Está en la página 1de 566

Apan!!

i Kuku

EI Nuevo Testumento
de Nuestfo Seof JesucfIsto
en eI IdIomu KundozI
(CundoshI)
Pef
Porciones del Antiguo Testamento y El Nuevo Testamento
en el idioma Kandozi (Candoshi)
Las ilustraciones de las pginas 159, 186, 350, 352, 570 y 605 por Horace Knowles se
usan por cortesa de The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972.
Las ilustraciones de las pginas 13, 144, 238, 294, 577, 633, 661, 666, 702, 706, 708,
739, 741, 746, 748, 750, 755, 770, 788, 801, 804, 806, 812, 818, 842, 844, 848, 859,
860, 864, 865, 1082 y 1106 se usan por cortesa de David C. Cook Publishing Co.,
1978.
Las ilustraciones en las pginas 26, 132, 167, 228, 260, 298, 381, 405, 428, 442, 452,
555, 609, 692, 693, 754, 774, 790, 821, 872, 897, 903, 924, 929, 979 y 1088 por John
Lear se usan por cortesa de American Bible Society, 1960.
Las ilustraciones en las pginas 816, 910, 1037 y 1056 por Graham Wade se usan por
cortesa de The United Bible Societies, 1989.
La ilustracin en la pgina 33 por D. Koop, ILV, Per.

Primer edicin
2010, Liga Bblica, Internacional
El Nuevo Testamento 2009, 1993, 1979, Liga Bblica, Internacional

www.ScriptureEarth.com



Creative Commons
Atribucin - No Comercial- No Derivadas 3.0
Eres libre de:
copiar, distribuir y comunicar pblicamente la obra
Bajo las condiciones siguientes
Atribucin Debes reconocer la autora de la obra en los trminos especificados por el propio autor o licenciante.
No comercial No puedes utilizar esta obra para fines comerciales.
No Derivadas No est permitido que alteres, transformes o generes una obra derivada a partir de esta obra.
Con la comprensin eso:
Renuncia Un de los sobre condiciones puede ser renunciado si consigue el permiso del sostenedor de las derechas.
Otras derechas Estn de ninguna manera los siguientes derechas afectadas por la licencia:
Las derechas del uso justo;
Las derechas morales del autor;
Las derechas que otras personas pueden tener en el trabajo mismo o en cmo se utiliza el trabajo, por ejemplo las
derechas de publicidad o las derechas privadas.
Aviso Para obras reutilizadas o redistribuidos, tiene que avisar claramente estos trminos de la licencia.
http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0
Contenido
PfIogo 7
Apan!! Israe!chichee tsiyatarangiya
(AntIguo Testumento)
ApunII chtufungu unu
GenesIs ApunII chtufungu 11
TushItungufungu unu
Exodo TushItungufungu 107
ApunII kumuchtumufInI
IevtIco ApunII kumuchtumufInI 157
IsfueIchIch tputs musutufungunu
Nmefos Musutufungunu 166
TsIyutsIs tuyusImu unu
DeutefonomIo TuyusImu 185
JosueyufInI kuku
Josue Josueyu 221
Kufukuum tsIpus kInutufungunu
Jueces Kufuk tsIpusu 236
RutIfInI kuku
Rut RutI 258
1 SumueIu
1 SumueI 1 SumueIu 265
2 SumueIu
2 SumueI 2 SumueIu 313
1 UtuchIch kufuku
1 Reyes 1 UtuchIch kufuku 341
2 UtuchIch kufuku
2 Reyes 2 UtuchIch kufuku 375
EsdfufInI kuku
Ezdfus Esdfu 403
NehemIyusufInI kuku
Nehemus NehemIyusu 414
JobufInI kuku
Job JobufInI 425
IsfueIchIch ApunIIeem yuseefungunu unu
SuImos SuImos 440
IsysufInI kuku
Isuus Isysu 501
JefemIyusufInI kuku
Jefemus JefemIyusu 539
EsekIyeIufInI kuku
EzequIeI EsekIyeIu 560
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
DunIeIufInI kuku
DunIeI DunIeIu 573
AmosufInI kuku
Amos Amosu 594
JonusufInI kuku
Jonus Jonusu 606
MIkIyusufInI kuku
MIqueus MIkIyusu 610
SukfIyusufInI kuku
Zucufus SukfIyusu 620
MuIukIyusufInI kuku
MuIuquus MuIukIyusu 622
Apan!! chiyaa tsiyatkiya; Isusoo kamankiya
(Nuevo Testumento)
MutIwufInI kuku
Sun Muteo MutIwufInI 631
MfkosufInI kuku
Sun Mufcos MfkosufInI 705
IukusufInI kuku
Sun Iucus IukusufInI 743
WungufInI kuku
Sun Juun WungufInI 814
TuyusputumpunIfInI
Hechos TuyusputumpunIfInI 867
Romshucheemu
Romunos Romshucheemu 933
1 Kofndshucheemu
1 CofIntIos 1 Kofndshucheemu 966
2 Kofndshucheemu
2 CofIntIos 2 Kofndshucheemu 998
GIutusshcheemu
GIutus GIutusshcheemu 1017
Ipsshucheemu
EfesIos Ipsshucheemu 1028
FeIIpshucheemu
FIIIpenses FeIIpshucheemu 1039
KIosenshucheemu
CoIosenses KIosenshucheemu 1047
1 TesuInshucheemu
1 TesuIonIcenses 1 TesuInshucheemu 1055
2 TesuInshucheemu
2 TesuIonIcenses 2 TesuInshucheemu 1062
1 TmoteyufIneemu
1 TImoteo 1 TmoteyufIneemu 1067
2 TmoteyufIneemu
2 TImoteo 2 TmoteyufIneemu 1076
TItofIneemu
TIto TItofIneemu 1083
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
MAPAS
TsupufunusI yuwupuf AbfuhumchIch tputs tuufungunu unpufu
Ll munJo untiguo
IsfueIchIch IjIptush ShItungufunuyu
Ll exoJo Je Lgipto
Kunuunu tsup yuwupuf JosueyufInI tuufungu unpufu
Lu conquistu Je Cunudn
Utushuchee Wutsupunoo KumunkIyu yuwush Isus tuufungu unshu.
Lu tierru suntu en el tiempo Je Jess
PupofofIn Isusoo Kuk Kumunkutu XIfungIyu
Los cuutro viujes Je Publo
FIIemnufIneemu
FIIemn FIIemnufIneemu 1087
Utushucheemu
Hebfeos Utushucheemu 1090
SundeekufInI
SuntIugo SundeekufInI 1116
1 PItofufInI
1 Pedfo 1 PItofufInI 1124
2 PItofufInI
2 Pedfo 2 PItofufInI 1134
1 WungufInI
1 Juun 1 WungufInI 1139
2 WungufInI
2 Juun 2 WungufInI 1146
3 WungufInI
3 Juun 3 WungufInI 1148
UtusufInI
Judus UtusufInI 1150
ApunII ushtuchu unu
ApocuIIpsIs ApunII ushtuchu unu 1153
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
Apan!! chiyaa tsiyatkiya;
Isusoo kamankiya
(Nuevo Testamento)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
631
Yuwaa Isus n!!urtarangu anoo
kamanchintspa
(Lu/usu S.2S-SS)
1
1
Isus ndu tu mu nIIuf tu chu, zItu mIn
unchI chI nund kInu tu fu nu unoo
kumun chInts pu.
Is kI f sut ApunII chu WIpu. Tpu tseem
kInu fu ngu, DupI yu fIn chI chush nIIuf tu fu-
ngI yu. Apfumu fIn chI chI tum chu.

2
MuzI nung tsu, sIf tu mu su
Apfumu fIn wIpuu Isuu ku fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.
Isuu ku fIn shu Ako pu fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.
Ako pu fIn shu Utu su fI nee Ipu fI nu-
fu ngI yu, zoo nIII nu ndu fI k'tsus
tsI mbun mutu yu fu tuu fu ngI yu.

3
Utu su fIn shu wIp tsI mbun wunI ndu-
fu ngI yu, IwI pu fu ngI yu. WIp sufu
Fufe su mIshu Sefuh. NIIuf wuu nu-
fI Tmu fu sufu.
Fufe su fIn shu Hes fo nu fI nI
Ipu fI nu fu ngI yu.
Hes fo nu fIn shu Afu mu fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.

4
Afu mu fIn shu AmI nu du pu fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.
AmI nu du pu fIn shu Nuhu so nu fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.
Nuhu so nu fIn shu SuI mu nu fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.

5
SuI mu nu fI nshu Ruhu bu fI nee wIzu-
nIIeem yumu fu ngu, wIp Boo su fI-
nee Ipu fI nu fu ngI yu.
Boo su fIn shu RutI fI nee wIzu nIIeem
yumu fu ngu wIp Obe du fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.
Obe du fIn shu wIp Jese yu fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.
Matiwarini kuku
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Matiwarini yandarangu anootsi
SIf tu mu su MutI wu fI nI Isu soo wumuch tu shI mu nu. IevI yuu tsuf tu fu ngI tum tu. Ndu tu mu Isu-
sush tuchI tu fu ngu, uw Rom shu cheem ufkI fee yufu ngI yu (9.9-15). Itufu, Isus shu: Nuwush Izuu-
fu tchI tu ngu ndu mu, tfu ngu, MutI wu fIn shu zupun tuchI tu fu ngI yu. AshI fu chu, Isu soo kupung
yusu fu ngI yu, wuunu wuch pufu ngI yu Isu soo tsI. Isus Wupu fIp kfI fu ngu unu mun 20 musuch
tushI yu fu, MutI wu fIn shu kIfu kuu yundu fu ngI yu. Isu soo Izuu fu kumun pI tu yundu fu ngI yu.
Utu shu sheem yundu fu ngI yu, wutum uwshtI sIn: NItuu tI Isu soo ju ApunII wIp tfu ngu nu wu.
Itufu, Izuu fu Isu soo mungoon pu nu tu, yuwuu sIf tu mu su ApunII tuyu ndu fu ngu unoo kumu nI-
fu ngI yu. Zufukchu, Isus ApunII chu wIpu. Wuunu ApunII Ipu fee tsI zungun chI mu tupu chI ndu muu-
mu tu, wutu tum chu Isusu, tfu ngI yu MutI wu fI nI, unoom yundu fu ngI yu wIf ku fI mu nu. ApunII
wIp Utu shu cheem tupu chI ndu pI tu tsI pu fu ngI yu. Itufu, ndu Utu shu cheem mu fI tsI pu fu ngI yu,
tsu pu fu nus shu cheem tpu tsI IchI ngu foo Istu pI tu tsI pu fu ngI yu. AshI fu chu, MutI wu fI nI unoo
kupung kumu nI muum zundu fu ngu wIf ku feem yundu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu yuwuu kumu nI fu ngu unoo pukIch kumun chInII pu:
A. 1.12.23 Yuwuu ApunII wusInu kumunIfungu unootstum Isusush tumInufungIyu.
Isus DupIyufInshInI nIIufunuf nIIuftufungIyu. YutufIt tputs Isusoo kunxufItuutstuu
puchumuum zundufungusIn, ushIfItuu ApunII IstufungIyu.
B. 3.111.30 Isus wuchInuyufu, tputsee tuyusputufungIyu.
YutufItshIshIfeetsIs ksungtsu, tfungIyu. ApunII sIyuu Izuufu kusImuum zundkIyu.
Nuwuu kukI puyungtsu, ksufIntspu. Ndunnuu mungoonkus, ApunIIshu sIyuu
wunIchupuntsu, tfungIyu Isusu.
C. 12.128.20 Isus tputsee IstupI tu nIsh tsupush kusufungIyu. TputsImund
yutufItshIshIfInI tsIpufungIyu.
Tfu ngI yu MutI wu fI nI.
Nuw Matiwi Isusoo kamankina
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
632

D
1.3- RutI 4.18-22 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.

Jese yu fIn shu DupI yu fI nee tsI kufu ku


Ipu fI nu fu ngI yu.
D
AshI fI Apfumu fIn put DupI yu fIn put
wushu nund 14 tputs Itsu tu fu ngI yu.
Kufuk DupI yu fIn shu tpu tsee wIzunII
yumu yu fu, UfI yu su fI nee wIzunII
yumu yu fu, wIp SuIo mo nu fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.

7
SuIo mo nu fIn shu Robo wu mu fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.
Robo wu mu fIn shu AbI yu su fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.
AbI yu su fIn shu Asu fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.

8
Asu fIn shu Josu fu tu fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.
Josu fu tu fIn shu Jofu mu fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.
Jofu mu fIn shu UsI yu su fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.

9
UsI yu su fIn shu Jotu mu fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.
Jotu mu fIn shu Ak su fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.
Ak su fIn shu EsI kI yu su fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.

10
EsI kI yu su fIn shu Munu se su fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.
Munu se su fIn shu Am nu fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.
Am nu fIn shu Ose yu su fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.

11
Ose yu su fIn shu Jeko nI yu su fI nee Ipu-
fI nu fu ngI yu zoonII pu tu wushu nu-
ndu. Anpuf Utu shu cheetsI BubI Io-
nI yup wutsu pun much tu fu ngu nu yu.
AshI fI yu, SuIo mo nu fIn put, Jeko nI-
yu su fIn put wushu nund 14 tputs tum
Itsu tu fu ngI yu.

12
Jeko nI yu su fIn shu SIu tIe Iu fI nee Ipu-
fI nu fu ngI yu BubI Io nI yush tsupu.
SIu tIe Iu fIn shu Sofo bu be Iu fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.

13
Sofo bu be Iu fIn shu AbI hu du fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.
AbI hu du fIn shu EII yu kImu fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.
EII yu kImu fIn shu As fu fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.

14
As fu fIn shu Sudo ku fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.
Sudo ku fIn shu Ak mu fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.
Ak mu fIn shu EII yu du fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.

15
EII yu du fIn shu EIeusu fu fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.
EIeusu fu fIn shu Mut nu fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.
Mut nu fIn shu Ako pu fI nee
Ipu fI nu fu ngI yu.

1-17
Ako pu fIn shu OsI yu fI nee Ipu fI nu fu-
ngI yu. OsI yu fIn shu MufI yuu yumu-
fu ngI yu Isusu wuu nu fI.
AshI fI yu, SIu tIe Iu fIn put Isus put 14 tputs-
tum Itsu tu fu ngI yu.
AshI fI Isu soo zItu mI nu fI nI Itsut tu fu nu
unoo kumu nee nu.
(Lu/usu 2.1-7)
18
AshI fI nu Isus ApunII WIp nIIuf tu fu-
ngu unoo kumun chInts pu.
OsI yu fI nI MufI yuu wuyu mu ndu fu-
ngI yu. Itufu, pIsh tu fu ngI yu Izuu fu
yumu muu mu. Yumu muum wufI tu fu ngI-
tuu, Itufu OsI yu fI nI ndumu yumu chu,
MufIy Apu nIIee Ipu su mu fI nI wunI ndu-
fu ngI yu. ApunII wIz puf punu fu ngI yu
MufIy shu. Anu fI shu wIpuu Ipunu fu ngI-
yu.
19
OsI yu fIn shu

Tumuyshtu ushIk?

Tumufee mIfee k? tfu ngu, mung'


kupung muntsu fu ngI yu. Apu nIIee chI nu-
fu ngu, ushI fI yu, Tpu tsee kumun chee zI.
Ngu tu fI tI kusu chI mu, mungush chI nu-
fu ngu, tfu ngI yu.
20
Anoo tsI kupung
chI nu chI nuw ushI fu ngu, psuunshu muu-
fu ngu, ApunII wusu ndu fuf yuku fu ngI yu
OsI yu fIn shu. Yukeefu, tsI yu tu fu ngI yu.
OsI yuu, shIy DupI yu fIn chIchtI shchu, shIy
tpu tsIsh, ushI fI yu MufI yuu yumu muum
punI fInII pu. PzI fInII pu. Ndu tputs put
ushI fu ngu, wuunu ApunII ushI fu ngu wu.
ApunII WIp wunI ndu kI yu. ApunII wIz-
pu fI wIpuu tInu fu ngu. AshI fI yu, shIy-
MutIwufInI1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
633

E
1.21 SuImo 130.8 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
1.22-25 Yuwuu Is ysu 7.14
tfu ngu, unoo nIsh unu fI tum utIyu.
D
2.1 RutI 1.2 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
2. MIkI yu su 5.2 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
shu MufI yuu Izu nIIeemIsh yumung chu.
TsI yun tu fInII pu.
21
WIpuu tutsIp ku chu,
nIIu fuu Isusu suf su mung chu, un wutu tu-
ndu tupu chI ndum pu nI. Tputs Isu su mun
mung' tut ku sIn, yutu fIt shI shI fI nee tsI
Izuu fu kupeet chI yu.
E
AshI fI yu, shIy shu
Izu nIIeemIsh yumung chu. TutsIp ku chu,
Isusu su mung chu, ApunII wusu ndu fuf
tfu ngI yu. Tfu ngu, ts putu ushI fu ngI yu.
22-25
AshI fI yu, OsI yu fIn shu tmu fu ngu,
AshI fI yumuch pu fI nu MufI yuu tsI, tfu ngI-
yu. Apu nIIee wusu ndu fuf kuk puyu fu-
ngu, MufI yuu wIzu nIIeem yumu fu ngI yu.
Itufu, nutu mu sI nu ndu wushu nund muu-
fu ngu nu. MufIy shu wIpuu tutsI pu fu ngu,
unu chu OsI yu fI nI wIzunII put wushu nund
muu fu ngu nu MufIy putu. OsIy shu nIIu fuu
Isus sufu su mu fu ngI yu.
ApunII wIpuu zungu nI fu ngu, ushI fI yu
wuu nuu tsI kuk sIf tu mu su kumu nI fu ngu
unoo puyu fu ngI yu. Apu nIIee kuk kumu nI-
mu pu nI unoo tsI wusI nu kumu nI fu ngI yu.
Tfu ngI yu,
KIz wuzu funII ndun tuu, tsu su tuu,
wIpuu mIfee yu fu, kumuz tutsIpchI yu.
TutsIp ku chu, Emu no we Iuu ysu mu chI-
yu, wutum ApunII Iyupu tuu ku wu,
F
tfu ngI yu.
2
1
AshI fI Isus BIfI ngush
D
yukut
nIIuf tu fu ngI yu Utu sh tsupu. Kufuk
Hefo de su fI nI Utu shu chee wumu fI
kusI fu tuu fu ngu unush Isus nIIuf tu fu-
ngu. Isus nIIuf tu fu ngu, unu mun shu
yusum pun tputs, yup zuf yuku umbIch
tpu tsI wuun pee wutsu pun kyu fund sIn,
upus zupun tsup muu tu fund sIn, yukut
Ifu su fI nush kusu fu ngu nu. Isu su nguz
nup kut tu kusu fu ngu nu. Ifu su fI nush
kuseef sIn, mung tpu tsee mushu fu ngu-
nu yu.
2

Yup nIIu fuu tutsI pee fu, yuw


Utu shu cheem kufuk kInu chu unu?
tfu ngu nu.

Yup shu tuuku? Yuun pee tsu-


pu nI tsu ngu chee kunees chI pufu ngI nI yu.
Utu shuch kufuk ndu shu tutsI peenII pu-
fee, tfu ngu nI, ushI fI pungu nI utu nI yu,
nIIu fu nguz nuut tI nI yu.

AshI fI yupI
tutsI pee, sIy yusuk tuu tIs yuw Utu shuch
kufuk kInu chu unu? tpu tsee mush ku
mung tfu ngu nu.
3
Ifu su fIn shuch shu
unoo muzI nu yu fu sIn punI fus tu fu ngu nu.

NIIu fu chu ku mu su ju wIpu? tfu ngu nu.


Sheef shu, wuu nuu tsI ufkuf Hefo de su fI-
nee tsI kumu nI fu ngu nu. Kufuk Hefo de su-
fIn shu tsI yut ssIs muzI nu yu fu, punI fus tu-
fu ngI yu. Kunu ngu chu nuwuu kusIchtI,
tfung pu fee.
4
AshI fI yu, Utu shu chee
tuyups tum pu nI, mI shut upunII pu nee ts-
tum kufu zu fu ngu, Nuu nInts tsI yu tee nI,
ttu ndu tnII chu, tfu ngI yu. Kusee fum-
chu sIn, shu nI yee fum chu sIn, Hefo de su-
fIn shu mushu fu ngI yu,

Apu nIIee kuk


umkee ju?

Yup ApunII Ipu su mu fI nI nIIuf-


tuch? mushu fu ngu,
5
tuyups tum pun shu:
Iyush pu fI tsu pu nI nIIuf tu chI yu, yuk tush
BIfI ngushpu fee, wutum sIf tumu ApunII
kumun tu fu wu, tfu ngu nu. Apu nIIee kuk
yundum utee ju,

Yukut BIfI ngu pukIch chu.


E
Tputs
kuupu zupu nee ju. Itufu, nuw kIz puf
wunu sI fI nup chI mu yukut BIfI nguu-
tsI, wutum IpufI unush nIIuf tu chI yu.
KIz puf kufu kuum kInu chI yu. Nuwuu
tpu tsI Utu shu chee kIz puf wunu sI fI
ksut chI yu
tchu Apu nIII kuku, ApunII kumu nI-
mu pu nI yundu fu ngu unu, tfu ngu nu
MutIwufInI1 , 2
Iyus/ pu ri tsu pu ni nllur tu c/i yu, yu/ tus/
Biri ngus/pu ree, tdru ngu nu yu. (2.4-6)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
634
tuyuspu tum pu nI Hefo de su fI nee tsI.
AshI fI yu, Hefo de su fIn shu Apu nIIee kuk
muzI nu yu fu, AshI fI wufI tuch pu fee.
Wup pu fee, tfu ngI yu tuyups tum pu nee tsI.
AshI fI nu wupu, nuung sInts, tfu ngI yu.
7
Tuyups tum pun nuu yu fu nIIu sIn,
kufuk shu yusum pu nee, yuw Isu su nguz
nuchu ngu fu ngu unoo kufu zu fu ngI yu.
NuunI tsI yu tee nI, tfu ngI yu. UwshtI sIn
kusu fu ng sIn, kufuk wuun shu chee tushI tu-
ngu fu ngu, wuu nI tu fIt ssIn yusum pun put
tsI yu tu fu ngI yu. Mushu fu ngI yu,

Ashun
tsu ngu chee yukeefu pufung su? tfu ngI-
yu. Yusum pun shu kumu nI fu ngu nu yu.
8
AshI fI Hefo des yusu yu fu, yusum pu nee
kumu nI fu ngI yu, Yuk tup pu fee BIfI ngup-
pu fee tuu fI yu nIIu fu. Anush nuchu ngu-
shI nInts, tfu ngI yu. Puk chee su, nuwuu
kumu nI ngu ndu mu, nuw pung pI utI tu mu-
nu, tfu ngI yu. ]Mungu tu tumu pI ngu ku,
tfu ngI yu.| Tyu fu, yusum pu nee BIfI-
ngup zungu nI fu ngI yu.
9-10
Yusum pun shu nuu tu fu ngu nu BIfI-
ngu pI. Ngoo tsIp nuu teef sIn, wutu tum
tsu ngu chee yusuf pufu ngu nu yu. Tsu ngu-
chee pukeef sIn, mung' kIs ushI fu ngu nu.
Nup ush ku sIn, tsu nguch wusI nu nuu-
fu ngI yu, unshu tum tuchI tu fu ngu nu yu.
Yukut BIfI ngup kuseef sIn, yuwush Isus
tuufu unush tsu nguch zunu yu fu ngI yu.
11
Yusum pun shu pungu sush pshtu yu fu-
sIn, nup ku sIn, nIIu fuu pufu ngu nu yu
Isu soo tsI, wunIf pu tu MufIy putu. NIIu fuu
pukeef sIn, tutunII tu yu fu sIn, nIIu fuuts-
shu wunu sI fI ungIf tu fu ngu nu Apu nIIee
Ipu su mu fI nI. Sheef sIn, kujo nu fI nee
tuwu teef sIn, nIIu fuum mungu tu fI
punu fu ngu nu, ofoo tsI, mI shut kzum-
mu shee tsI, mIshu kzum mu sheets tum
tupu fu muum punu fu ngI tum tu. AshI fI
unoo punu yu fund sIn, ungIf tu yu fund sIn,
kusu fu ngu nu yu.
12
Itufu, psuunshu yusum pun muu fum-
chu sIn, ApunII tsI yu tu fu ngI yu yusum-
pu nee tsI. Kufuk Hefo de suu kumu nInts-
pu, tfu ngI yu. Suun pee tum tsu pu nIs
kunu pu ngInts, mInup shu ngoots nuut ssu.
Ifu su fI nup nuu fInts pu, tfu ngI yu Apu-
nIII. AshI fu chu, yusum pun shu tmeef-
sIn, nIII tu fI tup ngoots nuu tu fu ngu nu.
Wuun peet wutsu pun kunu pu fu ngu nu.
13
Yusum pun nuu tu fum chu sIn, OsI yu fIn-
shu muu fum chu unush Apu nIIee wusu-
ndu fuf mIfu nIsh pufu ngI yu. Tmu ngI,
chIy zu ngI. NIIu fuu Isu wung chu, tfu ngI-
yu. Hefo des nIIu fu nguz nuchu ngukpu
puchu muu mu. AshI fI mIkeefus suwu-
ngInts. IjIp tup tsup nuu ngInts. ShIy shu
unush tuu mut chu. Kunu pu muum wufI-
tuk chu, nuw shu shI yuu kumun chInII pu,
tfu ngI yu.
14
AshI fu chu, OsI yu fIn shu
tmee fu, MufIy nIIu fuu puchI pee fum-
chu, psuu nu fI tum suwu fu ngu nu IjIp top
tsupu. Kusee fum chu sIn unush tuu fu ngu-
nu.
15
Hefo de su fIn shu zupIsh tsI pu fum-
chu, wuun pee tum wutsu pun kunu pu fu-
ngu nu yu. ApunII tpu tsee unoots tum sIf
kumu nI fu ngI yu. Tfu ngI yu,
IpufI IjIp tosh tsupu tuuk chu, yusuf
wuun pee tum wutsu pun kunup chI yu,
tfu ngI yu Apu nIII. Apu nIIee kuk kumu-
nI mu pu nI sIf tu mu su unoo yundu fu ngu.
AshI fI OsI yu fI nI nIIu fuu yumu yu fu,
IjIp top wutsu pun nuu tu fu ngu, unush
tuu fu ngI yu.
1
AshI fI yu, Isu soo Isu wu yu fund sIn,
kuzI zI mun shu Hefo de su fIn shu nIIu-
fuu puchu fu ngu nu. Hefo de su fIn shu
yusum pu nee kutu fu ngu, ndu kusu fu ng-
sIn, Hefo des kIz puf tsI yun tu fu ngI yu.
Puk chu nI kumun chInII pu, tfu ngu nu-
wu, ngI chI fu ng pu sI nu yu tyu fu, kIz puf
tsI yun tu fu ngI yu. Isu soo ndu yusu ku fI,
ushI fI nIIu fu wuu puchuk chu fI, Isus pu tu
mtu chI nu tu, wusu ndu fu fee kumuch-
tu fu ngI yu. Wusu ndu fu fee kufuzeefu,
BIfI ngup nuung tsu. NIIu fuu puk chee wu
pchu shI ntsu, tfu ngI yu. Nuyu nI fInts pu.
IchI ngu fu kumu zuu puk chee wu pchung-
tsu. MI shut, ufu ngeem tuufu unush
pchung tsu. Nuyu nI fInts pu. Nu nupu-
shI ntsu. Pchu shI ntsu nIIu fuu, tyu fu,
zungu nI fu ngI yu. Yusum pun Hefo de su fI nI
kumu nI fu ngu wu, ushIn tsu ngu chee Ich tu-
fu yukeefu pufu ngu nu unoo tsI. AshI fI yu,
unoo yusu yu fu, musu chI fI nee tsI tchI fu-
ngu, AshIp pu fee tsI mbu nu musu chI fI nI
nIIu fuu. AshI fI pchung tsu, tfu ngI yu.
MutIwufInI2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
635

F
2.18 Yuwuu Jefe mI yu su 31.15 tu, unoots tum nIsh tuyu sI mu kumun kI yu.
D
3.3 Yuwuu Is ysu 40.3 tu, unoots tum nIsh tuyu fI mu kumun kI yu.
17
AshI fI yu, wusu ndu fuf shu nuu teef sIn,
BIfI ngush kuseef sIn, nIIu fuuts shu Itu-
tseef sIn, puchut puchut ushI fu ngu nu.
Apu nIIee kuk kumu nI mu pu nI unoots-
tum sIf tu mu su kumu nI fu ngI yu.
Tfu ngI yu,
18
BIfIng shuch tputs tunu kI nuu fI,
un RukeI tu ndu wIp tsI pu yu fu, unu-
nguz mung' muntsu ku, tunu ku, unoo
muzI nu chIs. WIp tsI pu yu fu, ndu kIs
tuu muum wufI tu kI yu,
F
tfu ngI yu zItu mI nu Jefe mI yu su fI nI
sufu. AshI fI Hefo de su fIn shu wusu ndu-
fuf nIIu fuuts shu zupu nI puchu fu ngu sIn,
kusu fu ngu nu. Itufu, Isu soo tsIm shu
kupu fu ngu nu.
19
ZupIsh shu Hefo de su fIn shu tsI pu fu ngI-
yu. TsI pu fum chu, ApunII wusu ndu fuf shu
yusuf yuku fu ngI yu OsI yu fI nee tsI IjIp tosh
tsupu. OsI yu fIn muu fu ngu, Apu nIIee
wusu ndu fuf mIfu nIsh pufu ngI yu. TsI yu-
tu fu ngu, Nu yuw nIIu fuu puchu muum
zundu fu ngu un tsI pu fu ng shI tu.
20
AshI fI
nu wufI tu yunII tu ndu. Tmeefush, wup-
tum tsu pun pIsh kunu pung chu. Ipuf pu-
tIsh, IzunII pu tum tIsh wup tum Utup
tsup kunu pung sI, tfu ngI yu ApunII
wusu ndu fu fI OsI yu fI nee tsI.
21
AshI fI yu,
OsI yu fIn shu tmee fu, wIpu put, wunIf-
put wup tum kunu pu fu ngI yu.
22
Itufu,
Ifu su fI nup wutsI fIt kusu fu ng sIn, Itufu
ndu tu mu pshtuf sIn, tsI yut ssIs muzI nu fu-
ngu nu. Hefo de su fI nee wIp, Afke fu sufu,
nu kufu kuu mu nu fu ngu nu, tfu ngu nu.
OsI yu fIn shu unoo muzI nu yu fu, punI fus-
tu fu ngI yu.

TumuycheezInI? tfu ngu.


Itufu, psuunshu muu fum chu unush
ApunII wusu ndu fuf yusuf yuku fu ngI-
yu. Ifu su fI nup nuu fInII pu, tfu ngI yu.
GuII Ie yup tsup nuuch chu. Anush tuung-
chu, tfu ngI yu.
23
AshI fI OsI yu fIn shu
GuII Ie yup mus ufup nuu tu fu ngu, yuk tush
Nsu fe tush kusee fu, unush tuu fu ngI yu.
Isus unush kunu ngu fu ngI yu. Anoots tum
Apu nIIee kuk kumu nI mu pu nI, zItu mIn
wusI nu yundu ku, tfu ngI yu,
Ipu fee tsI: Nsu fetshuch chu tpu tsI,
tch pu sI nu yu,
tfu ngI yu Apu nIII sIf tu mu su.
AshI fI yuwuu Isus nIIuf tu fu ngu unoo
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Wangarini ichumampani
Apan!!ee kuk kamanirangu, anootsi na
kamanchintspa
(Mdr/osu 1.1-S, Lu/usu S.1-9, Wungu 1.19-2S)
3
1
Musuch zupun tushIy fu ngu, Isus
wuchI nu fu ngu, unpuf Wungu fI nI
uwmu sI mu wusI nu tuyup stu fu ngI yu.
Wungu fI nI kung Oftu gu mun wIng'
upu sup nuuteefu, unush Apu nIIee
kuk tuyup stu fu ngI yu Utu sh tsupu.
2
Tuyup stu fu ngu, Mungee ts Is yufung tsu,
tfu ngu.

Muyuum shu ndu mungoo nuk-


su? Yutu fIt shI shI fee tsIs ksung tsu. Wunu-
sIf shu tuung tsu. ApunII nuunII pu Iyuu
mungee tsI nI kusI muu mu, tuyup stu ku,
tfu ngI yu.
3
Yuwu fI tum zItu mI nu fI nI Isy su fI nI
wusI nu tfu ngu, unoots tum Wungu fI nI
tumI nu fu ngI yu. Isy su fI nI, tfu ngee ju,
Tputs Ipu sup tuyup stu ku
muzI nu chI nIII nu yu.
MuzI nung tsu. ApunII nuunII pu,
utIyu. WusI nu mungee ts Is
yufung tsu.
Nu kufuk kIz puf nuunII pu.
Ngoo tseem wunu sIf yufung tsu.
Ngoo tsee ItsIn su fu tuwI tung tsu.
Apu nIIeem yufung tsu, wutum
kus chu wu.
D
Ngoots tumu pu fI ushI fu yutu fIt shI-
shI fee tsIs kupeeteefus mungee-
ts Is yufu muum ushIk puz shIng-
tsu, tchI yu,
tfu ngI yu Isy su fI nI sIf tu mu su
Wungu fI nee tsI. AshI fu chu, Wungu fIn-
shu kusu fu ngu, unoo tsI fI tum wusI nu
tuyup stu fu ngI yu.
4
Wungu fIn wumu fI kumeech put pufu
k'tumu unput kumuf tu fu ngI yu. MI shut,
wIch poo sh shu tusI kIch pu fu ngI yu.
MutIwufInI2 , 3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
636

E
3.10-12 MuIu kI yu su 3.2 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
PchI chee ushI fu unoo kutu ngu fu ngu
kInduf pu tu.
5
Tputs shu zupu nI Wunguu kuk muzI nu-
pu nI utu sIn, Wungu fI nIsh kusu fu ngu nu-
yu. Tputs zupun kustu kustu ushI fu ngu-
nu yu. Utu shu chI nu ndu fI tputs kusu fu-
ngu nu. Ifu su fIn shuch yuk tu shchI tputs
kusu fu ng tu mu nu yu. Kung Oftu gush
tputs wutsI fI tum tuu fu ngu nu, un tum sIn
kusu fu ngu nu.

Tputs shu Apu nIIee kuk


muzI nu yu fu sIn, yutu fIt shI shI mun mung'
kupung muntsu fu ngu sIn, AshI fI yu,
yutu fIt shI shI fI nee Izuu fu kusu chI mu,
tfu ngu nu. Tyu fu sIn, Wungu fIn shu
tpu tsee Oftu gush kung Ichu mu fu ngI yu,
yuw tputs yutu fIt shI shee kupee tu muum
zundu fu ngu unoo tsI.
7
Tputs shu zupun kus kus kus ushI fu-
ngu nu. Puf sIy pun shuch tyup stu shI
tputs, mI shut Sut sIy pun shuch tyup-
stu sh tum tputs kusu fu ngu nu Wungu fI nI-
shu. Kuseef sIn, Ichu mu ndu, tfu ngu nu.
Itufu, Wungu fIn shu Puf sIy pun shu chee
tyup stu shI tputs nuts tu fu ngu,

Muyuum-
shu Ichu mu ndu tssu? tfu ngu.

Chuk
sIyuu wunee yu fu, Pup chu ApunII sIyuu
mus sI fI wunI chI yu kIz pu fI, tfu ngu? SIy
tpu tsee yutu fIt tuyup stu kIs yutu fIt tIschu.
Tputs nuwuu ndu nuts tukpu fee tus,
muk puz ushI fus tpu tsee tumu pI nguk su.
Apu fIs yutu fIt tum tuyup stu fu ngI tum tu.
8
Kuupu Apu nIII nguz zund kus, yutu fIt shI-
shI fee tsIs kusu yu fus, wunu sI fI tuung tsu.
Ash ku chI nuu fee su, ushI fI nuw shu: Zufuk-
pu fee. Apu nIIee chI nu ku nu tch pu fI nu
sIyuu tsI.
9
Itufu, sIy kuupu mungee ts Is
yufu muum ndu zunduk su. Iy Apfumu-
fIn chIch tu nI chu, ushI fI yu ApunII Iyuu
wunI chee ju, ndu mbu fee, tssu. Itufu,
unoo chI nu fInts pu. Anush kumu ngu-
muum wunI ndu ju. Wutum ApunII wuunu
zund ku, putumb cheets tuu yyu fu,
ApfumchI cheem tInu muum wufI tu ku wu.
Apfumu fI nush kumu ngu muum wunI ndu-
ju.
10
AshI fI pup tsu, wuneesh shI. MuzI-
nu ngu ntsu, yusIn ndu wunu sIf kxoon ku,
ndu yusI ku ushI fu tuwu muum sumu-
seem wufI tuk chu, sumu seem tuzuch chI.
AshI fI pup tsu, sIy ndu wunu sI fI tuu kus,
ApunII sIyuu wunI chu pu ntsu sumus shu-
yu.
11
ApunII nuwuu kumuch tu fu ngI yu.
AshI fI yu, tputs mung' yufu muum zund-
ku, nuw shu kungu pu Ichu mu kI nu. Itufu,
nIII tu fIt shu tputs kuzI zI mun kus chI yu.
Uwshu ufu ngI nu shu tpu tsee mung'
tuchIng chI yu. ApunII WunI tpu tsush
pshtu kchu, Apu nIIeetsImu fI mInu mu fI
mungooz chI nu chI nIII nu yu. Itufu, ngut-
kus, sumusput sIyuu wunI chI yu. KIz pu fI
nuwuu kusI fI yu, wutum ApunII Ipu su mu-
fI nI wu. Nuw unpu wufI tu fee zI. Uwshu
nuwuu: Suptu fee tpu fI ndu tk chu, nuwu-
tuu pInu su kI nu, wutum kIz puf kufu ku-
wu. AshI fI yu, ApunII Ipu su mu fI nI kus ku-
chu, tpu tsee Ipus chI yu.
12
ChIy wufu suu
tumu tuf pu chI ushI fu tpu sI nu kIch, ushI fI-
tum Ipus chI yu tpu tseetsI. Wunu sI fI nund
Ipuseefu, Wupu fIsh pung' tup shtu chI yu.
Itufu, yutu fI tuuts shu kupeet chI yu. Tputs
ndu wunu sIf tuuk sIn, wuyu puf ushI fI tum
tpu fu ngu yu fu, sumu sush pshtu chI yu.
Sumus pus tu chee ju, ufu tu fI sumu sI tuu fu-
tuf tu chI yu.
E
AshI fI nuwuu kukI muzI nu-
yu fus, mungee ts Is yufung tsu, Wungu fI nI
tpu tsee tuyup stu ku, tfu ngI yu.
(Mdr/osu 1.9-11, Lu/usu S.21-22)
13
AshI fI yu, yuwu puf Wungu fIn tuyup-
stu fu ngu unpuf tum Isus shu GuII Ie yush
tsup kyu fu nIIu, kung Oftu gush kusu fu-
ngI yu yuwush Wungu fI nI tpu tsee Ichu mu-
fu ngu unshu.
14
Anush kusee fu, Isus shu
Wungu fI nee tsI: Ichu mu ndu, tfu ngI yu.
Itufu, Wungu fIn shu: NdunI. ShIy nuu-
pu nuwuu Ichu much shu.

AshI fI shIy
muyuum shu nuwuu Ichu mu ndu tshu?
tfu ngI yu Wungu fI nI.
15
Itufu, Isus shu:
WufI tu fI yu. Ash tuu nuwuu Ichu mu ndu.
Nu ushI muum wufI tu fI yu, IchI ngu fu sIf
ApunII kumuch tu fu ngu unoo tumI nu-
muum wufI tuk chu, tfu ngI yu. Wungu fIn-
shu Ayu tyu fu, Isu soo Ichu mu fu ngI yu.
1
Wungu fI nI Ichu mu yu fu, Isus shu ufu-
pu ngush kf ku chu, unush mus sI fI tum
MutIwufInI3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
637

F
3.17 Is ysu 42.1 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
D
4.4 Yuwuu Tuyu sI mu 8.3 tu,
unoots tum nIsh tuyu sI mu kumun kI yu.
E
4. Yuwuu SuImo 91.11-12 tu, unoots tum nIsh
tuyu sI mu kumun kI yu.
F
4.7 NIshu fI yuwuf tu tum Tuyu sI mu 6.16 tu utI tum tu.
G
4.10 Yuwuu Tuyu sI mu 6.13 tu, unoots tum nIsh tuyu sI mu kumun kI yu.
kunInd shu tuwu tu ushI fu ngI yu. Shee shut,
ApunII WunI mukoo koom tumu pu fI ushI-
fu kInu yu fu, kufu wu tu fu nIIu, Isu su mun
wuzI yu fu ngI yu.
17
Sheefu, kunI ndup shu
wuf tu k'kuz kIz puf kImu fu ngu, In nuw-
chu IpufI ksu mIsh chI nu kI unu. Ipu fI mun
mungI kIs chu,
F
tfu ngI yu.
AshI fI yuwuu Wungu fI nI Ichu mum-
pu nI Isu soo wusI nu kumu nI fu ngu unoo
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Yashing' Isusoo
tamundarangu anoo kamanchintspa
(Mdr/osu 1.12-1S, Lu/usu 4.1-1S)
4
1
AshI fI Wungu fI nI Isu soo Ichu-
mu fu ngu, unu mun shu ApunII shu
WunI Isu soo Ipu sup much tu fu ngI yu.
Anush YushIng' Isu soo yuchu muum
kutu fu ngu shu.
2
Anush Isus 40 muuts
tuu fu ngI yu. Ndu kutung ku kIz puf
mufIz tu fu ngI yu. 40 muuts tushI yu fum-
chu,
3
unu mun shu YushIng' yuchu fu-
ngu shu Isu soo tsI. Tfu ngu shu, ShIy
Apu nIIee shu WIpIsh, ushI fI In putu-
mbIch punguum tInung chu, sheefush
ktu ngu ngI, tfu ngu shu.
4
Itufu, Isus shu
ymu fu ngu, Ndu mbu fee, wutum ApufI
kuk yundum utuwu,

Antuu tI yu tputs kutung tsI mu nu mu-


fI tuu fu shIsh ufu tu mush tuu tu fee ju?
ndu mbu fI. Itufu, yuwu mu nu fI nuw
kumuch tu kI unu mu nu fI ufu tu mu fI tuu-
muum tuu fI yu,
D
ApufI tfu ngI yu,
Isus tfu ngI yu.
5
Anu mun shu YushIng' Isu soo Ifu su fIn-
pI much tu fu ngI yu. Kuseef sIn, Apu nIII-
mun pung' wuzI ngu fI mu nu kfI fu ngu nu-
yu wufI.

Sheef shu kfeef sIn, YushIng-


shu Isu soo tsI yuchu muum yusuf tsI yu tu-
fu ngI yu. ShIy Apu nIIee shu WIpIsh ushI fI
tspu su ngI. Wutum ApunII kuk utee ju,
Wutum ApunII shu wuunu wusu-
ndu fu fee sIyuu ksu tu muum
zungun ku wu.
Yup tuu nuu kIs umb tuu wusu ndu fuf-
shu ufu sIyuu ksut chI yu.
Uwput sIyuu puzu fu ng puz
ush tu chI yu,
ndu sIy putumb chI mun puzIs
tpuu ushI muu mu,
E
ApunII
tfu ngu wu,
tfu ngI yu YushI ngu.
7
Itufu, Isus shu chu ymu fu ngu, Ndu-
mbu fI, ApunII kuk utI tum chu,
Mungu tIs, Apu nIIee tumu sI ngu fus,

Tumufee ApunII Iyuu Istuch? tfInts-


pu,
F
utuwu,
tfu ngI yu Isusu.
8
Tyu fu, sheefu YushIng shu Isu soo
wuf shu much pI much tu fu ngI yu. MuchIp
kfee fund sIn, YushIng shu IchI ngu-
fu tsu pu fu nu seetsI yuk tu fI nI Isu soo
tuyu mu ndu fu ngI yu. Muu cheets tum
wunu sI fImshI ymu ndut ymu ndut ushI-
fu ngI tum tu.
9
Sheefu, IchI ngu fu ymu-
ndu yu fu, Nuwuu kukI puyu kush, nuwush
tutunII tu yu fush, yuwuu IchI ngu fu
pufu ngIsh unoo shI yuum punu chInII pu,
tfu ngI yu.
10
Itufu, Isus shu: Wupu, YushI ngoo. Ksu-
ndu. ApunII kuk utuwu,
Apu nIIeetsImu fI Tuu fu shI pu nI ungIf-
tung tsu. Anoo tsI mu fI kuk puyu kus
tuung tsu,
G
ApufI tfu ngu wu.

Tumufee Apu fee tsI


kuk kupeet chI? tfu ngI yu Isusu.
11
AshI fI
Isus tyu fu, YushIng' Isu soo kusu fu ngu-
shu. Shee shu, ApunII wusu ndu fuf kusu tu-
fu ngu nu Isu soo Istu muu mu.
AshI fI yuwuu YushIng' Isu soo yuchu fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Na minootssha kamanchintspa; yuwaa
Isus tayapstamaam chtarangu anootsi
(Mdr/osu 1.14-15, Lu/usu 4.14-15)
12
Tputs Wungu fI nee tsI tumu nu fu-
ngI yu. AshI fI Isus shu unoo muzI nu yu-
fu, GuII Ie yup tsup kunu pu fu ngI yu yup
MutIwufInI3 , 4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
638

H
4.15-1 Yuwuu Is ysu 9.2-3 tu unoots tum nIsh tuyu sI mu kumun kI yu.
kunungufungu umb tum tu.
13
Itufu,
yuk tush Nsu fe tush tuu fu ngee ju. Mus
GuII Ie yush nuu tu fu ngu, unush yuk tush
Kupf n wu sh tuu fu ngu tuyus pu tu fu ngI yu.
Yuktu Kupf n wu Subu I nush tsup tuu fI-
yu, tsup Nef tu IIy wutsI fI tum
14
Isus tuyus-
pu tu ku, yuwuu zItu mIn Isy su fI nI sIf
wusI nu kumu nI fu ngu unoo tsI fI tum Isus
tumI nu fu ngI yu.
15
Tfu ngI yu Isy su fI nI,
Tputs ndun tuu Apu nIIee kuk muzI-
nu fu ngu sIn, ushI fI tuu muzI nu chI nIII-
nu yu. Subu I nshuch tpu tsI, mIshu
Nef tu IIy shuch tum tpu tsI, mIshu kung
Oftug shuch tum ufuch chI chI tpu tsI,
GuII Iey shuchtu msIn tpu tsI, ushpu tum
ufup chItum sIn,
1
tup shu tuu tuuk sIn,
kIyung tuu kuchIyk sIn, Itufu zup shI nuu
'sInee kIz puf pung chI nIII nu yu. 'SIn shu
kus ku chu, unoo tpu tsee tuwu sI nI chI yu.
Ndu shu yutu fIt shI shush tunI mushpuz
ushI fus tuu chI nIII nu yu,
H
tfu ngI yu Isy su fI nI. AshI fI Isus unu fI-
tum kuk tutsu moo fu ngI yu.
17
AshI fI Isus unpuf Apu nIIee kuk tuyus-
pu tu muum chtu fu ngI yu. Yutu fIt shI shI-
fee tsIs kusu yu fus, ApunII put mungee ts Is
yufung tsu. ApunII nu IchI ngu fu wumu fI
kusI chI yu, tuyus pu tu ku, tfu ngI yu Isusu.
(Mdr/osu 1.16-20, Lu/usu 5.1-11)
18
AshI fI Isus mus sufu GuII Ie yu
unush tuu fu ngI yu. MInush shu zufI
Isus shu musu mun wIngu xIytu, tpu tsee
pufu ngI yu, sufu SImo yuw Isus PItof-
tum su mu fu ngu unu. PItof zoonII put
Andu fIs put kuwum pu nI fI tuu fu ngu nu yu.
Kuyup chI pun tpu tsI.
19
Isus shu: Nuwush
tchI tu ngu ndu mu, kufuzeefu, tfu ngI yu.
SIy nutu nuu kuyup cheem kuwum pu neem
tuuk su. Itufu, nImun nuwush shu tuchIt ku-
chus, sIysu tpu tsee kuwuk pu zIs ushI fus
tuut ssu. SIysu tpu tsI fee tsI tuyup stu tssu
Apu nIIee mungoo nu muu mu, tfu ngI yu.
20
Tyu fu, PItof tum, Andu fIstum ufee tuu
kusu yu fu sIn, Isus shu mu fI shu tuchI tu fu-
ngu nu.
21
Afu ngeem shu nuu yu fund sIn,
Isus tpu tsee tsI mbu nu tum kuyup chI pu-
nee ts tum pufu ngI yu. MIn Sundee ku sufu
zoonII pu tu Wungu, SpI tI yu fI nI wIpu.
Afee tuu yuf ku sIn kunush kuxI nu fu ngu-
nu. AshI fI yu, Isus shu: Pzuyu, nuwush
tchI tu ndu, tfu ngI yu.
22
Tyu fu, Sundeek-
shu, Wung tum wupu fee kunush kumI-
ngeef sIn, Isu sush tuchI tu fu ngu nu.
AshI fI yuwuu Isus tuyup stu muum chtu-
fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus waana tayapstarangu
anoo kamanchintspa
(Lu/usu 6.17-19)
23
WIpu nu sheem putu yu fu nIIu, GuII Ie-
yush tsup kusee fum chu, Apu nIIee kuk
tuyup stu fu ngI yu. MInush yuk tush kusku,
pungu sush yuwush Utu shuch shu nee fu-
nu unush pshtu yu fu, tuyup stu fu ngI yu.
Shee fu nIIu, mInup shu yuk tush tuyup stut,
mInup shu yuk tush tuyup stut ushI fu ngI yu.
Tuyup stu ku, ApunII sIyuu tsI wuunu tIp-
tsI feem nu muum zund kI yu, tfu ngI yu.
MI shut, tpu tseets tum kus yutu mu yufu fu-
ngI yu. Ndu mInum tI yum tsu tu shee yufu-
muum xupoo fu ngI yu.
24
AshI fI SfI yush
tsup Isu soo kuk pzu pu nee fu ngI yu. Tputs
muzI nu yu fu sIn, KIz puf chu yufu mu pun pu-
fee, tfu ngu nu. AshI fI Isu sush tputs zupu-
nI kustu kustu ushI fu ngu nu. Wungu yu wu
zupun kusu fu ngu nu. IchI ngu foo yufu-
fu ngI yu. Tpu tseets tum yushIng' zutu ku
unoots tum Isus yufu fu ngI yu, yushI ngoo
tushI tu ngu fu ngI yu. Tputs upuz kuyu-
kutku, nuu muum pInu su ku unoots tum
Isus yufu fu ngI yu. Tputs ItsIp tu ItsIp tu
ushku unoots tum yufu fu ngI yu. Tpu tsee
IchI ngu fu yufu fu ngI yu.
25
AshI fu chu,
tsI yut ssIs ufu ngI nu shu pzu pu nee fu ngu.
Tputs zupu nI wuun pu tu tIn Isu soo tsI
kumun tu kumun tu ush ku sIn, ufup chI tuu
tputs zupu nI kusu fu ngu nu. GuII Iey shuch
tputs zupun kusu fu ngu nu. MI shut, TIk-
pofos shuch tum tputs, yuwush yuktu
zupun tuufu unush, unshuch tum zupu nI
Isu su nguz kusu fu ngu nu. Ifu su fIn shuch-
tum kusu fu ngu nu. Utu sh tsup unshuch-
tum, mIshu kung Oftu gu ufu chIch tputs
MutIwufInI4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
639

D
5.4 Is ysu 61.2 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
5.5 SuImo 37.11 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
5.8 SuImo 24.4 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
unshuch tum Isu su nguz kusu fu ngu nu.
Kuseef sIn, yuwush Isus nuuk chu unush
tputs zupun tuchIt tuchIt ushI fu ngu nu.
Zupun tuchI tu fu ngu nu yu.
5
1
AshI fI yu, Isu sush putum putum
tuchIt chIt tuf ushI fu ngu nu. Isus-
shu muchIp kfI fu ngu. MuchIp kfee fu
unush kuxI nu fu ngI yu. WIpu nush unshu-
tum kfeef teef sIn, kuxI neef sIn, ushI fI
Isus shu Apu nIIush tuchI tu muum wunee-
fu ngI yu wIpu nu shee tsI.
2
Isus tuyus pu tu-
ku, tfu ngI yu.
(Lu/usu 6.20-2S)
3
Tputs Apu nIII nguz tmu fu ku, yutu fIt-
shI shee ndu zund ku, ApunII unoo kIz puf
chI nu kI yu. ShI yuu nuwuu nu chu tpu tsI fI
tchI yu Apu nIII, yuwuu Apu nIII nguz chI-
nu ku unoo tsI.
4
Tpu tsIch yutu fIt shI shImu ndIch
mungIch muntsu kuch wufI tuk chu,
D

wutum ApunII mungee tsIch yuf chI yu.
5
Tpu tsIch mungIch mupIy fuch Apu nIII-
mun kIs tuu kuch unnuu shu chu wunu sI fI.
ApunII unoo kIz puf chI nu kI yu. Tputs
ushku unu tsu pu fu nu sush nuwuu nu tumu-
pu fI ushI fu tuu chI yu.
E

Tpu tsIch Apu nIII nguz kuk puyu muum


tmu fu kuch, wunu sIf chu. Apu nIII nguz
mungoo nu muum kIz puf zund ku, wunu sIf-
chu. ApunII unoo kIz puf chI nu kI yu. Izuu-
fu mungoo p'tseekIyu mungoo nu muu mu.
7
Tpu tsee nuyu nI kuch wunu sIf chu.
ApunII unoo kIz puf chI nu kI yu. Tputs
ushku unoo ApunII nuyu nIch tum tI yu.
8
Tpu tsIch ufu Apu nIIeem mungee-
tsIch yufu muum tuu kuch, wunu sIf chu.
F

ApunII unoo kIz puf chI nu kI yu. Uwshu
Apu nIIee kIs pung chI yu.
9
Yuw tputs pu tu tIn yufu mu pun tuuku,
unu wunu sIf chu. ApunII unoo kIz puf chI-
nu kI yu. Uwuuts shu: Nuw shI yuu Ipuf tu nu
tchI yu Apu nIII, yuwuu ushku unoo tsI.
10
Tputs Apu nIII nguz tuchI tu muum
tmu fu ku, tputs shu unoo kIyu ngu tuu
yuchuk sIn, ushI fI tuu ndu kusu ku, unu
wunu sIf chu. Ashku un ufu Apu nIIush tuu-
chI yu, wIpu nu shee, tfu ngI yu Isusu.
11
AshI fI tputs sIyuu ush kI nuu fI ushI-
fu, nuwu mun sIyuu kIyung yuchu ku,
muntsIf tsI yut ku, yutu fI tuum nuku,
ush tuu tu sIysu mungIs muntsu fInts pu.
12
MungIs kIs tuung tsu. MupIyng tsu.
Nuwush kunI ndush kus ku chus, nuwu put
wushu nund kIs tuuch chI, nuw sIyu put
mungI kIs tuu chI nu. Apu nIIee kuk kumu-
nI mu pu nI sIf tu mu su kIyu ngu tum yuchu-
fu ngu nu. AshI fI sIyuuts tum nuwu mund
kukI tputs kIyung yuchu chI yu. Ash kI-
tuu teesInu yu mupIyng tsu, wIpu nu shee,
tfu ngI yu.
(Mdr/osu 9.50, Lu/usu 14.S4-S5)
13
MuzI nung tsu, nuw sIyuu yum puz
ushI fu tsu pu fu nu sush wuyu chInts pu
tpu tseem Istu muu mu, Apu nIIee mungoo-
nu muu mu. Itufu, ndu wunu sIf tuu kus,

tumu fee Istu chIs? Yum sufu tu muum


wunu sIf chu. Itufu, mIsu ngupshI, tputs-
shu: MIsI ngu pI shchu. Tsu push kpI tung-
chu. Tputs ktI mum shI tu, tch pu fee.
AshIk puz ush kI tum tu yuwIs ndu ItsIn-
su fu Apu nIIee tuyup stu kIs unIs. Itufu,
nuw sIyuu yum wunu sIf puz ushI fu
wuyu chInts pu. SIy nuwuu kukI tpu tsee
kumun kus, tputs shu muzI nuk chu, ndu
yutu fIt tuu chI nIII nI yu.
14
Yuwuum tputs
tupush puz ushI fu sIn tuu ku nu unoom
nuw sIyuu 'sIneemuum wuyu chI ntsu,
tpu tsee mungu 'sIneekpuz ushI muu mu.
Nupu yukut muchIp tuuku un IpI shu ngu-
muum wunI ndu ju. AshI fI nuw sIyuum
yuktu muchIp tuuku un tumu pu fI ushI fu
wuyu chInts pu.
15
MI shut, tputs mbu fI nuu
tIfoo ku untuu tI kujo nIsh wuyuk, ndunI.
Yuwush IchI ngu fu tputs tuufu unush
wuyu kI yu. IwufI wuyu kI yu 'sIneemuumu.
1
AshI fI sIysu nuwuu kukI puyu kus, mbu-
fIn puz ushku tupIsh 'sInItssu. AshI fu chu,
wunu sI fI tuung chu utu shI nu. Wunu sI fI
tuu kI nuu fee su, tpu tsee Istu kI nuu fee su,
tputs shu sIyuu puk chu sIn, Apu nIII nguz
MutIwufInI4 , 5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
640
chI nuch tum pu sI nu yu. SIyu mun Apu-
nIIeets tum mungoo nuch pu sI nu yu, wIpu-
nu shee tfu ngI yu Isusu.
17
Nuwuun tu ju kukI kunee sIch tuyup-
stu kI. Apu nIIeetsImu fI kuk yuw sIf
yundu fu ngu unoo kumun kI nu. Anoo tsI-
mu fI Izuu fu tumIn pI tufI kusu fu ngI nu.
My sI su fI nee kuk kpI tInts pu tunu.
Apu nIIee kumu nI mu pu nI kuk kpI tInts pu
tunu. Anoo kupee tu muum wunI ndu ju.
18
AshI fI muzI nu ngu ntsu, Apu nIIee kuk
ndu mInu mu fI kupeet chI mu. ApunII ndu
mInum tI yum kuk mungu tsI yu tu fu ngI-
yu. Yuwuu tsI yu tu fu ngu unoo IchI ngu fu
puyu chI yu. Tsu pu fu nus zup shI nu pus tuch-
pu fee. KunInd tum pus tuch pu fee. Itufu,
ApunII kuk ndu mInum tI yum pus tu chI yu.
IchI ngu fu puyu yu fu, Nu tutsu meenII-
chu, tchI yu Apu nIII.
19
AshI fu chu, nuw
sIyuu utu shI nu, tpu tsIs Apu nIIee kuk
nIyf kus, puk chI tuu kupeet kus, mI shut
suun pu tu tuyu tu fIt kus, ApunII shu unoo
ndu kIs nup kI yu. SIysu tpu tsee tsI pus
Apu nIIush tuut ssu. Itufu, tputs Apu nIIee
kuk IchI ngu fu puyu kus, mI shut tpu tseets-
tum: IchI ngu fu chI nung tsu tus, ApunII
unu sIyuu kIs chI nu chI yu. Nuw shI yuu
tpu tsIf tu nu tchI yu, Apu nIII yuwIs wunu-
sI fI ush kIs unoo tsIs. SIyu mu fI tpu tsee
kusI fus Apu nIIush tuut ssu.
20
Itufu, tputs
zupun Apu nIIee kuk tuyup stu kI tuut-
ssIn, wuunu ndu puyu ku nu, ngut ku nu.
My sIs pu nI fI wIf ku fI kumu nI mu pu nI
ush ku nu. Puf sIy pun shuch tyup stush
ush kI tum sI nu. Tuyup stu kI tuut ssIn, Itufu
wuunu puyu muum ngut ku nu. AshI fI
sIy ush kI nuu fee su, Apu nIIush wutsu-
pun pshtu muum pInu suk su. Apu nIIeem
tIp tsI fI kInu muum pInu suk su. AshI fuch
Apu nIIee kuk Izuu fu puyung tsu tInu,
wIpu nu shee tfu ngI yu.
21

AshI fI My sI su fI nI Iyuu zItu mI nu-


fI nee umu fu ngee ju? Atee ju My sI su fI nI
kuku, Ngu tIs tpu tsee pchu fInts pu. Puchu-
kI nuu fee su, wunI muum wufI tuk chu, tfu-
ngI yu My sI su fI nI.
22
AshI fuch nuw sIyuu
utI tu mu nu, Tpu tsee pchu fInts pu tunu.
Tpu tsee nutsu kI nuu fee su ushI fus, suun pu-
tu tIs wunI muum wufI tuk chu. Itufu, tpu-
tsee tsI yun tu kus, tpu tsee muntsIf ngu tIs
ngIch kus, kufu kush wunI muum wufI-
tuk chu. Itufu, zuwu nIIeets Is nutsu kus,
nutsum pu nI fI tuu kus, unnu chu kIz puf
yutu fIt chu. Pup tsu utInu, wutum ushku
unoo ApunII sumu sush wunIch pu fee.
23
AshI fI yu, ufu zuwunII pu tu tIs wunu sI fI
chI nung tsu. TsI yun tu kI nuu fee su mus sI fI
yufung tsu. Ndun nuu fI ush kus, yufu-
muum ngut kus, ApunII shu sIyuu mungI-
shIs yufu muum ngut chI tum pu fee.
Nupuz opee ju fee tsIs puchu muum
Apu nIIIsh pung' yumuk chus, sIy ApunII-
pu mungee ts Is yufu muum zund kus,
ushI fI zuwunII pu tu mu sIs yufung tsu.
24
Zuwu nIIIsh shI yuu nutsu kI nuu fee,
ushI fI unoo suun pu tu tIs yufu ngI mu sInts.
Opee ju fee tsIs Apu nIIIsh pung' kumI ngee-
fus, zuwunII pu tu tIs yufung tsu. ZuwunII-
pu tIs tsIyuteefus, unu mun opee ju fee tsIs
puchu muum wufI tu fI yu. Puchu yu fus,
ApunII shu mungee ts Is yuf chI yu. AshI-
fI yu, ufu zuwunII pu tu tIs mupIy fus
tuung tsu. MI shut, ufu ApunII put mungIs
yufum tuung tsu.
25
Ndu tu mu Apu nIIush
kus chus, mungee ts Is yufung tsu. Nupuz
shIy tpu tsee tumu shtu kush, Itufu tuwu-
pu muum pInu su kush, shI yuu kufu kup
much kI nuu fI yu, Nu pung pu nI, kumu pu
tsI yut chI yu tu, shI yuu tumu nee fu,

tumuy chee zIsh shIyu? KIyung kuchI-


yuch pu shu.
2
Tumu shI fee tsIsh Izuu fu
tuwu pu yu fush, kIyung kuchIyeefush,
zupIsh shu shI tu nguch shu. Itufu, ndu tu-
mu shI yuu kufu kup muchI fu, shIy mu
wunu sI fI tsIyuteefush, yufeefush, ndu-
shu kIyung kuchI yuch shu. Kumu nguch-
shu. Apu nIIeem ushI fI tum tu. Ndu tu mu
Apu nIIush kus chus, mungoo nung tsu.
Sheef us kumu ngut ssu, nuw sIyuu utu shI-
nu, wIpu nu shee tfu ngI yu.
27
MI shut, My sI su fI nI kuk utI tum tu,
Ngu tIs mInpu kIz Imbu nguf tu fInII pu,
tchu. SIy unoo yusuk su.
28
AshI fu chu,
nuw sIyuu utI tu mu nu, Tputs kIzuu yutu fIt
nup kuch, ku chIch nuu tu mbu ush kuch,
unoo yutu fIt putu tu muum wutu tum chu.
29
AshI fI sIysu nutsee ts Is ksu tung tsu.
Ksu tu muum pInu su kus, ushI fI kchee tsIs
MutIwufInI5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
641

G
5.31 Tuyu sI mu 24.1-4, mI shut, MutI wu 19.7, mIshu Mf ko su 10.4 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu
tuu fI tum tu.
H
5.34 Is ysu 66.1 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
I
5.35 Is ysu 66.1
tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
J
5.35 SuImo 48.2 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu
tuu fI tum tu.
K
5.38 Yuwuu Tuyu sI mu 19.21 tu, unoots tum nIsh tuyu sI mu kumun kI yu.
yuxeefus, ufup kpI tung tsu ndu sumu sIp
nuu muu mu. Yutu fIt shI shee kpI tung tsu
tunu. Ngut kus, nutsIs sumu sush kufuch-
pu fee.
30
KuwIp tIs ufu yutu fIt ush kus,
ushI fI tufu yu fus, ufup kpI tung tsu ndu
sumu sIp nuu muu mu. Yutu fIt shI shI fee-
tsIs kupee tu muum ngut kus, nutsee ts Is
IchI ngu fu sumu sush kufuch pu fee. AshI fI
ndu ushIsh tu muum mungIp tIs tuung tsu,
tfu ngI yu Isusu wIpu nu shee tsI.
(Mutiwu 19.9, Mdr/osu 10.11-12,
Lu/usu 16.1S)
31
ZItu mIn My sI su fI nee kuk pIyu fI
tuyup stu fu ngu sIn, Izu nIIeets Is Izuu fu
kusu muum zund kus, kIfu kuu kusu muum
tuyu ndung chu. Izu nIIeemIs pu nung chu.
Ashkchush, zufum pu tu fI kupee tuch shu,
G

zItu mIn mungu tuyup stuk sIn, tfu ngu-
nu yu.
32
AshI fu chu, nuw sIyuu utInu,
Izu nIIeets Is msu ngee fus ksu fInts pu.
Izuu fu chI nung tsu. Izu nIIIsh nIII tu fIt put
tputs yutu fIt putut kI nuu fI, unu mu ndu-
mu fI kusu muum tuuf chu. Itufu, ndun-
nuu ushku, wuts tu, msu ngu fI nuu fIs
ksu fInts pu. Ngu tu fI tIs kusu kI nuu fee su,
Apu nIIeem Izu nIIIs yutu fIt tuuch pu fee.
Tputs tum kIzuu kusu mu msu ngu fu
yumuk chu, yutu fIt tum shu tuu chI yu. AshI-
fI Izu nIIeemIs Izuu fu yumung tsu.
33
MI shut, My sI su fI nI kuk utI tum tu,
ApunII put tsI yut kus, ngu tIs tsI yu tInts pu,
zufum pu tu fI tsI yu tung tsu. Nuw ush chI-
mu, shI yu mun tI tus, suu nuu kukIs
Izuu fu puyung tsu, tfu ngI yu My sI su-
fI nI. My sI su fI nI, tfu ngI tuu, Itufu zItu-
mIn unoo tuyup stu fu ngu, ufu ngI nu shu
yutu fIt tum tsI yu tu muum tuyup stu fu ngu-
nu. Apu nIII mun sufu tputs pu tu tsI yu tu-
muum tuyup stu fu ngu nu.
34
AshI fu chu,
nuw sIyuu utInu, Apu nIIee sufu tumu-
sI ngu yu fus ngI chI muum tsI yu tInts pu.
Zufuk tu nu, Apu nIII mun sufu tI tfInts-
pu, wutum tputs mungu ngI chI muum utu-
nu wu. MI shut, ngu tIs kunI ndu mu nu tI
tfInts pu, wutum ApunII kunI ndush tuu-
ku wu.
H

35
MI shut, ngu tIs tsu pu fu nu sI mun
tI tfInts pu, wutum ApunII tsu pu fu nu-
see tInu fu ngu, wundu tu fI ksut ku wu.
I

MI shut, yuk tu mu nu Ifu su fI nu mun tI
tfInts pu, wutum Apu nIII Ipu su mu fI nI
Ifu su fI nush wumu fI kusI fu tuu chu wu.
J

3
MI shut, suu nu mun tu tum muchIs ngIch-
chInts pu. ApunII sIyuuts tum tInu fu ngu-
wu. SIy zund kI tuu tIs, suu nuu tsee muchIs
nIII tu fI tu mu shI tInu muum pInu suk su.
AshI fI yu, muchI mu nIs tumu sI ngu yu fus
ngI chI muum tsI yu tInts pu.
37
Antu ngut
shI fInts pu, suu nuu tsI kukIs puyung tsu.
AtI nuu fee su, YushI ngoo kuk puyutssu.
Zufum pu tu fI ush tuch pu fI nu tng tsu,
ndun tuu tI ushI fu, Ash chee zI tng tsu, ufu-
ngI nu shu tsI yu tInts pu. Sheef us, suu nuu tsI
kukIs puyung tsu, wIpu nu shee tfu ngI yu
Isusu.
(Lu/usu 6.29-S0)
38
MI shut, My sI su fI nI tpu tsee wunI-
muum kumuch tu fu ngu, Chu kuu tsI mu su-
ju tputs wunI muum tuu fI yu unoo kuupu
nuts tu yu fus, tutsu moo fu wunee yu fus
ksung tsu. Wumbuz tputs wufut kI nuu fI yu,
wuchoo tsseek chu, sIysu wuchoo tssee yu-
fI tum tIs ksung tsu. Wupuz tputs nusI shIsh
tuzIm ku, nuseets Ish kufumb tuk chu, sIysu
unoo wunu sseets tum kuwu yu fI tum tIs
ksung tsu, tfu ngI yu My sI su fI nI.
K
Itufu,
zItu mIn unoots tum kuk yyu fu sIn, yutu fIt
kIsu tu muum tuyup stu fu ngu nu.
39
Itufu,
nuw shu sIyuu utInu, Tputs sIyuu yutu-
fIt ush kI nuu fI yu, sIysu unu mund kIsu-
tu fInts pu, mupIyng tsu, sIyuu utu shI nu.
40
Wuun tu fI chtu fu tputs tuzIm kI tuu tI yu,
unu mund ts tu fInts pu. Muxeets Is yukchI-
nuu fI yu, k'tunufeetstumtIs pchI ndInts-
pu, unu mund tsI yu tInts pu, mupIyng tsu.
41
SIyuu putu yu fu, Nuttu nuwuu IntsI fI
chI pu yu fush, tsI mbun kIIo met fu unush
MutIwufInI5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
642

L
5.48 ApunII kumuch tu mu fI nI 19.2 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
D
.5 Is ysu 1.14
tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
wuyungu ndu mu tk chu, sIysu, Ayu,
Ipun pu nuf pu fee kIIo met fu ngu tu fI tIs
Istu chInII pu tng chu.
42
Muu chI fI tuu tsIs
tputs mush ku pchI ndInts pu. Pu nung chu.
Istu ndu tu, sIysu Istung tsu. Itufu, sIysu
unu mund tsI yun tu fInts pu, mupIyng tsu.
KIsu tu fInts pu tunu, tfu ngI yu Isusu
wIpu nu shee tsI.
(Lu/usu 6.27-2S, S2-S6)
43
MI shut, zItu mIn tuyup stu fu ngu,
Muu chI fI tuu tsIm tIs chI nung tsu. Kundu-
fu fee tsIs nutsung chu, mungu tuyup stu-
ku, tfu ngu nu.
44
AshI fu chu, nuw sIyuu:
Kundu fu feets tuu tIs chI nung tsu, nutsu-
fInts pu, utu shI nu. SIyuu muntsIf tsI yut kI-
tuut ssIn, sIysu yutu fIt tsI yu tInts pu. Wunu-
sIf tsI yu tung tsu. SIyuu nutsu kI tuut ssIn,
tsI yun tu fInts pu. ChI nung tsu. SIyuu kIyung
yuchu kI tuut ssIn, sIysu Apu nIIee tsI yu tung-
tsu kundu fu fIs Apu nIIee mungoo nu muu-
mu.
45
Ash ku chus, Apu fIch yuw kunI ndup
tuuku un sIyuu Ipuf tu nu tchI yu. Wutum
Apu fIch tpu tsee yutu fI tuuts tuu chI nu ku-
wu. Nupuz zufI zutku, nItuu tI wunu sI fI-
mu nu fI tputs muzu fI zutkee ju, ndu. Yutu-
fI tu mun tum tputs zutkI yu. SIn sInu ku,
ushI fI tum tutsu moo fu tpu tsI mun muzu fI
sInu kI yu. ApunII tpu tsee tutsu moo fu chI-
nu ku ush kI yu. AshI fI sIysu shIng tum tsu,
yutu fI tuuts tuu tputs chI nung tum tsu. Yutu-
fI tuuts tuu Istu muum ngu tInts pu, wutum
Apu fIch tpu tsee IchI ngu fu nup ku wu,
IchI ngu fu chI nu ku wu.
4
Muu chI fI tuu tsI-
mu fI tIs chI nu kus, untuu tI sIyuum wunu-
sI fee ju, wutum yutu fIt shI shpun tputs
wuun pu tu muu chI fIt chI nuk tum tu wu.
Itufu, sIysu kundu fu feets tuu tIs chI nung-
tum tsu tunu.
47
Suun pu tu tIs Istung tsu.
An wunu sIf chu, wutum IchI ngu fu tputs
ush ku nu wu. Apu nIIee ndu yusu kI tuut ssIn,
tputs ufu zoonII pu tu tIn Istu ku nu.
48
Itufu,
sIysu ufu ngI nu shu suun pu tu tIs chI nung tsu.
Apu fIch ushI fI tum tIs tpu tsee IchI ngu fu
chI nung tsu, Istung tsu,
L
nuw sIyuu utu shI-
nu, tfu ngI yu Isusu wIpu nu shee tsI.

1
AshI fI yu, sIysu tpu tsee ngu tu fI tIs
Istu kus, Izuu fu mu mu fI chI num pu tu-
fI Istung tsu. Itufu, tputs nuwuu chI nu-
pu ndu tus Istu kchus, yusuf tsI yut kIs un
yutu fIt chu. Ash ku chI nuu fee su, unshu fI
pus tu chI yu, ApunII ndu shu sIyuu ufu-
ngeem Istu chI yu. ApunII unoo ndu kIs
nup kI yu. Itufu, Apu nIIee chI nu yu fus,
Apu nIIee kuk puyu pI tus, tpu tsee chI-
num pu tu fI chI nung tsu.
2
AshI fI yu, pukI-
fee tputs Istu kus mupIyng tsu. Afu ngeem
ngIch ngIch shI fInts pu. Tputs wunIp wuu-
nuuts tum ungIf tu muum Istu ku nu. Nuw
upunII pun tu nu. Tpu tsee chI nuk tu nu utI-
tuut ssIn, Itufu tpu tsee Istu ku nu yuwush
tputs zupun shu nee fu nu unshu. NInu tI
ush ku tI tpu ndu utu sIn ush ku nu yu. Apu-
nIIush pung' Istu ku nu. Ndun nuu fI ushI fu
yuwush tputs ngoo tsIsh zupun tuufu
unush tpu tsee Istu ku nu. Tputs nuwuu
kIs nupu ndu utu sIn Istu ku nu. Tputs unoo
kIs nup kI tuut ssIn, Itufu ApunII unoo
ndu kIs nup kI yu. Wutum wuu nuuts tu-
mu fI ungIf tu muum Istu ku nu wu.
3
AshI fI
tpu tsee Istu kus, sIysu shI fInts pu. Izuu fu
chI num pu tu fI Istung tsu. Tpu tsee Istu kus,
mupIy fus Istung tsu, tsI yu tInts pu, tputs
ufu ngeem yusu fu sI nu pu.
4
Ash ku chI nuu-
fee su, ApunII sIyuu nupku, sIyuuts tum
Istu chI yu, tfu ngI yu wIpu nu shee tsI.
(Lu/usu 11.2-4)
5
MI shut, ApunII put tsI yut kus, ItsIn su fu-
tum tsI yu tung tsu. Tputs wunIp: ApunII-
put tsI yut kI nu utI tuut ssIn, mungu tu fI
wuu nuuts tum ungIf tu muum tsI yut ku nu.
Apu nIIush pung' pshtu yu fu sIn, chIy zu yu-
fu sIn,
D
kupung tsI yut tsI yut ush ku nu yu.
Tputs

Tumuku? tpu ndu utu sIn ush ku-


nu. Yuwush tputs shu nee fu nu unush
ApunII put tsI yut kI tum sI nu. ApunII put tsI-
yu tuk tu nu utI tuu, Itufu mungu tu fI utIyu.
Wuu nuuts tu mu fI ungIf tu muum tsI yut kI-
yu. Itufu, unoo ApunII yusu kI yu. Anoo
ndu kIs nup kI yu. Ndu muzI nu kI yu. Tpu tsI-
nuu kIs nup kI tuutssI nu, ApunII shu unoo
MutIwufInI5 , 6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
643

E
.1-18 Is ysu 58.1-12 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
ndu kIs nup kI yu.

Antuu tI ushku unoo


Istu chee ju?

AshI fI yu, sIysu ApunII put


tsI yu tu muum zund kus, suun shu pungIs
pshtu yu fus tsI yu tung tsu, yuwush tputs
ndu pufu nu unshu. Ash kIs unoo ApunII
pukI yu, muzI nu kI yu. AshI fI yu, sIyuu Istu-
chI yu.
7
AshI fI ApunII put tsI yut kus, ngu-
tu fI tIs tuyus tuyus shI fInts pu. Yuw tputs
ndu Apu nIIee yusu fu nu untu ndu ush tu fu.
Mush ku sIn, yusuf tuyus tuyus ush ku nu.
Kupung tuyus ku fI, nuwuu muzI nuch pu-
fee utu sIn ush ku nu.
8
Itufu, sIysu wuts tu
ushI muu mu. Wutum ndu tu mu Apu nIIee
tsI yu tu fus yuwuu sIyuum pIsh tu ku unoo
ApunII yusu ku wu.
9
AshI fI yu, ApunII put
tsI yut kus,
Apuu, shI yu mu fI ApunII tIsh chu,
tng chu.
Tputs shI yuu IchI ngu fu
mungoon pu nu.
10
ShIy nIsh tsu pu fu nu sush kusung-
chu shI yu mu fI kusI muu mu. Sheefush
Apuu, shIy IchI ngu fu kusIyeefush,
ztufu tputs shI yuu kukIsh tumIn chI-
nIII nu yu. ShIy sundu fu fIsh tumu-
pu fI ush tuch tum tu, shI yuu kukIsh
tumIn chI nIII nu yu.
11
IchI ngu fu zufI kutu nguts Iyuum
pu nung chu.
12
Apuu, tputs nuwuu yutu fI tum
nu fu ngI tuu, Itufu ndu kIsu tu fu ngu fI,
unpu tu tum tutsu yu fu ngI nu. AshI fI
shIy shu umb tum shI ngu ndu mu, nuwuu
yutu fIt shI shI fee tsI tuchI ngu ndu mu,
nuwuu kIs nupu ngu ndu mu.
13
YushIng' nuwuu kusI fu ndu mu
utufI, shIy nuwuu Istu ngu ndu mu.
Apuu, shI yu mu fI kusIshu wu.
ShIy kIz puf tIsh chu. ShI yuu ufu tu fI
tputs chI nu chI nIIIn pu. AshI fI yu, Apuu,
wup pu fee,
ApunII put tsI yut kus sIysu umb tum
tng tum tsu.
14
Tpu tsee chI nung tsu. Tputs sIyuu
yutu fI tum nuku, ush tuu sIysu mupIy fus
chI nung tsu. MupIy fus chI nu kus, ApunII-
shu sIyuuts tum yutu fIt shI shI fee tsIs
kupeet chI yu, wutum kunI ndush tuuku
unu IchI ngu fu nup ku wu.
15
Itufu, ndun-
nuu fI ush kus, ndu chI nu muum zund kus,
nutsu mu mu fI tuu kus,

tumu fee ApunII


sIyuu mungee ts Is yufuch? Yuf chee ju,
wutum yutu fIt shI shI fIs wund tuu fu wu.
AshI fI yu, tpu tsee chI nung tsu. Yutu fIt shI-
shI pun pu tu mupIy fus tuung tsu.
1
MI shut, Apu nIII mun mungu muum
zund kus, mungung tsu, Itufu Iyu shuch
mungum pu nI ushI fI tum ngu tIs musI-
ngu fus mungu fInts pu. Munguk sIn,
Yutu fIt shI shI fI mu nI mungI muntsuk-
tu nu. ApunII kIs nupu ndu utI tuut ssIn,
Itufu zufum pu tu fI ndu ush ku nu. Ndu
chu muk sIn, ngoo tsush xIy tungut ush-
ku sIn, tunu tun tuf ush ku nu. ApunII kIs
nuwuu nupu ndu utI tuu, ngIch ku nu. Tputs
nuwuu

Tumuku? tpu ndu utu sIn ush-


ku nu. Tpu tsI nuu unoo kIs nupuch pu fee,
Itufu ApunII shu unoo ndu kIs nup kI yu.
17
AshI fI sIysu Apu nIII mun mungu pI tus,
chu mu yu fus, tsIptu mbu yu fus unush
mungung tsu.
18
Tpu tsee kumu nInts pu.
Apu nIII mu fI yusu muum wunu sIf chu.
Ash ku chus, ApunII put tsI yut kus, ApunII
sIyuu kIs muzI nu chI yu. SIyuu Izuu fu Istu-
chI yu, tfu ngI yu wIpu nu shee tsI.
E
(Lu/usu 12.SS-S4)
19
MI shut, kufI kI nguz kupung tmu fu-
fInts pu. MI shut, muuch tu nguz kupung
tmu fu fInts pu. Anoo xunu tu muum chI-
nu fInts pu. Wutum mungu kuchu ku wu.
Ndun tuu tI ushI fu tputs shu chI kI yu. AshI fI
nIsh tsu pu fu nu sush muu chI xunu tu muum
chI nu fInts pu.
20
Itufu, Apu nIIeetsImu fI
chI nu kus, Apu nIII mund tpu tsee ngu-
tIs Istu kus, ApunII shu mu fI xunu tuk puz
shIng tsu. Yuw Apu nIIush xunut kus un
kuchu chee ju. MI shut, shu chI muum wunI-
ndu ju. Ash kI nuu fee su Apu nIII mun wumIn
suun pu tu tIs Apu nIIush xunu tuk puz shIng-
tsu, nuw sIyuu utu shI nu.
21
NIsh tsu pu fu-
nu sush xunutkInuu feesu, unumunu fI shu
MutIwufInI6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
644
chI nuch pu su. Itufu, Apu nIIush xunu tuk-
puz ush kI nuu fee su, Apu nIIeetsIm chI nut-
ssu, Isus tfu ngI yu.
(Lu/usu 11.S4-S6)
22-23
MuzI nung tsu, Apu nIIee mungoo-
nu muum kuch pu zIch ushI fI yu. Nupu, ku-
chIch wunu sI fI tuu fI nuu fI ushI fu, nutsee-
tsIch tuwu sI neek puz ush kI yu. Yuw nuu
nuwu shu mu fI kukI tuchIt ku unnuu wuch
wunu sI fI tumu pu fee ushI fu tuu kI yu.
Itufu, u ndu nuwuu kukI mungoo nu-
muum zund ku, YushI ngoo tsI mu fI chI nu-
ku unnuu wuch mchus tumu pu fI ushI fu
tuu kI yu, wunuts kzu tuk puz ushI fu tuu-
kI yu, kIz puf kIyung kuchIy kIyu. AshI fI
pup tsu, mIkeefus mungoo nung tsu, nuw
sIyuu tshI nu.
(Lu/usu 16.1S)
24
AshI fI nuwuu kukI muzI nu kus, Apu-
nIIeetsImu fI chI nung tsu. Muuch tu ngu zI-
mu fI chI nu kus,

tumuyfee Apu nIIeets-


tum chI nu chIch? pInu su kI yu. Nupuz
tputs upu tu fu nu fI tsI mbun tuu fI nuu fI,

tumuyfee tutsu moo fu chI nuch? pInu-


su kI yu. Upu tu fu nu fee tsI mInum chI-
nu ku, uwuum kupung tufu wuz tu chI yu.
MInoots shu ndu kupung chI nu ku nIyf-
chI yu. SIysu ushI fI tum Apu nIIeem ushIk-
puz ushIk su. Muu chI nguz puyu muum
kupung chI nu kus, unoo mu fI tufu wuz-
tu chIs. Ash ku chus, Apu nIIee kusut ssu.
AshI fI pup tsu, mungIp tIs tuung tsu.
(Lu/usu 12.22-S4)
25
MI shut, nuw sIyuu utu shI nu, Apu-
nIIeetsImu fI chI nu kus, ApunII sIyuum
IchI ngu fu punu chI yu utInu. AshI fI
muu chI nguz zund kIs unu nguz mungIs
muntsu fInts pu.

