e lagart, tu yi e ulu, tu junt jilwutz yi na chibiaj salamanquesa. 31Tircun yi e jilwutz txucatz, yi na chijut nin chicul wuxtxotx, xan sbne tetz itetz. Na alchok scyetz yil maquen chiwankil yi txucatz yi quimnakt, tzocopon lacp il col tej tanen jalen cun tzoc akalen. 32 Nchatz alchok scyeri e txucatz yi quimnakt yil saj txakx tibaj alchok echk taklen, chi tanen tze, jun bechok, jun tzum, jun cstal, nka jun macl tetz akun, tzocopon tetz xan kol kamac. Nin tajwen tan cwen xe a, jalen yil cu kej, kalenas tzun xansij junt tir. 33 Alchok scyetz te yi txucatz yi quimnakt yil saj txakx tul alchok lak, nka wok yi txotx, tzocopon tircun yi at tul yi wokatz, tetz xan kol kamac. Tajwen tan telen jolin, nin tajwen tan cwen paxin yi wok. 34Yi kol cu tzit yi a yi at tul yi wok yi qui xansant, tibaj alchok jilwutz timbil, tircun yi timbil kalel nojcun yi aatz tzocopon tetz xan, nin yi a yi at tul yi wokatz, quic xac sbne, na xan yi wok kale atit cunt yi a. 35 Alchok taklenil kalel noj cunt yi chiwankil yi e txucatz yi quimnakt, tzocopon tetz xan. Yi ko itz jun chujil pam, nka jun chuj yi tal juy, tajwen yil cu xitun. Na xan kol xcon junt tir itan. Ej nin cyakil yi xtxolbilasej tajwen tzitocsaj, na yastzun yi mero bintzi. 36 Poro te yi a yi na mulkin, nin yi a yi at tul pila tetz ucabil, ilenin xansant sbne, na yastzun na elet tzaj yi itca, ntin cun yi e wunak yi na chimaquen chiwankil yi e txucatz yi quimnaket, na choc tetz tajlal jun wunak yi ja oc lacp il col tej. 37Yi kol cu txakx chiwankil yi txucatz yi quimnakt txol echk ij, yi txant tan toquen xtxoplen, ilenin xansant sbne. 38 Ma jalu, yi ko acsant yi ij, nka chon at ij tul a, nin lcu txakxuj wankil yi txucatz tibaj, tzocopon tzun tetz xan. 39Ej nin yi kol quim jun itawun tan yabil nka chuc lquim quic itocbil tan bajsen. Ej nin alchok scyetz yil maquen yi wankil yi jun awunatz yi quimnakt tzocopon lacp il col tej tanen jalen cun yil cu kej, kalenas tzun tzoc junt tir tetz xansant. 40Nin alchok scyetz yil baj yi chibel yi jun awunatz tan, tajwen cun tan xtxajol yi bech tetz, nin tzocopon lacp il col tej jalen cun yil tzoc akalen. Nchatz yi jun yil tzoc tan telseneltzaj wankil yi awunatz, tajwen tan xtxajol yi bech tetz, nin tzocopon lacp il col tej jalen cun yil tzoc akalen. 41Tircun jilwutz txuc yi tu na chijut nin tu chiwankil wuxtxotx, chin xan nin e, nin quic cuj tan bajen chichibel itan. 42 Quic cuj tan bajen jun txuc itan yi na jut nin cul wuxtxotx, mpe jun yi at cyaj tkan, nka at winin tkan, quic cuj tan bajen itan, na xan tetz itetz. 43 Qui bin tzitak amal tan toquen lacp il col tzitej tan tu bajsen yi e txucatz yi xan, yi eas yi na chijut nin tu chiwankil wuxtxotx. 44Na yi in wetz in Jehov yi iRyosil, tajwen bin yil tzixansaj itib, na yi in wetz chin xan nin in.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO11-13

176

Qui bin tzipotzaj iwankil tan tu jun txuc yi na jut nin cul wuxtxotx. 45 Na in iTaj Jehov, nin ja cxel wok tzaj wan jak chicawl e aj Egipto, nin in iRyosil. Chastzun te tajwen tan ixansal itib, na yi in wetz chin xan nin in.t 46 Yastzun yi echk xtxolbilatz yi tajwen tan banlen tanen chixol cyakil yi txuc yi ate wuxtxotx, nin chixol yi e yi na chixicyin, nin chixol yi e yi chon ate xe a, nin yi e yi tu na chijut nin tu chicul wuxtxotx. 47Yi echk xtxolbilatz itz tan telen itxum tetz yi na scyetz txuquil yi xan nin na scyetz e yi nketz xan nin na scyetz e yi ban tzibajsaj, nin yi e yi quic cuj tan ibajsal. itzun bantz nintzun jilon tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss, itzun taltz: 2 Alaj scyetz cyakil yi e atanum, yi axwok xonl Israel, yi xtxolbilej: Yil tzul yos tu jun xnan, nin ko itz jun tal xicy yi mitzij, nketz xansant sbne yi xnan tetz juk kej. Nicun yi xtxolbilej te yi na tzan te yi tiempil tetz xtxajon. 3 Ej nin le wajxakin kej yi titzlenix yi ni, tajwen yil banlij circuncidar.u 4Ej nin yi xtxu yi ni tajwen tan chiwal junaklaj tu ox kej tan xansal tib. Nin quic cuj tan macol jun taklen yi xan, nin quic cuj tan toponen le mantial tetz molbil ibaj, jalen cun yil tzicy yi cobox kejatz yi na xcon tan xansal tib. 5 Ej nin ko itz jun tal xun yi na itzij, qui xansant yi xnan sbne tetz cyajlaj kej. Nicun yi xtxolbilej tu yi na icy yi tiemp tetz yi xtxajon. Nin tajwen yil chiw ox cal tu kak kej tan xansal tib tan paj yi chich yi mmel twankil. 6 Ej, ma yil jepon tamp yi jun tiempatz tan xansal tib, quic na ban yi ko itz tampaj jun tal yi xicy, nka tan jun tal yi xun yi mmitzij, tajwen tan benen tcyal tetz yi pale jun tal ne cner yi junixet yob tan, tetz xtxixwatz yi spat-xok tircun wankil, nin jun plom, nka jun xmucuy tan jalen cuybil paj. Nin tajwen chopon yi xtxixwatzatz tan stzi cunin yi puertil yi pemil yi mantial tetz molbil ibaj. 7Nin yi pale tzocopon tan suken nin yi oyatz tzinwutz, nin tzocopon tan paten yi xtxixwatz tetz yi xnan, nin tan yi xtxolbilatz tzincuye paj, nin tzocopon junt tir tetz xansant, stzun Ryos bantz tetz Moiss. Cyakil yi xtxolbilatz itz jun cawl tetz jun xnan yi na talaj jun tal, nin quic na ban ko itz jun xun, nka itz jun xicy. 8 Ma na yi ko quil xcye yi xnan tan lokchen jun ne cneru, ban chopon cob tal xmucuy tan, nka cob tal plom yi mam.v Jun xconk tetz xtxixwatz yi patun cun sbne, nin yi junt xconk tan chojlen yi til. Tzocopon tzun yi pale tan banlen yi munl swutz Ryos tan telen yi il col te yi xnan, nin tan xansal tib junt tir.

12

1Ej

Yi na xansaj tib jun xnan yi na ul yos tuch

13

itzun bantz nin tzun jilon tzaj junt tir Kataj Ryos scyetz Moiss tu Aarn, itzun taltz: 2 Alchok scyetz yi at jun yabil tej, yi txac wutz tanen, nka jun cu te wankil, yi ja eax jun pi te wankil, ej nin yi lmaxen atit, tajwen yil tzopon ticylen swutz Aarn yi pale, nka swutz alchok scyeri yi cob cyajl i. 3 Nin yil tzocopon swutz yi paleatz, tajwen tan toquen i-tz tan tilwen yi txac yi at te yi yabi. Ej nin ko nsken sakax yi xi yi at tul jun txacatz, nin
t 11:44-45

1Ej,

Echk cawl scyetz wunak yi at jun yabil scyej yi na biaj lepra

Lv 19:2; Mt 5:48; 1 P 1:15-16.

u 12:3

Gn 17:12; Lc 2:21.

v 12:8

Lc 2:24.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

177

LEVTICO13

ko cunak tok, na elepont yi itz jun yabil yi xlacat wutz.w Stale tzun yi pale yi at il col tej tanen. 4 Ma ko sak yi txac nin ko qui cunak tok, nin ko nketz sak yi xi, ban tzun ltal yi pale tetz yi yabi yi tajwen tan cyajen cyen, xe tetz cal, tetz juk kej. 5 Ej nin yi nsken wit icy yi juk kejatz, stile tzun yi pale yi en tanen yi jun txacatz. Yi ko na til yi qui mben loon te wankil yi yabi, nin inin tanentz, tajwen tzun tan tlol junt tir yi pale tetz yi yabi tan cyajen cyen xe tetz cal, tetz jukt kej. 6 Ej nin yi nsken wit icy yi jukt kejatz, stile tzun junt tir yi pale yi mbi tanent nin yi txac. Nin kol til yi ja skej yi txac nin qui mben loon, stale tzun yi paleatz, yi qui nin moc lacp il col tanen tej jun wunakatz, na itz jun tu tal ne txac yi njal tej. Poro tajwen tan xtxajol yi bech tetz tan xansal tib. 7Ma ko ja ben loon yi jun txacatz te yi nsken quen wit xansij, tajwen yil tzopon junt tir swutz yi pale. 8 Nin yil til yi pale yi nsken wit ben loon yi jun malenatz te wankil yi yabi, stale i yi ja oc lacp il col tej tanen. Nin stale yi pale yi yabil itz lepra.x 9Alchok scyetz yi at yi jun jilwutz txacatz tej, tajwen tan toponen tan chajon ib swutz yi pale. 10Tzocopon tzun yi paleatz tan tilwen yi yabil. Ej nin kol til, yi itz jun txac, yi ja wit skojax yi xiil, nin yi at pojil, na tzun elpont yi itz jun yabil yi quil tzicy. 11Stale tzun yi pale yi nketz tajwen tan joplen yi yabi xe jun cal, na tech cun tib yi ja wit oc lacp il col tej tanen. 12 Poro ko ja ben loon lajkel yi yabil te tircun wankil yi yabi, 13 tzocopon tzun yi pale tan tilwen, nin ko na til yi ja noj tircun wankil tan yi yabilatz, tajwen tzun ltal yi pale yi xansant yi yabi, na ja sakax cyakil yi wankil yi yabi, xansant tzun i-tz, na quic il col tej tanen. 14Poro kol tzopon jun kej yil jal txac tej yi wankil yi junatz ja tzun oc il col tej tanen. 15 Nin tajwen tzoc yi pale tan xmayen yi jun txacatz, tan tilol yi ko bintzi nin ja oc lacp il col tej. Na yi jun txacatz ja xcye tan caysen chibel, nin lepra bi yi jun yabilatz. 16 Ma yi kol je txixp wutz yi jun txacatz, nin yi ko ja wit skej, tajwen tzun tzopon i tan chajlen tetz yi pale. 17Ban tzun tzoc yi paleatz tan tilwen yi yabil tej yi yaj, nin ko ja skojax yi txac, tzocopon tzun yi pale tan xansen yi jun yabiatz, nin tzocopon tetz tajlal yi e yi xansanchet. 18 Nchatz alchok scyetz yil jal jun txac te wankil, nin yil tzicy tetz coboxt kej, 19nin kol ben mal yi muatz kale icynakit yi jun txacatz, nin sak nin tu sban, nka lbolbax yi jun piatz, tajwen tzun tzoc yi pale-tz tan tilwen ko nim il tanen. 20Nin yi kol til yi pale yi ja wit cu xe yi jun piatz swutz yi wankil, nin ko ja skojax yi xi yi at-tz, stale tzun yi pale yi ja oc lacp il col tej tanen. Na tul yi txac yi at tej ja lajluchax yi itz junt jilwutz txac tul, yi na biaj lepra. 21Poro kol til yi pale yi quic jun xi yi ja skojax kale atit yi txac, nin ko qui cunak xe yi jun piatz, ma na tzan skejen, ban tzun ltal yi pale tetz yi yabi tan jopol tib xe cal tetz juk kej. 22 Ma ko winin benen loon yi txac te tircun wankil yi junatz, stale tzun yi pale yi ja oc lacp il col tej tanen, na yi txacatz yi ja ben loon te yi wankil, itz lepra. 23Ma jalu, yi ko qui na ben loon yi jun piatz yi lonakt tan yi txac, na tzun elpont-tz yi skejen atit. Ej nin, stale tzun yi pale yi qui nin moc lacp il col tanen te yi yabi.
w 13:3 Xlacat wutz itz xlapun le chiyol yi e aj Tmanzanil. x 13:8 Yi yol lepra na xcon tetz bi cobox jilwutz yabil yi na jal tej wunak. Nin na xcye tan kaysen kawankil.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO13

178

24 Nchatz, alchok scyetz yil tze yi wankil, nin kol jal mu manch tul yi tzenakatz yi e, nka yi sak yubel, 25ban tzun tzoc yi pale tan xmayen. Ej nin ko ja sakax yi xi yi at tul yi manchatz, nin ko ja cu xe, na tzun elpont-tz yi itz lepra yi ja jal te yi tzenak. Ej nin ko yatz, ban ltal yi pale yi ja oc lacp il col tanen te jun wunakatz. 26 Poro kol til yi pale, yi qui nskojax yi xi yi at tul yi manchatz, nin qui cunak xe yi jun piatz, na elpont yi tzan skejen. Ban tzun ltal yi pale tetz yi yabi tan jopol tib xe cal tetz juk kej. 27Nin yil tzicy yi juk kejatz, ban xmay junt tir yi pale yi en tanen nint yi yabi. Nin ko nsken wit ben loon yi manchatz te wankil, ban tal yi pale yi ja oc lacp il col tej tanen, na yi txac yi at tej itz lepra. 28 Poro ko qui mben loon yi txacatz, ma na tzan ticyen, na tzun elpont yi ja ben mal tampaj yi ja tze. Ban tzun tal yi pale yi quic il col tej tanen, na itz ticyben tu yi tzenak. 29Ma jalu, kol jal jun txac te wi jun yaj, nka te wi jun xnan, nka te chipetx, 30 tajwen tzun tzoc yi pale tan xmayen. Ej nin ko lajluch cun yi ja cu tok, nin ko ja kanix yi xiil, nin ko ja cu jol, ban tzun tal yi pale yi at il col te jun wunakatz tanen, na yi txac yi at te wi, nka te petx, chin xowbil nin. 31Poro kol til yi pale yi itz jun txac yi xcyakach, nin qui cunak tok, nin ko nketz kan yi xi yi at tul yi jun piatz, tajwen tzun tan jopol juk kej yi pale yi jun wunakatz. 32 Ma le jukin kej stile yi pale yi en tanent nin yi txac te yi yabi. Nin ko qui benak loon yi jun yabilatz te wankil yi yabi, nin ko quic xi yi kan yubel tul, nin nchatz ko qui cunak tok yi, 33 ban tzun tal yi pale-tz tetz, tan telen yi xmatzi tan, ma kale atit yi txac ban lcyaj tutz, nin tajwen jopxij jukt kej yi yabi tan yi pale. 34Ma yil tzicy yi juk kejatz, xmaye tzun junt tir yi pale yi jun yabilatz yi nicun tu xcyakach. Nin ko qui benak loon yi jun txacatz, nin ko lajluch cun yi qui ncu tok, stale tzun yi pale-tz yi quic il col te yi yabi. Nchatz tajwen tzoc yi yabi tan xtxajlen yi bech tetz. 35Poro ko nsken wit xansaj tib, ej nin kol jal junt tir yi jun txacatz tej, nin lben loon te wankil, 36tajwen tzun tan xmayil junt tir yi pale yi yabiatz. Nin ko ja nin ben loon yi jun txacatz, quit tzun na taj joylen yi xi ko kan, nka qui, na lajluch cun yi at il col te yi yabi. 37Poro ko quit mben loon, nin ko ja kekax yi xi tul, na elpont yi ja skej yi txacatz. Ej, ban tzun tal yi pale tetz, yi quict il col te yi jun wunakatz. 38 Ma jalu, yi kol tzelul manch sak tej jun yaj, nka tej jun xnan, 39tzocopon tzun yi pale tan xmayen yi cyej. Nin ko sak nin tu tanen yi manchatz, yil til yi pale, nin ko at echk pi yi xkaykuj wutz, itz tu tzun jun yabil yi na jal te stzumlil chiwankil, quic tzun il coltz tej yi jun wunakatz. 40 Ma kol cu jol xiil wi jun yaj, nin quict mu xiil wi lcyaj cyen, quic il col sbne tej. 41Nchatz ko ntin lcu jol yi xiil wi wutz plaj, quic na ban, na quil tzoc il col tej, tampaj tu yi na cu jol xiil wi. 42 Poro je jun xtxolbilej: Yi ko na lajluchax jun txac te wi jun yaj yi sak e nin tu wutz, kale cunakit jol yi xiil wi, quic na ban ko swutz, nka wutz coc, na elpont yi itz yi txac tetz lepra yi tzan telmulen tej. 43 Tajwen tzun tan tilol yi pale, nin ko sak e nin tu wutz yi txacatz nicun chi yi eal yi txac yi na jal te chiwankil, 44na tzun elpont-tz yi itz lepra yi at tej, nin yi ja oc lacp ilcol tanen tej. Nin tajwen tan telen stziblal tan yi pale yi itz jun yaj yi at il col tej tanen tan yi yabil. 45 Ej nin alchok scyetz yil jal yi txacatz tej, tajwen xcon bechok tan yi ritunt, nin quil tew yi wi tan xbuk, ma na tajwen tan tewal yi ju tu yi stzi El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

179

LEVTICO13,14

tan xbuk, nin tajwen chin: At il col swej! At il col swej! 46 Nin te yi tiemp yi at yi txac tej, at il col tej tanen, nin qui xansant yi jun wunakatz. Nchatz tajwen tan najewen chuc, le jun tetz cal joylaj len yi amal kale najlchet yi e mas wunak, yastzun sban na chin xlacat wutz nin yi txac yi at tej. 47Ma yi kol jal jun jilwutz txac te alchok bechok, quic na ban ko itz nok, nka lino cun yi xbuk, 48 nka te wa alchok xbuk, nka te wa yi xbuk yi lino cun, nka te jun pi tzum, nka te echk taklen yi banij te tzum, 49nin ko txax nin tu, nka e nin tu yi manch yi at te echk taklenatz, quic na ban ko lino, nka nok cun yi xbuk, na tan tu yi jun manchatz na elpont yi at ticyben yi txac tej. Nin tajwen cun tzun tan chajlen tetz yi pale. 50Tzocopon tzun yi pale tan tilwen yi jun taklenatz yi at manchil txac tej, nin tajwen tan tewen yi echk taklenatz tetz juk kej. 51Ma yil jepon yi juk kej mben yi pale tan tilwen yi manch. Nin yi ko ja ben loon te yi bechok, nin ko ja noj txol yi wa yi xbuk, nka te alchok taklenil chi tanen echk taklen yi na bnix te tzum, yi ko ja ben loon na elpont yi itz jun jilwutz txac yi chin xowbil nin yi at il col ekan tan. 52 Tajwen tzuntz tan paten tircun yi echk taklenatz na chin xowbil nin yi yabilatz. 53 Ma jalu, yil til yi pale le jukin kej, ko qui mben loon yi manch te yi bechok, nin qui mben loon te yi wa yi xbuk, nka qui mben loon te alchok taklenil yi tzum cun, 54stale tzun yi paleatz yi ntin na taj xtxajlen junt tir, nin tajwen tan colchen tetz jukt kej. 55 Ej nin te yi nsken wit el txajij yi manch, tzocopon yi pale tan xmayen yi ko inin tanen yi manch te jun taklenatz. Ko na til yi pale yi atit nin yi manch na tzun elpont yi itz jun manch yi cyan il col tan nin tajwen tan toquen yi echk taklenatz wi kak, quic na ban yi ko ja ben loon nka qui. Na itz jun yabil, nin quic na ban yi ko chon at tul nka soltej. 56 Poro kol til yi pale yi quit lajluch yi ticylen tampaj yi ja txajxij, tajwen tzun tan telen caplun yi jun piatz te yi bechok, nka te yi xbuk. 57Nin kol lajluchax junt tir te yi xbuk, nka te yi wa yi buy, nka te alchok taklenil yi tzum cun, yi tzan benen loon junt tir, tajwen tzuntz tan paten yi jun taklenatz. 58 Ma jalu, yi bechok, nka yi xbuk, nka alchok taklenil yi tzum cun, yi ntxajxij, tajwen tan xtxajxen junt tir, tan skojaxen cunin. 59Yastzun yi echk cawlatz te yi echk manchil txac yi na noj te wa echk bechok yi lino cun, nka yi nok cun, nin te alchok taklenil yi tzum cun, tan lajluchaxen yi skoj cun, nin yi quict il col tej tanen. itzun bantz nintzun jilon tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss, itzun taltz: 2 Je yi cawlej yi tajwen tan bnol tanen jun wunak yi at txac tej, tan xansal tib: Tajwen tan toponen yi wunakatz swutz yi pale.y 3 Nin yi pale chon tzocopon tan tilwen yi yabil yi wunakatz soltejel tzaj yi amal kale najlchet tircun wunak, nin kol til yi pale yi tzan skejen yi txac tej, 4stale tzun yi paletz yi tajwen tcyajnin yi yabi cob tal chul yi itz, tan xconen tan xansen, nin yi quic mu tal chiyanasil. Nchatz tajwen tcyaj nin jun pi jilwutz tze yi na
y 14:2

14

1Ej

Cobox cawl yi tajwen chiban tanen yi e yi at txac scyej

Mt 8:4; Mc 1:44; Lc 5:14; 17:14.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO14

180

biaj cedro, tu jun tal pi xbuk yi cyak tej tu jun tal kab hisopo.z 5 Nin scawunk yi pale tan biylen cun jun scyeri cob tal chulatz, tibaj jun xaru yi txotx cun, yi at a tul yi chon na el tzaj te jun bom a. 6 Ma yi junt tal chul, tu yi jun pi cedro, tu yi jun pi xbuk yi cyak, tu yi jun tal kab hisopo, copon tzun muul cyakil tu yi tal chul itzenlen, tul yi chel yi jun tal chul yi ja quim, tibaj yi a yi at tul yi wok. 7Ma yi nsken wit bnix yi xtxolbilej, mben tzun tzitun juk tir yi chichatz tej yi jun yi na tzan xansen, kalenas tzun tzel yi il col yi at tej tanen. Nin yi jun tal chulatz, yi qui nquim, tzelpon tzakpun. 8 Nchatz yi jun yi na xansaj tib tajwen tan banlen yi xtxolbilej: Tajwen tan xtxajol yi bech tetz, nin tajwen tan jichinen, nin tajwen tan telen tircun yi xi yi at tej. Tan yi xtxolbilasej, na tzun xansaj tibtz. Ban tzun lnajantz chixol yi e mas wunak yi ate tul yi amal kale najlchet, poro tajwen yi quil tzoc chan xe yi tetz mantial, jalen yi nsken wit el juk kej. 9Ma le jukin kej, tajwen tan telen junt tir tircun yi xiil yi at te wankil, yi xiil wi, tuml tircun yi xmatzi, tuml tircun yi xwatz. Nin tajwen tan xtxajol tircun bech tetz, nin tajwen tan jichinen, yastzun sbne-tz tan xansal tib. 10Ma le wajxakin kej, ban chopon cob ne cner tan yi mam, yi quic mu tal chiyanasil, yi inak nin jun yob cyan. Nchatz ban tzopon junt tal ne cner tan yi tij yi ja tzak jun yob, nin yi quic mu tal yanasil. Nchatz tajwen tzopon kak liwr te yi chumbalaj jarin, tetz jun oy yi ixin triw cun yi yujun tib tu aceitil oliw, nin nchatz yi toxen part te jun litr aceitil oliw. 11Yi pale tajwen tcyaj nin yi jun wunakatz yi sxanse tib, stzi cunin puertil yi mantial tetz molbil ibaj, tu yi echk taklen yi ja wit alchij. 12 Nin stoye jun scyeri cob cneratz swutz Ryos, chi jun oy tan jalen cuybil paj yi jun wunakatz, tuml jun was aceit. 13 Chon tzun tzocopon jak kul yi jun cneratz tan le yi amal yi xansant kale na chibiyxet yi e txixwatz tan xtxajlen il nin yi e txixwatz yi patun cun na ulij chiwankil. Yi echk txixwatz tan chojlen il tu yi echk txixwatz tan xtxajlen il, tetz yi pale sbne, na winin xanil yi echk oyatz. 14 Ej nin nchatz jepon tcyal yi pale mu te yi chel yi txixwatzatz, nin tzocopon sukul te jalajt chin yi at le sbal yi jun yi na xansaj tib. Tzocopon te yi jun piil yi chin yi chibaj cun. Nchatz tajwen tzoc sukul te yi mamil wi kab yi at le sbal, nin te yi mamil wi tkan yi at le sbal. 15 Ej, nin iten nin sbne yi pale te yi aceit. Copon kojol mu le kab yi max. 16 Nin copon muul yi wi kab yi sbal tul yi aceitatz yi cyan tan le kab, nin mben stzitul juk tir swutz Kataj Ryos. 17Nin yi sowril yi aceitatz, chon tzocopon tkol te yi tal chibelil yi chin yi sbal yi junatz yi na xansaj tib, nin te mamil wi kab yi sbal, nin nchatz te mamil wi tkan yi sbal, tibaj yi amal kale moquet sukij yi chel yi txixwatz yi na xcon tan jalen cuybil paj. 18 Nin yi sowril yi aceit yi at le kab yi pale, chon tzun jepon kojoltz twi yi jun yi na xansaj tib. Nin tan yi xtxolbilas, ja tzun el yi junatz tkab yi til. 19Ma yi nsken wit bajij yi xtxolbilej, tzocopon tzun yi pale-tz tan paten xtxixwatz yi junatz tan jalen cuybil paj tan til. Ej kalenas tzun tzoc jak kul yi txixwatz yi spat-xok tircun wankil. 20Nin tzocopon yi pale tan toyen yi txixwatzatz, tu yi jun oy yi ixin triw cun wi altar. Nin tan yi xtxolbilas, scuye Kataj Ryos paj yi jun wunakatz, nin sxansok.
z 14:4

Hisopo itz cobox jilwutz tal xtze, yi tal juy wutz tkan, nin nicun mu tal tu tomillo.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

181

LEVTICO14

21Ma jalu, yi ko itz jun tal prow meba yi yabi, yi quic puk tan lokchen echk jilwutz txixwatz yi ja wit kil, tajwen tzun tan benen tcyal jun tal ne cner tetz xtxixwatz tan jalen cuybil paj, chi jun oy yi na je sukin tetz Kataj Ryos, nin chi jun oy yi na pat-xij, tetz xel i swutz Kataj, tu kak liwr yi jarin yi cosint tu aceit, tetz jun oy yi ixin triw cun, tu ox was aceitil oliw, 22 tu cob tal xmucuy, nka cob tal plom yi mam. Xom quen tu te yi nicyna cun walor yi jun yabiatz tan lokchen. Jun scyeri cob tal txucatz tzocopon tetz oy tan jalen cuybil paj, nin yi junt patun cun sbne. 23 Nin le waxakin kej tajwen tzopon yi echk taklenatz tan, stzi cunin puertil yi pemil yi mantial tetz molbil ibaj, kale atit Kataj Ryos. 24Nin yi pale mben tcyal yi tal ne cner tetz yi txixwatz, tan jalen cuybil paj yi yabi, tu jun was aceit, nin tzocopon tan suken nin yi oyatz swutz Kataj Ryos, na itz jun oy yi apart swutz yi oy yi na cyoy yi e mas yi at chipuk. 25Nin tzocopon tzun jak kul yi jun cneratz tan yi pale, nin jepon tcyal mu te chel nin tzocopon sukultz te yi chibelil yi chin yi junatz yi na xansaj tib. Nin tzocopon sukul te mamil wi tkan yi sbal, nin nchatz te mamil wi kab yi sbal. 26 Nin jepon tcyal yi pale mu te yi aceit, le kab yi max, 27nin copon muul yi wi kab yi sbal tul yi aceit yi at le junt kab, nin tzocopon tan stziten nin juk tir swutz tkan Kataj Ryos. 28 Nin te iten nin aceit yi at le kab, tzocopon sukul mu te yi tal chibelil yi chin yi yabi yi sbal, nin tzocopon sukul te yi mamil wi kab yi sbal, nin nchatz te yi mamil wi tkan yi sbal, tibaj yi amal kale atit yi chel yi txixwatz yi na cu biyij tan jalen cuybil paj yi yabi. 29Nin yi sowril yi aceit yi at le kab yi pale, chon jepon kojol twi yi jun yi na xansaj tib, bantz stzajen yi til tzinwutz. 30Nchatz, suke jun scye yi cob tal xmucuy, nka jun scye yi cob tal plom yi mam, quic na ban yi ko itz plom nka xmucuy, ma na chon na xom te yi nicyna cun walor yi jun tal prow mebaatz tan lokchen. 31Nin te yi xtxixwatz yil tzul tan, jun tzun stzoyloktz tetz xtxixwatz tan jalen cuybil paj, nin yi junt spat-xok tetz xel i tan yi til, nin tajwen tan toyen jun oy yi ixin triw cun. Tan yi xtxolbilas tzincuye paj yi junatz, nin tzocopon tetz jun wunak yi xansant. 32 Yastzun yi echk cawlatz scyetz yi e wunak yi na ul yos scyuch tan yi jun jilwutz txac yi chin xlacat wutz nin, nin yi pentu na jal puntil jamel yi chitxixwatz cyan.

scyetz: 34 Yil cxoc wok tul yi amal yi na biaj Canan, yi ja wit wak tzitetz, nin kol wak amal tan jalen manch, nka xpitak swutzak xanil jun cal, 35 tajwen yil ben yi taw yi calatz tan talchen stziblal tetz yi pale, nin je yol iej sbne: At jun taklen chi tanen manch ja jal xe innajbil. 36 Mben tzun mantar yi pale-tz tan talchen yi chelken tircun yi echk taklen yi at xe calatz, te ntaxk opon tan tilwen, bantz quil noj yi yabil te yi echk taklenatz yi at xe calatz. Tzocopon tzun yi pale-tz tan tilwen yi manch. 37Ej nin ko lajluch cun yi at manch yi icun txax, nka chin e nin tanen wutzak yi cal, nin yi ja oc tcul yi xan tan, 38 tajwen tzun tan telen tzaj yi pale-tz, nin slame yi cal tetz juk kej. 39Nin le jukin kej spakxok yi pale tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

33 Ej,

nin tzun jilon tzaj Kataj Ryostz tetz Moiss nin tetz Aarn, itzun saj tloltz

Echk cawl tan xansajen jun najbil yi nojnak lepra wutzak yi tapijil

LEVTICO14,15

182

xmayent yi cal, nin kol til yi ja ben loon yi manch swutzk yi tapijil, 40mben tzun mantar yi pale-tz tan balen nel tzaj yi echk cub kale atit yi manch, nin tajwen tan telen coxij joylaj len yi tnum, le jun amal yi qui xansant. 41Nin nchatz tajwen tan telen kichun tircun wutzak tapijil yi cal, nin yi puklajil tajwen tan telen kojij joylajlen yi tnum, le jun amal yi qui xansant. 42 Nin mben tcyal yi pale jun txakajt cub nin copon tan kale elnakit ticylen yi jun txakaj yi ja el coxij. Nin tzocopon acaj xkol cyan swutzak tapijil yi cal. 43 Nin kol jal junt tir yi manch swutz yi cal, te nsken wit banlij ban tetz, 44 tzopon tzun junt tir yi pale tan tilwen. Nin ko ja ben loon junt tir yi manch swutz yi cal, na tzun elpont-tz yi itz jun jilwutz manch yi cyan quimichil tan. Nin tan yi xtxolbilej na elpont yi at il col te yi cal. 45 Tajwen cunin tzuntz tan cwen woquen yi cal, nin tzelpon quicyal yi echk cub, tu yi echk ptzomil yi cal, tu cyakil yi puklajil, joylaj len yi tnum, tul jun amal yi qui xansant. 46 Nin alchok scyetz yil tzoc xe jun calatz te yi tiemp yi ja tal yi pale tan lamxen, tzocopon il col tej tanen, jalen yil cu kej kalenas tzun tzoctz tetz jun yi xansant. 47Nin alchok scyetz yi ja wit xe jun calatz, tajwen tan xtxajol yi bech tetz. Nchatz alchok scyetz yil wan tul, tajwen tan xtxajol yi bech tetz, tan telen yi il col te yi bech tetz. 48 Poro kol tzoc yi pale tul, nin ltil yi qui nin mben loon yi manch xe cal swutz yi acaj xkol yi ja oc swutz xan, stale tzun yi pale yi quic yabil tul yi cal, na ja tzaj yi manch. 49Nin tan xansen yi cal, tajwen tan cyoponen ticylen cob tal chul, nin jun pi jilwutz tze yi na biaj cedro, tu jun tal pi xbuk yi cyak tej, nin jun tal kab hisopo. 50Tzocopon tzun jak kul jun scyeri cob tal chulatz tan, tibaj jun xaru, yi txotx cun, yi at a tul yi chin skoj nin wutz yi chon na el tzaj te jun bom. 51Nchatz jepon tcyal yi tze yi na biaj cedro, tu yi jun tal kab hisopo, nin tu yi jun tal pi xbuk yi cyak tej, tuml yi junt tal chul yi itz, nin che copon muul tircun tul yi chel yi jun tal chul yi chon mpon kojxuj chel tul xaru. Ej tzocopon tzuntz tan stziten nin yi chichatz juk tir xe yi cal. 52 Sxansok tzun yi caltz tan yi chel yi tal chul, tu yi a yi chin skoj nin wutz, nin tan yi junt tal chul yi itz, nin tan yi xan tze yi na biaj cedro, nin tan yi hisopo, tu yi xbuk yi cyak tej. 53 Ma yi nsken wit bajij yi xtxolbilas, tzelpon tzun stzakpul yi jun tal chul yi itzet, soltej yi tnum. Nin tan yi xtxolbilatz, ja tzun el yi il coltz tej yi cal, nin ja skojax cyen. 54 Yastzun yi echk cawlatz te alchok manchil txac, nka echk manch yi itz xcyakach, 55 nin te yi echk yabil yi na wan te echk bechok, tu yi na jal swutzak xanil jun cal. 56 Nin te yi echk cu yi na jal te kawankil, nka echk ne txac, nka echk xcyakach yi sak nin tu wutz. 57Yi echk cawlatz itz tan telen katxum tetz yi ko cyan il col tan, nka qui. Yastzun yi echk cawlatz yi tajwen lbajij tanen ko na jal manchil jun yabil skej nka te jun kacal.

15

nin tzun jilon tzaj junt tir Kataj Ryostz tetz Moiss tu Aarn, itzun saj tloltz scyetz: 2 Txolwok yi xtxolbilej scyetz tircun yi e itanum, nin tajwen tan quibital yi e yaj, na alchok scyetz yi at jun yabil te yi chiol qui xansant sbne. 3 Quic na ban ko na el poj nka qui, qui xansant sbne.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Ej,

Cobox cawl scyetz e yaj yi na oc il col scyej

183

LEVTICO15

4 Alchok txachil kalel coyewet yi junatz, nka alchok chemil kalel colewet cun, tzocopon tetz jun taklen yi at il col tej tanen. 5 Nin ko at jun maconen yi xtxach yi junatz, tajwen tan xtxajol yi tetz bech tetz, nin tajwen tan jichinen, nin tzocopon tetz tajlal jun wunak yi qui xansant, jalen cun yil cu kej. 6 Nin kol cole cun jun kale ncolewet yi yabi, tajwen tzuntz tan xtxajol yi bech tetz, nin tajwen tan jichinen, nin scyajk cyen tetz jun yi qui xansant jalen cun yil cu kej. 7Alchok scyetz yil maquen yi junatz yi yabi, tajwen tan xtxajol yi bech tetz, nin tajwen tan jichinen, nin tzocopon tetz tajlal jun wunak yi qui xansant jalen cun yil cu kej. 8 Nin alchok scyetz yi yabi, nin stzub nin taal stzi tej junt yi quic il col tej, yi juntatz, tajwen tan xtxajol yi bech tetz, nin tajwen tan jichinen, nin tzocopon tetz tajlal jun wunak yi qui xansant jalen cun yil cu kej. 9Alchok siyil chej kalel colewet jun yabi, tzocopon il col te jun siyatz tan. 10 Ej nin alchok scyetz yil maquen alchok taklen yi ja cyaj cyen tzak yi yabi, tzocopon tetz tajlal jun wunak yi qui xansant jalen cun yil cu kej. Nin alchok scyetz yil teken yi echk taklenatz, tajwen tan xtxajol yi bech tetz, nin nchatz i, tajwen tan jichinen, nin tzocopon tetz tajlal jun wunak yi qui xansant, jalen yil cu kej. 11Nchatz alchok scyetz yil mac jun yabi yi at yi jun jilwutz yabilatz tej, ej nin ko qui na xtxaj chan yi kabtz tajwen tan xtxajol yi bech tetz, nin tajwen tan jichinen, na ja wit oc lacp il col tej tanen jalen yil cu kej. 12 Ej nin kol maquen yi yabi jun xaru yi txotx, tajwen tan cwen poklon. Nin ko itz jun macl yi tze cun tajwen yil txajxij cunin. 13 Yi nsken ul yos tu yi yabi, juk tzun kej sbne-tz tan xansal tib. Ma yil jepon tamp yi juk kejatz, tajwen tzun tan xtxajol yi bech tetz, nin tajwen tan jichinen tul a yi chin skoj nin wutz. Tan yi xtxolbilej tzocopon tzuntz tetz jun wunak yi xansant. 14Nin le wajxakin kej, tajwen tan toponen tcyal cob tal xmucuy, nka cob tal plom yi mam. Chon tzun tzopontz tan taklen tetz yi pale stzi cunin yi puertil yi mantial tetz molbil ibaj, tzinwutz. 15 Nin yi pale tzocopon tan toyen jun scyeri plomatz tzinwutz, tan jalen cuybil paj yi yabi. Ma yi junt spat-xok tircun, tan xansen yi yabi tan yi yabil yi njal te yi chiol. 16 Ko at jun yaj yil tzel taal yi chiol, tajwen tan jichinen, nin tzocopon chi tajlal jun yaj yi qui xansant, jalen cun yil cu kej, kalenas na el yi il col tej tanen. 17Tircun yi echk bechok, nka jun taklen yi tzum cun, kalel nojet yi taal yi chiol jun yaj, chin tajwen cunin xtxajlen, nin tzocopon tetz jun taklen yi qui xansant, jalen cun yil cu kej. 18 Yi kol chiwitbej quib jun yaj tu jun xnan, tajwen tan chitxajol quib, nin chocopon tetz cob wunak yi qui xansanchet, jalen cun yil cu kej.

na opon tiempil xtxajon jun xnan, tzocopon tetz tajlal jun wunak yi qui xansant, tetz juk kej. Ej nin alchok scyetz yil maquen yi jun xnanatz, nchatz i tzocopon tetz tajlal jun yi qui xansant, jalen cun yil cu kej.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

19Yi

Cobox cawl scyetz e xnan yi ja oc lacpuj il col scyej tanen

LEVTICO15,16

184

20 Ej nin alchok taklenil, nka txach kalel coyewet yi xnanatz te yi at tul jun tiempatz, tzocopon tetz jun taklen yi qui xansant. Nchatz alchok taklen kalel colewet, te yi tiempatz, tzocoponintz tetz jun taklen yi qui xansant. 21Nin alchok scyetz yil maquen yi amal, nka taklen kale ncoyewet yi xnanatz, tajwen tan jichinen, nin tajwen tan xtxajol yi bech tetz, nin tzocopon tetz tajlal jun yi qui xansant, jalen cun yil cu kej. 22 Alchok scyetz yil maquen jun taklen kale ncolewet yi xnanatz, tajwen tan xtxajol yi bech tetz, nin tajwen tan jichinen, nin tzocopon tetz tajlal jun wunak yi qui xansant jalen cun yil cu kej. 23 Quic na ban ko ja je macol yi taklen kale ncoyewet, nka ja je macol yi taklen kale ncolewet yi xnan, tzocoponintz tetz tajlal jun yi qui xansant, jalen cun yil cu kej. 24 Nin ko at jun yaj yil witbej tib tuch, tzocopon yi junatz tetz tajlal jun wunak yi qui xansant, tetz juk kej, tuml yi amal kale ncoyewet cun. 25 Ma jalu, yi ko na el chel jun xnan, nin nketz tul yi tiemp tetz yi xtxajon, nin ltzatij tetz ala kej, nka yi tiemp tetz yi xtxajon ltzicy tibaj yi tetz tiempil nin, tzocopon tzuntz tetz tajlal jun wunak yi qui xansant, te yi tiemp yi na el chel, nka te yi tiemp yi qui na makxij yi xtxajon, nicun xtxolbil tu yi chonk at tul yi tiempil yi xtxajon. 26 Alchok amalil kalel coyewet yi junatz, yi yabi, nin nchatz alchok amalil kalel colewet cun te yi tiemp yi qui na makxij yi yabil, tzocopon tetz tajlal jun yi qui xansant, nicun chi chenk at tul yi tiempil yi xtxajon. 27Nin alchok wunakil yil maquen yi echk taklenatz, tzocopon tetz tajlal jun wunak yi qui xansant. Ej nin tajwen tan xtxajol yi bech tetz yi at tej, nin tajwen tan jichinen, nin qui xansant i sbne jalen cun yil cu kej. 28Nin yil makxij yi yabilatz te alchok xnan, tajwen tzuntz yil tzoc tej tajal yi tajwen tan ticyen juk kej tan xansal tib. 29Ma le wajxakin kej, mben tcyal cob tal xmucuy, nka cob tal plom yi mam cun chicabil, tetz yi pale stzi cunin yi puertil yi mantial tetz molbil ibaj. 30Nin yi pale stoye jun, chi jun oy tan jalen cuybil paj yi xnan, nin yi junt oy, spat-xok tircun tetz xel yi xnan tan yi yabil. Nin tan yi xtxolbilatz, tzincuye paj yi jun yabiatz. 31Tan yi xtxolbilatz, chelpon tzun yi e itanum itan swutz yi echk juchlen ilatz, bantz quil chiquim tan tu yi na chitzan tan potzen yi amal kale najlchinet. 32Yi echk cawlatz, itz scyetz yi e xnan yi qui na makxij chitxajon, nin itz scyetz yi e yaj yi na el taal yi chichiol, na na choc tetz tajlal jun wunak yi qui xansant, tan yi echk xtxolbilatz. 33Nchatz, itz scyetz yi e xnan, yi ate tul yi tiempil yi chitxajon, nka tircun yi e yi na el taal chiwankil, quic na ban ko itz jun xnan, nko itz jun yaj. Ej nin itz scyetz yi e yaj yi na chiwitbej quib tu quixkel yi at quen cunin tul tiempil yi xtxajon.

nin tzun jilon tzaj Kataj Ryos tetz Moiss, te yi nsken quen chiquim yi cob nitxajil Aarn, tampaj yi nim ten cun cyocomponen chikansal quib swutz yi amal kale na atet Kataj Ryos. 2 Itzun saj tloltz tetz Moiss: Alaj tetz yi awutzicy Aarn, yi quil tzoc alchok tu kejil tul yi amal yi winin xanil yi at wutzcoc yi xbuk,a yi at tcul yi mantial. Na qui na waj yil xcye cun i swutz yi jopbilil
a 16:2

16

1Ej

Yi kejlal yi na chijak yi e xonl Israel cuybil chipaj

Heb 6:19.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

185

LEVTICO16

yi caaatz, alchok tu kejil, bantz qui quimen, na chon na inchaj wib tibaj yi jopbilil yi caaatz tul noc sbak yi chin pakpuch nin. 3Te yi ntaxk tzoc Aarn le amal yi winin xanil le mantial tetz molbil ibaj, tajwen tan toyil jun tal ne tor yi mam tetz xtxixwatz i, bantz jakol cuybil paj i, nin nchatz tajwen tan toyil jun cner yi spat-xok tircun yi wankil.b 4Nin tajwen tan toquen nin yi bech tetz tej, yi chukpin nin tu, yi lino cun, tuml yi echk wex yi lino nintz, nin tzocopon tkol yi calbil xe cul, tu yi xbuk yi na je tej wi. Tircun yi bechokatz winin xanil. Chastzun te tajwen tan jichinen i bajx. 5 Nchatz, tajwen tan benen tcyal Aarn cob mam chiw, tan jalen cuybil chipaj cyakil yi e xonl Israel, tu jun cner tan pat-xen tircun wankil tetz chitxixwatz. 6 Stoye tzun yi jun tal toratz swutz Kataj Ryos, tetz yi tetz xtxixwatz, tan jalen cuybil paj i tuml yi tetz najal. 7Kalenas tzun che tcyaj nin yi cob chiw swutz Kataj Ryos, stzi cunin puertil yi mantial tetz molbil ibaj. 8 Ej tzocopon tzuntz tan txilun scye yi cob chiwatz, tan tilwen yi na scyetz jun stzoylok tetz Kataj Ryos, nin na scyetz jun yi tetz Azazelc sbne. 9Copon tzun biyol Aarn yi jun mam chiw yi itz tetz Kataj mban. Copon biyol i tetz txixwatz tan jalen cuybil chipaj yi e wunak. 10Ma yi junt mam chiw yi tetz Azazel sbne, tzopon tzuntz swutz Kataj Ryos itzenlen. Kalenas tzun mben tzakpun le amal tzinunin tu tan tponen swutz Azazel. I tzun tekan nin tircun quil yi e wunak swutz Azazel, le amal tzinunin tu. 11Ma yi tal ne tor, tzocopon jak kul tan Aarn tan quimen tetz xel i, nin tan jalen cuybil paj i tuml yi e tetz najal. 12 Mben tzuntz tan ticylen jun patbil insens, yi nojnak cun tan xtxakakil yi altar yi at swutz cunin Kataj Ryos, nin cob chim insens yi chejant, yi nternin na paxin cocal. Chon tzun mben tcyaltz tcul cyen yi amal yi winin xanil. 13 Tzocopon tzun i-tz tan paten yi insens swutz Kataj, na yi sibel yi insensatz xcyek tan tewen yi jopbilil yi caa kale atit yi cob lepaj cub kale tzibanet yi lajuj cawl. Nin tan yi sibel yi insensatz quil xcye tan tilwen yi jopbilil yi caaatz, bantz qui quimen i. 14Nchatz jepon tcyal mu te chel yi jun ne toratz, nin tan yi wi kab tzocopon tan stziten nin tibaj yi jopbilil yi caa. Nchatz mben stzitul juk tir yi chichatz swutz cun yi caaatz. 15 Kalenas tzun sbiy cun yi chiw tetz chitxixwatz tircun yi e wunak, nin mben tcyal yi chel tcul quen yi amal yi chin xan nin.d Tzocopon tzuntz tan stziten nin yi chichatz tibaj yi jopbilil yi caa nin swutz cunin yi caaatz. Iten nin puntilatz stuleje chi ntulej yi chel yi jun ne tor. 16 Nin tan yi xtxolbilatz xcyek yi chich tan xansajen yi amal yi winin xanil tan paj yi nketz xansant yi e wunak, nin tan paj cyakil yi il col yi cyan len cyan. Nchatz iten xtxolbilatz sbne Aarn tan xansajen yi mantial tetz molbil ibaj yi chon cunin at nicyal yi amal kale najlchet cyakil yi e wunakatz, yi e pajol cawl. 17Te yi at Aarn tul yi amal yi winin xanil tan jalen cuybil paj, quic rmeril tan taten jun wunak tul yi mantial tetz molbil ibaj. Jalen cun yil tzel tzaj i. Ej nin yi nsken wit jal cuybil paj i tu yi tetz najal, nin tuml cyakil yi e mas tanum, 18 tzelul tzuntz tan xansen yi altar yi at swutz Kataj. Jepon tcyal mu te chel
b 16:3 Heb 9:7. c 16:8 Qui na el katxum tetz na scyetz iil Azazel. At e na alon yi itz yi Bayban, nin at e na cyal yi yastzun na alchij tetz yi mam chiw yi na stzakpnin yi pale le amal yi tzinunin tu. Yi mero xac yi jun chiwatz yi na el tzakpun, yi itz jun elsawutzil tu yi na chaj sketz yi na teknin quil yi e wunak tetz Israel. Nin quit pakxij junt tir. d 16:15 Heb 9:12.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO16

186

yi jun tal ne tor, tu mu chel yi chiw, nin chon tzun tzocopon sukultz tejak yi echk tuc yi at te yi altar. 19Ej juk tzun tir mben stzitul yi chichatz wi altar tan wikab. Nin tan yi xtxolbilatz, xansok yi altar tkab yi il col yi at cyakun wunak. 20 Ma yil xcye Aarn tan xansen yi amal yi winin xanil, tu cyakil yi mantial tetz molbil ibaj, nin tu yi altar, mben tzun mantartz tan ticylen tzaj yi junt chiw yi itzet. 21Jepon tzun tkol kabtz twi yi jun chiwatz, nin tzocopon tan xtxolen nin tircun yi quil, tu chipajpal yi e xonl Israel. Nin tan yi xtxolbilej, yi chiw mben tekal tircun yi quil, nin apart junt wunak mben tan stzakpen tul yi amal yi tzinunin tu. 22 Nin yi na ben yi chiw joylaj, tul yi amal yi tzinunin tu, na tek nin tircun yi quil tul echk amal yi tzinunin tu. 23 Te yi nsken wit bajij yi xtxolbilej, tzocopon tzun junt tir Aarn tul yi mantial tetz molbil ibaj, nin tzelpon tcyal yi bech tetz yi lino cun, yi oc tkol tej bajx cunin tan toquen tul yi amal yi winin xanil, nin chon scyajk cyentz tan. 24Nin tastenintz tul yi mantial tetz molbil ibaj, sjichink junt tir, nin te yi nsken wek tib, tzelul tzuntz tan paten yi tetz xtxixwatz tuml yi chitxixwatz yi e tanum, nin tan yi xtxolbilas scuylok tzun tetz pajtz, tuml chipaj tircun yi e tanum, yi e xonl Israel. 25Yi epuil yi txixwatz tan jalen cuybil paj, chon na patij wi altar. 26 Nin yi jun yi mben tan stzakpen yi chiw tetz Azazel, tajwen tan xtxajol yi bech tetz yi at tej, nin tajwen tan jichinen, nin ban tzun tzoctzajtz le amal kale najlchet tircun yi e mas wunak. 27Yi jun tal ne tor, tu yi jun chiw yi ja chiquim, tan quil yi e wunak, nin yi chichel yi ja opon ticylen le amal yi winin xanil, tan jalen cuybil chipaj, tajwen tan cyelen ticylen joylaj len yi amal kale najlchet.e Nchatz yi chitzuml, tu chichibel, tuml yi echk lasu yi na el chiwankil, tajwen tan paten cun joylaj len yi tnum. 28 Nin yi jun yi tzocopon tan paten yi echk taklenatz, tajwen tan xtxajol yi bech tetz, nin tajwen tan jichinen yil baj wi yi munl, at tzun rmeriltz tan toquen tzaj le yi amal kale najlchet tircun yi e wunak. 29Ma yi xtxolbilatz itz jun cawl tetz itetz, tetz cyakil tiemp: Te yi lajuj tajlal yi belujin xaw, tajwen yil tzijatx yi jun kejatz tan muclen wej, nin quil cxakuj te jun kejatz, nin iten nin xtxolbilatz sbne scyetz e awer nak yi najlche-tz tzixol, 30na yastzun kejlal yil jal cuybil ipaj swutz Kataj Ryos.f Nin cxelpon liwr tkab tircun yi echk itil. 31Winin xanil yi jun kejatz sbne tetz itetz, na itz jun kej tetz ujlen, nin tajwen tzimuc wej. Nin itz jun cawl tetz cyakil tiemp. 32 Yi pale yi ja je sicyij, nin yi ja aklij yi cawl tetz tan cyajen cyen le luwar yi taj chi jun witz pale, i tzocopon tan banlen echk munlatz, bantz jalen cuybil chipaj. Nin tajwen tan toquen yi bechok tej, yi lino cun yi xansant. 33 Ej nin xanse yi amal yi winin xanil, tu yi mantial tetz molbil ibaj, tu yi altar, nin sjalok cuybil chipaj yi e pale tan echk quil yi na chijuch, nin sjalok cuybil chipaj tircun yi wunak yi najlche-tz. 34 Yi jun xtxolbilatz, itz jun cawl tetz cyakil tiemp. Tajwen yi jun tir le jujun yob tziban tanen echk munlatz, tan jalen cuybil chipaj tircun yi e wunak, tan echk quil yi mbaj chijuchul. Ej nin yatz nin tzun tulej Moisstz, quib yi tal Kataj tetz.
e 16:27

Heb 13:11.

f 16:29-34

Lv 23:26-32; Nm 29:7-11.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

187 Yi amal yi ntinatz xac tetz echk txixwatz

LEVTICO17

nin tzun jilon tzaj junt tir Kataj tetz Moiss, itzun saj tloltz: 2 Txolnin tetz Aarn nin scyetz yi e nitxajil, nin scyetz cyakil yi e mas itanum, yi xtxolbilej: 3 Alchok scyetz tzitetz yil quim jun mam tor tan, nka jun ne cner, nka jun chiw tetz xtxixwatz, 4nin ko quil tzopon tan stzi cunin puertil yi mantial tetz molbil ibaj tan chajlen chi jun oy, sjalok til tan na mmel tu kojxuj yi chel yi xtxixwatz, tajwen tzuntz tan telen lajun tzixol wok tampaj. 5 Yi na elpont yi jun cawlatz, itz yi cyawun yi nchiquim cyakun sajlen tul alchok amalil, tajwen tan cyoyil jalu tetz Kataj Ryos, swutz yi mantial tetz molbil ibaj, ban tzun tzoc yi pale-tz tan toyen tetz Kataj Ryos, tetz jun oy tetz tzatzin paz. 6 Nin yi pale tzocopon tan kojlen nin yi chich wi altar, yi at swutz Kataj Ryos. Ej nin nchatz stzi cunin puertil yi mantial tetz molbil ibaj, nin tzocopon tan paten yi epu, chi jun oy yi winin cocal swutz Kataj Ryos. 7Nin quit lcyak yi echk oyatz scyetz yi e espritu cwent Bayban yi najlche le amal yi tzinunin tu, na tampaj yi jun ajtzaklatz ja ijuch itil swutz Kataj Ryos. Nin yi jun cawlatz itz tetz cyakil tiemp, itz tetz itetz ax wok xonl Israel, nin nchatz scyetz yi e initxa, sbne opon tunintz. 8 Nchatz al nin scyetz yi e atanum, nka scyetz alchok awer nakil, yi chon najlij tzixol, yi ko na taj lpat jun xtxixwatz, nka na taj ltoy junt jilwutz xtxixwatz, 9tajwen yi tzopon tan stzi cunin yi puertil yi mantial tetz molbil ibaj, tan toyen tetz Kataj, nin ko quil xom te yi cawlas, tajwen tan telen lajun tzixol wok. scyetz tzitetz, nka jun awer nak yi chon najlij tzixol, yil baj chel alchok txuc tan, jun cun incontr sbne tej, nin tzelpon cun wan swutz.g 11Na alchok scyetz yi na xon wuxtxotx, itz tan tu yi chich yi na xon le wankil, nin ja wak tzitetz tan xconen itan wi altar, tetz ixel tan qui iquimen tan yi echk itil yi na ijuch tzinwutz, na yi chichatz yi na el kojxuj wi altar, yastzun na chojon tircun yi itil.h 12 Chastzun te na walnin: Ax wok jun coloj xonl Israel, nchatz ax wok awer nak yi najlquix chixol, quic cuj tan bajen mu tal chich itan. 13 Chastzun te alchok scyetz tzitetz yil ben tan txuquin, nin yil sbiycun jun txuc, yi ban lbaj tan, tajwen tan telen tircun yi chel yi jun txucatz, nin tajwen tan cwen mukul, 14na tan yi chichatz, yastzun na chixonet cyakil txuc wuxtxotx. Chastzun te na wal nin, yi quic cuj tan bajen chich itan, nin alchok scyetz yil bajsen yi chel jun txuc, tajwen tan telen lajun tzixol wok. 15 Ej nin alchok xonl Israel, nka awer nak, yil bajsen jun txuc yi quimnakt, nka junt txuc mbiyon cun, tajwen tan xtxajol yi bech tetz yi at tej, nin nchatz tajwen tan jichinen, nin tzocopon i tetz tajlal jun yi qui xansant jalen cun yil cu kej. Ej kalenas tzun tzoctz tetz tajlal jun yi xansant. 16 Poro ko quil tzoc tan xtxajlen yi bech tetz, nin quil jichin, qui tzun ltzaj yi tilas yi njuch, nin i nin ajpaj sbnetz tej sbne opon tunintz.
g 17:10

17

1Ej

10 Alchok

Quic cuj tan bajen chich

Gn 9:4; Lv 7:26-28; 19:27; Dt 12:16, 23; 15:23.

h 17:11

Heb 9:27.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO18

188 Echk taklen yi quic cuj tan bnol jun yaj te jun xnan

nin tzun jilon tzaj junt tir Kataj Ryostz tetz Moiss, je tzun saj tlol i-tzej: 2 Txolnin yi echk xtxolbilej scyetz yi e atanum yi e xonl Israel: Yi in wetz in iRyosil, nin in Ajcaw tzitej. 3 Quil cxom wok te cyajtzakl yi e aj Egipto, yi tnum kale ncxatet. Quil cxom wok te cyajtzakl yi e aj Canan kalel cxoponet wan, nin quil cxom wok te yi echk chicxtumbr yi e wunakatz. 4 Xomen wok te echk incawl, nin ban wok tanen. Na in iRyosil yi cawl itetz. 5 Ban wok bin tanen echk incawl, tu echk ley yi ja bixe wan. Nin alchok scyetz yil xom tej, mben kon tetz tiempatz.i Na in yi Ryos yi itajcawil. 6 Quic cuj tan witbel tib jun yaj tu jun xnan, ko cyajwutz quib. Banwok tanen incawl na in iRyosil. 7Quil tzitelsaj kej itaj, tan tu yil tziwitbej itib tu itxu, na itz itxu nin quic rmeril yil tziban yi jun ajtzaklas. 8 Quil tzitelsaj kej itaj, tan tu yil tziwitbej itib tu txkel.j 9Quil tziwitbej itib tu itanub, quic na ban ko itz mel itaj, nka tal itxu, quic rmeril yil tziban jun ajtzaklatz. Nchatz quic na ban ko chon mmitzij tej junt xnan, quic cuj tan iwitbel itib tuch.k 10 Quil cyelsaju chikeju squibil quibu, tan tu yil chiwitbej quibu tu chimamaju, quic na ban ko itz mel chicyajlu, nka tal chimelu. Quic cuj tan chibnolu jun ajtzaklatz. 11Quil tziwitbej itib tuch yi tal yi txkel itaj, na nicun itaj tuch, nin itz itanub. Quic cuj tan ibnol jun ajtzaklatz. 12 Quil tziwitbej itib tuch yi tanub itaj, na iten nin chel itajatz cyan tan. 13 Quil tziwitbej itib tuch jun stzicy, nka titzun itxu, na iten nin chel itxuatz cyan tan. 14 Quil tzitelsaj kej stzicy, nka titzun itaj, tan tu yil tziwitbej itib tuch yi txkel, na nchatz yi xnanatz itz itxul tanen.m 15 Quil tziwitbej itib tuch itlib, na yastzun txkel icyajl, nin quic cuj tan ibnol jun ajtzaklatz.n 16 Quil tzitelsaj kej itzicy, nka ititzun, tan tu yil tziwitbej itib tu yi txkel.o 17Quil tziwitbej itib tu yi tal jun xnan yi ja wit chiwitbej quibu tuch nin nchatz quil tziwitbej itib tuch yi mamaj yi jun xnanatz, quic na ban ko itz mel yi tal, nka tal yi tal, quic cuj tan iwitbel itib tuch. Yi jun ajtzaklatz chin juntlen nin, na junit len chichel tircun e xnanatz.p 18 Quil tzoc yi titzun, nka stzicy inajal itan tetz itxkel, nin quic cuj tan iwitbel itib tuch te itzet inajal, tan qui jalen oyintzi chixol. 19Quil tziwitbej itib tu jun xnan, yi at cunin tul tiempil tetz yi tetz xtxajon.q 20 Quil tziwitbej itib tuch yi txkel jun awisin, tan qui itoquen tetz tajlal jun yi qui xansant, tan yi jun ajtzaklatz.r
i 18:5 Neh 9:29; Ez 18:9; 20:11-13; Lc 10:28; Rm 10:5; Gl 3:12. j 18:8 Lv 20:11; Dt 22:30; 27:20. k 18:9 Lv 20:17; Dt 27:22. l 18:14 Itxu tzonej na elepont jun ta. m 18:12-14 Lv 20:19-20. n 18:15 Lv 20:12. o 18:16 Lv 20:21. p 18:17 Lv 20:14; Dt 27:23. q 18:19 Lv 20:18. r 18:20 Lv 20:10.

18

1Ej

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

189

LEVTICO18,19

21Quil tzitak nin jun initxa tetz yi ryos yi na biaj Moloc.s Qui tzitelsaj xtxix imbi tan yi jun ajtzaklatz. Na yi in wetz in Jehov yi iRyosil. 22 Quil witbej tib jun yaj tu junt yaj, nka jun xnan tu junt xnan. Na chin txixwil nin yi jun ajtzaklatz.t 23 Quil tzixconsaj itib tu jun txuc, tan qui ijuchul itil tan yi jun ajtzaklatz. Nchatz yi e xnan quic cu tan chixconsal quib tu jun txuc, na chin juntlen nin.u 24 Quil tzijuch itil tan yi echk ajtzaklatz. Na tampaj yi echk xtxolbilatz chelpon inlajul yi echk tnum tul yi amal kalel cxoponet wok wakun. 25Nchatz ja jal til yi amal kale najlchet yi e wunakatz tan chipaj. Poro ja wak caws yi echk amalatz, chastzun te ja chel xit tircun yi e wunakatz tul yi cyetz chiamal. 26 Ma jalu, ax wok jun coloj xonl Israel, scyuch yi e awer nak yi najlche tzixol, nquenwok il tan banlen tanen yi echk incawl tu echk inley yi ja bixe wan, nin quil tziban yi echk ajtzaklatz, chi na chiban yi e mas wunak, bantz qui telen itxix. 27Na tircun yi echk ajtzaklatz, yi chin txixwil nin, yastzun e ban yi e wunak yi najlche tzaj tzonej yi ntaxk cxul wok, nin tan chipaj ja oc tetz jun amal yi qui xansant. 28 Qui bin cxom wok te cyetz cyajtzaklatz. Na ko yatz, cxelepon wok lajun tan yi txotx, chi mbajij scyej yi e mal wunakatz. 29Alchok scyetz yil sban yi echk taklenasej yi chin txixwil nin, tajwen yil tzel cun swutz. 30Chastzun te nquenwok il tan banlen tanen yi echk incawl, nin quil tziban yi echk taklen yi chin txixwil nin, yi bajijnak sajlenix tunintz tul yi amalas, nin quil tzijuch itil tampaj. Na in iRyosil yi cawl itetz.

nin tzun jilon tzaj junt tir Kataj tetz Moiss itzun saj tloltz: yi xtxolbilej scyetz yi e atanum Israel: Nquenwok tetz jun jilwutz wunak yi xansant, na yi in wetz yi iRyosil, chin xan nin in, nin chin tzaknak cunin in.v 3 Akwok len kej itaj itxu.w Nchatz banwok tanen echk kej tetz ujlen yi txumijt wan.x Na yi in wetz in iRyosil, yi na chincawun tzitej. 4 Quil tzilokwok wutz junt ryos,y nin quil tziban junt ryos yi chich cun.z Na yi in wetz in iRyosil, yi na chincawun tzitej. 5 Yil cxopon tan toyen yi oy yi na chaj yi ja jal tzatzin paz skaxol, oyinwok skil cun, nin banwok yi echk xtxolbil yi na chintzatzin tej. 6 Yi itawun yil tzitoy, tajwen tan bajen itan te iten nin kejatz, nin nchatz ban lbaj le capin kej, poro yi sowril yil cyaj tetz yi toxin kej, tajwen tan pat-xen. 7Yi kol je bajsan yi jun oyatz le toxin kej, quic xac sbne tzinwutz, nin quil chintzatzin tej. 8 Alchok scyetz yil bajsen, sjalok til, nin stzelk cun swutz, tampaj yi ja potzaj yi oy yi winin kej tzinwutz. 9Yil tzopon kejlal yil je yi icosech, quil tzisicyen yi echk tal bakaj yi na cyaj cyen txakxuj, nin quil cxoc tan xtxoyen txolak yi stzisil yi ja el quen.
2 Alaj
s 18:21 Yi Moloc, itz jun chiryosil yi e amonita, yi chich cun yi ja bnix jun kak tcul nin ja chiben jolin yi e nitxa tul yi kakatz. t 18:22 Lv 20:13; Ro 1:26-27. u 18:23 Ex 22:19; Lv 20:15-16; Dt 27:21. v 19:2 Lv 11:44-45; Mt 5:48; 1 P 1:16. w 19:3 Ex 20:12; Dt 5:16. x 19:3 Ex 20:8; Dt 5:12. y 19:4 Lv 26:1. z 19:4 Ex 20:23; 34:17; Dt 17:25.

19

Echk cawl tan xansal tib jun wunak, nin tan jalen jun cyajtzakl yi jicyuch tej
1Ej

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO19
10 Nchatz

190

quil cxoc tan xtxoyen wutz yi uva, nin quil tzisicyen yi echk wutz yi na cyaj cyen txakxuj, cyajk tutz itan scyetz yi e tal prow meba, nin scyetz yi e awer nak. Na yi in wetz in iRyosil, yi na chincawun tzitej.a 11Quil cxalkij.b Nchatz quil tzijal jun wi itak, nin quil tzijop iwutz tzitibil itib.c 12 Quil tzisuk jun iyol tan imbi, yi quil cxel cun tej,d na ko yatz tziban na tzun elpont-tz yi na cxtzan tan telsen inkej. Na yi in wetz in Jehov iRyosil, yi na chincawun tzitej. 13 Quil cxocwok tan oyintzi tu junt, nin quil tzimajlen yi echk taklen yi at tuch. Nin chojwok chikej yi e imos te iten nin kejatz. Quil tzichiw junt kej tan chichojlen.e 14 Quil cxoc tan xbajtzijen jun chcan wi. Quil tzitakwok cun echk taklen le chibe yi e moyi tan chijen trimp tej.f Ma na chajwok iculutxumil tzinwutz. Na yi in wetz in Jehov iRyosil, yi na chincawun tzitej. 15 Yil cxoc tan pujlen xtisya, quil tzitaken ikab twi jun. Quil xom iwi tan colchen jun prow meba, yi ko i nin aj paj, nin quil xom iwi tan colchen jun ric, yi ko i nin aj paj. Nicynin tu tzitulej cawben cyetz alchok jilwutz wunak.g 16 Quil cxoc wok tan chaquen yol chixol yi e itanum. Quil cxocwok tan biylen cun junt iwunakil. Na yi in wetz in Jehov iRyosil, yi na chincawun tzitej. 17Quil tzitawaj chich culal tetz italma, te jun ititzun, nka te jun itzicy. Ej nin ko na itil yi tajwen tan maklen wutz jun iwisin, ban tzimak wutz.h Quil cxom te yi tetz tajtzakl, ko na tzan tan juchlen til. 18 Quil tziticyse icul tzitibil itib, nin quil tzitawaj chich culal scyej yi e itanum. Lokwok chiwutz iwisin, na nicun axwok scyuch.i Na yi in wetz in Jehov iRyosil, yi na chincawun tzitej. 19Banwok tanen yi echk incawl. Quil tzitak amal tan chisakchen yi itawun tu junt jilwutz txuc. Quil tziyuj cun junt jilwutz ij txol yi ij yi na itaw wok swutz itxotx. Quil tzoc jun bech itetz tzitej, ko banij tanen tan cobox jilwutz nok.j 20 Yi ko at jun lwitbej tib tu jun xun esclaw yi itz tetz junt yaj, nin txen lokxij yi jun xunatz tan telen liwr, yi junatz yi nwitbej tib tuch, tajwen tan chojol yi paltil. Poro nketz sotzel chiwutz sbne, na yi jun xunatz atitet jak cawl yi patrn. 21Nin yi junatz yi nwitbej tib tu yi xun yi esclaw, tajwen tan toyil jun cner tzinwutz tan jalen cuybil paj, nin tajwen tan benen tcyal kale atit puertil yi mantial tetz molbil ibaj. 22 Nin tan yi jun cneratz, tajwen tan jakol yi pale cuybil paj yi jun yajatz swetz, nin tzincuye paj. 23 Yil tzicambaj yi amal yi sukint wan tzitetz, yi na biaj Canan, nin yil tzitawaj echk tze yi na tak lobajil, quic cuj tan cwen tzaj yi wutz itan, nin quic cuj tan bajen yi wutz itan tetz ox yob. 24Ma le cyajin yob, tircun yi wutz yi echk tzeatz, xansok tzinwutz, nin tircun wunak chimole quib tan xansen yi
a 19:10 Lv 23:22; Dt 24:19-22. b 19:11 Ex 20:7; Dt 5:19. c 19:11 Ex 20:16; Dt 5:20. d 19:12 Ex 20:7; Dt 5:11; Mt 5:33. e 19:13 Dt 24:14-15. f 19:14 Dt 27:18. g 19:15 Ex 23:6-8; Dt 16:19. h 19:17 Mt 18:15. i 19:18 Mt 5:43; 19:19; 22:39; Mc 12:31, 33; Lc 10:27; Ro 13:9; Gl 5:14; Stg 2:8. j 19:19 Dt 22:9-11.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

191

LEVTICO19,20

echk lobaj. 25Ma le oin yob, ban tzun baj wutz yi echk tzeatz itan. Nin tan yi xtxolbilatz yi tze winin wutz sbne opon tunintz. Na yi in wetz in iRyosil, yi na chincawun tzitej. 26 Quil tzibajsaj jun taklen yi at chel.k Quil cxocwok tan wutz mesin, nin quil tzijoy puntil tan tilwen yi mbi sbajok ek cap.l 27Quil tzel xiil iwi itan yi junit setej sban, nin quil tzel ju ixmatzi itan. 28 Quil tziquixpuj iwankil tampaj tu yi na quim jun. Nin quil tzoc jun itechl itan te iwankil.m Na yi in wetz in Jehov iRyosil, yi na chincawun tzitej. 29Quil tzitelsaj kej imel, tan tu yil tzoc itan tetz jun witz aj bnol tetz.n Quil tzipotzaj itanum tan echk ajtzakl yi chin xabil nin. 30 Banwok tanen echk kej tetz ujlen yi bixbant wan. Akwok kej yi mantial tetz molbil ibaj kale najlchinet. Na yi in wetz in iRyosil, yi na chincawun tzitej.o 31Quil tzijak itajtzakl scyetz yi e alma, nin scyetz yi e aj wutz mes.p Quil tzijuch itil tan yi echk taklenatz. Na yi in wetz in iRyosil, yi na chincawun tzitej. 32 Akwok chikej yi e yi ja tijin chicul, ban cxcyeen wok chiwutz tan taklen chikej. Chajwok iculutxumil, tan imbi. Na yi in wetz in Jehov iRyosil, yi na chincawun tzitej. 33 Quil che ibuch yi e awer nak yi najlche tzixolwok. 34 Chajwok lok ib scyetz chi na ilok itib itetz tzitibil itib. Lokwok chiwutz, na ni cun axwok scyuch, na nchatz ax itetz, ax awer nak banak Egipto.q Banwok tanen, na yi in wetz in iRyosil, yi na chincawun tzitej. 35 Quil tziban tramp, te alchok jilwutz malbil. 36 Tajwen xcon echk malbil itan yi tzaknak cun yi talal.r Na in iRyosil, yi ncxelsan tzaj Egipto. 37Ma jalu, banwok bin tanen echk incawl, tu echk ley yi bixbant wan. Xomenwok tej. Na yi in wetz in Jehov iRyosil, yi na chincawun tzitej. jilon tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss, itzun taltz tetz: yi xtxolbilej scyetz yi e atanum: Alchok wunakil yil toy jun nitxajil tetz yi ryos Moloc, quic na ban ko itz jun xonl Israel nka jun awer nak yi chon najlij tzixol wok, tajwen cun tan cwen biyij tan cub cyakun yi e nim juy. 3 Na yi in wetz, incontr sbne te yi junatz, nin stzelk cun wan swutz, na ja oc il col tan te incal yi mantial tetz molbil ibaj, nin ja el kej imbi tan tan tu yi ja toy jun nitxajil tetz Moloc. 4Ma jalu, ko qui na chixom yi e wunak te yi jun xtxolbilatz nin ko quil quim yi jun wunakatz cyan, 5 in tzun contr sbne-tz te junatz, tuml yi najal, nin stzelk cun wan swutz, scyuch yi e yi ja chixom tej tan juchlen quil swutz Moloc. 6 Ej nin ko chon tzopon jun swutz jun aj wutz mes, tan yol scyetz alma, sjuche til tampaj, nin in contr sbne-tz tej, nin stzelk cun wan swutz. 7Ma na ntin kukek icul swej, nquenwok tetz tzaknak cun, na yi in wetz in iRyosil, yi na chincawun tzitej. 8 Xanswok itib tan ixomen swej nin banwok
2 Txolnin
k 19:26 Gn 9:4; Lv 7:26-27; 17:10-14; Dt 12:16, 23; 15:23. l 19:26 Dt 18:10. m 19:27-28 Lv 21:5; Dt 14:1. n 19:29 Dt 23:17. o 19:30 Lv 26:2. p 19:31 Dt 18:11; 1S 28:3; 2R 23:4; Is 8:19. q 19:34 Ex 22:21; Dt 24:17-18; 27:19. r 19:36 Dt 25:13-16; Pr 20:10; Ez 45:10; Am 8:5; Miq 6:11.

20

1Nin

Yi chojonil yi pajol cawlin

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO20

192

tanen echk incawl tetz cun italma. Na in Jehov yi iRyosil yi ja noc tan ixansen, nin tan ibixbajen tetz inxconsbetz. 9Alchok scyetz yil tzoc tan chijislen yi e taj xtxu, tajwen tan cwen biyij, na i ten aj paj tej yil cu biyij,s na ja oc tan telsen chikej yi e taj xtxu. 10 Yi ko at jun yaj lwitbej tib tu txkel junt, tajwen tan quimen yi yaj tu yi xnan na ja chijuch quil.t 11Ko at jun lwitbej tib tu txkel yi taj, na elpont yi na tzan tan telsen kej yi taj. Nin tan yi xtxolbilasej, tajwen tan quimen yi yaj, tu yi xnan na ja chijuch quil, nin e ten aj paj te yil chicu biyij.u 12 Ko at jun lwitbej tib tu txkel yi cyajl, tajwen tan quimen yi yaj tu yi xnan, nin tajwen tan toquen te cyajal yi chiquimok, na e ten aj paj te yil chicu biyij na yi jun ajtzaklatz chin txixwil nin.v 13 Ma jalu, kol witbej tib jun yaj te junt yaj, chi na witbej tib jun yaj tu jun xnan, tajwen tan chiquimen chicabil, na e ten ajpaj te yil chicu biyij, na chin txixwil nin yi jun xtxolbilatz.w 14 Ko at jun ltokbej tib tu jun xnan, nin ltokbej tib tu xtxu yi jun xnanatz, na tzun tzantz tan potzan ib, nin tajwen tan chipaten cyoxlil, itzenlen, bantz quil jal junt tir yi taklenatz yi chin txixwil nin tzixolwok.x 15 Yi ko at jun yaj yil xcon jun txuc chi na xcon jun xnan, tajwen tan cwen biyij. Nin tajwen tan cwen biyij yi txuc. 16 Ko at jun xnan yil xcon jun txuc chi na xcon jun yaj, tajwen tan cwen biyij yi xnan tu yi txuc. Na chipaj nin cyeratz.y 17Ko at jun ltokbej tib tu jun tanub, quic na ban ko nketz junit chitaj chitxu, nin lchiwitbej quibtz, sotzel chiwutz sbne, na yi na witbej tib jun tu tanub itz jun xtxolbil yi chin txixwil nin, nin e ten ajpaj sbne te yil chicu biyij.z 18 Ko at jun lwitbej tib tu jun xnan yi na tzan quen cunin tul tiempil yi xtxajon, na tzun tzantz tan telsen kej yi xnan, nin nchatz yi xnan i aj paj tej, na ja cujij yi jun ajtzaklatz, nin tan yi xtxolbilatz tajwen tan chicwen biyij.a 19Quil tziwitbej itib tu jun titzun, nka stzicy itxu, nin nchatz tu jun titzun, nka stzicy itaj, na e ten ixonl, nin ko yatz tziban tzichoje itil. 20 Alchok scyetz yi na witbej tib tu txkel yi xibin yi xtxu, na el kej yi xibin yi xtxu tan, nin chicabil jepon cyeklal yi quilatz, nin quil jal jun chinitxa.b 21Alchok scyetz yil majlen txkel yi titzun, nka stzicy, na el kej yi titzun, nka stzicy tan. Nin yi jun ajtzaklatz na tak chich culal, nin yi eatz yil chijuch quil, quil jal chinitxa.c 22 Banwok bin tanen echk incawl, tu echk inley yi bixbant wan, bantz quil cxelwok lajun le yi tnum yi na chintzan tan iticylen nin tul tetz inajbil. 23 Quil cxomwok te cyajtzakl yi e wunak yi chelpon inlajul swutz yi amalatz. Na yi eatz ja chiban yi echk yab ajtzaklatz yi chin juntlenin, chastzun te qui nin mintxaj yi cyajtzakl, nin chelpon inlajul swutz yi amalatz. 24Jun cun swale nin tzitetz, yi itetz sbne yi jun amalatz yi chum balaj nin.d
s 20:9 Ex 21:17; Mt 15:4; Mc 7:10. t 20:10 Ex 20:14; Lv 18:20; Dt 5:18; 22:22-24; Jn 8:5. u 20:11 Lv 18:8; Dt 22:30; 27:20. v 20:12 Lv 18:15. w 20:13 Lv 18:22. x 20:14 Lv 18:17; Dt 27:23. y 20:15-16 Ex 22:19; Lv 18:23; Dt 27:21. z 20:17 Lv 18:9; Dt 27:22. a 20:18 Lv 18:19. b 20:19-20 Lv 18:12-14. c 20:21 Lv 18:16. d 20:24 Le castiy na tal donde la leche y la miel corren como el agua. Yi na elepont cobox yolatz itz yi chum balaj nin yi amal.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

193

LEVTICO20,21

In iRyosil, yi ja cxje intxaol chixol yi e mas jilwutz wunak. 25 Chastzun te tajwen tan telen itxum scyetz yi e txuc yi xan tu yi e yi nketz xan tan ibajsal nka tan imacol. Quil tzitelsaj ikej tan tu yil tzibajsaj nka yil tzimac yi e txucatz yi xan. 26 Yi ax itetz tajwen tan itoquen tetz jun jilwutz wunak yi xansant tzinwutz, na yi in wetz in Jehov, nin chin xan cunin in, nin ja cxje intxajol chixol tircun yi e wunak yi ate wuxtxotx tan itoquen tetz intanum. 27Alchok yaj nka alchok xnan yi na chijoy puntil tan xconen jun aj wutz mes tetz chiyolol scyuch alma, tajwen tan quimen tan cub. Nin e ten aj paj te yil chicu biyij, stzun Ryos bantz. nintzun jilon tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss, tan talchen yi xtxolbilej: Jilonin scyetz yi e pale, yi e xonl Aarn, nin alaj scyetz yi chijoye puntil tan qui cyoquen tetz tajlal jun yi qui xansant, tan tu yil chimac yi wankil jun chixonl yi ja quim. 2 Ma na ko itz jun chixonl chi tanen chitxu, chitaj, chinitxa, nka jun quitzun, 3 nka jun cyanub yi qui ocnak chmil, nin yi chon najlij scyuch, ban tzun chimactz wankil yi almaatz. 4Poro quic cuj tan chimacol jun alma yi ko itz jun cyanub yi umnakt. 5 Quic cuj tan telen chijukul xiil chiwi, nin quic cuj tan telen chixmatzi cyan,e nin quic cuj tan quixpen chiwankil.f 6 Ma na tajwen yi cyakont quib tan chixconen swetz, nin yi quil tzel kej imbi cyan na e na choc tan paten echk txixwatz tzinwutz, nin na cyoy yi pam yi winin xanil swetz, chastzun te tajwen yil choc tetz tzaknak cun. 7Quic cuj tan tumewen jun pale tu jun witz bnol tetz, nka tu jun xun yi potzant, nka tu jun xnan yi xmalcan, na yi e paleatz jatxij che tan chixconen swetz. 8 Makaj bin chiwutz yi e pale te echk taklenatz, na e na chopon tu yi echk oy tzinwutz. Nin chin skoj cun te cyalma sbne chiwutz tircun yi e wunak, na yi in wetz in iRyosil, nin chin tzak nak cunin in, nin in na chocsan tetz tzaknak cun. 9Yi ko at jun xun yi mel jun pale, yil telsaj kej stibil tib yil tzoc tetz witz bnol tetz, na el kej yi taj tan, nin tajwen tan stzesen itzenlen. 10 Ej nin yi witz pale, at rmeril tan xconsal yi bechok yi winin xanil, na jenak kojij yi aceit yi winin xanil twi. Chastzun te quic rmeril tan jen chitpul xiil wi, nin quic rmeril tan cwen katzol yi bech tetz tan chajlen yi na bisun tan jun xonl yi na quim. 11Nchatz quic rmeril tan toquen le jun amal kale atit jun alma, mpe ik yi taj, nka yi xtxu yi ja quim, na quic rmeril tan toquen yi witz pale tetz jun wunak yi qui xansant. 12 Quic rmeril tan telen tzaj le amal yi winin xanil, kale najlet Ryos, tan toquen tul jun amal kale atit jun alma, quic na ban ko itz yi taj nka yi xtxu, na ko yatz sban tzelpon kej yi amal yi winin xanil tan, na jenak kojij yi aceit twi yi na xcon tan xansen jun witz pale. Banwok bin tanen yi incawl na in Jehov iRyosil. 13 Tajwen tan tumewen jun witz pale tu jun xun yi txen cun til jun yaj. 14 Na quic cuj tan tumewen tu jun xmalcan yi ja quim chmil, nka tu jun xnan
e 21:5 Yastzun e banake yi e wunak tentz yi nketz e tetz Ryos yi na quim jun chixonl. 19:27-28; Dt 14:1. f 21:5

21

1Ej

Yi mbi tajwen sban jun pale

Lv

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO21,22

194

yi ja chipax tu chmil, nka tu jun xnan yi potzant, nka tu jun xnan yi witz bnol tetz. Quic cuj tan tokbel tib tu alchok tu xnanil, ma na tajwen tan tumewen tu jun xun yi txen cun til jun yaj, nin yi chon tzel tzaj tan chixol yi e tetz xonl, yi e xonl kajtzun Lev. 15 Yi e witz pale, tajwen tan chibnol tanen yi echk xtxolbilatz tan qui telen chikej yi e chinitxa cyan chixol chitanum, na yi in wetz, in nchixansan tan cyoquen tetz tzaknak cun. nin jilon tzaj junt tir Ryos tetz Moiss, tan talchen yi xtxolbilej: tetz Aarn yi sbne opon tunintz, quic rmeril tan toquen jun tetz xonl yi at yanasil, tan toyen pam tzinwutz. 18 Yi xtxolbilatz na elpont, yi alchok scyetz yi at jun yanasil quic rmeril tan banlen yi jun munlatz. Quic rmeril tan chixconen tetz pale yi e moyi, yi e cox, scyuch yi e yi at yanasil yi ju, nka ko at yanasil yi chin, 19nka wakxnakt yi tkan, nka yi kab, 20nka yi at mucuxil wutz coc, nka yi qui nin chuy wutz tkan, nka yi muj nin tu tej wutz, nka yi xlacat wutz yi xcyakach yi at tej, nka yi at txac te wankil, nka potnak yi chiquiwel. 21Alchok scyetz scyeri e xonl Aarn yi at jun te echk yanasilatz tej, quic cuj tan toquen tan banlen jun munl swutz Ryos, yi patun na ulij, nin quic cuj tan toquen tan toyen yi pam, na at yanasil. 22 Ban lbaj yi pam tan yi na oyij, nin ban lbaj yi echk taklen tan yi winin xanil. 23 Poro quic rmeril tan toquen tcul yi amal yi winin xanil yi chon at tul yi mantial tetz molbil ibaj, nin quic cuj tan tocomponen kansal tib te yi altar yi at le wutzkanil, bantz qui telen kej yi incal tan, tan yi tetz yanasil. Na in yi iRyosil, yi mmakon kej yi echk taklenatz. 24 I nin tzun yol Moissatz bantz tetz Aarn, quib yi tal Ryos tetz, nin nchatz iten nin talatz scyetz yi e nitxajil Aarn, nin scyetz cyakil yi e xonl Israel.
17Alaj 16 Ej

Quic rmeril tan toquen jun pale tan toyen txixwatz swutz Ryos ko at yanasil

nintzun jilon tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss, itzun taltz: tetz Aarn, nin scyetz yi e xonl i, yi cwent cun chiban te echk taklen yi winin xanil yi na oylij swetz, tan qui telen kej imbi cyan, yi winin xanil. Na in Jehov iRyosil. 3 Ej nin jalu, nin sbne opon tunintz, alchok scyetz chixol yi paleatz yil tzoc tan banlen chimunl yi e xonl Israel tzinwutz, tajwen tan xansal tib bajx cun. Ko quil sban tanen yi incawlej, tajwen tan telen lajun tzixol wok. Quic cuj tan xconen. Na in Jehov, iRyosil. 4 Quic cuj tan bajen echk taklen yi winin xanil, tan jun xonl Aarn yi ko at jun jilwutz txac tej yi xlacat wutzg, nka yi na el poj te wankil, jalen cun yil xansaj tib. Alchok scyetz tzitetz yil maquen jun alma, nka lmaquen junt wunak yi ja el taal yi chiol, 5 nka alchok scyetz yil tzoc quen tetz jun yi qui xansant, tampaj yil maquen jun txuc yi tu na jut nin tu wankil wuxtxotx, nka yil noj quen te jun wunak yi qui xansant, 6 tzocopon tzun tetz tajlal jun yi qui xansant, jalen cun yil cu kej, nin quic cuj tan bajen echk taklen tan yi winin xanil, yi ko quil
2 Alaj
g 22:4

22

1Ej

Yi echk oy yi na aklij tetz Ryos

Txac tej yi xlacat wutz na elepont lepra le castiy.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

195

LEVTICO22

jichin te yi ntaxk oc tan bajsen yi echk pamatz yi winin xanil. 7Jalen cun yil cu kej, kalenas tzun tzoctz tetz jun wunak yi xansant swutz Ryos. Ej kalenas tzun at rmeriltz tan bajen yi echk oy tan yi winin xanil, na yastzun yi tetz wa. 8 Quic cuj tan bajen chibel jun txuc tan yi quimnakt yi nnoj quen swutz, nin quic cuj tan bajen yi chibel jun txuc tan yi ritij cun tanen tan jun smaron txuc, bantz quil tzoc lacp il col tej tan yi chibajatz. Na in Jehov iRyosil. 9Al nin scyetz tan cyoquen tan banlen tanen echk incawl, nin quil chijuch quil tantu yi quil chiban tanen, bantz quil chiquim. Na in Jehov iRyosil, yi na chinxansan yi e paleatz. 10 Yi ko at jun yi nketz pale, quic cuj tan bajen yi echk taklen yi winin xanil tan. Quic na ban ko itz jun wunak yi ja opon tu yi pale tan posarin, nka yi aj cheyanl le najbil yi pale, quic cuj tan bajen yi echk pamatz tan yi winin xanil. 11Yi kol lok yi pale jun esclaw tan yi tetz puk, yi jun esclawatz ban lbaj yi echk taklen tan yi winin xanil. Nchatz yi e yi chon nchitzij xe cal yi pale, ban chiwan te echk wajatz. 12 Yi ko at jun xun yi mel jun pale yi ja ume te jun yi quic tocbil tetz pale, quic rmeril tan bajen yi echk oyatz tan yi na aklij scyetz yi e pale. 13 Poro ko itz xmalcan, nka ja chipax tu chmil, nin quic tal, nin ja pakxij xe cal yi taj, ban wan te yi oy yi na aklij tetz yi taj. Poro quic rmeril tan wanen junt yi nketz pale te echk oyatz. 14 Yi ko at jun yi qui na til yi xanil yi echk taklenatz, nin ja baj tan, tajwen tan xtxumul xel, tuml junt toin part te yi mbaj tan. 15 Poro yi e pale quic rmeril tan cyakol amal tan cyoquen e xonl Israel tan telsen kej yi echk taklenatz yi winin xanil, yi na oylij swetz, 16 nin quil cyak amal tan chijuchul quil, tan yil baj yi echk oyatz cyan. Na in yi Ryos, yi na akon chikej yi e pale.
Echk xtxolbil yi tajwen tan banlen tanen te echk awun yi na xcon tetz txixwatz

nintzun jilon tzaj junt tir Ryos tetz Moiss, itzun saj tloltz: tetz Aarn tuml yi e cyajl, nin scyetz yi e atanum, nin txolnin yi echk xtxolbilej scyetz: Yi ko at jun scyeri e kaxonl Israel, nka jun scyeri e awer nak yi najlij skaxol yil toy jun xtxixwatz tetz Ryos tan pat-xen tircun wankil, tajwen yi itz jun txuc yi mam nin yi quic mu tal yanasil, bantz stzatzinen Ryos tej. Quic na ban ko itz tan telen kab te jun yol yi sukint tan swetz, nko itz jun oy yi tetz cun talma na tak tetz Ryos. Nin tajwen yi itz jun mam tor, nka itz jun tal mam cneru yi junixet yob, nka jun mam chiw. 20Poro quic rmeril ko at chiyanasil yi e tawunatz, na quil culchij ko yatz quitanen yil chopon tzinwutz.h 21Alchok scyetz yil tzopon tan taklen jun oy tetz tzatzin paz, quic na ban ko itz tan telen kab te jun yol yi sukint tetz Ryos, nka itz jun oy yi tetz cun talma na tak, tajwen yil toy e mam tor, nka e cneru, yi quic mu tal chiyanasil, bantz stzatzinen Ryos tej. 22 Quil tzitoywok echk awun swetz yi moyi, nka quixpnake, nka quic junt quikan, nka yi jenak txanol tib mu chichibel, nka
18-19Jilonin
h 22:20

17Ej

Lv 1:3; Dt 17:1.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO22,23

196

at xcyakach scyej, nin quil tzitak tan chipat-xen tetz oy wi altar tzinwutz. 23 Ma jalu, ko itz jun oy yi na toy jun tan tu yi na tzatzin, ban tzun ltak jun mam tor, nka jun cner yi at jalaj tkan juy, poro ko itz tan banlen tanen jun cawl, qui tzun tzaklij amaltz tetz tan toyil jun awun yi nketz tzaknak. 24Quic rmeril tan itkol echk awun swetz yi quixpnak chiquiwel, nka loonsant, nka elnakt tzutij, nka elnak kuxij. Quil tzitoywok yi jun jilwutz awunatz swetz. 25 Nchatz quil tzitzamwok echk awunatz tetz jun awer nak tetz inwa yi in iRyosil, na yi e txucatz at chiyanasil, nin quil tzintzam tikab. nin jilon tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss, itzun taltz tetz: tzitzij jun tal ne tor, nka yil tzitzij jun tal ne cneru, nka jun tal ne chiw, tajwen yil cyajcyen te yi xtxu tetz juk kej, ma yil tzicy yi juk kejatz, stzocsok tzuntz tan pat-xen tetz oy tzinwutz. 28 Quil tzibiy cun jun wac, nka jun cner tu tal te iten nin kejatz. 29Yil tzitakwok jun oy tan tyoin swetz, puntil cun tzitulej, bantz intzatzinen tej. 30Nin bajswoken tircun te iten nin kejatz nin quil tzitakwok cyen sowril tetz junt kej. Na in Jehov iRyosil yi na chincawun tzitej. 31Banwok tanen echk incawl, xomenwok tej. Na in Jehov iRyosil yi na chincawun tzitej. 32 Quil tzitelsaj kej imbi yi chin xan nin, bantz jalen inkej tzixolwok, yi axwok xonl Israel. Na in, in Jehov yi iRyosil, yi ja ixansij tan ixconen swetz. 33 Nin ja cxel tzajwok wan Egipto, tan woquen tetz iRyosil. Na in Jehov iRyosil yi na tzan tan talchen echk cawlatz tzitetz, stzun Ryos bantz tetz Moiss tan talchen scyetz wunak.
27Yil 26 Ej

Echk xtxolbil yi tajwen lbanlij tanen tan biylen jun awun yi na oylij tetz Ryos

nin tzun jilon tzaj junt tir Ryos tetz Moiss, itzun taltz tetz: yi xtxolbilej scyetz yi e atanum yi e xonl Israel: Je bi yi echk kejlalej yi tajwen tan itoquen tan inculajen. Winin xanil sbne echk kejatz yil tzimole itib tzinwutz. 3 Kak kej cxakuj wok ma le jukin kej, itz jun kej tetz ujleni nin winin xanil jun kejatz sbne yil tzimol cun itib tzinwutz. Tajwen tziban tanen jun kejatz alchok amalil kalel cxatet, na winin xanil jun kejatz tan taklen inkej, na in iTaj Jehov. 4 Je yi echk kejlalej tan imolol itib tan taklen inkej, nin winin xanil echk kejlalatz: 5 Yi cyajlaj tajlal yi bajx xaw, cwen kej, tajwen tan ibnol tanen yi Pasc, tan taklen inkej.j 6 Nin le olajin kej te iten nin xawatz, na taj ticysen yi kejlal tan bajsen yi pam yi quic xtxamil, tan taklen inkej. Tetz juk kej tajwen tan ibajsal pam yi quic xtxamil. 7Nin yi bajx kej te yi juk kejatz, tajwen tan imolol itib na winin xanil yi jun kejatz. Quil xakuj wok le jun kejatz. 8 Nin tul yi jujun kejatz tajwen tan ipatil itxixwatz tzinwutz. Ej nin le jukin kej, tajwen
2 Txolaj
i 23:3

23

1Ej

Yi echk kej yi na bajij tan taklen kej Ryos

Ex 20:8-10; 23:12; 31:15; 34:21; 35:2; Dt 5:12-14.

j 23:5

Ex 12:1-13; Dt 16:1-2.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

197

LEVTICO23

tan imolol itib na winin xanil yi jun kejatz. Quic cuj tan ibnol jun jilwutz akun.k nin tzun jilon tzaj junt tir Ryos tetz Moiss, itzun taltz: yi echk xtxolbilej scyetz yi e atanum, yi e xonl Israel: Yi nsken wit cxoc tul yi amal yil swake tzitetz, nin yil je yi icosech tetz triw, tajwen tzopon yi bajx bocoj itan tkab yi pale. 11Ma yi nsken wit icy yi jun kej tetz ujlen, tajwen tzun tan sukil yi pale yi jun bocoj triwatz tzinwutz chi jun oy yi winin kej, bantz wukol amal tan itulen tzinwutz. 12Nin le iten nin kejatz yil cyoy yi jun bocoj triwatz, tajwen tan ipatil jun tal ne cneru yi junixet yob, yi quic mu tal yanasil, tan taklen inkej. 13Nchatz tajwen tzicyaj tzaj wajxak liwr tu nicy te yi balaj jarin yi cosint tan aceitil oliw, tan ipatil. Itz jun oy yi winin cocal tzinwutz. Tajwen tan itoyil jun litr win xe cul yi jun oyatz. 14Quil baj pam itan, nka triw yi woyint, nka triw yi skejt, jalen cun yil tzopon yi jun itoyatz itan tzinwutz. Ej nin yi jun xtxolbilatz, itz jun cawl tetz cyakil ixonl tan chibnol tanen sbne opon tunintz. Quic na ban nal cxat cun wok.
10Txolnin 9Ej

Yi tzatzin yi na bajij te yi bajx wutz yi ujul

yi nsken wit itoy yi jun bocoj triwatz, tul yi kej tetz ujlen, itzun yi junt eklok tajwen tan itajlal juk seman.l 16Nin te yi junt kej, tib yi cawunak beluj kejatz, itz jun kej ujlen, nin na jepon tajlal tetz nicy cient kej. Ej nin te yi jun kejatz tajwen yil tzitoy wok swetz yi wutz yi acaj cosech tetz triw. 17Nin tajwen tan benen chicyal jujun najal cob pam yi at xtxamil, yi na bnix te yi balaj jarinatz, yi cyaj liwr talal jujun, chi jun oy yi winin kej, tetz yi bajx wutz yi cosech tan itoyen tzinwutz, yi in Jehov yi iRyosil. 18Nin tuml yi pamatz, tajwen tan benen quicyal juk ne cner tan jun yob jujun, yi quic mu tal chiyanasil, tu jun ne tor, nin cob cner yi mam, tan chipat-xen tan taklen inkej, na itz jun oy yi winin cocal tzinwutz. Tajwen xomt nin yi echk oyatz tetz triw tu win, yi na chiquim yi e awunatz. 19Nchatz tajwen tan itoyil jun chiw, tan xtxajlen itil, nin cob tal ne cneru tan jun yob jujun, tetz jun oy tetz tzatzin paz. 20Nin yi pale tzocopon tan suken nin yi echk awunatz chi jun oy yi winin kej swutz Ryos, tuml yi pam yi na bnix te yi bajx wutz yi cosech, nin tuml yi cob ne cner. Winin xanil yi oyatz swutz Ryos, nin tetz yi pale sbne. 21Nin te iten nin kejatz, tajwen tan ibnol jun molon ib yi winin xanil, nin quil tziban jun akun yi na taj winin walor. Nin yi jun xtxolbilej, itz jun cawl sbne yi tajwen tziban tanen tetz cyakil tiemp, nin quic na ban na lcxat cunt.m 22 Yil tzopon kejlal tan jen icosech, quil tzisicyen yi echk tal bakwutz yi na cyaj cyen txakxuj, nin quil tzitxoy yi echk wutz yi bakajin yi na cyaj cyen wi txotx. Akwok quen scyetz yi e tal prow meba, nin scyetz yi e awer nak. Na in iRyosil, yi na chincawun tzitej.n
23 Ej

15Ma

Yi kej tetz bajx cosech

nintzun jilon tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss tan talchen:
m 23:15-21

Yi kej tetz yi echk chun

k 23:6-8 Ex 12:14-20; 23:15; 34:18; Dt 16:3-8. l 23:15 Na elepont yi na taj tajlen 49 kej. Ex 23:16; 34:22; Dt 16:9-12. n 23:22 Lv 19:9-10; Dt 24:19-22.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO23

198

24 Txolaj yi xtxolbilej scyetz yi e atanum yi e xonl Israel: Yi bajx kej tetz yi jukin xaw, tajwen tan ibnol tanen jun kej ujlen, nin jun molon ib yi winin xanil, nin tajwen tzoc chun te jun kejatz. 25 Tajwen tan ipatil jun oy tan taklen kej Ryos, nin quic cuj tan ibnol jun jilwutz akun yi na taj winin walor.

tzaj Kataj Ryos junt tir tetz Moiss, itzun taltz: 27Yi lajujin kej tetz yi jukin xaw tetz cyakil yob, yastzun yi kejlal tan xtxajlen itil. Nin tajwen tan ibnol tanen yi jun molon ib yi winin xanil, nin tajwen tan ibnol tanen yi muclen wej, nin tajwen tan ipatil jun oy tan taklen kej Ryos le jun kejatz. 28 Nin quil cxakuj te jun kejatz, na yastzun yi jun kej tan intxajol itil, nin sjalok cuybil ipaj swutz Ryos, yi itajcawil. 29Alchok scyetz yi quil sban tanen yi muclen wej le jun kejatz, quic na ban mbi wunakil, tajwen tan telen lajun le tnum. 30Nin alchok scyetz yil tzakuj te jun kejatz, quic na ban mbi wunakil, sotzel wutz sbne wan. 31Quil tziban jun akun, na itz jun incawl tetz cyakil tiemp, yi tajwen tan chibnol tanen yi e initxa yi xomt che tzaj, nin tajwen tan ibnol tanen quic na ban na lcxat cunt. 32 Yi jun kejatz tajwen tzoc tetz itajal yi itz jun kej tetz ujlen, nin tetz muclen wej, nin tajwen yil xetij yi jun kejatz yi beluj tajlal yi xaw, cwen kej, jalen yil cu kej le junt eklok, yastzun yil tane imunl.o tzaj Kataj Ryos junt tir tetz Moiss itzun taltz: 34 Txolaj yi xtxolbilej scyetz yi e atanum yi e xonl Israel: Cyakil yob, le olajin kej tetz yi jukin xaw, tajwen tan ibnol tanen jun wutz kej yi na biaj Scabte. Juk tzun kej sbne yi jun tzatzinatz, tan taklen kej Ryos. 35 Nin le bajx kej tajwen tzimol itib. Nin chin xan nin jun molon ibatz sbne. Quil tziban jun jilwutz akun yi quiw te yi jun kejatz. 36 Nin tul yi juk kejatz, tajwen tan ipatil echk oy tzinwutz, nin le wajxakin kej tajwen yil tziban junt molon ib yi winin xanil, nin tzipate junt oy tzinwutz. Na itz jun kej tetz tzatzin, nin quic cuj tan ibnol jun jilwutz akun.p 37Je yi echk kej yi tajwen tan ibnol tanen tan taklen inkej, nin tajwen tan ibnol tanen echk molon ibatz na at xanil. Nin tajwen tan ipatil echk oy swutz Kataj Ryos, nin echk itxixwatz yi na patij tircun wankil, tuml echk oy yi ixin triw cun, nin echk oy yi win cun, xom quen tu te yi mbi tajwen tan itoyil le jujun kej. 38 Nchatz tajwen tan ticysen echk kej tetz ujlen cyakil sman tan taklen inkej. Nchatz ban tzitak echk oy yi sukint itan swetz tu yi echk oy yi tu na saj buk te italma. 39Ej nin yi olaj tajlal yi jukin xaw, yi nsken wit je yi cosech itan, tajwen tan ibnol jun tzatzin tetz juk kej tan taklen kej Ryos. Nin le bajx kej te yi tzatzinatz tajwen tan itujewen. Ma yil jepon tamp yi juk kejatz, tajwen tan itujewen junt kej. 40Le bajx kej ban tzimol wok echk balaj lobaj. Nchatz ban tzimol wok echk xak xaj, nin echk kab tze yi winin xak, tu yi echk kab kan tze yi chon na jal tziak a tan ibnol scabte. Nin te yi juk kejatz cxtzatzinkwok
o 23:26-32

26 Jilonen

Yi kejlal tan xtxajlen quil

33 Cawun

Yi wutz kej Scabte

Lv 16:29-34.

p 23:33-36

Dt 16:13-15.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

199

LEVTICO23,24

tzinwutz. 41Na tul yi jukin xaw tetz cyakil yob, tajwen tan ibnol tanen yi jun tzatzinatz tetz juk kej tan taklen inkej. 42 Nin tul yi juk kejatz, tircun axwok, yi ax intanum, tajwen tan itaten txeak tal scabteatz, 43 bantz tulen txakx chicul yi e initxa yi mbi cun bajij yi woquen tan itelseneltzaj le tnum Egipto, nin yi xconen tal scabte itan tetz inajbil. Ban wok bin tanen echk incawl, na in Jehov iRyosil.q 44 Yastzun yi echk xtxolbil yi talnak Moiss scyetz yi e xonl Israel, te echk kej, yi tajwen tan ticyen cyan swutz Kataj Ryos. nintzun jilon tzaj junt tir Ryostz tetz Moiss itzun taltz tetz: 2 Cawunin scyetz yi e atanum yi e xonl Israel tan cyakol aceitil oliw te yi balaj, bantz quil chitzaj yi echk txekbil. 3 Nin tajwen yil tzoc Aarn tan nuclen yi echk cantil, bantz quil chitzaj yi echk txekbil yi at swutz Kataj Ryos le mantial tetz molbil ibaj, swutzeltzaj yi xbuk yi at swutz yi caa kale atit cunt yi cob lepaj cub tetz yi trat. Nin yi xtxolbilej itz jun cawl tetz cyakil tiemp, yi tajwen tan quibital yi e initxa yi xomt che tzaj. 4Tajwen bin tan nuclen yi echk txekbilatz yi ate nintz le chiculbil, yi oro cun, tan chitxekunen swutz Ryos. yi chumbalaj jarin awan, nin banaj coblaj pam yi wajxak liwr tu nicy talal jujun sban, 6 nin ban je yi pamatz awan wi yi mes, yi oro cun yi at tzinwutz, nin ban tzatxolen cob txol tan kakchak nin tu yi jujun txol.r 7Nin ban tzicy cun yi insens awan tibaj yi jujun txol pam, na yi insensatz spat-xok swutz Kataj tan taklen kej i, yi jun xtxolbilatz sbajok sbne opon tunintz. 8 Nin yi pamatz tajwen tan toponen swutz Kataj Ryos, cyakil tir yi na bajij yi jun kej ujlen, chi jun trat tetz cyakil tiemp. 9Nin yi echk pamatz cyetz Aarn scyuch yi e nitxajil sbne,s nin ban lbaj cyan le jun amal yi xan, na winin kej yi jun oyatz txol cyakil yi echk oy yi na opon swutz Ryos. itzun bantz at tzun jun yaj yi xonl Israel yi xtxu, ma yi taj itz aj Egipto. Nin yi bi yi xtxu itz Selomit, nin yi xnanatz i tal Dibri, nin i jun chixonl yi e aj Dan. Nin tzun je chiyajol quib yi jun yajatz tu jun xonl Israel. Itzun yi jun yajatz yi xonl Israel xtxu, nintzun octz tan telsen kej yi bi Kataj Ryos. Ej nin tzun ben ticylentz swutz Moiss. 12 Ej, nin te yi na chitzan tan chiwen yi tajbil Kataj Ryos tan chibnol, nin tzun octz cyakun xetze. 13 Sajen tzun tlol Kataj Ryos tetz Moiss, itzun taltz: 14 Cyajlen yi junatz yi mmoc tan telsen inkej, le yi amal kale najlquixet, nin tircun yi e yi ja quibit yi mmoc tan telsen inkej ban lje chikab twi tan chajlen yi juncun i ajpaj. Nin tircun yi e wunak tetz tnum ban lchibiy cun tan cub. 15-16 Ma jalu, txolnin yi xtxolbilej scyetz yi e xonl Israel: Alchok scyetz yil tzoc tan telsen kej yi bi yi kaRyosil, i aj paj, nin tircun yi e xonl Israel
q 23:39-43

24

1Ej

Yi aceit yi na xcon tetz txekbil

5 Xconken

Yi pam yi ilenin na opon swutz Ryos

10-11Ej

Yi chicastiw yi e wunak yi na choc tan telsen kej Kataj Ryos

Ex 23:16; 34:22.

r 24:5-6

Ex 25:30.

s 24:9

Mt 12:4; Mc 2:26; Lc 6:4.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO24,25

200

chocopon tan biylen cun, tan cub. Nin quic na ban ko itz jun xonl Israel, nka jun awer nak yil tzoc tan telsen kej Ryos, tajwen tan quimen. 17Nchatz alchok scyetz yil biycun jun wunak, tajwen tan quimen.t 18 Alchok scyetz yil quim tawun junt tan, tajwen tan tkol xel. 19Nin alchok scyetz yil ban quen jun taklen tej junt, tajwen tan tijol yi mbi cun mban. 20Ko at jun yi ja wakxij bakil junt tan, tajwen tan wakxen tetz bakil, ko ja el wutz jun tan junt, tajwen tan telen wutz yi jun yi melsan wutz yi tuch, ko ja el te jun tan junt tuch, nchatz tajwen tan telen te yi junatz.u Bantz tijol yi quixcuj yi na icypon tan yi jun yi na loon. 21Alchok scyetz yil biy cun tawun junt, tajwen tan tkol xel. Ma na alchok scyetz yil biy cun jun wunak, tajwen tan cwen biyij. 22 Na yi echk cawlatz nicy nintu sbne scyetz yi e xonl Israel, scyuch yi e awer nak yi najlche-tz.v Ban wok bin tanen echk incawl na in yi Ryos yi itajcawil. 23 Jilonen tzun Moisstz scyetz yi e xonl Israel, nin tzun el tzaj quicyal yi junatz yi oc tan telsen kej Kataj Ryos, nin tzun cu chibiyoltz tan cub. Quib yi tal Ryos tetz Moiss, inin tzun cyulej yi e xonl Israeltz. yi jilonen tzaj Kataj Ryos tetz Moiss, wi yi wutz yi na biaj Sina, itzun saj tloltz tetz: 2 Txolnin yi echk xtxolbilej scyetz yi e atanum yi e xonl Israel: Yil cxocwok tul yi amal yi swake tzitetz, tajwen yil tzuje yi txotx jujun tiemp tan taklen kej Ryos. 3Ej ban tzun tzoc wutz yi txotxtz itan tetz kak yob. Nchatz ban cxoc tan poren yi uva yi awij itan, nin ban tzimol yi echk wutz. 4Ma le jukin yob, tajwen tan tujewen yi txotx, tan taklen kej Kataj. Nin quil tzoc wutz itxotx itan, nin quil tziban ban tetz echk uva yi awij itan. 5Nin quil je jun cosech te yi triw yi na jeul chuc tul yi jun yobatz,w nin quil molxij jun cosech te yi wutz yi uva yi na kanax tul jun yobatz, na tajwen tan tujewen yi txotx. 6Poro yi echk taklen yi chuc na chuy tul yi jukin yobatz xcyek tan icachen len, yi axwok itetz, scyuch yi e imos, scyuch yi e akunwil, nin scyuch yi e awer nak yi najlche tzixol. 7Nchatz ban chiwan yi e itawun, scyuch yi e smaron txuc tej. Cyakil yi na jeul chuc ban xcon tetz iwa.x 8 Ej, nin tajwen tan itajlal juk tir juk yob, tan jemponen tajlal tetz cawunak tu beluj yob. 9Ej nin yi lajuj tajlal yi jukin xaw, yi kej tetz Cuybil Paj, tajwen tzoc yi chun itan yi banij te tuc cner, lakak tnum Israel, tan telsen stziblal yi txant tan jemponen yi nicy cient yob. 10Ma yil jepon yi nicy cient yobatz, tajwen tzoc itan tetz jun yob yi winin xanil, na itz jun yob tan elen liwr. Tircun yi e esclaw chelpon liwr tan chipakxen te yi chinajal, nin ban lcyetzaj junt tir yi chitxotx yi benak cay. 11Yi jun yobatz yi na biaj jubileoy, itz jun tiemp sbne tan cyelen cyakil wunak liwr,
t 24:17 Ex 21:12. u 24:20 Ex 21:23-25; Dt 19:21; Mt 5:38. v 24:22 Nm 15:16. w 25:5 Na elepont yi qui je yi triwatz yi na je ul chuc chi na ban yi na je yi cosech te yi tiemp yi ban na xcon yi txotx cyan. Na quic rmeril tan benen yi wutz cay, chi na ban yi mero cosech. Poro ban lwan alchok wunak tej. Quic taw yi ujulatz tanen tul yi jun yobatz. Alchok scyetz ban wan tej. Nchatz yi e cyawun ban chiwan tej. x 25:1-7 Ex 23:10-11. y 25:11 Yi yol jubileo chon na saj tetz jun yol le hebrey yi na elepont chun nka tuc cner. Ja oc yi jun chunatz tetz techl yi ja xetij yi jun yob tetz jubileo. Itz jun yob yi ja chel liwr cyakil e esclaw yi e xonl Israel, nin yi ja chicambaj junt tir yi cyetz chitxotx yi benak cay. Nchatz yi e yi at chitxokben chelepon liwr tkab. Dt 15:1-9.

25

1Itzun

Yi jun yob tetz ujlen, ej nin yi jun yob yi na biaj jubileo

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

201

LEVTICO25

nin tul jun yobatz quic cuj tan tocsen wutz yi echk cojbil, nin quic cuj tan jen yi triw yi na itzij chuc wi cojbil, nin quic cuj tan poren echk uva, nin quic cuj tan molchen echk wutz, 12 na itz jun yob yi winin xanil, nin tan cyelen yi e pres liwr. Nin ntin cxwankwok te yi mbitz na chuy chuc swutz cojbil. 13 Te yi jun yobatz yi na biaj jubileo, tircun e yi benak chitxotx cay tajwen tan cyetzal junt tir. 14Na ko at jun slok jun pi txotx, nka scay nin jun pi txotx, quic cuj tan paysal wutz yi jun yi na tzan tan cayen, nka yi jun yi na tzan tan lokchen. 15 Na yi wunak yi lokon jun pi txotx, ntin choje yi tajlal cosech yi sjalok jalen yil tzucul junt tir yi jun yob yi na biaj jubileo, nin yi jun yi na cayin tetz yi txotx, ntin sjake yi jamel yi echk cosechatz yi txen je swutz yi cojbil.z 16 Xom quen tu te yi jatna tlen cosech txen je, yatz nin jamel yi cojbil sbne-tz. Nin yi ko coboxten yob cosech tan jen, ajnak tzaj nin tzun sbne jameltz, na yi na caylij itz yi tajlal ech cosech. 17Qui tzun tzipaysaj iwutz tzitibil itib. Ma na ek wok inchi, na yi in wetz in iRyosil yi na cawun tzitej. 18 Banwok tanen echk incawl tu echk inley yi bixbant wan. Nquen wok culutxum tan banlen tanen, bantz penin skil cxnajank wok le itanum. 19Stke tzun itxotx balaj cosech, nin cxtzatzink wok swutz icojbil, nin sbajk yi echk wutz yi echk cosechatz itan jalen cun yil noj icul. 20 At lo e scyale: Mbil baj kan yil koc tul yi jukin yob, na quic cuj tan kakujen wi cojbil, nin quic cuj tan kabenen tan jesen kacosech? 21Je puntilej, yi in wetz, swake imbanl tzitibaj le kakin yob, nin yi cosech yil je itan xcyek tan icachen tetz ox yob. 22 Cxwank tzun woktz te yi colij itan, jalen yil cxoc wok tan tawlen itujul le wajxakin yob, nin xcyek yi colij itan tan icachen jalen yil je yi acaj cosech. 23 Yi txotx quic rmeril tan benen itan cay tetz cyakil tiemp, na itz wetz, nin yi axwok itetz, nicun chi axwok tuk camol tanen swutz incojbil. 24Chastzun te yi txotx yi at tikab, ban tzitak amal tetz yi taw banak, tan lokol junt tir tzitetz. 25 Yi ko at jun itanum yil ben tul il, nin scay icy tzaj yi xtxotx tzitetz, ban tzilok. Poro ko at jun xonl i yi nakaj chixol tuch, yi na taj tan colpil yi txotx yi ja wit ben cay, ban tzitak amal tetz tan lokol junt tir tetz yi mero taw.a 26 Ma jalu, ko itz jun itanum yi quic tetz xonl tan xcyewen tan colpen yi txotx, ban tzoc il tan molchen puk tan lokolt tzitetz. Yil jal yi tajwen tan, 27tzocopon tan telsen cwent te yi jatna yob na taj tan jemponen te yi yob tetz jubileo, nin yastzun jamel yi stke tzitetz tan tetzal junt tir yi txotx. 28 Ma jalu, ko quil xcye yi yaj tan molchen yi pwok yi tajwen, scyajk tzun yi txotxatz tcwent yi jun yi nlokon jalen cun yil tzopon yi jun yob yi na biaj jubileo tan tetzal junt tir, na yastzun yi jun tiempatz yi na pakxij junt tir chitxotx cyakil wunak chikab. 29Ko at jun yi ja cay jun cal tul jun tnum yi tapij cun tej, ntin at rmeril tan lokolt tul yi bajx yob yi benlenix cay. 30Poro ko quil xcye junt tir tan lokchen yi cal, te jun yobatz, scyajk yi cal tetz yi junt wunak yi nlokon, tetz cyakil
z 25:15 Yi mero bintzi qui nin ben yi txotx cay, ma na ntin yi echk cosech yi at rmeril scambaj yi lokol jalen jepon te yi yob yi na biaj jubileo. a 25:25 Rt 2:20; 4:1-10.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO25

202

tiemp, nin quit xcye yi taw banak cyen tan colpen, mpe ik tul jun yob yi na biaj jubileo. 31Ma yi ech cal yi chon jenake tul echk tnum yi quic tapij soltej, nicun sbajok scyej chi na bajij te jun pi txotx yi ban lokxij kol xcye yi taw tan colpen junt tir, ma ko qui, spakxok tzuntz tkab yi taw yil jepon yi jun yob tetz jubileo. 32 Ma yi e xonl Lev, ban chilok junt tir echk chical yi chon at tul jun tnum yi tapij cun tej. 33 Yi kol ben jun cal cay tan jun xonl Lev yi chon at le jun tnum yi tapij cun tej, nin ko quil xcye tan lokchen junt tir, tajwen yil pakxij tkab i yil jepon yi yob tetz jubileo. Na yi echk chical yi e xonl Levjatz yastzun yi cyetz chical tetz cyakil tiemp. 34Nin yi echk amal tetz pstorbil, yi chon at chikab yi e xonl Lev, quic rmeril tan benen cay, na yi echk amalatz itz cyetz, tetz cyakil tiemp sbne opon tunintz. at jun itanum, yil cyajcyen meba, nin ltzopon tan jaklen cheybil tetz tzitetz, tajwen tan icheyal chi na ichey jun awer nak tbe, nin tajwen tan itkol posar.b 36 Quil tzimajwok len jun taklen tetz, nin quil tzitzam taal yi pwok yi ja cam tzitetz, quil tziban jun xtxolbilatz, ma na ekwok chi iRyosil, nin akwok posar yi jun prowatz. 37Quil tzijak taal yi pwok yi na itak tan cmon tetz,c nin quil je jamel yi wa itan. 38 Na in iRyosil, yi itajcawil, nin ja cxelwok tzaj wan chikab yi e aj Egipto, tan woquen tetz iRyosil, nin tan itoponen le tnum yi na biaj Canan. 39Yi kol cyajcyen jun itanum tul mebail te yi at tan posarin tzituch, nin lcaytib tzitetz tan akun, quil tzibuch chi jun esclaw tanen, 40ma na tajwen tzitak kej chi na itak kej jun akunwil, nka chi na itak kej jun aj posarinl. Nin stzakujk tzituch jalen yil tzopon kejlal yi jun yob tetz jubileo, tan telen liwr. 41Kalenas tzun tzeltz liwr tuml yi najal, tan taten chixol yi e tetz xonl, nin tan taten swutz yi tetz cojbil, chibanak cyen. 42 Na axwok len cun inchakum, na ja cxeltzaj wan jak cawl Egipto, nin quic rmeril tan ibenen cayin chi na ben cayin jun esclaw. 43 Qui bin che ibuch, ma na chajwok yi na itek inchi. 44 Ko na itaj tzilok jun esclaw yaj nka xnan, ban tzilok, poro yi chon ljal chixol yi e awer nak tetz junt tnum. 45 Nchatz ban tzilok yi e awer nak yi najlche tzixol, tuml chinitxa yil chijal te yi ate le itanum, ban lche ilok tetz esclaw. 46 Nin ban chicyaj cyen itan tetz esclaw scyetz initxa yil cxquim itetz. Poro quic rmeril tan itoquen tan chibuchlen yi e itanum yi ko e esclaw tzituch.d 47Ma jalu, ko at jun awer nak yil tzoc tetz ric, nin ko at jun itanum yi ja ben tul txokben, nin na cay tib tetz yi jun ricatz, nka na cay tib tetz alchok awer nakil, 48 at cuj tan chojol jamel tan telen liwr, nin quic na ban ko ja wit cay tib. Ban colpij tan jun titzun, nka jun stzicy, 49nka tan jun quitzun, nka quitzicy yi e taj xtxu, nka alchok jun scyetz yi e xonl yi nakaj nin chixol tuch. Nchatz ban colpij tib kol xcye tej chuc cuntu. 50Nin na taj telsen ajal te yi jatna tiemp na taj tan jemponen te yi yob tetz jubileo, nin yi jamel tan telen liwr itz yi tajlal yi echk yob yi quil xcon tetz yi patrn. Yi pwok chon xomok te yi na chitxac
b 25:35

35 Ko

Yi ech cmon yi na aklij scyetz yi e prow meba

Dt 15:7-8.

c 25:37

Ex 22:25; Dt 23:19-20.

d 25:39-46

Ex 21:2-6; Dt 15:12-18.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

203

LEVTICO25,26

yi e akunwil tul jun kej. 51Nin ko at tzaj nin coboxt yob yi qui njepon te yi jun yob jubileo, tajwen tan tkol mu te yi pwok yi nstzam yi benen cayil tib. 52 Ko coboxten yob tan jemponen te yi jun yob tetz jubileo, ntin choje yi jamel yi mut tiempatz. 53 Nin tajwen tzilwij wutz chi jun akunwil yi na akuj tan yobin, quil tzitak amal tan toquen buchlen. 54 Ma jalu, ko cyal na jal puntil tan tan colpen, ilenin tzelpon liwr scyuch yi e nitxajil, yil jepon yi jun yob yi na biaj jubileo, 55 na tircun yi e xonl Israel e len cun inchakum, e wetz, na in nchelsan tzaj Egipto. Na in yi Ryos yi cawl itetz. tziban teblal echk ryos yi banijt cuntu quitanen, nin quil tzilok wutz echk teblal junt ryos, nin quil tzoc echk cub itan chi winink xanil, nka echk cub yi seij tu wutz. Quil cxmeje wok swutz echk taklenatz tan taklen kej, na yi in wetz in Jehov iRyosil.e 2 Banwok tanen echk kej tetz ujlen yi bixbant wan. Akwok kej yi mantial tetz molbil ibaj kale najlchinet. Na yi in wetz in Jehov iRyosil, yi na chincawun tzitej.f 3 Yi kol cxom wok te echk incawl, nin kol tziban tanen tircun yi na walnin tzitetz, 4tzopon tzun yi abaltz wan te yi tiempil, nin tircun echk ujul swutzink. 5 Nin yi triw yi jepon itan xtxaje yil tzucul tiempil yi uva, nin yi uva xtxaje jalen yil tzoc junt tir yi cosech wi yi cojbil. Nin quil xquim wok tan wej, nin tan yi na cxtzan wok tan banlen tanen echk incawl quil sotz icul le itanum.g 6 Nin sjalok tzatzin paz le itanum, nin quil cxob wok yil cxwit, nin cxincolewok chikab yi e smaron txuc, nin quil wak amal scyetz yi e icontr tan oyintzi tzitej. 7Cxcyekwok tan chilajen len e icontr, nin chiquimok tircun itan tan spar. 8 Ntin o ntzi ixonen cxcyek tan chilajen len jun cient icontr, nin yi jun cient itetz, chixcyek tan chilajen len lajuj mil icontr, nin tircun chiquimoklen itan tan spar. 9Winin chin tzatzink tzitej, nin cxpucunk wan, nin jun cun nelpon cun te inyol yi insuknak tzitetz. 10Nin cxwankwok te yi cosech triw yi colijet itan, nin tajwen tan telen tzaj itan le culbel, tan icolol yi wutz yi acaj cosech. 11Yi in wetz natok tzitej, nin quil tzinxajslen wib tzitej. 12 Nin cyakil nin tiemp chinxonk tzixol. Nin nocopon tetz iRyosil. Nin yi axwok cxocopon tetz intanum.h 13 Na in iRyosil yi itajcawil yi ncxelsan tzaj jak chicawl yi e aj Egipto, tan quit itaten tetz chiesclaw. Nin ja el yi yucu wan te ikul yi tzamol itetz, nin ja wak ikej. jalu, ko quil cxoc culutxum jak incawl, nin ko quil tziban tanen echk xtxolbil yi ja wit wal, 15 ma na ko quil tzicujij echk inley nin kol cxocwok tan telsen kej echk incawl, nin ko quil tziban tanen, qui tzun cxel cun wok te yi katrat. 16 Ko yatz tziban wok, je tzimbanej tzitej: Chin xowbil nin sbne, cupon yabil yi sbiyonk, tzelul ikakl, chiyobtok iwutz, nin quil jal iwalor, nin
e 26:1 Ex 20:4; Lv 19:4; Dt 5:8; 16:21-22; 27:1. 6:16; Ap 21:3. f 26:2

26

1Quil

Yi e culutxum, sjalok cyetz chibanl

14 Ma

Echk xtxolbil tan maklen chiwutz yi e pajol cawl

Lv 19:30.

g 26:3-5

Dt 11:13-15.

h 26:11-12

2Co

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO26

204

quic wutzil yi echk ujul sbne yil tzitawaj, na yi e icontr e scambank yi wutz icosech. 17Nocopon contr tzitej, nin yi e icontr chixcyek tzitej, nin chicawunk yi e yi winin na chich chicul tzitej, nin cxelpon ojk ptzun cyalk jun xomij tan itzamlen. 18 Nin ko qui nin cxoctz culutxum jak incawl, cxincawse jukt tir tampaj itil yi na ijuch. 19Na itocsaj itib nim tu itajtzakl, poro tzinxite cunin yi jun iyaplatz, nin quit wak amal tan cwen abal wiak yi icojbil bantz quil wutzin itujul. 20Nin yi itakun tan chatz tu sbne, na quil wutzin, nin nchatz yi echk wi lobaj quil jal jun tal utuj wutz. 21Nin ko qui nin tzocopon incawl te iwi, nin inin axwoktz tan pajlen echk incawl, swake tzun jukt tir icaws, xomquen tu te ipajpal. 22 Swake amal tan cyoponen echk smaron txuc tan ibajsen, nin chibajk initxa cyan, nin chocopon tan chibajsen echk itawun, nin chixcyek yi e txucatz tan chibiylen winin wunak, nin quit jal mas ixonen tan xon lakak be. 23 Nin ko chin pajpuj nin axwok, nin chinchuj nin tunin axwok tan pajlen echk incawl, 24cxincawse jukt tir, tan echk itil yi na ijuch. 25 Nin copon jun chin wutzilen oyintzi wan tzixol scyuch yi e icontr bantz wicysal incul tzitej, tampaj yi qui nin ncxel cun wok te katrat yi bnixnakt kan tzituch. Cxelpon ojkuj tan icolol itib leak itanum, poro copon echk yabil wan tzixol. Nchatz ncxben wok pres cyakun yi e icontr. 26 Ej, nin yil tzaj yi iwa wan, yi colij itan tan iwanen coboxt kej tej, lajuj cun xnan chocopon tan skajsen jun tal pam tul jun ntzi tal chuj, nin piun cun sbne tziwutz, nin quil noj icul tan. 27Ej, nin ko qui nin na ocopon inyol te iwi, nin chinchuj nin tunin axwok tan pajlen incawl, 28 chichok incul tzitej, nin cxincawse wok jukt tir yi nimten cun quixbel sbne, tan yi ipajpal. 29Nin tan yi xtxolbilasej, axwokten cxocopon tan chibajsen initxa. 30Nocopon tan xiten cun echk kajbil yi na xcon itan tan culajen echk ryos. Nin cob cuntu chelpon echk patbil insens yi na xcon tzitetz. Nin yi iwankil yi quimnakt chon jepon intenul tibaj chiwankil echk iryosil yi qui na chinachon. Tzinchaje tzuntz tzitetz yi qui na chimpek te itajtzakl. 31Chin tzinunin tu sbne itanum wan. Nin tzinxite echk ical kale na imolwit itib tan taklen kej echk ryos. Nin quit chintzatzin te echk balaj insens yil tzitak swetz. 32 Sloonk yi tnum wan, nin yi e icontr yil chul tan najewen tul chelpon yab te yi squile. 33 Nin cxelpon xit wan benen tzin chixolak echk tnum; nin nocopon tan ibiylen cun tan spar; nin yi itanum tzocopon tetz jun amal yi tzinunin tu yi chin xowbil nin. 34Nin tan yi xtxolbilatz stzujek yi txotx, nin tzelpon xel yi tiemp tzitej yi qui nin mitak tan tujewen. Te yi tiemp yil cxatijwok tan najewen le chitanum e icontr, yastzun yi tiemp yi stzujek yi txotx. 35 Cyakil yi tiemp yil cyaj yi txotx chuc, yastzun yi xel yi tiemp yi qui nin mitak tan tujewen te yi atix tzaj wok swutz. 36 Nin yi axwok yil cxclax cyen chikab yi e icontr te yi atix chixol, swake winin xow tzitetz, nin cxelpon ojkuj tan tu yil tzibitnin yi na cutzaj txakxuj jun tal xak xtze, cxelpon ojkuj swutz, nicun chi alk jun xomij wutz icoc tu spar tan ibiylen cun. Ej nin cxjepon trimp tan bil nin ojkel. Poro cyal xomij tan itzamlen. 37Nin ichucten tzibowle itib. Na nicun chi najk icol itib tkab jun chin wutzilen oyintzi, poro cyal jun xomij tan itzamlen. Nin cyal nin jun
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

205

LEVTICO26,27

tzitetz yi nink jal walor tan oyintzi tu icontr! 38 Nin yi e mas tnum chocopon tan itelsen cun swutz, nin xquimok wok cyakun yi e icontratz. 39Ej nin yi e yi quil chiquim le chitanum yi e icontratz, chiquimok tampaj yi cyetz quil. chiquimok scyuch chitaj chitxu, na nchatz e, at len quil. 40 Ma yi e ixonl yil chixomtzaj, mpe nink chinachon te chipaj tu chipaj yi e chimam chite, yi e yi oc tan contrin swej tan yi cyajtzakl yi chin pajpuj nin,i 41ilenin nocopon tan contrin scyej, nin swake amal tan chibenen pres chikab chicontr. Kalenas tzun chitxixwok nin chichoje yi pajpal yi cyajtzakl. 42 Kalenas tzun tzul txakx yi trat tincul, yi bnixnak wan tu Jacowj, nin Isaack, nin tu Abraham.l Ej nin nchatz tzul txakx yi txotx tincul yi sukint wan tzitetz. 43 Na yi txotxatz tzujek tikab. Nin tzatzin cun tzujek yi cobox yobatz yi qui nin mitak ujlen tetz, na quibix axwok sbne tan akun swutz. Na yas tzun icaws, tan paj yi qui nin mitak kej echk incawl tu echk inley, na qui nin ixomwok tan banlen tanen. 44 Nin te yi na itijwok cyakil echk cawsatz, le chi amal yi e icontr, quil cxelwok te incul junawes, nin quil cxel wok cun wan swutz junawes, na quil tzel yi trat te incul yi mbnixnak wan skaxol, scyuch yi e imam ite, na yi in wetz in Jehov, yi iRyosil. 45 Ma na chul txakx e tincul tan paj yi trat yi mbnixnak wan scyuch, yi cyelen tzaj wan Egipto, chiwutz jun coloj nacin, tan woquen tetz chiRyosil. Na in Jehov iRyosil.m 46 Yastzun yi echk ley tu echk cawl, tu echk chusun, yi cyaj tlol Kataj Ryos tetz Moiss wi wutz Sina, tan xtxolil scyetz yi e xonl Israel. nintzun jilon tzaj junt tir Kataj Ryos tetz Moiss tan talchen: yi echk xtxolbilej scyetz yi e atanum yi e xonl Israel: Alchok scyetz yi na taj choj yi jamel tan colpen jun wunak nka jun echk taklen yi sukij swetz, je yi pwok yi tajwen tan chojlen swetz tan colpenel tzaj tkab yi yol yi nsuk swetz: 3 Ko itz jun yaj yi at tul junak yob jalen ox cal yob yi jamel itz nicy cient pi sakal. Xom quen tu te yi walor yi jilwutz pwok yi na xcon le mantial tetz molbil ibaj. 4 Ma ko itz jun xnan yi nsukij swetz, yi jamel i itz, junaklaj pi sakal. 5 Ma scyetz yi e wunak yi ate tul o yob jalen junak yob yi nsukij swetz, yi chijamel itz junak pi sakal yi ko itz yaj, ma ko itz xnan, lajuj ntzi tzuntz. 6 Ma scyetz yi e nitxa tan jun xaw jalen o yob, yi chijamel itz o ntzi pi sakal ko itz xicy, ma ko xun ox ntzi tzuntz. 7Ma scyetz yi e yi ja tzak ox cal yob cyan, olaj tzun pi sakaltz, scyetz yi e yaj, nin lajuj scyetz yi e xnan. 8 Ma ko chin meba nin jun wunak, tan chojlen yi pwok yi bixbant, tajwen tzun tzopontz tan yol tetz yi pale, tan tbiten yi nicyna choje, xomquen tu te yi walor yi jun yi sukin yi yol. 9 Ma jalu, yi ko itz jun awun yi sukint swetz, quic tzun rmeriltz tan xiten yi jun tratatz, na ja wit xansij. 10 Nin quic cuj tan jen txexun tu junt awun. Quic na ban ko chin bant cunin, nka ajnakt tzaj cunin. Ma ko
2 Txolnin
i 26:40-45 Is 66:8; Zec 12:10. j 26:42 Gn 28:13-14. k 26:42 Gn 26:3-4. l 26:42 Gn 17:7-8. Ja xcon yi bi Jehov tan na na elepont, yi Ryos yi na el kab te yi echk taklen yi na suk. m 26:45

27

1Ej,

Echk taklen yi winin xanil swutz Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

LEVTICO27

206

na txexij jun awunatz yi sukint, chicabil tzuntz na chixansij n , yi jun yi at nintz, tu yi xel yi mopon oyin. 11Ma ko itz jun txuc yi nketz xansant, yi quic cuj tan toyen tetz Ryos, tajwen tzuntz tan benen ticylen yi jun awunatz swutz yi pale, 12nin yi pale tzalonk tzaj yi nicyna jamel yi jun txucatz. Nin yi jamelil yi na bixe tan yi pale, tajwen tan cujil yi taw yi awun. 13Nin ko na awij tan tajen junt tir yi awun, tajwen tzuntz tan chojol yi jamel yi bixbant, tuml jun mult, yi itz jun part te o pi yi jamel yi awunatz. 14 Ko at jun yil suk yi cal swetz, yi pale bixbank yi walor yi cal, xomquen tu te yi balajil yi cal, nin yi walor yi na bixbaj yi pale, tajwen yil cu swutz yi taw cal. 15 Ma jalu, ko na taj yi taw tan colpen junt tir yi cal, tajwen tzuntz tan chojol yi walor yi cal tuml jun part te yi o pi yi jamel yi cal yi bixbant tan yi pale, spakxok tzun junt tir yi cal tkab. 16 Ko at jun ja suk jun pi cojbil swetz, yi walor yi jun pi cojbilatz chon xomok te yi nicyna cosech na je swutz, yi walor itz nicy cient pi sakal te cyakil cawunak cient tu cawunak liwr cebada yi na je swutz. 17Nin kol suk yi txotx tul yi yob yi na biaj jubileo, tajwen tan chojlen yi jamel cawal. 18 Poro kol suk swetz te nsken wit icy yi jun yobatz yi na biaj jubileo, quic mas jamel sbne. Chon xomok te jatna yob na taj tan jen ponen te yi jun yob tetz jubileo. 19Ma na ko na taj yi taw yil pakxij junt tir yi xtxotx tkab, tajwen tan chojol yi walor yi txotx tuml jun part te o pi yi jamel. Stetzaje tzun junt tir yi txotx. 20 Poro ko quil cambaj yi txotx, nin lben cay tetz junt wunak, quict tzun cuj tan cambal junt tir yi txotx. 21Nin yil jepon yi jun yob yi na biaj jubileo, quic jun taw sbne, ma na ntin in, nin yi pale i tzocopon tan quicylen yi txotxatz. 22 Ko at jun ltak jun pi txotx swetz yi ja lok, nin nketz herens yi at tkab, cyakun taj, 23 stile yi pale nicyna jamel sbne jalen yil jepon yi jun yob jubileo. Nin te iten nin kejatz na taj chojlen. 24Ma yil tzopon yi jun yob jubileo, spakxok tzun junt tir yi txotx tkab yi mero taw banak. 25 Tircun jamel echk taklen tajwen yi chon lxom te yi jun jilwutz pwok yi na xcon le yi mantial tetz molbil ibaj. 26 Ma jalu, je xtxolbilej scye yi awun yi bajx na chitzij.o Yi eas yi bajx na chitzij wetz sbne, quic rmeril tan suken swetz, na bixbant wan yi wetz sbne. Quic na ban ko itz jun tal wac, nka jun tal ne cner, wetz sbne. 27Ma jalu, ko itz bajx tal jun txuc yi xan kol bajsij, ban colpij. Ntin na taj chojlen yi jamel yi na bixe tan yi pale, tuml jun mult yi itz jun part te o pi yi jamel yi jun txucatz. Poro ko quil je colpin, ban lben cay tan yi pale chi yi jamel yi ja wit bixe. 28 Ko at jun yi ja wit suk yi mebil swetz, quic na ban ko itz wunak, tawun, nka jalaj txotx yi yastzun yi herens yi ncyaj chikol yi e taj xtxu. Quic cuj tan benen cay, nin quic rmeril tan camben junt tir na yastzun xac yi ja aklij swetz, nin winin xanil tzinwutz.p 29Nin nchatz quic cuj tan colpen jun wunak yi sukint swetz, ma na tajwen tan quimen. 30 Yi lajujin pi te yi echk cosech yi na je wi yi cojbil, tu yi wutz echk tze itz wetz. 31Ma ko at jun na taj tan colpen mu te yi lajujin piatz, tajwen tan chojol yi jamel tuml oin part te tircun yi jamel.
n 27:10 Na elepont chicabil yi awunatz, e tetz Kataj Ryos na ban. Nm 18:14. o 27:26

Ex 13:12; 34:19.

p 27:28

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

207

LEVTICO27

32 Jun te yi lajuj awun, tajwen tan taklen swetz, na yastzun yi lajujin part, 33 nin quic cuj tan taklen junt xel yi bant cun, nka ploj mu tal. Nin kol je txexun jun awun, chicabil tzuntz chicyajk tetz wetz, nin quic cuj tan chicolpen.q 34 Yastzun yi echk cawl yi tak Kataj Ryos tetz Moiss wi yi wutz yi na biaj Sina, tan xtxolil scyetz yi e tetz tanum, yi e xonl Israel.

q 27:30-33

Nm 18:21; Dt 14:22-29; Mal 1:8; 3:8-10.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU
Txolbil Xol Yi liwrej

Yi bajxom yi xcon tan Ryos tetz xel Moiss na biaj Josu. Yi bi yi jun Josujatz ja xcon tetz bi yi liwrej. Nchatz yi Josujatz i chibajxom yi e xonl Israel yi cyocomponen Canan
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 112) na xtxol yi en cun ban Josu scyuch yi e mas xonl Israel tan chicambal nin tan cyetzal yi amal yi na biaj Canan. Tul yi echk captulo-as na jal echk xtxolbil kan chitanen: Yi quicyen wi tzanla Jordn; yi cwen woc yi echk tapij tetz yi tnum Jeric tu yi tnum Hai; yi xtxamxen yi yaj Hazor, tu yi echk oyintzi yi e ban tan chicambal winin amal cwent Canan. Yi cap wekl (Cap. 1322) na xtxol yi en cun ban Josu tan jatxlen yi echk amal chikab yi jujun kuj xonl Israel. Ej nin nchatz na xtxol yi en cun ban yi bixewen cobox tnum tan colol tib jun yaj yi ja quim jun tuch tan yi nketz txumijt ntulej. Yi toxen wekl (Cap. 2324) na xtxol echk witzbil yol yi tal Josu scyetz cyakil yi e xonl Israel yi txant tan quimen i. Nchatz na xtxol yi en cun e ban tan quiwsen yi trat yi bnixnak cyakun chimam chite tu Ryos. Na tzaj wi yi liwr tan yi xtxolbil yi en cun chiquimen Josu tu yi pale Eleazar yi cyajl Aarn.

bantz, te yi nsken quim Moiss, yi chakum Ryosa , nintzun jilon Kataj Ryos tetz Josu. Yi Josujatz i cyajl Nun, nin i cheyum Moiss banak. 2 Itzun tal Kataj tetz: Ma jalu Josu, ja quim Moiss, yi inchakum. Chastzun te tajwen tan abajxen cyen chiwutz cyakil yi e mas atanum, yi e xonl Israel, wi yi a Jordn, bantz itoponen swutz yi amal yi swake tzitetz. 3 Sukint cyakil yi echk amalatz wan tzitetz, chi walnak tetz Moiss.b Cyakil yi amal kale cxicyetwok, itetz sbne. 4Sukint yi echk amalatz tzitetz,c yi na xetnin te yi amal tzinunin tu jalen te yi wiwtz Lbano. Ma telen tzin, chon na xet tzaj tzi yi jun chin wutzilen tzanla Eufrates, nin na opon jalen te yi mar Mediterrneo, kale na cwet yi kej. Nin na jop cyakil yi chiamal yi e hitita.
a 1:1 chakum Ryos. Tul yol Kataj qui na elepont jun tu mos, ma na jun yi tkon tib tan xconen tetz Ryos tetz cun talma. Ej nin at kej yi junatz swutz Ryos. Nm 12:7; Jos 1:2-7; Mal 4:4. b 1:3 Gn 15:18-21; 28:13. c 1:4 Tzelepon cun Kataj Ryos te yi yol yi sukint tan. Jer 16:14-16; Am 9:11-15; Zac 8:4-8.

1Itzun

Yi bixewen Josu tetz xel Moiss

208
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

209

JOSU1,2

5 Cyal jun xcye tzawej Josu te yi cobox kej yi ati tzonej wuxtxotx, na chinxomok tzawej, chi banakin tej Moiss. Quil wil cyen achuc, na ilenin chinxomok tzawej.d 6 Benk awukan ttxotxe nin quil cxob, na a cocopon tan jatxlen cun chiamal yi e intanumej. Yi amalatz, yastzun yi sukint wan scyetz imam ite. 7Ntin na taj yi benk awukan ttxotx, nin yi quil cxob. Nquen il tan banlen tanen cyakil yi ley yi talnak yi inchakum Moiss tzatz. Xomen tej, quib yi na tal, bantz penin skil sban cyakil yi echk taklen yil tzaban. 8 Ntin na taj yi quil tzel te acul, yi mbi na tal yi liwr kale atit yi wetz incawl. Skejl nin lakbal na taj yil tzatxum yi mbi na tal. Nin kol cxom tej, penin skil sbne cyakil yi tzabne. 9Qui bin cxob. Benk awukan ttxotx. Quiwit! Quil tzacabej acul, na in awAjcawil, nin in aRyosil, nin chinxomok tzawej alchok cajnint.

Israel. 11Itzun taltz scyetz: Chibenku chixol yi e katanum, nin cyaleu scyetz: Banwok list iwa. Na le oxt kej kicypon wi a Jordn tan ketzal yi amal yi ja wit suk Kataj yi kaRyosil sketz, chechu sban. 12 Nchatz jilon Josu scyetz yi e xonl Rubn, scyuch yi e xonl Gad, scyuch jun kuj scyeri e xonl Manass yi cobf elnake. 13 Itzun taltz scyetz: Ulk txakx yi yol Moiss, yi inchakum, chiculu. Na je yol iej: Kataj, yi kaRyosil mmakon yi amalej tan cyetzalu nin tan cyatenu swutz, chij i ban. 14Chicyajk cyen bin yi quixkelu scyuch chinitxajilu tzonej. Nchatz yi cyawunu chicyajk cyen tzonej. Na yi amalej, yi at jalajicy tzaj yi a Jordn, yastzun yi cyeru yi taknak Moiss. Poro cyakil yi eu yi chusij chetu tan oyintzi, yi eu yi qui na chixobu, ban chixomu tu chimaclu skej tan kucheyen. 15 Tajwen tan kucheyen, jalen cun yil tak Kataj ketz kaamal tan kujewen swutz chi mban i tan taklen yi cyeru. Yil koc tetz taw yi amal yi stke Kataj sketz, kalenas tzun chajt tzaju swutz chiamalu yi at tzonej jalajicy tzaj yi a Jordn, yi ntak Moiss yi chakum Ryos scyeru,g stzun Josu bantz scyetz. 16 Ban ta, chech. Skabne cyakil yi na talu, na list o tan kabenen kale na tajwitu. 17Nin kocopon jak cawlu chi banako te Moiss. Ntinatz na kaj, yi nink xom Kataj Ryos teju chi banak i te Moiss.h 18 Nchatz, alchok scyetz yi quil tzoc jak cawlu, tajwen tan quimen. Ntinatz na kaj kal teru quiwit! Benk tkanu ttxotx, chech bantz tetz Josu.

10 Toquen

tzun Josu tan chicawen yi e mas ajcaw yi ate chixol yi e xonl

Yi toquen Josu tetz chibajxom yi e xonl Israel

bantz, te yi ate yi e xonl Israel le amal Sitim, nintzun e ben chakol Josu cob xkukwil. Te yi ntaxk chiben, nintzun tal scyetz: Quibenenk tan tilwen en tanen yi tnum Jeric, tuml yi echk amal yi at cwent, stzun i bantz.

1Itzun

Yi chibenen chakol Josu cob xkukwil tan tilwen Jeric

d 1:5 Dt 31:6, 8; Heb 13:5. e 1:6 Dt 31:6, 7,23. f 1:12 Yi e xonl Manass cob kuj e ban. At jun kuj e cyaj jalajt cyen yi a Jordn. Nin junt kuj jalaj icytzaj yi a Jordn. g 1:15 Nm 32:28-32; Dt 3:18-20; Jos 22:1-6. h 1:17 Nm 27:20; Dt 34:9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU2

210

Yi chibenen tan tilwen echk amalatz chon tzun cyoponentz xe cal jun xnan yi witz bnol tetz yi na biaj Rahab,i yi najlij Jeric. Yastzun e cyaj cyent te yi jun akbalatz. 2 Poro at tzun jun opon tan talchen stziblal tetz yi rey yi at Jeric. Nin je yol iej: Te yi akalenej at e xonl Israel yi ja chul tan xkuken yi katnumil, chech bantz. 3 Chibenen tzun chakol yi rey cobox aj mantarinl tan talchen tetz Rahab: Chajweel tzaj yi e xonl Israel yi nchoc xe acal. Na ja chul tan xkuken yi kaamal, chech yi e aj mantarinlatz. 4 Poro yi xnan nsken che tew yi cob yajatz. Sajen tzun tlol yi xnan scyetz yi e aj mantarinlatz: Bintzinin, ja chulak cob yaj swuch, poro quinin mmel intxum tetz yi na nchisajet. 5 Akalent cuntu nchel, te yi ntaxk jopxij yi echk sawan. Nchatz qui na wil alo nchajnint. Poro yi nink chiben chanu tan chitzamlen, chitxamxok cyanu, stzun Rahab ban scyetz. 6 Poro nsken che tew i yi cob yajatz wi cal. Na chon cyoquentz tan jak echk tkan lino yi at wi cal tan skejsen. 7Chibenen tzun yi e chakum rey tan chitzamlen klo. Chon chibenen tul yi be yi na opon tzi Jordn kale na chicyet wunak. Watok cunin tzun chel tzaj yi e sanlaratz yi jopxent yi echk puertil yi tnum. 8 Itzun bantz, te yi ntaxk chiwit yi e xkukwil, nintzun je Rahab wi cal tan yol scyetz. Itzun taltz: 9Na wocsaj yi akijt yi echk amalej scyeru tan yi cyeru chiRyosilu. Chastzun te winin na kaxob scyeru. Na cyakil yi o yi najlcho tzonej, jalt nin tan kaquimen tan xow. 10Nchatz kubitnak yi en cunin skejen yi Cyak Marj chiwutzu tan Ryos yi cyelen tzaju Egipto. Nin kubitnak yi mbi cun bajij scyej Sehn tu Ogk yi cob chireyil yi e amorreo yi najlche jalajcyen yi a Jordn. Ja kubit yi ja chel cun cyanu swutz. 11Yi kubital yi xtxolbilatz, nintzun o bisuntz tan. Cyal jun yi nink nimsaj cul tan xcyewen cun chiwutzu tan oyintzi, na ja el katxum tetz yi cyAjcawilu, yi chiRyosilu, i taw yi tcyaj tu yi wuxtxotx. 12 Ma jalu bin, chibneu jun pawor swetz, chi mimban wetz scyeju. Cyaleu swetz swutz cun chiRyosilu yi quil chinquim cyanu cyuml yi e intaj scyuch yi e wutzicy yil chulu tan oyintzi tzonej. Ej nin cyak cyenu jun techl swetz, bantz kukewen incul scyeju. 13 Nchatz nink chiclax intaj tu intxu, scyuch yi e inxibin tu yi e mas wutzicy, scyuch cyakil yi e inxonl. Ko chicoleu bin tkab quimichil, stzun Rahab bantz scyetz. 14 Quil bisunu. Yil tak Kataj yi amalej sketz, skake kib tan chicolchenu, penin skil che kacoleu. Poro qui na kaj yil cyalu katziblal tetz jun, chech yi cob xkukwilatz bantz. 15Yi cal Rahab chon at wi tapij yi at soltej yi tnum Jeric. Chon tzun chicwen tzaj yi e xkukwilatz tan Rahab te akwil. 16Poro yi ntaxk chicu tzaj, nintzun taltz scyetz: Chon chibenku wiwtz, bantz quil chijalu cyakun yi e yi na chitzan tan chijoylenu. Cyewe quibu wiwtz tetz ox kej, jalen cun yil chipakxij yi e yi nchel tan chijoylenu, kalenas tzun chicyajtu chibeu, stzun Rahab ban scyetz.
i 2:1

Heb 11:31; Stg 2:25.

j 2:10

Ex 14:21.

k 2:10

Nm 21:21-35.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

211

JOSU2,3

17Cyajen tzun cyaloltz tetz Rahab: Ntyotu. Nkajen ketz, poro kelepon cun te kayol yi ja wit cyaj kasukil teru. 18 I bin jalu, tbit tzaju kayolej: Yil kul tzaj tan oyintzi tzonej, ban calquenu yi jun akwilej, yi cyak yubil, te yi wentanuil yi calu kale kelponet. Nin ban chimol quibu xe calu, scyuch yi e taj xtxuu, tu yi e stzicyu nin yi e xonl yi taju. 19Alchok scyetz yil tzel soltej yi calu, squimok, nin quic ketz kapaj tej kol quim, ma na i ajpaj tej. Poro ko at jun sketz ketz yil tzoc tan chibiylen yi e yi ate xe calu, o tzun ajpajtz sbne. 20Poro nchatz kol talu katziblal, quit kaban tanen yi nkasuk teru, chech yi e xkukwilatz bantz tetz Rahab. 21Ban, chij Rahab. Nintzun e jatx quibtz. Yi chicwen tzaj, nintzun oc calol Rahab yi jun akwilatz te yi wentanuil yi cal i. 22 Inti yi e xkukwilatz chon chibenentz wiwtz, nin chon cyaten tetz ox kej tan ew ib xol tze. Ma yi e sanlar yi na chitzan tan chijoylen nin e pakxij junt tir tnum na cyal e jalet. 23 Ma yi ticyen yi ox kejatz, nintzun e cu tzaj wiwtz, nin e cyajt chibe tan quicyen wi a. Kalenas tzun cyoponentz te Josu. Yi cyoponen, nin baj chitxolil tetz Josu cyakil yi echk taklen yi mbajij scyej. 24 Itzun cyaltz: Ja wit tak Kataj cyakil yi echk amal sketz, na ja kil yi winin na chixob yi e wunak sketz.

bantz le junt eklok, chin jalchan cunin tzun e baj casen Josu scyuch cyakil yi e xonl Israel. Nintzun e icytz swutz yi amal Sitim. Chon tzun cyoponentz stzi a Jordn, kale e cyaj cyent tetz ox kej. 2 Ej nin yi ticyen yi ox kejatz, nintzun e ben yi chibajxom tan talchen yi cawlej scyetz: 3 Yil quilninu yil tzicy yi caa kale atit yi quiwel yol Kataj yi kaRyosil, ban chixomninu wutz coc. Na tzicypon chicyal yi e pale yi e xonl Lev. 4 Tajwen chixomninu wutz coc yi caaatz na qui cyajskenu yi be kalel kicyet. Poro quic rmeril tan cyocomponu mero wutz coc yi caa. Ma na tajwen tan cyajen cyen jun kilmetrol chixolu tu yi caaatz. 5 Nchatz tal Josu yi xtxolbilej scyetz yi e tanum: Chixanse quibu, na ek, chaje Kataj jun chin milawr skawutz. 6 Nchatz tal i scyetz yi e pale: Chipalninu yi caa, nin ban chicyu wi a. Chibajxoku chiwutz yi e mas katanum, stzun Josu. Yatz nintzun cyulejtz, nin ben chipalol yi caa. Nin e bajx cuntz chiwutz yi e mas xonl Israel. 7Tlol tzun Kataj tetz Josu: I bin jalu Josu, sbne opon tunintz sjalok mas akej wan chiwutz yi atanum. Nin tzelepon chitxum tetz yi xomchin tzawej, chi banakin te Moiss. 8Nchatz, ban cawunin scyetz yi e pale yi palol tetz yi caa. Alaj scyetz yil chopon tzi a Jordn, tajwen tan chixcyewen cun xe a, stzun Kataj bantz tetz Josu. 9Benen tzun tlol Josu scyetz yi e tanum: Chisajku tan tbiten yi yol Kataj yi kaRyosil yi swale scyeru. 10Yil chibenu chiwutzu, tzelepon chitxumu tetz yi
l 3:4

1Itzun

Yi quicyen yi e xonl Israel wi a Jordn

Jun kilmetro itz yi tkanil yi parque central jalen kale atit yi campament tetz pelotin skuch.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU3,4

212

bajxij yi kaRyosil skawutz, yi kaRyosil yi itz nin tetz. Na tzocopon i tan chilajen len cyakil yi e aj Canan swutzak chiamal, yi e hitita, scyuch yi e heveo, scyuch yi e ferezeo, scyuch yi e gergeseo, scyuch yi e amorreo, scyuch yi e jebuseo. 11Tzelepon chitxumu tetz yi xomij Kataj yi kaRyosil skej, yil quilu yil bajxij yi caa skawutz yi jun caaatz kale atit yi quiwel yi yol i. Yi jun Kataj atz i taw cyakil amal benen tzin wi munt. 12 Ma jalu, tajwen chisicyenu coblaj yaj chixolu. Jun te jujun kuj xonl Israel. 13 Na yil copon yi quikan yi e pale yi cyanl tetz yi caaatz xe a, copon jatxol tib yi a chuc. Nin stanek yi a yi na elul, nin smole tib, stzun Josu bantz. 14 Icyen tzaj nintzun e ban yi e xonl Israel swutz yi amal kale atet. Nin e bajx cun yi e pale yi palol tetz yi caa. 15 Yi cyulen stzi a Jordn, nintzun e bajx cun yi e pale yi quil tetz yi caa xe a. (Te yi tiempatz nim tej yi a na itz kalaj.) 16 Yi chicwen ponen xe a nintzun cu cabsal tib yi a yi na elul. Tircun cwen makol tib jalen le tnum Adn, yi at nakajil yi amal Saretn. Ma yi a yi sken wit el, chon stzajen pon le yi mar yi chin ca nin tan atzum nka yi Mar Muerto. Yastzun bantz yi cwen jatxol tib yi a Jordn, nin yi quicyen tzaj yi e xonl Israel. Chon tzun quicyen tzaj swutz yi tnum Jeric. 17Ma yi e pale yi quil tetz yi caa chon e cwen txiclok nicyal yi tkamben a yi nsken skej. Chon e cyajen cyentz, jalen cun quicyen tzaj cyakil yi e xonl Israel jalajicy tzaj. Skejenlen tzun yi amal kale e icy tzit yi xonl Israel. bantz, yi chibajenicy tzaj cyakil yi e xonl Israel wi a Jordn. Nintzun tal Katajtz tetz Josu: 2 Txaween coblaj yaj. Txaen jun te jujun kuj xonl Israel. 3 Nin alaj scyetz tan chibenen tan jesen tzaj jun cub te jujun le xombil a. Nin chon lje tzaj cyan kale txiclchet yi e pale yi palol tetz yi caa. Nin cyajwoknin, kale cxcyaj cyentwok jalu, nin banwok jun muyc tej, stzun Kataj bantz tetz Josu. 4 Inin tzun tulej Josu-tz quib yi alchij tetz. Chijen tzun xtxaol coblaj yaj, jun te jujun kuj xonl Israel. 5Nin ben tloltz scyetz: Quibenenkwok nicyal yi xombil a kale txiclchet yi e pale tu yi caa, kale atit yi cawl Kataj. Nin palwok tzaj jujun cub te jujun. Xomok cyen tu tajlal te coblaj kuj o yi o xonl kamam Israel. 6 Yi coblaj cubatz xconk sketz tan banlen jun muyc tetz jun techlm sbne opon tunintz. Nin tzantzaj yil chijak yi e kanitxa yi mbi na elepont yi jun muycatz, 7ban tzun kaltz scyetz: Yi muyquej na chaj yi en ban yi kicyen tzaj wi a Jordn. Bajx ticyen tzaj yi caa. Ma ticyen tzaj, nintzun cu jatxol tib yi a. Yastzun xac yi coblaj cubatz tan tulen txakx tkacul yi en cunin ban yi kicyen tzaj wi a Jordn, koch sbne, stzun Josu bantz scyetz. 8 I nintzun cyulejatz, quib yi tal Josu scyetz. Nintzun je tzaj chicyal coblaj cub le xombil a. Jujun cub te jujun kuj xonl Israel. Nintzun ben quicyaltz kale atit chicampament. Nin cu chiwekoltz, chi tal Kataj tetz Josu. 9Poro te yi ntaxk chicy tzi a Jordn, nintzun oc Josu tan weklen junt muyc tan coblajt cub, le xombil a kale e xcye cunt yi e pale tu yi caa. Nin inin wekijet yi cubatz jalu.
m 4:6

1Itzun

Yi jen tzaj yi coblaj cub le xombil a

Dt 27:2.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

213

JOSU4,5

10 Ma yi e paleatz yi quil tetz yi caa, e cyaj cyentz le xombil a, jalen yi quicyen tzaj yi e mas xonl Israel, quib yi talnak Kataj tetz Josu. Bnix cyakil cyakun quib yi tal Moiss tetz Josu. Ej nin lajkel nin quicyen tzajtz. 11Yi chibajenicy tzaj, kalenas tzun quicyen tzaj yi e pale tu yi caa. Nintzun e cu-t bajxok chiwutz yi e xonl Israel. 12 Nchatz yi e xonl Rubn, scyuch yi e xonl Gad, nin yi junt kuj xonl Manass, e bajx cuntz tan quicheyen yi e mas chixonl, chi yi talnak Moiss scyetz. Ej nin cyan len chimacl cyan tetz oyintzi yi chibenen tan quicheyen yi chixonl. 13 At lo cawunak mil chixonen yi eatz yi list quitanen tan oyintzi, nin chon bajxche swutz yi caa tetz Kataj. Chon tzun cyoponentz wi kajlaj nakajil Jeric. 14Te yi tiempatz, jalen nintzun ban mas kej Josu chiwutz yi xonl Israel tan Kataj. Cyek chi Josu, chi e ban tan teken chi Moiss yi itz tzaj i. 15 Ma yi quicyen tzaj cyakil yi e xonl Israel jalajicy tzaj yi a Jordn, nintzun tal Kataj tetz Josu: 16 Alaj scyetz yi e pale tan chijen tzaj tkambil a tu yi caa tetz yi trat. 17Cawunenin tzun Josu scyetz yi e paleatz tan chijen tzaj. 18 Itzun bantz, yi chijen tzaj yi e pale, nintzun xetij junt tir yi a tan xon le xombil. 19Le lajuj tajlal yi bajx xawn tetz yi yob, yastzun yi quicyen yi e xonl Israel wi a Jordn. Chon tzun bnixen chicampament le amal Gilgal yi at swutzel tzaj Jeric. 20Nin chon jen wekol Josu yi coblaj cubatz yi saj quicyal le xombil a Jordn. 21Yi wit bnixen, nintzun tal scyetz cyakil yi e tanum: Yil chijak yi kanitxa tzantzaj yi mbi na elepont yi cobox cubej, 22 ban tzun kal scyetz yi en cun ban yi kicyen tzaj wi a Jordn. 23 Nin ban katxol scyetz yi en cun makxen yi tzanla tan Kataj yi kicyen tzaj, chi banak i scyej kamam kate yi quicyen tzaj wi Cyak Mar. 24Nin tan yi xtxolbilasej, tzelpon chitxum cyakil yi e wunak yi ate benen tzin wi munt te yi chamil yi ketz Kataj. Tajwen bin tan kakol kej i sbne opon tunintz, stzun Josu bantz scyetz cyakil yi e tanum.

bantz, yi quibital yi e witz cyajcawil yi e amorreo yi ate jalajicy tzaj yi a Jordn, nintzun e xobtz. Nchatz e ban yi e witz cyajcawil yi e aj Canan yi najlche nakajil yi mar Mediterrneo. Na nin quibit, yi en cunin ban Kataj tan cabsen cun yi a Jordn, yi quicyen tzaj yi e xonl Israel tibaj. Quict nintzun oc cyajaltz tan maklen chiwutz na winin chixoben scyetz. 2 Ej, iten nin tiempatz yi tlol Kataj tetz Josu: Banaj cobox cub yi chin cchilu nin tzan wi. Nin banwe circuncidar junt tir yi e xonl Israel yi qui banij che circuncidar. 3 Inin tzun tulej Josu-tz. Toquen tzun i-tz tan banlen cobox cubatz. Nintzun octz tan chibanlen circuncidaro yi e yaj wi juwtz Aralot. 4Oc Josu tan chibanlen circuncidar, na cyakil yi e yaj yi nsken tzak chiyob yi cyelen tzaj Egipto, nsken chiquim le amal tzinunin tu. 5 Na cyakil yi eatz yi e el tzaj Egipto banijche circuncidar, poro nsken chiquim. Ma yi e yi e itzij te yi
n 4:19 Yi bajx xaw le yob chixol yi e xonl Israel nicun tu xaw marzo tu abril skaxol ketz. o 5:3 Circuncisin, sileju nota tetz Gn 17:10-14; Ex 4:25; Ro 2:28; 1Co 7:19; Gl 5:6; Fil 3:3; Col 2:11.

1Itzun

Yi cyaten yi e xonl Israel Gilgal

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU5,6

214

cawunak yob, yi eatz yi nchixon le amal tzinunin tu, qui banijche circuncidar. 6 E xon cawunak yob le amalatz tzinunin tu tan paj yi quinin chiban tanen yi tajbil Ryos. Nin chon e quimen cyakil yi e yi nsken tzak chiyob yi cyelen tzaj Egipto. Yastzun ntulej Ryos tan qui quilol wutz yi balaj amalp yi suk i scyetz chimam chite. 7Ma yi chicyajl yi eatz, yastzun yi oc Josu tan chibanlen circuncidar. Na chon quitzen cyeratz tbe. Nin yastzun chixel yi e yi banijche circuncidar yi nsken chiquim.q 8 Yi chibajen circuncidar chicyakil yi yajatz. Tastenin e cyajet cyentz jalen cun yi tulen yos scyuch. 9Tlol tzun junt tir Kataj tetz Josu: Te yi jun xtxolbilej yi mmaban, quit tzel itxix chiwutz yi e aj Egipto. Chastzun te toquen quen bi yi jun amalatz tetz Gilgal.r Iten nin biatz yi amal jalu. 10 Chon tzun cwen chicampament tetz cobox kej, yi e xonl Israelatz le amal Gilgal yi at kajlaj cwent Jeric. Itzun yi cwen kej te yi cyajlaj tajlal yi xawatz, nintzun e ban tanen yi Pasc.s 11Baj pam cyan yi quic xtxamil tu ixin triw yi woyin. Ma le junt eklok, baj wutz yi cojbil yi at Canan cyan. 12 Jetzatz tzun quit baj yi mant cyan. Na i yi wutz yi cojbil yi at Canan, yastzun baj cyan. 13 Itzun bantz, te yi at Josu nakajil Jeric, nintzun chaj tib jun yaj yi aj oyintzinl swutz i, yi cyan jun spar tan le kab. Benen tzun kansal tib Josu nin ben jakol tetz: Ilu pe kacontr, nka chon xomij wiu skej? 14 Cyal xomijet wetz inwi tej. Na yi in wetz in yi witz cyajcawil yi e sanlar cwent Ryos, stzun yi junatz ban. Cwen tzun joklok Josu-tz jalen cun yi cwen ponen yi wutz wuxtxotx. Nintzun ben jakoltz tetz yi jun Sanlaratz: Mbitz tajwen tan imbnol ta, na in chakumu? Mbi nsaj tlol Wajcaw teru? 15 Ma jalu Josu, cyajwe len yi axajab, na yi amal kale txicl quiet, chin xan nin, stzun yi jun witz Ajcawatz bantz tetz Josu. Inin tzun tulej Josujatz, quib yi alchij tetz. itzun yi tnum Jeric, nin jopxij cyakil yi echk sawanil, tan yi xow yi e ban yi e wunak scyetz yi e xonl Israel. Cyal nintzun jun aklij amal tetz tan toquen nka tan telen tul yi jun tnumatz. 2 Itzun tal Kataj Ryos tetz Josu: Bit tzaj Josu. Ja bixe wan, yi cxcyekwok scyej yi e aj Jeric, tuml yi chireyil, scyuch cyakil yi e sanlar. 3 Poro je yi tajwen tan ibnolwokej: Tajwen tan chixonen yi e isanlar soltej yi tnum Jeric, jun tir le jun kej, tetz kak kej. 4 Ban chibajxij juk pale swutz yi caa, nin ban chicyajnin juk curnet yi banij tan tuc cner. Ma le jukin kej, tajwen tan chixombel juk tir soltej yi tnum. Nin ban choc yi e pale tan tocsen yi echk curnetatz. 5 Yil tzibitwok yil chitxixpuj kulil yi curnet, tajwen tan ichinen icyakil cun. Nin junit tzan iwi. Ej, nin tan yi xtxolbilatz, copon woc yi tapijil yi tnum. Sbejnin tzun cxocwoktz tul yi tnum tan chibiylen cun cyakil yi e yi ate-tz, stzun Ryos bantz tetz Josu.
p 5:6 Le castiy na tal donde la leche y la miel corren como el agua. Yi na elepont cobox yolatz itz yi chin balaj nin yi amal. q 5:7 Gn 17:8-14. r 5:9 Gilgal na elepont kuxlen soltej. s 5:10 Ex 12:1-13. t 5:12 Ex 16:35.

1Ej

Yi cwen woc yi tnum Jeric

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

215

JOSU6

6 Toquen tzun Josu tan chimolchen yi e pale, i tzun taltz scyetz: Chicyajninu yi caa kale atitet yi cawl Kataj. Nin ban chibajxij juk pale swutz yi caa, yi cyan jujun curnet cyan yi banij tan tuc cner, swutz yi caaatz. 7Nintzun cawun nin scyetz cyakil yi e wunak tan chixonen soltej yi tnum. Ma yi e sanlar, tajwen tan chibajxen swutz yi caa. 8 Inin tzun cyulejatz chi tal Josu scyetz. E bajxen cun tzun yi juk paleatz, yi na chitzan tan tocsen yi echk curnet swutz yi caa tetz Kataj. 9Nin chiwutz yi e paleatz, bajxche yi e sanlar yi cyan len chimacl cyan tetz oyintzi. Nin at jun kuj yi cyan chimacl cyan yi chon xomche nin wutz coc yi caa. Inti yi juk pale, qui na chitane tan tocsen yi echk curnetatz. 10Nsken tzun tal Josu yi xtxolbilej scyetz cyakil yi e wunak: Yi e cyeru, quil chichinu, nin quil chijilonu. Jalen cun yil wal scyeru, ban tzun chichinu tetz cun chiwaloru. 11Inin tzun tulej Josu-tz, quib yi tal Ryos. Na nin e ben tan taklen jun welt soltej yi tnum Jeric. Nin ben quicyal yi caa. Te yi cyakol yi jun weltatz, tastenin e pakxet kale na chiwitet. Nin chon ticyen akbaltz cyan. 12-13 Ma le junt eklok, jalchan cun tzun chicasentz. Nintzun ben chicyal yi e pale yi caa tan taklen junt welt soltej yi tnum. Nchatz e ban yi juk pale yi cyan echk curnet cyan. Nintzun e bajx cuntz swutz yi caaatz. Nchatz at sanlar yi bajxche, nin at sanlar yi xomche nin wutz coc yi caa. Inti yi e pale, qui na chitane tan tocsen yi echk curnetatz. 14Iten nin e bantz te yi cap kej, chi e ban te yi bajx kej, nin e pakxijt kale atet. Yatz e bantz tetz kak kej. 15 Ma le jukin kej jalchan cunin tzun e casentz. Nintzun e bentz tan xon soltej yi tnum. Poro te yi jukin kejatz juk tir e bantz tan xon soltej yi tnum. 16 Itzun te yi toquen yi curnet le jukin tir, nintzun cawun nin Josu scyetz cyakil yi e sanlar: Chichinku, na ja wit tak Kataj yi tnumej sketz. 17Nin ja cawun yi tajwen tan cwen kaxitul cyakil yi mbi cun at tnum. Nin quic jun taklen nink clax quen kan, na yastzun yol Kataj swetz.u Ntin cun Rahab yi witz bnol tetz sclaxok, scyuch cyakil yi e yi ate xe yi tetz cal, na ja oc i tan cyewen yi cob xkukwil yi ja chulak tan tilwen yi tnumej. 18 Chiquicylej bin quibu te yi echk taklen yi at tnum na cyan ilcol tan. Quil chimacu, nin quic cuj tan benen chicyalu jun taklen. Na qui na kaj tzopon jun echk taklen skaxol yi at ilcol tej. Kol katzamen, tzul kacaws tan Ryos, nin tzul sotzaj culal skawutz kacyakil cun. 19Poro cyakil yi oro, tu sakal, tu brons nin yi echk taklen yi chich cun, ban chicyaj tzaju tan kakol tetz Kataj. Tajwen tzopon cyanu le amal kale na molxet yi pwok yi na xcon xe cal Kataj, stzun Josu bantz scyetz cyakil yi e xonl Israel. 20 Yi toquen yi echk curnet, ja chichin cyakil yi e xonl Israel tetz cun chiwalor. Cwen tzun woc yi tapij yi at soltej yi tnum Jeric. Ma yi cwen woc,v sbejnin cyoquen len yi e xonl Israel le tnum. 21Tircunin tzun chiquimen yi e aj Jeric tan spar. Yi e yaj, yi e xnan, yi e wutzilen tijl culal, nin yi e xicy, tircun chiquimen. Nchatz ban cyakil yi cyawun, yi chiwac, yi chicneru, tu chiburu. Tircun chiquimen. 22 Ma Josu, nin ben tlol scyetz yi cob xkukwil yi e ulak tan tilwen yi tnum. Or quibenenk tan telsen tzaj yi xnan yi witz bnol tetz, scyuch yi e mas xonl i,
u 6:17

Dt 13:15-16; 20:16-18.

v 6:20

Heb 11:30.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU6,7

216

chi mmisukwok tetz, stzun Josu bantz scyetz. 23 Chibenen tzuntz tan cyelsenel tzaj. El tzaj Rahab cyan tu yi taj xtxu, tu yi e titzun, scyuch cyakil yi e mas xonl yi ate xe tetz cal. Chon tzun cyoponen cyan tul jun amal, nakajil kale atet yi e mas xonl Israel. 24Toquen tzun kakl cyakil yi tnum cyan. Tircun yi at tul yi tnumatz ja tze. Ntin cun yi oro, tu echk macl yi banij tan brons, tu chich, qui tze cyan. Ma na saj quicyal kale colijet cyakil yi echk taklen yi na xcon tetz Kataj. 25Ma tetz Rahab tu yi e taj, scyuch yi e mas xonl i, e clax tan Josu. E clax tantu yi tewalw Rahab yi cob xkukwil yi chaken tan xkuken yi tnum Jeric. Chastzun te at xonl Rahab skaxol yi o xonl Israel jalu. 26Itzun bantz, bixe jun xtxolbil tan Josu: Alchok scyetz yil tzoc tan xtxicbajen yi tnumej, stzaklok caws tan Ryos, na squimok yi bajx cyajl, yi yaj yil tzoc tan cusen xe yi tnumej, nin squimok yi chip, yil tzoc tan tocsen echk sawanil,x stzun Josu bantz. 27Tan cyakil yi mbajij te yi tnum Jeric, ja lajluchax yi xomij Kataj te Josu. Nin ben loon yi stziblal i benen tzin Canan. bantz, e juch yi e xonl Israel quil swutz Ryos, tan paj yi at jun scyeri yi jun kuj xonl Jud, nin saj tcyal cobox taklen le tnum Jeric yi quic cuj tan cyetzal. Na sken alchij scyetz yi tajwen tan telen cun tircun swutz. Tan yi cobox taklenatz yi saj tcyal, tircun tzun xonl Israel jal quil swutz Ryos. Chastzun te jen lajp wi i scyej. Yi junatz yi njuch til, itz Acn, yi cyajl Carmi, nin yi taj Carmi itz Zabdi, ma taj Zabdi itz Zera, yi eatz e cun xonl Jud. 2 Itzun yi telen cobox kej, nintzun e ben chakol Josu cobox xkukwil tan xkuken yi tnum Hay yi at swutz len yi tnum Betel, nakajil Bet-avn. Chibenen tzuntz tan tilwen yi amal, chi tal Josu scyetz. 3Yi chipakxent nintzun cyaltz tetz Josu: Quic tajwen tan chijen ponen cyakil yi e sanlar tan oyintzi scyej yi e aj Hay, ma na tzicun tan cob nka ox mil sanlar, na quic mas chixonen yi aj Hay, chech tetz Josu. 4 I nintzun tulej Josujatz. Ox ntzi mil sanlar e ben tan tan oyintzi. Poro quinin e xcye, na tircun yi ox milatz e el ojk chiwutz yi e aj Hay. 5 E xcye yi e aj Hayatz tan chiquimsen echk junak waklaj lo xonl Israel. Nin e xomnin tan chibiylen yi e mas jalen wutz cunak Sebarim. Chastzun te winin chixoben yi e xonl Israel scyetz yi e aj Hay. Quitnin tzun chinimsaj chicul tan oyintzi scyej. 6 Yi quibital Josu scyuch yi e wi banl wi yi cyelen ojk chiwutz yi e chicontr, nintzun e oc tan katzlen yi bech cyetz, nin e oc tan chitlen puklaj xol chiwi tan chajlen yi winin na chibisun. Chicwen tzun joklok swutz yi caa tetz Kataj, jalen benen kej. 7Itzun tal Josu tetz Kataj Ryos: Ta, mbi xac mbanu yi xtxolbilej skej? Ban tcun quik nkul tanu tzonej. Ko yatz kaxac nkul tanu tan kaquimen chikab yi e amorreo. Ban tcun chonk nkacyaj cyen jalaj cyen Jordn. 8 Lastum ta, mbil wal jalu? na cyakil yi e kasanlar ja chel ojk chiwutz yi kacontr. 9Ej, nin yil quibit yi e aj Canan scyuch yi e mas kacontr yi mbi mbajij, chul tan kabiylen, nin skasotzok junawes cyan. Nin ko yatz chibne skej en lajluchax yi teru keju? stzun Josu tetz Kataj.
w 6:25

1Itzun

Yi juchul Acn til

Heb 11:31.

x 6:26

1R 16:34.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

217
10 Nintzun

JOSU7

saj tlol Ryos tetz Josu: Josu! txiclijen. Mbi xac joklqui wuxtxotx? 11Na yi jun xtxolbilatz ja bajij, tan paj yi ja chijuch yi e atanum yi quil. Ja chipaj incawl, na ja saj cyalkal cobox taklen yi ja klo tze cyan.y E laj. Wech na bitant cyan yi at xtxintxal talken yi echk taklenatz, ma na ja saj cyalkal, nin ja cyew xol bech cyetz. 12 Chastzun te quic rmeril tan ixcyewen scyej yi e icontr. Ej nin ilenin cxelepon ojk chiwutz, na tajwen klo tan iquimen. Nin ko quil tzel cun yi echk taklenatz swutz itan, tircun axwok cxelepon cun wan swutz. 13 Ma jalu bin Josu. Txiclejen, molwe cun cyakil yi e atanum, nin alaj scyetz yi tajwen tan chixansal quib, na tajwen chul tzinwutz ek jalchan. Ej, nin je swale scyetzej: In yi Ajcaw tzitej, nin in iRyosil. Poro ja jal jun chin ilcol tzixolwok, na ja saj itcyal echk taklen yi ja klo el cun swutz itan. Ej, nin ko quil tzel cun yi echk taklenatz itan swutz, quict rmeril tan ixcyewen scyej icontr. 14Ma jalu, na waj yil chul cyakil atanum tzinwutz ek jalchan. Nin junalen chichaj quib yi coblaj kuj atanumatz tzinwutz, na tzinchaje jun kuj chixol yi coblaj kujatz. Nin chixol yi jun kujatz tzinchaje junt kuj yi chixonl quib, nin chixol yi eatz tzinchaje jun najal.z Nin tul yi jun najalatz tzinchaje yi jun yaj yi aj paj. 15 Ma yil jal yi jun yajatz yi mmicyan tzaj yi echk taklenatz yi ja klo tze stzeok i tuml yi najal, tuml cyakil yi mebil. Na e pajol cawl tzixolwok, na quinin nchiban tanen yi incawl yi walnak, stzun Kataj bantz tetz Josu. bantz, le junt eklok. Chin jalchan cunin tzun casen Josu. Nintzun ben mantartz tan i tan chichaklen yi e tanum. Yi cyulen, nintzun e baj cun jatxol yi jujun kuj e. Jen tzun xtxaol Kataj yi jun kuj xonl Jud. 17Chisajen tzun chakol Josu yi jun kuj xonl Judjatz, nin chixol yi eatz, nin je xtxaol Kataj yi jun kuj e tu Zera, nin chixol yi eatz, nin je xtxaol yi najal Zabdi. 18 Cyoponen tzun cyakil najal Zabdi, nin chixol yi eatz txamxij Acn, yi cyajl Carmi. Yi Carmi i cyajl Zabdi, nin yi Zabdi, i cyajl Zera. Cyakil yi eatz, e cun xonl Jud. 19Nintzun ben tlol Josu tetz Acn: Ma jalu yaj, alaj yi mero bintzi swetz. Quil tzaju awib swutz Kataj, yi kaRyosil yi o xonl Israel. Alaj swetz yi mbi ncu anucul. Nin quil tzawew tzinwutz, stzun Josu tetz Acn. 20 Tlol tzun Acn yi mero bintzi: Bintzi ta, ja injuch wil swutz Kataj yi kaRyosil. Na je mmimbanej: 21Yi koponen Jeric, nin wil jun balaj xbuk yi chon sajnak Babilonia, nintzun saj wucyaltz. Nchatz saj wucyal cob cient pi sakal tu jun chin lepaj oro, at lo jun liwr talal. Na nin el quen walma tej,a chastzun te sajen wucyaltz. Chon tzun cwen inmukul xe inmantial tan tewen, stzun Acn tetz Josu. 22 Chibenen tzun chakol Josu cobox chakum tan tilwen le mantial Acn. Lajkel nintzun e benentz tan tilwen. Nin chon nin jalentz cyakun. Chon mukij
y 7:11-15 Dt 13:16; Jos 6:17-19. z 7:14 Yi coblaj cyajl kajtzun Jacow e aj xetzel tetz jun coloj cyetz chixonl yi na biaj tribu le castiy. Ej nin tul yi jujun tribu-atz at jun coloj wunak yi chixonl quib yi na chibiaj clan le castiy. At winin clan tul jujun tribu. Nin tulak echk clanatz at winin najal, familias le castiy. Yi jun najalatz na jop yi yaj tu txkel scyuch chinitxajil. a 7:21 1Ti 6:5-10.

16 Itzun

Yi chojonil yi til Acn

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU7,8

218

yi balaj xbukatz nicyal yi mantial, nin chon at cyen yi sakal tu yi oro tzak yi balaj xbukatz. 23 Yi jen tzaj quicyal yi echk taklenatz yi ewan xe yi mantial, nintzun saj chicyal swutz Josu nin chiwutz yi e mas xonl Israel. Nin ben chicyal swutz Kataj Ryos. 24Cawunenin tzun Josu scyetz cyakil yi xonl Israel tan chibenen tan stzamlen Acn, nin ben chicyaltz tuml yi sakal, tu yi mant tu yi jun pi oro. Nchatz e txamxij yi e cyajl, scyuch yi e mel, scyuch cyakil yi e tawun, yi e wac, chej, cneru, tu cyakil yi tetz mantial kale najlchet. Nintzun ben quicyaltz le tal jocoj yi na biaj Acor.b 25 Yi cyoponen Acor, nintzun ben tlol Josu-tz tetz Acn: Yaj, nxac mawak bis sketz? Ma jalu, stke Kataj yi acaws, stzun Josu tetz. Cyoquen tzun cyakil yi e xonl Israel tan chibiylen cun Acn tan cub. Yi wit chiloonen nintzun e octz tan stzesen yi chiwankil. 26 Ej nin tibaj kale e tzet nintzun je tenun jun coloj cub. Inin atit yi cubatz jalu. Chastzun te toquen yi bi yi jun tal jocojatz tetz Acor, yi na elepont: Sotzaj culal. Nin yi amalatz, iten nin biatz jalu. Ej nin tan yi xtxolbilatz, quit nchich mas cul Ryos scyej yi e xonl Israel. bantz, nintzun talt Kataj tetz Josu: Quil cxob, nin quil cbisun. Cyajwe nin cyakil yi e sanlar tan oyintzi scyej yi e aj Hay. Swake amal tzitetz tan ixcyewen scyej tuml chireyil, scyuch cyakil yi e wunak yi ate-tz. Nin itetz sbne cyakil yi chiamal. 2 Chon cun che itulejwok chi itulejwok yi tnum Jeric. Ntin yi chimebil tuml cyakil yi cyawun itetz sbne. Ej nin ewun cun chocopon cobox kuj sanlar wutz coc yi tnum. 3 I nintzun tulej Josujatz. Nin e je xtxaol junaklaj mil sanlar. Ej nin lakbal tzun chiwekol quib, nintzun e bentz tan oyintzi scyej yi e aj Hay. 4Yi ntaxk chiben, nintzun cawun Josu scyej. Itzun taltz: Bitwok tzaj, ewwok itib wutz coc yi tnum. Nin list cuntunin axwoktz yil tzopon oril. 5 Ma yi o ketz scyuch yi e mas sanlar, nkaben tan xuxin swutz yi tnum. Nin yil chel tzaj nil tan kabiylen klo, kelpon ojk chiwutz, chi ban yi bajx tir. 6 Yil kel tzaj ojk ketz, chitxume yi ja wit kel ojk junt tir chiwutz. 7Itzun yil chixom tzaj tan katzamlen ketz, ban tzun cxocwok quentz tnum tan chibiylen. Skaxcyek scyej, na ja wit tak Kataj yi kaRyosil yi jun tnumatz sketz. 8 Yil cxocwok tnum, ban tzoc kakl cyakil yi at, chi ntal Kataj sketz. 9Chibenen tzun yi e sanlaratz tan ew ib wutz coc yi tnum Hay tu Betel. Ma tetz Josu, nin cyaj cyentz te yi jun akbalatz chixol e mas sanlar kale atet nin. 10Itzun le junt eklok, jalchan cunin casen Josu tan chimolchen yi e sanlar yi ate cyen. Yi wit chimolxen, nintzun bajx cun Josu scyuch yi e wi banl wi chiwutz. Chibenen tzuntz tan oyintzi scyej yi e aj Hay. 11Chon tzun cyoponentz swutz yi tnum, nin e cyaj cyentz tibajen mu yi tnumatz. Jalt cuntu jun tal jocoj cyaj cyentz chixol tu yi tnum Hay. 12 Nsken che tew Josu echk o lo mil sanlar txol Betel tu Hay. 13 Na cob cuntu e el yi e sanlar yi xomche te Josu. At jun kuj yi chon cyewan quib swutz quen yi tnum. Ma yi junt kuj, chon ate tibajen yi tnum. Itzun yi jun kuj kale xomijet Josu, yi ate
b 7:24

1Itzun

Yi chiquimen yi e aj Hay

Yi biaj Acor na elepont sotzaj culal.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

219

JOSU8

tibajen yi tnum, lakbal tzun quicyen junt wek. Chon tzun cyoponentz nicyal yi tal jocoj yi at swutz yi tnum. 14 Itzun yi tilol yi rey cwent Hay yi nsken chopon yi e xonl Israel tan oyintzi scyej, nintzun e el tzajtz tan oyintzi scyej yi e yi ate tjocoj. Quinin tzicy scyetz yi ko ate mas sanlar cwent Israel cyewan quib swutz quen yi tnum. 15 Cyelen tzun ojk cyetz Josu tanen. Chicyal tzun yi be yi na ben le amal tzinunin tu. 16 Chicyakil cun yi e sanlar cwent Hay e xomnin tan chitzamlen Josu scyuch yi e mas sanlaratz. Nin benenin e bantz joylaj te yi tnum. 17Nketz ntin yi sanlar cwent Hay e xomnin tan chitzamlen, ma na nchatz yi e sanlar cwent Betel. Tircun e benen. Cyaj quen tu quilol yi cyetz chitnumil chuc. 18 Benen tzun tlol Katajtz tetz Josu: Banaj yi techl tan talchen scyetz yi e mas sanlar tan cyoquen tnum Hay, na ja wit wak amal tan icambalwok, stzun Kataj bantz. Toquen tzun yi jun techlatz tan Josu tan cyoquen yi e mas sanlar yi cyewan quib wutz coc yi tnum tan oyintzi. 19Cyelen tzaj tzun yi e sanlar yi cyewan quib swutz quen yi tnum. Nintzun e octz tul yi tnum, nin oc kakltz cyan. 20 Itzun yi quilol yi e sanlar cwent Hay yi na tzan kakl chitnumil nintzun e el ojk, poro cyal nin e aj nint, na nin e saj yi e xonl Israel yi nsken chel ojk tanen tan chibiylen. 21Yastzun bantz na yi benen quilol Josu yi na tzan kakl yi tnum, nintzun e pakxijtz tan chibiylen yi e sanlar cwent Hay. 22 Nchatz e bant yi e yi ocsan kakl yi tnum, nin e sajt tan quicheyen yi e mas sanlar cwent Israel. Tircun tzun chiquimen yi e aj Hay. Cyal nin e aj nint na nsken chicyaj chinicyal. 23 Ntin cun yi rey cwent Hay qui quim. Ma na ntin xtxamxen cyan, nin ben chicyal swutz Josu. 24 Te yi nsken chiquim chicyakil yi e aj Hay yi e xomnin tan chibiylen klo yi e xonl Israel tanen, nintzun e pakxijt yi e xonl Israelatz le tnum Hay tan chibiylen yi e yi ate cyentz. 25Te yi jun kejatz e quim coblaj mil yaj scyuch cyakil xnan cwent Hay. 26 Na quinin e tane yi e xonl Israel tan oyintzi, jalen cun yi chiquimen tircun yi e wunakatz. 27Nchatz cyetzaj yi e xonl Israel tircun yi cyawun, tu yi chimebil yi e aj Hay. Na yastzun cawl aklij tetz Josu tan Ryos. 28 Kalenas tzun cawunenin Josu-tz tan stzesen tircun yi tnum. Nin tircun cwen woc, chi tanen jalu. 29Nchatz cawunin Josu tan jen chimban yi rey cwent Hay jak tze. Chon tzun quimentz. Baj kejtz tan yi wankil jak tze. Jalen cwen kej cwen tzajtz cyan. Nin chon mukxentz tzi puertil yi tnum. Yi mukxen, nintzun je tenun nicy cub tibaj. Nin inin tenunet yi echk cubatz jalu. bajen yi xtxolbilasej, nintzun ben Josu-tz tan banlen jun patbil chitxixwatz tetz Kataj yi kaRyosil, tibaj yi juwtz yi na biaj Ebal. 31Bnix cyakil, quib yi talnak Moiss, yi chakum Kataj. Nchatz bnix yi jun altaratz, quib yi na tal yi liwr tetz yi ley Moiss, yi na tal: Banaj jun patbil itxixwatz yi cub cun tzan, nin quil selijc yi cubatz, stzun Ryos banak cyen. Cyoquen tzuntz tan paten chitxixwatz tibaj. Nchatz cyak cyoy yi nxcon tan chibansal quib tu Kataj.
c 8:31

30 Yi

Yi jen silel Josu yi ley Moiss wi juwtz Ebal

Ex 20:25.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU8,9
32 Ma

220

tetz Josu, nintzun octz tan stziben yi leyd Moiss te echk cubatz yi xcon tan banlen yi patbil chitxixwatzatz. chiwutz cun cyakil yi e xonl Israel yi toquen i tan banlen. 33 Ma cyakil yi e xonl Israel scyuch yi e yi nketz e xonl Israel, e oc txiclok xlajak yi caa kale atit yi cawl Kataj. Nchatz ate cyakil yi e wi banl wi scyuch yi e mas bajxom, scyuch yi e pujul xtisya yi ate chixol. Chon tzun e xcyewen cuntz chiwutz yi e pale yi quil tetz yi caa tan tkol Kataj banl squibaj. At jun txakaj yi chon ate xe wutz Gerizim, nin junt txakaj yi chon ate xe wutz Ebal. Tircun na chixmayin tzaj te yi caa, chi alijt cyen tan Moiss. 34 Toquen tzun Josu tan silen cyakil echk yol yi tziban le liwr tetz yi ley. Silej i yi echk taklen balaj yi suknak Kataj scyetz. Nchatz silej i yi chicaws yi ko quil chixom te yi yol Ryos. 35Quic nin jun yol yi tzibant cyen tan Moiss yi quik silej Josu chiwutz cyakil yi e xonl Israel. Na ja silej i yi jun liwratz chiwutz cyakil yi e xnan, nin chiwutz cyakil yi e nitxa, nin chiwutz cyakil yi e yi nketz e xonl Israel yi ate chixol.e bantz, yi quibital cyakil yi e ajcaw yi ate jalajicy tzaj yi a Jordn, yi mbi cun na chitzan yi xonl Israel tan banlen. Nintzun e mol quibtz scyuch yi e yi ate jen tzin, scyuch yi e yi ate nakajil yi mar Mediterrneo, scyuch yi e yi ate nintz Lbano. Yi eatz yi e mol quib, itz yi cyajcawil yi e hitita, scyuch yi e amorreo, scyuch e xonl Canan, scyuch e ferezeo, scyuch yi e heveo, nin scyuch yi e jebuseo. 2 Junit tzun ban chitxumun tan oyintzi te Josu scyuch yi e xonl Israel. 3 Poro i tzun yi e heveo yi najlche Gaban, nin quibit yi mbi cun ban yi tnum Jeric tu yi tnum Hay cyakun yi xonl Israel. 4Cwen tzun chitxumul jun cyajtzakl, nintzun e bentz tan chisublen yi chibajxom yi xonl Israel. Itzun yi chibenen, nin ben quicyal echk bi sac tetz culbil bech cyetz. Nin ben quicyal echk bi tzum tetz culbil quica. Cyakil yi echk taklen yi ben quicyal, nternin katznakt, nin ocnakt chabil tejak. 5 Nchatz ocnin echk bech cyetz yi katzal. Nin ocnin yi echk chixajab yi nternin bit. Nchatz ben quicyal wotz tetz chiwa yi nternin ximt. Nintzun e bentz. 6 Yi cyoponen Gilgal, kale chimolonet quib Josu scyuch yi e mas xonl Israel, nintzun cyaltz scyetz. Yi o ketz chon nkasaj joylaj. Qui polo cyeru nink kaban jun katrat scyuchu? chech tzun bantz scyetz Josu. 7Nketz pe nakaj nchisajetu? Na ko nakaj nchisajetu quic rmeril tan bnixen jun katrat scyuchu,f stzun Josu scyetz. 8 Qui ta, yi o ketz, ja kul tan talchen yi list atot tan koquen tetz chimosu. Benen tzun jakol junt tir Josu scyetz: Na tzun scyetz eu? Nin cyaleu yi bintzi yi na nchisitetu? 9Yi o ketz chon nkasaj joylaj, nin ja kul tan koquen tetz chichakumu. Na ja kubit yi winin chamil yi cyeru chiRyosilu. Na winin echk taklen bnix tan tzonej, nin le amal Egipto. 10Nchatz ja kubit, yi en cunin tulej i yi cob rey cwent e amorreo yi quimnake jalaj cyen yi a Jordn, yi Sehn ajcaw cwent
d 8:30-32

1Itzun

Yi chixubsen yi e chibajxom yi e xonl Israel

Dt 27:2-8.

e 8:33-35

Dt 11:29; 27:11-14.

f 9:7

Ex 23:32; 34:12; Dt 7:2; 20:15-16.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

221

JOSU9

Hesbn, tu Og yi ajcaw cwent Basn, yi chon najlche sajlen le luwar yi na biaj Astarot.g 11Nin yi kubital cyakil yi xtxolbilasej, nintzun bixe cyakun yi e kabajxom, scyuch yi e kawunakil tan kasajen scyeju. Je tzun cyal sketzej: Quibenenk scyej e xonl Israel. Cyajwok nin iwa. Nin alwok quen scyetz: O chixconsbetzu. Nin list kutanen tan kabnol jun trat scyuchu, chech bantz sketz. 12 Yi kelen tzaj tan chijoylenu, inak cun bnixen tzaj yi kawa. Ma jalu nternin wotzt, nin nternin ximt. 13 Nchatz yi tzum kale at cunt yi kuca, chin acaj nin yi kasajen. Ma jalu nternin bit. Nchatz yi echk bech ketz tu kaxajab. Nim cunin be mbaj kaxombel tan kulen scyuchu, chech tzun yi cobox yajatz bantz. 14 E oc tzun yi e yajatz tan suken mu wajh scyetz chibajxom yi e xonl Israel, nin bajtz cyakun. Poro quinin e jak tetz Kataj yi ko ban yil baj yi wajatz cyan nka qui. 15 Nintzun cujij Josu tan bnixen jun chitrat scyuch yi eatz, tan qui cyoquen tan chibiylen yi e wunakatz. Nin cyakil yi e witz cyajcawil yi xonl Israel, e suk iten nin yolatz scyetz. 16 Poro yi telen ox kej, kalenas tzun quibital yi e xonl Israel. Yi e wunakatz yi e ulak scyej, e ten chiwisin, na chon najlche chinakajil. 17Chibenen tzun yi xonl Israel tan chijoylen yi e wunakatz. Jalen le toxin kej cyoponen kale najlchet. Na e aj Gaban, aj Cafira, aj Beerot nin aj Quiriat-jearim. 18 Yi chijalen yi e wunakatz cyan, quinin e oc tan chibiylen, na nsken bixe jun chitrat scyuch yi quic rmeril tan cyoquen tan chibiylen. Na yi jun tratatz chon bnixen swutz Kataj yi kaRyosil. Tan yi xtxolbilej nintzun xetij yol chixol yi e xonl Israel, yi ploj nchiban yi chibajxom. 19Poro nintzun cyal yi e bajxomatz scyetz yi e mas xonl Israel: Bintzi lo yi na cyalu, poro ja bnix katrat scyuch. Ej, nin swutz cunin Kataj yi kaRyosil yi nkasuk kayol scyetz. Ej nin yi kayol yi nkasuk scyetz itz, yi quil che kabiy. Nin quic cuj tan kabnol mal scyetz. 20Quil che kabiy tan qui kajuchul kil swutz Kataj yi kaRyosil. Na ja wit kasuk kayol. Nin kol kapaj yi mbixe kakun, tzul kacaws tan Kataj, chech tzun bantz. 21Nchatz e cawun nin: Quic cuj tan koquen tan chibiylen yi e wunakatz. Na ja chibixe kan tetz kaswilum, nin tetz katzyaom. Tan yi xtxolbilasej yi quit e oc tan chibiylen, e el cun yi e bajxomatz te chiyol yi chisuk scyetz. 22 Che chakol tzun Josu yi e aj Gabanatz. Nintzun jaktz scyetz: Nxac ncxocwok tan kasublen? Nxac mmitalwok sketz yi chon ncsajwok joylaj? Na axwok ten kawisin. 23 Ma jalu, tan yi iyapl yi mmibanwok skej skake icaws. Axwok esclaw sbne opon tunintz. Axwok aj swilum, nin aj tzyaom sbne le cal Ryos. 24 Itzun cyaltz tetz Josu: Ja kaban yi xtxolbilatz, na ja kaxob scyeru, ko tzun kaquim cyanu, na bitant kan yi taknak yi chiRyosilu cyakil yi echk amalej scyeru. Na yastzun talnak i tetz Moiss yi chakum Kataj. Ej, nin nchatz tal i tetz Moiss, yi tajwen tan kaquimen cyakil yi o yi najlcho swutz yi echk amalej. 25Chastzun te ncu katxumul yi jun kajtzaklatz. Ma jalu bin, ja bin koc chicwentu. Chibneu skej quib yi mbixe cyanu, chech bantz tetz Josu.
g 9:10 Nm 21:21-35. h 9:14 Itz jun chicstumbr yi e wunak sajlen yi kol chiwan te jun wunak ja tzun cyamiwij quib, nin quic rmeril tan stzajen yi tzatzin paz, yi njal chixol.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU9,10

222

26 Quinintzun tak Josu amal scyetz yi e mas xonl Israel tan cyoquen tan chibiylen yi e wunakatz. 27Poro yi cyakun yi e wunakatz ban itz, tan swilin nin tan balen quica yi e xonl Israel. Nchatz e oc tan taklen cyakil yi si, tu a yi na xcon tan banlen chimunl swutz yi patbil chitxixwatz, le amal kale talwit Ryos yi tajwen tan chibnol chimunl swutz. Jetzatz tzun cyoclen te yi jun akunatz, nin iten nin cyakunatz jalu.

bantz, yi tbital Adonisedec, rey cwent Jerusaln, yi mbi cun bajij te yi tnum Hay tu yi chireyil, nintzun xobtz. Nchatz tbit i yi mbi cun bajij te yi tnum Jeric tu yi chireyil. Ej nin mast cunin xobentz yi tbital yi mbi nchiban yi e aj Gaban, yi sken choc jak chicawl yi e xonl Israel, wech na itz jun chin wutzilen tnum, nin icynakt cun swutz Hay, nin chin cham nin e tan oyintzi. Poro nsken chicy xomok scyej yi e xonl Israel. 3 Benen tzun mantar tan yi rey Adonisedec te Hoham yi rey cwent Hebrn, tu Piream yi rey cwent Jarmut, tu Jafa, yi rey cwent Laquis. Ej, nin nchatz te Debir, yi rey cwent Egln. Ej, nin je yol iej: 4Chibneu pawor, chisajku tan wucheyen tan oyintzi scyej yi e aj Gaban. Na ja bnix jun chitrat tu Josu scyuch yi e xonl Israel, stzun i ban nintz scyetz yi e ajcawatz. 5 Jen tzun chimolol quib yi o reyatz tan oyintzi scyej yi e aj Gaban. Yi o reyatz itz yi rey cwent Jerusaln, tu yi rey cwent Hebrn, tu yi rey cwent Jarmut, tu yi rey cwent Laquis. Ej nin nchatz yi rey cwent Egln. Nintzun e bentz scyuch chisanlar tan cyoponen nakajil Gaban. Itzun yi cyoponen, nintzun e ban list quib tan oyintzi scyej yi e aj Gabanatz. 6 Yi quilol yi e aj Gaban yi nsken chopon yi e reyatz tan oyintzi scyej, nintzun ben mantartz cyan tan talchen tetz Josu yi ate Gilgal. Itzun cyaltz: Chibneu pawor tan kucheyen. Chisajku jalcun tan kacolchen, na cyakil yi e ajcaw scyej yi e amorreo yi najlche wiwtz, ja je chimolol quib tan oyintzi skej, chech tzun bantz tetz Josu. 7Yi tbital Josu, nintzun e bentz scyuch yi e tetz sanlar tan quicheyen. 8 Nintzun tal Kataj tetz Josu: Quil cxob scyetz, na ja wit wak amal tan ixcyewen scyej. Nin quic nin jun yi nink snimsaj tib tan oyintzi tzitej, stzun Kataj bantz tetz Josu. 9Qui cunin tzun tzicy scyetz yi e amorreo yi cyoponen Josu scyuch yi e tetz sanlar, na baj cunin akbal cyan tan xon tan cyoponen. 10Toquen tzun tkol Kataj jun chin xow scyetz yi e amorreo-atz, na yi benen quilol yi sken chul yi e xonl Israel tan oyintzi scyej, quit e nimsaj chicul tan oyintzi. Chastzun te winin e, e quim tan Josu scyuch yi e tetz sanlar le amal Gaban. Ma yi benen quilol yi cyelen ojk yi e mas tul yi be yi na copon Bet-horn, nintzun e ben xomoktz tan chitzamlen, nin tan chiquimsen cun jalen yi cyoponen Aseca nin Maceda. 11Te yi cyelen ojk yi e amorreo chiwutz yi e xonl Israel wutz cunak Bet-horn, nintzun saj kojol Kataj jun chin cub abal chiwi tan chibiylen cun. Mast cun e quim tan yi cub abalatz swutz yi e quim cyakun yi e xonl Israel tan spar. 12 Ej, itzun bantz, te yi kejatz yi tkol Kataj amal scyetz yi e xonl Israel tan chixcyewen scyej yi e amorreo, nintzun jilon Josu tetz Kataj, chiwutz cun yi e xonl Israel. Ej, nin je yol iej: Ta, na waj yil tane yi kej tibaj yi tnum Gaban. Ma yi xaw, tibaj yi kajlaj Ajaln. 13 Nintzun tane yi kejtz. Nchatz ban yi
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

10

1-2 Itzun

Yi tanewen yi kej tibaj Gaban

223

JOSU10

xaw. Jalen cun yi quicysal yi e xonl Israel chicul te chicontr. Ikaj qui tzunk tziban cyen yi xtxolbilej tul yi liwr yi na biaj Justoi nka Jaser? Jun lo kej tane yi kej tcyaj. 14Quic nin junt kej chonk banaktz, nka chonk sbne-tz chi yi jun kejatz. Na nin ban tanen Kataj yi mbi njak jun yajatz tetz. Na Kataj tenin oc tan oyintzi tan quicheyen yi e xonl Israel. 15 Yi stzajen wi yi oyintzi nintzun e pakxij Josu scyuch cyakil yi e sanlar cwent Israel le tnum Gilgal kale e sajet. 16 Ma yi o reyatz yi je chimolol quib tan oyintzi scyej yi e aj Gabanatz nin e el ojk. Chon tzun cyewal quib tul jun picy le amal Maceda. 17Poro nin alchij stziblaltz tetz Josu yi chon cyewan quib yi o reyatz le yi jun picyatz. 18 Benen tzun tlol Josu scyetz yi e yi oponsan yi stziblal: Wekwoken cub stzi yi jun picyatz kale atet yi o reyatz. Nin chicyajk cyen cobox sanlar itan stzi, tan chiquicylen bantz quil chel ojk. 19Ma ax itetz quil xtane tan chibiylen kacontr, ma na xomwoknin wutz chicoc, nin biywoke cun chicyakil. Quil tzitakwok amal tan chipakxen le chitnumil, na yi Kataj ja wit tak i amal sketz tan kaxcyewen scyej, stzun Josu bantz. 20 Yastzun bantz yi chixcyewen Josu scyuch yi e xonl Israel tan chibiylen tircun yi e chicontratz. Ma yi e yi qui e quim, chon tzun baj cyewal quib lak chitnumil yi at tapij tej. 21Quic nintzun jun sanlar xonl Israel yi quixpnak yi chibaj pakxen tzaj Maceba, kale atit Josu. Ej, nin cyal nin jun scyeri chicontr yi nink nimsaj cul tan chijislen. 22 Nintzun ben tlol Josu scyetz yi e sanlar yi e cyaj cyen tan quicylen yi jun picyatz: Jakwoken stzi yi picy, nin cyajwokel tzaj yi o reyatz yi cyewan quib tul. 23 Nintzun el tzaj quicyal yi o reyatz. El tzaj yi rey cwent Jerusaln. Nchatz el tzaj yi rey cwent Hebrn. Nchatz el tzaj yi rey cwent Jarmut, tuml yi rey cwent Laquis, nin yi rey tetz Egln. 24Ma yi cyoponen ticylen swutz Josu nintzun e saj chakol chicyakil yi e yaj xonl Israel, nchatz ben tloltz scyetz yi cyajcawil yi e sanlar cwent Israel: Chikank tzaj quibu. Nin cyakenu chikanu te chikul yi cobox reyej. Nintzun saj chikansal quibtz, nin je cyakol chikan te chikul yi o reyatz, yi joklche wuxtxotx. 25Nintzun ben tlol Josu-tz scyetz yi e sanlaratz: Quil cxbisun, nin quil cxobwok. Ma na quiwit, nin txiclenwok cun. Na chon nin stuleje Kataj cyakil yi e yi na chich chicul scyeju. 26 Ma yi wit tlol Josu yi echk xtxolbilatz, nin bentz tan chibiylen yi o reyatz. Yi chiquimen, nintzun e je chimbaltz jak tze. Ate nintz jalen cwen kej. 27Benen tlen tu atit kej yi cawunenin Josu tan chicusen tzaj. Nintzun e oc cyen junt tir le yi picy kale e el tzit. Yi cyoquen cyen, nintzun oc chin wutzilen cubtz cyan tan joplen yi picyatz. Inin at echk cubatz jalu. i tzun yi chiquimen yi o reyatz iten nin kejatz cambal Josu yi tnum Maceda. Tircun e quimen tan spar. Nchatz quim yi chireyil, nin chon cunin ban chi ban yi rey cwent Jeric. 29Yi ticyen Josu Maceda scyuch yi e xonl Israel, chon tzun cyoponentz le amal Libna tan oyintzi. 30Tkol tzun Kataj amal scyetz Josu tan chixcyewen scyej yi e wunakatz, yi ate Libna tu yi chireyil. Tircun chiquimen tan spar.
i 10:13

28 Ej

Yi cambal Josu yi tnum Maceda

2S 1:18.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU10,11

224

Quic nin junt taklen clax cyen. Ma yi quimen yi rey, chon cunin cyulejtz chi ban yi rey cwent Jeric. 31Yi quicyen Josu scyuch yi e xonl Israel Libna, chon tzun cyoponentz tan oyintzi scyej yi e aj Laquis. Bajx bajen chisutal soltej yi tnum, nin e octz tan oyintzi. 32 Tak Kataj amal tan chixcyewen te yi junt tnumatz. Na le junt eklok, yi cyoquen tan oyintzi, tircun chiquimen cyan. Tircun chiloonen tuml yi cyawun, chi cyulej yi tnum Libna. 33 Nchatz Horam, yi rey cwent Gezer, tu yi e tetz sanlar e sajtz tan quicheyen klo yi e aj Laquis. Poro e oc Josu tan chibiylen chicyakil. Nin cyal nin jun nink clax cyen chixol. 34 Yi cyelen tzaj Josu scyuch yi e xonl Israel Laquis, chon tzun cyoponentz nakajil yi tnum Egln. 35Iten nin kejatz e oc tan oyintzi scyej yi e aj Egln. Nin tircun chiloonen cyan tan spar. Tircun e quimen chi e ban yi e aj Laquis. 36 Ma cyelen tzaj Egln chon tzun cyoponentz Hebrnj tan oyintzi. 37Yi cyoponen le amal Hebrn tircun chiquimen cyan. Nchatz ban yi rey, scyuch cyakil wunak tu yi echk tal tnum yi ate nakajil. Tircun chisotzen. Chon cunin e ban chi ban yi tnum Egln. 38 Chibenen tzun Josu scyuch yi e xonl Israel tan oyintzi scyej yi e aj Debir.k Yi cyoponen, nintzun e octz tan oyintzi scyej. 39Ma yi chixcyewen tan chibiylen yi e wunakatz yi ate-tz tnum Debir, tuml yi chireyil, cyetzaj yi chiamal. Nchatz e quim yi e wunak yi ate tulak echk mas aldey nakajil yi tnumatz. Tircun chiquimen cyakun tan spar. Quic nin jun nink clax cyen cyan chi cyulej yi tnum Hebrn tu Libna tuml yi chireyil. 40 Tircun chiloonen yi e wunak yi ate le amalatz. E loon yi e aj Nguev, tuml yi echk tnum yi ate wiak tal juwtz.l Tuml yi echk tnum yi ate kajlaj. Ja chisotz tircun tuml chireyil. Yastzun cyulejtz quib yi cawl yi tak Kataj yi kaRyosil scyetz. 41Yastzun bantz yi xcyewen Josu tan cambajen cyakil yi echk amal, na e cambaj cyakil yi amal cwent Cades-barnea, jalen Gaza, tu yi amal yi na xetnin Gosn jalen Gaban. 42 Ja chixcye Josu scyej yi e reyatz, nin ja cyetzaj cyakil chiamal, na yi Kataj yi kaRyosil bajxij chiwutz tan oyintzi. 43 Ma yi chixcyewen, nintzun e pakxijt Gilgal kale e sajet. bantz, yi tbital Jabn, rey cwent Hazor, yi mbi cun nchiban yi e xonl Israel scyej yi e amorreo, nintzun ben chakol cobox chakum tan talchen scyetz yi rey Jobab cwent yi tnum Madn, tu yi rey cwent Simrn, tu yi rey cwent Acsaf, tan jen chimolol quib tan oyintzi scyej yi e xonl Israel. 2 Nchatz ben mantar tan i scyej cyakil yi e rey yi ate jen tzin, scyuch yi e yi najlche tjocoj kale na icyet yi a Jordn, tzak cun tzaj yi jun wutzilen lawun yi na biaj Cineret. Nchatz ben mantar scyej cyakil yi e ajcaw yi najlche wi kajlaj, swutzel tzaj Dor, yi at toquen tzin. 3 Scyuch yi e aj Canan, scyuch yi e hitita, scyuch e ferezeo, scyuch e aj jebuseo, yi chon najlche wiwtz, nchatz yi e heveo yi ate wiwtz Hermn, xlaj Mizpa. 4Chimolol tzun quib yi e reyatz tan oyintzi scyej yi e xonl Israel. Xomche chisanlar scyej. At e yi chon ateen tejak chej. Nin at e yi chon ate tulak caret tetz oyintzi. Quinin ajlben cyetz yi
j 10:36-37

11

Yi chixcyewen yi e xonl Israel scyej yi rey Jabn scyuch yi e mas rey


1Itzun

Jos 15:13; Jue 1:10.

k 10:38

Jos 15:15; Jue 1:11.

l 10:40

Jue 1:9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

225

JOSU11

e sanlaratz, na chon cunin cyajlal chi tanen yi samlicy yi at tzi mar. 5Junit e ban, nin chon cyoponentz stzi a Merom. Nin e ban list quibtz tan oyintzi scyej yi e xonl Israel. 6 Itzun tal Kataj tetz Josu: Josu, quil cxob, na chwanin ek, nsken chiquim cyakil yi e icontratz wan. Ma yi axwok itetz, ntinatz tajwen tan ibnol: Wakwoken quikan yi chichej, nin oken kakl yi chicaret itan, stzun Kataj bantz tetz. 7Benen tzun Josu scyuch yi e tetz sanlar tan oyintzi scyej yi e reyatz. Qui cunin tzicy scyetz yi cyoponen Josu tan chibiylen te yi ate tzi yi a Merom. 8 Na nin tak Kataj amal scyetz yi e xonl Israel tan chixcyewen scyej yi e reyatz, e xomnin tan chibiylen jalen Sidn, nin jalen Misrefot-maim. Nin at e xonl Israel e xomnin tan chibiylen jalen kajlaj telen tzin Mizpa. Tircun chiquimen yi e chicontratz, na quic jun nink clax. 9Inin tulej Josu-tz chi tal Kataj. Cwen tzun chitzesal cyakil yi chicaret nin nchatz baj chiwakul quikan chichej yi e chicontratz. 10 Chibenen tzun Josu tan chibiylen yi e yi ate le tnum Hazor. Tircun chiquimen, tuml yi chireyil, na i ntxumun yi jun oyintziatz scyej yi e xonl Israel. 11Tircun chiquimen yi e yi ate le jun tnumatz. Nin oc kakl yi tnum cyakun yi e xonl Israel. 12 Iten nin tulej Josu yi echk mas tnum yi xom chiwi te yi rey cwent Hazor. Quim chireyil, nin e quim tircun yi e wunak yi ate le yi echk tnumatz. Ban Josu yi xtxolbilatz na yastzun talnak Moiss yi chakum Ryos. 13 Ntin Hazor oc kakl cyakun yi e xonl Israel, ma yi echk mas tnum yi ate wiwtzen, quinin oc kakl cyan. 14Poro tircun yi e wunak yi ate-tz tul yi echk tnumatz e quim. Quic nin jun nink clax. Ma yi cyawun tu yi echk taklen yi at tnum, tircun cyetzal. echk cawl yi tak Kataj tetz Moiss, Josu tzun bnon tanen, na nin tal Moiss cyakil yi echk cawlatz tetz Josu. Quic nin jun xtxolbil yi quik mban Josu chi yi tal Kataj tetz Moiss. 16 Cyetzaj yi e xonl Israel cyakil yi echk amalatz yi at wiwtz, tu yi jun coloj amal yi na biaj Nguev, tu yi amal Gosn, tu cyakil yi kajlaj yi at stziak yi a Jordn, tu yi amal yi na biaj Arab, tu cyakil echk mas amal yi at wiwtz, tu yi echk jocoj yi nsken wit oc chicwent. 17Nchatz cyetzaj yi wiwtz Halac yi na xetnin Seir, nin yi na opon jalen Baalgad yi at jalen wi kajlaj Lbano, yi at tzak cun yi wutz Hermn. 18 Tircun chiquimen chireyil yi echk tnumatz, na nim tiemp e ban yi e xonl Israel tan cambajen yi echk amalatz. 19Ntin cun yi e heveo, yi najlche Gaban, yastzun e clax, na nsken bnix jun chitrat scyuch. 20Tircun chiquimen yi e mas wunakatz, nin chin quixcuj nin e ban yi chiquimen, na yastzun tajbil Kataj tan ticyen ponen yi echk quixcujatz cyan chikab yi e xonl Israel. Quinin el chikajabm yi e xonl Israelatz scyej, na yastzun alijt cyen tan Kataj Ryos tetz Moiss. 21Nchatz iten nin tiempatz chiquimen yi e xonl Anac yi najlche wiwtz Hebrn,n nin Debir, tu Anab. Nin cyakil yi e yi ate wiwtz cwent Jud, tu yi
m 11:20

15 Yi

Yi chibnol tanen Josu yi cawl yi tal Moiss

Dt 7:16.

n 11:21

Jue 1:10-11.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU11,12

226

echk amal yi nsken oc chicwent yi e xonl Israel, tircun chixiten tan Josu. 22 Chastzun te quic jun xonl Anac, yi e yi nim wutz quikan, ncyaj cyen le amalatz yi at chikab yi e xonl Israel. Poro ilenin e cyaj cyen cobox le amal Gaza, tu Gat, nin Asdod. 23 Yastzun ban yi chixcyewen yi e xonl Israel tan cambajen cyakil echk amalatz, chi yi talnak Kataj tetz Moiss. Nintzun cu jatxij yi amalatz chiwutz yi e xonl Israel, xomquen tu te jujun kuj e. Nin jetzatz, quict mas oyintzi jal chixol. echk amal yi cyetzaj yi e xonl Israel itz: Cyakil yi amal yi na xet tzaj te yi tzanla Arnn, jalen te yi wutz Hermn, cyakil yi echk amal yi at swutz len yi tzanla Jordn. 2 Yi chibi yi e rey yi e quim cyakun itz: Yi rey tetz Sehn, yi chireyil yi e amorreo, yi chon najlij le tnum Hesbn, i ajcaw tibaj cyakil yi amal yi chon na xetnin le tnum Aroer, yi at tzi tzanla Arnn, jalen te yi tzanla Jaboc, kale atit chimojom yi e amonita. Nchatz cawunak i tibaj jalaj te yi amal Galaad. 3 Nchatz cawunak i tibaj cyakil yi amal yi at swutz len yi a Jordn, yi chon na xetij tzi yi a Cineret, jalen te yi mar yi chin ca nin tan atzum nka yi Ca Mar. Nin opon te yi tnum Bet-jesimot, nin jalen xe wutz Pisga. 4 Nchatz quim Og cyakun yi rey cwent Basn. Yi Ogatz i yi witzbil chixonl yi e refaita yi chon najlche le tnum Astarot, nin yi tnum Edrei. 5 Ej, nin yi echk amal yi at jak cawl yi rey Ogatz sajlen, itz yi amal yi chon na xet tzaj mojomil xe wutz Hermn, tuml yi amal Salca, nin cyakil yi amal cwent Basn, nin oponak yi mojom jalen Gesur tu Maaca, nchatz na opon nicyal Galaad, yi cob elnak tu Sehn, rey cwent Hesbn.o 6 Yastzun yi e reyatz yi e quim cyakun Moiss scyuch yi e xonl Israel. Nintzun cu jatxol Moiss yi echk amalatz chiwutz ox kuj scyeri yi e xonl Israel. Nin yi ox kujatz itz: Yi e xonl Rubn, yi e xonl Gad, tu yi e xonl Manassp yi cob cuntu elnake. 7Ma cyakil yi amal yi nchicambaj Josu scyuch yi e xonl Israel, itz yi at jalajicy tzaj yi a Jordn. Na xet nin Baal-gad, yi at Lbano, jalen te yi wiwtz Halac yi at cwen tzin, swutzoc tzaj yi wiwtz Seir. Cwen tzun jatxol Josu cyakil yi echk amalatz chiwutz yi e xonl Israel, tetz chinajbil sbne opon tunintz. 8 Cu jatxol cyakil yi echk amal yi at wiwtz tu yi kajlaj, tu amal yi at tzi a Jordn, tu yi echk txalaj, tu cyakil echk amal yi tzinunin tu, tu cyakil yi amal cwent Nguev. Cyakil yi echk amalatz yastzun yi chiamalben yi e hitita, yi e amorreo, nin yi e xonl Canan, nin yi e ferezeo, nin e keveo, scyuch e jebuseo. 9-24 Ma jalu, je chibi yi e rey yi e quim cyakun Josu: Yi rey tetz Jeric, tetz Hay, yi at nakajil Betel, rey tetz Jerusaln, tetz Hebrn, tetz Jarmut, tetz Laquis, tetz Egln, tetz Gezer, tetz Debir, tetz Geder, tetz Horma, tetz Arad, tetz Libna, tetz Adulam, tetz Maceda, tetz Betel, tetz Tapa, tetz Hefer, tetz Afec, tetz Sarn,
o 12:1-5 Nm 21:21-35; Dt 2:263:11. p 12:6 Manass yi xonl Manass cob e el. At jun kuj yi chon e cyaj cyen jalaj icyen yi tzanla Jordn, nin at junt kuj yi chon e cyajen cyen jalaj icy tzaj yi Jordn. Nm 32:33; Dt 3:12.

12

1Yi

Yi e rey yi e quim cyakun yi e xonl Israel

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

227

JOSU12,13

tetz Madn, tetz Hazor, tetz Simrom-mern, tetz Acsaf, tetz Taanac, tetz Meguido, tetz Cedes, tetz Jocneam yi at Carmelo, tetz Dor yi at tzi mar, tetz Goim yi at cwent Gilgal, nin yi rey tetz Tirsa. Junak junlaj rey e quim cyakun Josu scyuch yi e xonl Israel. bantz, yi tijinen cul Josu, nintzun tal Kataj tetz: Josu, yi aatz ja tijin acul, poro at tzaj nin tan ixcyewen tan cambajen yi amal yi insuknak tzitetz. 2 Na txen itetzaj chiamal yi e filistey, tu chiamal yi e gesureo. 3 Nchatz txen itetzaj yi chiamal yi e aveo, yi at cwen tzin. Yi echk amalatz, itz yi amal yi na xet tzaj te yi tzanla Sihor, swutzel tzaj Egipto, nin te yi mojomil yi na opon jalen te tnum Ecrn. Ma jen tzin, txen itetzaj yi amal kale atet yi e aj Canan. Tul yi amalatz, at o witz ajcaw yi na chicawun. Nin itz yi ajcaw cwent Gaza, Asdod, Ascaln, Gat nin Ecrn. 4Nchatz txen itetzaj yi amal yi at cwen tzin, yi na xetnin Sidn, nin yi na opon jalen Afec, yi mojom tib scyuch yi e amorreo. 5 Nchatz txen itetzaj chiamal yi e giblita, nin yi amal cwent Lbano, yi na xetij Baal-gad, nin na opon xe wutz Hermn jalen Hamat. 6 Cyakil yi echk amalatz, swake tzitetz yi axwok xonl Israel. Swake cyakil yi chiamal yi e aj Sidn, tu yi wiwtz yi na xetij Lbano, jalen Misrefot-maim. Chelepon inlajul cyakil yi e wunak yi ate swutz yi echk amalatz. Ma aatz Josu, ban tzajatx yi amalatz chiwutz yi e atanum,q chi walnak tzatz. 7Ban tzajatx cun chiwutz yi beluj kuj xonl Israel, tuml yi junt kuj xonl Manass yi txen aklij cyetz, stzun Ryos ban tetz Josu. e xonl Rubn, tu Gad, tu yi junt kuj xonl Manass, nsken tak Moiss yi cyetz chiamal jalaj cyen yi a Jordn.r 9Na ja cyetzaj yi amalatz yi na xet nin Aroer, yi at stzi yi a Arnn tu yi echk tnum yi at kajlaj, tuml Medeba tu Dibn. 10Tuml cyakil yi echk tnum yi at tzaj cwent yi rey Sehn yi cyajcawil yi e amorreo, yi chon najewen i Hesbn. Nin ja opon cun stzi yi chimojom jalen te yi chimojom yi e amonita. 11Nchatz aklij yi echk amal scyetz yi at cwent Galaad tu yi chiamal yi e gesureo, tu chiamal yi e maacateo, tu yi wiwtz Hermn, tuml yi amal Basn jalen Salca. 12 Nchatz aklij yi amal yi at jak cawl Og, chireyil yi e aj Basn, yi cawunak le tnum Astarot tu Edrei. Yastzun yi e refaita yi e clax cyen, yi xcye nak Moiss tan chibiylen, nin tan chilajen le cyetz chiamal. 13 Ntin cun yi e aj Gesur scyuch yi e aj Maaca qui nchel lajun swutz yi chiamal, ma na e cyaj cyen tu chixol yi e xonl Israel. Nin ate nintz jalu. 14 Ma yi e xonl Lev quic cyetz chiamal aklij tan Moiss. Na yi cyetz chiherenss itz yi echk oy yi na opon cyakun yi e xonl Israel tan pat-xen swutz Ryos, chi yi talnak Ryos scyetz. 15 Ma yi e xonl Rubn, nintzun oc Moiss tan jatxlen cyetz chiamal. Xomquen tu te yi jujun najal. 16 Chon tzun e cyajen cyen yi e xonl Rubnatz le yi amal Aroer, stzi yi a Arnn tu yi tnum yi at kajlaj, cyanl tetz Medeba. 17Nin ja opon cun jalen Hesbn tu cyakil yi echk tnum yi at kajlajatz chi tanen Dibn,
q 13:6

13

1Itzun

Yi amal yi txen chicambaj yi e xonl Israel

8 Yi

Yi tkol Moiss chiamal yi junt kuj Manass, Rubn nin Gad

Nm 33:54.

r 13:8

Nm 32:33; Dt 3:12.

s 13:14

Dt 18:1; Jos 13:33.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU13,14

228

Bamot-baal, Bet-baal-men. 18 Nchatz i njatxon yi tnum Jahaza, Cademot, nin Mefaat, 19tu yi tnum Quiritaim, Sibna, Zaret-sahar yi at kajlaj. 20Ej, nin i njatxon yi tnum Bet-peor, tuml yi echk txalaj Pisga, nin Bet-fesimot, 21tu cyakil yi echk cojbil, tuml yi echk tnum yi at jak cawl Sehn yi chireyil yi e amorreo, yi najlij Hesbn. Yastzun yi rey yi quim tan Moiss scyuch coboxt ajcaw yi na chibiaj: Evi, Requem, Zur, Hur nin Reba. 22 Nchatz quim Balaam cyakun yi e xonl Israel tan spar. Yi jun Balaamatz i jun nachol, nin i cyajl Beor. 23 Cyakil yi echk amalatz, yastzun aklij scyetz xonl Rubn tan Moiss. Xomquen tu te tajlal yi jujun kuj e yi chixonl quib. Tircun echk amalatz aklij scyetz. Nin chon mmopon chimojom tzi a Jordn. 24 Nchatz taknak Moiss chiamal yi xonl Gad. Xomquen tu te tajlal yi jujun kuj e yi chixonl quib. 25Aklij yi amal cwent Jazer tu cyakil yi tnum Galaad scyetz. Nin nchatz cyetzaj jalaj chiamal e amonita. Nin yi mojomil yi chiamal, opon jalen Aroer yi at swutz len Rab, 26 tuml yi amal yi at xol Hesbn, Ramatmispa tu Betonim, tuml yi amal yi at xol Mahanaim. Nin na opon te yi mojomil Debir. 27Nchatz aklij yi kajlaj Bet-aram Bet-nimra, tu Sucot, nin Zafn. Yastzun amal yi at tzaj jak cawl Sehn yi rey tetz Hesbn. Chon tzun at cyakil echk amalatz swutz len yi a Jordn. Nin chon nxet tzaj tzak cun tzaj yi lawun yi na biaj Cineret. 28 Cyakil yi echk amalatz, yastzun aklij scyetz yi e xonl Gad tan Moiss. Xomquen tu te yi tajlal yi jujun kuj e aj Gadatz yi chixonl quib. 29Nchatz tak Moiss chiamal yi junt kuj xonl Manass, yi e cyaj cyen jalaj cyen yi a Jordn. 30Yi toquen jatxlen yi chiamal, xomquen tu te yi tajlal yi jujun kuj e yi chixonl quib. Nin ja cyetzaj cyakil yi amal yi at tzaj jak cawl Og, yi rey tetz Basn. Chon xetnin le tnum Mahanaim, tuml yi oxcal tnum yi at cwent yi tnum Jair. 31Nchatz cyetzaj jalajt te yi amal Galaad tu yi cobt tnum yi na biaj Astarot tu Edrei. Yastzun yi amal yi aklij scyetz xonl Maquir, cyajl Manass. Xomquen tu te tajlal jujun kuj e yi chixonl quib. 32 Yastzun cyakil yi amal yi baj jatxol Moiss scyetz yi e xonl Rubn, Gad tu Manass, te yi ate wi kajlaj cwent Moab, yi at jalaj cyen yi a Jordn, swutz len Jeric. 33 Ma yi e xonl Lev, quic cyetz chiherens aklij, ma na ntinatz tal Moiss scyetz: Yi itetz iherens itz yi Kataj, yi kaRyosil.t chibi yi echk amal cwent Canan yi jatxlij chikab yi e xonl Israel cyakun Eleazar yi pale, tu Josu yi cyajl Nun, scyuch yi e chibajxom yi jujun kuj xonl Israel. 2 Chon cyulej chi talnak Kataj tetz Moiss. Na e oc tan txiluntzu tej tan jatxlen cun chiwutz yi beluj kuj tu nicy xonl Israel. 3 Na yi cobt kuj tu nicy, yi e xonl Rubn, nin yi e xonl Gad, tu yi junt kuj xonl Manass, nsken tak Moiss yi cyetz chiherens jalaj cyen yi a Jordn.v Ma yi e xonl Lev, quinin aklij cyetz chiherens, 4na yi cob cyajl ep, yi Manass tu Efran, e oc tajlal yi coblaj kuj xonl Israel. Poro yi e xonl Lev qui aklij chiherens, ma na ntin aklij mu chiamal kalel chinajewet, nin kalel chiwanet yi cyawun. Yi mu chiamalatz, chon at chixolak yi e mas xonl Israel. 5Cyakil yi xtxolbilasej, ja bnix chi talnak Kataj tetz Moiss.
t 13:33

14

Yi toquen Josu tan jatxlen yi echk amal chiwutz yi e mas xonl Israel
1Je

Nm 18:20; Dt 18:12.

u 14:2

Nm 26:52-56; 34:13.

v 14:3

Nm 32:33; 34:14-15; Dt 3:12-17.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

229 Yi chiamal yi e tu Caleb

JOSU14,15

itzun bantz, nintzun e ben yi e xonl Jud tan yol tetz Josu le tnum Gilgal. Yi cyoponen swutz Josu, nintzun tal Caleb yi cyajl ta Jefone yi cenezeo tetz: Ma jalu ta, ulk txakx tculu yi xtxolbil yi talnak Kataj tetz Moiss le amal Cades-barnea, na alijt cyen takun, yi mbi sbajok skej ketz tuchu.w 7Na yi kasajen chakol Moiss yi chakum Ryos, tan xkuken yi amalej, atin wetz tul cawunak yob. Ej, nin yi kulaken tan xkuken, ja wal yi mero bintzi quib yi nwil, na ja chinxom te yi tajbil Wajcaw yi kaRyosil.x 8 Ma yi coboxt kuch yi xomche skej, ntin ja choc tan chixowsen yi e mas katanum. Poro yi in wetz quinin nchinxom scyej, ma na ntin ja imban yi tajbil Kataj yi kaRyosil. 9Chastzun te tal Moiss yi xtxolbilej swetz: Jun cun yol, yi amal kale ncxonet, atz sbne scyuch yi e anitxa, na ja cxom te yi tajbil Kataj yi kaRyosil,y stzun i bantz swetz. 10Ma jalu bin Josu, nimix bin tiemp yi tlol Moiss yi xtxolbilej swetz. Na ja wit icy cawunak oix yob yi tlol Kataj yi xtxolbilatz tetz Moiss, nin yastzun yi tiemp yi na kaxon tzaj le amal tzinunin tu. Ma jalu, atin tul jun mutx tu o yob, 11ej, nin inin wutanen wetz chi wutanen yi insajen chakol Moiss tan xkuken yi echk amalatz. Nchatz atit inwalor tan woquen tan oyintzi. 12 Chastzun te na klo waj yil taku yi amalatz yi suknak Kataj swetz. Itz yi wiwtz kale atet yi e xonl Anac, yi e yi chin wutz quikan nin. At e yi chon najlche tulak echk lmak tnum, yi at chin tapij soltejak. Taku bin echk amalatz swetz, na chon kuklij incul te Kataj, yi xomok i swej tan wucheyen tan chilajen len yi e wunakatz yi ate swutz, stzun Caleb bantz tetz Josu. 13 Nintzun tak Josu banl tibaj Caleb, nchatz tak yi amal cwent Hebrn tetz herens i. Yi Calebatz i cyajl Jefone yi cenezeo. 14Yastzun bantz yi toquen Hebrn tetz herens Caleb tu cyakil yi xonl i, nin chon najlche-tz jalu, na nin xom i te yi mero tajbil Kataj yi kaRyosil, yi o xonl Israel. 15 Yi bi yi amal Hebrn tenchan itz, Quiriat-arba. Yi biaj Arba itz bi jun xonl Anac. Nin itz jun yaj yi chin wutz tkan nin, nin chin cham nin i. Ma yi xcyewen Caleb tan cambajen echk amalatz, quict oyintzi bajij Canan te yi tiempatz. yi amal yi jatxlij scyetz yi e xonl Jud yi toquen txilun tej. Nin je yi mojomilej: 2 Te yi jalaj cwen tzin, chon na xetij stzi yi mar yi chin ca nin tan atzum,z kale na icyet chimojom yi e aj Edom, 3nin na icyak inaj Acrabim, nin na icyak le amal tzinunin tu cwent Zin. Nchatz na icyak tzak cun Cadesbarnea, nin na opon Hezrn, nin na je tcun Adar. Kalenas tzun na ben tan taklen welt jalen Carca. 4Nin na xomnin le xombil a yi na biaj a Tetz Egipto, jalen yi na opon tzi yi mar Mediterrneo. Yastzun chimojom bantz te yi jalaj cwen tzin. 5 Ma yi mojomil chiamal tetz telen tzin itz cyakil tkanil yi mar yi chin ca nin tan atzum, jalen te yi amal kale na tzajpont yi tzanla Jordn.
w 14:6 Nm 14:30. x 14:7 Nm 13:1-30. y 14:9 Nm 14:24. z 15:2 Yi Yi mar yi chin ca nin tan atzum itz yi Mar Muerto, nka Mar Salado, nka Mar del Arab le castiy. Na alchij Mar Muerto tetz tan paj yi quic jun cay yi itz tul, na chin ca nin tan atzum.

6 Ej,

15

1Je

Yi chiamal yi e xonl Jud

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU15

230

Ma yi mojomil chiamal jen tzin, chon na xetnin kale na tzajpont wi yi tzanla Jordnatz stzi yi mar yi chin ca nin tan atzum. 6Chon na jeul Bet-hogla. Nin na jeul Bet-arab. Nin na ultz kale atit yi wutz cub tetz Bohn, jun scyeri xonl Rubn. 7Kalenas tzun na jeultz wi kajlaj cwent Acor. Nin na ultz Debir. Chon tzun na cuultz Gilgal, swutzel tzaj yi txalaj cwent Adumn tzak cun yi xombil a. Nintzun na icy cuntz kale na itzet yi a En-semes, nin na xomnintz jalen En-rogel. 8 Nin na icy cuntz le kajlaj cwent Ben-hinom, tzak cun Jebs nka Jerusaln. Nin na je cuntz wiwtz swutz cyen yi kajlaj cwent Hinom, tiben yi kajlaj Refaim. 9Chon tzun na tak welt jalen wiwtz kale na itzet yi a Neftoa. Kalenas tzun na icytz wi Efrn. Nin na icypon jalen Baala. Yi jun amalatz nchatz na biaj Quiriat-jearim. 10 Kalenas tzun na ben locnak tzin tibaj yi wiwtz Seir. Na icyaktz le amal Quesaln swutzen yi wiwtz Jearim. Nintzun na cu-tz Bet-semes, nin na icyaktz Timna. 11Nchatz na icyaktz txalaj tiben Ecrn. Kalenas tzun na stzuy nin tibtz jalen Sicrn. Na icy cuntz wi juwtz Baala. Kalenas tzun na opontz Jabneel, nin chon na tzaj pon wi yi chimojom jalen tzi mar Mediterrneo. 12 Ma mojomil chiamal yi e xonl Jud te yi jalajt xlaj toquen tzin, itz yi tzi mar Mediterrneo. Yastzun echk mojomil yi amal yi oc tetz cyetz yi e xonl Jud. Nin jatxij cun ban chiwutz yi jujun kuj e yi chixonl quib. tak Josu herens Caleb, yi cyajl ta Jefone. Yi amalatz itz Quiriatarba, yi nchatz na biaj Hebrn, yi chon at cwent yi chiamal yi e xonl Jud. Nin itz chiamalben yi e xonl yi jun chin wutzilen yaj yi na biaj Anac. Yastzun yi amal yi aklij tetz Caleb, na yastzun talnak Kataj. 14 Benen tzun Caleb tan oyintzi tan chilajen len yi ox xonl Anac yi ate swutz yi amalatz. Yi chibi yi ox xonl Anacatz itz: Sesai, Ahimn, nin Talmai.a 15 Ma yi cyelen lajul, kalenas tzun benent tan oyintzi scyej yi e yi najlche Debir. Quiriat-sefer bi yi jun amalatz tenchan. 16 Yi toponen Caleb Debir, nintzun taltz: Swake inmel Acsa tetz txkel yi jun yil xcye tan cambajen yi amalej. 17Yi jun yi xcye tan cambajen yi amalatz itz, Otoniel, yi cyajl Cenaz, yi titzun Caleb. Tkol tzun Caleb yi meltz tan toquen tetz txkel Otoniel. 18 Te yi elen tlen tu atet Otoniel tu Acsa xe cal Caleb, nintzun tal Otoniel tetz Acsa: Ban tzajak junt pi amal tetz ataj kalel cwet ujul kan. Cwen tzaj tzun Acsa tibaj yi buru. Nintzun bentz swutz yi taj. Benen tzun jakol yi taj tetz: A jun coloj inmel. Mbitz na icy tacul? 19Ta, na klo waj tzinjak jun pawor teru, chij. Ja wit taku katxotx le amal tzinunin tu, cwent Nguev. Ma jalu na klo waj yil taku mut kaamal kale na itzet a, stzun i. Tkol tzun Caleb yi echk amal tetz Acsa yi at wiwtz, nin yi at kajlaj, kale na itzet echk a. chibi yi echk amal yi jatxlij tetz yi jujun kuj xonl Jud. 21Yi chibi yi echk tnum tetz cwen tzin nakajil yi mojom tu Edom, itz, Cabseel, Edar
a 15:13-14

13 Nchatz

Yi cambal Caleb yi amal Hebrn tu Debir

20 Je

Yi echk tnum yi chicambaj e xonl Jud

Jue 1:20.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

231

JOSU15,16

tu Jagur. 22 Nchatz Cina, Dimona, Adada. 23 Cedes, Hazor, Itnn. 24Zif, Telem tu Bealot. 25Hazor-hadata, Quiriot, Hezrn (yi iten nin iatz yi Hazor). 26 Ej, nin nchatz yi tnum Amam, Sema, Molada. 27Hazar-gada, Hesmn, Bet-pelet. 28 Hazar-sual, Beerseba, Bizotia. 29Baala, Iim, Esem. 30 Eltolad, Quesil nin Horma. 31Nin Siclag, nin Madmana tu Sansana. 32 Ej nin Lebaot, Silhim, An tu En-rimn. Junak beluj tnum aklij scyetz tuml yi echk aldey yi at cwent. 33 Ma yi echk tnum yi chon at le kajlaj itz: Estaol, Zora, Asena. 34Nchatz Zanoa, En-ganim, Tapa, Enam, 35Jarmut, Adulam, Soco, Azeca. 36 Tu yi echk tnum Saaraima, Aditaim, Gedera tu Gederotaim. Yastzun yi cyajlajt tnum tuml yi echk aldey yi at chicwent. 37Nchatz at yi echk tnum Zenn, Hadasa, Migdal-gad. 38 Dilen, Mizpa tu Jocteel. 39Nin Laquis, Boscat, Egln. 40Cabn, Lahmam, Quitlis, 41Gederot, Betdagn, Naama tu Maceda. Waklajt tzun tnum tu yi echk aldey yi at chicwent. 42 Nchatz Libna, Eter, Asn, 43 Jifta tu Asena, Nezib. 44 Tu Keila, Aczib nin Maresa. Belujt tnum tu cyakil yi echk aldey yi at cwent. 45 Ej, nin nchatz yi tnum Ecrn tu yi echk ne tnum, tu echk aldey yi at cwent. 46 Nchatz yi echk tnum yi ate le amal yi at xol Ecrn tu yi mar, tu yi echk ne tnum yi ate nakajil Asdod, tu echk aldey yi at chicwent. 47Nchatz yi tnum Asdod, tu cyakil yi cyanl tetz tu yi echk ne tnum tu yi echk aldey yi at cwent. Nchatz Gaza, tuml yi echk ne tnum tu aldey yi ate cwent. Tircun echk tnumatz jalen te yi xombil a cwent Egipto, jalen stzi mar Mediterrneo. 48 Ma jalen wiwtz, aklij scyetz e xonl Jud yi echk tnum yi na biaj Samir, Jatir, Soco, 49Dana, Quiriat-sana (yi itz Debir). 50Anad, Estemoa, Anim. 51Nchatz yi Gosn tu Holn nin Gilo. Junlajt tzun tnum tu yi echk aldey yi ate chicwent. 52 Nchatz yi tnum Arad, Duma, Esn. 53 Tu yi Hanum, Bet-tapa nin Afeca. 54 Ej nin Humta, Quiriat-arba (yi iten nin iatz Hebrn) tu Sior. Belujt tzun tnum tuml yi echk aldey. 55 Nchatz Man, Carmel Zif, Juta, 56 tu Jezreel, nin Jocdeam. Ej nin Zanoa. 57Can, Gabaa, tu Timna. Lajujt tnum tu yi echk aldey. 58 Nchatz yi echk tnum, Halhul, Bet-sur, Gedor, 59tu Maarat, Bet-anot tu Eltecn. Kakt tnum tu yi echk aldey. 60 Ma Quiriat-baal (yi iten nin iatz yi Quiriat-jearim) tu Rab. Itz cobt tnum tu yi echk aldey. 61Nchatz yi echk tnum yi at le amal tzinunin tu, Bet-arab, Midn tu Secaca, 62 Nibsn, yi tnum tetz atzum, tu En-gadi. Kakt tzun tnum tu yi echk aldeyil. 63 Ma yi e xonl Jebs yi chon najlche Jerusaln, quinin e xcye yi e xonl Jud tan chilajen len swutz yi chiamal. Ma na chonin najlche chixol yi e xonl Jud, nin ate nintz jalu.b

16
b 15:63

yi amal yi aklij scyetz yi e xonl ep yi toquen txilun tej: Yi chimojom te yi jalaj telen tzin, chon xet tzaj tzi a Jordn. Nin ja xom tzaj kale na itzet yi echk tal a cwent Jeric. Nin yi na el le amal cwent
Jue 1:21; 2S 5:6; 1Cr 11:4.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Je

Yi chitxotx yi e cyajl ep

JOSU16,17

232

Jeric, chon na jepontz Betel. 2 Yi na elt Betel chon tzun na icytz le chiamal yi e arquita, nin na cu-tz jalen Atarot. 3 Kalenas tzun na cu-tz toquen tzin le chiamal yi e xonl Jaflet jalen tzak cun tzaj kale atit yi tnum Bet-horn yi at tzak cun, nin ja opon jalen Gezer. Kalenas tzun na opontz jalen tzi mar Mediterrneo. 4 Je tzun yi amal yi aklij scyetz yi cob cyajl kajtzun ep yi na chibiaj Manass tu Efran: mojomil yi chiamal yi e xonl Efran itz: Chon na xet tzaj swutz len Atarot-adar, nin chon na icy Bet-hornc yi at wiwtzen. 6 Kalenas tzun na bentz tan toponen stzi mar Mediterrneo. Ma yi chimojom jen tzin itz: Micmetat, kalenas tzun na ajtz lelnak, jalen Taanat-sil. Nin na icyaktz Janoa. 7Kalenas tzun na copontz Atarot nin Narat, nin na icyaktz Jeric, kalenatz na elepontz tzi a Jordn. 8 Ej, nin na xetnin junt tir jen tzin le amal Tapa. Chon tzun na aj locnak le xombil a cwent Can. Kalenas tzun na ocpontz tzi yi mar Mediterrneo. Yastzun yi amal yi aklij scyetz yi xonl Efran. Nin tircun cwen jatxij chiwutz yi jujun kuj najal. 9Nchatz at cobox tnum tuml echk chialdeyil yi chon at le chiamal yi e xonl Manass, yi aklij scyetz yi e xonl Efran. 10 Poro yi e xonl Efran, quinin e nimsaj chicul tan chilajen len yi e aj Canan yi najlche le amal Gezer. Ma na e cyaj cyen tutz cyan chixol. Ntin ja chicawun tan chichojol yi chialcawal scyetz. Chastzun te chonin najlche yi e aj Cananatz chixol yi e xonl Efran jalu.d yi amal yi aklij scyetz yi e xonl Manass yi toquen txilun tej. Yi Manassatz, yastzun yi bajx cyajl ep. Nin yi bajx cyajl Manass, itz Maquir, nin i chimam cyen yi e aj Galaad. Aklij yi amal cwent Galaad tu Basn scyetz yi e tu Maquir, yi at jalaj cyen yi a Jordn. Yi eatz e cun witz sanlar yi qui na chixob tan oyintzi. 2 Nchatz oc swertin te yi amal yi nal chat cunt yi e mas cyajl Manass. Xomquen tu te yi jujun kuj e. Je chibiej: Abiezer, Helec, Asriel, Siquem, Itefer tu Semida. E cun cyajl Manass, nin mamaj ep. 3 Ma tetz Zelofehad, yi cyajl Hefer, yi mamaj Galaad, yi cyajl Maquir, yi cyajl Manass, quic tetz cyajl jal, ma na ntin o mel. Je chibiej: Maala, Noa, Hogla, Milca, nin Tirsa. 4Itzun bantz nintzun e ben yi e xnanatz tan yol tetz yi pale Eleazar tu Josu, nin nchatz scyetz yi e witz wi banl wi tetz yi tnum. Itzun cyaltz scyetz: Talnak Kataj tetz kajtzun Moiss yi tajwen tzaklij yi ketz kaherens chi tanen yi cyetz kaxonl, chech tzun bantz. Nintzun tak Josu chiamal yi e xnanatz chi mban cyetz yi e mas chixonl, na alij cyen tan Kataj yi yastzun sban.e 5Lajuj tzun pi amal aklij scyetz yi e xonl Manass, tu yi amal cwent Galaad, tu Basn yi at swutz len Jordn. 6Na nin aklij chiherens yi e xnanatz, nin nicynin
c 16:5 At cob tnum yi na biaj Bet-horn. Chon at jun wiwtzen, nin at junt yi chon at nicyal yi wiwtz kale na jepon yi be yi na jepon te yi aldey Bet-horn yi at wiwtzen. d 16:10 Jue 1:29. e 17:4 Nm 27:1-7.

5 Yi

Yi chiamal yi e xonl Efran

17

1Je

Yi chiamal yi e xonl Manass

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

233

JOSU17,18

tu e baj bentz scyuch yi e yaj. Yi amal Galaad aklij scyetz yi e mas xonl Manass. 7Nchatz cyetzaj yi tnum Aser, jalen Micmetat yi at swutz Siquem. Nin opon mojomil jen tzin kale atit yi a Tapa. 8Ntin yi amal cwent Tapa cyetz yi xonl Manass ban. Poro yi tnumil, cyetz yi xonl Efran ban. 9Nin yi chimojom, oc cwen tzin kale atit yi tzanla Can. At coboxt tnum yi cyetz xonl Efran ban yi at chixol yi e xonl Manass. Na yi chimojom yi e tetz Manass, chon xeten jen tzin kale atit yi tzanla Can, nin na opon tzi yi mar Mediterrneo. 10Ma yi e xonl Efran chon e cyajen cyen xlaj cun yi mojom. Yi cyetz xonl Manass, chon e cyajen xlajen yi mojom, nin ja opon yi chimojom jalen tzi mar Mediterrneo. Ma jen tzin, ja opon chimojom te chimojom yi e xonl Aser, tu chimojom yi e xonl Isacar yi at swutzlen chiamal yi e Aser. 11Nchatz aklij coboxt tnum scyetz xonl Manass yi chon at le chiamal yi e xonl Isacar tu Aser. Yi coboxt tnumatz itz: Bet-sen, Ibleam, Dor, Endor Taanac tu yi Meguido, tu oxt tal amal, tuml yi echk aldey yi at nakajil yi echk tnumatz. 12 Poro quinin e xcye yi e xonl Manass tan chilajen len yi e aj Canan swutz yi echk amalatz, na quinin cyak quib tan cyelen swutz chiamal. 13 Pontzaj, yi chuyen cyajlal yi e xonl Israel, nin yi jalen mas chichamil, nintzun e cawuntz scyej yi e aj Cananatz tan chichojol yi alcawal scyetz, quit tzun e oc tan chilajen len swutz chiamal.f yi e xonl epatz, yi Efran tu Manass, nintzun e bentz tan yol tetz Josu. Itzun cyaltz: Mbi tzuntz yi mu ntzi ketz kaamal yi ntaku? Na yi o ketz nim kaxonen. Nin at nin banl Kataj skibaj. 15 Nintzun tal Josu scyetz: Bintzi lo yi na italwok, yi axwok itetz nim ixonen, nin quil xbaj cun swutz yi wiwtz tetz Efran, mas lo balaj yil xbenwok tan cusen yi echk tze yi at wiwtz, chicwent yi e ferezeo tu e refaita. Ban xcon yi echk amalatz itan tetz icojbil, stzun Josu scyetz. 16Bintzi ta, quil xcye yi wiwtzej skej. Poro kol kaben tan majlen yi chiluwar yi e aj Canan, quil kaxcye, na yi e cyetz at cyetz chicaret tetz oyintzi yi chich cun. Nchatz quitanen yi e yi ate Bet-sen, scyuch yi e yi ate lakak aldey, tu yi e yi ate kajlaj Jezreel, at len chicaret tetz oyintzi, chech tzun bantz tetz Josu. 17Quil cxobwok, na xcyekwok scyej. Na yi axwok itetz nim ixonen, nin at ichamil. Chastzun te nketz jun ntzi pi amal tzitetzajewok, ma na ban cxbenwok tan majlen cyakil, mpe tze cunk at swutz, itetz sbne. Na cxcyekwok tan banlen ban tetz yi amalatz, jalen kale atit echk mojomil. 18 Tzitetzajewok yi amalatz. Na xcyekwok tan chilajen len yi e aj Cananatz. Pe tzunk at cyetz chicaret yi chich cun tetz oyintzi, pe tzunk winin chichamil, poro xcyekwok scyej, stzun Josu ban scyetz yi e xonl epatz.
14 Itzun

Yi amal kale e cyajet cyen yi e xonl ep

18
f 17:12-13

1Itzun

bantz, nintzun cu chimolol quib tircun yi e xonl Israel le amal Sil. Tircun chimolol quib tan nuclen yi mantial kale na chijilonet tu

Yi jatxlen chiamal yi jukt kuj xonl Israel

Jue 1:27-28.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU18

234

Kataj Ryos. Na sken chixcye tan cambajen yi amal yi tajwen tan cyetzal. 2 Poro ntaxk aklij chiamal yi jukt kuj xonl Israel. 3 Nintzun ben tlol Josu scyetz yi eatz: Mbi na ichiwwok, yi qui na itzamwoken yi iluwar yi ja wit tak Kataj tzitetz, yi Kataj yi i chiRyosil yi e kamam kate? 4Ma jalu, sicywoken ox ox yaj te yi jujun kuj axwok yi txen aklij iluwar, na nchiben inchakol tan tilwen yi echk amal, bantz kilol yi en kaban tan jatxlen cun tziwutz. Yil chiben, ban chitzib tzaj yi en tanen yi amal. 5Tajwen yi juk cuntu pi cyulej yi echk amalatz. Quil jop yi chiamal yi e xonl Jud yi txen cyetzaj yi at cwen tzin, na ja wit aklij cyetz. Nchatz yi e xonl ep yi chon maklij yi cyetz chiamal jen tzin, poro txen chicambaj. 6Ma yi axwok itetz, yil cxbenwok, jatxwok cun yi amal, nin juk pi tzitulejwok. Kalenas tzun tzultz itan tzinwutz tan woquen tan txilun tej, tan injakol tetz Kataj yi kaRyosil, yi na taw tzan yi jujun piatz. 7Ma yi jun kuj xonl Lev, quic cyetz chiamal sbne. Na yi e cyetz chixconk tetz kapaleil swutz Kataj. Ma yi e xonl Gad, scyuch yi e xonl Rubn, tu yi jun kuj xonl Manass, ja wit cyech wutz yi cyetz chiamal yi at swutz len yi a Jordn. Na Moiss yi chakum Kataj, i mmakon yi cyetz chiamal, stzun Josu bantz. 8 Ej, itzun yi e yi at chibembil tan cusen techl yi echk amalatz, wekon ib nin e bantz. Nintzun ben tlol Josu-tz scyetz: Quibenenk tan tilwen tircun yi amal. Nin jatxwok cun. Ma yil bnix, ban cxajtzajwok. Nin yil cxultwok tzonej Sil, nocopon tan txilun tej, tan jaklen tetz Kataj yi na taw yi jujun pi sbne. 9Nintzun e ben yi e yajatz tan tilwen tircun yi amal. Juk cuntu el cyakil yi echk amalatz tuml yi echk tnum yi at tcul. Nin baj cu chitzibaltz swutz uj yi en cunin ban. Yi bnixen, nintzun e aj tzajtz kale chimolonet quib yi e mas chitanum le amal Sil. 10Kalenas tzun toquen txiluntz tej swutz cun Kataj. I tzun cawuntz tej yi na taw yi jujun pi sbne. tzun txilun tan tilwen yi na chicyajet cyen yi e xonl Benjamn, xomquen tu te tajlal yi jujun najal. Chon tzun chinojen cyen te yi txotx yi at nicyal yi chiamal yi e xonl Jud, tu yi e xonl ep. 12 Yi mojomil yi amalatz itz: Te yi jalaj jen tzin, chon xet tzaj tzi a Jordn. Nin xom tzaj xlaj Jeric. Xomnin tunintz wiwtz. Chon tzun ticyentz le amal tzinunin tu cwent Betavn. 13 Kalenas tzun mul jak cun yi tnum yi na biaj Luz, yi nchatz na biaj Betel. Nintzun na copon Atarot-adar, yi at wi yi juwtz swutz cun yi tal tnum Bet-horn, yi at tzak cun tzaj. 14Kalenas tzun micypontz tan toponen jalen Quiriat-baal. Yi Quiriat-baalatz nchatz na biaj Quiriat-jearim, nin chon at chicwent yi e xonl Jud. Yastzun yi mojom te yi jalajatz toquen tzin. 15 Ma yi mojomil tetz cwen tzin, chon na xet tzaj xtxuc Quiriat-jearim. Tunin na xomnin kale na itzet yi a Neftoa. 16 Nin chon na cu-tz, jalen yi na opon te yi juwtz yi at swutzoc tzaj yi jocoj Ben-hinom, yi at tiben yi jocoj Refaim. Xomnin tunintz te yi jocoj Hinom, na icytz Jebs, nin na jepontz kale atit yi ne a En-rogel. 17Kalenas tzun na pakxijtz le jenak tzin. Nin na je cuntz le amal Ense-mes. Nin na cu-tz jalen Gelilot, yi amal yi chon at swutz cyen yi txalaj Adumn. Nintzun na copontz wutz cub tu Bon yi cyajl Rubn. 18 Nchatz na icyak swutzen yi txalaj yi at swutz cyen yi kajlaj Jordn. Kalenas tzun na copontz tzi a Jordn. 19Na icyak cun tiben yi amal Bet-hogla.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 11Toquen

Yi chiamal yi e xonl Benjamn

235

JOSU18,19

Nin na tzajpontz tzi yi mar yi chin ca nin tan atzum, kale na tzajpont yi a Jordn. Yastzun yi mojom le jalaj cwen tzin. 20 Yi a Jordn yastzun mojom le jalaj xlaj telen tzin. Yastzun echk mojomil yi echk amal yi jatxlij chiwutz yi e xonl Benjamn, xomquen tu te yi jujun kuj e yi chixonl quib. 21Yi echk tnum yi cyetzaj yi jun kuj xonl Benjamn itz: Jeric, Bet-hogla, Emec-casis. 22 Tu Bet-arab, Zemaraim, Betel. 23 Tu Avim, Par, Ofra. 24Tu Quefar-haamoni, tu Ofni, nin Geba. Yastzun yi coblaj tnum tuml yi echk aldeyil. 25 Nchatz cyetzaj Gaban, tu Ram, tu Beerot, 26 tu Mizpa, tu Cafira, tu Mozah, 27tu Requem, tu Irpeel, tu Tarala, 28 tu Sela, tu Elef, tu Jebs yi nchatz na biaj Jerusaln, tu Gabaa, nin Quiriat. Yastzun yi cyajlajt tnum tuml yi echk aldeyil yi aklij scyetz yi e xonl Benjamn. yi cap amal yi oc swertin tej, yastzun aklij scyetz yi e xonl Simen. Xom quen tu te yi jujun kuj e. Chon tzun cyajen cyen chiamal xol chiamal yi e xonl Jud. 2 Je yi echk tnumej yi aklij scyetz. Aklij yi tnum Beerseba, tu Seba, tu Molada, 3 Hazar-sual, Bala, Ezem. 4Nchatz yi Eltolad, Betul, nin Horma, 5 Siclag tu Bet-marcabot, tu Azar-susa, 6 Bet-lebaot tu yi Saruhen. Oxlaj tzun tnum tuml yi echk aldeyil yi at chicwent. 7Nchatz aklij yi coboxt tnumej scyetz: Yi En-rimn, Eter, tu Asn, tuml yi echk aldeyil, 8 tuml cyakil yi echk aldeyil yi at jalen Baalat-beer, yi nchatz na biaj Ramat, cwent Nguev. Yastzun yi echk amal yi aklij scyetz yi e xonl Simen.g 9Yi echk amalatz yi aklij scyetz yi e xonl Simen, chon at le chiamal yi e xonl Jud. Na yi e xonl Judjatz nim cyetz chiamal aklij. Chastzun te aklij mu scyetz yi e xonl Simen. yi toxin amal yi oc swertin tej, cyetz yi e xonl Zabuln ban. Chon toponen chimojom jalen Sarid. 11Nin na ocpon chimojom jalen Marala, nin na opon jalen Dabeset. Nin chon na opontz jalen kale atitet yi tal ne a, yi at swutz Jocneam. 12 Yi na el Sarid, na bentz lelnak tzin, na opontz Quislot-tabor, nchatz na icyaktz Daberat. Nin chon na jepontz Jafa. 13 Kalenas tzun na el jalen Gathefer, na icyak Ita-cazn, nin na opon Rimn, nchatz na xak tzaj tan welt Nea. 14 Ma yi mojom jen tzin, na xak tzaj tan welt le amal Hanatn, nin na elpon le jocoj Jefte-el. 15 At coblaj tnum le amalatz tuml yi echk aldeyil. Yi chibi yi echk tnumatz itz: Catat, Naalad, Simrn, Idala tu Beln. 16 Yastzun yi amalatz tuml yi echk aldeyil yi aklij scyetz yi e xonl Zabuln. Xomquen tu te tajlal yi jujun kuj e yi chixonl quib. cyajin amal yi oc swertin tej itz yi aklij scyetz yi e xonl Isacar, nin xomquen tu te yi jujun kuj e yi chixonl quib. 18 Yi cyanl tetz yi chiamal itz, yi echk tnum Jezreel, Quesulot, Sunem. 19Hafaraim, Sihn tu Anarahat. 20Nchatz yi
g 19:2-8

19

1Itzun

Yi amal yi aklij scyetz yi e xonl Simen

10 Ma

Yi amal yi aklij scyetz yi e xonl Zabuln

17Yi

Yi amal yi aklij scyetz yi e xonl Isacar

1Cr 4:28-33.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU19

236

tnum Rabit, Quisin tu Abez. 21Remet tu En-ganim, En-hada tu Bet-pases. 22 Nin yi mojomil na opon Tabor Sahazima tu Bet-semes nin na opon stzi yi tzanla Jordn. Cyakil yi amalatz itz waklaj tnum tuml yi echk aldey yi at chicwent. 23 Nin yastzun yi amal yi aklij scyetz yi xonl Isacar. Xomquen tu te yi jujun kuj e. toin amal yi oc swertin tej itz yi aklij scyetz yi e xonl Aser. Nin xomquen tu te yi jujun kuj e. 25Yi amalatz itz kale atit yi echk tnum Helcat Hal, Betn tu Acsaf, 26 tu yi Alamelec, Amad tu Miseal. Te yi jalaj xlajatz, ja aj locnak, jalen wiwtz Carmelo tu Sihor-libnat. 27Ma yi jalaj telen tzin na opon jen tzin Bet-dagn, nin na opon xlaj yi chiamal yi e xonl Zabuln yi at kajlaj Jefte-el, tu Betemec, Neiel, nin na opon Cabul. 28 Cyakil yi amalatz itz yi cyanl tetz yi amal Abdn, Rehob, Hamn tu Can, jalen yi na opon te yi jun chin wutzilen tnum Sidn. 29Nchatz yi mojom na opon jalen Ram. Ej, nin na opontz le yi tnum Tiro, yi at tapij tej. Nintzun na bentz jalen te yi amal Hosa, nin na opon tzi yi mar Mediterrneo tu Mahaleb, nin Aczib. 30Nchatz opon cunin yi mojomatz jalen Uma, Afec nin Rehob. Junak cob tzun tnum tu yi echk aldeyil. 31Yastzun yi echk amal yi aklij scyetz yi e xonl Aser. Xomquen tu tej yi jujun kuj e yi chixonl quib. kakin amal yi oc swertin tej itz yi aklij scyetz yi e xonl Neftal. Xomquen tu te yi jujun kuj e. 33 Yi mojomil yi chiamal, na opon jalen Helef, Aln-saanamin tu Adni-neced, tu Jabneel jalen Lacum, nin na opontz jalen Jordn. 34Nin na ajt locnak tzin jalen Aznot-tabor tu Hucoc. Ma yi cwen tzin, na opon te yi chiamal yi e xonl Zabuln. Ma yi toquen tzinatz na opon te yi chiamal yi e xonl Aser. Ma yi telen tzin na opon yi chimojom kale atit yi tzanla Jordn. 35 Ma yi echk tnum yi at tapij tej yi aklij scyetz itz: Sidim, Zer, Hamat, Racat, Cineret, 36-38 Adna, Ram, Hazor, Cedes, Edrei, En-hazor, Irn tu Migdal-el nin Horem, Bet-anat tu Bet-semes. Cyakil yi echk tnumatz itz belujlaj, tuml yi echk aldey yi at nakajil. 39Yastzun yi echk tnum, yi aklij scyetz yi e xonl Neftal. Xomquen tu te yi jujun kuj e yi chixonl quib. jukin amal yi oc swertin tej yastzun yi aklij scyetz yi e xonl Dan. Xomquen tu te yi jujun kuj e yi chixonl quib. 41Tul yi echk amalatz at yi echk tnum: Zora, Estaol, Ir-semes, 42 Saalabn, Ajaln, Jetla, 43 Eln, Timnat, Ecrn, 44Elteque, Gibetn, Baalat, 45 Jehd, Beneberac, Gat-rimn, 46 Mejarcn tu Racn, tu yi amal yi at swutz yi tnum Jope. 47Poro quinin xcye yi echk amalatz scyej yi e xonl Dan. Chibenent tzun tan oyintzi scyej yi e aj Lesem. Nin e xcye scyej, na e quim cyakil yi e wunak cyan yi ate-tz le yi tnumatz. Nin ja cyetzaj yi amalatz. Nchatz je chitxixpul yi bi yi tnumatz, nin oc cyan tetz Dan, na yastzun bi chimam cyen.h
h 19:47

24 Yi

Yi amal yi aklij scyetz yi e xonl Aser

32 Yi

Yi amal yi aklij scyetz yi e xonl Neftal

40 Yi

Yi amal yi aklij scyetz yi e xonl Dan

Jue 18:1-29.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

237

JOSU19-21

48 Yastzun yi echk amal yi aklij scyetz yi e xonl Dan. Aklij yi echk tnumatz tuml yi echk aldeyil scyetz. Xomquen tu te yi jujun kuj e yi chixonl quib.

wit jatxlen yi chiamal cyakil yi e xonl Israel, nintzun aklij mu tetz Josu. 50Aklij yi tnum Timnat-sera yi at wiwtz Efran tetz Josu, na yastzun yi amal yi jak i, nin alijt cyen tan Kataj yi yastzun sbne. Nintzun oc Josu tan banlen jun tnum, nin chon najewen i-tz. 51Yastzun yi echk amal yi baj chijatxol Josu tu Eleazar yi pale, scyuch yi e wi banl wi scyetz yi e xonl Israel. Nin swutz cun Ryos yi toquen txilun tej. Chon toquen txilun tej swutz yi amal Sil, kale na chiculwit quib Ryos scyuch yi e xonl Israel. Yastzun ban Ryos tan jatxlen cun cyakil yi amal chiwutz yi e xonl Israel. Tircun ncu jatxij. 1Ej, itzun bantz, nin jilont Kataj tetz Josu. Itzun taltz: 2 Alaj scyetz cyakil yi e atanum tan bixewen cobox tnum, kalel colwit tib jun yaj kol xubsij tan biylen cun jun tuch, chi yi walnak tetz Moiss.i 3 Na ko nkeratz tajbil jun yaj yil sbiy cun junt tuch, ban tzun lbentz tan colol tib tul yi echk tnumatz tan qui quimen tan yi e xonl yi alma. 4Yi ko at jun lben tan colol tib tul jun scyeri yi tnumatz, tajwen yil tzopon stzi puertil yi tnum tan jaklen permis scyetz yi e wi banl wi. Tajwen xtxol i scyetz yi en cunin mban yi til. Kalenas tzun tzaklij amaltz tetz tan najewen tul yi tnumatz. 5 Yi kol tzopon jun mero xonl kajtzun alma tan joylen yi jun yajatz yi nxubsij, quic cuj tan cyakol yi e wi banl wi amal tetz tan toquen tan biylen. Na nkeratz tajbil yi ncu biyol yi tuch. Nin nketz ik tan paj yi at chichben cul tej. 6 Poro yi junatz yi mbiyon cun yi tuch, tajwen tan cyajen cyen tnum jalen cun yil tzoc malen yi til. Nin kol lajluchax yi quic til, tajwen tan cyajen cyen le tnumatz jalen cun lquim yi witz pale yi na akuj te yi tiempatz, yi bnixen yi il. Ban tzun tzajtzajtz le tetz amal, stzun Kataj bantz. 7Cyoquen tzun yi e xonl Israel tan sicylen yi cobox tnumatz. Nin je bi yi echk tnum yi je chisicyol: Yi tnum Cedes cwent Galilea, yi at wiwtz Neftal. Nchatz je chisicyol Siquem, wi juwtz cwent Efran. Nchatz je chisicyol Quiriat-arba, yi nchatz Hebrn bi, yi at wiwtz Jud. 8Nchatz je chisicyol yi tnum Beser, yi at chicwent yi e xonl Rubn, yi chon at jalaj cyen yi a Jordn, kale atit yi kajlaj yi at le amal tzinunin tu. Nchatz je chisicyol yi tnum Ramot, yi at chicwent yi e xonl Gad. Nchatz yi tnum Goln, yi at cwent Basn, kale najlchet yi e xonl Manass. 9Yastzun yi echk tnum yi je chisicyol tan xconen cyakun yi e xonl Israel, nin scyetz yi e yi nketz e xonl Israel yi najlche chixol. Chon chicole quib yi e yi nkeratz cyajbil yi ncu chibiyol jun cyuch, bantz qui chiquimen tan jun xonl yi alma. chicyajk tcul yi jun tnumatz jalen yil tzoc malen yi quil.

49Yi

Yi amal yi aklij tetz Josu

20

21
i 20:1-9

1Cyakil

yi e ajcaw tetz yi jujun najal te yi xonl Lev, nin e mol quib tircun le amal Sil, yi at Canan, tan yol tetz Eleazar yi pale, tu Josu,

Yi echk tnum yi aklij scyetz yi e xonl Lev

Nm 35:6-32; Dt 4:41-43; 19:1-13.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU21

238

nin tan yol scyetz yi e ajcaw tetz yi jujun kuj xonl Israel. 2 Yi cyoponen, nintzun cyaltz: Talnak Kataj tetz Moiss, yi tajwen tan cyakolu cobox tnum sketz tan kanajewen tul. Nin tajwen tan cyakolu kaamal kalel chiwanet kawun.j 3 Cyakol tzun yi e ajcawatz cobox tnum scyetz yi e xonl Lev tan chinajewen tul. Nchatz cyak echk amal scyetz kalel chiwanet e cyawun. Ja chiban tanen quib yi talnak Kataj tentz. 4 Bajx e oc tan txilun tej tan jatxlen chiluwar yi e kuj yi chixonl quib chixol yi e xonl Lev. Nin yi toquen txilun tej, chon tzun nojen cyen te yi jun kuj xonl Coat, yi e xonl Aarn yi pale. Oxlaj tnum chicambaj. Chon at yi oxlaj tnumatz xolak chiamal yi e xonl Jud tu yi e xonl Simen, nin e xonl Benjamn. 5 Ma e mas xonl Coat, lajuj tnum e cambaj. Yi echk tnumatz chon at tul chiamal yi e xonl Efran tu yi e xonl Dan, nin tul chiamal jun kuj scyeri yi e xonl Manass, yi cob elnake. 6 Nchatz e ban yi e xonl Gersn yi bajx cyajl Lev. Oxlaj tnum e cambaj. Yi echk tnumatz chon at tulak chiamal yi e xonl Isacar, tu Aser, tu Neftal, nin yi jalajt kuj xonl Manass, yi najlche Basn. 7Nchatz e ban yi jujun kuj aj Lev yi e xonl Merari. Coblaj tnum e cambaj. Yi echk tnumatz chon at le chiamal yi e xonl Rubn, tu Gad nin Zabuln. 8 Cyakol tzun cyakil yi e xonl Israel yi echk tnumatz scyetz yi e xonl Lev tan chinajewen tul. Nchatz cyak chiamal tetz pstorbil cyawun, quib yi talnak Kataj tetz Moiss. 9-10Nin yi chibi yi echk tnum yi ncyak yi e xonl Jud scyuch yi e xonl Simen scyetz yi e xonl Lev yi e xonl Coat, yi xonl Aarn, yi e camban yi bajx swertin, itz: 11Bajx taklen yi tnum Quiriat-arba, nka Hebrn scyetz, yi at wiwtz cwent Jud. Yastzun yi tnum kale e cawunakit yi e xonl Anac, yi jun yaj yi chin wutz tkan nin banak. Nchatz aklij chiamal tetz chipstorbil. 12 Poro yi mas amal tuml yi echk aldey yi at cwent Hebrn nsken aklij tetz Caleb yi cyajl Jefone. 13 Ej, nin yi tnum Hebrnatz, itz jun scyeri echk tnum kalel chicolwit quib yi e yi na quim junt cyuch cyan tan jun xubsen yi na chiban. Nchatz aklij yi echk tnumej scyetz yi e mas xonl Aarn yi pale: 14Libna, tu Jatir, tu Estemoa, 15 tu Holn, tu Debir, 16 tu An, tu Juta, nin Bet-semes. Soltej yi beluj tnumatz, at len amal tetz pstorbil cyawun. 17Ma yi e xonl Benjamn, cyak yi echk tnum Gaban, tu Geba scyetz e xonl Levjatz. 18 Nchatz cyak yi cobt tnum Anatot tu Almn scyetz. Yi cyaj tnumatz, at len echk amal tetz pstorbil soltej. 19Yastzun oxlaj tnumatz yi aklij scyetz yi e xonl Aarn. Ej, nin te yi jujun tnum, at len cun pstorbil cyawun soltej. 20 Ma yi e xonl Efran, cyak coboxt tnum scyetz yi e mas xonl Lev yi e xonl Coat. 21Aklij yi tnum Siquem scyetz, yi chon at wiwtz Efran. Ej, nin yi jun tnumatz Siquem, itz junt scyeri echk tnum kalel chicolwit quib yi e yi na quim jun cyuch cyan tan jun xubsen yi na chiban. Nchatz aklij yi tnum Gezer scyetz, 22 tu yi tnum Kibsaim, nin Bet-horn. Cyetzaj tzun yi cyaj tnumatz tuml yi echk pstorbil. 23 Ma yi e xonl Dan, cyak coboxt tnum scyetz. Itz yi echk tnum: Elteque tu Gibetn, Ajaln nin Gat-rimn. 24Yastzun yi cyajt tnumatz tuml yi echk pstorbil yi aklij scyetz cyakun yi e xonl Dan. 25Ma yi jun kuj scyeri yi e xonl Manass yi cob elnake, cyak cobt tnum tuml yi echk pstorbil scyetz
j 21:2

Nm 35:1-8.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

239

JOSU21,22

yi e xonl Levjatz. Itz yi tnum Taanac tu yi tnum Gat-rimn. 26 Yastzun lajuj tnumatz, tuml yi echk pstorbil yi aklij scyetz yi e xonl Lev yi e xonl Coat. 27Ma scyetz yi jujun kuj xonl Lev, yi e xonl Gersn, aklij cob tnum scyetz, yi chon at chicwent yi e xonl Manass. Yi cob tnumatz itz: Beestera tu Goln, yi at cwent Basn. Yi tnum Goln itz jun scyeri echk tnum kalel chicolwit quib yi e yi na quim jun cyuch cyan tan jun xubsen yi na chiban. Aklij yi cob tnumatz scyetz tuml yi echk pstorbil. 28 Ma yi e xonl Isacar, cyak cyaj tnum scyetz. Itz yi tnum Cisn tu Daberat, 29tu Jarmut, tu yi tnum En-ganim. Yastzun cyaj tnumatz tuml chipstorbil yi aklij scyetz cyakun yi e xonl Isacar. 30Ma yi e xonl Aser, cyak cyaj tnum scyetz. Itz yi tnum Misael tu Abdn, 31tu Helcat nin Rehob. Yastzun cyaj tnum, tuml yi echk pstorbil. 32 Ma yi e xonl Neftal, cyak ox tnum tuml yi echk pstorbil scyetz. Itz yi tnum Cedes, yi at tzaj Galilea, jun scyeri echk tnum kalel chicolwit quib yi e yi na quim jun cyuch cyan tan jun xubsen yi na chiban. Nchatz cyak Hamot-dor, tu yi tnum Cartn scyetz. 33 Yastzun yi oxlaj tnumatz yi aklij scyetz yi e xonl Gersn, tuml yi echk amal tetz pstorbil. 34 Ma scyetz yi jujun kuj xonl Merari yi nchatz e xonl Lev, aklij cyaj tnum scyetz tuml echk pstorbil cyakun yi e xonl Zabuln. Yi echk tnumatz itz: Jocneam tu Carta, 35 tu Dimna, nin yi tnum Naalal. 36 Nchatz aklij cyajt tnum tuml yi pstorbil yi at chicwent yi e xonl Rubn. Yi echk tnumatz itz: Beser tu Jahaza, 37tu Cademot, nin yi tnum Mefaat. Yastzun yi cyaj tnum yi aklij scyetz. 38 Nchatz aklij cyajt tnum yi at chicwent yi e xonl Gad. Yi echk tnumatz itz: Ramot, yi at cwent Galaad, nin yi na xcon tetz colbil ib, tu yi tnum Mahanaim, 39tu Hesbn, nin yi tnum Jazer. Yastzun yi cyajt tnumatz yi aklij scyetz tuml yi echk pstorbil. 40Coblaj tzun tnum aklij scyetz yi e xonl Merari. Yastzun yi e xonl Lev yi witzbil tlen telen yi cyetz chiamal. 41Yi tajlal tnum yi cyetzaj yi e xonl Lev chixol cyakil yi mas xonl Israel itz cawunak wajxak tnum. Cyakil yi echk tnumatz at len cun pstorbil cyawun soltej. 42 Apartchk len atit yi jujun tnum. Nin at len amal tetz pstorbil tej. 43 Yastzun bantz, yi tkol Kataj Ryos cyakil yi echk amal scyetz yi e xonl Israel. Nin yi amalatz, yastzun yi sukint tan scyetz yi e chimam chite. Cyetzaj yi echk amalatz, nin e naje swutz. 44 El cun tzun Kataj Ryos te yi yol yi sukint tan, nin jal tzatzin paz chixol. Ma yi chicontr, quinin e nimsaj chicul tan oyintzi scyej, na Kataj Ryos oc tan quicheyen tan chixcyewen scyej. 45 Quic nin jun yol yi alijt cyen tan Kataj Ryos yi quik el cun tej. Ma na el cun tej quib yi sukint tan scyetz yi e xonl Israel. bantz, yi wit jatxlen yi amal scyetz yi e xonl Israel. Nintzun chak Josu yi e xonl Rubn, tu yi e xonl Gad, tu yi jun kuj xonl Manass yi cob elnake, yi nsken bixe tan chinajewen le amal jalaj cyen yi a Jordn. 2 Itzun taltz scyetz: Ma jalu, yi axwok itetz, ja bin iban tanen yi alijt cyen takun Moiss yi chakum Ryos. Nchatz ja cxocwok jak wetz incawl. 3 Ej, nin quinin nkel te icul yi o ixonl, na atixet nin tan kucheyen. Nin tan tu yi yatz itanenwok na cxtzanwok tan banlen tanen yi cawl Kataj Ryos. 4Ma jalu, ja el cun Kataj te yi yol yi suknak. Ej, nin na katzatzin, na ja kacambaj yi ketz kaamal. Tyotu tzitetz tan kucheyen. Ma jalu, ban bin cxajtwok le itetz i
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

22

1Itzun

Yi cyajen yi e xonl Rubn tu yi jun kuj xonl Manass

JOSU22

240

amal, yi at jalaj icyen a Jordn, yi taknak Moiss, yi chakum Ryos tzitetz.k 5 Ntin na waj yil tzinnawsaj tzitetz, yi quil tzel te icul yi cawl yi talnak Moiss sketz. Je yi cawlej: Tajwen tzilokwok yi Kataj yi kaRyosil. Xomenwok te yi tetz tajbil. Banwok tanen yi tetz cawl, nin tajwen xconwok tetz i tetz cun italma, nin tetz cun ichamil, stzun Josu ban scyetz. 6 Yi wit tlol Josu yi xtxolbilej scyetz, nintzun tak i banl squibaj. Ej nin e jatx quibtz. Nintzun e ajtz le cyetz chiamal. 7Na yi e xonl Manass, cob e el. At jun kuj yi chon tkol Moiss yi cyetz chiluwar le amal cwent Basn. Ma yi junt kuj, chon tkol Josu chiamal jalajicy tzaj yi a Jordn. Yi ntaxk chaj, nintzun tal Josu scyetz yi bajx kuj yi at chiamal jalaj cyen yi a Jordn: 8 Ma jalu, ban cxaj le itetz i amal. Ban tzicyajwok nin echk awun tu echk oro, tu sakal, tu brons, tu echk balaj chich, tu balaj bechok yi ja icambaj scyej e kacontr. Nin ban tzitakwok mu scyetz e ixonl yi ate cyen, stzun Josu bantz scyetz. 9Yastzun bantz yi chijatxol quib yi e xonl Rubn, Gad tu yi jun kuj xonl Manass, scyuch yi e mas chixonl yi ate le amal Sil cwent Canan. Chon cyajen Galaad, na yastzun cyetz chiamal chi yi talnak Ryos tetz Moiss. 10 Itzun bantz, yi cyoponen yi e xonl Rubn, Gad tu Manass stzi a Jordn cwent Canan, nintzun e oc tan banlen jun kajbil. 11Toponen tzun stziblal chiwi yi e mas xonl Israel, yi nsken bnix jun patbil txixwatz cyakun yi e xonl Rubn tu yi e xonl Gad tu yi jun kuj xonl Manass tzi yi a Jordn cwent Canan. 12 Yi quibital yi e xonl Israel yi xtxolbilatz, nintzun e mol quibtz le amal Sil, nintzun klo e bentz tan oyintzi scyej. 13 Poro bajx tzun e benen cobox yajtz cyan, tan yol scyetz yi eatz yi ate le amal Galaad yi at jalaj cyen Jordn. 14 Benen tzun Finees yi cyajl Eleazar yi pale, scyuch lajuj wi banl wi yi e xonl Israel. Jujun tzun witz ajcaw bentz te yi jujun kuj e. 15 Yi cyoponen scyej yi e xonl Rubn, Gad, tu yi junt kuj xonl Manass yi ate le amal Galaad, nintzun cyaltz: 16 Eu katanum yi eu xonl Israel. Ja kul tan yol scyeru tan chibi yi e mas tanum Ryos. Mbi tzun i ilatz yi xtxolbilej yi na chitzanu tan banlen? Nketz pe telsen kej yi kaRyosil na chibanu? Nxac mmel chijatxol quibu te mero kaRyosil? Mbi xac na chitzanu tan banlen junt patbil chitxixwatzu? Na tan yi xtxolbilej na chitzanu tan telsen kej Ryos. 17Quic pe chiwutzu tej yi nimix cunin kil kajuch swutz Ryos. Nin tan yi echk kilatz nimix cunin kaxonl chiquim tan paj.l 18 Poro yi e cyeru na chitzanu tan pajlen junt tir yi cawl Ryos. Ej nin yi ko ja wit el chixajsal quibu te Ryos, tzul kacaws kacyakil cun. 19Ma jalu, yi ko winin ilcol tul yi amal kale nchoponetu, or bin chajku tan najewen skaxol, kale atit yi cal Ryos yi mantial tu. Mas balaj yil chaju, nin yil cyetzaju mu cyeru te yi amal kale najlchot ketz. Na qui na kaj yil chipaju cawl Ryos tan yi junt patbil chitxixwatzu. Na ko yatz chibanu, sjalok ketz kil swutz Ryos, nin sjalok oyintzi skaxol. Chastzun te qui na kaj yil chibanu junt patbil chitxixwatzu, na at nin jun skaxol. 20 Ulk txakx chiculu yi en cun banak Acn yi cyajl Zera, yi juchul til swutz Ryos. Ja juch i til yi sajen tewal yi echk taklen yi quic rmeril tan tetzal. Poro nketz chuc Acn
k 22:1-4

Nm 32:20-32; Jos 1:12-15.

l 22:17

Nm 25:1-9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

241

JOSU22,23

quim tan paj yi til. Ma na ja chiquim jun coloj,m chech tzun yi e chakumatz bantz. 21Yi quibital yi e xonl Rubn, Gad tu yi jun kuj xonl Manass yi yolasej, nintzun cyaltz scyetz yi e wi banl wiatz: 22 Eu kawi banl wi, sak swutz yi witz Ryos, yi mas cham swutz alchok ryosil, yi qui na katzan tan banlen junt patbil katxixwatz tan telsen kej i, nka tan telen kajatxol kib tej. Nchatz nketz tan kajatxol kib scyuchu. Na yi yatzk, ja klo wit kel cun swutz tan. 23Ej, nin jajk bnix kan tan paten katxixwatz, nka tan koyil echk oy tetz Ryos, nka tan joylen kabalajil swutz i, Ryos tzakon kacaws. 24Poro yi mero bintzi itz, yi ja bnix yi jun kajbilatz kan tan nawsen scyetz yi e kanitxa tzantzaj. Na ko tzun lcyal yi e chinitxajilu scyetz yi e ketz kanitxa: Yi axwok itetz, quic itoclen te yi ketz Kataj yi kaRyosil yi o xonl Israel. 25Na cyajnak cyen tkol Ryos yi tzanla Jordn tetz jatxbil kaxol tzituchwok. Chastzun te quic itoclen te Kataj. Ej, nin ko yatz chiban yi chinitxau scyej yi e ketz, tzelepon tzun Kataj te chicul yi e ketz kanitxa. 26Chastzun te ja katxum tan banlen yi jun kajbilatz. Poro nketz tan paten jun katxixwatz tibaj, nka tan toyen echk oy tetz Ryos. 27Ma na ja bnix kan tetz tu jun techl skaxol scyuchu, nin chixol yi kaxonl tzantzaj. Ej, nin ja bnix kan tan qui cyalol yi chixonlu tzantzaj, yi quic cyoclen yi e ketz kaxonl te Kataj Ryos. Nchatz ja bnix kan tan chajlen yi nchatz o, ban kopon chixolu tan taklen katxixwatz tetz Ryos tan jalen cuybil kapaj. Ej, nin tan kabansal kib tuch i. 28Ej, nin nchatz, ja bnix yi jun kajbilatz kakun, na ko tzun tzalchij yi quic koclen ketz scyuch e kaxonl te Kataj, ban tzun kaltz scyetz: Chixmayninu yi jun kajbilej, yi bnixnak cyen cyakun yi e kamam kate. Yastzun teblal yi jun patbil katxixwatz yi at swutz Ryos kale atit yi tetz cal. Nin nketz tetz patbil katxixwatz yi bnixnak cyen cyakun, ma na itz tan xconen tetz jun techl skaxol scyuchu yi junit kaRyosil. 29Ryos tzakon kacaws kol kapaj yi cawl i, na qui na kaj yil kaban junt patbil katxixwatz apart swutz yi jun yi at kale atit yi cal i, chech tzun yi e xonl Rubn tu Gad bantz. 30 Itzun yi quibital yi e bajxom scyetz yi e xonl Israel tu Finees yi pale, tu yi chibajxom yi jujun kuj xonl Israel yi mbi cun cyal yi xonl Rubn, Gad tu Manass, nintzun e tzatzin tej. 31Itzun tal yi pale Finees yi cyajl Eleazar: Ma jalu, na el katxum tetz yi ban atit, nin xomij wi Ryos skej. Na qui na chitzanu tan telsen kej i. Ja bin kaclax tkab yi kacaws yi ja klo tak Ryos, yi jak chipaju cawl i. 32 Yi wit bajen yi xtxolbilej, nintzun e jatx quibtz. Nin e aj tzaj cyetz Finees scyuch yi e mas ajcaw le chiamal kale atet yi e mas chixonl. Yi cyoponen, nintzun e oc tan xtxolen scyetz yi mbi cun cyal yi e xonl Rubn, Gad tu Manass. 33Yi quibital yi e mas, nintzun e tzatzintz tej, nin e octz tan taklen chikajsbil tetz Ryos. Nin jetzatz quit e oc tan oyintzi, nin tan majlen yi chiamal yi e xonl Rubn, Gad tu Manass. 34 Ma yi e xonl Rubn, Gad tu Manass, nintzun oc yi bi yi jun kajbilatz cyan tetz Ed. Yi na elepont itz: Jun techl tetz ketz yi Jehov i Kataj yi kaRyosil.

23
m 22:20

1Itzun

bantz, te yi nsken el nimix tiemp yi jalenix tzatzin paz chixol yi e xonl Israel scyuch yi e chicontr, nin yi nsken tijin cul Josu,

Yi jilonen Josu scyetz cyakil yi e xonl Israel

Jos 7:1-26.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU23,24

242

2 nintzun e chak i cyakil yi e xonl Israel, scyuch yi e wi banl wi, scyuch yi e ajcaw, scyuch yi e pujul xtisya, nin scyuch yi cyajcawil yi e sanlar. Ej, itzun yi chimolol quib nintzun taltz scyetz: Yi in wetz, ja chintijin, nin txant tan inquimen. 3 Ja itilwok yi echk taklen yi mban Kataj scyej yi e kacontr, na i mmoc tan oyintzi scyej, tan tkol i yi chiamal sketz. 4Ej, nin in nchinjatxon cun cyakil yi echk amalatz tziwutz tetz i herens scyuch ixonl. Txilun cun oc tej yi woquen tan jatxlen. Ej, nin nketz ntin ncu injatxol yi echk amalatz yi nsken ketzaj, ma na nchatz yi echk amal yi txen ketzaj. Cyakil yi echk amalatz, na jop yi amal yi na xet nin te yi a Jordn, jalen tzi mar Mediterrneo yi at toquen tzin. 5 Ma jalu, Kataj Ryos tzocopon tan chilajen len yi e yi najlche swutzak yi echk amalatz. Nin tzitetzajewok yi chiamal quib yi sukint sketz tan kaRyosil yi cawl ketz. 6 Nquen binwok il tan banlen tanen yi tetz ley yi tzibant cyen tan Moiss. Xomenwok tej quib yi na tal. Quil tzijatx len itib mu tal tej. 7Quil cxomwok te cyajtzakl yi e awer nak yi e cyaj cyen tzixolwok. Quil tzitak kej yi cyetz chiryosil. Nin quil cxocwok jak chicawl. Nin quil tzitalwok chibi. Quil tzisukwok jun iyol tan chibi echk chiryosilatz. 8 Ma na ilenin xomenwok te yi tajbil yi kaRyosil yi cawl ketz. Xomenwok tej, chi isajlenix tunintz. 9Na ja itil, yi tan yi tetz porer ja chel lajul yi e taw yi echk lmak tnumatz, yi chin cham nin e. Nin sajlen tunintz, cyal jun jak xcye tzitejwok. 10Na tan alchok jun tzitetzwok xcye yi junatz tan chilajen len jun mil icontr.n Na yi Kataj yi cawl ketz, i tzocopon tan oyintzi tetz ixel,o chi sukint tan. 11Quicylej binwok itib te yab ajtzakl. Nin lokwok yi Kataj Ryos yi ajcaw skej. 12 Na ko quil tziquicylej itib, nin kol cxomwok te cyajtzakl yi e awer nak yi ate tzixol, nin kol tzitokbej itib scyuch e xnan yi awer nakatz, 13 jun cun yol quil che lajlen Ryos yi e wunakatz tzixolwok. Ma na chixconk tan tan i tan ixiten. Na chixconk chi jun leb, nka jun tramp tan, tan icusenwok. Nin chixconk tan, tan ibuchlen. Na nicun chibne tzitej chi na ban jun txix le kawutz. Yastzun sbajok tzitej. Jalen cun yil cxsotzwok icyakil cun swutz yi balaj amalej yi ja tak Kataj Ryos tzitetz. 14 Ma yi in wetz txant tan wajen wetz chixol alma. Poro te yi ntaxk naj, tajwen yil cxoc il tan xtxumlen cyakil yi xtxolbil yi ja bnix tan Ryos skej. Na ja el cun i tej cyakil quib yi sukint tan sketz. Nin quic nin jun yol i yi quik mmel cun tej. Siquier nink mu yi quik mmel kab i tej. 15 Poro chi yi mmel cun Ryos te yi echk taklen balaj yi sukint tan sketz, chon nin sbne i-tz tan taklen kacaws chi yi talnak i. Stke i kacaws, jalen cun yi cyal jun lcyaj cyen swutz yi balaj amalej yi ja wit tak i tzitetz. 16 Na ko quil cxelwok cun te yi iyol yi isuknak tetz, nin kol cxbenwok tan chiculajen echk ryos yi banij tu tanen, nin kol cxmeje cunwok chiwutz yi echk ryosatz, jun cun yol jepon lajp wi Kataj tzitej, jun cun yol cxsotzokwok swutz yi jun balaj amalej yi ja tak i tzitetz.

24
n 23:10

1Itzun

bantz, nintzun chak Josu cyakil yi e xonl Israel tan cyulen tej le amal Siquem. Nintzun ben mantar tan chichaklen yi e wi banl wi
o 23:10

Yi chijatxol quib Josu scyuch yi e mas xonl Israel

Dt 32:30.

Dt 3:22.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

243

JOSU24

scyuch e mas witz ajcaw, scyuch yi e juez, scyuch yi e cyajcawil yi e sanlar. 2 Yi chimolol quib, nintzun tal i scyetz: Eu intanum, je yol yi kaRyosilej: Tenchan yi e imam ite, yi Tar tu yi e cyajl, yi Abraham tu Nacor, chon cyaten tzi tzanla Eufrates, nin ocnake tan chiculajen echk chiryosil yi apart.p 3 Poro nin je intxaol yi Abraham, te yi najlij i tzi tzanlaatz, nin ja saj incyal tzonej le amal Canan. Ja je impucsalq yi xonl i, nin ja jal yi bajx cyajl i wan yi na biaj Isaac.r 4Ma tetz Isaac, ja wak cob cyajl i yi itz Jacow nin Esa.s Nintzun wak yi wiwtz Seirt tetz Esa tan najewen swutz. Ma tetz Jacow scyuch yi e xonl, chon tzun chibenentz Egipto.u 5 Chon ate-tz Egipto yi e benen inchakol Moiss tu Aarn tan chicolpenel tzaj. Nin ja chiloon yi e aj Egipto wan. Tircun e quimen yi bajx chicyajl wan. Kalenas tzun cyelen liwr yi e itaj itxu.v 6 Yi cyelen tzaj Egipto, nin yi cyoponen tzi Cyak Mar, nintzun e saj xomok yi e sanlar cwent Egipto tan chitzamlen klo. Yi e sanlaratz cyan len echk caret tu chej cyan tetz oyintzi. 7Cyoquen tzun yi e itaj tan jaklen cheybil cyetz swetz. Cwen tzun jun chin tzotz wan chixol, scyuch yi e aj Egiptojatz. Nintzun saj inkojol yi mar squibaj yi e aj Egipto. Ej, nin sak cun tziwutzwok yi mbi mbajij scyej.w Ej, nin nchatz, nim tiemp ncxonwok tul yi amal tzinunin tu, 8 jalen cun yi ncxulwok swutz yi chiamal yi e amorreo yi ate swutz len yi tzanla Jordn. Yi e wunakatz ja choc tan oyintzi tzitej, poro ja wak amal tzitetz tan ixcyewen scyej, nin tan itetzal yi cyetz chiamal,x na ja chimbajxij tziwutzwok tan chixiten cun. 9Nchatz ban Balac, yi cyajl Zipor, chireyil yi e aj Moab. Nin oc tan oyintzi tzitej. Nin oc chiyol tu Balaam, yi cyajl Beor tan icunsen klo. 10 Poro quinin wak amal tetz, ma na ja wak ibanl. Nin ala tir nxclaxwok wan.y 11Icyen tzaj tzun ibanwok wi tzanla Jordn,z nin ja cxulwok jalen Jeric, nin yi e aj Jericjatz e oc tan oyintzi tzitej, poro ja wak amal tzitetz tan ixcyewen scyej. Nchatz ja wak amal tzitetz tan ixcyewen scyej yi e amorreo, scyuch yi e ferezeo, scyuch yi e aj Canan, scyuch yi e hitita, scyuch yi e gergeseo, scyuch yi e heveo, nin yi e jebuseo. 12 Ma yi e amorreo scyuch yi chireyil, ja chel ojk tan xow, na ja chixcon jun coloj xux wakun tan chilajen len. Chastzun te quinin xcon yi imacl tetz oyintzi, ma na in nchilajun len. 13 Chastzun te in mmakon yi echk balaj cojbil tzitetz yi quinin ncxakujwok tan banlen ban tetz. Nin nchatz yi echk balaj tnum in mmakon tzitetz. Ej, nin yi balaj txotx kale atixet jalu, kale atit winin uva tu oliw, nketz axwok awal tetz. Poro in mmakon tzitetz, stzun Ryos bantz, chij Josu scyetz yi e xonl Israel. 14Nchatz tal Josu scyetz: Chastzun te eu intanum, cyekeu chi Ryos, nin chixconku tetz, tetz cun cyalmau, nin tetz cun chichamilu. Quil chocu tan chiculajen echk ryos yi apart, chi banake yi e kamam kate yi ate tzaj stzi tzanla Eufrates, nin yi ate tzaj Egipto. Ma na mas balaj yil chocu tan culajen yi Kataj yi kaRyosil. 15 Poro ko qui na cyaju chixomu te Kataj, ban bin chitxaenu ninin jalcun yi na scyetz jun chiryosilu sbne. Tajwen tan bixewen cyanu kol chixomu te yi echk ryos
Gn 11:27. q 24:3 Gn 12:1-9. r 24:3 Gn 21:1-3. s 24:4 Gn 25:24-26. t 24:4 Gn 36:8; Dt 2:5. Gn 46:1-7. v 24:5 Ex 3:112:42. w 24:7 Ex 14:1-31. x 24:8 Nm 21:21-35. y 24:10 Nm 22:124:25. z 24:11 Jos 3:14-17.
u 24:4 p 24:2

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOSU24

244

yi xomnake yi e kamam kate tej, yi najlche tzaj tzi tzanla Eufrates, nko na cyaju chixomu te chiryosil yi e amorreo yi ate tzonej. Chin tajwen cunin yil chitxaenu. Poro yi in wetz, tu yi innajal kaxomok te Kataj, nin skabne tanen yi tetz tajbil, chij Josu bantz scyetz yi e xonl Israel. 16 Qui. Quil kak amal te yi xtxolbilej, yi nink kilcyen yi Kataj yi kaRyosil tan kaxomen te junt ryos. 17Na yi Kataj yi kaRyosil, i o elsan tzaj scyuch yi e kamam kate jak chicawl yi e aj Egipto, yi ocnake tan kabuchlen. Nin ja chaj i yi echk balaj milawr sketz. Nchatz, ja ko quicylej i te yi nkaxom tzaj chixol yi e mas wunak. 18 Ej, nin nchatz ja chel lajul i cyakil yi e kacontr yi ate skawutz, scyuch yi e amorreo, yi tawben yi amalej yi ato swutz. Kaxomok bin te Kataj na i kaRyosil, chech bantz. 19Poro nintzun tal Josu scyetz: Quic lo rmeril tan ixomen te Kataj, na chin xan nin i, nin na je swutz i yi qui na chocu culutxum jak cawl i, nin yi na chijuchu quilu.a 20Kol quil cyenu Kataj tan chixomenu te junt ryos, jun cun yol tzul chicawsu tan. chelk cunu swutz. Quic na ban ko nsken chaj i yi banl scyeru, stzun Josu scyetz. 21Quic rmeril tan kabnol yi xtxolbilatz, na yi o ketz skaxomok te Kataj yi kaRyosil, chech bantz. 22 E tenu stiw te yi chiyolu yi ja wit chisuku, yi chixomoku te Kataj, stzun Josu scyetz. Quic na ban, o stiw te kayol, chech bantz. 23 Ko yatz, chij Josu scyetz chicyajlen binu yi echk chiryosilu yi at scyuchu. Nin chixomoku te Kataj. Chibneu tajbil i tetz cun cyalmau, na i yi kaRyosil yi o xonl Israel, stzun Josu bantz. 24 Yi o ketz kocopon jak cawl Kataj. Nin kocopon tan banlen yi tajbil i tetz cun kalma, chech bantz chicyakil. le amalatz, nin iten nin kejatz, bnix jun chitrat Josu scyuch yi e mas xonl Israel swutz Ryos. Nin tal Josu echk cawl tu echk ley scyetz. 26 Chon tzun cwen stzibal cyakil yi echk cawlatz tul yi liwr kale atit yi echk cawl Ryos. Nchatz nin je xtxicbal Josu jun chin wutzilen cub tzak yi jun wi bakch yi at xlaj yi amal yi winin xanil. 27Nintzun taltz scyetz cyakil yi e xonl Israel: Eu intanum, yi jun cubej, xconk sketz tetz jun techl, nin tetz stiw te cyakil yi mbi ntal Kataj sketz. Itz jun stiw sbne tan qui chisubulu Ryos, nin tan cyelen cunu te yi chiyolu yi ja wit chisuku tetz, stzun Josu scyetz. 28 Cawunenin tzun Josu tan cyajen lakak chiamal.
Yi quimen Josu (Jue 2:6-10)
25 Tastenin

Yi bnixen jun trat tu Kataj Ryos

coboxt kej yi wit bajen yi xtxolbilatz, quimen nin tzun ban tetz Josu yi chakum Ryos. Yi Josujatz, i cyajl Nun. Ej, nin at i tul jun cient tu lajuj yob yi quimen. 30Chon tzun mukxen i-tz le yi tetz amal yi at Timnat-sera, yi at wiwtz cwent yi chiamal yi e xonl Efran. Yi amalatz chon at xlajen yi wiwtz Gaas.
a 24:19

29Le

1Jn 1:8-10; 5:18.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

245

JOSU24

31Te yi itz tzaj Josu, cyakil cun yi e xonl Israel e xom te yi cawl Kataj. Ej nin nchatz, te yi nsken quim i, e xomet te yi cawl Kataj, na itzet yi e wi banl wi, yi e yi ilon tetz yi echk milawr yi banak Ryos scyej. 32 Ma yi wankil yi kajtzun ep, yi saj chicyal yi e xonl Israel Egipto, chon mukxentz le amal Siquem. Yi jun amalatz itz yi loknak yi kajtzun taj i, yi Jacow, tan jun cient pi sakal. Chon lokol i scyetz yi e cyajl Hamorb yi taj Siquem. Poro yi telen tiemp, chon cyajen cyen yi jun amalatz chikab yi e xonl ep.

quim Eleazar yi cyajl Aarn. Chon tzun mukxen cyen i-tz le xtxotx Finees, yi cyajl i. Chon at yi jun amalatz wiwtz kale najlchet yi e xonl Efran.

33 Nchatz

Yi quimen Eleazar yi pale

b 24:32

Gn 33:19; Jn 4:5; Hch 7:16.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi liwr Jueces, na jilon te yi mbi cun bajij scyej yi e xonl Israel yi nsken wit quim Josu, yi witz cyajcawil. Na yi quimen Josu, ja chicyaj cyen yi e xonl Israel chichuc. Quic jun ajcaw ban cyentz chixol. Ej nin tampaj yi quic cawl cyetz, ja jal winin oyintzi chixol. Ej nin nchatz yi e jilwutz wunak yi qui nin e xcye tan chilajen len chixol, e octz tan oyintzi scyej. Ej nin kokxol cun tu nin ja ul echk il chiwutz yi e aj Israel. Nin quic nin ban atet cunt te yi tiempatz. Nin at na bant cun ja chijal ajcaw chixol, yi na alchij pujul xtisya scyetz. Chastzun te yi bi yi liwrej itz Jueces le castiy, yi na elepont E Pujul Xtisya le ketz kayol. Yi e pujul xtisyaatz, e len cun witz ajcaw, nin e oc tan pujlen chixol yi e wunak tul yi tiempatz. Nchatz yi liwrej na xtxol te yi mbi cun e ban yi e ajcawej: Dbora, Barac, Geden tu Sansn, scyuch yi e mas pujul xtisyaatz. Na ilenin ja oc Kataj Ryos tan chicolchen yi e xonl Israelatz, nin ilenin ja tak i jun witz ajcaw tan toquen chi jun pujul xtisya tan chicawen. Yi cyoquen yi e xonl Israelatz tul il, qui nin chisotz, tampaj yi txaijt che tan Ryos. Na yi cyoquen wutz pem, ja ul txakx Kataj Ryos chicul. Chastzun te ja oc i tan chicolchen. Qui nin e cyaj cyen tan chichuc. Poro cyakil tir yi e oc tan pajlen cawl Ryos, ja chitij winin sotzaj culal.

tzun bantz yi nsken wit quim Josu, nintzun chijak yi e xonl Israel tetz Kataj, yi na scyetz jun kuj chixol yi ban ben tan oyintzi scyej yi e cananeo. 2 Itzun tal Katajtz: Ban chiben yi e xonl Jud bajx tan oyintzi, nin yi amal chicontratz cyetz sbne, stzun i bantz. 3 Ej, nintzun e ben yi e xonl Jud tan yol scyetz yi e xonl Simen. Ej nin e octz tan chimoxen tan chicheyen tan oyintzi, bantz chicambal yi amal yi nsken wit suk Kataj scyetz. Ja chisuk yi iten nin icheyenatz chibne cyetz, yil chiben yi e aj Simen tan oyintzi tan chicambal yi amal yi jatxijt scyetz. E cujij yi e xonl Simen yi ajtzaklatz, nin e xomnintz scyej. 4-5 Tan yi xtxolbilatz, e xcye yi e xonl Jud tan cambajen yi chiamal yi e cananeo, tuml yi chiamal yi e ferezeo, na yi amalatz nsken wit suk Ryos scyetz. Ej nin le amal yi na biaj Bezec e xcye yi e xonl Jud tuml yi e xonl Simen scyej lajuj mil chicontr. Chon tzun xomij jun yaj chixol yi jun coloj chicontratz yi na biaj Adonisedec. 6 Poro qui nin txamxijtz cyan, na nin el ojkuj chiwutz. Nintzun e xomnintz wutz coc tan stzamlen. Ma yi xtxamxentz cyan, nintzun el chicuplul yi cabil mamil wi kab, tuml yi cabil mamil wi tkan
246
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Yi xtxamxen Adonisedec cyakun yi e xonl Jud tu yi e xonl Simen

247

JUECES1

yi Adonisedecatz. 7Talol tzun Adonisedec Yi in wetz elnak incuplul yi mamil wi chikab ox cal tu lajuj witz rey. Nchatz elnak incuplul yi mamil wi chikan. Ej nin ntin ja wak amal scyetz tan cyoquen tan sicylen inwaben tzak inmes tetz chiwa. Poro yi jalu, ja tak Ryos incaws na iten nin nchintulejatz chi nche wulej yi e reyatz, stzun Adonisedec bantz. Benen tzun ticylentz le tnum Jerusaln kale quimet. bantz nintzun e ben yi e xonl Jud tan oyintzi Jerusaln. Tircunin tzun yi e wunak yi najlche-tz e quim cyakun tan spar. Kalenas tzun oc chitinol kakl yi tnum. 9Ma yi wit bajen yi xtxolbilatz, nintzun e bentz tan oyintzi scyej yi e cananeo yi najlche wiwtz, nin lakak juwutz tu yi amal cwent Nguev. 10Nchatz e oc tan oyintzi scyuch yi e cananeo yi najlche le tnum Hebrn yi tenchan na biaj Quiriat-arba, nin e xcye scyej. Nchatz e xcye scyej yi e xonl Sesai tu e xonl Ahimn, scyuch yi e xonl Talmai. bantz nintzun e ben Otoniel tan oyintzi le tnum yi na biaj Debir, nin yi bi yi jun tnumatz tenchan itz Quiriat-sefer. 12 At tzun jun yol yi suk Caleb: Alchok scyetz yil xcye tan cambajen yi tnum Debir, list wutanen tan taklen yi inmel yi na biaj Acsa, tan toquen tetz txkel yi junatz, stzun i bantz. 13 Ej, Otoniel tzun xcye-tz tan cambajen yi tnum. Yi Otoniel yastzun cyajl Cenaz, nin yi Cenaz yastzun titzun Caleb. Nin quib yi suknak Caleb, yatz nintzun tulejtz. Nintzun cyokbej quib Acsa tu Otoniel, na nin xcye i tan cambajen yi tnum. 14 Nin te yi nsken wit cyokbej quib, nintzun oc Otoniel tan tocsen cul Acsa tan jakol junt pi txotx tetz yi taj. Benen tzun i swutz yi taj tan jaklen yi txotxatz tetz. Yi cwen tzaj tzun Acsa tibaj yi buru, nintzun bentz swutz yi taj. Benen tzun jakol yi taj tetz: A jun coloj inmel, mbitz na icy tacul? 15 Ta, na klo waj tzinjak jun pawor teru, chij. Ja wit taku katxotx le amal tzinunin tu, cwent Nguev. Ma jalu na klo waj yil taku mut kaamal kale na itzet a, stzun i. Tkol tzun Caleb yi echk amal scyetz, kale na itzet echk a yi chon at wiwtz, nin nchatz yi at kajlaj. itzun yi e xonl Hobab, yi quenita, yi ji Moiss nintzun e el tzajtz scyuch yi e xonl Jud, le yi tnum yi na biaj Las Palmeras. Chon tzun e benentz le amal yi tzinunin tu cwent Jud, yi chon at cwen tzin yi amal yi na biaj Arad. Ej nin chon tzun cyatentz chixol yi e wunakatz yi najlche-tz. 17Ej itzun bantz, nintzun e ben yi e xonl Jud scyuch yi e xonl Simen tan oyintzi, na nsken wit oc chiyol tej. E bentz tan chisotzajen cun yi e aj Canan yi najlche le amal yi na biaj Sefat. Nin tircun telen cun yi jun tnumatz swutz. Chastzun te toquen quen yi bi cyan tetz Horma. 18 Poro qui nin e xcye tan cambajen yi echk amal yi na chibiaj: Gaza, Ascaln nin Ecrn. Nchatz qui nin e xcye tan cambajen yi echk tal tnum yi ate-tz nakaj. 19Ilenin ja xom Kataj Ryos scyej yi e xonl Jud nin
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 16 Ej 11Itzun 8 Itzun

Yi chicambal yi e xonl Jud yi tnum Hebrn tu Jerusaln

Yi tkol Caleb yi mel tan toquen tetz txkel Otoniel

Yi echk amal yi chicambaj yi e xonl Jud scyuch yi e xonl Benjamn

JUECES1

248

ja chixcye tan cambajen yi echk amal jen tzin wiwtz. Poro qui nin e xcye tan chilajen len yi e wunak yi ate cwen tzin lakak echk kajlaj, na yi e wunakatz at chicaret tetz oyintzi, yi chich cun, yi kinij tan chej. Chastzun te qui nin e xcye cyen yi e xonl Jud scyej. 20Ej ninstzun aklij yi amal yi na biaj Hebrn tetz Caleb, quib yi suknak Moiss tetz. Xcye tzun i tan chilajen len yi e chixonl yi ox cyajl Anac yi najlche-tz. 21Ma yi e xonl Benjamn qui nin e xcye cyetz tan chilajen len yi e jebuseo yi najlche-tz Jerusaln. Chastzun te jalu, inin najlchet yi e jebuseo chixol yi e xonl kajtzun Benjamn le tnum Jerusaln. bantz, nintzun oc chitxumun yi cob kuj xonl ep tan oyintzi, bantz chicambal yi tnum Betel. Yi bi yi jun tnumatz tenchan itz Luz. Nintzun ben chichakol cobox xkukwil le yi tnumatz. Nin xom Kataj Ryos tan quicheyen. 24 Nintzun ben quilol yi e xkukwilatz jun yaj yi telen tzaj le tnum. Itzun cyaltz tetz: Yi kol chaju puntil sketz yi en tan kocomponen le tnum, quil loonu kan. 25Nintzun bajxij yi jun yajatz chiwutz. Nin chaj yi be-tz scyetz. Ma yi cyocomponen cyakil yi e xonl epatz nintzun cu chibiyol tan spar cyakil yi e wunak yi najlche-tz. Poro qui cu chibiyol yi jun tal yaj tuml yi najal, yi chajon yi be scyetz yi e xkukwil. 26 Ma yi bajijen tircun yi xtxolbilatz, nintzun ben yi yaj tan najanen chixol yi e hitita. Nintzun cu xetzbil junt acaj tnum tan. Nin oc tkol bi yi jun tnumatz tetz Luz. Nin iten nin bi yi jun tnumatz jalu.
Yi e wunak yi qui nin e xcye yi e xonl Manass, scyuch yi e xonl Efran tan chilajen len
22-23 Itzun

Yi chicambal yi e xonl ep yi tnum Betel

nin tzun e xcye yi e xonl kajtzun Manass tan chilajen len yi e wunak yi najlche lakak echk amal yi na chibiaj: Bet-sen, Taanac, Dor, Ibleam nin Meguido. Nchatz, qui nin e xcye-tz scyejak echk tal ne tnum yi ate nintz nakaj. Chastzun te qui nin e el yi e cananeo-atz chixol. 28 Ma yi chipucunen yi e xonl Israel, nintzun e xcye tan cyocsen yi e cananeo jak chicawl, ninin e oc tan chibuchlen tan echk quiw akun. Poro qui nin e xcye tan chilajen len yi e cananeo-atz chixol. 29Nchatz e ban yi e xonl kajtzun Efran, qui nin e xcye tan chilajen len yi e cananeo le amal yi na biaj Gezer. Chastzun te, e cyajen cyen yi e cananeo tan najewen chixol. nin tzun xtxolbilatz bajijtz scyej yi e xonl kajtzun Zabuln, qui nin e xcye tan chilajen len yi e cananeo yi najlche lakak echk amal cwent Quitrn, nin cwent Naabal. Chastzun te ilenin e atij chixol. Poro aklij echk quiw akun scyetz. 31-32 Nchatz e ban yi e xonl kajtzun Azer, qui nin e xcye-tz tan chilajen len yi e cananeo swutzak echk amal yi na chibiaj: Aco, Sidn, Ahlab, Aczib, Helba, Afec nin Rehob. Nin tampaj yi qui nin e xcye tan chilajen len chastzun te e cyajen cyentz tan najewen chixol. 33 Ej nin chatz nin bajijtz scyej yi e xonl kajtzun Neftal. Qui nin e xcye-tz tan chilajen len yi e cananeo lakak echk amal cwent Bet-semes nin cwent BetEl Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 30 Iten

27Qui

Yi echk amal yi baj chicambal yi e mas kuj xonl Israel

249

JUECES1,2

anat. Cyoquen tzun yi e xonl Neftal, tan chibuchlen tan echk quiw akun, poro qui nin e el ojkuj yi e cananeo, ma na tastenin e cyajen cyentz tan chinajewen chixol. 34 Ma yi e amorreo, e xcye tan chipitlen yi e xonl Dan jalen wiwtz. Nin qui nin cyak amal scyetz tan chicwen mulen le cunak tzaj tulak echk kajlaj. 35Nin tan yi xtxolbilatz nin e atij yi e amorreo lakak echk amal yi na chibiaj: Heres, Ajaln nin Saalbim. Poro yi telen tiemp, nin e quiwix yi e xonl kajtzun ep, nin yi chiquiwixen nin e oc tan chibuchlen yi e amorreo, tan echk quiw akun. 36 Ma yi mojomil chiamal yi e edomita chon tzun na icy cuntz kale na xetet yi jenak yi na jepon Acrabim jalen te yi tnum yi na biaj Sela, nin xom nin tustz lejenak tzin. itzun bantz nintzun el yi ngel yi kajbil Kataj Ryos le tnum Gilgal nin chon tzun jen ponentz le tnum Boquim. Itzun taltz scyetz yi e aj Israel: I inatz yi ncxelsan tzaj wok Egipto, nin ja cxul incyal tzonej le amalej yi sukint wan scyetz yi e imam ite tentz. Ej nin nchatz walnak scyetz: Nelpon cun te inyol yi sukint wan tul yi katrat yi bnixnakt wan tzituch, chinch ban scyetz. 2 Chastzun te qui tziban jun trat scyuch yi e wunak yi najlche lakak echk amal kalel cxoponet, ma na tajwen tan itoquen tan xiten cun yi echk patbil chitxixwatz. Poro lastum, na qui nin ncxoc culutxum jak incawl. Na apart yi echk taklen yi mbaj ibnol! 3 Chastzun te jalu, swale nin tzitetz: Quil noc tan chilajen len yi e wunak tziwutz. Na e ten tuml chiryosil chocopon tetz jun tramp tan sublen itajtzakl. 4 Ej itzun yi stzajen wi yol yi ngelatz, tircunin tzun yi e xonl Israel e ok cuntz, nin winin chibisunen. 5 Nin tan yi jun xtxolbilatz yi bajij, nintzun oc bi yi amalatz cyan tetz Boquim. Nin tasten nin tzun e oquet-tz tan toyen chitxixwatz tetz Kataj Jehov. bajijtz, yi cwen chijatxol quib Josu scyuch yi e xonl Israel, chijunal len cun tzun e ajtz swutzak chitxotx yi nsken wit oc chibi tej. 7Te yi at tzaj Josu chixol yi e xonl Israel, ja tzun chiban tanen chimunl swutz Kataj Ryos. Nchatz te yi ate tzaj yi e wi banl wi, yi e xom te Josu tan cawun, yi quilnak yi mbi cunin ban Kataj Ryos tan quicheyen, tircun yi e wunak tetz Israel, ja chiban tanen chimunl swutz Kataj. 8 Nsken tzun wit tzak jun cient tu lajuj yobtz tan Josu yi quimen. 9Chon tzun mukxen le tetz xtxotx, le tnum yi na biaj Timnat-sera, yi chon at wiwtzen, tibaj yi tnum Gaas, cwent yi amal tetz Efran. 10 Yi xonen tiemp, quimen nintzun e ban yi e yi e atij te Josu nin yi quilnak yi mbi cunin ban Kataj Ryos tan quicheyen. Itzun chipucunen yi e chinitxa, cyal jun scyetz jak el xtxum tetz Kataj Ryos. Nin qui nin quibit yi echk cheyan yi banak i scyej chimam chite. itzun bantz, yi telen tiemp, chin juntlen nin ban cyajtzakl yi e aj Israeltz swutz Kataj Ryos, na nin e oc tan culajen jun ryos yi quin tech nin jilwutz
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 11Ej 6 Itzun

1Ej

Yi tponen yi ngel yi kajbil Kataj Ryos Boquim

Yi quimen Josu (Jos 24:29-31)

Yi telen Kataj Ryos te chicul yi e aj Israel

JUECES2,3

250

teblal at, yi na biaj Baal. 12 Nintzun el Kataj Ryostz tej chicul, yi jun Ryos yi oc tan cyelsenel tzaj chimam chite jak chicawl e aj Egipto, nin yi winin cheyan banak scyej. Ma yi e cyetz nin e oc tan chiculajen chiryosil yi e wunak yi najlche chixol. Ej nin tan yi xtxolbilatz chichen cul Kataj Ryos scyej. 13 Nin cyaj cyen quilol Kataj Ryos, na nin e oc tan culajen Baal, tu echk teblal junt ryos yi na biaj Astart. 14Chastzun te chichen cul Kataj Ryostz scyej, nintzun tak i amaltz scyetz yi e alkom tan cyoquen tan talken len cyakil yi echk chitaklen. Nchatz tak Kataj amal scyetz chicontr tan chitxaconen scyej. 15 Cyakil nintzun tir yi na chiben tan oyintzi scyej chicontr, quit tzun tak Kataj Ryos amaltz scyetz tan chitxaconen, na nsken wit tal i scyetz yi mbi cunin sbajok scyej. Poro te tircun yi echk xtxolbilatz, 16 ilenin ja tak Kataj amal tan jalen jun ajcaw chixol tan quicheyen chikab yi e alkom. 17Poro qui nin e oc yi e xonl Israel culutxum jak chicawl yi e ajcawatz, na qui nin kuke chicul te Kataj Ryos. Ma na nin e oc tan chiculajen echk ryos. Wech yi e chimam chite, ilenin ja chiban tanen yi cawl Kataj Ryos. Ma tzun yi e cyetz, chin pajol cawl nin e ban, na qui nin e xom te cyajtzakl yi e chimam chite. 18 Cyakil tir yi ntak Kataj amal tan jalen jun pujul xtisya chixol, ilenin ja oc i tan quicheyen yi e pujul xtisyaatz tan chicolchen yi e tetz tanum chikab chicontr, na nin el kajab Kataj scyej yi ntbit yi tokl chicul tan paj yi buchben cyetz. 19Ma yi na chiquim yi e pujul xtisyaatz, nintzun na choct junt tir tan banlen echk taklen ploj swutz Kataj. Nin nimten cun yi il yi na chijuch swutz yi il yi chijuchnak yi chitaj chitxu, na nin e oc tan banlen chimunl nin tan chiculajen echk ryos yi banijt cuntu. Qui nin na el cyen yi echk yab ajtzaklatz te chicul, na chin chinchuj nin tunin e tan banlen yi cyajtzaklatz yi chin juntlen nin swutz Kataj Ryos. 20Chastzun te chichen cul Kataj scyej yi e xonl Israel, itzun taltz: Yi e wunakej, na chitzan tan xiten yi trat yi bnixnak wan scyuch chimam chite, na qui na cyaj choc culutxum jak incawl. 21Ej nin tan paj yi yatz quitanen quil noc tan chilajen len yi e wunak yi e cyaj cyentz, yi qui nin oc Josu tan chilajen len te ntaxk quim i, stzun Ryos bantz. 22 Yi tajbil Kataj Ryos yi bnol yi xtxolbilej itz, tan chipilen ko chixomok te tetz tajbil chi e banake yi chimam chite. 23 Chastzun te qui nin e el lajul Ryos yi e wunak yi najlche-tz tulak yi echk tnumatz, yi qui nin cyak quib tetz Josu, ma na nin tak i amal scyetz tan chinajewen cyen chixol yi e xonl Israel. tzun chibi yi echk tnumej yi tak Kataj amal scyetz tan chicyajen cyen Canan tan chipilen yi e xonl Israel, yi e yi ntaxk chitzij yi bajen yi echk oyintzi tan cambajen yi amal cwent Canan. 2 Nintzun tak Kataj amaltz scyetz yi e wunakatz tan chicyajen cyen, tan tawen oyintzi cyakun yi e xonl Israel, na quic cunin jun tir jajk chiben tan oyintzi. 3 E cyaj cyen tzun yi o cyajcawil yi e filistey, nin tircun yi e cananeo, scyuch yi e aj Sidn, scyuch yi e heveo yi chon najlche wiwtz cwent Lbano, yi amalatz yi na xetij te wutz Baal-hermn jalen yi tzajpon wi jen tzin te yi amal cwent Hamat. 4Yastzun yi echk wunakatz yi tak Kataj amal scyetz tan chicyajen cyen tan chipilen yi e aj Israel, tan tilwen ko chocopon tan banlen tanen echk cawl yi talnak i
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Je

Yi e jilwutz wunak yi e naje cyen Canan

251

JUECES3

scyetz chimam chite tan Moiss. 5 Chinajewen tzun yi e xonl Israeltz chixol yi e wunakej: Yi e aj Canan, scyuch yi e hitita, scyuch yi e amonita, scyuch yi e ferezeo, scyuch yi e heveo, nin scyuch yi e jebuseo. 6 Ej, nin yi chinitxa yi e xonl Israel, at tzun e cyokbej quibtz scyuch chinitxa yi e wunakatz. Nintzun e xomtz te cyajtzakl, nin e octz tan culajen chiryosil yi e awer nakatz. itzun bantz, chin juntlen nin tzun quitanen yi e xonl Israel swutz Kataj Ryos, na quit na chitzan tan xtxumlen i, na nin el te chicul, nin e oc tan culajen winin cyeblal yi echk ryos yi na chibiaj Baal tu Astart. 8Chastzun te tkol Kataj Ryos amal tetz Cusan-risataim, yi rey yi na cawun Mesopotamia, tan cawunen squibaj. Nintzun e oc tetz wajxak yob jak cawl yi reyatz, 9jalen cun yi telen chitzi tan jaklen cheybil cyetz tetz Kataj. Kalenas tzun tkol i amaltz tan jalen jun chixol yi xcye tan chicolpenel tzaj. Nin yi junatz yi oc tan chicolpen, Otoniel bi. I cyajl Cenaz, yi titzun Caleb. 10Ej, nintzun ul yi espritu tetz Ryos tej Otoniel, nintzun oc i-tz tetz chibajxom yi e aj Israel, tan chibenen tan oyintzi scyej yi e aj Mesopotamia tu yi chireyil yi Cusan-risataim. Nintzun e xcye-tz scyej tan porer Kataj Ryos. 11Yi bajijen yi xtxolbilatz quict tzun jun oyintzi bajijtz tetz cawunak yob. bantz te yi nsken quim Otoniel, nintzun e oc junt tir yi e xonl Israel tan banlen echk taklen yi chin juntlen nin swutz Ryos. Chastzun te tkol i mas walor Egln yi rey tetz Moab chiwutz yi e tetz tanum. 13 Ej, nintzun oc chiyol Egln rey tetz Moab scyuch yi e amonita, nin scyuch yi e xonl Amalec tan chibenen tan oyintzi scyej yi e xonl Israel, nin te jun oyintziatz ja chicambaj yi tnum yi na biaj Las Palmeras. 14Ja tzun choc yi e xonl Israel jak cawl Egln tetz wajxaklaj yob, 15 jalen cun yi telen junt tir chitzi tan jaklen cheybil cyetz tetz Kataj Ryos. Chastzun te tkol i junt tir amal tan jalen junt chibajxom tan chicolpenel tzaj chikab. Nin yi junatz yi oc tetz cyajcawil, itz jun yaj yi max i, yi na biaj Aod, cyajl Gera, xonl Benjamn. At tzun jun tirtz, nintzun ben Aod tan taklen jun chicutxuj tetz yi rey Egln. 16 Nsken tzun bnix jun spar tan Aod yi cabil len xlaj atit wi, nin at lo me metr tkan, nintzun oc caloltz xe cul, tul pakbilil bech tetz le sbal. 17Benen tzuntz tan taklen yi jun cutxujatz tetz yi rey Egln, yi chin catzaj nin. 18 Ej itzun te yi nsken wit tak Aod yi chicutxujatz tetz Egln, nintzun e aj tzaj Aodtz scyuch yi e yi xomche tej. 19Ma yi cyoponen kale atet yi echk teblal yi echk ryos yi ate nakajil Gilgal, nintzun pakxijt Aodtz te Egln, itzun taltz tetz: At jun stziblal yi cyan wan tetz teru, ilu jun coloj wajcawil, poro tajwen klo yi kachuc cuntu, stzun Adod bantz. Nintzun cawun nin yi rey scyetz yi e yi ate nintz, tan cyelen. 20 Ej itzun te yi chicyajen cyen chichuc tuch yi rey Egln, yi chon colchij xe yi cal yi na xcon tetz yi tiemp tetz tza, nintzun ocopon kansal tib Aodtz swutz, itzun ben tloltz tetz: Yi stziblal yi cyan wan tetz teru, Ryos mmalon tzaj, stzun Aod bantz. Yi tbital Egln yi xtxolbilej, lajkel nintzun jen txicloktz. 21Poro qui nin tak Aod amal tan bnol jun taklen, na lajkel nin benen yi kab yi max tan jesen tzaj
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 12 Itzun 7Ej

Yi toquen Otoniel tan colpen Israel tkab Cusan-risata

Yi toquen Aod tan chicolpen yi e xonl Israel chikab yi e aj Moab

JUECES3,4

252

yi spar yi chon at xe cul le sbal, nintzun ben xuyultz le cul Egln. 22 Nin tampaj yi cyakil cunin walor Aod xcon tan tan xuylen quen, tircunin tzun yi spar tu yi kabil baj nintz le cul. Nin tampaj yi catzajil yi rey, quit lajluch ban yi spar, nin quit el tzaj junt tir tan Aod. 23 Nin tzun ben Aodtz tan lamchen cun yi puert, nin cu taltz tan. Ej, chon tzun telen tzaj i tul yi wentanu. 24 Nin te yi nsken wit aj Aod, nintzun e opon yi e chakum yi rey, poro yi benen quilol yi lamij yi puert, nintzun chitxumtz yi nin lo oc lamol tib yi rey xe cal chuc tan culin. 25Poro yi ticyen nin chipaj tan chiwen yi rey, nintzun e bisuntz, na quic nin i na el tzaj. Nintzun xcon yi lawe-tz cyan tan jaklen yi puert. Ma yi jakxen cyan nintzun benen quilol yi chireyil yi coylij wuxtxotx. 26 Nin te yi na chibatz quib yi e chakum yi reyatz tan xtxumlen mbil chiban, nsken tzun wit opon tetz Aod joylaj. Nsken wit chicyaj cyen echk teblal tan yi chon ate Gilgal. Chon tzun tponen tan colol tib le jun amal yi na biaj Seirat. 27Ma yi tponen le amal cwent Israel, nintzun cu chun tan tibaj echk juwtz yi at cwent yi amal Efran, tan chichaklen tircun yi e xonl Israel. Tircunin tzun e bentz licunak tzin tan oyintzi. Bajxij Aod chiwutz. 28 Na nin tal Aod scyetz: Chixomok tzaju swej, na ja wit tak Kataj amal sketz tan katxaconen scyej yi e aj Moab. Nintzun e opontz te echk amal kale na chicyet wunak wi yi a Jordn, nin qui nin cyak amal tetz jun aj Moab tan ticyen ponen le jalajt. 29Nin te jun tiratz e quim lo lajuj mil aj Moab cyan, nin tircun yi eatz yi e quim, e len cun sanlar yi chin cham nin e. Cyal nin jun jak clax chikab. 30Yatz cunin tzun bajijtz yi chixcyewen scyej yi e aj Moab. Ma yi stzajen wi yi jun chin oyintziatz, nin tzun jal cyen jun tzatzin paz le chitanum yi e xonl Israel tetz jun mutx yob. itzun bantz nin jal junt pujul xtisya yi e xonl Israel, yi na biaj Samgar, yi cyajl Anat, yi xcye tan chibiylen kak cient filistey, tan jun xuybil wac. Nchatz i ocnak tan chicolpen yi e xonl Israel chikab chicontr. tzun bantz te yi nsken quim Aod, nintzun e oct yi e xonl Israel tan banlen echk taklen yi chin juntlen nin swutz Kataj Ryos. 2 Chastzun te cyoquen jak cawl Jabn, jun scyeri e rey yi e cananeo, yi chon cawunak le jun tnum yi na biaj Hazor. Nin yi cyajcawil yi sanlar yi jun witz reyatz na biaj Ssara yi chon najlij le tnum Haroset-goim. 3 Ej nin yi jun witz ajcawatz yi Jabn, at beluj cient caret i yi chich cun yi na xcon tan oyintzi, nin yi ate len cun chej sjuak tan chikinlen. Nsken tzun el junak yob tan yi reyatz tan chibuchlen yi e xonl Israel. Jalen cun yi telen chitzi yi e xonl Israel tan jaklen cheybil cyetz tetz Kataj Ryos, kalenas tzun cyelentz liwr jak cawl yi jun reyatz. 4 Itzun te yi jun tiempatz, jal junt pujul xtisya yi e xonl Israel yi xnan. I jun elsanl stzi Ryos, nin yi bi i itz Dbora, yi txkel Lapidot. 5Ilenin ja cole Dbora txe jun wi palma. Chas tzun te ja cyal wunak Yi palma tetz Dbora. Chon at yi jun wi palmajatz wiwtz cwent yi amal tetz Efran, nicyal yi cob tnum Ram tu Betel. Chon tzun na chopon yi e aj Israel swutz Dbora tan banlen tanen echk cyoyintzi.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 31Ej,

Yi toquen tan chicolpenel tzaj yi e xonl Israel chikab yi e filistey

1I

Yi chixcyewen Dbora tu Barac tej Ssara

253

JUECES4

6 Ej itzun bantz, at tzun jun tir nin ben mantar Dbora tan chaklen tzaj jun yaj yi na biaj Barac, cyajl Abinoam, yi chon najlij Cedes, jun chitanum yi e xonl Neftal. Itzun yi tulen nintzun taltz tetz: Yi Kataj yi kaRyosil yi o aj Israel, ja tal i yi xtxolbilej yi tajwen tan abnol: Quilok wi yi wutz yi na biaj Tabor, nin molwe lajuj mil yaj yi e xonl Neftal scyuch yi e xonl Zabuln wi yi amalatz. 7Ma yi in wetz tzinjoye puntil tan cyoponsen Ssara, yi cyajcawil yi e sanlar yi rey Jabn stzi yi tal ne tzanla yi na biaj Cisn tan oyintzi tzitej. Ej nin tzopon i scyuch yi e tetz caret yi chich cun, nin scyuch yi e tetz sanlar. Poro swake amal tzitetz tan ixcyewen scyej, stzun Kataj Ryos ban swetz, chij Dbora ban tetz Barac. 8 Ban chimben poro kol xom ninu swej, na ko quil benu swej, nchatz in quil chimben, stzun Barac bantz tetz Dbora. 9Nchimben bin teju, chij Dbora, poro nketz ilu sjalok keju yil tzaj wi yi jun oyintziatz, na yi Kataj Ryos sjatxonk yi Ssara tkab jun xnan. Benen nintzun e ban Dboratz tu Barac jalen yi tnum Cedes. 10Chon tzun chakol Barac yi e xonl Zabuln scyuch yi e xonl Neftal le jun tnumatz. Ej nintzun e molxij lajuj mil yajtz tan, nin e octz jak cawl i. Nchatz Dbora xomij nintz te Barac. 11Te yi na bajij yi ech xtxolbilatz at tzun jun yaj yi na biaj Heber, jun scyeri xonl yi e quenita yi nsken je nucul yi tetz mantial nakajil yi tnum Cedes, jak jun wi bakch yi at le jocoj Zananim. Yi Heberatz nsken el cyen jatxol tib scyej yi e mas quenita, nin yi chimam chite banak itz Hobab, yi ji Moiss.a 12 Ej, itzun yi tbital Ssara yi chon at Barac wiwtz Tabor, 13 nintzun cawun i tan chibnol list quib beluj cient caret yi chich cun, scyuch yi e tetz sanlar, nin e eltzajtz Haroset-goim tan cyoponen kale atit yi tal ne tzanla yi na biaj Cisn. 14Talol tzun Dbora tetz Barac: Or, lajkel, na ja opon oril tan tkol Kataj Ryos amal teru tan xcyewenu tej Ssara, na sbajxok i chiwutzu! Nintzun e saj Baractz scyuch yi e sanlar licunak tzaj. Xomche yi lajuj mil sanlar tej. 15Ma yi xeten atit yi jun oyintziatz chixol Ssara tu Barac, nintzun cu jun chin xow tan Kataj Ryos chixol yi e sanlar cwent Ssara, nin chixol yi e yi ate-en tulak echk caret yi kinij tan chej. Nicyt nin Ssara, yi cyajcawil yi e contratz, el ojkuj le tetz caret tan colon ib. 16 Ma Barac scyuch yi e sanlar cwent Israel, e xomnin tan chitzamlen yi e caret scyuch yi e sanlar yi e el ojkuj jalen Haroset-goim. Nin cyal nin jun scyeri e sanlaratz tetz Ssara e clax, ma na tircun e, e quim cyan. 17Ma Jabn yi rey tetz Hazor, quic mu tal cyoyintzi at-tz scyuch yi e najal Heber yi quenita. Chastzun te chon tzun tponen colol tib Ssara, le mantial Jael yi txkel Heberatz. 18 Nin el tzaj Jael tan culchen i, i tzun taltz tetz: Tzok tzaju tzonej, ilu jun coloj wajcaw. Tzok tzaju, quil xobu. Ej, nintzun oc Ssara, nintzun tewal Jael i-tz tzak jun xbuk. 19Benen tzun jakol Ssara mu a tetz Jael na jaltnin tan quimen tan saktzi. Nintzun ben Jaeltz tan jaklen stzi yi tzum kale atit cun yi lech, nin ben tkol mutz tetz. Ma yi
a 4:11 Hobab yi ji Moiss At ox biaj yi ji Moiss: Reuel (Ex 2:16), Jetro (Ex 3:1; 18:1) tu Hobab (Jue 4:11).

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES4,5

254

wit tucaen i nintzun cu lamol Jael junt tir yi tzum. 20Itzun ben tlol Ssara tetz Jael: Ncwen tus stzi yi mantial, nin ko at jun tzul tan jaklen yi ko at jun wunak tzonej, ban tzawal nin yi cyal at, stzun i bantz. 21Ej nin tampaj yi nsken wit kexij Ssara, jalcunin tzun benen bekxujtz tan watl. Nintzun saj tcyal Jael jun martiy tu jun tze yi chin juyuch nin wi, yi na xcon tan tan kinlen ju yi mantial. Numun cunin tzun tponentz kale atit Ssara, nintzun ben pajlul yi tze le wi. Nquil cuntu tul yi txotx. Yastzun bantz yi quimen Ssara. 22 Itzun yi toponen Baractz tan joylen Ssara, nintzun telen tzaj Jaeltz tan culchen i-tz, itzun taltz tetz: Or teru tan tilwen yi jun yaj yi na tzanu tan joylen, stzun bantz. Nintzun oc Baractz xe mantial Jael, nin ben tilol yi coylij Ssara wuxtxotx, poro quimnakt, nin atit nin yi jun tze yi ben pajlun le wi. 23 Tan yi xtxolbilatz ja el xtxix Jabn yi chireyil yi e cananeo tan Kataj Ryos chiwutz yi e aj Israel. 24Nin jetzatz, kokenlen ja choc yi e xonl Israel tan chibuchlen yi e tanum Jabn. Nin cyakil tir nimten cunin il na cyulej yi buchben cyetz, jalen yi cyelen cun swutz.

tzun ban te yi jun kejatz, nintzun e bitzin Dbora tu Barac, yi cyajl Abinoam, itzun cyaltz: 2 Tircun o kake len kakajsbil swutz Kataj Ryos, na ate yaj tzonej Israel yi list quitanen tan oyintzi, na jalucunin nchicujij yi tponen mantar scyej tan chibenen tan oyintzi. 3 Eu jun coloj witz rey, quibit tzaju inyol. Eu jun coloj witz ajcaw, quibit tzaju inyol. Na chimbitzink nin tetz Kataj. chimbitzink nin tetz yi kaRyosil yi o aj Israel. 4 Ilu Wajcaw, yi telen tzaju xol wutz cwent Seir, yi telen tzaju swutzak echk amalatz cwent Edom, ja jincan yi tcyaj nin ja chucan yi txotx tan yi kancyok. Nin ja saj kojxuj jun chin abal tanu. 5 Ja chilucne cyakil yi echk wutz. Ja lucne yi wutz Sina tan xow, yi ticyen tzaju squibaj. 6 Te yi tiemp yi at tzaj Samgar, yi cyajl Anat, nin te yi tiemp jalu yi at Jael, qui nin nxcon yi nim be cyan yi e aj pyaj. Ma na ja xcon echk kab be yi chin tzal nin tan cyewal quib chikab alkom. 7 Nchatz tircun yi echk tal ne tnum yi ate kacwent yi o Israel, chin tzinunin tunin e ban tan xow, na cyal jun nak el tan akun tan paj yi xoben. Yastzun yi tiemp yi jalen inwalor. Nin ja nimse incul, yi in wetz, in Dbora,
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Yi bitz yi chibitzij Dbora tu Barac

255

JUECES5

jun scyeri e xnan yi at chikej skaxol yi o xonl Israel. Ej nin te yi cyoquen yi e katanum tan chiloken echk chiryosil yi banijt, ilenin ja bajij echk il skaxol. Ej nin te yi jun tiempatz, qui nin jal jun makbil flech skaxol, qui nin jal jun spar skaxol, qui nin jal jun macl tetz oyintzi skaxol, skaxol cawunak mil kaxonen. 9 Nin swake chikej yi e witz kasanlar yi o aj Israel. Na quinin nchicabej chicul tan chibenen tan oyintzi. Kacyakil cun bin kake len kakajsbil tetz Kataj Ryos! 10 Nchatz eu, yi na xcon buru cyanu tetz chixombilu, yi eu yi na chicoleu tibaj balaj xbuk, cyakeu kej Kataj Ryos. Nchatz eu cyeru, yi quikan cuntu na chixonu lakak be, cyakeu kej Kataj Ryos. 11 Nin yi eu yi na chimol cun quibu kale atet echk julil a, kale na chucaet cyawunu, ban chitxolu yi en cun ntxacon Kataj Ryos. Ban chibitzinu. Nimit chiwiu tan talchen yi en ntxacon Kataj Ryos. Nimit chiwiu tan xtxolen yi en nchitxacon yi e katanum yi najlche lakak aldey. 12 Nchatz in, yi in Dbora ban tzel inwatl nin ban chimbitzin. Ej nin nchatz ilu teru Barac, yi cyajl Abinoam, nimit culu nin tcyajwe ninu yi e pres yi ja chicu tkabu. 13 Ma yi e ketz kasanlar yi o aj Israel, lajkel chicwen ponen tan oyintzi scyej yi e yi chin cham nin e. Na ja cyocsaj quib culutxum jak incawl. Nin ja chiben yi e sanlaratz cwent Kataj tan oyintzi. 14 Nchatz ja chixom yi e xonl kajtzun Efran skej. Chon nchisaj le chi amalben yi e xonl Amelec. Nchatz ja chixom nin yi e sanlar cwent Benjamn wutz chicoc. Nchatz e cyajcawil yi e aj Maquir, e ultz tan kucheyen. Nin yi e cyajcawil yi e aj Zabuln, scyuch chigobernador, e ultz. 15 Nchatz yi e witz ajcaw cwent Isacar, e ultz tan chixomen nin skej. Nin e octz tan cheyen Barac. Chin lajkel nin e benen xomok wutz coc i, jalen yi chicwen ponen te yi jocoj. Poro yi e sanlar cwent yi e xonl Rubn, qui nin chul tan kucheyen. 16 Mbi tzuntz nchicyaj cyen txolak chipemil cyawun? I pe tan quibiten tu yi e pstor cner,
8 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES5

256

te yi na chitzan tan chimolchen cyawun? Qui, itz tan paj yi at jatxon ib chixol. Itz tan paj yi ja cabej chicul tan kucheyen. 17 Nchatz e ban yi e xonl Galaad. Ja chicyajen cyen xeak chimantial jalaj cyen yi a Jordn. Nchatz yi e xonl Dan, ja chicyaj cyen tulak chibarc. Nchatz yi e xonl Aser ja chicyaj cyen tzi mar tu. Qui nin cyaj cyen quilol chiamal. 18 Ma chisanlar yi e xonl Zabuln tu Neftal, ja chicox quib cyeratz tkab quimichil wiak echk juwtz, tan oyintzi scyej e kacontr. 19 Cwen tzun chimolol quib yi e rey cwent Canan le tnum Tanaac. Ja chul tan oyintzi skej tzi yi tal a yi at nakajil Meguido. Ja chul tan oyintzi skej, poro qui nin chicambaj yi kasakal tu echk kamebil. 20 Nchatz echk txumlb yi at tcyaj, ja choc tan contrin te Ssara. 21 Na yi jun tal ne a Quisn, yi at nintz sajlen, ja je pul yi telemulen jun chin tzanla. Nin ja xcye tan ticylen nin tircun e kacontratz skawutz cunin. Na yi ilu teru Ta, ja ocu tan yakpen cun chikul yi e kacontratz, yi chin cham nin e tanen! 22 Winin wocnewen quikan yi e chej. Chin lajkel nin ja chisaj tan oyintzi skej. Chin xowbil nin e ban tan ojkel! 23 Ma yi ngel, yi kajbil Kataj Ryos ja tal: Sajken jun chin wutzilen caws tibaj yi tnum Meroz, scyuch yi e wunak yi najlche-tz! Na qui nin choc tan cheyen Kataj, chi nchiban yi e yi bintzi nin at chiwalor. 24 Ma na tak tzaj Kataj banl tibaj yi xnan Jael, yi txkel Heber yi quenita! Nink tak tzaj Kataj winin banl i, nim tenk cun sbne yi tetz banl, chiwutz yi e xnan yi najlche xe ak chimantial! 25 Na yi kacontratz Ssara, nin ben jakol a tetz. Poro yi Jael qui nin ben tkol a, ma na lech mben tkol i tetz. Nin ben tkol Jael jun jilwutz lech yi nacnuj, yi chumbalaj nin, tul jun lak yi chin yuben nin! 26 Ej, nintzun ben Jael tan ticylen tzaj jun tze, yi chin juyuch nin wi, nin je tcyal tan yi max, nin tan yi sbal,
b 5:20 Na elepont yi ja xcon yi echk taklen yi txumijt tan Ryos tan quicheyen yi e tetz tanum. Na ja xcon jun chin cyekek abal tan chimaklen yi e contr Israel.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

257

JUECES5,6

nin je tcyal jun martiy yi chin al nin, nin ben pajlultz le wi Ssara, nin cyenin ticyen ponen le jalajt. 27 Winin tolil tib Ssara wuxtxotx swutz Jael. Winin tzun tolil tibtz tan quimichil. Tastet nin quimet wuxtxotx swutz tkan Jael. 28 Ma yi xtxu Ssara, winin bisunen tan paj yi cyal na opon. Cyakil nin rat na el tzaj tan xkukin le wentanu. Nintzun na taltz: Mbi tzuntz yi qui nin na ul chan yi wal tul yi tetz caret tetz oyintzi? Qui bi lo yi qui nin na ul chan? 29 Itzun na tal cun i scyuch yi e tetz mos: 30 Yi jalcunej, na lo chitzan tan jatxlen cun chiwutz, yi echk taklen yi ja chicambaj tul oyintzi. Jun nka cob xun esclaw ja aklij tetz jujun sanlar. Ma tetz Ssara tetz lo i sbne echk balaj xbuk, yi chin yubel cunin tan cwen skul i, na jun cun, i ntxacon te yi oyintzi, chech tzun na ban cuntz. 31 Kataj, nicynin tuk tuleju cyakil yi e contru. Ma na tak tzaju chikej yi e yi na chipek teju. Nink jal chikej chi tanen yi pakpuchal yi kej yi na txekun tcyaj, chech tzun Dbora tu Barac bantz le chibitz. Itzun yi bajen wi yi xtxolbilej, nintzun jal jun chin tzatzin paztz lakak amal cwent Israel tetz cawunakt yob. tzun yi ticyen tiemp nin e oc junt tir yi e aj Israel tan banlen echk taklen yi chin juntlen nin swutz Kataj Ryos, chastzun te tkol i amal tan cyoquen yi e aj Madinatz tan chibuchlen. 2 Nin tampaj yi nim ten cun buchben cyetz yi e aj Israel chikab yi e aj Madinatz, nin tan paj yi xow, nintzun cyew quibtz tulak echk picy, nin tulak echk amal yi cyal jun nak jepon tej. 3 Ilenin ja chopon yi e aj Madin tu yi e xonl Amalec, scyuch yi e wunak yi najlche telen tzin tan bajsen te echk jilwutz ujul yi awijt cyan. 4Na yi e awer nakatz ja chul tan najewen tetz cobox kej lakak echk amal cwent Israel, nin ja choc tan xiten echk ujul yi awijtz, jalen te yi amal cwent Gaza. Nin quic jun ujul nak cyaj cyan scyetz yi e aj Israelatz tan chiwanen tej. Tircun na tzaj cun cyan. Nicyt nin echk cneru scyuch echk wac, nin buru na chel majij chikab yi e aj Israel. 5 Ej nin tircun yi amal ja loon cyen cyan tan yi echk chimantial. Ej nin yi e cyawun, ja chixcye tan bajsen cyakil jilwutz ujul yi awijt. Tircun ja el cun cyan swutz. Na at jun coloj chicamey cyan cyan. Chon cun quitanen chi jun coloj sac yi na baj tircun cyan. 6 Nin tan chipaj yi e aj Madinatz, yi e aj Israel ja icypon winin quixcuj cyan. Chastzun te ja cu chitzi tetz Kataj Ryos tan toquen i tan quicheyen. 7I tzun yi telen chitzi yi e xonl Israelatz tetz Ryos tan toquen i tan chicolpen chikab yi e aj Madinatz, 8 nintzun tak Kataj amal tan jalen jun elsanl stzi i chixol. Itzun taltz scyetz: Je yol Katajej, yi kaRyosil yi o aj Israel:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Yi chakol Kataj Ryos Geden

JUECES6

258

In nche colpin yi e imam ite jalen Egipto, kale ocnaket chibuchlen. 9Poro nketz ntin ja noc tan chicolpenel tzaj chikab yi e aj Egipto, ma na ja noc tan quicheyen chikab tircun yi e yi ja choc tan chibuchlen. Ja noc tan chilajen len yi e malnakatz chiwutz, nin ja wak chiamal scyetz. 10Ma jalu, in iRyosil, nin walnak tzitetz yi quil cxob wok scyetz chiryosil yi e amorreo, yi chon najlquix le chi amal jalcunej. Poro qui nin mmocopon inyol te iwi. 11Ej i tzun bantz, nintzun cuul yi ngel yi kajbil Kataj. Chon tzun colewen cuntz tzak jun wi bakch yi chon at le amal yi na biaj Ofra. Ej nin yi jun wi bakchatz chon at-tz le xtxotx Jos, jun xonl Abiezer. Chon at Gedentz, yi cyajl Jos nakajil yi jun wi bakchatz tan telsen stzisil triw ewun cun. Chon tzun na akujtz kale na oquet yakpen yi uva tan toquen tetz win. Yastzun ban i-tz tan qui quilol yi e aj Madin yi at ixin triw tuch. 12 At cun tzun i-tz tan xupen tul yi triw, yi jen jobtuj yi ngel yi kajbil Kataj swutz i. Itzun taltz tetz Geden: A jun coloj yaj yi chin cham nin a, nin qui na cxob tetz jun, at Kataj Ryos tzawej! 13 Itzun saj stzawel Gedentz: Yi atk Kataj skej, mbi tzuntz na katzan tan muclen quixcuj? Tona lbajij jun milawr chi yi chitxolnak yi e kamam kate sketz? na ja cyal Kataj nkelsan tzaj Egipto. Le wutz wetz wajtzakl ja ko cyaj cyen tilol i jak chicawl yi e aj Madin, stzun Geden banintz tetz yi ngel. 14 Nintzun xmayin nin yi ngel tetz, nin taltz: Xconken yi achamil awan tan chicolpen yi e atnum chikab yi e aj Madin. Na in, na chintzan tan achaklen nin. 15 Sajen tzun stzawel Geden: Max culu Ta, poro en chinxcye tan chicolpen yi e intanum? na yi o ketz tu intaj, quic ato cun, na o len cun meba chixol yi jun coloj kaxonl yi kajtzun kamam Manass. Nchatz in wetz, in tu chip le najbil intaj, stzun Geden tetz yi ngel. 16 Ccyek tej, na yi in wetz, chimbajxok cun tzawutz. Ccyek tan cyelsen cun swutz, chi ik jun ntzi yaj cocopon tan biylen, chij Kataj ban tetz Geden. 17Yi ko ja incambaj yi banlu, chij Geden, chajeu bin swetz yi ko bintzi nin iluatz yi na jilon tzaj swetz. 18 Nchatz bneu jun pawor swetz, qui chan klo tzaju, na nult chan tu jun tal oy yi na waj lwak teru. Snatok tzonej, jalen yil cult, stzun yi ngel bantz. 19Benen tzun Gedentz tan banlen ban tetz jun tal ne chiw yi mam nin je xtxicoltz. Nchatz bnix cobox pam tan yi quic xtxamil te cawunak liwr jarin. Ej nin yi skajen yi chibaj nin cutzaj tan tul jun mit. Nchatz tulej i yi caltil, nin cu tzaj tan tul jun wok. Benen tzun tcyaltz kale atit yi ngel xe yi jun wi bakchatz. 20Benen tzun tlol yi ngel yi kajbil Kataj tetz Geden tan jen tkol yi chibaj tibaj jun cub, nchatz yi pam yi quic xtxamil, nin tan benen kojol yi caltil tibaj tircun. Ej nin yi bnixen yi xtxolbilatz tan Geden, 21nintzun oc macol yi ngel yi oyatz tan yi ju yi xtxamij yi cyan tan. Telen tzaj tzun tincuj jun chin kaktz te yi cub, yi xcye tan stzesen cun yi chibaj tu yi pam. Ma yi ngel yi kajbil Kataj Ryos tzaj cuntu swutz Geden. 22 Ma yi telen xtxum Geden tetz yi itz yi ngel yi kajbil Kataj yi jen jobtuj swutz, nin tzun taltz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

259

JUECES6

Siwl Ta! Ja wil wutz yi ngel yi kajbilu! 23 Quil cxob Geden, na quil cquim, na swake yi intzatzin paz tzatz, stzun Kataj tetz Geden. 24 Toquen tzun Geden tan banlen jun patbil txixwatz le yi amalatz tan taklen kej Kataj Ryos, nin oc cyen bi yi jun amalatz tan tetz: Kataj Ryos na akon yi tzatzin paz. Nin yi jun altaratz, atit nintz Ofra, le chitanum yi e xonl Abiezer. 25 Ej itzun yi toquen akalen te iten nin kejatz, nintzun tal Kataj tetz Geden: Chuk cun yi altar tetz Baal yi at tuch ataj. Ej nin ban xcon yi cap tor ataj awan, yi jukixet yob, tetz jun oy tzinwutz. Nchatz cuken yi jun tkan tze awan yi chin xan nin swutz i, yi at nakajil yi altar tetz Baal. 26 Nin tibaj yi amalatz ban bnix jun acaj altar awan tan taklen inkej. Ej nin ban tzawoy yi toratz swetz. Patun cun tzawulej tircun yi wankil, nin ban xcon yi jun tkan tzeatz yi winin xanil chiwutz cyetz, tetz si. 27Benen tzun tcyal Geden lajuj te yi e tetz chakum tan cheyen i tan banlen yi mbi cunin tal Kataj Ryos tetz. Ntin tu, qui nin bnix tan skejl, ma na lakbal bnixen cyan, na ja xob i scyetz yi e najal yi taj tu yi e wunak tetz tnum. 28 Ma le junt eklok, yi chicasen yi e wunak, ja quil yi nsken wit cu chukin yi altar tetz Baal, tuml yi tkan tze yi chon at nakajil, yi chin xan nin chiwutz cyetz. Nchatz quil yi nsken wit oylij jun mam tor, yi patun cun ulij, wi jun acaj altar yi nsken wit bnix le jun amalatz. 29Na mbnon yi echk taklenej? chech tzun e bantz squibil quib. Ej itzun te yi nsken wit baj len chijakol scyetzak yi e chiwisin, yi na scyetz taw yi ajtzaklatz, nintzun el chitxumtz tetz yi itz Geden yi cyajl Jos, yi oc tan chukin cun yi altar chiryosilatz. Chibenen tzuntz tej Jos, itzun cyaltz tetz: 30 Cyajel tzaj acyajl, na squimok kan. Na ja cu chukil yi altar tetz Baal. Nchatz ja cu yi jun tkan tze tan yi winin xanil, yi chon at nakajil yi altar, chech tzun tetz. 31Cxocopon pe itetz tan colchen Baal? I pe axwok cxocopon tan iticysen icul scyej yi e contr i? Na cyakil yi e yil choc tan oyintzi tan cheyen klo Baal, juncun chiquimok yi ntaxk ul skil eklen. Na yi ko bintzi nin yi Baal i ryos, scole bin tibatz chuc, na yi jun altar yi ja cu chukin, tetz i, stzun Jos bantz scyetz yi e wunakatz yi e opon tej. 32 Nin jetzatz oc cyen junt bi Geden cyan tetz Jerobaal. Yi na elepont scole bin tib Baalatz chuc tkab Geden, chech tzun na bantz. Na nsken wit cu chukil Geden yi altar tetz Baal. 33 Itzun bantz, tircunin yi e aj Madin scyuch yi e xonl Amalec, nin scyuch yi e aj telen tzin, cwen chimolol quibtz, nin tzun e icy tzaj wi a Jordn. Nin chon tzun cwen chicampament cyan tetz cobox kej le jocoj Jezreel. 34Nin tzun cawun yi espritu tetz Kataj Ryos tej Geden, nin tzun cu jun chun tan, tan chichaklen yi e xonl Abiezer tan cyoponen tej i. 35Nchatz e ben chakol cobox chakum tan chichaklen tzaj tircun yi e xonl Manass tan cyoponen tej i. Nchatz ben chakol i cobox chakum tan chichaklen tzaj yi e xonl Azer, scyuch yi e xonl Zabuln, nin scyuch yi e xonl Neftal. Tircunin tzun cwen chimolol quibtz kale atit Geden. 36 I tzun tal Gedentz tetz Kataj Ryos: Tan telen intxum tetz yi ko bintzij nin chinxconk tanu tan chicolpen intanum, chi yi yolu yi talu swetz, 37copon
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES6,7

260

wukol wuxtxotx jun stzumlil cner yi at xiil, kale na banxet ban yi triw. Nin yil tzul skil, ko ntin at taal chim tibaj yi xiil yi tzumatz, ma yi wuxtxotx skej, itz jun techl yi jun cun chinxconk tanu tan chicolpen intanum, chi talnaku swetz, stzun Geden bantz. 38 Ej, nin yatz tzun bantz. Yi tulen skil nin tzun ben Gedentz tan tilwen yi stzumatz. Ej nin oc tan yutzlen. Noj cun tzun jun lak tan a. 39Jakol tzun Geden junt techl tetz Kataj Ryos, itzun taltz: Quil je lajp wiu swej ko chinchuj in tan jaklen junt techl teru. Te junt tirej na klo waj yi quil tzac yi xiil cner tanu, ma na ntin yi chim ltzac stzun Geden bantz. 40 Ej inin tzun tulej Kataj Ryos, na yi tulen skil le junt eklok, ntin yi chim ac, ma yi xiil cner, chin skej nin tanen. Siquierk mu taal chim at tej. itzun bantz, chin jalchan cunin chimolol quib Geden, yi na alchij Jerobaal tetz, scyuch yi e yi xomche tej. Chon tzun e benentz jalen stzi yi a yi na biaj Harod. Chon tzun cwen chicampament cyan. Ma yi amal kale atet yi e aj Madin, chon tzun at-tz xe cun yi wutz yi na biaj More. 2 Ej nin tzun jilon tzaj Katajtz tetz Geden: Winin wunak xomche tzawej, nin yi kol wak amal tan chitxaconen scyej yi e aj Madin, chitxume yi e cuntu ja chixcye tan chiwalor, nin cyocsaj quib nim tzinwutz. 3 Chastzun te ban tcun alaj scyetz, yi alchok scyetz yi na xob tan benen tan oyintzi ban tcun pakxoken xe tetz cal, stzun Kataj bantz tetz Geden. Nin tan yi xtxolbilej, ja oc Geden tan chipilen yi e sanlar, nin junak cob mil nchipakxij xeak chical. Ntin lajuj mil ja chinimsaj chicul tan oyintzi. 4 Ej nintzun oc Kataj chinchuj tan talchen, yi ilenin nim ten chixonen, nin tzun taltz tetz Geden: Ilenin nimten cunin chixonen yi e sanlar yi ja chicyaj cyen. Ban tcun cyajwe nin tan ucaen tzi a, nin nocopon tan chipilen, nin swale tzatz yi na scyetz yi e yi ban chixomnin tzawej, nin na scyetz e yi ban chipakxij, stzun Kataj bantz tetz Geden. 5 I nin tzun tulej Gedentz, nin tzun e ben tcyal i tircun tan ucaen stzi a. I tzun tal Kataj tetz: Ma jalu jatxwe len yi e yil xcon chikab tan jesen tzaj yi a, chi na xcon yi tak jun txi tan jesen tzaj a. Jatxwe len yi eatz chixol yi e yil chijoke cun tan ucain, stzun Kataj bantz tetz Geden. 6 Ej, ox tzun cient chixonen yi e yi xcon chikab cyan tan jesen tzaj yi a, ma yi e mas, tircunin e, e cu jokloktz tan ucain. 7Nin tzun tal Kataj Ryos tetz Geden: Yi ox cientatz yi ja wit ajatx, chixconk wan tan icolpen, nin tan cyelsen cun yi e aj Madin swutz, ma yi e mas ban chaj xeak chinajbil, stzun Kataj bantz. 8 Toquen tzun Geden tan chichaklen len xeak chinajbil, poro te yi ntaxk chaj, nin tzun oc Geden tan molchen yi culbil chica, tuml yi echk chun, yi cyan cyan. Nin tzun cyaj cyen i-tz scyuch yi ox cient sanlaratz wiwtzen. Ma yi chicampament e aj Madin chon at xe wutz, tjocoj cun. 9Nin te yi akbalatz, nin tzun tal Kataj tetz Geden: Quilok tan oyintzi scyuch yi e aj Madin, na swake amal tzatz tan axcyewen scyej. 10Poro ko na cxob tan oyintzi scyuch, ban tcun cben le cunak kale atit yi chicampament. Ej nin ban tzacyaj nin tzawej yi achakum Pur, 11nin bit wok tzaj yi mbi na chiyolbej. Tan yi xtxolbilatz sjalok awalor tan oyintzi scyej yi e aj Madin.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Ej

Yi xcyewen Geden scyej yi e aj Madin

261

JUECES7

I nin tzun tulej Gedentz. Nin tzun aj cun tu yi chakum yi na biaj Pur, tan cyoponen nakajil chicampament tan chixkuken chicontr. 12 Itzun yi e aj Madin, scyuch yi e xonl Amalec nin scyuch yi e aj telen tzin, noj cunin yi kajlajatz cyan, chi ik jun coloj sac yi jotl che wi cojbil. Na quin tech nin chicamey at, chi ik tajlal yi samlicy yi at tzi mar. 13 Yi toponen Geden nakajil chicampament kale atet chicontr, nin ben tbital i yi at jun sanlar yi na tzan tan xtxolen tetz junt yi tetz wutzicy. I tzun ben tloltz tetz yi tuch: Ja inwutzcyaj yi ja saj tol jun pam yi ixin cebada cun, nin chon ncuul tol tul kacampament, nin ja noj quen te jun mantial, nin ja xcye tan woquen cun. 14 I tzun ben tlol yi tuch tetz: Yi na elpont yi jun pamatz itz yi spar Geden, yi cyajl Jos, yi aj Israel. Na stke Ryos amal tetz i tan xcyewen skej, stzun i bantz tetz tuch. 15 Yi benen tbital Geden yi mbi na elpont yi jun wutzicyatz, nintzun octz tan loken wutz Kataj Ryos. Kalenas tzun pakxij le amal kale atet yi e tetz sanlar. Nin cawunin scyetz: Cajenwok, na ja wit tak Kataj amal sketz tan chixiten cun yi e aj Madin! stzun Geden bantz. 16 Ox tzun kuj e tulejtz. Nin ben tkol jun chun tetz jujun, nin jun chok tetz jujun yi at jun bocoj tzaj tul yi na tzan kakl. 17Nintzun cawun scyetz: Yil nopon jalaj cyen chicampament yi e kacontr, tajwen yi list tziban tan xmayen yi mbil tzimbne nin iten nin iatz tzitulejwok. 18 Nin yil tzitbitwok yil cu yi chun wan, nin yil cu chichun yi e yi xomche swej, nchatz axwok tajwen yil cu tetz ichun itan, nin jek iwi tan talchen: Katxaconk tan yi spar Kataj Ryos, nin tan yi spar Geden! stzun Geden bantz scyetz. 19Ej nin tzun e ben yi jun cient sanlaratz yi xomche tej Geden jalaj cyen chicampament yi chicontr. E opon te yi ntaxk opon nicyakbal, nin te yi na chitzan cun tan chixpen yi bajx wart. Kalenas cwen yi echk chun cyan, nin cwen chipoklol yi echk chok kale atit cun yi jun bocoj tzaj yi na kakan. 20 Junit tzun tir cwen yi echk chun cyakun yi ox kuj sanlaratz. Nchatz cu chipoklol yi echk chok. Cyan len jujun cul tzaj cyan le chisbal, ma le chimax tzamij yi chun cyan, nin chin wi nin e ban tan sich Koyintziink tan bi Kataj Ryos, nin tan bi Geden! chech tzun bantz. 21Nin e take cuntz soltej yi campament yi e aj Madinatz, ma yi e aj Madinatz winin chichinen tan paj xow, nin winin cyelen ojktz. 22 Nin te yi na chitzanet yi ox cient sanlaratz tan tocsen chichun, e ten yi e aj Madinatz e biy quib squibil quib tan chispar, poro tan porer Kataj. Nchatz at e, e el ojkuj te yi be yi na opon Zerera. Nin at e e opon jalen yi amal Bet-sita nin kale atit yi mojom cwent Abel-mehola, nakajil yi tnum Tabat. 23 Ej nin tzun e chakxij yi e xonl Neftal, scyuch yi e xonl Aser, nin tircun yi e xonl Manass, tan chibenen xomok tan chitzamlen yi e aj Madinatz yi e el ojk. 24Nchatz e ben chakol Geden cobox chakum tan chibenen wiak echk juwtz cwent yi amal tetz Efran, tan talchen yi nink chicuul tan quicheyen tan oyintzi scyej yi e aj Madin. Nin tzun e cwen mulentz tan quicylen echk amal kale na chicyet wunak tibaj yi a Bet-bara. Nchatz e ban te echk amal stzi yi a Jordn, na e cutz tan quicylomin, te ntaxk chopon yi e aj Madin. Nin inin tzun cyulej yi e xonl Efrantz, na nin e ban tanen yi cawl Geden.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES7,8
25 Nin

262

tzun e txamxij cob cyajcawil yi e aj Madin cyan yi na chibiaj Oreb nin Zeeb. Yi Oreb chon quimen cyan wi jun wutz cub yi jalu na biaj yi wutz cub tetz Oreb. Ma yi Zeeb chon quimen cyan le amal yi at bi i tej, kale na oquet yakpen yi uva, tan toquen tetz win. Ma yi nsken wit chixcye tan chilajen len yi e aj Madin, nin tzun ben quicyal yi chiwi Oreb tu Zeeb tan chajlen tetz Geden, yi nsken wit icypon jalaj icyen yi a Jordn.
1Ej,

itzun bantz, nin tzun je lajpuj chiwi yi e xonl Efran te Geden na mbi xac yi qui nin e chak Geden yi benen i tan oyintzi scyej yi e aj Madin. 2 I tzun tal i-tz scyetz: Qui pe na el itxum tetz yi mas tcun itetz mbnix itan swutz yi wetz yi mbnix wan? Yi mu tal yi mbnix itan itetz, mas tcun walor swutz yi ketz yi mbnix kan. 3 Ja tak Kataj yi Oreb tu Zeeb tzitetz yi witz chireyil yi e aj Madin. Mbitz mbnix wetz wan yi chin ban ten cunink mban swutz yi mbnix itan itetz? stzun Geden bantz. Yi quibital yi e xonl Efran yi yolatz yi tal Geden scyetz, quit tzun chich chicultz tej Geden. 4 Ma Geden scyuch yi ox cient tetz sanlar, chon tzun cyoponentz stzi yi a Jordn nin tzun e baj icytz jalaj cyen, nin nsken wit chikexij, tampaj chitzamlen chicontr. 5 Nin le amal yi na biaj Sucot, nin tzun jak Geden scyetz yi e wunak yi najlche-tz le amalatz, itzun taltz: Chibneu jun pawor, cyakeu noc chiwa yi e yi xomche swej, na nternin kexnakot. Chon xomcho tan chitzamlen yi chireyil yi e aj Madin yi na chibiaj Zeba tu Zalmuna. 6 I tzun saj chitzawel yi e witz ajcaw tetz Sucot: Ja tzun wit chitxamxij Zeba tu Zalmuna awan tan kakol chiwa yi e asanlar? chech tzun bantz tetz Geden. 7I tzun saj stzawel Gedentz: Yil tak Kataj amal swetz tan chitzamlen Zeba tu Zalmuna, chimpakxok nin nocopon tan xilen ichibel tan txix nin tan xak xtze yi at txix swutzak, yi chon na jal tul yi amal yi tzinunin tu! stzun Geden bantz scyetz. 8 Nin tzun e icytz, chon tzun cyoponentz Penuel, nin tzun jak i junt tir chi yi jak jalen Sucot. Poro iten nin e banas yi e aj Penuel chi e ban yi e aj Sucot, quinin cyak chiwa Geden, 9i tzun tal Gedentz scyetz: Yil chimpakxij yi nsken wit chinxcye scyej incontr, copon inchukil yi jun calej yi chin wutz tkan nin! stzun Geden bantz. 10 Ma yi Zeba tu Zalmuna chon tzun ate-tz le amal yi na biaj Carcor, scyuch olaj lo mil sanlar, yi jaltatz e itzijtz chixol jun coloj sanlar aj telen tzin yi ate ban, na nsken wit chiquim jun cient tu junak mil contr. 11Nin tzun ben Gedentz, tul yi be kale na xetet nin yi amal yi tzinunin tu, yi cyanl tetz yi telen tzin te yi amal cwent Noba tu Jogbeha, nin tzun e opontz tan oyintzi scyuch yi e aj Madin te yi quic cunin na chitzan tan xtxumlen. 12 Yi quilol Zeba tu Zalmuna yi xtxolbilej, nin tzun e el ojkujtz, poro nin xom nin Geden tan chitzamlen, nin tzun e txamxijtz tan, nin tzun oc jun chin xow scyetz yi e contr tan.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi chitxamxen yi chireyil yi e madianita tan Geden

263

JUECES8

13 Yi pakxen tzaj Geden le oyintzi, tul yi be cwent Heres, 14 nin tzun txamxij jun xicy tan yi aj Sucot, nin tzun octz tan choten stzi, nin yi xicy nin tal chibi yi ox cal tu coblaj ajcaw tu wi banl wi, tetz Sucot. 15 Nin tzun ben Gedentz, jalen Sucot itzun taltz scyetz yi e wunak yi najlche-tz: Nachij pe cyanu, yi cyoquenu tan xcyaklil swej, tan chipaj Zeba tu Zalmuna? Nachij pe cyanu yi qui nin ncyaku jun pi chiwa yi e insanlar te yi nternin kexnaket, nin saj cyalolu sketz yi quic jun scyej cobatz yi jajk chitxamxij kan? Ma jalu, je ate tzonej! 16 Ej nin tzun ben Gedentz tan joylen tzaj txix tu xtze yi chin txix nin wutz xak, yi chon na jal le amal yi tzinunin tu, nin tzun oc i-tz tan chicawsen yi e ajcawatz tetz Sucot. 17Nchatz cu chukil i yi jun cal yi nim wutz tkan yi at Penuel, nin cu cyen biyol i tircun yi e wunak yi najlche-tz le tnumatz. Yastzun bajijtz. 18 Ej nin tzun jak i yi xtxolbilej scyetz Zeba tu Zalmuna: en quitanen yi e wunak yi e quim itan le amal Tabor? stzun Geden bantz scyetz. I tzun saj chitzaweltz: Nicun e chi a. Na ben jale chiyubil chi cyajl jun rey, chech tzun bantz. 19Nin tzun chin Gedentz: E bin witzun! Ja chicu ibiyol e witzun! Tan bi Kataj Ryos, yi quik ncu ibiyol e, qui klo xquimwok wan, stzun Geden bantz. 20 Nin tzun cawunin i-tz tetz yi bajx cyajl yi na biaj Jeter, i tzun ben tloltz tetz: Cyajwen nin, nin biywe cun! stzun Geden bantz tetz cyajl. Poro tampaj yi juyet tetz Jeter, chastzun te qui nin nimsaj i cul tan chibiylen cun tan spar. 21Ej, itzun tan yi xtxolbilatz, nin tzun ben cyalol Zeba tu Zalmuna tetz Geden: Ma jalu, biycun bin o! Na jun mero yaj, na lajluchax tan yi tetz chamil! chech tzun banintz. Nin tzun ben Gedentz tan chibiylen cun. Nchatz nin ben i-tz tan ticylen len yi chiyubel yi chicamey Zeba tu Zalmuna. 22 I tzun cyal yi e xonl Israel tetz: Ma jalu yi aatz ja xcye scyej yi e kacontr yi e aj Madin, chastzun te na klo kaj yil coc tetz jun witz ajcawil katnumil, nchatz yi e anitxa sbne pon tunintz, nink choc tetz witz ajcaw le katnumil, chech tzun bantz tetz Geden. 23 I tzun ben stzawel Gedentz: Quic rmeril nink noc tan chicawenu, tuk incyajl quic rmeril, na Kataj Ryos tzocopon tan chicawenu. 24Yi wetz wajbil itz klo, yi nink cyaku yi echk xmalkab yi nchicambaju. Na yi echk xmalkabatz yi oro cun, yastzun na xcon cyakun yi e kacontr, na yi eatz e len cun wunak yi chon najlche le amal yi tzinunin tu. 25Ej nin tzun e ben yi e cmon tetz Israel tan liten cun jun mant wuxtxotx, nin tzun baj cu len quikol yi echk xmalkabatz yi baj len chicambal scyejak chicontr, i tzun cyaltz: Cyajninu, na itz teru, chech tzun bantz tetz Geden. 26 Nin tircun talal yi echk xmalkabatz yi oro cun, jepon tej junaklaj tu wajxak lo liwr. Ma yi echk yubel, tu echk uwaj, tu echk balaj xbuk yi prpura yi el quicyal te e rey Madinatz, tircun yi echk taklenatz tu yi echk uwaj yi at chikul e camey qui oc tcwent yi oro yi ncyak tetz Geden. 27Ej nin tzun bnix El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES8,9

264

jun efodc tan Geden te yi oro yi molxij. Nin chon tzun tponen tan le tnum yi na biaj Ofra. Ej nin tan paj yi e oc cyakil yi e xonl Israel tan jaklen cyajtzakl te yi jun efodatz, tircun tzun yi e, e octz tetz pajol cawl swutz Ryos. Nchatz ja xcon yi jun efodatz tetz jun tramp tetz Geden tu yi tetz najal. 28 Yatz cunin bantz yi cyoquen yi e aj Madin jak chicawl yi e aj Israel, nin jetzatz quit jal chiwalor tan oyintzi. Nin tul yi cawunak yob yi itz tzaj Geden, quic jun oyintzi mbajij, ma na tircun cwen num, ntin tzatzin paz jal te yi tiempatz. je tzun bajijtzej, yi Jerobaal, nka Geden nin tzun aj i-tz tan najewen xe tetz cal, nin oxcal tu lajuj tzun nitxajil i e jalcyentz, na winin txkel banak. 31At tzun jun chakum i yi xnan at cyentz jalen Siquem, nchatz jal jun nitxajil i tej, nin tzun oc bi yi jun niatz tan tetz Abimelec. 32 Yi Geden nsken wit tijin cul i yi quimen, nin chon tzun mukxen i-tz kale mukxet yi taj yi na biaj Jos, jalen Ofra, yi chitanum yi e wunakil Abiezer. 33 Ma yi telen tiemp yi nsken wit quim Geden, nin el junt tir Kataj Ryos te chicul yi e aj Israel, na nin e pakxijt tan chiculajen echk teblal Baal, nin yi chiryosil bantz itz yi Baal-berit. 34Nin el cyen Kataj Ryos te chicul, yi Ryos yi oc tan chicolpen jak chicawl yi echk chicontr yi e jalnak cyen, 35 nin qui nin e octz balaj scyej yi e xonl Jerobaal, nka Geden, na winin ban ban i scyetz te yi itz tzaj i. Yastzun bajijtz yi nsken wit quim Geden. itzun bantz nin tzun ben yi cyajl Jerobaal, yi na biaj Abimelec, jalen Siquem, tan yol scyetz e xonl yi xtxu, itzun taltz scyetz: 2 I bin jalu tan tu yi kaxonl kib scyuchu na waj tzincuch jun pawor scyeru. Yi nink chixcyeu tan tocsen chicul yi e wunak cwent Siquem, yi ban tcun yi jun ntzi-k yaj tzoc tetz witz cyajcawilu, swutz yi ox cal tu lajuj cyajl kajtzun Jerobaal, stzun Abimelec bantz scyetz. 3 Ej nin tampaj yi chixonl quib Abimelec scyuch yi eas, nin tzun xom chiwitz tej i. Nin e bentz tan tocsen chicul tircun wunak yi najlche-tz Siquem, tan xomen chiwi te yi ajtzaklatz. 4Nin tzun eltzaj quicyal ox cal tu lajuj pi sakal yi at le tyo Baal-berit nintzun cyaktz tetz Abimelec. Ej nin xcon yi pwokatz tan Abimelec tan chichojlen cobox biyol nak, tan chixomen nin tej. 5Chon tzun e benentz jalen Ofra, yi tnumil yi kajtzun taj. Ej nin e octz tan chibiylen cun yi ox cal tu lajuj stzicy Abimelec. Chon chicwen biyij tibaj iten nin cubatz. Poro chixol yi stzicy Abimelec, ntin jun clax cyen yi na biaj Jotam, i yi chip. Ntinatz tzun jun clax cyen. 6Ma yi wit bajijen yi xtxolbilej, tircunin tzun yi e aj Siquem scyuch yi e aj Bet-milo cu chimolol quibtz Siquem, tmujil jun wi bakch, kale atit jun cub yi winin xanil. Chon tzun toquen Abimelectz cyan tetz chireyil. 7Yi tbital Jotam yi xtxolbilatz, lajkel nin tzun benentz wi yi wutz yi na biaj Gerizim, nintzun chin tzajtz. Chin wi nin i bantz tan quibital tircun wunak
c 8:27 Yi yol efod tzonej, qui na jop jun bech tetz yi nxcon tan yi witz pale, ma na ja bnix jun echk taklen tan Geden yi banij cuntu tan oro. Nin nxcon cyakun tan jaklen chisuert.

29-30 Ej,

Yi en ban yi quimen Geden

1Ej

Yi mbi cun banak Abimelec

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

265

JUECES9

yi najlche xe wutzatz, itzun taltz: Quibit tzaju inyol eu aj Siquem! Na kol quibitu inyol, tbite tzun Kataj Ryos chitzi chikulu! 8 Okentz kan yi at jun tir yi nchoc yi e wi tze tan joylen jun chireyil, nin tzun chijaktz tetz yi wi oliw tan toquen tetz chireyil. 9Poro yi oliw nin tal scyetz yi quic rmeril tan toquen i tetz chireyil, na ko yatz, tajwen smak tib i tan tkol yi tetz aceitil scyetz wunak nin tetz Ryos tan taklen chikej. 10 Ej nin tzun e icyt yi e tze tan jaklen tetz yi wi ib, tan toquen tetz chireyil. 11Poro nin tal yi wi ibatz scyetz yi quic rmeril tan toquen i tetz chireyil yi echk jilwutz tze. Na ko yatz tajwen smak tib i tan tkol yi wutz yi chin chi nin, nin chin coc nin. 12 Ej nin tzun e icytz yi e wi tzeatz tan jaklen tetz yi wi uva tan toquen tetz chireyil. 13 Poro nin tal yi uva scyetz yi quic rmeril tan toquen cyen i tetz chireyil, na ko yatz, tajwen smake tib i tan tkol yi win yi na xcon tan chitzatzinen yi e wunak, scyuch chiryosil. 14 Witzbil tlen tzun e opontz tan jaklen tetz yi wi txix tan toquen tetz chireyil. 15 Ej itzun tal yi txixatz scyetz: Yi ko bintzij nin na cyaju yil noc tetz chireyilu, tajwen yil chocu tzak yi echk inkab tan mujanen. Ma na ko qui na cyaju yil noc tetz chireyilu, juncun tzelul tincuj jun chin kak swej, yi xcyek tan chitzesen cunu tuml tircun yi echk lmak xan tze yi ate Lbano, stzun yi wi txix bantz scyetz yi echk wi tze, stzun Jotam na ban tzajtz jalen wiwtz. 16 Ma jalu yi wetz na waj tzinjak scyeru: Ban ptzun yi ajtzakl yi nchibanu? Ej nin ban ptzun cyajtzaklu yi xcon cyanu tan toquen cyen Abimelec tetz chireyilu? Yatz ptzun xel yi banl Jerobaal tuml yi najal te yi ban yi mban i scyej cyeru? Qui bin. 17Na yi wetz intaj, ja tak tib tkab quimichil yi benen i tan chicolpenu chikab yi e aj Madin. 18 Ma yi e cyeru, ja chocu contr scyej yi najal yi kajtzun intaj, nin ja cu chibiyolu yi ox cal tu lajuj cyajl i tibaj jun cub. Nchatz ja oc cyen Abimelec cyanu tetz chireyilu, wech i tal jun xnan yi mos tu kajtzun intaj. Ej nin tan tu yi chixonl quibu tu Abimelec, chastzun te ja xom chiwiu tej. 19Poro at jun txolbil yi na waj wal scyeru: Yi ko ja chibanu jun ban, scyetz yi e najal kajtzun intaj, nin ko ja chocu culutxum jak chicawl. Ban cuntuk chicyaj quibu tu Abimelec, nin nchatz i ban cuntuk tcyaj tib scyuchu. 20Ma na ko nkeratz balaj yi nchibanu, tzelul tincuj jun chin kak te Abimelec, yil xcye tan chibiylen cunu, yi eu aj Siquem scyuch yi eu aj Betmilo. Nchatz tzelul tincuj jun kak scyej cyeru, eu aj Siquem scyuch yi eu aj Bet-milo, yil xcye tan biylen cun Abimelec, stzun Jotam ban tzajtz jalen wiwtz. 21Ma yi wit tlol Jotam tircun yi xtxolbilatz, nin tzun el ojkuj i-tz. Chon tzun toponentz tan najewen jalen Beer, na winin xoben i tetz yi stzicy Abimelec. 22 Ej, ox tzun yob ban Abimelectz tan chicawen yi e aj Israel. 23 Nin te yi tiempatz nin tak Kataj Ryos amal tan tocomponen jun espritu yi chin juntlenin tan jalen jatxon ib chixol yi e aj Siquem tu Abimelec. 24Nin tan yi xtxolbilatz ja choj Abimelec yi tetz til yi mban yi toquen tan chibiylen cun yi oxcal tu lajuj cyajl yi kajtzun taj Jerobaal. Ej nin nchatz tan yi xtxolbilatz ja chichoj yi e aj Siquem, yi quil yi xomen chiwi tan cheyen Abimelec. 25 I tzun bantz at cobox aj Siquem yi cyewan quib xol wutz. E cun alkom. Nin e oc tan talken chimebil yi e aj pyaj yi na chicy cuntz tbe. Nin tzun tbit Abimelec yi xtxolbilatz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES9

266

26 I tzun bantz, Gaal yi cyajl Ebed, nin icyak scyuch yi e tetz titzun le amal Siquem, nin xcye i tan cambajen cyajtzakl yi e aj Siquematz. 27Cyoquen tzun yi e aj Siquematz tan molchen wutz uva, nin mbnix win cyan. Nintzun el jun chin waan cyan le chityoil kale atet chiryosil. Winin win mbaj cyan nin e octz tan jislen Abimelec. 28 I tzun na tal cun Gaaltz: Na tzun scyetz i tetz Abimelec tanentz swutz i? na yi i tetz i tu jun cyajl Jerobaal tu, nin yi cheyum i, itz nocx Zebul. Nin yi o ketz yi o aj Siquem, nxac yil koc tetz chiesclaw? Ban koc tetz esclaw poro jak cawl Hamor, yi jun aj xetzel tetz katnumil. Poro yi nocx Abimelec, quic mu ekan tan. 29Poro yi ink wetz yi cyajcawilu, jalcunin klo tzel cun Abimelec wan swutz! stzun Gaal bantz. Nchatz tal i yi xtxolbilej: Abimelec molwe tzaj asanlar nin kapile kib tzawuch! stzun i bantz. 30 I tzun yi gobernador tetz yi tnum yi na biaj Zebul, yi tbital i yi echk yolatz, yi tal Gaal, ninin je lajpuj wi tan. 31Lajkel nin tzun benen stziblal tan jalen Aruma kale atitet Abimelec. Je tzun yol ben tlol: Yi cyajl Ebed yi na biaj Gaal, ja ul i tzonej Siquem scyuch yi e titzun, nin na chitzan tan chimolchen wunak tan cyoquen tan oyintzi tuchu. 32 Chastzun te tajwen yil tzeltzaju ninin te akbalej scyuch yi e sanlaru tan tulenu tzonej. Ej nin ban tew tibu scyuch yi e sanlaru xol xtze. 33 Ma le junt eklok, yi na jeul cun kej, ban tzun chel tzaju tan oyintzi. Ej nin yil chel Gaal scyuch yi e tetz sanlar tan oyintzi scyuchu, ban tzun sbanu tajbilu scyej, stzun Zebul ban nintz tetz Abimelec. 34 Chastzun te, iten nin akbalas cyelen tzaj Abimelec scyuch yi e tetz sanlar. Chon tzun e cyewal quibtz xol wutz nakajil yi tnum Siquem. Cyaj tzun kuj e tulej yi e sanlaratz tan cyewal quib. 35 I tzun yi telemponen Gaal tan xmayin stzi yi sawanil yi tnum, nin tzun e el tzaj Abimelec tulak echk amal kale oquet cyewal quib te jun akbalatz. 36 Yi benen tilol Gaal yi xtxolbilatz, nintzun ben tloltz tetz Zebul: Xmay nin, at jun coloj sanlar tzan chicwen mulen wiwtz tzinej! Qui, stzun Zebul. Mujil tu lo echk wutz, yi na awil nin, stzun Zebul banintz tetz Gaal. 37Poro oct nin Gaal chinchuj te yi na xmay nin, nin je tal iej: Nchatz at junt kuj yi tzan chicwen mulen te yi juwtz yi na biaj muxil txotx. Nchatz at junt kuj tzan chicwen mulen tul yi be kale atit yi wi bakch kale na chaket yi e nachol tan banlen chimunl, stzun Gaal na banintz tetz Zebul. Sajen tzun stzawel Zebultz: 38 Yi aatz winin ja awocsaj awib nim tu ayol! Ma jalu lok tzun achamilatz? Na i aatz yi na ctzan tan talchen yi quic mu tal xac yi ato jak cawl Abimelec tetz esclaw i! Xmaywe nin yi jun coloj sanlaratz, yi tanen tzawutz atz yi quic mu ekan cyan. Quilok, tzawelen tan oyintzi scyuch! stzun Zebul bantz tetz Gaal. 39Benen tzun Gaaltz scyuch yi e aj Siquem tan oyintzi scyej yi e sanlar Abimelec. 40Poro qui nin xcye Gaal te Abimelec, na nin el ojkuj swutz. Xomt nin Abimelectz tan stzamlen klo. Ej nin, winin alma e bantz jalen cunin stzi sawanil yi tnum. 41Yi wit bajijen yi xtxolbilatz nin tzun pakxij Abimelec junt tir Aruma. Nin yi Zebulatz nin octz tan chilajen len Gaal scyuch yi e titzun le tnum Siquem. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

267

JUECES9,10

42 Ma le junt eklok, nin tzun e el yi e aj Siquem soltej yi tnum, nin yi tbital Abimelec yi yastzun tanentz, 43 ox tzun kuj e tulej yi e tetz sanlar, nin tzun cwen cyewal quibtz soltej yi tnum Siquem. Ej nin yi tilol yi winin cyelen tzaj yi e aj Siquem le tnum nin tzun e opon Abimelectz tan oyintzi scyuch, nin tan chibiylen cun. 44Benen tzun Abimelec tuml yi jun kuj yi xomche tej tan cambajen yi sawanil tetz yi tnum, ma yi cobt kuj chon na chitzan cyetz tan chibiylen yi e yi nsken wit chel tzaj tnum. 45 Baj cun kej tan Abimelec tan oyintzi jalen cambal i yi tnum Siquem. Ej nin tzun cu xitul i tircun yi tnum, nin cu biyol i tircun yi e wunak yi najlche-tz tul. Ej nin cu atzumtz tan tul yi kuchben yi tnumatz tan potzen yi amal. 46 Ej itzun yi quibital yi e aj Migdal-siquem yi mbi cun baj bnol Abimelec, nin tzun e el ojkujtz. Chon tzun cyoponen tan colon ib le cuartel tetz yi calil chiryosil yi na biaj El-berit. 47Ma yi tbital Abimelec yi chon chicolon quib tircun le jun calatz, 48 nintzun ben molol i tircun yi e sanlar yi xomche tej, wi yi juwtz yi na biaj Salmn. Ej nin tzun ben i tan tamlen jalaj kab tze tan jun cxbil, nin tzun je tekaltz wikab, nin tzun ben tlol i scyetz tircun yi e yaj yi xomche-tz tej tan chitamol jalaj kab tze chi mban i tetz. 49Tircunin tzun bajlen chitamol jalaj kab tze-tz, nin tzun e xomnintz wutz coc Abimelec tan cyoponen kale chicolonet quib yi e wunak tul yi calatz, nin tzun oc chinilul yi echk kab tze te yi calatz, nin oc chitinol kakltz. Tan yi xtxolbilatz tircun yi e aj Migdal-siquem, e el cun swutz. At lo jun mil e quimtz, yaj tu xnan. 50 Quicyen tzun Abimelectz jalen yi tnum Tebes, tan cambajen, nin cambaj i. 51Ej nin nicyal yi jun tnumatz at tzun jun chin cal yi chin wutz tkan nin, chon tzun cyoquen cyewal quib tircun yi e wunakatz yi najlche-tz. At xnan, nin at yaj yi e oc cyewal quibtz. Nin tzun cu chilamol yi puert, nin tzun e baj je-tz tircun wi cal. 52 Ej nin cyenin toponen Abimelec stzi yi puertil yi jun chin calatz, nin tzun octz tan kuchen cun klo. List tanen i tan tocsen kakl, 53 yi sajen stzakpul jun xnan jun ca jalen tcyaj. Chon cunin tzun nojen cuntz twi, nintzun pax yi bakil yi wi-tz tan. 54Lajkel nin tzun sajen chakol Abimelec yi chakum tetz oyintzi, itzun ben tloltz tetz: Cyajen tzaj aspar nin biy cun in, na qui na waj yil tzalchij, yi xnan tu chimbiyon cun, stzun Abimelec bantz tetz yi chakum. Lajkel nin tzun benen yi chakum i tan biylen cun Abimelec tan yi spar, yastzun ban yi quimen Abimelec. 55 Ma yi quilol yi e xonl Israel yi nsken wit quim Abimelec, kalenas tzun e pakxent xeak chical. 56 Tan yi xtxolbilatz ja cawsij Abimelec tan Ryos, tan yi jun chin il yi mban i yi chiquimen yi ox cal tu lajuj cyajl yi taj i tan, yi Jerobaal. 57Nchatz tan yi xtxolbilatz ja chicawsij yi e aj Siquem tan Ryos, tan yi echk taklen cachi yi mbaj chibnol. Nin tan yi xtxolbilatz yi mbajij, ja el cun te yi yol yi tal Jotam yi cyajl Jerobaal, yi chinen tzaj jalen wiwtz.

10

itzun bajijtz, yi nsken wit quim Abimelec, nin tzun jal jun yaj chixol yi e xonl Isacar yi na biaj Tola, yi cyajl Fa, nin yi Tolajatz i mamaj yi yaj yi na biaj Dodo. Ej nin tzun jal walor i-tz tan chicolpen yi e aj Israel. Nin yi jun aj colpinlatz chon tzun najlijtz le jun amal yi na biaj Samir,
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Ej

Yi nchicawun tzaj Tola tu Jair

JUECES10

268

yi chon at wiwtz cwent Efran. 2 Ej nin junak ox tzun yob ban i-tz tan cawun Israel, jalen yi quimen. Chon mukxen i Samir. 3 Ma yi nsken quim Tola, nin tzun jal junt ajcaw yi na biaj Jair, i jun aj Galaad. Ej nin cawun i junak cob yob squibaj e xonl Israel. 4Nin yi Jairatz e jal junaklaj cyajl. Ej nin at len cun jun chiburu tetz chixombil yi e cyajolatz. Nchatz at len jun tnum chicwenta tan cawun le amal Galaad. Nin yi junaklaj tnumatz na chibiajet Yi echk tnum tetz Jair. 5 Ma yi quimen Jair, chon tzun mukxentz Camn. nin e oc junt tir yi e xonl Israel tan juchlen quil swutz Ryos. Na nin e oc tan loken wutz yi echk teblal Baal tu Astart. Nchatz e oc tan loken chiwutz yi chiryosil yi e aj Siria, tu chiryosil yi e wunak yi najlche le tnum Sidn, tu chiryosil yi e aj Moab, tu chiryosil yi e amonita, nin yi chiryosil yi e filistey. Telen tzun Kataj Ryos te chicul, quit nin e octz tan banlen tanen yi cyetz chimunl swutz i. 7Chastzun te chichen cul Ryos junt tir scyej, tan paj yi telen i te chicul. Chastzun te tkol Ryos amal scyetz yi e filistey tu yi e amonita tan cyoquen tan chibuchlen. 8 Ej nin jetzatz e cyajen cyen yi e xonl Israel jak chicawl yi e filistey scyuch yi e amonita. Ej nin wajxaklaj yob e ban jak chicawl. Nin winin buchun e ban scyej yi e xonl Israel yi najlche le amal cwent Galaad, yi chon at jalaj icyen yi a Jordn cwent yi amal scyetz yi e amorreo. 9Ej itzun bantz yi e amonita nin tzun e icy tzaj wi yi a Jordn tan cyulen tan oyintzi scyuch yi e xonl Jud, tuml yi e xonl Benjamn, scyuch yi e xonl Efran, tircunin tzun yi e aj Israelatz e octz wutz pem cyan. 10Ej itzun tampaj yi xtxolbilatz, nin tzun el chitzi-tz tan jaklen cheybil cyetz tetz Kataj Ryos, itzun cyaltz tetz: Ilu kaRyosil, ja kajuch kil swutzu, na ja elu te kacul, nin ja koc tan loken chiwutz junt txakaj ryos yi nkeratz bintzij, nin yi quic ekan cyan, chech tzun yi e aj Israelatz banintz tetz Kataj Ryos. 11I tzun saj tlol Ryos scyetz: Yi axwok itetz ocnak ibuchlen cyakun yi e aj Egipto, nin cyakun yi e amorreo, nin cyakun yi e aj Amn, nin scyuch yi e filistey. 12 Nchatz yi e aj Sidn, scyuch yi e xonl Amalec, nin yi e aj Madin, tircun yi eatz ja choc len tan ibuchlen, nin cyakil tir yi mmel itzi tan jaklen cheybil itetz swetz, ja noc tan icolchen. 13 Poro qui nin ncxoc culutxum jak incawl. Chastzun te ja chincyaj cyen itilol. Lastum yi ja cxoc wok tan loken chiwutz junt txakaj ryosatz. Chastzun te jalu quit noc tan icolchen. 14Bant cun quibenenk tan jaklen cheybil itetz scyetz yi iryosilatz yi kuklij icul scyej! Ban choc cyetz tan icheyen nin tan icolchen yil cxocwok wutz pem! stzun Kataj Ryos bantz scyetz yi e aj Israel. 15 Ej itzun cyal junt tir tetz Kataj Ryos: Bintzij nin ta ja kajuch kil swutzu. Ko cawse binu, nin bneu yi tajbilu skej. Poro na cu katzi junt tir teru, ko coleu jalu chikab kacontr, chech tzun yi e xonl Israel banintz tetz Kataj Ryos. 16 Ej nin e octz tan xiten cun echk teblal chiryosil yi e awernak yi e ocnak cyetz tan loken chiwutz. Nin e oct-tz tan loken wutz Kataj Ryos. Nin tan yi xtxolbilatz, el kajab Ryos scyej tan paj yi buchben cyetz nin oc junt tir tan quicheyen, na winin quixcuj ate cunt. 17Cwen tzun chimolol quib yi e amonita tan oyintzi nin chon cwen chicampament tetz cobox kej le amal Galaad. Nchatz e ban
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 6 Ej

Yi cyoquen yi e amonita tan chibuchlen yi e aj Israel

269

JUECES10,11

yi e aj Israel, cu chimolol quib nin chon tzun cwen chicampament le amal yi na biaj Mizpa. 18 Ej nin yi e xonl Israel yi najlche-tz Galaad, scyuch yi e witz cyajcawil, bixe cyan, yi alchok scyetz yil nimsaj cul nin yil bajx cun chiwutz tan oyintzi scyej yi e amonita, jepon cyen cyakun tetz cyajcawil. itzun bantz te yi jun tiempatz at jun yaj aj Galaad yi na biaj Jeft. I jun witz alkom yi qui na xob tan oyintzi tu jun. Nchatz i tal jun xnan yi witz bnol tetz, nin yi bi tetz taj itz Galaad. 2 Ate nin mas nitxajil Galaad tu yi tetz txkel, nin yi chichuyen nin tzun el tzaj chilajul Jeft chixol na nin cyaltz tetz yi quic takbil mu tetz te yi herens, tampaj yi i tu jun chac, yi tal jun xnan yi witz bnol tetz. 3 Tan yi xtxolbilatz nin tzun el ojkuj Jeft chixol yi e stzicy. Chon tzun toponentz tan najewen jalen yi tnum yi na biaj Tob. Nin tzun e jal cobox tuch tan yi chin mal nin e. Ej nin ntinatz cyakun bantz itz tan talken echk taklen. 4Itzun bantz yi telen tiemp nin tzun e opon yi e amonita tan oyintzi scyej yi e aj Israel. 5 Ej nin yi e witz ajcaw tetz yi tnum Galaad, nin ben chimantar tan chaklen yi jun Jeft-atz jalen le tnum Tob. 6 I tzun cyaltz tetz: Na klo kaj yil cul skaxol. Yi kajbil itz yi nink tzocu tetz kajcawil bantz kabenen tan oyintzi scyej yi e amonita. 7Sajen tzun tlol Jeft scyetz: Poro en? Qui ptzun na chich chiculu swej! na nin bin el tzaj chilajulu in xe cal intaj. Nxac na cu chiwutzu swetz? I ptzun tan paj yi ateu wutz pem? 8 I tzun cyaltz: Bintzij yolu yi na taltzaju sketz. Ja wit koc wutz pem, chastzun te ja kul tan joylenu. Yi mero kajbil itz yi nink tzoponu skaxol tan kucheyen yil kok tan oyintzi scyuch yi e amonita. Nchatz yi kajbil itz, yi nink cyaj cyenu tetz witz kajcawil yi o aj Galaad. 9Sajen tzun tlol Jeft: Ban, ko yatz cyajbilu. Nopontz chixolu tan oyintzi scyej yi e amonita, nin ko yatz tajbil Kataj, nocopon tzuntz tetz cyajcawilu, stzun Jeft bantz scyetz. 10 Sak swutz Kataj Ryos, skelk cun tej chi na taltzaju, chech yi e ajcawatz. 11Ej nintzun ben xomok Jeft scyej. Ej nin tircun yi tnum e cujij yi toquen i tetz witz cyajcawil. Chon tzun tlol Jeft iten nin yolatz swutz cun Kataj Ryos le tnum Mizpa. 12 Chibenen tzun cobox chakum tan swutz yi chireyil yi e amonita tan jaklen yi xtxolbilej: Mbi na chich culu tej? Nin mbitzuntz na taju yil chulu tan oyintzi skej? 13 Ma jalu ax wok aj Israel, yi itelen tzaj wok Egipto, ja cxul tan majlen kaamal, tircun yi amal yi na xetij te yi a yi na biaj Arnn, jalen te a yi na biaj Jaboc yi na tzajpon Jordn. Ma jalu, na klo kaj yil tzitakicy tzaj katxotx tan ban cun, stzun chireyil yi e amonita bantz scyetz yi e chakum Jeft. 14 Chibenen tzun junt tir coboxt chakum tan Jeft swutz yi chireyil yi e amonita. 15 Je tzun ben tloltzej: Je yi yol Jeft jej: Yi o ketz yi o xonl Israel, qui nin mmel kamajol mu txotx scyetz yi e aj Moab, tuk mu scyeru yi eu amonita. 16 Na yi kelen tzaj Egipto, ja kaxombej yi amal yi tzinunin tu, tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

11

1Ej

Yi mbi cun ban Jeft

JUECES11

270

koponen te yi Cyak Mar, nin ja kopon jalen le tnum Cades. 17Chastzun te ja chiben kachakol cobox chakum tan jaklen amal tetz yi rey Edom, tan jaklen amal tetz tan kicyen le chiamal, poro yi i tetz qui nin tak amal sketz tan kicyen. Nchatz o bantz te yi rey tetz Moab, o jak amal tetz, poro nchatz i qui nin tak amal sketz tan kicyen le chitanum. Chastzun te o cyajen cyen Cades. 18 Ej nin yi telen tiemp ja kicy tul yi amal yi tzinunin tu, nin ja kak welt yi echk amal cwent Edom tu Moab, jalen kacwen ponen jalaj icytzaj yi tzanla Arnn. Qui nin o icy jalaj icyen yi jun tzanlaatz na yatz chimojomil yi e aj Moab. 19Chastzun te e benen kachakol cobox chakum jalen te Sehn, yi rey amorreo yi chon na cawun le amal Hesbn, tan jaklen amal tetz ntin tan kicyen le chiamal tan koponen ketz le ketz katanum. 20Poro yi Sehnatz qui nin tak amal sketz tan kicyen, na ja cabej cul skej. Ej nin oc i-tz tan molchen yi e tetz sanlar, nin tzun e opontz le amal yi na biaj Jahaza, nin e octz tan oyintzi skuch. 21Poro yi Kataj Ryos, yi kaRyosil yi o Israel, ja tak i amal sketz tan katxaconen scyej Sehn tuml yi e tetz sanlar. Chastzun te ja kacambaj tircun chiamal yi e amonita yi najlche-tz. 22 Ja tzun kacambaj tircun chiamal yi e amorreo-atz, yi chon na xetij stzi te yi tzanla yi na biaj Arnn jalen yi na opon te yi junt tzanla yi na biaj Jaboc, nin yi junt mojom na xet tzaj te yi amal yi tzinunin tu jalen yi na opon stzi yi a Jordn. 23 Ma jalu i pe teru tajbilu yil majlenu tircun yi amalatz yi ja el majol Kataj Ryos scyetz yi e amonita tan tkol sketz? 24Na nchatz teru yi kol tak Quemos yi ryosilu jun taklen teru, teru sbne. Nkeratz pe bintzij yi na wal nin? Nchatz tzun yi o ketz, skawutz ketz tircun yi na tak kaRyosil sketz itz mero ketz na ban. 25Ko chumbalajt cunin tzun teru-tz swutz Balac yi rey tetz Moab, yi cyajl Zipor? Na yi i tetz, qui nin oc tan kalajen len. 26 Ja el oxix cient yob kan yi kunlenix tan najewen tul yi amal cwent Hesbn. Nin ja katij tul yi tnum Aroer, nin ja katij lakak echk ne tnum yi ate nintz nakaj. Ej nin ja katij tulak echk lmak tnum yi ate stziak yi tzanla Arnn. Nxac tzun yi qui nin nchocu tan majlen tircun yi echk amalatz sketz lejenak tzaj tunintz? 27Yi in wetz quic jun tal taklen ploj mimban teju. Ma na ilu teru na tzanu tan joylen puntil tan jalen oyintzi skaxol. Poro Kataj Ryos i tzocopon tan pujlen kaxol scyuchu, yi o ketz yi o xonl Israel scyuch yi eu xonl Amn, stzun Jeft banintz scyetz yi e chakum tan cyalol tetz chireyil yi e amonita. 28 Poro qui nin tocsaj yi chireyil yi e amonita chiyol yi e chakum Jeft. itzun bantz, nin tzun cuul yi espritu tetz Kataj Ryos tibaj Jeft, nin tzun ben i-tz lakak amal cwent Galaad tu Manass tan chijoylen wunak tan chixomen tej tan oyintzi. Kalenas tzun pakxen Mizpa yi cho at cwent Galaad kalenas ticyen i tan oyintzi scyej yi e amonita. 30Te yi ntaxk ben, nintzun suk i yi xtxolbilej tetz Kataj Ryos, itzun taltz: Yi kol taku amal swetz tan inxcyewen scyej yi e amonita, 31nin ko ban cuntu chimpakxij, jun cun, swoye teru tetz jun intxixwatz, yi patun cun na ulij, yi bajx yil tzelul xe incal tan inculchen, stzun Jeft bantz tetz Kataj Ryos. 32 Nin tzun xcye Jeft scyej yi e amonita. Xcye i tan cambajen chitanum, na nin tak Kataj Ryos amal tetz tan txaconen scyej. 33 Winin tzun contr e quimtz
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 29Ej

Yi yol yi nsuk Jeft tetz Kataj Ryos

271

JUECES11,12

tan Jeft, nin xcye i tan cambajen junak tnum yi at xol Aroer tu Minit, jalen yi tnum Abel-keramim. Yastzun xtxolbil bantz yi e xcyewen yi e xonl Israel scyej yi e amonita. 34 Ej itzun yi pakxen Jeft xe tetz cal jalen Mizpa, nin tzun el tzaj yi jun tal utuj mel i tan culchen. Winin tzatzin atit cuntz. Nin nternin na bixin yi na tzan tan tocsen yi tetz pandero. 35Yi benen tilol Jeft yi telen tzaj yi melatz tan culchen, nintzun oc i-tz tan riten cun yi bech tetz, tan chajlen yi bis okl yi njal tej. Benen tzun tlol tetz yi mel: Ay, a jun coloj inmel, mbinin jun chin chon na awak swetz! Nin a ajpaj te yi tzakon yi tzimbne, na ja insuk inyol tetz Ryos nin tajwen cun tan welen cun tej jalu! stzun Jeft banintz tetz yi mel. 36 Sajen tzun tlol yi mel tetz: Ilu jun coloj intaj, bneu swej chi yi nsuku tetz Kataj Ryos, na ja el cun i te yi mmoc i tan cheyenu tan xcyewenu scyej yi e contru yi e amonita. 37Poro na klo waj tzincuch jun pawor teru, yi nink taku amal swetz tetz cob xaw, tan imbenen tan xon scyuch cobox wamiw xun, wiak echk juwtz, tan okl scyuch yi e wamiwatz, tampaj yi chinquimok chan, na quil nume. 38 Nin tzun tak Jeft amaltz tetz yi mel tetz cob xaw. Nin te yi tiempatz ja atij i scyuch yi e xun yi e tamiw, wiak echk wutz tan okl, na quimen tlen tu atit, wech qui nin til wutz jun yaj. 39Ma yi ticyen yi tiempatz, nin tzun pakxijt-tz kale najlet yi taj, nin tzun el cun Jeft te yi yol i yi suknak tetz Kataj Ryos. Nin tzun quim yi mel Jeft-atz nin qui nin til wutz jun yaj. 40Chastzun te chixol yi e xonl Israel jalu, cyakil nin yob tircun yi e xun na chiben tan chunan xol wutz tetz cyaj kej, tan tulen txakx chicul yi mbi cun ban te yi mel Jeft. itzun bantz, tircunin tzun yi e yaj yi xonl Efran cwen chimolol quibtz, nin tzun e icytz wi yi a yi na biaj Jordn. Sbejnin tzun e benentz kale atit yi tnum yi na biaj Zafn, nintzun cyaltz tetz Jeft: Nxac qui mital sketz ko at ibembil tan oyintzi scyej yi e amonita? Ja klo kaben tzitej tan oyintzi. Tan tu yi yatz maban tzocopon kakl acal kan nchatz a cocopon kan tul tan atzeen! chech tzun bantz tetz Jeft. 2 I tzun saj tlol Jeft scyetz: Bintzi, yi in wetz scyuch yi e inwunakil yi xomche swej, ja jal jun oyintzin skaxol scyuch yi e amonita. Ej nin te yi ntaxk xetij yi oyintziatz ja kacuch jun pawor tzitetz tan itulen tan kucheyen, poro qui nin ncxul wok. 3 Nin tampaj yi qui nin ncxul wok tan kucheyen, ja tzun wak wibtz tkab quimichil, na nin imben tan oyintzi scyuch yi e amonita, nin ja tak Kataj Ryos amal sketz tan katxaconen scyej. Ma jalu, mbi tzuntz ja cxul wok jalu tan oyintzi swuch? 4 Cwen tzun molol Jeft tircun yi e yaj yi e aj Galaad, nin tzun e octz tan oyintzi scyuch yi e xonl kajtzun Efran, nin xcye i scyej. (Ilenin at oyintzi chixol, na ja cyal yi e xonl Efranatz yi najlche jalaj icy tzaj, yi quic chixak yi e xonl Galaad na e tu awernak tanen, na le wutz cyetz cyajtzakl yi ja chicyajcyen colin cyan.) 5 Ej nin nchatz cyetzaj yi echk amal kale juyet xe yi a Jordn nin yi nxcon cyakun yi e xonl Efranatz tan quicyen tzaj. Ej nin yi cwen ponen jun scyeri e xonl Efran tan jaklen permis tan quicyen tzaj, ja
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

12

1Ej

Jeft scyuch yi e xonl Efran

JUECES12,13

272

chijak yi e aj Galaad yi e quicylom be tzi a atz tetz: A pe xonl Efran? Ej nin yi ko ja tal qui, ja tzun chijak tetz tan talchen tzaj yi yol ibolet. Ej nin yi ko qui nin xcye tan talchen yi yolatz skil cunin nin ko ja tal tetz sibolet, 6 tastenin tzun na cwet tzamijtz, nin tasten nin cwet biyijtz, stzi yi a Jordnatz. Te jun tiratz e quim cawunak cob mil yaj yi e len cun xonl Efran. 7Kak tzun yob ban Jeft-tz tetz cyajcawil yi e aj Israel. Nin yi quimen i, chon tzun mukxentz Galaad, yi tetz tanum. tzun bantz yi nsken wit quim Jeft, nin tzun oc cyen Ibzn tetz cyajcawil yi e xonl Israel. I jun aj Beln. 9Nin e jal junaklaj cyajl i, nin junaklaj mel, nin cyakil cunin tzun yi e nitxajilatz e ume-tz tan scyuch awer nak. Juk yob mban i tan chicawen yi e xonl Israel. 10Ej nin yi quimen, chon tzun mukxentz Beln. 11Itzun yi quimen Ibzn, nin tzun oct cyen Eln. I jun xonl kajtzun Zabuln, nin tzun octz tetz cyajcawil yi e aj Israel, tetz lajuj yob. 12 Nin yi quimen i chon tzun mukxentz Ajaln, le chitanum yi e xonl. 13 Itzun yi quimen Eln, nin tzun oct cyen Abdn, cyajl Hilel yi aj Piratn tetz cyajcawil yi e aj Israel. 14Cawun i tetz wajxak yob. E jal cawunak cyajl, nin junaklaj mam i. Ej nin chijunal len ja xcon buru cyan. 15 Nin yi quimen Abdn, chon tzun mukxentz le tnum Piratn, yi chon at tul yi amal cwent Efran, yi chon at wiwtz yi na biaj wi Amalec. itzun bantz nin tzun e ajt junt tir yi e xonl Israel tan pajlen cawl Kataj Ryos. Tkol tzun Kataj amal scyetz yi e filistey tan chibuchlen tetz cawunak yob. 2 At tzun jun tnum yi na biaj Zora, yi chon at le chiamal yi e xonl Dan. Ej nin chon najlij jun yaj yi na biaj Manoa. Quic nitxajil i na quic talbil yi txkel. 3 At tzun jun tir yi je joptuj yi ngel yi kajbil Kataj Ryos swutz yi txkel Manoa, itzun taltz tetz: Yi aatz quic awalbil, poro tzaweke pwokil jun ni, nin itz jun tal xicy sbne. 4Poro quic cuj tan bajen win awan, nka jun jilwutz xcala, nin quic cuj tan bajen jun taklen awan yi xan. 5 Nin yi awalatz yil sjalok quic cuj tan telen caplun yi xiil wi, na yi jun tal niatz xconk tetz Kataj na i nazareod sbne te yi ntaxk itzij. Ej nin yil chuy tzocopon i tan icolpen yi axwok xonl Israel jak chicawl yi e filistey, stzun yi ngel bantz tetz yi xnanatz. 6 Nin tzun ben yi xnan tan xtxolen tircun tetz yi chmil yi mbi cun alchij tetz, itzun taltz: Ja chaj tib jun chakum Kataj Ryos kale atinet, nin ja nel yab tej, na icun na ben jale jun ngel tetz Kataj Ryos. Nin qui nin minjak tetz, yi naj scyetz i. Na nchatz i tetz qui nin ntal swetz. 7Yi xtxolbil yi ntal swetz itz, yi sjalok jun wal, nin quic cuj tan bajen win wan, nin quic cuj tan bajen junt jilwutz xcala wan, nin quic cuj tan bajen jun taklen wan yi xan, na yi ni xconk tetz Kataj Ryos chi jun nazareo jetz yil tzitzij nin jalen yil quim, stzun yi xnan bantz tetz yi chmil. 8 Toquen tzun Manoa tan nachlen Kataj Ryos, i tzun tal tul oracin: Kataj, yi nink chak tzaju junt tir yi jun yajatz tan tlol sketz yi mbi tajwen tan kabnol te yi ni yil tzul itzok, stzun Manoa bantz tetz Kataj Ryos.
d 13:5

8 I

Oxt witz ajcaw tetz Israel

13

1Ej

Yi Sansn

Yi yol nazareo na elepont jun yaj yi xansant tan xconen tetz Ryos.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

273

JUECES13

9Nintzun tbit Kataj Ryos yi yol Manoa, nin je jobtuj junt tir yi jun ngelatz swutz yi txkel i, te yi at i wi cojbil. Ej nin quic Manoa at-tz nakaj. 10Lajkel nin tzun benen yi txkeltz tan talchen tetz, itzun taltz: Bit tzaj, yi jun yaj yi jenak jobtuj tzinwutz, ja wit je jobtuj junt tir! 11Lajkel nin tzun benen Manoa, nin xomnintz te yi txkel kale atit yi jun yajatz. Itzun tal tetz: I pe iluatz yi jilon tetz wuxkel ban? Itzun inatz. 12 Benen tzun jakol Manoa tetz: Yil bajij yi xtxolbilatz yi ja talu sketz, en kaban tan chuysen yi ni? nin mbi jilwutz munl sbne i? stzun Manoa bantz. 13 Ntin banwok tanen tircun yi ja wit wal tetz awuxkel: 14 Quil baj win tan, nka alchok echk taklen yi na bnix te yi taal uva. Nin quic cuj tan bajen junt jilwutz xcala tan. Nin quic cuj tan bajen jun taklen tan yi xan. Ntinatz tajwen tan ibnol tanen, stzun yi ngel bantz scyetz. 15-16 Poro qui nin el xtxum Manoa tetz yi jun yajatz, yi i yi ngel kajbil Kataj Ryos, na nin ben tlol i tetz: Bneu jun pawor, cyajk cyenu skej tan waan te jun tal ne chiw yi skanuque teru, tzun i bantz. Poro itzun saj tlol yi ngelatz: Mpe lak chincyaj cyen tan wan, quic rmeril tan bajen iwa wan. Poro ban tzapat yi tal chiwatz tetz jun atxixwatz, stzun yi ngel bantz tetz Manoa. 17Benen tzun tlol Manoa tetz yi ngel: Ntin tal tzaju yi biu sketz, bantz quil tzelu te kacul, na ilenin skatyoink teru yil bnix tanen yi mbi cun ntalu sketz, stzun Manoa bantz. 18 Quic rmeril yil walnin tzatz. Mpek walnin quil tzel itxum te yi mbi ekan tan. 19 Benen tzun Manoa tan ticylen tzaj yi tal ne chiw, tu ixin triw, nintzun je tkol tircun wi jun cub, nin octz tan paten tircun tetz Kataj Ryos. Nin tzun ban Kataj Ryos jun taklen yi chumbalaj nin, chiwutz Manoa tu txkel. 20 Te yi na tzan yi kak wi yi altar, winin tzun jen sibel te yi oyatz tcyaj, nin tzun ben quilol Manoa tu txkel yi tajen yi ngel tcyaj. Chon jen nin tul yi sib. Nin tzun aj cun chiwi-tz, jalen yi cwen ponen chiplaj wuxtxotx. 21Kalenas tzun telen xtxum Manoa tetz yi jun yajatz itz yi ngel yi kajbil Kataj Ryos. Quit chaj tib junt tir chiwutz. 22 Itzun tal Manoa tetz yi txkel: Jun cun yol skaquimok, na ja kil wutz Ryos. 23 Sajen tzun tlol yi txkel: Yi yatzk tajbil Kataj Ryos tan kaquimen, qui klo ncujij i yi katxixwatz yi nkoy, nin qui klo ntak amal sketz tan kilol yi ngel. Nchatz qui klo ntal i tircun yi xtxolbilatz sketz, stzun yi txkel Manoa bantz tetz. 24 Ma yi telen tiemp, jalen nin ban jun tal yi xnan, nin tzun oc tkol yi bi-tz tetz Sansn. Winin tzun chuyen yi tal niatz, nin winin banl Kataj bantz tibaj. 25 At tzun jun tir bantz, yi chon at Sansn le chicampament yi e xonl Dan, yi chon at txol yi tnum yi na biaj Zora tu Estoal, nin tzun xetij yi espritu tetz Ryos tan xconsen i. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES14

274 Yi toquen txkel Sansn

i tzun bantz cwen ponen Sansn le tnum yi na biaj Timnat, nintzun pek i-tz te jun xun filistey. 2 Nin yi pakxen i xe tetz cal nin xtxoltz scyetz yi e taj xtxu. I tzun tal scyetz: Chibneu jun pawor, na klo waj yil chocu tan banlen yi tajwen, na swumek tu jun xun filistey yi ja wil le tnum Timnat. 3 Mbi xac tzatz yil cben tan joylen awuxkel chixol yi e filisteyatz yi apart chiryosil skawutz ketz? Ko quict nin tzun jun xun at chixol yi e ketz kawunakil, nka chixol yi e mas xonl Israel? Yi jun xunatz yastzun yi na pek walma tej. Chijoyeu puntil tan kumewen tuch i, stzun i bantz scyetz yi e taj txu. 4 Poro yi e taj Sansn qui nin na el chitxum tetz yi yatz tzun tajbil Kataj Ryos yi jun umlenatz. Na nternin na tzan Kataj tan joylen puntil tan chixiten yi e filistey, na te yi tiempatz na chicawun squibaj yi e xonl Israel. 5 Chibenen tzun Sansn tu yi taj xtxu tan joylen puntil tan nuclen yi jun umlenatz jalen yi tnum Timnat. Te yi nsken wit opon Sansn nakajil yi tnum, kale atit jun amal yi at winin wi uva swutz, nin tzun el tzaj jun len yi acajet tan bajsen klo. 6 Cwen mulen tzun yi porer Kataj tej Sansn. Ej nin ntin tan tu yi kab tu yi walor xcon tan tan biylen cun. Katzij cunin tulej yi jun lenatz. Chi ik jun tal ne chiw tu, yi quic walor. Poro qui nin tal i yi xtxolbilatz scyetz yi e taj xtxu. 7Yi wit bajen yi xtxolbilatz, nin tzun ben i-tz tan yol tetz yi jun xunatz yi na pek i tej. 8 Yi telen coboxt kej nintzun pakxent junt tir te yi xun tan cyumewen tuch, nin tzun icyak i tan tilwen yi wankil yi len yi nsken cyen quim tan. Nin tzun til yi at jun soc wunak txuc yi chon ate le cul yi jun lenatz, nin at winin cabil wunak txuc tul. 9Nin tzun ben i-tz tan telsenel tzaj yi cab, nin octz tan bajsen. Ma yi chitxamxen yi e taj xtxu, nin tzun ben tkol mu scyetz, poro qui ntal na nsajet tcyal. 10 Ma te yi mben yi taj Sansn tan yol tu yi taj xtxu xun, nintzun oc Sansn tan nuclen jun chin tzatzin scyuch yi e xicy, quib chicxtumbr te yi tiempatz. 11Poro tampaj yi winin na chixob yi e filistey tetz Sansn, nin tzun ben chimolol quib junaklaj xicy yi cyamiw len cun quib te yi tzatzinatz. 12 Ej itzun tal Sansn scyetz yi e xicyatz: Swale jun xtxolbil tzitetz yi tajwen tzital yi mbi na elepont yi ntaxk tzaj wi yi juk kej tzatzinej. Kol chopon wok tej yi mbi na elpont, swake tzun jujun cmi tzitetz yi lino cun. Nchatz swake len tzitetz cobox bechok yi chin yuben nin. 13 Ma na ko quil cxopon wok tan talchen yi mbi na elepont, tajwen tzun yi tzijunalen cun tzitak jun cmi yi lino cun, swetz. Nchatz tajwen tan itkol len swetz jun bechok yi chin yuben nin, stzun Sansn bantz scyetz. Al tzaj bin yi xtxolbilatz sketz. List atot tan tbiten, chech tzun banintz tetz Sansn. 14 Xeten tzun Sansntz tan xtxolen. Je tzun taltzej: Te jun yi na wan, ja eltzaj cab. Te yi jun yi cham ja jal chial. Ma yi telen ox kej qui nin na el chitxum tetz yi mbi na elpont yi xtxolbilatz. 15 Itzun le junt kej, nin tzun cyaltz tetz yi txkel Sansn:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

14

1Ej

275

JUECES14,15

Joyaj puntil tan telsenel tzaj tetz awuchmil yi mbi na elpont yi xtxolbil yi ntal i sketz. Yi ko quil tzaban, tzocopon tzun akakltz kan tuml yi ataj scyuch cyakil axonl. Na i cun ntin tan majlen len tu yi bech ketz, mmitxoc wok o tej! chech tzun bantz. 16 Ej, lajkel nin tzun benen i te Sansn. Winin tzun tokentz yi toponen tej, itzun taltz tetz Sansn: Yi aatz qui na cpek swej! Na chich acul swej! Na ja awal jun xtxolbil scyetz yi e intanum, nin qui nin mawal swetz yi mbi cun na elpont, stzun i bantz. I tzun tal Sansntz tetz: Qui nin nwal scyetz intaj mbi na elepont yi xtxolbil, i ptzun tzatz wal nint, stzun Sansn bantz. 17Poro qui nin tane yi txkel Sansn tan okl, ma na jepon cunin yi juk kejatz tan tan okl, nin chin chinchuj nin ban yi txkel tan jaklen iten nin xtxolbilatz tetz. Chastzun te le jukin kej te yi tzatzin, tlol Sansn tetz yi txkel yi mbi na elepont yi xtxolbil yi ntal i. Lajkel nin tzun benen yi txkel Sansn tan talchen scyetz yi e tanum. 18 Itzun le jukin kej atz, tal muyunt cuntu, cyoponen yi e filistey tan talchen yi xtxolbilej tetz Sansn: Quic nin jun taklen yi chin chi nin chi cabil wunak txuc. Nin cyal jun nimten cun chamil swutz jun len, chech. Qui klo mmel itxum tetz yi quik ntal wuxkel tzitetz, stzun Sansn bantz scyetz. 19Cwen mulen tzun yi porer Kataj tej Sansn. Chon tzun benentz le jun tnum yi na biaj Ascaln. Ej nin cu biyol junaklaj yaj le jun tnumatz. Ej nin yi bechok yi cambaj i scyej, yastzun tak i scyetz yi e yi cyal yi mbi na elepont yi xtxolbil yi tal i scyetz. Winin tzun chichen cul Sansn yi pakxen xe cal taj xtxu. 20 Ma tetz txkel, nin ben akij tetz jun scyeri e tamiw Sansn. 1Ej itzun yi telen cobox kej, yi jen yi cosech tetz yi triw, nin tzun ben Sansn tan xajsen yi txkel, nin ben tcyal i jun tal ne chiw. I tzun yi toponen, nin tzun taltz: Nocopon tan tilwen yi wuxkel, jalen xe tetz cal, stzun i bantz. Poro yi ji qui nin tak amal tetz. 2 Sajen tzun tlol tetz: Chinch wetz, yi quit na cpek tej. Chastzun te ja ben wukol tetz jun awamiw. Poro at jun titzun, nin chumbalajt cunin yubil. Ban tzun tzoc tetz awuxkel. 3 Ko yatz mban xtxumunu quic wetz tuch yi mbil bajij scyej yi e tanumu! stzun Sansn bantz. 4 Benen tzun i-tz tan chitzamlen cobox yac. Ox tzun cient e txamxijtz tan, nin tzun baj cu calol chije-tz. Quicobenlen cun tzun e baj tuleltz, nin oc nin calol jun cul tzaj tejak chije yi e lmuj yacatz. 5 Kalenas tzun telen stzakpul yi e yacatz, yi calij tzaj yi na kakan sjuak chije, txolak echk ujul yi awij cyan yi e filistey. Tzaj cunin tzun tircun yi triw yi nsken wit molxij, tu yi triw yi ntaxk je yi txaxet mut. Tzaj cunin tircun, tu echk wi uva, tu echk wi oliw, tircun stzeen. 6 Cyoquen tzun e filistey tan jaklen tkanil yi na taw yi ajtzaklatz. Ma yi quibital yi yas tzun ban Sansn, tan ticysen cul te ji, yi chon najlij Timnat, tampaj yi ticyen tkol yi txkel tetz jun tamiw, nin tzun e ben e filisteyatz tan stzesen yi xnanatz tuml yi taj.

15

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES15
7Ej

276

itzun yi tbital Sansn yi mbi cun mbajij te txkel, itzun taltz: Ma jalu, tampaj yi yastzun mban itxumun, jun cun yol swale nin tzitetz yi quil nuje, jalen cun yil wicysaj incul tzitej! stzun i bantz. 8 Yatz nin tzun tulejtz. Tircunin yi e filisteyatz e baj loon tan, nin quic jun nink clax cyen. Ma yi ticysal cul scyej, nintzun ajtz tan najewen le jun picy yi at wutz cub yi na biaj Etam. itzun bantz nin tzun e opon yi e filistey tetz cobox kej le jun amal cwent Jud. Noj cunin tzun yi amalatz cyan jalen yi cyoponen nakajil yi tnum yi na biaj Lehi. 10I tzun yi e aj Jud nin tzun chijaktz scyetz: Mbi tzuntz nchulu tan oyintzi skuch? chech tzun yi e aj Jud bantz scyetz yi e filistey. Ntin nkul tan stzamlen Sansn, tan chojol i yi mbi cun banak skej. 11Yi quibital yi e aj Jud yi yastzun chitxumun yi e filistey, nin tzun e ben ox mil aj Jud tan joylen Sansn le yi picy yi at wutz cub yi na biaj Etam. Itzun cyaltz tetz Sansn: Qui pe na el atxum tetz, winin chiwalor yi e filistey skawutz ketz? Na tan yi awajtzaklatz skatzaben nink tzawej. Yi mero xtxolbil itz, yi ntin ja inxelsaj yi xtxolbil yi nchiban e swej. 12 Ma jalu, yi o ketz, ntin nkul tan atzamlen, nin tan ajatxlen chikab yi e filistey, chech tzun yi e aj Jud bantz tetz Sansn: Ko yatz bintzij na ital qui bin chinquimatz itan. 13 Jun cun yol sak swutz Ryos yi quil koc ketz tan abiylen cun, ma na ntin na kaj ketz yil kaknin scyetz yi e filistey, chech tzun bantz tetz Sansn. Ej nin tzun e octz tan calchen cun Sansn tan cob akwil yi nim catzaj, yi mero acaj, yi quic cunin jun tir jajk xcon. Nintzun el tzaj quicyaltz kale tewanet tib. 14 Ej itzun cyoponentz le amal yi na biaj Lehi, nin tzun e saj yi e filisteytz tan chiculchen. Winin tzun chichinentz, na le wutz cyetz cyajtzakl yi nsken txamxij Sansn cyan. Cwen mulen tzun yi porer Kataj te Sansn tan tkol xtxamil tan paklejen yi echk akwil yi calol tetz yi kab. Quic nin tzun tilil yi akwilatz bantz swutz Sansn, na icunin tal nok yi tzenakt ban. 15Nin tzun ben itz tan ticylen tzaj jun bakil stzi buru yi at wuxtxotx nakaj nintz, yi ntaxk skej, nin tan yi bakatz xcye i tan chibiylen jun mil filistey. 16Ej itzun tal Sansntz: Tan bakil wi jun buru, ja chinxcye scyej jun coloj wunak, tan bakil wi jun buru, ja chiquim jun mil yaj wan, stzun Sansn bantz. 17Ej nin tzun el coxol yi jun bakatz, nin tan yi xtxolbilatz nin oc cyen bi yi jun amalatz tetz Ramat-lehi. 18 Winin tzun sak tzi at-tz te Sansn, nin tzun jilonintz tetz Kataj Ryos, i tzun ben tloltz: Mbi tzuntz ja taku amal swetz tan inxcyewen scyej yi e incontr? Ej ma jalu stke peu amal tan inquimen tan saktzi chiwutz yi e wunakej yi quic na cyocsaj? stzun Sansn bantz. 19Nin tan porer Kataj Ryos nin tzun jakxij jun jul kale je ulet mulk a, yi at nintz le amalatz yi na biaj Lehi. Nin tzun uca Sansntz te yi a yi mmulkij, nin tzun ult yos tuch. Nin tan yi xtxolbilasej nin tzun oc cyen bi yi jun tal aatz tetz En-hacore, nin yatz nin bi-tz jalu.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 9Ej

Yi xconen yi bakil wi jun buru tan Sansn tan chibiylen yi e filistey

277

JUECES15,16

20 Junak tzun yob ban Sansntz tetz witz ajcaw Israel, te yi tiemp yi at tzaj cunin chichamil yi e filisteyatz tan cawun le amalatz.

tzun bantz, nin tzun opon jun tir Sansn le tnum Gaza. Nin tzun til i jun xnan yi witz bnol tetz. Chon tzun cyajen cyen xe cal jun xnanatz tan watl te jun akbalatz. 2 I tzun quibital yi e aj Gaza yi chon at Sansn le chitnumil, nin tzun e octz tan quicylen soltej yi tnum tan qui telen. Nchatz te jun kejatz nin e octz tan quicylen i stzi yi sawanil yi tnum. Ma yi toquen akalen nin tzun e ajtz tan ujlen, na le wutz cyetz cyajtzakl yi jun cun cupon chibiyol jalchan le junt eklok. 3 Poro yi Sansn jalaj ntzi akbal wit, nintzun el tzajtz xe cal. Ma yi toponen swutz yi sawanil yi tnum, nintzun el tzaj bukul i yi jun chin sawanatz tuml yi marquil yi benak ttxotx, tuml yi tze yi at tan pachen len, nin tzun je nin tekaltz. Ej nin chon toponentz tan jalen wi juwtz yi at nakajil yi tnum Hebrn.e itzun yi telen tiemp, nin tzun pek Sansn te jun xun yi na biaj Dalila. Yi jun xunatz chon tzun najlijtz le jun jocoj yi na biaj Sorec. 5 Ej nin tzun e ben yi e witz cyajcawil yi e filistey tan yol tetz Dalila, i tzun cyaltz tetz: Joyaj puntil tan sublen cun Sansn, tan telen katxum tetz yi na na sajet yi chamil, nin mbi puntilil kulej tan calchen cun i. Nin tan yi pawor yi tzabne sketz, skajunal len cun skake jun mil tu jun cient pwok tzatz yi sakal cun, chech tzun yi e witz ajcawatz bantz tetz Dalila. 6 Ej yatz nin tzun bantz, nin tzun tal Dalila tetz Sansn: Sansn, al tzaj nin swetz yi en na jal yi awalor yi cyal cunin na kilwit. At pelo jun puntil tan acalchen cun junawez? stzun Dalila bantz tetz Sansn. 7Sajen tzun tlol Sansn: Yi kol chin cu calij tan juk akwil yi na xcon tan paklen tzaj jun coxbil flech, yi txaxet mu, tzelpon tzun inwalortz, nin tzocopon tzun inwalor chi alchok yaj, stzun Sansn bantz tetz Dalila. 8 Yi quibital yi e witz ajcaw yi xtxolbilatz, nin tzun cyak juk akwil acaj tetz Dalila, nin tzun cu calol i Sansn tan yi echk akwilatz. 9Ej nin nsken cyen oc tewal Dalila cobox yaj xe tetz witbil, nin tzun chintz: Sansn, chul yi e filistey tan abiylen cun! stzun Dalila bantz. Lajkel nin tzun jen paklul Sansn yi echk akwilatz yi calol tetz, chi ik pita yi ja cu num tan kak. Nin qui nin tzun el chitxum yi e filistey tetz yi en na jal walor Sansn. 10 Talol tzun Dalila junt tir tetz Sansn: Nxac qui mawal yi mero bintzij swetz! Cyakil tir na ajal cun wi awak swetz! Ma jalu, alaj bin swetz yi mbinin puntil tzimban tan acalchen cun. 11Talol tzun Sansn jun tir tetz: Yi kol chincu calij tan echk akwil yi acaj, yi txen cunin xcon, tzelpon tzun inwalor, nin nocopon chi tanen alchok yaj, stzun Sansn bantz.
e 16:3

16

1I

Yi mbi mban Sansn le tnum Gaza

4 Ej

Yi tajskel Sansn wutz Dalila

Yi tkanil yi xol yi cob tnumatz itz mas nicy cient kilmetro.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES16

278

12 Ej yi tbital Dalila yi xtxolbilatz, nin tzun xcon cobox akwil tan yi mero acaj, nin tzun cu calol i Sansn, nin tzun chintz: Sansn chul yi e filistey tan abiylen! Nchatz te jun tirej, nin e oc tewal Dalila cobox filistey le witbil, poro nin xcye Sansn tan paklen yi echk akwilatz chi ik tal nok tu. 13 Talol tzun Dalila junt tir tetz Sansn: Inin na ctzanet tan lamchen inwutz! Inin na ctzanet tan talchen lajil swetz! Al tzaj nin swetz yi mbitz tajwen tzimban tan acalchen cun! stzun Dalila tetz Sansn. Tajwen yil coc tan lasen xiil inwi, nin yil xcon tetz wa jun xbuk yi na tzan chemlen tul jun chin macl yi na xcon tan telsen chem. Ej nin tajwen tan toquen acalol te jun tze yi benak pajij ttxotx. Tan yi xtxolbilatz tzelpon tzun cyakil inchamil, nin nocopon chi tanen alchok yaj tu chamil. Toquen tzun Dalila tan watzen cun Sansn, nin oc i tan watzen quen yi juk bocoj xiil wi Sansn yi lasunt txol yi kinl yi xbukl yi na tzan chemlen te maclatz. 14Nchatz oc calol yi macl te jun tze yi chon benak pajij ttxotx, nin tzun chintz: Sansn! Chul yi e filistey tan abiylen cun, stzun Dalila bantz. Poro yi Sansn lajkel nin telen watl nin xcye i tan buklejen tzaj yi tze yi benak pajij ttxotx, tuml yi macl tetz chemon. 15 Talol tzun junt tir Dalila tetz Sansn: Chin laj nin a! Mbi xac tzatz yi na awal yi winin na cpek swej? Oxix tir ctzeen swej, nin qui nin na awal yi na na sajet atxamil, stzun Dalila bantz tetz Sansn. 16 Ma na tampaj yi cunak nin wutz Dalila tan jaklen tetz Sansn yi mero bintzij, nin tampaj yi cyakil nin rat na tzan i tan jaklen yi xtxolbilatz tetz Sansn, nsken tzun wit icy paj Sansntz tan tbiten. 17Chastzun te ban cunin xtxolil Sansn yi mero xtxolbil tetz Dalila: Cyal jun jajk oc tan telsen xiil inwi, na te yi taxk nitzij txumijt tan inxconen tetz Ryos chi jun nazareo. Nin kol tzel caplun xiil inwi, tzelpon tzun inchamil, nin nocopon tzuntz chi alchok yaj, yi quic mas chamil. 18 Yi telen xtxum Dalila tetz, yi yastzun yi mero bintzij yi tal Sansn tetz, nin tzun ben mantar i tan chichaklen yi e witz cyajcawil yi e filistey, i tzun taltz: Ma jalu, ban chulu, na ja tal Sansn swetz yi mero xtxolbil yi ewan cuntu tan! stzun Dalila bantz. Nin tzun e opon yi e ajcawatz te Dalila nin cyan yi pwok cyan yi chisuknak tetz. 19Nin tzun joy Dalila puntil tan watzajen cun Sansn wi tkan, nin tzun chak jun yaj tan tponen tan caplen len yi juk bocoj xiil wi Sansn yi lasun quitanen. Ej nin tzun octz tan yajlen Sansn, i tzun taltz tetz: 20 Sansn chul yi e filistey tan abiylen! Lajkel nin tzun telen watl Sansn, nin tanen swutz yi xcyek i scyej chi na ban nin tunin. Poro quinin pujx tan yi nsken cyaj cyen colin tan Kataj Jehov. 21Cwen tzun chitzamol, nin tzun el tzaj chicolpil chicabil wutz. Nin tzun aj quicyaltz jalen le tnum Gaza. Cwen tzun chicaloltz tan caren yi brons cun, nin tzun octz cyan tan tolen jun ca yi na xcon tan chejen triw yi chon at xetze. 22 Poro, nin chuy junt tir yi xiil wi Sansn. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

279 Yi quimen Sansn

JUECES16,17

yi wit bajen yi xtxolbilatz nin tzun cu chimolol quib yi e witz cyajcawil yi e filistey tan jun tzatzin, na nin e xcye te Sansn yi chicontr, nin tzun e octz tan toyen chitxixwatz tetz chiryosil yi na biaj Dagn. Winin tzun chibitzinentz, i tzun na cyaltz: Yi karyosil ja tak amal sketz, tan kaxcyewen te Sansn, yi kacontr, chech tzun na bantz. 24 Nin yi quilol wunak Sansn, nchatz e, e bitzin tan loken wutz yi chiryosil, i tzun na cyaltz: Yi karyosil ja tak amal sketz tan kaxcyewen te Sansn, yi kacontr, yi ilenin ja oc tan xiten cun echk kacosech, nin winin kawunakil ja che quim tan, chech tzun na bantz. 25 Winin tzun chitzatzinentz, nin tampaj yi tzatzin yi ate cunt, nin tzun chijaktz tan tponen Sansn chiwutz, tan chitzeenen tej. Nin tzun ben quil tetz xetze. Ma yi tponen chiwutz, winin chitzeenentz tej. Chon tzun toponentz cyan txol cob chin tkan cal. 26 Talol tzun Sansntz tetz yi xicy yi na tzan tan chinenin i: Cyajnin in kale atet yi cob tkan cal yi tijom tetz tircun yi tyo. Na na waj chinkeje cyen jun rat, stzun Sansn bantz. 27Tircunin tzun yi e witz cyajcawil yi e filistey ate cuntz le jun chin tyoatz. Nin nojnak cunin cyan wunak. At xnan ate-tz, nin at yaj, tech nin wunak ate-tz. Nchatz at lo ox mil wunak le cap chup te yi tyoatz. Tircunin tzun na chitzantz tan xmayen yi mbi cun na ulij Sansn. 28 Nin tzun el stzi Sansntz tetz Kataj Ryos, i tzun taltz: Ta bneu pawor quil nel te culu, nink nul txakx tculu. Ntin te junt tirej, nink taku inwalor tan telsen xel scyej yi e wunakej, na ja eltzaj chicyal cabil inwutz, stzun Sansn banintz tetz Kataj Ryos. 29Ej nin tzun joy i tan kab yi cob tkan tyoatz, nintzun cu nucul tibtz txol, na yastzun yi cob tkan yi tyo yi tijom tetz tircun. Jujun tzun kab bantz tejak echk tijomatz tetz yi tyo. 30chinen tzuntz, i tzun taltz: chiquimoken tircun yi e filistey swuch! stzun i bantz. Nin tzun xcon tircun yi chamil tan tan chipitlen len yi cob tkan tyoatz, nin tzun saj nil tircun squibaj yi e witz cyajcawil yi e filistey, yi ate-tz. Nimten cunin wunak e quim tan Sansn te yi jun tiratz, swutz yi e quim tan yi ban tzaj i. 31Yi wit quimen Sansn, nin tzun e opon cyen yi e titzun, tuml yi e xonl, tan telsen tzaj wankil. Chon tzun mukxentz cyan txol yi echk amal yi na biaj Zora tu Estoal, kale mukxnakit Manoa, yi taj i. Junak tzun yob ban Sansntz tetz cyajcawil yi e aj Israel.

23 Ej

17

tzun bantz at tzun jun yaj yi na biaj Micaas, yi chon najlij wutz wutz yi amal cwent Efran. 2-3 I tzun xtxoltz tetz yi xtxu: Na, na klo waj wal yi bintzi teru. Nachij pe tanu yi telen yi puku tan alkom, yi jun mil tu jun cient pwok sakal, yi colij tanu? Ej nin nachij pe tanu yi toquenu tan jaklen caws yi jun alkomatz? In colol tetz yi pwokatz, na in mmalkon len teju. Ma jalu, swake teru, na ja ben wital teju yi ten wit suku
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Yi tyo yi tetz cuntu Micaas

JUECES17,18

280

tetz Kataj Ryos tan banlen jun ryosilu yi banij sbne tan jun seol, nin yi sakal cun tzocopon tejak. Nin tzun takt i yi sakal tetz yi xtxu. I tzun tal yi xtxu-tz: Tak tzaj Kataj Ryos banl tzawibaj, a jun coloj wal! 4 Ma yi wit tkol Micaas yi pwokatz tetz yi xtxu, nin tzun ben yi xtxu tan taklen tetz jun yaj yi txakol sakal, tan bnixen jun ryos yi tze tu nin tan tocsen sakal soltej. Ma yi bnixen chon tzun toponentz xe cal Micaas. 5 Yi Micaasatz, at tzun jun tetz amal xe tetz cal yi ntinatz xac tetz tan banlen tanen tetz munl. Ej nin tzun bnix jun efod tan, nchatz bnix cobox teblal ryosil i tan. Nchatz nin oc cyen jun cyajl i tan tetz pale. 6 Yastzun e ban te yi cobox tiempatz, na ntaxk jal jun chireyil. Ej nin cyakil wunak ntin ja chixom te cyetz cyajbil. 7Itzun bantz, at tzun jun xicy yi chon atijtz cobox kej le tnum Beln. I jun xonl Lev. 8 Nin tzun el tzaj xicyatz le tnum Beln, tan joylen junt amal kalel najewet. Nin te yi na xon i tbe tul yi amal cwent yi e xonl Efran, nin tzun opon nojtz te yi cal Micaas. 9Benen tzun jakol Micaas tetz: Na ncsitet? stzun i bantz tetz yi xicyatz. Chon nchinsaj jalen Beln. In jun xonl Lev nin na chintzan tan joylen jun amal kalel chinnajewet. 10 Ban cyaj swuch, nin ban coc tetz impale, nin ban coc tetz kajbil intaj. Nin ban coc tan banlen tanen echk kamunl. Nin cinchoje. Swake lajuj pi sakal tzatz le jun yob. Nin swake bech atz, tu awa, stzun Micaas bantz tetz yi jun xicyatz. 11Nin tzun cujij yi xicyatz, tan cyajen cyen tan najewen tuch Micaas. Ej nin yi telen tiemp nin tzun octz chi jun nitxajil i. 12 Nintzun bixe i tan Micaas tetz chipaleil. Cyajen nintzun bantz tan najewen tu Micaas. 13 Le wutz tetz tajtzakl yi winin banl Kataj sbne squibaj na yi paleatz i jun xonl Lev. xtxolbilej mbajij te yi tiemp yi ntaxk jal jun chireyil yi e xonl Israel. Itzun bantz yi e xonl kajtzun Dan, quic jun amal kale na chat cunt. Na tzun chitzan tan joylen jun amal kale chinajewet. 2 Itzun te yi ate-tz le tnum Zora tu yi tnum Estoal, nin tzun ben chichakol o xkukwil yi chin cham nin e, nin yi qui na chixob tetz jun, tan joylen junt amal tan chinajewen tul. Chibenen tzun e xkukwilatz lakak echk amal cwent yi e xonl kajtzun Efran. Te yi quicyen lakak amalatz, chon tzun cyoponentz le cal Micaas tan watl. 3 Te yi ntaxk chopon xe cal Micaas, nin tzun ben quibital yi apart wekl jilon yi jun xicyatz, yi xonl Lev, nin tzun e bentz tan jaklen tetz: Mbitzun na ajoy tzonej? chech tzun bantz tetz. 4 Toquen tzun yi jun levitajatz tan xtxolen nin scyetz yi en cun ban chitrat, yi cyajen cyen i tetz paleil Micaas tuml yi tetz najal. 5 Yi quibital yi xtxolbilatz tetz yi levitajatz, nintzun cyaltz tetz: Jakaj bin kabanl tetz Kataj. Ban cuntuk sbne kapyaj? chech tzun bantz tetz. 6 Cheb cun bin chibenu, na tzocopon Kataj Ryos tan chiquicylenu. Quic na ban nal chaj nintu, stzun yi paleatz bantz scyetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

18

1Yi

Yi mbi cun bajij chixol Micaas tu yi e xonl kajtzun Dan

281

JUECES18

7Quicyen tzuntz yi o xkukwilatz jalen le tnum yi na biaj Lais. Ej nin yi e wunak yi najlche le jun tnumatz, quic jun taklen na chibislej. Nicun e chi quitanen yi e aj Sidn, na cyal jun jak oc tan chixuxen nka tan oyintzi scyej. Nchatz quic jun tiemp jak chitij wej. Nin chin joylaj nin najlchet scyej yi e aj Sidn, nin cyal nin junt tnum at chinakajil. 8 Chipakxen tzun yi o xkukwilatz jalen le cob tnum Zora tu Estoal kale najlchet nin yi e chixonl. Ma yi cyoponen nintzun jaklij scyetz: en ban imantar? Ja pe jal jun amal itan tan kanajewen tul? 9Ja, na ja baj kaxombel lakak echk amal, nin ja jal jun amal kan kale atit balaj cojbil. Quin bin! Quin tan chisotzajen yi e wunak yi najlche-tz tul! Or itetz, mbi xac tzitetz yi inin colch quixet? Tajwen kaben tan kacambal yi amalatz. 10Na yil kopon chonej tzitile yi quic nin jun taklen najk chibislej yi e taw luwaratz, na winin balaj txotx at, nin quic nin jun taklen najk sotz chicul tej. Stke Kataj amal sketz tan kacambal yi jun amalatz, chech tzun yi e xkukwilatz bantz. 11Ej, kak tzun cient yaj cyelen tzaj Zora tu Estoal. Chon tzun e benentz tan chicambal yi jun amalatz. Tircun e cyan len chimacl cyan tetz oyintzi. 12 Chon tzun cyoponentz tan ujlen tetz jun lakbal nakajil yi tnum Quiriatjearim, jun amal yi chon at cwent yi e xonl Jud. Jalu na biaj yi amal kale e ujewet yi e xonl Dan. 13 Quicyen tzuntz yi junt eklok nin e opontz le amal cwent yi e xonl Efran, kale najlet Micaas. 14Itzun yi o xkukwilatz yi nsken wit baj quilol yi amal cwent yi tnum Lais, nin tzun cyaltz scyetz yi e cyuch: Bit wok tzaj! Xe jun calej at jun efod. Nchatz at cobox teblal chiryosil yi e taw calej yi seij nin yi sakal cun cyejak. Mbi na cyal cyeru, kalkaj pe? chech tzun yi e xkukwilatz bantz scyetz yi e cyuch. 15 Telen tzun chijatxol quib yi e xkukwilatz scyej yi e cyuch, nin e octz xe cal Micaas kale najlet yi jun xicyatz yi levita tan talchen jun yos tetz. 16 Ma yi kak cient sanlar yi cyan len chispar cyan chon tzun e cyajen cyentz stzi puert tan chichiwen. 17Inti yi o xkukwilatz e oc xe quen yi cal tan cyelsenel tzaj yi ryosil Micaas yi seij nin yi at sakal tej, tuml yi efod, tu echk ryosil i. 18 Ma yi benen tilol yi pale yi nsken wit choc yi o xkukwilatz xe quen yi cal Micaas, nin yi benen tilol yi e octz tan ticylen tzaj yi ryos yi at sakal tej, tuml yi efod, tuml yi echk chiryosil, nin tzun ben tlol scyetz: Nxac na chitzanu tan telsen tzaj echk karyosil? 19cabnequen tu! Ban tcun quil cjilon. Ntin xomen tzaj skej. Na yi kajbil itz, yil coc tetz jun witz kapaleil tan banlen tanen echk kamunl Nketz pe bant cun yil coc tetz pale jun kuj xonl Israel, swutz jun ntzi najal? chech tzun bantz. 20 Winin tzun stzatzinen yi paleatz te yi xtxolbil yi ben tbital, nin tzun ben tcyaltz yi teblal yi ryos yi sakal cun tej, tuml yi efod tu yi echk chiryosil, nin xom nintz scyej yi e aj Danatz. 21E cwen tzuntz tbe cyakil yi e xonl Danatz tuml chinitxa, tuml cyawun, tu cyakil chimebil. 22 Nsken tzun chopon joylaj, yi cwen chimolol quib Micaas tuml yi e wisin tan chibenen tan chitzamlen. 23 I tzun yi sajen quibital yi e xonl Dan yi winin chichinen yi e yi xomchet nin tan chitzamlen, nin tzun e taque cuntz tan chichiwen. Nin tzun ben chijakoltz tetz Micaas: El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES18,19

282

Mbi na aban yaj? Mbi tzuntz yi na cchin tzaj sketz? chech tzun bantz tetz Micaas. 24 Yi axwok itetz ja el tzaj italkal yi echk inryosil, yi in seol tetz. Nchatz ja el tzaj itcyal yi impale. Tircun mmel tzaj itcyal. Nin na inimsaj icul tan jaklen tzaj swetz yi mbi na imban? stzun i scyetz. 25 Quil je mas awi tan kayajlen, na qui na kil ko at jun sketz yil je lajp wi tzawej, nin ltzoc tan abiylen cun, nin yil tzajpon wi qui cunin batz tircun yi anajal chiquimok. 26 Yi benen tilol Micaas yi jun coloj cunin chixonen, bant cun pakxen i xe tetz cal. Ma yi e xonl Dan nin tzun e cwen junt tir tbe, 27tu yi echk taklen yi el tzaj cyan xe cal Micaas, tu yi pale. Chon tzun cyoponentz le tnum Lais. I tzun yi e wunakatz yi najlche-tz Lais, quic jun il na chibislej. Chastzun te cyoquen pok yi e xonl Danatz tan chibiylen cun tircun tan spar. Ej nin nchatz oc chitinol kakl yi tnum. 28 Ej nin tampaj yi joylaj chixol yi tnum Sidn, nin tampaj yi quic nin junt tnum yi at-tz nakaj, cyal tzun jun opon tan chicolchen chikab yi e xonl Dan. Ma yi chicambal yi e xonl Dan yi amalatz nin tzun e oct-tz tan nuclen junt tir yi tnum tan chinajewen tul. Chon at yi tnumatz le jun jocoj cwent yi amal Bet-rehob. 29Lais bi yi tnum te ntaxk chopon tan cambajen, poro yi chicambal nin tzun oc bi-tz cyan tetz Dan, tan taklen kej chimam Dan, jun scyeri cyajl Israel. 30Chon tzun toquen cyen yi ryosilatz yi seij tu nin ocnak sakal tej, tul yi tnumatz tan loken wutz. Ej nin yi chipaleil bantz itz Jonatn, xonl Gersn jun scyeri cyajl Moiss. Yi xonen tiemp ja chijal cyajl Jonatn. Tircunin tzun e oc lentz tetz chipaleil yi e xonl Danatz, jalen yi chibenen ticylen pres joylaj. 31Chon tzun taten jun ryosatz yi bnix tan Micaas chixol yi e xonl Danatz te yi tiemp yi at tzaj yi mantial Kataj le tnum Sil. bantz, te yi quic jun rey at tan cawun yi e aj Israel, at tzun jun xonl kajtzun Lev najlijtz joylajlen tul yi amal cwent Efran. Nin tzun cyokbej quibtz tu yi tetz mos, yi itz jun aj Beln, jun tnum cwent Jud. 2 Yi xonen tiemp nin tzun je lajpuj wi yi xnanas tej, nin tzun aj ojkujtz jalen Beln tan najewen te yi taj. Ma yi telen cyaj xaw tan yi xnan te yi taj, 3 nin tzun opon yi jun levitajatz tan joylen, nin tan cuswutzil tetz yi xnan tan pakxent tzaj tej. Cyan tzun cob buru tan, nin xomij jun yaj tej yi mos i. Tkol tzun yi xnan amal tetz tan toquen xe cal yi taj. 4Nchatz yi taj yi xnan, winin tzun stzatzinentz te yi jun levitajatz yi toponen scyuch, nin tzun taltz tetz yi ban lcyaj scyej. Nin tzun e cyaj cyentz tuml yi mos tetz ox kej xe najbil taj yi xnan, nin tzun aklij chiwa-tz, tu quica, nin chiwitbiltz. 5 Itzun te yi cyajin kej, chin jalchan cunin telen chiwatl tan cyajen klo. Poro te yi ajen tlen tu atet, nin tzun tal yi taj yi xnan tetz yi ji: Wan nin, quic na ban ko jun ntzi pi tal pam lbajnin itan, te ntaxk cxaj wok, bantz quil tzitij wej, stzun yi taj yi xnan bantz tetz. 6 Chicabil tzun e cole cuntz tan waen, nin tan ucaen, nin tzun cu wutz taj yi xnan tetz yi ji, tan chicyajentz tetz junt akbal, tan qui chitijol watl tbe. 7Qui nin tzun klo cujij, poro tampaj yi cunak nin wutz yi taj yi xnan tetz, chastzun te e cyajent cyen tetz junt akbaltz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

19

Yi mbi cun bajij te jun xonl kajtzun Lev tu yi tetz mos yi cab txkel i tanen
1Itzun

283

JUECES19

8 Itzun yi jemponen yi toin kej, chin jalchan cunin tzun telen watl yi levitajatz, tan cyajen klo, poro nin cu wutz junt tir yi ji tetz tan wanen nin te ntaxk chaj, tan qui chimucul wej tbe. Chastzun te e cyajent cyen tan waen jalen yi toquen chaj kej. 9Ma yi wit wanen, cwen tzun wekolt tib tan tajent tu yi txkel nin tu yi mos. Talol tzun junt tir yi ji tetz: Ja wit ben kej itan, nin oquen tlen tu atit akalen. Ban tcun yi nink xcyajk wok cyen tzonej, bantz itelen jalchan cunin. 10 Poro yi levita qui nin cujij tan chicyajen cyen tetz junt akbal, ma na ajen nin e bantz tu yi txkel, tuml yi cob buru yi cyan che cyan tan cyeken. Ma yi oponen tlen tu atet le tnum yi na biaj Jebs, yi jalu na biaj Jerusaln, 11nin tzun tal yi mos yi levita tetz: Mbi na tal teru tan kol kacyaj cyen tan watl le chitanum yi e jebuseo? stzun bantz. 12 Quil kacyaj le jun tnum yi nketz scyetz yi e katanum yi o xonl Israel. Tajwen tan koponen jalen Gabaa. 13 Tajwen kabuch kib tan koponen tan watl jalen Gabaa, nka Ram, stzun yi levita bantz tetz yi mos. 14 Ej benen nin tzun e bantz, tal muyunt cuntu cyoponen le tnum Gabaa, yi chitanum yi e xonl kajtzun Benjamn. 15 Nin tzun cyaj cyen yi nim be cyan, tan cyoponen le tnum Gabaa. Chon tzun cyoponentz tan colchen tcaybil na cyal jun el kajab scyej tan taklen chiposar. 16 Ej, nskenin oc lakbal yi ticyen cun jun wutzilen yaj, yi chon xaken tan akun wi cojbil. I jun xonl Efran, yi chon najlijtz Gabaa, chi jun awernak, na yi e aj Gabaa, e len cun xonl kajtzun Benjamn. 17Ma yi benen tilol yi wutzilen yi levita tu cap txkel yi chon jukl che tcaybil, nin tzun ben jakoltz scyetz: Na tzun ncxsajet, nin na ncxbenet? stzun i banintz scyetz. 18 Ujlen tu nkicyak tej tzonej. Chon nkasaj le amal Beln cwent Jud, nin chon nkaben joylajlen yi amal cwent Efran, kale atit kanajbil. Ja katij cobox kej Beln, ma jalu ja kapakx tzaj tan koponen le kanajbil, poro cyal njal cunt kaposar tzonej. 19Yi o ketz, cyan chiwa yi e tal kaburu kan, nin cyan pam tu a kakun bantz quil katij wej. Quic jun tajwen sketz, stzun yi levitajatz banintz. 20 Benen tzun tlol yi wutzilen scyetz: Quil cxbisun wok tan echk taklenatz. Yi wetz swake yi tajwen tzitetz. Nin quil wak amal tan ticyen yi akbal itan tzonej tcaybil. 21Nin tzun e ben tcyal xe yi tetz cal nin oc i tan chicachen yi e buru. Yi wit xtxajol i quikan yi e txocum, kalenas tzun e octz tan wan tu ucaen. 22 Na chitzatzin cun, yi cyoponen cobox yaj yi chin xabil nin cyajtzakl, nin tzun baj chisutal te yi cal, nin oc chicojlol yi puert. I tzun cyal quen tetz yi wutzilen, yi taw cal: Elk tzaj yi jun yaj tanu yi at tuchu! Na kaj kawitbej kib tuch! chech tzun bantz. 23 Poro nin tzun cu wutz yi wutzilen taw yi cal scyetz, itzun taltz: Ax wok jun coloj wamiw, quil tziban wok jun ajtzaklatz! Quil tziban jun itajtzaklatz yi chin xabil nin, na yi jun yajatz i jun intxocum. 24At jun inmel swuch, yi txen cun til wutz jun yaj. Nchatz at yi cab txkel yi intxocum. Chelopon wukpl tan telen chitxix itan, nin ban tziban itajbil scyej. Poro quil tziban cyen jun yab ajtzakl te yi yajej, stzun yi wutzilen bantz scyetz. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES19,20

284

25 Poro qui nin ocopon yol wutzilen te chiwi. Ej tampaj yi qui nin ocopon yi yol wutzilenatz te chiwi, benen tzun yi levita tan ticylen tzaj yi cab txkel nin el pitoltz chikab yi e malnakatz tbe. Nin e oc tan banlen cyajbil te yi xnanatz te cyakil yi jun akbalatz jalen yi tulen skil. Kalenas tzun cyajen cyen quiloltz. 26 Ulen tlen tu atit skil yi toponen yi xnanatz xe cal yi wutzilen yaj, kale atit yi chmil. Ej nin tzun cu trimpujtz wuxtxotx nin junawes quimen swutz cun yi puert. 27Ma yi telen watl yi chmil, nin yi jen jakol yi puert tan tajen, nin tzun noj quentz te yi cab txkel yi joklij wuxtxotx swutz cun yi puertil yi cal, nin ateen yi kab tibaj yi tze yi tijom tetz yi marquil yi puert. 28 I tzun ben tlol yi chmil tetz: Txiclejen nin quin, stzun banintz tetz yi xnan. Poro quic jun yol saj stzawel yi xnan, na quimnakt. Toquen tzun yi yaj tan nuclejen yi wankil yi almaatz tibaj jun buru, nin tzun ajtz xe najbil. 29Ma yi toponen, nin tzun oc yi yaj tan cuplen cun wankil yi xnanatz. Coblaj tzun pi tulejtz, nin tzun e ben chakum i tan tan chajlen scyetz wunak lakak echk tnum cwent Israel. 30Nin tircun yi e wunak yi milon tetz ja cyal: Jetz yi kelen tzaj jak cawl Egipto, quic cunin jun tir jajk kil jun xtxolbil chitanen junej. Tajwen katxumun te yi mbil skabne tan banlen tanen.

itzun bantz tircunin tzun yi e aj Israel, yi najlche cwent Dan, jalen Beerseba tuml yi amal tetz Galaad, baj cu chimolol quibtz. Ej nin junit ban chitxumun le amal Mizpa, swutz Kataj Ryos. 2 Tircunin tzun yi e witz cyajcawil yi jujun kuj xonl Israel, ate lentz. Cyaj tzun cient mil sanlar tetz yi tanum Kataj Ryos e mol quibtz le jun amalatz. 3 Nin tzun quibit yi e xonl kajtzun Benjamn, yi nsken wit chimol quib tircun yi e aj Israel le tnum Mizpa. Cyoquen tzun yi e aj Israelatz tan jaklen tkanil tetz yi levita, yi en cun mban yi jun chin ilatz. 4Benen tzun tlol yi chmil yi kajtzun alma, yi mbi cunin bajij. Je tzun taltzej: Chon koponen le tnum Gabaa chitanum yi e xonl kajtzun Benjamn tu yi cab wuxkel tanen, tan watl te jun akalenas. 5 Poro te iten nin akalenas nin e opon yi e wunak yi najlche-tz tan suten tej yi cal kale o cyajet cyen tan posarin, nin yi cyajbil itz tan imbiylen klo. Poro qui, ntin ja choc tan banlen cyajbil te yi cab wuxkel. Ej nin ja quim cyan. 6 Nin tzun saj wucyal yi wankil, nin tzun cu impiultz nin tzun ben inmantartz tan chajlen tircun yi echk pial lakak amal cwent Israel bantz quibital wunak yi jun xtxolbilej yi chin juntlenin yi mbajij. 7Ma jalu, chon lcyaj cyen wan chiwutzu, eu xonl kamam Israel tan xtxumlen yi mbil cyaj cyent yi jun ilatz yi chin txixwil nin yi ja bajij Gabaa, stzun yi chmil yi kajtzun alma. 8 Tircunin tzun e, e je txicloktz nin junit ban cyajtzakl, itzun cyaltz: Je bin skabne-ej: Cyal jun sketz spakxok xeak kanajbil. 9Ej nin kocopon tan txilun tej yi naj scyetz e skaxol yi ban kaben tan oyintzi scyej yi e aj Gabaa. 10 Ej nin nchatz ban kabixbaj jun tejak yi lajuj kaxonen yi ban chiben tan ticylen kawa. Ma yi o ketz yil kacyaj cyen, ban kaben tan oyintzi scyej yi e aj Gabaa tan chicawsen tan yi il, yi chin txixwil nin yi mbajij skaxol yi o aj Israel, chech tzun bantz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

20

1Ej

Yi mbi cunin e ban yi e xonl Israel te yi il yi bajij Gabaa

285

JUECES20

11Ej, junit tzun ban cyajtzakl yi e aj Israelatz tan chibenen tan oyintzi te yi tnumatz. 12 Nin tzun e ben chakumtz cyan tulak echk amal cwent yi e xonl Benjamn, tan talchen scyetz: Chin xabil nin yi il yi ja wit bnix cyakun cobox itanum. 13 Bant cun akwoke yi cobox yajatz sketz yi chon najlche Gabaa, tan chicwen kabiyol, na chin xabil nin cyajtzakl. Na tajwen telen yi jun yab ajtzaklatz skaxol bantz koquen junt tir tetz balaj, chech tzun e chakumas bantz benen tzin yi amal cwent Benjamn. Poro qui nin ocopon chiyol yi e aj Israel te chiwi yi e xonl Benjamn. 14Ma na tircunin yi e xonl kajtzun Benjamn ben chimolol quibtz jalen Gabaa tan oyintzi scyej. 15 At junak wukak mil sanlar yi aj Benjamn chimol quibtz. Nin nchatz at juk cient sanlar yi aj Gabaa. 16 Ej nin chixol yi jun coloj sanlaratz, at juk cient yi max len cun chicoxon, nin yi chin catnak nin e tan xconsen yi coxl na jun cun na cyulej te alchok taklen yi yatz cyajbil tan loonsen. 17Ej ma tzun yi junt txakaj xonl Israel nin tzun e molxij cyaj cient mil sanlar cyan, yi nawnaket tan oyintzi.

nin tzun e ben yi e aj Israeltz jalen Betel. Chon tzun chijakoltz tetz Kataj Ryos yi na scyetz jun kuj xonl Israel yi ban chiben bajx tan oyintzi scyej yi e xonl Benjamn. Nin tzun tal Kataj Ryostz scyetz yi ban chiben yi e xonl kajtzun Jud. 19Ej chin jalchan cunin tzun chicasen yi e xonl Israel tan cyoponen juk nakajil yi tnum Gabaa. 20Itzun yi cyoponen, nin tzun cu chitxolil quibtz tan oyintzi nakajil cunin yi tnum Gabaa. 21Poro yi e xonl Benjamn qui nin e xob, na nin e el tzajtz tan oyintzi, nin te jun tiratz e quim junak cob mil aj Israel cyan. 22-24Ej tan yi xtxolbilatz nin tzun e ben yi e aj Israel jalen Betel, tan okl swutz Kataj Ryos jalen yi toquen akalen. Nin tzun chijaktz tetz Kataj Ryos yi ko ban chiben junt tir tan oyintzi scyej yi e xonl kajtzun Benjamn. Nin tampaj yi nin tal Kataj scyetz yi ban chiben, nin tzun jal junt tir chiwalor. Ej nin tzun e bentz le junt eklok tan oyintzi scyej, le iten nin amalatz kale e chaket bajx tir. 25 Ej nin tzun e el tzaj junt tir yi e xonl Benjamn le tnum Gabaa tan oyintzi scyuch, nin te junt tiratz e quim wajxaklaj mil sanlar yi e len cun aj Israel. 26 Tircunin tzun yi e sanlar tuml yi e wunak e bentz Betel, tan okl swutz Kataj Ryos. Nin qui nin e wan mu taltz te jun kejatz, nin tzun chipat echk chitxixwatz tetz Kataj Ryos, tu echk oy tan jalen cuybil chipaj. 27-28 Nin te yi tiempatz chon tzun at pon yi caa tetz Kataj Ryos le tnum Betel, nin yi pale banas na biaj Finees, cyajl Eleazar, nin mam kajtzun Aarn. Nin yi e aj Israel nin tzun chijaktz tetz Kataj Ryos, itzun cyaltz: Ban pe kol kaben junt tir tan oyintzi scyuch yi e kaxonl yi xonl kajtzun Benjamn, nko ban yi tul cyaj tus kan? chech tzun bantz. I tzun saj tlol Kataj scyetz: Quilok wok tan oyintzi, na swake amal tzitetz tan ixcyewen eklen, stzun Kataj Ryos bantz scyetz. 29Ej nin tzun cyew quib cobox sanlar yi e aj Israel soltej len yi tnum Gabaa. 30 Ej itzun le junt eklok e ben tircun yi mas sanlar tan oyintzi scyej yi e xonl Benjamn quib chiban cyen yi cob tiratz. 31Ej nin tzun e eltzaj junt tir yi e xonl Benjamn, tan chitzamlen. Nin tzun e xcye-tz tan chibiylen junaklaj lo sanlar aj Israel tulak echk be tetz Gabaa tu yi be yi na ben Betel nin txolak chim. 32 Le
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

18 Ej

Yi bajen yi oyintzi scyuch yi chixonl kajtzun Benjamn

JUECES20,21

286

wutz cyetz cyajtzakl yi e aj Israel elen ojkuj e ban chiwutz, tampaj yi quit na chixcye cyen scyej chi ban te cob tir cyen. Poro yi e aj Israel, nin el chikansal quib joylaj len yi tnum tan chixomen nin chicontr tan chitzamlen, jalen lakak echk be joylaj len. 33 Cwen tzun chimolol quib yi e aj Israel nin tzun e octz tan oyintzi nakajil yi tnum Baal-tamar. Ma yi e yi cyewan quib soltej yi tnum Gabaa, nin tzun e eltzajtz kale atet, 34nin e octz tan oyintzi le tnum. Ej lajuj tzun mil sanlar yi chin cham nin e tan oyintzi e octz le tnum Gabaa. Nin chin xowbil nin ban, nin qui nin na el chitxum yi e xonl kajtzun Benjamn ko txant tan cyelen cun swutz. 35 Nin tzun tak Kataj Ryos amal scyetz yi e aj Israel tan chitxaconen scyej yi e aj Benjamn, nin te jun kejatz e quim junak o mil sanlar cwent Benjamn. 36 Ej nin tzun el chitxum yi e xonl kajtzun Benjamn tetz yi nsken wit chitzakon. Yi e aj Israel yi winin cyelen ojkuj tanen, chon kuklij chicul scyej yi e yi e cyaj cyen cyewal quib tan chicambal yi tnum Gabaa. 37Na yi e sanlaratz yi cyewen quib, nin tzun e octz tan oyintzi le tnum, nin tircun yi e wunak e quim cyan tan spar. 38 Nin tzun oc chitinol kakl yi tnum. Na nsken cyen oc chiyol tej yi xconk yi sib tetz jun techl yi ja wit chicambaj yi tnum, 39nin yil quiltzaj yi e aj Israelatz yil je yi sib le tnum, bantz chixcyewen cun tan oyintzi chiwutz yi e xonl Benjamn. Itzun yi e xonl Benjamn e xcye tan chibiylen junaklaj aj Israel, nin le wutz cyetz cyajtzakl yi nsken wit chixcye scyej, chi ban le bajx tir oyintzi. 40Poro icunin na chitzan tan oyintzi yi benen quilol yi sken wit oc kakl yi tnum. 41Nin tzun e xcye cun yi e aj Israeltz chiwutz tan oyintzi, nin tzun e xob yi e aj Benjamntz, yi telen chitxum tetz yi jun chin wutzilen il yi ulen tlen tu atit chiwutz. 42 Nin tzun e el ojkujtz chiwutz yi e aj Israel le be yi na ben le amal tzinunin tu. Poro quic nin cuj tan chiclaxen, na yi e yi chon na chel tzaj tnum, list tzun quitanentz tan maklen chibe nin tastenin na chiquimetz. 43 Nin tzun e cyaj cyen cye yi e xonl Benjamnatz chinicyal yi e aj Israel, nin quic nin jun scyetz itzij cyen le amal txol yi tnum Menha jalen te yi tnum Gabaa. 44 Yastzun ban yi xtxolbiltz yi chiquimen wajxaklaj mil sanlar yi e cun xonl kajtzun Benjamn. 45 Ma yi e yi e clax cyen chon tzun chibenen ojkuj le amal tzinunin tu tan cyoponen kale atit yi jun picy yi Rimn bi. O mil scyej yi eas e quim tbe. Xomche nin yi e aj Israel tan chitzamlen, nin e quimt cob mil wunaktz cyan. 46 Te jun kejas, e quim junak o mil sanlar yi chin cham nin e yi e len xonl kajtzun Benjamn. 47Ej nin tzun e el ojkujtz le amal tzinunin tu, nin tzun e atijtz tetz cyaj xaw le picyatz yi tetz Rimn na alchij tetz. 48 Nin tzun e oc yi e aj Israel tan chibiylen cun yi e aj Benjamn yi e cyaj cyen, tan cchilu. Tircunin tzun echk tnum e icyakit yi e aj Israel tan chibiylen e wunak tuml cyawun, ninin el nak cun yi echk taklen cyan yi na nojquen chiwutz, nin na oc cyen kakl echk tnumatz cyan.

21

itzun bantz, yi e aj Israel, nin tzun bnix jun chitrat-tz cyan yi ate tzaj le tnum Mizpa, te yi ntaxk xetij yi oyintzi scyuch yi e xonl Benjamn, yi quic cuj tan cyakol amal tan cyumewen jun chimel scyej yi e xonl kajtzun Benjamn. 2 Yi tzajen yi oyintzi, cwen tzun chimolol quibtz le tnum
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Ej

Yi chipucunen junt tir yi e xonl kajtzun Benjamn

287

JUECES21

Betel, nin tzun e octz tan banlen tanen chimunl swutz Ryos, jalen yi toquen akalen, winin tzun cyokentz, nin winin chibisunen, i tzun na cyaltz: 3 Ilu jun coloj kaRyosil yi o aj Israel. Mbi tzuntz yi ja bajij yi jun ilatz skaxol? Mbi tzuntz yi ja tzaj jun kuj kaxonl skaxol yi o xonl Israel? chech tzun na bantz. 4 Ma le junt eklok, chin jalchan cunin chicasen yi e aj Israelatz, nin tzun bnix jun altar cyan, nin e octz tan paten cun chitxixwatz tetz Kataj Ryos, tu echk oy yi na chaj yi ja wit jal tzatzin paz chixol tu Ryos. 5 Ej nintzun e octz tan jaklen squibil quib, i tzun na cyaltz: Na scyetz jun skaxol yi qui atij yi cwen kamolol kib le tnum Mizpa te yi ntaxk nkaben tan oyintzi? chech tzun na bantz. Na nsken wit bixe cyan yi alchok scyetz yi qui matij te jun molon ibatz, at quimbil. 6 Winin tzun chibisunen yi e xonl Israel bantz Betel, tan yi xtxolbil yi mbajij scyej yi e xonl Benjamn, i tzun cyaltz: Mut qui nsotz jun kuj kaxonl yi o xonl Israel. 7Mbil kaban tan taklen quixkel, yi e yi ja chiclax cyen? Na yi o ketz ja bixe jun katrat kan, swutz Kataj Ryos yi quic cuj tan cyumewen jun kamel scyej. 8 At pe jun kuj katanum yi qui e atij te yi molon ib yi nkaban le tnum Mizpa? chech tzun bantz. Ej nin tzun ul txakx chicul, yi cyal jun scyetz yi e yi najlche le tnum Jabes cwent Galaad e atij te jun molon ibatz. 9Na yi cyoquen tan silen planiy scyej yi e yi atij, ja lajluchax yi cyal jun scyeri e wunakatz e atij Mizpa. 10-11Bixewen tzun coblaj mil sanlar chixol yi e aj Israelatz, nin tzun aklij ort scyetz tan cwen chibiyol tircun yi e aj Jabes, tuml chinitxa nin scyuch yi e xnan yi at len quichmil. 12 chixol yi e wunakatz cwent Jabes ja chijal cyaj cient xun yi chen cunin quil wutz jun yaj, nin tzun e saj quicyaltz le campament yi e sanlar yi chon at le tnum Sil, cwent Canan. 13 Benen tzun chimantar yi e aj Israeltz tan chichaklen tzaj yi e xonl kajtzun Benjamn, yi chon najlche le jun picy yi na biaj Rimn, nin tzun bnix jun trat cyan tan quit jalen oyintzi chixol. 14Kalenas tzun e pakxijtz yi e xonl Benjamn tan najewen tul chiamal. Nin aklij yi cobox xunatz scyetz tetz quixkel. Poro qui nin e xcye yi cyaj cient xunatz tetz chicyakil cun. 15 Winin tzun telen chikajab yi e aj Israeltz scyej yi e xonl Benjamn tan paj yi nin tak Kataj Ryos amal tan chisotzajen klo yi e xonl kajtzun Benjamn. 16 Cyoquen tzun yi e ajcaw cwent Israel tan xtxumlen: en lchijal quixkel yi e mas xonl Benjamn kan, na tircunin chixnanil ja chisotz kan? 17Na yi e xonl kajtzun Benjamn tajwen yi quil chisotz junawes skaxol. Ma na tajwen tan chipucunen junt tir yi cobox yi ja chiclax cyen. 18 Poro ja koc wutz pem, na quic cuj tan kakol kamel scyetz, na ja kasuk jun kayol swutz Kataj yi yatz sbne. Nin ko qui kel cun tej kayol tzul kacaws. 19Nintzun ul txakx chicul yi txant tan tucumulen yi tzatzin yi na el cyakil yob tan taklen kej Kataj Ryos le tnum Sil. Chon at Sil lijen yi tnum Betel, nin licun tzaj yi tnum Lebona nin xlaj len yi be yi na opon Siquem. 20 Ej nin tzun ben aj mantarinl cyan tan talchen yi jun xtxolbilej scyetz yi e xonl Benjamn. I tzun ben cyaloltz: Ban cxben wok le tnum Sil, nin ban tzitew cun itib xolak echk wi uva yi at nakajil yi tnumatz. 21Or iwutz te yil chel tzaj yi e xun tan bixin. Ban tzun tzitalkaj jun xun te jujun, nin ban tzun cxpakxij
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JUECES21

288

woktz le itanum. 22 Ej nin yi kol chul chitaj nka chixibin yi e xunatz tan xochon sketz, skale scyetz: Kacuche jun pawor scyeru, yi nink chicuyu chipaj, na yi o ketz qui nin nkaxcye tan taklen len quixkel, te yi cyaj cient xun yi njal tzaj kan Jabes. Na el katxum tetz yi nkeratz cyajbilu tan taklen chimelu scyetz, ma na e nin nchopon tan cyalken len chikabu. Na tzun elpont-tz, yi nkeratz chipaju te yi yol yi chisucnaku tetz Kataj, chech tzun yi e ajcaw tetz Israel bantz. 23 Nin tzun cu chiwutz yi e xonl kajtzun Benjamn yi jun ajtzaklatz, yi alchij scyetz. Chastzun te chijunal len cun e benentz tan talken jun xun, scyej yi e yi na chibixin, nin tzun e el ojkuj, tan cyoponen le chitanum. Ej nin tzun e octz tan jesen junt tir echk chitnum, tan chinajewen tul. 24 Nchatz e ban cyakil yi e aj Israel, chijunal len cun e pakxij lakak chitanum kale atet chixonl, nin kale atet chinajal tan najewen scyuch. 25 Te yi cobox tiempatz quic nin jun rey na cawun squibaj e aj Israel, chastzun ja chiban len yi cyetz cyajbil.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

RUT
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi liwrej itz jun xtxolbil te yi mbi mbajij te jun najal aj Israel tul yi tiemp yi na chicawun tzaj yi e pujul xtisya tibaj Israel. Na xtxol yi liwrej sketz yi en cun ban Rut yi aj Moab, nin yi en cun cyumewen tu Booz. Nin yi ni yi njal te jun okben ibatz, yastzun jun scyeri mam cyen Kajcaw Jess. Nchatz na chaj sketz yi culutxumil Rut. Wech na awernak i chixol yi e aj Israel, ma na ja tak tib tkab Ryos tetz cun talma nin ja tak tib tan xomen te Noem yi xtxu yi kajtzun chmil. Nchatz na chaj sketz yi list Ryos tan culchen alchok jilwutz wunak, yi tetz cun talma na kuke cul tej i. Na yi tetz tajbil itz tan chiclaxen alchok jilwutz wunak.

tzun bantz te yi tiemp yi na chicawun tzaj yi e aj pujul xtisya, cwen tzun jun chin wej benen tzin Jud. At tzun jun yaj yi aj Belna i, cwent Jud. Nintzun aj tan najewen chixol yi e aj Moab tuml yi txkel tu yi cob cyajl. 2 Yi bi yi jun yajatz itz Elimelec.b Ma yi txkel, Noem bi.c Ma yi cob cyajl na chibiaj Mahlnd tu Quelin.e E aj Efrata nka Beln. Chon tzun cyoponentz chixol yi e aj Moab tan najewen. 3 Yi xonen tiemp nintzun quim tetz Elimelec. Jalt yi Noem yi txkel cyaj cyen scyuch yi cob tal. 4 Chon tzun jalen quixkel yi cob yajatz chixol yi e aj Moab. Orfaf bi jun, nin Rutg bi yi junt. Lajuj tzun yob e atij Noem scyuch le amalatz. tzun bantz, nintzun e quim cyetz Mahln tu Quelin. Nintzun cyaj cyen tetz Noem chuc, na nsken quim yi chmil. 6 Tbital tzun Noem jun stziblal scyetz yi aj Moab yi nsken el kajab Ryos scyej yi e tanum yi xonl Israel, na quict wej at chixol. 7Nintzun xtxum Noem tan tajent tzaj Jud. Cyelen tzaj tzuntz kale najlchet. Nin e xom tzaj yi cob tlib tej. 8 Te yi na chixon tbe nintzun taltz scyetz: Ma jalu, ban cxaj wok scyej itaj itxu. Lok tak Kataj yi banl tzitibaj chi miban wok tan banlen ban scyetz yi e kajtzun wal. 9Nin lok tak i amal tzitetz tan toquen junt ichmil, bantz jalen junt balaj inajbil, stzun Noem.
a 1:1 Beln na elepont calil pam. b 1:2 Elimelec na elepont Yi kaRyosil i yi kaReyil. c 1:2 Noem na elepont jun yi na tzatzin. d 1:2 Mahln na elepont yabi. e 1:2 Quelin na elepont txom wutz. f 1:4 Orfa na elepont esclaw. g 1:4 Rut na elepont Banl talma nka chin yuben nin.

1I

Yi taten Elimelec tuml yi najal Moab

5 I

Yi chipakxent Noem tu Rut Beln

289
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

RUT1,2

290

Te yi ntaxk chijatx quib nintzun ben Noem tan stzublen xak chitzi, poro okl nin e bantz. 10Nintzun cyaltz: Qui na, nkajen ketz teju le tanumu. 11Poro nin oc Noem chinchuj scyej: Wal, quitajenk. Mbi xac tzitetz yil cxomwok nin swej? Yi wetz quit chijal wal tan itumewen scyej. 12 Ma na quitajenk itetz xe cal itaj. Na yi in wetz quit tzoc junt wuchmil, na ja chintijin. Mptzun nink tzoc junt wuchmil, ptzun ninink kawitbej kib axen, nin ptzun ninink tzoc lacp jun tal ni swej, chijal wal, 13 tzunk ichiwe wok jalen yil chichuy tan itumewen scyej? Quit nin tzunk tzoc ichmil woktz tan chichiwen. Qui wal, quic rmeril, na yi Kataj ja tak sotz culal swetz. Nin mas tcun sotzok incul tzitej yi kol wilnin ax itetz yi na sotz icul swej, stzun Noem scyetz. 14 Mas tcunin tzun cyokentz swutz i. Witzbilt len xtxumul Orfa tan tajen tetz scyej yi e taj. Nintzun ben i-tz tan stzublen xak stzi yi tlib, nin chijatxol quib. Ma tetz Rut nintzun cyaj cyentz tej Noem. 15Benen tzun tlol Noem tetz: Xmaynin abalc Orfa, ja aj le tetz tanum. Ja aj tan chiloken yi tetz ryosil. Xominin tej. 16 Poro nintzun ben tlol Rut tetz i: Na, qui na waj yil chin lajninu. Na qui na waj wil cyenu. Chinxomok nin kalel tzajnintu. Nin na ltzat cuntu, yatz nin lnatet wetz. Yi teru tanumu iten nin weri intanumatz tzantz. Yi Ryosilu yatz nin weri inRyosil tzantz. 17Kalel quimetu, yatz nin lchinquimet wetz. Kalel mukxetu, chon nin lchinmukxij wetz. Nin kol tzinjatxlen wib teju, tak tzaj Kataj incaws. Ntin cun quimichil kajatxon cun tuchu, stzun Rut tetz Noem. 18 Yi tilol Noem yi xtxumun Rut quit oc i chinchuj tej. 19I tzun yi quicyentz, chon tzun cyoponentz le tal tnum Beln. Yi cyocomponen Beln nintzun xetij yoltz chixol cyakil wunak, nin je cyaltz: Yi xnanej nketz pe i Noem? chech. 20 Nintzun ben stzawel Noem scyetz: Quit cyalu Noem swetz. Ma na cyaleu Marah swetz. Na Kataj, yi na xcye te cyakil, ja tak winin sotzaj culal swetz. 21Yi kelen tzonej at cyakil yi tajwen sketz. Ma jalu quit nin atin cunt. Poro yastzun tajbil Kataj swej, na i yi jun yi na xcye te cyakil nin na ja tak winin sotzaj culal swetz, stzun Noem bantz. 22 Yastzun bantz yi pakxen tzaj Noem tu Rut le amal cwent Moab. Yi Rut i jun aj Moab. I tzun yi cyoponen Beln, na xet cun tzun yi jesen cosech tetz cebada. tzun jun xonl yi kajtzun Elimelec yi chmilben Noem yi na biaj Booz.i I jun yaj yi at winin kej. Nin chin ric nin i. 2 At tzun jun kej nin tal Rut tetz yi tlib: Na, taku amal swetz tan imbenen tan xon wiak cojbil. Ko pe at jun aj jesanl cosech yil tak amal swetz tan inxomen nin wutz coc tan molchen yi echk wi cebada yi na cyaj cyen wi cojbil.
h 1:20 Mara na elepont ca nka sotzaj culal. catnakil. i 2:1

1At

Yi benen Rut tan molchen wi cebada

Booz na elepont lajkel, nka, jun yi at

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

291

RUT2

Quilok bin wal, stzun yi tlib bantz tetz. 3 Benen tzun Rut tan xon wiak cojbil. Nintzun aklij amaltz tetz tan molchen yi echk wi cebada yi cyaj cyen wi cojbil cyakun yi e aj jesanl cosech. Noj quen cun tzuntz yi chon tponen le cojbil Booz, jun xonl kajtzun Elimelec. 4 I tzun bantz chon tzun tzajen Booz le tnum Beln tan quilwen yi e tetz mos. Yi toponen scyej nintzun taltz scyetz: Koj tzaj Kataj banl tzitibaj. Nchatz teru ta, koj tzaj Kataj banl tibaju, chech yi e mos bantz tetz Booz. 5 Benen tzun jakol Booz tetz yi caporal: Na tzun scyetz i yi jun xnanej yi na tzan tan molchen yi echk wi cebada? 6 Itz jun xnan aj Moab. Chon xomij i tej Noem yi cyulen tzonej. 7Nin ja jak i amal swetz tan xomen tzaj wutz chicoc yi e mos tan molchen echk wi cebada. Ja baj cun yi jalajix kej tan tan chamlen. Ana chan cunin ja uje jun tal rat, stzun yi caporal bantz tetz Booz. 8 Nintzun ben tlol Booztz tetz Rut: A jun coloj witzun, qui na waj yil cben tan chamlen cebada swutz junt amal. Ma na ncyen tustz tzonej scyej e inmos. 9Xomen nintutz wutz chicoc. Na ja wal scyetz yi ja wak amal tzatz. Kol saj saktzi tzawej at a le culbil, ban tzajoy cun. Nin ban cuca te yi cyetz chica, stzun Booz bantz tetz Rut. 10 Cwen tzun mejlok Rut nin aj cun wutz plaj wuxtxotx tan chajlen yi culutxumil i. Mbi tzuntz na taltzaju yi xtxolbilatz swetz? Chum balaj nin ilu swej ta, wech in tu awer nak chixolu, chij Rut bantz tetz. 11Benen tzun tlol Booz tetz Rut: Ja wit wit cyakil yi abalajil yi maban te awulib jetz yi quimen yi awuchmil. Nchatz ja wit yi ja chicyaj cyen awilol yi e ataj. Nchatz ja wit yi ja chicyaj cyen awilol yi atnumil tan awulen skaxol, wech na nchatz o ketz, o awer nak tanen tzawutz. 12 Lok koj tzaj Kataj Ryos yi banl tzawibaj tan yi banl awalma. Ntin cun Kataj yi kaRyosil yi o xonl Israel, yi jun kale majakwit cheybil atz, tzakon banl i tzawibaj tan cyakil cun yi echk taklen yi ja bnix awan, stzun Booz bantz. 13 Chumbalaj nin ilu swej. Yi yolu na xcye tan inmaysen. Na pe nin skil njilonu swetz. Wech na siquier ink jun mosu, stzun Rut bantz. 14 I tzun yi toponen oril tan waan, sajen tzun chakol Booz yi Rut. Nintzun taltz tetz: Or awetz witzun, banaj jun awa. Je jun pi pamej, bajsen. Ban tzamu cun tul yi mu binagrej. Nintzun cole cun Rut-tz chixol yi e mos. Ma Booz nin ben tkol i jun txob cebada yi woyint tetz. Wan cunin Rut jalen yi nojen yi cul, poro ilenin sowrin yi wa. 15 Te yi benent i tan chamlen cebada nintzun cawun Booz scyetz yi e mos. I tzun taltz: Akwok amal tetz tan toquen tan molchen xolak echk bocojt yi molijt, nin quil tzimak wok wutz i. 16 Nchatz ban lcyaj cyen jujun bakaj cebada itan wuxtxotx xolak yi jujun bocojatz yi ja wit calxij, tan toquen i tan molchen. Quil tzimakwok wutz, stzun Booz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

RUT2,3

292

17Baj cun tzun kejtz tan Rut tan chamlen echk wi cebada wutz yi cojbil Booz jalen cun yi toquen akalen. Nintzun octz tan bujlen yi cebada yi molxij tan. Molxij lo ech cob arow wutz cebada tan. 18 Yi tajen tzaj nin aj tzaj tcyal i yi wutz cebada yi molxij tan. Ninin ben i tan chajlen tetz yi tlib. Yi wit chajol nintzun je tzaj tcyal i yi sowril yi wa, nin ben tkoltz tetz yi tlib. 19Na ncaket jalu? Na nmolxet yi jun coloj cebada awanej? Koj tzaj Kataj banl tibaj yi junatz yi mmoc tan awucheyen, stzun yi tlib bantz tetz. Yi taw yi amal kale nxnaket tan molchen cebada, itz tetz ta Booz, stzun Rut tetz Noem. 20 Nintzun tal Noem tetz: Koj tzaj Kataj banl tibaj ta Booz, na chumbalaj nin i mban skej, chi banak Ryos scyej kajtzun alma. Xonl kajtzun wuchmil yi ta Boozatz, nin i jun yi tajwen tan toquen tan kacolpen tkab yi sotzal culal, stzun Noem bantz. 21Nchatz ja tal i swetz: Ban cxom nin wutz chicoc yi e inmos tan molchen yi wi cebada jalen cun yil bajen yi cosech. 22 Ban a jun coloj wal, qui cbisun, ban cben. Cyal caj nint wi junt cojbil, bantz cyal cyajontz, stzun Noem bantz. 23 Yatz nintzun ban Rut-tz. Chon tzun taten i-tz tan molchen yi wutz cebadajatz chixol yi e mos Booz, jalen cun yi bajen yi cosech tetz cebada tu triw. Ej nin chon najewen Rut-tz te yi tlib.

tzun jun kej nin tal Noem tetz Rut: A jun coloj wal, ban chinch wetz, yi nink nok tan joylen puntil tan toquen jun awuchmil tan taklen yi tajwen tzatz. 2 Ma jalu, at bin yi kaxonl Booz, kale axaket tan akun chixol yi e tetz mos. Nin te yi akbalej mben i tan bujlen cebada le er. 3 Banaj yi xtxolbilej: Ban cjichin nin, nin ak quen jun balaj tzacbil tzawej. Nin wek cun awib te jun balaj bech atz. Nin quilok le amal Booz. Quil tzawak amal tetz tan techal awutz yi ntaxk bnix tan waan nin tan ucaen. 4Il nin cunin nal cwet yi soc kalel witet. Kalenas tzun cbentz tan jolchenen yi xtxo nin ban coye cuntz xlaj. Ej nin i tzalon tzatz yi mbi mas tajwen tan abnol, stzun Noem bantz tetz Rut. 5 Cuj, stzun Rut ban. Tzimbne quib yi ntalu swetz. 6 I nin tzun tulej Rut-tz, quib yi tal yi tlib tetz. Nin tzun ben i-tz. 7Winin tzun stzatzinen Booz yi wanen nin yi tucaen. Nintzun cu nucul soctz tan watl nakajil jun tenaj cebada yi nsken bujxij. Buchtlen tzun tocomponen Rut kale atitet. Ewun cuntu tocomponen i. Nin je jolol yi xtxo Booz nin cu coyloktz xlaj. 8 Yi toponen nicyakbal jalt cuntunin telen watl Booz. Yi jen tolil tib ninin el yab tej yi at jun xnan coylij xlaj. 9Nintzun jaktz: Na tzun scyetz a? chij i bantz. In Rut yi chakumu, chij. Ilu mero xonl kajtzun wuchmil. Chastzun te tajwen yil tzocu tan incolpen tkab yi sotzaj culal. Ej nin tajwen yil tzumeu swej, stzun Rut. 10 Koj tzaj Kataj banl tzawibaj, chij Booz. Na qui nin ncxom te yi chitxumun yi e mas xnan yi ntin yi e xicy na chipek tej. Quic na ban tetz cyetz yi ko ric nka meba, ntin yi ko xicy. Ma yi aatz qui nin maban yi
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1At

Yi chibalajil Booz tu Rut

293

RUT3,4

xtxolbilatz. Ma na ja ajoy yi in, yi ja chintelan. 11Ma jalu, a jun coloj Rut, quil cxob. Na ja wit lajluchax yi abalajil chiwutz yi e wunak tzonej. Chastzun te tzimbne yi awajbil. 12 Ptzun bintzijk yi in axonl poro at junt yi mas ixonl itib tuch. 13 Poro te yi akbalej ban cwit tzonej. Ma eklen, yi ko na taj yi axonlatz tan acolpen, ban atit. Ma yi ko qui, swutz cun Kataj yi nocpon wetz tan acolpen. Ma jalu witen bin, na txen ul skil, stzun Booz bantz. 14 Chon tzun witen cyen Rut nakajil Booz te yi jun akbalatz. Ma yi tulen skil, jalchan cunin tzun casentz. Chin tzotzet nin yi tajent tzaj i na nsken tal Booz yi cyal klo tzilon wutz jun xnan le jun amalatz kale na bujlij yi cebada. 15 Poro te yi ntaxk aj tzaj, nintzun tal Booz tetz Rut: Cyajlen yi xbuk yi cyan awan. Nin lit cun wuxtxotx, stzun i. Nintzun ben kojol Booz jun lo quintal cebada tibaj. Ej nin je tkoltz wutz coc Rut. Kalenas tzun tajen Rut le tetz najbil. 16 I tzun bantz yi toponent Rut, nintzun jak yi tlib tetz: en mban wal? Nintzun xtxol Rut-tz tetz yi tlib yi mbi cun bajij. 17Nchatz tal i: I mmakon tzaj cyakil yi cebadajej swetz. Na nin tal i swetz: Ploj yi ko quic nin cyan awan yil copon te awulib. 18 Nintzun tal Noem-tz tetz Rut: Ma jalu wal, kachiwe yi mbi sbajok. Yi jun yajatz, quil tzuje tetz jalu jalen yil jal puntil tan, tan pujlen xol tircun. tzun bantz yi tajen tzaj Rut nintzun ben Booz jalen ju cal tan chiwen yi junt xonl. Na yastzun yi amal kale na chimolwit quib cyakil wunak. Watok cunin cole cuntz yi ticyen cun yi jun xonlatz yi nsken tal i tetz Rut yi at rmeril tan toquen tan colpen i. Or teru coleku tzonej, chij Booz banintz tetz. Nintzun opontz, nin cole cuntz. 2 Nintzun e saj chakol Booz lajuj ajcaw tetz tnum. Yi cyulen nin jak i pawor scyetz tan chicolewen cun scyej. Nintzun e baj cole cuntz. 3 Nintzun ben tlol i-tz tetz yi xonl: Yi Noem ja pakx tzaj i Moab. Ja tzun xtxum i tan benen jun pi tetz yi xtxotx cay, yi xtxotxben kajtzun kaxonl Elimelec. 4Chastzun te minchaku tan tbitalu, ej nin tan wital yi ko na taju sloku. Na, na klo waj yil talu chiwutz cun yi cobox kastiwej, nin chiwutz cun yi kawi banl wi tetz tnum. Na yi ilu teru mero chixonl cun quibu tu kajtzun Elimelec. Nin yi kaley itz yi tajwen yi ilu lokon tetz yi txotx. Na klo waj lwit yi ko quil sloku. Na yi ko quil sloku, ej in tzun klo na waj tzinlok. Na nchatz in, in xonl kajtzun alma, stzun Booz tetz yaj. Ban bin, tzinloke bin, chij. 5 Ban, chij Booz. Poro na klo waj wal claril teru. Na taj yil xtxumu yi kol sloku yi xtxotx Noem, tajwen cun tzun tzoc Rut yi aj Moab tetz txkelu, bantz cyajen cyen yi txotx te bi jun xonl kajtzun Elimelec, stzun Booz. 6 Yi tbital yi xonl kajtzun alma nintzun taltz: Ko yatz, quil tzinlok yi txotx. Na stzakonk mal te yi weri inherens. Poro yi ko na awaj tzalok, ban atit. Nin swake amal tzatz tan alokol, stzun yaj bantz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Yi toquen Rut tetz txkel Booz

RUT4

294

7Te yi tiempatz at jun chicstumbr yi e xonl Israel yi na tak jun yaj amal tetz junt tan tetzal jun echk taklen, nka yi na bnix jun trat chixol cob wunak. Yi jun yi na akon amal, nka yi jun yi na cayin, na tcyajlen jalaj xajab tan benen tkol tetz yi lokol, tetz quiwel chiyol. 8 I tzun yi tkol yaj amal tetz Booz tan lokol yi txotx, nintzun el tcyal jalaj xajab, nin ben tkoltz tetz Booz, nin taltz tetz: Ban tzalok. 9Benen tzun tlol Booz scyetz yi e ajcaw, nin scyetz yi e mas yi ate-tz: Eu bin stiw sbne jalu nin tzantzaj, yi in, nchinlokon yi txotx tetz Noem, yi xtxotxben kajtzun alma Elimelec tu Quelin nin Mahln. 10Nchatz eu stiw tej yi tzocpon yi xmalcan yi aj Moab yi na biaj Rut tetz wuxkel. Yastzun lwulej bantz cyajen quen yi amal te bi Mahln yi kajtzun chmil, nin tan qui sotzajen yi bi i skaxol.j E binu stiw tej, stzun Booz bantz scyetz yi e wi banl wi tetz tnum. 11Cyalol tzun chicyakil yi e wi banl wi scyuch yi e yi ate-tz: Bintzi, o stiw tej. Lok koj tzaj Kataj yi banl i tibaj yi xnanatz. Chon nink chiban tal i chi banake cyen Raquel tu Lea, kale ntzajet kaxe yi o xonl Israel. Ma ilu teru lok tzoc cyenu tetz jun balaj yaj skaxol tzonej Efrata. Nin lok jal keju tzonej Beln. 12 Lok tak Kataj winin anitxa te yi xnanatz. Nink chijal jun coloj axonl chi banak Faresk yi chinitxa Tamar tu Jud, chech e wi banl wi bantz tetz Booz. 13 Yastzun bantz yi toquen Rut tetz txkel Booz. Nin tzun chiwitbej quibtz. Nin tak Kataj amal tan toquen lacp jun ni tej Rut. Jalen nintzun ban jun chinitxa-tz. 14 I tzun yi titzen yi tal niatz, nintzun cyal yi e xnantz tetz Noem: Ntyo tetz Kataj na ja tak i jun aj colpinl terul yi tzocopon tan quicylenu. Lok jal kej i chixol cyakil yi e katanum xonl Israel. 15Nin yi jun tal mamaju tzocpon tan maysenu. Nin tzocpon tan quicylenu yil tijinu. Na yastzun tal yi jun tal tlibu yi winin na pek teju, yi mas tcun balaj swutz ik juk talu, chech e xnan tetz Noem. 16 Ma Noem nintzun bentz tan ticylen yi ni tan toquen tan chuysen nin tan chuslen. 17Yi quilol yi wisin yi tal ni nintzun cyaltz: Ja itzij jun tal Noem tanen. Nintzun oc yi bi-tz cyan tetz Obed.m Yi Obed, yastzun yi taj Isa. Ma yi Isa i taj yi Luwiy ban. 18 Je yi e mam cyen Luwiy. Chon na xetij tej Fares, jun scyeri cyajl Jud. Yi jun Faresatz i taj Hezrn. 19Ma yi Hezrn i yi taj Ram. Ma yi Ram i yi taj Aminadab. 20Yi Aminadab i yi taj Naasn. Ma Naasn i yi taj Salmn. 21Yi Salmn i yi taj Booz. Ma Booz i yi taj Obed. 22 Ej nin yi Obed i yi taj Isa. Ma Isa i yi taj Luwiy.n
j 4:10 Yi cawl tibaj yi levirato, na jal kan tul Dt 25:5-10. k 4:12 Fares Cyajl Jud te yi ji xnan yi na biaj Tamar. Gn 38:27-30; 46:12; Nm 26:20; Neh 11:4, 6. I jun scyeri yi e mam cyen Jess. Mt 1:3; Lc 3:33. l 4:14 Yi colpinl teru itz yi yol Goel le hebrey, yi na elepont xonl jun yi tajwen tan colpenel tzaj yi tajwutz yi ja ben tul il. Yi Booz, i jun yi jun aj colpinlatz, yi aj lokolatz. m 4:17 Yi biaj Obed na elepont akol kej Ryos. n 4:22 1S 16:1-22; 2S 7:13-16; Mt 1:3-6.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

BAJX SAMUEL
Txolbil Xol Yi Liwrej

Tul yi liwr tetz Bajx Samuel na chaj yi en cun ban yi stzajen wi yi echk tiempatz yi nchicawun tzaj yi e pujul xtisya cwent Israel. Nin na chaj yi en cun toquen yi bajx chireyil yi e aj Israel tan chicawun. Ej nin tul yi liwrej, skile yi mbi cun bajij scyej ox yaj yi na chibiaj: Samuel, Sal tu Luwiy. Yi xe cyakil yi chusun yi na jal kan tul cyakil yi liwrej itz: Yi ko at culutxumil jun tan banlen tanen yi cawl Ryos sjalok yi banl Kataj tibaj. Ma na ko at jun yi na tzan tan pajlen cawl Ryos ilenin na ben tul il. Clar cunin na lajluchax tul cap. 2:30 kale jilonet Kataj Ryos tetz yi witz pale El: ...ntin swake chikej yi e yil cyak wetz inkej tan chiculutxumil. Ma yi e yi quil cyak inkej, tzelpon chitxixl wan. Ja bixe chireyil yi e aj Israel tan Ryos poro tan tu yi chinchuj nin e ban tan jaklen tetz. Ja tak Ryos chireyil poro nketz tajbil i. Na ntin i yi mero ajcaw squibaj, nin i yi mero ajcaw squibaj cyakil wunak yi ate wi munt (2:7-10).
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 17) na jilon te yi toquen cyen Samuel tetz pujul xtisya. Yi cap wekl (Cap. 810) na jilon te yi toquen cyen Sal tetz rey. Yi toxen wekl (Cap. 1115) na jilon te yi tiemp yi ncawun tzaj Sal. Yi cyajen wekl (Cap. 1630) na jilon te yi toquen Sal tan quimsen klo David. Yi toen wekl (Cap. 31) na jilon te yi chiquimen Sal tu yi e tetz cyajl.

tzun bantz tenchan le jun amal wiwtz cwent Efran yi na biaj Ram, at tzun jun yaj yi xonl kajtzun Zuf najlijtz, yi na biaj Elcana. Yi Elcanajatz i jun cyajl Jeroham, nin yi Jeroham, Eli bi yi taj. Nin yi Elijatz, Tohu tzun bi yi tetz taj banak cyentz. Tircun yi eatz e len cun xonl kajtzun Efran. 2 Yi Elcana cob txkel banak, Ana bi jun, ma yi junt Penina bi, nin yi Penina winin tetz tal e jal, ma yi Ana quinin talaj jun tal. 3Yi Elcana, cyakil nin yob na xaktz tan culajen Kataj Jehov, yi cyal na xcye quen tej, nin tan paten xtxixwatz swutz i jalen le tnum Sila kale atit yi cal Kataj. Nin chon najlij El yi witz pale tan banlen yi munl xe cal Kataj, tu cob cyajl yi na chibiaj Ofni tu Finees, na nchatz e, e len cun pale. 4 I tzun yi na opon tiempil tan tkol Elcana yi xtxixwatz tetz Kataj Ryos, nin tzun na tak i mu cyetz Penina te yi chibajatz tuml tircun yi e tal, 5 ma tetz
a 1:3

1I

Yi tkol Kataj Ryos jun tal Ana

Sil yastzun bi yi amal kale atit yi cal Kataj.

295
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL1

296

junt txkel, yi Ana, na tzun tak jun chumbalaj pi te yi oyatz tetz, na winin na pek i tej, wech na quic talbil i tan Kataj Ryos. 6 Nin tan yi xtxolbilatz nin tzun na oc Penina tan xuxen Ana nin tan xcyaklil tej, nin winin na octz tan telsen xtxix na qui nin tak Kataj Ryos amal tetz Ana tan jalen jun tal. 7I tzun yi na jepon yi jujun yob, yi na ben Ana le cal Kataj Ryos, ilen nin tzun na oc Penina tan xuxen i, nin tan xcyaklil tej, nin tan yi xtxolbilatz winin tzun na oktz tan yi bis yi at cunt, nin quit tzun na wantz tan paj. 8 Jakol tzun Elcana tetz Ana: Ana mbi na awoklej? Mbi tzuntz quit nin na cwan tan paj bis? Nketz pe bant cun in wetz swutz yi atek lajuj awal? stzun Elcana bantz tetz Ana. 9Ej i tzun ban jun tirtz, le tnum Sil, yi wit wanen Ana nin tzun el tzajtz, nin bentz le cal Kataj. Yi toponen Ana chon tzun colchij El, yi witz pale nakajel tzaj yi puert yi na kocpon cunin le cal Kataj Ryos. 10Winin tzun token Ana yi tocomponen, nin tan paj yi winin sotz culal at cunt, nin tzun oc i-tz tan nachlen Kataj. 11I tzun taltz: Kataj Ryos, ilu yi Ryos yi cyal na xcye quen tej, nink nul txakxuj tculu, nink tzel kajabu swej, tkab yi sotz culal yi atin cunt. Yi wajbil ta, itz yi nink taku jun tal wal, nin yil taku yi jun tal walatz, jun cun yol swake teru tan xconen xe calu tetz cyakil tiemp, nin quil tzel caplun yi xiil wib bantz tulen txakx tkacul yi itz jun chakumu, stzun Ana bantz tul yi oracin. 12 Ej nin tan paj yi nim nin jun chin tkuj ban Ana tan nachlen Kataj, nintzun oc cwent El te yi stzi Ana te yi na tzan tan nachlen Kataj. 13 Poro yi Ana tcul cuntu na tzan tan nachlen Kataj. Nketz chin wi nin i ban. Nin tan paj yi numun cuntu nachol Ana Kataj, nintzun xtxum El yi kbarel lo i. 14Benen nintzun tlol El tetz: Ana, tona nin lcyaj cyen yi xcalain awan? Cyajk cyen awan jalcunej! stzun El bantz tetz. 15 Ta, chij Ana, nketz a at tinwi. Nketz ik jajk oc a tinwi, ma na at jun chin bis tetz walma, chastzun te na chintzan tan xtxolen nin tetz Kataj. 16 Quil xtxumu yi ink jun yab xnan. Qui, yi in wetz nachlen Kataj mimban na winin na sotz incul, nin winin bis at swetz, stzun Ana bantz tetz El yi witz pale. 17Yi tbital El yi xtxolbilatz nintzun taltz: Tzatzin cun cben. Nink tak Kataj tzatz tircun yi mmajak tetz, stzun El bantz tetz Ana. 18 Tyotu teru ta, stzun Ana bantz. Ej nintzun pakxij junt tir Ana le chiposar, nin octz tan waan. Nin jetzatz quit bisun i junt tir. 19Ej i tzun le junt eklok, chicasentz chin bixe skil, ej, nin te yi nsken wit bnix yi chimunl swutz Kataj Ryos, nintzun e pakxijtz xe chical le tnum Ram. Nintzun e witbej quib Ana tu Elcana yi chmil. Nintzun ban Kataj tanen yi xtxolbil yi el stzi Ana tan jaklen tetz, tan tkol amal tan jalen jun tal i. 20Ej chastzun te toquen cyen Ana tetz chon wi, nin yi jen ponen yi tiempil i, nin tzun ul yos tuch, nin oc tkol bi yi tal niatz tetz Samuel,c na nin el stzi tan jaklen tetz Kataj Ryos. 21Ej oponen nintzun ban tiemp tan benen Elcana tuml tircun yi e najal tu yi junt txkel le tnum Sil, tan telen cun i te yi yol yi sukint tan tetz Kataj Ryos,
b 1:11

Nm 6:5.

c 1:20

Yi biaj Samuel le hebrey na elepont yi jun yi jaklijt.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

297

1 SAMUEL1,2

nin tan toyen yi xtxixwatz yi na pat-xij cyakil yob. 22 Ma tetz Ana qui nin tzun ben xomoktz scyej, na nin tal i: Qui nin lchimben, ma na jalen yil tzel tal wal te xtxutx. Ej kalenas tzun lbentz wan tan tabnajen tkab Kataj, nin tasten nin lcyajet-tz wan tan xconen xe cal Kataj tetz cyakil tiemp, chij Ana tetz Elcana. 23 Ban tzaban yi xtxolbil yi mas na cpek tej. Ban cyaj cyen jalen yil tzel yi ni te xtxutx. Ban tzun cxel cun te yi xtxolbil yi masuk, stzun Elcana bantz tetz Ana. Ej chastzun te cyajen cyen Ana, nin octz tan chuysen yi tal ni jalen yi quiwixen nin yi telen te xtxutx. 24Yi telen te xtxutx, tal juyet nintzun i yi benen ticylen le cal Kataj jalen le tnum Sil. Nintzun ben tcyal Ana jun tor yi sken tzak ox yob tan. Nchatz ben tcyal junak cob liwr triw, tu jun tzum win tan toyen tetz Kataj. 25Yi wit cyoyil yi tor tetz jun chitxixwatz swutz Ryos cyan nintzun cyabnaj yi tal ni Samuel tetz El. 26 I tzun tal Ana tetz El: Max culu ta, poro yi yol yi swale teru, itz yi mero bintzij. Yi in wetz in yi jun xnan yi ulak oxix yob tan nachlen Kataj Ryos tzonej, nin at ninu-tz nakaj banak. 27Yastzun injakol tetz Kataj tan tkol jun tal walej swetz, nin jun cun ja tak i swetz. 28 Nin ja insuk tetz Kataj yi tzinjatxe yi wal tkab i tan xconen tetz i tzonej le cal Kataj jalen yil quim, stzun Ana bantz tetz El. Yi tbital El yi xtxolbilatz, nintzun cu mejloktz, jalen yi cwen ponen yi plaj wuxtxotx tan taklen kej Kataj Ryos.

itzun bantz, nintzun oc Ana tan nachlen Kataj, itzun taltz: Kataj Jehov, tetz cun walma na chintzatzin swutzu, na na taku inwalor. Nin yi jalu, quit na chintxixwij, na ban chinjilon scyuch yi e incontr. Winin na chintzatzin swutzu Ta, na ja ocu tan wucheyen!d 2 Kataj Jehov, quic nin junt chonk chi ilu, na yi ilu teru quic mu tal paltilu! Cyal nin junt yi nink xcye tan kaquicylen, ma na ntin ilu. Quil jal junt kan chonk chi ilu! 3 Ma jalu, cyal bin jun ltocsaj tib nim tu jilon, cyal ltocsaj tib tzaknak, na yi Kataj Ryos i yi Mero Ryos. Na na til tircun echk taklen yi na kaban. Na yi i tetz na malan kajtzakl, nin na til yi kapaltil. 4 Xcyek i tan xiten cun yi chimacl yi e yi chin cham nin e tanen. Nin na tak i chiwalor yi e tal prow yi quic chichamil. 5 Yi e yi winin na sowrin chiwa sajlen, yi jalu txixij tlen tu na cyulej jun tal pi waj. Ma yi e yi jalt nin tan chiquimen tan wej sajlen, yi jalu, quit na chiquim tan wej. Ej nin yi xnan yi quic cuj tan talal jun tal sajlen, yi jalu, ja che talaj juk tal. Ma yi e yi winin cyal sajlen, quict cyetz cyalbilatz jalu.
Sal 113:5-9; Lc 1:46-55.

1Ej

Yi bitzinen Ana tan yi tzatzin yi at cunt

d 2:1-10

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL2
6

298

Yi Kataj Ryos ban lquim jun wunak tan, nin ban tzitzij tan. Ban lkopon tan chixol alma, nin ban lkajetzaj tan chixol. 7 Ko na taj Kataj Ryos ban lkoc tan tetz ric, nka ban lkoc tan tetz meba. Ban lkacu trimp tan, nin ban lko xicyen junt tir tan. 8 Ban tzoc jun tal prow meba tan tetz ric. Nin ban je tzaj jun aj rmosum tan xol tzis. Nin ban cole tan chixol yi e witz ric. Nin ban ltak Kataj cawl tetz tan cawunen chixol, na yi Kataj Ryos i bnol tetz yi munt nin i yi taw tetz. 9 Na oc Kataj tan quicylen chibe yi e yi chon ajlij chicul tej. Ma yi e yi junt len cyajtzakl, na chiquim cyeratz tul tzotz wutzil, na cyal jun na txacon tan yi tetz chamil cuntu. 10 Puchij cunin chibne yi e contr Kataj tan. Na tzul echk kancyok tan tan chisotzajen cun. Tzocpon Kataj tan chicawsen cyakil wunak yi ate benen tzin wi munt. Stke i chamil yi witz rey yi ja je xtxaol, nin chin cham nin sbne i benen tzin, stzun Ana bantz. 11Pakxen tzun Elcana tuml yi najal jalen Ram kale atit chinajbil. Ma yi tal tal Ana nintzun cyaj cyentz xe cal Kataj te El yi witz pale. yi tiempatz, yi cob cyajl El chin juntlen nin yi cyajtzakl. Qui na cyek mu tal chi Kataj. 13 Nin qui na chiban tanen chimunl chi jun mero pale chixol yi e wunak. Na ko na opon jun tan suken jun toy tetz Kataj, bajx cunin na opon jun chichakum tan jesen tzaj mu chibaj te yi na pultij wi kak. 14 Nin ja xcon jun chin tenedore tan tul wok tan jesen tzaj jun pi te yi chibajatz tan taklen scyetz yi e paleatz. Nicy nin tunin na chibantz scyej cyakil yi e xonl Israel yi na chopontz tan oyin. 15 Poro nketz ntinatz, ma na nchatz te ntaxk oc paten yi epuil yi txixwatz wi altar, bajx nin na opon yi chichakum yi e cyajl El-atz te yi aj oyinl nin na tal tetz: Aktzaj mu tetz pale te yi chibaj yi cyan awan tan woquen tan boxlen, na yi pale quil stzam yi chibaj ko skajsant tzawak tetz, ma na chin tajwen cunin yi txaxet tzopon swutz,f stzun yi chakumatz na bantz. 16 Poro yi na cyal yi e aj oyinl yi bajx na patij yi epu na yas tzun yi ley, kalenas tzun ban tcyajlen yi pale yi tetz pi yi bixbant tan Ryos scyetz, ilenin na je lajpuj wi yi chakum yi na tbit yi xtxolbil, nin tzun na taltz: Quic rmeril, tajwen tan awakol jalcunej yi ntaxk pat-xij, na ko qui, tzelpon tzun inmajoltz tzatz,g stzun na bantz. 17Tan yi xtxolbilatz yi na chiban yi cob paleatz, chin xowbil nin tzun yi quil jaltz swutz Kataj Ryos, na qui nin cyak kej yi echk oy yi winin xanil swutz Kataj Ryos, yi itz nin tetz.
e 2:14 Itz jun tenedor yi nim, yi at ox wi. f 2:15 Nkeratz yi ley yi alijt cyen tan Kataj scyetz yi e xonl Aarn, ntin at rmeril tan cyetzal yi wutz cul tu jalaj cux yi at le sbal te yi nsken wit pat yi epuil wi altar. Na taj silen Lv 1:8-9; 3:3-5; 7:22-27, 31-36. g 2:16 Yi chipaltil yi cob cyajl El itz yi e oc tan majlen nin tan bajsen yi chibel yi oy yi itz tetz Ryos.

12 Te

Yi chipaltil yi e cyajl El

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

299

1 SAMUEL2

18 Ej, ma yi Samuel ilenin na ban tetz munl le cal Kataj, nin at cyen jun efodh wutz cul i yi lino cun yi na xcon cyakun pale. 19Nin cyakil nin yob na chopon yi xtxu Samuel tu chmil tan oyin le cal Kataj. Ma tetz xtxu, ilenin ja opon jun tal ne capa yi tal tan yi i bnol tetz. 20Nin tzun na tak yi El chibanl Elcana tu Ana, nin je na tal El scyetz: Tak tzaj Kataj jun coloj initxajil tetz xel yi jun initxajil, yi ja wit itakwok tan xconen tetz Kataj, stzun El bantz scyetz. Ej nin yi quibital yi jun yolatz nintzun e pakxij tan cyoponen le chinajbil. 21Sajen tkol Kataj yi banl tibaj Ana, na nin cyaj cyen junt tir chon wi. Nin yi telen tiemp e jal oxt tal Ana yi xicy, nin cob xun. Ma tetz Samuel, winin chuyen i swutz Kataj Ryos. 22 Ma El nsken tijin cul, poro na tbit yi mbi cunin ajtzakl cachi na chiban yi cyajl scyej yi e xonl Israel, nin na tbit yi na chiwitbej quib scyuch yi e xnan yi ate te chiturno tan akun stzi yi puertil yi mantial tetz Kataj. 23 Chastzun te tlol scyetz: Cyakil cun yi e xonl Israel na cyal swetz yi chin juntlen nin itajtzakl. Nxac yi yatz na ibanwok? 24Chin junt lenin itajtzakl. Quic mu banlil yi itajtzaklatz yi na iban, na cyakil wunak na chitzan tan iyolchen. 25 Ej nin ko na jal paltil jun wunak tej junt, ban tzoc Kataj tan chinuclen. Poro na tzun jun tzoc tan kanuclen ketz kol tzel wex Kataj kan? Cyal jun. Poro qui nin ocpon yol El te chiwi yi e cyajl. Nin tan paj yi stzetzsal cyalma, bixe tan Kataj tan chisotzajen cun. 26 Ma yi Samuel, winin chuyen i, nin chumbalaj nin i swutz Kataj. Nchatz yi e wunak winin na chipek tej, na chin jicyuch nin te tajtzakl. 27Ej nin te yi tiempatz nin opon jun elsanl stzi Ryos tan xajsen El, i tzun taltz: Je jun xtxolbilej yi ja tal Kataj swetz tan walol teru: Te yi ate tzaj yi e amam Egipto jak cawl yi faran, ja inchaj wib chiwutz. 28 Nin chixol cyakil yi e xonl Israel, ja je intxaol yi ara amam Aarn tu yi tetz xonl tan ixconen tetz pale tzinwutz. Nin ja ije intxaol axwok tan paten echk txixwatz wi inaltar, nin tan itoquen tan paten insens tzinwutz, nin tan xconen yi efod itan.i Nchatz te cyakil oy yi na cyak yi e atanum swetz, ja wak irasin, quib yi bixewen wan.j 29Ma jalu nxac na ctzan tan telsen kej cyakil yi echk txixwatz tu oy yi ja wit chincawun tej? Mbi xac yi chon na aj nin awi scyej yi e anitxa, nin quit na awek chi in? Na ilenin ja awak amal scyetz tan sajen chicatzaj tan yi echk cyoy yi e intanum, chij Kataj bantz swetz. 30Chastzun te yi Kataj, yi kaRyosil yi o xonl Israel, yi talnak yi aatz tuml yi e anitxajil chixconk swetz, ja je txixpul i yi tajtzakl, nin jalu je na tal i: Quit wak mas amal tzitetz te yi jun ajtzaklatz, ma na ntin swake chikej yi e yil cyak wetz inkej tan chiculutxumil. Na yi e yi quil cyak inkej, tzelpon chitxixl wan. Nin jun cun yastzun sbajok, na in Ryos nin na nel cun te inyol. 31Tzul chan yi kejlal yil noc tan xiten cun akej. Nchatz tzelpon chikej yi e amam wan, nin yi e axonl yi xomt che tzaj. Cyal jun nink biin cun. 32 Tzawile cyakil yi echk taklen balaj yi tzimbne chixol yi e atanum. Poro yi aatz quic awetz tuch, nin cbisunk tan paj, nin cyal jun scyetz yi e axonl yi xomt tzaj stijink cun cul na chiquimok len. 33 Poro ilenin swake amal tan taten jun scyeri axonlatz tan
h 2:18 Efod itz jun lantar tanen yi ja xcon cyakun yi e witz pale. Ex 29:5. Lv 7:35-36. i 2:28

Ex 28:1-4.

j 2:28

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL2,3

300

tilol nin yi inaltar joylaj, bantz jalen chon tetz, nin bantz bisunen yil tzel nin talma te yi munl. Ma tircun yi e mas axonl chicopon biyij cyeratz. 34Nin tan lajluchaxen tzawutz yi yastzun sbajok, chiquimok yi cob acyajl Ofni tu Finees, tcul jun ntzi kej. 35 Ej tzocpon cyen tzun jun chumbalaj pale-tz wan, yi ban lkuke incul tej nin yi stzelk cun te yi wetz wajbil, nin yi sbne tanen echk incawl. Nin yi e tetz xonl quil chitzaj cyeratz, nin ilen nin stzatok jak cawl yi witz rey yi jepon intxaol. 36 Cyakil cunin tzun yi e axonl yi chiclaxok cyen tkab quimichil, chul len tzuntz swutz yi jun paleatz, nin chimejektz tan jaklen jun tal pi sakal, nka jun tal pi pam tetz chiwa. Nin copon chiwutz tetz tan jaklen alchok akunil yi at chixol yi e pale tan chitxacol mu chiwa, stzun Kataj Ryos, chij yi elsanl tzi bantz tetz El. tzun ban te yi jun tiempatz, chin juyet nin Samuel, nin winin na oc il i tan banlen tanen echk munl swutz Kataj. Poro chon at jak cawl El yi witz pale. Nin te yi tiempatz quic mas na jilon Kataj tetz jun elsanl stzi i, nin quic mas echk wutzicy tanen nchaj Ryos scyetz. 2 Poro at tzun jun tir bantz, te yi nsken wit biin El, nin te yi nsken wit oc cyen tetz moyi, nin te yi na wit-tz le tetz witbil, yi jilonen tzaj Ryos tetz Samuel. 3 Chon tzun na wit quen Samuel le mantial Kataj, kale atit yi caa kale at cun echk cawl Kataj, nin te yi na tzanet kakl yi cantil, nintzun jilon tzaj Kataj tetz: 4 Samuel. Chon atin tzonej ta! stzawel Samuel tetz. 5 Lajkel nin tzun benentz kale na witet El, i tzun taltz: Je inej ta, mbi na taju swetz? Nketz in ncchakon, stzun El. Quilok tan watl. Nintzun pakxij Samuel tan watl. 6 Poro nintzun jilon tzaj junt tir Kataj tetz Samuel: Samuel! Lajkel nin tzun benen junt tir Samuel kale na witet El, i tzun taltz: Je inej ta mbi na taju swetz? A jun coloj Samuel cun witen, na qui na chintzan tan achaklen, stzun El bantz tetz Samuel. 7Na te yi jun tiempatz, ntaxk el xtxum i tetz Kataj Jehov, na yatz bajx tir yi tbit i yi jilonen tzaj Kataj tetz. 8 Jilonen tzaj tzun Kataj tetz Samuel le toxin tir. Cyenin tzun toponen i junt tir te El: Je inej ta, mbi na taju swetz? chij i. Ej nin tzun el xtxum El tetz, yi itz Kataj yi na jilon tzaj tetz. 9Benen tzun tlol: Quilok tan watl, nin kol tzabit nin junt tir yi na chakon tzaj Kataj tzatz, ban tzawalnin tetz: Jilonk tzaju Ta, na in chakumu nin list wutanen tan tbiten yi yolu. Ej, nin tzun aj junt tir Samueltz tan watl. 10Oponen nin tzun ban junt tir Kataj nakajil Samuel, nin tzun chakonin junt tir tetz: Samuel! Samuel! Jilonk tzaju Ta, na in chakumu nin list wutanen tan tbiten yi yolu, stzun Samuel tetz Kataj.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Yi jen xtxaol Kataj Ryos Samuel

301

1 SAMUEL3,4

11Ja bixe jun xtxolbil wan yi sbajok Israel, nin alchok scyetz yil tbit yi mbi tzimbne stzichcaxk tan, chij Kataj. 12 Na tul yi jun kejlalatz, tzelpon inkab te cyakil yi ja wal tetz El, te yi mbi cun sbajok scyej yi e cyajl. 13 Na walnak tetz yi che incawse, nin chelpon cun wan swutz, tan yi quil yi na nin tbit i. Na ja el inkej cyakun yi e cyajl, nin qui nin mmoc El tan maklen chiwutz. 14Nin jun cun yol walnak yi quic cuj tan stzajen yi quilatz, mpe nink choyin, nka pe nink chipat chitxixwatz tzinwutz. Quic cuj nink tzaj yi quilatz, stzun Kataj bantz tetz Samuel. 15 Yi tbital Samuel tircun yi xtxolbilatz, nintzun wit-tz, ma yi tulen skil, nin bentz tan jaklen yi puertil yi cal Kataj. Poro nin xob tan talchen tetz El yi mbi cun tal Kataj tetz chi tul wutzicy tanen. 16 Poro nintzun chak El, nintzun taltz: A jun coloj witzun! Mbi na taju ta? stzun i. 17Mbitz tal Kataj tzatz mas lakbal? Qui klo na waj yil tzawew cun jun taklen tzinwutz. Ej nin ko quil tzatxol swetz yi mbi cun tal Kataj tzatz, nink tzoc i tan acawsen! 18 Nin tzun oc Samuel tan xtxolen tircun tetz El, ej nin quic nin jun yol cu tewal swutz i. Yi tbital El nintzun tal: Yi Kataj Ryos i yi witz ajcaw! Nin ban lban i yi tetz tajbil, na i Ryos! stzun El bantz. 19Chuyen nin tzun ban Samueltz, nin xomij Kataj tan cheyen. Nchatz el cun kab Kataj te tircun yi sukint tan. 20Ej nin cyakil yi e xonl Israel yi najlche cwent yi amal Dan jalen te yi tnum Beerseba yi at cwen tzin,k ja lajluchax len chiwutz yi jun cun yi Samuel i jun mero elsanl stzi Ryos. 21Winin tzun tir chaj tib Kataj Ryos swutz Samuel le amal Sil. Na ntinatz yi jun amalatz kale na talwit i yi tetz tajbil tetz Samuel.

i tzun bantz, nin cu chimolol quib yi e filistey tan oyintzi scyej yi e xonl Israel, nin yi e xonl Israel, e eltzajtz tan oyintzi scyuch. Chon tzun bnixen chi campament cyan yi amal yi na biaj Eben-ezer. Ma yi e filistey chon tzun cwentz chicampamentz cyan le amal cwent yi tnum Afec. 2 Cyoquen tzun yi e xonl Israel tan oyintzi scyuch yi e filistey. Ma yi stzajen wi yi oyintzi quinin tzun e xcye cyen yi e xonl Israel scyej, na nin e quim cyaj mil chisanlar tul yi jun chin oyintziatz. 3 Yi chipakxent tzaj yi e sanlar cwent Israel kale atet yi e mas chitanum, nin tzun cyal yi e wutzilen yi ate cyen: Mbi tzuntz ja tak Kataj Ryos amal tan chitxaconen yi e filistey skej jalu? Bant cun quin tan ticylen yi caa kale atit yi cawl Ryos, yi at Sil. Ban tzun sbajxok skawutz tan toquen tan kacolchen chikab kacontr, chech tzun bantz. 4 Ej, yatz nin tzun quilejtz, nin ben chichakol cobox sanlar jalen Sil, nin saj chicyal yi caa kale colijet yi cawl Kataj, yi Kataj Jehov yi cyal na xcye quen tej, yi chon at colchbil squibaj yi e querubim.l Ej nin xomche yi cob cyajl El yi
k 3:20 Na elepont cyakil yi e xonl Israel, na yi tnum Dan yastzun yi amal yi at jalen jen tzin kale na xetet Israel. Ma Beerseba yastzun yi tnum yi at jalen cwen tzin tetz Israel. l 4:4 Ex 25:18-22; 1R 6:23-28; Sal 80:1; Is 37:16; Ez 1:26-28.

1Ej

Yi chicambal yi e filistey yi caa kale atit yi cawl Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL4

302

Ofni tu Finees te yi caaatz. 5I tzun bantz yi tocomponen yi caaatz chixol yi e xonl Israel, cyakil cunin tzun e, e chintz tan tzatzin. Nin chin chiwi nin e ban tan sich, na nicyt nin yi wutz winin jincanen tan yi sich. 6 Yi benen quibital yi e filistey, nintzun chijaktz squibil quib: Mbi tzuntz winin sich na bajij le amal kale atet yi e hebrey? chech bantz. Ma yi telen chitxum tetz yi itz tan paj yi oponen ban yi caa tetz Ryos, 7nin tzun e xobtz: Ja opon chiRyosil chixol! Lastum o jalu, na ana cunin skile yi jun xtxolbilatz! 8 Lastum o jalu! Na tzun jun xcyek tan kucheyen tkab yi Ryosatz yi winin chamil? Na xcyenak i tan chixiten cun yi e aj Egipto tan echk lmak yabil! 9Kaquiwsaj bin kib, yi o ketz yi o sanlar, nin quin tan oyintzi scyej. Na qui na kaj koc tetz chiesclaw yi e hebreyatz, chi e banake cyetz jak kacawl, chech tzun bantz squibil quib. 10 Chibenen tzun e filisteyatz tan oyintzi scyej yi e xonl Israel, nin e txacon scyej, na nin e el ojkuj yi e xonl Israel tan col ib jalen le amal kale atit chimantial.m Yi jun oyintziatz chin xowbil nin ban, na e quim junaklaj mil sanlar cwent Israel yi xon cuntu quitanen. 11Nchatz ja chicambaj yi e filistey yi caa kale at cun echk cawl Kataj, nin e cu cyen biyij yi cob cyajl El, yi Ofni tu Finees. 12 Poro te yi na tzan yi oyintziatz nin tzun el tzaj ojkuj jun sanlar aj Benjamn chixol. Elnak nin tcyaj yi toponen Sil. Katznakt bech tetz yi toponen, nin chin puklajt nin yi xol wi, tan chajlen yi winin na bisun. 13 Yi toponen, chon colchij El stzi yi puertil yi cal Kataj, nin chon nin ajnak nin wutz tbe, na winin bisunen te yi caa kale at cun echk cawl Kataj. Ma yi jun sanlaratz, yi tocomponen tnum nin xtxol yi mbi cun mbajij scyej yi e sanlar cwent Israel. Ej nin le rat nin chixeten tzun cyakil yi e xonl Israel tan okl. 14Yi benen tbital El yi chunan yi na bajij, nintzun jaktz: Mbi tzun na chok wunak tej? Oponen nin tzun ban yi sanlar kale atit El, tan xtxolen tetz yi mbi cun mbajij. 15 Te yi tiempatz yi El nsken biin, na jun mutx tu wajxaklajix yob tan, nin quit na aw wutz, na nsken oc tetz moyi. 16 Nin je yol sanlarej ban tetz El: Sajnakin tul oyintzi jalcunej. Mpen tu nchinclax tul yi jun chin oyintziatz, chij yi sanlar. A jun coloj sanlar, mbi mbajij? 17Yi o xonl Israel ja kel ojkuj chiwutz yi e filistey. Qui nin nkaxcye scyej, stzun yi sanlar, nchatz ja wit chel cun jun coloj kasanlar swutz, scyuch yi cob cyajlu. Nin yi caa kale at cun echk cawl Kataj, ja wit ben quicyal yi e filistey, stzun yi sanlar bantz tetz El. 18 Ntinatz tbit El, nin ajen nin ban pacloktz kale colchet xlaj yi puert. Nin tan paj yi nsken tijin cul, nin tan paj yi nim catzaj, qui tzun chaj yi wankil yi tponen paclok wuxtxotx, na nin wakxij yi bakil kul nin quim. Cawunak yob ban i tan chicawen yi e xonl Israel. 19Ma yi tlib El, yi txkel Finees txant tan tulen yos tuch te tiempatz, poro xeten nin ban tan il, tan tulen yos tuch tan paj yi tbital yi nsken ben quicyal yi e filistey yi caa tetz Kataj, nin yi nsken chiquim yi chmil tu yi ji. Chin quixcuj nin tzun bantz yi titzen yi ni. 20Yi quilol yi e xnan yi ate tan quicylen, yi jalt
m 4:10

Chimantial na elepont campament le castiy.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

303

1 SAMUEL4,5

nin tan quimen, nintzun cyaltz tetz: Quit cbisun, na ja ul itzok jun tal awal yi xicy, chech tetz. Poro yi i tetz qui nin tbit chiyol. 21-22 Poro ntaxk quim ja oc Icabodn tan tetz bi yi tal ni-tz, nin tal: Lastum yi o xonl Israel ja el kakej, na yi e filistey ja el chimajol yi caa kale at cun echk cawl Kataj. tzun bantz yi chicambal yi e filistey yi caa kale at cun echk cawl Kataj, nin tzun eltzaj quicyaltz le amal Eben-ezer, nin chon tzun toponentz cyan le tnum Asdod. 2 Ma yi toponen le tnumatz, cyenin tzun benen quicyaltz nin octz cyan le tyoil jun ryos yi na biaj Dagn. Chon tzun toquen cyentz cyakun xlaj yi jun ryosatz. 3 Ma le junt eklok chin jalchan cunin cyoponen yi e aj Asdod le tyoatz, nin tzun e nojquentz te Dagn yi chiryosil yi chon joklij wuxtxotx, swutz yi caa kale at cun echk cawl Kataj Ryos. Nin tzun je chitxicbaltz le luwaril. 4Ma le junt eklok chin jalchan cunin cyoponen junt tir, nin e nojquen junt tir te yi chiryosil Dagn yi joklij junt tir wuxtxotx, swutz yi caa kale at cun echk cawl Kataj. Elnak yi wi tu yi cob kab, nin chon ateen tibaj yi tze yi tijom tetz yi marquil yi puert. 5 Chastzun te jetzatz qui na je quikan yi e pale tetz Dagn wi yi jun tzeatz, ma na tzitpun na chicy tibaj yi na choc le chityo. 6 Ej nin tzun oc Kataj tan chixowsen, nin tan chicawsen cunin yi e aj Asdod tu cyakil yi e wunak yi ate jak chicawl, na nin elul echk lmak txac scyej chi tanen skewl. 7Yi quilol yi e aj Asdod yi mbi cun na bajij chixol, nintzun cyaltz: Tajwen tan telen chan ticylen yi caa tetz chiRyosil yi e xonl Israel skaxol, na yi jun ryosatz na tzan tan kacawsen, nin nchatz na tzan tan cawsen yi karyosil Dagn, chech tzun bantz. 8 Chastzun te benen chimantar tan chichaklen cyakil yi witz cyajcawil yi e filistey, nin ja chijak scyetz yi e witz ajcawatz: Mbil kaban te yi caa tetz chiRyosil yi e xonl Israel? chech. Bant cun yil ben ticylen le tnum Gat, chech tzun yi e witz ajcaw bantz. I nin tzun bantz, nin ben quicyal yi e filistey yi caa kale at cun echk cawl Kataj le amalatz. 9Ma yi toponen yi caa le jun tnumatz, nin tzun oc jun chin xowtz tan Kataj scyetz yi e wunakatz yi najlche Gat, na nin elul txac scyej nim juy, jun jilwutz txac yi chin xowbil nin. 10Ej nin tzun elt junt tir yi caa kale at cun echk cawl Kataj cyakun yi e filistey. Chon tzun toponentz cyakun Ecrn. Poro yi toponentz cyakil cunin tzun yi e aj Ecrn e chintz: Ja ul yi caa tetz yi Ryos cwent Israel tzonej skaxol tan kabiylen cun! chech tzun bantz. 11Nin tan paj yi cyakil wunak jalt nin tan chiquimen tan xow, tan yi chicaws yi tak Kataj Ryos, nin tzun ben chimantartz tan chichaklen tzaj cyakil yi e witz cyajcawil yi e filistey. I tzun cyaltz scyetz: Chicyajlenu yi caa tetz chiRyosil yi e xonl Israel tzonej. Bant cun tzajk junt tir, bantz quil kel cun swutz kacyakil cun tan, chech tzun yi e aj Ecrn bantz. 12 Winin tzun chichinen yi e wunak. Winin na chichayne tkab yi chicaws, na winin chiquimen. Ma yi e yi qui na chiquim chin quixcuj nin ate cunt, na nojnak cyakil chiwankil tan txac yi chin xowbil nin.
n 4:21-22

1I

Yi mbi cun bajij chixol yi e filistey te yi taten yi caa chixol

Icabod na elepont le hebrey ja el kakej jalu.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL6

304

nsken tzun el jukix xawtz tan yi caa chixol yi e filistey. 2 Cyoquen tzun yi e filistey tan chichaklen yi e nachol, scyuch yi e aj wutz mes, tan jaklen scyetz yi mbil chiban te yi caa: Mbil kaban te yi caa kale atit yi cawl Ryos? Cyaltzaju sketz yi en lkaban tan toponsen junt tir le tetz luwaril, chech yi e filistey bantz. 3 Yi ko yatz itajbil tan tajen junt tir yi caa kale atit yi cawl Ryos, tajwen tan xomen nin cobox oy tej tan cwen tzaj xtxumun Ryos tan yi mbi cun mibanwok tej i. Ej quict tzun iyab sbne-tz, na tzicypon yi yabil yi at te iwankil, nin tzelpon itxum tetz yi mbi tzuntz yi ntak i icaws, chech tzun yi e nachol bantz scyetz yi e filistey. 4 Poro mbitz lkoy tetz Ryos? chech. Oywok nin o teblal tumor yi oro cun, jun tetz jujun witz itajcawil, nin o teblal itxij tetz oro cun, na nicynintu yabil na cxtzan tan tijlen scyuch yi e witz itajcawil. 5 Chastzun te banwok yi echk teblalatz tetz tumor tu itxij yi na chitzan tan potzen tircun tzonej le itanum, nin akwok kej yi chiRyosil yi e xonl Israel. Ko pe lcutzaj xtxumun tan quit toquen tan kacawsen, nin tan quit toquen tan chicawsen yi e karyosil tu echk kacojbil. 6 Mbi tzuntz yi chin chcan nin iwi chi e banake yi e aj Egipto tu chireyil? Na jalen cun yi toquen Ryos tan chicawsen cunin, ej kalenas tzun telen chitzakpul yi e xonl Israeltz. 7Bnixoken jun acaj caret, nin cyajwok tzaj cob tij wac yi na chitxutxunet cyal scyej, nin yi qui nawnaket tan jen yucu tej chikul. Calwoke cyen sju yi caret, nin quil che itzakp nin yi cyal scyej, ma na chicyajk tu yi e ni tul pem. 8 Nin tzun lje nin yi caa tetz Ryos itan tib yi caretatz, nin benk jun tal culbil xlaj, kalel cwet nin yi echk teblal yi tzitoye tetz Ryos tan cuswutzil. Ej ban tzun chijut nin yi e wac yi caret. Chichuc chibentz. 9Poro tajwen tan itilol, yi ko chon lchiben yi e wac tul yi be yi na opon jalen Bet-semes, kale sajnakit yi caa tetz Ryos. Slajluchaxk tzuntz yi itz Ryos yi na tzan tan icawsen. Ma kol ben tul junt be, tzelpon tzun katxumtz tetz yi itz isuert nin itetz yi mmoc tzaj pok yi jun chin yabilatz tzixol, chech tzun yi e nachol bantz scyetz yi e filistey. 10 I nin tzun cyulej yi e filistey, quib yi cyal yi e nachol. Nin jal cob wac cyan yi na chitxutxunet cyal scyej. Nin oc cyen chilamol yi cyaltz tul pem, nin e oc nin calij yi e wacatz sju yi caret. 11Nin tzun je nin yi caa tetz Ryos cyan tibaj yi caret, nin oc nin yi culbil xlaj kale atit ech teblal yi tumor tu yi teblal yi echk itxij. 12 Benen nin tzun e ban yi e wac tul yi be yi na ben jalen Betsemes. Winin chichinen yi e wacatz, nin sbejnin e benen tul yi jun beatz. Ntinatz jun be ben quicyaltz. Xomche nin yi e filistey wutz coc yi caa jalen te yi mojomil yi amal cwent Bet-semes. 13 Yi benen quilol yi e wunak cwent Betsemes yi ate jocoj tan jesen chicosech tetz triw, yi oponen atit junt tir yi caa Ryos chixol, winin tzun chitzatzinentz tej. 14Yi toponen yi caret le jocoj cwent Josu yi aj Bet-semes, chon tzun taquewentz kale atit jun chin cub yi chin wutzilen nin. Nin tzun xcon yi caret cyakun yi e aj Bet-semes tetz si, nin e octz tan toyen yi cob wac tetz Kataj tetz chitxixwatz yi patun cun ban. 15 Nsken tzun wit cutzaj yi caa tu yi culbil kale atit yi echk teblal yi oro cun cyakun yi e xonl kajtzun Lev. Chon tzun jen chikoltz tibaj yi jun chin cub. Te yi jun
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Ej

Yi tajen chipaksal yi e filistey yi caa kale atit yi cawl Kataj

305

1 SAMUEL6,7

kejatz yi e aj Bet-semes winin tzun oy opontz cyan nin winin chitxixwatz chipat-tz tetz Kataj. 16 Yi benen quilol yi o witz cyajcawil yi e filistey yi mbi cun bajijtz, nin tzun e pakxijt jalen Ecrn tul iten nin kejatz. 17Yi o teblal tumor yi oro cun yi cyak yi e filistey tan cuswutzil swutz Kataj Ryos, itz jun oy yi ncyak yi e ajcaw yi najlche lakak tnum Asdod, Gaza, Ascaln, Gat tu Ecrn na yastzun yi echk tnum yi oc Kataj tan chicawsen. 18 Ma yi tajlal yi echk teblal itxij, yastzun tajlal yi echk tnum yi at jak chicawl yi o witz ajcawatz, yi echk chin lmak tnum yi tapij cun soltej, tu yi echk tal ne aldey cwent ech tnumatz. Ej, nin inin at yi jun chin wutzilen cubatz jalu, le amal cwent Josu yi aj Bet-semes. 19Ej i tzun bantz, nin tzun e quim cobox aj Bet-semes tan Kataj, na nin e oc tan xkuken tul yi caa kale at cun echk cawl Kataj. Ox cal tu lajuj yaj e quim. Tircunin tzun yi e aj Bet-semes cyoklej chiwutz yi e almaatz. 20Cyalol tzun yi e aj Bet-semes: Cyal jun at yi nink xcye cun swutz yi Ryosej yi chin tzaknak cunin, yi quic mu il col tej. Na tzun tzoponet i, bantz telen skaxol? chech tzun bantz. 21Nin tzun ben stziblaltz cyan chiwi yi e aj Quiriat-jearim: Yi e filistey ja aj tzaj chipaksal yi caa kale atit yi quiwel yol Kataj, nin ban chulu tan ticylen nin, chech tzun banintz. 1Ej cyoponen tzun yi e aj Quiriat-jearim tan ticylen yi caaatz, chon tzun toquentz cyan xe cal Abinadab, yi chon at wi jun tal jocoj xol wutz. Nin tzun bixe Eleazar cyan, jun cyajl Abinadab, tan quicylen yi caa kale atit yi cawl Kataj.o

i tzun bantz yi nsken wit el junakix yob yi toponlenix yi caa Quiriatjearim, nintzun e oc cyakil yi e xonl Israel tan joylen Kataj tetz cun cyalma. 3 Nin tan yi xtxolbilatz, nin tzun tal Samueltz scyetz cyakil yi e wunak: Ko tetz cun cyalmau na cyaju choponu junt tir swutz Kataj Ryos, chin tajwen cunin yi quit chiloku wutz echk chiryosil yi e awer nak, tu yi echk teblal Astart yi at chixolu. Tajwen bixe cyanu tan cyoquenu culutxum jak cawl Kataj. Ko yatz chibanu tzocpon tzun i-tz tan chilajen len yi e filistey yi na chicawun squibu, stzun Samuel bantz. 4 I nin tzun cyulej yi e xonl Israel quib yi tal Samuel scyetz. Nin el chicoxol cyakil yi echk teblal ryos chi tanen teblal Baal nin teblal Astart. Ntin tzun Kataj e octz tan culajen. 5 Ej nintzun el jun cawl tan Samuel: Eu xonl Israel chimole quibu tircun eu, le amal Mizpa, na copon inwutz tetz Kataj tan jaklen cuybil chipaju, chij Samuel. 6 Toponen tzun chimolol quib cyakil yi e nim juy le tnum Mizpa, nin tzun e octz tan jesen tzaj a tjul nin ben chikojoltz wuxtxotx chi jun oy tetz cuswutzil swutz Kataj. Te yi jun kejatz chimuc wej, nin cyaltz chiwutz chicyakil cun, yi jun cun e pajol cawl swutz Ryos. Nin tasten nin bixewet Samueltz tetz chibajxom. 7I tzun yi toponen stziblal chiwi yi e filistey, yi chon chimolon quib yi e xonl Israel Mizpa, nin tzun e ben yi witz cyajcawiltz scyuch chisanlar tan oyintzi scyej. Ma yi quibital e xonl Israel yi oponen atet chicontr tan chibiylen
o 7:1

2 Ej

Yi toquen Samuel tetz chibajxomil yi e xonl Israel

2S 6:2-4; 1Cr 13:5-7.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL7,8

306

cun, nintzun e xobtz. 8 I tzun cyaltz tetz Samuel: Baneu pawor, cuk wutzu tetz Kataj tan jaklen cheybil ketz tetz, bantz toquen i tan kacolchen chikab yi e filistey, chech bantz. 9Toquen tzun Samueltz tan paten jun tal ne cner tetz Kataj. Patun cunin tzun bantz tan tetz chitxixwatz. Ej nintzun cu wutz i tetz Kataj tan toquen tan chicolchen yi e tetz tanumil. Ej nin tbit Kataj yi cuswutzil yi ban Samuel tetz. 10I tzun te yi na tzan Samuel tan paten yi txixwatz, ulen nin tzun atet yi e filisteytz nakaj, nintzun saj jun chin wutzilen kancyok tan Kataj tan chixowsen, nin tan yi jun chin kancyokatz e el ojkuj yi e filisteyatz. 11Cyelen tzaj tzun nil yi e xonl Israeltz Mizpa tan chitzamlen. E oc tan chibiylen cun tul be licunak tzin, jalen tzak cun yi tnum Bet-car. 12 Ej cwen tzun nucul Samuel jun cub le mojomil yi amal Mizpa tu Sen, nin tzun oc bi-tz tan tetz Eben-ezer.p Ej nin tal i: Sajlen tunintz ja oc Kataj tan kucheyen, jalen jalu. 13 Yastzun ban yi cyelen cun yi e filistey swutz, nin quit jal junt tir chiwalor tan camben yi amal cwent Israel, nin te yi tiemp yi taten Samuel chixol, ilen nin ja oc Kataj tan quicheyen chikab yi e filisteyatz. 14Yi echk amal yi e xcye yi e filistey tan majlen len cwent Israel, el liwr jak chicawl, tuml cyakil yi amal yi at cwent Ecrn jalen Gat. Ej nin oc junt tir cwent Israel. Yastzun bantz yi chicambal yi e xonl Israel cyakil chitxotx junt tir chikab yi e filistey. Nchatz jal junt tir tzatzin paz chixol yi e xonl Israel scyuch yi e amorreo. 15 Yi Samuel i witz aj pujul xtisya ban cwent Israel jalen yi quimen. 16 Nin cyakil nin yob na benak i Betel, Gilgal nin Mizpa, tan pujlen echk oyintzi chixol yi e xonl Israel. 17Ma yi na pakxtzaj, chon tzun na opontz Ram, na yastzun kale atit yi cal i. Nchatz na oc i tan chicawen nin tan pujlen echk oyintzi cwent cyakil Israel. Nin bnix jun altar tetz Kataj tan le amalatz, Ram. tzun bantz yi tijinen cul Samuel, nintzun e bixe yi cob cyajltz tan tetz witz ajcaw cwent Israel. 2 Yi bajx cyajol na biaj Joel, ma yi cap na biaj Abas, nin chon ate-tz Beerseba tan cawun. 3 Poro yi cob cyajolatz quinin e xom te tajtzakl chitaj, ma na kantzaj nink na cyaj. Nchatz winin na chitzam xoc, nin qui nin e cawun skil cun, ma na nin na je chikab chiwi yi e yi junt len cyajtzakl. 4 Jen tzun chimolol quib cyakil yi e wutzilen bajxom nin e bentz jalen Ram tan yol tetz Samuel. 5 Nin je cyal tetz: Yi ilu teru ja tijin culu, nin yi e cyajlu nketz nicun balajil cyajtzakl chi teru tajtzaklu. Chastzun te ja kul tan talchen teru yi nink bixbaju jun kareyil, yil tzoc tan kacawen, chi na bajij tulak echk tnum benen tzin,q chech bantz. 6 Nin tzun je lajpuj mu wi Samueltz tan yi xtxolbil yi tbit, nintzun bentz tan nachlen Kataj. 7Tlol tzun Kataj tetz: Banaj tanen yi mbi cun lchijak yi e atanum tzatz, na qui na elepont yi ik a na chitzan tan telsen akej, ma na itz wetz inkej yi na chitzan tan telsen. Na qui na cyaj yil noc tan chicawen. 8 Jetz yi cyelen tzaj wan jak chicawl yi e aj Egipto, nicun xtxolbil nchiban swej, chi na chitzan tan banlen tzawej jalu, na ilen nin ja chincyaj cyen quilol tan loken
p 7:12

1I

Yi chijakol yi e wunak tetz Samuel tan bixewen jun chireyil tan

Eben-ezer le hebrey na elepont cubil Kataj yi oc tan kucheyen.

q 8:5

Dt 17:14.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

307

1 SAMUEL8,9

chiwutz jun colojt ryos. 9Chastzun te banaj yi mbitz na el cyalma tej. Poro bajx txol nin cunin scyetz yi mbitz tajwen tan cyakol tetz yi rey yi scawunk squibaj, stzun Kataj bantz tetz Samuel. 10 Nin tzun oc Samuel tan xtxolen tircun yi mbi cun tal Kataj scyetz yi e xonl Israel yi na chitzan tan jaklen jun chireyil. 11Nin je yol iej: Je yi xtxolbilej yi sbajok tzitej, yil cawun yi rey tzitibaj yi na cxtzanwok tan jaklen: Tzocpon tan chimolchen yi e icyajl tan cyoquen tetz sanlar, at chocpon tan tan tolen caret tetz oyintzi, nin at e yi chijepon te chej tan oyintzi, nin at e yi quikan cuntu nchiben, nin at e yi chocpon tan tetz quicylom tetz. 12 At e chocpon tan tetz cyajcawil jun mil sanlar, nin at e chocpon tan tetz ajcaw scyej nicy cient ntzi. At e tzixolwok yi chocpon tan tan choclen yi tetz cojbil, nin at e yi chocpon tan tan jesen yi tetz cosech, nin at e yi chocpon tan tan banlen echk macl tetz oyintzi, nin tan banlen echk caret tetz oyintzi. 13 Nchatz chocpon imel tan tetz mos xe cal, at chocpon tan tan banlen perfum, nin at chocpon tan banlen wa, nin at chocpon tan banlen pam. 14Stetzaje yi chumbalaj icojbil nin stetzaje yi echk icojbil yi chumbalaj nin tanen yi icosech uva tul. Nin stetzaje cyakil yi echk icojbil kale atit balaj cosech oliw, nin chon stke scyetz yi e ajcaw yi ate xlaj tan cawun nin scyetz yi e yi na chakuj jak cawl. 15 Tzelpon tcyal cyaj part te yi ixin triw tu uva yi na je itan, nin chon stke scyetz yi e witz ajcawr yi ate jak cawl, tan cawun. 16 Nchatz tzelpon majol cobox imos yi ate tan akun tzituch. Nchatz tzelpon majol yi e iwac tu buru nin tor, chocpon tan tan akun wi yi tetz cojbil. 17Stetzaje jujun te lajuj itawun. Nchatz axwok cxocponwok tetz esclaw jak cawl. 18 Nin yil tzopon yi kejlal yil tzajen ikab xol iwi tan paj yi ireyilatz yi na cxtzan tan jaklen jalu, quit tzun tbit Kataj iyoltz, mpe nink cu iwutz tetz, stzun Samuel bantz scyetz cyakil cun. 19Poro yi e wunak, qui nin ocpon mu tal yi yol Samuel tej chiwi. Qui nin e oc tan xtxumlen, na je cyalej: Quic na ban, yi ketz yi na kaj itz jun kareyil, 20tan koquen chi quitanen yi e mas wunak benen tzin yi at chireyil. Nin na kaj yil cawun skibaj, nin na kaj yil bajxij skawutz tulak oyintzi, chech tzun bantz. 21Yi wit bajen tbital Samuel tircun chiyol yi e tanum, nin tzun ben xtxoliltz tetz Kataj, 22 i tzun tal Kataj tetz: Quic na ban, banaj tanen chiyol, nin joyaj jun chireyil. Ej, nin tzun tal Samuel cuj scyetz yi e witz bajxomatz. Nin cawunintz scyetz tan cyajen lakak chiamal kale e sitet. i tzun bantz chixol yi e xonl kajtzun Benjamn, at tzun jun yaj na biaj Quis, yi taj na biaj Abiel, nin Zeror bi yi cyex. Ma yi tacyex Becorat bi, i cyajl kajtzun Afa. Nin yi Quisatz, itz jun yaj yi at kej chixol yi e wunak. 2 Ej nin at jun balaj cyajl i yi na biaj Sal. Nin chixol cyakil yi e xonl Israel quic nin junt yi chen nink yubenil chi yi jun xicyatz, na cyal jun najk jepon te wutz tkan.
r 8:15 Le kayol ja xcon witz ajcaw, le castiy na tal oficiales, poro yi mero chibi yi e ajcawatz itz eunuco. Na jal mas xtxolbil tul yi Glosario yi at witzbil yi Acaj Testament le kayol.