Muyuum kutung tseem


mungIs muntsuk su?

Muyuum wuu sheem


mungIs muntsu kIs?

Muyuum kumu fee-


mu fI tIs chI nuk su?

NItuu tI ApunII Iyuu


tInu fu ngu, unoo tsI mu fI chI nu muum
tInu fu ng? ndunI. WunIp ufu ngI nu shu
chI nu muum tuuf chu. AshI fI muuch tu-
nguz mungIs muntsu fInts pu.
2
Kufeenxu
nupun chu.

Antuu tI muuch tu nguz tmu-


fu kee ju?

Tumutufeeju? Mzu ku zI nIII nu ju,


mI shut xunut ku zI nIII nu ju. Pungus shu tum
wutu ngu shee wuyu ku zI nIII nu ju, ndu mbu-
fI. Itufu, ApunII wutu ngu sheem wuyu fu-
ngu wu. ApunII kunI ndush tuuku, sIyuuts-
tum nup kI yu. Mundu foots tuu ApunII
chI nu kI yu. Wutu ngu sheem wuyu fu ngI yu.
AshI fu chu, sIyuu ufu ngI nu shu chI nu ku
Istu chI yu, wutum sIyuu ksu mIsh chI nu-
ku wu.
27
MI shut, tuu fu shee mu fI tIs kIz puf
wuchI nung sI ntuf ush kus, wuchI nu-
chee zIs ndu mbu fee. WuchI nu muum
chI nu chI nuw ush kus,

untuu tI sIyuu
Istu chee ju? ndunI. WunI pu ju xupook su
tuu fu shee mIs. AshI fuch ApunII tu fush
chI nung tsu, utInu sIyuu tsI.
28
MI shut,

muyuum shu kumu fee-


mu fI tIs mungIs chI nu chI nuw ushIksu-
wu?

Muyuum shu unu nguz mungIs


muntsuk su?

Chup tumu kee ju? KufI-


keem ndu tufu wuz tu ku wu. Wumu-
feem ndu k'tukuwu. ApunII mungu tu fI
nu shu mung shI sheem tInu fu ngu. KIz puf
wunu sI fI kumuf tuk puz ush kI yu.
29
ZItu-
mI nu fI nI SuIo mo nu fI nI kIz pu fI tuu kufuk
tuu fu ngu, ushI fI tuu ndu chup pu tu wutu-
nIf tutsu moo fu k'tuntufungIyu. Chu pu-
mu fI shu wunu sI fImshI fI nI SuIo mo nu fI-
nee ts tuu kusI fI yu, wutum wuunu ApunII
chu poom wunu sI fImsheem tInu fu ngu wu.
30
AshI fI tuu,

chup nItuu tI wufI tu fee ju?


mungu tu fI tuu kI yu. Mungu nutum chup-
tu yu fu, sheefu pu tum shu pchI fu yu fu,
sumu sush kufu kI yu.

Antuu tI sIy chup put


tutsu moo fee zIs? chu poo tsIm sIyu mu fI
kusIy su. ApunII sIyuu kIz puf chI nu kI-
yu. AshI fI yu,

muyuum shu k'tunIfeemIs


mungIs muntsuk su? ApunII sIyuu chI nu-
ku, ufu k'tunIfeemIs punu chI yu.
31
AshI-
fI yu,

Muyu kutung chI?

Muyu wuu chI?

Yupee ju putu yu fu fI kumI suu puxunx chI?


tus, unoo tsI mu fI chI nu fInts pu.
32
Tputs
Apu nIIee ndu chI nu ku, unoo mu fI chI-
nu chI nuw ush ku nu yu. Itufu, sIysu unoo
chI nu fInts pu, wutum ApunII sIyuu nup-
ku wu. Yuwuu pIsh tu kIs unoo yusu kI yu.
Punu chI yu sIyuu mu.
33
AshI fI yu, sIysu
Apu nIIush Izuu fu tuchI tu muum chI nung-
tsu. Apu nIIeetsImu fI mInu mu fI mungooz
MutIwufInI6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
645

F
.25-34 SuImo 127.2 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
D
7.7-8 Tuyu sI mu 4.29 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
7.13-14 SuImo 1.6 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
chI nung tsu. Ash ku chI nuu fee su, ApunII
sIyuum IchI ngu fu punu chI yu yuwuu
pIsh tu kIs unoo tsI. Anoo ApunII kIz puf
zund kI yu.
34
AshI fI yu,

putum muyu ju kutung chI?


tfInts pu. Putum kIyung kuchIy kInuu-
fee su, mungIs muntsu fInts pu, wutum
ApunII wuunu nupu fu wu. AshI fI yu,

TumuycheezI? pIsh tuch pu fI nu, tfInts-


pu. MungIs muntsu fInts pu.
F
AshI fu chu,
nutu mu fI zufI mupIy fu tuung tsu, sIyuu
utu shI nu, Isus tfu ngI yu wIpu nu shee tsI.
(Lu/usu 6.S7-SS, 41-42)
7
1
MI shut, sIyuu tchInts pu, Pup tsu,
sIy tpu tsee yutu fIt chu tus, ApunII-
shu sIyuu yutu fIt chu tch tum tu yu. AshI fI
pup tsu utInu.
2
SIy tpu tsee ndu nuyu nI kus,
ApunII shu sIyuu nuyu nIch tum tu ju. Itufu,
tpu tsee nuyu nI kus, ApunII shu sIyuuts-
tum nuyu nI chI yu.
3
Tputs yutu fIt tuu ku-
nu unoo puk chI tuu yutu fIt tuuku, sIysu
kumun kumun ushIksu wu. Itufu, suu nuu-
tsee yutu fIt tuu kIs unoo kumup shIk su.
Kupung tuu yutu fIt tuu kus mupIyk su wu.
4

Tumufee ush kuch, tpu tsee: Zuwuu,


Istu chInII pu ApunII put mungee tsIsh yufu-
muu mu t chIch? wutum ndu suu nuuts tuu
mungee ts Is yufuksu wu.
5
Itufu, chtu fu
suu nuuts tu mu mungee ts Is yufu ngu mut-
ssu. Sheef us, suu nuu mungee ts Is yufu-
fum chus, ushI fI tpu tsee Istu muum wufI-
tu fI yu yufu muu mu.

Itufu, yuwuu tputs Apu nIIee kuk


Izuu fu ngut ku nu unoo, mIshu Apu nIIee
yutu fIt zufung chu ku nu unoots tum,
Apu nIIee kuk tuyus pu tu fInts pu, wuts tu,
wutum ndu zund ku wu. Tuyus pu tu kus,
ufu ngI nu shu muntsIf tsI yu tuch pu sI nu yu
Apu nIIeetsI. Tumuz puz ushI fu sIyu put
wufu tuch pu fee, wutum ufu tsI yun tu-
ku wufu tu mu mu fI zund ku wu. MI shut,
kuch puz ushI fu wundu fI sumbuf chIsh
tuu chI yu. Apu nIIee ndu yutu fIt nutsu ku,
mungoo yufu muum ngut ku nu. AshI fI
tputs ushku unoo tuyus pu tu fInts pu utInu.
(Lu/usu 11.9-1S)
7-8
Itufu, Apuf tu nu sIy wIpIs. ApufI
sIyuu muzI nu kI yu. AshI fI sIyuum pIsh tu-
ku unoo Apu fee tsI mushung tsu. Mush-
kus, ufu ngI nu shu sIyuu kupung Istu chI-
yu. MI shut, suunu xupoo kus, Istu ndu
Apuu tng tsu. Tk chus, Apup shu Izuu fu
Istu chI yu,

muyuu mu ngu tuch?


D
MI shut,
Apu pu nguz tmu fu kus, Apu put tsI yu-
tung tsu. Ash ku chus, sIyuu kIs ksut chI yu,
kusu chee ju, ndu mbu fee.
9
MI shut, ApufI sIyuu kIs Istu chI ntsu
utInu.

SIy tpu tsIs tumu tu fee zIs? Ipu fIs:


Nuwuum kuzIn zee, tk chu,

nItuu tI
putumb chee punu chee zIs?
10
Nuwuum
kuyup chee, tk chu,

Mkuu punu chee zIs?


ndunI.

Chu ku ju wIpuu chI nu ku ushIch?


11
SIy yut tu mu shtuu tuuk tuu tIs, Ipu fee-
mIs wunu sIf pu nuk su wu. Itufu, Apu fI nI
mIsI sI nu punu chI yu. SIyuu kusI fI yu,
wutum kunI ndush tuu ku wu. AshI fI chIy
mush kuch, chI yuum Izuu fu Istu chI yu.
12
AshI fI yu, sIysu suun pu tu ushI fI tum
shIng tum tsu. Suun pu tu Istung tsu. Wunu-
sI fI ushpu ndu tus, sIysu wunu sI fI tum
tpu tsee Istung tsu. Anoo My sI su fI nI
sIf tu mu su tuyup stu fu ngI yu. Apu nIIee
kuk kumu nI mu pun unoots tum tuyup stu-
fu ngu nu. AshI fu chu, sIysu shIng tum tsu.
Tpu tsee chI nu yu fus, Istung tsu, sIyuu utu-
shI nu, Isus tfu ngI yu wIpu nu shee tsI.
(Lu/usu 1S.24)
13-14
MI shut, sIyuu tchInts pu, Apu-
nIIush pshtu muum zund kus, pshtu shIsh
zungu mIch chu. MI shut, ApunII wunung
zungu mIch tu ndu. MuchIn tputs unush
nuu chI yu. Zupun tputs ngut ku nu. Wutum
yushI ngush nuu muum kumI fu nu wu.
Pshtu shIsh zngu nu tum tu. MI shut,
wunung zngu nu tum tu. Anush tputs
zupun nuu ku nu. Itufu, sIysu mungIp-
tIs tuung tsu. ApunII shu mu fI wunung
tchI tung tsu, unshu mu fI kumu ngu muum
tuu fI yu.
E
MutIwufInI6 , 7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
646
(Lu/usu 6.4S-44)
15
NgI chI mu pu nee kuk muzI nu fInts-
pu. Apu nIIee kuk tuyus pu tu kI nu utI tuu,
ngIch ku nu. Apu nIIee tIp tsI fI tumu pI ngu-
muum tsI yut ku nu. SIyuu kuchI ngu muum
unoo mu fI chI nu ku nu. Mung' yutu fIt ssIn-
chu. YushIng chIch chu tpu tsI.
1
Itufu,
unoo nuts tu muum tuu fI yu. Tputs ndu
wunu sI fI tuuku, muntsIf tuuku,

untuu tI
Apu nIIee ju tIp tsIf? Itufu, yuw wunu sI fI
tuuku un ApunII chu tIp tsI fI.
17
YusI nuu
wunu sI mun ufu yusu muum tuu fI yu.
Tputs shu yuwuu ushku unu mun yusu-
muum tuu fI tum tu. Nupuz yusIn wunu sI-
fI mush kutu nguts yusI tu fI yu. Muntsum-
mu shI yusI tu fee ju. YusIn muntsum mush
kutu nguts yusI tu fee ju.
18
AshI fI yu,
wunu sI mun yusI nuu kumI fun yusu muum
tuu fI yu.

Tumufee kpush k'puyunIIee


pusu chIch? MI shut,

muntsI fIsh kIzu fu-


nuu pusu chee zIch? ndu mbu fI. AshI fI yu,
chIy tpu tsIch yusI nu mun yusu muum
tuu fI yu. Yuwuu ushku unu mun tpu tsee
nuts tu muum tuu fI yu.
19
YusIn ndu wunu-
sIf kxoon ku, ndu yusI ku, ushI fI tuwu-
muum wufI tuk chu, sumu seem tuzuch chI.
AshIk puz ush kI yu.
20
AshI fI yu, sIysu tpu-
tsee nuts tu yu fus, unoo chI nung tsu. Tputs
wunu sI fI tuuku un ApunII chIch chu, Itufu
muntsIf tuuku un yushIng chIch chu.
(Lu/usu 1S.25-27)
21
Tputs zupun nuwuu: ShI yush tuchIt-
chInII pu utu sIn, Itufu Apuf shI Izuu fu
tuchI tu muum ngut ku nu. AshI fI Apu nIIIsh
tuchI tu muum pInu su ku nu. Yuwu mu fI
Apu fee tsIch kuk puyu ku, unu mu fI Apu-
nIIIsh pshtu chI yu.
22
ApunII tpu tsee wunI-
muum tsu pu fu nu sush kus ku chu, zupun
tputs nuwuu tsI yut ku, Isu soo, Apuf shIsh
tup shtu ndu tch pu sI nu yu. Nupu shI yu-
mun sufIsh tpu tsee tuyup stu fu ngI nu wu.
ShI yu mu nu tum sufIsh yushI ngoo tpu-
tsush tushI tu ngu fu ngI nu wu. ShI yu mu-
nu tum sufIsh tputs nupux tu fu ngu nu wu,
mungu tch pu sI nu yu nuwuu tsI.
23
Itufu,
nuw shu: ShI yuu yusu fee zI. ShIy wutum
yutu fIt tuu fu ng shu wu. ShI yuu yup shtu-
muum zund kee zI. Anoo muzI nu muum
zund kee zI. Kunu pung chu, tchI mu.
(Lu/usu 6.47-49)
24
AshI fI sIysu pup tsu. Nuwuu kukI
muzI nu yu fus, puyung tsu, sIyuu utu shI-
nu. Ash ku chus, tputs wunu sIf pungu ku
tumu tuf pu fee ushI fus, kIz puf tuut ssu.
Nupu tputs mung'putufI pungu ku,
putumb chI mun k'tseeyufu, pushucheefu
pungu kI yu.
25
Sheefu, sIn kIz puf tuu
sInu ku, kung shu kumbI yu fu, kumbu-
suf shu kIz puf kumbus tu kI tuu, ush tuu
pung' ndu yufu ngu kI yu. Mbum tuu kI yu.
SIysu nuwuu kukI muzI nu kus, ushI fI tum
puyung tsu. Ash ku chus, nuwu mu nu tum
kIz puf tuut ssu.
2
Itufu, muzI nuk tuu-
tIs, ndu puyu kus, tputs mung shu fIt puz
pungu ku ushI fus tuut ssu. Mung shu fI
pungu ku, kungu mun wIng' k'tseeyufu,
Iwu zI fI pushucheefu, pungu kI yu.
27
SIn shu sInu ku, kung kupung kumbIyk-
chu, kumbu suf tum kumbus tu ku chu,
mus sI fI yufu ngu chI yu. KIz puf tpuw
tmuch ush tu fu shu. YuwIs nuwuu kukI
ndu puyu kIs unIs mung shu fI pung'
ushI fus tuuk su. AshI fI nu nuwuu kukI
muzI nu kus mungoo nung tsu, Isus tuyus pu-
tu ku, tfu ngI yu. Sheefu, tuyus pu tu muum
Iwu pu fu ngI yu nutu mu sum tu.
28-29
Tputs shu muzI nu zI nuf ushI fu ng sIn,
nupux tu fu ngu nu. Wuun pu tu tsI yut ku sIn,

Tumufu tuyup stu ku? KIz puf yusu fI yu,


Apu nIIee kuk Izuu fu mungoon kI yu, tfu-
ngu nu. Iyu shuch tuyups tum pu nI Iwu zI fI
tuyup stu ku nu. My sIs pu nI fI tum wIf ku fI
kumu nI mu pun Iwu zI fI tum mungoon-
ku nu. Itufu, Isus ndu ush kI yu, wunu sIf
tuyup stu kI yu mung, tfu ngu nu tpu tsI.
AshI fI yuwuu Isus wuunu tuyup stu fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, kamanchintspa yuwaa Isus
tputsee ituyamarangu anootsi
(Mdr/osu 1.40-45, Lu/usu 5.12-16)
8
1
Isus shu tuyup stu fu ngu, muchIp
kufu wu fu ngI yu. Kufuweefu tputs
zupun tum yusuf Isu sush tuchI tu fu ngu-
nu.
2
Nuuk chu sIn, Itufu mIn tputs wunuts
MutIwufInI7 , 8
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
647

D
8.11 SuImo 47.9 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
IchI ngu fu kuchu fu ngu, Itsuptu fu ngu,
un Isu soo chu mu yu ngu fu ngI yu. Isu soo
tususeefu, tutunII tu yu fu, Isu soo, Istu-
ndu, tfu ngI yu. ShIynuchu ndu xupoo-
kIsh. Shuunu zund kush, Ichee, nuwuu
yufu ngu ndu mu, tfu ngI yu.
3
Isus shu,
ZufuktI shchu. AshI fI yu, yuf chInII pu
tyu fu, uwput putut ku, nutu mu tum tu
yufu fu ngI yu. Wunuts shum pu tu fu ngI yu.
4
Isus shu: Nu nuung chu. Itufu, tpu tsee
kumu nInII pu. Apu nIIIp pung' nuuk chush,
upunII pu nee nutsee ts Ish ymu ndu shI-
nI. Nupu ngu ndu mu yufeenu tng chu.
Sheefush, My sI su fI nee kumuch tu mu-
fI nI tumI nu muum muu chI Apu nIIeem
mbu tung chu. Ash ku chush, tputs shI yuu
nuts tuch pu fee, Nu yufeenIII yu tchI yu
shI yuu tsI. AshI fI yu, shIng chu, tfu ngI yu
Isusu. Uwshu uyu tyu fu, nuu tu fu ngI yu.
(Lu/usu 7.1-10, Wungu 4.4S-54)
5
Tpu tsee yufee fu nIIu, Isus shu yuk tup
Kupf n wu p nuu tu fu ngI yu. Kuseef shu,
Rom shu chee kupI tun unush chu mu yu ngu-
fu ngI yu.

KupI tun shu: Isu soo, Istu ndu,


tfu ngI yu. M'chuchufeetsI pungI shI
umbI fI tumu fu kusu fu ng tu nu. ShI yu nguz
nuchu ngu ku fI, m'chuchufeetsI yufup
utufI, pukeefufI, nu shI yuu mush kI nu.
M'chuchufeetsI yufu ngI. KIyung kuchIy-
ku nuu muum pInu su kI yu. KIz puf ksu-
kI yu. TsI pu muum zund kI yu, tfu ngI yu.
7
Isus shu: AshI fI yu, pzuyu nupu nI. Nuwnu
yuf chI mu, tfu ngI yu.
8
Itufu, kupI tun-
shu: Itufu, xumu chI. PuzI kI nu wu. ShI yuu
pungI shI yup shtu muum zund kee zI. WufI-
tu fee zI nuwu, tfu ngI yu. Itufu, shIy shu
ufu pee tu fI: Yufuch pu tkchush, Izuu fu
yuf chI yu. Nuw shI yuu nuts tuk tu nu. ShIy
kIz puf tIsh chu kufu kIsh. Nuw yusuk tu nu.
9
Wutum kufuk nuwuu kusI ku, nuwuuts-
tum kumuch tu ku, nuw shu mIkeefufI
kukoo puyu kI nu wu. Nuw shu ushI fI tum tI,
kufu kI sundu fu fee tsI kumuch tuk tum tI.
Sundu fu fee: PIy nuuts chu utufI, uwshu
nuu kI yu. MInoots shu kufuz ku fI, NuunI
nIngee mu tkchu fI, mus sI fI tum kus kI-
yu. Tpu tsI fee tsI: PIy shI ngI utufI, wIts
muzI nu kI yu. AshI fI yu, nuw kumuch tu-
muum yusuk tu mu nu. AshI fI shIy shu ufu-
pee tu fI tpu tsI fee tsI: Yufuch pu tkchush,
Izuu fu yuf chI yu, tfu ngI yu kupI tu nu
Isu soo tsI.
10
Isus shu kupI tu nuu kuk muzI-
nu yu fu, punI fus tu fu ngI yu.

Tumushu
ndun tuu shIy Utushucheefush nuwu-
mun mungIsh tutuk shu? tfu ngI yu.
Sheefu, Isus nut pu nu yu fu, tpu tsee
tsI yu tu fu ngI yu, MuzI nung tsu, In Rom-
shu chtuu tu kIz puf nuwuu mungoon kI yu.
Iyush Utu shu cheetsI nI ushI mu nuw
pukee zI.

Tumufu mungoon ku? tfu ngI-


yu Isusu.
11
SIyuu utInu, ufu pIch tputs
zupun Apu nIIush pshtu chI nIII nu yu. Yup
zufI yuku umbIch tputs Apu nIIush pshtu-
chI nIII nu yu, yup zufI puku umbIch tum
tputs Apu nIIush pshtu ch tum pu sI nu yu.
Pshtu yu fu sIn kIs kutung chI nIII nu yu, kIs
Apfumu fIn put, Isuu ku fIn pu, Ako pu fIn pu-
tu tum Ipun chI nIII nu yu.
D

12
Itufu, ApunII
sIyuu Utu shu cheets Is Ipu su fu ngI tuu,
ksu mIsh chI nu fu ngI tuu, sIysu zupu nee ju
Apu nIIush pshtu chIs ndu mbu fee, wutum
nuwu mun ndu mungIs tutuk su wu.
ApunII shu sIyuu tsI nuu Wuts tu pshtu muu-
mu tk chu, tupIsh zungun chI yu. Anush
tunuk chus, Iy, Iy, sItuts tI tch pu su, tfu-
ngI yu Isusu.
13
Tyu fu, kupI tu nuuts shu
tsI yu tu fu ngI yu. PungI pIsh kunu pung chu.
Nuwu mun mungIsh tutu fu ngush, ushI fI
m'chuchufeetsIsh nu yufeenu, tfu ngI yu.
Tyu fu, much chuf shu ufup pungu sush
tuu fu ng tuu, nutu mu tum tmu fu ngI yu.
(Mdr/osu 1.29-S4, Lu/usu 4.SS-41)
14
Isus shu kupI tu nuu kusu yu fu nIIu,
PIto fup pung' nuu tu fu ngI yu. Anush
kuseef sIn, PItof shu umee nu kunum tu fu
muu muw ushI fu ngI yu.
15
Isus shu uwee
pututeefu, mus sI fI tum Ipu fI fu ngI yu. Ipu-
fee shu, chIy zu yu shu, tpu tseem ysI fu ngI-
yu. Sheefu kutung tsee punu fu ngI yu.
1
ZufI puku much shu, tputs zupun
yushIng' pshtu fu ngu unoo Isu sup much-
tu fu ngu nu. Wum kuf muchI fu ng sIn,
MutIwufInI8
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
648

E
8.17 Is ysu 53.4 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
8.20 Ese kI ye Iu 2.1 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
kusufu ngu nu. Isus shu mInu mu fI kuk
tsI yut ku, yushI ngoo tushI tu ngu fu ngI yu
tputs shu. Tputs tum zupun kus yutum
kuseef sIn, Isus shu IchI ngu fu yufu fu-
ngI yu.
17
Isus ushI fu ngu, Wupu fee kuk
sIf tu mu su tsI yu tu fu ngu unoo puyu fu-
ngI yu. Wutum Apu nIIee kuk kumu nI mu-
pu nI, Isy su fI nI yuwuu Isus ush chu unoo
wusIn kumu nI fu ngu wu. Tfu ngI yu,
ApunII Ipu su mu fI nI kus ku chu, tpu-
tsee yuw kIyung kuchIy ku unoo Istu-
chI yu. Wungu yuuts tum yuf chI yu,
E
Isy su fI nI yundu ku, tfu ngI yu.
AshI fI yuwuu Isus tpu tsee Itu yu mu fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Na minootssha yuwaa Isus kizpur
ashirangu anoo kamanchintspa
(Lu/usu 9.57-62)
18
MInush zufI tputs shu zupun mungu
Isu su nguz tuchI tu tuf ushI fu ng sIn,
tstsu fu ngI yu. Kuupu nuu muum pInu su-
fu ngI yu. AshI fI yu, Isus shu wIpu nu shee:
Kunush zufu yu nI, musuu kItee nI, tfu-
ngI yu.
19
Itufu, ndu tu mu nuuk chu sIn,
tputs shu, My sIs pu nI fI wIf ku fI kumu nI-
mu pu nI Isu soo tsI, Kuyu nu, shI yush Izuu-
fu tuchIt pI tunu, tfu ngI yu.
20
Itufu,
Isus shu: MuzI nu ngu nIIu, tfu ngI yu.

Kuupu zuf kush tIsh? Itufu, nuwush


tuchI tu muum mbum chu, wutum nuw
tuu fu shI wunI ndu ju. ZuzIm wuchush
muu kI yu. TsI fI pIch shu wIx tu mu fIsh
muu kI yu. Muuch tu wu nu ush ku nu yu.
Itufu, nuwuum shu tuu fu shI ushI muum
wunI ndu ju. Tpu tseem kInu fu ngI tuu tI,
F

musu fu fI tuukI, tuu fu shI ndun chu. Ash-
ku fI,

tumu fee shIy nuwush kIs tuchIt-


chIsh? tfu ngI yu.
21
Sheefu wIpu nush shu
mInu: Xumu chI Isu soo, pungI pI kunup-
chI mu sI mu. ApufI zupIsh tsI pu fum chu,
mupee nIIu fI, Izuu fu shI yush tuchIt chI-
mu, tfu ngI yu.
22
Itufu, Isus shu: WuunI
tsI puch pu, Itufu shIy nuwush tchI tu ngu-
ndu mu. Apu fIsh tsI puk chu, muu chI fI tIsh
mup chI yu, wutum nuwush ndu tuchIt ku-
nu wu. Itufu, shIy shu nuwush tchI tu ngu-
ndu mu, tfu ngI yu. Uwshu zufuktI shchu,
tfu ngI yu.
(Mdr/osu 4.S5-41, Lu/usu S.22-25)
23
AshI fI yu, kunush zufu yu fund sIn
musush ufuch chI nuu tu fu ngu nu.
24
Isus
kIz puf nIzee fu, upu su nu ndu chu kunush
muu fu ngI yu. Itufu, yup ndu chI nuf sIn,
kumbu suf kIz puf kumbus tu fu ngI yu.
Mus shu kIz puf wufus tu fu ngI yu. Wufus
kunush zuw zuw ushI fu ngu, pukIch chI-
mu muum pIsh tu fu ngu nu. Isus shu wIpu-
nush kIz puf punI fu ngu sIn, MuyIs to foo,
tmu ngI.
25
Pup chu, kun chI mu kuch pu.
NIshu fI pu tsI pu mbuch chI, tfu ngu nu.
2
Isus shu chIy zu yu fu,

Muyuum shu
punIk su?

Nuwu mun mungIs ndu tutuk-


su? tfu ngI yu. Tyu fu, kumbu su foo
numbu fu ngI yu, wufu suuts tum numbu-
fu ngI yu, Wuppu, zunu yu ngI, tfu ngI yu.
Tyu fu, kumbu suf shu, wufus tum zunu-
yu fu ng tum tu. IchI ngu fu zunu fu much
ushI fu ngI yu.
27
WIpu nush shu punI fus tu fu-
ngu sIn, wuun pu tu tIn tsI yu tu fu ngu nu yu.

Tumufee In tputs ush tuf? tfu ngu nu.

Tumuyshtu kukoo muzI nuk kumbu su fu,


wufus tum muzI nu ku wu?

Zunu fu much-
shu ushIk? tfu ngu nu.
(Mdr/osu 5.1-20, Lu/usu S.26-S9)
28
AshI fI yu, zunu fum chu wufus, ufu-
chIch tsI pu fu ngu nu yu. Ktuf pI tsupu
kusu fu ngu nu yu. Anu mun shu tputs
tsI mbun mupshI shush shI tu ngeef sIn,
Isu soo chu mu yu ngu fu ngu nu. Kumu-
zush yushIng' pshtu fu ngI yu. AshI fu chu,
kIz puf mIfoo sInII ushI fu mupshI shush
tuu fu ngu nu. Tputs umb nuu muum
pInu su fu ngu nu. MIfoo sI nIIee kIz puf
punI fu ngu nu.
29
MIfoo sInII shu Isu soo
pufu ngu sIn, kIz puf tsI yu tu fu ngu nu.

ShIy tumu kut shu shu nIngee mu?

ShIy
nuwuu tumu yuch tu zIch? ShIy Isus tIsh-
chu. ShIy ApunII tIsh chu wIpIsh shu.
Ndush Iyuu wusI nu kIyung yuchu muum
MutIwufInI8
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
649
kusu fu ngIsh, wutum zufI tutsum ku chu,
ApunII yushIng chI chee IchI ngu fu wunI-
chu wu, tfu ngu nu.
30
Anush wutsI fIt
kuch zupun tuu fu ngu nu. Kutu ngu fu ngu-
nu.
31
AshI fI yu, yushIng shu Isu soo: Iyuu
zungun kee shu k'chIp shu zungu nI ngu sI-
ndu mu, tfu ngu nu.
32
Isus shu: Ayu, ushI-
fI tpu tsush shI tu ngu chus, k'chIsh pshtu-
mut ssu, tfu ngI yu yushI ngoo tsI. Tyu fu,
yushIng shu kumu zush shI tu ngeef sIn,
k'chIsh pshtu fu ngu nu. Kuch shu mIfoo-
sInII tu yu fu sIn, muchIp kyu shI nu sIn,
kungush tsI pu su fu ngu nu. Musush pufut
pufut ushI fu ngu, musush chI pu yuf tu fu-
ngu nu.
33
AshI fu ngu, k'chee IshI nu mu pun-
shu punI fus tu fu ngu sIn suwu fu ngu nu.
Yuk tup kuseef sIn, tpu tsee kumu nI fu ngu-
nu, mIshu mIfoo sI nIIee tushI tu ngu fu-
ngu unoots tum kumu nI fu ngu nu. Tputs
mIfoo sI nIIee yushI ngoo tushI tu ngu fu-
ngI yu mung, tfu ngu nu.
34
Tputs shu
unoo muzI nu yu fu sIn,

Tumukee unu t?
tfu ngu sIn, Pzu nupu nI tyu fund sIn,
Isu sup nuu tu fu ngu nu. Kuseef sIn, tpu tsee
yushIng' shI tu ngu fu ngu unoo wunu sIf
kuxI nxI nuw mupIy fu pufu ngu nu. Itufu,
Ktuf shuch shu tputs punI fus tu fu ngu sIn,
Isu soo, shIy nuuch chu, nIsh shIy tuu fInII-
pu, tfu ngu nu.
(Mdr/osu 2.1-12, Lu/usu 5.17-26)
9
1
Isus shu kunush zufu yu fu, wup tum
ufuch chI nuu tu fu ngI yu. Kuseef-
sIn, wuun pee yuk tu fI nI mutu yu fu ngI yu.
Anush tuu fu ngI yu.
2
MInush zufI tputs-
shu wum ku fee, wunuts muxu xu Isu sup
muchI fu ngu nu. Isus shI yuu yufuch pu fee
utu sIn, wuyu nIIu mu fIsh wum ku fee kuyu-
fund sIn, Isu sup much tu fu ngu nu. Kuseef-
sIn, Isu su nu ngI fI wungu yuu wuyu fu ngu-
nu. AmI koo yufu ngI, tfu ngu nu Isu soo-
tsI. Isus shu mungush chI nu yu fu, Nuwu-
mun wutum mung' tut ku nu wu, tyu fu,
wunguy put shu tsI yu tu fu ngu, Zuwuu,
mungIsh muntsu fInII pu. Yutu fIt shI shI-
fIsh tuchI ngum chu, tfu ngI yu wungu-
yuu tsI.
3
Itufu, My sIs pu nI fI wIf ku fI
kumu nI mu pu nI Isu soo kuk muzI nu zI nuw
ush ku sIn tsI yun tu fu ngu nu. Mungush chI-
nuk sIn, Mungu ngIch kI yu. Apu nIII mu fI
wufI tu kI yu yutu fIt shI shee yufu muu mu
utu sIn, mungush chI nu fu ngI tuut ssIn ndu
tsI yu tu fu ngu nu.
4
Itufu, Isus wuun tu fI
yusu fu ngI yu yuwuu chI nu fu ngu nu unoo-
tsI. AshI fI Isus shu:

Muyuum su sIy ushI fu


mungI shIs chI nuk su?
5
ZufuktI schu, tputs
yutu fIt shI shee tuchI ngu muum pInu su kI-
yu. Tputs Itu yu mu muum pInu suk tum tu.
Itufu, nuw shu yutu fIt shI shee tuchI ngu-
muum wufI tu tu nu. MI shut, wungu yuuts-
shu tuchIy zu muum wufI tuf tu mu nu. Nuw
kumI fun zungun chI mu, chIy zu yu fush
nuu ngI tchI mu.

AshI fI nImun sung-


tsu. Nuw tpu tseem kInu fu ngu fI, nIsh
tsu push kusu fu ngI nu. AshI fI yutu fIt shI-
shee tuchI ngu muum wufI tuf tu nu nuwu.
Nu ymu ndu chInts pu, tfu ngI yu. Tyu fu,
wungu yuu tususeefu, Zuwuu, chIy zu ngI,
tfu ngu, NIIu mu fIsh yyu fush, pungI-
pIsh kunu pu ngI, tfu ngI yu.
7
Wunguy shu
chIy zu yu fu, wuyu nIIu mu fI yyu fu, nuu-
tu fu ngI yu. Tputs shu IchI ngu fu pufu ngu-
sIn punI fus tu fu ngu nu.
8
Wuun pu tu tIn
tsI yut ku sIn,

Tumufu ApunII wuunu wIz-


pu fI fI nI tpu tseem punu fu ngu? tyu fu sIn,
Apu nIIee wunu sI feem nu fu ngu nu.
AshI fI yuwuu Isus kIz puf ushI fu ngu
unoo kumu nee nu.
Mishat, kamanchintspa yuwaa Isus nuwaa
wipunasheem naranganda anootsi
(Mdr/osu 2.1S-17, Lu/usu 5.27-S2)
9
Isus shu yuwush shu nee fu nu unush
kusu yu fu, nuu tu fu ngI yu. YupI fI nuu tu-
fu ngu umbI fI nuwuu pufu ngI yu. Nuw
gobef nush mIsu fI nI kuxI nee fu fI, kufI kee
gobef noom yufu ngI nu. Nuw wutum sIf
gobef noom ufkIf yum pu nI mu nI wu. Isus-
shu nuwuu pukee fu, Nuwush Ipun shee mI
tchI tu ngu ndu mu, tfu ngI yu. Nuw shu
uyu tyu fu fI, tuchI tu fu ngI nu.
10
Nuw
Isu soots shu: Nuwush pungI kutu ngee nI
shI yu put Ipun shIp tI nI, tfu ngI nu. Isus shu
Ayu tyu fu, nuwush pungI pshtu fu ngI nI.
Nuw umI ku fee tsI, gobef noots tum ufkIf
yum pu nI, zupu nI kufu zu fu ngI tu mu nu.
Isu soo kuk muzI nu pu nI utufI yumu fu-
ngI nu. UwshtI sIn kuseef sIn, Isus put
MutIwufInI8 , 9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
650

D
9.13 SuImo 40.6 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
kutu ngu fu ngu nI yu. AmI ku fI wush chIf
tpu tsI IchI ngu fu, Itufu Isu soo kuk muzI-
nu pu nI utu sIn, nuwush kusu fu ngu nu.
11
Itufu, Puf sIy pun shuch tyup stush
tputs, yuw Isu soo ufu tuchI tu fu ngu nu
un, Iyuu shu nIy fu ngu nI pufu ngu sIn,
Isu soo wIpu nush mushu fu ngu nu,

MuyIs-
to fIsh muyuu mu In tputs put kutu nguk?
Yutu fIt ssIn chu tpu tsI IchI ngu fu, tfu ngu-
nu.
12
Itufu, Isus shu unoo muzI nu yu fu
ymu fu ngI yu, Tputs mutumb shI nund
tuuku, unush doc tof mungu tuu kI yu,

tumu fee ushI mush Istuch? Itufu, wungu-


yuu tsIm Istu muum wufI tu kI yu. Nuw shu
tok tuf tumu pu fI ushI fu tuu kI nu. Tpu tsI
wuu nu mun tu fI mung' tutku,

tumu fee
nuw unoo Istu chI? Itufu, tputs yutu fIt tu
tuuku, Itufu ndu wuu nu mun tu fI mung'
tutku, nuw unoo Istu muum wufI tuk tu nu
Apu nIIee mungoo nu muu mu, tfu ngI yu.
13
SIy Apu nIIee kuk kupung nuts tu kI tuu-
tIs, Itufu

tumuy shu ndu mungoo nuk su?


ApunII utee ju, Yuwuu nuwuum muu-
chee msu ngee fus puchu kIs unoo ndu
zund kI nu. Itufu, tpu tsee nuyu nI kus,
chI num pu tu fI Istu kus, unoo kIs chI nu-
kI nu,
D
tfu ngI yu Apu nIII. AshI fI unufI
mungoo nung tsu. Itufu, nuw shu yutu fIt-
shI shpu nee yufu muum kusu fu ng tu nu.
Itufu, tputs, Yufu ndu mu tmuum ngut ku,
Nuw wunu sIf tu nu tk chu,

tumu fee nuw


yuf chI? tfu ngI yu Isus Puf sIy pun shuch
tyus pu tu shee tsI. Tyu fu kusu fu ngI yu.
(Mdr/osu 2.1S-22, Lu/usu 5.SS-S9)
14
Anu mun shu Wungu fI nI Ichu mum-
pun wIpu nush Isu sush kusu fu ngu nu.
Kuseef sIn, Isu soo mushu fu ngu nu, Iy zufI
zupun mungu ku nI yu. Puf sIy pun shuch
tyus pu tush ush kI tum sI nu, zupun mungu-
kI tum sI nu. Itufu, shIy shu Ipun shIsh ndu
ush ku nu. KIs kutung ku nu.

Muyuum shu
ush ku nu? tfu ngu nu Wungu fI nI wIpu-
nu shI.
15
Isus shu:

Nutu mu muyuu mu ju
mus mungu chIch? tfu ngu. Nutu mu fI-
tu ndu ush kI nI. Nupu tputs kIzuu yumuk-
chu, ufu wum ku fee yumbI yumb tu chI yu.

Wum kuf tuu tI mungu tuu chee ju? ndu.


KIs kutung ku nu yu. Ndu tu mu tputs shI-
tung ku fu, pus tu chee ju, ndu mbu fee. Ufu
shu mbutchI nIII nu yu. Itufu, zupIsh shI-
tung ku chu, ufup nuuk chu, munguchpu sI-
nu yu. AshIk puz ush kI yu, nuw nuuk chu fI
kutu nguts pus tu ch tum pu fee, Ipun shI
unshu nuu munguch tum pu sI nu yu. Nuw
tuu fu shIsh kunees cheem kumuch tu kI nu.

Tumufee tuu fu shIsh kunee sIch sIfu-


puch put yupu tuch? PInu su kI yu. Tputs
kunee sIch yyu fuch, unufI puyu muum
wufI tu kI yu.
1

NItuu tI tputs wumu fee


kunee sIch yyu fu, IzIcheefu, kuchu fI-
mun mutu chee zIch? ndu mbu fI. Ash kI nuu-
fI, mungu kuchu fI mun sIfIt ku kunee-
sIch Itsun kI yu. SIfup cheew mutu muum
ndun tum wufI tu fu.
17
MI shut, tusIsh
sIfup chIsh vInoo kchI tu tuzuf chee zIch.
Ash chee ju. Ash ku chI nuu fIch, kupoot ku-
chu, tus Ituweefu, vIn shu tuchumchI yu.
TsI mbun Itsun chIch, mIn vInoots tum,
mIn tuseets tum tu. AshI fu chu, tus kunees-
chIsh vInoo kchIt tuzufeefuch wufI tuk-
chu. AshI fI tum tu tuu fu shIsh sIfu puch
kunee sIch put puyu muum pInu su kIch,
tfu ngI yu Isusu.
(Mdr/osu 5.21-4S, Lu/usu S.40-56)
18
Isus tk chu, unu mun shu Utu-
shuch shu nIy ku nu un ufku fI Isu su-
nguz kusu fu ngI yu. Isu soo mush pI tu
tutunII tut ushI fu ngI yu. Isu soo, nuwuu
Istu ndu mu, tfu ngI yu. IpufI kumu sI-
nu tsI pu kuch chu. Itufu, shIy shu puku-
tush, kuwIp tIsh pututeefush, tm chI-
yu, tfu ngI yu.
19
Isus shu: Ayu, ushI fI
nupu nI tyu fu, yuf kut tu nuu tu fu ngI yu.
Iyshu Isu sI nI wIpu nu shI nI nuu tu fu ngI-
tu mu nI yu.
20
Nuun tu chu, Ipus kIz shu
nuwuu yuf pu ndu tu unoo mu Isu sush
tuchI tu fu ngI yu. An kIz k'tsus tsI mbun
mutu yu fu musuch kufu ssee kupeet
kupeet ushI fu ngI yu. AshI fI Isu su mun
ush kumuteefu, Isu soo mux wIngoo tsIm
putu tu fu ngI yu.
21
Wumu fee putut ku chu-
fI, nuwuu yufuch pu fI, mungush chI nu-
MutIwufInI9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
651

E
9.3 1 Utu chIch kufu ku 22.17, Ese kI ye Iu 34.5 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
ku, tfu ngI yu. Tyu fu, Isu soo wumuf
putu tu fu ngI yu. Putut ku chu,
22
Isus shu
nut pu nu yu fu, kIzuu pufu ngI yu. MungIsh
muntsu fInII pu Izu fee, tfu ngI yu. Nuwu-
mun mungIsh tutu fu ngush ushI fI nu
yufeenII tIsh chu, tfu ngI yu Isusu. Isus
tyu fu, nutu mu fI kufus pzutu fu ts putu
ushI fu ngI yu.
23
AshI fI yu, Isus nuu tu fu-
ngu, kufu kush pung' kusu fu ngu, tputs
unush nIIu fu nguz zupun tunu fu ngu nu,
zumu ngu fu ngu nu. NIIu fuu mupu muum
IchI ngu fu yufu fu ng sIn, tIfu chI fu ngu nu.
24
Isus shu: Nu wupu, wuts tu. TsI pu fee ju.
Muu kI yu. Nu shtu ngu ngInts, tfu ngI yu.
Tputs shu Isu soo stu fu ngu nu.
25
Itufu,
Isus shu tpu tsee tushI tu ngu fu ngu, wuunu
pshtu fu ngI yu. Pungush pshtu yu fu,
kumu sI nu mun uw putu yu fu, Apchee, nu
tmu ngI, tfu ngI yu. Tyu fu, nIIuf shu
tmu fu ngI yu.
2
Tputs unoo muzI nu yu-
fu sIn, ufu ngI nu shu kumun tu kumun tu
ushI fu ngu nu. Wuun shuchtI sIn IchI ngu fu-
sIn muzI nu fu ngu nu.
27
Isus shu nIIu fuu Itu yu mu yu fu nIIu,
nuu tu fu ngI yu. Nuuk chu, tputs tsI mbun
wuch pchu suw Isu sush tuchI tu fu ngu nu.
TuchI tu fu sIn, Isu soo, Istu ndu, wutum
shIy DupI yu fIn chIch shu wu, tfu ngu nu.
TuchI tu fu sIn, mush tu mush tu ushI fu ngu-
nu.
28
Isus shu tpu tsush pungu pshtu fu-
ngu, unshu tum pshtu fu ngu nu. AshI fI
Isus shu mush ku,

Nuwuu mungoon kIs?

Isu soo, nuwuu yufu ndu tIs? tfu ngI yu.


Tputs shu: Au, utI nI yu. Wutum shI yuum
IchI ngu fu yufu muum wufI tu ku wu,
tfu ngu nu.
29
AshI fI yu, Isus shu wchush
uwput pututeefu, Wutum nuwu mun
mungIs tutuk su wu. AshI fI nuw shu yuf-
chInts pu, tfu ngI yu.
30
Tyu fu, wuch
wunu sIf shu nupu fu ngI yu. Tputs ndut tu
shI tung ku fu sIn, Isus shu wunee fu ngI yu,
Tpu tsee kumu nInII pu. Yu sutpu, tfu ngI-
yu.
31
Itufu, uwshtI sIn shI tu ngu fu ng sIn,
tpu tsee kumun tu kumun tu ushI fu ngu-
nu. Tpu tsee IchI ngu fu kumu nI fu ngu nu.
MuzI nuk sIn, Isus wuch pchu suts tuu tu
yuf kI yu mung, tfu ngu nu.
32
Isus wuch pchu suu yufu fum chu,
unu mun shu tputs nIII tu fI tu muku kIsh shu
kusu fu ngI yu. Wum kuf Isu sush yushI ndu-
fu ngu nu. YushIng' tpu tsush pshtu fu ngu,
unu mun tsI yu tu muum pInu su fu ngI yu.
Isus shI yuu yufuch pu fee utu sIn, Isu sup
much tu fu ngu nu.
33
Isus shu mukuk shee
tputs pufu ngu, yushI ngoots shu: Tpu-
tsush shtu ngu ngI, yushI ngoo, tfu ngI yu.
YushIng shu shI tu ngee fu, unush tputs
mung' kIs tsI yu tu fu ngI yu. Tputs shu zupu-
nI nupu tu fund sIn,

Muyu! Isus kIz puf chu,


tfu ngu nu. SIf Iyshu Utu shuchtuu tI nI
unoo putu fee zI nI. ZItu mI nu unoots tum
ndu putu fu nu, tfu ngu nu.
34
Itufu, Puf-
sIy pun shuch tyus pu tush tpu tsee kuk
muzI nu fu ngu sIn tsI yun tu fu ngu nu. YushI-
ngoo tushI tu ngu muum yusu fI yu, wutum
yushIng chIch tum tu wu, Isu soo nutsuk sIn,
tfu ngu nu. Itufu, Isus ymu fu ngee ju.
Kusu yu fu, nIII tu fI tup nuu tu fu ngI yu.
35
Isus tpu tsee tuyus pu tu pI tu nuu tu-
fu ngI yu. Yukut IchI ngu fu pukut tu umb
tuyus pu tu fu ngI yu. MInush zufI mInup
yukut nuptu, mInush shu zufI mInup
yukut nuptu ushee much ushI fu ngI yu.
ShunIyshIshush pshtu yu fu, unush tpu-
tsee tuyus pu tu fu ngI yu. Tuyus pu tu ku,
ApunII sIyuu wuunu tIp tsI feem nu-
muum zund kI yu. Mungee ts Is yufung tsu.
Apu nIII mun mungIs tutung tsu, tyu fu,
kupung Wupu fee kuk tuyus pu tu fu ngI yu.
Tpu tsee wungu yuuts tum yufu fu ngI yu.
Yuwuuts tum ksuku IchI ngu fu yufu fu ngI-
yu.
3
Tpu tsee kupung nuyu nI fu ngI yu,
KIyung kuchIy ku nu wu, tfu ngI yu. Wuu-
nuu tsI Istu muum pInu su ku nu. Istu mu-
pun pIsh tu ku wu. Mungu tu fI msu ngu fu
xIy tungut ush ku nu. Opee ju ksu tu mu pun
ndun nuuf puz ushI fu sIn musu fu tuufu,
xIy tungut ush ku nu,
E
Isus tfu ngI yu.
Tyu fu, tpu tsee Istu fu ngI yu.
37
Sheefu,
Iyuuts shu wIpu nu shee tsI nI: MuzI nu nIIu,
kumu nI mu mu nu zupun tuu fI yu. Itufu,
tuyus pu tum pun shu puk chIm tuu fI yu.
38
AshI fI sIysu ApunII put unoom tsI yut-
kus, Apuu, tputs Ipu fee tsIsh yusu yu fu sIn
MutIwufInI9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
652
mungoon pu nu utI nI yu. AshI fI tuyus pu-
tum pu neem zupun zungu nIng chu, Apuu,
tng tsu, tfu ngI yu Isusu.
AshI fI yuwuu nuw IsusI wIpu nu shI
pufu ngI unoo kumu nee nu.
Mishat, Isus tyaspatasheem ipusarangu
anoo kamanchintspa
(Mdr/osu S.1S-19, Lu/usu 6.12-16)
10
1
AshI fI mInush zufI Isus Iyuu
wIpu nu shee tsI nI kufuzeefu,
yuunI k'tsus tsI mbun mutu yu fu nI
kufuzeefu, NuunI tsI yu tee nI, tfu ngI yu.
YuunI Isus put nuu tu fu ngu nI, Isus Iyuum-
shu wuunu wIz pu fI fI nee punu fu ngI yu
yushI ngoo tpu tsush tushI tu ngu muu mu,
mIshu wungu yuuts tum yufu muu mu. Nu
sIyuum tsu tu shee IchI ngu fu yufu muum
wufI tu yunII chu, tfu ngI yu.
2
Iy sufI nI
wutu chu, mIn SIm sufu. SIm suf PItof-
tum chu. MI shut, Andu fI su, PItof zoo nIII.
MI shut, Sundee kufI nI zoonII pu tu Wungu,
wushu nund SpI tI yu fI nI wIpu.
3
MI shut,
FeII pI. MI shut, Bf to Io mI yu. MI shut,
Tom su. MI shut, nuwuu, MutIw tu nu nuw
sufI. Nuw sIf gobef noom kufI kee yufu-
ngI nu. MI shut, Sundeek tum, AfpI yu fI nI
wIpu. MI shut, AIfe yu. AIfe yu sufu Tude-
yu tum chu.
4
Sheefu mIshu tputs SImo-
tum sufu Ipu su fu ngI tum tu. Uwshu SIm
sIf Rom shu chee kupung nutsu fu ngu,
nIII tu fI tush Kunuun shuch tputs tuchI tu-
fu ngI yu. MI shut, Isus Utu su fI nee tsI nI
Isk fI yo tu fI nI wIpu tyus pu tu sheem Ipu-
su fu ngI yu, Isu soo wuu nuuts tuu tu tumu-
pI ngu fu ngu unoo Ipu su fu ngI yu. AshIp
un wushu nund k'tsus tsI mbun mutu yu fu
tputs tyus pu tu sheem Isus Ipu su fu ngI yu.
(Mdr/osu 6.7-1S, Lu/usu 9.1-6)
5
AshI fI yu, Isus shu Iyuum tyus pu tu-
shee mu nI wIz pu fI fI nee punu fu ngu, Nu
sIysu tpu tsee tuyus pu tu shI ntsu, tfu-
ngI yu. Itufu, ndu tu mu nuu fu nI Iyuu
wunee fu ngI yu, Suun shuchtuu tsI mu
tuyus pu tu shI nInts. NIII tu fI tup tsup nuu-
fInts pu. Sumu fI yush yuk tu fI nI unshu tum
pshtu fInts pu.

Utu shu mu fI nuwuu


kukI kumu nI shI nInts. Opee ju tumu pu-
fee ushI fu musu fu tuu ku nu, Apu nIIee
ndu Izuu fu mungoon ku nu. AshI fI yu,
Utu shu cheetsImu fI tuyus pu tu shI nInts,
utInu.
7
AshI fI yu, tuyus pu tuk chus, ApunII
nu mus sI fI wumu fI kusI chI yu tng tsu.
SIyuu ApunII tupu chI ndu chI ntsu tuyup stu-
kus tng tsu.
8
Tpu tsee wungu yuu yufung-
tsu. TsI pu fee Itu yu mung tsu. Tpu tsee
wunuts tspu tu ngut tu unoo yufung tsu.
Tpu tsush yushI ngoo tushI tu ngung tsu.
SIyuum nuw wIz pu fI fee tsI ngu tu fI tI
punu fu ngI nu. KufI kee unu mund tuwu pu-
fu ngee zIs. AshI fI sIysu tpu tsee Istu kus
kufI kee yufInts pu. Ngu tu fI tIs Istung tsu,
tfu ngI yu Isusu.
9-10
Nuuk chus, suunu kufI kI fIs yufInts-
pu. Tsu mbu feets tum tIs yufInts pu, xunu-
fus nuung tsu. MInu mu fI k'tunufIptIs
nuut ssu. Spu tu yu fus, nIII tu fI tum spu-
too yu muum chI nu fInts pu. Yuwu mu fI
kumuf tu fIs unpu tu mu fI nuung tsu.
TushuwsheetstuutIs yufInts pu. Muu chI-
nguz, kutung tsI nguz unu nguz mungIs
muntsu fInts pu. Muu chI pIsh tu chee ju,
ndu mbu fee, wutum nuwuu nu zungun ku-
chI ntsu wu. Tpu tsee Istu ku chus, uwshtI-
sIn sIyuuts tum Istu chI yu.
11
Nuuk chus, yuk tush kus ku chus, tpu-
tsee mushung tsu,

Chu ku ju Apu nIIee


nIsh chI nu ku? tng tsu. Yusuk chus, umbI
nuung tsu.
12
Tpu tsIsh pung' pshtu kchus,
ApunII sIyuum mungee mIs mupIym
punu chI yu tng tsu.
13
Uwshu Apu nIII nguz
zund kI nuu fI yu, Kuyu nu tuu yu nI utI nuu-
fI ushI fu, unshu fI tuung tsu. Ndu tu mu
nuu tu fus, unshu fI tuung tsu. Itufu, uwshu
Apu nIII nguz ndu zund ku, AshI fI wuts tu.
ApunII shI yuu Istu chee ju tyu fus, shtu-
ngu ngInts. Anush muu fInts pu.
14
Tputs
sIyuu Izuu fu muzI nu muum ndu zund ku,
yuk tu fIn shuch tum muzI nu muum ndu
zund ku sIn, ngut ku sIn, ushI fI nuuk chus,
wunI muum kutsIs kchI ngu yu fus nuung-
tsu, wutum Iyu shuch ufu ush tu fu wu
mungoo zee p'tsImuumu.
15
MuzI nung tsu,
ApunII tpu tsee wunI muum kus ku chu,
unoo tputs nuyu nI chee ju, wutum Apu-
nIIee kuk muzI nu fu ngI tuu teesInu yu,
ngu tu fu ngu nu wu. ZItu mIn Sodom shuch,
MutIwufInI9 , 10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
653
Gomof shuch tum tputs muntsIf tuu fu ngI-
tuut ssIn, ApunII unoo pukIch nuyu nIchpu-
fee, wutum Apu nIIee kuk ndu muzI nu fu-
ngu nu wu. Itufu, tputs muzI nuk tuut ssIn,
ngut ku sIn, unoo nuyu nI muum wunI ndu-
ju. AshI fI nuuk chus unoo mbI zu fInts pu,
kumuch tu ku, tfu ngI yu.
(Mdr/osu 1S.9-1S, Lu/usu 21.12-17)
1
Tputs sIyuu nutsu kI tuut ssIn, ush tuu
mupIyng tsu. Nuwush tuchI tu muum
kumI fu nu ju. KIyung kuchI yut ssu. AshI fI
unoom wusI nu wunI chInts pu. Itufu,
suu nuu tsI tupu chI ndu muum kupung
chI nu fInts pu. Tputs sIyuu nutsuk sIn,
Puchu yu nI utu sIn, mungIn shuch tumuz-
puz ushI fu sIn sIyuu tuchIt ku sIn, mun-
tuch pu sI nu yu. Itufu, sIysu mupIyng tsu.
MungIp tIs tuung tsu. PunI fInts pu. Ts tu-
muum chI nu fInts pu.
17
Tpu tsI mun mungIs
tutInts pu. SIyuu putu yu fu sIn kIyung
yuch chI nIII nu yu. Utu shuch wuchI nu fI nI
shu nIyshIshush sIyuu wunI muum pzkoo-
chI nIII nu yu.
18
MI shut, sIyuu puchu pu nI
utu sIn, gobef nu do fup much chI nIII nu yu.
Rom shu ch tum ufku fIsh tup chu muum
sIyuu muchIch pu sI nu yu. Nuwu mund
kukI sIyuu kIyung yuch chI nIII nu yu, Itufu
ush kI teesInu yu, sIysu punI fInts pu. SIyuu
mush ku sIn,

Muyu tuyup stuk su? tk chu-


sIn, sIysu nuwuu kukI ItsIn su fu kumu-
nIng tsu. Ash kI nuu fee su, tputs nuwuu
kukI muzI nu chI nIII nu yu. Afup chI tuu
tputs nuwuu kukI muzI nu chI nIII nu yu.
19
AshI fI yu, sIyuu putuk chu sIn, punI-
fus tu fus,

Amchee zI nuwu? tfInts pu.


ItsIn su fu tsI yu tu muum pInu such pu fI nu
tfInts pu,
20
wutum yuwush tsI yu tu muum
wufI tuk chu, ApunII sIyuu Istu chI yu.
Mungee ts Is p'tseekchu, ItsIn su fu tsI yu tut-
ssu. SIyu ju tsI yut chIs, Itufu ApunII WunI
sIyuu mungee ts Is p'tseekchu tsI yu tut ssu.
AshI fI wusI nu

Amchee zI? tfInts pu.


21
Tputs muu chI fI tuuts tuu tumu pI-
ngu chI nIII nu yu. Zoo nIIeewuuts tum,
wIpuuts tum, wunI fee wuuts tum, wupu-
fee wuuts tum tumu pI ngu chI nIII nu.
TumupInguyufusIn, Pchu ngInts, wutum
Isu sush tuchIt ku wu, tchI nIII nu yu
nuwu mund kumI nI. SIy nuwush tuchIt-
kus, sIyuu ush tuch tum pu sI nu yu.
22
Yup
nuukchIs umb tputs nuwu mund kumI-
nI sIyuu nutsu chI nIII nu yu. Itufu, ndu
sumbuy tu kus, puchu yu nI utI tuut ssIn,
nuwuu kukI ndu kupeet kus, ApunII
sIyuum tuu fu shIsh ufu tu mu shI punu chI-
yu.
23
AshI fI yu, tuyup stu kchus, tputs
sIyuu kIyung yuchu kI nuu feesInu yu ushI-
fu, mInup tsup suwu ngInts. PIyum tuyup-
stut, pIyum tuyup stut shI ngInts. Nuw
tpu tseem kInu fu ngI tuu tI, nuw ApunII tu-
nu, nuw kukI zufu mu mI shtu nu. AshI fI-
yu, ItsIn su fu kumun chInts pu, ndu tu mu
Utu shu chee IchI ngu fu tuyup stu chus,
nuw shu unush kus chI mu.
24
AshI fI yu,
sIysu nuwush ufu tumI nung tsu. Nuwuu
tumu fu ng pu sI nu yu sIyuuts tum ush chI-
tum pu sI nu yu. Nupu nIIuf muyIs to foo
kusI kee ju. Itufu, ufo mo nu fee tsI wunu sIf
tuyus pu tu yu fu, Iwu pu yu fu, wuun pu tu
muyIs to fu fIn pu tu tutsum chI yu.
25
MI shut,
tIp tsIf wuu nuu tsI ufkuf kusI kee ju. Itufu,
kufu kush tuchIt ku sIn, KIyung kuchIy-
ch pu fI nu, ush tuu tuchIt chI mu tk chu-
sIn, tuchIt ku nu. Nuwush tuchIt ku chus
ush tuch tum pu su. AshI fI sIysu nuwush
tuchIt kus, nuwu mund sIyuu kIyung
yuchu chu pu ntsu. Tputs nuwuu, YushIng-
chIch chu shIyu, tfu ngu sIn, sIyuuts tum
tch tum pu sI nu yu.
(Lu/usu 12.2-7)
2
AshI fI unoom utInu, tpu tsee punI-
fInts pu tunu. Nutu fI tu nu IchI ngu fu
yusu muum pInu suk su, Itufu zup shI nu
IchI ngu fu yuwuu ApunII ushku unoo
sIyuuts tum ymu ndu chI yu. IchI ngu fu
wuzu fI mungoo nut ssu.
27
Nutu mu sum
sIyuu tsI mu fI tuyup stu kI nu. Ashpu tum
IpI shu ngu fu fI tuyup stu kI tuu tI, Itufu
sIysu Izuu fu mungoon ku chus, IchI ngu fu
tpu tsee wuzu fee kumu nIng tsu. Nutu mu-
su pukIch kumup shI kI tuu tI, Itufu sIysu
tpu tsee kumun tu kumun tu shIng tsu.
Nuwuu kukI pzu pu neeng tsu.
28
Tpu tsee
punI fInts pu.

Muyuu mu ju punI chIch?


wutum nuwu mund kumI nI sIyuu puchuk-
chu, unu mun sIy kIyung kuchIy cheezIs.
MutIwufInI10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
654

D
10.35-3 MIkI yu su 7.6 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
ApunIIush kIs tuut ssu. Itufu, Apu-
nIIeetsImu fI punIng tsu, wutum tputs
yushIng chIch puz ushI fu tuu kI nuu fI yu
tsI puk chu, ApunII shu ufutu yushI ngush
wunI chI yu. KIz puf kIyung kuchIy chI yu
sumus shu. AshI fI tpu tsee punI muum
wunI ndu ju, Itufu Apu nIIeetsImu fI punI-
muum tuu fI yu. AshI fI yu, sIysu tpu tsee
punI fInts pu, wutum ApunII sIyuu ksu-
mIsh chI nu ku wu.
29
MuzI nu ngu ntsu,

tsI fIp chI mund


wunIp wufI tu ku?

NItuu tI ufu pee ju? ndu.


Puxu nxu muum zund kus, kumI fun chu
puxu nxu muu mu. Itufu, ApunII tsI fIp chee
puchInd ku, tsI fI pIch shu tsI pu chee ju.
Nupu ApunII tsI fIp chee puchInd ku, Itufu
sIyuu tsInu shu mIsI sI nu shu chI nu ku puchI-
nduk chu.

Apu nIIeem tumu fee ju sIyu?


30
Wutum mucheetsInu shtIs tchI mu wu,
ushI fI yu sIyuu tsInu shu mIsI sI nu shu chI-
nu ku puchI ndu kI yu.
31
AshI fI punI fInts-
pu. ApunII sIyuu puchInd ku, tputs sIyuu
puchu muum pInu su chI nIII nu yu. SIy tsI fIp-
chee wuu kupu ngu fI kusI su wu.
32
AshI fI yu, sIy tpu tsee: ItsIn su fu Isu-
soo chI nuk tu nu tus, nuw shu Apu push
kus ku chu fI, Anoo tputs chI nuk tu nu,
tch tum pu fI nu.
33
Itufu, sIy tpu tsee
punI kus, Isu soo chI nu kee zI utI nuu fee su
ushI fu, nuw shupu Apu push, Anoo tputs
nuw chI nu kee zI tch tu mu nu sIyuu tsI.
AshI fI nuwush tuchI tu muum punI kus
ksu fInts pu.
(Lu/usu 12.51-5S, 14.26-27)
34
Nuw tputs tuu pu nu mupIy fu teezI
tsu pu fu nu sush kusu fu ngI, ndunI.
Itufu, muntsu ngu sheem kusu fu ng tu nu.
35
Nuwu mund tputs wuu nuuts tuu muu chI-
fIt tu nutsuch pu sI nu yu. WuchIn nuwush
tuchIt ku, wIp shu unu mund tsI yun tuk chu,
wupu fee nutsuch pu fee. KIz shu wuun pu tu-
tIn ushI fI tum tu, wunIf nuwush tuchIt ku,
wIp shu tsI yun tuk chu, wunI fee tsI nutsuch-
tum pu fee. Nuwu mund tum tputs ung sI-
fee nutsuch tum pu fee.
3
Muu chI fI tuu tu
nuwu mund kumI nI nutsuch pu sI nu yu.
MInu mu fI mungooz ndu chI nuk sIn,
wuun pu tu tIn mupIy fu tuu muum pInu su-
chI nIII nu yu.
D

37
AshI fI yu, zuwu nIIee, sIy
nuwush tuchI tu muum zund kus, kumI fu-
nu ju tuchIt kIs. Ash tuu nuwuu chI nu kus
ushI fI yu nuwu shu mu fI tchI tu ngu sI ndu-
mu. Apu fIsh shI yuu puchInd ku, uneefIsh
shI yuu puchInd ku ush tuu tchI tu ndu mu.
Ndun nuu ush kus, ngut kus, ushI fI yu sIy
nuwuu chI nu kee zIs, ndu mbu fee. Ipu fIsh
shI yuu puchInd ku, ush tuu tchI tu ndu mu.
Ndun nuu ush kus, sIy nuwuu chI nu kee zIs,
ndu mbu fee. Muu chI fI tu mu nIs nuwush
tuchI tu muum xufu fInts pu.
38
Nuwuu puzI-
kI nuu fee su nuwu mund kIyung kuchIy-
muum ngut kI nuu fee su, nuw shu: Nuwuu
chI nu kee zIs, ndu mbu fee, sIyuu tch pu-
fI nu.
39
Tuu fu shee tsImu fI tIs chI nu kus,
Apu nIIIsh ufu tu mu fI tuu chee zIs, YushI-
ngup shu nuut ssu. Itufu, tsI pu nee ts tuu tIs
ndu puchInd kus, ufu tu mu fI Apu nIIush
kIs tuut ssu. AshI fI unoo tsI mu fI chI nung-
tsu, zuwu nIIee.
(Mdr/osu 9.41)
40
AshI fI nuuk chus, tputs sIyuu Istu-
kchu, un tputs nuwuuts tum chI nu kI yu.
AshI fI nuwuu chI nu ku, Apu puuts tum
chI nu kI yu.
41
AshI fI yu, tputs Apu nIIee
kuk tuyus pu tum pu nee mungu tu fI Istu ku,
ApunII shu uwuu mungu tu fI tum Istu chI yu.
ApunII pun tputs chu, ushI fI yu ngutI Istu-
chI mu tu Istu ku, ApunII shu unu mund
tpu tsee tuwu puk puz ush chI yu. ApunII
ush ku chu, Istum pu nee tutsu moo fu tuwu-
puk puz ush chI yu, mIshu tuyus pu tum pu-
nee tutsu moo fI tum tuwu puk puz ush chI-
yu.
42
Tputs nuwuu tpu tsI fI mInu mu fI tuu
ysku, puk chI tuu tu ysku, ApunII shu
uwuuts tum tuwu puk puz ush kI yu. Nuwuu
chI nu ku, tpu tsee Istu ku, ApunII shu
uwuuts tum Istu chI yu, Isus Iyuu tsI wIpu-
nu shee tsI nI tuyup stu ku, tfu ngI yu.
11
1
Isus ntu fu ngu, Iyuuts shu k'tsus
tsI mbun mutu yu fI nI unoots tI nI
kumuch tu fu ngI yu. Wunee yu fu, AshI fI nu
sIysu tuyus pu tu shI nI tyu fu, zungu nI fu-
MutIwufInI10 , 11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
655

D
11.5 Is ysu 61.1 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
11.10 Yuwuu MuIu kI yu su 3.1 tu,
unoots tum nIsh yusI mu kumun kI yu.
ngI yu. Iyshu nuu tu fu ngu nI, Isus shu nIII-
tu fI tup tsup wuunu tuyus pu tu muum nuu-
tu fu ngI tum tu. MInush zufI mInup yukut
tuyup stut, mInush zufI mInup yukut
tuyup stut ushI fu ngI yu Isusu. GuII Ie yush
tsup yuk tu fI nI unush tuyus pu tu fu ngI yu.
AshI fI yuwuu Isus Iyuu tyup stu sheem
nu fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, Isus Wangarineetsi
kamanku anoo kamanchintspa
(Lu/usu 7.1S-S5)
2
Yuwu puf Isus Iyuu kumuch tu fu ngu
unpuf Wungu fI nI Ichu mum pu nI tumun-
shI shush tuu fu ngI yu. Itufu, Wungu fI nI
wIpu nush ushpu tum Isu sush tuchI tu-
fu ngu nu. Isu soo kuk muzI nu fu ngu sIn,
ufu Wungu fI nee kumu nI fu ngu nu.
3
Wungu fIn shu muzI nu yu fu, wuunu
wIpu nu shee tsI mbun kumuch tu fu ngI yu,
Isu soo mushu shI nI,

Chu ku nu shu shIyu?

Kuu pu nee zIsh shIy Apu nIIIsh Ipu su mu-


fI nI? yuw zItu mIn sIf tu mu su kus chI yu,
tfu ngu nu

unIsh? ttu ndu tshI nI, tfu-


ngI yu wIpu nu shee tsI.

ShIy unoo zIsh?


ShIy ndun nuu fI unIsh,

ushI fI yu mInoom-
shu tputs kutu chee zI nI? mush kus tng-
chu, tfu ngI yu Wungu fI nI. WIpu nush shu
uyu utu sIn, nup kuchtI sIn, Isu soots shu
mushu fu ngu nu.
4
Isus shu: Wutut tu nu
nuwu yu. AshI fI yu, sIysu yuwuu nuw
tuyup stu kI unoo Wunguu kumu nI shI-
nInts, tfu ngI yu. MI shut, yuwuu pukeefIs
unoots tum kumu nIng tsu.
5
Wuch mchu-
su mun tuu tputs pukunu wu tng chu.
Wuts k'zImmuntu nuu ku nu wu. Wunuts-
shu tspu tu fu ngu unoots tum yufum chu.
WIts mIts shuf tu mun tuu muzI nu ku nu.
TsI puf tum tmu tee nII chu.
D
Tputs wunIp
Apu nIII nguz kuk chI nu ku nu wu. MuzI-
nu ku nu wu, Anoo IchI ngu fu tsI yut ssIs
wuyu shI nI.

MI shut, Isus shI yuu utee ju


tng chu, Tputs nuwu mun mung' tutku,
nuwu mun ndu xufu ku, mung' mupIy-
shupu tuu chI yu, ttu ndu tng chu, tfu ngI-
yu Isusu.
7
Isus tyu fu, Wungu fI nI wIpu-
nush wup tum kunu pu fu ngu nu tsI yut ssIs
kumu nI muu mu.
Wungu fI nI wIpu nush kunu pu fum chu-
sIn, tputs Isu sush zupun shu nI yu fu ngu nu
unput Isus tsI yu tu fu ngI yu. Isus Wungu fI-
nee tsI mushI fu ngI yu, SIf tufI sIy upu sup
Wunguu pungu nI tus nuu tu fu ngus,

tumu fu puf shIn su?

NItuu tI tputs pIyu fI


tuyup stut pIyu fI tuyup stut ushku unoo
pufu ngIs? ndunI.

Muyuum shu ndu wuu


kuk mungoo nu fu ng su?
8

AshI fI tumu fu
puf shIn su?

NItuu tI wIfu kuch tumu fu


wumI ngu nu fI pungush muu muw ush tu-
fu ushI fu pufu ngIs? ndu.
9

AshI fI yu,
tumu fu upu sup nuu tu fu ngIs un pufung-
su?

Muyuu mu nuu tu fu ng su?

Ndush
Apu nIIee kuk kumu nI mu pu nI pufung su?
Apu nIIeepu kuk kumu nI mu pu nI pufung-
su.

Muyuum shu ndu mungoo nu fu ng su?


wutum kIz puf Apu nIIee kuk kumu nI mu-
pu nI wu. AshI fI yu, nuw sIyuu utInu, Wung
Apu nIIee kumu nI mu pu nI fI nI IchI ngu fu
knu chu.
10
Wutum ApunII shu sIf tumu
wusI nu Wunguu kumu nI fu ngu wu:
Nuw ndu tu mu sIyush kus chu-
fI, nuw tsI yut ssee kumu nI mu pun
zungun chI mu, tpu tsee mung' wusI nu
yufu muu mu,
E
tfu ngI yu Apu nIII.
11
AshI fI nuw shu
utInu, Wung wutu chu. Wumu fI shu tpu-
tsee kusI fI yu. ZItu mI nu fI nI tputs, upunII-
pu nI ndu mInum tI yum Wunguu kusI fI yu.
Itufu, muzI nung tsu, nIIuf tuu nuwuu kukI
mungoon ku, Apu nIIeem tIp tsI fI kInuk-
chu, uwshu nIIuf Wunguuts tuu kusI chI yu.
12
Itufu, Wung wumu fI kusI fu Apu nIIee
kuk kumu nI mu pu nI tuu fu ngI yu. Wungu-
mund kuk tputs wuzu pun Apu nIII mun
mung' tutu fu ngu nu. Nuw shu nu In zufI
ush kI tu mu nu, ItsIn su fI tum tuyus pu tu-
kI nu. MI shut, yuwu mu fI tputs Apu nIII-
nguz kIz puf zund ku nu unu mu fI kIz puf
Apu nIII mun tuu ku nu.
13
Ndu tu mu Wung
kusu fu, My sI su fI nee, mIshu Apu nIIee
kuk kumu nI mu pu nI tum tuyus pu tu fu ngu-
sIn, IchI ngu fu sIn wusI nu kumu nI fu ngu nu
MutIwufInI11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
656

F
11.14 MuIu kI yu su 4.5 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
11.23 Is ysu 14.13-15
tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
yuwuu ApunII tpu tsee Izuu fu tupu chI-
ndu chu unoo tsI. Itufu, Wung shu k'kuzee
kunees chI kumu nI fu ngu, Nu tutsu-
meenIII yu Izuu fu tupu chI ndu muu mu,
tfu ngI yu.
14
ZItu mIn mIn sIf tsI yut ku,
Apu nIIee Ipu su mu fI nI ndu tu mu kus chu,
EI yus Ich tu fu kus chu tuyup stu chI yu,
tfu ngI yu ApunII kumu nI mu pu nI.
F
AshI fI
unoo mungoo nu muum zund kI nuu fee su,
Wunguu chI nung tsu. EI yu su fI nI tumu pu-
fI ushI chu, yuw sIf kus chI yu, tfu ngu
un tumu pu fI ushI chu.

AshI fI muyuum-
shu Wunguu kuk ndu mungoo nu fu ng su?
15
AshI fI Izuu fu mungoo nu muum zund-
kus, nuwuu kukI mungoo nung tsu.
Itufu, sIysu k'kuzee kunees chI muzI nu-
muum ndu zunduk su.
1
SIy yutu fIt tIschu.
Wunguu kuk ngut kus, Apu nIIee kumu nI-
mu pun kuk ngut kus, nuwuu kukI ngut-
kus ushIk su. SIy nIIuf tumu pu fI ushI fus
tuuk su. Nupu wuun pu tu tIn mIchIt ku sIn,
ushpu tum:
17
Nuttu Iyshu tIfutzI pu nI tuu-
ku fI nI, sIysu mchI tung tsu, mung utu sIn,
wIpu nush shu: Ndu mbu fee, zund kee zI nI,
utu sIn ngut ku nu. AshI fI mIchI tu muum
ndu zund kus,

muyuu tsI nuu fI zund chIch?


Ngu tu nI tputs tsI pu yu pu tunu yu nI, mung
utu sIn, wIpu nush shu: Ndu mbu fee, unoots-
tum zund kee zI nI, utu sIn, ufu ngut ku nu.
SIy ushIk puz ushI fus tuuk su.
18
Wung sIyuu
tuyup stu fu ngu Itufu ngu tu fu ng su. Nuw shu
nu tuyup stu ku fI, Itufu nuwuu ngut kI tum-
su. Wunguu muzI nu yu fus, Pu tumu fu tputs
ushku, tfung su. Kshuu ndu wuu fu ngu,
zupun mungu fu ngu, ushI fI sIysu, YushIng-
chIch pu fee, tfung su. AshI fI Wunguu
kuk ndu muzI nu fu ng su.
19
Itufu, nuw shu
tpu tseem kInu fu ngu fI, nuw tuyup stu ku fI,
sIysu nuwuuts tum kukI ngu tuk su. Nuw
tputs put kutung ku fI, wuu ku fI, Apu nIIee
kuk mupIy ku nu unput Ipun ku fI, gobef noo
ufkIf yum pun pu tu tum Ipun ku fI, ushI fI
sIysu, Puju, wuum pu nI, kutu ngu mu pu nI
uwu. Yutu fIt pu tu tputs yupu tu ku wu, tssu
nuwuu tsI. Tyu fus, nuwuuts tum kukI
ngu tuk su. AshI fI Iyuu kukI nI mungoo nu-
muum ngu tuk su. Itufu, ApunII kuk wunu-
sIf chu. Yutu fIt tuu tputs mungoo nu muum
wufI tuk chu. Mungoon ku sIn wunu sIf shu
mung' chI nu ku nu, tfu ngI yu Isusu.
Wungu fI nee tsI kumu nI muum, tfu ngI yu.
Tyu fu, kusu fu ngI yu.
AshI fI yuwuu Isus Wungu fI nee tsI
kumu nI fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, Isus mangoonamaam tputsee
waneerangu anoo kamanchintspa
(Lu/usu 10.1S-15)
20
Yuwu mund tputs Apu nIIee ngu tu fu-
ngu nu unu mund Isus mung' muntsu fu ngI-
yu. WunIp zufI nuw tpu tsee yufu fu ngI nu.
TsI pu feets tuu Itu yu mu fu ngI nu. AshI fI tuu
Apu nIIee mungoo nu muum ngut ku nu,
mungush chI nu ku, tfu ngI yu. AshI fI-
yu, yuk tu fI nush yuwush tpu tsee zupun
yufu fu ngu unshu cheetsI numbu fu ngI yu.
21
SIyuum Kfu sn shu chee mIs tuu mu chu
tunu. Bets yun shu chee mIs utI tu mu nu,
wutum ApunII sIyuu kIz puf wunI chu wu.
SIyush kupung tuyus pu tu fu ngu fI,

wunI-
pu ju sIyush chee yufu fu ngI nu?

WunIp
ApunII sIyush Istu fu ngu? AshI fI tuu
yutu fIt shI shI fee tsIs kusu muum ngu tuk su.
ZItu mI nu fI nI yuk tush SItn shu chI fI nI,
mI shut Tf shu chI fIn tum tputs yufkI unoo
pufu ngI nuu feesInu yu, yutu fIt shI shI mun
mung' kupung muntsu fu ngu nuu psInu yu.
Apu nIIee mungoo nu fu ngI nuu psInu yu
mus sI fI tu yu. Mung' kupung muntsuk sIn,
kuchuf kumuf tu fu, musu nIIIsh kuxI nxI-
nuw ushI fu ngI nuu psInu yu. Itufu, sIysu
ApunII Istu ku unoo pufu ngI tuu tIs, ndu
unoo mungoo nu fu ng su.
22
AshI fu chu,
ApunII tpu tsee wunI muum kus ku chu,
SItn shu chee, Tf shu cheets tum pukIch
nuyu nIk chI tuu, Itufu sIyuu ndu puk chI-
yum nuyu nI chI yu, wutum muzI nu fu ngI-
tuu tIs, ndu mungoo nu fu ng su wu.
23
MI shut, sIysu KupfnwshuchIs, nuwu-
mun kIz pu fI tuu tuu fu ng tuu tIs, Itufu ndu
mungoo nu fu ngus, ApunII shu sIyuuts tum
sumu sush kupeet chI yu.
G
MuzI nung tsu,
MutIwufInI11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
657
zItu mIn Sodom shu chI fI nI yuwuu yufkI
unoo pufu ngI nuu feesInu yu, uwshu nupux-
tu yu fu sIn, yutu fIt shI shI fI nee mus sI fI
kusu fu ngI nuu psInu yu. AshI fu ng sIn ApunII
wunee fu ngee ju. Yukut Sodo mu wundu nuu-
pu tuu fI yu.
24
Itufu, nuw sIyuu utI tu mu nu,
nuwuu mungoo nu muum ngut kus, ushI fI
ApunII shu tpu tsee wunI muum kus ku chu,
Sodom shu chee pukIch nuyu nI chI yu, Itufu
sIyuu nuyu nI chee ju, ndu mbu fee, wutum
ndu mungoo nuk su wu, tfu ngI yu Isusu.
(Lu/usu 10.21-22)
25
Isus shu ntu fu ngu, Wupuf pu shu
tsI yu tu fu ngI yu,
Apuu, shIy kIz puf tIsh chu. Tsu pu fu nu-
see shI yu mu fI kusIkshu. KunI nduu shI-
yu mu fI tum kusIkshu wu. MungI kIs chu.
Apuu, shuu nu zundu fu ngush, shuu nuu-
tsI kukIsh wuchI nuuts tuu kumup shI-
fu ngIsh, mIshu kIf ukpu nee ts tuu tputs
kumup shI fu ngI tum tIsh, mungoo nu-
muum pInu su fu ngu nu. Itufu, tpu-
tseetsIm shu nIIu fu ushI fu unoo kumu-
nI fu ngush, mungoo p'tseefungush,
shI yuu kukIsh mungoon ku nu.
2
ShIy
unu nguz Apuu, chI nuk shu,
Isus Wupuf put tsI yut ku, tfu ngI yu.
27
Wupuf put tsI yu tu fum chu, tpu tseets tum
yusuf tsI yu tu fu ngI yu, ApufI nuwuum
IchI ngu fu tuyus pu tu fu ngI yu. Uwu mu fI
nuwuu yusu fI yu, nuwu mu fI shu Apu puu
yusu fI nu. NIII tu fIt tputs yusu ku zI nIII-
nu ju. Itufu, nuw shu nuwuu nu tpu tsee
Ipusku fI, mungoo p'tseekufI, Izuu fu
Apu puu mungoon chI nIII nu yu. AshI fI yu,
Apu nIII nguz mungoo nu muum mungIs
muntsu kus, nuwush tchI tu ngu sI ndu mu.
28
NuunI, nuwuu kukI muzI nung tsu.
WunInII zItu mI nuu kumuch tu mu fI nI
puyu muum kIyung kuchI yuk su wu.
Itufu, nuwu mun mungIs tut kus, nuw-
shu mungee mIs mupIym punu chI ntsu.
29
Nuwush tchI tung tsu. Ash ku chus
nuwuu ufu ngI nu shu mungoo nut ssu. Nuw
chI num pun nu wu. SIyuu kIyung yuch-
chee zI. MungIs mupIy fus tuut ssu.
30
Nuw
kumuch tu mu fI kumI fun chu. Nuwush
tuchIt kus, kuyuk puz ushI fu chI pu chee zIs.
KumI fu nu nuut ssu. AshI fu chu, mungoo-
nung tsu sIyuu utu shI nu, tfu ngI yu Isusu.
AshI fI yuwuu Isus mungoo nu muum
wunee fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, Parsiypanshuch tyaspatashi
Isusoo yutarit tsiyatpani atusin
napataran!! ashirangana; anoo
kamanchintspa
(Mdr/osu 2.2S-2S, Lu/usu 6.1-5)
12
1
Puf sIy pun shuch tyus pu tush
tputs ufu Isu soo tuchI tu tuf
ushI fu ngu nu. Yutu fIt tsI yut pu nI utu sIn
ushI fu ngu nu. AshI fI mInush shu zufI
Isus Iyu put wIpu nush pu tI nI Ipu nee fu-
nI, tpu tsush muzu fI xIy tut ushI fu ngI nI-
yu Sputush zufI, kunu sIs shu yu. XIy tut
ushI fu ngu nI, Iyshu wIpu nu shI nI mufIz
kuyu tu fu ngI nI. AshI fI yu, tIfI koo tutsum-
mu pusu tu yumbeetu, pusu tu yumbeetu
sheefunI, wchoo kutu ngu fu ngI nI yu.
2
Itufu, Puf sIy pun shuch tyus pu tush-
shu nupu tu funII ushI fu ng sIn, Isu soo
mushu fu ngu nu:

Muyuum shu Ipun shIsh


Sputush putut ku wu?

Muyuum shu yuun-


pu tu k'kuzee kupee tuk su?

Muyuum-
shu ndu kunu suk su? tfu ngu nu.
3
Itufu,
Isus shu ymku:

Muyuum shu sIy nuwuu


tssu? Apu nIIee kuk kupung tuu nuts tu-
kus, ushI fI tuu kuupu ndu mungoo nuk su.
DupI yu fI nI sIf tu mu su wIpu nush put
mufIz kuyut ku sIn,
4
Apu nIIush pung'
pshtu fu ngu, punguu Apu nIIeem wuyu-
fu ngu nu unoo yyu fu, kutu ngu fu ngI yu.
WIpu nu sheem tum punu fu ngI yu kutu-
ngu muu mu. Uwuum unoo kutu ngu muum
ndu wufI tu fu ngI yu. ApunII pu neem mu-
fI unoo kutu ngu muum wufI tu fu ngI yu.
Itufu, ush tuu, DupI yu fIn shu wIpu nu sh-
tum kutu ngu fu ng tu mu nu yu.
5
MI shut,

My sI su fI nI umu fu ngu upunII pu nee tsI?


Kunu sIs shu tuu sIysu Apu nIIush pung'
ptu tu ngInts. SIyuum yutu fI tu ju, tfu ngI-
yu.

AshI fuch nuw sIyuu utu shI nu, nuw


upunII pu nee kusI fI nu. Apu nIIeets tum
pung' kusIktumunu nuwu yu.
7

ApunII
yundu mu fI nI mInush umku? Atee ju:
Tpu tsee chI nung tsu. Ndun nuu tpu tsee
chI nu kus, ngu tIs chI nee ts Is nuwuum
MutIwufInI11 , 12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
658

D
12.20 Yuwuu Is ysu 42.1-3 tu, unoots tum nIsh tuyu sI mu kumun kI yu.
puchuk su tchu Apu nIII. Tfu ngI tuu, sIy
unoo yusu fu ngI tuu tIs, ndu mungoo nuk su.
AshI fu chu, sIy tpu tsI fee tsI ndu zupIsh
yutu fI tum nu fu ng su. Nuw Ipun shI Apu-
nIIee kuk kupee tu fu ngu zI nIII nu ju.
8
Nuw
tpu tseem kInu fu ngI nu. AshI fI yu, nuw
sputush zufI kunu sIs shu tuu kumuch-
tu muum wufI tuk tu nu, tfu ngI yu Isusu
Puf sIy pun shu chI tyus pu tu shee tsI.
(Mdr/osu S.1-6, Lu/usu 6.6-11)
9
Anu mun shu Isus shu nuuteefu,
yuwush Utu shuch Apu nIIeem shu nIy-
ku nu unush pshtu fu ngI yu.
10
Tputs uwI
kIz puf muyup shIm mu nu unshu tum pshtu-
fu ngI yu. Puf sIy pun shuch tyus pu tush
pshtu fu ngItum sI nu. AshI fI uwshu Puf sIy-
pun shuch shu wuun pu tu tIn tsI yut ku sIn,
Isu soo yuchu yu nI, tfu ngu nu.

Kumu pu
Sputush zufI wungu yuu yuf chI yu kunu-
sIs shu? tfu ngu sIn, Isu soo mushu fu ngu-
nu,

Sputush zufI tpu tsee wungu yuu


yufu muum wufI tu chee ju?

Amukshu
shIyu? tfu ngu nu.
11
Isus shu ymu fu ngu,
Nuw sIyuu tchInts pu.

SIy opee ju fIs


sputush zufI wuchush puntsu kI nuu fI,
sIysu ndu shu nufI ngu chIs?

Chu ku ju wuu-
nuu tsI chInu, wuunI ts pup tch? Kunu-
sIs shu tuu ufu nufI nguch pu su.
12

AshI fI
muyuum su tpu tsee wungu yuu yufu muum
puchI nduk su kunu sIs shu tuu tu?

Ndu shu
tputs opee juu kusI fI yu? ApunII tpu tsee
kIz puf chI nu kI yu. AshI fI yu, zufI kunu-
sIs shu tuu tpu tsee Istu muum wufI tu fI yu,
tfu ngI yu Isusu.
13
Tyu fu, kumu zuuts-
shu uwI muyup shI muu tsI: Zuwuu,
kuwIsh pxu yu ngI, tfu ngI yu. Kumuz shu
uwI puxuy ku chu wunu sI fI fee fu ngI yu.
14
Puf sIy pun shuch shu tyus pu tush tsI yun-
tu yu fu sIn, shu nIyshIshush shI tu ngu fu ngu-
nu.

TumuycheezInI Isu soo tsI? Wutum


ush ku wu, pchu ndu tpu fee, wuun pu tu tIn
tsI yu teef sIn, tfu ngu nu.
15
Itufu, Isus shu
yuwuu chI nu fu ngu nu unoo yusu yu fu, shu-
nIyshIshush shI tu ngee fu nuu tu fu ngI yu.
AshI fI yu, Isus nuu mu chu, wunguy shu
tputs: Nuu nu much pu, tyu fu sIn, tuchI-
tu fu ngu nu Isus shu. Zupun tputs: Isus
nuwuu yuf pu ndu utu sIn tuchI tu fu ngu nu.
Isus shu wungu yuu IchI ngu fu yufu fu ngI-
yu.
1
Yufee shu, wunee fu ngI yu, Tpu tsee
kumu nInts pu nuwuu tsI. MupIyng tsu,
tfu ngI yu.
17
AshI fu ngu un ndu wuu nuu-
tsI ungIf tu muum ushI fu ngI yu. Apu nIIee
kuk kumu nI mu pu nI Isy su fI nI, unoots-
tum sIf tu kumun ku, tfu ngI yu,

18
ApunII utee ju, Nupung tsu. In wutu-
chu nuw Ipun shI kIz pu fI.
Nuw Ipu su fu ngu fI, ksut ku fI, kIz puf
wumun mungI kIs chu.
Nuwuu tsI kunI Ipun shI shI
tup shtu chI mu.
Ash ku fI, uwshu tpu tsee mungoo IchI-
ngu foo tsIn ItsIn su fu nuts tu chI yu.

19
KIz puf, Juy tchee ju.
TsI yut ku, ndu shu zungu neechI yu.
Yuk tush ndun tum tumu ndu chI yu.

20
WutsI yun pu ndu tuu chI yu.
Tpu tsee Iwu toots puz Ipu su muu tsI
ushI fu ndu shu tzu yu fu kupeet-
chI yu wunI muu mu yu.
Numbu fIn uchI tu mu fI tIfoo yu fuch,
kufu kuf tuf ush tu fu nuw tpu tsI-
fI ndun shu ush tu chI yu.
Tputs kIyung kuchIy ku nu un ushIk-
puz ushI fu, ndu shu ufu ngeem
kIyung kuchIy chInIII nu yu.
Ash ku chu, tutsu moo fu tpu tsee
nup chI yu.
D

21
Tsu pu fu nus shuch IchI ngu fu Ipun shI-
fI mu nI mung' tut chI nIII nu yu,
tchu Apu nIII Ipu su mu fI nee tsI,
tfu ngI yu Isy su fI nI. ApunII kuk: tputs
mungoon chI nIIIn pu utI tuu, Itufu Puf sIy pun-
shuch Apu nIIee Ipu su mu fI nI ngu tu fu ngu nu.
AshI fI yuwuu Puf sIy pun shuch tputs Isu-
soo ngu tu fu ngu nu unoo pukIch kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus yashingoo
kamanirangu anoo kamanchintspa
(Mdr/osu S.20-S0, Lu/usu 11.14-2S, 12.10)
22
Anu mun shu mInum tu tputs yuwush
yushIng' pshtu fu ngu unoo tsI wum kuf
MutIwufInI12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
659
Isu sup much tu fu ngu nu. An tputs wuch
mchus muku kIsh ushI fu ngI yu. Isus shu
yushI ngoo tushI tu ngu fu ngu, un tputs
tsI yu tu fu ngu, wuch shu yufu fu ngI tum tu.
23
Anoots shu tputs pukeef sIn punI fus tu-
fu ngu nu.

DupI yu fI nI wIp yuw kusuch pu-


fee mung, tfu ngu nu ndu shu unu? wuun-
pu tu tIn tsI yut ku sIn, tfu ngu nu.
24
Itufu,
Puf sIy pun shuch tyus pu tush shu tpu tsee
kuk muzI nu fu ngu sIn, YushIng chIch chu,
tfu ngu nu. YushI ngu mu nu fI ufku fI wIz-
pu fI fI nI tushI tu ngu kI yu yushI ngoots tum-
tu, tfu ngu nu.
25
Itufu, Isus shu Puf sIy-
pun shu chee tyup stu shee kuk yusu fu-
ngu, MuzI nung tsu, tfu ngI yu.

TumufI
yushIng' ufku fI wuu nuu tsee much chuf
tpu tsush tushI tu nguch? Nupu tputs wuun-
shuchpu tuut ssIn puchut puchut ush kut-
ssIn, mus wuun pu tu chI nguch pu sI nu yu.
MI shut, tputs zoonII pu tu wufut ku sIn,
wushu nund tuu ku zI nIII nu ju.
2
YushIng'
ushI mu tum tu, wuun pu tu tIn tushI tu ngu-
kI nuu fI yu,

nItuu tI wushu nund tuu chu-


zI nIII nu ju? SIy nuwuu: YushI ngu mun
wIz pu fI fI nI In tputs yushI ngoots tum
tushI tu ngu kI yu, ngu tIs tssu nuwuu tsI.
27
Itufu, nuw sIyuu utInu:

NItuu tI nuw
ush kee zI? Nuw yushI ngu mun nuu fI wIz-
pu fI fI nI tushI tu ngu kI nuu feenu ushI fu,
suunu Ipun shIs yushIng pu tu tIn tushI tu-
nguk tu mu nuu psInu yu. Itufu,

nItuu tI
uw ush kee ju? dun chu. AshI fI sIy nuwuu
ngI chIk su.
28
Nuw Apu nIII mun WunI wIz-
pu fI nI yushI ngoo tushI tu ngu kI nu. AshI fu-
chu, nuw sIyuu utu shI nu, ApunII wumu fI
kusI fu nu sIyush kusee nIII yu, ApunII
yushI ngoo wumu fI kusI fI yu. Ndu nu fI
ushI fu, tushI tu ngu muum pInu su kI yu.
29
MuzI nung tsu, upuz tputs kIz puf
tuuku, wuu nuu tsI pung' ksu tu tuw ushku,

tumu fee nIII tu fIt shu tputs sh chIch?


Pshtu pI tu, muu chI yupI utI tuu, Itufu
ndun nuu tpu tsee kusI ku,

tumu fee
pshtuch? Itufu, tpu tsee kusI ku, kumu fI-
yu fu, kupeeteefu, pshtu muum kumI fu nu.
Muu cheetsI yu muum kumI fu nu. AshI fI
nuw ushIk puz ushI fI tum tI Apu nIII mun
wIz pu fIf nI yushI ngoo kusI kI nu.
30
Tputs
nuwuu ndu chI nu ku, ndu Istu ku, nuwuu
Izuu fu nutsu kI yu. SIysu nuwuu nutsuk su.
Wutum yushI ngu mu nu fI ufku fI mu nu
yushI ngoo tushI tu ngu kI yu nuwuu tssu-
wu. Itufu, nuw Apu nIII mun wIz pu fIf nI
tushI tu ngu kI nu.
AshI fI nuw sIyuu tchInts pu:
31
Apu nIIee WunI muntsIf tsI yut kus, unoo
yufu muum wunI ndu ju. Yutu fIt shI shee
IchI ngu fu yufu muum tuu fI yu. Apu-
nIIeets tuu yutu fIt tsI yut kuch, yufu muum
tuuf chu. Itufu, Apu nIIee WunI yutu fIt
tsI yut kuch,

tumu fI ApunII unoo yufuch?


32
Nuw tpu tseem kInu fu ngI tuu tI, nuwuu
yutu fI tum nu kus, ushI fI tuu unoo yufu-
muum tuu fI yu. Itufu, Apu nIIee WunI
yutu fIt tsI yut kuch, unoo yufu muum
wunI ndu ju. AtI nuu fee su,

tumu fI ApunII
mbI zuch? NIsh tsu pu fu nu sush kchIt
tuu ku nI, yufu muum wunI ndu ju. TsI puk-
chI tuu tI nI, yufu muum wunInd tum tu ju.
ApunII Izuu fu mu mu fI tu wuts tu tchI yu.
AshI fu chu, pup tsu utInu sIyuu tsI.
(Lu/usu 6.4S-45)
33
MI shut, tchInts pu, tputs wunu sI fI
mungooz chI nu ku, wunu sI fI tum tsI yut-
kI yu. Itufu, yutu fIt chI nu ku, yutu fIt tum
tsI yut kI yu. Nupu, yusIn wunu sI fI mush
wunu see wunu sI fI yusI tu fI yu, ndu
muntsu moo yusI tu fI yu. Itufu, yusIn yutu-
fI tu mush wunu see muntsu moo yusI kI yu,
wunu sI fI mush yusI kee ju. Wunu sI mun
yusI nuu kumI fun yusu tu fIch. Tputsee-
tsIch ushI muum wufI tuf tum tu. TsI yut ku
unu mund kumI fun yusu muum tuu fI yu.
34
SIysu muk puz ushI fus tpu tsee tuyu tu-
fI tu muum chI nuk su. MungI shIs yutu fIt
ush kus,

tumu fee sIy wunu sIf tsI yut chIs?


Yuwuu chuu nu mungooz chI nu kIch unoo
kIs tsI yut kIch.
35
Tputs mungush wunu-
sI fI chI nu ku, wunu sI fI tum tsI yut ku shu,
wutum mung' wunu sI fI wu. Itufu, tputs
mungush yutu fIt chI nu ku, yutu fIt tum
tsI yut kI yu, wutum mung' yutu fI tu wu.
3
AshI fu chu, sIyuu utu shI nu, k'kIptIs
ngu tu fI tIs tsI yu tInts pu. ApunII tpu tsee
wunI muum kus ku chu, yuwu mund yutu-
fIt tsI yu tu fu ngIs unu mund ApunII sIyuu
wunI chI yu. Anush, NdunI, ngu tu fI tI,
MutIwufInI12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
660

E
12.40 NIshu fI yuwuf tu tum Jonu su 1.17 tu utI tum tu.
F
12.42 1 Utu chIch kufu ku 10-13
tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tfungI nu, tmuum wunI ndu ju.
37
Yuwu-
mund yutu fIt tsI yut kus, sIyuu wunI chI-
yu. Itufu, wunu sI fI tsI yut kus, ApunII shu
sIyuu kIs nup chI yu. Wunu sIf tIsh chu shI-
yuu tchI yu yuwuu tsIs wunu sIf tsI yut kIs
unoo tsI. AshI fu chu, ngu tIs tsI yu tInts pu
sIyuu utu shI nu, tfu ngI yu Isusu.
(Mdr/osu S.11-12, Lu/usu 11.29-S2)
38
Sheefu, Puf sIy pun shuch tyus-
pu tush, mIshu My sIs pu nI feets tum
wIf ku fI kumu nI mu pun tuyups tum pun
wushu nund tsI yut ku sIn, Isu soo mushu-
fu ngu nu:

Kuupu shIy Apu nIIee zIsh


Ipu su mu fI nI? Apu nIII nuu fee shu Ipu-
su mu fI nI, ushI fI Apu nIIee wIz pu fIf nI
Iyuum ymu ndung chu, tfu ngu nu.
39
Itufu, Isus shu ymu fu ngu, Ufu tputs
Apu nIIee ndu mungoon ku sIn, Apu nIIee
wIz pu fIf nI ymu ndu ngu sI ndu, tssIn chu,
wutum kukoo ndu mungoon ku nu wu.
Itufu, nuw shu sIyuu ymu ndu chee zI,
ndu mbu fee. Nuwuu mungoo nu muum
zund kus, ushI fI Apu nIIee kuk kumu nI-
mu pu nI Jonu su fI nee mungoo nung tsu.
40
Jonu su fI nI kuyup chIsh chIk tuchIp
zufI psuun pu tu fI tuu fu ngI yu.
E
Sheefu
kuyu pIch shu Jonu su fI nee kutu fu ngI yu.
An tumu fu ng pu fI nuw ush tuchtu mu nu.
Anush Apu nIIee wIz pu fI fI nI pungut ssu.
MuzI nung tsu: nuw shu tsI puk chu fI tsu-
push tuch pu tum zufI tm chI mu. MI shut,
muzI nung tsu, Jonu su fI nI yuk tup NInI pIp
nuu yu fu, Apu nIIee kuk kumu nI fu ngI yu.
Anshuch ufu pIch tputs muzI nu yu fu sIn,
mungoo nu fu ngu nu. Itufu, sIysu Apu nIIee
kuk kupung ngu tuk su.
41
Nuw tpu tseem
kInu fu ngI tuu tI, Jonu su fI nI kupung kusI-
ku tI, sIy nuwuu kukI ndu muzI nu pI tssu.
NInI pI shuch tputs mungoo nu fu ngu nu wu.
AshI fu chu, ApunII tpu tsee wunI muum
kus ku chu, NInI pI shuch tputs sIyuu
pukeef sIn, In tputs yutu fIt chu, ndu Apu-
nIIee mungoon ku nu, sIyuu tch pu sI nu yu.
42
MI shut, sIf tumu mung, ufu pIch tputs
SuIo mo nu fI nI ngu zI nupu fu ngI yu. An
tputs kIzu tuu tu kufu ku mun chu. KIz shu
SuIo mo nu nguz kuk muzI nu pI tu ufup tuu
nuu tu fu ngI yu.
F
Itufu, nuw shu SuIo mo nu-
fI nee kupung kusIktuutI, sIy nuwuu kukI
ndu muzI nu pI tssu. AshI fu chu, ApunII
wunI muum kus ku chu, un kIz sIyuu, Yutu-
fIt chu In tpu tsI, wutum ndu muzI nu ku nu-
wu, sIyuu tch pu fee. ApunII Wuu nuu tsI
WunI sIyush pshtu muum zund kI yu. Itufu,
ngu tuk su, wutum yushIng chIchtsu wu.
(Lu/usu 11.24-26)
43
MuzI nung tsu, tputs Apu nIIee WunI
ngu tu fu ngu unoo kumun chInts pu. Mung
tputs Apu nIIee WunI ngu tu fu ngu, mung
kIz puf yutu fI tu tuu fu ngI yu. Wunu sIf
tuupI mung tu, YushIng shu tpu tsee
kusu yu fu, puzup, yup kung ndunI umb
nupu tI tu nuu tu fu ngI yu. Kunus pI tu
mungu xIy tut ushku, xupoo fu ngI yu.
44
Xupoo yu fu, AshI fI tpu tsIp unshu fI tum
kunu puch pu fI nu tyu fu, kunu pee shI-
nu, tpu tsIsh mung' wund kufI mu nuz
pufu ngI yu. AshI fI yushIng shu, Pu, tuu-
fu shI yufu mu nu yufum chu Itufu wund
kufI mu nu zI wu, tyu fu
45
wIpu nu shee
tsI mbun mutu yu fu kufu zu fu ngu, kuyu nu
tpu tsush tuu yu nI tu, tpu tsush pshtu fu-
ngu nu. YushIng' wIpu nush yuw kufu zu-
fu ngu un kIz puf yutu fIt chu. AshI fI tputs
sIf yutu fI tu mun tuu fu ngu, nutu nuu shu
unoo ufu ngI nu shu mIsI sI nu yutu fI tu-
nu shtu yu. Apu nIIee WunI ngu tu fu ngu,
unu mund kufI mu nuzpuz ushI fu ngI yu.
AshI fuch sIysu un tumu pu fee ush kI tum-
su. Apu nIIee WunI mungee ts Is p'tsIku
unoo ngut kus, sIysu ushIk puz ush chI tum-
pu su, tfu ngI yu Isusu Puf sIy pun shuch
tyup stu shee tsI.
(Mdr/osu S.S1-S5, Lu/usu S.19-21)
4
AshI fI Isus wund tputs put tsI yut ku,
wunIf wIpu put Isu soo pungu nI utu sIn,
Isu sush kusu fu ngu nu. Kuseef sIn, pungus
tstsu fu ngI yu, ushI fI pshtu muum pInu su-
fu ngI yu.
47
AshI fI Isu soo kumun ku sIn,
MutIwufInI12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
661
AneefIsh wIshchIp shu nee fu nu yu. ShI yu-
nguz nuchu ngu ku nu yu, shI yu put tsI yut pI
tu, tfu ngu nu.
48
Itufu, Isus shu tpu tsee:
Yuw tputs Apu nIIee kuk muzI nuk sIn,
Izuu fu puyu ku unchu nuw uneefI, nuw
zuwu nIII, tfu ngI yu.
49
Sheefu, Iyuuts shu
wIpu nu shee tsI nI nupee fu, Wutu chu InI
nuw chu zuwu nIII, nuw uneefI ushI fI tum
chI nuk tu nu. ApufI kunI ndush tuuku un
tpu tsee IchI ngu fu yusu kI yu.
50
Yuw tputs
kIs Apu fee tsI kuk puyu ku unchu nuw muu-
chI fI tI, nuw chu zuwu nIII, nuw chu IzufI,
nuw chu uneefI, tfu ngI yu Isusu. Tyu fu,
tpu tsee kumI ngee fu nuu tu fu ngI yu.
AshI fI yuwuu Isus mungoo nu muum
wunee fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus tsiyatssee mangoozee
p'tsimaam kamanirangu anoo
kamanchintspa
(Mdr/osu 4.1-20, Lu/usu S.4-15)
13
1
Anshu tum zufI Isus shI tu ngee-
fu, musu mun wIng' kuxI nu-
fu ngI yu. KuxI nxI nuw ushku, tputs shu
zupun Isu soo yusuf nupu nI utu sIn kusu-
tu fu ngu nu.
2
Tputs zupu nI shu nI yu fu ngu-
nu. AshI fI yu, Isus shu kunush zufu yu fu,
unush kuxI nee fu, tpu tsee tuyup stu fu ngI-
yu.
3
Tuyup stu ku, tsI yut ssee mungoo zee
p'tsImuum kumu nI fu ngI yu, Itufu k'kuzee
pIshum puz ushI fu kumu nI fu ngI yu. Tfu-
ngI yu: Apu nIIee kuk kumun chInts pu,
ushI fI muzI nung tsu, tfu ngu.
Tputs tutsum pI tu mzu tsIp nuu tu fu-
ngI yu. Mzu tsush tIfI koo wuch tutsum-
ku, kufut kufut kufut ushI fu ngI yu.
4
Kufut ku chu ushpu tum wuch ngoo tsIsh
puntsu fu ngI yu. Ngoo tsush tumu tu-
mumchu, tsI fI pIch shut pIshu fu ngI yu,
mungu kuchI ngu fu ngu.
5
Kufut ku chu,
ushpu tum wuch putumb chIsh tuzI tu fu
puntsu fu ngI yu. Anush mus sI fI kxoo nu-
mu nu kxoo nu fu ng tuu, Itufu tsup puk chI-
mu nu, ushI fI Iwu zI fI kxoo nu fu ngI yu.

AshI fI yu, zuf shu zutu fu ngu, mus sI fI


muwI fu fu ngI yu, wutum tsup pIsh tu fu ngu-
wu.
7
Ashpu tum wuch kpush puntsu fu ngI-
yu. Wushu nund kpu put kxoo nu fu ngI yu,
Itufu kup shu yumbu tu fu ngI yu tIfI koo tsI.
8
Itufu, ushpu tum wuch tsup pu wunu sI fI-
mun puntsu yu fu, wunu sI fI kxoo nu fu ngI-
yu. Wunu sIf shu yusI fu ngI yu. Pzu pu nee-
fu ngI yu. Ashpu tum wuch 100 pzu pu nee-
fu ngI yu. Ashpu tum 50 pzu pu nee fu ngI yu.
Ashpu tum 30 pzu pu nee fu ngI yu. AshI fu-
ngI yu.
9
Tputs Apu nIIee kuk muzI nu ku
ushIk puz ush kI yu. AshI fI ngu tIs muzI nu-
fInts pu, kuupu mungoo nung tsu, tfu ngI-
yu Isusu.
10
AshI fI yu, Iyshu Ipun shIp tI nI Isus put
yuunI tsI yut ku nI, mushu fu ngu nI yu.

Muyuum shu IpI shu ngu yu fush tsI yu-


tuk shu?

Muyuum shu wunus pu kIsee fu


tsI yu tuk shu?

Muyuum shu ndu wuzu fee


kumu nIk shu? utunI, mushu fu ngu nI yu.
11
AshI fI Isus shu: SIyuum wuzu fee tsI-
fI tsI yu tu muum wufI tu fI nu, tfu ngI yu.
ApunII unoo chI nu kI yu. Nuwush Izuu fu
tchI tu ngu ndu mu tu, sIyuum mungee-
ts Is p'tsImuum kumun chInts pu. Itufu,
tpu tseets shu wuzu fee kumun chee zI,
Apu nIIush tuchI tu muum kumup shI chI-
mu, wutum ngut ku nu wu.
12
AshI fI yu,
sIysu, wutum mungoo nu muum zund kus,
IchI ngu fu wuzu fee tsI fI kumun chInts-
pu ufu ngI nu shu mungoo nu muu mu.
Itufu, tputs mungoo nu muum ngut ku,
muzI nu kI tuut ssIn, mbI zu tu fu mbI zu tu fu
ush chI nIII nu yu.
13
AshI fI unu mund shu
nuw shu ndu wuzu fee tsI yut kI nu. Tputs
wunI pu yuwuu nuw yufkI unoo puk tuut-
ssIn nuwuu ndu nuts tu ku nu. Nuwuu kukI
MutIwufInI12 , 13
Isus /unus/ zuru yu ru, unus/ /uxi nee-
ru, tpu tsee tuyup stu ru ngi yu. (1S.2)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
662

D
13.14-15 NIshu fI yuwuf tu tum Is ysu 6.9-10 tu utI tum tu.
muzInuktuutssIn, ndu mungoon ku nu.
AshI fu chu, pIshum puz ushI fu tsI yut kI nu
tpu tsee mu.
14
Yuwu mund ush ku nu unu-
mund kumu nI mu pu nI fI nI Apu nIIee Isy-
su fI nI sIf tsI yu tu fu ngI yu. Tfu ngee ju:
ApunII utee ju.
Nuwuu kukI zupun tuu muzI nu kus,
ushI fI tuu ndu mungoo nuk su.
Nuw kIz puf Istu ktuu tI, unoo
pukI tuu tee su,
ndun tum mungee ts Is p'tsIchImu.

15
SIyuu mungee ts Is
tumI foo sInII tuk chu fI,
kItseets tum tIs tumIf ku chu fI,
kcheets tum tIs kmu nuk chu fI,
sIysu

tumu fee ju mungoon chIs?

Antuu tI muzI nu chee zIs?

NItuu tI pung chee zIs? Ndu mbu fee.


Mungoon tu pu, sIyuu utufI,
ndu sIyuu yufu muum zufum pu tu fI
zund kI nu,
D
tchu Apu nIII wusI nu, tfu ngI yu Isy su fI-
nI. Nupu, tputs nu wunIp ush ku nu. MuzI-
nuk tuut ssIn, mungoo nu muum ngut ku nu,
tfu ngI yu Isusu.
1
Itufu, sIysu mungoo nu muum zunduk-
su. MungIs tuuf chu. KuchIs puksu. KItsIs
muzI nuk su.
17
AshI fu chu, sIyuu ItsIn su fu
kumu nI muum zund kI nu. ZItu mIn wunIp
nuwuu pu muum zundu fu ngI tuut ssIn, ndu
pufu ngu nu. MuzI nu muum zundu fu ngI-
tuut ssIn, ndu muzI nu fu ngu nu. Apu nIIee
kuk kumu nI mu pu nI wunIp nuwu nguz chI-
nu fu ngI tuut ssIn nuwuu ndu pufu ngu nu.
18
Itufu, sIyuum muzI nu muum wufI tuk su,
wutum sIy nu nuwuu puk shtI su wu.
AshI fI muzI nung tsu, tputs wchoo tutsu-
mu fu ngu unoo kumun chInts pu mungee-
ts Is p'tsImuumu.
19
Ashpu tum tputs
Apu nIIee kuk muzI nu mu nu muzI nu ku nu-
yu. ApunII nuwu mu fI kusI fu fI, tpu tsee
tupu chI ndu pI utI tuu, tputs unoo muzI-
nuk tuut ssIn, ndu mungoon ku nu. Wutu chu
wuch puz ngoo tsush puntsu fu ngu unpuz
ush kI yu. MuzI nu kI tuut ssIn, yushIng shu
mungoon tu pu tu, tpu tsIsh mung' tsI yut-
ssee tututs tu tututs tu ushIk puz ush kI yu.
20
Ashpu tum tputs Apu nIIee kuk muzI-
nuk tuut ssIn, mung' kIs muzI nu ku nu.
Itufu, Iwu zI fI mungoon ku nu. Tputs ushku
unu wutu chu putumb chI mun puntsu ku
tumu pu fI ush ku nu.
21
Iwu zI fI mungoon-
ku sIn, unshu mungooz puz pIsh tu fu ush kI-
yu. Itufu, yuwu mund Apu nIII mun wumIn
kIyung kuchIy ku nu unu mund Apu nIIee
mus sI fI kusu ku nu yu.
22
Wuch shu kpush
puntsu fu ngu unu, tputs muu chI nguz
tmu fuk sIn tumu pu fI ush kI yu. Apu nIIee
kuk muzI nuk tuu Itufu kufI kI ngu zee-
mu fI chI nu ku, muuch tu nguz tmu fu ku,
Apu nIIee kuk kupeet kI yu, mungoo zee
yumbu tuk puz ush kI yu. MuzI nu kI tuut ssIn,
mupeek tu nu utu sIn, Apu nIIIsh ndu tuchIt-
ku nu yu.
23
Tsup wunu sI fI mun puntsu fu-
ngu un wuch puz ushI fu Izuu fu kxoon ku-
chu mungoon ku nu yu. K'kuz muzI nuk sIn
mungoon ku nu. Apu nIIIsh tuchIt ku sIn ndu
kusu ku nu yu. Wuch wunu sI fI yusIk puz
ush kI yu, Isus Iyuu tuyup stu ku, tfu ngI yu.
24
AshI fI tputs zupun yusuf shu nee-
fu ngu sIn, Isus mInoots tum tsI yut ssee
kumu nI fu ngI yu, ApunII wuu nuu tsI tIp tsIf
ksut ku unoo tsI yut ssee kumun chInts pu,
tfu ngI yu.
Nupu: tputs tIfI koo wuch wunu sI-
fImshI kufu tu fu ngI yu.
25
Itufu, psuunshu
muu fum chu, undu fuf shu kusee fu,
yuwush tIfI koo wuch wunu sI fImshee
tutsu mI fu unshu tum kufu tuuts shu wuch
kufu tu fu ngI yu. Kufu teeshI nu, kunu-
pu fu ngI yu.
2
ZupIsh shu tIfIk kxoo nu-
fu ngu, tputs kufu tuuts tum pufu ngI yu.
TIfIkshu kufutput seefu kxoo nu fu ngI-
yu. TIfIk tumu pu fI ushI fu wufu. Kuupu
nuts tu muum pInu su fu ngu nu. Itufu,
tIfIkshu yusI fu ngu, unu mun kufu tuu
nuts tu fu ngu nu. Tputs shu much chuf
punI fus tu fu ngu sIn,
27
upu tu fu nu fee
kumu nI fu ngu nu. TIfI koo wuch wunu sI-
fImshI tutsu mu fu ng shu wu, Itufu kufut
zupu nI wu, tfu ngu nu.
28
Upu tu fu nuf shu

Tumushtu ushIk?

Ndush tputs kufu tuu


wuch nuwush mzufI kufu tu fu ng pu fee?
MutIwufInI13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
663
Nuwpu kundu fu fI ushI fu ngI yu, tfu ngI-
yu. Much chuf shu:

AshI fI tumu chee zI nI?

Ndu shu kufu tuu puyu chI nI? tfu ngI yu.
29
Itufu, tputs shu: NdunI, nutu mu su nu
ksu ngI. Puyu kI nuu fee su, tIfI koots tum
puyuch tum pu su.
30
AshI fI nutu mu wuunI
kufut kxoo nup tInu. TIfIk kuyu nuk chu,
wushu nund unpu tu fI kIsee fu puyu chI-
nI. Sheefu, tIfI ku mu fI shu IpuseefunI,
wuyut wuyut ushIch chI. Sheefu tIfI koo
xunuteefunI, putu tu muum wufI tu chI yu.
Kufut shu sumu sush mbut chI nI. AshI fI
nutu mu sum tu ksu ngInts, tfu ngI yu upu-
tu fu nu fI. Isus tpu tsee tsI yut ssIs kumun-
ku, tfu ngI yu. Tputs yushIng chIch put
ApunII chIch put nutu mu kIsee fu tuu ku nu
unoom kumun ku, tfu ngI yu Isusu.
(Mdr/osu 4.S0-S2, Lu/usu 1S.1S-21)
Sheefu Isus shu tyu fu, MInoots shu
tsI yut ssee kumun chInts pu, tfu ngI yu.
31
ApunII wumu fI kusI fu unoo kumun-
chInts pu, tfu ngI yu. Kuch puz wuch
tutsum kuch ush kI yu.
32
Kuch wuch
puk chee wu. Itufu, kuch wuch puk chI tuu
tutsumeefuch, Itufu kunu ngu chu, IchI-
ngu fu mzu tsush tutsum tu fIch unoo tsI nu
kusI fI yu. Wup zuf tuu fI yu. TsI fI pIch Ixu tu-
muum wufI tu fI yu wupzuf shu, tfu ngI yu
Isusu. AshI fI tum puz ushI fu ApunII kuk
Izu pu nI chu unoom kumun ku, tfu ngI yu.
33
MI shut, tsI yut ssIs ApunII wumu fI
kusI fu unoo kumun chInts pu, tfu ngI yu.
Punguu tpoo tu mum shI ush kI yu. Nupu:
kIz punguum tInu ku, muu chee tpoo tu-
muum wufIn put skI yu. Iseefu, upI nIII fI
IchI ngu fu tpoo tkI yu, tfu ngI yu Isusu.
ApunII ufu ngI nush ufu ngI nush chI yuu
kusI chu unoom kumun ku, tfu ngI yu.
34
Isus tpu tsee zupun tuyup stu ku, kumu-
pI shtu mu puz ushI fu tuyup stu fu ngI yu.
Wupu fee kuk tuyup stu fu ngu ufu ushI fu-
ngI yu.
35
Apu nIIee kuk kumu nI mu pu nI
unoots tum wusI nu tsI yu tu fu ngI yu.
ApunII Ipu su mu fI nI kus ku chu,
tsI yut ssee kumu pI shtu mu fu tsI yut chI-
yu. Yuwu pu fu fI tsu poo tInu fu ngu
unpu fI tum yuwuu ApunII chI nu fu-
ngu unoo wuunu Ipu su mu fI nI nu
tuyup stu chI yu. Tputs unoo sIf
ndun tuu muzI nu fu ngu sIn, ushI fI tuu
ApunII Ipu su mu fI nI kus ku chu, Izuu-
fu tuyus pu tu chI yu,
ApunII kumu nI mu pu nI yundu ku,
tfu ngI yu.
3
Isus shu tpu tsee tuyus pu tu fu ngu, Nu
wupu, tfu ngu, kumI ngee fu pungush
pshtu fu ngI yu wIpu nush pu tu. Pshtu fu-
ngu nI, Iyshu Isu soo mushu fu ngu nI yu,
Yuwuu tIfI koo kumu nI fu ngIsh unoo
Iyuuts shu wuzu fee kumu nI ngu ndu mu,
tfu ngI nI.
37
Isus shu: Ayu, ushI fI kumun-
chInts pu, tyu fu, kumu nI fu ngI yu. Tputs
tutsu mu fu ngu unu, wutu tu nu nuwu yu.
Nuw tpu tseem kInu fu ng tu nu Apu nIIee
kuk ItsIn su fu kumu nI muu mu.
38
Sheefu,
mzuu ts shu yuwush tputs tutsu mu fu ngu
unush tsu pu fu nuspuz ush kI yu. Wuch shu
wunu sI fI mush ApunII tIp tsIf puz ush kI yu.
Kufut shu yushIng chIch tputs puz ush kI yu.
39
Tputs undu fuf shu YushIng chu. Tputs
much chuf shu, yuw puyu fu ngu, ApunII
wusu ndu fuf puz ush ku nu. Yuwush tsu pu-
fu nu see pus tu muum wufI tuk chu unush
puyu chI nIII nu yu. ApunII nIsh tsu pu fu nu-
sush kus ku chu, wusu ndu fuf pu tu tpu tsee
wunI muum kus chI yu.
40
ApunII shu
wuu nuu tIp tsI fee Ipuseefu, wuyu chI yu.
Itufu, yushIng chI cheets shu sumu sush
kupeet chI yu. Tsu pu fu nus pus tu muum
wufI tuk chu unush ApunII ush tu chI yu.
41
Nuw tpu tseem kInu fu ngu fI, sundu fu-
fI zungun ku chu fI, yushIng chIch tputs,
yuw tpu tsee yutu fIt tuyup stu ku unu,
yutu fIt tum tuuku unu,
42
Ipuseefus,
sumu sush kpI tung tsu, tchI mu. Anush
kIyung kuchIy ku sIn tunu tun tuf ush ku-
sIn,

Muyuu mu ndu muzI nu fu ngI nI?


tch pu sI nu yu.
43
Itufu, ApunII shu tIp tsI fI
yuw Apu nIIee kumuch tu mu fI nI puyu-
fu ngu nu unu, Apu nIIush pungu zuf puz
ushku kIz puf tuwu sI nee fu tuu chI yu.
AshI fI nu sIyuum wuzu fee kumu nee nu.
AshI fI muzI nu yu fus, mungIp tIs tuung tsu,
tfu ngI yu Isusu.
44
MInoots shu tsI yut ssIs kumun chInts pu,
tfu ngI yu. ApunII wumu fI kusI fu unoo
kumun chInts pu. Nupu: tputs nIII tu fI tush
MutIwufInI13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
664
tputs muzu fI k'tseeku, yup ndu chI nu fu,
kujo nee pufu ngI yu. Kujo nee tuwuteefu,
nup ushku, kufI kee ofoots tum xunu fu
pufu ngI yu. Mung' zuw ushI fu ng pu fee.
Mzuts kujon pu tu fI wushu nund puxunx chI-
mu tu, kujo nee tstsu yu fu, yusuf mupee fu
kusu fu ngI yu. Sheefu, muu chI fI tuu IchI ngu-
fu puxunx puxunx ushku, kufI keem muu-
chI fI tuu tuchI ngu fu ngI yu. Muzu feem shu
puxunxeefu, kujo nuu kufIk pu tu fI wuumu
Izuu fu yufu ngI yu, tfu ngI yu Isusu. SIysu
tputs tumu fu ng pu fee ushIk puz shIng tum-
tsu Apu nIIee mu tu, tfu ngI yu Isusu.
45
MInoots shu tsI yut ssIs ApunII wumu fI
kusI fu unoo kumun chInts pu, tfu ngI yu.
Nupu: tputs comef cIun te puzut wuzI fu-
mumchI unpu nI fI puxu nxu muum chI nu fu-
ngI yu. Zupun wunu sI fI mush xunu tu fu ngI-
yu.
4
Itufu, wuzI fu mumchI kIz puf wunu-
sIf wumu fI kusI fu unoo pufu ngu, AshI fI
nIfI puyu pI tu, yuw IchI ngu fu xunu tu fu
unoo tsI puxu nxu fu ngI yu. Sheefu kufI kee
putu yu fu, yuw wumu fI kusI fu ngu unoo
puxu nxu fu ngI yu, unu nguz kupung chI nu-
fu ngI yu. SIysu ushI fI tum tIs shIng tsu Apu-
nIIush pshtu muu mu, tfu ngI yu Isusu.
Tyu fu,
47
AshI fI mInoots shu kumun-
chInts pu, tfu ngI yu, yuwuu ApunII
wumu fI kusI fu yusuf kus chu unoo tsI.
Nupu: kuyup chI pun Ifee tuu kungush
kupee tu ushku, kuyup chee zupun kuwu-
fu ngI yu.
48
Kuyup chI pun shu musu mun
wIng' Ifee tuu tuwuteefu, kuyup chee
wunu sI fI mush Ipuseefu, tsu mbush pshtut
pshtut ushI fu ngu nu. Itufu, muntsu moots-
shu wuzu wush kupeet kupeet ushI fu ngI-
yu.
49
AshI fI muzI nung tsu: tsu pu fu nus
pus tu muum wufI tuk chu, ApunII wuunu
wusu ndu fu fee zungun ku chu, Nuttu sIysu
tpu tsee Ipu su shI nInts, tk chu ush tu chI yu.
Wusu ndu fuf shu tpu tsee wunu sI fee Ipus tu
Ipus tu ush ku chu, ushI fI kIs shu tuu chI nIII-
nu yu.
50
Itufu, yutu fI tuu tputs sumu sush
kupeet chI yu. Anush kupung tunu tun tuf
ush chI nIII nu yu, tfu ngI yu Isusu.
51
AshI fI yu, Isus tsI yut ssIs kumu nI muum
Iwu pu fu ngu, Iyuuts shu wIpu nu shee tsI nI:

IchI ngu fu yuwuu tI unoo mungoon kIs?


tfu ngI yu. Iyshu: Au, mungoo nuk tu nI chu,
tfu ngI nI yu.
52
AshI fI Isus shu: MuzI nung-
tsu: Apu nIIee kuk sIfu puch yundu fu ngu-
nu unoo mungoon kuch, nuwuuts shu kukI
mungoon kuch, Apu nIIush Izuu fu tuchI tu-
muum wufI tu kI yu. Mung' kIs shu pu fee tuu-
chI yu, tfu ngI yu Isusu. Sheefu, nutu mu sI-
nu Iyuu tuyup stu muum kusu fu ngI yu.
(Mdr/osu 6.1-6, Lu/usu 4.16-S0)
53
Isus tuyus pu tu muum Iwu pu fu ngu,
wuun pee wutsu pun yup kunu ngu fu ngu
umb nupu tI tu, nuu tu fu ngI yu.
54
Yukut
Nsu fe tup nuu tu fu ngI yu. Kusee fu mut shu,
mInush zufI shu nIyshIshush tuyus pu tu fu-
ngI yu. Tputs shu muzI nu yu fu sIn,

Tumufu
tuyup stu ku!

Uw kuk kIz pu fI wu! tfu ngu-


nu, tsI yut ssIs wunu sI fI wu.

Itufu, chuk
uwuu tuyus pu tu fu ngu?
55

Ndush OsI yu-


fI nI pungus pun tputs wIp?

Tumuyshtu
kupung yusu ku?

Tumuyshtu tpu tsee


yufu muum tum yusu ku?

Ndush MufI yu
wIp?

Ndu shu Sundee ku, UsI, SImo, Utu-


su ndu shu zoonII?
5
WIzu fI tum Iyu sh tum
tuu ku nu wu.

AshI fI tumu yu shtu unoo


IchI ngu fu yusuk?

Muyuum shtu uwuu kuk


muzI nu chIch, wutum tpu tseewu? tyu fu-
sIn, xufu yu fu sIn,
57
Isu soo kuk kuupu ndu
muzI nu fu ngu nu. Itufu, Isus shu tpu tsee
kuk yusu fu ngu, Tputs ufu ush tu fI yu, tfu-
ngI yu. YupI fI Apu nIIee kuk kumu nI mu pun
xIyku umb tputs wuu kuk kIs muzIn tu-
fI yu. Itufu, wuun shuchpu tu tIn wuu kuk
ngut tu fI yu. AshI fI tum pu sIy nuwuu kukI
ngut kI tum su, wutum yuun pu tu tu nI wu,
tfu ngI yu Isusu.
58
AshI fI tputs Isu su mun mung' ndu
tutu fu ng sIn, wuun shu wutsu pun tpu tsee
muchIn yufu fu ngI yu.
AshI fI tsI yut ssee kumu nee nu yuwuu
Isus mungoo zee p'tsImuum kumu nI fu ngu
unoo tsI.
Mishat, yuwaa Wangarineetsini
ichumampanee pacharangana anoo
kamanchintspa
(Mdr/osu 6.14-29, Lu/usu 9.7-9)
14
1
Anpuf tum Isu soo kuk pzu pu-
nee fu ngI yu. Kufuk Hefo de su fI nI,
GuII Iey shuch gobef nu do fu fI nI Isu soo
MutIwufInI13 , 14
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
665
kuk muzI nu fu ngI tum tu. TsI yut ssIs Isu-
su mun muzI nu yu fu, punI fus tu fu ngI yu.
2

Ndu shu Wungu fIn pu fee Ichu mum pun-


pu fee? Itufu, nuw Wungu fI nee tsI puchu-
fu ngI nu wu.

Itufu, ndu shu tmeenII?


TmeenII pu fee. AshI fu pu tpu tsee yuf kI-
yu, tfu ngI yu Hefo de su fI nI wusu ndu fu-
fee tsI.
3-4
Hefo de su fI nI nupux tu fu ngI yu
wutum Wungu fI nee tsI puchu fu ngu wu.
SIf Wungu fI nI Hefo de su fI nee tsI numbu-
fu ngu,

Muyuum shu zuwu nIIeets Ish


FeII peets wIzunII Isu wu fu ng shu shIyu?
An yutu fI tu, tfu ngI yu Hefo de su fI nee tsI.
Hefo de su fIn shu tsI yun tu yu fu, Wungu fI-
nee putu yu fu, tumu nu fu ngI yu. Tumu nee-
fu, kuteen put kumu fI yu fu, kusu fu ngI yu.
5
Puchu pI, tfu ngI tuu, tpu tsee punI fu ngI-
yu. Wung kIz puf upunII pu nI utu sIn, ushI-
fI tpu tsee punI fu ngu ndu puchu fu ngI yu.
Mungu tu fI tumu nu fu ngI yu.

Hefo de su fIn shu wuunu musu chI fI nI


tutsumeefu, tpu tsee zupun yumbI fu ngu,
Wees tu shtu yu nI, zumum tu fu nI kutu ngee-
nI, tfu ngI yu. AshI fI tputs shu shu nI-
yu fu ng sIn, kutu ngu fu ngu nu. Kupung
wuu fu ngu nu. Anu mun shu Hefo de su fI nI
wIpumku kumu sIn kIz puf wunu sI fI
yufeefu, Hefo de su fI nush pshtu yu fu,
mIchI tu fu ngI yu. Hefo de su fI nI wIzunII
Hefo de su sufu. AshI fI Hefo de su wIp
yuwush tputs shu nee fu nu unush pshtu-
yu fu, mIchI tu fu ngI yu. Hefo de su fIn-
shu mung' kIs wum kuf pu nupu tu funII
ushI fu ngI yu.
7
MIchI tu muum Iwu pu yu fu,
Hefo de su fIn shu: Nuw shu tuwup chInII pu.
Yuwuu zund kIsh unoo mushu ngu ndu mu.
Izuu fu punu chInII pu. Zufuk tu nu. NgIch-
kee zI, tfu ngI yu. Wum kuf shu muzI nu-
nu tu funII ushI fu ngu nu.
8
Kumu sIn shu
wunI fIsh yusu yu fu, AshI fI Wunguu much
Ichu mum pu nee pufu tush punu ngu ndu-
mu. Anput tuwu pu ngu ndu mu, mung,
tfu ngI yu kumu sI nu.
9
Hefo de su fIn shu
mung' zuw ushI fu ngu, tsI yun tu fu ngI-
yu. Mung' kupung muntsu fu ngI yu.
Itufu, wum kuf nupunu pu wu, Hefo de-
su fIn shu puzI fu ngI yu. Dun chu, wuts tu
tmuum mbu mu tu fu ngI yu, wutum:
Yuw zund kIsh unoo punu chInII pu,
tfu ngu wu. AshI fI wum ku fee tsI puzI fu-
ngu,
10
wusu ndu fu fee: AshI fI Wunguu
pchu shI nI, tfu ngI yu. Puchu yu fush,
muchoo nIsh yushI ndung chu, tfu ngI yu.
11
Wusu ndu fuf shu tumun shI shIp nuu tu fu-
ng sIn, Wungu fI nee puchu fu ngu nu. Puchu-
yu fu sIn, muchoo tufu fu ngu sIn, pufu tush
wuyu yu fu, Hefo de sush yushI ndu fu ngI yu.
Hefo des shu kumu sI nuum punu fu ngI yu.
Kumu sIn shu yyu fu, wunI feem punu fu-
ngI yu Wungu fI nee tsI muchu.
12
Wungu fIn shu wIpu nush tsI yut ssIs
muzI nu yu fu sIn, tumun shI shush nuu yu-
fund sIn, Wungu fI nee wunuts yyu fu sIn,
mupu fu ngu nu. Sheefu mupu fu ng sIn,
Isu soo kumu nI fu ngu nu, Hefo des Wungu-
fI nee tup chu yu fu, muchoo tufu fu ngI yu,
kumun ku, tfu ngu nu Isu soo tsI.
13
Isus shu
tsI yut ssee muzI nu fu ngu, tpu tsee kumI-
ngee fu nIIu, Wupuf put tsI yut pI tu wuunI
nuu tu fu ngI yu.
AshI fI Wungu fI nee tsI puchu fu ngu
unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus tputsee zapan
martarangu anoo kamanchintspa
(Mdr/osu 6.S0-44, Lu/usu 9.10-17, Wungu 6.1-14)
Isus Wupuf put tsI yut pI tu Iyu put
kunush zufu yu fu nI, unush ufu chIch
ktu fu ngI nI yu. Itufu, tputs shu Isu su nguz
nuchu ngu fu ngu sIn,

Ndush ufu chIch-


pu fee nuu tu fu ng? tyu fu sIn, ufu pung
wIngu mun tuchI tu fu ngu nu. Tputs yuk-
tu shuch IchI ngu fu sIn tuchI tu fu ngu nu.
Itufu, uwmu yumu zu fu ngu nu.
14
AshI fI
Isus unush kusee fum chu, kfee fum-
chu, tputs zupun shu neef sIn pufu ngI yu.
Tpu tsee kupung nuyu nI fu ngI yu. Wungu-
yuu IchI ngu fu yufu fu ngI yu.
15
AshI-
fI yu, zufI mungI nush pshtu kum chu
Iyshu Isus wIpu nu shI nI: Isu soo, pup chu
tupee kuch pu, tfu ngI nI yu. NIsh tpu-
tseem muu muum wunI ndu ju. MI shut,

yupee ju kutu nguts puxunx chIch? NIsh


puxunx shI shI ndu nI wu. AshI fI tpu tsee
wup tum zungu nIng chu, tfu ngI nI. Ndun-
nuu fI ushI fu, Yuk tup puxu nxu shI nInts
kutung tsee mu tngI, tfu ngI nI Isu soo-
tsI.
1
Itufu, Isus shu: NdunI. Xumu chI,
MutIwufInI14
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
666
nIshufI mufItung tsu sIyu, tfu ngI-
yu.
17
AshI fI Iyshu:

Muy pu tu ju? Pung


zumeet pu tu tuu fI yu, mI shut kuyu pIch
tsI mbu nund tuu fI yu, tfu ngI nI yu.
18
Isus-
shu: AshI fI nuwuu mu nu punu ndu puk chI-
tuu tu, tyu fu, Iyshu punu fu ngI nI punguu
kuyup cheets tum tu.
19
Isus shu tpu tsee:
ChI fI chI fI mu nu k'xInungInts, tfu ngI-
yu. Tputs shu IchI ngu fu sIn kuxI neef sIn,
Isus punguu yyu fu, kuyup cheets tum
yyu fu, wuf shu kunI ndup nuchu fu-
ngu, Apuu, wup pu fee, shIy kutung tseem
Istu yu nIIIsh, tfu ngI yu. Tyu fu, punguu
tuptu tuptu tuptu sheefu, Iyuum shu
wIpu nu shee mu nI punu fu ngI yu. Nu sIysu
tpu tseem punut punut shI ngInts, mufI-
tu ngInts, tfu ngI yu.
20
Punu yu fI shtI nI,
tputs shu kutu ngeef sIn, IchI ngu fu sIn
tuzu zuf tu fu ngu nu, kutu chI fu ngu nu.
Iyshu 12 tsumb kutu chI muu yufu ngI-
nI.
21
Tputs kumuz zumeet pu tu mII
shu nI yu fu ngu nu, wIzunII pu tu, wIpup-
tu yu. IchI ngu fu sIn kutu ngee fu nIIu sIn
tuzu zu fu ngu nu.
(Mdr/osu 6.45-52, Wungu 6.15-21)
22
TupI tu funII shu, Isus Iyuuts shu wIpu-
nu shee tsI nI: SIysu ufu chIch kunu pu-
ngInts, tfu ngu, Iyshu kunush zufu yu fu-
nI nuu tu fu ngu nI yu.
23
MI shut, tpu tseetsI
shu nee fu unoo tsI, Wup tum kunu pung-
tsu. Nuw nuch tu mu nu, tyu fu, muchIp
kfee fu nIIu unush wuu nI tu Wupuf put
tsI yu tu fu ngI yu. Psuun kupung Wupuf put
tsI yu tu fu ngI yu.
24
Itufu, Iyshu musush
upI nIII fI nuu nu tu fut ushI fu ngu nI yu.
Afu chIch kItu muum pInu su fu ngI nI yu.
Kumbu suf kupung kumbus tu fu ngu,
wufus tum wufus tu fu ngu, kuupu pInu-
su fu ngI nI yu.
25
Isus shu zufI tufu see-
muum pukIch pIsh tu fu ngu unush Iyup
kungu mun nuun tu chu kusu fu ngI yu.
2
WutsI fItku chu, Iyshu tputs ushI fu
kungu mun nuun tu chu pufu ngu nI, punI-
fus tu yu fu nIIu nI, Pup chu, kunI zI, utunI
kupung punI fu ngI nI yu.
27
Itufu, Isus tsI-
yut ku, PunI fInts pu, nuw tu ndu. MupIyng-
tsu, tfu ngI yu.
28
Tyu fI shu, PItof shu:
Isu soo,

shIy?

Kuup zufu kIsh? AshI fI


nuwuu kungu mun nuunI tndu, tfu-
ngI yu.
29
Isus shu: Ayu, ushI fI nuunI,
tfu ngI yu. PItof shu chIy zu yu fu, upI nIII fI
kungu mu nu nuun tuch ushI fu ngI tum tu.
30
Itufu, ndut tu Isu sush kusu fu, wufu-
suuts tum nup kumbu su foots tum nup
ushI mbu pu, punI fus tu fu ngu, kungush
kumshI ngu fu ngI yu. Isu soo, Istu ndu,
tfu ngI yu.
31
Isus shu uwee putu yu fu,
ItsI fu fu ngI yu.

Muyuum shu punI fu ng-


shu?

Muyuum shu punI fus tu yu fush,


nuwu mun mungIsh ndu tutu fu ng shu?
tfu ngI yu.
32
Kunush zufu yu fu sIn,
kumbu suf shu zunu fu much ushI fu ngI yu.
33
Iyshu IchI ngu fu nI nupux tu yu fu nI,
Isu soo tususeefunI tutunII tu yu fu nI,
ShIy ApunII tIsh chu WIpIsh. Nu Izuu fu
yusu yu nI yu, tfu ngI nI yu.
34
Musuuts shu
kIteefunI, tsup KIn su fI tush sufu unush
mutu yu fu ngu nI yu.
(Mdr/osu 6.5S-56)
35
Anush mutu yu fum chu nI, KIn-
su fItshuch tputs Isu soo pufu ngu sIn,
ushpu tum IfIp tu funII sIn tpu tsee kumun tu
kumun tu ushI fu ngu nu. Isus nIsh kusee-
nIII yu mung, tfu ngu nu. Anoots shu
muzI nu yu fu sIn, tputs shu wungu yuu
chI pu yu fu sIn, much tu yu fu sIn, Isu sush
yushI ndu fu ngu nu. Isus shu tpu tsee zupun
yufu fu ngI yu. AshI fI tputs shu:
3
Isu soo,
shI yuu k'tunufeetstuutIsh putut ku chu fI,
nuwuu yufuch pu shu, tfu ngu nu. Tyu-
fu sIn, Isu soots shu wutu nI fee putu teef-
sIn yufu fu ngu nu yu. Amb Isu soo kuk
pzu pu nee fu ngI yu.
AshI fI wutum chu tsI yut ssIs yuw Isus
tpu tsee muf tu fu ngu unu.
MutIwufInI14
Pitor s/u c/iy zu yu ru, upi nlli ri /ungu mu nu
nuun tuc/ us/i ru ngi tum tu. (14.25-SS)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
667

D
15.4 NIshu fI yuwuf tu tum TushI tu ngu fu ngu 20.12 tu utI tum tu.
Mishat, yuwaa Isus itsinsaru chinamaam
tayapstarangu anoo kamanchintspa
(Mdr/osu 7.1-2S)
15
1
MInush zufI Ifu su fIn shuch
Puf sIy pun shuch tyus pu tu shI,
mI shut My sIs pu nI fI wIf ku fI kumu nI mu-
pun Ifu su fI nush kyu shI nu sIn, Isu sush
kusu fu ngu nu. Kuseef sIn, tumu ndu muum
mushu fu ngu nu,
2

Ipun shIsh muyuu mu-


ju ndu zItu mI nuu kuk puyu ku nu?

Uwee
ndu kuxeef sIn kutung ku nu wu?

Muyuu-
mu uwee ndu kux ku nu? ZItu mI nuu kuk
nIyf ku nu wu, tfu ngu nu.
3
Itufu, Isus-
shu: Ash tuu tu.

Itufu, sIysu muyuum shu


Apu nIIee kumuch tu mu fI nI nIy fuk su?

Muyuum shu Apu nIIee kuk ndu puyuk-


su? Suu nuuts tu mu fI kukIs kupung
chI nuk su, Itufu Apu nIIee kuk kupee tuk-
su wu.
4
ApunII kuk utee ju: Apu fee tsIs
wunu sIf ksu tung tsu. Kuk puyung tsu. MI-
shut, unee feets tum tIsh wunu sIf ksu tung-
tsu, kukoo puyung tum tsu, tchu.
D
Tputs
wupu fee tsI, wunI fee tsI yutu fIt tsI yut ku
unu mund tsI puts pu tu fI kIz puf wunI-
chI yu, tchu My sI su fI nI kuku.
5
Itufu,
sIysu upu fee tsIs, unee fee tsIs Istu muum
ndu chI nuk su. Mush ku sIn, sIysu: NdunI.
Istu muum pInu suk tu nu. Apu nIIee kuk
mupeek tu nu. MI shut, nuw kufI kI fee tsI
Apu nIIeem IchI ngu fu wuyu kI nu. ShI yuu
Istu muum pInu suk tu nu, tssu upu fee tsIs.

Ash kus Apu nIIee kuk kupee tuk su. MI-


shut, Ipun sheets Is unoots tum tuyup stuk-
su. Ash kus Apu nIIee kuk kupee tuk su.
Itufu, zItu mI nuu kuk kIs puyuk su, suu-
nuuts tu mu fI kukIs kIs puyuk su.
7
Yutu fIt-
tIschu sIyu. Apu nIIee kuk tuyup stu ku nI yu
utI tuu tIs, ngI chIk su. ApunII kumuch tum-
pu nI, Isy su fI nI sIf tu mu su yundu yu fu,
sIyush cheem wusI nu kumu nI fu ngI yu.
Atee ju ApunII kuku,
8
In tputs kuk pu tu fI mungu nuwuu
tsI yut ku nu, tfu ngI yu. Itufu, nuwuu
ndu chI nu ku nu. Ndu mungoon ku nu.
9
Tpu tsee mungoo nu muum Istu ku-
zI nIII nu ju. Mungu tu tuyup stu ku nu,
wutum wuu nuuts tu mu fI ch nush
tuyup stu ku nu wu,
tfu ngI yu Isy su fI nI Apu nIIee kuk
yundu fu ngu unu. AshI fI yu,

muyuum shu
nuwuu Ipun shI kIyung tchuk su? Wupu,
tfu ngI yu Isusu.
10
Isus shu Puf sIy pun shu chee tyus-
pu tu shee tyu fu, tputs put IchI ngu fu
tsI yu tu fu ngI yu. Nuu nI mu sInts. Nuwuu
kukI muzI nung tsu. Mungoo nu ngInts,
tfu ngI yu.
11
Tsu fun put kIseefuch kutung-
kIch unoo ndu mungI shIch yutu fItkI yu.
Itufu, yuw yutu fIt mungI shIch chI nu kIch
unchu chI yuu yutu fItkI yu. Yuw yutu fIt
tsI yut kIch unchu yutu fIt tum tu, tfu ngI yu
Isusu.
12
AshI fI Iyshu Isus wIpu nu shI nI:
Isu soo, Puf sIy pun shuch tyus pu tush
shI yuu kukIsh muzI nu yu fu sIn, nu tsI yun-
tu ku nu, tfu ngI nI.
13
Itufu, Isus shu: An
tputs wutum yushIng chI chI wu. NItuu tI
ApunII chI chee ju. AshI fI yuwuu ApunII
ndu wuunu wuyu fu ngu unoo xpook puz
ushI fu kupeet chI yu.
14
AshI fI wuunI
tsI yun tuch pu. Wuch mchu su nund puz
tputs ush ku nu.

Tumufee mchu spu tu tIn


Ituch? Ash kI nuuf sI nu nuuk chu sIn, wuunI
tsI mbu nu fI wuzu wush tuwIt chI nIII nu-
yu, tfu ngI yu Isusu.
15
PItof shu Isu soo
mushu fu ngu,

Amu fu ng shu kutung-


tseetsI? Iyuum kumu nIng chu, tfu ngI yu.
1
Isus shu:

Tumufu ndu mungoo nuk su


sIyu?
17
Wutum kutu nguts tpu tsush
chIk pshtu yu fu, sheefu yusuf ufung
shI tung ku wu. AshI fI kutu nguts tpu tsee
yutu fItkee ju.
18
Itufu, yuw mungI shIch
zupun yutu fIt chInu chInu ush kIch unchu
chI yuu yutu fItkI yu. AnufI chI nu yu fuch,
yutu fIt tsI yut kuch unchu yutu fI tu yu.
19
Wutum tputs ufu mungush yutu fIt
chI nu chI nuw ushku unu mund yutu fIt tum
tuu kI yu. Tpu tsee puchu muum chI nu ku
puchuch pu fee. Tpu tsee wIzunII Isu wu-
muum chI nu ku, Isu wuch pu fee. KIzuu
yutu fIt putu tu muum chI nu ku, yutu fIt
putu tuch pu fee. Shu chI muum chI nu ku,
shu chIch pu fee. NgI chI muum chI nu ku,
ngI chIch pu fee. Yutu fIt zufung chu muum
MutIwufInI15
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
668
chI nu ku, yutu fIt zufung chuch pu fee. Tpu-
tsee yutu fI tum nu muum zund ku, yutu fIt-
tum nuch pu fee.
20
AshI fI yuwuu tsI mu fI
mungush yutu fIt chI nu ku un yutu fIt
shI tu nguch pu fee. Itufu, tsu fun put kIsee-
fu kutung kuch unchu ndu yutu fI tu yu,
tfu ngI yu Isusu.
AshI fI yuwuu Isus ItsIn su fu chI nu-
muum tuyup stu fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, kamanchintspa; yuwaa
Isus tputsee zapan istarangitaa,
ashiritaa Parsiypanshuch tputs nda
mangoonarangana anootsi
(Mdr/osu 7.24-S0)
21
Isus shu Iyu put GuII Ie yush kyu shI-
nu nI ufup nIII tu fI tup tputs wutsu pun
nuu tu fu ngu nI yu. Ndu Utup tsupu. Tf-
shuch tputs mI shut SItn shuch tum tputs
wutsu pu nu.
22
Anush kusu fu ngu nI, kIz-
shu, Kunuun shu chI tpu tsI Isu soo mushu-
fu ngu, Istu ndu. YushIng' nuwush IpufI
pshtu fu ngu, kupung kIyung yuchu kI yu
nIIu fuu tsI, tfu ngI yu. Nuw shI yuu nuts-
tuk tu nu. ShIy DupI yu fIn chIchtI shchu.
Yuw Utu shuch kutu ku nu ntI shchu
shIyu. AshI fI shIy xupoo muum wunI ndu-
ju. Ipu fee tsI Istu ngu ndu. NIIu fuu ndu
nuyu nIk shu, tunu ku unush, tfu ngI yu
Isu soo tsI.
23
Itufu, Isus shu ndu mInum tI-
yum k'kuz ymu fu ngI yu. MuzI nu nu kuch
ushI fu ngI yu. Isus nuu nut ush ku chu,
kIz shu ndu sumbuy tu ku tunu yu fu, tuchI-
tu tu funII ushI fu ngI yu. Ipu fee tsI Istung-
chu.

Ndu nuyu nIk shu? kuk tu funII


ushI fu ngI yu. Iyshu wIpu nu shI nI: Wupu.
KIzuu zungu nIng chu. Nuu ngI, tng chu.
Tumundukuwu, tfu ngI nI yu.
24
Itufu,
Isus shu nut pu nu yu fu, kIzuu tsI yu tu fu ngI-
yu, ApunII nuwuu zungu nee fu, Utu shu-
cheetsIm Istu shI nI, tfu ngI yu, wutum
ksu tu mu pun ndu nI wu, tfu ngI yu. NIII tu fI-
tuu tputs Istu muum nuwuu kumuch tu fu-
ngee ju, tfu ngI yu Isusu.
25
Itufu, kIz shu
Isu sush wuts tutunII tu fu ngu, Isu soo,
Istu ndu, tfu ngI yu.
2
Isus shu: AshI fI
Ipu fee tsIsh Istu kI nuu feenu, Utu shu-
cheem nIIu fu puz wutu ngush ItutseefufI,
shI yuum tumu zeem puz ushI fu fI punu-
chee zI.

Ash ku fI tumu fee nuw shI yuum


Istu chI? tfu ngI yu Isusu.
27
Itufu, kIz shu:
AshI fI tuu tu yu, puk chI tuu Ipu fee tsI
Istu ndu, wutum tumuz ufu kutung tsee
kutu chIm kutung ku wu. Tumu zeem puz
ushI fush kutu chI mu nu tuu punu ndu puk-
chI tuu, tfu ngI yu.
28
Isus shu: Nuwu mun
mungIsh kupung tutuk shu wu. Kupung
mungoo nuk shu wu. AshI fI nuw shu
Istu chInII pu. Ipu fee tsIsh nu yufeenu.
Nupu shI nI, tfu ngI yu. Tyu fu, nIIuf shu
nut tu muf tu yufu fu ngI yu.
29
Isus shu Iyu put yusuf wup tum GuII Ie-
yup tsup kunu pu fu ngu nI yu. KuseefunI,
mInush shu zufI ufu pu ngush wIngu mun
nuuteefunI, shee fu nIIu nI, muchIp shu
kfeefunI, unush shu Isus kuxI nu fu ngI yu.
30
MuchIp shu tpu tsee zupun Isu sush
yushI ndu fu ngu nu wungu yuu tsI. Chpu nuu
tputs yushI ndu fu ngu nu. MI shut, wuch
mchu suuts tum, mIshu mukuk shee wuuts-
tum, mIshu tputs nuu muum pInu su ku-
nu unoots tum, mIshu wungu yuuts tum
yushI ndu fu ngu nu. AshIp kusu fu ngu nu.
Isu sush wutsI wuyu yu fu sIn, Isus IchI-
ngu fu yufu fu ngI yu.
31
Tputs k'zImchee
yufu fu ngu, kIs xIy tungut ushI fu ngu nu.
Wuch mchus shu yufeefu, nupunu puw
mung' kIs ushI fu ngu nu. Mukuk shee tputs
kIs tsI yut tsI yut ushI fu ngu nu. Zumu ngu fu-
ngu nu. ApunII kIz puf chu. Apuu, wup-
pu fI, tfu ngu nu. Shuunu tIp tsI fee tsIsh,
Utu shu cheetsI nI kupung Istu kshu wu.
ShIy kIz puf tIsh chu, Apuu. Wunu sIf tIsh-
chu, tfu ngu nu.
(Mdr/osu S.1-10)
32
AshI fI yu, tuchIp zufI unush muchIp
tuu fu ngu nu. Kutu ngu muum ndu nu fI.
AshI fI Isus shu Iyuuts shu wIpu nu shee tsI
kufuzeefu, Tpu tsee ndu kutung ku fu
zungu nI muum zund kee zI. Ngoo tsIsh shu
mufI zI mun ItsI puch shu pu fee, wutum nu
tuchIp zufI ndu kutu ngu fu ngu nu wu, tfu-
ngI yu.
33
AshI fI Iyshu: Yuwush ndu tputs
tuuku,

tumu fee kutung tsee pung chIch?


MI shut,

tputs zupu nI wu? tfu ngI nI.


34
Isus shu:

Pung wunIp tuufu? tfu ngI-


yu. Iyshu: Pung tsI mbun mutu yu fu tuu fI-
MutIwufInI15
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
669
yu. MI shut, kuyup chI tuu fI tum tu puk chI-
mu fI tu, tfu ngI nI yu.
35
Isus shu: Tpu tsee
k'xInungInts tng chu, tfu ngI yu. Tputs-
shu kuxI neef sIn, Isus shu punguu kuyup-
cheets tum yyu fu,
3
Wupu fee: Wup pu-
fee, tfu ngI yu kutung tsee mu. Sheefu,
punguu kuyup cheets tum tutupeefu,
Iyuum shu punu fu ngI yu. Neewu, tpu-
tseem punu ngInts, tfu ngI yu. Iyshu tpu-
tseem punu fu ngu nI, IchI ngu fu kutu ngu-
fu ngu nu.
37
IchI ngu fu tputs tuzu zuf tu fu-
ngu nu. IchI ngu fu kutu ngeef sIn, tsI mbun
mutu yu fu tsumb kutu chI fu ngI yu.
38
Tputs
Ipun pu nuf mIIo kutu ngu fu ngu nu.
WIzunII kutu ngu fu ngI tum tu wIpup tu tum-
tu.
39
AshI fI kutu ngeef sIn, Isus shu: AshI fI
sIysu kunu punII tum tsu. Nuw nuch tum mu
tyu fu, muchIp kufuweefu kunush nuu tu-
fu ngI yu. Tsup shu Mku tnu sufu unush
mutu yu fu ngu nI yu.
(Mdr/osu S.11-1S, Lu/usu 12.54-56)
1
1
MInush zufI Puf sIy pun shuch
tyus pu tush tputs, Sut sIy-
pun shuch tum tyus pu tu shI, Isu soo
yuchu yu nI.

Kumu pu Apu nIIee yutu fIt


tsI yut chI yu? utu sIn, Isu sup nuu tu fu ngu-
nu. Kuseef sIn, Isu soo mushu fu ngu nu.
KunI ndup shIy wIz pu fI fIsh ymu ndu ndu.
Nu pung pu nI, tfu ngu nu.
2
Isus shu ymu-
fu ngu,

Muyuum shu nuwuu tssu? KunI-


ndush wunIp nuts tu muum yusuk su. Itufu,
nuwuu nuts tu muum ngu tuk su, tfu ngI yu.
ZufI pshtu ku much kunI ndup nupeefus,
Pu, pu zuf zutuch pu fee wutum kunInd
chu mbee pI wu, tus unoo nuts tuk su.
3
MI-
shut, tufu sItum shu kunI nduu nupeefus,
Msus chu mbee pI wu. SIn sInu pI tchu,
utItum su. SIy wunIp yusuk su. KunI nduu
yusu kI tuu tee su, Itufu yuw ApunII sIf
kumu nI fu ngu unoo: Ipu fee zungun chI-
mu, tfu ngu wu, unoo ndu mungoo nuk su.
Nuwuu ndu nuts tuk su. Apu nIIee kuk chI-
nu ku nI yu utI tuu tee su, ndu mungoo nuk su.
4
Yutu fIt tIschu. Ndu Apu nIIee ItsIn su fu
chI nuk su. Anu mund KunI ndup sIy wIz-
pu fI fI nI ymu ndu ndu, tssu. ItsIn su fu
mungoo nu muum zund kI nuu fee su ushI fI
Jonu su fI nee kuk mungoo nung tsu, wutum
Jonu su fI nI tmuk puz ushI fu ngu wu.
Nuw shu ush chI tum pu fI nu. Afu ngI nu shu
Apu nIIee wIz pu fI fI nee ymu ndu muum
wunI ndu ju, tfu ngI yu Isusu. Tyu fu,
kusu fu ngu, nuu tu fu ngI yu.
(Mdr/osu S.14-21)
5
Isus shu Iyu put wIpu nush pu tI nI
mus shu tum kIteefunI, Iyshu Iyuun pu tu
tsI yut ku nI, Muhu, punguu ndu yushI ndu-
fu ngI nI wu. MbI zu fu ngI nI wu, tfu ngI nI-
yu.

Isus shu: MuzI nung tsu, Puf sIy pun-


shuch tyus pu tush, mIshu Sut sIy pun-
shuch tum tyus pu tush tpoo tshI shee
chI nu fInts pu, pup tsu, tfu ngI yu.
7
Iyshu:

Muyuu mu ju Iyuu t? tfu ngI nI. Punguu


mbI zu fu ngI nI ndush unu mund pu utIyu,
tfu ngI nI.
8
Itufu, Isus shu Iyuu k'kInI
wuunu yusu fu ngu,

TumufI nuwuu kukI


ndu mungoo nuk su? Punguu tsI yut kee zI.

NItuu tI kutung tsI mun mungI muntsu-


kee zI? tfu ngI yu.
9

Ndu shu chI nu kIs?

Nuw pungu put zumeet pu tu wunIp


tpu tseem muf tu fu ngI nu?

Ndush zumeet-
pu tu mIIo?

WunIp tsu mboo kutu chIm


yufung su?

Tumushu mus sI fI mbI zuk su?


Nuw punguu kumI fun Izu pu nee kI nu.
10
MI shut, pungu put tsI mbun mutu yu fu,

wunIp tpu tsee muf tu fu ngI nu wu?

ndu-
shu Ipun pu nuf mIIo?

MI shut, kutu chIm-


tum tsumb wunIp yufung su?
11

AshI fI
muyuum shu ndu mungoo nuk su? Punguu
pIsh tu ku unoo tsI yut kee zI. Puf sIy pun-
shuch tyus pu tush mIshu Sut sIy pun-
shuch tyus pu tu sh tum kuk ngI chIz put
kIsee fu tuyu pu tu ku nu, tputs ushku unoo
pung puz tpoo tu mum shI ush kI yu. Anoots-
puz ushI fu tsI yut ku fI utInu, tfu ngI yu
Isusu.
12
AshI fI Iyshu mungoo nu fu ngu nI-
yu. Pungu tsee ju tpoo tu mum shI tsI yu tuk,
ndu. Puf sIy pun shu chee tyus pu tu shee
kuk, mIshu Sut sIy pun shu chee tyus pu-
tu shee kuk yuwuu ngI chIz put kIsee fu
kumun ku nu unootspu Isus utIyu, tfu ngI-
nI. Pup tsu, muzI nu fInts pu, tfu ngI yu.
AshI fI mungoo nu fu ngu nI yu.
AshI fI yuwuu Puf sIy pun shuch tyup-
stush ndu mungoo nu fu ngu nu unoo
kumu nee nu.
MutIwufInI15 , 16
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
670
Mishat, yuwaa iy Isus tyapstashini
natumasina mangoonamana
mangoonarangini anoo kamanchintspa
(Mdr/osu S.27-S0, Lu/usu 9.1S-21)
13
Anu mun shu zupIsh kyufu nI, tsup
Sesf-FeII pIsh sufu kusu fu ngu nI yu.
Anush kusu fu ngu nI, Iy Isus put Ipu nu-
fu ngu nI, Isus shu Iyuu mushu fu ngI yu,

PIyuf tuch tputs nuwuu umkunu yu?


tfu ngI yu. Yuw ApunII tpu tseem kInu fu-
ngu unu,

ndu shu t nuwuu tsI? tfu ngI-


yu.
14
AshI fI yu, Iyshu, Ashpu tum tputs
shI yuu: Wungu fI nee zu wu Ichu mum pu nI
tmee shI nI wu, tssIn chu. Itufu, ushpu-
tum shI yuu: ZItu mI nu zu wu tmee shI nI-
wu, Apu nIIee kuk sIf tumu kumun tu fu
unu zu wu. Ashpu tum EI yu su fIn pu fee,
shI yuu tssIn chu. Ndun tuu tI ushI fu, Jefe-
mI yu su fIn pu fee, tssIn chu shI yuu tsI, tfu-
ngI nI yu.
15
AshI fI yu, Isus shu:

SIys tu wu,
nuwuu chu kund tssu?

Nuw tumu mu zI?


tfu ngI yu.
1
AshI fI SIm shu, Jonu su fI nI
wIpu, PItof tum sufu, Isu soo ymu fu ngu:
ShIy ApunII tIsh chu WIpIsh, ApunII tIsh-
chu Ipu su mu fI nI yuw sIf kus chI yu, tfu-
ngu nu ntI shchu shIyu, tfu ngI yu.
17
Isus shu PIto foo tsI: SImoo, ApunII
shI yuu kIz puf chI nu kI yu, tfu ngI yu. Tpu-
tsee ju shI yuu kumu nI fu ngu, ndunI. Itufu,
nuw ApufI shI yuu mungIsh p'tseefungu,
nu nuwuu mungoo nee fush nuts tuk shu.
Nuw ApufI kunI ndup tuuku, tpu tsee
IchI ngu fu nuts tu kI yu.
18
AshI fI PIto foo,
nuw shI yuu utu shI nu, tputs shu shI yu mun
kukIsh nuwuu mungoon ku sIn, tpu tsI fee-
mI nchI mu. YushIng' tpu tsI fee tsI kIyung
yuchuk tuu, tpu chI ngu chI mu tk chI tuu,
tpu tsI fee tsI kusI muum pInu su chI yu. Nuw
tpu tsI fI wumu fI kusI fu tuu chI nIII nu yu.
19
AshI fI yu, shIy shu tuyus pu tum pu nI fI
tuung chu. Tunu feets tuu tu tuyus pu tung-
chu. Tputs IchI ngu fu nu Apu nIIush tuchI-
tu muum wufI tu yunII chu, tng chu. Nuw
tpu tsI fee mI ksu tu mu pu nI wuyu chInII pu.
ApunII shIng chu tchu shI yuu tsI. Tputs
muntsIf tuuku, Nuw ApunII chIch tu nu
utI tuu, muntsIf tuuku, ushI fI shIy shu:
Wuts tu shIynuufI, tng chu. Tputs wunu-
sI fI tuuku, shIy shu kIs nupung chu.
ApunII shI yuu ksu tu mu pu neem Ipu su fu-
ngI yu. AshI fI shIng chu, tfu ngI yu Isusu.
20
PIto foots shu tyu fu, Iyuuts shu: Itufu,
nutu mu sum tu tpu tsee kumu nInts pu,
Isus ApunII chu Ipu su mu fI nI tfInts pu,
tfu ngI yu.
(Mdr/osu S.S19.1, Lu/usu 9.22-27)
21
AshI fI unu mun shu Isus Iyuu wuu nuu-
tsI wutsI pu nu kumu nI muum chtu fu ngI yu.
Ifu su fI nup nuu chI mu, tfu ngI yu. Anush
kuseefufI, tputs nuwuu kIyung yuchu chI-
nIII nu yu. Iyu shuch wuchI nu fI nI ufku fI,
mI shut My sIs pu nI fI wIf ku fI kumu nI mu-
pu nI, ushIp nuwuu kIyung yuchu chI nIII-
nu yu. Sheefu, nuwuu tup chu chI nIII nu yu.
Itufu, zuf tuch pu fIn shI nI ApunII nuwuu
Itu yu mu chI ndu nu yu, tfu ngI yu Iyuu tsI.
22
PItof shu Isus put pukIch ufu pInII tu mu
nuuteefu numbu fu ngI yu. ApunII shI-
yuu Izuu fu puchInd kI yu. Tputs shI yuu
ush chu zI nIII nu ju, tfu ngI yu Isu soo tsI.
23
Isus shu ymu fu ngu, Yuwu fI ApufI tu
unufI ush chI mu. YushIng' tumu pu fI ushI-
fu nuwuu tumu nduk shu.