1Ej

Yi chiculul quib Sal tu Samuel

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL9

308

3 Ej i tzun bantz, nin tzun e txakxij yi e buru tetz Quis, i tzun taltz tetz yi cyajlatz: Wek cun awib, nin quilok tan chijoylen kaburu yi ja chitxakxij, nin ban xom nin jun mos tzawuch. 4 E benen tzun Sal tan joyon, chon tzun quicyentz xol wutz cwent Efran, nin e icytz cwent yi amal Salisa. Poro qui nin e jal yi buru cyan. Nchatz baj chixombel yi amal cwent Saalim nin tul yi amal cwent Benjamn, poro qui nin e jal cyan. 5 Ma yi cyoponen le amal cwent Zuf, nin tzun tal Sal tetz yi mos yi xomij tej: Bant cun lkapakxij, na qui cunin batz mas na bisun tzaj intaj skej, nin nketz scyej yi e buru. 6 Stzajen tzun stzawel yi mos Sal tetz: At jun elsanl stzi Ryos yi at winin kej chixol yi e wunak, le yi tnum yi at nakaj tzonej. Tircun yi echk taklen yi na tal, na el cun tej. Quin tej, ko ptzun ltal sketz yi na lkaj nint. 7Quin bin, stzun Sal. Poro mbil kacyaj nin tetz? Na quic pam cyan kan tul culbil kawa. Quic jun taklen cyan kan tan toyen cyen tetz yi elsanl stzi Ryosatz. 8 Poro cyan jun tal pi tal sakal wan, ban lkak tetz tan tlol yi mbi be-il kucyaj, stzun yi mos bantz tetz Sal. 9(Te yi jun tiempatz ja alchij ilol tetz scyetz yi e elsanl stzi Ryos. Yastzun chibi tenchan.) 10 Quin bin, stzun Sal. Quin kile tzaj. Nin tzun e bentz chicabil le tnum kale najlet yi elsanl stzi Ryosatz. 11I tzun te na chixon tan chijen ponent le tnum, nin tzun cu chiculul quibtz scyuch cobox xun aj tzyainl nin tzun chijaktz: Chon pe at yi elsanl stzi Ryos le tnumej? 12 Chatz, poro at tzaj nin mut tan itponen. Or itkan na ja ul jalu tzonej, tan paten jun txixwatz le amal yi winin xanil. 13 Nin yil cxoponwoktz, joywok chan yi yajatz, te ntaxk ben te jun waan yi sbajok. Na yi e wunak yi chimole quibtz, quil chiwan chan jalen yil tzopon, na i sjakonk banl Kataj tibaj yi txixwatz. Ej kalenas tzun lchiwan cyakil yi e txocum. Quibenenk chan, te ntaxk ben te yi waanatz. 14 Cyenin tzun e benentz le tnum. Na chopon cunin yi telen tzaj Samuel, tan benen tan waan. 15 Ma ewtok cyen nin jilon Kataj tetz Samuel, itzun taltz: 16 Chwan nintz eklen tzopon jun yaj wan tzawej, yi chon tzopon tzaj chixol yi e xonl kajtzun Benjamn. Nin tajwen tan jen cojol aceit twi tan xansajen tetz chireyil yi e intanum. I tzocpon tan chicolpen len chikab yi e filistey, na ja el inkajab scyej yi e intanum te yi na opon tokl chicul tzinwutz, stzun Kataj ban tetz Samuel. 17Ma yi benen tilol Samuel wutz Sal, nin tzun tal Kataj tetz: Samuel, xmaynin yi yaj yi tzul tzinej, itz yi jun yi wal tzatz ewt. Tzocpon i tan chicawen yi e intanum, stzun Kataj. 18 Ej i tzun te yi nsken ocpon Sal stzi puertil yi tnum, nin tzun bentz tan yol tu Samuel, i tzun taltz: El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

309

1 SAMUEL9,10

Bneu jun pawor swetz, na atit cyent cal yi elsanl stzi Ryos tzonej, stzun Sal. 19I tzun inas, chij Samuel, xompon jalen wiwtz kalel bajijet jun waan. Chinjepon chan tan kawanen. Nin eklen jalchan cun swale tzatz cyakil yi mbi cun na awaj tzel atxum tetz. Ban tzun cajtz xe anajbil. 20Quit cbisun scye yi e aburu, yi e txakxij oxix kej. Quit cbisun scyej, na ja wit chijal cyeratz. Ej nin nchatz, cyakil yi mebil yi at tzonej Israel itz awetz sbne tu anajal, stzun Samuel tetz Sal. 21Poro yi in wetz in tu jun xonl kajtzun Benjamn, nin yi o ketz coboxen tal kaxonen, chiwutz yi e mas kuj xonl Israel! Nchatz yi e wetz intaj quic cyetz chikej chixol yi e mas xonl kajtzun Benjamn. Qui na pujx wan mbi tzuntz yi chon na tzan tzaju tan talchen yi xtxolbilasej swetz? chij Sal. 22 Ej nin tzun e ben tcyal Samuel yi Sal tuml yi mos i jalen le cal kale chimolonet quib junaklaj lo wunak, nin tzun e cole-tz tan chixol yi e yi at chikej. 23 Nin tzun ben tlol Samuel tetz yi aj csinu: Cyaj tzaj noc yi jun balaj pi chibaj yi wak tzatz tan jen acolol. 24 Lajkel nin tzun benen yi aj csinu-tz tan ticylen tzaj jun chin letxaj chibaj, nin ben tkoltz tetz Sal. I tzun tal Samuel tetz: Yastzun achib yi jatxijt wan tetz atz. Ban lbaj awan, na jatxijt yi chibajatz te yi ntaxk che intxoc yi e yi at chikej tan waan skuch jalu. Tul yi jun kejatz yastzun wanen Sal tu Samuel. 25 I tzun yi cyelen tzajtz le amalatz, chicwen mulen xol cal, nin tzun chiban list jun witbil tan witen cyen Sal le cap chup. 26 Chon tzun witen cyen Sal. Ma le junt eklok, nin tzun chakon Samuel tetz Sal: Or casen, na ja opon oril tan awucyalt abe, stzun Samuel. Casen nin tzun ban Sal, nin tzun e eltzajtz tbe. 27Ma yi cyelen tzaj soltejeltzaj yi tnum, nin tzun tal Samuel tetz Sal: Bajxoken yi amos awan, na tajwen tan intxolil yi tajbil Ryos tzatz, chij Samuel. tzun bantz, nintzun ben Samuel tan kojlejen mu aceitil oliw twi Sal, i tzun taltz tetz: Ja cbixe tan Kataj tan awoquen tetz chireyil yi e tetz tanum Israel. A ocpon tan chicawen, nin tan chicolchen chikab chicontr. Nin yi aceitej, yastzun techl yi ja wit cje txaij. 2 Ma jalu, ncajen. Nin yil copon te yi nich kale ocnakit cyen yi wankil Raquel le amal Selsa cwent Benjamn, chinojk quen cob yaj tzawej, nin scyale tzatz yi ten chijal yi cob buru yi na cxtzanwok tan chijoylen. Nchatz scyale yi quit na bisun ataj scyej, ma na chon na bisun tzitej jalu. Na qui na tbit yi na atixet, nin na tzan tan xtxumlen yi mbil sban tan ijoylen. 3 Ej, ma yil copon nakajil yi bakch yi at Tabor, cnojkcyen scyej ox yaj, jen mul atet tan cyoponen tan loken wutz kaRyosil le tnum Betel. At jun kinij ox chiw tan, ma junt cyan ox pam tan, nin yi junt ekan jun tzum win tan. 4 chitziwunk tzatz, nin scyoye cyen cob apam, nin ban tzatzam. 5 Ej oponen nintzun tzabne-tz le amal Gabaa tetz Kataj, kale atet jun kuj sanlar filistey. Ma
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

10

1I

Yi bixewen Sal tan Samuel tetz rey cwent Israel

1 SAMUEL10

310

yil coc le tnum, cnojk cyen tzuntz scyej cobox elsanl stzi Ryos yi cwen mul atet. Sajnake nin le kajbil Kataj, nin bajxche aj bitz chiwutz cyan len arpa cyan tu su tu salterio, nin pandero. 6 Ej tzocpon tzun yi espritu Kataj tawankil, nin cocpon tzun tan xtxolen echk xtxolbil yi ntin yi espritu Kataj stzalonk tzatz, nin jepon txixpuj awajtzakl. Nketz nicun sbne awajtzakl chi awutanen jalcunej. 7Yil bajij yi xtxolbilatz tzawej, ban tzaban yi awajbil yi ban le awutz atz, na ilen nin xomok Kataj tan awucheyen. 8 Ej nin yil bajij yi xtxolbilatz tzawej, or tzun tzabenentz Gilgal, na chon skile kib junt tir tzawuch chonej, na nopontz tan toyen echk txixwatz yi patun cun sbne, nin tan toyen echk oy yi na chaj yi ja wit kabansaj kib tu Ryos. Ban tzun ccyajtz Gilgal tetz juk kej, jalen cun yil nopontz tan talchen tzatz yi mbitz tajwen tan abnol, stzun yi wutzilen Samuel bantz tetz Sal. 9Na chijatx cuntunin quib Samuel tu Sal yi jen xtxixpul Kataj yi tajtzakl Sal, nin tul yi jun kejatz bajij cyakil yi techl chi alijt tan Samuel tetz. 10 Ej i tzun yi cyoponen Sal tu yi mos yi xomij tej Gabaa, e el tzaj jun kuj elsanl stzi Ryos tan chiculchen. Nin tzun oc lacpuj yi espritu cwent Kataj twankil Sal, nin tzun oc i-tz tan xtxolen yi yol Ryos chi quitanen yi e mas elsanl stzi Kataj. 11Ma yi e wunak yi cyajsken wutz Sal, nin yi quilol yi mbi cun bajij tej i, nin tzun cyaltz squibil quib: Mbi tzun mbajij tej yi cyajl Quis? I polo jun elsanl stzi Ryos? chech tzun bantz. 12 At tzun jun chixol yi e wunakatz yi tal: Ma yi e mas elsanl stzi Ryosej, na tzun cyetz chitaj? Quic na ban yi na scyetz taj jun, na alchok scyetz ban tzoc tetz elsanl stzi Ryos. Tan yi xtxolbilatz, ja xetij yi yolej chixol wunak: Ja ptzun lo oc Sal tetz jun elsanl stzi Ryos?s 13 Ma yi bajen wi yi xtxolbilatz nin tzun aj Sal xe cal. 14 Ej nin yi cyoponen, nin tzun jak yi titzun yi taj Sal scyetz: Na cxaketwok? Chon nxkak tan chijoylen yi buru yi e txakxij. Poro tan paj yi qui nin na chijal kan, nin tzun o bentz tan jaklen tetz wutzilen Samuel, chech. 15 Mbi tzun tal Samuel tzitetz? Txolaj swetz! stzun yi titzun yi taj Sal tetz. 16 Clar cunin tal i sketz yi ten wit chijal yi buru, stzun Sal. Poro quinin xtxol Sal, yi mbi cun alchij tetz te yi cawun yi at tocbil i tej. 17Yi telen tiemp nin tzun oc Samuel tan chichaklen tzaj cyakil yi e xonl Israel tan loken wutz Kataj le tnum Mizpa, 18 nin je tal iej: Je yol Katajej, yi ketz kaRyosil: Axwok jun coloj xonl Israel, in ncxelsan tzaj jak chicawl yi e aj Egipto, ja cxelwok wan liwr chikab, nin ilen nin ja cxel wan liwr chikab alchok wunakil yi ja choc tan ibuchlen, chij Kataj. 19Ma jalu yi e cyeru na chitzanu tan pajlen cawl kaRyosil, yi ilenin ja oc tan kelsenel tzaj chikab kacontr, nin yi ilenin ja oc tan kelsenel tzaj tul sotz culal. Nin ja chocu tetz pajol cawl tan paj yi nchijaku jun chireyilu yil tzoc tan chicawenu. Chastzun te tajwen tan cyulenu swutz Kataj. Chimole tzaj quibu, eu coblaj kuj xonl Israel, nin tajwen chulu chijunalenu yi jujun kuj eu, stzun Samuel bantz scyetz.
s 10:12

1S 19:23-24.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

311

1 SAMUEL10,11

20 Ej nin tzun e saj chakol Samuel cyakil yi e kuj xonl Israel tan sajen chikansal quib nakaj. I tzun yi jun kuj xonl Efran e je txaijtz, na chon nojen cyen yi techl scyej. 21Nin tzun e saj chakol cyakil yi e xonl Benjamn. Ma yi cyulen nakaj, chon tzun nojen cun yi swert squibaj yi e xonl Matri, witzbilt len nojen cyen yi techl tej Sal yi cyajl Quis. Nin tzun e octz tan joylen chixol, poro qui nin jal cyan. 22 Nin tzun chijaktz tetz Kataj, yi na atit cyent Sal. Nin tzun tal Kataj yi at Sal nakaj, nin yi chon tewan tib xol echk cyektz. 23 Lajkel nin tzun e benen niltz tan telsenel tzaj kale tewanet tib. Ma yi chajxen Sal chiwutz cyakil, nin tzun ilwijtz yi chin wutz tkan nin i, nin yi cyal nin jun xonl Israel najk jepon wutz tkan te yi xulchub. 24Nin tzun jak Samuel scyetz cyakil: Na pe quil ninu yi jun yi ja je xtxaol Kataj tan toquen tetz chireyilu? Cyal nin jun chixolu eu jun coloj tanum Israel, yi chenk chi i! Yastzun kareyil! chech tzun yi e wunak bantz. 25 Nin oc Samueltz tan xtxolen cyakil yi echk cawl yi tajwen tan chibnol tanen, nin cu stzibaltz tul jun liwr yi chon cyajen cyen le cal Kataj. Yi stzajen wi cyakil, nin tzun tal scyetz cyakil tan cyajen xeak chical. 26 Nchatz Sal nin aj xe tetz cal jalen Gabaa, nin tzun oc tan Kataj le chiwi cobox yi chin cham nin e, tan chixomen nin tetz xkajlab Sal. 27Poro ilen nin at e yi e oc tan yolchen Sal: I ptzun nocxasej tzocpontz tan kacolchen chikab kacontr tanentz? Winin e, e oc tan telsen kej Sal, nin qui nin cyak kej. Poro qui nin oc i tan xtxumlen chiyol. Yastzun bantz yi jen txaij Sal tetz yi bajx rey cwent Israel.

tzun bantz, yi telen cobox kej, nin tzun e opon yi chireyil yi e aj Amn yi na biaj Nahas tu yi tetz sanlar tan chixuxen yi e aj Jabes cwent Galaad. Ej i tzun cyal yi e aj Jabes scyetz: Bant cun yi bnixok jun trat kakun tuchu, na yi o ketz list o tan koquen jak cawlu, nin ban lcawunu skej, chech tzun yi e aj Jabes bantz. 2 Poro yi Nahas yi chireyil yi e aj Amn nin tal: Ban tzimban jun trat tzituch, poro ntin ko cuj itan yil noc tan telsen len yi bak iwutz yi at le isbal, bantz telen itxix tircun axwok yi axwok xonl Israel, stzun yi reyatz bantz. 3 Je tzun cyal yi e wutzilen tijl culal tetz yi rey Nahas: Taku bin amal sketz tetz juk kej, tan chibenen chakum kan chixol yi e mas kaxonl benen tzin Israel, nin ko cyal tzoc tan kucheyen, ban tzun lbanu yi tajbilu-tz skej, chech tzun bantz tetz yi chireyil yi e aj Amn. 4 Nin tzun e opon yi e chakumtz Gabaa, kale atit cal Sal, nin tzun baj chitxoliltz chixol wunak yi mbi cun bajij cwent Jabes. Yi quibital yi e wunak yi xtxolbilatz, tircunin tzun e cyokentz. Winin chichinen tan okl scyej chixonl. 5 Ej, ulen nin tzun ban Sal tu cob wac, na chon sajen i le tetz cojbil: Mbi tzun na bajij, mbi tzuntz yi winin cyoken cyakil wunak? stzun Sal bantz. Chitxolil tzuntz tetz Sal yi mbi cun quibit scyetz yi chichakum yi e aj Jabes. 6 Yi tbital Sal yi xtxolbilatz, toquen tzun lacp yi espritu Kataj twankil, nin tzun jal jun chin chich culal tetz. 7Nin tzun e quim yi cob wac tan.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

11

1I

Yi xcyewen Sal scyej yi e amonita

1 SAMUEL11,12

312

Piun cun tzun tulej chiwankil, nin tzun e ben chakol cobox chakum lakak amal cwent Israel. Cyan len jujun pi te yi wacatz cyan. I tzun na cyal yi e chakumtz chixol wunak: Yastzun sbajok chi tanen yi jun pi wacej, te cyawun yi e yi quil chixom nin scyej Sal tu wutzilen Samuel tan oyintzi, chech tzun na bantz. Nin tzun e xob yi e wunaktz, nin cyakil cunin tzun e, e ban list quib, nin junit tzun ban chitxumuntz. Nin tzun e baj ben xomoktz scyej Sal tu wutzilen Samuel. 8 I tzun yi toquen Sal tan cyajlen yi yaj yi xomche tej le tnum Bezec, ox tzun cient mil yi e len aj Israel, nin junaklaj mil yi e len aj Jud. Yastzun cyajlal yi yaj yi chimol quibtz. 9Ej i tzun tal Sal scyetz yi e chakum yi e saj cwent Jabes: Banwok pawor tan talchen scyetz yi e aj Jabes yi kopon eklen chajcun kej tan chicolchen chikab chicontr, stzun Sal bantz scyetz. Nin tzun e aj yi e chakum. Ma yi cyoponen, nin tzun chitxol yi stziblal yi tal Sal scyetz. Winin tzun chitzatzinen yi e aj Jabes yi quibital yi jun balaj stziblalatz. 10I tzun cyaltz tetz Nahas yi chireyil yi e aj Amn, yi chicontr: Ilu jun coloj rey, eklen kocpon jak cawlu, nin ban sbanu yi tajbilu skej, chech bantz tetz. 11Ma le junt eklok nin tzun oc Sal tan chinuclen yi e sanlar. Ox tzun kuj e tulejtz. Taxk nin tzun ul skil yi cyocomponen poktz chixol yi e aj Amn. Chin xowbil nin ban, na winin contr e quim. Jalaj cunin tzun kej ban yi jun chin oyintziatz. Ma yi e contr yi e el colpuj, e baj el tunin tzun xit-tz tan colon ib. Quic nin cob yi junitk e benet, ma na e el tunin xit. 12 At tzun jujun aj Jabes cyaltz tetz Sal: Na scyetz yi eatz yi cabej chicul tan toquen Sal tetz kareyil? Chisajken yi eatz skawutz jalcun, tan cyelen cun kan swutz, chech tzun bantz. 13 Qui nin tzun tak Sal amaltz scyetz tan chibnol yi cyajbil: Cyal jun squimok jalu, na ja oc Kataj Ryos tan kucheyen cyakil o, yi o xonl Israel, stzun Sal bantz. 14 Ma Samuel nin taltz scyetz chicyakil: Quin jalen Gilgal tan bixbajen yi cawl tkab Sal. 15 Chicyakil cunin tzun e, e bentz Gilgal, nin swutz cun Kataj Ryos, nin chiwutz cun cyakil yi e wunak, yi bixewen cyen Sal tetz rey. Nin tzun e octz tan paten chitxixwatz swutz Kataj tan chajlen yi at tzatzin paz chixol tu Ryos. Winin tzun chitzatzinen yi e wunak te Sal, nin nchatz Sal winin stzatzinentz te yi mbi cun bajij. Yastzun bantz yi bixewen yi bajx rey cwent Israel. nin tzun jilon Samuel chiwutz cyakil yi e xonl Israel, i tzun taltz: Chinch wetz ja lajluchax chiwutzu yi ja imban yi cyajbilu, na ja bixe jun chireyilu wan. 2 Nin je yi reyej yi tzocpon tan chicawenu. Ma in wetz ja tijin wetz incul nin ja skojax inwi, nin yi e innitxajil ate chixolu. Jetz yi in tzaj acaj ja noc tan chicawenu. 3 Ma jalu yi in wetz, cyal cunin nnoquet tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

12

1Ej

Yi cyajen cyen tkol wutzilen Samuel yi cawl tkab Sal

313

1 SAMUEL12

majlen tawun jun, nka jak noc tan telsen kej jun chixolu. Nka jak intzam xoc tetz jun. Ko nketz bintzi na chintzan tan talchen, ban lchocu tan inxochlen tetz Kataj nin tetz yi rey yi ja je xtxaol i, nin list wutanen tan inchojol yi injuchben. 4 Qui, quic jun tir yi jajk ocu tan telsen kakej nka tan kabuchlen, nin quic jun tir jajk ocu tan xoquin skaxol, chech tetz. 5 Yi Kataj tuml yi rey yi ja je xtxaol i, yastzun testiw tej, yi quic impaltil chiwutzu, stzun wutzilen Samuel banintz scyetz cyakil. Bintzij, yastzun yi mero xtxolbil, chech yi e wunak bantz. 6 Nchatz tal Samuel yi xtxolbilej: Yi Kataj yi kaRyosil, i oc tan cyelsenel tzaj yi e kamam kate jak chicawl yi e aj Egipto, nin e xcon Moiss tan tu Aarnt tetz chibajxom tan cyelsenel tzaj. 7Chastzun te quibit tzaj cuninu cyakil yi tzintxole, nin Kataj testiw tej. Katxume yi echk taklen balaj yi mban i scyeju nin katxume cyakil yi echk taklen balaj yi mban cyen te yi ate tzaj yi kamam kate. 8 Te yi cyoponen kajtzun kamam Jacow scyuch yi e mas xonl i le amal Egipto, e octz yi e aj Egipto tan chibuchlentz. El tzun chitzi-tz tan jaklen cheybil cyetz tetz Kataj,u nin tzun ben chakol i Moiss tu Aarn tan cyelsenel liwr chikab yi e aj Egiptojatz, tan cyulen tan chinajewen le luwarej. 9Poro yi e cyetz, nin el Kataj Ryos te chicul. Nin tan paj yi yatz e ban, nin tzun tak Kataj amaltz tan cawunen Ssarav squibaj, yi witz cyajcawil yi e sanlar yi rey Jabn, yi na cawun cwent Hazor. Nchatz e cawun yi e filisteyw squibaj, tu yi e rey cwent Moabx yi e oc tan oyintzi scyej. 10 Yi bajijen cyakil yi xtxolbilatz, nin tzun el chitxumtz tetz yi itz chipaj, na nin chijuch quil swutz Ryos, yi cyoquen tan loken wutz echk teblal Baal tu Astart. Yi lajluchaxen yi chipaltilatz chiwutz, nin tzun cu chiwutz tetz Kataj tan toquen tan quicheyen chikab chicontr, nin tzun chisuktz yi ntin at cyocbil tan loken wutz i.y 11Ej tan yi xtxolbilatz nin tzun e saj chakol Kataj Jerobaal,z Barac,a Jeftb tu in wetz yi in Samuel,c tan koquen tan cyelsen lenu liwr chikab chicontru, tan jalen tzatzin paz. 12 Ma jalu, yi nquilu yi at tulbil Nahas yi chireyil yi e amonita tan oyintzi scyeju, ja chijaku tan bixewen jun chireyilu wan tan toquen tan chicawenu.d Lastum, qui nin na el chitxumu tetz yi cyeru chireyilu itz Kataj yi kaRyosil. 13 Poro, je bin yi reyej yi ja chijaku tetz Kataj. I mmakon scyeru. 14I bin jalu, yi chitareyu itz, tan loken wutz yi Kataj Ryosatz, nin tan cyoquenu culutxum jak cawl i. Tajwen yil chibanu tanen yi mbi cun ltal i scyeru, na cyakil eu tuml chireyilu tajwen yil chixomu tej yi mbi cun ltal Kataj yi kaRyosil scyeru. 15 Na ko quil chibanu yi tetz tajbil, nin ko quil chocu culutxum jak cawl i, tzocpon tzuntz tan chicawsenu tuml chireyilu. 16 Ma jalu quil chiyucanu. Tajwen yil chicyaju tzonej, nin squile jun chin techl yi tzul kojol Kataj. 17Te yi tiempej yastzun yi tiemp tan jesen yi cosech tetz triw, nin quic jun tir yi na cu abal tul yi tiempej, poro yi jalu, copon inwutz tetz Kataj, tan sajen jun chin abal tu kancyok tan, bantz telen chitxumu tetz, yi ploj yi cyajtzaklu swutz i yi nchijaku jun chireyilu tetz.
t 12:6 Ex 6:26. u 12:8 Ex 2:23. v 12:9 Jue 4:2. w 12:9 Jue 13:1. x 12:9 Jue 3:12. y 12:10 Jue 10:10-15. z 12:11 Jue 7:1. a 12:11 Jue 4:6. b 12:11 Jue 11:29. c 12:11 1S 3:20. d 12:12 1S 8:19.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL12,13

314

18 Toquen tzun Samueltz tan nachlen Kataj, nin jalcun xetij jun chin cyekek abaltz, yi winin kancyoktz tul. Chicyakil cunin tzun yi e wunak e xobtz tetz Ryos nin tetz Samuel. 19Cyakil cunin tzun e cyal yi xtxolbilej tetz Samuel: Bneu jun pawor sketz, yi o chakumu, cuk wutzu tetz yi Ryosu tan qui kaxiten cun. At winin kapaj katxokben swutz i, nin ja jal mas kil swutz i yi nkajak junt kareyil yi apart swutz i, chech tzun bantz. 20Quil chixobu tetz, poro bintzij nin yi chin ploj nin mban cyajtzaklu, poro quil chikanslen quibu jak cawl Kataj, ma na choku tan culajen tetz cun cyalmau. 21Quil chocu tan loken wutz echk ryos yi banij cuntu tanen, yi quil chixcye tan claxen jun, na banij cuntu quitanen. 22 Na kol chocu tan taklen kej Kataj tetz cun cyalmau, quil tzoc tan chicawsenu. Na yi tetz tajbil itz yil chocu tetz mero tanum i. 23Ma yi in wetz, sjalok wil swutz Kataj yi nink chintane tan cuchen chibanlu tetz. Nchatz tajwen noc tan chajlen scyeru yi en chibanu tan chixomenu te yi balaj ajtzakl yi jicyuch tej, bantz quil jal chipaltilu swutz i. 24Yi e cyeru ntinatz na taj yil chibanu tanen yi tajbil Kataj, nin yil chocu tan culajen i tetz cun cyalmau, nin yil tzulk txakx chiculu yi winin echk taklen balaj na ban i skaxol. 25Poro tzok te cyajalu, kol chipaju cawl Kataj, nin lchibanu cyeru cyajbilu, jun cun yol tzocpon i tan chicawsenu tuml chireyilu, stzun wutzilen Samuel bantz scyetz.

i tzun bantz, nsken tzun yajin Sal yi toquen tan cawun tibaj Israel. Nin te yi nsken el coboxix yob tan tan cawun, 2 nin tzun e je xtxaol ox mil sanlar chixol yi e xonl Israel. Cob mil e cyaj cyen tej le tnum Micmas nin txolak echk wutz cwent Betel. Ma yi junt mil chon tzun e cyajentz jak cawl yi Jonatn, yi tetz cyajl, le tnum Gabaa cwent chitanum yi e xonl Benjamn. Ma yi e mas wunak, nin tzun e aj chakol Sal xeak chical. 3 Xcye tzun Jonatn scyej yi jun kuj sanlar filistey yi ate Gabaa tan quicylomin. Nin tzun quibit yi e filistey yi najlche le cyetz chitanum, yi mbi cun bajij. Yi tbital yi rey Sal yi nsken quibit yi e rey cwent filistey, nin tzun ben mantar i tan tocsen chun tulak echk tnum cwent Israel, tan chibnol list quib tan oyintzi. 4Cyakil cunin tzun yi e xonl Israel quibit yi xcye Sal tan chixiten cun yi jun kuj filisteyatz yi ate pon Gabaa tan quicylomin. Nin nchatz ja el chitxum tetz yi winin chichen chicul yi e filistey scyej tan paj. Chimolol tzun quib cyakil yi e sanlar cwent Israel te Sal le amal Gilgal tan cheyen i. 5Iten nin e banas yi e filisteytz, nin baj cu chimolol quib tan oyintzi scyej yi e xonl Israel. List quitanen junaklaj mil caret tetz oyintzi, tu kak mil sanlar yi aten tej chej scyuch jun chin coloj sanlar yi xon cun tu quitanen, poro yi cyajlal yi eatz ni cun ban chi tajlal yi samlicy yi at tzi mar, yi qui nin ajlben tetz. Ej nin chon cwen chicampamentz cyan le amal Micmas tetz cobox kej, swutz len yi tnum Bet-avn. 6Nin tzun e oc yi e xonl Israel wutz pem, na yi xeten yi oyintzi, bant cun telen cyewal quib xolak cub, tulak jul, nin tulak echk kotx. 7Winin e, e icy wi yi a Jordn, tan chicolol quib le amal cwent Gad nin cwent Galaad. Ma Sal nin cyaj tetz Gilgal. Xomche yi e tetz sanlar tej, poro winin chixoben. 8Chon tzun taten Saltz tetz juk kej tan chiwen yi wutzilen Samuele quib yi bixe cyan. Poro qui nin na
e 13:8

13

1Ej

Yi echk txacon yi ban Sal nin yi toquen Ryos tan maklen wutz

1S 10:8.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

315

1 SAMUEL13,14

oponok chan Samuel Gilgal. Winin tzun cyajen tzaj pakxuj yi e wunak bantz tan paj yi quinin na oponok Samuel. 9Cawunen tzun Saltz, i tzun taltz: Na waj cobox awun tan chipaten cun tetz katxixwatz tan jalen cuybil kapaj tetz Ryos. Nin na waj coboxt tan chajlen yi ja wit kabansaj kib swutz Ryos. I tzun octz tan paten yi echk txixwatzatz.f 10 I nin tzun na baj wi yi paten yi txixwatzatz yi toponen wutzilen Samuel. Lajkel nin tzun benen Sal tan culchen, nin tan kajlan tetz. 11Ma Samuel nin octz tan yajlen: Nxac ncu acawul awib tan banlen yi munlatz? stzun Samuel tetz. Max culu, poro itz tan paj yi winin cyajen yi e wunak na qui nin na ulu te yi kejlal yi bixbant kan, nin yi e filistey ja ul chimolol quib Micmas. 12 Chastzun te mintxum yi quicunin batz chul chan tan oyintzi skej tzonej, nin ntaxk nin kabnaj kib tkab Kataj. Ja tzun imbuch wib tan paten yi txixwatz, stzun Sal bantz. 13 Quic mu xtxolbil yi awajtzakl yi ncu abnol! Yi nink maban tanen yi cawl yi tal Kataj Ryos tzatz, ja klo cbixe tan tetz rey cwent Israel tetz cyakil tiemp nin chixconk klo yi e axonl sbne opon tunintz, poro yi jalu nketz sbne. 14Ma jalu, quit choc yi e axonl tan cawun sbne opon tunintz, na tzocpon Kataj Ryos tan joylen jun yi ban kuke cul i tejg tan cawunen squibaj yi e tanum i, na yi aatz qui nin ncel cun te yi cawl yi talnak i tzatz, stzun wutzilen Samuel bantz tetz Sal. 15 Ej elen nin tzun ban Samueltz le tnum Gilgal nin icy tcyaj yi tetz be tan tponen Gabaa cwent Benjamn. Ma yi e mas sanlar nin e ben xomok tej Sal tan oyintzi. Yi toquen Saltz tan cyajlen yi e sanlar yi xomche tej, ja jepon tajlal tetz kak cient chixonen. 16 Yi Sal tu yi cyajl Jonatn scyuch yi e sanlar yi xomche scyej, chon tzun e cyajen cyentz le amal Gabaa cwent Benjamn, ma yi e filistey chon tzun cyatentz tan chiwan le amal Micmas. 17Ej nin at ox kuj filistey e eltz le amal kale atet tan ujlen. At jun kuj chon benen tul yi be yi na opon Ofra, jun amal cwent yi tnum Sual. 18 Ma junt kuj chon e benen jalen Bet-orn. Nin yi toxin kuj filistey chon cyoponen wi jun juwtz yi at tiben yi jocoj tetz Zeboim yi na tzaj pont te yi amal yi tzinunin tu. 19Ej i tzun, te yi jun tiempatz, qui nin cyak amal yi e filistey tan xconen jun txakol chich chixol yi e xonl Israel na nin chitxum yi e filistey yi tan paj yi quic jun txakol chich chixol, quil bnix echk chispar tu lans cyan tan oyintzi scyej. 20Chastzun te chon na chopon yi e xonl Israel chixol yi e filistey tan jesen wi chimacl, chi tanen choc, tu echk cchilu. 21Nin chin car nin na chichoj yi e xonl Israel tan jesen wi chimacl. Cob cun tir jenak jamel. 22 Chastzun te cyakil yi e sanlar yi xomche scyej Sal tu Jonatn yi cyajl i, quic jun spar cyan cyan, ma na ntin yi e cob cyetz. 23 Ej nin tzun e icy tzaj jun kuj chisanlar yi e filistey txol wutz cwent Micmas.

14

Jonatn yi cyajl Sal, nin tal tetz yi aj cheyum yi xomij tej: Xomen tzaj swej, kicyoken jalaj cyen yi tzanla nin che kabiye cyakil yi jun kuj filistey yi ate-tz wiwtz, stzun i tetz yi cheyum.

1Ma

Yi mbi cun ban Jonatn

f 13:9 Ja tzun juch Sal jun chin til yi toquen tan paten echk xtxixwatz, na yi munlatz ntin tajwen tan bnol jun pale (Lv 6:8-13). Nchatz ja paj yi cawl Samuel yi na jal kan tul 10:8. g 13:14 Hch 13:22.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL14

316

Poro qui nin tal Jonatn yi xtxumun tetz Sal, yi taj. 2 Chon tzun at cyen tetz Sal le campament yi at jak jun wi granado yi aten wi jun juwutz, kale na oquet yakpen triw, tuml yi kak cient sanlar yi xomche tej. 3 Nin yi cyanl tetz yi efod itz Ahas cyajl Ahitob nin xonl Icabod, cyajl Finees nin i jun mam yi kajtzun El yi witz pale banak tetz Kataj le tnum Sil. Poro cyal nin jun el xtxum tetz ko nin el Jonatn chixol. 4Ma yi i tetz, ntin na tzan tan xtxumlen yi en tzopon kale atet yi jun kuj filistey. Nin yi be chon na icy cun txol cob wutz cub yi chin wutz tkan nin yi na biaj Boses nin Sene. 5 Jun wutz cubatz at swutz len Micmas, nin yi junt swutzoc tzaj Gabaa. 6 Ej i tzun tal Jonatn tetz yi cheyum: Quin swej, kicyoken le jalajt, kale atet yi jun kuj kacontratz. Qui cunin batz tzoc Kataj tan kucheyen, na quic nin quixbel swutz Kataj tan tkol amal sketz tan katxaconen, quic na ban ko jun coloj cunin o nka coboxen tal kaxonen. 7Bneu tircun yi mbitz na icy tculu, na yi in wetz list wutanen tan cheyenu, stzun yi cheyum Jonatn tetz. 8 Kicyoken jalcunej kale atet, nin ban kachaj nin kib scyetz. 9Nin kol cyal tzaj sketz yi kaxcyek cuntus kale atot jalen yil chicuul skej, ban lkacyajtz tan chichiwen. 10Poro kol cyal sketz tan kajen ponen kale atet cyetz, ban tzun kaban cyajbiltz, na yastzun techl sbne yi stke Kataj amal sketz tan kaxcyewen scyej, stzun Jonatn bantz. 11I nin tzun cyulejtz quib yi tal Jonatn, nin tzun e opontz chinakajil chicontr, ma yi sajen quilol chicontr i tzun cyaltz: Xmaywok nin yi e hebrey yi tzan cyelen tzaj tulak echk jul kale cyewunet quib, chech tzun bantz squibil quib. 12 Nin tzun e chin tzajtz scyetz Jonatn: Cajenwok tzaj tzonej, nin skatxole jun taklen tzitetz! chech scyetz. Quin kajeken, chij Jonatn tetz yi cheyum, na itz jun techl yi stke Kataj amal sketz tan kaxcyewen scye kacontr, yi o ketz yi o xonl Israel, stzun i bantz. 13 E jen tzun lacan Jonatn wutz cubatz tu yi cheyum, nin yi e contr yi na che noj quen swutz Jonatn na che toltzaj, ej nin list yi mos yi xomt tzaj tan chiwitzen cun. 14Te jun tiratz e quim lo junak contr cyakun Jonatn, tul jun amalatz. 15 Cyakil cunin tzun yi e mas contr, yi e cyaj cyen nakajil Micmas, e xob lentz. Nchatz e ban yi cobox kuj yi cu chijatxol quib, winin chixobentz. Nin te iten nin tiempatz mbajij jun chin wutzilen coblaj nob. Pyort cunin tzun e ban yi e contr tan xow. 16 Ma yi e xkukwil Sal yi ate nakajil Gabaa le amal cwent yi xonl Benjamn, nin tzun ben quiloltz yi winin cyojkelen yi e filistey tan colon ib. 17Tlol tzun Sal scyetz yi e tetz sanlar: Na waj yil je list itan tan tilwen yi ko tzaknak len itajlal. Ma yi baj jen tzaj chibi, nin tzun quiltz yi quict Jonatn tu yi cheyum at-tz chixol. 18 Ej nin tan paj yi chon at yi efod chixol te tiempatz, nin tzun tal Sal tetz Ahas: Cyaj tzaj yi efod Kataj tzonej. 19Nin te yi na jilon nin Sal tetz yi pale, winin tzun chixoben yi e filistey, na winin chinilcanen tan colon ib. Ej nin quit na pujx cyan yi en lchiban. Tlol tzun Sal tetz yi pale:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

317

1 SAMUEL14

Bant cun quit tzacyaj tzaj yi efodatz. 20 Le rat nin benen Sal tan chimolchen yi e tetz sanlar, nin tzun e bentz tan oyintzi scyej yi e filistey. Chin xowbil nin yi xow yi ate cunt yi e filistey, na e ten na chibiy quib squibil quib. 21Ma yi e xonl Israel yi nimix tiemp cyan chixol yi e filistey, lajkel nin xomen chiwi scyej chitanum, na nin e oc tan quicheyen yi e sanlar yi xomche scyej Sal tu Jonatn. 22 Nchatz yi e xonl Israel, yi e xonl kajtzun Efran, yi ate xolak wutz tan ew ib, yi quibital yi winin cyelen ojk yi e filistey tan colon ib, nin tzun e xom nintz wutz chicoc tan chiwitzen cun. 23 Yi jun oyintziatz opon jalen le amal cwent Bet-avn, na nin oc Ryos tan quicheyen yi e xonl Israel tul jun chin oyintziatz. i tzun bantz te jun kejatz e kex cunin yi e sanlar tan oyintzi, na cyal nin jun nink wan, na nin tal Sal: Sak swutz Ryos yi chicawsok cyakil yi e yil chiwan te yi ntaxk cu kej, nin te yi ntaxk wicysaj incul scyej yi e incontr stzun Sal scyetz. 25 I tzun bantz yi cyoponen yi e sanlar xol tze, nin quil yi at winin taal cabil wunak txuc yi sajnak tu chul jalen wuxtxotx. 26 Nin nicun tanen yi cabatz chi ne tzanla yi na xon xol tze. Poro cyal nin jun nink pil mu tal, na winin chixoben tan yi yol yi tal Sal scyetz. 27Ma Jonatn quic i at yi tlol yi taj yi yolatz scyetz yi e sanlar, nin tzun ben pitol wi yi txamij yi cyan tan tul yi cabatz, nin je bajsaltz. Le rat nin jalen walor i. 28 Nin tzun ben tlol jun sanlar tetz Jonatn: Yi taju ja tal jun xtxolbil sketz yi tajwen tan kelen cun tej, nin ja tal yi alchok scyetz yil wan jalu, jun cun yol scawsok tan Ryos. Chastzun te quic kawalor na txen kawan, chij. 29Ntin na tzan intaj tan chibuchlen yi e katanum. Xmay tzaj in, ja jal mu inwalor tan tu yi nje impilul mu tal te yi taal cabej. 30Nchatz klo quitanen cyeru yi nink nchiwanu te yi echk taklen yi ja chixcyeu tan majlen len scyetz yi e kacontr. Yi nink nchiwanu mbi nin klo nchiban yi e filistey chikabu, ja klo chitzaj tircun! stzun Jonatn bantz. 31Te jun kejatz e xcye yi e xonl Israel scyej yi e filistey. Yi oyintzi xetij nakajil Micmas nin opon jalen Ajaln. Poro cyakil yi e sanlar xonl Israel nsken chikexij tan paj quic jun taklen baj cyan. 32 Ej nin tan paj yi na chiquimlen tan wej, e benen tzuntz tan bajsen yi echk awun yi el chimajol scyetz chicontr, chi tanen cner, wac tu ne tor. Nin oc chich cyantz jak chikul wuxtxotx tu, nin ja baj yi chibajatz cyan yi txaxet, yi atit nin chel. 33 Poro at e, e xochon tetz Sal: At e na chitzan tan juchlen quil swutz Kataj, na na chitzan tan bajsen chibaj yi atit nin chel, chech.h Cyakil cun eu, e len cunu pajol cawl! Tzulken jun cub cyanu tzonej yi nim, tetz jun altar. 34Nchatz cyalninu scyetz cyakil yi e sanlar yi chijunal cun tzulken jun mam tor cyan tzonej, nka jun cner, bantz toquen chich cyan jak
h 14:33

24 Ej

Yi xconen bi Ryos tan Sal tetz quiwel yi yol i

Gn 9:4; Lv 7:26-27; 17:10-14; 19:26; Dt 12:16, 23; 15:23.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL14

318

kul, nin ban tzun chibajsentz, bantz quit chijuch quil swutz Ryos, tan tu bajsen txax chibaj yi atit chel, stzun Sal bantz. Inin tzun cyulejatz. Te iten nin akalenatz e baj opon. Cyan len cyawun cyan tan chibiylen cun. 35 Nin tzun bnix jun altaratz tan Sal. Yastzun yi bajx altar yi bnix tan tetz Kataj. 36 Ej ma bajen wi yi xtxolbilatz tlol tzun: Ban lkaben jalu lakbal tan chixiten cun yi e filistey yi ja chiclax cyen, nin kamajel tzaj cyakil yi colijet cyan jalen cun yil tzul skil, nin che kaxite cun chicyakil cun. Cuj, chech yi e sanlar, bneu yi tajbilu, chech. Ma yi pale nin tal: Bant cun bajx kajake tetz Kataj yi mbitz tetz tajbil. 37Ej, toquen tzun Sal tan jaklen tetz Kataj: Ban pe kol kaben tan chixiten cun yi e filistey? Stke peu amal sketz tan kaxcyewen cunin scyej? stzun Sal bantz. Poro quic nin jun techl tak Kataj scyetz. 38 Chastzun te nin tal Sal: Chikank tzaj cyakil yi e witz ajcaw, nin kajoye puntil tan jalsen yi aj paj. 39Na jun cun yol, tan bi Kataj Ryos, yi kaRyosil yi o xonl Israel yi squimok yi aj paj yil lajluchax yi na scyetz i. Nin quic na ban yi ko itz yi incyajl Jonatn yi aj paj, tajwen tan quimen i, stzun Sal. Cyal nin tzun jun jumintz chixol yi e sanlar. 40Chastzun te tlol Sal scyetz cyakil yi e xonl Israel: Chicyajktuwu-tzej, ma yi in wetz tu incyajl skacyajk le jalajtej. Bneu yi tajbilu, chech tzun cyakil yi e sanlar. 41Jakol tzun Sal tetz Ryos: Ilu jun coloj wajcawil, nin ilu kaRyosil yi o xonl Israel mbi tzuntz yi qui na stzaw tzaju inyol? Ma jalu tan lajluchaxen yi ko chon at yi aj pajol cawl skaxol tu incyajl, yil katxilun, tajwen tan xtxekunen tzaj yi Urim. Ma kol txekuntzaj yi Tumimi na tzun elepontz yi itz chipaj tircun yi e tanumu, yi e nitxajilu, stzun Sal bantz tetz Kataj. Yi cyoquen tan txilun, chon tzun nojen quentz te Jonatn tu taj, nin lajluchax yi quic chipaj yi e mas wunak tej. 42 Ma jalu chitxilunku skej ketz, yi in wetz tu incyajl, stzun Sal. Ej chon tzun nojen quentz tej Jonatn. 43 Nin tzun tal Sal tetz Jonatn: Txol tzaj tircun swetz yi mbi cun mbaj abnol. Nin tzun octz tan xtxolen tircun. Yi puntil itz ja baj mu taal cabil wunak txuc wan, na nin mben impitol ju yi intxamij yi cyan wan. Poro list wutanen tan inquimen, stzun Jonatn. 44 Nink tzoc Kataj tan incawsen cunin ko quil cquim wan! stzun Sal. 45 Ej i tzun cyal cyakil yi e sanlar tetz Sal: Poro en tzocu tan biylen cun Jonatn, na tan i ja jal kej Israel yi xcyewen scyej yi e kacontr wutz cub! Quic rmeril tan cwen biyij! Na tan bi Kataj quic jun xiil wi Jonatn nink tzel caplun! Na yi txacon yi nkaban scye kacontr jalu itz tan tu yi ja oc Ryos tan cheyen i, chech tzun bantz.
i 14:41

Nm 27:21; 1S 28:6.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

319

1 SAMUEL14,15

Nin tan yi xtxolbilatz e xcye yi e wunak tan colpen Jonatn tkab quimichil. 46 Ma Sal quit tzun xtxumtz tan chibenen tan chiwitzen cun yi e filistey, yi e pakxij junt tir le chitanum. 47Tan tu yi xtxolbilatz toquen tzun Sal tan cawen cyakil yi amal cwent Israel. Nin cyakil tiemp nin oc i tan oyintzi scyuch yi e contr te yi tetz tanum, yi eas itz yi e aj Moab, yi e aj Amn, yi e aj Edom, tu yi rey cwent Soba, scyuch yi e filistey. Alchok amalil kale na benet Sal tan oyintzi, ilen nin ja xcye i scyej. 48 Nchatz oc tan chimolchen jun coloj sanlar, nin xcye tan chixiten cun yi e xonl Amalec. Nin tan yi xtxolbilatz nin xcye i tan chisotzajen cun yi e alkom yi na choc tan alak scyej wunak tbe. 49Yi e nitxajil Sal yi e jal itz: Jonatn, Isi, tu Malquisa, tu cob mel, yi bajx na biaj Merab, nin yi cap na biaj Mical. 50Nin yi txkel Sal itz Ahinoam, mel Ahimaas. Nin yi witz ajcaw squibaj yi e sanlar Sal na biaj Abner, cyajl Ner yi quitzun quitzicy quib tu taj Sal. 51Ma Quis, yi taj Sal tu Ner yi taj Abner, e cyajl kajtzun wutzilen Abiel. 52 Te yi tiemp yi cawunen Sal cwent Israel, ilenin ja jal echk oyintzi chixol scyuch yi e filistey. Chastzun te yi njal jun balaj yaj yi at chamil tu walor tan Sal, ja oc tan chixol yi tajlal yi tetz sanlar. tzun bantz nin tal Samuel yi xtxolbilej tetz Sal: I inatz yi jun yi nsaj chakol Kataj tan abixbajen tetz rey cwent Israel yi tanum i.j Chastzun te banaj tanen yi mbitz tetz tajbil. 2 Ej nin je yol Kataj Ryos yi cyal na xcye quen tej: Nocpon tan chicawsen yi e amalecita, na ja chicu le chibek yi e imam ite tan chimaklen te yi cyelen tzaj jak chicawl yi e aj Egipto. 3 Chastzun te tajwen tan abenen tan chibiylen cun tuml cyakil yi at scyuchak. Nin quil tzel akajab scyej. Biywe cun cyakil yi e yaj tu xnan, scyuch chinitxajil. Quic na ban ko txen chel te chitxutx. Nin biywe cun cyakil yi e cyawun, chi tanen mam tor tu wac tu echk cneru tu camey tu echk buru. Tajwen tan telen cun chicyakil swutz, chij Kataj, stzun Samuel. 4 Nintzun e chak Sal cyakil yi e tetz sanlar le amal Telaim. Nin octz tan tilwen yi ko list quitanen tu chimacl tan chibenen tan oyintzi. Nin tzun e mol quib. Yi cyajlal, itz cob cient mil sanlar xonl Israel nin lajuj mil yi e cun aj Jud. 5 Chibenen tzun Sal le lmak tnum cwent e amalecita, nin tzun e ban list quib tan oyintzi nakajil jun tal tzanla. 6 I tzun taltz scyetz yi e quenita yi ate chixol yi e amalecita: Quitelenk chixol yi e amalecita, bantz quil cxelwok cun kan swutz! Na yi e itetz imam ite ja chichaj yi banl cyalma scyetz yi e kamam kate yi cyelen tzaj Egipto. Cyelen tzaj tzun e quenita chixol yi e amalecita. 7Ej nin tzun oc Sal scyuch yi e sanlar tan chibiylen cun cyakil yi e amalecitatz le amal Havila jalen te yi amal cwent Shur, yi chon at swutz cunin mojomil Egipto, nin e xcye tan chibiylen cun. 8 Nchatz txamxij Agag yi chireyil tan, nin e quim len cyakil yi e sanlar yi reyatz tan spar. 9Ma yi Agag qui nin
j 15:1

15

1I

Yi telen kej yi rey Sal swutz Ryos

1S 10:1.

k 15:2

Ex 17:8-14; Dt 25:17-19.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL15

320

quim cyan, nin qui e quim yi echk balaj awun cyan chi tanen cner tu mam tor. Nin qui nin e quim yi echk ne wac cyan yi chin chicatzaj nin. Nin qui nin xit yi echk taklen cyan yi winin jamel, ma na ntin xit yi echk taklen yi quic mas jamel. 10 Yi wit bajijen yi xtxolbilatz nin tzun jilon Kataj tetz Samuel yi witz pale: 11Lastum yi nwak amal tetz Sal tan toquen cyen tetz rey, na ja el xajsal tib swej, na qui nin mban i tanen yi wetz wajbil, stzun Kataj. Winin bisunen Samuel yi tbital yi yol Kataj, nin baj cun akbaltz tan tan cuswutzil swutz Kataj tan cwen tzaj xtxumun te Sal. 12 Ma le junt eklok chin bixe skil nin, benen Samuel tan culchen Sal. Poro nin alchij tetz yi chon benen Sal jalen Carmel, na nin bnix jun cub tan tan taklen kej i tan yi jun chin oyintzi. Ntin atij jun tkujtz, ma yi bnixen, icyen nin bantz jalen Gilgal. 13 Benen tzun Samuel jalen Gilgal tan yol tu Sal. Yi toponen, bajx jilonen tzaj Sal tetz: Tak tzaj Kataj winin banl talma tibu. Nin yi in wetz ja nel cun te yol Kataj yi ntal swetz. 14 Ma jalu ko ja cel cun te yol yi ntal Kataj tzatz, mbi tzuntz yi itzet nin yi e cner scyuch yi e mam tor yi na wit nin yi na chichin? stzun Samuel. 15 Chon chisaj ticylen le chitnum yi e amalecita stzun Sal bantz, na cyakil yi e sanlar ja saj chicyal yi echk chumbalaj mam tor tu echk balaj cner tan toyen tetz Kataj tetz chitxixwatz yi patun cun sbne chiwankil. Ntinatz mmul kan. Poro tircun yi e mas ja chiquim kan, stzun Sal bantz tetz wutzilen Samuel. 16 cabne cyen tu! nin bit tzaj cyakil yi mbi cun tal Kataj swetz ewt akalen, chij Samuel. 17Te ntaxk coc tetz rey, quic akej at, poro yi jalu a yi witz ajcaw squibaj cyakil yi coblaj kuj xonl Israel, na ja cbixe tan Kataj tetz chireyil. 18 Nin ko ja cawun Kataj tan awoquen tan chixiten cun yi e juchul ilatz, nin tan chitzajsen cunin, 19nxac tzun yi ja apaj cawl i? Na ja ben acul te chimebil yi e acontr, nin ja ajuch awil swutz Kataj tan paj, chij Samuel tetz Sal. 20 Qui Ta! Qui mimpaj cawl i, ma na ja noc culutxum jak cawl i. Ja imban tanen yi tetz cawl yi tal swetz, na ja ul yi rey Agag wan pres, yi chireyil yi e amalecitatz, nin tircun chiwunakil ja chel cun wan swutz. 21Poro itz yi e sanlar yi ja je chicambal echk mam tor tu echk cner. Ntin yi echk taklen balaj nje chicambal, tan toyen tetz Kataj yi kaRyosil le amal Gilgal, chij Sal tetz Samuel. Stzawel tzun Samuel tetz: 22 Mas balaj swutz Kataj yi nink kaban tanen yi tetz tajbil, swutz yil koy echk oy, tu echk txixwatz yi patun cun tetz. Ban tcun yil kaban tanen yi tetz tajbil, nin yil kubit yi tetz yol, swutz yil koc tan toyen echk txixwatz, tu epuil cneru wi tetz altar.l 23 Na yi e yi na chipaj cawl Kataj Ryos, nicun cyetz quilatz chi til jun aj cun. Nka nicun quil tu jun yi na oc tan loken wutz echk ryos yi banij cuntu. Nicun tzun tajtzakl jun yi na paj cawl Ryos tu echk ajtzaklatz.
l 15:22

Pr 21:3; Os 6:6; Am 5:22-24.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

321

1 SAMUEL15,16

Ej nin tan paj yi qui nin ncxom te yi tetz cawl, nchatz tzun i tetz, quit xom tzawej yil cawun, stzun Samuel tetz Sal. 24 Bintzij, chij Sal, ja injuch wil, na qui nin mimban tanen yi cawl Kataj, nin qui nin mimban tanen yi teru yolu, yi talu swetz. Ma na ja chinxob scyetz yi e wunak yi xomche swej, nin ja xom inwi scyej. 25 Poro bneu pawor tan cuylen impaj, nin ban yi nink xomninu swej tan culajen Kataj. 26 Quit chinxomnin tzawej, stzun Samuel tetz, na yi aatz qui nin maban tanen yi cawl Kataj. Nchatz tzun i tetz quit xom tzawej yil cawun tibaj Israel. 27Jen tzun paksal tib Samuel nin elen nin tzaj bantz. Poro nin saj Sal tan stzamlen yi xbuk yi at cun tzkul. Nin tzun el katz jun pi tej. 28 I cunin tzun iatz mban Kataj tzawej, chi mawulej yi bech wetz. Na ja wit el tcyal yi cawl takab tan cawun cwent Israel nin chon stke yi cawl tetz junt atanum, yi mas balaj xtxumun tzawutz atz. 29Na yi Kataj Ryos, yi na akon kej Israel, nketz laj i, nin qui na xtxixpuj tajtzakl, na nketz jun wunak tu yi qui na el cun te yol, stzun Samuel tetz Sal. 30 Bintzij, ja injuch wil, stzun Sal ban junt tir, poro bneu pawor swetz yi nink taku inkej chi jun rey chiwutz yi e wi banl wi, nin chiwutz tircun yi e wunak. Chastzun te bneu pawor tan benenu swej tan culajen Ryos, yi tajcawilu, stzun Sal tetz. 31Nin tzun cujij Samueltz, nin e bentz tan culajen Kataj. 32 Yi cyoponen, nin tal Samuel: Sajk ticylen Agag tzinwutz, yi rey cwent yi tnum Amalec. Nin tzun opon ticylen Agag, poro quic jun yol na tal, na le tetz xtxumun itz yi nsken wit el liwr swutz jun quimichil yi chin quixcuj nin. 33 Ej i tzun tal Samuel tetz: Tan yi aspar ja cxcye tan chibiylen cun jun coloj cyal xnan. Nin iten nin xtxolbilatz sbajok tej atxu, na quimok tan spar. Quic junt yol tal Samuel. Oquen nin bantz tan eklen cun wankil yi reyatz swutz Kataj, le tnum Gilgal. 34Ej icyen nin tzun ban Samuel jalen Ram. Ma Sal, nin pakxij xe tetz cal le tnum Gabaa. 35 Nin jetzatz quit til Samuel wutz Sal, poro ilen nin ja bisun i tan paj yi nje xtxixpul Ryos yi tajtzakl yi toquen cyen Sal tetz rey. tzun bantz nin jilon Kataj Ryos tetz Samuel: Tona nin lcyaj cyen yi bis awan te Sal? Quit na waj yi tzicy mas tiemp tan tetz rey. Quilok tan nojsen cun yi tuc tan aceit, na na waj yil cben xe cal Isa, yi aj Beln, na ja wit bixe wan tan toquen cyen jun scyetz yi e cyajl tetz rey. 2 Poro en tzimban tan qui tbital Sal? stzun Samuel, na kol tbit, chinquimok tan! Cyaj nin jun ne wac yi tij, nin ban tzawal yi chon ncben tan toyen swetz. 3 Nin ban tzatxoc Isa tan toponen te jun kejlalatz, nin swale tzatz yi mbitz tzaban. Nin ban je cojij aceit twi yi jun yil wal tzatz, yi tzocpon tetz rey, stzun Kataj. 4 I nin tzun tulej Samuel quib yi tal Kataj tetz. Yi toponen i Beln, nin tzun e el tzaj yi e wutzilen ajcaw tetz tnum tan culchen, poro ilen nin na chixob mu tal.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

16

1I

Yi bixewen Luwiy tetz rey

1 SAMUEL16

322

Nketz pe oyintzi mantaru? chech bantz tetz. 5 Qui stzun Samuel, chon nnul tzonej tan toyen jun intxixwatz tetz Ryos. Chastzun te chixanse quibu, na chixomok ninu swej tan paten yi txixwatz, stzun Samuel. Nchatz oc Samuel tan chixansen Isa scyuch yi e cyajl, nin oc tan chitxoclen tan cyoponen te jun kejatz. 6 Ma yi cyoponen Isa scyuch yi e cyajl, nin tzun ben tilol Samuel wutz Eliab nin tzun xtxum: Jun cun yol yi jun yajej, yastzun yi jun yi ja je xtxaol Ryos tan toquen tetz rey. 7Poro nin tal Kataj tetz: Quil cxubsij tan yi echk taklen yi na awil nin, nin quil tzatxum yi itz tan paj yi nim wutz tkan yil tzoc wan tetz rey. Na qui na chinxom te yi echk taklen yi na til jun wunak, na yi wetz na wil yi en tanen te talma jun, nin yastzun yi xomchin tej, stzun Kataj tetz Samuel. 8 chakol tzun Isa Abinadab yi cyajl, nin tzun chajtz tetz Samuel. Poro nin tal Samuel: Nchatz yi junej nketz yi jun yi ja je xtxaol Ryos. 9Ej nin chakol tzun Isa yi Sama, poro nin tal Samuel: Nchatz yi juntej, nketz yi tajbil Ryos. 10 Juk tzun cyajl Isa chaj tetz Samuel, poro nin tal Samuel tetz, yi quic jun scyetz yi jukatz yi jajk je xtxaol Ryos. 11Ej witzbilt len jakol i: Quict pe mas acyajl? At jun tal inchip, i tu jun pstor kawun, stzun Isa. Benk bin joyol tetz, stzun Samuel, na quil xetij kamunl ko quic at skaxol. 12 Nin tzun ben mantar Isa tan chaklen. Nin til Samuel, yi chin sak nin wankil yi jun tal xicyatz, chin yuben nin wutz, nin chumbalaj nin i. Nin tzun tal Kataj tetz Samuel: I tzun ias. Ban tzabixbaj i tetz rey, stzun Kataj. 13 Jen tzun tcyal Samuel yi culbil aceit, nin chiwutz cun yi e stzicy yi bixewen cyen tan toquen tetz rey. Yi bi i itz Luwiy. Nin jetzatz te jun kejatz toquen lacpuj yi espritu Kataj tej i. Ma Samuel nin tzun aj junt tir le tnum Ram. yi na bajij yi xtxolbilatz nin tzun cyaj cyen tilol yi espritu Kataj yi Sal, nin opon jun espritu akol bis tan Kataj tan xuxen i. 15Chastzun te yi e mos nin cyal tetz: Ilu jun coloj kajcawil, na el xtxumu tetz yi at jun espritu yi na akon bis yi ja ul tan Kataj Ryos tan xuxenu. 16 Chastzun te cawunk tzaju sketz tan kabenen tan joylen jun yi list tan tocsen yi arpa, bantz yil tbit ninu yi balaj kulil, quit nachonu te yi jun espritujatz yi na tzan tan xuxenu. 17Joywok bin jun yi chumbalaj nin tzoc yi arpa tan, nin ban tzul tzonej, stzun Sal bantz. 18 Ej nin tzun tal jun chixol yi e mos: Ilen nin ja wil jun chixol yi e cyajl Isa yi aj Beln, yi ban na xcye tan tocsen yi arpa. Nchatz i jun aj oyintziinl yi qui na xob tetz jun, nin chin list nin i tan yol. Nin ilen nin xomij Kataj tan cheyen. 19E ben tzun cobox chakum tan Sal te Isa, tan talchen: Chaktzaju yi cyajlu tzinwutz, yi jun yi na biaj Luwiy, yi pstor cner. 20Ej nin tzun ben
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 14Te

Yi toquen Luwiy tetz chakum Sal

323

1 SAMUEL16,17

chakol Isa yi Luwiy te Sal. Nin ben tcyal Luwiy jun buru yi ekan pam tan, tu jun tzum nojnak tan win, tu jun tal ne chiw. 21Yastzun cyantz tan Luwiy yi toponen swutz Sal nin tzun cyajtz jak cawl i. Yi telen tiemp winin tzun na tzatzin Sal tej nin bixe-tz tetz cheyum. 22 Ej nin tzun opon jun xtxolbil tan Sal twi Isa, tan jaklen amal tetz tan cyajen cyen Luwiy tej tetz cyakil tiemp, na winin na pek i tej. 23 I tzun yi na oc yi jun espritujatz yi na akon bis tan xuxen Sal, nin tzun na oc Luwiy tan tocsen yi arpa, nin tan yi bitz na cutzaj xtxumun Sal. Ma yi jun espritujatz nin tzun na col cyen Sal. tzun bantz nintzun e mol quib yi e sanlar cwent filistey tan oyintzi junt tir scyej yi e xonl Israel. Chon tzun chimolol quibtz le amal Soco cwent Jud. Yi cyoponen Soco chon cwen chicampament le amal Efes-damim yi at txol Soco tu Azeca. 2 Nchatz e ban Sal yi rey cwent Israel tu yi e tetz sanlar. Chon tzun chimolol quibtz le jocoj yi na biaj Ela, nin chon e cyajen cyentz cobox kej. Ej nin e ban list quibtz tan oyintzi scyej yi e filistey. 3 Chon tzun chibnol list quib yi e filistey wi jun juwtz. Nchatz e ban yi e xonl Israel, ntin cun yi jocoj cyaj cyen chixol. 4Telen tzaj tzun jun chin wutzilen yaj chixol yi e filistey, itz jun witz aj oyintziinl, yi aj Gat i. Yi wutz tkan, at lo mas ox metr, nin yi bi, itz Goliat. 5 At jun casco tej wi yi brons, nin at cyen jun chalec tej yi nchatz itz brons, nin yi talal yi jun chalecats itz jun quintal tu lajuj liwr. 6 Nchatz yi chich yi at tan colchen yi wutz checy brons cun. Nin ekan jun chin spar tan yi brons cun yi at tul soquil yi calijen tan wutz coc. 7Ma yi catzaj yi tkan yi lans yi cyan tan nicun catzaj tu ox tkan xbil, nin yi cchilu yi nim wutz yi at swi yi lans itz coblaj liwr talal. Ej nin bajxij jun sanlar swutz yi cyan jun chin makbil flech tan. 8 Yi telen tzaj Goliat chixol yi e tuch nin tzun jilon tzajtz scyetz yi e sanlar cwent Israel: Oyintzi pe na itaj? Nxac tzitetz yi tircunin ncu imolol itib tan oyintzi? Ma inchuc atin wetz, nin in filistey, ma axwok itetz axwok jun coloj tu esclaw Sal. Ban tcun txawoken jun mero yaj tzixolwok tan tulen tan oyintzi swej. 9Ej nin kol xcye yi junatz swej, nin kol chinquim tan kocopon tzuntz cyakil o yi o filistey jak icawl. Ma ko in wetz chinxcye tej, cxocopon tzuntz tetz kaesclaw. 10Ko at jun cham tzixol, or sajen tan oyintzi swej! na chin tzaj Goliat scyetz. 11I tzun yi tbital Sal scyuch yi e tetz sanlar yi xtxolbil yi tal Goliat, nintzun e xobtz nin cyal jun nimsaj cul tan oyintzi tuch. 12 I tzun bantz at tzun jun yaj aj Beln cwent Jud yi na biaj Isa. Nin te yi jun tiempatz yi at tzaj Sal tetz rey nsken tzun tijin cul i. Nin ate wajxak cyajl yi jun yajatz, nin at jun yi na biaj Luwiy. 13-14Chon tzun ate pon ox scyeri yi e cyajl Isa chixol yi e sanlar tetz Sal te yi jun oyintziatz. Yi oxatz itz Eliab yi bajx cyajol tu yi cap yi na biaj Abinadab, tu Sama yi toxin cyajol. Ma Luwiy, yastzun yi chichipil. 15 Ilenin tzun na xak i tan chixajsen yi e stzicy nin na ajt i-tz Beln tan pstoren yi tawun yi taj, na tal pstor cneru tu Luwiy. 16 Ej, ma Goliat yi filistey, chatz cuntunin i-tz tan chixuxen yi e sanlar cwent Israel. Cyakil jalchan nin cyakil cwen kej na eltzaj tan chixuxen. Yastzun ban i-tz tetz cawunak kej.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

17

1I

Yi quimen Goliat tan Luwiy

1 SAMUEL17

324

17At tzun jun kej nin tal Isa tetz Luwiy, yi cyajl: Or Luwiy, or tzabenen tan taklen mu chiwa yi e awutzicy yi ate xol wutz tul chicampament. Cyajnin junak liwr yi triw yi woyint, nin cyajnin lajuj pamej. 18 Nchatz cyajnin lajuj ques, nin ak cyen tetz yi ajcaw tetz yi jun kuj sanlar kale atet awutzicy. Ej nin ilwe tzaj yi ko ban atet nin cyajtzaj jun ech taklen tan chajlen swetz yi ko bintzij nin ban atet, stzun Isa bantz tetz Luwiy. 19Ma tetz Sal scyuch yi e stzicy Luwiy chon ate cyetz tan oyintzi scyej yi e filistey le jocoj yi na biaj Ela. 20 Itzun le junt eklok, chin jalchan cunin tzun casen Luwiy nin bentz tan taklen chiwa yi e stzicy yi ben tkol yi taj. Ma yi e tawun apart junt cyaj cyentz tan chiquicylen. Yi toponen Luwiy le amal kale atet yi e stzicy nsken tzun chiwek quib yi e sanlar tan oyintzi. 21Na chichin lentz tan chiqiwsal quibtz, na nsken baj len chitxolil quibtz, list atet tan oyintzi. Nchatz quitanen yi e filistey. 22 Cyajcyen tu tzun tkol Luwiy yi chiwa yi e stzicy tetz yi jun yi at tan quicylen yi echk macl, tu yi chiwa yi e mas sanlar. Benen tzun i-tz chixol yi e sanlar tan chijoylen yi e stzicy nin tan jaklen scyetz yi en quitanen. 23 Poro te yi na chijilon Luwiy scyuch yi e stzicy, nintzun el tzaj junt tir Goliat chixol yi e sanlar cwent filistey tan xcyaklil scyej yi e xonl Israel. Nin tzun ben tbital Luwiy yi yol yi jun witz aj oyintziinlatz. 24 Winin tzun chixoben yi e aj Israel tetz, nin at e yi e el ojkuj swutz. 25 Nin at e cyal: Ilwok nin yi jun chin wutzilen yajej yi na tzan tan telsen kakej yi o aj Israel, na yi tajbil i itz tan toquen jun tan oyintzi tej. Ej nin ja tal kareyil yi alchok scyetz yil xcye te yi jun chin wutzilen yajej, swake winin mebil tetz, nin swake inmel tetz txkel. Nchatz quil tzinjak alcawal tetz najal i sbne opon tunintz, stzun chij. 26 Qui nin tbit David yi xtxolbilasej chastzun te, yi benen tbital Luwiy yi yol Goliat nintzun jak scyetz yi e sanlar yi ate nakaj: Mbil tzaklij tetz jun yil xcye tan biylen yi jun yajej, yi na tzan tan telsen kakej yi o xonl Israel? na yi mero bintzi quic ekan tan, na qui na kuklij cul te ketz kaRyosil, yi itznin tetz stzun Luwiy. 27Iten nin xtxolbil cyal yi e sanlar tetz Luwiy chi yi nsken cyal squibil quib te yi mbi tzaklok tetz jun yil xcye tan biylen Goliat. 28 Yi tbital Eliab yi mbitz jak Luwiy scyetz yi e sanlar, nintzun saj colp wi-tz te yi titzun, i tzun taltz tetz: Mbi na ajoy tzaj tzonej? Na tzun ncyaj cyen awan tan chiquicylen yi e tawun kataj le amal tzinunin tu? Na el intxum tzatz yi mbi tzuntz yi ati tzonej, yi awajbil itz tan awilol yi mbi na bajij tul oyintzi, stzun Eliab tetz. 29Mbitz ncu injuchul jalcunej? stzun Luwiy, na chinch wetz quic jun echk taklen cachi na chintzan tan banlen, nin yol tu na imban wetz, stzun i. 30 Itzun yi nsken tal Luwiy yi echk yolatz tetz yi stzicy, nintzun el jatxol tibtz tej. Nin ben jakol iten nin xtxolbilatz tetz junt sanlar, nin iten nin alchijatz tetz i. 31At tzun e yi quibit yi mbi cun na tzan Luwiy tan jaklen, nintzun e bentz tan xtxolen tetz Sal. Ej nin yi tbital Sal yi puntil, nintzun el mantartz tan tan chaklen Luwiy. 32 Itzun yi tponen Luwiy swutz Sal nintzun tal Luwiy tetz: Qui tajwen yil kaxob tetz yi jun filisteyatz, na yi in wetz yi in chakumu Ta, ban chimben tan oyintzi te yi jun witz aj oyintzinlatz, chij Luwiy tetz Sal. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

325

1 SAMUEL17

33 Cuquen yaj, quic rmeril tan abenen achuc tan oyintzi te yi jun yajatz, na yi aatz a xicyet. Ma yi jun yajatz i jun witz aj oyintzinl jetz yi juyil tzaj, stzun yi rey Sal tetz Luwiy. 34 Ta, yi in wetz yi in chakumu, in pstor yi e tawun intaj. Poro quinin ben intzakpul jun cneru tetz jun txuc. Na at jun tir ja chinxcye tan colpen jun ne cner tjaj jun len, iten nin banas tkab jun oso. 35 Na yi na ben cyan, na chinxom nin wutz chicoc tan chitzamlen jalen yi na chinxcye tan majlenel tzaj le chitzi, poro yi na choc yi e txucatz tan inchilen klo, na chinxcye tan chibiylen cun, na na chinxcye tan jaken chitzi. 36 Yastzun na wulej, quic na ban ko itz jun len nka jun oso. Ma jalu ilu jun coloj wajcawil, yi nink taku amal swetz, yastzun sbajok te yi jun filistey yi na tzan tan chixowsen yi e sanlaru, poro yi e sanlaru e chakum yi Ryos yi itz nin tetz. 37Na yi ko ja oc Wajcaw tan incolchen tkab jun len nin tkab jun oso, nchatz sbne i tan incolchen tkab yi jun kacontratz, stzun Luwiy tetz yi rey Sal. Or bin yaj, swake bin amal tzatz tan awoquen tan oyintzi te yi jun yajatz, nin lok xom Ryos tan aquicylen, stzun Sal. 38 Cawunen tzun Sal tan weklen Luwiy te yi tetz macl yi na xcon tan tetz oyintzi. Je jun casco te wi Luwiy yi brons cun, nin oc jun chalec tej yi chich cun. 39Ej nin oc yi spar Sal xe cul. Nintzun piltz tan xon tu yi echk maclatz, yi inak cun toquen bajx tir tej. Poro quinin tzun aw xon tan tuch, nin ben tloltz tetz Sal. Wajcaw, quil tzaw xon wan tu yi echk maclej na qui nawnakin tej, chij Luwiy. Toquen tzun i-tz tan telsen len yi echk maclatz tej. 40Nin tzun bentz tan ticylen tzaj yi tal xtxamij, tu yi tetz xcoxl yi cyan cyen tu tan. Nin tzun octz tan joylen o tal ne cub le tkambil a, nin cu nintz tan le tal ne sam yi ilen nin cyan tan jak kab. Ntinatz tetz macl ben tcyaltz, nin bentz tan oyintzi te yi jun filisteyatz. 41Ma yi Goliat cheb cuntu na kans tzaj tib kale atit Luwiy, bajx cuntu yi cheyum swutz, yi cyanl tetz yi makbil flech. 42 Ma yi sajen xmayil Goliat Luwiy, nintzun tzeen cuntz tan telsen kej, nin tan paj yi chin nitxajet nin i. 43 In pe jun txi yi ncsaj tan imbiylen tan tze tu? chij. Toquen tzuntz tan jislen Luwiy tan bi yi tetz ryosil. 44 Ma jalu, quimok wan, nin swake yi awankil tetz chiwa kus. Nin tetz chiwa yi e smaron txuc, stzun Goliat tetz Luwiy. 45 Quic na ban, stzun Luwiy, xconk yi sparu tu yi lansu tanu tan oyintzi swej. Ma yi in wetz quic echk macl cyan wan, poro nocpon tan oyintzi teju tan bi Kataj Ryos yi cyal na xcye quen tej, yi chiRyosil yi e sanlar cwent Israel yi na tzanu tan chixowsen. 46 Ej nin ja wit tak Wajcaw amal swetz tan inxcyewen teju. Squimoku wan, tzelepon inkuxul yi wiu, nin chiquimok cyakil yi e sanlar yi xomche teju. Ej nin swake yi chiwankil scyetz kus nin scyetz smaron txuc. Ej nin yil quibit cyakil wunak benen tzin, tzelepon chitxum tetz yi at jun ketz kaRyosil yi o xonl Israel yi at winin chamil. 47Ej nin cyakil yi e yi ate tzonej tzelepon chitxum tetz yi nketz tajwen tan xconen lans nka spar tan Ryos tan kacolchen, na tzocpon i tan oyintzi scyeju tetz ketz kaxel jalu, nin stke amal sketz tan kaxcyewen scyeju, stzun Luwiy tetz Goliat. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL17,18

326

48 Sajen tzun Goliat tan biylen klo Luwiy, poro lajkel nintzun bnol list tib Luwiy tan biylen Goliat. 49Benen tzun Luwiytz tan jesen tzaj jun tal cub tul yi tal ne sam yi at jak kab, nin octz tan tcul yi xcoxl. Benen tzun joliltz. Nojen quen tzuntz wutz plaj yi jun chin yajatz. Yi nojen cyen yi cub wutz plaj, sajen tzun jokloktz wuxtxotx. 50 Yastzun bantz yi xcyewen Luwiy te Goliat. Qui nin xcon spar tan, ma na jun tu xcoxl tu jun tal cub xcon tan biylen cun. 51Yi sajen jokloktz Goliat wuxtxotx, lajkel nin tzun benen Luwiytz tan jesen tzaj yi spar yi at wutz coc Goliat nin cu witzaltz, nin octz tan kuxlen len yi wi yi jun chin yajatz. Itzun yi quilol yi e filistey yi quimen yi chibajxom yi aj witz oyintziinl, nin tzun e el ojktz chiwutz yi e xonl Israel. 52 Ej nin yi quilol yi e aj Israel yi yastzun bajij, nin e chintz nin e xomnintz tan chibiylen cun tul yi be jalen le tnum Gat. Nchatz at e, e xom nin tan chibiylen cun yi e yi e opon cunin swutz yi sawanil yi tnum Ecrn. Nin tul cyakil yi be yi na el Saaraim tan toponen jalen Gat tu Ecrn, winin alma filistey ban cyentz tbe. 53 Itzun yi nsken chixcye yi e xonl Israel scyej yi e filistey, nintzun e pakxij le chicampament chicontratz nin ben chimajol cyakil yi nojcyentz chiwutz. 54 Ma tetz Luwiy, nintzun aj tcyal yi wi Goliat jalen Jerusaln. Ma yi echk macl Goliat chon cyajen cyen tan le tetz mantial yi at le chicampament yi e xonl Israel. 55 Poro te ntaxk xcye Luwiy tan biylen cun Goliat, nin yi benen i tan oyintzi tej nin tzun jak Sal tetz Abner yi cyajcawil yi e tetz sanlar: Na scyetz i taj yi jun xicyej? 56 Wajcaw, cuyu impaj, poro qui na wil na lo scyetz taj i, chij Abner. Joyaj puntil tan telen atxum tetz yi na scyetz taj, stzun rey Sal bantz. 57Itzun bantz yi xcyewen Luwiy te Goliat, nin te yi cyan yi wi Goliat tan, nintzun ben tcyal Abner i swutz yi rey Sal. 58 Yi cyoponen swutz Sal nintzun jaktz tetz Luwiy: A jun coloj xicy na scyetz i ataj? Cuyu impaj ta, yi wetz intaj na biaj Isa yi aj Beln, nin culutxum i jak cawlu, chij Luwiy bantz.

tzun bantz yi stzajen wi chiyol Luwiy tu Sal, chin tamiw nin tzun Jonatn ban Luwiy, nin winin pek i tej, chi na pek i stibil tib. 2 Ma Sal nin tzun cawuntz tan cyajen cyen Luwiy tuch, nin tan quit tajent xe cal scyej e taj. 3 Nin tzun bixe-tz cyan Jonatn tu Luwiy yi scyamiwe quib tetz cyakil tiemp, na winin na pek Jonatn te Luwiy, chi na pek i stibil tib. 4Ej nchatz el tcyal Jonatn yi tetz chaquet yi cyan tan, tu yi xbuk yi at cun tzkul, nin tzun tak-tz tetz Luwiy, tu yi spar i, tu yi coxbil flech, tu yi calbil macl yi at xe cul. 5 Nin tzun lajluchaxtz yi chin list nin Luwiy na te tircun yi echk taklen yi na tal Sal tetz tan bnol, jalcunin na bnix tan, nin chumbalaj nin na tulej. Chastzun te toquen i tan tetz cyajcawil cobox sanlar, ej nin chumbalaj nin bantz chiwutz cyakil yi e mas sanlar scyuch cyajcawil.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

18

Yi bixewen tan Jonatn tu Luwiy yi scyamiwe quib sbne opon tunintz


1I

327

1 SAMUEL18

i tzun bantz, te yi chipakxen yi e sanlar tul oyintzi nin te yi quimen yi jun filisteyatzm tan Luwiy, nin tzun e eltzaj nil e xnan tan culchen yi rey Sal. Winin tzun chibitzinentz nin cyan len echk chimacl cyan tetz bitz, chi tanen pandero tu echk platillo. 7Nin je na cyalej: Jun mil contr ja chiquim tan kareyil Sal, ma Luwiy lajuj mil nchiquim tan.n 8 Nin tzun je swutz Sal yi xtxolbilasej, nin nintzun je lajpuj wi nin taltz: Yi e wunak winin na cyak kej Luwiy nin na cyal yi ja chiquim lajuj mil contr tan, ma wetz junen tu mil. Jalt cuntu yil tzoc cyen i cyan tetz rey, stzun Sal bantz. 9Jetzatz quit pek mas Sal te Luwiy. 10 Ma le junt eklok te yi ate nin le palacio, nin tzun oc junt tir yi jun espritu yi na tak, bis te talma Sal, nin tzun oc yabtz twi. Ma tetz Luwiy, na chon na tzan tan tocsen yi arpa, chi na ban cyakil kej, ma tetz Sal cyan yi lans tan le kab. 11Jalt cuntunin yi benen coxol Sal yi lans tej Luwiy. Na yi tajbil Sal itz tan cyajen cyen klo laclchok Luwiy wutz xan, poro yi Luwiy cob cun tir xcye tan colon ib tkab yi lansatz yi saj coxol Sal. 12 Nin tzun xob Saltz tetz Luwiy, na ilenin xomij Kataj tan cheyen, ma tetz Sal quit oc Kataj tan cheyen. 13 Chastzun te bixewen tan Sal tan telsen Luwiy xlaj i, nin octz tan tetz jun witz cyajcawil jun mil sanlar, nin cyakil tir yi na chiben chakij te jun oyintzi, bajxij Luwiy chiwutz. 14Poro tan paj yi ilenin xomij Kataj te Luwiy, ja tzun txacontz te chicontr, nin ban na ban tircun yi na ban i. 15 Chastzun te winin xoben Sal tetz Luwiy. 16 Poro tircun yi e aj Israel scyuch yi e aj Jud, e pek tej i, na i bajxij chiwutz yi e sanlar yi na chel le chitanum, nin bajxij chiwutz yi na chipakx tzaj junt tir. 17Ej i tzun bantz, nin tzun tal Sal tetz Luwiy: Swake yi Merab yi bajx inmel tzatz, tan toquen tetz awuxkel, poro tajwen tan awoquen tetz jun insanlar yi chin cham nin, nin tajwen tan abenen tan oyintzi tetz jun sanlar Kataj Ryos. Na nin xtxum Sal yi qui tajwen tan cwen biyol i Luwiy, ma na chon squimok chikab yi e filistey. 18 Ej i tzun tal Luwiy tetz: Yi in wetz quic mu inkej. Nchatz yi e inxonl, quic cyetz chikej chiwutz yi e mas katanum. Chastzun te quic inkej tan woquen tetz jiu ta. 19Ma yi toponen yi tiemp tan tkol klo Merab tetz Luwiy, quit oc tetz txkel Luwiy ma na txkel Adriel, yi aj Mehola, ban. 20Ma yi Mical, yi junt mel Sal, winin na pek-tz te Luwiy. Winin tzun stzatzinen Sal yi tbital yi xtxolbilatz. 21Ej nin tzun icytz tcul: Ban bin wak Mical tetz txkel Luwiy, nin ban xcon Mical wan tan cwen tul tramp, tan quimen i chikab yi e filistey. Ma jalu Luwiy cocopon tetz inji, stzun Sal ban junt tir. 22 Cawunen nintzun scyetz yi e chakum tan cyoquen tan tocsen cul Luwiy, tan cyumewen tu Mical. Nin je yol i yi talol scyetz yi e chakum tan talchen quen tetz Luwiy: Winin na pek yi kareyil tzawej. Nchatz yi e witz ajcaw yi ate xlaj, na chipek tzawej, chastzun te ban cxume tu Mical yi mel kareyil.
m 18:6

6 Ej

Yi chichen cul Sal te yi balajil Luwiy yi jal chiwutz wunak

Itz Goliat.

n 18:7

1S 21:11; 29:5.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL18,19
23 Nin

328

tzun chitxol yi xtxolbilatz tetz Luwiy, poro je yol Luwiy yi tal: Yi nink tzoc jun tetz ji yi rey sjalok winin kej. Poro yi in wetz, in tu jun prow sloj wunak, nin quic mu inkej tan woquen tetz ji yi rey, chij Luwiy. 24 Cyalol tzun yi e chakum Sal tetz yi yol yi tal Luwiy scyetz. 25 Ja tzun cawun Sal scyetz tan talchen yi xtxolbilej tetz Luwiy: Yi rey qui na taj mu jamel yi xun, ntin na taj i jun cient pi tzum tetz chichiol yi e filistey yi chiquimok awan, tan ticysal yi rey cul scyej yi e tetz contr. Yi tajbil Sal itz yi nink quim Luwiy cyakun yi e filisteyatz. 26 Chibenen tzun yi e chakum Sal tan xtxolen yi xtxolbilatz tetz Luwiy. Yi tbital i, winin tzun stzatzinentz yi ntinatz na taj tan toquen tetz ji yi rey. 27Te ntaxk jepon yi kejlal tan cyumewen, chibenen tzun Luwiy scyuch yi e sanlar, nin ja chixcye tan chibiylen cun cob cient filistey. Nin ja el chikuxul yi tzuml yi chichiol yi e yajatz yi e quim cyan. Nin ja opon tan taklen swutz yi rey, bantz toquen Luwiy tetz ji i. Tkol tzun Sal yi mel tetz txkel Luwiy. 28 Yi telen xtxum Sal tetz yi xomij Kataj te Luwiy, nin yi winin na pek Mical tej, 29mas tcunin tzun xobentz tetz Luwiy, nin octz tetz contr i tetz cyakil tiemp. 30Te yi jun tiempatz winin cyulen yi e sanlar filistey tan oyintzi scyej yi e xonl Israel. Mas ten cun xcye i chiwutz yi e mas capitn cwent Israel tan chilajen len yi e filistey. Chastzun te nin jal winin kej i chiwutz cyakil wunak. tzun bantz nin tzun tal Sal scyetz Jonatn scyuch yi e mas witz cyajcawil yi e sanlar, tan biylen cun Luwiy. Poro tan paj yi winin na pek Jonatn te Luwiy 2 nin tzun bentz tan talchen tetz: Na tzan intaj tan joylen puntil tan abiylen cun. Joyaj bin puntil tan awewal awib te jun akbalej. Joyaj jun amal kale quil cjalet, nin ban ccyaj tul jalen yil tzul skil eklen. 3 Yi in wetz chinxomok nin tej intaj nakajil yi amal kale atiet. Nin tzinjoye puntil tan cusen tzaj xtxumun, nin kol cutzaj xtxumun ilenin swale tzatz. 4 Ej nin tzun jilon Jonatn tu taj nin xtxol i yi balajil Luwiy tetz, nin je yol iej: Wajcaw, bant cun quil juchu tilu tan tu biylen cun yi prow Luwiy, yi chakumu, na quic jun echk taklen yi ploj mban i teju, cyakil yi na ban i, itz chumbalaj nin, nin itz tan jalsen keju. 5 Na ja tak tib tkab quimichil yi toquen tan biylen cun Goliat yi filistey, nin ja xcye Ryos tan kaclaxen yi o xonl Israel tan yi mbi ban Luwiy. Sak swutzu yi xtxolbilatz nin ja tzatzinu tej. Bant cun quil juchu tilu tan biylen cun, na quic tetz til. Quic xe kol tzocu tan biylen cun. 6 Nin tzun cutzaj xtxumun Sal tan yi xtxolbil yi tal yi cyajl tetz: Jun cun yol sak swutz Kataj Ryos, quit noc tan joylen puntil tan biylen cun Luwiy, chij Sal bantz. 7Benen tzun Jonatn tan xtxolen tetz Luwiy yi mbi cun e jilon tej tu taj. Nin ben tcyal i Luwiytz tu yi rey Sal yi taj, nin cyaj i junt tirtz. 8 Yi telen tiemp nin bajij junt chin oyintzi scyuch yi e filistey. Nin e xcye Luwiy tan chixiten cun, na nin e el ojkuj chiwutz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

19

1I

Yi joyol Sal junt puntil tan biylen cun Luwiy

329

1 SAMUEL19,20

9Ma tetz Sal nin oc lacpuj junt tir yi jun espritu cachi te talma te yi na tzan Luwiy tan tocsen yi arpa swutz. 10Cyan jun lans tan. Benen tzun coxoltz te Luwiy, poro qui nin tzamon tej na lajkel telen xajsal tib swutz. Chon tzun toquen cyen yi lans tul xan. Nin tzun el ojk Luwiytz, nin el tewal tibtz te akbalatz. 11Toquen tzun Sal tan chichaklen cobox chakum tan quicylen yi cal Luwiy, nin tan biylen cun jalchan cun le junt eklok.o Tlol Mical tetz Luwiy: Bant cun ewlen awib jalcunej, na ko qui cquimok tan intaj eklen, chij. 12 Toquen tzun Mical tan cheyen, tan telen xe cal. Chon tzun telen Luwiytz tul wentanu nin el tewal tibtz. 13 Nin tzun cu tewal Mical jun teblal wunak jak xnokl, nin oc jun witz tan yi banij tan xiil chiw, tetz wi tanen, nin je jun xbuktz tan tibaj tircun. 14Yi cyocomponen yi e chakum Sal tan stzamlen klo Luwiy, nin tzun tal Mical scyetz: Yabi Luwiy nin at i jak xnokl. 15 Poro nin e ben chakol Sal e chakum junt tir tan tilwen yi ko bintzij nin itz Luwiy. Nin tzun cawuntz scyetz tan tzajen cyekal Luwiy cyakil tu xtxach: Ma yil tzul itan tzinwutz, copon tzun imbiyoltz, stzun Sal. 16 Nin tzun e ben junt tir xe cal Luwiy, nin ja chinoj cyen tej yi itz jun tu teblal wunak yi ewan jak xnokl, nin yi at jun witz yi banij tan xiil chiw tetz wi tanen. 17Toquen tzun Sal tan choten stzi Mical: Nxac ncoc tan insublen? na ja awak amal tan telen ojk incontr. Ta itz tan paj yi ja tal i swetz yi chincopon biyol ko quil noc tan cheyen tan telen ojkuj, stzun Mical. 18Yastzun bantz yi claxen Luwiy tkab Sal. Cyenin tzun toponen Luwiy te Samuel jalen Ram, nin tzun oc xtxolil tircun yi mbi cun ban Sal tej. Chibenen tzun Luwiy tu Samuel tan najewen le tnum Naiot. 19Yi tbital Sal yi chon at Luwiy Naiot cwent Ram, 20nin tzun e ben chakol cobox sanlar tan stzamlen. Yi cyoponen nin quil yi at Samuel tu coboxt elsanl stzi Ryos yi na chibixin nin yi na chibitzin. Cwen mulen tzun yi espritu Kataj squibaj yi e chakum Salatz nin iten nin tzun e ban cyetz, e bixin, nin e bitzin chi e ban yi e elsanl stzi Ryos. 21Yi tbital Sal yi yatz bajij, nin e ben chakol coboxt chakum tan stzamlen Luwiy. Poro nchatz e, e oc tan bixl, nin tan bitz. Nin iten nin xtxolbilatz mbajij scyej yi toxin kuj chakum Sal. 22Bixewen tzun tan Sal tan benen Ram tan stzamlen Luwiy. Poro yi toponen i te yi chumam julil a yi at le tnum Sec, ja tzun oc tan jaklen tkanil Samuel tu Luwiy, nin ja cyal wunak yi chon ate Naiot. 23Te yi na xon tan toponen Naiot, nintzun cuul yi espritu cwent Kataj tej i, nin ja oc lacp te talma. Ej nin nchatz tzun i-tz, nin oc tan bixl nin tan bitz te yi na xon tbe tan toponen le aldey Naiot. 24Yi toponen Naiot, nin el tcyal bech tetz, nin oc tan bixl. Nin winin chinen swutz cun Samuel. Txanl cuntu tanen i, nin tzamij yi tajtzakl tan yi espritu Kataj te jun kejatz, nin te jun akbalatz.p Chastzun te ja cyal wunak: Nchatz ptzun Sal, elsanl stzi Ryos pe i?q chech.

20

1I

tzun bantz nin tzun el ojkuj Luwiy Naiot cwent Ram, nin bentz tan yol tu Jonatn:

Yi toquen Jonatn tan colchen Luwiy

o 19:11 Sal 59. p 19:24 Yi tajbil Sal itz tan biylen cun Luwiy, poro ja xcon yi jun xtxolbilatz tan Ryos tan maklen wutz i. q 19:24 1S 10:11-12.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL20

330

Mbitz wil swutz ataj? Mbitz ncu injuchul swutz i? Mbitz ncu mbnol tan jalen wil swutz ataj, bantz toquen i tan injoylen tan imbiylen cun? chij Luwiy. 2 Qui lo, nketz tajbil Ryos tan toquen intaj tan abiylen cun! Quil cquim tan! Quic jun echk taklen yi na tew intaj tzinwutz, na tircun na tal i swetz yi ntaxk bnix, nin quic na ban jun echk taklen chuc cuntu, mpe ik at ekan tan nka qui. Quil cwoksaj yaj! stzun Jonatn. 3 Poro nin oc Luwiy chinchuj: Sak swutz Ryos yi tajbil ataj itz tan imbiylen cun. Nin na el xtxum i tetz yi aatz na cpek swej, nin quil tal tzatz yi mbi na xtxum tan banlen swej tan qui abisunen. Sak swutz Ryos nin tzawutz yi jun cun txant tan tulen yi quimichil tzinwutz, stzun Luwiy tetz Jonatn. 4 Ko yatz bintzij, chij Jonatn, mbitz na awaj yil tzimban tan awucheyen? 5 Je puntilej, chij Luwiy, eklen yastzun yil xetij yi nim kej yi na bajij yi na jeul yi ne xaw,r nin ilenin tajwen tan inwanen tu ataj tul yi kejatz. Poro bant cun quil chimben, ma na tzelpon wewal wib xol wutz jalen capen cwen kej. 6 Ej nin kol jak ataj yi na atinet, ban tzawal tetz yi ja injak amal tzatz tan imbenen lajkel jalen Beln, yi weri intanum, tan ticysen yi kej yi na bajij chixol yi e inxonl cyakil yob. 7Ej nin kol tal i yi ban, na tzun elepont yi qui tajwen chimbisun, poro kol je lajpuj wi, itz jun techl yi jun cun ja bixe tan tan imbiylen cun. 8 I bin jalu, in achakum, nin ja bixe jun katrat swutz Kataj tan kucheyal kib skibil kib. Banaj bin jun pawor swetz. Ko in ajpaj ban coc tan imbiylen cun. Quic na tak yi nink coc tan injatxlen nin tkab ataj. Ban yi ko aten coc tan imbiylen cun, stzun Luwiy tetz Jonatn. 9Quil tzatxum jun ajtzaklatz! Na ko yatz tajbil intaj tan abiylen cun, ilen nin swale tzatz, stzun Jonatn. 10 Poro en tzul rason tinwi ko jun cun na chich cul ataj swej? stzun Luwiy. 11Quin swej, chij Jonatn, ban kaben tan xon wutz wutz tan yol. Nin tzun e bentz. 12 Yi cyoponen wutz wutz nin tzun tal Jonatn tetz Luwiy: Sak swutz Ryos, yi chwan nin ekl, nka cap nocpon tan jaklen tkanil yi mbitz xtxumun intaj. Yi ko qui na tzan tan xtxumlen tan abiylen cun tzopon stziblal wan tawi. 13 Poro ko txumijt tan tan abiylen cun, nink tzoc Kataj Ryos tan incawsen cunin ko quil tzopon rason wan tawi, nin ko quil noc tan awucheyen tan awelen liwr. Tak tzaj bin Kataj banl tzawibaj, chi banak i tenchan tej intaj! 14Ma jalu, ko quil chin quim chan, nink jal banl awalma swej, chi yi banl talma Kataj yi mban tzawej sajlen tunintz. 15-16 Ma kol chinquim chan, ilen nink jal banl awalma scyej innajal.s Nink tzoc Kataj tan chicawsen yi e acontr, nink tzoc tan chisotzajen cun! chij Jonatn. Tan yi xtxolbilatz ja bnix jun trat tan Jonatn tu Luwiy. 17Nin tan yi peken yi at tan Jonatn te Luwiy, nin tzun bixe junt tir chiyoltz cyan, yi ilen nin chicheye quib squibil quib, na winin na pek Jonatn te Luwiy chi na pek i stibil tib. 18 Nin je yol Jonatn yi talej: Eklen yastzun yil xetij yi kej tetz yi acaj xaw, nin quibi sbne le acolchbil chixol yi e xtxocum rey. Poro quil chinachon tej yi quibix ati chixol. 19Ma
r 20:5

Nm 28:11.

s 20:15-16

2S 9:1.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

331

1 SAMUEL20

le toxin kej slajluchaxk chiwutz yi quibi chixol. Chastzun te ban cben junt tir tan ew ib wutzcoc yi jun chin tenaj cubatz kale acolol awib te witzbil tir yi chich cul intaj tzawej. 20Nin mben incoxol ox flech tetz techl nakajil yi jun tenaj cubatz, ik yi chonk na chintzan tan techen nin te jun taklen. 21Nin swale tetz yi chakum yi xomij swej: Cun joy yi echk flech. Nin yil ben tan joylen chin chink nin tzun tetz: Yi echk flech chon ate nakaj tzinwutz, cyajwe tzaj. Na tzun elepontz yi ban cel tzaj kale na awewet awib na quic jun il sbajok tzawej. Sak swutz Ryos nelpon cun te inyol. 22 Poro kol wal nin tetz inchakum: Yi echk flech chon ate joylaj mu kale atixet, ban tzun cel ojktz, na yastzun tajbil Kataj Ryos tan awelen ojk. 23 Ma yi kayol yi ja wit bixe kan, quil xit sbne opon tunintz, na yi testiw kayol itz Kataj Ryos, stzun Jonatn bantz. 24 Ej inin tzun tulej Luwiytz, nin tzun el tewal tibtz. Ma yi xeten yi kejatz yi na jeul yi acaj xaw, nin tzun wan yi rey chixol yi e witz ajcaw. 25 Chon colewen kale na colewet nintz nakajil yi tapij. Ma tetz Jonatn chon colewen swutz cun. Ma Abner chon colewen xlaj Sal. Ma yi colchbil Luwiy, cyal coletz tul. 26 Nin tul yi bajx kej quic jun yol tal Sal yi quic Luwiy le tetz colchbil, na nin xtxum yi quicunin batz itz tan paj yi qui nin xansaj tib tan jun til. 27Ma le capin kej te yi jun chin kejatz, iten nin banas, qui chaj tib Luwiy. Jakol tzun Sal tetz Jonatn: Mbi tzuntz yi quinin ul yi cyajl Isa tan waan ewt skaxol, nin nchatz jalu cyal nchaj tib? stzun i tetz Jonatn. 28 Ja tal Luwiy swetz yi chin tajwen cunin tan benen i jalen Beln. 29Nin cu wutz swetz tan wakol amal tetz tan benen, na yi e taj chocpon tan paten chitxixwatz, nin ja tal yi stzicy tetz yi tajwen tan taten i scyej. Nchatz ja tal Luwiy swetz yi kol tzimban yi jun paworatz tetz, mben tzaj tzuntz tan chixajsen cyakil yi e xonl i. Chastzun te ilu inreyil, quic i at tan waan skaxol. 30 Sajen tzun colpuj wi Sal te Jonatn: Quic awajtzakl, a tu tal jun witz bnol tetz! Na na el intxum tetz yi a mero tamiw nocx yajatz. Chin txixwil nin tu iwutz tu atxu tan paj yi awajtzakl. 31Qui pe na el atxum tetz, te yi itzet Luwiy, quic rmeril tan awoquen cyen tetz rey. I bin jalu ban cben tan ticylen tzaj, na tajwen tan quimen wan! 32 Poro mbi tzuntz yi tajwen tan quimen, na quic tetz til? chij Jonatn. 33 Yi tlol Jonatn yi jun yolatz, benen tzun coxol Sal yi lans tej tan biylen cun klo, poro lajkel nin telen xajsal tib. Qui nin tzamon tej. Telen tzun xtxum Jonatn tetz yi nsken bixe cunin tan yi taj tan biylen cun Luwiy. 34Jen tzun txiclok Jonatn nin eltz, winin chichen cul i, nin quinin wan te jun kejatz tu yi cap kej te yi jun chin tzatzinatz. Winin bisunen i na nin el kajab te Luwiy. 35 Ma le junt eklok nin tzun bentz wutz wutz tan yol tu Luwiy chi yi bixe cyan, nin ben tcyal jun xicy tetz cheyum. 36 Ej nin tzun taltz tetz yi cheyumatz: Cun joy echk flech yil noc tan coxlen nin. Jalcunin tzun benen yi xicy tan joylen. Poro nin ben coxol jun flech mas joylaj swutz yi xicy. 37Yi toponen yi xicy kale atit yi flech chinen nin tzun Jonatn tetz: Yi flech chon mpon joylaj mut. 38 Or awukan tan joylen, quil ccye cuntus. Benen tzun yi xicy tan ticylen tzaj yi flech nin pakxij te Jonatn yi patrn. 39Quinin pujx tan yi mbi na elepont cyakil yi xtxolbilej, na ntin Jonatn tu
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL20,21

332

Luwiy mmel chitxum tetz. 40 Benen tzun tkol Jonatn yi macl tetz yi xicy, nin taltz tetz tan pakxen le tnum. 41Te yi nsken aj yi xicy nin tzun eltzaj Luwiy wutz coc yi jun tenaj cubatz. Nin cu mejloktz, nin cu ox tir yi wi-tz wuxtxotx swutz Jonatn. Nin tzun chitzeksaj quibtz. Winin cyokentz chicabil jalen yi ticyen paj Luwiy tan okl. 42 Tlol tzun Jonatn tetz Luwiy: Cheb cun cben, na ja wit bnix katrat swutz Ryos. Tzocpon i tan kucheyen bantz telen cun kakab te kayol yi sukint kakun skibil kib, chij Jonatn bantz. Benen tzun Luwiy joylaj, ma Jonatn nin pakxij le tnum. tzun bantz nin tzun ben Luwiy jalen le tnum Nob tan tilwen yi pale Ahimelec.t Yi tponen, nintzun eltzaj yi pale tan culchen, poro ja el yab tej tan paj yi chuc Luwiy toponen. Jakol tzun tetz Luwiy: Mbi tzuntz yi chucu mmulu tzonej? 2 Atin tzonej tan jun mantar yi rey, chij Luwiy, nin ja tal i swetz yi quic rmeril yi nink tbit jun yi mbitz xe yi inmantar. Ej nin yi e yaj yi xomche swej, ja wal scyetz tan inchiwen tul junt amal. 3 Ma jalu quic pe kawa tuchu, na klo waj o pam yi lmak, tu alchok jilwutz cumir, chij Luwiy tetz yi pale. 4 Quic mu pam swuch, ntin yi pam yi xansant, nin yi ja wit oc swutz Ryos, ban ben tanu ko ate yi e chakumu wi xan,u stzun yi pale bantz. 5 Jun cun ato wi xan, stzun Luwiy, na yi e wetz inchakum ilen nin na choc wi xan yi na kel tan oyintzi. Nin yi jun kamantar jalu itz apart, poro ilen nin na choc wi xan yi na kel tan jun kamantar joylaj. Chastzun te jun cun ato len wi xan jalu, stzun Luwiy. 6 Benen tzun yi pale tan taklen tzaj yi pam yi winin xanil tetz Luwiy yi inak telen wi altar,v na quic mas pam at-tz. 7Poro te yi jun kejatz at jun chakum Sal yi at-tz tul yi jun amalatz. I jun aj Edom yi na biaj Doeg, nin i witz ajcaw squibaj yi e pstor cwent Sal, nin tzun til i cyakil yi mbajij yi toponen Luwiy te Ahimelec. 8 I tzun tal Luwiy tetz Ahimelec: Quic pe jun inlans tuchu nka jun inspar yil tzincam teru? Quic wetz cyan wan, na tan paj ojkel tan bnixen chan yi inmantar, quit nin tzun ntxamxtzaj yi inspar wan tu echk inmacl, stzun Luwiy. 9At lo, colij yi sparben Goliat wan, yi jun filisteyatz yi quim awan le amal cwent Ela.w Chon at wutzcoc yi efod, nin tolin tul jun xbuk. Ban tzacyaj nin ko na awaj, na quic junt macl swuch, stzun Ahimelec tetz Luwiy. Na klo waj lwucyaj nin, chij Luwiy bantz. 10 I tzun bantz nin tzun el tewal tib Luwiy joylaj, na ilen nin na xob tetz Sal. Chon tzun toponentz tu Aquis yi rey cwent yi tnum Gat. 11Ma yi e witz cyajcawil yi e sanlar yi reyatz nin tzun cyaltz:
t 21:1-6 Mt 12:3-4; Mc 2:25-26; Lc 6:3. u 21:4 Wi xan Ko at jun yaj wi xan, na elepont yi qui na witbej tib tu yi txkel tetz cobox kej. Ex 19:15; Lv 15:18. v 21:6 Lv 24:5-9. w 21:9 1S 17:51.

21

1I

Yi telen ojk Luwiy

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

333

1 SAMUEL21,22

Or tilu ta, na yi junej itz Luwiy, yi chakum Sal, yi rey cwent cyakil yi amalej! I bin iatz yi jun yi na bajij bitz tej yi na tal: Jun mil kacontr nchiquim tan Sal, ma tetz Luwiy lajuj mil nchiquim tan,x chech tzun ban cuntz. 12 Yi tbital Luwiy yi echk yolatz nin tzun xobtz tetz yi rey Aquis.y 13 Chastzun te nin cu bnol tib tetz jun yab tanen,z nin octz tan catlen wutzak puert nin na cajun taal stzi. 14Ej tlol tzun Aquis scyetz yi e witz ajcaw yi ate jak cawl: Qui pe na quilu yi i jun yab, nxac tzun mmul quicyalu-tz tzinwutz? 15 Ko na tzun taj coboxt yab xe incal le chiwutz cyeru? Nxac tzun yi mmul ticylen juntej tzinwutz. Ja icy impaj chixol yi e yi ate nin, stzun yi rey Aquis bantz. 1Ej nin tzun el ojk Luwiytz le amalatz, chon tzun toponen tewal tibtz le picy yi na biaj Adulam.a I tzun yi quibital yi e taj xtxu scyuch yi e stzicy scyuch cyakil yi e tajwutz yi chon at i-tz le jun picyatz, cyakil cunin tzun e, e opontz tej. 2 Nchatz e opon yi e wunak yi buchij che, chi quitanen yi e meba, scyuch yi e yi at chitxokben, nin yi e yi juntlen tajtzakl yi rey chiwutz. Nin tzun oc Luwiytz cyan tetz witz cyajcawil. At lo cyaj cient chixonen bantz. 3 Nin tzun el Luwiytz le jun amalatz, chon tzun toponentz Mizpa cwent Moab. I tzun taltz tetz yi rey cwent Moab: Max culu, bneu jun pawor swetz, na klo waj yil chicyaj cyen yi e intaj le tanumu, jalen cun yil tzel intxum tetz yi mbitz tajbil Kataj Ryos swej, stzun i bantz. 4 Nin tzun e opon yi e taj xtxu tan tu yi rey cwent Moab, nin tzun e atijtz tuch te yi tiemp yi atij Luwiy lakak amal xolak kotx yi at quixbel tan jen ponen tej. 5 Ej i tzun bantz nin tzun jilon Gad, yi elsanl stzi Ryos, tetz Luwiy, nin tzun tak i jun tajtzakltz: Bant cun yi quil ccyaj tzonej lakak amalej, ma na quilok jalen Jud, stzun i bantz. Benen nin tzun ban Luwiy. Chon tzun toponentz tan tatent xol tze cwent Haret.

22

tzun bantz, te yi na bajij cyakil yi xtxolbilasej, chon tzun at pon Sal le tnum Gabaa. Chon tzun colchij i-tz tmujil jun tze yi na biaj tamariscob yi at nakajil yi kajbil Kataj Ryos. Tzamij yi lans tan, nin ate yi witz cyajcawil yi e sanlar soltej i. Yi tbital yi stziblal yi nsken jal yi amal kale atit Luwiy scyuch yi e yi xomche tej, 7nin tzun tal scyetz yi e witz ajcawatz: Eu jun coloj aj Benjamn quibit tzaju inyol: Kuklij pe chiculu te yi jun cyajl Isa? Tzocpon nocxatz tan taklen jalaj chicojbilu tu echk amal yi ban xcon cyanu tan tawlen winin uva? Ej nin na pe cyocsaju yi tzocpon i tan cyocsenu tetz witz bajxom nin tetz capitn chixol yi e tetz sanlar? 8 Cyakil eu
x 21:11 1S 18:7; 29:5. y 21:12 Sal 56. z 21:13 Sal 34. a 22:1 Sal 57; Sal 142. b 22:6 Tamarisco itz jun wi tze yi nim wutz tkan chi tanen jun wi tzaj. At winin xac nin na tak muj, nin ban na baj yi tal wutz yi na jal.

6 I

Yi chiquimen yi e pale cwent Nob

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL22

334

ja chocu tan joylen puntil tan welen cun swutz, na cyal jun chixolu yi jajk tal yi ja bixe jun trat chixol incyajl tu yi jun cyajl Isa-atz. Cyal jun chixolu jajk bisun mu swej. Cyal jun yi jajk tal swetz yi ja oc yi weri incyajl tan contrin swej, nin tan cheyen jun inchakum tan incusen tul tramp, chij Sal scyetz yi e witz ajcaw. 9At tzun Doeg, yi aj Edom chixol yi e witz ajcawatz yi ate soltej Sal, i tzun taltz: Max culu ta, yi in wetz ja wil yi jun cyajl Isa-atz yi tponen Nob tan yol tu yi pale Ahimelec yi cyajl Ahitob. 10Ej nin wil yi toquen i tan jaklen banl Luwiy tetz Kataj Ryos, nin wil yi tkol i wa tu cumir tetz, tu yi sparben Goliat yi filistey.c 11Benen tzun mantar yi rey tan ticylen tzaj Ahimelec yi pale cwent Nob, nin cyakil yi e mas pale yi cyajwutz quib tuch. 12 Yi cyulen tzaj swutz Sal nin tzun oc tan choten stzi Ahimelec: Bit tzaj yaj, yi a cyajl Ahitob. Atin jak cawlu, ilu inreyil, chij yi pale. 13 Nxac tzun ncoc tan nuclen jun tramp swej tu yi nocx cyajl Isa-atz? na ja awak jun spar tetz. Nchatz ja awak wa. Nchatz ja coc tan jaklen banl swutz Ryos, bantz jalen walor tan contrin swej. Ma jalu nternin na tzan i tan inxkuken, bantz inloonen tan, stzun Sal tetz Ahimelec. 14 Max culu ta poro tanen tzinwutz wetz quic nin junt chakumu yi ban lkuke culu tej, ma na ntin Luwiy. Nin nchatz i jiu, nin i yi witz ajcaw squibaj yi e sanlar yi ntinatz chixac tan quicylenu. Quic lo jun yi nim ten cun kej chixol yi e ajcaw yi ate jak wiu. 15 Ej nin nkeratz bajx tir yi nnoc tan jaklen banl i tetz Kataj Ryos. Max culu poro nketz in contru. Chastzun te, ilu inreyil, quil je jun echk taklen tanu tej inkul nka scye innajal, na yi in wetz, yi in chakumu, qui na wit mu tal yi xtxolbil yi ntaltzaju swetz. 16 Poro nin oc yi rey chinchuj te yi tajtzakl, i tzun taltz: Jun cun yol na wal nin tzatz Ahimelec, cquimok tuml cyakil yi e axonl! 17Cawunenin tzun yi rey scyetz yi e sanlar yi na chitzan tan quicylen i: Biywok cun yi e pale Kataj, na nchatz e junit e tu Luwiy, na elnak chitxum tetz yi na tew tib tzinwutz, poro qui nin cyal mu stziblal swetz. 18 Poro yi e sanlar qui nin chinimsaj chicul tan chibiylen cun yi e pale. Chastzun te toquen yi rey tan cawen Doeg yi aj Edom tan chibiylen cun: Doeg, biywe cun, stzun. Toquen tzun Doeg tan chibiylen cun yi e paleatz. Nin tul yi jun kejatz ja xcye i tan chibiylen jun mutx tu o yaj (85) yi at bech cyetz pale scyej. 19Chon tzun benentz le tnum Nob kale najlchet yi e paleatz nintzun oc tan chibiylen cun e yaj tu xnan, scyuch e nitxa tuml yi e tal ni. Nchatz oc tan chibiylen cun echk awun chi tanen wac, buru nin cner. 20Poro at jun cyajl yi pale Ahimelec yi na biaj Abiatar, yi ja xcye tan colon ib, na nin el ojkuj. Chon tzun toponentz le amal kale tewanet tib Luwiy. 21Yi toponen nin octz tan xtxolen yi en cun ban Sal tan chibiylen cun yi e pale cwent Kataj. 22 Tzajen tzun tlol Luwiy:
c 22:9-10

Sal 52.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

335

1 SAMUEL22,23

Jun cun, te yi jun kejatz yi wilol Doeg, ja icy tincul yi jun cun mben i tan xochon tetz Sal. 23 Impaj lo yi ja wit chiquim cyakil yi e axonl. Poro ban ccyaj tzonej swuch. Quit cxob, na yi e yi na cyaj choc tan abiylen cun, iten nin cyajbilatz tan imbiylen cun wetz. Poro kol ccyaj tzonej cyal jun tzocpon tan aloonsen. tzun bantz nin tzun e oc yi e filistey tan oyintzi te yi tnum Keila. Nin tzun el chimajol yi triw yi inaknin telen tzaj tul er. Ma yi tbital Luwiy yi xtxolbilatz, 2 nin tzun jaktz tetz Kataj: Ilu jun coloj Wajcaw Cuj pe tanu yil chimben tan oyintzi scye yi e filistey? Ban cben, chij Kataj tetz, quilok tan chixiten cun yi e filistey, nin colpwe yi e wunak yi najlche le tnumatz. 3 Ej i tzun cyal yi e sanlar tetz Luwiy: Poro en kaban, na na kaxob scyetz yi e kacontratz jalcunej te yi ato tzonej Jud, pyor yil kopon chiwutz tan oyintzi, skalucnek lo tan xow chiwutz, chech tzun yi e sanlar bantz tetz Luwiy. 4 Tan yi xtxolbilatz, nin tzun jak junt tir Luwiy tajtzakl tetz Kataj. I tzun saj tlol Kataj tetz: Quilok tan oyintzi le tnum Keila, na nocpon tan icheyen tan oyintzi scyej yi e filisteyatz, chij Kataj bantz. 5 Ej benen nin tzun e ban Luwiy scyuch yi e tetz sanlar tan oyintzi scyej yi e filistey. Nin tzun e xcye-tz tan chixiten cun nin tan majlen cyakil cyawun. Yastzun ban Luwiy tan chicolpenel tzaj yi e xonl Israel yi najlche Keila. 6 Ej ma Abiatar, yi cyajl yi kajtzun pale Ahimelec, nsken el ojk tan tponen ojkuj te Luwiy le tnum Keila, cyan yi efodd tan. 7Ma yi Sal, yi tbital yi chon at Luwiy le tnum Keila, i tzun icytz tcul cuntu: Ja lo wit tak Kataj amal swetz tan stzamlen Luwiy, na jajtz, yi mmoc cyen le tnum. Quit tzel tzaj. Ja wit lamxij yi echk puert swutz tan quit telen liwr tinkab. 8 Ej telen tzun stziblaltz tan Sal tan chichaklen cyakil yi e sanlar, tan chimolol quib tan chibenen Keila, tan suten tej yi tnumatz nin tan stzamlen Luwiy scyuch yi e tetz aj oyintzinl yi xomche tej. 9Poro yi tbital Luwiy yi yastzun tanen yi xtxumun Sal, nin tzun cawunintz tetz Abiatar, yi pale, tan xconen yi efod tan, tan jakol Luwiy tajtzakl tetz Kataj Ryos. 10I tzun tal Luwiytz tetz Kataj: Ilu jun coloj Kataj Ryos yi o xonl Israel, yi in wetz in chakumu nin na el intxum tetz yi jun cun tzul yi rey Sal tan xiten cun yi tnumej tan tu yi chon atin tzonej. 11Poro Ta, tal tzaju swetz, yi ko jun cun tzul i tzonej chi yi yol yi nwit, nchimben polo chijatxol yi e wunakej tetz Sal yil tzul tzaj? Ilu jun coloj Wajcaw, in chakumu nin na cu inwutz teru tan tlolu swetz yi mbitz sbajok.
d 23:6 Swutz yi jun efodatz yi cyan tan Abiatar at jun txuy yi na biaj Pectoral, nin at cob cub tul yi ja xcon cyakun yi e aj Israel tan jaklen yi tajbil Kataj Ryos te yi mbil chiban. Yi cob tal cubatz na biaj Urim nin Tumim. Ntin ja xcon tan yi witz pale yi na oc yi nacin wutz pem. Sileju Ex 28:22-30 tu echk nota yi at xe yi pgina.

23

Yi xcyewen Luwiy tan chicolpenel tzaj yi aj Keila chikab yi e filistey


1I

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL23

336

Jun cun tzul Sal tzonej, chij Kataj. 12 Nchimben pe chijatxol yi e aj Keila scyuch yi e insanlar tkab Sal? chij Luwiy. Jun cun yastzun sbajok, stzun Kataj bantz tetz. 13 Chastzun te cyelen Luwiy le amalatz scyuch yi e tetz sanlar yi xomche tej. At lo kak cient chixonen. Poro qui nin jal jun amal cyan yi nink kuke chicul tul, ma na e xon cuntu nintz. Ma yi toponen stziblal twi Sal yi nsken wit el ojkuj Luwiy le tnum Keila, quit tzun bentz tan chitzamlen. Luwiy, chon tzun cyatentz tul echk amal yi at quixbel tan jen ponen jun tej yi at tulak echk amal yi at wiak wutz le amal tzinunin tu cwent Zif. Nin ilenin ja oc Sal tan joylen i, poro qui nin tak Kataj amal tetz tan jalen tan. 15 Poro ilen nin na xob Luwiy tetz Sal, na yi tajbil Sal yi telen tan joylen, itz tan biylen cun. Chastzun te nin naje-tz Luwiy Hores, le amal yi tzinunin tu cwent Zif. 16 Ej ma yi Jonatn yi cyajl Sal nin tzun opontz tan xajsen Luwiy le amal Hores. Yi tajbil i itz tan quiwsen nin tan kukewen mas cul Luwiy te Ryos. 17I tzun taltz: Quil cxob tetz intaj, na qui na xcye i tan ajalsen. Jun cun cocpon tetz kareyil yi o xonl Israel, nin yi in wetz ban noc tetz yi cap rey. Na nchatz intaj na el xtxum tetz yi yatz sbajok. 18 Nin tzun bnix jun chitrat cyan, nin oc Kataj Ryos cyan tetz stiwil chiyol.e Nin tzun pakxij Jonatn xe tetz cal. Ma Luwiy nin cyaj cyentz Hores. 19Ma yi e aj Zif chon chibenen jalen Gabaa tan yol tu Sal. Ej itzun cyaltz tetz: Ilu kajcawil, yi Luwiy, chon na tew tib le ketz kaamal,f na chon na benak i lakak amal yi at wiwtz, yi at quixbel ocomponen tej. Chon na kil wutz i wiak echk wutz yi na biaj Haquila, cwent Hores yi at cwen tzin tul yi amal tzinunin tu. 20Ilu jun coloj kareyil, ban tzun tzoponu, alchok kejil yi na taju nin list kutanen tan jatxlen i tkabu. 21Tzajen tzun tlol Sal scyetz: Tak tzaj Kataj banl squibu na ja el chikajabu swej! chij Sal. 22 Chibne binu pawor swetz tan joylen yi mero luwar kale tewanet tib, nin na scyetz yi jun yi ilon tetz, na na wit yi chin list nin Luwiy tan tewal tib. 23 Tajwen yil jal cyakil yi echk amal yi na xcon tan tan tewal tib. Ban tzun chulu junt tirtz tan talchen cyakil yi xtxolbil swetz, na na waj yi mero bintzij. Ej kalenas tzun chimbentz scyeju, nin ko bintzij nin at i le jun amalatz, tzintxuke cunin cyakil yi amal cwent Jud jalen yil jal wan. 24 Yi tkol Sal amal scyetz, nin tzun e pakxijtz Zif, le cyetz chitanum. Ma Luwiy scyuch yi e yaj yi xomche tej, chon tzun cyatentz tul jun kajlaj yi at tzak cun yi amal yi tzinunin tu cwent Man. 25 Toquen tzun Sal scyuch yi e tetz sanlar tan joyon. Yi tbital Luwiy yi jun stziblalatz, nin tzun ben tan ew ib wiak echk wutzilen picy xolak chin lmak
e 23:18

14 Ma

Yi taten Luwiy le amal yi tzinunin tu

1S 18:3.

f 23:19

Sal 54.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

337

1 SAMUEL23,24

wutz cub le amal yi tzinunin tu cwent Man. Yi tbital Sal yi xtxolbilej, nin tzun ben le jun amalatz tan stzamlen klo Luwiy. 26 Te yi na xon Sal scyuch yi e tetz chakum xe jun juwtz, chon tzun at Luwiy te jalajt xlaj tan joylen puntil tan cyelen liwr. Yi xcyewen Sal scyuch yi e tetz chakum tan suten tej Luwiy scyuch yi e tetz sanlar, nin te yi txant tan xcyewen tan chitzamlen cun, 27nin tzun opon jun chakum tan talchen tetz Sal: Ilu kareyil tajwen yil pakxiju jalcun le katanum, na ja wit chopon yi e filistey tan oyintzi skej! 28 Cyajen cyen tzun tilol Sal stzamlen Luwiy, nin jalcunin benen tan oyintzi scyuch yi e filistey. Chastzun te ja oc bi yi jun amalatz tetz Yi wutz cub, kale chijatxwit quib. tzun benen Luwiy tul echk amal yi at quixbel tan jen ponen jun tej le amal cwent En-gadi. 1Ej i tzun te yi pakxen tzaj Sal tan oyintzi scyuch yi e filistey, nin tzun alchij tetz yi chon at Luwiy tul yi amal yi tzinunin tu nakajil Engadi. 2 Toquen tzun Sal tan chitxalejen ox mil sanlar chixol cyakil yi e witz aj oyintzinl cwent Israel. Nin tzun bentz tan chijoylen Luwiy scyuch yi e tuch, txolak siwun, nin tulak echk wutz kotx. 3 Te yi na chixon tbe ja chopon kale atit cobox pemil cner nakajil jun picy kale atit Luwiy scyuch yi e tuch tan ew ib.g Chon tzun toquen Sal tul jun picyatz tan xonin. 4Yi quilol yi e chakum Luwiy yi mbi na bajij, nin tzun cyaltz tetz: Jalu tzelpon cun tej yi yol yi alijt cyen tan Kataj yi copon tkol i yi contru tkabu. Bne binu yi tajbilu tej, chech. Chin ewun cunin tzun toponen Luwiy wutz coc tan caplen len mu ju yi xtxo yi at cyen skul. 5 Poro jalcunin ja jal jun bis tetz, tan paj yatz mban, 6 nin tzun taltz scyetz yi e sanlar i. Lok cuy Kataj impaj na ja noc tan joylen puntil tan loonsen yi wajcawil, yi kareyil! Na i rey tan paj yi txaijt tan Kataj Ryos. 7Nin tzun xcye Luwiy tan chimaklen yi e yaj yi xomche tej nin quinin tak amal scyetz tan loonsen Sal. Ma Sal nin el tzajtz le jun picyatz nin icyt tcyajt yi be. 8 Ma Luwiy jalcunin telen tzaj le picyatz nin tzun chin nintz wutz coc Sal: Ilu inreyil! Ilu inreyil! stzun i. Yi jen tolil tib Saltz, nin tzun cu mejlok Luwiytz, jalen yi cwen ponen yi plaj wuxtxotx tan taklen kej Sal. 9I tzun taltz: Ilu inreyil, mbi tzuntz na tbitu chiyol yi e yi na cyal yi na chintzan tan joylen puntil tan telsen cunu swutz? 10Na ja wit lajluchax swutzu jalu yi nketz puntil. Na ja tak Kataj amal swetz tan biylen cunu te yi atu tul yi picyej. Poro yi in wetz nkeratz wajbil tan biylen cunu, ma na ja incuy paju, na ja intxum yi ko ilu rey, itz tan paj yi yastzun tajbil Kataj Ryos. 11Ilu inreyil xmay tzaju yi mbitz at tinkab, itz jun pi xtxou yi ja el incaplul. Yastzun techl yi jaj klo chinxcye tan biylen cunu. Na tzun elepontz yi
29Chon

Yi cuyul Luwiy paj Sal

24

g 24:3

Sal 57.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL24,25

338

quic jun tir yi jajk noc tan joylen puntil tan biylen cunu, nka tan sublenu. Poro yi ilu teru na tzanu tan joylen puntil tan imbiylen cun. 12 Lok tzoc Kataj Ryos tan malen kajtzakl, nin lok tak Kataj cawsu tan paj yi na tzanu tan joylen puntil tan imbiylen cun! Ma yi in wetz quil noc tan contrin teju, na ilu inreyil. 13 At jun xtxolbil yi ilen nin ja alchij sajlen tunintz: Yi echk ajtzakl yi chin junt len nin chon na jal te cyalma yi e mal nak. Chastzun te yi wetz quic tej wajal tan biylen cunu na ilu inreyil, na yi in wetz nketz in jun mal nak. 14Yi ilu teru at keju, na ilu witz kareyil yi o xonl Israel. Ma yi in wetz quic mu tal ekan wan, nicun in tu jun txi yi quimnakt nka chi jun tzis tu. Quic na tak yi na ojkelu wutz incoc tan intzamlen. Nxac na buch tibu tan injoylen, na quic ekan wan. 15 Chastzun te nink tzoc Kataj tan kamalen tuchu, yi na scyetz aj paj skaxol. Nink tzoc i tan wucheyen nin tan incolchen tkabu! stzun Luwiy bantz tetz Sal. 16 Yi wit jilonen Luwiy, i tzun saj tlol Saltz: I pe aatz Luwiy? a jun coloj witzun. Nin tzun saj jun chin okl tej talma Sal. 17I tzun taltz: Jun cun yol yi aatz nketz a ajpaj. Na qui nin matxum jun ploj ajtzakl swej, wech na chin juntlen nin mimban tzawejatz. 18 Tan yi ayol yi mawal, na el intxum tetz yi at banl te awalma swej. Na ja tak Kataj Ryos amal tzatz tan imbiylen cun, poro yi aatz qui nin nchincu abiyol. 19Na yi mero bintzij, cyal nin jun nink tak amal tan telen yi contr liwr, yi na jal puntil tan tan biylen cun. Chastzun te nink tak Kataj winin abanl na qui nin nchincu abiyol! 20 Nchatz na el cunin intxum tetz jalu yi jun cun yol cocpon tetz rey cwent Israel, nin yil coc tan cawun sjalok winin chibanl yi e katanum, nin quil chibisun tan jun ech taklen. 21Ntinatz na waj yi swutz cun Ryos tzawal tzaj, yi quil coc tan chisotzajen cun yi e innajal scyuch yi e inxonl, chij Sal. 22 Swutz cun Ryos yi quil noc tan sotzajen cun jun xonlu, stzun Luwiy bantz. Pakxen tzaj tzun junt tir Sal le tetz palacio. Ma Luwiy scyuch yi e yi xomche tej nin e pakxij junt tir lakak amal yi at xol wutz yi cyal na jepon tej.

25
2 Ej

i tzun bantz, quimen nin tzun ban wutzilen Samuel. Ej nin cyakil cunin tzun yi e xonl Israel chimol quibtz tan muklen. Winin cyoken tan bis. Chon mukxen cyan le tnum Ram le tetz luwar kale najewet. Ma Luwiy nin ajtz le amal tzinunin tu cwent Parn, tan ew ib.
Yi xtxolbil tetz Luwiy tu Abigail

1Ej

Yi quimen wutzilen Samuel

i tzun bantz, at jun yaj yi chin ric nin i, yi chon najlij le tnum Man cwent Jud. At ox mil cner tuch tu jun mil chiw, nin aj lijens i le tnum Carmel, kale na oquet tan caplen len xiil yi e tawun tan cayen. 3 Yi yajatz, Nabal bi. Nin i jun xonl kajtzun Caleb. Yi jun Nabalatz itz jun yaj yi chin maclen nin, nin chin tzetzuj nin te talma. Ma Abigail, yi txkel, itz jun xnan yi chin yuben nin, nin chin list nin. 4-5 Ej i tzun te yi at pon Luwiy le amal yi tzinunin tu, nin tzun tbit i stziblal yi chon at Nabal le tnum Carmel tan telsen xiil cner. Benen tzun chakol lajuj
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

339

1 SAMUEL25

chakum tan xajsen Nabal nin tan talchen jun yos tetz. 6 Ej nin je yi xtxolbilej yi tal Luwiy scyetz tan cyalol tetz Nabal: Ilu jun coloj wajwutz, jun yos tetz teru tuml txkelu nin scyetz cyakil yi e xonlu. 7Ja imbit stziblal yi na akuju tan telsen xiil yi e tawunu. Nchatz na el xtxumu tetz yi cyatwen yi e pstoru le amal Carmel te yi ato tzaj ketz le jun amalatz, nin qui nin nkoc tan chixuxen nka tan majlen len jun tawunu scyetz. 8 Nin ban sjaku yi xtxolbilatz scyetz yi e mosu, nin scyale yi yastzun bintzij. Chastzun te na waj lwal teru yi iten nink ias sbanu scye yi e wetz inchakum yi ja chopon swutzu, nink taku yi mbitz yil saj buk te culu sketz, na nicun chi ilu-k intaj tanen. Cxchijwok sban tetz. 9E benen tzun yi e chakum Luwiy nin yi cyoponen, i nin tzun oc chitxoliltz chi yi ben alij scyetz, nin tzun chichiwantz. 10Poro je tal Nabalej: Na scyetz i yi jun Luwiyatz? Na scyetz i yi jun cyajl Isa-atz? Na at winin esclaw jalu yi na chel ojkuj swutz chipatrn! 11Ban ptzun kol woy nin chiwa tu quica tu chichib yi e wetz inmos tetz chiwa cobox wunak yi qui wajsken chiwutz? chij Nabal scyetz. 12 Yi quibital yi e chakum Luwiy yi xtxolbilatz, nin tzun e cu-t tbe tan chipakxen. Ma yi cyoponen te Luwiy nin tzun baj cyen chitxolil tetz, cyakil yi mbi cun tal Nabal scyetz. 13 Jen tzun lajpuj wi-tz Luwiy, nin tzun cawunintz scyetz yi e yi ate jak cawl: Banwok list itib tu imacl tan oyintzi! chij i. Toquen tzun chicalol chispartz xe chicul. Nchatz ban tetz Luwiy. Cyaj tzun cient chixonen e xom nintz tej, nin cob cient e cyaj cyen tan quicylen yi amal kale atit chicampament. 14Poro at tzun jun mos Nabal nin bentz tan talchen tetz Abigail yi mbi ben tlol Nabal scyetz yi e chakum Luwiy: Max culu na, poro yi Luwiy ja saj chakol cobox chakum tan talchen jun yos tetz kapatrn. Poro nin nsaj colpuj wi scyej. 15 Na yi e yajatz chumbalaj nin e ban skej te yi tiemp yi katen tan pstoren awun chinakajil. Quic jun tir jajk choc tan kaxuxen nin quic jun taklen mmel chimajol sketz. 16 Ma na skejl tu lakbal nchoc tan kacolchen. 17Poro tan paj yi winin maclen yi chmilu nin chin xowbil nin yi tajtzakl, qui tzun na tbit yol jun. Bant cun tzun nink xtxumu chan yi mbil sbanu, na jun cun tzul jun chin il chiwutzu tan paj yi tajtzakl yi chmilu, chij yi mos bantz tetz Abigail. 18 Lajkel nin tzun benen Abigail tan weklen cun cob cient pam tu cob tzum win, o cner yi boxijt, nin cawunak liwr ixin triw woyint, nin jun cient tort yi wutz uva cun yi skejt, nin cob cient tort wutz ib cun yi nternin skejt. Nin tzun je nin tircun yi wajatz tan tejak buru. 19I tzun taltz scyetz yi e mos: Ban cxbajxijwok scyuch yi buru, na chinxomokt nin wutz icoc junt kujt nin, chij Abigail. Qui nin tzun tal stziblaltz tetz chmil, te cyakil yi na bajij. 20Chon tzun jen nintz tib jun buru, nin ewun cuntu telentz swutz yi chmil. Nin tzun e sajtz chicyakil licunak tzaj tzin. Ej nin tzun ben tiloltz yi jen pon atet Luwiy tu jun coloj yaj. Benen nin tzun ban Abigail tan chiculchen. 21Ma tetz Luwiy te yi na xon tbe, tulen txakxtz tcul yi itz tan chatz tu yi cyoquen tan chicolchen yi e pstor Nabal le amal tzinunin tu, nin yi quic jun taklen el chimajoltz. Chin ploj nin ban Nabal na qui nin tak xel yi pawor yi ban Luwiy tetz. Yastzun na icytz tcul, te yi na chixon tbe. 22 Chastzun te bixewen
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL25

340

jun yol Luwiy tan: Nink tzoc Kataj Ryos tan incawsen cunin ko ek jalchan quil quim nocx Nabal wan, scyuch cyakil yi e yaj yi chon ate cwent i! stzun i bantz. 23 Ma yi sajen tilol Abigail yi Luwiy, nintzun cu tzajtz wi buru nin tzun cu mejloktz jalen yi cwen ponen yi wutz plaj wuxtxotx tan taklen kej Luwiy. 24 Nin tzun opon kansal tibtz swutz i: Ilu jun coloj ajcaw, ban tzocu tan incawsen wetz chi ink yi mero aj paj! Poro max culu nink taku amal swetz tan tbiten inyol. Nink taku amal swetz tan lajluchaxen yi xe yi xubsenej. 25 Quil xtxumu yi yol Nabal yi ntal teru, na quic mu tajtzakl at. Nicun yi tajtzakl i tu yi mbi na elepont yi bi. Na chin yab nin i. Yi in wetz yi in mosu qui nin wil chiwutz yi e chakumu yi cyoponen tan jaklen jun oy tetz yi wuchmil. 26 Poro ntyo tetz Kataj yi qui nin ntak i amal tan tulenu tzonej tan chibiylen wunak, nin tan ticysalu culu tej. Lok tak Kataj chicaws yi e contru scyuch cyakil yi e yi na chijoy puntil tan biylen cunu! Nink chitij yi caws yi stije Nabal. 27Na cu inwutz swutzu tan stzamolu cyakil yi oy yi cyan wan, tan jatxolu chixol yi e sanlaru yi xomche teju. 28 Lok cuyu impaj, yi in wetz yi in tu jun mosu. Jun cun yol stke Ryos yi cawl tkabu cyuml yi e xonlu sbne opon tunintz, na yi ilu teru na tak tibu tan xconenu tetz Kataj Ryos. Chastzun te quik jun il tzul swutzu sbne opon tunintz. 29Na kol tzoc jun tan joylen puntil tan biylen cunu, quil loonu tan, na at Ryos tan quicylenu. Ma yi e contru tzocpon Ryos tan chijolen len, chi na oc jun tan coxlen cub tan jun coxl. 30Chastzun te yil tzel cun Ryos te yi echk taklen yi sukint tan teru, nin yil tzocu tetz rey skibaj yi o xonl Israel, chumbalaj nin yi quil bisunu tan tu yi mmocu tan chibiylen yi e yi quic cyetz quil. 31Nin quil bisunu tan paj yi jajk ticysaju culu scye yi contru. Nchatz yil jal keju, nink nul txakx tculu, yi in wetz yi in tu mosu, stzun Abigail tetz Luwiy. 32 Chumbalaj nin kaRyosil yi o xonl Israel, yi nsaj chakol a tan inmaklen. 33 Nin tak tzaj i banl tzawibaj tan yi balajil awajtzakl. Na ja cxcye tan maklen inwutz tan qui imbenen tan chibiylen wunak yi quic quil, nin ja amak inwutz tan qui wicysal incul scyej. 34Poro jun cun na wal nin tzatz tan bi Kataj, yi kaRyosil yi o xonl Israel, yi ja xcye i tan maklen inwutz tan qui aloonen wan. Na yi quik ncul chan lajkel tan maklen inwutz, chwanin klo eklen quict jun xonl Nabal yi itzetk, stzun Luwiy bantz. 35 Stzamol tzun Luwiy tircun yi oy yi cyan tan Abigail, nin je talej: Ma jalu quit cbisun nin ban caj xe acal. Na ja wit atxol swetz yi mbi cun na icy tacul, nin tzimbne tanen yi ncu awutz tan jaklen swetz, chij Luwiy. 36 Ma yi pakxen tzaj junt tir Abigail kale atit yi chmil, nin tzun til yi benak nin Nabal tan waan chi na ban jun waan tu jun rey. Winin na tzatzin, nin nsken wit oc a twi. Chastzun te qui nin tal Abigail jun yol tetz, ma na jalen le junt eklok. 37Ma yi tulen skil, te yi nsken wit ul tajtzakl Nabal, nin tzun oc Abigail tan xtxolen tetz yi mbi cun bajij. Sajen tzun cutxpujtz nin txakxij tajtzakl, junawes nukewen cun wankil tan paj. 38 Yi telen lajujt kej, nin loon junt tir Nabal tan Kataj Ryos nin quimtz. 39Yi tbital Luwiy yi nsken wit quim Nabal, i tzun taltz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

341

1 SAMUEL25,26

Ntyo tetz Kataj yi i mmelsan xel te Nabal tan paj yi chin juntlen nin tajtzakl mban swej! Ntyo tetz Kataj yi ja oc tan inmaklen tan qui imbnol jun ech taklen cachi, ma na iten nin tajtzakl Nabal mmoc contr tej tan Kataj! chij Luwiy. Yi telen tiemp nin tzun opon jun yol tan Luwiy twi Abigail, tan talchen tetz tan toquen tetz txkel. 40Ej i tzun yi cyoponen yi e chakum Luwiy le amal Carmel tan yol tu Abigail, i tzun cyaltz tetz: Yi Luwiy, ja ko saj chakol tan ticylen ninu na na taj i yil tzocu tetz txkel. 41Cwen tzun mejlok Abigailtz tan chajlen yi culutxumil, i tzun taltz: Yi in wetz in tu jun mos Luwiy tanen, nin list in tan xtxajlen len quikan yi e tetz esclaw ko yatz cawl ltak i swetz, chij Abigail. 42 Yi wit tlol yi yolatz toquen tzuntz lajkel chan tan weklen cun bech tetz, nin tzun je nintz tej jun buru. Nin e xomnin o xun yi mos i tej. Nin e xom nintz wutz chicoc yi e chakum Luwiy. Ej nin yi toponen Abigail nintzun octz tetz txkel Luwiy. 43 Poro nsken cyen chume Luwiy tu Ahinoam yi aj Jezreel, nin chicabil e xnanatz e txkel Luwiy ban. 44Ma yi Mical yi mel Sal yi bajx txkel Luwiy, sken wit jatx Sal tkab junt yaj, yi na biaj Palti, cyajl Lais yi aj Galim. tzun bantz yi e aj Zip chon tzun chibenen Gabaa tan yol tu Sal, i tzun cyaltz: Yi Luwiy chon na tew tibh wi jun juwtz yi na biaj Haquila, swutz cun yi amal yi tzinunin tu, chech. 2 Benen tzun Sal scyuch ox mil witz aj oyintzinl cwent Israel, nin chon chibenen le amal yi tzinunin tu cwent Zif tan joylen Luwiy. 3 Yi toquen akalen, chon tzun chicyajen cyentz wi jun juwtz cwent Haquila nakajil yi be yi na icy cuntz le amal yi tzinunin tu. Ma yi Luwiy chon at le amal yi tzinunin tu, nin el xtxum tetz yi xomij Sal tan stzamlen klo jalen le jun amalatz. 4Chibenen tzun chakol cobox xkukwil tan joylen yi amal kale oponet cyen Sal. 5 Yi telen xtxum tetz, nintzun ben i-tz le jun amalatz kale e witet Sal, nin tzun tech wutz yi amal kale na witet Sal tu Abner yi witz cyajcawil sanlar, yi cyajl Ner. Nin ben tilol yi chon witen Sal nicyal yi amal kale na chiwitet cyakil yi e mas sanlar. 6 Toquen tzun Luwiy tan yol scyetz Ahimelec yi hitita tu Abisai, yi tal na Sarvia yi titzun Joab, i tzun jaktz scyetz: Na scyetz jun tzitetz yi list tan xomen nin swej jalen le amal kale na chiwitet, nin tan kocomponen kale na witet Sal? List wutanen ta. Ban tzinxomnin teju, tzun Abisai bantz. 7Ej te iten nin akbalatz e ben Luwiy tu Abisai jalen te yi amal kale na chiwitet Sal. Chon na wit Sal chinicyal cyakil yi e sanlar. Ej nin nakajil yi witz i txiclij yi lans tul txotx. Ma Abner scyuch yi e mas sanlar chon chiwiten soltej i. 8 Ja tak Ryos amal tzatz tan cwen abiyol yi acontr, ban yi nink tzawak amal swetz tan biylen cun. Nin iten nin yi tetz lans ban xcon wan tan xuylen
h 26:1

26

1I

Yi tlol Luwiy yi quic cuj tan cwen biyol Sal

Sal 54.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL26

342

nin wutz cul jalen yi tzicypon tul txotx. Junit tkuj tzel cun swutz, stzun Abisai bantz tetz Luwiy. 9Quil tzaban yi jun ajtzaklatz, chij Luwiy, na alchok scyetz yi ntin tzoc tan xtxumlen tan biylen cun yi rey, yi ja je xtxaol Kataj, tzocpon cawsen tetz. 10 Sak cun swutz Ryos, na ntin i at cawl tkab tan ticylen nin talma jun yil tzopon oril. Quic na ban yi ko itz tan yabil nka tul oyintzi. 11Nink tzoc Ryos tan inmaklen kol tzintxum tan biylen cun yi rey yi txaij tan. Ntin cyajtzaj yi lans yi txiclij xlaj yi witz, tu culbil tca, nin kelken chixol, chij Luwiy. 12 Ej yatz nin bantz nin ben tcyal Luwiy yi lans tu yi culbil a yi at xlaj witz Sal, nin e eltz. Cyal nin tzun jun e ilontz, nin cyal jun tbit yi quicyen cun chixol. Na nin oc bow chiwatl tan Kataj Ryos. 13 Ticyen tzun Luwiy jalaj cyen yi jocojatz, nin tzun txcye eltzajtz wi jun juwtz. Nin nim yi amal yi at chixol. 14 chinen nin tzun Luwiy tan casen Abner scyuch yi e mas sanlar: Abner elk awatl! Telen tzun watl Abner: Mbi ekan awan yi na ctzan tan casen yi kareyil? chij Abner. 15 I tzun saj stzawel Luwiy: Nketz pe i aatz yi jun yaj yi cyal jun skaxol yi o xonl Israel yi nicunk tzaknakil yi tajtzakl chitanen yi teru? en tzun yi qui maw quicylen yi rey awan? Na at jun yi ja ocpon tzixolwok nin yi tajbil i itz tan biylen cun klo yi rey. 16 Qui na yub awajtzakl, na ctzan tan quicylen yi rey tanen. Poro sak swutz Ryos na yi itetz icaws itz yi quimichil, na qui na cxtzan tan quicylen yi rey, yi txaijt tan Ryos tan cawunen. Ma jalu, ko chin list nin a joyaj yi lans yi rey tu yi jun tal xaru a yi at xlaj yi witz, ko pel jal awan! stzun Luwiy banintz. 17Yi telen xtxum Sal tetz yi itz Luwiy yi na chin tzaj, i tzun ben tlol: Poro a bin lo Luwiy, a jun coloj witzun, yi na cjilon tzaj? stzun Sal. Ilu jun coloj wajcawil, i inatz, chij Luwiy. 18 Mbi tzuntz na tzanu tan joylen puntil tan welen cun swutz na yi in wetz in tu jun chakumu? Mbitz ncu injuchul swutzu? Mbitz yi impaj intxokben teru? 19Ilu jun coloj wajcawil, tbit tzaju inyol: Yi ko itz Kataj Ryos mmakon amal tan toquenu tan imbiylen cun, nink cutzaj xtxumun i, tan jun intxixwatz yi swoye tetz. Poro ko itz cyajtzakl tu cobox wunak, nink tzoc Kataj tan chicawsen cunin tan yi jun cyajtzaklatz. Na na chitzan tan inlajen len le amalej, yi itz luwar Kataj Ryos. Na tan yi xtxolbilatz na chitzan tan impitlen nin tan woquen tan loken chiwutz junt txakaj ryos. 20Nkeratz wetz wajbil tan inquimen le chiamal awer nak joylaj, yi nkeratz tanum Kataj. Poro yi ilu teru, yi ilu inreyil, nicuntz chi najk tzanu tan injoylen chitanen jun cyak, nin na tzanu tan injoylen xolak wutz chi ink jun tzichini tu, chij Luwiy banintz. 21Ej i tzun tal Sal: Luwiy, a jun coloj witzun, jun cun na el intxum tetz yi ja injuch wil! Na chin chinchuj nin tunin in te yi wajtzakl yi chin juntlen nin. Na el intxum tetz yi ja chinxubsij. Poro quil cel ojkuj, na quit noc tan joylen puntil tan aloonsen, na ja wit achaj swetz jalu yi na awak inkej, na qui nin nchincu abiyol, stzun Sal tetz.
i 26:20 Tzichin itz jun jilwutz smaron txuc yi nicun tu jun quitx yi winin na yub yi xiil, poro qui na aw mas xicyin cyan. Nin yi chichibel ban na baj. Le castiy na biaj Perdiz, nin at winin jilwutz.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

343

1 SAMUEL26,27

22 Benen tzun stzawel Luwiy: Je yi lansuej, ilu jun coloj wajcawil. Ban tzul jun mosu tan ticylen nin. 23 Na na el intxum tetz yi Kataj Ryos tzakon kabanl yi o yi na kak kib tan banlen yi tetz tajbil, nin yi na kabuch kib tan quicylen yi kareyil. Yi jalu ja tak Kataj Ryos amal swetz tan biylen cunu, poro qui nin micy tincul tan imbnol, na ilu bixbant tan Ryos tetz witz kareyil. 24Chi yi mimban wetz jalu, yi qui nin mintxum tan biylen cunu, iten nink sban Kataj Ryos swej, nink lchincol, nin quik ltak i sotz culal swetz, chij Luwiy. 25Luwiy, a jun coloj witzun, tak tzaj Kataj banl tzawibaj! Sbnixok winin echk taklen balaj awan, nin chumbalaj nin sbne cyakil! chij Sal banintz tetz Luwiy. Yi bajijen cyakil yi xtxolbilasej, nin tzun pakxij Sal xe tetz najbil. Ma tetz Luwiy, nin tcyajt i yi tetz be.

ilen nin na tal Luwiy tcul cuntu: Alo nin kejil xcye Sal tan imbiylen cun. Chastzun te yi mas balaj itz yil chimben ojkuj le chitanum yi e filistey, bantz quit tzoc Sal tan inxuxen, nin bantz quit tzojkel i benen tzin Israel tan intzamlen. Na kol chimben joylaj nelpon tzuntz liwr tkab, chij Luwiy. 2 Ej nintzun e ben Luwiy scyuch yi kak cient yi xomij chiwi tej, tan cyoquen jak cawl yi rey Aquis cwent yi tnum Gat. Yi Aquisatz i cyajl Maoc. 3 Chon tzun chinajewen Luwiytz scyuch yi e tetz sanlar tu chinajal le amal Gat kale na cawunet yi rey Aquis. Nin e xom nin yi cob txkel Luwiy tej, Ahinoam yi aj Jezreel tu Abigail yi txkelben kajtzun Nabal yi aj Carmel. 4 Ma yi tbital Sal yi nin ben ojkuj Luwiy jalen le tanum yi rey Aquis, quit tzun octz tan joylen. 5 Ej i tzun tal Luwiy tetz yi rey Aquis: Ilu jun coloj rey Aquis ko ja kuke culu swej jalu, bneu pawor swetz tan taklen amal sketz tan kanajewen le junt amal tul yi tanumu. Na qui na yub yi kol katij tul yi tnum kale najletu, na yi o ketz o tu chakumu, chij Luwiy. 6 Te iten nin kejatz nin tal Aquis tetz Luwiy tan chibenen tan najewen le jun aldey yi na biaj Siclag. Nin tan paj yi chon taten Luwiy le jun amalatz chastzun te yi amal Siclag chon at tcwent Jud jalu. 7Jun tzun yob tu cyaj xaw e atij Luwiy le amal cwent yi e filisteyatz. 8 Nin na benak i scyuch yi e yi xomche tej tan majlen chitaklen yi e yi najlche lakak amal cwent Gesur tu Gezer nin le echk amal cwent chitanum yi e xonl Amalec, yi ate-tz cwen tzin.j Nchatz na benak i tan majlen echk taklen lakak amal yi na xetnin jalen Telaim, xlaj cun yi amal tzinunin tu cwent Beerseba, nin yi na icyak lakak amal cwent Shur jalen yi na ocpon te mojom tu Egipto. 9Yastzun amal kale na oquet-tz tan chibiylen wunak, quic nin jun najk itzij cyen tan, ma na yaj lotz, xnan lotz, nitxa lotz tircun na chiquim tan. Nin na tetzaj echk awun chi tanen cner, wac, buru tu echk camey, nicyt nin echk bechok na chicyaj nin. Ej nin tzun na pakxij junt tirtz Siclag yi amal cwent yi rey Aquis. 10 Poro i tzun yi na jak yi rey tetz: Mbi tnumil ncxak tan xiten cun jalu? Chon nxnak cwen tzin cwent Jud, stzun Luwiy na ban. Kok na tal: Chon
j 27:8

27

1Poro

Yi toponen Luwiy le chitanum yi e filistey

Al sur de Ziclag. Jalen te yi mojom tu Egipto.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL27,28

344

nxnak cwen tzin yi amal Jerameel. Kok na tal: Chon nxnak cwen tzin le chi amal yi e quenita, stzun Luwiy na bantz tetz yi rey. Qui na tal i ko iten nin yi e filistey yi oc i tan chixiten cun. 11Cyal nin jun wunak na itzij tkab Luwiy. Quic na ban ko yaj nka xnan, na yi tajbil Luwiy itz tan qui toponen stziblal twi yi rey Aquis jalen Gat. I nin tunin tzun bantz te cyakil tiemp yi taten chixol yi e filistey. 12 Ma yi rey Aquis nin tzun kuke cultz te yi yol yi na tal cyen Luwiy tetz. Nin je na xtxum tcul cuntu: Wi nin na chich chicul yi e tanum Luwiy te jalu. Nin tan yi xtxolbilatz tzocpon tetz inchakum tetz cyakil tiemp, chij yi rey Aquis bantz tcul cuntu. 1I tzun bantz te yi jun tiempatz nin e oc yi e filistey tan molchen cun chisanlar tan oyintzi scyej yi e xonl Israel. Benen tzun tlol Aquis tetz Luwiy: Na lo el atxum tetz yi tajwen yil cxom nin swej scyuch yi e yi xomche tzawej, na nchimben tan oyintzi scyej yi e xonl Israel. 2 Ban bin, ilu jun coloj wajcawil, list o. Ej nin jalu slajluchaxk swutzu yi mbitz yi echk taklen yi ban na chinxcye wetz tan banlen, yi in wetz yi in chakumu, chij Luwiy. Ko yatz, chij Aquis, cocpon wan tetz witz cyajcawil yi e insanlar, yi e quicylom wetz, chij yi rey bantz.

28

i tzun bantz nsken tzun el tiemp yi quimlenix wutzilen Samuel, nin cyakil yi e xonl Israel cyoklej wutz i. Na nsken wit mukxij cyan Ram, le tnum kale itzet.k Ma Sal nsken el lajul cyakil yi e aj wutz mes lakak amal cwent Israel, yi e yi na choc tan yol scyuch yi e alma tanen.l 4 Ma yi e filistey, nin e oc tan chimolchen cyakil chisanlar, nin tzun e bentz jalen Sunem kale cwet chicampament tan chibnol list quib tan oyintzi. Ma yi Sal scyuch cyakil yi e xonl Israel chon cwen chicampament tan chibnol list quib wi yi juwtz Gilboa. 5 Ma yi benen tilol Sal yi jun coloj filisteyatz, nin tzun saj jun chin xowtz tej. Quit nin tzun jal walortz tan yi xow. 6 Toquen tzuntz tan jaklen tajtzakl tetz Kataj Ryos, poro qui nin tbit Kataj yol i. Na quic jun xtxolbil til Sal tul wutzicy nka tan yi Urim.m Nicyt nin yi e elsanl stzi Ryos quic jun xtxolbil tal Kataj scyetz tan tbital Sal. 7Chastzun te nin oc i tan jaklen pawor scyetz yi e cap ajcaw yi ate xlaj: Chibenku tan joylen jun xnan yi ban na jilon scyuch yi e alma, na na waj chimben tan jaklen wajtzakl tuch, stzun i scyetz. Le aldey Endor at jun xnan yi ban na xcye i tan yol scyuch alma, chech. 8 Jen tzun xtxixpul Sal yi bech tetz, nin oc junt txakaj tej, bantz cyal tzel xtxum tetz ko itz yi rey. Nin nsken oc lakbal yi benen te yi jun xnanatz. Xomche cob chakum tej yi chibenen. I tzun jaktz yi toponen: Bneu pawor swetz tan talchen tzaj inswert. Nin na waj yil xcyeu tan tulsen yi alma yil walnin teru, chij Sal. 9Cuquen, chij yi xnan, na na el xtxumu tetz yi cawl yi elnak tan yi rey Sal. Na nin e el lajuj cyakil yi e aj wutz mes scyuch yi e yi na chijilon scyuch
k 28:3

3 Ej

Yi xaken Sal tan jaklen swert tetz jun xnan aj wutz mes le amal Endor

1S 25:1.

l 28:3

Lv 20:27; Dt 18:10-11.

m 28:6

Nm 27:21.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

345

1 SAMUEL28

alma le katanum Israel. Nxac na tzanu tan impitlen nin tul jun xtxolbil yi quicunin batz chinquimok tan? chij yi xnan. 10 Sak swutz Ryos, chij Sal yi quic jun taklen sbajok teju tan paj. 11Na scyetz jun alma yi na taju yil jeul wan tzonej, chij yi xnan. Ban tzocu tan chaklen tzaj kajtzun Samuel, stzun Sal. 12 Jalt cuntunin benen tilol yi xnan yi jen jobtuj Samuel swutz i, nin tzun chintz tan xow. I tzun taltz tetz Sal: Nxac mmocu tan poysen inwutz? na yi ilu teru ilu yi rey Sal. 13 Quil xobu, mbitz ntilu? chij Sal. Na wil nin jun ryos yi chon na jetzaj tul txotx, chij yi xnan. 14 en tanen? chij Sal. Itz jun yaj yi ja tijin cul, nin at jun xbuk tej kul, chij yi xnan. Jalcunin tzun telen xtxum Sal tetz yi itz Samuel, nin tzun cu mejloktz jalen yi cwen ponen yi plaj wuxtxotx. 15 I tzun tal Samuel: Nxac na ctzan tan inxuxen, tan wulen junt tir tzonej wuxtxotx? chij Samuel. Winin na chimbisun, na ulen atet yi e filistey tan oyintzi skej, nin quic Kataj Ryos xomij swej. Nin quict jun xtxolbil nak tal tzaj swetz cyakun yi e elsanl stzi, nka tul wutzicy. Chastzun te ja cu inwutz tan tulsenu junt tir, tan tlolu swetz yi mbil tzimban, chij Sal. 16 Stzawel tzun Samuel: Yi ko ja ccyaj cyen colin tan Ryos, nin ko ja oc i contrin tzawej, nxac tzun na ctzan tan jaklen awajtzakl swetz? 17Ja wit el kab Ryos tej yi echk xtxolbil yi tal i swetz tan walol tzatz, yi jun cun sbajok tzawej. Ma jalu, ja wit el majol yi cawl takab nin ja wit tak tetz yi atanum Luwiy.n 18 Yastzun sbajok tan paj yi qui nin coc culutxum jak cawl Kataj, na qui nin coc tan chibiylen cun yi e amalecita.o Chastzun te yatz mban xtxumun i tzawej jalu. 19Nin nketz ntinatz na eklen tzocpon Ryos tan chijatxlen nin cyakil yi e xonl Israel chikab yi e filistey. Ej nin cquimok ekl scyuch yi e acyajl. Nchatz stke Kataj amal tan chicwen yi e sanlar Israel chikab yi e filistey, chij Samuel. 20 Yi tbital Sal yi yolatz, jalt cuntunin tajen cutxpuj wuxtxotx. Ninin txakxij xtxumun tan paj yi nin xob yi tbital yi yol Samuel. Yastzun ban, poro nketz ntin tan xow, ma na tan paj yi qui nin wan i te jun kejatz tu yi jun akbalatz. 21Yi tilol yi xnan yi winin lucnewen Sal tan xow, nin tzun taltz tetz: Yi in wetz in chakumu nin ja imban tanen yi tajbilu. Na ja el intxum tetz yi at quimichil tuch yi tajbilu, poro ja imban tanen yi cawlu. 22 Chastzun te tbiteu inyol, swake mu wau, tan jalen waloru tan xon. 23 Poro yi Sal qui nin klo na taj lwan, poro yi chakum tu yi xnan nin e ban puers tan xtxixpen tajtzakl. Chastzun te nin je sicyol tibtz wuxtxotx, nin coyeentz wi jun txach. 24Ma yi xnan nin oc tan biylen cun jun ne wac nin octz tan banlen cobox pam yi quic xtxamil. 25 Yi bnixen nin tzun bentz tan taklen tetz Sal scyuch yi cob yi xomche tej. Yi wit chibnixen nin tzun e tziwun cyentz tetz yi xnanatz. Nin te iten nin akbalatz chipakxentz.
n 28:17

1S 15:28.

o 28:18

1S 15:3-9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL29,30

346 Yi caben chicul yi e filistey te Luwiy

tzun bantz nin tzun cu chimolol quib cyakil yi e sanlar filistey le amal cwent yi tnum Afec. Ma yi e xonl Israel chon tzun chicwentz tan chiwan stzi jun a yi na itzijtz cwent Jezreel. 2 I tzun yi chibenen yi e witz ajcaw filistey scyuchak jujun kuj chisanlar, nin tzun e xom nin yi rey Aquis scyuch yi e tetz sanlar wutz chicoc. Nchatz e xomnin Luwiy scyuch yi e tetz sanlar tej. 3 Cyoquen tzun yi e witz cyajcawil yi e mas sanlar filistey tan xochon tetz yi chireyil, yi Aquis: Nxac na chixom tzaj yi e hebrey skaxol? chech tetz. Yi jun yajej itz Luwiy, i jun witz ajcaw banak jak cawl Sal yi rey cwent Israel. Poro ja el coboxix yob tan swuch. Nin jetzatz yi ticyen tzaj, qui nin njal jun paltil i tzinwutz, stzun Aquis bantz. 4 Sajen tzun colpuj chiwi yi e ajcaw tej Aquis, i tzun cyaltz: Bneu bin pawor tan chilajen nin le chi amal yi ntaku scyetz, na qui na kaj yil chixom tzaj skej tan oyintzi. Na ko tzun choc tan contrin skej te yi na katzan tan oyintzi. Na tan jalen balajil Luwiy swutz yi tetz reyil, ntin na taj yil chajpon chiwi yi e ketz kasanlarej swutz Sal. 5 Na i iatz yi jun yi winin chibitzinen yi e xonl Israel tej tul chibixl, nin je ncyalej: Junen mil kacontr nchiquim tan Sal, ma tetz Luwiy lajuj mil nchiquim tan,p chech tzun yi e witz cyajcawil yi e sanlar filistey bantz tetz chireyil. 6 Ej chakol tzun Aquis yi Luwiy i tzun taltz tetz: Sak swutz Ryos, nin na el intxum tetz yi aatz a jun yaj yi quic mu paltil! Nin winin na chintzatzin tzawej tan yi balajil awajtzakl te yi ncatij skaxol tzonej. Quic jun apaltil jajk jal wan jetz yi awulen cunin skaxol. Poro qui na chipek yi e witz cyajcawil kasanlar tzawej. 7Chastzun te mas balaj yil cpakxij. Cheb cun cben. Ban caj, bantz quil je lajpuj mas chiwi, chij Aquis tetz Luwiy. 8 Ilu jun coloj wajcaw, mbitz wil? Mbitz jun taklen ploj ja tilu swej yi ja cu tul tan qui imbenen tan oyintzi scyej yi e contru? chij Luwiy tetz. 9Jun cun na el intxum tetz yi nicun abalajil tu jun ngel tetz Ryos, poro ja wit bixe cyakun yi e witz cyajcawil e kasanlar yi quic cuj tan abenen skaxol tan oyintzi. 10Chastzun te, chin jalchan cunin eklen yil jeul kej ban cxpakxijwok scyuch yi e yi xomche tzawej, stzun Aquis bantz. 11Ej i tzun le junt eklok chin jalchan cunin tzun chicasen Luwiytz, nin tzun e pakxij junt tirtz le chitanum yi e filistey, ma yi e sanlar filistey benen nin atet chiwutz tan cyoponen Jezreel.

29

1I

30
p 29:5

i tzun bantz le toxin kej, oponen nin tzun e ban Luwiy Siclag, ma yi quilol, nsken wit chicyak yi e amalecita tul cyakil amal cwent Nguev. Nin xitun cun cyulej yi tnum Siclag nin nsken wit tze tircun. 2 Nchatz nin e ben ticylen cyakil yi e xnan pres, scyuch chinitxajil scyuch chicyex yi ate cyentz, poro cyal jun quim cyakun yi e amalecita.
1S 18:7; 21:11.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Ej

Yi xcyewen Luwiy scyej yi e amalecita

347

1 SAMUEL30

3 Ma yi cyoponen Luwiy, nin yi quilol yi ocnak kakl tircun nin yi nsken wit chiben ticylen chinajal pres, 4winin chibisunen nin winin chichinen tan okl jalen yi bajen chiwalor. 5 Nchatz nsken wit chiben ticylen yi cob txkel Luwiy yi Ahinoam yi aj Jezreel tu Abigail yi txkelben kajtzun Nabal yi aj Carmel.q 6 Winin tzun bisunen Luwiy tan. Nin jalt nin tan cyoquen yi e yi xomche tej tan biylen cun i tan cub, na nsken wit je lajpuj chiwi tan paj yi chibenen ticylen chinitxajil pres. Poro ilen nin kuke cul Luwiy te Ryos. 7Benen tzun tlol tetz yi pale Abiatarr yi cyajl kajtzun Abimelec: Banaj jun pawor swetz, cyaj tzaj noc yi efod, chij Luwiy tetz. Ma yi toponen yi efod swutz Luwiy, 8 nin tzun jak i tajtzakltz tetz Ryos. Wajcaw, ban pe kol kaben tan chitzamlen yi jun kuj alkomatz? Kaxcyek pelo tan chitzamlen? chij Luwiy tetz Kataj. Xomwok nin wutz chicoc, na cxcyekwok tan chitzamlen, nin cxcyekwok tan chicolpenel tzaj yi e inajal chikab, chij Kataj. 9Lajkel nin tzun e benen Luwiytz scyuch yi kak cient yaj yi xomche tej, nin e opontz le amal Besor kale na xonet jun tal ne a. 10Chon tzun e cyajen cyen cob cient-tz yi nsken wit chikexij, na qui jal chiwalor tan quicyen. Ma Luwiy scyuch yi cyaj cient, e icytz tan chibenen tan chitzamlen chicontr. 11Nimix tiemptz cyan tan xon yi chinojen cyen cobox cheyum Luwiy te jun aj Egipto yi coylij wi chim, nin opontz cyan swutz Luwiy. Poro te ntaxk opon cyan chin tajwen cunin cyakol mu wa tan jalen walor i. 12 Nin cyak jun pi tort yi wutz ib cun tetz, tu cob tort yi wutz uva cun yi skejt. Yi wit wanen, nin tzun jal mu walor yi jun aj Egiptojatz, na nsken wit el oxix kej tan tu oxix akbal yi qui na wan nin quic mu tca. 13 Jakol tzun Luwiy tetz: Altzaj swetz na scyetz i apatrn? Nin na ncsitet? chij Luwiy tetz. In bin aj Egipto, nin in mos jun amalecita, poro ja el oxix kej yi ja chin cyaj cyen colil yi impatrn tan paj yi ja chinyabtij. 14Nin chon xkaken tan majlen echk taklen le amal yi at cwen tzin chiamal yi e cereteo. Nchatz chiamal yi e aj Jud tu chiamal yi e xonl kajtzun Caleb. Nchatz oc cyen kakl yi tnum Siclag kan, stzun yi yajatz bantz. 15 Tzabne pe pawor swetz tan woponsen kale atet yi jun kuj alkomatz? chij Luwiy tetz. Ban tzimban pawor teru, poro ko jun cun ltalu swutz Ryos yi quil tzocu tan imbiylen cun, nin yi quil chinjatxu tetz impatrn. Nchimben tzun tan chajlen yi be teru kale ate, stzun yi aj Egiptojatz. 16 Nin e opontz kale atet yi e alkomatz. Nsken tzun el chichitol quibtz tan ujlen, nin benake nin tan waan nin xcalain nin winin tzatzin na bajijtz chixol tan yi echk taklen yi baj chicambal le chiamal yi e filistey nin le chiamal yi e aj Jud. 17Cyoquen tzun Luwiytz tan oyintzi scyuch. Jalchan chixeten tan chibiylen cun, nin jalen cwen kej chixcyewen. Cyal nin tzun jun chixol yi e alkomatz itzij cyentz, ntin yi cyaj cient yi xicyet nin e, na yi e cyetz e xcye tan cyelen ojk tejak chicamey. 18 Ma Luwiy, e xcye tan colpen junt tir yi echk taklen yi el chimajol yi e amalecitatz. Nchatz xcye i tan chicolpen yi cob txkel. 19Quic jun taklen yi
q 30:5

1S 25:42-43.

r 30:7

1S 22:20-23.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1 SAMUEL30,31

348

quik e xcye tan colpen, ma na ja chicambaj junt tir tircun. Nchatz quic nin jun nitxa nka jun tijl culal nink txakxij, nka nink quim, ma na tircun xcye Luwiy tan chicolpen. 20Nchatz cambaj Luwiy cyakil awun yi el chimajol yi e alkomatz, chi tanen cner tu wac. Nin yi e yi na chitzantz tan chilajen tzaj cyakil yi echk awunatz ja cyal: Tircun yi awunej yastzun yi ja xtxac Luwiy. 21Ma yi cyoponen Luwiy kale e cyajet cyen yi cob cient tuch yi qui nin chitxaj tan chixomen nin scyej, yi ate cyen stzi yi a Besor, nin tzun e eltzajtz tan chiculchen. Nin tzun tziwunin Luwiytz scyetz. 22 Poro at e chixol yi e yi xomche te Luwiy yi juntlen cyajtzakl, nin chin xowbil nin e, na nin cyal: Quic cuj tan kakol jun taklen scyetz yi e yi quinin chitxaj tan chixomen nin skej. Ma na ntin kake quixkel tu chinitxa, nin junawes tajwen tan cyelen skaxol, chech coboxatz bantz. 23 Axwok jun coloj wamiw, chij Luwiy, bant cun quil kaban yi jun ajtzaklatz, na ja oc Kataj tan kucheyen, nin qui nin ntak i amal tan kaquimen. Nchatz ja tak i amal sketz tan kaxcyewen tan chibiylen yi jun kuj alkomatz yi e oc tan kelsen cun klo swutz. 24Bant cun cyal jun xom wi te jun ajtzaklatz, na yil jatxlij yi echk taklen yi nkacambaj, nicy nin tu nkaben. Na iten nin chikejatz yi e yi nchicyaj cyen tan quicylen bech ketz, scyuch yi eu yi nchaku tan oyintzi, stzun Luwiy bantz. 25 Jetzatz tzun xconen yi jun ajtzaklatz chixol yi e xonl Israel, nin inin na bajijet jalu. 26 Ej ma yi cyoponen Luwiy le tnum Siclag, nin tzun octz tan jatxlen echk oy scyetz yi e tamiw, chi tanen yi e wi banl wi yi ate jalen Jud. Tak i jun part scyetz, te yi jun coloj yi xcye i tan camben scyej yi contr. Nchatz ben tlol yi xtxolbilej tetz yi e chakum tan talchen scyetz yi e wi banl wiatz: Je jun oyej tetz cyeru, itz jun part te yi ja chinxcye tan majlen len scyetz yi e contr Kataj Ryos, yas tzun tzitalwok scyetz, stzun Luwiy ban nintz scyetz yi e chakumatz. 27Iten nin ban i-tz scyej yi e wi banl wi cwent Betel, nin yi e yi ate Ramot cwent Nguev. Nin nchatz ben oy tan tulak echk amal chi tanen Jatir, 28 Aroer, nin le tnum Sifmot, nin le tnum Estemoa, 29nin le tnum Racal. Nchatz ben oy tan scyetz yi e wi banl wi yi ate tulak echk tnum cwent Jerameel chixol yi e quenita. 30Nin ben oy tan le tnum Horma, tu Corasn, nin le tnum Atac tu Hebrn. 31Ben len echk oy tan lakak amal kale e icyaket tan ew ib scyuch yi e yi xomche tej.

i tzun bantz nin tzun e ben yi e filisteyatz tan oyintzi scyej yi e xonl Israel, poro yi e xonl Israel qui nin e xcye cyen scyej, ma na nin e el ojkuj chiwutz, nin winin e, e quim wi yi juwtz Gilboa. 2 Chixomen nintzun yi e filistey tan stzamlen Sal scyuch yi e cyajl. Nin tzun quim Jonatn cyan, tu Abinadab nin Malquisa. 3 Ej nin tzun oc chitxanul quibtz tan oyintzi te Sal. Nin tan paj yi ban tcunin chicoxon flech yi e filistey yi xomche nin tan biylen cun, nin tzun quixpijtz cyan. Xoben tzun Saltz scyetz. 4Tlol tzun itz tetz yi cheyum yi xomij tej:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

31

1Ej

Yi quimen Sal scyuch yi e cyajl tul oyintzi (1Cr 10:1-12)

349

1 SAMUEL31

Cyajen tzaj aspar, nin biycun in, bantz nketz yi e awer nakatz chimbiyon cun, nin bantz quil chitzeen swej, te ntaxk chinquim cyan, stzun i tetz yi chakum. Poro yi cheyum qui nin tzun cujijtz, na winin xoben. Ej, jen tzaj tzun tcyal Sal yi tetz spar nin cu xtxicbaltz wuxtxotx, nin ben jokloktz tibaj. 5 Yi tilol yi cheyum yi nsken wit quim Sal, iten nin tzun tulej tetz, nin cu xtxicbal yi spar wuxtxotx, nin ben joklok tibaj, nin quimtz. 6 Yastzun bantz yi chiquimen Sal scyuch yi ox cyajl tu yi cheyum yi xomij tej, nin scyuch cyakil yi e sanlar i. 7I tzun yi quilol yi e xonl Israel yi najlche le jalajt cyen yi amalatz swutz len yi a Jordn, yi winin cyelen ojkuj yi e sanlar nin yi nsken wit chiquim Sal scyuch yi ox cyajl, nin tzun e el ojkujtz tulak chitnumil. Ej nin tzun e opon yi e filisteytz tulak yi echk tnumatz tan najewen. 8 Ma le junt eklok yi cyoponen yi e filistey tan majlen len chimacl yi e alma, nin tzun e nojquentz te wankil Sal tu chiwankil yi ox cyajl wi yi juwtzatz yi na biaj Gilboa. 9Nin tzun el chikuxul yi wi Sal. Nchatz el chimajol yi echk macl, nin tzun e ben chakumtz cyan tan xomben cyakil yi chiamal tan xtxolen tulak echk calil chiryosil yi mbi cun bajij scyej yi e xonl Israel. 10Nin tzun oc cyen yi echk macl kajtzun Sal cyan le cal chiryosil Astart, nin tzun je chichimbal yi wankiltz swutz yi chin wutzilen tapij tetz yi tnum Bet-sn. 11Ma yi quibital yi e aj Jabes cwent Galaad yi mbi cun baj chibnol yi e filistey te Sal, 12 nin tzun oc chiyol tircun yi e yaj yi chin cham nin e tan chibenen tan ticylen tzaj. Cyakil tzun yi jun akbalatz chixontz. Yi cyoponen, nin tzun cutzaj yi wankil kajtzun Sal cyan swutz yi chin tapij cwent Bet-sn scyuch yi ox cyajl. E pakxen tzuntz Jabes le chitnumil. Cyan chiwankil Sal cyan. Ej nin yi cyoponen, nin tzun e oc tan stzesen yi chiwankilatz wi kak. 13 Ej chon tzun mukxen chibakiltz le amal Jabes, jak jun wi tze. Ma yi mukxen chibakil, nin tzun chimuc wej tetz juk kej. Sal, yi chireyil.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

CAP SAMUEL
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi liwr tetz Cap Samuel na chaj sketz yi mbi cun mbajij yi telen tiemp te yi nsken wit chiquim yi rey Sal tu Jonatn. Nchatz na chaj sketz yi xtxolbil yi tal Luwiy tan paj yi bis okl yi ban i scye yi e almaatz. Nin na kil yi mbi cun ban i yi toquen cyen tetz chireyil yi e aj Jud. Nchatz na chaj sketz yi balajil yi cawun yi mban Luwiy squibaj e xonl Israel. Poro nchatz na chaj sketz yi echk paltil i tu echk til yi jal swutz Kataj Ryos.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 14) na jilon te yi cawunen Luwiy squibaj yi e aj Jud. Yi cap wekl (Cap. 524) na jilon te yi cawunen Luwiy squibaj yi coblaj kuj xonl Israel. a. (Cap. 510) yi mbi mbajij te yi toquen i tan cawun. b. (Cap. 11:112:25) yi xtxolbil tetz David tu Betsab. c. (Cap. 12:2620:26) yi echk il yi ul swutz Luwiy. d. (Cap. 2124) yi mbi mbajij tul yi echk witzbil tiemp te yi na cawun tzaj i. Yi tponen stziblal twi Luwiy yi nsken quim yi rey Sal

tzun bantz te yi nsken wit quim Sal, nin te yi nsken xcye Luwiy scyuch yi e sanlar tan chixiten cun yi e amalecita, nintzun e pakxij junt tir le tnum Siclag tetz cobox kej. 2 Ma le toxin kej, nin tzun opon jun yaj yi nternin katzalt yi bech tetz, nin chin puklajt nin xol wi tan chajlen yi winin na bisun. Yi jun yajatz chon telen ojkuj le amal kale ate pont Sal scyuch yi e sanlar. Nin yi toponen swutz Luwiy nin tzun cu mejloktz jalen yi cwen pon yi wi wuxtxotx, tan taklen kej Luwiy. 3 Yaj, na ncsitet? chij Luwiy tetz. Yi in wetz ja nel tzaj colpuj le kacampament yi o xonl Israel, chij yi yajatz. 4 Poro altzaj swetz yi mbitz mbajij! Txol tzaj swetz, chij Luwiy. Yi xtxolbil itz, yi ja kel ojkuj chiwutz kacontr le oyintzi, nin winin alma mban. Ej nin ja chel cun rey Sal swutz, tu Jonatn yi cyajl, chij yi yajatz. 5 Poro en na el atxum tetz yi ko ja wit chiquim Sal tu Jonatn, chij Luwiy tetz yi yaj. 6 Yi mero puntil itz atin cunin wetz wi yi juwtz Gilboa, yi mbenen wilol yi na xcon yi lans Sal tan tetz xtxamij. Nin txant tan cyoponen yi echk caret tetz oyintzi cwent yi e filisteyatz scyuch yi e yi xon cuntu quitanen tan stzamlen i. 7Te yi jun tkujatz nin tzun xmayin tzaj i-tz wutz coc, nin chinsaj chakoltz.
350
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

351

2 SAMUEL1

Ja tzun nopontz tej tan cheyen klo. 8 Nintzun njak i swetz yi na scyetz in, nintzun wal tetz yi in jun amalecita. 9Talol tzuntz swetz: Banaj pawor tan imbiylen cun na chin quixcuj nin atin cunt, nin inin itzinet, stzun i bantz swetz. 10 Ej nin tzun ncu imbiyoltz, na tech cun tib yi quit tzitzij. Nin tzun mel incyal yi coron yi aten tej wi tu yi jun yubel yi at cun skul kab, tan wakol teru, ilu jun coloj wajcawil,a chij yi amalecitatz bantz tetz Luwiy. 11Ej cwen tzun ritol Luwiy yi bech tetz tan paj bis okl. Nchatz e ban yi e yi xomche tej. 12 Winin okl nin winin chunan bajij yi quibital yi nsken wit quim Sal tu Jonatn yi cyajl. Nin yi nsken wit chel cun yi e sanlar tetz Israel swutz, yi e sanlar tetz Ryos. Winin tzun chibisunen nin muc Luwiy wej jalen yi toquen akalen te jun kejatz tan paj yi mbi cun bajij te Sal tu Jonatn. 13 Jakol tzun Luwiy tetz yi jun xicyatz yi oponsan rason twi i: Yi aatz na ncsitet? chij Luwiy. Yi in wetz in jun awer nak chixolu, in jun amalecita, chij yi chakum. 14 Nxac manimsaj awib tan biylen cun yi yaj yi bixbant tan Ryos tetz rey! chij Luwiy. 15 Sajen tzun chakol Luwiy jun scyeri e yi ate jak cawl, nin tzun cawunintz tetz: Biy cun yi junej! chij. Nin tzun cu biyol yi jun amalecitatz. 16 Te yi jun tkujatz yi ntaxk quim, nin tal Luwiy tetz: Aten aj paj te yi ccupon biyij, na ja awal tan atzi yi aten mbiyon cun yi kareyil, yi txaijt tan Ryos, chij Luwiy bantz. Luwiy, nintzun tzaj buk jun bitz tetz talma yi cyan chunan tan, tan paj yi nsken chiquim Sal tu Jonatn yi cyajl. 18 Nintzun cawun Luwiy tan toquen chichuslen yi e aj Jud, tan tawen yi jun bitzatz yi cyan chunan tan. Ej nin yi jun bitzatz yi na biaj Yi coxol flech, chon tziban cyen tul yi liwr yi na biaj Justo.b 19 Cyakil yi o xonl Israel, ja el kakej wiwtz xol wutz! Wech na at e yi chin cham nin e tan oyintzi, poro ja chel cun swutz. 20 Cyal ben tan xtxolen scyetz yi e filistey le tnum Gat nin cyal tzoc tan xtxolen tulak echk be le tnum Ascaln, bantz quil chitzatzin yi e xnan filistey, bantz quil chitzitpun tan tzatzin na yi eatz, quic Ryos tetz cyalma. 21 Quitk cu jun tzuje abal wiak yi echk juwtzatz cwent Gilboa, nin quitk cu kab chew tibaj, na yi jun amalatz itz jun amal tetz quimichil. Na tul yi jun amalatz ja baj chiyakpul kacontr yi makbil chiflech yi e yi chin cham nin tan oyintzi Na tul yi jun amalatz ja tzilin yi makbil flech Sal, nin quit na txekun tan paj yi yakpen tetz.
a 1:6-10 1S 31:1-6; 1Cr 10:1-6. b 1:18 Justo itz jun antiw liwr yi quit na jal jalu, kale tzibant cyen yi mbi cun nchiban cyen yi e yi chin cham nin, chixol yi e sanlar cwent Israel, chitanen Josu, Luwiy, nin coboxt chixonen.

17Ma

Yi chunan tu yi okl yi bajij tan paj chiquimen Sal tu Jonatn

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL1,2
22

352

Yi na chipakxtzaj Sal tu Jonatn tul jun oyintzi, ilenin nojnak chel tu xepuil chiwankil chicontr te chispar nin tejak chiflech. Wech yi e contratz, chin witz aj biyonl nin e. 23 Ja kapek te Sal, nin ja kapek te Jonatn. Junit e te yi itzet tzaj. Nin junit nin e yi e quimen. Chin lajkel nin nchoyintzin chi jun quil quitx. Nin at mas chichamil chi chichamil e len. 24 Axwok jun coloj mel Israel, okenwok te Sal, na tan i, ja oc balaj bech itetz. Nin tan i ja oc balaj xbuk yi lino cun, yi oro cun yubel stziak. 25 Wech na chin cham nin e, poro ja chisotz tul oyintzi! Lastum, ja el cun Jonatn swutz, ja el cun swutz jalen wiwtz! 26 Winin na cjoyon swetz Jonatn! Winin nchimpek tzawej, a jun coloj witzun! Chumbalaj nin xtxaxl awalma banak swej! Ilenin ja cxel cun te ayol. Na ban kuke kacul tej. Mas tcun ja kuke incul te ayol, swutz jun yol yi na suk jun xnan tetz tchmil. 27 Lastum ja chel cun swutz yi e yi chin cham nin e. Lastum na xitun cun nsaj echk chimacl.
1Ej

i tzun yi bajen wi yi jun chunanatz, nin tzun jak Luwiy tajtzakltz tetz Kataj: Ilu jun coloj Wajcaw, Tajwen pe tan imbenen le jun tnum cwent Jud? chij Luwiy. Tajwen tan abenen, chij Kataj. Wajcaw, mbi tnumil cwent Jud nchimbenet? chij Luwiy. Tajwen tan abenen Hebrn, chij Kataj bantz tetz. 2 Chibenen tzun Luwiytz scyuch yi cob txkel, Ahinoam yi aj Jezreel tu Abigail, yi txkelben kajtzun Nabal yi aj Carmel. 3 Nchatz nin e ben tcyal yi e tamiw yi ilen nin xomche tej, scyuch chinajal. Chon tzun cyoponentz tan chinajanen le tnum Hebrn. 4Nin tzun opon chimolol quib cyakil yi e yaj yi e aj Jud le tnumatz, nintzun bixe Luwiytz cyan tetz chireyil. Yi tbital Luwiy scyetz yi e wunak, yi itz yi e aj Jabes cwent Galaad mukun yi wankil kajtzun Sal, 5 nin tzun e ben cobox chakumtz tan tan talchen scyetz yi e aj Jabes: Tak tzaj Kataj winin banl talma squibu, na yi e cyeru ja chimuku wankil kajtzun kareyil. 6 Nchatz nink tzoc Kataj tan chiquicylenu nin quik chelu tej cul i. Ma yi in wetz ilen nin quil chelu te incul, nin ilen nin tzimbne jun ban scyeru, na chumbalaj nin yi cyajtzaklu yi nchimuku yi wankil kajtzun kareyil. 7Poro quiwit, quil chibisunu, quic na ban ko ja quim yi rey Sal. Na yi e aj Jud ja wit noc cyakun tetz witz chireyil, stzun Luwiy bantz scyetz yi e chakum tan chitxolil scyetz yi e aj Jabes. tzun bantz yi Abner cyajl Ner yi witz cyajcawil yi e sanlar kajtzun Sal, nin tzun ben tcyal i yi Is-boset, yi cyajl kajtzun Sal le tnum Mahanaim. 9Chon tzun bixewentz tan tetz rey cwent Gesuri, Jezreel, Efran, Benjamn nin cwent tircun Israel. 10At tzun Is-boset tul cawunak yob yi xetentz tan cawun cwent Israel, nin cob yob ban i tan cawun. Ma yi e xonl kajtzun Jud yi cyetz chireyil
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 8 I

Yi toquen Luwiy tetz rey cwent Jud

Yi oyintzi yi jal chixol yi e aj Israel scyuch yi e aj Jud

353

2 SAMUEL2

bantz itz Luwiy. 11Juk tzun yob tu kak xaw ban Luwiy tan cawun cwent Jud, nin yi bajx tnum kale najewet i tan cawun itz Hebrn. 12 Ej nin tzun e eltzaj Abner le tnum Mahanaim tan cyoponen le tnum Gaban, na i yi witz bajxom squibaj yi e sanlar cwent Is-boset, yi rey tetz Israel. 13 Ma tetz Joab yi aj Jud, tal Sarvia, nin e eltzajtz le tnum Hebrn na i yi witz bajxom squibaj yi e sanlar cwent rey Luwiy. Chon tzun chiculul quibtz kale atit jun culbil a cwent Gaban. Chon tzun baj cwen chinucul quibtz tan oyintzi, jun txakaj le jun xlaj yi culbil aatz, ma junt txakaj le jalajt. 14Nin tzun tal Abner jun xtxolbil tetz Joab: Qui pe atz yil chicy tzaj yi e acajet tan oyintzi skawutz, chij i. Ban atit, chij Joab. 15 Ej chastzun te chixol yi e sanlar cwent Benjamn tu Is-boset yi cyajl kajtzun Sal, nin e icy coblaj chakum cyan chiwutz. Nchatz e ban yi e sanlar yi ate jak cawl Luwiy, nin e icy coblaj chakum cyan chiwutz. 16 Chicyakil cunin tzun yi e chakumatz e ben niltz tan chitzamlen chicontr. Itzun xiil chiwi chicontr txamx cyan, jujun chan te jujun. Nin ben chikopol chispartz jak cyempl. Nin tan yi xtxolbilatz cyakil yi e chakumatz e quim lentz. Chastzun te nin oc bi yi jun luwaratz tetz Helcat-hazurimc, cwent Gaban. 17Chin xowbil nin ban yi oyintziatz tul yi jun kejatz, na nin tzakon Abner scyuch cyakil yi e sanlar cwent Israel, cyakun yi e sanlar Luwiy yi e aj Jud. 18 Xomche yi ox tal Sarvia le oyintziatz yi na chibiaj: Joab, Abisai tu Asael. Yi Asaelatz elnak nin tcyaj, chi na ojkel jun masat xol chim. 19Benen tzun xomok i-tz wutz coc Abner tan stzamlen klo. Qui nin tak i amal tetz tan telen ojkuj. 20Ma yi xmayinen tzaj Abner wutz coc, nin tzun taltz: A bin lo atz Asael! chij Abner. Inatz! chij i. 21Sajen tzun tlol Abner: Quit cxom tzaj wutz incoc tan intzamlen. Bant cun joyaj puntil tan stzamlen jun inchakum nin majlen yi echk taklen yi cyan tan, chij Abner. Poro yi Asael, quinin cutzaj xtxumun, ma nin xom nin tan stzamlen klo Abner. 22 Sajen tzun tlol junt tir Abner: Qui na waj yil cxom tzaj tan intzamlen, ko qui atz cxelpon cun wan swutz! Nin kol cxquim wan quil tzatzin yi awutzicy Joab swej, chij Abner. 23 Poro tan paj yi quinin oc yol Abner te wi Asael, sajen tzun xuyul Abner yi wi yi tetz lans wutz cul Asael. Cyecyen tunintz twankil Asael nin elpon wutz coc. Chon nin quimen cyentz kale cwet trimp. Nin cyakil yi e yi xomche tzaj nin tzun na chitxcye cuntz tan xmayen yi wankil Asael yi nsken quim. 24Ma yi e stzicy Asael yi Joab tu Abisai, qui nin tzun e txcye cun, ma na nin e xom nin tan stzamlen Abner. Nsken cu kej yi cyoponen wi juwutz Ama, yi at swutzoc tzaj yi tnum Ga, tul yi be yi na ben le amal yi tzinunin tu cwent Gaban. 25Chon tzun chimolol quib yi e aj Benjamn scyuch Abner wi jun juwutz, nin junit kuj e bantz tan chibnol list quib tan oyintzi junt tir. 26chinen tzaj tzun Abner scyetz Joab: Qui polo tzaj yi jun oyintziatz yi at skaxol? Qui pe na el atxum tetz yi jun ajtzaklatz ntin stke winin bis okl sketz kacyakil cun? Bant cun alaj
c 2:16

Helcat-hazurim na lo elepont Amal xol cub tetz oyintzi.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL2,3

354

scyetz yi e yi xomche tzawej tan quit cyoquen tan chibiylen cun chixonl! chij Abner ban tzajtz. 27Benen tzun stzawel Joab: Jun cun yol na wal nin tzatz tan bi Kataj Ryos, yi quik nsaj awalol yi xtxolbilatz, ja klo chixetij yi e insanlar tan chibiylen cun yi e katanum jalen cun klo yil tzul skil eklen, chij Joab. 28 Cawunen tzun i-tz tan cwen echk chun, tan maklen chiwutz yi e sanlar tan chitanewen tan oyintzi. Quit tzun e ben xomoktz tan chibiylen cun yi e aj Israel. 29Ma tetz Abner tan pakxen jalen Mahanaim nin tzun e xon tul jun akbalatz cyakil yi amal cwent Arab. Nin ja xcon echk kab be cyan yi na icy cun wi a Jordn. Nchatz e icy cwent Bitrn, kalenas tzun cyoponentz le cyetz chiamal, Mahanaim. 30 Nchatz Joab quit oc chinchuj tan stzamlen Abner, nin tzun octz tan chijutzen cun yi e tetz sanlar, nin octz tan cyajlen. Kalenatz tzun yi lajluchaxen yi e quim wajxaklaj witz ajcaw yi ate jak cawl Luwiy tuml yi Asaelatz. 31Ma yi e yi xomij te Luwiy, ja lajluchax chiwutz yi e quim ox cient tu ox cal xonl kajtzun Benjamn cyan, tuml yi e yi xomche te Abner. 32 Ej ma wankil Asael, nin ben ticylen jalen Beln, nin chon mukxentz kale mukxet yi kajtzun taj. Ma Joab scyuch yi e yaj yi xomche tej, baj cun tzun akbaltz cyan tan xon, nsken ul skil yi cyoponen Hebrn. 1Nim tiemp ban yi oyintzi chixol yi e xonl Luwiy tu yi e xonl kajtzun Sal, nin te yi telen tiemp winin jalen chichamil yi e tu Luwiy, ma tetz kajtzun Sal winin telen chichamil.

chibi yi e nitxajil Luwiy e jal te yi ate pon Hebrn: Yi bajx cyajol na biaj Amnn, tal yi txkel i yi na biaj Ahinoam yi aj Jezreel. 3 Yi cap na biaj Quileab, tal Abigail yi txkelben kajtzun Nabal yi aj Carmel. Yi toxin na biaj Absalom tal Maaca yi mel Talmai, yi rey cwent Gesur. 4Yi cyajin na biaj Adonas, tal Haguit. Yi toin na biaj Sefatas tal Abital. 5 Yi kakin cyajl na biaj Itream, tal Egla, yi itz junt txkel Luwiy. Cyakil yi e cyajolatz chon quitzen Hebrn yi tnum kale najewet Luwiy. i tzun te yi na tzan cyen cunin yi oyintzi chixol yi e tu Is-boset yi cyajl kajtzun Sal scyuch yi e tu Luwiy, jalen nin tzun ban mas kej Abner chixol yi e yi xomij chiwi te Is-boset. 7At tzun jun xnan yi itz cap txkel Sal tanen, yi na biaj Rizpa, mel Aja, nin tzun witbej tib Abner tu jun xnanatz. Tan yi xtxolbilatz nin tzun oc Is-boset tan yajlen: Nxac mawitbej awib tu yi cap txkel tanen kajtzun intaj! chij i. 8 Sajen tzun colpuj wi Abner tan yi yol yi tal Is-boset tetz: en tzun! In ptzun jun takl txi, yi na xcon scyetz yi e aj Jud? Yi in wetz ja wak wib tan inxconen jak cawl ataj. Nin ja wak chikej yi e tetz tamiw. Nin quinin ncben injatxol tkab Luwiy. Ma jalu, ja cul tan talchen swetz yi ja injuch wil tej jun xnan tu. 9Nink tzoc Kataj tan incawsen cunin ko quil noc tan cheyen Luwiy tan toquen cyen tetz rey chi sukint tan Ryos tetz. 10Na alijt cyen
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 6 Ej

2 Je

Yi e xonl Luwiy

Yi xomen wi Abner te Luwiy

355

2 SAMUEL3

tan Ryos tan telen majij yi cawl tkab Sal scyuch yi e tetz xonl, nin tan taklen yi cawl tkab Luwiy tan cawunen tibaj Israel nin Jud tul yi amal cwent Dan jalen cwen tzin te yi amal cwent Beerseba, stzun Abner bantz. 11Quict nin tzun jun yol tal Is-boset tetz Abner, na winin xoben i tetz. 12 Ma tetz Abner nin tzun e ben cobox chakum tan tan talchen yi xtxolbilej tetz Luwiy: Na scyetz taw cyakil katanum? Wetz pe, nko atz. Bant cun kaban jun trat: tzinjoye puntil bantz cyoquen cyakil yi e xonl Israel jak cawlu, chij Abner bantz, tan cyalol yi e chakum tetz Luwiy. 13 Ma tetz Luwiy i tzun tal: Ban lbixe jun trat skaxol tzawuch poro kol tzacyaj tzaj Mical, yi mel kajtzun Sal, swetz. Ko qui bant cun quil tzachajul awib tzinwutz, chij Luwiy. 14Nchatz nin e ben cobox chakum tan Luwiy tan yol tetz Is-boset: Tzulken junt tir yi wuxkel awan, yi Mical, na quimnake jun cient filistey wan tan toquen tetz wuxkel, chij Luwiy. 15 Cawunen tzun Is-boset tan telen majij Mical tetz Paltiel, yi cyajl Lais. 16 Poro yi Paltiel, nin xom nin wutz coc nin winin token jalen yi cyoponen le aldey Bahurim. Nin tzun cawun Abner tetz Paltiel tan pakxen. 17Ej jilonen tzun Abner scyetz yi e wi banl wi cwent Israel: Ja el nimix tiemp cyanu tan joylen puntil tan bixewen Luwiy tetz kareyil. 18 Ma jalu ja bin opon tiempil tan kabnol tanen, na sukint tan Kataj Ryos yi tzocpon cyen Luwiy tetz witz kareyil nin xcyek i tan kacolpen jak chicawl yi e filistey nin jak chicawl yi e mas kacontr, stzun Abner bantz scyetz. 19Nchatz nin jilon Abner scyetz cyakil yi e xonl kajtzun Benjamn, nin tzun icytz tan tponen jalen Hebrn tan talchen tetz Luwiy yi mbitz na chitxum cyakil yi e aj Israel nin yi mbitz na chitxum cyakil yi e xonl kajtzun Benjamn. 20 Junak tzun yaj xomche te Abner yi toponen jalen Hebrn, kale najlet Luwiy, nin tzun bnix jun chin waan tan Luwiy scyuch cyakil yi e yi xomche te Abner. 21I tzun tal Abnertz tetz Luwiy: Ma jalu, najen, na chin tajwen cunin yil chimben tan chimolchen cun cyakil yi e aj Israel, tan bnixen jun trat cyan tu yi witz cyajcawil tan toquen cyenu tetz chireyil bantz cawunenu, quib yi cyetz cyajbil, chij Abner bantz tetz Luwiy. Tzatzin cun chijatxol quib Luwiy tu Abner. Winin tzatzinen Abner yi pakxent. i tzun bantz nin tzun opon Joab scyuch yi e yi xomij chiwi te Luwiy, chon e xaken tan majlen echk taklen yi e xcye tan camben scyej chicontr. Nimix nin tzun sken cyaj cyen yi tnum Hebrn tan Abner. Nin quic na bislej i jetz yi telen tzaj Luwiy tan taklen i tbe. 23 Ma yi cyoponen Joab le tnum scyuch cyakil yi e tetz sanlar, nin tzun tbit i yi nsken xak tzaj Abner yi cyajl Ner, tan yol tetz Luwiy. Nin watok cun nchijatx quib, nin winin tzatzinen Abner yi pakxen. 24Toponen tzun balkuj Joab swutz yi rey Luwiy, i tzun taltz: Ilu jun coloj kareyil! Mbi ncu nuculu? Na ja wit yi ja ulak nin Abner tan yol teru. Nxac ntaku amal tetz tan telen liwr? 25 Qui pe na el xtxumu tetz yi Abner yi cyajl Ner, ntin ja ulak tan talchen lajil teru nin tan xkukenu, nin tan tilwen yi mbi cun na tzanu tan banlen? chij Joab tetz rey Luwiy. 26 Yi telen tzaj Joab tan yol tetz Luwiy, nin tzun e ben chakol cobox chakum tan stzamlen Abner. Chon tzun stzamlen cyan kale atit yi julil a Sira. Nin
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 22 Ej

Yi quimen Abner tan Joab

2 SAMUEL3,4

356

pakxij cyan junt tir Hebrn. Ma Luwiy qui sak swutz mbi mbajij. 27Yi toponen Abner, nin tzun ben tcyal Joab i xlaj yi puertil yi tnum tan chijilonen chichuc cuntu tanen. Na chijilon cuntz yi benen kopol Joab jun cchilu le cul Abner nin quimtz. Yastzun yi ticysal Joab cul te Abner tan paj yi quimen Asael yi titzun tan. 28 Ma yi tbital Luwiy yi mbi cun bajij, nintzun tal: Jun cun yol sak swutz Kataj Ryos yi quic ketz kapaj scyuch yi e yi na chicawun tzinxlaj te yi jun quimichilatz yi mban, na nketz o mbiyon cun Abner yi cyajl Ner. 29Yi mero aj paj itz Joab! Nink tzoc cunin cawsen i tuml yi najal. Nin cyakil cunink yi e xonl yi xomt che tzaj, nink chitij yi jun jilwutz quimichilatz. Nink chiyobtij tan lepra. Nink choc tetz cox. Nink chicu biyij. Nink chitij wej, chij Luwiy bantz. 30 E Joab tu Abisai e biyon cun Abner, na tul yi oyintzi yi bajij Gaban nin cu biyol Abner yi quitzun yi na biaj Asael. 31Nin tzun el jun cawl tan Luwiy, scyetz Joab scyuch cyakil yi e yi xomche tej: Ritwok cun bech itetz, nin tzoken bech itetz yi chintzolon nin, nin bisunwok tan yi quimich yi mban Abner, chij. Ej nin xom nin yi rey Luwiy wutzcoc yi ekbil alma yi e benen tan muklen wankil Abner. 32 Chon tzun mukxen cyan le tnum Hebrn. Nin tzun ok rey Luwiy. Winin chinen tan okl swutz yi nichil Abner. Nchatz cyakil wunak e ok lentz. 33 Nin je tal yi rey Luwiy tul yi chunan yi ban i: Abner! yi quimichil yi nnojquen tzawutz chin txixwil nin. en mban yi mawak awib tkab jun chin biyol nakatz? Lastum! Ja cel cun swutz chi na quim jun yaj chikab yi e yi chin txuc nin cyajtzakl. 34Ja csotz yaj, wech na qui calij che akab, nin qui calij che awukan tan caren. Ja cquim chi na quim jun chikab biyol nak yi chin juntlen nin cyajtzakl! stzun yi rey Luwiy bantz tul yi chunan. Nchatz winin cyoken yi e wunak bantz. 35 Nin tzun cu chiwutz cyakil tetz Luwiy tan wanen mu tal te ntaxk oc akalen, poro bixe jun yol tan: Nink tzok Kataj Ryos tan incawsen cunin, kol baj jun pi pam wan nka alchok taklenil te ntaxk cu kej! chij i. 36 Cyakil cunin tzun e wunak el chitxumtz tetz yi bis yi at cunt yi rey Luwiy, nin ban ban chiwutz yi xtxolbilatz, na cyakil yi mbi cun na ban yi rey, tircun wunak na chitzatzin len tej. 37Te jun kejatz cyakil yi e xonl Israel el chitxum tetz yi nketz Luwiy biyon cun nka txumul tetz tan biylen cun Abner yi cyajl Ner. 38 Benen tzun tlol yi rey scyetz yi e witz ajcaw yi ate jak cawl: Sak chiwutzu yi jalu ja quim jun chin witz ajcaw skaxol ketz yi o xonl Israel, nin itz jun chumbalaj yaj. 39Bintzij, in yi rey yi txaij chint tan Ryos. Poro jalu qui na pujx wan mbil tzimban scyej yi e tal wanub Sarvia-atz,d yi ntin biyol nakin cyan. Qui na nimsaj incul tan banlen tanen. Nink tzoc Kataj Ryos tan chicawsen cunin yi e yi mbnon yi jun ajtzaklatz, yi chin juntlen nin!

4
d 3:39

tzun bantz yi tbital Is-boset yi nsken cu biyij Abner le tnum Hebrn, nin tzun saj jun chin xow tej. Nchatz e ban cyakil yi e aj Israel, cyakil
1Cr 2:12-16.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Yi cwen biyij Is-boset

357

2 SAMUEL4,5

cunin e, e xob lentz. 2 Te yi tiempatz at tzun cob yaj, aj oyintziinl yi ate jak cawl Is-boset. Yi cob yajatz e len cun ajcaw scyej cob kuj sanlar yi ja chixcon tan majlen echk taklen scyej yi e wunak yi nketz e xonl Israel. Baana bi jun nin Recab bi yi junt. Yi cob yajatz e len cun cyajl Rimn yi aj Beerot, nin e xonl kajtzun Benjamn. 3 Nin yi tnum Beerot-tz chon at cwent yi e xonl kajtzun Benjamn. Na nsken wit chel ojk yi e xonl Beerotatz jalen Bitaim, kale najlchet chi awer nak tanen jalu. 4 Ma kajtzun Jonatn yi cyajl kajtzun Sal, at tzun jun cyajl cyajnak cyen yi na biaj Mefi-boset, yi at mu yanasil te cabil tkan. Na te yi at tzaj tul o yob nintzun opon tziblal chiwi yi quicylom tetz, yi nsken cu biyij Jonatn tu taj le amal Jezreel. Benen tzun yi mos yi na tzan tan quicylen yi niatz tan xitxlen tzaj, nin tzun el ojktz tuch tan ew ib. Poro tan paj yi ojkel nin tzun el stzakpul yi ni. Nintzun quixpij tkantz, nin oc cyentz tetz cox. 5 Inti yi cob cyajl Rimnatz yi aj Beerot, yi Recab tu Baana, nin tzun e bentz xe cal Is-boset, nin tzun e opontz chajcun kej, te yi oril yi winin tza. Ma tetz Is-boset benak nin i-tz tan watl, na nsken wit wan. 6 Ma yi xnan yi quicylom tetz yi cal, nintzun octz tan telsen stzisil mu triw, poro tan paj tza, sajt quen tu watl. Nin tan yi xtxolbilatz e cyecyen tunin Recab tu yi titzun Baana, nin cyal jun ilon chiwutz yi cyocomponen kale na witet Is-boset. 7Chon tzun coylij Is-boset wi xtxach le witbil yi cycomponen xe cal. Nin tzun cu chibiyoltz, nin el chikuxul yi wi nin ben quicyaltz. Ej nin baj cun akbal cyan tan xon tul yi be yi na icy cun xlaj yi a tetz Jordn. 8 Na yi cyajbil itz tan taklen yi wi Is-boset tetz Luwiy, jalen Hebrn. Yi cyoponen nin tzun cyaltz: Ilu jun coloj kajcawil, ja ul yi wi Is-boset kan, yi cyajl kajtzun Sal yi contru banak, yi junatz yi joynak puntil tan biylen cunu. Poro yi jalu ja tak Kataj Ryos amal tan ticysalu culu te kajtzun Sal scyuch yi e xonl i, chech bantz. 9Sak cun swutz Kataj Ryos yi Ryos yi itz nin tetz, yi jun yi ja chinclax tan tkab echk sotzaj culal, sak cun swutz i yi cxelponwok cun swutz wan. 10Na at tzaj jun yaj yi opon tzinwutz le tnum Siclag tan talchen yi nsken quim yi rey Sal. Le wutz tetz tajtzakl yi itz jun balaj tziblal yi chintzatzink tej, nin lwak jun oy tetz. Poro qui nin el xtxum i, yi ko squimok wan tan yi tziblal yi ul tan tan paj yi mbi mban i. 11Nin iten nin tzimbneas tzitej. Na chin juntlen nin ban itajtzakl, na yi yaj yi nquim itan quic tetz til. Nin chon coylij tan ujlen wi soc xe yi tetz cal. Chastzun te tajwen cun cxelponwok cun swutz. Tzichoje itil tan paj yi ncu ibiyol Is-boset. 12 Cawunen nin tzun Luwiy scyetz yi e witz cyajcawil yi e sanlar yi ate jak cawl i tan chibiylen cun. Yi chiquimen nintzun el chicaplul chikab tu quikan, nin je chimbantz nakajil yi pilail a yi at le tnum Hebrn. Ma yi wi Is-boset chon tzun cwen chimukultz kale mukxnaket yi wankil kajtzun Abner le tnum Hebrn.

yi wit bajijen yi xtxolbilatz, chibenen tzun chimolol quib cyakil yi coblaj kuj xonl Israel jalen Hebrn, tan yol tetz Luwiy: Max culu Ta. Katanum kib tuchu, na junit kachel. 2 Yi ketz kamantar tan talchen teru
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi bixewen Luwiy tetz witz rey squibaj cyakil e xonl Israel

2 SAMUEL5

358

itz: Bintzij nin yi kajtzun Sal, ja xcon cyen tetz kareyil, poro qui nin bajx cun i skawutz. Ma ilu teru ja bajx cunu skawutz yi nkaben tulak echk oyintzi. Nchatz bixbant tan Ryos yi ilu teru tzocopon cyenu tan cawun squibaj cyakil cun o xonl Israel, chech bantz tetz. 3 Yastzun yi xtxolbil yi nxcon cyakun e wi banl wi scyej yi coblaj kuj xonl Israel yi chijilonen tu yi rey Luwiy le tnum Hebrn. Ej nintzun bnix jun trat tan Luwiy scyuch yi e wi banl wiatz, nin oc Ryos tan tetz testiwil yi trat. Bixewen tzun Luwiy cyan tetz witz chireyil squibaj cyakil yi e xonl Israel. 4 Nsken tzun tzak junaklaj yob tan Luwiy yi toquen tetz rey, nin cawunak yob ban i tan cawun squibaj yi e xonl Israel. 5 Juk tzun yob tu nicy cawunen i le tnum Hebrn squibaj yi e aj Jud. Ma yi toponen i Jerusaln yastzun toquen tetz chirey cyakil e xonl Israel scyuch e aj Jud. Cawunen tzun i squibaj tetz junaklaj tu ox yob. tzun bantz nin tzun e ben yi rey Luwiy scyuch yi e sanlar jalen le tnum Jerusaln tan chixiten cun yi e jebuseo yi najlche le jun tnumatz. Nin tan paj yi kuklij chicul yi e jebuseo te yi quic rmeril tan chixcyewen Luwiy tan cyocomponen tul yi tnumatz na tapij cun soltej, e xbajtzijen nin scyetz: I pe axwokatz yi na itaj cxoc tzajwok tan kabiylen cun? Ploj itajtzakl, na chixcyek yi e kamoyi scyuch yi e kacox tan ilajen len, chech ban tzaj. 7Poro xcye Luwiy scyuch yi e tetz sanlar tan cambajen yi tnumatz yi at wi juwtz Sin, yi tapij cun soltej, nin yi bi jalu itz yi Yi tnum tetz Luwiy. 8 Ej nin te yi tiempatz yi na tzan kbal oyintzi scyej yi e jebuseo, nin tal Luwiy scyetz yi e tetz sanlar: At pe e skaxol yi na chich chicul scyej yi e jebuseo chi wutanen wetz? Ko at, tajwen bin koc tul yi be a yi na icy jak chitnumil tan kajen ponen tul yi tnum. Ban tzun kicyse kacul scyej yi e moyiatz scyuch yi e coxatz, yi chin juntlen nin tzinwutz, stzun Luwiy. Chastzun te nin alchij yi xtxolbil: Quic rmeril tan toquen jun cox nka jun moyi le cal Kataj. 9Yi wit cambal Luwiy yi juwtzatz yi tapij cun soltej, nin tzun oc bi-tz yi tnum tan tetz Yi tnum tetz Luwiy. Nin tzun bnix mas tapij tan soltej cyakil yi luwaratz yi na xet tzaj te yi jocoj yi nojsij jalen te yi cal tetz rey. winin tzun jalen kej Luwiy, tu chamil. Nchatz ilen nin xomij Kataj tej, yi Kataj Jehov yi cyal na xcye quen tej. 11Chastzun te yi rey tibaj yi tnum Tiro yi na biaj Hiram, nin tzun e opon cobox chakum tan swutz Luwiy scyuch cobox seol tze tu seol cub, nin cyan xan tze cyan, tan banlen yi palacio tetz yi rey Luwiy. 12 Telen tzun xtxum Luwiytz tetz yi bintzij nin Ryos bixban i tetz rey tibaj Israel, nin yi ja tak Kataj amal tan cawunen, nin tan quicheyen yi e xonl Israel yi tanum Kataj. tzun te yi nsken wit opon Luwiy Jerusaln tan tatentz, nin tzun e oc coboxt txkel i-tz, nin nchatz coboxt xnan tetz txkel i tanen, nin tzun e jal mas nitxajil scyejak. 14Nin yi chibi yi e nitxajilatz yi e jal Jerusaln itz: Sama,
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 13 I 10 Ej 6 I

Yi cambal Luwiy yi juwtz Sin yi cyal na ocpon tej

Yi cyoponen cobox chakum Hiram swutz Luwiy

Yi coboxt nitxajil Luwiy

359

2 SAMUEL5,6

Sobab, Natn, Salomn, 15 Ibhar, Elisa, Nefeg, Jafa, 16 Elisama, Eliada nin Elifelet. tzun yi quibital yi e filistey yi nsken wit bixe Luwiy tetz rey cwent Israel, cyoponen tzun nil tircun e tan joylen i, poro nin nin tbit Luwiy yi cyajtzaklatz nin tzun el tewal tib tul jun chin cal yi cyal jun tzocopon tej. 18 Chibenen tzun yi e filistey chiwutz, nin tzun chicambaj cyakil yi amal cwent Refaim. 19Jakol tzun Luwiy tetz Kataj: Ilu jun coloj Wajcaw Ban pe kol chimben tan oyintzi scyej yi e filisteyatz? Stke peu amal swetz tan intxaconen scyej? chij i. Quilok tan oyintzi scyej, nin swake amal tzatz tan axcyewen scyej, chij Kataj. 20 Chon tzun toponen Luwiytz le luwar cwent Baal-perazim,e nin tul yi amalatz yastzun xcyewet i tan chixiten cun yi e filisteyatz. Chastzun te tlol i: Chi na el cun jun chumam tzanla yastzun chin tulej Kataj chixol yi e incontr, na ja chinxcye tan chixiten cun. Toquen tzun bi yi amalatz tan Luwiy tetz Baal-perazim. 21Nin yi e filistey cyaj cyen tu chicolil echk chiryosil yi banij quitanen, nin tzun e oc Luwiy scyuch yi e yaj yi xomche tej tan chimolchen cun tircun. 22 Poro nin e opon junt tir yi e filistey tan camben cyakil yi kajlaj cwent Refaim. 23 Chastzun te jilonen junt tir Luwiy tetz Kataj tan jaklen tajtzakl. Tzajen tzun tlol Ryos tetz: Bant cun quil cben chiwutz cun tan oyintzi scyej, ma na jatxwok cun itib tan itoquen soltej yi amal kale atet nakajil echk wi tze balsamo. 24Nin yil tzitbitwoknin yi na chin cyekek xolak echk xak tze tetz wi balsamo chi jun coloj sanlar yi na chixon, kalenas tzun cxbenwok tan oyintzi wutz chicoc, na yastzun techl yi bajchin tziwutz tan chibiylen cun yi e filistey. 25 I nin tzun tulej Luwiytz quib yi tal Kataj tetz, nin tzun e xcye-tz tan chilajen len yi e filistey tul amal yi na xetij Gaban jalen te yi cyoponen yi amal Gezer. tzun bantz nin tzun e cu molol junt tir Luwiy cyakil yi e sanlar yi txaijchet tan chixconen cwent Israel. Yi cyajlal yi e sanlaratz itz junaklaj mil. 2 Chon tzun cyoponentz le amal cwent Jud yi na biaj Baala, na nin bixe-tz tan tan ticylen tzaj yi caa kale at cun echk cawl Kataj, tan toponen Jerusaln. Yas tzun yi caaatz kale na nawsit yi bi Kataj Ryos yi cyal jun na xcye quen tej, yi jun Ryosatz, yi chon at colchbil chixol yi e querubim. 3-4 Chon cyajnak cyen yi caaatz le cal Abinadab, yi aten wi jun juwutz. Chon tzun jen nin yi caaatz cyan tibaj jun acaj caret yi ocnin wac tan juten. Bajx che tzun yi cob cyajl Abinadab, yi Uza tu Aho, chiwutz yi wac tan chajlen chibe. Bajxij Aho swutz yi caa. 5 Nin benake nin Luwiy scyuch cyakil yi e sanlar tan bitz, nin tan bixl tetz cun cyakil chichamil tan taklen chikajsbil tetz Ryos te yi xomche te yi caaatz. Winin chibenen tan bitz te yi echk arpa tu
e 5:20

17I

Yi xcyewen Luwiy scyej yi e filistey

1I

Yi joyol Luwiy puntil tan tponsen klo junt tir yi caa jalen Jerusaln

Baal-perazim na elepont yi Ryos yi na xcye tan jaklen be.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL6

360

echk salterio, nin pandero tu castauela nin echk platillo. 6 Ma yi cyoponen le amal yi na alchij Er tetz Nacn, nin tzun ben Uza tan stzamlen yi caa tetz Ryos, tan qui telen trimp, na txant qui e je tzotp yi e wac. 7Poro nin je lajpuj wi Kataj te Uza tan paj yi mben i tan stzamlen yi caa. Tasten tzun jen paclok xlaj yi caa. Nin jun cun ban, nin el cun swutz. 8 Ma yi Luwiy nin tzun je lajpuj mu wi i, na nin quim Uza tan Ryos. Chastzun te toquen cyen bi yi luwaratz tan Luwiy tetz Prez-uza, nin iten nin bi yi amalatz jalu. 9Nin tzun oc jun chin xow tetz Luwiy te jun kejatz, tan paj yi xtxolbil yi ban Kataj Ryos te Uza: Siquier nink tzinnimsaj wib tan ticylen nin yi caa tetz Kataj! stzun i bantz. 10Nin tan paj yi quit tak tib tan ticylen nin yi caa le tnum tetz Luwiy, nin tzun cawuntz tan benen ticylen xe cal Obededom, jun yaj yi aj Gat. 11Ox tzun xaw ban yi caa xe cal yi yajatz, nin tak Kataj yi banl tibaj i tuml yi najal. tbital yi rey Luwiy yi nsken tak Kataj banl tibaj Obed-edom tuml yi e najal i nin nchatz tibaj cyakil yi tetz mebil tan tu yi at cyen caa Kataj scyuch, nin tzun xtxum Luwiytz tan benen tan ticylen tzaj yi caa, tan tponen le tetz tanum. Benen tzuntz tan ticylen tzaj tan toponsen le tetz tnum nin winin stzatzinen i yi benen tcyal. 13 Itzun yi jen quicyal yi e ekum yi caa, ntintzun e xontz kak xol cyakan nin e tane-tz tan xon. Toquen tzun Luwiy tan biylen jun mam tor tu jun cner yi nternin kant tetz chitxixwatz swutz Kataj. 14 Ma tetz Luwiy ntin at jun xbuk lino wutz tkan i nintzun oc tan bixl tan taklen kej Kataj. 15Benen tzun quicyal Luwiy scyuch cyakil e xonl Israel yi caa tan chijen ponen Jerusaln. Te yi na chixon na chibitzin len nin na tzan su cyan tan yi tzatzin yi ate cunt. 16Ma yi toponen yi caa le tnum tetz Luwiy, nin tzun eltzaj Mical yi mel kajtzun Sal tan xmayen le wentanu, nin yi benen tilol yi winin bixinen nin winin na tzitpun Luwiy swutz yi caa, chin txixwil nin ban swutz i. 17Chon tzun toponen yi caa Katajas cyan le jun mantial yi yatz nin xac yi bnixen tan Luwiy. Toquen tzun Luwiy tan paten txixwatz tu echk oy yi na chaj yi at tzatzin paz chixol tu Ryos. 18 Yi bajen wi yi munl i tan paten echk txixwatzatz, nin tzun tak banl squibaj cyakil yi e tanum tan bi Kataj Ryos, yi jun yi cyal na xcye cyen tej. 19Nin tzun tak Luwiy jujun pam tu cob torta scyetz cyakil wunak, jun yi banijt tan dtiles cun, nin junt yi banijt tan pasas. Yi wit bajen cyan, nin tzun e ajtz xeak chical. 20 Nchatz nin ben Luwiy xe tetz cal tan taklen chibanl yi e tetz najal. Poro nin el tzaj Mical yi mel kajtzun Sal tan yol tetz: Chumbalaj nin ptzun mbanutz, yi ilu rey, yi mbaj chajol tibu chiwutz yi e xun yi esclaw tu mos tu, na ja chaj tibu chiwutz chi jun yaj yi quic nin noc xtxix! 21Bintzij yi ayol, chij Luwiy ja chimbixin, poro chon nchimbixin swutz Kataj Ryos, na i nchintxaonen tan woquen cyen tetz rey cwent tircun Israel tetz xel kajtzun ataj nin tetz xel yi e xonl i. Chastzun te na chimbixin swutz yi Wajcaw. 22 Nin sbne opon tunintz swocse wib juy swutz i. Nocopon tetz jun yi quic kej. Yastzun atz atxumun poro yi e esclawatz yi na awal tzaj e ten chocpon tan taklen inkej, chij Luwiy tetz Mical. 23 Ma yi Micalatz qui nin talaj i jun tal te yi ntaxk quim.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 12 Yi

Yi benen tcyal Luwiy yi caaatz le tnum Jerusaln

361 Yi sukil Ryos banl tib Luwiy

2 SAMUEL7

tzun bantz yi nsken wit jal tzatzin paz tan Kataj chixol yi e xonl Israel scyuch yi e mas jilwutz wunak yi ate soltej, nin yi nsken opon yi rey tan najewen le palacio, 2 nintzun jilon Luwiy tetz Natn, yi elsanl stzi Ryos: I bin jalu Natn, chon najlchin tul yi jun balaj calej, yi xan tze cun. Ma yi caa kale at cun echk cawl Kataj chon at tul jun mantial tu. Ban pe le wutz teru yil noc tan banlen jun balaj cal tan toquen yi caaatz tul? stzun Luwiy tetz Natn. 3 Ban bin, ban tzocu tan banlen yi cal Kataj yi txumijt tanu, na xomij Kataj tan cheyenu, chij Natn bantz. 4 Poro yi toquen akalen nin tzun jilon Kataj tetz Natn: 5 Ban cben tan xtxolen yi xtxolbilej tetz yi inchakum Luwiy. Nin alaj tetz, yi yastzun yol Jehov yi iRyosil: Nketz a cocpon tan banlen jun incal tan innajewen tul. 6 Na jetzatz yi cyelen tzaj yi e axonl wan jak cawl e aj Egipto jalen jalu, quic jun tir jajk chin najan xe jun balaj cal, ma na ntin ja natij tul mantial tu. 7Nin tul cyakil yi tiemp yi ja natij chixol yi e axonl, quic jun tir jajk wal tetz jun ajcaw yi ja bixe wan tan chicawen yi e intanum, tan toquen tan banlen jun incal, yi xan tze cun, tan innajewen tul. 8 Nchatz alaj tetz yi inchakum Luwiy yi itz yi in, yi in Jehov, yi jun yi cyal na xcye quen tej, yi na chintzan tan talchen nin yi xtxolbilej tetz: Ja cel tzaj wan te yi awakun tetz pstor cner, nin tan axomen wutz chicoc yi e awawun, bantz acyajen cyen tetz witz bajxom scyej e intanum, yi e xonl Israel. 9Ja chinxom tzawej, alchok amalil kale na ncaj nint. Nin tircun yi e acontr yi e oc tan oyintzi tzawej, ja chel cun wan swutz. Nin ja jal winin akej wan, chi tanen chikej yi e lmak wunak yi ate benen tzin wi munt. 10Nin nketz ntinatz, ma na ja bixe jun amal wan scyetz cyakil yi e atanum, nin chon nin nchopontz wan tan chinajewen tul. Cyal jun na tzan tan ixuxen, nin quit na chopon yi e mal nak tan ibuchlen, chi banak cyen tul yi tiemp 11tetz yi e pujul xtisya, yi e cawun tibaj yi e atanum Israel. Quit lwak amal scyetz acontr tan cyoquen tan axuxen. Ej nin ilenin chijalok axonl wan yil chicawunk. 12 Nin yil sken cquim, nin yi nsken mukxij xlaj amam ate, tzimbixbaje jun axonl yil tzoc cyen tetz rey. 13 I tzun tzocpontz tan banlen yi jun incalatz, nin scawunk i tetz ben kej ben sak. 14Nocpon tetz taj i, nin i tzocpon tetz incyajl. Poro kol tzoc jun axonl tan juchlen jun til tzinwutz, nocpon tzuntz tan cawsen nin sloonk wan, chi na ban jun yaj te cyajl. 15 Ej nin quil tzincyajlen yi banl walma tzawibaj, chi mimban quen te Sal, na yi telen yi banl walma tibaj, chon tzun wakoltz tzatz, na ja coc cyen wan tetz rey. 16 Tetz ben kej ben sak sjalok jun axonl wan yi at derech tan cawun, stzun Kataj bantz tetz Natn tan tlol tetz Luwiy.f 17Toquen tzun Natn tan xtxolen tetz Luwiy, quib yi baj tbital tetz Kataj Ryos. 18 Ej nin yi wit tbital Luwiy yi xtxolbilatz, nin tzun bentz tan yol tu Kataj Ryos le mantial Kataj. I tzun taltz tetz: Ilu Cawl wetz, ilu inRyosil, max culu. Quic ekan wan, nin quic ekan cyan e inxonl, poro ja wit jal kakej tanu. 19Ilu Kataj
f 7:16

1I

1R 2:4; Sal 89:31-34; 132:11-12.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL7,8

362

Ryos, ja jilonu te yi mbi cun sbajok scyej yi e inxonl yi chicawunk tzantzaj. Ej nin cyakil yi xtxolbilatz itz yi cawlug yi na tzanu tan kachuslen te yi tajbilu. Ej nin itz tetz cyakil wunak yi ate benen tzin, na ilu teru, ilu Cawl ketz kacyakil cun. 20Poro in tu jun xconsbetzu. Nin quic mas yol na jal wan tan tyoinen teru Ta, na ilijt cyakil intxumun tanu. 21Poro yi ilu teru ja banu yi teru tajbilu nin ja lajluchax yi echk taklen balaj yi na tzanu tan suken swetz. 22 Chumam nin yi teru keju Ta, nin ilu Cawl ketz. Ej nin quic nin junt at benen tzin chenk chi ilu teru, na quic junt Ryos at, nin yatz elnak katxum tetz. 23 Ma yi o ketz yi o xonl Israel, o tanumu. Ej nin quic junt jilwutz wunak chi kutanen ketz yi ja kel tzaj colpuj tanu chikab yi e aj Egipto, bantz koquen tetz mero tanumu. Ja jal yi keju benen tzin tan echk balaj milawr yi mbanu skej. Ej nin tan tetzalu yi teru amalu, ja chel lajun yi e wunak yi ate, scyuch chiryosil. Ej nin ja chel tzaj tanu te yi na chitzan kamam kate tan cyoquen tul. 24Bixbant tanu tan koquen yi o xonl Israel tetz mero tanumu, tetz ben kej ben sak. Ej nin bixbant tanu tan toquenu tetz kaRyosil. 25 Chastzun te ilu Kataj Jehov, lok tzel cunu te yi yolu yi ja wit suku tetz yi chakumuej. Ej nink tzel cunu te yi yolu yi ja wit suku scyetz e inxonl. 26 Ilen nink lok tzaklij kej yi biu Ta, nin ilen nink tzalchij yi ilu yi Ryos yi cyal na xcye quen tej. Ilu kaRyosil yi o xonl Israel, ma yi in wetz, in tu xconsbetzu. Lok tzocu tan chibixbajen yi e inxonl tetz rey sbne opon tunintz. 27Yi ilu teru Ta, ilu yi Ryos yi na xcye te cyakil, nin ja wit talu tetz yi chakumuej, yi jun cun, sjalok e inxonl yi chicawunk sbne opon tunintz. Chastzun te yi ja nimsaj incul tan cuchen yi paworej teru Ta. 28 Bintzi cunin ilu inRyosil, nin cyakil xtxolbil yi ja wit suku swetz tzelepon cunu tej. 29Chas tzun te, lok tak tzaju yi banlu squibaj e inxonl nin lok che quicyleju sbne opon tunintz, na yi ilu teru Ta, ilu Cawl ketz, nin ja wit suku cyakil echk taklenatz swetz, stzun Luwiy bantz tetz Kataj. xonen tiemp nintzun txacon Luwiy scyej yi e filistey, nin e oc jak tetz cawl. Nin el tcyal yi cawl yi at chikab. 2 Nchatz txacon i scyej yi e aj Moab. Ej nin cawunin scyetz tan chicwen joklok, txolin e ban wuxtxotx, nin xcon jun akwil tan malen naj scyetz e yi chiquimok, nin naj scyetz e yi chiclaxok tkab quimichil. Cyakil yi e yi e baj cun tcul cob ja tetz yi akwil, quimich chiwutz mban, ma cyakil yi e yi e baj cun tul jun ja tetz yi akwil, yastzun e, e clax. Yastzun ban i-tz tan cyoquen yi e aj Moab jak tetz cawl nin tan chojlen alcawal tetz. 3 Nchatz xcye i tej Hadad-ezer cyajl Rehob, yi chireyil yi e aj Soba, jun amal cwent Siria. Xcye Luwiy te Hadad-ezeratz te yi benen i jalen jen tzin tzi a Eufrates tan cyoquen yi e wunak yi najlche-tz jak cawl i junt tir. 4Tul yi jun oyintziatz ja cambaj Luwiy jun mil tu juk cient sanlar yi ateen tib chej, nin junak mil sanlar yi xon cuntu quitanen. Ntin xcon yi chej tan yi na taj tan
g 7:19 Cawlu, yastzun yi na elepont yi yol torah yi at tul yi yol Kataj le hebrey (Ex 16:28). Ej nin cyakil yi xtxolbilatz yi talnak Ryos tetz yi rey Luwiy na elepont yi at tulbil jun xonl i tan cawun wuxtxotx squibaj cyakil wunak tetz ben kej ben sak. Sileju Gn 49:10; Lc 1:31-33; Hch 2:29-32; Ef 1:8-10.

1Yi

Yi echk txacon yi ban Luwiy scyuch yi e tetz sanlar tulak chin oyintzi

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

363

2 SAMUEL8,9

juten jun cient caret tetz oyintzi. Ma yi e mas chej e loon cyen tan, bantz quic meril tan chixconen tan oyintzi. 5Cyoponen tzun yi e sanlar aj Siria cwent Damasco tan cheyen klo Hadad-ezer yi rey Soba, poro nin oc Luwiy tan oyintzi scyuch nin xcye i tan chiquimsen junak cob mil aj Siria-atz. 6Toquen tzun Luwiy tan chijatxlen cun cobox kuj sanlar tulak ech amalatz cwent Damasco. Tan yi xtxolbilatz ja choc yi e aj Siria jak cawl Luwiy. Nin ja chichoj alcawal tetz. Winin jalen kej Luwiy tan echk oyintziatz na xomij Ryos tej, alchok na aj nint. 7Nchatz cambaj i yi echk makbil flech yi oro cun, yi xconak cyakun yi e witz chibajxom yi e yi ate tzaj jak cawl Hadad-ezer, nin chon tzun tponen echk makbil flechatz tan jalen Jerusaln. 8Nchatz cambaj i winin brons yi at tul yi cob tnum yi na chibiaj Beta tu Berotai yi ate tzaj jak cawl Hadad-ezer. 9Ej nin yi tbital Toi, yi rey tetz amal cwent Hamat, yi nsken txacon Luwiy tej Hadad-ezer, 10nin tzun ben chakol i yi tetz cyajl swutz yi rey Luwiy tan toyen balaj oy tetz yi oro cun tu sakal nin tetz brons tan tyoin tetz yi txacon yi mban Luwiy te jun reyatz. Na nchatz Toi, nsken cyen choyintzin tu yi jun Hadad-ezeratz. 11Toquen tzun Luwiy tan xansen yi echk oyatz bantz toyen tetz Ryos, tuml cyakil yi oro, tu yi sakal yi nsken cambaj i lakak echk amal tu echk tnum yi ocnak jak tetz cawl. 12 Itz yi tnum tetz Edom, tetz Moab, tetz Amnn, tu chiamal yi e filistey tu chiamal yi e xonl Amalec, nchatz cyakil yi cambaj i tul yi oyintzi tuch yi rey Hadad-ezer, cyajl Rehob, rey tetz Soba. 13 Ej nin jal mas kej Luwiy yi xcyewen i scyej yi e aj Edom. Na xcye i tan chisotzajen waxaklaj mil chisanlar le jocoj yi na biaj Tetz Atzum. 14Nin nchatz cyaj cyen cobox kuj tetz sanlar i tan cawunen tul yi amal cwent Edom. Tan yi xtxolbilas, cyakil cun yi e aj Edom e oc jak cawl Luwiy, na ilenin xomij Ryos te Luwiy, alchok amal kale na benet i. tzun Luwiy squibaj cyakil yi e xonl Israel. Chumbalaj nin ban i tan chicawen, na ilenin ja lajluchax yi tzaknakil tu jicyuchil yi cawl yi xcon tan squibaj yi e tetz tanum. 16 Yi yaj Joab, yi tal na Sarvia, i bajxom chiwutz cyakil yi e sanlar cwent Israel. Ma yi yaj Josafat yi cyajl Ahilud, i yi tajtzib yi rey Luwiy. 17Ma yi yaj Zadoc, cyajl Ahitob, tu Ahimelec cyaj Abiatar, yastzun yi e pale. Ma yi yaj Seraas, yastzun tzibanl tetz cyakil echk taklen yi na bajij tul yi jun tiempatz. 18 Ma yi yaj Benaa, cyajl Joiada, i yi bajxom scyetz yi e aj Creta yi quicylom yi rey Luwiy. Ma yi e cyajl Luwiy e cun akol ajtzakl. bantz opon jun kej yi jakol Luwiy: At polo jun xonl kajtzun Sal yi ban noc tan cheyen tan tu yi inyol yi nsuknak tetz kajtzun Jonatn? 2 At jun mos yi martoma yi kajtzun Sal yi na biaj Siba. Nintzun ben mantar Luwiy tan chaklen. Itzun yi toponen nintzun ben jakol Luwiy tetz: I pe aatz yi Siba? I inatz Ta, nin in jun chakumu, stzun i bantz. 3 Benen tzun jakol yi rey tetz: At polo jun xonl kajtzun Sal yi at rmeril yil noc tan cheyen tan jalen kej Ryos wan?
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 15 Cawunen

Yi chibi yi e bajxom yi ate jak cawl Luwiy

1Itzun

Luwiy tu Mefi-boset

2 SAMUEL9,10

364

At jun cyajl kajtzun Jonatn, yi yeyuj yi cob tkan. 4 Na tzun atit i? Chon najlij i le amal Lodebar, xe najbil Maquir, yi cyajl yaj Amiel, stzun Siba bantz. 5 Cawunen tzun yi rey Luwiy tan sajen chakij yi jun yajatz. 6 Itzun yi tponen Mefi-boset, yi cyajl kajtzun Jonatn, yi mam kajtzun Sal swutz Luwiy, nintzun cu jokloktz tan taklen kej i. Mefi-boset! Inatz Ta, in jun chakumu. 7Benen tzun tlol Luwiy tetz: Quil cxob Mefi-boset, na nocopon tan awucheyen tan tu yi inyol yi in suknak tetz kajtzun ataj Jonatn. Swake junt tir cyakil yi xtxotxben kajtzun acyex Sal. Ej nin ilenin ban cwan swuch. 8 Cwen tzun mejlok Mefi-boset swutz Luwiy, nintzun taltz tetz: Ilu inrey, mbitzuntz na el kajabu swej? Na yi in wetz quic mu tal ni weri inxac na qui na chinxon tan tu yi yeyuj wukan. 9Qui nin oc Luwiy tan xtxumlen yi yol Mefi-boset, ma na ben mantar tan chaklen tzaj Siba, yi mosben Sal, nintzun taltz tetz: I bin jalu Siba, na chintzan tan taklen tetz Mefi-boset, cyakil yi amal yi at tzaj tkab kajtzun Sal, yi apatrnben. 10Chastzun te yi a scyuch yi e anitxajil, tajwen tan itoquen tan cojlen yi txotx, nin tan tocsen wutz, nin tan jesen yi cosech. Xconk tzun tan chicachen yi e xonl yi apatrn. Ma yi i tetz, yi Mefiboset ilenin swank swuch. Ma yi Siba, yi at olaj cyajl tu junak mos, talol tetz yi rey: 11Ban bin Ta tzimbne tanen cyakil yi cawlu quib yi ntalu swetz, stzun Siba bantz. Ma tetz Mefi-boset ilenin chon wanen i tuch yi rey, chi ik jun cyajl i. 12 Nchatz at jun tal cyajl Mefi-boset yi na biaj Micaa. Ej nin cyakil yi e yi najlche xe cal Siba, e cun chakum Mefi-boset ban. 13 Ma yi Mefi-boset, tan tu yi yeyuj yi cob tkan, chon tzun najewentz Jerusaln, na ilenin chon na wan i tu yi rey.

10

bantz yi telen tiemp nintzun quim Nahas, yi chireyil yi e amonita. Cyajen cyen tzun yi tetz cyajl yi na biaj Hann tetz xel. 2 Xtxumul tzun Luwiy yi ban yi nink chaj yi banl talma tetz Hann quib yi mban cyen yi tetz taj, yi kajtzun Nahas. Benen tzun chakol i-tz cobox witz ajcaw tan talchen jun yos tetz Hann nin tan chajlen yi na bisun tan yi il yi nnoj cyen swutz yi taj. Pero yi cyoponen yi e ajcawatz le chitanum yi e amonita, nin e oc yi e witz bajxom cwent e amonita tan yol tu Hann, yi chireyil. Je ncyalej: 3 Na pe tocsaj teru yi ja chul yi e chakum Luwiy ntin tan maysen culu nin tan taklen kej yi kajtzun taju? Qui bin, na ja chul tan kaxkuken nin tan tilwen yi en cun tanen katnumil, bantz cyulen tzantzaj tlen tan kaxiten cun, chech bantz. 4 Yi tbital Hann yi xtxolbilas, cawunen tzuntz tan cyoquen yi e chakum Luwiy xetze nin tan xconen jun jobil tan telsen jalaj ntzi te yi chixmatzi, nin
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi chitxaconen Luwiy scyej yi e aj Siria scyuch yi e amonita

365

2 SAMUEL10,11

tan ritlen cun jalaj te yi bech cyetz yi at scyej jalen te chicux. Nintzun cyal scyetz: Quilok wok kale ncxsajetwok. 5 Itzun yi tbital Luwiy cyakil yi xtxolbil yi mbajij scyej yi tetz chakum, benen tzun chakol i coboxt tan chiculchen, na nachon i tej yi at winin txixwen scyetz. Ej nin cawunintz tan chicyajen cyen Jeric jalen cun yil chuy junt tir yi chixmatzi. Kalenas chipakxij Jerusaln. 6Ma yi e amonita, nintzun el chitxum tetz, yi na chich cul Luwiy scyej tan yi jun yab ajtzakl yi cu chibnol, nintzun e choj jun chin coloj sanlar cwent Siria tan quicheyen, yi chon e sajen le amal Bet-rehob tu Soba. Ej nin nchatz e choj junt mil sanlar yi chon ate jak cawl chireyil yi e aj Maaca. Nchatz jal coblaj mil sanlar tetz Is-tob. 7Poro yi tbital Luwiy, yi yatz tanen chitxumun, nintzun ben chakol i Joab scyuch yi e sanlar yi ate jak cawl tan oyintzi scyuch. 8Cyelen tzaj tzun yi e amonita tan oyintzi scyuch yi e aj Israel swutz cun yi tnum. Ma yi e sanlar cwent Siria yi chon ate jak cawl Soba, tu yi e sanlar tetz Rehob nin chiban list quib tan oyintzi wutz wutz. Nchatz xomche yi e sanlar cwent Is-tob tu Maaca scyej. 9Itzun yi telen xtxum Joab tetz yi cyajbil yi e contr itz tan oyintzi chiwutz nin wutz chicoc, jen tzun xtxaol i yi e tetz sanlar yi chin cham nin e tan oyintzi scyuch yi e aj Siria. 10Ma yi e mas chon cyajen jak cawl yi tetz titzun Abisai tan toquen tan oyintzi scyuch yi e amonita. 11Ej itzun taltz tetz: Kol chixcye yi e aj Siria swej cxul tan wucheyen tan oyintzi scyej. Ej nin kol chixcye yi e amonita tzawej nopontz tan awucheyen. 12Quiwit atz, koyintzink tetz cun kalma tan colchen yi ketz kaamal nin tan colchen yi echk tnum cwent kaRyosil, nin ban sban Ryos yi tetz tajbil. 13 Chibenen tzun Joab tan oyintzi scyuch yi e tetz sanlar scyej yi e aj Siria, nin e el ojk chiwutz. 14Itzun yi benen quilol yi e amonita yi winin cyelen ojk yi e aj Siria, nchatz e cyetz, e el ojk chiwutz Abisai, nin chon tzun cyocomponen tan ew ib tul yi tnum. Chimakxen tzun Joab tan oyintzi scyej yi e amonita-atz. Ej nin kalenas tzun e pakxij Jerusaln. 15Yi telen coboxt kej, ja el chitxum yi e aj Siria tetz, yi nsken txakon yi e xonl Israel scyej, cwen tzun chichamol quib junt tir tan oyintzi te Israel. 16Benen tzun mantar tan Hadad-ezer tan chichaklen tzaj yi e aj Siria yi chon najlche jalaj icyen yi tzanla Eufrates. Chon tzun cyulentz Helam. Yi chibajxom itz Sobac, yi witz ajcaw squibaj yi e sanlar tetz Hadad-ezer. 17Yi tbital Luwiy yi mbi na chitxum yi e aj Siria, cwen tzun chimolol quib cyakil yi e sanlar tetz Israel nin e icytz wi tzanla Jordn, tan cyoponen Helam. Tul yi jun amalatz yas tzun yi cyoquen yi e aj Siria tan oyintzi scyej Israel. 18Witzbil tlen tetz yi oyintzi ja chel ojk yi e aj Siria, na ja xcye Luwiy tan chibiylen cun cawunak mil sanlar yi ateen te chej, tu juk cient caret tetz oyintzi, yi jutun tan chej. Ej nin ja xcye Luwiy tan biylen cun Sobac yi cyajcawil yi e sanlar tetz Siria tul yi jun oyintziatz. 19Itzun yi quilol cyakil yi e rey yi xomij chiwi tej Hadad-ezer yi nsken chitxacon yi e xonl Israel scyej, nintzun cu tzaj chitxumun, nin e oc tan joylen puntil tan jalen paz scyuch, nin e oc jak chicawl. Ej nin tan tu yi mbi cunin mbajij, yi e rey tetz Asiria ja chixob tan quicheyen junt tir yi e amonita.

11

bantz tul yi tiemp yi txant tan xeten yi cresum, yi tiemp yi na chel yi e rey tan oyintzi scyuch yi e cyetz sanlar, nintzun ben chakol Luwiy yi Joab scyuch yi e mas witz ajcaw scyetz yi e sanlar tan chixiten cun
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi xubsen Luwiy te yi xnan Betsab

2 SAMUEL11

366

yi e amonita. Chon tzun e cwen soltejil yi tnum tetz Rab. Ma tetz Luwiy chon cyajen cyen le tnum Jerusaln.h 2-4 Itzun bantz le jun cwen kej yi nsken el watl Luwiy te yi ujlen yi na ban, chon tzun na xon cuntz wi yi tetz cal yi benen xmayil jun xnan yi chin yuben nin i yi na tzan tan jichin. Yi jun xnanatz na tzan tan banlen tanen yi cstumbr yi na bajij scyej yi e xnan yi na icy yi chitxajon scyej. Benen tzun mantar tan Luwiy tan jaklen yi naj scyetz i yi jun xnanatz. Itzun yi pakxen tzaj yi e aj mantaril cyalol tzuntz tetz Luwiy yi bi yi jun xnanatz. Itz Betsab, mel Eliam, nin i txkel Uras, jun scyeri yi e aj Hit. Cawun tzun Luwiy tan tulen yi jun xnanatz swutz i. Ej nin yi tulen, nintzun e witbej quib tuch. Kalenas tzun pakxen yi xnanatz xe tetz cal. 5 Toquen quen tzun lacpuj jun ni te xnan nin ben mantar i-tz tej Luwiy tan talchen yi nsken tekaj pwokil jun ni. 6 Nintzun ben ort tan tetz Joab tan chaklen tzaj Uras yi aj Hit. Ej nin yastzun tulej Joab. 7Yi tulen Uras, nintzun ben swutz Luwiy. Jakol tzun Luwiy tetz i yi en tanen stziblal Joab scyuch yi e mas sanlar, nin yi mbi na bajij tul yi oyintzi yi na tzan. 8 Yi tbital Luwiy yi xtxolbilatz tetz i cawunen nintzun Luwiy tan benen i xe tetz cal tan ujlen. Yi telen tzaj Uras swutz yi rey, nintzun ben mantar tan Luwiy tan tponsen balaj cumir le cal Uras tetz jun oy. 9Ma tetz Uras qui nin aj i xe yi tetz cal, ma na chon bajen akbal tan i chixol yi e sanlar yi ate tan quicylomin swutz yi cal rey. 10Itzun yi tbital yi rey Luwiy yi qui nin aj Uras xe yi tetz cal benen tzun jakol i tetz: Uras, mbi tzuntz yi qui nin ncxak xe anajbil tan ujlen mu tal, na nim tkanil abe tan awulen tzonej? 11Stzawel tzun i: Max culu ta, poro yi caa yi winin xanil tuml yi e sanlar cwent Israel tu Jud, chon ate jak scabte tu tan watl. Nchatz Joab scyuch yi e mas bajxomu, yi chon ate jak cawlu, chon na chiwit xol wutz. Na tzun inil wetz tan xconen incal wan tan waan, nin tan ucain nin tan kawitbej kib tu wuxkel? Sak swutz Ryos yi quil tzimban yi jun ajtzaklatz! 12 Cawen tzun Luwiy tetz: Ban bin cyaj tzonej tetz jalu. Ej nin ek swake amal tzatz tan apakxen. Cyajen cyen tzun Uras le tnum Jerusaln jalen le junt eklok. 13 Xtxocol tzun Luwiy, yi Uras tan wanen nin tan ucaen tuch. Toquen tzun a twi Uras, na yastzun tajbil Luwiy. Yi toquen akalen nintzun ben Uras tan watl le chical yi e sanlar. Qui nin xak i tan watl xe yi tetz cal. 14 Ej nin yi junt eklok toquen tzun Luwiy tan stziben nin jun cart tetz Joab. Chon tzun benen tabnal tej Uras tan tkol i tetz Joab. 15Tul yi jun cartatz stziban yi cawl yi na tal: Chakwoknin Uras kale atit yi chamil yi oyintzi, colwok quen i chuc bantz sloonen nin tan quimen. 16Chastzun te yi toquen Joab tan oyintzi soltej yi tapijil tnum, chon tzun cawunen tetz Uras tan benen swutz cun yi oyintzi kale atet yi e contr yi chin cham nin e tan oyintzi. 17Ej itzun yi cyelen tzaj yi e contratz yi ate tan colchen yi tnum tan oyintzi scyej yi e sanlar yi chon ate jak cawl Joab, winin tzun e, e quimtz tul yi jun oyintziatz
h 11:1

1Cr 20:1.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

367

2 SAMUEL11,12

nin chixol yi eatz yi e quim, at Uras. 18 Benen tzun jun cart tan Joab tetz Luwiy tan talchen tetz cyakil yi puntil yi en cun ban yi oyintzi. 19Nchatz taltz tetz yi chakum yi tzicyan nin yi jun cartatz: Yil tzaj wi ayol tetz yi rey tan talchen cyakil yi mbajij, 20qui cunin batz tzul colp wi skej, nin sjake tzaj tzatz, Nxac tzun nchibentz nakajil cun yi tapijil yi tnum? Qui pe na el itxum tetz yi at rmeril chicoxtzaj kacontr echk taklen skibaj? 21Na yastzun mbajij jalen yi tnum Tebes yi xcyewen jun xnan tan biylen cun kajtzun Abimelec, yi cyajl Jerobaal. Na yi jun xnanatz yi at wi tapij nin saj coxol jun ca tibaj tan biylen cun. Nxac tzun chibenen nakajil cun yi tapij? Kalenas tzun ban tzawalnin tetz: Nchatz yi Uras yi aj Hit, ja quim. Nin i jun scyeri yi e ajcaw squibaj e sanlaru. 22 Benen tzun yi chakumatz, nin yi tponen nintzun taltz tetz Luwiy cyakil yi xtxolbil yi tal Joab tetz. Nin bintzi cunin sajen tzun colp wi Luwiy te Joab nin taltz tetz yi chakum: Nxac tzun nchibentz nakajil cun yi tapijil yi tnum? Qui pe na el itxum tetz yi at rmeril chicoxtzaj kacontr echk taklen skibaj? Na yastzun mbajij jalen yi tnum Tebes yi xcyewen jun xnan tan biylen cun kajtzun Abimelec, yi cyajl Jerobaal. Na yi jun xnanatz yi at wi tapij ja saj coxol jun ca tibaj tan biylen cun. Nxac tzun chibenen nakajil cun yi tapij? 23 Benen tzun tlol yi chakumatz tetz: Yi cyelen tzaj yi e kacontr tan oyintzi skej wi kajlaj, txant nin qui nchixcye skej, poro nin jal mu kachamil tan oyintzi, nin ja kaxcye tan chipakxen junt tir te yi sawanil yi tnum. 24Yastzun yi cyoquen yi e coxol flech yi ateen wi tapij tan chiloonsen yi e sanlaru, nin at cobox yi ja chiquim. Nin chixol yi eas yi e quim, at Uras yi aj Hit. 25 Buen, alcyen bin tetz Joab, yi quil bisun takun yi mbi mbajij, na yastzun na bajij tul jun oyintzi. Ntin alcyen tetz yi tajwen tan toquen il i tan jalen mas yi chichamil tan cambajen yi tnum, jalen yil xit tan. Ma a atz quiwsaj Joab. 26 Yi tbital Betsab yi nsken quim yi tchmil juk tzun kej bantz tan bis okl tej. 27Ma yi ticyen yi jun tiempatz tetz bis okl, cawunen tzun Luwiy tan tzajen yi jun xnanatz xe yi tetz cal, nin oc tetz txkel, nin jalen nin ban tal Betsab. Poro yi Kataj Ryos qui nin tzatzin te yi tajtzakl Luwiy.

tetz: Yi xtxolbilej itz tetz cob yaj yi najlche tul jun tnum. At jun yi ric nin jun yi meba. 2 At winin awun tuch yi ric. At cner nin at wac. 3 Ma tetz tal meba junen utuj ne cner at, yi ja xcye tan lokchen. I chuysan. Ma yi tal cneratz chon najlij xe tal pach scyuch yi e nitxajil yaj. Na wan te yi mbi na baj cyan, nin na uca te cyetz chica. Nin ja wit wutz cul yi yaj. Yi jun yajatz winin nlok wutz yi jun tal utuj cneratz, chi ik jun meal! 4Itzun bantz tponen jun txocum yi yaj yi chin ric nin tan xajsen i. Poro yi jun ricatz qui nin nimsaj cul tan biylen cun jun scyeri yi e tetz tawun tan banlen jun wan tetz yi xtxocum, ma chon benen tan majlen yi jun tal ne cner yi chon at tuch yi tal meba, nin cu quimsal tan banlen yi cumir tetz xtxocum.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

12

1Itzun

bantz, nin ben chakol Kataj Ryos Natn, yi elsanl stzi i tan xajsen Luwiy. Yi tponen Natn swutz Luwiy nintzun tal jun eltzaj wutzil

Yi toquen Natn tan maklen wutz Luwiy

2 SAMUEL12

368

5 Yi tbital Luwiy yi xtxolbil nintzun saj jun chin chich culal tetz tan tu yi yatz mban yi ric. Nintzun tal tetz Natn: Jun cun, sak swutz Ryos, yi jun yi mban yi jun ajtzaklatz tajwen cun tan quimen! 6 Ej nin tajwen cun tan chojol cyaj tir yi jamel yi jun tal ne cner! Na yi il yi ncu nucul na chaj yi qui nin mmel kajab siquier mu tal te yi tal meba. 7Benen tzun tlol Natn tetz Luwiy: Itzun a atz, yi jun yajatz! Nin je yol kaRyosil, yi o xonl Israelej: In intxaonen a tan awoquen tetz chireyil yi e xonl Israel. Nin ja clax wan tkab yi chichben cul kajtzun rey Sal. 8 Nchatz ja wak yi cawl i takab, scyuch yi e txkelben. Nin ja wak cyakil yi amal yi at cwent Israel tu Jud tan acawunen tibaj. Ja wak winin echk taklen tzatz, nin ja klo wak mas. 9Ma na nxac tzun mel kej incawl awan? Nxac tzun mbnix yi echk taklen awan yi qui na chimpek tej? Na ja ccawun tan cwen biyij Uras yi hitita, nin ja xcon yi e amonita awan tan quimsen cun, nin ja el amajol yi txkel i tan toquen tetz awuxkel. 10Ma jalu tan tu yi yatz maban, yi mel kej incawl awan, na ja el amajol yi txkel Uras, yi hitita, tan toquen tetz axnanil, ilenin sjalok oyintzi xe anajbil. 11Ej nin jun cun yol na talnin Ryos tzatz: Cyakil yi oyintzi tu chich culal yi sjalok tzawej, ntasten nin sjaloket xe anajbil. Tzawutz cun swake yi e axnanil tetz jun acyajl, nin tzelepon atxix tan, na skej cun chiwitbej quib. 12 Yi aatz ja bnix yi ayabl awan ewun cuntu, ma in wetz, tzelepon atxix wan skejl cun, nin chiwutz cun cyakil yi e xonl Israel, stzun Kataj bantz tetz Luwiy tan Natn yi eltzanl stzi Ryos. 13 Bintzi nin ja injuch wil swutz Kataj, stzun Luwiy. Bintzi yatz maban, poro scuye Ryos apaj, na quil cquim tan. 14Poro tan tu yi ja el kej Kataj Ryos awan chiwutz yi e kacontr, squimok chan yi tal ni yi mitzij, stzun Natn bantz tetz Luwiy. 15 Ej yi tajen Natn xe tetz cal, ninin oc lacp jun chumam yabil te yi ni tan Kataj, yi jun niatz yi njal tan Luwiy te yi txkel Uras. 16 Toquen tzun Luwiy tan nachlen Kataj tib yi ni, nin ja muc i wej, nin chon na wit i wuxtxotx tu. 17Itzun yi quilol yi e wi banl wi yi najlche le balaj cal tetz Luwiy, ja chiben tan cuswutzil tetz Luwiy tan witen wi tetz xtxach, poro qui nin cujijtz. Nchatz qui nin wan i scyej yi na chiwan cyetz. 18 Ma yi telen juk kej ja quim yi ni, poro ja chixob yi e bajxom tan talchen tetz Luwiy yi nsken quim yi ni, na e octz tan xtxumlen: Qui nin moc yi kayol te wi Luwiy te yi itz tzaj yi ni, peor binatz jalu yi ja wit quim. en tzun kaban tan talchen tetz yi ja wit sotz yi ni? Na qui cunin batz tan yi sotzaj culal yi at cunt, tzelepon xyay wi. Ej nin cuquen yi mbi sban i. 19Yi nachonen Luwiy yi na chijilon squibil quib yi e bajxomatz, telen tzun xtxum tetz yi nsken quim yi ni. Ej nin ben jakol scyetz: Ja ptzun quim incyajl? Ja, ja wit sotz, ta, chech ban nintz. 20 Kalenas tzun jen xtxicbal tib Luwiy wuxtxotx, nin octz tan jichin, nin nchatz ja oc perfum tej tu yi balaj bech tetz, nin ja ben i le templo tan culajen Ryos. Yi telen tzaj nintzun ajtz xe yi tetz cal, nin jak mu cumir, nin wantz. 21Mbi na elepont yi ajtzakl yi na tzanu tan banlen? Na te yi itz tzaj yi cyajlu, yi ilu teru ja mucu wej, nin winin ja oku te i. Ma jalu, te yi ja wit El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

369

2 SAMUEL12,13

sotz yi cyajlu, ja wek tibu nin ja wanu, chech yi e bajxom tetz Luwiy, na ja chel yab te tajtzakl. 22 Te yi ntaxk sotz incyajl, bintzi nin ja inmuc wej, nin ja nok te i, na ja intxum yi qui cunin batz tzelepon kajab Ryos swej, nin stke i amal tan tulen yos tu incyajl. 23 Poro jalu yi ja wit aj tcyal Ryos i mbi ekan tan yi nink chimbisun nin yi nink tzinmuc wej, na ja el intxum tetz yi quil chinxcye tan titzen junt tir i chixol alma, ma na i in wetz, nopontz kale atit i. Poro yi i tetz, quic rmeril nink tzul tan wilwen junt tir, stzun Luwiy bantz. telen cobox kejtz, nintzun oc Luwiy tan maysen cul Betsab. Ja xak i tan xajsen Betsab, nin ja chiwitbej quibtz, nin jalen nin ban junt cyajl Luwiy te xnanatz. Ej nin yi bi yi ni mban tan i itz Salomn. Winin peken Kataj Ryos te yi jun tal niatz. 25 Ej, nintzun tal Kataj Ryos tetz Natn tan benen tan talchen tetz Luwiy, yi tetz xtxumun. Yi wit tbital Luwiy yi yol Kataj Ryos, ja oc yi bi Jedidasi tan tetz yi ni. yi na bajij yi xtxolbilatz, yastzun na tzan cun Joab tan oyintzi te yi tnum tetz Amn yi na biaj Rab. Te yi txant cuntu tan cambal i yi tnum kale na najlet yi rey, 27nintzun ben jun stziblal tan Joab tetz Luwiy: Txant cuntu tan incambal yi Rab, na ja wit incambaj yi amal yi na xcon tan colchen yi a yi na xcon tetz yi tnum. 28 Chastzun te ban yi nink tzocu tan chimolchen cun cyakil yi e sanlar, tan tulenu tan oyintzi te Rab bantz cambalu, na qui na yub yi ko in cuntu chinxcye scyej. Na ko yatz sban, tzocopon tzun imbi tetz taw yi tnum, chij. 29Toquen tzun Luwiy tan chimolchen cyakil yi e tetz sanlar nin e bentz tan oyintzi te yi tnum Rab, nin xcye i tan cambajen. 30Itzun yi toquen i tul calil chiryosil, nintzun el tcyal yi coron yi aten twi chiryosilatz yi oro cun, yi at chin balaj cub tej. Ej nin yi talal yi jun coronatz itz ox arow. Telen tzaj tzun tcyal Luwiy jun balaj cub te yi jun coronatz, nin oc tkol te yi tetz coron. Nchatz e cambaj winin echk taklen yi at winin walor nin ajtz cyan le cyetz chitanum. 31Ma yi e amonita yi qui nin e quim tul oyintzi, e eltzaj tcyal Luwiy tul yi tnum nin cawun scyetz tan cyakujen tan echk macl chitanen echk seruch, tu asarn nin cxbil. Nin at e yi e oc tan banlen lagris kale atit yi chujil lagris. Iten nin xtxolbilatz ban Luwiy scyejak yi echk mas tnum yi chon ate cwent Amn. Kalenatz tzun pakxen Luwiy, scyuch yi e tetz sanlar, jalen Jerusaln. jun cyajl Luwiy yi Absalom bi, yi itznak te Maaca yi toxen txkel Luwiy. Nin yi jun Absalomatz at jun tanub i yi chin yuben nin. Yi bi yi jun xunatz itz Tamar.j Yi bajxnak scyej yi e cyajl Luwiy, Amnn bi. I tal Ahinoam, nintzun pek quentz te yi jun xunatz. 2 Tan tu yi winin na pek quen i te Tamar, nin yabtij tan yi bis yi at cunt, na quic rmeril tan bnol ruin tej, na ntaxk potij Tamar tan jun
i 12:25

24 Yi

Yi titzen Salomn

26 Te

Yi cambal Luwiy yi tnum tetz Rab

13

1At

Yi poten Tamar tan Amnn

Le chiyol yi e hebrey, Jedidas na elepont Loken wutz tan Kataj.

j 13:1

Lv 18:9; 2S 3:2-5.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL13

370

yaj, chastzun te qui nin jal puntil tan Amnn tan tocoponen tej.k 3Poro at tzun jun tamiw Amnn, yi chin subul nak nin, yi na biaj Jonadab. I cyajl Simea, yi stzicy Luwiy. 4Nin tzun opon jun kej yi jakol Jonadab tetz Amnn: Mbitzun na cicyan yaj? A cyajl kareyil. Na cyakil nin kej na wil nin yi tu na sotz tu acul. Qui pe tzatxol swetz yi mbi na sotz acul tej? Yi puntil itz yi quit tzintxaj yi peken yi at wan te Tamar, yi tanub yi witzun Absalom. 5 Qui tunin kusij yi aproblem yaj! Ban cben wi asoc, nin ban cun awib, chi ik a jun yabi. Itzun yi tzopon ataj tan axajsen jakaj tetz yi sbne i pawor tan chaklen tzaj Tamar tan toquen tan banlen awa ntasten nintz nin tan acachen, stzun Jonadab bantz. 6 Yatz nin tzun tulej Amnnatz. Ja tocsaj tib yabi. Ej nin yi toponen yi rey tan tilwen tlol tzun Amnn yi yolej: Bneu pawor ta tan chaklen tzaj yi witzun xun Tamar tan banol i cobox impam tzonej xe incuart, nin chumbalaj yi nink tzoc i tan incachen, chij Amnn tetz taj. 7Benen tzun mantar tan Luwiy tan chaklen tzaj Tamar, nin tal tetz: Banaj pawor, quilok xe cal awutzicy Amnn tan banlen wa. 8 Nintzun ben Tamar xe cal Amnn, kale atit i wi soc chi ik jun yabi tanen. Nin ben tcyal mu ixin triw yi chejant. Ma yi tponen nin oc tan cosen yi ixin triw. Nin bnix cobox pam tan nin oc tan skajsen. 9Cwen tzun nucul tul jun platu, nin ben tcyal swutz Amnn tan wanen. Poro quinin cujij i wan. Nintzun cawun tan cyelen cyakil yi e yi ate xe cal. 10Ma yi cyelen tzaj cyakil cun, nintzun taltz tetz Tamar: Cyaj tzaj yi pam yi ja bnix awan xe incuart, nin ban yi nink coc tan incachen. Benen tzun tcyal Tamar yi pamatz yi mbnix tan xe yi cuart tetz Amnn. 11Ej itzun yi tponen kansal tib Tamar tan cachen klo, nintzun cu stzamol Amnn, nin tal tetz: A jun coloj wanub, coylin cun swej. 12 Quil sbanu yi jun ajtzaklatz swej. Quil tzel intxix tanu, na qui otoj na bajij yi jun yab ajtzaklatz skaxol yi o xonl Israel. Na chin txixwil nin. 13 Xtxumeu yi mbi sbajok swej. Tzelepon intxix tanu, nin sjalok yolbil wetz sbne opon tunintz. Ej nin xtxumeu mbil cyal wunak teju. Tzocopon yolchenu, nin scyale yi ilu jun yi quic tajtzakl. Ban tcun jilonku tetz yi rey, nin taleu yi mbi i ilatz tajbilu nin stke i amal sketz tan kumewen. 14 Poro qui nin oc te wi Amnn yi tajtzakl Tamar. Ej nin tan paj yi mas cham i swutz yi tanub, ja xcye tan banlen yi tetz tajbil tej. 15 Ma yi wit bnixen yi tajbil Amnn tej, sajen tzun jun chin chich culal tej yi tanub. Mas tcun chich culal jalen tej Amnn swutz yi peken tej yi ntaxk ban ruinl tetz. Ma jalu calen tzinwutz, chij. 16 Ilu jun coloj wutzicy, quil sbanu yi junatz, na kol tzocu tan inlajen len jalu, mas tcun sbne yi tilu tzinwutz swutz yi jun ajtzaklatz yi ja bnix tanu swej.
k 13:2 Yi e mel jun rey, chin quicylen nin e, xe jun amal kale quiclet rmeril tan tponen jun tan chipotzen. Ma yi e yi umnake at len cyetz chical.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

371

2 SAMUEL13

Poro qui nin oc te wi Amnn yi tajtzakl Tamar, 17ma na oc tan chaklen tzaj yi tetz mos, nin cawunin tetz: Lajlen yi jun xnanej tzonej, nin joplen yi puert swutz i tan qui toquen tzaj junt tir! 18 Toquen tzun yi mos Amnn tan lajen len Tamar, nin oc tan lamchen cun yi puert. Ma yi tetz Tamar at quen jun jilwutz bechok tej, yi chin yuben nin, yi ntin na xcon cyakun yi e mel rey yi ntaxk cyech wutz jun yaj. 19Jen tzun tkol i tzaj te wi, nin octz tan riten cun yi bech tetz. Ej nin ewan wutz tan, nin winin token te yi na xon tbe. 20Ma yi cwen chiculul quib tbe tu Absalom, nintzun ben jakol i tetz Tamar: Amnn lo nxcye tan apotzen. Ban tcun quil tzawal jun yol te yi mbajij tzawej, na itzicy itib tuch. Ban tcun yi quil tzatxum, na ntin bis stke tzatz. Ma yi nachonen Tamar tej yi cyal jun na el kajab tej, chon tzun najewentz xe cal Absalom, yi stzicy. 21Itzun yi tbital Luwiy cyakil cun yi mbi mbajij te Tamar, nintzun saj colp wi te Amnn, poro quic nin jun yol tal tetz tan maklen wutz, na i yi bajxnak chixol yi e cyajl i, nin winin oklen wutz tan. 22 Nchatz Absalom, quic nin jun yol tal tetz Amnn tan maklen wutz, poro tcul cuntu, winin chichen cul tej, tan yi telen xtxix yi tanub tan. yi telen cob yob yi bajen yi xtxolbilasej, chon ate yi e mos tetz Absalom tan telsen yi xiil yi tetz cner, tul yi amal yi na biaj Baal-hazor, nakajil yi chitnumil yi e aj Efran. Benen tzun mantar Absalom scyej yi e mas cyajl yi rey Luwiy tan cyoponen tan jun waan tuch. 24Nchatz xak i tan yol tu yi rey, itzun taltz: Na chitzan yi e inmos tan telsen chixiil yi e cner. Chastzun te ja intxum jun balaj waan nin yi wajbil itz, yi nink tzoponu, ilu inrey, scyuch yi e witz bajxom yi na chicawun xlaju tan waan swuch, nin winin chintzatzink yi nink choponu, na tzun chaj yi na tzanu tan taklen inkej. 25 Ban atxumun poro quic lo rmeril tan koponen cyakil o na itz jun chumam gast tetz tzatz. Winin cuswutzil ban Absalom tetz yi rey, poro qui nin cujij yi rey. Ntin tak yi banl tetz. 26 Ko quinin amal wutz teru ta, qui polo ltaku amal tetz yi wutzicy Amnn tan tponen skej te yi jun tzatzinatz? Mbi tzun na awaj tetz Amnn? stzun yi rey bantz. 27Poro chin chinchuj nin ban Absalom tan cuswutzil tetz yi rey tan tponen Amnn, scyuch yi e mas titzun te yi jun tzatzinatz. Witzbil tlen tzun tkol amal scyetz yi e tetz cyajl tan chibenen. Sken tzun bnix jun balaj waan tan Absalom, 28 nin nsken cawun i scyetz yi e tez chakum: Yi tzitilnin yi nsken oc a twi Amnn ban tzun tzitaltzaj swetz. Ej nin yil walnin tzitetz tan cwen biyij, quil tzicabe icul tan quimsen cun. Quil cxobwok tan banlen yi mbi na wal nin tzitetz, na in na chincawun nin tej. Quiws bin wok itib, nin lok jal ichamil tan banlen tanen incawl, chij Absalom bantz. 29Nin tzun e oc yi e chakum Absalom tan banlen yi tetz tajbil, yi nsken tal scyetz. Nin tzun cu chibiyol Amnn. Yi quilol yi e mas cyajl yi rey yi mbi mbajij, nintzun e baj je-tz tibaj chimula, nin e el ojktz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 23 Itzun

Yi ticysal cul Absalom te Amnn

2 SAMUEL13,14

372

30 Itzun te yi na chixonet yi e cyajolatz tbe nintzun opon jun yoltz twi Luwiy yi nsken xcye Absalom tan chibiylen cun cyakil yi e tetz cyajl. Cyal jun nclax cyen, chij yi jun yolatz. 31Jen tzun txiclok yi rey nin octz tan riten cun yi tetz bech tetz tan chajlen yi winin na bisun, nin ben jokloktz wuxtxotx. Nchatz e ban cyakil yi e witz bajxom yi ate cuntz te i, e octz tan riten cun bech cyetz. 32 Ma Jonadab, yi cyajl Simea, yi stzicy Luwiy, nintzun jilontz. Je yol iej: Ilu jun coloj rey, max culu ta, quil xtxumu yi jak chiquim cyakil e cyajlu. Ma na ntin Amnn yi ncu biyij, na yatz nin xtxumben tetz tan Absalom jetz yi telen xtxix yi tanub Tamar tan Amnn. 33 Chastzun te quil xtxumu yi jak chiquim cyakil yi e cyajlu ma na ntin Amnn. 34Ma yi Absalom, ja wit el ojk, stzun Jonadab. Itzun yi bajijen yi xtxolbilasej, benen tilol yi sanlar yi na tzan tan quicylomin tib yi cal rey yi txant tan chicwen mulen jun coloj wunak. Chon chicwen tzaj wi juwutz te yi be yi na saj le tnum Horonaim.l Benen tzun yi jun quicylomatz tan talchen tetz yi rey yi ja til jun coloj wunak yi na chixon tul yi be yi chon na saj wiwtz. 35 Benen tzun tlol Jonadab tetz yi rey Luwiy: Ilu jun coloj inreyil, le wutz wetz wajtzakl, yastzun yi e cyajlu yi tzan cyulen. 36 Te yi na tzaj cun wi chiyol, oponen nin e ban yi e cyajl Luwiy. Winin cyoken yi cyoponen. Nchatz Luwiy scyuch yi e ajcaw yi ate xlaj i tan cawun, nintzun e ok cuntz te Amnn. 37-38 Ma tetz Absalom sken el ojk. Chon tzun tponen kale najlet yi rey cwent Gesur,m yi na biaj Talmai, yi cyajl Amihud. Chon tzun taten i ox yob le jun amalatz. Ma tetz Luwiy cyakil nin kej na ok tan paj yi sotzen Amnn. 39Itzun yi maysal tib Luwiy te yi il yi mbajij te Amnn nintzun el talma tan tilwen wutz klo yi cyajl Absalom.

itzun tetz Joab, yi tal wutzilen na Sarvia, nintzun el xtxum tetz yi winin na joyon Absalom tetz Luwiy. 2 Chastzun te benen mantar i tan chaklen jun xnan yi chon najlij le tnum Tecoa. Yi jun xnanatz, chin list nin i tan chisublen wunak. Yi tulen i swutz Joab nintzun taltz tetz: Ban yi nink tzawocsaj awib tetz jun xnan yi ja quim jun xonl. Ban xcon bechatz yi na chaj yi na cbisun. Quil xcon perfum awan, na tajwen yil tzawocsaj awib chi jun xnan yi ja el jun coloj tiemp tan bis te jun talu quimnak. 3 Kalenas tzun ban copon swutz yi rey tan talchen yi xtxolbil yi swale nin tzatz. Yi wit talol Joab cyakil yi xtxolbil yi tajwen tal yi xnan, 4nintzun ben yi jun xnanatz yi aj Tecoa swutz yi rey nin cu jokloktz swutz tan taklen kej i. Max culu ta, nink tzel kajabu swej. 5 Mbi i ilatz awajbil? Yi in wetz, in jun tal xmalcan, na ten quim wetz wuchmil. 6 Poro at cob wal yi in wetz yi in chakumu ta, nin te yi ate xol wutz ja choc tan oyintzi
l 13:34 Chon na jal yi bi yi tnumatz tul yi versin griego yi na biaj Septuaginta. Poro qui na jal tkanil yi bi yi jun tnumatz tul yi versin hebrey. m 13:37-38 2S 3:3.