Muyuum shu
nuwuu puchI nduk shu shIyu? tfu ngI yu.

Muyuum shu nuwuum xufu shIsh wuyu-


muum zunduk shu? SIy tputs ushI fI tum
chI nuk shu. Itufu, yuw ApunII chI nu ku
unoo shIy ndu chI nuk shu, tfu ngI yu.
24
Isus tyu fu, Iyuuts shu: Nuwush
tuchI tu muum zund kus, suu nuu tsI tuu fu-
shIs chI nu fInts pu. Nuwu mund kumI nI
tsI pu nee ts Is pchI ndInts pu, nuwush
Izuu fu tchI tu ngu sI ndu mu, tfu ngI yu.
25
Tputs wuu nuu tsI tupu chI ndu pI tu,
yushI ngup nuu chI yu, Izuu fu tsI pu chI yu.
Itufu, nuwu mun kumI nI wutsI pu noots-
tuu ndu puchInd ku, ufu tu mu fI tuu chI yu.
2
Tputs muu chI IchI ngu fu puyu kI nuu fI,
Itufu nuwuu ndu mungoon ku,

untuu tI
unpu tu ju kumu ngu muum tuuf? ndunI. TsI-
puk chu, yushI ngup nuu chI yu.

Antuu tI
Apu nIIIsh pshtu muum kufIk put pshtu-
chee ju? ndu mbu fI. Izuu fu pInu su kI yu.
27
Nuw nutu mu tpu tseem kInu fu ngu fI,
Itufu yusuf kus ku chu fI, 'sInush kIz-
puf kus chI nu. Apuf pu tI wusu ndu fu fI
MutIwufInI16
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
671

D
1.27 Ese kI ye Iu 18.30, Ese kI ye Iu 33.20 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
D
17.5 Is ysu 42.1 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
17.10-11 MuIu kI yu su 4.5 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
kus chI nu. Kus ku chu fI, tpu tsee nuwush
tuchIt ku chu unoo Izuu fu yumu chI mu.

Itufu, tputs nuwuu ngu tu fu ngu unoo


tumu fI yumu chI? YushI ngup zungun chI-
nu.
D

28
Itufu, muzI nung tsu nuwuu kukI,
sIy nuwuu muzI nu kus, Itufu ndu tu mu
tsI pu fus, ushpu tum tIs Apu nIIee tu fush
punguch pu su, tfu ngI yu Isusu Iyuu tsI.
(Mdr/osu 9.2-1S, Lu/usu 9.2S-S6)
17
1
Isus unu mun shu ufu ngIch tsI-
mbun mutu yu fu muuts PIto foo,
mIshu Sundee kufI nee ts tum zoonII put
Wunguuts tum ushIp much tu yu fu, muchIp
wufI kfI fu ngu nu.
2
Iwuf kfeef sIn,
Isus shu wuch nIII tu fI tum kInu fu ngI yu.
WIpu nush shu nup ush ku sIn, mung Isus
wuch much pu tu fI zufI tumu pu fI ushI-
fu, kIz puf 'sIneefungIyu. Wumuf shu
kufu kuf tuf ushI fu ngI yu, kIz puf mbuf shI
mung ushI fu ngI yu.
3
Anu mun shu My sI-
su fI nI, mI shut EI yu su fI nI unush Isu sush
yuku fu ngu nu. Isus put tsI yu tu fu ngu nu.
4
ZItu mIn nuuk chu sIn, PItof shu mung:
Xumu chI, Ichee, mung, tfu ngu. NeetsI-
fI tuu yu nI. Nuw tuchIp tumb tu chI mu,
neetsI fI tuu pu nI, Ichee. MIn shI yuum
tumb tu chI mu, mIshu My sI su fI neem pu,
mIshu EI yu su fI neem pu, tfu ngI yu PIto fu
mungu tu.
5
PItof tsI yut ku, msus shu kIz-
puf 'sIneeku ushku, Isu soots tum, wIpu-
nu sheets tum yumbu tu tu fu ushI fu ngI yu.
Sheefu, msu sush mung k'kuz kImu fu ngI-
yu, Isu soo nuw Ipuf tu nu. Ksu mIsh chI-
nuk tu nu.
D
AshI fI Isu soo tsI fI kuk muzI-
nung tsu, mung k'kuz kImu ku, tfu ngI yu.

WIpu nush shu unoo muzI nu fu ngu sIn,


mung kIz puf punI fus tu fu ngu sIn, tsu push
tImu chI fu ngu nu.
7
Itufu, Isus shu wIpu nu-
shee uwput putu ushI fu ngu, PunI fInts pu.
ChIy zu ngInts, tfu ngI yu.
8
WIpu nush shu
nup ush ku sIn, tputs ndunI, Isu soo tsIm-
shu pufu ngu nu. AshI fI yu, mupIy fu ngu nu.
9
MuchIp shu kufuw kut ssIn, Isus shu
wIpu nu shee tsI: SIy pufu ngIs unoo kumu-
nInts pu, tfu ngu. Nuw shu tpu tseem
kInu fu ngI nu. Itufu, nuw tsI puk chu fI,
nuw tm ku chu fI, sIysu unush tpu tsee
kumu nI muum wufI tuk chu, tfu ngI yu
wIpu nu shee tsI.
10
WIpu nush shu Isu soo
mushu fu ngu nu, Iyu shuch tuyups tum-
pu nI fI nI: EI yu su fIn puz ushI fu ufu
kus ku mchu, ApunII shu pu Ipu su mu fI nI
kus chI yu, tssIn chu.

Muyuch tu ju t?
tfu ngu nu.
11
Isus shu: Zufuk sIn chu,
tfu ngu. Apu nIII: IpufI ndu tu mu tsu pu-
fu nu sush zungun chu fI, EI yu su fIn puz
ushI fu zungun chI mu sI mu Ipu fee mI
tpu tsee mung' yufu muu mu,
E
tfu ngI yu
Apu nIII.
12
AshI fI yu, nuw sIyuu utInu,
EI yu su fIn puz ushI fI tum nu kusee nIII yu.
Itufu, tputs uwuu nuts tu fu ngu zI nIII nu-
ju. Ndu nuts tu fu ngu sIn, puchu fu ngu nu.
MI shut, nuwuuts tum nuts tu ku zI nIII nu ju.
Nuw tpu tseem kInu fu ngI tuu tI, Itufu
nuwuuts tum kIyung yuchu yu fu sIn,
puchu chI ndu nu yu nuwuu tsI, tfu ngI-
yu Isusu.
13
WIpu nush shu wuun pu tu tIn
tsI yu tu fu ng sIn,

AshI fI EI yu su fI nI tu
unoo chu kuuchtu ju t?

Ndu shu Wungu-


fI nee tsI nI Ichu mum pu nI fI nee ndu t?
tfu ngu nu. Anootspu utIyu utu sIn, unufI
chI nu fu ngu nu.
(Mdr/osu 9.14-S2, Lu/usu 9.S7-45)
14
Kufu weef sIn, yuwush tputs shu nee fu-
nu unush kuseef sIn, mIn tputs wIpu-
nguz mung' kupung muntsu ku, Isu sush
kusu fu ngI yu. TImucheefu mushu fu ngI-
yu,
15
Istu ndu Isu soo, tfu ngI yu. IpufI
wunIp kIyung kuchIy kIyu. Ufu kIz puf
uy tk chu, ItsIp puntsut, ItsIp puntsut
ush kI yu. WunIp nu sumu sush puntsu ku,
kungush tum puntsu ku ush kI yu.
1
AshI fI
nuw shu Ipun sheets Ish mushu fu ngu fI,
IpufI yufu ngI, tfu ngu fI, uwshu xupoo-
fu ngu nu. AshI fI shIy shu Istu ngu ndu mu,
tfu ngI yu Isu soo tsI.
17
Isus shu:

Muyuum-
shu sIy ufu nuwu nguz kusuk su, wutum
nuwuu mungoo nu muum ngu tuk su wu?
MutIwufInI16 , 17
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
672

F
17.20 VefscuI 21 kuup wunI ndu ju. Ashpu tum kIfuk unoo tuuf, Itufu MutI wu fI nI unoo ndu
kuup yundu fu ngI yu.
tfu ngu.

AshI noo ju mungoo neechIs?

Ufu mungI shIs sufIch sufIch ushIksu wu?


SIyuum ngutI kIyung kuchIy kInu, yuftu
yuftu ush kI tuu tI, sIy nuwuu ndu mungoo-
nuk su. Ash tuu, Ipu fIsh yumu shI nI, tfu-
ngI yu Isusu.
18
Tyu fu, tputs shu wIpuu
Isu sush much tu yu fu, Isus shu yushI ngoo-
tsI: Shtu ngu ngI, tyu fu, yushIng shu
nIIu fush shI tu ngu fu ngI yu. NIIuf shu yufu-
muumshI tu. Mung' mupIym ushI fu ngI yu.
19
Yufeefu, Isus put shu nuu yu fu nIIu nI,
Iyshu Ipun shIp tI nI Isu soo mushu fu ngI nI.
Iy yushI ngoo tushI tu ngu muum yuchu fu-
ngu nI, Itufu xupoo fu ngI nI.

Tumushtu
ush kI nI? tfu ngI nI.
20-21
Isus shu: Wutum
ndu Apu nIII mun mungIs tutuk su wu.
Apu nIII mun wIz pu fI fI nI mungIs tut kI nuu-
fee su, puk chI tuu tut kI nuu fee su, sIyuum
xupoo muum wunI ndu ju, tfu ngI yu. Nupu
Apu nIII mun mungIs tut kus, muchIp
tsI yut kus, chIy zu ngI. PIy nuu ngI, tk-
chus, muchIp shu chIy zu yu fu, nuu chI yu.
Zufuk tu nu. Apu nIII mun Izuu fu mungIs
tut kus, sIyuum xupoo muum wunI ndu ju,
tfu ngI yu Isusu.
F

22
Isus Iyu put wIpu nush-
pu tI nI wund GuII Ie yush tsup tuu fu ngu-
nI yu. Anush xIy ku fI nI, Isus wuu nuu tsI
wutsI pun wusI nu kumu nI fu ngI yu. Nuw
tpu tseem kInu fu ng tuu tI, ush tuu tputs
nuwuu tumu pI ngu yu fu sIn, putu yu fu sIn,
23
nuwuu puchu chu pu ndu nu yu. Nuwuu
puchu yu fI tuu teesInu yu, Itufu tuchIp
zufI unush tm chI mu, tfu ngI yu. Iyshu
Isu soo kuk muzI nu fu ngu nI, mungI nI
kupung muntsu fu ngI nI yu.
AshI fI Iy pukIch mungoo nu fu ngu nI
unoo kumu nee nu.
Mishat, kamanchintspa; yuwaa Isus iyaa
wipunasheetsini tayapstarangu anootsi
24
Anu mun shu zupIsh yuk tush Kupf n-
wu sh kusee fum chu nI, kufI kee yum pun
tputs, yuw Apu nIIeem pungu kufI kee
yum pu nI tuu fu ngu un PIto foo mushu-
fu ngu nu.

ShIy muyIs to fIsh Apu nIIeem


pung' kufI kee wuyuk tum tu ju? tfu ngu-
nu.
25
PItof shu: Au, tuwu puk tu mchu
kufI kI, tfu ngI yu. Tyu fu, tpu tsee
kumI ngee fu, pungu sush pshtu fu ngI yu.
Pshtu yu fu, ndu tu mu Isu soo musheefu
Isus shu PIto foo tsI yu tu fu ngI yu, PIto foo,
muzI nung chu, tfu ngI yu, Kufuk tpu tsee
ufkIf yuku,

chu ku ju ufkIf yuk?

Wuun-
pu tu tIn muu chI fI tu ufkI fI yuk?

Tunu-
feetseezu wu?

Amukshu shIyu, SImoo?


tfu ngI yu Isusu.
2
PItof shu: NdunI,

Tumufee wuun pu tu tIn muu chI fI tu ufkIf


yuch? Tunu fee tputs ufkIf ufu ytu fI yu,
tfu ngI yu. Isus shu: Nuw ApunII chIch-
tu nu wu.

AshI fI muyuu mu ju tuwup chI


Apu fee mI pungu?
27
Itufu, tuwu pu muum
ngut kI nuu feenu, unu mund tsI yun tuch pu-
sI nu yu. AshI fI shIy shu, ndu ntu muum,
mungu sIs yyu fush, musush mInu mu fI
tIn sheefush, kuyup chee yusuch shu.
TIn sheefush, yseefush, kukoo tuxI pu-
nguk chush, unush kufI kee punguch shu.
Yyu fush, kufI kee yum pu neem pu nung-
chu. Apuyu, tng chu. Isu soom nuwuum-
tum tuwu pu muum wufI tuk chu tng-
chu, tfu ngI yu Isusu. PItof shu, musup
nuu tu fu, mInu mu fI tIn kuyup chIsh kuk
kufI kee pufu ngu, Apu nIIeem pungu
wuyu fu ngI yu.
(Mdr/osu 9.SS-S7, Lu/usu 9.46-4S)
18
1
Anpuf tum Isus shu Iyu put
pungu sush tuu fu ngu nI, Iyshu
Isu soo mushu fu ngu nI yu,

ApunII tIp tsI fI


chu ku ju kusI fu tuuf? utunI mushu fu ngu-
nI yu Isu soo tsI.
2
Isus nIIu fuuts shu: NuunI
nIngee mu, tfu ngu, nIIuf shu kusee fu,
Isus nIIu fuu Iyush tuxIy kee fu ngI yu.
Sheefu, SIy nuwuu mushu fu ngus, ushI fI
nu kumun chInts pu, tfu ngI yu.
3
Tyu fu,
Nu muzI nung tsu, tfu ngI yu.

Muyuum-
shu ufu kusI fu tuu muum chI nuk su? Anu
yutu fIt chu. NIIu fuu nupung tsu. Nuwuu
chI nu ku, mupIyk chu. Tpu tsee kusI muum
chI nu kee ju. AshI fI sIysu nIIuf tumuk pu-
fee shIng tsu. Nuwuu ndu kIz puf chI nu-
kus, wund suun pu tu tIs kusI fu tuu muum
MutIwufInI17 , 18
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
673

D
18.1 NIshu fI yuwuf tu tum Tuyu sI mu 19.5 tu utI tum tu.
chI nu kus, Apu nIIeem tIp tsI fI kInu muum
pInu suk su.
4
AshI fI yuw nIIuf puz ushI fu
ndu ufu wuun pu tu kusI muum chI nu ku
unoots shu kuupu ApunII kIs nup kI yu.
Anchu kuupu Apu nIIee kusI fu chI nu kI yu.
5
Tputs shu nIIu fuu In ushI fI tum, nuwu-
mund kumI nI chI nu ku, ushI fI nuwuu
chI nuk tum tu yu.
(Mdr/osu 9.42-4S, Lu/usu 17.1-2)

Itufu, tputs nIIu fuu yutu fIt tuyup stu-


ku, yuwuu nuwuu chI nu ku unoo yutu fIt
tuyup stu ku, nIIuf shu muzI nu yu fu, sheefu
yutu fIt tuuku, nuw shu tpu tsee kIz puf
wunI chI mu, yuw nIIu fuu tsI yutu fIt tuyup-
stu fu ngu unoo tsI. Tputs ushku un yutu fIt
tuyup stu ku, wuyuf pu nu mun sumu ndu
kupu nguw tusIseefuch, kumbeefu,
musush Ipu su nu ndush kupeet ku chu,
wunI muum wufI tuk chu,
7
wutum tpu-
tsee yutu fIt tuyup stu ku wu, un kIz puf
yutu fIt chu. Tputs shu muzI nu yu fu sIn,
sheefu yutu fIt tuuk chu, ufu ngI nu shu
yutu fIt ush ku nu. Tputs ufu ushIch pu sI-
nu yu, yutu fIt tuyup stu chpu sI nu yu. Itufu,
yuw tputs yutu fIt tuyup stu kchu unoom
kumu ngu muum wunI ndu ju.
8
Anu mund
sIyuu utInu, kuwIp tIs ufu yutu fIt ush kus,
k'tsIptIs ufu yutu fIt putu tu muum nuu kus,
ushI fI tufu yu fus ufup kpI tung tsu. K'zImu
nutu mu sum tu tsu pu fu nu sush tuuk tuu tIs,
ndu ufu tu mu fI sumu sush kufu chIs. Yutu-
fIt shI shI fee tsIs kupee tu muum ngut kus,
kumu ngu muum wunI ndu ju.
9
Kchee tsIs
ushI fI tum utI tu mu nu. Kchee tsIs ksu tu-
muum pInu su kus, ushI fI yuxeefus, ufup
kpI tung tsu. Wuch mchu su nutu mu sum tu
tsu pu fu nu sush tuuk tuu tIs, ndu ufu tu mu fI
sumu sush kufu chIs. Apu nIIush pshtu-
muum xufu fInts pu. Yutu fIt shI shee kpI-
tung tsu tunu.
10
AshI fI yu, sIysu pup tsu.
Tpu tsee nIIu fuuts tuu yutu fI tu tuyup stu-
fInts pu. ApufI wusu ndu fuf nIIu fuu ksut-
ku nu, Istu ku nu. Apu push tuuk sIn, ufu
nup ku nu nIIu fuu tsI.
11
AshI fI pup tsu utInu,
wutum nuw tpu tseem kInu fu ngu fI, tpu-
tsee tupu chI ndu muum kusu fu ngI nu wu.
(Lu/usu 15.S-7)
12

Tputs tumu ku nu yu? Opee juu chI-


nuk sIn,

ndush ufu nup nup ush ku nu?


Nupuz tputs 100 opee ju fI nee chI nu ku,
mInu mu fI tuu tu, ts put ushku,

nItuu tI
wuunI tsI pup t? ndunI. ChI noots shu 99
muchIp kumI ngee fu, mInum tu ts puk chu
unoo nuchu ngu kI yu. ChI nu nguz mung'
muntsuk ushku, nuchu ngut nuchu ngut
ushku,
13
sheefu zup shI tu puku,

ndu shu
mung' kIs shu mbu tuk? Mung' kIs ush kI-
yu. Wush tum pungu sush kunup ku chu,
yuwush tputs shu nee fu nu puk chu, mung'
kIs chu. Itufu, yuw kunu tsI pu fu ngu
unoo yushI nduk chu, unu mun mung' kIs
shu mbut kI yu.
14
AshI fI ApufI kunI ndush
tuuku un ushI fI tum tu. SIyuu IchI ngu fus
puchInd kI yu. Ndu mInum tI yum musu-
fu tuu muum zund kI yu. NIIu fuuts tuu tu
chI nu kI yu.
(Lu/usu 17.S)
15
AshI fI yu, nuwuu kukI puyu kI nuu fee-
su ushI fu, zuwu nIIIs tumu pu fI ushI fus
tuung su. Itufu, mIn tputs, ApunII chIch
tputs yutu fIt tuuk chu, shI yuuts tum yutu-
fIt nuk chu, shIy shu shuu nu numbung-
chu. Uwshu muzI nuk chu, wuunu yufu-
muum zund ku, ushI fI shIy shu wunu sI fI
nupung chu. MbI zung chu. Ash kus, yusuf
suun pu tu tIs kIs tuut ssu.
1
Itufu, numb-
kI tuu tIsh, uwshu muzI nu muum ngut-
ku, ushI fI shIy shu tpu tsee tsI mbu nu,
ApunII chI cheets tum tputs kufu zung chu.
Ash ku chush, tputs tsI mbun, ndun tuu tI
tuchIp k'kuz wuu nund tu, zuf ku tu nI chu
utInI tk chu, un k'kuz wuptu tsI yut ku-
tssu.
D

17
Nu yufee nI, tkchush, Itufu
uwshu wund muzI nu muum ngut ku,
yufu muum ngut ku, ushI fI tpu tseets shu
Apu nIIeem shu nIy kut ssIn, IchI ngu fu sIn
kumu nIng chu. AshI fI tputs shu IchI ngu fu
numb ku sIn, ush tuu muzI nu muum wund
ngut ku, wund tsI yun tu ku, ushI fI shIy shu:
Wutum yutu fIt shI shee yufu muum Izuu fu
ngu tuk shu wu, ushI fI Iyush pshtu muum
MutIwufInI18
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
674
wuts tu, tng chu. NIII tu fI tuu tputs ushI-
fus nupung tsu.
18
Nuw sIyuu Ipun shee tsI
utu shI nu, ApunII sIyuum wuu nuu tIp tsI-
feem ksu tu mu pun wuyu kI yu. ApunII put
mInu mu fI mungooz puyu kus, ushI fI
tputs yutu fIt tuuk chu, sIysu wuneeng tsu.
Tputs wunu sI fI tuuk chu, sIysu wunu sI-
fI Istung tsu. ApunII, ShIng tsu, tchu
sIyuu tsI.
19
MI shut, ApunII put mInu mu fI
mungooz chI nu kus, tsI mbu nu ndu fI tIs
Apu nIIee tsI yu tu muum shu nIy kus, Apuf-
pu tI nI wuf pIchput tsI yut kus mush kus,
yuwuu mush kIs unoo sIyuum Istu chI yu.
20
Nuw ufu sIyush tu nu. AshI fI tuch punu-
ndu fI tputs, ndun nuu fI ushku, tsI mbu nu-
ndu fI nuwuu tsI yu tu muum shu nIy ku sIn,
nuw shu unshu tu mu nu, tfu ngI yu Isusu
Iyuu tsI wIpu nu shee tsI nI.
21
Isus tyu fu, ushI fI PItof shu Isu soo
mushu fu ngI yu, AshI fI yu, tputs nuwuu
yutu fI tum nuk chu, sheefu yufee nI tk-
chu, sheefu yusuf yutu fI tum nuk chu,
sheefu yusuf yufee nI tk chu, sheefu
yusuf tuyus tuyus ush ku chI nuu fI yu,

wunIpshoo ju nuwuu kIyung tchuk-


chu unush, Nu wupu, muzI nu muum
zund kee zI, tchI?

TsI mbun mutu yu fu


unush tmuum ndush wufI tuch?

ShIy
umukshu? tfu ngI yu PIto fu.
22
Isus shu:
MuzI nung chu, tsI mbun mutu yu fu unush
kusu muum wunI ndu ju. Ufu tputs wuunu
yufu muum zund ku, ushI fI sIysu unput
mupIy fus tsI yu tung tsu. Yufung tsu Izuu fu
mupIy muu mu. MuzI nu muum zund kee zI,
tmuum wunI ndu ju.
23
ApunII wuu nuu
tIp tsI fI yutu fIt shI shI fI nee tsI ufu yuf kI yu
mbI zu mu mu fI tu. AshI fI sIysu shIng tum-
tsu. MuzI nung tsu, tsI yut ssIs mungee ts Is
p'tsImuum kumun chInts pu:
Tputs kufuk mungooz chI nu fu ngu,

Tputs wunI pu ju kufIk nuwuu tumu shtu-


ku nu? Nu IchI ngu foo tuwu pu ngu ndu mu
tchI mu tyu fu, wusu ndu fu fee: Tpu tsee
yumu shI nI yuw nuwuu tumu shtu ku nu
unoo tsI, tfu ngI yu. Tyu fu, wusu ndu-
fuf shu nuu yu fu,
24
tpu tseets shu mInum
yushI ndu fu ngu nu. Kusee fu, kufuk shu:

WunIp kufI kee nuwuu tumu shtukshu?

Ndu shu mIchnIs nuwuu tumu shtu kIsh?

AshI noo ju tuwup chIsh? Nu tuwu pu-


ndu, tfu ngI yu kufu ku. Tputs shu: Ichee
pInu suk tu nu.

Muy pu tu ju, kufIk ndu-


nI wu? tfu ngI yu.
25
AshI fI kufuk shu:
AshI fI pInu su kush, shI yuuts tum, mIshu
Izu nIIeets tum tIsh, mIshu Ipu feets tum tIsh
tpu tseem puxunx chInts pu much chu fee-
mu. MI shut, muu chI fI tu mu ndIsh IchI ngu-
foo putu yu fu fI puxunx chI mu. Anpu-
tu tuwu puch shu, tfu ngI yu.
2
Kufuk
tyu fu, tputs shu kIz puf punI fus tu fu ngu,
kufu kush tutunII tu yu fu, NdunI, Ichee.
Xumu chI. Wuts tu, unoo shI fInII pu. Nu
IchI ngu fu tuwup chInII pu. Zufuk tu nu
zup shI tuu tu yu, tutunII tu yu fu, tunu ku,
tfu ngI yu.
27
Kufuk shu tpu tsee kupung
nuyu nI fu ngu, AshI fI yu, wutsIshu pu fee.
WuunI pus tu chI yu. PungI pIsh mupIy fush
kunu pung chu, tyu fu, wup tum tpu-
tsee zungu nI fu ngI yu.
28
Itufu, tputs shu
nuu yu fu nIIu, ufu pu ngush shu nIII tu fI tuu
tputs chu mu yu ngu fu ngI yu. Pukee fu,
ShIy nuwuu kufI kee tumu shtukshu wu.

Muyuum shu ndu tuwu pukshu? tyu fu,


tsI yun tu yu fu, puk chI tuu tumu shtu fu ngu,
tpu tsee wuyuf pu nush putu yu fu, Nuttu
tuwu pu ndu, tfu ngI yu. PukIch tpu tsee
puchu muum pIsh tu fu ngI yu.
29
Tputs shu
kIz puf punI fus tu fu ngu, tutunII tu yu fu,
Xumu chI. Nutu fI tu nu kufI kI fI wunI-
ndu ju. Itufu, tuwup chInII pu, zufuk tu-
nu, tfu ngI yu.
30
Itufu, tputs shu wund
tsI yun tu fu ngu, pufI sI yuu kufuzeefu,
Nee tputs putu yu fus, tumu nu ngInts,
wutum nuwuu tuwu pu muum ngut ku wu,
tfu ngI yu. PufI sIy shu tpu tsee putu yu fu,
tumu nu fu ngI yu.
31
AshI fu chu, kufuk shu
much chuf unoo pufu ngu sIn,

Tumuyshtu
ushIk?

Tumuyshtu tpu tsee ndu nuyu-


nI ku? tyu fu, kufu kuu kumu nI fu ngI yu.
32
Kufuk shu muzI nu yu fu, kIz puf tsI yun-
tu fu ngu, tpu tsee kufu zu fu ngI yu. Uw shu-
chu kusee fu, kufuk shu: ShIy yutu fIt tIsh-
chu. Nuwuu kupung tumu shtu fu ngI tuu-
tIsh, nuw shI yuu nuyu nI fu ngu fI, wuunI
pus tu chI yu, tfu ngI nu wu. AshI fI yu,
33

muyuum shu shIy nuw tumu fu ng pu-


fI nu ndu ush kI tum shu?

Muyuum shu
tpu tsee ndu nuyu nIk shu? tyu fu,
34
tsI-
MutIwufInI18
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
675

D
19.4 NIshu fI yuwuf tu tum Tuyu sI mu 19.5 tu utI tum tu. ApunII chtu fu ngu 5.2.
MI shut, ApunII chtu fu ngu 1.27 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
19.5 NIshu fI yuwuf tu tum ApunII chtu fu ngu 2.24 tu utI tum tu.
F
19.7 NIshu fI yuwuf tu tum
Tuyu sI mu 24.1-4 tu utI tum tu, mIshu MutI wu 5.31 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
yun tu fu ngu, wusu ndu fu fee, Nee tpu tsee
p'tungInts. Pu tuwu pu muum pInu su ku,
ushI fI yu sIysu pzkoo tu pzkoo tu shI ngInts.
IchI ngu fu tuwu puk chu unush shI tu-
ngu muum wufI tu fI yu, wusu ndu fu fee
kumuch tu ku, tfu ngI yu. Isus tsI yut ssee
kumun ku, tfu ngI yu.
35
Sheefu Isus shu
tyu fu, Anoo mungoo nu ngInts, tfu ngI-
yu. Wutum ApufI nu sIyuum: WuunI pus-
tu chI yu tchu yutu fIt shI shI fee tsIs. AshI fI
sIysu suun pu tu tIs yufu muum ngu tInts pu,
mbI zu mu mu fI tu. Ngut kI nuu fee su, ApunII
sIyuuts tum wunI chI yu, tfu ngI yu Isusu
Iyuu tsI wIpu nu shee tsI nI.
AshI fI kumu nee nu yuwuu Isus Iyuu
tuyup stu fu ngu unoo tsI.
Na minoo kamanchintspa; yuwaa
Isus: Nuwash tachitamaam zandkus
nuwaatsimari chinangtsa; tputsee,
trangu anootsi
(Mdr/osu 10.1-12)
19
1
Isus shu Iyuu kupung tuyus pu tu-
fu ngu, GuII Ie yush tsup kyu-
shI nu nI, kung Oftu gush tuwush nuu tu-
fu ngu nI yu. Apus zupun muu yu fu nIIu nI,
Utu sh tsup kuseefunI, kung Oftu guu
ktu fu ngu nI, unush Isus tpu tsee tuyup-
stu fu ngI yu.
2
Anush tputs zupun Isu su-
nguz tuchI tu fu ng sIn shu nI yu fu ngu nu.
Wungu yuu IchI ngu fu yufu fu ngI yu.
3
Itufu, Puf sIy pun shuch tyus pu tush
unshu tum tputs put shu nI yu fu ngu nu. Isu-
soo yuchu yu nI, Apu nIIee kuk Imumuf pu-
yu nI, tyu fu sIn, Isu soo mushu fu ngu nu,

Tputs wuunu zund ku, ndush wIzu nIIee


kusu muum wufI tuk?

ShIy umukshu?
tfu ngu nu Isu soo tsI.
4
AshI fI Isus shu:

SIy muyuum shu Apu nIIee kuk ndu


mungoo nuk su? ApunII kuk utee ju, ApunII
tsu poo tInu yu fu, IchI ngu fu Iwu pu yu fu,
mInum kumuz, unu mun shu mInum-
tum kIz ushI fu tInu fu ngI yu.
D

5
AshI fI yu,
tputs kumuz ufu wupu fee, wunI feets tum
kusu yu fu, Izuu fu wIzunII pu tu mu fI shu
mInu mu fI puz nutsus ushI fu sIn tuu chI-
nIII nu yu,
E
ndu kusu chI nIII nu yu.

Ash ku-
chu, tsI mbu nu tuu tpu tsI mInu mu fIt puz
nutsus ushI fu tuu chI yu. AshI fI yu, ndu shu
tsI mbun tputs tumu pu fI ushI fu tuu chI-
yu, tchu ApunII kuku. ApunII kumuz
wIzunII put mInu mu fI shu nutsus ushI shu,

tumu fee wIzu nIIee kusuch? MI shut,


tpu tsee wIzunII Itu tsI muum yutu fIt tum-
chu, tfu ngI yu Isusu.
7
Puf sIy pun shuch
tyus pu tush shu Isu soo ymku, Itufu,
My sI su fI nI, tfu ngu wu, Wuzu funII shu
kIfu kuu kusu muum tuyu ndu chI yu. WIzu-
nIIeem kIfu kuu punu yu fu, Izuu fu mu mu fI
kIzuu kupeet chI yu,
F
tfu ngI yu My sI su-
fI nI. AshI fI

muyuum shu shIy nIII tu fI tuu


chI nuk shu? tfu ngu nu Isu soo tsI.
8
Isus-
shu: Wutum sIy tpu tsIs ufu mungI shIs
yutu fIt chI nuk su wu. AshI fI unu mund chu
My sI su fI nI yundu fu ngI yu. Itufu, chtuk-
chu, ApunII unoo tsI ndu chI nu fu ngI yu.
Tputs wIzunII pu tu kIs tuu muum chI nu-
fu ngI yu. Itufu, wIzunII yutu fIt putut ku,
unu mu ndu mu fI kusu muum wufI tuk chu.
9
Ndun nuu ushku, kusu muum yutu fIt chu.
WIzu nIIee kusuk chu, sheefu nIII tu fIt shu
yumuk chu, un yutu fIt tum chu. MI shut,
tputs kIzuu kusu mu yumuk chu, un yutu-
fIt tum shu tuu chI yu, wutum nIII tu fI tputs
wIzu nIII wu. AshI fI IzunII pu tuf tIs kIs
tuung tsu, tfu ngI yu Isusu. Puf sIy pun-
shu chee tputs tyu fu, kusu fu ngI yu.
10
Isus tyu fu, ushI fI Iyshu wIpu nu shI-
nI mushu fu ngI nI yu,

Wutum ushku unu,


ndush mIzu nIIIsh tuu muum wufI tuch?
tfu ngI nI.
11-12
Isus shu: MuchIn kumuz
mIzu nIIIsh mupIy fu tuu ku nu. Ashpu tum
tputs wunuts put yutu fIt nIIuf tu ku, ushI fI
wIzu nIIeem ndu zund ku nu. Ashpu tum
wuyu fee ktu sheef sIn, ushI fI unu mun
kIzuu ndu zund ku nu. Itufu, ushpu tum
tputs Apu nIII nguz chI nu ku, Apu nIIush
Izuu fu tuchIt pI tu, kIzuu wuts tu tk chu,
MutIwufInI18 , 19
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
676

G
19.19 NIshu fI yuwuf tu tum TushI tu ngu fu ngu 20.12-16 tu utI tum tu.
H
19.19 NIshu fI yuwuf tu tum TushI tu ngu fu ngu 19.18 tu utI tum tu.
mIzu nIIIsh tuu ku nu. IchI ngu fu tputs
unoo chI nu muum ndu wufI tu kI yu. Itufu,
ushpu tum Apu nIIee mungoon ku unoo
mungoo nu muum tuu fI yu. ApunII tpu-
tseetsI: ShI yuum kIzu nu wuts tu, tk chu,
tputs shu uyu tk chu, ApunII shu tpu tsee
Istu kI yu mupIy shu tuu muu mu, tfu ngI yu
Isusu.
(Mdr/osu 10.1S-16, Lu/usu 1S.15-17)
13
Tputs zupun Isu sush kusu fu ngu nu.
WIpuuts tum yushI ndu fu ngu nu. Ipu fee mI
ApunII put tsI yu tup utu sIn, wIpuu Isu sush
ymu ndu fu ngu nu. Isu soo, Ipu fee tsI
kuwIp tIsh ptu tu ngI. ApunII put Ipu fee mI
tsI yu tung chu wunu sI fI kunu ngu muu mu,
tfu ngu nu Isu soo tsI. Itufu, Iyshu wIpu nu-
shI nI nIIu fuu zupu nI pufu ngu nI, Wuts tu,
Isu soo tumu ndu fInts pu. Mupee ku wu,
tfu ngI nI yu tpu tseetsI.
14
Itufu, Isus shu:
Wuts tu, nuwush wuunI nIIu fuu kus pu-
nu, zungu nInII pu. Tputs nIIuf puz ushI fu
nuwuu chI nu ku, unoo ApunII kIz puf chI-
nu kI yu. Anchu ApunII tIp tsI fI, tfu ngI yu.
15
Tyu fI shu, nIIu fu mun uwee wuyu yu fu,
ApunII shI yuu kIz puf chI nu kI yu, tfu-
ngI yu. AshI fI unush tuyus pu tu muum
Iwu pu fu ngu, kung Oftu gush kyu fu nIIu,
nuu tu fu ngI yu.
(Mdr/osu 10.17-S1, Lu/usu 1S.1S-S0)
1
MInush shu zufI, kunu ngus Isu su-
nguz nupu tI tu, Isu sush kusu fu ngI yu.
Isu soo chu mu yu ngu yu fu, Ichee, shIy
kIz puf wunu sIf tIsh chu shIyu. AshI fI yu,
Apu nIIeem tu fush yusu pI utufI, shI yush
kusu fu much tu nu. AshI fI kumu nI ngu-
ndu mu,

tuu fu shee ufu tu fI puyu muum


tumuy chee zI? tfu ngI yu.
17
Isus shu:

Muyuum shu nuwuu wunu sIf tIsh chu


tshu? Wutum Apu nIII mu fI wunu sI fI wu.
Wundu yu tuu fu shee ufu tu mu shI zund-
kush, ushI fI yu Apu nIIee kumuch tu mu fI nI
puyung chu, tfu ngu shu Isusu.
18
Kunu ngus shu:

Tumumuutseeju puyu-
chI? tfu ngI yu. AshI fI yu, Isus shu:
Ngu tIs tpu tsee pchu fInts pu.
Izu nIIeetsImu fI tIsh ksu tung tsu.
MInpu kIz Imbu nguf tu fInts pu.
Muu cheetsI shu chI fInts pu.
Tpu tsee muntsIf tsI yu tInts pu. Tpu-
tsee ngI chInts pu.
19
MI shut, Apu fee tsIs wunu sIf ksu tung-
tsu. Kuk puyung tsu.
Anee feets tum tIsh wunu sIf ksu tung-
tsu, kukoo puyung tum tsu.
G
MI shut, tpu tsI fee tsIsh chI nu mu fI
chI nung chu, wutum shuu nu
tumu pu fI ushI fItum shu wu,
H
tfu ngI yu Isusu.
20
Itufu, kunu ngus shu:
Ichee, Apu nIIee kumuch tu mu fI nI IchI ngu-
fu puyu ku fI, unu mu nu fI wuchI nu fu ngI-
nu wu. AshI fI yu,

nuwuum muyuu pIsh-


tuch tuu fu shIsh ufu tu fI puyu muu mu?
tfung shI tu.
21
Isus shu: AshI fI yu, Izuu fu
Apu nIIush tuchI tu muum zund kush, ufu-
tu mu fI Apu nIIush tuu muum zund kush,
ushI fI muu chI fI tuu tsIsh puxunxeefush,
tuchI ngee fush, pukI feem shu pu nung-
chu. Sheefush, nuwush tchI tu ngu ndu mu.
Ash ku chush, Apu nIIush shu shI yuum
muu chI pIsh tu chee ju, ndu mbu fee,
tfu ngI yu Isusu.
22
Itufu, kunu ngus shu
muuch tuu zupu nI puyu fu ngI yu, un tputs
kuf kI fI mun chu. AshI fu chu, Isu soo kuk
muzI nu yu fu, nguteefu, mung' kupung
muntsu fu ngI yu. Mung' muntsu ku, Isu soo
kusu fu ngI yu.
23
Kunu ngus nuu tu fu ng shu. Isus shu
Iyuu tsI yu tu fu ngI yu, SIyuu utInu, wIfu-
kuch Apu nIIush pshtu muum mbum chu.
24
MuzI nung chu, kumee choo wunuts
kupu ngu m'kushush wuch pshtu muum
pInu su kI yu. Ash kI tu mu nu yu Apu nIIIsh
wIfu kuch pshtu muum ufu ngu nu shu
mbumu, tfu ngI yu Isusu.
25
Iyshu unoo
muzI nu yu fu nI, Muyu, ush ku chI nuu fI yu
ushI fu,

tumuy fee zIch kumung chIch?


tfu ngI nI yu.
2
Isus shu: Chuu nu mun tu fI
kumu ngu muum wunI ndu ju, Itufu Apu-
nIII nu xup tu fee ju. AshI fu chu, tpu tsee
Izuu fu tupu chI ndu chI yu, tfu ngI yu.
MutIwufInI19
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
677
27
PItof shu: ShI yu mund kumI nIsh
muu chI fI tuu tsI nI IchI ngu fu kusu fu ng-
tu nI chu.

AshI fI Iyuum muyu ju ApunII


wunu sI fI Istuch? tfu ngI yu.
28
Isus shu:
Nuw sIyuu IchI ngu fus utInu, Zup shI-
tuu ApunII IchI ngu fu kunee sIch tInuk-
chu unush nuw shu nuwu mu fI kusI fu fI
tuu chI nu. Nuw ApunII chI chI mun tuu tI
tpu tseem kInu fu ng tu nu. AshI fI sIysu
nuw Ipun shI nI nuwu put tutsu moo fus
tuut ssu. Tpu tsee wunI muum wufI tuk-
chu unush sIysu nuwu put wushu nund
Utu shu chee wunIch chI. Ako pu fI nee wIp
12, unchI chee sIysu IchI ngu fu wunIt-
ssu. SIyu mu fI kusI fu tuut ssu.
29
MI shut,
sIyuu utI tu mu nu. Tputs nuwush tuchI tu-
muum muu chI fI tuu IchI ngu fu kusu ku,
nuwuu IchI ngu fu kusI fu chI nu ku, ApunII
unoo mbIz chee ju. Nuwush tuchI tu muum
tputs nutu mu su muum pungoo kusu-
ku, zoo nIIee kusu ku, wIzu fee kusu ku,
wupu feets tum, wunI feets tum kusu ku,
wIzu nIIeets tum, wIpuuts tum kusu ku,
wutsu pu nee ts tum kusu ku, yuw ushku
un tsu pu fu nu sush tuuku unoo ApunII
ufu ngu nu shu Istu chI yu. AshI fI zupu-
nI puyu chI nIII nu yu. MI shut, ufu tu mu fI
Apu nIIush wutsu pu nu tuu chI nIII nu yu.
30
Itufu, tputs yuw nutu fI nuwuu kukI
muzI nuk sIn, zupu nee ju Apu nIIush pshtu-
chI nIII nu. Itufu, zup shI tu ufu pIch shu
tputs nuwuu kukI muzI nuk chu sIn, nuwuu
tuchIt kut ssIn, zupun kIs Apu nIIush shu-
nIy chInIII nu yu, tfu ngI yu Isusu.
20
1
Isus wund tuyup stu ku, tfu-
ngI yu, Tputs Apu nIIIsh tuchIt ku,
ushpu tum nutu fI tuchIt ku, ushpu tum
zupIsh tuchIt ku, Itufu ApunII IchI ngu fu
tutsu moo fu chI nu chI yu. Nupu: mzuts pu-
nI, Wunus kIz puf kuyu nu wu. Nu pusu-
muum wufI tu yunII chu, tyu fu, tpu tsee
putu tu muum nuchu ngu fu ngI yu. ZufI
mungIn shu fI shtu ngut tu nuf tu unush shI-
tu ngee fu, tpu tsee shu nee fu nu unoo pufu-
ngI yu. Nuwuum wunu see p'sushIntsu,
tfu ngI yu.
2
KufI kee zufI mund tutsu moo-
fu tuwup chInts pu, tfu ngI yu. Tyu fu,
uwshtI sIn Ayu tyu fu sIn, mzu tsIp kIs
nuu tu fu ngu nu.
3
AshI fI yu, zufI wuchu mu-
fee tutu ndu fu tu, mzuts pun shu:

Ndush
tputs pIsh tuch pu fee? tyu fu, yusuf
shI tu ngee fu, tpu tsee nuchu ngu fu ngu.
Tpu tseets shu shu nee fu nu unoo pufu ngu,
Istu ndu, tfu ngI yu.
4
Yuwu mund tufu wuz-
tu kIs unu mund wunu sI fI tuwup chInts pu,
tfu ngI yu. UwshtI sIn Ayu tyu fu sIn, mzu-
tsIp nuu tu fu ngu nu.
5
Sheefu, zufI wuchu-
mu feets shu yusuf shI tu ngee fu, mInoots-
tum tputs putu fu ngI tum tu. Zuf shu sfu-
ngu tu fut tu shI tu ngee fu ushI fu ngI tum tu,
tpu tsee putu fu ngI tum tu putu tu muu mu.

Sheefu, zufI puku much shu, tupee muum


puk chIm shu pIsh tu fu ngu unush yusuf
shI tu ngee fu, tpu tseets tum shu nee fu-
nu unoo pufu ngu, putu fu ngI tum tu.

Muyuum shu sIy ngu tu fI tIs tuu fu tu fuw


ushIk su?

Muyuum shu ndu tufu wuz tuk su?


tpu tsee mush ku,
7
tputs shu:

Iyuum tufu-
wuz tu muum ndu nu fI wu? Iyuu wutum ndu
kumuch tu ku nu wu, tfu ngu nu. Mzuts pun-
shu: AshI fI nuwup mzufI ptu tu shI ntsu.
Sheefu, yuwu mund putut ku chus wunu sI fI
tuwup chInts pu, tfu ngI yu. UwshtI sIn Ayu
tyu fu sIn, nuu tu fu ngu nu. MInu mu fI ufu
putu tu fu ngu nu.
8
AshI fI yu, tupee kuch shu, mzuts pun shu
wuunu much chu fee: Tpu tsee kufu zu shI-
nI. Nu tuwup chI mu kufI keetsI, tfu ngI-
yu. Yuw mInum ufu tufu wuz tu fu ngu nu
unoo kufu zu ngI. Uwuum chtu fu tuwup-
chImu sI mu, tyu fu, much chuf shu tpu-
tsee kufu zu fu ngI yu.
9
Kusee fum chu sIn,
mInu mu fI ufu tufu wuz tu fu ngI tuut ssIn,
mzuts pun shu mInu mund zufI tuwu pu fu-
ngI yu. Sheef shu, tputs yuw tuchIp ufu
tufu wuz tu fu ngu nu un kuseef sIn, unoom-
tum mInu mund zufI tuwu pu fu ngI yu.
Yuw mInum mutu yu fu ufu tufu wuz tu fu-
ngu nu unoom tum mInu mund zufI tuwu-
pu fu ngI yu.
10
AshI fI yu, yuw zufI mungIn-
shu fI shtu ngut tu nu fI unush mzu tsush
nuu tu fu ngu nu un kuseef sIn,

Muyu! Iyuu
ufu ngI nu shu tuwu puch pu fee, wutum
wunIp ufu nu tufu wuz tu yu nI yu, tfu ngu-
nu wuun pu tu tI nu. Itufu, mzuts pun shu
uwuum tum unu fI tum tuwu pu fu ngI yu.
11
Tputs shu tsI yun tu fu ngu sIn,

Muyuum-
shu ushIkshu shIyu?

WunIp ufu nu
MutIwufInI19 , 20
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
678
tufu wuz tu fu ngI nI yu? tfu ngu nu. Zufee
kIyung kuchIy fu ngI tuu tI nI Itum su fu ngI-
nI yu.
12
In tputs mInu mu fI ufu tufu wuz-
tu fu ngI tuu, Iyu put tutsu moo fu tuwu pu fu-
ng shu. Iyuum ufu ngI nush tuwu pu muum
wufI tuk chu, tfu ngu nu.
13
Itufu, mzuts-
pun shu: MuzI nung tsu, sIyuu putu fu ngu fI,
zufImu ndu tutsu moo fu tuwup chInts pu,
tfu ngI nu wu. SIysu uyu wufI tuk chu,
tfung su wu.
14
AshI fI

Muyuum su nuwuu
tsI yun tuk su? SIyuu yutu fIt ush kee zI.
Apuyu kufI kee. Nu wupu, kunu pu ngInts.
15
Nuw zund kI nuu feenu, tutsu moo-
fu tuwu pu muum wufI tuk chu.

Antuu tI
nuwuun tu ju kufI kI fI? AshI fI yu, sIyuum
tsI yun tu muum wunI ndu ju. Nuw mungI
kupung chu. Tpu tsee Istu muum chI nu kI-
nu.

AshI fI sIy muyuum shu tsI yun tuk su?


tfu ngI yu mzuts pu nI.
1
AshI fI nuw sIyuu utInu, ApunII ushI-
fI tum tu IchI ngu fu tpu tsee tutsu moo fu
tuwu puk puz ush chI yu. AshI fI tputs shu
nuwush kIs tuchIt ku, sIy nutu mu su
nuwush tuchIt kus, ndun tuu tI ushI fu ufup-
chI tuu tu tputs zup shI tu nuwush tuchIt ku,
ApunII IchI ngu fu tutsu moo fu tuwu puk-
puz ush chI yu. ApunII wuu nuu tsI tIp tsI fI
tutsu moo fu chI nu kI yu, nuw sIyuu utInu,
tfu ngI yu Isusu.
AshI fI yuwuu Isus: Nuwush tuchI tu-
muum zund kus, nuwuu tsI mu fI chI nung-
tsu, tfu ngu unoo kumu nee nu.
Na misha yuwaa Isus Irusarinap
naatarangu anoo kamanchintspa
(Mdr/osu 10.S2-S4, Lu/usu 1S.S1-S4)
17
Anu mun shu Isus Ifu su fI nup nuu-
tu fu ngu nI yu. Ngoo tsush nuun tu chu nI,
Isus shu Iyuuts shu wIpu nu shI nI k'tsus
tsI mbun mutu yu fu nI: YuunI tsI yuts tu nI,
tyu fu, ufu pInII tu mu Iyuu much tu fu ngI-
yu.
18
Nu Ifu su fI nup nuu chI nI pu, tfu ngI-
yu. Anush kus ku chu fI, nuwuu kIyung
yuchuch pu sI nu yu. Nuw tpu tseem kInu-
fu ngI tuu tI, nuwuu kIyung yuch chI nIII nu-
yu. Apu nIIee kuk tuyus pu tu tu fu untuu
mIshu upunII pun tum ufku fI untuu nuwuu
putu yu fu sIn, tup chu chI nIII nu yu nuwuu-
tsI.
19
Tunu fIp nuwuu much tu yu fu sIn,
uwshu nuwuu kIyung yuchu chI nIII nu yu.
Pzkoo yu fu sIn, yusI nu mun tstsu yu fu sIn
puchu chI nIII nu yu nuwuu tsI. Izuu fu tsI pu-
yu fI tuu tI, Itufu zufI tuch pu shu yusuf shu
tm chI nu, ApufI nuwuu Itu yu mu chI yu,
tfu ngI yu Isusu. Iyuu unoo kumu nI fu-
ngu, yusuf ngoo tsush nuu tu fu ngu nI yu.
(Mdr/osu 10.S5-45)
20
Yusuf nuun tu chu unush Sundee kufI-
nI, Wung tum wunIf pu tu, SpI tI yu fI nI
wIzunII Isu soo mushu fu ngu nu. Sundee-
ku fIn wunIf Isu sush tutunII tu yu fu,
Isu soo shI yuu tsI yut chInII pu, tfu ngI yu.
21
Isus shu:

Muyu zunduk shu? tfu ngI-


yu. KIz shu: ShIy kIz puf ApunII tIsh chu
Ipu su mu fI nI. ShI yu mu fI kusI yu fush
kIz puf kufuk tuuch shu shIyu. AshI fI-
yu, kufuk shI yu mu fI kusI fu tuuk chush,
nuwuu IpufI Ipun shee mIsh IchI ngu foo
kusI fu tuu muum Ipu su ngI, Sundeekoo tsI,
mIshu Wunguu tsI tunu, tfu ngI yu kIzu
Isu soo tsI.
22
Isus shu: Anoo sIy kuupu ndu
mungoo nuk su. Ndumu kufu kuum kInu-
fu fI, nuw kIz puf kIyung kuchIy chI mu.

Itufu, sIy kIyung kuchIy muum ndush


ngu tuch pu su? tfu ngI yu. AshI fI Sundee ku-
fIn tum, Wungu tum: Iyuum kIyung kuchIy-
muum wufI tuch tum pu fee, ngut chee zI-
nI, ndu mbu fee, tfu ngu nu.
23
Isus shu:
ZufuktI schu. Nuw tumu pu fI nu ushI fu
sIy kIyung kuchIy chItum su. KIyung
kuchIyeefus, Apu nIIush pshtut ssu. Itufu,
nuw sIyuu tpu tsee kusI fu Ipu su muum
pInu suk tu nu. Apu nIII mu fI unoo yusu kI yu.
ApunII wuunu Ipus chI yu yuwuu zund ku
unoo tsI, tfu ngI yu Isusu Sundee kufI nee-
tsI, mIshu Wunguu tsI.
24
Iyshu Isus wIpu-
nu shI nI kuwIz Iptu fu nI muzI nu zI nuw
ushI fu ngu nI, tsI yun tu fu ngI nI yu Wunguu-
tsI Sundee kufI nee ts tum tu.
25
Itufu,
Isus shu Iyuu: Nu muzI nung tsu, tfu ngI yu.
SIyu mu fI kufuk tumu pu fI ushI fus tuu fInts-
pu, Itufu tpu tsee Istu mu mu fI chI nung tsu.
Anoo ApunII shu kIs nup chI yu, tfu ngI yu.
SIy tunu fee tputs yusuk su. Kufuk ufu
wumu fI kusI fu tuu fI yu. Sheefu, uwshu
wum ku fee tsI kusI fu tuu muum Ipus Ipus
ush kI yu. Wum kuf shu kusI fu tuuku,
MutIwufInI20
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
679

D
21.5 NIshu fI yuwuf tu tum Suk fI yu su 9.9 tu utI tum tu, Itufu, Musu tu fu ngu nu 22.22 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
21.9 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 118.25-26 tu utI tum tu.
tpu tsee zupu nI kumuch tut kumuch tut
ush ku nu.
2
Itufu, sIysu Apu nIIIs tIp tsI fIs
shI fInts pu. KusI fus tuu muum zund kus,
ushI fI yu tpu tsee chI nu yu fus Istung tsu.
27
M'chuch ushI fu tpu tsee Istu kI nuu fee su,
ApunII sIyuu kIs nup chI yu.
28
Nupu, nuw
tpu tseem kInu fu ngu fI, tpu tsee Istu muum
nIsh tsu pu fu nu sush kusu fu ng tu nu. Nuw
tsI puk chu fI, tpu tsee zupun yushI ngoo
Ituts chI mu. Ufu tu mu fI Apu nIIIsh kIs
tuu chI nIII nu yu. Nuw unoom tsu pu fu nu-
sush kusu fu ng tu nu. AshI fI sIysu kusI fu
tuu muum zund kus, ushI fI shIng tum tsu,
tpu tsee Istung tsu, tfu ngI yu Isusu.
(Mdr/osu 10.46-52, Lu/usu 1S.S5-4S)
29
Anu mun shu Ifu su fI nup nuu mu nI
utunI, yuk tush JefI co yush kyu fu nIIu nI,
shI tu ngee fu nIIu nI, zupun tum tputs Isu-
sush tuchI tu fu ngu nu.
30
Ngoo tsI nu ngI fI
tputs tsI mbun wuch mchu su unush
kuxI nxI nuw ushI fu ngu nu. Tputs shu
mchu suu tsI: Isus chu nuunII pu, tfu ngu-
nu. Mchus shu chu: Isu soo, DupI yu fIn-
chIchtI shchu shIyu. Iyuu Istu ngu sI ndu.

Iyuu ndush nuyu nI kIsh? Pungu su nI,


tuf ushI fu ngu nu yu.
31
Tputs shu ushpu-
tum: Wupu, zumu ngI. Wuts tu, tumu-
nduk su, tfu ngu nu. Itufu, mchus shI tu
ufu ngI nu shu kufu zu fu ngu nu Isu soo tsI.
Isu soo, Istu ngu sI ndu, tuf ushI fu ngu-
nu.
32
Isus shu xIyee fum chu, mchu suu tsI
mushu fu ngI yu,

Muyuum shu nuwuu


kufu zuk su?

Tumundu tssu? tyu-


fu,
33
wuch mchus shu: Isu soo, kchI nI
yufu ndu, nup pu nI utI nI yu, tfu ngu nu.
34
Isus shu: AshI fI Istu chInts pu, tyu fu,
wchoo uwput pututeefu tputs shu mus-
sI fI tum tu nuptu ushI fu ngI yu. Mung' kIs
chIy zu yu fu sIn, Isu sush tuchI tu fu ngu nu.
(Mdr/osu 11.1-11, Lu/usu 19.2S-SS,
Wungu 12.12-19)
21
1
Pu tum shu Ifu su fI nush wutsI-
fI tu yu fu nI, yukut Bet bu ju sufu
tusu su fu, muchIsh OII vush sufu unush
kunu su fu ngu nI yu.
2
Isus shu wIpu nu shee
tsI mbun kumuch tu fu ngI yu, Bet bu jush
pshtu shI nInts. Pshtu kum chus, unush
buffu tusI sI muu pungut ssu wIpup tu.
Tupufeefus, much tu ntsu wIpup tuf tu.
3
Tputs sIyuu:

Muyuum shu chI nee tsI


tupu fIk su? utI nuu fI yu ushI fu, sIysu: Iy
kufu ku fI nI kumuch tu fu ngu wu, tng-
tsu. Mus sI fI tum tuwun pu chInII pu
tchu tng tsu, tfu ngI yu Isusu wIpu-
nu shee tsI. WIpu nush shu nuu tu fu ng sIn,
buffoo tupufeefu, wIpu put Isu sush
yushI ndu fu ngI yu.
4
SIf tu mu su zItu mIn Apu nIIee kuk
kumu nI mu pun, unoo wusI nu yundu fu ngI-
yu, buffoo tsI tsI yu tu fu ngI yu. Tfu ngI yu,
5
Ifu su fIn shu chIs kumu nIng tsu, SIy
kufu ku fIs nuunII pu. Tpu tsee mungoo
zufum pu tu fI nuts tu yu fu, undu fu fee
Izuu fu kusIychu, chI num pu tu fI shu chI-
nu ku tuu chI yu. Buffoo wIp yumu yu fu,
unu mun kufu punu mun ush kuxI nu fu
kus chI yu,
D
sIf yundu yu fu, tfu ngI yu ApunII kumu-
nI mu pu nI Isu soo tsI.
-7
AshI fI yu, kufu pu nuuts shu buffoo Isu-
sush yushI ndu fu ngu nu. YushI ndu yu fu,
wumu feets shu tuwu pI mush yusheef sIn,
buffu mun ush kufu punu mun tum ush
tuptu yu fu sIn, Isu soo kufu punu mun ush
tunu xI nu fu ngu nu.
8
Tputs zupun shu-
nee fu ngu sIn, Isu sush wusI nu nuun tuch
ush ku sIn, Isu soo kufu kuum nu yu nI
utu sIn, wumu feets tum tu tsu pu mun ngoo-
tsIsh mutu mutu ushI fu ngu nu. MI shut,
ushpu tum tputs yufI nIIee wufu tzu yu fu,
ngoo tsIsh wuyut wuyut ushI fu ng tu mu nu.
9
Sheefu, tputs yumu zu fu ngu, mI shut
tputs kuzI zI mun tuchI tu fu ngu, Apu nIIee
yusI kuk tu funII ushI fu ngu nu.
Apuu, Iyuu Izuu fu tupu chI ndung chu.
Wunu sI fI tuu muum Istung chu,
utI nI yu.
Shuunu Ipu su mu fI nee tsIsh Iyuum
zungun kush, wunu sI fI
nupung chu.
E
MutIwufInI20 , 21
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
680

F
21.13 Is ysu 56.7, mIshu Jefe mI yu su 7.11, Mf ko su 11.17, Iuku su 19.46 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
21.1 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 8.2 tu utI tum tu.
Wutu chu Iy Utu shu chI nI
kufu ku fI nI.
In DupI yu fIn chIch chu tpu tsI.
AshI fu chu, shI yuu Isu soo, kIs ungIf-
tu ku nI yusee ktu nI yu,
ntuf ushI fu ng sIn, tputs zupun
yuseek sIn, kupung zumu ngu fu ngu nu.
10
Ifu su fI nush pshtu fu ngu, Ifu su fIn shuch-
shu tputs zupu nI IfIp tu fund sIn,

Muyuu-
mu ju tputs zupun ush ku nu?

In tputs
chu ku ju? mushu fu ngu sIn,
11
tputs shu
yuw Isu sush tuchI tu fu ngu un, In Isus-
chu. Apu nIIee kuk tuyus pu tum pu nI. GuII-
Iey shuch tpu tsI, yuk tush Nsu fetshu chI
unchu, tfu ngu nu Ifu su fIn shuch IchI ngu-
fu zumum tuf ushI fu ngu nu.
(Mdr/osu 11.15-19, Lu/usu 19.45-4S,
Wungu 2.1S-22)
12
AshI fI yu, Ifu su fI nush pshtu yu fu nI,
Isus shu Apu nIIIp pung' nuu tu fu ngI yu.
Anush tputs puxu nxu mu pu nI zupun
ApunII shu mu fI pung' puxunx kut ssIn,
kufI kee yut, tpu tseem muu chI punut
ushI fu ngu nu. Isus shu unoo pufu ngu,
tsI yun tu fu ngI yu. Puxu nxu mu pu nee ts shu
tushI tu ngu yu fu, mIsu fI nee kupeet, ufkI-
fee yum pun mIsu fIn tum kupeet, uxI nu-
sheets tum kupeet, tpu tseets tum mukoo-
koo puxu nxu fu ngu unoots tum kupeet
kupeet shI tuf ushI fu ngI yu, IchI ngu fu
tushI tu ngu fu ngI yu.
13
TushI tu nguk chu,
Isus shu:

Muyuum shu Apu nIIIsh pung'


puxu nxI sheem wuyuk su? tfu ngI yu.
ApunII yundu mu fI nI utee ju:
Nuwush pungI kIs nuwu pu tsI yu tung-
tsu, tchu Apu nIII.
Itufu, sIysu shu chI muu mu fI chI nuk-
su.

Antuu tI ApunII pung' wush chI-


feem tuuf?
F
tfu ngI yu Isusu. Tyu fu,
numbu fu ngI yu.
14
Anush shu Apu nIIIsh pung' tputs
wuch mchus, mI shut chpun tputs tuu-
fu ngI yu. Isu soo, Yufu ndu, tfu ngu nu.
AshI fI Isus shu IchI ngu fu yufu fu ngI yu.
15
NIIuf shu Isu sush tuchI tu fu ngu nu un
ApunII shu tum pung' pshtu fu ngu sIn,
wund yusI yus tuf ushI fu ngu nu. Isus
DupI yu fIn chIch chu, yuw kus chI yu, tfu-
ngu nu, Isus wutut chu, yuseek'sIn ntuf
ushI fu ngu nu. AshI fI yu, upunII pun shu
ufkuf, mIshu My sIs pu nI fI wIf ku fI kumu-
nI mu pun shu nIIu fuu muzI nu yu fu sIn, Isus
tpu tsee yufu fu ngu unoots tum pufu ngu-
sIn, kupung tsI yun tu fu ngu nu.
1
Isu soo
tsI yut ku sIn, Zu.

NIIu fuu kuk ndu muzI-


nu kIsh? Zumu ngI tng chu, tfu ngu nu.
Isus shu ymu fu ngu, Au, muzI nu tu nu.
Itufu, zumu ngI tuu chee zI, ndu mbu fee.
SIysu Apu nIIee kuk ndu mungoo nuk su,
wutum utuwu,
NIIuf kunxu tuu shI yuu kIs yuseek-
sIn, zumu nguk chu sIn,
nuwuu ItsIn su fu mungoon ku nu,
G
tchu ApunII kuku, tfu ngI yu Isusu.
17
Tyu fu, Apu nIIIsh pung' shI tu ngee fu-
nIIu, Ifu su fIn shu tum shI tu ngee fu nIIu,
sheefu yuk tup Betu nI yup nuu tu fu ngI yu.
Anush psuunshu kunu su fu ngI yu.
AshI fI yuwuu Isus Ifu su fI nup nuu tu fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Minootssha kamanchintspa yuwaa
Isus Utashuchee urkari waneerangu
mangoonamaama anootsi
(Mdr/osu 11.12-14, 20-24)
18
Putu fI shu Ifu su fI nup nuuteefu ndu
kutu ngu fu ngu mufIz kuyu tu fu ngI yu.
19
Ngoo tsush wutsI fIt yusI nuu wunus yusI-
tu fu unoo pufu ngI yu. Wunu see nuchu-
ngu fu ngu, ndu nuf shtu yu. Wufu nu ndu fI tu
pufu ngI yu. Isus shu tsI yut ku, Ayum tuu tI
yusI chee zIsh, ndu mbu fee, tfu ngI yu
yusI nuu tsI. Tyu fu, unu mun shu yusIn
muwI fu yu fu tsI pu fu ngI yu.
20
Iyshu yusIn
muwI fu fu ngu unoo pufu ngu nI, punI fus-
tu fu ngI nI yu.

Tumuyshtu ushIk? tfu ngI-


nI yu Isu soo tsI.
21
Isus shu: MuzI nung tsu,
Apu nIII mun mungIs tut kus, ndu pIyu fI
chI nut chI nut ush kus, ndu punI fus tu kus,
sIy xupoo muum wunI ndu ju, tfu ngI yu.
YusI nuuts tuu, MuwI fu ngI, tk chus, muwI-
MutIwufInI21
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
681
fu chI yu. Mucheets tuu, Nuu ngI. Musush
chI pu yu ngI, tk chus, musush chI pu yuch-
pu fee, wutum Apu nIII mun mungIs tut-
kus, ndu punI fus tu kus, sIy xupoo muum
wunI ndu ju.
22
Yuwuu Apu nIIee mush kus,
ndu nung tu kus, ApunII sIyuu punu chI yu,
tfu ngI yu Isusu Iyuu tsI.
(Mdr/osu 11.27-SS, Lu/usu 20.1-S)
23
Ifu su fI nush shu kuseefunI, Isus
Apu nIIIsh pung' yusuf pshtu fu ngI yu.
Anush Isus tpu tsee tuyup stu fu ngI yu.
Tuyup stu tu fu unush upunII pun ufkuf,
mI shut Utu shuch tum ufkuf Isu soo
mushu fu ngu nu,

Tumumu tputs shI-


yuu tuyup stu ngI, tfu ngu? tfu ngu nu.
24
Isus shu: Xumu chI, nuw mu su sIyuu
mush chInts pu, nuwuu kumu nI ngu ndu mu,

Chuk Wungu fI nee tsI: Tpu tsee Ichu mu-


shI nI, tfu ngu?

Apu nIIeezu wu? Ndu nI yu


ushI fu

tpu tseezu wu?

SIy umuk su? SIy


nuwuu unoo kumun kI nuu fee su ushI-
fus, nuw shu sIyuu kumun chInts pu yuw
nuwuu zungu nI fu ngu unoo tsI.
25
AshI fI
sIymu kumu nI ngu ndu mu,

chuk Wungu-
fI nee kumuch tu yu fu Ichu mu shI nI, tfu-
ngu? tfu ngI yu Isusu. Itufu, uwshtI sIn
ufu pInII tu mu nuu teef sIn, wuun pu tu tIn
tsI yu tu fu ngu nu,

ChIy shu umee chee zIch?


tfu ngu nu. ApunII Wungu fI nee zungu-
nI fu ngu utI nuu fee nI yu ushI fu Isus shu:

AshI fI muyuum shu Wungu fI nee kuk


ndu muzI nu fu ng su?

Muyuum shu wuu


kuk ngu tu fu ng su? tch pu fee Iyuu tsI.
2
Itufu, Wungu fI nee wuunu zundu fu ngu
tuyup stu fu ngI yu, utI nuu fee nI yu ushI fu,
tputs shu Iyuu puchuch pu sI nu yu, wutum,
Wungu fIn kIz puf upunII pu nI mun chu,
utu nu wu.

AshI fI tumuch tu ju? WutsI-


pu fee, Yusu fee zI nI, tyu nI, tfu ngu nu.
27
Sheef sIn, Isu soots shu: Yusu fee zI nI,
tfu ngu nu. Isus shu: SIy nuwuu kumup shI-
ksu wu, ushI fI yuw nuwuu kumuch tu fu-
ngu unoo nuw sIyuu kumun chI tum tu zI,
ndu mbu fee, tfu ngI yu.
28
Itufu, xumu chI, tsI yut ssee kumun-
chInts pu. MuzI nung tsu, tfu ngI yu.
Tputs wIp tsI mbun kumuz tuu fu ngI yu.
MInoots shu wIp: Mzuts ptu tu shI nI, tfu-
ngI yu. Pup chu wunus kuyu nu kuch pu.
29
P'sushInI, tyu fu wIp shu: Ndu mbu-
fee, zund kee zI, tfu ngI yu. Tfu ngI tuu,
zupIsh shu puzI yu fu, nuuch pu fI nu tu,
mungush chI nu fu ngu, nuu tu fu ngI yu.
Mzu tsush putu tu fu ngI yu.
30
Wupuf shu
mInoots tum wIp: Mzu tsush ptu tu shI nI.
Pup chu wunus kuyu nu kuch pu. P'sushInI,
tyu fu, WIp shu Ayu, nuuch pu fI nu,
tfu ngI tuu, ndu nuu tu fu ngI yu. Mungu
ngI chI fu ngI yu wupu fee tsI.
31

AshI fI nu
sIysu umuk su unoo tsI?

Chuk kuu pu nuu-


fI wupu fee kuk tumI nu fu ngu? tfu ngI yu
Isusu. Puf sIy pun shuch tyus pu tush-
shu, mIshu Utu shuch tum ufku fI: Yuw
wupuf Ich tu fu mushu fu ngu unu, wutum
ngu tu fu ngI tuu mzu tsIp nuu tu fu ngu wu,
tfu ngu nu. Isus shu: MuzI nung tsu, NIIuf
ngI chI fu ngu un tumu pu fee ushI fu ng-
tIschu sIyu.
32
Wungu fIn Ichu mum pu nI
sIyuu tuyup stu fu ngu, Mungee ts Is ndu
yufu fu ng tsu. Apu nIIee mungoo nung tsu,
tfu ngI tuu, sIysu ngu tu fu ng su wu. Yutu-
fIt shI shpun tputs, mIshu gobef nu tum
ufkIf yum pun tputs muzI nu fu ngu sIn,
mungoo nu fu ngu nu. KIz tum Imbu nguf-
tu ku un Wungu fI nee kuk muzI nu yu fu-
sIn, mungoots tum yufu fu ngu nu. AshI fI
uwshtI sIn yutu fI tu mun tuut ssIn tputs,
Apu nIIush pshtu chI nIII nu yu, ufu tu mu fI
Apu nIIush tuu chI nIII nu yu. Itufu, sIysu
muzI nu fu ngI tuu tIs, ngu tuk su wu. AshI fI
sIy pshtu chee zIs, ndu mbu fee, tfu ngI yu.
(Mdr/osu 12.1-12, Lu/usu 20.9-19)
33
Nu xumu chI, mIshu tsI yut ssIs mungee-
ts Is p'tsImuum kumun chInts pu, tfu ngI-
yu. Tputs muzu feem wunu see tutsu mu fu-
ngI yu. Wunu see kIzu fun tumu pu fI ushI fu
tutsu mu fu ngI yu. Tutsumeefu, mzu tsee
tundu pu nu fu ngI yu. Tundu pu nu fu ngu,
wunu seem wuyu fI tutsI fupshI sheem
wuyu fu ngI yu. Shee shu, wuf tum pungu-
see pungu fu ngI yu ksu tu mu pu nee mu,
muzu fee IchI ngu fu ksu tu muu mu, wutum
kupu ngu wu. Shee shu, ushI fu ngu, IchI ngu-
fu yufu fu ngu, ksu tu mu pu nee ts shu: Nu
sIysu wunu sI fI tufu wuz tu kus ksu tung tsu.
Wunu sI fI ptu tung tsu. Ash ku chus, nuw shu
MutIwufInI21
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
682

H
21.42 NIsh pIndu nu fu kumun kI yu. Atpuz ushku, Ipu fee tsI nuw shu zungun chI mu, tpu tsee
tupu chI ndu muum zungun chI mu. Nuwu tuu tI zungun ku chu fI, ushI fI tuu tputs ngu tuch pu sI nu yu.
Nuwuuts tuu kukI tuyus pu tuk tuut ssIn, ushI fI tuu ngut chI nIII nu yu, tchu Apu nIII kuku. Yuwuf tu-
tum SuI mosh 118.22-23 tu unu fI tum kuk kumun kI yu.
I
21.33-43 SuImo 80.8-13 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
wunu sI fI tuwup chInts pu, tyu fu, nIII tu fI-
tup tsup nuu tu fu ngI yu. Anush tsup zupun
tuu fu ngI yu.
34
Wunus pus shu wufI tu chu,
tputs shu much chu fee kumuch tu fu ngI yu,
Tsu pun pI kunu pu ngInts. Kuseefus, ksu tu-
mu pu nee mushung tsu. Wunu see nuwuum
yushI nI, much chu fee kumuch tu ku,
tfu ngI yu. Much chuf shu nuu yu fund sIn,
kuseef sIn, ksu tu mu pu nee mushu fu ngu nu
wunu seetsI. Putu fu nu fI yushI ndu ngu ndu-
mu, tchu, tfu ngu nu. Itufu, ksu tu mu pun-
shu wunu see kupung puchI ndu fu ngu nu.
Much chu fee putu yu fu, mInoo yusIn put
pzkoo fu ngu, mInoots tum puchu fu ngu,
mInoots shu putu mbIch put kufI ku tuf
ushI fu ngu nu. AshI fI much chuf shu suwu-
yu fu sIn, mungu shu xunu fu sIn wup tum
nuu tu fu ngu nu.
35
Upu tu fu nu fIp kunu-
peef sIn, upu tu fu nuf shu tsI yun tu fu ngu,

Tumuyshtu ushIk? tyu fu, mInoots tum


much chu fee: SIysu nupu shI ntsu. Wunu-
see mushu shI nI, tyu fu, zungu nI fu ngI-
yu. Much chuf shu nuu teef sIn, mzu tsush
kuseef sIn, ksu tu mu pun shu uwuuts tum
kIyu ngu tum yuchu yu fu sIn, xunu fu wup-
tum zungu nI fu ngI yu.
3-37
Upu tu fu nuf shu
mungush chI nu yu fu,

Ashku unoom
tumuy chee zI? wutum nuw mzu fI nu wu.
Ipu fee tsI zungu nIchpu fI nu. Ksu tu mu pun
Ipu fee tsI puk chu sIn, wunu sIf tsI yu tuch-
pu sI nu yu, tyu fu, wIpuuts shu, ShIy shu
nupu shI nI, tfu ngI yu.
38
Itufu, wIp shu
kusee fu, ksu tu mu pun shu wuun pu tut
tsI yut ku sIn, Pup chu, putu fun wIp
nuunII pu, tfu ngu nu. Iy putu fu nu fI nI
tsI puk chu, wIp shu Iyuu tsIm kusI fu nee pu.
Wuts tu yu, yuu mu fI kusI yu nI. Puchu yu-
fu nI, kupee tee nI, tufIng sI, tfu ngu nu.
39
Tyu fu sIn, kunu ngu see putu yu fu sIn,
chu pu ngup mucheef sIn, puchu fu ngu-
nu yu, Isus tsI yut ssee kumun ku, tfu-
ngI yu.
40
Tyu fu, Puf sIy pun shu chee
tyus pu tu shI mushu fu ngI yu, Nu sIysu
kumu nI ngu ndu mu, Upu tu fu nu fI muzu fIp
kus ku chu,

ksu tu mu pu nee tumu chee ju?


tfu ngI yu.
41
Puf sIy pun shuch shu tyus-
pu tu shI: Muyu, kus ku chu, ksu tu mu pu nee
ndu zupIsh IchI ngu fu sIn puchu chI yu,
tfu ngI yu. Shee shu, ksu tu mu pu nee nIII-
tu fIt wunu sI fI mu shchu wuyuch pu fee.
SIysu wunu sI fI ksu tung tsu. Wunu see
pchI ndInts pu, tch pu fee, tfu ngu nu.
42
Isus shu, SIys tu wu. SIysu ush kI tum su.
Apu nIIee kuk nuts tu kI tuu tIs, ndu mungoo-
nuk su wu, tfu ngI yu. ApunII kuk utee ju:
Pungus pun tputs punguk sIn, putumb-
chee wunu sI fI wuuts tuu yuk sIn,
Itufu, Annuu wunu sI fee ju, tfu ngu-
sIn, kupee tu fu ngu nu yu.
AshI fI tuu, ApunII shu putumb chee
Ipuseefu, zufum pu tu fI wunu sIf
wuyu fu ngI yu.
Nutu nuu kIz puf wunu sI fI pushu chI-
mu, ApunII tfu ngI yu.
ApunII tu ndu ushI fu ngu utunI,

Tumufu ApunII kIz puf wunu sIf ushI-


fu ngu? tchI nI yu.
ApunII shu ushI fu ngu, nu In zuf Iyuu
tupu chI ndu yu nIII yu, utI nI yu,
H
tfu ngI mu ndu Apu nIIee kuk kumu nI-
mu pu nI.
43
ApunII sIyuu wuu nuu tsI kuk
tuyup stu muum wuyu fu ngu wu. Itufu,
sIysu tpu tsee ndu wunu sI fI tuyup stuk su.
Ndu Istuk su. AshI fI ApunII sIyuu, Nu
wutsIshu pu fee sIyuu tk chu, nIII tu fI tuuts-
tuu tpu tsee wuunu tIp tsIf ksu tu mu pu-
neem kumuch tu chI yu. Uwshu tpu tsee
ItsIn su fu tuyup stu chI yu Apu nIIee kuku.
I

44
Tputs mungu tu Apu nIIee Ipu su mu fI nI
nguteefu, unu mund ApunII tpu tsee wunI-
chI yu. Itufu, tputs Apu nIIee Ipu su mu fI nI
nutsuk chu, puchuk chu, ApunII shu unoo
tpu tsI kuchIng chI yu.

Yupee ju kumung-
chI nIII nu? tfu ngI yu Isusu.
MutIwufInI21
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
683
45
ApunII pun shu ufkuf, mIshu Puf sIy-
pun shuch shu tyus pu tush Isu soo kuk
muzI nu yu fu sIn, Iyuu tsI mu ndu tsI yut kI yu,
tfu ngu nu.
4
KIz puf tsI yun tu fu ngu nu.
Puchu yu fu nI kusu yu nI, tfu ngI tuut ssIn,
tpu tsee punI fu ngu sIn, nutu mu su wuts tu,
tfu ngu nu, wutum tputs kIs Isu soo kuk
muzI nu fu ngu nu wu. Apu nIIee kuk ItsIn-
su fu kumun kI yu, tfu ngu nu Isu soo tsI.
AshI fI Isu soo ndu mus puchu fu ngu nu.
(Lu/usu 14.15-24)
22
1
Utu shuch ufku fI, mIshu
Puf sIy pun shuch tyus pu tush
wund Isu soo muzI nu fu ngu sIn, Isus shu
mInoots tum tsI yut ssee kumu nI fu ngI yu
mung' p'tsImuumu.
2
Apu nIIIsh pshtu muum yunInts pu,
tfu ngI yu. Nupu: kufuk wIp kIzuu yumu pI
tu, wupuf shu tpu tsee zupun yumbI fu-
ngu kutu ngu muu mu. AshI fI yu, IchI ngu fu
yufu fu ngu,
3
much chu feets shu: Tpu tsee
nu kufu zu shI nInts. Kuyun zumum tu fu nI,
kIs kutung pu nI, tchu tshI ntsu, tfu ngI-
yu. Tyu fu, much chu fee zungu nI fu ngI yu.
Nuu teef sIn, tpu tsee kufu zu fu ngu nu yuw
yumbI fu ngu nu unoo tsI. Itufu, IchI ngu fu-
sIn ngu tu fu ngu nu yu.
4
AshI fI kufuk shu

Muyuum shtu ushIk? tyu fu, wusu ndu fu-


feets shu: SIysu kufu zu shI nInts tpu tseetsI.
Nu wufI tu yunII tu ndu kutu ngu muu mu
ttu ndu tng tsu. Wuku fuu puchu fu ngI yu.
Opee juuts tum puchu fu ngI yu. IchI ngu fu
nu yufeenIII yu. AshI fI nuunI shu mbu tee-
nI, wutum IpufI kIzuu yumu chu wu tchu,
tshI nInts, tfu ngI yu. Tyu fu, wusu ndu fu-
feets shu zungu nI fu ngI yu tpu tsee kufu zu-
muu mu.
5
Itufu, tputs shu wund ngu tu fu-
ngu nu. MIn tputs, PInu suk tu nu. Mzuts tIfu-
tu mu, ttu ndu tng chu, tfu ngI yu. MI shut,
tputs, PInu suk tu nu. Nuw muu chI puxu-
nxu tu mu tchu tng chu, tyu fu, ngu tu fu-
ngI tum tu.

MI shut, tputs tsI yun tu fu ngu,


wusu ndu fu fee putu yu fu sIn, ushpu tum
puchu fu ngu nu.
7
AshI fI yu, wusu ndu fuf shu
wup tum kufu kup kunu peef sIn, kumu nI-
fu ngu nu. IchI ngu fu ngut ku nu yu, tfu ngu-
nu. Kufuk shu kIz puf tsI yun tu fu ngI yu.
Wusu ndu fu fee IchI ngu fu kufu zu fu ngu,
Tputs yutu fIt ushI fu ngu unoo pchu shI-
nInts. Pungoo tIfu yu fus ksu ngInts, tyu fu,
zungu nI fu ngI yu. Wusu ndu fuf shu nuu tu-
fu ngu nu yu.
8
Wusu ndu fuf shu nuu teef sIn,
kufuk shu much chu fee tsI: Kutu nguts tuuf-
chu zupu nI.

Chu ku ju unoo kutu ngee ch?


Tputs nuw yumbI fu ngI un ngut ku nu wu.
AshI fI nuwush pungI uyum tuu tI pshtu chu-
zI nIII nu ju, ndu mbu fee.
9
AshI fI sIy yuk tush
tpu tsee kufu zu shI nInts. Ngoo tsIsh IchI-
ngu fu nuchu ngu shI ntsu. Yuw tputs pukIs
unoo yumung tsu. Kufuk NuunI, nuwush
kutung pu nI tchu, tshI nI, tfu ngI yu.
10
Much chuf shu shI tu ngeef sIn, tpu tsee
zupun putu fu ngu nu. Wunu sIf tputs, yutu-
fI tuuts tuu tputs yuwuu pufu ngu nu unoo
IchI ngu fu yumbI fu ngu nu. NuunI nuwush
kutu ngee nI ttu ndu tchu kufu ku, tfu ngu-
nu. Tputs shu kufu kush pung' kuseef sIn,
pungu sIsh tputs tutsI tu fu ngI yu.
11
AshI fI
shunIyufung'sIn, kufuk shu pungus shu tum
pshtu fu ngI yu. Tputs put tsI yut ku, mIn
tputs wutu nIf sufun pu tu pufu ngI yu. Ndu tu-
mu kufu kup pung' nuu chu, wuu nuu tsI ndu
yufu fu ngI yu.
12
AshI fI kufuk shu: AmI koo,

muyuum shu nuwush pungI tsu fun put


shIy pshtukshu?

ShuunuutsI muyuum shu


ndu wunu sI fI yufu fu ng shu? tfu ngI yu.
Tputs shu puzI fu ngu tsI yu tu fu ngee ju.
13
Kufuk shu much chu fee: Nee tputs uts
kumu fI yu fus, uweets tum kumu fI yu fus,
pIy tupIsh kpI tu shI nInts, yuwush tputs
kIyung kuchIy ku tunu ku nu unshu, tfu-
ngI yu kufu ku.
14
Apu nIIIsh pshtu muum
ushIk puz ush chI tum pu fee. ApunII tpu tsee
zupun yumbI kI yu. Itufu, muchIn tputs
mung' p'tseeku Apu nIIush pshtu chI nIII nu-
yu, tfu ngI yu Isusu. Tyu fu, nutu mu sI nu
tuyup stu muum kusu fu ngI yu.
AshI fI yuwuu Isus Utu shu chee
mungoo nu muum wunee fu ngu unoo
kumu nee nu.
Minootssha na kamanchintspa yuwaa
Utashuch urkar Isusoo mamarpamaam
zandarangana anootsi
(Mdr/osu 12.1S-17, Lu/usu 20.20-26)
15
Putum Puf sIy pun shuch shu tyus-
pu tush Isu soo kuk muzI nu yu fu sIn, Iyuu
MutIwufInI21 , 22
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
684

D
22.24 Tuyu sI mu 25.5-10 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
22.32 NIshu fI yuwuf tu-
tum TushI tu ngu fu ngu 3.6, 3.15 tu utI tum tu.
yutu fIt tsI yut kI yu, tfu ngu nu. Wushu nund
shunIyeefusIn, Isu soo tup chu yu nI, tfu-
ngu nu. Isus Rom shu chee ufkuf yutu fIt
tsI yut kI nuu fI yu, tup chu muum kumI fun pu-
fee. AshI fI Isu soo mumuf pu yu nI, tfu ngu-
nu.
1
AshI fI yu, kufu kuu Hefo des tIp tsI fee
kufu zu fu ngu nu Isu sup zungu nI muu mu.
Kufu kuu yutu fIt tsI yut ku, Hefo des tIp tsIf
muzI nuk chu, tsI yun tuch pu sI nu yu, tfu ngu-
nu. AshI fI Puf sIy pun shuch shu tyus pu-
tush, Hefo de su fIn put tIp tsIf Ipu neef sIn
nuu yu fund sIn, Isu sush kusu fu ngu nu.
Kuseef sIn, upI nIII fI Isu soo mushu fu ngu-
nu, MuyIs to foo, shI yuu yusuk tu nI chu.
ShIy wunu sIf tIsh chu. ShIy ItsIn su fush
ufu kumu nIk shu, mung tumu pI nguk chu,
tfu ngu nu. Ngu tIsh tpu tsee wuch nup-
kee zIsh.

NItuu tI shIy tpu tsee punI fus tu-


kush, tumumuf pu fush, kumun kee zIsh?
ndu. Shuunu ItsIn su fu Apu nIIeetsI fI kuk
kumu nIk shu.
17
AshI fI Iyuu ItsIn su fush
kumu nIng chu,

Rom shu cheem ufku fI


ufu kufI kee tuwu put tuwu put ush ku-
chu nI wufIt chee ju?

Amukshu shIyu?
tfu ngI yu.
18
Itufu, Isus tpu tsee mung'
nuts tu fu ngu, tpu tseets shu: Yutu fIt tIschu
sIyu.

Muyuum shu nuwuu tumu pI nguk su?


tfu ngI yu.
19
Rom shu chee ymu ndu ndu,
tfu ngu, yyu fu sIn, ufkI fI ymu ndu yu-
fu sIn,
20
Isus shu mushu fu ngI yu,

Chuk
wunI?

Chuk yundu mu fI nI InI? tfu ngI yu.


21
Hefo de su fIn shu tIp tsIf: Pfe sI dent tu ndu
wunI, tyu fu sIn, Isus shu: AshI fI pfe sI den-
tee tInu mu fI nI wuu mu tum pu nung chu,
yuwuu ushpu mu fI punu ngu ndu tu unoo-
tsI. Apu nIIee wIntsIf Apu nIIee mu fI tum pu-
nung chu tyu fu, kusu fu ngI yu.
22
Tputs shu
Isu soo kuk muzI nu fu ngu sIn, kupung
punI fus tu fu ngu nu,

Tumufu yusu ku! Anoo


kusI muum wunI ndu ju, tyu fu sIn, wup tum
ufku fIp kunu pu fu ngu nu.
(Mdr/osu 12.1S-27, Lu/usu 20.27-40)
23
Nutu mu tum zufI Sut sIy pun shuch
tyus pu tush: AshI fI nu Iy shu pu, tumu pI-
ngu muum yuch chI nI pu, utu sIn, Isu su nguz
nuu tu fu ngu nu. Sut sIy pun shuch tputs
kukoo nIII tu fI tu mush chI nu ku nu. Tputs
tsI puk chu, wuts tu mu mu fI pus tu chI yu.
ChIy yusuf tm chee zIch, ndu mbu fee, utu-
sIn unufI kuk chI nu ku nu. AshI fI Isu sush
kuseef sIn, mushu fu ngu nu,
24
MuyIs to foo,

mungI shIsh muyu chI nuk shu?

Kuu pu nuu-
fee ju chIy yusuf tm chee zIch?

Amukshu
shIyu? AshI fI muzI nung chu, My sI su fI-
nee kuk utee ju, Tputs wIpu shuf tu nuu fI
tsI puk chu, zoonII shu mushI ndoo mshI-
nIIee yumuch pu, zoo nIIeem wIp tInu muu-
mu,
D
tchu My sI su fI nI kuku. AshI fI yu,
tsI yut ssIs kumun chInII pu, muzI nung chu.
25
Iyu shuch zoo nIIIn tsI mbun mutu yu fu
tuu fu ngu nu. WuchIn shu kIzuu yumu yu-
fu, wIpu shu fI tsI pu fu ngI yu.
2
ZoonII shu
mushI ndoo mshI nIIee yumu yu fu, wIpu-
shuf tu tum tsI pu fu ngI yu. Zoo nIIIn IchI ngu-
fu sIn tsI mbun mutu yu fu ushI fu ng tum sIn-
chu. KIzuu yumu yu fu sIn, wIpu shuf tu nund
tsI pu fu ngu nu IchI ngu fu.
27
Sheefu, kIz shu
mIp shI fI tum tsI pu fu ngI yu.
28
AshI fI yu,
ApunII tpu tsee yusuf Itu yu muk chu,

tumu-
muu mu ju wuzu funII ymuch? wutum
wuzu fu nIIIn tsI mbun mutu yu fu tuu fu-
ngu wu. Nutu, shIysh tu kumu nIng chu,
tfu ngu nu.
29
Isus shu ymeefu, tfu ngI yu,
SIy Apu nIIee kuk yusu fee zIs. Apu nIIee wIz-
pu fI fI nI Itu yu muum yusuf tum tu zIs. AshI fu-
chu, ItsIn su fus ndu tsI yut kIs.
30
ApunII
chI yuu Itu yu muk chu, kIzuu yumu chee zIch,
ndu mbu fee. Tputs kIzuu punu chee ju,
ndu mbu fee. Tuu fu shIch nIII tu fIt shu pu
puyuch chI. ApunII wusu ndu fuf yuw
kunI ndup tuu ku nu un tumu pu fI ush tuchtu-
mchI.
31
SIy Apu nIIee kuk nuts tu kI tuu tIs,
ndu mungoo nuk su. ApunII tpu tsee Izuu fu
Itu yu mu kI yu. Yuwuu ApunII My sI su fI nee
kumu nI fu ngu unoo ndu chI nu kIs,
32
Nuwu mu fI chu Apu nIII, tfu ngI yu.
SIf tumu shIy zItu mI nu fIsh nuwuu
chI nu fu ngu nu yu: Apfu hu mu fI nI, mIshu
Isuu ku fI nI, mIshu Ako pu fI nI kIz puf
chI nu fu ngu nu. Nuw tu ndu tpu tsI fI, tfu-
ngI yu Apu nIII,
E
MutIwufInI22
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
685

F
22.37 NIshu fI yuwuf tu tum Tuyu sI mu 6.5 tu utI tum tu.
G
22.39 NIshu fI yuwuf tu tum
TushI tu ngu fu ngu 19.18 tu utI tum tu.
H
22.44 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 110.1 tu utI tum tu.
ApunII tfu ngI yu My sI su fI nee tsI. AshI-
fu chu,

tumu fee tsI pu fee tsI nuu, Tpu tsIf-


tu nu tch? Itufu, un tputs tsI pu fI mun tuu
Apu nIIush kchIt tuu ku nu yu. AshI fu chu,
ApunII chI yuu Itu yu mu chI yu tunu,
tfu ngI yu Isusu. Tyu fu, wumu fI shu
kusI fu ngI yu.
33
Tputs zupun Isu soo kuk muzI nu yu fu-
sIn,

Tumufu tuyup stu ku! Uwuum xupoo-


muum wunI ndu ju, tfu ngu nu.
(Mdr/osu 12.2S-S4, Lu/usu 10.25-2S)
34
Mung tputs Puf sIy pun shu chee tyus-
pu tu shI kumu nI fu ngu nu. Sut sIy pun-
shuch tyus pu tush xupoo fu ngItum sI nu.
Isu soo kusI muum wunI ndu ju, mung, tfu-
ngu nu. Itufu, Puf sIy pun shuch shu tyus-
pu tush Sut sIy pun shu chIp nuu teef sIn,
Kuyu nu, wushu nu ndu Isu soo kusI yee nI,
tfu ngu nu.
35
AshI fI My sI su fI nee kuk
yusum pun tputs Ipu su fu ng sIn, Isu sup
zungu nI fu ngu nu.
3
Kuseef shu, Isu soo
mushu fu ngI yu, MuyIs to foo, shIy My sI su-
fI nee kumuch tu mu fI nI yusuk shu IchI ngu-
fu. AshI fI kumu nI ngu ndu mu, kumuch tu-
mu fI nI zupun tuu fI yu, Itufu mInu mu fI
tuu fI yu yuw IchI ngu foo kusI fu unu.

AshI fI muyu unu? tfu ngI yu.


37
Isus shu:
ZufuktI shchu, tfu ngI yu. Kumuch tu mu fI-
nI wumu fI kusI fu tuu fI yu. Atee ju,
Apu nIIee Tuu fu shI pu nee ItsIn-
su fu mungIp tIsh chI nung tsu.
ChI nu yu fus, ufu tchI tung tsu. Apu-
nIIeetsImu fIt zufum pu tu fI mungIp tIs
mungoo nung tsu,
F
kumuch tu mu fI nI tchu.
38
An kumuch tu-
mu fI nI wumu fI kusI fI yu. Anoo My sI su-
fI nI Ich tu fu kumuch tu fu ngI yu.
39
MInu
kumuch tu mu fI nI tuu fI tum tu,
Tpu tsI fee tsIsh chI nu mu fI chI-
nung chu, wutum shuu nu tumu pu fI
ushI fItum shu wu,
G
tchu. Anu kIz pu fI tum wunu sI fI.
40
Apu nIIeets tum kupung chI nu kus, tpu-
tseets tum kupung chI nu kus, ush kus My sI-
su fI nee kumuch tu mu fI nI IchI ngu fu puyuk-
su. Apu nIIeets tum kumu nI mu pu nee kuk
IchI ngu fu puyuk tum su, tfu ngI yu Isusu.
(Mdr/osu 12.S5-S7, Lu/usu 20.41-44)
41
Isus tyu fu, Puf sIy pun shuch tyus pu-
tush ndu tu mu nuuf sIn, wund shu neef sIn,
42
uwshu Isus mushu fu ngI yu, ApunII sIf,
Nuw tupu chI ndum pu nee zungun chI mu,
tyu fu,

chu kuu tsee ju wIp tsI yu tu fu ng?

SIy unoo umuk su? tfu ngI yu Puf sIy-


pun shu chee tyus pu tu shee tsI. Puf sIy-
pun shuch shu: Kufuk DupI yu fIn chIch chu
wIpu, tfu ngu nu.
43
AshI fI Isus shu: Itufu,
muzI nung tsu, ApunII WunI DupI yu fI nee-
tsI nI mungoo p'tseeyufu, yundu fu ngI yu.
AshI fI wuyu see yundu fu ngI yu. Tupu chI-
ndum pu nee yuw kus chu unoo kumun ku,
yundu ku, Nuw chu kufu ku fI, tfu ngI yu
tupu chI ndum pu nee tsI. Wutum utuwu,

44
ApunII Tuu fu shI pun nuwuu kufu-
ku fI, wuu nuu tsI Ipu su mu fI nI,
tfu ngI yu,
ShIy nIngIch mbu tsu nu ngIch
k'xInungchu.
Nuw shu kundu fu fee tsIsh
kusIyeefufI, tpu chI ngu chIm,
H
tchu Apu nIII, tfu ngI yu DupI yu fI nI.
45
DupI yu fIn shu tupu chI ndum pu nee:
Nuw chu kufu ku fI, tfu ngI yu.

NItuu tI
tputs wuu nuu tsI tIp tsI fI, nuw chu kufu-
ku fI tuf? ndunI. AshI fI nIII tu fIt chI ch-
tum pu fee tpu tsI yu. ApunII pu fee WIpu yu,
tunu, tfu ngI yu Isusu.
4
Isus ntu fu, ndu mInum tI yum tputs
ymu fu ngI yu. Zumu fu ngu nu IchI ngu fu.
MI shut, ndu shu unu mun tsI yu tu fu ngu nu.
AshI fI yuwuu Utu shuch ufkuf Isu soo
mumuf pu muum zundu fu ngu nu unoo
kumu nee nu.
Na minoo kamanchintspa yuwaa Isus iyaa
wipunasheetsini waneerangu anootsi
(Mdr/osu 12.SS-40, Lu/usu 11.S7-52, 20.45-47)
23
1
Anpu fI tum Isus shu tpu-
tsee, mIshu yuu nuuts tu tum
tsI yut ku wunee fu ngI yu, Yuw tputs
MutIwufInI22 , 23
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
686
MysIsufIneetsI kuk tuyup stu ku-
nu un kupung yusu ku nu yu, tfu ngI yu
Isusu.
2
AshI fI My sIs pu nI fI wIf ku fI
unoo kumun ku sIn, sIysu muzI nung tsu,
tumI nung tsu, tfu ngI yu Isusu. Puf sIy-
pun shuch tyus pu tush Apu nIIee kuk
tuyus pu tu ku, sIysu tumI nu ngInts.
3
Itufu,
yuwuu wuunu tu fush ush ku nu unoo
sIysu shI fInts pu. Apu nIIee kuk tuyup-
stu ktuut ssIn, wuunu ndu puyu ku nu.
4
Afu ngeem ufu ngeem wuun tu fI ush ku-
nu. Afu ngI nu shu kumuch tut kumuch tut
ush ku nu. Tputs shu unoo puyu muum
xupoo ku nu, pInu su ku nu. Wuu nuuts tuu-
tu ndu kukoo puyu ku nu, ngut ku nu. Yuw
ush ku nu un tpu tsee ndu puk chI yum Istu-
kI yu Apu nIIee mungoo nu muu mu. Xufu-
shIsh kupung wuyu ku nu.
5

Antuu tI ush-
ku nu un ItsIn su fu zI nIII nu ju Apu nIIee kuk
puyu ku nu? dun chu. Tputs nuwuu tumu ku
tpu ndu utu sIn ush ku nu yu. Anoo mu-
fI ush ku nu yu. Mungu Apu nIIee kuk
kIfu ku mun yundu yu ndu sheef sIn, kIfuk
muchI mun tutuykunu yu. UwI mun tum
ks sI ku nu yu. Ash ku sIn, Pu, tumu fu Apu-
nIIee kuk chI nu ku nu yu, tpu ndu utu sIn
ush ku nu. Wumu feets shu kIz puf wunu sIf
unoo kIs kumuf tu ku nu. WIch poo sh shu
wumun put wuzu fun put kIch pu ku nu yu.

Tputs uwuut ssIn kutu ngu muum yumuk-


chu, ufu kufu ku nu ngI fI kuxI nu muum
zund ku nu. ShunIyshIshIp ufu tpu tsee
tususeefu, wunu sI fImshIsh kuxIn kI tu-
mu nu.
7
Sheefu, ngoo tsIp shI tu nguchtI-
sIn, nuuk chu sIn, tputs shu: ApunII pu nee,

tumu fIm tu?

Wunu sI fI tuu fIsh? tk-


chu sIn, Muyu, unoo kIs muzI nu ku nu.
8
Itufu, sIysu uyum tuu tI shI fInts pu, sIyuu
utu shI nu. SIyuu: Iychu upunII pu nI fI nI
utI nuu fee su nu yu, unoo chI nu fInts pu.
Wutum sIy suun pu tu tIs Apu nIII mun
zuwunII tIschu. AshI fI suun pu tu tIs tsI-
yut kus, Zuwu nIIee, tmuum wufI tuk-
chu. MI shut, sIyuum Apu fIs mInu mu fI
tuu fu wu.
9
AshI fI yu, msu ngu fus tpu tsee,
Apuf tu nI chu, tfInII pu. Wutum Apu fI nI
mInu mu fI tuu fu wu. ApunII tu ndu, yuw
kunI ndush tuuku unu.
10
Tputs sIyuu:
Kufu kuu, utI nuu fee su nu yu, unoo kupung
chI nu fInts pu, mupIyng tsu unoo tsI. SIy
kufu ku fIs wutu chu ApunII Ipu su mu-
fI nI. Uwush tuchI tu muum wufI tu fI yu.
11
AshI fI kufu ku kusI fu tuu muum kupung
chI nu fInts pu, wutum yuw tpu tsee chI-
num pu nI fI tuuku unchu kusI fu tuu kI yu.
12
SIyu mu fI kusI fu tuu muum chI nu kus,
unoo mu fI chI nu kus, ApunII sIyuu tpuz-
chI yu. Itufu, tpu tsee chI nu kus, Istu kus,
ApunII shu unoo kIs nup chI yu, Isus Iyuu
tuyus pu tu ku, tfu ngI yu.
Sheefu, Puf sIy pun shu chee tyus pu tush,
mI shut My sIs pu nI fee wIf ku fI kumu nI mu-
pu nee wunee fu ngI yu,
13
SIyuu My sIs pu nI fI
wIf ku fI kumu nI mu pu nee ts Is: Pup tsu utInu.
Puf sIy pun shu chee tyus pu tu sheets Is:
Pup tsu utI tu mu nu, ApunII wunee yunts-
pu. SIy tumu pI ngum pun tIschu. Apu nIIee
kuk yusuk tuu tIs, Itufu ngu tuk su. Tputs shu
mungoo nu muum zund kI tuut ssIn, muzI-
nu pu nI utI tuut ssIn, Itufu sIysu Apu nIIIsh
pshtu muum puchI nduk su. Suunu pshtu-
muum ndun tum zunduk su, tfu ngI yu Isusu.
14
My sIs pu nI fee wIf ku fI kumu nI-
mu pu nee ts Is: Pup tsu utInu. Puf sIy-
pun shu chee tyus pu tu sheets Is: Pup tsu
utI tu mu nu, ApunII wunee yunts pu.
TumupIngumpuntIschu sIyu. MushI ndoo
kIyung yuchu kus, muu cheetsI Ituts tu,
kutung tsee kuchIng tu shI tu ngut ushIk su.
MushI ndoo pung' Itutseefus, sIysu unush
zumu yu fus tuuk su. Sheef us, ndu puzI kus,
Apu nIIIp pung' nuuk chus, unush ngu tu fI tIs
ApunII put kupung tsI yu tuk su. NgI chIktI-
schu. Ndu yutu fIt tsI yu tuk su. Afu ngI nu shu
tsI yu tu tsI yu tu ushIk su. Tputs nuwuu: In
tputs Apu nIIee yusu tI, tpu ndu tus ushIk-
su. Yuwu mund ush kIs Pup tsu, ApunII kIz-
puf wunee yunts pu tInu, tfu ngI yu Isusu.
15
My sIs pu nI fee wIf ku fI kumu nI mu-
pu nee ts Is: Pup tsu utInu. Puf sIy pun-
shu cheets Is: Pup tsu utI tu mu nu sIyuu tsI,
ApunII wunee yunts pu. Suu nuu tsI kukIs
kusI muum kupung chI nuk su. MInu-
mu fI tuuts tuu tputs ufup tuu tu yu nuwuu
muzI nu pu nu tus, nuwush tuchIt pu nu
tus, sIysu kupung tuyus pu tut tuyus pu-
tut ushIk su. NIII tu fI tup tputs wutsu pun
nuuk chus tuyup stut, nIII tu fI tup tsup
MutIwufInI23
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
687

D
23.22 Is ysu 66.1 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
nuuk chus unshu tum tuyup stut tuyup-
stut ushIk su. Ngu tIs ndu sumbuy tuk su.

Antuu tI Apu nIIee kuk tuyus pu tu kIs?


ndu. Suu nuu tsI chI nu shIs tuyus pu tuk su.
Uw shu chu Apu nIIee kuk ndun nuu shu
yusuf sIn, sIyuu tsI mu fI kukIs puyuk chu-
sIn, mIsI sI nu shu pu yutu fIt shI tung chI-
nIII nu yu. Yuwu mund ush kIs unu mund
ApunII sIyuu IchI ngu foo tsIs kupung
wunI chI ntsu, tfu ngI yu Isusu.
1
SIy Puf sIy pun shu chIs, mIshu My sIs-
pu nI fI wIf ku fI kumu nI mu pu nIs, yutu fIt-
tIschu sIyu. Tputs wuch mchu spuz ushI fus
tpu tsee Apu nIIush wunung muchI muum
pInu suk su. Xufu shIsh wuyut wuyut ushIk-
su. SIy ufu tpu tsee mungu ngI chI muum
Apu nIIee tuyus pu tuk su. SIy tpu tsee tuyup-
stu kus tIs, Tputs ApunII put tsI yut kI tuu,
Itufu Apu nIII mun pungu tI utI nuu fI yu,
wuu nuuts tum kuk kupee tu muum kumI-
fun chu, unoo ApunII mupIy kIyu, ntu ngut
ushIk su, ngu tIs tuyup stu kus tssu. Itufu,
ShI yu mun ofo fIsh tI utI nuu fI yu, wuu-
nuu kuk Izuu fu puyu muum wufI tu kI yu,
kupee tu muum wunI ndu ju tssu sIyu. Ngu-
tIs tuyup stu kus tssu.
17
Mung shu fIt tIschu
sIyu.

NItuu tI ApunII ofo fI nI Apu nIIee


pung' kusI fI yu? ndunI. Ofoo mungu tu-
fIt chu Apu nIIIsh pungu wuyu fu ngu nu.
AshI fI yu, ndu ItsIn su fu tuyup stuk su Apu-
nIIee tsI yu tu muu mu.
18
MInoots shu k'kuz
ushI fI tum ngu tu fI tum tIs tumu sI ngu yu fus
tuyup stuk su. Tuyup stu kus, ChI nee ts Is
Apu nIIeem tIfoo kus un kIz puf kusI fI yu
Apu nIIee sumu, ngu tIs tssu. AshI fI yu,
shuu nuuts tum k'keetsIsh kupee tu muum
zund kush, Apu nIII mun sumu tI tng-
chu, tIs. AtI nuu fee shu ushI fu, k'keetsIsh
kupee tu muum kumI fun chu. ApunII
unoo mupIy kIyu. Itufu, chI nI mu nuf tIsh
tsI yut kush, shuu nuu tsI kukIsh kupee-
tu muum wunI ndu ju, ntu ngut ushIk su
ngu tIs tuyup stu kus.
19
Mung shu fIt tIschu
sIyu. Apu nIIee kuk Iwu zI fI mungoo nee-
fus, ufu ngIch zee tsI yut tsI yut ushIk su.
MuzI nung tsu, ApunII sumu knu fI yu tpu-
tsee chInu, wutum chI nee ts Is ndu tu mu
Apu nIII mun sum wuyu chus, Apu nIIee ju
wIntsI fI. Suunu IntsI fIs. Itufu, chI nee ts Is
mbuteefus, unu shchu Apu nIIeem punu-
yu ntsu. AshI fu chu, sIy ngu tIs tuyup stu-
kus tssu utu shI nu.
20
MI shut, tputs shu:
Apuu, ush chInII pu, tk chu, sheefu chI noo
Apu nIII mun sumu wuyuk chu, Apu nIIeem
punu kI yu. Yuw Apu nIII mun sum wuyuk-
chu unnuu mungu tu nuu fI tu wunI muum
tuu fI yu.
21
Nuw sIyuu utu shI nu, ApunII-
put tsI yut kuch,

tumu fee umb t chIch?


K'keetsIch Izuu fu puyu muum wufI tu fIy,
wutum wuunu IchI ngu fu yusu ku wu. Yuw:
Apu nIII mun pungu tI, tu unnuu mungu-
tu nuu fI tu, wunI muum tuu fI yu, wutum
ApunII wuun shu pung' tIp tsIf pu tu tsI-
yut ku wu.
22
Yuw: Apu nIII mun wutsu pun
kunI ndu tI tu, unnuu mungut tum tu,
wunI muum wufI tuf tum tu, wutum kunI-
ndush ApunII tuu ku wu.
D
Zufum pu tu fI tsI-
yut ku un wufI tu fI yu, wutum yuwuu chI-
nu kIch unoo ApunII IchI ngu fu yusu ku wu.
AshI fI yu,

muyuum shu sIy ngI chI muum


tuyup stuk su? Yuwu mund tIs unu mund
ApunII wunI chI ntsu, tfu ngI yu Isusu.
23
My sIs pu nI fI wIf ku fI kumu nI mu-
pu nee ts Is, Pup tsu utInu sIyuu tsI. Puf sIy-
pun shu chee tyus pu tu sheets Is, Pup tsu
utI tu mu nu sIyuu tsI, ApunII wunI chI ntsu
utInu. Apu nIIee kumuch tu mu fI nI kumI-
fun unoo ndu mInum tI yum k'kuz nIy fuk-
su. Itufu, Apu nIIee ndu mungoo nuk su.
Muu chI kuwIz Iptu fu putu yu fus, ufu
Apu nIIeem mInum Ipus tu ushIk su. Yusuf
kuwIz Iptu fu tum putu yu fus mInum Ipu sut
Ipu sut ushIk su. Ndu nIy fuk su. Kumu zeets-
tuu Apu nIIeem Ipu suk su. Muu cheets tu-
nu ush kI tuu tIs, Itufu tpu tseets shu ndu
ItsIn su fu chI nuk su. Tpu tsee ndu Istuk su,
ndun tum nuyu nIk su. Apu nIII mun mungIs
ndu tutuk su. Apu nIIeem muu chI Ipu su-
muum wufI tu mu nu wufI tu kI yu, Itufu
chI num pu nI fI tuu muum unoo ApunII
kIz puf chI nu kI yu.
24
Iyush tchI tung tsu
tpu tsee utI nuu fee su, Itufu suunu wutum
ApunIIIsh ndu tuchItuk su wu.

Ash kuch
un tumu fee tpu tsee tuyup stu chIch? Ufu
MutIwufInI23
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
688
suu nuuts tu mu fI tyup stu shIs k'keetsIs ndu
mInum tI yum nIy fuk su. Itufu, yuw ApunII
kupung chI nu ku unoo IchI ngu fu nIy fuk-
su. Yuwu mund ush kIs unu mund ApunII
sIyuu wunI chu punts pu, tfu ngI yu Isusu.
25
My sIs pu nI fI wIf ku fI kumu nI mu pu-
nIs, Pup tsu utInu sIyuu tsI. Puf sIy pun shu-
cheets tum tIs tpu tsIs, Pup tsu utI tu mu nu
sIyuu tsI. ApunII wunI chI ntsu utInu. Ufu
Iwu zI fI Apu nIIee kuk chI nuk su. Mungee-
ts Is tsu fun tut pu tus, ApunII Iyuu kIs
nupu ndu tus, muu cheetsI ngu tIs Iwu zI fI
kupuf tuk su. Pufu too kupuf tu mungu-
wu fee tsIs kupuf tu kuxtu kuxtu ushIk su,
Itufu wuntsush mungI shIs yufu muum
ngu tuk su. Wund yutu fIt chI nuk su. Tpu-
tsee kusI muu mu, mIshu muu chI fI tuu shu-
chI muu mu fI chI nuk su sIyu.
2

Tumuyshu
ndu mungoo nuk su? Mungee ts Is Izuu fu
yufu ngI mu sInts. Ash ku chus, ufu ngI nu-
shu yufu muum wunI ndu ju. Wunu sI fI fI shu
chI nut ssu. AshI fI yuwu mund ush kIs unu-
mund ApunII wunI chu pu ntsu, tfu ngI yu.
27
My sIs pu nI fee wIf ku fI kumu nI mu-
pu nee ts Is: Pup tsu utInu. MI shut, Puf sIy-
pun shu cheets tum tIs: Pup tsu utI tu mu nu
sIyuu tsI. ApunII wunI chI ntsu tInu. SIyuu
nu shu mu ngu muum kIz puf wunu sIf-
tum tIschu. Kumu fIs wunu sI fI mush ndu
tsu fun ushku, sIyuu nu shu mu ngu mu-
mu nu wunu sIf tIschu. Itufu, wuntsush
mungI shIs muntsIf tsu fun ushku chI-
nuk su.

WunIp tpu tsee nu tup chu yu-


ntsu?

WunIp yutu fIt tuu fu ng su?


28
Itufu,
tputs pu tu tIn nuu fI:

In tputs tumu fu?


Wunu sIf chu tpu tsI, tssIn chu sIyuu tsI.
Itufu, ApunII ufu sIyuu yusu kI yu.

WunIp
mungI shIs yutu fIt tuuf? Yuwu mund ush-
kIs unu mund ApunII wunI chu pu ntsu.
29
My sIs pu nI fee wIf ku fI kumu nI mu-
pu nee ts Is: Pup tsu utInu. MI shut, Puf sIy-
pun shu cheets tum tIs tyus pu tush: Pup tsu
utI tu mu nu sIyuu tsI. ApunII wunI chu pu ntsu
tInu. Tputs nuwuu kIs nupu ndu tus unoo-
tsI mu fI chI nuk su. Nupu, kIs nuwuu nupu-
ndu tus, Apu nIIee kuk kumu nI mu pu nIsh
mupshI nI yufuk su. Yuwush Apu nIIee kuk
kumu nI mu pu nI mupu fu ngIs unush kIz puf
wunu sI fI tumb tu kus, wunu sI fI yuftu yuftu
ushIk su zItu mI nush mupshI nI.
30
Sheef us,
tpu tsee tuyup stu kchus, tssu sIyu,

Muyuu-
mu zItu mIn puchu fu ngu nu Apu nIIee kuk
kumu nI mu pu nee tsI? Iy unpuf tuu fu ngI-
nuu fee nI yu ushI fu, tuyus pu tum pu nee
puchu fu ngee zI nI, ndu mbu fee. Izuu fu,
Wuts tu pchu fInts pu, tfung pu fI nI yu Iyu,
sIy tuyup stu kus tssu.
31
SIyush chI tputs
Apu nIIee kuk kumu nI mu pu nI puchu fu ngu-
nu. Puchu fu ngu nu unoo zuf kus tssu. AtI-
tuu tee su, Itufu sIysu unshu tum ufu yts su,
wutum nu wundu fI tum puchu mu mu fI chI-
nuk su wu. Nutsum pu nI fI tuuksu wu.
32
AshI-
fI nu tufIng sI. Nu zItu mI nuu fIs tumu fu ng-
pu fI shIng tum tsu. ChI ngu yu fus ksu ngInts,
wutum unoo zunduk su wu.
33
Muuk puz
ushI fus sIyu. ZItu mI nuu fIs muuk puz
ushI fI tum tuu fu ngu nu. Muukpu zIs wIpIs
ushI fI tum tIs sIyu. Itufu, sIyuum kumu-
ngu muum wunI ndu ju. Ufu ApunII sIyuu
ksu mIsh sumu sush wunI chI yu.
34
MuzI-
nung tsu, sIyuu mu Apu nIIee kuk tuyus pu-
tum pu nI zungun chInts pu yuw Apu nIIee
kuk ItsIn su fu mungoon ku nu unoo tsI.
Itufu,

nItuu tI sIy muzI nu chee zIs kukoo-


tsI? Nutsu mu mu fI sIy chI nuk su. Tuyups-
tum pu nee zungun kI tuu tI, sIysu uwuu tsIm
putu yu fus, ushpu tum puchut, ushpu tum
yusI nu mun tstsumbeefu kusut, ushpu tum
shu nIyshIshush pzkoot pzkoot ushItssu.
Uwshu suwu yu fu sIn, tuchIteefus, kIyung
yuchut yuchut ushItssu. Ash ku chus, zItu-
mI nu ushI fI tum tIs yusuf tuyus pu tum pu nee
zupun puchut ssu. Nuwuu tpu tsI fI wunIp
nu puchu yu nIII nu.
35
SIy Utu shu chIs ufu
yup shIk su sIyu. Yuwu mund ush kIs unu-
mund ApunII sIyuu wunI chI yu. Abe Iu fI-
nee tsI puchu fu ngu nu. Sheefu, Apu nIIee
kukI kumu nI mu pu nI puchut, mInoots tum
puchut, mInoots tum puchut ushI fu ngu-
nu. Sheefu Suk fI yu fI nI, BuIu ku fI nee wIp
puchu fu ngI tu mu nu. Apu nIIIp pung' kumu-
ngu muum suwu fu ngI tuu, Itufu unush
putu yu fu sIn, puchu fu ngu nu. Wuntsush
kumu ngu muum chI nu fu ngI tuu, Apu nIIee
wusu mu tushI yu fu, wuntsush pshtu muum
pukIch pIsh tuk chu unush putu yu fu sIn,
puchu fu ngu nu.
3
AshI fI yuwu mund ush-
kIs unu mund nu sIy ndu tu mu tsI pu fus,
MutIwufInI23
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
689

E
23.37 Jefe mI yu su 2.30, 26.20-23 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
23.39 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 118.26 tu utI tum tu.
ApunII sIyuu Utu shu cheets Is IchI ngu fu
wunI chI yu. SIy yup shIk su, zItu mI nu fI nIs
yup shI fu ngI tu mu nu. AshI fI ApunII sIyuu
IchI ngu fus wunI chI yu, tfu ngI yu Isusu.
(Lu/usu 1S.S4-S5)
37
Itufu, sIyu nguz wunIp mungI muntsu-
kI nu. Ifu su fIn shu cheets Is sIyuu kIz puf
chI nu kI nu. Itufu, sIy ufu Apu nIIee ngu tuk su-
wu. Ngut kus,

wunI pu Apu nIIee kuk kumu-


nI mu pu nI puchu yu ntsu?
E
Apu nIIee kuk
tuyus pu tum pu nee wunIp nu putu mbIch put
tu tu ushI fu ngus puchu yu ntsu.

Muyuum su
ufu ngu tu mu mu fI tuuk su? MuzI nu fu ngI-
nuu fee su, muyu,

wunI pu sIyuu Istu muum


chI nu kI nu? Ktush' wIpuu kpu mku tumu pu fI
ushI fu sIyuu ushI ngu sI utI tuu tI, Itufu sIysu
kupung ngu tuk su. Nuwush kumu ngu muum
ndu zunduk su.
38
AshI fu chu, nu ApunII
sIyuu Istu chee ju, ndu mbu fee. Nu nupu psun-
chu, tchu Apu nIII sIyuu tsI. Tputs sIyuu
kusI muum kus kut ssIn, tpu chI nguch pu sI nu-
yu. Pungus puz kufI mu nuz ushI fus yufu-
ngut ssu. ApunII sIyuu Istu chee ju, ndu mbu-
fee.
39
Nuwush kumu ngu muum ngut kus,
nuw shu Apuf pI nuu chI nu. SIysu nuwuu
yusuf pung chee zIs, ndu mbu fee.

WunI pu ju
kIyung kuchIy chIs? Itufu, nuw shu yusuf
kus ku chu fI, nuwuu nuts tuch pu su. MungIs
kIs nuwu mun shu mbu tuch pu su. Apuu, shIy
kIz puf tIsh chu.
Shuunu Ipu su mu fI nee tsIsh Iyuum
zungun kush
wunu sI fI nupung chu,
F
tch pu su,
Itufu zup shI yu, tfu ngI yu Isusu.
AshI fI tsI yut ssIs wutum chu yuw Isus
Utu shu chee tuyups tum pu nee wunee fu-
ngu unu.
Na minootssha kamanchintspa; yuwaa
Isus wasina kamanirangu yuwaa waana
zapish ashtachu anootsi
(Mdr/osu 1S.1-2, Lu/usu 21.5-6)
24
1
AshI fI Isus Puf sIy pun shuch
tyus pu tu shee kupung wunee-
fu ngu, Apu nIIush pung' shI tu ngu fu-
ngI yu. ShI tu ngee fu, Iyshu wIpu nu shI-
nI tuchIteefunI, Isu soo, tfu ngI nI yu,

ApunII pungu tumu fu? Wunu sIf chu.


Putu mbIch put wunu sI fI tInu fu ngu nu wu,
tfu ngI nI yu.
2
Itufu, Isus shu: ZufuktI-
schu. Wunu sIf chu. IchI ngu fu wunu sI fI
tInu fu ngu nu, tfu ngI yu. Itufu, muzI-
nung tsu, nIII tu fIt tputs Ifu su fI nush kus-
kut ssIn, Apu nIIee pungu Izuu fu kupeet-
chI nIII nu yu. Putu mbIch ndu tsI mbu nu-
ndu yum Iwuz kutuch chI yu, IchI ngu fu
psInu ngu chI yu, tfu ngI yu Isusu.
(Mdr/osu 1S.S-1S, Lu/usu 21.7-19)
3
Ifu su fI nush shI tu ngee fu nI, muchIp
OIIvu sufu kfeefunI, Isus shu unush kuxI-
nee fu much ushI fu ngI yu. KuxIn kum chu,
Iyshu Isu soo mushu fu ngI nI,

AshI noo ju
Apu nIIee pung' kupeet chI nIII nu?

MI-
shut, shIy ushI nu yusuf kus chIsh? AshI fI
kumu nI ngu ndu mu. Tsu pu fu nus pus tu ku-
chu,

tumu yu fee yusu chI nI? tfu ngI nI yu.


4
Isus shu: AshI fI muzI nung tsu, tfu-
ngI yu. Tputs sIyuu tumu pI ngu muum
mungu tu fI tsI yut chu psInu yu. Itufu, sIysu
mungIp tIs tuung tsu.
5
MIn tputs tuyus-
pu tuk chu, Nuw ApunII tu nu Ipu su mu fI nI,
tchI yu. MIn shu tputs kus ku chu, Nuw
ApunII tu nu Ipu su mu fI nI, tch tum pu fee.
MIn shu ushI fI tum, mIn shu ushI fI tum
tchI nIII nu yu. Tputs shu zupun muzI nu-
yu fu sIn,

Ndush zufu ku t? tk chu sIn,


tuchIt chI nIII nu yu. Itufu, sIysu unoo
muzI nu fInts pu.

Tputs wuun pu tu tIn


puchu mu mu fI chI nu chI nIII nu yu. TsI-
yut ssIs pzu pu neek chu, tputs ufu pIch
wuun pu tu tIn puchu ku nu yu, tchI nIIIn pu.
TsI yut ssIs puchu shee kupung muzI nut ssu.
AshI fI tuu punI fInts pu. Wund pIsh tu fI-
yu. Tsu pu fu nus ndu mus kuchIng chI yu.
7
Sheefu, tputs tsu pu fu nus ztufu wuun-
pu tu tIn nutsuk chu sIn, pfe sI dent wusu-
ndu fu fee pseef tu yu fu sIn, ufup kteef sIn,
wuun pu tu tIn puchu kuk tu ngut ush chI nIII-
nu yu. Sheefu, wutu ngush shu pIsh tuk chu,
tputs mufIz kIyung kuchIy chInIII nu yu.
MutIwufInI23 , 24
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
690

D
24.15 DunIe Iu 9.27 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
24.24 Tuyu sI mu 13.1 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Zupun tum mufI ngu chI nIIIn pu. KIz puf
kIyung kuchIy chInIII nu yu. Munduz-
tum munduz tu tuf ush chI yu. Anoots tum
zupu nI yusu chI nIII nu yu.
8
Anoo IchI ngu-
fu yusuk chus, ApunII unu zu yunII pu fee,
Itufu wund pIsh tu kI yu, tng tsu. Tputs
ufu ngI nu shu kIyung kuchIy kut ssIn,
unnuu pu ApunII nuunII pu, ttssu. AnufI
chI nung tsu, tfu ngI yu Isusu.
9
SIyuuts shu tputs putu yu fu sIn, kIyung
yuchu yu fu sIn, puchu chI nIII nu yu. Tputs
zupun nuwu mund kumI nI sIyuu nutsu-
chI nIII nu yu.
10
Ash kut ssIn, nuwuu kukI
zupun kupeet chI nIII nu yu. PunIk chu sIn,
wum ku feets tuu, mIshu muu chI fI tuuts tuu
tumu pI ngu chI nIII nu yu.
11
Tputs tum zupun
mungu tu, Nuw Apu nIIee kumu nI mu pun-
tu nu, tk chu sIn, mungu ngIch chI nIII nu-
yu.

WunI pu ju wuu kuk muzI nuk chu sIn,


tuchIt chI nIII nu? yuwush yutu fIt tuyup-
stu ku nu unshu.
12
Yutu fIt tum tuuk chu sIn,
tputs shu unshu tum tuchIt chI nIII nu yu.
Ch nu shee kusuk chu sIn, wuun pu tu tIn
nutsu chI nIII nu yu.
13
Itufu, muzI nu ngu-
ntsu, tputs Apu nIIee kuk ndu kupeet ku,
ndu sumbuy tu ku, puchu yu nI utI tuut-
ssIn, ush tuu Apu nIIee wund ndu kusu ku,
ApunII shu uwuum tuu fu shIsh ufu tu mu-
shI punu chI yu.
14
Nuwuu kukI tsu pu fu-
nus shu chee IchI ngu fu tuyus pu tuk chu sIn,
unshu fI shu pu kus chI mu. Isus Iyuum
tsI pu fu ngu, nu wumu fI kusI fu tuu kI yu,
wundu fI tum ntuf ush ku chu, tpu tseets-
shu IchI ngu fu tsu pu fu nus shu neek chu,
tufu muzI nu fum chu sIn, unshu fI shu pu
nuw shu yusuf kus chI nu, tfu ngI yu Isusu.
(Mdr/osu 1S.14-2S, Lu/usu 21.20-24)
15
Itufu, ndu tu mu kusu fu fI, sIysu
mungIp tIs tuung tsu. SIf Apu nIIee kuk
kumu nI mu pu nI, DunIe Iu fI nI wusI nu
yundu yu fu, Pup tsu, tfu ngI tum tu.
Afu pIch tputs Apu nIIee nutsuk sIn,
Apu nIIush pung' wuntsush pshtu yu fu-
sIn, muu chI muntsI fI mush Apu nIIush
pung' wuyu chI nIII nu yu, In wutu chu
Iy upu fI nI ungIf tu muu mu tchI nIII nu-
yu, tfu ngI yu DunIe Iu fI nI.
D

1
AshI fI
sIysu DunIe Iu fI nee tsI kuk nuts tu yu fus
mungoo nung tsu. Nuw sIyuu tInu, muu-
chI yutu fIt Apu nIIush pung' puk chus,
suwu muum wufI tu chI yu. Suwung tsu.
Utu shuch tputs muchIp suwu chI nIIIn pu.
17
Puchum pun tputs kus ku chu, suwu mu fI
suwung tsu. Pungush muu chI yu muum
yusuf kunup tu pu.
18
Mzuts tuu tI putut-
ku, pungu sIp kunup tu pu. KumI suuts tuu
IchI ngu fu kusuch pu, ufu ngI fI suwuch pu.
19
Ndun nuu ush kut ssIn, tputs wunI pu ju
kIyung kuchIy chInIII nu yu. KIz kunxu-
pu mupee kI nu, mIshu kIz mIfeefInu,

un tumu fee suwuch? MIsI sI nu kIyung


kuchIy chI yu.
20
AshI fI ApunII put tsI yut-
kus, MInuf pus suwu tu fee mu, tng tsu.
MInuf pus suwu kus, mIsI sI nu shu kIyung
kuchI yut ssu. MI shut, zufI kunu sI sush
suwu tu fee mu, tng tsu.
21
Wutum tputs
wunI pu ju kIyung kuchIy chInIII nu. KIz puf
kIyung kuchIy chInIII nu yu. SIf tumustuu-
tI ushI muu kIyung kuchIy shIsh ndu
ushI muu putu fu sIn pung chI nIII nu yu.
Sheefu pus tu ku chu, unush ndu yusuf
kIyung kuchIy chInIII nu yu.
22
ApunII zufI
ufu ngI nu shu kIyung yuchu kI nuu fI yu,
tputs mInum tI yum kumung chee ju, ndu-
mbu fee. Ash ku chI nuu fI yu, IchI ngu fu sIn
tsI puch pu sI nu yu. Itufu, ApunII wuu nuu-
tsI tIp tsI fI kIz puf chI nu yu fu, ufu ngeem
kIyung yuchu muum wuts tu tchI yu.
23
AshI fI sIysu mungIp tIs tuung tsu.
Tputs sIyuu: Pu, In ApunII tu ndu Ipu su-
mu fI nI, tk chI nuu fI, sIysu unoo muzI nu-
fInts pu. PIy nupu shI nI. Apu nIII Ipu su mu-
fI nI kusee nIII yu, tk chI nuu fI yu, unoots-
tum muzI nu fInts pu. Nuu fInts pu.
24
Tputs
mIshu kustu ush ku chu, Nuw ApunII tu nu
Ipu su mu fI nI, tk chu, mIshu kustu ush-
ku chu, Nuw ApunII tu nu Ipu su mu fI nI,
tk chu, mIshu kustu ush ku chu, Nuw kIz-
puf Apu nIIee kuk kumu nI mu pun tu nu,
E

tk chu, sIysu unoo muzI nu fInts pu. An
tputs tumu pI ngum pun tu ndu. AshI fI sIysu
MutIwufInI24
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
691

F
24.30 DunIe Iu 7.13 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
unoo kuk muzI nu fInts pu. MI shut, tputs:
Apu nIIee tIp tsIf tumu pI ngu yu nI, tk chu,
yushI ngoo wIz pu fI fI nI puyuk chu sIn,
kIz puf nupux tu shImu shee ndu putu fIch
unoo wuyu chI nIII nu yu.
25
Itufu, nuw nu
sIyuu wunI chInts pu, mungIp tIs tuung tsu.
Anoo muzI nu fInts pu. Nupu muum nuu-
fInts pu.
2
AshI fI: PIy nupu shI nI. Tputs
tumu fu, tk chI nuu fI, sIysu nupInts pu.
Pungus shuf tu unush tuuf tu ndu. ApunII-
chu Ipu su mu fI nI yu, tk chI nuu fI, sIysu
pungu sush pshtu fInts pu. NupInts pu.
27
MuzI nung tsu, nuw yusuf kus ku chu-
fI, IpI shu ngu fu fI ndu kus chI, Izuu fu
wunu sI fI tuu tsI fI kus chI mu. Mu mu fu
kufu ushku ndu IpI shu ngu ku, nuw shu
ush tuchtu mu nu, kus ku chu fI. Tputs IchI-
ngu fu tsu pu fu nu sush ztufu pung chI nIII-
nu yu. Yup zufI yuku umb chI tum tputs
nuwuu pung chI nIII nu yu. Yup zufI puku
umb chI tum tputs nuwuu pung chI nIII nu-
yu. AshI fI sIysu nIII tu fI tuu chI nu fInts pu.
Nuw tpu tseem tuu tI kInu fu ngu fI, Itufu
kus ku chu fI, kufu ush ku chu unush kus-
chI mu.
28
Yup tputs ndu chI nu fu nu unush
kus chI mu. Nupu: yuwush tsI puf tumu fu
unush yup mus puntsut kI yu. Nuw shu
ush tuchtu mu nu, tfu ngI yu Isusu.
(Mdr/osu 1S.24-27, Lu/usu 21.25-2S)
29
ApunII tpu tsee wunI muum Iwuts pu yu-
fu, unu mun shu kunI ndup zupun nupux tu-
mu shee pungut ssu. ZufI mIshu tsup tum
kzutu ush chI yu. Tsu nguch shu puntsut
puntsut ush chI nIII nu yu. Zupun pIyu fI
pseef tuf tu chI yu. KunInd shu kIz puf
IshI putchI yu.
30
Sheefu nuwuuts shu kunI-
ndup msu sush kufu wu tu nu fI unoo pung-
chI nIII nu yu. Nuw tpu tseem kInu fu ngu fI,
ushI fI nIsh yusuf tsu pu fu nu sush kus chI-
mu.
F
ApunIIeefufI msu sush kus chI mu.
Sundu fu fIp tI kufuk tumu pu fI ushI fu fI
'sInIsh kus chI mu. Tputs IchI ngu fu nuwuu
puk chu sIn, nupux tu chu psInu yu. KIz puf
punI fus tu kchu sIn, sItuts tI tchI nIII nu yu.
31
Nuw shu sundu fu fee tsI zungun chI mu,
Tpu tsee yumu shI nI, tchI mu. Wuku fu fee-
tsIs kIz puf puu puu tk chus, tpu tsI fee-
tsI yumu shI ntsu. Yuwu mu fI Ipu su fu ngI
unu mu fI yumu shI nI ntsu wushu nund
shu nIy muu mu, tchI mu sundu fu fee tsI.
Tsu pu fu nu see shu neeng tsu. Nuchu ngu-
yu fus, tpu tsI fee tsI IchI ngu fu yumu shI-
ntsu, tch pu fI nu. Sheef us, IchI ngu fu sIn
shu neef sIn, nuwuu pung chI nIII nu yu,
msu sush kus ku chu fI pung chI nIII nu yu.
AshI fI sIysu unufI chI nung tsu.
(Mdr/osu 1S.2S-S1, Lu/usu 21.29-SS)
32
MuzI nung tsu:

k'puyunIII tumu tu fee-


ju? Mushu fu kunee sIch kxoo nu fu, yuw tu-
yu fu, mus yusI kI yu. Anu mun yusu muum
kumI fun chu.
33
Apu nIIeem shIng tum tsu.
Yuwuu tsI fI ApunII yusuf kus chu unoo
yusu muum kumI fu nu tum tu. Anoo sIyuu
IchI ngu fu wusI nu kumun kI nu yusu muu-
mu. Yuwuu tI unoo pukeefus, ApunII
Ipu su mu fI nI mus pu kus chI yu, tng-
tsu. MungIp tIs tng tsu.
34
Nuwuu kukI
mungoo nung tsu, yuw tputs wunee shee
puk chu sIn, ndu tu mu tsI puf sIn nuw kukI
IchI ngu fu tutsum chI nu.
35
KunInd tum,
tsu pu fu nus tum zup shI nu pus tuch pu fee,
Itufu nuw kukI pus tu chee ju, ndu mbu fee.
Ndu ngutI tInu. IchI ngu fu tumIn chI nu,
Isus tfu ngI yu Iyuu wIpu nu shee tsI nI.
(Mdr/osu 1S.S2-S7, Lu/usu 17.26-S0, S4-S6)
3
Itufu, yuwush nuw kus chI unoo ndu
tputs mInum tI yum yusu kI yu. ApunII tum
wusu ndu fu fI unoo ndu yusu ku nu. Nuw
ApunII chIch tuu tI nuw yusuk tum tu zI.
Apu nIII mu fI yuwush wufI tu ku unush
yusu kI yu.
37
AshI fI tuu pukIch yusu muum
tuu fI yu. Yuwu puf Nowe fI nI tuu fu ngu
unpuf tputs kIz puf yutu fIt tuu fu ngu nu.
Nuwuum yusuf kusu muum wufI tuk-
chu, tputs ushI fI tum yutu fI tum tuu chI-
nIII nu yu. Nuw tpu tseem kInu fu ngu fI,
ushI fI yusuf tsu pu fu nu sush kus chI mu.
38
SIf tu mu su yuwu puf Nowe fIn tuu fu-
ngu unpuf sIn ndu tu mu kIz puf sInu chu,
tputs IchI ngu fu mupIy fu ngu nu. Kutu ngu-
fu ngu nu. Wuu fu ngu nu. Tputs wIzu nIIeem
MutIwufInI24
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
692
yumu fu ngu nu. Wupuf shu wIpuu tpu-
tseem punu fu ngu nu. MupIy ushI fu ngu nu.
Itufu, Nowe fIn shu botIsh pshtu fu ngu,
39
sIn shu sInu muum chtu fu ngI yu. Anush
tputs punI fus tu fu ngu nu. Kumu ngu muum
pInu su fu ngu nu. IchI ngu fu kungush
yungu fu ngu nu. Nuw kus ku chu fI, ush tuch-
tum pu fee. Nuw ApunII tuu tI tpu tseem
kInu fu ngu fI, sheefufI yusuf tsu pu fu nu-
sush kus chI mu. Ndumu kus chu fI, tputs
Nowe fIn puf ushI fI tum tuu chI nIII nu yu.
MupIy chInIII nu yu.
40
Tputs tsI mbun mzu-
tsush wushu nund putut ku sIn, nuw shu
mInoo yumuk chu fI, mInoots tum kusu chI-
mu.
41
KIz tsI mbun wushu nund tok sIn,
nuw shu mInoo yumuk chu fI, mInoots shu
kusu chI mu.
42
Yuwuu nuw kus chI unoo
yusu kee zIs. AshI fu chu, pup tsu, mupIy-
fus tuu fInts pu, mungIp tIs tuung tsu, nuw
sIyuu utu shI nu.
43
MuzI nung tsu, tputs yuwush wush-
chIf kusku unoo yusu kI nuu fI ushI fu,
kupung ksut chI yu. Ksut ku,

tumu fee
wush chIf shu chIch? Itufu, mupIy ku,
ufu shu chI muum wufI tu fI yu. AshIk puz
ushI fI tum nuw shu kus chI mu. Yup ndu
chI nu kIs umb nuw shu yusuf kus chI mu.
44
Nu nuw shu sIyuu wunee fu ng tu nu. Nuw
tpu tseem kInu fu ngu fI, ushI fI yusuf tsu-
pu fu nu sush kus chI mu. Nu yusuk su sIyu.
Yuwush ndu chI nu fIs unush kusuch pu-
fI nu. AshI fI nuwuu kukI mbI zu fInts pu.
MungIp tIs tuung tsu, Isus tfu ngI yu Iyuu
wIpu nu shee tsI nI.
(Lu/usu 12.41-4S)
45
Xumu chI, mIshu tsI yut ssIs mungee ts-
Is p'tsImuum kumun chInts pu, tfu ngI yu
Isusu. Tputs mung pu tu fI tuuku unoo
kumun chInts pu. Upu tu fu nu fI ufup nuu-
mu chu, tIp tsI fee ksu tu muum wunee fu ngI-
yu, ShIy shu m'chuchufeetsI ksu tung chu.
Wunu sIf mufI tung chu. MufIz kuyu tu sI nu-
pu. Tpu tsee nIy fInII pu, tyu fu, ufup nuu-
tu fu ngI yu.
4
Uwshu much chuf shu unufI
wIts muzI nu yu fu, wunu sIf ksu tu fu ngI yu.
Upu tu fu nu fI zupIsh kunu pee shI nu, wunu-
sIf ksu tu fu pukum chu, much chuf shu
mung' kIs ushIch pu fee, wutum kIs nup-
kum chu wu.
47
Ash ku chI nuu fI, upu tu fu nu-
fI: In tputs kIz puf wunu sIf chu, tyu fu,
ufu ngI nu shu kumuch tu chpu fee. NImun
shIy shu nuwuu muu chI fI tuu tsI IchI ngu fu
ksu tung chu, tch pu fee.
48
Itufu, much chuf nIII tu fI mungush
chI nu ku unoo kumun chInts pu. Much-
chuf yutu fIt mungush chI nu yu fu, Putu-
fu nu fI zup shtu kchu, wuts tu yu.

Chu ku ju
wuu kuk puyu puy tu pu? tfu ngI yu.
49
Tyu fu, uwshu m'chuchoo wuun pu tu
pzkoo ku tuf ushku, kIzuuts tuu pzkoo ku,
kIyung yuchu fu ngI yu. Tpu tsee wutu ngu-
shee puchInd ku, wuun tu mu fI shu kupung
kutung ku, tuzu zu yu fu, wuuw tuf ushI fu-
ngI yu.
50
Yup ndu chI nu fu umb upu tu fu-
nu fI kusee fum chu, yuwuu pzkoo fu ngu
unoo muzI nu kum chu, kIz pu fI nu shu tsI-
yun tu fu ngI yu.
51
Much chuf yutu fIt unoo
kIyung yuchu yu fu, puchu yu fu, sumu sush
kupee tu fu ngI yu, tputs Apu nIIee ngut ku
unoo tumu pu fI ushI fu wunee fu ngI yu,
wutum ndu wunu sIf ksu tu fu ngu wu. AshI-
fI sIysu shI fInts pu. Nuwuu kukI kupeet-
kI nuu fee su, pup tsu, wunI yunts pu, Isus
tfu ngI yu Iyuu wIpu nu shee tsI nI.
25
1
Nu nuw sIyuu wunee fu ng tu nu.
AshI fI sIysu ufu mungIp tuf tIs
k'tungundumu. Nuwu mu fI kusI fu fI yusuf
kus chI mu. MInoo tsI yut ssIs kumun-
chInts pu mungee ts Is p'tsImuumu, tfu-
ngI yu Isusu.
MutIwufInI24 , 25
Kiz tsi mbun wus/u nunJ to/ sin, nuw-
s/u minoo yumu/ c/u ri, minoots-
s/u /usu c/i mu. (24.40-42)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
693
Tputs kIzuu yumu chI mu tu, shu nIy-
muum kutu ngu muum wufI tu yu nIIu,
kIz shu kuwIz Iptu fu mbu fI nuu yyu fu-
sIn, Tupee kuch pu. Ngoo tsush Imu yu nI
utu sIn, tpu tsee kutu muum nuu tu fu ngu nu
ngoots shu.
2-4
KIz zumeet pu tu mbu fI nuu
yyu fu, kefo sen tum mInum tum putee fuu
yufu ngI tu mu nu. Kefo sen muchIng kuch pu-
fee utu sI nu ushI fu ngu nu. Itufu, zumeet-
pu tu tum tu ndu ushI fu ngu nu. Mungu tu fI
mbu fI nu mu fI yyu fu sIn, nuu tu fu ngu nu.
5
AshI fI tpu tseem kupung kutu fu ngu-
sIn, muuts sItu fu ngI yu. Muu fu ngu nu yu
IchI ngu fu sI nu.

Sheefu, zupIsh shu schI-


fuspu fee ushku, tpu tsee kuk kufuz ku
muzI nu fu ngu nu. NuunII pu. Tmu ngInts.
Nu muchIng tsu, tfu ngu nu.
7
Kumu sIn shu
IchI ngu fu tmeef sIn, kefo se nuuts shu
mbu fI nush kunu pu fu ng sIn, Nu pzuyu
muchI muu mu, tfu ngu nu.
8
Itufu, yuw
kefo se nuu ndu yufu ngu nu unoom pIsh-
tu fu ngI yu. Iyuum kefo sen kunu pu ndu.
Ztu zu ku wu, tfu ngu nu.
9
Itufu, yuw
kefo se nuu puyu fu ngu nu un, NdunI.
Iyuum tum pIsh tuch pu fee. AshI fI suunu
pxu nxu shI nInts, tfu ngu nu.
10
Kefo se nee
puxunx kut ssIn, tputs shu kusu fu ngu nu.
Kuseef sIn, kumu sIn zumeet pu tpu tsIp
pung' nuu tu fu ngu nu. Pungu sush pshtu-
yu fu sIn, shI tu ngushshee tstsu fu ngu nu.
11
ZupIsh shu, yuw kefo se nee puxunx ku tu
nuu tu fu ngu nu un pungu sush kuseef sIn,
Iyuum tuwu tu ngI. Pshtu pu nI utI tu mu nI,
tfu ngu nu.
12
Itufu, tputs shu:

Chukshu-
shu sIyu? Ngoo tsush nuu tu fu ngu nI, sIyuu
pufu ngee zI nI. Nuwuum ndu kutu fu ng su-
wu. SIyuu yusu kee zI, tfu ngI yu kumu zu.
Tyu fu, ndu tuwu tu fu ngI yu.
Nuw shu kus ku chu fI, tch tum pu fI nu
yuwuu ndu mung pu tu fI kutu ku unoo tsI.
13
Nu sIysu unoo mungoo nung tsu. Nuwuu
kutu kus, mungIp tIs k'tungundumu,
mupIy fus tuu fInts pu. Nuwuu chI nung tsu.
Ufu wusI nu sung tsu. Yuwuu nuw kus chI
unoo sIy yusu kee zIs. Yuwush zufI kus chI
unoo yusuk tum tu zIs. Itufu, nuw tpu-
tseem kInu fu ngu fI, ushI fI Izuu fu yusuf
tsu pu fu nu sush kus chI mu, Isus tfu ngI yu
Iyuu wIpu nu shee tsI nI.
(Lu/usu 19.11-27)
14
MInoots shu tsI yut ssIs kumun chInts pu.
MuzI nung tsu: tputs kufuk nIII tu fI tup wutsu-
pun nup ku tu, much chu fee kufu zu fu ngI yu.
Kuseef sIn, kufuk shu kufI kee ufu ngeem
putup tu punu fu ngI yu.
15
Much chu feem
mung' kupung tuu fu ngu unoom zumeet-
pu tu mII punu fu ngI yu. MInoom shu mung'
tuu fu ng tum tu unoom tsI mbun mII punu-
fu ngI yu. MInoom shu, yuw putu tu muum
mIngu seem shu unoom mInum mII punu ku
ushI fu ngI yu. KufI keets shu punu yu fu nIIu,
nuu tu fu ngI yu.
1
Nuu tu fu ngu, much chuf-
shu yuw zumeet put mII puyu fu ngu un
kufI kee yyu fu, muu chee puxunx puxunx
sheefu, zupIsh zumeet pu tu tum mII putu fu-
ngI yu.
17
Yuw tsI mbun mII puyu fu ngu un
ushI fu ngI tum tu. Sheefu, tsI mbu nu tum mII
putu fu ngI yu.
18
Itufu, yuw mInum mIIo
puyu fu ngu un upu tu fu nu fee punI fu ngu,
tsu poo k'tseeyufu, unush wuchush kufI kee
pIshu fu ngI yu.
19
ZupIsh shu kufuk kunu pu fu ngI-
yu. Kunupeefu, Nu pung pu nI, nuwuu
MutIwufInI25
Tsu poo /'tseeyuru, unus/ wuc/us/
/uri /ee pis/u ru ngi yu. (25.1S)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
694

D
25.31-34 Ese kI ye Iu 34.17 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
kufI kI fI tumu fu ngu zI nIII nu ju, tyu fu,
much chu fee kufu zu fu ngI yu.
20
Ich tu fu
yuw zumeet pu mII yufu ngu unoo mu
kusu fu ngI yu. Kusee fu, kuwIz Iptu fu mIIo
ufku feem punu fu ngI yu. Apuyu Ichee,
kufI kI fIsh. Nuwuum zumeet pu tu mII
punu fu ng shu. AshI fI nuw shu kufI kI fee-
tsIsh Izu pu nee fu ng tu nu. Nu neewu kuwIz
Iptuf shu mIIo, tyu fu, punu fu ngI yu.
21
Kufuk shu: Yung pu fu ng tIsh chu shIyu.
Nuwuum mungIp tuf tIsh putu tu fu ng shu.
Nuw shI yuu puk chI mu fI kumuch tu fu ngI-
tuu tI wunu sI fI putu tu fu ng shu. AshI fI yu,
nu ufu ngI nu shu kufu kuum nchInII pu.
Nuwush pungI pshtung sI. MungIsh ksung-
chu, tfu ngI yu kufu ku.
22
Sheefu unu-
mun shu, much chuf mIn shu kusu fu ngI yu,
yuw tsI mbun mII yufu ngu unu. Kuseef-
shu, Apuyu Ichee, kufI kI fIsh. Nuwuum
tsI mbun mII punu fu ng shu, ushI fI nuw shu
tsI mbu nu tum mII punu chInII pu. AshI fI
neewu Ipun pu nuf shu mIIo, tfu ngI yu
kufu kuu tsI.
23
Kufuk shu: Yung pu fu ng-
tIsh chu shIyu. Nuwuum mungIp tuf tIsh
putu tu fu ng shu. Puk chI tuu shI yuu kumuch-
tu fu ngI tuu tI shIy wunu sIf putu tu fu ng shu.
AshI fI ufu ngI nu shu kufu kuum nchInII-
pu. Nuwush pungI pshtung sI. MungIsh
ksung chu, tfu ngI yu kufu ku.
24
Sheef shu,
much chuf shu kusu fu ngu yuw mInum
mII puyu fu ngu unu. Kusee fu, kufu-
kuuts shu, tfu ngI yu, Ichee, shI yuu
nuts tuk tu nu. ShIy yum punu fI tuukshu.
Ndun tuu shuu nu tufu wuz tu kush, ufu
ytu ytu ushIkshu.
25
AshI fI yu, shI yuu
punI fu ngu fI, kufI kI fee tsIsh yyu fu fI,
tsu poo k'tseeyufufI, unush pIshu fu ngI nu.
AshI fI neewu kufI kI fIsh. Yuwuf tu tum
punu fu ngIsh unu fI tum tuwun pu chInII-
pu, tfu ngI yu.
2
Kufuk shu ymu fu ngu:
WumI ngu nuf tIsh chu shIyu. Yutu fIt tIsh-
chu shIyu.

Muyuum shu ndu puk chI yum-


tu putu fu ng shu? Nuwuu nuts tu kI tuu tIsh,
ndu puk chI yum puxu nxu muum yuchu fu-
ng shu wu.

NItuu tI nuw ngutI kufu ku zI?


Ndun tuu tufu wuz tu ku fI yukI nu, wutum
nuw kufu kI nu wu.

AshI fI muyuum shu


nuwuu ndu punI fu ng shu?
27

Muyuum shu
nuwuu kufI kI fI tpu tseem ndu punu fu ng-
shu? Uwshu tuwun pu ku chu, ufu ngI nu shu
punu chI yu. Ash kI nuu fee shu, pukIch ufu-
ngeem putu fu ng pu shu nuwuu mu. Itufu,
unoots tum ngu tu fu ng shu, tfu ngI yu kufu-
ku.
28
Tyu fu, wusu ndu fu fee tsI: UfkI fee
Itu tsI ngI. Itutseefus m'chuchufeemI,
yuw kuwIz Iptu fu mII puyu fu unoom
pu nung chu.
29
Tputs muu cheetsI wunu sIf
puyu ku, nuw shu ufu ngI nu shu punu chI-
mu. Uwshu zupun puyu chI yu. Itufu,
mIshu tputs ndu wunu sIf puyu ku unoots-
tuu puk cheets tuu Ituts chI mu.
30
In tputs
yutu fIt mIngus ush kI yu. AshI fI yu, putu-
yu fus, tupIsh kpI tung tsu. Anush yushIng-
chIch pu tu kupung kIyung kuchIy chI yu.
Tunu chI yu, tfu ngI yu kufu ku.
Nuw kus ku chu fI, nuw ush tuch tum pu fI-
nu sIyuu tsI. AshI fu chu, mungIp tIs tuung-
tsu sIyuu utu shI nu, Isus tfu ngI yu Iyuu
wIpu nu shee tsI nI. Isus tsI yut ssIs Iyuum
kumun ku, tfu ngI yu.
31
Isus shu tyu fu, AshI fI yu, yusuf
tsu pu fu nu sush kus ku chu fI, nuwu mu fI
kusI fu fI, kIz puf kufu kI sundu fu fIp tI
kus chI mu, wutum nuw Apu nIII mun tuu-
tI tpu tseem kInu fu ngI nu wu, tfu ngI yu.
32
Tsu pu fu nus shuch IchI ngu fu sIn nuwush
shu nIy chInIII nu yu. ShunIykchusIn, nuw-
shu tpu tsee IchI ngu fu sIn Ipus chI mu.
Nuwuu nuu tsI tpu tsI fI mbu tsI nu ngIch
wuyu chI mu. SheefufI, nIII tu fI tuu tputs
mbu zI nu ngIch wuyu chI mu,
33
Nupu:
chI nuz pu nI ufu opee ju fI nee mInush
tundu pu nu zIsh wuyut, chI poots tum
mInush tum tundu pu nu zIsh wuyut
ushku, nuw ush tuch tum pu fI nu sIyuu tsI.
Tpu tsee IpuseefufI wuyut wuyut ush chI-
mu.
34
Sheef shu, nuwuu nuu tsI tpu tsI fI
tsI yut ku fI, ApufI sIyuu kIz puf chI nu kI yu,
tchI mu. Ndumu tsu pu fu nu see tIn chu,
ApufI ufu sIyuu kupung Istu muum chI-
nu fu ngI yu. SIyuum IchI ngu fu yufeefu,
nu kutu kI yu sIyuu mu. AshI fI nuunI,
Apuf shI pshtu ngInts. Anshu fI kIs shu-
pu tuut ssu,
D
tchI mu.
35
Nuw mufIz put
MutIwufInI25
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
695

E
25.35-40 Ese kI ye Iu 18.7 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tuu fu ngu fI, sIysu nuwuu muf tu fu ng su.
SuchI tu fu ngu fI, sIysu nuwuum ysIf ung-
su. Tunuf tuu tIs sIyush kusu fu ngu fI, sIysu
nuwuu wunu sI fI nupu fu ng su. Nuwuum
muu muum yufu fu ng su.
3
K'tunIfeemI
pIsh tu fu ngu fI, zupeefufI tuu fu ngu fI,
sIysu nuwuum punu fu ng su. Kus yutu fu-
ngu fI, sIysu nuwuu nupu fu ng su. Istu fu-
ng su sIyu, nuw tpu tsI fee tsI tsI yut ku fI
tchI mu.
37
Uw shu chu punI fus tu kchu-
sIn,

AshI noo ju shI yuu ushI fu ngu nI?

AshI noo ju shI yuu mufIz put pufu ngu nI


muf tu fu ngI nI?

ushI noo shI yuu suchI tu-


fu ngush unoom ysI fu ngI nI?
38

AshI noo
Iyush tunuf puz ushI fush kuseefush
Istu fu ngI nI?

AshI noo shI yuu zupeefush


pufu ngu nI tmuf tu fu ngI nI?
39

AshI noo
shI yuu wungu yu pufu ngu nI Istu fu ngI nI?

AshI noo tumun shI shush shI yuu nupu fu-


shI nI yu?

AshI noo ju shI yuu ushI fu ngI nI?


ShI yuum ushI fu ngee zI nI, nuwuu ymku-
sIn tchI nIII nu yu.
40
AshI fI nuw shu:

SIy
wunIp nuwuu tpu tsI fI Istu fu ng su wu?
Nuw tpu tsI fI shI tuu kI nu wu. AshI fI mInu-
mu fI tuuts tuu tpu tsI fI pukI feets tuu nuwu-
mun Istu fu ngus, nuwuuts tum Istu fu ng su,
tchI mu tpu tsee wunu sI fImsheetsI.
E
41
SheefufI, tpu tsee yuw mbu zI nu-
ngIch wuyu fu ngI nu unoo numb chI mu.
SIy yushIng chIchtI schu sIyu. ApunII sIyuu
ndu zund kI yu. AshI fI nuu ngInts. Sumu-
sush ufu tu mu fI tmut ssu yushIng pu tu,
yushIng pu tu tum much chu fI. Wutum
ApunII yushI ngoom sumu see tInu fu ngu-
wu.
42
Nuw mufIz put tuu fu ngu fI, sIysu
nuwuu Istu fu ngee zIs. Nuwuu muf tu-
muum ngu tu fu ng su. SuchIs put tuu fu-
ngu fI, sIysu nuwuum ysI fu ngee zIs.
43
SIyush tunuf puz ushI fu kusu fu ngu fI,
sIysu nuwuu nutsu fu ngus tushI tu ngu fu-
ng su. ZupeefufI tuu fu ngu fI, sIysu nuwuu
tmuf tu fu ngee zIs. Wunguy tu fu ngu fI,
mIshu tumun shI shush tuu fu ngu fI, sIysu
nuwuu Istu fu ngee zIs, tchI mu tputs
yutu fI tu mu shee tsI.
44
Uw shu chu nuwuu
ymku sIn,

AshI noo ju shI yuu mufIz put


pufu ngI nI?

AshI noo ju shI yuu suchIs put


pufu ngI nI?

AshI noo ju Iyush tunuf puz


ushI fush kusu fu ng shu?

AshI noo ju shI yuu


zupeefush pufu ngI nI?

Wunguy tum ushI-


noo shI yuu pufu ngI nI? ShI yuu tumu nu mu
pufu ngee zI nI wu. Iy unoo yusu kee zI nI.
Yusu fu ngI nuu fee nI yu Istu fu ng pu fI nI yu,
nuwuu tch pu sI nu yu.
45
Nuw shu ymku fI,
Tpu tsI fee tsI Istu muum ufu kupung ngu tu-
fu ng su. MInum tuuts tuu tpu tsI fI Istu muum
ngu tu fu ngus, nuwuuts tum Istu muum
ngu tu fu ng su, tchI mu.
4
Tyu fu fI, yushI-
ngup zungun chI mu. Anush ufu tu mu fI
kIyung kuchIy chInIII nu yu. Yuwuuts shu
tputs wunu sI fI tuu fu ngu nu unoo: Nuwush
pshtung tsu, tchI mu. Ufu tu mu fI kIs tuu-
chI nIII nu yu, Isus kumun ku, tfu ngI yu
Iyuu wIpu nu shee tsI nI.
AshI fI wup pu fee kumu nee nu yuwuu
Isus wusI nu kumu nI fu ngu yuwuu wuunu
zupIsh ush tu chu unoo tsI.
Mishat, yuwaa Isusoo pachamaam
tputs waanpatatin waneerangana anoo
kamanchintspa
(Mdr/osu 14.1-2, Lu/usu 22.1-2, Wungu 11.45-5S)
2
1
Isus IchI ngu fu tuyup stu-
muum Iwu pu yu fu nIIu, Iyuuts shu
wIpu nu shee tsI nI:
2
Nu tsI mbun muuts
pIsh tu fI yu yuwuum Apu fee mu nI shu-
nIy ku nu unoo mu. Zuf tutsum ku chu, Iy
Utu shu chI nI yuwu mund zItu mI nu fI nee
IjIp tosh wutsu pun Itu tsI fu ngu unu mund
ufu shu nIytufI nI yu. AshI fI shu nI yuf sIn,
nuwuu putu yu fu sIn, tup chu chpu sI nu yu
nuwuu tsI. Nuw ApunII chIch tuu tI nuwuu
putu yu fu sIn, tunu fIp much tu yu fu sIn,
nuwuu yusI nu mun tstsu yu fu sIn, unu mu-
nu fI tsI pu chI nu, tfu ngI yu Isusu.
3
Nutum zufI, upunII pun ufkuf, Utu-
shuchput wuchI nu fI nI, My sIs pu nI fI tum
wIf ku fI kumu nI mu pun put, wushu nund
shu nIy fu ngu nu. ApunII pun ufkuf, wumu-
fI kusI fu ngu un Kyu pus sufu. AshI fI yu,
Kyu pu sush pung' shu nI yu fu ngu nu.
4
ShunIyufungsIn,

TumuyufeezIch Isu soo


tumu pI ngu yu fuch putu chIch? Puchu pu-
nI, tfu ngu nu.
5
Itufu, xumu chI, wutum
MutIwufInI25 , 26
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
696
nu shu nIy muum wufI tu yu nIIu wu. Tputs
yusu yu fu sIn, kupung tsI yun tuch pu sI nu-
yu. AshI fI yu, tputs kunu pu tu fum chu sIn,
unush upI nIII fI putu yu nI, tfu ngu nu yu.
(Mdr/osu 14.S-9, Wungu 12.1-S)

Isus puku much shu Betu nI yush yuktu


tuu fu ngI yu. Anush SImosh, wunuts
Itsup tu ku unush pung' muu muw kutung-
tung tuf ushI fu ngI yu.
7
SImosh pung'
muu muw kutung tung tuf ushku, kIz shu
kzum mu shee putumb chIsh kuchu tu mush
tuzufeefu, puyu fu, pungu sush pshtu fu-
ngI yu. Kzum mush kIz puf chu wunu sI fI.
Puxu nxu muu mu nuu fI yu ufup wufI tu fI-
yu. KIz shu Isu sush much kzum mu shee
tuchum tu tupu fu tu ushI fu ngI yu.
8
AshI fI
Iyshu wIpu nu shI nI,

Muyuu mu ushIk? In
kzum mush ufup wufI tu ku wu.
9

AshI fI
muyuu mu ju mungu tu fI tuchum ushIk?
KufIk put puxunx kI nuu fI yu, pukI fee
tputs zupun Istu muum wufI tuch pu fee,
wutum ufup wufI tu ku wu, tfu ngI nI yu.
10-11
Isus shu Iyuu k'kInI muzI nu yu fu,
Wuts tu, tfu ngI yu. KIzuu numbInts pu.
Nuwuu chI nu ku ushI fu ngI yu. AshI fI
wunu sIf chu kIzu. PukIf tputs ufu sIyush
tuu fI yu. AshI fI pukI feem tputs mInush
zuf Istu muum wufI tu fI yu. Itufu, nuw shu
kupung tuu chee zI, wutum mus tsI pu-
chI nu wu.
12
Nuwuu nutsI mupshI shush
wuyu muum wusI nu kzum mu shee tupu-
fu fu ngI yu kIzu.
13
SIyuu utu shI nu, In kIz
ushI fu ngu unoo tputs IchI ngu fu tsu pu fu-
nus shuch ztuf sIn muzI nu chI nIII nu yu. Zup-
shI tuu nuwuu kukI muzI nuk chu sIn, KIz
kzum mu shee Isu su mun much Ichu mu fu-
ngu, ntu chI nIII nu yu. Anoo mbI zu muum
wunI ndu ju, tfu ngI yu Isusu.
(Mdr/osu 14.10-11, Lu/usu 22.S-6)
14
Anu mun shu Isus wIpu nu shI Utu su
sufu, Isk fI yo tu fI nI wIpu ufu Iyu put
Ipu nu fu ngu un upunII pu nIp nuu tu fu ngI-
yu.
15
ApunII pun put tsI yut ku mung, SIy
nuwuum wunu sI fI tuwu pu yu fus, ushI fI yu
nuw sIyuum Istu chInts pu Isu soo putu-
muu mu, tfu ngI yu. ApunII pun shu ufku fI
wushu nund tsI yu teef sIn, AshI fI yu, neewu
kufI kee zupun 30 tuwup chInII pu, tfu-
ngu nu.
1
Utu su fIn shu: WufI tuch pu fee.
Nuwmu pungu tu mu. Yuwush wufI tuk-
chu unush kumun chInts pu, tfu ngI yu.
Tyu fu, shI tu ngu fu ngI yu. ShI tu ngee fu,
Isu soo tumu pI ngu muum mungush chI nu-
fu ngI yu.

TumuyufeezI tumu pI ngu chee?


tyu fu, unufI mungush chI nu fu ngI yu.
AshI fI yuwuu Isu soo puchu muum
wunee fu ngu nu unoo kumu nee nu.
Na minootssha kamanchintspa; yuwaa
Isus watsipun watsiritkachu, iysha Isuspat
washunand katungarangini anootsi
(Mdr/osu 14.12-21, Lu/usu 22.7-14, 21-2S,
Wungu 1S.21-S0)
17
TuchIp zufI Utu shuch shu nI yu fu ngu-
nu. Ich tu fu zufI punguu mbum kutu ngu-
muum wufI tu fu ngu, Isu soo Iy mushu-
fu ngu nI yu,

Yupee ju psuun shu mbutshI-


shIsh yuw IjIp too tsup shI tu ngu fu ngu nu
unush zuf kutu ngu muum yuf chI nI? tfu-
ngI nI yu.
18
Isus shu: AshI fI sIy Ifu su fI nup
nuuts chu. Anush umI ku fee tsI pungut ssu.
Puk chus, wusI nu kumu nIng tsu, WufI tu yu-
nIIu, mus sI fI pu tsI pu chI nu, tchu Isusu
tng chu. Itufu, Ich tu fu shI yush pungIsh
unush Apu fee tsI nI Ipun ku nI kutung chI-
nI pu. Ipun shIp tI kutung chI mu, ttu ndu
Isusu, tng chu, tfu ngI yu.
19
AshI fI yu,
wIpu nush shu, Ifu su fI nup nuu yu fund sIn,
wum kuf put tsI yu teef sIn, kutung tsee
yufu ngu nu yu.
20
Psuu nu fIt Isus Iyu put
pshtu fu ngI nI yu wum ku fIsh pungu.
Anush kuxI nee fu nI kutu ngu fu ngu nI yu.
21
Kutung ku nI, Isus shu: Nuw nu wusI nu
kumun chInts pu, NIsh tumu pI ngum pun
mInum tuuf chu, yuw nuwuu tumu pI ngu-
chu unu, tfu ngI yu.
22
Iyshu unoo muzI nu-
yu fu nI, mungI nI kupung muntsu fu ngI nI-
yu.

Chu ku ju tumu pI nguch? tfu ngI nI yu.


Sheefu, mIn shu tputs,

Nuwuu tseezu wu
t shu wu? mIn shu,

Nuwuu tseezu wu
t shu wu? ntu fuch ushI fu ngu nI. IchI-
ngu fu nI mushu fu ngu nI yu.
23
Isus shu:
Yuwu pu Ipu nu fI nI kutung kI nI un nuwuu
tumu pI ngu chI yu. Yuw nuwu put punguu
mungu wush wushu nund pshtu ku unpu-
fee tumu pI ngu chI ndu nI yu.
24
ApufI kuk
MutIwufInI26
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
697

D
2.28 Suk fI yu su 9.11 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
sIf nuwuu kumu nI fu ngu, Tputs shI yuu
tumu pI ngu chI yu, tfu ngI yu. AshI fI tputs
nIsh tumu pI ngum pun tuuf tu ndu. Nuw shu
tpu tseem kInu fu ngI tuu tI, ushI fI tuu tsI pu-
chI mu. Itufu, tumu pI ngum pu nee ts shu
Apuf shI tI kIz puf wunI chI yu.