14

1Ej

Yi jalen puntil tan Joab tan chibansal quib Luwiy tu Absalom

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

373

2 SAMUEL14

squibil quib. Cyal jun at nakaj tan chijatxlen cun. Chastzun te at jun yi ja loon yi stzicy tan, nin nim cun il ntulej nin ja quim. 7Ma jalu cyakil yi e inxonl na choyintzin swej, na yi cyajbil itz yil tzinjatx nin chikab yi jun walatz yi ncu quimsal yi stzicy, tan cyoquen tan biylen cun, bantz quicysal chicul tej. Ko yatz, sotzok yi jun tal walatz yi kajbil kajtzun alma. Ej nin ko yatz sban, quil jal jun xonl yi kajtzun wuchmil tan tetzal yi herens, stzun yi jun xnanatz ban tetz yi rey. 8 Max acul swutz. Ban caj xe acal, na yi in wetz chincawunk tan colchen awal. 9Ilu inrey, ilu wajcaw, nink scuyu impaj tan yi cobox inyol yi swale nin teru. Ko at jun ajpaj te yi xtxolbilej, nkeratz ilu nka yi e yi ate xlaju tan pujlen xtisya, ma na yi e ajpaj, itz yi in wetz tuml yi e najal intaj. Kapaj nin keratz. 10 Kol tzoc jun tan ixowsen tan ibiylen cun, ban tzul itan tzinwutz. Ej, jun cun qui tzoc junt tir tan ixowsen mas. 11Poro chin chinchuj nin ban yi xnan tan jaklen cheybil tetz, tetz rey. Max culu swibaj ta. Na klo waj yi swutz cun Ryos yil talu, yi quil taku amal tetz yi jun wajwutzatz tan ticysal cul te yi wal yi itzet nin, bantz qui benen nim tkanil yi il yi ato cunt. Sak swutz Ryos, yi quil wak amal tetz junt, siquier tan buklen jun xiil wi yi awal. 12 Poro yi xnan qui nin mak tib tan yol tetz yi rey. Ej nintzun taltz tetz: Max culu swibaj, na in jun tu chakumu, quil je swutzu yi coboxt inyol yi na waj wal nin teru. Cu bin, ban cjilon tzaj, stzun yi rey tetz yi xnan. 13 Benen tzun jakol yi xnan tetz: Mbi tzuntz yi na tzanu tan kabanlen, yi o ketz yi o tanum Kataj Ryos? Na yi ilu teru qui na taku amal tetz Absalom yi mero cyajlu tan pakxen tzaj tzonej le tetz tanum, na chon at i tul jun amal yi chin joylaj nin, yi nketz chon at cwent Israel. Ilu ten nin, mmocu wutz pem tan yi yolu yi nsuku swetz. 14 Mero bintzi skaquimok len, na nicun o tu mu a yi na el txakx wuxtxotx yi jalcun na sotz, nin quic rmeril tan molchen junt tir. Poro yi ketz karyosil qui na joy puntil tan sotzajen jun, ma na, na joy puntil tan chipakxen tzaj yi e yi ate joylaj te i, nin tan chibansal quib scyuch yi e yi na chijuch quil swutz i. 15 Ma jalu ta ja nul swutzu tan xtxolen yi il yi atin cunt, na at e yi ja choc tan inxowsen, na yi wajbil itz tan toquenu tan wucheyen. 16 Pero yi mero bintzi, ja el intxum tetz yi list atitu tan colchen yi wal nin tan colchen yi herens yi akij sketz tan Ryos chikab yi e yi na cyaj chimajlen. 17Na chintzatzin tan yi yolu yi nsuku swetz ta, nin quit chimbisun jalu. Na na el xtxumu tan malen echk ajtzakl yi ko balaj nka ploj. Nicun xtxumunu chi ik ilu jun ngel tetz Ryos. Tak tzaj bin Kataj Ryos yi banl tibu. 18 Ma jalu altzaj yi mero bintzij swetz. Quil tzawew jun echk taklen tzinwutz. Ban bin jaktzaju yi mbi i ilatz yi tajbilu ta, na ilu inreyil. 19Cyakil yi awajtzakl, chon pe njal awan te Joab? Sak swutz Ryos yi ja oponu te yi bintzij, na Joab ncawun tan insajen swutzu, nin tetz i cyakil yi yol yi nwal teru. 20Txumijt yi jun xtxolbilatz tan, bantz jalen yi tzatzin paz chixolu tu yi cyajlu. Poro yi ilu teru ja oponu tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL14,15

374

tajsken yi bintzij, na winin tajtzaklu chi tajtzakl jun ngel tetz Ryos na sak swutzu cyakil yi na bajij tul katnumil, stzun yi jun xnanatz bantz tetz yi rey. 21Tan tu yi xtxolbilatz, nintzun cawunin yi rey tetz Joab: Ja wit intxum yi mbil tzimban te yi xtxolbilej. Ban bin cben tan ticylen tzaj Absalom, yi incyajl. 22 Cwen tzun joklok Joab wutz tkan Luwiy tan taklen kej i, nin tal tetz: Ntyo teru ta, yi ilu inreyil. Jalu na el intxum tetz yi ja jal imbalajil swutzu tan tu nxomu tan banlen tanen yi wajtzakl, chij Joab bantz. 23 Jen tzun txiclok Joab nin sbejnin ben jalen Gesur tan ticylen tzaj Absalom, tan pakxen junt tir Jerusaln. 24Poro nin tal Luwiy tetz Joab: Ban tcun yi nink ben Absalom xe yi tetz cal, na qui na waj wil wutz i. Chastzun te yi tulen Absalom Jerusaln, qui nin til wutz yi rey, na sbej nin benen tan najewen xe tetz cal. 25 Yi Absalom, i jun yaj yi chin yuben nin. Yastzun na cyal cyakil wunak yi najlche Israel, na i jun yaj yi quic mu yanasil. 26 Na el xiil wi i ntin yi na baj wi jujun yob, tan paj winin na latzun te i. Yi na el jak wi yi talal yi xiil wi yi na el, itz mas cyaj liwr. 27Cob tzun cyajl Absalom at tu jun mel, yi na biaj Tamar, yi chin yuben nin i. 28 Cob tzun yob atij Absalom Jerusaln, nin tul yi cob yobatz qui nin aklij amal tetz tan xajsen yi rey. 29Chastzun te jakol i pawor tetz Joab tan benen swutz rey tetz xel i. Poro qui nin cujij tetz Joab. Nin tzun jak Absalom junt tir pawor tetz, poro nchatz qui nin cujij Joab tan benen. 30Cawunen tzun Absalom scyetz yi e tetz mos: Bitwok tzaj, na el itxum tetz yi at jalaj luwar cwent Joab xlaj yi wetz, yi at cebada swutz. Ma jalu quilok wok bin, nin ocswok quen kakl yi tujul yaj. Chibenen tzun yi e mos Absalom tan tocsen kakl yi jalaj amalatz yi at cebada swutz. 31Toponen tzun Joab tan jaklen tkanil tetz Absalom: Nxac tzun moc kakl incosech tetz cebada tan yi e amos? 32 Stzawel tzun Absalom tetz Joab: Cob tir ja ben inmantar tan achaklen klo tan abenen swutz yi rey tan talchen klo cob inyol, yi quic xac yi benen mantar tan wicylen tzaj jalen Gesur. Wech ban atinet wetz tul yi jun amalatz. Ma jalu na waj wil wutz yi rey, nin ko at impaj, list wutanen tan inquimen tan. 33 Benen tzun Joab tan yol tu yi rey, tan talchen yi mbi ntal Absalom tetz. Nintzun ben mantar yi rey tan chaklen tzaj Absalom. Ma yi tponen, nintzun cu jokloktz swutz yi rey tan taklen kej i. Ma tetz rey, nintzun ben tan tzublen xak stzi yi cyajl. yi telen tiemp, nin jal puntil tan Absalom tan camben jun caret tetz oyintzi tu cobox chej. Nchatz ja jal nicy cient yaj yi ja chixcon tan quicylen i. 2 Ej nin cyakil nin kej or cun na el watl. Ej nin chon na ben stzi puertil yi tnum tan chichiwen yi e wunak yi chon nchisaj joylaj tan jaklen tetz yi rey tan pujlen ech xtisya. Nintzun na jak nintz scyetz yi e wunak yi na nchisajet. 3Nin ko e aj Israel, ja oc Absalom tan chimaysen nin tan tocsen chicul tan cobox yolej: Bintzij nin yi echk taklen yi na ojkelu tej. At rmeril, nin at derechu tan joylen cheybil teru tu yi rey, por lastum cyal jun yi bixbant tan yi rey tan tbiten yi mbitz yi na cyaju chibanu tanen.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

15

1Itzun

Yi toquen Absalom tan contrin te yi taj

375
4 Nchatz

2 SAMUEL15

na tal i scyetz: Lastum yi nketz in jun aj pujul xtisya tzonej tkatanum. Na ink, ban tzun klo chul tzinwutz cyakil yi e yi na chitzan tan joylen puntil tan banlen xtisya te jun il yi na bajij scyej. List tzun in tan banlen tanen xtisya scyej. 5 Nchatz alchok scyetz yi na opon tan yol tu Absalom, yi i tetz, jalucunin ja el tan chiculchen, nin ja oc tan chikajlen nin tan stzublen xak chitzi. 6 Yastzun ban i scyej cyakil yi e xonl Israel yi na chul Jerusaln tan jaklen xtisya tetz yi rey. Ej nin tan yi xtxolbilas ja xcye tan jalen yi tetz balajil chiwutz wunak. 7Yi telen cyaj yob tan Absalom tan banlen yi xtxolbilas nintzun ben swutz yi rey tan yol. Ej itzun taltz: Max culu ta, ja nul swutzu tan jaklen amal teru tan imbenen Hebrn tan banlen tanen jun inyol yi ja insuk tetz Kataj Ryos. 8 Na te yi atin tzaj Gesur ja insuk jun yol tetz Ryos yi nink tak i amal swetz tan impakxen tzaj Jerusaln, nchimben tan culajen i jalen Hebrn, stzun i tetz yi rey. 9Ban bin cben. Cun ban amunl, ko yatz na awaj, stzun yi rey bantz tetz. Benen tzun Absalom le tnum Hebrn. 10Nchatz te iten nin tiempatz nin ben mantar tan scyej cyakil yi e xonl Israel tan talchen scyetz, yil quibit nin yi wi echk chun, itz jun techl yi ja wit bixe Absalom tetz rey le tnum Hebrn. 11Nchatz chok i cob cient wunak aj Jerusaln tan chixomen nin tej jalen Hebrn. Nintzun e xomnintz yi e wunakatz tej, poro qui nin pujx cyakun yi mbitz yi xtxumun Absalom. 12 Nchatz ja ben mantar tan chaklen tzaj Ahitofel, jun scyeri e yaj yi akol tajtzakl yi rey Luwiy yi chon najlij le tnum Guilo, tan tponen Hebrn nin tan tatentz tej i yi na tzan paten yi tetz xtxixwatz. bantz, nin opon jun tan talchen tetz Luwiy: Yi e katanum, na chitzan tan talchen tetz Absalom yi list e tan chixomen te Absalom yi nink tzoc tetz chireyil, stzun i tetz Luwiy. 14 Benen tzun tlol Luwiy scyetz yi e yaj yi ate xlaj i tan cawun: Tajwen tan kelen ojk jalcun yi ntaxk ul Absalom scyuch yi e yi ja xom chiwi tej, na chocopon tan kabiylen cun scyuch cyakil yi e yi najlche tzonej Jerusaln. Or itkan ban kel ojk jalcun! chij yi rey. 15 Cu bin Ta, list atot tan banlen tanen yi teru cawlu, chech tetz yi rey. 16Yatz nintzun cyulejtz. E el tzaj yi rey scyuch cyakil yi e yi najlche tuch le tetz balaj cal. Ntin chicyajen cyen lajuj scyeri yi e cap txkel i tanen.n 17Ma yi nsken chel tzaj Luwiy scyuch cyakil yi e najal ju caleltzaj nin e tane jun rat-tz. 18Ma yi e cap ajcaw, chon txiclche xlaj Luwiy tan chixmayen yi e sanlar yi winin quicyen chiwutz. chixol yi jun coloj sanlaratz, ate yi e aj Creta yi e quicylom Luwiy, scyuch yi kak cient sanlar aj Gat yi xomij chiwi te Luwiy. 19Te yi jun tkujatz nintzun jak Luwiy tetz Itai, yi aj Gat, yi ajcaw squib yi e sanlar yi chon chisajen le tnum Gat: Mbi tzuntz na awaj xomnin skej? na yi aatz, a jun awer nak skaxol. Ban tcun pakxen, nin ban cxcyaj quen icyakil cun jak cawl yi acaj rey, na yi mero
n 15:16 Yi yol le castiy itz concubina (Gn 16:2-3; 30:3-4; 21:10-14). Jun concubina itz jun xnan yi na oc tetz txkel jun yaj tanen. Ma yi chusun yi na jal kan tul yi Acaj Testament (Mt 19:5) itz, yi ntin at cu tetz jun ntzi txkel jun yaj nka chmil jun xnan, chi ban cyen le xetzbil tzaj tan Kataj (Gn 2:24).

13 Itzun

Yi telen ojk Luwiy le tnum Jerusaln

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL15

376

bintzij, axwok awer nak skaxol, na elnak quixt lajun le itanum. 20Ej nin quic mas tiemp yi atixwok skaxol, en tzun tzinjaknin tzitetz tan ixomen skej? Na nchatz in, qui na el intxum tetz yi na naj nint. Ban tcun pakxen scyuch yi e sanlar yi ate jak acawl. Lok tak tzaj Ryos yi banl tzawibaj, nin lok xom tzawej, chij Luwiy bantz tetz. 21Sak swutz Ryos, nin sak swutzu ta, yi ilu inreyil, yi quic na ban yi na tzajnintu, nin quic na ban ko wutz cyen yi itzajbil nka yi quimichil teju, list wutanen tan inxconen teru ta, na in chakumu, stzun Itai tetz Luwiy. 22 Ban bin cxom nin skej, stzun Luwiy bantz. 23 Yi e aj Jerusaln, winin cyoken yi cyelen cun. Chon tzun ticyen cun yi rey tul yi jocoj yi na biaj Cedrn. Chon tzun quicyentz tul yi be yi chon na opon le amal yi tzinunin tu. 24Nchatz Sadoc scyuch coboxt levita, yi palol tetz yi caa kale atit yi cawl Ryos. Cwen tzuntz cyan wuxtxotx jalen yi quicyen cyakil yi e wunak. Nchatz yi pale yi na biaj Abiatar at i xlaj yi caaatz yi quicyen cun cyakil yi e wunak. 25 Benen tzun tlol Luwiy scyetz: Ma jalu Sadoc cyaj nin yi caa junt tir Jerusaln. Na ko at banl talma Ryos swibaj stke i amal swetz tan impakxen junt tir tan tilwen yi tetz caa tul yi tetz cal. 26 Na yi kol tal i swetz: Qui na chintzatzin tzawej, ban bin sban i yi tetz tajbil swej. 27Nchatz tal Luwiy tetz Sadoc: Bit tzaj yaj, yi aatz tu Abiatar, ban cxpakxwok tnum, nin ban tzitcyaj nin yi icyajl tzitej, yi Ahimaas yi ara cyajl tu Jonatn yi cyajl Abiatar. 28 Ma yi in wetz chon chincyaj cyen tul echk amal tzinunin tu, jalen yil tzopon jun tziblal itan, stzun Luwiy bantz scyetz. 29Pakxen tzun yi caa tan Sadoc tu Abiatar Jerusaln. Nin chon e cyajen cyentz. 30Ma tetz Luwiy chon tzun jen wiwtz Wi Oliw. Elnak yi xajab, nin jopij wi tan jun xbuk tan chajlen yi na bisun, nin winin token yi jen pon wiwtz. Nchatz cyakil yi e yi xomche tej aten jun xbuk te chiwi tan chajlen yi na chibisun, nin nchatz e winin cyoken yi na chixon tan quiponen wiwtz. 31Ej nin at e yi ben cyalol tetz Luwiy yi chon xomij wi Ahitofel te Absalom. Itzun tal Luwiy: Lok tzoc Ryos tan xtxixpen yi xtxumun Ahitofel tan tkol i yi echk ajtzakl yi quic mu tal xac. 32 Itzun yi tponen Luwiy wiwtz kale na oquet culajen Ryos, nintzun eltzaj Husai, jun scyeri yi e arquita tan culchen. Ritij cun yi bech tetz tan, tan chajlen yi bis okl yi at cunt. Nchatz chitij txotx tan xol wi. 33 Itzun tal Luwiy tetz: Max acul yaj, kol cxomnin swej ntin jun latz sbne skej. 34Poro kol cpakxij jalen Jerusaln, ban tzawal tetz Absalom: Ilu wajcaw, list wutanen tan woquen tetz jun chakumu chi mimban cyen tu teru taju te yi na cawun tzaj. Ko yatz tzaban chin wutzilen icheyen tzabne swetz tan xiten yi xtxumun Ahitofel, yi na tzan tan contrin swej. 35Nchatz yi e pale Sadoc tu Abiatar list quitanen tan wucheyen. Nin ban tzawal scyetz cyakil yi xtxolbil yi tzabit tzaj le palacio. 36Na nchatz Ahimaas tu Jonatn chon ate-tz. Ban tzun chixcon awan tan talchen swetz cyakil yi mbi i ilatz tzajwit te yi mbi cun na bajij le palacio, stzun Luwiy bantz tetz. 37Benen tzun Husai Jerusaln. Na opon cuntz yi cyocomponen Absalom tzi puertil yi tnum.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

377 Yi jilonen Luwiy tu Siba

2 SAMUEL16

yi ticyen Luwiy jalaj icyen mu yi wi yi wiwtz Oliw, nintzun el tzaj Siba, yi martoma Mefi-boset, tan culchen Luwiy. Cyan che cob buru tan yi at cyektz. At cob cient pam cyan cyan, jun cient tort yi wutz uva cun, yi skejt, nin nchatz jun cient tort wutz ib cun yi nternin skejt, tu jun tzum yi nojnak tan taal uva. 2 Benen tzun jakol yi rey tetz Siba: Mbi xac cyakil echk taklenej? Yi e buru, ban chixcon tetz yi najalu, ma yi pam tu yi lobaj ban baj cyakun yi e sanlaru, ma yi taal uva ban chicajen yi e yil jal saktzi scyej tul yi amal tzinunin tu. 3 Ban bin yaj poro lok tzun Mefi-boset, yi mamaj kajtzun apatrn? Ja cyaj cyen Jerusaln, na yi tetz xtxumun, itz yi tzaklok yi cawl tetz i, yi at tzaj tkab yi tacyex, cyakun yi e aj Israel, yi chon najlche jen tzin. 4 Ban bin ko yatz na taj, chij yi rey. Ma jalu tan paj yi tajtzaklatz, awetz sbne cyakil yi tetz mebil. Tajen cun tzun wutz Siba wuxtxotx tan taklen kej yi rey, nintzun ben tlol tetz: Ntyo teru ta, ilenin lok jal balajilu swej, stzun Siba ban swutz yi rey. 5 Itzun bantz yi toponen Luwiy le aldey Bahurim, nintzun eltzaj Simei, jun scyeri yi xonl Gera, tul yi jun aldeyatz. I jun xonl kajtzun Sal, nin octz tan jislen Luwiy te yi na chixon tbe. 6 Nin octz tan coxlen cub tej Luwiy nin scyej yi e ajcaw yi na chicawun scyej e sanlar. Ma tetz Luwiy colij i cyakun yi e wunak yi xomche tej nin cyakun yi e tetz sanlar yi na chitzan tan quicylen. 7Poro quinin xob Simei tan jislen yi rey nin je yol iej: Quilok tzonej, na a jun mal nak, nin a jun biyol nak! 8 Na tzan Ryos tan acawsen tan cyakil echk biyolnakin yi maban te yi najal Sal tan acyajen cyen tetz xel i tan cawun. Ma jalu na tzan Ryos tan taklen yi cawl tkab Absalom yi acyajl, nin a ten na ctzan tan chojlen cyakil yi awil, na yi aatz a jun biyol nak! 9Benen tzun tlol Abisai yi tal na Sarvia, tetz Luwiy: Mbi tzuntz na taku amal tetz takl yajej tan jislenu? Na list wutanen tan tamlen len wi-x. 10 Quic itetz tuch! axwok tal wanub Sarvia. Bintzi na tzan i tan injislen, poro Kataj Ryos lo yi malon tzaj tetz tan toquen tan injislen. Ej nin ko yatz, naj scyetz jun xcye tan maklen stzi te yi na tal? 11Benen tzun tlol Luwiy tetz Abisai scyuch cyakil yi e aj caw scyetz yi e tetz sanlar: Itz tajbil incyajl tan imbiylen cun, peor quitanen yi e xonl Benjamn. Akwokbin amal tetz tan injislen, na ja lo cawun Kataj tan talchen echk yolatz swetz. 12 Na qui cunin batz stile Kataj yi sotzaj culal yi atin cunt, nin lok tak tzaj i yi banl swibaj tetz xel yi jisbil wetz yi na witnin jalu. 13 Ma Luwiy scyuch yi e yi xomche tej, icyen nin e bantz. Ma tetz Simei, xomij chixlaj, tibaj wi txalaj. Na tzan i tan jolen cub nin tan chitlen puklaj tan chajlen yi na chich cul te Luwiy. 14Ma yi cyoponen Luwiy scyuch cyakil
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

16

1Ma

2 SAMUEL16,17

378

yi e yi xomche tej tzi yi tzanla Jordn, nsken chikexij, chastzun te e uje-tz tul yi jun amalatz. te yi na bajij yi xtxolbilasej, oponen nin ban Absalom Jerusaln scyuch cyakil yi e aj Israel yi xomij chiwi tej. Nchatz xomij Ahitofel tej. 16 Ma tetz Husai yi arquita, yi tamiw Luwiy, nintzun ben tan culchen Absalom. Nin chin wi nin bantz tan yol: Ilu inrey! Ilu inrey! Nink benk kon yi tiempu tetz ben kej ben sak. 17Stzawel tzun Absalom. Yatz pe tyoinatz yi na achaj tetz yi balaj awamiw Luwiy? Mbitzuntz qui nin acxomnintz tej? 18 Quic rmeril, stzun Husai, na yi in wetz tajwen cun natij xlaj yi rey, yi ja wit je xtxaol Ryos, scyuch cyakil e intanum. 19Nchatz tajwen tan inxconen teru, na ilu cyajl wamiw. List atinet bin tan inxconen teru, ilu inreyil. List atinet tan inxconen teru chi mimban cyen yi na cawun tzaj yi taju. 20 Itzun le junt tkuj nin oc Absalom tan jaklen jun tajtzakl tetz Ahitofel: Taku jun wajtzakl. Mbi tajwen tan imbnol jalucunej? 21Benen tzun tlol Ahitofel tetz Absalom: Tan telen chitxum yi e katanum tetz yi ilu na cawun jalu, ban yi nink chixcon yi e cap txkel taju yi ate cyen le palacio tan quicylen. Nin tan yi xtxolbilas slajluchaxk yi ja el xtxix taju, nin chichok cul teju. Bixek cyajtzakl cyakil wunak tan chixomen teju. 22 Nintzun bnix jun mantial wi cal, ej nin chon tzun chiwitbej quib Absalom scyuch yi e xnanatz, yi cap txkel yi taj, tanen. Nin ja lajluchax yi xtxolbilatz chiwutz cyakil yi e xonl Israel yi ate tnum. 23 Ja xom Absalom te yi tajtzakl Ahitofel, na te yi tiempatz, winin kej yi tajtzakl Ahitofel chiwutz Luwiy tu Absalom, na le wutz cyetz cyajtzakl nicun yol i chi ik yol Ryos. te iten nin kejatz nin tal Ahitofel yi tetz xtxumun tetz Absalom: List wutanen tan chimolchen coblaj mil yaj, kol taku amal swetz tan imbenen, ninin te akalenej tan stzamlen Luwiy. 2 Na ja wit el cun swutz tan yi kexen yi at cunt, nin quict chamil tan colol tib. Na yastzun yi jun tkuj yil kaxcye tan xowsen. Ej nin cyakil yi e yi xomche tej chelepon ojk tan xow. Ntin yi rey kabiye cun. 3 Tan yi xtxolbilas kaxcyek tan chixomen cyakil wunak teju. Na ntin na taju yil quim yi rey. Ej nin yil xom chiwi teju sjalok tzatzin paz tul cyakil katanum cwent Israel. 4 Ban mban yi xtxumun Ahitofel swutz Absalom scyuch yi e mas wi banl wi. 5 Nintzun cawun Absalom, itzun tal: Cun chakwok Husai, yi arquita, tan kubital yi tetz xtxumun. 6 Itzun yi tponen Husai, nintzun tal Absalom tetz: Je xtxumun Ahitofelej. Ban pe kaxom tej nka qui? Mbi na awal atz tan yi tetz xtxumun? 7Max culu ta, poro le wutz wetz wajtzakl ja xupsij Ahitofel te xtxumun. 8 Na na el xtxumu tetz yi teru taju scyuch yi e tetz sanlar yi xomche tej, e
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 15 Itzun

Yi tponen Absalom Jerusaln

17

1Nchatz

Yi xcyewen Husai tan xiten yi tajtzakl Ahitofel

379

2 SAMUEL17

cun cham tan oyintzi nin qui na chixob tetz jun. Pyor tcun jalu, na winin na chich chicul. Nicun quitanen jalcunej chi na ban jun ti oso xol wutz yi na el majij e tal. Nchatz yi taju i jun yaj yi nawnakt tan echk oyintzi nin te jun akalenej quil wit chixol yi e yi xomche tej. 9Ja wit tew tibatz tul jun picy nka alchok amal yi nojquen swutz. Na kol chiloon cobox scyej yi e teru sanlaru tul oyintzi, alchok scyetz yil tbit yi xtxolbilej stzocopon tan yolchen: Yi e yi ja xon chiwi te Absalom ja chitzakon tkab Luwiy tul oyintzi. 10Nin yil quibit wunak yi xtxolbilatz, chixobok, tuml yi e yi at chiwalor tan oyintzi, scyuch yi e yi nicun e tu e smaron len yi qui na clax jun chiwutz. Na at le chiwi cyakil atanum yi taju i jun witz aj oyintzinl, nin yi e yi xomche tej, at chichamil tan oyintzi. 11Ma jalu bin, yi wetz intxumun itz, qui polo teru tzocu tan chimolchen cyakil yi e katanum yi najlche cwen tzin, le tnum Berseba jalen jen tzin cwent yi tnum Dan. Na nim cun e yi ja xom chiwi teju. Ej nin tajwen cun yi ilu bajxij chiwutz tan oyintzi. 12 Kalenas tzun koc tan oyintzi scyej, nin quic na ban mbi jilwutz amal kale atet. Chon cun kaban tan oyintzi scyej chi na ban yi kab chew, yi na ac cyakil yi cojbil tan. Cyal jun claxk tkakab, tuk yi rey. 13 Ej nin kol tew tib tul jun tnum, ban kaben kacyakil cun tan kuchen cun yi tapijil yi jun tnumatz, nin quil jal siquier jun tal cub tetz senil yi tapij, stzun Husai bantz tetz Absalom. 14 Yi quibital Absalom scyuch yi e wi banl wi yi xtxumun Husai, ja tak jun chin tzatzin scyetz, itzun cyaltz: Ban kaxom te yi tajtzakl Husai, na mas balaj cun swutz yi tajtzakl Ahitofel. (Ja bixe yi jun xtxolbilatz cyakun, na yastzun tajbil Kataj tan xiten cun yi ajtzakl yi ntak Ahitofel scyetz. Na yi tajbil Kataj Ryos itz tan potzen Absalom tan qui cyajen cyen tetz rey.) 15 Ma tetz Husai nin ben tan yol scyuch yi e pale, Sadoc tu Abiatar, itzun taltz scyetz: Je yol Ahitofel tetz Absalomej, scyuch yi e mas wi banl wi, yi en chiban tan stzamlen Luwiy. Ej nin je yolej yi nwal wetz scyetz. 16 Ma jalu benk bin mantar cyanu jalucunej tan talchen tetz Luwiy yi tajwen tan quicyen jalaj icyen yi a Jordn te yi akalenej, na quic meril tan chicyajen cyen tan watl kale atit yi amal kale na chicyet wunak wi a Jordn, na ko yatz, qui cunin batz chiquimok yi rey scyuch cyakil yi e yi xomche-tz tej. 17Ma yi cob chicyajl yi e pale, Jonatn tu Ahimaas, chon ate nakajil yi a yi na mulkin, yi na biaj En-rogel, tan chiwen jun stziblal yi mbi na bajij Jerusaln. Cho ate le jun amalatz na quic rmeril tan cyoquen Jerusaln, na sken el chitxum tetz yi ko tzilwij chiwutz tnum chiquimok cyakun yi e yi xomij chiwi te Absalom. Tan tu yi xtxolbilatz ja xcon jun xun cyakun yi e pale tan talchen stziblal scyetz. Ninin te jun tkujatz nin e ben lajkel tan talchen yi puntil tetz Luwiy. 18 Poro at jun xicy yi xkukwil, e ilon, nintzun bentz tan talchen tetz Absalom. Poro nin el chitxum Jonatn tu Ahimaas tetz. E cwen tzun tbe lajkel. Chon tzun cyoponentz xe cal jun aj Bahurim, nin cyew quibtz tul jun julil a yi at wutzkanil yi jun calatz. 19Ej nin yi txkel yi jun yajatz nin bentz tan joplen cun stzi yi julatz tan yi jopselil. Nin jen chitol mu ixin triw tib yi jopsel. Cyal jun ilon yi xtxolbilej. 20Itzun yi cyoponen yi e yi xomij chiwi tej Absalom tan chijoylen, nin chijak tkanil yi e xicy tetz yi jun xnanatz: Na atet yi nocx Jonatn tu Ahimaas? Ja wit chicy. Chon nchiben le cunak tan cyoponen stzi a Jordn, stzun xnan bantz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL17,18

380

Chibenen tzun yi e sanlar tetz Absalom tan chijoylen, poro qui nin e jal cyan. E pakxentz tzun Jerusaln. 21Yi nsken chicy yi e sanlar tetz Absalom, nintzun e jen tzaj Jonatn tu Ahimaas tjul, nin e ben lajkel tan talchen yi mbi ilatz yi nsken txumxij cyakun Absalom. Ej nin cyaltz tetz Luwiy: chibne list quibu jalcunej, na tajwen tan quicyenu jalaj icyen yi a Jordn, na yi xtxumun Ahitofel itz tan tulen chan tan oyintzi nin tan quimsenu. 22 Jalcun chibnol list quib yi rey Luwiy scyuch cyakil yi e yi xomche tej, nin te iten nin akalenas e icytz jalaj icyen yi a Jordn. Yi tulen skil yi junt eklok nsken chicy tircun wi a. 23 Inti Ahitofel, yi telen xtxum tetz yi qui nin chixom te tetz tajtzakl, nintzun wekxij yi tetz buru tan tan pakxen xe yi tetz cal le tetz tnumil. Ej nin octz tan banlen cyakil yi tajwen chixol yi tetz najal. Ma yi wit bnixen tan, nintzun je chimbal tibtz te ptzomil yi cal, nin quimtz. Chon mukxen i-tz kale mukxet yi kajtzun taj. tetz Luwiy, oponen nin bantz le tnum Mahanaim. Ej nin te iten nin tiempatz na chitzan cun Absalom scyuch cyakil yi e yi xomche tej tan icyen tzaj wi a Jordn tan cyoponen le amal cwent Galaad. 25 Ma tetz Absalom, sken oc cyen Amasa tan tetz cyajcawil yi e tetz sanlar, tetz xel Joab. Yi Amasa-atz, i cyajl Itra jun xonl yi e tu Ismael. Ej nin tuch i ban yi xnan Abigail, yi tal na Nahas, yi titzun na Sarvia, yi xtxu Joab. 26 Chon tzun cwen yi campament Absalom scyuch yi e tetz tanum tul yi amal cwent Galaad, tan chibnol list quib tan oyintzi scyuch yi e sanlar tetz Luwiy. 27Itzun yi cyoponen Luwiy Mahanaim, nintzun e eltzaj tan culchen Sobi yi tal na Nahas, yi chon najlche le tnum Rab cwent Amn. Nin nchatz el tzaj Maquir, yi cyajl Amiel tan chiculchen. I jun aj Lodebar. Nchatz el tzaj Barzilai, yi aj Rogelim cwent Galaad. 28 Cyan echk taklen cyan tan xconen tetz Luwiy, chitanen echk txach, palancan tu echk wok txotx. Nchatz cyan ixin triw, cebada, arin tetz triw, cyanixin, jaw, tu jun jilwutz txicun yi na biaj lentejas. 29Nchatz cyan cyan cabil wunak txuc, tu lech nin ques tetz wac tu chiw, tan wanen yi rey scyuch cyakil yi e yi xomche tej. Na le wutz cyetz cyajtzakl yi na chiquim tan wej tu saktzi nin yi nsken chikexij tan xon tul yi amal yi tzinunin tu. ban tetz Luwiy, nintzun bentz tan quilwen yi e tetz sanlar yi ko list atet tan oyintzi. Nintzun bixe cyajcawil yi jujun kuj sanlar tan, jun bajxom te jujun mil, nin jun bajxom te jujun cient sanlar. 2 Ej nin nchatz ox kuj e elet yi e sanlar tan. Jun kuj e oc jak cawl Joab, nin junt kuj e oc jak cawl Abisai, yi tal na Sarvia yi titzun Joab. Ma yi toxen kuj chon e octz jak cawl Itai yi aj Gat. Ej nin tal Luwiy scyetz: Chinxomok nin tzitej tan oyintzi. 3 Quil sbanu junatz ta, na ilu kareyil, na yi e kacontr quic cyetz tuch kol kel ojk ketz. Cob cuntu lkel, nin lkaquim. Ma na mast cun chitzatzink yi nink
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 24 Ma

Yi tponen Luwiy le tnum Mahanaim

18

1Itzun

Yi stzakonen Absalom nin yi en quimen

381

2 SAMUEL18

quimu swutz yi nink kaquim lajuj mil kaxonen. Chas tzun te mas balaj yi nink cyaju tzonej Mahanaim tan taklen tzaj cheybil ketz ko tajwen, chech yi e sanlar bantz tetz Luwiy. 4 Ban cyajtzaklu. List wutanen tan banlen cyajbilu, stzun Luwiy bantz scyetz. Chon colewen cun Luwiy xlaj yi tzawanil yi tnum, nin yi e tetz sanlar winin cyelen cun swutz i quibnin chitanen yi bixen tan i. Cientin nin milin tzan cyelen. 5 Nchatz cawunin i scyetz Joab, Abisai tu Itai, yi e witz bajxom scyetz yi jujun kuj sanlar, tan chibnol pawor tetz i: Banwok jun chin pawor swetz. Joywok puntil tan qui quixpen Absalom, na chin xicyet nin i. Ej nin cyakil yi e sanlar quibit yi cawlatz yi tal i scyetz yi bajxomatz. 6 Ej chon tzun e benen yi e sanlar wutz wutz tan oyintzi scyuch yi e chitanum yi xomij chiwi te Absalom. Yi jun oyintziatz chon toquen tul jun chin txacaben yi at cwent yi amal tetz Efran. 7Ma yi e aj Israel, yi xom chiwi te Absalom qui nin chitxacon. Na ja chixcye yi e sanlar yi xomij chiwi te Luwiy tan chibiylen cun. Te yi jun kejatz nim cun sanlar nchiquim. At lo junak mil yi nchisotz te jun kejatz. 8 Yi oyintzi ja ben loon tul cyakil yi amalatz. Ej nin nim tcun e quim tan yi xowbilil yi txacaben swutz yi e yi nchiquim tan spar. 9Ma tetz Absalom chon tzun atentz tib jun mula yi toquen noj jun coloj sanlar cwent Luwiy swutz i. Ej nin tan paj yi xow, ja el ojk yi mula nin icy jak jun chumam wi bakch. Ja tzun cyaj xaplij yi xiil wi Absalom xol yi echk kab tze. Ej nin elen nin ojk ban tetz mula. Jalt nin Absalom cyaj cyen chinlok xol echk kab tze. 10At jun yaj yi til yi mbi mbajij te Absalom, nintzun ben tan talchen tetz Joab: Bitzaju ta Joab. Ana chan cunin ja wil yi chinlij Absalom xol kab jun wi bakch. 11Yi ko yatz mawil, nxac tzun quinin ncu awitsalx? Na tetz cun klo walma jak lo wak lajuj pi asakal tu jun balaj asinch, stzun Joab tetz yi jun sanlaratz. 12 Qui lo ta, mpe ik jun mil pi sakal taku swetz, quil tzinnimsaj incul tan biylen cun yi cyajl kareyil, na ja wit yi cawl yi tal i teru, tu Abisai nin Itai. Banwok jun chin pawor swetz. Joywok puntil tan qui quixpen Absalom, na chin xicyet nin, chij i ban scyeru. 13 Ma yi nink ncu imbiyol quic lo xac mimban. Na cyakil yi na bajij na opon twi yi rey. Ej nin yi ilu teru quil tzocu tan incolchen. 14 Nxac na chintzan tan tzaklen intiemp tzawej, stzun Joab bantz. Jen tzun tcyal Joab ox ne flech nin bentz tan xuylen te talma Absalom na itzet i te yi chinlij i xol kab jun bakchatz. 15 Chisajen tzun lajuj sanlar yi chin xicyet nin e, yi xomche te Joab tan cheyen, nintzun e baj cu chitxolil quib soltej Absalom yi chinlijet jak tze, nin e octz tan witzen cun tan yi cyetz chimacl. 16 Cawunen tzun Joab tan tocsen yi chun tan stzajsen yi oyintzi, nintzun e tane yi e sanlar tan chibiylen yi e sanlar cwent Absalom, nin e pakxij kale atit Joab. 17Te yi chipakxen kale atit Joab, e octz tan muklen yi wankil Absalom. Chon tzun benen jolin tul jun chin jul yi at, nin ja chinojsaj yi julatz tan jun coloj cub. Ma cyakil yi e sanlar yi ja xom chiwi te Absalom nintzun e el ojk tulak echk chinajbil.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL18

382

18 Te yi itz tzaj Absalom ja bnix jun balaj techl yi cub cun le jocoj yi na biaj tetz rey. Nin oc tkol yi bi i te yi jun cubatz, na yi tajtzakl i itz: Quic weri incyajl yi itzet tan cyajen cyen tetz inkajbil. Jalu at yi jun cubatz nin na biaj Cubil kajtzun Absalom. 19Ma yi nsken mukxij yi wankil Absalom, nintzun tal Ahimaas, yi cyajl Sadoc tetz Joab: Ta Joab, takeu amal swetz tan imbenen lajkel tan talchen yi tziblal tetz kareyil yi ja oc Kataj Ryos tan banlen xtisya scyej yi e tetz contr, na ja clax i tan chikab, stzun Ahimaas tetz Joab. 20 Ibin jalu yi aatz quil xcon tan talchen yi stziblal tetz kareyil. Tetz jun tir ban xcon poro qui jalu, na yi cyajl kareyil ja quim, stzun Joab tez Ahimaas. 21Benen tzun tlol Joab tetz jun sanlar yi aj Etiopa: I bin jalu, ban cben atz tan talchen stziblal tetz yi rey te echk taklen yi mawil yi mbajij. Nintzun aj cun wutz yi sanlaratz wuxtxotx tan taklen kej Joab, nin lajkel nin benentz tan talchen yi stziblal. 22 Ma tetz Ahimaas, nintzun jilon nin tetz Joab: Max culu ta, taku amal swetz tan inxomen nin wutz coc yi yajatz. Mbi xac na awaj cben, a jun coloj xicy, na quil tzaklij jun oy tzatz tan yi stziblal yi na awaj cben tan talchen? 23 Quic tzban ta, na yatz wajbil tan imbenen. Lajkel bin yaj! Ban cben, stzun Joab tetz. Chin lajkel nin benen tetz Ahimaas. Chon tzun benen i tul yi be yi na icy tul yi jocoj. Chastzun te ja bajxij i swutz yi aj Etiopa. 24 Itzun te yi bajijen yi xtxolbilatz chon colchij Luwiy xol yi cob puert tetz yi tapij yi at soltej yi tnum. Ej nin chon aten jun sanlar tibaj yi tapijatz kale atit puertil tnum tan quicylomin. Benen tilol yi chin lajkel nin tanen jun yaj tan tulen tnum. 25 Nim wi i ban tan talchen tetz rey. Nintzun tal yi rey: Ko chuc na jojkel tan tulen chan, balaj stziblal cyanatz tan. Itzun te yi tulen yaj nakaj, 26 nintzun til nin yi aj wartatz junt yaj yi chin lajkel nin tanen yi tzan tulen. Tzul junt, chij, chin lajkel nin tanen tan ojkel! Nchatz junatz, balaj stziblal cyan tan, chij yi rey. 27Te yi tzojkel i, chinch wetz itz Ahimaas, yi cyajl Sadoc, tzun yi wart. Chumbalaj ko i i atz, na i jun balaj yaj nin cyan balaj stziblal tan, chinch wetz, chij yi rey bantz. 28 Yi tulen i, itz Ahimaas. Ej nin ja cu mejlok jalen cun cwen yi wutz plaj wuxtxotx tan taklen kej yi rey. Yi wit kajlanen nin tetz yi rey, nintzun taltz: Ntyo tetz Kataj, yi kaRyosil, na ja xcye i tan chixiten cun yi e yi nchoc tan contrin teju. 29Ban pe atit yi incyajl Absalom? chij yi rey. Ntin ja wil yi ja chimol quib jun coloj sanlar, te yi na tzan Joab, yi witz ajcaw squib yi e sanlaru, tan inchaklen tzaj teju, poro qui nin mmel intxum tetz yi mbi mbajij. 30 Ban caj nin tzonej nin txiclin cun tan chiwen. I nin tulej Ahimaas. 31Ninin te jun tkujas ulen nin ban yi sanlar aj Etiopa, itzun taltz tetz rey: El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

383

2 SAMUEL18,19

Cyan balaj tziblal wan teru ta. Jalu ja oc Kataj Ryos tan colchenu chikab cyakil yi e contru. 32 Jakol tzun yi rey tetz yi aj Etiopa: Ma yi incyajl, yi xicy Absalom, ban pe atit i? Lok bajij xtxolbilatz te cyakil yi e contru chi mbajij te jun xicyatz ta. Ej nin lok bajij scyej cyakil yi e yil chicham cun quib tan contrin teju, stzun yi aj Etiopa bantz. 33 Nintzun sajen buk jun chin wutzilen bis okl te Luwiy, nin je-tz te yi cuart yi aten tib yi sawanil yi tnum. Ej nin te yi jen cun, winin token, winin chunanen i. Itzun na taltz, Absalom, Absalom, lastum a, lastum a incyajl. Ban klo yi ik in nchinquim swutz incyajl nquim. Ay Absalom! Ay Absalom! a jun coloj incyajl. Lastum nin klo a, stzun Luwiy bantz. bantz nintzun alchij tetz Joab yi winin bisunen, nin winin token Luwiy tan paj yi cyajl yi nsken quim. 2 Nchatz quibit cyakil yi e sanlar yi winin bisunen chireyil tan paj yi tetz cyajl yi nsken quim. Ja klo chitzatzin, na nsken chitxacon te chicontr, poro tan paj yi quimen yi cyajl rey, nin oc jun chin bis scyetz. 3 Chastzun te ewun cun cyocomponen tnum, nin winin chitxixwen chi ik yi e cyetz e el ojk chiwutz chicontr. 4Inti yi Luwiy, jopij wutz tan tan jun xbuk, nin winin token. Nin chin wi nin bantz tan yol. Itzun taltz Ay, Ay, lastum incyajl Absalom, lastum incyajl Absalom. 5 Ma tetz Joab, nintzun ben tan yol tetz Luwiy, itzun taltz tetz: Ma jalu ja el chitxix cyakil yi e sanlar tanu, yi e yi ja cyak quib tan colchenu, scyuch yi e cyajlu, e melu, nin yi bajx txkelu scyuch yi e mas txkelu. 6Tan yi xtxolbil yi na banu ja lajluchax yi mas na peku scyej yi e contru chiwutz yi e yi bintzi nin na chipek teju. Clar cunin ja lajluchax tzinwutz yi quic kaxac yi o bajxomu scyuch yi e sanlaru. Na ja clarin skawutz yi ban klo mban swutzu yi ik o ketz nkaquim swutz yi cyajlu. 7Ma jalu tajwen tan benenu tan yol chiwutz yi e sanlaru tan chimaysen nin tan tyoinen scyetz, na ko qui, sak swutz Kataj yi ninin te jun akalenej cyal jun xom wi teju. Ej nin ko yatz sbne, yastzun yi xtxolbil yi chin xowbil nin sbajok teju, swutz cyakil yi echk taklen yi chin juntlen nin nnojquen swutzu sajlen nin tunintz, te yi ilu tzaj xicy. 8 Jen tzun txiclok yi rey nin chon benen kale atit yi sawanil yi tnum nin cole cuntz. Yi quibital yi e wunak yi nsken opon colchok yi rey kale atit yi sawanil yi tnum, nintzun e bentz swutz i. Ma yi e xonl Israel yi contr e ban te Luwiy nsken chipakxij lakak chiluwar. chixol cyakil yi e aj Israel jal wak ib chixol. Itzun na cyaltz: Yi at tzaj karey, yi Luwiy, ja xcye i tan kacolpen chikab yi e contr, yi e filistey. Poro yi jalu tan paj Absalom ja el ojk yi kareyil tkatanum. 10Ma yi Absalom, yi jun yi ja kabixbaj tetz kareyil, ja quim tul oyintzi. Mbitzun na kachiw cuntz? Nxac qui na oc Luwiy tetz kareyil junt tir? chech. 11Ej nin yi jun yolatz ja opon twi Luwiy. Nintzun ben jun stziblal tan i chiwi yi e pale Sadoc tu Abiatar yi ate Jerusaln: Chumbalaj yi nink chijilonu scyetz yi e wi banl wi cwent Jud tan talchen scyetz: Mbitzuntz yi eu cyeru yi eu xonl Jud, qui na chitxumu tan
9Nin El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

19

1Itzun

Yi toquen Joab tan maklen wutz Luwiy

Yi pakxen Luwiy Jerusaln

2 SAMUEL19

384

woponen chan le palacio, na ja wit yi yas tzun chigan cyakil katanum. 12 Wech kitzun kutzicy kib, na iten nin oas. Nxac tzun qui na cyaku amal scyetz cyakil yi e mas tan xtxumlen tan wuponen chan, wech eu klo mbajxij chiwutz, poro jalu ja lajluchax yi eu witzbil te yi xtxumun. 13 Nchatz ban tziblal tetz Amasa: Je yol Luwiyej: Nketz ptzun junit o tzawuch na kaxonl kib.o Stke Ryos jun chin incaws yi ko quil nel cun te inyol, yi aatz cocopon cyen tez witz bajxom squibaj e insanlar tetz xel witzun Joab. 14 Tan yi xtxolbilasej ja xcye Luwiy tan tocsen chicul yi e aj Jud, nin junit ban chitxumun tan talchen tetz Luwiy: Ban pakxiju scyuch cyakil yi e yi ate teju. 15 E pakxen tzun yi rey, nin e cuultz stzi a Jordn. Ma yi e aj Jud e cuultz le tnum Gilgal tan chiculchen nin tan chicheyen tan quicyen wi yi jun tzanlaatz. 16 Nchatz Simei,p jun scyeri yi xonl Gera, jun cyajl kajtzun mam Benjamn, yi chon najlij le aldey Bahurim, chin lajkel nin xomen tzaj chixol yi e aj Jud yi chicwen tzaj tan culchen yi rey. 17Xomij jun mil yaj tej, yi e cun xonl kajtzun Benjamn. Nchatz xomij Siba, yi martoma Mefi-boset, yi cyajl kajtzun Sal, scyuch yi olaj cyajl i. Nchatz xomij junak chimos scyej. Bajx quiponen stzi a, yi ntaxk cuul yi rey. 18 Nintzun e icytz jalaj icyen yi a tan quicheyen yi najal yi rey tan quicyen tzaj wi a, nin tan banlen alchok mantaril yi rey. Ma Simei, jun xonl kajtzun mam Gera, cwen tzun mejloktz swutz yi rey, yi ntaxk icy tzaj wi a. 19Itzun taltz tetz: Max culu swibaj ta. Quit tzul txakx tculu yi echk cachi yol yi nwal teru te yi jun kej yi telen tzaj ojku Jerusaln. Quil taw cunu chich cul le talmau tan echk yol yi nwal teru. 20Na inten na chinnachon te impaj yi minjuch swutzu. Ej nin in yi bajx chixol cyakil yi e xonl Israelq yi nnul tan culchenu. 21Ma yi Abisai, yi tal wutzilen Sarvia, nin oc pitol tib xol yol, itzun taltz: Nketz pe tajwen tan quimen jun yajej? Na ja oc tan jislenu, na ilu yi rey yi txaij tan Kataj. 22 Ma jalu axwok tal Sarvia, quic itetz tuch te yi xtxolbilej. Nxac na cxtzanwok tan contrin swej? Na cyal jun xonl Israel squimok jalu, na ja el intxum tetz yi in wetz in chireyil cyakil e intanum. 23 Benen tzun tlol tetz Simei: Sak swutz Ryos yi jun cun quil cquim tan apaltil, stzun Luwiy bantz. 24 Nchatz Mefi-boset, yi mamaj kajtzun Sal nin cuultz tan culchen yi rey. Na jetz yi telen tzaj ojk yi rey Jerusaln jalen yi pakxent Jerusaln tu yi tetz kej, qui nin oc il i tan banlen ban stibil tib, na qui nin xtxaj yi tetz tkan, nin yi xmatzi, qui nin oc il i tan banlen ban tetz. Nchatz yi bech tetz chin tzil nin tanen. 25 Itzun yi sajen i Jerusaln tan cwen ponen tan culchen yi rey, benen tzun jakol Luwiy tetz: I bin jalu a Mefi-boset, nxac qui nin cxomnin swej te yi welen ojk? 26 Max culu ta, ilu inreyil, poro itz tan paj weri inmos, na ja chincawun nin tetz: Banaj list imburu bantz inxomen te kareyil, chinch bantz tetz. Poro
o 19:13 Yi Amasa, i tal Abigail yi tal Nahas, yi tanub Luwiy. p 19:16 2S 16:5, 7,13; 19:18, 23. q 19:20 Tul yi versin le castiy na tal casa de Jos poro yi bintzinin yi jun yolatz na jop cyakil yi e aj Israel yi najlche jen tzin cwent Israel. Apart yi e aj Jud yi najlche cwen tzin.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

385

2 SAMUEL19

qui nin ban tanen inyol, ntin ja oc i tan nsublen. Na sak swutzu yi at yanasil wukan, chastzun te quinin inxomnin tej, chi i bantz. 27Poro yi i tetz ja oc tan xtxumlen echk yol tan jalen impaltil swutzu. Poro yi ilu teru nicun tajtzaklu tu tajtzakl jun ngel cwent tetz Ryos. Ban bin sbanu yi tajbilu swej. 28 Bintzi at len chipaj yi cyakil yi e inxonl cwent intaj swutzu, nin ban klo yi jak kaquim len tanu. Poro yi ilu teru ja taku amal swetz tan inwanen te yi echk taklen yi na wanu tej. Chastzun te quic rmeril yi nink tzinjak junt banlu swibaj. 29Nkeratz tajwen tan awalol junt yol yaj! Na ja wit chincawun tetz amartoma Siba tan cwen ijatxol tziwutz cyakil yi amalben yi kajtzun ata tacyex. 30 Ntyo teru ta, ma na ban tcun yi nink cyaj cyen cyakil tkab Siba, na ntyo tetz Kataj yi ban cun mpakxiju xe palacioju, chij Mefi-boset bantz. 31Ma tetz Barzilai, yi aj Galaad, chon cwen mulen le tnum Rogelim tan quicheyen yi rey tan quicyen tzaj wi a Jordn, nin tan chijatxol quib tuch. 32 Nsken biin, na na xon i tul jun mutx tu jun yob. Ej nin te yi tiemp yi atij yi rey le tnum Mahanaim xcye i tan taklen cyakil yi mbi tajwen tetz yi rey, na yi i tetz chin ric nin. 33 Nintzun tal yi rey tetz Barzilai: Chumbalaj yi nink xomninu swej jalen Jerusaln, na list wutanen tan quicylenu. 34 Ban klo ta, poro coboxten yob atin tan inxomen nin teju jalen Jerusaln, 35 na na chinxom tul jun mutx tu jun yob, nin quit na chinnachon te yi tijlenil yi inwa, tuk wuca. Nin quit na chinxcye tan talchen yi ko ban atit yi cocal jun taklen nka qui. Mbi xac noc tetz jun latz teju ta? 36 Yi wetz in mantar itz ntin tan quicheyenu tan quicyen ponenu wi a Jordn. Ko yatz, mbi tzuntz na tzanu tan suken jun balaj oyatz swetz? 37Poro qui polo teru sbanu jun pawor swetz tan tkolu amal swetz tan impakxen le intanum bantz tzatzin cun chinquim, nin ban tzun chinmukxij kale e mukxet e intaj intxu. Ma jalu je jun incyajlej yi na biaj Quimam, ban tzoc i tetz chakumu, nin ban xomnin i teju. Ban sban i yi mbitz tajbilu tej i. 38 Ban bin, ban xomtzaj Quimam yi cyajlu skej. Ej nin tzimbne quib yi tajbilu te i. Ej nin cyakil yil jaku swetz list wutanen tan wukol teru, stzun Luwiy bantz. 39Quicyen tzaj tzun cyakil wunak wi a Jordn. Ma yi ntaxk icy yi rey wi a nintzun bentz tan kalen Barzilai nin tan stzublen xlajak stzi. Cwen tzun chijatxol quibtz. Pakxen tzun Barzilai le tetz tanum kale najlet i. 40Ma tetz yi rey, chon tzun benentz Gilgal nin xomij Quimam tej, scyuch cyakil yi e aj Jud. Nchatz jalaj te yi e aj Israel, e opontz. 41Ma yi cyoponen Gilgal, nintzun e ben yi e xonl Israelatz tan yol tetz yi rey, itzun cyaltz: I bin jalu ta, ilu kareyil, mbitzuntz, yi ntin e kaxonl yi e aj Jud na cyaj chixon teju? Na ntin e ja chixcon tan quicylenu tu yi teru najalu, yi quicyen tzaju wi a Jordn scyuch cyakil yi e sanlaru. 42 Ma cyakil yi e aj Jud, nintzun ben chitzawel chiyol yi e xonl Israelatz: Nxac na chich chiculu skej? na yi o ketz kajwutz kib tu kareyil. Chon ptzun na kawan quen te yi kareyil? At ptzun jun taklen kawutz quen te i? 43 Nim tcun ketz kaderech tan kalol yi i kareyil tziwutz itetz, na yi e kamam kate e bajxnak chixol yi e cyajl kajtzun kamam Jacow. Nxac tzun na
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL19,20

386

cxtzanwok tan telsen kakej? Na yi o ketz, bajx cunin nkatxum tan pakxen tzaj yi kareyil, chech bantz. Poro yi e aj Jud chin tlaj nin e ban tan yol chiwutz yi e aj Israel. jun scyeri e xonl Benjamn, yi na biaj Seba yi chin juntlen nin tajtzakl. I cyajl Bicri. Chon tzun at i Gilgal te yi na tzan yi jun banon ibatz chixol yi e xonl Jud scyuch cyakil yi e aj Israel. Nintzun xcon jun chun tan tan chimolchen cyakil yi e xonl Efran, itzun taltz scyetz: Quic ketz tu Luwiy jalu. Na quict kawutz quen te jun kaherens tejx, na quic balajil yi cyajl Isa-atz. Ban tcun kapakxij len xeak ketz kaamal. 2 Cyakil tzun yi e xonl Israelatz quit e pek tu Luwiy, nin chon chixomen te Seba, yi cyajl Bicri. Ma yi e xonl Jud yi najlche stzi a Jordn jalen te Jerusaln, qui nin cyaj cyen quilol yi chireyil. 3 Yi pakxen Luwiy le tetz palacio Jerusaln, nintzun cawun tan chilamxen yi lajuj cap txkel i tanen xe jun cal. Yastzun yi eas yi e cyaj cyen tan quicylen yi palacio. Nin cyaj cyen quicylom yi jun calatz tan qui cyelen ojk. Oc Luwiy tan chicachen nin tan chiquicylen, poro qui nin witbej tib scyuch. Nicun e ban chi jun xmalcan jalen yi nojen quen quimichil chiwutz. 4 Itzun yi nsken mbnix yi echk taklenatz, nintzun cawun Luwiy tetz Amasa: Ma jalu Amasa, chamwe cun cyakil yi e yaj aj Jud, nin yil tzel ox kej na waj yil cxulwok tzonej tzinwutz. 5 Benen tzun Amasa tan chichamlen, poro icy tib yi tajlal yi ox kejatz yi ntal Luwiy tetz. 6 Talol tzun Luwiy tetz Abisai: Xcyek Seba tan kapotzen mas swutz yi mban Absalom. Chastzun te swake yi cawl tzatz tan awoquen tetz bajxom chiwutz yi e insanlar. Joyaj puntil tan stzamlen chan na qui cunin batz, stew tib tulak echk tnum yi at tapij soltej, nin quit kaxcye tan stzamlen. 7Cyakil yi e sanlar e el le tnum Jerusaln, yi e yi ate jak cawl Joab, scyuch yi e aj Creta, tu yi e aj Gat, yi e quicylom tetz yi rey, nin cyakil yi e sanlar yi at chicatnakil tan oyintzi, nin e bentz tan stzamlen Seba. 8Ej itzun yi cyoponen nakajil yi jun chin cub yi at Gaban, nintzun el tzaj Amasa tan chiculchen. Ma tetz Joab, at cyen yi bech tetz, tetz oyintzi. Nin xe cul i at jun cchilu tul yi culbilil. Itzun yi ntaxk chicul quib, nintzun el txakx yi cchiluatz wuxtxotx. Jen tzun tzamol Joab junt tir. 9Te yi jen stzamol Joab yi xmatzi Amasa tan stzublen jalaj xak stzi nin kajlan nin tetz: Ban pe awutz witzun? 10 Qui nin el xtxum Amasa tetz yi mbi xac yi cchilu yi cyan tan Joab. Ma tetz Joab, ja xcon yi cchilu tan tan xuylen quen twankil nin sajen katzol yi wutz cul, nin el tzaj wokp cyakil yi lasu jalen yi tponen wuxtxotx. Jalcun quimen. Nketz tajwen tan witzen cun. Ma Joab tu yi titzun Abisai, nin e xom nin tan stzamlen Seba, yi cyajl Bicri. 11Cwen tzun txiclok jun sanlar cwent Joab xlaj yi wankil Amasa yi chon at nicyal yi be nin taltz: Cyakil yi eu yi na xon chiwiu te Joab nin te Luwiy, ban chixomninu te Joab! 12 Ma yi Amasa chuc na tol tib tul yi chel nicyal be tan paj quimichil. Ma yi tilol yi jun sanlaratz yi txiclij xlaj, yi cyakil yi e sanlar na chixcye cun tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

20

1At

Yi contrin yi mban Seba tetz

387

2 SAMUEL20,21

xmayen Amasa, nin octz tan telsen yi wankil Amasa nicyal be nin opontz tan stzi be nin je tkol jun xbuk tibaj tan tewen cun, na nin til i yi winin na chixcye cun sanlar tan xmayen yi wankil Amasa. 13 Yi mbnixen yi xtxolbilasej cyakil tzun e sanlar e xom nintz te Joab tan stzamlen Seba. 14 Ma Seba chon tzun ticyen lakak jujun kuj yi e aj Israel jalen yi tponen jen tzin le tnum Abel-bet-maaca. Ej nin cyakil yi e xonl Bicri e cham quib tej le jun tnumatz. 15 Ma yi cyoponen cyakil yi e sanlar yi xomche te Joab kale atit yi jun tnumatz, nin e octz tan weklen cub tan chijen ponen wutz tkan yi tapij. Nchatz e octz tan koplen xe yi tapij bantz sajen klo woc. 16 chinen tzaj tzun jun xnan yi chin list nin, yi cho at tib yi tapij: Quibit tzaju, chibneu jun pawor swetz: Cyaleu tetz Joab yi na waj chinjilon tetz. 17Yi tponen Joab nakajil yi tapij, nintzun saj jakol yi xnan tetz: Itzun iluatz ta Joab? Inatz in Joab. Bneu pawor tan tbiten cobox inyol ta. List in tan tbiten ayol. 18 Sajlen nin tu nintz na alchij Ko at jun taklen yi qui na el atxum tetz ban cben le tnum Abel tan jaklen awajtzakl, nin yatz nin na cyulejtz, na chixcye tan banlen tanen. 19I bin jalu yi o ketz o xonl Israel, nin o culutxum jak cawl kareyil. Ej nin at winin kej katnumil chiwutz wunak. Nxac tzun na tzanu tan joylen puntil tan kaxiten cun, na yi katnumil, chon at cwent Ryos. 20 Quil tzatxum yi junatz, na nkeratz wajbil tan xiten cun yi tnum. 21Na nkeratz puntilil na yi ketz kajbil itz tan stzamlen jun yaj yi na biaj Seba, jun xonl Efran. Na ja oc tan contrin te yi rey Luwiy. Akwok tzaj sketz, nin list atot tan cyajen cyen kilol yi atanum. Ban bin ta, list atot tan coxlen nin yi wi teru. 22 Jalucunin benen yi xnan tan tocsen chicul cyakil wunak yi najlche le jun tnumatz. Nin e octz tan tamlen len yi wi Seba, nin ben chijoliltz tetz Joab. Cawunen tzun Joab tan tocsen yi chun, yi na chaj yi ja tane yi oyintzi nin yi tajwen tan chipakxen cyakil yi e sanlar lakak chiamal. Ma tetz Joab, ja pakxij jalen Jerusaln tan yol tetz Luwiy. cyen tzun Joab tetz witz bajxom scyetz cyakil e sanlar yi ate cwent Israel. Ma tetz Benaa, yi cyajl Joiada, i cyajcawil yi e aj Creta scyuch yi e aj Gat. 24Ma tetz Adoram, i ajcaw ban cyen te cyakil echk akun yi tajwen tan bnixen tul yi tnum. Ma tetz Josafat, yi cyajl Ahilud, i tajtzib yi rey ban. 25 Ma tetz Seva, i yi ajtzib te cyakil yi echk xtxolbil yi mbajij. Ma tetz Sadoc tu Abiatar yastzun yi e witz pale. 26 Ma tetz Ira, yi aj Jair, i yi paleil yi rey Luwiy. 1Itzun bantz te yi tiemp yi na cawun tzaj Luwiy, cu jun chin wutzilen wej, yi ox cun yob ban. Toquen tzun Luwiy tan jaklen tkanil tetz Kataj Ryos, yi mbitzuntz yi wej. Stzawel tzun Kataj tetz Luwiy: Yi wej itz tan paj yi biyolnakin yi mban kajtzun Sal tu yi e tetz xonl, na nin e oc tan chibiylen cun yi e aj Gaban.r
r 21:1

23 Cyajen

Yi chibi yi e bajxom tetz sanlar yi ate cwent Luwiy

21

Jos 9:3-27.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL21

388

2 Benen tzun mantar Luwiy tan chichaklen tzaj yi e aj Gabanatz. (Yi e aj Gabanatz, nketz e xonl kajtzun Jacow, ma na e jun kuj amorreo, yi mbnix nak jun trat tan Josu scyuch tan qui chisotzajen.) Nintzun jak scyetz: 3 Mbi tajwen tan imbnol tan icheyen? Nin en tzimban tan chojlen yi il yi mbajij tzitej, bantz tkol Kataj, kaRyosil yi tetz banl junt tir skibaj yi o ketz, yi o tanum i? 4 Nketz chon mel kawi te pwok nka or, tuch kajtzun Sal nin scyuch yi e tetz xonl, ej nin nchatz quic rmeril yi nink koc tan quimsen jun chixolu. Ban bin tzitalwok swetz yi mbi i ilatz yi itetz itajbil tan imbnol. 5 Cyalol tzun yi e aj Gabanatz tetz Luwiy: Yi tajbil Sal itz tan kelsen cun swutz, nin tan kalajen len tulak echk kaamal yi at chixolu. 6 I bin yi ketz kajbil itz yi nink taku juk yaj sketz scyeri yi e xonl kajtzun Sal bantz chijen kachimbal swutz Kataj, tul yi amal Gabaa, kale nchuyet Sal, yi jun yi jenak xtxaol Ryos tan xconen tetz chireyilu yi eu xonl kajtzun Israel. Ban bin ko yatz itajbil. Ban che wak yi juk yajatz tzitetz, stzun yi rey bantz scyetz. 7Ej nin, tan tu yi trat yi banak Luwiy tu Jonatn swutz Ryos, yi chin xan nin, nintzun el kajab Luwiy te Mefi-boset, yi mamaj Sal. 8 Poro nin e txamxij yi cob tal jun xnan yi na biaj Rispa, yi mel Aja, yi cap txkel Sal tanen, yi na chibiaj, Armoni tu Mefi-boset. Nchatz e txamxij yi o tal jun xnan yi na biaj Merab, yi bajx mel kajtzun Sal yi njal tu yaj Adriel, yi cyajl Barzilai, yi aj Mehola. 9Nin e ben jatxol chikab yi e aj Gaban. Ma yi e cyetz nin e bentz tan chichimbajen swutz Kataj Ryos wi jun wutz. 10 Ma tetz Rispa, yi mel Aja, nin oc tkol yi bech tetz yi na chaj bis okl. Nintzun bentz kale atit chiwankil yi e almaatz nin ben joklok tib jun wutz cub. Chon tzun cyajen cyentz yi xeten yi cosech tetz cebada jalen yi xeten yi tiempil abal. Nin qui nin tak i amal scyetz e kus skej, nin qui nin tak i amal scyetz yi e smaron txuc lakbal tan cyoponen nakajil chiwankil yi e almaatz. 11Itzun yi tbital Luwiy yi yastzun ban Rispa, yi cap txkel kajtzun Sal tanen, 12 nintzun cawun tan ticylen tzaj chitzajil kajtzun Sal tu kajtzun Jonatn, yi chon at Jabes, cwent Galaad. Na yi e aj Jabesatz, yastzun yi e yi e benak le tnum Bet-sn kale e jet chimban chiwankil Sal tu yi tetz cyajl Jonatn wi yi tapij cyakun e filistey. Chon tzajen chimajol chikab yi e filisteyatz, na yastzun yi tiemp yi chichakonen yi e aj filistey te Sal le amal Gilboa. 13 Nchatz cawun Luwiy tan muklen chitzajil kajtzun Sal tu Jonatn, nin chiwankil yi e yi e jen chimban. 14Ma chitzajil kajtzun Sal tu Jonatn, chon mukxen tul yi nichil Cis yi taj kajtzun Sal, yi chon at le amal Sela, cwent Benjamn. Ja bajij quib yi ncawun yi rey Luwiy tej. Kalenas tzun stzawel Ryos chioracin tan taklen banl i squibaj yi tetz tanum.

bantz, yi e filistey e octz tan oyintzi scyej yi e xonl Israel. Cyelen tzaj tzun Luwiy, scyuch yi e tetz sanlar tan chicwen ponen tan oyintzi scyej. Ma yi Luwiy nim tcun kexij tul yi jun oyintziatz. 16 At tzun jun filistey yi na biaj Isbi-benob, jun scyeri e xonl yi e wunak yi nim wutz tkan, yi oc klo tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

15 Itzun

Yi claxen Luwiy tkab jun yaj yi nim wutz tkan

389

2 SAMUEL21,22

biylen cun Luwiy. Yi lans yi nxcon tan, itz mas ox arow talil, nin calij xe cul jun spar yi acaj bnixen. 17Benen tzun Abisai yi tal Sarvia tan cheyen Luwiy. Nin octz tan oyintzi tuch yi yajatz jalen cun cwen biyol. Tan tu yi xtxolbilas e oc yi e bajxom yi e sanlar tan talchen tetz Luwiy yi tajwen tan sukil i jun yol yi yatz witzbil tir yi xom i scyej tul jun oyintzi, na chon ajlij chicul te jun chireyil yi itzet. yi xomen tiemp nin bajij junt oyintzi scyej e filistey le amal Gob. Te yi jun tiratz, Sibecai yi husatit xcye tan quimsen cun jun scyeri e xonl yi e wunak yi nim wutz quikan, yi na biaj Saf. 19Ej nin nchatz tul junt oyintzi yi bajij scyej e filistey le amal Gob, xcye Elhann cyajl Jair yi aj Beln, tan quimsen cun jun yaj yi na biaj Goliat, yi aj Gat. Yi lans yi xcon tan nim tolewen, chi tolewen tkan jun scabte. 20 Ej nin nchatz bajij junt oyintzi scyej yi e filistey le amal Gat. Nchatz at junt yaj yi nim wutz tkan, yi chin gan nin i tan oyintzi. Coblaj cun wi kab nin coblaj cun wi tkan, kakchak le jujun. 21Nintzun octz tan xbajtzijen scyej yi e xonl Israel, poro xcye Jonatn yi cyajl Simea, yi stzicy Luwiy tan quimsen cun. 22 Yi cyaj wunakatz, yi e cun nim wutz tkan, e cun xonl Refa, yi aj Gat. Poro tircun e quim len tan Luwiy scyuch yi e tetz sanlar.
18 Itzun

Yi echk oyintzi yi jalnak scyej yi e wunak yi nim wutz quikan

22

jun bitzej yastzun xcon tan Luwiy tan taklen yi kajsbil tetz Kataj, nin tan tyoinen tetz yi claxen i tkab Sal nin chikab yi e mas contr. 2 Je yol iej: Kataj Ryos, ilu colol wetz, na nicycun ilu chi jun amal wutz cub kale na incol wib chikab incontr. Chon kuklij incul teju, na ilu colpinl wetz. 3 Na ilu yi wutz kotx kale na incolwit wib chikab e incontr. Nin chon cun tanenu chi jun makbil flech. Na tan tu yi teru poreru, ja chinclax. Nicun ilu chi jun wutz cub yi nim wutz tkan, kale na incolwit wib. Na ilu colol wetz tkab echk biyon. 4 Na wak inkajsbil teru Ta, na at winin keju. Nin yi na injak cheybil wetz teru, na ocu tan incolchen chikab yi e incontr. 5 Na sotz incul tan quimichil yi atin cun. Na chi ik yi pakbil mar nsaj swibaj. Nin ja chinxob tan yi chamil yi tojkbil a. Na nsken chintxamxij takun. 6 Quimichtlen tu atinet. Txant nin nopon chixol alma. 7 Mmel tzun intzi tan jaklen cheybil wetz teru Ta. Nin ja opon yi tokl walma kale atitetu.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Yi

Yi bitz yi bnixen tan Luwiy tan tyoinen tetz Ryos (Sal 18)

2 SAMUEL22
8

390

Nin ja tbitu intzi inkul. Sajen tzun jun chin wutzilen coblajnob. Nin cyakil yi wuxtxotx nyucan tan. Yucan cyakil wi munt tan yi chichben cul Kataj. 9 Ej nin el tzaj sib le ju tanen. Nin el tzaj kak tu xtxakak le stzi, yi nxcye tan stzesen cyakil echk taklen. 10 Cwen tzun ritol yi wutz tcyaj, nintzun saj Kataj le cunak tzaj. At jun coloj sbak, yi chin kek nin jak tkan. 11 Chon tzun jen tzaj i tibaj jun querub. Nintzun saj xicyintz yi jun querubatz. Sajen tzun jup tul cyekek. 12 Xcon yi tzotz tan, nin xcon yi sbakatz tan yi at a tul, chi ik jun mantial tetz oyintzi. 13 Ej nin te yi tetz pakpuchal, el tzaj cub abal tu xtxakak yi winin lamcanen. 14 Jilonen tzun Katajtz, yi witz Ryos, chi na ban kancyok yi winin na jincan. Na i yi witz Ajcaw tetz yi tcyaj tu yi wuxtxotx. 15 Nintzun saj coxol echk flech, yi xlitz cun. E el tunin xit yi tetz contr benen tzin. Tircun tzun e contratz, e loon tan. 16 Ej nin lajluchax yi txotx yi at xe mar. Nchatz ja lajluchax yi mbi at jak txotx. Yastzun bantz yi toquen Kataj tan cawsen yi e contr. Xew tu i xconk tan tan chicawsen. 17 Cwen tzaj tzun kab Ryos tan injen tzaj tul yi mar yi chin xe nin. 18 Ja chinclax tan tkab yi witz incontr, yi winin chamil, nin ja chinclax tan chikab yi e yi winin na chich chicul swej. Wech na at cun mas cyetz chichamil tzinwutz wetz. 19 Ja choc tan impilen te yi atin tul sotz culal. Poro yi Wajcaw ja oc tan incolchen. 20 Ja nel liwr tan. Nin ja chin clax tan, tan tu yi na pek i swej. 21 Yastzun ban i swej. Xomcyen tu te yi imbalajil. Xomcyen tu te yi skojal walma. 22 Na ilenin ja chinxom te yi tetz tajbil. Quic jun tir yi jak impaj yi cawl i. Quic jun tir yi jak nel xlaj yi tetz be. 23 At cyakil yi cawl i le inwi. Nin ilenin ja chinxom tej. 24 Ja injoy puntil tan inxomen te yi tetz tajbil. Ej nin ilenin ja inmak wib tan banlen echk taklen cachi. 25 Yastzun yi oy yi ja tak i swetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

391

2 SAMUEL22

Xomcyen tu te yi imbalajil. Xomcyen tu te yi en wutanen swutz i. 26 Wajcaw, na el cunu te yi yolu, scyetz yi e yi na chel cun te chiyol swutzu. Chumbalaj nin na banu, scyetz yi e yi ban na chiban. 27 At banl talmau squibaj yi e yi qui na chijuch quil. Ma scyetz yi e yab, quic mu tal banlu scyej. 28 Ilu colol cyetz yi e culutxum. Ma yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, na el chikej tanu. 29 Kataj ilu txekunl tetz imbe. Na na oc yi tzotz tanu tetz tkan skil tzinwutz. 30 Tan tu yi atu tan wucheyen, chinxcyek te jun coloj incontr. Tan tu yi atu tan wucheyen, ban nicy tibaj chitapij tan chibiylen. 31 Chin tzaknak cun cyakil yi na ban Kataj Ryos. Ban kukek kacul te yi sukint tan sketz. Na na oc i tan kacolchen yi o yi chon kuklij kacul tej i. 32 Quic junt Ryos at. Ntin cun Kataj Jehov. Na quic junt wutz cub at, tan kacolol kib tibaj, chi tanen kaRyosil. 33 Tan i na jal inchamil. Nin tan i na noc tetz tzaknak cun. 34 Tan i na chintzitpun chi na ban masat, yi na el ojkuj xolak echk wutz yi nim wutz tkan. 35 I chusul wetz tan oyintzi. Nin i na akon chamil inkab, tan kinlen tzaj echk coxbil flech, yi brons cun. 36 Wajcaw, ilu colol wetz. Tan tu banlu sjalok winin inxonl.s 37 Ilu nucul tetz imbe, tan qui injen jip. 38 Tan ilu ja chinxcye tan chitzamlen yi e incontr, yi chiloonen cyen wan, kalenas tzun nchimpakxij. 39 Puchij cunin nchisaj wan. Nin ja chicyaj jak wukan. 40 Ilu mmakon inwalor tan oyintzi. Tan ilu nchimeje yi e incontr tzinwutz. 41 Tan ilu nchelet ojk incontr tzinwutz. Ja chinxcye tan chisotzajen yi e yi ja chich chicul swej. 42 Ja chichin tan jaklen cheybil cyetz, poro cyal jun mmoc tan chicolchen. Ja chichin tetz Kataj, poro qui mmoc i tan quicheyen. 43 Joquij cun nche wulej, nin ja chiben tan cyekek.
s 22:36

Gn 3:16; 16:10; Sal 127:3-5.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL22,23
44

392

Ja chel inmasol chi na ban tzis. Ilu nchincolon chikab yi e intanum, yi ja choc tan contrin swej. Tan ilu ja noc tetz witz bajxom squibaj echk nacin. Na ja choc winin wunak yi qui wajsken chiwutz, jak incawl. 45 Jalcun ja chiban tanen yi wetz incawl. E awer nak, poro ja cyocsaj quib juy tzinwutz. 46 Ja chicotxcax yi e awer nakatz. Winin chilucnewen tan xow, yi cyelen tzaj le chitnumil tan yi chijatxol quib tinkab. 47 Yi Kataj, yi ketz kaRyosil, itz nin teratz. Kake bin kej i, na i quicylom ketz nin i colol ketz. 48 Ja ticysaj cul scyej e incontr. Tan i ja choc yi echk tnumatz jak incawl. 49 Na tan tu i ja chinclax chikab incontr. Nin tan i njalet inkej chiwutz. Ej nin tan tu i ja nel liwr chikab yi e biyol nakatz. 50 Ta, tan cyakil yi mbanu swej, tzintxole yi balajilu scyetz cyakil jilwutz wunak. Nin swake inkajsbil teru Ta. 51 Tan ilu na txaconet yi rey yi jenak xtxaolu. Na ilenin xomij yi xtxaxl talmau swibaj, nin xomok scyej e inxonl sbne opon tunintz, stzun Luwiy bantz tul yi tetz bitz.

23

echk yolej, itz yi echk witzbil yol yi talnak Luwiy: I inatz in Luwiy, yi cyajl Isa. I inatz yi yaj yi ja tak Ryos kej. I inatz yi rey yi ja je xtxaol yi Ryosil kajtzun kamam Jacow. I inatz yi jun aj bitz cwent Israel yi chin okbil nin na bitzin. Nin je na walej: 2 Yi espritu tetz Kataj na xcon intzi tan. Na na xcon intzi tan talchen yi tetz tajbil. 3 Yi ketz kaRyosil ja wit jilon, yi quicylom ketz ja tal swetz: Alchok yi tzaknak cun yi na oc tan pujlen xtisya, nin yi na cyek chi yi in, yi na chicawun, 4 chon tzuntz tanen chibalajil chi na je ul kej. Chon cun quitanen chi yi tkan kej, yi na je ul tul jun kej yi quic sbak at. Na na xcye tan txaxaxen yi chim tan, yi sken wit ac tan abal, stzun Ryos. 5 Yastzun mimban wetz tan cawun. Chastzun te stke chibanl yi e inxonl. Na ja suk Ryos yi tetz yol nin ja bixe tan tetz ben kej ben sak, nin yas tzun sbne.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Yi

Echk witzbil yol yi talnak Luwiy

393

2 SAMUEL23

Na i na akon amal swetz tan intxaconen. Nin list i tan banlen tanen cyakil yi wajbil. 6 Ma cyakil yi e mal nak, chelepon jolin chi na el jolin yi txix tkak, yi cyal jun na tzamon. 7 Xconk echk macl cyan tan jolen tkak, tan cyelen cun swutz. chibi yi e sanlar yi ate jak cawl Luwiy yi chin cham nin e: Joseb-basebet, yi cyajl Hacmoni. I yi bajxom squibaj yi cobt sanlar yi chin cham nin e. Na ja xcye i tan chibiylen cun waxak cient sanlar tul jun ntzi kej tan yi tetz lans. 9Yi cap sanlar yi chin cham nin itz Eleazar, yi cyajl Dodo yi ahohita. Atij i te Luwiy te yi cyaten le amal Pasdamim. Poro yi cyoquen yi e filistey tan oyintzi klo scyej, nintzun el ojk yi e xonl Israelatz tan xow. 10Poro yi Eleazaratz qui nin el ojk nin oc tan oyintzi nin tan chibiylen cun yi e filisteyatz jalen yi cubcaxen yi kab tan yi kexen te yi tetz spar. Te yi jun kejatz e txacon scyej yi e filistey tan porer Kataj. Itzun yi quilol yi e mas sanlar yi mbi ban Eleazar nintzun e xom nin wutz chicoc yi e aj filisteyatz tan majlen len yi echk taklen yi nsken cyetzaj tul yi oyintziatz. 11Yi toxen sanlar yi chin cham nin, itz Sama, yi cyajl Age yi aj Ara. Na yi cwen chichamol quib yi e filistey le amal Lehi, kale atit jalaj amal yi awij jun jilwutz txicun swutz, nintzun e el ojk yi e sanlar cwent Israel chiwutz. 12 Poro yi Sama-atz qui nin el ojk ma na ja xcye cun nicyal yi jalaj txotxatz tan colchen yi ujul chikab yi e filistey. Nin xcye i tan chibiylen cun. Te yi jun kejatz chaj Ryos yi tetz porer. 13 Ej nin at tzun jun tir te yi tiemp tetz cosech, yi at ox witz sanlar cwent Luwiy yi chin cham nin e, yi e cu tzaj tan cyoponen kale atit Luwiy le picy yi na biaj Adulam. Ej nin te yi jun tiempatz chon at chicampament yi e sanlar filistey le jocoj yi na biaj Refaim. 14Ma tetz Luwiy cho at le picy yi na biaj Adulam. Nin te yi tiempatz at jun kuj sanlar filistey, yi ate tan quicylomin le tnum Beln. 15 Sajen tzun jun chin saktzi te Luwiy nintzun taltz: Atulk jun tan taklen mu wuca te yi a yi na jetzaj tul julil a yi at swutz cun yi sawanil Beln! 16 Itzun yi ox witz sanlaratz yi chin cham nin e, nintzun e quicyentz tul chicampament yi e filistey tan cyoponen kale atit yi julil aatz yi at swutz yi sawanil Beln. Nintzun jetzaj mu a nin ben quicyaltz tetz Luwiy. Poro qui nin uca Luwiy tej, ma na nin el kojol yi aatz wuxtxotx tetz jun oy tetz Ryos. 17Itzun taltz: Kataj, quic rmeril tan jen incajal yi a-ej, na nicun chi ik yi chichel yi ox insanlarej, yi ja cyak quib tkab quimichil tan ticylen tzaj. Qui nin tzun je tcajal yi a-as. Yastzun e ban yi ox sanlaratz yi chin cham nin e. 18 Ma yi Abisai, yi titzun Joab, nin yi tal wutzilen na Sarvia, i yi witz bajxom scyej yi junaklaj sanlaratz, yi chin cham nin e. At jun tir yi nin xcye i tan chibiylen ox cient contr tan yi tetz lans. Tan yi xtxolbilas winin tzun kej jal chiwutz yi junklaj sanlaratz yi chin cham nin e. 19Jal mas kej chiwutz cyakil yi e mas. Chastzun te cyajen cyen i tetz chibajxom. Poro qui nin jepon kej i chi ban chikej yi ox witz sanlaratz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 8 Je

Chibi yi e balaj sanlar Luwiy

2 SAMUEL23,24

394

20 Ma Benaa, yi cyajl Joiada, yi aj Cabseel, i jun yaj yi chin cham nin, yi winin taklen mbnix tan. Xcye i tan chiquimsen cun cob cyajl Ariel, yi aj Moab. Ej nin at jun kej yi na tzan cun jun chin cub abal yi chon cwen i tul jun chin jul tan biylen cun jun len. 21Nchatz xcye i tan biylen cun jun aj Egipto, yi nim wutz tkan, yi cyan jun chin lans tan tan oyintzi. Ma tetz Benaa i tu tetz xtxamij xcon tan oyintzi. Poro xcye i tan majlen len yi jun lansatz tkab yi yajatz. Nin iten nin tetz lansatz xcon tan Benaa tan biylen cun. 22 Tan yi jun xtxolbilasej aklij mas kej i chiwutz yi junaklaj sanlaratz yi chin cham nin e, 23 poro qui nin jepon tej yi kej yi aklij scyetz yi oxt witz sanlar yi chin cham nin e. Tan tu yi chamil i yi nchaj, nintzun oc i-tz tetz chibajxom yi e sanlar quicylom tetz Luwiy. 24 Je chibi yi e sanlaratz yi chin cham nin e: Asael, titzun Joab; Elhann cyajl Dodo yi aj Beln; 25 Sama yi aj Harod; Elica, yi nchatz aj Harod; 26 Hekes, yi aj Paltit; Ira cyajl Iques, yi aj Tecoa; 27Abiezer, yi aj Anatot; Mebunai, yi aj Husa; 28 Salmn, yi ahohita; Maharai, yi aj Netofa; 29Heleb yi cyajl Baana, yi aj Netofa; Itai cyajl Ribai yi aj Gabaa, cwent yi amal tetz Benjamn; 30Benaa yi aj Piratn; Hidai, yi chon najlij tzi yi tal a yi na biaj Gaas; 31Abi-albn, yi aj Arba; Azmavet, yi aj Barhurim; 32 Eliaba, yi aj Saalbn; Jonatn, jun scyeri e xonl Jasn; 33 Sama, yi aj Arar; Aham cyajl Sarar, yi nchatz i aj Arar; 34Elifelet, yi cyajl Ahasbai, jun xonl Maaca; Eliam, cyajl Ahitofel, yi aj Gilo; 35 Hezrai, yi aj Carmel; Paarai, yi aj Arb; 36 Igal, cyajl Natn yi aj Soba; Bani, yi aj Gad; 37Selec, yi aj Amn; Naharai, yi aj Berot, yi ekum makbil flech tetz Joab, yi tal na Sarvia; 38 Ira, yi aj Jatir; Gareb yi nchatz i aj Jatir; 39tu Uras yi hitita. Yi tajlal cyakil yi e yajatz itz junaklaj tu juk chixonen.

tzun jun tir yi ja chich cul Ryos scyetz yi e xonl Israel. Ej nin xcon Luwiy tan tan taklen chicaws. Talol tzun Ryos tetz Luwiy: Ban coc tan cyajlen yi jatna chixonen yi e aj Israel, scyuch yi e aj Jud, yi atanum, stzun Ryos tetz. 2 Cawunen tzun Luwiy tetz Joab yi witz ajcaw scyej yi e tetz sanlar: Ban cben tulak yi jujun kuj katanum yi ate jen tzin le tnum Dan jalen cwen tzin le tnum Beerseba tan jesen jun list yi jatna chixonen yi e katanum. 3 Poro itzun taltz Joab tetz: Lok tzoc Kataj Ryos tan pucsen tajlal yi e katanum. Lok jal cien tir mas chixonen swutz yi e yi ate jalu. Ej nin lok tilu yil chijepon te yi jun tajlalatz. Poro max culu, ilu in reyil, mbi xac teru yi tzel xtxumu tetz yi jatna cyajlal yi katanum? 4Por mbnix yi cawl yi rey, nin qui nin xom wi i te yi cyajtzakl Joab scyuch yi e mas bajxom scyej e sanlar. Cyelen tzaj tzun Joab scyuch yi e mas bajxomatz swutz yi rey, nin e bentz tan jesen jun tajlal xonen. 5Quicyen tzun yi a Jordn. Chon tzun bnixen chicampament cyan nakajil yi tnum Roar, nin e xetij tan banlen yi akun tul yi tnum yi at nicyal yi jocoj yi chon na opon kale atit echk tnum tetz Gad tu Jazer. 6Nin e icytz jalen le tnum tetz Galaad tu Cades, cobox tnum cwent Israel yi chon ate le chiamal yi e hitita. Chon tzun cyoponetz Dan, nin yi
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

24

1At

Yi toquen Luwiy tan cyajlen yi e tetz tanum (1Cr 21:1-27)

395

2 SAMUEL24

cyelentzaj Dan chon tzun cyoponetz nakajil Sidn. 7Ej, nin yi cyelentz, chon tzun cyoponetz le tnum tetz Tiro. Ej nin mbnix yi sens cyan tulak echk tnum cwent e heveo tu yi e cananeo jalen yi cyoponen Beerseba, yi chon at cwen tzin. Bnixen yi tajlal cyakun te cyakil yi echk tnum cwent Israel. 8Beluj xaw tu junak kej e ban tan banlen yi jun tajlal xonenatz. Kalenatz tzun e pakxentz jalen Jerusaln. 9Tkol tzun Joab yi tajlal tetz cyakil e wunak yi ate cwent Israel tetz Luwiy. Yi cyajlal e yaj yi list e tan oyintzi itz waxak cient mil yi e aj Israel, nin o cient mil yi e aj Jud. 10 Poro tan yi xtxolbilatz, nin nachon Luwiy tej yi oc i tan juchlen til swutz Ryos, nintzun jakol i cuybil paj tetz. Itzun taltz: Max culu ta, na na chinachon tej yi ja cu in nucul jun chumam il swutzu, tan tu yi chinchuj mimban tan jesen yi tajlalatz. I bin jalu Ta, max culu swibaj yi in wetz, yi in chakumu. Nink cuyu impaj tan yi wajtzakl yi quic nin mu xac mimban swutzu, chij Luwiy bantz. 11Itzun le junt eklok, yi nsken cas Luwiy, toquen tzun Ryos tan yol tu yi elsanl stzi Ryos yi na biaj Gad, itzun taltz tetz: 12 Cun al tetz Luwiy yi na chintzan tan taklen amal tetz tan jen xtxaol jun scyeri ox xtxolbil. Nin list wutanen tan banlen tanen yi jun yil jepon xtxaol i. 13 Benen tzun Gad tan yol tetz Luwiy, nin txol i yi mbi cun tal Ryos tetz, nin tzun jak i tetz Luwiy: Ibin, jalu Ta Luwiy, je yol Ryosej: Mbi i ilatz yi awajbil, i pe juk yob wej yi cupon squibaj cyakil yi e atanum, nka ox xaw yil cxelepon ojk chiwutz yi e icontr, nka ox kej icaws tan jun jilwutz yabil yi chin xowbil nin? 14 I bin jalu ja noc wutz pem tan Kataj Ryos. Poro le wutz wetz wajtzakl, mas balaj yi nink katij ox kej kacawsatz tkab i, na chumam nin yi banl talma i skej, swutz yi chonk kacu chikab yi e wunak. 15 Sajen tzun chakol Ryos jun chin yabil squibaj cyakil yi e xonl Israel. Xeten nin ban te jun jalchanas jalen yi jen ponen te ox kej, yi bixbant. Cyakil tzun yi e xonl Israel e loontz, yi e yi najlche Dan, jalen te yi tnum Beerseba. Yi tajlal yi e yi e quim tan jun chin yabilatz, itz oxcal tu lajuj mil wunak. 16 Ej list tanen yi ngel cwent Kataj tan chicawsen yi e aj Jerusaln, yi sajen jun chin bis te talma Kataj yi benen tilol yi caws yi na tzan yi ngel tan banlen benen tzin cwent Israel, nintzun cawuntz tetz: Ja binas. Makaj awib te yi na ctzan tan banlen. Chon tzun at yi ngel nakajil yi er tetz yi yaj Arauna, yi jebuseo, yi na tzan yakpen triw tan yi tetz wac. 17Itzun yi benen tilol Luwiy yi ngelatz, yi na tzan tan taklen chicaws wunak, nintzun taltz tetz Kataj: Max culu Ta, in yi aj paj! In yi juchul il! Quic mu tal quil yi e tal prow wunak, yi ja chisotz. Ink klo yi jun yi tajwen tan cawsen, scyuch yi e innajal. 18 Ej itzun te iten nin kejas nintzun opon Gad tan yol tetz Luwiy itzun taltz tetz: Tajwen tan abenen kale atit yi er tetz Arauna, nin tajwen tan jen abnol jun patbil txixwatz swutz Kataj Ryos. 19Nintzun ban Luwiy quib yi ntal Gad tetz, chi cawunin Kataj Ryos tetz Gad. 20Ma yi benen tilol Arauna, yi tzan chijen ponen yi rey scyuch yi e chakum tej i, ja ben tan chiculchen. Nin cu mejlok swutz yi rey. 21Itzun taltz: Max culu Ta, in tu chakumu mbitzun mmulu tan inxajsen? Na klo waj tzinlok yi amal yi na xcon awan tan yakpen triw, na na waj bnix jun patbil tan paten jun intxixwatz swutz inRyosil tan cuswutzil swutz i ko ptzunl tane yi yabil yi chin xowbil nin, yi na tzan tan kacawsen.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

2 SAMUEL24

396

22 Cu bin, ta. Ban tetzaju yi amal yi na taju tan patulu yi echk xtxixwatzu. Ej nin nchatz ban xcon yi cobox inwacej tetz xtxixwatzu. Ej nin at echk yucu tu echk macl yi ban xcon tanu tetz si. Ban xcon cyakil tanu. 23 Na swoye cyakil yi echk taklenej teru. Ej nin lok xcyeu tan maysen cul yi Ryosilu, stzun Arauna bantz. 24 Ntyo tzatz yaj, poro tajwen cun tzinchoje jamel cyakil, na quil wak jun intxixwatz tetz inRyosil yi oy tu, ma na tajwen tzinchoje jatna jamel, stzun Luwiy bantz. Lokol tzun Luwiy yi amal, tu echk mam tor tan nicy cient pi sakal. 25 Jen tzun bnol Luwiy jun patbil chitxixwatz, nin octz tan paten cobox xtxixwatz tibaj. Nchatz toy echk oy yi na chaj yi ja wit jal yi tzatzin paz chixol tu Kataj junt tir. Tbital tzun Kataj Ryos yi cuswutzil nin octz tan maklen chicaws wunak. Tanewen tzun ban yi jun chin wutzilen yablilatz, tul cyakil yi amal cwent Israel.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESDRAS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi liwr Esdras tu yi liwr Nehemas, junit tanen tul chibiblia yi e judiy, na na jilon yi cob liwratz te itenin xtxolbil te yi mbi banake yi e judiy yi e pakxen tzaj Jerusaln. Nchatz at winin xtxolbil yi at le liwr Esdras yi quic at le yi liwr Nehemas. Poro nchatz yi liwr Nehemas at winin xtxolbil yi quic at tul yi liwr Esdras. Ma jalu, at jun jatxbil xol yi na kil tul yi cob liwratz itz: Yi Esdras i jun pale, nin mas na tzan i tan xtxumlen yi en sban tan chixomen yi e xonl Israel te yi tajbil Kataj Ryos. Ma tetz Nehemas i jun gobernador, nin mas na tzan i tan xtxumlen yi en sban tan jesen pon junt tir yi tapij yi at soltej tnum Jerusaln. Nin yi tetz takun, itz tan chiquicylen yi e wunak, nin tan cawun squibaj yi e sanlar. Poro nchatz oc i tan joylen puntil tan chichuslen yi e wunak tan kukewen chicul te Ryos, na i jun yaj yi winin ja tek chi Ryos. Ma tetz Esdras i tziban cyen yi en cun ban yi cyelen tzaj Zorobabel scyuch jun coloj judiy yi ate tzaj pres jak cawl yi rey cwent Babilonia.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 12) na tal yi nicyna chixonen yi cyelen tzaj Babilonia te yi bajx tir. Yi cap wekl (Cap. 36) na tal yi en cun e ban tan jesen junt tir yi templo; nin yi en cun e ban tan tyoin tetz Kataj Ryos. Yi toxen wekl (Cap. 710) na tal yi en cun ban yi pakxent Esdras Jerusaln, scyuch junt colojt xonl Israel yi ate tzaj pres jak cawl yi rey cwent Babilonia. Nchatz oc il i tan xtxumlen yi en sban tan chixomen yi e tetz tanum te tajbil Ryos.

bantz te yi bajx yob yi na cawun Ciro yi rey tul yi amal Persia, nintzun oc tkol Kataj Ryos le xtxumun Ciro tan telen jun cawl scyetz cyakil wunak. Benen nin tzun e ban yi e chakum tan talchen yi jun stziblalatz tulak echk tnum. Nchatz ben stzibal echk cart tan tponen benen tzin. Oc tkol Kataj Ryos yi jun ajtzaklatz le wi Ciro tan telen cun te yi yol i yi talnak tetz Jeremas, jun scyeri e chakum i.a 2 Je yol Ciro yi kareyil yi na cawun le kaamal Persia: Yi Jehov, yi chiRyosilu, yi taw yi tcyaj, ja tak i amal swetz tan incawunen squibaj yi echk
a 1:1

1Itzun

Yi cawl yi el tan Ciro, yi rey (2Cr 36:22-23)

2Cr 36:21; Jer 25:11; 29:10.

397
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESDRAS1,2

398

mas tnum benen tzin. Ej, nin ja chimbixe tan i tan imbnol jun tetz cal le tnum Jerusalnb cwent Jud. 3 Chastzun te, alchok scyetz scyeru yi eu tanum Ryos, at amal tetz cyeru tan chibenenu Jerusaln cwent Jud tan banlen yi cal tetz Jehov chiRyosilu, yi chon najlij le amalatz. 4Nin cyakil yi e yil chiben, quic na ban mbi amalil lchisitet. Tajwen chicheyxij cyakun yi e chiwisin tan sakal, oro tu echk mebil, nin echk awun, chi tanen wac. Yastzun tajwen tan cyakol. Apart yi pwok yi ban cyak tan jesen yi templo. quibital yi cyajcawil yi jujun kuj xonl Jud tu yi cyajcawil yi e xonl Benjamn, scyuch yi e pale, nin yi e mas xonl Lev, nintzun e txumtz tan chibenen Jerusaln tan jesen yi cal Kataj, na i makon cyen yi jun txumunatz le chiwi. 6 Ma yi chiwisin, yi e ten judiy, nintzun e cheyan scyej, na nin cyak sakal, oro, tu echk mas mebil, tu e wac, nin echk taklen yi winin jamel. Ej, nin nchatz cyak echk mas oy. Nin tetz cun cyalma cyakol. 7Ma tetz rey, nin tak i yi echk macl yi colij xe yi calil yi tetz ryosil. Na yi echk maclatz Nabucodonosor ulsan, na chon sajen tcyal i xe cal Ryos yi at Jerusaln.c 8 Cawunenin tzun yi rey tetz Mitrdates yi colol pwok, tan tkol i yi echk maclatz tetz Sesbasar, yi gobernador cwent Jud. 9Je yi cyajlal yi echk maclatz: junaklaj lmak lak yi oro cun, jun mil lmak lak yi sakal cun, junak beluj cchilu, 10junaklaj lak yi oro cun, cyaj cient tu lajuj lak yi sakal yi ajnak tzaj mu tal yi clasil, nin jun mil echk mas macl. 11Tircun yi echk maclatz yi aklij, itz o mil tu cyaj cient. At macl yi oro cun, nin at yi sakal cun. Cyakil yi echk maclatz, aj tcyal Sesbasar yi chipakxen junt tir Jerusaln scyuch yi e mas aj Jud, yi elnake xit benen tzin. 1-2 Je chibi yi e, yi e pakxij junt tir Jerusaln, nin yastzun e yi itznake Jud yi benake pres tan Nabucodonosor, yi rey cwent Babilonia. Yi cyoponen Jerusaln, at e, e naje tnum, nin at e, e naje le echk amal cwent Jud. Chon baj cyoponen lakak chiamal. Ej, nin yi chibajxom itz: Zorobabel, Josu, Nehemas, Seraas, Reelaas, Mardoqueo, Bilsn, Mispar, Bigvai, Rehum nin Baana. 3 Je cyajlal yi e yi e pakxij: Yi e xonl Paros, itz cob mil tu jun cient tu oxcal tu coblaj chixonen. 4Yi e xonl Sefatas, itz ox cient tu oxcal tu coblaj chixonen. 5 Yi e xonl Ara, itz juk cient tu oxcal tu olaj chixonen. 6 Yi e xonl Pahat-moab, nka yi e xonl Josu tu Joab, at cob mil tu wajxak cient tu coblaj chixonen. 7Yi e xonl Elam, itz jun mil tu cob cient tu nicy tu cyaj chixonen. 8 Yi e xonl Zatu, itz beluj cient tu cawunak o chixonen. 9Yi e xonl Zacai, itz juk cient tu oxcal chixonen. 10Yi e xonl Binuy, itz kak cient tu cawunak cob chixonen. 11Yi e xonl Bebai, itz kak cient tu junak ox chixonen. 12 Yi e xonl Azgad, itz jun mil tu cob cient tu junak cob chixonen. 13 Yi e xonl Adonicam, itz kak cient tu oxcal tu waklaj chixonen. 14Yi e xonl Bigvai, itz cob mil tu nicy cient tu kak chixonen. 15 Yi e xonl Adn, itz cyaj cient tu nicy cient tu cyaj chixonen. 16 Yi e xonl Ater, nka yi e xonl Ezequas, itz jun mutx tu wajxaklaj chixonen. 17Yi e xonl Bezai, itz ox cient tu junak ox chixonen. 18 Yi
5 Yi

Yi chipakxen yi xonl Israel Jerusaln

b 1:2

Is 44:28; 45:1-4.

c 1:7

2R 24:13; 25:13-16; 2Cr 36:10, 18.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

399

ESDRAS2

e xonl Jora, itz jun cient tu coblaj chixonen. 19Yi e xonl Hasum, itz cob cient tu junak ox chixonen. 20Yi e aj Gibar, itz jun mutx tu olaj chixonen. 21Yi e aj Beln, itz jun cient tu junak ox chixonen. 22 Yi e aj Netofa, itz nicy cient tu kak chixonen. 23 Yi e aj Anatot, itz jun cient tu junak wajxak chixonen. 24Yi e xonl Bet-azmavet, itz cawunak cob chixonen. 25Yi e aj Quiriat-jearim, tu Cafira, nin Beerot, itz juk cient tu cawunak ox chixonen. 26 Yi e aj Ram tu Geba, itz kak cient tu junak jun chixonen. 27Yi e xonl Micmas, itz jun cient tu junak cob chixonen. 28 Yi e aj Betel tu Hai, itz cob cient tu junak ox chixonen. 29Yi e xonl Nebo, itz nicy cient tu cob chixonen. 30Yi e xonl Magbis, itz xkancap cient tu kak chixonen. 31Yi e xonl yi junt Elam, itz jun mil tu cob cient tu nicy tu cyaj chixonen. 32 Yi e xonl Harim, itz ox cient tu junak chixonen. 33 Yi e aj Lod tu Hadid nin Ono, itz juk cient tu junak o chixonen. 34Yi e aj Jeric, itz ox cient tu cawunak o chixonen. 35 Yi e aj Senaa, itz ox mil tu kak cient tu junaklaj chixonen. 36 Ma yi e pale yi e xonl Jedaas nin e xonl Josu, itz beluj cient tu oxcal tu oxlaj chixonen. 37Yi e xonl Imer, itz jun mil tu nicy cient tu cob chixonen. 38 Yi e xonl Pasur, itz jun mil tu cob cient tu cawunak juk chixonen. 39Yi e aj Harim, itz jun mil tu juklaj chixonen. 40 Ma yi e levita, yi xonl Josu tu Cadmiel, nchatz e xonl Hodavas, itz oxcal tu cyajlaj chixonen. 41Ma yi e ajbitz yi e xonl Asaf, itz jun cient tu junak wajxak chixonen. 42 Ma yi e quicylom puert, yi e xonl Salum, scyuch yi e xonl Ater, Talmn, Acub tu e xonl Hatita, nin yi e xonl Sobai, itz jun cient tu junak belujlaj chixonen. 43 Ma yi e yi na chixcon le templo itz: Yi e xonl Ziha, scyuch yi e xonl Hasufa tu Tabaot, 44scyuch yi e xonl Queros, Siaha tu Padn, 45 scyuch yi e xonl Lebana tu Hagaba, tu Acub, 46 scyuch yi e xonl Hagab tu Salmai, tu Hann, 47scyuch yi e aj Gidel tu Gahar tu Reaa, 48 scyuch yi e aj Rezn tu Necoda, tu Gazam, 49scyuch yi e aj Uza, Paseah, Besai, 50scyuch yi e aj Asena, Meunim, Nefusim, 51Bacbuc, Hacufa, Harhur, 52 Bazlut, Mehda, Harsa, 53 scyuch yi e xonl Barcos, Ssara, Tema, 54scyuch yi e xonl Neza, nin scyuch yi e xonl Hatifa. 55 Ma yi e yi xconake tu Salomn, itz yi e xonl Sotai tu Soferet, tu Peruda, 56 scyuch yi e xonl Jaala, Darcn, Gildel, 57scyuch yi e xonl Sefatas, Hatil, Poqueret-hazebaim nin Amn. 58 Yi cyajlal yi e yi na chixcon le templo, scyuch yi chixonl yi e mos Salomn, itz ox cient tu jun mutx tu coblaj chixonen. 59Ma yi e yi e saj tulak echk tnum, Tel-mela, tu Tel-harsa, tu Kerub, Adn nin Imer, quinin lajluchax yi ko e mero xonl Israel nka qui. Ej, nin yi eatz itz: 60 Yi e xonl Delaa tu Tobas, nin Necoda. Itz kak cient tu nicy tu cob chixonen. 61Nchatz yi e chixonl yi e pale, itz yi e xonl Habaa tu Cos, nin Barzilai, yi jun yi ume te jun scyeri yi e mel Barzilai yi aj Galaad. Chastzun te toclen chibi tetz Berzilai. 62 Cyakil yi eatz, oc joylen chibi le liwr kale tzibanet chibi cyakil yi e xonl Israel, poro quinin jal chibi. Chastzun te cyelen lajun chixol yi e pale. 63 Nchatz tal yi gobernadord scyetz tan qui chiwanen te yi echk oy yi na opon tetz chiwa yi e pale, jalen cun yil jal jun pale yi ban xcon yi Urim tu Tumime tan tan lajluchaxen yi ko bintzi nin e pale nka qui.
d 2:63

Esd 1:8.

e 2:63

Ex 28:30; Nm 27:21; 1S 14:41.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESDRAS2,3

400

64 Yi cyajlal cyakil yi e xonl Israelatz, itz cawunak cob mil tu ox cient tu oxcal tu lajuj chixonen. 65 Poro quinin e oc yi chiesclaw tajlal. Nin yi e chiesclawatz, itz juk mil tu ox cient tu junak juklaj chixonen. Nchatz at cob cient ajbitz yi e yaj tu xnan yi qui e oc tajlal. 66 Nchatz at juk cient tu junak waklaj chichej tu cob cient tu cawunak o chimula. 67Nchatz at cyaj cient tu junak olaj chicamey, nin kak mil tu juk cient tu junak chiburu. 68 At tzun e, e baj opontz le templo tetz Kataj yi at Jerusaln, nin baj cyoyil echk balaj oy tan jesen pon junt tir yi cal Kataj. 69Nchatz baj cyakol pwok tan jesen pon yi akun. Chon xomen cyen tej yi mbi cun at scyuch. Molxij echk lajuj lo quintal tu nicy oro cyan. Nchatz molxij echk oxcal lo quintal sakal. Nin molxij jun cient bech cyetz pale cyakun. 70 Yi e pale scyuch yi e levita, scyuch jujunt xonl Israel, chon e baj cyajen cyen tan najewen Jerusaln. Ma yi e ajbitz scyuch yi e quicylom sawan, scyuch yi e yi na chixcon le templo, scyuch yi e mas xonl Israel, chon e cyajen cyen tulak cyetz chiamal.f

bantz yi tucumulen yi jukin xaw tetz yi yob, nin te yi nsken chibaj naje yi e xonl Israel swutzak yi chiamal, nintzun e mol quibtz chicyakil cun le tnum Jerusaln.g 2 Ma cyetz Josu, yi cyajl Josadac scyuch yi e mas pale, tu Zorobabel yi cyajl Salatiel, tuml cyakil yi e chixonl, nin e oc tan banlen jun patbil chitxixwatzh tan paten cyoy tetz Ryos chi na tal yi ley Moiss, yi chakum Ryos. 3 Ej, nin chon jen chibnol junt tir tibaj yi xe yi antiw yi xitnak. Ja chixob scyetz yi e chicontr yi najlche chinakajil, poro quinin nchitane tan banlen yi jun patbil chitxixwatzatz. Ma yi bnixen, cyakil jalchan nin cyakil cwen kej,i e oc tan paten chitxixwatz tibaj tan taklen kej Kataj. 4Nchatz e oc tan banlen tanen yi jun wutzilen nim kej yi na biaj Tetz Scabte,j chi yi ley yi tzibant cyen. Nin cyakil kej e oc tan paten chitxixwatz chi tanen chicstumbr, nin cyak cyakil yi cyoy yi tajwen tan cyoyil. 5 E pat yi chitxixwatz yi tajwen tan chipatil cyakil kej, nin e ban tanen yi kej tetz yi ne xaw, na yastzun yi echk kej yi bixbant cyen tan taklen kej Kataj.k Nin at winin e yi tetz cun cyalma ja chopon tan toyen yi chitxixwatz yi chigan tu. 6 E xetij tan paten cyoy tetz Kataj le bajx kej tetz yi jukin xaw te yi yob. Nin te yi tiempatz yastzun taxk xetij banlen yi cal Kataj Jerusaln. 7Poro nintzun e txumtz tan banlen yi cal Kataj, cyak pwok scyetz yi e bnol cal tan banlen yi akun. Nchatz e ban scyej yi e seol tze. Nin nchatz cyak ixin triw, tu aceit scyetz yi aj Tiro tu Sidn, tan chibenen tan ticylen echk tze yi cedro jalen wiwtz Lbano, nin tan sajen cyan wi mar, tan tulen Jope yi at tzi mar. Yastzun cyulejtz, chi yi permis yi tak yi rey Ciro cwent Persia scyetz. tzun cyoquentz tan akun tan banlen yi cal Kataj. Oc Zorobabel yi cyajl Salatiel, tu Josu yi cyajl Josadac. Nchatz e ban yi e pale scyuch yi e
f 2:70 1Cr 9:2; Neh 11:3. g 3:1 Neh 7:738:1. h 3:2 Ex 27:1. 23:33-36; Nm 29:12-38; Dt 16:13-15. k 3:5 Nm 28:1129:39. i 3:3

1Itzun

Yi toquen banlen yi patbil chitxixwatz

8 Tircun

Yi cyoquen tan banlen yi cal Kataj Jerusaln

Ex 29:38-42; Nm 28:1-8.

j 3:4

Lv

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

401

ESDRAS3,4

xonl Lev, scyuch cyakil yi e yi e ul junt tir Jerusaln. E xetij te yi akun tul yi cap xaw tetz yi cap yob yi cyunlenix. Nin yi e yi e oc sju yi akun itz yi e xonl Lev yi nsken tzak junak yob cyakun. 9Ma tetz Josu scyuch yi e cyajl, scyuch yi e mas xonl, junit e ban cyetz tan akun scyuch yi e xonl Cadmiel, scyuch yi e tetz cyajl, na e cun xonl Jud. Nchatz junit e ban scyuch yi e xonl Henadad, yi e xonl Lev. E tzun e bajx cun tan tiwlen yi akun te cal Kataj. 10 Yi xeten cusen xe yi cal Kataj, nintzun e opon cyakil yi e pale. Tircun chiwekon quib tu yi bech cyetz tetz pale, nin cyan len jujun chun cyan. Nchatz e ban yi e xonl Lev, yi e tu Asaf, cyan echk macl cyan tan taklen chikajsbil tetz Kataj, chi yi talnak Luwiy yi toquen tetz chireyil yi e xonl Israel.l 11At jun kuj na chitzan tan bitz, nin at junt kuj na tzawen tzaj yi bitz, nin je na cyalej: Katyoink tetz Kataj, na chumbalaj nin yi banl talma i,m nin quinin bajsben tetz yi banl talma skibaj yi o xonl Israel, chech. Winin chichinen tan bil tzatzin ate cunt tan taklen chikajsbil tetz Kataj, na yastzun cwen xe yi cal Kataj. 12 Ma yi e pale, scyuch yi e mas xonl Lev, scyuch yi e wi banl chiwi yi jujun kuj xonl Israel yi sken tijin chicul, nin yi quilnak yi bajx cal Kataj, winin cyoken yi cwen xe yi acaj cal. Nin winin e yi winin cyoken tan bil tzatzin yi ate cunt. 13 Winin okl ate cunt tircun, na winin e yi na chichin tan yi tzatzin yi ate cunt. Nin at e na chok tan bis, chin chiwi nin tan okl, nin tan sich, nin kajpen nin na icyet chiwi. bantz, yi quibital yi e kacontr yi o aj Israel, yi o xonl Jud tu Benjamn, yi na katzan ketz tan banlen yi cal Kataj, wech na inak kulen junt tir le kaamal, 2 nintzun e ultz tan yol scyetz Zorobabel tu Josu, nin scyetz yi e kawi banl wi, itzun cyaltz: Eu xonl Israel, cuj pe cyanu yil koc ketz tan quicheyenu tan banlen yi cal Kataj? Na nchatz o, nicun o scyuchu, na junit Ryos na kaculaj scyuchu, nin na kapat ketz katxixwatz swutz i jetz te yi tiemp tetz Esar-hadn yi rey tetz Asiria yi o ulsan tzonej.n 3 Poro nin cyal Zorobabel tu Josu scyuch yi e mas bajxom yi quic rmeril, nin je cyal scyetzej: Quic rmeril tan cyoquenu tan banlen yi cal Kataj, yi ketz kaRyosil yi o xonl Israel, na tajwen tan bnixen kan ketz kachuc, chi yi cawl yi tak kawutzilen Ciro yi rey cwent Persia. 4 Yi quibital yi e kacontr yi xtxolbilatz, nintzun chich chicul skej, nin e oc tan tocsen chicul yi e mas aj Jud tan qui cyoquen il tan akun. 5Nchatz cyak pwok scyetz cobox bajxom yi na chicawun jak cawl yi rey, tan qui cyakol amal tan banlen yi cal Kataj Ryos. Yastzun e ban te yi tiemp yi ncawun Ciro yi rey, jalen te yi tiemp yi ncawun Daro yi rey. 6 Ma te yi tiemp yi toquen cyen Asueroo tetz rey, nintzun ben uj cyan tan kaxochlen yi o aj Jud yi ato Jerusaln. 7Nchatz e ban yi toquen cyen
l 3:10 1Cr 25:1; 2Cr 29:25-30. m 3:11 1Cr 16:34; 2Cr 5:13; 7:3; Sal 100:5; 106:1; 107:1; 118:1; 136:1; Jer 33:11. n 4:2 2R 17:24-41. o 4:6 Est 1:1. p 4:7 Neh 1:1.

1Itzun

Yi chixcyewen yi e contr tan maklen yi akun

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESDRAS4

402

Artajerjesp tetz rey cwent Persia. Yi Bislam, Mitrdates, Tabeel scyuch yi e mas cyuch, nin ben chitzibal jun uj swutz Artajerjes yi rey tan kaxochlen yi o aj Jud. Nin yi uj yi bnix cyan, bnix cyan le chiyol, nin tan yi echk letra yi na xcon cyakun yi e arameo. 8 Nchatz ban yi witz bajxom yi na biaj Rehum tu yi tetz tajtzib yi na biaj Simsai, nin ben chitzibal jun uj tetz Artajerjes yi rey tan taklen kil yi o aj Jerusaln. 9-11Yi tzibanl tetz yi ujatz itz Rehum tu yi tajtzib Simsai, scyuch yi e mas ajcaw, scyuch chibajxom yi e sanlar, nin yi e mas ajcaw cwent Persia, Erec, Babilonia tu Susa, yi na alchij Elam tetz. Tircun junit e ban scyuch yi e mas ajcaw yi ate lakak echk mas tnum, yi at jak cawl yi witz ajcaw Asnapar, nin chon cyulen tan najewen le echk amal cwent Samaria tu echk amal swutz octzaj yi tzanla Eufrates. Je na tal yi cartej yi opon swutz Artajerjes yi rey: Yi ujej, itz tetz teru yi witz kareyil Artajerjes, nin ja bnix kan yi o yi o chakumu, yi ato le echk amal swutz octzaj yi tzanla Eufrates. 12 Ilu kareyil, na kaj kal teru: Yi e judiy, yi tak kareyil amal scyetz tan cyulen junt tir le chiamal Jerusaln, na chitzan tan banlen ban tetz yi chitnumil, na na chitzan tan banlen yi tapij soltej yi tnum. Ej, nin chocopon tan contrin skej, na e pajol cawlu. 13Chastzun te na katzan tan talchen teru, na yi kol chixcye tan banlen yi chitnumil, nin tan jesen junt tir yi tapij, quit chichoj yi alcawal tu echk cutxuj, tu echk mas pwok yi na saj chixol. Ej, nin tan paj yi quil cyak, quil jal mas bambilu. 14Ilu kareyil yi o ketz yi ato jak cawlu qui na kaj yil bajij yi jun xtxolbilatz teju, chastzun te ja katxum tan benen katzibal yi jun ujej tan talchen teru. 15Ilu teru kareyil, ban tcun yi nink tzocu tan joylen yi echk uj yi colij cyakun yi e ajcaw sajlen, nin stileu kale na talwit yi e yi ate le yi jun tnumatz, e len cun pajol cawl, nin chin xowbil nin e yil choc tetz kacontr. Nketz ntin tetz ketz, ma na tetz cyakil nacin benen tzin, na yastzun e banak sajlen. Nin yastzun quil yi cwen woquin yi chitnumil. 16Ma jalu, ilu kajcaw, na katzan tan talchen yi xtxolbilej teru na yi kol chixcye tan banlen junt tir yi tnum tu yi tapij soltej, tzelepon keju nin quit xcyeu tan chicawen. Nin tan yi xtxolbilatz, nchatz chibne cyakil yi e mas nacin yi ate swutz octzaj yi tzanla Eufrates, chech yi e bajxomatz ban nintz tul yi uj yi opon swutz yi rey. 17Yi tponen yi uj swutz yi rey, nintzun saj bnol junt uj tan talchen scyetz yi e ajcawatz, nin je na talej: 18 Na waj yil wal mu tal tzitetz te yi jun uj yi ulnak itan tzinwutz, yi jenakt itxixpulwok le ketz kayol. Ja je silen tzinwutz. 19Nchatz ja noc tan joylen tkanil yi en tanen yi jun tnumatz, nin bintzinin, yi jun tnumatz chin cachi nin, na e cun pajol cawl yi e wunak yi ate tcul, nin ala tir e oc tan contrin scyej mas tnum. 20Nin le yi jun tnumatz, e jal balaj rey yi e cawun tibaj cyakil echk amal toquen tzin, kale atitet yi tzanla Eufrates. Nin ja choc cyakil wunak jak chicawl, na ja chichoj echk alcawal tu echk cutxuj scyetz. 21Chastzun te na waj yil ben mantar itanwok tan chimaklen te yi akun. Quit tzoc kbal yi akun, jalen cun chincawun junt tir yi kol bnix nka qui. 22 Elich yi cawlej te icul, na ko tzun chixcye tan kaxiten tircun, chij yi rey ban nintz. 23 Yi toponen yi ujej tkab Rehum, nin yi jen silen swutz i tan Simsai yi tajtzib, nin yi quibital chicyakil cun scyuch yi e mas ajcaw, lajkel nin tzun e benentz Jerusaln tan chimaklen yi e judiy yi na chakuj. 24Chastzun te quit
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

403

ESDRAS4,5

oc akun te yi cal Kataj yi at Jerusaln, jalen te yi telen cap yob tan Daro yi rey tan cawun tibaj yi amal Persia. bantz nintzun cyal yi cob elsanl stzi Ryos yi Hageoq tu Zacaras yi cyajl Iddo, scyetz yi e judiy yi najlche Jud, scyuch yi e yi ate Jerusaln yi echk xtxolbil yi tal Ryos scyetz. 2 Yi quibital Zorobabel yi cyajl Salatiel, tu Josu yi cyajl Josadac, yi echk xtxolbilatz yi tal Ryos tetz Hageo tu Zacaras, nintzun choc junt tir tan akun tan banlen yi cal Kataj Jerusaln. Nin xomche yi e elsanl stzi Ryosatz tan quicheyen. 3-4Poro yi quibital Tatnai, yi gobernador yi na cawun le echk amal swutz octzaj yi tzanla Eufrates, tu Setar-boznai, nintzun e ul scyuch yi e yi xom chiwi scyej tan maklen junt tir yi akun. Itzun cyaltz: Na mmakon amal tzitetz tan itoquen tan banlen junt tir yi akunej, nin tan toquen echk tze itan tej? Na scyetz e yi na chitzan tan akun te yi jun akunej? chech bantz. 5 Poro ntyotu tetz Ryos yi ilenin xom i scyej yi e kabajxom yi o judiy, chastzun te quinin tane yi akun. Poro yi e contratz ilenin ja chijoy puntil, na nin ben junt uj cyan swutz Daro yi rey. 6 Yi e yi bensan yi ujatz tetz yi rey itz Tatnai, yi gobernador yi na cawun tibaj echk amal swutz octzaj yi tzanla Eufrates, nin Setar-boznai, scyuch yi e mas ajcaw yi na chicawun xlaj i. 7-8 Je na tal yi uj yi ben cyan swutz Daro yi rey: Ilu kareyil, jun yos tetz teru nin bank atitu. Ntin na kaj kal teru yi ja xkak tan tiwlen yi echk amal Jud, nin ja kil yi ilenin na tzan banlen yi jun cal Ryos tul yi tnumatz. Na chitzan tan banlen tan echk lmak cub yi seij cun tanen. Nin ja oc echk tzlum cyan te yi tapij. Chin lajkel nin quitanen tan banlen yi akun. 9Yi nkopon chixol, nintzun nkajak scyetz yi chibajxom yi e judiyatz, yi na tzun mmakon amal scyetz tan banlen yi jun akunatz. 10 Nchatz ja kajak scyetz yi mbi chibi yi e bajxom te yi jun akunatz, na yi kajbil itz yi nin klo nkak chibi teru. 11Itzun ncyaltz sketz: Yi ketz, na kalok jun Ryos yi bnol tetz yi tcyaj tu yi wuxtxotx, nin na katzan tan banlen ban tetz yi cal yi bnixnak tan jun kareyil yi o xonl Israel tenchan,r chech. 12 Nchatz ja cyal: Yi e kamam kate cyak chich culal tetz kaRyosil, chastzun te tkol i amal tetz Nabucodonosor yi rey tetz Babilonia, yi caldeo, tan chibenen pres, nin tan xiten yi calej.s 13 Poro yi telen tiemp yi toquen cyen Ciro tetz rey le amal Babilonia, nin yi telen jun yob tan i tan cawun, nintzun tak i amal tan banlen junt tir yi cal Kataj,t chech. 14 Nchatz ja cyal: Yi tkol Ciro yi rey amal tan banlen yi cal Kataj, nin ben i-tz tan ticylen tzaj yi echk macl yi aj tcyal Nabucodonosor le cal Kataj tzonej, nin opontz tan Babilonia. Chon tkol Ciro yi echk maclatz tetz Sesbasar yi oc tan tetz gobernador le tnumej Jerusaln. 15 Tak Ciro amal tetz Sesbasar tan benen tcyal echk maclatz, nin tak i amal tetz tan banlen junt tir yi templo kale cunakit woc. 16 Chastzun te jetz yi tulen Sesbasar tzonej
q 5:1-2 t 5:13

1Itzun

Yi toquen junt tir akun te yi cal Kataj

Hag 1-2; Zac 1:1; 4:6-10; 6:15. Esd 1:2-11.

r 5:11

1R 67.

s 5:12

2R 25:8-12; 2Cr 36:17-20; Jer 52:12-15.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESDRAS5,6

404

Jerusaln, ja cu xetzbil yi akun tan xe cal Kataj, nin jetzatz xetlenix yi akun. Nin txen kaxcye tej, chech yi e xonl Israelatz bantz sketz. 17Ma jalu ilu kareyil, na kaj kajak pawor teru, yi nink tzocu tan joylen, yi na colijet echk uj yi ko bintzi tak Ciro yi rey amal tan cyoquen yi e judiy tan banlen yi jun templojatz. Nin ko bintzi yi xtxolbilej na kaj kubit teru, nin na kaj kubit yi mbi xtxumunu te yi xtxolbilatz, chij yi uj yi opon swutz yi rey. 1Nintzun ben mantar yi rey Daro tan joylen echk ujatz tul echk culbil uj yi at Babilonia. 2 Chon tzun jalen jun liwr xe chical yi e ajcaw tetz yi tnum Ecbatana yi at le amal Media. Nin je na tal yi jun ujatz: 3 Itzun bantz tul yi bajx yob tan Ciro yi rey tan cawun le amal Persia, nintzun el yi jun cawlej tan, nin yi xtxolbil, itz te yi en sbne yi templo, yi cal Ryos Jerusaln. Oken kbal banlen, nin xetok cusen yi xe, bantz bnixen jun balaj cal, bantz cyoponen yi e wunak tan cyoyil chitxixwatz le yi jun amalatz. Nin tajwen yi junak juk metr tzan yi wutz tkan yi jun calatz, nin junak juk metr tzan yi wutz. 4Ban xcon ox txol lmak cub cun. Kalenas tzun lben balaj tze tibaj. Ma yi pwok yil sotz tej, tajwen tan chojol yi rey. 5 Ma yi echk macl yi xconk le calatz, ban chaj junt tir yi macl yi sajnak tcyal Nabucodonosor, yi oro cun tu sakal. Ban chajt, na chon sajen le templo yi xitnak Jerusaln. Nin tajwen tan tajen junt tir cyakil yi echk maclatz, na yastzun xac tan xconen. 6 Yi tbital Daro yi rey yi xtxolbilatz nintzun ben jun uj tan tetz Tatnai tu Setar-boznai, scyuch yi e mas ajcaw yi na chicawun le echk amal swutz octzaj yi tzanla Eufrates, tan talchen scyetz yi xtxolbilej: 7Axwok Tatnai scyuch yi e mas ajcaw, na waj lwal tzitetz. Quil che ixuxwok yi e judiy. Akwok amal scyetz yi chibajxom tan cyoquen tan banlen yi jun templojatz.u 8Nin je jun cawlej tan koquen tan quicheyen tan banlen yi jun akunatz. Cyakil yi pwok yi na saj le echk amal yi at swutz cyen yi tzanla Eufrates, tajwen tan taklen scyetz yi e aj Jud tan quicheyen, bantz bnixen chan yi akun. 9Nin tajwen tzaklij cyakil yi tajwen scyetz yi e pale yi ate le amalatz. Tajwen yil tzaklij echk ne wac, lmak cner nka echk ne cneru scyetz, na yastzun yi na xcon cyan tetz chitxixwatz. Nchatz tajwen tzaklij echk taklen chi tanen ixin triw tu atzum, 10tu taal uva, tu aceit. Tajwen tzaklij scyetz, na yastzun na oylij tetz Ryos yi at tzin tcyaj tan stzatzinen i scyej. Nchatz na waj yil chijak yi banl talma Ryos swibaj yi in wetz ireyil, scyuch yi e innitxa. 11Nchatz na waj wal: Yi ko at jun yi quil sban tanen yi jun cawlej, tajwen tan telen tzaj jun ptzom te yi cal, nin jek calij i tej. Ma yi cal i, cuk woquin, junawes nin woquek cyen tutz. 12 Nin yi Ryos yi txaonen yi tnum Jerusaln scyetz yi tetz tanum, tzocopon i tan xiten alchok rey nka nacin yil tzoc tan joylen puntil tan xiten yi tetz cal yi at Jerusaln. Yastzun yi cawl yi na chintzan tan talchen nin tzitetz. Nin tajwen tzibanwok tanen tircun yi wetz incawlatz, stzun Daro yi rey ban nintz tul uj.

tponen yi uj chiwutz Tatnai yi gobernador, tu Setar-boznai, scyuch yi e mas ajcaw yi ate le amalatz, swutz octzaj yi tzanla Eufrates, nintzun e ban
u 6:7

13 Yi

Yi cyoquen yi e xonl Israel tan witzen yi cal Kataj, nin tan ticysen wutz kej

Hag 2:21.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

405

ESDRAS6,7

tanentz, quib yi tal Daro yi rey scyetz. 14Chastzun te ja jal puntil tan cyoquen cyakil yi cyajcawil yi e judiy tan bnixen chan yi jun akunatz. Ej, nin yatznin cyajbil yi cob elsanl stzi Ryos, yi Hageo, tu Zacaras yi cyajl Iddo.v Nin ja bnix yi templo chi yi cyajnake cyen cawun tej tan Kataj Ryos, nchatz chi yi cawl yi cyaknak Ciro tu Daro, tu Artajerjes, yi e rey banake cyen le amal Persia. 15 Ja bnix yi akun cyanw le ox tajlal yi xaw Adar, tul yi kakin yob tan yi rey Daro tan cawun le amal Persia. 16 Ticyen tzun wutz kej yi cal Kataj cyakun cyakil yi e xonl Israel yi chaknake pres, scyuch yi e pale, nin yi e levita. 17Winin chitzatzinen yi ticyen wutz kej yi calatz, nin baj cyoyil yi chitxixwatz. E oc tan paten jun cient ne wac tu cob cient cner, tu cyaj cient ne cneru. Nchatz cyoy coblaj chiw, jujun te yi jujun kuj e. Yastzun yi cyoy yi cyak len tan stzajsen yi quil. 18 Cyoquen tzun yi e xonl Israel tan banlen chimunl swutz Kataj Ryos. Nchatz yi e pale, e oc tan banlen yi cyetz chimunl. Ej, nin nchatz e ban yi e xonl Lev. Bnix echk xtxolbilatz cyan chi tzibant cyen tan Moiss. le cyajlaj tajlal yi bajx xaw tetz yi yob,x cyakil yi e, yi e opon junt tir Jerusaln e ban tanen yi Pasc. 20Te yi cyoquen tan banlen tanen, nin chixansaj quib yi e pale scyuch yi e xonl Lev. Kalenas tzun cyoquen yi e xonl Lev tan biylen chitxixwatz tetz Pasc. Cyoy yi cyetz chitxixwatz, nin chitxixwatz yi e yi e ult. 21Cyakil yi e xonl Israel yi e ult junt tir Jerusaln, e ban tanen yi Pasc. Nchatz e ban yi e awer nak yi nsken cyaj cyen quilol yi echk yab ajtzakl yi xomche tej sajlen.y E ban tanen yi Pasc scyuch yi e xonl Israel, na nin cyek chi yi kaRyosil yi o xonl Israel. 22 Juk tzun kej e ban tan banlen tanen yi jun kejatz. Baj pam cyan yi quic xtxamil. Nin winin chitzatzinen chicyakil cun, na ja quil yi banl talma Ryos. Na nin oc tkol Ryos le xtxumun yi rey tan tkol amal, nin tan quicheyanen tan banlen yi cal Kataj yi kaRyosil. bantz yi telen tiemp, nin yi toquen cyen Artajerjes tetz ajcaw le amal Persia. At tzun jun pale yi at Babilonia yi na biaj Esdras, yi ul tzonej Jerusaln. Yi jun yajatz i mero xonl Aarn, yi bajx pale, na i xonl Seraas, tu Azaras, nin Hilcas, yi e cun xonl Salum. 2 Yi Salumatz, yastzun cyajl Sadoc, ma yi Sadoc i cyajl Ahitob, 3 ma yi Ahitob i cyajl Amaras, ma yi Amaras i cyajl Azaras, ma yi Azaras i cyajl Meraiot, 4ma Meraiot i cyajl Zeraas, ma Zeraas i cyajl Uzi, ma Uzi i cyajl Buqui, 5 ma Buqui i cyajl Abisa, ma Abisa i cyajl Finees, ma Finees i cyajl Eleazar, ma Eleazar i cyajl Aarn yi bajx pale. 6 Yi Esdrasatz, i jun balaj ajchusunl scyej wunak te yi ley Ryos yi aklij tetz Moiss. Nin xomij yi banl talma Kataj tej. Chastzun te tkol Artajerjes yi rey cyakil yi mbi cun jak i tetz. Nin chastzun te pakxen junt tir le tnum Jerusaln.
v 6:14 Esd 5:1-2; Hag 1:1; Zac 1:1. w 6:15 Yi jun cal Katajas, na alchij yi cap templo ja xcon cyan jalen yi tulaken Kataj Jesucristo. Junak yob te yi ntaxk itzij Jesucristo, ocnak yi rey Herodes el Grande tan yubsen. Ej nin ja xcon jalen yi yob 70 tib yi titzen Jesucristo. Tul yi jun yobatz yastzun cwen woquen cyakun yi e sanlar tetz Roma jak cawl Tito. Jetzatz quic jun templo at Israel. x 6:19-22 Ex 12:1-20; Dt 16:1-8. y 6:21 Neh 9:2; 10:28; 13:3.

19Ma

Yi ticyen yi Pasc cyan

1Itzun

Yi cyoponen Esdras scyuch yi e mas tanum le tnum Jerusaln

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESDRAS7
7Yi

406

pakxen Jerusaln, xomche coboxt xonl Israel te i. Xomche cobox pale tej, scyuch cobox xonl Lev, nin cobox ajbitz, scyuch cobox quicylom puert, tu yi e akunsom xe cal Kataj. Nin te yi tiempatz yi tunlenix, yastzun yi sken el jukix yob tan Artajerjes tan cawun le amal Persia. 8-9Itzun bantz, tan yi banl talma Ryos, nintzun xtxum Esdras tan tulen Jerusaln. E el tzaj Babilonia le bajx tajlal yi bajx xaw tetz yi jukin yob tan Artajerjes tan cawun, nin e ul tzonej Jerusaln le bajx kej tetz yi oin xaw tetz yi iten nin yobatz. 10Yi mero tajbil Esdras itz tan telen xtxum mas te yi cawl Kataj, nin tan banlen tanen, nin tan chichuslen yi e mas xonl Israel te yi echk cawlatz.
11Je

na tal yi uj yi tak Artajerjes yi rey tetz Esdras, yi pale yi chusijt te yi echk cawl Ryos yi akijt scyetz yi e xonl Israel. Je yi xtxolbilej: 12 Yi in wetz in Artajerjes, in yi rey, nin na chintzan tan talchen jun yos tetz teru ilu Esdras. Ilu jun pale, nin chusiju te yi cawl yi Ryos yi chon at tcyaj. 13 Ja el jun cawl wan tan talchen yi ko at jun xonl Israel yi at benen tzin yi na taj tzaj junt tir Jerusaln teju, ban tzajt. Quic na ban ko e pale nka e xonl Lev, alchok scyetz ban tzajt. 14Na ja bixe wan, scyuch yi juk yaj yi ate tan wucheyen tzonej, tan benenu tan xajsen yi tnum Jerusaln cwent Jud, chi yi cawl yi taknak Ryos teru. 15Ban tcyaj ninu echk oro tu sakal yi na katzan tan taklen nin tetz yi chiRyosilu yi at Jerusaln. 16 Nin nchatz, ban tcyaj ninu yi echk oro tu sakal yi scyake cyakil wunak yi najlche benen tzin Babilonia, tu yi echk mas icheyan yi scyake yi e wunak, scyuch yi e pale tan banlen yi cal yi chiRyosilu Jerusaln. 17Nin tan yi echk icheyanatz, ban sloku echk ne wac, tu echk lmak cner, nin echk ne cneru, tu echk oy, chi tanen ixin triw tu taal uva, tan toyilu wi yi patbil txixwatz yi at le cal yi chiRyosilu le tnum Jerusaln. 18 Ma yi sowril yi oro tu yi sakal, ban xcon tanu scyuch yi e mas tuchu kale atit yi tajwen te yi akun, nin chi yi tajbil yi chiRyosilu. 19Ma yi echk macl yi ja wak teru tan xconen xe cal chiRyosilu, ban tabnaju tkab yi Ryos tetz Jerusaln. 20Ej, nin alchok scyetz mas echk taklen yi tajwen teru tan banlen yi cal Ryos, ban tcyajel tzaju tulak echk culbil kale colijet yi echk inmebil wan. 21Nchatz na chintzan tan talchen scyetz cyakil yi e colol pwok, yi ate jak chicawl yi e ajcaw yi najlche jalaj cyen yi tzanla Eufrates, yi tajwen tan cyakol yi mbil sjak Esdras scyetz. Na i jun pale yi chusijt te yi chusun Ryos yi at tzin tcyaj. 22 Ban cyak kak mil tu kak cient liwr sakal, nin ban cyak junak cob mil litr triw, tu cob mil tu cob cient litr win, tu cob mil tu cob cient litr aceit, tu cyakil yi atzum yil sjak i. 23 Nchatz ban cyak cyakil yi mbi tajwen tan xconen tetz yi cal Ryos le tnum Jerusaln, nin quil chiji quib tan taklen. Na qui na waj yi nink cawsaj Ryos yi ketz kaamal scyuch yi e innitxa. 24Ej, nin nchatz quic cuj yi nink jaklij echk cutxuj scyetz yi e yi na chixcon xe cal Ryos chi quitanen yi e pale, nka yi e xonl Lev, nka yi e ajbitz, nka yi e quicylom puert, scyuch yi e mas yi na chixcon xe cal Ryos, chinch ban nin scyetz. 25 Ma teru ta Esdras, chi yi balaj ajtzakl yi taknak yi Ryosilu teru, tajwen che bixbaju cobox ajcaw, tu cobox gobernador tan chicawunen squibaj yi e
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi permis yi tak Artajerjes yi rey tetz Esdras

407

ESDRAS7,8

tanumu yi ate jalaj cyen yi tzanla Eufrates. Ban chibixe yi e yi na el chitxum te cawl chiRyosilu, nin ko qui na el chitxum tetz, ban che chusu. 26 Nin alchok scyetz yi quil sban tanen yi cawl Ryos tu yi cawl yi ja wit wal teru yi in rey, tajwen tan quimen jalcun, nka tajwen tan telen lajun, nka tajwen yil choj yi mult, nka ban tzoc i xetze, stzun yi rey bantz tul yi uj yi bnix tan. tzun Esdras tan nachlen Kataj, itzun taltz tul yi oracin: Ntyo teru Ta, yi ilu kaRyosil, nin ilu chiRyosil yi e kamam kate. Ntyo teru yi ja oc tkolu xtxumun yi rey tan tkol i kej yi calu yi at le tnum Jerusaln. 28 Nin ntyo teru, na ja chaju yi banl talmau swibaj, na ja jal imbalajil swutz yi rey, scyuch yi e mas ajcaw yi na chicawun xlaj i. Nin tan yi xtxolbilatz, ja jal inwalor tan chijutzen cobox kabajxom yi o xonl Israel tan kapakxen Jerusaln, stzun Esdras ban tul yi oracin. chibi yi e chibajxom yi jujun kuj xonl Israel yi e pakxijt tzonej Jerusaln. Chon xomche te Esdras yi cyulen, yi tkol Artajerjes amal scyetz tan chipakxen. 2-3 Ul Gersn yi xonl Finees. Nchatz Daniel, yi xonl Itamar, tu Hats yi cyajl Secanas, yi xonl Luwiy. Nchatz ul Zacaras yi xonl Paros, nin xomche jun cient tu nicy yaj te i yi chixonl quib tuch. 4Ej, nin nchatz Elioenai yi cyajl Zeraas yi xonl Pahat-moab, nin xomche cob cient yaj tej yi e nin xonl i. 5 Ul Secanas yi cyajl Jahaziel, yi xonl Zatu, nin xomche ox cient yaj te i. 6 Ma tetz Ebed yi cyajl Jonatn yi xonl Adn, xomche nicy cient yaj te i yi tulen. 7Nchatz ul Jesaas yi cyajl Atalas yi xonl Elam, nin xomche oxcal tu lajuj yaj te i. 8 Ma tetz Zabadas yi cyajl Micael yi xonl Sefatas, xomche jun mutx tu wajxaklaj yaj te i yi tulent. 9Ul Obadas yi cyajl Jehiel yi xonl Joab, nin xomche cob cient tu wajxaklaj yaj te i. 10Nchatz Selomit yi cyajl Josifas yi xonl Bani, xomche jun cient tu oxcal yaj te i. 11Ma tetz Zacaras yi cyajl Bebai jun scyeri chixonl yi e tu Bebai, xomche junak wajxak yaj tej yi tulen. 12 Ma tetz Johann yi cyajl Hacatn yi xonl Azgad, xomche jun cient tu lajuj yaj te i. 13 Nchatz cyetz Elifelet tu Jeiel, nin Semaas, yastzun witzbil xonl Adonicam. Nin xomche oxcal yaj scyej yi buch tlen cyulen. 14Ma cyetz Utai tu Zabud yi e xonl Bigvai, yi cyulen cyetz xomche oxcal tu lajuj yaj scyej. imban wetz yi in Esdras, che cwen tzun inmolol cyakil yi e wunakatz stzi yi canal yi na oponsan yi a le tnum Ahava. Chon tzun o cyajen cyentz tetz ox kej. Ma yi woquen tan jesen list, cyal njalet jun xonl Lev wan skaxol, ntin ate nin cobox pale. 16 Chastzun te che benen inchakol cobox yi at chikej tan yol tetz Iddo. Je chibi yi e yi e ben inchakolej: Eliezer, Ariel, Semaas, Elnatn, Jarib, Elnatn, Natn, Zacaras nin Mesulam. Nchatz e ben xomok yi cob chusul cyetz wunak yi na chibiaj Joiarib tu Elnatn tan yol tetz Iddo. 17Yi Iddojatz, i yi ajcaw le yi amal Casifa, nin yi chimantar yi eatz, itz tan talchen tetz Iddo scyuch yi e mas tuch yi e akunsom le cal Kataj, tan chichaklen coboxt tan kucheyen tan banlen yi cal Kataj Ryos le tnum Jerusaln. 18 Nin tyotu tetz
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 15 Itzun 27Toquen

Yi toquen Esdras tan nachlen Kataj

1Je

Je chibi yi e yi e ult Jerusaln

Yi e yi nchixcon xe cal Kataj

ESDRAS8

408

Kataj Ryos, na nin saj chichakol Serebas, itz jun yaj yi tzaknak cun tan akun. I jun scyeri e xonl Lev yi na chibiaj, tu Mahli. Xomche wajxaklaj xonen tej, e cyajl tu e titzun. 19Nchatz e ul Hasabas tu Jesaas yi e xonl Merari. E ul tuml junak chixonl. 20 Nchatz e ul cob cient tu junak chixonen akunwil yi e bixe tan Luwiy yi rey tiemp tzaj. Xomche nin chibajxom scyej. At jun list jenak tetz chibi. Yi cyetz chitarey itz tan quicheyen yi e mas xonl Lev tan akun te cal Kataj. 21Yi wit bajen yi xtxolbilatz nintzun wal scyetz: Tajwen tan kamucul wej te yi ato nakajil yi be a yi na icy le tnum Ahava, bantz kajakol cuybil kapaj tetz Kataj Ryos, nin tan jaklen yi banl talma i skibaj scyuch yi e kanajal tu yi echk kamebil. 22 Na at klo rmeril tan kajakol cobox sanlar tu cobox aj chejinl tan chixomen tan kaquicylen, poro nin o txixwij tan jaklen, na sken kal tetz yi rey: Yi Kataj Ryos xomij i scyej yi e yi na chixom te yi tetz tajbil. Poro na tak i chicaws yi e yi qui na chixom te yi tetz tajbil, koch bantz. tzuntz tan nachlen Kataj, nin tan muclen wej. O oc tan cuswutzil tetz Kataj tan toquen i tan kaquicylen, nin yatz nin bantz. 24Nchatz nin e je intxaol coblaj chibajxom yi e pale. E je intxaol Serebas tu Hasabas nin lajujt chixonl. 25 Cwen tzun injatxol yi sakal tu yi oro, tu cyakil yi echk macl yi tak yi rey, tu cyakil yi echk cutxuj yi cyak yi e xonl Israel tetz yi cal Kataj. Ja inmalaj, nin ja cu injatxol chiwutz tan sajen chicyal. 26 Yi bajen kamalal, itz cawunak ox mil liwr sakal tu jun cient lak yi sakal cun, tu kak mil tu kak cient liwr oro. 27Nin junak tkan lmak lak yi oro cun, yi waklaj liwr talal, tu cob macl yi brons cun, yi chin yuben nin yi icun oro tanen. 28 Nchatz wal scyetz intanum yi xonl Israel: Yi eu cyeru xansanchetu chi tanen yi echk maclej yi sakal tu yi oro. 29Chibneu bin pawor tan quicylen, jalen yil kamalaj junt tir chiwutz cun yi chibajxom yi e pale, scyuch yi chibajxom yi e xonl Lev, scyuch chibajxom yi jujun xonl Israel, yil kopon le cal Kataj yi at Jerusaln. 30Benen tzun chicyal yi e pale scyuch yi e xonl Lev cyakil yi echk oro tu sakalatz, nin cyakil yi macl yi aklij scyetz. 31Kajen tzaj tzuntz tzi yi be a yi na icy Ahava, le coblaj tajlal yi bajx xaw tetz yi yob tan kulen Jerusaln. Ntyo tetz Kataj Ryos yi xomij skej tan kaquicylen chikab yi e mal nak yi ate tbe. 32 Yi kulen Jerusaln, nin o uje ox kejtz. 33 Ma le cyajin kej, kalenas tzun toquen malen yi sakal tu yi oro, tu cyakil yi echk lak yi saj quicyal yi e pale. Chon toquen cyen chikab Meremot yi pale yi cyajl Uras, nin Eleazar yi cyajl Finees. Nchatz ate yi e xonl Lev yi Jozabad yi cyajl Josu, tu Noadas yi cyajl Binuy. 34Oc malen tircun, nin cu swutz jun uj cyakil yi tajlal yi echk maclatz. 35 Ej, nin cyakil yi e yi e ult tzonej cyak yi cyetz cyoy. Itz coblaj ne wac, jun mutx tu waklaj cner, nin oxcal tu juklaj ne cneru, tu coblaj chiw tan chojlen quil swutz Ryos. Chijunalen cun cyoyil chitxixwatz, nin cyakil yi echk txixwatzatz patun cun ulij swutz Ryos. 36 Ej, nin nchatz yi e kajcawil, cyak yi ort yi saj tkol yi rey swetz, scyetz yi e ajcaw yi ate-tz le echk amal jalajicy tzaj yi tzanla Eufrates. Nin yi quilol yi jun ujatz yi opon tan yi rey, nin xom chiwi skej yi o xonl Israel tan banlen yi cal Kataj.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 23 Koquen

Yi echk balaj oy yi cyan kan

409 Yi quil yi e xonl Israel yi nchijuch swutz Ryos

ESDRAS9

wit bajen yi xtxolbilatz, ja chul yi witz ajcaw tan talchen yi xtxolbilej swetz: Cyakil yi e xonl Israel cyuml yi e pale, scyuch yi e xonl Lev, qui na chijatx eltzaj quib scyej cyakil yi e aj Canan, scyuch yi e hitita, tu e ferezeo, tu e jebuseo scyuch yi e amonita scyuch yi e moabita, scyuch yi e aj Egipto, nin yi e amorreo. Ma na xomche te yi cyetz chicstumbr yi chin juntlen nin. 2 Na yi e katanum yi e xonl Israel scyuch yi e chinitxa, ja chume scyuch chinitxajil yi e mal wunakatz. Nin tan yi xtxolbilatz, ja chisuk quib scyuch yi eatz. Nin yi e yi bajxche tan banlen yi xtxolbilatz itz yi e kabajxom, chech bantz. 3 Yi wital yi xtxolbilatz, nintzun baj inkatzol yi bech wetz, nin baj inxitxul yi xiil inwi tu inxmatzi. Nin incole cuntz tan bis tan paj yi xtxolbilatz. 4Nchatz e ban yi e mas yi ja chibisun tan quil. Baj cunin kej kan tan bis, jalen cun cwen kej yi toponen yi oril tan kapatil katxixwatz. 5 Ma te yi oratz, nin el incyal yi bis te walma, nintzun incu mejloktz tan nachlen Kataj. Poro atit nin yi bech wetz swej yi nsken baj inkatzol. 6 Itzun waltz tul inoracin: Wajcaw yi ilu inRyosil, nternin na chintxixwij swutzu, nin qui na aw yol wan teru, na ja kajuch winin kil swutzu. Ja icyt cun yi kil swutz yi tcyaj. 7Na jetz tenchan, kawlenix tan juchlen kil swutzu. Nin tan paj yi kil yi nkajuch tu yi quil yi e kabajxom, scyuch yi kapaleil, ja koc jak chicawl yi e mas rey, yi e awer nak. Ja choc yi e reyatz tan alak skej, nin ja el kakej cyan. Quic mu kaxac mban chiwutz, nin yastzun kutanen jalu. 8 Poro ntyo teru Ta, tan yi banl talmau, ja taku amal tetz cobox o tan kelen liwr, nin tan kulen junt tir tan najewen tzonej le yi amalej yi winin xanil. Ja taku junt tir tzatzin tetz ketz, quit na kabisun. 9Mpe i nink yi ato nintz tetz esclaw, ilenin xomiju tan kaquicylen, na ja chaju yi banl talmau sketz, na ja jal kabalajil chiwutz yi e rey tetz Persia. Nchatz ja taku amal sketz tan koquen tan banlen yi caluej yi cunak woc. Ntyo teru yi xomiju tan kaquicylen tzonej le tnum Jerusaln, cwent Jud. 10 Poro Wajcaw, mbil kal teru jalu tan paj cyakil yi echk taklen cachi yi ja wit bnix kan. Na qui na katzan tan banlen tanen yi teru cawlu, 11yi cyalnak yi e chakumu sketz, yi e elsanl stziu tentz. Na talnaku scyetz: Yi amal kalel cxat cunt, e cun mal nak ate tul. Chin cachi nin e, ntin na chitzan tan banlen yi echk chicstumbr yi chin cachi nin. 12 Nchatz talu yi quic rmeril tan cyumewen yi e ketz kanitxa scyuch yi cyetz chinitxa.z Nin quic rmeril yi nink lkucyaj kib scyuch, nin quil nucx jun ban kan scyuch. Nin kol kaxcye tan banlen tanen yi xtxolbilatz, skatzatzink tzuntz swutz yi amal yi ja wit taku sketz. Ej, nin nketz ntin o skatzatzink, ma na nchatz yi e kanitxa sbne opon tunintz. 13 Poro tan cyakil yi kil yi kajuchnak swutzu, ja ul winin echk sotzaj culal skawutz. Poro quinin ntaku kacaws, chi yi tajwen klo tan tkolu. Ma na ja taku amal sketz tan kelen liwr chikab kacontr. 14 Ma jalu Ta, quit klo nkapakxij junt tir tan juchlen iten nin kilatz swutzu tan kokbel kib scyuch yi e mal nakatz. Na elnakt katxum tetz yi tzul colp wiu
z 9:12

1Yi

Ex 34:11-16; Dt 7:1-5.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESDRAS9,10

410

skej, nin kelepon cun tanu swutz. Cyal jun sketz yi nink lclax cyen. 15 Kataj, ilu kaRyosil yi o xonl Israel. Chin jicyuch nin tajtzaklu tan pujlen xtisya. Poro quinin ocu tan kasotzlen cun kacyakil. Ma jalu, na katxixwij swutzu tan yi kil. Chastzun te quict klo cuj tan koponen swutzu Ta. yi na tzan Esdras tan nachlen Kataj swutz yi templo, winin token tan jaklen cuybil chipaj. Chon tzun at i-tz yi cyoponen nil jun coloj wunak tej. At yaj, at xnan, nin ate nitxa e opon nil tej. Cyakil e na chok len, tan paj yi ja chinachon te quil. 2 Nintzun jilon jun scyeri jun coloj wunakatz, yi itz Secanas, yi cyajl Jehiel yi xonl Elam. Itzun taltz tetz Esdras: Yi o ketz ja kapaj yi cawl Ryos, na ja kume scyej e xnan yi apart cyetz chiryosil na cyocsaj. Poro koch ketz yi at kachiw yi scuye Ryos kapaj yi o xonl Israel. 3 Ma jalu, skasuke kayol tetz Kataj tan chicyajen cyen kapaxil yi e xnanatz tuml yi cyal, na na kaj kaxom te yi cawl Kataj, chi yi na xom teru tej scyuch yi e mas wunak yi na cyak chi Ryos. 4 Ma jalu ta Esdras, bneu pawor, xcyekenu, nin bneu yi munlu, na yi o ketz skabne yi mbil talu sketz. Quiwit bin, nin quin skawutz, chech bantz. 5 Jen tzun txiclok Esdras, nintzun jak i scyetz yi e pale, scyuch yi e xonl Lev, scyuch cyakil yi xonl Israel, yi ko bintzinin yi chibne tanen yi cawl Ryos. Nin swutz cun Ryos yi ja chisuk chiyol yi chibne tanen. 6 Yi wit bajen yi xtxolbilatz, nin aj tetz Esdras xe cal Johann, yi cyajl Eliasib. Chon cyajen cyen i-tz te jun akbalatz, nin quinin wan, nin nchatz quinin uca tan paj bis yi at cunt, na yi e xonl Israel yi e ult junt tir Jerusaln, qui nin e xom te yi cawl Kataj. 7Ej, nin el jun ort tan Esdras tan chichaklen cyakil yi e xonl Israel yi e ul junt tir, nin scyetz yi e yi ate le echk amal cwent Jud tu Jerusaln tan chimolol quib Jerusaln. 8 Na nsken bixe cyakun yi e witz ajcaw scyuch yi e mas akol cyajtzakl, yi ko at jun yi quil tzopon tul ox kej te yi jun txumunatz, tzelepon majij cyakil yi mebil nin tzelepon lajun chixol yi e tanum. 9Chimolol tzun quib cyakil yi e aj Jud scyuch yi e xonl Benjamn le junak tajlal yi belujin xaw tetz yi yob. Tul yi ox kejatz, chon chimolol quib swutz yi jun chin wutzilen amal yi at swutz yi cal Ryos. Winin chilucnewen tan xow, nin tan paj yi nsken chac tan yi abal yi na tzan scyej. 10 Jen tzun txiclok Esdras yi pale, nintzun taltz scyetz: Eu katanum, yi e cyeru ja chijuchu quilu, na ja cyokbej quibu scyuch yi e xnan yi nketz e ketz katanum. Chastzun te ja jal winin kil swutz Ryos. 11Ma jalu, swutz cun Kataj Ryos yi nchatz i chiRyosil yi e kamam kate, cyak cyenu scyeju yi eu ajpaj. Nin chisukeu chiyolu yi chibneu tanen yi cawl kaRyosil. Chijatxel tzaj quibu chixol yi e awer nak, nin chipax cyenu yi e xnan yi nketz e katanum, chij Esdras ban. 12 Kabne cyakil yi mbi na tal tzaju, chech tzun cyakil wunak ban tzajtz. 13 Nchatz cyaltz: Yi xtxolbilej nim tkanil, nin na tzan abal skibaj, nin quic amal tan kacyajen cyen tzonej, na yi jun xtxolbilej nketz jun ntzi kej na taj, ma na na taj cobox kej tan xtxumlen, na kacyakil cun ja kajuch kil. 14Ma jalu, quic pe rmeril yi nink chicyaj cyen ntin yi e kabajxom tan xtxumlen yi en sban? Ma
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

10

1Te

Yi cyelen lajun yi e xnan awer nak

411

ESDRAS10

yi e katanum yi ja cyokbej quib scyuch yi e xnan yi awer nak, ban chul le junt kej, nin ban chixom tzaj yi cyetz cyajcaw scyej, scyuch yi e pujul xtisya tetz chiamal tan banlen tanen. Xitok tzun yi chichben cul Ryos skej, chech bantz. 15-16 Ban tzun ban yi xtxolbilatz chiwutz cyakil cmon xonl Israel. Ma tetz Jonatn, yi cyajl Asael tu Jahazas yi cyajl Ticva, qui e pek te jun txumunatz. Nchatz Mesulam tu Sabetai yi xonl Lev, chon xomen cyetz chiwi scyej. Ma tetz Esdras yi pale, nin je xtxaol cobox yaj yi e ajcaw te jujun kuj o tan banlen tanen yi xtxolbilatz. Nintzun e mol quibtz le bajx tajlal yi lajujin xaw tetz yi yob. 17Chixcyewen tzun yi e ajcawatz tan chibanlen tanen cyakil yi e yi cyokbej quib scyuch yi e xnan yi awer nak. Le bajx tajlal yi bajx xaw tetz yi junt yob, yastzun e xcyewen tej. 18 Ej, nin je chibi yi e pale yi cyokbej quib scyuch yi e xnanatz yi e awer nak. Te yi e xonl Josu yi cyajl Josadac, scyuch yi e titzun, ate Maasas, Eliezer, Jarib tu Gedalas. 19Yi eatz, e suk tetz Ryos yi chipaxe cyen yi e xnan yi e oc tetz quixkel. Nchatz cyoy jun mam cner tetz Ryos tetz chitxixwatz, tan jalen cuybil chipaj. 20 Ej, nchatz te yi e xonl Imer, yi cyokbej quib scyuch yi e xnan awer nak, itz: Hanani tu Zebadas. 21Ma chixol yi e xonl Harim itz: Maasas, Elas, Semaas, Jehiel tu Uzas. 22 Nchatz Elioenai, Maasas, Ismael, Natanael, Jozabad tu Elasa yi e cun xonl Pasur. 23 Ma chixol yi e xonl Lev itz: Jozabad, Simei, Kelaa (nka Kelita), Petaas, Jud tu Eliezer. 24 Ma chixol yi e aj bitz ntin cun Eliasib. Ma chixol yi e quicylom puert itz: Salum, Telem tu Uri. 25 Ma chixol yi e mas xonl Israel yi cyokbej quib scyuch xnan yi e awer nak itz: chixol yi e xonl Paros: Rama, Jezas, Malquas, Mijamn, Eleazar, Malquas tu Benaa. 26 Nchatz chixol yi e xonl Elam itz: Matanas, Zacaras, Jehiel, Abdi, Jeremot tu Elas. 27Ma chixol yi e xonl Zatu itz: Elioenai, Eliasib, Matanas, Jeremot, Zabad tu Aziza. 28 Ma chixol yi e xonl Bebai, itz: Johann, Hananas, Zabai tu Atlai. 29Ma chixol yi e xonl Bani, itz: Mesulam, Maluc, Adaa, Jasub, Seal tu Ramot. 30 Ma chixol yi e xonl Pahat-moab, itz: Adna, Quelal, Benaa, Maasas, Matanas, Bezaleel, Binuy tu Manass. 31-32 Ma chixol yi e xonl Harim, itz: Eliezer, Isas, Malquas, Semaas, Simen, Benjamn, Maluc, tu Semaras. 33 Ma chixol yi e xonl Hasum, itz: Matenai, Matata, Zabad, Elifelet, Jeremai, Manass tu Simei. 34-37Ma chixol yi e xonl Bani itz: Madai, Amram, Uel, Benaa, Bedas, Queluhi, Vanas, Meremot, Eliasib, Matanas, Matenai tu Jaasai.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESDRAS10

412

38-42 Ma chixol yi e xonl Binuy itz: Simei, Selemas, Natn, Adaa, Macnadebai, Sasai, Sarai, Azareel, Selemas, Semaras, Salum, Amaras tu ep. 43 Ma chixol yi e xonl Nebo itz: Jeiel, Matatas, Zabad, Zebina, Jadau, Joel tu Benaa. 44 Cyakil yi jun coloj yajatz, yastzun e yi cyaj cyen chipaxil yi quixkel tan paj yi e awer nak yi e xnanatz. Tircun chicyajen cyen paxin tuml yi cyal yi nsken jal.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

NEHEMAS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Ja bnix yi liwr Nehemas echk cyaj cient tu cawunak o yob lo, te yi ntaxk itzij Kajcaw Jesucristo. Yi xtxolbil yi at tul yi liwr itz: Yi en cunin ban yi jemponen junt tir yi tapij soltej yi tnum Jerusaln, nin yi en cunin ban yi chibansal quib yi e aj Israel junt tir swutz Kataj Ryos. Yi tzibanl tetz yi liwr itz yi yaj yi na biaj Nehemas. Yi jun yajatz, i jun scyeri e xonl Israel yi atij pres jalen Babilonia. Te yi at tzaj Nehemas Babilonia, ja jal balajil i swutz yi rey Artajerjes, na ocnak i tetz pilul tca yi reyatz. Chon tzun at i-tz yi tponen stziblal cyakun yi e titzun yi en cun tanen yi tnum Jerusaln. Yi tbital i, nintzun octz tan jaklen cuybil chipaj yi e tetz tanum tetz Ryos. Tkol tzun Kataj Ryos yi banl tibaj, na nin tak yi rey amal tetz tan benen tan jesen junt tir yi tapij yi cunak woc soltej yi tnum Jerusaln. Yi chusun yi na kil tul yi liwr itz: Yi winin na tek Nehemas chi Ryos, nin jun cun kuklij cul tej. Ej, nin nchatz na kil yi quinin cyaj cyen tilol i yi jun akunatz yi cyoquen yi e contr tan xcyaklil tej. Nchatz na kil yi en cunin ban Nehemas tan chijutzen cyakil yi e cmon tan banlen yi akun, nin yi en cunin ban i tan jachlen cun yi akun chiwutz jujun kuj najal.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 12) na jilon te yi benen chakij Nehemas jalen Jerusaln tan yi rey Artajerjes. Yi cap wekl (Cap. 37) na jilon te yi toquen kbal yi akun tan jesen pon yi tapij. Yi toxen wekl (Cap. 810) na jilon te yi toquen silen yi cawl Kataj chiwutz e nim juy. Yi cyajen wekl (Cap. 1113) na jilon te yi chibansalt quib swutz Kataj Ryos. Yi jakol Nehemas cheybil cyetz yi e tanum

yi xtxolbilej yi cyajnak cyen stzibal Nehemas, yi cyajl Hacalas: Itzun bantz le xaw Quisleu,a te yi nsken el junakix yob tan Artajerjes yi rey, tan cawun le tnum Susa. Chon tzun atin wetz yi in Nehemas le jun tnumatz. 2 Chon atintz le jun tnumatz yi cyulen yi e witzun Hanani scyuch coboxt kaxonl, yi chon chisajen le amal cwent Jud. Nintzun injak scyetz yi en tanen yi katnumil Jerusaln, scyuch yi e katanum yi nsken chopon junt tir tan najewen tul.
a 1:1

1Je

Yi yol Quisleu itz yi xaw noviembre-diciembre le ketz kacalendario.

413
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

NEHEMAS1,2

414

3 Itzun cyaltz: Chin bisbil nin ate cunt yi e katanum. Nin yi tnum, tircun elnak cun swutz. Na yi tapij yi at soltej, cunak woquin. Nin cyakil yi echk sawanil ocnak kakl, chech tzun bantz swetz. 4 Yi wital yi xtxolbilatz, nintzun incole cuntz tan okl. Junawes toquen cyen bis swetz tetz cobox kej. Quinin nchinwan te cobox kejatz. Nin ja noctz tan jaklen cheybil ketz, tetz Kataj yi at tcyaj. 5 Itzun waltz tetz: Ilu Kataj Ryos, ilu taw yi tcyaj. Ilu yi Ryos yi winin keju, nin winin chamilu. Ilu yi Ryos yi na el cunu te yolu, nin ilenin xomiju skej cyakil yi o yi chon kuklij kacul teju, nin scyej yi e yi cyetz cun cyalma na chitzan tan banlen tanen yi cawlu. 6 Ma jalu Ta, max culu skibaj, tbiteu yi intzi, inkul. Ajk cuntzaj wutzu tan inxmayen. Na skejl tu lakbal na cu inwutz teru Ta. Na cu inwutz teru tan jaklen cuybil kapaj yi o xonl Israel. Na na el intxum tetz, yi ja kajuch kil swutzu. Nketz ntin yi e mas xonl Israel, ma na nchatz in, scyuch innajal, nin scyuch yi e inxonl. Ja kajuch len kil swutzu. 7Ja kaxom te yi ketz kajbil yi quic mu xac, na quinin nkaxom te yi teru tajbilu. Quinin nkaban tanen yi cawlu, na qui nkaxom te yi teru yolu yi talnaku tetz yi chakumu Moiss. 8 Ma jalu Ta, elk kajabu skej chi alijt cyen tanu tetz Moiss. Na je yoluej: Kol tzijuch itil, cxelpon inxitul chixol yi e awer nak.b 9Poro nchatz talu: Kol tzimejbajt itib tzinwutz nin kol cxomwok te yi wajbil, tzincuye ipaj. Nchatz talu: Kol tziban tanen yi incawl, cxult wan le yi amal yi txaijt wan tetz wetz innajbil. Mpe nskenk cxelwok xit benen tzin wi munt, cxult junt tir wan, chiju ban Ta. 10 O bin chakumu Ta, nin o tanumu yi txaij chot tanu. Ja kacolpij tanu tan yi poreru tu chamilu, 11na ilu kaRyosil, ilu Cawl ketz. Chastzun te, na cu inwutz teru tan tbitalu intzi inkul, na in xconsbetzu. Nchatz tbiteu chitzi chikul yi e mas xconsbetzu. Na yi kajbil itz, tan taklen keju. Taktzaju banlu swibaj tan jalen imbalajil swutz yi rey, chinch tzun bantz tetz Kataj yi woquen tan jaklen cheybil wetz tetz i. Yastzun waltz, na te yi tiempatz in akol tca Artajerjes yi rey.

bantz, le xaw Nisnc te yi nsken el junakix yob tan Artajerjes yi rey, tan cawun le amal Susa. Atin nintz le jun tnumatz tan akun tuch yi rey, na in bnol tca. At tzun jun tir, yi woponen tan taklen tca, nintzun til i yi na chimbisun. 2 Nintzun saj jakol swetz: Nehemas, mbi na abislej? Quic ayab na wilnin. Poro mbi na cicyan? At lo jun echk taklen yi na abislej, stzun yi rey bantz swetz. Te yi jun tkujatz, nin saj jun chin xow swetz. 3 Benen tzun waloltz tetz: Ta, cuyu impaj. Lok ben kon yi tiempu. Poro en quil chimbisun, na yi intanum kale mukxnaket cyen yi e intaj intxu, quict xac, na cunak woc tircun. Nchatz yi echk sawanil yi tnumatz tircun ocnak kakl. Chastzun te na chimbisun, chinch tzun bantz tetz.
b 1:8 Lv. 26:27-33; Dt. 28:64. 12:2. c 2:1

1Itzun

Yi benen Nehemas tan xtxicbajen junt tir yi tapij tetz Jerusaln

Nisn itz yi xaw marzo tu abril te yi ketz kacalendario jalu. Ex

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

415
4 en

NEHEMAS2

tzimban tan awucheyen? stzun yi rey. Woquen tzuntz tan jaklen cheybil wetz tetz Kataj tincul cuntu. 5 Nin ben walol tetz yi rey: Ta, ko at imbalajil swutzu, nin ko ban na nakujet tuchu, tkeu bin amal swetz tan imbenen le intanum Jud, kale mukxnake cyent yi e intaj. Taku amal swetz tan imbenen tan banlen ban tetz, chinch tetz yi rey. 6 Nintzun oc yi rey tan jaklen swetz: Nehemas, nicyna tiemp na taj tan awajen tan banlen ban tetz yi atanum? Tona cpakxij? stzun i swetz. Te yi toquen yi rey tan jaklen yi echk xtxolbilatz swetz, colchij yi reina xlaj i. Walol tzun yi tona chimpakxijt. Nintzun cujij i-tz. 7Nchatz wal tetz: Nink sculu yil taku jun wuj tan inchajol scyetz yi e ajcaw yi ate jalaj cyen yi tzanla Eufrates, bantz cyakol amal swetz tan woponen Jud. 8 Ej, nin nchatz na klo waj junt ort tan inchajol tetz Asaf yi quicylom tze, tan tkol i amal swetz tan telsen tzaj yi tze tan xconen tetz sawanil yi cal yi na xcon cyakun yi e sanlar yi e quicylom yi templo. Nin nchatz yi tze yil xconk tan banlen yi echk puertil yi tapij yi tzocopon soltej yi tnum, tu yi tze yi xconk tan banlen yi wetz incal, chinch tzun bantz tetz. Nintzun tak yi rey cyakil yi minjak tetz, na xomij Kataj swej tan wucheyen. 9Itzun bantz yi woponen chiwutz yi e ajcaw yi ate jalaj cyen yi tzanla Eufrates, nintzun wak echk uj scyetz, yi tak yi rey swetz. Nchatz xomche jun coloj quicylom swej. Na nin e saj chakol yi rey cobox sanlar yi ateen wi chej, scyuch cobox cyajcawil tan kaquicylen. 10 Poro yi tbital Sanbalat, yi aj Horn tuch Tobas, yi cyajcawil yi e amonita, yi at wopombil, nintzun je-tz chiwutz. Na yi cyajbil itz tan qui tponen jun tan quicheyen yi e intanum yi e xonl Israel. tzuntz Jerusaln. Ej, nin yi ticyen ox kej, nintzun imbenentz lakbal scyuch coboxt yaj tan tilwen yi en cun tanen yi tnum Jerusaln. Cyal nintzun walwit yi intxumun yi nsken oc lacp te walma tan Kataj Ryos, tan imbnol ban te yi katnumil, Jerusaln. Quic mas chej cyan kan. Ntin cun yi jun wetz yi atinen tibaj. 13 Chon tzun kelen tzajtz le sawan yi na biaj sawan yi na xmayinin tjocoj. Chon kicyentz swutz yi ne a yi na biaj Dragn. Ej, nintzun ja kicyaktz tzi yi sawan kale na elet tzis. Nintzun baj inxmayil yi echk tapij yi at soltej yi tnum te yi jalaj xlajatz. Tircun cunak woquin. Ma yi echk sawan tircun ocnak kakl. 14Kalenas tzun koponentz tzi yi junt sawan yi na biaj yi sawan kale na itzet tal ne a. Nin o opontz tzi tanquil yi tca rey. Poro quinin tzun o icypon, na quic be tetz yi inchej. 15 Iten nin akbalatz o jepontz tul yi tkambil a, nintzun baj wilol yi en cun tanen yi tapij yi at soltej yi tnum. Yi wit wilol, nintzun o pakxijtz. Iten nin sawanatz o oquet kale o eltzit. 16 Qui tzicy scyetz yi e ajcaw yi in xnaken. Nin qui tzicy scyetz yi mbi mimban, na ntaxk wal scyetz. Nchatz quinin wal scyetz yi e intanum, yi e pale, scyuch yi e kawutzilen, scyuch yi e wi banl wi, scyuch yi e mas intanum yi tajwen tan cyakujen te yi akun.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 11-12 Kulen

Yi tponen Nehemas Jerusaln

NEHEMAS2,3

416 Yi chimolxen cyakil yi cmon tan Nehemas

bantz, nintzun wal scyetz cyakil yi e cmon: Eu kacmon, sak chiwutzu yi chin bisbil nin kutanen. Nin sak chiwutzu yi en tanen yi katnumil, tu yi echk sawanil yi tircun ocnak kakl. Ma jalu eu kacmon, kamole bin kib nin kakujk tan jesen junt tir yi tapij, bantz quit chitzeenen mas yi e kacontr skej, chinch bantz scyetz. 18 Nchatz intxolil scyetz yi banl talma Kataj yi at swibaj tu yi mbi cun saj tlol yi rey swetz, nintzun cyaltz: Yi ko yatz, kamoleen bin kib nin kakujk, chech bantz. Chastzun te tetz cun cyalma jen chimolol quib tan akun. 19Poro itzun yi quibital Sanbalat, yi aj Horn, tu Tobas yi ajcaw tetz Amn, tu Gesem yi aj Arabia, yi mbi i ilatz yi katxumun, nintzun e oc tan xcyaklin skej. Itzun cyaltz: Mbi na iban wok? Tzipaje pe cawl yi kareyil? 20 Poro nintzun wal scyetz: Yi Kataj Ryos yi at tcyaj, i tzocopon tan kucheyen. Chastzun te ja je kamolol kib yi o ketz yi o xconsbetz i tan xtxicbajen junt tir yi tapij yi at soltej yi katnumil. Ma itetz quic nin itoclen tej, na nketz itetz, chinch tzun bantz scyetz. chitarey yi e pale Eliasib scyuch yi e tuch, itz tan banlen yi sawan yi na biaj Cyetz Cneru. Oc marquil yi sawanatz cyan. Nin nchatz oc yi puertil cyan. Ej, nin e nchibnon yi tapij yi na xet tzaj kale atit yi Torre de Los Cien, jalen kale atit yi torre Hananeel. 2 Ma yi junt pi tapij yi xom tzaj, e aj Jeric bnon tetz. Ma yi junt pi yi xom tzaj, Zacur yi cyajl Imri bnon tetz. 3 Ma yi sawan yi na biaj tetz cay, e xonl Senaa bnol tetz. E ocsan yi echk marquil yi sawan tu yi echk quiwel wutz coc tan qui jakxen. 4 Ma yi junt pi tapij yi xom tzaj, e tu Meremot bnol tetz. Yi Meremotatz i cyajl Uras, nin i mamaj ta Cos. Ma yi junt pi yi xom tzaj, e xonl Mesulam yi cyajl Berequas, yi mamaj Mesezabeel bnol tetz. Ma yi junt pi yi xom tzaj, e xonl Sadoc yi cyajl Baana bnol tetz. 5 Ma yi junt pi yi xom tzaj e xonl Tecoa bnon tetz. Quinin e cul yi e chibajxom nka yi e yi at chikej tan quicheyen tan banlen yi akun, poro ilenin ja bnix cyan. 6 Ma yi sawan yi na biaj Jesana e tu Joiada scyuch yi e xonl Mesulam bnon tetz. Yi Joiadajatz i cyajl Paseah. Ma Mesulam i cyajl Besodas. E bnol tetz yi sawanatz tuml yi echk marquil, tu echk quiwel wutz coc tan qui toquen jakx. 7Ma yi junt pi tapij yi xom tzaj, e xonl Melatas bnon tetz, scyuch yi e xonl Jadn. Yi e xonl Malatas e aj Gaban. Ma yi e xonl Jadn e aj Meronot. Yi e wunak yi najlche Gaban tu Mizpa chon ate jak cawl yi gobernador tetz yi amal yi at jalaj cyen tzanla Eufrates. 8 Ma yi junt pi tapij yi xom tzaj, e xonl Uziel bnon tetz. Yi Uzielatz i cyajl Harhaa, yi txakol sakal.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

17Itzun

1Itzun

Yi bajen jatxol Nehemas yi echk akun

417

NEHEMAS3

Ma yi junt pi yi xom tzaj Hananas bnol tetz. Yi Hananasatz i bnol perfum. Yi cob yajatz e bnon yi tapij jalen te yi tapij yi na biaj Nim Wutz. 9Yi junt pi yi xomtzaj, bnix tan Refaas yi cyajl Hur. Yi Refaas i yi ajcaw te yi jalaj tnum Jerusaln. 10 Ma yi junt pi yi xom tzaj Jedaas yi cyajl Harumaf bnon tetz, na yi jun piatz yi bnix tan, chon cun at swutz yi cal i. Ma yi junt pi yi xom tzaj, Hats yi cyajl Hasabnas bnon tetz. 11Ma yi junt pi tapij tuml yi torre yi at tibaj yi na biaj torre tetz echk chuj, e Malquas yi cyajl Harim bnon tetz tu Hasub yi cyajl Pahat-moab. 12 Ma yi junt pi yi xom tzaj, Salum bnon tetz scyuch yi e mel. Yi Salumatz i cyajl Halohes, nin i ajcaw te jalajt yi tnum Jerusaln. 13 Ma yi sawan yi na xmayinin tjocoj yi na biaj Hinom, e Hann scyuch yi e wunak yi najlche Zanoa bnon tetz. Oc yi puert cyan tu yi echk quiwel wutz coc tan qui jakxen. Nchatz bnix cyaj cient tu nicy metr tapij cyan. Chon e xetenin te yi sawan yi na xmayinin tjocoj, jalen te yi junt sawan kale na elet tzis. 14 Yi sawanatz kale na elet tzis Malquas bnon tetz. Yi Malquas i cyajl Recab. Nchatz i yi ajcaw tibaj Bet-haquerem. I ocsan yi puert tu yi echk quiwel wutz coc tan qui toquen jakx. 15 Ma yi sawan kale na itzet tal ne a, Salum bnon tetz. Yi Salumatz i cyajl Colhoze, nin i ajcaw tibaj yi tnum Mizpa. I ocsan yi puert, nin i jesan yi mujil tu echk quiwel yi na oc wutz coc tan qui toquen jakx. Nchatz oc i tan banlen yi tapijil yi pila yi na biaj Silo, yi at xlaj yi cojbil yi at swutz yi cal yi rey, jalen kale atit yi yotx yi at tan kacwen ponen le tnumben kajtzun Luwiy. 16 Ma yi junt pi yi xom tzaj Nehemas, yi cyajl Azbuc bnon tetz. Chon xetenin swutz yi chinich kajtzun Luwiy, jalen kale atit yi pila nin jalen kale atit chical yi e sanlar. Yi Nehemas i ajcaw tibaj jalaj yi tnum Bet-sur. 17Ma yi junt pi yi xom tzaj, e xonl Lev bnon tetz. Bajx xeten Rehum, yi cyajl Bani tan banlen jun pi. Kalenatz xeten Hasabas, yi ajcaw tibaj yi jalaj amal yi na biaj Keila tan banlen junt pi. Nin ja bnix tan i tan chibi cyakil wunak yi ate jak cawl. 18 Ej, nin kalenatz cyoquent yi e mas xonl Hasabas tan banlen jujunt pi cyetz. Oc Bavai yi cyajl Henadad tan banlen jun pi. Yi Bavai, i ajcaw te yi jalajt amal Keila. 19Kalenas tzun toquen cyen Ezer yi cyajl Josu te junt pi tetz. Chon xetenin i swutz yi jenak kale colijchet cyakil yi macl tetz oyintzi. Nchatz i yi ajcaw cwent Mizpa. 20 Kalenas tzun toquen cyen Baruc, yi cyajl Zabai tan banlen jun pi tetz. Chon xetenin i le xtxuc yi tapij, jalen stzi yi puert kale atit yi cal Eliasib yi witz pale. 21Ej, nin xom cyen Meremot tan banlen junt pi. Yi Meremotatz i cyajl Uras, nin i mamaj ta Cos. Chon xetenin i tan akun swutz yi cal Eliasib jalen kale na tzajpont yi mojom i. 22 Ma yi junt pi yi xom tzaj, e cun yi e pale yi najlche kajlaj Jordn, bnon tetz. 23 Kalenas tzun cyoquen cyen Benjamn tu Hasub tan banlen junt pi yi at swutz chical. Nchatz Azaras, yi cyajl Maasas yi mamaj Ananas, oc i tan banlen yi junt pi yi at swutz tetz cal.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

NEHEMAS3,4

418

24 Kalenas tzun oc Binuy yi cyajl Henadad tan banlen jun pi tetz. Chon xetenin i te cal Azaras, jalen kale atit yi xtxuc yi tapij. 25 Te yi xtxucatz chon xetenin Palal yi cyajl Uzai tan banlen junt pi. Nchatz bnix yi torre tan yi at tibaj cal rey, yi chon at wutzkanil kale atit yi cal yi e sanlar yi e quicylom tetz rey. Kalenatz toquen cyen Pedaas, yi cyajl Faros tan banlen junt pi, 26 scyuch yi e akunwil yi na chakuj le templo yi najlche le amal Ofel. Chon e xetenin tan jesen tapij te yi sawan tetz A. Nintzun e ajt lelnak. Nchatz bnix yi torre cyan yi elnak tzaj mu tib tapij. 27Kalenas tzun cyoquen yi e pale yi najlche Tecoa tan banlen junt pi. Chon e xetenin te yi jun torre yi mas nim wutz tkan, jalen te yi junt torre yi na biaj Ofel. 28 Chijunalen yi e pale, e oc tan nuclen yi tapij swutzak chical. Chon tzun xetenin yi cyetz tzi yi sawan kale na chelet yi chej. 29Kalenas tzun toquen Sadoc, yi cyajl Imer tan banlen junt pi tapij yi at swutz yi tetz cal. Nchatz ban Semaas yi cyajl Secanas. Yi Secanasatz i quicylom tetz yi sawan yi na xmayinin telen tzin. 30 Ma yi junt pi, e Ananas, yi cyajl Selemas tu Hann yi wukakin cyajl Salaf, bnon tetz. Ma yi junt pi yi xom tzaj, Mesulam yi cyajl Berequas bnol tetz. Yi jun piatz yi bnix tan i itz yi at swutz yi cal. 31Ma yi junt pi yi xom tzaj, Malquas yi txakol sakal bnon tetz, jalen kale atit chical yi e yi na chakuj le templo, nin kale atit chical yi e aj negos swutz yi puert tetz pujbil xtisya, nin jalen le xtxuc kale atit yi garit. 32 Ej, nin kale atit yi jun garitatz, jalen kale atit yi sawan cyetz cneru, e txakol sakal scyuch e aj negos bnol tetz.

bantz yi tbital Sanbalat yi na katzan tan banlen yi tapij soltej yi tnum, nintzun saj colpuj wi-tz, nin chich cul i skej, nin nchatz oc i tan xcyaklin skej yi o judiy. 2 Benen tzun tlol i scyetz yi e mas tanum scyuch yi e sanlar cwent Samaria. Itzun taltz: Mbi na chiban yi e tal yab judiy tzonej yi jaltnin tan chiquimen tan wej? Chech ptzun cyetz ko stzaklok junt tir amal scyetz tan paten chitxixwatz swutz chiRyosil? Chech ptzun cyetz ko jun ntzi kej chixcyewet tan banlen yi tapijej? Chech ptzun cyetz yi ko sjalok balajil yi nicy cubej yi tzenakt xol tzaj? stzun i bantz. 3 Nchatz at Tobas yi aj Amn xlaj Sanbalat, itzun taltz tan chichben cul: Chixmayninu yi tal cyakun yi na chitzan tan banlen. Copon woc yi nink xon jun yac tibaj, stzun i bantz. wital yi xtxolbilatz, woquen tzuntz tan nachlen Kataj. Itzun waltz: Ta, yi ilu kaRyosil, tbiteu cyakil yi xcyaklin yi na chiban yi e wunakej skej. Cyakil yi echk taklen yi na cyal sketz, chonk bajij scyej. Nink chiloon cyetz cyakun chicontr. Nink chiben pres jak cawl junt nacin. 5Quik scuyu chipaj. Quik tzel kajabu scyej. Na na chitzan tan xcyaklin skej yi na katzan tan banlen yi tapij soltej yi tnum, chinch tzun bantz yi woquen tan nachlen Kataj.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 4 Yi

1Itzun

Yi cyoquen yi e contr tan maklen klo wutz yi akun

Yi toquen Nehemas tan nachlen Kataj tan jaklen cheybil cyetz

419

NEHEMAS4

6 Ma yi o ketz, quinin o tane tan banlen yi tapij, na nsken wit nicyan kan. Nin cyakil yi e yi na chakuj, tetz cun cyalma na chitzan tan akun. 7Ma yi quibital Sanbalat tu Tobas, scyuch yi e aj Arabia, scyuch yi aj Amn, nin scyuch yi e aj Asdod yi tzan bnixen yi tapij soltej yi tnum Jerusaln, nintzun chich chicultz skej, na sken wit kaxcye tan jesen junt tir yi echk pial yi cunak woc. 8 Nin je chimolol quibtz tan xtxumlen yi en chiban tan xiten yi akun yi nsken wit bnix kan. 9Nintzun o oc ketz tan jaklen cheybil ketz tetz Kataj Ryos, nin skejl tu lakbal e cu quicylom kan tan kacolol kib chikab. 10 Ma yi e xonl Jud, nin chicabej chicul te yi akun, na at e yi cyal: en kaban? na yi e akunwil ja chikexij tan telsen yi echk cub yi tzenak. Nin at tzajnin tan chixcyewen tej. Nchatz o ketz quil kaxcye tan banlen yi tapij, chech bantz. 11Ma yi e kacontr nin cyal: Kocopon chixol yi e xonl Israel, nin qui tzicy scyetz yil kocopon. Na kocopon chixol tan chibiylen cun, nin tan xiten yi cyakun yi na chitzan tan banlen, chech. 12 Poro yi e katanum yi najlche nakajil yi e kacontratz, yi quibital nintzun e ul tan talchen sketz. Ala tir e ulak tan talchen yi at cyulbil yi e kacontratz tan kabiylen. Yil chul tan chibiylenu, sbajk chisutal yi tnum, chech bantz sketz. 13 Walol tzuntz scyetz cyakil yi e intanum tan chibnol list quib tan oyintzi. Chimolol tzun quibtz tuml chinajal. Nintzun incawunin tan chibenen cobox tculoc tzaj yi tapij. Nin coboxt kale cunakit woc. Nin coboxt kale atit echk jocojil yi tapij. Cyan len yi echk macl tetz oyintzi cyan, chi tanen spar, tu lans, tu coxbil flech. 14Yi wilol yi tircun na chixob len yi e ajcaw, scyuch yi e gobernador, scyuch cyakil yi e mas intanum, nintzun ben walol scyetz: Quil chixobu scyetz yi e kacontr. Ulk txakx chiculu, yi ketz Kataj chin cham nin i, nin chin xowbil nin i. Quiwit bin tan oyintzi tan chicolchen yi e mas katanum, scyuch yi e kanitxa, scyuch yi e kanajal nin tan colchen cyakil yi kamebil, chinch ban nintz scyetz. 15 Ma yi quibital yi e kacontr yi list atot ketz tan oyintzi, nin yi telen chitxum tetz yi nsken xcye Ryos tan xiten yi chitxumun, quit tzun e sajtz tan oyintzi. Ma o ketz, o xetij junt tir tan akun te yi tapij. 16 Ej, nin iten nin te kejatz, cwen kajatxol kib tan akun. Cob o eltz. At e, e oc tan akun, nin at e, e oc tan kaquicylen tan paj yi e kacontr. Yi e, yi e oc tan kaquicylen cyan echk lans cyan, tu echk makbil flech. Nchatz cyan coxbil flech cyan tu colol wutz chicul yi chich cun. Ej, nin cyakil yi cyajcawil yi e aj Jud, ate-tz wutz chicoc tan chiquiwsen. 17Nchatz cyakil yi e yi na chakuj te yi tapij, chi quitanen yi e yi na chitzan tan teken yi echk cub, jalaj chikab tan ticylen nin yi chimacl tetz oyintzi, nin jalajt tan akun. 18 Nchatz quitanen yi e yi na chitzan tan banlen yi tapij, at len chispar xeak chicul yi na chakuj. Nchatz chon at yi yaj yi na ocsan yi chun tzinxlaj. 19Na nsken wal yi xtxolbilej scyetz yi e ajcaw, scyuch yi e gobernador, nin scyetz cyakil yi e mas katanum. Tircun o joylaj len skaxol te yi na katzan tan akun, na nim tkan yi tapij yi na katzan tan banlen. 20Chastzun te, yil quibitu yil chin yi chun, quic na ban alchok atetu, lajkel chulu tan kucheyen tan oyintzi. Nin Kataj Ryos tzocopon tan kucheyen, chinch bantz scyetz. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

NEHEMAS4,5

420

21Yastzun kulejtz tan banlen yi tapij. Ja koc tan akun jetz yi na jeul yi kej, jalen yi na cu kej. Nchatz nchiban yi e yi na chitzan tan kaquicylen, cyan cyen tu chimacl tetz oyintzi cyan cyakil kej. 22 Nchatz wal scyetz cyakil yi e intanum, scyuch yi e yi na chitzan tan kucheyen te yi akun, yi tajwen tan kacyajen cyen le tnum Jerusaln cyakil lakbal. Nin bixe yi jun puntilatz wan tan chixconen tetz quicylom lakbal. Ma chajkej, ja chakuj te yi tapij. 23 Nchatz te yi cobox kejatz, quinin el bech ketz kan. Mpe ink, nka jun inxonl, mpe junk kamos nka jun yi na tzan tan kaquicylen. Cyal nin jun yi nink el bech tetz tan watl. Ej, nin yi nkaben tan ticylen kuca, cyan len kamacl kan tetz oyintzi.

bantz nintzun e mol quib cyakil yi e xonl Israel scyuch quixkel tan jun txumun scyej coboxt katanum yi at chimebil. 2 Nin at e cyaltz: Yi o ketz winin kanitxa, nin quic kawa. Chastzun te ja katxix winin ixin triw scyetz tan qui kaquimen tan wej. 3 Nin nchatz at e cyaltz: Tan paj yi quic kawa ja kak yi katxotx scyetz e ricatz tetz prentil kawa, nin ja kak scyetz echk kaamal kale awijet lobaj uva kan. Nchatz ja kak yi kacal scyetz tetz prentil kacmon. 4Nchatz at e cyaltz: Ja el tzaj kacmon tan chojlen yi alcawal yi na cuch yi rey. Nin ja kak yi katxotx tu yi kujul scyetz tetz prentil yi kacmonatz. 5 Ej, nin cyaltz: Mbi tzuntz yi buchij cho cyakun yi e mas katanum yi at chimebil, na katanum kib. Ej nin quic jatxbil chixol yi e kanitxa tu yi cyetz. Poro yi e ketz kanitxa ja wit che kacay tan cyoquen tetz chiesclaw. Nin quit na jal kawalor tan chicolpenel tzaj, na quict katxotx nin quict kujul, na benak tetz prentil yi katxokben, chech tzun bantz. 6 Yi wital yi echk xtxolbilatz, nintzun nnoctz tan xtxumlen, nin saj jun chin chich culal swetz tan paj. 7Yi wit intxumul yi chin ploj nin yi jun ajtzaklatz, nintzun saj colp inwi scyej yi e ajcaw scyuch yi e gobernador. Na mbi xac na chitzan tan jaklen taal chipuk scyetz katanum. Che inmolol tzun cyakil yi e xonl Israel tan xtxumlen yi en sban yi jun xtxolbilatz. 8 Yi chimolol quib chicyakil, nintzun waltz scyetz: Yi o ketz ja kajoy puntil tan chicolpen yi e katanum yi benake cay jak chicawl yi e mas tnum yi qui na cyek chi Ryos. Ma yi e cyeru na chitzanu tan chicayen nin junt tir. I pe cyajbilu tan koquen tan chicolpen junt tir? chinch tzun bantz scyetz. Quict nin tzun jun yol cyaltz na quit jal chiwalor tan yol. 9Nchatz wal scyetz: Qui na yub yi xtxolbil yi na chitzanu tan banlen. Tajwen cyeku chi Kataj Ryos, tan qui cyoquen yi e yi quic na cyocsaj, tan kayolchen. 10 Chastzun te yi o ketz scyuch yi e inxonl, scyuch yi e yi na chakuj swuch, ja kak chicmon, tu ixin triw tetz chiwa yi e katanum. Poro ja wit katxum yi skacuye chipaj te yi chitxokbenatz yi at sketz. 11Ma jalu, copon inwutz scyeru tan chicuyulu chipaj yi e katanum yi at chitxokben scyeru. Cyakeu junt tir yi chitxotx tu yi cyujul, tu chical yi at cyen tetz prentil chitxokben, chinch bantz scyetz. 12 Ban atit, skabne chi yi ntalu sketz. Quit kacuch yi chitxokben, chech tzun bantz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi jalen wak ib chixol ten yi e xonl Israel

421

NEHEMAS5,6

Che inchakol tzun yi e pale. Nin waltz scyetz yi e akol cmon yi ate-tz yi tajwen tan chisukil chiyol chiwutz cun yi e paleatz. 13 Nchatz je injabul yi bech wetz chiwutz tircun. Nin waltz scyetz: Chon cun sbne Ryos tan chilajen lenu xeak chicalu tuml cyakil yi at scyuchu ko quil chel cunu te chiyolu yi ja chisuku tetz, chinch tzun bantz scyetz. Amn, yastzunk sbne, chech. Tircun tzun e cyak kej Kataj. Nin e el cun tej quib yi chiyol yi e suk. 14 Ej, itzun bantz te yi coblaj yobatz yi nchinxcon wetz tetz gobernador cwent Jud, quinin minxconsaj yi echk taklen yi at derech jun gobernador tej. Na ja chimbixe tan Artajerjes yi rey, te yi at tzaj i tul junakin yob tan cawun. Nin ja cyaj cyen wilol yi akun te yi na xon tzaj i tul junak coblajix yob tan cawun. 15 Ma yi e mas gobernador yi icynake cyen, nkeratz nchiban cyetz, na ja choc tan chixilen yi e kawunakil. Na ntin tan jalen chiwa tu chiwin, ja chijak cawunak pi sakal tul jujun kej. Nchatz yi e mas yi ja chakuj jak chiwi, ja baj chibuchul yi e wunak. Ma yi in wetz, nkeratz mban intxumun, na na wek chi Ryos. 16 Ej nin nchatz ja bnix jun pi wetz wan te yi tapij. Nin ja nakuj scyuch cyakil yi e inmos yi na chakuj swuch. Ej, nin nchatz quinin nnoc tan joylen puntil tan incambal mu intxotx. 17Ma na, ja che incachaj mas xkancap cient wunak cyakil kej. chixol yi e wunakatz, at cobox bajxom. Apart yi e yi nchisaj tul junt nacin tan kaxajsen. 18 Nin in txiclchin swutz yi gast. Na jun kej nintu, ja quim jun mam woys wan, tu kak balaj cner, tu echk balaj quitx. Nin yi na jepon lajuj kej, ja wak winin win scyetz. Quinin minxconsaj yi chipuk katanum tan chojlen cyakil yi echk gastatz, na ja wil yi quic ate cunt. 19Ma jalu bin Ta, yi ilu inRyosil, nink nul txakx tculu. Nink nul txakx tculu tan yi ban yi mimban scyej intanum, chinch tetz Kataj. tzun yi tapij. Quic mu amal cyaj cyen yi quick tapij tej. Ntin cun echk sawan ntaxk oc puertil. Itzun bantz yi quibital Sanbalat tu Tobas nin Gesem yi aj Arabia, scyuch yi e mas kacontr yi nsken wit bnix yi tapij, 2 nintzun ul mantartz cyan swej. I klo cyajbil yi chonk woponen scyej tul jun aldey cwent yi tjocoj yi na biaj Ono. Poro nintzun el intxum te yi chitxumun yi itz tan insublen tu. 3 Benen tzun mantartz wan tan talchen scyetz yi quic tamalil swetz, na na katzan tan banlen jun balaj akun. Nin yi kol chimben scyej stanek yi akunatz. 4 Cyaj tir ul mantar swej. Nin iten nin xtxolbilatz na cyal. Nchatz in, iten nin xtxolbilatz na walnin scyetz. 5 Tulen tzun jun chakum Sanbalat swej. Cyan cart tan yi jakij. Nin iten nin xtxolbilatz na tal tul. Yastzun oin tir mantar cyan swej. 6 Ej, nin je na tal yi ujej: Nehemas, at yol na tzan chixol wunak. Nin iten nin yol na tzan Gesem tan talchen. Nin yi yol itz: Yi aatz, scyuch yi e xonl Israel, na cxtzanwok tan xtxumlen tan itelen tzaj jak cawl yi rey. Nin yastzun xac yi na cxtzanwok tan banlen yi tapij. Nchatz na alchij yi aatz, cocopon cyen tetz rey. 7Nchatz ja kubit yi ja wit chibixe cobox elsanl stzi Ryos awan tan tocsen chicul wunak. Nin scyale scyetz cyakil wunak: Ma jalu ja jal ketz
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Bnixen

Yi toquen xowsen Nehemas

NEHEMAS6,7

422

kareyil yi o aj Jud, chech sbne. Tzelpon akej yi kol tzopon yi xtxolbilej twi Artajerjes yi rey. Chastzun te, mas balaj yil kajilon ketz tzawuch tan xtxajlen tej, tan qui toponen twi rey, chij Sanbalat tul yi uj. 8 Benen tzun intzibal yi xtxolbilej tetz Sanbalat. Yi xtxolbilatz yi na tzanu tan talchen, quic mu xe, nin ilu tu txumul tetz, chinch ban nintz. 9Ja lajluchax tzinwutz yi ja xcon yi jun xtxolbilatz cyakun ntin tan kaxowsen. Na i tanen chiwutz cyetz, yil kubit, kelepon xit, nin quit koc il te yi akun. Poro yi in wetz mas tcunin woquen il tan xtxumlen yi akun enk tan bnixen chan. 10 Imbenen tzuntz tan xon te Semaas yi cyajl Delaa, yi mamaj Mehetabel, yi junawes jopon tib i xe yi tetz cal. Yi woponen nintzun tal i swetz: Ban lo chinch wetz yi nink kamol kib xe cal Kataj nin kalamel tzaj yi echk puert, na te yi akbalej at cyulbil biyol ketz, stzun i bantz swetz. 11Yi e yaj chi wutanen wetz qui na chixob cyeratz, nin qui na cyew quib. Nin qui na chiben le cal Kataj ntin tan ew ib. Chastzun te quil chimben wetz tan ew ib, chinch bantz tetz. 12 Nchatz el intxum tetz yi nketz Ryos na akon tzaj yi yol i. Ma na tan paj yi chojijt i cyakun Sanbalat tu Tobas tan inxowsen. 13 Chojij i tan inxowsen, bantz injuchul wil. Na yi nink mimban chi yi tal i, ja klo el intxix, nin ja klo el inkej. 14 I bin jalu Ta, ilu inRyosil, quik tzel tej culu yi xtxolbil yi na chitzan Sanbalat tu Tobas tan banlen swej. Nchatz quik tzel te culu yi echk taklen cachi yi na ban yi xnan Noadas, na na tocsaj tib tetz elsanl stziu. Ej, nin quik tzel te culu yi mbi na chiban yi e mas yi na cyocsaj quib tetz elsanl stziu, na nchatz e na chitzan tan joylen puntil tan inxowsen chinch bantz tetz Kataj. 15 Ja tzun bnix yi tapij le junak o tajlal xaw Elul.d Nicy cient tu cob kej ben tcyal tan banlen yi tapijatz skej. 16 Yi quibital yi e kacontr yi nsken wit bnix yi kakun, nintzun e xobtz sketz. Nchatz e ban yi mas nacin yi ate skanakajil. Quit tzun cyocsaj quib nim, na nin el chitxum tetz yi ja bnix yi akun kan tan tu yi xomij yi porer Ryos tan kucheyen. 17Te yi cobox kejatz winin cart ben swutz Tobas cyakun yi e katanum yi lmak wunak, yi xomij chiwi tej i. Nchatz winin tulen uj tan Tobas chiwutz yi eatz. 18 Na winin intanum sken chisuk chiyol tan xomen chiwi te Tobas tan paj yi i yi ji Secanas, yi cyajl Ara. Nin nchatz xom chiwi tej tan paj yi Johann, yi cyajl i, nsken chume tu yi mel Mesulam yi cyajl Berequas. 19Chastzun te tzinwutz cun na cyak kej i. Nin cyakil yi na wal na opon cyan twi Tobas. Nintzun na ult uj tan Tobas tan inxowsen. bantz yi bnixen yi tapij, nin yi sken oc echk sawan, nintzun e bixe cobox quicylom sawan wan, nin cobox aj bitz, scyuch cobox scyeri e xonl Lev tan chixconen xe cal Kataj. 2 Nintzun e inchak yi witzun Hanani,e tu Hananas yi chibajxom sanlar. Nin e bixe wan tetz ajcaw chixol yi e aj Jerusaln. Yi Hananasatz i jun balaj yaj yi ban kuke kacul tej, na mas na tek
d 6:15

1Itzun

Yi chibixewen cobox ajcaw tan Nehemas

Yi yol Elul itz yi xaw septiembre tul ketz kacalendario.

e 7:2

Neh 1:2.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

423

NEHEMAS7

i chi Ryos chiwutz yi e mas katanum. 3 Nintzun wal scyetz: Quil tzijakwoken yi echk sawan, jalen cun yil maktij kej. Nin cyakil cwen kej tajwen tan joplen, nin tan tocsen echk quiwel wutz coc. Nin nchatz wal scyetz: Tajwen tan itilol yi ko ate quicylom stziak echk sawanatz. Nchatz e bixe aj ront wan tan quicylen yi tnum. Nin wal scyetz yi eatz yi na chatet tan quicylomin. At e nchixcon tan quicylen yi tnum, nin at e yi chon e cyajen cyen tan quicylomin swutzak chical. 4Yastzun wulejtz, na chin wutzilen nin yi amal yi majij tan yi tnum, poro quic mas wunak najlche tul, na ntaxk baj bnix junt tir chical. bantz nintzun tak Ryos jun intxumun tan chicwen inmolol yi e wi banl wi scyuch cyakil yi e mas katanum tan cusen chibi tan kilol yi jatna kaxonen. Nchatz jal yi liwr wan kale tzibanet chibi yi e yi tenchan cyunlen. 6 Je chibi yi e xonl Israel yi itznake Jud, nin benake ticylen pres tan Nabucodonosor yi rey cwent yi nacin Babilonia. Yi eatz ja chul junt tir tan najewen Jerusaln tu yi echk mas amal cwent Jud kale najlchet tenchan. 7Yi chibajxom yi eatz yi e ul itz: Zorobabel, Josu, Nehemas, Azaras, Raamas, Nahaman, Mardoqueo, Bilsn, Misperet, Bigvai, Nehum tu Baana. Yi e xonl Paros, itz cob mil tu jun cient tu oxcal tu coblaj chixonen. (2,172) 9 Ma yi e xonl Sefatas, ox cient tu oxcal tu coblaj chixonen. (372) 10 Ma yi e xonl Ara, kak cient tu nicy tu cob chixonen. (652) 11 Ma yi e xonl Pahat-moab yi xonl Josu tu Joab, itz cob mil tu wajxak cient tu wajxaklaj chixonen. (2,818) 12 Ma yi e xonl Elam, itz jun mil tu cob cient tu nicy tu cyaj chixonen. (1,254) 13 Ma yi e xonl Zatu, itz wajxak cient tu cawunak o chixonen. (845) 14 Ma yi e xonl Zacai, itz juk cient tu oxcal tu lajuj chixonen. (770) 15 Ma yi e xonl Binuy, kak cient tu cawunak wajxak chixonen. (648) 16 Ma yi e xonl Baba, kak cient tu junak wajxak chixonen. (628) 17 Ma yi e xonl Azgad, itz cob mil tu ox cient tu junak cob chixonen. (2,322) 18 Ma yi e xonl Adonicam, kak cient tu oxcal tu juklaj chixonen. (677) 19 Ma yi e xonl Bigvai, itz cob mil tu oxcal tu juklaj chixonen. (2,077) 20 Ma yi e xonl Adn, itz kak cient tu nicy tu o chixonen. (655) 21 Ma yi e xonl Ater, yi xonl Ezequas, itz jun mutx tu wajxaklaj chixonen. (98) 22 Ma yi e xonl Hasum, itz ox cient tu junak wajxak chixonen. (328) 23 Ma yi e xonl Bezai, itz ox cient tu junak cyaj chixonen. (324) 24 Ma yi e xonl Harif, itz jun cient tu coblaj chixonen. (112) 25 Ma yi e xonl Gaban, jun mutx tu olaj chixonen. (95) 26 Ma yi e aj Beln tu Netofa, jun cient tu jun mutx tu wajxak chixonen. (188) 27 Ma yi e aj Anatot, itz jun cient tu junak wajxak chixonen. (128) 28 Ma yi e aj Bet-azmavet, cawunak cob chixonen. (42) 29 Ma yi e aj Quiart-jearim, Cafira tu Beerot, juk cient tu cawunak ox chixonen. (743)
8 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 5 Itzun

Yi cwen junt tir chibi yi e xonl Israel

Yi cyajlal yi e wunak yi xomche scyej

NEHEMAS7
30 31

424

Ma yi e aj Ram tu Geba, kak cient tu junak jun chixonen. (621) Ma yi e aj Micmas, itz jun cient tu junak cob chixonen. (622) 32 Ma yi e aj Betel tu Hai, itz jun cient tu junak ox chixonen. (123) 33 Ma yi e aj Nebo, nicy cient tu cob chixonen. (52) 34 Ma yi e xonl yi junt yaj yi na biaj Elam, itz jun mil tu cob cient tu nicy tu cyaj chixonen. (1,254) 35 Ma yi e aj Harim, itz ox cient tu junak chixonen. (320) 36 Ma yi e aj Jeric, ox cient tu cawunak o chixonen. (345) 37 Ma yi e aj Lod tu Hadid nin Ono, juk cient tu junak jun chixonen. (721) 38 Ma yi e aj Senaa, ox mil tu beluj cient tu junaklaj chixonen. (3,930) 39 Ma yi e pale yi e xonl Jedaas, jun scyeri e xonl Josu, at beluj cient, tu oxcal tu oxlaj chixonen. (973) 40 Ma yi e pale yi e xonl Imer, jun mil tu nicy cient tu cob chixonen. (1,052) 41 Ma yi e pale yi e xonl Pasur, jun mil tu cob cient tu cawunak juk chixonen. (1,247) 42 Ma yi e pale yi e xonl Harim, jun mil tu juklaj chixonen. (1,017) 43 Ma yi e xonl Lev yi e xonl Josu, tu Cadmiel yi e cun xonl Hodavas, itz oxcal tu cyajlaj chixonen. (74) 44 Ma yi e ajbitz yi e xonl Asaf, itz jun cient tu cawunak wajxak chixonen. (148) 45 Ma yi e quicylom sawan, itz yi e xonl Salum scyuch yi e xonl Ater, scyuch yi e xonl Talmn, scyuch yi e xonl Acub, scyuch yi e xonl Hatita, nin scyuch yi e xonl Sobai, jun cient tu junak wajxaklaj chixonen chicyakil cun. (138) 46 Ma yi e chakum yi e xcon xe cal Kataj, itz yi e xonl Ziha tu Hasufa, nin Tabaot. 47Tu yi e xonl Queros, Siaha tu Padn. 48 Nchatz yi e xonl Lebana, Hagaba tu Salmai. 49Nin e xonl Hann, Gidel tu Gahar, 50Reaa, tu e xonl Rezn nin Necoda. 51Yi e xonl Gazam, Uza nin Peseah. 52 Nchatz yi e xonl Behida tu Harsa, 53 tu yi e xonl Bacbuc, tu Hacufa, tu Harhur. 54Nin Bazlut, tu Mehda, tu Harsa. 55 Tu yi e xonl Barcos, scyuch Ssara tu Tema. 56 Nchatz yi e xonl Neza tu e xonl Hatifa. 57Ma yi e chixonl yi e chakum Salomn, itz: Yi e xonl Sotai, tu Soferet, tu Peruda. 58 Nchatz yi e xonl Jaala tu Darcn, nin Gidel. 59Yi e xonl Sefatas, tu Hatil, tu Pequeret-hazebim, tu yi e aj Amn. 60Cyakil yi eatz yastzun e yi e xcon xe cal Kataj. Itz ox cient tu jun mutx tu coblaj chixonen. 61Ma yi e yi e saj Tel-mela, tu Tel-harsa, tu Kerub, tu Adn, nin Imer, quinin lajluchax cyan yi ko e mero xonl kamam Israel nka qui. 62 E cun xonl Delaa tu Tobas, tu Necoda, nin itz kak cient tu cawunak cob chixonen. (642) 63 Ma chixonl yi e pale Habaa, tu Cos, tu Barzilai. Ja oc yi biatz tantu yi mmoc yi mel Barzilai tetz txkel. 64Ja chel lajun chixol yi e mas pale na yi toquen joylen chibi quinin e jal. 65 Nchatz yi ntaxk bixe tan cyelen chixol, tal yi gobernador scyetz, yi quic cuj tan bajen yi echk taklen cyan yi xansant, jalen yil tzoc jun pale tan txilun tej, tan Urim tu Tumim.f
f 7:65 Urim tu Tumim Itz cob tal ne cub yi xconak cyakun yi e witz pale tan jaklen yi tajbil Ryos. Ej nin chon at cun tul yi ne xbuk yi at wutz cul yi witz pale. Ex 28:30; Lv 8:8; Nm 27:21; Dt 33:8; 1S 28:6.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

425

NEHEMAS7,8

66 Yi cyajlal cyakil yi e xonl Israelatz yi e ul itz, cawunak cob mil tu ox cient tu oxcal chixonen. (42,360) 67Te yi tajlalatz quinin e oc yi e chimos cwent. Yi tajlal yi e mosatz, itz juk mil tu ox cient tu junak juklaj chixonen. (7,337) Nchatz at cob cient tu cawunak o (245) chixonen yi e aj bitz yi ate chixol yi qui e oc tajlal. 68 Yi e xonl Israelatz, itz juk cient tu junak waklaj chixonen. (736) Ej, nin cob cient tu cawunak o (245) chimula, 69tu cyaj cient tu junak olaj (435) camey tu kak mil tu juk cient tu junak (6,720) buru. 70 Winin ajcaw te yi jujun najal cyak echk oy tan banlen yi akun. Tak yi gobernador: juklaj liwr oro, nicy cient lmak lak, o cient tu junaklaj bech cyetz pale. Ej, nin chon tponen tan tkab yi colol pwok. 71Nchatz ban yi cyajcawil yi jujun najal, cyak o quintal tu nicy oro, tu junak o quintal sakal. 72 Ma yi e mas katanum cyak ox quintal tu nicy oro, tu junak cob quintal sakal, tu oxcal tu juk bech cyetz pale. 73 Cyakil yi e xonl Israel scyuch yi e pale, scyuch yi e levita yi e quicylom puert, yi e aj bitz yi e chakum le templo, chon cyaten tulak echk chiamal, stzun Nehemas.

bantz le jukin xaw, nin te yi nsken chibaj bixe yi e xonl Israel swutzak chiamal. Nintzun e mol quib chicyakil le yi amal yi at swutz yi sawan yi na biaj sawan tetz A. Nintzun cyaltz tetz Esdras yi ajtzib, nin nchatz i pale, tan sajen tcyal yi liwr tetz yi ley Moiss yi taknak Ryos scyetz yi e xonl Israel. 2 Sajen tzun tcyal Esdras yi liwratz, tul yi bajx kej tetz yi jukin xaw tetz yi yob. Tulen tzuntz tan i chiwutz cyakil yi e cmon yi chimolon quib le amalatz. Ate yaj, scyuch xnan, scyuch yi e nitxa yi nsken baj ul cyajtzakl. 3 Jalchan cunin xeten Esdras tan silen yi ley Moiss chiwutz, jalen yi toponen chajcun kej. Chon chimolol quib le amal yi at swutz yi sawan yi na biaj sawan tetz A. Ej, nin cyakil yi e yi e mol quibtz, e oc tan tbiten nicy yi na tzan Esdras tan silen. Nin quic nin jun najk jilon. 4 Chon tzun aten Esdras yi ajtzib tibaj jun amal yi tzlum cun, yi nim mu wutz tkan, nin yatz nin xac yi bnixen. Nin le sbal i txiclche Matatas, Sema tu Anas. Nchatz Uras, Hilcas, nin Maasas. Ma le max i txiclche Pedaas, Misael, nin Malquas. Nchatz Hasum, Hasbadana, Zacaras nin Mesulam. 5 Jen tzun jakol Esdras yi liwratz chiwutz cyakil yi e yi ate-tz. Nin lajluch cunin benen quilol cyakil yi e wunak, na nim wutz tkan yi amal kale atent Esdras. 6 Yi jen jakol Esdras yi liwr, tircunin tzun e je txiclok nin e nume tan tbiten. Nintzun oc Esdras tan culajen Kataj, yi kaRyosil yi winin kej. Jen tzun chikol yi e wunakatz chikab tcyaj, nin cyaltz: Amn, yastzunk sbantz. Chicwen tzun joklok, nin copon cunin wutz chiplaj wuxtxotx. Tircun cyoquen tan culajen Kataj. 7Nin yi e xonl Lev yi ate-tz itz: Josu, Bani, Serebas, Jamn, Acub, Sabetai, Hodas, Maasas, nin Kelita. Nchatz Azaras, Jozabed, Hann, nin Pelaa. Nin e octz tan xtxolchen xol yi ley scyetz yi e mas wunak. Nin tircun numlche tan tbiten.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi jen silen yi ley Moiss chiwutz yi e xonl Israel

NEHEMAS8,9

426

8 Nim tzun ban chiwi tan silen yi ley Kataj chiwutz chicyakil cun, nin e octz tan xtxixpen le cyetz chiyol,g bantz telen chitxum cyakil yi e yi ate-tz te yi mbi ekan tan yi ley. 9Cyakil yi e wunak winin cyoken yi quibital yi xtxolbil yi at tul yi liwratz. Poro nintzun e oc Nehemas yi gobernador tu Esdras yi ajtzib yi nchatz i pale, scyuch yi e yi e xonl Lev, tan maklen chiwutz tan qui cyoken, nin tan qui chibisunen. Ej, itzun cyaltz scyetz: Yi jun kejej itz tan taklen kej Kataj Ryos, chech bantz. 10 Nchatz tal Esdras scyetz: Ma jalu ban chibenu tan waan. Chiwanku, nin ban baj balaj win cyanu. Nchatz ban cyaku chiwa yi e yi quic cyetz chiwa cyan cyan, na yi jalu itz jun kej tan culajen Kataj Ryos. Nin quil chibisunu ma na chitzatzinku, na kol katzatzin swutz Kataj, sjalok kachamil tan. 11Nchatz yi e xonl Lev, e octz tan chimaysen, nin tan maklen chiwutz yi e mas wunak tan qui cyoken na yi jun kejatz itz tan taklen kej Kataj. 12 Chibenen tzun cyakil yi e wunakatz tan waan. Ej, nin baj chijatxol chiwa chiwutz yi e yi quic cyetz chiwa cyan cyan. Na itz jun nim kej yi na chitzan tan ticysen, na sken el chitxum tetz yi yol yi je silen chiwutz. 13 Itzun le junt kej, nintzun e mol quib yi e cyajcawil yi jujun kuj e yi chixonl quib, scyuch yi e pale, nin yi e xonl Lev te Esdras tan xtxumlen yi mbi na elet yi xtxolbil yi at tul yi ley yi tzibant cyen. 14Nintzun e nojpontz te yi xtxolbil yi tal Kataj Ryos tetz Moiss, yi tajwen tan cyaten cyakil yi e xonl Israel tzak scabte tul yi nim kej yi na biaj: Nim kej tetz scabte, yi na icy tul yi jukin xaw tetz yi yob. 15 Telen tzun stziblal chiwi cyakil yi e yi ate Jerusaln, scyuch yi e mas yi ate lakak echk tnum soltej Jerusaln, yi tajwen tan chibenen yi e wunak xolak txacaben tan joylen kab oliw, tu echk kab arrayn tu echk xak xaj, nka alchok jilwutz kab tze tan banlen len jun scabte chi yi tzibant cyen le ley. 16 Chibenen tzun cyakil yi e wunak tan joylen echk kab tzeatz. Yi cyulen, nintzun e octz jujun najal tan banlen yi chiscabte. At e yi e oc tan banlen yi cyetz tibaj chical yi kajlaj yi wi. Nin at e e oc tan banlen wutzkanil yi chical. Nchatz at scabte bnix wutzkanil yi cal Kataj. Nin at bnix le caybil yi at swutz yi sawan yi na biaj Tetz Efran. 17Tircun tzun yi e xonl Israel yi ulnake junt tir, e oc tan banlen chiscabte. Nin e cyaj cyen txe. Na jetz te yi tiemp tetz Josu yi cyajl ta Nun, jalen te yi tiempej, quit na bajij yi xtxolbilatz. Chastzun te bixewen junt tir. Ej, nin winin chitzatzinen te yi jun xtxolbilatz. 18 Juk tzun kej ban yi jun nim kejatz. Nin jetz le bajx kej jalen te yi witzbil kej, nim cun wi ban Esdras tan silen yi liwr kale atit yi cawl Kataj Ryos chiwutz cyakil yi e wunak yi ate-tz. Ma le wajxakin kej, nintzun oc jun chin chamon ib yi winin ekan tan chi yi bixbant cyen tul yol Kataj.

bantz le junak cyaj tajlal iten nin xawatz, nintzun e molt quib chicyakil yi xonl Israel tan nachlen Kataj. E mol quib tan muclen wej, nin oc yi bech cyetz yi na chaj yi winin chibisunen. Ej, nin je chipucul puklaj xol chiwi.

1Itzun

Yi chibansal quib yi e xonl Israel swutz Kataj Ryos

g 8:8 Tan paj yi nim tiemp e atij jalen Babilonia (mas 70 yob), kale na xconet junt jilwutz yol yi na biaj arameo, quit na aw mas hebrey cyan.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

427

NEHEMAS9

2 Nchatz, nin e jatx quib yi e xonl Israel scyuch yi e awer nak yi ate chixol. Nintzun e baj xcyeentz tan jaklen cuybil chipaj tetz Kataj, nin tan xtxolen yi quil tu yi quil yi chimam chite. 3 Te yi txiclche, nintzun oc silen yi liwr kale atit yi cawl Kataj Ryos chiwutz. Ox tzun or e bantz tan tbiten yi cawlatz. Nin oxt or e ban tan xtxolen yi quil nin tan culajen Kataj. 4 Nintzun e je yi e xonl Lev tibaj yi echk yotx, nin e oc tan cuswutzil tetz Kataj yi kaRyosil. Chin chiwi nin ban tan yol. Je chibi yi eatz: Josu, Binuy, Cadmiel, Sabanas, Buni, Serebas, Bani nin Quenani. 5 Nchatz yi cobox xonl Lev, Josu, Cadmiel, Benuy, Hasabnas, Serebas, Hodas, Sebanas nin Petaas, nin cyal scyetz cyakil yi e mas xonl Israel: Kamoleen kib, nin koken tan taklen kakajsbil tetz Kataj yi kaRyosil. Kake kakajsbil tetz, tetz ben kej ben sak. Na at mas kej yi tetz bi swutz alchok jilwutz biajil, chech bantz. 6 Nchatz tal Esdras: Ta, ntin ilu ketz Kataj. Quic junt at. Ilu bnol tetz yi tcyaj tu cyakil yi echk taklen yi at tcyaj. Nin ilu bnol tetz yi wuxtxotx tu cyakil yi echk taklen yi at swutz. Nin ilu bnol tetz yi mar tu cyakil yi at xe. Ilu xicyol tetz cyakil yi echk taklenatz. Ej, nin cyakil yi jun coloj chakumu yi ate tcyaj na chitzan tan culajenu. 7Kataj, ilu kaRyosil, ilu txaonen Abram tan xomen teju. Ilu elsan tzaj le tnum Ur kale najlchet e caldeo. Nin ja je xtxixpulu yi bi, na ja oc tanu tetz Abraham. 8 Ta, ja tilu yi i jun yaj yi ja kuke cul teju. Chastzun te ja bixe jun tratu tuch. Yi jun tratatz itz, yi ja suku tan tkolu jun coloj amal tetz. Nin itz chiamal yi e cananeo tu e hitita, e amorreo, e ferezeo, e jebuseo tu yi e gergeseo. Suknaku tetz, nin ja el cunu te yi yolu, na ja taku yi amalatz scyetz yi e tetz xonl. Na yi ilu teru ilenin na el cunu te yi yolu. 9Nin nchatz, ja tilu yi quixcuj yi micypon cyakun yi e kamam kate jak chicawl yi e aj Egipto. Nchatz yi cyoponen tzi Cyak Mar, ja tbitu chitzi chikul yi cyoquen tan jaklen cheybil cyetz teru. 10 Ja chaju winin techl tu echk milawr tetz yi faran, scyuch yi e mas ajcaw yi ate jak cawl i, scyuch cyakil yi e aj Egipto. Ja chaju yi xtxolbilatz scyetz tan chicawsen, na ja tilu yi quixcuj tu yi jisbil cyetz yi e kamam kate yi micypon cyan jak chicawl. Nin ja jal keju tan yi echk milawratz yi mbanu. 11Cob cuntu el yi Cyak Mar tanu yi quicyen tzaj yi e kamam kate. Na skejenlen quicyen tzaj. Yi wit quicyen tzaj cwen tzun jopolu yi mar, nin cyakil yi e yi xomche tzaj tan chitzamlen, ja chicyaj cyen xe mar. Ja chiben mulkuj chi na ban jun cub yi na ben jolin wi a. 12 Nchatz ja bajx cunu chiwutz tul jun bocoj sbak tan chajlen chibe. Ma lakbal, bajxiju chiwutz tul jun bocoj kak tan xtxeken chibe. 13 Ej, nin nchatz ja cuulu tan yol scyetz wi wutz Sina. Ja jilon tzaju scyetz tcyaj, nin ja talu yi tajbilu scyetz. Ja talu yi balaj chusunu scyetz, ja taku echk leyu tu echk cawlu yi bintzinin tetz scyetz. 14 Ja talu scyetz yi tajwen tan chibnol tanen yi jun kej ujlen. Chon tkolu yi echk cawlatz tetz Moiss yi chakumu. 15 Nchatz taku chiwa yi chon sajen tcyaj. Nin ja taku quica te yi ate tzaj le amal tzinunin tu. Nin yi aatz chon telen tzaj tanu le cub. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

NEHEMAS9

428

Nchatz ja taku amal scyetz tan cyetzal yi luwar yi suknaku scyetz chimam chite. 16 Poro yi e cyetz, scyuch yi e mas chixonl yi xomche tzaj, ja cyocsaj quib nim tu cyajtzakl. Ja choc yab, na ja cyaj cyen quilol yi cawlu. 17Quinin e oc tan xtxumlen yi echk milawr tu yi echk taklen yi banaku scyej. Ma na ja choc yab na ja choc tan joylen junt chibajxom tan cyajsen junt tir jak chicawl yi e aj Egipto. Poro yi teru Kataj ilu jun Ryos yi na cuyu kapaj. Ilu jun Ryos yi na el kajabu skej. At pasensu, nin at lok ib tuchu, na quinin nchicyaj cyen tilolu. 18 Nin ja cuyu chipaj. Wech na e oc tan banlen jun teblal ne wac yi seij cun cyulej. Nintzun cyaltz: Yi teblalej itz yi karyosil yi nxcye tan kelsenel tzaj Egipto, chech. Tan yi xtxolbilatz ja el keju cyan. 19Poro yi teru ja el kajabu scyej. Na quinin nche cyaj cyen tilolu le yi amal tzinunin tu. Nin yi jun bocoj sbak yi bajxij chiwutz tanu tan chajlen chibe chajkej, tu yi jun bocoj kak yi na txekun chibe lakbal, quinin el jatxolu scyej. 20 Ej, nin chatz ja xcon yi esprituju tan chichuslen. Nin quic jun kej jak chiquim tan wej na ja taku yi man scyetz. Nin qui nchiquim tan saktzi, na ja taku quica. 21Ja taku cyakil yi tajwen scyetz te yi cawunak yob yi nchixon le amal tzinunin tu. Quic nin jun taklen yi jak ban palt scyetz, na yi bech cyetz quinin nloon, nin quinin mben mal quikan tan xon. 22 Ja taku winin echk amal tu echk nacin scyetz. Na ja taku yi amal Hesbn scyetz yi at jak cawl yi rey Sehn. Nin ja taku yi amal Basn scyetz yi at jak cawl yi rey Og. 23 Ja taku chibanl na ja taku winin chinitxa. Chon cunin mban tajlal chinitxa chi tanen yi txuml tcyaj. Nin ja chul tcyalu swutz yi amalej yi suknaku scyetz yi e kamam kate. 24 Yi cyulen tzonej Canan, ja taku amal scyetz tan chixcyewen tan chibiylen yi e wunak yi ate swutz yi amalej. Nin ja taku amal scyetz tan chibnol yi cyajbil scyej yi e wunakatz tuml chireyil. 25 Nchatz ja cyetzaj yi echk tnum yi at tapij soltej, tu echk balaj cojbil, tu echk balaj cal, tu yi echk julil a, tu echk balaj ujul nin echk balaj wi oliw. Nchatz ja cyetzaj winin echk amal kale atit lobaj. Ja quil yi banl talmau, na ja baj winin lobaj cyan jalen yi ticyen chipaj tej. 26 Poro lastum e, na nin e oc tan pajlen cawlu. Na ja el kej yi leyu cyan. Nin ja chiquim yi e elsanl stziu cyan yi ocnake tan talchen yi mero bintzi scyetz, quimnake yi e elsanl stziuatz cyan yi ocnake tan chimoxen tan chixomen teju. Tan yi xtxolbilatz chumam nin quil yi e intanum yi nchijuch swutzu. 27Chastzun te ja taku amal scyetz chicontr tan cyoquen tan chibiylen cun. Nin te yi quixcuj yi ate cunt, ja chijak cheybil cyetz teru. Nin yi ilu teru ja elt kajabu scyej, na ja tbitu chitzi chikul yi cyoquen tan jaklen cuybil chipaj teru. Nin ja je xtxaolu jun yaj tan chicolpenel tzaj jak cawl yi chicontr. 28 Poro te yi cyal na xuxin scyej e kamamas, ja tzun chajt junt tir tan pajlen cawlu. Chastzun te tkolu amal tan chibenen jak cawl chicontr. Ej, nin te yi quixcuj yi ate cunt, ja chijakt cheybil cyetz teru, nin yi ilu teru ja elt kajabu scyej, na ja tbitu chitzi chikul, nin tan yi banl talmau, winin tir ja cuyu chipaj.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

429

NEHEMAS9,10

29Ta, ocnaku tan maklen chiwutz bantz chixomen te yi cawlu. Poro yi e cyetz, quinin ncyocsaj, ma na ja cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, nin quic mu xac yi cawlu ban chiwutz. Ja chipaj yi cawlu yi na tak itzajbil scyetz yi e yi na chiban tanen. Quinin nchixom te yi tajbilu. Wech na winin tir ocnaku tan chicolpenel tzaj jak cawl yi chicontr. 30 Ta, sajlen cuntuninu-tz tan cuylen chipaj. Ja chaju yi pasensu scyetz, na ja ocu tan maklen chiwutz tan porer yi esprituju, nin ja chixcon yi e elsanl stziu tan maklen chiwutz. Poro quinin moc te chiwi. Chastzun te tkolu amal tan chibenen pres jak chicawl yi echk mas nacin benen tzin wi munt. 31Poro ja nin elt kajabu scyej na quinin nche cu sotzalu tircun. Nin quinin nchel te culu, na yi ilu teru, ilu jun Ryos yi winin na el kajabu scyej wunak. 32 Ma jalu bin Ta, yi ilu teru ilu kaRyosil, nin winin chamilu. At poreru. Nin tajwen tan kekal chiu. Yi ilu teru, tzelpon cunu te yi yolu yi sukint tanu, na winin banl talmau skibaj. Quik tzel te culu yi echk quixcuj yi ja icypon cyakun yi e kataj, scyuch yi e kabajxom, scyuch yi e kapaleil, scyuch yi e elsanl stziu, nin scyuch cyakil yi e kamam kate sajlen tunintz. Quil tzel te culu yi quixcuj yi icynakpon cyakun, jetz te yi tiemp yi ncawun yi ajcaw cwent Siria skibaj, jalen jalu. 33 Poro Ta, quic nin mu tilu skej, na kapaj nin keratz yi mul echk taklenatz skawutz. Na yi ilu teru, ja el cunu te yi yolu, ma yi o ketz jaltnin juchlen il kan swutzu. 34Quic nin jun skaxol yi jak ban tanen yi cawlu. Tunink yi e kareyil, nka yi e kabajxom, nka yi e kapaleil, nka yi e kamam kate, cyal jun yi nink mban tanen yi cawlu. Wech na yi xac yi echk cawlatz, itz tan maklen kawutz te echk taklen cachi. 35 Poro yi e kamam kate, quinin e oc jak cawlu. Wech na taku chimebil, tu echk balaj cojbil scyetz, tu echk lmak tnum. Yi cyetzal yi echk amalatz, quinin e oc tan culajenu, nin quinin cyaj cyen quilol yi echk yab ajtzakl yi xomche tej. 36 Ma jalu Ta, ajk cuntzaj wutzu tan kaxmayen, na o esclaw jalu le yi amalej yi taknaku scyetz yi e kamam kate tan chiwanen swutz, nin tan jalen chimebil. 37Poro tan paj yi ja kajuch kil swutzu, cyakil kacosech yi na je swutzak kacojbil, chon na ben chikab yi e rey yi e awer nak yi na chicawun skibaj. Na chicawun skibaj, nin na choc tan kaxilen. Quic jun echk taklen yi quik na aj chikab, nicy nin o ketz scyuch kawun. Junawes ato jak chicawl. Tan cyakil yi echk xtxolbilasej na kabisun, stzun Esdras bantz tul oracin.

cyakil yi echk taklen yi mbajij skej, ja katxum tan koquen junt tir jak cawl Ryos. Nin tetz quiwel kayol, ja cu katzibal yi xtxolbilatz tul jun uj, nin ja oc jun sey tej. Nin nchatz ja cu wi kakab tej, yi o bajxom, scyuch e xonl Lev, scyuch yi e kapaleil.

38 Tan

Yi bnixen jun uj tetz quiwel chiyol yi chixomok te Ryos

10

yi kabi yi o yi cu wi kakab te yi uj yi bnix kan kale o sukwit yi skabne tanen yi cawl Ryos. Cu weri imbi yi in gobernador, yi in Nehemas, yi cyajl Hacalas.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Je

Yi chisukil yi e xonl Israel chiyol tan chibnol tanen yi cawl Ryos

NEHEMAS10

430

2 Nchatz cu chibi: Sedequas, Seraas, Azaras, Jeremas, 3 Pasur, Amaras, Malquas, 4Hats, Sebanas, Maluc, 5 Harim, Meremot, Obadas, 6 Daniel, Ginetn, Baruc, 7Mesulam, Abas, Mijamn, 8 Maazas, Bilgai tu Semaas. Cyakil yi eatz, e cun pale. 9Nchatz je chibi yi e xonl Lev yi cu wi chikab tej: Josu yi cyajl Azanas, tu Binuy yi xonl Henadad nin Cadmiel. 10Scyuch yi e titzun yi na chibiaj Sabanas, tu Aodas, Kelita, Pelaas tu Hann, 11Micaa, Rehob, Hasabas, 12 Zacur, Serebas, Sebanas, 13 Hodas, Bani nin Beninu. 14 Ej, nin je chibi yi e kawi banl wi tetz tnum: Paros, Pahat-moab, Elam, Zatu, Bani, 15 Buni, Azgad, Bebai, 16 Adonas, Bigvai, Adn, 17Ater, Ezequas, Azur, 18 Hodas, Hasum, Bezai, 19Harif, Anatot, Neba, 20 Magpas, Mesulam, Hezer, 21Mesezabeel, Sadoc, Jada, 22 Pelatas, Hann, Anaas, 23 Oseas, Hananas, Hasub, 24Halohes, Pilha, Sobec, 25 Rehum, Hasabna, Maasas, 26 Ahas, Hann, Ann, 27Maluc, Harim nin Baana. 28 Nchatz cu wi chikab yi e mas xonl Israel chi quitanen yi e pale, scyuch yi e xonl Lev, scyuch yi e quicylom puert, scyuch yi e ajbitz, scyuch yi e chakum yi na chixcon le cal Kataj, scyuch cyakil yi e mas wunak yi nsken chijatx quib, scyuch yi e awer nak, tuml cyakil quixkel, scyuch yi e chinitxa yi nsken ul cyajtzakl. Tircun eas cu len wi chikab te yi jun kayolatz. 29Ej, nin nchatz junit ban chitxumun scyuch yi e chixonl, scyuch cyetz cyajcawil. Nintzun e suk chiyol, yi chixomok te yi cawl kaRyosil, yi taknak i tetz Moiss yi elsanl stzi i. E suk chiyol, yi chibne tanen yi cawl tu yi tajbil Ryos. 30 Je chiyolej yi nchisuk tetz Kataj: Quic rmeril tan kakol amal tan tumewen jun kanitxa scyuch yi e awer nak. 31Nin quic rmeril tan kalokol jun echk taklen scyetz yil chul tan cayin le yi jun kej ujlen, nka alchok junt kej yi xan skawutz ketz. Nchatz ja bixe kan yi tajwen tan tujewen katxotx yil jepon yi jukin yob. Ntin kak yob skakujk swutz yi katxotx, ma le jukin yob stzujek kan. Ej, nin nchatz yil jepon yi jukin yobatz, tajwen kacuy chipaj yi e katanum yi at chitxokben sketz. 32 Nchatz bixe kan tan kakol len jun tal xtil sakal le jujun yob tan jalen yi bambil xe cal Kataj. 33Chi tanen yi pwok yi na xcon tan lokchen yi pam yi na cyaj cyen swutz Kataj, tu yi echk oy yi tajwen tzoylij cyakil kej. Nin tan lokchen yi txixwatz yi na pat-xij cyakil kej, tu yi echk mas txixwatz yi na pat-xij le jujun kej ujlen, tu yi echk oy yi na koy yi na jal yi ne xaw, tu yi echk mas kej yi xansant. Nchatz ja bixe kan tan kakol len kacutxuj, bantz jalen yi echk mas oy yi tajwen tzaklij, chi tanen yi oy tan jaklen cuybil kapaj. Ej, nin tan jalen tircun yi tajwen tan banlen kamunl swutz Kataj. 34 Nchatz cyakil e yi e pale scyuch yi e xonl Lev, scyuch cyakil yi e mas katanum, o oc tan txilun skej yi na scyetz jujun najal tzulsan yi si yi xconk le yi cal Kataj. Tajwen yil tzopon yi siatz te yi echk kej yi bixbant tan xconen le patbil txixwatz, quib yi tzibant cyen le ley. 35 Nchatz ja bixe yi tzul cyakil yi bajx wutz yi kujul kan xe cal Kataj. 36 Nchatz ja bixe kan yi skake yi bajx kanitxa tetz Kataj, tu yi bajx cyal yi kawac scyuch cyakil kawun, chi tzibant cyen tul yi ley. Nin chon chopon kan chiwutz yi e pale yi ate tan banlen chimunl le cal Kataj. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

431

NEHEMAS10,11

37Nchatz ja bixe kan yi kake yi kadiesum, scyetz yi e kapaleil. Na yil je yi katriw tu yi bajx wutz yi echk lobaj, tu yi bajx wutz uva, tu yi bajx aceit yi na bnix te wutz oliw, chon tzopon kan chiwutz yi e xonl Lev. Na yastzun cyetz chibambil. 38 Nin yil chopon yi e xonl Lev tan culchen yi echk oyatz, tajwen xomnin jun pale scyej, jun scyeri yi xonl Aarn. Yil molxij cyan, ban tzun tzaj yi diesum cyan le cal Kataj. 39Ja bixe kan cyakil yi o xonl Israel scyuch yi e xonl Lev, tan kakol len echk koy yil je kacosech. Kake te kuxin triw tu yi taal uva yil molxij kan, tu yi aceitil yi wutz oliw. Chon tzopon kan kale na molxet yi echk oy le cal Kataj, kale na chatet yi e pale, scyuch yi e quicylom cal Kataj, scyuch yi e aj bitz te yi na chatij tan banlen chimunl. Na ja bixe kan yi quil tzel yi cal Kataj te kacul.

bantz chon tzun e cyajen cyen yi e ajcaw tetz tnum tan najewen Jerusaln. Ma yi e mas wunak nintzun oc txilun. Lajlaj tzun najal e bajen quilel. Nin te yi lajlaj najalatz jun ntzi najal tajwen tan chinajewen Jerusaln, yi amal yi winin xanil. Ma yi e mas najal chon chinajank tulak echk mas tnum. 2 Cyakol tzun yi e mas wunak chibanl squibaj yi eatz yi tetz cun cyalma e cyajen cyen tan najewen Jerusaln. 3 Ntin yi e ajcaw scyetz yi e xonl Israelatz, chon chicyajen cyen tan najewen Jerusaln. Ma yi e mas xonl Israel, scyuch yi e pale, scyuch yi e xonl Lev, scyuch yi e chakum le templo, scyuch yi e mos kajtzun Salomn, chon chinajewen tul echk mas tnum cwent Jud. chijunalen cun te chiamal. 4 Je chibi cobox xonl Jud tu yi cobox xonl Benjamn yi e cyaj cyen Jerusaln. Yi chibi yi e xonl Jud itz: Ataas yi cyajl Uzas, nin yi Uzasatz, i yi cyajl Zacaras. Ma Zacaras i cyajl Amaras. Ma Amaras i cyajl Sefatas. Ma Sefatas i cyajl Mahalaleel. Ma Mahalaleel i xonl Fares. 5 Yi junt xonl Jud itz Maasas, yi cyajl Baruc. Ma Baruc i cyajl Colhoze. Ma Colhoze i cyajl Hazaas. Ma Hazaas i cyajl Adas. Ma Adas i cyajl Joiarib. Ma Joiarib i cyajl Zacaras, yi cyajl Siloni. 6 Cyakil yi e xonl Faresatz yi e cyaj cyen tan najewen le tnum Jerusaln, itz cyaj cient tu oxcal tu wajxak chixonen, nin cyakil yi eas nsken tzak chiyob. 7Ma yi e xonl Benjamn itz: Sal yi cyajl Mesulam. Ma Mesulam i cyajl Joed. Ma Joed i cyajl Pedaas. Ma Pedaas i cyajl Colaas, yi cyajl Maasas.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

11

1Itzun

Yi jen yi censo tan Nehemas

NEHEMAS11

432

Ma Maasas i cyajl Itiel. Ma Itiel i cyajl Jesaas. 8 Nchatz ja chicyaj cyen yi e titzun Sal Jerusaln. Je chibiej: Gabai tu Salai. Cyakil yi e xonl Benjamnatz, itz beluj cient tu junak wajxak chixonen. 9Nin yi cyajcawil, itz Joel yi cyajl Zicri, tu Jud yi cyajl Senua, yi cap ajcaw tetz tnum. 10 Ma yi e pale yi e cyaj cyen le tnum itz: Jedaas, yi cyajl Joiarib, nin Jaqun. 11 Nin Seraas yi cyajl Hilcas. Ma Hilcas i cyajl Mesulam. Ma Mesulamatz i cyajl Sadoc. Ma Sadoc i cyajl Meraiot yi cyajl Ahitob. Yi jun Seraasatz, i yi witz ajcaw xe cal Kataj. 12 Nchatz ja chicyaj cyen mas pale yi na chakuj xe cal Kataj. At wajxak cient tu junak cob chixonen. Nin nchatz cyaj cyen yi pale yi na biaj Adaas, yi cyajl Jeroham. Ma yi Jerohamatz i cyajl Pelalas. Ma Pelalas i cyajl Amsi. Ma Amsi i cyajl Zacaras. Ma Zacaras i cyajl Pasur. Ma Pasur i cyajl Malquas. 13 Nchatz at cob cient tu cawunak cob xonl Adaas yi e cyaj cyen tan najewen le tnum Jerusaln. Nin yi eas, e len cun ajcaw te jujun kuj najal. Nchatz cyaj cyen Amasai yi cyajl Azareel. Ma yi Azareelatz i cyajl Azai. Nin yi Azai i cyajl Mesilemot, yi cyajl Imer. 14 Yi tajlal chixonen yi e cyaj cyen tan najewen Jerusaln scyeri e xonl Amasai, itz jun cient tu junak wajxak chixonen. Nin yi eatz yi e oc tajlal, itz yi e yi nsken tzak chiyob. Nin yi chibajxom itz Zobdiel yi cyajl Gedolim. 15 Ma chixol yi e xonl Lev yi e cyaj cyen tan najewen Jerusaln, at Semaas yi cyajl Hasub, yi Hasubatz i cyajl Azricam. Ma Azricam i cyajl Hasabas. Ma Hasabas i cyajl Buni. 16 Nin cyaj cyen Sabetai tu Jozabad, yi cyajcawil yi e xonl Lev. Nchatz e ajcaw scyej yi e akunwil yi nchakuj wutzkanil yi cal Kataj. 17Nin nchatz cyaj cyen junt pale yi na biaj Matanas yi cyajl Micaa. Yi Micaajatz, i cyajl Zabdi. Ma Zabdi i cyajl Asaf. Yi Asafatz i bajxom scyej yi e ajbitz yi na chixcon tan tyoin, nin tan culajen Kataj. Ej, nin nchatz cyaj cyen Bacbuquas yi cap cyajl Abda. Yi Abdajatz, i cyajl Sama. Ma Sama i cyajl Galal. Ma Galal i cyajl Jedutn. 18 Yi tajlal chixonen yi e xonl Lev yi e cyaj cyen Jerusaln, yi tnum yi winin xanil, itz cob cient tu jun mutx tu cyaj chixonen. 19Nchatz yi e quicylom sawan yi e cyaj cyen tan chinajewen Jerusaln, itz: Acub, Talmn, scyuch e chixonl. Itz jun cient tu oxcal tu coblaj chixonen.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

433

NEHEMAS11,12

20 Ma yi e mas xonl Israel, scyuch yi e mas pale, scyuch yi e mas xonl Lev, chon e najewen lakak mas tnum cwent Jud. chijunalen cun te yi chiamal. 21Ma yi e yi na chakuj le cal Kataj, chon chinajewen Jerusaln, le jun amal yi na biaj Ofel. Yi chibajxom itz, Ziha tu Gispa. 22 Nin yi cyajcawil yi e xonl Lev yi e cyaj cyen Jerusaln itz, Uzi yi cyajl Bani. Yi Bani i cyajl Hasabas, yi cyajl Atanas, yi cyajl Micaas. E len cun xonl Asaf, nin e len cun ajbitz xe cal Kataj. 23 At echk cawl yi cyajnak cyen tkol yi rey yi tajwen tan chixconen ajbitz le cal Kataj cyakil kej. Ej, nin cyakil e aklij len chitarey. 24Ej, nin cyaj cyen Petaas yi cyajl Mesezabeel, jun scyeri xonl Zera, yi cyajl Jud, tetz kajbil rey chiwutz yi e mas tanum.

tzun cyoponen yi e mas xonl Jud tan najewen le amal Quiriat-arba, Dibn, Jecabseel. 26 Nin at e, e naje le yi amal Jesa, Molada, Bet-pelet, 27nin Hazar-sual, Beerseba, nin cyakil yi echk tal ne aldey yi at cwent. 28 Nin nchatz at e, e naje Siclag, Mecona, tu yi echk aldeyil yi at cwent. 29Nin at e, e atij le amal En-rimn, Zora, Jarmut. 30 Nin Zanoa, Adulam tuml cyakil yi echk aldeyil. Nin at e, e naje Laquis, Azeca tuml yi echk aldey nakajil. Chon xeten tzaj chiamal Berseba, jalen tjocoj Hinom. 31Ma yi e xonl Benjamn yi qui e cyaj Jerusaln, chon cyaten le amal Geba, Micmas, Aa, Bet-el tuml yi echk aldey yi at cwent. 32 Nin le tnum Anatot, Nob, Ananas. 33 Hazor, Ram, Gitam, 34Habdi, Seboim, Nebalat, 35 Lod, Ono, jalen tjocoj kale najlchet yi e ajchemol. 36 Nchatz ate cobox xonl Lev yi aklij chiamal chixol yi e xonl Jud nin chixol yi e xonl Benjamn. 1Je chibi yi e pale, scyuch yi e xonl Lev yi e ul tzonej Jerusaln te Josu, tu Zorobabel yi cyajl Salatiel. Yi e paleatz itz Seraas, Jeremas, Esdras, 2 Amaras, Maluc, Hats, 3 Secanas, Rehum, Meremot, 4Iddo, Gineto, Abas, 5 Mijamn, Maadas, Bilga, 6 Semaas, Joiarib, Jedas, 7Sal, Amoc, Hilcas, nin Jedaas. Yastzun yi cyajcawil yi e pale scyuch yi e mas chixonl yi e atij te yi tiemp tetz Josu. 8 Ma yi e xonl Lev yi e ajbitz, itz: Josu, Binuy, Cadmiel, Serebas, Jud nin Matanas. Yi eatz scyuch yi mas cyuch, e xcon tetz ajbitz yi na chimol quib tan banlen tanen chimunl. 9Ej, nin nchatz e ul Bacbuquas tu Uni, scyuch yi e mas cyuch, yi e cun ajbitz. Chon txiclche chiwutz yi e mas cyuchatz tan taklen chikajsbil.

25 Chon

Yi echk amal kale e atet yi e mas xonl Israel

12

yi Josujatz i yi taj Joiacim. Ma Joiacim i taj Eliasib. Ma Eliasib yastzun taj Joiada. 11Ma Joiada yastzun taj Jonatn. Ma Jonatn i taj Jada. 12 Ej, itzun te yi tiemp tetz Joiacimatz, at e pale yi e bajxom te jujun kuj najal yi chixonl quib. Je chibi yi e bajxomatz: Yi e tu Seraas itz Meraas. Ma yi e tu Jeremas itz, Hananas. 13 Ma yi e tu Esdras yi chibajxom itz: Mesulam. Ma yi e tu Amaras itz, Johann. 14Ej, nin yi chibajxom yi e tu Melic itz Jonatn. Ma yi e tu Sebanas itz, ep. 15 Ma yi e tu Harim itz, Adna. Nin yi e tu Meraiot
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

10 Itzun

Yi chixonl yi e pale

NEHEMAS12

434

itz Helcai. 16 Ma yi e tu Iddo itz, Zacaras, nin yi e tu Ginetn itz Mesulam. 17Nin yi e tu Abas, itz Zicri. Ej, nin yi e tu Maniamn. Nin yi e tu Moadias itz, Piltai. 18 Ej, nin yi e Bilga itz, Sama. Nin yi e tu Semaas itz, Jonatn. 19Ma yi e tu Joiarib itz, Matenai. Ej ma yi e tu Jedaas itz, Uzi. 20Ma yi e tu Salai itz, Calai. Nin yi e tu Amoc itz, Eber. 21Ma yi e tu Hilcas, itz, Hasabas. Ej ma yi e tu Jedaas itz Natanael. jalu, je chibi yi e xonl Lev yi nchixcon jalen te yi tiemp tetz Daro yi chireyil yi e aj Persia: Joiada, Johann tu Jada, yi eatz e len cun bajxom nin cu len chibi scyuch yi e mas xonl Lev yi ate jak chicawl. Nchatz ja cu chibi yi e xonl Lev yi nchixcon tetz pale te yi jun tiempatz. 23 Nchatz ja cu chibi yi e bajxom te yi jujun kuj xonl Lev yi chixonl quib, tul yi liwr tetz crnica, ja cu chibi jalen te yi tiemp tetz Johann, yi mamaj Eliasib. 24 Nin yi chibi yi e chibajxom yi eatz itz: Hasabas, Serebas, Josu, Binuy tu Cadmiel. Na ilenin at cob kuj ajbitz le templo tan banlen chiturno tan bitz, nin tan tyoin tetz Kataj chi yi cawl yi talnak Luwiy yi chakum Ryos. 25 Ma yi e quicylom sawan itz: Matanas, Bacbuquas, Obadas, Mesulam, Talmn tu Acub. 26 Cyakil yi eatz ja chatij te yi tiemp tetz Joiacim, yi cyajl Josu, yi mamaj Josadac. Ej, nin iten nin tiempatz yastzun yi at tzaj Nehemas tetz gobernador. Ma yi Esdras i pale nin i ajtzib. bantz yi ticyen wutz kej yi tapij yi bnix soltej Jerusaln. Nintzun ben mantar tan chichaklen cyakil yi e xonl Lev yi ate tulak echk amal, tan cyulen Jerusaln tan ticysen wutz kej yi tapijatz. Je na tal yi stziblal yi ben scyetzej: Kamole kib tan ticysen wutz kej yi tapij, nin tajwen katzatzin. Kabitzink tan taklen kakajsbil, nin ban xcon echk macl kan chi tanen echk platillo, arpa tu lira. 28 Chimolol tzun quib yi e ajbitz, yi e xonl Lev yi ate lakak aldey, yi at soltej Jerusaln, tu yi e yi najlche le echk aldey cwent Netofa. 29Tu yi e yi ate le echk amal cwent Gilgal, tu yi e yi ate wi kajlaj cwent Geba tu Azmavet. Na yi e aj bitzatz nsken chajt tulak echk amal soltej Jerusaln. 30 Chixansal tzun quib yi e pale. Nchatz e ban yi e xonl Lev. Kalenas tzun cyoquentz tan chixansen yi e mas xonl Israel, nin tan xansen yi echk sawan tu cyakil yi tapij. 31Nintzun incawunintz scyetz yi e ajcaw scyetz yi e aj Jud tan chijen tibaj yi tapij. Nchatz e bixe cob kuj ajbitz wan tan chixonen tibaj yi tapijatz. Chon benen jun kuj le jalaj kasbal yi quil tetz yi sawan kale na elet echk tzis. 32 Bajxche jujun kuj aj bitzatz chiwutzak yi e wunak yi cob cuntu e el. Xomche nin Osaas scyuch jun kuj yi e aj Jud. 33 Je chibiej: Azaras, Esdras, Mesulam, 34 Jud, Benjamn, Semaas, tu Jeremas. 35 Nchatz xomche cobox pale scyej yi na chitzan tan tocsen echk chun. Nin itz Zacaras yi cyajl Jonatn. I xonl kajtzun Semaas, Matanas, Micaas, Zacur
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 27Itzun 22 Ma

Yi e chibajxom yi xonl Lev

Yi ticyen wutz kej yi tapij

435

NEHEMAS12,13

tu Asaf. 36 Nchatz xomche cobox xonl Zacaras. Itz: Semaas, Azarael, Milalai, Gilalai, Maai, Natanael, Jud tu Hanani. Yi eatz, yastzun yi e yi na chitzan tan tocsen echk macl yi alijt cyen takun Luwiy yi rey yi chakum Ryos. Nin yi kawutzilen ajchusunl ta Esdras, chon bajxij i chiwutz cyakil yi e paleatz. 37Chon tzun quicyentz tibaj yi sawan yi na biaj La Fuente. Poro tan chixonen le jenak ja chixon tibaj yi tapij yi yotxin tanen. Ej nin ja chicyak tibaj yi cal kajtzun Luwiy yi rey, jalen yi cyoponen kale atit yi sawan yi na biaj Tetz A yi na xmayinin telen tzin. 38 Ma yi cap kuj ajbitz, chon cyajen le kamax. Chon tzun xomchin nin wetz wutz chicoc yi eatz, scyuch yi e mas katanum. Chon kaxeten tzaj tan xon tibaj yi tapij kale atit yi Torre Tetz Chuj jalen kale atit yi tapij yi nim wutz. 39O icyak tibaj yi sawan Tetz Efran tu yi sawan yi na biaj Jesana tu yi sawan yi na biaj Tetz Cay. Nin o icyak kale atit yi torre tetz Hananeel, tu yi torre Los Cien, jalen kale atit yi sawan Scyetz Cneru. Ma yi koponen kale atit yi sawan kale atit chical yi e quicylom, chon tzun o tanewentz. 40 Kalenas tzun koponentz wutzkanil yi cal Kataj. Yi koponen nintzun e nuc quib yi cob kuj ajbitzatz. Nchatz o ban ketz scyuch yi cobox ajcaw tetz tnum yi xomche swej. 41Yi e pale yi e oc tan tocsen echk chun itz: Eliacim, Maaseas, Miniamn, Micaas, Elioenai, Zacaras, Hananas. 42 Maasas, Semaas, Eleazar, Uzi, Johann, Malquas, Elam tu Ezer. Ma yi e ajbitz nintzun e octz tan bitz. Nin yi chibajxom itz Izrahas. 43 Ej, nin te yi jun kejatz koy ech katxixwatz tetz Kataj. Winin tzun katzatzinen te yi jun kejatz, na nin tak Ryos tzatzin sketz. Cyakil yi e xnan tu e nitxa ja chitzatzin. Nin yi jun chin tzatzinatz yi bajij, ja quibit yi e wunak yi ate joylaj len yi tnum. nin iten nin kejatz e bixe cobox yaj tan stzamlen echk oy, chi tanen pwok tu echk ofrent, tu echk bajx wutz ujul, nin tan stzamlen echk diesum, nin tan colchen cyakil echk bajx wutz yi echk ujul yi na opon cyakun yi e mas xonl Israel yi ate tulak mas tnum. Yi echk oyatz itz tetz chibambil yi e pale, scyuch yi e xonl Lev, na cyakil yi e xonl Israel, e tzatzin scyej yi e pale, scyuch yi e xonl Lev, 45 scyuch yi e ajbitz, nin yi e quicylom sawan. Na yi eatz yastzun e na chixcon tan banlen chimunl swutz Kataj, nin tetz cun cyalma cyoquen tan banlen chimunlatz, nin tan xansen yi echk taklen, chi yi bixbant cyen tan kajtzun Luwiy tu Salomn yi tetz cyajl. 46 Na tenchan cyen te yi tiemp tetz Luwiy tu yi tiemp tetz Asaf, ate chibajxom yi e ajbitz. Nin ja chixcon yi e ajbitzatz yi na oc echk cultin tan taklen chikajsbil nin tan tyoin tetz Kataj. 47Chastzun te, te yi tiemp tetz Nehemas tu Zorobabel, cyakil yi e xonl Israel ja cyak yi echk wutz yi ujul tetz chiwa yi e ajbitz scyuch yi e quicylom tetz sawan. Nin ja cyak yi echk taklen yi tajwen scyetz yi e xonl Lev. Nchatz e ban scyej yi e pale, yi e xonl Aarn.
44 Ej,

Yi echk oy yi baj opon scyetz yi e pale scyuch e xonl Lev

13

1Itzun

bantz te yi jun tiempatz nintzun oc silen yi liwr tetz Moiss skawutz. Ej, nin te yi na tzan silen skawutz, nintzun jal jun xtxolbil

Yi chibansalt quib swutz Kataj Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

NEHEMAS13

436

yi na tal yi quic rmeril tan cyoquen yi e aj Amn scyuch yi e xonl Moab tetz cyajlal yi e tanum Ryos. 2 Na yi eatz, quinin e el tzaj tan taklen jujun chiwa nka mu quica yi e kamam kate xonl Israel te yi na chixon tan cyulen tzonej. Ma na ja cyak pwok tetz Balaam tan toquen tan jaklen chicaws. Poro nketz chicaws tak Ryos ma na mas chibanl tak i. 3 Itzun yi quibital yi xtxolbilatz yi na tal yi ley, nintzun e octz tan chijatxlen len yi e yi nsken cyokbej quib scyuch awer nak. 4 Poro Eliasib yi pale, yi at tan quicylen yi echk taklen yi at xe cal Kataj, cyajwutz quib tu Tobas. 5 Nsken tzun tak i jun cuart yi at le templo, tetz Tobas tan najewen tul. Chon tkol i yi jun cuartatz kale na chicolxet yi echk oy tu echk insens, tu echk macl yi na xcon xe cal Kataj. Nin chon na colxij yi echk diesum tu yi ixin triw yi na opon tetz Kataj. Nin chon colij yi echk win tu aceit yi na xcon cyakun yi e xonl Lev, scyuch yi aj bitz, scyuch yi e quicylom sawan, nin yi na aklij scyetz yi e pale. Nin yastzun yi cuart yi xcon tan Tobas. 6 Yi bajen cyakil yi xtxolbilatz, quibin wetz atin tzonej Jerusaln. Na chon atin pon Babilonia. Na te yi tiempatz, yastzun yi nsken el junak coblajix yob tan Artajerjes yi rey tan cawun tibaj yi amalatz. Poro yi telen cobox tiemp wan, nintzun injakt impermis tan wulen junt tir tzonej Jerusaln. 7Yi wulent nintzun wil yi chin cachi nin yi ban Eliasib, na nin tak i amal tetz Tobas tan najewen tul jun cuart le cal Kataj, wech awer nak i. 8 Yi wital yi xtxolbilas nintzun chich incultz te Eliasib. Imbenen tzun tan telsen tzaj cyakil yi echk bech tetz Tobas yi at le jun cuartatz. 9Incawunen tzuntz tan cyoquen yi e pale tan xansen junt tir yi jun cuartatz. Kalenas tzun toquent yi echk macl yi na xcon xe cal Kataj tu yi echk insens, tu yi echk oy. 10 Ej, nin nchatz alchij swetz yi quit na aklij yi chibambil yi e xonl Lev yi na chixcon le cal Kataj. Nin tan yi qui na aklij yi tajwen scyetz, nsken chel ojk le cal Kataj, nin nsken chopon tulak cyetz chiamal. 11Imbenen tzuntz tan chiyajlen yi e ajcaw, na nxac ncyaj cyen quilol yi cal Kataj. Chibajent tzun inmolol yi e pale scyuch yi e xonl Lev. Nintzun e oc junt tir wan te yi cyakun yi bixban chet sju. 12 Ej itzun bantz, tircun tzun yi e aj Jud ul len chidiesum cyan tu ixin triw, tu win, tu aceit. Nin opontz cyan kale na molxet yi echk oy le cal Kataj. 13 Chibixewen tzun cobox bajxom wan tan tilwen yi amal kale na molxet yi echk oyatz. Bixe Selemas yi pale, tu Sadoc yi ajtzib, tu yi xonl Lev yi na biaj Pedaas, scyuch cobox cheyanl cyetz. Oc Hann yi cyajl Zacur, yi mamaj Matanas, na itz jun yaj yi ban kuke kacul tej. E tzun e bixe-tz tan jatxlen yi echk oyatz. 14 Ma jalu ilu Kataj Ryos yi atu tcyaj, quik tzel cyakil yi xtxolbilatz te culu yi mimban te yi calu, tu yi mimban tan chimolchen yi e intanum tan cyoquen junt tir tan culajenu. Quik tzel te culu Ta, chinch tzun bantz tetz Kataj Ryos. 15 Nchatz wil te cobox kejatz, yi at e intanum aj Jud yi na chakuj tan banlen win tul echk kej ujlen. Nchatz at e yi na chitzan tan teken triw, nin at e yi na chitzan tan teken win, tu uva, tu wutz higo. Nin at e yi ja xcon buru
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

437

NEHEMAS13

cyan tan teken echk taklenatz. Nchatz ja wil yi at winin e yi na chopon tan cayin Jerusaln tul echk kej ujlenatz. Woquen tzuntz tan chiyajlen, tan paj yi na chicayin lakak kej ujlen. 16 Nchatz at aj Tiro na chulak lak echk kej ujlen tan cayin cay tu echk mas taklen, scyetz yi e judiy yi najlche Jerusaln. 17Nintzun e inyaj yi e bajxom cwent Jud: Mbi na chibanu? Nxac na chitzanu tan pajlen yi jun kej ujlen? Nxac na chitzanu tan juchlen quilu swutz Ryos? 18 Yi xtxolbilej yi na chitzanu tan banlen, iten nin banake yi e kamam kate yi chijuchul quil swutz Ryos. Chastzun te ja ul winin kacaws, nin ja ul winin sotzaj culal skawutz tuml yi tnum kale atot, na ja cu woc. Na ptzun cyajtu yil kak chon tetz Kataj, nin na ptzun cyajtu tzul kacaws tan i? Nxac tzun qui na chitzanu tan banlen tanen yi jun kej ujlen, chinch bantz scyetz. 19Iten nin ratatz incawunin scyetz cyakil yi e wunak, yi tajwen tan chibnol tanen yi jun kej ujlenatz. Ej, ninin te yi cwen kejatz o xetij tan banlen tanen yi jun kejatz. Ja chincawunin tan joplen echk sawan. Nin ja chiben inchakol cobox inchakum tan chibenen tan quicylen yi echk sawanatz, bantz qui toquen tzaj jun echk taklen, nka jun ektz te echk kej ujlen. 20 Winin tzun aj yocol scyuch aj cayinl yi e cyaj cyen ala tir soltej Jerusaln. Quinin e oc tzaj, nin chon e cyajen cyen tan watl soltej yi tnum. 21Imbenen tzuntz tan chiyajlen, nin wal scyetz yi quic rmeril tan chiwiten cyen soltej yi tapijil yi tnum. Nchatz wal scyetz: Yi kol chulu junt tir lakak kej ujlen, chelpon injutilu swutz yi amalej, chinch. Nin jetzatz quit e ul lakak echk kej ujlen. 22 Nchatz incawunin scyetz yi e xonl Lev tan chixansal quib, nin tan chibenen tan quicylen yi echk sawanil yi tnum. Na lastum yi ko na katzan tan telsen kej yi echk kej ujlen. Ilu, ilu Kataj Ryos, ilu inRyosil, quik tzel te culu cyakil yi xtxolbilatz yi mimban. Elk kajabu swej tan yi banl talmau. 23 Nchatz te yi cobox kejatz, wil yi at winin judiy yi nsken chume scyej awer nak, na at e nsken chume scyej xnan aj Asdod, aj Amn nin aj Moab. 24Nin yi chinitxa cob cuntu elnake, na at e yi qui na aw kayol cyakun, ma na i chiyol yi e aj Asdod, nka junt jilwutz yol na aw cyan. 25 Nintzun je lajpuj inwi scyej. Nin wal scyetz yi ploj quitanen. At e, e loon wan, nin at e yi je inxitxul chin xiil chiwi. Nintzun wal scyetz yi tajwen tan chisukil chiyol swutz Kataj Ryos, tan quit cyumewen scyej yi e xnan awer nak. Ej, nin nchatz quic rmeril tan cyakol amal scyetz yi chinitxa tan cyumewen scyej awer nakatz. 26 Nchatz wal scyetz: Qui pe nachij cyanu yi yastzun juchwit Salomn til? Wech na ocnak i tetz rey tibaj Israel. Quic junt rey tul junt nacin yi yastzunk bantz chi banak i. Wech na winin na pek Kataj Ryos tej, na Ryos ocsan i tetz rey tibaj cyakil yi nacin tetz Israel. Poro ja juch til tan paj yi ja tokbej tib scyuch yi e xnan awer nak. 27Chastzun te quil kak amal scyeru tan chibnolu yi cyeru cyajbilu scyuch yi e xnan yi e awer nak. Quik kajuch kil swutz kaRyosil tan paj yi jun xtxolbilatz. 28 At tzun Joiada yi pale yi cyajl Eliasib yi witz pale. Nin oc jun scyeri yi e cyajl te yi mel Sanbalat yi aj Arn. Nin saj inwi te i, nin el inlajul skaxol.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

NEHEMAS13
29

438

I bin jalu Ta! Quik tzel chipaj chitxokben yi e paleatz te culu, na ja chipotzaj yi chimunl yi akij tanu scyetz. Na yi e kapaleilatz, ja chipaj yi cawl yi akijt tanu tan chixomen tej. Nchatz yi e xonl Lev yi na chixcon le templo, ja chipaj yi cawl yi akijt tanu scyetz. 30 Nchatz e el injatxol yi e awer nak chixol yi e xonl Israel. Nin e bixe junt tir yi e pale wan te chimunl. Nchatz mimban scyej yi e xonl Lev. 31Nchatz bixe wan tan tulsen junt tir yi si yi na xcon xe cal Kataj. Ej, nin bixe cyen yi echk kejlal wan yi tona tzul yi siatz tu yi echk bajx wutz ujul. I bin jalu Ta, ilu inRyosil, ulk txakx tculu cyakil yi echk taklenatz yi mimban, nin taku banlu swibaj!

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESTER
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi xtxolbil yi tzibant cyen tul yi liwrej chon mbajij le amal Persa, yi jalu na biaj Irn tu Irak. Ja bnix lo 539331 yob te yi ntaxk itzij Kajcaw Jesucristo. Ej nin yi liwrej ja bnix te yi na cawun tzaj yi rey Asuero tentz. Jalu itz mas cob mil o cienti yob jetz yi cwen tziban. Ej nin na jilon scyej yi e xonl Israel yi qui nin e pakxij le cyetz chitanum. Tul yi liwrej na kil yi at winin aj Persa yi ja chich chicul scyej yi e judiyatz. Poro at jun judiy yi na biaj Mardoqueo yi ja nachon te yi problematz. Chastzun te ja cawun i tetz yi reina Ester tan qui talol tetz jun yi i tetz i jun judiy (2:10). Nchatz at cob chakum yi rey (3:3-4) yi e oc tan xochlen Mardoqueo, na nsken el chitxum tetz yi i judiy. Nchatz na lajluchax yi chich culal yi cyan tan Amn yi benen tan chixochlen cyakil yi e judiy swutz yi rey Asuero. Ej nin tul yi jun liwrej na kil yi ja nimsaj cul yi reina Ester tan joylen puntil tan chiclaxen yi e tetz tanum, ptzunk jak quim tan paj.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 12) na jilon te yi toquen cyen Ester tetz reina. Yi cap wekl (Cap. 3) na jilon te yi bixewen tan Amn tan chisotzajen klo yi e judiy. Yi toxen wekl (Cap. 4) na jilon te yi moxen Ester tan Mardoqueo tan chiclaxen tkab quimichil. Yi cyajen wekl (Cap. 56) na jilon te yi tkol yi rey kej Mardoqueo. Yi toen wekl (Cap. 7) na jilon te yi jen chimben Amn jak tze. Yi kaken wekl (Cap. 8:19:19) na jilon te yi chicolol quib yi e judiy chikab chicontr. Yi juken wekl (Cap. 9:2010:3) na jilon te yi wutz kej yi na biaj Purim.

bantz yi na cawun tzaj yi rey Asueroa tibaj cyakil yi amal yi na xet tzaj cwent India jalen le amal cwent Etiopa. At tzaj jun cient tu junak juk provinciab nka nacin yi ate jak tetz cawl. 2 Yi amal kale najlet i tan cawun itz yi tnum Susa yi at tapij soltej tan chimaklen yi e contr. 3-4 Itzun yi telen ox yob tan Asuero tan cawun, nintzun ban i jun chin wutzilen kej tan taklen chikej yi e mas ajcaw yi ate jak cawl i, nin tan chajlen cyakil yi tetz mebil tu cyakil yi echk taklen balaj yi chin yuben nin yi at tuch. Kak tzun xaw ban yi jun chin wutzilen kejatz. Tircun e baj opon yi
a 1:1 Esd 4:6. b 1:1 Jun provincia tentz, itz jun wutzilen nacin chi tanen India nka Egipto. Cyakil echk amalatz ate jak cawl yi rey Asuero.

1Itzun

Yi bnixen jun chin wutzilen kej tan yi rey Asuero

439
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESTER1

440

e ajcawatz, scyuch yi e witz akol tajtzakl yi rey, scyuch cyakil yi e cyajcawil yi e sanlar, yi e cun aj Persia tu aj Media, scyuch cyakil yi e bajxom tetz echk provincia yi at jak cawl i. Tircun e baj opon len. yi stzajen wi yi jun chin wutzilen kejatz, nintzun xtxum yi rey junt chin waan tan stzajsen wi cyakil. Juk tzun kej ban yi jun chin waanatz. Ej nin tircun e baj xtxocol yi e nim juy yi ate le tnum Susa. Chon tzun bnixen yi jun waanatz wutzkanil yi cal kale na cawunet i. 6 Tircun bajen wekol yi wutzkanilatz, tan echk xbuk yi chin yuben nin yi sak, tu txax yubil. Ma yi tzamol tetz yi echk xbukatz itz lino cun yi txib yubil. Ma yi tzamol tetz yi calbil, itz echk argoy yi sakal cun. Ma echk tkan yi echk xbukatz itz mrmol. Ma yi wuxtxotx banij tan balaj cub yi na biaj ncar tu mrmol yi sak tu kek yubil. Ma yi echk kejbil itz oro tu sakal cun. 7Ej nin cyakil yi echk lak yi xcon cyan itz oro cun. Ej nin apartchk len yubil yi jujun lakatz. Nchatz winin win baj jatxol yi rey scyetz yi e xtxocum. Yi win yi baj jatxol i, nim jamel. Ej nin ntin jun rey na xcye tan lokchen. 8 Poro nsken tal yi rey scyetz yi e ajcaw yi na chitzan tan jatxlen scyetz wunak yi quil chiban puers scyetz yi e txocum yi ko qui na cyaj baj win cyan. 9Nchatz ban Vasti, yi reina. Xtxum i jun chin wutzilen waan scyetz quixkel yi e ajcaw yi e baj opontz. Chon bnixen le cal rey. 10 Itzun te yi jukin kej te yi jun chin waanatz nsken oc a twi yi rey. Nin tan yi tzatzin yi at cunt nintzun cawunin scyetz juk eunuco tan ticylen tzaj yi reina yi aten yi coron twi tan tulen swutz i. Na yi tajbil i, itz tan quilol yi mas ajcaw yi chin yuben nin yi reina. 11Chibenen tzun juk eunucatz tan ticylen tzaj klo. Yi juk yajatz itz Mehumn tu Bizta, Harbona tu Bigta, Abagta tu Zetar nin Carcas. 12 Poro yi cyoponen yi e aj mantarinl, qui nin cujij yi reina tan sajen. Tan yi jun ajtzaklatz ja tzun paj i yi cawl yi rey. Winin tzun chichen cul yi rey tej. 13 Nin ben jakol scyetz yi e akol tajtzakl yi chusijche te yi ley yi mbi sbne i te yi reina yi qui nin moc jak cawl i. Yastzun ban i-tz na ilenin ja jak yi tetz tajtzakl scyetz yi e akol tajtzakl. 14 Chon tzun jakol yi rey yi tajtzakl scyetz Carsena, Setar, Admata, Tarsis, Meres, Marsena tu Memucn. Na at len cun chikej tan yi rey tan chicawunen squibaj cyakil yi e aj Persia tu e aj Media tu alchok jilwutz ley. 15 Benen tzun jakol yi rey scyetz: Mbi na tal yi ley? Mbil tzimban te yi reina yi qui nin ntocsaj inyol yi mben walol scyetz inchakum? stzun yi rey scyetz. 16 chiwutz cunin tzun cyakil yi e mas akol tajtzakl yi rey yi benen tlol Memucn: Ta, yi na reina, nketz ntin ja paj yi cawlu, ma na nchatz ja paj i yi ketz kacawl yi o ajcaw yi ato jak cawlu. Nin nchatz ja el chikej cyakil yi e wunak yi ate benen tzin jak cawlu. 17Na yil quibit yi mas xnan yi mbi ban yi reina, nchatz cyetz chipaje cawl quichmil, nin nchatz scyale: Qui nin pe na oc yi reina jak cawl yi rey, na yi benen chakol tetz tan yi rey, qui nin opon i, chech sbne.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 5 Itzun

Yi bnixen jun chin waan tan yi rey Asuero

441

ESTER1,2

18 Nchatz yi quixkel yi e ajcaw tetz Persia tu Media yil quibit yi mbi cun mban yi reina, quil cyak kej yi quichmil nin chocopon tan oyintzi scyej. 19Chastzun te Ta, ban yi nink cujiju tan bixewen jun cawlej tetz ketz yi o aj Persia tu aj Media yi quic cuj tan xtxixpen sbne opon tunintz.c Yi jun cawlatz itz yi quic rmeril tan tulen junt tir yi reina swutzu. Nin tajwen tzel tetz reina, nin tajwen joylij xel yi ban kuke kacul tej. 20 Ej nin tzinwutz wetz tajwen tan telen yi jun cawlatz chiwi cyakil wunak benen tzin yi ate jak cawlu. Tan yi xtxolbilatz squibite yi e mas xnan, ej nin chocopon tzuntz jak cawl quichmil. Quic na ban yi ko at kej yi quichmil nka qui, stzun Memucn tetz yi rey Asuero. 21Yi tbital yi rey Asuero yi yol Memucn, nintzun tzatzin i tej. Nchatz e ban yi e mas ajcaw, e tzatzin te yi tajtzakl Memucn. Ej nintzun bixe yi jun cawlatz tan yi rey Asuero yi tajwen choc yi e xnan jak cawl quichmil. 22 Nin yi jun cawlatz ben stzibal tan toponen lakak tnum benen tzin. Yi jun cawlatz bnix lakak jilwutz chiyol yi e wunak yi ate benen tzin. Nin ja xcon len chialfabeto tan telen chitxum cyakil wunak tetz. Nin yi jun cawlatz, itz yi tajwen tan cyoquen cyakil yi e yaj tetz ajcaw scyej chinajal.

bantz yi telen tiemp, nin yi nsken icy yi chich culal te yi rey Asuero, tulen tzun txakx tcul yi mbi cun banak yi reina Vasti, tu yi caws yi aklij tetz. 2 Chastzun te cyalol yi e ajcaw yi na chicawun xlaj i yi xtxolbilej tetz: I bin jalu Ta, skawutz ketz, tajwen yil chijoylij cobox xun yi txen cunin quil wutz jun yaj, nin yi chin chiyuben nin, tan jen xtxaolu yi txkelu chixol. 3 Chastzun te ilu kareyil ban cawunu tan chibenen cobox chakum tan chijoylen yi e balaj xun yi ate benen tzin tan cyulen tzonej Susa, le amal kale atet yi e mas xnan yi e xconsbetzu. Yil chul tzonej, ban choc tetz quicybetz yi eunuco Hegai, yi quicylom cyetz yi e mas xnanatz, yi ate tcwentu. Na i jun yaj yi kuklij culu tej. Ban tzun choc yi e chakum i, tan banlen ban scyetz yi e xunatz tan chiyuben cunin. 4Ej nin yil chiwekxij, ban tzun chul swutzu. Nin yi xun yil peku mas tej, yastzun yi txkelu sbne tetz xel yi reina Vasti, chech yi e mas ajcaw bantz tetz yi rey. Winin tzatzinen yi rey te yi jun xtxolbilatz yi cyal yi e mas ajcaw yi na chicawun xlaj i. Ej nin yastzun bantz. 5 Itzun bantz, at jun yaj yi najlij le tnum Susa yi na biaj Mardoqueo. I jun judiy. Cyajl Jair i. Ma yi Jair i xonl Simei. Yi Simei i xonl Cis. E cun xonl Benjamn. 6 Ej nin yi Mardoqueojatz i jun scyeri e aj Jud yi e ben ticylen tuml yi chireyil yi na biaj Jeconas.d E ben pres tan Nabucodonosor, rey tetz Babilonia. 7At tzun jun mel yi stzicy Mardoqueo yi chin yuben nin i yi na biaj Hadasa nka Ester. Chon cyajen cyen i te Mardoqueo yi chiquimen yi taj xtxu. 8 Ma yi telen yi jun cawlatz tan yi rey tan chimolchen yi e balaj xunatz le tnum Susa, nin yi cyoquen tetz quicybetz Hegai yi quicylom cyetz yi e xnan yi e xconsbetz yi rey, xomij tzun Ester chixol. Chon cyoponen le palacio, yi
c 1:19

1Itzun

Yi toquen Ester tetz reina

Est 8:8; Dn 6:8.

d 2:6

2R 24:10-16; 2Cr 36:10.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESTER2

442

cal yi rey. 9Yi toponen Ester xe cal yi rey nin jal balajil i swutz Hegai. Chastzun te toquen il Hegai tan weklen tan yuben mas. Nchatz tak balaj cumir tetz, tan bajen tan. Ej nin e aklij juk balaj xun tetz mos i. Ej nin aklij jun balaj amal tetz tan taten i txe. Yi jun amalatz chon at le palacio yi xcon cyan xun. 10 Yi toponen, qui nin tal Ester yi ko judiy i, nin qui nin tal yi na scyetz e xonl, na yastzun cawben tetz tan Mardoqueo. 11Ma tetz Mardoqueo cyakil nin kej na xak i tan xon stzi yi cal kale atet yi e xunatz, tan tilwen yi ko ban atitet Ester. 12 Jun tzun yob e oc yi e xunatz cwent Hegai tan toquen banlen ban scyetz. Na yastzun cyetz chicstumbr. Ej nin te yi jun yobatz, kak xaw ja oc balaj aceit scyej, yi na bnix te mirra, yi winin cocal. Ma yi kakt xaw oc balaj perfum scyej tu echk crema yi na xcon cyakun xnan. Yi wit chibnixen nintzun e ben ticylen chijunalen tan chajon ib swutz yi rey Asuero. 13 Nin te yi na chiben tan chajon ib swutz yi rey at cuj tan chiwekxen tan alchok echk taklen balaj yi at le cyetz chiamal. 14Lakbal na chiben kale atit yi rey. Ma le junt eklok chon na chiben ticylen kale najlchet yi e mas xnan, yi e cap txkel yi rey tanen, yi at Saasgaz tan chiquicylen. Na yastzun yi jun yaj yi kuklij cul yi rey tej tan chiquicylen yi xnanatz. Chon tzun na chatij yi e xunatz jalen yi na chichakxij junt tir tan yi rey nka qui. 15 Itzun yi benen ticylen Ester yi mel kajtzun Abihail, yi stzicy Mardoqueo, swutz yi rey, ntin ben tcyal quib yi tal Hegai tetz, yi yaj yi kuklij cul yi rey tej. Na nsken jal balajil Ester swutz Hegai nin chiwutz cyakil yi e yi ben quilol wutz. 16 Yi benen ticylen Ester swutz yi rey, itz yi xaw Tebet, yi lajujin xaw tetz yi yob, nin itz yi jukin yob tan yi rey tan cawun. 17Yi toponen Ester swutz yi rey Asuero nintzun pek mas i tej chiwutz yi e mas xun. Na qui nin jal junt xun tan yi mas balaj, chi tanen Ester. Chastzun te jalen mas kej chiwutz yi e mas nin oc i-tz tetz reina tetz xel Vasti. Nin je akij jun coron twi tan chajlen yi at mas kej i. 18 Yi bixewen Ester tetz reina nintzun xtxum yi rey jun chin wutzilen kej. Nin baj xtxocol i yi mas ajcaw yi ate cwent i. Nin baj toyil echk balaj oy scyetz, yi nim jamel, yi ntin na xcye jun rey tan lokchen. Nchatz tan yi tzatzin yi at cunt, cu tzaj yi alcawal tan. 19Itzun te yi cobox kejatz yi na tzan chichajlen yi e xun tetz yi rey nin te yi chibenen ticylen tul junt cal tan chinajewen txe, at tunin tzun tetz Mardoqueo stzi puertil yi palacio tetz rey. 20 Ma tetz Ester quic nin jun yol tal i yi na scyetz i nka na scyetz e yi xonl nka mbi tnumil i. Qui nin tal i yi ko i jun judiy. Yastzun ban i na yastzun cawben tetz tan Mardoqueo, yi ntaxk ben ticylen i. yi at tetz Mardoqueo stzi puert, nintzun tbit i yi na chich chicul cob wart tej yi rey Asuero nin na chitzan tan xtxumlen tan biylen cun. Yi cob wartatz itz e Bigtn tu Teres. Nin chon ate tan quicylomin tzi puertil yi palacio. 22 Yi tbital Mardoqueo nintzun bentz tan talchen tetz Ester yi reina. Nin yi Ester nin tal tetz yi rey yi mbi tal Mardoqueo.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 21Te

Yi claxen yi rey tkab quimichil tan Mardoqueo

443

ESTER2,3

23 Toquen tzun yi rey tan jaklen tkanil yi ko bintzi yi xtxolbilatz. Nin yi lajluchaxen yi itz bintzi, nintzun e txamxij yi cob wartatz, nin e je chimban cyetz jak tze. Chon e quimentz. Cyakil yi xtxolbilatz yi mbajij, tzibxij tul uj swutz yi rey, nin chon cyajen cyen kale colijet cyakil yi echk xtxolbil yi na bajij benen tzin le jun nacinatz.

bantz yi ticyen cobox tiemp, nintzun oc Amn tan Asuero tetz witz ajcaw xlaj i. Yi Amnatz i cyajl Hamedata yi xonl Agag. 2 Yi bixewen Amn, nintzun el jun cawl tan yi rey yi tajwen tan chicwen mejlok cyakil wunak swutz Amn yil tzicy cun i chiwutz nka yil chocopon swutz i. Poro yi Mardoqueo quinin ban tanen yi jun cawlatz, na qui nin meje swutz Amn tan taklen kej. 3 Yi quilol yi e chakum yi rey yi qui na tak Mardoqueo kej Amn, nintzun e jaktz tetz yi mbi tzuntz yi qui na ban i tanen yi cawl yi sken el tan yi rey. 4Cyakil nintzun kej jaklij tetz Mardoqueo yi mbi tzuntz quinin meje swutz Amn. Poro yi tetz, quinin ban i tanen. Yi quilol yi e chakum reyatz yi qui na chocpon te Mardoqueo, nintzun e ben tan talchen tetz Amn, tan quilol yi ko bintzinin quil xtxixpuj yi tajtzakl. Yastzun e bantz tan paj yi Mardoqueo i jun judiy, na sken tal scyetz, yi i jun judiy. 5 Ej nin yi tilol Amn yi bintzinin yi qui na meje cun Mardoqueo swutz i tan taklen kej, siquierk tan kajlan tetz, nintzun chich cul i tej. 6 Poro quinin ncu swutz yi ntink i Mardoqueo mmaklij caws ma na oc i tan xtxumlen yi en sban tan chisotzajen chicyakil yi e judiy yi ate jak cawl Asuero. Na nsken alchij tetz yi Mardoqueo i jun judiy. 7Itzun bantz le xaw Nisn,e yi bajx xaw tetz yi yob, nin yi telen coblajix yob tan yi rey tan cawun, nintzun oc txilunf tej, yi mbi kejil nin mbi xawil yil sban tanen Amn yi xtxumun yi sken bixe tan. Chon tzun nojen cyen te yi oxlaj tajlal yi xaw Adar yi coblajin xaw tetz yi yob. 8 Tlol tzun Amn tetz yi rey Asuero: Ilu jun coloj kareyil, na waj wal jun xtxolbil teru, nin yi xtxolbil itz: Yi chixol cyakil yi echk nacin yi at jak cawlu, at jun nacin yi apart chiwutz cyakil. Nin yi jun nacinatz na taj yil scaw tib chuc, na at cyetz chiley chichuc cuntu. Nin qui na chitzan tan banlen tanen yi cawlu ilu jun coloj kareyil. Chinch wetz yi jun jilwutz wunakatz quic na tak yi ate. Mas balaj yi nink chisotz chicyakil cun. 9Nink cujiju yil bixe jun cawl tan chisotzajen cyakil yi jun jilwutz wunakatz. Yi kol cujiju, list atinet tan wukol kak cient tu oxcal mil liwr sakal teru. Nin swake scyetz yi e ajcaw yi quicylom yi mebilu tan toquen cyan kale colijet yi mebilu, stzun Amn tetz yi rey Asuero. 10 Yi tbital yi rey Asuero yi xtxumun Amn, nintzun tzatzintz tej, nin el tzaj tcyal yi xmalkab nin ben tkoltz tetz Amn, yi chicontr yi e judiy. 11Nchatz taltz tetz: Ma jalu Amn, quil cbisun. Banaj awajbil scyej yi e judiy. Ban chisotz awan. Ma yi sakal yi masuk swetz, ban tzawetzaj. Quil cbisun tan, stzun yi rey Asuero bantz tetz Amn.
e 3:7 Nisn Tilninu yi nota Ex 40:2. 9:24-26. f 3:7

1Itzun

Yi chich culal yi jal tej Mardoqueo

Txilun, na elepont pur le chiyol yi e aj Persia. Est

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESTER3,4

444

12 Itzun ban le oxlaj tajlal te yi iten nin xawatz, nin e chakxij cyakil yi e ajtzib yi ate jak cawl yi rey. Yi chimolxen nintzun e oc tan stziben yi cawl yi sken bixe tan Amn. Ja bnix le cyetz chiyol nin le cyetz chialfabeto cyakil yi echk tnum yi ate jak cawl yi rey Asuero bantz telen chitxum te yi jun cawlatz. Yi bnixen nintzun cu yi bi yi rey tej tu yi sey yi at te yi xmalkab i. 13 Kalenas tzun benen cyakun yi e aj chejinl tan toponen chikab yi e ajcaw lakak tnum. Nin tul yi jun cawlatz na tal yi tajwen tan chiquimen cyakil yi e judiy tul jun ntzi kej. Tajwen tan chiquimen tircun, quic na ban ko e xicyet nka tijl culal. Quic na ban yi ko e xnan, tajwen tan chiquimen. Ma yi chimebil, ban cyetzaj yi e yi chocopon tan chibiylen. Yi jun kejatz yi bixe tan chiquimen yi e judiy itz le oxlaj tajlal yi coblajin xaw tetz yi yob. Yi itz yi xaw Adar. 14Yi jun cawlatz yi bixe opon chikab cyakil ajcaw tan chibnol tanen nin tan chibnol list quib te yi jun kej yi nsken bixe tan Amn. 15 Lajkel nintzun chibenen yi e aj chejinlatz tan jatxlen yi jun cawlatz. Nchatz el yi jun cawlatz chiwi cyakil wunak yi ate le tnum Susa. Yi wit bixewen tircun, nintzun e oc Asuero tu Amn tan xcalain. Poro te yi na chitzatzin cyetz tan xcalain, winin bis nin winin okl ate cunt cyakil yi e aj Susa tan paj yi quinin pujx cyan yi mbi sbajok.

bantz yi tbital Mardoqueo cyakil yi cawl yi nsken bixe, nintzun baj katzol yi bech tetz tan bis nin oc bechok tej yi na chaj yi na bisun, nin je chitol tzaj twi nin eltz tbe. Winin tzun chinen tbe tan yi bis yi at cunt. 2 Nin opontz stzi yi puert kale na cawunet yi rey, poro qui oc tul na quic cu tan toquen jun xe cal yi rey tu yi jun jilwutz bechokatz. 3 Nchatz ban tulak mas tnum kale atet e judiy. Yi quibital yi jun cawlatz winin bis bajij. E oc tan muclen wej. Winin cyoken nin winin bis ate cunt. Nin winin e, e baj cu coylok tul tzaj nin oc echk bechok tetz bis scyej tan chajlen yi na sotz chicul. yi quibital yi e xnan tu yi e eunuco yi na chakuj te yi reina nintzun cyal tetz i yi mbi cun tanen Mardoqueo. Yi tbital yi reina nintzun bisun i tan. Nchatz ben chakol jun chakum tan taklen balaj bechok tetz Mardoqueo. Poro qui nin cujij i. 5Yi tbital yi reina Ester yi quinin cujij Mardoqueo tan toquen balaj bechok tej nintzun chak Hatac yi witz cyajcawil yi quicylom xe yi cal yi rey tan benen tan jaklen tetz Mardoqueo yi mbi tzuntz yi at cyen yi bechok tetz bis tej. 6 Benen tzun yi chakumatz tan tilwen Mardoqueo yi chon at tcaybil swutz yi puertil yi cal kale na cawunet yi rey. 7Tircun tzun bajen xtxolil Mardoqueo tetz yi chakumatz yi mbi cun xtxumun Amn. Nin tal i cyakil yi sakal yi suk Amn tetz yi rey tan tkol i amal tan chiquimen cyakil yi e judiy. 8 Nchatz ben tkol jun uj kale atitet yi cawl yi el tan yi rey kale na talwit yi tajwen tan chiquimen cyakil yi e judiy yi ate le tnum Susa. Ej nin nchatz tal tetz yi chakum, tan toquen Ester tan yol tetz yi rey tan jaklen pawor tetz tan qui chiquimen yi e tetz tanum, yi e judiy. 9Yi toponen Hatac, yi chakum, nintzun tal i tircun yi mbi cun tal Mardoqueo. 10Yi tbital Ester nin ben chakol junt tir yi chakumatz tan talchen tetz Mardoqueo yi xtxolbilej:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 4 Itzun

1Itzun

Yi bis okl yi ul chiwutz yi e judiy

Yi mban Ester te yi bis okl yi ate cunt yi tanum

445

ESTER4,5

11Ta, sak swutzu, nin na quibit cyakil yi e yi na chakuj tu yi rey tu cyakil wunak benen tzin yi quic cuj tan tocomponen jun swutz yi rey yi ko quil chakxij tan. Nin ko at jun yi tzocopon yi nketz chakij na ulij, tajwen tan quimen. Yastzun yi ley yi bixbant. Ntin cun kol chaj nin yi rey yi xtxamij yi oro cun tetz, qui tzun quimtz. Chastzun te yi in wetz, ja el junaklajix kej yi qui na nocpon swutz yi rey, na qui na chin chakxij tan, stzun yi reina banintz. 12 Yi tbital Mardoqueo yi yol yi reina Ester nintzun saj tloltz: 13 Quil tzatxum yi nink cclax atz tan tu yi najlqui le palacio, na a jun judiy. 14Poro kol tzajop cun yi atzi nin ko quil cjilon tetz yi rey, qui cunin batz quil chiquim yi e katanum, poro apart junt yi tzocopon tan chicolchen. Poro yi aatz tu cyakil yi e axonl skaquimok len tan apaj. Poro chinch wetz yastzun axac yi noc tetz yi txkel yi rey tan qui kaquimen. Na ja lo coc tetz reina ntin tan kacolpen tkab yi jun chin il yi at skawutz, stzun Mardoqueo banintz. 15 Itzun saj tlol Ester junt tir te yi chakum: Cun al yi yolej tetz ta Mardoqueo: 16 Quil bisunu ta, benku kale atet yi mas katanum. Chimole quibu cyakil yi eu yi ateu Susa. Chimole quibu tan muclen wej tetz ox kej. Quil baj jun pi waj cyanu, nin quil baj mu a cyanu tetz ox kejatz tu ox akbalatz. Nchatz o ketz scyuch yi e xnan yi na chakuj swuch, quil kawan nin quil kuca tetz ox kej. Ma yil jepon yi ox kejatz tzimpile. Nchimben swutz yi rey. Nchimben tan yol tetz, petzunk tzimpaj yi cawl i tan yi xtxolbilatz. Ej nin ko chon chinquimtz, ja binatz, stzun Ester banintz. 17Yi tbital Mardoqueo, nintzun ban i cyakil yi mbi tal yi reina.

yi ticyen yi ox kej muclen wej cyakun yi e judiy, nintzun ben yi reina tan yol tetz yi rey. Oc nin yi balaj bechok tej. Chon tzun tocomponen i-tz swutz yi puertil yi cuart kale atit yi rey. 2 Yi tilol yi rey yi na xon yi reina tzical nintzun pek nintz tej, nintzun saj chakol tan yi tetz xtxamij yi oro cun yi cyan tan le kab. Yi tilol Ester nintzun bentz. Yi tocomponen nintzun bentz tan maclen yi wi yi xtxamij yi rey. 3 Tlol tzun yi rey tetz: A jun coloj Ester, mbi na aban tzonej? At pe jun amantar swetz? Mbi tzun na awaj? Na cyakil yi mbil tzajak swetz swake tzatz na list wutanen tan jatxlen cun jalaj te yi inmebil tzawutz ko yatz na awaj, stzun i-tz. 4 Ko yatz, stzun Ester, yi wajbil itz yi nink cujiju yil tzoponu tan waan swuch, na ja bnix jun chin wutzilen waan swuch tan taklen keju. Nchatz na klo waj yil tzopon Amn. 5 Cawunen nintzun yi rey tan chaklen Amn tan chibenen tan waan tuch yi reina. Chibenen tzun yi rey tu Amn tan waan tuch Ester. 6 Itzun te yi na chitzan tan waan, nintzun tal yi rey tetz Ester: Ester, jakaj cyakil yi mbi na awaj na swake tzatz. Kol tzajak jalaj atz te yi inmebil swake tzatz, stzun yi rey bantz. 7-8 Ilu wutzilen kareyil, chij Ester, yi ko bintzinin na peku swej sbne binuatz yi mbil tzinjak teru. Na klo waj yil chulu junt tir tan waan swuch ek, chicabilu tu Amn. Eklen tzun tzinjak yi wajbil teru, stzun yi reina bantz. 9Winin tzun tzatzinen tetz Amn yi telen tzaj xe yi cal yi reina. Poro yi tponen stzi puertil yi cal yi rey, nintzun tiltz yi colchij Mardoqueo. Poro siquier
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi toponen yi reina Ester swutz yi rey

ESTER5,6

446

nink kajlan tzaj Mardoqueo tetz. Wech na at kej Amn tanen. Chastzun te chichen mas cultz tej. 10Qui nin chaj i te yi ratatz yi na chich cul, ma na jalen yi toponen xe cal. Yi toponen xe cal nintzun e chak yi tamiw, tu Zeres yi txkel, nintzun taltz scyetz: 11Yi in wetz winin inmebil. Ate winin innitxa. Nchatz at winin inkej na in na chincawun xlaj yi rey. At mas inkej chiwutz yi e mas ajcaw. 12 Nchatz ja xnak tan waan tu yi reina te yi jun chin wutzilen kej yi mbnix tan tan taklen kej yi rey. Ntin cun in nxnak. Quic jun nink nxak. Ej nin ja katxocxij junt tir tan kabenen eklen, na yi in wetz at winin inkej xlaj yi rey. 13 Poro quic na tak swetz na nin na el inkej tan yi jun takl judiy yi Mardoqueo bi, yi colchij stzi puertil yi cal yi rey, na qui na tak i inkej, stzun Amn bantz. 14 Itzun cyal yi txkel tu yi e tamiw tetz: Ma jalu ta Amn, bintzi na talu, at winin keju. Chastzun te tajwen kak len keju. Ma yi jun judiyatz yi qui na tak keju, cawunku tan jen jak tze. Cawunku tan banlen jun chin wutzilen tze tan junak cob metr wutz tkan. Ban tzun jaku amal tetz yi rey tan jen chimban yi jun judiyatz eklen jalchan. Quic tzun bisleju yil chibenu tan waan tuch yi reina ek, chech tzun yi e tamiw tu txkel tetz. Ban tzun ban yi jun txumunatz swutz Amn. Nintzun cawunin tan jen chitxicbal jun chin wutzilen tze tan jen chimban Mardoqueo tzak.

te yi akbalatz quinin oc watl yi rey, nintzun cawun nintz tan ticylen tzaj yi liwr kale tzibanet cyakil yi echk xtxolbil yi mbi cun mbajij le yi echk amal yi at jak cawl i. Nin cawun i-tz tan jen silen swutz. 2 Nin te yi na chitzan tan silen, nin e nojpontz te jun xtxolbil kale na talwit yi mbi cun ban Mardoqueo tan colchen yi rey yi toquen chitxumun Bigtn tu Teres, tan biylen klo yi rey.g Yi cob yajatz e chibajxom yi e sanlar yi e quicylom rey. 3 Yi tbital yi rey, nintzun taltz: Mbi tzun aklij tetz Mardoqueo tan yi pawor yi ban i swej? Na ja chin clax tan. Quic aklij tetz. Quic, chech yi e ajcaw yi ate tan quicylen yi rey. 4 Icunin na chijilon yi rey scyuch yi e ajcaw yi ate-tz yi tocomponen Amn stzi cal. Chon tocomponen tan jaklen permis tetz yi rey tan jen chimban Mardoqueo jak tze yi sken bnix tan. Benen tzun jakol yi rey scyetz yi e yi atetz tej: Na scyetz i yi jun yi na xon tzin? stzun i-tz. 5 Itz Amn, chech yi e mas ajcaw bantz. Ban tzoc tzaj, stzun yi rey. 6 Yi tocomponen Amn nintzun ben jakol yi rey tetz: Amn, mbil tzimban tan taklen kej jun yaj yi na chimpek tej? Na scyetz junt yi na pek yi rey tej? Cyal, ntin cun in, stzun Amn tcul cuntu. 7Benen tzun tlol tetz yi rey:
g 6:2

1Itzun

Yi jalen kej Mardoqueo swutz yi rey

Est 2:21-22.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

447

ESTER6,7

Ilu kareyil, chinch wetz yi tajwen tan bnolu te yi junatz yi na peku tej itz: 8 Tajwen tan wekxen tan jun bech teru. Ej nin nchatz tajwen lje tibaj jun cheju nin jeken jun coron twi yi jun chejatz tan chajlen yi at kej yi jun yajatz. 9Ej nin yi echk bechokatz tajwen yi tzaklij tetz jun witz ajcaw yi at jak cawlu tan toquen i tan weklen yi junatz yi na peku tej. Yi wit wekxij ban lje tibaj yi cheju tan yi junatz. Nin bajx cun swutz tan talchen yi yolej chiwutz cyakil wunak yi ate tbe: Jej, yastzun na bajij te jun yi na aklij kej tan yi rey, stzun Amn bantz tetz yi rey Asuero. 10 Bintzi yaj, chum balaj nin yi atxumun, stzun yi rey tetz Amn. Or, lajkel yaj, a bin yi witz ajcaw yi ban coc tan weklen yi junatz. Cun cyaj jun bech wetz, tu jun balaj inchej. Nin wekxoken yi jun judiy yi na biaj Mardoqueo, itz yi jun yi colch cun tunintz stzi puertil yi cal kale na chincawunet. Banaj cyakil chi yi mawal swetz, stzun yi rey bantz tetz Amn. 11Toquen tzun Amn tan weklen Mardoqueo. Oc yi balaj bechok tej. Kalenas tzun jen nintz tibaj chej tan. Nintzun bajx cun swutz, nin chin tjaj nin bantz tan talchen yi yolej: Jej, yastzun na bajij te jun yaj yi na aklij kej tan yi rey, stzun Amn bantz scyetz wunak yi ate lak be tnum. 12 Yi wit chajxen Mardoqueo chiwutz cyakil wunak yi ate tbe, nintzun ul junt tir stzi puertil yi cal yi rey. Ma tetz Amn nintzun je jun xbuk twi tan tewal wutz tan yi txixwen yi at cunt nin ajtz lajkel xe cal. 13 Yi toponen xe cal nintzun taltz scyetz yi e tamiw tu yi txkel yi mbi cun bajij. Yi quibital nintzun cyaltz: Yi ko yatz mbajij, jun cun yol, quil xcye tan biylen Mardoqueo, na i jun judiy, nin jun cun xcyek i tan apotzen na ja wit el chan atxix tan, chech. 14 I cunin na chijilontz yi cyoponen cobox chakum yi rey tan ticylen Amn tan chibenen tu yi rey tan waan tuch yi reina. bantz nintzun ben yi rey tu Amn tan waan tuch yi reina te yi junt balaj waan yi txumijt tan. 2 Te yi na chiwan nin jakt yi rey yi mbi tajbil i. Je yol iej: A jun coloj Ester, jakaj cyakil yi mbi na awaj, na list wutanen tan taklen tzatz. Nin ban wak jalaj te yi inmebil kol tzajak swetz. 3 Yi ko bintzinin na peku swej, nin ko ban in swutzu, qui na waj jun coloj taklen ta. Ntinatz na waj tzinjak teru, itz tan qui inquimen nin tan qui chiquimen yi e intanum. 4Na bixbant tan kaquimen kacyakil cun. Bixbant tan kasotzen. Nink nkaben cayin chi jun esclaw tu, qui klo nnoc tan xuxenu, poro tan paj yi tzakonk mal teru, chastzun te na cu inwutz teru tan qui kaquimen, tu intanum, stzun Ester tetz yi rey. 5 Na tzun scyetz i yi junatz, yi na tzan tan xtxumlen tan ibiylen cun wok? stzun yi rey tetz Ester. 6 Yi jun kacontratz yi na chich cul skej, itz tak yab Amnej, stzun Ester bantz. Yi tbital Amn yi xtxolbilatz, chin sak nin ban tan xow, nin quit aw yol tan. 7Nin yi tbital yi rey, nintzun saj jun chin chich culal tetz, nin eltzaj ojk xe cal kale na chiwanet. Chon tzun benentz wutzkanil yi cal kale na cawunet i. Ma
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi junt balaj waan yi txumxij tan Ester nin yi jen Amn jak tze

ESTER7,8

448

tetz Amn, nintzun oc cyentz tan cuswutzil tetz yi reina tan cuyul i paj, na sken nachon Amn yi squimok i tan yi rey. 8 I cunin tzun at Amn tan cuswutzil tetz yi reina yi tocomponent yi rey. Yi benen tilol yi rey yi chon jokl cyen Amn tibaj yi kejbil kale kejlet Ester, nintzun chin nintz, itzun taltz: Amn! nxac na ctzan tan telsen kej yi reina? Na yi awajbil itz yi tzaban puers tan iwitbel itib tuch. Wech na chon atixwok xe incal, stzun yi rey bantz. Yi chinen yi rey, nintzun e saj cobox wart tan stzamlen Amn nin cu chijopol wutz. 9At tzun jun scyeri e wartatz yi na biaj Harbona, nin saj tloltz tetz yi rey: Ilu kareyil, at jun chin wutzilen tze tan junak cob metr wutz tkan yi at swutz cal Amn. I bnol tetz tan jen klo chimban Mardoqueo tzak, yi jun yi ncolonu tan qui quimenu, stzun Harbona bantz. 10 Ko yatz or jen calij Amn tzak tan telen cun swutz, stzun yi rey bantz. Chon tzun jen calij Amn jak yi jun tzeatz yi i ten i bnon tetz. Bnix yi jun tzeatz tan tan jen klo calij Mardoqueo tzak. Poro apart mban, na i ten nquim tzak yi jun tzeatz. Tan yi xtxolbilasej ja tzun tzatzin junt tir yi rey. te yi kejatz tak yi rey Asuero yi cal tu cyakil yi mebil Amn yi chicontr yi e judiy tetz Ester. Nchatz nin opon Mardoqueo swutz yi rey na sken tal Ester yi junit e tu Mardoqueo, na quitzun quitzicy quib yi chitaj. 2 Tkol tzun yi rey yi xmalkab tetz Mardoqueo yi el cyen tcyal tetz Amn. Ma tetz Ester nin oc cyen Mardoqueo tan tetz martoma tibaj cyakil yi mebil Amn yi nsken oc tcwent i. 3 Ej nin nchatz xtxum yi reina tan benen junt tir swutz yi rey tan yol tetz, tan cuswutzil tan qui chiquimen yi e tanum. Nin yi tocomponen swutz yi rey, nintzun cu mejlok tan okl, itzun taltz tetz: Ta, ilu kareyil na cu inwutz teru tan cawunenu tan stzajsen yi jun cawl yi el tan Amn, kale na talwit yi tajwen tan kaquimen kacyakil yi o yi o judiy. 4 Yi tbital yi rey yi yol Ester nintzun ben chajol yi xtxamij yi oro cun tetz. Jen tzun txiclok Ester nin taltz: 5 Ilu wutzilen kareyil yi ko ban swutzu nink tbitu yi xtxolbilej yi tzinjake teru. Nchatz ko bintzinin na peku swej na klo waj yil sbanu jun ban swetz. Je yi wajbilej: Na klo waj yi nink cawunu tan stzajsen yi jun cawl yi el tan Amn yi cyajl Hamedata yi agagueo. Na yi jun cawlatz na tal yi tajwen tan kaquimen cyakil yi o yi o judiy. Quic na ban alchok atot, tajwen tan kaquimen. 6 Poro en tzintxaj kol chiquim cyakil e inxonl scyuch cyakil yi e intanum? stzun Ester bantz tetz yi rey. 7Yi tbital yi rey, nintzun ben tlol scyetz Mardoqueo tu Ester: Quil cxbisun wok na ja wak cyakil yi mebil Amn tetz Ester. Nin nchatz ja je chimban Amn jak tze. Na ja oc i tan contrin tzitej yi axwok judiy. 8 Ma jalu swake amal tzitetz tan benen itzibal alchok cawl tan chiclaxen yi itanum. Yil bnix itan ban cu nin imbi tej, nin nchatz ban cu nin yi insey tej, stzun yi rey bantz. (Te yi tiemp sajlen yi na cu nin wikab yi rey tu yi sey i te jun cart tajwen cun tan banlen tanen nin quic rmeril tan stzajsen.)

1Itzun

Yi telen jun cawl tan chicolol quib ye e judiy chikab yi e contr

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

449

ESTER8,9

9Lajkel nintzun benen mantar tan chichaklen cyakil yi e ajtzib yi na chakuj jak wi yi rey. Yi chimolol quib nintzun e oc tan stziben cyakil yi xtxolbil yi tal Mardoqueo scyetz nin bnix winin cart tan benen chikab yi e ajcaw yi ate le jujun tnum tu cyakil e mas ajcaw yi na chicawun tibaj yi jun cient tu junak juk nacin yi at jak cawl yi rey. Yi echk amalatz chon nxet tzaj te yi mojom tetz India nin na opon jalen te mojom tetz Etiopa. Cyakil yi echk cart yi bnix, bnix le cyakil jilwutz chiyol nin cyakil jilwutz chialfabeto yi nxcon cyakun wunak benen tzin. Nchatz bnix le chiyol tu chialfabeto yi e judiy. Ja bnix yi xtxolbilej le junak ox tajlal yi xaw Sivn yi toxin xaw te yi cyetz chiyob. 10Yi bnixen cyakil yi echk cartatz nintzun cu yi bi yi rey tej. Nchatz cu yi sey i tej. Kalenas tzun chibenen yi e chakum yi rey yi yatz nin chixac, tan jatxlen echk cart. Lajkel nin e benentz te e chej yi rey, yi winin chojkel tan jatxlen yi echk cartatz. 11Tul yi echk cartatz na tal yi ban chimolen quib yi e judiy alchok amalil atet, tan chicolol quib chikab yi chicontr. Alchok wunakil yil choc tan contrin scyej, ban chiquim tircun, tuml yi chinitxajil tu quixkel. Ej nin yi chical tu chimebil ban cyetzaj yi e judiy. 12 Poro yi xtxolbilatz tajwen tan chibnol tanen tul jun ntzi kej. Nin bixe yi tajwen tan chibnol tanen le oxlaj tajlal yi coblajin xaw tetz yi yob yi itz Adar. 13 Nchatz bixe tan telen yi jun cawlatz chiwi cyakil wunak lakak echk tnum benen tzin, bantz chibnol list quib yi e judiy tan quicysal chicul scyej chicontr. Quic na ban alchok atet yi e judiy. 14Nintzun cawunin yi rey scyetz yi e aj chejinl tan chibenen lajkel tan jatxlen yi echk cartatz. Nchatz silij yi jun cawlatz chiwutz cyakil wunak le tnum Susa. 15 Itzun yi telen tzaj tetz Mardoqueo xe cal kale na cawunet yi rey, wekon tib i chi jun rey, na txib tu sak yubil yi bech tetz. Nchatz, aten jun chin coron twi yi oro cun. Nin cyan jun xbuk tan yi lino cun, nin yi xkaykuj yubil. Winin tzun chichinen yi e wunak tan yi tzatzin yi quilol yi telen tzaj Mardoqueo xe cal yi rey. 16 Nchatz e ban yi e judiy winin chitzatzinen, na itz jun chin claxen tetz cyetz. Quit nchibisun, na ja chitxacon, nin ja jalt junt tir chikej. 17Ej nin chatz e ban cyakil yi e mas judiy yi ate lakak mas tnum kale oponet yi cawl tan qui chiquimen. Winin chitzatzinen. At winin e bnix balaj waan cyan. Nin bnix balaj kej cyan. Ej nin at winin wunak yi nketz e judiy, e oc tetz judiy na tircun yi e mas wunak ja cyek chi yi e judiy. 1Itzun le oxlaj tajlal yi xaw Adar yi coblajin xaw tetz yi yob, yastzun yi bixewen tan yi rey tan chiclaxen yi e judiy, na yastzun yi kej yi e oc klo yi e contr scyej yi e judiy tan chibiylen. Poro apart ban teratz, na i yi e judiy e xcye tan chibiylen yi e contr. 2 Na tircun chimolol quib yi e judiy yi ate lakak tnum yi at jak cawl yi rey Asuero tan oyintzi scyej chicontr. Poro yi e chicontr qui nin e nimsaj quib tan oyintzi scyej, na nin saj jun chin xow scyej. 3 Nchatz e ban cyakil yi e ajcaw le echk tnum tu yi e mas ajcaw yi na chicawun xlaj yi rey, nin xom chiwi scyej e judiy na nin e xob tetz Mardoqueo. 4Na yi Mardoqueo sken jal winin kej xlaj yi rey, na nin quibit cyakil yi e wunak benen tzin yi nsken jal winin kej i, na cyakil nin kej tzan jalen mas tetz kej. 5Tircun chiquimen yi chicontr yi e judiy cyan. Winin e, e quim tan spar, na baj cunin quicysal chicul yi e judiy scyej chicontratz. 6O cient yaj e quim cyakun le tnum Susa.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ESTER9

450

7Nchatz e quim yi lajuj cyajl Amn yi jun yi chich cul scyej yi e judiy. 8 Yi chibi yi lajuj cyajlatz itz: Parsandata, Dalfn, Aspata, 9Porata, Adala, Aridata, 10 Parmasta, Arisai, Aridai tu Vaizata. Tircun chiquimen. Ma yi chimebil quic oc cyajal tej. 11Itzun yi tbital yi rey yi sken chiquim jun coloj wunak te yi jun kejatz le tnum Susa, nintzun taltz tetz Ester yi reina: 12 A jun coloj reina ja kubit yi ja chiquim o cient wunak tzonej Susa scyuch yi lajuj nitxajil Amn. Apart yi e yi nchiquim le mas amal benen tzin. Ma jalu at pe mas na awaj yil wak tzatz? stzun yi rey tetz Ester. 13 Ilu kareyil, ntyo tu, ntinatz na waj yil taku amal sketz yi o judiy tan chijen kachimbal yi lajuj cyajl Amn jak tze eklen, chi yi cawl yi bnixnak cyen tan Amn tetz ta Mardoqueo, stzun Ester tetz yi rey. 14 Nintzun cujij yi rey. Cawunen nintzun i-tz tej. Nintzun el stziblal chiwi cyakil yi e judiy yi ate le tnum Susa tan jen chimban chiwankil yi lajuj almaatz jak tze. 15 Ej nin le junt eklok, te yi cyajlaj tajlal yi xaw Adar je chimololt quib cyakil yi e judiy yi najlche le tnum Susa, nin e octz tan chibiylen oxt cient chicontr. Ma yi chimebil, quic oc cyajal tej. 16 Ma le oxlaj tajlal yi xawatz, chon e quimen oxcal tu olaj mil wunak benen tzin, na tircun chimolol quib yi e judiy tan oyintzi scyej. 17Ma le junt eklok, yi cyajlaj tajlal yi xawatz, tircun yi e judiy e mol quib tan jun chin balaj waan tan yi tzatzin yi ate cunt. 18 Poro yi e judiy yi ate Susa cob cun kej e ban tan oyintzi. Chastzun te jalen le olaj tajlal yi xaw e ban cyetz jun chin balaj waan tan yi tzatzin yi ate cunt. 19Ma yi e yi ate lakak mas tnum, yi quic tapij soltej, e ban jun chum balaj waan le cyajlaj tajlal yi xaw Adar. Ej nin tan yi tzatzin yi ate cunt, baj cyoyil echk balaj oy squibil quib.

bantz nintzun oc Mardoqueo tan stziben yi xtxolbilej scyetz cyakil yi e judiy yi ate nakaj scyuch yi e yi ate benen tzin lakak echk tnum yi at cwent yi rey Asuero. 21Yi xtxolbil yi ben stzibal itz, yi tajwen tan chibnol tanen cyakil yi e judiy jun balaj kej lakak cyajlaj tu olaj tajlal yi xaw Adar tetz cyakil yob. 22 Yi xac yi jun kejatz itz tan nawsen yi en cunin chiclaxen chikab chicontr. Nchatz tan nawsen yi en cunin ban yi jen txixp yi xtxolbil, na yatz klo chiquimen. Poro i chint chicontr e quim. Nin te yi cob kejatz tajwen tan chibnol tanen tan jun balaj waan tu echk oy yi tajwen tan cyoyil squibil quib nin tajwen tan chicheyanen scyej yi e tal prow yi at tajwen scyetz. 23 Ej nin nchatz jalu, cyakil yi e judiy na chiban tanen yi jun kejatz, chi cawben cyetz tan Mardoqueo. 24Na yastzun klo e quimen cyakil yi e judiy tan Amn yi cyajl Hamedata, yi agagueo, na winin na chich cul scyej. Na yi tajbil i, itz tan chisotzajen klo tircun. Nin oc suertinh tan tan tilol yi mbi kejil yi ban tan chisotzajen cun. 25Poro apart ban yi xtxolbil, na yi tbital Ester yi xtxumun
h 9:24-26 Est 3:7. i 9:26 Yi yol pur na elepont txilun le chiyol yi e aj Susa. Na nin xconet yi jun yolatz cyakun yi e judiy tetz jun biaj jun nimaj kej yi na bajij chixol cyakil yob tan tulen txakx chicul yi jun kejatz yi toquen txilun scyej tan chisotzajen klo tan Amn. Ja oc stzapl yi yol pur tan yi pial yol -im tan chajlen yi itz jun kej yi na bajij cyakil yob.

20 Itzun

Yi bixewen yi jun chin nimaj kej yi na biaj Purim

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

451

ESTER9,10

Amn yi at tocbil i tan chibiylen klo cyakil yi e judiy nintzun bentz tan yol tetz yi rey. Nin cyakil yi cawl yi sken bixe tan Amn chon bajij tej i tetz, scyuch yi e tetz nitxajil, na e ten cyetz, e je chimban jak tze. 26 Chastzun te bixewen yi jun balaj kejatz. Nin oc yi bi-tz tetz Purimi yi na elepont swert nka txilun. Ej nin tan yi xtxolbil yi bixe tan Mardoqueo, nin tan cyakil yi echk taklen yi quil yi e judiy na chiban tanen yi jun chin wutzilen kejatz jalu. 27Na ja bixe yi jun chin wutzilen kejatz chi jun cstumbr cyakun yi e judiy. Nin tajwen tan chibnol tanen cyakil yi e judiy scyuch yi e chixonl. Nin tajwen tan chibnol tanen yi e yi na choc cyajlal yi e judiy. Tajwen tan chibnol tanen yi jun chin wutzilen kejatz cyakil yob. Nin yi jun chin wutzilen kejatz cob kej na ban na yastzun cawben cyetz. 28 Yi xac yi jun chin wutzilen kejatz itz tan tulen txakx chicul yi en cunin ban yi chiclaxen. Tajwen tan banlen tanen chixol cyakil judiy yi ate benen tzin tan qui telen te chicul nin tan qui telen te chicul yi e chixonl sbne opon tunintz. Tajwen tan banlen tanen lakak nacin tuml echk tnum, nin le echk aldey. 29Nchatz bnix junt cawl tan yi reina Ester yi mel Abihail tu Mardoqueo, yi judiy, tan talchen yi mbi tajwen tan chibnol te yi jun chin wutzilen kejatz yi na biaj Purim. Na at chikej tan banlen jun cawl. 30Yi bnixen yi cap cawlatz cyan nintzun bentz cyan chikab cyakil yi e judiy yi ate benen tzin tulak yi jun cient tu junak juk tnum yi at cwent yi rey Asuero. 31At chumbalaj yol yi na tak tzatzin paz scyetz yi e judiy tu chixonl. Na tul yi echk cartatz na tal yi mbitz tajwen tan chibnol tanen te yi jun kejatz. Nin nchatz na tal yi nketz tajwen tan chimucult wej, nka tan chibisunent. 32 Yi jun cawlatz yi el tan Ester chiwi cyakil yi e judiy yastzun xcon tan bixewen yi jun chin wutzilen kejatz yi na biaj Purim. Ej nin cyakil echk cawlatz, cyaj cyen tziban tul jun liwr. 1Itzun yi rey Asuero, nintzun bixe jun cutxuj tan yi tajwen tan cyakol cyakil wunak. Tajwen tan cyakol cyakil yi e yi najlche tulak echk amal yi at benen tzin, tuml echk amal yi at nicyal mar. Tajwen tan cyakol chicyakil cun. 2 Ej nin cyakil yi echk cawlatz yi bixenak tan yi rey tu cyakil yi xtxolbil yi en cunin ban yi toquen cyen Mardoqueo tetz cap ajcaw xlaj yi rey, tzibxij kale tzibanet yi echk xtxolbil te yi mbi cun bajij te yi nacin tetz Media tu Persia. 3 Bixewen tzun Mardoqueo tetz cap bajxom xlaj yi rey Asuero. Nin jal kej chiwutz cyakil yi e judiy. Nin winin nchipek tej tan paj yi oc i tan joylen puntil yi en cun chiclaxen nin tan quicheyen te cyakil echk taklen.

10

i 9:26 Yi yol pur na elepont txilun le chiyol yi e aj Susa. Na nin xconet yi jun yolatz cyakun yi e judiy tetz jun biaj jun nimaj kej yi na bajij chixol cyakil yob tan tulen txakx chicul yi jun kejatz yi toquen txilun scyej tan chisotzajen klo tan Amn. Ja oc stzapl yi yol pur tan yi pial yol -im tan chajlen yi itz jun kej yi na bajij cyakil yob.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi liwrej, itz chibitzbil yi e xonl Israel. Ej nin at winin oracin tul. Ja xcon sajlen tu nintz cyan kajwutz tan taklen kej Ryos te yi na choc tan nachlen Ryos tulak chicmon. Nchatz itz jun liwr tetz poesia, nin na jilon mas tib Ryos swutz alchok jilwutz liwr yi at tul Yol Kataj. At 150 salmo tul yi liwrej, nin at o wekl yi liwr. Yi na tzaj wi yi witzbil captulo te jujun weklatz na tzajpon tan jun nka cobox versculo yi na tak kej tu kajsbil tetz Kataj Ryos. Te yi 150 salmoatz, at jun coloj yi stzibnak yi rey Luwiy. Ej nin at cobox yi stzibnak yi rey Salomn, nin at coboxt yi chitzibnak coboxt yaj. Poro ilenin na nawsaj chibi tul echk salmoatz yi nchitzib. At winin jilwutz salmo: At yi nicun tu jun bitz yi na tak kajsbil tetz Ryos, yi na xcon tan culajen i. Ej nin at salmo yi na xcon tan jaklen cheybil ketz. Nchatz at salmo yi ban na xcon kan tan jaklen cuybil kapaj nka tan jaklen chicaws yi e kacontr.
Yi weklil yi liwrej

Yi bajx wekl itz (Cap. 141). Yi cap wekl itz (Cap. 4272). Yi toxen wekl itz (Cap. 7389). Yi cyajen wekl itz (Cap. 90106). Yi toin wekl itz (Cap. 107150).

BAJX WEKL TE ECHK SALMO


1:141:13

Salmo 1
Ban cyeri e yi qui na chixom te cyajtzakl yi e mal nak,a yi qui na chixcye cun tan xtxumlen cyajtzakl yi e juchul il, yi qui na chicole chixol yi e yi na el kej Ryos cyan. 2 Ma na chon ajlij chicul te yi cawl Kataj yi kaRyosil. Nin skejl tu lakbal na chitzan cyeratz tan xtxumlen yi echk cawlatz. 3 Yi eatz, nicun tzun quitanen chi jun wi tze yi awij stzi a.b Yi jun tzeatz na tak wutz yi na opon tiempil.
1
a 1:1

Yi e yi at banl Kataj squibaj

Sal 34:14.

b 1:3

Job 29:19; Jer 17:7-8.

452
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

453

SALMOS1,2

Nin quic jun kej najk num yi xak. Nicun tzun quitanen cyakil yi e balaj wunakatz, na na wutzin cyakil yi na chiban. 4 Ma yi e wunak yi cachi cyajtzakl, chon quitanen cyetz chi tanen xak xtze,c yi na ben tan cyekek. 5 Chastzun te yil tzoc Ryos tan malen cyajtzakl yi eas, quil chinimsaj chicul tan chicolol quib, na quibe tajlal yi e balaj. 6 Yi e balaj nak, quicylen che tan Ryos.d Ma yi e mal nak, chisotzok cyeratz.

Salmo 2
Mbi xac na chinil quib wunak tan xtxumlen oyintzi?e Mbi tzuntz na chitzan yi echk tnum tan xtxumlen yi echk ajtzakl yi quil chixcye tej? 2 Na ja je chimolol quib cyakil yi e ajcaw yi ate benen tzin wi munt. Cyakil yi e bajxomatz, junit tanen chitxumun tan contrin tej Kajcaw yi bixbant tan Ryos tetz cyajcawil cyakil wunak. Nin je chiyol yi e contrej: 3 Kapakle cun yi echk caren yi at tan katzamlen. Kacaple cun yi echk calbil ketz. 4 Ma yi Jun yi chon najlij tcyaj, tzeen tu na ban i scyej. Xbajtzien tu na ban yi Kataj atz scyej. 5 Chastzun te ja je lajp wi i scyej. Nin ja saj colp wi i tan chiyajlen. Nin je yol iej: 6 In wetz, nchimbixban yi ajcaw yil cawun. Chon bixewen wan tan cawunen wi Sin,f yi amal yi winin xanil, stzun Kataj Ryos bantz. 7 Ma jalu swale yi xtxolbil yi ja bixe tan Kataj swej: A jun coloj incyajl.g Jalu nnoc tetz ataj, stzun i swetz. 8 Nchatz tal: Jakaj cyakil yi echk tnum tetz aherens, nin swake tzatz. Nchatz swake cyakil yi echk amal tzatz yi at benen tzin wi munt. 9 Chelk cun cyakil yi ajcawatz awan swutz. Xitwe cun, chi na cu poklon jun wok tan jun txamij yi chich cun, stzun Wajcaw bantz swetz. 10 Chastzun te, eu ajcaw, yi eu witz pujul chixol wunak benen tzin wi munt, quibit tzaju inyol. Lok tzel chitxumu te yi xtxolbilasej.
1
c 1:4 Job 21:18; Jer 13:24; Os 13:3. d 1:6 Pr 4:18-19; Nah 1:7; Mt 7:13-14. e 2:1 Yi rey Luwiy i tzibanl tetz yi Sal 2, na yatz na tal Hch 4:25. Itz jun profeca te yi mbi sbajok tzantzaj yil xetij Cristo tan cawun. f 2:6 Sin, na jilon te yi amal kale atet yi Templo tentz, nchatz na jop cyakil yi wiwtz kale atit yi tnum Jerusaln. g 2:7 2S 7:14; Sal 89:26-27; 110:1-7; Mt 3:17; Ro 1:14; Heb 1:5; 5:5.

Yi witz Ajcaw yi bixbant tan Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS2-4
11

454

Lok cyocsaju yi makbil chiwutzu. Lok chocu jak cawl yi Kataj. Lok cyeku chi i. Lok chixobu tetz. Na kol chibanu yi xtxolbilatz, chitzatzink tzunu-tz. 12 Cyakeu bin kej yi Cyajol, tan qui cyakolu chon tetz, nin tan qui chiquimenu tan. Na yil je lajp wi i, cyal jun yi nink clax tkab. Ban cyeri e yi chon kuklij chicul tej i.

Salmo 3
Ay Ta! Quin tech nin incontr yi na chich chicul swej. Quin tech nin e yi ja je chimolol quib tan contrin swej. 2 Quin tech nin e na cyal squibil quib: Quit tzoc Ryos tan cheyen. 3 Ma ilu Ta, ilu colol wetz. At ninu-tz tan incolchen, na ilu akol inkej, nin ilu quiwsanl wetz. 4 Sajlen tunintz, ja el intzi tetz Wajcaw, nin ilenin ja stzawej i yi intzi inkul. Nin ilenin chon na saj cheybil wetz wi Sin, kale najlet i, yi amal yi winin xanil. 5 Yi na chincoye cun, jalcun na saj inwatl. Yi na ul skil, ban cuntu na chincas, na at Wajcaw tan inquicylen. 6 Qui na chinxob scyetz yi jun coloj incontr, yi ja wit baj chisutal yi amal kale atinet. Na yi cyajbil itz tan imbiylen, poro qui na chinxob scyetz. 7 Ta, chin cheyaju, chin coleu. Na ntin ilu mmoc kabu tan stzeklen xak chitzi yi e mal nakatz. Chin kuchin cunin na saj yi cye tanu Ta. 8 Na ntin ilu Ta na xcyeu tan kacolchen. Taktzaju yi banlu skibaj, yi o tanumu.
1

Nachlen Kataj tan jaklen cheybil ketz

Salmo 4
Ta ilu inRyosil. Tbiteu intzi inkul, yi na injak cheybil wetz teru Ta. Nin te yi atin tul sotz culal, na taku maysbil wetz. Elk bin kajabu swej nin tbiteu yi intzi yi inkul. 2 Ma yi axwok yi na chich icul swej: Tona nin cxtanewok tan inyolchen? Nxac na cxtzanwok tan talchen jun xtxolbil yi quic xe, jun xtxolbil yi nkeratz bintzi?
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Ntin cun te Kataj ban kuke kacul

455
3

SALMOS4,5

Elk itxum tetz: Ryos na txaonen yi e balaj tetz tetz. Nchatz elk itxum tetz: Yi na tbit Ryos intzi inkul. 4 Ban tcun xobenwok tetz, nin quit tzijuch itil. Te yi na el iwatl wi isoc, txumwok yi mbi na iban. Nin cyajswok cyen yi echk itajtzaklatz yi cachi. 5 Akwok itxixwatz tetz cun italma. Nin kukek icul te Kataj. 6 Winin e na cyal: Na scyetz jun lchajon yi ban sketz? Kataj! lok tzatzinu skej. 7 Na ntin ilu na akon yi tzatzin tetz walma. Mas nim yi jun tzatzinatz yi na taku, swutz yi e yi na jal jun coloj chicosech. 8 Ntyo teru Ta yi tzatzin cun na chincoye cun, nin jalcunin na saj inwatl. Ntyo teru Ta yi chon kuklij incul teju. Nin ilu ten na akon yi jun ajtzaklatz swetz.

Salmo 5
Ta, ilu Wajcaw. Tbiteu yi intzi inkul. Tbiteu yi na chintxayne swutzu. Stzaweju yi na chintzan tan jaklen teru. 2 Na ilu inReyil. Ilu inRyosil Ta. Chon na cu inwutz teru. Tbitzaju yi tokl walma, na chon na nok swutzu Ta. 3 Siwl Ta! Jalchan cunin na tbitu yi intzi inkul. Jalchan cunin na chinjilon teru. Na injak cheybil wetz teru Ta, nin na inchiw yi tajbilu. 4 Na yi ilu teru Ta, nketz ilu jun Ryos yi nak peku te yi ilcol, yi nak peku te yi echk taklen yi cachi. Na yi e juchul il, quic rmeril tan chinajewen teju. 5 Yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, quic cyopombil teju. Yi e yi chin cachi nin na chiban, qui na ajwij chiwutz tanu. 6 Na chel cun cyakil yi e laj tanu swutz. Na chel cun cyakil yi e jopol wutzaj tanu swutz. Na chel cun cyakil yi e biyol nak tanu swutz. Na qui na peku scyej. 7 Ma yi in wetz Ta, tan tu banl talmau, at rmeril tan woponen xe calu, at rmeril tan wocomponen tan culajenu, tan wukol keju. At rmeril tan inxmayilnin kale najletu, yi na noc tan nachlen biu.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Ban kajak cheybil ketz tetz Kataj cyakil jalchan

SALMOS5-7
8

456

Ta, chin nicysaju tan inxomen te yi tajbilu, na winin incontr yi na cyaj chixmayin swej. Chin nicysaju bin tan inxomen te yi beu. 9 Ma yi e incontratz nketz bintzi chijilon. Na nicun quitanen tu jun nichil alma, yi chin kaynak nin tul. Na yi na chijilon, chitzi tu, chiplaj tu. Ntin lajil na xcon cyan. 10 Ta, che cawseu yi eatz. Iten nink cyajtzakl tzoc tan chibensen tul il. Che lajlenu, na nimix cunin quil baj chijuchul swutzu. Na qui nin nchoc culutxum jak cawlu. 11 Cyakil yi e yi chon na chicol quib teju, chitzatzink, nin tetz cun cyalma chibitzink. Ilen nin chitzatzink nin chibitzink, na ilu quicylom cyetz. 12 Na yi teru Ta, na taku chibanl yi e yi ilenin kuklij chicul teju. Nin yi banl talmau at nintz tan chicolchen, chi jun makbil flech.

Salmo 6
Wajcaw, max culu swibaj. Quil chin yaju te yi jenak lajp wiu swej. Quil chincawsaju te yi maktnaku. 2 Wajcaw, elk kajabu swej, na quict inwalor na innach. Ta, taku junt tir inwalor, na cyakil inwankil na lucne. 3 Na chinlucne tan yi xow yi atin cunt. Tona tzulu tan wucheyen? 4 Wajcaw, sajku tan wucheyen. Chin coleu tan yi banl talmau. 5 Na kol chinquim, quit tzul txakxu tincul. Quict rmeril tan inculalu ko sken chin mukxij. 6 Wajcaw, ja icy impaj tan okl, na cyakil akbal na nok. Nin cyakil akbal na ac yi inwitz tan taal inwutz. 7 Tan yi okl yi atin cunt, ja loon inwutz. Tan yi okl yi atin cunt, ja oc muj tej. Yastzun wutanen tan chipaj incontr. 8 Ma jalu axwok pajol cawl quitelenk swej, na ja wit tbit Wajcaw yi tokl walma. 9 Ja tbit yi intzi inkul. Ja tbit yi minjak tetz. Chastzun te quitelenk swej. 10 Na yi e incontratz, chiquimok tan xow. Tzelepon chitxix, nin chelpon ojk tan yi xtxixwilil yi ate cunt. Qui tzicy scyetz yil tzul xowsbil cyetz tan cyelen ojk.
1

cheybil ketz te yi ato tul sotz culal

Salmo 7
1

Wajcaw, ilu inRyosil. Ntin teju na incolwit wib. Chin coleu bin chikab yi e incontr, yi na chitzan tan joylen puntil tan imbiylen cun.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Kataj Ryos, i yi pujul xtisya yi tzaknak cun

457
2

SALMOS7

Ta chin coleu, na ko tzun nel cun cyan swutz. Na nicun e incontr tu balum. Ko quil chin colu, puchij cunin chinsaj cyan. 3 Wajcaw, ilu inRyosil. Na nchinjuchunet, te cyakil yi echk taklenej? 4 Ja pe quim jun wunak wan? Ko ja tzun imban mal tetz jun wamiw yi nternin na kel na koc tuch? Ko ja tzun che imbuch yi e incontr? 5 Yi ko yatz, chibne bin incontr cyajbil swej. Chintxamxoken bin cyan. Elk bin inkej cyan. Ej nin ban chincu cyan tbe. 6 Wajcaw chin coleu. Xcyekenu scyej incontr. Che cawseu tan yi teru poreru. Poro xomok wiu swej. Na alijt cyen tanu yi ilu jun balaj pujul xtisya, yi qui na je kab twi jun. 7 Chul cyakil echk tnum. Chul cyakil echk nacin swutzu. Nin scawunku squibaj. 8 Ta, yi ilu yi na ocu tan malen cyajtzakl cyakil wunak, chin malaju chi na banu scyej yi e wunakatz. Chin malaju quib yi wutanen, na chinch wetz quic wil. 9 Ta chin tzaknak cuninu, na ban na el xtxumu te echk kajtzakl. Ban na el xtxumu te yi echk katxumun yi na icy tkacul. Make binu chiwutz yi e juchul il. Ma yi e yi ban atet che cheyaju tan chiquiwixen. 10 Yi wetz colol wetz itz yi Kataj Ryos, yi taw yi tcyaj tu yi wuxtxotx. Yi wetz colol wetzatz, na oc tan kacolchen yi o yi skoj cun te kalma. 11 Kataj Ryos i yi pujul xtisya, yi qui na je kab twi jun, na ilen nin na tak i chicaws yi e juchul il. 12 Ko quil chibansaj quib yi e wunak tu Kataj Ryos, jepon wi yi spar i tan, tan biyon. List atit cyakil yi echk macl i tan chibiylen cun. 13 Nchatz na tzan i tan techen nin yi echk flech yi cyan kak tan. List atit yi echk flech yi xconk tan. Cyakil yi echk macl i tetz oyintzi list atit. 14 Chixmayninu yi e juchul il. Ja wit chiloon cyeratz, na na chichin chi na ban jun chon wi yi txanlij tlen tu. Nin yi tzitzok scyej, itz echk taklen cachi, itz yi echk lajil. 15 E nkopon jun chin jul tan imbenen klo tul, poro e ten nchiben tzoypuj tul. 16 Cyakil yi echk taklen cachi yi na chitzan tan banlen, tasten nin lbajet chiwi. 17 Ma yi in wetz, swake inkajsbil tetz Kataj yi witz Ryos, na yi na oc tan pujlen xtisya, qui na je kab twi jun.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS79

458

Chastzun te swake inkajsbil tetz i, na i taw cyakil yi tcyaj tu yi wuxtxotx.

Salmo 8
Ta, ilu witz Cawl ketz, at keju benen tzin wi munt. Nin at keju jalen tzin tcyaj. 2 Nchatz tan chikajsbil yi e tal nitxa, tan chikajsbil yi e yi na chitxutxunet, na bnix jun colbil ib tanu. Ja bnix yi jun colbil ibatz tanu, tan kacolol kib chiwutz yi e kacontr. Ej nin xconk yi jun xtxolbilatz tan chisotzajen yi e pajol cawlu, scyuch yi e contru. 3 Ta yi na wil cyakil yi tcyaj yi ja bnix tanu, nin yi na wil yi xaw, nin yi na wil yi echk txuml yi ja bnix tanu, 4 na noctz tan xtxumlen: Mbi kaxac yi o wunak? Mbi xac jun yaj swutzu? Mbi tzuntz na kul txakx tculu? Mbi tzuntz na oc ilu skej Ta? 5 Na ja kabnix tanu chi o-k ryos tanen. Ja kabnix tanu, nin ja taku kakej. Nin chin tzaknak cun nko tuleju. 6 Ja taku cawl sketz, tan kacawunen scyej cyakil yi echk mas taklen. Ja taku amal sketz tan koquen tetz cyajcawil cyakil yi bnixnak tanu. 7 Na kacawun scyej yi e cner. Na kacawun scyej yi e wac. Nin scyej yi e smaron txuc. 8 Na kacawun scyej yi e txuc yi na chixicyin. Nin scyej yi e txuc yi ate xe a. Nin scyej cyakil yi ate xe mar. 9 Wajcaw, ilu witz Cawl nin at keju benen tzin wi munt.
1

Yi kej Kataj tu chiwalor wunak

Salmo 9
Ilu Wajcaw! swake inkajsbil teru. Tetz cun walma swake teru. Nin tzintxole yi balajilu. 2 Kataj, na waj chinchin tan yi tzatzin yi atin cunt. Na waj lwak inkajsbil teru, na ilu yi witz Ajcaw tetz tcyaj tu yi wuxtxotx. 3 Ja chel ojk yi e incontr swutzu Ta.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Kataj Ryos i yi pujul xtisya yi qui na je kab twi jun

459
4

SALMOS9

Ja chije trimp, nin ja chiquim. Na yi ilu teru Ta, ilu yi pujul xtisya yi qui na je kabu twi jun. Colchiju wi chemu tan taklen chicaws yi e incontratz. 5 Wajcaw, ja maku chiwutz yi e pajol cawl. Ja chel cun tanu swutz. Junawes ja chisotz yi eatz tanu. 6 Ja wit chiquim yi e contr. Nin ja wit chiloon yi e wunak yi na chich chicul. Ja chiloon tanu. Nin quic nin mu senil chinajbil ncyaj cyen. 7 Na yi teru Ta, ilu yi witz Ajcaw tetz ben kej ben sak. Ja bixe tanu tan cawunenu. Nin quil je kabu twi jun. 8 Tzocoponu tan malen cyajtzakl cyakil jilwutz wunak, nin quil je kabu twi jun. Chin tzaknak cun ltuleju yil tzocu tan taklen chicaws. 9 Ma yi e yi chin quixcuj nin ate cunt, scyuch yi e yi buchij che, tzocoponu tan chicolchen. 10 Chastzun te Wajcaw, cyakil yi e yi na el chitxum tetz yi en tanenu, chon kuklij chicul teju. Na na el chitxum tetz yi qui na chel te culu. 11 Kake bin kakajsbil tetz Kataj yi chon na cawun wi Sin. Katxole yi banl talma i scyetz cyakil wunak benen tzin. 12 Na yi Kataj na til yi quixcuj yi ate cunt yi e yi buchij che. Nin na tbit i yi tokl chicul. Nin i ltzakon chicaws yi e yi na chitzan tan buchun. 13 I bin jalu Ta, elk kajabu swej. Til tzaju yi buchben wetz cyakun yi e yi na chich chicul swej. Chin coleu chikab, na txant tan welen cun swutz. 14 Kol chin colu, chon chinxcyek cun swutz yi sawanil Jerusaln tan xtxolen scyetz cyakil wunak, yi ntin cun ilu balaj. Nin swale scyetz yi winin na chintzatzin tkabu. Na ntin cun ilu nchincolon. 15 Ma yi e mal nakatz, ja bnix echk jul cyakun tan incwen klo tul, poro e ten nchicu tul. Ja bnix jun leb cyakun tan intzamlen, poro e ten nchitxamx tan. 16 Tan yi xtxolbilasej, ja lajluchax yi chamil Kataj. Na i mmakon chicaws yi e mal nakatz. Poro e ten nucul tetz yi chitrampatz. 17 Na jun cun yol, cyakil yi e mal nak, scyuch cyakil yi e yi ja cyaj quilol Ryos, chon chopon cyeratz tquixcuj. 18 Poro yi e tal prow, yi qui na el Ryos te chicul, at nin i-tz tan quicheyen. Ilenin at i tan chiquicylen. 19 Wajcaw oku il tej. Quil taku amal scyetz yi e mal nak tan chibnol yi cyetz cyajbil. Che chakeu swutzu Ta, tan taklen chicaws. 20 Che xowseu Ta. chajeu scyetz yi e tu wunak.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS10

460

Salmo 10
Wajcaw, mbi tzuntz chon na tew tibu joylaj? Mbi tzuntz na tew tibu tul yi tiempej yi chin quixcuj nin ato cunt? 2 Na yi e mal nak, nicy nin na chiban yi cyetz cyajbil. I cunin e yab txi tan chibuchlen yi e tal prow. Poro e ten chicopon tcul chitramp yi ja bnix cyan. 3 Yi e mal nakatz, na cyocsaj quib nim tu yi echk taklen yi na cyaj chiban. Yi eatz na choc tan telsen kej, nin tan jislen Kataj. 4 Yi e mal nakatz, qui na chitxixwij yi na chixmay nin tcyaj nin na cyaltz: Quic Ryos at. Cyal jun kayajon te yi na kaban, chech na bantz. 5 Cyakil yi na chiban, ilenin na wutzin. chiwutz cyetz, quic ltajcyenu scyej. Nin chiwutz cyetz qui tzicy teru yi mbi na chiban. Tzeen tu na chiban te chicontr. 6 Nin na chitxum: Cyal jun tzucul skej. Quil jal kaproblem, chech na bantz. 7 Ntin echk jis na el tzaj le chitzi, nin ntin echk calaj yol, tu echk lajil. Yi na chijilon, cyan nin banlen junt cyan, na chin ca nin chiyol. 8 Na chiben lakak aldey. Nin na choc tan chiquicylen yi e yi quic quil. Nin ewun cuntu na chibiy cun. Nin nternin na chitzan tan chiquicylen yi e yi qui na jal puntil tan chicolol quib chikab. 9 Nternin na chitzan tan chiquicylen, chi na ban jun balum le julil, yi ewun cuntu na el tzaj wokp, tan chitzamlen yi e tal prowatz. Nin yi na txamxij tan, nintzun na jut nintz le julil. 10 Nicun e mal nakatz. Na chiban list quib tan chitzamlen yi e tal prowatz, nin na chixcye tan chitzamlen nin tan chibajsen. 11 Na yi chitxumun yi e mal nakatz itz: Qui na oc Ryos tan xtxumlen yi kil. Siquier nak xmayin tzaj i te cyakil yi na kaban, chech. 12 Wajcaw yi ilu inRyosil, nink tzocu tan maklen chiwutz yi e mal nakatz. Elk kajabu scyej yi e tal prow. 13 Ta, mbi tzuntz, yi qui na cyek chiu? Na yi cyetz chitxumun itz: Quil tak Ryos kacaws tan yi echk taklen cachi yi na katzan tan banlen. 14 Poro yi mero bintzi itz: Sak cun swutzu, yi mbi na chitzan tan banlen. Sak cun swutzu yi mbi na el tzaj le chitzi. Nin stkeu chicaws. Ma yi e tal prow, chon na chicol quib teju. Chon na chicol quib teju yi e yi quic chitaj chitxu. 15 Tkeu chicaws yi e mal nakatz.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Qui na kel te cul Ryos

461

SALMOS10,11

Chin puchij cunink chisaj tanu. Tkeu chicaws te cyakil yi mbaj chibnol. Quik scuyu jun te yi quil. 16 Wajcaw, ilu yi rey yi na cawunu jalu. Nin scawunku sbne opon tunintz. Ma yi e mal nak chisotzok cyeratz. 17 Wajcaw, yi mero bintzi itz: Yi ja tbitu chitzi chikul, yi e yi na cyek chiu. Na ja che quiwsaju, nin ja tbitu yi mbi nchijak teru. 18 Ta, xomok wiu scyej yi e tal prow, yi quic chitaj chitxu, yi buchij che cyakun yi e mal nak. Poro tkeu chicaws yi e mal nakatz. Quitk choc mas tan chibuchlen yi e yi ate jak chicawl.

Salmo 11
Yi in wetz, chon na incol wib te Wajcaw. Nxac tzun na alchij swetz: Cawlen ojk txol txacaben chi na chiban yi e tal chul. 2 Na, ilwe nin yi e mal nak. Ja wit oc chiflech tulak chicoxbil tan abiylen cun. Jalt cuntu tan telen chitzakpul. Nin kale cyewunet quib, chon na chicox tzajtz tan chibiylen yi e balaj wunak. 3 Mbil kaban ketz yi o balaj wunak kol tzoc xiten yi balaj xe kale kuklet kacul, nin quic xac sban? Nal kaj nint? 4 Je puntilej: Yi ketz kaRyosil at nin teratz. Chon colchij i tcyaj. Nin na til i cyakil yi na bajij. Na tzan i tan tilwen cyakil yi na chiban wunak benen tzin. 5 Na tzan i tan tilwen yi e balaj wunak. Nchatz na til i yi mbi na chiban yi e mal nak. Nin winin na chich cul scyej yi e yi ntin oyintzi cyan. 6 Tzul chicaws yi e mal nakatz tan Ryos. Tzul kojol xtxakak tu azufre chiwi. Tzul jun cyekek tan yi cyan kak tan tan chitzesen. Yastzun chicaws yi stke Ryos tan chicawsen. 7 Na yi ketz Kataj qui na je kab twi jun. Nin winin na pek i scyej yi e balaj. Chastzun te squile quib yi e culutxum tu Ryos.
1

Kataj i ilol ketz

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS12,13

462

Salmo 12
Ta, ko coleu. Na quict jun yi chonk kuklij cul teju. Cyal jun yi najk tek chiu jalu. 2 Na ntin lajil na xcon cyan squibil quib. Qui na cyal yi mero bintzi squibil quib. Chiwutz tu chiplaj tu yi na chijilon. 3 Kataj, che sotz cunu yi e lajatz. Nin che sotz cunu yi e yi na cyocsaj quib nim tu chijilon. 4 Na je chiyolej: Yi ketz katzi, xcyek tan kacolchen. Katxaconk tan ketz kayol. Chastzun te quic xac junt sketz, chech yi eatz. 5 Ma yi ketz Kataj, je yol iej: Nocopon tan quicheyen yi e tal prow, yi e yi quic colol cyetz tanen. Nocopon il scyej, na buchij che. Swake cheybil cyetz, na chon at chichiw swej, stzun Ryos. 6 Yi yol Kataj, yastzun yi mero bintzi. Nin itz mas balaj swutz yi balaj sakal, yi ocnak juk tir tkak tan telsen yi plojil. 7 Ta, ntin ilu colol ketz te yi tiempej, nin sbne opon tunintz. Ilenin tzocoponu tan kucheyen chikab yi e mal nakatz. 8 Na yi jun jilwutz wunakatz, ate nintz skaxol. Nchatz cyakil wunak, na chipek tan banlen yi echk taklen cachi.
1

Yi Kataj i colol ketz

Salmo 13
Wajcaw tona nin nul txakx tculu? Junawes pe ja nel te culu? Tona nin quit tew tibu tzinwutz? 2 Ta tona nin quit chimbisun? Tona nin quit tzintij quixcuj? Tona nin quit chicawun yi e incontr swej? 3 Wajcaw, ilu inRyosil. Elk kajabu swej. Tbiteu inyol, enk chintzatzin junt tir. Na i waj yi quil chinquim chan. 4 Bantz quil cyal incontr: Ja kaxcye tejx. Na kol chinquim, chitzatzink yi e incontratz swej. 5 Poro yi in wetz chon nin kuklij incul te yi banl talmau. Nin yi walma ilenin na tzatzin, na ilu colol wetz. 6 Wajcaw, ilenin swake inkajsbil teru. Na winin banl talmau swibaj.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Jaklen cheybil ketz tetz Ryos

463

SALMOS14,15

Salmo 14
chiwutz yi e yi quic chibe, quic Ryos at. Yi eatz quic mu tal chixac. Yi echk taklen yi na chiban, chin xabil nin. Cyal jun yi najk pek tan banlen yi echk taklen balaj. 2 Poro Kataj Ryos na xmayin tzaj jalen tzin tcyaj. Na tzan i tan tilwen yi ko at jun wunak yi at tajtzakl, nin ko at jun yi na tzan tan xtxumlen i. 3 Poro cyal jun najk tzan tan joylen Ryos, na e cun txakxnak. Cyal jun najk pek tan banlen yi echk taklen balaj. Quic jun. 4 Yi e mal nakatz quic mu cyajtzakl. Na na chiban winin taklen yi cachi. Nin na choc tan chibajsen yi e intanum chi na chiban tan bajsen pam. Siquier mu tal nak cyek chi Ryos. 5 Poro chilucnek tan xow, yil quil yi chon xomij wi Ryos scyej yi e yi na chiban tanen tetz cawl. 6 Yi e wunak yi ploj cyajtzakl, tzeen tu na chiban te yi chitxumun yi e prow, yi e yi na cyek chi Ryos. Poro at nin Kataj tan chicolchen yi e tal prowatz. 7 Chonk saj yi colol ketz yi o xonl Israel wi Sin. Nin skatzatzink yil kamolxijt, yi o, yi o tanum Ryos, yi o yi elnako xit benen tzin wi munt. Skatzatzink yil kamolxijt, tircun o yi o xonl Jacow, yi o xonl Israel.
1

Quic jun yi najk tek chi Ryos

Salmo 15
Wajcaw, na scyetz e yi ban chinaje le najbilu, yi chin xan nin? Na scyetz e yi ban chinaje wi juwtz kale najletu? 2 Ntin cun yi e yi tzaknak cun, yi e yi na chiban yi echk taklen balaj, yi e yi na cyal yi mero bintzi, yi quic txotx te chiyol. 3 Ntin cun e yi qui na choc tan yolchen junt, yi qui na chinuc cyen jun echk taklen cachi te cyamiw, yi qui na cyaken jun coloj yol te chiwisin. 4 Ntin cun e yi qui na cyak chikej yi e mal nak, ma na ntin na cyak chikej yi e yi na cyek chiwu. Ntin cun e yi na el chikab te chiyol, mpe nink chitzakon tan paj. 5 Ntin cun e yi qui na chijak taal chipuk yi na cyak chipuk tan cmonin. Ntin cun e yi qui na chipwokin tan taklen til jun yi quic paltil. Cyakil yi e yil chiban tanen yi xtxolbilasej, quil chipotij cyeratz.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi e yi ban chinaje tu Ryos

SALMOS16,17

464

Salmo 16
Ilu inRyosil, chin coleu, na chon kuklij incul teju. Nin ilu Kataj Jehov ilenin na walnin teru: Yi ilu yi Ryos yi at banl tuchu. Na xiquij chin tanu. Nin chon na saj imbanl tuchu. 3 Nin yi e xansanchet, yastzun yi e yi na chintzatzin scyej. 4 Ma yi e wunak yi winin bnixen chiryosil cyan, yi e yi na chijoy junt chiryosil, sjalok winin bis okl cyan. Ma in wetz, quic mu tal nink xom inwi scyej, tan paten intxixwatz chiwutz cyetz chiryosilatz. Quic mu tal nink tzel tzaj chibi, yi echk chiryosilatz le intzi. 5 Kataj Jehov, ntin cun ilu, atu le intxumun. Na at yi banlu swibaj. Nin chon atin tkabu. 6 Chumbalaj nin yi amal yi ja taku swetz. Chin yuben nin kale najlchinet. 7 Swake kej Kataj Jehov na i na akon yi balaj intxumun. Na yi na el inwatl lakbal na jilon swetz tan maklen inwutz. 8 Ilenin at i le intxumun. Nin na el intxum tetz yi xomij i swej. Chastzun te cyal jun yi nink xcye tan xiten intxumun. 9 Nin chastzun te na chintzatzin jalu. Quict tzimbislej, na chon kuklij incul te Wajcaw. 10 Wajcaw, quil taku amal tan cyajen cyen walma xetze. Nin quil taku amal tan kayen inwankil.h Na in chakumu. In yi jun yi winin oklen wutz tanu. 11 Ta, chajeu yi be tetz itzajbil swetz. Na at winin tzatzin teju Ta. Na chon na jal kutzajbil tuchu, tetz ben kej ben sak.
1 2

At kutzajbil tu Ryos tetz ben kej ben sak

Salmo 17
Wajcaw, tbiteu yi wajbil. Stzaweu yi intzi yi inkul. Na cyakil yi na chintzan tan talchen teru, itz yi mero bintzi. Quic lajil swuch Ta. 2 Slajluchaxk swutzu yi quic wetz wil. Na yi ilu teru, na el xtxumu tetz yi mbi na bajij.
1
h 16:10

Ban kaxochon tetz Ryos

Hch 2:25-28; 13:35.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

465
3

SALMOS17,18

Na tilu yi en wutanen, nin na tilu yi mbi na intxum. Na yi na el inwatl lakbal na ocu tan malen wajtzakl. Ja ocu tan inmalen. Poro quic impaltil njal tanu. Na bixbant wan tan qui injuchul wil tan intzi, 4 chi na chiban yi e mas wunak. Na inmak wib tan qui inxomen te cyajtzakl yi e biyol nak. 5 Ja injoy puntil tan inxomen te yi teru beu, nin tan qui welen xlaj be te yi cawlu. 6 Chon na chintzan tan jaklen cheybil wetz teru. Na jun cun yol stbiteu yi intzi inkul. Stzawe binu yi na chintzan tan jaklen teru. 7 chajeu yi banl talmau swetz. Na yi teru na ocu tan chicolchen yi e yi na chijak cheybil cyetz teru. 8 Chin quicyleu chikab yi e mal nak, chi na ban jun yaj tan quicylen yi niil yi bak wutz. Chin coleu chi na ban jun xtxuquitx scyej tal, yi na chicol quib tzak xicy. Chin coleu Ta tan yi teru poreru. 9 Na yi e mal nakatz na chitzan tan imbuchlen. Ej nin yi e incontratz na cyaj enk tan inquimen. 10 Na cyocsaj quib nim tu chijilon. Chin xowbil nin chiyol yi na cyal. 11 Xomche nin tu tan intzamlen. Na yi cyajbil itz tan imbiylen cun. 12 Na yi e incontratz nicun e tu jun len. Nicun e tu jun len yi chin xowbil nin wutz, yi chon tewan tib stzi yi tetz julil. Nin yi list atitet tan telen tzaj wokp, tan stzamlen yi chib. 13 Wajcaw, chin coleu chikab. Xcyekenu scyej incontr. Takeu chicaws tan chicwen mejlok swutzu. Xconken yi sparu tan incolchen chikab yi e mal nakatz. 14 Chin coleu chikab yi eatz, tan yi teru poreru. Chelken tanu wi munt. Na yi eatz chon ajlij chicul te yi ankin tetz tzonej wuxtxotx. Take binu amal scyetz. Jaloken chipuk. Chiwanken chinitxa jalen yil sipij chicul. Sajken chicatzaj. Nin nchatzk chiban chimamaj. 15 Poro yi in wetz, ntin na waj wil wutzu. Nin chintzatzink tan yi jun xtxolbilatz. Na swile wutzu yil nitzij junt tir.

Salmo 18
1

Kataj na chimpek teju, na ilu akol inwalor.

Yi bitz yi mbnixnak tan Luwiy tan tyoinen tetz Kataj

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS18
2

466

Ilu quicylom wetz. Nchatz ilu colbil wetz, na nicun ilu tu jun amal yi ban na incol wib tul. Ilu inRyosil, colpinl wetz. Nchatz nicun ilu tu jun makbil flech. Na tan tu yi teru poreru, na chinclax. Nicun ilu tu jun cub yi nim wutz tkan, yi ban wew wib tibaj. 3 Na wak inkajsbil teru Ta, na at winin keju. Nin yi na injak cheybil wetz teru, na ocu tan inclaxen chikab yi e incontr. 4 Ja sotz incul tan quimichil yi atin cun. Na chi ik yi pakbil mar nsaj swibaj. Nin ja chinxob tan yi chamil yi tojkbil a. Na nsken chintxamxij takun. 5 Quimichtlen tu atinet. Txant nin nopon chixol alma. 6 Mel tzun intzi tan jaklen cheybil wetz teru Ta. Nin opon yi tokl walma kale atitetu. Nin ja tbitu intzi inkul. 7 Sajen tzun jun chin wutzilen coblajnobtz. Cyakil yi wuxtxotx nyucan tan. Yucan cyakil yi wi munt tan yi chichben cul Kataj. 8 Ej nin el tzaj sib le ju tanen. Nin el tzaj kak tu xtxakak le stzi, yi nxcye tan stzesen cyakil echk taklen. 9 Cwen tzun ritol yi wutz tcyaj, nintzun saj Kataj le cunak tzaj. At jun coloj sbak, yi chin kek nin tzak yi tkan. 10 Chon tzun jen tzaj i tibaj jun querub. Nintzun saj xicyintz yi jun querubatz. Sajen tzun jup tul cyekek. 11 Xcon yi tzotz tan, nin xcon yi sbakatz tan yi at a tul, chi ik jun mantial tetz oyintzi. 12 Te yi pakpuchal i el tzaj cub abal tu xtxakak yi winin lamcanen. 13 Jilonen tzun Katajtz, chi na ban kancyok yi winin na jincan. Na i yi witz Ajcaw tetz yi tcyaj tu yi wuxtxotx. 14 Nintzun saj coxol echk flech, yi xlitz cun. E el tunin xit yi tetz contr benen tzin. Tircun tzun e contratz, e loon tan. 15 Ej nin lajluchax yi txotx yi at xe mar. Nchatz ja lajluchax yi mbi at jak txotx. Yastzun bantz yi toquen Kataj tan chicawsen yi e incontr. Xew tu i xcon tan tan chicawsen. 16 Cwen tzaj tzun kab Ryos tan injen tzaj tul yi mar yi chin xe nin. 17 Ja chinclax tan tkab yi witz incontr, yi winin chamil, nin ja chinclax tan chikab yi e yi winin chich chicul swej.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

467

SALMOS18

Wech na at cun mas cyetz chichamil tzinwutz wetz. Ja choc tan impilen te yi atin tul sotz culal. Poro yi Wajcaw ja oc tan incolchen. 19 Ja nel liwr tan. Nin ja chin clax tan, tan tu yi na pek i swej. 20 Yastzun ban i swej. Xomcyen tu te yi imbalajil. Xomcyen tu te yi skojal walma. 21 Na ilenin ja chinxom te yi tetz tajbil. Quic jun tir yi jak impaj yi cawl i. Quic jun tir yi jak nel xlaj yi tetz be. 22 At cyakil yi cawl i le inwi. Nin ilenin ja chinxom tej. 23 Ja injoy puntil tan inxomen te yi tetz tajbil. Ej nin ilenin ja inmak wib tan banlen echk taklen cachi. 24 Yastzun yi oy yi ja tak i swetz. Xomcyen tu te yi imbalajil. Xomcyen tu te yi en wutanen swutz i. 25 Wajcaw, na el kabu te yolu, scyetz yi e yi na el chikab te chiyol. Chumbalaj nin na banu scyetz yi e yi ban na chiban. 26 At banl talmau squibaj yi e yi qui na chijuch quil. Ma scyetz yi e yab, quic mu tal banlu scyej. 27 Ilu colol cyetz yi e culutxum. Ma yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, na el chikej tanu. 28 Kataj ilu txekunl tetz imbe. Na na oc yi tzotz tanu tetz tkan skil tzinwutz. 29 Tan tu yi atu tan wucheyen, chinxcyek te jun coloj incontr. Na na oc i tan kacolchen yi o yi chon kuklij kacul tej i. 30 Chin tzaknak cun cyakil yi na ban Kataj Ryos. Ban kukek kacul te yi sukint tan sketz. Na na oc i tan kacolchen yi o yi chon kuklij kacul tej i. 31 Quic junt Ryos at. Ntin cun Kataj Jehov. Na quic junt wutz cub at, tan kajen colol quib tibaj, chi tanen kaRyosil. 32 Tan i na jal inchamil. Nin tan i na noc tetz tzaknak cun. 33 Tan i na chintzitpun chi na ban masat, yi na el ojkuj xolak echk wutz yi nim wutz tkan. 34 I chusul wetz tan oyintzi. Nin i na akon chamil inkab, tan kinlen tzaj yi incoxbil flech, yi chin quiw nin, yi brons cun. 35 Wajcaw, ilu colol wetz, tzamij chin tan tzbalu.
18 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS18,19
36

468

Tan tu banlu sjalok winin inxonl. Ilu nucul tetz imbe, bantz qui injen jip. 37 Tan ilu ja chinxcye tan chitzamlen yi e incontr. Yi chiloonen cyen wan, kalenas tzun ja chimpakxij. 38 Puchij cunin nchisaj wan. Nin ja chicyaj jak wukan. 39 Ilu mmakon inwalor tan oyintzi. Tan ilu nchimeje yi e incontr tzinwutz. 40 Tan ilu nchelet ojk incontr tzinwutz. Ja chinxcye tan chisotzajen yi e yi ja chich chicul swej. 41 Ja chichin tan jaklen cheybil cyetz, poro cyal jun mmoc tan chicolchen. Ja chichin tetz Kataj, poro qui mmoc i tan quicheyen. 42 Joquij cunin nche wulej, nin ja chiben tan cyekek. Ja chel inmasol chi na ban tzis. 43 Ilu nchincolon chikab yi e intanum. Tan ilu ja noc tetz witz chibajxom. Winin wunak yi qui wajsken chiwutz, ja choc jak incawl. 44 Jal cun na chiban tanen yi wetz incawl. E awer nak, poro na chimeje tzinwutz. 45 Ja chicotxcax yi e awer nakatz. Winin chilucnewen tan xow, yi cyelen tzaj le chitnumil tan yi chijatxol quib tinkab. 46 Yi Kataj, yi ketz kaRyosil, itz nin teratz. Swake tzun kej i, na i quicylom ketz nin i colol ketz. 47 Ja ticysaj cul scyej e incontr. Tan i ja choc yi echk tnumatz jak incawl. 48 Na tan tu i ja chinclax chikab incontr. Nin tan i ja jalet inkej chiwutz. Ej nin tan tu i ja nel liwr chikab yi e biyol nakatz. 49 Kataj, chastzun te, tzintxole yi balajilu scyetz cyakil jilwutz wunak. Nin swake inkajsbil teru Ta. 50 Tan ilu na txaconet yi rey yi jenak xtxaolu. Na ilenin xomij yi xtxaxl talmau swibaj, nin xomok scyej e inxonl sbne opon tunintz, stzun Luwiy bantz tul yi tetz bitz.

Salmo 19
Cyakil yi at tcyaj na chaj yi kej Ryos. Cyakil yi wutz cyaj na jilon te yi balajil yi takun i. 2 Cyakil nin kej na cyal yi balajil Ryos. Cyakil nin akbal na chichaj yi tajtzakl i. 3 Quic jun jilwutz yol najk xcon cyan.
1

Cyakil echk txuml na chaj yi kej tu balajil Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

469
4

SALMOS19,20

Quic jun yol na cyal, nin qui na kubit wi jun. Poro yi xtxolbil yi na chichaj ilijt cyan cyakil wunak benen tzin wi munt, jalen te yi najbil yi kej. 5 Ej nin yi kej chin tzatzin cun na el tan xon, chi na ban jun aj txaconl, nka chi na ban jun yaj yi inak cun moc txkel. 6 Chon na jeul telen tzin. Ej nin na xon jalen yil tzopon toquen tzin. Quic nin jun echk taklen yi najk tew tib swutz yi stzaal. 7 Nchatz yi chusun Kataj, chin tzak nak cun. Na tak acaj itzajbil sketz. Nchatz yi cawl Kataj, ban kuke kacul tej. Nin yi e yi quic chichusun, sjalok cyajtzakl tan. 8 Quic mu paltil yi yol Kataj. Nin na tak tzatzin tetz ketz. Chin tzak nak cun yi echk cawlatz. Nin na el pacx wutz kajtzakl tan. 9 Chumbalaj nin kol kek chi yi yol Kataj, na quil sotz teratz. Chin jicyuch nin tej yi echk cawlatz. 10 Mas tcun balaj swutz yi oro, nka yi pwok. Ej nin mas tcun chi swutz yi cabil wunak txuc. 11 Na xcon tan maklen kawutz. Ej nin sjamelank, kol kaban tanen. 12 Ta, at lo wil yi qui na chinnachon tej. Poro cuyu impaj. 13 Ej nin ko na wocsaj wib nim, xit cunu yi jun wajtzaklatz. Quil taku amal te jun ajtzaklatz tan impotzen. Na ko yatz sbanu Ta, nocopon tzuntz tetz jun yaj yi tzaknak cun. Nin nelepon liwr tkab yi jun yab ajtzaklatz. 14 Wajcaw, lok tzatzinu te yi echk yol yi na el le intzi. Lok tzatzinu te yi mbi na icy tincul. Max culu Wajcaw, na ilu lokol wetz, nin ilu colpinl wetz.

Salmo 20
Lok tbit Kataj yi stziu, te yi atu tul sotzaj culal. Lok tzoc yi kaRyosil, yi Ryosil Jacow tan colchenu. 2 Chonk saj cheybil teru le amal yi winin xanil. Chonk saj wi Sin kale najlet Ryos. 3 Lok tzul txakx tcul i cyakil yi oy yi ja wit taku tetz. Lok tzatzin te cyakil xtxixwatzu yi ja pat-xij tanu. 4 Lok tak i yi tajbil talmau. Lok jamelan cyakil yi na taju sbanu. 5 Yil txaconu kachink tan yi tzatzin yi ato cunt. Kachaje echk kabander tan taklen kej yi kaRyosil.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Xtxaconk kareyil tan porer Kataj

SALMOS20,21
6

470

Lok tak Kataj cyakil yi na tzanu tan jaklen tetz. Na kocsaj yi tzocopon Kataj tan colchen yi kareyil, yi txaijt tan. Nin na kocsaj yi stke i yi cheybil tetz. Chon lsaj tan le tetz najbil yi at tcyaj, yi winin xanil. Nin na kocsaj yi xtxaconk i scyej yi e contr tan yi tetz porer. 7 At e yi chon kuklij chicul te chicaret tetz oyintzi. Nin at e yi chon kuklij chicul te chichej. Poro yi o ketz chon kuklij kacul te Kataj, yi kaRyosil. 8 Yi eatz, cupon nukpuj quikan, nin chicupon trimp, na quit jal chiwalor. Tircun chisotzok cyeratz. Ma yi o ketz, inin txicl cho. Nin inin benak kukan ttxotx. 9 Ilu Kataj, lok tbitu yi katzi kakul, yil koc tan jaklen cheybil tetz yi kareyil.

Salmo 21
Ilu Kataj, winin na tzatzin yi ketz kareyil, na ilu mmakon tzaj chamil. Winin na tzatzin na ja txacon tan poreru. 2 Cyakil yi mmel talma i tej, ja wit taku tetz. Quic nin jun taklen yi njak i teru yi quik ntaku tetz. 3 Ja taku cyakil yi banl talmau tibaj. Nin ja je tkolu jun coron twi yi oro cun. 4 Ja jak i stzajbil teru, nin ja taku tetz. Ja taku tetz i tetz ben kej ben sak. 5 Ntyo teru tan xtxaxl talmau yi at tibaj. Na ja jal winin kej yi ketz kareyil. Nin ja jal chamil, na i yi witz ajcaw. 6 Ja taku banlu tibaj tetz ben kej ben sak. Nin winin na tzatzin i, na ilenin atu tej. 7 Poro yi ilu teru, ilu kareyil, chon kuklij culu tej Kataj. Quil tzel majij yi cawl tkabu, na chon kuklij culu te yi junatz yi taw yi tcyaj tu yi wuxtxotx. 8 Xtxaconku scyej cyakil yi contru, na yi ilu teru ilu yi witz ajcaw. Scawunku scyej cyakil yi e yi na chich chicul teju. 9 Ej nin yil tzul tzaju tan pujlen xtisya, chitzeok cyakil yi e contru, tan jun chin wutzilen kak. Na yi jun kakatz chon tzul kojol Kataj tcyaj, tan chitzesen tircun. 10 Nchatz cyakil yi chinitxa, yi ate benen tzin wuxtxotx, chisotzok. Nin nchatz chibne chixonl, tircun chisotzok. 11 Pelok choc tan joylen puntil tan banlen mal teru, nka tan xtxumlen echk taklen tan telsen keju, quil chixcye. 12 Yil xcon yi coxbilu tan chibiylen, chojkok swutzu. 13 Wajcaw, skake kakajsbil teru, na winin poreru. Skabitzink swutzu, na ja kil yi chamilu.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Kake kakajsbil na ja txacon kareyil

471

SALMOS22

Salmo 22
Ay Ta, ilu inRyosil. Mbi tzuntz yi nchincyaj tilolu? Mbi tzuntz yi qui na ulu tan incolchen? Mbi tzuntz yi qui na tbitu yi intzi yi inkul? 2 Ay Ta! Skejl nin lakbal na chintzan tan jaklen cheybil wetz teru. Poro qui na stzaweju. Wech, na qui na nuje tan jaklen cheybil wetz teru. 3 Poro yi ilu teru Ta, skawutz yi o xonl Israel chin tzaknak cuninu. Ilu cawl ketz. Nin ilu yi jun yi na katzan tan culajen. 4 Chon nkuke chicul yi e kamam kate teju. Nin ilu ocnak tan chicolpen. 5 El chitzi teru, chastzun te chiclaxen tanu. Nternin kuke chicul teju, nin jun cun ja el kabu te yolu. 6 Ma chiwutz wunak, yi in wetz nicun in tu jun amlu. In tu chitzelbetz. 7 Na cyakil yi e yi na quil in wutz, na choc tan xbajtziin swej. Na chucan len chiwi nin na cyaltz: 8 Ja tabnaj tibx tkab yi Ryosil. Poro ikaj tzeleponkx liwr tan. Winin na pekx tej tajcawil. Poro ikaj sclaxoki tan, chech. 9 Poro ilu Ta ilu nnocsan twankil intxu tan wulen tzonej wuskil. Nin ilu nchinchuysan, jetz yi intxutxunen te intxu. 10 Te yi ntaxk nitzij, sken noc wetz tetz quicybetzu. Te yi atin tzaj twankil intxu, ilu inRyosil. 11 Chastzun te Ta, quil sjatxlen tibu swej. Na txant tan tulen jun chin sotz culal tzinwutz. Nin quic jun atk tan wucheyen. 12 Yi e incontr ja wit chin baj chisutal. Nicun quitanen chi tanen mam tor. Chin xowbil nin chiwutz, chi quitanen yi e smaron wac yi ate wi Basn. 13 Nchatz nicun quitanen chi quitanen balum yi na chichin. Jakij chin chitzi cyan. Jalt cuntunin tan chisajen wokpuj tinwi. 14 Ja nel num chikab yi e incontratz. Nchatz tanen walma, nicun tanen tu xcab yi tzan telen num. Nin ja el kok cyakil imbakil. 15 Nchatz tanen intzi, ja wit skej chi tanen jun pi xcon txotx. Nin yi wak ja ajen wutz injaj.
1
i 22:8

Okl swutz Ryos nin kajsbil tetz i

Mt 27:43.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS22,23
16

472

Na txant cun tu tan inquimen. Na sutin chin cyakun jun coloj incontr, chi na chiban txi. Sutin chin cyakun jun coloj mal nak. Nin ja wit kopxij yi inkab tu wukan cyan. 17 Lajluch cun cyakil yi imbakil na quict nin in. Nin jalt nin in na chitzan e incontratz tan inxmayen. 18 Ej nin ja choc tan txilun te bech wetz,j tan quilol nal camban tetz. 19 Poro yi ilu teru Wajcaw, quil chin tilcyenu. Na ilu akol inwalor. Ulk chanu tan wucheyen. 20 Chin coleu, tan qui inquimen tan spar. Chin coleu tan qui inquimen cyakun yi e chin txiatz. 21 Chin coleu tan qui imbajen cyakun yi e balum. Chin coleu tan qui inloonen takun cyuc yi e mam tor, yi chin xowbil nin chiwutz. 22 Ta, swale yi stziblalu scyetz yi e tal witzun. Chimbitzink chiwutz yi e nim juy tan taklen inkajsbil swutzu. 23 Nchatz cyakil yi eu yi na cyeku chi Kataj, cyakeu chikajsbilu tetz. Cyakil yi eu xonl Israel, cyakeu kej i, nin cyekeu chi Kataj. 24 Na cyakil yi e yi na sotz chicul, qui na chel te cul i. Qui na tew tib i chiwutz. Ma na ilenin na che stzawej yi mbi cun tajwen scyetz. 25 chiwutz cunin yi e nim juy yil wak keju. Nchatz chiwutz cunin yi e nim juy, yil tzel inkab te yi sukint wan teru. 26 Snojk chicul yi e yi quic ate cunt. Nin yi e yi na chitzan tan joylenu, scyake chikajsbil teru. Nin chinajank winin tiemp tanu. 27 Cyakil yi e wunak benen tzin wi munt, tzelepon chitxum tetz Kataj. Nin te yi tiempatz, chimejek, nin chocpon tan taklen kej i. 28 Na yi ketz Kataj i yi witz Ajcaw. Nin scawunk i scyej cyakil wunak benen tzin wi munt. 29 Cyakil yi e ric chocopon tan culajen i. Nin cyakil yi e yi txaklij quimichil chiwutz chimejek swutz i. Nchatz cyakil yi e yi quil chixcye tan claxen cyalma chimejek swutz i. 30 Cyakil yi e wunak yi xomche tzaj, chibne chimunl swutz. Nin chitxole yi balajil Kataj scyetz chinitxa tu chimamaj sbne opon tunintz. 31 Nin yi chinitxa tu chimamaj, chitxole scyetz yi cyetz chinitxa tu chimamaj yi balajil Kataj nin cyakil yi bnixnak tan.

Salmo 23
1

Yi Wajcaw, i pstor wetz. Chastzun te quic tajwen swetz.


Mt 27:35; Mc 15:24; Lc 23:34; Jn 19:24.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi balaj pstor

j 22:18

473
2

SALMOS23,24

Chon na nuje tan xol balaj chim. Nin chon na chincachxij tan tzi balaj a, yi quic mas tojkbil. 3 Yi jun pstor wetzatz, yastzun yi jun yi na oc tan quiwsen walma. Nin i yi jun yi na oc tan chajlen swetz yi en wulej tan imbnol tanen yi echk taklen balaj, bantz jalen kej i. 4 Ej nin quic na ban, kol chinxon tul jun chin siwun yi chin tzotz nin, kale wutz cyen quimichil swej, na xomij Wajcaw swej tan inquicylen. Quil chinxob, na cyan xtxamij tu charyon tan tan incolchen. Chastzun te na jal inwalor nin qui na chinxob. 5 Chon na tak inwa chiwutz cunin yi e yi na chitzan tan inxuxen. Nchatz na kojen balaj tzacbil tinwi. Nin na noj cunin inlak tan. 6 Te yi atin tzonej wi munt, ilenin na xom yi banl tu xtxaxl talma Wajcaw swej. Ej nin tzantzaj, chin najank xe cal i tetz ben kej ben sak.

Salmo 24
Tetz Kataj cyakil yi at benen tzin wi munt. Tetz i cyakil yi wuxtxotx. Tetz i cyakil yi echk taklen yi at. 2 I bnol tetz cyakil. I jatxon cun yi a tan jalen yi wuxtxotx. 3 Na scyetz e yi ban chopon wi juwtz kale najlet Kataj? Na scyetz e yi ban chinaje le najbil, yi jun yi winin xanil? 4 Ntin cun yi e yi quinin chixconsaj chikab tan banlen taklen cachi. Ntin cun yi e yi skoj cun te cyajtzakl. Ntin cun yi e yi qui na chilok yi echk taklen yi banij tu tanen. Ntin cun yi e yi na chel cun te chiyol. 5 Yastzun yi eatz yi stke Kataj banl squibaj. Stke i chibalajil, na i colpinl ketz. Ej nin yastzun quitanen yi e yi na el cyalma tan chixomen te Ryos. 6 Ej nin yatz quitanen yi e yi na cyaj chopon kale atitet yi Ryosil kajtzun kamam Jacow. 7 Chuysoken yi wutz tkan yi sawan, yi jun sawanatz yi at nintz sajlen tunintz. Chuysoken yi wutz tkan, bantz toquen yi kaReyil tcul, yi kaReyil yi winin kej. 8 Na tzun scyetz i yi jun Reyatz, yi winin kej? Itz yi Kataj yi winin porer. Itz yi Kataj yi at chamil tan oyintzi. 9 Chuysoken yi wutz tkan yi sawan. Chuysoken yi wutz tkan yi jun sawanatz, yi at nintz sajlen tunintz, bantz toquen yi kaReyil, yi kaReyil yi winin kej.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi taw cyakil yi at benen tzin

SALMOS24,25
10

474

Na tzun scyetz i yi jun Reyatz, yi winin kej? Itz yi Kataj yi cyal na xcye quen tej. Itz yi witz Ajcaw yi taw yi tcyaj tu yi wuxtxotx.

Salmo 25
Wajcaw, chon na chinjilon teru. Chon kuklij incul teju na ilu inRyosil. Quil taku amal tan telen intxix. Quil taku amal tan chitzeenen yi e incontr swej. 3 Na quil tzel xtxix jun yi ko kuklij cul teju. Ma yi e yi na choc tan contrin teju yi e yi quic xe chitxumun, tzelepon chitxix. 4 Wajcaw, chajeu yi beu swetz. Chin tcyaj ninu le yi beu. 5 chajeu yi mero bintzi swetz. Na yi ilu teru ilu inRyosil, nin ilu colpinl wetz. Chon kuklij incul teju cyakil kej. 6 Wajcaw, quik tzel yi banl talmau te culu. Nin ulk txakx tculu yi ilenin ja chaju banlu sketz. 7 Quik tzocu tan xtxumlen cyakil yi wil. Quik tzocu tan xtxumlen yi echk taklen yi mbnix cyen wan te yi inxiquil tzaj. Elk kajabu swej tan yi banl talmau. 8 Yi Kataj chumbalaj nin i. Nin chin jicyuch nin tej tajtzakl. Na na oc i tan maklen chiwutz yi e juchul il. 9 Nin na chaj i yi balaj be scyetz yi e culutxum. Na oc i tan chichuslen, tan chixomen te yi balaj ajtzakl. 10 Cyakil yi na ban Kataj skej na chaj yi na pek i skej, na list i tan telen cun te yi tetz yol yi sukint tan. Nin ko na katzan tan banlen tanen yi tetz cawl, at tzun kachiw tej yi tzelepon kab i te yi tetz yol. 11 Wajcaw, nimix cunin wil ja injuch swutzu. Poro cuyu impaj tan jalen keju. 12 Cyakil yi e yi na cyek chi Kataj, i na chajon yi mbitz tajwen tan chibnol, bantz chixomen tej. 13 Nin stke i yi banl squibaj. Nin yi e chixonl, scyetzaje yi amal yi sukint tan. 14 Nternin na choc nin na chel Kataj scyuch yi e yi na cyek chi i. Nin na oc i tan quicheyen tan telen chitxum te yi trat yi bixbant tan. 15 Ilenin chon na chinxmayin nin te Wajcaw. Na i tzocopon tan incolpen, tkab yi echk il yi tzul tzinwutz. 16 Wajcaw, elk kajabu swej.
1 2 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

cheybil ketz tan kelen liwr tkab yi quixcuj yi ato cunt

475
17 Chin

SALMOS25,26

Xmayink tzaju swetz, na inchuc atin, nin buchij chin. coleu tkab yi bis okl yi atin cunt. Na winin na chimbisun. 18 Wajcaw, na tilu yi okl yi atin cunt, tu yi quixcuj yi atin cunt. Elk bin kajabu swej, nin cuyu impaj. 19 Sak cun swutzu yi winin chijalen mas incontr. Sak cun swutzu yi nternin na chich chicul swej. Nin sak cun swutzu yi cyajbil itz yi enk nel cun swutz. 20 Chin quicyleju bin, nin chin colpeu chikab e incontratz. Quil taku amal tan telen intxix. Na chon kuklij incul teju. 21 Nink xcye yi inculutxumil tu yi imbalajil tan incolchen. Na nternin kuklij incul teju. 22 Kataj, ko colpeu tkab cyakil yi quixcuj yi ato cunt, yi o xonl Israel.

Salmo 26
Wajcaw, chin malaju. Na na chinnachon tej yi quic na imban. Nin qui na cabej mu incul teju. 2 Chastzun te ban tzocu tan malen wajtzakl. Malaju cyakil intxumun. Malaju yi mbi na icy tincul. 3 Na na wil cyakil yi banl talmau yi at swej. Nin na chinxom te yi teru tajbilu. 4 Ej nin quic nin jun tir jak chinxom te cyajtzakl yi e laj, scyuch yi e yi chiwutz tu chiplaj tu na cyocsaj quib tetz balaj. 5 Na chich incul scyej yi e mal nak yi na chimol cun quib tan txumun. Chastzun te quic nin jun tir yi jak natij chixol. 6 Wajcaw, na waj nopon swutzu tan taklen keju. Na na chinnachon te yi quic wil swutzu. 7 Nin na waj wak inkajsbil teru. Nin tzintxole cyakil yi balajilu. 8 Na waj lwak kej yi calu, na chon najliju tul, nin chon at yi pakpuchalu tul. 9 Yil taku chicaws yi e juchul il, quik taku wetz incaws. Nin nchatz, yil chiquim yi e biyol nak tanu, quik chinquim wetz scyej. 10 Na yi eatz jalt nin juchlen il cyan, na ntin xoquin cyan scyej wunak. Na kan tzaj nin na cyaj. 11 Poro yi in wetz, na chinnachon tej yi quic na imban. Chastzun te elk kajabu swej, nin chin coleu Ta. 12 Na ja ben wukan ttxotx, nin ban atinet. Chastzun te na wak keju chiwutz cyakil yi e nim juy, na ilu Wajcaw.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Qui na chibisun yi e yi quic quil juchij cyan

SALMOS27,28

476

Salmo 27
Kataj Ryos i yi txekbil wetz. Nin i yi colol wetz tzonej wi munt. Mbi tzun tzinxowlej? Na xomij i tan inquicylen. Qui tzun chinxob tetz jun. 2 Cyakil yi e mal nak scyuch yi e incontr, ja je chimolol quib tan imbiylen klo. Poro e ten nin nchibajtz tcul chitxumun. 3 Pe nink chimolen quib jun coloj sanlar tan imbiylen, quil chinxob scyetz. Pe nink choc tan joylen puntil tan welsen cun swutz, quil chimbisun tan. 4 Jun ntzi xtxolbil na waj tetz Kataj. Itz: na waj chinxcon xe cal i sbne opon tunintz, tan taklen kej i, nin tan tilwen yi tetz balajil. 5 Na yil tzul echk calaj tiemp tzinwutz, kuklij incul yi tzocopon Wajcaw tan incolchen tan yi tetz porer xe tetz cal. Nicunk yi atink xlaj i, nka yi chonk atink tib jun chin wutz cub yi cyal jun jepon swej. 6 Nin tan i chinxcyewet scyej incontr, nin quil chintxixwij chiwutz. Tan yi xtxolbilatz tzimpate intxixwatz xe cal i. Swake inkajsbil tetz Wajcaw tan yi tzatzin yi atin cunt. 7 Wajcaw, elk bin kajabu swej. Tbiteu yi intzi inkul, na na cu inwutz teru. 8 Na nternin na el walma tan joylenu. Yastzun na chintzan tan banlen jalu. 9 Qui bin tew tibu tzinwutz. Nin tan paj yi chichben culu, quil chin tilcyenu, na chon kuklij incul teju. Quil chin til cyenu inchuc, na ilu inRyosil nin ilu colol wetz. 10 Pe nink chin quil cyen intaj intxu, quil chimbisun, na at ninu swej. 11 Wajcaw, chajeu yi tajbilu swetz. chajeu yi balaj be swetz na ate winin incontr. 12 Quil taku amal tan chitxaconen yi incontr swej, na winin lajil na xcon cyan tan joylen wil. Nin na chitzan tan xtxumlen winin echk taklen tan inxowsen. 13 Poro elnak intxum tetz yi tzocoponu tan wucheyen. Nin stkeu yi banlu swibaj te yi tiempej yi atin tul. 14 Chastzun te eu intanum quiwit. Quil kacabej kacul. Kukek kacul te Kataj, na jun cun ban kuke kacul te i.
1

Kataj Ryos i txekbil ketz

Salmo 28
1

Wajcaw, chon na cu inwutz teru, na ilu colol wetz.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Na tbit Kataj yi katzi kakul

477

SALMOS28,29

Quil stew tibu tzinwutz. Stzaweju yi mbi na chintzan tan jaklen teru, na ko quil stzaweju, ja tzun wit chinquim tanen. 2 Chastzun te tbiteu, na chon na chinchinin teru. Nin chon na inchaj nin inkab kale atit yi calu tan jaklen cheybil wetz. 3 Yil tzocu tan taklen chicaws yi e incontr, quik taku yi wetz incaws. Na yi e cyetz, chiwutz tu chiplaj tu, yi chin balaj nin e. Poro chin juntlen nin e tu cyajtzakl. 4 Che cawseu. Tuk xom cyen tu te quil yi nchijuch, na winin echk il ja baj chibnol. 5 Na siquier nak ul txakx chicul yi ilu bnol tetz cyakil yi echk taklen yi at benen tzin. Na yi ilu teru, ban sbanu jun echk taklen, nin ban xit tanu, nin quit jal junt tir. 6 Ntyo tetz Kataj na ja tbit i yi intzi inkul. 7 Na at winin chamil, nin i yi colol wetz. Chon kuklij incul te i, na ja oc tan wucheyen. Swake bin inkajsbil tetz, nin chintyoink tetz, na na chintzatzin. 8 At i tan kucheyen yi o tetz tanum. Nin at i tan cheyen nin tan colchen, yi rey yi txaijt tan. 9 Ta, che coleu yi e teru tanumu. Nin taku banlu squibaj yi e teru nitxajilu. Che quicyleju, chi na ban jun pstor tan chiquicylen yi e tawun. Ilenin che quicyleju tan poreru sbne opon tunintz.

Salmo 29
Cyakil axwok yi atix tcyaj, akwok kej Kataj, nin ekwok chi. Na winin chamil, nin winin kej i. 2 Akwok kej yi bi Kataj. Akwok ikajsbil xe yi tetz cal yi chumbalaj nin. 3 Na yi Kataj, at nin i-tz benen tzin. At yi tetz porer tibaj cyakil yi mar. Na cyakil yi at benen tzin, na quibit yi tetz cawl. 4 Chin cham nin Kataj tan yol. Nin winin kej i tan cawun. Nin sbnixok yi tetz yi mbi na tal. 5 Yi na jilon Kataj nicun na ban chi na cu jun kancyok, yi na xcye tan puchlen echk chin wutzilen tze cedro yi at wiwtz Lbano. 6 Na yucan yi wiwtz Lbano tu Sirin tan yi chamil Kataj. Na yucan chi na tzitpun jun tal ne wac. 7 Yi echk yol yi na eltzaj le stzi Kataj, chon cun na ban chi na ban ju kak. 8 Nchatz yi na jilon Kataj, na yucan cyakil yi amal tzinunin tu yi na biaj Cades. 9 Nin na baj chuquil echk wi bakch.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Winin kej Kataj tan cawun

SALMOS29-31

478

Quict nin tze na ban cyen tulak echk amal kale atit winin tze. Chastzun te cyakil e yi ate xe cal i na cyak kej i. 10 Yi Kataj i ajcaw tibaj cyakil yi echk taklen. I na cawun te yi abal. Nin scawunk i tej tetz ben kej ben sak. 11 Kataj na akon chichamil yi tetz tanum. I na akon chibanl tu tzatzin paz scyetz.

Salmo 30
Wajcaw, na wak inkajsbil tetz teru, na ja chinclax tanu. Nin quinin ntaku amal scyetz e incontr tan chitzeenen swej. 2 Wajcaw, ilu inRyosil. Ja injak cheybil wetz teru nin ja chin cheyaju. Ja tzun ul yos tanu swuch. 3 Na ja chinclax tanu tkab quimichil. Nin ja taku cobox kej swetz tzonej. 4 Nchatz axwok itetz yi kuklij icul te Kataj, akwok ikajsbil tetz i. Na chin xan nin yi bi i. 5 Nin ko na kajuch kil, na saj colpuj wi i skej tetz jun intzi tkuj. Poro yi banl talma i qui bajsben tetz. Ko na kabisun lakbal, yi na ul skil na katzatzin, na na oc i tan kamaysen. 6 Yi wetz kuklij incul, na na noc tan xtxumlen yi cyal jun xcye swej. 7 Ilu Wajcaw, tan yi balajilu ja ocu tan incolchen. Poro ilenin ja nel jun rat te culu, na ja klo chinloon. 8 Chastzun te Wajcaw, chon na cu inwutz teru tan jaklen cheybil wetz. 9 Mbi ltak yi kol chinquim? Mbi ltak kol chinmukxij? Na yil tzoc inwankil tetz txotx puklaj, quict rmeril tan toquen tan taklen keju, nin quit tzoc tan talchen yi balajilu. 10 Wajcaw, tbiteu intzi inkul. Elk kajabu swej, nin chin cheyaju. 11 Quit na chimbisun jalu ma na na chin tzatzin. Quit na xcon yi bech wetz tetz bis wan, ma na, na chintzitpun tan yi tzatzin yi atin cunt, na ja chin cheyaju. 12 Chastzun te Wajcaw, yi ilu inRyosil, quic rmeril yi quik wak inkajsbil teru. Tajwen chintyoin teru.
1

Katyoink tetz Kataj

Salmo 31
1

Wajcaw, chon kuklij incul teju.

Yi Kataj i colol ketz

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

479

SALMOS31

Qui bin chin tilcyenu sbne opon tunintz. Chin coleu, na yi ilu teru chin tzaknak cuninu. 2 Ajk cuntzaj wiu tan tbiten inyol. Elk kajabu swej. Chin coleu. Oku tetz jun cub kalel tzincolwit wib. Oku tetz jun amal yi jopij cun tej, kalel tzincolwit wib tan inclaxen. 3 Wajcaw, ntin ilu colol wetz. Chin coleu bin, tan qui inloonen, bantz jalen kej yi biu. 4 Ma jalu Wajcaw, chin tcyajlenu tzonej. Chin coleu chikab e incontr, na ilu colol wetz. 5 Ta! wabnaj walma tkabu.k Chin coleu, na ilu yi Ryos yi bintzinin tetz. 6 Qui na chimpek scyej yi e yi na choc tan culajen yi echk ryos yi banij cuntu, na chon kuklij wetz incul teju. 7 Ta, na chintzatzin tan yi banl talmau yi at swibaj, na ja tilu yi ja chimbisun, nin ja tilu yi ja ul sotzaj culal tzinwutz. 8 Poro quinin ntaku amal scyetz e incontr tan cyoquen tan imbiylen. Ma na ja nel liwr tanu chikab. 9 Wajcaw, elk bin kajabu swej, na atin tul sotzaj culal, na ja wit loon inwutz tan bis okl. Nin nchatz cyakil inwankil ja wit loon. 10 Tzan imbiinen tan yi chonal cyakil yi echk taklenatz. Tzan loonen inwankil tan yi bis okl yi atin cunt. 11 Ja wit noc tetz chitzelbetz e incontr. Ja wit noc tetz chiyolbetz e inwisin. Nin tircun wunak na chixob swetz. Nin na chel ojk yi na quil inwutz. 12 Ja nel te chicul chi jun yaj yi quimnakt. Nicun in chi jun wok yi cunak much, yi quict xac. 13 Nin na wit yi mbi na chitzan wunak tan xtxumlen swej. Ja wit je chimolol quib chicyakil tan imbiylen. 14 Poro Wajcaw, yi in wetz, chon kuklij incul teju. Nin na wal: Ilu inRyosil. 15 Chon atin tkabu. Chincoleu bin chikab e incontr, yi na cyaj chinquim cyan. 16 Elk kajabu swej na in chakumu. Chin cheyaju tan yi banl talmau. 17 Wajcaw, chon na cu inwutz teru. Quik taku amal tan telen intxix. Ma na ik chitxix yi e pajol cawl tzel tanu. Chonk chopon tanu le amal yi chin tzinunin tu chixol alma. 18 Nink chiquim, bantz makxen chitzi yi e lajatz, yi na chiyol yi echk yol yi chin cachi nin, nin yi na choc tan chisublen yi e balaj wunak. 19 Chumam nin banl talmau squibaj yi e yi na cyak keju.
k 31:5

Lc 23:46.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS31,32

480

Nin na che colu chi na ban jun yaj tan colchen jun coloj puk yi at xe cal. Nin chiwutz cun cyakil wunak, na ocu tan taklen yi banl talmau squibaj yi e yi chon kuklij chicul teju. 20 Nin na che cheyaju tkab echk taklen cachi yi na chitxum wunak scyej. Na na choc tanu xe calu tan chicolol quib tkab yi jisbil cyetz cyakun chicontr. 21 Ntyo tetz Kataj na tan tu yi banl talma i ja bnix echk taklen balajatz swej yi mmul sotzaj culal tzinwutz. 22 Wajcaw, tan paj yi il yi atin cun sajlen, ja noc tan xtxumlen yi ja nel te culu. Poro yi woquen tan jaklen cheybil wetz teru ja tbitu intzi inkul. 23 Cyakil axwok yi na itek chi Kataj, akwok kej i, na na oc i tan quicheyen yi e yi skoj cun te cyalma. Poro na tak i chicaws yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl. 24 Quiwit bin, nimit chiculu, yi eu yi chon kuklij chiculu te yi Katajatz.

Salmo 32
Ban cyeri yi e yi ja cuy Ryos cyakil chipaj chitxokben. Ban cyeri yi e yi ja wit stzajsaj Ryos quil. 2 Ban cyeri yi e yi nketz txumijt nin cyan tan banlen echk taklen cachi, na quic cyetz quilatz swutz Ryos. 3 Poro tan paj yi quinin mintxol wil tetz Ryos, jalt nin bis wan cyakil kej. Nin chebelen cuntu ja chinyabtij. 4 Nchatz ja chinnachon tej yi inchuc atin cyakil kej, na quict Ryos xomij swej. Na ja chinloon, chi na ban jun wi xtze le tiemp cresum, yi chuc na cu mol. 5 Chastzun te tetz cun walma mintxol cyakil yi impaj intxokben teru. Ja bixe wan tan intxolil cyakil yi wil teru. Nin ja cuyu impaj. 6 Chastzun te ban yi nink choc cyakil yi e yi chon kuklij chicul teju, tan nawsen biu yi na ul sotzaj culal chiwutz. Nin ko yatz chiban, pe nink tzul jun coloj sotzaj culal chiwutz, quil chiloon tan. 7 Wajcaw, ilu colol wetz. Winin na chintzatzin, na na ocu tan incolchen. Nin yi na ul echk taklen tzinwutz, na chinclax tanu. 8 Na je bin yoluej Ta: Xomchin tzawej tan taklen awajtzakl, nin tan achuslen. List in tan chajlen yi balaj be tzatz. 9 Poro ploj yi awajtzakl, yi ko nicun tu tetz jun chej nka jun buru yi qui na pujx tan yi mbi tajwen tan bnol. Na jun chej nka jun buru tajwen jun prenu le stzi tan talchen tetz yi nal benet, chiju bantz Ta.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Katxole kil, na scuye Ryos

481
10

SALMOS32,33

Na ilenin tzul chicaws cyakil yi e mal nak tanu. Nin chitije winin quixcuj. Poro yi e yi chon kuklij chicul teju, at yi banlu squibaj. 11 Kake bin kakajsbil tetz Kataj, cyakil yi o yi chon kuklij kacul tej. Ban yi ko nim kawi yil koc tan taklen kakajsbil tetz i.

Salmo 33
Cyakeu chikajsbilu tetz Ryos, cyakil yi eu yi eu balaj. Na chumbalaj nin na ban swutz Ryos, yi na cyak yi e balaj chikajsbil tetz. 2 Katyoink bin tetz Kataj. Ban kak len kakajsbil tetz i tan echk jilwutz macl chi tanen arpa tu salterio.l 3 Kabitzij jun acaj bitz swutz i. Nin xconken echk macl. Poro na taj yi skil cun sban echk kulil. 4 Yi yol Kataj bintzi nin tetz. Nin yi na kil echk taklen balaj yi bnixnak tan, ban tzun kuke kacul tej. 5 Winin na pek i scyej yi e tzaknak cun, nin yi e yi jicyuch te cyajtzakl. Nin yi banl talma i, at nintz benen tzin. 6 Cyakil yi tcyaj tu cyakil yi at tul, i bnol tetz. Ntin ncawun i, nin ja bnix. 7 Ja xcye i tan jutzen, nin tan colchen cyakil yi a yi at xe mar. 8 Kake bin kej i cyakil o yi o wunak. Quic na ban alchok atot benen tzin wi munt. 9 Na ja tal Kataj: Na waj bnix echk taklen. Nin ja bnix. Ja cawun, nin ja chibixe quen cyakil echk taklen yi at jalu. 10 Qui na tak Kataj amal scyetz yi e mal wunak tan bixewen yi cyetz cyajbil. 11 Poro cyakil yi echk taklen yi na xtxum Kataj, cyal jun na xcye tan xiten. 12 Ban teri yi ketz kanacin na yi Kataj i yi kaRyosil. Na i nko txaonen tan koquen tetz tanum i. 13 Na che til Kataj cyakil yi e wunak yi ate benen tzin wi munt. 14 Chon at i jalen tzin tcyaj, poro na ko til na ato quent lakak echk amal. Na na til i na najlchet cyakil wunak. 15 Na i mbnon cyakil chiwankil, nin i na ilon cyakil yi na chitzan tan banlen. 16 Quil clax jun ajcaw, yi ko chon tu kuklij cul te jun coloj sanlar. Nin quil clax jun yaj tan yi tetz chamil. 17 Nin quil xcye jun chej tan colchen jun yaj, mpe chin cham nink yi chej. 18 Poro yi Kataj, na che quicylej yi e yi na cyak kej i, nin yi e yi chon kuklij chicul te yi tetz balajil. 19 Na na chiclax tan tkab quimichil.
1
l 33:2

Ban kak kakajsbil tan tyoin tetz Kataj

Salterio, itz jun jilwutz kbetz yi at wutz, chitanen arpa.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS33,34
20

482

Nin na che cheyaj tcul yi tiemp yi na ul wej chiwutz. Yi o ketz, chon kuklij kacul te Kataj, na tzocopon i tan kacolchen nin tan kucheyen. 21 Yi o ketz na katzatzin tej. Nin chon kuklij kacul tej, na chin xan nin yi tetz bi. 22 Kataj lok ltaku yi xtxaxl talmau sketz, na ntin at kachiw teju.

Salmo 34
Cyakil nin kej swake inkajsbil tetz Kataj. Quil chinkexij tan taklen inkajsbil tetz. 2 Nternin na chintzatzin te i. Bitwok tzaj bin inyol cyakil axwok yi axwok culutxum, nink cxtzatzinwok tej. 3 Junit bin kaban tan taklen kej i. 4 Ja cu inwutz tetz Wajcaw nin ja tbit i yi intzi inkul. Nin ja chin col i tkab yi echk taklen yi nchinxob tetz. 5 Na cyakil yi e yi ajlij chicul te Kataj, chitzatzink cyeratz. Ej nin quil tzel chitxix. 6 Na yi in wetz, buchij chin. Poro ja cu inwutz swutz i, nin ja tbit i intzi inkul. Nin ja chincheyaj tkab sotzaj culal. 7 Na na oc yi tetz ngel tan quicheyen nin tan chicolchen yi e yi na cyak kej i. 8 Chipileu bin, nin squileu yi chumbalaj nin yi Kataj. Ban cyeri yi e yi chon kuklij chicul te i. 9 Cyekeu chi i, yi eu yi cyakont quibu tan chixconenu tetz. Na na tak i cyakil yi tajwen scyetz yi e yi na choc culutxum jak cawl i. 10 Yi e ric na choc cyetz tetz meba, nin na chitij wej. Poro yi e yi chon kuklij chicul te Kataj, quil chitij cyeratz wej, na stke i yi tajwen scyetz. 11 Axwok witzun or itetz. Bitwok tzaj nin tzintxole yi en na ban taklen kej Kataj: 12 Na pe itaj ben kon mut itiemp? Na pe itaj cxtzatzinwok coboxt kej tzonej wuxtxotx? 13 Makwok bin itzi te echk cachi yol. Nin quil tzijal cun jun wi itak scyetz alchok wunakil. 14 Jatxwok len itib te echk taklen cachi. Nin banwok tanen yi echk taklen balaj. Joywok puntil tan qui jalen oyintzi stzixolwok. Nin ilenin banwok tanen. 15 List atit Kataj tan quicheyen yi e balaj nak. Nin na tbit i, yi na cu chitzi tetz. 16 Ma na contr i scyej yi e yi na chiban yi echk taklen cachi.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Junit kaban tan taklen kej Kataj

483
17 Poro

SALMOS34,35

Na chisotz tan, nin junawes na chel te kacul. na tbit Kataj yi na cu chitzi yi e balaj nak tetz i. Nin na che cheyaj tkab echk taklen yi na ul chiwutz. 18 List atit Ryos tan quicheyen yi e yi ate tul bis, yi e yi quit na pujx cyan yi en chiban. 19 At winin pilbil tetz jun balaj nak. Poro at nin Kataj tan cheyen. 20 At i tan quicylen. Nin quic nin jun bakil yi wankil yi nink je wakun.m 21 Ma yi e mal nak, chiquimok cyeratz tan chojlen yi cyetz quil. Nin yi e yi na chich chicul scyej yi e balaj nak, chicawsok cyeratz tan Ryos. 22 Poro yi o ketz yi o chakum, kol kopon swutz i tan kacolol kib, tzocopon tan kacolchen.

Salmo 35
Wajcaw, oku tan contrin scyej yi e incontr. Chibiye quibu scyuch yi e yi na cyaj choc tan imbiylen. 2 Tcyaj tzaju yi maclu yi makbil flech. Nin ulku tan wucheyen. 3 Xconken yi teru lansu tan chibiylen e incontratz. Taleu swetz, yi atu tan incolchen. 4 Lok tzel chitxix yi e yi na cyaj choc tan imbiylen. Lok xit yi cyajtzakl yi eatz, yi na cyaj yil chiban yi echk taklen cachi swej. 5 Chonk chiban chi na ban tzis yi na ben tan cyekek. Nink tzoc yi ngelu tan chilajen len swej. 6 Ej nin chonk chixon tcul be yi chin tzotz nin, yi chin cyakpuch nin. Nink xomnin yi teru ngelu tan chitzamlen. 7 Na quic nin xe cyajtzakl yi na chitzan tan xtxumlen swej. Poro ja choc tan nuclen echk jul tan imbenen klo tul. 8 Nink tzul sotzaj culal chiwutz. E tenk chicu tcul echk trampatz yi ja wit bnix cyan swej. E tenk chiben tcul. 9 Chin tzatzink tzuntz teju Ta, na chinclaxok tanu. 10 Nin tetz cun walma swale: Wajcaw, na scyetz junt yi nicun tu ilu? Na atu tan kucheyen yi o tal meba yi at tajwen sketz. Nin na ocu tan kucheyen chikab yi e yi na cyaj choc tan majlen yi echk taklen yi at skuch.
1
m 34:20

Ban kajak cheybil ketz tetz Kataj

Jn 19:36.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS35
11

484

At e stiw yi junt len cyajtzakl, yi na baj cyalol echk taklen yi quic wetz na wil. 12 Ja imban wetz pawor scyetz. Poro yi e cyetz, chin juntlen nin cyajtzakl yi na chitzan tan banlen swej. Winin na chimbisun tan yi jun ajtzaklatz. 13 Yi na chiyabtij cyetz, winin na chimbisun scyej. Nin na oc yi bechok swej yi na chaj yi na chimbisun. Na inmuc wej, nin na innach Kataj squibaj. 14 Yi na ul jun sotzaj culal chiwutz, winin na chimbisun scyej. Nin na chimbisun scyej, chi na bisun jun yaj yi na quim xtxu, nka chi yi na quim jun tamiw nka jun titzun. 15 Poro yi tulen yi sotzaj culal tzinwutz wetz, tzeen tu e ban swej, chi ink awer nak chiwutz. Quinin na chitane tan injislen. 16 Ja choc tan inxuxen, nin ja chitzeen swej, na na chich chicul swej. Nin yi na chixmayin tzaj swetz, tech cun tib yi na chich chicul swej. 17 Ma jalu Wajcaw, tona tzocu tan chicawsen? Chin coleu chikab e incontratz, yi icun cyuch balum, yi na chinarcan tan wej. 18 Swake tzun inkajsbil teru chiwutz jun coloj wunak. Swake keju chiwutz cyakil yi tanumu. 19 Quik chitzatzin e incontr swej, quitk chiban chiwutz swetz. 20 Yi e cyetz qui na chitzan tan joylen tzatzin paz. Ntin na chitzan tan joylen puntil tan chisublen yi e wunak, yi quic na chiban. 21 Na chicaben chitzi tan inyolchen. Itzun na cyaltz: Ilwok nin nocxej. Mbi nin tal tanenx, chech na ban. 22 Poro chon at swutzu Ta. Na tbitu yi mbi na cyal. Quil sjatxlen tibu swej. 23 Wajcaw, elk bin kajabu swej, na ilu inRyosil. Chin cheyaju. Oku tan banlen tanen, nin xomok wiu swej. 24 Chin malaju Ta. Xomok cyentu te cawlu, bantz qui chitzeenen yi e incontr swej. 25 Quik chitxum nin quik cyal yi eatz swetz: Yastzun na kajtzej. Ja el cunx kan swutz. 26 Nink tzel cyetz chitxix tanu, yi e yi na chitzeen swej. Nink tzel chitxix junawes, yi eatz yi na cyocsaj quib balaj tzinwutz wetz. 27 Poro yi e wamiw yi xomij chiwi swej, ban chitzatzin nin ban chichin tan yi tzatzin yi at tetz cyalma, yi na quil yi ja wit chintxacon. Na ilenin na cyal cyetz: At winin kej Kataj. Nin winin na tzatzin i, tan tu yi ban atit yi tetz chakum. 28 Nin ko yatz tuleju, swale yi chin tzaknak cunin ilu. Nin cyakil kej swake inkajsbil teru.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

485

SALMOS36,37

Salmo 36
Iten nin yi yab ajtzakl yi at te cyalma yi e mal nak, yastzun yi na alon scyetz, yi qui tajwen tan cyakol kej Ryos nka yil cyek chi i. 2 Yi eatz, na cyocsaj quib tzaknak cun. Nin le wutz cyetz cyajtzakl chumbalaj nin yi echk taklen yi na chitzan tan banlen. 3 Chin cachi nin chijilon. E cun laj. Qui na chixom te yi ajtzakl balaj. Quit na chitzan tan banlen yi echk taklen yi na chiban yi e yi at cyajtzakl. 4 Yi na chicoye wi chitxach, ntin na choc tan xtxumlen yi echk ajtzakl cachi. Xomche te echk ajtzakl yi nketz balaj. Nin qui na cyaj chicyajscyen yi echk ajtzaklatz. 5 Poro yi teru Wajcaw, winin xtxaxl talmau skibaj, na icynak cun swutz yi tcyaj. Ban kuke kacul teju, na na el kabu te yolu. 6 Yi cawunu chin tzaknak cunin. Nicun chi echk wutz yi qui na yucan. Nin yi xtxumunu chumbalaj nin, nin quinin bajsben tetz. Nicun chi tanen yi a yi at xe mar. Nin ilu quicylom cyetz cyakil wunak nin cyakil txuc. 7 Chumbalaj nin yi teru balajilu skej, na ilu kaRyosil. Nin na ko cheyaju cyakil o yi chon na kacol kib teju. Na ban na kacol kib teju chi na chiban yi e ne quitx, yi na chicol quib jak xicy yi chitxu. 8 Na noj cun kacul yi na kawan tanu xe calu. Nin yi na kuca te yi balaj a yi na taku sketz. 9 Na chon na saj yi itzajbil teju. Nin tan ilu na lajluchaxet yi echk balaj ajtzakl skawutz. 10 Tak tzaju bin yi teru banlu yi chin tzaknak cunin, skibaj yi o yi ato tkabu. Tak tzaju yi balajilu skej yi o yi jicyuch te kajtzakl. 11 Quil taku amal scyetz yi e, yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl tan inyakpen. Ma na tkeu inwalor tan qui welen ojk chiwutz. 12 Ma jalu, quileu yi en nchiloon yi e mal nakatz. Ja wit chicu trimp, nin quict rmeril tan chixcyewen cun junt tir.
1

Yi stzetzal tajtzakl jun yaj

Salmo 37
Quil cxbisunwok tan yi echk taklen cachi yi na chiban yi e mal nak. Quil tzel nin italma te yi echk taklen yi na chicambaj yi e mal nakatz. 2 Quil cxbisunwok tan paj, na nicun sbajok scyej chi na ban jun buch yi jalcun na skej tan kej.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Kajoye yi tzatzin yi na jal te Kataj

SALMOS37
3

486

Nicun sbajok scyej chi na chiban echk wi ujul yi na saj num tan kej. Ma na kukek itetz icul te Kataj. Banwok yi balaj. Cxnajank tzunwok le teri iluwar. Nin xclaxokwok tan. 4 Joywok yi tzatzin yi na jal te Kataj. Stke tzun i cyakil yi na el italma tej. 5 Coxwok itib junawes tkab i. Kukek icul tej, nin tzocopon tan icheyenwok. 6 Slajluchaxk tzun yi jicyuch te itajtzakl. Na sclarink yi ibalajil chiwutz wunak chi tanen yi tkan skil. 7 Pasens na taj tan chiwen yi tajbil Kataj. Chiwwok jalen yil tzoc Kataj tan icheyen. Quil chich icul scyej yi e yi na jal chimebil, yi e yi na chiriquin tan yi echk cyajtzakl cachi yi na chiban. 8 Quil tzitakwok amal tetz jun bis, nka jun chich culal, tan wanen tzitej. Na quic na tak, nin na xcye tan ipitlen nin tul il. 9 Quil tzibanwok echk taklenatzej. Ma na chon kukek icul te Kataj. Tzitetzaj tzun yi itanum. Ma yi e mal nak chelepon lajun swutz. 10 Txant tan chisotzen yi e mal nakatz. Pe nink cxocwok tan chijoylen quit chijal itan. 11 Poro yi e culutxum, chinajank cyeratz tul chiamal. Sjalok cyakil yi tajwen scyetz. Nin chitzatzink. 12 Ma yi e mal nak, ilenin na choc tan xtxumlen yi mbil chiban scyej yi e balaj. Nin chin chiwutz nin na chiban scyej. 13 Poro yi Kataj tzeen tu na ban i scyej yi e mal nakatz, na na el xtxum tetz yi chisotzok cyeratz. 14 Yi e mal nakatz list quitanen tu chispar tu coxbil chiflech tan chibiylen yi e prow, yi e yi at tajwen scyetz. List e tan chisotzajen yi e yi jicyuch te cyajtzakl. 15 Poro iten nin chispar xconk tan chibiylen cun. Nin wakun cun sbne yi coxbil chiflech. 16 Yi mu tal chimebil yi e meba, mas ban tcun swutz cyakil chimebil yi e ric. 17 Na tzocopon Kataj tan chixiten yi e mal nak. Poro ilenin tzocopon tan quicheyen yi e balaj. 18 Na na oc i tan chicolchen yi e yi qui na chijuch quil. Nin cyetz sbne yi chiamal tetz ben kej ben sak. 19 Ej nin yil tzul calaj tiemp chiwutz, quil chitij quixcuj. Nin yil tzul wej, quil chiquim tan paj. 20 Poro yi e mal nak chiquimok cyeratz. chisotzok chi na ban tzis yi na oc kakl. Chelepon xit chi na ban sibel kak. 21 E camol pwok poro quit na chichoj.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

487

SALMOS37

Ma yi e balaj nak, na cyak cyetz chipuk, tan quicheyen yi e yi at tajwen scyetz. 22 Yi e yi at banl Kataj squibaj, chicambok cyeratz te yi cyetz chiamal. Ma yi e yi quic banl Kataj squibaj, chelepon lajun tan. 23 I na chajon chibe yi e balaj. Nin na che col yi e yi na tzatzin i scyej. 24 Kol chisaj trimp, quil chicu trimp junawes, na at nin Kataj tan chixicylen. 25 Yi in wetz ja chintijin. Nimix tiemp wan tzonej wuxtxotx. Poro quic jun tir yi jajk wil, yi jajk el jun balaj wunak te cul Ryos. Nin cyal nwilwit yi jajk choc yi e tetz nitxajil tan rmosumin. 26 Yi e balaj nakatz, ilenin na el chikajab scyej yi e mas wunak, nin tzatzin cun na cyak cmon scyetz. Nin yi cyetz chinitxajil chumbalaj nin e chiwutz yi e mas wunak. 27 Cyajswok cyen echk yab ajtzakl. Nin banwok tanen yi echk taklen balaj. Cxtzatzink tzunwok cyakil tiemp. 28 Na yi Kataj na pek te echk balaj ajtzakl. Nin qui na che tilcyen yi e yi chon kuklij chicul te i. Poro na chisotz yi e mal nak tan, tuml chinitxajil. 29 Ma yi e balaj nak, scyetzaje yi amal. Cyetz sbne tetz ben kej ben sak. 30 At xtxolbil chiyol yi e balaj. Nin tzaknak cun yi echk xtxolbil yi na cyal. 31 At nin yi cawl Kataj te cyalma. Nin qui na quil cyen. Qui tzun na chije trimp. 32 Ma yi e mal nak na choc tan chixkuken yi e balaj, nin na chijoy puntiltz tan chibiylen cun. 33 Poro quil tak Kataj amal scyetz. Quil che tak yi e balaj chikab yi e mal nakatz. Nin quil tak i amal tetz jun juez tan tlol, yi e aj paj, yi e balaj nak. 34 Kukek bin icul te Kataj. Banwok tanen yi tetz cawl. Sjalok tzun ikej swutz i, nin stke i yi amal tzitetz. Nin tziwutz cun yil chel lajun yi e mal nak tan. 35 Wilnak jun yaj yi chin juntlen nin yi tajtzakl. Quic nin mu pitzpal yi jilon. Ja tocsaj tib i nim chiwutz cyakil wunak. Nicun ban tu jun chin wutzilen wi tze yi winin kab. 36 Poro yi xonen tiemp ja nicyak tan tilwen, poro quict i at. Ja injoy, poro quit njal wan. Na nsken sotz. 37 Poro ilwok nin yi e balaj. Txumwok yi e yi putzpuj chijilon. Ate nin cyeratz, nin ilenin chitzatzink cyeratz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS37,38
38

488

Ma yi e pajol cawl, chixitok cyeratz. Nin quil chitzatzin sbne opon tunintz. 39 Na yi Kataj at i tan quicheyen yi e balaj. Na oc i tan chiquicylen yi na ul pilbil cyetz. 40 Na oc i tan quicheyen, tan cyelen liwr chikab yi e mal nak, na chon na cu chiwutz tetz i tan chiclaxen.

Salmo 38
Wajcaw, quil chin cawsaju te yi sajnak colp wiu. Quil taku intzum te yi jenak lajp wiu. 2 Na ja wit ocu tan incawsen. Nin na tzanu tan imbiylen. 3 Poro na el intxum tetz yi ja saj colp wiu swej tan paj yi ja injuch wil swutzu. Nin ja wit loon cyakil yi inwankil nin cyakil imbakil na chitxukne tan paj. 4 Ta, na chinnachon te yi nimix cunin wil injuch swutzu. Quit na chinxcye tzak. Quit na pujx wan yi mbil tzimban. 5 Nin tan paj yi inyabl, cyakil yi inwankil ja kay nin ja xewan. 6 Cyakil nin kej tu na chimbisun tunintz. Tu na sotz tu incultz. 7 In yabi, na cyakil yi inwankil na lamcan tan inkakl. 8 Quic mu inxac, na quict mu inwalor at. Or nin chinquim, na tzaj nin walma tkab chonal. 9 Ma jalu Wajcaw, na tilu tircun yi mbi na icy tincul, quic nin jun echk taklen yi ewunk wan swutzu. 10 Yi walma nternin na molne. Quict inwalor at, nin yi inwutz ja wit oc muj tej. 11 Ej nin cyakil yi e wamiw, scyuch yi e inxonl, ja chincyaj cyen quilol. Kajpen nin na chixcye tzit tan inxmayen tan paj yi yabil yi at swej. 12 Nchatz yi e yi na chich chicul swej, nternin na chitzan tan joylen puntil yi enk tan inquimen. Nchatz quitanen yi e yi na cyaj tan inloonen junawes. Cyakil nin kej na chitzan tan joylen puntil enk tan inloonen. 13 Poro tu na imbit cyen tu chiyol, qui na noc tan xtxumlen. Nchatz quic nin jun yol na wal nin scyetz. Nicun na imban chiwutz chi na ban jun mem. 14 Nicun na imban chi na ban jun chcan, nin quic nin jun yol na wal nin tan incolol wib chi na ban jun mem. 15 Na chon kuklij incul teju Wajcaw, na ilu inRyosil. Chon wake cyen swutzu. Ilu-k tzakon chicaws yi e incontratz. 16 Ntinatz wetz wajbil itz: Yi quik chitzeen yi e incontratz swej. Yi quik cyal yi ja chitxacon yil chinloon wetz. 17 Bintzi, txant tan inloonen wetz, na quic nin jun tkuj yi quick chon swetz. 18 Ma jalu Wajcaw, na waj yil tzintxol yi wil teru, na na chimbisun tan. 19 Ja wit chijal winin incontr. Na winin e yi na chich chicul swej. Nin qui na pujx wan yi mbi tzuntz. Na quic xe chitxumun. Ta mbi tzuntz na chich chicul swej?
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi cwen wutz Luwiy swutz Ryos tan jaklen cheybil tetz

489
20

SALMOS38,39

Na chich chicul swej yi na imban echk taklen balaj scyetz. Qui na chipek te yi echk taklen balaj yi na imban. 21 Wajcaw, qui bin chin tilcyenu inchuc. Quil sjatx len tibu swej, na ilu inRyosil. 22 Ilu yi colol wetz. Sajk binu tan wucheyen jalcun.

Salmo 39
Ja injoy puntil tan qui injuchul wil tan yi echk yol yi na wal. Nin ja inmak intzi tan qui inyolol echk yab yol te yi atin chixol yi e mal nak. 2 Ja bin inmak wib tan yol. Pe ik tan talchen echk balaj yol. Chon cunin mimban chitanen jun mem. Poro quic ntak swetz, na ilenin ja chimbisun tan yi echk taklen yi mbajij swej. 3 Ja chimbisun yi nnoc tan xtxumlen yi echk taklenatz. Ja chimbisun, nin ja sotz incul tan paj. Chastzun te chin inwi nin imban tan yol tetz Wajcaw. Ej nin je inyolej: 4 Ma jalu Wajcaw, na waj yil talu swetz yi tona nel cun swutz. Nin yi mbil chintzaj pont. Jatna intiemp at tanu? 5 Na na el intxum tetz yi quic mas intiemp akij tanu tzonej. Na qui tunin iltz yi cobox kej yi akij tanu swetz. Chastzun te quic na tak yi ankin tetz tzonej wuxtxotx. 6 Jun ntzi rat ato tzonej wuxtxotx. Na nicun o chi tanen jun muj yi jalcun na icy. At e yi na jal chikej tanen, poro tetz jun ntzi rat. At e yi na jal winin chimebil, poro apart taw na ban cyen yi na chiquim. 7 Poro Ta, na tzun kuklet incul? Cyal. Ntin chon kuklij incul teju. 8 Chastzun te chin coleu chikab incontr. Quil chin taku chikab yi e yi na chixcyaklin swej. 9 Poro quil wal wetz jun yol scyetz, na yi na chitzan tan banlen swej, yastzun tajbilu. 10 Poro tcyajlenu cyakil yi echk taklen cachi yi na bajij swej. Na ja chinkexij tzak incaws, yi na tzanu tan taklen swetz. 11 Poro na el intxum tetz, yi na ocu tan kacawsen, itz tan kanuclen, itz tan kanicysen, na ban na xitu yi echk taklen yi mas na kapek tej. 12 Na qui tunin kusij o swutzu Wajcaw. Tbiteu yi intzi inkul, na chon na cu inwutz teru. Quil tew tibu tzinwutz. Bintzi quic inxac swutzu, na nicun in tu jun aj xmayinl tu tzonej wuxtxotx. Jun ntzi rat atin. Cyal na nat cunt. Nicun wutanen chi jun txuc yi jalcun na icy tcyaj, chi banake inmam inte tentz.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Qui tunin kusij yi ankin yi akij sketz

SALMOS39,40
13

490

Ma jalu bin, quil chinxuxu mas, ma na taku amal swetz tan jalen mut inwalor, tan intzatzinen coboxt kej te yi ntaxk chinquim.

Salmo 40
Ja injak cheybil wetz tetz Kataj. Nin ja jal impasens tan chiwen. Ja tzun stzawej i inyol. 2 Ja tbit i yi intzi yi inkul, nin ja nel tzaj tan tul echk sotzaj culal. Ja chinclax tan. Nin ja chimbixe junt tir tan. Nin ja chaj i yi balaj be swetz. 3 Na ja tak i amal swetz tan wukol echk balaj kajsbil tetz i. Swake bin inkajsbil tetz i tetz cun walma. Nin cyakil yi e yi ja quil yi mbi cun mban i swej, ja kuke mas chicul te i. 4 Ban cyeri yi e yi chon kuklij chicul te Wajcaw, nin yi qui kuklij chicul scyej yi e mal nak. Nin ban cyeri yi e yi qui na xom chiwi scyej yi e yi na choc tan chiculajen yi echk ryos yi banij cuntu. 5 Wajcaw, ja bnix winin echk milawr tanu tan wucheyen. Na winin banl talmau swibaj. Quil chinxcye tan talchen cyakil yi mbi mbanu swej, na nimix cunin banl talmau swibaj. 6 Nkeratz tajbilu yi echk txixwatz tu echk oy yi na oyij teru, na qui na tzanu tan jaklen yi e txucatz, yi na patij tetz chitxixwatz wunak, nin qui na tzanu tan jaklen echk txixwatz yi na quim tan stzajsen klo yi quil wunak. Ma na ja jakxij inchin tanu tan wital yi tajbilu. 7 Chastzun te walol teru: Wajcaw, je inej, chi yi tzibant cyen swej le tuju.n 8 Ilenin na chimpek tan banlen yi tajbilu, na qui na el yi cawlu te incul. 9 Sak swutzu yi na wal scyetz cyakil yi e tanumu, yi chin tzaknak cun ilu. Nin quic nin jun echk taklen yi jak wew, yi quik nwal scyetz. 10 Ja wal cyakil yi balajilu tan cawun. Nin ja wal yi ban kuke kacul teju. Nin ja wal yi ban kaclax tanu. Quinin nwew yi balajilu tu yi lok ib yi at tuchu scyetz cyakil yi e tanumu. 11 Ma jalu Wajcaw, quil cyajlenu yi banl talmau swibaj. Na yi wajbil itz yil tzatij yi loklu tu balajilu swej tan incolchen. 12 Winin sotzaj culal na ul tzinwutz. Quinin bajsben tetz cyakil yi echk taklenatz yi na ul tzinwutz. Qui ajlben tetz, na nicun chi tanen xiil kawi yi qui na kaxcye tan tajlen. I na bantz tzinwutz, yi ja wit chintxamxij tan cyakil yi wil.
1
n 40:6-8

Kake kakajsbil tetz Kataj

Heb 10:5-7.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

491
13

SALMOS40,41

I cun chinloonk nin tan, na quict inwalor at. Ilu inRyosil, chin coleu. Sajkchanu tan wucheyen. 14 Yi wajbil Ta, itz yi nink tzel chitxix yi e yi na cyaj yil chinquim wetz. Lok chel ojk tu chitxix yi e yi na cyaj yil chin loon. 15 Lok chel ojk yi eatz yi na chitzeen swej. 16 Poro tak tzaju tzatzin scyetz cyakil yi e yi na chitzan tan joylen puntil tan chixomen teju. Nin yil choc tan joylen cheybil cyetz teru, nink cyal: Chin cham nin yi Kataj. 17 Ma yi in wetz Ta, yi nternin na chimbisun, bneu pawor, sajkchanu tan wucheyen. Na ntin cun ilu xcyeku tan wucheyen, nin tan incolpen. Quik chiwu mas tiemp, sajku tan wucheyen.

Salmo 41
Ban cyeri e yi na el chikajab scyej yi e yi at tajwen scyetz. Na tzocopon Ryos tan quicheyen cyetz yil tzul echk sotzaj culal chiwutz. 2 Tzocopon Kataj tan chicolchen. Nin chitzatzink tan, na mben kon chitiemp tzonej wuxtxotx. Nin quil tak i amal scyetz chicontr tan chitxaconen scyej. 3 Yil chicu tan yabil tzocopon Kataj tan quicheyen. Nin tzocopon i tan chitzaquen. 4 Nchatz in, je na wal tetz Katajej: Wajcaw, elk kajabu swej, chintzaqueu. Mpe jajk injuch wil swutzu, quik xtxumu. 5 Elk kajabu swej, na yi e incontr, yi cyajbil itz yi enk tan welen cun swutz. Na je bin chiyolej: Ja icy til, yi enk quimx. Quit nawsij mu tal yi bi-x. 6 Na chul yi eatz tan inxajsen, poro itz tan inxkuken tu yi en wutanen. Ma yi na chel tbe na choctz tan inyolchen, na ntin chich culal na chitxum. 7 Cyakil yi eatz yi na chich chicul swej, na chimol quib tan inyolchen. Nin na cyal: Paj ninx tetz yi na tzanx tan muclen yi echk quixcujatz. 8 Nchatz na cyaltz: Yi yabil yi at tejx tetz cwent Bayban. Nin quic rmeril tan tulen yos tuchx, chech. 9 Mpe ik yi mero wamiw, yi ja kawan tuch, yi nternin kuklij incul tej, nin yi nternin nkel nkoc tuch, nchatz i, contr swej jalu.o
1
o 41:9

Yi toquen jun yabi tan jaklen cheybil tetz

Mt 26:23; Mc 14:20; Lc 22:21; Jn 13:18.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS41,42
10

492

Poro Wajcaw, elk kajabu swej. Lok tzul yos swuch tan jalen junt tir inwalor, bantz inxcyewen scyej. 11 Nin kol taku amal swetz tan intxaconen scyej, tzelepon tzun intxum tetz, yi na tzatzinu swej. 12 Na na chinnachon tej yi ban atinet swutzu. Chastzun te ja chinje xtxicbalu, nin chon chincyaj cyen swutzu. 13 Kake bin kakajsbil tetz Kataj, yi kaRyosil yi o xonl Israel. Kake kakajsbil tetz, jalu nin sbne opon tunintz. Amn!

CAP WEKL TE ECHK SALMO


42:172:20

Salmo 42
Wajcaw, nternin na cu inwutz teru, na na chintzan tan joylenu, chi na ban jun masat tan joylen a yi na quim tan saktzi. 2 Na nchatz in Ta, winin na joyonu swetz. Na chinquim tan saktzi tanen. Nternin na skej intzi tan joylenu. Na yi ilu teru ilu yi Ryos yi itz nin tetz. Tona nocopon swutzu, tan culajenu? 3 Na yi in wetz, skej nin lakbal na nok, tan paj yi quic rmeril tan woponen swutzu. Nchatz winin e yi chatz cun tunin e tan jaklen swetz: Lok tzun aRyosiltzej tan awucheyen? 4 Nin yi na noc tan xtxumlen yi echk yolatz, winin bis okl na jal swetz. Na na ul txakx tincul yi mbi mimban sajlen, te yi bajchin chiwutz cyakil yi e mas wunak yi xkaken tzaj le calu. Na ja kachin tan yi tzatzin yi ato cunt. Chumbalaj nin cyakil, na na katzatzin. 5 Nintzun na noc tan xtxumlen: Mbi xac tzincabej incul? Mbi xac na chimbisun? Ban tcun kukek incul te wetz inRyosil. Swake inkajsbil tetz. Na i yi inRyosil, nin i yi colol wetz. 6 Wajcaw, yi na noc tan xtxumlen yi incaws yi ntaku, winin na chimbisun, na chumam nin mban. Poro ilenin quil tzelu te incul mpe chonk atin stzi a Jordn, nka wiwtz Hermn tu Mizar. 7 Yi bis yi atin cunt, chin xowbil nin chitanen jun chin tzanla yi na elul. Lajluch cun na kubit yi na jincan tulak echk siwun, nin yi na chitzaw quib echk kotx tan. 8 Poro cyakil nin kej at banlu swibaj.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi tulen txakx yi tnum Israel tcul jun yaj yi joylaj atit

493

SALMOS42-44

Nin nchatz in, cyakil akalen na wak inkajsbil teru. Nin na injak cheybil wetz teru, na tan ilu itzinet. 9 At na bant cunt na wal tetz yi inRyosil yi colol wetz: Wajcaw, mbi tzuntz yi ja chincyaj cyen tilolu? Mbi tzuntz yi na taku amal scyetz yi e incontr tan imbuchlen? 10 Na nicy nin yi inwankil tu imbakil na chitxukne tan paj yi na chitzan yi e incontr tan imbuchlen. Nin chatz cun tunin e-tz tan jaklen swetz: Lok tzun aRyosil tan awucheyentzej? 11 Poro nin na noc tan xtxumlen. Mbi xac tzincabej incul? Mbi xac na chimbisun? Ban tcun kukek incul te wetz inRyosil. Swake inkajsbil tetz. Na i yi inRyosil, nin i yi colol wetz.

Salmo 43
Siwl Ta, chin malaju bantz tilolu yi quic impaltil. Xomok wiu swej, na quic wil. Chin colpeu chikab yi e mal nak, yi e yi chin laj nin e. 2 Na yi ilu teru, ilu inRyosil, ilu colol wetz. Mbi tzuntz yi nchincyaj tilolu? Mbi tzuntz yi na taku amal tan imbisunen? Mbi tzuntz na taku amal scyetz incontr tan imbuchlen? 3 chajeu yi bintzi swetz. chajeu swetz bantz inxomen te yi balaj be, yi na opon kale atit yi wiwtz yi chin xan nin, kale najletu. 4 Ko yatz tuleju, nocopon tzuntz swutz yi patbil katxixwatz. Swake inkajsbil swutzu tan arpa. Na ntin ilu Ta, na akon tzatzin swetz. 5 Chastzun te, mbi xac tzincabej incul? Mbi xac na chimbisun? Ban tcun kukek incul te wetz inRyosil. Swake inkajsbil tetz. Na i inRyosil, nin i yi colol wetz.
1

Chin colpeu chikab yi e mal nak

Salmo 44
1

Ma jalu kaRyosil, ja kubit yi mbi cun banaku tenchan. Ja kubit scyetz yi e kamam kate, yi mbi banaku te yi ate tzaj cyetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Tan Kataj nkaxcyewet scyej kacontr

SALMOS44
2

494

Na ilu mmakon chicaws yi e mal nak. Nin ilu e lajun len swutz yi cyetz chiluwar, nin ja taku scyetz yi e kamam kate. 3 Na ilu akon amal scyetz kamam kate tan cyetzal yi echk amalatz. Na yi e cyetz, quinin klo e xcye cyetz tan cyetz chispar cun tu. Ma na tan yi teru poreru, nin tan yi chamilu nchixcyewet. Na ja xomu scyej tul yi oyintzi tan tu yi mpeku scyej. 4 Ilu kaReyil, ilu kaRyosil, na el katxum tetz yi ilu mmakon amal scyetz kamam kate tan chixcyewen te chicontr. 5 Nchatz mbanu skej ketz, na tan ilu nkaxcyewet scyej yi e ketz kacontr. Nin tan tu yi xomiju skej, junawes nchel cun yi e kacontr kan swutz. 6 Chastzun te, yi in wetz, qui na kuke incul te yi echk inmacl, chi tanen yi coxbil inflech nka chi tanen weri inspar. 7 Na ilu nkacolon chikab yi e kacontr. Ej nin tan ilu ja el chitxix yi e kacontratz kan. 8 Chastzun te, ilenin skake keju. Nin skake kakajsbil swutzu sbne opon tunintz. 9 Poro lastum, ja kel te culu Ta, na ja taku amal tan telen katxix. Nin quit na xomu skej yi na kel tan oyintzi. 10 Ja taku amal scyetz kacontr tan chixcyewen skej, na ja kel ojk chiwutz. Nin ja ben chicyal cyakil yi echk kamebil. 11 Ja taku amal scyetz kacontr tan kabiylen, chi na ban jun tal cneru yi na ben tkab biyol tetz. Nin ja taku amal tan kelen xit benen tzin chixol yi e awer nak. 12 Ja ko ben cayilu. Chin warat nin nkabenet cayilu. Quic nin mu tal kaxac, na quic nxtxicbaj teru, yi mben cayilu o. 13 Ja koc tetz chiyolbetz cyakil wunak. Nin nchatz yi e kawisin ja chitzeen skej. 14 Na ja taku amal scyetz yi e awer nak tan cyoquen tan kayolchen. Ej nin yi na choc tan kayolchen, na chitzeen skej. 15 Quic nin jun tkuj yi quik na katxixwij. Chin txixwil nin kawutz. 16 Poro itz tan chipaj yi e kacontratz, yi na chitzan tan kabuchlen nin tan kayolchen. 17 Yastzun kutanen chikab. Poro nketz tan paj yi jajk elu te kacul, nka jajk kapaj cawlu. 18 Na quic na katxum tan cyajen cyen kilolu. Nin quic na katxum tan kapajol yi cawlu. 19 Poro yi ilu teru ja taku amal tan kelen cun swutz. Ja taku amal tan toquen kaluwar tetz jun amal yi tzinunin tu, kale wutz quent yi quimichil skej. 20 Ma jalu Ta, yi nink melu te kacul nin yi nink nkajoy junt ketz kaRyosil yi apart, ja klo tilu. 21 Ja klo tilu, na yi ilu teru, na tilu cyakil yi mbi na icy tkacul. 22 Poro cyakil yi echk taklenatz yi ja ul skawutz, itz tan paj yi xomcho teju. Cyakil nin kej winin kaquimen.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

495
23

SALMOS44,45

Chon cun na kulij chi na ban jun tal cneru yi na ben tkab biyol tetz. Ma jalu Ta, quit taku mas amal te yi echk taklenatz, ma na elk kajabu skej. Quil kel te culu tetz ben kej ben sak. 24 Quil ko til cyenu. Quil tew tibu skawutz. Quil ko til cyenu kachuc, na chin quixcuj nin atot. 25 Junawes ja kel cun swutz, na ja wit koc jak chicawl yi e kacontr. Nin quic nin mu kaxac tanen chiwutz. 26 Sajk binu tan kucheyen. Ko coleu tan yi banl talmau.

Salmo 45
At winin echk balaj yol yi na tijin te walma, tan walol tetz yi kareyil. Nin cyakil yi yol yi swale, nicun chi na ban jun yaj, tan stziben echk balaj ajtzakl. Ma jalu swale bin yi echk balaj yolatz tetz yi kareyil. 2 Ilu kareyil, quic nin junt yaj yi nicunk chi tanenu, chixol cyakil wunak benen tzin. Nin chumbalaj nin echk yol yi na talu. Chastzun te ja tak Ryos banl tibu tetz ben kej ben sak. 3 Weke bin tibu. Cale quenu yi sparu xe culu. Na chin cham nin ilu, nin at keju. 4 Na na jal keju yi na txaconu scyej contru. Na yi na ocu tan oyintzi, na tzanu tan colchen yi mero bintzi, nin ban atit cyakil yi na banu. 5 Cyakil yi e wunak yi ate benen tzin, na choc jak cawlu, nin na cyek chiu, na yi na xconsaju yi maclu tetz oyintzi, na chel cun yi e contru swutz. 6 Ilu Kataj, at cawl tkabu tetz ben kej ben sak. Nin chin tzaknak cunin na cawunu. 7 Na yi ilu teru, na xom wiu te yi echk taklen balaj, nin qui na peku te echk taklen cachi. Chastzun te ja je xtxaol Ryos ilu. Nin ja tak i mas teru banlu swutz alchok ajcaw benen tzin. 8 Nin cyakil kej chin coc nin teju, tan echk balaj perfum, chi tanen mirra, loe tu canel. Nin cyakil nin kej na tzan echk kbetz xe yi calu, kale na cawunetu, yi wekij tan echk balaj taklen chi tanen marfil. 9 chixol yi e xnan yi xomche teju ate balaj xun. Nin colchij yi reina xlaju. Chin yuben nin i, tan echk balaj uwaj yi chin oro cun. 10 Ma jalu ilu jun coloj reina, tbit tzaju cobox inyol yi swale teru: Chelken yi e taj xtxuu te culu. Nchatz chelken yi e tanumu te culu.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Ja tak Ryos banl tibaj yi kareyil

SALMOS45,46
11

496

Na tan yi balajilu winin na pek kareyil teju. Tajwen bin yil tbitu yi tetz cawl. 12 Nin yi e mel yi rey cwent Tiro, scyuch yi e ric, chul swutzu tan toyen echk balaj oy teru, na yi cyajbil, itz yi nink tzel kajabu scyej. 13 Eu katanum, quilninu yi reina tzuculej. Chin yuben nin i, na wekon tib, nin oro cun at te yi bech tetz. 14 Chin wekon nin tib, na chon tzocopon swutz yi rey. Nin xomche yi e mas xun tan taklen i. 15 Winin chitzatzinen. Na chitzatzin na chocopon swutz yi rey. 16 Ilu kareyil tbitzaju: Cyakil yi e cyajlu scyuch yi e mamaju, chocopon tetz ajcaw chi banake yi e mam cyenu sajlen, nin chicawunk benen tzin. 17 Tzinjoye puntil tan cyoquen cyakil wunak tan nawsen yi biu sbne opon tunintz. Na tajwen cyakol wunak keju ben kej ben sak.

Salmo 46
KaRyosil, i colol ketz. Nin i na akon kachamil. Nin list nin i tan kucheyen, yi na ultzaj echk sotzaj culal skawutz. 2 Chastzun te quil kaxob, mpe nink chuc tib cyakil yi munt, nin mpe nink tzicy yi echk wutz xe mar. 3 Mpe nink jincan yi mar, nka nink cheken tib yi pakbil mar, quil kaxob. Nchatz mpe nink chuc tib yi echk wutz,p quil kaxob. 4 Na at jun tzanla yi na tak tzatzin tetz yi tnum tetz Ryos. Chon at le luwar yi chin xan nin kale najlet i. 5 Stzatok yi witz Ajcaw le jun tnumatz. Nin quit xit tetz ben kej ben sak. Na yil tzul skil tanen, tzocopon i tan quicheyen yi e aj tnumatz. 6 Cyakil yi e nacin chixobok, nin winin chilucne. Na chixobok yil quibitnin yil jilon tzaj Kataj. Nin chelepon cun swutz, yil quibit yol i. 7 Na yi kaRyosil xomij skej, yi Ryos yi cyal na xcye quen tej, i yi Ryosil kamam Jacow, iten nin i colol ketz jalu. 8 Or bin cyeru chisajku tan xmayen cyakil yi echk taklen balaj, yi ja bnix tan Kataj tzonej wuxtxotx. Jun cun chelepon yabu tej. 9 Na ja xcye tan maklen echk oyintzi benen tzin wi munt. Ja xcye scyej yi e contr, na wakun cun nsaj chiflech tu chilans tan. Nin ja oc kakl cyakil yi chicaret, yi na xcon cyan tetz oyintzi.
1
p 46:3

Cyakil nin kej xomij kaRyosil skej

Yi yol wutz na jop echk gobierum, Is 2:2; Dn 2:35, 45. Nin yi yol mar na jop winin wunak.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

497
10

SALMOS46-48

Ma jalu, je yol iej: Makwok itib te oyintzi swej. Tajwen tan itocsal yi i inatz in Ryos. Nin yi i inatz in Ajcaw squibaj cyakil yi echk nacin. Wetz cun cyakil yi amal benen tzin wi munt, stzun i. 11 Na xomij yi Kataj Jehov skej, yi jun yi cyal na xcye quen tej. Na iten nin Ryosil Jacowatz, i colol ketz jalu.

Salmo 47
Ma jalu, cyakil axwok yi atix benen tzin wi munt, kapokloj kakab tan taklen kakajsbil tetz Ryos. Tzatzin cun kachink tan taklen kej i. 2 Na yi ketz Kataj cyal jun na xcye quen tej. Chin xowbil nin yi tetz porer, na i yi witz ajcaw benen tzin wi munt. 3 Ja xcye i tan chixiten cun cyakil yi e nacin yi ja chul tan oyintzi skej. Nin ja tak i amal sketz tan kacawunen squibaj. 4 I ntxaonen yi ketz kaamal tan jalen kakej, yi o xonl kajtzun kamam Jacow. Na winin na pek i skej. 5 Ma jalu tzan jemponen tan colewen tibaj yi tetz colchbil kale tzoquet tan cawun. Tzatzin cun na chichin wunak, nin na tzan echk chun tan taklen kej i. 6 Kake bin kakajsbil tetz, na i kareyil. 7 Kake kakajsbil swutz i, na i yi witz ajcaw tibaj cyakil yi echk amal benen tzin. 8 Yi kaRyosil i yi witz ajcaw tibaj cyakil nacin. Nin ja cole wi chem yi chin xan nin. 9 Cyakil chibajxom yi echk nacinatz, scyuch yi e wunak yi at chikej, ja chul swutz Kataj, nin ja choc tajlal yi tanum Ryos, yi Ryosil kamam Abraham. Na yi Kataj Ryos i yi witz Ajcaw squibaj cyakil ajcaw yi ate wi munt.
1

Ryos, i yi witz ajcaw benen tzin wi munt

Salmo 48
At winin kej Kataj. Chastzun te tajwen tan kakol kej i. Kake kej i le amal yi txaijt tan, yi wiwtz yi chin xan nin. 2 Chumbalaj nin yi wiwtz Sin yi at lijen kale najlet Kataj. Nin yi jun amalatz, ja jal kej chiwutz cyakil wunak benen tzin. Nin winin na chitzatzin tej, na chon najlij yi witz rey tul. 3 Yi kaRyosil chon at le tetz cal yi at Jerusaln.
1

At winin kej yi amal yi na biaj Sin, na yastzun yi tnum yi txaijt tan Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS48,49
4

498

Nin ban kopon tan colon ib swutz. Na yi e ajcaw lakak tnum, jenak chimolol quib tan oyintzi tej. 5 Poro yi quilol yi jun balaj tnumatz, nin e xobtz, nin e el ojk. 6 Winin chixoben yi cyelen ojk. Winin il ate cunt tan xow. Chon cun quitanen chi na ilin jun xnan yi ntaxk ul yos tuch. 7 Ja chel xit chi na ban chibarc yi e aj Tarsis yi na oc bowl jun chin cyekek scyej. 8 Ja kubit cyakil yi echk taklen balaj yi bnixnak tan kaRyosil, yi Kataj yi cyal jun na xcye quen tej. Poro yi jalu ja kil tan kawutz, yi bintzinin at yi tetz porer tan colchen yi tnum Jerusaln. Nin jun cun quil xit tetz ben kej ben sak. 9 Chastzun te ilu kaRyosil, te yi ato xe yi teru calu, na koc tan xtxumlen cyakil yi banl talmau. 10 Nin cyakil wunak benen tzin na chitzan tan taklen keju, na at winin keju. Ej nin yi na ocu tan pujlen xtisya chin tzaknak cun na tuleju. 11 Cyakil yi e yi ate le wiwtz Sin na chitzatzin. Nchatz cyakil yi e yi ate lakak echk tnum cwent Jud, na chitzatzin len. 12 Ma jalu or cyeru. Chixonku soltej yi tapij yi at te yi tnum Sin. Cyajleu yi jun coloj torre yi at, yi na xcon cyakun yi sanlar tan colchen yi tnum. 13 Chixmayninu yi jun chin balaj tapij yi at soltej yi amal, tu yi echk balaj cal yi at. Ban tzun cyalu scyetz cyakil chinitxajilu sbne opon tunintz. 14 Ban chitxolu scyetz yi yastzun tanen yi ketz kaRyosil, nin yi sbajxok i skawutz, sbne opon tunintz.

Salmo 49
Quibit tzaju cyakil yi eu yi ateu benen tzin wi munt. 2 Nin yi xtxolbil yi swale, itz cyetz ric nin itz cyetz yi tal prow meba. Quic na ban yi ko at kej jun nka qui. 3 Swale cobox xtxolbil scyeru yi at xe, yi at quixbel tan telen katxum tetz. 4 Chinumeku. Quibiteu inyol, na xconk echk elsawutzil wan tan lajluchaxen chiwutzu. Nchatz xomok kbetz te kulil yi inyol. 5 Quil chinxob yil tzul echk calaj tiemp tzinwutz. Ej nin quil chinxob yil choc incontr tan joylen puntil tan inloonen. Mpe nink baj chisutil quib swej. 6 Na yi e incontratz, chon kuklij cyetz chicul te yi cyetz chimebil, na na cyocsaj quib nim te yi at scyuch.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Quic ltak ko chon lkuke kacul te pwok

499
7 Poro

SALMOS49,50

quil xcye yi chimebil tan chicolpen. Na quic rmeril tan xconen pwok tan chojlen quil swutz Ryos. 8 Na quil xcye pwok tan lokchen stzajbil jun yaj. 9 Nin quil xcye pwok tan benen kon tiemp jun yaj, nka tan claxen tkab quimichil. 10 Na quic nin jun yi quik na quim, ma na tircun na kaquim len. Quic na ban yi ko itz jun yaj yi at winin tajtzakl, nka itz jun tal prow yi quic tajtzakl. Tircun na kaquim. Nin cyakil yi e yi at chimebil, chon na cyaj cyen chimebil tkab junt. 11 Mpe nink cu bi jun yaj te jalaj txotx, nketz tetz. Na yi mero tetz najbil itz yi camposant, nin chon lcyaj i-tz le jun najbilatz, tetz ben kej ben sak. 12 Poro yi mero bintzi itz: Yi quic nin jun yaj yi quik quim, na tircun skaquimok. Quic na ban mpe chin ric nink o, skaquimok len chi na chiban yi e txuc. 13 Ej nin yastzun sbajok scyej yi e yi chon kuklij chicul te chichamil. Ej nin yastzun sbajok scyej yi e yi chon kuklij chicul te chinimel. 14 Na yi na ul quimichil chiwutz yi eatz, chixomok tej chi na chixom yi e cneru te chipstor. Ma yi e balaj nak, chitxaconk scyej yil tzul skil.q Ma yi e ricatz kaynakt chiwankil tcamposant. Na yi cyetz chinajbil itz yi camposant. 15 Poro yi in wetz, tzocopon Wajcaw, yi inRyosil, tan incolchen tan qui inquimen junawes. Nin nnajen te i, tetz ben kej ben sak. 16 Qui bin chibisunu yi na quilu yi at e yi winin jalen chipuk, nin yi winin jalen chimebil. 17 Na yi eatz yi at winin chimebil, quic mu tal nink tzaj cyan yil chiquim. Mpe ik chipuk nka chimebil. 18 Mpe nink chitzatzin te chipuk te yi cobox kej yi ate tzonej wuxtxotx, quic ltak. Mpe nink cyak wunak chikej tan paj yi e ric, quic ltak scyetz yil chiquim. 19 Na tzopon jun kej yi chiquimok, nin quit quil wutz kej sbne opon tunintz. 20 Poro yi mero bintzi itz, yi quic nin jun yaj yi quik quim, ma na tircun skaquimok. Quic na ban mpe winin kakej, skaquimok len chi na chiban yi e txuc.

Salmo 50
1

Je yol yi Kataj yi witz Ryos. Na ja che baj chakol cyakil wunak yi najlche benen tzin wi munt.
Yil tzul skil na elepont yil chitzij junt tir yi e balaj.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi kaRyosil i yi mero balaj pujul xtisya yi qui na je kab twi jun

q 49:14

SALMOS50

500

Ja che baj chakol cyakil yi e yi ate telen tzin tu cyakil yi e yi ate toquen tzin tan malen cyajtzakl. 2 Chon at i le yi wiwtz Sin yi chin yuben nin. Nin chin litzun nin yi pakpuchal i. 3 Yil tzul i tan cawun nketz ewun cun tzul, ma na bajxij jun chin wutzilen kak swutz. Nin soltej i chon cunin tanen chi na ban salchcam. 4 Chul molol cyakil wunak tan cyoquen tetz stiwil yil tzoc i tan taklen caws yi tetz tanum. Chul cyakil yi e yi ate tcyaj, tu cyakil e yi ate wuxtxotx tan tilwen yi mbi sbajok te yi tetz tanum. 5 Ej nin je yol iej: Molwoke cyakil yi e yi kuklij chicul swej, yi e yi chisuknak chiyol yi chixomok swej, nin yi ja xcon chitxixwatz tetz quiwel chiyol, stzun Ryos. 6 Nin cyakil yi e yi ate tcyaj scyale, yi i yi mero balaj pujul xtisya yi qui na je kab twi jun. 7 Nchatz na tal i: Bitwok tzaj yi axwok xonl Israel, axwok intanum. Katxaje tej cyakil yi itil, na yi in wetz, in iRyosil. 8 Qui na chintzan tan talchen tzitetz, yi quic xac cyakil yi echk itxixwatz yi na ipatwok swetz, nka yi quic xak cyakil yi echk oy yi na itakwok swetz. Ban atit tircun. 9 Poro yi mero bintzi itz yi qui tajwen swetz. Qui tajwen tan injakol jun ne wac nka jun cneru tzitetz, na wetz cun cyakil txuc. 10 Wetz cyakil jilwutz txuc yi at benen tzin wi munt. Wetz cyakil smaron txuc tu yi e txuc tetz awnan. 11 Wetz cyakil jilwutz txuc yi na chixicyin tcyaj. Nchatz yi e yi na chixon wuxtxotx. 12 Yi nak waj baj jun wetz wan te yi e txucatz qui tajwen tan injakol tzitetz, na wetz cyakil yi at wuxtxotx. 13 Na pe tzun baj yi echk chibel yi wac wan yi na itoywok swetz? Nka na pe tzun baj yi chel yi echk chiw wan, yi na ibiywok tetz itxixwatz? Qui. 14 Mas balaj yi nink cxtyoinwok swetz yi in yi witz Ajcaw, swutz yil tzitak jun coloj itxixwatz. Mas balaj yi nink cxelwok cun te iyol yi isuknak swetz. 15 Nin yil cxocwok swutz il, ban tzun tzijakwok cheybil itetz swetz. Na list atinet tan icheyen, bantz itoquen tan taklen inkej, stzun Kataj bantz. 16 Poro nchatz stale i-tz scyetz yi e juchul il: Mbi xac na ital yi xomquix te incawl, nin qui na ibanwok tanen? Na na italwok yi tajwen chixom wunak te yi wetz inchusun, poro yi axwok itetz qui na cxomwok tej. 17 Chumbalaj nin axwok tanentz, poro iwutz tu, iplaj tu. Na ja cyaj cyen itilol inchusun. Nin quit na cxomwok tej.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

501
18 19

SALMOS50,51

Na ilenin axwok alkom, nin axwok aj xnaninl. Chin laj nin axwok, nin chin txumul yol nin axwok. 20 Yi axwok itetz na cu ichem tan chiyolchen yi e wunak. Nin nchatz, pe ik yi mero ititzun, na cxocwok tan xtxumlen yol tej, nin tan yolchen i. 21 Yastzun na ibanwoktz. Poro i tanen tziwutzwok, yi quil wak icaws tan cyakil yi mbi na iban. Poro nketz nicun in chi axwok itetz. Ma na jun cun, swake icaws. Chin clar cunin na chintzan tan talchen yi yolasej tzitetz. 22 Or tzitilwok, quil tzel inyol te icul. Na kol tzitilwok cyen inchusun, swake icaws. Nin cyal jun tzocopon tan icolchen. 23 Na yi e yi na cyak inkej, yastzun yi e yi na chityoin swetz. Nin yi e yi na chiban tanen incawl, yastzun yi e yi nocopon tan chicolpen, stzun Ryos bantz.

Salmo 51
Siwl Ta, elk kajabu swej. Stzajscunu yi wil tan yi banl talmau. 2 Tcyajlenu yi yab ajtzakl yi cyan wan. Xitcunu cyakil yi impaj intxokbenatz. 3 Wajcaw, na el intxum tetz yi in jun chin witz pajol cawl swutzu. Nin qui na el yi wil te incul. 4 Ja injuch wil swutzu Ta. Na ja imban yi echk taklen yi qui na peku tej. Nin ban atit yi kol taku incaws. Na yi na taku caws jun, qui na xubsiju tej. 5 Ta, na el intxum tetz yi in jun juchul il jetz yi witzlenix. Na te yi atin tzaj le wankil intxu, cyan nin yi ilcol wan. 6 Poro yi teru Ta, na tzatzinu scyej yi e yi skoj cun te cyalma. Nin ja taku katxumun tan kabnol yi echk taklen balaj. 7 Chin xansaju tan hisopor, bantz stzajen yi wil. Xtxajeu te walma nin skojaxk chi tanen nok yi chin stum nin. 8 Taku junt tir yi tzatzin swetz, na na waj yil chintzatzin, ptzun jajk chin cawsaju. 9 Quik tzocu tan xtxumlen yi wil. Stzajscunu cyakil yi impaj. 10 Wajcaw, lok xtxixpuju wajtzakl.
1
r 51:7 Yi hisopo itz jun wi xtze yi nxcon cyakun yi e judiy tan stziten chel chitxixwatz. Ex 12:22.

At rmeril kajak cuybil kapaj swutz Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS51,52
11

502

Na na waj yil jal jun acaj wajtzakl yi jicyuch tej. Quik chin jatxlenu teju. Nin quik tcyajlenu yi espritu Sant swej. 12 Ma na chajeu swetz yi enk chintzatzin junt tir, yi enk tzel intxum tetz yi ja chinclax. Chin cheyaju tan yi banl talmau. 13 Na yi wajbil itz tan inxconen tan chichuslen yi e pajol cawlu, bantz chixomen te yi teru tajbilu. 14 Ta, quit taku junt tir amal swetz tan woquen tetz biyol nak. Nin kol tzocu tan wucheyen, swake inkajsbil teru, nin tzintxole yi balajilu. 15 Wajcaw, chajeu puntil swetz tan wukol inkajsbil swutzu. Na na waj chimbitzin tan taklen keju. 16 Na na el intxum tetz yi qui na taju echk oy, nka echk txixwatz yi na kapat swutzu. List wutanen tan taklen echk oyatz teru, poro na el intxum tetz yi qui na peku tej. 17 Poro yi teru tajbilu itz yi nink kabisun tan kil, nin yil kocsaj kib juy swutzu. Na na cuyu chipaj yi e yi nternin na chibisun tan quil, nin yi na chok tan paj. 18 Wajcaw, elk kajabu te Sin yi tanumu. Tan banl talmau elk kajabu skej. Taku amal tan bnixen junt tir yi tapij soltej yi tnum Jerusaln. 19 Na ko na kabisun tan kil, jun cun stzatzinku te yi koy tu echk katxixwatz yil kapat swutzu. Tzatzinku te echk katxixwatzatz yi na kapat swutzu. Nin tzatzinku te echk ne wac yi na chiquim kan tetz koy.

Salmo 52
Eu bajxom, mbi xac na cyocsaj quibu nim tu yi echk taklen cachi yi na chibanu scyej wunak. Na yi ketz kaRyosil at mas tetz chamil swutz alchok ajcawil, nin quinin bajsben tetz yi banl talma i skej. 2 Na yi e cyeru ntin na chitzanu tan xtxumlen echk taklen cachi. Nchatz chin cyajbil ninu chaquen echk yol. Nin chin xowbil nin yi echk yol yi na el tzaj le chitziu. Chon cunin chijilonu chi tanen jun cchilu yi chin a nin wi. 3 Mas tcun na chipeku tan banlen yi echk taklen cachi, swutz yi echk taklen balaj. Nin mas balaj tcun yi lajil chiwutzu swutz yi bintzi. 4 Yi echk yol yi na chiyolu ntin na xcye tan chixiten yi e wunak, na chin laj nin eu. 5 Poro Ryos tzakon chicawsu tetz ben kej ben sak. Na chijeponu bukij tanen nin chelk cunu swutz.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Quic na tak scyetz yi e mal nak yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl

503
6

SALMOS52-54

Cyakil yi e yi chon kuklij chicul te Ryos, squile cyakil yi xtxolbilatz, nin chixobok tan. Poro chitzeenk scyej yi e mal nakatz, nin scyale: 7 Ilwoke nin, yi mbi mbajij scyej yi e mal nakatz. Yi cyetz, qui nkuke chicul te Ryos. Ma na chon nkuke chicul te yi cyetz chimebil. Nin qui na quil cyen yi juchlen il. 8 Ma in wetz, chon cun wutanen xe cal Ryos chi tanen jun wi oliw yi chumbalaj nin, na ilenin chon kuklij wetz incul te Ryos. 9 Wajcaw, ilenin swake inkajsbil teru. Nin chintyoink teru tan yi echk taklen yi ja bnix tanu swej. Nin nchatz ilenin skukek incul teju, na chumbalaj nin ilu, nin quinin bajsben tetz yi banl talmau.

Salmo 53
chiwutz yi e yab quic Ryos at. Yi eatz quic mu tal chixac. Nin yi echk taklen yi na chiban, chin xabil nin. Cyal jun yi najk pek tan banlen yi echk taklen balaj. 2 Poro yi Kataj Ryos na xmayin tzaj jalen tzin tcyaj. Na tzan i tan tilwen yi ko at jun wunak yi at tajtzakl, jun wunak yi na tzan tan xtxumlen i. 3 Poro cyal jun najk tzan tan joylen Ryos, na e cun txakxnak. Cyal jun najk pek tan banlen yi echk taklen balaj. Siquier jun. 4 Yi e mal nakatz quic mu cyajtzakl. Na na chiban winin taklen yi cachi. Nin na choc tan chibajsen yi e intanum, chi na chiban tan bajsen pam. Siquier mu tal nak cyek chi Ryos. 5 Poro tzopon jun kej yi chixobok. Mpe quick na bajij, poro yi cyetz, chichuc chixowsaje quib. Na tzocopon Ryos tan chixiten cun junawes, na tzocopon tan xiten chibakil. Chocopon tan tetz chitzelbetz wunak, na qui na pek i te cyajtzakl. 6 Chonk saj yi colol ketz yi o xonl Israel wi Sin. Nin katzatzink yil kamolxij junt tir, yi o, yi o tanum Ryos, yi elnako xit benen tzin wi munt. Tircun o, o xonl Jacow, o xonl Israel, skatzatzink yil kamolxij junt tir.
1

Chin juntlen nin cyajtzakl yi e mal nak

Salmo 54
1

Wajcaw, ilu inRyosil.

List Kataj tan kacolchen chikab kacontr

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS54,55

504

Chin coleu tan yi teru chamilu. Chin coleu tan yi teru poreru. 2 Na cu inwutz teru Ta, na ilu inRyosil. Tbiteu intzi inkul. Tbiteu yi wajbil. 3 Na ja je chimolol quib yi e wunak yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl tan oyintzi swej. Nin yi cyajbil itz tan imbiylen cun. Yi eas siquier nin najk cyek chiu. 4 Poro ilu inRyosil. At ninu tan wucheyen. Nin quil taku amal scyetz tan imbiylen cun. 5 Nin stkeu chicaws yi eatz. Nin e ten chibaj tcul yi echk taklen yi ja baj chitxumul swej. Wajcaw, che xit cunu yi e incontratz, na ban kuke incul teju yi list atitu tan wucheyen. 6 Ej nin ko yatz, swake intxixwatz teru. Nin swake keju, na chumbalaj nin ilu. 7 Na ja chinclax tanu tkab cyakil yi echk sotzaj culal. Nin ja chel cun cyakil incontr tanu swutz.

Salmo 55
Ilu inRyosil, tbiteu yi intzi inkul. Quik tew tibu tzinwutz. 2 Tbiteu bin cobox tal inyol. Nin stzaweu yi wajbil. Na na cu inwutz teru, tan paj yi chin bisbil nin atin cunt. 3 Na na chinxob yi na wit yi na chichin yi e incontr wutz incoc. Na chitzan tan inxowsen. 4 Yi walma na chucne tan xowl. Pyor yi na wit yi chinquimok cyan. 5 Chin xowbil nin wutanen chikab incontr. Winin na chinlucne tan paj. 6 At na ban cunt na intxum, yi chumbalaj nin klo, yi atk inxicy chi tanen jun plom, tan welen ojk chiwutz yi e incontratz, bantz inclaxen. 7 Ban klo nel ojk chiwutz. Nin chimben joylaj tan joylen jun amal tan wujewen tul. Ban chimben tul echk amal tzinunin tu, bantz cyal chinxuxin. 8 Swewe wib swutz yi tojkbil yi cyekek. Nin tzincole klo wib, tkab alchok echk taklenil. 9 Poro Ta, xitcunu yi cyajtzakl yi e incontratz. Suk cunu chiyol, na jaltnin xtxumlen echk ilcol cyan. 10 Quic jun ban chixol, na e len cun juchul il. Na cyakil kej, nin cyakil akbal, na chixon tnum tan juchlen quil. E len cun biyol nak. E len cun aj oyintziinl.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Na cu intzi swutz Ryos tan paj yi xow yi atin cunt

505
11 12

SALMOS55,56

Ntin na choc tan kasublen, nin tan kabiylen. Poro nketz jun awer nak yi wetz incontr, yi na tzan tan inxuxen. Nin nketz jun yi mero na chich cul swej, nka yi mero wetz incontr, yi na tzan tan joylen puntil tan inloonen. Na i-k jun mero incontratz, ban klo lwew wib swutz. 13 Ma na itz a, yi junit o tzawuch, yi kamiw kib tzawuch, yi nternin na kel na koc tzawuch. 14 Nchatz, junit nxkak tzawuch tan culajen Ryos le templo. Mero kamiw kib tzawuch. 15 Poro na klo waj yi enk chiquim e incontratz. Na waj yi nink chisotz tircun. Na e len cun juchul il. Jaltnin juchlen il na chitxum. 16 Ma in wetz copon inwutz tetz inRyosil, nin jun cun chinclaxok tan. 17 Skejl nin lakbal copon inwutz tetz. Nokok swutz i. Nin jun cun tzelepon kajab swej. 18 Nin kol chimben tan oyintzi, i tzocopon tan incolchen tan qui inquimen. Mpe jun coloj cunk incontr, quil tak i amal tan inquimen. 19 Yi wetz inRyosilatz, ilenin na tbit intzi inkul, na itz i tetz ben kej ben sak. Stake chicaws yi e incontr, na yi e incontratz, qui na chitxixpuj cyajtzakl, nin qui na cyek chi Ryos. 20 Na na choc tan chibiylen yi mero cyamiw. Nin qui na chibisun tan paj. 21 Nin yi na chijilon yi e wunakatz, chumbalaj yol na xcon cyan. Poro apart chitxumun, na yi na xcon echk putzpuj yol cyan, itz tan chisublen tu wunak. Na yi cyetz chitxumun, tu chiyol, chin xowbil nin. Na nicun chiyol tu jun spar yi na kaloon tan. 22 Mas balaj kake cyen tircun yi bis okl yi na ul skawutz tkab Ryos, na list i tan kaquiwsen. Nin quil tak i amal scyetz yi e yi na cyek chi i, tan chicyajen cyen junawes tul il. 23 Poro Ta, na el intxum tetz yi e subul nak, scyuch yi e biyol nak. Quil ben kon mas chitiemp, ma na chimukxok chan cyetz tcamposant. Poro yi in wetz, ilenin skukek incul teju.

Salmo 56
Wajcaw, elk kajabu swej. Na winin e yi na chitzan tan joylen puntil yi enk tan inloonen junawes. Skejl nin lakbal na chitzan tan inxuxen. 2 Quic nin jun tkuj yi quik na choc tan joylen puntil tan inloonen. Ej nin jun coloj cun e, yi na chich chicul swej. 3 Poro Wajcaw, yi na chinxob, chon na kuke incul teju. 4 Chon kuklij wetz incul te Kataj Ryos, nin na wak inkajsbil tetz, tan cyakil yi echk taklen balaj yi sukint tan swetz.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Chon kuklij incul te Ryos nin na wak kej yi yol i

SALMOS56,57

506

Qui tzun chinxob tetz alchok taklenil yi na chitzan wunak tan xtxumlen swej, na xomij i swej. 5 Cyakil nin kej, txixpun cunin inyol cyan, na yi cyajbil itz yi enk nel cun swutz. 6 Nternin na chitzan tan joylen puntil tan imbiylen. Xomche cyen tu tan inquicylen, yi na na naj nint. Na yi cyajbil itz tan inquimen cyan. 7 Wajcaw, ikaj chiclaxk tzunk yi e juchul ilatz tanu? Chichok quen bin culu scyej. Che xitcunu. 8 Wajcaw, sak swutzu, yi jatna tir yi nnel ojk tan incolol wib chiwutz yi e incontratz. Jat lo tir yi ja nok tan paj yi e incontr. Poro nachij tanu, na na cu tanu swutz yi teru liwru. 9 Poro na el intxum tetz, yi kol xomu swej, chelepon ojk yi e incontr. Na yi na injak cheybil wetz teru, na chel ojk tzinwutz, na jun cun xomij wiu swej. 10 Poro chon kuklij incul te Wajcaw. Nin na wak kej yi yol i yi tzibant cyen. 11 Chon kuklij wetz incul te Kataj Ryos. Nin na wak inkajsbil tetz i, tan cyakil yi echk taklen balaj yi sukint tan swetz. Qui tzun chinxob tetz alchok taklenil yi na chitzan wunak tan xtxumlen swej, na xomij i tan inquicylen. 12 Nelepon cun te yi minsuk teru. Nin tzatzin cun tzimban tanen. 13 Na ja chinclax tkab quimichil tanu. Nin qui ntaku amal tan incwen junawes, bantz inxomen te tajbilu. Na ilu akol wajtzakl, ilu intxekbil tanen.

Salmo 57
Wajcaw, ilu inRyosil, elk kajabu swej. Elk tokl culu swej, na chon na cu inwutz teru tan toquenu tan incolchen. Noken tzak xicyu. Chin coleu jalen yil tzicy echk taklen yi na tzan tan inxuxen. 2 Copon inwutz teru na ilu inRyosil. Na na el intxum tetz yi at winin keju, nin jun cun tzocoponu tan wucheyen. 3 Nin tan tu banl talmau tzul cheybil wetz tzin tcyaj. Nin chinclaxok chikab yi e incontr yi nternin na chitzan tan joylen puntil tan inquimen. 4 Wajcaw, txant tan inloonen cyakun incontr. Na ja wit chincu wuxtxotx. Atin chixol e incontr yi chin xowbil nin e.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Jaklen cheybil ketz tetz Ryos

507

SALMOS57,58

Na nicun e tu balum yi na baj wunak cyan. Na yi e cyetz, na chixcye tan chibiylen wunak. Na yi cye, i cun lans tu flech. Nin yi chitzi, i cun chin spar yi juyuch wi. 5 Ma jalu ilu inRyosil, at winin poreru, at winin keju. Na yi ilu teru, ilu na cawunu tibaj cyakil yi echk taklen yi at benen tzin wi munt, nin yi at tzin tcyaj. 6 Yi e incontr, ja choc tan joylen puntil yi enk tan inloonen. Ja choc tan inxowsen. Nin ja choc tan banlen echk tramp swej, poro e ten nchicu tcul. 7 Ma yi in wetz, list wutanen tan taklen inkajsbil teru Ta. List tanen walma tan taklen keju. 8 Jalchan cunin tzelepon inwatl tan taklen inkajsbil teru Ta. Tetz cun walma swake inkajsbil teru. Xconk echk kbetz wan tan taklen keju. Yi ntaxk jeul kej xconk arpa tu salterio wan tan taklen keju. 9 chiwutz cun cyakil jilwutz wunak, chimbitzink tan taklen inkajsbil teru. Quic na ban alchok amalil. 10 Na chin wutzilen nin yi banl talmau swej, na na jepon cun jalen tzin tcyaj, nin na xcye tan joplen cyakil yi tcyaj. 11 Ma jalu ilu inRyosil, at winin poreru, at winin keju. Na yi ilu teru, ilu na cawunu tibaj cyakil yi echk taklen yi at benen tzin wi munt, nin yi at tzin tcyaj.

Salmo 58
I bin jalu eu pujul xtisya, na pe chicawunu skilcunin? Qui pe na je chikabu twi jun? 2 Poro yi mero bintzi na je chikabu chiwi jujun. Chon na xom chiwiu te yi echk ajtzakl cachi. Nin mas tcun na jal oyintzi skaxol tan paj. 3 Yi e mal nak, e nin mal nak cyeratz te yi ntaxk chitzij. E cun laj jetz yi quitzlenix. Nin yatz quitanen cyeru-tz. 4 Chin xowbil nin eu, na nicun eu chi jun lubaj yi cyan wenen tan. Na na chilam cunu chichinu yi na koc tan yol scyeru. 5 Nicun eu chi lubaj yi quic chichin, yi qui na quibit echk son yi na oc chiwutz tan chimoxen. 6 Ma jalu Wajcaw, che xit cunu yi e mal nakatz. Na nicun e tu jun len. Kuchlenu yi cye. Chelk cun tanu swutz. 7 Chonk chiban tanu chi na ban a yi jalcun na skej tul jun tziwun. Nka chi na ban xtze yi na skej tan kej. 8 Chelk cun tanu swutz.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Jaklen chicaws yi e mal nak

SALMOS58,59

508

Chonk chiban chi na ban jun kop yi na quim yi na baj yi taal stzi. Nka chi na ban jun ni, yi na cye cyen tu yi ntaxk jepon xawlil. 9 Oken chikakl tanu chi na ban txix. Che bukenu chi na ulij echk xtze yi quic xac. 10 Ma cyakil yi e balaj, chitzatzink cyeratz, yil quil yil chel cun yi e mal nakatz swutz. Nin chixonk tul chichel, tan chajlen yi quic chixac yi e mal nakatz. 11 Kalenatz tzun cyal: Bintzinin, ban mban yi nkuke kacul te Ryos. Na i yi witz ajcaw yi na cawun benen tzin wi munt.

Salmo 59
Wajcaw, ilu inRyosil. Chin coleu chikab incontr. Chin coleu chikab yi e yi na chitzan tan xtxumlen tan inquimsen. 2 Chin coleu chikab yi e mal nak. Nin chin coleu chikab yi e biyol nak. 3 Elk bin kajabu swej Ta, na at winin e yi chin cham nin e, yi na chitzan tan joylen puntil tan imbiylen. Wech na quic wetz wil. 4 Wajcaw, tzinwutz wetz cyal cunin na impajwit cawlu. Nin cyal na injuchwit wil swutzu. Poro yi e incontr nternin na chitzan tan joylen puntil tan welen cun swutz. Elk bin kajabu swej. Sajku tan wucheyen. 5 Na yi ilu teru, ilu kaRyosil yi cyal jun na xcye quen tej. Ilu kaRyosil yi o xonl Israel. Che cawse binu yi e juchul ilatz. Quik tzel kajabu scyej yi tak subul nakatz. 6 Na yi na chul tzonej lakbal, nicun na chiban chi na chiban txi tan wojon lakbal. Nin na baj chisutil te katnumil. 7 Ej nin te yi na chojkel, na swokin chitzi nin nternin na chixcyaklin. Ej nin na cyaltz: Cyal na bitan kayol, chech. 8 Poro yi ilu Ta, na tilu, nin na tbitu, cyakil yi mbi na chiban yi e mal nakatz. Nin tzeen tu na banu scyej. 9 Nin chon kuklij incul teju, na yi ilu teru, ilu inRyosil. Nin list atitu tan wucheyen, nin tan incolchen. 10 Na tan tu banl talmau, tzulu tan wucheyen. Nin chajeu swetz, yi en cun che tuleju yi e incontr yil chiloon. 11 Quik tzel kajabu scyej, bantz quilol yi e intanum, nin quil tzel te chicul yi mbi sbajok scyej. Che xit cunu tan yi teru poreru, bantz cyoquen juy jak cawlu.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi Kataj i colol ketz chikab kacontr

509
12

SALMOS59,60

Na jun cun, ilu yi colol ketz. Na yi eatz, chin juchul il nin e, na quic nin ban te chijilon. E ten nink chibaj tcul yi chinimel. Ej nin e tenk chibaj tul chiyol yi na cyal sketz. 13 Chelk cun tanu swutz. Sajk colpuj wiu scyej. Che sotzaj cunu junawes, bantz telen chitxum tetz yi ilu yi witz Ajcaw, nin ilu na cawunu scyej e xonl Jacow, nin scyej cyakil wunak benen tzin. 14-15 Yi e wunakatz, nicun e chi quitanen txi, na na chul cwen kej tnum tan joylen chiwa. Poro ko qui na noj chicul, tu na chojkel tunintz nin na chok tan wej. 16 Poro yi in wetz Ta, swake inkajsbil teru cyakil jalchan. Nin chin inwi nin sbne tan xtxolen yi banl talmau. Na ilu yi colol wetz. Ej nin list atitu tan wucheyen yi na ul sotzaj culal tzinwutz. 17 Chastzun te swake inkajsbil teru ilu Wajcaw, na ntin ilu, atu tan wucheyen, nin winin na peku swej.

Salmo 60
Ilu kaRyosil, mbi tzuntz nko cyaj cyen tilolu? Mbi xac na taku bis sketz? Na ja saj colpuj wiu skej. Ta ko cheyaju, taku junt tir kawalor. 2 Na tan yi teru poreru, ja chucan yi wuxtxotx nin ja aj pax. Poro mas balaj yil sban cunu junt tir, chi yi tanen nin, na winin loonen mas. 3 Nchatz ja taku amal tan tulen echk taklen, yi chin xowbil nin swutz yi tanumu. Ja taku jun kacaws yi chin xowbil nin. 4 Poro yi o ketz yi chon kuklij kacul teju, ja je jun techl tanu tan koponen kale atit yi jun techlatz, bantz kaclaxen tkab yi echk oyintzi. 5 Ko cheyaju bin Ta. Tbiteu yi na cu kawutz teru. Sajku tan kucheyen, nin ko coleu, na na peku skej. 6 Na je bin yoluej: Tetz cun walma yil noc tan jatxlen cun yi amal Siquem. Nchatz wulej yi kajlaj Sucot. 7 Nchatz, wetz cun cyakil yi amal cwent Galaad tu Manass, na wetz cun cyakil yi echk amalatz. Nchatz yi amal cwent Efran, nicun chi yatzk jun casco tan colchen inwi. Ma yi amal cwent yi e aj Jud, nicun chi yatzk jun txamij yi at tinkab. 8 Ma yi chiamal yi e aj Moab, yastzun yi amal kale na chintxajonet, kale na intxajwit inkab.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Ko cheyaju chikab kacontr

SALMOS60-62

510

Ma yi chiamal yi e aj Edom, colbil tu inxajab teratz. Ej nin chinchink tan yi tzatzin yi atin cunt, yil chinxcye scyej yi e filistey, chiju banak. 9 Ma jalu Wajcaw, na lnoponsan le yi tnum yi at quixbel tan kaxcyewen tej? Na scyetz jun yi sbajxok tzinwutz tan woponen tan oyintzi le amal Edom? 10 Nketz pe ilu Ta? Poro ja ko cyaj tilolu. Quit na xomu skej yi na kel tan oyintzi. 11 Poro Ta, qui pe tzel kajabu skej. Ko cheyaju chikab yi e kacontr. Na yi o ketz quic nin ketz kaxac. 12 Poro kol xomu skej, jun cun skaxcyek te yi kacontr. Na ilu tzocoponu tan chixiten cun, chicyakil.

Salmo 61
Ilu inRyosil, tbiteu yi intzi inkul, na na chintxayne swutzu. Stzaweju yi inoracin. 2 Chin joylaj nin atinet poro na cu inwutz teru, na txant tan welen cun swutz. Bneu pawor swetz, chin coleu. Chin jeken tanu tibaj jun chin wutzilen cub bantz inclaxen. 3 Na ilu yi colol wetz. Nin nicun ilu tu jun chin wutzilen torre,s kale tzincolwit wib chikab yi e incontr. 4 Na waj natij xe yi teru calu cyakil kej tan incolol wib teju. 5 Wajcaw, jun cun ja tbitu cyakil yi mbi minsuk teru. Nin ja wit taku yi echk oy swetz, yi sukint tanu scyetz cyakil yi e yi na chixom te yi teru tajbilu, nin yi na cyek chiu. 6 Ta, taku amal tetz yi reyt , yi witz ajcaw, tan cawunen. Nink ben kon yi tiemp tanu tan cawunen mas. 7 Nin yil cawun, nink xom te yi teru tajbilu, nin tzatzin cunk lcawun. Quicyleju tan yi banl talmau yi ban kuke kacul tej. 8 Ko yatz sbanu Ta, swake tzun inkajsbil teru cyakil tiemp. Nin nchatz cyakil nin kej, tzimbne tanen cyakil yi inyol, yi minsuk teru.
1

At Ryos tan kacolchen

Salmo 62
1

Ntin cun te Ryos na jalet tzatzin paz wan, na i yi colol wetz.

Ntin cun Ryos colol ketz

s 61:3 Yi yol torre tzonej, na jop jun cal yi nim wutz tkan, yi nxcon cyakun wunak tan chicolol quib chikab chicontr. t 61:6 Na yolbej tib rey Luwiy stibil tib tzonej.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

511
2

SALMOS62,63

Ntin cun i cheyal wetz, na list i tan incolchen. Chastzun te kuklij incul yi quil chinloon, na i yi colol wetz. 3 Ma axwok itetz yi axwok incontr, tona cxoc tan imbiylen? Tona chincu itan? Na yi itajbil, itz tan incwen junawes, chi na cu woc jun tapij, nka chi tanen jun pem yi na cu chuk. 4 Na yi mero itajbil itz tan welen cun swutz. Nin na baj itxumul echk taklen swej yi itz lajil tu. Na itakwok inkej tanen, poro iwutz tu, iplaj tu. Poro te italma nternin na chich icul swej. 5 Ntin cun te Ryos na jalet tzatzin paz wan, na i yi colol wetz. 6 Ntin cun i cheyal wetz, na list i tan incolchen. Chastzun te kuklij incul, yi quil chinloon, na i yi colol wetz. 7 Ntin cun Ryos tzocopon tan incolchen bantz qui telen inkej. Na i yi amal yi ban tzincolwib tul, bantz qui inloonen. Na i yi colol wetz, nin yi quicylom wetz. 8 Eu intanum kukek bin chiculu te Ryos. Cuk chiwutzu tetz. Ilenin chijakeu cheybil cyeru tetz, na i yi colol ketz. 9 Na jun yaj, quic nin mu tal xac swutz Ryos. Quic na ban yi ko itz jun prow meba nka jun ric, na yi nink tzoc chimalen, quil chimalan na quic cyalil. Quic mu jatxbil chixol yi e ric tu yi e meba na quic mu tal chixac. 10 Chastzun te quic ltak kol jal oyintzi skaxol, tan tu yi kamebil, nka kol kamaj kib tej. Poro kol jal mu kamebil, ban tcun quil kocsaj kib nim tuch, nin quil kuke kacul tej, na sotzok teratz.u 11 Ma na je talnak Ryosej, nin alaix tir tal i: Quic jun echk taklen yi quik chinxcye tej. 12 Yi kaRyosil winin banl talma i. Na na tak i kabanl nka kacaws. Xomcyen tu te yi mbi na kaban.

Salmo 63
Wajcaw, ilu inRyosil, nternin na joyonu swetz. Chastzun te chin jalchan cunin na noc tan joylenu. Na nternin na quim walma tan saktzi tanen, na na chimbisun tan yi sotzaj culal yi atin cunt. Chon wutanen chi tanen jalaj txotx, yi chin skej nin, kale quiclet a. 2 Poro yi wetz wajbil itz yil nopon xe calu, tan wilol yi poreru nin yi keju.
1
u 62:10

Ntin cun Ryos na akon tzatzin sketz

1Ti 6:17-19.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS63,64
3

512

Na yi banl talmau swibaj, itz mas balaj swutz yi ankin tetz tzonej wuxtxotx. Chastzun te swake inkajsbil teru. 4 Swake keju te yi cobox kej yi atin tzonej wuxtxotx. Ntin swutzu jepon wukol inkab tan taklen keju. 5 Na ko tetz cun walma yil tzinjoyu, chintzatzink. Chintzatzink, chi jun yaj yi na noj cul, yi na wan te jun chumbalaj waan. Swake tzun inkajsbil teru tetz cun walma. 6 Wajcaw, te yi coylchin wi insoc na ul txakxuju tincul. Na na noc tan xtxumlen cyakil yi banl talmau. 7 Na ntin cun ilu cheyl wetz. Nin nternin na chintzatzin, na atu tan inquicylen, na atin tzak yi xicyu tanen. 8 Ej nin junawes wakont wib tkabu, nin chinun chin tanu. 9 Ma yi e incontr yi na cyaj yil chinquim, e ten chiquimok, nin nchiben cyetz xetze chixol alma. 10 chiquimok tan spar, nin yi chiwankil sbajk cyakun txuc. 11 Poro yi kareyil stzatzink teratz tkab Ryos. Ej nin cyakil wunak yi xomij chiwi tej, scyake chikajsbil tetz i. Poro yi e yi chitzi tu na cyal yi xomij chiwi tej, smakxok chitzi cyeratz.

Salmo 64
Ilu inRyosil tbiteu yi na chinxochon teru. Chin coleu chikab yi e incontr. 2 Chin tew cunu chikab yi e mal nak, yi ja oc chitxumun tan imbiylen. Chin coleu chikab yi e mal nakatz, yi na cyaj choc tan inxiten. 3 Na cyakil yi echk yol yi na eltzaj le chitzi, chin xowbil nin. Nicun tu jun flech yi cyan wenen tan. 4 Nin yi e wunakatz, ewun cun na choc tan kaxiten yi o yi quic quil. Qui na el chikajab skej, na ewun cun na chijoy puntil tan kapotzen. 5 Na chinimsaj quib tan banlen mal tetz junt. Na bnix echk tramp cyan tan chicwen yi tal prow tul. Nin na cyaltz yi cyal na tzan tan chixmayen, nin yi cyal tzakon chicaws tej. 6 Poro na el te chicul yi at jun yi na tzan tan chixmayen, nin tan tbiten yi mbi i ilatz yi na chitzan tan banlen. Na quic jun echk taklen yi na icy le chicul, yi quik na til Ryos. 7 Chastzun te, Ryos tzakonk chicaws yi eatz, nin quinin tzicy scyetz yil chiloon tan. 8 Ej nin e ten chibaj tcul yi chiyol. Nin cyakil wunak chitzeenk scyej. 9 Kalenas tzun choc cyakil wunak tan taklen kej Ryos. Ej nin chitxole yi mbi cun mban i, na tzelepon chitxum tetz yi chamil i.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Xochon tetz Ryos

513
10

SALMOS64-66

Poro cyakil yi o ketz yi skoj cun te kalma, yi o yi jicyuch te kajtzakl, skatzatzink, na na kajak cheybil ketz tetz Ryos.

Salmo 65
Ilu kaRyosil yi atu xe yi najbilu wi Sin, teru cyakil yi kajsbil, na winin keju. Chastzun te tajwen kel cun te yi kayol yi na kasuk teru. 2 Na na tbitu yi kayol yi na kajilon teru. Ej nin cyakil wunak benen tzin, na chul swutzu tan taklen keju. 3 Yi kayapl, na xcye tan kapitlen nin tul il, poro ilenin list atitu tan cuylen kapaj. 4 Ban cyeri yi e yi txaijchet tanu, na yi eatz chatok teju le teru najbilu. Tak tzaju banlu skibaj yi na kamol cun kib xe calu, yi calu yi winin xanil. 5 Ilu kaRyosil, ilu colpinl ketz, na chaju yi banlu sketz, tan yi echk taklen balaj yi na banu. Cyakil wunak benen tzin, mpe ik yi e yi najlche jalaj icyen mar, chon kuklij chicul teju. 6 Kake kakajsbil teru, na tan yi teru poreru at yi echk wiwtz, na ilu bnol tetz tan yi teru poreru. 7 Ej nin ban na xcyeu tan maklen yi pakbil mar, nin tan chimaklen yi e wunak yi na chimol cun quib tan oyintzi. 8 Chastzun te yi na quibit cyakil wunak benen tzin, yi echk milawr yi na bnix tanu, na chilucne tan xow. Nchatz at wunak toquen tzin, nin telen tzin, yi na chichin tan yi tzatzin yi ate cunt, yi na quil yi echk milawr yi na bnix tanu. 9 Ilu kajanl tetz cyakil yi munt, na ilu na akon tetz abal tibaj, bantz tkol balaj ujul. Na jal a tulak echk siwun tanu, bantz jalen balaj cosech. Yastzun na tuleju echk cojbil. 10 Na tacsaju yi wuxtxotx, na cu num yi echk xan, chin pam nin na ban, nintzun na je ul chit yi echk ujul tanu. 11 Tul yi jun yobatz at banlu tibaj katxotx, na na cu abal tanu, nin na taku balaj cosech. 12 Na yi echk amal yi tzinunin tu ja txaxan. Na ja jal balaj xtze wiak echk juwtz tanu. 13 Chastzun te winin echk cner na chiwan swutzak echk amalatz. Na jal balaj triw swutz echk cojbil. Tircun jilwutz xtze tu ujul na tzatzin.
1

Kake kakajsbil tetz Ryos na at tetz kej

Salmo 66
1

Cyakil eu yi ateu benen tzin wi munt, cyakeu chikajsbilu tetz kaRyosil.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Chumbalaj nin cyakil yi na bnix tan Kataj Ryos

SALMOS66
2

514

Tetz cun cyalmau yil cyaku. Chibitziju balaj bitz swutz i. Cyakeu chikajsbilu tetz. 3 Cyaleu tetz Kataj yi xtxolbilej: Ta, cyakil yi na bnix tanu, chumbalaj nin. Cyakil yi e contru na chisaj colpuj tan yi poreru. 4 Cyakil wunak benen tzin wi munt scyake keju. Nin chocopon tan culajen yi biu, na scyake chikajsbil teru. 5 Ma jalu quibit tzaju yi echk taklen balaj yi mbnix tan Ryos skaxol yi o wunak. 6 Na ja cu jatxol yi mar yi quicyen tzaj yi e kamam kate tcul. Nchatz tulejnak yi tzanla yi na biaj Jordn. Ej nin skejenlen quicyen tzaj yi kamam kate. Chastzun te kake kej Kataj. 7 Kake kej Kataj na na cawun benen tzin, nin scawunk sbne opon tunintz. Nin na til yi na choc yi e mal nak tan xtxumlen contrin te i, poro qui na tak i amal scyetz. 8 Cyakil eu wunak yi ateu benen tzin, cyakeu chikajsbilu tetz. Chin chiwi ninu chibneu tan bitz swutz i. 9 Na tan i itz o jalu, na quinin tak i amal sketz tan kaloonen. 10 Ma jalu Ta, ilenin na ocu tan kapilen chi na bajij te jun pi sakal yi na oc pilen tkak. 11 Ja taku amal tan kacwen le tramp. Nin ja taku amal tan jen jun kektz tanen, yi chin al nin. 12 Ej nin ja taku amal tan chixonen wunak squibaj. Ja taku amal tan koquen jak chicawl yi e kacontr. Tan yi xtxolbilatzej, nicun chi yi jajk koc tkak nin jajk kacu xe a tanu. Poro tyotu teru yi itz o jalu, na ilenin na el kajabu skej. 13 Ma jalu nchimben le templo, nin tzimpate intxixwatz teru. Yastzun swulej, tan welen cun te yi inyol yi insuknak teru. 14 Na insuknak inyol teru te yi atin tul sotzaj culal. 15 Tzimpate intxixwatz swutzu. Swake balaj tor tu echk balaj chiw teru. Nchatz swake echk cneru. Swake tircun teru tan taklen keju. 16 I bin jalu, cyakil eu yi na cyeku chi Ryos, quibitzaju cobox inyol, na swale scyeru yi mbi mban Ryos swej wetz. 17 Ja cu inwutz tetz, nin ja tbit i intzi inkul. Chastzun te wakol inkajsbil tetz i. 18 Yi atk echk yab ajtzakl le intxumun, qui tzun klo ntbit i yi intzi inkul. 19 Poro ja tbit i cyakil yi minjak tetz tul inoracin. 20 Ntyo bin tetz Kataj Ryos yi ja tbit yi intzi inkul, na quinin cabej cul yi ntak yi banl talma swibaj.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

515

SALMOS67,68

Salmo 67
Ta, elk kajabu skej. Nin tak tzaju yi banlu skibaj. Lok tzatzinu skej, 2 bantz telen chitxum cyakil wunak benen tzin wi munt, yi at banl talmau skibaj, nin yi ilu colol ketz. 3 Ta, lok cyak cyakil wunak chikajsbil teru. Lok cyak chikajsbil tan taklen keju. 4 Lok chitzatzin cyakil wunak benen tzin, na na cawunu squibaj. Na ilu xicyol tetz cyakil nacin. Nin puntil cun na cawunu. 5 Ta, lok cyak cyakil wunak chikajsbil teru. Lok cyak chikajsbil tan taklen keju. 6 Yi cojbil, ja wit tak balaj cosech, na ja taku yi banlu skibaj, na ilu kaRyosil. 7 Ilu kaRyosil, tak tzaju yi banlu skibaj, bantz cyakol cyakil wunak yi keju.
1

Tajwen cyak cyakil wunak chikajsbil tetz Kataj

Salmo 68
Yi na xetij Kataj tan oyintzi na chel ojk yi e contr i swutz. Nchatz na chiban yi e yi na chich chicul tej. 2 Ej nin yi e contratz, chon cunin na chiban chi na ban sib yi na ben tan cyekek, nka chi na ban mu xcab yi na oc tkak, na yi e juchul ilatz, quic mu chixac swutz Ryos. 3 Poro yi e balaj, chitzatzink cyeratz. Nin chitzitpunk tan yi tzatzin yi ate cunt. 4 Chastzun te kake kakajsbil tetz Ryos. Kabitzij balaj bitz tetz i, na yi i tetz chon na xon tibaj sbak. Katzatzink bin tkab Kataj. Katzatzink tan taklen kej i. 5 Chon najlij yi ketz kaRyosil xe tetz cal, yi winin xanil. Ej nin i yi chitaj yi e meba yi quic chitaj. Nin nchatz i cheyl cyetz yi e xmalcan. 6 Nchatz yi e, yi chichuc ate, na tak i amal scyetz tan chinajewen scyuch jun najal. Ej nin na oc i tan chicolpen yi e pres, nin na jal tzatzin scyetz. Poro yi e mal wunak, chon chatok cyeratz le echk amal tzinunin tu. 7 Kataj, yi bajxenu chiwutz yi e tanumu, yi cyelen tzaj Egipto nin yi chixonen le amal tzinunin tu, 8 ja chucan yi wuxtxotx swutzu, nin ja saj jun chin wutzilen abal tanu. Ej nin yi wiwtz Sina, ja chucan swutzu. Ja chucan tan yi teru poreru, yi ilu kaRyosil yi o xonl Israel.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi na oc Kataj tan oyintzi na xcye i te cyakil

SALMOS68
9

516

Ja saj winin abal tanu, tan tacsen yi echk amal skajwutz, nin ja ult yos tuch. 10 Ej nin yi e teru tanumu, chon chicyajen cyentz le echk amalatz. Nin tan yi teru poreru, ja taku yi tajwen scyetz. 11 KaRyosil ncawun. Nin ja katxacon. Ej nin winin xnan e ul tan talchen stziblal. Nin je chiyolej: 12 Ja chel ojk cyakil kacontr. Ja chel ojk chibajxom tuml yi cyetz chisanlar, chech yi e xnanatz ban. Nin cyakil yi e xnan yi ate cyentz, e octz tan jatxlen cun yi echk taklen yi nchicambaj yi e sanlar scyej yi chicontr. 13 Yi axwok itetz ja itew itib tulak echk picy, nin chin tzil nin axwok mban. Ma jalu apart itanenwok, na nicun axwok jalu chi tanen jun plom yi na litzun yi xicy tan sakal tu balaj oro. 14 Na yi toquen Kataj, yi na xcye te cyakil, tan chixiten chiryosil icontratz, e el xit, chi na el num yi kab chew wiwtz Salmn. 15 Chin wutz tkan nin yi echk wiwtz cwent Basn. Nin chin txicl nin tanen. 16 Mbi xac na chich icul te yi wiwtz kale najlet Kataj. Na chon snajank i wi jun wiwtzatz tetz ben kej ben sak. 17 Jat lo milln caret tetz oyintzi at tu kaRyosil, nin xomche tej, yi sajen le wiwtz Sina tan tulen xe tetz cal. 18 Ej nin yi tajen tcyaj, e aj tcyal winin e yi ate pres. Ej nin yi ntaxk aj, ja cyak wunak echk oy tetz. Nin nchatz yi e mal nak, e oc jak cawl i. 19 Ntyo tetz Kataj, yi cyakil nin kej list i tan teken nin yi kektz tanen, na i yi colol ketz. 20 Na yi ketz Kataj, itz jun Ryos yi ban na kaclax tan, nin yi list tan kacolchen tkab quimichil. 21 Tzocopon Ryos tan cabsen chiwi yi e tetz contr, yi e yi chinchuj e tan juchlen quil. 22 Je yol Katajej: Cxpakxokwok wan, pe tzun chonk atixwok le amal Basn. Cxpakxokwok wan, mpe chonk atixwok xe mar. 23 Cxonkwok tul chichel yi e icontr. Nin sbajk chichel cyakun itxi. 24 Ilu kaRyosil, ilu kaReyil, winin procesin na bajij xe calu tan taklen keju. 25 Na ilenin na chicham quib cyakil wunak tan taklen keju. Bajxche yi e aj bitz chiwutz. Ma yi e aj kbetzum xomche wutz chicoc. Ej nin nicyal, xomche cobox xun, yi na chitzan len tan tocsen echk pandereta. 26 Kake bin kakajsbil tetz Kataj yi kaRyosil. Na cyakil yi o, yi o xonl Israel, ja kamol kib tan taklen kej i. 27 Ej nin chixol cyakil yi e wunakatz, bajxij Benjamn yi chip Jacow. Nchatz xomij Jud, tu cobox tetz bajxom.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

517
28

SALMOS68,69

Nchatz xomche Zabuln tu Neftal. Ilu kaRyosil, chajeu yi poreru sketz. Yi poreru yi chajnaku sketz sajlen tunintz. 29 Cawunk tzaju le calu yi at Jerusaln, yi calu kale na choponet e rey tan toyen echk oy swutzu. 30 Makeu chiwutz yi e aj Egipto, na i cun cyuch yi jun chin txuc yi at xe a. Nchatz makeu chiwutz yi e mas tnum, na nicun e tu jun coloj smaron wac. Na yi eatz, tan tu yi kant tzaj nin na cyaj, ja choc tan telsen chikej yi mas tnum. Poro Ta, takeu chicaws, na yi e cyetz, ntin oyintzi na chitxum. 31 Chul winin bajxom nin ajcaw jalen Egipto. Nchatz chul jalen Etiopa. Chul len, nin jepon chikab tan taklen keju. 32 Eu ajcaw tetz tnum, cyaku chikajsbilu tetz Kataj. Cyakeu chikajsbilu tetz Kataj. 33 Cyakeu kej yi junatz yi na xon tcyaj, yi tcyaj, yi at nintz sajlen tunintz. Kubite yi na jilon i, na chin wi nin i tan yol. 34 Kake bin kej Kataj na at tetz porer. Nin chin mam nin yi banl talma i skibaj yi o xonl Israel. Nin yi banl i, icynak cun swutz yi tcyaj. 35 Chin xowbil nin i sbne, yil cuul te tetz cal, yi chin xan nin. Na i tzakonk kachamil tu kawalor yi o tetz tanum, yi o xonl Israel. Kake bin kakajsbil tetz.

Salmo 69
Wajcaw, yi ilu inRyosil, chin colpel tzaju na txant tan imbekxen. Na txant tan imbenen mulkuj xe jun a. Txant tan imbenen mulkuj tul snep. Cyal na cwet wukan. Ja wit chincopon jalen xe a cun. Ja wit chimben tan tojkbil a. 3 Elk bin kajabu swej Wajcaw, na nternin soyt inkul tan sich, tan jaklen cheybil wetz teru. Nin ja kexij inwutz tan xmayen ko at tulbilu tan incolpen. 4 Na winin chijalen yi e yi na chich chicul swej. Mas tcun cyajlal swutz yi xiil inwi. Tunin na chich tu chicul swej. Wech na quic wetz wil. Nchatz na chitzan tan jaklen xel yi echk taklen yi qui nwalkaj. 5 Ilu inRyosil, sak swutzu yi quic nin mu skojal walma, na quic rmeril tan wewal yi wil swutzu. 6 Wajcaw, ilu inRyosil yi jun yi cyal na xcye quen tej. Quik tzel chitxix yi e yi kuklij chicul teju tan impaj. Ilu kaRyosil, yi o xonl Israel, quik cabej chicul yi e yi nternin na el cyalma tan joylenu, tan wetz impaj.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi token Luwiy swutz Ryos tan jaklen cheybil tetz

SALMOS69
7 Tan

518

paj yi xomchin teju Ta, na icypon winin jisbil wetz wan. Ej nin na el intxix tan paj. 8 Na nicun in tu jun awer nak chixol yi e witzun.v 9 Ej nin na je tzinwutz, yi qui na cyak wunak kej yi calu. Nchatz yi na oc jislenu, chon na baj tinwi. 10 Na yi na noc tan muclen wej, nin tan okl, tan taklen keju, na choc tan xbajtziin swej. 11 Ej nin tircun na chitzeen swej, yi na oc echk bechok swej yi na chaj yi na chimbisun tan wil. 12 Tircun e, na chitzan tan inyolchen. Nicyt nin e kbarel na choc tan xbajtziin swej. 13 Chon na cu inwutz teru Ta. Chin cheyaju. Chin cheyaju tan yi banl talmau. Chin colpeu, na ilenin na el kajabu swej. 14 Quil taku amal tan imbenen tul il. Chin coleu chikab yi e yi na chich chicul swej. Nin quil taku amal tan imbenen mulkuj xe a tanen. 15 Quil taku amal tan welen wi a tanen. Quil taku amal tan imbenen tan yi tojkbil tzanla. 16 Wajcaw, elk kajabu swej, na na cu inwutz teru. Nin na el intxum tetz, yi winin banl talmau, nin yi na peku swej. Sajk binu tan wucheyen, tan tu yi banl talmau. 17 Qui bin stew tibu tzinwutz, na na chimbisun, na atin tul sotzaj culal. Chastzun te elk kajabu swej. 18 Sajk binu tan wucheyen. Chin coleu chikab yi e incontr. 19 Sak swutzu yi mbi na chiban swej. Sak swutzu yi ja el inkej cyan. Nin na el xtxumu tetz yi na scyetz e incontratz. 20 Ej nin tan yi echk taklenatz, yi na bajij swej, na bisun walma, nin quict inwalor at tan paj. Tech tunin na chintzan tan joylen cheybil wetz, poro cyal na pek tan wucheyen. 21 Ja cu wenen cyakun te yi inwa. Nin yi inquimen tan sak tzi ja cyak vinagre swetz.w 22 Ma jalu Ta, cyakil yi echk balaj waan yi na chitzan cyetz tan xtxumlen, nink xcon tan chicusen. Nink xcon tetz jun tramp chiwutz. 23 Nink choc moyi tanu. Ej nin tunink lucnecun quikan. 24 Ticyseu culu scyej yi incontratz. Take chicaws. 25 Elk cun chinajbil swutz. Cyalk naje tul. Chin tzinunin tu tuleju. 26 Na na chitzan tan chibiylen yi e yi na chibisun.
v 69:8

Job 19:13; Jn 1:11; 7:5.

w 69:21

Mt 27:34, 48; Mc 15:23, 36; Lc 23:36; Jn 19:28-29.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

519
27 Taku

SALMOS69,70

Ej nin na chitzeen scyej. chicaws, na chin juchul il nin e. Quik tzel kajabu scyej. 28 Tzajscunu chibi tul planiy kale tzibanet chibi yi e yi chicambok te yi itzajbil. Quil cu chibi tanu kale atitet chibi yi e balaj. 29 Poro elk bin kajabu swej wetz Ta. Na na sotz incul, nin na chimbisun. Chastzun te chin cheyaju nin chin coleu. 30 Swake inkajsbil teru, ilu inRyosil. Swake inkajsbil tetz cun walma. 31 Na mas na tzatzinu yi na kak kajsbil teru, swutz yi na kapat jun chin mam tor tetz katxixwatz. Nka yi na kapat jun ne wac tuml yi tuc tu yi echk pac. 32 Ej nin yil quil cyakil yi e tal prow yi na chibisun, yi na tzatzinu te yi inkajsbil yi na chintzan tan taklen teru, squiwixk chicul tan chixomen mas teju. 33 Na tzelepon chitxum tetz, yi na tbitu chitzi chikul yi e tal prow meba yi na chibisun, nin yi at ninu-tz tan quicheyen yi e teru, yi ate pres. 34 Cyakeu bin chikajsbilu tetz Kataj, cyakil yi eu yi ateu wuxtxotx. Nin cyakil yi eu yi ateu tcyaj, tuml yi eu yi ateu xe mar, tajwen tan cyakolu len chikeju tetz kaRyosil. 35 Na tzocopon Ryos tan colchen yi amal Sin, nin jepon xtxicbal i junt tir yi echk tnum cwent Jud. 36 Nin cyakil chixonl yi e chakumu scyetzaje yi amalatz. Cyetz sbne, nin chon chinajank tul. Na yi e yi chocopon tan taklen kej i, yastzun yi e yil chinajank tul.

Salmo 70
Ilu inRyosil, chincoleu. Sajkchanu tan wucheyen. 2 Yi wajbil Ta itz: Yi nink tzel chitxix yi e yi na cyaj yil chinquim wetz. Subcunu yi chitxumun, na na cyaj yil chinloon. 3 Lok chel ojk yi eatz yi na chitzeen swej. 4 Poro tak tzaju tzatzin scyetz cyakil yi e yi na chitzan tan joylen puntil tan chixomen teju. Nin yil choc tan joylen cheybil cyetz teru, nink cyal: Chin cham nin yi Kataj. 5 Ma yi in wetz Ta, yi nternin na chimbisun, bneu pawor. Sajkchanu tan wucheyen. Na ntin cun ilu xcyeku tan wucheyen nin tan incolpen. Quik chiwu mas tiemp. Sajku tan wucheyen.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Ta, sajk chanu tan wucheyen (Sal 40:13-17)

SALMOS71

520

Salmo 71
Wajcaw, ntin teju na incolwit wib. Chastzun te bneu pawor, quil chin tilcyenu. 2 Chin coleu, na na waj nel liwr chikab incontr. Chin coleu, na yi ilu teru chin tzaknak cun ilu. Tbiteu yi intzi inkul, na na cu inwutz teru tan toquenu tan incolchen. 3 Oku tetz colol wetz chi na ban jun amal kale na chicolwit quib yi e wunak chikab chicontr. Oku tetz jun amal kale tzincolwit wib wetz. 4 Ilu inRyosil, chin coleu chikab yi e mal nak. Chin coleu chikab yi e biyol nak, yi e yi jalcun na choc tan kabiylen. 5 Chin coleu Ta, ilu Wajcaw. Na jetz yi inxiquil tzaj, chon kuklij incul teju yi tzocoponu tan wucheyen. Nin yatz nin ntuleju-tz. 6 Wajcaw, te yi ntaxk nitzij, te yi atin twankil intxu, sken ocu tan wucheyen. Na ntin tan yi teru poreru ja nitzij. Swake tzun inkajsbil teru. 7 Yi nchintxacon, ja chel yab wunak swej. Poro itz tan tu yi mmocu tan wucheyen. 8 Chastzun te cyakil nin kej, na chintzan tan taklen inkajsbil teru, nin na chintzan tan taklen keju. 9 Quik chin tilcyenu yil tijin incul. Quik tzel inkej. Quik chin tak cyenu inchuc, yil baj inwalor. 10 Na cyakil yi e incontr, nternin na chitzan tan joylen puntil tan imbiylen cun. Nin junit mban chitxumun tan imbiylen cun. Je chiyolej: 11 Or, kajoye puntil tan stzamlen cun. Nin yil txamxij kan, ban kabiy cun, na quict Ryos at tan colchen i, chech. 12 Ilu inRyosil, qui bin chin tilcyenu. Sajku lajkel tan wucheyen. Chin coleu. 13 Ma yi e incontratz, lok tzel cyetz chitxix, lok chel cun tanu swutz. Bneu pawor, che xit cunu. Na yi cyetz cyajbil, itz yil chinquim cyan. 14 Poro yi in wetz, quil chinquim. Nin ilenin kuklij incul yi tzocoponu tan incolchen. Chastzun te ilenin swake inkajsbil teru. 15 Cyakil nin kej, swale yi ja ocu tan incolchen chikab yi e incontr. Swale yi balajilu. Qui na pujx wan yi mbi tzuntz yi ja chinclax tanu. Poro ilenin swake inkajsbil teru. 16 Nchatz tzintxole cyakil yi echk taklen balaj yi na banu.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi mbi tal jun tijlculal yi toquen tan nachlen Kataj

521
17 Ilu

SALMOS71,72

Swale cyakil yi xtxolbilatz, na ntin ilu teru, chin tzaknak cun ilu. inRyosil, jetz yi injuyil tzaj, ja chaju yi balaj ajtzakl swetz. Nin quinin chinkexij tan talchen yi mbi mbanu swej. 18 Qui bin chin tilcyenu. Ja nin chimbiin, nin ja nin sakin xiil inwi, poro qui nin nchin tilcyenu. Tajwen bin tan intxolil yi balajilu tu yi poreru, scyetz cyakil yi wunakej, scyuch yi e yi txen chitzij. 19 Na yi balajilu, chumam nin, na na jepon cun jalen tcyaj. Quic junt yi chonk chi ilu teru Ta. Na winin echk taklen balaj na bnix tanu. 20 Ilenin ja ul sotzaj culal tzinwutz. Ja taku amal tan imbisunen. Poro tyotu teru, itzinet jalu. Ej nin mpe nink chinquim, nitzok junt tir tanu. 21 Poro jalu, ja jal junt tir inkej tanu, na ja ocu tan inmaysen tkab sotzaj culal. 22 Chastzun te ilenin swake inkajsbil teru. Swake keju. Chimbitzink tu inarpa tu insalterio, na ilu kaRyosil yi o xonl Israel. 23 Chintzatzink, yil wak inkajsbil teru. Tetz cun walma yil wak, na ja chinclax tanu. 24 Ej nin cyakil tkuj swale, yi chumbalaj ninu, nin yi chin tzaknak cuninu, na yi e, yi ja choc tan joylen puntil tan inquimen, e ten mel chitxix. Na e ten nchibaj tul yi cyajtzakl yi nchitxum swej.

Salmo 72
Ilu inRyosil, na waj yil tzinjak jun wajbil teru. Nin yi wajbil itz yil taku yi balajil tu tajtzakl yi kareyil, 2 bantz skil cunin cawun i skibaj yi o tanumu, nin squibaj cyakil yi e tal prow yi at tajwen scyetz. 3 Tan tu yi chin skil cunin yil cawun i, lok jal tzatzin paz benen tzin. Lok jal tzatzin paz jen tzin wiwtz nin xolak wutz. 4 Lok xom wi i scyej yi e tal prow meba. Nink tzel kajab scyej yi e chinitxajil. Poro nink tzel chikej yi e yi na chitzan tan chibuchlen yi e tal prowatz. 5 Ej nin yi wajbil itz: yi nink tek chi yi kareyil yi teru cawlu. Nink xom te yi teru tajbilu, jalen yil sotz yi kej tu yi xaw. 6 Chonk tzan yi cawun i, chi na ban yi abal, yi na cu benen tzin, nin yi na xcye tan tacsen cyakil echk amal. Chonk tzan yi cawun i chi na ban yi kab chew, yi na xcye tan tacsen yi wuxtxotx. 7 Nink jal tzatzin paz te yi tiemp yil cawun i. Chumbalaj nink tzan tircun yil cawun i, jalen cun yil sotz yi xaw yi at tcyaj.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Nachlen Kataj tibaj kareyil

SALMOS72,73
8

522

Nin yil cawun i, nink tzopon cun yi cawl jalen tzi mar, nin jalen te yi wutzilen tzanla Eufrates, nin benen tzin wi munt. 9 Ej nin cyakil yi e tetz contr, yi ate le echk amal tzinunin tu, nink choc jak cawl i. 10 Chul cyakil yi e bajxom tan toyen, nin tan chojlen alcawal tetz yi kareyil. Chul cyakil, chi tanen yi rey tetz Tarsis tu yi rey tetz echk isla tu yi rey tetz Sab, tu yi rey tetz Seba. 11 Tajwen chimeje yi e mas rey swutz yi ketz kareyil. Nin tajwen tan cyakol cyakil wunak kej i. 12 Na i tzocopon tan quicheyen yi tal prow yil cu chiwutz tetz. Nin tzocopon i tan quicheyen yi e yi cyal na pek tan quicheyen. 13 Tzel pon kajab scyej yi e tal prow yi quic nin atet cunt. Nin nchatz tzocopon tan chicolchen chikab yi chicontr. 14 Tzelepon kajab scyej yi e yi buchijche. Nin tzelepon kajab scyej yi e yi chin quixcuj nin quitanen. Na at len chixac cyakil wunak swutz i. 15 Kake bin kej yi kareyil. Lok cyak yi e aj Sab oro tetz. Lok chocopon wunak tan jaklen yi banl i tetz Ryos. 16 Nin nchatz lok jal winin ixin triw. Lok jal jen tzin wiwtz. Lok chuy chi tanen yi echk tze Lbano. Lok jal jun coloj wutz, chi na jal echk xtze wutz wutz. 17 Nink ben kon yi tiemp yi kareyil tan cawunen tzonej. Quik sotz, chi qui na sotz yi kej. Nink jal chibanl yi echk mas nacin tan, bantz cyakol yi ban teri yi jun reyatz. 18 Kake bin kej yi kaRyosil, yi ketz kaRyosil yi o xonl Israel. Na ntin i na xcye tan banlen echk milawratz. 19 Kake bin kej yi tetz bi tetz ben kej ben sak. Na scyale cyakil wunak benen tzin wi munt: Chumbalaj nin i. Amn! 20 Chon na tzaj wi yi echk oracin yi rey Luwiy tzonej, yi jun Luwiyatz yi cyajl Isa.

TOXIN WEKL TE ECHK SALMO


73:189:52

Salmo 73
Chumbalaj nin yi ketz kaRyosil skej, yi o xonl Israel, yi o yi skoj cun te kalma. 2 Mut qui nchincu wuxtxotx. Mut qui nchinje jip,
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi banl talma Ryos

523
3

SALMOS73

tan paj yi ja chich incul scyej yi e mal nak, yi e yi winin jalen chipuk, yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl. 4 Qui na chitxum yi nink chiquim, na quic yabil scyetz. 5 Qui na sotz chicul. Quic na chibislej, na at tircun scyuch. 6 Chastzun te na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl. Ej nin ntin chibuchlen yi e mas wunak cyakun. 7 Chin xowbil nin chiwutz, na ja saj chin chicatzaj. Nin ntin xtxumlen echk yab ajtzakl cyan. 8 Na na chitzeen skej. Nin na cyocsaj quib nim. Nin na chitzol kayol, yi na choc tan kaxowsen. Nin na cyal yi chocopon tan kabiylen. 9 Na choc tan telsen kej cyakil yi at tcyaj. Nin na choc tan yolchen cyakil yi at benen tzin wi munt. 10 Chastzun te at winin tanum Ryos yi na xom chiwi scyej, na quic chipaltil na quil nin. 11 Nin je na cyal yi e mal nakatz: Tzelepon pe xtxum yi witz Ajcaw sketz? Qui bin! Stile pe yi mbil kaban? Qui bin! chech. 12 Yastzun quitanen yi e mal nakatz. At cyakil yi tajwen scyetz, poro ilenin kan tzaj nink na cyaj. 13 Chastzun te na noc tan xtxumlen, yi quic na tak swetz yi na injoy puntil tan qui injuchul wil. 14 Na quic nin jun tkuj yi quik bis okl tzinwutz. Nin quic nin jun kej yi quik na ul incaws. 15 Poro Ta, yi nink nchinxom te chitxumun yi e mal nakatz, ja klo el chikej yi e nitxajilu wan. 16 Ja noc tan xtxumlen, yi mbi tzuntz na chiriquin yi e wunakatz. Poro qui nin mel intxum tetz. 17 Ja el intxum tetz, poro jalen yi woponen xe calu Ta. Ja el intxum tetz yi nal choponet yi eatz. 18 Na ntin at pasensu scyej. Na tzopon jun kej yi chijepon trimp nin chitzajk junawes. 19 Yi eatz, chitzajk junawes. Na yil tzopon yi chioril chixitok cyeratz tan xow. 20 Yastzun sbajok scyej yil cawunu. Na chon cunin chibne yi e mal nakatz chi na ban yi na wit jun. Na quil tzicy scyetz yil tzocu tan taklen chicaws. Tzaklok chicaws, na qui na peku te chitxumun. 21 Poro yi in wetz, ja chimbisun, nin ja skej intzi, tan paj yi sotzaj culal yi atin cunt. 22 Poro itz tan paj yi quinin el intxum tetz yi tajbilu Wajcaw. Na nicun mimban swutzu chi tanen jun txuc yi quic tajtzakl. 23 Ma jalu ntyotu yi ja el intxum tetz, yi ban yi xomchin teju, na chinun chin tanu. 24 Nin na tzanu tan chajlen yi echk balaj ajtzakl swetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS73,74
25

524

Ej nin sjalok inkej yil nopon swutzu. Cyal jun at tcyaj yi list tan wucheyen, ntin cun ilu. Yi ko yatz, quic bin na tak yi echk taklen tetz tzonej wuxtxotx. 26 Or chin tzaj, na innach. Poro xomiju swej Wajcaw. Nin at ninu tan wucheyen. 27 Poro cyakil yi e yi quil chixom te tajbilu, chisotzok cyeratz. Nchatz cyakil yi e yi quil kuke chicul teju, chitzajk tanu. 28 Poro yi in wetz, chinxomok teju. Na yastzun yi mas balaj. Na ilu Wajcaw, ilu inRyosil, nin ilu colol wetz. Chastzun te tajwen tan intxolil cyakil yi echk taklen balaj yi ja bnix tanu.

Salmo 74
Wajcaw, yi ilu kaRyosil, ja pe kel junawes te culu? Mbi tzuntz yi ja ko cyaj cyen tilolu? Wech na txaij chot bin tanu tanen. 2 Wajcaw, ulk txakx yi tanumu tculu. Yi tanumu yi ja je xtxaolu tenchan. Yi tanumu yi ja xcyeu tan colpen. Ej nin ulk txakx tculu yi mbi mbajij le wiwtz Sin kale nnajewetu. 3 Na yi kaamal, ja el cun swutz. Ja el cun swutz cyakun kacontr. Tircun yi calu ja loon. 4 Ej nin yi e contru, ate xe yi calu. Nin na chichin tan yi tzatzin yi ate cunt, tan tu yi ja chixcye skej. Ja wit je echk chibandera swutz yi sawanil yi calu. 5 Ta, ja choc tan xiten cyakil yi at xe yi calu. Ja baj chitzecol tan xbil tu martiy, cyakil yi echk yubel yi calu yi banij tan tze. 6 Chon cunin quitanen tan xiten chi na ban jun yaj tan cusen echk tze wi jun cojbil. 7 Ej nin nchatz ja oc kakl tircun cyan. Ja el kej yi calu cyan na ja cu chixitul tircun. 8 Nchatz Ta, nketz ntinatz, ma na ja baj chixitul cyakil yi echk cal kale na koquet tan culajenu. 9 Quit na jal yi echk taklen yi at xe. Ej nin quict e elsanl stziu at skaxol jalu. Ej nin qui na el katxum tetz yi tona tzaj wi cyakil echk ilatz. 10 Ma jalu ilu kaRyosil, tona nin yil kel liwr chikab yi e kacontratz? Tona nin yi quit taku amal scyetz tan cyoquen tan telsen keju? 11 Mbi tzuntz yi qui na chaju yi poreru scyetz?
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Ban kajak cheybil ketz tetz Ryos tan kelen liwr chikab yi e kacontr

525
12

SALMOS74,75

Mbi tzuntz yi quic na tak cyenu tan taklen chicaws? Na sajlen tunintz ilu yi ketz kaRyosil, nin ja xcyeu scyej winin kacontr yi ate benen tzin wi munt. 13 Ej nin tan yi teru poreru, ja cu jatxolu yi mar. Nin ja xcyeu te jun yi i cun txuc tanen yi at xe mar. 14 Nin ja ben jolilu yi wankil tul jun amal tzinunin tu, tetz chiwa yi e smaron txuc. Nin ja xcyeu tan yakpen echk wi yi Leviatn, yi jun chin txuc yi at xe mar. 15 Nchatz ilu bnol tetz yi echk tzanla tu echk kab a, yi at benen tzin. Poro nchatz ko yatz tajbilu, ilu na tzajsan cun. 16 Ilu txumul tetz yi tkan skil tu yi tzotz, na ilu bnol tetz yi kej tu yi xaw. 17 Nin ilu txumul tetz yi tiemp tetz kalaj tu yi tiemp tetz cresum. Na ilu bnol tetz yi munt, nin na tilu yi malbil. 18 Wajcaw, ulk txakx tculu, yi ilenin na tzan yi contru tan telsen keju. Nin winin e yab na chitzan tan talchen yi quic xacu. 19 Ej nin o elich te culu. Na yi o ketz, quic ketz kawalor. Nicun o tu jun tal plom. Chastzun te quil taku amal tan kaloonen cyakun yi e yi i cun cyuch yi smaron txuc. 20 Ulk txakx tculu yi yolu yi suknaku sketz, na winin biyol nak benen tzin. 21 Quil taku amal tan telen chikej cyakil yi e tal prow, yi e yi buchijche. Ma na nink choc tan taklen keju. 22 Ma jalu ilu kaRyosil, oku il tej. Na sak swutzu, yi cyakil kej na chitzan yi e mal nak tan telsen keju. 23 Na yi eatz, nternin na chichin tan telsen keju. Nin cyakil kej, na chitzan tan joylen puntil tan tocsen chicul mas wunak tan telsen keju. Ban tcun taku chicaws.

Salmo 75
Ilu kaRyosil, nternin na katyoin teru. Na katyoin teru, nin na kanawsaj yi biu, nin na kak kakajsbil teru, na winin echk taklen balaj yi bnixnak tanu skej. 2 Ej nin je yol Katajej: Yil bixe yi tiemp wan tan woquen tan pujlen xtisya quil je inkab twi jun. 3 Na yil bajij winin echk taklen benen tzin, yi quit pujx cyakun wunak yi mbil chiban, tzinchaje yi i inatz yi jun yi na chincawun tibaj cyakil. 4 Poro swale nin tzitetz yi axwok, yi na itocsaj itib nim, tu yi axwok mal nak: Quil tzitocsaj itib nim tu itajtzakl. 5 Nin quil tzitocsaj itib nim tu yi cawl yi at tikab. Nin qui tzitelsaj kej jun tu cxjilon, chij Kataj ban scyetz.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Kataj Ryos i yi witz pujul xtisya

SALMOS75,76
6

526

Na nketz chon na saj yi cheybil ketz telen tzin, nka toquen tzin. Nin nketz chon na saj le echk amal yi at cwen tzin. 7 Ma na chon na saj tetz tu Ryos, yi witz pujul xtisya. Na ko na taj i, ban tak chikej cobox. Nin ko na taj i, ban tzel chikej cobox tan. 8 List atit Kataj tan taklen chicaws yi e juchul il. Chin xkolum nin sbne yi chicaws. Na nicun sbne chi na cu yujij wenen tul win. Nin cyakil wunak yi ate benen tzin, chitije yi jun cawsatz. 9 Poro yi in wetz, ilenin tzintxole yi balajil yi Ryosil kajtzun Jacow. Nin ilenin swake inkajsbil tetz i. 10 Na i tzocopon tan chisotzajen yi e mal nak, scyuch yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl. Poro tzocopon i tan taklen mas kakej, yi o yi na kaban yi echk taklen balaj.

Salmo 76
Ja el chitxum cyakil yi e aj Jud tetz yi na scyetz i Ryos. Na yi tetz bi, ilenin na tzan nawsen chixol cyakil yi e xonl Israel. 2 Nin yi tetz cal, chon at le tnum Jerusaln, yi chon at wiwtz Sin. 3 Chon chiloonen yi e tetz contr tan le yi jun wiwtzatz. Chon xcyewen i tan xiten chimacl tetz oyintzi, chi tanen yi makbil flech tu yi echk spar nin yi coxbil flech. Tircun loonen tan. 4 Wajcaw, chumbalaj nin banl talmau. Icynakt cun yi balajilu swutz yi echk wiwtz yi chumbalaj nin. 5 Poro ja el chikej yi e yi na cyocsaj quib chin cham nin e. Ja el chiwalor cyakil yi e contru tanu. Tircun nchiloon. 6 Nin yi na cawunu Ta, yi ilu Ryosil kajtzun Jacow, quic jun yi quik na xob teru, na nicy nin yi echk caret tu echk chej, quit na chixon yi na jilonu. 7 Wajcaw, chin xowbil nin wutzu. Na scyetz jun yi at rmeril tan toponen swutzu, te yi na saj colp wiu? Cyal. 8 Na chon na cawun tzaju jalen tzin tcyaj, nin cyakil yi e yi ate wuxtxotx na chixob, nin quic na chibanen swutzu. 9 Poro Ta, tona tzocu tan chicolchen, yi e tal prow yi buchijche, yi ate benen tzin wi munt? 10 Yi na chich chicul wunak teju, ilenin na jal keju tan. Quic na ban mpe muenk na chich chicul teju, mast cunin na jal keju tan. 11 Ma jalu, ban yi kol chisuku jun chiyolu tetz Kataj yi kaRyosil, poro tajwen yil chel cunu tej. Nchatz cyakil yi eu yi na chixobu tetz kaRyosil, ulk echk oy cyanu swutz i. 12 Na yi Kataj i yi witz Ajcaw.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Kataj Ryos i yi witz ajtxaconl

527

SALMOS76,77

Na ko na taj i, ban chiquim yi e witz ajcaw tan. Nin ko na taj i, ban tzoc tan chixowsen cyakil yi e rey yi ate benen tzin wi munt.

Salmo 77
Chon na cu inwutz tetz Ryos. Nin na chinchin, tan tbital i yi intzi inkul. 2 Na te yi na chimbisun, na noc tan joylen i. Nin cyakil akbal na je inkab tan nachlen i. Na qui na jal tzatzin wan. 3 Yi na noc tan xtxumlen Ryos, at na ban cunt na nok nin na chimbisun, tan paj i cun qui xomij i swej. 4 Wajcaw, qui na taku amal tan inwiten. Nin tan paj bis, quit na jal puntil yol wan. Na ja chin loon, na innach. 5 Nketz chon wutanen chi wutanen sajlen. 6 Na yi sajlen, na wak inkajsbil teru cyakil akbal. Nin nchatz na noc tan xtxumlen tincul cuntu, cyakil yi balajilu. Nin na waltz: 7 Ja pe nel te cul yi Wajcaw? Ilenin pe chichok cul i swej? 8 Qui pe tzel kajab i swej? Quit pe tzel kab i te yi yol yi suknak? 9 Quict polo banl talma Ryos jalu? Tan paj yi sajnak colpuj wi i, quit polo tzel kajab te jun wunak? 10 Poro yi mas chon yi na wil itz, yi nketz nicun tanen Kataj skej chi bank i sajlen. 11 Poro tzul txakx tincul cyakil echk taklen balaj yi banak yi witz Ajcaw sajlen. 12 Nin nocopon tan xtxumlen cyakil yi echk balaj milawr yi bnixnak tan. Nin tzintxole cyakil cun. 13 Ilu kaRyosil chin tzaknak cun ilu te cyakil echk taklen yi na banu. Quic nin junt ryos yi nicun porer tu yi teru. 14 Na yi ilu teru, winin echk balaj milawr na bnix tanu. Nin ja chaju yi poreru scyetz cyakil jilwutz wunak, benen tzin wi munt. 15 Na tan yi poreru, ja chel tzaj tcyalu yi teru tanumu. Ja xcyeu tan chicolpen yi e xonl Jacow tu yi e xonl ep. 16 Ilu inRyosil, yi cawunenu tan cwen cabsal tib yi mar, ja tbit yi yolu, na ja xob teru.x 17 Ja cawunu tan sajen abal, nin ja saj. Ja jal xlitz tu kancyok benen tzin, nin ja saj jun chin abal tanu.
1
x 77:16-20

Yi Kataj Ryos i maysanl ketz

Ex 14:21-22.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS77,78
18

528

Ja quibit cyakil wunak benen tzin yi echk kancyok yi ncu. Nchatz chin txekun nin ban benen tzin tan yi echk xlitz. Nin tircun yi wuxtxotx, ja yucan tan yi echk coblajnob. 19 Ja cu cabsalu yi mar, nin ja icyu tul. Poro cyal jun na jalsan yi tkambenu. 20 Nin yi ilu teru, ja bajxcunu chiwutz yi teru tanumu, chi na ban jun pstor chiwutz yi tawun. Yastzun ntuleju tan Moiss tu Aarn.

Salmo 78
Axwok intanum, xomenwok te wetz inchusun. Bitwok cyakil yi mbi na wal. 2 Xconk cobox elsawutzil wan tan ichuslen. Swale cobox xtxolbil tzitetz yi ewan cuntu sajlen, yi cyal na bitan tetz. 3 Na cyakil yi echk xtxolbil yi nkubit, chon nkubit scyej e kataj katxu. 4 Nchatz o ketz, tajwen tan katxolil scyetz e kanitxa. Tajwen tan kukol kakajsbil tetz Ryos scyuch kamamaj. Tajwen tan katxolil scyetz cyakil yi mbi cun banak Ryos tan yi tetz porer. 5 Na taknak Ryos jun cawlatz tetz Jacow. Nin alijt cyen tan tan kaxomen yi o xonl Israel tej. Nin tal i scyetz yi e kamam kate, yi tajwen tan chichusul yi chinitxa tu chimamaj sbne opon tunintz. 6 Na yi tajbil Ryos itz, tan telen chitxum yi e wunak yi xomche tzaj, nin tan cyalol cyetz scyetz chinitxa. 7 Bantz kukewen chicul te Ryos, nin bantz qui telen te chicul yi en cun ban i sajlenix tunintz. 8 Nchatz tajwen tan chichuslen, bantz quil tzetzax yi cyajtzakl, chi banake yi chimam chite, yi quinin kuke chicul te yi yol i, nin yi ja cabej chicul tej. 9 Na yastzun banake yi e xonl Efran. Wech, chin cham nin e tan oyintzi. Wekij che tan echk balaj macl tetz oyintzi. Poro ja chel ojk chiwutz e chicontr. 10 Quinin nchixom te yi chiyol yi e suk tetz Ryos. Quinin nchixom te yi tetz chusun. 11 Nchatz el te chicul yi porer Ryos. El te chicul yi echk taklen yi bnixnak tan Ryos scyej. 12 Na winin echk milawr bnixnak tan Ryos, chiwutz chitaj chitxu, le amal Zon cwent Egipto. 13 Na ja cu jatxol i yi mar. Cob cuntu el tan. Nin ja chicy yi tetz tanum tcul. Na yi a, ja oc tan chi jun tapij chixlaj, yi quicyen tzaj.y
1
y 78:13

Yi mbi cun banak Ryos te yi tetz tanum

Ex 14:21-22.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

529
14

SALMOS78

Nin yi chixonen tbe, yi cyelen tzaj Egipto, bajxij jun bocoj sbak chiwutz chajkej. Ma lakbal, ja xcon yi sbakatz tetz chitxekbil yi na chixon. 15 Nin te yi ate le amal tzinunin tu, ja el tzaj a tan Ryos wutz cub. Nin ja chuca tej. 16 Na ja el tzaj jun chin wutzilen tzanla tan Ryos wutz yi jun cubatz.z 17 Ja quil yi echk milawratz yi bnix tan Ryos. Poro ilenin ja chijuch quil, na nin e oc tan contrin te yi Witz Ryos. 18 Ja choc tan pilen i. Na ja choc tan jaklen chiwa, poro i yi cyetz cyajbil nchijak.a 19 Ja choc tan telsen kej Ryos. Na nin cyaltz: Ikaj at tzunk rmeril yi nink tak jun balaj kawa, tzonej le amal tzinunin tu. 20 Bintzinin, ja xcye Ryos tan telsenel tzaj a wutz cub, yi ja xcye tan sijlen winin amal. Poro xcyek polo i tan taklen kawa? Nin xcyek polo i tan taklen kachib, tzonej le amal tzinunin tu? chech bantz. 21 Yi tbital Ryos cyakil yi xtxolbilatz, ja saj colp wi i scyej. Nin yi sajen colp wi i, chon cunin ban chi na ban jun kak. 22 Ja chiquim tan paj yi quinin kuke chicul te Ryos, nin ja chiquim tan paj yi quinin kuke chicul te yi tetz porer. 23 Poro yi Kataj Ryos ilenin ja el kajab i scyej, na ja cawun i, nin ja jakxij yi tcyaj tan. 24 Nin saj tkol jun jilwutz ixin scyetz, yi man bi, yi chon sajen tcyaj, tan chiwanen tej. 25 Ja tzun chiwan te chiwa yi e ngel. Ja tak Ryos cyakil yi chiwa, yi tajwen scyetz. 26 Nchatz tan yi tetz porer ja saj jun chumam cyekek tan. Chon sajen telen tzin tu cwen tzin. 27 Cyan jun coloj tzichin tan yi cyekekatz. Nin chon chicyajen quen jicy chixol. 28 Chon cunin ban yi tajlal chi yi samlicy tzi mar. Chon tponen tan Ryos xol chical yi mantial tu, nin soltej cyakil yi amal kale atet. 29 Ja baj cyan jalen cun micy chipaj tej. Na Ryos mmakon cyakil cyajbil. 30-31 Poro tan paj yi chin xoj nin e tan waan, ja tak Ryos chicaws. Atit nin chichib le chitzi yi taklen chicaws. Na ja chiquim yi e yi mas cham yi ate chixol, yi e balaj xicy cwent Israel. 32 Poro quinin chixob tetz Ryos. Nin ilenin ja chijuch mas quil. Wech quilnak echk milawr yi bnix tan Ryos, poro quinin kuke chicul tej.
z 78:16

Ex 17:1-7.

a 78:18-31

Ex 16:2-15; Nm 11:4-23, 31-35.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS78
33

530

Chastzun te e cwen sotzal Ryos. Quic ntak cyakil yi quixcuj nchimuc, na chin xowbil nin yi quimichil e ban. 34 Ma yi toquen Ryos tan chibiylen cobox, ilenin at e yi ja cu-t chiwutz tetz. Nin ja choc tan joylen i junt tir. 35 Nin ja ul txakx chicul, yi itz Kataj Ryos yi colol cyetz. Yi i yi Witz Ryos yi colpinl cyetz. 36 Poro yi e cyetz, ilenin chiwutz tu chiplaj tu tu chiyol. Na ja xcon echk balaj yol cyan, poro nkeratz bintzi. 37 Nketz tzaknak cun e tu chijilon. Na quinin nchel cun te chiyol yi nchisuk tetz Ryos. 38 Ma Kataj Ryos, ilenin ja el kajab i scyej. Ja cuy i chipaj, nin quinin chiquim tan. Quinin tak amal tetz yi chich culal yi ncyak tetz i. Ma na ja cuy i chipaj. 39 Na ja nachon i tej, yi e tu wunak, yi nicun e tu cyekek yi na icy, nin quit na ul junt tir. 40 Jat lo tir e oc tan contrin te Ryos le yi amal yi tzinunin tu. Jat lo tir cyak chon tetz. 41 Ilenin e oc tan pilen Ryos. Nin ja cyak bis tetz, yi jun, yi chin xan nin i. 42 Quit na ul txakx yi porer i chicul. Wech na e colpij tan chikab yi e buchul cyetz. 43 Quit mmul txakx chicul yi echk techl, yi chaj i scyetz te yi ate tzaj Egipto. Quit ul txakx chicul, yi echk milawr, yi bnix tan le kajlaj Zon cwent Egipto. 44 Wech ja oc cyakil yi tzanla tetz chich. Nin cyal nin jun aj Egipto uca tej. 45 Ej nin saj chakol jun coloj ne us tan chixuxen yi e aj Egipto. Nin e saj chakol jun coloj wo tan potzen chiluwar. 46 Nin tak i amal scyetz sac tan bajsen yi wutz yi cyujul, nin tan potzen chitxotx. 47 Nin ja saj jun chin cub abal tan, tan puchlen cyakil yi echk wi uva yi awij cyan. Nchatz ja tze cyakil yi ib tan kab chew. 48 Nin ja chibaj quim cyakil cyawun. Na ja chiquim chiwac tan yi cub abal. Ma chicner, ja chiquim tan kancyok. 49 Ja saj colp wi Ryos scyej yi e aj Egiptojatz. Ja chich cul, nin ja icyan i scyej. Chastzun te e cwen xitun, cyakun yi e ngel. 50 Ja ticysaj i cul scyej, na quinin cuy i chipaj. Ja tzun chiquim winin e tan yabil. 51 Na e baj quim len cyakil yi bajx chinitxajil yi e aj Egiptojatz tan.b
b 78:51

Ex 12:29.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

531
52

SALMOS78

Poro tan yi banl talma i, ja chel tzaj tcyal yi e tetz tanum. Chon cunin nche tulej yi cyelen tzaj chi na ban jun pstor scyej cneru. Nin ja bajx cun i chiwutz le amal tzinunin tu. 53 Xomij nin i tan chiquicylen tan qui chixoben. Ma yi chicontr, e bekxij cyetz xe mar. 54 Nin ja chul tcyal yi tetz tanum, le amal yi chin xan nin yi sukint tan scyetz. Yi echk amalatz, yi xcye i tan cambajen chikab yi e contr. 55 Nin chiwutz cunin yi e tetz tanum, ja chel lajul yi e mal nakatz. Ma yi chiamal tu chical, nintzun cu jatxol chiwutz yi coblaj kuj xonl Israelatz. 56 Poro yi e tetz tanumatz, nintzun e oc tan pilen. Wech i yi Ryos yi cyal na xcye quen tej. I yi Ryos yi winin kej. Poro ja choc tan contrin tej, nin tan pajlen yi tetz cawl. 57 Ma yi e yi nchopon Canan, nicun nin nchiban chi banake yi e chimam chite, na ja cyaj cyen quilol Ryos, nin quinin kuke chicul tej. Ja je txalpuj yi cyajtzakl chi tanen jun wi tze, yi chin oc nin tej. 58 Nin ja cyak chich culal tetz Ryos, na ja choc tan culajen echk muyc, nin ja choc tan culajen echk ryos yi banij cuntu quitanen. 59 Yi tilol Ryos cyakil echk xtxolbilatz yi na katzan yi o xonl Israel tan banlen, ja chel lajul i tcwent. 60 Nin ja cyaj cyen tilol i yi tetz cal yi at le amal Sil.c Wech, na yastzun najbil i chixol kamam kate tentz. 61 Ej nin ja tak i amal scyetz yi e contr tan chicambal yi caa,d nin ja el kej i tan paj, na quict chamil i tanen. 62 Nin yi sajen colpuj wi i scyej yi e tetz tanum, ja tak i amal tan chiquimen chikab yi e chicontr. 63 Ja chiquim yi e xicy tkak. Chastzun te winin xun qui moc quichmil. 64 Nchatz yi e pale, ja chiquim tan spar, nin quinin e ok yi quixkel nka chixonl scyej. Na quic chamon ib bajij scyej yi chiquimen. 65 Poro yi telen kajab Ryos scyej, ja jal walor chi na jal kawalor yi na el kawatl. Nka chi na ban jun yaj yi na maktij wankil tan win. 66 Na nin oc i tan oyintzi scyuch chicontr. Nin xcye i scyej, na nin e el ojk swutz i. Junawes telen chitxix tan. 67 Poro el chikej yi e xonl ep tan, na quinin e je xtxaol yi e tu Efran, yi xonl epatz. 68 Ma na i yi e xonl Jud, e je xtxaol tan quicylen yi caa kale atit yi cawl Ryos. Nchatz je xtxaol Kataj yi wiwtz Sin tan xconen tetz najbil i.
c 78:60

Jos 18:1; Jer 7:12-14; 26:6.

d 78:61

1S 4:4-22.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS78,79
69

532

Na yastzun yi jun amal yi winin na pek i tej. Chon tzun bnixen yi tetz caltz le jun amalatz. Chin wutz tkan nin ban. Nin ja bixe tan, chi tanen yi wuxtxotx yi quil yucan. 70 Nchatz je xtxaol i yi Luwiy tetz chakum. Wech, na tal pstor cner tu Luwiy. 71 Ja je xtxaol, tan xconen tan chiquicylen yi e tetz tanum, nin tan xconen tetz chibajxom. 72 Tetz cun talma Luwiy yi moc tan chiquicylen. Nin chin list nin ban i tan chicawen.

Salmo 79
Ilu inRyosil, ja chucul pok yi awer nak le amalu. Ja choc tan telsen kej yi calu yi winin xanil. Nchatz ja baj chiwoquil cyakil yi tnum Jerusaln. 2 Ma chiwankil yi e tanumu, yi nchiquim, ja cyaj tetz chiwa yi e kus. Nin chiwankil yi chimos, ja cyaj tetz chiwa yi e smaron txuc. 3 Ja el kojx chichel chi na el kojxuj a. Ja noj cyakil yi tnum Jerusaln tan chich. Tircun nchiquim. Cyal jun nclax tan chimuklen. 4 O tu chiyolbetz yi e mas tnum. O tu chitzelbetz, ntin na chixcyaklin skej. 5 Tona tzel yi chichben culu skej? Skakaxk pe mas? 6 Mbi tzuntz qui na chich culu scyej yi e mas wunak, yi qui na choc tan nawsen biu? 7 Na ja cu chibiyol yi e tanumu. Ja baj chipotzal cyakil yi teru amalu. 8 Quil ko cawsaju, tan paj yi quil yi e kamam kate. Ma na elk kajabu skej. Sajku tan kucheyen. Na ato wutz pem. 9 Ko cheyaju Ta. Ko colpeu. Cuyeu kapaj, bantz jalen teru keju. 10 Na na chixcyaklin yi e mal nak skej. Nin na cyal: Lok iryosil? Na klo kaj yil ticysaju culu scyej, tan paj yi ja el kojxuj chichel yi e chakumu. 11 Lok tzel kajabu scyej yi e pres yi na chitxayne. Nin tan yi poreru che colpeu, na txaklij quimichil chiwutz. 12 Takeu juk tir chicaws yi e yi na chitzan tan yolchenu. Ej nin yil taku chicaws, skake ketz kakajsbil teru. 13 Na yi o ketz Ta, o tanumu nin o tawunu. Skake bin kakajsbil teru tetz ben kej ben sak.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi bis okl yi ul chiwutz yi e aj Jerusaln

533

SALMOS80

Salmo 80
Wajcaw, yi ilu pstor ketz yi o xonl Israel, tbitzaju yi cobox inyolej: Yi ilu teru, nicun ilu tu jun pstor cner, yi na tzan tan kapstoren yi o xonl ep. Nin chon colchiju chixol yi e querubime tan cawun. 2 Je wajbilej Ta: Takeu banlu skibaj yi o xonl Efran, scyuch yi e xonl Benjamn tu Manass. Elk kajabu skej. Sajku tan kacolpen tan yi teru poreru. 3 Ilu kaRyosil, lok taku amal tan koquen junt tir chi kasajlen. Elk kajabu skej, bantz kelen liwr. 4 Kataj, cyal na xcye quen teju. Tona tzel chichben culu skej? Tona ltzatzinu te yi kaoracion? na o tanumu. 5 Jatix nin lo bis okl taku sketz. Bis okl cuntunin na baj jun waj kan. 6 Ja koc tetz chiyolbetz yi e kawisin. Ja koc tetz chitzelbetz yi e kacontr. 7 Ilu kaRyosil. Cyal na xcye quen teju, na winin chamilu. Lok taku amal tan koquen junt tir chi kasajlen. Elk kajabu skej, bantz kelen liwr. 8 Tan yi poreru, e eltzaj tcyalu yi e kamam kate le amal Egipto. Ja chel tzaj tcyalu, chi na saj bukij jun wi uva tan tawlen le junt amal. Nin yi cyulen Canan, ja chel lajulu cyakil yi e awer nak, nin ja taku yi chiamal scyetz kamam kateatz tan chinajewen swutz. 9 Ja chicu tawalu chi jun wi uva. Ja ocu tan banlen ban te echk amalatz nin ja chicu tawalu. Ja chinaje swutz, nin ja pucun chiwutz. Chon cunin nchiban yi pucun chiwutz chi na ban jun wi uva yi na ben loon. 10 Yi jun wi uvajatz ja chuy, nin ja icy cun swutz cyakil jilwutz tze. Nin tan yi echk kab, ja xcye tan joplen cyakil echk tze. 11 Nin ja opon cun yi echk kab jalen tzi mar. Nin ja opon yi echk xlumil jalen tzi tzanla yi na biaj Eufrates. 12 Ta mbi xac ntaku amal tan cwen xit yi pem? Na ja choc pok yi e wunak yi na chixon tbe tan talken yi wutz yi jun wi uvajatz. 13 Nchatz yi smaron txuc, chi tanen stzelaj boch, na chitzan tan bajsen yi jun wi uvajatz. 14 Ilu kaRyosil yi cyal na xcye quen teju, nin yi atu tzin tcyaj, elk tzaj tokl culu te yi jun wi uvajatz yi tzan telen cun swutz.
1
e 80:1 Yi e querub, nka querubim le hebrey, yi -im le hebrey na chaj plural. Nicun mu e scyuch yi e ngel, poro at len chixicy. Poro apart chimunl. E quicylom te echk taklen cwent Ryos. Gn 3:24; Ex 25:22; Is 37:16.

Yi cyoquen yi e xonl Israel tan cuswutzil tan cyoquen junt tir chi chisajlen

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS80,81
15

534

Na ilu bin awal tetz. Nin ja taku amal tan chuyen yi xlumil. 16 Chastzun te, chelk cun tanu swutz, cyakil yi e yi na chitzan tan tamlen nin tan stzesen yi jun wi uvajatz. 17 Poro cheyaju yi jun yi jenak xtxaolu, yi jun yi ja xlumin tanu, nin yi ilu mbixban. 18 Quit kajatxlen kib teju, ma na tak tzaju kabanl. Na ntin cun teru na kajak wit cheybil ketz. 19 Ilu Kataj, ilu kaRyosil yi cyal na xcye quen teju. Lok taku amal tan koquen junt tir chi kasajlen. Elk kajabu skej, bantz kelen liwr.

Salmo 81
Tzatzin cun chibitzinku swutz Ryos, na i akol kachamil. Tetz cun cyalmau, cyaku chikajsbilu tetz kaRyosil yi iten nin Ryosil Jacowatz. 2 Cyakeu chikajsbilu tetz i tan echk macl chi tanen pandero, nka chi tanen yi arpa tu salterio. 3 Ban tzoc echk chun cyanu te yi na jal yi ne xaw. Nchatz yil tijin yi xaw. Na yastzun yi techl yi nim kej yi na icy skaxol.f 4 Na yastzun yi cawl yi talnak Kataj yi Ryosil Jacow tan kabnol tanen yi o xonl Israel. 5 Ej nin iten nin cawlatz alchij tetz ep yi cyelen tzaj tcyal Ryos le amal Egipto. 6 Poro nin ben wital jun yi jilonen yi quinin el intxum tetz yi yol i. Je yol iej: Ja xel tzaj wucyal jak chicawl yi e aj Egipto. Na nin el inkajab tzitejwok na chin quixcuj nin itanen tan akun. 7 Nin te yi tulen echk il tziwutz ja cu iwutz swetz, nin ja cxclaxwok wan. Nin te yi atin tul jun bocoj sbak, ja chinjilon tzitetz. Nchatz ja noc tan ipilenwok le amal Meriba,g kale eltzit a wutz cub. 8 Nchatz wal tzitetzwok: Axwok intanum, bitwok tzaj yi incawlej, nin nink cxomwok tej. 9 Quil tzitak kej junt ryos, ma na ntin in. Quil tzilokwok chiwutz yi echk ryos yi banij cuntu quitanen. 10 Na i inatz in Ryos yi ncxelsan tzajwok Egipto. Jakwok cyakil yi tajwen tzitetz nin swake. 11 Poro yi axwok itetz yi axwok intanum quinin mitbitwok incawl. Quinin cxomwok te wetz wajbil. 12 Chastzun te ja wak amal tzitetz tan ibnol yi itajbil. Nin ja cxomwok te yi itajbil yi chumbalaj nin tanen tziwutzwok. 13 Poro yi nink mitbitwok incawl nin yi nink ncxomwok te yi wetz wajbil, 14 jalt nin klo mitilwok yi nchiloon yi icontr wan. Ja klo wak chicaws. Nin jalcunin klo nchiquim wan, chi yi na ban yi na litne kawutz, stzun Kataj bantz.
1
f 81:3

Kake kakajsbil tetz Kataj na i akol kachamil

Nm 10:10.

g 81:7

Ex 17:6-7.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

535
15

SALMOS81-83

Cyakil yi e yi na chich chicul te Kataj chelepon cun swutz. Nin chicawsok tetz ben kej ben sak. 16 Ma yi e tetz tanum tzocopon i tan chicachen. Na stke i echk balaj ixin triw scyetz tetz chiwa. Ma tetz quica stke i taal wunak txuc.

Salmo 82
Yi Kataj Ryos at i tcyaj chixol yi e pujul xtisya, tan malen cyajtzakl nin tan taklen chicaws. 2 Eu pujul xtisya tona nin yi quil xom chiwiu scyej yi e mal nak? Tona nin yi nink chixomu te yi bintzi? 3 Quil cyelsaju chikej yi tal prow yi quic cyajtzakl. Quik cyelsaju chikej yi tal prow meba yi quic chitaj chitxu. 4 Ma na elk chikajabu scyej. Choku tan chicolchen chikab yi e mal nak. 5 Poro yi e cyeru yi eu pujul xtisya, qui na el chitxumu tetz yi echk xtxolbilatz. Jopij wutz cyajtzaklu. Ateu tul tzotz wutzil. Nin tan chipaju, quit na jal ban cyakun cyakil wunak. Na quict cawl at benen tzin. 6 Je talnak Kataj Ryosej: Eu cun ryos tanen, eu nitxajil yi jun yi at jalen tzin tcyaj. 7 Poro tan paj cyajtzaklu, chiquimoku chi na chiban cyakil wunak. chiquimoku chi na chiban cyakil ajcaw yi ntin cawun cyan nin qui na chixom cyetz tej, stzun Kataj bantz. 8 Ilu inRyosil. Sajku tzonej wuxtxotx tan pujlen xtisya. Cawunku, na ilu ajcaw tibaj cyakil yi echk nacin benen tzin wi munt.
1

Yi Kataj Ryos i yi witz pujul xtisya tibaj cyakil

Salmo 83
Ilu kaRyosil, cawunku. Quil tzocu tetz mem. Sajku. Che cawseu yi e contru. 2 Tileu yi e contru, yi e yi na chich chicul teju, na chitzan tan xitenu nin na chitzan tan pajlen cawlu. 3 Ja oc chitxumun tan xtxumlen yi enk tan kaloonen yi o tanumu, yi o yi ato tcwentu. 4 Ja chitxum tan cyulen tan kaxiten, bantz telen cun yi kanacin swutz, bantz katzajen junawes yi o xonl Israel. 5 Ja bixe jun chitrat squibil quib tan cyoquen tan oyintzi teju. Junit mban chitxumun chicyakil cun. 6 Cyakil yi eatz itz yi e aj Edom scyuch yi e aj Ismael, nchatz yi e xonl Hagar tu yi e aj Moab, 7 scyuch yi e aj Gebal, yi e aj Amn scyuch yi e xonl Amalec, nin yi e filistey scyuch yi e aj Tiro.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Kataj che cawseu yi e contru

SALMOS83,84
8 9

536

Nchatz e aj Siria ja choc tan quicheyen yi e xonl kajtzun Lot. Ma jalu Ta che biycunu, chi e tulejnaku yi e aj Madin, nin chi tulejnaku Ssara tu Jabn tuml chisanlar, yi tircun chiquimen tzi a Cisn. 10 Na yi eatz ja chiquim le amal Endor, nin ja choc tetz awonil txotx. 11 Yatzk tuleju yi chibajxom yi e kacontr. Chon cunink che tuleju chi tuleju Oreb tu Zeeb. Nin chonk chulij yi cyajcawil e kacontr chi nchiban yi e Zeba tu Zalmuna. 12 Na yi eatz e oc klo tan majlen yi echk amal yi tetz Ryos, poro ja chiquim. 13 Ilu inRyosil, chelk cun tanu swutz. Choken tetz tzis. Nin chonk chiban chi na ban xak xtze yi na ben tan cyekek. 14 Ej nin chonk chiban chi na ben loon ju kak yi na oc kakl jun juwtz nka chi na tze jun coloj xtze. 15 Chonk sban tan chitzesen yi e kacontr. Oku tan chixowsen. 16 Elk chikej tanu, bantz tulenu txakx chicul. 17 Junawes elk chikej tanu. Ej nin chonk chiquim tkab chitxix. 18 Bantz telen chitxum tetz yi ntin ilu Kataj nin cyal jun na xcye quen teju, na ilu yi witz Ajcaw tibaj cyakil yi at benen tzin.