Yupee ju
kumu nguch? NIIuf tu mu sI fI tu nuu fI yu tsI-
pu fu ngu kumu ngu muum wufI tu fu ngI yu,
Itufu nut shu kumu ngu muum wunI ndu ju,
tfu ngI yu Isusu.
25
Isus tyu fu, Utu su fIn-
shu: MuyIs to foo,

ndu shu nuwuu tIsh?


tfu ngI yu. Isus shu: ShIy chu, tfu ngI yu.
(Mdr/osu 14.22-26, Lu/usu 22.15-20,
1 KorlnJo 11.2S-25)
2
Kutu ngee fu nI, Isus punguu yyu-
fu, Wupu fee: Wup pu fI tyu fu, punguu
tupeefu, Iyuum wIpu nu shee mu nI punut
punut ushI fu ngI yu. Nu ktu ngung tsu,
tfu ngI yu. Nee punguu kutung ku chus,
nuwuu tsI fI nutsI chI nung tsu mungee ts Is
p'tsImuumu, tfu ngI yu. Sheefu, muf tu-
fu ngI yu Iyuu mu.
27
MI shut, vInoots tum
yyu fu, mungu wush shu kunupeefu, Wupu-
fee: Wup pu fI, tfu ngI yu vInoo mu. Sheefu,
Iyuum ysI fu ngI yu. IchI ngu fus wuu ngInts.
Nuwuu tsI fI kufu sI fI chI nu yu fus, wuung-
tsu.
28
Nu ApunII mungush nxu ku mut shu
chI nu yu nIII yu tpu tsee tupu chI ndu muu mu.
Nu nuwu put kufu sI fI tpu tsee mung' tuchI-
ngu muum wufI tu yu nIII yu. Tpu tsee zupun
tupu chI ndu chI yu.
D
AshI fI yu, yuwush
wuuk chIs unush nuwuu tsI fI kufu sI fI chI-
nung tsu.
29
Nuw nIsh tsu pu fu nu sIsh vInoo
yusuf wuu chee zI. Itufu, Apuf shI shu nIy-
ku chu nI, vInoo yusuf wushu nund shu pu fI
wuuch chI nuwup tu yu, tfu ngI yu Isusu.
30
AshI fI yu, wuu yu fu nI, Apu nIIee
yusee yu fu nI psuu nu fI tum shI tu ngu fu-
ngu nI yu. SheefunI, muchIp nuu tu fu ngu-
nI yu, yup yusIn sufu OIIvu zupun tuufu
umbI.
(Mdr/osu 14.27-S1, Lu/usu 22.S1-S4,
Wungu 1S.S6-SS)
31
MuchIp kusu fu ngu nI, Isus Iyuu
kumu nI fu ngI yu, Nu In psuu nu IchI ngu fus
punIk chus, nuwuu kusuch pu su, tfu ngI-
yu. ApufI kuk unoots tum kumun kI yu:
Opeej ksu tu mu pu nee puchu chI nIII nu-
yu. Puchu yu fu sIn, opeej shu IchI ngu fu
suwuch pu sI nu yu
tchu ApufI kuk nuwuu tsI.
32
Itufu,
nuw shu tsI pu yu fu fI, tmeefufI, wusI nu
tsup GuII Ie yup nuu chI mu. Nuun tu chu fI,
sIysu kushI mu nI kusung tsu. Anush pung-
chI nI pu, tfu ngI yu Isusu.
33
PItof shu:
IchI ngu fu sIn kusukchI tuu teesInu yu, Itufu
nuwnu shI yuu kusu chee zI, tfu ngI yu.
34
Itufu, Isus shu: PIto foo, muzI nung chu:
Nu In ndu tu mu ktush yusu fu, shIy shu
tpu tsee: Nuw Isu soo yusu fee zI, tch-
shu. TuchIp tuyu sIch shu, tfu ngI yu.
35
PItof shu:

Tumufee nuw ush chee?


Nuwuu puchukchI tuu teesInu yu, nuw:
Isu soo yusu fee zI, tchee zI, ndu mbu fee.
ShI yu pu tu fI tsI puch chI, tfu ngI yu. Iyshu
IchI ngu fu nI ushI fI tum tsI yu tu fu ngu nI yu.
AshI fI nu kumu nee nu yuwuu Isus Iyu-
put wushu nund kutu ngu fu ngI nI unoo tsI.
Mishat, yuwaa Isusoo putarangana anoo
kamanchintspa
(Mdr/osu 14.S2-42, Lu/usu 22.S9-46)
3
Much yuwush nuu tu fu ngI nI un
sufu Getse mu nI. AshI fI yu, psuu nu fI tum
Getse mu nIsh kusu fu ngu nI, Isus shu Iyuu:
NIshu fI sIy k'tungtsu. Nuwmu ufu pee-
tu fI Apuf pu tI tsI yut tu tu mu, tfu ngI yu.
37
TuchIp tpu tsee much tu fu ngu, PIto foo,
mI shut SpI tI yu fI nee wIpu Wunguu zoonII-
put Sundee kufI nI, ushIp much tu yu fu, ufu-
pInII tum nuu tu fu ngu nu. Nuuk chu sIn, Isus
mung' kupung muntsu fu ngI yu.
38
AshI fI yu,
PIto foo, tfu ngI yu, MungI kIz puf muntsu-
ku fI, tsI pu kI nu. SIysu nIshu fI tuu yu fus
ksu tung tsu. Tputs kus tu pu, tfu ngI yu.
39
Isus tyu fu, wuunI nuu yu fu nIIu,
tsu pu mun pshIy fuyu fu, Wupuf put tsI-
yu tu fu ngI yu. Apuu, nuwuu tpu tsI mund
yutu fIt shI shI fI nI wuneek chush, wsufee
IchI ngu fu tchu muum zund kee zI, tsI pu-
muum zund kee zI. Itufu, tpu tsee tupu-
chI ndu muum nIII tu fI tu ndu nI wu, ushI fI
MutIwufInI26
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
698
yuw shuu nu zund kIsh un shI ngu ndu mu,
tfu ngI yu Isus Wupu fee tsI.
40
Wupuf put
tsI yu teeshI nu, yusuf PIto fup kunu pu fu-
ngI yu. Itufu, muu ku fuf tuf sIn pufu ngI-
yu. Isus shu: PIto foo,

tumushu nuwuum
mInum tI yum ufu ksu tu muum pInu suk su?
41
Tmeefus, ApunII put tsI yu tung tsu.
Pup tsu yushIng' kusI yunts pu. ApunII put
tsI yu tu muum zund kI tuu tIs, Itufu muuts
kusI ku ntsu, tfu ngI yu.
42
Tyu fu, wupI-
tum Wupuf put yusuf tsI yu tu muum nuu-
tu fu ngI yu. Apuu, ushI fI yu tpu tsee tupu-
chI ndu muum nIII tu fI tu ndu nI yu, ushI fI yu
yuw shuu nu zund kIsh unufI ush chI mu,
tfu ngI yu Isusu Wupu fee tsI.
43
Tyu fu, yusuf PIto fush kus ku mchu,
wIpu nu shee yusuf muu muf sIn pufu ngI-
yu, wutum muuts zuw zuw ushI fu ngu wu.
AshI fu kIs muu fu ngu nu.
44
AshI fI yusuf
kusu yu fu nIIu, umbI tum Wupuf put tsI yu tu-
muum nuu tu fu ngI yu. Yusuf yuwuuts tum
tsI yu tu fu ngu unoots tum tsI yu tu fu ngI yu.
45
TsI yu tee fu nIIu, yusuf wIpu nush pI tum
nuu tu fu ngI yu.

Wund muu fIs, kunus kIs?


tfu ngI yu. Pup tsu, nu wufI tu yu nIII yu. Nu
mus sI fI yutu fIt tputs nuwuu, Apu nIIeets-
tuu tI Ipu su mu fI nI tumu pI ngu chI nIII nu yu.
TumupInguyufusIn, Rom shu cheets shu:
Neewu, sIysu wuneeng tsu, tchI nIII nu yu
nuwuu tsI.
4
Pzu, nuu yu nI. Pup chu, tumu-
pI ngum pu nI nuunII pu, tfu ngI yu Isusu
Iyuu tsI.
(Mdr/osu 14.4S-50, Lu/usu 22.47-5S,
Wungu 1S.S-12)
47
Isus wundu fI tsI yuts tu fu unush
wuunu wIpu nush Utu su fI nI psuu nu fI-
tum kusu fu ngI yu. Tputs zupu nI mchIt put
puyu fu tu fu sIn, yusI nuu wushI tu neew
puyu fu tu fu sIn, kusu fu ngu nu Isu soo putu-
muu mu. Kumuch tu fu ngI yu Utu shuch
upunII pun ufku fI, mIshu wuchI nu wIn
kumuch tu fu ngI tum tu.
48
Ndu tu fI kusu fu,
Utu su fIn tpu tsee kumu nI fu ngI yu, Nuw
Isu soo Ishumb chI mu. Ishumb ku chI, un
wutu tu ndu Isusu. SIysu p'tungtsu, tfu-
ngI yu.
49
AshI fI kus ku mchu sIn, Utu su fIn-
shu Isu sup nuuteefu,

MuyIs to foo, tuu-


fIsh? tfu ngI yu. Sheefu Ishu mbu fu ngI yu
Isu soo tsI.
50
Isus shu: AmI koo

muyu nguz-
shu nIsh kusu fu ng shu? tfu ngI yu. AshI fI
tputs shu Isu soo putu fu ngu nu yu.
51
Isus
wIpu nush shu mInum: Isu soo tupu chI-
ndu pI tu, mchI tuu yyu fu, upunII pu nee
much chuf wItsI t'shufungIyu.
52
Itufu,
Isus shu: Wuts tu, wufu tInts pu. MchI tu fIsh
wuyung chu. MchIt put wufut ku chush,
mchIt pu tu tum shI yuuts shu puchee yunII-
pu.
53

Muyuum shu ndu mungoo nuk-


shu? Nuw zund kI nuu feenu, Apu fee tsI,
Istu ngu ndu mu, tyu fu fI, mus sI fI tum tu
ApufI wusu ndu fu fee mInum mIch-
nu zungun chI yu nuwuu Istu muu mu.
54
Itufu, nuw ush ku chI nuu feenu,

tumu fI
Apu nIIee kuk tumIn chI? yuw ApunII
kumu nI mu pu nI sIf yundu fu ngu nu unu,
tfu ngI yu Isusu.
55
Tyu fu, sheefu tputs-
put tsI yu tu fu ngI yu.

Muyu nguz shu psuun


yusIn puyu fu tu fus kusuk su?

NItuu tI
nuw wush chIf shI tI?

Muyuum shu nuwuu


yutu fI tum nuk su?

Nuw sIyuu wunIp


Apu nIIush pung' pshtu yu fu fI, tuyup stu-
fu ngI nu?

Anush kus chI fI fI nuwuu ndu


putu fu ng su?

Muyuuts shu punI kus ndu


putu fu ng su kumI fu nuf tu?

Muyuum shu
IpI shu ngu yu fus psuun putuk su?
5
Itufu,
wufI tuch pu fee, wutum sIf Apu nIIee kuk
kumu nI mu pu nI unoots tum yundu yu fu-
sIn, wusI nu kumu nI fu ngu nu, tfu ngI yu
Isusu. Tmpu, Iyshu wIpu nu shI nI Isu soo
kuk muzI nu yu fu nI, IchI ngu fu nI Isu soo
kusu yu fu nI, suwu su wu fu ngI nI yu.
AshI fI yuwuu Isu soo putu fu ngu nu
unoo kumu nee nu.
Mishat, na kamanchintspa; yuwaa
Utashuch urkari Isusoo pchangtsa,
trangana anootsi
(Mdr/osu 14.5S-65, Lu/usu 22.54-55, 6S-71,
Wungu 1S.1S-14, 19-24)
57
AshI fI Isu soo putu yu fund sIn, unu-
fI tum upunII pu nIp ufku fI pungu much-
tu fu ngu nu yu. ApunII pun ufku fI Kyu-
pus sufu. ApunII pun ufkuf, Utu shuch
tuyus pu tum pun, wuchIn put, IchI ngu-
fu sIn yuw tpu tsee wunI muum zundu-
fu ngu nu un shu neef sIn, unush Isu soo
yup shtu fu ngu nu yu.
MutIwufInI26
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
699

E
2.3 Josue yu 3.10, Utu shu chee mu 10.31 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
2.4 DunIe Iu 7.13 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
2.7 Is ysu 50.6 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
58
PItof shu Isu soo ufu pI fIt tuchI tu fu-
ngI yu. ApunII pu nIsh pung' kusee fu, ufu-
ngu fI wIshchIp kuxI nu fu ngI yu sunduf pu-
tu. Isu su nguz nupu tI. Nu tumu yu nIIu zI-
nIII nu ju, tu, tuchI tu fu ngI yu.
59
ApunII pun shu ufkuf, Utu shuch
wuchI nu tum, kufuk tum, Isu soo puchu-
yu nI, tyu fu sIn, tpu tsee zupun shu nee fu-
ngu sIn, SIysu yutu fIt Isu soo tsI yu tung tsu.
NgI chI muum wufI tuk chu. NgIcheefufInI
tup chu yu nI, tfu ngu nu yu. MInum tputs
tsI yut ku, puchu muum pInu su kI yu. Itufu,
tsI mbun unu fI tum tsI yut ku sIn, puchu muum
wufI tu kI yu.
0
Tputs mungu tu fI tumu sI ngu-
fu ngu nu yu. Mungu pIyum tsI yut tuh, pIyum
tsI yut tuh ushI fu ngu nu yu. Ndu tsI mbun
k'kuz wutu tum tsI yu tu fu ngu nu yu. Tputs-
shu kupung tsI yu tu fu ng sIn, tsI mbun shu
wuptu chu tsI yu tu fu ngu nu.
1
Tfu ngu nu yu,
An tputs, tfu ngI yu, Nuwuum wufI tu kI nu
Apu nIIee pung' kupee tu muu mu. SheefufI,
yusuf zuf tuchIp pungu chI nu, unoo tsI yut-
ku muzI nu fu ngI nI yu, tfu ngu nu yu.
2
AshI fI
Kyu pus shu unoo muzI nu yu fu, chIy zu yu fu,
Isu soo tsI yu tu fu ngI yu,

Muyuum shu ndu tsI-


yu tuk shu? Tputs tsI yut ku sIn,

muyuum shu
ndu ymukshu? tfu ngI yu.
3
Itufu, Isus shu
muzI nu zI nuw ushI fu ngI yu. AshI fI Kyu pus-
shu: ApunII shI yuu kukIsh muzI nu kI yu,
E

ushI fI ngu tu fI tIsh ngI chI muu mu chI nu fInII-
pu. ItsIn su fush kumu nI ngu ndu mu,

ShIy
Apu nIIee zIsh WIpIsh, ApunII Ipu su mu fI nI
yuw kus chI yu, tfu ngu nu unIsh? tfu ngI yu.
4
Isus shu ymu fung shI tu, Wutu tu nu nuwu-
yu. MI shut, sIyuu kumun chInts pu, Nuw
ApunII chIch tuu tI tpu tseem kInu fu ngI nu,
ushI fI yu Apu fI nu ngI fI tuu chI mu, tutsu moo-
tu nI chu. ApunIIeefutunu WIpI nuwu mu fI
kusI chI nu. MI shut, msu sush kufuw ku chu fI
unush punguch pu su nuwuu tsI,
F
tfu ngI yu
Isusu.
5
AshI fI Kyu pus shu unoo muzI nu-
yu fu, wuu nuu tsI wumu fee IzI chI fu ngI yu.
TsI yun tu yu fu, IchI ngu fus muzI nu yu nIIIs.

WunI pu ngI chIk? wutum Nuw ApunII tu nu


wIpI, utuwu.

Muyuu mu ju yusuf tpu tsee


mush chI, wutum IchI ngu fu nI muzI nu yu-
nI wu?

Ndush puchu muum wufI tu yunII?


AshI fI yu,

sIy umuk su unoo tsI? tfu ngI yu


upunII pun ufku fI.

Tputs shu: Au, puchu-


muum wufI tu yu nIII yu, wutum, Nuw ApunII-
tu nu wIpI, tfu ngu wu, tfu ngu nu.
7
Tyu fu sIn, kIz puf tsI yun tu fu ngu-
sIn, Isu sush much kuwu chI fu ngu nu yu.
Kuwu chI tu ngut ushI fu ngu nu yu.
G
Sheef-
sIn, pzkoot muchush tuzIm tu tuzIm tu
ushI fu ngu nu yu.
8
TuzIm ku sIn,

Chuk
tuzIm ku nIIu? Nutu kumu nI ngu ndu mu,
wutum ApunII tu nu Ipu su mu fI nI t shu wu,
tfu ngu nu.
(Mdr/osu 14.66-72, Lu/usu 22.56-62,
Wungu 1S.15-1S, 25-27)
9
Psuu nu fI tum PItof shu upunII pun put
much chuf wIshchI pI fI kuxI nxI nuw ushku,
kIz shu mushu fu ngI yu,

Ndu shu shIy


GuII Iey shuchput Isus put Ipu nu fu ngIsh
unIsh? tfu ngI yu yuwush tputs shu nee-
fu nu unshu.
70
PItof shu punI fus tu yu fu,

Muyuum shu shIy nuwuu tshu?

Chu-
ku mu su ju? Nuw yusu fee zI, tfu ngI yu.
71
Tyu fu, chIy zu yu fu, sh tu ngu shI nu ngI
xIyuu ushI fu ng shI tu. AshI fI unush shu
much chuf nIII tu fIt PIto foo pufu ngI yu.
Tpu tsee tsI yu tu fu ngu, In tputs Isus put
Nsu fetshu chpu Ipu nu fu ngI yu. WIpu nush-
pu fee, tfu ngI yu.
72
PItof shu tpu tsee kuk
muzI nu yu fu, Nuw unoo tpu tsee yusu fee zI,
tfu ngI yu.
73
Tputs shu PIto fush kusee fu ng-
sIn, Zufuk pu fee, shIy Isus pu shu wIpu-
nush shu, wutum wunInII GuII Iey shuch
kuk tsI yu tuk shu wu, tfu ngI yu.
74
PItof shu
punI fus tu yu fu, muntsIf kupung tsI yu tu fu-
ngI yu. Sheefu, Nuwnu tpu tsee yusu fee zI.
NgIch kI nuu feenu, unu mund ApunII nuwuu
pchu fu ndu mu, tfu ngI yu. Tmpu fI,
mus sI fI ktu sh shu yusu fu ngI yu.
75
PIto foo
mungu p'tseefungIyu yuwuu Isus kumu-
nI fu ngu unoo tsI. Ndu tu mu ktush yusu fu,
shIy shu tpu tsee: Nuw Isu soo yusu fee zI,
tch shu. TuchIp tuyu sIch shu, tfu ngu
MutIwufInI26
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
700

D
27.5 2 Sumue Iu 17.23 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
unoo tsI. Isu soo kuk mungoo nee fu, kIz puf
mung' muntsu yu fu, pungu see ufu ngeem
shI tu ngee fu, kupu ngu fI tunu fu ngI yu.
AshI fI kumu nee nu yuwuu Utu shuch
ufkuf Isu soo pchung tsu, tfu ngu nu
unoo tsI.
Mishat, yuwaa Romshuch urkar
Isusoo pchangtsa, trangana anoo na
kamanchintspa
(Mdr/osu 15.1, Lu/usu 2S.1-2, Wungu 1S.2S-S2)
27
1
ZufI putuf tu upunII pun ufkuf,
Utu shuchput wuchI nu fI nI,
Isu soo puchu yu nI utu sIn, wuun pu tu tIn
tsI yu tu fu ngu nu yu Isu soom puchu muu mu.
2
Isu soo uw kumu fI fu sIn, Rom shu chIp
gobef nu do fup much tu fu ngu nu yu. An
gobef nu dof PIIut sufu.
(Tuyusputumpuni 1.1S-19)
3
Itufu, Utu su fIn shu Isu soo tumu pI ngu-
yu fu, tputs Isu soo kIyung yuchuk chu sIn,
unoo pukee fu, Apu nIIee Ipu su mu fI nI tup-
chu yu nu, tyu fu, mung' kupung muntsu-
fu ngI yu.

TumukeezI nuw ushkI? tyu fu,


kufI kee yyu fu, tuwun pu fu ngI yu Utu-
shu cheem ufku fI.
4
Tuwun pu fu ngu, Isus
kIz puf chu wunu sI fI. Wunu sI feets tuu tup-
chu kI.

Yupee yyu fuch Isu soo yutu fI tum


n chIch? Nuwu mu fI yutu fIt tI, mung, tfu-
ngI yu wuchI nuu tsI, mIshu upunII pu nee tsI.
Itufu, uw shu chu ymku sIn, Shuunu sung-
chu. Nuw unoo muzI nu muum zund kee zI,
tfu ngu nu.
5
Utu su fIn shu kufI kee Apu-
nIIush pung' kupee tu fu ngu, shI tu ngee fu,
wuu nuu tsI kup chu fu ngI yu.
D

ShI tu ngee fu, upunII pun shu ufkuf kufI-


kee yyu fu,

Nee kufI kee tumuy chee zIch?


Tpu tsee puchu muum tuwu pu fu ngI nI wu,
ushI fI Apu nIIIsh pung' wuyu muum pInu su-
ku nI yu, tfu ngu nu.
7
AshI fI zupIsh unpu shu
kufIk tsu poots shu puxu nxu fu ngu nu. Tpu-
tseets shu spI fuu tInu mu pu nI mush ku sIn,
Tsup puxu nxee nI tunu fee mupshI sheem utu-
sIn, uwshu uyu tyu fu sIn, puxu nxu fu ngu-
nu.
8
Itufu, tputs yusu yu shtI sIn, nu unu fI shu
tsu poo, kufu sI, utu nu yu.
9
SIf tu mu su Apu-
nIIee kuk kumu nI mu pu nI Jefe mI yu su fI nI
unoo tsI wusI nu kumu nI fu ngI yu. Tfu ngI yu,
Utu shuch ufkuf wushu nund tsI-
yut ku sIn, kufI kee zupu nI 30 tuwup-
chI nIII nu yu tpu tsee tup chu muu mu.
10
Itufu, kufI kee tuwun pukchu uwshu
Utu shuch shu ufkuf kufI kee yyu fu,
spIf kuyu tu mu pu nee tsup puxunx chI-
nIII nu yu. ApunII nuwuu unoo tsI wusI nu
tuyu mu ndu yu fu, Yundu ngI, tfu ngI yu,
tfu ngI yu Jefe mI yu su fI nI. AshI fu chu,
Utu su fI nI unu fI tum kuk tumI nu fu ngI yu.
(Mdr/osu 15.2-5, Lu/usu 2S.S-5,
Wungu 1S.SS-SS)
11
AshI fI yu, Isu soo gobef nu do fup PIIu-
tu fIn pI much tu yu fu sIn, kuseef sIn, Isu soo
PIIu tu fIn shI nI tup shtu fu ngu nu. ApunII-
pun ufkuf shu, PIIu tu fI nee tsI IchI ngu fu
kumu nI fu ngu nu yu. PIIu tu fIn shu Isu soo
mushu fu ngI yu,

ShIy Utu shuchpu shu


ufkuf shu? tyu fu, Isus shu: Au, nuw Utu-
shuchtu nu nuw kufu kI, tfu ngI yu.
12
AshI fI upunII pun ufku fI, Utu shuch tum
wuchI nu fI nI, Isu soo mungu ngI chI fu ngu nu-
yu, muntsIf tsI yu tu fu ngu nu yu. Itufu, unoo
Isus ndu ymu fu ngI yu.
13
AshI fI yu, PIIu tu-
fIn shu Isu soo, tfu ngI yu,

Muyuum shu shIy


ndu ymukshu?

WunIp shI yuu yutu fI tum


nuk chI nIII nu?

Ndu shu muzI nu kIsh?


tfu ngI yu.
14
Itufu, Isus shu unoots tum ndu
ymu fu ngI yu. PIIu tu fIn shu Isu soo nupu fu-
ngu, mungush chI nu fu ngu,

Tumushtu ndu
tsI yu tuk? tu punI fus tu fu ngI yu.
(Mdr/osu 15.6-15, Lu/usu 2S.1S-25,
Wungu 1S.S919.16)
15
AshI fI yu, ufu Utu shuch Apu nIIeem
shu nI yu fu ng sIn, IchI ngu fu sIn Ifu su fI nush
wushu nund shu nee kut ssIn, gobef nu dof
mInum tpu tsee tumun shI shIsh tuufu unoo
ufu mungu tu fI tushI tu ngu fu ngI yu, yuw
Utu shuch zundu fu ngu nu unoo tushI tu ngu-
fu ngI yu.
1
AshI fI unpuf tputs kIz puf yutu-
fI tu mu nu tumun shI shush tuu fu ngI yu Puf-
psu sufu.
17
AshI fI tputs zupun shu nee fu-
ngu sIn, PIIu tu fIn shu: Isu soo tupu chI ndu pI
MutIwufInI26 , 27
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
701

E
27.28-29 Is ysu 9.6 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tu, tpu tsee mushu fu ngI yu, Suunu mungIs
chI nu yu fus,

tumu muu tsIm tushI tu ngu-


muum zunduk su?

Pufp su zu wu? Ndun-


tuu tI ushI fu

Isu soo tseezu wu? tfu ngI yu


PIIu tu fI nI.
18
Wutum PIIu tu fIn Utu shu chee
ufkuf yusu fu ngu wu. Mungu tu fI Isu soo
nutsuk sIn, Pchu ngI, tfu ngu nu. Anu mund
nu suunu sung tsu.

Chu kuu tsI tushI tu ngu yu-


chIs? tfu ngI yu. Yusu yu fus, kumu nI ngu ndu-
mu, tyu fu, kufu ku mun uxI nush kuxI nu fu-
ngI yu tpu tseem kutu muu mu.
19
KuxI nxI nuw ushku, PIIut wIzunII tsI-
yut ssIs zungu nI fu ngI yu wuzu fu nIIee mu.
Tfu ngI yu, Pup chu, un tputs wunu sIf chu,
kIyung yuchu fInII pu. Nuw psuun muu fu-
ngu fI, pumu su fu ngI nu. Uwuu mIfu nIsh
pufu ngI nu. Kupung punI fus tu fu ngI nu,
tsI yut ssIs wuzu fu nIIeem zungun ku, tfu-
ngI yu. PIIu tu fIn shu wIzu nIIee kuk chI nu-
mu nu chI nu fu ngI yu.
20
Itufu, upunII pun shu ufku fI, wuchIn-
put, tpu tsee kupung tsI yu tu fu ng sIn,
Pufp suu tshI tu ngu ngI tng tsu, tfu ngu-
nu. Isu soo pchu ngI tng tsu, tfu ngu nu.
Zupun tsI yu tu fu ng sIn, ushI fI yu kukoo
kusI fu ngu nu yu.
21
PIIu tu fIn shu yusuf
mushu fu ngI yu, AshI fI yu, nu kumu nI ngu-
ndu mu.

Chu kuu tsee ju tushI tu ngu chI nI?


tk chu, ushI fI Utu shuch shu tputs: Pufp-
suu tushI tu ngu ngInts, tfu ngu nu.
22
Itufu,
PIIu tu fIn shu:

AshI fI Isu soo tumu yuch tu-


zIch? wutum tputs ApunII chu Ipu su mu fI nI
utu nu wu, tfu ngI yu. Itufu, IchI ngu fu sIn
tsI yun tu fu ngu nu yu. YusI nu mun tpum tung-
tsu, tfu ngu nu yu.
23
PIIu tu fIn shu

Muyu-
mund shI tu puchu chee, wutum ndu yutu fIt
tuu fu ngu wu? tfu ngI yu. Itufu, tputs shu
IchI ngu fu sIn kIz puf zumu ngu fu ngu nu yu,
YusI nu mun tstsumbeefush ksu ngI, tfu-
ngu nu. KIz puf tsI yun tu fu ngu nu.
24
PIIu tu fIn shu mungush chI nu yu fu,
Nuwuu kusIk chu sIn, sundu fuf pu tI wufu-
tu fee mu tu, much chu fee: Kung ytu nI,
tyu fu, yyu fu kuxI fu ngI yu. AshI fI yu, nu
kuwI kuxeenu. Nuwu mun tup shI muum
nu wunI ndu ju,

untuu tI In tputs yutu fI tu-


ju? AshI fI yu, suu nu mun tu fI tup shIng tsu,
tfu ngI yu.
25
Utu shuch shu tputs: Yuu nu-
mun tu fI chuytuchI nI pu, ApunII wuneek-
chu yuun tu fI yuchu chI nI pu. Ipu fI tu mu nI
wuunI yuchu chI nIIIn pu, tfu ngu nu yu.
2
AshI fI PIIu tu fIn shu Utu shu chee kuk
muzI nu yu fu, Pufp suu tushI tu ngu fu ngI yu.
Sundu foots shu kumuch tu fu ngI yu, Isu soo
putu yu fus, pzkoo ngInts. Sheef us, yusI nu-
mun tstsu ngInts, tfu ngI yu.
27
Sunduf shu
Isu soo much tu yu fu sIn pzkoo fu ngu nu yu.
AshI fI wutum chu tsI yut ssIs yuw kufu-
kuw Isu soo pchu ngI ntsu, tfu ngu nu unu.
Na kamanchintspa, yuwaa Isusoo
pacharangana anootsi
(Mdr/osu 15.16-20, Wungu 19.2-S)
Isu soo pzkoo yu fu sIn, sundu fush pung'
tup shtu fu ngu nu yu. Sheef sIn, sunduf zupun
Isu soo tufI pu ngu yu fu sIn,
28
Isu soo wumuf
tushu fu ngu nu yu. Sheef sIn, wutu nI feem
chu mbee pI mush tmuf tu fu ngu nu yu Isu-
soo tsI.
29
Sheef sIn, kup pu shu yyu fu sIn,
ttI yu cheem k'tuyufusIn, Itu tI yuch tu fu ngu-
nu yu. YusI nuuts shut Isu sush uw mbu tsI nu-
ngIch tupu yu fu ngu nu yu. Sheef sIn, Isu soo
tutunII tu yu fu sIn, wuun pu tu tIn: Nupu ngI,

Utu shuch ufkuf tumu fu?


E
tfu ngu nu yu.
Kupung Isu soo stu fu ngu nu. Zufung chu fu-
ngu nu.
30
MI shut, kung shu kupu yu fu sIn,
Isu su mun kuwu chI fu ngu nu yu. Sheef sIn,
yusIn puyu fu unoots shu Itu tseef sIn,
muchush shu tIy tIy ushI fu ngu nu yu.
31
Kupung kIyung yuchu yu fu sIn, wumu fee
chu mbee pee yusuf tusheef sIn, yusuf wutu-
nIf tum tuwu tun tu yu fu sIn, yusI nu mun tstsu-
pu nI utu sIn, chu pu ngup much tu fu ngu nu yu.
(Mdr/osu 15.21-S2, Lu/usu 2S.26-4S,
Wungu 19.17-27)
32
ShI tu ngee fund sIn, SImoots shu, SIfn-
shu chee tputs pufu ngu nu yu. SImoo putu yu-
fu sIn, ShIy shu yusIn kungI, tfu ngu nu yu.
AshI fI SIm shu yusI nuu yyu fu, kfungI yu.
33
AshI fI nuu tu fu ng sIn, yuktu ufu ngeem
shI tu ngeef sIn, tsup muchIp shu kusu fu ngu-
nu yu. An muchI sufu Muchuz chu, Iyu shuch
Utu shu chI nI k'kInI, GIgo tu, utI nI yu.
MutIwufInI27
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
702

F
27.34 SuImo 69.21 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
27.35 SuImo 22.18 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
H
27.39 SuImo 22.7 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
I
27.43 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 22.8 tu utI tum tu.
J
27.4 NIshu fI yuwuf tu tum
SuImo 22.1 tu utI tum tu.
K
27.48 SuImo 69.21 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
34
GIgo tush kuseef sIn, vIn put wushInII-
put seef sIn, ysee nI,
F
tfu ngu sIn, Itufu
Isus shu kchu yu fu, Wuts tu, tfu ngI yu.
35
Sheef sIn, sunduf shu Isu soo yusI nu mun
kufup put tstsu fu ngu nu yu. Tstsuk sIn, sunduf-
shu Isu soo wumuf IchI ngu fu tusheef sIn,

Chu ku ju yuch? utu sIn, wIch put mIchI tu fu-


ngu nu.
G

3
Sheef sIn, kuxI nxI nuw ush ku sIn,
Isu soo ksu tu fu ngu nu yu.
37
Yuwu mund
Isu soo puchu fu ngu nu unoo tputs yusu pu-
nu utu sIn, twu fu mun yundu fu ngu nu.
Yundu yu fu sIn, muchu mun Iwuz tstsu fu ngu-
nu. Yundu mu fI nI, Yuwu mund Isus Utu-
shu cheem ufku fI kInu fu ngu unu mu ndu,
kumun ku, tfu ngI yu.
38
Wush chI fee tsI mbu-
nu tum yusI nu mun tstsu fu ngu nu yu. Isu soots-
shu Ipu sun tu yu fu sIn, tstsu fu ngu nu yu.
39
AshI fI tputs shu tushIyk chu sIn, zupun
nuptu nuptu ush ku sIn, Isu soo stu fu-
ngu nu yu. MuntsI fI tsI yu tu fu ngu nu yu.
H

40

Tumushtu ndu shuu nuu tsI tupu chI nduk-


shu?

ShIy wutum: Nuwnu zund ku fI, Apu-


nIIee pung' kupeet ku chu fI, yusuf tuchIp
zufI pungu chI nu, tfung shu wu? Apu nIIee-
shu WIpIsh, ushI fu yusI nu mun kufu wung-
chu, tfu ngu nu yu.
41
Utu shuch shu ufkuf
wuun pu tu tIn tsI yu tu fu ngu nu. ApunII pun-
shu ufkuf, mIshu My sIs pu nI fI wIf ku fI
kumu nI mu pun put, mIshu wuchIn put,
yutu fIt tum tsI yut tsI yut ushI fu ngu nu yu.
42
Tpu tsee nIII tu fIt Istu tu fI tuu,

tumushu
ndu wuu nuu tsI ndu tupu chI ndu ku? Isus,
Utu shuch ufku fI kufuw ku chu, Iyshu unoo
pukeefufInI mungoo nuch shu pu fI nI yu. Ash-
ku chI nuu fI, kuupu ApunII chu Ipu su mu fI nI
tchI nI yu, kIz puf pu fI mungIch tutuch chee.

43

Tumushu In Apu nIII mun tuu mung'


tutku,
ApunII uwuu ndu tupu chI ndu ku?
ApunII uwuu chI nu kI nuu fI yu,
tuu fu shee tupu chI ndu chI nu pu fee.
I
Nu pung pu nI, wutum, Nuw ApunII tu nu
wIpI, tfu ngu wu, tfu ngu nu upunII pun
tpu tsI wuun pu tu tI nu.
44
Wush chIf tum
yuwup tu tIn tstsu fu ngu nu unpu tu tIn Isu-
soo yutu fIt tum tsI yu tu fu ngu nu.
(Mdr/osu 15.SS-41, Lu/usu 2S.44-49,
Wungu 19.2S-S0)
45
Sheefu, zufI wuchu mu fee tsI tuupI
ushI fu ngI yu. Zuf kzutu ushI fu ngI yu. Tsup-
shu tunee ushI fu ngI yu. ZupIsh shu, zuf
pukum chu, yusuf shu zuf yuku tun ushI fu-
ngI yu.
4
Pukum chu zufI, Isus Wupu fee tsI
kIz puf kufu zu fu ngu, Apuu,

muyuum shu
nuwuu kusukshu?
J
tfu ngI yu. Wuun shu chI
kuk: Ify, Ify, ufmu supk tu nI, tfu ngI yu.
47
AshI fI tputs shu xIy xeew sIn muzI nu fu ngu-
nu. Zu, EI yu su fI nee kufu zeenII pu, tfu-
ngu nu.
48
MInum tputs IfIp tu fu nIIu, vInoo
kush yushI ndu fu ngI yu. Shumbushumbu
yyu fu, kshush chku sheefu, yusI nu mun
tufImeefu, Isu sush kuk tusu mu fu ngI-
yu wuu muu mu.
K

49
Itufu, tputs shu yuw
nupunu puw ushI fu ngu nu un, Xumu chI mu-
sI, nu pung pu nI.

Kumu pu fI EI yu su fI nI
kusu cheezu wu tupu chI ndu muu mu? tfu-
ngu nu.
50
Isus shu yusuf kIz puf kufu zu fu-
ngu, mus sI fI tum tsI pu fu ngI yu.
51
Anpuf tum Apu nIIIsh pungu kumIs,
yuw Apu nIIush pshtu muum kmu nu fu-
MutIwufInI27
Apu nllis/ pungu /umis, yuw Apu-
nllis/ ps/tu muum /dmu nu ru ngu un
ipu su nunJ izi c/i ru ngi yu. (27.51)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
703

L
27.57 1 Sumue Iu 1.1 Rumu, tu, wutu tum chu yuktu.
ngu un Ipu su nund IzI chI fu ngI yu. Iwuf
kyu shI nu, chI feej ushI fu ngI yu. Tsup-
tum kIz puf munduz tu ku, putu mbIch
kupu ngu mush zupu nI Ituptu fu ngI yu.
52
MupshI shu sh tum tuwu teef sIn, zItu mI-
nu, yuw Apu nIIee kupung chI nu fu ngu nu
un zupun tmu fu ngu nu.
53
Isus tsI mbun
muu yu fu, tmu fu ngu unush zItu mI nu
tsI pu fI mu nu mupshI shush shI tu ngeef sIn,
Ifu su fI nush nuu tu fu ngu nu. Anush tputs
zupun zItu mI nuu yusuf kchIt pufu ngu nu.
54
AshI fI Isus tsI pu fu ngu, tputs wundu-
fI Isu soo yusI nu mun nupu fu ng sIn, tsup
munduz tu fu, putumb cheets tum kupu ngu-
mush puntsut puntsut ushku pufu ngu sIn,
kIz puf punI fus tu fu ngu nu. KupI tun punI-
fus tu fu ngI tum tu. In tputs Apu nIII fIt chu
WIpu, tfu ngI yu.
55
KIz shu ufu pee tu fI nupu fu ngu nu. SIf
ndu tu fI puchuf sIn, Isus put GuII Ie yush
kyu fu sIn, Isu soo Istu muum tuchI tu fu-
ngu nu.
5
Uwshu mInu MufI yu Mut fIn-
shuch sufu. MI shut, MufIy tum tu sufu,
Sundeek wunI fI, Ustum wunI fI. MI shut,
kIz SpI tI yu fI nI wIzu nIII, Sundee kufI nI
wunI fI, Wung tum wunI fI unu. AshIp kIz
ksu tu fu ngu nu. Isus tsI puk chu, uwshu ufu-
pee tu fI nupu tu funII ushI fu ngu nu.
(Mdr/osu 15.42-47, Lu/usu 2S.50-56,
Wungu 19.SS-42)
57
Isus tsI pu fu ngu, zuf pukum chu
Af mu ty shuch
L
tputs, UsI sufu, PIIu-
tu fIn shI nI kusu fu ngI yu. UsI wIfu kuch
tuu fu ngI yu. Isus wIpu nu shI mun tum chu.
58
AshI fI yu, PIIu tush kusee fu, Isu su fI nI
yyu fu fI, mup chI mu, tfu ngI yu. PIIu tu-
fIn shu: Ayu, yng sI, tyu fu, wusu ndu-
fu feets shu kumuch tu fu ngu shu Isu su fI-
nee tsI OsI yuum punu muu mu.
59
Usshu
Isu soo yufu wu yu fu, kumIs kunee sIch
mbuf shI mush put kufI pI fu ngI yu.
0
Sheefu, Isu soo mupshI shush tsu sush
wuyu fu ngI yu. Us unoo wuch wuu mu tu
mupshI nI putumb chee kuchu tu fu ng tuu,
Itufu Isu su fI nee tsI unush wuyu fu ngI-
yu. Sheefu, pshtu yu fu, wuchoo putu-
mbIch put kupu ngu mbum tstsu fu ngI yu.
Sheefu, kusu fu ngI yu.
1
MufIy shu Mut fIn shuch, mI shut
MufIy nIII tu fI tum chu, wuchu nung wutsI-
fIt kuxI nu tu funII ushI fu ngu nu yu.
2
Putum shut zufI, kunu sI sush, yuwush
Apu nIIee shu nIy muum wufI tu fu ngu,
upunII pun ufkuf, mIshu Puf sIy pun-
shuchput tyus pu tush, PIIu tu fIn shI nI
kusu fu ngu nu. PIIu tu fIn put tsI yu tu fu-
ngu nu yu.
3
Kufu kuu, muzI nu ngun chu,
tfu ngu nu. Isusu tpu tsee kupung tumu pI-
ngu fu ngI yu. Ndu tu mu tsI pu chu, tpu tsee
kumu nI fu ngI yu, Nuw tsI puk chu fI, yusuf
zufI tuchIp tm chI mu, tfu ngI yu. AnufI
nu chI nu ku nI yu.
4
AshI fI shIy shu sundu-
fu fee tsIsh kumuch tu ngI wuchu nung
ksu tu muu mu. TuchIp zufI ksu tung tsu
tng chu. Psuun Isu soo wunuts wIpu nush
yufu sI nu pu. Ash ku chI nuu fI yu, tpu tsee
ufu ngu nush shut tumu pI nguch pu sI nu yu.
Isus tsI pu fu ngI tuu, nu tmee nIII yu, tch-
pu sI nu yu. AshI fI yu, pup chu, tfu ngu nu.
5
PIIu tu fIn shu: Neewu. Sundu foo
muchIng sInts. Yuwuu suunu zund-
kus unoo muchIng tsu. MupshI shush
ksu tu shI ntsu, tfu ngI yu PIIu tu fI nI.

ApunII pun shu sundu foo muchee fund-


sIn, mupshI shush shu wuyu fu ngI yu sundu-
foo tsI. Tuputs tu shI pu putumb chI mun
tuputs tu fu ngu nu yu. Sheefu, SIysu nIsh
ksu tung tsu, tyu fu sIn, kusu fu ngu nu.
AshI fI yuwuu Isu soo puchu fu ngu nu
unoo kumu nee nu.
Na kamanchintspa yuwaa
Isus tmarangu anootsi
(Mdr/osu 16.1-S, Lu/usu 24.1-12, Wungu 20.1-10)
28
1
ZufI kunu sI sush tushIy fu,
pu tum shu tumI ngush shu zufI,
MufI yu Mut fIn shuch shu wup chIf put
tsI mbun, mupshI shIp shut nuu tu fu ngu-
nu.
2
Anush kus ku mchu sIn, yup ndu
chI nu fu nu unush kIz puf munduz tu fu-
ngu shu. ApunII wusu ndu fuf kunI ndup
kufuweefu, putumb chee kupu ngu-
mu shee pIyum wuyu fu ngu, kIz puf
MutIwufInI27 , 28
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
704
munduztu fu ngI yu. Sheefu, ApunII
wusu ndu fuf putumb chI mun kuxI nu fu-
ngI yu.
3
KIz puf 'sIneefungushu. Wutu-
nIf shu kIz puf mbuf shI yu.
4
Sunduf shu
unoo pufu nIIu sIn, punI fus tu fu ngu sIn,
kIz pu fI nung tu fu ngu nu yu. Sheefu, tsu-
pu mun puntsu fu ngu sIn, ItsI pu mbu funII
ushI fu ngu nu yu.
5
ApunII wusu ndu fuf kIzuu tsI yu tu fu-
ngu, PunI fInts pu. Nuw sIyuu yusuk tu nu.
Isu su ngu zI nuchu ngu kIs yuwu nguz yusI-
nu mun tstsu fu ngu nu unu ngu zI, tfu ngI yu.

NIsh wunI ndu ju. Isus tmeenII chu. SIyuu


sIf kumu nI fu ngu wu. Ndu nuf chu. Nu
nupung tsu, yuwush wuyu fu ngu nu unush
kufI mu nuzchu.
7
AshI fI nupeefus kunu-
pung tsu. WusI nu wIpu nu shee kumu nI mut-
ssu. Isus tmeenII tu ndu tng tsu, WusI nu
GuII Ie yup nuu chI yu. AmbI nuuk chus,
Isu soo pungut ssu tng tsu. Nu sIyuu kumu-
nee nu, ushI fI yu nu sIysu kumu nI shI ntsu,
tfu ngI yu ApunII wusu ndu fu fI kIzuu tsI.
8
Sheefu, kIz shu nupeef sIn, punI fus tu-
fu ngu sIn, Itufu mung' kIs IfI pu fu ngu nu
wIpu nu shee kumu nI muu mu.
9
Nuuk-
chu sIn, Isus shu kIzuu yuku fu ngu shu.

Tumuksu? tfu ngI yu. KIz shu Isu soo


nuts tu yu fu sIn, punI fus tu fu ngu sIn, Isu-
sush wuts tutunII tu fu ngu nu. PunI fus tu-
fu ngI tuu, mung' kIs Isu soo nupu fu ngu nu.
10
Isus shu: Nuwuu punI fInts pu. Nuwuu
Ipun shee kumu nI shI nInts. Isus utee ju,
tng chu, GuII Ie yup tsup kunu pu ngInts.
Anush nuwuu pungut ssu, tchu Isusu
tshI nI, tfu ngI yu. KIz shu mung' kIs tIt
IfIp tu fu ushI fu ngu nu.
11
KIz shu nuu tu fu ng sIn, PIIu tu fIn shu
wusu ndu fuf, yuw mupshI shee ksu tu fu-
ngu nu un Ifu su fI nup nuu tu fu ngu shu.
Utu shu chee ufkuf IchI ngu fu kumu nI-
fu ngu nu. Apu nIIee wusu ndu fuf kumu nI-
fu ngu nu, sheef shu, Isus tmeenII tu ndu,
tfu ngu nu.
12
ApunII pun shu ufkuf Utu-
shu chIp wuchI nu nuu teef sIn, kumu nI fu-
ng tum sI nu.

TumuycheezInI?

Tpu tsee
umee chee zIch? tfu ngu nu. AshI fI,
Sunduf muu fu ngu nu, tyu nI. Muuf sIn,
wIpu nush shu Isu su fI nee wunuts shu chI-
fu ngu nu, tyu nI. Nu pIshu yund sIn chu,
tyu nI, tfu ngu nu.
13
Sheef shu, sundu foo
kufu zeef sIn, MuzI nung tsu, tfu ngu nu,
Tputs sIyuu Isu soo mush ku sIn, Mung
tmee nIII yu tk chu sIn, sIysu, NdunI.
Iyuuts shu muuts kusI fu ngu, kupung
muu fu ngI nI yu. Muu fu nI Isus wIpu nush
kuseef sIn, Isu soo wunuts shu chI yu fu nIII-
yu tng tsu.
14
SIy kufu ku fIs unoo k'kuz
muzI nuk chI nuu feesInu yu ushI fu, Iyshu
IchI ngu fu yuf chI nI pu. SIyuu wunI chee ju
ndu mbu fee. AshI fI tpu tsee tshI nInts,
tfu ngu nu sundu foo tsI.
15
Sheefu, kufI-
kee zupun sundu foom punu fu ngu sIn,
AshI fI nu nuu ngInts, tfu ngu nu. Sunduf-
shu shI tu ngeef sIn, Utu shu chee ufkuf
kuk puyu fu ngu nu. AshI fI unu mund Utu-
shuch tputs zupun nu In zufI unoo tsI kuk
wund chI nu ku nu.
(Mdr/osu 16.14-1S, Lu/usu 24.S6-49,
Wungu 20.19-2S, Tuyusputumpuni 1.6-S)
1
Itufu, mInush shu zufI Iyshu wIpu-
nu shI nI, Isu soo kuk muzI nu yu fu nI,
GuII Ie yup tsup wup tum kunu pu fu ngu nI-
yu. KunupeefunI, muchIp kfI fu ngu nI-
yu.
17
Anush Isu soo pufu ngI nI. MungI nI
kIs Isus put tsI yu tu fu ngu nI yu. Itufu,
ushpu tum, Ndush nIII tu fIt pu fee tpu tsI,
mungush chI nuk sIn, tfu ngu nu.
18
Isus
wutsI fIt Iyu put tsI yu tu fu ngI yu. Tfu ngI-
yu, ApufI nuwuum wIz pu fI fI nee IchI ngu-
fu kusI muu mu punu yu nIII yu. Nu nuwu-
mu fI kusIsh tI nu. Apu fee tsI wusu ndu fuf
IchI ngu fu kusIk tu nu. Tsu pu fu nu see IchI-
ngu fu kusIk tu nu.
19
AshI fI nu sIysu nuung-
tsu. Tsu pu fu nu sIp IchI ngu fu nuwuu
kukI pzu pu neeng tsu. Tuyus pu tu yu fus,
nuwuum kumuch tush nu ng tsu. AshI fI yu,
kungu put tpu tsee Ichu mung tsu. Apu fI-
mun tsI yut kus, nuwu mun tum tsI yut kus,
Apu fI mun tum WunI tsIyuteefus, Ichu-
mung tsu tpu tseetsI.
20
Isu soo kumuch tu-
mu fI nI IchI ngu fu puyung tsu, tng tsu.
Ash ku chus, nuw ufu sIyuu Istu chI mu.
MbI zu fInts pu, wutum nuw tpu tsI fI shI
ufu tu mu fI tuu chI nu wu. SIyuu kusu chee zI
ndu mbu fee, Isusu Iy kufu ku fI nI, tfu ngI-
yu Iyuu tsI wIpu nu shee tsI nI.
]Wutu mu fIt chu Isus kuku. Wup pu fee.|
MutIwufInI28
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
705
(Mutiwu S.1-12, Lu/usu S.1-9, 15-17,
Wungu 1.19-2S)
1
1
Nu Ich tu fu, yuwuu Isus nIsh tuu fu-
ngu, Iyuum yutu fIt shI shI fI nee mu nI
tsI pu fu ngu unoo kumun chInts pu.
2
SIf tu mu su zItu mI nu fI nI Isy su fI nI
yuwuu ApunII tfu ngu unoo yundu fu ngI-
yu. Anush ApunII, tfu ngI yu:
MuzI nung tsu, Nuw ndu tu mu sIyush
kus chu fI,
nuw tsI yut ssee kumu nI mu pun
zungun chI mu,
tpu tsee mung' wusI nu yufu muu mu.
D

3
Ipusu tputs muzI nu chI nIII nu yu.
Nu kufuk kIz puf nuunII pu.
Ngoo tseem wunu sIf yufung tsu.
Ngoo tsee ItsIn su fu tuwI tung tsu,
E
uwshu tch pu fee, tfu ngI yu Apu nIII yu.
4
AshI fI yu, yuwuu, tfu ngu unoo nu tutsu-
meenII chu. Wungu fI nI Ichu mum pu nI fI nI
Ipu sup kusu fu ngu umb tpu tsee chu mu yu-
ngu yu fu, tuyus pu tu fu ngI yu zupun tsupI.
Yutu fIt shI shI fee tsIs kusuk chus, kuzI zI mun
kus ku chu un mungee ts Is tuchIng chI ntsu
Izuu fu shtu yu, tuyus pu tu ku, tfu ngI yu.
Mrkosarini kuku
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Mrkosarini yandarangu anootsi
SIf tu mu su tputs Mf ko su sufu tuu fu ngI yu. Mf ko su fI nI Isu soo mungoo nu fu ngI yu. Kunu-
ngu sImu su wuunu wuch' Isu soo pufu ngI yu. Mung, Isus putuum tsI pu chu, Mf ko su fI nIsh wunIf
pung' Isus wIpu nush put wushu nund kutu ngu fu ngu nu yu. Mf ko su fI nee tsI Bef nu bI wuzI puf chu.
Mf ko su fIn shu wuchI nu yu fu, Pupo fo fIn put xIy fu ngI yu Isu soo kuk kumu nI muu mu. Mf ko su fIn
PIto fu fIn put kupung xIy fu ngI tum tu. Anush Isu soo kuk kIz puf yusu fu ngI yu.
ZupIsh, PIto fu fI nee tsI nI Romush yukut tumu nu fu ngu sIn, unush Mf ko su fIn Istu fu ngI yu. Isu su-
mun kuk kIz puf kIyung kuchI yu fu ngu nu. Isus chI chee wunI pu mu su ju puchu fu ngu nu tputs yutu fI-
tu mu shI. KIyung kuchI yu fu ngu nu unush Mf ko su fIn shu kIfu kuu yundu fu ngI yu, Isus chI chee tuwIz-
puf tu muum yundu fu ngI yu. Isus Iyuum kIz puf kIyung kuchI yu fu ngu tpI tu, kIfu ku mun yundu-
fu ngI yu. Iyshu Isus tumu pu fee ushI fu kIz pu fI tum kIyung kuchIy chInI yu, wutum Isus tfu ngu wu,
tfu ngI yu Mf ko su fI nI. Utu shu cheem ndu yundu fu ngI yu, Itufu pIyuf tu cheem tputs yundu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu yuwuu kumu nI fu ngu unoo pukIch kumun chInII pu:
A. 1.1-13: Tputs zupunI Isusoo, ApunII WIpuyu, tfungunu. WungufInI IchumumpunI
tfungu, mIshu ApunII WunI, mIshu ApunII wuunu tfungItumtuyu, shIy nuwuu
IpuftIshchu, tfungIyu.
B. 1.148.30: Isus kIzpufItuu tuufungu, ushIfItuu tputs,

Chuk ushtuf? tfungunu


IsusootsI. Isus tputsee zupun yufufungu, wunusIfItum tuyusputufungIyu. Tputsshu
Isusoo nutsufungunu, Itufu wIpunushshu mungoonumunu mungoonufungunuyu.
ZupIshshu, ShIy ApunIItIshchu WIpIsh, tfungunuyu.
C. 8.3116.8: Isus kIzpuf wunusIf tuyusputufungIyu. Muuchee wusInu yusuchu
ItsInsufItum kumunIfungIyu. Wuunu zundufungu, yusInumun tsIpufungIyu, Itufu
yusuf tmufungIyu. Isus ushkuchu unoo wIpunushshu mungoonufungunu, Isus
kufukuu wumufI kusIfIyu. Tsupufunusshuchee tputsI tupuchIndupI tu tsIpufungIyu.
D. 16.9-20: Isus wIpunushee, Tputsee IchIngufu tuyusputushIntsu, tfungIyu.
Tfu ngI yu Mf ko su fI nI.
Nuw Mrkosi yuwaa Isus tayaspatarangu anoo kamanchintspa

D
1.2 NIshu fI yuwuf tu tum MuIu kI yu su 3.1 tu utI tum tu.
E
1.3 NIshu fI yuwuf tu tum
Is ysu 40.3 tu utI tum tu. NIsh pntu nu fu tsI yut ku, ApunII nuunII pu tchI yu. Mungee ts Is
yufung tsu. Ngoo tseetsI nuu fI yu ItsIn su fu tuwI tuk puz shIng tsu," tpuz ush kI yu.
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
706

F
1.11 Is ysu 42.1 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
5
Utu shu chI nund yukut kus kus ushI fu ngu-
nu. Ifu su fIn shuch tputs kusu fu ng tum sIn,
IchI ngu fu sIn yutu fIt shI shI fI nee tsI kumu nI-
fu ng tum sIn, Wungu fIn shu Ichu mu fu ngI yu
Oftu gush kungu.

Itufu, Wungu fIn shu chu wumuf


kumeech put pufu k'tumu unput kumuf tu-
fu ngI yu. WIch poo sh shu chu tusI kIch pu fu-
ngI yu. MIshu chu wutu ngush pchI chpuz
ushI fu kInduf put puz ushI fu seefu
kutu ngu fu ngI yu.
7-8
Tuyus pu tu ku, tpu tsee mung' yufu-
muum zund ku, Nuw shu kungu pu Ichu mu kI-
nu. Itufu, nIII tu fIt shu tputs kuzI zI mun kus-
chI yu. KIz puf nuwuu kusI fI yu, nuw unpu
wufI tu fee zI. Itufu, uwshu Apu nIIee WunI
tpu tsush tup shtu ku chu, Apu nIIeetsImu fI
mInu mu fI mungooz chI nu chI nIII nu yu.
Ashku un kus ku chu, nuwuu: Suptu fee tpu-
fI ndu tk chu, nuwu tuu pInu su kI nu, wutum
kIz puf kufu ku wu, tfu ngI yu Wungu fI nI.
AshI fI yuwuu Wungu fI nI tuyus pu tu fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, minush zari Wangarini Isusoo
ichumarangu anoo kamanchintspa
(Mutiwu S.1S-17, Lu/usu S.21-22)
9
Yuwu sh tum Wungu fI nI tpu tsee Ichu-
mu ku tuufu unush ushIsh tu fu unshu tum,
Isus Nsu fe tush, GuII Ie yush tsup kyu fu-
nIIu, Oftu gush kusu fu ngI yu. Anu shchu
Wungu fIn Isu soots shu Oftu gush kung
Ichu mu fu ngI tum tu.
10
Ichu mu fum chu,
kungush kfI fu ngu, kunInd shu tuwu tu
ushI fu ngu, ApunII shu WunI mukook
tumu pu fI ushI fu, kufu wu tu fu nIIu, Isu-
su mun wuzI yu fu ngI yu, pshtu fu ngI yu.
11
KunI ndup shu wuf tu k'kuz kIz puf kImu-
fu ngu, Nuw shI yuu Ipuf tu nu, tfu ngI yu.
ShI yu mun mungI kIs chu.
F
ShI yuu kIz puf
chI nu kI nu, mung tfu ngI yu.
(Mutiwu 4.1-11, Lu/usu 4.1-1S)
12
Chu mu fum chu, ApunII WunI Isu soo
much tu fu ngI yu yup kzu mIsh tuufu
umbI.
13
Amb muchIp 40 muuts tuu fu ngI-
yu. Anush YushIng' kIz puf kIyung yuchu-
yu fu kusu fu ngI yu. ApunII wusu ndu fuf
ksu tu fu ngI yu.
AshI fI yuwuu Wungu fI nI Isu soo Ichu-
mu fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus tayaspatamaam
chtarangu anoo kamanchintspa
(Mutiwu 4.12-17, Lu/usu 4.14-15)
14
Yuwu puf Hefo de su fIn Wungu fI nee tsI
tumu nu fum chu unpuf tum Isus shu musup
GuII Ie yup kunu pee fu nIIu, unush Apu nIIee
MfkosufInI1
Wungu ri ni ic/u mum pu ni ri ni ipu sup /usu ru ngu, umb tpu-
tsee c/u mu yu ngu yu ru, tuyus pu tu ru ngi yu. (1.4-5)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
707
kuk tuyus pu tu fu ngI yu.
15
Nu wufI tu yunII-
chu, tfu ngI yu. Mus sI fI pu fee ApunII
wuunu kus chI yu wumu fI kusI muu mu.
Yutu fIt shI shI fee tsIs kusu yu fus, Apu nIIee
kuk mungoo nung tsu, tfu ngI yu. Isus ntu-
fu tuyus pu tu muum chtu fu ngI yu.
(Mutiwu 4.1S-22, Lu/usu 5.1-11)
1
Tuyus pu tu tu fu unush shu xIytu, Isus
GuII Ie yu mun mus wIng' SImoo chu mu-
yu ngu fu ngI yu. SIm zoonII pu Andu fIs-
pu kuyup cheem kuwuk sIn pufu ngI yu,
wutum kuyup chI pu nI mu nu wu.
17
Isus shu,
Nuwush tchI tu ngu ndu mu, tfu ngI yu. SIy
kuyup chI pu nI mun tu tuu fu ngus, nut shu
tpu tsI fee tsI tuyus pu tut ssu Apu nIIee
mungoo nu muu mu, tfu ngI yu.
18
Isus tfu-
ngu, mus sI fI tum Ifee tuu kusu yu fu sIn,
Isus shu fI tuchI tu fu ngu nu yu.
19
Isus nuun-
tu chu, SpI tI yu fI nee tsI wIp, Sundee kufI-
nee yusuf chu mu yu ngu fu ngI yu. ZoonII-
put Wung pu tu pufu ngI tum tu. Kunush
kuxI neef sIn, Ifeetu fI nee tsI yufu yuf tut
ushI fu ngu nu.
20
Isus shu: NuunI, tyu fu,
wupu fee botIsh Istum pun put kusu yu fu-
nIIu, Isu sush tuchI tu fu ngu nu yu.
(Lu/usu 4.S1-S7)
21
MInush zufI Isus yuk tush Kupf n-
wu sh mung kusu fu ngI yu. Sputush zufI
Utu shu chIsh shu nIyshInI pshtu yu fu,
tuyus pu tu fu ngI yu.
22
Isus tuyus pu tu ku,
putI tI fI tsI yu tu fu ngI yu, IchI ngu fu tputs,
punI fus tu mbuch ushI fu ng sIn, KIz puf
yusu fI yu. Iyu shuch tuyus pu tum pu nI Iwu-
zI fI tuyus pu tu ku nu tfu ngu nu, mungu.
23-24
Yuwush tuyus pu tu tu fu unush tpu-
tsush wunutsshu fI yushIng' pshtu fu, un
tputs kIz puf zungu nee fu ngI yu. Isu soo,
nuw shI yuu yusu tu nu, mung, tfu ngu.
Nsu fetshu chIsh shIyu. ApunII tIsh chu
WIpIsh shIyu.

SIy tumu kut shu shu nIngee-


mu?

Iyuu kuchI ngu muum ndu zund kIsh?


mung tyu fu,
25
Isus shu: zumu ngI shIyu.
YushI ngoo, shtu ngu ngI, mung, tfu ngI yu.
2
Tputs shu kIz puf nung tu fu ngu, kIz puf
Ay tk chu, yushIng shu shI tu ngu fu ngI yu.
27
Tputs shu punI fus tu fu ngu sIn, wuun-
pu tu tIn tsI yu tu fu ngu nu.

Tumushtu tpu-
tsush yushIng tuufu unoo tushI tu nguk?
tputs tfu ngu nu.

Kunees chee k'kuz


tuyus pu tu ku?
28
Uw kuk kIz puf pu fee,
tfu ngu nu mungu. Anu fI shu Isu soo kuk
GuII Iey shu chIsh pzu pu nee fu ngI yu.
(Mutiwu S.14-17, Lu/usu 4.SS-41)
29
Isus Utu shu chee shu nIyshInI
shI tu ngee fu nIIu, Sundeek pu, Wung pu,
Ipu neef sIn, SImosh pung' pshtu fu ngu nu.
30
SIm shu umee nu kunum tu fu ngI yu. SIm-
shu Isu soo: KumI nI kunum tuk chu, tyu fu,
31
Isus shu SImoo umee nuu uw putu yu fu,
tunu xI nu fu ngI yu. Ipu fI tu fu ushI fu ngI yu.
KIz shu mung tpu tseem ysI fu ngI yu.
32
Zuf tupI tu nu, tputs shu wum ku fee
wungu yuu much tu fu ngu nu. Kus yutu-
muu, yushIng' zutu fu ngu unoots tum Isu-
su nguz kusu fu ngu nu.
33
IchI ngu fu tputs
yuk tush tuu ku nu un kustu kustu ushI fu-
ngu nu yu. Pshtu shI nung shu nI yu fu ngu nu.
34
Isus shu kus yutu muu yufu fu ngI yu.
YushI ngoots tum tushI tu ngu tu tushI tu ngu-
tu ushI fu ng tum tu. YushIng' ufu Isu soo
nuts tu fu ngu, Itufu Isus shu: YushI ngoo,
zumu ngI, kumu nIsh pu tfu ngI yu.
(Lu/usu 4.42-44)
35
Pu tum shu wundu fI tupI fI ndu tu fI
tufuseefu, Isus shI tu ngu fu ngI yu. Upu sup-
shu nuu tu fu ngu, ApunII pu tu tsI yu tu fu ngI-
yu.
3
SIm shu wum kuf put Ipu neef sIn, Isu-
su nguz nuchu ngu fu ngu nu.
37
Pukeesh tI sIn,
ShI yu nguz IchI ngu fu sIn zund ku nu,
tfu ngu nu.
38
Isus shu: Pzuyu, nIII tu fI tup
tsup nuu yu nI, tfu ngu. NIII tu fI tup tsup
tpu tsee kumun chI mu, mung, tfu ngI yu.
39
MInush shu zufI GuII Ie yup shu tsup nuu-
tu fu ngu, shu nIyshIshush zupu nIsh tputs
pshtu yu fu, tuyus pu tu fu ngI yu. Amb yushI-
ngoo tushI tu ngu fu ngI tum tu.
AshI fI yuwuu Isus tuyus pu tu muum
chtu fu ngu unoo kumu nee nu.
Na minootssha kamanchintspa; yuwaa
Isus wanguyaa yararangu anootsi
(Mutiwu S.1-4, Lu/usu 5.12-16)
40
Anpuf tum tputs wunuts Itsup tu ku un
Isu su nung tutunII tu yu fu mushu fu ngI yu.
MfkosufInI1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
708
Shuunu zund kush, nuwuu yufeefush,
tputs pu kIs Ipun pI tunu, tfu ngI yu.
41
Isus shu kupung nuyu nI fu ngu, puxu-
yu fu, tpu tsee putu tu fu ngI yu. ShI yuu
Istu muum zunduk tu nu, wunu sI fI fIsh
tuung chu, tfu ngI yu.
42
Nutu mu tum tu
tputs wunuts yufu ngI yu, tputs shu nIII tu-
fIt ndu shu tsu chI fu ngu nu.
43-44
Isus shu
wunee fu ngI yu, Nu nuung chu. Itufu,
tpu tsee kumu nIysh pu. Apu nIIIp pung'
nuuk chush, upunII pu nee nutsee ts Ish
ymu ndu shI nI. My sI su fI nee kumuch tu-
mu fI nI tumI nung chu. Muu chee wunuts
Apu nIIeem mbu tu muum wuyung chu.
Ash ku chIsh unush tputs shI yuu nuts tu chI-
nIII nu yu, Nu yufeenIII yu tchI nIII nu yu
shI yuu tsI, tfu ngI yu Isusu.
45
Isus tfu ngI tuu, nuu yu fu nIIu, uwshu
tpu tsee kumun kumun kumun ushI fu-
ngI yu. AshI fI yu, yusuf Isus yuk tush kIs
tuu muum pInu su fu ngu shu. Itufu, upu sup
umbI fI shu tuu fu ngI yu. AshI fI tuu, tputs
IchI ngu fu upu sup kusu tu fu ngu nu yu
Isu su ngu zI.
(Mutiwu 9.1-S, Lu/usu 5.17-26)
2
1
Iwu pu yu fum chu, Isus wup tum kunu-
pu fu ngI yu Kupf n wu pI. Ashpu tum
zuf unush tuu fu ngu, tputs shu: Pungu sush
Isus tuuf tu ndu, utu sIn,
2
zupun kusu tu fu-
ngu nu yu. Anush shu nI yu fu ngu sIn, pungu-
sush tutsI tu fu ngI yu. My sI su fI nee tsI kuk
tuyus pu tu ku nu un unshu tum kuxI nu fu-
ngu nu yu. MI shut, ushpu tum wIshchIp
shu neey ushI fu ngu nu. Pshtu shI nu ngI fI
tstsu fu ngu nu. Isus shu pungu sush Wupu-
fee kuk tuyus pu tu fu ngI yu.
3
Isus wunu tsee
muxu xu yufup, utu sIn, tputs Ipun pu nu fu
wum ku fee nIIu mush kuyu fund sIn Isu sup
nuu tu fu ngu nu, mungu.
4
Itufu, pungu sush
tputs tstsu fu ngI yu. Isu sush kusu muum
xufu fu ngu nu. AshI fu chu, pungu sIsh
wuf kfeef sIn, pungu see tuwu teef sIn,
yufu wu fu ngu nu wungu yuu tsI.
5
Isus shu
pukee fu, wutum nuwu mun mung' tut ku-
nu wu tu, wunguy put shu tsI yu tu fu ngI yu.
Zuwuu, yutu fIt shI shI fIsh tuchI ngum chu,
mung wungu yuuts shu, tfu ngI yu.

Itufu,
My sIs pu nI fI wIf ku fI kumu nI mu pu nI
mungush chI nu yu fu sIn,
7

ChIy tumu fee


tpu tsee tuchIng chIch? Apu nIIeem kInu pI
utupu utIyu. Apu nIII mu fI tuchI ngu muum
wufI tu kI yu, chIy tpu tsIch tuchI ngu muum
pInu suk chI, mung mung shu fI, tfu ngu nu
Isu soo tsI.
8
Itufu, Isus wuun tu fI mungush
yusu fu ngI yu chI nu fu ngu nu unoo tsI. AshI fI
Isus shu:

Muyuum shu ushI fu sIy mungI-


shIs chI nuk su?
9
tputs yutu fIt shI shee tuchI-
ngu muum pInu suk chu. Tpu tsee Itu yu mu-
muum pInu suk tum tu. Itufu, nuw shuchu
yutu fIt shI shee tuchI ngu muum wufI tuk-
tu nu. ChIy zu yu fush, nIIu mu fee tsIsh
yyu fush, nuu ngI tchI mu.
10
Nuw tpu-
tseem kInu fu ngu fI, nIsh tsu pu fu nu sush
kusu fu ngI nu. AshI fI yutu fIt shI shee nuw
tuchI ngu muum wufI tuk tu nu, mung, tfu-
ngI yu Isusu. Tyu fu, wungu yuu tususeefu,
11
ChIy zu ngI zuwu nIIee, tfu ngu, ChIy zu-
yu fush, nIIu mu fIsh yyu fush, pungIp tum-
tIsh kunu pu ngI, tfu ngI yu tpu tsee wunuts
muxu fee tsI.
12
Tputs IchI ngu fu sIn puf sIn
nutu fI tum wun guy chIy zu yu fu, wuyu nIIu-
mu fee yyu fu, nuu tu fu ngI yu.
Itufu, tputs shu unoo pukeef sIn punI fus-
tu fu ngu nu. Apu nIIee: ShIy kIz puf tIsh chu,
Apuu. AshI mu putu fee zI nI, tfu ngu nu
mungu.
AshI fI yuwuu Isus tpu tsee yufu fu ngu
unoo kumu nee nu.
Mishat, Parsiypanshuch tyaspatash
Isusoo natsarangana anoo kamanchintspa
(Mutiwu 9.9-1S, Lu/usu 5.27-S2)
13
MInush zufI Isus yusuf musu mu nu
wIngu nuu tu fu ngI yu. Anshu tum tputs
MfkosufInI1 , 2
Isus s/u pu/ee ru, Zuwuu, yutu rit s/i s/i ris/
tuc/i ngum c/u, wungu yuu tdru ngi yu. (2.5-12)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
709

D
2.25-2 1 Sumue Iu 21.4 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
kustu kustu ushI fu ng sIn shu nI yu fu ngu-
nu yu. Isus shu tuyus pu tu fu ngI yu, mungu.
14
AshI fu chu, tuyus pu tu yu fu nIIu, nuun tu-
chu, IevI yu, AfpI yu fI nI wIpu, chu mu yu-
ngu fu ngI yu. IevIy kufu ku mun mIsu fI nI
kuxI nxI nuw ush tu fI yu, gobef noom kufI-
kee putu muu mu, wutum kufIk pu nI mu nu-
wu. Isus shu: IevI yu, nuwush Ipun shee mI
tchI tu ngu ndu mu, mung tyu fu, uwshu
uyu tyu fu, tuchI tu fu ngI yu, mungu.
15
Anu mun shu IevI yush pung' kuseef sIn,
IevIyput kutu ngu fu ngu nu yu, wIpu nush pu-
tu tum tu. Gobef noo ufkIf yum pun, mIshu
Apu nIIee kuk mupIy fu ngu nu un tum sIn
kutu fu ngu nu yu. Zupun tputs Isu su nguz
tuchI tu tu fu ngu nu.
1
Itufu, Puf sIy pun-
shuch tyus pu tush tputs unoo pukeef sIn,
Isu soo wIpu nush tsI yu teef sIn, mushI fu ngu-
nu. My sIs pu nI fI wIf ku fI kumu nI mu pu nI
tfu ngI tum sI nu: Isus kufI kee yum pun pu tu
kutung kI yu. An tputs yutu fIt chu.

Muyuu-
mu ushku? tfu ngu nu.
17
Yuwuu ntu fu
unoo Isus muzI nu yu fu, Tputs mutumb shI-
nund tuuku, unush doc tof mungu tuu kI yu,

muyuu mu ju doc to fup nuuch? tfu ngI yu.


Itufu, wungu yuu tsIm Istu muum tok tuf
wufI tu kI yu. Nuw shu doc tof tumu pu fI ushI-
fu tuu kI nu. Tputs wuu nu mun tu fI mung'
tutku,

tumu fee nuw unoo Istu chI? Itufu,


tputs yutu fI tuu tu tuuku, Itufu ndu wuu-
nu mun tu fI mung' tutku, nuw Istu muum
wufI tuk tu nu Apu nIIee mungoo nu muu mu,
mung, tfu ngI yu Puf sIy pun shu cheetsI.
(Mutiwu 9.14-17, Lu/usu 5.SS-S9)
18
MInush zufI tputs shu yuwu mund
Wung wIpu nush mungu ku nu unu mund Isu-
soo mushI muum zundu fu ngu nu. AshI fI yu,
tputs shu Isu soo: Wung wIpu nush zupun
zufI mungu ku nu, Puf sIy pun shuch tum ush-
kI tu mu nu. Itufu, shIy shu Ipun shIsh mungu-
ku zI nIII nu ju.

Muyuum su ndu munguk tu-


msu? mung tfu ngu nu Isu soo tsI.
19
AshI fI Isus shu:

Nutu mu muyuu mu ju
mus mungu chI nI? tfu ngI yu. Apuz kumuz
kIzuu yumuk chu, ufu wum ku fee yumbI-
yumb tu chI yu. KIs kutung ku nu yu. Ndu tu mu
kumuz wIzunII put shI tung ku fu, pus tu chee-
ju, ndu mbu fee. Ufu shu mbutchI nIII nu yu.
20
Itufu, zupIsh shI tu ngu chu, ufup nuuk chu,
munguchpu sI nu yu. AshIk puz ush kI nu, nuw
nuuk chu fI, Ipun shI unush munguchpu sI nI-
yu, tfu ngI yu Isusu.
21
MI shut, kumun chInts-
pu, nItuu tI kumI suu kunee sIch yyu fuch,
kuchu fI mun mutu chee zIch, ndu mbu fI.
Ash kI nuu fI ushI fu, mungu kuchu fI mun
sIfIt ku, kuchuf shu Itsup ku chu, ufu ngI nush
IzI chI mbu chI yu.
22
MI shut, kumun chInts pu,

tusIsh sIfup chIsh muyuu mu ju vInoo kchI tu


tuzuf chIch? Ash ku chI nuu fIch, kupoot ku-
chu, tus Ituweefu, vIn shu tuchumchI yu.
TsI mbun Itsun chIch, mIn vInoots tum, mIn
tuseets tum tu. AshI fI tusIsh kunees chIsh
vInoo kchIt tuzuf chIch. AshIk puz ush kIch,
tuu fu shIsh tsI mbun puyu muum pInu su kIch,
tfu ngI yu Isusu Puf sIy pun shu cheetsI.
(Mutiwu 12.1-S, Lu/usu 6.1-5)
23
MI shut, Sputush zufI Isus tpu tsIsh
muzu fI mung xIy tut ushI fu ngI yu zufI kunu-
sIs shu. TIfIk' unush tutsu mIm xIyu ushI fu-
ngI yu. AshI fI Isus wIpu nush wunu see pusu-
tu yumbeetu pusu tu ushI fu ngu sIn, wchoo
kutu ngu fu nu.
24
Itufu, Puf sIy pun shuch shu
mushI fu ngu nu,

Muyuu mu ndu sputush


kunus ku nu? tfu ngu nu.

Muyuu mu ju yuun-
pu tu k'kuzee kupeet ku nu? mung, tfu ngu-
nu.
25
Isus shu: Wutum nuw kunu sIs shee
kusI kI nu wu, tfu ngI yu. Apu nIIee kuk nuts-
tuk tuu tIs, Itufu kuupu ndu mungoo nuk su.
DupI yu fI nI sIf tu mu su undu fu fee punI ku,
wIpu nush put suwu fu ngu sIn, mufIz kuyut-
ku sIn,

tumu fu ngee ju?


2
Apu nIIIsh pung'
pshtu fu ngu, punguu Apu nIIeem wuyu-
fu ngu nu unoo yyu fu, kutu ngu fu ngI yu.
WIpu nu sheem tum punu fu ngI yu kutu ngu-
muu mu. Uwuum unoo kutu ngu muum ndu
wufI tu fu ngI yu. ApunII pu nI mu fI unoo kutu-
ngu muum wufI tu fu ngI yu. Itufu, ush tuu,
DupI yu fIn shu wIpu nu sh tum kutu ngu fu ng-
tu mu nu. Anpu fu AbI yu tu fu fI nI upunII pun
ufku fI tuu fu ngu, DupI yu fI nI ushI fu ngI yu.
DupI yu fI nI Apu nIIee kuk ndu kupee tu fu-
ngu nu.
D
AshI fI tum tu nuw Ipun shI ndu
MfkosufInI2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
710
kupeet ku nu.
27-28
Wutum ApunII tpu tseem
kunu sIs shee wuyu fu ngu wu. Nuw sputush
zufI, kunu sIs shu tuu kumuch tu muum wufI-
tuk tu nu. Wutum nuw tpu tseem kInu fu ngI-
nu wu, mung, tfu ngI yu Isusu.
(Mutiwu 12.9-14, Lu/usu 6.6-11)
3
1
MInush sput Isus shu nIysh shush
pshtu fu, tputs uw muyup shI muu
pufu ngI yu.
2
Puf sIy pun shuch tyus pu-
tush unush shu neef tum sIn, nupu tu funII
ushI fu ngu nu, mungu. Wuun pu tu tIn tfu-
ngu nu, Kumu pu sup tush zufI wungu yuu
yuf chI yu kunu sIs shu, tfu ngu nu.
3
Itufu,
Isus shu muyup shI muu NuunI, tyu fu,
uwshu Isu su nung shu xIyu fu ngI yu.
4
Sheefu, Isus shu Puf sIy pun shuchpu shu
tsI yu tu fu ngI yu.

Utu shu chI nI kumuch-


tu mu fI nI kunu sIs shu umku?

Antuu tI yu
kIyung yuchu ngI suun pu tu tu tfu nII?
ndunI. Istu muum wufI tu kI yu, kunu sIs shu-
tuu Istung tsu, tchu.

Antuu tI pchu ngInts


t? ndunI. ChI nu muum, nuyu nI muum,
kunu sIs shu tum wufI tuk tum tu, Isus
tmpu, uwshtI sIn ymu fu ngu zI nIII nu ju.
5
Isus shu Puf sIy pun shu chee nuts tu yu-
fu tsI yun tu fu ngI yu. Mungoo nu muum
ngut ku nu wu tu, mung' muntsu fu ngI-
yu. Wunguy pu shut tsI yu tu fu ngI yu,
Zuwuu, kuwIsh pxu yu ngI, tfu ngu,
uwshu uwI puxu yu fu ngI yu. Puxuy ku-
chu, uwI wunu sI fI fee fu ngI yu, mungu.

Puf sIy pun shuch shu unoo pukeef sIn,


tsI yun tu yu fu sIn shI tu ngeef sIn, Hefo de su-
fI nI GuII Iey shuch kufu ku fI nI unchIch put
wushu nund shu nI yeef sIn, wuun pu tu tIn
tsI yu tu fu ngu nu yu.

TumuycheezIch
Isu soo tsI? Wutum ush ku wu, pchu ndu
tpu fee, mung, tfu ngu nu.
AshI fI yuwuu Isus tuyus pu tu fu ngu Puf-
sIy pun shuch shu tsI yun tu fu ngu nu unoo
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa tputs Isusoo kuk kis
mazinarangana anoo kamanchintspa
7
MInush shu zufI Isus wIpu nush pu
Ipu neef sIn, GuII Ie yup musush xIy fu-
ngu nu. Itufu, GuII Iey shuch tputs zupun
Isu su nguz tuchI tu fu ngu nu yu.
8
Isus kus
yutu muu yufu fu ngu, yushI ngoo tushI-
tu ngu fu ngI tum tu utu sIn, unoo muzI-
nu yu fu sIn, tputs zupun kusu fu ngu nu,
Utu shuch mIshu Ifu su fIn shu chI, mIshu
Idu mey shu chI. MI shut, tputs Oftu gu nung
ufu chIch tum. MI shut, Tf shu chI. MI shut,
SItn shuch ushIp un tputs kusu fu ngu nu.
9
Isus wIpu nu shee tsI: Kun yufuf tu ngI.
Tputs nuwuu kunu xu fu ndu mu, tfu ngI-
yu.
10
Wungu yuu zupun yufu fu ngu wu.
AshI fu chu, Isu soo wungu yu fI putut pu-
ndu utu sIn kustu kustu ushI fu ngu nu,
yuf pu ndu utu sI nu.
11
MI shut, yushIng' Isu soo pukee fu,
Isu sush wutsee pshIy futu fu nIIu, ShIy
ApunII tIsh chu WIpIsh, tfu ngu nu.
12
Isus shu yushI ngoo, wunee fu ngu, Tpu-
tsee kumu nIysh pu nuwuu tsI, tfu ngI yu.
Tmbee fu nIIu, Isus nuu tu fu ngI yu.
(Mutiwu 10.1-4, Lu/usu 6.12-16)
13-15
MInush zufI Isus shu: Pzu, nuu mu-
nI much pI, tyu fu nIIu, muchIp kfI-
fu ngI yu. Isus shu wIpu nu sheem k'tsus
ufung tuch tsI mbun mutu yu fu (12)
Ipu su fu ngI yu, tuyus pu tu muu mu, mIshu
yushI ngoo tushI tu ngu muu mu. Nuwuu nu
wIz pu fI fI sIyuum punu yu nu, ushI fI sIysu
tuyus pu tu shI ntsu tpI tu unoom Ipu-
su fu ngI yu.
1
SImoo Ipu su fu ngI yu. Isus
SImoo tsI mbun tsuf tu fu ngI yu. MInum
PIto fu mIshu SImo.
17
MI shut, Sundee-
kufI nI zoonII pu tu Wungu, wushu nund
SpI tI yu fI nee wIp Ipu su fu ngI yu. Anoo-
tsIm Pow nuf kI su su mu fu ngI yu. Iyu-
shuch k'kInI kufI yu mu shI tpu tsI utI nI yu,
18
Andu fI suu Ipu su fu ng tum tu. FeII peets-
tum, Bf to Io mI yuuts tum, MutI wuuts tum,
Tom suuts tum Ipu su fu ng tum tu. Sundee-
koo, AfpI yu fI nee tsI wIp Ipu su fu ng tum-
tu. Tude yoo Ipu su fu ng tum tu. SImoo
mInu Ipu su fu ngI tum tu. Uwshu SIm
sIf Rom shu chee kupung nutsu fu ngu,
nIII tu fI tush Kunuun shuch tputs tuchI tu-
fu ngI yu.
19
Utu su fI nI, sufu Isk fI yo tum
Ipu su fu ng tum tu, Isu soo wuu nuuts tuu tu
tumu pI ngu fu ngu unoo Ipu su fu ngI yu.
AshIp wushu nund un 12 Ipu su fu ngI yu,
mungu.
MfkosufInI2 , 3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
711
(Mutiwu 12.22-S2, Lu/usu 11.14-2S, 12.10)
20
MInush zufI Isus nIII tu fI tush pung'
pshtu yu fu, yusuf shu tputs tstsu yu fu sIn,
Isus wIpu nush pu kutu ngu muum xupoo-
fu ngI yu.
21
Isus muu chI fIt unoo muzI nu-
yu fu sIn nuu tu fu ngu nu. Isu soo yumuu nI,
mIfoo sInII pu fee, tfu ngu nu.
22
My sIs pu nI fI wIf ku fI kumu nI mu pun
Ifu su fI nush kyu shI nu sIn, kuseef sIn,

Antuu tI Apu nIII mun wIz pu fI fI nI Isus


YushI ngoo tushI tu nguk? tfu ngu nu.
YushIng' ufku fI Isu sush pshtu fu ngI yu.
AshI fI YushI ngu mu nu fI wIz pu fI fI nI
tchI yu kI yu yushI ngoots tum tu, mung,
tfu ngu nu.
23
Anu mund shu Isus tpu tsee
kufuzeefu, pIndu nu yu fu k'kuzee kumu-
nI fu ngI yu. Antuu tI nuw ush kee zI, ndu,
tfu ngI yu.

Tumufee yushIng' wuun pu-


tu tIn tushI tu nguch?
24
Tpu tseetsI nuu fI
ushIk puz ushI fu kumun chInts pu. Tputs
wuun pu tu tIn puchut puchut ush ku sIn,
mus chI nguch pu sI nu yu. Wuun pu tu tIn
kuchI ngeef sIn, ndu shu kIz puf tuu chI-
nIII nu yu.
25
ZoonII pu tu tIn ushI muum
tuu fI tum tu. Wuun pu tu tIn wufut ku sIn,
wushu nund tuu chu zI nIII nu ju, ndu mbu-
fee. Ash ku chI nuu fI yu, ndu shu kIz puf
tuu chI nIII nu yu.
2
AshIk puz ush kI yu
YushI ngoo tsI fI utu shI nu. Uw YushI ngu fI
wuun pu tu tIn wufut kI nuu fI yu, wuun-
pu tu tIn tushI tu ngu kI nuu fI yu ushI fI yu,
ndu shu pu fee kIz puf tuu chI nIII nu yu,
mungu wuun pu tu tIn pchI nguch pu sI nu yu.
Itufu, yushIng' ush tu fee ju, wutum kIz puf
tuu ku nu wu, tfu ngI yu Isusu.
27
MI shut,
muzI nung tsu, upuz tputs kIz puf tuuku,
wuu nuu tsI pung' ksu tu tuw ushku,

tumu-
fee nIII tu fIt shu tputs shu chIch? Pshtu pI
tu, muu chI yupI utI tuu, Itufu ndun nuu
tpu tsee kusI ku,

tumu fee pshtuch? Itufu,


tpu tsee kusI ku, kumu fI yu fu, pshtu muum
kumI fu nu. Muu cheetsI yu muum kumI fun-
tum tu. Nuw shu ush kI tu mu nu yushI ngoo
kusI kI nu kIz pu feets tuu tu.
28
MuzI nung tsu, Izuu fu kumun chInts-
pu. Tputs yutu fIt tuuku, yutu fIt shI shee
IchI ngu fu tuchI ngu muum wufI tuk chu.
Apu nIIeets tuu yutu fIt tsI yut ku, tuchI-
ngu muum wufI tu mu nu wufI tuk tu mchu.
29
Itufu, mInu mu fI tuchI ngu muum
wunI ndu ju. Yuw tputs Apu nIIee WunI
yutu fI tum nuku unoo tsI nu zup shI tu
tuchI ngu muum wunI ndu ju, tfu ngI yu
Isusu.
30
Isus unoots tum tsI yu tu fu ngI yu,
yuwu mund YushI ngu mu nu fI wIz pu fI fI nI
tchI yu kI yu yushI ngoots tum tu, tfu ngu nu
unu mu ndu.
(Mutiwu 12.46-50, Lu/usu S.19-21)
31
AshI fI ntu fu unshu Isus wunIf wIpu-
pu kusu fu ngI yu. Kuseef sIn, wIshchIp
xIyeef sIn, Tpu tsee shu: NuunI tuung chu,
ttu ndu tshI nI, tfu ngu nu.
32
Tputs zupun
Isu sush kuxI nuf tu yu fu sIn, Ichee, zuwunII-
tum tIsh, uneef tum tIsh xIyeef sIn, shI yu-
nguz nuchu ngu ku nu pu, shI yu pu tsI yut pI
tu, tfu ngu nu.
33
Itufu, Isus shu tpu tsee:
Yuw tputs Apu nIIee kuk muzI nuk sIn, Izuu-
fu puyu ku unchu nuw uneefI, nuw zuwu-
nIII, tfu ngI yu. Tyu fu,
34
nut pu nu yu fu
tpu tseetsI tufI pI nguf sIn, Wutu chu nuw
uneefI, nuw zuwu nIII ushI fI tum chI nuk-
tu nu. Wutu chu nIyu shuneefIs unoo tsIs,
tfu ngI yu.
35
Tputs, Apu nIIee kuk Izuu fu
puyu ku unchu nuw muu chI fI tI. Nuw
zuwunII tu nu, nuw Izuf tu mu nu, nuw uneef-
tu mu nu, tfu ngI yu Isusu.
AshI fI yuwuu tputs Isu soo kuk kIs
muzI nu fu ngu nu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus tsiyatssee mangoozee
p'tsimaam kamanirangu anoo
kamanchintspa
(Mutiwu 1S.1-2S, Lu/usu S.4-15)
4
1
AshI fI Isus musup nuuteefu,
kusee fu, yusuf shu tuyus pu tu fu ngI-
yu. Itufu, tputs shu kustu kustu kustu
ushI fu ngu nu. Zupun tputs shu nI yeef sIn,
Isus shu kunush zufu yu fu kuxI nu fu ngI yu.
Tputs shu upee wu mun nupu tu funII ushI fu-
ngu nu.
2-3
Isus kunush zufu yu fu, tuyus pu-
tu ku tsI yut ssee mungoo zee p'tsImuumu
kumu nI fu ngI yu, Itufu k'kuzee pIshum puz
ushI fu kumu nI fu ngI yu. Tfu ngI yu,
Tputs tutsum pI tu mzu tsIp nuu tu fu ngI-
yu.
4
Mzu tsush tIfI koo wuch kufut ku chu,
MfkosufInI3 , 4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
712

D
4.12 NIshu fI yuwuf tu tum Is ysu 6.9-10 tu utI tum tu.
ushpu tum wuch ngoo tsIsh puntsu fu ngI-
yu. Ngoo tsush tumu tu mumchu, tsI fI-
pIch shu pIshu fu ngI yu, mungu kuchI ngu-
fu ngI yu.
5
Kufut ku chu, ushpu tum wuch
putumb chIsh tuzI tu fu puntsu fu ngI yu.
Anush mus sI fI kxoo nu mu nu kxoo nu fu-
ngI tuu, Itufu tsup puk chI mu nu, ushI fI
Iwu zI fI kxoo nu fu ngI yu.

AshI fI yu,
zuf shu zutu fu ngu, mus sI fI muwI fu-
fu ngI yu, wutum IwuzI xIx puf tu fu ngu-
wu.
7
Ashpu tum kpush puntsu fu ngI yu.
Wushu nund kpu put kxoo nu fu ngI yu, Itufu
kup shu yumbu tu fu ngI yu. AshI fu chu,
pufu ngu ndu yusI fu ngu.
8
Itufu, ushpu-
tum wuch tsup pu wunu sI fI mun puntsu yu-
fu, kxoo nu fu ngI yu, wunu sIf shu yusI fu-
ngI yu. Zupun yusI fu ngI yu. Ashpu tum
30 wchoo yusI fu ngI yu. Ashpu tum 60
yusI fu ngI yu. Ashpu tum 100 yusI fu ngI yu.
9
Tputs Apu nIIee kuk muzI nu ku ushIk puz
ush kI yu. AshI fI ngu tIs muzI nu fInts pu,
kuupu mungoo nung tsu, tfu ngI yu. Tyu-
fu kusu fu ngI yu.
10
Isus tpu tsee kusu yu fu, wIpu nush pu
12 tuu fu ngu, wum kuf shu: TsI yut ssee
wuzu fee tsI fI kumu nIng chu.

Tumufee
yusu chI nI? tyu fu sIn,
11
Isus shu: SIyuum
wuzu fee tsI fI kumu nI muum wufI tu fI-
nu, tfu ngI yu. ApunII unoo chI nu kI yu.
Nuwush Izuu fu tchI tu ngu ndu mu tu,
sIyuum mungee ts Is p'tsImuum kumun-
chInts pu. Itufu, tpu tseets shu wuzu fee
kumun chee zI, Apu nIIush tuchI tu muum
kumup shI chI mu, wutum ngut ku nu wu.

12
Nuwuu kukI zupun tuu muzI nuk sIn,
ushI fI tuu ndu mungoon ku nu yu.
Nuw kIz puf Istu ktuu tI, unoo
pukI tuut ssIn,
ndun tum mungoo p'tsIchImu.
Mungoon tu pu, utufI,
ndu mungoo yufu muum zufum pu tu-
fI zund kI nu,
D
tfu ngI yu Isusu, mungu.
13
Nee tsI yut ssee ndun nuu muzI nu kus,

tumu yu fee mInoo tsInu shtu ju tsI yut ssIs


mungoon chIs?
14
Tutsu mu pun puz ushI fu
Apu nIIee kuk tutsum kI yu.
15
AshI fI yu,
wuch ngoo tsush puntsu fu ngu unoo tputs
muzI nuk tuut ssIn, yushIng shu mungoon tu-
pu tu tpu tsee tsI yut ssee tututs tu tututs-
tu ush kI yu.
1
Ashpu tum tputs Apu nIIee
kuk muzI nuk tuut ssIn, mung' kIs muzI nu-
ku nu. Itufu, Apu nIIee yuwu mund kIyung
kuchIy ku nu unu mund mus sI fI kusu ku-
nu yu. Tputs ushku un wutu chu wuch
putumb chI mun puntsu ku tumu pu fI ush-
ku nu.
17
Iwu zI fI mungoon ku nu. Mungooz-
pu pIsh tu ku ush kI yu.
18
Wuch shu kpush
puntsu fu ngu unu, tputs muu chI nguz
tmu fuk sIn tumu pu fI ush kI yu. Apu nIIee
kuk muzI nuk tuu,
19
Itufu kufI kI ngu zee-
mu fI chI nu ku, muuch tu nguz tmu fu ku,
Apu nIIee kuk kupeet kI yu, mungoo zee
yumbu tuk puz ushI fI yu. MuzI nu kI tuut-
ssIn, mupeek tu nu utu sIn, Apu nIIush
ndu tuchIt kI yu.
20
Tsup wunu sI fI mun
puntsu fu ngu un wuch puz ushI fu Izuu fu
kxoon ku chu mungoon ku nu yu. Apu nIIush
tuchIt ku sIn ndu kusu ku nu yu. Wuch yusIk-
puz ush kI yu, tfu ngI yu Isusu wum ku fee-
tsI, mungu.
(Lu/usu S.16-1S)
21
MIn shu tsI yut ssIs muzI nu ngInts, mung
Isus tfu ngI yu. Numbu fIn tIfu yu fuch,
tufum zIsh wuntsush ndu wuyu kIch. Antuu-
tI kujo nIsh wuyu kIch, ndunI. Ufu wuzu fee
wuyu tuf chI. AshI fI yu, pu muum tputs kumI-
fun chu. AshI fI yu, nuwuu kukI shIng tum-
tsu.
22
Nutu mu nuwuu nuu tsI pIshum tumu-
pu fI ushI fu fI, yusuf IchI ngu fu yusuch pu sI-
nu yu. Nutu mu IpI shu ngu fu ngI tuu tI, yusuf
wuzu fee yusuch pu sI nu yu.
23
AshI fI tputs
nuwuu kukI mungoo nu muum zund ku sIn,
wIts muzI nu chI nIIIn pu, tfu ngI yu.
24
Pup tsu, kuupu muzI nung tsu. Nuwuu
kukI wunu sIf muzI nuk chus, ufu ngI-
nu shu yusuf mungoo nut ssu. Kupung
muzI nuk chus, kupung mungoo nut ssu.
25
Mungoon kI nuu fee su, ufu ngI nu shu ufu-
ngI nu shu ush tut ssu. Itufu, ndu muzI nu-
kus, puk chI mu nu mungoon ku chus, ndu
mungoo nu muum Izuu fI shu Ituts chI mu,
mung, tfu ngI yu Isusu.
MfkosufInI4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
713
2
Tputs: Apuu, shI yu mu fI nuwuu
ksI ngu ndu mu tu, uwshu kusI ku unoo
kumun chInts pu, Isus tfu ngI yu. Apu nIIee
kuku wuch tutsu mIm puz ush kI yu. Tputs
wchoo tutsum ku, wuu nI tum kxoon kI yu.
27
Tputs ndu pufu, muutu, putum muutu,
putum muutu ushku, zupIsh wuch ptut pu-
yu fu, kxoon kI yu. Wuun tu fI shu kxoon kI-
yu.
28
Tsup wchoo yunu ngu kI yu. Sheefu,
zupIsh shu kunu ngee shu, yusIk shI tu.
Wuf pukIch shI tung kI yu. ShI tu ngee fu
putsI su yu shu, yusI kI yu, kuyu nuk shI tu yu.
29
Kuyu nuk chu, pusu yu fu, wuyu kI yu.
ApunII kuk ushIk puz ushI fI tum tu Izu pu-
nee kI yu, mung, tfu ngI yu Isusu.
(Mutiwu 1S.S1-S2, Lu/usu 1S.1S-19)
30
ApunII tpu tsee mung' kusI ku unoo
mIshu kumun chInts pu. Mungee ts Is
p'tsImuum kumun chInts pu.
31
Kuch puz
wuch tutsum kuch ush kI yu. Kuch wuch
puk chee wu. NIII tu fIt wuch kupung-
chu.
32
Itufu, kuch wuch puk chI tuut
tutsumeefuch, Itufu kunu ngu chu, IchI-
ngu foo mzu tsush tutsum tu fIch unoo tsI-
nu kusI fI yu. Wup zuf tuu fI yu. TsI fI pIch
Ixu tu muum wufI tu fI yu wupzuf shu.
AshIk puz ush kI yu ApunII tpu tsee wumu-
fI kusI ku, tfu ngI yu Isusu.
(Mutiwu 1S.S4-S5)
33
Isus tsI yut ssee kumu pI shtu mu yu fu
kumu nI fu ngI yu. Yuw mungoo nu muum
wufI tu fu unoo tuyus pu tu fu ngI yu.
34
Tpu tsee mu nu unoo tsI fI kumu nI fu ngI-
yu. Itufu, wIpu nush pu Ipu neef sIn, wIpu-
nu shee tsI nu wuzu fee kumu nI fu ngI yu.
AshI fI tsI yut ssee kumu nee nu yuwuu
Isus mungoo zee p'tsImuum kumu nI fu ngu
unoo tsI.
Mishat, yuwaa Isus kambusuroo
nambarangu, zanaramach ashirangu anoo
kamanchintspa
(Mutiwu S.2S-27, Lu/usu S.22-25)
35
Nutum zufI pukum chu Isus wIpu nu-
shee tsI: Mus ufu chIch kItee nI, tfu ngu,
3
tpu tsee kumI ngeef sIn nuu tu fu ngu nu-
yu. Isus pu zufu fu ngu sIn nuu tu fu ngu nu.
Ashpu tum wIpu nush mInush kun zufu yu-
fu sIn nuu tu fu ng tum sI nu.
37
Kumbu suf shu
kIz puf kumbus tu fu ngI yu. Wufus tu fu ngu,
kunshu kIz puf zuw zuw ushI fu ngI yu.
Kunush tutsI tu muum pukIch pIsh tu fu ngI-
yu.
38
Isus shu muu mu wu muxu xu mun
ktuk tuw muu ushI fu ngI yu. WIpu nush shu:
Isu soo pup chu, tmu ngI. ChIy zu ngI,
chI mukchI nI pu. NIshu fI pu tsI pu mbu chI.

Muyuu mu ndu Istu kshu? tfu ngu nu yu.


39
Tyu fu sIn, mung Isus shu tmu fu ngu,
chIy zu yu fu, kumbu su foo numbu fu ngI yu,
Wuppu. Zunu yu ngI, tyu fu, unufI ts pu-
tu fu ushI fu ngI yu. Zunu fu much ushI fu ngI-
yu.
40
Isus shu wIpu nu shee:

Muyuum shu
punIk su?

Muyuum shu ndu nuwu mun


mungIs tutuk su? mung, tfu ngI yu.
41
Itufu, Isus shu wIpu nush mung kIz puf
punI fu ngu nu. Wuun pu tutshI tI sIn tsI yut ku-
sIn,

Tumufee In tputs ush tuf?

Kumbu-
su foo tsI yut ku, wuppu tu unufI kumbu-
suf muzI nuk?

Wufus shu muzI nuk tum tu-


wu? mung, tfu ngu nu Isus wIpu nu shI.
AshI fI Isus kumbu su foo numbu fu ngu
unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus yashingoo
tashitungarangu anoo kamanchintspa
(Mutiwu S.2S-S4, Lu/usu S.26-S9)
5
1
MInush zufI musuu kteef sIn, Gue-
fs shu chIsh wutsu pun kusu fu ngu nu.
2-3
Isus kfee fu nIIu, tpu tsee mung chu mu-
yu ngu fu ngI yu. SIf tufI tpu tsush wunuts
yushIng' mung tuu fu ngI yu. Putumb chIsh-
shu wuch kuwu fu unush tuu fu ngI yu,
tsI pu fIsh wuyu shI nI tuu fu ngI yu. Tputs
ksI muum pInu su fu ngu nu.
4
Tputs kuteen-
put kumu fI fu sIn, uweets tum kumu fI,
wutsee kumu fI sheef sIn, mung kuteen pu
kumu fI fu sIn, kutee nuu ItIp tu ItIp tu ushI fu-
ngu, tputs kumu fI muum pInu su fu ngu nu.
WIz puf pshu tu fu ngu nu.
5
AshI fI suwu yu fu-
nIIu, tsI pu fIsh mupshI shush tuu fu ngI yu.
MuchIp mungu xIy tut ushI fu ngI yu. Kus-
chI fI psuu nu fI tum kIz puf juy, tfu ngI yu.
Wuu nuu tsI tu tu wunu tsee putu mbIch pu tu
shI tu fu tzu tzu ushI fu ngI yu.
-8
AshI fu chu, tputs ufu pI fI Isu soo
pukee fu, IfIp tu funII ushI fu ngI yu. Isu sush
MfkosufInI4 , 5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
714
tutunII tu ushI fu ngu, wutum Isus kumuch-
tu ku, YushI ngoo, shtu ngu ngI, tfu ngu wu.
Isu soo, shIy Apu nIII fI tIsh chu WIpIsh,
mung, tfu ngu.

ShIy tumu kut shu shu


nIngee mu?

ShIy nuwuu tumu yuch tu zIsh?


mung, tfu ngI yu. Nuwuu wuneefIyshpu.
Apu fI mu nIch tInu, tfu ngI yu.
9
AshI fI
Isus:

ShIy chukshu sufIsh? tu, uwshu:


Nuw sufI zupun tu nI chu wutum zupun nI-
wu, tfu ngu.
10
Itufu, uwshu Isu soo, Afup
Iyuu zungu nIysh pu, ttu ttu ushI fu ngI yu.
11-12
Nupu ngI pIyu. PIy muchI mun kuch
zupun kutung ku nu yu. AshI fI yu, k'chIsh
pshtu pu nI utI nI yu. Anush zungu nI ngu-
ndu mu Iyuu tsI, tfu ngI yu yushI ngu.
13
Isus shu: Nuung sInts, ushI fI yu wutum
tssu wu, mung tyu fu, tpu tsush shI tu ngu-
fu ng sIn, k'chIsh pshtu fu ngu nu, mungu.
Kuch shu 2000 ushIp pu fI, wuzu wup tufut
ushI fu nIIu, musush mung pufut' ushI fu-
ngu, musush chI pu yuf tu fu ngu nu yu. Itufu,
yushI ngu mun tputs wunu sI fI fee fu ngI yu.
14
K'chIpunshu tputs suwu fu ngu nu.
MInup shu tputs kumun tu mInup shu tputs
kumun tu ushI fu ngu nu. Yuk tush kumun
kumun mung ushI fu ngu nu.
Tputs shu unoo muzI nu yu fu sIn, Isu sup-
shu tufut ushI funII mung ushI fu ngu nu,
pungu nI utu sI nu.
15
Isu sush kuseef sIn,
yushI ngu mun wunu sIf kumuf tu fu,
mung pu tu fI shu tuu fu ngI yu, yuw sIf
nuw wuzu pun tu nI chu, tfu ngu unu.
Tputs shu unoo pukee fu, kIz puf punI fus-
tu yu fu sIn,
1
Itufu, tputs Isus yufu fu ngu
unoo pukeef sIn, PIytundu ushI fu ngu,
mung, tfu ngu nu, upInII kumu nI fu ngu-
nu.
17
Tputs shu punIk sIn, Isu soo, shIy
nuuch chu. NIsh shIy tuu fInII pu, mung,
tfu ngu nu.
18
Isus shu zufukchu, yushI-
ngu mun tputs mung: Isu soo, kuyu nu tum-
tu, tu,
19
Isus shu ndu much ku, Wuts tu.
Wup tum kunu pung chu tfu ngu. ApunII
shI yuu nuyu nI fu ngu, ushI fI muu chI fI tuu-
tsIsh kumu nI shIn chu, tyu fu,
20
uwshu
kumu nI muum wup tum nuu tu fu ngI yu.
TIk pof sush wutsu pun xIy fu ngu, kumu nI-
fu ngI yu. MInush yukut kumun tu kumun-
tu ushI fu ngI yu. IchI ngu fu sIn tputs:

Tumufee ushIk? tfu ngu nu.


Wutum chu tsI yut ssIs yuw Isus yushI-
ngoo tushI tu ngu fu ngu unoo tsI.
Mishat, yuwaa Isus kizaa tsimbun
yararangu anu kamanchintspa
(Mutiwu 9.1S-26, Lu/usu S.40-56)
21
MInush zufI Isus shu mung yusuf
ufu chIch ktu fu ngI yu mInup shu yuktu.
Mutuy kum chu, tputs kustu kustu
ushI fu ngu nu. Zupun tputs Isu su nu ngI
shu nI yu fu ngu nu.
22
Juyfo, tputs sufu,
Utu shu chIsh shu nIyshInI ksu tu mu pu nI-
mu nu tum chu. Isu sush kusee fu, mung
tutunII tu fu ngI yu.
23
IpufI kIz tsI pu muum
zunduk chu. Pzu, pungu tIsh. ShIy nuu pu
kuwIp tIsh putut ku chush yufuch shu, tfu-
ngI yu.
24
Isus shu: Ayu, tyu fu, nuu tu fu-
ngu nu Juyfoptu. Nuun tu chu, Isu su mun
tputs zupun tuchI tu fu sIn kundun kundun
kundun tu mung ushI fu ngu nu.
25
KIz shu tuchI tu fu ng tum tu. An kIz 12
musuch kufu ssee kupeet kupeet mung ushI-
fu ngI yu.
2
Ich tu fu doc to fup zupun nuu fu-
ngu, zupun kIyung kuchI yu fu ngI yu. UfkI-
fee mungu tuchI ngee fu, Itufu yusuf shu
ufu ngI nu shu kIz pu fI nu shu mIsI see fu ngI yu.
27-28
Isu soo kmu nu fu ngu sIn, kIz shu
Isu su mun ush tuchI tu fu ngI yu. Wumu-
fee putut ku chu fI, nuwuu yufuch pu fI,
mungush tyu fu, Isu soo mux wIngoo-
tsIm putu tu fu ngI yu, tputs wuzu pun tstsu-
fu unshu.
29
Putut ku chu, mung ufsIf puzu-
tuf ts pu tu fu mung ushI fu ngI yu. Yufeefu,
kIz shu wuunu nuts tu fu ngI yu.
30-32
Isus shu
wIz pu fI fI nee tsI yuf ku chu tchu fu ngI yu.
Isus shu:

Chuku nuwuu putu tee fu ndu?


tfu ngu, wIpu nush shu: Ichee, tputs shI-
yuu kundun kundun kundun ush ku sIn,

muyuum shu, Chu ku ju nuwuu putut ku-


ndu, shIy tshu? tfu ngu, Isus shu tpu tsIp
nut pu nu yu fu, tpu tsush wuch nuptu
nuptu ushI fu ngI yu.
33
KIz shu Isus nuwuu
yufeenII tee tu, kIz puf punI fus tu fu ngI-
yu. Tutu tutu shI tuf ushI fu ngI yu. Isu sush
tutunII tu yu fu, IchI ngu fu yuwuu kIyung
kuchI yu fu ngu unoo kumu nI fu ngI yu.
34
Isus shu: IzufI, nuwu mun mungIsh tutu-
fu ngush, yufu fu ngI nu nuwu. Nu yufeenII-
tIsh chu. MupIy fush nuuch chu, tfu ngI yu.
MfkosufInI5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
715
35
Isus kIzu put tsI yuts tu fu, unush Juyfo-
shuch tputs kusu fu ngI yu. Wuun pu tu shtI-
sIn tsI yut ku sIn, Ipu fIsh tsI pu yu nIIu wu,
Juy fou. AshI fI Isu soo yumu fInII pu. Wuts-
tu yu, yuunI kunu pu nI, mung tfu ngI yu.
3
Itufu, Isus shu, MungIsh muntsu fInII-
pu, zuwuu. Nuwu mun mungIsh tutung-
chu, mung, tfu ngI yu Isusu.
37
Isus shu,
yuunI nupu nI tu, wIpu nu shI nu ndu fI tuu
tupu su fu ngu, PItof pu, Sundee ku fIn pu,
zoonII put Wungu, ushpI sIn nuu tu fu ngu-
nu.
38
Juy fosh pung' kusee fum chu sIn,
Isus tpu tsee zupun pufu ngI yu. UwI tuw
tuw ushIsh tu fu sIn tunuk sIn pufu ngI yu.
39
Pungu sush pshtu yu fu, Isus shu:

Muyuu-
mu tunu kus, kuweets Is tuw tuw
ushIk su? Antuu tI pzu fu fee ju, nIIuf muu-
fI mu ndu, mung, tfu ngI yu.
40
Tputs shu
mung stu fu ngu nu. Isus shu tpu tsee:
Pungu sush shtu ngu ngInts, tfu ngu, shI tu-
ngu fum chu sIn, wupuf put wunIf pu ushI fu
pshtu fu ngu nu nIIuf wuyu fu unshu. Isus
wIpu nush unshu tum pshtu fu ngI tum tu.
41
AshI fI Isus kumu sI nu mun uw putu-
yu fu, wuun shu chI fI kuk: TfI tu kmI,
tfu ngI yu. Iyu shuch k'kInI: Izu fee, nutu
tmu ngI, mung tu, tfu ngI yu.
42
Tyu fu,
chIy zu tu ushI fu ngI yu. ChIy zu yu fu nIIu
xIy tu fu much ushI fu ngI yu. An kIz 12
musu chI fI nI tuu fu ngI yu. Wupuf Juyof
punI fus tu mbuch ushI fu ngu nu.
43
Isus shu:
Tpu tsee kumu nInII pu, mung, tfu ngu.
WunI feets shu: MufI tung chu, tyu fu,
kusu fu ngI yu.
AshI fI wup pu fI kumu nee nu yuwuu Isus
nIIu fuu Itu yu mu fu ngu unoo tsI.
Minootssha kamanchintspa; yuwaa
Nsaretshuch tputs Isusoo nda kis
mazinarangusin, Isussha n!!itaritap tsap
tayaspatamaam naatarangu anootsi
(Mutiwu 1S.5S-5S, Lu/usu 4.16-S0)

1
AshI fI Kupf n wu sh unush tsu poo
kusu yu fu, Isus wIpu nush put kunu pu-
fu ngu, yup tum kunu ngu fu ngu umb tum
nuu tu fu ngI yu. Anush Nsu fe tush kusee-
fu,
2
zufI sputush Isus Utu shu chIsh
shu nIyshInI pshtu yu fu tuyus pu tu fu ngI-
yu. Tputs shu:

Tumufu ushI fu tsI yut ku?

TumuyufIshtu yusu yu?

Tumufu tpu tsee


yufku, tpu tsee IchIy zu tu ushku? tfu ngu-
nu.
3

Ndu shu In tputs nIshuch?

Ndu shu
pungus pun InI?

Ndu shu MufIy wIp?


tfu ngu nu.

Ndu shu Sundeek' zoonII,


mIshu Ustum zoonII, mIshu Utus tum
zoonII, mIshu SImo tum zoonII? tfu ngu-
nu.

WIzuf Iyush tuu ku nu wu? tfu ngu nu.


Atu sIn, Isu soo nuts tu fu ngu sIn, nutsu fu-
ngu nu yu. Isu soo kuk kuupu ndu muzI nu fu-
ngu nu.
4
Itufu, Isus shu: SIy ufu tsI yut ssee
kIs puyuk su. Apu nIIee kuk kumu nI mu pun
wuun shuchpu tu tputs, mIshu zoonII pu-
tu tum ufu ndu kIs muzI nu ku nu, tssu.
AshI fu chu, sIy nuwuu ush kI tum pu su
ndu muzI nu muum zunduk su, tfu ngI yu.
5
Tputs shu mung' tutu muum ngu tu fu ngu-
nu, ushI fu chu Isus tpu tsee zupun yufu-
muum pInu su fu ngI yu. Tpu tsI mun uwee
wuyu yu fu, muchIn yufu fu ngI yu.

AshI fI
Isus shu:

Tumushtu ndu mungoon ku nu?


tyu fu, kusu yu fu nIIu, mInush zuf mInup-
shu yukut tuyus pu tut mInush zuf mInup-
shu yukut tuyus pu tut ushI fu ngI yu.
(Mutiwu 10.1, 5-15, Lu/usu 9.1-6)
7
Isus wIpu nu shI nund shu 12 kufuzeefu,
shu nI yeef sIn, Isus shu, SIysu tsI mbun
Ipu nee fus pIyum nuuku, pIyum nuuku
shI ntsu, tfu ngu. WIz pu fI fI sIyuum punu-
chInts pu tfu ngu. SIyu mu fI yushI ngoo
kusIchpusu, mung, tfu ngI yu.
8-9
Nuuk chus, muu cheetsI yufInts pu,
tushuwshImtIs yngtsu. Itufu, punguu,
mIshu tsI ngu sheets tum tIs yufInts pu.
K'tunu fIs mInu mu fI k'tuntuyufus, spu tu-
yu fus nuung tsu. KufI kI fee tsIs kIch pu shIs
pshtu yu fus yufInts pu, tfu ngI yu.
10
Tpu tsush pung' kus ku chus, unshu fI
tuung tsu, tfu ngu.
11
Yuk tush kus ku chus,
Itufu ndu tputs kuyu nu tuu yu nI tu,
nutsu ku, sIyuu muzI nu muum ngut ku,
ushI fI yu wunI muum kutsIs kchI ngu yu-
fus nuung tsu, Isus tfu ngI yu, mungu.
12
WIpu nush shu uyu utu sIn, mung
nuu tu fu ngu nu yu. Yuk tush kus ku mchu sIn
tuyus pu tu fu ngu nu. MungI shIs ItsIn-
su yu shtIs chI nung tsu, yutu fIt shI shee
ksung tsu, tfu ngu nu.
13
YushI ngoo zupun
MfkosufInI5 , 6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
716
tushItu ngu fu ngI tu mu nu. MI shut, kus
yutu muu wuyu ngun pu tupu fu yu fu sIn
yufu fu ng tu mu nu. AshI fu ng sIn chu.
AshI fI yuwuu Isus wIpu nu shee kumuch-
tu fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa tputs Isusoo yasamaam
pinasarangana anoo kamanchintspa
(Mutiwu 14.1-12, Lu/usu 9.7-9)
14
Anpuf tum Hefo de su fI nI, GuII Iey-
shuch ufku fI, tsI yut ssee Isu su mun muzI-
nu fu ngI yu. Wutum tputs Isu soo tsI yu tut
tsI yu tut ushI fu ngu nu wu. Ashpu tum tputs:
Wungu fI nee zu wu Ichu mum pu nI, Isu soo,
tfu ngu nu. Wungu fI nee tsI nI puchu fu ngu-
nu nu tmeenII pu fee, unpu fee. AshI fu pu
tpu tsee yuf kI yu, tfu ngu nu, mungu.
15
Itufu, ushpu tum: EI yu su zu wu yusuf
kusee nIII wu mung, tfu ngu nu. MI shut,
ushpu tum: Apu nIIee kuk kumu nI mu pun,

zItu mI nu fI nI ndu shu tmeenII? unpu-


fee, mung ntu ngut ushI fu ngu nu.
1
Hefo de su fIn shu tsI yut ssee Isu su mun
muzI nu yu fu mung: Wungu fI nee tsI kumuch-
tu fu ngu fI, muchoo tufu fu ngu nu.

Anu zu-
wu, tmee shI nu wu? unpu fee, tfu ngI yu.
17-18
SIf Wungu fI nI Hefo de su fI nee
numbu fu ngu,

Muyuum shu zuwu nIIeets-


Ish, FeII peets wIzunII Isu wu fu ng shu shIyu?
An yutu fI tu, tfu ngI yu Hefo de su fI nee tsI.
Anu mund shu Hefo de su fIn shu Wungu fI nee
putu yu fu, tumu nu fu ngI yu. Tumu nee fu,
kuteen put kumu fI yu fu, kusu fu ngI yu.
19
Hefo de su fIn shu wIzunII Wungu fI nee-
tsI nutsu fu ngI yu. Puchu muum kumuch tu-
muum zundu fu ngu, Itufu xupoo fu ng shI tu.
20
Hefo de su fI nI Wungu fI nee ts chI nu mu nu
chI nu fu ngI yu. Hefo de su fI nI: Wung wunu-
sIf chu. Yutu fIt tuu kee ju, puchu muum wuts-
tu tfu ngI yu. Wungu fIn shu tumun shI shush
tuyus pu tu ku Hefo de su fIn shu:

Tumufu
tuyus pu tu ku? tfu ngI yu. Itufu, tuyus pu tu-
ku, kIs muzI nu fu ngI yu.
21
KIs muzI nu fu-
ngI tuu, ushI fI tuu wIzunII Wunguu puchu-
muum zundu fu ngI yu. MInush shu zufI,
yup ndu chI nu kIch umb Wungu fI nee tsI
tup chu muum kumuch tu fu ngI yu.
Hefo de su fI nI shu yuw nIIuf tu fu ngu
un musu chI fI nI tutsum ku chu, tpu tsee
zupu nI kufu zu fu ngI yu. Kufu kuu mIshu
komu ndun teets tum, mIshu GuII Iey shu-
cheets tum wIfu kuch zupun kufu zu fu ngI-
yu. Nuu nInts, shunIyeefunI kutu ngee nI,
zumum tee nI, tfu ngI yu.
22
Anush shu
wIzunII wIp pshtu yu fu, mIchIt chI tut
ushI fu ngI yu. Hefo de su fI nI wum kuf pu
kIs nupu tu funII ushI fu ngu nu. Hefo de su-
fIn shu kumu sI nuu: Nuwuu mushu muum
zund kush mushu ngu ndu mu nuwuu tsI,
tfu ngI yu. Yuwuu zund kIsh unoo punu-
chInII pu, tfu ngu.
23
Zuf ku fI utInu.
Apu fI mu nIch sufu utInu. NgIch kee zI.
ShIy mush ku chush, ufu pu nuch pu fI-
nu. Zund kush, nuwuu nuu tsI tsu pu nee
tupuseefunII punu chInII pu, ush tu chInII-
pu, tfu ngI yu.
24
Kumu sIn shu shI tu ngee-
fu wunI fee tsI:

Nuw muyuu tsI mush-


chI? tyu fu, wunIf shu: Wung muchoo,
Ichu mum pu nI mushung chu muchoo tsI,
tfu ngI yu.
25
Kumu sIn shu mIkee fu kufu-
kush pshtu yu fu, Nutu fI Wunguu much
Ichu mum pu nI punu ngu ndu mu. Pufu tush
pshtu yu fush punu ngu ndu mu, tfu ngI yu.
2
AshI fI Hefo de su fIn shu mung' kIz puf
muntsu fu ngI yu. Itufu, wum kuf nupunu-
pu wu Hefo de su fIn shu puzI fu ngI yu.
Dun chu, wuts tu tmuum mbu mu tu fu ngI-
yu, wutum: Yuw zund kIsh unoo punu-
chInII pu, tfu ngu wu.
27
Sundu foots shut:
Wunguu muchoo tufu shI nI, tfu ngI yu.
Tumun shI shIsh pshtu yu fu, Wungu fI nee tsI
much tufu fu ngI yu.
28
Sheefu, pufu tush
pshtu yu shI nu, Neewu tyu fu, kumu sI-
nuum punu fu ngI yu. Uwshu yyu fu, wunI-
feem punu fu ngI yu Wungu fI nee tsI muchu.
29
WIpu nush shu tsI yut ssee muzI nu yu fu-
sIn, nuu yu fund sIn, kuseef sIn, Wungu fI-
nee tsI tsI pu fee yyu fund sIn, mupshI shIp
kuwI nee fu ngu nu.
AshI fI Wungu fI nee tsI wutum chu
tsI yuts sI.
Mishat, yuwaa Isus tputsee kuwiz
m'cheeru mi!o martarangu anoo
kamanchintspa
(Mutiwu 14.1S-21, Lu/usu 9.10-17, Wungu 6.1-14)
30
AshI fI yu, mInush shu zufI Isus tyus-
pu tush shu kunu pee shI nu sIn, Isu sush
MfkosufInI6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
717

D
.34 1 Utu chIch kufu ku 22.17, Ese kI ye Iu 34.5 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
shu nI yu fu ngu sIn, Apu nIIee kuk kumun-
tu yu shI nu sIn, Isu soo IchI ngu fu kumu-
nI fumchI nIII nu.
31
MI shut, unshu tum
tputs shu zupun kusu tu fu ng sIn, kunu-
su muum xufu fu ngu nu. Kutu ngu muum
xufu fu ngI tum tu. AshI fI nutum Isus shu
wIpu nu shee: Pzuyu, yuu nI tu nuu yu nI yup
tputs ndu nu fI umbI, tfu ngu,
32
Isus pu
kunush zufu yu fu sIn, ufu chIch ktu fu-
ngu nu. Yup tputs ndu nu fI umbI nuu tu-
fu ngu nu.
33
Nuuk chu sIn, tputs zupun
nuts tu yu fu sIn, wIngu mun IfI pu tu funII
ushI fu ngu nu. MIn shuch yukut shI tung ku
pIyum shu yukut mIn shuch shI tung ku,
shee fund sIn, IchI ngu fu sIn wusI nu yumu-
zuf sIn kusu fu ngu nu.
34
Isus mutuy kum-
chu sIn, kfee fum chu sIn, tpu tsee zupun
pufu ngI yu. Opee ju ushI fu musu fu tuufu
pufu ngI yu, yuw ksu tu mu pun ndun puz
ushI fu un pufu ngI yu.
D
Isus tpu tsee zupun
pukee fu, nuyu nI fu ngu, tuyus pu tut tuyus-
pu tut ushI fu ngI yu.
35-3
AshI fI tuyus pu-
tu ku zuf mungI nu mun xumeekum chu,
Isus shu wIpu nush: Tpu tsee zungu nIng-
chu kutung tsee mu. Pup chu, tupee kuch-
pu, mung, tfu ngu nu Isu soo tsI. NIsh
upu sup wunI ndu ju. AshI fI ushpu tum
yuk tup nuuk chu sIn, ushpu tum tpu tsIp
muzu fI nuuk chu sIn, kutung tsee punguch-
pu sI nu yu. Sheef sIn kutung chI nIII nu yu,
tfu ngu nu.
37
Isus shu: NdunI, nIshu fI
mufI tung tsu sIyu, tk chu, wIpu nush shu:
Tpu tsI nuu fIch mInum tu musuch kufI-
keem tufu wuz tu yu fuch,

tumu fee ush-


pum tutsu mooch? pshu tu fu pIsh tuch pu-
fee, tfu ngu nu.
38
Isus shu:

WunI pu pung
tuuf? Nupu ngInts, tfu ngu, wIpu nush shu
pukeef sIn, Pung kuwIz m'cheefu tuu fI yu.
Kuyu pIch shu tsI mbu nund tuu fI tum tu,
tfu ngI yu.
39
Itufu, Isus shu tpu tsee kumuch tu fu-
ngu, PIyum kuxIn tu pIyum kuxIn tu shIng-
tsu chI fI chI fI mu nu, tyu fu,
40
tputs shu
50 kuxIn tu 50 kuxIn tu 100 kuxIn tu ushI-
fu ngu nu.
41
Sheefu, mung punguu yyu-
fu, kuyup cheets tum yyu fu, wuf shu
kunI ndup nupu fu ngu, Apuu, wup pu fee,
mung, tfu ngI yu. Tyu fu, punguu tuptu
tuptu tuptu sheefu, wIpu nu sheem punu-
fu ngI yu. Kuyup cheets shu tutup tu tutup tu
sheefu, wIpu nu sheem punu fu ngI tum tu.
Nu sIysu tpu tseem punu punu shI ngInts,
tfu ngI yu.
42-43
Punu yu shtI sIn kutu ngeef-
sIn, mung tuzu zuf tu fu ngu nu. WIpu nush-
shu 12 tsumb kutu chI muu mung yufu-
ngu nu.
44
Kumu zu nu ndu zumeet pu tu mII
kutu ngu fu ngu nu.
AshI fI yuwuu Isus tpu tsee kuwIz
m'cheefu mIIo muf tu fu ngu unoo
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus kungumun naataru
anoo kamanchintspa
(Mutiwu 14.22-SS, Wungu 6.15-21)
45
Nutu mu tum chu Isus wIpu nu sheets-
shu: BotIsh zufu yu fus, ufu chIch kIteefus,
Bets yu nup wusI nu nuutstsu, tfu ngu,
wIpu nush shu kunush zufu yu fund sIn
nuu tu fu ngu nu yu. Nuu tu fu ng sIn, Isus
tpu tseets shu: PungI pIs kunu pu tu ntsu,
tfu ngI yu.
4
Isus muchIp kfI fu ngI yu
Wupuf put tsI yu tu muu mu.
47
TupI tu fu nIIu,
wIpu nush musush upu su nund kchu ngu-
tun ushI fu ngu nu. Isus shu ufu pu ngu fI
wuu nI tu fI tuu fu ngI yu.
48
Kumbu suf kIz-
puf kumbus tu fu ngI yu. ShI pu nung kumbu-
suf tup ushI fu ngI yu. Isus shu wIpu nu shI
kIz puf kchung kup kup shI tuf ushI fu ngu-
nu punI fus tu mbut ssIn. KIyung kuchI yu fu-
ngu nu yu. Isus shu sIt ku chu nuu tu fu ngI yu.
Kungu mu nu nuun tuch ushI fu ngI yu. WIpu-
nu shI nguz nuu tu fu ngI yu. Itufu, Imu fu-
tu chu pufu ngu nu.
49
Isu soo kungu mu nu
nuun tu chu pufu ngu nu. Ay sItuts tee, tfu-
ngu nu.

Chuku ush tuf? KunIz pu fee, tfu-


ngu nu Isu soo tsI.
50
WIpu nush IchI ngu-
fu sIn pufu ngu nu. KIz puf punI fu ngu nu.
Isus shu: PunI fIys pu, nuw tu ndu. Isus tu nu.
MupIyng tsu, tfu ngI yu.
51-52
Tyu fu, wIpu nu shIsh wunu fIsh shu
zufu kum chu, kumbu su fu zunuy ushI-
fu ngI yu. WIpu nush shu ndu Izuu fu shu
Isu soo mungoo nu fu ng sIn, mung' zuu
ushI fu ngu nu yu. Nupu: Isus zumeet pu
MfkosufInI6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
718

D
7.10 NIshu fI yuwuf tu tum TushI tu ngu fu ngu 20.12 tu utI tum tu.
tputs mIIo mufI tu fu ngI tuu, ushI fI tuu
wIpu nush shu ndu mungoo nu fu ngu nu.
Mung' ndu nuf puz ushI fu ngu nu.
(Mutiwu 14.S4-S6)
53
AshI fI yu, mInush zufI yusuf musuuts-
shu kteef sIn, tsup KIn su fI tush sufu
unush mutu yu fu ngu nu.
54
Kfee funII tI sIn,
tputs Isu soo nuts tu yu fu sIn, Isus
pIytundu, ttu ttu ushI fu ngu nu.
55
Kus
yutu muu wuyu nIIu mu fIsh kuyu fund sIn,
Isu sush yufuu nI utu sIn, Isu sup shu yushI-
ndu fu ngu nu. Uwshu Isus kus yutu muu
yufu fu ngI yu.
5
YupI fI Isus xIy fu ngu umb-
tum tuchI tu fu ngu nu. Yuk tup nuuku, chu-
pu ngup nuuku, Ipus pI tu nuuku, umb tum
tuchI tu fu ngu nu. Ufu puxunx shI shush kus
yutu muu wuyu fu ngI tu mu nu yu. Kus yu-
tum shu: Isu soo, shI yuu kumu feets tuu tIsh
putut ku chu fI, nuwuu yufuch pu shu, tfu-
ngu nu. Tyu fu sIn, Isu soots shu wumu fee
putu teef sIn yufu fu ngu nu yu.
AshI fI yuwuu Isus kungu mun nuu tu fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus mangeetsich nda
tayutaritamaam tayaspatarangu anoo
kamanchintspa
(Mutiwu 15.1-20)
7
1
MInush zuf My sIs pu nI fI wIf kuf
kumu nI mu pun Ifu su fI nush kyu shI-
nu sIn, Puf sIy pun shuchpu tyus pu tush
Ipu neef sIn, kusu fu ngu nu.
2
Kuseef sIn,
Isus wIpu nush ndu kuupu wunu sIf
kuxeef sIn kutu ngu fu ngu nu unoo pufu-
ngu nu.
3
SIf tumu Utu shuch zItu mI nu-
fI nI yup stu fu ngu sIn, mungu tu fI mungee-
tsIch ndu tuyu tu fI tu fu nee pu utu sIn
ufu Izuu fu kuxeef sIn kutung tu fu nu yu.
Puf sIy pun shuch tputs mIsI sI nu shu, Itufu
Utu shuch tum tu IchI ngu fu unoo tsI mu fI
mung chI nu fu ngu nu.
4
Puxunx kut ssIn,
kunup kut ssIn, Izuu fu kuxeef sIn, kutu-
ngu fu ngu nu. Kupuf tu muum zupun tum
kumuch tu fu ngu nu. Mungu wuu kupuf tuu-
tu, ngu su mbuuts tum kupuf tuu tu, ngu su-
mbuuts tum chu mbee pImu shee kupuf tuu-
tu sheef sIn, wunu sIf kutung tu fu nu yu.
5
AshI fu chu, Puf sIy pun shuch shu Isu soo
mushu fu ngu nu,

Ipun shIsh muyuum shtu


ndu zItu mI nu fI nI Utu shu chI fI nI tuyus-
pu tu fu ngu ndu unoo kuk puyu ku nu yu?
tfu ngu.

Muyuum shtu uw ndu Izuu fu


kuxeef sIn kutung ku nu yu? tfu ngu nu.

Isus shu: SIy ufu yunu fu Apu nIIee kuk


puyuk su, ItsIn su fu ndu chI nuk su. ApunII
kumu nI mu pu nI, Isy su fI nI sIf tu mu su
yundu yu fu, sIyush chee wusI nu kumu nI fu-
ngI yu. Zufku, tfu ngI yu,
In tputs kuk pu tu fI mungu Apu nIIee
tsI yut ku nu, tfu ngI yu. Itufu, Apu nIIee
ndu chI nu ku nu. Ndu mungoon ku nu.
7
Mungu tu fI Apu nIIee mungoo nuk tu-
nu utu nu yu. Wuu nuuts tu mu fI ch nush
tuyup stu ku nu wu,
tfu ngI mu ndu Isy su fI nI sIyush-
cheetsI.
8
SIy Apu nIIee kumuch tu mu fI nI
kupeeteefus, tpu tseetsImu fI shu kuk
puyuk su.
9

Tumuyshu zItu mI nuu tsI-


nuu shu kuk kIs puyuk su, Itufu Apu-
nIIeets shu kuk ndu puyuk su?
10
MI shut,
ApunII My sI su fI nee tsI tuyu ndu ku,
tfu ngI yu,
Apu fee tsIs wunu sIf ksu tung tsu.
D

Anee feets tum tIsh wunu sIf ksu tung tum-
tsu. Itufu, tputs wupu fee tsI, wunI fee-
tsI yutu fIt tsI yut ku unu mund kIz puf
tsI puts pu tu fI wunI muum wufI tu fI yu,
tchu Apu nIIee,
tfu ngI yu My sI su fI nI.
11
Tfu ngI tuu, sIysu
upu fee tsIs, unee feets tum tIs Istu muum
ndu chI nuk su. Nupu: sIysu kufI kI fee tsIs
Apu nIIeem IchI ngu fu wuyu kus, unoots-
shu kufIk wuyum pun chu tus, su mut ssu.
12
Ash ku chus, upu fee tsIs,

Tumufee nuw
shI yuu Istu chI?

Wutum kufI kI fee tsI wuyu-


fu ngI nu wu? tssu.
13
Atu tIschu Apu nIIee
kuk kupee tuk su. Itufu, zItu mI nuu kuk kIs
puyuk su. SIy zupun yutu fIt tuyus pu tuk su
tpu tseetsI, tfu ngI yu Isusu.
14
Isus mInoots shu tputs IchI ngu-
foot ssIn kufu zu fu ngI yu. Nuwuu kukI
muzI nu yu fus, mungoo nung tsu, tyu fu,
tuyup stu fu ngI yu.
MfkosufInI6 , 7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
719
15
Tsu fun put kIseefuch kutung kIch
unoo ndu mungI shIch tuyu tu fItkI yu.
Itufu, yuw yutu fIt mungI shIch chI nu kIch
unchu chI yuu tuyu tu fItkI yu.
1
AshI fI
tputs mungoo nu muum zund ku sIn, wIts
muzI nu chI nIIIn pu, tfu ngI yu.
17-19
Tyu fu, tpu tsee kusu yu fu nIIu,
wIpu nush pu tum shu pungu sIsh pshtu-
fu ngI yu. Pshtu yu fu sIn, wIpu nush shu
mushu fu ngI yu,

Kutung tsI umu fu ng pu-


shu? tfu ngu nu. Isus shu:

Wushu sIy ndu


mungoon kIs? tfu ngu. Kutu nguts wutum
tpu tsush chIk pshtu yu fu, sheefu yusuf
ufung shI tung ku wu. An tpu tsee mung'
yutu fItkee ju, wutum ndu mungI shIch
pshtu ku wu. AshI fI yu, kutung tsI nu IchI-
ngu fu wufI tu fI yu.
20
Itufu, mungI shIch
chI nu kIch unchu chI yuu tuyu tu fItkI yu,
tfu ngI yu.
21
AshI fI yu, chI yuu tuyu tu fIt-
ku unoo kumun chInts pu. Yutu fIt shI shee
chI nu chI nuw ush kuch, yutu fIt tuuk chI.
Anchu kIz puf yutu fI tu yu. KIzuu Imbu-
nguf tu muum yutu fIt chu, mIshu tpu tsee
msu ngee fu puchu kuch, mIshu shu chI-
muum,
22
mIshu tpu tsI nguz muu chI fI
tmu fu kuch, mIshu ngI chI muum, mIshu
tputs pu tu yutu fIt putu tu muum, mIshu
chuu nuuts tu mu fI kusI fu tuu muum, mIshu
tpu tsee mungu tu fI tumu pI ngu kuch,
mIshu tpu tsee yutu fIt tsI yu tu muum,
mIshu tputs mung shu fIt tuuku yutu-
fIt tum chu, un IchI ngu fu yutu fIt chu.
23
AshI fI yu, yutu fIt mungI shIch chI nu-
kIch un chI yuu tuyu tu fItkI yu, tfu ngI yu
Isusu.
AshI fI Isus yutu fIt shI shee kumu nI fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa arapich kiz Isusoo
mangoonarangu anoo kamanchintspa
(Mutiwu 15.21-2S)
24
MInush zufI Isus KIn su fI tuu tsup
kusu yu fu, Tf shu chIsh tsup kusee fum-
chu, xIy tu fu much ushI fu ngI yu. Anush
tpu tsush pung' tuuf sheem pshtu fu ngI tuu,
Tputs nuwuu yusu fu ndu mu utI tuu, tputs-
shu ndu zupIsh yusu fu ngu nu.
25-2
KIz shu
Istu pu ndu tu kusu fu ngI tum tu. An kIz
Utu shu chI mu nu ju. Sfo-fenIsshuchIsh
nIIuf tu mu. An kIz wIp kIzu tuu yushI ngu-
mun chu. AshI fI tsI yut ssee muzI nu yu fu,
Isu sush kus ku mchu, wutsush tImuch tu
ushI fu ngI yu. Isu soots shu: Ichee, nuw
IpufI yushIng'chu. Ipu fee tsI yushI ngu fI nI
tchI yu ngI, tfu ngu,
27
Isus shu: Xumu chI,
Utu shu cheetsI mu Izuu fu Istu chI mu sI-
mu. Antuu tI nuw Utu shu cheem nIIu-
fu puz wutu ngush ItutseefufI, shI yuum
tumu zeem puz ushI fu fI punu chee zI,
tfu ngI yu.
28
KIz shu: AshI fI tuu tu yu, nuw
tumuz puz ushI fu fI tuu ku fI, ushI fI tuu
kutu chI mun zI tuu punu ndu puk chI tuu yu.
Puk chI tuu Ipu fee tsI Istu ndu, tfu ngI yu.
29
Isus shu kIzuu: ShIy wuptu tchu tsI yu tu-
fu ngIsh, ushI fI Istu chInII pu. PungI pIsh
kunu pung chu, wutum yushIng' shI tu-
ngeenIIu wu Ipuf shIsh, tfu ngI yu Isusu.
30
KIz shu pungu sIp kunu pu fu ngu, wIpuu
pufu ngI yu. Muu shI mun tumoo ushI fu-
ngu, yushI ngoo tushI tu ngum pufu ngI yu.
31
Isus shu Tfosh tsup kyu shI nu,
SIt nuu tsup Ituf pI yu fu, musush GuII-
Ie yush kusu fu ngI yu. Apus zupun pu fee
muu fu ngI yu. ZupIsh shu TIk pof sush tsup
kusu fu ngI yu.
32
Anush tputs mIts shuf tuu
Isu sup much tu fu ngu nu, untum tputs
mukuk shI mu nu. KuwIp tIsh ptu tu ngI,
mung, tfu ngI yu wum ku fI Isu soo tsI.
33
Isus shu tpu tsee mIts shuf tuu wuunI
pIyum mucheefu, wItsush putut ushI fu-
ngI yu. UwI mu nu kuwucheefu, tpu tsee
wuneepoo putu tu fu ngI yu.
34
KunI ndup shu
nupee fu, Iputu, tfu ngI yu. Itufu, Iyu-
shuch k'kInI: Shu fI ngI utI nI yu, tfu ngI-
yu.
35
WIts muzI nu fu ng shI tu. Wuneep
mufee fu ngI yu, wunu sIf shu tsI yu tu fu ngI-
yu.
3
Isus shu wunee fu ngI yu, Tpu tsee nIII-
tu fI tu kumu nIys pu, tfu ngI yu. Kupung,
tfu ngI tuu, Itufu uwshtI sIn ufu ngu-
nush kumun tu kumun tu ushI fu ngu nu.
37
Tputs shu unoo muzI nu yu fu sIn, kupung
punI fus tu fu ngu nu. Isus IchI ngu fu
wunu sI fI yuf kI yu. Nupu mIts shuf tu wuu
yuf ku wu, nupu muzI nuk shI tu. MI shut,
mukuk shee wuuts tuu tu yuf kI tum tu, tsI yu-
tuk shI tu, tfu ngu nu.
AshI fI kumu nee nu yuwuu Isus tpu tsee
yufu fu ngu unoo tsI.
MfkosufInI7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
720
Mishat, yuwaa Isus yusur tputsee
ipunpunar mi!o martarangu anoo
kamanchintspa
(Mutiwu 15.S2-S9)
8
1
Anpu fu yusuf shu tputs zupu nI
shu nI yu fu ng sIn, kutu nguts pshu-
tu fu ngu. AshI fI Isus shu wIpu nu shee
kufuzeefu,
2-3
Tpu tsee ndu tu fI kutung ku-
fu zungu nI muum zund kee zI, tfu ngI yu.
Ngoo tsIsh shu mufI zI mun ItsI puch shu-
psInu yu, wutum nu tuchIp zufI ndu
kutu ngu fu ngu nu wu, tfu ngI yu. Tputs
ufup tuu fu sIn,
4
wIpu nush shu: NIsh
pungus ndunI, nIsh mzuts ndun tum chu.

TumuyufeezIch mufIt chIch?

Yupee ju
yu chIch? tfu ngu nu.
5
Isus shu:

WunIp
pung tuufu? WIpu nush shu: TsI mbun
mutu yu fu tuu fI yu, tfu ngI yu.

Isus shu tpu tsee: Tsu push


k'xInungInts, tyu fu, punguu tsI mbun
mutu yu fu yyu fu, ApunII put tsI yu tu fu ngI-
yu. Apuu, unu mund nu wup pu fee tyu fu,
punguu tuptu tuptu tuptu sheefu, wIpu-
nu sheem punu fu ngI yu. WIpu nush shu
tpu tseem punu tu punu tu ushI fu ngu nu.
7
Kuyu pIch shu puk chee wu tsI mbu nund
yufu ngI tum tu. Isus Apuu, wup pu fee,
tyu fu, wIpu nu sheem tum punu yu fu,
tpu tseem mufI tu ngInts, tfu ngI yu.
8
Punu yu fu sIn, tputs shu kutu ngeef sIn,
tuzu zuf tu fu ngu nu. Kutu ngeef sIn, kuwu-
pu yu fu sIn, tsumb tsI mbun mutu yu fu
kutu chI fu ngI yu.
9
Tputs kumuz Ipun pu-
nuf pu fI mII kutu ngu fu ngu nu yu.
10
AshI fI
Isus: SIy pungI pIs kunu pung tsu, tyu fu,
wIpu nush pu kunush zufu yu fu sIn, tsup
sufu Tf mu no tup ktu fu ngu nu.
AshI fI yuwuu Isus tpu tsee yusuf muf tu-
fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Parsiypanshuch
tputs Isusoo mangoonamaam nda
zandarangana anoo kamanchintspa
(Mutiwu 16.1-12)
11
Anpuf tum Puf sIy pun shuch tyus-
pu tush Isu soo yuchu fu ngu nu. Mungu
yuchu muum:

Kumu pu fI Apu nIIee shu


shIy Apu nIIee wIz pu fI fI nI ymu nduch-
shu? pung pu nI, tfu ngu nu.
12
Isus shu
tsI yun tu yu fu,

Muyuu mu Apu nIIee wIz pu-


fI fI nee ymu ndung chu tssu? Apu nIIee
wIz pu fI fI nI sIy pung chee zIs ndu mbu-
fI. Zuf ku tu nu sIyuu tshI nu, tfu ngu.
13
Tmbee fu nIIu kusu fu ngI yu. WupI tum
yusuf Isus kunush zufu yu fu sIn, wIpu-
nush pu ufu chIch ktu fu ngu nu.
14
Itufu, Isus wIpu nush botosh punguu
yu muum mbI zu fu ngu nu. MInu mu fI
punguu puyu fu ngu nu kunu shu.
15
Isus shu
wunee ku, Pup tsu, Puf sIy pun shuch tputs
tpoo tshI shI fI nee, mIshu Hefo de su fI nee-
ts tum tpoo tshI shI fI nee pup tsu sIyu, tfu-
ngI yu.
1
WIpu nush shu wuun pu tu tIn tsI-
yut ku sIn,

Muyuu mu ju Iyuu t?

Punguu
mbI zu fu ngI nI ndush unu mund pu utIyu?
tfu ngu nu.
17
Isus shu wIpu nu shee muzI-
nu yu fu,

Muyuu mu pungu fI nI ndunI


tssu?

Tumush ndu yusu su?

Tumush
ndu mungoo nuk su?

mungIs ndun ush-


kIs? tfu ngu.
18

KuchIs tuu fI tuu ndu


pukIs?

MuzI nuk tuu tIs ndu mungoon kIs?


19
Punguu zumeet pu tu tutup tu tutup tu
tutup tu sheefufI, tputs zumeet pu tu mII
mufI tu fu ngIs, kutu ngeef sIn,

wunIp
tsu mboo yufung su kutu chI mu wuu tsI?
tfu ngu, wIpu nush shu: Afung tuch tsI-
mbun mutu yu fu yufu ngI nI yu, tfu ngu nu.
20
Isus shu, Punguu tsI mbun mutu yu fu
tutup tu tutup tu tutup tu sheefufI, tpu tsee-
mu Ipun pu nuf mII mufI tu fu ngIs.

WunIp
tsu mboo yufung su kutu chI mu wuu tsI?
tfu ngu, wIpu nush shu: TsI mbun mutu-
yu fu yufu ngI nI yu, tfu ngu nu.
21
Isus shu:

AshI fu ng tuu tI wund ndu mungoon kIs


sIyu?

Antuu tI kutung tsee tsI yut kee-


zI? Tputs tpoo tshI fI nI utufI, ngI chIz pu
kIsee fu tuyus pu tu ku nu unoo sIyuu tI,
tfu ngI yu.
22
Isus wIpu nush pu Ipu neef sIn Bets-
yu nup nuu tu fu ngu nu. Anush shu kusu-
fum chu, tputs wuch mchu suu Isu sup
much tu fu ngu nu. Mchu suu ptu tu ngI,
tfu ngu nu.
23
Isus shu mchu suu Ituteefu,
yuktu shI tu ngu fu ngu nu. Isus mchu sush
wuch kuwucheefu, pututeefu,

Muuch-
tuu puk tuu tIsh? tfu ngI yu.
24
Mchus shu
nuptu ushku, YusIn puz ushI fu puk tu nu,
MfkosufInI8
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
721
Itufu tputs pu fee, wutum nuu ku nu wu,
tfu ngI yu.
25
Isus shu yusuf wchush putut
ushI fu ngu, mchus shu nup ushku, wuch
IchI ngu fu yufum shI tu kumI fun shu pufu-
ngu.
2
Isus shu: PungI pIsh kunu pung chu,
yuk tush pshtu fInII pu, tfu ngI yu.
AshI fI yuwuu Isus wIpu nu shee
mungoo nu muum wunee fu ngu unoo
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus wipunash Isusoo
mangoonarangana anoo kamanchintspa
(Mutiwu 16.1S-20, Lu/usu 9.1S-21)
27
MInush zufI Isus wIpu nush pu Ipu-
neef sIn, tsup suf Sesf-FeII pI unnu ngI fI
xIy fu ngu nu yu. Nuun tu chu Isus shu wIpu-
nu shee:

PIyuf tuch tputs nuwuu umkunu-


yu? mung, tfu ngI yu.
28
WIpu nush shu:
Ashpu tum tputs shI yuu Wungu fI nee zu wu
Ichu mum pu nI tmee shI nI wu tssIn chu,
tfu ngu. Itufu, ushpu tum shI yuu zItu mI-
nu zu wu Apu nIIee kuk kumu nI mu pu nee-
zu wu tmee shI nI wu utu nu yu. Ashpu tum
shI yuu EI yu su fIn pu fee yusuf kunu pee shI-
nI wu tssIn chu shI yuu tsI, mung, tfu ngI-
yu wIpu nu shI yu.
29
Isus shu: Itufu,

sIys tu-
wu, nuwuu chu kund tssu? tu, PItof shu:
ShIy ApunII tIsh chu Ipu su mu fI nI, mung
tfu ngI yu.
30
Itufu, Isus kumup shI muum
kumuch tu fu ngI yu.
(Mutiwu 16.21-2S, Lu/usu 9.22-27)
31
Anu mun shu, wuu nuu tsI wutsI pun
kumu nI fu ngI yu. Tpu tseem kInu fu ngI-
tuu tI, ushI fI tuu kIyung kuchIy chInu,
tfu ngu. Iyu shuch kufu ku fI nI nuwuu
Izuu fI shu ngut chI nIII nu yu. Iyu shuch
upunII pun ufku fI nuwuu nutsu chu pu ndu-
nu yu. My sIs pu nI fI wIf kuf kumu nI mu-
pun nuwuu ngu tuch pu sI nu yu. Nuwuu
puchukchI tuu teesInu yu, nuwuu ApufI
zuf tuch pu fIn shI nI Itu yu mu chI ndu nu yu,
mung Isus tfu ngI yu wIpu nu shee tsI.
32
Wuzu fee tsI kumu nI fu ngI yu wIpu-
nu shee tsI. PItof shu Isu soo tususeefu,
numbu fu ngI yu.
33
Isus nut pu nu yu fu,
wIpu nu shee IchI ngu fu pukee fu, PIto foo
numbu fu ngI yu.

Muyuum shu yushIng'


tumu pu fI ushI fu nuwuu tumu nduk shu?
tfu ngu. ShIy tputs ushI fI tum chI nuk shu.
Itufu, yuwuu ApunII chI nu ku unoo shIy
ndu chI nuk shu, tfu ngI yu.
34
Anu mun shu chu tpu tseets tum, mIshu
wIpu nu sheets tum IchI ngu fu kufu zu fu-
ngu, Nuwush tuchI tu muum zund kus,
suu nuu tsI tuu fu shIs chI nu fInts pu. Nuwu-
mund kumI nI tsI pu nee ts Is pchI ndInts pu,
nuwush Izuu fu tchI tu ngu sI ndu mu, tfu-
ngu.
35
Tputs wuu nuu tsI tupu chI ndu ku,
YushI ngup nuu chI yu, Itufu, nuwu mun
kumI nI wutsI pu noots tuu ndu puchInd ku,
nuw shu tupu chI ndu chI mu.
3
MI shut,
tputs muu chI IchI ngu fu puyu kI nuu fI,

untuu tI unpu tu ju kumu ngu muum tuuf?


ndunI. TsI puk chu, YushI ngup nuu chI yu.
37

Antuu tI Apu nIIIsh pshtu muum kufIk-


put pshtu chee ju? ndu mbu fI.
38
NIsh tsu pu fu nu sush Apu nIIee kuk
kupeet kus, nuwuu puzI kus, nuw shu
sIyuuts tum tpuz chInts pu, wutum tpu-
tseem kInu fu ngI nu wu. Yusuf kus ku chu-
fI, Apuf pu tI wusu ndu fuf put IchI ngu fu nI
kus chI nu. Anush nuw shu tpu tsee tpuz chI-
nu, tfu ngI yu Isusu.
9
1
Nuwuu kukI muzI nung tsu. SIy
nutu fI nuwuu muzI nuk tuu tIs, Itufu
ndu tu mu tsI pu fus, ushpu tum tIs Apu nIIee
tu fush punguch pu su, Apu nIIee wIz pu fI-
fI nI pungut ssu, tuwu sI nI ngu mu fI nee tsI
punI fus tu tssu, mung, tfu ngI yu Isusu.
(Mutiwu 17.1-1S, Lu/usu 9.2S-S6)
2
Anu mun shu mInum mutu yu fu muuts
Isus PItof put, Wung put, Sundee ku fIn-
pu tI nI muchIp kfI fu ngu nu. Ashpu mu fI
much tu yu fu Isus shu wuchu nIII tu-
fItum shu kInu fu ngu,
3
mung wumuf shu
kufu kuf tu fu mbuf shee fu ngI yu. KIz
kchuk tut

tumu fee ushI fu mbuf shI fI nI


tuuch? PInu su kI yu.
4
ZItu mI nu fI nI mung
unshu tsI mbun yuku fu ngu, My sI su fI nI,
mIshu EI yu su fI nI yuku fu ngu nu. Isus put
mung tsI yu tu fu ngu nu.
5
PItof shu mung:
MuyIs to foo mung tfu ngu. Wushu nu-
ndu fI nIsh tuu ku nI, wunu sI fI yu. Nuw
tuchIp tumb tu chI mu, neetsI fI tuu pu nI,
Ichee, tfu ngu. MIn shI yuum tumb tu-
chI mu, mIshu My sI su fI neem pu, mIshu
MfkosufInI8 , 9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
722
EIyusufIneempu, tmbup ushI fu ngI yu
PIto fu.

Itufu, wutum kIz puf punIk sIn,


PItof mungush

umee chee zI tsI yut ku-


fI? tu tmbup ushI fu ngI yu.
7
Msus shu
kusee fu, yumbu tu tu fu mung ushI fu ngI-
yu. Msu sIsh mung kImu fu ngu, Isu soo
nuw shI yuu Ipuf tu nu. Ksu mIsh chI-
nuk tu nu. Isu soo tsI fI kuk muzI nung tsu,
mung, tfu ngI yu.
8
WIpu nush shu nup
ushku, tputs ndunI. Mung Isu soo tsIm shu
pufu ngu nu.
9
MuchIp kufuw kut ssIn, Isus shu wIpu-
nu shee tsI: SIy pufu ngIs unoo kumu nInts-
pu, mung, tfu ngu. Nuw shu ApunII tuu tI
tpu tseem kInu fu ngI nu. Itufu, nuw tsI puk-
chu fI, nuw tm ku chu fI, sIysu unush tpu-
tsee kumu nI muum wufI tuk su, tfu ngI yu
Isusu.
10
AshI fI yu, uwshtI sIn Isus wIpu-
nush kumup shI fu ngu nu. Itufu, wuun pu-
tutshtI sIn tsI yut ku sIn, Isus: Nuw tsI pu yu-
fu fI, tm chI mu,

muyuu tsI t? tfu ngu nu.


11
AshI fI wIpu nush shu Isu soo mushI-
fu ngu nu: My sIs pu nI fI wIf kuf kumu-
nI mu pun: EI yu su fIn puz ushI fu ufu
kus ku mchu, ApunII shu pu Ipu su mu-
fI nI kus chI yu tssIn chu, tfu ngu nu.
12-13
Isus shu: Annuu zuf ku sIn, tfu ngu nu,
tfu ngu. ApunII: IpufI ndu tu mu tsu pu-
fu nu sush zungun chu fI, EI yu su fIn puz
ushI fu zungun chI mu sI mu, tfu ngI yu.
AshI fI tum EI yu su fIn puz ushI fu tputs nu
kusee nIII yu. Anoo tsI fI sIng tumI nee nIII-
nu yu. AshI fI unoo tputs nutsu fu ngu sIn
puchu fu ngu nu, tfu ngI yu Isusu. Atu
un Wungu fI nee tsI, tfu ngI yu. Isus-
shu: ApunII kuk utee ju, IpufI tpu tseem
kInuk chu, tputs tI sIn yutu fIt tsI yu teef sIn,
kIyung yuchu chI nIII nu yu, ApunII kuk
utuwu, tfu ngI yu Isusu.
AshI fI yuwuu Isus wIpu nush Isu soo
mungoo nu fu ngu nu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus n!!urash yashingoo
tashitungarangu anoo kamanchintspa
(Mutiwu 17.14-2S, Lu/usu 9.S7-45)
14
AshI fu chu, muchIsh kufu weef sIn,
wIpu nu shIp nuu teef sIn, tpu tsee zupun
pufu ngu nu. WIpu nush pu My sIs pu nI fI
wIf kuf kumu nI mu pun pu tu numbup tuf
ushI fu ngu nu.
15
Tputs shu Isu soo pukeef-
sIn, punI fus tu mbuch ushI fu ngu nu.
Isu su nguz IfI pu tu funII ushI fu ng sIn,

TumufImtu, Ichee?

Kusee fumchIsh
shIyu? tfu ngu nu.
1
Isus shu wIpu nu-
shee tsI:

Muyu tsI yu tuk su suun pu tu tu?


tfu ngI yu.
17
Tputs shu ymu fu ngu, Ichee, Ipu fee tsI
yufu muum yushI ndu fu ngI nu. IpufI muku-
kI shchu, wutum yushI ngu wu, tfu ngu.
18
YushIng Ipu fee tsI kIyung yuchuk chu,
ufu tsu push tupu ntsuk chu, wufIs kukIsh
chpu kut chpu kut ushku, wunus shu
kutsuts kutsuts shI tu much ushku IpufI.
Mbu mu tu ngu much ush kI yu. Ipun sheets-
Ish yushI ngoo tchI yu ngI tyu fu fI, Ipun-
shIsh xupoo fu ngu nu, tfu ngI yu tpu tsI.
19
Isus shu mung: Nuwuu mungoo nu-
muum ngu tuk su, mung tfu ngu. SIyuum
ngutI kIyung kuchIy kInu. Ash tuu, Ipu fIsh
yumu shI nI, mung, tfu ngI yu Isusu.
20
Tputs shu Isu sush nIIu fuu kumuz
yumu yu shI nu yushI ndu fu ngu nu. YushIng-
shu Isu soo pukee fu nIIu fuu tsI kusI fu ngu,
nIIuf shu tujm tufu much ushI fu ngI yu.
Wunuts tutu tu shI tu fu much kufI pu ngu-
ku tu fu kufI pu ngu ku tu fu ushI fu ngI yu.
WufIs shu kukush chpu kut chpu kut
shI tuf ushI fu ngI yu.
21
Isus shu nIIu fuu tsI
wupuf

AshIn zutu fu ngu? tfu ngI yu.


Wupuf shu: nIIuf tu mu su chtu fu ngI yu
tfu ngu.
22
NIIu fuu yushIng' puchu muum
zupun yuchu fu ngI yu. Sumu sush kupeet,
kungush kupeet ushI fu ngI yu. ShIy yusu-
fI nuu fee shu yufu muum nuyu nI ngu ndu-
mu, tfu ngI yu.
23
Isus shu:

Muyuum shu
yusu fI nuu fee shu yufu ngu ndu mu tshu
nuwuu tsI? ShIy nuwu mun mungIsh
tut kI nuu fee shu xupoo muum wunI ndu-
ju, tfu ngI yu.
24
NIIuf shu wupuf kIz puf
tsI yut ku, Ichee, mungoo nu mu nu mungoo-
nuk tu nu. Mungoo nu muum Istu ngu ndu,
tfu ngI yu.
25
Tputs zupun mIkee fu kustu
kustu kustu ushI fu ng sIn, Isus shu yushI-
ngoo zupun numbu fu ngI yu. YushI ngoo,

muyuum shu shIy ushIkshu? MIts shu fIt-


tIsh chu. Muku kI shtI shchu. Shtu ngu ngI
tunu. Ayum tuu tI nIIu fush pshtu chee zIsh
ndu mbu fI, tfu ngI yu Isusu yushI ngoo tsI.
MfkosufInI9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
723
2
NIIuf shu kIz puf uy tyu fu, tutu tu
tutu tu shI tu fu, yushIng shu shI tu ngu fu-
ngI yu. NIIuf shu tsI pu fI ushI fu tumu fu-
much ushI fu ngu, tputs shu: TsI pu yunII-
chI mu ndu, tfu ngu nu.
27
Isus shu nIIu fuu
uw putu yu fu, nIIuf shu chIy zu fu ngI yu.
Yufeefu kusu fu ngI yu.
28
MInup shu pungus Isus pshtu yu fu,
wIpu nu shI nund shu nI yuf sIn, wIpu nush-
shu mushu fu ngI yu. Iy yushI ngoo tushI tu-
ngu muum yuchu fu ngu nI, Itufu xupoo fu-
ngI nI yu.

Tumushtu ush kI nI? tfu ngI yu.


29
Isus shu: YushIng ushpu tum mbum
tushI tu ngu muu mu. ApunII pu ndun nuu
tsI yut kuch, yushI ngoo tushI tu ngu muum
pInu suk chI, tfu ngI yu.
30
Anu mun shu, unush kyu fu, Kupf n-
wu p nuu tu fu ngI yu. Apus wunI pu mu su ju
muu fu ngI yu. WIpu nu shee tuyus pu tu pI
tu upInII nuu tu fu ngu nu. Tputs yusu fu-
sI nu pu tu, yuk tush ndu nupu fu ngI yu.
31
Isus wIpu nu shee tuyus pu tu fu ngu, Nuw
ApunII tuu tI tpu tseem kInu fu ngu fI, ush tuu
tputs nuwuu tumu pI ngu yu fu sIn, putu yu-
fu sIn, nuwuu puchu chu psInu yu. AshI fI tuu
nuw shu tuchIp zufI tm chI mu, ku tuch
ushI fu ngI yu.
32
WIpu nush shu muzI nu fu ngI-
tuut ssIn, ndu mungoo nu fu ngu nu. PuzI fu-
ngu sIn, ndu Isu soo mushI fu ngu nu mungu.
AshI fI yu, yuwuu Isus nIIu fuu yufu fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus kizpur taamaam
tayaspatarangu anoo kamanchintspa
(Mutiwu 1S.1-5, Lu/usu 9.46-4S)
33-34
AshI fI nuun tuut ssIn, zupIsh Kupf-
nwuu wutsI fItku chu, wIpu nush shu:

Chu ku ju nIsh kusI fu tuuf? wuun pu tu tIn,


tfu ngu nu. Kuseef sIn, pungu sush pshtu-
yu fu sIn, Isus shu:

Ngoo tsIsh nuun tu chu


suun pu tu muyuuts shu tsI yu tu fu ng su?
tfu ngI yu. Isus shu wIpu nush ndu ymku-
sIn,
35
wIpu nu shee 12: NuunI, tsI yut pu nI
tyu fu, shu nI yeef sIn, Isus shu: MuzI nu ngu-
ntsu, tputs m'chuch' tumu tuf pu fI ushI fu
nuwush tuchIt ku chu, ushI fI un nuwush
kIz pu fI tum tuu chI yu, tfu ngI yu.
3
NIIu fuuts shu puk chee nuunI tyu fu,
tuxIy kee fu ngI yu upus shu. PuchIpeefu,
37
Tputs nIIu fuu puk chI nuwu mun kumI nI
chI nu kuch, ushI fI nuwuu chI nuch tum tu-
yu, tfu ngu. MI shut, nuwuu chI nu kuch,
Apu nIIeets tum ufu ngI nu shu chI nuch chI,
tfu ngI yu.
(Lu/usu 9.4S-50)
38
Wung shu, Ichee, tputs shI yu mun
wIz pu fI fIsh yushI ngoo tchI yu fu ngu unoo
pufu ngI nu, tfu ngu.

Muyuu mu shIy
ushIkshu? Antuu tI shIy Iyush chee zIsh,
wuts tu, tyu shI nI nu, tfu ngI yu Wungu.
39
Isus shu mung: Wuts tu tfInII pu. Tputs
nuwu mun suf yushI ngoo tushI tu nguk-
chu,

untuu tI nuwuu yutu fIt tsI yut chee-


ju?
40

Antuu tI tputs Iyuu Istu ku kundu fu-


ju? mung, tfu ngI yu Isusu.
41
Nuw sIyuu
ItsIn su fu utInu: NIII tu fIt tputs shI yuum
yus chI nIIu, mungush chI nu ku, In tputs
Apu nIIee Ipu su mu fI nI yusu tI tu, ysku
un ushku unoo ApunII kupung Istu chI-
tum tu, tfu ngI yu.
(Mutiwu 1S.6-9, Lu/usu 17.1-2)
42
MI shut, tputs Apu nIIee mungoo nu mu-
nu mungoon kI tu, Itufu yushIng chIch shu
unoo yutu fIt yus pu tuk chu, wuyuf pun shu
sumund kupu nguw ksI yu fuch, musush
Ipu su nu ndush kupeet ku chuch, wunI-
muum wufI tuk chu, tfu ngI yu Isusu.
43-44
Apuz kuwIp tIsh yutu fIt shI shee putut-
ku chush, ushI fI yu kuweets Ish tufung chu.
Tufu yu fush, kupeeteefush, mInu ngI chIm-
shu Apu nIIIsh ufu tu mu fI kIs tuuch shu. An
ush kush wufI tu chu. Itufu, shIy xufush shee
ndu kupeet kush, shIy sumu sush YushI ngup
nuuch shu. Ufu tu mu fI unush kIyung kuchIy-
chIytuch shu, tfu ngI yu Isusu.
45-4
Apuz
k'tsIptIsh yutu fIt shI shIp nuu kush, ushI fI yu
k'tseetsIsh tufung chu. MInu ngI chIm shu
kutsIsh Apu nIIIsh ufu tu mu fI kIs tuuch shu.
Itufu, shIy ndu xufush shee kupeet kush,
ApunII sumu sIsh shI yuu kupeet chI yu
YushIng pI yu.
47
Apuz kchIp tIsh yutu fIt-
shI shee nup kush, ushI fI yu kcheets Ish
yuxung chu. Yuxeefush mInu ngI chIch shu
kuchIsh unpu fee Apu nIIIsh pstuch shu.
An wufI tu fI yu. Itufu, xufush shee ndun-
nuu kupeet kush, ApunII sumu sIsh shI yuu
MfkosufInI9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
724

D
9.49-50 2 Utu chIch kufu ku 2.20 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
D
10.4 NIshu fI yuwuf tu tum Tuyu sI mu 24.1-4 tu utI tum tu, mIshu MutI wu 5.31 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
10. NIshu fI yuwuf tu tum ApunII chtu fu ngu 1.27 tu utI tum tu,
mIshu ApunII chtu fu ngu 5.2 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
10.7-8 NIshu fI
yuwuf tu tum ApunII chtu fu ngu 2.24 tu utI tum tu.
G
10.2-9 MuIu kI yu su 2.16 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
kupeet chI yu YushIng pI yu.
48
Anush ufu
kIndu tuk puz ushI fush kIyung kuchI yuch-
shu. Sumus ztuz chee ju, ndu mbu fI, tfu-
ngI yu Isusu.
49-50
Nuw kukI yum tumu pu fI
ushI fu kumu ku Itufu yuf kI yu. Tpu tsee
IchI ngu fu yuchu muum tuu fI yu. Ndun nuu
nuw kukI mungush kumuk puz ushI fu, ushI-
fI yushI ngup shu sumu sush kupeet ku chu,
wuts tu mu mu fI much chI yu.
D
Apuz yum
mIsungupsheefu,

muy pu tu ju sufut chIch?