Salmo 84
Kataj yi winin chamilu, chumbalaj nin yi najbilu. 2 Nternin na el walma tan waten xe yi calu. Nternin na el walma tan wakol inkajsbil teru yi ilu yi akol kutzajbil. 3 Nicy nin e chul na bnix chisoc le calu. Nin chon na chinaje yi e cuchul abal tul. Nin chon na chuy yi cyal nakajil yi patbil katxixwatz. Chumbalaj nin ilu Kataj yi winin chamilu na ilu kaReyil nin ilu kaRyosil. 4 Ban cyeri e yi chon ate xe yi calu, yi e yi cyakil nin kej na chitzan tan taklen chikajsbil teru. 5 Ban cyeri e yi chon na jal cheybil cyetz tuchu. Ban cyeri e yi na chibuch quib tan cyoponen jalen te yi calu. 6 Yi na ul bis okl chiwutz qui na chibisun tan. Yi na saj abal squibaj, mast cunin na chitzatzin yi na chac tan. 7 Sjalokt junt tir chiwalor, na squile wutz Kataj wiwtz Sin, yi Kataj yi witz Ryos. 8 Wajcaw, ilu kaRyosil yi winin chamilu, nin ilu Ryosil kajtzun kamam Jacow. Tbiteu yi intzi inkul. 9 Ilu kaRyosil elk kajabu te yi rey yi jenak xtxaolu, na ilu colol ketz. 10 Na mas balaj yil natij jun ntzi kej xe calu, swutz jun mil kej tul junt luwar. Mas balaj yil chinxcon tetz quicylom stzi puertil calu, swutz yi chonk natij chixol yi e juchul il. 11 Na yi ilu teru, ilu kaRyosil, ilu txekbil ketz, nin ilu colol ketz. Nin na taku chikej yi e yi qui na chijuch quil. Na taku cyakil yi echk taklen yi na chijak teru.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Chumbalaj nin taklen kakajsbil le cal Ryos

537
12

SALMOS84-86

Ilu Kataj at winin chamilu. Cyal jun na xcye quen teju. Ban cyeri yi e yi chon kuklij chicul teju.

Salmo 85
Wajcaw, chumbalaj nin ilu te yi teru tanumu. Na ja taku junt tir tzatzin paz sketz yi o yi o xonl Jacow. 2 Ja cuyu kapaj yi o tanumu. Ja cuyu kapaj katxokben. 3 Nin quit na chich culu skej. Nin quit na saj colp wiu skej. 4 Ilu Kataj, yi colol ketz, ko coleu jalu. Quit saj colp wiu skej. 5 Tunin pe lchich cun culu skej sbne opon tunintz? 6 Quit pe ltaku amal sketz tan katzatzinen yi o yi o tanumu? 7 Wajcaw, chajeu yi xtxaxl talmau sketz nin ko coleu. 8 Tzimbite yol Kataj yi mbi stale. Na stale i yi sjalok tzatzin paz chixol yi e tanum i, yi e yi chon kuklij chicul tej. Poro yi ko quil chiban junt tir yi echk taklen cachi. 9 Na jun cun yol txant tan tulen Kataj tan chicolpen yi e yi na chitzan tan culajen i. Nin tzaklok kej i benen tzin wi munt. 10 Stke Ryos yi xtxaxl talma scyetz yi e yi na chixom te yi bintzi. Nchatz sjalok yi tzatzin yi na tak Ryos scyetz yi e yi jicyuch tej cyajtzakl. 11 Na kol chijal e benen tzin wi munt yil chixom te yi bintzi, stke tzun Ryos balaj cawl benen tzin. 12 Na iten nin Kataj tzakon tzaj yi abal tibaj yi katxotx, bantz tkol balaj ujul. 13 Na sbajxok yi balajil i swutz tan nuclen yi tetz be skaxol.
1

Yi cwen chiwutz yi xonl Israel tan tkolt Ryos yi banl tibaj yi chinacin

Salmo 86
Wajcaw, elk kajabu swej. Tbiteu intzi inkul, na winin na chimbisun na in jun tal prow meba. 2 Chin coleu na bintzinin kuklij incul teju na ilu inRyosil. Chin coleu bin na ntin teju kuklet incul. 3 Wajcaw, elk kajabu swej, na cyakil kej chon na cu inwutz teru. 4 Chin cheyaju bantz intzatzinen, na in chakumu, na ntin cun swutzu na cwet inwutz. 5 Na yi ilu teru winin banl talmau tan cuylen kapaj nin winin na el kajabu scyej yi e yi na cu chiwutz teru. 6 Wajcaw, tbiteu yi inoracin. Stzaweju yi mbi na chintzan tan jaklen teru. 7 Na te yi na sotz incul, chon na injak cheybil wetz teru. Na ntin ilu na ocu tan wucheyen.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi ketz kaRyosil ntin cun i yi Ryos

SALMOS86-88
8

538

Quic nin junt Ryos yi nicunk chi ilu teru, na quic nin jun yi nak xcye tan banlen yi echk taklen yi na bnix tanu. 9 Ilu Wajcaw, ilu bnol tetz cyakil yi echk nacin. Nin chul tan taklen keju nin tan culajenu. 10 Na ntin cun ilu, ilu Ryos. At winin chamilu, na na xcyeu tan banlen echk milawr. 11 Siwl Ta, chajeu yi tajbilu swetz bantz inxomen tej quib yi na tal. Chin cheyaju tan woquen tan taklen keju. 12 Ilu Wajcaw yi inRyosil, swake inkajsbil teru tetz cun walma, nin sbne opon tunintz nocopon tan culajenu. 13 Winin banl talmau swibaj, na ja chinclax tanu tkab quimichil. 14 Ilu inRyosil, sak swutzu yi ja je chimolol quib jun coloj incontr yi na cyaj choc tan imbiylen. Yi eatz itz yi e yi qui na cyek chiu. 15 Poro yi ilu teru Wajcaw, winin na el kajabu swej. Na at pasensu, nin winin lok ib tuchu, nin yi ilu teru ilu yi mero bintzi. 16 Elk bin kajabu swej. Chin cheyaju na in chakumu. Tak tzaju junt tir inwalor. 17 Nin chajeu jun techl swetz yi at banl talmau swibaj, bantz telen chitxix yi e yi na chich chicul swej. Na yi ilu teru Wajcaw, na chin cheyaju, nin na el kajabu swej.

Salmo 87
Jerusaln, yastzun yi tnum yi mas na pek Kataj Ryos tej. Chon jenak bnol wiak ju wutz yi chin xan nin. Winin na pek Kataj Ryos tej. 2 Nin mas na pek i tej swutz cyakil echk mas amal cwent yi e xonl Jacow. 3 Chumbalaj nin yi jun tnumatz, na winin echk taklen balaj na alchij tetz. 4 Chixolak yi echk tnum yil xomok chiwi swej tzantzaj, at echk tnum chi tanen Egipto, Babilonia, Filistea, Tiro tu Etiopa. Ej nin scyale: Yi tnum Jerusaln yi aten wi juwutz Sin, kajbil katxu tanen. 5 Poro tzopon yi kejlal yi sjalok mas chikej yi e yi scyale: In mero aj Jerusaln, na chon itznakin tul. Na yastzun yi tnum yi tzocopon yi Witz Ryos tan bixbajen. 6 Nchatz yil tzoc Kataj tan jesen chibi yi e yi chon najlche le tnum Jerusaln, copon jun techl tan xlaj chibi yi e yi chon quitzen le jun tnumatz. 7 Nin chocopon cyakil wunak tan bixl nin tan bitz nin scyale tul chibitz: Chon najlchin wetz le tnum Jerusaln, chech sbne.
1

Jerusaln yi tnum yi at mas kej

Salmo 88
Wajcaw, ilu inRyosil, ilu colol wetz. Skejl nin lakbal na injak cheybil wetz teru. 2 Elk kajabu swej. Tbiteu intzi inkul.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Oracin tetz jun yi ja oc wutz pem

539
3 4

SALMOS88,89

Na winin echk bis okl ja ul tzinwutz. Nin txant tan inquimen tan paj. At na bant cun na intxum yi ja wit chinquim, na quict inwalor at. 5 Ja wit noc cyajlal yi e alma. Nicun wutanen chi na loon jun sanlar tul oyintzi. Nicun wutanen chi jun yi quit xomiju tan quicylen. 6 Wajcaw, ja wit chinloon. Ja wit chincu tul jun chin wutzilen jul tanen, jun jul yi chin xe nin, nin yi chin tzotz nin tul. 7 Ja saj colp wiu swej. Na ja taku jun incaws yi chin xowbil nin. 8 Nchatz cyakil yi e wamiw, ja chin cyaj cyen quilol, na quit na chitxaj yi atin chixol. Nicun wutanen chi tanen jun pres yi quic rmeril tan telen liwr. 9 Nin tan paj yi okl yi na imban, or noc cyen moyi. Wajcaw, cyakil kej na injak cheybil wetz teru, nin na je inkab swutzu tan jaklen cheybil wetz. 10 Mbitz tajbilu swej Ta? Jalen pe lchinquim, kalenatz tzun tzocu tan wucheyen? Tyoink ptzun jun alma teru? 11 Tzocopon ptzun jun alma tan talchen: Chumbalaj nin Kataj Ryos, chin aj bintzi nin i? Sjilonk ptzun jun alma yi mukxnak jak txotx? Qui, Ta. 12 Na yi na quim jun, quict xac. Junawes na tzaj. Quic rmeril tan tulenu txakx tcul jun alma. 13 Poro yi in wetz, chon na cu inwutz teru. Cyakil jalchan na noc tan jaklen cheybil wetz teru. 14 Mbi tzuntz yi quit na peku swej? Mbi xac na tew tibu tzinwutz? 15 Na juyil cunin in, yi woquen swutz yi quixcujej yi atin tkab jalu. Nin or nin chinquim tan. Nimix cunin echk taklen yi ntaku amal tan tulen tzinwutz. Poro quit tzintxaj mas. 16 Ja saj colp wiu swej. Nin ja icypon yi chichben culu wan. Nin ja nel cun swutz. 17 Cyakil nin tkuj na tzanu tan inxuxen. Chon cunin na banu chi na ban yi na juchun jun chin wutzilen tzanla yi na elul. 18 Na ja chin cyaj cyen quilol yi e wamiw scyuch e mas wuch. Inchuc atin tul jun chin tzotz Ta.

Salmo 89
1

Wajcaw, ilenin swale tcul yi imbitz yi chumbalaj nin ilu.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Katxole yi banl talma Kataj

SALMOS89
2

540

Ilenin tzimbitzij yi ban kuke kacul teju. Tzintxole yi quinin bajsben tetz yi banl talmau, nin yi qui na xtxixpuju yi yolu, chi tanen yi tcyaj, yi qui na xtxixpuj tib. 3 Bnixnak jun trat tanu tu Luwiy yi chakumu yi jenak xtxaolu. Na je bin sukuej: 4 Ilenin swake amal scyetz yi e axonl tan chicawunen tetz axel yil cquim. 5 Wajcaw, cyakil yi e yi ate tcyaj na cyak chikajsbil swutzu, tan yi echk milawr yi na bnix tanu, nin tan yi na el kabu te yolu. 6 Ilu kaRyosil, cyal nin jun yi at tcyaj yi chonk yi chamil chi yi teru chamilu. 7 Chastzun te, cyakil o na kek chiu. Nin cyakil yi e yi ate xlaju na cyek chiu. 8 Kataj, ilu kaRyosil yi cyal na xcye quen teju. Na cyakil yi porer tu yi bintzi, chon na saj teju. Nin cyal jun tzopon tan stzamlen yi chamilu. 9 Na na xcyeu tan maklen yi pakbil mar. Pe najk saj colp wi yi mar, na xcyeu tan maklen. 10 Ja xcyeu te yi jun chin wutzilen txuc yi at xe mar. Quic mu xac mban swutzu, na junawes mmel cun tanu swutz. Nin tan yi chamilu, ja chel cun cyakil yi contru tanu swutz. 11 Cyakil yi at tcyaj, tu cyakil yi at wuxtxotx, itz teru. Na ilu bnol tetz cyakil yi at benen tzin. 12 Ilu bnol tetz cyakil yi at jen tzin tu yi at cwen tzin. Nin ilu bnol tetz yi wiwtz Tabor tu yi wiwtz Hermn yi na jal keju tan. 13 Winin chamilu, nin winin poreru, na na xcyeu te cyakil echk taklen. 14 Nin yi na ocu tan cawun, na xomu te yi bintzi, na na el kajabu scyej yi e yi quic quil, nin na taku chicaws yi e aj paj. 15 Ban cyeri e yi na cyak chikajsbil teru, yi e yi na chixom te yi teru tajtzaklu yi chumbalaj nin. 16 Cyakil nin kej na chitzatzin cyeratz tkabu. Nin na chipek te yi tajtzaklu yi chin jicyuch nin tej. 17 Na ilu na akon chiwalor tu chibalajil. Nin tan banl talmau na takwitu yi chichamil. 18 Na yi ilu teru Kataj, ilu yi colol ketz yi o xonl Israel, ilu kareyil yi winin xanil. 19 Ja jilonu tul wutzicy tanen scyetz yi e chakumu yi nkuke culu scyej. Nin je yoluej: Ja je intxaol jun yaj chixol yi e intanum, jun yaj yi qui na xob. Ja wak kej i. Nin ilenin nocopon tan cheyen. 20 Ja bin nojpon inwutz te Luwiy tetz inchakum. Ja je inkojol yi wetz inaceit twi tan bixbajen tetz rey. 21 Nocopon tzun tan cheyen i. Swake imporer tan cheyen. Nin quil wil cyen i chuc. 22 Quil loon i cyakun yi e contr. Nin quil chixcye yi e mal nak tej.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

541
23

SALMOS89

Ma na swutz cun i chiloonk yi e tetz contr wan. Nin cyakil yi e yi chichok chicul tej, chiquimok wan. 24 Swake cyakil imbanl tetz i, bantz xomen i te yi bintzi, nin tan in sjalok mas kej i tan cawun. 25 Tzopon yi cawl i jalen tzi mar Mediterrneo, yi at toquen tzin, nin tzopon jalen tzi yi tzanla Eufrates, yi at telen tzin. 26 Ilenin stale i swetz: I iluatz ilu intaj, ilu inRyosil yi colol wetz. 27 Nin swake amal tetz i tan toquen tetz Bajx inCyajol, nin tetz witz ajcaw squibaj cyakil yi e rey benen tzin wi munt. 28 Ilenin chimpekok te i, nin nelpon cun te yi inyol yi ja insuk tetz. 29 Na yi e tetz xonl chinajank le tetz amal. chinajank sbne opon tunintz, jalen yil xit yi tcyaj. 30 Poro kol chijatx len quib yi e tetz xonl te weri inchusun, nin ko quil chiban tanen wetz incawl, 31 nin ko tzel kej incawl cyan, nin ko quil choc culutxum jak incawl, 32 swake tzun chicaws, tan paj yi quil. Nocopon tan chijicylen tan xicyxab. 33 Poro quil tzincyajlen yi xtxaxl walma te Luwiy, ma na nelpon cun te yi inyol yi minsuk tetz. 34 Nelpon cun te yi trat yi mbixe kan tuch, na quit naj wutz incoc tu inyol. 35 Ja wit insuk jun inyol. Nin quic lajil swuch. Chastzun te snelk cun te inyol yi ja wit insuk tetz Luwiy. 36 Na yi e tetz xonl chinajank le tetz amal. chinajank sbne opon tunintz, jalen yil xit yi kej. 37 Yi jun reyatz stzatok i sbne opon tunintz, chi tanen yi xaw, nin jalen yil sotz yi tcyaj. Ta, yastzun yolu banak cyen. 38 Poro yi jalu Wajcaw, ja cyaj cyen tilolu, nin ja el kej yi jun reyatz, yi jenak xtxaolu. 39 Quinin mmel cunu te yi trat yi suknaku. Ja el kej yi chakumu tanu. 40 Ja el cun yi tnumil i tanu swutz. Na ja cu woquilu yi tapij yi at soltej. 41 Tu na chicyequen cyakil wunak tcul. Nin na cyalk nin yi echk taklen yi na cyaj. Ja oc yi tnumil i tetz chitzelbetz cyakil wunak. 42 Ja taku amal scyetz yi e tetz contr tan chitxaconen te yi rey. 43 Na quinin ntaku amal tetz tan xconen yi tetz spar tan oyintzi. Nin quinin xomu tej tan cheyen te yi oyintziatz. 44 Ja el kej i tanu. Junawes quict xac i mban, na quit na cawun. 45 Quit ntaku mas ankin tetz, na junawes ja el xtxix i tanu. 46 Ilu Wajcaw, junawes pe ntew tibu skawutz? Junawes nin pe nje lajp wiu skej, chi na ben loon jun kak? 47 Ta, ulk txakx tculu yi ankin yi akij tanu swetz. Qui tunin kusij.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS89,90
48

542

Na cyakil wunak yi bnixnake tanu quic mas chitiemp akij tanu. Na quic jun yi nink ben kon jun coloj tiemp nin yi quik quim. Na quic nin jun yi nink clax tkab quimichil. 49 Wajcaw, ja pe tzaj yi banl talmau yi nchaju sketz le xetzbil tzaj? Ja pe tzaj yi banl talmau yi suku tetz Luwiy? 50 Sak swutzu yi cyakil wunak na chitzan tan kabuchlen. Chin chon nin na wil yi na choc tan kajislen. 51 Ilu Wajcaw, yastzun na chiban yi e contru skej. Nin yastzun na chiban te yi chakumu yi jenak xtxaolu. 52 Poro yi o ketz, ilenin skake keju Kataj. Amn!

CYAJIN WEKL TE ECHK SALMO


90:1106:48

Salmo 90
Kataj, sajlenix tunintz chon na kacol kib teju. Nin iten nin skabneas sbne opon tunintz. 2 Na te yi ntaxk tzaj jal echk juwtz, nin yi ntaxk cu yi wuxtxotx, nin yi ntaxk bnix yi bajx wunak, ilu nin Ryos. Na tul yi tiemp yi icynak cyen, nin tul yi tiemp yi xomtzaj, ilu nin Ryos. 3 Ja bnix yi bajx wunak tanu tan xkol tu. Chastzun te tlolu: Txotx tu cxtzaj pontwok. 4 Na swutz teru, nicun jun mil yob, tu yi jun kej ewt yi ja wit icy. Nin nicun jun mil yob swutzu chi na icy cobox ntzi or lakbal. 5 Nchatz ban chel cun cyakil wunak tanu swutz, chi na el cyakil echk taklen tan jun tzanla yi na elul. Na yi ankin yi akij sketz, jalcunin na icy, chi na el jun wutzicy te kacul. 6 Na nicun kutanen swutzu chi tanen jun wi buch, yi na je chitpuj yi buchil jalchan, poro yi na cu kej, na saj lokp nin na skej. 7 Chastzun te Ta, yil saj colp wiu skej, ban kel cun tanu swutz. 8 Na yi ketz kil tu yi kajtzakl cachi, sak cun swutzu. 9 Yi ketz kaankin ban tzel cun tanu swutz yil saj chichben culu skej. Na yi ketz katiemp, na icy tetz, tul jun ntzi tkuj. 10 Na oxcal tu lajuj ntzi yob na katij ketz tzonej wuxtxotx. Ntin yi e mas quiw na chijepon te jun mutx yob. Poro quic ltak sketz kol tzel kalma tan katen jun coloj tiemp tzonej, na ntin na katxayne tan paj yi quixcuj yi ato cunt. Yi jujun yob jalcunin na icy. Chatz cunin tzun kutanen ketz. 11 Poro cyal jun jajk tij cyakil yi walor yi chichen culu. Nin cyal jun yi jajk pujx tan yi xowbililu. 12 chajeu sketz yi jun ntzi tkuj ato wi cojbilu. Sjalok tzun kajtzakl.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Inin at Kataj Ryos

543
13

SALMOS90,91

Wajcaw, sajku skaxol. Elk kajabu skej na o chakumu. 14 Cyakil tir yi na ul skil, taku tzatzin sketz, bantz kakol kakajsbil teru te cyakil tiemp yi akij sketz tzonej wuxtxotx. 15 Tak tzaju coboxt yob tzatzin sketz tetz xel echk yob yi ja katij yi sotzaj culal. 16 Tak tzaju amal sketz, nin scyetz e kanitxa tan kilol echk milawr yi na chaj yi at keju, na o len chakumu. 17 Tak tzaju yi banlu skibaj. Nin ko quiwsaju sju yi kakun, na ilu kaRyosil.

Salmo 91
Alchok scyetz yi chon najlij tmujil yi quicylom ketz, yi Witz Ryos, yi jun yi winin kej, 2 ban tal tetz: Ilu inRyosil, nternin kuklij incul teju, na ilu cheyanl wetz, nin chon na jal inchamil teju Ta. 3 Ban cyal yi jun xtxolbilatz, na xcyek Kataj Ryos tan kacolchen tan qui kabenen tul echk patx yi banijt skawutz, yi qui na kil nin. Na ntin cun i na xcye tan kacolchen tkab echk yabil yi cyan quimichil tan. 4 Na kol kacol kib jak xicy i, quic lkaban, na na xcye i tan kacolchen chi na ban jun makbil flech. Chumbalaj nin i skej, na na ko col. 5 Qui tzun kaxob tetz yi taw akbal, mpe ik echk flech, yi skejl cunin na saj coxij tan kabiylen. 6 Nchatz quil kaxob tetz echk il yi na oc noj skej lakbal nka te echk il yi na ul tan kasotzajen skejl. 7 Nin quil kaxob kol chiquim jun mil le kamax, nka lajuj mil le kasbal, na quic lbajij skej ketz. 8 Ma yi o ketz ntin xmayin skabne nin scyej. Na skawutz cunin yil chicawsij yi e mal nak, yi e yi na chiban yi echk taklen cachi. 9 Na yi o ketz, ja wit koc tcwent Ryos, yi cheyal ketz, ja wit koc tcwent yi quicylom ketz, yi jun yi cyal xcye quen tej na i yi witz Ajcaw. 10 Chastzun te quil kaben tul il. Nin quil tzocopon jun chin yabil xe ketz kacal. 11 Na scawunk Ryos scyej yi e tetz ngel tan chixomen skej, tan kaquicylen alchok kaj nint. 12 Mben chichinul yi kakab tan qui kajen tzotp tejak echk cub. 13 Nin ban kaxon chixol len, nka chixol alchok jilwutz smaron txuc. 14 Na je yol yi kaRyosilej: Tan tu yi na chipek swej, nin tan tu yi ja cyajskej inwutz, chelepon liwr wan tkab cyakil alchok taklenil. 15 Yil choc tan injoylen, che intzawej. Nin chin najank chixol. Chelepon wan tkab yi sotzaj culal, nin swake chikej.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi Kataj Ryos, i cheyanl ketz

SALMOS91-93
16

544

Nchatz swake jun balaj ankin scyetz, yi quinin bajsben tetz. chitzatzink, tan tu yi chiclaxok wan, stzun Ryos banak.

Salmo 92
Chumbalaj nin yi na katyoin teru. Chumbalaj nin yi na kabitzij echk bitz tan taklen keju. Na ilu yi witz Ajcaw tcyaj tu wuxtxotx. 2 Chumbalaj nin yi na koc tan nawsen yi biu lakak jalchan, nin lakak akalen. 3 Chumbalaj nin yil kak kakajsbil teru tan kabitz, yil xom kawi te yi kulil yi echk macl chi tanen arpa tu salterio yi toquen cun kulil wi. 4 Na winin na taku tzatzin sketz tan tu cyakil yi echk taklen balaj yi na bnix tanu Ta. 5 Chin wutzilen nin yi akun yi na bnix tanu Ta. Quic jopbil wi yi xtxumunu. 6 Poro quic rmeril tan pujxen cyakun yi e yi tzetzuj te cyajtzakl. 7 Na yi e mal nak chuyok tajlal chixonen chi na ban xtze yi jalcun na jal buchil. Poro sotzel chiwutz cyeratz sbne opon tunintz. 8 Ma yi ilu teru Ta, inin atu-tz tzin tcyaj. 9 Poro at jun xtxolbil yi stzelk cun tej, itz yi e contru Ta, chelk cun tanu swutz. Nin cyakil yi e mal nak che cawseu. 10 Tak tzaju mas inchamil Ta, chi tanen chamil jun mam tor. Nin takenu mu aceit xol inwi, tan chajlen yi at inkej. 11 Na ja wil yi en cun nchiloon yi e incontr, nin ja wit yi nchibaj chin yi chiloonen. 12 Poro yi e balaj chichuyok cyeratz chi na ban jun wi mop. Nin mben kon chitiemp chi na ban echk cedro yi at wiwtz Lbano. 13 Chon chibne cyeratz chi tanen yi e balaj wi tze yi awij wutzkanil yi cal Ryos. Chin xkatzkuj nin yi xak. 14 Mpe skenk tijin chicul yi e balaj nakatz ilenin acaj cun tunin e-tz. Ilenin at chichamil na inin at chicatnakil. 15 Nin scyale yi chin jicyuch nin te yi tajtzakl yi Kataj yi quicylom ketz, na quic mu tal paltil i.
1

Jun bitz tan taklen kej Kataj

Salmo 93
1

Yi Ryos i yi witz rey. At yi tetz pakpuchal. Nin winin chamil i. I bnol tetz yi munt, nin quic rmeril tan chuquen.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi kaRyosil, i yi witz rey

545
2 3

SALMOS93,94

Nin inin atu wi chemu tan cawun. Na inin at teru-tz. Yi tzanla winin na wajcan. Nin winin chamil yi pakbil mar. 4 Poro yi ilu teru Ta, mast cunin chamilu swutz yi tojkbil tzanla tu yi pakbil mar. 5 Chin tzaknak cunin yi cawlu Ta. Quil xit teratz tetz ben kej ben sak. Chin tzaknak cunin ilu yi na cawunu le calu.

Salmo 94
Ilu kaRyosil, chajeu yi na cawunu. Ticyseu culu scyej yi e juchul il. 2 Na ilu yi witz pujul xtisya. Che cawsaju bin yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl. 3 Ta, tona nin chibisun noc yi e mal nakatz? 4 Na cyakil yi e mal nakatz, qui na cyek chi jun, ma na e cun tzolol yol. Ntin na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl. 5 Ntin na chitzan tan chibuchlen yi e teru tanumu Ta. 6 Na na choc tan chibiylen cun yi e xmalcan, scyuch yi e prow joylajil wunak, yi quic chinajbil. Nchatz yi e tal meba yi quic chitaj chitxu, na chel cun cyan swutz. 7 Qui na ko til Ryos, chech. Qui na ko til yi Ryosil Jacow, chech. 8 Txalpnak yi cyajtzakl yi e mal nakatz. Tona nin lpujx cyan? 9 Yi jun yi nucul te kachin, qui ptzun na tbit chiyol? Yi jun yi bnol te kawutz, qui ptzun na til yi mbi na chiban? 10 Ikaj qui tzunk chicawsij yi e mal nakatz tan yi jun yi na oc tan maklen chiwutz cyakil yi echk nacin. Ikaj qui tzunk na el xtxum yi jun yi akol cyajtzakl cyakil wunak te yi mbi na chitzan tan xtxumlen. 11 Poro yi mero bintzi itz yi na el xtxum Ryos te cyajtzakl. Nin na el xtxum tetz yi quic xe yi chitxumun. 12 Wajcaw, ban cyeri yi e yi na ocu tan chinuclen, tu yi e yi na ocu tan chichuslen. 13 Na inin na chitzatzin cyeratz yi na ul calaj tiemp chiwutz. Ma yi e mal nak ja wit kopxij chijulil cyeratz. 14 Poro Kataj Ryos quil che til cyen yi e tetz tanum. Nin quil che til cyen yi e yi ate tkab. 15 Na txant tan tponen yi kejlal tan cawunen yi pujul xtisya yi chin tzaknak cun, nin cyakil yi e balaj nak chixomok tej. 16 Poro, na ltzoc tan incolchen chikab yi e mal nakatz yi chin juntlen nin e? Cyal.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi kaRyosil, i yi witz pujul xtisya

SALMOS94-96
17 Ma

546

na ntin cun Ryos nchincolon. Na yi quik moc Ryos tan wucheyen, ten klo chinquim. 18 At na ban cunt yi na je jip wukan. Poro na chin cheyaju Ta, tan yi banl talmau swibaj. 19 Yi na noc wutz pem, quit na pujx yi wajtzakl wan. Poro na chin maysaju, nin na taku tzatzin swetz. 20 Poro quic rmeril tan cyamiwil quibu tu jun juez yi na xom te yi tetz tajtzakl, nin yi na oc tan contrin te yi teru cawlu. 21 Na yi e cyetz, ntin na chijoy puntil tan chibuchlen yi e yi quic cyetz quil. Nin at na bant cun junawes na chiquim cyan. 22 Poro yi ilu teru Ta, ilu colol wetz. Nicun ilu tu jun wutzilen cub kale na incol quent wib. 23 Poro yi e mal nakatz, iten nin cyajtzakl xcyek tan chixiten cun. Na yi ketz kaRyosil stke i amal tan chicwen xit.

Salmo 95
Chisajku! Tzatzin cun kake kakajsbil swutz Kataj Ryos. Kabitzink swutz i tan yi tzatzin yi ato cun, na i quicylom ketz, nin i yi colpinl ketz. 2 Katyoink tetz, nin kabitzij echk balaj bitz tan taklen kej i. 3 Na yi ketz Kataj i yi wutzilen kaRyosil. I yi witz Rey squibaj cyakil jilwutz ryos. 4 I yi taw cyakil yi amal yi at wuxtxotx, yi echk tziwun tu echk juwtz. 5 I yi taw yi mar na i bnol tetz. I yi taw wuxtxotx na i nucul tetz. 6 Chisajku bin, kamejek tan loken i. Kamejek kacyakil cun swutz Kataj, na i bnol ketz. 7 I yi ketz kaRyosil nin yi o ketz nicun chi o-k cneru yi na chiwan le tetz cojbil. Chastzun te quibiteu yi mbi na tal i. Na je yol iej: 8 Quil tzetzax italma chi banake yi e imam ite le amal tzinunin tu yi na biaj Meriba tu Masah. 9 Na yatz e oquet tan impilen, wech na nsken quil yi echk milawr yi bnix wan. 10 Cawunak yob chichnak incul scyej yi jun wekl wunakatz, itzun waltz: Yi e wunakej chichuc na chipacap, na qui na cyaj lchoc culutxum jak incawl. 11 Chastzun te walol scyetz: Jun cun yol cyal jun tzitetz yi nink tzopon tan ujlen le amal yi insuknak tzitetz.
1

Quil tzetzax kalma, ma na kake kakajsbil tetz Ryos

Salmo 96
1

Chibitziju jun acaj bitz tetz Kataj.

Yi ketz Kataj chin tzaknak cun i

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

547
2

SALMOS96,97

Chibitzinku cyakil yi eu yi najlcheu benen tzin wi munt. Cyakeu chikajsbilu tetz tan taklen kej i. Ilenin chitxoleu yi at rmeril yil kaclax tan. 3 Cyaleu scyetz cyakil wunak yi at kej i. Cyaleu yi ban na bnix echk milawr tan. 4 Na yi ketz Kataj, winin tetz kej, nin tajwen tan kakol kakajsbil tetz. Nchatz tajwen tan kekal chi i, na ntin i Ryos. 5 chiwutz yi e mas wunak at mas ryos, poro quic chixac, na banij cuntu quitanen. Ma yi ketz Kataj i bnol tetz yi tcyaj. 6 Ej nin soltej i, winin pakpuchaxen tan yi tetz porer. Nchatz tanen yi amal yi chin xan nin. Chin yuben nin tan yi tetz porer. 7 Chastzun te, cyakil yi eu yi najlcheu benen tzin wi munt, cyaku kej i. 8 Cyakeu kej, na chumbalaj nin i. Quicyaj tzaju echk oy tan toyen tetz. 9 Chimejeku swutz, yil quilu yi pakpuchal tu yi xanil i. Chixoboku tetz, cyakil yi eu yi najlcheu benen tzin wi munt. 10 Cyaleu scyetz cyakil jilwutz wunak: Yi ketz Kataj i yi witz rey. I bnol tetz yi munt, nin quic rmeril tan xcyewen junt tan yuquen. Nin tzocopon tan cawun squibaj cyakil wunak, nin quil je kab twi jun. 11 Chitzatzink cyakil yi at tcyaj. Nchatz cyakil yi at wuxtxotx, scyuch cyakil yi at xe mar. 12 Nin tzatzink cyakil yi echk cojbil benen tzin. Ej nin cyakil echk jilwutz tze chitzatzink. 13 Na chitzatzink swutz Kataj yil tzul tzaj i tan cawun tzonej wuxtxotx. Na scawunk i squibaj cyakil jilwutz tnum yi at benen tzin wi munt. Nin yil cawun i chin tzaknak cun sbne, nin quil je kab twi jun.

Salmo 97
Chitzatzinku yi eu yi najlcheu benen tzin. Chitzatzinku alchok scyetz amalil kale atetu, na yi Kataj i yi witz rey. 2 Chin tzotz nin tanen xlajak i tan sbak, nin yil tzoc i tan cawun chin tzaknak cun sbne. 3 Sbajxok jun chin kak swutz i, nin chitzeok cyakil yi tetz contr tan. 4 Yi tetz xlakcyaj bajk xtxekul benen tzin wi munt, nin cyakil wunak chixobok yil quil. 5 Cyakil yi echk wutz tzelepon a chi na ban xcab yil tzul tzaj yi mero taw, Kataj Jehov. 6 Yi tcyaj na chaj yi balajil i. Nin tzelepon chitxum cyakil wunak yi at kej i.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi ketz Kataj i yi kareyil

SALMOS97-99
7 chitxixwok

548

cyakil wunak yil quil nin wutz yi Witz Ryos, na yi e cyetz, ntin na cyak kej echk ryos yi banij cuntu tanen. Poro chimejek cyakil chiryosilatz swutz yi ketz kaRyosil. 8 Ilu Kataj Jehov, na chitzatzin yi e aj Sin yi na quibit yi cawlu. Nchatz yi echk mas tnum yi at tcwent Jud, na chitzatzin te echk cawlatz. 9 Na yi ilu teru Ta, na cawunu tibaj cyakil echk amal benen tzin. Ej nin at mas keju Ta chiwutz cyakil echk ryos yi ate wuxtxotx. 10 Nin na peku scyej yi e yi qui na chipek te yi echk taklen cachi. Nin na ocu tan chicolchen yi e yi chon kuklij chicul teju. Nin na xcyeu tan cyelsen liwr yi e yi ate chikab yi e mal wunak. 11 Chin skil nin sbne scyetz yi e balaj, nin chitzatzink yi e yi jicyuch te cyajtzakl. 12 Chitzatzink binu tkab Kataj yi eu balaj. Cuk chitziu tan nawsen yi tetz bi yi winin xanil.

Salmo 98
Chibitziju jun acaj bitz tetz Kataj, na ja bnix yi echk taklen balaj tan. Nin ja xcye i te yi e tetz contr tan yi tetz chamil yi winin xanil. 2 I ten i na tzan tan talchen: Ja chinxcye scyej incontr. Nin ja lajluchax yi tetz tajtzakl yi tzaknak cun chiwutz cyakil jilwutz wunak. 3 Tan yi banl talma ja el cun i te yi yol yi suknak sketz yi o xonl Israel. Nin cyakil wunak yi ate benen tzin wi munt, ja quil yi at chamil i. 4 Chibitzinku yi eu yi najlcheu benen tzin wi munt. Tzatzin cun chibitzinku. Chibitzinku tetz cun cyalmau. Quil chimaku yi tzatzin yi na jal te cyalmau. 5 Ban chibitziju echk balaj bitz tetz Kataj. Ban xcon echk kbetz cyanu, chi tanen arpa yi ban xcon yi wutz tan telsen echk balaj bitz. 6 Cyakeu chikajsbilu tetz Kataj, na i yi ketz kareyil. Ban xcon yi macl cyanu chi tanen su nka chun tan taklen chikajsbilu tetz. 7 Ban chichin cyakil yi echk jilwutz txuc yi ate xe mar, nchatz cyakil yi ate wuxtxotx, tan yi tzatzin yi ate cunt. 8 Nin cyakil yi echk tzanla ban wajcan, nin cyakil yi echk juwtz ban chichin tan bil yi tzatzin yi ate cunt yil tzul tzaj Kataj. 9 Na tzocopon Ryos tan cawun tzonej wuxtxotx. Scawunk squibaj cyakil jilwutz tnum, nin nicy nintu ltulej cawben cyetz.
1

Ja wit xcye Kataj te yi tetz contr

Salmo 99
1

Yi ketz Kataj i yi witz rey.

Yi ketz Kataj i yi witz rey

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

549

SALMOS99-101

Nin cyakil jilwutz wunak yi ate wi munt na chixob tetz. Na, colchij i wi chem tan cawun, nin ate cyen yi e querubim jak yi colchbil i. 2 At winin tetz kej nin na cawun wi Sin. Nin i ajcaw tibaj cyakil echk tnum yi at benen tzin. 3 Ban cyak yi e wunakatz chikajsbil tetz, nin ban chixob tetz. Na chin xowbil nin i. Chin xan nin i. 4 Ilu kareyil chin cham nin ilu. Nin na peku te echk ajtzakl yi jicyuch tej. Na tan ilu nicynin tu kutanen, yi o xonl Jacow. 5 Cyakeu bin chikajsbilu tetz Kataj yi kaRyosil. Nin chimejbaj quibu swutz i. Na chin xan nin i. 6 Yi Moiss tu Aarn ja chixcon tetz chipaleil wunak swutz i. Nchatz Samuel ocnak tan nawsen bi i. Yi eatz, e oc tan jaklen cheybil cyetz tetz, nin ja stzawej i yi chitzi chikul. 7 Ja jilon tzaj i scyetz tul jun bocoj sbak. Nin ja tal scyetz yi mbi tajwen tan chibnol, nin ja chiban tanen cyakil, quib yi ntal i scyetz. 8 Ilu Kataj yi kaRyosil. Ja stzaweju cyakil yi mbi nchijak teru. Nin ja cuyu chipaj. Poro nchatz, ja taku chicaws tan yi quil yi nchijuch swutzu. 9 Cyakeu bin chikajsbilu tetz Kataj yi kaRyosil. Nin chimejeku swutz yi amal kale atit i, na chin xan nin. Winin xanil kaRyosil.

Salmo 100
Yi eu yi ateu benen tzin wi munt cyakeu chikajsbilu tetz Kataj. 2 Tzatzin cun chibneu chimunlu swutz i. Tzatzin cun chibitzinu swutz tan taklen kej i. 3 Elich te chiculu yi Kataj i kaRyosil. I bnol ketz. Ej nin o tetz, o tanum i. Nicun chi o-k cneru yi na chiwan le tetz cojbil. 4 Yi na chocu le puertil yi tetz cal ban chityoinu tetz. Nin yi na chocu wutzkanil yi tetz cal tan taklen chikajsbilu swutz i, chityoinku tetz, nin cyakeu kej yi tetz bi. 5 Na chumbalaj nin i. Quinin bajsben tetz yi banl talma i. Nin ban kuke kacul tej sbne opon tunintz.
1

Katyoink tetz Kataj na i bnol ketz

Salmo 101
1

Na chimpek te yi lok ib tu yi ajtzakl yi jicyuch tej.

Yi talol yi rey yi mbi i il tzocopon i tan banlen

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS101,102
2

550

Nin tan yi xtxolbilej swake inkajsbil teru Wajcaw. Na na waj chinxom te yi ajtzakl yi jicyuch tej. Ta, sajk binu tan wucheyen. Tzinquicylej wib tan woquen tetz tzaknak cun. Mpe ik xe wetz incal kale na chincawunet, tzinquicylej wib. 3 Quil xom inwi te echk ajtzakl cachi. Qui na chimpek scyej yi e yi qui na chixom te tajbilu. Nin quil wak amal scyetz tan cyaten tzinxlaj. 4 Swile cyen cyakil yi echk yab ajtzakl, na qui na waj tzimban echk taklen cachi. 5 Tzinmake chiwutz yi e yi ewun cuntu na choc tan yolchen chiwisin. Nin quit na waj yi cyajtzakl yi e yi na cyocsaj quib nim, yi e yi na cyaj yi cuk quenin kawutz scyetz. 6 Poro chimpekok scyej yi e yi jicyuch te cyajtzakl. Swake amal scyetz tan cyaten tzinxlaj. Nin swake amal scyetz tan chixconen swetz. 7 Quil wak amal tetz jun subul nak nka jun laj tan cawunen tzinxlaj. 8 Chebelen cuntu nocopon tan maklen chiwutz cyakil yi e mal nak yi ate skaxol. Nin chelepon inlajul cyakil yi e yi na chitzan tan juchlen quil yi ate skaxol yi o tanum Ryos.

Salmo 102
Wajcaw, tbiteu yi intzi inkul na na chinchin swutzu. 2 Quil tewu yi wutzu tzinwutz. Nin yil tzul echk sotzaj culal tzinwutz, nink tbitu yil cu inwutz teru. 3 Na or nel cun swutz. Chon wutanen chi na ban sib yi jalcun na xit cun tib, ma yi imbakil nternin na chitxukne, na tzan chiloonen. 4 Quict walor yi walma. Chon cunin tanen chi na skej jun wi xtze. Nin quit na chinwan tan paj. 5 Nin tan paj bis okl yi atin cunt jalt nin imbakil ekanche wan. 6 Inchuc atin. Chon cun wutanen chi tanen jun tucruj yi chuc at le echk amal tzinunin tu, nin yi chon at yi soc tulak echk amal kale quiclet jun tuch. 7 Quit na oc inwatl. Nin chon wutanen chi tanen jun chul yi chuc at wi chejbil cal. 8 Cyakil nin kej na chitzan yi e incontr tan imbuchlen. Nin na xcon imbi cyan tan taklen caws jun. 9 Quit na chinwan tan paj bis. Nin tan paj okl, at na bant cun na ben taal inwutz le wuca. 10 Wajcaw, cyakil yi echk taklenatz yi ja ul tzinwutz, itz tan paj yi nsaj colp wiu swej.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Oracin tetz jun yi na sotz cul

551
11

SALMOS102

Ntin ntaku inkej, nin ilu ten mmajt tan telsen junt tir. Yi ankin yi akij tanu swetz tzonej wuxtxotx jalcun na icy chi na ban mujil sbak. Nin chinquimok chan chi na ban jun xtze yi jalcun na skej. 12 Poro yi teru Wajcaw, ilenin atu sbne opon tunintz. Nin ilenin snawsok yi biu. 13 Wajcaw, xcyekenu. Elk kajabu te yi tnumilu yi at wiwtz Sin. Na ja jepon yi tiemp tan telen kajabu tej, nin tan cuyulu paj. 14 Na cyakil yi e chakumu yi najlche le yi jun tnumatz na chipek tej. Poro na chibisun, na cunak xit. 15 Poro cyakil yi echk nacin scyuch chireyil, chocopon tan taklen keju ilu Wajcaw, 16 yil tzul tzaju tan banlen ban tetz yi jun tnumatz yi at wiwtz Sin nin yil lajluchax yi keju. 17 Chocopon tan taklen keju yil quil nin yi na tbitu chioracin, nin yi quit slamu yi chinu tan tbiten yi cyajbil yi e yi cyal jun na pek tan quicheyen. 18 Lok cyaj tziban yi xtxolbilej tan quibital yi e yi xomche tzaj, yi e yi txen chitzij, bantz cyoquen tan taklen chikajsbil teru. 19 Yi Kataj ja xmayin tzaj i jalen tzin tcyaj le yi tetz amal yi chin xan nin. 20 Na ja tbit i chitzi chikul yi e yi ate pres bantz cyelen liwr yi e yi ja wit aklij chicaws tan chiquimen. 21 Yastzun tulej i bantz cyoquen cyakil wunak benen tzin wi munt tan taklen chikajsbil tetz i le amal Sin, yi itz Jerusaln. 22 Na, chul cyakil yi e wunak lakak nacin tan culajen Kataj. 23 Ma yi in wetz, ja wit el inwalor tan. Wech na ana na chinnicyan tu yi ankin yi akij tan swetz. 24 Poro nin waltz tetz: Ilu inRyosil. Quil chin tcyaj nin chanu. Na ana na chinnicyan tu yi ankin yi akij tanu swetz. Yi ilu teru quic quimbilu sbne opon tunintz. 25 Ilu cusan yi wuxtxotx tentz, nin ilu bnol tetz yi tcyaj. 26 Yi echk taklenatzej, sotzok teratz. Poro yi ilu teru, quil sotzu. Tzatoku tetz ben kej ben sak. Sbuyink yi wuxtxotx tu yi tcyaj chi na buyin jun bech ketz. 27 Na yi wuxtxotx tu yi tcyaj nicun tu jun bechok yi na el te pem. Chelepon cyetz te pem, nin sbnixok acaj tcyaj tu acaj wuxtxotx. Poro yi ilu teru, inin atu-tz. Quic quimbilu tetz ben kej ben sak.h 28 Tzocoponu tan chiquicylen yi chixonl yi e chakumu tan qui chixoben tetz jun, na yi ilu teru tzocoponu tan chiquiwsen.
h 102:25-27

Heb 1:10-12.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS103

552

Salmo 103
Kake kakajsbil tetz Kataj tetz cun kalma. Kake kakajsbil tetz yi bi i tetz cun kajtzakl, na winin xanil yi tetz bi. 2 Kake kakajsbil tetz Kataj tetz cun kalma. Quil tzel te kacul yi echk taklen balaj yi bnixnak tan. 3 Na i na cuyun cyakil yi kapaj, nin i na tzacan cyakil echk jilwutz yabil yi na oc lacp skej. 4 Qui na tak i amal tan kaquimen chan, na na pek i skej, nin na tak i yi banl talma squibaj. 5 Nin ja tak i cyakil echk taklen balaj sketz. Nin na tak i junt tir kawalor, chi na ban jun quilquitx yi na jal acaj xiil. 6 Yi Kataj chin tzaknak cun i yi na cawun tan chicolchen yi e yi na chitij quixcuj. 7 Talnak i yi tetz tajbil tetz Moiss. Nin chajnak i echk milawr scyetz e kamam kate. 8 Yi Kataj, chumbalaj nin i, na na el kajab skej. At pasens i, na winin na pek skej. 9 Nketz chatz cyen tunin i tan maklen kawutz. Nin qui na tawnaj cun i yi chichben cul skej. 10 Nin qui na tak i yi kacaws yi at klo akbil tetz tan kapaj tu katxokben yi kajuchnak swutz i. 11 Winin banl talma i scyej yi e yi na cyak kej i. Icynak cun swutz yi tcyaj. 12 Ma yi kil, kajpen nin mponet tan. Chon mban kaxol tu yi kil chi tanen yi xol yi telen tzin tu yi toquen tzin. 13 Xomij Kataj skej yi o yi na kak kej i, nin winin na pek i skej chi na pek jun yaj scyej yi e tal nitxajil. 14 Na na el xtxum i sketz yi en kutanen. Na el xtxum tetz yi o tu xkol. 15 Ej nin yi ankin yi akij sketz nicun tu jun buch yi at xol xtze yi jalcun na loon tan kej. 16 Jalcun na loon tan cyekek. Nin na el cun swutz nin quit quil wutz junt tir. 17 Poro yi banl talma Kataj quinin bajsben tetz scyej yi e yi na cyak kej i. Na yi balajil i quil sotz sbne opon tunintz. 18 Stzatok yi banl talma i scyej yi e yi na chiban tanen yi trat yi bnixnak tan, yi e yi na choc culutxum jak cawl i. 19 Yi Kataj chon colchij jalen tcyaj tan cawun. Nin i na cawun tibaj cyakil yi at benen tzin. 20 Kake bin kakajsbil tetz. Nin axwok ngel yi akij ikej, akwok kej i. Yi axwok itetz yi na xconwok tetz chakum i, yi axwok itetz yi list atixetwok tan tbiten yi tetz cawl, akwok kej i. 21 Nchatz cyakil yi eu ngel yi eu sanlar tetz Ryos, cyakeu chikajsbilu tetz.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Kake kakajsbil tetz Kataj

553

SALMOS103,104

Chibneu tanen yi chimunlu yi ateu sju. Chixomoku te yi tetz tajbil. 22 Nchatz cyakil yi echk taklen yi bnixnak tan Ryos yi at benen tzin, tcyaj tu wuxtxotx, cyakil yi echk taklen yi at jak cawl i, tajwen tan cyakol chikajsbil tetz. Kake bin kakajsbil tetz Kataj tetz cun kalma.

Salmo 104
Kake kakajsbil tetz Kataj tetz cun kalma. Ilu Kataj, ilu kaRyosil chin wutzilen nin yi keju. Wekon tibu tu yi keju tu jun chin pakpuchal. 2 Txowin jun xbuk tanu yi winin na txekun. Ja el litulu yi tcyaj chi ik jun chin mantial. 3 Ja je xtxicbalu yi calu wi a. Ja cu yi tkan calu xe yi a yi at jalen tzin tcyaj. Na xcon echk sbak tetz xombilu, nin na xonu tul cyekek. 4 Yi cyekekatz, yastzun chakumu. Nin yi kak yastzun xconsbetzu.i 5 Ja bixe yi wuxtxotx tanu tibaj yi tetz colchbil. Nin quic rmeril yi nink txixpij yi tetz luwar. 6 Pilij yi a tibaj tanu, chi ik jun chin xbuk. Jenak pon yi a tanu tan joplen yi wiwtz. 7 Poro yi cawunenu tej, lajkel nin maj tancul tib. 8 Ja xon wiak wutz. Ja xon tulak jocoj. Nin ja opon le amal yi bixbant tanu. 9 Ja bixe cyen echk mojomil tanu, bantz qui sajen kojxuj junt tir tan joplen yi cojbil. 10 Ilu nucul cyen tetz yi echk ne a yi na xon lakak siwun. Nin ilu nucul cyen tetz yi echk tzanla yi na xon xolak wutz, 11 yi na xcon tetz quica yi e smaron txuc. Nin yastzun na icysan yi saktzi scyej yi e smaron chej. 12 Nin stziak yi echk tzanlaatz yastzun na chuyet yi echk lmak tze tanu. Nin yastzun na jalet cyal yi e chul. Nin yastzun na cyakwit chikajsbil teru. 13 Nchatz ilu na kajan echk ju wutz tan yi abal yi na saj tanu jalen tcyaj kale najletu. Nin tan yi abalatz na txaxax cyakil wuxtxotx. 14 Ilu na chuysan echk chim tetz chiwa yi e txuc. Nin ilu na chuysan cyakil jilwutz cyujul wunak yi na xcon tetz chiwa, 15 yi ixin, yi na akon chiwalor, nin yi taal uva yi na akon tzatzin scyetz, nin yi na xcye tan litzunen mas chiwutz swutz yi aceitil oliw.
1
i 104:4

Kake kakajsbil tetz yi bnol tetz cyakil echk taklen yi at

Heb 1:7.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS104
16

554

Tan yi abal yi na tak tzaju, na kaxij echk tze, yi echk cedro yi na chuy Lbano, yi ilu nin awal tetz. 17 Ej nin te yi echk tzeatz, yastzun na bnixet chisoc yi e ne chul. Nin xolak kab echk lmak tzaj, yastzun na bnixet chisoc yi e ciguea.j 18 Ej nin wiak echk ju wutz, yastzun chinajbil e smaron chiw. Ej nin wutzak echk txakxla, yastzun kale na cyewit quib yi e tal yac. 19 Ilu bnol tetz yi xaw tan tajlen tajlal xaw tul jun yob. Nin ilu bnol tetz yi kej, yi na el xtxum tetz yi mbi oril tan jemulen nin tan cwen. 20 Ilu txumul tetz yi lakbal. Nin ilu txumul tetz yi tzotz, yi na chelsan tzaj yi e smaron txuc tan joylen chiwa. 21 Yi e balum, na chichin te yi na chijoy chiwa. Na chichin tan cuchen chiwa teru. 22 Ma yi na jeul kej na chipakxij junt tir lakak chisoc tan watl. 23 Ma yi e wunak, yastzun na chel tzaj cyetz tan akun wi cojbil. Na chakuj jalen yi na cu kej. 24 Winin echk taklen yi ja bnix tanu Ta. Chin tzaknak cun ntuleju tircun. Nojnak yi wuxtxotx tan echk taklen balaj yi ja bnix tanu. 25 Nchatz ilu bnol tetz yi mar yi chin xe nin. Yastzun najlchet jun coloj jilwutz txuc. At lmak, nin at cochok xe yi maratz. 26 Chon na chixon echk lmak barc tibaj. Nin chon najlij yi jun chin wutzilen txuc tul yi na biaj Leviatn, yi sachbil tuwu tanen. 27 Ilu akol chiwa cyakil yi e txucatz. Chiwan tu na chiban cyetz. 28 Na yi na taku, ntin bajsen na chiban cyetz. Nin na noj cun chicul. 29 Ma kol quil tzocu il scyej, na oc xyayil chiwi. Nin ko quil taku chixew, chiquimok, nin chocopon junt tir tetz xkol. 30 Poro ilu akol tetz chixew, na ilu bnol cyetz. Chastzun te na pucun chiwutz. Nin na yub junt tir yi cojbilu. 31 Yi teru keju quil sotz teratz. Nin na tzatzinu te cyakil yi bnixnak tanu. 32 Yi na xmay tzaju, quenin na yucan yi wuxtxotx. Yi na mac quenu yi echk wutz, na je pok sib scyej. 33 Jalen pek yi itzinet, swake inkajsbil tetz Wajcaw yi inRyosil. 34 Na klo waj yil tzatzin i te intxumun. Na ntin cun te i na jalet tzatzin wan. 35 Lok chisotz yi e juchul il yi ate wi munt.
j 104:17

Ciguea, itz jun txuc sak tej, yi mas nim swutz jun mam kol, nin ban na xicyin.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

555

SALMOS104,105

Chelk cun yi e mal nakatz swutz. Kake bin kakajsbil tetz Kataj tetz cun kalma. Kake bin kakajsbil tetz. Aleluya!k

Salmo 105
Katyoink tetz Kataj. Katxole yi tetz bi. Katxole scyetz cyakil wunak yi echk taklen balaj yi na ban. 2 Kabitzink tan taklen kej i. Katxole yi echk milawr yi bnix tan. 3 Ban kocsaj kib nim tan tu yi ato tcwent i. Katzatzink bin yi o yi kuklij kacul tej. 4 Kajake cheybil ketz tetz na at tetz porer. Kajake cheybil ketz tetz cyakil nin tiemp. 5 Ulk txakx tkacul, yi echk milawr yi bnixnak tan, tu cyakil yi echk cawl yi talnak i. 6 Ulk txakx tkacul tej, yi o, yi o xonl kajtzun Abraham, yi chakum Ryos, yi o xonl Jacow, yi jun yi jenak xtxaol i. 7 Na i yi Kataj, i kaRyosil, nin na cawun benen tzin wi munt. 8 Poro yi i tetz, quil tzel yi yol i te cul yi suknak tetz Abraham. Mpe nink chicy jun mil wekl wunak, ilenin tzelepon kab i te yi jun yolatz. 9 Inin nachij yi yolatz tan yi suknak tetz Abraham,l na iten nin yolatz talnak tetz Isaac. 10 Nchatz iten nin yolatz talnak tetz Jacow, tan chixomen yi e xonl Israel tej. Na ja bixe yi jun tratatz tan tetz ben kej ben sak. 11 Na je yol iej: Swake yi echk amal cwent Canan tzitetz. Yastzun yi herens swake tzitetz, stzun Ryos bantz. 12 Te yi tiempatz, quic mas chixonen yi e kamam kate, nin e cun awer nak ban. 13 Na ja chatij coboxintzi kej tulak echk amal nin tulak echk nacin. 14 Poro quinin tak Ryos amal scyetz chicontr tan cyoquen tan chibuchlen, ma na nin oc i tan maklen chiwutz yi e rey yi taw yi echk amalatz. 15 Na je yol iej: Quic tzitaj quen scyetz yi e wetz intanum yi txaij chet wan. Nin quic tzitaj quen tan chibuchlen yi e wetz elsanl intzi, stzun Ryos bantz. 16 Cu jun chin wej le cyetz chiamalatz tan Kataj. Quit ntak i chiwa. 17 Poro te yi ntaxk ul yi wejatz chiwutz yi e kamam kate, nsken bajx pon ep tan jalen Egipto. Na chon benen cayin ep scyetz aj Egipto, tetz jun esclaw.
1
k 104:35 Aleluya! Jun yol e hebrey yi na elepont Kake kakajsbil tetz Kataj Ryos! Sal 105:45; 106:48; Ap 19:1, 3,4, 6. l 105:9 Gn 12:7; 7:8.

Yi banl Kataj Ryos squibaj yi e xonl Israel (1Cr 16:7-22)

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS105
18 19

556

Loon yi tkan i tan calben tetz tan caren, nin oc jopij i xetze. Nin oc Kataj tan pilen jalen cun yi telen cun te yi yol yi sken tal ep scyetz yi e taj xtxu, scyuch yi e stzicy. 20 Poro yi rey yi na cawun te yi tiempatz le amal Egipto nin tak amal tetz ep tan telen liwr. 21 Nin oc i-tz tetz jun martoma tan quicylen cyakil yi at tu yi rey. 22 Nin oc i tan taklen cyajtzakl yi e mas ajcaw nin tijlculal yi ate tan cawun jak cawl yi rey. 23 Cyoponen tzun kamam Israel, yi na alchij Jacow tetz, le amal Egipto. Chon tzun chinajewentz chi awer nak le jun amalatz, yi nchatz na biaj Cam. 24 Poro ja je pucsal Ryos chiwutz. Nin mast cunin chichamil bantz chiwutz yi e aj Egiptojatz. 25 Nintzun tak Ryos amal scyetz yi e aj Egiptojatz tan contrin scyej. Nin e octz tan chisublen klo yi e chakum Ryos. 26 Chastzun te jen xtxaol Ryos Moiss tu Aarn tetz chakum i tan chibenen tan cyelsen tzaj yi e tetz tanum le amal Egipto. 27 Bnix winin echk milawr tetz Ryos cyan le amalatz yi na biaj Cam, nin nchatz le amal tzinunin tu. 28 Na, oc tzotz tan Ryos swutz kej. Nin tzotz nin tunin bantz benen tzin. Poro yi e aj Egipto quinin nquibit yi yol Ryos. 29 Nin oc cyakil a tan tetz chich, nin cyakil yi cay yi ate, e baj quim. 30 Ej nin je pucsal chiwutz yi e wo tul cyakil amal. Nchatz e baj ocpon xe cal yi rey. 31 Jilonen tzun Ryos junt tir, nintzun e saj jun coloj usil wac scyuch e ne us tan. Nin e ben loon benen tzin Egipto. 32 Nin tetz xel abal, ja saj jun chin wutzilen cub abal tan, yi cyan kak tan, benen tzin Egipto. 33 Nin tircun loonen echk wi uva tu wi ib yi awij cyan, tu cyakil echk tze yi at Egipto. 34 Jilonen tzun Ryos junt tir, nin e saj jun coloj sac tan bajsen yi cyujul. Quinin ajlben tetz yi jun coloj sacatz. 35 Tircun bajen yi echk ujul cyan yi at wiak cojbil nin quic nin jun xtze ban cyentz cyan. 36 Nchatz tircun chiquimen yi e bajx chicyajl yi e aj Egipto tan. 37 Cyelen tzaj tzuntz tan Ryos le jun amalatz. Cyan jun coloj oro tu sakal cyakun. Nin quic nin jun yabi chixol. 38 Winin chitzatzinen yi e aj Egipto yi cyelen tzaj, na winin chixoben scyetz. 39 Ja tak Ryos jun bocoj sbak tan bajxen cun chiwutz, nin jun bocoj kak tan chitxeken lakbal. 40 Ja chijak chiwa tetz, nin ja tak i tzichin scyetz. Ja noj chicul tan yi waj yi chon sajen tcyaj. 41 Ja pax yi wutz cub tan, nin ja el tzaj a.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

557
42

SALMOS105,106

Nin ja xon yi aatz le amal tzinunin tu, chi jun wutzilen tzanla. Na, nin ul txakx tcul yi yol i yi suknak tetz Abraham yi chakum, jun yol yi chin xan nin, yi quic rmeril tan qui telen cun tej. 43 Yastzun tulej Ryos yi telen tzaj tcyal yi e tetz tanum yi txaij che tan. Nternin na chichin tan yi tzatzin yi ate cunt yi cyelen tzaj. 44 Nin ja tak i chiamal yi e mas wunak scyetz, tuml cyakil yi chimebil yi at scyuch. 45 Yastzun banak i, bantz chixomen te yi tetz cawl tu yi tetz tajbil. Kake bin kakajsbil tetz Kataj Ryos. Aleluya!

Salmo 106
Kake kakajsbil tetz Kajcaw. Katyoink tetz Kajcaw, na chumbalaj nin i. Quinin bajsben tetz yi banl talma i. 2 Cyal jun yi nink xcye tan talchen cyakil yi echk taklen balaj yi bnixnak tan. Cyal jun yi nink xcye tan tyoin tetz te cyakil yi banak i. 3 Ban cyeri e yi na chiban tanen yi balaj, nin yi na chiban yi echk taklen yi jicyuch tej. 4 Nink nul txakx tculu yil tzocu tan banlen ban te yi tanumu. Lok nul txakx tculu yil tzul tzaju tan chicolpen. 5 Ink jun te yi banlu yi stakeu scyetz yi e txaij chet tanu. Lok chintzatzin chixol. Lok jal inkej chixol. 6 O len juchul il swutzu chi banake yi e kamam kate. Quic mu tal kaxac. Quic jun echk taklen balaj yi ja bnix kan. 7 Nchatz banake e kamam kate le amal Egipto. Quinin cyek chi yi echk milawr yi bnix tanu. Ja el te chicul yi banlu yi nchaju scyetz. Nin yi cyoponen tzi Cyak Mar ja choc tan contrin te echk cawlu. 8 Ma yi ilu teru Ta, ilenin ja chiclax tanu. Ja chaju yi poreru scyetz bantz jalen keju. 9 Na ja cu cabsalu yi Cyak Mar. Nin yi skejen, ja chicy tzaj yi e teru tanumu tcul. Chin skej nin ban yi jun beatz tanu. 10 Yastzun ntuleju tan chicolchen chikab yi e chicontr yi winin chichen chicul scyej. 11 Nin yi chicontratz tircun chiquimen xe a. Quic nin jun nclax cyen. 12 Yi quilol yi xtxolbilej ja cyocsaj yi yolu yi sukint tanu. Nin e octz tan taklen chikajsbil teru. 13 Poro yi telen coboxt kej, ja el cyakil yi echk xtxolbilatz te chicul, nin quinin jal chipasens tan chiwen yi txumijt cyen tanu scyej.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Chin pajol cawl nin yi e xonl Israel

SALMOS106
14

558

Ma na te yi ate le amal tzinunin tu, ja choc tan pilenu, nin tan cawenu, tan bnolu yi cyetz cyajbil. 15 Ilenin ja taku yi cyetz cyajbil poro xomij chicaws tej. Na ja ul jun chin yabil chiwutz yi nim e nchiquim tan. 16 Nchatz yi chinajewen cobox kej le jun amal, ja chich chicul te Moiss tu Aarn, yi e chakumu, yi xansan chet tanu. 17 Nin tan paj yi quilatz ja chiquim, na ja cu cabx yi wuxtxotx nin ja chiben tcul. Itzenlen nchiben tcul. Ja chiquim cyakil yi e tu Datn, scyuch yi jun txob tu Abiram. 18 Na ja oc chikakl chicyakil cun. Tircun yi e juchul ilatz chiquimen. 19 Nchatz yi cyoponen swutz yi wiwtz Horeb, e octz tan banlen jun teblal jun ne wac, yi oro cun. Nin e octz tan culajen. 20 Ja je chitxexul yi chiRyosil yi winin kej, nin e oc tan culajen teblal jun ne wac, jun tu txuc yi na baj chim tan. 21 El te chicul yi chiRyosil yi colpinl cyetz. Wech na bnixnak winin echk milawr tan le amal cwent Egipto, 22 le amal Cam, nin stzi yi Cyak Mar kale mbnixet winin echk taklen yi chin xowbil nin. 23 Yi bnixen echk taklenatz, ja klo oc Ryos tan chisotzajen chicyakil cun, ma na nin oc Moiss chixol tu Ryos tan qui chiquimen. Yi jun Moissatz txaijt i tan Ryos. Nin ja xcye i tan maysen cul Ryos, bantz qui toquen tan chixiten cun. 24 Nchatz yi ticyen cobox kej e opontz tzi mojom yi balaj amal yi sukint tan Ryos scyetz. Poro nicun yi quic xac le chiwutz cyetz na quinin kuklij chicul yi at Ryos tan quicheyen. 25 Na e oc tan yolchen Kataj Ryos xeak chinajbil, nin quinin e oc culutxum jak cawl i. 26 Chastzun te jen tkol i yi kab nin tal: Jun cun chiquimok yi eatz wan le amal tzinunin tu. 27 Nchatz chibne yi e chinitxajil, nin at e yi chelepon inxitul chixol yi e mas nacin yi quic cyetz chiryosil. 28 Nchatz cyak quib tkab chiryosil wunak yi na biaj Baal-peor. Nin baj chibel yi chitxixwatz yi e mas wunak yi na cyoy scyetz chiryosil yi banij cuntu tanen. 29 Tan yi cyajtzakl e oc tan taklen chich culal tetz Ryos. Chastzun te benen loon jun chin yabil chixol. 30 Poro yi yaj yi na biaj Finees nin bentz tan biylen jun scyeri e juchul ilatz. Chastzun te tanewen te yi jun yabilatz yi nsken ben loon chixol. 31 Quic tzun til Finees ban swutz Ryos tan yi xtxolbil yi ban i. Chastzun te tkol Ryos yi banl tibaj scyuch yi e tetz xonl tetz ben kej ben sak.m 32 Nchatz e octz tan xuxen Ryos tan sajen colpuj wi scyej le amal Meriba kale eltzit a wutz cub tan Ryos. Nin tan chipaj, juchul Moiss til.
m 106:28-31

Nm 25:1-13.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

559
33

SALMOS106,107

Na ja saj jun chich culal tej nin quinin tzicy tetz yi el tzaj cobox yol yi quinin tzatzin Ryos tej. 34 Nchatz quinin e octz tan chisotzajen yi e wunak yi talnak Ryos yi tajwen tan chisotzajen. 35 Ma na nin cyokbej quib scyuch yi e yi apart chiryosil nin ja chixom te cyetz chicstumbr. 36 Na ja choc tan culajen chiryosil yi e mal nakatz. Chastzun te e cu xitul Ryos. 37 Na nin e baj oc tan toyen chinitxajil tetz chitxixwatz chiwutz yi e demonio yi e chakum Bayban. 38 El chichel yi e yi quic quil. Na, el chichel yi chinitxajil, nin e octz tan toyen scyetz chiryosil yi e aj Canan. Nin tan yi chich yi el kojxuj ja jal til yi wuxtxotx. 39 Nin tan cyakil echk taklen cachi yi nchiban, ja chijuch quil. Na ja choc tan joplen wutz Kataj Ryos, na ja cyokbej quib tu junt chiryosil apart. 40 Sajen tzun colp wi Ryos scyej nin tal i: Quic woclen scyej yi e wunakatzej. 41-42 Ja tzun tak i amal scyetz tan chibenen pres chikab yi e awer nak. Ja choc jak chicawl yi e chicontr nin ja chibuchlij cyan. Junawes mel chitxix. 43 Winin tir oc Ryos tan chicolchen. Ma yi e cyetz quinin chixom te tajbil i. Ma na mast cunin nchiban yi cyetz cyajbil. 44 Poro ilenin el kajab Ryos scyej, na nin til i yi chin quixcuj nin ate cunt. Nin ja tbit i yi chitzi chikul yi na chok swutz i. 45 Na nin ul txakx yi yol i yi suknak scyetz. Chastzun te jen xtxixpul i yi tajtzakl, na winin banl talma i. 46 Na nicy nin yi chicontr yi e xonl Israelatz el chikajab scyej. 47 Kajcaw, ilu kaRyosil ko coleu. Ko jutzeu chixol yi e mas nacin, bantz kakol kakajsbil teru, na chin xan nin yi biu. Ko jutzeu chixol yi e mas nacin, bantz tetz cun kalma yil kak kakajsbil teru. 48 Kake bin kakajsbil tetz Kajcaw yi kaRyosil yi o xonl Israel. Kake kakajsbil tetz i sbne opon tunintz. Lok kal len cyakil o: Yatzk sbantz. Kake kakajsbil tetz Kajcaw. Aleluya!

TOIN WEKL TE ECHK SALMO


107:1150:6

Salmo 107
1

Katyoink tetz Kajcaw, na chumbalaj nin i.

Winin banl talma Kajcaw

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS107
2

560

Nin quinin bajsben tetz yi banl talma i. Ban kak kakajsbil tetz cyakil o yi ja kaclax tan, yi o yi ja kaclax chikab yi e kacontr. 3 Na ja ko cu jutzil. Ja kel tzaj tcyal tulak echk nacin yi ate jen tzin tu cwen tzin nin yi ate telen tzin tu toquen tzin. 4 Txakxnako tulak echk amal tzinunin tu, quit njal tkanil kabe kan tan koponen tnum. 5 Ja katij wej tu saktzi. Txant nin qui nkaquim. 6 Poro te yi ato tul sotzaj culalatz nintzun cu kawutz tetz Kajcaw, nin ja kel liwr tan tkab yi jun quixcujatz. 7 Nin ja chaj i jun balaj be sketz tan koponen le amal kalel katet. 8 Kake kakajsbil tetz Kajcaw, na winin banl talma i. Na na el kajab i skej. 9 Na ja tak i kuca yi nkaquim tan saktzi. Nin ja tak i kawa yi nkaquim tan wej. 10 Ja kaxom nim tiemp tul tzotz wutzil. Ja kabisun na calijcho tul caren tanen. 11 Yastzun nkaban tan paj yi nkapaj yi cawl yi witz Ajcaw. Quinin nkaxom te yi tetz tajbil. 12 Ja tak i amal tan katijol winin quixcuj. Ja katij quixbel echk akun. Ja kacu, nin cyal mmoc il tan kucheyen. 13 Poro te yi ato tcul echk sotzaj culalatz nintzun cu kawutz tetz Kajcaw. Nin ja kel liwr tan tkab yi jun quixcujatz. 14 Ja kel tzaj tan tul yi jun tzotz wutzilatz. Nin ja kel liwr tan tkab echk carenatz. 15 Kake kakajsbil tetz Kajcaw, na winin banl talma i nin na el kajab i skej. 16 Je jakul i yi echk puert yi brons cun. Puchij cunin sajen echk puertatz yi chich cun. 17 At e yi ja chitij winin quixcuj, nin e len cun yabi tan paj yi quil yi nchijuch, na qui nin pujx cyan yi mbi nchiban. 18 Quit na tak nin tib chiwa tan paj mut nin qui nchiquim. 19 Poro te yi ate tul echk sotzaj culalatz, nintzun cu chiwutz tetz Kajcaw. Nin ja chel liwr tan, tkab yi jun quixcujatz. 20 Nin yi cawunen i, ja ul yos scyuch. Quit tzun nchiquimtz. 21 Kake kakajsbil tetz Kajcaw. Na winin banl talma i, na na el kajab i skej. 22 Koye bin katxixwatz tetz i tan katyoil yi banl talma, nin ban katxol yi echk taklen balaj yi na ban i. 23 Nchatz e ban yi e aj cayinl scyuch yi e yocol yi ilenin na chixon wi mar tu cyetz chibarc. 24 Te yi na chixon wi mar, na quil yi echk taklen balaj yi bnixnak tan Kajcaw. 25 Poro yi cawunen Kajcaw nin saj jun chin wutzilen cyekek tan cheken yi mar. 26 Nin yi pakbil yi maratz oponen cun jalen xe cyaj, nin oponen cun jalen xe mar. Ma yi e aj pyajatz winin tzun chixobentz tan paj. 27 Winin chilucnewen tan xow. I cun cyuch kbarel tanen. Quic chixac tu yi cyetz cyajtzakl yi na aw cyan. 28 Poro te yi ate tul echk sotzaj culalatz nintzun cu chiwutz tetz Kajcaw. Nin ja chel liwr tkab yi jun sotzaj culalatz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

561
29

SALMOS107,108

Nintzun tane yi cyekekatz tan. Nchatz ban yi pakbil mar, numewen nin ban cyakil. 30 Yi quilol yi aj pyajatz yi numewen tircun, kalenas tzun chitzatzinen, nin e opontz tan Ryos le amal kale atit cyopombil. 31 Kake kakajsbil tetz Kajcaw, na winin banl talma i, nin na el kajab i skej. 32 Tajwen kak kej i yi na kamol cun kib kacyakil cun. Nchatz eu wi banl wi tetz tnum, cyakeu chikajsbilu tetz. 33 Yi Kajcaw ban na jal tzanla tan tu echk cwa le echk amal tzinunin tu nin le echk amal yi skajwutz. 34 Ma yi echk cojbil yi na tak ujul quit na tak balaj cosech tan paj yi quil yi e wunak yi najlche swutz. 35 Ma yi echk amal tzinunin tu, na oc tan tetz lawun. Nin yi skajwutz na oc tan tetz sijabil. 36 Chon tzun na chinajan yi e yi at tajwen scyetz. Chon tzun na bnix chitnumil tul echk amalatz. 37 Na cyawaj ujul swutz echk amalatz. Na cyawaj echk uva, nin na je balaj cosech cyan swutz. 38 Ryos na akon banl tibaj. I na pucsan wutz yi cyawun yi awnan che cyan. 39 Ma yi ko na chiquim jujun cyakun yi e yi na chitzan tan chibuchlen, nin ko na cutzaj tajlal chixonen tan paj yi e yi na chitzan tan taklen bis okl scyetz, 40 na oc Ryos tan chicawsen yi e buchul cyetz. chitxakxok cyeratz tu chibe. Tu chipacap tlentu tbe. 41 Na oc Kajcaw tan quicheyen, nin tan chimaysen yi e yi na chibisun. Na chuy tajlal xonen yi chinajal chi na ban jun kuj cneru yi na pucun chiwutz. 42 Yi na quil yi e balaj wunak yi xtxolbilej na chitzatzin tej. Ma yi e mal nak quic jun yol na cyal cyeratz. 43 Yi e yi at cyajtzakl, tajwen choc tan xtxumlen yi echk xtxolbilatz. Nin tajwen tan telen chitxum tetz yi banl talma Kajcaw.

Salmo 108
Wajcaw, ilu inRyosil. List wutanen tan taklen inkajsbil teru. List tanen walma tan taklen keju. Swake inkajsbil teru. 2 Tetz cun walma swake inkajsbil teru cyakil jalchan. Xconk echk kbetz tan taklen keju chi tanen arpa tu salterio. 3 Tzimbitzij echk bitz swutzu tan taklen keju Wajcaw chiwutz cun cyakil wunak. Quic na ban alchok jilwutz wunakil. 4 Na yi ilu teru Wajcaw winin xtxaxl talmau skibaj, na icynak cun swutz yi tcyaj. Ban kuke kacul teju na na el kabu te yolu.n
1
n 108:4

List wutanen tan taklen inkajsbil tetz Wajcaw (Sal 57:7-11; 60:5-12)

Sal 36:5.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS108,109
5

562

Ma jalu ilu inRyosil yi ilu teru winin poreru. Na ilu na cawunu tibaj cyakil echk taklen yi at benen tzin tcyaj. Nin yi banlu at benen tzin wi munt. 6 Ma jalu bin tbiteu yi na cu kawutz teru. Sajku tan kucheyen tan yi teru poreru. Che coleu yi e yi na peku scyej. 7 Na je bin yoluej Wajcaw, yi talnaku: Tetz cun walma yil noc tan jatxlen cun yi amal Siquem scyetz yi e intanum. Nchatz lwulej yi kajlaj Sucot. 8 Nchatz cyakil yi amal cwent Galaad tu Manass, na wetz cun tircun. Ma yi amal tetz Efran, nicun tanen tetz chi tanen jun casco te inwi. Ma yi chiamal yi e aj Jud, chon tanen tetz chi tanen jun txamij yi tzamij wan. 9 Ma chiamal yi aj Moab, yastzun yi amal kale na chintxajonet, kale na intxaj wit inkab. Ma yi chiamal yi e aj Edom, colbil tu inxajab teratz. Ma yi e filistey, chinchink yil chinxcye scyej. 10 Ma jalu Wajcaw, na scyetz jun yi sbajxok skawutz tan kaxcyewen scyej yi e kacontr yi ate tul jun tnum yi at chin tapij soltej? Na scyetz jun yi sbajxok skawutz tan koponen tan oyintzi scyej e aj Edom? 11 Cyal binatz, na ja ko cyaj cyen tilolu. Quit na xomu skej yi na kel tan oyintzi. 12 Poro Ta, qui pe tzel kajabu skej? Ko cheyaju chikab yi e kacontr. Na yi o ketz quic nin ketz kaxac. 13 Poro yi nink xomu skej, jun cun skaxcyek scyej yi e kacontr, na ilu tzocoponu tan chixiten cun chicyakil cun.

Salmo 109
Ilu inRyosil, tbiteu yi intzi inkul, quik tew tibu tzinwutz. Na yi e laj scyuch yi e mal nak na chitzan tan inyolchen. Nin lajil cun na chitzan tan xtxumlen cun swej. 3 Ja wit chimbaj chisutil, nin na chitzan tan injislen. Quic wetz wil, poro na cyaj choc tan imbiylen. 4 Yi na inchaj yi lok ib scyetz, oyintzi chint na chiban swej. Poro yi in wetz, jalt nin cuchen cheybil wetz na imban teru. 5 Ej nin yi na imban jun ban scyetz, contr chint na chiban swej. Nin yi na inchaj yi lok ib scyetz, chichen chint na ban chicul swej. 6 Chastzun te lok choc swutz jun pujul xtisya yi chin mal nin i. Lok tal yi cyetz chiyolol tan taklen mas quil. 7 Lok tal yi jun pujul xtisyaatz yi e aj paj. Lok xcon iten nin chiyol tan lajluchaxen yi e aj paj.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi jakol Luwiy chicaws yi e contr i swutz yi witz pujul xtisya

563
8 9

SALMOS109

Lok chiquim chan, nin apartk cambij te yi chimebil. Nink chicyaj chinitxa tetz meba. Nink chicyaj quixkel tetz xmalcanil. 10 Nink chel yab yi chinitxa tan rmosumin. Nink chel lajun xe tal chipach yi pentlen tu at. 11 Nink cambaj yi akol cmon cyakil chimebil. Lok chicyaj nin yi e awer nak cyakil echk taklen yi at scyuch. 12 Nin cyal nin junk tzel kajab scyej, nka scyej chinitxa yil chicyaj meba. 13 Nink chisotz cyakil yi chixonl. Nink chel cun swutz chicyakil cun. 14 Ta, lok tzul txakx tculu yi quil yi chitaj chitxu. Quil stzajscunu yi quil yi chitxu. 15 Nink tzatij yi quil swutzu, nin quitk nawsij chibi sbne opon tunintz. 16 Yi eatz quic jun tir yi jak el chikajab scyej yi e tal prow yi buchijche. Ma na ja choc tan chibuchlen mas nin tan chibiylen cun. 17 Yi cyetz cyajbil Ta, itz tan chipotzen yi e balaj. Che potzaj binu yi e cyetz. Quinin e jak banl jun. Qui tzunk ltaku yi cyetz chibanl. 18 Nink che jop cunu tul yi ilcol chi na jopx kawankil tan yi bech ketz. Nink tzoc yi chonal yi echk ilcolatz le chiwankil nin le chibakil chi na oc lajp a tu aceit te buy. 19 Nink chijopx tan yi ilcol chi na jopx chiwankil tan yi bech cyetz. Nin nink tzoc tan chipachen cun chi na ban jun sinch. 20 Yastzun tulej Wajcaw yi e incontratz yi na chitzan tan inyolchen. 21 Ma yi ilu teru Wajcaw chin quicylej binu, bantz jalen yi teru keju. Chin coleu tan yi banl talmau. 22 Na quict mu inxac nin chin buchijchin nin. Nin chin chon nin yi walma. 23 Tzan welen cun swutz chi na xit tib jun muj. Tzan imbenen tan cyekek chi na bajij te jun tal prow sac yi na ben tan cyekek. 24 Ej nin na num wukan tan paj yi quit na chinwan. Quict incatzaj tan paj yi quict inwa. 25 In tlentunin chitzelbetz wunak jalu. Na yi na quil inwutz tzeen tu na chiban swej. 26 Chin cheyaj binu Wajcaw. Na ilu inRyosil. Chin colpeu tan banl talmau. 27 Nink tzel chitxum yi e incontratz yi itz ilu yi nchincolon tan yi teru chamilu. 28 Mpe nink choc tan incunsen, quic na ban ko atu tan wucheyen. Nink tzel chitxix yil jal tzatzin tetz wetz. 29 Lok jal jun chin txixwen scyetz yi e incontratz. Nink pujx cyan yi chin txixwil nin chiwutz. 30 Ma jalu swake inkajsbil tetz Wajcaw tetz ben kej ben sak. Swake inkajsbil tetz, chiwutz cun jun coloj wunak. 31 Na i chiyolol yi e tal prow yi buchij che. Nin na che colpuj chikab yi e yi na cyaj choc tan chibiylen.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS110,111

564

Salmo 110
Yi wutzilen Kataj Ryos, ja tal i tetz Wajcaw: Colchen cun tzinxlaj, jalen cun yil choc yi e acontr wan jak awukan.o 2 Chon tzaklok yi keju tan cawun le tnum Sin, nin mben loon yi cawlu jalen yil choc cyakil yi e contru jak tkanu. 3 Nin yil xcyeu te cyakil yi e contruatz, chijatxe quib yi e tanumu jak cawlu. Na chul nil cyakil yi e xicy tan cheyenu te yi oyintzi. Nin yil chul, jopxok cyakil yi echk juwtz yi at Sin cyakun chi na ban yi kab chew yi na ul skil. 4 Ej nin nchatz at jun yol yi sukint tan Kajcaw kaRyosil yi quic rmeril yi quik tzel cun i tej, itz: Yi a awetz a pale tetz ben kej ben sak, na nicun amunl chi yi munl Melquisedec.p 5 Ma yi Kajcaw yi kaRyosil xomok tzawej tul oyintzi. Nin yil saj colp wi i scyej yi e rey chelk cun tan swutz. 6 Stke i chicaws yi echk nacin, nin chin tenajin nin chibne alma tan. Nin che cambaje i cyakil yi rey yi ate benen tzin wi munt. 7 Ej nin te yi na xon Kajcaw tul oyintziatz, sbajk yi tal a tan yi na xon lakak echk siwun. Nin tan yi tal aatz sjalokt walor i tan chibiylen cun mas yi e contratz.
1

Stke Ryos kej yi kareyil

Salmo 111
Kake kakajsbil tetz Kataj Ryos. Tetz cun walma swake inkajsbil tetz Kataj Ryos lakak echk chamon ib yi na bajij chixol yi e balaj wunak. Tetz cun walma swake inkajsbil tetz chiwutz cyakil wunak. 2 Chumbalaj nin yi echk taklen yi na bnix tan Kajcaw. Nin alchok scyetz yi na el talma tej na oc tan xtxumlen. 3 Na yi echk taklen yi na bnix tan Kajcaw, chumbalaj nin, nin chin elsbil alma nin. Chumbalaj nin yi cawl i nin quil sotz tetz ben kej ben sak. 4 Nin yi echk taklenatz quic rmeril yi nink tzel te kacul. Na yi Kajcaw winin xtxaxl talma skibaj, nin winin na ok cul skej. 5 Na na che cachaj yi e yi na cyak kej i. Nin quinin na el te cul yi yol yi sukint tan scyetz. 6 Ja lajluchax chiwutz yi e tetz tanum yi echk taklen balaj yi mban. Na ja tak i yi chiluwar yi e wunak yi quic na cyocsaj scyetz yi e tetz tanum. 7 Nin quic til i te yi echk taklenatz yi na ban. Ban kuke kacul te yi tetz cawl.
1
o 110:1 Mt 22:44; Mc 12:36; Lc 20:42-43; Hch 2:34-35; 1Co 15:25. 7:17, 21. p 110:4

Kake kakajsbil tetz Ryos tan yi echk taklen balaj yi na ban

Gn 14:18-20; Heb 5:6; 6:20;

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

565
8

SALMOS111-113

Na quil txixp tetz ben kej ben sak. Nin chin tzaknak cunin, quic mu jetxil yi echk cawlatz. 9 Ja chel liwr yi e tetz tanum tan, nin ja bixe yi trat i scyuch tetz ben kej ben sak. Na yi kaRyosil chin xan nin i. Nin winin na kel yab te yi balajil i. 10 Yi ajtzakl yi mas balaj itz yil kak kej Ryos. Na yi e yi na cyak kej Ryos, yastzun yi e yi chin tzaknak cun e tu chitxumun. Kake bin kakajsbil tetz Kataj Ryos.

Salmo 112
Kake kakajsbil tetz Kajcaw yi kaRyosil. Ban cyeri e yi na cyak kej Kajcaw, yi e yi na chixom te yi tetz cawl. 2 Na yi chixonl yi e yi jicyuch te cyajtzakl, sjalok cyetz chibanl swutz Ryos, nin tzaklok chikej tzonej wuxtxotx. 3 Nin yi eatz yi jicyuch te cyajtzakl, sjalok winin chimebil, nin ilenin chocopon tan quicheyen yi e yi at tajwen scyetz. 4 Nin te yi echk tiemp yi at tzotz wutzil wi munt sjalok jun cyetz chitxekbil. Yi e cyetz na el chikajab scyej yi e yi at tajwen scyetz. Nin winin xtxaxl cyalma. 5 Na yi e balaj, tetz cun cyalma na cyak cmon. Nin chin jicyuch nin cyajtzakl te echk negos yi na chiban. 6 Chastzun te cyal cunin na chicwet tul il, nin ilenin snawsok cyetz chibiatz. 7 Ej nin qui na chixob cyeratz te echk taklen yi sbajok ek cap na yi cyetz chitxumun chon ajlij te Kajcaw. 8 Chin quiw nin quitanen, qui na chixob tetz jun, nin tzeen tu na chiban scyej e chicontr. 9 Nin yi e yi jicyuch te cyajtzaklatz, ilenin na cyak cheybil cyetz yi e tal aj rmosuminl. Nin quic nin mu tal xtxixwilil chiwutz cyeratz. 10 Poro yi e mal nakatz, winin na chich nin chicul yi na quil nin chiwutz yi e balajatz. Nin tan paj yi quic rmeril tan chixcyewen scyej, na saj jun chin chich culal tetz cyetz, na quil chicambaj yi cyajbil tan chipotzen yi e balaj.
1

Ban cyeri yi e yi jicyuch tej cyajtzakl

Salmo 113
Kake kakajsbil tetz Kajcaw yi o chakum i. 2 Kake kej yi tetz bi jalu nin sbne opon tunintz. 3 Cyakeu chikajsbilu tetz yi eu yi ateu telen tzin nin toquen tzin. 4 Na i ajcaw tibaj cyakil echk nacin.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Kajsbil tetz Kajcaw

SALMOS113-115

566

Chin wutzilen nin yi tetz kej. Nin quic stzajsbil wi. 5 Cyal jun yi chon nink chi tanen i, na chon najlij i jalen tzin tcyaj. 6 Nin na coe tzaj i tan xmayen yi tcyaj tu yi wuxtxotx. 7 Yi e yi quic ate cunt, na chije tzaj tan tcul mebail. 8 Nchatz na tak i amal scyetz tan chicolewen chixlaj yi e witz ajcaw, yi cyajcawil yi tetz tanum. 9 Na tak chikej yi e xnan yi quic cyalbil. Na yi na el tiemp na jal cyal tan yi tetz porer. Nin na chitzatzin le cyetz chinajbil. Kake bin kakajsbil tetz i.

Salmo 114
Yi cyelen tzaj yi e kaxonl Israel, yi e xonl Jacow, le tnum Egipto, yi chiamal yi e awer nak, 2 yastzun yi cyoquen yi e xonl Jud tetz najbil Ryos. Nin yastzun yi cyoquen yi e aj Israelatz jak cawl i. 3 Ej nin yi benen tilol yi mar yi e xonl Israelatz, ja tzun el ojk chiwutz tanen. Nin yi a Jordn ja aj le jenak. 4 Nchatz yi echk juwtz, ja chitzitpun chi na chiban yi e tal ne chiw scyuch e ne cneru. 5 A mar, mbi tzuntz yi ncel ojk? Nin a a Jordn mbi tzuntz yi ncaj le jenak? 6 Nchatz axwok echk juwtz en mban yi nxocwok tan tzitpun chi na chiban e ne chiw scyuch yi e tal cner? 7 Poro ban ko na lucne yi wuxtxotx swutz Kajcaw yi Ryosil Jacow. 8 Na ja xcye i tan xtxixpen echk wutz cub tetz lawun, nin nchatz yi echk cub tetz bom.
1

Yi na ul txakx tkacul yi cyelen tzaj yi e kamam kate Egipto

Salmo 115
Ilu Kataj quil taku ketz kakej, quil taku yi kajsbilu sketz. Ma na lok jal teru keju, tan tu yi lok ib yi at tuchu. Lok jal teru kajsbilu, tan tu yi ilu teru ilu taw yi bintzi. 2 Nxac na choc yi e yi na chimeje chiwutz yi echk taklen yi banij cuntu, tan jaklen sketz: Lok cyeru chiRyosilu? chech. 3 Na yi ilu teru yi ilu kaRyosil chon at teru jalen tzin tcyaj. Nin ilu bnol tetz cyakil yi tajbilu. 4 Poro yi chiryosil yi e wunakatz, banij cuntu tanen tan oro nka tan sakal tu. Nin wunak tu bnol cyetz.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi Kataj Ryos ntin i at kej

567
5 6

SALMOS115,116

At chitzi poro qui na chijilon. At chiwutz poro qui na chixmayin. At chichin poro qui na quibit jun yol. At chiju poro qui na chisakon. 7 At chikab poro qui na chimacon. At quikan poro qui na chixon. Nin quic jun yol yi najk eltzaj le chitzi. 8 Nin yi e bnol cyetz, nicun e scyuch yi chiryosilatz. Nchatz yi e yi na kuke chicul scyej, nicun e scyuch. 9 Ma axwok intanum, axwok xonl Israel kukek icul te Kataj Ryos na i na ko cheyan nin i colol ketz. 10 Nchatz eu, eu kapaleil, kukek icul te yi Kajcaw yi kaRyosil na i na ko cheyan nin i colol ketz. 11 Nchatz eu yi na cyaku kej yi Kajcaw yi kaRyosil, kukek chiculu tej, na i na ko cheyan nin i colol ketz. 12 Ja kul txakx tcul i, nin stke yi banl skibaj. Stke yi banl i skibaj yi o xonl Israel. Nin stke yi banl i squib yi e pale. 13 Na stke i yi banl scyetz yi e yi na cyak kej i. Quic na ban ko e nim nka e juy. 14 Lok tak Kataj Ryos jun coloj chinitxajilu. Lok tak i jun coloj chimamu. 15 Lok tak yi Kajcaw yi kaRyosil yi banl i squibu yi Kajcaw yi bnol tetz yi tcyaj nin yi wuxtxotx. 16 Yi tcyaj, itz tetz Kataj. Ma yi wuxtxotx, Ryos mmakon scyetz wunak. 17 Poro yi e yi ja wit chiquim, yi e yi ja chiben le amal kale cyal jun na jilon, quic rmeril yi nink cyak chikajsbil tetz Kataj Ryos. 18 Ma yi o ketz kake kakajsbil tetz. Kake tetz i, jalu nin sbne opon tunintz. Lok cyak wunak chikajsbil tetz Kataj Ryos.

Salmo 116
Winin na chimpek te Kajcaw, na ja tbit i intzi inkul. 2 Na na tak amal tan tbiten yi mbi na injak tetz. Chastzun te ilenin tzinnawse yi tetz bi. 3 Jalt nin tan wajen chixol yi e alma, na nsken chintxamxij takun quimichil. Poro ja oc Kajcaw tan impujlen. 4 Quimichtlen tu atinet yi mmel intzi tetz Kajcaw tan jaklen cheybil wetz. Chon mel intzi tetz i, na i inRyosil. Nin ja opon tokl walma kale atitet i. Chastzun te, ja tbit i yi intzi inkul. 5 Na el kajab i skej. Nin yi na oc i tan pujlen xtisya, qui na xom wi te jun mal nak. Bintzi nin na el kajab i skej. 6 Na oc i tan chicolchen yi e sloj wunak. Na yi woquen wetz wutz pem, ja oc i tan wucheyen. 7 Chastzun te, jalu quict tzimbislej, na chumbalaj nin ban i swej.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Katyoink tetz Ryos

SALMOS116-118
8

568

Na ja nel liwr tan tkab quimichil. Quit na el taal inwutz jalu. Quit chinje trimp. 9 Te yi cobox kej yi atin tzonej chixol yi e yi itz e, tzinjoye puntil tan qui injuchul wil swutz i. 10 Ilenin ja kuke incul te Wajcaw. Wech na sken el intxum tetz yi nim il wutanen. 11 Te yi atin tul sotzaj culal, cyal jun oc tan wucheyen. Chastzun te walol: Quic rmeril tan kukewen kacul te jun, na e cun laj. 12 en tzimban tan chojlen tetz Kajcaw yi mbi cun ban i swej? 13 Swoye yi jun lak taal uva teru Wajcaw, na yi jun lakatz na chaj yi na chintzatzin, na ja chincolpij tanu. Ilenin tzinnawse yi biu yi na noc tan tyoin teru. 14 Nelepon cun te yi inyol yi insuknak teru. Nin chiwutz cunin yi e nim juy, tzimbne tanen yi echk taklen yi insuknak teru. 15 Winin na bisun Kajcaw, yi na chiquim yi e tetz, yi e yi xansan che tan, yi e yi chon kuklij chicul tej. 16 Ilu Wajcaw, in chakumu, in xconsbetzu. Nin in tal yi chakumu. Ja nel liwr tanu, na ja xcyeu tan pujlen yi echk akwil, yi calbil wetz. 17 Swake intxixwatz teru yi na chaj yi na chintyoin teru. Nin yil noc tan tyoin teru, ilenin tzinnawse yi biu Ta. 18 Nelepon cun te yi inyol yi insuknak teru. chiwutz cunin yi e nim juy tzimbne tanen yi echk taklenatz. 19 Tzimbne tanen le tnum Jerusaln. Tzimbne tanen le teru calu. Kake bin kakajsbil tetz Kajcaw, yi kaRyosil.

Salmo 117
Kake kakajsbil tetz Kajcaw. Nchatz yi eu yi ateu lakak nacin, yi eu yi ateu lakak tnum, cyakeu chikajsbilu tetz. 2 Na chumam nin yi banl talma i skibaj. Nin yi balajil i at nin tetz, tetz ben kej ben sak. Kake bin kakajsbil tetz Kajcaw yi kaRyosil.
1

Kajsbil tetz Kajcaw

Salmo 118
Chityoinku tetz Kataj Ryos, na chumbalaj nin i. Na yi banl talma i, quil sotz teratz. 2 Tajwen yil cyalu, cyakil yi eu xonl Israel: Yi banl talma Kataj, quil sotz teratz.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Chin cham nin Kajcaw

569
3

SALMOS118

Tajwen yil cyal cyakil yi e pale: Yi banl talma Kataj, quil sotz teratz. 4 Tajwen yil cyal yi e yi na cyek chi i: Yi banl talma Kataj, quil sotz teratz. 5 Te yi atin tul sotzaj culal, ja injak cheybil wetz tetz Kataj Ryos. Ja tbit i intzi inkul, nin ja nel liwr tan. 6 Xomij Wajcaw swej, chastzun te quit chinxob tetz alchok taklenil yi na chitzan wunak tan xtxumlen swej.q 7 Xomij swej, nin na tzan i tan wucheyen. Swile yil chel cun swutz yi e yi na chich chicul swej jalu. 8 Mas balaj yil kuke kacul te Kataj Ryos, swutz yi chonk kuke kacul scyej wunak. 9 Mas balaj yil kuke kacul te Kataj Ryos swutz yi chonk kuke kacul scyej yi e bajxom yi at chikej. 10 Cyakil yi echk nacin ja chul tan oyintzi swej, poro tan porer Kataj Ryos ja chinxcye scyej. 11 Nsken chincyaj chinicyal poro tan porer Kataj Ryos ja chinxcye scyej. 12 Ja chisaj nil swej chi na chiban yi e akak. Poro jalcunin nxit chiwalor, chi na ban yi na oc kakl txix yi jalcunin na el cun swutz. Tan porer Kataj Ryos ja chinxcye scyej. 13 Ja choc tan impitlen nin tan injen trimp, poro list mmul Kataj Ryos tan incolchen. 14 Chastzun te na wak inkajsbil tetz Wajcaw na i na akon inwalor. I colol wetz. 15 Yi e balaj wunak na chitzan len tan bitz xeak chical, na ja chixcye te chicontr. Je na tal chibitzej: Tan porer Kataj Ryos ja katxacon scyej. 16 Chin xowbil nin yi porer Kataj Ryos, nin tan yi tetz poreratz, ja kaxcye scyej kacontratz. 17 Quil chinquim, ma na tzintxole yi echk taklen balaj yi mban Kajcaw swej. 18 Ja chincawsaj Ryos poro qui nin chinquim tan. 19 Jakwoken bin yi sawanil yi templo kale choquet yi e balaj wunak. Na nocopontz tcul tan taklen inkajsbil tetz Kataj. 20 Yi jun sawanilatz, itz yi sawan yi xconk tan Kajcaw. Nin ntin yi e balaj chocopon tul. 21 Chintyoink teru Ta, na ja tbitu intzi inkul, na ilu colol wetz. 22 Na yi cub yi quic xak chiwutz yi e bnol cal, yastzun yi cub yi mas tajwen tan xconen.r 23 Kataj Ryos i txumul tetz yi xtxolbilasej. Ej nin chumbalaj nin yi tetz xtxumun. 24 Jalu, yastzun yi kejlalil yi ja oc Ryos tan banlen yi tetz tajbil. Katzatzink bintz. 25 Ta, na cu kawutz teru. Ko coleu. Nink taku kabanl. 26 At banl Kataj tibaj yi junej, na Kataj Ryos nchakon tzaj, chech wunak sbne.
q 118:6

Sal 56:4, 11; Heb 13:6.

r 118:22

Lc 20:17; Hch 4:11; 1P 2:7.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS118,119
27 Yi

570

Nchatz yi o ketz yi o pale, skale: At banl Kataj tzitibaj. ketz Kajcaw, i yi kaRyosil, i akol kajtzakl. Kaweke bin cyakil yi amal tan katzatzinen. Kacyaje nin echk buch jalen te yi tuc yi altar, bantz yuben. 28 Chintyoink teru Ta, na at winin keju. Swake inkajsbil teru, na ilu inRyosil. 29 Chityoinklenu tetz Kajcaw, na chumbalaj nin i. Chityoinku tetz, na qui bajsben tetz yi banl talma i skibaj.

Salmo 119
Taklen kej yi Yol Kataj yi tzibant cyen ALEF -1-

Ban cyeri e yi jicyuch te cyajtzakl, yi e yi na chixom te yi chusun Kataj Ryos.s 2 Ban cyeri e yi na chiban tanen yi tetz cawl, yi eatz, yi tetz cun cyalma xomche te cawl i. 3 Na yi eatz yi na chixom te cawl Ryos, qui na chijuch quil. 4 Na yi ilu teru Wajcaw, ja cawunu tan kaxomen te yi teru cawlu, nin tajwen tan kabnol tanen. 5 Nink chinxcye tan banlen tanen yi teru cawlu. 6 Qui tzun klo tzel intxix yi nink chinxcye tan banlen tanen. 7 Yil tzel intxum tetz yi echk cawluatz, swake inkajsbil teru tetz cun walma. 8 Tzimbne tanen yi teru cawlu. Quik nel te culu Ta.
1

Mbi tajwen tan bnol jun xicy tan qui benen tul il? Tajwen tan xomen te yi yolu Ta. 10 Tetz cun walma chinxomok teju Ta. Quil taku amal tan imbenen tul il. 11 Ja incol yi yolu te walma, bantz qui injuchul wil swutzu. 12 Wajcaw! swake inkajsbil teru na at keju. chajeu bin yi mero tajbilu swetz. 13 Ilenin na innawsaj cyakil yi echk cawlu yi at te walma, yi echk cawlu yi alijt cyen tanu. 14 Winin na chintzatzin yi na noc tan banlen tanen yi echk cawluatz.
9
s 119:1 At junak cob weklil yi Salmo 119, nin te cyakil yi echk linea tul echk weklatz na xetij tan junt letra tetz yi alfabeto hebrey. At junak cob letra tul yi alfabetatz. Na xetij tan yi letra ALEF jalen te yi letra TAU. Qui na kaxcye tan kaxomen te yi jun ajtzaklatz le kayol. Chastzun te ntin ja xcon echk letra le hebrey kan tan chajlen yi jujun weklatz.

BET -2-

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

571
15

SALMOS119

Na na chintzatzin tej swutz alchok jilwutz mebil. Chastzun te chon ajlij incul te yi yolu, nin na noc tan xtxumlen. 16 Na tak winin tzatzin swetz nin quic rmeril tan telen yolu te incul.
GUIMEL -3-

yi banlu swibaj Ta, na in chakumu, nin na imban tanen yi yolu. 18 Tcyaj lenu yi tzotz wutzil yi at swej, bantz telen intxum te yi balajil yi chusunu. 19 Quic wetz incwent te yi muntej, qui bin ltewu yi cawlu tzinwutz. Na chon ajlij incul teju. 20 Winin na el walma tan telen intxum te yi teru tajbilu Ta. 21 Makeu chiwutz yi e mal nak yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, yi e yi qui na chixom te yi yolu Ta. 22 Xit cunu yi echk cachi yol yi na tzan yolchen swej, na na chintzan tan banlen tanen yi cawlu. 23 Nchatz at witz ajcaw yi na chitzan tan joylen puntil tan impotzen. Ma yi in wetz yi in chakumu, ja noc tan xtxumlen yi yolu tan jalen yi inwalor swutz yi yolbil wetz. 24 Winin na chintzatzin yi na noc tan xtxumlen yi cawlu, na yastzun na jalet yi cheybil wetz.
DALET -4-

17 Taktzaju

Na ok incul tan bis okl. Poro taktzaju tzatzin swetz chi sukint tanu le yi yolu. 26 Na ja intxol cyakil yi en wutanen teru, nin ja el kajabu swej. Ma jalu chin cheyaju tan telen mas intxum te yi tajbilu. 27 Taku wajtzakl tan telen intxum te yi cawlu, na na waj noc tan xtxumlen cyakil yi echk taklen balaj yi bnixnak tanu. 28 Tzan welen cun swutz tan yi bis okl yi atin cun. Chastzun te chin cheyaju tan kukewen incul te yi yolu yi sukint tanu. 29 Cyajlenu yi echk ajtzakl yi at le intxumun yi cyan lajil tuch, nin chin cheyaju tan telen intxum te yi teru tajtzaklu. 30 Na ja bixe intxumun tan walol yi bintzi, na na waj chinxom te yi teru cawlu. 31 Wakont wib tan inxomen te cawlu Ta, qui bin ltaku amal tan telen intxix chiwutz wunak. 32 Nternin na el walma tan imbnol tanen yi teru cawlu. Na na taku winin tzatzin te walma.
25

33

Ma jalu Wajcaw, chin cheyaju tan inxomen te yi cawlu yi tzibant cyen, nin tzimbne tanen jalen yil chinquim.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HE -5-

SALMOS119
34

572

Taku wajtzakl tan telen intxum te yi chusunu, nin tzimbne tanen tetz cun walma. 35 chajeu puntil swetz tan inxomen te yi teru tajbilu, na na tak tzatzin swetz yi na imban tanen. 36 Chin cheyaju tan telen walma te teru cawlu, nin nketz te yi echk ganans yi xomij echk lajil tuch. 37 Quil taku amal swetz tan telen walma te echk taklen yi quic na tak. Ma na chin cheyaju tan inxomen teju. 38 Elk cunu te yi yolu yi sukint tanu swetz, na na wek chiu. 39 Cyajlenu yi echk yolbil wetz yi na tak sotzaj culal swetz. Na chumbalaj nin yi tajtzaklu. 40 Nternin ja el walma te yi yolu sajlen tunintz. Taktzaju bin yi wutzajbil, na chumbalaj nin ilu.
VAU -6-

Wajcaw, chajeu yi banl talmau swetz tan incolpen chi yi tzibant cyen tanu. Bantz walol scyetz yi e incontr yi ja chinclax tan tu yi ja kuke incul te yi yolu yi tzibant cyen. 43 Quil taku amal swetz tan cyajen cyen wilol yi bintzi, na chon kuklij incul te yi yolu yi tzibant cyen. 44 Ej nin na waj noc tan banlen tanen yi echk chusunu yi chusij chint tanu tej. Nin na waj tzimban tanen sbne opon tunintz. 45 Nin ko yatz tzimban quit lbisun walma te alchok echk taklenil yi na xontzaj tzinwutz. 46 Nin kol tzimban tanen sjalok in walor tan xtxolchen xol yi yolu chiwutz yi e witz ajcaw. Nin quil chintxixwij chiwutz. 47 Na winin na chimpek te yi cawlu nin na tak tzatzin swetz yi na noc tan banlen tanen. 48 Winin na chimpek te yi cawlu. Winin na el walma tan banlen tanen. Nin ilenin na noc tan xtxumlen.
41 42

Wajcaw ulk txakx tculu yi yolu yi talnaku swetz, yi in, yi in chakumu. Na talnaku swetz yi ban kuke incul tej. 50 Na jun cun na xcye tan inmaysen yi na jal sotzaj culal swetz. Nin na jalt inwalor tan. 51 Winin na chitzeen swej yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, yi e yi quic inxac scyetz. Poro yi in wetz quinin lwil cyen yi cawlu. 52 Na na ul txakx tincul yi echk cawlu yi bnixnak cyen tanu. Nin na xcye tan inmaysen. 53 Na chich incul scyej yi e pajol cawl yi ja cyaj cyen quilol yi teru chusunu. 54 Te yi cobox kej yi atin tzonej wi cojbilu Ta, ja xcon yi yolu tetz imbitz tan taklen inkajsbil teru.
49 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ZAIN -7-

573
55

SALMOS119

Ilenin yi na el inwatl lakbal na ulu txakx tincul nin na waj tzimban tanen yi cawlu. 56 Ej nin yastzun mimban sajlen tunintz na ja noc jak cawlu.
CHET -8-

ilu teru Ta, ja je intxaolu tetz inherens tanen, na nternin na el walma teju. 58 Ja cu inwutz teru tan xomenu swej. Elk bin kajabu swej chi yi sukint tanu le yolu yi tzibant cyen. 59 Ja noc tan xtxumlen yi en wutanen. Ja tzun chinxomt te yi tajbilu. 60 Lajkel nin na noc tan xtxumlen yi yolu, qui na jal mu talil incul tan banlen tanen yi cawlu. 61 Inchuc atin chixol yi e yi qui na cyek chi yi yolu. Poro quil tzel yi chusunu te incul. 62 Na el inwatl nicyakbal, nin na chinmeje tan tyoin teru, na chin tzaknak cun yi teru cawlu. Nin quic paju tej yi na taku chicaws yi e wunak. 63 Chumbalaj nin na kil kib scyuch yi e yi na cyek chiu, yi e yi na chiban tanen yi teru cawlu. 64 At banl talmau tibaj cyakil yi munt Ta. Nchatz bin in wetz chajeu puntil swetz tan telen intxum mas te teru cawlu.
TET -9-

57 Yi

Wajcaw, chumbalaj nin ilu swej, yi in chakumu. Na ja el cunu te yi yolu yi alijt cyen tanu. 66 Chin chuseu tan jalen mas wajtzakl tan inxomen te yi balaj, na chon kuklij incul te yi cawlu. 67 Yi wicyen wi pem ja jal jun txixwen swetz. Poro yi jalu na chintzan tan banlen tanen junt tir yi cawlu. 68 Chumbalaj nin ilu Ta, nin chumbalaj nin cyakil yi na bnix tanu. Chin chuseu bin mas te yi cawlu. 69 Yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl na chijal cun echk lajil swej. Poro yi in wetz tetz cun walma na chintzan tan banlen tanen yi cawlu. 70 Yi e cyetz ja oc yab txumun le chiwi, poro yi in wetz winin na chintzatzin te chusunu. 71 Ban mban yi mmel intxix, na mas tcun nnoc il tan banlen tanen yi cawlu. 72 Mas balaj cyakil yi chusun yi na talu swetz swutz yi nink tzincambaj jun coloj oro tu sakal.
65

73

Ilu txumul wetz, nin ilu nchimbnon. Takeu bin incatnakil tan telen intxum mas te yi cawlu. 74 Yi e yi na cyek chiu, chitzatzink yil quil yi chon kuklij incul te yolu.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

YOD -10-

SALMOS119
75

574

Poro Ta, na el intxum tetz yi teru cawlu chin tzaknak cunin. Na ja taku intzum, na chin tzaknak cunin ilu, nin winin na peku swej. 76 Lok xcon yi banl talmau tan inmaysen chi sukint tanu swetz. 77 Tak tzaju yi xtxaxl talmau swibaj, na winin na chintzatzin te yi chusunu. 78 Lok tzel chitxix yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, na quic xtxolbil yi wil yi na cyak, na itz lajil tu. Poro yi in wetz jalt nin yolu na chintzan tan xtxumlen. 79 Nink kamolt kib scyuch yi e yi na cyek chiu, yi e yi na el chitxum te yi teru cawlu. 80 Qui na waj tzincabej incul te yi yolu, na qui na waj yil tzel junt tir intxix.
CAF -11-

Tan tu yi ntaku intzum at inchiw tan inclaxen. Na jalt nin yi yolu kuklij incul tej. Winin na kexij inwutz tan xmayen nin yi tona tzul yi sukint tanu. Ej nin na wal tona tzulu tan inmaysen? 83 Quic na ban ko ja tijin incul nka quic inxac, quil tzel yi yolu te incul. 84 Quic mas intiemp tzonej wuxtxotx. Tona tzun ltaku chicaws yi e yi na chitzan tan inxuxen? 85 Yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl ja bnix echk tramp cyan tzinwutz. Nin tan paj yi jun ajtzaklatz ja chipaj yi cawlu. 86 Cyakil yi cawlu at xe, na tzaknak cun. Poro yi cyetz cyajtzakl, yi txumijt cyan swej, quic xe. 87 Mut qui na chincu cyan. Poro quinin nchixcye swej, na quinin cyaj wilol yi cawlu. 88 Nink ben kon intiemp tanu tan yi banl talmau. Nin tzimbne tanen yi cawlu yi na tzanu tan talchen swetz.
81 82

Yi teru yolu Ta quil sotz teratz tetz ben kej ben sak, na bixbant tanu jalen tzin tcyaj. Ilenin na el kabu te yolu. Bnixnak yi wuxtxotx, nin inin at. 91 Cyakil yi echk taklen yi at wi munt ate nintz chi yi bnixlen cun tanu. 92 Ma yi in wetz, ten klo chinquim yi quik njal yi yolu wan yi cyan tzatzin tan. Ten klo nnel cun swutz tan yi bis okl. 93 Chastzun te jalu quic rmeril tan telen yi yolu te incul. Na tan tu yi yolu ja quiwix incul jalu. 94 Chin coleu Ta, na in teru, nin xomchin te cawlu. 95 Yi e mal wunak na chitzan tan chiwen yi oril tan inxiten cun klo, poro yi in wetz, mas na noc il tan silen nin xtxumlen yi yolu. 96 Ja wil yi at stzajsbil wi cyakil echk taklen. Poro yi teru yolu quil tzaj teratz, na xconk tetz ben kej ben sak.
89 90

LAMED -12-

97 Winin

na chimpek te yi chusunu. Nin cyakil kej na noc tan xtxumlen yi balajil.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MEM -13-

575
98

SALMOS119

Ja jal mas wajtzakl chiwutz yi e incontr tan tu yi na noc tan xtxumlen yi echk cawlu, na cyakil kej na noc tan xtxumlen. 99 Ja jal mas wajtzakl chiwutz yi e chusul wetz, na ntin teru yolu na chintzan tan xtxumlen. 100 Nin, ja jal mas wajtzakl chiwutz yi e tijl culal, na na chintzan tan xtxumlen nin banlen tanen yi teru cawlu. 101 Ja cyaj cyen wilol cyakil yi echk yab ajtzakl tan tu yi na noc il tan banlen tanen yi teru yolu. 102 Quinin ncyaj wilol teru cawlu, na ilu nchinchusun. 103 Chin cab nin yi yolu Ta. Mast cunin chi swutz yi cabil wunak txuc. 104 Nin ja jal winin wajtzakl tan tu yi nnoc tan xtxumlen yi teru yolu. Chastzun te quit na chimpek te yi echk yab ajtzakl.
NUN -14-

Yi teru yolu Ta, nicun tu jun txekbil yi na xcon tan xtxeken kabe. Nicun tu jun bocoj tzaj yi na oc kakl tan tawen kawutz ttzotz. 106 Sak swutzu Ta, yi ja wit bixe wan tan imbnol tanen yi teru cawlu. Na cyakil yi cawlu chumbalaj nin. 107 Poro chin bis nin atinet Ta, chin cheyaju tan jalen yi tzatzin paz junt tir chi suknaku sketz. 108 Lok tzatzinu te yi inkajsbil yi na wak teru nin lok chin chusu mas te yi teru cawlu. 109 Ilenin na tzan joylen puntil tan welen cun swutz, poro qui na chinxob na qui na el yi yolu te incul. 110 Yi e mal nak na chitzan tan joylen puntil tan incwen tul tramp. Poro qui na el yi yolu te incul. 111 Ja je intxaol yi cawlu chi jun herens tetz wetz. Na na tak tzatzin tetz walma. 112 Ej nin tetz cun walma ja bixe wan tan imbnol tanen yi echk cawlatz jalen yil chinquim.
105

113

Winin na chich incul scyej yi e yi chiwutz tu chiplaj tu na cyocsaj quib balaj. Poro winin na chimpek te yi teru cawlu. 114 Ilu yi cheyanl wetz Ta, nin ilu yi colol wetz, na chon kuklij incul te yi yolu yi tzibant cyen. 115 Ma yi e cyeru, yi eu mal nak, chikans len quibu swej na na waj noc tan banlen tanen yi cawl yi wetz Wajcaw yi inRyosil. 116 Tak tzaju bin inwalor Ta chi yi sukint tanu, nin natok tzun coboxt kej. Quil taku kubaj culal tu swetz. 117 Chin cheyaju Ta, nin nelepon liwr, bantz imbnol tanen yi cawlu. 118 Yi e yi qui na chiban tanen yi cawlu quic chixac swutzu. Na quic xac yi chitxumun. 119 Yi e mal nakatz nicun e tu tzis swutzu. Chastzun te yi in wetz chon nin ajlij incul te yi yolu.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SAMEC -15-

SALMOS119
120

576

Winin na chinlucne tan xow swutzu, na winin na wak keju tu yi echk cawlu.
AYIN -16-

Tzinwutz wetz ilenin na chintzan tan banlen tanen yi echk ajtzakl yi jicyuch tej. Quil taku amal scyetz yi e incontr tan cyoquen tan imbuchlen. 122 Nok bin tcwentu, quit tzun lchoc yi e pajol cawl tan imbuchlen. 123 Ja kexij inwutz tan xmayenu yi tona tzulu tan incolchen, yi tona lnel liwr, chi yi sukint tanu. 124 Chin quicyleju tan yi banl talmau, na in chakumu. Chin chuseu mas te yi teru tajbilu. 125 Tak tzaju wajtzakl na in chakumu nin na waj tzel mas intxum te yi yolu. 126 Wajcaw ja wit opon tiempil tan toquenu tan wucheyen, na yi e incontratz ja el kej yi chusunu cyan. 127 Poro yi in wetz mas na chimpek te yi teru chusunu swutz echk balaj oro. 128 Ej nin xomchin te yi teru tajbilu. Nin na chich incul scyej yi e yi na chiban yi echk taklen cachi.
121

Yi yolu Ta, chumbalaj nin, chastzun te na imban tanen. Na yi na koc tan xtxumlen yi yolu na skojax cyakil skawutz. Nin tan yi yolu na jal cyajtzakl yi e yi quic mas chichusun. 131 Nternin na el walma tan telen intxum te teru cawlu. 132 Chin xmaytzaju nin elk kajabu swej, chi na banu scyej yi e yi na chipek teju. 133 Chin cheyaju tan inxomen te yi mbi na tal yi yolu. Quil taku amal tetz yi yab ajtzakl tan xcyewen swej. 134 Chin coleu chikab yi e yi na chitzan tan imbuchlen, bantz imbnol tanen yi teru tajbilu. 135 Lok tzatzinu swej, yi in chakumu. Chin chuseu te yi teru cawlu. 136 Winin na nok tan paj yi qui na chixom wunak te teru chusunu.
129 130

PE -17-

chin tzaknak cun ilu, nin chin tzaknak cun cyakil yi cawlu yi na talu. 138 Na cyakil yi yolu yi alijt cyen tanu chin tzaknak cunin nin ban kuke kacul tej. 139 Winin na chich incul scyej yi e yi ja el yi yolu te chicul. 140 Ja noc tan malen cyakil yi echk taklen yi suknaku yi ko ja el cunu tej. Nin ja el intxum tetz yi ban atit. Chastzun yi in, yi in chakumu na chimpek tej. 141 Quic inkej nin cyal na pek swej. Poro qui na el cyen yi echk cawlu te incul.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

137 Kajcaw,

TSADE -18-

577
142

SALMOS119

Chin tzaknak cun yi echk taklen yi na banu. Nin nchatz yi yolu, itz yi mero bintzi. 143 Te yi atin tul sotzaj culal nin te yi atin tul bis okl na oc yi yolu tan inmaysen. 144 Ilenin chin tzaknak cun cyakil yi echk cawlu. Taku bin wajtzakl, bantz benen kon intiemp.
CAF -19-

Wajcaw, tetz cun walma na chintzan tan jaklen cheybil wetz teru, elk bin kajabu swej na na waj tzimban tanen yi echk cawlu. 146 Chon na cu inwutz teru, chin cheyaju bin bantz imbnol tanen yi tajbilu. 147 Yi ntaxk ul skil na chincas tan jaklen cheybil wetz teru na chon kuklij incul te yi suknaku. 148 Nin yi ntaxk cu tzotz na injoy puntil tan qui sajen inwatl na yi wajbil itz tan xtxumlen yi mbi ekan tan yi yolu. 149 Tbiteu bin intzi inkul, nin tan yi banl talmau, nink ben kon intiemp, chon xom te yi balajil yi tajbilu. 150 Yi e incontr nakaj cun ate tzinxlaj, poro chin joylaj nin ate te yi yolu. 151 Ma yi ilu teru Ta, nakaj cun atu tzinxlaj nin quic mu paltil yi echk cawlu. 152 Sajlen tunintz ja el intxum tetz yi teru cawlu. Nin bixbant tanu tan xconen sbne opon tunintz.
145

Til tzaju Ta yi atin tul il, nin bneu pawor tan incolpenel tzaj. Na quic jun tir yi jajk el yi yolu te incul. 154 Oku tan incolchen bantz inclaxen. Chin coleu tkab quimichil chi suknaku le yolu. 155 Ma yi e mal nak quic tocbilu tan chicolchen na qui na chixom te yi yolu. 156 Wajcaw, winin xtxaxl talmau swibaj. Chin coleu bin tkab quimichil. Xomok quen tu te yi balajil yi tajtzaklu. 157 At winin incontr yi na chitzan tan imbuchlen, poro yi in wetz quil wil cyen yi echk cawlu. 158 Ja icy impaj scyej yi e yi ja cyaj cyen quilol yi echk cawlu. 159 Poro yi in wetz nternin na el walma te yi chusunu. Chin coleu bin tkab yi quimichil tan yi banl talmau. 160 Cyakil yi bintzi chon na jal kakun tul yi yolu. Nin quil xit tetz ben kej ben sak, na chin tzaknak cun tircun.
153

RESH -20-

Quic wetz wil, poro na chitzan yi e yi at chikej tan imbuchlen. Poro quic tzan na ilenin sweke chi yi yolu. 162 Nternin na chintzatzin te yi sukint tanu, na le wutz wetz wajtzakl nicun tu jun coloj inmebil.
161 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SIN -21-

SALMOS119,120
163

578

Na chich incul te yi lajil. Quic mu tal najk chimpek tej. Poro ilenin na ok incul te yi chusunu. 164 Chastzun te cyakil nin kej na wak inkajsbil teru, na quic mu tal paltil yi cawlu. 165 Nin cyakil yi e yi na chipek te yi chusunu na chitzatzin cyeratz, nin quic nin jun echk taklen yil xcye tan chixiten. 166 Wajcaw, chon kuklij incul teju yi tzocoponu tan incolchen, na ilenin na chintzan tan banlen tanen yi echk cawlu. 167 Na chinxom te yi tajbilu, nin tetz cun walma na imban tanen. 168 In culutxum jak yi teru cawlu. Nin na el xtxumu tetz yi mbi na imban.
TAU -22-

Najk opon yi intzi inkul swutzu, na na chintzan tan jaklen cheybil wetz teru. Tak tzaju wajtzakl chi yi na tal yi yolu. 170 Najk opon yi inoracin swutzu, bantz toquenu tan incolchen chi talnaku le yolu. 171 Swake inkajsbil teru, na ja chaju yi cawlu swetz. 172 Tzimbitzij echk bitz teru na suknaku swetz tul yi yolu yi tzocoponu tan wucheyen, nin chin tzaknak cun yi yoluatz. 173 Nin na el intxum tetz yi list atitetu tan wucheyen. Na na chinxom te yi teru cawlu. 174 Wajcaw, yi wajbil itz tan toquenu tan incolchen, na nternin na chintzatzin yi xomchin te chusunu. 175 Chin coleu tkab quimichil, bantz woquen tan taklen inkajsbil teru. Chin cheyaju. Xomok quentu te yi balajil yi tajtzaklu. 176 Quit na pujx imbe wan chi na ban jun tal cneru yi na txakxij. Sajk binu tan wucheyen, na qui na el yi chusunu te incul.
169

Salmo 120
Te yi na ul sotzaj culal tzinwutz, na cu inwutz tetz Wajcaw, nin na stzawej i intzi inkul. 2 Wajcaw, chin coleu na qui na waj chinxom te cyajtzakl yi e laj, yi e yi na chijal cun wi cyak. 3 Poro mbil tak scyetz yi e lajatz yi na chijal cun wi cyak? Quic ltak scyetz. 4 Na tzul jun chicaws, yi nicun chonal tu chonal echk flech yi chin juyuch nin wi. Nin nicun sbne chicaws tu xtxa kak yi cunak tunin jatx. 5 Te yi atin chixol yi e lajatz, nicun yi chonk najlchin chixol yi e tu Mesec, yi chin txuc nin e. Nin nicun yi chonk at innajbil chixol yi e tu Cedar, yi chin juntlen nin e. 6 Ja icy impaj tan najewen chixol yi e wunakatz yi ntin oyintzi cyan. 7 Yi na waj yil jal tzatzin paz skaxol, ntin oyintzi na cyaj cyetz.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Na oc Wajcaw tan wucheyen tul echk sotzaj culal

579

SALMOS121-123

Salmo 121
Yi na inxmay nin yi echk juwtz, kale atit echk chikajbil yi e wunak, na noc tan xtxumlen: Chon polo lsaj cheybil wetz scyej e taw wutzatz? 2 Qui, na yi cheybil wetz, chon lsaj te Wajcaw, yi bnol tetz yi tcyaj tu yi wuxtxotx. 3 Quil tak i amal tan kajen trimp. Na yi ketz Kajcaw, quic jun rat yi nink wit, ma na xomquen tu i tan kaquicylen. 4 Yi quicylom ketz, yi o xonl Israel, quic jun tir yi najk xnacpij, quic jun tir yi najk wit. 5 Yi ketz Kajcaw, i quicylom ketz. Xom quen tu i tan kucheyen. 6 Quil kaloon tan stzaal kej, nka tan yi xaw yi na txekun lakbal. 7 List i tan kacolchen tkab echk pilbil ketz. Na list atit i tan kucheyen. 8 Quicylen cho tan yi na kel xe kacal, jalen yi na kult. Nin yastzun sbajok skej sbne opon tunintz.
1

Chon na saj cheybil ketz tu Kataj Ryos

Salmo 122
Chumbalaj nin na wil yi na cyal swetz: Quin xe cal Kajcaw, tan culajen i. Quin xe cal yi kaRyosil yi at Jerusaln, chech swetz. 2 Nin yil kocopon le tnumatz, nin yi na koc tul yi tapij yi at soltej, 3 na kanachon tej yi itz yi tnum yi bnixnak tan kamolol kib tul, cyakil yi o yi o xonl Israel. 4 Na chon na kamol kib cyakil yi o xonl Jacow tul, tan taklen kakajsbil tetz Kataj, chi alijt cyen tan scyetz kamam kate. 5 Nin itz yi tnum kale e colewet yi e rey, yi e xonl kajtzun rey Luwiy, tan pujlen xtisya sajlenix tunintz. 6 Nachwok bin Kataj tibaj Jerusaln, tan jalen tzatzin paz tcul. Nin nachwok Kataj tan jalen tzatzin paz squibaj yi e wunak yi na chipek tej. 7 Nchatz nachwok Kataj squibaj yi e yi najlche tul tapij yi at soltej. Nachwok Kataj, yi quik ljal xow scyej yi e yi najlche-tz tul. 8 Nchatz na cu intzi tan jaklen yi tzatzin paz tibaj, na at e inxonl, nin at e wamiw yi najlche-tz tul. 9 Nin nchatz tan tu yi at yi cal Kataj Ryos tul, na cu intzi tan tkol i yi banl tibaj.
1

At winin kej Jerusaln

Salmo 123
1

Wajcaw, chon inwutznin teju, yi ilu teru yi chon najliju tcyaj.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Chon kawutznin te Kataj tan jalen yi tajwen sketz

SALMOS123-125
2

580

Chon na inwutznin teju, chi na ban jun mos yi na wutz quen te yi patrn tan jalen yi tajwen tetz. Nin chon na inwutznin teju chi na ban jun xun aj csinu yi na oc yi xnan yi patrn i tan jatxlen nin yi wa. 3 Elk bin kajabu skej Kajcaw. Elk kajabu skej. Na chin il nin ato cunt chikab yi e ric. 4 Nimix cunin yolbil ketz ja icypon kan, na yi e ricatz scyuch yi e yi na cyocsaj quib nim tu chimebil, na chitzan tan telsen kakej, nin tan kajislen.

Salmo 124
Yi quik nxom Kajcaw skej tan kacolchen, ja klo wit kaquim. Yi quik xom wi i skej yi cyoquen yi e kacontr tan kabiylen, ja klo wit kasotz. 3 Na yi cyulen yi e kacontratz tan kabiylen, ja klo kaquim kacyakil cun, na winin chichen chicul skej. 4 Ja klo wit katzaj, na nicun nchiban yi e kacontr skej chi na ban jun tzanla yi na elul. Ja klo kel tan a tanen. 5 Ja klo ben jicyol kacyakil cun, nin ja klo kaquim junawes. 6 Poro ntyo tu tetz Kajcaw, na qui nin tak i amal tan kabajen cyan kacontratz. 7 Ma na ja kel liwr chikab, chi na ban jun txuc yi na el ojk tkab yi aj txuquinl. Na qui nin nxcye yi chitramp tan katzamlen cyen, ma na ja kel liwr. 8 Na jun cun chon na saj yi cheybil ketz te Kajcaw, yi bnol tetz tcyaj tu yi wuxtxotx.
1

Yi tajwen tan cyalol yi xonl Israel

Salmo 125
Cyakil yi e yi chon kuklij chicul te Kajcaw, nicun quitanen cyetz chi tanen yi wiwtz Sin yi cyal na xcye tan yuquen mu tal, nin inin ate cyeratz sbne opon tunintz. 2 Chi tanen yi tnum Jerusaln yi at echk wiwtz soltej, chatz tanen Kajcaw, at i scyej yi e tetz tan chiquicylen cyakil tiemp. 3 Yi e mal wunak yi na chicawun jalu nketz cyakil tiemp chicawunk le yi amal yi taknak Ryos scyetz yi tanum. Na qui na taj i yi nink chixom yi tetz tanum te yi yab ajtzakl yi na chixom yi e wunakatz tej. 4 Wajcaw, elk kajabu scyej yi e balaj wunak. Bneu jun ban scyetz yi e yi jicyuch te cyajtzakl. 5 Poro yi e yi na chixom te echk yab ajtzakl, lok taku chicaws chi na tuleju yi e mas mal nak. Lok jal tzatzin paz le tnum Israel!
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Quil chiyucan yi e yi chon kuklij chicul te Kajcaw

581

SALMOS126-128

Salmo 126
Yi xtxixpen kaswert tan Kajcaw, quinin kocsaj yi ko itz yi bintzi, na icun wutzicy tu nkulej. 2 Na ja katzatzin, nin ja kachin tan yi tzatzin yi ato cunt. Nin yi e yi qui na cyek chi kaRyosil ja cyal: Itz yi cyetz cyajcawil yi mmoc tan quicheyen, chech. 3 Nin bintzi, ja oc Kajcaw tan kucheyen, na ja ban i winin echk milawr tan kucheyen nin jalu na katzatzin. 4 Kajcaw, xtxixpen binu kaswert kacyakil cun chi na ban jun amal skajwutz yi na cu abal tibaj. 5 Na yi e yi chin quixbel nin na chiban tan tawlen jun ujul, winin na chitzatzin yi na je cosech cyan. 6 Pe nak sotz chicul, nin na chibisun yi na chiben tan tawlen yi ij, poro yi na chiben tan jesen yi cosech na chibitzin tan bil tzatzin, na ekan yi cosech cyan yil chul tzaj.
1

Jun oracin tan taklen kakajsbil tetz Kataj yi na kel liwr chikab kacontr

Salmo 127
Yi ko qui xomij Kajcaw skej yi na koc tan banlen jun cal, quic na tak cyakil yi echk akun yi na chiban yi e bnol tetz. Mpe chumbalaj nink e tan banlen yi echk akunatz, quic xac sbne. Nchatz yi ko quic Kajcaw tan quicylen jun tnum, quic na tak mpe ate-k quicylom tetz. 2 Nchatz ko qui kuklij kacul te Kataj, quic na tak sketz pe nink tzel kawatl jalchan cunin tan akun, nin yil kakuj jalen benak kej tan xtxaclen jamel kawa, na na oc i tan quicheyen yi e yi xomche te tetz tajbil, nin na tak i chiwatl. 3 Je junt xtxolbilej: Cyakil yi e kanitxa yi na chijal, Kajcaw na akon tetz. Itz jun balaj oy yi na tak i. 4 Ej nin yi e kanitxa yi na chijal yi o acajet, nicun tu flech yi at tkab jun ajtxuquinl. 5 Ban cyeri e yi at jun coloj yi echk flechatz chikab. Na quil tzel chikej tan chicontr. Nin yi e pujul xtisya, chixobok cyetz na xomche jun coloj quicylom cyetz.
1

Ryos na akon cyakil yi tajwen sketz

Salmo 128
1

Ban cyeri yi e yi na cyek chi Ryos, nin yi e yi culutxum e jak yi tetz cawl.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi banl Kataj yi na tak i scyetz yi e yi e culutxum jak cawl i

SALMOS128-130
2

582

Na yi eatz chiwank te yi cyakun. chitzatzink, nin chumbalaj nin sbne cyakil yi mbil chiban. 3 Nchatz yi e quixkel, scyalaj winin cyal. Chon cunin chibne chi na ban jun wi uva yi na jal winin wutz. Nin yi chinitxajilatz, chon cunin chibne chi na xlumin yi takl jun wi oliw. 4 Yastzun sbajok scyej yi eatz tan Kajcaw, yi e yi na cyek chi i. 5 Lok tak tzaj Kajcaw yi banl talma squibaj, jalen wiwtz Sin. Lok quilu yil tak i banl tibaj Jerusaln. Inink ateu-tz yil bajij echk xtxolbilasej. 6 Lok cyech ninu chiwutz yi e chimamaju. Lok jal tzatzin paz benen tzin le echk amal cwent Israel.

Salmo 129
Quin techix nin quixcuj icypon kan, jetz yi xiquil tzaj o, yi o xonl Israel. Quin techix nin bis okl ja ul skawutz sajlenix tunintz jetz yi acajil tzaj o. Poro quiw cuntunin o swutz. 3 Ja choc yi e kacontr tan kajicylen tan xicyxab. Nin tan paj biyben ketz, at yi echk chilil wutz kacoc. 4 Poro ntyo tetz Kajcaw, yi jun yi chin tzaknak cun, i nko colpin chikab yi e mal nakatz. 5 Lok tzel chitxix yi e kacontratz. Lok chel ojk yi e, yi e contr te kaamal Sin. 6 Chonk chiban chi na ban xtze yi na jal wiak xconil cal, yi qui na chuy mas nin jalcun na skej. 7 Yi jun jilwutz xtzeatz quic na tak, nketz chon chi na ban triw yi na oc yi taw tan jesen nin tan calchen. Nin bocojin na ban yi na colxij. 8 Poro yi nink tzoc jun yaj tan molchen yi xtzeatz, cyal nin jun scyeri e wunak yi na chicy cuntz, yi nink cyal tetz: Ban teru ja tak Ryos balaj cosech teru. Nchatz i tetz, quic rmeril tan sajen tlol scyetz yi e wunakatz: Lok tak Ryos yi banl squibu chi tanen wetzej. Nicun tzun quitanen yi e kacontratz chi echk xtze yi quic xac.
1

Na kel liwr tan Kajcaw

Salmo 130
Wajcaw, na cu intzi teru, na chon atin jalen tjul tanen. Tbiteu intzi inkul, na na chinchin tan jaklen cheybil wetz teru. 3 Wajcaw, yi nak ocu tan xtxumlen cyakil impaj, ja klo wit nel cun tanu swutz. 4 Poro qui. Na list atitetu tan cuylen kapaj, bantz koquent culutxum jak cawlu. 5 Chon kuklij incul teju Wajcaw. Nin chon kuklij incul te yi yolu.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Ban kuke kacul te Kajcaw

583
6

SALMOS130-132

Chon kuklij incul teju, na na chintzan tan chiwenu, chi na chiban yi e quicylom tnum yi na cyal: Lok tzul chan skil, lok tzul chan skil, chech. 7 Cyakil o, yi o xonl Israel, na katzan tan chiwen Kajcaw, na katzan tan chiwen yi banl talma i, na tan i na kelet liwr. 8 Kelepon liwr yi o xonl Israel. Kelepon liwr tkab yi kil tan Kajcaw.

Salmo 131
Wajcaw, qui na wocsaj wib nim tu wajtzakl. Qui na chintzan tan telsen chikej yi e wunak. Nin na el intxum tetz yi quic wetz tuch yi echk txumun, yi quic rmeril tan telen intxum tetz. 2 Ma na quic na imban, nin quic jun yol na wal. Chon cun wutanen chi tanen jun ni yi ja wit txutxun nin kalun tan xtxu. Chon wutanen jalu chi jun ni yi quic na ban, na nojnak cul. 3 Chastzun kutanen ketz yi o xonl Israel. Kuklij kacul te Kajcaw, nin skukek kacul tej sbne opon tunintz.
1

Ilenin skukek kacul te Kajcaw

Salmo 132
Wajcaw, at winin chamilu. Ilu yi Ryosil Jacow, nin chajnaku yi poreru tetz. Nchatz, ulk txakx tculu yi quixcuj yi mucnak Luwiy. 2 Ulk txakx tculu yi yol i yi suknak teru. Na je yol iej: 3 Quil natij xe incal, nin quil nuje. 4 Quil chinwit, nin quil tzoc inwatl, 5 jalen yil bnix yi cal Wajcaw wan. At winin chamil i, na i tajcawil Jacow. 6 Te yi ato Efrata, ja kubit yi na atitet yi caa kale at cunt yi cawlu. Nin ja xkak tan ticylen. Chon jalen kan le amal Jaar. 7 Quin bin xe cal Kajcaw. Quin kamejek swutz i. 8 Ma jalu Kajcaw, sajku skaxol, tuml yi caau yi winin porer. Atoku skuch, tzonej wiwtz. Najanku skaxol tetz ben kej ben sak. 9 Nink chiwekxij yi e paleu tan bechok yi chin stum nin yi na chaj yi at chibalajil. Lok chichin yi e tanumu, yi xansan chet, tan yi tzatzin yi ate cunt. 10 Bantz telen cun te yi yolu yi talnaku tetz Luwiy yi chakumu, qui bin ltil cyenu yi rey yi jenak xtxaolu.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi sukint tan Ryos tetz Luwiy

SALMOS132-135
11 12

584

Na je bin yoluej yi talnaku tetz Luwiy, nin yi talnaku yi tzelepon cunu tej: Swake amal tetz jun axonl tan toquen tetz jun rey. Nin nchatz, kol chiban tanen yi ara xonl yi katrat, nin kol chiban tanen yi wetz incawl yi swale, swake tzun amal scyetz tan chicawunen tetz ben kej ben sak. 13 Jenak xtxaol Kajcaw kaRyosil yi wiwtz Sin tetz najbil i. Na je yol iej: 14 Yi jun amalej, winin na chimpek tej, na yastzun kale chin najewet. 15 Swake imbanl tibaj chiwa yi e yi najlche le yi jun tnumatz. Snojk chicul cyakil yi e meba yi ate chixol. 16 Che inweke yi e pale tan bechok yi chin stum nin yi na chaj yi at chibalajil. Nin chichink yi e intanum yi xansant wan tan yi tzatzin yi ate cunt. 17 Nin swake amal tetz jun xonl Luwiy tan cawunen tzonej wi Sin. Nin yi jun txekbilatz quil tzaj, na scawunk yi jun ajcawatz yi bixbantz wakun, tetz ben kej ben sak. 18 Tzelepon chitxix yi e tetz contr wan. Ma yi i tetz, sjalok winin tetz kej tan cawun, stzun Kajcaw bantz.

Salmo 133
Eu kajwutz quibit tzaju, kalen nin skil yi na kamol cun kib, nin yi junit na ban yi kajtzakl. 2 Na chon cunin tanen chi tanen yi cocal yi perfum yi na je kojij xol chiwi yi e witz pale, yi na ac yi chixmatzi, nin yi na cupon te kul bech cyetz. 3 Nicun yi jun lok ibatz chi yi kab chew yi na cu tibaj yi wiwtz Hermn. Na yi na el a, na xon xolak xtze. Na txaxax cyakil echk juwtz cwent Sin tan. Ej nin yastzun yi amal kale na takwit Ryos yi banl talma. Nin yastzun yi amal kale na benet kon chitiemp yi e balaj nak yi at lok ib scyuch.
1

Chumbalaj nin yi junit na ban yi kajtzakl

Salmo 134
Eu chakum Kajcaw, quiwit. Quil chikexiju tan taklen chikajsbilu swutz Kajcaw. Cyakil nin akalen cyakeu chikajsbilu tetz, yi eu yi na chixconu xe cal i. 2 Ban cyak ninu chikabu kale atit yi amal yi chin xan nin tan taklen kej i. 3 Tak tzaj bin Kajcaw, yi najlij wi Sin, yi banl talma squibu. Na yi ketz Kajcawatz i bnol tetz yi tcyaj tu yi wuxtxotx.
1

Kajcaw tzakon banl squibaj

Salmo 135
1

Kake kakajsbil tetz Kajcaw.

Quic junt Ryos yi chonk chi Kajcaw

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

585

SALMOS135,136

Kake kakajsbil tetz Kajcaw, nin yi eu yi eu chakum i cyakeu chikajsbilu tetz. 2 Yi eu yi ateu xe najbil i tu yi eu yi ateu wutzkanil yi najbil i, 3 tircun kake len kakajsbil tetz i, na winin banl talma i skej. Kake kakajsbil tetz na na el kajab i skej. 4 Nin jenak xtxaol i Jacow tan xconen tetz i, yi Jacowatz yi na alchij Israel tetz. 5 Nchatz na el katxum tetz yi ketz Kajcaw, yi kaRyosil, cyal jun yi chonk chi i tetz. Quic jun ryos yi chonk chi i. 6 Nin yi i tetz na xcye tan banlen alchok taklenil yi na taj. Mpe ik tzin tcyaj nka tzonej wuxtxotx nka xe mar. 7 Ban na tanquen tib yi sbak tan jalen tzin tcyaj. Nin na cu xlitz tan tetz techl yi na saj abal. Ej nin tan i at cyekek. 8 Yi Kajcawatz i akon chicaws yi e aj Egipto na nin e quim yi e bajx chinitxa tan. Nin nketz ntin yi e wunak, ma na nicynin yi bajx cyal yi cyawun. 9 Ja chaj i winin echk milawr scyetz yi e aj Egipto. chaj i winin milawr tetz yi faran scyuch yi e mas ajcaw yi ate xlaj i. 10 Ja chiquim winin wunak tulak echk nacin, nin winin witz rey e quim tan. 11 Ja quim yi chireyil yi e amorreo tan yi na biaj Sehn. Nin ja quim chireyil aj Basn tan yi na biaj Og. Nchatz yi e rey yi ate Canan ja chiquim tan. 12 Ma yi chiamal yi e reyatz ja tak i sketz, yi o tetz tanum, yi o xonl Israel. 13 Wajcaw, yi teru biu snawsok sbne opon tunintz na quil sotzu tetz ben kej ben sak. 14 Tzocopon Kajcaw tan banlen xtisya skaxol yi o tetz tanum. Nin tzelepon kajab i skej. 15 Cyakil yi chiryosil yi e wunak banij cuntu quitanen tan oro nka tan sakal, na wunak tu bnol tetz. 16 At chitzi tanen poro qui na chijilon. At chiwutz tanen poro qui na chixmayin. 17 At chichin tanen poro qui na quibit jun yol. Qui na chiyuc quib, na quic chixew at. 18 Nin yi e bnol cyetz, na elepont yi nicun e tu chiryosilatz. Nchatz yi e yi na kuke chicul te echk ryosatz, nicun e scyuch. 19 Ma yi o ketz yi o xonl Israel, kake bin kakajsbil tetz Kajcaw. Nchatz yi e kapaleil, tajwen tan cyakol chikajsbil tetz i. 20 Nin nchatz yi e xonl Lev, tajwen tan cyakol chikajsbil tetz Kajcaw. Cyakil o yi na kek chi Kajcaw, kake kakajsbil tetz i. 21 Kake bin kej Kajcaw yi najlij le tnum Jerusaln, yi at wi Sin. Kake kakajsbil tetz i.

Salmo 136
1

Katyoink tetz Kajcaw, na chumbalaj nin i.

Quil sotz yi banl talma Kataj yi at skibaj

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS136
2

586

Na yi banl talma i quil sotz teratz. Katyoink tetz i na i yi witz Ryos swutz alchok ryosil tzonej wuxtxotx. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 3 Katyoink tetz i na i yi witz ajcaw squibaj yi e ajcaw. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 4 Katyoink tetz i, na ntin cun i na xcye tan banlen echk milawr. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 5 I bnol tetz yi tcyaj tan yi tetz tajtzakl. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 6 I ancunen yi a tan jalen txotx. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 7 I bnol tetz yi echk lmak txekbil yi at tcyaj. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 8 I bnol tetz yi kej yi na txekun chajkej. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 9 I bnol tetz yi xaw tu yi echk txuml yi na chitxekun lakbal. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 10 I biyon yi e bajx chinitxa yi e aj Egipto. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 11 I, e elsan tzaj yi e kaxonl jak chicawl yi e aj Egipto. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 12 Tan yi tetz chamil ja bnix cyakil yi echk milawratz. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 13 I jatxon cun yi Cyak Mar. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 14 I e icysan tzaj yi e kaxonl tul yi jun maratz. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 15 I jopon cun yi mar kale e bekxet yi e sanlar yi faran. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 16 I bajxij chiwutz yi e tanum le amal tzinunin tu. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 17 I biyon cun yi e witz rey. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 18 I e sotzan cun yi e ajcawatz. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 19 I biyon cun Sehn, yi chireyil yi e amorreo. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 20 I biyon cun Og yi chireyil yi e aj Basn. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 21 I jatxon cun yi chiamal yi e reyatz. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 22 Nin ja tak i sketz yi o xonl Israel. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 23 I moc tan kucheyen yi mul sotzaj culal skawutz. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 24 I na kacolon chikab yi e kacontr.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

587

SALMOS136-138

Na yi banl talma i quil sotz teratz. I cachanl ketz scyuch yi e txuc. Na yi banl talma i quil sotz teratz. 26 Katyoink bin tetz Kataj Ryos yi at jalen tzin tcyaj. Na yi banl talma i quil sotz teratz.
25

Salmo 137
Te yi ato tzaj stzi yi tzanla Babilonia, chon colcho tan bis okl tan paj yi tulen txakx Sin tkacul. 2 Nin chon na kachimbajen yi kakbetz, yi arpa, te echk xkus, tan yi bis yi ato cunt. 3 Nin yi e wunak yi o icyanin pres, nin e oc tan kabuchlen. Itzun cyaltz sketz: Or bitzinwok. Tzatzinwok. Bitzijwok echk bitz yi na ibitzij yi atix tzajwok le itanum Sin. 4 Poro mbi rmeril tan kabitzil echk bitz yi na kabitzij tetz Kajcaw, le jun amal yi o tu awer nak tul? 5 Na yi kol tzel yi tnum Jerusaln te kacul, bant cun yi nink skej yi jalaj kakab yi kasbal. 6 Nchatz lok skej katzi. Quitk tzaw yol kan yi kol tzel yi katnumil te kacul. Nin ko quit kak kej. 7 Kajcaw! Ulk txakx tculu yi chiyol yi e kacontr yi e aj Edom yi cyal. Na je chiyolej yi cwen woc yi katnumil Jerusaln: Elk cun Jerusaln swutz. Quit na kaj lkil cun yi jun tnumatz. Oponk tzaj yi chukben tetz jalen txe, chech bantz. 8 Ma yi tnumej, yi Babilonia, tzul caws na copon xitun. Tzelepon cun swutz. Ban cyeri e yi chocopon tan xiten cun yi jun tnumej, na xitok tan paj yi buchij cho cyan. 9 Ban cyeri e yi chocopon tan chitzamlen nin tan chijaben quen yi chinitxajil yi e aj Babiloniajatz tejak echk cub.
1

Quil tzel katnumil te kacul

Salmo 138
Wajcaw, tetz cun walma chintyoink teru, nin swake inkajsbil teru chiwutz cun yi chiryosil yi e mas wunak. 2 Yil chinmeje, chon tzajnin inwutz kale atitet yi calu, yi winin xanil. Na chinmejek tan tyoin teru tan yi banl talmau. Nin chinmejek tan tu yi na el intxum tetz yi nketz ilu laj. Nin chinmejek tan tu yi at mas kej yi biu tu yi yolu, swutz cyakil echk taklen yi at. 3 Yi cwen inwutz teru, ja stzaweju yi intzi inkul nin ja taku junt tir inwalor.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Jun oracin tan tyoin tetz Kajcaw

SALMOS138,139
4

588

Cyakil yi e rey yi ate benen tzin wi munt, chocopon len tan taklen chikajsbil swutzu, yil quibit yi mbitz yi sukint tanu. 5 Chocopon tan taklen chikajsbil teru tan cyakil yi txumijt tanu. Na yi ilu teru Wajcaw, winin teru keju. 6 Mpe chonk atu tu yi keju jalen tzin tcyaj, ilenin na ocu il scyej yi e prow yi ajnake tzaj. Ma yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl qui na ocu il scyej. 7 Te yi atin tul sotzaj culal tan paj yi echk il, ilenin atu tan wucheyen. Xomij yi poreru tan wucheyen. Nin na chinclax tanu, chikab yi e incontr, yi nternin na chich chicul swej. 8 Wajcaw, tzatzin cun jeponu tan banlen yi teru tajbilu yi txumijt tanu swej. Na yi banl talmau, quinin bajsben tetz. Qui bin ltxakbaj cyenu yi ja wit xetiju tan banlen swej.

Salmo 139
Wajcaw, na tilu yi en wutanen. Na na ocu tan malen wajtzakl. Na tilu cyakil yi echk taklen yi na imban, mpe joylajk atitetu, poro na tilu yi mbi na icy tincul. 3 Na na tilu yi na na naj nint. Nin na tilu cyakil yi mbi na imban. 4 Ntaxk nin eltzaj inyol le intzi ja wit tilchanu yi mbi swale. 5 Atu tzinwutz, atu wutz incoc nin atu tzinxlaj. Nin at yi kabu tinwi. 6 Qui na pujx yi jun xtxolbilatz wan. Winin quixbel tan telen intxum tetz. 7 Quic rmeril yi nink chimben joylaj tan wewal wib swutz yi teru esprituju. Quic rmeril nink wew wib swutzu. 8 Na yi nink chinjepon tzin tcyaj, at ninu-tz. Nin yi nink chimben jak txotx chixol alma, at ninu-tz. 9 Yi nink chimben xicyin joylaj telen tzin, kale na jeulet kej, nka yi nink chimben cwen tzin jalajicyen mar, 10 ilenin tzopon kabu swej. Nin chintxamxok tanu. 11 Mpe nink wew wib tcul tzotz. Mpe nink tzoc yi tkan skil tetz tzotz. 12 Quil xcye yi tzotzatz tan wewen swutzu. Na yi tzotz, chin tkan skil nin na ban swutzu. Na yi tzotz tu yi tkan skil, nicy nin tu swutzu. 13 Ilu bnol tetz innachl kale na chintxumunet, tu cyakil yi inwankil. Ilu bnol tetz te yi atin tzaj twankil intxu. 14 Swake keju na winin na nel yab te yi en cun nchimbnix tanu. Nin jun cun na wocsaj yi xtxolbilas. 15 Na sak swutzu yi bnixen cun yi inwankil tul jun amal yi ewun cun yi nicunk yi ik nicyal yi munt.
1 2 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Na til Ryos cyakil yi na kaban

589
16

SALMOS139,140

Sak swutzu yi en cun bnixen yi inwankil. Na tzibant tanu yi en sbne inwankil yi ntaxk bnix. Bixbant tanu yi jatna yi ankin yi akij swetz tzonej wuxtxotx. Bixbant tanu te yi ntaxk nitzij. 17 Ta, yi tajtzaklu qui nin ajlben tetz, nin yi nink kamol cun quil xcye yi munt tetz culbil. 18 Yi nink noc tan tajlen cyakil yi tajtzaklu, quil chinxcye tej. Na icynak cun yi tajtzaklu swutz yi samlicy yi at stziak mar. Nin kol saj inwatl te yi na chintzan tan tajlen, inin tanentz yil tzel inwatl, quil chinxcye tan tajlen. 19 Ma jalu Ta, chelk cun swutz yi e yi qui na cyek chiu. Che lajlenu yi e biyol nak tzinwutz. 20 Na na chitzan tan telsen keju tu chijilon. Quic mu tal xanil yi biu chiwutz. 21 Ma jalu Wajcaw, qui pe na chich wetz incul scyej yi e yi na chich chicul teju, yi e yi na chitzan tan telsen keju? 22 Na Ta, na chich incul scyej, na e cun incontr tanen. 23 Ta, malaju wajtzakl, bantz tilolu yi mbi na icy tincul. Ban chimpilu tan tilolu yi ko ban atinet nka qui. 24 Tileu yi ko na chinxom te jun yab ajtzakl. Nin chajeu yi balaj be swetz, yi na tak itzajbil tetz ben kej ben sak.

Salmo 140
Ta, chin coleu chikab yi e mal nak. Chin quicyleju chikab yi e aj biyonl. 2 Yi e yi ntin oyintzi na chitxum, quic jun tkuj yi quik na choyintzin. 3 Chin chon nin chijilon chi chonal yi na kaloon tan jun lubaj. Nicun chijilon tu wenenil jun lubaj. 4 Ta, chin quicyleju chikab yi e mal nakatz. Chin quicyleju chikab yi e aj biyonl, yi e yi na chitzan tan joylen puntil tan inxiten. 5 Na yi eas yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl ja bnix tramp cyakun tan incwen tul. List tanen echk leb tu akwil tan intzamlen. Ja wit cu cyan le imbe. 6 Je inyolej yi wal tetz Kajcaw: Ta, ilu inRyosil. Tbit tzaju bin yi intzi inkul. Ilu colol wetz nin chin cham nin ilu. 7 Ilu na colon inwi yi na chul incontr tan oyintzi swej. 8-9 Ta, quik taku amal scyetz yi eas tan chibnol yi cyajbil. Quik taku amal tan chibnol yi echk taklen yi ja wit baj chitxumul. Na yi e incontratz nternin na cyocsaj quib nim, na le chiwutz cyetz ja wit chitxacon. Poro e ten nink chicu tcul chitxumun yi ja wit baj chitxumul. 10 Lok saj jun chin kak tanu tan chisotzajen. Che jolninu tul echk julil a kale quiclet rmeril tan cyelen tzaj.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Oracin tan toquen Ryos tan kacolchen

SALMOS140-142
11

590

Quil taku amal scyetz e aj jisonl tan cyaten skaxol tzonej wuxtxotx. Lok xom yi il scyej yi e aj biyonlatz tan chixiten cun. 12 Poro na el intxum tetz Ta, yi na ocu tan pujlen xtisya, qui na taku quil yi e meba yi ko quic cyetz quil. Ma na na ocu tan chicolchen yi e yi buchijche. 13 Yi e balaj wunak cyake keju, yi e yi tzaknak cun e, yastzun yi e yil chinajank teju.

Salmo 141
Chon na cu inwutz teru Wajcaw. Lok tzul chanu tan wucheyen. Lok tbitu intzi inkul yi na noc tan nawsen yi biu. 2 Winink cocal yi inoracin tzan swutzu. Chonk cunin cocal tzan chi insens. Nin yi na waken inkab tan taklen keju lok tzatzinu tej chi ik yi oy yi na pat-xij swutzu cyakil cwen kej. 3 Wajcaw makeu intzi tan qui walol echk taklen cachi. 4 Tcyaj lenu yi echk taklen cachi yi at le intxumun. Quil taku amal swetz tan imbnol echk taklen cachi. Quil taku amal siquierk tan inwanen scyuch yi e mal nakatz yi na bnix echk balaj waan cyan. 5 Ban kol choc yi e balaj tan imbiylen tan maklen inwutz tan qui imbnol yi echk taklen cachi. Ko yatz na chiban itz jun ban tetz wetz. Ban kol chimak inwutz na nicun yi jun xtxolbilatz tu jun balaj perfum yi na je kojij xol kawi. Qui chon lwil ko yatz nulij cyan. Poro ilenin tzinjake tetz Ryos tan tkol chicaws yi e mal nakatz. 6 Nin chelepon jolin chibajxom wutz kotx. Kalenas tzun tzel chitxum tetz yi ban atit yi wetz inyol. 7 Tzelepon xit yi chibakil xlajak chinich chi na ban txotx yi na oc chocl. 8 Poro yi in wetz Wajcaw, chon kuklij incul teju yil tzocoponu tan incolchen. Chastzun te quil chin til cyenu. 9 Chin coleu tkab yi tramp yi ja bnix cyan tan incwen tcul. Chin coleu tkab yi echk taklen yi ja txumxij cyan tan inloonen. 10 E tenk chicu tcul yi chitrampatz yi ja bnix cyan. E tenk chiloon. Ma yi in wetz lok chimben tzinwutz.
1

Chon ajlij incul te Kajcaw

Salmo 142
1 2

Na chinchin tetz Wajcaw. Na chinchin tan telen kajab swej. Chon na chintzan tan xochon tetz i. Chon na chintzan tan talchen cyakil yi bis okl yi atin cunt.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Ban kacol kib te Kajcaw

591
3

SALMOS142,143

Na te yi atin tul sotzaj culal, chon na chinxochon tetz i. Wajcaw na el xtxumu tetz yi mbi na chitxum yi e incontr swej. Ja bnix jun tramp cyan tan incwen tcul. 4 Nin na noc tan joylen yi atk jun tan wucheyen. Poro quic jun. Cyal na pek tan wucheyen. 5 Chastzun te na cu inwutz teru Wajcaw. Nin je inyolej yi na wal teru: Ilu yi amal kale tzincolwit wib. Quic jun at tzonej wi munt tan incolchen, ma na ntin cun ilu. 6 Tbiteu bin yi na nok swutzu, na quict inwalor at. Chin coleu chikab yi e incontr yi na cyaj choc tan intzamlen, na yi e cyetz, mas tcun cham e tzinwutz wetz. 7 Nelk tanu liwr, nelk tanu xetze, bantz wakol inkajsbil teru. Nin kol chaju yi banlu swetz, chixomok tzun yi e balaj nak swej.

Salmo 143
Wajcaw, tbiteu yi intzi inkul. Stzaweju yi mbi na injak teru, na yi ilu teru chumbalaj nin yi tajtzaklu, nin na el kabu te yolu. 2 Quik tzocu tan xtxumlen cyakil yi wil, yi in yi in chakumu. Na swutzu quic jun yi quik til. 3 Yi e incontr xomche cyen tunintz tan inxuxen. Ja wit chinloon cyan. Nin ja wit chincu wuxtxotx. Atin tul tzotz tanen, chi quitanen yi e yi tenchan chiquimlenix. 4 Quic mu tal ingan at. Na sotz incul. 5 Nin na noc tan xtxumlen yi en cun wutanen sajlen. Nin na ul txakx tincul cyakil yi echk taklen balaj yi banaku swej. 6 Na wak nin inkab teru tan cuchen cheybil wetz. Na na skej intzi chi tanen jalaj txotx yi skajwutz. 7 Wajcaw elk kajabu swej na tzan inkexen. Pentu na chinxewan. Quil chin til cyenu, na kol chin til cyenu, nicun tzimbne chi jun alma. 8 Yil tzul skil chajeu yi banlu swetz, na chon kuklij incul teju. chajeu swetz yi mbi tajwen tan imbnol, na chon ajlij incul teju. 9 Nelk liwr tanu chikab yi e incontr, na chon na incol wib teju. 10 chajeu yi mbi tajwen tan imbnol tan inxomen te yi tajbilu. Na yi ilu teru ilu inRyosil. chajeu yi be swetz yi jicyuch tej tan yi teru esprituju yi chumbalaj nin. 11 Wajcaw, tan yi porer yi biu quil taku amal tan inquimen. Chin coleu tkab yi bis okl yi atin cunt. Na yi ilu teru chumbalaj nin yi tajtzaklu. 12 Che xitcunu yi e incontr, na jun cun na el cunu te yi yolu. Che xitcunu, na in chakumu.
1 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Chon kuklij incul te Ryos

SALMOS144

592

Salmo 144
Swake inkajsbil tetz Wajcaw, na i colol wetz. Nin i chusul wetz tan woquen tetz jun balaj sanlar yi na xcye te yi contr. 2 Nin i yi balaj wamiw yi ban kuke incul tej. Nin i yi amal tanen yi ban tzincol wib tul. Na nicun i tu jun amal kale tzincol wit wib tibaj, yi chin wutz tkan nin, kale cyal jun jepon swej. I colpinl wetz. Chon at i tzinwutz tan maklen echk flech. Chon na incol wib tej. Nin tan i ja noc tetz ajcaw tibaj cyakil echk tnum. 3 Poro Wajcaw, mbi ekan kakun yi o wunak yi na ocu il skej? Mbi kaxac yi o wunak swutzu? 4 Nicun o tu cyekek yi jal cun na icy. Nicun o tu mujil sbak yi jal cun na icy. 5 Wajcaw, jakenu yi puertil tcyaj nin cuk tzaju. Maqueu yi echk wutz tan jen kop nin tan jen sib tej. 6 Cuk kancyok tu xlitz tanu tan chixiten cun yi e contru. 7 Tak cun tzaju yi kabu tan incolchen chikab yi jun coloj wunak yi i cunin mar quitanen. Chin coleu chikab yi e awer nakatz. 8 Na yi eas e cun laj na na chisuk chiyol poro chech tu. 9 Wajcaw, tzimbitze jun acaj bitz teru. Tzimbitze balaj bitz tu inkbetz. 10-11 Na yi ilu teru, ilu na akon amal tetz jun rey tan xtxaconen. Na ilu nchincolon, yi in wetz, yi in Luwiy. Chincoleu bin chikab yi e yi na cyaj choc tan imbiylen cun tan spar. Chincoleu chikab yi e laj, yi e yi na cyaken chikab tcyaj tan talchen yi bintzi chiyol. Poro chech tu. 12 Yi e kanitxa chumbalaj nin e. Na, tzan chichuyen chi na ban jun buch wutzkanil jun cal. Nin yi e kamel, nicun e tu echk tkan cal yi chin yuben nin yi na xcon tan palchen yi wi yi cal Kataj. 13 Nin yi kacojaj nojnak tan echk kawa. Nin yi e kawun, winin chipucunen. Jat lo mil ate wiak cojbil. 14 Ma yi kawac ilenin na cu cyal. Quic jun tir yi najk chitzij yi cyal yi ntaxk opon chitiempil. Nin cyal cunin na bajet il lakak kabe. 15 Ban cyeri yi e tnum yi yatz quitanen. Ban cyeri yi e tnum yi Kataj Ryos yastzun chiRyosil.
1

Yi tyoin yi mban jun rey tetz Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

593

SALMOS145

Salmo 145
Swale yi en cun tanen yi keju yi ilu wutzilen kaRyosil, nin yi ilu kaReyil. Swake inkajsbil teru, tetz ben kej ben sak. 2 Swake inkajsbil teru cyakil nin kej. Swake inkajsbil teru tetz ben kej ben sak. 3 Na yi ilu teru at winin keju, nin tajwen yi chon lkak kakajsbil teru. Quil kaxcye tan telen katxum te cyakil yi teru keju. 4 Cyakil yi jujun wekl wunak scyake chikajsbil teru tan yi echk taklen balaj yi na banu. Chitxole yi echk milawr yi bnixnak tanu. 5 Chiyole yi en tanen yi keju tzin tcyaj. Nchatz in wetz tzintxole yi echk taklen yi mbanu yi na kel yab tej. 6 Chitxole yi echk milawr yi bnixnak tanu yi chin xowbil nin. Ma yi in wetz swake inkajsbil teru, na at winin keju. 7 Chitxole yi banl talmau yi quinin bajsben tetz. Nin chichink tan talchen yi chin tzaknak cunin ilu te cyakil echk taklen. 8 Yi Kajcaw, winin xtxaxl talma skibaj, nin na el kajab skej. Winin pasens i skibaj, ntin lok ib at tuch i. 9 Chumbalaj nin i scyej cyakil wunak, chin putzpuj i tan quicylen yi ja bnix tan. 10 Wajcaw, lok cyak cyakil yi bnixnak tanu chikajsbil teru. Lok cyak cyakil yi e yi na chixom teju keju. 11 Lok choc tan yolchen yi pakpuchal yi teru keju. Lok cyal cyakil yi echk taklen yi ja bnix tanu tan yi poreru. 12 Bantz cyalol scyetz cyakil wunak yi winin poreru tan cawun, nin yi at winin pakpuchal yi teru keju. 13 Nin yil cawunu, scawunku tetz ben kej ben sak. Nin yi cawlu, quil sotz teratz sbne opon tunintz. 14 List atitetu tan quicheyen yi e cotxcoj. Nin na ocu tan chiquiwsen yi e yi pentu ate. 15 Na cyakil wunak chon kuklij chicul teju, tan tkolu chiwa cyakil tiemp. 16 Nin tan yi banl talmau, na taku yi tajwen scyetz cyakil yi e itz, chi quitanen yi e wunak tu txuc. 17 Na yi ilu teru chumbalaj nin yi tajtzaklu te yi cyakil yi na banu. 18 Nchatz jalcun na ocu tan quicheyen yi e yi na cu chiwutz teru, yi e yi tetz cun cyalma na cu chitzi teru. 19 Na taku yi echk taklen yi tajwen scyetz yi e yi na cyek chiu, na yi na chijak cheybil cyetz teru na tbitu nin na che colu. 20 Na ocu tan chicolchen yi e yi na chipek teju. Poro yi e mal nak, na ocu tan chixiten. 21 Wajcaw, swake inkajsbil teru. Nchatz nink cyak len cyakil wunak kej yi biu yi winin xanil. Lok cyak kej jalu, nin sbne opon tunintz.
1

Cyakil wekl wunak scyake chikajsbil tetz Kajcaw

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS146,147

594

Salmo 146
Kake kakajsbil tetz Kajcaw. Kake kakajsbil tetz cun kalma. 2 Kake kakajsbil tetz jalen pek yi itz o. Kabitzink swutz i jalen yil kaquim. 3 Quil kuke kacul scyej yi e wunak yi at chikej tan cawun na e tu wunak, nin quil kaclax cyan. 4 Na yil chiquim cyetz, txotx tu chibne nin sotzok cyajtzakl tu chikej. 5 Poro ban cyeri e yi chon na saj cheybil cyetz te yi Ryosil Jacow yi iten nin iatz yi ketz kaRyosil. Na ban cyeri eatz na chon ajlij chicul te i. 6 Na i bnol tetz yi tcyaj tu yi wuxtxotx tu yi mar tu cyakil yi mbi cunin at. Nin ilenin na elcun i te yi tetz yol. 7 Nin yi na oc i tan cawun chin tzaknak cun na cawun. Nin yi na oc i tan quicheyen yi e yi chin quixcuj nin ate cunt ban na ban. Nin na tak i chiwa yi e yi na chiquim tan wej. Ej nin yi Kajcawatz i na chelsan yi e pres liwr. 8 Nin tan i na chixmayinet e moyi, nin i cheyanl cyetz yi e yi ate tul il. Nin na pek i scyej e balaj wunak. 9 Nchatz na oc i tan chicolchen yi e awer nak yi ate skaxol. Nin na tak i yi tajwen scyetz yi e tal meba scyuch e tal prow xmalcan. Ma yi e mal wunak na xit yi cyajtzakl tan. 10 Chastzun te eu aj Sin, ulk txakx chiculu yi scawunk yi ketz Kajcaw sbne opon tunintz. Scawunk kaRyosil tetz ben kej ben sak. Kake kakajsbil tetz i.
1

Kajsbil tetz Kajcaw yi colol ketz

Salmo 147
Kake kakajsbil tetz yi Witz Ryos. Kabitzij echk balaj bitz swutz i. Chumbalaj ko yatz kaban. 2 Na tzan i tan jesen junt tir yi tnum Jerusaln. Nin tzan cyulent yi e katanum tan yi elnake xit. 3 Na tzan i tan chimaysen yi e yi na chibisun, nin na tzan i tan chitzaquen yi e yi quixpnake tanen. 4 I bixban yi tajlal echk txuml nin at len chibi tan. 5 Winin kej yi ketz Kajcaw, nin chin cham nin i. Cyal jun yi nink xcye tan malen yi tetz tajtzakl. 6 Na tak i chikej yi e yi na cyocsaj quib juy tu cyajtzakl, poro yi e mal nak na oc i tan chixiten. 7 Chibitzinku bin tetz Kajcaw. Xconken echk kbetz cyanu.
1

Kajsbil tetz Kajcaw yi chin cham nin tetz

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

595
8

SALMOS147,148

Na tan i na jalet yi sbak, nin tan i na sajet abal. Nin tan i na txaxinet echk juwtz. 9 I na akon chiwa cyakil e txuc, na i cachal cyetz yi e tal ne joj yi na chichin tan wej. 10 Poro qui na tzatzin i te yi chichamil yi e chej nka te yi chichamil yi e yaj. 11 Ma na winin na tzatzin i scyej yi e yi na cyak kej i, yi e yi chon kuklij chicul tej. 12 Chastzun te, eu aj Jerusaln, cyakeu chikajsbilu tetz Kajcaw. Eu aj Sinatz chibitzinku tetz Kataj Ryos. 13 Na i quicylom tetz yi sawanil yi chitnumilu, nin na tak i chibanlu yi eu yi najlcheu tul. 14 I quicylom tetz cyakil yi chiamalu. Nin i na akon balaj ixin triw tetz chiwau. 15 I ajcaw te cyakil yi mbi na bajij wi munt. Nin jalcun na bnix yi tetz tajbil tan. 16 Na tan i na jalet yi kab chew yi chin pim nin na ban, nin yi chin skoj nin chi tanen nok. Nin na baj chitol i yi kab chew yi na jal cyakil jalchan. Chon cunin na tulej chi na ban chiten puklaj. 17 I na akon tzaj yi cub abal, nin cyal jun na xcye tan muclen yi chew yi na ul tan. 18 Poro yi na cawun i na el a yi cub abalatz, na na ul cyekek tan yi tza, nin na el a teratz, nin na xon wuxtxotx chi na ban a. 19 Ja lajluchax yi yol i chiwutz yi e xonl Jacow. Ja chaj i yi tetz cawl scyetz yi e xonl Israelatz. 20 Poro quinin ban i yi xtxolbilatz scyej yi e mas wunak. Quinin mel chitxum tetz yi tetz tajbil. Chastzun te kake bin kakajsbil tetz i.

Salmo 148
Cyakeu chikajsbilu tetz Kajcaw. Cyakil yi eu yi ateu tzin tcyaj, cyakeu chikajsbilu tetz. Mpe chonk ateu jalen tzin tcyaj, cyakeu chikajsbilu tetz. 2 Cyakil eu ngel, yi eu chakum i, cyakeu chikajsbilu tetz. 3 Nchatz yi kej tu yi xaw tu cyakil yi txuml yi na chitxekun, tajwen tan cyakol chikajsbil tetz Kajcaw. 4 Ej nin cyakil tcyaj tu yi a yi at tibaj yi tcyaj, tajwen tan cyakol chikajsbil tetz Kajcaw. 5 Kake bin kakajsbil tetz Kajcaw, na tan tu yi cawunen i ja bnix cyakil yi echk taklen yi at. 6 Na tan tu yi tetz cawl ja chibixe tul cyetz chiluwar tetz ben kej ben sak. Nin quic rmeril tan chipajol yi jun cawlatz. 7 Cyakil yi e yi ate wuxtxotx, nin cyakil yi e txuc yi ate xe mar, yi e yi chumam nin e, tajwen cyak chikajsbil tetz Kajcaw.
1

Kake kakajsbil tetz Kajcaw

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SALMOS148,149
8

596

Nchatz yi kancyok, tu yi cub abal, tu yi kab chew tu yi sbak tu yi cyekek abal yi ate jak cawl i, tajwen cyak chikajsbil tetz Kajcaw. 9 Nchatz yi echk juwtz tu echk wiwtz, tu cyakil echk tze yi na jal lobaj tej, tu cyakil jilwutz tze yi at xol txacaben, tajwen cyak chikajsbil tetz Kataj. 10 Nchatz cyakil e txuc chi quitanen yi e tetz awnan, tu yi e smaron txuc, tu yi e yi na chixicyin, tu yi e yi tu na chijut nin tu quib wuxtxotx, tajwen tan cyakol chikajsbil tetz Kajcaw. 11 Nin nchatz yi e rey, scyuch e gobernador yi na chicawun benen tzin wi munt, scyuch cyakil yi e wunak, tajwen tan cyakol chikajsbil tetz Kajcaw. 12 Nchatz cyakil yi e yaj, scyuch yi e xnan, scyuch yi e xicy tu xun, scyuch yi e tijlculal, cyakil yi eatz, tajwen cyak chikajsbil tetz Kajcaw. 13 Cyakil cun o kake bin kakajsbil tetz Kajcaw, na yi tetz bi winin xanil. Nin yi tetz kej at benen tzin wi munt tu tcyaj. 14 Nin ja tak i yi tetz porer scyetz yi e tanum. Chastzun te cyakil yi eu yi xansan chetu, yi eu xonl Israel, cyakeu chikajsbilu tetz i. Cyakil cun o kake bin kakajsbil tetz.

Salmo 149
Cyakeu chikajsbilu tetz Kajcaw. Chibitziju jun acaj bitz tetz i. Ban cyaku chikajsbilu tetz i chixol yi e xansanchet. 2 Chitzatzinku yi eu xonl Israel, yi chon ateu le tnum Sin, na yi Kataj Ryos i bnol ketz, nin i yi witz Kajcaw. 3 Yil chocu tan taklen chikajsbilu, ban chibixinu nin ban xcon echk kbetz cyanu chi tanen arpa tu pandero. 4 Na yi Kajcaw na tzatzin i scyej yi e tetz tanum, nin na tak i amal scyetz yi e yi elnak chikej, tan chitxaconen te chicontr. 5 Cyakil yi eu yi xansanchetu chitzatzinku tan yi ja wit chitxaconu tan. Mpe chonk coylcheu wi chitxachu chibitzinku tan yi tzatzin yi ate cuntu. 6 Ilenin chibitzinku tetz Ryos yi na chibenu tan oyintzi, nin yi cyan yi chisparu cyanu le chikabu. 7 Na xconk cyanu tan quicysalu chiculu scyej yi e awer nak, nin tan taklen chicaws yi e chicontru yi ate lakak nacin. 8 Nchatz xconk cyanu bantz chicalxen yi chireyil tu yi e mas cyajcawil chicontru tan caren yi quil chixcye tan paklen. 9 Bantz telen cun te yi tzibant cyen, yi stzaklok chicaws yi eatz. Yil bajij yi xtxolbilatz, sjalok tzun chikej yi e yi xansanchet. Cyakeu bin chikajsbilu tetz Kajcaw.
1

Kake kakajsbil na tan i nkatxaconet te kacontr

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

597

SALMOS150

Salmo 150
Cyakeu chikajsbilu tetz Kajcaw. Cyakeu chikajsbilu tetz Ryos xe yi tetz cal. Cyakeu chikajsbilu tetz i, na at winin tetz kej. 2 Cyakeu chikajsbilu tetz, na tan yi tetz porer ja bnix winin echk taklen balaj. Cyakeu chikajsbilu tetz, na quinin bajsben tetz yi tetz kej. 3 Cyakeu chikajsbilu tetz tan echk tuc chiw. Cyakeu chikajsbilu tetz tan echk arpa tu salterio.t 4 Cyakeu chikajsbilu tetz tan echk pandero, nin chibixinku tan taklen kej i. Cyakeu chikajsbilu tetz tan echk chirimiy tu echk macl yi at wutz. 5 Cyakeu chikajsbilu tetz tan echk platillo yi na tzlincan. 6 Na cyakil yi e yi itz e, tajwen tan cyakol chikajsbil tetz Kajcaw. Kake bin kakajsbil tetz Kajcaw.
1

Kake len kakajsbil tetz Ryos

t 150:3

Salterio, itz jun jilwutz kbetz yi at wutz, chi tanen yi arpa.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Jun proverbio, itz cobox yol yi cyan winin ajtzakl tan, yi chin tzaknak cunin, nin yi na chaj sketz yi en kaban tan koquen tetz culutxum jak cawl Ryos, tan qui kaxubsen. Ma jalu, yi mero xtxolbil yi na chaj yi liwrej sketz itz: Yi winin xanil Ryos, nin kol kaban tanen yi tetz cawl, slajluchax yi na kek chi i bintzi cunin. Ej nin kol kaban tanen yi echk cawlatz, sjalok kacatnakil tan banlen yi tajbil Ryos. At winin jilwutz ajtzakl tul yi liwrej. At ajtzakl te yi enl kaban te yi ankin yi akij sketz. Nchatz na jilon te yi mbitz tajwen tan chibnol tanen jun najal tan jalen yi tzatzin paz le chinajbil. Nin na jilon te yi en kaban tu kamebil. Nchatz na chaj sketz yi tajwen tan kocsal kib juy. Nin yi en jal kapasens te cyakil yi na ul skawutz. Nchatz na chaj sketz yi tajwen tan telen kakajab scyej yi e tal prow meba. Ej nin na chaj sketz yi tajwen tan kelen cun te jun kayol yi na kasuk. Na alchij Proverbios de Salomn tetz tircun yi liwr. Poro yi mero xtxolbil yi cyajnak cyen stzibal Salomn, chon na jal kan tul captulo 10 jalen captulo 29. Tul yi captulo 30 na jilon jun yaj yi na biaj Agur, nin tul yi captulo 31:1-9 na jilon yi xtxu Lemuel. Yi bajx 9 captulo na tzan tan taklen kej yi balaj ajtzakl. Ma tul yi captulo 31:10-31, na chaj sketz yi balajil yi cyajtzakl yi e xnan yi chin tzaknak cunin, nin yi chin cascuj nin e.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 19) na jilon te yi mbi ekan tan yi balaj ajtzakl. Yi cap wekl (Cap. 1029) na xtxol yi echk tajtzakl Salomn. Yi toxen wekl (Cap. 30) na jilon te yi tajtzakl Agur. Yi cyajen wekl (Cap. 31) na xtxol coboxt ajtzakl scyetz e xnan. Yi tajbil Salomn yi cyajen cyen stzibal yi xtxolbilej

1
a 1:1

bin jalu, yi echk xtxolbilej, yastzun yi echk ajtzakla yi cyajnak cyen stzibal Salomn, yi cyajl kajtzun Luwiy, yi rey cwent Israel. 2 Yi tajbil Salomn yi cyajen cyen stzibal yi liwrej, itz tan taklen winin balaj kajtzakl,b nin tan telen katxum tetz yi echk ajtzakl yi winin ekan tan. 3 Nchatz, itz tan kucheyen tan telen katxum tetz yi mbi tajwen tan kabnol bantz puntil cun kaban tan qui kabenen tul il, nin tan qui jalen oquil yi kajtzakl.
1R 4:32; Pr 10:1; 25:1.
b 1:2

1I

Stg 1:55; 3:13-17.

598
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

599
4

PROVERBIOS1

Nchatz, itz tan jalen catnakil chitxumun nin tan jalen cyajtzakl yi e xicy yi txen jal mas cyajtzakl, bantz puntil cun cyulej yi echk taklen yi na chiban. 5 Alchok scyetz yi at winin tajtzakl, tzocpon tan tbiten yi echk ajtzaklasej, nin sjalok mas tetz tajtzaklatz tu catnakil. 6 Nchatz na chaj sketz yi en kaban tan telen katxum tetz yi echk xtxolbil yi alijt cyen cyakun yi e yi winin cyajtzakl, tu echk elsawutzil yi nxcon cyakun, tu echk xtxolbil yi winin ajtzakl ekan tan. 7 Tan jalen kajtzakl tajwen cun yi bajx kek chi Ryos.c Poro yi e yi ploj cyajtzakl qui na el chitxum tetz yi mbi na chiban na qui na cyak kej yi echk balaj ajtzakl tu yi echk balaj chusun. Ma jalu, ax wok jun coloj witzun, bit wok yi cawl yi itaj itxu, nin quil tzel te icul yi echk balaj chusun yi na cyak tzitetz. 9 Nin yi kol tzitbit wok yi echk cawlatz, nicun tzun yi atenk jun balaj iyubel te iwi tanen.d Nin yi at cunk jun cotoj uwaj tzikul tetz iyubel tanen. 10 Ej nin ax wok jun coloj witzun, ko at e icontr yi na cyaj choc tan isublen, quil tzitak amal scyetz.e 11 Kol cyal tzitetz: Catzam wok skej, junit kaban tzituch, kajoye puntil tan chicwen yi e balaj wunak kan tul patx tan chatz tu, na yi kajbil itz tan cyelen cun swutz. 12 Chon cunin lche kulej yi e balaj wunakatz, chi na ban yi camposant tan chibeklen nin yi e wunak yi na chiquim. Na na kaj yil chel cun kan swutz chicyakil. 13 Ej nin yil kaxcye tan chisotzajen cyakil yi e balaj wunakatz, skacambaje tzun cyakil yi cyetz chimebil. Ej nin kocopon tetz ric, na snojk yi kacal tan cyakil yi echk taklen yi skalke scyej. 14 Or bin itetz, nquen wok skaxol nin junit kaban tan jalen kamebil. Nchatz junit tzan yi kapuk tzituch, chech. 15 Poro ax wok jun coloj witzun, or tzitil wok. Quil cxomnin wok te cyajtzakl yi e mal wunakatz. 16 Na yi e cyetz ntin na chitzan tan xtxumlen yi echk taklen cachi. Nin yi cyajbil itz yil chel cun yi e balaj wunak swutz.f 17 Quic na tak kol kaban jun patx yi ko lajluch cun na quil tzaj yi e chul. 18 Ma yi e cyetz na chitzan tan banlen jun patx yi e ten chicopon tcul, nin e ten chelk cun swutz tan yi chiyaplatz. 19 Yastzun sbajok scyej cyakil yi e yi kant tzaj nin na cyaj, nchiben tul il, nin chiquimok tan yi cyajtzaklatz.
8 20

Cobox ajtzakl scyetz e xicy

Alchok amalil na tzanet xtxolen echk balaj ajtzakl. Na tzan xtxolen tbe nin tulak echk caybil.
d 1:8-9

Yi balaj ajtzakl na tzan tan moxon

c 1:7 Job 28:28; Sal 111:10; Pr 9:10; 15:33. 3:15.

Pr 6:20-21.

e 1:10-16

Sal 1:1.

f 1:16

Is 59:7; Ro

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS1,2
21

600

Nchatz na tzan xtxolen tziak echk puertil echk tnum, nin tulak echk amal kale atet winin wunak,g nin je na alchij jej: 22 Ma jalu, yi ax wok jun coloj xicy yi txen jal mas itajtzakl, yi ntin xcyaklin itan, nin yi chin tzetzuj nin te ichumun, tona nin tzitil cyen yi echk ploj ajtzaklatz? Nin tona nin lcyaj cyen yi echk xcyaklin itan yi na iban wok? 23 Bit wok bin yi incawl, nin ban wok tanen. Ej nin yi ko yatz tziban, swake tzun yi itajtzakl tan telen itxum te inyol. 24 Na te yi sajlenix tunintz, ja noc il tan imoxen tan itulen tzinwutz. Poro cyal nin jun tzitetz yi nink mmoc tan tbiten inyol, 25 ma na mas tcunin ncxoc wok tan telsen kej yi echk balaj ajtzakl yi nwal tzitetz, nin cyal nin jun yi nink mbitan tetz yi incawl. 26 Poro tzopon jun kej, yi chintzeenk tzitej yil tzul yi echk calaj tiemp tziwutz. Nchatz nocopon tan xcyaklin tzitej yil wil yi jaltnin tan iquimen tan xow. 27 Yil tzopon yi jun kejlalatz, nicun sbne chi na ban jun chin wutzilen salchcam yi na xcye tan xiten cyakil yi echk taklen. Na cxobok wok yil tzul yi echk taklenatz. Tzul sotz culal tziwutz, nin winin quixcuj tzitije. 28 Ma jalu, yil tzul yi kejlal yi echk taklenatz, cxocopon tan jaklen cheybil itetz swetz, poro quil noc tan icheyen. Nchatz cxocopon tan injoylen, poro quil chinjal itan. 29 Tzul yi jun castiwatz tziwutz tan paj yi qui na itak inkej, nin qui na itaj tzitbit yi echk balaj ajtzakl. 30 Qui na itaj tzitbit yi echk balaj xtxolbil yi na wal tzitetz. Nchatz qui na oc yi echk incawl te iwi yi na noc tan maklen iwutz. 31 Chastzun te, yi chojonil yi echk taklenatz yi na iban wok, itz jun chin wutzilen quixcuj yi tajwen tzitij, na axten wok cxocopon tan beklenin yi iyapl. 32 Na yi ax wok yi chin yab nin itajtzakl, iten nin yi iyaplatz tzocpon tan ibiylen. Nchatz yi ax wok yi quic balaj itajtzakl, cxelepon cun wok swutz tan paj yi qui na itxum yi quixcuj yi tzul tziwutz. 33 Poro cyakil yi e yi na cyak amal tan tbiten yi wetz incawl, tzatzin cun chinajank cyeratz. Ej nin quil chixob cyeratz te echk taklenatz yi tzul chiwutz, na yi cyetz chitxumun chon ajlij swej.

bin jalu ax wok jun coloj witzun, bit wok tzaj yi jun xtxolbilej yi swale nin tzitetz, nin qui na waj yil tzel yi echk incawl te icul. 2 Nquen wok bin il tan xtxumlen yi echk balaj ajtzakl. Nin xconken yi itajtzaklatz tan xtxumlen echk taklen balaj. 3 Cuch wok bin tetz cun ichamil yi echk balaj ajtzakl nin yi puntil cun sban itxumun. 4 Ak wok bin itib tetz cun italma tan xtxumlen yi echk balaj ajtzaklatz, chi na ban jun yaj tan joylen sakal, nka jun alc yi winin jamel.
Pr 8:1-3.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Yi chojonil yi echk balaj ajtzakl

g 1:20-21

601
5

PROVERBIOS2,3

Ej, nin kol tziban yi echk xtxolbilatz, tzelpon tzun itxumtz tetz yi mbil tziban tan taklen kej Kataj, nin tzelpon itxum tetz yi en wutanen yi in iRyosil. 6 Na ntin cun Ryos na akon tetz yi echk balaj kajtzakl nin katxumun. Na cyakil yi echk balaj ajtzakl chon na saj tu Ryos. 7 Nchatz i na akon cheybil cyetz, nin colbil cyetz yi e yi chin jicyuch nin tej yi cyajtzakl, nin yi skoj cun te yi cyalma. 8 Ryos quicylom cyetz yi e yi na chitzan tan banlen yi echk taklen balaj, nin i colol cyetz yi e yi nter nin kuklij chicul tej i. 9 Alchok scyetz yil xom te yi echk xtxolbilasej, tzelpon tzun xtxumtz te yi echk ajtzakl yi jicyuch tej, nin tzocpon il tan banlen yi echk taklen balaj. 10 Ej nin snojk yi nachl yi junatz tan echk balaj ajtzakl, nin snachonk i te yi chialil yi echk balaj chusunatz. 11 Na alchok scyetz yil xom te yi echk balaj ajtzaklatz, xcyek tan xtxalen yi echk taklen balaj, nin scole tib tkab echk il. 12 Ej nin yi echk balaj ajtzaklatz xcyek tan kelsen liwr tkab yi echk taklen cachi. Nin xcyek tan kelsen liwr chikab yi e mal wunak yi chin juntlen nin cyajtzakl. 13 Nin xcyek tan kacolchen chikab yi e yi na chicol cyen yi balaj, nin na chixom te echk taklen cachi, na yi eatz chon ate cyeratz tul tzotz wutzil. 14 Nin nter nin na chitzatzin yi na bnix jun echk taklen cachi cyan. Na yi eatz tzatzin cun na cyak quib tan chibnol yi echk taklenatz. 15 Yi eatz, xomche te echk ajtzakl cachi, na ja cyaj quilol yi echk ajtzakl yi jicyuch tej. 16 Nchatz xcyek yi echk balaj ajtzaklatz tan kacolchen chikab yi e xnan yi e witz bnol tetz, nin chikab yi e xnan yi e jopol wutzaj yi nter nin na cu chiwutz tan kabensen tul il.h 17 Na yi e xnanatz, ja cyaj quilol yi bajx quichmil ntin tan chipotzen yi e balaj yaj. Ej nin quic Ryos te cyajal. 18 Na yi kol kaxomnin te yi cyetz cyajtzakl yi chin ploj nin, na elepont yi o ten na katzan tan joylen yi quimichil. 19 Na alchok scyetz yil witbej tib te jun jilwutz xnanatz, sotzel wutz teratz sbne. Nin quit lo ljal junt tir yi be tetz itzajbil tan. 20 Buch wok bin itib tan ixomen te yi echk balaj ajtzakl, nin ban wok tanen yi echk taklen balaj yi na chiban yi e yi jicyuch tej cyajtzakl. 21 Na cyakil yi e yi na chiban tanen yi echk taklen yi jicyuch tej, mben kon yi ankin tetz cyetz tzonej wuxtxotx. 22 Poro yi e mal nak, scyuch yi e aj potzanl, chelepon jolin cyeratz nin quil ben kon yi ankin tetz cyetz tzonej.i

3
h 2:16

bin jalu, ax wok jun coloj witzun, quil tzel yi inchusun te icul, ma na col wok yi echk incawl te italma.
Pr 7:5.
i 2:21-22

1I

Cobox xtxolbil yi tajwen tan kabnol tan jalen kajtzakl

Sal 37:9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS3
2

602

Na alchok scyetz yil scol yi echk incawlatz nin yil sban tanen, mben kon tetz tiempatz, nin stzatzink i tetz ben kej ben sak. 3 Chastzun te, or tzitil. Quil tzel yi lok ib tu yi bintzi te icul, ma na tajwen tan taten le itxumun, chi tanen jun cotoj uwaj. Chin tajwen cunin yil tzatij te italma. 4 Na alchok scyetz yi yatz sban, sjalok winin balajil swutz Ryos, nin chiwutz wunak.j 5 Chastzun te, kukek icul te Kajcaw tetz cun italma, nin quil cxom wok te iteri txumun. 6 Jak wok cheybil itetz tetz Ryos te cyakil yi echk taklen yi na iban, tzocpon tzun i-tz tan icheyen te cyakil. 7 Quil tzitocsaj itib tetz tzaknak cun, ma na ek wok chi Kataj Ryos, nin jatx wok len itib te yi echk taklen cachi.k 8 Na yastzun yi tzacbil mas balaj tan jalen walor yi iwankil. 9 Chastzun te, ak wok kej Ryos tan yi echk imebil, nin tan yi bajx wutz yi icosech. 10 Na alchok scyetz yil sban tanen yi echk cawlatz, spucunk tzun yi tetz cosech, na quit xcye yi tetz cojaj tan colchen yi cosechatz. Nchatz yi culbil taal uva, quit xcye tan colchen cyakil yi taal uva yil jal. 11 I bin jalu, ax wok jun coloj witzun, quil tzicabej icul yil tzoc Ryos tan maklen iwutz.l Nin quil je tziwutz yil tzoc itzum tan. 12 Na cyakil yi e yi na pek Ryos scyej,m na oc chitzum tan, tan maklen chiwutz, chi na ban jun yaj yi na oc tzum tan te yi cyajl yi winin oklen wutzn tan, na qui na taj yil ben tul il. 13 Ban cyeri yi e yi na chixom te yi balaj ajtzakl, na na jal chitxumun. 14 Na at mas walor yi jun balaj ajtzaklatz swutz yi sakal tu yi oro, 15 nin mas tcun walor swutz yi echk balaj cub yi winin jamel. Mpe ik yi echk taklen yi winin na el kalma tej, nketz nicun tu yi echk balaj ajtzaklatz. 16 Na na ben kon katiemp kol kaxom te yi balaj ajtzakl, nin sjalok kakej tu kamebil tan. 17 Chastzun te, na kanachon tej yi chum balaj nin tetz ketz yi xomcho tej, nin na tak jun chin tzatzin paz tetz kalma. 18 Nchatz skacambaje kutzajbil nin sjalok kabanl tan. 19 Tan yi tajtzakl Kataj, tu yi tetz xtxumun ja bnix yi wuxtxotx tu yi tcyaj. 20 Nin tan yi tetz tajtzakl ja xcye tan jatxlen cun yi mar. Nin ja jal yi kab chew tan. 21 Ax wok jun coloj witzun, ban wok bin tanen yi echk balaj cawl, nin quil tzijatx len itib tej. 22 Na xconk yi echk xtxolbilatz tzitetz tan taklen itzajbil, nin xconk tan jalen ibalajil, chi tanen jun cotoj uwaj yi chin yuben nin. 23 Nin quil tzicabej icul te yi echk taklen yi na iban, nin qui tzun cxubsij woktz.
j 3:4

Lc 2:52.

k 3:7

Ro 12:16.

l 3:11

Job 5:17.

m 3:12

Ap 3:19.

n 3:11-12

Dt 8:5; 2S 7:14; Heb 12:5-6.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

603
24

PROVERBIOS3,4

Nchatz yil cxwit wok, quic jun echk taklen xcyek tan ixowsen. Na yil xcoye cun wok jalcunin saj iwatl, nin penin skilo yil cxuje wok. 25 Ej, nin quil cxob wok kol bajij jun il yi qui tzicy tzitetz, mpe ik yil tzul chicaws yi e mal nak tan chixiten. 26 Na tzocpon Kajcaw tan taklen mas iwalor swutz yi echk quixcujatz, nin quil tak i amal tan icwen tul il. 27 Chastzun te, ko al scyetz na opon tan jaklen jun pawor tzitetz,p nketz ntink iwutz wok tan xmayen nin, ma na ak wok nin yi tajwen tetz. 28 Na quic rmeril tzital wok tetz jun: Ban cul ek nin swake yi tajwen tzitetz, na quic nin atin cunt jalu. Poro ko at itetz, ban tzichey junt tal prow yi at tajwen tetz. 29 Quil tzitxum cyen jun echk taklen cachi te jun itamiw yi nter nin na cxel na cxoc wok tuch. 30 Quil cxoyintzin te alchok tan chatz tu ko cyal jun na tzan tan ixuxen. 31 Nchatz, quil chich icul scyej yi e mal nak. Ej, nin quil tzel italma tan banlen yi echk taklen yi na chiban cyetz. 32 Na winin na chich cul Ryos scyej yi e mal nakatz. Poro winin na pek i scyej yi e yi nter nin kuklij chicul tej. 33 Quic banl Kataj tibaj jun najal yi chin juntlen nin cyajtzakl. Poro at banl i tibaj yi chinajbil yi e yi jicyuch tej cyajtzakl. 34 Nchatz, winin na chich cul Kataj scyej yi e yi ntin xcyaklin cyan. Poro winin na pek i scyej yi e yi na cyocsaj quib juy.q 35 Yi e yi chin chinchuj nin tunin e tan juchlen quil, tzelpon cyetz chitxixatz. Ma yi e yi tzaknak cun cyajtzakl, stzaklok cyetz chikejatz.

bin jalu ax wok xicy, bit wok yi cawl itaj. Nquen wok il tan banlen tanen yi echk cawlatz bantz jalen balaj itajtzakl. 2 Na yi in wetz na wak balaj chusun tzitetz. Chastzun te or tzitil, elich yi echk cawlatz te icul. 3 Na nchatz in wetz, in jun cyajol banak, nin winin peknak yi intxu swej. 4 Nchatz yi intaj ocnak i tan inchuslen, nin je talnak i swetzej: Chin tajwen cunin yil tzatij yi echk incawl te awalma, nin banaj tanen bantz benen kon yi atiemp. 5 Bitaj bin yi echk balaj ajtzaklatz tu yi echk balaj txumun, nin qui na waj yil tzel yi inyol te acul. 6 Qui na waj yil tzawil cyen yi incawl. Nin qui na waj yil tzel inyol te acul, ma na peken tej, na xconk tetz colbil atz. 7 Na yi mas tajwen tan jalen awan, itz yi balaj ajtzakl tu yi echk balaj txumun, na yi xtxolbilej itz mas balaj swutz alchok taklenil. 8 Peken bin tej, nin tzatzin te yi balaj ajtzaklatz, na sjalok winin akej tan. 9 Nin ko yatz tzaban, stzaklok tzun yi coron yi mas balaj tzatz tan yuben yi awi, chij i banak swetz. 10 I bin jalu, ax wok jun coloj witzun, nquen wok bin il tan banlen tanen yi incawl. Na ko yatz tziban, mben tzun kon mas yi ankin tetz itetz.
Sal 3:5; 4:8.
p 3:27

1I

Tajwen tan kaxomen te echk balaj ajtzakl

o 3:24

Mt 5:42.

q 3:34

Stg 4:6; 1P 5:5.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS4,5
11

604

Nchatz nocopon tan icheyen tan ixomen nin tul yi balaj be yi cyan winin balaj ajtzakl tan. Ej, nin cxwucheye wok tan ixomen nin tul yi jun balaj beatz yi jicyuch tej. 12 Nin tul yi jun balaj beatz, quic nin jun taklen yi xcyek tan itrimpen, nin quil cxje tzotp yil cxojkel. 13 Nquen wok bin il tan banlen tanen yi echk incawl, nin quil tzel te icul, na yastzun ljalet yi itzajbil itan. 14 Or bin tzitil, icxomich nin wok te cyajtzakl yi e wunak yi qui na cyek chi Ryos. Quil cxom wok te yi cyetz cyajbil. 15 Quil cxom wok nin tul yi cyetz chibe, ma na xajs wok len itib scyej, nin quilok wok tziwutz te yi iteri be. 16 Na yi jun jilwutz wunakatz qui na chitzatzin yi ko qui na chiban jun echk taklen cachi. Ej, nin qui na oc chiwatl yi ko qui na loon jun tal prow cyakun. 17 Na yi cyetz wa chicul itz yi biyol nakin tu yi echk taklen cachi yi na chiban. 18 Ma yi be yi xomche yi e yi jicyuch tej cyajtzakl tej, nicun tanen chi na picypax xe cyaj, nin chebcuntu na jal mas tkan skil, jalen cun yil pakpuchax tircun. 19 Poro yi be kale xomchet yi e mal nakatz, chin tzotz nin tanen. Nin qui na pujx cyan yi mbi na chitzotpunenr tan yi tzotzwutzil yi ate cunt. 20 Chastzun te ax wok jun coloj witzun, ban wok bin tanen yi wetz incawl, nin nquen wok il tan xtxumlen. 21 Or tzitil, elich yi echk cawlatz te icul, ma na atoken le itxumun. 22 Na cyakil yi echk cawlatz na tak itzajbil scyetz cyakil yi e yi na chiban tanen, nin stzakonk ban te chiwankil. 23 Quicylej wok mas itxumun swutz alchok echk taklenil, na yi echk taklen yi na itak amal tan xtxumlen yastzun yi na iban wok. 24 Quil tzital echk taklen yi nketz bintzi. Quil tzital echk lajil. 25 Xmay wok nin tziwutz, ej nin quit tzixmaynin wutz icoc. 26 Nchatz, te yi na cxon wok, joy wok puntil ibe, bantz penin skil sban cyakil yi na iban. 27 Qui bin tzixajslen itib te yi na itocsaj. Nin quil cxom wok te yi echk ajtzakl cachi yi quic na tak.

bin jalu, ax wok jun coloj witzun, nquen wok il tan banlen tanen yi wetz inyol. Nin nquen wok tan xtxumlen yi balajil yi echk ajtzaklatz. 2 Na ko yatz tziban wok, cxocopon tzuntz tetz balaj, ej nin chin tzaknak cun sbne yi cxjilon. 3 Jun xnan yi jopol wutzaj, chin chi nin jilon i, na mas tcun putzpal yi jilon swutz yi putzpal yi aceit. 4 Poro kol kaxom te yi tetz xtxumun, witzbil tlen kanachonk te yi caal yi echk yab ajtzaklatz. Nin yi chonal nicun chi yi nink kaquixpij tan jun machit yi cabil len atit wi.
Sal 1:6.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Jun xnan yi cuj nin tu tan, na xcye tan pitlen nin jun yaj tquixcuj

r 4:18-19

605
5

PROVERBIOS5,6

Kol kaxom nin te yi tajbil yi jun jilwutz xnanatz, jun cun sjalok yi quimichil kan, nin sbej nin nkaben xetze chixol alma. 6 Yi jun jilwutz xnanatz qui na tzan tan xtxumlen yi be yi na tak itzajbil, na qui na nachon te yi plojil yi tajtzakl. 7 Chastzun te ax wok jun coloj witzun, bit wok yi inyol, ej, nin quil tzel yi echk inchusun te icul. 8 Or bin tzitil wok, tajwen yil tzixajslen itib scyej yi jun jilwutz xnanatz. Quil tzikans quen itib nakajil yi chical. 9 Bantz qui chicambal yi ankin yi akij tetz itetz, nin tan qui itoquen chikab yi e wunak yi chin juntlen nin cyajtzakl. 10 Na scyetzaje cyakil yi imebil, yi chin quixcuj nin mmiban tan xtxaclen. 11 Nin witzbil tlen xtxaynek wok tkab jun chin xowbil yabil yi chkoquenlen swank te iwankil. 12 Ej nin tzitale wok: Lastum yi quinin mmoc yi echk balaj chusun te inwi. Ej, nin lastum yi quinin mmincujij yi mmoc maklen inwutz. 13 Na quinin nwak amal scyetz yi e chusul wetz, yi nchoc tan inchuslen. Ej nin quinin mmoc yi chiyol te inwi, yi e yi ncyak balaj wajtzakl. 14 Nin chin txixwil nin wutanen chiwutz cyakil wunak tan paj yi inyapl. 15 Chastzun te, mas ban tcun yil cu icul tban te iteri txkel, 16 bantz quil tzitzak iwalor tan chatz tu te junt xnan yi nketz itxkel. 17 Na yi wankil yi itxkel tu yi walor iwankil, itz ntin tetz itetz. 18 Tzatzin wok tu itxkel, yi tal xun yi ncxume wok tuch yi ixiquil tzaj. 19 Na nicun i tu jun tal tij masat yi chin elsbil alma nin. Cyakil nin kej na pek i tzitej. Ej, nin ilenin na oc i tan joylen puntil tan jalen mas lok ib tzixol. 20 Nxac tzun na cxben wok tan chijoylen yi e xnan yi e jopol wutzaj. Nxac tzun na iwitbej itib scyuch yi e xnanatz yi chin witz bnol tetz. 21 Or bin tzitil, na Ryos na tzan tan xmayen yi mbi na iban wok, ej nin na til cyakil yi na iban. 22 Yi e mal nak, iten yi chiyapl na tzan tan cusen patx chiwutz. Ej, nin iten yi quil yi na chijuch, iten iatz na tzan tan chicalchen cun. 23 Tan paj yi qui na oc jun yol te chiwi, e ten na chitzan tan joylen quimichil. Ej, nin chitzake yi quitzajbil tan paj yi chiyapl.

bin jalu, ax wok jun coloj witzun, quil tzicujij tan itoquen tetz pyador jun itamiw, nka alchok scyetz yi qui itajsken wutz. 2 Na ko yatz tziban, axten wok na cxtzan tan cusen tramp tziwutz, nin axten wok tzijope itib pres tan yi iyol yi na isuk. 3 Ej nin tan telen jun yaj liwr tkab yi jun ilatz, tajwen tan bnol yi xtxolbilej: Ban ltocsaj tib juy, nin ban lben lajkel tan joylen puntil tan jaklen pawor tetz yi tamiwatz, tan joyol junt puntil, nka tan joyol junt pyador tetz xel. 4 Ko yatz tziban, ban tcun quil tzichiw cun junt rat, ma na quibenenk lajkel tan joylen puntil tan itelen liwr tkab yi jun aj txokbenatz. 5 Quitelenk bin ojk, chi na ban jun masat nka jun chul yi na el ojk chiwutz yi e aj txuquinl.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1I

Cobox ajtzakl tan qui kaxconen tetz pyador

PROVERBIOS6

606 Cobox xtxolbil scyetz yi e cyaj

Ma ax wok itetz yi ax wok cyaj, jaxlen quen wok tan chixmayen yi e tal snicy. Tunlen quen wok tan chixmayen nin awoken yi chichusun itan yi en na chiban cyetz. 7 Na yi e cyetz quic jun ajcaw squibaj tan chicawen yi mbi i il tajwen tan chibnol. 8 Poro yi e cyetz chin list nin e, na yi na opon tiempil tetz echk cosech, na choc tan molchen, nin tan colchen cyen chiwa. Ej, nin tul yi tiemp tetz cresum qui na chiquim tan wej. 9 Chastzun te, yi ax wok yi chin cyaj nin ax wok, elk iwatl nin quit cxuje mas. Ma na casoken yi itajtzakl. 10 Na ko ntin na cxwit, nin ko tu na xnakcap tu wok tan watl, nin yi ko nternin na inuc cun itib tan watl, 11 tzul yi mebail tziwutz, nin tzocpon tan iwitzen cun, chi na ban jun alkom yi cyan macl tan.s
6

I bin jalu, yi e mal wunak scyuch yi e yi jalcunin na ben chiwi te echk taklen cachi, yastzun yi e yi ntin xtxolen echk xtxolbil cyan yi nketz bintzi. 13 Na yi eatz na chiyutluj chiwutz tetz junt tan talchen yi apart chitxumun swutz yi na chitzan tan talchen. Ej, nin nchatz na xcon quikan cyan tu chikab tan chajlen junt wunak ewun cun. 14 Yi cyetz cyajtzakl chin ploj nin. Na ntin na chitzan tan xtxumlen echk taklen cachi, nin ntin oyintzi na chitxum. 15 Chastzun te, qui cunin tzicy scyetz yil tzopon oril yi tajwen tan chixiten junawes. Jalt cuntunin chinach yil tzul tzaj yi sotzaj culal chiwutz. Na chon cun sbne yil tzul tzaj chi yi na litne yi kawutz. Ej, nin quict cuybil chipaj yi eatz sbne.
12

Yi en cun quitanen yi e mal nak

Ma jalu, at kak nka juk xtxolbil yi winin na chich cul Ryos tej. Ej nin itz yi jej: 17 Yi e yi na cyocsaj quib nim, yi e yi na cyal echk lajil, yi e yi na choc tan chibiylen yi e tal prow yi quic cyetz quil, 18 yi e yi na choc tan xtxumlen tan banlen echk taklen cachi, yi e yi na cyojkel nin tan banlen echk taklen yi qui na pek Ryos tej, 19 yi e yi na cyak quib tetz stiw te jun xtxolbil yi nketz bintzi, yi e yi ntin na chitzan tan joylen oyintzi scyuch chinajal tu yi cyajwutz.
16 20

Yi echk taklen yi winin na chich cul Kataj Ryos tej

I bin jalu, ax wok jun coloj witzun, ulk txakx ticul yi cawl tu yi chusun yi cyalnak itaj itxu tzitetz.
Pr 24:33-34.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi chojonil yi xnanin tu yi yajin

s 6:10-11

607
21

PROVERBIOS6,7

Chin tajwen cunin yil tzatij yi echk balaj xtxolbilatz te italma,t nin quil tzitzakplen. 22 Na ko yatz tziban wok, xcyek yi echk balaj ajtzaklatz tan icolchen yil cxel wok tan pyaj. Nchatz yil cxwit wok tzocpon tan iquicylen. Ej, nin chin tzatzin cunin ltzelt iwatl na ntin echk balaj chusunatz na itxum wok. 23 Jun cun yol, yi echk cawlatz tu yi echk balaj chusunatz nicun tanen chi jun txekbil yi na txekun. Na yi echk makbil kawutzatz tu yi echk balaj ajtzaklatz, itz yi puntil tan kacambal jun balaj kutzajbilu tzonej wuxtxotx. 24 Xcyek yi xtxolbilatz tan icolchen chikab yi e xnan yi ntin na chijoy puntil tan ipotzen. Na xcyek yi balaj ajtzaklatz tan icolchen tan qui benen iwi te chialil chijilon yi e xnan yi e witz bnol tetz. 25 Nchatz or tzitil, quil tzel nin italma te yi yubil yi jun xnanatz. Ej, nin or tzitil, quil tzitak itib chikab tan tu yi na tzeen chiwutz. 26 Jun xnan yi witz bnol tetz ntin na joy yi tetz wa, ma yi xnan yi jopol wutzaj na joy cyakil yi mebil jun yaj yi ric. 27 Alchok scyetz yil skalen jun txob xtxakak, jun cun stzeok yi bech tetz. 28 Ej nin alchok scyetz yil xon wi xtxakak, jun cun stzeok yi tkan. 29 Nchatz alchok scyetz yil switbej tib tuch jun xnan yi at chmil, jun cun tzul caws. 30 Qui pe na bajij chich culal tej jun alkom yi ntin na alkij tan paj yi na quim tan wej? 31 Jun cun yol na bajij chich culal tej. Poro kol txamxij yi jun alkomatz, chin tajwen cunin yil choj juk tir yi echk taklen yi ntalkaj. Ej nin ko quic puk, chin tajwen cunin yil scay nin cyakil yi at tuch tan chojlen yi echk taklen yi ntalkaj. 32 Chin yab nin chitxumun yi e aj yajinl tu yi e aj xnaninl, na cyakil yi eatz, e ten na chipotzaj quib squibil quib. 33 Nchatz yi eatz chitije winin buchbil cyetz, nin chijislok. Nin quic rmeril yi nink chixcye tan xiten yi yolbil cyetz, tu chitxix. 34 Na jun yaj yi winin na chich cul tan paj yi ja tak tib yi txkel tetz junt, nicun i tu kak. Na yil tzopon oril tan ticysal cul tej, quil scuy i paj yi yaj yi mmoc tan xconsen yi txkel. 35 Quil scuy paj jun, mpe nink cu wutz tetz. Quil tzaj cun tzaj yi xtxumun, mpe nink tzoylij winin taklen tetz.

wok jun coloj witzun, chin tajwen cunin tan ibnol tanen yi inyol, nin nach wok cun yi echk incawl. 2 Nquen wok culutxum jak incawl, nin ban wok tanen yi echk inchusun. Quicylej wok chi na iquicylej yi niil iwutz, bantz icambal yi itzajbil yi quinin bajsben tetz. 3 Cal wok quen yi echk xtxolbilatz te italma, nin tajwen yil tzatij le inachl. 4 Peken wok te yi echk balaj ajtzaklatz chi ik itanub tanen. Nin yi echk balaj txumun chi ik itajwutz tanen.
Pr 1:8-9.
u 6:23

1Ax

Yi echk ajtzakl yi na xcon tan jun xnan tan sublen jun yaj

t 6:20-21

Sal 119:105.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS7
5

608

Na kol tzatij yi echk xtxolbilatz le itxumun, xcyek tan icolchen chikab yi e xnan yi e jopol wutzaj, nin chikab yi e witz bnol tetz yi chin putzpujv nin yi chijilon. 6 Ma jalu, je jun xtxolbil yi na waj lwal tzitetz: At jun tir yi chon na chin xmayin len le wentanuil yi incal. 7 Ej nin ja che wil cobox xicy yi ntaxk ul cyajtzakl yi na chixon tbe. Poro at jun scyeri eatz yi na tzan tan xtxumlen echk taklen cachi. 8 Na te yi mpon i chicy be, ja xolbej junt be yi sbej nin na opon te cal jun xnan yi jopol wutzaj. 9 Maymuj tcuntu na xon yi jun xicyatz na oquen atit tzotz. 10 Ej, nin te yi txant tan toponen yi jun xicyatz te cal yi xnan, nin el tzaj yi xnanatz tan culchen. Chin wekon nin tib chi jun witz bnol tetz. Winin tzun stzeenen yi wutz chi na tzeen yi wutz jun witz bnol tetz. 11 Yi jun xnanatz jalcunin na xcye tan xtxumlen echk taklen cachi, na qui na xtxaj yi at cuntuk i xe cal. 12 Ma na tu na xon tunin i-tz lakak be nka tcaybil, nin lakak echk chicy be. Nter nin na tzan tan joylen puntil tan potzen alchok scyetz yil tzicy cuntz. 13 Ej, i tzun yi chiculul quib yi jun xnanatz tu yi xicy, lajkel nin benen i tan kalen tzaj yi xicy nin baj stzubul yi stzi. Nin quinin txixwij tan yol tetz. Je yol iej: 14 Yi in wetz ja insuk intxixwatz tan imbansal wib tu karyosil. Ej, nin jalu ja nel cun tej yi sukint wan. 15 Chastzun te, ja nel tzaj tan ajoylen, na winin na cjoyon swetz. Ma jalu, ja cjal wan. 16 Nin tan yi tzatzin yi atin cunt ja je inlitul jun chum balaj xnokl tibaj yi insoc yi lino cun yi chon na saj Egipto. 17 Nin ja oc balaj perfum wan tej, yi itz mirra, loe tu canel yi chin coc nin. 18 Or bin awetz, kawitbej kib tzawuch. Katzatzink jun, kabne yi kajbil jalen yil tzul skil. 19 Na yi wuchmil quic i at. Ja ben i te jun pyaj joylaj. 20 Quil tzul chan, na ja ben tcyal nim pwok. Quil tzul chan i jalen yil biin yi xaw, chij yi jun xnanatz bantz tetz yi xicy. 21 I bin jalu, yi jun xnanatz ja xcye tan tocsen cul yi xicy tan tu yi chinchuj nin tunin i tej, nin tan yi chial yi jilon. 22 Ej, nin yi xicy, ja xom i te yi tajtzakl yi jun xnanatz, nin ja xomnin wutz coc chi na ban yi na ben jutun jun mam wac tan cwen biyij, nka chi na ban jun masat yi na cu tul tramp, 23 nin na loon yi talma tan jun chin flech. Ej, nin chon cun sbne chi na ban jun tal chul yi na coxnin tib tul jun cach. Na qui na pujx tan ko sotzel wutz sbne. 24 Chastzun te, ax wok jun coloj witzun, bit wok, nin nquen wok il tan xtxumlen yi inyol. 25 Xomich nin itxumun te yi xtxumun yi jun jilwutz xnanatz. Jun cun yol cxtxakxok wok kol xomnin yi itajtzakl scyej.
v 7:5

Pr 2:16.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

609
26

PROVERBIOS7,8

Na yi e yi na chixom nin scyej yi jun jilwutz xnanatz sotzel chiwutz sbne. Nimix cunin yaj chisotz tan paj yi jun ajtzaklatz. 27 Na yi e yi na chixon tul yi be yi na opon te chical yi jun jilwutz xnanatz, nicuntz chi yi najk chixon tul yi be yi na opon te yi quimichil.
1Yi

balaj ajtzakl na tzan tan kamoxen. Yi junatz, yi puntil cun na txumun, na chin tzaj sketz. 2 Na tzan i tan xtxolen yi balaj chusun wiak echk juwtz, nin kale na culwit tib echk be. 3 Nin na tzan tan xtxolen lakak lmak be kale na chixonet winin wunak.w Nin je na talej: 4 I bin jalu, yi inyolej itz tetz itetz, ax wok jun coloj jilwutz wunak. 5 Itz tetz itetz, yi ax wok yi ajnak tzaj yi itxumun. Nin itz tetz itetz yi ax wok yi chin tzetzuj nin itxumun. Nquen bin wok il tan tbiten bantz jalen itajtzakl. 6 Nquen wok il tan xtxumlen yi yol yi swale nin tzitetz. Itz echk taklen yi chin tajwen cunin tan kabnol tanen. 7 Na cyakil yi swale nin tzitetz itz yi mero bintzi, na yi in wetz qui wajsken yi tzinjal cun wiwak. 8 Nin cyakil yi yol yi na el le intzi chin tzaknak cunin. Siquier atk mu tal txotx te chinjilon. 9 Ej, nin cyakil yi e yi at balaj cyajtzakl, yi e yi ban na el chitxum tetz yi inchusun, chin clar cunin yi chinjilon chiwutz. Cyal jun yi nink jal mu paltil yi inchusun tan. 10 Na yi eatz, qui na chitzan tan xtxumlen tan chicambal sakal tu oro, ma na ntin na el cyalma te yi weri inchusun, bantz jalen balaj cyajtzakl. 11 Jun cun yol yi echk balaj ajtzaklatz, mas tcun balaj swutz yi echk balaj cub yi winin jamel, mpe ik yi echk taklen yi na el cyalma cyakil wunak tej tan chicambal, nketz nicun tu yi echk balaj ajtzaklatz yi na wak wetz. 12 Yi in wetz, in yi balaj ajtzakl, nter nin na kel na koc tu yi balaj txumun. Nin na aw xtxalen echk balaj ajtzaklatz wan. 13 Na yi taklen kej Kajcaw yi kaRyosil na chaj yi na chich kacul te yi echk taklen cachi. Yi in wetz winin na chich incul scyej yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl; nin winin na chich incul scyej yi e yi winin na chicyakax makmax. Nin winin na chich incul scyej yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, yi e yi ntin lajil na chiyol. 14 Ntin cun swej na jalet balaj ajtzakl, nin ntin cun in na imban tanen yi echk balaj xtxolbilatz. 15 Tan in na chicawunet yi e balaj rey. Nin in na akon cyajtzakl yi e witz ajcaw tan pujlen xtisya. 16 In na akon cyajtzakl yi e witz ajcaw tetz tnum tan cawun. Nin na wak ajtzakl scyetz yi e bajxomatz tan taklen caws jun.
Pr 1:20-21.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

en tanen yi balaj ajtzakl

w 8:1-3

PROVERBIOS8,9
17 Winin

610

na chimpek scyej yi e yi na chipek swej. Ej, nin na chinjal cyakun yi e yi na choc tan injoylen. 18 Chon at cyakil jilwutz mebil swuch. Nin chon na jal kej jun yaj swuch. Na jal winin chikej yi e yi na chixom swej, nin na jal winin chimebil. 19 Cyakil yi echk taklen yi na wak wetz, mas tcun balaj swutz yi mero oro yi winin jamel. Cyakil yi echk taklen yi na chintzan tan suken, at mas walor swutz yi sakal yi winin jamel. 20 Yi in wetz, in yi be yi jicyuch tej. Cyakil yi na imban itz tzaknak cun. 21 Na wak imbanl squibaj cyakil yi e yi na chixom swej. Nin na wak chimebil yi e yi na chipek swej. 22 Yi in wetz atin nintz te Jehov le xetzbil tzaj, atin nintz yi ntaxk oc i tan banlen yi echk taklen yi at jalu. 23 Ja chinxcon le xetzbil tzaj, na atin nin westz sajlen tunintz yi ntaxk bnix yi muntej. 24 Atin nintz te yi ntaxk bnix yi mar, nin te yi ntaxk bnix jun tzanla, nka jun bom. 25 Te yi ntaxk bnix yi echk juwtz tu yi echk wiwtz, atin nin westz. 26 Te yi ntaxk cu xetzbil yi txotx, nin te yi ntaxk jal echk jocoj, nin yi ntaxk bnix yi puklaj, atin nin westz. 27 Yi toquen Kajcaw yi kaRyosil tan banlen yi tcyaj, atin nin westz. 28 Te yi bnixen yi echk sbak tcyaj, nin te yi bnixen yi echk tzanla yi na opon te yi mar, atin nin westz. 29 Nin te yi cawunen i te yi mar tan qui telen tzaj tul yi culbil, nin yi cwen xetzbil yi munt tan,x atin nin westz. 30 Yi bnixen yi echk taklenatz tan, atin nin westz xlaj i. Nin winin na tzatzin i swej. Ej nin in jun tan banlen yi echk taklenatz. 31 Yi bnixen yi munt, winin na chintzatzin tej. Nchatz yi chijalen wunaky ja tak mas tzatzin tetz wetz. 32 I bin jalu, ax wok jun coloj witzun, bit wok tzaj yi inyol nin xomen wok tej. Ban wok bin tanen yi inchusun, nin cxtzatzink wok. 33 Nquen bin wok il tan xtxumlen yi inchusun, nin quil tzikanslen itib te yi echk balaj ajtzakl. 34 Ban cyeri yi e yi na quibit yi inyol, yi e yi cyakil nin kej na chitzan tan inchiwen stzi puertil yi incal. 35 Na cyakil yi e yi na chinjal cyan, na jal yi quitzajbil cyan. Nin sjalok banl Kataj squibaj. 36 Poro cyakil yi e yi na chijatx len quib swej, sotzel chiwutz cyeratz sbne. Na ko at jun yi na chich cul swej, na elepont yi na el talma te yi quimichil.

jun yi na biaj Balaj Ajtzakl ja bnix yi tetz cal tan, nin ja bnix juk tkan yi calatz tan tetz yubel. 2 Yi bnixen yi cal, ja chiquim cobox wac tan tan banlen jun chin balaj waan, nin ja bnix balaj win tan, nin ja je tkol wi mes.
Job 38:8-11; Sal 104:6-9; Jer 5:22.
y 8:22-31

1Yi

Yi jatxbil xol yi balaj ajtzakl tu yi cachi

x 8:29

Job 28:23-27.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

611
3

PROVERBIOS9,10

Ej nin yi wit bnixen cyakil, ja che ben chakol yi e chakum wiak yi echk amal yi nim wutz tkan tetz tnum tan chichaklen tzaj yi e wunak. I tzun cyaltz: 4 Ax wok jun coloj wunak yi qui na aw xconsen itajtzakl itan, quisajenk. 5 Quisajenk tan waan te yi jun balaj waj yi ja bnix tan yi jun yi na biaj Balaj Ajtzakl, nin tan ucaen te yi balaj win yi i banol tetz. 6 Cyajk cyen yi echk yab ajtzaklatz itan, bantz icambal yi itzajbil. Joy wok puntil tan ixomen te yi balaj ajtzakl. 7 Quil cxoc wok tan taklen cyajtzakl yi e tzolol yol nka yi e mal nak, na ntin chichok chicul tzitej. Poro kol cxoc wok tan maklen wutz jun yaj yi at tajtzakl tyoink tzitetz, nin stke ikej. 8 Nchatz kol cxoc wok tan taklen tajtzakl jun yi chin juntlen nin yi tajtzakl, quil stocsaj, na ntin chichok cul tzitej. Poro kol cxoc tan taklen tajtzakl jun yi at balaj xtxumun, spekok yi junatz tzitej. 9 Kol tzitak tajtzakl jun yi at balaj xtxumun sjalok mas tajtzakl, na kol koc tan chuslen jun balaj yaj, sjalok mas tetz tajtzaklatz. 10 Ko na itaj ljal itajtzakl chin tajwen cunin yil tzitek chi Ryos.z Ej nin kol tzel itxum tetz yi tajbil yi jun yi chin xan nin, sjalok itxumun. 11 Tan tu yi balaj ajtzakl na ben kon yi tiemp jun, nin stzatok mas tiemp wuxtxotx. 12 Yi ko na xcon yi balaj ajtzakl tan jun, sjamelank tetz i. Poro ko contr i te yi balaj ajtzakl, i ten stijonk yi quixcuj. 13 Yi yabl ajtzakl, nicun tu jun xnan yi chacl yol, yi at tul tzotz wutzil, yi quic tajtzakl. 14 Colchij wi chem stzi puertil yi cal yi at tnum. 15 Nin na oc tan chimoxen tzaj cyakil yi e yi na chixom te yi balaj ajtzakl. 16 I tzun na taltz scyetz: Ax wok xicy yi txen jal mas itajtzakl, quisajenk swej tan tbiten inyol. 17 Qui pe na el itxum tetz yi yol yi na alchij yi mas tijlen tcun yi a yi na kalkaj swutz yi ketz yi na kucaj nin?a Nin mas tijlen yi pam yi ewun cun na baj kakun swutz yi pam yi na baj kan xe kanajbil, stzun yi xnanatz tan chipotzen yi e yaj. 18 Poro cyakil yi e wunak yi na chixom te yi tajtzakl yi jun xnanatz, qui na el chitxum tetz yi ko cyan quimichil tan.b Na cyakil yi e yi ja chiban tanen yi tetz tajbil sotzel chiwutz sbne.

10

cyajol yi at tajtzakl, na tak tzatzin scyetz yi e taj xtxu, poro jun cyajol yi tzetzuj te talma, winin na tak bisc scyetz. 2 Cyakil yi mebil yi na jal ewun cuntu chi jun alak tanen, quic xtxicbaj sketz, poro ko penin skil kakuj tan xtxaclen kamebil, jun cun yol swutzink nin nketz sotzel kawutz tej.d
a 9:17

1Jun

Yi echk ajtzakl yi talnak Salomn yi rey

z 9:10 Job 28:28; Sal 111:10; Pr 1:7. 15:20. d 10:2 Pr 11:4.

Pr 5:15-16.

b 9:18

Pr 2:17-18; 5:5; 7:18-23, 27.

c 10:1

Pr

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS10
3

612

Quil tak Kataj Ryos amal tan chiquimen yi e balaj tan wej. Poro yi e mal nak, ilenin stke i wej scyetz.e 4 Yi e yi qui na chakuj, na choc tetz meba, ma yi e cascuj, na jal chimebil. 5 Jun cyajol yi na oc il tan jesen yi cosech yi na kanax, na elepont yi at tajtzakl. Ma yi jun yi qui na oc il tan jesen, winin na tak txixwil tetz yi taj xtxu. 6 At winin banl talma Kajcaw squibaj yi e balaj nak, ma yi e mal nak na chisotz tulak echk biyon yi na bajij. 7 Jun yi at balajil, mpe skenk quim, ilenin snawsok yi tetz bi. Poro jun yaj yi chin juntlen nin i, chin txixwil nin yi yolbil tetz na ban cyen. 8 Yi e yi at cyajtzakl na quibit yi echk cawl yi na alchij scyetz, poro yi e yi chin tzetzuj nin chitxumun yi tu na chiwolne tu, chiloonk chan cyeratz. 9 Yi e yi jicyuch tej cyajtzakl qui na chibisun tan jun echk taklen, ma yi e yi na chijuch quil chiloonk cyeratz. 10 Yi e yi na chiyutluj chiwutz tan chajlen yi cob wi yi chijilon na chixcye tan tocsen kakl oyintzi. Nin yi e yi chinchuj nin tunin e tan yolchen yi echk taklen yi quic xtxolbil, e ten na chipotzaj quib. 11 Yi jilon jun balaj nak nicun tu jun balaj a yi na mulkinel tzaj. Ma yi jilon jun mal nak na xcye tan bensen tul il. 12 Tan chich culal na jal winin oyintzi. Poro ko at lok ib, na xcye tan cuylen paj junt.f 13 Yi e yi at balaj cyajtzakl, ntin balaj yol na chiyol. Poro yi e yi qui na chitxum yi chiyol, tajwen tzoc tzum scyej. 14 Yi e yi at balaj cyajtzakl qui na cyal cyakil yi xtxolbil yi na el chitxum tetz. Ma yi e yi chin tzetzuj nin chitxumun, tu na chiwolne tu tan talchen cyakil yi xtxolbil, nin tan yi jun ajtzaklatz e ten na chitzesaj quib. 15 Yi chimebil yi e ric na xcon tan chicolchen, ma yi e meba, na chiben tul il tan paj yi quic chibambil. 16 Yi chichojon yi e yi na chiban yi echk taklen balaj itz yi itzajbil, ma yi e mal nak na chicambaj il col. 17 Yi e yi na chixom te yi balaj ajtzakl na chixon tul yi be yi na tak itzajbil, ma yi e yi qui na chixom te yi balaj ajtzakl na chixon tul yi be yi na tak quimichil. 18 Yi e laj na choc tan tewen yi chich culal yi cyan cyan, nin yi e yi quic cyajtzakl, na choc tan chaquen yol. 19 Or kil ko winin kajilon, na txol yi jun coloj yolatz ilenin na el tzaj jun yol yi sjalok kil tan. Poro ko toquen cun kajilon na elepont yi at balaj kajtzakl. 20 Yi echk yol yi na el tzaj le stzi jun balaj yaj, nicun tu jun jilwutz sakal yi quic mu paltil, nin winin walor. Poro yi cyajtzakl yi e mal nak quic mu xac. 21 Yi yol jun yaj yi at balaj tajtzakl na xcye tan quicheyen winin wunak. Poro yi e yi chin tzetzuj nin chitxumun, e ten na chipotzaj quib squibil quib tan paj yi qui na chitxum bajx yi mbi na chiyol.
e 10:3

Sal 34:10.

f 10:12

Stg 5:20; 1P 4:8.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

613
22 23

PROVERBIOS10,11

11

Tan tu banl talma Kataj na jal kariquil, nin qui xomij bis tej. Na tak tzatzin scyetz yi e yi tzetzuj chitxumun yi na chiban echk taklen cachi. Poro yi e yi at cyajtzakl, winin na chitzatzin te echk balaj ajtzakl. 24 Yi echk taklen yi tu na chixob tu yi e mal nak tetz, icunin tzun ias na bajij scyej. Ma yi e yi at balaj cyajtzakl, stzaklok scyetz yi mbi na el cyalma tej. 25 Yi na icy jun chin salchcam na che tcyaj nin yi e mal nak, poro yi e balaj, quic na bajij scyej. Txiclche nin cyeratz tetz ben kej ben sak. 26 Chi na chonax ke tan vinagre, nin chi na chonax kawutz tan sib, nicun na nach jun patrn, yi chin cyaj nin yi chakum. 27 Mben kon katiemp kol kek chi Kataj Ryos. Poro quil ben kon chitiemp yi e mal nak. 28 Yi na tzan jun balaj yaj tan chiwen, itz jun chin tzatzin tetz ben kej ben sak. Ma yi na el cyalma yi e mal nak tej, nicun tu jun sbak yi jalcun na el xit tcyaj. 29 Yi Kataj Ryos na oc tan chicolchen yi e yi na chiban echk taklen balaj. Ma yi e yi na chiban echk taklen cachi na oc tan chibiylen. 30 Yi e balaj yaj quil chije tzotp cyeratz, poro yi e mal nak quil chatij wuxtxotx. 31 Jun balaj yaj na yol echk balaj ajtzakl,g ma yi e mal nak ntin echk yab yol na el le chitzi. Yi eas tzelpon kuxij cyak. 32 Jun balaj yaj na xcon putzpuj yol tan. Poro yi e mal nak na xcon yol cyan yi chin juntlen nin. 1Na chich cul Kataj Ryos scyej yi e wunak yi na xcon pubil cyan yi nketz tzaknak cun. Poro winin na tzatzin scyej yi e yi na xcon pubil cyan yi tzaknak cun.h 2 Yi e yi na cyocsaj quib nim, tzelpon chitxix. Ma yi e yi na cyocsaj quib juy,i yastzun yi e yi at balaj cyajtzakl. 3 Yi e yi jicyuch tej cyajtzakl, iten nin yi cyajtzaklatz tzocpon tan quicheyen. Ma yi e yi nketz jicyuch tej cyajtzakl, iten nin cyajtzaklatz tzocpon tan contrin scyej. 4 Quil xcye yi mebil jun tan colchen yil tzul yi kejlal yil je lajpuj wi Ryos scyej yi e pajol cawl. Poro ko jicyuch tej tajtzakl jun, xconk tan colchen tkab quimichil.j 5 Yi balaj tajtzakl jun yi tzaknak cun, xconk tan nicysen yi be i swutz. Poro yi e yi qui na cyek chi Ryos chijepon trimp tan yi cyetz cyajtzakl cachi. 6 Yi balajil jun yaj yi jicyuch tej tajtzakl, xconk tan qui benen tul il. Ma yi e yi kan tzaj nin na cyaj, e ten na chiben tkab yi echk taklen cachi yi na chitzan tan xtxumlen. 7 Yi na quim jun mal nak, tircun yi na el nin talma tej na sotz. Nchatz na sotz cyakil yi echk taklen yi wutz nin tej. 8 Ryos na oc tan quicheyen yi e balaj tan cyelen tzaj tkab yi sotzaj culal. Poro na che pit nin i yi e mal nak tul il.
g 10:31 Sal 37:30. 10:2. h 11:1

Lv 19:35-36; Dt 25:13-16; Pr 20:10, 23; Am 8:5.

i 11:2

Pr 13:10.

j 11:4

Pr

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS11
9

614

Yi e yi quic cyetz chiryosil na chixcye tan chipotzen yi e mas wunak tan chijilon. Poro chiclaxok tan yi chitxumun yi e balaj nak. 10 Yi na chiwutzin yi e balaj wunak, na tak tzatzin scyetz yi e mas wunak. Ma yi na chisotz yi e mal nak, winin na chitzatzin yi e mas wunak tan. 11 Ko at banl Kataj squibaj yi e balaj, na jal kej yi cyetz chitanum. Poro tan paj yi juntlen nin cyajtzakl yi e mal nak, na xit yi cyetz chitanum. 12 Yi e yi quic mas chitxumun, na choc tan yolchen yi echk taklen yi na chiban yi cyamiw. Poro yi e yi at cyajtzakl qui na chijilon tej. 13 Yi e chacl yol qui na cyew cun yi echk taklen yi na bajij. Poro yi e yi ban kuke kacul scyej, qui na choc tan yolchen yi echk taklen yi na bajij. 14 Ko quibe balaj bajxom tul jun tnum, na el cun yi tnum swutz. Poro na txacon jun tnum ko at winin akol balaj ajtzakl.k 15 Sotzok chicul yi e yi na choc tetz pyador junt. Poro yi e yi qui na chicul tan cyoquen tetz pyador junt, tzatzin cun na icy jujun kej cyakun. 16 Yi e xnan yi chum balaj nin cyajtzakl, stzaklok cyetz chikejatz. Nin yi e yaj yi na chipit quib tan chicambal yi cyetz cyajbil, sjalok cyan. 17 Yi e yi na el tokl chicul scyej yi e yi at tajwen scyetz, e ten na chitzan tan banlen ban squibil quib. Poro yi e yi qui na el tokl chicul te junt, e ten na chipotzaj quib. 18 At na bant cun, yi e mal nak na chitxac winin pwok, poro quic na tak scyetz. Ma yi e yi jicyuch tej cyajtzakl, na jamelan cyakil yi na chitxac. 19 Yi e yi na el cyalma tan chibnol tanen yi echk taklen balaj, na jal yi itzajbil cyan. Poro yi e yi na el cyalma tan chibnol yi echk taklen cachi, na jal yi quimichil cyakun. 20 Yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, winin na chich cul Ryos scyej. Poro winin na pek i scyej yi e yi jicyuch tej cyajtzakl. 21 Jun cun yol tzul chicaws yi e mal nak. Poro yi e balaj, chelpon liwr. 22 Quic na tak ko chin yuben nin jun xnan, yi ko chin juntlen nin tajtzakl. Na ko yatz tanen, nicun tzun i-tz tu jun boch, yi mpe nink cu jun cotoj uwaj yi oro cun skul, quic ltak tetz. 23 Cyakil yi echk taklen yi na el cyalma yi e balaj tej, na aklij scyetz. Poro cyakil yi echk taklen yi na el cyalma yi e mal nak tej, ntin chich culal na tak. 24 At e yi winin na cyak cheybil cyetz yi e yi at tajwen scyetz, poro ilenin na jal mas cyetz chimebil. Ej nin at e yi ntin na chitzan tan colchen chimebil, chastzun te qui na pucun. 25 Yi e yi na el tokl chicul scyej yi e meba, sjalok chibanl. Na alchok scyetz yil tzoc tan cheyen junt, sjalok tetz cheybil tetz. 26 Chocpon wunak tan jislen jun yaj yi qui na taj scay yi tetz ixin, poro scyake kej jun yi list tan cayen yi triw yi colij tan. 27 Alchok scyetz yi na el talma tan toquen tetz balaj, sjalok kej chiwutz wunak. Poro alchok scyetz yi na el talma tan banlen yi cachi, jun cun sjalok tan.
k 11:14

Pr 24:6.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

615
28

PROVERBIOS11,12

12

Yi e yi chon kuklij chicul te chimebil, chon cun chibne chi na ban xak xtzel yi na cu jol. Poro yi e balaj chixlumink cyeratz chi na ban jun wi tze. 29 Ko at jun yi ntin na tzan tan taklen bis okl scyetz yi najal, xcyek yi jun ploj ajtzaklatz tan xiten cun najal, nin tzocpon teratz tetz chichakum yi e yi at balaj cyajtzakl. 30 Alchok scyetz yi na xom te yi echk balaj ajtzakl, scambaj teratz yi stzajbil, poro alchok scyetz yil biyon tan cambal jun echk taklen, sotzel wutz teratz sbne. 31 I bin jalu, ko na tak Ryos chitzum yi e balaj tzonej wuxtxotx, inin tzun pyor yi e juchul il,m jun cun tzul chicaws tan Kataj. 1Alchok scyetz yi cuj tan yi na oc maklen wutz, na elepont yi na el talma te yi balaj ajtzakl. Poro alchok scyetz yi na chich cul te yi na oc maklen wutz, na elepont yi quic tajtzakl. 2 Stke Kataj Ryos yi banl talma squibaj yi e balaj nak, poro stke chicaws cyakil yi e yi chin juntlen nin yi cyajtzakl. 3 Cyakil yi echk taklen cachi, quil xcye tan quiwsen jun, poro yi echk taklen balaj, yastzun quiwel jun tetz ben kej ben sak. 4 Jun xnan yi jicyuch tej tajtzakl na tak kej yi chmil, ma yi xnan yi chin juntlen nin tajtzakl, na xcye tan telsen kej chmil. 5 Yi e balaj nak, ilenin na choc tan xtxumlen yi balaj, ma yi e mal nak, ntin na chitzan tan xtxumlen echk taklen yi chin juntlen nin. 6 Cyakil yi echk yol yi na el tzaj le chitzi yi e mal nak, itz jun tramp yi cyan quimichil tan, ma yi echk yol yi na el tzaj le chitzi yi e balaj, na tak itzajbil. 7 Yi e mal nak na chiloon, nin junawes na el cun chinajal swutz, poro yi chinajal yi e balaj, qui na chisotz cyeratz. 8 Yi e balaj ilenin na aklij chikej, xom quen tu te yi balajil yi cyajtzakl. Poro yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl tzelpon chitxix. 9 At e na alchij scyetz yi quic chixac, poro at cyetz chimos. Mas ban tcun yi eatz chiwutz yi e yi na cyocsaj quib ric, poro siquier atk jun tal wotz xe chipach. 10 Yi e balaj nak na el chikajab te cyawun, poro yi e mal nak qui na el tokl chicul scyej. 11 Alchok scyetz yil tzoc il tan takunsen yi xtxotx, scambaje balaj cosech. Poro yi e yi tu na chipacap tu, quic cyetz cyajtzaklatz. 12 Yi echk taklen yi na el cyalma yi e mal nak tej, yastzun na chibensan tul il. Poro yi e balaj nak ilenin na chiwutzin cyeratz. 13 Yi e mal nak ilenin na chipotzaj quib tan yi echk lajil yi na chiyol, ma yi e balaj, ilenin cheyan che cyeratz tkab yi sotz culal. 14 Skajunal len cun skacambaje yi wutz yi kajilon,n nin skajunal cun skacambaje yi chojonil te cyakil yi ja bnix kan. 15 Yi e yi chin tzetzuj nin chitxumun, le wutz cyetz cyajtzakl yi chum balaj nin cyakil yi na chiban. Ma yi e yi at balaj cyajtzakl, ilenin na cyocsaj echk balaj ajtzakl.
l 11:28

Mc 10:23-25.

m 11:31

1P 4:18.

n 12:14

Pr 13:2; 18:20.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS12,13
16

616

13

Yi e yi noquen chitxumun, jalcunin na chicyakax. Ma yi e yi at balaj cyajtzakl, qui na choc tan xtxumlen jun echk taklen cachi yi na bajij scyej. 17 Jun stiw yi tzaknak cun, na tal cyakil yi bintzi, poro jun stiw yi nketz tzaknak, na tal echk taklen yi nketz bintzi. 18 At winin wunak na chiloon yi cyuch cyan tan tu yi chijilon, poro yi chijilon yi e yi at balaj cyajtzakl na xcye tan chimaysen. 19 Alchok scyetz yi na yol echk taklen bintzi, mben kon tetz tiempatz. Poro cyakil yi e laj, quil tzampon tiemp tan cyelen cun swutz. 20 Cyakil yi na xtxum jun mal nak, ilenin at lajil tuch, poro yi echk ajtzakl yi na tak jun yi at lok ib tuch, na tak tzatzin. 21 Yi e yi jicyuch tej cyajtzakl, quil chiben cyeratz tul il, poro yi e mal nak, junit tir chicopon cyeratz tkab yi echk il. 22 Winin na chich cul Ryos scyej yi e laj, poro winin na tzatzin i scyej yi e yi na chiban yi echk taklen yi jicyuch tej. 23 Yi e yi at balaj cyajtzakl qui na cyocsaj quib nim tu chitxumun, poro yi e yi tzetzuj chitxumun, winin na cyocsaj quib nim tu chiyapl. 24 Yi e yi chin catnak nin e te yi cyakun chocpon tetz ajcaw. Ma yi e yi chin cyaj nin e chocpon jak cawl junt. 25 Yi sotz culal na xcye tan taklen bis sketz. Poro yi echk balaj yol na xcye tan taklen tzatzin sketz. 26 Jun yi jicyuch tej tajtzakl, na xcye tan cheyen junt, poro yi mal nak, na xcye tan pitlen len junt xlaj be. 27 Yi e aj txuquinl yi cyaj, quic jamel quikan, poro yi e yi at chicatnakil, chicambaje winin chimebil. 28 Yi echk ajtzakl yi jicyuch tej stke itzajbil, ma yi e yi qui na chitxum bajx yi echk taklen yi na chiban, txaklij quimichilo chiwutz. 1Jun balaj cyajol, ilenin na tocsaj yi na oc maklen wutz tan yi tajcawil, poro jun cyajol yi tzolol yol, qui na ban tanen yi cawl yi taj. 2 Skajunal len cun skachoje cyakil yi echk taklen yi na el le katzi. Yi e subul nak nter nin na el cyalma tan biyon. 3 Yi e yi na chiban cwent te chijilon, na elepont yi na chiquicylej quib squibil quib. Na alchok scyetz yi tu na wolne tunin, na potzaj tib stibil tib. 4 Yi e cyaj, nter nin na el cyalma te echk taklen, poro qui na cyetzaj. Poro alchok scyetz yi na akuj, sjalok tetz mebilatz. 5 Yi e yi at balaj cyajtzakl qui na chipek te yi echk lajil, ma yi e mal nak e ten na cyelsaj chitxix, nin e ten na cyelsaj chikej squibil quib. 6 Yi echk ajtzakl yi jicyuch tej, na xcye tan colchen jun yi quic tetz til. Ma yi echk taklen yi chin juntlen nin, na xcye tan xiten jun juchul il junawes. 7 At e na cyocsaj quib tetz ric, poro yi mero bintzi quic at scyuch, nin at e yi at cyakil scyuch, poro na cyocsaj quib meba. 8 Yi mebil jun ric na xcye tan colpen tkab echk il, ma yi tal prow meba cyal cunin na alon tetz, yi tzocpon biylen.
Ro 6:21-22.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

o 12:28

617
9

PROVERBIOS13,14

14
p 13:10

Yi e yi jicyuch tej cyajtzakl, nicun e tu jun kak yi winin na txekun, ma yi e mal nak, nicun e tu jun cantel yi na tzaj. 10 Jun yi na tocsaj tib nim, ntin oyintzi na joy, poro yi echk balaj ajtzakl, ntin na jal tu jun yi na tocsaj tib juy.p 11 Yi echk mebil yi na cambaj jun tan chatz tu, qui na pucun. Poro yi echk mebil yi na cambaj jun tan yi tetz walor, ilenin na pucun wutz. 12 Yi echk taklen yi at kachiw tej yi qui na kacambaj, na tak bis okl tetz kalma. Poro yi echk taklen yi at kachiw tej nin yi jalcun na kacambaj, nicun tu jun wi tze yi na tak itzajbil. 13 Alchok scyetz yi na paj jun cawl, tzantzaj tzelpon xtxum tetz yi ploj mban. Na alchok scyetz yi na ban tanen echk cawl, sjamelank culutxumil. 14 Yi chusun yi na tak jun yi at balaj tajtzakl na tak itzajbil, nin na xcye tan kacolpen tkab quimichil.q 15 Na jal chikej yi e yi at balaj cyajtzakl, poro yi e yi ewun cun na chiban echk taklen cachi, jun cun sotzel chiwutz sbne. 16 Alchok scyetz yi puntil cun na txumun, na elepont yi at balaj tajtzakl. Poro yi e yi ploj cyajtzakl, na chitzatzin te yi echk taklen cachi yi na chiban. 17 Jun chakum yi chin juntlen nin tajtzakl, na tak sotz culal tetz yi patrn, poro jun chakum yi ban kuke kacul tej, na xcye tan xiten yi sotz culal. 18 Alchok scyetz yi qui na ban tanen echk balaj ajtzakl, tzocpon tetz meba, nin tzelpon xtxix. Poro jun yi na ban tanen yi echk balaj ajtzakl, sjalok tetz kej. 19 Yi echk taklen yi kawutz nin tej, nin na kacambaj, na tak tzatzin tetz kalma. Ma yi e yi chin yab nin cyajtzakl quil chixcye tan cyajsen cyen yi echk taklen cachi yi na chiban. 20 Ban tcun yil kaxom scyej yi e yi at balaj cyajtzakl, na na jal kajtzakl scyej. Poro kol kaxom scyej yi e yi qui na pujx cyajtzakl cyan, nkaben cyan tul il. 21 Yi e juchul il xom quen tunin yi echk taklen cachi scyej, poro yi e yi jicyuch tej cyajtzakl, chicambok cyeratz te yi balaj. 22 Yi e balaj, ilenin na cyak cyen chiherens scyetz yi e chimam, poro yi e juchul il, na chitzan klo tan molchen winin chimebil tanen, poro quil cyetzaj na ilenin scyajk chikab yi e balaj. 23 Yi chicojbil yi e meba, ilenin na tak winin cosech, poro na txakxij yi echk cosechatz tan paj yi quic balaj xtisya. 24 Alchok scyetz yi qui na oc tan maklen chiwutz yi e nitxajil tan tzum, na elepont yi qui na pek scyej. Na alchok scyetz yi na pek scyej nitxajil, na xcon tzum tan tan maklen chiwutz. 25 Yi e yi jicyuch tej cyajtzakl, ilenin na noj cyetz chicul, poro yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, ilenin na chiquim tan wej. 1Jun xnan yi at balaj tajtzakl, na xcye tan quicylen yi tetz najbil, poro jun xnan yi chin juntlen nin tajtzakl, i ten na tzan tan xiten cun. 2 Alchok scyetz yi jicyuch tej tajtzakl, na tek chi Ryos, poro yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, na el kej Ryos cyan.
Pr 11:2.
q 13:14

Pr 14:27.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS14
3

618

Yi e yi chin tzetzuj nin chitxumun, ntin na chitzan tan yolchen yi at chikej, poro yi e yi at balaj cyajtzakl, iten chiyol na xcye tan chicolchen. 4 Ko quic wac tan takunsen yi txotx, qui na jal mas triw, na tantu yi chamil yi wac, na jal winin cosech. 5 Jun stiw yi na yol yi mero bintzi, qui na tal jun lajil, poro jun stiw yi nketz balaj, ntin echk lajil na xcon tan. 6 Yi e tzolol yol, na chijoy puntil tan jalen balaj cyajtzakl, poro qui na jal cyakun. Ma yi e yi at balaj cyajtzakl, jalcun na el chitxum tetz alchok echk taklen. 7 Chin tajwen cunin yil kajatx len kib scyej yi e yi quic mas cyajtzakl, na quil jal kajtzakl te yi cyetz chitxumun. 8 Ko at tajtzakl jun, na el xtxum tetz yi mbi na tzan tan banlen, poro yi e yi ploj cyajtzakl, e ten na chisub quib. 9 Yi e yi ploj cyajtzakl, ntin tzeen na chiban te yi echk taklen cachi yi na chiban. Poro chixol yi e balaj, na quichey quib squibil quib. 10 Cyakil yi e wunak na el chitxum tetz yi mbi na icy chicul, ko itz jun bis nka itz jun tzatzin. Skajunal cun na kanachon te yi mbi na icy tkacul. 11 Na xit najal jun malnak, poro ilenin chitzatzink yi najal jun yaj yi balaj. 12 At winin echk ajtzakl yi i cun balaj tanen swutz jun yaj, poro yil tzaj pon wi, cyan quimichil tan.r 13 At e yi na chitzeen, poro at jun bis te cyalma, nin yi na tzaj pon wi yi jun tzatzinatz jalt okls na chiban. 14 Yi e yi tzetzuj chitxumun, na chitzatzin tan yi echk taklen cachi yi na chiban. Ma yi e balaj, winin na tak tzatzin scyetz tan yi echk taklen balaj yi na chiban. 15 Yi e yi txen jal mas cyajtzakl, na cyocsaj cyakil yi na alchij scyetz, poro yi e yi puntil cun chitxumun, na choc tan malen cyakil yi na quibit. 16 Yi e yi at cyajtzakl, na chixob te yi echk taklen cachi, nin na chijatx len quib tej. Poro yi e yi ploj cyajtzakl, na cyocsaj quib nim, nin qui na cyek chi jun echk taklen. 17 Yi e yi jalcun na chicyakax, qui na chitxum yi mbitz na chiban, poro yi e yi at chipasens qui na je lajp chiwi tan oyintzi. 18 Cyakil yi e yi ploj cyajtzakl, yi qui na chitxum yi echk taklen yi na chiban, chon nin chitzajk cyeratz tkab yi echk taklen yi chin cachi nin. Poro yi e yi puntil cun na chiban yi echk taklen, sjalok mas cyetz cyajtzaklatz. 19 Yi e yi chin juntlen nin yi cyajtzakl chimejek chiwutz yi e balaj, nin copon chiwutz scyetz yi e yi jicyuch tej cyajtzakl tan jaklen cheybil cyetz. 20 Yi e tal prow quic jun cyamiw at, ma na tircun na chich chicul scyej. Poro yi e ric winin cyamiw at tan paj yi chimebil. 21 Alchok scyetz yi na el kej yi tamiw tan, jun cun na tzan tan juchlen til. Poro ban cyeri e yi na el tokl chicul tan quicheyen yi e tal prow.t 22 Alchok scyetz yi na joy puntil tan banlen echk taklen cachi, jun cun na ben tul il. Poro yi e yi na chibuch quib tan banlen yi echk taklen balaj, tan e na jalet yi lok ib, nin quil chicyaj colin cyakun yi e cyamiw.
r 14:12

Pr 16:25.

s 14:13

Ec 2:2.

t 14:21

Sal 41:1.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

619
23

PROVERBIOS14,15

15

Jun yi na buch tib tan akun, ilenin na jamelan, ma jun yi tu na wolne tunin, tzocpon tetz meba. 24 Sjalok kej jun yaj yi at balaj xtxumun, poro yi echk taklen yi na ban jun yi tzetzuj te talma, na el tetz kej tan. 25 Yi stiw yi qui na tal lajil tan taklen til junt yi at swutz pujul xtisya, na xcye tan colchen tkab quimichil. Poro yi stiw yi ntin lajil na xcon tan, na xcye tan pitlen nin mas tul il. 26 Yi teken chi Ryos na xcye tan kaquiwsen, nin nchatz na xcye tan chiquiwsen yi e kanitxa te yi at kachiw tej. 27 Yi teken chi Ryos, jun cun na tak itzajbil, nin na xcye tan kapujlenel tzaj tkab quimichil.u 28 Na jal kej jun rey ko na cawun squibaj jun coloj wunak, poro na el kej jun rey yi ko coboxen wunak na cawun i tibaj. 29 Ko at pasens jun wunak, na elepont yi at tajtzakl. Ma yi e yi quic chipasens, na elepont yi quic mu cyajtzakl. 30 Qui na jal yabil scyej yi e yi qui na chibisun tan echk taklen, poro na jal yabil scyej yi e yi tunin na chich tunin chicul. 31 Ko na koc tan jislen jun tal prow, nicun chi ik na katzan tan jislen Ryos. Poro ko na el tokl kacul scyej, na jal kej Ryos kan. 32 Cyakil yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, iten yi cyajtzaklatz na oc tan chipotzen. Poro yi e balaj na xcye yi chibalajil tan chicolchen. 33 Yi echk balaj ajtzakl, ilenin at tetz cyalma yi e balaj. Poro yi e yi ploj cyajtzakl siquier najk pujx cyan yi at yi balaj ajtzaklatz. 34 Na jal kej jun nacin ko na xom te yi balaj ley, poro chin txixwil nin ko cyal jun na xom te yi balaj leyatz. 35 Yi e rey na chipek scyej yi e chakum yi at cyajtzakl tu chicatnakil, nin na cyak oy scyetz. Poro yi e chakum yi quic cyajtzakl ntin na chicambaj yi chichben cul yi cyajcawil. 1Kol xcon putzpuj yol kan tan stzawen jun yol yi chon tej, na xcye tan xiten oyintzi. Poro kol xcon quiw yol kan tan stzawen jun yol yi chon tej, na jal mas oyintzi tan. 2 Yi chijilon yi e yi at balaj chitxumun, cyan winin balaj ajtzakl tan. Poro quic xtxolbil yi chijilon yi e yi tzetzuj chitxumun. 3 Yi Kajcaw yi kaRyosil, at i benen tzin tan chixmayen yi mbi na chiban yi e balaj tu yi e mal nak. 4 Yi echk putzpuj yol na tak itzajbil, poro yi echk yol yi chin juntlen nin na tak bis okl sketz. 5 Yi e yi ploj chitxumun, qui na cyek chi yi cawl yi cyajcawil. Poro yi e yi na cyocsaj yi echk cawlatz, na chaj yi at balaj cyajtzakl. 6 At winin mebil xe chical yi e balaj, poro cyakil yi na chitxac yi e mal nak, cyan echk sotz culal tan. 7 Na ben loon yi balaj ajtzakl tan chijilon yi e balaj wunak, poro yi e yi ploj cyajtzakl, ntin echk taklen juntlen na chiban.
u 14:27

Pr 13:14.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS15
8

620

Na baj cul Ryos te echk oy yi na cyak yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl.v Poro tetz cun talma na tbit chitzi chikul yi e balaj. 9 Chin ploj nin swutz Ryos yi echk taklen yi na chiban yi e mal nak, poro winin na pek i scyej yi e yi na chixom te yi echk ajtzakl yi jicyuch tej. 10 Alchok scyetz yi na cyajscyen yi balaj be, na ul stzum yi chin quiw nin. Nin alchok scyetz yi na chich cul tan paj yi na oc maklen wutz, squimok teratz. 11 Na til Ryos tonal tzul quimichil swutz jun, inin tzun pyor yi mbi na icy tcul jun yaj. 12 Yi e yi quic kej jun chiwutz, qui na chipek scyej yi e yi na choc tan maklen chiwutz. Nin siquier najk chixom scyej yi e yi at balaj cyajtzakl. 13 Ko na tzatzin talma jun yaj, na tzatzin yi wutz. Poro ko at chon tetz talma jun, nchatz yi wutz na bisun. 14 Yi e yi at balaj cyajtzakl, ilenin na chitzan tan joylen mas, poro yi e yi tzetzuj chitxumun, ntin echk yab ajtzakl na chitxum. 15 Yi e yi tu na sotz tunin chicul, chin quixbel nin na icy jujun kej cyan. Poro yi e yi na chitzatzin, cyakil nin kej tzatzin cun na icy cyan. 16 Ban tcun yi ko o meba, nin ko na kek chi Ryos, swutz yi ik o ric nin yi tunink na kabisun tuw tan paj yi kamebil. 17 Ko at lok ib skuch, quic na ban yi ko itzaj tu na kawan tej. Na quic na tak ko chibaj cuntunin na baj kan, poro ko at chich culal skaxol. 18 Yi e yi jalcun na chimaktij, na jal oyintzi cyan. Poro yi e yi at chipasens na xit yi echk oyintziatz cyan. 19 Yi e cyaj, ilenin na chitij winin quixcuj. Poro yi e yi jicyuch tej cyajtzakl qui na chitij mas quixcuj. 20 Yi e cyajol yi at balaj cyajtzakl, na tak tzatzin tetz chitaj. Poro yi e cyajol yi tzetzuj chitxumun, na el kej yi chitaj cyan.x 21 Yi e yi nketz puntil cun na chiban yi echk taklen, winin na chitzatzin tan banlen yi echk taklen cachi. Poro yi e yi at balaj cyajtzakl na choc tan xtxumlen yi ntaxk chiban jun echk taklen. 22 Ko qui na kajak kajtzakl yi ntaxk kaban jun echk taklen, ilenin ploj na ban. Poro kol kajak kajtzakl scyetz cobox, sjamelank kukan. 23 Winin na chitzatzin yi e yi ban na chixcye tan stzawen jun yol, nin pyor yi kol jal puntil cyan te yi rat yi tajwen scyetz. 24 Yi be yi na tak itzajbil, chon na ben tcyaj, nin kol kaxom nin tej, qui tzun lkacupon chixol alma. 25 Tzocpon Ryos tan xiten chical yi e yi na cyocsaj quib nim. Poro tzocpon i tan colchen yi mojomil yi chiamal yi e tal prow xmalcan. 26 Na baj cul Ryos te yi chitxumun yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl. Poro winin na tzatzin i scyej yi e yi jicyuch tej cyajtzakl. 27 Yi e yi kant tzaj nin na cyaj, e ten na chipotzaj quib, poro alchok scyetz yi qui na stzam xoc, mben kon tetz tiempatz. 28 Yi e yi jicyuch tej cyajtzakl, na chitxum yi mbi na cyal, poro yi e yi chin juntlen nin e, qui na chitxum yi echk taklen cachi yi na el le chitzi.y
v 15:8

Pr 21:27.

w 15:16

Sal 37:16.

x 15:20

Pr 10:1.

y 15:28

Pr 19:28.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

621
29

PROVERBIOS15,16

16

Yi Ryos na che til cyen yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl. Poro na tbit i yi chitzi chikul yi e yi jicyuch tej cyajtzakl. 30 Yi e yi na chitzatzin skej, na tak tzatzin tetz kalma. Nin yi na kubit echk balaj stziblal na tak kawalor tan kabenen skawutz. 31 Alchok scyetz yi na tbit yi echk balaj cawl yi na tak itzajbil, snajank teratz chixol yi e yi at balaj cyajtzakl. 32 Alchok scyetz yi qui na tbit yi echk cawl, i ten na telsaj kej stibil tib. Poro alchok scyetz yi na tbit yi echk cawl, na jal tajtzakl. 33 Yi teken chi Ryos, na elepont yi na kachus kib te yi echk balaj ajtzakl. Nin tan jalen kakej, tajwen yil koc bajx tetz juy. 1Yi echk taklen yi na bixe kan tan kabnol, ntin Ryosz na akon amal sketz tan kabnol nka qui. 2 Cyakil yi echk taklen yi na kaban, chum balaj nin skawutz ketz, poro Ryos na ilon mbi na icy tcul jun.a 3 Ko chon na kak cyen cyakil yi echk katxumun tkab Ryos,b list i tan kucheyen nin tan taklen amal sketz tan kabnol. 4 Txumijt cyen tan Ryos yi mbi xac cyakil yi echk taklen yi ja bnix tan. Mpe ik yi e wunak yi chin juntlen nin e, bixban che tan tan chibenen tquixcuj. 5 Na baj cul Kajcaw scyej yi e yi na cyocsaj quib nim. Ej nin ko quil tzul chan chicaws, ilenin chicawsok nin cyeratz tzantzaj. 6 Ko at lok ib tu yi bintzi te kalma, scuylok kapaj, nin kol kek chi Ryos, quit tzun lbajij yi echk taklen cachi skej. 7 Yi na til Ryos yi ban na kaban, na tzatzin i skej. Nin na oc tan xiten yi oyintzi yi at skaxol tu kacontr. 8 Mas ban tcun yi ko muen tal na katxac, poro ko puntil cun na kulej tan cambajen, swutz yi nink kacambaj jun coloj tan tu yi na kaxcye tan sublen junt. 9 Yi e wunak na bixe cyakun yi mbil chiban, poro itz Ryos yi na akon amal scyetz tan bnixen cyan nka qui.c 10 Ryos na akon tajtzakl jun witz ajcaw, chastzun te na tal echk cawl yi tzaknak cun. 11 Cyakil yi echk pubil tu echk malbil, Ryos txumul tetz. Chastzun te, chin tajwen cunin yi tzaknak cun sban yi kamalan. 12 Yi e balaj ajcaw na choc tan maklen wutz yi echk taklen yi chin juntlen nin. Na mben kon yi tiemp jun ajcaw tan cawun kol xom i te yi echk balaj ajtzaklatz. 13 Yi e witz ajcaw, winin na chitzatzin tej jun yi ko jicyuch tej jilon, nin ko quic mu lajil tuch. 14 Ko na je lajp wi yi rey tej jun, na elepont yi qui cunin batz squimok yi junatz. Poro yi e yi at cyajtzakl chijoye puntil tan maysen cul yi rey. 15 Ko na tzatzin yi rey tej jun, na chaj yi quil quim tan, nin sbne i pawor tetz, chi na ban yi bajx abal yi na cu. 16 Mas ban tcun yil kacambaj yi echk balaj ajtzakl, swutz yi nink kacambaj oro, nin mas ban tcun swutz jun coloj sakal.
Pr 16:9; 19:21; Ec 9:1.
a 16:2

z 16:1

Pr 21:2.

b 16:3

Sal 37:5.

c 16:9

Pr 16:1; 19:21; Ec 9:1.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS16,17
17 Yi

622

17
d 16:25

cawl scyetz yi e balaj itz, yi chin tajwen cunin chijatx len quib te yi echk ajtzakl cachi. Nin kol chixom te jun ajtzaklatz, na elepont yi na chiquicylej quib squibil quib. 18 Kol kocsaj kib nim tu kajtzakl, jun cun skaloonk, na iten nin kanimelatz xcyek tan katrimpen. 19 Ban tcun yil kocsaj kib juy chi e tal meba, swutz yi nink kocsaj kib nim, chi na chiban yi e ric. 20 Alchok scyetz yi penin skil na xcye tan nuclen yi echk takun, ban na ban cyakil yi na bnix tan. Ban cyeri yi eatz yi chon kuklij chicul te Kataj. 21 Alchok scyetz yi penin skil na xtxum yi echk taklen, na alchij tetz yi at xtxumun. Ej nin mas na xcye yi echk putzpuj yol tan cambajen tajtzakl junt. 22 Jun yi na el xtxum te yi mbitz yi balaj, nin yi mbitz yi ploj, na elepont yi scambaje yi tetz stzajbil. Poro kol koc tan chichuslen yi e yi tzetzuj te cyalma, na elepont yi nchatz o quic mas kajtzakl. 23 Yi e yi penin skil na chitxumun, na chixcye tan talchen yi mbi na icy chicul. Nin yi chiyol na xcye tan cambajen tajtzakl junt. 24 Yi echk putzpuj yol, nicun chial tu taal cabil wunak txuc, na na tak tzatzin tetz kalma nin na tak kawalor tan kabenen skawutz. 25 At winin echk ajtzakl yi i cun ban tanen, poro yi na tzaj pon wi, cyan quimichil tan.d 26 Yi wej na xcye tan pitlen nin jun tan akun, na iten nin yi wejatz na alon tetz yi tajwen ltzakuj. 27 Yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, nicun e tu jun kak yi nter nin na lamcan, na yi echk yol yi na el le chitzi nicun tu kak.e 28 Yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, ntin oyintzi na jal tan chipaj. Nin yi e chacl yol, ntin chich culal tu jatxon ib na jal tan chipaj. 29 Yi e yi ntin biyon na cyaj, na choc tan chisublen cyamiw, nin na chixcye tan chipitlen nin tul il. 30 Yi e yi na xcon chiwutz cyan tan taklen jun techl tetz junt, na elepont yi apart chitxumun. Lastum yi e yi na chixom nin te cyajtzakl, na yi na bnix yi echk taklenatz cyan, na baj chixitxul chiwi tan paj. 31 Alchok scyetz yi na tijin cun cul tzonej wuxtxotx, na elepont yi ban mban, nin yi na skojax yi xiil wi, nicun chi itzk jun coron na aklij tetz. 32 Mas ban tcun jun yaj yi at pasens, swutz jun yi chin cham nin tanen. Ban tcun jun yaj yi na xcye tan maklen tajbil yi wankil, swutz yi nink xcye tan chimaklen jun coloj sanlar. 33 At e yi na choc tan txilun tan quilol chiswert, poro Ryos na bixban yi mbi sbajok. 1Ko at tzatzin skaxol xe kapach, quic na ban mpe tal wotz tuk na baj kan, swutz yi atk chin balaj timbil ko ntin oyintzi kan xe kanajbil. 2 Jun balaj chakum yi na xcye tan banlen yi tajbil yi patrn, na jal mas kej swutz yi cyajol yi qui na oc culutxum. Ej nin na aklij tetz herensatz chi herens yi na aklij tetz jun cyajol.
Pr 14:12.
e 16:27

Stg 3:6.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

623
3

PROVERBIOS17

Kak na xcon tan pilenf yi oro tu yi sakal, poro itz Ryos yi na oc tan malen yi tajtzakl jun yaj. 4 Yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl scyuch yi e laj jalcunin na cyocsaj yi chiyol yi e mal nak scyuch yi e subul nak. 5 Alchok scyetz yi na oc tan xbajtzien jun tal prow, na el kej Kajcaw tan, yi bnol ketz. Nin alchok scyetz yil tzatzin te yi sotz culal yi at cunt yi jun tal prowatz, jun cun tzul tetz cawsatz. 6 Winin na chitzatzin yi e tijl culal scyej yi chimam, chi na chitzatzin yi e xicy te yi balajil chitaj. 7 Yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, qui na cu chiwutz ko na xcon yol cyakun yi puntil cun. Nchatz yi e yi at cyajtzakl qui na cu chiwutz ko na cyal echk yol yi cyan lajil tan. 8 Yi e yi na cyak xoc, le wutz cyetz cyajtzakl yi chin cham nin e, na tan yi xoc yi na cyak, na chicambaj yi cyetz cyajbil. 9 Yi e yi qui na choc tan xtxumlen yi echk taklen cachi yi na bajij scyej, na na chixcye tan jalen mas lok ib chixol tu yi cyamiw. Poro yi e yi na choc chinchuj tan xtxumlen yi echk taklenatz, na chixcye tan joylen oyintzi chixol tu yi cyamiw. 10 Jun tal yajon na xcye tan xtxixpen tajtzakl jun yi at tajtzakl, swutz yil tzoc jun cient xicyxab te jun yi quic tajtzakl. 11 Yi e pajol cawl ntin oyintzi na chijoy. Poro mben chakij jun chakum yi chin witz aj biyonl nin i, tan chibiylen cun. 12 Ban tcun yil kacul cun kib tu jun ti osa yi ja el alkan yi tal, swutz yi nink kacul cun kib tu jun yaj yi ploj tajtzakl, yi chinchuj tan banlen yi tajtzaklatz. 13 Quic rmeril yi nink tane yi sotzaj culal xe najbil jun yaj yi na ban echk taklen cachi tetz jun yi na ban ban tetz. 14 Yi na xetij jun oyintzi, nicun tu jun tzanla yi na xetij tan telen pok le yi xombil, ban tcun yil koc il tan maklen yi jun ilatz yi ntaxk ben loon mas. 15 Yi cuylen paj yi aj paj tu yi taklen til yi jun yi quic til, yastzun cob ajtzaklg yi qui na xtxaj cul Kataj Ryos. 16 Mbi xac slok jun tzetzuj te talma yi balaj ajtzakl, ko quic tetz xtxumun. 17 Yi e kamiw na chichaj lok ib, nin te yi na ul yi sotzaj culal skawutz, nicun e tu jun balaj kutzicy yi na oc tan kucheyen. 18 Yi e yi nketz puntil cun na chitxumun, na choc tetz pyador yi cyamiw, nin tajwen tan chichojol yi xtxokben yi cyamiwatz. 19 Yi e yi chin cyajbil nin xuxin, oyintzi na cyaj. Na jun yi na tocsaj tib nim tu yi tetz tajtzakl, i ten na tzan tan cusen tramp swutz. 20 Yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, quic rmeril yi nink jal jun balaj ajtzakl scyej. Yi e laj jun cun chiloonk cyeratz. 21 Yi e yi qui na ocopon jun yol te chiwi, ilenin na cyak bis tetz chitaj. Nin quic rmeril yi nink chitzatzin yi chitaj scyej tan paj yi echk taklen cachi yi na chiban.
f 17:3

Pr 27:21.

g 17:15

Ex 23:7.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS17,18
22

624

18

Ko ilenin na tzatzin jun yaj, nicun yi jun ajtzaklatz tu jun balaj tzacbil. Poro ko tunin na bisun tu, na oc yab tan. 23 Yi e mal nak, na chitzam yi echk xoc yi ewun cun na aklij scyetz, bantz jen chikab twi yi mero aj paj.h 24 Jun yi at xtxumun, na el talma tan jalen yi xtxolbil yi mas balaj tan. Poro jun yi juntlen tajtzakl, na ben joylaj tu tajtzakl. 25 Jun cyajol yi qui na ocopon jun yol twi, na tak winin chich culal tu skej tziil scyetz yi taj xtxu. 26 Jun cun, qui na yub kol kak caws jun yi quic tetz til. Nchatz qui na yub kol loon jun yaj kan yi at kej tan balajil tajtzakl. 27 Yi e yi qui na chiwolne tu, na elepont yi at cyetz cyajtzakl. Nin yi e yi puntil cun na chijilon, na elepont yi at balaj cyajtzakl. 28 Poro nchatz yi e yi chin tzetzuj nin chitxumun, na chiban cun quib tetz tzaknak cun tanen ko qui na cyal jun yol tan lajluchaxen yi chipaltil. 1Yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyetz cyajtzakl, ntin cyetz cyajbil na chijoy, nin qui na cyak amal tetz yi balaj ajtzakl. 2 Yi e yi tzetzuj chitxumun, yi qui na el cyalma tan tawen junt taklen cyan, ntin na chiban cun quib nim tu cyajtzakl. 3 Yi e yi na chijuch quil, e ten na el chitxix, nin yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, na el cyetz chikejatz. 4 Na jal winin kajtzakl tan yi echk yol yi na el le chitzi yi e balaj, na winin ekan tan, chi jun a yi nim xe. 5 Qui na yub kol je kab yi pujul xtisya tibaj jun yi at til, nin qui na yab kol tak caws jun tal prow yi quic tetz til. 6 Tan yi echk yol yi na el le chitzi yi e yi ploj cyajtzakl, na jal oyintzi. Iten nin yolatz na jalet cyetz chitzum. 7 Iten nin chiyol yi e yi ploj cyajtzakl na chibensan tul il, na yi echk yol yi na cyal, na xcye tan chicalchenen jak tze. 8 Chin cyajbil nin wunak tbiten chiyol yi e chacl yol, na chin cab nin tanen chiwutz, nin qui na el te chicul.i 9 Yi e cyaj tu yi e aj xitunl, nicun e chi ik quitzun quitzicy quib tanen. 10 Yi Kajcaw yi kaRyosil nicun i chi jun amal tetz colbil ibaj, kale na chicolwit quib yi e yi jicyuch tej cyajtzakl. 11 Yi e ric na choc tan xtxumlen yi nicun yi chimebil tu jun tnum yi at tapij soltej nin yi xcyek tan chicolchen tanen. 12 Yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, jun cun chiloonk, poro yi e yi na cyocsaj quib juy tu cyajtzakl, jun cun chiwutzink cyeratz. 13 Chin ploj nin chitxumun, nin chin txixwil nin yi e yi ntaxk nin quibit jun xtxolbil na cyal chan yi cyetz chitxumun. 14 At e yabi yi qui na cyak amal tetz yi bis okl, na ul yos scyuch, poro yi e yi junawes na cyak quib tkab yi bis okl, quic rmeril tan tulen yos scyuch. 15 Yi e yi na choc il tan joylen cyajtzakl ilenin sjalok cyan, nin yi e yi na choc il tan tbiten, sjalok mas cyajtzakl.
Ex 23:8; Dt 16:19.
i 18:8

h 17:23

Pr 26:22.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

625
16

PROVERBIOS18,19

19

Tan jun oy na jakxij alchok be, nin tan yi echk xtxolbilatz na jal puntil tan kajilonen tu jun yi at winin kej. 17 Yi jun yi na bajxij tan xtxolen yi mbi cun mbajij, na tal yi quic tetz til, poro yil tzopon yi junt tuch, na lajluchax yi ko bintzi nka qui. 18 Yi balaj xtisya yi chon na saj tu Ryos, na xcye tan xiten yi echk oyintzi, nin na xcye tan chijatxlen cun yi e yi na chibiy quib squibil quib. 19 At winin quixbel tan kocomponen tej jun yi quixpnakt yi xtxumun tan echk quiw yol, na yi echk oyintzi na xcye tan potzen yi tajtzakl jun tan qui kocomponen tej. 20 Skajunal len cun sketzaje yi echk taklen cachi te yi echk yol yi na kal. Nchatz sketzaje yi echk taklen balaj te yi echk yol yi na kal.j 21 Yi itzajbil nka yi quimichil chon na xom te yi kajilon, na yi e yi tu na chiwolne tu te echk taklen cachi chitije yi chojonil. 22 Yi na jal txkel jun, na tzun jal yi ban tan, nin itz junt techl yi at banl Kataj tibaj. 23 Yi e tal prow meba, na cu chiwutz tan yol, poro yi e ric, winin na cyocsaj quib nim yi na chitzawej. 24 At lok ib yi jalcun na xit, nin at na ban tcun yi mas tcun lok ib at skaxol tu jun kamiw swutz jun kutzicy nka jun kitzun. 1Ban tcun yi e tal meba yi na aklij chikej, swutz yi e yi ploj chitxumun, yi na choc tan jalen cun echk yol tej junt.k 2 Quic na tak ko chin catnak nin jun, ko qui na xtxum yi mbi na tzan tan banlen, na ilenin at xubsen tan yi ojkel. 3 Na chiben wunak tul il tan paj yi qui na chitxum yi mbi na chiban, nin na cyal yi itz tajbil Ryos, poro qui. 4 Yi e yi at winin chimebil na jal winin cyamiw. Poro yi e tal prow meba, na chicyaj cyen colin cyakun yi e cyetz cyamiw. 5 Yi e yi na choc tetz stiw te jun echk taklen yi nketz bintzi, quic rmeril yi quik tzul chicaws. Nin yi e laj quic rmeril yi nink chel liwr tkab yi caws yi txaklij chiwutz.l 6 Yi e yi winin banl cyalma tan oyin, na jal winin cyamiw, nin cyakil wunak na choc tan chijoylen yi eatz, nin na cyamiwij quib scyuch. 7 Yi e tal prow meba yi quic chimebil nicyt nin yi e mas cyajwutz qui na chipek scyej, chastzun te na chicyaj colin cyakun yi e cyamiw. 8 Alchok scyetz yi na chus tib te balaj ajtzakl, nin na oc tan banlen tanen, na elepont yi na quicylej tib, nin sjamelank cyakil yi na ban. 9 Yi e yi na choc tetz stiw te jun echk taklen yi nketz bintzi, quic rmeril yi quik tzul chicaws, na yi e laj, sotzel chiwutz cyeratz sbne.m 10 Yi e yi quic cyajtzakl, qui na aw xconsen jun coloj mebil cyan. Pyor nin tzun yi nink tzoc jun tal mos tan chicawen yi e yi at cyetz cyajtzakl. 11 Yi balajil jun, na xcye tan maklen yi chichben cul i, nin na jal kej jun ko qui na oc tan xtxumlen yi echk taklen cachi yi na bajij tej. 12 Yi chichben cul jun rey nicun tu yi na chin jun len, poro yi banl talma i, nicun tu kab chew yi na jal wi echk xak tze lak jalchan.
Pr 12:14; 13:2.
k 19:1

j 18:20

Pr 28:6.

l 19:5

Pr 19:9.

m 19:9

Pr 19:5.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS19,20
13

626

20
n 19:13

Yi e cyajol yi tzetzuj chitxumun, na cyak bis okl scyetz yi chitaj chitxu. Nchatz jun xnan yi ilenin na tzan tan yajlen yi chmil, nicun i tu jun tzuj, yi tu nin na tzujne tu, nin chin icysbil paj nin.n 14 Yi echk mebil tu yi kacal, yastzun yi herens yi na cyak kataj katxu sketz, ma jun balaj xnan yi puntil cun na xtxum echk taklen, Ryos na akon tetz kuxkel. 15 Yi cyajil na xcye tan taklen jun watl yi chin tijlen nin, poro yi e yi qui na choc il te cyakun chitije winin wej. 16 Alchok scyetz yi na ban tanen yi echk cawl yi na alchij tetz, na elepont yi na tzan tan colchen yi tetz stzajbil. Poro alchok scyetz yi na oc tan telsen kej yi echk cawl yi chon na saj tu Ryos, sotzel wutz teratz sbne. 17 Alchok scyetz yil tzakon cmon tetz jun tal meba, nicun chi yi chonk na tzan tan taklen cmon tetz Ryos, nin stke Ryos banl tibaj tan tu yi pawor yi na ban. 18 Chin tajwen cunin kamak chiwutz yi e kanitxa te yi atit tiemp tan maklen chiwutz, poro qui tajwen yi mas tcun chel cun kan swutz te yi chicaws. 19 Alchok scyetz yi winin na maktij, tajwen yil tzaklij caws. Na ko quil tzaklij caws yi junatz, pyor sbne tzantzaj. 20 Kol kocsaj yi balaj ajtzakl, nin kol kacujij yil tzoc maklen kawutz, sjalok tzun kajtzakltz. 21 Winin echk taklen na xtxum jun wunak, poro ntin Ryos na akon amal tetz tan bnol nka tan qui bnol.o 22 Yi tajwen tan kabnol itz, yil kel cun tej yi echk taklen yi na kasuk. Mas ban tcun yil koc tetz meba swutz yi quil kel cun te kayol yi na kasuk. 23 Kol kek chi Ryos, sjalok kutzajbil, nin ko yatz kaban, skatzatzink nin quil katij jun echk taklen cachi. 24 Yi e yi chin cyaj nin e, qui na chixcye tan chicachal quib. Na yi eatz ntin na cyak cun chikab tul yi chilak nin quit na jal chiwalor tan tocsen le chitzi.p 25 Kol kak tzum tetz jun yi na stzawej kayol, xconk tan taklen cyajtzakl yi e yi txen ul cyajtzakl. Ma yi e yi at balaj cyajtzakl, na aw cyakun tan tu yi na maklij chiwutz.q 26 Alchok scyetz yil tzoc tan jislen yi tzoc tan lajen, nka yil laj len yi xtxu xe cal, itz jun xtxolbil yi chin txixwil nin. Ej nin chin tajwen cunin maklen wutz. 27 A jun coloj witzun, ko quil tzacujij yil tzoc maklen awutz, jun cun yol tzelpon ajatxol awib te echk balaj ajtzakl. 28 Yi e stiw yi qui na cyal yi bintzi, na chitzan tan xbajtziin te yi aj xtisyainl. Na yi chiyolr yi e mal nakatz, chin juntlen nin. 29 List tanen yi echk xicyxab scyetz yi e yi na el kej junt cyan, na tzocpon chijicylen yi e yi chin juntlen nin chitxumun. 1Yi na oc a twi jun, winin na stzawej alchok yol, nin mbi cun tunin na baj bnol, nchatz na ban echk taklen yi chin juntlen nin. 2 Jun rey yi winin maclen, nicun i tu jun len yi na chin tan wej. Nin alchok scyetz yil tzoc tan xuxen, qui cunin batz squimok tan.
Pr 27:15.
o 19:21

Pr 16:1, 9; Ec 9:1.

p 19:24

Pr 26:15.

q 19:25

Pr 21:11.

r 19:28

Pr 15:28.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

627
3

PROVERBIOS20

Na jal kej jun yaj yi qui na oc tan wak ib tu junt, poro yi e yi ploj chitxumun jalcunin na choc tan wak ib tu alchok. 4 Yi e cyaj qui na choc il tan chocl txotx yi na opon yi tiempil, poro yi na elul kejlal yi cosech na chiben tan joylen wutz yi cyujul poro quic na jal cyan. 5 Yi echk taklen yi na icy tcul jun yaj, nicun tu jun a yi chin xe nin, yi qui lajluch yi mbi at tcul, poro jun yaj yi at balaj xtxumun, na xcye tan tajsken yi echk taklenatz. 6 At winin e yi na cyal: Ban kuke chiculu skej. Poro yi mero bintzi cyal nin jun yi bank kuke kacul tej. 7 Ban cyeri yi e cyajol yi jicyuch tej tajtzakl chitaj, nin yi qui na chitxum jun echk taklen ploj. 8 Yi na cole cun jun witz pujul xtisya le colchbil yi chin tzaknak cun, wutz tu na xcye tan chilajen len yi e mal nak. 9 Cyal nin jun nink tal: Yi in wetz, chin skoj cun te walma, nin quic mu tal wil at.s 10 Yi echk marc tu echk malbil yi nketz tzaknak cun, yastzun cob echk taklen yi winin na tak chich culal tetz Kataj Ryos.t 11 Tan yi echk taklen yi na ban jun xicy, na lajluchax yi ko jicyuch tej tajtzakl nka qui. 12 Yi kawutz tu kachin, Ryos txumul tetz. 13 Quil kak amal tetz kacyajil tan kawatzajen, na ko yatz kaban kocopon tetz meba. Ma na tajwen yil tzel kawatl bantz jalen yi tajwen sketz. 14 Yi e lokol, ilenin na cyal: Chin car nin jamel, poro yi na bnix chitrat, na cyal scyetz cyamiw: Chin warat nin nwulej yi junej. 15 At mas walor jun yi puntil cun na jilon, swutz cyakil yi oro tu cyakil yi echk balaj uwaj yi at benen tzin wi munt. 16 Alchok scyetz yil tak tib tetz pyador junt, yi qui tajsken wutz, chin tajwen cunin yil cyaj cyen yi bech tetz yi at tej, tetz prent.u 17 Chin tijlen nin yi echk waj yi na cambaj jun tan tu subul nakin, poro yil tzel tiemp, tzocpon yi jun wajatz chi ik samlicy cun at le stzi. 18 Yil katxum jun echk taklen tan kabnol, chin tajwen cunin yi bajx kajak kajtzakl scyetz yi e yi at cyajtzakl, chi na chiban yi e witz ajcaw tan txumun te ntaxk chiben tan oyintzi, na chin tajwen cunin yi puntil cun lchitxum cyakil yi chibne. 19 Yi e chacl yol qui na chicol jun xtxolbil yi na quibit, chastzun te, mas ban tcun yi quil kamiwij kib scyuch, tan qui jalen yolbil ketz. 20 Alchok scyetz yil tzoc tan telsen kej yi taj xtxu, jun cun yol squimok tan jun quimichil yi chin xowbil nin.v 21 Yi echk kamebil yi quic quixbel na jalet kan, stke bis sketz tzantzaj. 22 Quic rmeril yi nink kal: Wicyse incul tejx, ma na ban tcun yil kuke kacul te Kajcaw, tzocpon tzun i-tz tan kucheyen.w 23 Winin na chich cul Kajcaw scyej yi e yi na xcon echk pubil tu echk malbil cyan yi nketz tzaknak cun.
s 20:9 Sal 51:3-5; 1Jn 1:8. t 20:10, 23 Lv 19:35-36; Dt 25:13-16; Pr 11:1; Am 8:5. 27:13. v 20:20 Ex 21:17; Pr 19:26. w 20:22 Ro 12:19. u 20:16

Pr 6:1-5;

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS20,21
24

628

Ryos na chajon sketz yi mbitz tajwen tan kabnolx na cyal nin jun na el xtxum tetz yi mbi na xon tzaj swutz,y ma na ntin cun Ryos. 25 Chin xowbil nin kol kasuk jun taklen tetz Ryos, nin ko quil kel cun tej. 26 Yi e rey yi at balaj cyajtzakl, na choc tan chilajen len yi e mal nak yi ate chixlaj tan cawun, nin na cyak jun chicaws yi chin quixbel nin. 27 Akijt kajtzakl tu kanachl tan Ryos, yi nicun tu jun txekbil yi na xcye tan lajluchaxen yi mbi na icy tkacul. 28 Jun witz ajcaw yi at lok ib tetz talma, nin yi na xom te yi bintzi, quil choc wunak tan lajen len. 29 Na jal chikej yi e xicy tan tu yi at chiwalor. Ma yi e tijl culal, na jal chikej tan tu yi ja skojax chiwi. 30 Na xcye yi xicyxab tan xtxixpen cyajtzakl yi e mal nak, na kol che kabiy xtxixpok cyajtzakl. 1Ryos na cawun te yi tajtzakl jun witz ajcaw yi ko sbnixok jun echk taklen tan nka qui, na yi Ryos nicun i tu jun yaj yi na tzan tan sijlen yi xtxotx, na na til yi na na tajwit tan tponen yi a. 2 Cyakil yi echk taklen yi na ban jun wunak, ban nin tunin tanentz swutz i, poro ntin cun Kataj na malan tetz,z yi ko ban xtxumun yi junatz. 3 Ban tcun yil kaxom te yi echk ajtzakl yi jicyuch tej, tu yi echk ajtzakl yi bintzi, na mas tcun na pek Ryos te yi echk ajtzaklatz swutz yi echk txixwatza yi na oylij tetz. 4 Yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl scyuch yi e mal nak, e len cun juchul il swutz Ryos. 5 Yi echk taklen yi puntil cun na txumxij, na wutzin. Ma yi echk taklen yi tu na je tu txumij lajkel, ploj na ban. 6 Yi echk mebil yi na jal tan paj joplen chiwutz wunak, jal cun na sotz, nin xcyek tan kapitlenin tkab quimichil. 7 Yi e mal nak iten nin yi chiyapl tzocpon tan chibensen tul il, tan paj yi qui na choc tan xtxumlen yi echk balaj cawl. 8 Nketz jicyuch tej cyajtzakl yi e mal nak. Ma yi e yi jicyuch tej cyajtzakl na chiban yi echk taklen balaj. 9 Ban tcun tetz jun yaj yil naje chuc xe jun tal pach, swutz yi nink naje xe jun chin balaj cal tu jun xnan yi ntin oyintzi na ban tej.b 10 Yi e mal nak ntin na chitzan tan xtxumlen echk taklen cachi, nin quic nin jun tir yi najk el tokl chicul te junt. 11 Kol kak tzum tetz jun yi na stzol tej kayol, xconk tan taklen cyajtzakl yi e yi txen jal cyajtzakl. Ma yi e yi at balaj cyajtzakl, na aw cyan tan tu yi na katxol xol scyetz.c 12 Yi Kataj Ryos yi chin tzaknak cun, na tzan tan xmayen yi mbi na bajij le chinajbil yi e mal nak. Ej nin tzocpon i tan chixiten cun junawes. 13 Alchok scyetz yi qui na oc tan cheyen jun tal prow nak, yi na jak jun pawor tetz, nchatz i, cyal jun tzocpon tan cheyen yil tzoc tan jaklen cheybil tetz.

21

x 20:24 Sal 37:23; Pr 16:9. y 20:24 Jer 10:23. z 21:2 Pr 16:2. 9:13; 12:7. b 21:9, 19 Pr 25:24. c 21:11 Pr 19:25.

a 21:3

1S 15:22; Am 5:22-24; Os 6:6; Mt

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

629
14

PROVERBIOS21,22

Ko puntil cun lkak jun oy tetz jun yaj yi na chich cul skej, xcyek yi jun ajtzaklatz tan xiten yi chich culal tetz. 15 Jun witz ajcaw yi na xom wi te yi mero bintzi, na tak tzatzin scyetz yi e yi jicyuch tej cyajtzakl. Poro yi e mal nak chibisunk, na chocopon tan chojlen quil. 16 Alchok scyetz yi qui na xtxum jun taklen puntil cun te ntaxk oc tan banlen, qui cunin batz sotzel wutz sbne. 17 Alchok scyetz yi ntin na tzan tan joylen yi tzatzin tu yi xcalain, tu echk balaj waan, jun cun quil pucun wutz yi tetz mebil. 18 Yi e mal nak e ten na chicu tkab yi quixcuj yi na chiban klo scyej yi e balaj. 19 Bant cun yi nink kanaje kachuc tul jun amal yi tzinunin tu, swutz yil kanaje te jun xnan yi jal cun na je lajp wi.d 20 At winin mebil tu echk balaj waan tu jun yi na txumun, poro yi e yi qui na chitxum yi mbi na chiban, na chisotzaj cyakil chipuk tan chatz tu. 21 Alchok scyetz yi na ban tanen yi echk taklen yi jicyuch tej, nin yi tzaknak cun, na jal yi itzajbil tan, nin na jal kej i chiwutz wunak. 22 Jun yaj yi at tajtzakl, xcyek tan xiten jun tnum yi at tapij soltej, nin xcyek tan chibiylen yi e yi chin cham nin e yi najlche tul yi tnumatz. 23 Alchok scyetz yi cwent cunin na jilon, quil ben tul il, nin quil jal bis tetz talma. 24 Qui na yub yi ko na tocsaj tib jun nim tu yi chusun, yi ntin na tzan tan yolchen echk lmak yol, na scyale wunak tetz yi na tocsaj tib nim tu jilon, nin na tocsaj tib nim tu tajtzakl, nin quic kej junt wunak swutz. 25-26 Yi e yi chin cyaj nin e, quil chicambaj yi echk taklen yi na el cyalma tej. chiquimok, na qui na cyaj chakuj. Ma yi e balaj yi jicyuch tej cyajtzakl, qui na chicabej chicul tan toyen chimebil tetz junt yi at tajwen tetz. 27 Na baj cul Ryos te echk txixwatz yi na cyak yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl,e na na cyak tan tu yi at chiwutz quen tej. 28 Qui na cyocsaj wunak chiyol e stiw yi e laj. Poro na quibit chiyol yi e yi ban na chitxumun. 29 Yi e mal nak na chinachon te yi chipaltil, chastzun te na cyew chiyapl tan chiwutz tu chiplaj tu. Poro yi e balaj wunak na chinachon tej yi at chitxumun, nin na chixcye tan banlen yi na chitxum. 30 Swutz Kataj Ryos quic mu tal ni ekan tan yi cyajtzakl wunak, nka chitxumun nka chichusun. 31 At e yi na chiban list quib tan chibenen tan oyintzi, poro ntin cun Ryos na akon amal scyetz tan chitxaconen nka qui.f 1Mas balaj yi at balaj yolbil tetz jun, nin na aklij kej cyan wunak, swutz yi atk jun coloj oro tu sakal tuch. 2 Yi e ric tu yi e tal meba, nicun e swutz Ryos na i bnol cyetz.g 3 Jun yaj yi puntil cun na txumun, na el xtxum te alchok tramp yi at swutz, nin na joy puntil tan qui benen tul. Poro jun yaj yi txen jal tajtzakl, jun cun yol copon tkab.h

22
d 21:19

Pr 21:9; 25:24.

e 21:27

Pr 15:8.

f 21:31

Sal 20:7.

g 22:2

Pr 29:13.

h 22:3

Pr 27:12.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS22
4

630

Alchok scyetz yi na tocsaj tib juy swutz Ryos, nin na tak kej i, sjalok mebil nin sjalok tetz kejatz, nin mben kon yi tiemp wuxtxotx. 5 At winin echk tramp le chibe yi e mal nak, poro cyakil yi e yi na chiquicylej quib, na chijoy puntil tan qui chibenen tul echk trampatz. 6 Chin tajwen cunin yil che kachus yi e kanitxa te yi echk balaj ajtzakl te yi tal juyet e, qui tzun tzeltz te chicul yil chitijin. 7 Yi e ric na chicawun squibaj yi e tal prow meba. Ma yi e akol cmon na chicawun squibaj yi e camol pwok. 8 Alchok scyetz yi na ban echk taklen cachi, tzantzaj stije jun chin quixcuj yi chin xowbil nin. Na tzocpon Ryos tan chixiten cun junawes. 9 Tzaklok chibanl yi e yi na el tokl chicul tan cachen yi e prow meba. 10 Ban tcun yi nink chel lajun yi e tzolol yol skaxol, xitok tzun yi echk wak ib, nin quit ljal oyintzi tan echk quiw yol yi na xcon cyan. 11 Jun witz ajcaw na pek scyej yi e yi skoj cun te cyalma. Nin na tak chikej yi e yi chin putzpuj nin chijilon. 12 Yi Kajcaw yi kaRyosil ilenin na tzan tan chiquicylen yi e na cyal yi bintzi. Nchatz tan i na lajluchaxet yi echk lajil yi na cyal yi e laj. 13 Mbi cun tunin na xtxum cun jun cyaj tan qui takujen, na at na ban cunt na tal: At jun len tbe, nin yi kol nel chinquimok tan.i 14 Yi echk yol yi na el le chitzi yi e xnan yi jopol wutzaj, nicun tu jun chin jul yi nim xe, kale na chibenet yi e yi na xom chiwi scyej. Na winin na chich cul Ryos scyej yi eatz. 15 Yi echk yab ajtzakl, chon na jal mas chixol yi e xicy tu yi e xun, poro tajwen tan maklen chiwutz tan tzum bantz cyajen cyen yi echk ajtzaklatz cyan. 16 Alchok scyetz yi na oc tan buchlen jun meba ntin tan jalen mas tetz mebil tzocpon tetz meba. Nchatz ko alchok scyetz na oyin scyetz yi e ric, jun cun tzocpon tetz meba. wok cunin tan tbiten yi echk yol yi na cyal yi e yi at balaj cyajtzakl. Nin nquen wok bin il tan xtxumlen yi echk taklenatz yi na cxinchus wok tej. 18 Stke tzun tzatzintz tetz italma yi kol tzicol le inachl, nin stke tzatzin tzitetz kol cxcye wok tan talchen junit tir yi xtxolbilatz. 19 Chastzun te chin tajwen cunin yil wal yi echk xtxolbilatz tzitetz bantz kukewen icul te Kajcaw yi kaRyosil. 20 Yi in wetz tzintzibe junaklaj xtxolbil tetz itetz, yi cyan balaj ajtzakl tan yi na xcye tan taklen balaj itxumun. 21 Yi echk xtxolbilatz xconk tan ichuslen tan telen itxum tetz yi bintzi, nin ko al scyetz junt na taj yil tzel xtxum tetz, xcyek tzun woktz tan taklen tajtzakl.
22 17 Nquen

Yi junaklaj ajtzakl yi alijt cyen cyakun yi e yi tzaknak cun cyajtzakl

Quil cxoc wok tan xilen tej jun tal prow tan tu meba i, nin quil cxoc wok tan buchlen jun tal prow chiwutz juez yi quic rmeril xcye tan colol tib.
Pr 26:13.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

-1-

i 22:13

631
23

PROVERBIOS22,23

Na ko yatz tziban wok, jun cun yol, tzocpon Kajcaw tan colchen yi jun tal prowatz, nin stke i icaws yi kol cxoc wok tan buchlen. Quil cxoc wok tetz tamiw jun yi winin na maktij nin winin na chich cul. Na qui cunin batz ltzaw echk ajtzaklatz itan tej, nin tan yi echk ajtzaklatz ichuc copon icalol itib tkab quimichil. Quil cxoc wok tetz pyador te yi xtxokben junt wunak, ko quil cxcye wok tan chojlen yi jun txokbenatz, tzelpon majij cyakil yi at tzituch, mpe ik yi itxach, tzelpon majij. Quil cxoc wok tan xtxixpen yi mojom yi cunak cyen cyakun yi e imam ite tentz.j Alchok scyetz yi puntil cun tzakuj, jun cun yol, quil jal takun chixol yi e yi quic chikej, ma na sjalok tetz takunatz chixol yi e yi at winin chikej.
1Kol

-2-

24 25

-3-

26

27 na

-4-

28

-5-

29

23
4

cxtxoclij wok tan waan tan jun wutzilen yi at winin kej, chin tajwen cunin yil tzitxum yi na atixet. 2 Mpe te nink na cxquim wok tan wej, ilenin tajwen yil tzitech icul, na qui na el itxum tetz yi mbi tzuntz na tzan yi jun wutzilenatz tan icachen. 3 Quil tzel nin italma te yi jun chum balaj waanatz, na qui cunin batz na tzan i tan isublen. Quil tzibuch itib tan itoquen tetz ric. Qui tajwen yil cxoc wok tan xtxumlen yi jun xtxolbilatz. 5 Na yi mero bintzi, kol cxoc wok tan xtxumlen yi echk riquilatz quic na tak, na na jal xicy tanen nin na txakx cuntutz skawutz, chi na ban jun chul yi na el xicyin tcyaj, nin quit na kil wutz. Or tzitil, ban tcun yi quil cxben tan waan tu jun yi chin pipuj nin, yi quic tenlen jun echk taklen tetz talma. Quil tzel italma te yi echk balaj cumiratz, 7 na ntin na tak chon tetz tan yi echk taklen yi na cxtzan tan bajsen, yi nim jamel. Na cxtxocxij tan, poro nketz tetz cun talma i. 8 Nin yil cxnachon wok tej yi tajtzakl yi junatz, sjalok mulmuchen icul tan, nin yi echk putzpuj yol yi nxcon itan tan tyoin tetz yaj, quic na tak.
6

-6-

-7-

-8-

j 22:28

Dt 18:14; 27:17; Pr 23:10; Os 5:10.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS23

632 -9-

Quil cxoc wok il tan taklen tajtzakl jun yi chin tzetzuj nin tajtzakl, na tzocpon i tan xbajtzien tzitej tan yi echk balaj txumun yi na ital tetz.
-10-

10

Quil tzichuc yi echk cub yi cunak cyen tetz mojom tentz. Quil tzimaj chitxotx yi e meba nka yi e xmalcan. 11 Na yi e tal prowatz, at jun Colol cyetz yi winin chamil yi tzocpon tan chicolchen tikab, nin tan contrin tzitej. Nquen wok il tan tbiten nin tan xtxumlen yi echk balaj ajtzakl nin yi echk balaj chusun.
-12-11-

12

13

Nquen wok il tan maklen wutz jun xicy, na nketz sotzel wutz i sbne tan tu yil tzoc cobox xicyxab itan tej. 14 Na tan tu yil cxoc wok il tan maklen wutz, na elepont yi na cxtzan tan colchen i tkab yi quimichil.
-13-

15

Axwok jun coloj witzun, kol jal yi balaj ajtzakl itan, cyal nin junt yi mas tcunk ltzatzin tzinwutz wetz. 16 Na sjalok jun chin wutzilen tzatzin tetz walma yil wit nin, yi puntil cun cxjilon.
17 Quil

tzel nin italma te chimebil yi e juchul il,k ma na mas ban tcun yil tzitek chi Ryos, 18 na ko yatz tziban, sjamelank tzun cyakil yi na iban. Nin tzicambaje yi echk taklen yi na iwutz nin tej.l Ax wok jun coloj witzun, nquen wok bin il tan tawen yi inchusun itan. Nin ilenin ban wok tanen yi echk taklen balaj. 20 Quil che itamiwij yi e kbarel, mpe ik scyej yi e yi chin xoj nin e tan waan. 21 Na yi e kbarelatz scyuch yi e yi chin xoj nin e tan waan, chocopon cyeratz tetz meba. Nchatz yi e cyaj, chin katzalt nin sbne yi bech cyetz.
19 22

-14-

-15-

Lok wok wutz yi itaj, nin quil tzitelsaj kej yi itxu yil tijin chicul.
Sal 37:1-4.
l 23:18

-16-

k 23:17-18

Pr 24:14.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

633
23

PROVERBIOS23,24

Nquen wok bin il tan icambal yi bintzi, tu echk balaj ajtzakl, tu echk balaj chusun, nin yi echk balaj txumun, nin quil tzitak amal tan xtxakxen yi echk xtxolbilatz. 24 Na na tak tzatzin tetz talma yi taj xtxu jun nitxa yi at balaj tajtzakl, nin na jal chikej tan. 25 Nquen wok bin il tan joylen puntil tan chitzatzinen, nin tan jalen chikej yi e itaj itxu. Ax wok jun coloj witzun, nquen wok bin il tan tbiten yi echk taklen yi na wal nin tzitetz. Ban wok yi echk taklen yi na imban wetz. 27 Na yi e xnan yi chin witz bnol tetz nin e, nicun e tu jun chin jul yi chin xe nin, nin yi chin ubuj nin. 28 Yi e xnanatz, ilenin chiwutz quen tan chipotzen yi e yaj, chi na ban jun alkom yi wutz quen te jun echk taklen. Nin na chixcye yi jun jilwutz xnanatz tan chipotzen winin yaj.
26

-17-

Na scyetz e yi na chitij quixcuj? Na scyetz e yi na chitxayne? Na scyetz e yi tu na choyintzin tunintz, nin tu na chibisun tunintz? Na scyetz e yi na chiquixpij tan chatz tu? Nin na scyetz e yi tu na num tunin chiwutz? 30 Itz yi e yi qui na cyaj cyen kbanin cyan, nin yi ilenin na chitzan tan pilen echk jilwutz xcala. 31 Poro yi ax itetz, quil tzel nin italma te yi xcala, nin quil tzital: Ah chin e nin, nin winin na litzun tul yi copa. Chin tijlen nin, nin nternin na cuch inkul yi xcala. 32 Quil tzital yi yolatz, na witzbil tlen cyan chon tu quimichil tan, chi yi chonal yi quimichil yi cyan tan jun lubaj yi chin wenen nin. 33 Kol baj itan, tzocpon chajol tib echk taklen tziwutz yi chin xowbil nin. Nchatz sbajk itxumul echk taklen yi chin juntlen nin, nin tzitale echk taklen yi quic xtxolbil. 34 Nin cxnachonk tej chi yi chonk atix wok wi pakbil mar tanen, nka tibaj jun chin wi tze yi chin wutz tkan nin, yi winin na chuyan tan cyekek. 35 Ej nin tzitale: Ja chinloon, poro quinin nchinnachon tej. Ja oc injicylen nin quinin mpujx wan. Poro yi mmul yos swuch, sbej nin nchimben tan joylen mas xcala.
29

-18-

24
3

tzel nin italma te yi na chiban yi e yi juntlen cyajtzakl, nin quil tzel nin italma tan ixomen scyej. 2 Na ntin na chitzan tan xtxumlen yi echk biyon ib, nin ntin na chitzan tan xtxumlen yi en lcyulej echk taklen cachi. Na taj winin ajtzakl tan banlen jun balaj cal, nin na taj balaj txumun tan cusen xe yi calatz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Quil

-19-

-20-

PROVERBIOS24
4

634

Nin tan yuben yi calatz, na taj tajsken mbitz yi echk taklen balaj, yi winin jamel yi ban xcon xe yi calatz.
-21-

Ban tcun jun yaj yi na xcon tajtzakl tan, swutz jun yi ntin na xcon yi chamil tan. Ban tcun ko at kajtzakl, swutz yi ntink kachamil at. 6 Na yi e sanlar, ntin na chixcye te chicontr ko puntil cun na chitxum yi mbi chibne tan oyintzi. Nchatz yi o ketz, na taj kajak winin kajtzakl scyetz yi e akol ajtzakl,m ko na kaj kacambaj yi echk taklen yi kawutz quen tej.
5 7 Yi

e yi chin tzetzuj nin chitxumun, quil jal yol cyan tan chicolol quib swutz yi pujul xtisya, na qui na chixcye tan xtxumlen yi mbil cyal.
-23-

-22-

Alchok scyetz yi ntin na tzan tan xtxumlen tan banlen echk taklen cachi, cyakil wunak na el chitxum tetz yi chin juntlen nin i. 9 Yi cyajbil yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl itz yi juchlen il. Ej nin yi e yi ntin yolchen junt cyamiw na chiban, cyal txajon cyetz yi eatz. Kol kacabej kacul te yi ato swutz yi sotz culal, na elepon yi quic mas kawalor.
-25-24-

10

Tajwen tan che icolpil yi e yi txant tan chiquixpen, nin tajwen tan ijoyol puntil tan chiclaxen yi e yi txant tan chiquimen. 12 Na mpe nink tzital Qui nwit yi ko quimich tlen tu atit, na at jun yi na tzan tan malen cyakil ajtzakl, nin na el xtxum tetz yi mbi na icy ticul, nin tzantzaj tzitake part tetz yi junatz, nin tajwen tan ichojol itil.n
11 13

Ax wok jun coloj witzun, ban cxul wok tan bajsen yi cabil wunak txuc, na chin tijlen nin. 14 Nin chon cunin tanen tu echk balaj ajtzaklatz tu yi echk balaj txumun. Ej nin kol cxomwok tej, jun cun tzicambajeo yi echk taklen yi na el italma tej.
-27-

-26-

15

Quil cxoc wok tan xtxumlen echk ajtzakl yi chin juntlen nin te jun balaj wunak, mpe ik tan potzen yi cal kale najlet i. 16 Na mpe nink loon juk tir yi junatz itan, jepon txiclok junt tir. Ma yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl juncun nchiben mulkuj cyeratz tul il.
n 24:12

m 24:6 Pr 11:14. Pr 23:18.

Job 34:11; Sal 62:11-12; Jer 17:10; Ez 18:30; 33:20; Mt 16:27; Ro 2:6.

o 24:14

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

635 -28-

PROVERBIOS24

kol cu yi icontr tkab jun il, quil cxtzeen tej, nin quil tzital colon tejx. 18 Na yi Kajcaw qui na pek i te yi echk ajtzaklatz. Ej nin tan yi jun xtxolbilatz qui cunin batz quit ltak Ryos mas caws yi icontratz, tan chajlen yi qui na pek i te itajtzakl. Quil cxbisun wok tan tu yi at chiriquil yi e mal nak,p nin quil tzel nin italma tej. 20 Na witzbil tlen chitije cyeratz winin quixcuj nin cyakil yi chimebil sotzok teratz.
19

17 Yi

-29-

Ax wok jun coloj witzun, ek wok chi yi kaRyosil tu yi bajxom tetz katnumil, nin quil xom iwi scyej chicontr. 22 Na tzul chan chicaws yi e contratz, nin qui cunin tzicy scyetz yil tzul, na yi kaRyosil tu yi kabajxom te yi katnumil, scyake chicaws yi e pajol cawlatz, nin qui na kil yi mbi sbajok scyej, na chin xowbil nin sbne chicaws.
21

-30-

yi echk yolej itz chiyol yi e yi tzaknak cun cyajtzakl: Qui na yub yi na je kab yi pujul xtisya tibaj jun aj paj. 24 Cyakil yi e wunak chichok chicul tej jun pujul xtisya, yi na je kab tib jun aj paj. Nchatz yi e mas nacin scyale yi quic mu xac yi jun pujul xtisyaatz. 25 Poro scyake wunak kej yi pujul xtisya yi na tak caws jun mal nak, nin tzaklok banl i tan Kataj. 26 Alchok scyetz yi chin skil nin na stzaw tzaj kayol, na tak tzatzin sketz. 27 Tajwen bajx bnix yi akun wi cojbil, nin tajwen coc il te alijens, tan benen swutz. Nin yil jal yi abambil, kalenas tzun ban coctz tan jesen acal. 28 Quil coc tan taklen til junt yi ko quic xe yi til, nin quil coc tetz stiw te jun echk taklen yi nketz bintzi. 29 Or tzawil, quil tzawal: Wicyse incul tejx, nin welse xel yi mbanx swej. 30 Ja nicyak tul yi cojbil jun cyaj, nin ja nicyak xol yi tujul jun yi quic mu xtxumun. 31 Ej nin ja wil yi ntin txix at swutz yi luwaratz, nin yi echk tapij yi cub cun cunak woc. 32 Yi nwil yi echk taklenatz ja oc quen le inwi nin ja el intxum tetz yi xtxolbilej: 33 Ko ntin na kawit, nin ko tu kaxnakcap tu tan watl, 34 na ul tzaj yi mebail skibaj, nin na oc tan kawitzen cun chi na ban jun biyol nak yi cyan macl tan.q
p 24:19

23 Nchatz

Coboxt ajtzakl yi cyalnak yi e yi tzaknak cun cyajtzakl

Sal 37:1.

q 24:33-34

Pr 6:10-11.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS25

636

yi jej itz coboxt ajtzakl yi cyajnak tlol Salomn, te yi at tzaj i tetz rey, yi ja cu chitzibal cobox yaj yi ate jak cawl Ezequas, yi nchatz i jun rey banak tetz cwent Jud. 2 At kej Ryos tan tu yi qui na el chan katxum tetz yi echk taklen yi bnixnakt tan,r poro sjalok kej jun wunak kol tzoc il tan xtxumlen, nin kol lajluchax yi echk xtxolbilatz swutz. 3 Quic rmeril tan telen katxum tetz yi na na tzaj cyent yi tcyaj, nin quic rmeril tan telen katxum tetz yi nicyna xe yi muntej. Nchatz quic rmeril tan koponen tan tajsken yi mbi na icy tcul jun witz ajcaw. 4 Chin tajwen cunin yil tzel yi plojil yi sakal, bantz bnixen jun balaj akun tej. 5 Nchatz chin tajwen cunin yil che lajlen jun rey yi e chakum, yi e yi qui na cyek chi Ryos. Ej nin ko yatz sban, mben tzun kon yi tiemp tan cawun, nin penin skil sbne. 6 Or tzitil, quil tzitocsaj itib nim swutz jun witz ajcaw, nin nchatz quil cxcole tib ech chem yi ntin e wunak yi at chikejs ban chicole tibaj. 7 Ma na ban tcun yi chakij cxulij tan icolewen tibaj yi ech chematz, swutz yil tzel itxix chiwutz yi e wunak yil cxel lajun. 8 Ko at echk taklen yi na itil, ban tcun qui chan cxben tan xochlen le pujbil xtisya, na qui cunin batz at junt stiw yi ja til yi mero bintzi, nin stale yi nketz bintzi yi iteri yol, tzelpon tzun itxixtz tan, nin witzbil tlen quit lpujx itan yi mbil tziban. 9 Nin yi ko yatz tziban, col wok bin itib, nin ban tcun yil cxoc wok tan xiten yi oyintzi ichuc cuntu tu yi icontratz, swutz yil cxoc tan talchen len scyetzak wunak. 10 Na at lo e yi scyale yi ax wok aj paj, nin tzelpon itxix chiwutz, nin quil tzaj yi yolbil itetz. 11 Yi na xcon ech balaj yol kan te yi tiemp yi mas tajwen tetz ketz, nicun tu jun mansan yi oro cun tanen, yi tzamij tan jun culbil yi sakal cun yi winin na yub. 12 Kol kal jun balaj ajtzakl tetz jun wunak, nin tzatzin cun na tbit, nicun chi jajk kak jun xmalkab tu jun uwaj yi oro cun tetz. 13 Jun balaj chakum yi na el cun te yi echk takun, nicun tanen i chi jun tal cyekek yi na xcye tan chewsen yi patrn te yi tiemp tetz tza. Na tan yi balajil yi chakumatz na tak tzatzin, nin na tak junt tir walor yi patrn. 14 Yi e yi ntin na chisuk jun echk taklen, nin quit na cyak, nicun e tu yi sbak yi icun cyan a tan, poro quic abal na saj. Kubaj culal tu na tak. 15 Yi kapasens na xcye tan xiten yi chichben cul junt skej, nin yi echk putzpuj yol na xcye tan xiten echk quiw yol. 16 Kol jal cabil wunak txuc itan, quil cxben quen tu tan bajsen, ma na ech wok icul, na qui cunin batz tzul ixaw tan. 17 Nchatz kol cxben tan xajsen jun itamiw, ban tcun yi nketz chatz cuntunin ax wok tan xajsen, na qui cunin batz tzicypon paj tzitej, nin chichok cul tzitej.
r 25:2

25

1Nchatz

Cap wekl te yi echk ajtzakl yi talnak yi rey Salomn

Dt 29:29; Job 26:14; Ro 11:33-36.

s 25:6-7

Lc 14:8-10.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

637
18

PROVERBIOS25,26

Yi xicyxab, tu yi spar nin yi flech yi chin jicyuch nin wi, yastzun tanen jun kol tzoc tan taklen til jun tamiw yi quic paj tej jun echk taklen. 19 Te yi tiemp yi na sotz kacul, nin kol kuke kacul te jun yi qui na el cun te yol, nicun chi ik jun kukan wakxnak, nka chi yi najk kawan tibaj jun ke yi chin chon nin. 20 Ko at jun yaj yi na bisun yi talma, ej nin lkoc tan tocsen echk msica swutz, quil tzatzin i tej, na nicun yi jun xtxolbilatz chi yi nink kakojnin vinagre tul jun quixpnak, nka nicun chi yi nink tzel kolpin bech tetz te yi tiemp tetz chew, na tan yi echk msicajatz na xcye tan chuysen mas yi bis tetz talma. 21 Ko at jun icontr yi na quim tan wej, ak wok wa, nin ko na quim tan saktzi ak wok tca. 22 Na yi ko yatz tzitulej xtxixwok tzun yi icontr, nin yi echk balaj paworatz yi na iban, Kajcaw ltzakon xel tzitetz.t 23 Yi na saj yi cyekek jen tzin, na jal chew tan, nin tan yi echk yol yi chin juntlen nin, na saj chuk kawutz tan. 24 Ban tcun tetz jun yaj yil naje chuc xe jun tal pach, swutz yi nink naje xe jun chum balaj cal ko ntin na tzan yi xnan tan joylen oyintzi te i.u 25 Yi echk balaj stziblal yi na saj joylaj, nicun na ban chi yi na ben mu a tetz jun yi na quim tan saktzi. 26 Jun balaj yaj yi na potij tan tu yi na xom te cyajtzakl yi e mal nak, nicun i tu jun balaj a yi chin skoj nin wutz, poro yi na tzilin, na potij, nin quict xac tetz kuca. 27 Kol baj winin cabil wunak txuc kan, na ajen tkawi, poro na jal kakej ko ilenin na katxujtij tan telen katxum tetz alchok xtxolbil yi cyal jun na el xtxum tetz. 28 Cyakil yi e yi qui na chixcye tan makon ib te jun ech taklen yi na noj quen chiwutz, nicun quitanen chi jun tnum yi quic tapij soltej tan colchen chikab yi e contr. 1Tul yi tiemp tetz ujul, chin xowbil nin yi kol cu jun chin kab chew, nin chin xowbil nin yi kol saj abal te yi na tzan jesen yi cosech. Nicun tzun tanen yi kol kak chikej yi e yi juntlen cyajtzakl. 2 Ko al scyetz tzoc tan taklen til jun yi quic til, quic ltak tetz, na yi echk lajilatz nicun tu jun tal tzunum, nka jun tal cuchl abal yi tu na xicyin tu, nin quic tpombil tul jun amal. Nicun tzun tanen yi echk lajilatz, na quil tak bis tetz jun yi ko quic til. 3 Na xcon tzum tan cawen jun chej, nin na xcon ocma tan maklen wutz jun mula. Nchatz chin tajwen cunin yil xcon xicyxab tan nuclen cyajtzakl yi e yi chin juntlen nin chitxumun. 4 Ban tcun yi quil katzaw nin chiyol yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, bantz nketz nicun tzel cunt kan scyuch. 5 Alchok scyetz yi na stzaw nin yol junt yi ploj tajtzakl, na elepont yi nicun plojil cyajtzakl tuch. 6 Kol kuke kacul te jun yi ploj tajtzakl tan bnol jun kamantar, nicun chi jajk el kuxij kukan, na ntin sjalok bis kan.

26

t 25:21-22

Ro 12:20.

u 25:24

Pr 21:9, 19.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS26
7 Yi

638

chusun yi na tal jun yi quic tajtzakl quil wutzin. Na nicun tanen chi jun cox tkan yi qui na ben joylaj tan xon. 8 Quic na tak kol kacal cun jun cub tul kaxcoxl, nicun tzun tanen yi nink kak kej jun yi ajnak tzaj yi tajtzakl. 9 Yi e kbarel qui na chinachon te chonal jun txix. Nicun quitanen yi e yi quic cyajtzakl, na qui na el chitxum te echk balaj chusun yi na alchij scyetz. 10 Ploj na ban jun aj txuquinl yi ko na tzan tan chibiylen txuc tan chatz tu. Nicun tzun tanen jun yaj yi na tak takun jun yaj xe cal yi juntlen tajtzakl. 11 Yi e txi na chixapij, nin na chaj junt tir tan bajsen.v Nicun na chiban yi e yi juntlen cyajtzakl, na na chaj junt tir tan banlen chiyapl. 12 Ban tcun jun yi quic tajtzakl, swutz jun yi na tocsaj tib nim tu tajtzakl.w 13 Mbi cun tunin na xtxum cun jun cyaj tan qui benen tan akun. Na at na ban tcun na tal: At jun len na xon tbe, nin kol nel tbe, chinquimok tan.x 14 Yi echk puert chon na tol tib tibaj yi echk visagr, ma yi e cyaj chon na chitol quib wi chisoc. 15 Yi e yi chin cyaj nin e, qui na chixcye tan chicachal quib. Na yi eatz, ntin na cyak cun chikab tul chilak, nin quit na jal chiwalor tan tocsen le chitzi.y 16 Yi e cyaj na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl tanen, na chiwutz cyetz at mas cyajtzakl chiwutz juk yaj yi at balaj cyajtzakl. 17 Kol kapit kib tul jun oyintzi yi quic ketz tuch, skaloonk tan. Na nicun chi yi nink koc tan xuxen jun txi yi winin na chion. 18-19 Yi e yi na choc tan joplen wutz cyamiw, nin yi na quil yi nsken wit chiloon cyan, na cyal Ah xkel tu mmimban yaj. Nicun yi eatz chi jun yab yi na oc tan biylen tuch. 20 Ko qui na oc akij mas si wi kak, na cu num. Nchatz ko quict chaquen yol, na xit alchok oyintzi. 21 Tan jalen xtxakak, tajwen yi at sakchal. Nin tan jalen kak yi na culne, tajwen yi at si. Nchatz tan jalen oyintzi, tajwen yi at jun yi jal cun na je lajp wi. 22 Chin cyajbil nin wunak tbiten chiyol yi e chacl yol, na chin cab nin tanen chiwutz, nin qui na el te chicul.z 23 Or kil yi e yi chin putzpuj nin chijilon, na at e yi ntin na chitzan tan joylen puntil tan kasublen. Yi eatz nicun chiyol chi yi sakal yi na oc soltej jun wok yi txotx tu, na soltej tu atit yi yubel. 24 At e yi na chich chicul, nin na chixcye tan tewen tan tu yi chijilon, poro chicul cuntu na chitzan tan xtxumlen echk taklen yi chin juntlen nin. 25 Quil tzitocsaj chiyol yi eatz yi chin putzpuj nin chijilon, na qui cunin batz ntin na chitzan tan joylen puntil tan ipotzen, na yi cyetz cyajtzakl nojnak tan echk taklen cachi. 26 Mpe nink chixcye yi eatz tan tewen yi chichben chicul, ilenin slajluchaxk chiplojil chiwutz cyakil wunak.
v 26:11

2P 2:22.

w 26:12

Pr 29:20.

x 26:13

Pr 22:13.

y 26:15

Pr 19:24.

z 26:22

Pr 18:8.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

639
27 Alchok

PROVERBIOS26,27

27

scyetz yi na oc tan koplen jun jul tan cwen junt tul, i ten mben tul. Ej nin alchok scyetz yi na oc tan tolen tzaj jun chin cub twi junt, i ten scyajk tzak. 28 Yi e laj, at chich culal tetz cyalma, nin alchok scyetz yi na xcon putzpuj yol tan tan tewen echk taklen cachi yi at tetz talma, ntin jatxon ib na jal tan. 1Quil tzital wok: Je tzimbne ek capej, na qui na kil yi mbi na xon tzaj skawutz.a 2 Mas ban tcun yi e wunak ltzakon kakej, swutz yi o ten lkoc tan talchen yi chin tzaknak cunin o. 3 Chin quixcuj nin teken yi samlicy tu echk lmak cub, na winin talal. Poro mas tcun quixbel kol koc tan xtxumlen yi chichben cul jun yi ploj yi tajtzakl. Chastzun te ban tcun yi quil katxum. 4 Chin xowbil nin yi chich culal. Nin chin xowbil nin yi e yi na je lajp chiwi. Poro yi e yi winin chimaklen, nicun e tu jun com yi tu na chich tu cul tampaj yi ja cambaj junt yi echk taklen yi na el talma tej, yi jun jilwutz wunakatz, quic rmeril tan maklen chiwutz. 5 Ban tcun yil koc tan maklen wutz jun kamiw yi ko na tzan tan banlen jun echk taklen ploj, swutz yi najk kapek tej, nin ntin kawutz tan xmayen. 6 Ban tcun yil kuke kacul te jun kamiw yi na oc tan maklen kawutz tan echk quiw yol, swutz yi nink kuke kacul te jun kacontr yi nter nin na tzan tan kamoxen tan echk putzpuj yol. 7 Alchok scyetz yi nojnak cul, mpe nink tzaklij cabil wunak txuc tetz, quil pek tej. Poro alchok scyetz yi na quim tan wej, sbajk alchok echk taklen tan, mpe chin ca nink. 8 Jun yaj yi na col cyen yi tetz najal tan benen joylaj, nicun i tu jun chul yi tu na ojkel tu joylaj len yi tetz najbil. 9 Yi balaj perfum na tak tzatzin tetz kalma. Nchatz yi balaj ajtzakl yi na cyak kamiw, na xcye tan taklen tzatzin sketz. 10 Quil che itil cyen yi e itamiw, mpe ik yi cyamiw yi ataj. Ban tcun quil cxben xe cal jun itzicy te yi atix wok tul jun il. Na mas ban tcun yil cxben tu jun iwisin, yi itz itamiw, swutz yi nink cben joylaj tan joylen jun itajwutz. 11 Ax wok jun coloj witzun, tajwen ljal balaj itajtzakl, na ko yatz tziban, chintzatzink tzun tzitej. Na kol jal yi balaj ajtzaklatz itan, xcyek yi jun xtxolbilatz tan joplen chitzi yi e yi na chitzan tan joylen puntil tan telsen inkej. 12 Ko na kil yi at jun il yi at skawutz ban tcun lkajoy junt kabe tan qui koquen tul yi jun ilatz. Poro yi e yi quic cyajtzakl, sbej nin na chiben tul yi il.b 13 Alchok scyetz yi na taj ltak tib tetz pyador junt yi qui tajsken wutz, chin tajwen cunin yil cyaj cyen yi bech tetz yi at tej, tetz prent.c 14 Ko chin jalchan cunin, nin tan chatz tu lkoc tan casen jun kamiw, nin ko chin sich nin lkaban tan casen, chichok cul yi jun kamiwatz skej.
Stg 4:13-16.
b 27:12

a 27:1

Pr 22:3.

c 27:13

Pr 6:1-5; 20:16.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS27,28
15

640

Nchatz jun xnan yi chatz cuntu i tan yajlen yi chmil, nicun i tu jun tzuj yi tu nin na tzujne tu, nin chin icysbil paj nin.d 16 Ej nin kol kajoy puntil tan maklen wutz, quic rmeril, na nicun tu yi nink koc tan maklen yi cyekek, nka tan stzamlen aceit tan kakab. 17 Na jal wi jun chich tan junt chich, nin na jal tajtzakl jun yaj tan junt yaj kol choc tan xtxajlen tej yi xtxolbil yi na cyaj tzel chitxum tetz. 18 Alchok scyetz yi na oc il tan quicylen jun wi lobaj, stije yi wutz. Nchatz alchok mos yi na oc il tan quicylen yi mebil yi patrn, sjalok kej swutz i. 19 Yi a yi pilij na xcye tan chajlen yi en tanen yi kawutz, nchatz quitanen cob wunak yi nternin na chel na choc, na lajluchax chiwutz yi nicun cyajtzakl. 20 Yi quimichil tu echk julil alma, tu yi e yi kant tzaj nin na cyaj, quic nin nojsben tetz chicul. 21 Tan yi kak na lajluchaxet yi ko at tzil te yi oro nka yi sakal. Poro na lajluchax yi en tanen tajtzakl jun yaj, kol tocsaj tib nim nka juy, yi na alchij tetz yi chum balaj nin i.e 22 Yi e yi chin tzetzuj nin chitxumun, quic rmeril tan cyajen cyen yi chiyapl cyan. Mpe nink chicawsij ala tir, ilenin chibne yi cyetz cyajbil. 23 Quicylwok yi e icner, nin nquen il tan chiquicylen yi e itawun, 24 na yi pwok yi at tkakab sotzok teratz, nketz tetz ben kej ben sak. Nchatz tanen yi kakej tzonej wuxtxotx, nketz tetz cyakil tiemp. 25 Chastzun te nquen il tan chiquicylen yi na ul yi tiemp yi na jal chim, nin yi na txaxax cyakil yi amal, nin yi na jal chiwa wiak echk juwtz. 26 Nquen wok il scyej yi e icneratz, na tan chixiil na jalet bech itetz. Nin nquen wok il scyej yi e ichiw, na na jal ipuk scyej tan lokchen itxotx. 27 Nchatz yi e chiw yi tij, na cyak winin balaj lech tan icachen scyuch inajal, tu yi e yi na chakuj tzituch. Chastzun te chin tajwen cunin yil cxoc wok il scyej yi e itawunatz. 1Ilenin na cyew quib yi e mal nak, mpe cyalk xomij tan chitzamlen.f Poro yi e yi jicyuch tej cyajtzakl quic na chibislej. Nicun e tu jun len yi qui na xob tetz jun. 2 Ko at jun tnum yi at oyintzi chixol wunak, na chijal winin bajxom. Poro kol jal jun bajxom yi at tajtzakl, xcyek tzun i tan chicawen, nin sjalok tzatzin paz chixol yi e wunakatz. 3 Yi e ajcaw yi na choc tan chibuchlen yi e prow meba, nicun e tu jun chin cub abal yi na xcye tan potzen cyakil ujul. 4 Yi e yi qui na chixom te yi ley Ryos, yastzun yi e yi na cyak chikej yi e mal nak, ma yi e yi na chiban tanen yi ley Ryos, e contr scyej yi e mal nakatz. 5 Yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl qui na el chitxum te yi balaj xtisya. Poro yi e yi na chixom te yi tajbil Kajcaw, na el chitxum tetz. 6 Mas ban tcun yi e meba yi jicyuch tej cyajtzakl, swutz jun ric yi chin juntlen nin tajtzakl.g

28

d 27:15

Pr 19:13.

e 27:21

Pr 17:3.

f 28:1

Lv 26:17.

g 28:6

Pr 19:1.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

641
7 Alchok

PROVERBIOS28

scyetz yi na ban tanen yi cawl Ryos, itz jun balaj cyajol. Poro alchok scyetz yi na xom scyej yi e yi kant tzaj nin na cyaj na el chitxix yi tajcawil tan. 8 Yi e yi na chiriquin tan tu yi na chijak winin taal chipuk,h quic ltak scyetz, poro yi e yi na el chikajab scyej yi e meba, Ryos tzocpon tan quicheyen. 9 Quil stzawej Ryos chioracin yi e yi qui na choc culutxum jak cawl i. 10 Alchok scyetz yil tzoc tan joylen puntil tan pitlen nin jun balaj wunak tul il, i ten copon tul yi echk ilatz. Poro yi e yi jicyuch tej cyajtzakl, ilenin chicambok te yi echk taklen balaj. 11 At ric yi na cyocsaj quib chi yi atk winin cyajtzakl, poro yi e meba yi at cyajtzakl, chixcyek tan chajlen yi at chipaltil yi e ricatz. 12 Yi na txacon jun yi jicyuch tej tajtzakl, na chitzatzin yi e wunak tej. Poro ko na txacon jun, yi chin juntlen nin tajtzakl, winin na chixob yi e wunak tetz, nin na cyew quib swutz.i 13 Alchok scyetz yi na joy puntil tan tewen yi echk il yi na ban, quic rmeril tan stzatzinen. Poro cyakil yi e yi na chitxol yi quil, nin yi na cyaj cyen yi juchlen il cyan, na cuylij cyetz chipajatz. 14 Ban cyeri e yi ilenin na cyek chi Ryos. Poro yi e yi na chiji quib swutz quil, chiloonk cyeratz. 15 Jun witz ajcaw, yi juntlen tajtzakl, yi winin na cawun squibaj yi e meba, chin xowbil nin i, na nicun i tu jun len yi na chin tan wej, nka chi jun oso yi na saj wokpuj skibaj tan kabajsen. 16 Jun ajcaw yi quic tajtzakl, winin na oc tan xilen cyej, nin tan chibuchlen yi prow wunak. Poro kol tzoc jun ajcaw tan cawun yi qui na el talma te echk taklen, mben kon mas tetz tiempatz. 17 Alchok scyetz yil sbiy cun junt wunak, tunin lxob tunintz, na ko tzun ltxamxij, nin yi jun xowatz, scyajk cyen jalen yil quim. Nin quic rmeril tan xcyewen jun tan maysen. 18 Yi e culutxum, chiclaxok cyeratz, poro yi e yi chin tzetzuj nin chitxumun, tzul winin echk sotzaj culal chiwutz cyeratz. 19 Alchok scyetz yi na oc il tan takunsen yi xtxotx, na jal winin tetz wa-atz, poro yi e yi ntin ujlen na chiban, na choc cyeratz tetz meba. 20 Yi e yi ban lkuke kacul scyej chum balaj nin e chiwutz wunak. Poro yi e yi nter nin na el cyalma te yi riquil, quic rmeril yi quik tzul cyetz chicawsatz. 21 Qui na yub yi kol je kab jun juez twi jun wunak. Poro at e yi yatz na chiban, nin na chijuch quil tan tu yi na chitzam jun tal pi pam. 22 Yi e yi kant tzaj nin na cyaj, nter nin na el cyalma tan cyoquen chan tetz ric, poro qui na choc tan xtxumlen yi tzul chan yi mebail chiwutz. 23 Yi na xon tiemp, na lajluchax skawutz yi mas balaj yi jun yi na oc tan talchen sketz yi at kapaltil, swutz jun yi na tal yi chum balaj nin yi echk taklen yi na kaban. 24 Yi e yi na chimaj len echk taklen tetz chitaj chitxu, quic na ban mpe najk cyal yi quic quil tej, na yi eatz, jun cun yol e alkom.
h 28:8

Ex 22:25; Lv 25:35-38; Dt 15:7-8; 23:19-20.

i 28:12

Pr 28:28.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS28,29
25

642

Alchok scyetz yi winin na el talma tan cambal echk taklen, ntin oyintzi sjalok tan. Poro yi e yi chon kuklij chicul te Kajcaw, sjalok cyetz chibanlatz. 26 Ntin jun yi chin ploj nin tajtzakl na kuke cul stibil tib. Poro yi e yi na xcon balaj ajtzakl cyan, chicolpok cyeratz. 27 Yi e yi na el tokl chicul tan cheyen jun meba, sjalok yi tajwen scyetz. Poro yi e yi qui na choc il tan quicheyen yi e mebaatz, cyakil yi e wunak scyale yi quic chixac. 28 Yi na chicawun yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, yi e mas wunak na chixob scyetz, nin na cyew quib chiwutz. Poro yi na chisotz yi e mal nakatz, na wutzin chimebil yi e yi jicyuch tej cyajtzakl.j 1Alchok scyetz yi chin chinchuj nin tunin i tan juchlen til, nin qui na tocsaj yi na oc maklen wutz, jun cun, tzul chan sotzen swutz. Quic rmeril yi nink tzel liwr. 2 Yi na chicawun yi e yi jicyuch tej cyajtzakl, na tak tzatzin scyetz yi e mas wunak. Poro yi na chicawun yi e mal nak, cyakil yi e mas na chitij winin quixcuj. 3 Jun cyajol yi at balaj tajtzakl, na tak tzatzin scyetz yi e taj xtxu. Poro yi e yi ntin na chitzan tan chijoylen yi e xnan, yi e witz bnol tetz, chitzake cyakil yi chimebil. 4 Jun witz ajcaw yi puntil cun na cawun, na quiwix yi tnum tan. Poro jun ajcaw yi ntin na tzan tan jesen mas alcawal, ntin na tzan tan potzen yi tnum. 5 Alchok scyetz yi ntin na tzan tan talchen tetz yi tamiw yi chum balaj nin i, ntin na tzan tan pitlen nin tul il. 6 Iten nin yi echk il yi na ban jun yi chin juntlen nin tajtzakl, xcyek tan bensen i tul il. Poro yi e yi jicyuch tej cyajtzakl chitzatzink cyeratz. 7 Na el chitxum yi e balaj wunak tetz yi echk taklen yi na sotz chicul yi e meba tej. Poro yi e yi chin juntlen nin cyajtzakl, na cyal yi quic cyetz tuch. 8 Yi e yi ntin na chitzan tan pitlen quen echk ajtzakl cachi le chiwi wunak, na chitzan tan tocsen kakl echk oyintzi. Ma yi e yi tzaknak cun cyajtzakl, na chixcye tan chimaysen yi e wunak. 9 Yi kol tzoc jun yi tzaknak cun tajtzakl tan wak ib tu jun yi chin tzetzuj nin te xtxumun, ntin stke chich culal tetz. Ej nin chocpon wunak tan xcyaklin tej, nin quil bnix jun echk taklen balaj tan yi jun wak ibatz. 10 Jun biyol nak tu jun yi chin txuc nin, winin na chich chicul te jun yi jicyuch tej tajtzakl, nin yi cyajbil itz yi quimsan cunk chiwutz. 11 Yi e yi juntlen cyajtzakl, qui na chimak quib tan banlen yi echk taklen cachi, ma yi e yi at balaj cyajtzakl, na chimak quib tej. 12 Jun ajcaw yi na tocsaj yi echk lajil yi na alchij tetz, ntin na tzan tan chipotzen yi e akol tajtzakl i.

29

j 28:28

Pr 28:12.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

643
13

PROVERBIOS29,30

Yi e yi buchij che scyuch yi e yi na choc tan chi buchlen, at jun taklen yi na chaj yi nicun e, itz yi Ryos bnol cyetz, nin tan i na chixmayinet chicabil.k 14 Jun ajcaw yi na cawun penin skil scyej yi e meba, scawunk teratz tetz ben kej ben sak. 15 Tan maklen wutz jun nitxa, tajwen xcon xicyxab. Ej nin tajwen yil kal echk balaj ajtzakl tetz. Poro kol kak amal tetz tan banlen yi tetz tajbil, tzantzaj tlen tzelpon chitxixl yi taj xtxu tan. 16 Ko at winin e yi chin juntlen nin cyajtzakl, na jal winin il col. Poro yi e yi jicyuch tej cyajtzakl, squile yil chiben yi eatz tul il. 17 Nquen wok il tan maklen chiwutz yi e initxa, qui tzun sotz icultz scyej, nin yil xon tiemp, scyake tzatzin paz tzitetz. 18 Ko qui na xom jun tnum te tajbil Ryos, quic balajil yi jun tnumatz sbne. Ma yi tnum yi na ban tanen yi tajbil Ryos, na jal tzatzin paz chixol. 19 Jun esclaw yi qui na ban tanen yi cawl yi tajcawil, quil tocsaj ko yol tu bajij tetz. Na tbit, poro qui na ban tanen. 20 At rmeril tan kaxcyewen tan xtxixpen tajtzakl jun yi chin tzetzuj nin te xtxumun, swutz jun yi qui na xtxum bajx yi mbi na tzan tan yolchen.l 21 Alchok scyetz yi chin oklen nin wutz yi esclaw i tan, te yi juyil tzaj, tzantzaj tlen tzelpon xtxum tetz yi ploj mban. 22 Yi e yi jalcunin na chicyakax, nin yi tu na chipit tu quib tulak echk oyintzi, na jal mas oyintzi cyan, nin winin chipaltil at. 23 Na el chikej yi e yi na cyocsaj quib nim, poro yi e yi na cyocsaj quib juy, na jal cyetz chikejatz.m 24 Alchok scyetz yi na oc tan cheyen jun alkom, chuc ten na potzaj tib, na quil tak tib tan talchen yi mero xtxolbil yi mbajij, mpe nink choc tan xowsen. 25 Yi ko na kaxob scyetz wunak, itz jun tramp tetz ketz. Poro ko nter nin kuklij kacul te Kajcaw, tzocpon tzun i-tz tan kacolchen. 26 Winin wunak na choc il tan joylen puntil tan jalen chibalajil swutz yi bajxom tetz yi tnum, poro yi mero bintzi itz, ntin Kajcaw na akon kabanl. 27 Yi e balaj wunak, qui na chitxaj yi echk taklen yi na chiban yi e mal nak. Nchatz yi e mal nakatz qui na chitxaj yi cyajtzakl yi e balaj. Na yi cob jilwutz wunakatz qui na chicyaj quib squibil quib. echk yolej, itz balaj ajtzakl yi talnak Agur yi cyajl Jaqu yi aj Masa. Itz cobox xtxolbil yi alijt cyen tan tetz Itiel nin tetz Ucal tan telen chitxum tetz yi quic balajil yi cyetz cyajtzakl.n Je yol iej: 2 Yi in wetz, chin ploj nin wajtzakl chiwutz cyakil yi e mas yaj, na quic balaj wajtzakl, chi yi tajtzakl jun yi chin tzaknak cunin. 3 Txen jal wajtzakl, nin qui na el intxum tetz yi jun yi Chin Xan Nin. 4 At ptzun jun wunak yi ja xak tzaj tcyaj, nin yi ja cuult wuxtxotx? At ptzun jun yi na xcye tan xtxoblen cun yi cyekek le kab? At ptzun jun
k 29:13 Pr 22:2; Mt 5:45. l 29:20 Pr 26:12. m 29:23 Mt 23:12; Lc 14:11; 18:14. n 31:1 Yi yol Itiel tu Ucal itz cobox yol yi at quixbel tan xtxumlen yi mbi na elepont. At e na cyal yi itz cob biaj.

30

1Yi

Yi echk balaj ajtzakl yi talnak Agur

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

PROVERBIOS30

644

yi na xcye tan cusen yi mar tul jun xbuk? At ptzun jun yi mbixban yi munt? Quic rmeril yi nink tzawal yi na el atxum tetz yi bi yi junatz, mpe ik yi bi yi tetz cyajl, stzun Agur bantz. 5 Yi puntil itz yi Kajcaw na oc tan chicolchen yi e yi chon kuklij chicul tej.o Ban tzun kuke kacul te cyakil yi echk taklen yi sukint tan. 6 Or tzitil quil tzoc stzapl yi echk taklen yi na tal i, na qui cunin batz stzaklok icaws tan maklen iwutz. Na ko yatz tziban, a wok tzun laj sbne swutz i. 7 Ilu inRyosil cob ntzi taklen na chintzan tan jaklen teru, je yi cob xtxolbilej yi na waj yil taku swetz te yi ntaxk chinquim: 8 Na waj yil tcyaj lenu yi echk lajil tu yi subul nakin swej. Qui na waj yil noc tetz ric, nin qui na waj yil noc tetz meba, ntin na waj yil taku yi tajwen swetz.p 9 Na yi kol taku winin inriquil, qui cunin batz tzelponu te incul, nin swale yi quic jun Ryos at. Ej nin yi kol taku mebail swetz, qui cunin batz nchimben tan alak, nin tan yi jun xtxolbilatz tzelpon keju wan. 10 Quil cxoc wok tan xochlen quen jun mos swutz yi patrn, na qui cunin batz chichok cul yi ajcaw tzitej, nin stke icaws. 11 At e yi na choc tan jislen chitaj, nin at e yi qui na cyak kej chitxu. 12 At e yi na cyocsaj quib yi quic mu chipaltil tanen, poro qui na cyaj cyen banlen echk taklen cachi cyan. 13 At e yi le wutz cyetz cyajtzakl at winin chikej, nin ilenin na chitzan tan telsen chikej yi e mas. 14 At e yi chin txuc nin e tan chibuchlen yi e meba. Yi eatz, nicun yi cye chi spar, nin yi chica, nicunk chi cchilu tanen, tan chipotzen cun yi e meba. 15 Ok tutz kan yi at cob tal jun sip yi ntin jaklen echk taklen cyan: Na waj mas, na waj mas, chech na ban, poro quinin nojsben tetz chicul. At ox, nka cyaj taklen yi qui nin nojsben tetz chicul, itz: 16 yi amal kale na choponet yi e alma, yi xnan yi qui na jal tal, yi jalaj txotx yi qui na opon a tej, tu yi kak yi qui na icy paj tan stzesen alchok echk taklen. 17 Alchok scyetz yi na el kej yi taj tan, nin yi na xbajtziin te xtxu yi ja biin, ban tcun yi nink tzel wutz yi junatz cyakun joj, nin yil baj yi wankil cyan kus. 18 At ox nka cyaj taklen yi na nel yab tej, nin qui na pujx wan yi en na chiban: 19 yi en na xon jun quilquitx tcyaj, yi en na icy jun lubaj wi jun cub, yi en na icy jun barc wi mar, nin yi en na xcye jun xicy tan moxen jun xun. 20 Yi tajtzakl jun xnan yi witz bnol tetz, itz: yi na witbej tib tu jun yaj, nicun swutz i chi yi waan tuk na ban tanen, na tu na mas tu stzi, nin na tal: Quic na imban, quic wil tej. 21 At ox taklen yi chin xowbil nin, yi na xcye tan yuquen yi txotx tanen, poro yi cyajin xtxolbil junawes na xit yi txotx tan, nin itz:
o 30:5

2S 22:31; Sal 18:30.

p 30:8

Mt 6:11.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

645
22

PROVERBIOS30,31

yi mos yi na oc tetz rey, nin jun yaj yi quic tajtzakl yi at winin mebil, poro qui na oc il tej. 23 Nchatz yi xnan yi cyal jun na pek tej, chin xowbil nin i yi na oc chmil, na na tocsaj tib nim. Ej nin jun mos yi na ume tu yi patrn yi na quim yi txkel, chin xowbil nin sbne tan chicawen yi e mas mos. 24 At cyaj jilwutz tal ne txuc yi mas list e chiwutz yi e yaj yi chin tzaknak cun cyajtzakl, itz: 25 yi e tal snicy, winin chixonen chi jun coloj sanlar tanen. Quic chiwalor, poro at cyajtzakl tan molchen chiwa tetz yi tiemp yi quit jal. 26 Yi e tal sakaben, yi quic mas chixonen tan chicolol quib, poro at cyajtzakl, na na bnix chisoc xolak cub, nka xol txix, bantz cyal jun tzopon scyej tan chibiylen. 27 Yi e tal sac, quic cyetz cyajcawil, poro at cyajtzakl yi na chel tan xon, na nicy nin tu na chixon, chi ik jun coloj sanlar tanen. 28 Yi e xim at winin cyajtzakl, na na chixcye tan banlen jun patx tan jalen chiwa, nin at chikej tanen, na at e yi chon najlche xe cal jun rey. 29 At ox nka cyaj jilwutz txuc yi qui na chixob, nin tech cun tib na chinachon tej yi at chikej, nin itz: 30 yi e len, yi chin xowbil nin e, qui na chel ojk swutz jun echk taklen, nka swutz jun wunak; 31 yi e mam tzo yi na cyocsaj quib nim, scyuch yi e mam chiw yi qui na cyek chi alchok, scyuch yi e rey yi bajxche chiwutz yi cyetz chisanlar. 32 Ma jalu, ko na itocsaj itib nim tu itajtzakl, nin ko na cxoc wok tan xtxumlen tan banlen jun echk taklen cachi, txum wok yi xtxolbilej: 33 kol koc tan cheken yi lech, tzocpon tetz mantequiy. Nchatz kol kocsaj kib cham, nin lkoc tan xuxen junt, tzelpon chich tkaju. Na kol koc tan chixuxen wunak, skaloonk cyan. echk balaj ajtzakl yi talnak Lemuel yi rey tetz Masa. Itz cobox xtxolbil yi alijt cyen tan yi xtxu tetz. 2 A jun coloj wal, yi chon ncitzij swej. Ja tbit Ryos yi intzi inkul, chastzun te ja ctak i swetz. Quic junt ajtzakl yi mas balaj swutz yi echk xtxolbilej yi swale tzatz. 3 Or tzawil, qui tzapotzaj walor awankil scyejak xnan, na nicyt nin yi e rey na chipotij tan yi jun ajtzaklatz. 4 Lemuel, bit tzaj yi xtxolbilej: Qui na yub kol tzoc jun rey, nka jun ajcaw tan bajsen win, nka tan xcalain. 5 Na kol tzoc a twi jun rey, qui cunin batz tzelpon yi ley te cul, nin tzocpon tan chibuchlen yi e tal prow meba. 6 Na yi xcala, na baj cyakun yi e yi tu na sotz tu chicul tan bis. 7 Na yi na baj cyan, cyakil yi bis yi at tetz cyalma, na el te chicul. Chastzun te qui na yub kol baj xcala tan jun bajxom. 8 Nquen il tan axconen tetz chiyolol yi e tal prow wunak yi cyal jun na bitan chiyol, nin colwe yi e tal prow yi cyal jun na oc il tan chicolchen. 9 Nquen bin il tan axconen tetz chiyolol yi e meba. Cawswe yi e yi na chitzan tan chixilen yi e tal prowatz, stzun intxu banak cyen swetz.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 1Yi

31

Yi echk balaj ajtzakl yi talnak yi rey Lemuel

PROVERBIOS31

646

At quixbel tan jalen jun xnan kan yi jicyuch tej tajtzakl. Na mas tcun balaj i swutz yi echk balaj uwaj yi winin jamel. 11 Yi chmil, nter nin kuklij cul tej, nin ilenin na jal chimebil. 12 Na tan yi jun xnanatz, ilenin na jal echk taklen balaj xe chinajbil. 13 Na jal balaj xiil cner tu balaj lino tan, nin tzatzin cun na oc tan banlen bech cyetz. 14 Nicun i tu jun aj lijens yi na ben joylaj tan joylen echk balaj taklen, nin na ul tan. 15 Jalchan cunin na cas tan chicachen yi e tal, tu cyakil najal. 16 Yi na til jun balaj amal tetz ujul, na lok, nin yi na jal mu ganans tan, na tawaj mas uva. 17 Chin cascuj nin i, nin tetz cun talma na oc tan akun. 18 Na oc il i te yi tetz lijens, nin chin akbalt nin na uje tan akun. 19 I ten na oc tan banlen yi nok, yi na xcon tan tan chem. 20 Ilenin na tzan tan quicheyen yi e meba, scyuch yi e yi at tajwen scyetz. 21 Te yi tiemp tetz chew, qui na bisun i te yi najal, na cyakil e at len bech cyetz yi chin pim nin. 22 I ten na bnon echk balaj chitxo, nin chin wekon nin tib tan echk balaj xbuk yi lino cun. 23 Yi chmil yi jun xnanatz at kej, nin i jun scyeri yi e bajxom tetz tnum. 24 Ej nin yi txkel yi jun yajatz, na bnix echk balaj xbuk tan tan cayen. Nin na bnix calbil tan, tu lana, tan benen cay scyetz yi e aj lijens. 25 Chin cham nin i, nin tech cun tib yi at kej. Nin qui na bisun te yi mbi sbajok ek cap. 26 Puntil cun na jilon, nin chin putzpuj nin i tan taklen jun ajtzakl. 27 Chin list nin i, na at swutz yi mbi na chiban cyakil yi e mos yi ate tuch. Nin qui na oc tan joplen wutz junt tan cambal wa. 28 Yi chmil, scyuch yi e nitxajil, na cyal yi chum balaj nin i. Nin je na cyalej: 29 At winin balaj xnan, poro ntin cun a yi mas balaj chixol cyakil yi e mas, chech tetz. 30 Yi echk taklen chi tanen uwaj, nin chi tanen tul chimbaj, qui na xcye tan lajluchaxen yi ko ban tajtzakl jun xun, nka jun xnan. Nin ko chin yuben nin wutz jun xun, nka jun xnan, qui na chaj yi mero tajtzakl yi ko ban, nka qui. Poro yi e xnan yi ban kak chikej, itz yi e yi na cyek chi Ryos. 31 Ak wok bin chikej yi e balaj xnanatz chiwutz cyakil yi e nim juy. Nin ban lkak chikej te cyakil yi echk taklen balaj yi na bnix cyan.
10

Cobox yol yi na tak chikej yi e xnan yi chum balaj nin cyajtzakl

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

DANIEL
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi liwr Daniel na jilon mas tibaj yi mbi sbajok sbne opon tunintz. Tul yi bajx captulo jalen yi kaken na jilon te yi mbi cun mbajij te Daniel tu yi ox tamiw yi chibenen pres jalen Babilonia. Nchatz na chaj yi en cun tkol Ryos amal tetz Daniel tan telen xtxum tetz yi wutzicy yi rey Nabucodonosor, nin yi mbi na elepont. Ma yi captulo juk jalen te yi coblajen na jilon te cobox visin, yi nchaj tib swutz Daniel. Ej nin yi cyaj wutzicyatz, na jop yi mbi sbajok te echk nacinatz yi na chibuch quib tan benen loon chicawl benen tzin wi munt. Nchatz na chaj yi en cun sbne Ryos tan xiten cun yi cawl chikab e nacinatz bantz toquen cyen i tan cawun.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 16) na jilon te Daniel tu yi ox tamiw. Yi wutzicy yi rey Nabucodonosor (Cap. 2). Yi chiclaxen yi ox tamiw Daniel tan Ryos (Cap. 3). Yi telen ticylen yi cawl tkab Nabucodonosor tetz juk yob (Cap. 4). Yi tzibxen cobox yol wutz tapij te yi na cawun tzaj Belsasar (Cap. 5). Yi claxen Daniel chikab len tan Ryos (Cap. 6). Yi cap wekl (Cap. 712) na jilon te yi echk taklen yi tilol Daniel tul wutzicy tanen. Yi cyaj txuc yi til Daniel tul wutzicy tanen (Cap. 7). Yi cner bak wi tu yi chin chiw yi til Daniel tul wutzicy tanen (Cap. 8). Yi jakol Daniel cuybil chipaj yi e tetz tanum (Cap. 9:1-19). Yi mbi cun sbajok yil jepon tamp yi ox cal tu lajuj seman (Cap. 9:19-27). Yi echk visin yi til Daniel stzi yi a Tigris (Cap. 1012).

bantz tul yi toxin yob yi na cawun tzaj yi rey Joacim le amal Jud,a nintzun opon Nabucodonosor, yi rey tetz Babiloniab tan oyintzi tej. Ma yi tponen i scyuch yi e tetz sanlar, nintzun e baj chitxolil quib soltej yi tnum Jerusaln. 2Tkol tzun Kajcaw amal tetz Nabucodonosor tan chixcyewen scyej yi e aj Jerusalnatz, nin tan stzamlen yi rey Joacim. Ej nin nchatz e ben quicyal cobox pres jalen yi cyetz chitanum. Nchatz ben quicyal winin lak tu yi echk macl yi nxcon le cal Kataj Ryos. Chon tzun toponen yi echk lakatz cyan le cyetz chiluwar yi na biaj Babilonia.c
a 1:1 Itz 606 yob yi ntaxk itzij Kajcaw Jesucristo. Na ja xetij Joacim tan cawun tul yi yob 609. 2R 23:3624:6. b 1:1 Yi amal Babilonia, nchatz na biaj Sinar. Gn 10:10; 11:2; 2R 24:1; 2Cr 36:5-7. c 1:2 Dn 5:1-3; 2R 20:17; 2Cr 36:10.

1Itzun

Daniel tu yi e tetz tamiw

647
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

DANIEL1

648

Yi cyoponen Babilonia, nintzun cawunin Nabucodonosor tan tocsen yi echk lakatz le cal kale atit yi mebil yi tetz ryosil. 3 Nchatz cawunin i tetz Aspenaz, yi chibajxom yi e eunucod tan jen xtxaol cobox balaj xicy chixol yi e presatz yi e opon cyan. Ej nin taltz, yi tajwen tan chijen xtxaol chixol yi e xicy yi at chikej nka ajcawben chitaj. 4Nchatz tajwen tan chitxalen yi e balaj xicy yi na chiyub, nin yi quic chiyanasil. Tajwen tan chijen xtxaol yi e xicyatz chixol yi e yi at chichusun, nin yi tzaknak cun cyajtzakl. Ej nin yi chixac yi e xicyatz itz tan chixconen tetz chakum rey. Nchatz cawunin yi rey tetz Aspenaz tan toquen tan chichuslen yi e xicyatz tan tawen chiyol tu chicstumbr yi e aj Babiloniajatz. 5Nchatz cawunin yi rey Nabucodonosor tan chicachen te yi balaj cumir tu yi balaj win chi na baj tan i tetz. Nchatz tal i yi tajwen tan chichuslen tetz ox yob bantz cyoquen tetz balaj chakum i. yi e xicyatz yi e je txaij tan toquen chichuslen, ate cobox aj Jud yi na chibiaj Daniel, Ananas, Misael tu Azaras. 7Ma yi chibajxom yi e eunuco nintzun xtxixpuj yi chibi. Nin oc tkol yi bi Daniel tetz Beltsasar. Ma Ananas nin octz tetz Sadrac. Nin yi Misael, Mesac bantz. Ma tetz Azaras, Abed-nego tulejtz. 8Inti Daniel nin bixe xtxumun tan qui potzal tib tan yi cumir tu win yi na baj xe cal rey. Chastzun te cu wutz tetz chibajxom yi e eunucatz. Nin jak i amal tetz tan qui bajen yi jun jilwutz cumiratz tan, na xan chiwutz yi e judiy. 9Nsken jal balajil Daniel swutz yi jun ajcawatz tan tu porer Ryos.e 10Poro cabej mu cul yi jun ajcawatz tan banlen yi tajbil Daniel. Benen tzun tlol tetz: Ban klo yaj, poro na chinxob tetz yi wajcaw, yi kareyil, na ja cawun i te yi mbi tajwen tan bajen itan. Na ko quil baj yi balaj cumir itan tzocopon iyab chiwutz yi e mas xicy. Ej nin kol til yi kareyil yi quict nin axwok chiwutz yi e mas xicy, chinquimok tan, tan ipaj, stzun yi ajcaw bantz. 11Benen tzun Daniel tan yol tetz junt ajcaw, yi jun yi cyajquen takun yi bajxom tan chiquicylen Daniel, Ananas, Misael tu Azaras. Itzun taltz: 12 Ta, na klo waj yil sbanu jun pawor sketz. Nink spilu xtxixpen kawa tetz lajuj kej. Cawunku tan bajen ntin itzaj tu a tu ech timbil yi ajnaktzaj kan. 13 Nin yil tzicy yi lajuj kejatz, ban tzocu tan kilwen nin tan kamalen ko ja oc kayab chiwutz yi e mas xicy yi na baj yi balaj cumir cyan chi tuch tetz rey. Nin yil tilu yi en kutanen ban tzun sbixbaju skej ko ban kaban tanen tan bajsen yi cumir yi ajnak tzaj nka qui, stzun Daniel bantz tetz yi ajcawatz yi na tzan tan chiquicylen. 14Nintzun cujij yi martoma quib yi tal Daniel tetz. Nin pil i yi jun xtxolbilatz tetz lajuj kej. 15 Itzun yi ticyen yi lajuj kejatz, mas tcun tzun balaj chiyubil yi e xicyatz ban chiwutz yi e mas. Nin chin tzantzuj nin e bantz. At cun mas cyetz chiwalor chiwutz yi e mas xicy yi ja baj yi balaj cumir cyan. 16 Quit tzun tak martoma win tu yi balaj cumir scyetz. Ma na itzaj tuf tak scyetz.
d 1:3 Yi e eunuco e chakum xe cal jun rey. Ja chibajij capar bantz qui cyoquen tan chipotzen yi e xnan yi ate. e 1:9 Gn 39:21; Hch 7:10. f 1:16 Yi hebrey na jop: itzaj, txicun tu echk jilwutz ujul yi na tak jun cojbil.

6 chixol

Daniel scyuch yi ox tuch

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

649

DANIEL1,2

17Ma yi cyaj xicyatz, Ryos tzun akon cyajtzakl tu chitxumun,g na nin el chitxum tetz echk xtxolbil yi at tul cyakil jilwutz liwr tu alchok jilwutz chusun yi nmoc chichuslen tej. Nchatz el xtxum Daniel tetz yi echk wutzicy nin nchatz xcye i tan xtxolchen xol, na Ryos makon tajtzakl. 18 Itzun yi jen ponen yi tiemp yi tal yi rey tan chichajol quib cyakil yi e xicy swutz i, nintzun e ben ticylentz takun yi martoma tan chichajlen tetz i. 19Yi cyoponen, nintzun oc yi rey tan malen cyajtzakl chicyakil yi e xicyatz. Poro cyal nin jalet jun yi nicunk tajtzakl tu Daniel, Ananas, Misael tu Azaras. Chastzun te e cyajen cyen tetz xconsbetz yi rey. 20E cyaj cyen tzun tan akun tu yi rey na yi toquen yi rey tan malen cyajtzakl ja lajluchax yi lajuj tir mas list e, nin lajuj tir mas tzaknak cun e chiwutz cyakil yi e nachol scyuch yi e aj wutz mes yi ate Babilonia. 21Cyajen cyen tzun tetz Daniel tetz jun akol cyajtzakl cyakil yi e rey tetz Babilonia yi e oc tan cawun jalen te yi bajx yob yi toquen cyen yi rey Ciro.h

bantz tul yi cap yob yi na cawun tzaj Nabucodonosor, nintzun chaj tib jun wutzicy ala tir swutz i. Ej nin tan paj xtxumlen yi jun wutzicyatz winin bisunentz. Quit tzun na oc watltz tan bis. 2 Toquen tzun i tan chichaklen yi e nachol scyuch yi e aj wutz mes scyuch yi e aj cun, tuml yi e aj txuml,i tan cyalol tetz yi mbi na elepont yi jun wutzicyatz. 3 Yi cyoponen swutz yi rey, nintzun tal i scyetz: Ja inwutzcyaj jun inwutzicy, nin qui na el intxum tetz yi mbi na elepont. Chastzun te winin na chin bisun tan. 4 Benen tzun cyalol yi e aj txuml tetz yi rey: I bin jalu Ta,j max culu skibaj. Ej nink ben kon yi tiempu tetz ben kej ben sak. Ntinatz nink taltzaju sketz yi mbi i ilatz yi wutzicyu, skale tzuntz teru yi mbi na elepont, chech tzun e witz aj txumlatz bantz tetz yi rey. 5 Bitwok tzaj, je yi mbixe wanej. Ko quil tzitalwok yi mbi nwil tul inwutzicy, nin yi mbi na elepont, chin puchij cunin cxwulejwok. Nin copon inwoquil ical. 6 Poro kol tzitalwok swetz yi mbitz nwil, nin mbi na elepont, swake jun coloj oy tzitetz. Ej nin swake winin ikej. Chastzun te alwok tzaj yi mbitz nwil le inwutzicy nin yi mbi na elepont, stzun yi rey ban scyetz. 7Poro ta, max culu skibaj. Taltzaju yi mbi i ilatz yi ntilu, skale tzuntz yi mbi na elepont, chech tzun yi e witz aj txumlatz. 8 Qui, quil wal tzitetz. Na na el intxum tetz yi itajtzakl. Ntin na cxtzanwok tan joylen puntil tan wakol mas tiemp tzitetz na ja itbitwok yi mbi sbajok tzitej ko quil tzitalwok yi mbi na elepont yi jun inwutzicyatz. 9Chastzun te ko quil tzitalwok swetz, cxquimok wok icyakil cun, na na el intxum tetz yi ja wit oc iyol tej tan itlol wi itak swetz, bantz benen mas tiemp tan iclaxenwok. Ma na alwok tzaj jalcun yi mbi i ilatz nwil. Tzelepon tzun intxum tetz yi xcyekwok tan xtxolchen xol yi mbi na elepont yi jun inwutzicy, stzun yi rey scyetz.
g 1:17 2Cr 1:10; Lc 21:15; Stg 1:5-7. h 1:21 Dn 10:1; Esd 1:1. i 2:2 Yi yol aj txuml itz jun yaj yi na oc tan xmayen yi echk txuml tan tilwen yi mbi i ilatz sbajok. j 2:4 Chon xeten Daniel tan stziben le chiyol yi e arameo le captulo 2:4 jalen 7:28. Cyakil yi mas yol tul yi liwr itz hebrey cun.

1Itzun

Yi wutzicy Nabucodonosor

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

DANIEL2

650

10 Ay! Ta, max culu skibaj. Cyal nin jun wi munt yi nink xcye tan talchen yi wutzicyu. Ej nin sajlen tunintz quic nin jun rey yi jajk jak jun xtxolbil scyetz yi e tetz aj txuml, chi yi na tzanu tan jaklen sketz. 11Na yi jun wutzicyuatz cyal nin jun nink xcye tan talchen yi mbitz yi ntilu. Ntin cun yi e ryos. Poro quibe skaxol tzonej, chech bantz. 12 Yi tbital yi rey chiyol, winin tzun chichen cul scyej. Nintzun cawunintz tan chibiylen cun chicyakil yi e aj txuml yi ate cwent Babilonia. 13 Itzun yi telen yi ort tan chibiylen cyakil yi e aj txumlatz, nchatz e ben tan joylen Daniel scyuch yi e tuch. 14 Yi cyoponen Arioc yi ajcaw tetz wart tan chibiylen cun klo Daniel, chin putzpuj nin tzun yol xcon tan Daniel tan yol tetz. 15 Itzun taltz: Mbi tzuntz yi mmel tzaj yi jun cawlatz yi chin quixbel nin tan yi rey? Toquen tzun Arioc tan xtxolchen xol tetz Daniel yi mbi tzuntz yi nmel tzaj yi jun cawlatz tan yi rey. 16 Yi tbital Daniel yi xtxolbil nintzun ben i-tz tan yol tetz yi rey. Yi tponen nintzun cu wutz tan jaklen mu tiemp tan xtxumul yi mbi i ilatz yi wutzicy nin mbi ekan tan. Cujil tzun yi rey, quib yi jak Daniel. 17Pakxen tzun Daniel xe cal, nintzun xtxol yi puntil scyetz Ananas, Misael tu Azaras. 18 Yastzun tulejtz tan cyoquen tan jaklen cheybil cyetz tetz Ryos, tan qui chiquimen scyuch yi e mas nachol yi ate Babilonia. 19Iten nin akbalatz yi chajol Ryos yi puntil tetz Daniel tul jun wutzicy tanen. Tkol tzun Daniel yi kajsbil tetz Ryos. Itzun taltz: 20 Ta at teru keju tetz ben kej ben sak, na teru cyakil jilwutz ajtzakl, nin chon at cawl tkabu. 21 Ilu na bixban cyakil yi na bajij wi munt, na na chel na choc e rey tanu. Ilu na akon cyajtzakl yi e yi at cyajtzakl. Ej nin ilu na akon chitxumun yi e yi at chitxumun. 22 Kajcaw ilu na chajon yi ech taklen yi qui na el ketz katxum tetz. Na na tilu cyakil yi echk taklen yi at tul tzotz, na ilu taw tkan skil.k 23 Ilu chiryosil intaj. Ej nin ilu inRyosil. Chastzun te na chintzan tan taklen keju. Nchatz na chintyoin teru na ilu mmakon wajtzakl tu inwalor, na ja chaju sketz yi mbitz yi wutzicy yi rey nin yi mbi ekan tan. Poro cyal nin junt nachol nxcye tej, stzun Daniel tul oracin. 24 Ma yi stzajen wi yi oracin Daniel, nintzun ben i-tz tan yol tetz Arioc. Yi jun Ariocatz yastzun jun yi na tzan tan chibiylen yi e nachol yi ate Babilonia. Itzun yi tponen Daniel swutz Arioc nintzun taltz tetz: Chin tcyajninu swutz yi rey, nin quit che biyu yi e mas nachol, na yi in wetz swale cyakil yi mbi na elepont yi wutzicy yi rey. 25 Itzun yi tbital Arioc yi xtxolbilej nintzun ben tcyal i yi Daniel swutz yi rey Nabucodonosor. Itzun taltz: Max culu ta, na ja jal jun yaj wan chixol yi e judiy yi najlche skaxol yi xcyek tan talchen yi mbi na elepont yi wutzicyu, stzun Arioc bantz tetz rey. 26 Benen tzun jakol yi rey tetz Daniel yi nchatz Beltsasar na alchij tetz: Bintzinin pe? Xcyek pe tan talchen swetz yi mbi i ilatz yi inwutzicy, nin mbi na elepont?
k 2:22

Job 12:22; Sal 25:14; 139:11-12.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

651

DANIEL2

27Ta ilu yi witz kajcaw tzonej Babilonia. Yi mero bintzi itz cyal nin jun yi nink xcye tan xtxolchen xol yi wutzicyu, sicyer nink tan talchen yi mbi i ilatz yi wutzicyu. Quil xcye jun nachol, nin quil xcye jun aj txuml nka jun aj wutz mes mpe ik jun witz aj txuml tan xtxolchen xol yi wutzicyu. 28 Poro ta, at jun Ryos tcyaj yi winin chamil yi na xcye tan chajlen yi echk taklen yi qui na el ketz katxum tetz.l Ej nin ja chaj teru tul yi wutzicyu yi mbi sbajok sbne opon tunintz. Chastzun te nocopon tan talchen teru yi mbi i ilatz yi wutzicyu nin mbi ekan tan. 29Ta je bin yi xtxolbilej: Yi jun Ryos yi na xcye tan chajlen yi echk taklen yi qui na el ketz katxum tetz, i nchajon teru yi mbi sbajok tzantzaj. Na te yi coyliju wi socu, ja ocu tan xtxumlen yi mbi sbajok sbne opon tunintz, chastzun te ja chaj Ryos puntil teru. 30Nchatz ja chaj i swetz. Poro quinin nchaj swetz tan paj yi ink mas tzaknak cun chiwutz yi e mas nachol. Ma na ja chaj i swetz tan telen xtxumu tetz yi mbi sbajok sbne opon tunintz. 31Ibin jalu ta, je ntiluej: Ja tilu yi jen joptuj jun chin teblal yaj swutzu. Winin litzunen, nin chin xowbil nin wutz. 32 Yi wi yi jun teblalatz itz balaj oro cun. Ma yi wutz cul tu kab, sakal cun. Ej nin yi xe cul tu yi cux, brons cun. 33 Ma yi tkan, chich cun. Ma yi xtxo tkan jalen te yi wi tkan, itz chich yujun tib tu war yi skajsant. 34Ej itzun te yi na tzanu tan xmayen yi jun telblalatz, nchatz ben tilolu yi sajen txakx jun cub wi jun juwtz, yi cyal jun wunak tolen tzaj. Chon tzun nojen cyentz te yi tkan yi jun teblalatz. Puchij cunin tzun ban yi tkan tan yi jun cubatz. 35 Chin puklaj nintzun ban cyen yi chich tu yi war yi skajsant. Nchatz ban yi brons tu yi sakal nin yi oro. Te yi jun ratatz chon cunin tzun ban cyen chi na ban cyen yi puklaj tan cyekek lakak cresum,m nin chi na ban yi stzisil triw yi na ben tan cyekek yi na oc xtxatzen. Quic nin mu senil cyajquen te yi jun teblalatz. Ma yi jun cubatz yi nojcyen te yi jun telblalatz nin octz tetz jun chin wutzilen wutz.n Ej nin ben loon jalen yi njopx cyakil yi wuxtxotx tan. Yastzun ntilu ta tul yi wutzicyu. 36 Ma jalu ta, swale bin teru yi mbi na elepont. 37Yi wi yi jun teblalatz, na chaj yi ilu teru. Na winin keju chiwutz yi e mas rey, na yi Ryos yi at tzin tcyaj i mmakon amal tan toquenu tetz ajcaw nin tan jalen chamilu tu winin keju. 38 Nin tan i na cawunu tibaj cyakil amal, nin squibaj cyakil yaj tu cyakil jilwutz txuc. Ryos mmakon yi echk cawlatz teru. Ilu tzun na chaj yi jun wibajatz yi oro cun. 39Ma yil jepon tamp yi tiemp yi nacin yi at jak cawlu, xomtzaj tzun junt nacin yi nchatz scawunk squibaj cyakil wunak. Poro quil tzopon yi balajil yi jun nacinatz chi tanen yi teru nacinu yi at jalu. Ej nin yil jepon yi tiemp yi juntatz sjalok junt toxin nacin yi scawunk tibaj cyakil yi nacin benen tzin wi munt. Yastzun na chaj yi brons. 40Ma yi cyajin nacin yi scawunk benen tzin,o sjalok winin tetz chamil chi tanen jun chich yi chin quiw nin, yi na xcye tan waken, nin tan kuchen cun alchok echk taklenil. Nicun tzun sbne yi chamil yi jun nacinatz chi yi chich tan chixiten cun yi e mas nacin. 41Nchatz ja tilu ta yi chus tkan jalen te yi wi tkan itz chich yi yujun tib tu war yi skajsant. Yi na chaj yi jun elsawutzilatz itz: Tzul jun tiemp yi sjatxe
l 2:28 Dn 2:22. m 2:35 Cresum Sal 1:4; Mt 3:12. n 2:35 At na ban tcun yi yol wutz tul yol Kataj na xcon tetz jun elsawutzil tetz jun wutzilen nacin nka gobierum. o 2:40 Dn 7:7, 23.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

DANIEL2,3

652

tib yi cyajin nacinatz nin tzocopon tetz cob txakaj. Poro quil jal mas chiwalor yi cob txakajatz, na quinin sculbej tib cyajtzakl yi e wunak. 42 Chi yi yujun tib yi chich tu war, te yi chus tkan yi jun teblalatz, na chaj yi sjalok cobox chixol yi jun nacinatz yi winin chichamil, nin coboxt yi ajnak tzaj chichamil. 43 Nchatz ta, quib yi ntilu yi yujun tib yi chich tu yi war, yastzun chibne yi e ajcaw yi chicawunk te yi tiempatz yi tzul. chibne chitrat squibil quib. Poro quil chel cun tej na quil sculbej tib cyajtzakl chi tanen yi chich tu yi war, yi qui na stzam tib. 44Nin te yi jun tiempatz yil chicawun yi e ajcawatz jepon xtxicbal Ryos jun tetz rey yi scawunk benen tzin wi munt yi cyal nin jun nink xcye cyen tej.p Cyal nin jun nink xcye tan xiten cun. Ej nin yi jun reyatz tzocopon tan chipuchlen cun nin tan chisotzajen cun cyakil yi e mas nacin, scyuch cyajcawil. Ej nin scyajk yi jun ajcawatz tetz ben kej ben sak. 45 Yastzun na chaj yi jun cub yi nsaj txakx te yi jun wutz,q nin yi nxcye tan puchlen cun yi war tu yi chich yi yujun tib. Nchatz ban yi brons, tu sakal nin yi oro. Yi ketz kaRyosil yi at jalen tzin tcyaj, i nchajon teru yi mbi sbajok sbne opon tunintz. Cyakil yi xtxolbilasej yastzun ntilu tul yi wutzicyu. Nin juncun tzelpon cun tej, stzun Daniel bantz tetz rey. 46 Itzun yi tbital Nabucodonosor yi xtxolbilej nintzun cu jokloktz swutz Daniel. Cawunen nintzun i-tz tan taklen klo xtxixwatz nin tan paten insens swutz Daniel. 47Ej itzun taltz tetz Daniel: Yi itetz iRyosil itz yi Ryos yi mas cham chiwutz cyakil yi e mas ryos, i yi Cyajcawil cyakil yi e rey. Na i nchajon tzatz yi mbi na elepont yi wetz inwutzicy yi qui mmel intxum tetz, stzun Nabucodonosor bantz. 48 Tan yi xtxolbilej winin tzun echk oy baj tkol yi rey tetz Daniel.r Ej nin oc cyentz tan tetz jun witz ajcaw tetz Babilonia. Nin nchatz oc cyen i tetz cyajcawil cyakil yi e akol ajtzakl cwent yi jun nacinatz. 49Cwen tzun wutz Daniel tan jaklen tetz yi rey tan cyoquen cyen Sadrac, Mesac tu Abed-nego tetz martoma tibaj yi mebil yi at Babilonia. Nintzun e cyaj cyentz. Ma tetz Daniel, chon tzun toquen cyentz xlaj yi rey Nabucodonosor tan cawun. yi telen tiemp nintzun cawun yi rey Nabucodonosor tan banlen jun teblals yi oro cun. Yi bnixen yi jun teblalatz, junaklaj tzun metr ban yi wutz tkan, nin ox metr ban yi wutz. Chon tzun tponen yi jun teblalatz tan yi rey wi kajlaj Dura, cwent Babilonia. 2 Yi bnixen tircun, nintzun el jun ort tan yi rey tan chichaklen cyakil yi e witz ajcaw tetz cyakil tnum cwent Babilonia. Nchatz e chakxij yi e alcal scyuch yi e ajcaw squibaj yi e sanlar. Nchatz e chakxij yi e akol tajtzakl yi rey, nin e colol pwok, scyuch e pujul xtisya, nin cyakil yi e aj txamij. Chimolol tzun quib chicyakil yi e ajcawatz tan telsen yi wutz kej yi jun teblalatz yi nsken bnix tan yi rey. 3 Ej tircun tzun yi e witz ajcaw tetz yi nacin e opontz tan taklen kej yi jun teblalatz. 4Ma yi chimolol quib nintzun jilon yi ajcaw yi bixe tan bajxomin te yi jun chin wutzilen kejatz. Itzun taltz: Eu jun coloj kacmon, yi ateu tzonej nin scyuch yi eu yi nchisaju
p 2:44

1Itzun

Yi bnixen yi jun teblal yi oro cun takun Nabucodonosor

Lc 1:32-33.

q 2:45

Dn 2:34.

r 2:48

Pr 14:35; 21:1.

s 3:1

Ap 13:14-15.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

653

DANIEL3

lakak echk tnum, quibit tzaju yi cawlej. 5 Yil quibitu yil chin yi chun, nin yil tzoc yi chirimiy, tu tampor tu arpa, nin cyakil echk mas macl tetz kbetz, tajwen tan chimejewen cunu swutz yi jun teblalej yi oro cun yi ja bnix takun kareyil. 6 Ma yi e yi quil chimeje tan taklen kej yi jun teblalej, ninin nchiben jolin cyeratz tcul jun kak yi winin lamcanen, yi ja bnix takun kareyil, stzun yi ajcawatz bantz. 7Ej nin yatz nin bantz. Yi quibital cyakil yi e wunak yi ate-tz yi toquen yi echk maclatz, nintzun e cu jokloktz tan taklen kej yi jun teblalatz yi oro cun. 8 Ate tzun cobox nacholt chixol cyakil yi e wunakatz yi ate-tz. Nintzun e octz tan chixochlen cyen yi e judiy swutz yi rey Nabucodonosor. Itzun cyaltz: 9Ta max culu skibaj. Nink ben kon yi tiempu tetz ben kej ben sak. Nink nawsij yi biu sbne opon tunintz. 10Ma jalu ta ja bin cawunu yi tajwen tan kamejewen cun kacyakil swutz yi jun teblal yi ja bnix tanu yil xetij yi echk kbetz, 11nin alchok scyetz yi quil sban tanen yi jun cawlej tajwen tan benen jolin teratz tkak, chiju ban. 12 Poro ta, yi ox ajcaw yi nchoc cyen tanu, yi e judiy,u quinin na cyek chiu nin quinin na chiban tanen yi cawlu. Ej nin quinin na cyak kej echk ryosilu, mpe ik yi jun teblal yi ja bnix tanu yi oro cun. Yi ox yajatz je chibiej, Sadrac, Mesac tu Abed-nego. 13 Yi tbital Nabucodonosor yi xtxolbilej nintzun chich cul scyej yi ox ajcawatz. Ej nin tan yi chichben cul nintzun cawunintz tan chichaklen tzaj. Lajkel nintzun e opon ticylentz swutz yi rey. 14 Ma yi cyoponen nintzun jak i scyetz: Bintzi nin pe yi qui na itakwok chikej yi e inryosil, nin yi jun teblal yi ja bnix wan yi oro cun? 15 Ma jalu ko qui, list pe axwok tan imejewen cun swutz yil xetij junt tir yi echk macl cyakun yi e aj kbetzum? Na ko quil tziban wok tanen, cxbenwok jolin tkak. Ej nin quic nin jun ryos yi nink xcye tan icolchen tkab yi jun kakatz, stzun yi rey scyetz. 16 Ta, qui na kaxob te yi xtxolbilej yi ja bixe tanu. 17Na yi ketz kaRyosil yi na kocsaj, xcyek iv tan kacolchen tkab yi jun chin kakatz, nka tu alchok ech taklen yi na taju sbanu skej. 18 Poro ta, ok le wiu, mpe quik tzoc yi ketz kaRyosil tan kacolchen, ja katxum yi quic cuj tan kamejewen cun chiwutz yi teru ryosilu, mpe ik yi jun teblal yi ja bnix tanu. Na quic rmeril tan kakol chikej yi echk ryosatz, chech yi ox yajatz bantz. cyakt nintzun ban Nabucodonosor tan chichben yi cul yi tbital yi chiyol yi ox yajatz. Cawunen tzuntz tan toquen juk tir mas wolor yi kak swutz yi na ban tunintz. 20Che benen tzun chakol yi rey cobox sanlar yi chin cham nin e tan chicalchen cun Sadrac, Mesac tu Abed-nego, nin tan chijolen quen tkak. 21Chicwen tzun calij tuml yi bech cyetz. Nintzun e ben jolintz tkak. 22 Ma yi e sanlar yi e ben tan chijolen cyen tkak, ninin e quimtz tan yi walor yi kak. 23 Inti yi ox yajatz yi e ben jolin tkak, calijche nintz yi cyocomponen tkak.
t 3:8 Yi e nachol, nka e aj txuml, nchatz na alchij caldeo scyetz. Sileju 2:10; 4:7; 5:7, 11. Maleu yi tajtzakl Daniel le 2:24 tu yi cyajtzakl yi e nachol le 3:8. u 3:12 Dn 2:49. v 3:17 Dn 6:19; Jer 30:7.

19Chin

Yi chiclaxen yi ox yaj tkak

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

DANIEL3,4

654

24 Poro yi chibenen tilol Nabucodonosor yi en quitanen tkak, lajkel nintzun jen txicloktz, nin ben jakoltz scyetz yi e akol tajtzakl yi ate xlaj: Nketz pe ox ntzi yaj yi nchoc kan tkak? Ej nin nketz pe calijche len yi nchiben jolin? Bintzi ta, ox ntzi chixonen, chech tzun bantz tetz rey. 25 Poro cyaj cun chixonen na wilnin wetz. Nin qui calijche, na na chixon nicyal yi kak.w Nin qui na chitze. Ej nin yi cyajin yaj apart yubil chiwutz yi oxt. Chon cunin wutz i chi tanen jun ngel. 26 Lajkel nintzun benen Nabucodonosor nakajil yi julil yi kak, nin chin nin i scyetz. Nin taltz: Sadrac, Mesac tu Abed-nego, calenwok tzaj. Na bintzi nin axwok chakum Ryos, yi Ryos yi bintzi nin tetz, stzun yi rey banintz. Cyelen tzaj tzun yi ox yajatz tkak. 27Yi cyelen tzaj, cyoponen tzun cyakil yi e witz ajcaw tetz yi nacin tan quilwen, nin ja quil yi quic nin mu tal nink nchitze, nin quic nin mu tal nink ntze yi bech cyetz. Tunink yi xiil chiwi quic nin mu yi nink ntze. Ej nin quic nin mu xewal sib scyej yi cyelen tzaj. 28 Yi tilol Nabucodonosor yi xtxolbilej nintzun taltz: Kake kakajsbil tetz chiRyosil yi ox yajej, na i yi Ryos yi winin chamil. Kake kakajsbil tetz, na ja saj chakol yi tetz ngelx tan chicolchen yi ox yajej tkab kak. Yi e cyetz qui nin nchimeje swutz yi jun teblal yi mbnix wan, na ntin na chimeje swutz yi cyetz chiRyosil. Chastzun te ja cyak quib tkab quimichil tan qui chimejewen cun swutz yi jun teblalej. 29Ma jalu bitwok tzaj, chiquimok alchok scyetz yi quil cyek chi yi chiRyosil yi ox yajej, nin chin puchij cunin chibne. Ej nin nchatz chical, copon woquin. Na quic nin junt Ryos yi nink xcye tan kacolchen. Nin yi cawlej itz scyetz cyakil wunak. Quic na ban alchok nchisitet, stzun yi rey bantz. 30 Ma yi ox yaj, nintzun aklij balaj cyakun le gobierum cwent Babilonia. Nin jal winin chikej.

yi telen tiemp nintzun stzib yi rey Nabucodonosor yi xtxolbilej scyetz cyakil wunak yi ate cwent Babilonia: Ma jalu cyakil axwok yi atixwok benen tzin wi munt. Na waj yil cxtzatzin wok, nin na waj yil jal ibanl. Quic na ban alchok jilwutz yolil na iyol nka alchok tnumil atixet. 2 Nchatz na waj lwal tzitetz yi echk milawr yi ja bnix tan Ryos yi bintzi nin tetz swibaj. 3 At winin milawr tuch, nin winin na kel yab tej. Na na cawun i jalu nin quil tzel yi cawl tkab i tetz ben kej ben sak. 4 Je yi xtxolbilej yi na waj lwal: I yi insajlen wetz, quic nin na imbislej. Tzatzin cun atin xe incal tan cawun. Quic nin mu na imbislej na at tircun swuch. 5Poro itzun bantz, at tzun jun akbal, nicy yi na chinwit, ja oc chajol tib jun wutzicy tzinwutz. Nin yi jun wutzicyatz chin xowbil nin mban. Winin tzun imbisunentz tan. 6 Ja tzun che inchak cyakil yi e nachol yi ate jak incawl tan chitxolol klo xol swetz yi mbi na elepont yi jun wutzicyatz. 7Ma cyulen cyakil yi e nachol tzinwutz scyuch yi e aj wutz mes nin yi e akol ajtzakl
w 3:25

1Itzun

Yi toquen yab twi Nabucodonosor

Kak Is 43:2.

x 3:28

Heb 1:4.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

655

DANIEL4

cwent cyakil kaamal Babilonia, ja tzun wal yi inwutzicy scyetz tan cyalol klo yi mbi na elepont. Poro cyal nin jun nxcye tan talchen swetz yi mbi ekan tan. 8 Witzbil tlen ja ul Daniel tzinwutz, yi jun Danielatz yi nchatz Beltsasar na alchij tetz, chi na biaj inryosil. Nin ja wal yi inwutzicy tetz, na nin el intxum tetz yi at porer Ryos tej, yi Ryos yi winin xanil. Je tzun yi xtxolbil yi wal tetz: 9Ma jalu Beltsasar, a yi witz nachol tzonej. Ej nin na el intxum tetz yi xomij yi porer Ryos tzawej, yi Ryos yi winin xanil. Nin na el intxum tetz yi na cxcye tan chajlen yi echk taklen yi qui na kaxcye ketz tej. Bit tzaj bin yi jun inwutzicyej, nin alaj swetz yi mbi na elepont. 10 Tul inwutzicy, ja wil jun wi tze yi chon chuyen nicyal yi munt, nin chin wutz tkan nin ban. 11 chuyen nin ban yi wutz tkan. Nin nchatz chin catzaj nin bantz. Jalen tzin tcyaj mponet yi wi. Nin lajluch cun na quiltzaj cyakil wunak benen tzin wi munt. 12 Chin yuben yi xak nin winin wutz njal. Ja tzun xcye tan chicachen cyakil wunak. Ej nin cyakil yi e txuc ja chopon tan mujan tzak. Nchatz cyakil yi e chul, chon at chisoc wiak kab. Tan yi jun wi tzeatz itzet cyakil yi e yi ate wi munt. 13 Jalt cuntunin benen wilol tul inwutzicy tanen yi cwen mulen jun ngel yi ilol ketz.y 14Chin wi nin tzun bantz tan yol. I tzun taltz: Tamwok cun yi jun wi tzeej.z Ej nin tamwok len yi echk kab. Elken cyakil xak. Ej nin chit woklen yi wutz. Chelken ojk yi e txuc yi ate txe. Ej nin chelken yi e chul yi ate wi kab. 15 Poro yi xe tu yi takl, ban cyaj cyen jak txotx. Ntin calwok cun tan caren, yi chich cun. Cyajk quen tu xol xtze. Acok cun tan kab chew. Cyajk quen tutz xol chim nin chixol e smaron txuc. 16 Tzocopon xyayil wi. Tzocopon chi tanen jun txuc. Juk cun yob sbne tkab yi jun quixcujatz. 17 Yastzun yi caws yi ja wit bixe cyakun yi e ilol ketz, yi e ngel yi ate tcyaj, bantz telen chitxum cyakil wunaka tetz yi itz yi Ryos yi bintzi nin tetz yi na cawun squibaj cyakil echk nacin benen tzin wi munt. Ntin i na akon amal tan cawunen jun. Ntin i na akon amal tetz jun tan toquen cyen tetz ajcaw tibaj jun nacin. Quic na ban yi ko sloj wunak tu i, stzun yi ngel tul inwutzicy. 18 Yastzun yi inwutzicy yi nwil, yi in Nabucodonosor, rey tetz Babilonia. Ma jalu bin Beltsasar, na waj yil tzawal swetz yi mbi na elepont inwutzicy. Na cyal nin jun scyeri yi e nachol yi jak xcye tan xtxolchen xol swetz. Poro na el intxum tetz yi cxcyek tan xtxolchen xol swetz na at yi espritu tetz Ryos tzawej, yi Ryos yi winin xanil. 19Itzun yi tbital Daniel yi xtxolbilasej ninin tzun aj makij yi xew, na nin el xtxum tetz yi mbi na elet yi inwutzicy. Mas jun or qui nin jilon tan paj. Poro nintzun wal tetz: Beltsasar, quil cxob tan talchen puntil swetz, chinch bantz tetz. Jilonen tzun Daniel, itzun taltz: I bin jalu kareyil, max culu swibaj. Chonk bajij yi echk taklenatz yi ntilu scyej e contru. 20Na yi jun wi tze yi ntilu yi chin wutz
y 4:13

ngel ilol ketz v. 17, 23.

z 4:14

Mt 3:10; 7:19; Lc 13:6.

a 4:17

Dn 2:21; 4:25, 32.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

DANIEL4

656

tkan nin, yi ja jepon cun yi wi jalen tzin tcyaj, nin yi ja quil cyakil wunak benen tzin wi munt, 21nin yi chin yuben nin yi xak, nin yi winin wutz ntak, nin yi ja xcye tan chicachen cyakil wunak scyuch cyakil txuc yi ate wi munt, nin yi nchopon cyakil txuc tan mujan tzak nka tan banlen chisoc wiak kab, 22itz jun elsawutzil yi ilu teru. Na ja jal winin keju nin winin tajtzaklu tan cawun benen tzin wi munt. 23Nchatz ja tilu ta yi ncuul jun ngel yi ilol ketz tan talchen yi xtxolbilej: Tamwok cun yi jun wi tzeej nin puchwok cun. Poro cyajk cyen yi xe tu yi takl ttxotx. Nin calwok cun tan cobox caren yi chich cun tu brons. Ej nin cyajk cyen tutz xol xtze. Acok cuntz tan kab chew. Cyajk cyen tu chixol smaron txuc. Na juk cun yob sbne yi caws, stzun ngel bantz tul yi wutzicyu. 24Ma jalu bin ta, yi na elepont yi xtxolbilej itz yi ja bixe yi cawsu tan yi Ryos yi bintzi nin tetz. 25Je bin sbajok teju ta: Tzelepon lajunu chixol wunak. Snajanku chixol smaron txuc. Sbajk chim tanu chi na ban jun wac. Stzacoku tan kab chew. Ej nin yi jun cawsuej juk cun yob sbne. Quil je jalen cun yil tzul txakx yi Ryos yi bintzi nin tetz tculu, nin yil tzel xtxumu tetz yi at porer i, nin yi na cawun i squibaj cyakil wunak. Ej nin quil tzel yi cawsu jalen yil tzel xtxumu tetz yi i na ocsan e ajcaw squibaj echk nacin, quib yi tetz tajbil. 26Yi na elepont yi jun cawl yi alchij, yi cyajk cyen yi xe tu takl ttxotx, na chaj yi stzaklokt junt tir amal teru tan cawun. Poro jalen yil tzel xtxumu tetz, yi Ryos yi at tzin tcyaj, i na cawun squibaj cyakil ajcaw tetz tzonej wuxtxotx. 27I bin jalu ta, max culu, nink xomu te yi xtxolbilej yi swale teru:b Quil sjuchu mas tilu, ma na pe nink skil cawunku. Cyajscyenu cyakil echk taklen cachi yi na banu. Ej nin oku tan quicheyen yi e meba. Kol sbanu yi xtxolbilatz, quicunin batz tzel kajab Ryos teju, nin mben kon mut yi tiempu tan cawun, stzun Daniel bantz swetz. 28 Ja tzun el cun tej cyakil yi xtxolbil yi alchij tetz Nabucodonosor. 29Yi telen jun yob yi talchen yi xtxolbilasej ja el cun tej. Na at jun tir yi na xon i tibaj yi xombil yi aten tib yi cal kale na cawunet i. 30Itzun taltz: Ilwoknin cyakil yi tnumej! In bnol tetz. Ej nin tan yi wetz wajtzakl ja bnix yi chin wutzilen tnumej. Ej nin ja bnix cyen wan tan cyajen cyen tetz jun techl yi in nchincawun tzonej Babilonia, nin tan chajlen yi winin weri inkej njal. 31Inin tzun na tzan yi rey tan yolchen yi echk yolasejc yi benen tbital yi jilonen tzaj jun tcyaj. Itzun taltz: Bit tzaj Nabucodonosor. Yi cawl yi at takab tan cawun tibaj yi tnumej tzelepon ticylen takab, na quit ccawun tibaj. 32Ma na celepon lajun chixol wunak. Ej nin cnajank chixol smaron txuc. Nin yi awa, chim tu sbne tetz juk yob. Yastzun sbajok tzawej jalen cun yil tzul txakx Ryos tacul. Ej nin jalen yil tzul txakx tacul yi itz yi Ryos yi bintzi nin tetz yi na cawun squibaj cyakil nacin benen tzin wi munt. Quic nin jun ajcaw yi nink tzoc quen ko nkeratz tajbil i, stzun yi junatz ban tzaj. 33 Iten nin te ratatz yi telen cun tej yi caws quib yi alchij tetz. Oquen nintzun ban yab twi nintzun el lajun chixol wunak. Ja baj chim tan chi na baj tan wac, nin ja ac cunin tan kab chew. Chin xi nin tzun ban cyakil yi wankil chi yi wankil jun txuc. Nin yi pac, chon cunin e ban chi yi pac jun quil quitx. yi njepon yi juk yob incawsatz, ja tzun ul txakx Ryos tincul, nintzun chinxmayin nintz tcyaj. Chastzun te tulen yos swuch. Ej nintzun wak inkajsbil
b 4:27

34 Itzun

Yi tulen yos tu Nabucodonosor

Is 55:7; Ro 2:9-11.

c 4:31

1Ts 5:3; Lc 12:19, 20.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

657

DANIEL4,5

tetz yi Ryos yi bintzi nin tetz. Nin ja xcon cobox yolej wan tan taklen kej Ryos, na yi i tetz itz nin, tetz ben kej ben sak.d Stzatok yi cawl tkab i tetz ben kej ben sak, na i na cawun jalu, nin sbne opon tunintz. 35 Ej nin ja el intxum tetz yi qui tunin kusij yi e wunak swutz i. Ej nin ja el intxum tetz, yi na ban i yi tetz tajbil tcyaj tu wuxtxotx. Nin cyal jun yi nink xcye tan xiten yi tetz cawl; nin cyal jun yi atk kej tan jaklen tetz yi mbitzuntz yi na ban yi echk taklen yi na ban. 36 Te yi jun ratatz ulen nintzun ban yos swuch. Ej nin ja noc cyen junt tir tan cawun tibaj yi jun balaj tnumej. Nin ja jalt winin inkej. Na nchatz yi e akol wajtzakl scyuch yi e witz ajcaw yi nchicawun tzaj tzinxlaj, yi quibital yi tulen yos swuch, nintzun e ult tan injoylen, nin tan cyakujen swej. Mast cunin tzun imporer jaltz swutz yi sajlen. 37Chastzun te, yi in Nabucodonosor, winin na wak kej Ryos jalu nin winin na wek chi i. Nchatz na wak inkajsbil tetz, na i yi witz Rey yi at jalen tzin tcyaj, nin cyakil yi na bnix tan, chin tzaknak cunin,e na cyakil yi e yi na cyocsaj quib nim, na choc juy tan. Nin qui na je kab tib jun. bantz nintzun oc Belsasar chireyil yi e aj Babilonia tan banlen jun chumbalaj waan. Nintzun e opon jun mil xtxocum yi e cun witz ajcaw. Te yi na chiwan winin tzun win je chicajol. 2Ma yi toquen a twi yi rey nintzun cawunintz tan ticylenel tzaj yi echk lak yi oro cun, tu sakal tan xconen scyetz. Yi echk lakatz Nabucodonosor ulsan Babilonia. Chon sajen tan le cal Ryos jalen Jerusaln, nin oc tkoltz le calil yi tetz ryosil. 3Itzun yi tulen quicyal yi echk lakatz, nintzun oc yi rey scyuch yi e witz ajcaw tan xconsen. Nchatz xcon cyakun quixkel scyuch yi e mas xnan yi cap quixkel tu quitanen. Nchatz ja xcon cyakun cyakil yi xtxocum yi rey yi ate-tz. 4Ja xcon echk lakatz cyan tan cajlen win tu xcala, tan taklen kej chiryosil yi banij tu tan oro tu sakal, nin brons. Nchatz at yi banij tu tan tze tu cub. 5 Itzun bantz te yi na chitzan tan xconsen yi echk lakatz nintzun chaj tib yi wi kab jun yaj chiwutz, nintzun octz tan stziben swutz yi xan. Lajluch cunin tzun bantz, na chon toquen stzibal xlaj yi echk cantil yi at nintz. 6 Ej itzun yi benen tilol yi rey yi jun wi kabajatz, chin slaklujt nintzun bantz tan xow, nin winin lucnewentz. 7Chin wi nin tzun bantz tan chichaklen yi e aj wutz mes, scyuch yi e nachol scyuch yi e aj txuml yi ate-tz nakaj. Itzun taltz: Alchok scyetz yil xcye tan silen, nin tan xtxolchen xol yi yol yi ntzibxij swutz xanej, swake winin kej. Nchatz swake balaj bech tetz, chi tuch tetz jun rey. Nin swake jun balaj caren yi oro cun tan cwen skul. Ej nin tzocopon tetz toxin ajcaw tzinxlaj, stzun Belsasar bantz. 8 Cyoponen tzuntz cyakil yi e witz nachol, nin cyakil yi e yi tzaknak cun cyajtzakl, tan silen klo yi yol yi ntzibxij swutz xan. Poro cyal nin jun mmel xtxum tetz. 9Yi tilol Belsasar, yi cyal nin jun el xtxum tetz, mas cunin tzun xobentz. Chin slaklujt nin tzun bantz tan yi xow yi at cunt. Nchatz yi e mas ajcaw yi ate-tz, quit nin tzun pujx cyan yi mbi tajwen tan chibnol.
d 4:34

1Itzun

Yi yol yi tzibxij wutz xan

Dn 2:44; Sal 10:16; Miq 4:7; Lc 1:33.

e 4:37

Ex 18:11; Dt 32:4.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

DANIEL5

658

10 At nin tzun yi xtxu yi rey nakajtz. Itzun yi tbital yi il yi na bajij nintzun bentz lajkel tan tilwen yi tal. Ma yi tponen nintzun taltz tetz: Max culu kareyil. Nink benk kon yi tiempu tetz ben kej ben sak. Poro qui tajwen yil sotz culu tan yi xtxolbilej. 11Na at jun yaj yi at jak cawlu tzonej Babilonia yi xomij yi espritu Ryos tej, yi Ryos yi winin xanil. Na te yi na cawun tzaj yi taju ja til i yi chin tzaknak cun yi tajtzakl yi jun yajatz. Chastzun te toquen cyen i tetz bajx akol tajtzakl yi taju, na at mas tetz tajtzakl chiwutz cyakil yi e nachol, chiwutz e aj wutz mes, nin chiwutz e witz akol ajtzakl, scyuch yi e aj txuml. 12 Yi jun yajatz itz Daniel, poro yi taju, ja oc tkol yi bi tetz Beltsasar. Chin list nin i tan xtxolchen xol yi echk wutzicy nin tan pujlen xol yi echk taklen yi cyal junt na xcye tej. Ma jalu bin kareyil, nink benk mantaru tan chaklen i, na jun cun yol xcyek i tan silen, nin tan xtxolchen xol yi mbi na elepont yi yolej, stzun yi xtxu Belsasar ban. 13 Itzun yi toponen ticylen Daniel swutz yi rey, nintzun octz tan jaklen tetz: I pe aatz yi Daniel, jun scyeri e judiy yi ulnake pres tzonej tan kajtzun intaj, Nabucodonosor? I i inatz ta, stzun Daniel bantz. 14 Ja alchij swetz yi chin tzaknak cunin a, na xomij yi espritu yi aRyosil tzawej. 15 Chastzun te na klo waj yil coc tan silen yi echk yolej, nin tan talchen swetz yi mbi na elepont. Na ja chulak cyakil yi e witz nachol yi chin tzaknak cun e tan xtxolchen klo xol swetz poro qui nin nchixcye tej. 16 I bin jalu kol cxcye tan silen nin tan xtxolchen xol swetz, swake balaj bechok tzatz yi nicun tu tetz jun rey. Ej nin nchatz swake jun balaj caren yi oro cun tzatz tan cwen stzakul. Nin cocopon wan tetz yi toxin ajcaw tzonej le intanum, stzun rey tetz Daniel. 17Ta, cyajk cyen tu yi echk oy yi na tzanu tan suken swetz, na qui na waj yi echk oyatz. Ban tcun takeu tetz junt. Poro quil bisunu na swale yi mbi na elepont yi echk yol yi at swutz xanej. 18 Ma jalu, yi Ryosf yi itz nin tetz, i mmakon amal tetz ataj, yi rey Nabucodonosor tan toquen cyen tan cawun. Nin tan i njalet winin tetz kej. 19Tan tu yi cawl yi aklij tetz tan Ryos, tircun wunak benen tzin wi munt ja cyek chi i, nin ja cyaklen kej. Na ja ban i yi tetz tajbil, ja chiquim yi e yi na taj i tan chiquimen, nin ja chiclax yi e yi na taj i tan chiclaxen. Nchatz ja tak i chikej cobox nin ja el chikej coboxt tan. Chon nxom te yi tajbil i. 20Poro tan tu yi ntocsaj tib nim tu tajtzakl, nin tan tu yi chin tzetzuj nin ban talma swutz Ryos, ja tzun el tcyal Ryos yi cawl tkab. 21Nchatz el lajun i chixol wunak, nin octz chi tanen txuc. Chon najewen chixol smaron txuc, nin chim tu bajen tan tetz wa. Nin ja ac cunin yi wankil tan kab chew. Yastzun mbajij te taju jalen yi tulen txakx tcul yi itz yi Ryos yi bintzi nin tetz yi na cawun squibaj cyakil jilwutz wunak benen tzin wi munt. Ej nin tan tu tetz tajbil na oc cyen e ajcaw yi na taj. 22 Sak cunin swutzu ta yi mbi cun mbajij te yi taju. Poro nchatz teru qui nin na tocsaj tibu juy. 23 Ma na na tocsaj tibu nim tu tajtzaklu. Na ja el kej Kajcaw kaRyosil tanu tan tu yi ncawunu tan xconsen yi echk lakej yi sajnak le cal Ryos jalen Jerusaln.g Nchatz ja xcon yi echk lakej cyanu tan
f 5:18

Dn 2:37.

g 5:23

Echk lakej Ex 40:9; Nm 18:3; Is 52:11; Heb 9:21.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

659

DANIEL5,6

tcajlen xcala nin tan taklen kej yi echk chiryosilu yi banij tu tanen, yi qui na chixmayin, nin qui na quibit jun echk taklen, nin yi quic nin mu cyajtzakl. Lastum ta yi chonk na tzanu tan taklen kej yi Ryos yi na tak yi ankin teru. 24 Chastzun te tan tu yi jun tajtzakluatz, ja tzun saj chakol Ryos jun tan stziben yi cobox yolej yi na tal: 25 MENE, MENE, TEKEL nin PARSIN. 26 Yi na elepont MENE itz: Ja el tajal Ryos te yi tiemp yi akij teru tan cawun. Ej nin ja til yi ja wit jepon tamp yi tiempu. 27Ma yi yol TEKEL na elepont: Ja wit malij yi tajtzaklu tan Ryos nin ja jal paltilu. 28 Ma yi yol PARSIN na elepont: Ja wit jatxlij yi amal kale na cawunetu nin ja wit aklij scyetz yi e aj Media nin scyetz yi e aj Persia, stzun Daniel bantz tetz rey. 29Cawunen tzun yi rey Belsasar tan weklen Daniel tan yi echk balaj bechok yi na xcon cyakun e rey. Nchatz cawun nin tan cusen jun balaj caren skul yi oro cun. Nchatz tal i scyetz cyakil yi e yi ate-tz, yi Daniel i yi toxin ajcaw sbne xlaj i. 30 Poro iten nin te akbalatz quimen Belsasar yi chireyil yi e caldeo cyakun yi e contratz. 31Daro, jun scyeri e aj Media, camban cyen yi cawlatz. Ox cal tu cob yob i yi toquen cyen tan cawun tibaj Babilonia. bantz yi cyajen cyen Daro tetz rey cwent Babilonia nintzun xtxumtz tan jatxlen cun cyakil yi tetz nacin. Jun tzun cient tu junak departament ntulejtz. Nchatz bixe tan tan cyoquen cyen jujun ajcaw le jujun luwaratz. 2 Nintzun e oc cyen ox witz ajcaw tan tan chimalen cyajtzakl yi e mas ajcaw yi ko ban na chicawun nka qui. Yastzun tulejtz bantz quil tzakonen yi rey te yi mebil. Ma Daniel i tzun jun chixol yi ox witz ajcawatz. 3 Jalcunin tzun lajluchaxen yi balajil Daniel tan cawun. Na mast cun list i chiwutz yi cobt. Chastzun te xtxumul yi rey tan toquen cyen Daniel tetz witz ajcaw tibaj cyakil Babilonia. 4Cyoquen tzun cyakil yi e mas ajcaw tan joylen klo puntil tan xochlen quen Daniel swutz yi rey. Poro cyal nin njalet paltil cyan. Na quic nin jun centaw najk talken nin chin tzaknak cunin i tan cawun. Chastzun te quinin e xcye tan xochlen quen. 5 Cyoquen tzuntz chinchuj tan joylen puntil tan xochlen quen klo Daniel. Itzun cyaltz: Cyal nin na jalet paltilx kan na ja baj cunin kajoyol puntil tan xochlen quen klo-x. Jaltatz kol kajoy puntil tan xochlen quenx te yi na tocsajx, chech tzun yi e ajcawatz bantz. 6 I nin tzun cyulejatz. Chimolol tzun quib cyakil yi e ajcaw nin junit ban chitxumun tan chibenen tan yol tetz yi rey. Itzun yi cyoponen nintzun cyaltz: Ta ilu kajcaw, nink ben kon yi tiempu tetz ben kej ben sak! 7Ta max culu skibaj, na na kaj yil kal jun xtxolbil teru. Kacyakil yi o ajcaw tetz yi kanacin, ja kamol kib tan xtxumlen jun ley, nin ja bixe kan, tan cawunenu tan telsen yi jun leyatz chiwi cyakil wunak. Nin yi cawl yi mbixe kan itz: Cyal jun yi nink meje tan taklen kej nka tan jaklen cheybil tetz, tetz junt ryos nka tetz junt yaj, ma na ntin swutzu tajwen tan chimejewen cun tan taklen keju. Yi jun leyatz yi ja wit bixe kan, itz tetz jun ntzi xaw sbne. Ej nin ko at jun yil spaj yi jun cawlatz, tajwen tan benen jolin teratz chixol len. 8 Chastzun te na kaj yil cawunu tej, nink ltalu cuj sketz tan telsen yi cawlatz. Nin kol cu swutzu, ban tzun cu yi wi kabu tej tan qui katxixpul yi jun leyatz. Cawunku chi yi
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Itzun

Yi benen jolin Daniel chixol len

DANIEL6

660

cawl yi at skaxol yi o aj Media tu Persia, yi cyal jun na xitun jun ley yi na bixe kan,h chech tzun yi e ajcawatz bantz. 9Nintzun cu yi jun xtxolbilas swutz yi rey. Cwen tzun yi wi kabtz tej. 10 Itzun yi tbital Daniel yi nsken wit cujij yi rey tan telsen yi jun cawlatz nintzun ben i-tz tan nachlen Kataj xe yi tetz cal. Yi toponen nintzun je jakol yi wentanuil yi cal, yi na xmayinin kale atit Jerusaln,i nintzun cu mejloktz stzi yi wentanuatz. Ej nin ox tir na meje i-tz tan culajen Ryos le jun kej,j na yastzun yi tetz cstumbr. 11Itzun bantz nintzun e ben cobox yajtz tan xkuken Daniel xe yi cal. Na tzun tzan cunin i tan nachlen Kataj yi cyoponen yi cobox yajatz. 12 Ma yi benen quilol yi yastzun na ban Daniel nintzun e bentz tan xochlen i tetz yi rey. Itzun cyaltz yi cyoponen: Ma jalu ta ja bin el jun ley tanu yi tetz jun xaw yi quic rmeril tan mejewen cun jun yaj swutz junt ryos nka swutz junt yaj. Ma na ntin swutzu tajwen tan kamejewen cun. Nin yi jun yil meje swutz junt ryos mben jolin teratz chixol txuc. Nketz pe bintzi yi jun cawlej ta? Bintzi, yastzun yi mero bintzi, nin chin tajwen cunin yil tzel cun tej quib yi na tal yi ley, na quic rmeril tan jen katxixpul nka tan katzajsal yi jun leyatz yi ja wit bixe kan, stzun yi rey bantz. 13 Itzun yi cobox yajatz oquen nintzun e bantz chinchuj tan xochon, itzun cyaltz: Poro ta, at jun scyeri yi e judiy yi ulnake tzonej yi qui na tek chiu,k na cyakil nin kej na meje i swutz yi tetz Ryosil. Yi junatz itz yi Daniel nin i jun scyeri yi e witz ajcaw tibaj cyakil yi kanacin. Yi o ketz ja kil yi cyakil nin kej na meje ox tir tan nachlen yi tetz ryosil. 14 Yi tbital yi rey yi xtxolbilej nintzun oc lacpuj jun chin bis tetz. Ej nin octz tan joylen klo puntil tan claxen Daniel. Jun cun tzun kej ban i-tz tan joylen puntil tan claxen klo. 15 Poro cyoponen tzun junt tir yi cobox yajatz tan talchen tetz yi rey, itzun cyaltz: Ilu kareyil sak swutzu yi kacstumbr yi o aj Media tu Persia, quic rmeril tan stzajen jun cawl yi ko cunakt yi wi kab yi rey tej. Ma na chin tajwen cunin tzel cun tej. 16 Baj nintzun cul yi rey, nin cawunintz tan ticylen tzaj Daniel nin tan benen jolintz chixol yi e len. Poro te yi ntaxk ben jolin nintzun tal yi rey tetz Daniel: Ma jalu Daniel, lok xcye yi ara Ryosil yi nternin kuklij acul tej, tan acolchen chikab yi e txuc! stzun yi rey bantz tetz Daniel. 17Itzun yi nsken wit copon Daniel chixol yi e txuc cawunen nintzun yi rey tan lamchen cun stzi yi jul tan jun chin wutzilen cub. Ej nintzun ben i tan banlen sellar tan yi tetz xmalkab. Nchatz e ban yi e mas ajcaw yi xomche-tz tej. Na yi cyajbil itz tan telen cun tej yi ley yi nsken wit bixe cyan. 18 Yi nsken wit lamxij yi jul nintzun pakxij yi rey xe yi tetz cal kale na cawunet. Quit tzun wan i-tz tan paj bis. Nchatz quit cujij tan cyoquen yi e aj kbetzum tan tocsen echk son swutz. Nin qui nin wit i-tz te yi jun akbalatz tan paj yi bis yi at cunt tej Daniel. 19Pentlen
h 6:8 Est 1:19; 8:8. Dn 5:13. i 6:10

1R 8:44, 48; Sal 5:7; 28:2; 138:2.

j 6:10

Ox tir jun kej Sal 55:17.

k 6:13

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

661

DANIEL6,7

tunin tzun xtxajoltz yi tulen skil. Lajkel nintzun benen i-tz stzi yi jul kale atet yi e txuc, tan xmayen Daniel. 20Winin tzun bisunentz yi toponen stzi yi jul. Tech tlen tunin tzun toquentz tan chaklen Daniel. Itzun taltz: Daniel, Daniel, yi a jun chakum yi Ryos yi itz nin tetz. Itz pe a? Ja pe xcye yi ara Ryosil, yi nternin kuklij acul tej, tan acolchen chikab yi e txuc? stzun yi rey ban cuntz tjul. 21Ilu kareyil nink ben kon yi tiempu tan cawun. 22 Quil bisunu swej, na yi wetz inRyosil ja oc tan incolchen na ja saj chakol yi tetz ngel tan maklen chitzi cyakil yi e lenl tan qui imbajen cyan. Na sak swutz inRyosil yi quic mu wil. Nin quic jun echk taklen cachi mimban swutzu, yi ilu kareyil. 23 Ej yi tbital yi rey yi xtxolbilej winin tzun stzatzinentz tej. Lajkel nintzun cawunin i-tz tan telsenel tzaj Daniel chixol yi e len. Ma yi telen tzaj quic nin mu quixpnak tej, na nternin kuklij cul i tej yi tetz Ryosil. 24Nchatz cawunin yi rey tan chitzamlen cyakil yi e yaj yi e oc tan xochlen Daniel. Yi chitxamxen nintzun e ben jolintz chixol yi e txuc tuml quixkel nin cyakil chinitxa. Taxk nintzun chicwenponentz chixol yi e txuc yi chixeten tan chibajsen. Jalt nintzun yi chibakil cyaj cyentz. 25Tan yi xtxolbilej nintzun el junt cawl tan yi rey Daro scyetz cyakil wunak benen tzin. Ja opon len chikab chicyakil. Quic na ban alchok jilwutz yolil na chiyol. Je na tal yi cawlej: Na waj yil jal tzatzin paz tzixol wok, nin yil jal yi ibanl. 26 Na waj cyakil yi axwok yi atix wok jak incawl yil cxoc wok tan banlen tanen yi jun cawlej, na in nnelsan. Na waj yil tzitek wok chi yi Ryos yi na tocsaj Daniel. Na i yi Ryos yi itz nin tetz, na at nin i sbne opon tunintz. Cyal jun nink xcye tan telsen yi cawl tkab, na quic stzajsbil wi yi tiemp i tan cawun. 27 I yi aj colpinl, nin i yi colol ketz, na na xcye tan banlen balaj milawr. Quic na ban mpe tcyajk nka wuxtxotx. Na I ncolon Daniel chikab yi e len. Yastzun yi ley yi el tzaj tan yi rey. 28 Ma tetz Daniel i jun balaj ajcaw ban jak cawl Daro. Nchatz ban i yi toquen cyen Ciro yi rey tetz Persia tan cawun Babilonia, ja jal winin kej Daniel swutz yi junt reyatz. bantz te yi at tzaj yi rey Belsasar tan cawun Babilonia. At tzun cobox wutzicy Daniel ban. Toquen tzun i tan stziben cun yi xe yi echk taklen yi til tul yi wutzicyatz. Je tzun yi stzib iej: 2 Ja wil tul inwutzicy yi nchisaj yi cyaj tojkbil cyekek yi at lakak xtxuc munt tan cheken yi mar. 3 Ej nin te yi jun ratatz, ja wil cyaj txuc yi chin xowbil nin e.m Chon chijen tzaj xe mar. Apart len chiyubil. 4Yi bajx yi jen tzaj, icunin jun len.n Poro apart, na at xicy chi tanen quil quitx. Te yi na chintzan tan xmayen nin, nintzun el kokij yi xicy. Nintzun je xitxijtz tan jen txiclok tibaj yi cob tkan, chi na ban jun yaj. Ej nin ja txixpuj yi tajtzakl tan toquen tetz tajtzakl jun yaj. 5 Ma yi cap icunin jun oso tanen. Nim tcun jun jalaj xlaj swutz yi junt. Ej nin jacun ox tembl bak tan. Nintzun alchij tetz yi jun txucatz: Ma jalu, Quilok! Cun bajswe cyakil jilwutz chibaj yi na awaj, stzun ulijtz.
l 6:22

1Itzun

Yi cyaj txuc yi til Daniel tul wutzicy tanen

Heb 11:33.

m 7:3

Ap 13:1; 17:8.

n 7:4

Len Jer 4:7.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

DANIEL7

662

6 Ma yi toxin, icunin jun leopardo tanen. Poro apart, na cyaj cun xicy i at. Nchatz cyaj cun wi i at.o Nintzun aklij amal tetz tan cawunen. 7Ma yi cyajin txuc mas tcunin xowbil chiwutz yi oxt yi nche wil. Nin winin chamil, na chin quikan nin yi te, nin chin chich cun. Nintzun oc i-tz tan waken nin tan chibajsen yi contr. Ma yi nsken wit noj cul nintzun octz tan yakpen yi sowril. Yi jun txucatz apart i chiwutz yi oxt yi nsken wil, na lajuj cun tetz tuc at.p 8 Te yi na chintzan tan xmayen nin yi echk tuc yi jun txucatz, ja wil yi jen mulen jun tal juy tuc chixol yi lajujatz. Nintzun el kokij ox tuc te yi e yi ate nintz, tan jalen amal tan chuyen i tetz. Ej nin yi jun tal tucatz, at wutz chi tanen wutz jun yaj. Ej nin at stzi chi tanen stzi jun yaj. Nin chin xowbil nin yi echk yol yi na eltzaj le tzi.

Na nin tzun chintzantz tan xmayen yi xtxolbilasej yi benen wilol yi nucxen coboxq colchbil chi tanen colchbil jun witz ajcaw. Nin tibaj jun scyeri yi echk colchbilatz wil yi colewen cun jun Wutzilen Tijl Culal yi at nintz sajlen tunintz. Chin sak nin yi bech tetz, chi tanen skojal kab chew. Ma yi xiil wi icunin skojal mojob tanen.r Kak cun yi jun colchbilatz, tuml yi echk toloil. 10 Nchatz swutz cun yi jun colchbilatz at jun chin tzanla yi na el tzaj yi kak cun.s Ej nin winin e ate-tz tetz xconsbetz yi jun ajcawatz. Jat lo mil chixonen. Nchatz jat lo milln txiclche swutz i. Colewen nintzun ban i-tz tan pujlen xtisya. Ej nin je jakij yi echk liwrt swutz. 11Ma yi in wetz, cabchin quen tunin tan xmayen yi mbi cun sbajok te yi tal ne tucatz, na chin xowbil nin yi echk taklen yi na tal. Ej nin benen wilol yi cwen biyij yi jun txucatz. Chin puchij cunin ban, nin chon benen jolintz tkak. 12 Nchatz yi oxt txuc. Nsken el ticylen yi cawl chikab tan quit chicawunen. Poro qui nin e cu biyij, jalen yi toponen yi oril tan chiquimen. 13 Nchatz te iten nin akbalatz wil tul junt inwutzicy tanen yi cwen tzaj jun yaj tul sbak, icunin yi Bajx Cyajol.u Quenin tzun benen ticylen i-tz te yi jun Wutzilen Tijl Culal yi colchij tan cawun. 14 Yi toponen i swutz yi wutzilen, nintzun aklij cawl tkab tu yi tetz kej. Nin aklij amal tetz tan cawunen tibaj cyakil amal benen tzin wi munt. Na cyakil jilwutz wunak tu cyakil nacin, e octz jak cawl i. Quic mban alchok jilwutz yolil nchiyol.v Ej nin yi jun ajcawatz scawunk tetz ben kej ben sak. Cyal jun yi nink xcye tan majlen len yi cawl tkab. 15 Itzun imban westz yi in Daniel. Ja chinxob tan yi xtxolbilej yi nwil, nin winin imbisunentz tan. 16 Nintzun noc inkansal wib xlaj jun scyeri e yi txiclche-tz. Nin ben injakol tetz, yi mbi na elepont yi ech taklen yi nwil. Nintzun tal i swetz: Je bin yi na elepontej: 17Yi cyaj txuc yi mmawil, yi chin xowbil nin e, itz jun elsawutzil tetz cyaj ajcaw, nka cyaj rey yi chicawunk
9

Yil tzoc Ryos tan xtisyain

Dn 8:22; Ap 13:2. p 7:7 Ap 12:3; 13:1; 17:12. q 7:9 Colchbil Ap 20:4. r 7:9 Skojal Ap 1:14. Ap 5:11. t 7:10 Liwr Ap 20:12. u 7:13 Bajx Cyajol Ap 5:5-10; Mt 24:30; 26:64; Mc 13:26; Lc 21:27; Ap 1:7, 13. v 7:14 Ap 11:15.
s 7:10

o 7:6

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

663

DANIEL7,8

tibaj cyakil amal benen tzin wi munt. 18 Poro tzelpon majij yi cawl chikab nin tzaklok scyetz yi e xansan chet tan yi Ryos yi bintzi nin tetz. Ej nin chicawunkw cyetz tetz ben kej ben sak, stzun yi junatz bantz. 19Woquen tzun chinchuj tan jaklen yi mbi na elepont yi cyajin txucatz, na apart i chiwutz yi oxt, na chin xowbil nin wutz, nin chin quikan nin yi te yi chich cun. Nchatz yi pac, brons cun. Baj potzal nin baj puchul cyakil wunak. Ma yi sowril nin baj yakpultz. 20Poro yi mero wajbil itz, tan telen klo intxum tetz yi mbi ekan tan yi lajuj tuc yi jun txucatz. Nin nchatz yi mbi na elepont yi jun tal ne tuc, yi at tetz wutz nin at tetz stzi tanen, nin yi na tocsaj tib nim tu yi jilon. Tan yi xtxolbilas icunin i yi mas at kej chiwutz yi e mas tuc, na ox cun tuc e el kokij tan cyajen cyen yi amal tan chuyen i tetz. 21Ej nin ja ben wilol yi toquen yi jun tucatz tan oyintzi te yi tanum Ryos.x 22 Ej nin txacon i scyej, jalen yi tulen yi Wutzilen Tijl Culal yi at nintz sajlen. I tzun akon nin yi cawl chikab yi e xansanchet, yi e yi na cyocsaj yi i yi Ryos yi bintzi nin tetz. E oc tzuntz tan cawun wi munt. Na oponen ban yi tiempil tan ticyen cawl chikaby yi e tetz tanum. 23 Talol tzun yi junatz yi oc inansal wib tej: Ma yi cyajin txuc yi mmawil, yastzun yi cyajin ajcaw sbne benen tzin wi munt. Xcyek tan cyocsen cyakil gobierum jak cawl i, nin tzocopon tan chibuchlen. Sbajk yakpul cyakil yi e tetz contr, na apart tajtzakl i chiwutz yi e mas txuc. 24 Ej nin yi lajuj tuc yi jun txucatzz yi mmawil, na chaj lajuj ajcaw yi chicawunk benen tzin wi munt. Poro yi cyetz, mu ntzi tiemp chibne tan cawun. Nin yil jepon tamp yi cyetz chitiemp tan cawun, tzocopon junt tan cawun yi apart tajtzakl. Ej nin yi junatz xcyek tan cyelsen ox scyeri lajuj ajcawatz. 25 Ej nin tzocopon i tan jislen Kataj Ryos, yi Ryos yi bintzi nin tetz. Nin tzocopon tan chibiylen cun klo cyakil yi tanum Ryos. Ej nin tzocopon i tan xtxixpen echk cawl Ryos nin tan sotzajen yi echk kej yi bixbant tan taklen kej kaRyosil. Xcye i tan banlen yi tetz tajtzaklatz tetz ox yob tu nicy. 26 Yil jepon yi ox yob tu nicyatz scolek yi Kajcaw tan xtisyain.a Tzelepon majol yi cawl tkab yi jun ajcawatz nin tzelepon cun yi junatz swutz. 27 Tzaklok yi cawl tu yi kej tetz cyakil yi echk amal benen tzin wi munt scyetz yi e tanum Ryos, yi Ryos yi bintzi nin tetz.b Nin scawunk i tetz ben kej ben sak. Cyakil cun jilwutz tnum scyake chimunl swutz i, nin chocopon culutxum jak yi tetz cawl, stzun yi junatz bantz swetz. 28 Yastzun ban yi jun inwutzicyatz. Ej nin ja tak jun chin bis swetz nin winin skejen intzi tan paj. Poro qui nin wal yi xtxolbilasej tetz junt, stzun Daniel bantz.

1Itzun

bantz tul yi toxin yob yi na cawun tzaj Belsasar tibaj Babilonia, at tzun jun inwutzicy bantz, yi in Daniel. Apart yi jun inwutzicyatz

Yi witzcyal Daniel yi chiw tu cneru

w 7:18 chicawunk tetz ben kej ben sak poro jak cawl yi Bajx Cyajol na i yi witz ajcaw sbne. Sileju 7:14; Ro 8:17; 2Ti 2:10; 1P 2:9; Ap 1:6; 22:5. x 7:21 Ap 13:7. y 7:22 Jl 3:1-14; Ap 20:4. z 7:24 Ap 17:12; 13:1. a 7:26 Dn 2:35. b 7:27 Ap 20:4; 22:5.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

DANIEL8

664

swutz yi e yi nsken wil. 2 Yi wil tul yi inwutzicyatz, itz yi icunin chon atin stzi yi tzanla yi na biaj Ulay le tnum Susa cwent Elam. 3 Te yi atin stzi yi jun tzanlaatz nintzun ben wilol jun chin cner yi bak wi yi at stzi yi jun aatz. Yi jun cneratz at tzun cob tuc yi chin tkan nin, poro at jun scyeri yi cob tucatz yi witzbiltlen jalen. Ej nin mas tcun chuyen swutz yi junt. 4Nchatz wil yi jun cneruatz yi na tzan tan tocon toquen tzin, jen tzin, nin cwen tzin. Cyal nin tzun jun txuc na nimsaj tib tan oyintzi tuch. Na quic nin jun najk clax tkab, na winin chamil. Nin na ban yi tetz tajbil quib yi na taj, na winin tunin jalen mas chamil. 5 Itzun bantz, tzinwutz cunin tzun yi sajen jun chin wutzilen chiw toquen tzin. Elnak nin i tcyaj yi telemulen. Pentlen tunin tzun na copon yi wi tkan wuxtxotx tan bil chin ojkel yi at cunt. Ej nin txol yi wutz at jun tuc. 6 Yi tulen yi jun chiwatz te yi cner yi at nintz stzi yi a, nintzun ben bnol tibtz tu cyakil yi walor tan toclen yi cner. 7Chin kuchij cunin tzun sajen yi cob tuc tal cner tan. Na qui tunin kusij ban yi walor yi tal cner swutz yi jun chin wutzilen chiwatz. Chin tolin nintzun tulejtz wuxtxotx nin baj yakpultz na cyal nin jun ncolon tkab. 8 Itzun yi jun chiwatz mast cunin tzun chamil jaltz. Poro tul yi jun tiempatz yi jalen mas chamil ninin el bukx yi jun chin tucatz yi at txol yi wutz. Kale elet bukx yi jun chin tucatz, cyaj cun tzun xel jaltz. Yi cyaj tucatz cyaj xtxuc e elet. Jun na chaj nin jen tzin. Ej nin junt na chaj nin telen tzin. Ma yi junt, chon na chaj nin toquen tzin, nin yi witzbil chon na chaj nin cwen tzin. 9At tzun junt ne tuc jaltz te jun scyeri yi cyajatz nin mast cunin tzun chuyentz cwen tzin, telen tzin, nin nchatz bantz le yi amal yi na biaj Chin Yuben Nin. 10 Yi jun tucatz koquenlen jal winin chamil, jalen cun yi toquen i tan oyintzi scyej yi e sanlar cwent tcyaj. Ej nin winin txuml saj masol,c nin baj yakpultz. 11Ej nin ja quiwix yi cul jalen cun yi njal walor tan toquen tan oyintzi tuch yi mero witz Ajcaw scyetz yi e sanlar tetz tcyaj. Ej nin i ntzajsan yi jun oy yi na aklij tetz Ryos cyakil nin kej. Nin ja oc tan telsen kej yi amal yi winin xanil. 12 Na chon cyaten yi e tetz sanlar tul yi jun amalatz yi winin xanil.d Yastzun tulejtz tan tu yi yab ajtzakl yi oc le wi. Ja ban yi tetz tajbil, na ja bnix winin echk taklen cachi tan. Nin cyakil yi nxtxum, ja xcye i tej. 13 Benen tzun witaltz yi benen jakol jun ngel tetz junt ngel. Itzun taltz: At jun taklen yi chin juntlen nin yi na tzan banlen wi yi altar kale na patxet yi echk oy yi na aklij tetz Ryos cyakil kej. Tona tzun tzaj wi yi jun yab ajtzaklatz? Nchatz tona tzoc cawsen yi junatz yi na tzan tan banlen yi echk taklen cachiatz tej Ryos, nin scyej yi e yi na xom chiwi tej? stzun yi ngel tetz yi junt. Sajen tzun tlol yi junt. Itzun taltz: 14 Quil tane jalen yil jepon cob mil tu ox cient kej. Ej nin kalenas tzun tzoc xansen junt tir yi amal yi chin xan nin. 15 Ej inin tzun na chintzan wetz tan xmayen yi echk xtxolbilasej, nin tan xtxumlen yi mbi na elepont, yi jen joptuj jun tzinwutz yi icunin jun yaj tanen. 16 Nintzun ben wital wi jun wunak yi na jilon. Chon na jilon tzaj stzi tzanla
c 8:10

Gn 15:5; 22:17; Ex 12:41; Ap 12:4.

d 8:12

Dn 9:27; Mc 13:14.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

665

DANIEL8,9

yi na biaj Ulay. Nintzun saj tloltz: Gabriel,e txolnin tetz yi jun yajej yi mbi na elepont yi jun wutzicy yi ntil, stzun yi junatz. 17Sajen tzun kansal tib yi jun ngelatz swej. Nin tan bil yi xow yi atin cunt, incwen tzun mejloktz swutz i, jalen cun yi cwen ponen wutz implaj wuxtxotx. Poro nin saj tlol i swetz: Yaj! nink cnachon tej cyakil yi xtxolbil yi mawil, na itz yi mbi sbajok te yi witzbil tiemp tzonej wi munt. 18 Te yi na tzan i tan xtxolen swetz ja el incul, nin ja chincu trimp wuxtxotx, nintzun tzajen i-tz tan intxicbajen. Itzun taltz swetz: 19Ma jalu nocopon tan xtxolchen xol yi mbi na elepont yi jun wutzicy yi mawil. Cyakil cun yi echk taklen yi mawil, yastzun sbajok le witzbil tiemp, yil ticsaj Ryos cul scyej cyakil wunak. 20 Ma yi jun cneru yi mawil yi at cob tuc, na chaj yi cob ajcaw tetz Media tu Persia. 21Ma yi jun chiw yi saj toquen tzin, na chaj yi ajcaw tetz Grecia. Ej nin yi jun tuc yi at txol yi wutz yi jun chiwatz na chaj yi bajx ajcaw yi scawunk. 22 Ej nin yi cyajt tuc yi e jal yi telen yi jun, na chaj yi chijalok cyaj ajcaw yi chijatxe yi jun nacinatz chiwutz. Poro quil jepon yi cyetz chichamil tan cawun chi mban yi bajx. 23 Nin yil jepon yi chitiemp yi cyajatz tan cawun, nin yil jal winin quil wunak swutz Ryos yi quit nin scuy i chipaj, kalenas tzun tzoc cyen junt ajcaw yi chin juntlen nin i, nin winin tajtzakl sbne tan cawun. 24 Yi junatz sjalok winin chamil tan cawun, poro nketz tetz cuntu yi chamil. Ej nin tan yi chamil yi junatz tzocopon i tan potzen cyakil cun echk taklen. Xcyek i scyej yi e ajcaw yi at winin chichamil. Nchatz xcye i te winin tanum Ryos. 25 Tan yi tetz tajtzakl yi chin cachi nin, nin tan yi echk lajil, xcyek tan cambajen winin kej. Ej nin tan yi tajtzaklatz stocse tib nim. Ej nin winin wunak yi chon lkuke chicul tej chiquimok tan.f Nchatz tzocopon i tan oyintzi te yi witz Kajcaw yi at jalen tzin tcyaj. Poro quil xcye tej, ma na sloonk tan. 26 Ma yi xtxolbil yi sbajok tul yi cob mil tu ox cient kej yi mawil itz jun xtxolbil yi jun cun sbajok, itz jun xtxolbil yi bintzi nin. Nin yil tzel tiemp tzelepon cun tej, col cun yi echk xtxolbilatz, nin cyal tzawal nint, stzun yi ngel bantz swetz. 27Yi wital yi xtxolbilej, ninin tzun inyobten wetz. Nin quict nin inwalor bantz tetz cobox kej. Yi tulen mu yos swuch, nin noc junt tir xlaj yi rey tan banlen tanen yi wetz wakun. Poro winin tzun imbisunentz tan yi jun inwutzicyatz yi nwil, na qui nin el intxum tetz yi mbi na elepont, stzun Daniel bantz. bantz tul yi bajx yob yi na cawun tzaj Daro yi cyajl Asuero yi aj Media squibaj yi e caldeo. Na tzun chintzan cunin wetz tan silen yi liwr yi cwen stzibal Jeremas. 2 Nintzun noctz tan xtxumlen yi tona tzicy yi oxcal tu lajuj yob caws yi at tibaj yi tnum Jerusaln, chi ntal Kajcaw tetz Jeremas, yi
e 8:16

1Itzun

Yi toquen Daniel tan nachlen Kataj tibaj yi tanum

Dn 9:21; Lc 1:19, 26.

f 8:25

Ap 19:19-20.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

DANIEL9

666

elsanl stzi i.g 3 Yi jen intzilol yi xtxolbilatz, nintzun noctz tan nachlen Ryos, yi Cawl ketz, nin tan cuswutzil tetz i. Ja inmuc wej, nin ja oc yi bechok yi na chaj yi at na imbislej.h Nchatz ja chincu colchok tul tzaj tan chajlen yi na chimbisun tan wil nin tan quil yi e in tanum. 4Je tzun walej yi woquen tan nachlen Kataj Jehov yi inRyosil:i Ilu Cawl ketz, winin chamilu, nin winin poreru, nin na el kabu te cyakil yi na suku. Nchatz na chaju banlu squibaj yi e yi na chipek teju, nin yi na chiban tanen yi cawlu. 5 Ta, max culu skibaj. Na ja kajuch kil swutzu. Ja kaban echk taklen cachi swutzu. Ja el xtxixlu kan. Ja el keju kan. Ja kapaj yi cawlu. Ja kak wutz kacoc te yi yolu, nin ja kak wutz kacoc te yi leyu. 6 Nchatz qui nin nkaban tanen yi cawlu yi alijt cyen tanu scyetz yi e elsanl stziu. Na sajlen tunintz ja chitxol yi yolu scyetz e kareyil, scyuch e kajcawil, nin scyetz e kamam kate, scyuch cyakil cun e katanum yi o xonl Israel. Poro qui nin nkaban tanen. 7Yi ilu teru ta, ilu Cawl ketz nin chin tzaknak cuninu, na ban cyakil yi na banu. Ma yi o ketz chin txixwil nin kawutz. Kacyakil cun na katxixwij swutzu, yi o yi najlcho lakak tnum kale elnako tzaj lajulu tan paj yi nkajuch kil swutzu, scyuch yi e yi najlche Jerusaln. Kacyakil cun na katxixwij swutzu tuml yi e intanum, yi ate tzaj Jerusaln. 8 Siwl Ta, yi ilu Cawl ketz, max culu skibaj na ja kajuch len kil swutzu nin na katxixwij kacyakil cun scyuch yi e kareyil, scyuch yi e kajcawil nin yi e kamam kate. 9Ta, yi ilu Cawl ketz, na el katxum tetz yi na el kajabu skej, nin na cuyu kapaj, ptzunk na kajuch kil swutzu. 10Poro mast cunin nkaban ketz, na qui nin nkaxom te yolu, nin qui nin nkoc culutxum jak cawlu yi talnaku scyetz yi e chakumu yi e elsanl stziu. 11Cyakil cun e intanum yi e xonl Israel ja chel te pem na qui nin na chixom te yolu. Chastzun te ja nin kacu tkab yi caws, yi tzibant cyen le ley Moiss.j Kapaj nin te ketz na ja kel te pem. 12 Chastzun te ja el cunu te yi yolu yi talnaku scyetz kamam kate, na ja ul jun chin wutzilen il skawutz. Qui otoj na bajij jun echk taklen benen tzin wi munt, chi tanen yi junej yi mbajij tej Jerusaln. 13 Tan yi xtxolbilej ja el cun te cyakil yi tzibant cyen le ley Moiss. Poro yi o ketz qui nin ncu kawutz teru, nin quinin ncyaj cyen cyakil yi echk taklen cachi yi na kaban, na o cun pajol cawl. 14Chastzun te ja ul yi jun kacawsatz tanu. Ej nin ban mbanu yi ntaku kacaws. 15 Ma jalu bin Ta, ilu Cawl ketz, nin na el intxum tetz yi na el kajabu te yi tanumu, chi banaku tan cyelsenel tzaj Egipto.k Ej nin tan yi xtxolbilatz ja jal winin keju sajlen tunintz. Poro yi o ketz ta, inin o ketz tan juchlen kil swutzu. 16 Ta ilu yi Cawl ketz, ej nin chin tzaknak cuninu na na el kabu te yolu. Ma jalu bin cuyeu kapaj. Bneu pawor yi quik chich mas culu skej, nin te Jerusaln. Na yastzun yi teru tanumu, nin yastzun yi juwtz yi chin xan nin yi jatxijt tanu tan xconen teru. Cyakil cun yi e mas nacin na chich len chicul te Jerusaln. Ej nin na chitzan tan yolchen yi quic xac yi tanumu. Poro yi mero bintzi, itz tan ketz kapaj, nin chipaj yi e kamam kate, yi na tzan telsen kej Jerusaln. 17Chastzun te ta, yi ilu Cawl ketz, tbiteu intzi inkul. Nink tzel
g 9:2 Jer 25:11, 12; 29:10. h 9:3 Ja xcon jun jilwutz bechok cyan yi chin txix nin tej chi tanen jun xbuk yi banij tan chi chi tanen sac. i 9:4 Neh 1:5; 9:6-37. j 9:11 Lv 26:14-39; Dt 28:15-68. k 9:15 Ex 20:2; Dt 6:21; Jer 32:20-21.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

667

DANIEL9

kajabu te yi calu yi cunak woquin, bantz jalen yi teru keju. 18 Siwl ta, elk bin kajabu swej, nin elk kajabu te yi tanumu yi at biu tej. Xmayink tzaju skej, yi o yi elnako tunin xit. Nin xmayink tzaju te yi tanumu yi cunak woc. Qui na injak yi xtxolbilej tan tu yi quik ketz kil. Ma na tan tu yi banl talmau skibaj.l 19Kajcaw! Ko cheyaju! Tbiteu yi intzi inkul. Cuyu kapaj. Tbit tzaju inyol. Bneu chan yi xtxolbilej bantz jalen keju tu yi kej yi teru tanumu. Ko cheyaju bin ta. Quik tzampon tiemp tan stzawelu yi na chintzan tan jaklen teru, chinch tul in oracin. imban seguir tan nachlen Kataj, nin tan xtxolen cyen yi wil tetz Ryos, tu yi quil yi e intanum. Nchatz ja cu inwutz tetz tan jaklen banl tibaj yi tetz wiwtz yi winin xanil. 21Te yi na chintzan tan nachlen Kataj, nintzun ul xicyin yi ngel Gabriel swej. Yi jun Gabrielatz iten nin iatz yi jun yi nsken jilon swetz. Txant tan tponen yi oril tan paten yi oy tetz Ryos yi na pat-xij lakak cwen kej yi chajol tib yi jun ngelatz tzinwutz. Itzun taltz swetz: 22 Ibin jalu Daniel ja nul tan talchen yi mbi na tzan Ryos tan xtxumlen tibaj atanum. 23 Na yi ncoc tan nachlen Kataj, ja tbit Ryos yi atzi yi akul. Chastzun te ja chinsaj chakoltz tan xtxolen tzatz yi tona sbajok yi echk taklen quib yi majak, na winin na pek Ryos tzawej. Bit tzaj bin yi xtxolbilej yi swale tzatz: 24 Ja bixe oxcal tu lajuj sman tan Ryos tan ticyen squibaj ara atanum, tu yi tnum yi chin xan nin. Yil jepon tamp yi jun tiempatz kalenas tzun tzocopon Ryos tan maklen yi pajol cawlin tu yi juchlen il. Sjalok cuybil ipaj nin scuylok iyapl.m Nin sjalok balaj xtisya tetz ben kej ben sak.n Na yas tzun yi tiemp yil tzel cun te yi echk wutzicy, tuml yi echk yol yi alijt cyen tan Ryos scyetz yi e elsanl stzi i. Nchatz yi temploo, yi cal Ryos, xansok junt tir. 25 Tajwen yil tzel atxum tetz, nin yil tzatij le awi yi xtxolbilej: Yil tzel yi ort tan banlen ban tetz Jerusaln, tajwen tan ticyen juk sman. Ej nin tul yi juk smanatz snucxok yi be tu yi tapij yi at soltej Jerusaln. Poro winin bis okl sbajok tul yi tiempatz. Ej nin jalen yil tzul yi witz ajcaw yi bixbant tan Ryos tajwen tan ticyent oxcal tu cobt sman. 26 Yil tzicy yi oxcal tu cob smanatz, quil cyak wunak kej yi jun witz ajcawatz yi xansant, na copon biyij. Xitok yi tnum Jerusaln tu yi templo cyakun yi e sanlar jun rey yil tzocpon. Yi jun ilatz jalt cuntunin quil yil xetij, chi na ban jun tzanla yi na elul yi quic stziblal. Ej nin quil tzaj yi echk ilatz tu echk oyintzi jalen yil jepon tamp te yi tiemp yi bixbant.p 27 Na yil tzicy yi oxcal tu beluj smanatz tzul junt sman. Nin yil xetij yi witzbil smanatz tzocopon yi jun reyatz tan banlen jun contrat scyuch winin wunak. Poro yil nicyan yi jun smanatz jepon xtxixpul i yi tajtzakl tu yi contrat, na tan cawl i stanek cyakil echk txixwatz yi na pat-xij cyakil kej tu echk oy yi na aklij tetz Ryos.q Nin copon nucul i jun
l 9:18 Neh 9:17-19, 27-28; Sal 51:1-4; Is 54:8, 10; Tit 3:5. m 9:24 Zac 13:1. n 9:24 Jer 23:5-6; Jer 33:14-16. o 9:24 Qui na clarin yi yol hebrey tzonej. Ban na jop yi templo, nka yi altar. p 9:26 Yi tiemp yi bixbant tan Ryos Dn 11:36-45. q 9:27 Dn 11:31; 12:11; Mt 24:15; Mc 13:14.

20 Ja

Yi oxcal tu lajuj sman

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

DANIEL9,10

668

tajtzakl yi chin xowbil nin, kale na pat-xet echk txixwatz swutz Ryos. Yastzun sbne i jalen cun yi tzul yi tiemp yi bixbant tan Ryos tan toquen cawsen i, stzun yi ngel bantz swetz. bantz tul yi toxin yob yi na cawun tzaj Ciro yi aj Persia, nintzun chajxij cobox xtxolbil tetz Daniel, yi junatz yi na alchij Beltsasar tetz. Yi cobox xtxolbilatz yi chajxij tetz Daniel tul wutzicy tanen, qui chan tzel cun tej. Poro ilenin sbajok, na itz bintzi. Yi xtxolbilasej at quixbel tan telen xtxum jun tetz, poro nintzun oc Daniel tan xtxumlen yi mbi na elepont, ej nin xcye i-tz tej. 2 Itzun mimban wetz, yi in Daniel, te yi nsken wit lajluchax yi jun xtxolbilatz tzinwutz. Ja tzun chimbisun tan. Ox tzun sman mimbantz tan bis. 3 Ej nin tan paj yi bisatz yi atin cunt, qui nin inwan te balaj cumir, na quic chibaj, nin quic win mbaj wan. Nchatz quic perfum mmoc swej jalen yi ticyen yi ox sman bisatz. 4 Ej itzun bantz tul yi junak cyaj kej te yi bajx xaw tetz yi jun yobatz, chon tzun atin wetz stzi yi tzanla yi na biaj Tigris. 5 Te yi atin stzi yi tzanlaatz, nin ben wilol jun yaj yi at-tz. Yi bech tetz i lino cun, nin yi calbil oro cun.r 6 Ej nin yi wankil i, chin txekun nin chi tanen yi yubil yi balaj cub topacio. Yi wutz, winin pakpuchaxen chi tanen jun xlitz. Ma yi bak wutz winin xtxekunen chi na txekun jun kak. Ma yi kab tu yi tkan, winin litzunen chi na litzun yi jun jilwutz chich yi brons cun. Ej nin yi wi i tan yol, chin wi nin na ban, chi na chichin jun coloj wunak. 7Cyal nin jun scyeri yi e yi xomche swej ilon yi jun xtxolbilatz, ntin cun in, na cyakil cun e, e xobtz nin e el ojkuj tan ew ib. 8 Inchuc nin tzun incyajen cyentz tan tilwen yi jun xtxolbilatz. Chin sakt nin tzun mimban tan xow. Nin quict nin inwalor bantz. 9Itzun yi jilonen tzaj i swetz, ninin el incul, nin ja chincu trimp wuxtxotx. 10Te yi coylchin wuxtxotx, ja chinachon tej yi ja oc jun tan intzamlen nin tan wucheyen. Nintzun incyaj cyen cooloktz. 11Sajen tzun tlol i swetz: A jun coloj Daniel, winin na pek Ryos tzawej, txiclijen bin, nin bit tzaj yi yol yi swale tzatz. Ja chin saj chakij tan yol tzatz.s Yi sajen tlol i yi yolasej winin tzun inlucnewen yi injen txiclok. 12 Daniel, quil cxob swetz, stzun i bantz. Na ja tbit Ryos yi atzi yi akul. Na jetz yi axetlen tan xtxumlen yi echk taklen yi chin quixbel tan telen atxum tetz, nin jetz yi bixewen awan tan awoquen juy swutz i, ja tbit i yi awajbil. Chastzun te ja chinsaj chakol tan xtxolchen xol tzatz. 13 Quenin klo wulen, poro qui nin, na yi ngel yi witz ajcaw tibaj cyakil yi amal Persia,t ja oc tan oyintzi swej. Nin junak jun cun kej nchincu makol. Quinin tzun nicy tzaj jalen yi tulen Miguel, jun scyeri e witz ngel cwent Ryos, tan wucheyen. Na inchuc cunin tan oyintzi scyej yi e witz ngel cwent Bayban yi na chicawun tibaj Persia. 14Ibin jalu ja nul tan talchen tzatz yi mbi sbajok scyej atanum sbne opon tunintz, na cyakil yi mawil tul yi awutzicy, na chaj yi mbi sbajok scyej tul yi tiemp yi at tulbil, stzun i bantz swetz. 15 Te yi na tzan i tan talchen yi xtxolbilatz swetz, ajnak cun tunin wetz inwutz wuxtxotx, nin quic nin jun yol na wal nin tetz. 16 Poro jalt cun tunin yi
r 10:5

10

1Itzun

Yi echk taklen yi til Daniel stzi yi tzanla Tigris

Ap 1:13-15; 2:18; 19:12.

s 10:11

Heb 1:14.

t 10:13

Ef 6:12; 1Ts. 2:18.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

669

DANIEL10,11

sajen jun tan maclen intzi. Yi junatz icunin jun yaj tanen. Nintzun ben walol tetz yi junt yi at tzinwutz: Wajcaw, ja skej intzi tan xow nin quict nin inwalor at. 17en tzun chinxcye tan yol teru, na quic nin mu tal inwalor at, nin quit na je ul inxew tan paj xow? chinch tzun bantz tetz. 18 Itzun yi jun yi icunin jun yaj tanen nintzun saj i-tz tan inmaclen junt tir. Nin jalt inwalor. 19Sajen tzun tlol swetz: Quil cxob swetz, nin quil sotz acul na na pek Ryos tzawej. Quiwit bin; quiwixk acul; quil cxob! stzun i bantz swetz. Itzun te yi na tzan i tan yol, innach cunin yi tulen inwalor, nin ja chinquiwix tan talchen tetz: Ta, ban bin jilonu, na jalt inwalor tan tbiten yi yolu. 20-21Sajen tzun tlol i swetz: Na pe el atxum tetz yi mbi tzuntz yi atin tzonej? Itz tan xtxolchen xol tzatz yi xtxolbil yi tzibant cyen tul yi liwr yi bintzi nin tetz. Ej nin ntin yil wal cyen tzatz, nicyepon wetz, na nchimben tan oyintzi te yi ngel cwent Bayban, yi ajcaw tibaj yi tnum Persia. Ej nin yil tzaj wi yi oyintzi tuch, tzul junt kacontr, nin itz yi ngel cwent Bayban, yi ajcaw tibaj yi tnum Grecia. Cyal jun na oc tan wucheyen yi na noc tan oyintzi scyej yi e incontratz, ntin cun Miguel, yi ngel yi witz quicylom itetz, yi axwok xonl Israel, stzun yi ngel bantz. tal yi ngel swetz: Yi in wetz ja noc tan cheyen Daro, yi chireyil yi e aj Media yi toquen tan cawun tibaj Babilonia. 2 Ma jalu, tzinchaje yi echk taklen yi jun cun tzelepon cun tej: Chocopon oxt rey tan chicawen yi e aj Persia. Yil jepon tamp yi chitiemp yi oxatz tan cawun, tzocopon junt yi mas tetz mebil chiwutz yi oxatz. Ej nin yil jal winin chamil tan yi tetz mebilatz, tzocopon tzuntz tan majlen klo winin amal cwent Grecia tan cawunen tibaj. 3 Poro yil xon tiemp sjalok junt rey cwent Grecia yi chin aj oyintziinl i. Nin scambaje winin amal benen tzin tan cawunen tibaj. Nin yil cawun i, sbne yi tetz tajbil. 4Poro quil quiwix i tan cawun, na xitok yi tetz cawl nin sjatxlok yi amal chikab cyaj witz sanlar yi e xconak tetz i. Quil tzaklij amal tan toquen cyen jun xonl yi kajtzun reyatz tan cawun. Ej nin yil chicawun yi cyaj sanlaratz tibaj yi jun chin nacinatz quil jepon tan stzamlen yi chamil tu yi balajil chi mban cyen tkab yi kajtzun reyatz. 5 Itzun yi rey yil cawun cwent Egipto sjalok winin tetz chamil tan cawun. Poro junt scyeri e cyaj witz sanlaratz, yil cawun Siria, sjalok mas tetz chamil tan cawun swutz i, nin scawunk tibaj mas amal. 6Ma yil xon tiemp sbixek jun trat chixol yi cob nacinatz tan qui jalen oyintzi chixol, nin tan quicheyal quib squibil quib. Nchatz yi rey tetz Egipto stke yi mel tetz txkel yi rey tetz Siria, bantz jalen tzatzin paz chixol yi cob nacinatz. Poro quil liwrin chitxumun na chicopon biyij yi xnan tu yi tetz chmil scyuch cyakil chimos. 7Poro sjalok jun xonl, yi kajtzun xnanatz, yi aj Egipto yi tzocopon tan oyintzi scyej yi e sanlar cwent Siria, nin stetzaje i yi cyetz chi amal kale na chicyewet quib yi e bajxom. 8 Nchatz mben tcyal cyakil chiryosil yi banij cyan, yi chich cun, tuml winin echk taklen yi oro tu sakal cun. Chon tzun stzopon takun jalen Egipto. 9Poro yil xon tiemp, yi quict oyintzi sbajok chixol yi cob tnumatz, tzopon jun kej yi tzocopon yi chireyil yi e aj Siria tan cambajen klo yi chiluwar yi e aj Egipto. Poro quil xcye scyej, nin spakxok junt tir le tetz tanum.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

11

1Nchatz

Yi rey tetz jen tzin tu yi rey tetz Egipto

DANIEL11

670

10 Poro yil tzel tiemp chocopon yi e cyajl yi jun reyatz tetz Siria tan xtxumlen junt oyintzi. Nin chocopon tan chimolchen junt coloj sanlar tan cyoquen tan oyintzi. Poro jun scyeri yi e cyajolatz mben scyuch yi e tetz sanlar tan oyintzi le jun amal kale na chicolwit quib yi e aj Egipto. Xcyek i tan chixiten cun, chi na ban jun tzanla yi na elul. 11Tan yi xtxolbilej jepon swutz yi ajcaw tetz Egipto, nin tzelul i tan oyintzi scyuch yi e aj Siria nin xcyek i scyej, na nim cun chixonen yi e tetz sanlar. 12 Poro tan paj yi xcyek yi rey tetz Egipto tan chibiylen cun yi jun chin coloj sanlaratz tetz Siria, stocsaj tib nim tu yi tajtzakl. Poro quil ben kon yi tiemp tan cawun. 13 Na yil xon tiemp tzocopon junt tir yi rey tetz Siria tan chimolchen junt coloj sanlar yi mas nim tcun tajlal swutz yi ban yi bajx tir. Ej nin chiwekxok tan echk balaj macl tan oyintzi scyej yi e aj Egipto. 14 Yil bajij yi xtxolbilasej, chijalok winin ara tanum yi chon ate jak cawl yi rey tetz Egipto yi chocopon tan oyintzi tej, bantz cyelen liwr jak cawl i. Yas tzun chibne tan paj jun visin yi skile. Poro quil chicambaj yi cyajbil na chocopon pres jak cawl yi rey tetz Siria. 15 Ma yil tzopon chireyil yi e aj Siria tan oyintzi te jun lmak tnum cwent Egipto tzocopon tan nojsen xe yi tapij tan cyocomponen tul, nin xcyek i tej. Quil xcye jun tan maklen chamil, tuk yi e sanlar yi at mas chichamil cwent Egipto quil chixcye tan maklen yi e chicontratz. 16 Yi jun chicontratz yi chon sajen jalen Siria sbne i yi tetz tajbil scyej yi e pres yi scambaje. Cyal tzun jun aj Egipto yi snimsaj cul junt tir tan oyintzi tej. Te yi na pakxij yi rey tetz Siria le tetz tanum, chon stzicy, nin scyajk cyen le amal yi na biaj Chin Yuben Nin. Ej nin cyakil cun yil snojk cyen swutz xitok tan. 17Nchatz sweke tib tan benen tan oyintzi tan majlen klo cyakil yi amal cwent Egipto. Ej nin yi tajtzakl i yil xcon, itz yil sbixek jun trat tu yi rey tetz Egipto. Nchatz stke i yi mel tetz txkel yi jun reyatz bantz cambal klo i yi amal. Poro quil scambaj yi tetz tajbil. 18 Tzocopon tzuntz tan oyintzi scyej yi echk tnum yi ate tzi mar, nin xcyek i tej winin. Ej nin tzocopon i tan oyintzi tan telen xtxix junt witz sanlar, poro quil xcye tej. Ma na i tetz xtxix tzelepon. 19Pakxok tzuntz le tetz tanum tan colol tib tul yi echk cal yi bnixnak tan tan colol tib tul. Poro snojk cyen jun taklen swutz yil xcyek tan biylen cun. Ej nin cyal nin nawset bi i. 20 Apart tzun junt tzocopon tetz xel tan cawun. Ej nin mben chakol jun tan telsen alcawal benen tzin, bantz jalen yi tetz riquil. Nin yil tzel cobox tiemp copon biyij yi jun ajcawatz. Poro nketz tul oyintzi lquimet. 21Yil quim yi junatz tzocopon junt yaj tan cawun, yi chin juntlen nin tajtzakl. Quic nin klo tocbil i tetz rey, na quic nin mu xac. Tzocopon i tetz ajcaw tan tu yi chin subul nak nin i. 22 Tzocopon i tan chixiten cun cyakil yi e contr yi chocopon klo tan maklen wutz. Nin copon biyol yi witz ajcaw yi nsken bixe chitrat tuch. 23 Nchatz tzocopon tan chisublen cyakil yi e tamiw i, yi nsken bixe jun chitrat tuch. Ej nin mpe qui tunin kusij yi tnum kale na cawunet i sjalok winin tetz chamil tan cawun, nin mben loon yi tetz cawl benen tzin. 24 Qui nin tzun tzicy scyetz yi e wunak yil tzoc i tan majlen yi echk balaj luwar. Ej nin tzocopon i tan banlen echk taklen yi qui otojk na ban jun sajlen tunintz, na tzocopon i tan jatxlen cyakil yi echk taklen yi scambaje scyetz yi e tetz sanlar. Ej nin sjoye i puntil tan chixiten klo echk quiw tnum. Poro tetz cobox ntzi tiemp sbne i yi xtxolbilasej. El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

671

DANIEL11

25 Tan tu yi at chamil, nin yi quil xob tetz jun, mben i tan oyintzi te yi chireyil yi e aj Egipto. Sjalok jun chin coloj sanlar i tan cheyen. Ma yi rey tetz Egipto qui nin lxob tetz, na nchatz i tetz, sjalok jun coloj tetz sanlar yi chin cham nin e, nin chocopon tan oyintzi te yi ajcaw tetz Siria. Poro copon subij yi rey tetz Egipto cyakun cobox. Chastzun te quil xcye i te yi contr. 26 Na iten nin e xtxocum, yi na chiwan xlaj, chocopon tan sublen cun yi rey tetz Egipto. Chastzun te chiloonk yi e tetz sanlar nin winin e chiquimok. 27chicolek yi cob ajcawatz tan waan tan jalen klo tzatzin chixol. Poro nkeratz sbne na chisube quib squibil quib. Scyale winin wi cyak. Poro cyal nin jun scambaje yi tajbil yi na chiwutz quen tej, na ntaxk opon yi tiempil tan jalen tzatzin paz. 28 Yil pakxij yi jun rey tetz Siria le tetz tanum, mben tcyal winin mebil yi scambaje scyej yi e aj Egipto. Ej nin yil pakxij i, tzocopon tan oyintzi scyej yi e yi bnixnak chitrat tu Ryos,u yi trat yi chin xan nin. Poro sbne yi tetz tajbil scyej, kalenas tzun lpakxij le tetz tanum. 29Yil jepon yi kejlal yi txumijt, mbent coxol tib junt tir cwen tzin tan oyintzi scyuch yi e aj Egipto. Poro quil xcye scyej yi e contratz chi mban te yi bajx tir. 30Na chopon jun coloj sanlar cwent Roma yi chon najlche toquen tzin tan xiten cun. Yi jun coloj sanlaratz chon chul tcul barc tan oyintzi. Ma yi e sanlar tetz yi rey tetz Siria, chelepon ojk chiwutz na winin chichamil tan oyintzi. Tan paj yi xtxolbilatz, chichok cul yi rey tetz Siria scyej yi e tanum Ryos. Ej nin che xconse yi e yi ja cyaj cyen quilol Ryos tan bnol i yi tetz tajbil scyej yi e yi chon kuklij chicul te Ryos. 31Chocopon yi e tetz sanlar tan telsen kej yi cal Ryos, na chimake yi oy yi na pat-xij cyakil kej swutz yi cal Ryos nin tzocopon tan banlen echk taklen yi chin juntlen nin le jun amalatz yi chin xan nin.v 32 Yi jun reyatz xconk putzpuj yol tan tan chisublen yi e yi squile cyen yi chitrat tu Ryos. Ma yi e yi na cyek chi Ryos quil cyak quib nin chocopon tan oyintzi tej. 33Ej nin yi e yi chusij che te yol Kataj chocopon tan chichuslen winin wunak. Poro chicopon biyij. At e yi chitzeok takon chicontr, nin at e yi tzelepon majij cyakil chimebil. Ej nin at e yil chiben pres chixol awer wunak. Poro yi jun ilatz tetz cobox ntzi yob sbne. 34Yil xetij echk ilatz chocopon cobox tan quicheyen atanum, poro ntin tu tan paj yi at na chiwutz cyen tej. 35Nchatz chocopon tan chibuchlen cobox scyeri e chusul cyetz atanum. Poro tan paj yi buchben cyetz mas tcun chiquiwixk tkab Kataj nin chocopon tetz tzaknak cun. Yastzun sbajoktz jalen yil jepon tamp yi tiemp yi bixbant tan Ryos.

36 Itzun yi rey tetz yi amal jen tzin, sbne yi tetz tajbil quib yi na icy tcul. Nin stocsaj tib mas nim chiwutz alchok ryos.w Ej nin tzocopon tan talchen cachi yol tetz yi mero Ryos. Xtxaconk i te cyakil yil sbne jalen yil tzoc Ryos tan cawsen. Na cyakil yi bixbant tan Ryos tzelepon cun tej. 37Yi jun reyatz quil tek chi siquier jun ryos mpe ik chiryosil yi e tetz cyex nka yi jun yi na el cyalma yi e xnan tej.x Quil tek chi yi jun reyatz alchok ryos, na stocsaje tib i nim
u 11:28 x 11:37

Yi witzbil rey yi at tulbil (2Ts 2:3-4)

Yi e judiy. v 11:31 Dn 9:27; 12:11; Mt 24:15; Mc 13:14. w 11:36 Alchok ryos 2Ts 2:3-4. Yi tajbil cyakil yi e xnan xonl Israel itz yi nink tzitzij yi Mesas scyej.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

DANIEL11,12

672

tcun swutz alchok ryos. 38 Ntin cun stke kej yi ryos yi taw oyintzi. Stke i kej yi jun ryosatz yi qui ocnake yi e mam te tan taklen kej. Ej nin stoye winin echk oy tetz, chi tanen oro, sakal, tu echk balaj cub yi winin jamel. 39Chixconk e awer nak tan yi apart chiryosil tan quicylen yi echk amal kale na chicolwit quib yi e tetz sanlar. Ej nin yi jun reyatz stke chikej cyakil yi e yi scyake kej i. Nchatz stke i yi cyakun tu balaj txotx scyetz. 40Poro yil jepon tamp yi tiemp yi jun reyatz tzocopon yi chireyil yi e aj Egipto tan oyintzi tej. Poro yi i tetz tzelul tan chiculchen. Chon cun sbne i tan oyintzi scyej chi na ban jun chumam cyekek abal. Mben i tan oyintzi cwen tzin nin snojk cyakil yi amal tetz cwen tzin tan tan echk caret tetz oyintzi, scyuch sanlar yi ateen tej chej. Nchatz cyakil yi stzi mar snojk cun tan echk barc yi na xcon tan oyintzi. 41Nchatz tzocopon i le amal yi na biaj Chin Yuben Nin, nin chiquimok winin wunak tan. Poro yi e aj Edom scyuch yi e aj Moab chiclaxok. Nchatz winin amal cwent Amn sclaxok tkab. 42Poro yi e tetz sanlar scyetzaje winin amal. Siquier nink clax yi nacin Egipto chikab. 43Cyakil chimebil yi e aj Egipto tu cyakil chioro tu sakal tzelepon chimajol. Nchatz sbajok te yi tnum Libia tu yi tnum Etiopa. 44Poro yi jun ajcawatz stbite jun stziblal yi chon tzul jen tzin tu telen tzin. Yi jun stziblalatz xcyek tan xowsen i nin tan taklen chich culal tetz. Pakxok tzuntz tan chibiylen cun klo cyakil yi e contratz. 45Bnixok yi tetz campament le amal yi at xol yi mar tu yi wiwtz yi chin xan nin, yi chon at cwent yi amal yi na biaj Chin Yuben Nin. Chon tzun squimok i-tz tul yi jun amalatz, na cyal jun tzocopon tan cheyen. bajij yi xtxolbilasej, jepon txiclok Miguel,y yi witz ngel yi quicylom cyetz yi ara tanum. Chin bisbil nin tzun sbne yi jun tiempatz,z na qui otojk ja bajij yi echk taklenatz chixol wunak sajlen tunintz. Poro yil tzicypon yi tiempatz chiclaxoka cyakil yi e atanum yi tzibant chibi tul yi liwr Ryos. 2 chitzok winin e quimnake.b chitzok tan cyetzal yi itzajbil tetz ben kej ben sak. Poro nchatz winin e chitzok tan tijlen chicaws tetz ben kej ben sak yi chin xowbil nin. Chin txixwil nin sbne tetz cyetz. 3 Ma yi e yi tzaknak cun cyajtzakl, yi e yi ocnake tan chichuslen winin wunak tan chixomen te yi balaj be yi jicyuch tej, chitxekunk chi tanen yi txumlc lakbal. Ej nin chitxekunk tetz ben kej ben sak. 4 Ma aatz Daniel, cyal tzawal wit yi echk taklenej ma na na waj yil tzoc jun seyd tanen te yi liwrej. Na waj yil jopxij jalen yil jepon yi witzbil tiemp. Te yi jun tiempatz chixonk winin wunak benen tzin wi munt. At e yi oquen chibne, nin at e yi elen chibne tan jalen cyajtzakl te yi mbi sbajok tul yi jun tiempatz, stzun yi junatz ban swetz.
y 12:1 Yi yol jepon txiclok le hebrey itz amad. At na ban cuntz na elepont smake tib te yi na tzan jun tan banlen, nka take cuntz. Ej nin yastzun yi puntil yi ja xcon cyakun yi e traductor tul: Jue 7:21; Jos 10:13; 2S 2:28; 2R 4:6; tu 12:13-17. At e yi na cyal yi tul Dn 12:1 amad na elepont: yi stambaj tib Miguel te yi tetz munl. z 12:1 Tiempatz Mt 24:21; Mc 13:19; Ap 7:14. a 12:1 chiclaxok Ro 11:25-26; Is 59:20. b 12:2 Job 19:25-27; Mt 25:46; Jn 5:29; 1Co 15:51-52. c 12:3 Mt 13:43; 1Co 3:13-15. d 12:4 Jun jilwutz pupu yi na xcon tan joplen cun jun cart nin quic cuj tan jakxen tan alchok scyetz junt. Ap 22:10.

12

1Yil

Stzajsbil wi tircun

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

673

DANIEL12

yi in wetz yi in Daniel nintzun ben wilol cobt yaj yi txiclche-tz stziak yi tzanla Ulay. At tzaj jujun lakak xlaj. 6 Benen tzun jakol jun scyeri cobatz tetz yi jun yi wekon tib tan balaj bechok, yi lino cun, yi txiclij tibaj yi a. Itzun taltz: Tonal tzaj wi yi echk taklenej yi chin xowbil nin sbne? 7Jen tzun tkol yi jun yajatz yi kab tcyaj tan chajlen yi sak cun swutz Ryos yi xtxolbil yi stale i. Nintzun taltz: Yil tzicy ox yob tu nicy,e nin yi nsken xit chichamil yi e tanum Ryos, kalenas ltane cyakil echk taklenatz, stzun yi jun ngelatz bantz. tzun wit cyakil yi ntal i, poro quic nin mu tal nink mel intxum tetz. Benen tzun injakoltz tetz: Ta mbi sbajok yil tzaj wi yi jun tiempatz? 9Sajen tzun tlol i swetz: Daniel, quic awoclen tej. Na cyakil yi xtxolbil te yi mbil sbajok tajwen tan tewen jalen yil jepon tamp te yi jun tiempatz. 10Tan yi quixcuj yi chitije yi e atanum sjalok winin e yi chocopon tetz balaj. Chin skoj nin sbne cyalma. Ma yi e malnak chibne nin yi cyetz cyajbil,f nin quil tzicy scyetz yi mbi lbajij scyej. Poro yi e yi tzaknak cun cyajtzakl tzelpon chitxum te cyakil yil sbajok. 11Yil tane yi paten txixwatz nin yil tzocopon yi jun taklen yi chin xowbil nin le cal Kataj, tajwen tan ticyen jun mil tu cob cient tu jun mutx tu lajuj kej (1,290).g 12 Ban cyeri yi e yil kuke nin chicul te Kataj jalen yil tzicyepon jun mil ox cient tu junak olaj kej (1,335), jetz yi telen ticylen yi paten yi txixwatz tibaj yi altar.h 13 Poro yi aatz Daniel quiwit, jalen yil quim, na cujek nin citzok junt tir le witzbil kejlal tan awetzal yi jalaj atxotxi yi tzaklok tzatz, stzun yi jun yajatz bantz.
8 Ja

5 Ma

Yi benen jakol jun ngel yi tonal tzaj wi yi quixcuj squibaj yi e xonl Israel

Yi benen jakol Daniel yi mbil sbajok yil tzaj wi yi ox yob tu nicyatz

e 12:7 Dn 7:25; Ap 10:5; 12:14. f 12:10 Ap 22:11. g 12:11 Dn 9:27; 11:31; Mt 24:15; Mc 13:14. At e yi na cyal yi yas tzun na elepont yi yol hebrey tzonej. Itz yi tan paj yil chixom winin e judiy te yi anticristo, quit tzun tzoc yi witz ngel Miguel tan quicheyen. Sileju 2Ts 2:6. h 12:12 Nchatz yi junej qui na lajluchax skawutz yi mbil sbajok, poro tajwen yi quil cabej kacul te Ryos jalen yil tzicyepon jun tiempatz. i 12:13 Jn 14:2.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

OSEAS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Oseas, i jun scyeri elsanl stzi Ryos yi xconak tan Ryos mas waxak cient yob te yi ntaxk itzij Jesucristo. Te yi jun tiempatz yi nacin tetz Israel nsken chijatx quib. At lajuj kuj yi ja xom chiwi te yi rey Jeroboam, yi cyajl Luwiy. At na bant cun na xcon yi yol yi e aj Israel, nka yi yol yi e xonl Efran, nka yi yol yi e aj Samaria, poro iten nin kujas yi na alchij Reino del Norte scyetz. Ocnak Oseas tetz elsanl stzi Ryos chixol yi e aj Israelatz, te yi tiemp yi at tzaj Jeroboam tetz chireyil. Ej nin Samaria bi yi lmak tnum kale atit yi najbil Jeroboamatz, nin kale cawunet i. Ej nin yi e xonl Efranatz yi e ben xomok scyej yi e aj lsraelatz yastzun yi jun kuj yi at mas chixonen nin yi mas cham tan oyintzi chixol. Ma yi e aj Jud scyuch yi e xonl Benjamn, yastzun yi cobt kuj yi apart chireyil, nin yi na chibiaj yi Reino del Sur. Yi Oseas tu yi txkel ja chixcon tan Ryos tetz jun elsawutzil, tan chajlen yi en quitanen yi coblaj kuj yi e xonl lsraelatz swutz i.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 13) na chaj yi en cun ban Oseas tu txkel. Itz jun eltzaj wutzil te yi en cun tzocopon Ryos tan chimoxen tzaj yi e tetz tanum junt tir. Yi cap wekl (Cap. 413) na chaj sketz yi en ban Oseas tan maklen klo chiwutz yi e aj Israel te chiyapl. Yi toxen wekl (Cap. 14) na chaj sketz yi en cun ban yi toquen Oseas tan chimoxen yi e aj Israel tan chipakxen tzaj tkab Kataj, nin yi mbi cun sbajok yil chibansaj quib tu Ryos tzantzaj. Yi najal Oseas

yol Kataj Ryosej yi opon twi Oseas, yi cyajl Beeri, te yi tiemp yi chicawunenlen yi e rey Uzas,a Jotam,b Acaz,c tu Ezequasd squib yi e aj Jud. Nin nchatz te yi tiemp yi na cawun tzaj Jeroboame cyajl Jos, tetz chireyil yi e aj Israel. 2 Xeten tzun Kataj Ryos tan talchen tetz Oseas yi xtxolbil yi stale i scyetz e aj Israel: Yi wetz intanum nicun e chi jun xnan yi aj bnol tetz, na ja chin cyaj cyen quilol. I bin jalu ban cben tan awumewen tu jun xnan aj bnol tetz, nin ban jal anitxa tej. Chocopon tzuntz tetz tal jun witz bnol tetz. 3 Tumewen tzun Oseas tej jun xnan yi na biaj Gomer, mel Diblam nin tzun oc lacpuj jun ni-tz tej. Xicy tzun ban te yi niatz yi ul itzok tej. 4Tlol tzun
a 1:1 2R 15:1-7; 2Cr 26:1-23. 18:1; 20:21; 2Cr 29:132:33. b 1:1 e 1:1

1Je

2R 15:32-28; 2Cr 27:1-8. 2R 14:23-29.

c 1:1

2R 16:1-20; 2Cr 28:1-27.

d 1:1

2R

674
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

675

OSEAS1,2

Kataj Ryos tetz Oseas: Ban tzoc bi yi ni awan tetz Jezreel,f na txant cuntu tan woquen tan taklen chicaws yi e xonl kajtzun rey Jeh, tan paj yi jun coloj wunak yi e baj quimsal le amal Jezreel. Nin nocpon tan xiten cun yi cawl yi at tkab yi tnum tetz Israel. 5Nchatz tul yi jun kejatz nocpon tan xiten cun yi e sanlar tetz Israel, chij Kataj Ryos bantz. 6 Jen tzun tekal Gomer pwokil junt ni. Xun tzun ban te junt niatz. I tzun tal Kataj Ryos tetz Oseas: Ban tzoc bi yi ni awan tetz Lo-ruhama,g na quit tzel inkajab scye yi e aj Israel, nin quit tzincuy chipaj. 7Ma yi e xonl Jud, tzelpon inkajab scyej, nin chiclaxok wan, yi in wetz yi in chitaj, yi chiRyosil. Poro quil chiclax wan takon echk macl chi tanen coxbil flech nka spar. Ej nin quil noc tan chiclaxen takon jun oyintzi. Nin quil chixcon sanlar wan yi ateen tej chej.h 8 Yi telen tal ni Lo-ruhama te xtxutx, nin tzun oc lacpuj junt ni te yi txkel Oseas. Xicy tzun ban te junt niatz yi ul itzok. 9Tlol tzun Kataj Ryos tetz Oseas: Tzoc cyen bi yi ni awan tetz Lo-ami,i na yi axwok itetz nketzt axwok intanum jalu, nin yi in wetz nketzt in iRyosil jalu.
10

Tzopon jun kejlal yi chipucunk yi e xonl Israel chi tanen yi tajlal yi samlicy yi at tzi mar.j Ej nin cyal jun nink xcye tan tajlen chixonen. Ej nin tul yi amalej kale walnak yi inyol tzitetz: Quibixwok tetz wajal, swale tzitetz: Axwok jun coloj inmel incyajl, yi in wetz yi in iRyosil, yi bintzi nin itz in.k 11 Ej nin chimole quib yi e xonl Jud scyuch yi e aj Israel nin sbixek jun ntzi chireyil cyan. chipakxok Jerusaln. Chitzajok benen tzin wi munt. Nin spucunk chiwutz, nin chumbalaj nin sbne yi jun tiempatz, yi na biaj Jezreel.l 1Ej nin scyale tzuntz squibil quib: O len tanum Kataj Ryos jalu. Nin yi e xnan scyale: Na el kajab Kataj Ryos skej jalu.
Yi e xonl Israel nicun cyajtzakl swutz Ryos tu tajtzakl jun xnan yi ja cyaj tilol yi chmil nin yi tzocpon cawsen tan paj

Yi sjalok yi banl Kataj squibaj yi e xonl Israel tzantzaj

je yol Kataj Ryosej: Nquenwok tan xotxlen itxu!m Xochwok i, na nketzt wuxkel jalu, nin nketz in chmil i jalu. Nink ltil cyen yi tajtzakl tan joplen inwutz! Nink lchel yi e tuchatzn tej cul! 3 Nin ko quil sban, cupon tzun intzekbaltz chibanak yi tulen itzok, yi txanl cuntu bantz telen xtxix.o Tzocpon i wan chi jun amal yi chin skej nin, kale quiclet mu abal, nin nocpon tan biylen cun tan sak tzi. 4Ej nin quil tzel inkajab scyej yi e nitxajil, na ja chijal tan yi jopol wutzajin. 5 Na yi chitxu ja cay tib tetz alchok. Nin ja el kej i tzinwutz yi tlol: Nchimben tan chijoylen wuch na scyake inwa tu wuca, nin scyake innok tu balaj lino tu aceit, nin scyake balaj win swetz.p
2R 10:11. g 1:6 Lo-ruhama na elepont yi jun yi cyal na el kajab tej. h 1:7 2R 19:35; Zac 4:6. Lo-ami na elepont nketz e intanum. j 1:10 Gn 22:17. k 1:10 Ro 9:25, 26. l 1:11 Jezreel na elepont jun awal ujul. Poro yi xe yi ajtzakl itz, yi tzocopon Ryos tan bixbajen Israel le tetz amal. 2S 7:11b-16; Ez 37:22; Os 3:5; Is 9:6, 7; Am 9:11; Miq 5:2. m 2:2 Yi yol itxu na elepont cyakil yi e wunak xonl Israel. n 2:2-5 Ez 16:8-63. o 2:3 Is 47:1-3; Ez 16:37-39; Ap 17:16. p 2:5 Jer 2:23-25; 3:1-2; Os 4:12-14.
i 1:9 f 1:4

2 Poro

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

OSEAS2

676

6 Tan tu yatz tanen nocpon tan tocsen txix tul be, nin tzocpon jun pem wan soltej i. Bantz quit ljal puntil be tan. 7Mben xomok tan chijoylen yi e tuch, poro quil jamelan. Tzocpon tan chijoylen, poro quil jal banl scyej. Stale tzuntz: Ban tcun chimpakxij te yi bajx wuchmil, na chumbalaj nin wutanen yi atin tzaj tej, swutz yi jalu, chij sbne. 8 Poro lastum yi qui nin pujx tan yi itz in akon yi ixin tu yi taal uva tu aceit tetz. Nin yi in pucsanen yi oro tu sakal yi nxcon takun jalu tan toyil tetz yi ryosilatz, yi e Baal. 9Chastzun te nocpon tan majlen len yi ixin tu yi taal uva yil tzucul tiemp tetz cosech. Nin tzelpon inmajol yi nok, tu yi lino yi waknak tetz tan joplen yi xtxixl. 10Nin slajluchaxk yi tetz xtxixl wan chiwutz yi e tuch, nin cyal jun xcyek tan colchen tinkab. 11Nocpon tan xiten yi tzatzin paz yi at tuch, nin stzajk yi echk kej wan yi na bajij tuch. Nchatz xitok yi echk tzatzin yi na bajij yi na jeul yi acaj xaw, tu cyakil yi echk kej ujlen, tu cyakil echk tzatzinq yi na bajij tuch. 12 Ej nin nocpon tan potzen yi echk cojbil yi uva cun tu yi echk cojbil yi ib cun awij swutz, na je na talej: Tircun yi incosechej, itz yi inchojon yi ncyak yi e wuch swetz. Poro yi in wetz nocpon tan xiten cun cyakil yi echk amalatz, nin xtze tu tzitzok wan tul, nin tircun yi cosech sbajk cyakun yi e smaron txuc. 13 Nocpon tan cawsen tan paj yi jun coloj tiemp yi mmoc tan paten insens chiwutz echk ryosil yi banij cuntu tanen, na nin cu wekol tib, nin ja xcon echk xmalkab tu uwaj tan tan yubsen tib yi benen xomok scye yi e tuchatz, ma yi in wetz, ja chin cyaj cyen tilol. Jun cun yol tzincawse, na yi in, in Ryos, nin na nel cun te inyol.

je tzimbneej: Tzul jun tiemp yi nocpon tan moxen yi xnanatz, nin mben incyal le jun amal yi tzinunin tu, nin nocpon tan maysen cul. 15 Ej nin swake junt tir echk balaj cosech scyetz. Swake uva, nin jepon intxixpul yi jocoj yi na biaj Acorr tetz jun amal yi at chichiw tej tan jalen tzatzin. Cyakil e, chibitzink chi banake tentz. chibitzink chi banake yi cyelen tzaj liwr jak chicawl yi e aj Egipto. 16 Ej nin tul yi jun tiempatz yi at tulbil, scyale swetz: Ilu jun coloj wuchmil. Nin quit cyal junt tir: Yi ketz kapatrn itz Baal. Jun cun sbajok yi xtxolbilasej, na yi in wetz in Ryos nin na nel cun te inyol. 17Quit chinawsij chibi yi echk ryosatz yi banij cuntu quitanen, na quit xcon scyetz. 18 Yil tzul yi jun kejlalatz tzimbne jun trat scyuch yi e smaron txuc, nin scyuch yi e txuc yi na chixicyin, nin scyuch yi e lubaj, tan quit chiloonen yi e intanum. Nchatz copon inxitul yi echk macl tetz oyintzi chi tanen echk coxbil flech tu spar, na quit lbajij junt oyintzi scyej. Nin chujek nin quit chixob tetz jun chicontr. 19Axwok xonl Israel cxocpon tzun woktz wan tetz wuxkel tetz ben kej ben sak, junit skabne swutz yi ley. Tzinchaje yi lok ib tzitetz, na yi in wetz winin na el tokl incul tzitej. 20Cxocponwok junt tir tetz wuxkel nin quil cxel te incul. Nin tzelpon itxum tetz yi jun cun in itajcawil. 21Jun cun yol na walnin: Tul yi jun tiempatz yi at tulbil swake cyakil yi na ijak swetz. Swake yi abal tetz yi cojbil, nin yi cojbil swutzink tan balaj ujul. 22 Chumbalaj nin sbne yi triw, nin chumbalaj nin sbne yi cosech uva, tu echk
q 2:11

14 Poro

Ilen nin spekok Kataj scyej yi e xonl Israel

Is 1:12-14; Am 5:21-23.

r 2:15

Acor na elepont sotz culal. Jos 7:26; Is 65:10.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

677

OSEAS2-4

cosech tetz oliw. Yastzun sbajok yil cxocwok tan cuchen ibanl swetz, na in Jezreel,s yi awal ujul tanen. 23 Nocpon tan ibixewen tul yi itetz iluwar, tan jalen wetz inkej. Ej nin tzelpon inkajab tzitej yi axwok yi na alchij: Yi eatz, yi cyal na el kajab scyej. Nin swale tzitetz: Axwok intanum. Nin yi axwok itetz tzitale swetz: Yi ilu teru Ta, ilu kaRyosil. itzun yi telen tiemp, nin tzun tal Kataj Ryos swetz: Quilok tan joylen junt tir yi awuxkel,t nin ban tzacyaj tzaj junt tir tzawej, tan chajlen tetz yi winin na cpek tej. Quic na ban yi ko ja tak tib scyetzak yaj. Banaj yi xtxolbilej, na itz jun elsawutzil tetz yi in wetz, na in iRyosil yi winin na chimpek tzitej. Wech na ja choc yi e axonl tan loken wutz echk ryos, nin tan toyen echk balaj oy scyetz chi tanen torta yi na bnix tan wutz uva yi skejt, poro ilenin na chimpek tzitej, stzun Kataj Ryos ban swetz. 2 Ja tzun inlok junt tir yi wuxkel, tan olaj pial sakal tu ox cient tu junaklaj litr cebada. 3 Itzun waltz tetz: Tajwen tan acyajen swej tetz jun coloj tiemp, yi ntaxk kawitbej kib. Nin quil tzawak awib tetz junt. Nchatz yi in wetz, quil tzinjopu awutz tej junt xnan. 4 Yi jun xtxolbilatz na elepont, yi quit jal jun chireyil nka jun witz cyajcawil tetz winin tiemp. Quil jal puntil tan cyoyil chitxixwatz, nin quil jal yi bech tetz pale yi na biaj efod kale atit yi cob tal ne cubv yi chin xan nin. Nchatz quil jal yi bech tetz jun pale. Nin quit jal jun ryos yi banij cuntu xeak chical. 5 Ma na yil jepon tamp yi jun tiempatz, cyosaje quib juy nin chipakxok tan chixomen swej,w yi in wetz yi in Jehov, yi chiRyosil. Ej nin chixomok te chiReyil, yi jun xonl kajtzun rey Luwiy. Na tul yi witzbil tiemp chocpon tan taklen inkej, nin chitzatzink te chibanl yi swake scyetz. jun coloj aj Israel quibit tzaju yi yol Kataj Ryos. Ja xetij jun oyintzi tan scyeju, yi eu yi najlcheu le amal cwent Israel. Na quit na chibanu jun ban squibil quibu, nin quit na chipeku tej i, nin qui na cyeku chi. 2 Ma na ntin suken echk yol cyanu yi qui na chel cunu tej. Ntin lajil na chiyolu. Eu cun biyol nak, nin eu cun alkom. Eu cun aj jopol wutzaj nin aj oyintzi, nin qui na chitaneu tan chibiylen wunak. 3 Tan tu yi xtxolbilatz winin na chibisun cyakil e wunak tul chitnumilu, nin quit na jal puntil cyan tan chicolol quib. Nchatz yi e smaron txuc scyuch yi e txuc yi na chixicyin, scyuch yi e txuc yi najlche xe mar, winin chisotzen tircun. yol Katajej: Yi axwok pale bant cun yi quil cxocwok tan talchen yi paltil junt! Na yi oyintzi itz ntin skaxol tzituch. 5Skejl cun nocopon tan ixiten, nin nchatz lakbal chinxite yi e elsanl intzi. Icyakil cun tuml itxu tu ixonl
s 2:22 Jezreel ban xmayu nota tetz versculo 1:11. t 3:1 At traduccin yi na tal yi itz junt xnan yi witz bnol tetz poro tan yi contexto, itz lo Gomer yi txkelben Oseas. u 3:3 Na lo elepont yi tzicypon jun coloj tiemp yi ntaxk ljal yi tzatzin chixol Ryos scyuch yi e xonl Israel. v 3:4 Yi cob tal cubatz na biaj Urim tu Tumim nin xconak cyakun yi e witz pale tan telen chitxum te tajbil Ryos. w 3:5 Zac 12:10; 13:1.

1Ej

Oseas tu yi xnan yi jopol wutzaj

1Eu

Yi oyintzi yi at chixol Ryos scyuch yi e aj Israel

4 Je

Yi tlol Ryos yi at len quil yi e pale

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

OSEAS4,5

678

chixitokwok wan. 6 Lastum yi e weri intanum, na tan ipaj na chixon tul tzotz wutzil; nin na chiben tul il; nin na chixit. Na yi axwok itetz yi axwok pale, qui na ijoy yi balaj ajtzakl. Chastzun cxelpon tzun lajun te imunl, na ja el yi inchusun te icul. Nin quit tzun tzul txakx tincul tan taklen chibanl yi e ixonl, scyuch yi e imam, yi xomt che tzaj. 7Axwok pale, yi chuyen itajlal, nchatz ja chuy itil tan yi echk taklen ploj yi na iban tzinwutz. Chastzun te quit lwak ikej ma na tzelpon itxix wan. 8 Na cxriquinwok tan tu yi na chijuch yi e intanum quil. Chastzun te winin na cxtzatzinwok yi na chijuch quil yi e wunakatz. 9Poro swake icaws cyakil cun axwok pale, nin nchatz swake chicaws yi e intanum tan tircun yi echk taklen cachi yi na chiban. 10Na jun cun ja cyaj cyen itilol loken inwutz. Cxwankwok, poro quil noj icul. Tziloke wutz junt txakajt ryos tan pucsen klo iwutz, poro juncun quil pucun iwutz, chij Kataj. yi jopol wutzajin tu yi xcalain, na xit tajtzakl jun yaj. 12 Poro yi axwok intanum na cxtzanwok tan jaklen itajtzakl chiwutzak yi echk ryos yi tze tu. Nin na xcon echk tal xlem tze itan tan swertin. Tan tu yi na el italma scyej yi echk ryosatz, na cxubsij. Nin yi na cxomwok scyej, na icolcyenwok yi in, yi iRyosil. 13 Na na cxocwok tan paten insens scyetz, wiak echk wutz tu echk juwtz, nin iten nin na ibanwok tzakak mujil echk wi bakch nin tzakak echk wi tze yi winin xak. Nchatz yi e imel at len cyuch nin yi e itlib e len cun jopol wutzaj. 14Poro quil noc tan chicawsen tan yi quilatz, na axwok chajol tetz scyetz. Na yi na itoy yi itxixwatz, nchatz na iwitbej itib scyuch yi e xnan yi ate-tz tan banlen tanen chimunl le chityoil yi echk chiryosilatz. Tan yi xtxolbilatz ja cxbenwok tul il, na quic itajtzakl. 15 Axwok aj Israel jun cun yol ja ijop inwutz, poro yi e aj Jud ban cyetz, na txen chixom te itajtzakl. Quit tzun cxbenwok le amal Gilgal nka Bet-avn. Nchatz quil tzinawsajwok imbi tan chatz tu, tan xconen tetz quiwel iyol yi nketz bintzij. 16 Na yi axwok itetz, chin tzetzuj nin te italma, chi stzetzal tajtzakl jun ne tor yi chin pajol cawl nin. Chastzun te quil wak amal tzitetz tan iwanen tul jun amal yi txax wutz tanen, chi na chiban e tal cner yi chin culutxum nin e. 17-18 Lastum axwok xonl kajtzun Efran, na ja cxomwoknin tan loken chiwutz echk ryos yi banij cuntu quitanen. Nicun mmibanwok chi cobox kbarel yi na chicu trimp tan paj yi a yi at chiwi. Cyakil nin kej na ijop inwutz scye yi echk iryosilatz. Winin na cxpekwok tan telen itxix, swutz yi jalsen ikej tzinwutz. 19Chastzun te tzul jun chin salchcam wan tanen, tan imaslen len swutz iluwar. Tzelpon tzun itxix tan paj iyaplatz. 1Ma jalu axwok pale nin axwok aj Israel bitwok tzaj inyolej. Nchatz bitwok tzaj axwok witz ajcaw tetz tnum, na xetok xtisyain wan tzitej, na cunnak jun patx itan tan chixubsen yi e wunak le amal Mizpa. Nin jalen yi wiwtz yi na biaj Tabor ja bnix jun leb itan tanen, tan chichoblen yi e weri intanum. 2 Nicun yi jak bnix jun chin jul itan, le amal yi na biaj Sitim tan chibensen yi e tal prow wunakatz tul. Ej nin tan yi echk itajtzaklatz nocpon tzuntz tan icawsen cunin. 3 Yi axwok xonl Efran na el intxum tetz yi en itanen. Nchatz axwok aj Israel na el intxum tetz itxumun. Na yi axwok xonl Efran
11Tan

Junt len cyajtzakl yi e aj Israel yi na chilok wutz junt ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

679

OSEAS5,6

nicun itanen chi jun aj bnol tetz. Nin yi axwok aj Israel, ja tzilin italma tan itxumun. 4Ma jalu tan paj yi echk taklenatz yi na ibanwok, quit na aw pakxen itan swej. Lamij itajtzakl tan yi iyapl. Chastzun te qui na cxoc culutxum jak incawl yi in wetz yi in iTaj Jehov. 5 Na lajluchax yi at len itil, tan tu yi na itocsaj itib nim tu itajtzakl. Axwok jun coloj xonl kajtzun Efran, ja cxje trimp tan paj iyapl. Ej nin lastum yi e aj Jud, na nchatz e, chiben tul il tan ipaj. 6 Bintzij, na ijoywok puntil tan maysen incul tan echk tal ne cner tu ne tor. Poro quic rmeril na ja cyaj cyen wilol axwok jalu. 7Yi itoquen tan joylen junt iryosil, ja ijopwok inwutz tanen. Ja jal initxajil poro nketz in chitaj. Chastzun te yil je ul yi acaj xaw cxbenwok pres tuml cyakil imebil chikab junt jilwutz wunak. scwen echk chun, yi tuc cner, le amal Gabaa tan talchen yi txant tan xeten jun chin oyintzi! Nchatz cuken echk chun le amal Ram! Chijek casun yi e sanlar cwent Bet-avn! Ban tzitalwok scyetz yi e aj Benjamn! Or tzitilwok, na ja wit chul icontr tan itzamlen. 9Yi inatz in Ryos nin na chintzan tan xtxolen yi mbi cun sbajok tzitej tul yi jun tiempatz, na xitun cunin tzibnewok, yi axwok jun coloj xonl Efran,x na swake icaws. 10 Nchatz yi e witz chibajxomil yi e aj Jud, nicun cyajtzakl scyuch yi e wunak yi na choc tan xtxixpen mojomil yi echk amal. Poro jun cun wicyse incul scyej! 11Yokij che yi e xonl Efran cyan chicontr, quit na chicawun jalu, tan paj yi ja chixom tan loken chiwutz yi echk ryosatz yi banij cuntu quitanen. 12 chibajk wan, chi na ban yi txil tan bajsen jun bechok, nin chipotok yi e aj Jud wan chi na potij jun tzlum tan poc. 13 Yil tzel chitxum yi e aj Efran tetz yi nim il quitanen, nin yil tzel chitxum yi e aj Jud tetz yi nim il yi quixpnak yi at te chiwankil tanen, chon tzun chibentz jalen Asiria tan jaklen cheybil cyetz tetz yi witz rey. Poro yi rey quil xcye tan tulsen yos scyuch yi e xonl Efran, nin quil xcye tan stzaquen yi quixpen yi at tej Jud. 14Nocpon tzuntz tan chibiylen cun yi e aj Efran scyuch yi e aj Jud chi na ban jun len yi na oc tan biylen cun jun cner. Nocpon tan pien cun chiwankil, nin lche wil cyentz. Chelpon incyal joylaj len, nin cyal jun xcyek tan chicolpen tinkab. 15 Chin pakxok tzuntz le incal, jalen cun yil tzel chitxum tetz yi quil yi na chijuch, nin jalen cun yil chul tan injoylen. Na yil choc wutz pem, chult tzun tan injoylen xe incal. tircun o, kapakxoken jak cawl Kataj Ryos. Ocnak i tan kaxiten cun, poro nchatz tzocpon tan katxicbajen junt tir. Ja kaquixpij tan, poro nchatz xcyek i tan katzaquen. 2 Tul jun tkuj tzul yos tan skuch. Tzocpon tan katxicbajen junt tir, tan kanajewen tuch i. 3 Kabuche kib tan koquen jak cawl i. Na jun cun, tzul i tan kucheyen chi na ban yi na jeul yi kej cyakil kej. Nin jun cun tzul tan kucheyen, chi na ul yi abal tul yi tetz tiemp.
x 5:9 Yi biaj Efran, na jop cyakil yi e aj Israel, yi lajuj kuj yi ate cwent yi reino del norte. Qui na jop yi e aj Jud, yi e yi ate cwent yi reino del sur.

8 Or

Yi chicaws yi e aj Israel scyuch yi e aj Jud

1Quin

Yi mbi scyale yi e aj Israel yil chipakxij tan joylen Kataj

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

OSEAS6,7

680 Yil tbit Kataj chitzi chikul yi e xonl Israel

na tal Ryosej: Lastum axwok jun coloj xonl Efran. Mbil tzimban tzitej? nin mbil tzimban tzitej axwok aj Jud? Na yi lok ib yi at itan swej nicun tu yi sbak yi na jal jalchan yi jalcunin na xit, nin nicun tu yi kab chew, yi jalcunin na el xit. 5 Chastzun te in innocnak tan ixiten cun tan yi yol yi walnak scyetz yi e elsanl intzi. Na tan yi xtxolbil yi nwal tzitetz, ja cxloonwok wan. Poro slajluchaxk yi imbalajil tziwutz chi na ban yi na ul skil. 6 Yi wetz wajbil itz yi nink cxel cun te iyol yi isuknak swetz, tetz cun italma, swutz yi echk balaj oy tu itxixwatz yi na itak swetz. Na yi in wetz yi na waj itz yi nink tzel itxum tetz yi en cun wutanen, nin yi nink cxoc culutxum jak incawl. Na quic na tak yi nink cxoc tan toyen tu echk oy yi patun cun na ban tzinwutz, ko qui na iban tanen incawl. 7Poro yi axwok itetz nicun axwok chi banak cyen Adn, qui nin miban tanen yi trat yi bnixnak kan tzituch, qui nin el cun ikab tej. 8 Na yi amal Galaad itz jun luwar yi nojnak cyan mal wunak. E cun biyol nak ate. 9Ej nin yi e pale, nicun e tu jun kuj alkom, yi ntin chiwutz cyen te chimebil wunak, na na choc tan chibiylen wunak nin na chiban echk taklen yi chin juntlen nin tul yi be yi na ben Siquem. 10Nchatz axwok xonl Israel, ja wil echk taklen yi chin junt len nin yi na ibanwok. Na yi e xonl Efran, ja chin cyaj cyen cyan chi na ban jun xnan yi na xom nin scyej e tuch, na ja chipek scyej yi echk ryos yi banij cuntu. Nchatz yi e mas xonl Israel ja xom nin chiwi te cyajtzakl. 11Nchatz axwok aj Jud, ja wit bixe yi kejlal wan tan icawsen. Poro yi jalu yi na chintxumun tan taklen chibanl yi e intanum Israel junt tir, 1ej nin yi na chintxumun tan chitzaquen junt tir yi e xonl Efran scyuch yi e aj Samaria, ilenin na lajluchax yi chiyapl tu yi quil tzinwutz. Na cyakil e, e len cun laj, e len cun alkom na na choc xeak cal tan alak. Ej nin na chimajlen chimebil yi e wunak yi na chixon lakak be. 2 Qui na choc tan xtxumlen yi qui na el yi quil tej incul. Nin qui na choc tan xtxumlen yi iten nin quilatz tzocpon tan chitzamlen cun. Na yi echk taklen cachi yi na chiban ilen nin at tzinwutz.

4 Je

junt len nin cyajtzakl yi e intanum nin chin laj nin e. Poro ntin stzeen tu na chiban yi rey scyuch yi e mas witz ajcaw scyej. 4Poro cyakil cun e, e len cun jopol wutzaj. Na nicun cyajtzakl tu yi kak yi na lamcan tul jun chujil pam, qui na tzaj yi na oc yi bnol pam tan xyulken yi kot. 5 Na yi bixewen chirey, ja choc yi e bajxom tan tocsen a twi, tan poysen wutz, nin qui nin pujx tan tal prow rey yi mbi na tzan banlen tej, nin ja tak nin kab scyetz yi e yi na chixbajtzi cyen tej. 6 Ntin na chitzan tan xtxumlen yi en chiban tan poysen wutz yi chireyil. Nicun cyajtzakl tu yi kak yi at tul jun chujil pam, yi na cu mol tanen lakbal. Poro yi na ul skil, inin na lamcanet. 7Yi cyajtzakl chin cachi nin, nicun tu yi jun kakatz yi qui na tzaj cunin tul yi chujil pam. Nin yi na je chitun, na je tincuj junt tir. Nicun tzun tanen cyajtzakl na qui na tzaj cunin, na ilenin na chijoy puntil tan cyelsen cun yi chireyil. Tircun yi chireyil ja chiquim len cyan. Poro lastum cyal nink jun scyeri e reyatz jak oc tan jaklen cheybil tetz swetz, chij Kataj.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

3 Chin

Yi talol Ryos yi chin cuxul nak yi e witz ajcaw tetz tnum

681

OSEAS7,8

yi e xonl Efran ja cu chiyujul quib scyuch yi e awer nak. Nicun tzun quitanentz chi tanen jun waj yi qui nje sukchij, yi jalaj ntzi xlaj skajnak. 9Na yi e awer nak ja chixcye tan xiten cun chichamil, poro lastum e qui na el chitxum tetz. Ja wit skojax chiwi tanen poro qui na chinachon tej yi ja cu xitun chitxamil. 10Tan tu yi ja cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, itz jun techl yi at chipaltil. Lajluch cun yi at quil. Ja chitij winin quixcuj, poro tan paj chinimel qui nin nchoc tan injoylen, wech in Jehov, in chiRyosil. 11Nicun yi e xonl Efran tu jun plom yi quixpnak, yi quit na pujx tan yi mbi na tzan tan banlen. Quict cyajtzakl, na na choc tan jaklen cheybil cyetz scyetz yi e aj Egipto. Nin nchatz jalcunin na chiben scyej yi e aj Asiria tan jaklen cheybil cyetz scyetz. 12 Poro yil choc tan joylen yi cheybil cyetzatz, mben tzun incoxol yi inlebtz squibaj, nin chitxamxok wan, nin che incawse tan paj yi cyajtzakl yi chin junt len nin. 13 Lastum e na ja chincyaj cyen quilol! Tzul chan yi sotzen chiwutz, na ocnake tan contrin swej. Yi wetz ntin na waj noc tan chicolchen, poro yi e cyetz ntin inyolchen cyan, nin ntin lajil na cyal. 14Te yi ate yabi wi chisoc, na chichintzaj swetz, poro nketz tetz cun cyalma. Na choc tan loonsen chiwankil tan jaklen tu chiwa, tu quica scyetz yi echk chiryosil yi banij cuntu quitanen. E ten tzun na chicu tkab yi chiyabl nin na chipotzaj quib squibil quib, na e len cun contr swej. 15 In nnocnakin tan chichuslen te yi balaj, nin ja wak chamil chikab, poro ilenin ja bnix echk taklen cyan, yi chin junt len nin tzinwutz. 16 Na ja choc tan loken chiwutz echk ryos yi banij cuntu quitanen. Nicun tzun e tu jun coxbil flech yi jetx na coxon. Ntin na choc tan tzolchen inyol, nin tan yi xtxolbilatz chiloonk yi chibajxom tan spar, nin chitzeenk yi e aj Egipto scyej.

8 Lastum

Yi en cun e ban yi e aj Israel yi cyajen cyen quilol yi chiRyosil

jalu tajwen cu chun cyan yi e intanum tan chimolchen yi e sanlar, na chul contr scyej chi na saj juchp jun quil quitx tcyaj tan stzamlen yi chib. Na yi e cyetz qui nin mmel cun chikab te yi katraty yi cunak skaxol scyuch, nin chin pajol incawl nin e, na qui na chiban tanen yi incawl. 2 Lastum e na qui na chinachon te chipaltil, na winin na chichin tzaj swetz yi na choc tan nawsen imbi. Je chiyolej: Jun cun yol, ilu kaRyosil yi o aj Israel! 3 Poro yi mero bintzij, qui na chiban tanen yi echk taklen balaj yi chusij che wan tej. Chastzun te chitzajk chikab chicontr jalu. 4 Ja bixe chireyil cyan, nin qui nin nchijak swetz ko ban nko qui, nin quic tzinwutz yi na bixe jun witz cyajcawil cyan. Nin ja xcon yi oro tu sakal yi colij cyan tan banlen teblal chiryosil, nin tan tu yi xtxolbilatz chichuc cuntu ja chipotzaj quib. 5 Axwok aj Samaria, winin na chich incul te itajtzakl yi na cxtzanwok tan culajen yi jun ne wac, yi banij cuntu! Chastzun te winin na chich incul tzitej. 6 Tona nin ltzel yi iyapl yi axwok aj Israel? Nketz
y 8:1

1Ma

Yi bixewen chicaws yi e aj Israel tan paj yi ja choc jak chicawl echk ryos yi banij cuntu quitanen

Ex 19:5; Dt 29.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

OSEAS8,9

682

welblal yi jun ne wacatz, yi ja bnix itan. Poro jun cun, puchul cun sbne wan. 7Cyekek tu ja itaw, poro yi icosech yil je itan, itz jun chin salchcamz sbne. Na quit jal jun icojbil kalel jet icosech itan, nin quit jal jarin itan. Ej, yi nink jal, tetz tu awer nak sbne. 8 Nicuntz yi jak chiben bekol yi e awernak cyakil yi e aj Israel, na quit mu tal chixak chiwutz. 9Yastzun sbajok scyej, na ja chak tan jaklen cheybil cyetz scyetz yi e aj Asiria. Nin tan paj yi cyajtzaklatz, nicun tzun e tu jun smaron buru, yi qui na ocpon jun yol tej wi. Nchatz yi e xonl Efran, ja cyak chimebil scyetz yi e wunakatz tan jalen jun icheyen scyuch. 10 Poro quic na tak yi mbi cun nchiban, na yi in wetz nocpon tan chixiten cun, nin tul jun tiemp yi xetok chan chiwutz, quit jal chireyil, nka chibajxom tan chicawen. 11Yastzun sbajok tan paj yi ja choc yi e xonl kajtzun Efran tan banlen jun coloj patbil chitxixwatz,a yi ntin ja xcon tan chuysen mas yi quil. 12 Cunak intzibal winin chusun tan xconen cyan, poro qui na cyak kej, na qui nin na chiban tanen. 13 Tzatzin cun e oc tan toyen chitxixwatz, nin ja baj yi chibel yi echk oyatz cyakun, poro yi in wetz yi in chiRyosil qui na chintzatzin scyej, na na ul txakx tincul yi echk taklen cachi yi na chiban, nin swake chicaws tan yi quil yi na chijuch. Nin nchipakxok junt tir jalen Egipto tanen. 14Ja bnix chumbalaj cal chireyil cyan, poro yi in wetz, yi in txumul cyetz, ja nel te chicul. Nchatz yi e aj Jud, ja bnix winin tnum cyan yi tapij cun soltej, poro tzocpon kakl wan, nin stzeok cunin yi echk balaj calatz yi bnixnak cyakun, stzun Kataj Ryos bantz. bin jalu eu aj Israel, quil chitzatzinu. Quil chitzitpunu tan yi tzatzin te yi jun balaj chicosechu chi na chiban yi e mas tnum. Na nicun yi xtxolbilas tu jun witz bnol tetz yi na tzatzin te yi pwok yi na stzam scyej yi e tuch, na yi eu cyeru ja cyaj cyen quilolu chiRyosilu tan xomen iwi scyej yi e mas ryos yi banij cuntu. Qui tzun chitzatzinu-tz tan yi balaj chicosechu na yastzun chojonil chiyaplu. 2 Poro quit jal junt balaj cosech cyanu, nin quit jal balaj win cyanu. Nin kol jal mu win, quil tzak. 3 Yi eu xonl kajtzun Efran chipakxoku junt tir Egipto tanen tan paj cyajtzaklu, nin yi eu yil choponu pres Asiria ntin sbajk cumir cyanu yi xan chiwutzu. Quit chinajeu mas tiemp tul yi amalej yi xansant tan Ryos tetz i. 4 Quit baj taal uva cyanu tan taklen kej Ryos. Nin quit chocu tan toyen chitxixwatzu junt tir. Nin cyakil yi chiwau yi sjaloktz, itz yi echk taklen yi xan kol chibajsaju. Nin tzocpon il col scyej yi e yil baj yi jun jilwutz cumiratz cyan. Nin quit jal amal tan cyoyilu yi pamatz swutz Ryos. 5 Quit jal puntil cyanu tan ticysen echk kej yi tajwen tan taklen kej Kataj Ryos. 6 Chelponu ojk swutz yi chin il yi sbajok. Yi e aj Egipto scyake amal scyeru tan chinajewenu chixol, poro quit chulu junt tir tzonej, na chimukxoku le tnum Memfis cwent Egipto. Yi chiryosiluas yi sakal cun cyelblal, jopxok wutz tan xtze. Nin sjalok la tu txix tul cyakil amal yi na xcon cyanu tan culajen echk chiryosiluatz.
z 8:7

1 I

Yi xtxolil Oseas scyetz yi e aj Israel yi at tulbil chicaws

Pr 22:8; Gl 6:7.

a 8:11

Ex 20:24.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

683

OSEAS9

7Eu aj Israel, quibit tzaju, ja wit kocopon txe cyen yi tiemp tetz chicawsu,b nin ja wit kocopon txe cyen yi tiemp yi chichojeu yi quilu. Tzelpon chitxumu tetz yi na tzan Ryos tan chicawsenu yil tzul yi tiempatz. Poro yi e cyeru ntin na chitzanu tan talchen swetz yi in jun elsanl stzi Ryos yi yab, yi quic wajtzakl. Nin na cyalu yi xtxolbilej, tan paj yi chin juntlen nin cyajtzaklu, nin tan paj yi chin wutzilen nin yi chichben chiculu swej. 8 Poro Ryos nchimbixban tan inxconen tetz elsanl stzi i, nin tan inxconen chi jun aj ront, tan talchen scyeru yi tzul chicawsuc tan Kataj. Poro yi e cyeru, yi eu xonl kajtzun Efran qui na quibitu inyol, nin na cu patx cyanu tzinwutz, nicyt nin le cal Kataj, na chichet chiculu swej. 9Ja potij cunin cyajtzaklu, chi e banake yi e aj Gabaa,d poro tzul txakx cyakil yi quiluatz tcul Kataj, nin tzocpon i tan chicawsen cuninu tan yi quiluatz.

aj Israel, je yol Katajej: Axwok aj Israel, chumbalaj nin ban tetz wetz, yi ijalen cunin wan. Nicun iban tzinwutz chi yi na jal jun chuyuj uva yi chin kant nin tan jun yi na xon tul jun amal yi chin skej nin kale quiclet a. Na yi chibenen wilol yi e imam ite, chumbalaj nin e ban tzinwutz. Nicun chi na kil yi bajx wutz yi wi ib yi chin kant nin. Poro lastum ja chin cyaj cyen itilol nin ja itak itib tetz junt ryos yi na biaj Baal-peor,e jun ryos yi banij cuntu, yi chin junt len nin. Yi ticyen tiemp nicun mban itajtzakl scyuch iryosilatz yi winin na cxpekwok scyej. 11Ej nin tan paj yi jun ajtzaklatz, quit jal chikej yi e xonl Efran. Na quit lchijal kan. Chon chibne chi na txakxij jun chul yi na ben joylaj. Quit chitzij mas chinitxa. Quit jal mas xnan yi chon wi chixol. Quil cyekaj pwokil mas ni. 12 Ej nin yi nink chixcye tan chichuysen cobox cyal, chelepon inmajol scyetz. Quit jal cyen jun chinitxajil. Lastum yi e wunakej, yil che wil cyen. 13 Na na wil yi mbi na chiban yi e xonl Efran scyej chinitxajil, na na choc cyan chi ik txuc tu, nin na choc tan chijatxlen nin chikab yi e aj Baal tan chibiylen cun,f stzun Kataj Ryos bantz swetz. 14 Ma jalu Ta taktzaj binu chicaws yi e wunakej! Quitk cyalaj yi e xnan jun cyal, nin quitk jal taal quim tan chichuysen! nin je na tal Kataj Ryosej: Itz le amal Gilgal kale nxetet cyakil yi echk yab ajtzaklatz, nin chon nin xeten yi chichben incultz scyej. Nocpon tzuntz tan chilajen len le weri incal. Quit chimpek scyej, na cyakil yi chibajxom e len cun pajol incawl. 16 Ja wit chiloon yi e xonl Efran wan, na nicun e tu jun wi tze yi ja wit skej yi takl, nin yi quit na wutzin. Nin kol jal chinitxajil nocpon tan chibiylen cun, stzun Kataj bantz. jun jilwutz wunakej qui na cyek chi yi inRyosil. Chastzun te chelpon lajun tan, nin tu chipacap tu tulak echk tnum benen tzin wi munt.
f 9:13 b 9:7

10 Eu

Yi echk taklen yi chitije yi e aj Israel tan paj quil

15 Ej

Yi chichben cul Kataj scyej yi e xonl Efran

17Yi

Xitok echk patbil chitxixwatz yi e aj Israel

Lc 21:22. c 9:8 Is 21:6, 11; Jer 6:17; Ez 3:16-21; 33:1-9. Jer 7:31; 19:4, 5; Lv 18:21.

d 9:9

Jue 19:1-30.

e 9:10

Nm 25:1-5.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

OSEAS10

yi tnum Israel tu jun wi uva yi jalt nin tan sajen wakxuj echk kab tan echk wutz. Poro te yi jalen mas chiriquil ja bnix mas patbil chitxixwatz cyan, nin yi jalen mas walor chitnumil, ja choc tan taklen mas yubel yi echk telblal yi chiryosil. 2 Cob wi tanen chitxumun yi e wunakatz, chastzun te chitije chicaws tan paj yi cyajtzaklatz. Na tzocpon Kataj tan xiten cun yi echk patbil chitxixwatzatz. Nin tzocpon tan trimpen cun yi echk telblal chiryosilatz. 3 Ej nin yi e wunakatz scyale: Quic ketz kareyil at jalu, tan paj yi qui na kek chi Ryos. Poro ik yi at jun kareyil, quic rmeril yi nink jal kucheyen tej. 4 Na yi e reyatz na chisuk winin taklen poro qui na chel cun tej. Nin ntin na chitzan cwesen chibi te echk trat yi quic na tak. Yi pujlen xtisya yi na chiban, nicun tu jun wi itzaj yi wenen. 5 Winin chilucne yi e aj Samaria tan xow, winin chokok, na tzelepon majij yi ne wac scyetz yi oro cun yi na xcon tetz chiryosil, le amal Bet-avn.g Chastzun te winin chokok yi e wunak scyuch yi e pale, na tzelpon kej yi jun luwaratz. 6 Na yi ne wacatz, mben ticylen jalen Asiria, nin stzoylok scyetz yi witz chireyil. Yil bajij yi xtxolbilej, winin chitxixwok yi e xonl kajtzun Efran. Yi e aj Israel chitxixwok tan paj yi mbi sbajok te chiryosil yi banij cuntu tanen. 7Nchatz sotzok chireyil yi najlij le tnum Samaria. Xtxakxok chi na ben jun xlem tze wi a. 8 Ej nin xitok yi echk amal yi xan, cwent yi echk ryosatz yi banij cuntu quitanen, kale na chibenet yi e aj Israel tan juchlen quil. chuyok la tu txix squibaj yi echk patbil chitxixwatzatz, nin scyale yi e wunak: Nilunk tzaj yi echk wutz tu echk juwtz skibaj, chech sbne. Na winin chixobok tetz yi caws Ryos yi tzul squibaj. nin je na tal Kataj Ryosej: Txen nin cyaj quilol yi e aj Israel yi cyajtzaklatz tan juchlen quil. Jetz yi ate tzaj le tnum Gabaa icuntunin e-tz tan juchlen quil! Chastzun te copon jun chin oyintzi wan chixol tul yi iten nin luwaratz. 10Nocpon tan chicawsen yil tzopon yi tiempil. Na chul echk nacin wan tan oyintzi scyej. Yastzun swuleje tan chicawsen tan yi quil yi chin wutzilen nin, chij Kataj bantz. 11Nicun yi e xonl Efran tenchan chitanen jun tal ne wac yi mans, nin yi tzatzin cun ocnak tan yakpen yi triw. Ma jalu tajwen tan jen jun chin yucu wan te chikul tan benen chikinol yi caret. Nchatz yi e aj Jud mben chikinol yi choc. Nin yi e mas xonl Jacow chocpon tan kinlen nin yi rastriy. 12 Na walnak scyetz: Joywok puntil tan banlen tanen echk taklen yi jicyuch tej, bantz jalen yi imbanl itan. Nucwok cun itajtzakl, na ja ul tiemp tan ijoyol Kataj junt tir, na kol cxoc culutxum jak cawl i, quil tzul icaws tan, ma na tzul cojol yi banl i tzitibaj chitanen jun balaj abal yi na akon ban tetz cosech. 13 Poro yi ax itetz ntin echk ajtzakl ploj na cxtzan tan xtxumlen. Nin ntin echk taklen ploj na ul tziwutz tan paj yi chin laj nin axwok. Ma jalu, tan paj yi ntin na kuke icul te echk icaret tetz oyintzi, nin tan paj yi ntin na kuke icul scye yi e isanlar, 14sbajok tzun jun chin oyintzi-tz tzitej,
g 10:5 Yi yol Bet-avn na elepont: Cal kale na chijuchwit wunak quil. Poro yi mero bi yi luwar itz Bet-el, yi na elepont: Cal Ryos. 1R 12:26-33; 2Cr 13:8, 9; Am 4:4; 5:5; 7:12, 13.

10

684

1Nicun

9Ej

Yi chicaws yi e aj Israel yi stke Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

685

OSEAS10-12

nin cyakil yi echk lmak itnumil copon woc. Nicun sbajok tzitej chi mbajij te yi tnum Bet-arbel tan yi rey Salmn, yi chin xowbil nin ban, na winin xnan e loon scyuch cyal. 15 Iten nin xtxolbilatz sbajok tzitej yi axwok aj Betel, tan paj yi chin juchul il nin axwok. Squimok ireyil yi ntaxk ul skil. yi acajil tzaj yi tnum Israel, ja chimpek scyej. Nin ja chel tzaj wan Egipto, na e innitxajil. 2 Poro yi woquen tan chimoxen tzaj, ja el chikansal quib swej. Lastum yi e intanum, na ja cyoy chitxixwatz scyetz chiryosil wunak. Nin ja chipat insens chiwutz yi echk ryos yi banij cuntu quitanen. 3Poro ilen nin ja noc tan chajlen yi balaj be scyetz, nin ja noc tan chichuslen tan chixomen swej skilcun. Poro qui nin pujx cyan yi itz in yi na chintzan tan chiquicylen. 4Nternin ja chimpek scyej, nin ja chije inxakol, nin ja che inmaysaj wutz incul chi ik e jun tal ni yi na chitxutxun. Ja chincu mejlok tan chicachen tanen. 5Poro yi e cyetz qui nin nkuke chicul swej. Chastzun te tajwen tan chibenen pres tan sotzen chicul chi banake le tnum Egipto, na chicawunk yi e aj Asiria squibaj. 6Tzul jun chin oyintzi squibaj nin xitun cunin sbne echk lmak chitnumil. chixitok bin tan paj yi chin junt len nin cyajtzakl, na ntin na chitzan tan xtxumlen yi mbi junt yab ajtzaklil chibne. 7Yi e intanumatz qui na chitxixpuj cyajtzakl, qui na chipek swej. Na chichin tan jaklen cheybil cyetz, poro cyal tzocpon tan quicheyen. 8 Poro quic rmeril yi nink lwil cyen yi axwok itetz yi axwok xonl Efran. Quic rmeril tzincolcyen axwok aj Israel. Quic rmeril nink noc tan ixiten cun chi mimban te yi tnum Adma, nka iten nink cxwulej chi banak Zeboim wan.h Na yi walma nternin na ok tzitej. Winin na el tokl walma tzitejwok. 9Winin na chich incul tzitej, poro quil noc tan ixiten cun, yi axwok xonl Efran. Na yi in wetz in Ryos, nketz in tu jun wunak. I inatz yi jun yi chin xan nin, yi atin tzixol. Na qui nin nnul tan isotzajen cun. 10 Tzul jun kej yil cxomwok swej. Chin chink tan imoxen tzaj chi na chin jun len, nin chon cxsajkwok lakak amal toquen tzin. Winin ilucnewen sbne yil cxulwok swej. 11Chon chisajk Egipto, nin chul swej chi jun coloj chul. Nin at e yi chon chisajk Asiria, chi jun coloj plom. Swake amal scyetz tan chinajewen junt tir xeak chical le chitanumej. Jun cun sbajok yi xtxolbilasej, na in Ryos, nin na nel cun te inyol. yi jalu, e xonl Efran ntin lajil na cyal swetz, nin yi e mas aj Israel ntin na chijoy puntil tan insublen klo. Ej nin yi e aj Jud ja chincyaj cyen quilol, wech in chiRyosil yi ja klo kuke chicul swej. 1Yi e aj Efran ntin na baj cyekek cyan tanen, nin cyakil kej na chixomnin tan stzamlen klo yi jun jilwutz cyekek yi chon na tzaj telen tzin.i Yi na bixe chitrat scyuch yi e aj Siria scyuch yi e aj Egipto, na cyoy balaj aceitil wutz oliw scyetz.
12 Poro

11

Yi e tanum Ryos chin pajol cawl nin e poro ilen nin na pek i scyej
1Te

Chin junt len nin cyajtzakl yi e tanum Ryos

12

h 11:8 Dt 29:23. i 12:1 Yi jun cyekekatz na biaj Siroco, itz jun cyekek yi chin tza nin, yi chon na saj le amal yi skej wutz, nin na chiyobtij wunak tan. Os 13:15.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

OSEAS12,13

686

2 Chastzun te ja cu jun chin oyintzi tan Ryos chixol yi e aj Israelatz. Stke chicaws yi e xonl Jacowatz tan paj yi echk taklen cachi yi na chiban. Tzocpon bin tan chicawsen tan yi cyajtzakl. 3 Ej nin nicun cyajtzakl tu tajtzakl yi kajtzun chimam Jacow, na te yi ntaxk itzij oc tan sublen cun yi stzicy.j Ej nin yi toquen tetz yaj ja pil tib tu Ryos.k 4Na ja chipil quib tu jun ngel, nin ja xcye Jacow tan stzamlen cun. Poro ja ok i, nin ja jak tetz yi ngel yi nink tzel kajab tej tan tkol banl. Nchatz ja chaj tib junt tir Ryos tetz le amal cwent Betel,l nin ja jilontz tetz. 5 Yi bi yi jun Ryosatz itz: Yi Ryos yi cyal na xcye quen tej. 6 Chastzun te axwok aj Israel, ban tcun yi nink cxpakxijwok tej i, chi banak Jacow. Akwok itib tan ixconen tetz nin tajwen yi jicyuch sban te itajtzakl swutz i. Ej nin tajwen yi ilen nin kukek icul tej. 7Na axwok len aj lijens, axwok len subul nak chi quitanen yi e aj Canan yi na xcon malbil cyan yi nketz tzaknak cun, na yi itajbil itz tan poysen chiwutz yi e lokol. 8 Ej nin na ital ticul cuntu: O ric jalu, ja jal jun coloj kamebil. Ej nin cyal jun xcyek tan lajluchaxen yi ja jal kariquil tan poysen tu chiwutz wunak, cxchijwok na ban. 9Jetz yi itelen tzaj Egipto yi in wetz in iRyosil, swale nin tzun tzitetz: Jun cun yol cxnajank junt tir wan jak tal mantial tu chi iban yi itelen tzaj jak cawl e aj Egipto. 10 Nin ja chixcon yi e elsanl intzi wan tan xtxolen yi inchusun tzitetz. Nin ja inchaj mas xtxolbil scyetz chi tul wutzicy tanen. Ja chixcon yi e elsanl intziatz wan tan maklen klo iwutz. 11Yi axwok itetz, at winin iryosil le amal Galaad. Winin na itak itxixwatz yi tor scyetz, na na cuntunin atit patbil itxixwatz. Na at jun coloj patbil itxixwatz chi tanen echk muluj cub yi at tulak echk cojbil. 12 Ulk txakx chiculu yi ja oc Kataj Ryos tan quicylen yi kajtzun Jacow, yi telen ojk tan tponen le amal cwent Aram. Nin te yi at i tul yi jun amalatz ja oc tetz pstor cner, tan lokchen yi txkel. 13 Nchatz ulk txakx chiculu yi ja oc Kataj Ryos tan chiquicylen yi e xonl kajtzun Jacowatz, nin ja xcon jun elsanl stzi i tan chiquicylen te yi ate tzaj Egipto. Nin ja xcon yi jun elsanl stzi atz tan cyelsenel tzaj chikab yi e aj Egipto. Ej nin tan iten nin elsanl stzi iatz ocnak i tan chiquicylen te yi ate tzaj le amal yi tzinunin tu. 14Poro yi e xonl Efranatz, yi e aj Israel, ja cyak winin chon tetz talma Kataj Ryos, nin ja cyak bis okl tetz. Chastzun te tajwen tan chichojol tircun yi quil yi nchijuch swutz i. Na e ten chichoje yi cyajtzaklatz yi chin juntlen nin.

13

yi na chijilon yi e xonl Efran chixol cmon yi na bajij jun txumun, cyakil yi e mas kuj Israel, ja quibit chiyol, na at chikej. Poro yi e xonl Efran ja chiquim tanen jalu, nin ja el chikej tan paj yi cyoquen tan loken wutz yi jun ryos yi na biaj Baal. 2 Ej nin ilen nin na chitzanet tan juchlen quil, na na choc tan banlen echk chiryosil yi sakal cun. Mbi cuntunin echk teblalil na chiban cun. Nin yi na bnix cyan na cyal: Kake katxixwatz swutz karyosilej, nin cyakil yi e wunak na choc tan stzublen yi echk teblal ne wacatz tan chiculajen. 3 Chastzun te chixitok yi e aj Israel chi na ban sbak jalchan yi tu na tzaj cuntu yi na jeul kej. Nka chixitok chi tanen kab chew yi
j 12:3

1Tenchan

Yil chixit cunin yi e aj Israel tan Ryos

Gn 25:26.

k 12:3

Gn 32:24-26.

l 12:4

Gn 28:10-22; 35:1-14.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

687

OSEAS13,14

jalcunin na xit yi na jeul kej. Nka chelpon xit chi na ban stzisil triw yi na el chit tan cyekek. Ej nin chixitok chi na ban sib yi tu na tzaj cuntu tul cyekek. 4 Ej nin je na tal Kataj Ryosej: Yi in wetz in iRyosil jetz yi atix tzaj jak cawl Egipto. Ntin cun in iRyosil, na ntin cun in, in colpinl itetz. 5 Ej nin nocnakin tan iquicylen te yi atix le amal yi tzinunin tu, yi chin skej nin. 6 Poro yi jalen winin icosech, yi qui nin ncxcyewok tan bajsen, ja tzun itocsaj itibtz nim tu itajtzakl, nin ja nel te icul. 7Chastzun te nocpon chi jun len tanen yi na tzan tan ichiwen xlaj be. Ej nin nocpon chi jun leopardo yi nternin na wutz cyen tzitej tan ibajsen te yi na cxonwok tbe. 8 Nocpon tan ibiylen cun chi na ban jun tij oso yi na tzan tan joylen yi tal ne tal yi ja txakxij. Nin nocpon tan katzlen cun italma, nin cxbajkwok wan tanen chi na ban jun len tan bajsen yi chib. Nocpon tan ikatzlen cun chi na ban jun smaron txuc yi at wej tej. 9Axwok aj Israel, nocpon tan ixiten cun, nin cyal jun xcyek tan inmaklen. 10Na tzun atet yi e ireyilatz yi ilen nin ja choc tan iclaxen klo? Nin na atet yi e witz ajcaw yi ja ijakwok swetz? Cyal jun at jalu. 11Ja chich incul tzitej yi wakol ireyil. Nin na chichet incul yi cyelen wan. 12 Tzibant cyakil yi itajtzakl cachi wan, nin tzibant cyakil itil wan. 13 Nicun axwok tu jun ni yi ja opon tiempil tan tulen itzok, poro qui na pujx tan yi mbitz tajwen tan bnol tan tulen wuskil. 14Quit tzun noctz tan cyelsen liwr tkab yi julil alma. Nin quil noctz tan chicolpen tkab quimichil. Lok tzul chamil yi quimichil. Lok tzul chamil yi julil alma tan chixiten cun.m Juncun quil tzelepon inkajab scyej, nin quil txixpuj yi wajtzaklatz. 15 Yi nink chiwutzin yi e aj Israel chi na ban jun wi buch, chucul tzun chicontr tan majlen cyakil chimebil, chi na ban yi jun cyekek yi chon na saj telen tzin, tan stzesen cyakil yi a yi na itzij le chitanum. Na chul chicontr tan majlen len cyakil chimebil yi winin jamel. 16 Yi e aj Samaria chitije quixcuj, tan paj yi ja chipaj incawl yi in wetz, yi in chiRyosil. Chastzun te chiquimok tan spar nin yi chinitxajil chijepon jolin wutz cub, nin yi e chon wi, katzij cun sbne chicul. aj Israel, yi eu yi ja chibenu tul il tan paj cyajtzaklu cachi, chipakxoku tan chixomenu te Kajcaw yi kaRyosil. 2 Chipakxoku swutz Kajcaw, nin ban lcyalu tetz: Ta cuyu kapaj katxokben, nink cujiju yi kakajsbil yi na katzan jalu tan toyen teru. 3 Na yi e aj Asiria quil chixcye tan kacolchen. Nchatz quil kaclax mpe nink xcon chej kan, na quil kel liwr chikab kacontr. Max culu Ta, na quit lkal ilu karyosil tetz alchok echk taklen yi banij cuntu kakun. Na ntin ilu teru na el kajabu scyej yi e tal meba. Chumbalaj nin yi nink cyalu yi jun yolasej. nin je na tal Kataj Ryosej: Nocpon tan xtxixpen yi cyajtzakl yi chin junt len nin. Nketz klo tajwen, poro chimpekokt scyej. Na quit chich incul scyej. 5 Swake chibanl yi e xonl Israel chi na ban kab chew tan xtxaxen echk balaj buch. Nin mben cyakan ttxotx tanen. Quil chiyucan mu tal. Chocopon chi
m 13:14

14

Yi toquen Oseas tan chimoxen yi e xonl Israel tan chixoment tej Kataj Ryos
1Eu

4 Ej

Yi sukil Kataj Ryos jun acaj itzajbil scyetz cyakil yi e xonl Israel

Is 25:8; Ez 37:12; 1Co 15:55.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

OSEAS14

688

tanen yi wutz Lbano. 6 Nchiben loon chitanen yi echk kab wi oliw yi chin yuben nin. Nin mben loon chicocal chi na ban yi xan tze yi na jal Lbano. 7chitzok junt tir yi e xonl Israel, nin nocpon tan chiquicylen. chichuyok wan chi na chuy yi balaj triw. Sjalok chixumil chi na jal xumil yi balaj wutz uva. Nin sjalok chikej, chi yi kej yi taal uva yi na jal le amal cwent Lbano. 8 Ej nin scyale yi e xonl Efran: Quict chixac yi echk ryos yi banij cuntu quitanen sketz. Nin yi Kataj Ryos stale: Yi in wetz in yi jun yi na noc tan chiquicylen yi e intanumatz, ej nin nicun wutanen chi jun wi tze yi txax cuntunin xaktz. Nin chon sjalok yi echk taklen yi tajwen scyetz swej, stzun Kataj bantz. tzel chitxum yi e wunak yi tzaknak cun cyajtzakl te yi xtxolbilasej, yi e wunak yi na chiquicylej quib tkab jun il yi at chiwutz. Na chin jicyuch nin yi chusun tu yi cawl Kataj yi at tul. Ej nin yi e balajnak na chixom tej. Poro yi e mal nak, na chije tzotp te cawl i.
9Lok

Witzbil yol

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOEL
Txolbil Xol Yi Liwrej

Joel bi yi yaj yi tzibanl tetz yi liwrej. Qui na el katxum tetz naj scyetz i, nka na nsajet, nka mbi tiempil yi stzibxij yi liwr tan. Ntin na tal yi i yi cyajl Petuel. Yi xe yi chusun yi at tul yi jun liwrej itz, yi at tulbil jun chin chicaws yi e aj Israel tan paj yi qui na cyocsaj yol Ryos. Nchatz cyakil yi e mas tnum yi qui na cyek chi Ryos tzaklok cyetz chicaws. Nin yi jun tiempatz na biaj DA DEL SEOR le castiy. Ma le kayol na elepont yi kejlal yil ticysaj Ryos cul scyej yi e tetz contr.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 1:12:11) na chaj yi toquen Joel tan casen cyajtzakl tan chibansal quib tu Ryos. Yi cab wekl (Cap. 2:12-27) na chaj yi list Ryos tan cuylen chipaj yi nink chibansan quib tuch. Yi toxen wekl (Cap. 2:283:21) na chaj yi echk techl yi sbajok yi ntaxk tzul yi kejlal yil ticysaj Ryos cul scyej yi e tetz contr, ej nin yi balaj tiemp yi na chiwan scyetz yi e xonl Israel. Yi loonen yi echk ujul cyakun sac

yi xtxolbilej yi talnak Ryos chi tul wutzicy tanen tetz yi elsanl stzi i yi na biaj Joel, yi cyajl Petuel, tan talol scyetz yi e xonl Israel. 2 Axwok wi banl wi, nchatz axwok yi atixwok benen tzin Jud, bitwok tzaj yi xtxolbilej. Qui otoj na bajij yi xtxolbilej yi na bajij tzixolwok jalu, mpe ik te yi tiemp yi ate tzaj yi e imam ite. 3 Ej nin ban tzitxol yi echk taklenatz scyetz e initxa, nin yi e cyetz ban chitxol scyetz yi cyetz chinitxajil. Ma yi e cyetz chinitxajil, ban chitxol scyetz yi e mas chixonl yi chitzok sbne opon tunintz. 4 Ban tzitalwok yi xtxolbilej: Cyakil yi kujul, ja tzaj cun cyakun sac.a Quic nin jun wi nclax cyen, na junawes xomche tan bajsen, na yi na clax tkab jun, xomt tzaj junt tan bajsen.
5

1 Je

Ma jalu axwok yi na oc a tiwi, elk iwatl, bisunwok nin okenwok, na mpe ik yi taal uva quit ljal. Na tzelepon majij tzitetz.
Dt 28:38; Jl 2:2-11; Am 4:9; 7:1.

Yi mbi na chaj yi sotzaj culal yi ncyak yi e sac

a 1:4

689
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOEL1
6

690

Na yi jun coloj sacatz yi nchul pok le itanum, chin cham nin e. Nicun e tu jun coloj sanlar yi nchul tan oyintzi tzitej. Chin xowbil nin e, na yi chitzi, nicun tu cye balumb yi na xcye tan wochlen cyakil echk taklen. 7 Nin cyakil echk wi uva yi awij itan, ja el cun cyan swutz. Nchatz cuplun cun ncyulej yi echk wi ib. Tircun yi jalcoquil ja baj chibajsal, nin ja baj chitrimpul cyakil. Chin sakt nin mban cyen echk kab tze cyan, na ja baj yi jalcoquil cyan. 8 Axwok intanum, okenwok chi na ok jun xun yi na quim yi trat te yi umewen tlen tu atet. Nin chi na oc yi bech tetz te yi jun xunatz yi na chaj yi winin na bisun, yastzun banwok itetz tan chajlen yi na cxbisun. 9 Nchatz chokok yi e pale, na quit tzopon echk oy xe incal, na quit jal wutz yi cojbil, nin quit jal win tan itoyil swetz. 10 Nchatz cyakil yi echk amal benen tzin Israel, sbisunk, na chin tzinunin tu sbne. Quict xtxaxal yi echk cojbil, na yi triw yi awij itan, tircun ja el cun swutz. Nchatz yi uva, tircun ja skej, nin yi echk wi oliw tircun ja chitzumin. 11 Nchatz yi axwok yi na cxakuj wi cojbil, bisunwok. Okenwok, na quict cosech sbne. Quict cosech benen tzin Israel, na tircun ja loon. Quict uva, quict triw, nin quict cebada sbne. 12 Na tircun yi uva yi awij, ja skej. Nin ja loon cyakil echk ujul ib. Nchatz yi granado, tu yi palmera, nin yi mansan tu echk mas jilwutz lobaj yi at, tircun ja loon, nin cyakil wunak cwent Israel, na chibisunlen.c 13 Nchatz axwok pale tu axwok yi na cxakuj xe incal, bisunwok. Wekwok itib te echk bechok yi na chaj yi na cxbisun. Okenwok tan yi sotzaj culal, na quit jal ixin triw tu win xe incal tan itoyil swetz. 14 Chakwoke bin cyakil itanum, yi e wi banl wi, scyuch cyakil wunak. Nin bixek jun kej itan tan muclen wej tan jaklen cuybil ipaj. Xanswok yi jun kejatz, nin ban tzimol itib le cal Ryos. Nin cuk iwutz tetz. 15 Lastum axwok na txant tan tulen yi kejlal yil tzul yi Kataj Ryos tan taklen chicaws yi e tetz contr. Chin xowbilt cunin sbne na chin cham nin i, na na xcye te cyakil.d 16 Skawutz cun ja el majij kawa. Nin skawutz cun ja tzaj yi tzatzin xe cal Kataj. 17 Nin cyakil yi ij yi cunak awij, quit jeul. Nin yi ixin triw ja wit skej jak txotx. Chin bisbil nin echk cojaj tu echk culbil ixin triw, na quil jal cosech. 18 Nchatz na chichin cyakil txuc tan wej. Te tunin chojkel yi tal prow wac tan joylen chiwa, poro quit jal cyan. Nchatz yi e cner winin e chiquimok tan paj yi quic chiwa, na tircun yi chim ja wit skej. 19 Poro yi ilu teru Wajcaw, chon na cu inwutz teru, na ja tze cyakil yi echk amal benen tzin tan kej. Ja tze cyakil yi echk amal tetz pstorbil tu echk wi tze yi at benen tzin. 20 Nchatz cyakil e smaron txuc na cu chiwutz teru, na ja skej cyakil echk tzanla, nin ja skej cyakil yi amal tetz pstorbil yi at benen tzin.e
b 1:6

Ap 9:8.

c 1:10-12

Os 4:3; Am 4:6-9.

d 1:15

Is 13:6; Ez 30:2-3; Sof 1:14-18.

e 1:19-20

Am 7:4-5.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

691 Yi xowbilil yi kej yil tzoc Ryos tan chicawsen cyakil nacin

JOEL2

jalu axwok intanum, oken echk chun itan le wiwtz Sin, yi winin xanil. Oken echk tampor tu echk macl itan, tan casen cyajtzakl wunak, na txant tan tulen yi jun kejlalatz, yil tzoc Kataj Ryos tan chicawsen yi e contr. Ej nin tan paj yi chin xowbil sbne, winin chilucne cyakil wunak benen tzin wi munt. 2 Itz jun kej yi chin tzotz nin sbne. Itz jun kej yi chin muj nin sbne, na winin sbak sbne. Na chul jun coloj sanlar yi chin cham nin e. Yil chul, snojk cun cyakil yi cojbil cyan. Chon cun sbne chi na ban yi na jeul yi kej tibaj cyakil yi echk amal, yi cheb cuntu na xcye tan lajluchaxen cyakil tan yi tetz pakpuchal. Yi jun xtxolbilatz, qui otoj na bajij, nin sbne opon tunintz, quic junt tir yi yatzk sbne. 3 Yi jun coloj sanlaratz, nicun e tu kak yi tircun na tze tan. Na yi kak, ntaxk nin opon tej jun taklen, yi na tze tan yi stzal, nin yi na icy paj, inin na cyaj cyent yi xtxakakil. Na yi ntaxk chul yi e sanlaratz, chumbalaj nin tanen cyakil yi echk amal benen tzin, nicun chi tanen yi amal Edn. Poro yil chicy yi e sanlaratz nsken xit tircun. Chin tzinunin tunin sbne cyen cyakil yi amal cyan. Quic nin jun yi nink clax cyen chikab. 4 Nicun e tu chej yil chisaj nil skibaj, nin winin chojkel chi quitanen e chej tetz oyintzi. 5 Nin chijincank chi na jincan jun caret tetz oyintzi, nka chi na jamcan yi kak yi na oc kakl jun coloj xak xtze. Yastzun chibne cyetz tan yakpen cyakil echk juwtz. Na e cun jun coloj sanlar yi chin cham nin e, nin yi list quitanen tan oyintzi.f 6 Cyakil wunak chilucnek tan xow chiwutz. chislaklaxk tan xow. 7 Na yi e sanlaratz, chin cham nin e sbne tan oyintzi. Nin winin na chojkelk, nin ban na chijepon wiak echk tapij. Sbejnin na chiben tan oyintzi na qui na chixob tetz alchok. 8 Junit chibne tircun. Quil chipit quib squibil quib, ma na cyan len chibe cyan. Yil tzoc coxlen echk flech scyej, quil chixob nin quil chel xit, ma na sbejnin lchiben tan oyintzi. 9 Chin list nin e sbne tan cambajen echk tnum, na chocopon pok tul. Nin chijepon tibaj echk tapij. Nin chixonk wiak cal, nin chocpon tulak, na chon chocpon tulak echk wentanu chi na ban jun alkom.
10

1Ma

Poro yil tzul tzaj Kajcaw, syucank cyakil yi tcyaj tu yi wuxtxotx tan. Tzocpon muj swutz yi kej tu yi xaw, nin quit chitxekun yi txuml.g 11 Sbajxok Kajcaw chiwutz yi e tetz sanlar yil tzul tzaj. Chin wi nin i sbne tan cawun, na yi wi i tan yol, icynakten cun sbne swutz jun chin kancyok. Inti yi e tetz sanlaratz yi na chitzan tan banlen tanen yi tetz cawl, qui ajlben cyetz.
Ap 9:7-9.
g 2:10

Yil tzul Kajcaw tan oyintzi scyej yi e tetz contratz

f 2:4-5

Am 8:9; Ap 8:12.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOEL2

692

Chin xowbil nin sbne yi jun kejatz yil tzul tzaj Kajcaw tan taklen chicaws yi e tetz contr. Chin xowbil nin sbne. Nin cyal nin jun nink xcye tan muclen yi jun kejatz.h
12

Poro je yol Kajcawej, te yi ntaxk ul yi jun tiempatz: Tajwen cxultwok tzinwutz. Tajwen tzibansaj itib swuch tetz cun italma. Tajwen tzimucwok wej tan chajlen yi jun cun na cxbisunwok tan itil, na tajwen cxbisunwok tan, nin tajwen yil cxokwok tan jaklen cuybil ipaj swetz,i stzun Kajcaw yi kaRyosil. 13 Mas balaj yi jun cun kabisunk tan kil swutz yi nink koc tan riten tu bech ketz. Bant cun yi nink katxixpuj yi kajtzakl tan koquen junt tir jak cawl yi kaRyosil. Na at winin banl talma i, nin na el kajab i skej. At pasens i tan cuylen kapaj na at winin lok ib tuch.j List atitet i tan cuylen kapaj tan qui katijol kacaws. 14 Na kol katxixpuj yi kajtzakl, qui cunin batz quit ltak kacaws, ma na i yi banl talma i stke sketz. Nin stke i yi echk ujul tu win sketz, bantz koyil tetz, na i yi kaRyosil. 15 Oken bin yi chun itan wiwtz Sin. Nin molwoke cyakil katanum tan jun txumun yi winin ekan tan. Nin bixek jun kej itan tan muclen wej tan jaklen cuybil ipaj tetz kaRyosil. 16 Molwoke yi e tanum Ryos, bantz chixansal quib. Ban che imolwok yi e tijlculal, scyuch yi e nitxa, mpe ik yi e tal ni yi na chitxutxunet. Nin nchatz yi e yi watok cunin chume, tajwen tan cyulen len. 17 Nchatz eu pale, nin yi eu yi na chakuju te takun Kajcaw, chokoku swutz Ryos. Chokoku le amal yi at xol yi puertil yi cal Ryos tu yi patbil txixwatz. Nin ban cyalu tetz Kajcaw: Ta, cuyu kapaj yi o tanumu. Quil taku amal tan cyoquen yi e kacontr tan xcyaklin skej. Quil taku amal tan koquen jak chicawl, na ko quil tzocu tan kucheyen, scyale yi e awer nakatz: Lak tzun chamil yi cyetz chiRyosil, chech sbne.k
18 Poro

Yil tzoc Kajcaw tan chimoxen wunak tan jen chitxixpul yi cyajtzakl

kol chijaku cuybil chipaju tetz Ryos, tzokok tzun cul te yi tetz tanum. Nin tzelpon kajab i scyeju. Nin je tzun staletzej: 19 Ma jalu swake junt tir imbanl tzitibaj. Swake triw tetz iwa. Swake win tetz itca. Nin swake aceit tzitetz tan xconen tetz icumir. Swake cyakil yi tajwen tzitetz. Nin quil wak amal scyetz yi e awer nak tan chitzeenen tzitej. 20 Nchatz chelpon inlajul yi e icontr, yi e sac tanen, yi chon nchisaj jen tzin. Chon nchiben inlajul le echk amal yi tzinunin tu. Cyakil yi e yi bajxche chiwutz yi e mas, nchiben impitol xe Ca Mar tan chibekxen. Ma yi e yi xomchet tzaj, chon chiben wan xe yi mar Mediterrneo, bantz chiquimen. Skayok, nin xewank yi chiwankil. Yastzun sbajok scyej,
h 2:11

Yil tzel kajab Ryos te yi tetz tanum

Ap 6:17.

i 2:12

Dt 4:29; Jer 29:13.

j 2:13

Ex 34:6; Neh 9:17; Sal 86:15.

k 2:17

Sal 79:10.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

693

JOEL2,3

na winin echk taklen yi chin juntlen nin mbaj chibnol, stzun Kajcaw sbne. 21 Stzatzink junt tir yi echk amal benen tzin wi munt. Nin quit tajwen tan kaxoben te yi mbi sbajok, na sbnixok winin echk taklen balaj tan Kajcaw. 22 Nchatz yi e smaron txuc yi ate xol xtze, quit chibisun nin quil chixob, na xtxaxank junt tir yi echk amal benen tzin. Sjalok junt tir wutz cyakil jilwutz lobaj. Sjalok winin wutz ib. Nin quic nin caril uva sbne. 23 Nchatz axwok yi najlquix wiwtz Sin, cxtzatzinkwok te Kajcaw yi kaRyosil, na stke i abal tzitetz yil tzopon yi tiempil, na stke i yi bajx abal yi na oc echk ij ttxotx. Ej nin nchatz stke i yi abal yi tajwen jalen yil je echk cosech, chi yi ntulej i sajlen. 24 Snojk junt tir echk cojaj tan triw, na sjalok balaj cosech. Nchatz sjalok winin uva tan banlen win. Nchatz sjalok winin aceit tetz cumir. 25 Ej nin stale Kajcaw sketz: Tzinxelse cyakil yi mmitzak wok sajlen tunintz te yi tiemp yi nchoc yi e sac tan bajsen icosech. Na in nchichakon nin yi e sacatz. 26 Poro yi jalu, quit lbajij yi xtxolbilatz na sjalok iwa. Xwankwok jalen yil noj icul. Ej nin cxocpon tan taklen inkej yi in yi in itajcawil nin iRyosil, na sbnixok winin echk taklen balaj tu echk milawr wan tzixolwok. Nin quit wak amal tan telen ikej yi axwok intanum. 27 Chastzun te axwok xonl Israel, tajwen tzel itxum tetz, nin tajwen tzitocsaj yi xomchin tzitej. Na ntin cun in, in iTaj. Quic junt yi nink tzoc tetz iRyosil. Nin quit lwak amal tan telen ikej, yi axwok itetz yi axwok intanum.l
28

Yil wit bajij yi echk xtxolbilatz swake yi inespritu tzitetz icyakil cun.m Ej nin chocopon initxa tan xtxolchen xol yi wetz wajbil. Nin yi e tijlculal chiwutzicyaj echk balaj wutzicy. Nchatz yi e xicy tzocopon chajol tib echk balaj taklen chiwutz tul wutzicy tanen. 29 Nin nchatz swake yi inespritu squibaj yi e imos yaj tu xnan, nin chitxole yi wetz wajbil. Yastzun tzimbne tzitej te yi jun tiempatz. 30 Ej nin nchatz, tzinchaje echk lmak techl tzin tcyaj. Nin sjalok chich tu kak nin echk sib yi icunin chin sbak tanen benen tzin wuxtxotx. 31 Chin tzotz nin sbne wutz yi kej, ma yi xaw chin chichn nin sbne yubil yi ntaxk ul yi jun kejlalatz yi chin xowbil nin, stzun Kataj Ryos. 32 Poro cyakil yi e yil cu chitzi tan nawsen bi Kajcaw, chiclaxok cyeratz tkab yi quimichil.o Na chon sjalok claxen wiwtz Sin, le tnum Jerusaln, chi alijt cyen tan Kajcaw. Na cyakil yi e yi bixban che tan chiclaxen cyen,p chiclaxok nin cyeratz tan Kajcaw.
1Je

Yil tzul yi espritu tetz Kataj Ryos

sbajok yil tzucul yi jun tiempatz, chij Kajcaw: Sjalok junt tir chibanl yi e aj Jud wakun, tu yi tnum Jerusaln.

Yil tzoc Ryos tan chicawsen cyakil nacin

l 2:27 Is 42:8; 45:5-6, 18; Ez 36:11. m 2:28-32 Hch 2:17-21. n 2:31 Mt 24:29; Mc 13:24-25; Lc 21:25; Ap 6:12-13. o 2:32 Ro 10:13. p 2:32 Cyen en la Versin 60 na tal remanente yastzun yi e yil chiclaxok cyen yil chaj tib yi chichben cul Ryos yil tzaj wi yi tiemp tetz quixcuj.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JOEL3
2

694

Ej nin chicupon injutzil cyakil nacin le yi amal cwent Israel, le jun jocoj yi na biaj Josafat. Nin chon nocopontz tan xtisyain scyej tan taklen chicaws, tan paj yi echk taklen cachi yi mbaj chibnol scyej yi e wetz intanum yi e xonl Israel. Na ja baj el chilajul yi e intanumatz swutz chiamal. Nin ja choc tan jatxlen cun chiwutz. 3 Yi cyoquen tan chijatxlen yi e intanum chiwutz, suertin cun e ban scyej. Nin ja baj chicayil yi e xicy nin yi e xun scyetz awer nak. Ma yi pwok yi nchicambaj scyej, ja baj chisotzal tan xcalain tu xnanin. 4 Ma jalu axwok aj Tiro, tu aj Sidn, q nin axwok filistey r mbi na itajwok jalu? Na pe itajwok xoyintzin swej? Na pe itaj tziticysaj icul swej? Ban binatz, na nchatz in na waj yil wak icaws. 5 Na ja baj italkal yi insakal tu in oro, nin cyakil yi inmebil yi colij wakun, ja ben itcyal nin ja opon itan le calil yi itetz iryosil. 6 Ja chiben itcyal yi e intanum yi e aj Jerusaln tu yi e aj Jud. Ja chiben itcyal joylaj, nin ja chiben cay scyetz yi e griego tan cyoquen tetz chiesclaw. 7Poro nocopon tan quicheyen yi e wetz intanum, na chelul incyal jak chicawl yi e awer nak kale e benakit icayil. Ma axwok itetz ax ten wok tzitije yi quixcuj yi nchitij yi e wetz intanum. 8 Na che incaye yi e initxajil scyetz yi e aj Jud, nin yi e aj Jud, mben chicayil yi e initxajilatz scyetz yi e aj Sabeo yi najlche joylaj. Juncun sbajok yi xtxolbilatz, na in na chintzan tan talchen, stzun Kajcaw. 9 Poro nchatz alwok yi xtxolbilej scyetz yi echk mas nacin. Banwok list itib tan oyintzi. Xanswok yi jun oyintziatz tan taklen kej yi iryosil. Txocwok yi e sanlar yi chin cham nin e tan oyintzi. Chisajken yi e yi qui na chixob tan oyintzi. 10 Banwok imacl tetz oyintzi te yi itasaron, ma yi ijos oken tetz spar.s Nin yi e yi quic chiwalor tan oyintzi, ban lcyocsaj quib tetz cham. 11 Cyakil axwok nacin yi najlquixwok nakaj, ban cxulwok lajkel. Ban tzimolsaj itib tan isajen tan oyintzi, na kabane tanen itil. Mpe ik yi e yi quic chiwalor tan oyintzi, ban lcyocsaj quib tetz witz aj oyintzinl. 12 Or bin itetz yi axwok nacin. Ban cxulwok tzonej le jocoj yi na biaj Josafat, na yastzun yi amal kale chincolewet tan pujlen xtisya scyej cyakil yi e nacin. 13 Ma jalu, axwok inchakum, or ikab tan akun te yi jos na ja wit kanax yi cosech tetz uva. t Catzamwok tan yakpen yi uvajatz. Na na waj yil noj yi echk culbil taal uva, nin na waj yil tzel pul tibaj yi culbilatz na chin mal nin e. u 14 chijalok jun coloj wunak le yi jun jocojatz yi na biaj Josafat, le amal kalel bixewet yi chicaws wunak. Na txant tan tulen yi kejlal yil tzul tzaj Kajcaw tan taklen chicaws yi tetz contr le jun amalatz. 15 Ma yi kej tu yi xaw tzocpon muj swutz, ma yi echk txuml quit chitxekun. Yastzun sbajok yi ntaxk ul yi jun kejatz.
q 3:4-8 Is 23:1-18; Ez 2628; Am 1:9-10; Zac 9:1-4; Mt 11:21-22; Lc 10:13-14. r 3:4-8 Is 14:29-31; Jer 47; Ez 25:15-17; Am 1:6-8; Sof 2:4-7; Zac 9:5-7. s 3:10 Is 2:4; Miq 4:3. t 3:13 Ap 14:14-16. u 3:13 Is 63:3; Lm 1:15; Ap 14:19-20; 19:15.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

695 Yil chel liwr yi e aj Jud

JOEL3

chink tzaj Kajcaw le tnum Sin.v Chin wi nin i sbne chi na ban jun len yi na chin tan wej. chilucnek tzun cyakil yi e yi ate tcyaj tu yi e yi ate wuxtxotx, na tzocpon i tan chicolchen yi e tetz tanum. Nin tzocopon i chi jun chin colbil ibaj scyetz yi e xonl Israel. 17 Tzelepon tzun itxum tetz yi in Jehov yi iRyosil, nin yi chon najlchin wi Sin, yi wiwtz yi chin xan nin. Tzinxanse yi tnumatz yi nchatz na biaj Jerusaln. Nin quit wak amal scyetz awer nak tan chixcyewen tej, stzun Ryos. 18 I tzun sbajok te yi jun tiempatz. Sjalokt winin wi uva lakak juwtz, nin quic caril lech sbne. Nin cyakil yi echk be a yi at Jud snojk junt tir tan a. Ej nin stzitzok jun a tzak yi cal Kajcaw, yi xcyek tan sijlen yi kajlaj cwent Sitim.w 19 Xitok yi tnum Egipto, nin tzocopon yi amal Edom tetz skajwutz, yi chin tzinunin tu. Yastzun sbajok scyej, na ocnake tan chibuchlen yi e xonl Jud, nin ja chiquim winin tal prow cyan yi quic quil.x 20-21 Wicyse incul scyej cyakil yi e yi ocnake tan chibiylen yi e intanum, nin quil tzincuy chipaj yi e juchul ilatz. Poro chinajank yi intanum tul yi amal cwent Jud tu Jerusaln tetz ben kej ben sak. Nin yi in wetz yi in Jehov, chinnajank chixol wiwtz Sin. Ej nin jun cun sbajok yi xtxolbilej, na in na chintzan tan talchen, stzun Kajcaw bantz.
16

v 3:16

Jer 25:30; Am 1:2.

w 3:18

Ez 47:1-12.

x 3:19

Abd 10.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

AMS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi Ams chon titzen le jun tal ne aldey cwent Jud yi na biaj Tecoa. Yi takun i itz tan chichuysen awun, poro ja xcon i tan Kataj tetz elsanl stzi chixol yi e aj Israel. Nin tul yi tiempatz, yi e aj Israel, itz jun chin lmak tnum yi at kej, poro ntin echk yab ajtzakl at-tz chixol, na qui na chixom te yi cawl Kataj. Ja chiban chimunl swutz Ryos tanen, poro yujun tib tu chicstumbr yi e awer nak, nin ntin subul nakin cyakun. Yi e ric winin jalen chimebil tan tu yi na choc tan chisublen wunak, ma yi e sloj wunak ntin mebail ate cunt.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 1:12:5) na chaj yi mbi sbajok scyej yi echk tnum yi ate nakajil Israel. Yi cap wekl (Cap. 2:66:14) na chaj cobox xtxolbil tetz Ams chi tul wutzicy tanen. Yi toxen wekl (Cap. 79) na chaj yi banl talma Ryos tu yi tetz derech yi at tan chicawsen yi e nacin. Nin witzbil tlen na lajluchax skawutz yi mero xe yi chusun, itz, yi tzantzaj chocopon yi e xonl Israel yi chiclaxok cyen tetz jun balaj nacin yi quic bis okl sbajok tul.

bin jalu, je yi xtxolbilej yi cyajnak cyen tlol Kataj Ryos tetz Ams, jun pstor awun yi chon najlij le tal ne aldey Tecoa, cwent Jud. Ej nin itz yi mbi cun sbajok te yi tnum Israel. Yi stziblalej ja tbit Ams tetz Ryos cob yob te ntaxk icy yi coblaj nob, yi at tzaj yi rey Uzasa tan cawun cwent Jud, nin te iten nin tiempatz yi na cawun tzaj yi rey Jeroboamb yi cyajl Jos cwent Israel.
2

1I

Yi chicaws yi echk tnum yi ate nakajil Israel

Je yi stziblalej: Yi na chin tzaj Kataj Ryos wi yi juwtz Sin yi at Jerusaln,c nicun na ban wi i tu jun kancyok yi na cu. Na skej cyakil chiwa yi awun, nin nchatz yi echk luwar yi at wi juwtz Carmelo yi chin txax nin, na skej tan. 3 Je yol Katajej: Yi e aj Damascod ja chijuchlen quil tzinwutz yi chin junt len nin. Chastzun te ilen nin che incawse, na nicuntz chi puchij cunink ncyulej yi e aj Galaad tan echk chimacl yi chich cun yi na xcon tan bujlen triw.
b 1:1

Yi Ryos yi na xcye tan xiten yi echk taklen

a 1:1 2R 15:1-7; 2Cr 26:1-23. 49:23-27; Zac 9:1.

2R 14:23-29.

c 1:2

Jer 25:30; Jl 3:16.

d 1:3-5

Is 17:1-3; Jer

696
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

697
4

AMS1

Chastzun te tzocpon intinol kakle te balaj cal yi rey Hazael, nin iten nin kakatz stzesank yi echk cal yi nim wutz tkan cwent yi rey Ben-hadad, yi na xcon tan chicolol quib chikab chicontr. 5 Kopon inkuchil yi echk puertil yi tnum Damasco, nin squimok yi jun wan yi na cawun cwent Bicat-avn, nchatz yi jun yi na cawun cwent Bet-edn. Ma yi e aj Asiria nchiben ticylen pres le tnum Quir. Yi xtxolbilatz itz yol Kataj Ryos. 6 Je yol Katajej: Yi e aj Gaza ja chijuchlen quil tzinwutz yi chin junt len nin, chastzun te ilen nin che incawse. Na tircunin wunakil jun tnum ja ben quicyal pres cyakun tan chicayen scyetz yi e aj Edom tetz chi-esclaw. 7 Chastzun te tzocpon kakl tircun echk tapij wan yi at soltej yi tnum Gaza, nin iten nin yi kakatz xcyek tan xiten cun echk balaj chical yi e witz ajcaw. 8 Nchatz tzelpon cun swutz wan yi jun yi na cawun Asdod, tu yi jun yi na cawun Ascaln. Cyakil yi inchamil xconk wan tan oyintzi scyej yi e aj Ecrn, nin quic nin jun filistey tzelpon liwr swutz yi quimichil! Yi xtxolbilatz itz yol Kataj Ryos. 9 Ej nin je yol Katajej: Yi e aj Tiro ja chijuchlen quil tzinwutz yi chin junt len nin, chastzun te ilen nin che incawse. Na tircunin wunakil jun tnum ja ben cyan pres jak chicawl yi e aj Edom, wech na bixbant jun trat cyan scyuch, poro ja chiben cyan pres jak chicawl junt txakajt. 10 Chastzun te tzocpon kakl tircun echk tapij wan yi at soltej yi tnum Tiro, nin iten nin yi kakatz xcyek tan xiten cun echk balaj chical yi e witz ajcaw. 11 Je yol Katajej: Yi e aj Edom ja chijuchlen quil tzinwutz yi chin junt len nin. Chastzun te ilenin che incawse tan paj yi qui nin mel chikajab scyej yi e xonl Israel yi cyoquen tan chibiylen cun tan spar, wech na junit chimam chite.f Qui nin cutzaj chitxumun ma na winin chichen chicul bantz scyej yi e chixonlatz, nin yi chichben chiculatz chin xowbil nin ban, na quic nin makbil tetz. 12 Chastzun te tzocpon kakl tircun yi amal wan yi at cwent yi tnum Temn, nin iten nin yi kakatz xcyek tan xiten cun echk chical yi e witz bajxom le chitnumil Bosra. 13 Nchatz, je yol Katajej: Yi e aj Amn ja chijuchlen quil tzinwutz yi chin junt len nin, chastzun te quil tzicy impaj tan taklen chicaws. Na tan tu chuysen tu yi amalil yi chitanum, ja choc tan majlen echk amal cwent Galaad nin nicyt nin yi e chon wi ja jakxij chicul cyan tan spar. 14 Chastzun te tzocpon kakl tircun echk tapij wan yi at soltej yi tnum Rab, nin iten nin yi kakatz xcyek tan xiten cun echk balaj chical yi e witz ajcaw. Sjalok jun chin wutzilen oyintzi nin winin chichink yi e sanlar yil choc nil tan xiten cun yi tnum chi na ban jun chin salchcam. 15 Chelpon lajun chireyil scyuch echk chibajxom tul yi cyetz chitanum.
e 1:4 Yi na xcon yi yol kak tan Ams na jop jun oyintzi, guerra. Na yi na chicambaj yi e sanlar jun tnum ilen nin ja oc kakl cyan. Poro itz Ryos txumul tetz chicaws. Am 1:7, 10, 12; 2:2, 5; 5:6; 7:4. f 1:11 Yi e aj Edom e xonl Esa. Nin yi Esa tu Jacow itz quitzun quitzicy quib. Gn 36:1-19.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

AMS2

698

je junt yol Katajej: Yi e aj Moab ja chijuchlen quil tzinwutz yi chin juntlen nin, chastzun te ilenin che incawse. Na nin e oc tan paten cun yi bakil yi kajtzun rey cwent Edom, wech na nsken wit mukxij, poro jalt stzajil cyaj cyentz cyan. 2 Chastzun te tzocpon kakl tircun yi chical yi e witz ajcaw yi at le tnum Moab, nin iten nin yi kakatz xcyek tan xiten cun echk cal yi nim wutz tkan kale na chicolwit quib yi e sanlar tan oyintzi le chumam chitnumil Queriot. Na sjalok jun chin wutzilen oyintzi nin winin chichink yi e sanlar nin copon echk chun yil choc nil tan chibiylen cun yi e aj Moab. 3 Copon imbiyol yi rey scyuch cyakil yi e witz ajcaw! Yi xtxolbilatz jun cun sbajok na itz yol Kataj Ryos. 4 Ej, nin je yol Katajej: Yi e aj Jud ja chijuchlen quil tzinwutz yi chin junt len nin, chastzun te ilenin che incawse. Na quic xac inchusun ban chiwutz nin qui nin e oc culutxum jak incawl. Ma na nin e oc tan culajen yi chiryosil yi chitaj chitxu yi banij cuntu tanen.g 5 Chastzun te tzocpon kakl tircun yi amal wan cwent Jud, nin iten nin yi kakatz xcyek tan xiten cun yi echk balaj chical yi e rey scyuch yi e witz ajcaw cwent Jerusaln. Ej, nin je yol Katajej: Yi axwok xonl Israel ja ijuchlen winin itil tzinwutz yi chin junt len nin, chastzun te ilenin xincawse. Na ja cxocwok tan chicayen yi e yi quic jun taklen ploj nchiban, tan tu yi qui nin nchixcye tan chojlen yi mu tal chitxokben tzitetz. Na ja ben icayil yi e tal prow meba tan icambal tu jamel jun lmuj suquij wutz yi qui nin nchixcye yi e tal mebaatz tan chojlen tzitetz. 7 Nin na cxocwok tan xilen cyej nin tan chibuchlen yi e meba txil. Ej nin at axwok tu icyajl yi iten nin xun na iwitbej itib tuch. Nin tan yi jun ajtzaklatz na el kej imbi itan yi winin xanil. 8 Nchatz na cxbenak tulak echk tyoil iryosil, nin na cxcoye cun tibaj echk bechok yi at cyen tikab, yi itz prentil tu xtxokben jun tal prow wunak. Ej nin na ilok xcala tan echk mult yi quic xe yi na icambaj scyej tal prow wunak, nin na bajtz itan lakak waan tan taklen kej echk iryosil. 9 Wech in nocnak tan chibiylen cun yi e amorreo chiwutz yi e imam ite, nin ja chel cun tircun wan swutz, yi eatz yi chin wutz quikan nin, yi chin cham nin e chi tanen jun wi bakch yi nim benak takl ttxotx. 10 Nchatz in e elsan tzaj yi e imam ite jak chicawl yi e aj Egipto, nin ja noc tan chiquicylen tetz cawunak yob tul yi amal tzinunin tu, jalen yi jen ponen yi tiempil tan wakol yi chiamal yi e amorreo-atz scyetz. 11 Axwok jun coloj xonl Israel, quit pe na ul txakx ticul yi xtxolbilej, yi ja chibixe cobox icyajl wan tan chixconen tetz elsanl intzi. Nin nchatz ja chibixe coboxt wan tan chixconen tetz nazareo.h Yi xtxolbilatz itz yol Kataj Ryos.
6

1Nin

Yi chicaws yi e xonl Israel

g 2:4 Yi yol mentiras le versin 60, na elepont dolos le versin popular. Chastzun te ja xcon yi mero xtxolbil kan yi itz dolos, chiryosil yi banij cuntu tanen. h 2:11 Jun nazareo, itz jun wunak yi bixbant tan xconen tetz Kataj Ryos, nin qui na el xiil wi tan jetz yi na itzij, nin quic cuj tan bajen win tan nka xcala. Nm 6:1-8.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

699
12

AMS2,3

Poro yi ax itetz, ja cxocwok tan banlen puers scyetz yi e nazareo tan bajen win cyan, nka tan bajen xcala cyan. Nin qui nin mmitak amal scyetz yi e elsanl intzi tan chitxolil yi wetz wajbil tzitetz. 13 Ma jalu bin, nocpon tan iyakpen cunin chi na xcye jun caret yi nojnak cun tan ixin tan puchlen cun echk cub kale na icy cunt. 14 Quic na ban kol cxelwok ojkuj, na quil clax jun tzitetz. Yi e yi chin cham nin e, quict chiwalor sbne. Nin quil chiclax yi e yi qui na chixob tetz jun. 15 Yi e aj coxonl flech, chelpon ojkuj poro quil chiclax. Nchatz yi e yi nawnaket tan ojkel quil chiclax, scyuch yi e yil chel ojkuj tej chej quil chiclax. 16 Yil tzul yi jun kejlalatz chelpon ojk yi e sanlar tan colon ib, nicyt nin yi e yi chin cham nin e tzelpon cyen chicoxol yi echk chimacl, tan bil colon ib. Yi xtxolbilatz jun cun sbajok na itz yol Kataj Ryos. te axwok jun coloj xonl Israel, bitwok tzaj yi yolej, yi yol Kataj Ryos, yi jun yi ocnak tan cyelsenel tzaj yi e imam ite le tnum Egipto: 2 Ntin cun axwok txaijt quix wan chixol cyakil yi e wunak yi ate benen tzin. Chastzun te tajwen cunin tzitak part swetz te tircun yi echk taklen yi chin junt len nin yi na cxtzanwok tan banlen.i 3 Ma jalu, ko at cob yi chicyan cyen tu quib, na elepont yi junit tanen chitxumun. 4 Nin ko na chin jun len xol txacaben, na elepont yi ja cambaj jun txuc tetz wa. Nin ko na narne jun tal ne len tul julil itz tan paj yi ja cambaj wa. 5 Ej nin ko na opon trimpuj jun tal chul wuxtxotx, itz tan paj yi ja cu jun tramp swutz. Ej nin ko na je tzajpuj jun patx, itz tan paj yi at jun txuc yi ja txamxij tan. 6 Ej nin yi na chin jun chun tnum, tircun yi e wunak na chel yab tej, nin na chijak yi mbi na bajij. Nin ko at jun taklen mbajij le tnum yi chin xowbil nin, itz Kataj Ryos mmakon tzajtz. 7 Qui na ban Kataj Ryos jun taklen scyej wunak ewun cuntu, ma na bajx na tal scyetz yi e elsanl stzi i tan chitxolil yi tetz tajbil scyetz cyakil wunak. 8 At ptzun jun yi quil xob yil tbit nin yil chin jun chin len? Quic. Nin at ptzun jun elsanl stzi Ryos yi quil tzoc tan xtxolen yi tajbil Kataj Ryos, yi Cawl ketz, ko ja cawun i tej tan xtxolil? Quic jun.
Yi xtxolil Ams yi tzul chan chicaws yi e aj Israel
9 1Chastzun

Yi munl jun elsanl stzi Ryos yi tajwen cun tan bnol tanen

Ma jalu, nimit chiwiu tan xtxolen yi xtxolbilej tulak echk palacioj yi at le tnum Asdod, nin yi at cwent Egipto: Ban yi nink chibenu wiak echk juwtz cwent Samaria tan tilwen yi echk yab ajtzakl yi chin juntlen nin yi na chixom yi e aj Israel tej, nin yi en cun buchijche yi e tal prow wunak cyan. 10 Jun cun yol na tal Kataj: Yi e cyetz qui na pujx banlen echk taklen balaj cyan, na colij yi echk taklen xe chical yi puers nchiban tan majlen len scyej yi e prow wunak.
i 3:2

Dt 7:6.

j 3:9

Palacio itz yi balaj chical yi rey scyuch yi e witz ajcaw tetz tnum.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

AMS3,4
11

700

Chastzun te na tal Kataj Ryos yi Cawl ketz yi xtxolbilej: At cyulbil jun coloj chicontr yi chocpon soltej yi chiamal. Chocpon tan xiten cun yi echk cal yi nim wutz tkan kale na chicolwit quib yi e sanlar yi ate tan colchen yi echk tnum, nin chocpon tan telsen len tircun yi echk taklen balaj yil nojquen chiwutz, yi at lakak chical yi e lmak wunak. 12 Ej nin je na tal Kataj Ryosej: Quib yi na ban jun pstor awun, yi pentlen tu na jal cyen yi pac, nka yi ju chin jun awun tan tkab jun len, yastzun sbajok scyej yi e yi najlche Samaria, jalt pial chitaklen scyajk cyen.k 13 Jun cun yol na tal Kataj Ryos, yi cyal jun na xcye quen tej: Bitwok tzaj nin ban cxoc tan maklen chiwutz yi e xonl kajtzun Jacow tan quit chijuchul quil. 14 Na tzul jun kejlal yil noc tan jaklen scyetz yi mbi cun mbaj chibnol. Nocpon tzuntz tan xiten cun yi kajbil yi at Betel, nin tzelpon caplun yi echk tucl yi at tejak yi patbil chitxixwatz, nin scyajk tu coxij yi echk tucatz wuxtxotx. 15 Copon inxitul yi echk chical yi na xcon cyan tul tiemp kalaj, nin copon inxitul yi chical yi na xcon cyan tul tiemp chew. Nchatz copon inxitul yi echk chical yi marfilm cun at tetz yubel, nin xitok yi echk chipalacio wan. Jun cun sbajok yi xtxolbilej na itz yol Kataj. 1Bitwok tzaj yi yol Katajej yi axwok xnan yi at ikej yi najlquix Samaria: Nicun axwok scyuch yi e wac yi chin kant nin e yi chon na chijal le amal cwent Basn. Na ntin chibuchlen yi e prow wunak itan, nin nchatz na cxoc tan telsen chikej yi e yi na chopon tan jaklen jun pawor tzitetz, nin na cxoc tan chicawen ichmil tan chilokol win tetz itetz. 2 Jun cun xconk yi imbi wan yi chin xan nin, tetz stiwil inyol, yi nelpon cun tej yi xtxolbilej, chij Kataj Ryos yi Cawl ketz. Tzul chan jun kej yi copon caren tikul nin cxelpon kinij scyuch ital. 3Nin cxelul txolak echk tapij yi cunak kuch. Itxolin len itib yil cxel tzaj, nin tzicypon akbal itan xol tzal cwent yi wutz Hermn. Yi xtxolbilatz itz yol Kataj Ryos yi jun cun tzelpon cun tej.

Ban cxben le kajbil Betel ko yatz itajbil, nin ban cxben le kajbil Gilgal. Ban bin cxocwok il tan juchlen itil. Ban tzicyaj nin echk itxixwatz cyakil jalchan, nin ban tzitak idiesum ox ox kejin, ko yatz itajbil. 5 Nin ban tzitoy pam yi quic xtxamil tan tyoin, nin ban cxocwok tan jalsen ikej te yi nicyna ofrent na itak, na tircun yi echk xtxolbilatz yastzun yi chumbalaj nin tziwutz itetz, stzun Kataj Ryos.
4 6

Yi tlol Ams yi qui na ocpon yi cawl Ryos tej chiwi yi e xonl Israel

Ja cu wej wan tzixol, nin quic nin jun taklen njal itan tan iwanen tej. Poro lastum yi ax itetz qui nin nnul txakx ticul! stzun Kataj Ryos.

Yi e xonl Israel na chicawsij poro qui nin na chibnix

k 3:12 At quixbel tan lajluchaxen yi mbi na elepont yi jun yolej le hebrey. Yi Versin popular na tal: Na ntin ujlen cyan tibaj echk balaj ujbil yi chon na saj Damasco. l 3:14 1R 1:50; 2:28; 2R 23:15. Yi na elepont yi xtxolbil tetz yi tucatz, itz jun amal tan colon ib swutz jun contr. Na alchok scyetz yi na stzamen yi tuc yi at xtxucak yi altar quic rmeril tan cwen biyij. Nin na elepont yi quit jal jun amal tan chicolol quib yi e xonl Israel swutz chicaws yi tzul tan Ryos. m 3:15 Marfil chon na saj tetz tuc elefante, yi chin quiw nin, nin chin sak nin yubil, nin yi winin jamel.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

701
7 Nchatz

AMS4,5

qui nin ncu abal wan wiak icojbil, na te ntaxk je yi cosech qui nin ncu jun tzuje abal wan tetz ox xaw. At lo jun amal kale ncwet abal wan, nin junt, kale qui ncwet. Tircun yi txotx ja aj pax tan yi skejen. 8 Tircun axwok ja cxben lakak tnum tan joylen itca, poro pen tu na jal mu tal, nin qui nin mmicy saktzi tzitej tan, poro lastum yi ax itetz qui nin nnul txakx ticul! stzun Kataj Ryos. 9 Ja loon itujul wan tan yablil, nin ja skej, na winin tza mban. Nchatz ech wi lobaj tu ech wutz uva ja skej tircun. Tircun yi echk wi ib tu echk wi oliw ja baj len xak tu yi echk wutz tan sac. Ja opon yi echk taklenatz wan tziwutz, poro lastum yi ax itetz qui nin nnul txakx ticul, stzun Kataj Ryos. 10 Ja opon jun chin wutzilen yabil wan tzixol chi yi yabil yi opon wan squibaj yi e aj Egipto tentz. Ja wak amal tan chiquimen yi e xicy tul oyintzi nin ja wak amal tan chicambal yi chicontr yi chichej. Ja icypon yi xewenil yi e almaatz. Poro lastum yi ax itetz qui nin nnul txakx ticul, chij Kataj Ryos. 11 Ja xcu inxitul tan jun chin il, chi yi jun chin il yi opon wan squibaj yi e aj Sodoma tu Gomorra tentz.n Pentu nchiclax cobox tzixol chi jun pi tze yi na tzan kakl yi na el tzaj kinij tkak tan qui stzeen cunin. Poro lastum yi ax itetz qui nin nnul txakx ticul, stzun Kataj Ryos. 12 Chastzun te axwok aj Israel chiwok bajx, na iten nin xtxolbilatz tzimbne tzitej. Banwok bin list itib na nocopon tan icawsen, na in iRyosil.
13

Ryos, i bnol tetz echk juwtz, nin i txumul tetz yi kaxew yi o wunak. Nin i na chajon sketz yi echk taklen yi sbne tzantzaj. Nin i yi Ryos yi na xcye tan jalsen skil nin tan tocsen tzotz, na i yi jun yi na cawun tibaj cyakil. Nin yi tetz bi itz Kataj Ryos, yi cyal na xcye quen tej.
1Eu

Yi Ryos yi na xcye tan nuclen echk taklen

aj Israel quibitzaju inyolej. Quibit tzaju yi na chin chunan tan paj yi chiquimok chanu. 2 Lastum eu yi chumbalaj nin chitanumu, na chelpon cunu swutz. Chicopon trimpu tibaj chiluwaru, nin cyal jun tzatok tan chixicylejenu. 3 Ej, nin je inyolej yi in wetz yi in yi in Cawl itetz, yi iTaj yi iRyosil yi axwok aj Israel: Ko at jun tnum yi na chak nin jun mil sanlar tan oyintzi junten cient chipakxok. Nin ko at junt tnum yi na ben jun cient sanlar tan tan oyintzi, lajuj ten chipakxok. 4 Nchatz je junt yol Kataj Ryosej scyetz yi e aj Israel: Kol cxpakxij swej, nin ltziban tanen inyol, qui tzun cxquimtz. 5 Quit cxbenwok junt tir le kajbil Betel,o tan jaklen cheybil itetz, nin quit cxbenwok junt tir le kajbil Gilgal. Nin quit cxbenwok junt tir jalen Beerseba tan jaklen ibanl. Na cyakil yi e aj Gilgal nchiben ticylen pres le junt tnum. Nin jalt ech kuchben cal sjalok cyentz Betel, stzun Kataj.
o 5:5

Yi chunan yi ban Ams tan paj yi txant tan chimukxen yi e aj Israel

n 4:11 Gn 19:24. Am 4:4.

Betel na elepont cal Ryos. Bet na elepont cal, el na elepont Ryos.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

AMS5
6

702

Quit bin chibenu tul echk amalatz, ma na chipakxoku tej Kataj, nin chibneu tanen yi yol i. Qui tzun chiquimu-tz. Na ko qui, tzul jun chin kakp tan Kataj scyeju nin quil jal jun le tnum Betel yil xcye tan stzajsen yi jun chin kakatz. 7 Lastum eu yi na chitzanu tan potzen yi balaj ley yi at chiwutzu, na ntin bis okl na jal tan paj! 8 Yi jun yi bnol tetz echk txuml tcyaj, yi Plyades tu Orin, nin yi na xcye tan tocsen yi tzotz tetz tkan skil, nin yi jun yi na xcye tan tocsen yi tkan skil tetz akbal, yi bi yi junatz itz Kataj Ryos. Nin ntin cun i na xcye tan xtxixpen yi ail yi mar tetz sbak tan toquen tetz abal wiak cojbil. 9 Nchatz na xcye i tan chixiten yi e yi chin cham nin e tanen. Nchatz na xcye i tan xiten alchok taklen, chi tanen yi echk cal yi nim wutz tkan kale na chicolwit quib sanlar tan oyintzi. 10 Lastum yi eu yi na chich chiculu scyej yi e balaj juez, nin yi chin chilab ninu chiwutz yi e balaj stiw yi na cyal yi bintzij! 11 Lastum yi eu yi na chijaku nim alcawal scyej yi e wunak yi na cyaj chicay quixin. Qui tzun ltak Ryos amal scyeru tan chinajewenu txe echk balaj cal yi ja bnix cyanu, nin quil tak amal scyeru tan chibajsalu yi taal win te yi uva yi awij cyanu. 12 Na el intxum tetz cyakil itil yi qui nin bajsben tetz, na na cxocwok tan xilen cyej yi e balaj wunak, nin na itzam xoc. Nin qui na itak amal scyetz yi e prow meba tan chicambal yi cyetz cyajbil swutz yi pujbil xtisya. 13 Nin na chich icul scyej yi e yi at balaj cyajtzakl, chastzun te bant cun yi quil cyal cyetz jun yol tan maklen iwutz, na chin xowbil nin yi echk taklen yi na bajijtz. 14 Banwok bin tanen yi echk taklen balaj, quil tziban yi echk taklen ploj, qui tzun xquimwoktz. Na kol tziban tanen yi echk taklen balaj, ban tzun tzital: Yi Kataj Ryos, yi cyal na xcye quen tej, yastzun yi jun yi na tzan tan kaquicylen. 15 Labwok wutz yi echk taklen ploj! Nin lokwok wutz yi echk balaj ajtzakl! Joywok puntil tan jalen balaj pujul xtisya tzixol, yi ban cyajtzakl. Ko yatz tziban, qui cunin batz tzelpon kajab yi Kataj Ryos yi cyal na xcye quen tej, tan quicheyen yi e itanum yi chiclaxok cyen. 16 Je yol Katajej, yi Ryos yi cyal na xcye que tej: Winin chunan sbajok lakak caybil, nin winin bis sbajok lakak be. Nin tan paj yi jun coloj wunak yi chiquimok, at e chijake pawor scyetz yi e prow wunak tan okl yil mukxij jun chixonl. Nin nchatz chichoje yi e yi ntinatz cyakun tan chunan.q 17 Yil nul tzaj tan chicawsen, quit chitzatzin ma na chokok len wiak chicojbil kale na cyaw wit uva.r Yi xtxolbilatz itz yol Kataj Ryos.
Yi tal Ams yi quic na tak yi echk taklen kale kuklet chicul yi e xonl Israel
18

Lastum yi e yi nternin na el cyalma tan tulen chan yi kejlal yil tzul tzaj Kajcaw! Qui pe na el chitxumu tetz yi mbi sbajok te yi jun tiempatz? Yi jun kejlalatz chin tzotz nin tunin sbne, na quic tkan skil sjalok.

p 5:6 Yi jun chin kak na elepont jun chin oyintzi. Am 1:4. q 5:16 At wunak tenchan yi ntinatz cyakun tan okl te jun alma. Jer 9:17-22; Mt 9:23. r 5:17 Na elepont yi yastzun yi amal tetz tzatzin yi na je jun balaj cosech, ma jalu quil jal tzatzin ma na ntin bis okl.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

703
19

AMS5,6

Quic rmeril yi nink clax jun, na nicun sbne yi tiempatz chi nink tzel ojkuj jun swutz jun len, nin lnojpon tkab jun oso. Nin yil tew quen tib xe jun cal, nin yil kejbaj quen tib swutz xan tan ujlen, tasten nin tzeltzit jun lubaj tan biylen cun. 20 Jun cun yol chin xowbil nin sbne yil tzul tzaj Kajcaw tan taklen chicaws yi e tetz contr. Chin tzotz nin sbne. Chin tcul nin sbne tircun. 21 Winin na chich incul te yi echk tzatzin yi na icy itan tan taklen inkej tanen. Chin junt len nin tzinwutz. Na icy impaj te yi echk molon ib yi na iban tan taklen inkej tanen. 22 Qui na waj yi echk oy yi na ipat tan taklen inkej. Nchatz yi echk oy yi ixin cun, quit na waj. Nin quit na waj yi wac yi nternin kant yi na itoy swetz tan chajlen yi at tzatzin paz skaxol tzituch tanen. 23 Quit na waj lwit nin yi echk ibitz yi na itak swetz! Quit na waj lwit nin wi yi echk imacl tetz bitz! 24 Yi mero wetz wajbil itz yi puntil cun chiban yi e pujul xtisya yi chimunl. Nin yi nink jal jun itajtzakl itan yi jicyuch tej, chonk sban yi ajtzaklatz tzixol chi na ban jun a yi nternin na mulkin. 25 Axwok jun coloj xonl Israel, te yi cawunak yob yi ncxatij le amal yi tzinunin tu, qui tajwen mban tan itkol echk itxixwatz tu echk itoy swetz tan chajlen yi chon kuklij icul swej, na yi ax itetz chon nin ajlij iteri cul swej. 26 Poro yi jalu, tan paj yi ja cxocwok tan nawsen yi teblal yi iryosil Sicut, yi ireyil tanen, tu yi teblal yi iryosil Quiyn, yi itz jun txuml, tajwen tzun tan benen itekal yi teblal yi echk iryosilatz yil cxben ticylen pres joylaj. 27Na nocpon tan ilajen len joylaj, jalaj cyen yi tnum Damasco.s Yi xtxolbilatz itz yol Kataj Ryos, yi jun yi na biaj: Yi Ryos yi cyal na xcye quen tej.

yi axwok bajxom cwent Jud yi chon najlquix wi Sin, yi quic na ibislej, yi ntin echk tzatzin na itxum! Nin lastum yi axwok witz ajcaw tetz Samaria yi qui na ixob tetz jun, na le wutz itetz itajtzakl yi ntin axwok chin tzaknak cun itajtzakl tan taklen chitxumun wunak! 2 Poro yi axwokatz ban cxbenwok le tnum Calne, nin le chumam tnum Hamat. Nchatz ban xcu cunwok le tnum Gat, yi chitanum yi e filistey tan tilwen yi mbajij scyej. Wech chin cham nin e, poro ilenin ja chiloon. 3 Lastum axwok yi qui na pujx itan yi at tulbil jun kej yi cxelponwok cun swutz, ma na ntin na cxtzan tan banlen echk taklen yi ntin na tzan tan ipitlen nin tul il. 4 Lastum axwok yi ntin ujlen itan, tibaj echk ujbil yi marfil cun. Nin ntin echk tzatzin tu echk lmak waan na itxum, nin ntin bajsen chibel ne tor tu chibel ne cner itan tulak echk tzatzinatz. 5 Lastum axwok yi ntin na oc echk su itan yi quic xtxolbil yi kulil. Na le wutz itetz itajtzakl yi chumbalaj nin axwok tan banlen macl tetz kbetz,
s 5:27 Yi xtxolbilej ja el cun tej, na ja chopon yi e aj Asiria tan xiten cun yi tnum Samaria le yob 721 te ntaxk itzij Jesucristo. Ja oc kakl cyakil yi tnum, nin ja chiben pres yi e yi e clax cyen. 2R 17:3-6, 18; Am 5:5; 6:7; 7:1, 17.

1Lastum

Yi chixiten cunin yi e xonl Israel

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

AMS6,7

704

nin yi axwok itetz na itocsaj itib chi ik jun balaj aj bnol bitz chi banak cyen yi kajtzun rey Luwiy. 6 Lastum axwok, na na cxuca win tul echk lmak copa, nin na xcon echk balaj perfum itan yi chin car nin. Lastum yi qui na pujx itan yi tzajen tlen tu atit yi itanum! 7 Yi axwokatz ncxben ticylen bajx tetz esclaw jak cawl junt tnum, kalenas tzun tzaj yi echk ajtzaklatz yi chin juntlen nin, na iban jalu. 8 Ma jalu, yi in wetz, in iTaj Ryos yi cyal jun na xcye swej, xconk yi imbi wan yi chin xan nin, tetz stiwil inyolej: Winin na chich incul te yi inimel yi axwok xonl Jacow. Nin qui na chimpek te echk balaj ical. Chastzun te swake amal scyetz yi icontr tan chicambal yi itnumil, tu cyakil yi at tul, chij Kataj. 9Nin ko at lajuj wunak yi na cyew quib xe jun cal, tircun yi lajujatz chiquimok cyakun yi contratz. 10Chin xowbil nin sbne yi jun chin ilatz yi sbajok tzitej, na ko at jun yil tzoc tan telsenel tzaj wankil jun xonl xe jun cal, stale tetz junt xonl yi at-tz xe cal cyen: At pe junt wunak tzonej? Yi junatz stale: Cyal at. Inchuc atin tzonej, chij sbne-tz. Nin stale yi jun yi njilon bajx: Bant cun quil cjilon, na ko tzun tzel tzaj bi Kataj le atzi, nin ltzult tan taklen mas kacaws! 11Na scawunk tzaj Kataj tan cawsen echk najal yi quiw chiwutz, nin tan chicawsen yi echk najal yi ajnak tzaj chiwalor. Chicyakil cun e, xitun cun chibne. 12 Xcyek pe jun chej tan jen ponen swutz jun kotx? Quic rmeril. Xcyek pe jun tan choc wi mar? Quic rmeril. Poro yi ax itetz ja xcyewok tan xtxixpen echk balaj ley, tan toquen tetz ley yi nicun tu wenen! Yi ley yi ja bnix sajlen ja tak tzatzin, poro yi ley yi at jalu ntin bis okl na tak. 13 Nin yi axwok itetz na itocsaj itib nim tu itajtzakl, nin na ital: Ja kaquiwix tan tu kachamil tu kajtzakl. 14 Poro bant cun nink tzitbitwok yi yol yi Kajcaw yi kaRyosil yi cyal na xcye quen tej, na je na tal iej: Tzul jun chin tnum wan tan ixiten cun. Chocpon tan iyakpen tul cyakil i-amal, yi at jalen jen tzin tu cyakil i-amal yi at jalen cwen tzin.

yi xtxolbilej yi chaj yi witz ajcaw yi kaRyosil swetz, chi tul wutzicy tanen. I tzun bantz te yi nsken wit je yi cosech yi na aklij tetz yi rey nin te yi inak tzan jen mulen yi cap wek ujul nintzun wil yi na tzan Kataj tan chinuclen jun coloj sac, tan bajsen yi ujulatz. 2 Ej, i tzun te yi txant tan telen cun swutz tircun echk ujul cyakun yi jun coloj sacatz, nintzun waltz: Wajcaw, max culu skibaj, cuyu kapaj! en kaclax tkab yi jun chin ilatz yi ja ul skawutz? Na yi o ketz yi o xonl kajtzun Jacow coboxen tal kaxonen, nin quil tzicypon yi jun ilatz kan. 3Ej, tanewen nin tzun ban Kataj tan taklen yi jun chin ilatz, tul inwutzicy, i tzun taltz: Yi xtxolbil yi mmawil quil bajij tzitej! stzun Kataj bantz swetz.
4 Je

Yi tilol Ams chi tul wutzicy tanen yi na tzan Kataj tan chinuclen jun coloj sac
1Je

junt xtxolbilej yi chaj yi witz ajcaw yi kaRyosil swetz. I tzun bantz nin ben wilol jun chin kak yi nternin na lamcan, yi ja xcye tan skejsen cun yi mar yi nim xe, nin yi ja xetij tan witzen cun cyakil yi echk amal yi txax wutz. 5 I tzun waltz tetz Kataj:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Yi tilol Ams jun chin kak chi tul wutzicy tanen

705

AMS7,8

Max culu Ta, quit sbanu yi xtxolbilatz skej! 6 Tanewen nin tzun ban Katajtz, i tzun taltz: Yi xtxolbil yi mmawil quil bajij tzitej! stzun Kataj bantz swetz. junt xtxolbilej yi chaj Kataj swetz. I tzun bantz nin ben wilol Kataj Ryos yi chon txiclij xlaj jun tapij nin cyan jun ploma tan le kab. 8 I tzun saj jakoltz swetz: Mbi na awil tzaj le inkab? Jun ploma tetz alwanil, chinch banintz tetz. Tan yi plomaej nocpon tan malen cyajtzakl yi e intanum, yi e aj Israel, tan tilwen yi ko jicyuch tej cyajtzakl, poro quit tzincuy chipaj junt tir. 9Nin nocpon tan xiten echk kajbil yi ja xcon cyakun yi e ixonl, yi e xonl Isaac sajlen tunintz. Jalt kuchben echk kajbil scyajk cyentz. Nin nocpon tan chibiylen cun cyakil yi e xonl yi ireyil Jeroboam! chij Kataj bantz swetz. tzun bantz yi Amasas yi witz pale cwent Betel nin tzun ben mantartz tan talchen yi xtxolbilej tetz Jeroboam yi rey cwent Israel: At jun yaj yi na biaj Ams, yi na xon benen tzin Israel, tan chimolchen wunak tan oyintzi teju, nin yi e wunak quit na cyaj quibit yi jun xtxolbilatz. 11Na je cunin xtxolbil na tzan tan xtxolenej: Copon biyij Jeroboam tan spar, nin tircun yi e wunak cwent Israel nchiben ticylen pres le junt amal. Yastzun na tzan Ams tan xtxolen, stzun Amasas bantz. 12 Ej nintzun oc klo Amasas tan lajen len Ams: kan len tzonej nachol! Ko na awaj tzatxac awa tan tu xtxolen yi mbi sbajok tzantzaj, bant cun quilok le atanum Jud. 13 Qui na kaj yil catij tzonej Betel, na itz yi amal kale na ulet yi rey tan nachlen Ryos, nin yi amalej yastzun yi amal yi winin xanil cwent tircun katanum. 14 Yi in wetz nketz in jun elsanl stzi Ryos yi pwok tu inwutz quen tej. Nin nketz chusij chint tetz elsanl stzi Ryos, na yi in wetz na jal jamel inwa wan tan chichuysen awun, nin tan yi wutz sicmoro yi na incay. 15 Poro yi Kataj Ryos ja tal i swetz tan quit imbnol yi jun jilwutz akunatz, nin ja tal i swetz: Quilok tan xtxolen yi wajbil scyetz cyakil yi e intanum yi e aj Israel, stzun i bantz swetz. 16 Chastzun te tbiteu yi yol Kajcaw, na yi yol teru itz: Quil tzawal tan bi Ryos, je sbajok tej Israel. Nchatz quil tzawal, je sbajok scyej yi e xonl Isaac. 17Poro tbiteu yi yol Kajcaw: Yi txkelu tzocpon tetz jun witz bnol tetz le tnum. Nin yi e nitxajilu chiquimok tan spar tul oyintzi. Nin tircun yi echk cojbilu sjatxlok chikab awer nak. Nin yi ilu teru chon squimoku le junt amal kale qui cyajsken wunak Kataj Ryos, nin tircun yi e aj Israel nchiben ticylen pres joylaj tul junt tnum.
10 I 7Je

Yi tilol Ams jun ploma tetz alwanil chi tul wutzicy tanen

Yi tponen Ams tan yol tetz Amasas

junt xtxolbil yi chaj yi witz ajcaw yi kaRyosil swetz chi tul wutzicy tanen. Nin wil jun motx yi nojnak cun tan echk jilwutz lobaj yi chin kant nin, yi tajwen tan bajen chan. 2 Sajen tzun jakol Kataj swetz:
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Je

Yi tilol Ams jun motx lobaj yi chin kant nin chi tul wutzicy tanen

AMS8

706

Ams mbi na awil nin? Jun motx yi nojnak cun tan lobaj yi chin kant nin, yi tajwen tan bajen chan, chinch banintz. Yi e xonl Israel nicun e tu yi lobajej, na tajwen tan chibajen chan tanen. Na quit tzincuy junt tir chipaj. 3 Yil tzopon yi jun kejlalatz tan stzajen yi balaj bitz yi na kubit lakak palacio, tzocpon tzun yi echk bitzatz tetz bis okl. Na winin wunak chiquimok, nin tzelpon coxij chiwankil soltej yi tnum. Nin tan bil xow, cyal jun stale jun yol. Yi xtxolbilasej itz yol Kataj Ryos nin jun cun tzelpon cun tej. tzaj bin yi xtxolbilej, yi axwok itetz yi na cxtzan tan chibuchlen yi e wunak, nin yi na cxoc tan chixilen yi e meba. 5 Je na icy ticulej yi axwok itetz: Lok tzicy chan yi jun kej ujlen yi na je ul yi acaj xaw. Nink tzicy chan yi echk ujlen lak sawr bantz kacayil chan yi kuxin triw. Lok tzicy chan yi jun kej ujlenej bantz jen jamel ixin kan, nin tan xconen chan yi kapubil kan yi nketz tzaknak cun yi malbil. 6 Kocpon tan xilen cyej yi e meba, jalen yil chicay quib sketz tetz kaesclaw tan chojlen chitxokben yi at sketz. Quic na ban ko itz tan paj tu jun tal lmuj suquij wutz yi quit na jal jamel cyan. Ej nin ntin skacaye yi colil yi ixin scyetz! cxchijwok na ban. 7Yi in wetz in Ryosil kajtzun Jacow, nin ja wak kej i, poro jalu xconk imbi tetz stiwil inyolej: Axwok xonl Israel sbne opon tunintz quil tzel te incul yi echk taklen cachi yi na iban. 8 chucank yi txotx tan ipaj, nin cxokokwok icyakil cun. Yi wutz txotx nicun sbne chi na ban yi tzanla Nilo yi nter nin na mulkin! 9 Tul yi jun kejatz yi at tulbil, chij yi witz ajcaw yi kaRyosil, copon tewal tib yi kej. Chaj cun kej cun tzocpon tzotz wuxtxotx. 10 Ej nin yi echk ikej tetz tzatzin tzocpon tetz bis okl. Nin cyakil yi echk ibitz yi na oc lakak tzatzin tzocpon tetz bitz tetz mukun. Xconk bechok itan yi na chaj yi na cxbisun, nin tzelpon ijukul xiil iwi tan chajlen bis. Cxokokwok chi na bajij okl tej jun utuj cyajol yi na quim. Chin okbil nin sbne tircun yi sbajok tzitej. 11 Nin tul yi jun tiempatz, chij yi witz ajcaw yi kaRyosil, yil jal jun chin wej wuxtxotx, nketz jun wej tan waj, nin nketz jun saktzi tan paj yi quic a, ma na itz jun wej tan tbiten yi tajbil Kataj. 12 Tircun wunak nchiben benen tzin tan joylen jun yil tal yi wajbil scyetz, bajk chixombel yi amal yi at txol jun mar tu junt mar. Nin nchiben jalen jen tzin nin jalen cwen tzin, poro quil jal jun cyan yil tal yi wajbil scyetz. 13 Tircun yi e wunak chiquimok tan saktzi tanen. Nicyt nin yi e xun scyuch yi e xicy yi chin cham nin e, chitzajk len tan saktzi tanen. 14 Cyakil yi e yi na xcon bi echk ryos cyan yi banij cuntu yi at Samaria tetz stiwil chiyol, chitzajk cyeratz tetz ben kej ben sak.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 4 Bitwok

Yil tzoc Kataj Ryos tan chicawsen yi e aj Israel

707

AMS8.9

Na cyakil yi e yi na cyal: Sak swutz karyosil yi at le tnum Dan, nin cyakil yi e yi na cyal: Sak chiwutz karyosil yi ate Beerseba, tircun yi eatz chitzajk cunin cyeratz wan, chij Kataj Ryos.

i tzun bantz, nin wil chi tul wutzicy tanen yi chon txiclij Kataj Ryos xlaj yi altar, i tzun taltz: Chuquen yi echk tkan chitemplo, bantz sajen nil yi echk ptzom, bantz sajen nil tircun yi calatz squibaj yi e wunak. Ma yi e yil chiclax cyen, chiquimok wan tan spar tul oyintzi. Mpe nink chijoy puntil tan cyelen ojkuj, quil chiclax. Tircun chisotzok len. 2 Mpe nink cyew cun quib jalen xe tze kale atet yi e alma, noponintz tan chijesen tzaj. Mpe nink chiben jalen tcyaj, chinjeponintz tan chikinlen cun tzaj. 3 Kol chijoy puntil tan cyewal quib jalen yi wiwtz Carmelo, chinjeponintz tan chitzamlen. Nin penink chiben tan ew ib jalen xe mar, chin cawunk nin tetz yi jun chin txuc yi at xe mar yi chin xowbil nin tan toquen tan chisotzajen cun. 4 Nin kol chiben ticylen cyan chicontr le junt tnum, chincawunk nin tan chisotzajen cun tan spar. Ilen nin tzinjoye puntil tan chixiten cun, nketz tan jalen chibanl! 5 Yi witz ajcaw yi kaRyosil, yi cyal na xcye quen tej, wi kab tu maconen yi wuxtxotx, nin tzelpon a, nin tircun yi e wunak chokok tan xow, nicun sbne yi txotx chi na ban yi tzanla Nilo yi nternin na mulkin. 6 Ja bnix yi tetz najbil tan jalen tzin tcyaj, nin ja xcon yi tcyaj tan chi ik jun scabte. Nin i yi jun yi na xcye tan xtxixpen yi a yi pilij tul mar tetz sbak tan toquen tetz abal wiak cojbil. Kataj Ryos bi i. 7 Je yol Katajej: Axwok aj Israel, quil cxoc tan xtxumlen yi atk mas ikej chiwutz yi e aj Etiopa. Na chi imbanak tan itelsenel tzaj Egipto, iten nin mimbanas tan cyelsenel tzaj yi e filistey Creta. Nin iten nin imbanakas scyej yi e arameo yi chon cyelen tzaj wan le tnum Quir. Quic bin mas itetz ikej chiwutz yi e wunakatz. 8 Bitwok tzaj bin: Yi in wetz yi in Ryos, na chintzan tan itilwen, na in contr scyej cyakil tnum yi na chijuch quil, nin nocpon tan itelsen cun swutz. Poro yi axwok itetz, yi axwok xonl kajtzun Jacow quil cxtzaj icyakil cun wan. Yastzun yol Kataj Ryos. 9 Axwok aj Israel bitwok tzaj, chincawunk nin tan toquen itxatzen, chi na oc xtxatzen ixin tan telsen len yi stzisil, nin cyakil yi e yi nicun e tu yi tzis chelpon cun swutz. 10 Tircun yi e yi chin juchul il nin e chixol yi e intanum, chiquimok tul oyintzi, tircun yi eatz yi na cyal: Yi o ketz quil tzul echk il skawutz, quil kaloon tan jun taklen. Tircun yi eatz chisotzok, chij Kataj.
11Poro

1Ej

Cyal jun sclaxok tkab yi caws

tul jun kejatz nocopon tan xtxicybajen junt tir yi cawl yi at tzaj tkab kajtzun Rey Luwiy yi tanewen ban. Nin swake amal scyetz yi e xonl Luwiy tan
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

chiquiwixk junt tir cobox scyeri e xonl Israel

AMS9

708

chicawunen squibaj yi e mas wunak, chi nchiban te yi tiemp tetz Luwiy. 12 Ej nin axwok xonl Israel tzicambaje junt tir yi amal yi at cwent Edom tu cyakil yi amal yi at benen tzin wi munt, yi itz wetz banak, nin chocpon cyakil wunak jak icawl. Yi in wetz yi in yi witz ajcaw ja insuk yi jun inyolatz tzitetz nin nelpon cun tej, chij Kataj Ryos. 13 Tzul jun tiemp yi inin atet wunak tan jesen yi cosech tetz triw, yil tzult yi tiemp tan chocl txotx junt tir. Ej nin tul yi jun tiempatz, technin wutz uva sjalok. Na chuyok balaj uva wiak juwtz nin lakak jocoj, nin stke winin taal chi ik yi a yi na tzaj chul wiwtz. 14Nocpon tzuntz tan quiclen tzaj yi e intanum yi najlche benen tzin. Nin chocpon tan jesen junt tir yi echk tnum yi cunak woc, nin chinajanktz tul, nin chocpon tan tawlen echk cojbil tan uva, nin sbajk yi taal cyakun. Ej nin chocpon tan tawlen echk lobaj, nin sbajk yi wutz cyan. 15 chicyajk cyen wan tul yi cyetz chitanum nin quil chel lajun sbne opon tunintz tul yi amal yi akij wan scyetz. Jun cun sbajok yi xtxolbilej, na yastzun yol yi iRyosil.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ABDAS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi biaj Abdas na elpont chakum Kataj Ryos. Cyal jun na el xtxum tetz yi mbi tiempil cyajen cyen stzibal Abdas yi yol Kataj yi na jal tul yi liwrej. At e na alon yi qui cunin batz ja tzibxij te yi tiemp yi na cawun tzaj yi rey Joram cwent Jerusaln (848841 A.C.). Yi xe yi xtxolbil yi na jal tul yi liwr Abdas itz yi echk taklen yi chin juntlen nin yi nchiban yi e aj Edom, scyej yi e aj Jud, na yi loonen yi tnum Jerusaln cyakun chicontr, yi e aj Edom e oc tan quicheyen yi contratz. Nin ja el ticylen tircun yi echk taklen cyan yi at Jerusaln. Nchatz ja chicambaj mu te yi amal cwent Jud. Na tal Abdas yi stzaklok chicaws yi e aj Edom tan yi echk taklen cachi yi nchiban (1-14). Nchatz na tal yi at tulbil yi jun kejlal yi sticysaj Ryos cul scyej yi e tetz contr, nin yil jal junt tir chikej yi e aj Jud (15-21). Yi liwrej yastzun yi liwr yi mas tal juy tul cyakil yi Antiw Testament, nin yi chusun yi na jal kan tul, itz yi xtxolbil te yi jun chin caws yi at tulbil tan Kataj squibaj yi e aj Edom yi e xonl kajtzun Esa le witzbil tiemp, na sajlenix tunintz, winin e oc tan chibuchlen yi e xonl Israel.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Vs. 1-9) na jilon te yi en tzel chitxix yi e aj Edom. Yi cap wekl (Vs. 10-14) na jilon te yi quil yi e aj Edom, yi chin juntlen nin. Yi toxen wekl (Vs. 15-21) na jilon te yil ticysaj Kataj Ryos cul scyej cyakil nacin yi contr tej i.

echk xtxolbil yi na jal kan tul yi liwrej, itz yi xtxolbil yi alijt cyen tan Kataj Ryos, yi Cawl ketz, tetz Abdas chi tul wutzicy tanen. Ej nin yi echk xtxolbilatz yastzun yi sbajok te yi e aj Edom. Ja bin kubit jun xtxolbil yi ja saj tlol Kataj, nin ja ben jun chakum i tan xtxolen scyetz yi e wunak yi najlche lakak tnum benen tzin.a Nin je yol chakumej: Quin! Kabenk tan oyintzi scyej yi e aj Edom!b chij yi jun chakumatz. Nchatz Kataj Ryos na tzan i tan talchen scyetz yi e aj Edom: 2 Quict mas ixonen sbne cyen wan chiwutz yi echk mas nacin, nin tzelpon cunin itxix wan.
a 1:1 Is 34:1-15; 63:1-6; Jer 49:7-22; Ez 25:12-13. 35:1-15; Am 1:11-12; Mal 1:2-5. b 1:1-14

1Yi

Yil tzel chitxix yi e aj Edom

Is 34:5-17; 63:1-6; Jer 49:7-22; Ez 25:12-14;

709
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ABDAS
3

710

Na iten nin yi inimel ja xcye tan lamchen iwutz. Na tanen tziwutz itetz, yi tan paj yi chon najlquix tulak echk picy wiwtz, cyal nin tzun jun nink xcye-tz tan ixiten cun. 4 Poro quic na ban, na mpe nink cxnaje kale na cwet chisoc yi e quilquitx, nka penink cxnaje tcyaj tej jun txuml, quil cxel liwr tinkab, nin xcopon incoxol wuxtxotx. 5 Je yol Kataj Ryosej yi tzelpon cun tej: Yi nink choc cobox alkom tan talken len echk itaklen, quil chixcye tan telsen len tircun. Nchatz kol chopon yi e aj jesanl cosech uva txol icosech, ilen nin scyajk cyen cobox chuyuj cyan. Poro yi e icontr chixcyek tan itelsen cunin swutz, quict nin mu isenil lcyaj cyen. 6 Axwok xonl kajtzun Esa,c je cun chibne icontr tzitej. Tircun imebil tzelepon cyan. Txoyin cun lcyulej. Quic imebil scyajk cyen! 7 Tircun yi e, yi junit mban itajtzakl scyuch tan icheyal itib tzitibil itib, quit lchel cun te chiyol yi nchisuk tzitetz, na chixcyek tan ilajen len swutzak echk icojbil. Nin tircun yi e itajwutz, e ten chocopon tan contrin tzitej, nin yi e itamiw yi nternin kuklij icul scyej, e ten lcusan echk tramp tziwutz. Poro quil tzicy tzitetz! chij Kataj Ryos. 8 Je yol Kataj Ryosej yi tzelpon cun tej: Yil tzopon yi tiemp yil noc tan chicawsen yi e aj Edom, chicopon imbiyol cyakil yi e yi chin tzaknak cun cyajtzakl,d nin tzelpon incyal yi cyajtzakl yi e yi najlche wutz wutz cwent yi amal yi waknak tetz Esa tu yi e tetz xonl. Cyal nin jun sclaxk cyen. 9 Na yi e sanlar cwent Temn,e winin chilucne tan xow. Nin tul yi echk amal yi waknak tetz Esa yi at xol wutz, cyal nin jun nink tzitzij cyen. Tircun axwok tzelpon itxix nin cxelponwok wan swutz, tan paj yi ja cxocwok tan chibuchlen nin tan chibiylen cun yi e ixonl, yi e xonl kajtzun Jacow.f 11 Na te yi cyoquen yi e contr tan majlen len tircun yi mebil yi at Jerusaln, nin yi cyoquen yi e sanlar yi e len cun awer nak tan poklen echk puertil yi tnum, yi ax itetz quic nin jun taklen iban tan chicolchen yi e yi najlche-tz, ma na nin je itancul itib tbe. Nin te yi cyoquen tan txilun te yi echk taklen yi baj chicambal, nin yi benen cyekal tircun yi mebilatz le chitanum, jalcunin xomen iwi scyej.g 12 Lastum yi winin acxtzatzinenwok yi itilol yi cyelen cun yi e ixonl swutz, yi e aj Jud. Lastum yi yatz mmibanwok yi cyelen cun swutz. Lastum yi ja cxtzeenwok scyej te yi ate tul bis okl.h 13 Lastum yi ja cxocwok le intanum, te yi na chitzan yi e intanum tan tijlen quixcuj. Lastum yi ja cxtzatzin te yi il yi na bajij chixol. Lastum yi ja
10
c 1:6 Nchatz na alchij Esa tetz yi tnum Edom, na yi e aj Edom e len cun xonl kajtzun Esa. d 1:8 Gn 36:1 na tal yi chon joyol Esa yi txkel chixol yi e awer nak yi qui na cyocsaj yi Yol Ryos. Le wutz tetz tajtzakl yi chin tzaknak cunin i tu tajtzakl swutz yi taj, na qui nin ban i tanen yi cawl. Gn 26:34-35. e 1:9 Temn itz jun amal cwent Edom. f 1:10 Jl 3:19. g 1:11 Sal 137:7. h 1:12 Sal 137:7; Lm 4:21.

Yi quil yi e aj Edom

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

711

ABDAS

cxocwok tan talken len echk chimebil tul yi jun kejatz yi chin xowbil nin ban tetz cyetz. 14 Lastum yi ja cxcye cunwok tan chichiwen lakak chicy be tan chibiylen cun yi e yi ja chel ojk tan colon ib. 15 Ma jalu, iten nin xtxolbilatz sbajok tzitej itetz, quib yi ibanak scyej yi e-atz. Iten nin quixcujatz na chiwan tan tulen tziwutz, poro ipaj nin itetz. Tzul chan yi kejlalatzi yil ticysaj cunin cul Ryos scyej cyakil yi echk tnum benen tzin wi munt.j 16 I bin jalu axwok jun coloj aj Israel, chin ca nin yi a yi mbaj itank wi weri injuwtz, yi winin xanil. Nchatz iten nin caalatz sbne yi a yi sbajk cyan yi e mas tnum yi ate benen tzin wi munt. Jepon chicajol yi aatz jalen yil chije tzipt. Nin yil baj yi jun aatz cyan, tircunin tzun e chisotzoktz. 17 Poro yi jun juwtz yi na biaj Sin, tzocpon tetz jun amal yi chin xan nin. Nin at e yi chon chiclaxok chikab chicontr.l Na at e xonl Jacow chicambaje junt tir yi echk amalatz yi cyetz nin. 18 Na yi e xonl kajtzun Jacow chocpon chi ik jun chin kak. Nin yi e xonl kajtzun ep chocpon chi ik xum kak yi na tincun. Ma yi e xonl Esa chocopon chi tanen jun bocoj chim yi na oc kakl. chitzeok len cun, nin chibajk tan yi kakatz. Quic nin jun nink clax cyen, na yastzun yi xtxolbil yi walnak yi tzelpon cun tej. 19-20 Ej nin yi e xonl Israel yi najlche Nguev scyetzajem yi echk chiamal yi e xonl Esa yi at wiwtz.n Nin yi e xonl Israel yi najlche xe wutz, scyetzaje yi echk amal tzi mar kale najlchet yi e filistey. Nchatz scyetzaje yi amal yi at tzaj chikab yi e xonl kajtzun Efran, tu yi amal cwent Samaria. Ej, nin yi e xonl kajtzun Benjamn scyetzaje yi amal Galaad. Ej nin yi jun coloj xonl Israelatz yi najlche tzajlen jen tzin chipakxok junt tir le cyetz chitanum, nin scyetzaje cyakil yi amal kale najlchet yi e aj Canan tentz. Tircun yi amalatz jalen te yi tnum Sarepta scyetzaje. Nin yi e aj Jerusaln yi e pres sajlen le tnum Sardis, scyetzaje yi echk amal cwen tzin cwent Jud. 21 Cyakil cun e xonl Israelatz chijepon wi yi juwtz Sin, na chitxaconk scyej chicontr. Nin chocpon tan talchen yi mbi sbajok scyej yi e yi najlche le amal cwent Esa, yi amalatz yi at winin wutz tul. Ej nin yi Kajcaw yastzun yi jun yi scawunk scyej cyakil jilwutz wunak.o
Yil jalt chikej yi e xonl Israel

i 1:15-21 Na jilon te yi Da del Seor. Sof 2:14, na chaj sketz yi mbi sbajok scyej yi echk nacin, le Da del Seor. j 1:15 Sof 3:8; Ap 16:14; 19:11-21. k 1:16 Yi a yi ca, itz copa le castiy, nin na jop jun chin quixcuj yi tajwen tan chitijol cyakil wunak tuml Israel. Jer 25:15-28; Zac 12:2; Mt 20:22-23; 26:39, 42; Jn 18:11; Ap 14:10; 16:3 tu cyakil yi na xomtzaj, na jilon te yi juk copa yi na elepont yi quixcuj yi tzul tan Ryos squibaj cyakil yi e wunak yi xomok chiwi te yi anticristo. l 1:17 Jl 2:32. m 1:19-20 Am 9:12. n 1:19-20 Sof 2:7. o 1:21 1Co 15:28.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JONS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi biaj Jons na elepont Sluk le ketz kayol. I jun elsanl stzi Ryos yi ja paj cawl Ryos tan tu yi qui nin ben tan xtxolen yi tajbil Kataj scyetz yi e aj Nnive. Ma na nin el ojk tul jun barc tan tponen le junt amal yi chin joylaj nin. Yi liwrej na chaj yi porer Kataj Ryos tibaj cyakil echk taklen yi i bnol tetz. Nchatz na chaj yi at winin lok ib tu pasens tuch. Nchatz na chaj yi list Ryos tan cuylen chipaj cyakil yi e yi na chibisun tan quil nin yi na chijak cuybil chipaj swutz i. Quic na ban mbi jilwutz wunakil yi na taj bantzaj tib tu Ryos.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 1) na tal yi mbi cun mbajij tej Jons yi toquen tan pajlen yi cawl Kataj Ryos. Yi cap wekl (Cap. 2) na tal yi oracin yi mban Jons te yi at i swutz quimichil tul yi cay, nin en claxen tan Ryos. Yi toxen wekl (Cap. 3) na tal sketz yi en chitxixpul yi e aj Nneve yi cyajtzakl tan chixomen te Ryos. Yi cyajen wekl (Cap. 4) na tal yi en toquen Ryos tan maklen wutz Jons tan qui chichen cul te yi banl talma i.

tzun bantz nin jilon Kajcaw tetz Jons, yi cyajl Amitai. 2 Je yol Kajcawej ban tetz Jons: Jons or tzabenen le yi jun chumam tnum Nnive, nin alaj scyetz cyakil wunak yi copon inxitul chitnumil, na ja wit stziblal yi e len cun juchul il.a 3 Poro yi Jons, quinin ben i chi yi tal Kajcaw tetz, ma na nin el ojkuj i swutz Ryos. Chon tzun benen i-tz le amal Jope, yi at tzi mar. Nin nojpon i-tz te jun barc yi elen tlen tu atit, tan tponen jalen Tarsis. chojol tzun i yi pasajtz nin ocnintz tul tan toponen jalen Tarsisatz. 4Poro yi Kajcaw, nintzun saj jun chin wutzilen cyekek tan wi mar. Nintzun je chekul tib yi mar. Nin txant nin qui na ben mulkuj yi barc xe mar. 5 Ma yi e akunsom tul yi barc, winin tzun chixobentz, nin chijunal len e octz tan nachlen chiryosil. Ej nintzun baj len chijolil tektz yi barc wi mar, tan sasanen.
a 1:2

1I

Yi pajol Jons yi cawl Ryos

Nah 1:1; 3:1-19.

712
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

713

JONS1,2

Ma Jons nintzun cu i-tz tcul cun yi barc kale na oquet echk ektz, nin tzun wit cuntz. 6 Ma yi tilol yi ajcaw tetz yi barc yi quict Jons at chixol, cwen tzun i-tz tan joylen. Ma yi jalen tan, nintzun taltz tetz: Jons! Mbi tzuntz chin watum nin a? Elk awatl. Nachaj aRyosil. Lok tzel kajab i skej. Nink kaclax tan, chij yi ajcaw bantz tetz Jons. 7I tzun yi e akunsom cwent yi barc, nin cyal squibil quib: Katxilunk tej, tan kilol na nin tzun jun skaxol yi aj paj te echk il yi mmul skawutz, chech bantz. Cyoquen tzuntz tan txilun. Chon tzun nojen quen te Jons. 8 Cyalol tzuntz tetz Jons: Altzaj sketz mbi tzuntz yi mmul yi ilej skawutz. Mbi awakunil at? Na ncsajet? Na scyetz atanum? Mbi jilwutz wunakil a? chech na ban quentz tetz. 9Yi in wetz in hebrey, nin na wek chi yi Ryos yi at tzin tcyaj, yi bnol tetz yi mar tu yi wuxtxotx. 10-11Poro yi in wetz ja impaj cawl i nin ja nel ojk swutz, stzun Jons bantz scyetz yi e akunsomatz tetz yi barcatz. Yi quibital yi yol Jons, nin yi benen quilol yi nim tcunin jen chekul tib yi mar, mast cunin tzun chixobentz. Benen tzun chijakoltz tetz Jons: Nxac tzun mmapaj cawl yi aRyosil? Ma jalu mbil kaban tzawej, bantz tanewen yi cyekek, tu yi pakbil mar? chech bantz. 12 Chin chijolninu wi mar, tan tanewen yi pakbil mar. Na na el intxum tetz yi itz tan impaj yi ja ul yi jun ilatz skawutz, stzun Jons bantz scyetz. 13 Ma yi e akunsomatz, qui nin cyocsaj yi yol Jons nin e oc iltz tan tolen chibarc tan telemponen klo tzi mar. Poro qui nin, na nim tcunin na cheken tib yi mar. 14Cwen tzun chiwutz tetz Kataj, i tzun cyaltz: Ta quik kaquim tanu tan paj tu yi jun yajej. Ej nin ko quic tetz til, quic ketz kapaj tej kol quim kan. Na yi ilu teru, ilu yi witz Ajcaw, nin ban sbanu yi tajbilu skej, chech bantz tetz Kataj. 15 Benen tzun chijolil Jonstz wi mar. Tanewen nin ban yi chamil yi pakbil mar. 16 Yi quilol yi e akunsom tetz barc yi tanewen yi pakbil mar, winin tzun cyekal chi Kataj Ryos. Nintzun cyoytz jun chitxixwatz swutz Ryos, nin e suk echk taklen tetz Ryos. 17Poro list tzun tanen jun chin wutzilen cay tan Kataj Ryos xe a tan beklen nin Jons. Ox tzun kej tu ox akbal atij Jons le cul te yi cayastz.b tzun te yi at Jons le cul yi cay nintzun oc i-tz tan nachlen Kataj. Nin je tal iej: 2 Ta te yi txant tan inquimen, ja cu intzi teru nin ja el kajabu swej.c Sken ul yi quimichil tzinwutz, poro yi injakol cheybil wetz teru, ja chin cheyaju.d 3 Ja chimben jolilu jalen xe mar. Ja chimben mulkuj, nin ja nopon jalen txe yi mar.e 4Sken intxum yi nsken nel te culu.f Nchatz sken intxum yi quit nopon
f 2:4 b 1:17

1I

Yi jakol Jons cuybil paj tetz Kataj Ryos

Mt 12:40. Sal 31:22.

c 2:2

2S 22:7; Sal 18:6; 120:1.

d 2:2

Sal 130:1; Lm 3:55.

e 2:3

Sal 42:6-7; 88:3-7.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

JONS2,3

714

junt tir xe calu yi winin xanil. 5 Na sken chin cyaj quen jalen xe mar. Sken nopon jalen xe a. Nchatz, sken baj sucul tib yi echk xtze yi at xe mar te inwi. 6 Sken nopon jalen txe yi mar yi chin tzotz nin.g Ej nin sken wit intxum yi chon chinquimoktz. Poro ntyo teru Wajcaw, yi ilu teru yi ilu inRyosil, ja xcyeu tan incolpen tkab quimichil. 7Ej nin yi innachonen tej yi txant tan inquimen, nintzun ul txakx tincul tan woquen tan jaklen cheybil wetz teru. Nin ja tbitu intzi inkul, wech na chon atu jalen xe calu yi winin xanil. 8 Cyakil yi e yi chon kuklij chicul te echk ryos yi banij cuntu quitanen, qui na chixom te yi teru tajbilu. 9Poro yi in wetz, ilu jun coloj Wajcaw, chintyoink teru, tzimpate intxixwatz swutzu. Nin nelpon cun te inyol yi ja wit insuk teru,h na ntin cun ilu na xcyeu tan kacolpen, stzun Jons bantz le oracin, le cul yi cay. 10 Nintzun oc tkol Ryos tajtzakl yi cay tan sajen xapil Jons. Chon tzun benentz tan xapentzaj stzi a. tzun bantz nintzun jilon junt tir Kajcaw tetz Jons, i tzun taltz: 2 Jons, or tzabenen le chumam tnum Nnive, nin txolaj scyetz cyakil wunak yi xtxolbilej yi swale nin tzatz. 3 Benen tzun Jons jalen Nnive, chi tal Kajcaw tetz. Nin yi Nnive itz jun chumam tnum yi na taj ox kej tan xajsen tircun. 4 Yi toponen Jons tul yi jun tnumatz, baj cun tzun jun kejtz tan tan txolin. Nin chin wi nin i na bantz. I tzun na taltz: Cawunakt cuntu kej at yi tnumej tan Kataj Ryos, nin tircun tzelpon cun swutz tan, stzun Jons na bantz. tzun yi e wunak yi najlche-tz Nnive, tircunin tzun e cyocsaj len yi yol Ryos yi tal Jons. Nintzun cu chitzi-tz tetz Ryos tan jaklen cuybil chipaj. Nin e octz tan muclen wej, nin oc cyakol jun jilwutz bechok scyej yi na chaj yi na chibisun tan quil.i 6 Nchatz yi tbital yi rey yi xtxolbil yi tal Jons ninin tzun cyaj cyen tilol yi colchbiltz kale na cawunet, nin el tcyal yi bech tetz yi na chaj yi at winin kej, nin oc tkol yi bechok tej yi na chaj yi na bisun tan til. Nchatz nin cu colchoktz tul tzaj. 7Cawunen nintzun scyetz yi e mas ajcaw yi na chicawun xlaj, tan talchen yi cawlej scyetz cyakil wunak: Eu aj Nnive, tajwen chibanu tanen yi cawlej: Cyal jun nink wan, nka nink tzuca, mpe ik yi cyawunu chi tanen wac nka cner. 8 Quic cuj tan wanen jun, ma na oken yi bech cyeru scyeju yi na chaj yi na kabisun tan kil. Nin cuk len chitziu tetz Kataj Ryos tetz cun cyalmau. Chitxipenu cyajtzaklu yi chin juntlen nin. Quit choyintzinu chi sajlen tunintz. 9Na kol katxixpen yi kajtzakl, quicunin batz xtxixpuj Ryos tajtzakl skej, nin scuy i kapaj tan qui kaquimen tan, chij yi jun cawlatz yi el chiwi cyakil yi e aj Nnive. 10 Yi tilol Ryos yi jen chitxixpul yi e aj Nnive cyajtzakl, nin yi quit na chixom te yi cyajtzakl cachi, nintzun bixetz tan tan quit tkol chicaws, chi yi bixe tan le xetzbil tzaj.
g 2:5-6

1I

Yi bnol Jons tanen yi cawl Ryos

5 I

Yi chijakol yi e aj Nnive cuybil chipaj

Sal 69:1-3.

h 2:9

Sal 22:25.

i 3:3-5

Mt 12:41; Lc 11:32.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

715

JONS4

Jons quinin tzun tzatzintz te yi mbi cun bixe tan Kajcaw. Winin tzun chichen cul i-tz. 2 Toquen tzuntz tan nachlen Kataj, i tzun taltz: Tilcun binu-tz Ta, yi wal teru yi atintzaj le wetz intanum yi quil tzelcunu te yolu yi talnaku. Na yi teru jalcun na el kajabu te alchok.j Bajx na talu yi stkeu caws, nin jalcun na talu yi quit. Chastzun te chon klo imbenen wetz jalen Tarsis. 3 Ma jalu, copon inwutz teru yi nink chinquim tanu. Na ban tcun chinquim, swutz yi itzinet chiwutz yi wunakej, stzun Jons bantz tetz Kataj. 4 Ej nintzun tal Kajcaw tetz: Ban ptzun tzawutz, yi na chich acul? 5 Telen tzun Jonstz le yi tnum. Chon tzun tponentz xlaj len yi tnumatz. Nintzun octz tan banlen jun scabte. Nin colecuntz tmujil tan chiwen yi mbi sbajok te yi tnum Nnive. 6 Tkol tzun Kataj Ryos amal tetz jun tal wi xojob tan chuyen tan xconen tetz muj Jons. Winin tzun stzatzinen quen Jonstz te yi jun tal wi xojobatz. 7Ma le junt eklok, nintzun tak Ryos amal tetz jun tal amlu tan biylen yi jun wi xojobatz, nintzun skejtz. 8 Ma yi jenmulen kej nintzun saj jun chin wutzilen cyekek tan Kataj, yi chin tza nin. Nin yi kej quenin na opon lajp tej Jons. Sajen tzun num i-tz tan paj yi stzaal kej. I tzun taltz: Ban tcun chinquim swutz yi na chintzan tan muclen kej tzonej, chij Jons bantz. 9Tlol tzun Kataj tetz: Ban ptzun tzawutz, yi tu na chich tu acul, tan tu yi ja skej yi jun wi tzeej? Bintzij, na chich incul. Winin na chich incul. Or chinquim tan, stzun Jons bantz. 10 Benent tzun tlol Kajcaw tetz: A ptzun awal tetz yi jun tal wi xojobatz? Nin a ptzun nchuysan? Qui. Yi jun wi xojobatz ja chuy wan tul jun intzi akbal. Nin ja skej wan tul jun intzi kej, poro yi aatz, na el akajab tej. 11Iten nin tzun wutanentz scyej yi e aj Nnive, na na el inkajab scyej. Nchatz at mas jun cient tu junak mil wunak,k yi qui na el chitxum te yi mbi na chiban. Nin at winin cyawun, yi lastum tu kol chiquim. Chastzun te quit lwak chicaws, stzun Kataj bantz tetz Jons.

1Ma

Yi chichen cul Jons tan paj yi quit tak Ryos chicaws yi e aj Nnive

j 4:2 Ex 34:6. k 4:11 At e na cyal yi itz yi e wunak yi ate tul jun chin tzotz wutzil. Yi hebrey na tal, yi qui na pujx cyan yi na scyetz chisbal, nka na scyetz chimax.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MIQUEAS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi Miqueas i jun elsanl stzi Ryos yi xconak tan Kataj wajxak cient yob te yi ntaxk itzij Kajcaw Jesucristo. Nchatz te itenin tiempatz ja atij Isaas, junt elsanl stzi Ryos. Ocnak i tan talchen scyetz yi e tanum yi e aj Jud, yi txant tan tulen chicaws scyuch yi e aj Israel yi najlche cwent Samaria tan paj yi chin pajol cawl nin e. Ej nin nchatz tal scyetz yi e tetz tanum, yi e aj Jud yi yastzun sbajok scyej cyetz, na nicun cyajtzakl scyuch yi e aj Samaria-atz. Ocnak Miqueas tan xtxolen, yi chin xan nin Kataj Ryos, nin yi at tulbil i tan taklen chicaws, chi alijt cyen cyakun yi e mas elsanl stzi Ryos. Poro cyaj cyen tlol yi witzbilt len yi scuye Kataj Ryos chipaj nin stke chikej tu tzatzin paz scyetz junt tir. Ej nin na tzaj wi yol Miqueas tan jun xtxolbil yi na xcon tan tan maklen chiwutz yi e tetz tanum. Poro nchatz ja tal i yi at chichiw te jun balaj tiemp kalel jalet kej junt tir yi tnum Jud tu Israel.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 13) na tal yi tzocopon Ryos tan chicawsen yi e tetz tanum. Yi cap wekl (Cap. 45) na tal yi en chopon cyakil e nacin tan taklen kej Kataj Ryos le tnum Jerusaln. Yi toxen wekl (Cap. 67) na chaj sketz yi en toquen Ryos tan chiyajlen yi e tetz tanum tan paj yi qui nin e xom te yi tetz tajbil.

yi xtxolbilej yi talnak Kajcaw chi tul wutzicy tanena tetz Miqueas yi aj Moreset. Yi jun wutzicyatz na jop yi mbi sbajok te Samaria, nin yi mbi sbajok te Jerusaln. Ja xcon Miqueas tan Ryos tetz elsanl stzi i tul yi tiemp yi na chicawun tzaj yi rey Jotam, tu yi rey Acaz tu yi rey Ezequas squibaj yi e aj Jud.
2

1Je

Yi chicaws cyakil yi e xonl Israel

Ma jalu, cyakil yi eu yi ateu benen tzin wi munt, quibit tzaju yi xtxolbilej. Cyakil yi eu yi najlcheu le tnumej, ban chocu tan xtxumlen, na yi Kataj Ryos jilonk tzaj xe yi tetz templo tcyaj, yi jun templojatz yi chin xan nin. Nin tzocpon i tan talchen tircun yi chipaltilu.

Yi tlol Miqueas yi at tulbil chicaws yi e aj Samaria

a 1:1 Chi tul wutzicy tanen na elepont visin le castiy. Nin jun visin itz yi na txamxij yi tajtzakl jun wunak tan Ryos tan talchen jun xtxolbil tetz.

716
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

717
3

MIQUEAS1

Quibit tzaju: Tzelul i le amal kale najlet, nin cuul wi munt. Syakpe echk wutz yil tzicyak tibaj. 4 Tzelpon a echk wutzatz tzak tkan, chi na ban xcab tan stzaal yi kak.b Nin copon cobsuj yi echk jocoj tan yi tkan, chi ik jun chin tzanla yi melul nil tan jatxlen cun yi echk amalatz. 5 Sbajok cyakil yi xtxolbilatz scyej yi e xonl kajtzun Jacow, yi e xonl Israel, tan paj yi chin tzetzuj nin tej cyalma. Poro na nsajet yi jun yab ajtzaklatz le iwutz itetz? Chon nsaj chixol yi e aj Samaria. Ej nin na atit cyent kajbil echk chiryosil yi e xonl kajtzun Jacow le iwutz itetz yi banij cuntu tanen? Chon at le mero tnum Jerusaln. 6 Tan paj yi yatz tanen, je tzun tal Kataj Ryosej: Nocpon tan xiten cun yi tnum Samaria. Jalt yi echk kuchben scyajk cyen. Tzocpon tetz jun amal kalel tzawlet uva tu. Tzelpon inchitol yi echk cub yi xconak tan jesen chical. Jalt xe echk cal slajluchaxk cyen. 7 Cyakil yi echk chiryosil yi banij cuntu tanen xitok, nin tzocpon kakl yi echk xmil yi na chimeje cyen swutz. Na yi e pale ja chilok echk tzeatz tu echk chiryosilatz tan yi pwok yi nchicambaj scyej yi e witz bnol tetz cwent chityoil. Nin mben yi echk teblalatz cay, nin xconk yi pwok cyakun chicontr tan chichojlen witz bnol tetz tu, stzun Kataj.
Yi okl yi mban Miqueas tan bis

Tan yi echk xtxolbilatz, na chimbisun nin na nok. Quit xcon inxajab wan, nin quit tzoc bech wetz swej. Nokok chi na ok jun xoj lakbal. Nin chinchunank tan bis, chi yi chunan yi na bajij tej jun alma. 9 Juncun ja wit loon yi tnum Samaria, nin quict rmeril tan bnixen junt tir. Nin ja ben loon yi jun ilatz jalen Jud, nin ja oponen Jerusaln, yi tnum kale najlchet yi e intanum. 10 Quil chibenu joylaj tan xtxolen yi mbi mbajij scyeju scyetz yi e aj Gat bantz quil tzel chikajab scyeju. Quil chichaju scyetz yi winin na choku, ma na chitole cun quibu tul puklaj tan yi bis okl yi ate cun tu. 11 Nchatz eu aj Safir,c chelpon lajunu le chitanumu. Txanl cuntu chibneu, nin chin txixwil nin chiwutzu sbne, yil chel ticylenu cyan chicontru. Ej nin yi e aj Zaann,d quil chel tzaj soltej yi chitnumil tan paj yi xow yi ate cunt. Ej nin yi e aj Bet-esel chokok tan bis scyeju. Poro quil jal cheybil cyeru chixol tantu yi nakaj atetu.e 12 Ej nin yi e yi najlche Marot,f nternin na tzuyin chicul, nin nternin na el cyalma tan jalent tzatzin paz. Poro quic rmeril, na nchatz Jerusaln sloonk tan Kataj Ryos. 13 Nchatz eu aj Laquis, chin pajol cawl nin eu, chi e banake yi e xonl Israel. Nin tan chipaju ja jal quil yi e aj Sin, na ja chixom te cyajtzaklu. Chocpon yi chicheju cyanu sjuak echk chicaretu tan cyelenu ojk. Poro quil chelu liwr. 14 Na yi eu aj Laquis tu yi e cyeru yi eu aj Moreset-gat, chixconku cyakun yi e xonl Israel chi jun oy tan maysen klo chicul yi chicontr. Nin yi e
8
b 1:4 Sal 97:5. c 1:11 Safir na elepont chin yuben nin, nka chumbalaj nin. d 1:11 Zaann na elepont ban kel. e 1:11 Bet-esel na elepont nakaj. f 1:12 Marot na elepont chin ca nin.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MIQUEAS1,2

718

witz ajcaw tetz Israel chon kuklij chicul scye yi e aj Aczib tan chiclaxen klo chikab chicontr, poro lastum, quinin lchixcye tej. Na kubaj culalg tu scyake yi e aj Aczibatz scyetz. 15 Ma axwok aj Maresa,h je na tal Kajcaw yi kaRyosil tzitetzej: Tzinchake nin jun coloj chin sanlar yi chixcyek tzitej, nin chicambaje itanum. Nin yi e iwunakil yi at chikej tzocpon cyewal quib tul jun chin picy yi na biaj Tetz Adulam. 16 Chastzun te axwok aj Sin, jukwok len tircun xiil iwi tan chajlen yi winin na cxbisun scye initxa, yil chiben pres. Na nchiben ticylen cyakil yi e initxajil pres, stzun Kataj.

yi e ajcaw yi na baj cun akbal cyan tan xtxumlen yi mbi cun chibne tan camben echk mebil, nin na jal puntil cyan, na at yi cawl chikab. 2 Na ko na el cyalma te jalaj chin cojbil, na chixcye tan majlen. Nin ko na el cyalma te cal junt, na chixcye tan camben. Na na choc tan chibuchlen yi e wunak tu chinajal, nin na chixcye tan majlen len chimebil. 3 Poro je na tal yi Kajcaw yi kaRyosilej: Nchatz in, na chintzan tan xtxumlen yi mbi cun tzimbne tan telsen xel scyej yi e ajcawatz. Tzopon jun chin caws wan squibaj, yi cyal nin jun tzelpon liwr tkab. Yil tzopon yi cawsatz quit tzun lcyocsaj quibtz nim tu cyajtzakl. Na chin xowbil nin sbne yi jun tiempatz. 4 Tul yi jun tiempatz tircun yi e wunak chocpon tan chixochlen, nin je scyaleej: Yi o ketz ja kel cun swutz. Lastum yi katnumil yi itz tetz Ryos sajlen, ma yi jalu ja jal junt taw, nin cyal jun xcyek cyen tan majlenel tzaj. Na tircun yi echk kacojbil ja jatxlij chikab yi e kacontr, chech sbne. 5 Chastzun te eu yi at cawl chikabu jalu, quit chocu cyajlal yi e tanum Ryos, nin quit chixconu tan jatxlen echk amal cwent Israel. Je na cyal yi e wunakej: Quit na kaj kubit yi echk taklen yi na ctzan tan xtxolen skej. Na yi echk ilatz quic rmeril tan tulen skawutz! 7Ko na tzun awij tan tulen il skawutz ketz, yi o ketz yi o mero xonl kajtzun Jacow? Quic rmeril. Ja ptzun icy paj Kataj Ryos skej? Yatz ptzun puntil na ban Katajtz skej ketz? Qui lo. Qui pe na tak Kataj chibanl yi e yi chin jicyuch nin te cyajtzakl, chi kutanen ketz? chech na bantz. 8 Ma jalu, yi e cyeru ja chibanu cyajbilu scye yi e intanum, na na chocu tan majlen len yi echk balaj bechok yi na chicambaj yi e sanlar yi na chipakxij tan oyintzi. Wech le wutz cyetz cyajtzakl yi ja wit chel liwr yi na chul le chitanum. Poro qui, na list nin quitanenu tan majlen len yi echk taklen yi ja chicambaj le oyintzi.
6

1Lastum

Yi chipaltil yi e witz ajcaw cwent Israel itz chibuchlen wunak

Yi e yi qui na cyaj quibit yi yol Miqueas

g 1:14 Kubaj culal na elepont jun yol yi na suk jun poro qui na el cun tej. elepont jun oy yi na tak jun yaj tetz yi mel yi na ume.

h 1:15

Maresa na

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

719
9

MIQUEAS2,3

Nchatz na chocu tan chilajen len yi e prow xmalcan scyuch chinitxajil xeak chical kale ajlet chicul. Nin tan yi xtxolbilatz ja el chikej yi e nitxa cyanu chi e tuk txuc. 10 Chastzun te quit lchatiju tul yi amalej tan ujlen, ma na chelku tzonej. Quil chixcye cunu mas. Na chin xowbil nin yi echk taklen yi na chibanu tul yi amalej, yi quic nin mu banl at cyanu. 11 Je na cyal yi e yi na cyocsaj quib elsanl stzi Ryosej: Skake win tu xcala scyeru, chech. Nin jalcunin na xom nin chiwiu-tz scyej, nin na kuke chiculu te chiyol, wech na lajil tu na cyal. Ma yi yol yi na wal wetz, yi itz yi mero bintzij, qui na cyaju cyocsaju.
12

Je yol Katajej: Chicpon injutzil junt tir yi e xonl Jacow, yi e xonl Israel. Chul injutzil yi coboxatz yi chiclaxok cyen.i Chocpon injutzil tul jun ntzi pem,j chi na choc jutzin cobox awun, nka chi na chimolxij tan chiwanen tul jun amal. Coboxen tal chixonen chiclaxok cyen, poro chichink chi ik jun coloj cunin e. 13 Sbajxok Kataj Ryos chiwutz yi eatz tan jaklen chibe, nin chixomok nin wutz coc i. Nin cyal jun xcyek tan chimaklen, na chelul liwr lakak tnum kale atet. Yi chiReyil yi Kataj Ryos sbajxok i tan jaklen yi be chiwutz.
1Ma

Tzocpon Kataj Ryos tan chimolchen junt tir yi e tetz tanum

jalu, eu jun coloj gobernador, nin witz ajcaw cwent Israel, quibit tzaju yi xtxolbilej yi swale nin scyeru. Tajwen tzel chitxumu tetz yi mbitz chimunlu: Itz yi nicynintu chicawunu squibaj cyakil yi e nim juy. 2 Poro yi e cyeru qui na chibanu tanen yi balaj cawun, ma na ntin yi echk ajtzakl yi junt len na chitzanu tan banlen tanen. Ntin na chitzanu tan xilen cyej yi e intanum yi chin meba-t nin quitanen tan chipaju. 3 Nicuntz chi itzenlenk na chibaj jujun cyanu. Nicuntz chi najk chitzanu tan xilen len chichibel. Nin najk chocu tan waken cun chibakil. Nicun quitanen e intanum chiwutzu chi ik chibaj tu tetz cumir tan benen tul chiwoku. 4 Poro tzopon jun kej yi copon chiwutzu tetz Ryos tan jaklen cheybil cyeru, poro yi i tetz quil tbit chitziu. Nin tzelpon tewal tib i chiwutzu tan tircun yi echk taklen yi chin juntlen nin yi na chitzanu tan banlen.
5 Yi

Jun xtxolbil scyetz yi e witz ajcaw yi ploj na chiban

e prow intanum xubsnake tu cyajtzakl tan chipaju yi e cyeru yi na cyocsaj quibu elsanl stzi Ryos. Ntin na chitzanu tan chisublen, na na cyalu yi tzul tzatzin paz squibaj yi e yi na cyak chiwau. Poro na jal oyintzi chixolu
i 2:12 Yi chiclaxok cyen. Miq 4:6-7; 5:7; 7:18. Chin tajwen cunin tzel katxum tetz yi mbi na elepont yi xtxolbil yi na tal yi ntin cobox ntzi tanum Kataj chiclaxok cyen. Na jal yi jun xtxolbilatz ala tir tul yi jun liwrej, nin nchatz tul echk mas liwr yi tzibant cyen cyakun yi e elsanl stzi Ryos tentz. Is 4:2-6; 10:20; 11:11, 16; 28:5; 46:3; Jer 6:9; 31:7; Ez 6:8; Zac 13:8-9; 14:2. Yastzun yi e yi chiclaxok cyen tkab yi chicaws yi stke Kataj, nin chixconk tan tan xtxicbajen jun chin nacin. j 2:12 Ez 37:22.

Jun xtxolbil scyetz yi e yi na cyocsaj quib elsanl stzi Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MIQUEAS3,4

720

scyuch yi e yi qui na cyak chiwau. Nin je yol Kataj Ryosej scyeru, yi euatz yi na cyocsaj quibu elsanl stzi i: 6 Quit tzinchaj echk xtxolbil tzitetz lakbal chi tul wutzicy tanen, nin quit wak amal tzitetz tan itilol tul tzotz yi mbi na xon tzaj ek cap, chij Kataj. Nin tan yi echk xtxolbilatz tzotz nin tunin sbne chiwutzu yi euatz yi na cyocsaj quibu elsanl stzi Ryos. 7 Tircun yi e nacholatz tzelpon chitxix. Quict nin jun yol scyale. Tircun e scyewe len chiwutz tan yi txixwilil yi ate cunt. 8 Ma wetz na i yi espritu Kataj na tzan tan taklen inchamil tu balaj wajtzakl, nin i na akon inwalor tan qui inxoben tan talchen cyen cunin scyeru yi eu cun pajol cawl swutz Ryos, nin yi at len chipaju chitxokbenu swutz i. Ma jalu, eu jun coloj gobernador nin witz ajcaw cwent Israel, yi euatz yi qui na chibanu tanen echk cawl yi at chikabu, nin yi ntin na chitzanu tan potzen yi echk taklen yi ban atit, quibit tzaju yi xtxolbilej.k 10 Na chitzanu tan chuysen yi tnum Jerusaln wi Sin, poro tan tu yi na chocu tan chibiylen wunak tan majlen len chimebil, nin tan paj yi echk alak yi na chibanu scyej.l 11 Ej, nin yi e pujul xtisya yi ate chixolu cuj cyan yi na aklij pwok scyetz tan quit taklen castiw jun. Nin yi e pale cuj cyan kol choc tan kachuslen, poro ntin kol che kachoj, na pwok tu chiwutz cyen tej. Nin yi e elsanl stzi Ryos na chijak pwok ntin tan talchen tu yi mbi na xon tzaj swutz jun, nin na cyal yi itz Kataj Ryos na alon scyetz, poro qui. Na je chiyolej: Yi Kataj Ryos xomij i skej, nin quic jun il tzul skawutz ketz, chech na ban. 12 Chastzun te, eu ajpaj, yi tzocpon cyen yi tnum Jerusaln yi at wi yi juwtz Sin tetz jun amal kale tzawlet ujul tu. Ntin kuchben cal sjalok cyentz. Nin yi amal kale atit yi templo, snojk tan chim tu xtze.m
9

Yi chipaltil yi e bajxom tetz tnum

je sbajokej le witzbil tiemp.n Yi juwtzo kale atit yi cal Kataj Ryos, chin wutz tkan nin sbne swutz tircun echk mas juwtz. Nimten cun kej yi jun juwtzatz sbne swutz yi echk mas juwtz yi at benen tzin. Nin tircun yi echk mas tnum chul tan taklen kej. 2 Winin jilwutz wunak chul, chon cun chisajk tulak echk nacin joylaj, nin je scyaleej: Chisajku skej, na nkaben wi yi wutzp tetz Kataj, kale atit cal yi Ryosil Jacow, tan chajol i yi balaj be sketz, bantz penin skil kaxon,
k 3:9 Am 5:7. l 3:10 Hab 2:12. m 3:12 Tan tu yi itz yi mero najbil Ryos, ocnake wunak tan xtxumlen yi quic rmeril tan xiten Jerusaln. Poro tan chipaj yi e xonl Israel ja cyaj cyen tilol Ryos yi jun tnumatz. Nin yi nsken wit el jun cient yob, ja xcon yi versculojatz (3:12) tan yi profeta Jeremas (Jer 26:18-19) tan colol tib i. n 4:1 Is 2:2-4. o 4:1 Tul Yol Kataj at na bant cun na jilon te jun juwtz nka wutz nin na jop jun gobierum yi at winin kej (Dn 2:34-35). Nchatz itz jun xtxolbil yi sbajok te yi amal kale atit Jerusaln. Nim wutz tkan sbne swutz yi amal yi at soltej. Na taj silen Is 2:2-4; Dn 2:35; Ap 17:9-11. p 4:2 Sal 2:6.

1Poro

Yil jal tzatzin paz tan Kataj Ryos Jerusaln

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

721

MIQUEAS4

chech yi e wunakatz sbne. Na yi echk cawl tu yi chusun Kataj chon tzelul le tnum Jerusaln yi chon at wi juwtz Sin. 3 Nin tzocpon Kataj Ryos tan pujlen xtisya chixol echk lmak tnum benen tzin wi munt, nin tzocpon i tan banlen tanen yi echk cyoyintzi. Nin tzocpon yi chispar cyan tetz choc, nin yi chilans tetz jos.q Cyal jun tzocpon tan xconsen junt tir yi echk macl tan oyintzi tej junt tnum, nin cyal kubitwit yi najk tzan chichuslen wunak tan chibenen tan oyintzi. 4 Cyal nin tzun jun xoboktz tkab jun contr, ma na chijunal len cun chujek len jakak mujil echk wi uva, nka echk wi ib yi sjalok len scyuch.r Jun cun yastzun sbajok, na yastzun yol Kataj Ryos, yi cyal na xcye quen tej! 5 Yi echk tnum, inin kuklet chicul scyejak cyetz chiryosil. Poro yi o ketz yi o xonl Israel kabne ketz tanen yi yol Kataj yi ketz kaRyosil.
6-7 Je

yol Kataj Ryosej, yi tzelpon cun tej: Tul yi jun kejlalatz yi at tulbil,s chicopon injutzil yi e tal wawun, yi waknak chicaws, yi e yi cox quitanen, yi kexnaket yi elnake xit. Scye yi cobox eatz yi chiclaxok cyen, sbnixok jun chin nacin wan yi cyal nin jun xcyek quen tej. Yi in wetz yi in Ryos, chincawunk tzuntz wi Sin squibaj yi e intanumatz sbne opon tunintz. 8 Ma jalu Jerusaln, a yi chamil tu yi tapij yi na xcon tan chicolchen yi e wawun, yi e aj Sin. Cocpon bin junt tir tetz yi witz tnum tul yi amal Israel yi winin kej sbne, chi banak tentz.t 9 Poro yi jalu, axwok aj Jerusaln na cxchinwok chi na chin jun xnan yi ulen tlen tu atit yos tuch. Poro itz tan paj yi quit na aw cawun tan yi ireyil. Ej nin itz tan paj yi ja chiquim yi e akol cyajtzakl yi e ibajxom. 10 Juncun copon itolil itib nin cxchinkwok tan yi chon yi tzitije, na cxelponwok lajun tan inajewen joylaj. Tajwen tan iwiten xol chim. Cxopon jalen Babilonia. Poro ilenin tzocpon Kataj Ryos tan icolchen tul yi jun amalatz. 11 Copon chimolol quib winin wunak tetz echk amal tan oyintzi tzitej. Nin je scyaleej: Quin! Che kaxite cunin yi e aj Jerusaln. Tzelk chitxix kan, nin kicyse cunin kacul scyej, chech sbne. 12 Poro yi e wunakatz yi chimole quib, qui na el chitxum tetz yi mbi cun na xtxum Kataj Ryos scyej, nin qui na quil yi mbi na xon tzaj chiwutz. Quil tzel chitxum tetz yi tzocpon Ryos tan chimolchen cun chi na molxij triw tan toquen yakpen tul er. 13 Je stale Kataj Ryosej: Axwok jun coloj aj Sin, quibenenk tan yakpen yi triwatz! Sjalok ichamil chi chamil jun tor yi chi ik chich cun yi tuc, nin chi ik brons cun yi pac, tan cyelsen cun echk nacinatz swutz.

Yil tzoc Kataj tan chicolchen yi e tetz tanum

q 4:3 Jl 3:10 tul yi jun versculo tetz Joel na tal Kataj Ryos scyetz yi e contr Israel yi ban tzoc chimacl tetz akun tetz macl tetz oyintzi, poro itz xcyaklil tu, na quil chixcye te Ryos. r 4:4 Yi echk wi uva tu ib na chaj tzatzin paz. s 4:6-7 Tul yi jun kejlalatz Mal 4:1-6; Is 13:6; Jl 1:15; 2:1, 11; Am 5:18; Abd 15; Sof 1:7, 14. t 4:8 Na lo jop yi tiemp yi at tzaj yi rey David tu yi rey Salomn tan cawun squibaj. Na te yi tiempatz yi Jerusaln yastzun yi witz tnum banak tetz cabil tnum yi Israel tu Jud 2S 5:6-9.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MIQUEAS4,5

722

5
2

Cxocponwok tan majlen len cyakil chimebil tuml yi mebil yi alkan tu ncyulej, nin tzitakewok tircun swetz, na in taw cyakil yi munt, chij Kataj. 1Poro axwok jun coloj aj Jerusaln, banwok list itib, na ja wit chul yi icontr soltej itnumil, nin chocpon tan buchlen cunin yi witz itajcawil.
Yil jal jun balaj witz ajcaw tan Ryos Israel

Axwok aj Beln yi nchatz na biaj Efrata, nketz yi quik mas ikej chiwutz yi e mas tnum cwent Jud, na chon stzitzok jun ajcaw tzixolwoku yi scawunk tibaj cyakil Jud tu Israel. Na yi i tetz at tzaj i sajlenix tunintz. 3 Poro te yi tiempej, scyajk cyen colil Kataj yi axwok itetz, yi axwok mel cyajl i, jalen yil tzul yos tzituchv. Ej copon tzun chimolol quibtz tzitej yi e itanumatz yi elnak xit benen tzin. 4 Tzocpon tzun yi reyatz tan chipstoren yi e tawun, tan yi porer tu yi kej Kajcaw kaRyosil. Penin tzun skil chinajanktz le chitanum, nin sjalok winin kej Kataj Ryos chiwutz cyakil wunak benen tzin wi munt. 5 Sjalok tzun tzatzin paztz tan.w Poro yil chul yi e aj Asiria tan oyintzi scye yi katnum, nin yil choc klo tul cobox kaamal tetz colon ib, nchiben tzun kachakol juk nka wajxak witz ajcaw yi winin chikej tan maklen chiwutz. 6 Yi e witz ajcawatz chicawunk tibaj tircun Asiria,x yi tanum Nimrod, na xconk chispar cyan tan chicawen. Nin kelpon liwr cyan yi e witz ajcawatz chikab yi e aj Asiria, yi nsken wit choc tzaj tul katnumil tan majlen klo kaamal.
Yil chiclax yi e xonl Israel

nin sjalok chibanl yi e mas amal benen tzin wi munt cyakun yi cobox tal xonl kajtzun Jacowatz yi chiclaxok cyen.y Nicun chibne chixol yi e wunkatz, chi kab chew yi na tak Kataj, nka nicun chibne chi abal yi na cu tibaj echk itzaj, yi nketz wunak tu txumul tetz. 8 Ej, nin yi cobox tal xonl kajtzun Jacowatz yi chiclaxok cyen, chocpon chi ik len yi cyal xcye quen scyej, nka chi jun len chixol cobox tal cner, yi katzij cun lche tulej, nin yi quic nin jun nink clax tkab. Chen cunin tzun chibne yi e xonl kajtzun Jacowtz.z 9 Chocpon tzuntz tan oyintzi scyej yi e yi na chich chicul scyej, nin chixcyek tan chixiten cun chicyakil. 10 Je yol Kataj Ryosej, yi tzelpon cun tej: Axwok xonl Israel, tul yi jun kejlalatz yi at tulbil, chicopon imbiyol cyakil yi ichej tetz oyintzi, tuml yi echk icaret tetz oyintzi, tircun xitok wan. 11 Kuchin cun swuleje tircun yi tapij yi banij itan soltej yi itnumil tan icolchen chikab icontr.
u 5:2 Mt 2:6; Jn 7:42. v 5:3 Is 66:7-9. w 5:5 Is 9:6-7. x 5:6 Yi tnum Asiria yastzun chicontr yi e aj Israel tentz. Poro tzonej na jop cyakil chicontr yi e aj Israel yi chijalok tzantzaj. y 5:7 Gn 12:2-3. z 5:8 Dt 28:11-14.

7 Ej

Yil chixit yi e contr Israel

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

723
12

MIQUEAS5,6

Nchatz chitzajk yi e aj wutz mes wan yi ate tzixolwok, scyuch yi e yi na choc tan talchen yi mbi sbajok ek cap. 13 Chicopon inxitul yi echk iryosil yi banij cuntu itan, tuml yi echk cub yi xan tziwutz, bantz quit cxocwok tan culajen sbne opon tunintz. 14 Chijepon imbukul yi echk tkan tze yi xan tziwutz,a nin xitun cunin swuleje echk tnum kale atit yi chicalil yi echk iryosil. 15 Nin tan yi chichben incul, swicyse cunin incul scye cyakil wunak yi ate benen tzin wi munt, na qui na chicujij tan cyoquen culutxum jak incaw, chij Kataj Ryos. jun coloj xonl Israel, quibit tzaju yi mbi na tal Kataj Ryos: Quibenenk tan taklen part chiwutz yi echk wutz! Lok quibit yi mbi cunin tzitxole scyetz. 2 Bitwok tzaj, axwok jun coloj wutz. Nchatz nink tbit tzaj yi xe yi wuxtxotx, na yi Kataj Ryos tzocpon tan pujlen xtisya scyej yi e tanum, yi e xonl Israel nin tzocpon i tan chiyajlen. 3 Nin je yol iej: Axwok jun coloj intanum Israel, alwok tzaj bin swetz at pe jun taklen ploj yi mmoc imbnol tzitej, nka ja pe noc tan taklen chon tzitetz? 4 Yi in wetz, in nnoc tan itelsenel tzaj jak chicawl yi e aj Egipto, nin ja cxeltzajwok wan liwr tkab yi buchben itetz. Ej nin in nchakon nin Moiss, tu Aarn tu Mariy, tan chixconen tetz ibajxom. 5 Axwok jun coloj intanum ulk txakx ticul yi mbitz xtxumnak yi rey Balac cwent Moab, tan bnol klo tzitej, nin yi mbi tal Balaam cyajl Beorb tetz. Nchatz ulk txakx ticul yi mbi mbajij yi itelen tzaj le amal Sitim tan itoponen tan inajewen Gilgal.c Txumwok tircun yi echk balaj xtxolbilatz yi mimban tzitej, chij Kataj Ryos. Mbi tajwen tzincyaj nin yil nopon tan loken wutz yi Ryos yi taw yi tcyaj? Ban pe kol nopon tan toyen cobox tal tor yi junixet yob cyan, tan patxen tircun chiwankil swutz i? 7 Nka stzatzink ptzun Kataj Ryos swej yi kol woy jun mil cner tetz, nka lajuj mil tzanla yi aceitil oliw cun? Nka stzatzink pe Kataj swej yi kol woy yi bajx incyajl tetz intxixwatz, tan chojlen yi wil? 8 Quic rmeril! Na bitant kan yi mbitz yi tajbil Ryos sketz. Itz yil kaban tanen yi echk taklen balaj, nin yil tzel kakajab squibil quib, nin yil kocsaj kib juy te yi na kel yi na koc tu Ryos.
6 9 1Eu

Yi oyintzi yi at chixol Ryos scyuch yi e xonl Israel

Yi mbi na taj Kataj Ryos tan kabnol tanen

Quibit tzaju na tzan Kataj Ryos tan maklen chiwutz yi e aj Jerusaln, nin ban kol cyeku chi i. Nin ban yi nink quibitu yi mbi cun na tzan i tan talchen. Na je yol iej:

Yi quil yi e xonl Israel tu chicaws yi tzul squibaj

a 5:14 Yi jun tzeatz itz jun ryos yi banij cuntu nin na biaj Aser nka Astart. Ex 34:13; Jue 3:7; 6:25. Yi tzeatz nicun tu jun ptzom nka jun xmil yi awij tu tanen txe echk wi tze. b 6:5 Nm 2224. c 6:5 Jos 3:14:19.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MIQUEAS6,7

724

Tircun yi axwok yi najlquix tnum, scyuch yi e wi banl wi, bitwok tzaj yi xtxolbilej: 10 At axwok yi winin imebil xe ical. Poro nketz skoj cun tej mmiban tan jalsen. Na na xcon malbil itan yi nketz tzaknak cun. Winin na chich incul te yi jun itajtzaklatz. 11 Quic rmeril tan incuyul chipaj yi eatz yi na xcon pubil cyan yi qui tzaknak yi marquil, nka yi banijt yi pubil cyan tan qui malal tzaknak cun.d 12 Ej, nin yi ax itetz yi axwok ric, yi najlquix le yi tnumej axwok len aj buchunl scye yi e meba, nin yi e mas wunak chin laj nin e, nin chin aj subunl nin e chicyakil cun. 13 Chastzun te nocpon tan icawsen, nin cxelpon cunwok wan swutz. Na quict ibanl sbne, tan paj yi echk itil yi na cxtzan tan juchlen. 14 Cxwankwok, poro quil noj icul, ma na ilenin tzitije wej. Tzimole iwa, poro quil cxcyewok tan colchen mu tal. Na kol clax cyen mu tal itan, stzajk wan tan yi echk lmak oyintzi yi copon. 15 Tzocpon ij itan ttxotx, poro quil wutzin. Cxocponwok tan banlen aceit, poro quic ltak tzitetz. Cxocponwok tan yakpen yi wutz uva, poro quil baj yi taalil itan.e 16 Tzitije yi caws tan paj yi ja cxomwok te yi cawl Omri, na ja cxomwok te yi tetz cstumbr. Nchatz ja cxomwok te tajtzakl Acab scyuch yi e najal. Iten nin yi cyetz cyajtzaklatz cyan itan. Chastzun te tzelpon itxix wan nin chin xowbil nin yi echk taklen yi sbajok tzitej. Chelpon yab wunak te yi mbi na bajij tzitej, nin chitzeenk tzitej. Tzelpon inkab te inyol,f chij Kataj Ryos.

in! Nicun in tu jun aj txoyinl yi quic nin jun tal wutz uva, nka jun tal wutz ib na noj quen swutz, nin yi yastzun na el talma tej tan bajsen. Nicun tzun wutanen wetz, na qui na jal jun intanum wan yi ban tanen swutz Ryos.g 2 Ej nin quic jun wunak benen tzin wi munt yi jicyuchk tej tajtzakl, nin yi chonk kuklij cul te Ryos, ma na e len cun biyol nak. Ntin na chitzan tan joylen puntil tan cwesen tramp chiwutz ten chixonl. 3 Tircun e, chin tzaknakt nin le chiwi yi en chiban tan banlen echk yab ajtzakl. Nin yi e witz ajcaw ntin na chitzan tan jaklen pwok. Nin yi e pujul xtisya ntin xoquin cyan. Nin yi e yi at cawl chikab ntin na chiban yi cyetz cyajbil. Nin na potij cyakil yi chitanum tan yi echk ajtzaklatz. 4 Yi e yi mas balaj chixol nicun e tu jun wi txix. Nin yi e yi mas jicyuch tej cyajtzakl chixol, nicun e tu jun wi la. Poro tzul chan yi kejlal yil

1Lastum

Chin juntlen nin cyajtzakl yi e xonl Israel

d 6:10-11 Lv 19:35-36; Dt 25:13-16; Am 8:5; Pr 11:1. e 6:14-15 Dt 28:30-31; 28:40. f 6:16 Dt 28:37; Lm 2:15-16. g 7:1 Winin na bisun Miqueas tan paj yi potnak cyajtzakl yi e wunak. Ej winin na bisun Miqueas yi na oc tan malen cyajtzakl yi e bajxom, yi e pujul xtisya tu yi e witz ajcaw (vs. 2-4). Nchatz na bisun yi na til yi winin na chibuch quib yi echk najal squibil quib (vs. 5-6). Tul yi xtxolbilej na tal Miqueas witzbilt len yi quic na ban yi mbi na chiban yi e tanum, na ilenin chon kuklij tetz cul te Ryos, nin chon at chiw i tej tan claxen.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

725

MIQUEAS7

sticysaj Kataj Ryos cul scyej. Yi jun kejlalatz alijt cyen cyan yi e elsanl stzi Ryos sajlen tunintz. Ej nin yil tzul yi jun kejlalatz, quit lpujxtz cyan yi mbil chiban ten. 5 Bant cun bin yi quil kuke chiculu tan talchen jun yol tetz jun chiwisinu, nka tetz jun mero cyamiwu, nin tuk tetz quixkelu yi junit eu tuch, na qui cunin batz iten nin chiyolu xconk cyan tan contrin scyeju. 6 Ej, nin yi e nitxa qui na cyak mu tal chikej chitaj, nin yi e xun na chixcye cun tan oyintzi chiwutz chitxu. Nin yi e ilibaj na choyintzin scyej quilib, na cyakil wunak itz chixonlten yi chicontr.h 7 Ma yi in wetz, chon kuklij incul te inRyosil. Chon ajlij incul te Ryos yi colpinl wetz, na yi i tetz na tbit yi intzi tu inkul. jalu, yi e cyeru yi eu kacontr, qui bin chitzatzinu tan yi il yi mmul skawutz, na quic na ban yi ko ja kel cun swutz, sjalok kakej junt tir. Quic na ban yi ko tul tzotz na kaxonet, na tzocpon Kataj Ryos tan xtxeken kabe. 9 Bintzij na el katxum tetz yi ja kajuch kil swutz Kataj, poro list kutanen tan tijlen yi caws yi at tulbil tan i skibaj. Yil tzicypon yi cawsatz kan tzocpon tzun i-tz tan taklen chicaws yi e kacontr. Tzelpon xel cyakil yi echk taklen yi nchiban kacontr skej. Nin na el xtxum i tetz yi mbi tzuntz ja kajuch kil, nin puntil cun sbne i tan kacawen. Yi Kataj Ryos tzocpon tan casen yi kajtzakl te echk balaj ajtzakl, nin skile yi tetz chamil yil tzoc tan chixiten yi e kacontr. 10 Nchatz yi e kacontr squile yi xtxolbilatz, nin chitxixwok. Na yi eatz na cyal sketz: Na atit cyent yi iRyosilatz yi na ital? chech na ban sketz. Poro winin skatzatzink yil kil yil tzoc Kataj Ryos tan chiyakpen chi na ban yi xkol tbe. Ma jalu, tzul chan yi tiemp yil tzoc jesen junt tir yi echk tapijil yi tnum Jerusaln, nin mben kansan yi echk mojomil yi tnum joylaj. 12 Tzul chan yi kejlal yil chimol tzaj quib cyakil yi e intanum tan cyulen tan chinajewen Jerusaln. Cyakil yi e yi najlche cwent Asiria jalen Egipto, nin tircun yi e yi najlche nakajil yi tzanla Nilo jalen te yi tzanla Eufrates chul len tzonej Jerusaln. Cyakil yi e yi najlche stziak mar nin yi e yi najlche txolak wutz chul len tzonej Jerusaln tan chinajewen.i 13 Cyakil yi echk amal benen tzin wi munt xitok wan, poro tan chipaj ten yi e wunak, tan yi echk quil yi na chijuch.j
11 14 8 Ma

Yil jal junt tir kej yi tnum Israel tetz cyakil tiemp

Yil je txicban junt tir yi tnum Jerusaln

Ma jalu Ta, che colpeu yi e tawunu, che cheyaju tan cyelen tzaj colpuj tan yi xtxamiju na e teru. Na chichuc ate cyen xol tze tanen. Poro at amal yi chumbalajten cunin kale atit winin chim. Bajxokbinu chiwutz chi banaku tentz, yi chibenen tcyalu lakak balaj amal cwent Basn nin cwent Galaad.
Mt 10:35-36; Lc 12:53.
i 7:12

Yi jakol Miqueas chibanl yi e xonl Israel

h 7:6

Zac 10:8-12.

j 7:13

Is 24:1-3.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MIQUEAS7
15

726

chajeu echk milawr scyetz chi banak yi cyelen tzaj tanu jak chicawl yi e aj Egipto tentz. 16 Nchatz yil quil yi e wunak benen tzin yi echk milawratz, chitxixwok na quic cyetz chiwalor tan maklen! Wech na chin cham nin e tanen. Quict nin jun yol scyale, nin quil pujxij cyan yi mbi na bajij scyej! 17 Lok chibajsen puklaj chi na chiban lubaj tu ulu yi tu na chijut nintu chiwankil wuxtxotx! Winink chilucnewen sban tan xow yil chocpon swutzu, na yi ilu teru, ilu Ryos!
Yil cuy Kataj Ryos chipaj yi e tetz tanum

Quic nin junt Ryos chenk chi ilu Ta,k na yi ilu teru na cuyu ketz kapaj nin na el yi kapaj te culu yi o ketz yi coboxten o ato cyen te yi tanumu.l Winin na chaju yi xtxaxl talmau sketz nin jalcunin na cutzaj xtxumunu, nin qui na ben tiemp tan yi chichben culu skibaj.m 19 Tzelk bin kajabu junt tir skej, nink muk cunu tircun yi kil. Jolninu yi kil jalen xe mar. 20 Quik stzajscunu yi lok ib yi at skaxol tuchu, nin ilenink tzocu tan kucheyen chi yi sukint tanu scyetz yi e kamam Abraham tu kamam Jacow tentz!n
18

k 7:18 Ex 15:11; Sal 35:10; 71:19; 77:13; 89:6; 113:5; Is 43:10. 103:8-12. n 7:20 Gn 12:1-3; 17:6-8; 28:13-15; Lc 1:55, 73.

l 7:18

Miq 2:12-13.

m 7:18

Ex 34:6; Sal

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

NAHM
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi Nahm i jun elsanl stzi Ryos banak tentz, te yi tiemp yi na cawun tzaj yi rey Ezequas. At e na cyal yi ja lo xcon i tetz jun elsanl tzi Ryos jun cient yob tu nicy te yi nsken wit quim Jons. Itz lo tul yi yob 663612 te ntaxk ulak Kajcaw Jesucristo. Yi xtxolbil yi xtxolnak Nahm, itz yi at tulbil jun chin caws squibaj yi e aj Nnive. Ej nin yi tircun chelpon cun swutz tan paj yi chin pajol cawl nin e. Ej nin chin xowbil nin e tan chixiten cun cyakil yi e jilwutz wunak yi najlche-tz chinakajil. Chin juntlen nin cyajtzakl yi e aj Nnivejatz Ej nin yi xonen tiemp ja ul yi jun sotzenatz chiwutz yi alijt cyen tan Nahm. Ej nin tircun chitanum xitun cun ban. Nin quit na jal jun chixonl yi e aj Nnivejatz jalu. Yi mero chusun yi na tak yi liwrej sketz itz: Yi Kataj Ryos chin tzaknak cunin i, quic mu tal il col tej. Chastzun te na oc tan chicawsen cunin yi e nacin yi e juchul il. Quic nin jun yi nink tzel liwr. Nin yi tnum Nnive itz jun elsawutzil te yi xtxolbilatz. Winin xanil Kataj Ryos

Nahm i jun aj Elcos. Nin yi echk xtxolbil yi cyaj stzibal, chon tilol tul wutzicy tanen. Nin itz tan talchen yi at tulbil chicaws yi e aj Nnive. 2 Na je swutz Kataj Ryos yi e yi qui na xom chiwi tej. Nin na ticysaj cul scyej. Na winin na chich cul scyej yi e tetz contr. 3 At pasens Kataj poro nchatz at winin porer, nin ilenin stke chicaws yi e yi na chipaj yi tetz cawl. Na chaj tib yi tetz porer tul cyekek abal, nin yi sbak, nicun chi puklaj tzak tetz tkan. 4 Na xcye i tan maklen yi pakbil mar. Ej nin ban na skej echk mar tan. Nchatz ban na skej echk tzanla tan. Yi echk txacaben cwent Basn tu yi echk chumam wi tze yi at wiwtz Carmelo, ban na skej chixak tan. Nchatz ban na chicu mol cyakil yi echk buch yi at wiwtz Lbano tan. 5 Na chucan cyakil yi echk wutz swutz Kataj Ryos, nin na chel a yi echk juwtz swutz i. Winin na chucan yi munt swutz i, cyakil yi e yi najlche wi munt chilucne yil quil nin wutz. 6 Cyal jun xtxaj yi chichben cul i. Cyal jun na xtxaj yi na je lajpuj wi. Na yi na je lajpuj wi, nicun na ban chi jun chin kak yi sbejnin lsaj skej, nin yi echk wutz cub, cob cuntu na chel swutz i. 7 Poro yi Kataj Ryos chumbalaj nin i, na yi na ul echk sotz culal skawutz, list atit i tan kacolchen, nin na oc tan chicolpen yi e yi nter nin kuklij chicul tej.
727
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

1Yi

NAHM1,2
8

728

Nchatz nicun i tu jun chin tzanla yi na elul jakxuj, yi na xcye tan jicylen nin tircun yi na nojquen le be, nin na xcye tan chixiten cun yi e yi na choc tan pilen yi tetz chamil. Ntin scyetzaje yi amal yi chin tzotz nin. 9 Nxac na chitzanu tan xtxumlen tan maklen wutz i? Na i tetz xcyek tan chixitenu. Cyal nin jun xcyek tan pilen Kataj Ryos cob tir. 10 Jalcun chiloonku chi na ban jun yaj yi at a twi, nko chi na ban txix tu chim yi chin skejt nin yi jalcunin na cu mol tan kak. Yastzun sbajok scye yi e yi na choc tan pilen Kataj. 11 Ma jalu axwok aj Nnive, chon jal yi aj ocsanl culal tzixolwok, yi jun yi chin junt len nin tajtzakl. Yi junatz yi moc tan oyintzi tej Kataj. 12 Nin je na tal Kataj: Quic na ban yi ko chin cham nin e asirio nin quic na ban yi ko jun coloj cunin chixonen, chixitok len, nin quit kil chiwutz. Ma yi axwok aj Jud, in nnocnak tan ibuchlen, poro quit tzimban junt tir. 13 Tzelpon incyal yi yucu yi at tej ikul, nin tzelpon impaklul yi caren yi at te itkan, stzun Kataj. 14 Ma jalu, je yi xtxolbilej yi sajen tlol Kataj te chireyil yi e aj Nnive: Quit ljal axonl tan benen loon yi abi. Ej nin copon inxitul yi echk ryos yi banij cuntu tanen tan tze, tu yi echk ryos yi chich cun, yi at tul atyo. Nin nocpon tan muklen cun yi awankil, na quic mu axac tzinwutz, chij Kataj bantz. Axwok aj Jud, xmayninwok yi jun yi tzul wiwtz! Cyan yi balaj stziblal tan, yi sjalok tzatzin paz. Cxtzatzink tzunwoktz. Nin ban cxelwok cun te iyol yi isuknak tetz Ryos yi atix tzaj wutz pem. Na quit chul yi e mal nak junt tir tan ixiten cun, na ja chisotz chicyakil cun. 1Axwok aj Nnive, chopon chan jun coloj sanlar yi chixcyek tan ixiten cun. Chastzun te, nquen wok il tan wartin wiak tapijil itnumil! List iwutz tan xmayen nin yi nim be! Calwok quen bin yi ispar xe icul! Quiwit tan oyintzi!a 2 Yil xit itanum, tzocpon tzun Kataj Ryos tan chitxicbajen yi e xonl Jacow junt tir. Ej nin sjalok junt tir chikej yi e aj Israel. Sjalok junt tir chikej chi sajlen te ntaxk el alkan tircun chimebil, na nicun e ban cyen chi jun wi uva yi tamij cun ban cyakil yi wutz. 3 Chin xowbil nin stzakl yi makbil flech yi cyan cyan yi jun coloj sanlaratz, na chin cyak nin, nin nchatz tanen yi bech cyetz, cyak len cun. List quitanen tan oyintzi tzitej axwok aj Nnive. Yi chicaret tetz oyintzi nicun chi najk tincun kak tej, nin yi chichej, nternin na chitzitpun tan juten echk caret tan cyoquen tan oyintzi tzitej. 4 Chin lajkel nin na chixon echk caret cyakun. Jalcunin na chopon, nin jalcunin na chipakxij junt tir. Nicun e tu jun bocoj kak, nin na chojkel chi tanen yi tojkbil jun xlitz. 5 Yi na cawun chireyil yi e icontr tan chibenen tan oyintzi, chin lajkel nin na chiben tan cyoponen te yi tapij yi at soltej yi itnumil. 6 Sjakxok yi makbil tzanla, nin tzelul yi tzanla tibaj yi cal yi ireyil nin xcyek tan kuchen cun.
15
a 2:1

Yi stziblal yi tzotzajen Nnive

Cyakil yi yolej itz xcyaklil, na quil chixcye yi e aj Nnive te Ryos.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

729
7 Nin

NAHM2,3

tzelpon ojkuj yi reina. Chon tzopon tul jun amal yi tzinunin tu, nin chixomok nin yi e tetz chakum tej. chokok, nin e ten chocpon tan loonsen chiwankil tan yi bis yi ate cunt. 8 Ej, nin chelpon ojkuj tircun yi e wunak le tnum, chi na el jakxuj tzanla tul tkambil a, yi na je kop. Chiwwok! Quil cxel ojkuj! chech sbne, poro cyal jun stocsaje yi cawl. 9 Chocpon tzun yi e icontr tan talken len cyakil yi sakal tu oro yi at tzituch, na qui nin bajsben tetz imebil yi at. 10 Xitok tircun yi tnum, nin chin tzinunin tunin sbne tircun yi tnum Nnive. Skejk chitzi yi e wunak tan xow, tircun chilucnek len, tzul num chiwankil, nin chin slaklujt nin sbne chiwutz tan yi xow yi ate cunt. 11 Nal chicolwit quib yi e aj Nnive yi nicun e tu len sajlen yi chin xowbil nin chiwutz? Cyal! Na atit cyent yi chijulil kale molij chet yi e ni len? Quic, quict chitziblal. Wech na cyal nin jun na ocpontz chinakajil sajlen, cyal nin jun najk nimsaj cul tan tocomponen tan chixuxen. 12 Yi e aj Nnivejatz, nicun banake tan camben chimebil, chi na ban jun len tan biylen jun txuc. Nin na opon tan jatxlen chiwutz yi tij tu tal. Nin na noj chijulil tan chiwaben. Nicun tzun banake yi e aj Nnive, na nin noj chitnumil cyan tan yi echk taklen yi ncyalkaj. Je na tal Kataj Ryos yi cyal na xcye quen tej: Bitwok tzaj axwok aj Nnive, nocpon tan oyintzi tzitej. Nin tzocpon intinol kakl tircun yi echk icaret tetz oyintzi, nin jalt stzajil scyajk cyen. Nocpon tan chibiylen cun yi e isanlar yi nicun chitxamil tu jun ne len. chiquimok tan spar. Nin quit cxocwok tan talken chimebil yi e mas nacin. Nin quit chilwij junt tir yi e ichakum yi e aj peyunl tetz alcawal. 1Lastum axwok, yi axwokatz yi chin biyol nak nin axwok, yi ntin lajil na ital, nin yi ntin oyintzi itan. Ej nin ntin alak itan scyejak yi e mas nacin. Lastum qui na cyaj cyen itilol yi jun iyaplatz. 2 Ma jalu, winin na kubit nin yi na xicycan charyon wutz chicoc yi e chej. Winin cyojkelen echk caret tan cyoponen tan ibiylen cun. Winin wocnewen quikan yi e chej yi na chojkel! Elnake nin yi e caret tcyaj tan cyoponen tan ibiylen cun. 3 Winin chibenen chiwutz yi e sanlar yi ate tej chej! Winin litzunen chispar, tu chilans! Milin quixpnak ate! Ej nin quintech nin alma paclche. Qui nin ajlben cyetz! At winin alma wuxtxotx, nin at e yi na chije tzotpuj scyej. 4 Axwok aj Nnive, tzul yi xtxolbilatz tziwutz tan paj yi nicun itajtzakl tu jun xnan aj bnol tetz, yi chin yuben nin. Ja xcye tan paysen chiwutz yi echk tnumatz takon yubel. Chin list nin axwok tan chicambajen yi echk tnum scyuch yi e nacin takon echk ipisyo. 5 Ma je na tal Kataj Ryos, yi cyal na xcye quen tej: Bitwok tzaj axwok aj Nnive, list wutanen tan oyintzi tzitej, nin nicuntz chi nink tzinkolp len yi bech itetz, tan telen itxix chiwutz cyakil jilwutz wunak.
13 El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

Tzocpon Kataj Ryos tan xiten cun yi tnum Nnive

NAHM3
6

730

Mben injolil cachi tiwutz, nin tzelpon itxix wan chiwutz wunak. Cxocpon tetz chitzelbetz cyakil wunak benen tzin. 7 Cyakil yi e yi na quilnin yi mbi na bajij tzitej, tzelpon chikansal quib, nin scyale: Ja xit yi tnum Nnive jalu. Ej nin cyal jun tzelpon kajab tzitej. Cyal jun tzocpon tan maysen icul. 8 At ptzun mas iteri chamil swutz yi tnum Tebas yi cunak ixitul, yi chon at stzi yi tzanla Nilo, nin yi cyal jun ocpon klo tul tan paj yi a yi at soltej? Na yi tzanlaatz nicun tu jun tapij soltej yi tnumatz tan chicolchen klo yi e wunak, poro qui nin e clax. 9 Wech yi tnum Etiopa tu Egipto yastzun cheyanl cyetz banak, scyuch yi e aj Fut scyuch yi e aj Libia. Yastzun chicheyum ban, poro qui nin e clax. 10 Ma na ja nin chel cun swutz. Yi e chinitxajil oc poklon chiwi lakak chicy be. Nin e oc chicontr tan txilun scye yi e yi at chikej, yi e witz cyajcawil. Nin e cu-tz cyan tcaren tan chibenen tetz esclaw. 11 Nicun tzun sbajoktz tzitej itetz axwok aj Nnive, copon subij itajtzakl, nin ncxben pres. Nchatz ax cxelpon ojkuj tan colon ib, poro cyal jun sclaxok tzitetz. 12 Tircun yi echk chin ical yi nim wutz tkan yi na xcon tzitetz tan colon ib, nicun sbne chi na ban jun wi ib yi jotl cyen tunin wutz yi neet, nin yi na je chucan na saj chit yi wutz. Nicun tzun tzibne itetz yil je chucan yi icalatz, chicuul txakx le chitzi icontr. 13 Yi e isanlar nicun quitanen chi ik jun coloj xnan. Nin yi echk puertil yi tnum jakxok len chiwutz yi e icontr. Na, xcyek yi kak tan loonsen yi tzamol tetz. 14 Nquenwok bin tan molchen quen a le itnumil, te ntaxk xetij yi oyintzi. Nquenwok il tan banlen ban tejak echk tapijil yi itnumil kale na icolwit itib. Nquenwok chan tan xyulken xkol tan banlen mas xan, tan laquen yi tapij. 15 Poro quic ltak, na cxtzeokwok tan kak, nin cxquimok len tan spar. Cxsotzok cunin chi na chisotz jun coloj sac tan kak. Ban pucun iwutz, chi na chipucun yi e sac, poro quic ltak. 16 Quic na ban yi ko at jun coloj aj lijens tzixol, quic na ban kol chipucun chi tajlal yi txuml tcyaj, na nicun sbajok scyej chi na bajij scye jun coloj sac yi na chel xicyin, yi na chitxakx cuntutz. 17 Nchatz yi e witz itajcawil, nicun chibne chi na chiban yi e sacatz. Yi e wutzilen ajcaw, chocpon chi jun coloj sac tul tiemp tetz chew yi bujlche cuntu, poro yi na kulkax yi kej, na chel xit, nin quit na kil na na chajnint. 18 Ilu rey cwent Nnive, lastum a, na ja chiquim len yi e abajxom jalu, yi e yi ate tzaj jak acawl. Ja chuje yi eatz tetz ben kej ben sak, yi e yi chin cham nin e tanen. Ej nin ja chel xit yi e awunakil wutz wutz, nin cyal jun at tan chimolchen cun junt tir. 19 Nin quic tzacbil at tan stzaquen yi quixpnak yi at te iwankil, nin quil tzicy yi echk quixpnakatz! Cyakil yi e wunak yil quibit yi stziblalatz chitzatzink. Chocpon tan poklen chikab tan bil yi tzatzin yi ate cunt, na ja chitij len quixcuj jak icawl.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HABACUC
Txolbil Xol Yi Liwrej

Habacuc i jun elsanl stzi Ryos tentz. Qui na tal yol Kataj yi na mmitzet i, nka yi na scyetz e taj xtxu, ntin na tal yi i jun elsanl stzi Ryos. Yi biaj Habacuc nketz chiyol yi e aj hebrey ma na itz chiyol yi e aj Babilonia. Ja lo stzibxij yi liwrej tan Habacuc 600 yob yi ntaxk itzij Kajcaw Jesucristo. Nin ja bnix tan te yi ntaxk chopon yi e aj Babilonia tan xiten cun yi tnum Jerusaln. Te yi tiemp tetz Habacuc atet nin yi e elsanl stzi Ryos yi na chibiaj Nahm, Sofonas, tu Jeremas.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 1) na jilon te yi cob xochon yi mban Habacuc swutz Kataj te yi mbi tzuntz yi qui na oc il i tan maklen chiwutz yi e tetz tanum yi chin juchul il nin e, ej nin yi mbitzuntz tzocopon i tan chicawsen cyakun wunak yi chin mal nin e. Yi cap wekl (Cap. 2) na jilon te yi en talol Ryos yi tajwen tan jalen pasens Habacuc na tzopon jun kejlal yi sticysaj Ryos cul scyej yi e malnakatz. Poro yi e balaj nak ilenin chiclaxok tan tu yi na kuke chicul te i. Yi toxen wekl (Cap. 3) na tal yi oracin yi ntal Habacuc tan taklen yi tetz kajsbil tetz Ryos nin yi toquen i tan talchen yi mbi sbne Ryos yil tzult tzaj tan chicolpen yi e tetz tanum, nin tan taklen chicaws cyakil yi e juchul il.

yi xtxolbilej yi talnak Kataj Ryos chi tul wutzicy tanen tetz yi elsanl stzi i yi na biaj Habacuc. Na nin xochon i tetz Ryos. Nin je yi yol iej: 2 Kataj Ryos, ilu inRyosil, tona nin tbitu intzi inkul tan quit tkolu amal te echk taklen cachi yi na bajij skaxol? Na at winin ilcol skaxol, winin biyol nak ate. 3 Ta, mbi tzuntz na taku amal tan bajijen yi echk taklenatz yi chin cachi nin skaxol? Na chin xowbil nin, nin chin juntlen nin yi echk taklenatz yi na bajij. Na at winin e yi na chitzan tan xiten echk taklen balaj. Ntin biyon cyan. Ntin oyintzi tu wak ib na bajij chixol. 4Ta, tan yi xtxolbilatz, yi na chitzan yi e wunak tan banlen, qui na chitzan tan banlen tanen yi cawlu. Ej nin nchatz yi e pujul xtisya, qui na chixom te yi mero bintzij, na na cyak amal scyetz yi e mal nak tan chitxaconen scyej yi e balaj. Cyal jun na xom te yi ley. tzaj tzun Kataj Ryos, nintzun taltz scyetz yi e tetz tanum: Ilwoknin mbi sbajok scyej yi e mas tnum yi najlche tzixlajwok. Cxeleponwok yab tej. Na te yi
731
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 5 Jilonen

Yi xochonen Habacuc tetz Ryos tan paj yi e cun juchul il yi e tetz tanum, yi e xonl Israel
1Je

Yi tlol Ryos tetz Habacuc yi at tulbil winin echk il

HABACUC1,2

732

tiempatz sbajok jun chin xtxolbil wan. Poro quil tzitocsaj, mpe nink tal junt wunak tzitetz. 6Na je tzimbneej: Swake amal scyetz yi e aj Babilonia tan chiyakpen cyakil jilwutz wunak benen tzin. Na qui na el chikajab tej jun, nin qui na chitane tan xtxumlen yi en lchicambaj yi echk amal yi at benen tzin, yi nketz cyetz. 7Yi e aj Babiloniajatz, chin xowbil nin e. Nin chin juntlen nin yi echk taklen yi na chitzan tan banlen, na ntin yi cyetz chicawl na cyocsaj. Ntin na chixom te yi cyetz cyajbil. Na na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl. 8Ej nin yi cyetz chichej mas tcun na chojkel swutz yi leopardo.a Nin mas xowbil chiwutz swutz yi e smaron txuc yi ate lakak amal tzinunin tu. Chin joylaj nin na chisitet nil yi e aj Babilonia tib chichej tan chixiten chicontr. Chon cunin na chiban chi na chiban e kus yi na chin chixicy yi na chisaj lajkel tan cambajen chiwa. 9Quic nin jun taklen yi quik na el cun cyan swutz. Nin tircun yi e wunak yi ate lakak amal kale na chicy cunt, na chixob scyetz. Nin winin wunak na ben cyan pres. Qui ajlben cyetz yi e pres, nicun tu yi samlicy yi at stzi mar. 10Qui na cyak chikej yi e witz ajcaw. Nin tzeen tu na chiban scyej e cap ajcaw. Cyal nin jun na xcye tan maklen chiwutz. Mpe ik jun chin wutzilen tapij yi at soltej jun tnum. Na ntin na chijoy puntil tan nojsen txotx soltej yi tapij bantz chijen ponen te chicontr. 11Ej nin yi na chixcye tej jun tnum, jalcun na chicy tej junt. Chon na chiban chi na ban jun chin wutzilen cyekek. Nin yi chichamil yastzun chiryosil, stzun Ryos bantz. yi ilu teru, ilu yi witz Ryos tul cyakil tiemp, jetz le xetzbil tzaj. Nin ilu inRyosil. Nin yi ilu teru, quic mu tilu. Nin quil sotzu tetz ben kej ben sak. Jun cun, ilu colol wetz Ta, poro en tzun nche je xtxaolu yi e aj Babilonia tan kacawsen? 13en ncu yi jun jilwutz wunakatz swutzu? Na yi ilu teru Ta, chin xan nin ilu. Nin qui na tzatzinu te yi echk taklen cachi yi na bajij, nin qui na peku scyej yi e juchul il. Mbi tzuntz yi ntaku amal scyetz yi e mal nakatz tan kabiylen? Wech na chin juchul il nin e skawutz ketz. Nin qui nin na talu jun yol scyetz tan maklen chiwutz. 14Mbi tzuntz yi ntaku amal scyetz yi e caldeyatz tan chitzamlen wunak chi e tuk cay tanen, nka chi e tuk txuc yi quic ajcaw tan chiquicylen? 15Na yi e caldeyatz, winin na chicawun squibaj echk mas nacin. Nin na chicambaj echk mas tnum. Chon na chiban chi na ban jun yaj yi na ben tan cayin yi na tcyaj nin ansuel tu leb. Nin winin na tzatzin i yi na txamxij jun coloj cay tan. Yastzun na chiban yi e caldeyatz yi na chicambaj jun coloj wunak. 16 Yi e aj cayinl na oc chimacl tetz chiryosil. Nchatz quitanen yi e caldeyatz, na na chipat chitxixwatz tu insens swutz chimacl tetz oyintzi. Na tan chimaclatz na jalet chiriquil. 17Wajcaw, yatz ptzun lo chibne yi e caldeyatz skej ketz? Kacupon nin polo tcul chileb? Stke ptzunu amal scyetz yi eatz yi qui na el chikajab te jun tan kabiylen cun?
12 Wajcaw,

Yi xochonen junt tir Habacuc tetz Ryos tan paj yi mbi cun tal i tetz

Yi xtxolbil yi chaj Kataj tetz Habacuc te yi mbi sbajok scyej yi e mal wunak
1Itzun

wal tincul cuntu: Chon chincyajk tzonej tan chiwen yi mbil tal Kataj Ryos swetz. Chincyajk tan chiwen chi na ban jun sanlar tan

a 1:8 Leopardo: Bi jun jilwutz txuc yi chin lajkel nin na ojkel tan stzamlen nin tan chibajsen yi e txuc tetz wa. Nin na ben jale jun balum.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

733

HABACUC2

quicylomin tibaj yi amal yi na xcon tan quicylen yi tnum. Tzinchiwe mbil tal Kataj Ryos swetz te yi xochon yi mimban tetz. 2 Stzawel tzun Ryos yi inyoltz. Nin je tzun yol iej: Tzib cun yi xtxolbilej swutz jun xcon txotx yi ntaxk oc tkak, bantz at rmeril tan silen lajkel, nin clar cunin. 3 Poro yi xtxolbilatz yi tzatzibe, quil tzel chan cun tej, na txen opon tiempil. Poro tajwen tan telen cun tej. Quic na ban yi ko nsken xon jun coloj tiemp. Ntin atok apasens na ilenin tzopon yi tiempil yi stzelk cun tej. 4 Nin je yi xtxolbilej yi tajwen tan atzibal: Yi e mal nak yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, chisotzok cyeratz wan. Poro yi e balaj, quil chisotz cyeratz, na cyakont quib tan kukewen chicul swej. e malnakatz, nketz ntin na cyocsaj quib nim, nin nketz ntin na cyaj chicawun, ma na ilenin na chijoy puntil tan chicawunen squibaj mas wunak, bantz chicambal yi echk taklen yi chiwutz quen tej. Poro qui na chitxum yi tan paj yi chikejatz, na chiben tul il. Nicun e tu yi quimichil yi ilenin wutz quen tej jun, nin qui na icy paj tan chibajsen yi e wunak, na kan tzaj nink na cyaj. Chastzun te na cyaj chicambaj cyakil echk tnum benen tzin wi munt. 6 Poro yi echk tnumatz yi chicambaje, chocopon tan xcyaklin scyej. Nin chichink scyej. Ej nin je chiyol yi scyaleej: Lastum axwok caldeo, na tzul icaws, na na itocsaj itib ric tan yi echk taklen yi at tzituch yi nketz itetz, chech sbne-tz scyetz. 7Poro quinin tzicy tzitetz yil chije nil yi e icontr tzitej, yi e taw yi mebil yi at tikab. 8 Na quib cun tunin na itulejwok e, nin yatz nin cxulijwok itetz cyan. Ja chiquim winin wunak itan tan icambal yi echk tnum. Ja italkajwok chimebil, nin iten nin cxulijwok itestz cyakun yi e yi ja chicyaj cyen. 9Lastum axwok na tzul icaws, na ja jal winin ipuk, poro alak tu mitulej. Ja baj italkal winin chimebil wunak tan icolol, bantz xconen itan yil tzul yi echk calaj tiemp tziwutz. 10Nin tan yi echk alak yi miban, ja xcyewok tan tewen itxix, na ja cxocwok tetz ric. Poro yi ncxocwok tan chixiten yi echk mas tnum, iten nin axwok mixit itib tzitibil itib. Na tan yi xtxolbilatz axwok ten nxjoyon itil. 11Ma na nketz ntin wunak chichink tan taklen itil, ma na nchatz echk cub tu tze yi nxcon itan tan banlen ical. 12 Lastum axwok, ja bnix balaj tnum itan, poro tan tu yi biyon tu yi alak yi mibanwok! 13 Poro quic na tak cyakil echk akunatz yi mbaj ibnol, na yi Kataj Ryos yi cyal na xcye quen tej, tzocopon tan xiten cyakil cun, na xconk kak tan tan stzesen cun.b 14Poro tzul jun kej yi tzelepon chitxum cyakil wunak te yi kej tu yi chamil Ryos, na snojk cyakil yi wuxtxotx tan yi tetz kej tu yi pakpuchal i, chi na ban yi mar yi jopij jun coloj amal tan. 15 Lastum axwok, na tzul icaws tan Ryos, na na ixajnin xcala scyetz iwisin tan tocsen a chiwi! Lastum axwok na ntin na cxtzanwok tan telsen cun iwisin swutz, na na oc a itan chiwi tan chixiten cun. 16 Axtenwok na cxtzan tan telsen itxix. Nin qui na pek Ryos te yi jun itajtzaklatz. Chastzun te stke i icaws, na tzelepon tcyal i yi bech itetz tanen, nin xcopon txanlokwok
b 2:13

5 Yi

Yi mbi cun sbajok scye yi e mal nak

2P 3:7-10.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HABACUC2,3

734

chiwutz cyakil wunak. Tzelepon itxix, nin quic mu ixac sbne. 17At winin il yi mbaj ibnol tulak echk tnum, na ja cu jun coloj tze itan wiwtz Lbano. Poro iten nin xtxolbil sbajok tzitej. Nchatz ja chiquim jun coloj txuc itan. Poro tzul jun kej yi chocopon yi e txuc tan ixuxen, na tzul icaws, nin xquimokwok tan paj yi winin il mbaj ibnol tulak echk tnum. 18 Mbi xac echk iryosil tzitetz, yi seij tu tanen, yi wunak tu bnol tetz? Mbi xac echk ryosatz tzitetz, yi qui na chijilon mu tal? en na kuke icul te echk ryosatz? 19Lastum axwok caldeo yi na cxtzanwok tan chiculajen yi echk ryos yi banij tu tanen! Na italwok quen scyetz: Elk watlu ta, cxchij wok. Nin na cxchinwok quen tetz echk cub yi seij cun tu tanen: Xcyekenu ta, cxtzunwok na ban cyentz scyetz. Chixcyek ptzun echk ryosatz tan taklen jun itajtzakl? Quic rmeril, na nketz e itz. Qui na chijilon, nin qui na chinachon, na quimnake. Mpe chin litzun nink cyej tan oro nka tan sakal, quic na tak. 20Poro yi Kataj, yi ketz kaRyosil, chon at i le tetz amal yi winin xanil yi at jalen tzin tcyaj. Kayute bin kib, nin kanumek kacyakil cun swutz i.c xtxolbilej yi xomtzaj, yastzun yi yol Habacuc, yi elsanl stzi Ryos yi toquent tan nachlen Kataj. 2 Wajcaw, na wek chiu, na ja wit yi en cunin tanenu sajlen tunintz. Nin ja wit cyakil yi echk taklen balaj yi bnixnak tanu sajlen. Ta, bneu junt tir yi echk taklenatz skaxol, chi yi bnixnak tanu sajlen, bantz kilol ketz. chajeu yi banl talmau sketz. Mpe sajnak colp wiu skej, poro chajeu yi poreru sketz. 3 Tzul Kataj Ryos junt tir, yi kaRyosil, yi winin xanil. Chon lsaj i le amal Temn, nin le wiwtz Parn. Yi pakpuchal yi tetz kej sbajk xtxekul cyakil echk amalatz, yil tzult. Nin yil bajij yi echk xtxolbilasej, cyakil wunak scyake chikajsbil tetz. 4 Na chon tzul i tul jun pakpuchal yi i cunin xlitz tanen.d Nin tzelepon winin echk kak le kab yil tzul tan chajlen scyetz wunak yi at porer i. 5Sbajxok winin yabil swutz, yi chin xowbil nin. Nin tzul xomok yi quimichil wutz coc. 6Syucank yi wuxtxotx yil xcye cun i tibaj. Nin cyakil wunak yi ate benen tzin lakak nacin, chixobok yil quil nin wutz i. Cyakil echk wutz yi at sajlen tunintz copon nil. Nin cyakil yi echk juwtz xitok. Na yi i tetz at nin i-tz le xetzbil tzaj. 7Ja wil jun xtxolbil chi tul wutzicy tanen. Itz yi e aj Cusn yi chin quixcuj nin ate cunt. Nin nchatz quitanen yi e aj Madin, ja oc yab chiwi na quit na pujx cyan yi mbil chiban tan bil yi xow yi ate cunt. 8 Wajcaw! Tzul peu ntin tan oyintzi scyej yi e malnakatz, yi winin na chijuchun, chi na ban tzanla yi na el pok? Qui lo. Tzul peu ntin tan paj yi na chich culu scyej e wunak yi nicun e tu yi mar yi tunin na ojkel tu? Qui. Yil tzulu tib cheju tan oyintzi, itz pe tan oyintzi tu scyej yi e wunakatz? Qui. Ej nin yil saju tul yi caretu tetz oyintzi, itz pe tan oyintzi tu scyej e mal nak? Qui. Yi mero tajbilu yil tzulu tej itz tan chicolchen yi e tanumu. 9Ej nin yil tzulu, list atit yi echk maclu tan oyintzi, chi tanen yi arco yi na xcon tan coxlen echk flech. Ej nin tan yi poreru jepon capx winin amal
c 2:20

1Yi

Yi toquen Habacuc tan nachlen Kataj junt tir

Sal 11:4; Sof 1:7; Zac 2:13.

d 3:4

Sal 50:3.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

735

HABACUC3

wuxtxotx. 10Nin cyakil echk juwtz chilucnek yil quil nin wutzu. Nin tzul jun chin wutzilen abal. Nin chink yi pakbil mar yil cheken tib. 11Quit txekun yi kej tu yi xaw tan paj yi pakpuchal yi flechu, nin yi litzunil yi lansu. 12 Nin yil saj colp wiu, mbenu benen tzin wi munt tan chiyakpen cyakil echk nacin. 13 Poro Wajcaw, yastzun sbne-tz tanu tan kacolpen yi o tanumu. Na tzocoponu tan cheyen yi ketz kareyil yi jenak xtxaolu tetz ajcaw skej. Na chiloonk len yi e kacontr tanu. Sbajk woquilu chical. Copon woquilu tircun jalen te yi xe. 14 Squimok yi cyajcawil yi kacontratz. Iten nin yi tetz flech sbiyonk cun. Chul yi e kacontratz tib chichej tan kabiylen, yi o tanumu. Nin chul lajkel chi na ban jun chin wutzilen cyekek abal. Chul lajkel tan kabiylen cun yi o tal prow tanumu yi quic rmeril tan kacolol kib. chitzeenk chicul cuntu yil chul tan kabajsen klo. 15 Poro yi ilu teru Ta, chin cham nin ilu, na ban na xonu wi mar te yi cheju. Nin ban na xonu tib yi pakbil mar yi winin spumil at. 16 I tzun yi benen wilol yi echk xtxolbilatz, nin yi benen wital yi mbi tal Ryos swetz, nintzun inxobtz. Quit aw yol wan tan yi xow yi atin cunt. Quit quiwix wukan tan paj, nin quic mu inwalor bantz. Poro quic na ban yi mbil bajij tzantzaj, na ilenin tzinchiwe yi tona tzoc Kataj Ryos tan taklen chicaws cyakil yi e kacontratz. 17-18 Nin yil bajij yi echk xtxolbilatz chintzatzink nin swake inkajsbil tetz Kataj Ryos, yi colol wetz. Swake inkajsbil tetz, mpe quik xumin echk wi ib, mpe quik ltak wutz echk wi uva, mpe quik lwutzin echk wi oliw, mpe quik ltak yi cojbil echk ujul. Mpe nink chisotz cyakil yi awun yi ate benen tzin wi munt, nin mpe nink chisotz cyakil e cner tu wac tan paj yi quict chiwa, quil chimbisun tan paj yi echk xtxolbilasej, ma na ilen nin chintzatzink nin swake inkajsbil tetz Kataj Ryos, na i colol wetz.e 19Na i na akon inwalor, tan inxonen lajkel chi na ban jun masat yi qui na je trimpuj. Nin chon nchimben tcyal wiwtz bantz incolol wib chikab yi e incontr.

e 3:17-18

Sal 25:5; 68:19-20; Heb 12:11-17.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SOFONAS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi Sofonas ja atij te yi tiemp yi at tzaj Nahm nin at e yi na cyal yi nchatz te yi tiemp yi taten Habacuc (640608 A.C.). Nin ja ban i tanen yi munl chi jun elsanl stzi Ryos te yi tiemp yi na cawun tzaj yi rey Josas. Yi Sofonas na tzan i tan xtxolen yi txant tan tulen yi jun kej yil ticysaj Ryos cul scyej yi e yi qui xomche te yi tetz tajbil. Yi jun tiempatz itz jun tiemp yil tzoc Ryos tan pujlen xtisya, nin tan taklen chicaws tircun yi e wunak, nin tan xiten winin echk tnum yi chin contr nin e scyej yi e aj Israel chi tanen Gaza, Ascaln, Asdod tu Ecrn. Yi echk tnumatz e cun filistey, nin chiwisin quib tu Israel. Poro nchatz ja tal i yi tzul chan chicaws yi e aj Israel, na yi e cyetz chin juchul il nin e. Nchatz talnak yi tzocopon Ryos tan nuclen junt tir yi chitnumil yi xitnak, yil tzopon yi tiempil. Yi liwrej na tzaj wi tan jun chin kajsbil yi na chaj yi quil tzel cun Israel swutz.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 1:12:3) na jilon te yi kejlal yil chaj Ryos yi chichben cul. Yi cap wekl (Cap. 2:4-15) na jilon te yi echk caws yi tzul squibaj cyakil nacin. Yi toxen wekl (Cap. 3) na jilon te yi chicaws yi e aj Jerusaln tu yi en cun sjalok junt tir chibanl.

yi xtxolbilej yi tal Kataj Ryos tetz Sofonas yi elsanl stzi i, te yi tiemp yi na cawun tzaj yi rey Josasa yi cyajl Amn, le amal Jud. Yi taj Sofonas Cusi bi. Nin yi bi yi taj Cusi, itz Geldaas. Nin yi bi yi taj Geldaas itz Amaras. Ma Amaras Ezequas bi yi tetz taj.
2

1Je

Je yol Kataj Ryosej: Tzelpon cun tircun wan swutz. Tircun yi mbi cun at benen tzin wi munt stzajk wan. 3 Tircun yi e wunak scyuch yi e txuc chelpon cun wan swutz, na chiquimok tircun yi e txuc wan yi na chixon wuxtxotx, scyuch yi e yi na chixicyin, scyuch yi e yi najlche xe a. Nchatz yi e wunak yi chin juntlen nin cyajtzakl, tircun chelpon cun wan swutz. 4 Ej nin je junt yol Kataj Ryosej yi tzelpon kab tej: che incawse yi e aj Jud. Nchatz yi e yi najlche Jerusaln che incawse. Copon inxitul tircun yi echk teblal yi jun ryosatz yi na biaj Baal yi na tzan loken wutz
2R 22:123:30; 2Cr 34:135:27.

Yi kejlal yil chaj Ryos yi chichben cul

a 1:1

736
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

737

SOFONAS1

Jerusaln. Nchatz yi e pale yi na chixcon tetz yi jun ryosatz, chelpon cun wan swutz tircun. 5 Tircun yi e yi na chije wiak chical tan loken wutz ech txuml, chelpon cun wan swutz. Nchatz yi e yi na chimeje tan nawsen imbi tu yi junt chiryosil yi na biaj Milcom,b tircun yi eatz chelpon cun wan swutz. 6 Nchatz tircun yi e yi na quil cyen inchusun, chelpon cun wan swutz. Tircun yi e yi qui na choc tan injoylen tan jaklen cyajtzakl swetz, tircun yi eatz, chelpon cun wan swutz, stzun Kataj Ryos. 7 Cyal bin jun jilonc swutz Kataj Ryos. Kayute kib, na ato txe quen yi jun kejlal yil ticysaj i cul scyej cyakil jilwutz wunak. Na txumijt tan tan chiquimsen cun cyakil yi e contr. Chon cun chibne tan chi na patij jun txixwatz. Nin ja wit chixansij yi e xtxocum tan. 8 Tul yi jun kejatz, nocpon tan taklen chicaws yi e witz bajxom, scyuch chicyajl, nin cyakil yi e yi na el cyalma tan xconsen bech cyetz awer nak.d 9 Nchatz yil tzopon yi jun kejlalatz yil wicysaj incul scyej yi e malnakatz, che incawse cyakil yi e yi na chixom te cyajtzakl yi e awer nak yi na chicy tzitpuj tibaj yi xe yi marquil echk puert.e Nchatz che incawse cyakil yi e yi na choc tan oyintzi nin tan chisublen wunak tan chicambal chimebil bantz cyakol tetz chiryosil, chij Ryos. 10 Je junt yol Kataj Ryosej, yi tzelpon kab tej: Nin tul yi jun kejlalatz, winin sich sbajok tan jaklen icheyan swutz cunin yi sawanil yi tapij yi na biaj Sawan Tetz Cay. Nin winin chichink yi e wunak yi ate le cap cantn. Ej nin quibite winin jincanen yil saj nil yi echk kotx. 11 Winin okl chibne yi e aj Jerusaln yi najlche le cantn yi na biaj Mortero,f na chiquimok cyakil yi e aj lijens, tu cyakil yi e aj txexul wutz pwokg yi najlche-tz. 12 Nin tul yi jun tiempatz nicuntz chi nink xconk jun txekbil wan tan chijoylen cyakil yi e yi na cyew quib le tnum Jerusaln. Na nocpon tan taklen chicaws cyakil yi e yi le wutz cyetz cyajtzakl ban atet, yi e yi na cyal squibil quib: Quic tulbil kacaws tan Ryos. 13 Tan yi cyajtzaklatz tzelpon majij cyakil chimebil, nin copon woc chical. Sbnixok chical cyan, poro quil chinaje txe. Scyawe winin wi uva swutzak chicojbil poro quil baj yi taal cyan. 14 Ato txe quen yi jun kejlalatz yil ticysaj Ryos cul scyej yi e wunak!h Ato txe quen yi jun kejlalatz, na tzul chan! Winin jincanen sbajok le jun kejlalatz, na chin xowbil nin sbne! Na nicyt nin yi e yi chin cham nin e, chichink tan xow.
b 1:4-5 2R 23:4-14. c 1:7 Hab 2:20; Zac 2:13; Ap 8:1. d 1:8 Na elepont yi at e yi ja xcon jun jilwutz bechok cyan yi chin junt len nin, yi ntin ja xcon cyan wunak yi apart chiryosil. Chastzun te yi Kataj Ryos ja oc i tan maklen chiwutz yi e xonl Israel tan qui chixomen te yi xtxolbilatz. Nchatz na taj silen Dt 22:5. e 1:9 Itz jun yab ajtzakl yi ja jal tenchan yi ja oc le chiwi wunak tan chibnol tanen. Na taj silen 1S 5:1-5. Nicun xtxolbil yi na xob jun katanum tetz jun tucruj yi na opon tzical cwen kej, na nketz e chakum alma, itz jun tu txuc yi quic ekan tan. Na biaj supersticin le castiy. f 1:11 Yastzun yi amal yi ja xcon scyetz yi e aj lijens tetz jun caybil. g 1:11 Kale na txexet wutz pwok, na biaj le castiy casa de cambio. h 1:14-18 Is 13:6; Ez 30:1-3; Jl 1:15; Am 5:18, 20; 8:9-14; Mal 3:2; Ap 6:17.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SOFONAS1,2
15

738

chaje Ryos yi chichben cul, scyej yi e contr. Nin winin sotzaj culal tzul chiwutz, nin chitije winin quixcuj. Tircun sloonk. Chin tzinunin tunin sbne. Winin muj sbne tcyaj, nin chin tzotz nin tunin sbne tircun wuxtxotx. 16 Tul yi jun kejlalatz chink echk chun tan chajlen yi xetok jun chin oyintzi. Xitok echk tnum, yi tapij cun soltej. Ej nin xitok echk torre yi nim wutz tkan, kale chicolonet quib yi e sanlar. 17 Nchatz je na tal Katajej: Tzopon echk il wan chiwutz wunak, nin nicun chibne chi ik e moyi, na ja chijuch quil tzinwutz. Tzelpon kojij chichel chi na el kojij a. Nin tenajin cun sbne chiwankil, chi na ban xtxa cner yi junit muluj na ban, chij Kataj. 18 Tul yi jun kejlalatz yil chaj tib yi chichben cul Ryos, quil xcye sakal nka oro tan chiclaxen wunak, na sotzok tircun yi echk taklenatz tan yi chichben cul Ryos yi nicun tu kak. Tzocpon Kataj Ryos tan chixiten cun cyakil yi e wunak yi ate wi munt, tul jun ntzi tkuj. 1Ma jalu, axwok yi quic mu tal itxix, txumwok cunin yi mbi na iban, te yi ntaxk cxelwok cun swutz, chi na ban jun bocoj chim yi jun ntzi tkuj na tzaj tan kak. 2 Txumwok cunin yi ntaxk saj yi chichben cul Ryos tzitibaj, yi ntaxk ul yi jun kejlalatz, yi xcyek tan ixiten len, chi na ban xak tze tan cyekek.i 3 Ma yi axwok itetz yi qui na itocsaj itib nim tu itajtzakl, yi axwok yi na ibanwok tanen tircun yi cawl Ryos, joywok bin puntil tan qui telen Ryos te icul. Banwok yi echk taklen balaj, nquenwok culutxum, nin qui cunin batz sjalok colbil itetz, yil tzul yi jun kejlal yil chaj Ryos yi chichben cul squibaj cyakil jilwutz wunak.j Quit jal jun wunak le tnum Gaza, nin xitok yi tnum Ascaln. Skejl cun chelpon lajun cyakil yi e aj Asdod. Nchatz yi e aj Ecrn chelpon lajun le cyetz chitanum. 5 Lastum axwok aj Creta, yi najlquixwok jalu tzi mar Canan.k Je icawsej yi alijt cyen tan Kataj Ryos: Xitok yi jun amalatz wan nin cyal jun snajank tul! 6 Yi jun amalatz yi at tzi mar, tzocpon tetz jun amal tetz pstorbil tu, kalel bnixet chipemil cner yi e intanum. 7 Yil tzul tzaj Kajcaw tan quicheyen nin tan taklen chibanl yi e aj Jud yil chiclaxok cyen, scyejtzaje tzun yi echk amalatz. Chon chocpontz tan pstoren cyawun tul, nin chiwitok xolak echk kuchben cal yi sjalok le tnum Ascaln. 8-9 Je yol Kataj Ryosej, yi tzelpon cun tej, yi Ryos yi na xcye te cyakil, yi kaRyosil yi o xonl Israel: Witnak yi cyoquen yi e aj Moab tan ijislen,l nin wilnak echk taklen cachi yi nchiban yi e aj Amnm tzitej, na nin e
4

Yi echk caws yi tzul squibaj cyakil nacin

i 2:2 Sal 1:4; Jer 13:24; Os 13:3. j 2:3 Is 55:6-7; Jl 2:12-14. k 2:4-7 Is 14:29-31; Jer 47:1-7; Ez 25:15-17; Jl 3:4-8; Am 1:6-8; Zac 9:5-7. l 2:8-11 Is 1516; 25:10-12; Jer 48; Ez 25:8-11; Am 1:13-15. m 2:8-11 Jer 49:1-6; Ez 21:28-32; 25:1-7; Am 1:13-15.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

739

SOFONAS2,3

oc tan ijislen nin tan cyetzal echk amal cwent itanum. Chastzun te jun cun yol swale nin yi nicun sbne yi tnum Moab chi banak Sodoma. Nin yi tnum Amn, nicun sbne chi banak Gomorra.n Na ntin txix tu atzum na jaltz Sodoma tu Gomorra, nin chin tzinunin tunin tanentz. Poro yi e weri intanum yil chiclax cyen, chocpon tan majlen len cyakil yi mebil yi at tul yi tnum Moab tu yi tnum Amn. Nin scyejtzaje tircun yi echk amalatz, stzun Ryos bantz. 10 Yastzun chojonil yi quil yi e aj Moab scyuch yi e aj Amn, tan paj yi cyoquen tan chijislen yi e tanum Ryos, nin tan paj yi cyoquen tan majlen chitxotx yi e tanum yi Ryos yi cyal na xcye quen tej. 11 Chin xowbil nin sbne Kataj Ryos scyej. Copon xitul cyakil chiryosil yi e wunakatz. Nin ntin yi tetz bi snawsok benen tzin wi munt. 12 Nchatz axwok aj Etiopa,o cxloonkwok tan yi spar Kataj! 13 Nchatz axwok aj Asiria,p tzocpon Kataj Ryos tan ixiten cun, nin chin tzinunin tunin sbne yi tnum Nnive. Tzocpon tetz jun amal yi chin tzinunin tu. 14 Tircun echk stzeil chical tzelpon ticylen. Nin xconk echk cal tetz chipemil cner, nin tetz chinajbil smaron txuc. chiwitok yi tucruj wiak echk tkan cal yi scyajk cyen txiclij. Nin chichink yi e choc lakak jul yi at wutzak xan. 15 Lastum yi tnumatz, wech na winin na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl, nin qui na chibisun tan jun chicontr. Le wutz cyetz cyajtzakl yi cyal nin jun tnum benen tzin wi munt yi nim ten cunk kej chiwutz cyetz. Poro xitun cun sbne tircun chitnumil, nin ntin smaron txuc chinajanktz tul. Cyakil yi e wunak yil chicyaktz, chitzeenk len te yi mbi cun squile, nin mbinin sbne chin chiwutz tan chajlen yi quic mu xac yi luwaratz chiwutz.

yi e aj Jerusaln, tzul chicaws, na ntin xoquin cyan. Chin pajol cawl nin e. Na e ten na choc tan chibuchlen chitanum. 2 Qui na quibit yi cawl Kataj Ryos. Qui na ocpon jun yol tej chiwi. Qui na kuke chicul te Ryos, nin qui na chijak cheybil cyetz tetz. 3 Yi chibajxom nicun e tu len yi na chichin tan wej, na na choc tan xilen cyej yi e prow wunak. Nin yi e pujul xtisya, nicun e tu xoj,q yi qui na chitzakpuj mu tal chimebil wunak, na na cyetzaj tircun. 4 Ej nin at e elsanl stzi Ryos, yi e coxol yol scyej wunak. Nin e subul nak. Nchatz yi e pale na el kej yi cal Kataj cyan, nin na chipaj yi cawl Ryos yi chin xan nin. 5 Ma yi Kataj Ryos, at nintz Jerusaln. Ej nin ntin echk taklen balaj na ban. Cyakil nin jalchan na lajluchax yi tetz balajil. Poro yi e mal nak qui na chitxixwij mu tal te cyetz quil. 6 Je na tal Kataj Ryosej: Ja chixit yi echk nacin wan, ja chicu inwoquil yi echk torre yi ate-en wiak tapijil chitnumil. Ja chinxcye tan chisotzajen
q 3:3

1Lastum

Yi chicaws yi e aj Jerusaln

n 2:8-9 Gn 19:19-24. o 2:12 Is 18:1-7. p 2:13-15 Is 10:5-34; 14:24-27; Nah 13. 28:15; Is 1:23; Jer 5:6; 22:17; Ez 22:6, 25-27; Miq 3:1-4, 9-11.

Sal 10:8-10; Pr

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

SOFONAS3

740

cyakil yi e wunak yi najlche tul. Cyal jun yi nak xon tbe jalu. Chin tzinunin tunin tanen. 7 Le wutz wetz wajtzakl, yi e aj Jerusaln ja klo cyek inchi, ja klo choc culutxum yi woquen tan chinuclen klo. Yi nink choc culutxum, qui klo lxit chinajbil wan. Poro yi e cyetz jalcunin nchoc tan banlen cyakil jilwutz yab ajtzakl, chastzun te quil chiclax. 8 Chastzun te chichiwe bajx, na tzul chan yi kejlal yil noc tan taklen quil yi echk nacin. Na ja bixe wan tan chimolchen cyakil jilwutz wunak tetz cyakil jilwutz nacin tan wicysal incul scyej, yi jun chichben inculatz yi nternin slamcank. Cyakil yi wuxtxotx stzeok tan yi walor yi chichben incul. Te yi jun tiempatz yastzun yil noc tan xtxajlen len cun cyakil jilwutz chiyol wunak, bantz junit chibne tan banlen tanen chimunl tzinwutz. 10 Yi e intanum yi elnake xit chon chisajk jalaj icyen yi tzanla cwent Etiopa. Chul tzinwutz tan jaklen pawor swetz, nin tzul echk oy cyan tan toyen swetz. 11 Axwok jun coloj intanum, te yi jun tiempatz quit cxtxixwijwok tan yi echk taklen cachi yi ibanak cyen tzinwutz, na tzelpon incyal yi jun itajtzaklatz yi na itocsaj itib nim. Quit jal jun yi nink tocsaj tib nim tu tajtzakl wi yi juwtzej yi chin xan nin. 12 Na ntin chicyajk cyen yi e tal wunak wan yi na cyocsaj quib juy tu cyajtzakl, yi e yi chon kuklij chicul swej. 13 Yi cobox xonl Israelatz yi chicyajk cyen, ntin chibne echk taklen balaj. Quil chijalcun jun wi cyak,r nin quil choc tan chisublen wunak. chiwank, nin chujek lakbal, nin quil chixob tetz jun taklen, stzun Ryos.s
9

Yi en cun ljal junt tir chibanl, yi e xonl Israel

Chibitzinku eu aj Sin! Nimit chiwiu sban tan yi tzatzin yi at chixolu eu xonl Israel! Chitzatzinku eu aj Jerusaln, chitzatzinku tetz cun cyalmau! 15 Na ja tzaj wi yi chicawsu tan Kataj Ryos, nin ja oc i tan chilajen len yi chicontru. Yi Kataj, yi kaRyosil yi o xonl Israel, chon at skaxol. Quit tzun kaxob tetz jun taklen yil tzul skawutz. 16 Te yi jun tiempatz stzalchok scyejtz yi e aj Jerusaln: Quil chixobu eu aj Sin, quiwit! 17 Na yi Kajcaw yi chiRyosilu chon at chixolu. Chin cham nin i tan oyintzi, nin tzocpon tan chicolchenu!t Winin na tzatzin i scyeju. Winin na pek i scyeju, nin stke i jun acaj quitzajbilu. Nin sbitzink i chixolu, tan yi tzatzin yi at cunt. 18 Na sjalok jun chin tzatzin tetz i,u chi ik jun chin kej na tzan.
14
r 3:13 Is 63:8; Jn 1:47; Col 3:9; Ap 14:5. s 3:13 Sal 23:2-4; Is 65:10; Jer 23:4; Ez 34:13-16, 23-28; Miq 4:4; 5:4, 5; 7:14; Ap 7:15-17. t 3:17 Is 9:6; 12:1-6; 63:12; Heb 7:25. u 3:18 Jl 2:21-27; Zac 9:9-10; Is 12:6; Sal 42:2-4.

Yi chibitz yi e aj Jerusaln tzantzaj

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

741

SOFONAS3

Je na tal Kataj kaRyosilej: Tzelpon incyal yi bis okl yi at te italma, tan yi sotzen yi ja ul tziwutz, nin tzelpon incyal yi txixwen tzitetz. 19 Tul yi jun tiempatz nocpon tan chixiten cun cyakil yi e yi na chitzan tan ixiten itetz. Nin nocpon tan quicheyen cyakil yi e yi ate chixolu yi nicun e tu jun tal cner yi cox. Nin nocpon tan chimolchen tzaj junt tir cyakil yi e yi elnake xit.v Quic ikej chiwutz wunak jalu, poro yil tzopon yi jun tiempatz, sjalok ikej chiwutz cyakil jilwutz wunak benen tzin wi munt. 20 Tul yi jun tiempatz nocpon tan imolchen junt tir. Nin sjalok ibanl junt tir. Sjalok winin ikej chiwutz cyakil wunak yi ate benen tzin wi munt. Yi in wetz yi in iTaj Jehov, jun cun nelpon cun tej yi xtxolbilasej yi na wal nin, stzun Ryos bantz.

v 3:19

Is 40:10-11; 61:7; Jer 31:8; 33:9; Ez 34:11-16; 39:26; Miq 4:6-7; Jn 10:7-16.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HAGEO
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi Hageo i jun elsanl stzi Ryos banak, nin ja xcon i tan Kataj tul yi yob 520 te ntaxk itzij Kajcaw Jesucristo, nin yi nsken chipakxij winin tetz tanum junt tir le tnum Jerusaln. Chon cun chisajen Babilonia kale e benet ticylen pres tetz mas oxcal tu lajuj yob. Ja chel tzaj liwr yi aklij amal scyetz tan yi rey Ciro, chireyil yi e aj Persia (Esd 1:1). Juklajix yob cyunlenixtz le cyetz chitanum yi toquen Hageo tan talchen yi tajbil Ryos scyetz. Tul yi juklaj yobatz ja bnix echk balaj cal cyan, poro qui nin e oc il tan jesen junt tir yi cal Kataj, yi templo. Chastzun te toquen Hageo tan casenen cyajtzakl tan cyoquen junt tir tan jesen yi templo. Te yi tiemp yi qui na chibisun tan jesen junt tir yi templo, ja chitij wej; poro yi cyoquen il tan jesen junt tir yi templo, ja saj kojol Kataj yi banl i squibaj. Ej nin tan chiquiwsen te yi akunas, ja oc Hageo tan talchen scyetz yi en sbne yi balaj templo yi sjalok Jerusaln tzantzaj (2:10-14).
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 1) na chaj yi en mban Ryos tan casen chitxumun yi e witz ajcaw tan jesen junt tir yi templo. Yi cap wekl (Cap. 2:1-9) na chaj yi en mban Ryos tan chiquiwsen tan witzen yi akun. Ej nin ja tal scyetz yi en sbne yi kej junt templo tzantzaj. Yi toxen wekl (Cap. 2:10-19) na chaj yi en mban Ryos tan chajlen scyetz yi e len pajol cawl sajlen tunintz, nin tan paj yi e pajol cawl ja chitij wej; poro yi cyoquen culutxum tan jesen yi templo, ja tak i chibanl. Yi cyajen wekl (Cap. 2:20-23) na chaj yi mbi sbajok tzantzaj yil chisotz cyakil yi e contr Israel tan Ryos, nin yil jal jun witz cyajcawil yi Ryos txaon tetz. Yi toquen Ryos tan casen chitxumun yi e witz ajcaw tan jesen junt tir yi templo

i tzun bantz le bajx tajlal yi kakin xaw, tul yi capin yob yi na cawun tzaj yi rey Daro, nintzun tal Kataj jun xtxolbil tetz yi elsanl stzi i, yi Hageo, tan tlol tetz Zorobabel yi witz gobernador cwent Jud, yi cyajl Salatiel. Nchatz tan tlol tetz Josu yi witz pale cyajl Josadac.a 2-3 Nin je ntal Ryosej, yi jun yi cyal na xcye quen tej: Nxac na cyal yi e wunak yi txen opon yi tiemp tan jesen junt tir yi intemplo. 4 Ma yi e cyetz ntin na chitzan tan banlen echk lmak cal tan chinajewen tul, ma yi wetz intemplo chukin cun tanen. Cyal na pek tan jesen junt tir. 5 Txumunwok bin
a 1:1

1Ej,

Esd 4:245:2; 6:14.

742
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

743

HAGEO1,2

te yi mbi na bajij te echk ujul yi na oc itan. 6 Winin ujul na oc itan ttxotx, poro qui quen icosech na je. Winin na cxwanwok, poro qui na noj icul. Na cxuca, poro inin atit sak tzi tzitej. Na oc balaj itxo te tiemp chew, poro qui nin na cxkulkaxwok tul. Nin yi e yi na chitzam chichojon, nicuntz chi chonk na cu cyan tul jun txuy yi kopxnak xe. 7Qui nin pe na el itxum tetz yi mbi tzuntz na bajij yi xtxolbilas tzitej? Itz tan paj yi qui na cxocwok il tan jesen junt tir intemplo yi in yi jun yi cyal na xcye quen swej. 8 Quibenenk bin wiwtz, tan teken tzaj tze, nin ban xcon itan tan jesen junt tir weri intemplo. Yil bnix itan, snatok tzuntz txe nin chintzatzink tzitej, nin slajluchaxk yi inkej tu impakpuchal tul. 9Yi ax itetz, na itaj jal winin taklen itan, poro yi mero bintzij qui quen na jal. Nin yi taklen yi na icol xe ical, xupin tu na wulejnin tan telen cul. Mbi tzuntz na ital itetz? Itz tan paj yi cyal jun na oc il tan jesen junt tir yi incal. Poro yi axwok itetz, ntin na cxtzan tan xtxumlen yi en lje junt ical. 10 Chastzun te, qui na cu abal wi icojbil, nin quic wutzil itujul na ban.b Jun cun na bajij yi xtxolbilej na yi in wetz in itajcawil, nin na nel cun te yi mbi na wal. 11Quit tzun ncu abal wan wiak echk wutz, nin wiak tircun echk cojbil kale na awlet triw, nin kale awijet uva, nin kale awijet echk cosech oliw; tibaj tircun echk cojbilatz qui ncu abal, quic quica wunak mban nin quic quica awun mban, na quic mu abal ncu, stzun Kataj bantz. 12 Sajen tzun jun chin xow scyej Zorobabel tu Josu, yi witz pale scyuch yi e mas wunak yi ate nintz nakaj, yi quibital yi mbi cun tal Kataj scyetz. Na yastzun yi mero tajbil Kataj tan lajluchaxen chiwutz. 13 Ej, nintzun jilon junt tir Hageo scyetz, yi chakum Kataj: Je yol Katajej: Juncun snatok tzitej, nin tzelpon cun inkab te yi mbi na wal, na yi in wetz, in Jehov Ryos, yi itajcawil, chij Hageo. 14-15 Tan yi xtxolbilatz nin oc Kataj tan quiwsen cul Zorobabel, yi gobernador tetz Jud, nin tan quiwsen cul Josu yi witz pale, scyuch cyakil yi e mas wunak. Ej, ninin tzun e xetentz tan akun le junak cyajin kej tajlal yi kakin xaw, tul yi capin yob yi na cawun tzaj yi rey Daro, tan jesen junt tir yi templo Kataj Ryos.c tzun bantz le junak cyajin kej tajlal yi jukin xaw, nintzun jilon tzaj junt tir Kataj tetz yi elsanl stzi i yi Hageo, 2 nin tal i tetz tan tlol cobox xtxolbil scyetz Zorobabel tu Josu, yi witz pale, nin scyetz cyakil yi e wunak yi najlchetz.d Je nin yol iej: 3 Yi e yi quilnak yi en cun tanen yi bajx templo yi cunak chuk, na lo cyal jalu:e Mas bant cun yi antiw yi cunak chuk swutz yi juntej. 4-5 Poro a jun coloj Zorobabel quiwit te yi akun! Ej nin a jun coloj Josu, yi a yi witz pale, quiwit! Nin cyakil yi e nim juy, quiwit! na yi in wetz atin tzixol tan icheyen te yi akun. Na iten nin yolatz insuknak scyetz yi e imam ite yi cyelen tzaj Egipto.f Na je walnak scyetzej: Stzatok yi wetz inespritu tzixol, chinch bantz scyetz. Qui tzun lcabej icultz jalu te yi akun. Na yi in wetz yi na walnin yi yolej, in yi Ryos yi cyal jun na xcye quen swej.
b 1:10

1I

Chin yuben cunin sbne yi templo tzantzaj

Lv 26:18-20.

c 1:14-15

Esd 5:2.

d 2:1-2

Esd 3:1-2.

e 2:3

Esd 3:12.

f 2:4-5

Ex 29:45-46.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

HAGEO2

744

6 Nin tzopon chan yi tiemp yil chucan cyakil yi tcyaj tu wuxtxotx wan,g tu yi mar tu echk amal, na in yi Ryos. 7chucank cyakil echk tnum wan, nin chul len yi e wunakatz tan toyen chimebil tzonej le intemplo.h Nin sjalok winin kej yi incalatz. 8 Tzul cyakil chimebil, na wetz cyakil yi sakal tu yi oro, yi at benen tzin wi munt. 9Nin yi junt templojatz yi sbnixok chin yubent cunin sbne swutz yi bajx yi xitnak. Sjalok tzun tzatzin paztz wan, tul yi tnumej. Jun cun yi xtxolbilej yi na wal nin tzitetz, na yi in wetz in Ryos, chij Kataj.

tzun bantz le junak cyajin kej tajlal yi belujin xaw, te iten nin yobatz, yi na cawun tzaj yi rey Daro, nintzun ben tlol Kataj Ryos, yi xtxolbilej tetz Hageo yi elsanl stzi i. 11Nintzun cawunintz Ryos tetz Hageo tan jaklen scyetz yi e pale yi cyajsken yi ley Moissi yi mbitz yi cyetz chitxumun te yi xtxolbilej: 12 Ok tutz kan, yi at jun yi cyan chibaj tan yi xansant, yi chon tolin tan tul yi bech tetz. Ej nin yil noj quen yi ju yi bech tetzatz tej jun pi pam, nka jun lak chibaj yi txiquijt, nka tej jun was win, nka tej jun culbil aceit, nka tej alchok jilwutz cumir, tzocpon quen pe yi echk cumiratz tetz xan? Qui, quil tzoc yi echk cumiratz tetz xan chech yi e pale bantz. 13 Jakol tzun Hageo junt xtxolbil scyetz: Ma jalu, ok tutz kan, yi at jun yi ja oc lacp il col tej, tan tu yi nje macol wankil jun alma.j Nin kol ben tan maclen alchok cumir te yi ja wit kal, qui pelo tzoc lacp yi il colatz tej echk cumiratz? Tzocpon lacp tej, chech tzun yi e pale bantz. 14 Ej, benen tzun tlol Hageo scyetz: Bintzij yi chiyolu, na je na tal Kataj Ryosej: I cunin tzun iatz quitanen yi e wunak yi najlche tzonej, cyan len il col cyan. Chastzun te tircun yi echk taklen yi na bnix cyan, nin yi echk taklen yi ja chisuk swetz at len il col tej. jalu, txumwok yi xtxolbilej te yi ntaxk tzaj cxetijwok tan jesen yi intemplo, 16 mbi mbajij? Ko na alchij yi at junak liwr ixin colij, ma yi na oc malen, lajujten liwr na jal. Nchatz nicun na ban yi win. Na yi na el tzaj ticylen nicy cient chok win yi colij, junak ten chok na ban yi na cu molij. 17Na in nnoc tan potzen cyakil yi wutz yi itujul, tan cub abal, nin tan echk yabil. Poro qui nin mmitxixpuj itajtzakl tan itoquen culutxum jak incawl. Juncun yi xtxolbilej, na yi in wetz yi in iRyosil yi na chin tzan tan talchen yi echk xtxolbilatz. 18 Poro yi jalu itz junaklaj tajlal yi belujin xaw, nin yi ja wit cu xe yi intemplo itan, apart sbne tircun. 19Na sbne opon tunintz sjalok yi ixin triw yi tajwen tzitetz. Ma sajlen, quic mas lobaj uva njal, nka lobaj ib, nka lobaj granada, nka wutz oliw, qui nin njal wutz tan paj yi chin pajol incawl nin axwok. Poro yi jalu apart sbne, tan paj yi ja cxoc culutxum jak incawl, swake tzun imbanl tzitibaj sbne opon tunintz, stzun Kataj Ryos bantz.
g 2:6 Heb 12:26. h 2:7 Tul yi versin 60, na tal: Y har temblar a todas las gentes, y vendr el Deseado de todas las gentes... At aj chusunl na cyal yi El deseado de todas las gentes, itz Jesucristo, poro at winin e na cyal yi itz yi mebil yi na el cyalma tej. Nin yastzun yi tzopon cyan tan toyen le cal Kataj, na tzelpon chitxum cyakil wunak tetz yi yastzun yi Witz Ryos, nin ntinatz jun Ryos at. i 2:11 Dt 17:11-13. j 2:13 Nm 19:11-22.

10 I

Yi toquen Ryos tan chiyajlen yi e yi qui e oc culutxum jak cawl i

15 Ma

Yi jalen chibanl yi e xonl Israel yi cyoquen culutxum jak cawl Kataj Ryos

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

745 Yi tlol Kataj yi mbi cun sbne i tzantzaj scyej echk nacin nin yi mbi cun sbne i tan jalen kej yi tetz chakum

HAGEO2

i tzun bantz le iten nin kejatz, nintzun jilon junt tir Kataj Ryos tetz Hageo, i tzun taltz: 21Jilon tetz Zorobabel nin alaj yi xtxolbilej tetz: chucank yi tcyaj wan tu yi wuxtxotx, 22 nin nocpon tan xiten cyakil yi echk gobierum yi ate benen tzin wi munt.k chelk cun yi echk chisanlar wan swutz. chiloonk yi echk chicaret wan tetz oyintzi, nin chiquimok yi e yi ate tul. chiquimok chichej scyuch yi e yi ateen scyejak, na e ten copon chibiyol quib squibil quib. 23 Ej nin tul yi jun tiempatz, a Zorobabel,l yi a inchakum, nocpon tan aquicylen chi na noc tan quicylen yi inxmalkab yi na xcon wan tan tocsen sey.m Na txaijt qui wan. Jun cun sbajok yi xtxolbilej yi na wal nin tzatz, na yi in wetz in yi Ryos yi cyal jun na xcye quen swej.

20 Ej

k 2:22 Dn 2:34-35; 2:44-45; Zac 12:2-9; 14:1-5; Ap 16:16-18; 19:11-21. l 2:23 Yi Zorobabel i kajbil yi Mesas yi at tulbil. Nchatz na jop cyakil yi nacin Israel na e chakum Ryos. Is 42:1-9; 49:1-13. Yi versculo 21-23, itz jun profeca yi na chaj yi mbi sbajok tzantzaj yil tzul tzaj Cristo. m 2:23 Yi xmalkab ocsbil sey, ja xcon tentz tan chajlen na mbnon jun ort, nin quic rmeril yi alchok tu xconsan, ma na ntin yi witz ajcaw. Chastzun te nternin colij yi Mesas tu Israel, yi na elepont yi xmalkab Ryos tanen.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ZACARAS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Zacaras i jun scyeri e xonl Israel yi e pakxij junt tir Jerusaln te yi tiemp tetz Zorobabel. I jun bajxom te jun kuj pale. Nin yi xtxolbilej yi stzibant tan na chaj sketz yi mbi ekan tan cobox visin yi nchaj Kataj Ryos tetz, te yi mbi cun sbajok tzantzaj.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 18) itz cobox visin yi ja chaj tib swutz Zacaras tul echk yob 520518 te yi ntaxk itzij Kajcaw Jesucristo. Ja xcon echk visinatz tan maklen chiwutz yi e tetz tanum. Nchatz ja xcon tan chiquiwsen tan jesen junt tir yi tapij soltej yi tnum Jerusaln, nin tan jesen junt tir yi templo. Nchatz ja xcon tan chinachonen te quil, nin tan jaklen cuybil chipaj swutz Ryos. Nchatz ja xcon tan clarinen chiwutz te yi mbi cun sbajok yil tzul tzaj yi Mesas tan cawun wuxtxotx. Yi cap wekl (Cap. 914) na jilon te yi en cun chicawsij yi e contr Israel nin yi en cun sjalok kej Jerusaln junt tir. Yi toquen Kataj Ryos tan chimoxen yi e tetz tanum

tzun bantz, te yi nsken wit el jun yob tu wajxakix xaw tan yi rey Daroa tan cawun, nintzun saj tlol Kataj Ryos yi xtxolbilej tetz yi elsanl stzi i yi Zacaras,b yi cyajl Berequas, yi mamaj Iddo.c 2-3 Je yol Kataj Jehov, yi Ryos yi cyal na xcye quen tej: Nim cunin nje lajpuj inwi scye yi e imam ite tentz. Chastzun te alaj yi xtxolbilej scyetz yi e atanum jalu: Pakxenwok junt tir swej,d nin nchatz tzun intz snatok junt tir tzitej. Jun cun tzelpon inkab te inyol, na in yi Ryos yi cyal na xcye quen swej. 4 Quil tzibanwok chi e banake yi e imam ite tentz. Na ja xcon inyol cyakun yi e elsanl intzi,e tan maklen klo chiwutz te yi echk ajtzakl yi chin juntlen nin yi e xomnak tej. Poro qui nin e oc tan banlen tanen, na qui nin ocpon te chiwi. 5 Ten chiquim yi e imam iteatz. Nchatz yi e elsanl intzi, ten chiquim. Na quil chatij tetz cyakil tiemp tan maklen iwutz, tan qui ibenen tul il. 6 Poro yi weri inyol tu echk incawl yi walnak scyetz yi e elsanl intzi tan chitxolil scyetz, ja xcye tan casen cyajtzakl. Na yi tulen chicaws wan, ja chipakxij swej, na ja chinachon tej yi itz chipaj nin cyeratz.
a 1:1 Daro Zac 1:7; Esd 4:24; 6:14-15. 55:7; Mal 3:7. e 1:4 2Cr 24:19. b 1:1

1I

Zacaras Esd 5:1.

c 1:1

Iddo Neh 12:4.

d 1:2-3

Is

746
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

747

ZACARAS1

jalu, yi in wetz in Zacaras, in elsanl stzi Ryos. Yi intaj na biaj Berequas, ma incyex Iddo bi. Ej nin je yi xtxolbilej yi tal Kataj Ryos swetz tul yi capin yob tan yi rey Daro tan cawun. Nin ja wil yi jun xtxolbilatz le junaklajin kej tajlal yi junlajin xaw yi na biaj Sebat. 8 Yi toquen lakbal nin wil yi xtxolbilej chi tul wutzicy tanen: Nin ben wilol jun yi aten tej jun chejf cyak tej. Nchatz nin ben wilol jun colojt chej wutz coc yi junatz. At yi cyak cyej, at yi way cyej, nin at yi sak cyej. 9Wajcaw, na tzun scyetz e il yi e yi ateen tej chej tzinej? chinch banintz tetz yi ngel. Tzinchaje tzatz yi mbitz chimunl, stzun i ban tzajtz swetz. 10 Ej at tzun jun yi chon at xol tze, nintzun jilon tzajtz: Yi eatz, yastzun yi e yi ja chiben chakol Kataj Ryos tan chibenen tan xmayen yi mbi na bajij lakak nacin benen tzin wi munt, chij bantzajtz. 11Nin tzun e jilon nin yi eatz yi ateen tej chej tetz yi ngel yi kajbil Kataj, yi at chiwutz, xol tze. I tzun saj cyaloltz: Ja xkak tan tilwen yi mbi na bajij benen tzin wi munt. Poro quic jun taklen na bajij, ma na ntin tzatzin paz at chixol wunak, chech bantz tetz. 12 Ma yi ngel yi kajbil Kataj, nin jilon nintz tetz Kataj Ryos, i tzun taltz: Yi ilu teru Ta, yi ilu yi jun yi cyal na xcye quen tej, ja wit el 70 yob tan yi chichben culu te yi tnum Jerusaln nin scye yi echk mas wunak yi najlche tulak echk tnum cwent Jud. Tonal cutzaj xtxumunu scyej? Tonal nin tzel kajabu junt tir scyej? stzun yi ngel bantz tetz. 13 Yi tbital Kataj Ryos yi xtxolbilatz, nintzun tal i cobox yol tan maysen cul yi ngelatz yi jilon swetz tul inwutzicy. 14Ej cawunen tzaj tzun yi ngel swetz tan jen inwi tan xtxolen yi xtxolbilej: Je yol Katajej: Yi wetz winin na woklej wutz yi tnum Jerusaln yi at wi Sin.g 15 Chastzun te ja chuy yi chichben incul scye yi e nacin yi quic na chibislej. Na yi chixconen wan tan taklen mu chicaws yi e aj Jerusaln, yi e cyetz ja cyak mas chicaws swutz yi txumijt wan. 16 Chastzun te na wal yi xtxolbilej: Nopon Jerusaln, nin tzelpon inkajab scye yi e yi najlche-tz. Nin mben inmantar tan jesen junt tir yi templo tu yi tnum, chij Kataj Ryos, chij yi ngel bantz swetz tan intxolil. 17Nchatz nin saj tlol yi ngel junt xtxolbil swetz: Nchatz ban tzatxol yi junt xtxolbilej: Yi Ryos na tzan tan talchen yi xtxolbilej: Swake amal scyetz yi e wetz intnum tan jalen winin chibanl junt tir. Jepon bin intxicbal junt tir Sin.h Nin swale junt tir: Yi Jerusaln yastzun yi tnum yi txaijt wan tan impeken tej, stzun Kataj Ryos bantz. tzun bantz, nin wil junt wutzicy kale e jet jobtuj cyaj tuc. 19Benen tzun injakoltz tetz yi ngel yi na jilon tzaj swetz: Mbi na elepont yi cobox tucej? chinch banintz tetz yi ngel. Yi cyaj tucatz, na elepont yi chichamil yi e yi ja
f 1:8 Chej: Ap 6:2-4. g 1:14 Tenchan yi Jerusaln itz jun tal tnum yi chon at wi yi juwtz yi na biaj Sin. Chastzun te at na bant cun na alchij Sin tetz Jerusaln. h 1:17 Sin nchatz na elepont Jerusaln scyuch cyakil yi e tetz tanum Ryos.

7Ma

Yi tilol Zacaras cobox yaj yi chon ateen tej chej, chi tul wutzicy tanen

18 I

Yi tilol Zacaras cobox tuc tu cobox txakol chich chi tul wutzicy tanen

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ZACARAS1,2

748

chixcye tan chilajen len yi e aj Jud, scyuch yi e aj Israel nin yi e aj Jerusaln benen tzin wi munt, chij yi ngel bantz swetz. 20 Ej, te yi nsken wit wil yi xtxolbilatz, nintzun chaj Kataj junt xtxolbil swetz, nin tzun wil cyaj txakol chich. 21Benen tzun injakol tetz yi ngel: Mbitz chimantar yi e txakol chich? chinch bantz tetz. Ma jalu, yi cyaj tuc yi mmawil na elepont yi chichamil yi e nacin yi ja chixcye tan chixiten cun yi e aj Jud scyuch yi e aj Israel nin yi e aj Jerusaln, bantz cyal jun nimsaj cul, tuk tan stzawen nin tu yol jun chicontr. Ma yi cyaj txakol chichatz ja chul tan chixowsen, nin tan cuplen len chituc yi e nacinatz yi ja choc tan chilajen len yi e aj Jud scyuch yi e aj Israel, chij yi ngel bantz swetz. tzun bantz nin wil junt xtxolbil. Nin wil jun yaj yi cyan jun malbil txotx tan. mbenetu? chinch banintz tetz. Chon nchimben tan malen yi tnum Jerusaln, tan tilwen yi nicyna wutz, nin nicyna tkanil yi amal yi majij tan, stzun yi yaj bantzajtz swetz. 3 Ej, nintzun wil yi tajen yi ngel yi nsken wit kajilon tuch. Poro nin ben wilol junt ngel yi telen tzaj tan culchen. 4Nin tzun ben tlol tetz: Or tzabenen te yi yaj yi cyan yi malbil tan, nin alaj tetz: Winin wunak chinajank junt tir Jerusaln. Nin tan paj yi winin wunak tu cyawun sbne-tz, quict tzun rmeril tan banlen tapij soltej yi tnum. 5 Poro yi in wetz, chij, nicun tzimbne chi jun tapij yi na tincun kakl soltej yi tnum. Nin tzinchaje yi inkej, tu impakpuchal tul, stzun Kataj Ryos, chij yi ngel bantz.
2 Na

1I

Yi tilol Zacaras jun yaj chi tul wutzicy tanen yi cyan jun malbil tan

na tal Kataj Ryosej scyetz yi e tetz tanum: Ja noc tan ilajen len, tulak echk tnum benen tzin. Poro yi jalu swale nin tzitetz: Quitelenk tzaj le echk amal yi at jen tzin! Nin quitelenk tzaj Babilonia, na posarin tu na iban tul echk amalatz. Na yi ax itetz chon at itetz inajbil Sin. Nelpon cun tej inyol, na yi in wetz, in Ryos, chij Kataj. 8-9Ma jalu, yi Ryos yi cyal na xcye quen tej, ja chinsaj chakol tan xtxolen yi xtxolbilej scyetz yi echk tnum yi e oc tan oyintzi tzitej, nin yi e opon tan majlen len tircun yi echk itaklen. Je yol iej scyetz: Alchok scyetz yil tzoc tan chixuxen mu tal yi e intanum, nicuntz chi yi najk tzan tan toclen yi niil inwutz. Chastzun te, nocpon tan oyintzi scye yi e tnumatz, nin iten nin yi cyetz chiesclaw chocpon wan tan majlen len yi echk chimebil, chij Kataj Ryos. Tan yi xtxolbilatz chaje Kataj Ryos yi tetz chamil, nin tzelpon itxum tetz yi itz yol i yi na chintzan tan xtxolen tzitetz. 10 Nchatz je junt yol iej: Axwok jun coloj aj Jerusaln, bitzinwok tan yi tzatzin, na yi in wetz nopon tan najewen tzixol! 11Na yil chinnaje tzixol, chocpon winin jilwutz tnum jak incawl, nin swale: Nchatz yi echk tnumej, e intanum. Nin chinnajank tzixolwok, chij Kataj. Yil bajij yi echk xtxolbilatz tzelpon tzun chitxumu-tz tetz yi itz Kataj Ryos yi nchinchakon tzaj tan xtxolen yi xtxolbilasej scyeru.i 12 Na tzocpon junt tir Jud
i 2:11 Dt 18:21-22. Ko quil tzel cun te yi yol yi na tal jun yaj, yi na tal yi i elsanl stzi Ryos, nketz tzun i mero elsanl stzi Ryostz.

6-7Je

Tzocpon Kataj Ryos tan chicolchen yi e tetz tanum

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

749

ZACARAS2-4

tetz yi amal yi winin na pek Kataj Ryos tej. Nin stale i junt tir: Yi tnum yi txaijt wan tan jalen winin kej, itz Jerusaln, chij i sbne. 13 Ma jalu: Tajwen yil chinume cyakil wunak! Tajwen chiyut quib tircun, na at tulbil Ryos skaxol. Scyajk cyen yi tetz amal tan, yi chin xan nin, tan tulen tzonej. tzun bantz, nintzun chaj Kataj yi Josu swetz, yi witz pale, chi tul wutzicy tanen. Chon txiclij i swutz yi ngel yi kajbil Kataj Ryos. Ej nin ben wilol junt yi chon txiclij le sbal, nin itz yi ngel yi aj xochonl,j yi list tanen tan taklen til Josujatz. 2 Poro yi ngel yi kajbil Kataj nin taltz tetz yi ngel aj xochonl: Nink tzoc chan Kataj Ryos tan maklen awutz! Nink tzoc yi Ryos yi winin na pek te Jerusaln, tan amaklen! Na yi jun yajej nicun i tu jun pi tze yi na tzan kakl, yi ja el tzaj colpuj tkak. 3 Ma yi Josu, txicl cuntu i-tz swutz yi ngel yi kajbil Kataj, nin chin tzil nin yi bech tetz yi at cyen tej. 4 Cawunen tzun yi ngeltz scyetz yi e chakum yi ate-tz tan telen chitxixpul yi bech tetz Josu yi chin tzil nin. Yi xtxolbilej, na elepont yi ja el ticylen awil, nin tzocpon balaj bechok tzawej, stzun yi ngel bantz tetz Josu. 5 Lajkel nintzun cawunen nintz scyetz yi e chakum tan jen tolin jun xbukk yi chin skoj nin yi nim tkan tej wi Josu. Nchatz nin oc balaj bech tetz cyan. Ma yi ngel yi kajbil Kataj qui nin eltz, ma na cyaj tu txicloktz. 6 Benen tzun tlol yi ngelatz tetz Josu: 7Je na tal Ryosej: Kol cxom swej, nin kol tzaban tanen incawl, cocpon tzuntz wan tetz witz pale tul intemplo. cawunk txe, nin wutz tkanil yi intemplo-atz. Swake tzun akejtz, nin cocpon wan cyajlal yi e ngel yi na chixcon swetz. 8 Ma jalu Josu bit tzaj, yi aatz yi a witz pale. Nchatz quibite tzaj cyakil yi e awuch, yi e yi na chixcon tetz pale tzinwutz. Tircun yi axwok itetz, axwok jun balaj elsawutzil te yi mbi sbajok tzantzaj. Na tzul junt tir yi weri nchakum wan, yi jun yi na alchij Xluml tetz. 9Ej, nin ja cu jun balaj cubm wan tzawutz yi juk cun bak wutz xlajak,n nin nocpon tan stziben quen echk yol tejak ech xlajatz. Ej, nin tul jun ntzi kej stzajk tircun quil yi e intanum wan,o na in yi Ryos yi cyal na xcye quen swej. 10 Nin yil tzopon yi jun kejatz, ban tzun cxtzatzin woktz icyakil cun. Nin ban tzixajsaj itibtz tzitibil itib, na ntin tzatzin paz sjaloktz tzixol. Ban tzun cxuje len tmujil yi echk wi uva tu echk wi ibp yi sjalok len tzituch. Jun cun sbajok yi xtxolbilej, na yi in wetz, in yi Ryos yi cyal na xcye quen swej.

1I

Yi tilol Zacaras yi xtxixpen yi bech tetz Josu chi tul wutzicy tanen

1Ej i tzun bantz, nintzun ul junt tir yi ngel yi jilon swetz bajx cun, nin oc tan incasen, chi na je casun jun yi chin tzaj nin tan watl. 2 Mbi na awilnin? chij i bantz swetz. Na wilnin jun chin cantil yi oro cun, yi chon at culbil yi aceitil tzwien. Nin at juk kab yi jun cantilatz kale na culnewet kak. Nin yi aceit chon na cutzaj tul juk tal ne tuw jalen te yi jujun culbil aceitatz.

Yi tilol Zacaras jun chin wutzilen cantil tu cob wi oliw chi tul wutzicy tanen

j 3:1 Yi ngel yi aj xochonl: itz Satans, yi Bayban. k 3:5 Ja kal ketz jun xbuk yi nim tkan. Ma le castiy na biaj turbante. l 3:8 Yi xlum itz junt bi Jesucristo, yi na chaj sketz, yi tzul junt tir tan cawun. m 3:9 Cub Dn 2:35, 44-45. n 3:9 At jun traduccin yi na tal, juk bak wutz. Nin at junt na tal juk a tanen yi na mulkin. o 3:9 Tul jun ntzi kej: Is 66:6-15; Zac 12:10. p 3:10 Miq 4:4.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ZACARAS4,5

750

3 Nin xlajak yi jun cantilatz at cob wi oliw. At jun le sbal, nin junt le max, chinch bantz tetz yi ngel. 4 Nintzun injaktz tetz yi ngel: Ilu teru ta, mbi na elepont? 5 Qui pe na el atxum tetz? chij i swetz. Qui chinch bantz. 6 Yi tajbil Kataj itz tan tponen yi xtxolbilej twi Zorobabel, nin je yolej: Quil kuke icul scye jun coloj sanlar, nin quil kuke icul te ichamil cuntu. Ma na kukek icul te weri inespritu, stzun Kataj Ryos, yi Ryosatz yi cyal na xcye quen tej. 7Quil xcye yi jun chin wutzq tan maklen be Zorobabel, na copon nil swutz i. Tzocpon tzun Zorobabeltz tan jesen tircun yi templo jalen te yi witzbil cub. Nin yi e wunak scyale: Chin yuben nin yi templo! Chumbalaj nin! chech sbne, chij yi ngel bantz swetz. 8-9Ej nintzun tal Kataj yi xtxolbilej swetz: Zorobabel lcusan xe yi templo nin i ten nin i ljesempon tircun. Tan yi xtxolbilatz tzelpon chitxumu tetz yi itz Kataj Ryos, yi Ryosatz yi cyal na xcye quen tej, yi nchinchakon tzaj tan xtxolen yi xtxolbilej scyeru. 10Yi xeten cun yi akun, sjalok winin e yi chitxume yi quil jepon tamp yi akon, nin yi nink bnix quic wutzil sbne. Poro tzantzaj yi eatz chitzatzink te Zorobabel, na squile yi txant cuntu tan xcyewen i tan jesempon yi jun chin akunatz yi qui tu ilwutz ban le xetzbil tzaj, stzun Kataj. Nchatz tal yi ngel: Yi juk tal txekbilatz, na elepont yi wutz Kataj Ryos yi na tzan tan tilwen yi mbi cun na bajij benen tzin wi munt, stzun yi ngel bantz swetz. 11Ej, nin mbi na elepont yi cob wi oliw yi ate xlajak yi cantil? 12 Nin mbi na elepont yi cob kab yi oliwatz yi chon na saj yi aceitil tul tal ne tuw yi oro cun yi na opon tul echk cantil? chinch bantz tetz. 13 Qui pe na el atxum tetz yi mbi na elepont? chij i swetz. Qui ta, qui na el intxum tetz, chinch tetz. 14 Yi cob oliwatz, na elepont yi cob yi jenake txaij, nin jenakt aceit chiwi tan chixconen tetz Kataj Ryos, yi taw cyakil yi munt chij yi ngel bantz swetz.

i tzun bantz, nintzun wil jun toloj uj chi tul wutzicy tanen, yi na xon tcyaj yi at tziban swutz. 2 Mbitz yi junej yi na awil nin? chij yi ngel ban swetz. Na wilnin jun toloj uj yi at tziban swutz, nin yi na xon tcyaj. Yi tkanil yi jun ujatz itz beluj metr, nin cyaj metr tu nicy yi wutz, chinch bantz tetz. 3 Ej nin tul yi jun ujatz, chon tziban tircun chicaws yi e xonl Israel yi at tulbil squibaj. Nin cabil len xlaj tzibanet. Na quic na ban yi ko alkom jun, nka laj jun. Quic na ban. Tircun e quil chel liwr tkab yi chicaws yi txaklij chiwutz. 4Na je yol Katajej yi Ryosatz yi cyal na xcye quen tej: In nocpon tan chicawsen yi e alkom, nin yi e yi na xcon imbi cyan tetz quiwel chiyol, tan chajlen yi ik chelpon cun tej. Nin yi jun cawsatz xcyek tan woquen cun chical. Quit jal tzaj echk ptzom tu echk xanil chical, stzun Kataj, chij yi ngel bantz swetz. nintzun ul junt tir yi ngel tan yol swetz: Ma jalu, xmaynin! stzun yi ngel swetz. 6 Mbi tzun i ilatz? chinch bantz. Itz jun chin motx yi na xcon
q 4:7 Yi wutz, na elepont yi porer Bayban yil xconk tan tan maklen klo yi takun Kataj tan xtxicbajen yi tetz templo.

Yi tilol Zacaras jun toloj uj yi at tziban le cabil xlaj chi tul wutzicy tanen
1Ej,

5 Ej

Yi tilol Zacaras jun xnan chi tul wutzicy tanen tul jun malbil yi motx tu

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

751

ZACARAS5,6

tan malen yi quil yi e wunak yi najlche tzonej Israel, chij yi ngel bantz swetz. 7Yi jun malbilatz lamij stzi tan jun jobsel yi ploma cun. Jen tzun jakijtz, nin tul yi jun malbilatz ben wilol yi colchij jun xnan. 8 Yi jun xnanatz na elepont yi e yi juntlen cyajtzakl, chij yi ngel bantz swetz. Cwen tzun pitol yi ngel yi jun xnanatz tul yi malbil, nin cu jopol stzi yi motx tan yi jobsel yi ploma cun. 9Ej, nin junt kujt nin, benen wilol yi chijen jobtuj cob xnan, yi at len chixicy, yi cyekek tu na chijesan tcyaj. Yi chixicy nicun tu chixicy ciguea.r Cyan tzun yi jun malbilatz cyan yi cyelen xicyin. 10Na mbenet quicyal yi malbilatz? chinch banintz tetz yi ngel yi wuch tan yol. 11Chon mben cyan Babilonia, nin chocpon tan jesen jun tyoil. Ma yil bnix cyan, jepon tzuntz cyan wi jun ujbil, stzun yi ngel bantz. i tzun bantz, nintzun wil junt xtxolbil. Nin wil yi chijen jobtuj cyaj caret tetz oyintzi, yi kinij quitanen tan chej. Chon tzun ate-tz txol cob chin wutz yi brons cun. 2 Yi bajx caret kinij cyan chej yi cyak cyej. Ma yi cap caret kinij cyan chej yi kek cyej. 3 Yi toxin caret kinij cyan chej yi sak cyej. Ma yi cyajin caret kinij cyan chej yi way cyej. 4 Ilu jun coloj Wajcaw, mbi na elepont yi cyaj caretej? chinch bantz tetz yi ngel. 5 Yi cyaj caretatz, na elepont cyaj tojkbil cyekeks yi na eltzaj swutz Kataj Ryos, yi Ryos yi taw cyakil yi munt. 6 Yi caret yi kinij cyan chej yi kek cyej, chon mben le jun tnum jen tzin. Nin yi jun yi kinij cyan chej sak cyej, chon mben le yi tnum yi at toquen tzin. Ma yi caret yi kinij cyan chej yi way cyej, chon mben le tnum yi at cwen tzin, chij yi ngel bantz swetz. 7Ej, nintzun e eltzaj yi e chej yi way cyej, na nternin na el cyalma tan chibenen tan xon benen tzin. Quibenenk tan xon benen tzin wuxtxotx, stzun yi ngel ban scyetz. Ej nin yatz nin tzun cyulejtz. 8 Yi wit wilol yi xtxolbilasej, nintzun chin tzaj yi ngel swetz: Xmaywe nin yi e, yi ja chiben le yi tnum jen tzin!t Chon nchiben tan taklen chicaws yi e wunakatz. Nin yi jun cawsatz ja xcye tan maysen cul Ryos, stzun yi ngel bantz swetz. tzun bantz, nintzun cawun tzaj Kataj Ryos swetz: 10Quilok tan stzamlen yi oy yi ja ul cyakun Heldai, Tobas tu Jedaas, yi pres banake Babilonia, na ja chipakxij tan najewen junt tir le katanum. Yil molxij yi echk oyatz ban cben xe cal Josas yi cyajl Sofonas. 11Te yi oyatz yi oro cun tu sakal ban coc tan banlen jun chumbalaj coron,u nin ban tzawaken yi coronatz twi Josu yi witz pale, yi cyajl Josadac. 12 Nin alaj tetz: Yi Ryos yi cyal na xcye quen tej, na tzan tan talchen: Yi jun yaj yi na alchij Xlum tetz, xlumink chan te yi tetz xe, nin
r 5:9 Yi ciguea itz jun jilwutz txuc yi chin tkan nin quikan, nin at lo jun metr tkan yi jujun chixicy, nin yi chichot chin tkan nin. s 6:5 Yi cyaj tojkbil cyekek: Na elepont cyaj chakum Ryos yi chixconk tan taklen chicaws wunak. Na taj silen: Sal 104:4; Jer 49:36; Ez 37:9; Ap 7:1-3; 9:13-16. t 6:8 Jen tzin na elepont norte le castiy. u 6:11 Le castiy na tal cobox coron, poro yi mero bintzi itz, jun chin coron yi chumbalaj nin.

1Ej,

Yi tilol Zacaras cyaj caret tetz oyintzi chi tul wutzicy tanen

9I

Yi jen yi coron twi Josu, yi witz pale

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ZACARAS6,7

752

tzocpon i tan jesen junt tir yi wetz intemplo. 13 Tzocpon i tan jesen yi templo junt tir, nin stzaklok kej i chi na aklij kej jun witz rey. Nin scolek wi jun balaj colchbil tan cawun. Nin scolek quen yi witz pale xlaj i, nin sjalok jun chin tzatzin paz chixol. 14Ma yi jun chin coronatz, chon tzopon tul yi templo tan cyulen txakx Tobas tu Heldai tu Jedaas nin tu Josas yi cyajl Sofonas tkacul, stzun Kataj Ryos bantz swetz. 15 Nchatz chul wunak joylaj tan cheyan tan jesen yi templo. Nin tan yi xtxolbilatz tzelepon chitxumu tetz yi jun cun, Kataj Ryos, yi cyal na xcye quen tej, nchinchakon tzaj tan xtxolen yi tajbil i scyeru. Nin yi xtxolbilatz sbajok yil cyaku amal tan quibitalu yi yol Kataj Ryos, nin yil chocu culutxum tan banlen tanen yi tetz cawl. tzun bantz le cyaj tajlal yi belujin xaw (yi na biaj Quisleu) tul yi cyajin yob tan yi rey Daro tan cawun, nintzun cawun tzaj Kataj tetz Zacaras yi elsanl stzi i. 2 Nin te yi tiempatz, yi e aj Betel nin saj chichakol cob yaj yi na chibiaj Sarezer tu Regem-melec, scyuch coboxt tan jaklen chibanl tetz Kataj Ryos. 3 Nchatz tan jaklen cyajtzakl scyetz yi e elsanl stzi i, nin scyetz yi e witz pale yi ate le yi templo tetz Kataj Ryos. Kocpon pe il tan banlen tanen yi bis, nin tan muclen wej lakak oin xaw cyakil yob, chi kutanen lejenak tzaj tunintz? chech bantz. 4-5 Ej, nintzun tal Kataj Ryos, yi cyal na xcye quen tej: Zacaras, chij i. Alaj yi xtxolbil yi swale nin tzatz scyetz tircun yi e xonl Israel, nin scyetz yi e witz pale: Yi axwok itetz ja el oxcal tu lajujix yob itan tan muclen wej, na cyakil nin yob yi na jepon yi oin xaw tu yi na jepon yi jukin xaw na imucwok wej, nin na ibanwok tanen yi bis. Poro yi na iban yi echk imunlatz, nketz tan taklen inkej. 6 Nin yi na cxwanwok chixol cmon yi na bajij jun tzatzin, itz ntin tan nojsen tu icul, nin nketz tan taklen weri inkej, cchij sban chij Kataj. 7Ma jalu, nketz ptzun iten nin xtxolbilatz talnak Kataj scyetz yi e elsanl stzi i tiemp tzaj, tan cyoquen tan maklen chiwutz yi e chimam chiteu te yi echk taklen yi chin ploj nin yi na chiban tul yi tiemp yi at tzaj tzatzin paz chixol, nin te yi tiemp yi winin chixonen wunak banak Jerusaln? Ej nin yi iten nin quitanen yi echk mas tnum yi ate inakajil. Ej nin iten nin quitanen yi echk tnum cwent Nguev, nin yi e yi najlche jen tzin wiwtz. tzun tlol Kataj Ryos yi xtxolbilej tetz Zacaras tan tlol scyetz yi e yi e opon tan jaklen cyajtzakl tetz Kataj: 9In yi Ryos yi cyal na xcye quen swej, ej nin je incawlej, yi walnak tiemp tzaj: Puntil cun tzitulej yi icawun. Banwok bin ban tetz junt. Elk ikajab tzitibil itib. 10Quil cxoc tan chibuchlen yi e xmalcan, nin quil cxoc tan chibuchlen yi e meba yi quic chitaj chitxu. Nchatz quil cxocwok tan chibuchlen yi e awer nak, nin yi e meba yi quic at scyuch. Quil tzitxum yi en tziban tan banlen mal tzitibil itib. 11Poro yi e wunakatz tentz qui nin e ban tanen yi yol Kataj, qui nin ocpon tej chiwi. Na nicuntz chi ik e len cun chcan ban. Qui nin quibit yi cawl Kataj Ryos. 12 Chin tzetzuj nin ban te cyalma, chi quiwel jun diamante, tan qui tocomponen yi chusun tu yi cawl
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc. 8 Sajen

1I

Yi jun jilwutz muclen wej yi qui na tzatzin Kataj Ryos tej

Yi cyelen xit yi e xonl Israel tan paj yi qui e oc culutxum jak cawl Kataj Ryos

753

ZACARAS7,8

Kataj tetz cyalma, yi talnak tan yi tetz espritu scyetz yi e elsanl stzi i tan chitxolil scyetz. Chastzun te chuyen yi chichben cul Kataj scyej. Wech i Ryos yi cyal na xcye quen tej. 13 Na nin tal i: Yi e cyetz qui nin mmocpon inyol te chiwi yi woquen tan chimoxen. Nchatz tzun intz, quit tzimbit chiyol jalu, yil choc tan nawsen imbi. 14Chastzun te ja chel inxitul tulak echk tnum yi qui cyajsken, chi ik jun chin salchcam mmoc tan chixiten len benen tzin. Ma yi cyetz chiluwar ja oc cyen tetz jun amal yi tzinunin tunin tanen, kale quit jalwit puntil tan najewen jun wunak tul. Chin yuben nin banak chitanum tenchan! Ma jalu tan chipaj ja oc tetz jun amal yi tzinunin tu, chij Kataj. jalu je xtxolbilej yi tal Kataj Ryos: 2 Je yi xtxolbilej yi na waj lwal, yi in wetz yi in yi cyal na xcye quen swej: Winin na chich incul tan yi echk taklen yi ja bajij te Sin. 3 Poro yi in wetz, tzopon jun kej yil nopon junt tir Jerusaln tan innajewen. Ej nin te yi tiempatz stzalchok scyetz yi e aj Jerusaln: Yastzun yi e wunak yi na chiban tanen yi cawl Ryos. Nin scyale wunak tetz yi juwtz Sin: Yi juwtz yi winin xanil. 4Nin chicolek junt tir yi e tal tijl culal lakak parque Jerusaln, tan ujlen. Cyan len chitxamij cyan tan paj yi ja chitijin cun. 5 Nin chijalok winin nitxa junt tir. Ej nin snojk echk parque cyan na chon chisakchoktz. Nchatz chisakchok lakak be. 6 Yi e intanum yi chiclaxok cyen, squile yi jun tiempatz, chelpon yab te yi mbi cun squile. Poro yi in wetz quil nel yab tej, na in txumul tetz. Sbajok yi xtxolbilasej, na in Ryos. 7Nchatz in nocpon tan cyelsenel tzaj yi e intanum liwr yi ate jak chicawl yi tnum yi at telen tzin, tu toquen tzin. 8 Ej nin chul junt tir wan tan chinajewen Jerusaln. Nin chocpon junt tir tetz mero intanum, nin nocpon wetz tetz chiRyosil, na tzelpon inkab te inyol yi walnak scyetz chimam chitev tentz. Ej nin chin tzaknak cunin swuleje cawben cyetz, chij Kataj Ryos bantz swetz. 9Nchatz nin tal Kataj yi xtxolbilej: Quiwit te yi akun, yi axwok yi ja itbit yi chiyol yi e elsanl intzi, na ja itbit echk xtxolbilatz jetz yi cwen cun xe intemplojej tan jesen junt tir. Na yi in wetz in Ryos. 10Na ja jeul cobox kejej yi quic mu tal chichojon yi e akunwil. Nchatz qui nin nchichojlij yi echk chej yi nchixcon tan quicheyen. Nin quic nin mu tzatzin paz at-tz tzixolwok tan chipaj yi e icontr. Nin ja jal oyintzi tzixol wan. 11Poro quit tzimban junt tir yi xtxolbilatz tzixolwok, yi axwok yi ja xclax cyen, quit tzimban chi ban le xetzbil tzaj. Jun cun sbajok yi xtxolbilasej, na yi in wetz in Ryos. 12 Sjalok winin tzatzin paz tzixolwok. Nin yi echk cojbil yi uva cun at swutz, winin wutz stke. Nin sjalok winin jilwutz cosech, nin winin abal sbne. Nin swake tircun yi echk balaj taklenatz scyetz yi e yi ja chiclax cyen. 13 Axwok aj Jud, nin axwok aj Israel, axwok jun latz mban chixol yi e mas tnum, poro nocpon tan icolpenel tzaj jalu, nin cxocponwok tetz balaj chiwutz cyakil. Quil cxobwok! Nimit icul! stzun Kataj Ryos. 14 Nchatz je na tal Kataj Ryos, yi cyal na xcye quen tej: Ten che incawsaj yi e imam ite, na nin je lajpuj inwi scyej tan yi cyajtzakl cachi, nin ja imban
v 8:8

1Ma

Yi banl yi sukint tan Kataj Ryos scyetz yi e xonl Israel

Ex 19:5; 29:45; Lv 26:11-12; Jer 31:33.


El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ZACARAS8,9

754

tanen yi wajbil scyej. 15 Poro yi jalu, ja bixe wan tan imbnol jun ban tetz Jerusaln tu Jud. Chastzun te quil cxobwok tetz jun. 16 Nin je yi xtxolbilej yi tajwen tziban tanen sbne opon tunintz: Quil tzijal cun wi itak tzitibil itib, puntil cun xcawunwok, nin buchwok itib tan jalen tzatzin paz lakak pujbil xtisya. 17Quil tziban quen jun yab ajtzakl tej junt, nin quil tzital: Sak swutz Ryos quic mimban, ko tewen tu itil na itaj. Na yi echk ajtzaklatz na tak chich culal swetz. Na yi in wetz yi na chintzan tan talchen nin yi xtxolbilej tzitetz, in iRyosil, chij Kataj Ryos. 18 Ej, nintzun jilon tzaj junt tir Ryos. 19Je yol iej: Yi muclen wejw yi na ibanwok tanen le cyajin, tu oin, tu jukin, tu lajujin xaw, na taj xtxixpen tan toquen tetz echk tiemp tetz tzatzin. Tajwen tan banlen tanen balaj tzatzinatz tul yi echk kejlalatz. Nchatz, joywok bin puntil tan talchen yi bintzij tzitibil itib, nin tan jalen tzatzin paz tzixol! stzun Kataj bantz. 20 Nchatz nin tal Kataj Ryos: Yi e wunak yi ate benen tzin, yi najlche lakak echk lmak tnum, chul tan xajsen Jerusaln. 21Na yi e wunakatz scyale scyetz yi e yi najlche tul junt tnum: Quin, kajake kabanl tetz Kataj Ryos! Nchatz scyale coboxt: Na kaj ketz, kaxomnin scyeju chech sbne. 22 Na winin wunak tzul chimolol quib Jerusaln. Chon cun chisajk tulak echk juy tnum nin tulak echk lmak tnum, tan jaklen chibanl swetz.x 23 Te yi tiempatz, chocpon lajuj awer nak yi apart len chiyol tan stzamlen ju bech tetz jun judiy, nin scyale tetz: Na kaj kaxom nin teju, na ja kubit yi chon at Ryos chixolu! chech sbne, stzun Kataj Ryos. i tzun bantz nintzun opon jun stziblal tan Kataj Ryos tan chixowsen yi e wunak yi najlche lakak amal cwent Hadrac nin le tnum Damasco: Wetz tircun yi echk tnum cwent Siria,y chi tanen chiamal yi e xonl Israel, wetz tircun. 2 Nchatz wetz yi amal Hamat tu yi echk tnum yi at nakaj, chi tanen Tiro tu Sidn tu tircun yi e chiwunakil yi chin list nin e. 3Ja bnix tapij soltej yi tnum Tiro cyakun, nin ja choctz tan molchen oro tu sakal chi na oc molchen cub yi mulujin cun na ban. 4Poro quic na ban na nocpon tan majlen len tircun yi echk mebilatz chikab, nin mben coxij tircun yi tnum wi mar, nin tzocpon kakl yi tnum. 5 Ej, nin yil quil yi e wunak cwent Ascaln tircun yi echk taklenatz, chixobok swetz. Nin yi e aj Gaza chitije quixcuj, nin yi e aj Ecrn, quil jal chiwalor. Quic rey sbne tan cawun le tnum Gaza, nin quic jun wunak snajank le tnum Ascaln! 6 Ma le tnum Asdod chinajank jun kuj wunak yi nketz junit chixe, ma na e len cun awer nak, nin tan yi jun xtxolbilatz, tzelpon chinimel yi e filistey wan. 7Tzelpon incyal yi chichib le chitzi yi atit nin chel, nin quit lwak amal tan toquen jun jilwutz timbil le chitzi yi xan. Poro chixol yi e wunakatz at jujun yi chicyajk cyen tetz wetz. Na chocpon tetz cyajlal yi e aj Jud. Ma yi e aj Ecrn, nicun chibne chixol yi e aj Jud chi e banake yi e jebuseo tentz.z 8 Nin list in tan chicolchen yi e wetz yi ate jak incawl. List in tan chicolchen chikab alchok
Na taj silen 7:3. x 8:22 Ro 14:11. y 9:1 Yi Damasco yastzun yi capital tetz yi nacin Siria. Yi e Jebuseo, chon najlche chixol yi e xonl Israel banak, nin yi e aj Ecrn nicun chibne tzantzaj. Na taj silen 1R 9:20-21.
z 9:7 w 8:19

1Ej,

Yi chicaws yi e wunak yi najlche lakak echk tnum yi ate nakajil Israel

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

755

ZACARAS9

chicontril yil chul tan chibiylen. Cyal jun tzocpon tan chibuchlen junt tir, na yi in wetz, in nocpon tan chiquicylen, chi Kataj Ryos. Axwok jun coloj aj Jerusaln, yi najlquix wi Sin, tzatzinwok nin bitzinwok tan yi tzatzin yi atix cunt! Na tzul yi iReyil yi chin jicyuch nin tej tajtzakl tan cawun, nin yi cyal jun xcyek quen tej. Quil tocsaj tib nim tu tajtzakl, na chon tzul tej jun ne buru yi mam, tal tu jun ekum ektz tu.a 10 Copon xitul yi echk caret tetz oyintzi yi at chikab yi e xonl kajtzun Efran, nin quit chijal chej tetz oyintzi Jerusaln, nin copon xitul i yi echk macl tetz oyintzi. Tan i sjalok tzatzin paz benen tzin wi munt. Nin scawunk squibaj echk nacin nin wiak echk mar. Nin scawunk te yi amal kale atit yi tzanla Eufrates, jalen benen tzin wi munt.
9

Yi chireyil yi e xonl Israel yi at tulbil

Je yol Kataj Ryosej: Axwok jun coloj aj Jerusaln, swutz cun yi chel yi katrat nocpon tan cyelsenel tzaj yi e ixonl liwr, yi pres quitanen tul jun chin jul tanen.b 12 Ma yi axwok itetz yi pres iwutz, nin yi kuklet icul tan itelen liwr, pakxenwok le amal tetz colon ib!c Jun cun yol wale nin tzitetz yi tzicambaje cob tir mas yi ibanl swutz yi quixcuj yi na cxtzan tan muclen. 13 Na yi wetz coxbil inflech tetz oyintzi, itz yi e aj Jud, nin xconk jun chin flech wan yi itz yi e xonl Efran. Ma yi e yi najlche wi juwtz Sin chocpon wan chi jun spar, nin nchiben wan tan oyintzi scyej tircun yi e awer nak, yi e aj Grecia, chij Kataj. 14 chaje tib yi Kajcaw yi kaRyosil tcyaj chiwutz yi e tetz tanum,d nin mben coxol i yi tetz flech chi na ban xlitz. Nin i ten nin i tzocpon tan cwesen yi chun, nin tzul i scye yi e contr tul jun chin salchcam, yi na saj licun tzin. 15 Yi Kataj Ryos, i tzocpon tzuntz tan chicolchen yi e tetz tanum. Nin yi e cyetz chocpon tan yakpen echk cub yi na chicoxtzaj chicontr scyej. Nin sbajk chicontr cyan. chitzatzink yi e intanum chi ik jun coloj win nchije cajol. 16 Te yi tiempatz, tzocpon Kataj Ryos tan chicolchen, nin tan chijutzen tzaj yi e tetz tanum, chi na chimolxij jun coloj awun. Nin sjalok chikej chiwutz cyakil wunak. Chon sjalok chikej le cyetz chitanum. Nicun sbne pakpuchal chikej chi na txekun yi echk cub yi winin na litzun, yi at tej jun coron. 17 Chumbalaj nin sbne tircun chiamal yi e xonl Israel, nin chin yuben nin sbne! Na spucunk yi triw tu yi uva, nin chichuyok yi e xun scyuch yi e xicy, nin chin yuben nin chibne.
11
a 9:9 Mt 21:5; Jn 12:15. b 9:11 Na elepont yi ate pres, nka ilen nin na tzan chibuchlen, nin tzocpon Ryos tan cyelsenel tzaj tul yi jun chin quixcujatz. c 9:12 Yi amal tetz colon itz Jerusaln. d 9:14 Jud 14-15; Ap 1:7; 19:11-16.

Yil tzoc junt tir Israel tetz jun lmak tnum

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ZACARAS10

756 Sukint yi chelpon yi tanum Kataj liwr

10

tetz Kataj tan sajen abal te yi tiemp tetz kalaj, na i taw echk kancyok, nin tzul tunin kojol yi abal wi icojbil. Quic nin caril sbne, nin xtxaxank cyakil. 2 Yi chiyol yi e aj wutz mes tuml yi echk chiryos yi banij cuntu, itz lajil tu. Ej nin tircun yi na chaj tib chiwutz yi e nachol, nketz bintzij. Yi echk taklen yi na cyal yi sbajok, nketz bintzij na quic xe. Nin yi chiyol yi na xcon cyan tan maysen junt, quic ekan tan. Chastzun te yi e intanum na cuntunin na chaj nint tu cyajtzakl, na nicun e tu jun txob tal awun yi quic jun pstor cyetz. 3 Chastzun te je na tal Katajej: chichok incul scye yi e pstoratz, nin che incawse yi e bajxomatz. Tzocopon Kataj Ryos tan chicolchen yi e tetz tawun, yi e xonl kajtzun Jud. Ej nin stake chiwalor chi yi walor jun chej yi qui na xob tan oyintzi. 4 Nin chon tzelul Jun chixol yi e aj Jud-atz yi nicun tu jun balaj cube yi xicyol tetz jun tapij yil xcon tan chicolchen. Nchatz tzocpon i chi jun estaque tetz chiquiwel.f Nin tzocpon i chi jun Arco yi winin na coxon flech.g Ej nin chixol yi e aj Jud-atz chon chijalok witz bajxom tetz oyintzi. 5 Nicun chibne yi e aj Judjatz, chi jun coloj sanlar, yi na baj chitzeksal yi txotx tbe tan yi quikanben. Chocpon tan oyintzi, na xomok Kataj Ryos scyej, nin chixcyek scye chicontr yi ateen tej chej, nin tzelpon chikej cyan. 6 Je na tal Katajej: Swake chiwalor yi e xonl Jud, nin chiclaxok yi e xonl kajtzun ep wan. Nin chimbajxok chiwutz yil chipakxtzaj junt tir le cyetz chitanum, na winin na el inkajab scyej. Nicuntz chi quik jun tir nnoc tan chilajen len, na yi in wetz in chiRyosil yi na wit chiyol yi na choc tan innachlen. 7 Yi e xonl Efran chin cham nin chibne chi jun coloj sanlar. Nin chitzatzink chi ik win lbaj cyan. Nin yi e chinitxa, yil quilnin yi ja jal chiwalor, chitzatzink tzuntz scyej. Winin tzun chitzatzinktz swej! stzun Kataj Ryos. 8 Nocpon tan chichaklen tzaj junt tir, nin chicopon inmolol tircun, nin chiclaxok wan. Spucunk junt tir chiwutz chi e banake tentz. 9 In nocnak tan chixiten len benen tzin tulak echk tnum. Poro nul txakx junt tir chicul tzantzaj, nin tzopon jun kej yi chipakxok junt tir scyuch chinitxajil tzonej le chitanum. 10 Chelul wan Egipto, nin nocpon tan cyelsenel tzaj Asiria, nin nchiben incyal Galaad nin Lbano, nin spucunk chiwutz, nin quil tzak yi amalatz tetz cyetz. 11 Chicyul wi yi mar tetz Egipto, na quil wak amal tan chibekxen tan yi pakbil mar. Stzajk yi tzanla Nilo wan. Chin skej nin tunin sbne yi ticyben yi jun tzanlaatz. Nin tzelpon chikej yi e aj Asiria wan. Nchatz yi e aj Egipto, tzelpon chichamil wan.
e 10:4

1Jakwok

Is 28:16.

f 10:4

Is 22:23; 33:20.

g 10:4

2R 13:17; Ap 19.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

757
12

ZACARAS10,11

11

Swake chiwalor yi e aj Jud, nin skukek chicul swej yil chiben chiwutz tan oyintzi. Jun cun yol, nelpon cun te tircun yi nwal, na in Ryos, chij Kataj. 1Lbano,h akaj amal tan tocomponen yi kak tan stzesen tircun yi lmak tzei yi at-tz! 2 Chokoken yi echk wi tzaj, na ja wit chel cun yi echk lmak tze swutz. Na ja wit chitzaj yi echk chin tze yi chin yuben nin banak. Ej nin axwok jun coloj bakch, yi chon atix le amal Basn, bisunwok, na ja wit el cun cyakil yi tze swutz yi chin txax nin xol banak! 3 Winin chichinen yi e pstor awun tan okl, na ja tze tircun yi chim yi chin txax nin wutz. Nin yi e len chin chiwi nin tan okl, na quict jun tal utuj tze mban cyen stzi yi a Jordn.j
Yi cob jilwutz pstor

yi e cneru yi quimen tlen tu atet le biybil awun tanen. 5 Na yi e yocol na choc tan chibiylen cun nin quic nin mu tal najk chibisun tan. Nin yi e aj cayinl na cyal: Ntyo tetz Kataj ja kariquin jalu! Qui na el mu chikajab yi e pstoratz scyej yi e tal cyawun. 6 Nin iten nin xtxolbilatz tzimbne wetz scye yi e wunakatz yi najlche le amalej. Quil tzel mu inkajab scyej. Ma na che wake chikab chiwisin scyuch chireyil yi juntlen cyajtzakl tan chixiten cun. Nin quil noc tan colchen jun scyetz. Jun cun sbajok yi xtxolbilej na in yi Ryos yi na nel cun te inyol, chi Kataj Ryos. 7Ej, nintzun in noctz chi jun balaj pstor tanen tan chiquicylen yi e cneru yi cwen tlen tu biyij atet, yi pen tu na chixon. Ja klo noc tan chiquicylen chikab yi e biyol awun. Nintzun bnix cob txamijtz wan, nin oc inkol bi juntz tetz Banl nin yi junt txamij Junit ban bi wan. 8 Ej nin le bajx xaw, nin e el inlajul ox pstor te cyakun, yi nsken wit baj impasens scyej, nin yi winin na chich chicul swej. 9Nintzun wal yi xtxolbilej scyetz yi e cneru: Quil noc junt tir tan ipstoren! Yi ko at jun ituch lquim, ja nin bin quimas! Nin ko at jun yil cu biyij, ja nin bin cu biyijas! Nin yi e yil chitzij cyen, ja nin je chibajsal quibas squibil quib! chinch bantz scyetz. 10 Sajen tzun incyal yi jun intxamij yi na biaj Banl nintzun cu inwakultz, tan chajlen yi ja xit yi trat yi bnixnak wan scyuch cyakil yi echk nacin. 11Nintzun xit yi tratatz. Nin yi e yocol awun yi na chitzan tan inxmayen tzaj, nintzun el chitxumtz tetz yi itz Kataj Ryos yi na jilon scyetz tan yi echk taklen yi na imban. 12 Nintzun waltz scyetz: Yi ko ban chiwutzu, ban chichoju in, nin ko qui na cyaju chichoju in, ban lcyaj tus chinej, chinch bantz scyetz. Sajen tzun chikol junaklaj pial sakal swetz tetz inchojon. 13 Cyajtzaj yi pwokatz, yi jun chin injamelatzk yi ja cyak, nin ban tzopon awan kale na colxet yi pwok tetz yi templo, chi Kataj bantz swetz. Nintzun imbentz tan ticylen tzaj, nin opontz wan le templo. 14 Ej, nintzun cu inwakul yi capin txamij yi na biaj Junit nin tan yi xtxolbilatz nin xit yi lok ib yi at chixol yi e aj Jud scyuch yi e aj Israel.
h 11:1 Yi Lbano itz jun amal, norte tetz Israel kale atit winin lmak tze. i 11:1-2 Is 2:12-13. j 11:3 Yi e pstor scyuch yi e len na elepont yi e witz ajcaw cwent Israel nin lakak tnum yi nketz Israel, yi na chibisun na ja chisotz yi e wunak yi ate jak chicawl. Nin na chaj yi at tulbil chicaws tan Ryos. k 11:13 Mt 27:9-10. Na elepont yi itz jun jamel yi qui quen walor.

4 Quicylwe

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ZACARAS11,12

758

15 Ma jalu, nquen chi jun pstor yi cyaj, yi quil tzoc il tan chiquicylen tawun,l chij Kataj swetz. 16 Nin swake amal tetz yi junatz yi quic xac tan chipstoren yi e intanum. Quil tzoc il tan chijoylen yi e cneru yi na chel tej pem, nin quil tzoc il tan chijoylen yi e yi na chitxakxij. Nin quil tzoc il tan chitzaquen yi e quixpnake. Ej, nin quil tzoc il tan taklen chiwa yi e yi jalt nin tan chiquimen tan wej, ma na tzocpon tan bajsen chichibel yi e kant, nin sbajk cunin jujun tan cyakil tu pac. 17Lastum yi pstoratz yi chin juntlen nin tajtzakl, yi tu na col cyen tu yi tawun! Lok noj cun jun spar wi kab, nin lok loon yi wutz tan yi sparatz! Lok skej yi kab, nin lok stzaj yi wutz! stzun Kataj Ryos bantz swetz.

bin jalu, cyakil yi xtxolbilej yi tal Kataj Ryos itz yi mbi cun sbajok te Israel. Yi Kajcawatz yi ja bnix yi tcyaj tan, nin yi ja cu xe yi wuxtxotx tan, nin yi ja bnix yi wunak tan, i alon cyen yi xtxolbilej: 2 Tzocpon Jerusaln wan chi jun culbil quica wunak, yi nojnak tan chicaws yi xcyek tan tocsen xyayil chiwi cyakil yi echk tnum yi ate soltej Israel. Na chocpon cyakil yi echk tnumatz tan oyintzi te Jerusaln nin scyej echk mas tnum cwent Jud. 3 Nin te yi jun tiempatz tzocpon Jerusaln wan tetz jun chin cub tanen, yi chin al nin yi quil chixcye yi echk nacin tan xicylen. Na alchok scyetz yil buch tib tan xicylejen, squixpok tan. Tircunin tzun yi echk nacin yi ate soltej Jerusaln chimole quib tan oyintzi tej. 4Poro nocpon tan chixowsen yi chichej, nin tzocpon xyayil chiwi yi e yi ateen scyej yi chejatz. Chocpon chichej yi e nacinatz wan tetz moyi, nin nocpon tan chiquicylen yi e xonl Jud chikab. 5 Yil quil yi e witz cyajcawil yi e aj Jud yi xtxolbilasej, scyale tzuntz squibil quib: Itz Kataj Ryos yi na tzan tan taklen chiwalor yi e katanum, yi e aj Jerusaln, chech tzun sbne-tz. 6 Nin tul yi jun tiempatz chocpon yi e aj Jud wan chi xtxakak yi nternin na kakan txol si, nin chitanen jun chin bocoj kak txol tkan triw yi chin skejtnin. Na sbajk chitzesal yi e tnum yi ate le chimax nin yi e tnum yi ate le chisbal, tircun yi echk nacinatz yi ate nakajil Israel. Nin yi e aj Jerusaln, chinajank junt tir le cyetz chitanum. 7Poro bajx che inclaxe yi e xonl kajtzun Jud yi ate soltej len Jerusaln, bantz quil cyocsaj quib nim tu cyajtzakl yi e xonl kajtzun Luwiy yi najlche le tnum Jerusaln. 8 Poro nchatz, nocpon tan chicolchen yi e yi ate le tnum Jerusaln, yi e yi quic chiwalor tan oyintzi. Chocpon wan chi banak yi kajtzun rey Luwiy yi chin cham nin i banak tan oyintzi. Nin yi e xonl Luwiy sjalok chiwalor chi tanen walor Ryos, chi tanen yi ngel yi kajbil Kataj, yi bajxij chiwutz. 9Te yi tiempatz, alchok nacin yil tzoc tan oyintzi te Jerusaln, tzelpon cun wan swutz. 10Ej nin yil quil yi e xonl kajtzun rey Luwiy, scyuch yi e aj Jerusaln, yi jun yi icynak chich cyan le wankilm cyakun yi e imam ite, swake tzun jun chitxumuntz, yi xcyek tan chibisunen te yi mbi cun nchiban cyen, nin chijake
l 11:15 Yi xtxolbilej itz jun elsawutzil tetz yi anticristo, yi tzocpon tan chisotzajen cun klo yi e tanum Ryos. m 12:10 Jn 19:37; Ap 1:7.

12

1I

Yi cyelen yi e aj Jerusaln liwr

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

759

ZACARAS12-14

cuybil chipaj. Sjalok tzun jun chin bis okltz chixol, chi yi bis okl yi na jal le jun najal yi na quim jun utuj cyajol. 11Sjalok yi jun chin bis oklatz le tnum Jerusaln. Chumam nin sbne yi jun bisatz yi sbajok, chi yi bis yi mbajij tentz tej Hadad-rimn wi kajlaj cwent Meguido.n 12 chijunal cun chibisunk lakak echk najal. Apart yi e yaj nin apart yi e xnan, na cyakil yi e xonl kajtzun Luwiy chibisunk scyuch quixkel. Na chibisunk yi e xonl kajtzun Natn scyuch quixkel. 13Nin chibisunk yi e xonl kajtzun Lev scyuch quixkel. Nchatz chibisunk yi e xonl kajtzun Semei scyuch quixkel. 14Na cyakil yi e najal cwent Israel chibisunk len. chibisunk len yi e yaj apart, nin chibixunk len yi e quixkel apart. 1I tzun te yi jun tiempatz, smulkink jun chin a yi ban xcon cyakun yi e xonl kajtzun rey Luwiy scyuch yi e aj Jerusaln tan xtxajlen len yi quil tu chiyapl. 2 Ej nin, cupon inxitul yi echk ryos yi banij cuntu tanen, yi ate tul cyakil yi echk tnum cwent Israel. Quit tzun nawsij chibi junt tir. Nchatz chelpon inlajul cyakil yi e elsanl chitzi yi ryosatz, scyuch yi e espritu cwent Bayban. Jun cun sbajok yi xtxolbilej, na in Ryos. 3 Alchok scyetz yil tzoc tan xtxolen echk xtxolbil yi nketz in na alon, scyale yi e taj xtxu tetz: Tajwen tan aquimen, na yi echk lajil yi na awal, nketz yol Kataj. Ej, nin iten nin taj xtxu, chocpon tan biylen cun tan spar, na na tocsaj tib chi ik jun mero elsanl intzi! 4 Te yi tiempatz chitxixwok yi e yi na cyocsaj quib elsanl intzi, tan yi echk taklen yi na cyal yi nketz bintzij. Cyal jun tzocpon tan joplen chiwutz wunak, tan tu yi na xcon bech tetz jun mero elsanl intzi tan. 5 Ma na scyale len: Nketz in jun elsanl stzi Ryos. Na yi in wetz, in tu jun akunwil xol con. In tzaj nitxa yi inxetlenix tan akun wi cojbil. 6 Ej, nin kol tzoc jun tan jaklen: Poro mbi ekan tan echk quixpnak yi at te awankil? Stzawe tzuntz: Chon mbnix xe chical e wamiw.

13

yol Kataj Ryos: Tzicypon chicho le wankil yi pstor yi xconk wan, yi jun yi txiclij tzinxlaj! Squimok i, nin chelpon xit yi e tawun, nin yi in wetz quit noc tan quicheyen! 8-9 chiquimok mas nicy te yi wunak yi najlche le tnumej.p Ntin cobox ntzi tal chiclaxok cyen. Na chicypon tul kak tanen bantz skojaxen te cyalma. Chicypon tul kak tanen chi na ban yi sakal tan telsen stzilil,q nin chumbalaj nin chibne chi na ban yi oro yi na el stzilil. Chocpon tzuntz tan nawsen imbi tetz cun cyalma.r Nin tzimbne tanen yi cyajbil. Swale scyetz: Axwok intanum, nin yi e cyetz scyale swetz: Yi ilu, ilu Kajcawil, ilu kaRyosil. Jun cun sbajok yi xtxolbilej, na yi in wetz, in Ryos nin na nel cun te inyol.

7 Je

Yi quixcuj yi chitije yi e tanum Ryos

n 12:11 Yi mero bintzij itz, cyal jun na el xtxum tetz yi mbi mbajijtz wi yi kajlajatz ntin na chaj yi sjalok jun chin bis okl. o 13:7 Mt 26:31; Mc 14:27. Chich na elepont espada le castiy. Nin yi espada na elepont yi caws Ryos. p 13:8-9 Le tnumej: na jop cyakil yi amal cwent Israel. q 13:8-9 Is 1:25; 48:10. r 13:8-9 Zac 12:1013:1.

14

1Txant

tan tulen yi kejlal yil tzul Kajcaw tan chicawsen yi e wunak. Ej nin te yi jun tiempatz chocpon chicontr yi e judiy le tnum Jerusaln, nin

Witzbil tlen chitxaconk yi e aj Jerusaln scyejak chicontr

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

ZACARAS14

760

copon chijatxol yi echk mebil chixol yi chicambajetz. 2 Te yi jun kejlalatz tzocpon Kajcaw tan chimolchen cyakil yi e nacin tan cyoquen tan oyintzi scye yi e aj Jerusaln. Nin chixcyek yi nacinatz scyej. Scyetzaje cyakil yi echk taklen yi at xeak chical yi e aj Jerusaln. Chocpon tan chipotzen xnan. Ej, nin nchiben pres mas nicy te yi wunakatz yi ate tnum. Ntin cobox ntzi chiclaxok cyen. 3 Tzocpon tzun yi Ryos yi Kajcawil tan oyintzi scye yi nacinatz, nin stzoyintzink scyej chi na ban i tentz. 4Le yi jun kejatz cuul txiclok wi yi juwtz Oliw, yi chon at swutz len Jerusaln, nin sjalok jun siwun yi chon xetok tzaj lilen nin chon tzul tzajk jalen Jerusaln. Sjatxe tib yi jun juwtzatz yi na biaj Oliw. Jalaj mben kansal tib lejenak, nin yi jalajt licunak. 5 Ma yi axwok itetz cxelpon ojk tul yi jun siwunatz yi sjalok txol yi cob juwtzatz. Na yi jun siwunatz tzopon stzi te yi amal Azal, yi at le jalajt. Cxelpon ojk chi nchiban cyen yi e imam ite, yi bajijen yi coblaj nob te yi na cawun tzaj yi rey Usas le amal cwent Jud. Tzul tzun yi Kajcaw yi kaRyosil scyuch cyakil yi e tetz ngels yi xomij chiwi tej. 6 Te yi jun tiempatz quic tkan skil sbne, nin quic mas chew sbne.t 7Quil jal junt tiemp nicun chi yi jun tiempatz. Ntin at swutz Ryos yi en cun sbne. Te yi jun tiempatz, quil jal tkan kej, nin quil tzoc tzotz. Nchatz yi lakbal tzocpon tetz skejl. 8 Nin tzelul balaj a le tnum Jerusaln, yi quil tzaj le tiemp cresum, nin quil tzaj le tiemp kalaj. Nicy te yi aatz tzopon tul yi Mar Muerto, nin yi nicyt chon tzopon jalen tul yi mar Mediterrneo. 9Te yi jun tiempatz, scawunk Kajcaw, yi kaRyosil, squibaj cyakil wunak benen tzin wi munt. Cyakil cun tzun wunak tzelpon chitxumtz tetz yi ntin cun i, i Ryos. Nin quil chinawsaj bi junt ryos. 10Nin cyakil yi amal txol Geba jalen Rimn, tzocpon cyen tetz jun chin kajlaj, yi nim aten swutz yi mas amal cwent Jud. Chon xetok tzaj yi jun kajlajatz le amal Geba yi at xlajen (norte) Jerusaln, nin chon tzajpon tul yi amal Rimn yi at xlajcun (sur) Jerusaln.u Scyajk cyen tzun Jerusaln wiwtz, swutz yi mas tnum, nin sjalok winin wunak tul. chinajank te yi sawan yi na biaj Tetz Benjamn jalen te yi sawan yi na biaj Xtxuc (kale xitnakit yi sawan yi na biaj Antiw). Nchatz chinajank wunak kale atit yi cal yi nim wutz tkan tetz Hananeel, jalen kale atit yi mulin tetz aceit tetz rey. 11Jun cun yol, chinajank winin wunak le tnum Jerusaln, nin quit xit yi tnumatz junt tir. Quit chixob yi e aj Jerusaln tetz jun chicontr sbne opon tunintz. 12 Ma yi nacin yi e oc tan oyintzi te Jerusaln, tzocpon Kajcaw yi kaRyosil tan chicawsen cunin. Itzenlen skayok chichibel. Nchatz chiwutz tu cyak, skayok. 13 Le jun tiempatz, chelpon yab te cyakil yi echk taklen yi sbajok scyej, nin tzocpon xyayil chiwi tan paj. Cyakil e chibiye quib squibil quib. Chocpon tan oyintzi squibil quib. 14Nchatz yi e aj Jud yi najlche Jerusaln, chocpon tan oyintzi scyej. Chixcyek tzun tan majlen winin mebil scye yi e nacin yi najlche-tz nakajil Israel. chicambaje winin mebil, chi tanen sakal, oro tu bechok. 15 I ten nin castiwatz yi na tzan scye yi e nacinatz, copon squibaj cyakil chichej tu chicamey tu chimula nin chiburu, chicyakil cun yi ekum ektz yi xomche scyej.
s 14:5 Na tal santos le castiy. Na jop yi e ngel yi xomche te Ryos yil tzul tzaj (Sal 89:7; Mt 25:31; Jud 1:14). t 14:6 At quixbel tan lajluchaxen skawutz yi mbi na tal yi hebrey. u 14:10 Yi Geba chon at tiben nka al norte tetz Jerusaln, nin at lo beluj kilmetro xol tu Jerusaln. Yi Rimn chon at tzak cun Jerusaln nka al sur. At lo nicy cient tu wajxak kilmetro xol tu Jerusaln.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

761

ZACARAS14

16 Yi nsken wit bajij yi xtxolbilasej, cyakil yi e jilwutz wunak yi chiclaxok cyen chixol yi e, yi e opon tan oyintzi scyej yi e aj Jerusaln, chon nin chopontz Jerusaln cyakil nin yob, tan taklen chikajsbil tetz yi witz Rey, yi Kataj Ryos yi cyal jun na xcye quen tej. Na cyakil nin yob chopontz Jerusaln tan ticysen yi wutz kej Scabte.v 17Nin ko at jun kuj wunak yi quil chopon Jerusaln tan loken wutz kaReyil, yi Kataj Ryos, quic abal sbne-tz le chitanum. 18 Nin ko quil chopon yi e aj Egipto, tan ticysen yi jun kejatz, iten nin tzun cawsatz stke Ryos scyetz. Nin iten nin cawsatz tzul squibaj alchok kuj wunakil yi quil chiben tan banlen tanen yi wutz kej Scabte. 19Yastzun chicastiw yi e aj Egipto sbne, scyuch alchok kuj wunak yi quil chiben tan banlen tanen yi jun kejatz. 20 Te yi tiempatz tzocpon len tziban yi yol: Xansant tan xconen tetz Kataj tejak chicampanu yi e chej. Nin tircun yi echk wok yi xconk le cal Kataj, chin xan nin sbne, chi xanil echk lak yi na xcon te yi altar. 21Ej nin tircun yi echk wok, yi na xcon Jerusaln tu yi na xcon Jud chin xan nin sbne swutz Kataj Ryos. Xconk echk wokatz tan xtxicylen chibel chitxixwatz yi e yil chul tan toyen tetz Ryos. Ej, nin te yi jun tiempatz quit aj cayinl sjalok le templo yi Kataj Ryos yi cyal na xcye quen tej.

v 14:16

Lv 23:39-43.
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MALAQUAS
Txolbil Xol Yi Liwrej

Yi biaj Malaj le chiyol yi e aj Israel na elepont yi inchakum. Yi echk xtxolbilej yi alijt cyen tan Malaquas ja bajij o cient yob yi ntaxk ul itzok Kajcaw Jesucristo. Ej nin yi templo, nsken wit bnix junt tir. Nchatz yi e pale, na chitzan tan banlen chimunl le templo tan chatz tu. Poro chin quixbel nin ate cun yi e wunak na quit na chixom te echk cawl yi tzibant cyen na cyal jun jak buch tib tan chichuslen te echk cawlatz. Chastzun te ja cabej chicul yi e xonl Israelatz te Ryos. Nchatz buchij che yi e meba, scyuch yi e prow xmalcan cyakun yi e ric. Ej nin te yi jun tiempatz at winin yaj yi ja chipax quib tu quixkel tan chatz tu. Ja tzun xcon Malaquas tan Ryos tan maklen chiwutz yi e pale scyuch yi e tetz tanum tan tulen txakx chicul yi trat yi bnixnak cyen tan scyuch chimam chite.
Yi Weklil Yi Liwrej

Yi bajx wekl (Cap. 1:1-5) na chaj yi winin na pek Kataj Ryos scyej yi e tetz tanum. Yi cap wekl (Cap. 1:62:9) na chaj yi chipaltil yi e pale. Yi toxen wekl (Cap. 2:10-17) na chaj yi chipaltil yi e xonl Israel. Yi cyajen wekl (Cap. 3:1-4) na chaj yi at tulbil yi Mesas. Yi toen wekl (Cap. 3:5-15) na chaj yi jun cun chicawsok yi e pajol cawl. Yi kaken wekl (Cap. 3:164:6) na jilon te yi oy yi stke Ryos scyetz yi e culutxum tu chicaws yi e pajol cawl.

xtxolbilej na jilon te chicaws yi e xonl Israel yi at tulbil squibaj, yi alijt cyen tan Kataj Ryos tetz Malaquasa tan xtxolil scyetz. 2 Axwok xonl Israel, ilenin na wal yi winin na chimpek tzitej, chij Kataj. Poro yi axwok na ital swetz: Mbi puntilil mbanu tan chajlen yi na peku skej? Ma jalu je puntilej: Nketz ptzun quitzun quitzicy quib yi e imam kajtzun Jacow tu Esa? Bintzi nin, quitzun quitzicy quib, poro ja chimpek mas te Jacow. 3 Ma te Esa,b ilenin qui nchimpek mas tej. Ej nin ja noc tan potzen cyakil yi echk juwtz kale najlchet yi e xonl i. Nin ja oc cyen wan tetz jun amal tzinunin tu. Ntin echk smaron txuc najlche-tz tul. 4 Mpe nink cyal yi e aj Edom:c Ja wit kaloon, poro kocpon tan xtxicbajen junt tir tircun yi loonakt, swale scyetz: Ban cxocwok tan xtxicbajen junt tir,
a 1:1 b 1:2-3

1Yi

Winin na pek Ryos scye yi e xonl Israel

Yi biaj Malaquas, itz Malaj le hebrey, nin na elepont: Inchakum, nka Wetz inngel. Gn 25:23-26; Ro 9:13. c 1:2-5 Is 34:5-17; 63:1-6; Jer 49:7-22; Ez 25:12-14; 35:1-15; Am 1:11-12; Abd 1-14.

762
El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

763

MALAQUAS1,2

poro quil wak amal tzitetz, na nocpon tan xiten cun cyakil yi na ibanwok. Ej nin stzalchok te iluwar: Yastzun chiamal yi e malnak. Ej nin yastzun yi amal yi na chich cul Ryos tej, tetz bin kej ben sak. 5 Yi axwok itetz xonl Israel, tzelepon itxum tetz yi xtxolbilasej,d nin tzitalewok: Chumam nin porer yi Kataj Ryos, na nchatz na lajluchax yi tetz porer joylaj len yi mojomil yi katanum Israel. yol Kataj Ryosej scyetz yi e pale: Yi e cyajol na cyak chikej chitaj, nin yi e mos na cyak chikej chipatrn. Poro yi axwok itetz, qui na itak mu tal inkej, wech in iTaj, nin in Cawl itetz. Nxac tzun qui na itakwok inkej? Poro chin pajpuj nin axwok, na na ital: Mbi na kaban tan telsen keju? 7Je ipaltilej: Na itoywok pam swetz yi cyan il cole tan, yi nketz tzaknak cun, nin na nin cxtzanet tan jaklen swetz: Mbi puntilil nkaban tan telsen keju? Na itakwok chon tetz walma, tan paj yi qui na itakwok kej yi wetz inaltar, kale na ipatwit ech itxixwatz tzinwutz. 8 I tanen tziwutz itetz, yi nketz xan yi na itoy echk awun swetz yi moyi, nka yi cox quikan, nka yabi.f Pilwok bin tan toyen echk awunatz scyetz itajcawil. chitzatzink ptzun tzitej? Nxac tzun na itoy echk oyatz swetz, wech in yi Ryos yi cyal na xcye quen swej. 9Na cxocwok tan jaklen ibanl, poro ko na xcon yi echk jilwutz oyatz itan, quil cxocwok tan xtxumlen yi chintzatzink tzitej. Je inyolej: 10Bant cun yi nink tzoc jun tzitetz tan joplen cun yi puertil yi templo, bantz quil tzoc jun tan tocsen kak wi inaltar tan chatz tu, na yi in wetz qui na chintzatzin tzitej, nin quil tzincujij mas yi echk oyatz yi na itoy swetz,g na in yi Ryos. 11Benen tzin wi munt chixol cyakil jilwutz wunak, at e yi na cyak chikajsbil swetz, nin yi na chipat insens tan taklen inkej, nin na cyoy chumbalaj oy swetz. 12 Ma yi axwok itetz ntin na el inkej itan, na le wutz itetz itajtzakl itz, yi ban tzel kej yi wetz inaltar itan, poro yi altaratz at kej, na yastzun inmes kale na chinwanet tanen. 13 Yi axwok itetz na ital: Ja icy kapaj tan banlen tanen yi echk munlej. Nin tan yi xtxolbilatz yi na ital, na cxtzanwok tan telsen inkej. Ej nin nchatz na itxum yi na chintzatzin te jun oy yi na ul itan tzinwutz yi alkan tu na itulej, nka le iwutz itetz itajtzakl na chintzatzin te jun wac yi cox, nka yi yabi. 14Poro tzul icaws tircun axwok yi juntlen itajtzakl, yi at itawun yi balaj, poro na itoy jun yi ploj swetz. Na yi in wetz in yi witz Rey, nin at e chixol cyakil nacin benen tzin wi munt yi mas tcun na cyek chi imbi tziwutz itetz, stzun Ryos. 1Ma jalu axwok jun coloj pale, bitwok tzaj yi inyolej: 2 Tajwen cxocwok culutxum jak incawl, nin tajwen yi tetz cun italma yil tzitakwok inkej, na in yi Ryos yi cyal na xcye quen swej. Poro tan paj yi qui nin ncxocwok culutxum jak incawl, nin tan paj yi nketz tetz cun italma na itak inkej, swake icaws. Na cyakil yi echk taklen balaj yi na icambaj te imunl, tzocpon tetz jun chin icaws.
6 Je

Yi toquen Kataj Ryos tan chajlen scyetz yi e pale yi e len pajol cawl

d 1:2-5 Yi xtxolbilasej itz tan lajluchaxen chiwutz yi e xonl Israel, yi ilenin na pek Ryos scyej. Na tanen chiwutz cyetz yi ja cyaj cyen tilol Ryos e, poro qui, na ja chicawsij tan paj yi e pajol cawl. Nketz Ryos ncolin cyen e, ma na e cyetz qui nin nkuke chicul tej, nin ja chijoy junt chiryosil, chastzun te na chicawsij. e 1:7 Nchatz na jop yi ajtzakl yi mbi na icy tcul jun yi na opon xe cal Kataj tan jaklen banl tetz (Mt 5:23-25; Jn 4:24). f 1:8 Lv 22:18-25; Dt 15:21. g 1:10 Is 1:13; Am 5:21-24.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MALAQUAS2

764

3 Tzelpon inmajol yi cawl tkab yi e initxajil. Nin mben incoxol yi lasuil tuml yi stzisil yi e itxixwatz tiwutz. Nin cxelpon injolil tuml yi echk taklenatz wi tzis. 4Tzelpon tzun itxumtz tetz yi itz in yi na chintzan tan maklen iwutz, bantz quil xit yi trat yi bnixnak cyen wan tu imam Lev,h stzun Kataj Ryos. 5 Na yi jun tratatz yi bnixnak wan scyuch Lev tuml yi e xonl, ja tak itzajbil tu tzatzin paz scyetz.i Nin ja bnix yi jun tratatz tan cyakol inkej, nin tan cyekal inchi. Nin ja el chikab tej, na ja cyek inchi, nin ja cyak inkej. 6 Ocnake tan chichuslen yi e intanum te yi bintzij. Nin qui nin el jun yab yol le chitzi. Nternin na kel na koc ban scyuch. Nin ja chixcye tan maklen chiwutz winin ixonl tan qui chibnol echk taklen ploj.j 7Na yi imunl, yi axwok pale, itz tan telen chitxum yi e wunak swetz.k Nin tan chichuslen cyakil yi e yi na chijak cyajtzakl tzitetz, na yi axwok itetz, axwok inchakum, yi in yi Ryos yi cyal na xcye quen swej. 8 Ma yi axwok itetz jalu, ja cyaj cyen itilol yi balaj be. Nin tan ichusun, at winin yi ja chicu bow. Tan itajtzaklatz ja je itxixpul yi trat yi bnixnak cyen wan tu ixonl Lev. 9Chastzun te tan paj yi nketz axwok culutxum jak incawl, nin tan paj yi nketz nicy nin tu na cxcawun scye yi e wunak, cxocpon tzuntz wan chi jun txakaj pale yi quic mu chixac chiwutz wunak, nin quit jal mu ikej chiwutz, stzun Kataj Ryos.

ntzi Kataj Ryos at skibaj, nin i bnol ketz kacyakil cun.l Nxac tzun na isub itibtz tzitibil itib, na tan yi jun ajtzaklatz, na cxtzan tan xiten yi trat yi bnixnak cyen tan Kataj Ryos scyuch yi e kamam kate. 11Ej nin yi axwok aj Jud, qui na cxel cun te iyol swutz Ryos, na na iban echk taklen yi chin juntlen nin Jerusaln, nin benen tzin Israel. Ja cxcyewok tan telsen kej yi intemplo tan yi echk taklenatz yi na iban. Na at axwok yi ja cxume scyuch yi e yi na chimeje quen swutzak echk ryos yi banij cun tu tanen. 12 Lok tzoc Kataj Ryos tan chisotzajen cun yi eatz! Quic na ban yi na scyetz e, nin quic na ban yi ko na cyoy echk balaj oy tetz Kataj Ryos. Na kol chimeje quen swutzak echk ryosatz yi banij cun tu tanen, chelepon cun swutz tan. 13 Poro nketz ntinatz na iban, ma na at mas itil, na na ipaxwok cyen itxkel tan chatz tu. Wech winin na cxchinwok tan okl swutz inaltar, tan paj yi quit na incujij yi echk oy yi na opon itan tan jalen ibanl. 14Por qui na pujx itan, na inin na cxtzanet wok tan jaklen swetz: Ta, mbitzuntz yi qui na tzatzinu skej? Itz tan paj yi in stiw banak te yi itumewen tu itxkel. Poro qui nin el cun ikab te iyol yi isuk tetz yi xunatz, na ja cyaj cyen itilol tan chatz tu. Wech na yas tzun klo itrat tetz cyakil tiemp. 15 Qui pe na el itxum tetz, yi wajbil itz: Yi na itokbej itib tu itxkel, junit na ban iwankil tan jalen initxajil yi at len chi espritu tan inculajen. 16 Eu xonl Israel, na tzan Kataj Ryos tan talchen yi xtxolbilej scyeru: Or bin tzitilwok itxumun, nin banwok tanen yi incawl. Na chin xabil nin yi yaj tzinwutz yi na pajx cyen yi txkel. Na alchok scyetz yi na pajx cyen yi txkel tan yi tetz yabl, na juch jun chin til tzinwutz, stzun Ryos.
h 2:4 Nm 3:11-13. Os 11:1-4; Ef 4:6. i 2:5

10 Jun

Chin juntlen nin yi cyajtzakl yi e xonl Israel

Nm 25:12-13.

j 2:6

Dt 33:8-10.

k 2:7

Lv 10:11; Dt 21:5.

l 2:10

Is 63:16; 64:8;

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

765

MALAQUAS2,3

icy paj Ryos tan tbiten chitziu chikulu; na inin na chitzanetu tan talchen tetz: Mbitz na katzan tan talchen teru, yi ja wit icy chan paju tan tbiten? Yi puntil itz: Ja icy paj i scyeju, na na cyalu: Na tzatzin Ryos scyej yi e yi cachi na chiban; nin winin na tzatzin i scyej.m Nchatz qui na cyocsaju yi qui na je kab i twi jun, na na cyalu: Na tzun atit cyent yi Ryosatz yi chin tzaknak cunin tan cawun? chechu na ban. 1Je yol Kataj Ryos, yi cyal na xcye quen tej: Bitwok tzaj, mben inchakol yi inchakum, tan nuclen yi ben yi itAjcawil yi na cxtzan tan chiwen. Ej, nin qui cunin tzicy tzitetz yil tzocpon i tul yi tetz templo. Nin yi itAjcawilatz, i yi ngel yi inkajbil yi xconak wan te yi tiemp yi bixewen katrat tzituch, nin yi junatzo yastzun yi jun yi winin na el italma tej tan tulen chan. 2 Ej nin, na scyetz jun xtxaje yi jun chin kejlalatz yil tzultzaj i? Na cyal nin jun nink xcye quen tej i yil tzul tzaj.p Na yil tzul tzaj i, tzul tan telsen itil. Nicun sbne i chi jun jilwutz xawon yi na xcye tan telsen len cunin yi kayapl.q Ej nin chi jun chin kak, yil tzocpon tan katzesen tan telsen katzilil. 3 Scolek i tan cawun, nin tan telsen len tircun yi ilcol yi at scyej yi e pale, yi e xonl kajtzun Lev. Tzocpon tan telsen chitzilil, chi na el yi stzil yi sakal tu oro tan kak. Yil bnix yi xtxolbilasej, ban tzun choctz tan toyen echk oy tetz Kataj Ryos, chi yi tajwen tan chibnol. 4Stzatzink tzun yi Kataj Ryos te yi mbi cun scyoye yi e aj Jud scyuch yi e aj Jerusaln tetz. Stzatzink tej chi banak cyen tenchan. 5 Ej nin je na tal Kataj Ryos: Nopontz tan taklen chicaws yi e yi na xcon quipisio cyan; scyuch yi e jopol wutzaj; scyuch yi e yi na xcon imbi tan poysen tu wutz junt; scyuch yi e yi na choc tan chibutxlen chimos, tu yi e xmalcan, scyuch yi e meba; nin scyuch yi e yi na choc tan chibuchlen yi e awer nak; scyuch yi e yi na el inkej cyan.

17Ja

Yi kejlal yil tzoc Ryos tan taklen chicaws wunak

in wetz, in iTaj, iRyosil. Qui ncu inxitul yi trat yi bnixnak wan tentz tu imam kajtzun Jacow. Qui nin nje intxixpul yi wajtzakl, iten nin inas chi sajlen tunintz.r Chastzun te, axwok itetz, yi axwok xonl kajtzun Jacowatz, qui nin ncxsotzwok wan. 7Poro yi axwok itetz ja cyaj cyen itilol echk incawl, chi e ban cyen yi e imam ite. Qui na saj tetz italma tan banlen tanen yi echk incawlatz. Poro yi in wetz yi in iRyosil, na wal nin tzitetz: Pakxenwok tzaj swej, nchatz in chimpakxok tzitej.s Poro yi axwok itetz na ital swetz: en kapakxij junt tir teju, na ikaj ja tzunk cyaj cyen kilolu? 8 Poro yi in wetz na waj tzinjak tzitetz: Ban ptzun yil tzoc jun yaj tan talken swej? Poro yi axwok itetz, na cxtzanwok tan talken swej. Nxac tzun na ijaktzaj swetz: en kapakxij junt tir teju, na ban atot? Je puntilej: Itz yi echk idiesum, tu echk oy yi na italkaj swetz. 9Bintzij nin cyakil yi axwok itetz, na cxtzanwok tan alak swej. Chastzun te
m 2:17 Job 21:7-16; Hab 1:2-4, 13; Mal 3:14-15. n 3:1 Mt 11:10; Mc 1:2; Lc 1:76; 7:27. o 3:1 Ja chaj tib Cristo chi ngel te ntaxk ul itzok wuxtxotx chi wunak. Nin iten nin iatz yi Mesas, yi Cristo, yi na el cyalma tej tan tulen. p 3:2 Is 13:6; Ez 30:2-3; Jl 1:15; 2:11; Am 5:18-20; 8:9-14; Sof 1:14-18; Ap 6:17. q 3:2 Mt 3:10-12. r 3:6 Nm 23:19; Heb 13:8; Stg 1:17. s 3:7 Is 55:7; Zac 1:3.

6 Yi

Yi echk diesum tu echk oy yi qui na aklij

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

MALAQUAS3,4

766

swake len icaws. Yi in wetz in iTaj, iRyosil, nin je na wal nin tzitetz: 10Cyajwok tzaj yi idiesum le culbil pwok, yi at le templo,t sjalok tzun yi tajwentz xe incal. Pilwok bin tan taklen idiesum, nin tzitile tzuntz yi tzul tunin inkojol imbanl tzitibaj. 11Kol tzitak idiesum tu echk itoy swetz, qui tzun lwak amaltz tan loonen echk icosech tan txuc nka tan yabil. 12 Scyale tzun cyakil yi e awer nak: Ban cyeru yi ateu tul jun chin amal yi chin ric nin, chech sbne. Jun cun sbajok yi xtxolbilatz, na itz inyol, yi in wetz yi in yi Ryos yi cyal na xcye quen swej. yol Katajej: Ja italwok echk quiw yol swetz. Poro qui na cxnachon tej, na inin na cxtzanet tan talchen: en, mbi yolil ja kal teru yi chin quiw nin? 14 Je iyolej yi italnak tan telsen inkej, chij Kataj: Quic na tak yi na kaban tanen jun kamunl swutz Ryos. Nin na italwok: At ptzun jamel kukan tan tu yi na kaban tanen yi cawl Ryos? Mbi xac na kabisun tan kaxomen tej, na quic na tak sketz? 15 Na yi o ketz ja kil yi na chitzatzin yi e yi na cyocsaj quib nim tu cyajtzakl. Nin ja kil yi at chibanl yi e mal nak, yi e yi na choc tan pilen Ryos. Ej, nin na kil yi qui na chicawsij tan paj,u cxchij wok, chij Kataj. 16 (Itzun yi e yi na cyak kej Kataj Ryos, na chijilon squibil quib tan taklen kej i, nin na tbit Kataj yi echk taklen balaj yi na cyal. Ej nin swutz Kataj Ryos, na tzan stziben tul jun liwr yi chibi yi eatz yi na choc tan loken wutz i, yi e yi at nin i-tz tetz cyajal.) 17Ma je na tal Kataj Ryos, yi cyal na xcye quen tej: Sbixek jun kej wan kalel chibixewet junt tir yi e xonl Israel tetz intanum. Nicun tzun tzimbne wetz scyej chi na ban jun yaj yi na el tokl cul te yi tetz cyajl.v 18 Tzitile tzun woktz, nin tzelpon itxum tetz, yi mbi na tak tetz jun yaj yi at balajil, nin tzitilewok yi mbi na tak tetz jun yaj yi ploj xtxumun. Tzitile tzun woktz yi mbi sbajok scye yi e yi na chixom te Ryos, nin mbi sbajok scye yi e yi qui na chixom tej i. yol yi Kataj Ryosej yi cyal na xcye quen tej: Ato txe quen yi kejlal yi winin slamcank, chi na lamcan jun chujil pam. Te jun kejlalatz cyakil yi e yi na cyocsaj quib nim, scyuch yi e yi juntlen cyajtzakl, chitzeok, chi na tze jun bocoj chim wi jun chin kak. Tul yi jun kejatz yi at tulbil, chitzeok tircun, quic chisenil sbne cyen. 2Poro apart sbne itetz, yi axwok itetz yi na itak inkej, na slajluchaxk yi imbalajil tziwutz itetz. Nin swake ibanl. Nin nternin cxtzitpunkwok tan yi tzatzin yi sjalok tetz italma. 3Tul yi jun kejatz yi at tulbil wan, cxocponwok tan chiyakpen yi e mal nak, nin nicun chibne tzak itkan chi tanen yi puklaj tbe, stzun Kataj Ryos. 4 Tajwen yil tzul txakx yi echk ley ticul yi walnak tetz inchakum Moiss wi yi wutz Horeb,w na tircun yi axwok yi ax xonl Israel, tajwen yil tzibanwok tanenx echk leyatz, tu echk cawlatz. 5 Bitwok tzaj, te yi ntaxk opon yi jun kejlalatz, yi chin xowbil nin sbne, nin yil wicysaj incul scye tircun yi e wunak, mben tzun inchakol yi elsanl intzi
w 4:4 t 3:8-10

13 Je

Na el tokl cul Ryos scye yi e tetz tanum

1Je

Yi kejlal yil tzul Kataj Ryos tan taklen chicaws wunak

Lv 27:30; Nm 18:21-24; Dt 12:6; 14:22-29; Neh 13:12. Ex 19:16-20; 24:1-17; Dt 5:1-3. x 4:4 Ro 13:8-10.

u 3:14-15

Mal 2:17.

v 3:17

Sal 103:13.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

767

MALAQUAS4

Elastzy tzixol. 6 Nin tan i sjalok tzatzin paz junt tir chixol yi e yaj scyuch chinitxajil.z Na ko quil chinicysaj cyajtzakl squibil quib, nopon tzuntz nin swake chicaws cyakil yi e itanum, nin tzelpon cun tircun wan swutz.

y 4:5

1R 1721; 2R 2:1-12; Mt 11:14; 17:10-13; Mc 9:11-13; Jn 1:21.

z 4:5-6

Lc 1:17; Ap 11:3-4.

El Nuevo Testamento en Aguacateco de Guatemala, 1ra ed. 2011, Wycliffe Bible Translators, Inc.

También podría gustarte