AshI fI yu, nuwuu kukI puyung tsu, suun pu tu-
tIs mupIy fus tuung tsu, tfu ngI yu Isusu.
Yuwuu Isus wuu nuu tsI wIpu nu shI
wunee fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus kamuzini kizaa
nda kasamaam tayaspatarangu anoo
kamanchintspa
(Mutiwu 19.1-12)
10
1
MInush zuf Isus GuII Ie yuu
kusu yu fu, tsup Utu sufu umb
nuu tu fu ngI yu. Oftu guu kung ktu fu ngI yu.
Yusuf tputs zupun shu nI yu fu ngu nu. Isus-
shu tuyus pu tut tuf ushI fu ngI yu.
2
Puf sIy pun shuch tputs kuseef sIn,
Isu soo Imumuf pu muum mushu fu ngu nu,
Tputs wIzu nIIee kusuk chu,

WufI tu chee-
ju?

ShIy umukshu? tfu ngu nu.


3
Isus shu:

My sI su fI nI kumuch tu fu ngu umu fu ngu?


tfu ngu mungu.
4
Puf sIy pun shuch shu:
Tputs, Izu nIII kusu chI mu tu, kIfu-
kuu kusu muum tuyu ndu chI yu. WIzu-
nIIeem kIfu kuu punu yu fu, Izuu fu mu-
mu fI kIzuu kupeet chI yu,
D
tfu ngI yu
My sI su fI nI, tfu ngu nu.
5
Isus shu: SIy wunu sIf tuu muum ngu tu-
fu ngus, ushI fu chu My sI su fI nI yundu fu-
ngu shu, tfu ngu,

Itufu, ApunII tsu poo


tInu muum Iwu pu yu fu, tpu tseem shut
tInu fu ngI yu. Chtu fu kumu zuu tsI mu tInu-
fu ngu, unu mun shut wIpu nu sheem shu
kIzuuts shu tInu fu ngI tum tu.
E

7
AshI fu chu,
tputs shu kumuz ufu wupu fee, wunI-
feets tum kusu yu fu, Izuu fu wIzunII pu tu-
mu fI shu mInu mu fI puz nutsus ushI fu sIn
tuu chI nIII nu yu.
8
Ash ku chu tsI mbu nu-
tuu tputs mInu mu fIt puz nutsus ushI fu
tuu chI yu. AshI fI yu, ndu shu tsI mbun
tpu tsI, mInu mu fI puz ushI fu tuu chI yu.
F

9
ApunII shu kumuz wIzunII put mInu mu fI-
shut tputs nu fu ngu,

tumu fee wIzu nIIee


kusuch? MI shut, tpu tsee wIzu nIII Itu tsI-
muum yutu fIt tum chu,
G
tfu ngI yu Isusu.
10
Pungu sush pshtu yu fu sIn, wIpu nush-
shu:

Kumu zIch Izu nIIeetsIch kusu kuch


yutu fI tu ju tIsh? tfu ngu nu.
11
Isus shu:
MuzI nung chu: tputs wIzu nIIee kusu yu fu,
nIII tu fI tuu yumuk chu, yutu fIt shu tuu kI yu,
yuwuu Ich tu fu kusu fu ngu unoo tuyu tu-
fItkI yu, tfu ngI yu Isusu.
12
KIz shu wuzu-
fu nIIee kusu yu fu, kumu zuu nIII tu fI tuu
zufunII ku, yutu fIt tum tuu kI yu, tfu ngI yu.
Wutum chu Isus kIzuu ndu kusu muum
tuyus pu tu fu ngu unu.
Mishat, yuwaa Isus n!!uraa chinarangu
anoo kamanchintspa
(Mutiwu 19.1S-15, Lu/usu 1S.15-17)
13
MI shut, Isu sush nIIu fuu yushI ndu-
fu ngu nu. Isus nIIu fuu puchI pup utu sIn
kusu fu ngu nu yu. Itufu, Isus shu wIpu nush
tfu ngu nu yu, Wuts tu.

Muyuum shtu Isu-


soo mun tuk su? tfu ngu nu yu.
14
Isus unoo
muzI nu yu fu, tsI yun tu fu ngI yu. Nuwush
wuunI nIIu fuu kus pu nu, zungu nInts pu,
tfu ngI yu. Tputs nIIuf puz ushI fu nuwuu
chI nu ku, unoo ApufI kIz puf chI nu kI yu.
Anchu ApunII tIp tsI fI yu.
15
AshI fI yu, tputs
ndun nuu nIIuf tumu pu fI ushI fu Apu nIIee
chI nu ku, uyum tuu tI Apu nIIIsh pshtu chee-
ju, ndu mbu fee, tfu ngI yu.
1
Sheefu,
nIIu fuut ssIn yumu yu fu, puchIpeefu, ShI-
yuu ApunII chI nu kI yu tyu fu, nIIu fuum
Wupuf put tsI yu tu fu ngI yu.
MfkosufInI9 , 10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
725

H
10.19 NIshu fI yuwuf tu tum TushI tu ngu fu ngu 20.12-16 tu utI tum tu.
Yuwuu Isus nIIu fuu chI nu fu ngu unoo
kumu nee nu.
Minootssha kamanchintspa;
yuwaa Isus: Apan!!ish pshtumaam
mbamcha trangu anootsi
(Mutiwu 19.16-S0, Lu/usu 1S.1S-S0)
17
MInush zufI Isus Oftu gush kung
kyu shI nu nuun tu chu, tputs IfIp tu funII
tImucheefu tsI yu tu fu ngI yu. Ichee, shIy
wunu sIf tIsh chu.

Apu nIIee tu fush ufu-


tu fI puyu muum tumuy chee zI? tfu ngu.
18
Isus shu:

Muyuum shu shIy wunu sIf-


tIsh chu nuwuu tshu? tfu ngu. Apu nIII-
mu fIt chu wunu sI fI yu, tfu ngI yu.
19
ShIy
Apu nIIee kumuch tu mu fI nI muzI nuk pu-
shu. Wutum ApunII:
Ngu tIs tpu tsee pchu fInts pu.
MInpu kIz Imbu nguf tu fInts pu.
Muu cheetsI shu chI fInts pu.
Tpu tsee muntsIf tsI yu tInts pu. Tpu-
tsee ngI chInts pu.
Apu fee tsIs wunu sIf ksu tung tsu. Kuk
puyung tsu.
Anee feets tum tIsh wunu sIf ksu tung-
tsu, kukoo puyung tum tsu,
H
wutum utuwu.

Anoo tumu fu ng shu?


mung, tfu ngI yu Isusu.
20
Tputs shu: Apu-
nIIee kumuch tu mu fI nI IchI ngu fu puyu ku-
fI, unpu tu fI wuchI nu fu ngI nu wu, tfu ngI-
yu.
21
Isus shu nupku unoo tputs chI nu fu-
ngI yu. Itufu, shI yuum mInum ufu ngeem
wund pshu tu kI yu, Isus tfu ngu, MuzI-
nung chu, muu chI fI tuu tsIsh puxunxeefush,
tuchI ngee fush, pukI feem shu pu nung chu.
Sheefush, nuwush tchI tu ngu ndu mu.
Ash ku chush, Apu nIIush shu shI yuum
muu chI pshu tu chee ju, ndu mbu fee, mung,
tfu ngI yu.
22
Itufu, tputs shu muuch tuu
zupu nI puyu fu ngI yu, un tputs kuf kI fI mun-
chu. AshI fu chu, Isu soo kuk muzI nu yu fu,
nguteefu, mung' muntsu fu ngI yu.
23
Isus shu wIpu nu shee tususeefu, WIfu-
kuch Apu nIIIsh pshtu muum mbum chu,
mung, tfu ngI yu Isusu.
24
WIpu nush shu
Isu soo kuk muzI nu yu fu sIn,

Tumukee
ushIk? tfu ngu nu. Isus shu yusuf: NIIu-
fIs, Apu nIIIsh pshtu muum mbum chu,
tfu ngI yu.
25
MuzI nu ngu ntsu, Kumee-
chu wunuts kupu ngu m'kushush wuch
pshtu muum pInu su ku. AshIk puz ush-
kI yu wIfu kuch Apu nIIush pshtu muum
ufu ngu nu shu mbumu, tfu ngI yu Isusu.
2
WIpu nush shu: Muyu, ush ku chI nuu fI yu
ushI fu,

tumu yu fee zIch kumung chIch?


tfu ngI yu.
27
Isus shu wIpu nu shee nupku,
Chuu nu mun tu fI kumu ngu muum wunI-
ndu ju, Itufu ApunII chI yuu tupu chI ndu-
chI yu. Antuu tI Apu nIII nu xup tu fee ju,
ndu, tfu ngI yu.
28
Itufu, PItof shu: Ichee, muzI nu ngun-
chu. ShI yuum kumI nIsh muu chI fI tuu-
tsI nI kusu fu ng tu nI chu mung tyu fu,
29
Isus shu: MuzI nu ngu ntsu, wutsu pu nee
kusuk chu, zoo nIIeets tum, wIzu feets tum,
wupu feets tum, wunI feets tum, wIpuuts-
tum, muzu feets tum kusuk chu, nuwu nguz
kumI nI nuwush tuchIt ku,
30
tputs ush kI-
nuu fI ushI fu, Apu nIII nu shu ufu ngI nu shu
nu In Istu chI yu. Yup xIyku umb IchI ngu-
fu ApunII Istu chI yu. Pungoom tum puz,
zuwu nIIeem tum puz, wIzu feem tum puz
wunI feem tum puz, wIpuum tum puz,
muzu feem tum puz, ushI fI tum puz ushI fu
punu chI yu, Itufu kIyu ngu pu kuchIy-
chInIII nu yu. Itufu, Apu nIIush wutsu pu nu
ufu tu mu fI tuu chI yu, mung, tfu ngI yu
Isusu.
31
MuzI nu ngu ntsu, Tputs nIsh
tsu pu fu nu sIsh kIz pu fI tuu tuuku, Itufu
Apu nIIush kus ku chu tsu push tuu chI yu.
MI shut, tputs nIsh ndu kIz pu fI tuu tuuku,
Itufu Apu nIIush kIz puf tuu chI yu, mung
tfu ngI yu Isusu.
Yuwuu Isus: Apu nIIIsh pshtu muum
mbum chu, tfu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus waanaatsi watsipunu
yusur kamanirangu anoo kamanchintspa
(Mutiwu 20.17-19, Lu/usu 1S.S1-S4)
32
Isus Ifu su fI nup ufup nuu mu chu,
uwmu yumu zu fu nuu tu fu ngI yu. WIpu-
nush shu punI fus tuut ssIn, nIII tu fI tum
MfkosufInI10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
726
tputs tuchI tu fu ngu sIn, kIz puf punI fu ngu-
nu. Itufu, Isus shu: Nuu nInts tsI yut pu nI,
tfu ngI yu wIpu nu shee tsI 12. Yuwuu Ifu-
su fIn shuch Isu soo ush tu chI nIII nu unoo
kumu nI fu ngI yu.
33
Nu Ifu su fI nup nuu chI-
nI yu, tfu ngI yu. Nuwuu tpu tseem kInu fu-
ngI tuu tI kIyung yuch chI nIII nu yu. Tputs-
shu nuwuu tumu pI ngu chI yu. Sheefu, Apu-
nIIee kuk tuyus pu tu tu fu untum, mIshu
upunII pun tuu ufku fI, nuwuu tup chu chI-
ndu nu yu. Tunu fIp nuwuu much tu yu fu sIn,
34
uwshtI sIn wuunu much nuuch nuuch
sheef sIn, mIshu nuwu mun kuwuchtu
shI tu fu sIn, puchu chI ndu nu yu nuwuu tsI.
Itufu, zufI tuch pu shu yusuf tm chI mu,
Isus tfu ngu shu wIpu nu shee tsI.
AshI fI yuwuu Isus wuu nuu tsI wutsI pun
yusuf kumu nI fu ngu unoo kumu nee nu.
Minootssha kamanchintspa; yuwaa
Sandeekurini, misha Wang kurakaam
kinamaam zandarangana anootsi
(Mutiwu 20.20-2S)
35
SpI tI yu fI nI wIpu Sundee kufI nI,
mIshu Wungu Isu sush kuseef sIn, Ichee,
nu shI yuu tumu ndu chI nI pu. ShIy nuu
ngu tInII pu, Ichee, tfu ngu nu.
3
Isus shu:

Muyu zunduk su? tfu ngu,


37
uwshu:
Yusuf kus ku chush, 'sInush kus ku chush,
zuwu nIII shI yu nu ngI mbu zI nu ngIch
kuxIn ku, nuw shu shI yu nung mbu tsu-
tsu nu ngIch kuxIn ku chu fI, Iyuu kIz puf
kufu kuum nu ngu sI ndu mu, tfu ngu nu.
38
Isus shu: Anoo shIy kuupu ndu mungoo-
nuk shu. Nuw kIz puf kIyung kuchIy chI-
mu.

Itufu, sIy kIyung kuchIy muum


ndu shu ngut chIs? tfu ngI yu.
39
AshI fI
Sundee ku fIn tum, Wung tum: Iyuum
kIyung kuchIy muum wufI tuch tum pu fee,
ngut chee zI nI, ndu mbu fee tfu ngu nu.
Isus shu: ZufuktI shchu. Nuw tumu pu fI nu
ushI fu sIy kIyung kuchIy chI tum pu su.
40
Itufu, nuw sIyuu tpu tsee kusI fu Ipu su-
muum pInu suk tu nu. ApunII wuunu Ipus-
chI yu yuwuu zund ku unoo tsI, tfu ngI yu
Isusu Sundeekoo tsI.
41
Isus shu wIpu nush kuwIz Iptu fu un
muzI nu zI nuw ushI fu ng sIn, tsI yun tu fu-
ngu nu yu Sundee kufI nee tsI.
42
Itufu,
Isus shu wIpu nu sheets shu: Nu muzI-
nung tsu, SIyu mu fI kufu ku fIs tumu pu fI
ushI fus tuu fInts pu. SIy tunu fee tputs
yusuk su. Kufuk ufu wumu fI kusI fu tuu-
fI yu. Wum kuf shu kusI fu tuuku, tpu tsee
zupu nI kumuch tut kumuch tut ush ku-
nu.
43-44
Itufu, sIysu Apu nIIIs tIp tsI fIs
shI fInts pu. KusI fu tuu muum zund kus,
ushI fI yu tpu tsee chI nu yu fus Istung tsu.
M'chuchpuz ushI fu tpu tsee Istu kI nuu-
fee su, ApunII shu sIyuu kIs chI nu chI yu,
tfu ngI yu.
45
Nupu nuw tpu tseem kInu fu-
ngI tuu tI tpu tsee Istu muum nIsh tsu pu-
fu nu sush kusu fu ngI nu. Antuu tI tpu tsee
nuwuu Istu ndu utee zI, ndu. Nuw tsI puk-
chu fI, tpu tsee zupun yushI ngoo Ituts chI-
mu, tfu ngI yu Isusu.
AshI fI yuwuu Isus wIpu nush kufu-
kuum kInu muum zundu fu ngu nu unoo
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus Brtimiyoo, wach
yararangu anoo kamanchintspa
(Mutiwu 20.29-S4, Lu/usu 1S.S5-4S)
4
AshI fI Ifu su fI nup nuun tuut ssIn,
mInush zufI Isus wIpu nush pu tputs
zupun pu yuk tush JefI cosh pshtu fu ngu nu.
Afu ngeem shI tu ngeef sIn, Bf tI mIy, TIm-
yu wIpu, wuch mchu suu tsI, ngoo tsI nung
kuxI nxI nuw wutu ngu sheem kutu tuw
pufu ngu nu.
47
Tputs Isus Nsu fetshu chI
nuunII pu utu sIn, Bf tI mIy shu: Isu soo,
Istu ndu, wutum DupI yu fIn chIch shu wu
tu,
48
Tputs shu mung numbu fu ngu,

Muyuum shu tumu nduk shu? Zumu chIysh-


pu, tfu ngI yu. Itufu, Bf tI mIy shu ndu
sumbuy tu fu ngu, mungu. Isu soo, Istu-
ndu, tfu ngI yu.
49
Isus shu muzI nu yu fu,
Kufu zu ngInts, tyu fu, tputs shu mchu-
suu: MungIsh muntsu fInII pu. Isus shI yuu
kufuz kI yu. ChIy zu ngI, pzu pungu tIsh,
tfu ngu nu.
50
Bf tI mIy shu wumu fee yush-
tu shee fu nIIu, chIy zu tu shee fu nIIu, Isu-
sup nuu tu fu ngI yu.
51
Isus shu:

Muyuum-
shu nuwuu kufu zuk shu?

Tumundu
tshu? tu, wuch mchus shu: MuyIs to foo,
kuchI yufu ndu, nuppI tunu, mung, tfu-
ngI yu.
52
Isus shu: Nuwu mun mungIsh
tutu fu ngush, ushI fI shI yuu yufeenu.
MfkosufInI10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
727

D
11.9 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 118.25-26 tu utI tum tu.
Nuung sI, tfu ngu, mus sI fI shu nuptu
ushI fu ngI yu. Sheefu, ngoo tsush Isu sush
tuchI tu fu ngI yu.
Wutum chu tsI yut ssIs Bf tI mI yoo yufu-
fu ngu unu.
Mishat, yuwaa Isus Irusarinush
kusarangu anoo kamanchintspa
(Mutiwu 21.1-11, Lu/usu 19.2S-40, Wungu 12.12-19)
11
1
Isus Ifu su fI nup nuun tu chu,
yuk tush Betu nI yuu muu yu fu-
nIIu, muchIsh OII vush sufu kusu fu ngI yu.
Anush mung xIyuf tee fum chu sIn, Isus shu
wIpu nu shee tsI mbun kumuch tu fu ngI yu.
2
SIymu yumu zu yu fus nuu ngInts, Isus
tfu ngu. Yuk tup tuu fIp tusu su fu umb
nuut ssu. Pshtu yu fus, buffoo kufu pun
tusI sI muu pungut ssu. Tupufeefus, much-
tu ntsu. An buff tsu su fIt chu, unu mun
tputs kuxIn tu fee ju.
3
Itufu, tputs sIyuu:

Muyuum shu chI nee tsI tupu fIk su? utI-


nuu fI ushI fu, sIysu: Wutum Iy kufu ku-
fI nI kumuch tu fu ngu wu, mus sI fI tum
tuwun pu chI yu, tng tsu, tfu ngI yu Isusu.
4
UwshtI sIn nuu yu fund sIn, yuk tush
kuseef sIn, buffoo kufu pu nu pufu ngu nu.
Pungu sush shI tu ngu shI nu ngI wuchu-
nung tusIseefu pufu ngu nu, tupu fI fu-
ngu nu.
5
Tputs shu xIy xeewu,

Tumuksu?

Muyuum shu tupu fIk su buffoo tsI? tfu-


ngu,

uwshtI sIn: Wutum Iy kufu ku fI nI


kumuch tu fu ngu wu, tfu ngu nu. Tyu fu,
tputs shu: AshI fI muchIng sI tyu fu sIn,
7
yumu yu shI nu sIn, Isu sush yushI ndu fu-
ngu nu. WIpu nu shtI sIn wumu fee tuwu-
pImu shee yusheef sIn, buffu mun ush
xunu teef sIn, Isus shu unu mun kuxI nu-
fu ngI yu.
8
Wumu fee ngoo tsush mutu
mutu sheef sIn, mushu foo ngoo tsI nung
kutu peef sIn, mutu mutu ushI fu ngu nu.
9
Wuzu pun tputs shu fu nguf sIn, ushpu tum
tputs wusI nu nuu tu fu ngu nu, ushpu tum
tuchI tu fu ngu nu, zumu ngu fu ngu nu.
Apuu, Iyuu Izuu fu tupu chI ndung chu.
Iyuum wunu sI fI tuu muum Istung chu,
utI nI yu.
Shuunu Ipu su mu fI nee tsIsh Iyuum
zungun kush
wunu sI fI nupung chu.
D

10
Wutu chu Iy Utu shu chI nI
kufu ku fI nI.
ZItu mI nu fI nI DupI yu fI nI tumu pu fI
ushI fu kIz puf tuuch pu.
AshI fI nutu fI shIy Iyuu tupu chI-
ndung chu, Apuu,
yuseek sIn, tfu ngu nu.
11
Ifu su fI nush kusu fu ngu, Isus shu Apu-
nIIush pung' pshtu yu fu, IchI ngu fu nuptu
nuptu ushI fu ngu. Sheefu, zufI pshtu tu tu-
fu nIIu wIpu nush pu tsI mbun mutu yu fu,
yuk tup shu Betu nI yup nuu tu fu ngu nu yu.
Amb muu fu ngu nu yu.
(Mutiwu 21.1S-19)
12
Pu tum shu Isus wIpu nush put yuk tush
Betu nI yush kyu fund sIn, Isus mufIz
kuyu tu chu, k'puyunIIee tutsum muu ufup
pufu ngI yu.
13
Itufu, k'puyunIIIsh puch
kusee fu, wunu see nupku, munus tush
pufu ngu, wutum yuwu pus ndu yusI tu fu
unpus pufu ngI yu.
14
AshI fI yu, Isus shu
yusI nuu tsI yut ku, Ayum tuu tI tputs shI yuu
kutung chu zI nIII nu ju, tfu ngI yu. WIpu-
nush shu Isu soo kuk muzI nu yu fu sIn, ndu
mbI zu fu ngu nu.
(Mutiwu 21.12-17, Lu/usu 19.45-4S,
Wungu 2.1S-22)
15
Tmbee fu nIIu, Ifu su fI nush pshtu-
yu fu, Isus Apu nIIIp pung' nup kum chu
pshtu fu ngI yu. Anush tputs puxu nxu-
mu pu nI zupun ApunII shu mu fI pung'
puxu nxu fu ngu nu. Isus shu puxu nxu mu pu-
nee ts shu mung tushI tu ngu fu ngu, mIsu-
fI nee kupeet, ufkI fee yum pu nee mIsu-
fI nee ts tum kupeet, kuxIn shI sheets tum
kupeet, tpu tseets tum uxI nush mukoo koo
puxu nxu fu ngu unoots tum kupeet kupeet
shI tuf ushI fu ngI yu.
1
Tputs shu Wupu fIsh
pung' ngoo tseem wuyu fu ngu nu unush
muu cheetsI chI puf sIn nuyIn tu fu nu unoo
puchI ndu fu ng tum tu.
17
Isus shu tpu tsee
MfkosufInI10 , 11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
728

E
11.17 NIshu fI yuwuf tu tum Is ysu 56.7 tu utI tum tu. MI shut, Jefe mI yu su 2.11, MutI wu 21.13,
Iuku su 19.46 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
wunee fu ngI yu. ApunII yundu mu fI nI
utee ju,
Nuwush pungI kIs nuwu pu
tsI yut chI nIII nu yu.
Mush ku sIn, nuw shu kIs
muzI nu chI nu.
Anush kundoo zeew IchI ngu fu sIn
nuwuu tsI yut chI nIII nu yu,
tchu ApufI. Itufu, sIysu shu chI muu-
mu fI chI nuk su.

Antuu tI ApunII pung'


wush chI feem tuuf?
E
mung, tfu ngI yu.
18
Utu shuch upunII pun ufkuf, mIshu
My sIs pu nI fI wIf kuf kumu nI mu pu-
nI unoo tsI yut ssIs muzI nu yu fu sIn,

TumuyufeezIch puchu yu chIch? tfu ngu-


nu. Itufu, ushpu tum shu tputs Isu soo chI-
nu fu ngu sIn,

Tumufu tuyus pu tu ku! tfu-


ngu nu. Anu mund Utu shuch shu ufku fI
Isu soo punIk sIn, puchu muum zundu-
mu nu zundu fu ng tuut ssIn, Itufu nutu mu-
suum puchu muum xufu fu ngu nu yu.
19
AshI fI tupI tu fu nIIu, Isus wIpu nush pu
yuk tush Ifu su fI nush shI tu ngee fund sIn,
ufu pInII tum muu fu ngu nu.
(Mutiwu 21.20-22)
20
Pu tum shu unshu tum ngoots nuut-
tu sIn, k'puyunII tsI pum shu pufu ngu nu.
21
AshI fI yu, PItof shu: MuyIs to foo, nupu-
ngu nIIu. Ayum tuu tI yusI chee ju ndu mbu-
fee, tfu ngIsh unu. Nu tsI pu fu ngI yu,
tfu ngI yu.
22-23
Isus shu wIpu nu shee tsI:

Muyuum shtu Apu puu wIz pu fI fI nI punI-


fus tuk su? MuzI nu ngu ntsu, Apu nIII mun
mungIs tut kus, ApunII pInu such pu fee
ndu tus, ndu punI fus tu kus, nee tsu poots-
tuu muchee wu feets tuu: Nuu ngI, musush
chI pu yu ngI tk chus, musush chI pu yuch-
pu fee, wutum Apu nIII mun Izuu fee shu
mungIs tutuk su wu, mung, tfu ngI yu.
24
AshI fI yu, Apu puu mush kus, ndun nuu fI
mungI shIs punI fus tu kus, ApufI Izuu fu
Istu chu pu ntsu, Isus wuu nuu tsI wIpu nush
tfu ngI yu.
25-2
Tputs sIyuu tuyu tu fItkI tuu-
tI yu, ushI fI tuu unoo tpu tsee nutsu fInII pu,
nupung tsu, k'kuzee yufung tsu. Ash kI nuu-
fee su, ApunII put tsI yut kus, mungee ts Is
tuchIng chI yu, tfu ngI yu Isusu.
AshI fI yuwuu Isus Ifu su fI nush kusu fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, kamanchintspa; yuwaa Utashuch
tayaspatampanirini Isusoo ngatarangana
anootsi
(Mutiwu 21.2S-27, Lu/usu 20.1-S)
27
Isus wIpu nush pu Ifu su fI nush kusu-
fu ngu, Apu nIIush pung' nuun tuut ssIn,
Utu shuch upunII pun ufkuf, mIshu
My sIs pu nI fI wIf kuf kumu nI mu pu nI
Isu soo mushu muum nuu tu fu ngu nu.
28
Isu soo mushI fu ngu nu,

Tumum tputs
shI yuu tuyup stu ngI t? Tpu tsee sIng
tushI tu ngu fu ngush,

chuk shI yuu shI ngI


tfu nIIu? tfu ngu nu.
29
Isus shu: Nuwmu
sIyuu mush chInts pu. Nuwuu ItsIn su fus
kumun kI nuu fee su ushI fu, nuw shu sIyuu
kumun chInts pu, yuw nuwuu kumuch tu-
fu ngu unoo kumun chInts pu, tfu ngI yu.
30

Chu ku ju Wungu fI nee tsI Ichu mu shI-


nI tfu ngu?

Chu ku ju tuyus pu tu shI nI,


tfu ngu?

Apu nIIeezu wu tfu ngu wu?


Ndun tuu tI ushI fu,

wuun tu zu wu ushI-
fu ngu wu?

SIy umuk su unoo tsI? sIymu


kumu nI ngu sI ndu mu, mung, tfu ngI yu
Isusu.
31
Kufuk shtI sIn ufu pInII tu mu nuu-
teef sIn, tsI yu tu fu ngu nu wuun pu tu tI nu.
ApunII Wungu fI nee tsI nI kumuch tu fu ngI-
yu utI nuu fee nI yu ushI fu, Isus shu Iyuu,

Muyuum shu ndu mungoo nu fu ng su?


tch pu fee Iyuu tsI yu.
32
Itufu, Wungu fI nI
wuunu zundeefu tuyus pu tu fu ngu utI nuu-
fee nI yu, yutu fIt tum chu, wuun pu tu tIn
tfu ngu nu. Wutum tputs IchI ngu fu sIn
Wungu fI nI Apu nIIee kuk kumu nI mu pun-
chu, tfu ngu nu wu.
33
Isu soots shu: Yusu-
fee zI nI mung, tfu ngu nu. Isus shu: ushI fI
yuw nuwuu kumuch tu fu ngu unoo nuw
sIyuu kumun chI tum tu zI, ndu mbu fI, mung
tfu ngI yu.
MfkosufInI11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
729

D
12.10-11 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 118.22-23 tu utI tum tu.
(Mutiwu 21.SS-46, Lu/usu 20.9-19)
12
1
TsI yut ssIs nIII tu fIt kumun-
chInts pu mungee ts Is
p'tsImuumu, mung, tfu ngu.
Tputs muzu fIsh wunu see tutsu mu fu ngI-
yu. Wunu see kIzu fun tumu pu fI ushI fu
tutsu mu fu ngI yu. Tutsumeefu, mzu tsee
tundu pu nu fu ngI yu. Tundu pu nu fu ngu,
wunu seem wuyu fI tutsI fupshI sheem
wuyu fu ngI yu. Sheef shu, wu fI tum
pungu see pungu fu ngI yu ksu tu mu pu nee-
mu muzu fee IchI ngu fu ksu tu muu mu.
Sheef shu, ksu tu mu pu nee ts shu: Nu sIysu
wunu sI fI ksu tung tsu. Ash ku chus, nuw shu
wunu sI fI tuwup chInts pu tyu fu, nIII tu fI-
tup tsup nuu tu fu ngI yu. Anush tsup zupun
tuu fu ngI yu.
2
Wunus pus wufI tu chu, much-
chu fee kumuch tu fu ngI yu. An much chuf
k'kuzee kumu nI mu pu nI mun chu. Tsu pun-
pI kuseefush, tpu tsee mushung chu, Iy
putu fu nu fI nI wunus p'sushInInts tyu-
chu, nuwuum ytun chu ttu ndu tn chu,
mung, tfu ngI yu.
3
Much chuf shu k'kuzee kumu nI mu-
pun kusee fu, tputs shu much chu fee
pzkoo ku tu fu sIn, mungu shu xunu fu sIn
wup tum zungu nI fu ngu nu upu tu fu nu fI pI.
4
Upu tu fu nuf shu unoo pukee fu, much-
chu fee mIshu zungu nI fu ngI yu. Kusee fu,
tputs shu muchush kIz puf tIy tIy shI tuf
ushI fu ngu nu. KIyung yuchu fu ngu, Ipu-
zu yu fu, yusuf xunuf tum, kusu fu ngI yu.
5
Yusuf mIshu zungu nI fu ngI yu. Kus ku-
mchu, tputs shu unoo puchu fu ng shI tu.
Upu tu fu nuf shu mIshu zungun tu zungun-
tu ush kI tuu, tpu tsee ushpu tum pzkoo fu-
ngu nu, ushpu tum puchu fu ngu nu.

AshI fI upu tu fu nu fI kuzI zI mun


wIpuuts shu zungu nI fu ngI yu. MInum-
tuuts tuu kIz puf chI nu kI unu kus ku chu,
chI nuch pu sI nu yu, tyu fu, mung wIpuu
zungu nI fu ngI yu.
7
Itufu, wIp shu kusee fu,
tputs shu: Pup chu, putu fun wIp nuunII-
pu, mung, tfu ngu nu. Iy putu fu nu fI nI
tsI puk chu, wIp shu Iyuu tsIm kusI fu nee pu.
Puchu yu fu nI, kupee tee nI. TufIng sI, mung
tyu fu sIn,
8
wIpuuts shu putu yu fu sIn
puchu yu fu sIn, chu pu ngup shut pshIy feef-
sIn kupee tu fu ngu nu.
9
AshI fI yu, upu tu fu nuf shu zupIsh shu kus-
ku chu,

tumu chee ju? Muyu, wuunu kus ku-


chu, tpu tsee yutu fI tu unoo tsI chI ngu yu fu,
tpu tseets shu nIII tu fIt: SIysu ksu tu ngInts,
tch pu fee. AshI puz ush chI yu Apu nIII,
sIyuu utu shI nu.
10
SIysu Apu nIIee kuk
nuts tu kI tuu tIs, Itufu ndu mungoo nuk su.

NItuu tI ApunII kuk mungu t? ndu. Wuu-


nuu tsI Ipu su mu fI nI tsI yut ku, tfu ngI yu,
Pungus pun tputs punguk sIn, putumb-
chee wunu sI fI wuuts tuu yuk sIn,
Itufu, Annuu wunu sI fee ju, tfu ngu-
sIn, kupee tu fu ngu nu yu.
AshI fI tuu, ApunII shu putumb chee
Ipuseefu, zufum pu tu fI wunu sIf
wuyu fu ngI yu.
Nutu nuu kIz puf wunu sI fI pushu chI-
mu, ApunII tfu ngI yu.

11
ApunII tu ndu ushI fu ngu utunI,

Tumufu ApunII kIz puf wunu sIf ushI-


fu ngu? utI nI yu.
D
AshIk puz ushI fI tum Apu nIIeets tum Ipu-
su mu fI nI ngu tuch pu sI nI yu,
yundu ku, tfu ngI yu DupI yu fI nI, Isus
tfu ngI yu.
12
Antu fu unoo kufuk muzI nu-
fu ngu sIn, mung kIz puf tsI yun tu fu ngu nu.
Isus Iyuuts pu fI utIyu, tfu ngu nu.

Isu soo
tumu yu fee zIch putu yu chIch? utI tuut ssIn,
tpu tsI mun xufuk'sIn, ndu putu fu ngu nu-
yu. AshI fu chu, Isu soo kusu fu ngu sIn,
nuu tu fu ngu nu.
AshI fI yuwuu Utu shuch tuyus pu tum-
pu nI fI nI Isu soo ngu tu fu ngu nu unoo
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Parsiypanshuch
tputs Isusoo imamarpani tu zapan
masharangana Isusootsi anoo
kamanchintspa
(Mutiwu 22.15-22, Lu/usu 20.20-26)
13
Kufuk shu Puf sIy pun shu chee tpu-
tsI, mIshu Hefo de su fIn chI chee tpu tsI
MfkosufInI12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
730

E
12.19 Tuyu sI mu 25.5-10, mIshu MutI wu 22.24 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
12.19-22 ApunII chtu fu ngu 38.8 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
12.2 NIshu fI yuwuf tu tum TushI tu ngu fu ngu 3.6 tu utI tum tu.
kumuch tu fu ngu nu.

Kumu pu tumu ntsu-


chI yu? AshI fI Isu soo Imumuf pung tsu,
mung, tfu ngu nu tpu tseetsI. Tputs shu
uyu tyu fu sIn, mung Isu sup nuu tu fu-
ngu nu.
14
Kusee fum chu sIn, Ichee, shIy
ItsIn su fush ufu kumu nIk shu, mung tumu-
pI nguk chu, tfu ngu nu. Ngu tIsh tpu tsee
wuch nup kee zIsh. NItuu tI shIy tpu tsee
punI fus tu kush, kumun kee zIsh, ndu.
Shuunu ItsIn su fu Apu nIIeetsI fI kuk kumu-
nIk shu. AshI fI Iyuu ItsIn su fush kumu-
nIng chu.

TumuycheezInI Iyu?

Rom shu-
cheem ufku fI kufI kee tuwu put tuwu put
ush ku chu fI nI wufIt chee ju?

Amukshu
shIyu? mung, tfu ngu nu Isu soo tsI.
15
Isus Itufu mungush tumu pI ngu yu-
nI utu sIn utu nu yu tfu ngI yu. AshI fI yu,
Isus shu:

Muyuu mu nuwuu yuchuk su?


Rom shu chee ufkIf ytu nI. Nupu nI, tfu-
ngI yu.
1
Yyu fu sIn, ymu ndu yu fu sIn,
Isus shu:

Chuk wunI?

Chuk yundu mu-


fI nI InI?

Chuk tInu fu ngu? tfu ngI yu.


TumupIngumpunshu pfe sI dent tu ndu
tyu fu sIn,
17
Isus shu: Rom shuch pfe sI den-
tee tInu mu fI nI wuu mu tum pu nung chu,
Apu nIIee wIntsI fI Apu nIIeem tum pu-
nung chu, tyu fu, kusu fu ngI yu. AshI fu-
chu, Isus wunu sI fI fI tsIyuteefu, mung
punI fus tu fu ngu nu.
(Mutiwu 22.2S-SS, Lu/usu 20.27-40)
18
Nuu teef sIn, Sut sIy pun shuch shu
tyus pu tu shI Isu soo tumu pI ngu yu nI
Iysh tu utu sIn, Isu sush mung kusu fu ngu-
nu yu. Sut sIy pun shuch mungush nIII tu fIt
chI nu fu ngu nu, Tputs tsI puk chu, yusuf
tm chee ju, ndu mbu fee wuun pu tu tIn
mung tfu ngu nu yu. Isu sush kuseef sIn,
19
MuyIs to foo, My sI su fI nI yundu mu fI nI
utee ju,
Tputs wIpu shuf tu nuu fI tsI puk chu,
zoonII shu kIzuu yumu muum wufI tu-
fI yu. Amb sheefu, zoo nIII nuum wIp
Izu pu nI muum tuu chI yu,
E
tchu Apu nIII kuku.
20
AshI fu chu, sIf-
tu mu su zoo nIIIn tsI mbun mutu yu fu
tuu fu ngu nu yu, mungu. WuchIn shu kIzuu
yumu yu fu, wIpu shu fI mungu tsI pu fu ngI-
yu.
21
ZoonII shu kunu ngu sI fI mshI nIIee
mushI ndoo yumu yu fu, wIpu shuf tu tum
mungu tsI pu fu ngI yu. MI shut, zoonII
ushI fI tum tsI pu fu ngu,
22
zoo nIII nu ndu fI
IchI ngu fu sIn mung ushI fu ngu nu. TsI-
mbun mutu yu fu yusI fu ng sIn, ushpu fIt
wIpu shuf tu nu ndu fI sIn mung tsI pu fu ngu-
nu. Sheefu, kIz shu mungu tu fI tum tsI pu fu-
ngI yu mIp shI fI tum tu.
F

23
AshI fI yu, ApunII
yusuf tpu tsee Itu yu muk chu,

tumu muum
wuzu funII pu nuch? wutum wuzu fu nIIIn
tsI mbun mutu yu fu tuu fu ngu wu. Nutu,
shIysh tu kumu nIng chu, mung, tfu ngu nu.
24
Isus shu: SIy Apu nIIee kuk yusu fee-
zIs. Apu nIIee wIz pu fI fI nI yusuf tum tu zIs.
AshI fu chu, ItsIn su fus ndu tsI yut kIs tfu-
ngI yu.
25
Itufu, chI yuu ApunII Itu yu muk-
chu, kIzuu yumu chee zIch, ndu mbu fee.
Tputs kIzuu punu chee ju, ndu mbu fee.
ApunII wusu ndu fuf tumu pu fI ush tuchtu-
mchI, tfu ngI yu.
2

My sI su fI nee tsI
wuyu ndu mu fI ndu nuts tu fu ngIs? My sI-
su fI nI ItsIn su fu kumu nI fu ngI yu, yuwuu
chI yuu ApunII Itu yu mu chu unoo tsI. My-
sI su fIn put sumu sush ApunII tsI yu tu fu ngI-
yu yusIn puj shI tu fu unshu:
Nuwu mu fI chu Apu nIII nu mung,
tfu ngu. ZItu mI nu fIsh Apfu hu mu fI nI,
mIshu Isuu ku fI nI, mIshu Ako pu fI nI
ushIp nuwuu kIz puf chI nu fu ngu nu yu,
wundu fI tum nuwuu chI nu ku nu yu,
G
mung, tfu ngI yu Apu nIII.
27
MuzI nu-
ngu ntsu, SIy ndu ItsIn su fu chI nuk su.

Tumufee tsI pu fI nu chI nuch? Wutum


kchI tu nu wu. AshI fu chu, Apu nIIee chI nu-
ku nu. AshI fI ApunII chI yuu Itu yu mu chI yu
tunu, mung, tfu ngI yu Isusu.
(Mutiwu 22.S4-40, Lu/usu 10.25-2S)
28
My sIs pu nI fI wIf kuf kumu nI mu pun
mInu kusu fu ngI yu. Yuwush numbu numb-
MfkosufInI12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
731

H
12.29-30 NIshu fI yuwuf tu tum Tuyu sI mu 6.4-5 tu utI tum tu.
I
12.32 NIshu fI yuwuf tu tum
Tuyu sI mu 4.35 tu utI tum tu.
J
12.33 NIshu fI yuwuf tu tum Tuyu sI mu 6.5 tu utI tum tu.
K
12.35-37 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 110.1 tu utI tum tu.
tuf ushI fu ngu nu unush kusu fu ngI yu.
Isu soo kuk muzI nu yu fu, mungush chI-
nu yu fu, Isus wunu sI fI ymkI yu tyu fu,
uwshu Isu soo mushI fu ngI yu: Isu soo,
ApunII kumuch tu mu fI nI yuw IchI ngu fu
kusI fu unoo kumu nI ngu ndu mu, tfu ngu,
29
Isus shu: Wuu mu fI kusI fu un kumun-
chInII pu, tfu ngI yu. My sI su fIn wunee-
ku, tfu ngI yu:
IsfueI chI chIs, nu muzI nu ngu ntsu,
Iy kufu ku fI nI ApunII Tuu fu shI pu nI
mInu mu fI tuu fI yu. ApunII nIII tu fI tu
wunI ndu ju.
30
AshI fu chu, Apu nIIee
Tuu fu shI pu nee ItsIn su fu mungIp tIsh
chI nung tsu. ChI nu yu fus, ufu tchI tung-
tsu. Apu nIIeetsImu fIt zufum pu tu fI
mungIp tIs mungoo nung tsu,
H
kumuch tu mu fI nI tchu. Anu mu fIt chu,
tfu ngu,
31
Anu mun shu kumuch tu mu fI nI
tsI mbu nu fIn shI tI nI kumun chInII pu,
Tpu tsee chI nu mu fI chI nung chu.
Suu nuu tsIs chI nu kIs ushI fI tum tpu tsee
chI nung tsu,
utI tum chu, tfu ngI yu Isusu. NImu-
fIt tsI mbu nu ndu fIt kumuch tu mu fI nI
IchI ngu foo kusI fI yu. NIII tu fIt kumuch-
tu shIsh kusI kee ju, tfu ngI yu Isusu.
32
My sI su fI nee tsI wIf kuf kumu nI mu-
pu nI: ZufuktI shchu, Isusu. Wunu sIf chu
kumu nI fu ngIsh, tfu ngI yu, Iy Apu nIII fI nI
mInu mu fIt chu. ApunII nIII tu fIt wunI-
ndu ju.
I

33
ChIy wuku fuu puchu yu fuch,
mucheefuch, Apu nIIeem ungIf tu muum
un wunu sIf chu. Itufu, mInu kusI fu tuuf-
chu. Apu nIIee Tuu fu shI pu nee ItsIn su fu
mungIp tIsh chI nung tsu. ChI nu yu fus, ufu
tchI tung tsu. Apu nIIeetsImu fIt zufum pu tu-
fI mungIp tIs mungoo nung tsu,
J
unu mu fIt-
chu kusI shu. MI shut, tpu tsee chI nu mu fI
chI nung chu, chuu nuu tsI tumu pu fI ushI fu
chI nu kuch unchu wunu sI fI yu, Apu nIIeem
wuku fuu punu ku nu unoo tsI, tfu ngI yu.
34
My sIs pu nI fI wIf kuf kumu nI mu pun
wunu sI fI tsI yu tu fu ngu, Isus shu: ZufuktI-
shchu. ShIy wunu sI fI ymu fung shu.
Apu nIIush pshtu muum shI yuum puk chI-
mu fI shu pshu tu fI yu tfu ngI yu. Amb shu
ntu fu unoo muzI nu yu fu sIn, ndu Isu soo
yusuf mushI fu ngu nu.
AshI fI kumu nee nu yuwuu Isu soo
Imumuf pu muum yusuf zundu fu ngu nu
unoo tsI.
Mishat, yuwaa Isus Apan!!ish pang'
tayaspatarangu anoo kamanchintspa
(Mutiwu 22.41-46, Lu/usu 20.41-44)
35-37
Isus tpu tseets shu tuyus pu tu fu ngI yu.
Anush Apu nIIIsh pung' tuyus pu tu fu ngu,
MuzI nung tsu, tfu ngu, My sI su fI nee tsI
wIf kuf kumu nI mu pun sIyuu tuyus pu tuk-
sIn, Iyu shuch Utu shuch kIz puf tupu chI-
ndum pun tputs kus chI yu. DupI yu fIn chI-
chIsh nIIuf tu chI yu, tssIn chu sIyuu tsI.
Itufu, DupI yu fI nI wuun tu tum tupu chI-
ndum pu nee: Nuw chu kufu ku fI, tfu ngu-
wu.

AshI fI muyuum shtu DupI yu fI nI


wuun shu cheets tuu nuw chu kufu ku fI t?
DupI yu fI nI tupu chI ndum pu nee kumun ku,
Apu nIII mun WunI kumu nI fu ngI yu. DupI-
yu fI nI, tfu ngI yu tupu chI ndum pu nee tsI,
ApunII Tuu fu shI pun nuwuu kufu-
ku fI, wuu nuu tsI Ipu su mu fI nI,
tfu ngI yu,
ShIy nIngIch mbu tsu nu ngIch
k'xInungchu.
Nuw shu kundu fu fee tsIsh tpu chI ngu-
yu fu fI kusu chIm,
K
ApunII utIyu, tfu ngI yu DupI yu fI nI. AshI-
fI DupI yu fIn shu tupu chI ndum pu nee tsI:
Nuw chu kufu ku fI tfu ngI yu.

NItuu tI
tputs wuu nuu tsI tIp tsI fI: Nuw chu kufu ku-
fI t? ndunI. AshI fI nuw sIyuu:

An tupu-
chI ndum pu nI kuu pu nuu chukchI chtu ju?
utInu. ApunII pu fee WIpu yu tunu, Isus
tpu tsee tfu ngI yu. Tputs shu Isu soo kuk
kIs muzI nu fu ngu nu.
(Mutiwu 2S.1-S6, Lu/usu 20.45-47)
38
Isus shu mung tuyus pu tu ku, Pup tsu,
My sIs pu nI fI wIf kuf kumu nI mu pun
MfkosufInI12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
732
tumu ku nu yu shI fInts pu. An tputs ushku
yutu fIt chu. Wumuf shtI sIn kIz puf wunu sIf
kIs kumuf tu ku nu. Ngoo tsIp nuuk chu sIn,
tputs shu:

ApunII pu nee, tumu fIm tu?


tk chu sIn, muyu, unoo kIs muzI nu ku nu.
39
ShunIyshIshush ufu tpu tsee tusu seef sIn,
wunu sI fImshIsh kuxIn ku nu. Tputs uwuut-
ssIn yumbIyk chu, ufu kufu ku nu ngI fI kuxI-
nu muum zund ku nu.
40
MI shut, mushI ndoo
kIyung yuchu ku nu, kutung tsee kuchIng tu
ush ku nu. Sheef sIn, ApunII put kupung tsI-
yut ku nu. Wuzu fu nI tsI yuts tu fu sIn, tuwuts-
put ush ku nu. ApunII ushku unoo kIz puf
wunI chI yu, mung tpu tsee, tfu ngI yu.
AshI fI yuwuu Isus Apu nIIIsh pung'
tuyus pu tu fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus Apan!!eem kurikee
pshtamaam tayaspatarangu anoo
kamanchintspa
(Lu/usu 21.1-4)
41
Anush Apu nIIIsh pung' tuyus pu tu-
muum Iwu pu yu fu, Isus kufI kI nung pshtu-
shI nI kuxI nee fu, tputs zupu nIn Apu nIIeem
pshtu fu ngu nu. UfkIf pun shu Apu nIIeem
ufkIf pufut shI tu fu sIn mung pshtu fu ngu-
nu.
42
Sheefu, mushInd shu kusee fum chu,
uwshu ufkI fee tsI mbu nu ndu fI Apu nIIeem
mung pshtu fu ngI yu, puk chI tuu pshtu fu ngI-
yu kufI kush pshtu shI nI.
43
Isus shu unoo
pukee fu, wIpu nu sheets shu kufu zu fu ngI-
yu. Kuseef sIn, MuzI nu ngu ntsu: mushInd-
shu pukI fI tuu wumu fI kusI fu pshtu fu ngI-
yu, tfu ngu.
44
Tputs IchI ngu fu sIn ufkI fee
kutu chI mu wu tsIm pshtu fu ngu nu. Itufu,
ndu mushInd shu ushI fu ngI yu. UfkI fee IchI-
ngu fu, ushpu fIt pshtu fu ngI yu Apu nIIee mu.
Ndu wuumu kchI tu muum mInum tI yum
ndu Itu chI fu ngI yu. IchI ngu fu pshtu fu ngI-
yu, mung, tfu ngI yu Isusu.
Wutum chu tsI yut ssIs Apu nIIeem kufI-
kee pshtu fu ngu nu unu.
Mishat, yuwaa Apan!! zapish anoo Isus
kamanirangu anoo kamanchintspa
(Mutiwu 24.1-S5, Lu/usu 21.5-SS)
13
1
Apu nIIIsh pung' shI tu ngee-
fu, Isus shu wIpu nush: Ichee,

ApunII pung' tumu fu? tfu ngu. Putu-


mbIch pu wunu sI fI nu ndu fI pungu mu.

Uf tumu fu?

WunInII wuyu fu ngu nu yu?


mung, tfu ngI yu Isu soo tsI.
2
Isus shu:
MuzI nu ngu ntsu, nutu mu su muum kupung
pungus kIs pukIs. Itufu, ufu pIch tputs
Ifu su fI nush kus kut ssIn, Apu nIIee pung'
Izuu fu kupItchI nIII nu yu. Putu mbIch ndu
tsI mbu nu ndu yum kutuch chI nIII nu yu,
IchI ngu fu psInu ngu chI yu. ApunII wuunu
zupIsh ush tu chI yu, mung, tfu ngI yu.
3
Isus muchI mun OIIvu kfee fu, kuxI-
nu fu ngI yu, ApunII put pung' tususeefu.
PItof, Wung, Andu fIs, Sundeek, ushpu fIt
Isus put wuunI shu nIy kum chu sIn, Isu-
soo mushI fu ngu nu.
4
Ichee,

ushI noo ju
ApunII ush tuch?

Tumuyfee wusI nu yusu-


chI nI Iyu? tfu ngu sIn,
5-
Isus shu: AshI fI
yuwuu ApufI ush tu chu unoo kumun-
chInts pu, tfu ngI yu.
Pup tsu, mumuf pu fInts pu, mungIp tIs
tuung tsu. Tputs tumu pI ngum pu nI zupun
kus chI nIIIn pu. Tuyus pu tuk sIn, Nuw chu
ApunII tu nu wIpI, tchI nIII nI yu. Tpu tsee
zupun tumu pI ngu chI nIII nu yu.
7
MI shut,
tputs wuun pu tu tIn puchu mu mu fI chI nu-
chI nIII nu yu. TsI yut ssIs puchu shee kupung
muzI nut ssu. AshI fI tuu punI fInts pu. Wund
pIsh tu fI yu. Tsu pu fu nus ndu mus kuchIng-
chI yu.
8
Sheefu, tputs tsu pu fu nus ztufu
wuun pu tu tIn nutsuk chu sIn, pfe sI dent
wusu ndu fuf put ufup kteef sIn, wuun pu-
tu tIn puchu kuk tu ngut ush chI nIII nu yu.
Munduz tum munduz tu tuf ush chI yu. Kutu-
nguts kIz puf mufI ngu chI yu. Tputs ufu ngI-
nu shu kIyung kuchI yu chI nIII nu yu. AshIsh-
tu fu chu unush ApunII nuunII pu tng tsu.
AnufI chI nung tsu, tfu ngI yu Isusu.
9
Itufu, yuwuuts shu sIyuu kIyung
yuchI nIII nu kumun chInts pu. Pup tsu sIyu.
Yuwu mund sIy nuwuu chI nu kIs unu mund
sIyuuts shu putu chI nIII nu yu. Putu yu fu sIn,
kufu kush sIyuu yutu fIt tsI yut chI nIII nI yu.
Utu shu chIsh shu nIyshInI sIyuu pzkoo-
chI nIII nI yu. Gobef nu dof shu tum, mIshu
pfe sI dent shu tum sIyuu tuxIy kee yu fu sIn,
yutu fIt tsI yut chI ntsu. Itufu, unush sIysu
yuwuu nuwuu pufu ngIs unoo ItsIn su fus
kumu nIng tsu, tfu ngu.
10
Tputs shu nuwuu
kukI tuyus pu tu chI nIII nI yu. IchI ngu fu sIn
MfkosufInI12 , 13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
733

D
13.14 DunIe Iu 9.27 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
13.2 DunIe Iu 7.13 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tsu pu fu nu sush nuwuu muzI nu chI nIII nI yu.
11
SIyuu putuk chu sIn, yutu fIt tsI yut kI tuut-
ssIn, mungIs muntsu fInts pu.

Amchee zI
nuwu? tfInts pu, wutum ApunII WunI
sIyuu tutsI yuch tu chu wu. Ash ku chu un
suu nu mun tu fI wIz pu fI fIs ndu shu tsI yu-
tuk su.
12
MI shut, tputs muu chI fI tuuts tuu
tumu pI ngu chI nIII nu yu. Zoo nIIeewuuts-
tum, wIpuuts tum, wunI fee wuuts tum,
wupu fee wuuts tum tumu pI ngu chI nIII nu.
Tputs IchI ngu fu sIn sIyuu nutsu chI ntsu.
Pchu ngInts, wutum Isu sush tuchIt ku-
wu, tchI nIII nu yu nuwu mund kumI nI.
13
Itufu, ndu sumbuy tu kus, ApunII Izuu fu
tupu chI ndu chI ntsu tfu ngI yu Isusu.
14
AshI fu chu, nee kIfu kuu nuts tu yu fus,
nImun mungoo nung tsu, nuw Mf ko sI
sIyuu utu shI nu. MInoots shu yuwuu ApunII
Utu shu chee wunI chu unoo Isus kumu-
nI fu ngI yu. Apu nIIIsh pung' wuntsush
pshtu yu fu sIn, muu chI muntsI fI mush wuyu-
chI nIII nu yu,
D
Isus tfu ngI yu. Yuw Utu sh
tsup tuu ku nu un unoo puk chu sIn, muchIp
suwu chI nIIIn pu utu shI nu, tfu ngI yu
Isusu.
15
Tpu tsI mun pung' wuf tuu fI nuu fI,
pungush muu chI yu muum yusuf kunup-
chu zI nIII nu ju, ndu mbu fI.
1
Mzuts tuu tI
putut ku sIn, pungu sIp kunup chu zI nIII nu-
ju. Utu shuch IchI ngu fu upu sup muchIp
suwu chI nIIIn pu.
17
KIz kunxu pu mupee-
kI nu, mIshu kIz mIfeefInu,

un tumu fee
suwuch? MIsI sI nu kIyung kuchIy chInIII nu-
yu.
18
AshI fI ApunII put tsI yut kus, MInuf-
pus suwu tu fee mu tng tsu.
19
Wutum tputs
wunI pu ju kIyung kuchIy chInIII nu. SIf-
tumustuu tI ushI muu kIyung kuchIy shIsh
ndu putu fu sIn pung chI nIII nu yu. Sheefu
pus tu ku chu, unush ndu yusuf kIyung
kuchIy chInIII nu yu.
20
ApunII zuf ufu ngI nu-
shu kIyung yuchu kI nuu fI yu, tputs mInum-
tI yum kumung chee ju, ndu mbu fI. Ash ku-
chI nuu fI yu, IchI ngu fu sIn tsI puch pu sI nu yu.
Itufu, ApunII wuu nuu tsI tIp tsI fI kIz puf
chI nu yu fu, ufu ngeem kIyung yuchu-
muum wuts tu tchI yu, tfu ngI yu Isusu.
21
Tputs sIyuu: Pu, In ApunII tu ndu WIpu,
tk chI nuu fI, sIysu unoo muzI nu fInts pu.
PIy nupu shI nI tk chI nuu fI yu, unoots tum
muzI nu fInts pu.
22
Tputs shu, Nuw ApunII-
tu nu WIpI, tk chu, Nuw kIz puf Apu nIIee
kuk kumu nI mu pun tu nu, tk chu, sIysu
unoo kuk muzI nu fInts pu. MI shut, tputs:
Apu nIIee tIp tsIf tumu pI ngu yu nI tk chu,
yushI ngoo wIz pu fI fI nI puyu yu fu sIn, kIz-
puf nupux tu shImu shee ndu putu fIch unoo
wuyu chI nIII nu yu.
23
AshI fI pup chu sIyu.
WusI nu sIyuu IchI ngu fu kumu nee nu, Isus
tfu ngI yu wIpu nu shee tsI.
24
Isus tuyus pu tu ku, tfu ngI tum tu,
ApunII tpu tsee wunI muum Iwuts pu yu fu,
unu mun shu zuf mIshu tsup kzutu ush chI-
yu.
25
Tsu nguch shu puntsut puntsut ush chI-
nIII nu yu. Zupu nI pIyu fI pseef tuf tu chI yu.
2
Ash ku chu unush nuw shu kus ku chu fI,
tputs ushI fu msu sush kufu wu tu fu ush chI-
nu.
E
ApunII pu shu wusu ndu fuf wushu-
nund kufuk tumu pu fI ushI fu fI 'sInIsh
kus chI mu.
27
Nuw shu sundu fu fee tsI
wusI nu zungun chI mu. Tpu tsee yumu shI-
nI, tchI mu. Nuwuu nu Ipu su fu ngI unoo
yumu shI nI ntsu wushu nu ndu shu nIy punI,
tchI mu sundu fu fee tsI. Tsu pu fu nu shIsh
shu nee shI ntsu, tchI mu, Isus tfu ngI yu.
28
Nu sIyuu mungee ts Is p'tsIchIntspu.

K'puyunII tumu tu fee ju? Wufu kunee sIch


yuw tu ku chu, mus yusI kI yu. Wunus pu-
suu yusu kIs.
29
Apu nIIeem shIng tum tsu.
Yuwuu ApunII kus chu unoo yusu muum
kumI fu nu tum tu. Yuwuu ushIsh tu fu chu
unoo pukeefus, ApunII WIp mus pu kus-
chI yu tng tsu. Nu puk chIm shu pIsh tu fI yu
tng tsu.
30
MuzI nu ngu ntsu, tIs unIs ndu-
tu mu tsI pu mbu fus, kuchI mu. Yuw ntu fI
un IchI ngu fu tutsum chI nu.
31
KunInd tum
tsu pu fu nus tum zup shI nu pus tuch pu fee,
Itufu nuw kukI pus tu chee ju, ndu mbu fee.
(Muti wu 24.S6-44)
32
Itufu,

ushI noo ju nuwuu nuu tsI


tutsum chI? MInum tI yum tputs unoo yusu-
tuk tum tu zI nIIee ju. ApunII wusu ndu fuf
wuf tuuku untum yusu fu zI nIII nu ju. Nuw
MfkosufInI13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
734

D
14.1 Utu shuch Ps ku wu fI nI zuf shu nIyshIsheem tsuf tu fu ngu nu. Utu shuch tputs ufu
wuu nuu tsI mung' p'tsImuum Ifu su fI nup nuu tu fu ngu nu. Ifu su fI nush shu nI yu fu ng sIn, yumbI yu fu-
sIn, mungooz p'tseefungunu, yuwuu ApunII IjIp tosh tupu chI ndu fu ngu unoo tsI. SIf tu mu su
IjIp tosh Utu shu chee Itu tsI muum wufI tu fu ngu unush opee juu puchu yu fu sIn, ApunII shu
Utu shu chee wIp puchu muum wuts tu tfu ngI yu. AshI fu chu, nut shu Utu shuch wuu nuu tsI
mung' p'tsImuum ufu mInush musuch shu nIy, yusuf mInush musuch shu nIy ush ku nu. An
wutu chu zuf sufu Utu shuch Ps ku wu fI nI utI nI yu unu. Anpuf punguu ndu tpoo tu fu unoo
kutung tu fu nu yu. AshI fI yu, unpu fu Utu shuch ufkuf Isu soo puchu muum kIz puf mung
zundu fu ngu nu yu.
tpu tseem tuu tI kInu fu ngu fI, ushI fI tuu tI
yusuf tum tu zI yuwuu kus chI unoo tsI. Uwu-
mu fI Apu fIm tI yusu fI yu yuwuu kus chI
unoo tsI.
33
SIy yusu fee zIs. AshI fu chu, nuw
sIyuu utu shI nu, Pup tsu, mupIy fus tuu fInts-
pu. MungIp tIs tuung tsu, tfu ngI yu.
34
Yusuf kus chI unoo ushIk puz ush chI
unoo kumun chInts pu. Tputs ufup nup ku tu,
m'chuchoo: SIysu pungu see ksu tu ngInts,
tfu ngu. Nuw shu nuu chI mu. Yup ndu chI nu-
fIs umb yusuf kus chI mu. AshI fI yu, sIysu ksu-
tu ngInts, tputs kus tu pu. Mzuf shI tufu wuz tu-
ngInts kufut tut pu, tyu fu, nuu tu fu ngI yu.
35
AshIk puz ushI fI tum tIs sIysu yuwuu
nuw kus chI unoo yusuf tum tu zIs. Pukum-
chu ndun tuut kus ku chu fI, schI fus kusuch-
pu fI nu. Ndun tuu tI ushI fu, ktush tundu-
nee ku tu unush pu fee kusuch pu fI nu.
Ndun tuu tI ushI fu, sIt ku chu kusuch pu fI nu.
AshI fI yu, mungIp tIs tuung tsu, tfu ngI yu
Isusu.
3

Pup tsu! Nuwuu kumuch tu mu fI


kupee tu fus, unush kus tu fee mu. MungIp-
tIs tuung tsu.
37
SIyuu Ipun shee tsI tInu, tpu-
tsee IchI ngu fu utI tu mu nu. MupIy fInts pu,
tfu ngI yu Isusu. Tyu fu kusu fu ngI yu.
AshI fI kumu nee nu yuwuu Isus wuunu
ush tu chu unoo wusI nu kumu nI fu ngu
unoo tsI.
Mishat, yuwaa Isusoo tamapingamaam
waanpatatin waneerangana anoo
kamanchintspa
(Mutiwu 26.1-5, Lu/usu 22.1-2, Wungu 11.45-5S)
14
1
TsI mbu nu ndum shu zuf shu-
mbutshIsh yuw IjIp too tsup
shI tu ngu fu ngu nu un pIsh tu fu ngu, mIshu
punguu ndu tpoo tu fu unoo kutu ngu muum
shu nIyshIsheem,
D
unush Utu shuch ufkuf
Isu soo puchu muum tsI yu tu fu ngu nu yu.
AshI fI My sIs pu nI fI wIf kuf kumu nI-
mu pu nI:

TumuycheezInI Isu soo tumu-


pI ngu yu fu nI putu chI nI? Puchu yu nI,
tfu ngu shI nIIu nu yu.
2
Xumu chI, wutum
nu shu nIy muum wufI tu yu nIIu wu. Tputs
yusu yu fu sIn kupung tsI yun tuch pu sI nu yu.
ApI nIII fI putu yu nI tfu ngu nu yu.
(Mutiwu 26.6-1S, Wungu 12.1-S)
3
AshI fI Isus Betu nI yush tuu fu ngu,
SImosh, wunuts Itsup tu ku unush pung' muu-
muw kutung tung tuf ushI fu ngI yu. KIz shu
kzum mu shee putumb chIsh kuchu tu mush
tuzu fu fu, puyu fu kusu fu ngI yu. Wuyu ngu-
noo nuf tu put wuch tInu mu. Putee fuu shIp
ptu ngu yu fu, Isu su mun much Ichu mu-
fu ngu, ufup wufI tu fu unoo tsI.
4
Tputs shu
unoo pukeef sIn, tsI yun tuk sIn, wuun pu tu tIn:

Muyuum shu kIz mungu kzum mu shee


Itsun ku?
5
Ndu nu fI yu Itsu nu fu ngu, punu yu-
fI nu, kufI kee zupun putuch pu fee, wutum
mInum musuch kufI keem tufu wuz tu kuch
unu mund wufI tu ku wu. Shee fu nuu fI,
kufI kee pukI feem punu muum wufIt chI yu,
tfu ngu nu.

ShIy mungIsh ndun tI shtee?


tfu ngu nu kIzuu tsI.

Itufu, Isus shu: Wuts tu,


kIzuu numbInts pu.

Muyuum shu tumu nduk-


su? Nuwuu chI nu ku ungIf tu ku ush kI yu,
tfu ngu.
7
PukIf tputs sIyush ufu tuu fI yu.
AshI fI yu, yuwush zuf wufI tuk chu unush
sIysu pukI feem Istu tssu. Itufu, nuw kupung
tuu chee zI, ndu mbu fI.
8
Itufu, kIz shu nuwuu
nuyu nI ku, kzum mush pu Ichu mu fu ngI yu.
Nuwuu nIfI mupu muum tu ush kI yu.
9
SIyuu utu shI nu, In kIz ushI fu ngu unoo
tputs IchI ngu fu tsu pu fu nus shuch ztuf sIn
muzI nu chI nIII nu yu. Zup shI tuu nuwuu kukI
muzI nuk chu sIn, KIz kzum mu shee Isu su-
mun much Ichu mu fu ngu, ntu chI nIII nu yu.
MfkosufInI13 , 14
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
735

E
14.24 Jefe mI yu su 31.31, Suk fI yu su 9.11, 1Kofnd shu chee mu 11.25,
2Kofnd shu chee mu 3.6, Utu shu chee mu 9.20 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Anoo mbI zu muum wunI ndu ju, tfu ngI yu
Isusu.
(Mutiwu 26.14-16, Lu/usu 22.S-6)
10
Isus wIpu nu shI mu nu Utu su fI nI,
mIshu Isk fI yo tu tsuf tu fu ngI tum tu. Uwshu
Isu soo tumu pI ngu muum zundu fu ngu
unoom tsI yut pI tu Apu nIIIp pung' nuu tu-
fu ngI yu.
11
Kufuk shu unoo muzI nu yu fu sIn,
mung' ksu fu ngu nu. Yung pu fu tIsh chu
tIsh. AshI fI ushIp tuwup chInII pu mung
tyu fu sIn, Utu su fIn shu: WufI tuch pu fee
mung, tfu ngI yu. ShI tu ngee fu, Isu soo
mungush tumu pI ngu muum chI nu fu ngI yu.

TumuyufeezI tumu pI ngu chee? tyu fu,


unufI mungush chI nu fu ngI yu.
AshI fI yuwuu Isu soo tumu pI ngu muum
wunee fu ngu nu unoo kumu nee nu.
Minootssha kamanchintspa; yuwaa Isus
waanpata tyaspatashpat shambatshish
yuw Ijiptoo tsap shitungarangana anush
zar katungarangana anoots
(Mutiwu 26.17-25, Lu/usu 22.7-14, Wungu 1S.21-S0)
12
Yuwush zuf opee juu puchu muum
tutsu meenIIu unush opee juu pungu put ndu
tpoo tu fu unput kutu ngu muum wufI tu fu ngI-
yu. AshI fI wIpu nush shu Isu soo:

Yupee ju
shu mbutshI shIsh yuw IjIp too tsup shI tu-
ngu fu ngu nu unush zuf kutu ngu muum
yuf chI nI? tfu ngu nu.
13
Isus shu wIpu nu-
shee tsI mbun kumuch tu fu ngI yu. MuzI nu-
ngu ntsu, Ifu su fI nush pshtu yu fus, kumuz
tIpu yu shI nu, suwee kuk tu chu puk chus,
unshu fI tchI tung tsu, tfu ngu.
14
Pungush
pshtu kchu, pshtung tum tsu. SIysu upu tu fu-
nu fee tsI puk chus, mushung tsu,

Yupee ju
shu mbutshI shIsh yuw IjIp too tsup shI tu-
ngu fu ngu nu unush zuf kutung chI nee?

Tundu pu nuz nuwuum yufu fu ngIsh un


yupee ju? tchu Iy muyIs to fu fI nI ttu ndu,
tng tsu.
15
Mush ku chus, uwshu tundu pu nu-
zee kupung ymu ndu chI yu. Pungu sIsh Iwuz
wuch tuu fI yu. Anush mIsuu, kuxIn shI shee
IchI ngu fu pungut ssu. Pukeefus, kutung tsee
yufung tsu, mung, tfu ngI yu Isusu.
1
Ayu
tyu fu sIn, nuu tu fu ngu nu. Yuk tush kusee-
fum chu sIn, IchI ngu fu mung pufu ngu nu.
Isus yuwuf tu tum, tfu ngu unoo ushpu fI-
tum pufu ngu nu. Pukeef sIn, mung Isu soom
yufu fu ngu nu yu.
17-18
AshI fI yu, tupIt tu nu Isus kusu fu ngI yu
wIpu nush pu tu. MIsu mun pshIy fufu tu fu sIn,
kutung ku sIn, unush Isus shu: NIsh tumu pI-
ngum pun mInum tuuf chu. Nutu fI nuwu put
kutung kI yu, tfu ngI yu.
19
WIpu nush shu
mung' kupung muntsu fu ngu nu yu. Sheefu,
mIn shu tputs:

Nuwuu tseezu wu t shu wu?


mIn shu:

Nuwuu tseezu wu t shu wu? ntu-


fuch ushI fu ngu nu. IchI ngu fu sIn mushu fu-
ngu nu yu.
20
Isus shu: Nuwpu Ipun shI nuwu-
pu punguu mungu wush wushu nund pshtu ku
unpu fee tumu pI ngu chI ndu nI yu, tfu ngu.
21
ApufI kuk sIf nuwuu kumu nI fu ngu,
Tputs shI yuu tumu pI nguk chu, shIy-
shu tsI puch shu,
tfu ngI yu. Nuw shu tpu tseem kInu fu ngI-
tuu tI tsI pu chI mu. Itufu, tumu pI ngum pu-
nee ts shu Apuf shI tI kIz puf wunI chI yu,
ndu nu fI yu nIIuf tu fu ngu ushI fee ju ApufI
wnIch, mung, tfu ngI yu Isusu.
(Mutiwu 26.26-S0, Lu/usu 22.15-20,
1 KorlnJo 11.2S-25)
22
Antu fu ngu, kutung ku sIn, punguu yyu-
fu, Wupu fee: Wup pu fI tyu fu, tuptu tuptu
sheefu, punguu wIpu nu sheem muf tu fu ngI-
yu. WIpu nu sheets shu: MuzI nu ngu ntsu, tfu-
ngu. Neewu, pungu nuwuu nu puz nutsshI
ushI puz ushI tu ndu. Wunu sIf ktu ngu ngInts.
Nuwu mund nutsI ApunII sIyuu tupu chI ndu-
chI ntsu, tfu ngI yu Isusu. Tyu fu, muf tu-
fu ngI yu.
23
Sheefu, Isus mungu wuuts shu
yyu fu, Wupuf pu tsIyuteefu, ysI fu ngI yu.
24
Neewu, Inshu wuu shIsh nuwuu nu puz kufu-
sI fI ushI puz ushI tu ndu. Nuw shu kufu sI fI
pufu nguk chu, tpu tseem IchI ngu fu tsI pu-
chI mu tpu tsee tupu chI ndu muu mu,
E
Isus
mung tyu fu, wIpu nu sheem shut mInum shu
ystu mInum shu ystu ushI fu ngI yu. IchI-
ngu fu sIn wuu fu ngu nu.
25
MuzI nu ngu ntsu,
Yusuf nImun kIzu fun chI nuz wuyu fI vInoo
MfkosufInI14
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
736
nuw wuuch tu zI, ndu mbu fee. Itufu, yusuf
kus ku chu fI, sIyuu yumu yu fu fI, Apu push
wutsu pu nI yusuf shu pu shunIyeefunI, wushu-
nund shu pu fI wuuch chI nuwup tu yu, mung,
tfu ngI yu Isusu.
2
Apu nIIee yusee yu fund-
sIn, psuu nu fI tum shI tu ngu fu ngu nu. Sheefu,
muchIp nuu tu fu ngu nu, yup yusIn sufu OIIvu
zupun tuufu umbI.
AshI fI yuwuu Isus wIpu nush put wushu-
nund shu mbutshIsh zuf kutu ngu fu ngu nu
unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isusoo putarangana anoo
kamanchintspa
(Mutiwu 26.S1-S5, Lu/usu 22.S1-S4,
Wungu 1S.S6-SS)
27
Anu fI tum muchIp OII vup kuseef sIn,
Isus wIpu nu sheets shu: Nu In psuun IchI-
ngu fus punIk chus, nuwuu kusuch pu su,
tfu ngI yu. ApufI kuk unoots tum wusI nu
kumu nI fu ngI yu,
Opeej ksu tu mu pu nee puchu chI nIII nu-
yu. Puchu yu fu sIn, opeej shu IchI ngu fu
suwuch pu sI nu yu,
tchu ApufI kuk nuwuu tsI.
28
AshI fI
tsI pu yu fu fI, yusuf tmeefufI, wusI nu
GuII Ie yup nuu chI mu. Anush pung chI nI pu,
tfu ngu Isusu.
29
PItof shu: IchI ngu fu sIn
shI yuu kusuk chu sIn, nuw shu shI yuu kusu-
chee zI, ndu mbu fI, tfu ngu,
30
Isus shu:
PIto foo, muzI nu ngun chu, ItsIn su fu kumun-
chInII pu. Nu In ndu tu mu ktush tsI mbun
yusu fu, shIy shu tpu tsee: Nuw Isu soo yusu-
kee zI tch shu. TuchIp tuyu sIch shu, mung,
tfu ngI yu Isusu.
31
PItof shu kIz puf tsI yu-
tu tuf,

Tumufee nuw ush chee? Nuwuu


puchuk tuu teesInu yu, nuw Isu soo yusu-
fee zI tchee zI, ndu mbu fee. ShI yup tu fI
tsI puch chI, tfu ngI yu. WIpu nush shu IchI-
ngu fu sIn unnu ndu fIt tsI yu tu fu ngu nu yu.
(Mutiwu 26.S6-46, Lu/usu 22.S9-46)
32
Psuu nu fI tum Isus wIpu nush pu
Ipu neef sIn, mzu tsIp suf Getse mu nup
nuu tu fu ngu nu. Kusee fum chu sIn, Isus-
shu wIpu nu shee tsI: Xumu chI mu sI: nIsh
k'xInungInts. Apuf pu tu mu sI tsI yu tu tu mu sI-
mu tyu fu nIIu,
33
tuch pum shu tputs muchI-
fu ngI yu. PIto foo, mIshu Sundee kufI nI,
mIshu Wungu ushIp Isus, muchI fu ngI yu.
Nuun tuut ssIn, Isus shu mungush ksuk puz
ushI fu ngI yu, mungush wuntsush tumu nu-
fu ngI yu.
34
MungI kIz puf muntsu ku fI, tsI-
puk chI mu. SIysu neetsI fI tu mu pu ksu tung-
tsu. Tputs kus tu pu, tfu ngI yu.
35-3
PukIch
nuun tu chu, mung' kIz puf muntsu yu fu,
tsu push tutunII tu fu much ushI fu ngu, Tupu-
chI ndu pu ndu tu Wupuf put tsI yu tu fu ngI-
yu. Apuu, shI yuum IchI ngu fu wufI tu fI yu.
Apuu, tupu chI ndu ngu ndu mu. Nuw kIyung
kuchIyeefI, tsI pu muum zund kee zI, tfu-
ngu. Itufu, yuwuu nuw tI unu wutsIt pu-
fee. Yuw shIy shuu nu zund kush shI ngu-
ndu mu, Apuu, mung, tfu ngI yu Isusu.
37
WIpu nu shIsh shu nup kum chu, wIpu-
nush shu muu ku fuf tuf ushI fu ngu nu. Isus
PIto foots shu:

SImo muu fIsh?

MInum tI-
yum ufu ksu tu muum pInu su fu ngIsh? tfu-
ngu.
38
Tmeefus ApunII put tsI yu tung tsu.
Pup tsu, YushIng' kusI yunts pu. ApunII put
tsI yu tu muum zundu mu nu zund kI tuu tee-
su, Itufu muuts kusI ku ntsu, tmbee shI nu
kusu fu ngI yu.
39
Kusu yu fu, yusuf wup tum kunu pee fu-
nIIu, ApunII put tsI yu tu fu ngI yu. Yuwu fI
Ich tu fu, tfu ngu unu fI tum tuyu su fu ngI-
yu.
40
Yusuf shu wIpu nu shIsh kus ku mchu,
wIpu nu shee yusuf muu muf sIn pufu ngI yu,
wutum muuts zuw zuw ushI fu ngu wu.
41
Anu mun shu Isus yusuf wIpu nu shIsh
tuch pu fIn shtI nI kusu fu ngI yu.

Wund
muu fIs, kunus kIs? Nu wufI tu yu nIII yu.
Nu mus sI fI tputs yutu fIt nuwuu, Apu-
nIIeets tuu tI wIpI tumu pI ngu chI ndu nu yu.
TumupInguyufusIn, Rom shu cheets shu:
Neewu, sIysu wuneeng tsu tchI nIII nI yu
nuwuu tsI, tfu ngu.
42
Pzu, nuu yu nI. Pup-
tsu tumu pI ngum pu nI nuunII pu, tfu ngI yu.
(Mutiwu 26.47-56, Lu/usu 22.47-5S,
Wungu 1S.S-12)
43
Isus wundu fI tsI yuts tu fu unush wuunu
wIpu nush Utu su fI nI kusu fu ngI yu. Tputs
zupun mchIt puyu fu tu fu sIn, yusI nuu
wushI tu neew tum puyu fu tu fu sIn, kusuf tu-
fu ngu nu Isu soo putu muu mu. Kumuch tu fu-
ngI yu Utu shuch upunII pun ufku fI, mIshu
wuchI nu wIn, mIshu My sIs pu nI fI wIf kuf
MfkosufInI14
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
737

F
14.2 DunIe Iu 7.13 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
14.5 Is ysu 50.6 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
kumu nI mu pu nI kumuch tu fu ngI tum tu.
44
Ndu tu fI kusu fu, Utu su fI nI tpu tsee
kumu nI fu ngI yu, Nuw Isu soo Ishumb chI-
mu, tfu ngu, Ishumb ku chu fI, un wutu tu-
ndu Isusu. SIysu p'tungtsu. SIysu putu yu-
fus muchIng tsu, suwut pu, tfu ngI yu.
45
AshI fI Isu sush kus ku mchu, Utu su-
fIn shu mus sI fI tum Isu sush IfIp tu fu nIIu,
MuyIs to foo,

tumu fIm tu? tyu fu, Ishumb-


tu ush kum chu,
4-47
tputs shu Isu soo putu fu-
ngu nu. Itufu, wIpu nush mInum tu wutsI fIt
xIy xeewu punI fus tu fu ngu, mchIt yyu fu,
tpu tsee mung tpI mbu fu ngI yu. ApunII pu-
nee ufkuf much chu fee wItsI t'shufungIyu.
48
Sheefu, Isus tputs put tsI yu tu fu ngI yu.

Muyu nguz shu psuun yusIn puyu fu tu fus


kusuk su?

NItuu tI nuw wush chIf shI tI?

Antuu tI nuw sIyuu kupee tu muum tpu tsee


IshIn kee?
49

WunI pu ju kumI fun Apu nIIIsh


pung' tuyus pu tu fu ngee?

Muyuu tsI punI-


kus ndu putu fu ng su kumI fu nu tu? ApunII
kuk yundu fu ngu unoo tutsum ku chu
nuwuu putuk su, Isus tfu ngI yu.
50
Atufu
unoo wIpu nu shtI sIn muzI nu yu fu sIn, IchI-
ngu fu sIn Isu soo kusu yu fu sIn, suwu su wu fu-
ngu nu. Isu soo kusu fu ngu nu.
51
Itufu, tputs-
shu kunu ngus wuzu fu nI k'tuntumbufu,
Isu sush tuchI tu fu ngI yu. Uwuuts shu putu-
yu fu sIn,
52
kumI suu tusheefu, zupeefufI
suwu fu ngI yu.
AshI fI yuwuu Isu soo putu fu ngu nu
unoo kumu nee nu.
Mishat, kamanchintspa; yuwaa Utashuch
urkar Isusoo pchangtsa trangana anootsi
(Mutiwu 26.57-6S, Lu/usu 22.54-55, 6S-71,
Wungu 1S.1S-14, 19-24)
53
AshI fu chu, unu fI tum much tu fu ngu sIn,
upunII pu nIsh ufkuf pung' tup shtu fu ngu nu.
Anush Utu shuch ufkuf, mIshu Utu-
shuchtI sIn wuchI nuw, mIshu My sIs pu nI fI
wIf kuf kumu nI mu pu nI ushIp shu nI yu fu-
ngu nu.
54
Itufu, PItof ufu pI fIt mung tuchI-
tu fu ngI yu. ApunII pu nIsh pung' pshtu fu ngI-
tum tu. Pshtu yu fu, tIpu fu nIII zee sumu sIsh
chu chu fu ngI yu upunII pun put much chu fI.
55
AshI fI upunII pun ufkuf, wuchI nuw tum:
Isu soo puchu yu nI, tyu fu sIn, tpu tsee ngI chI-
mu pu nI nuchu ngu fu ngu nu. SIysu Isu soo
yutu fIt tsI yu tung tsu. NgIcheefus, Iyshu tup-
chu yu nI tfu ngu nu yu. TsI mbu nIs mInu mu fI
k'kuz puyu kI nuu fee su, ushI fI puchu muum
wufI tu fI yu, tfu ngu nu. Itufu, tsI mbun tputs
ndu mInu mu fI k'kuz puyu fu ngu nu yu, nux-
poo fu ngu nu.
5
Mungu pIyu fI tsI yut pIyu fI
tsI yut ushI fu ngu nu. Ndu wuu nu ndu fIt tsI yu-
tu fu ngu nu.
57
ZupIsh ushpu tum tputs chIy-
zu fu ngu sIn,
58
Isu soo kItsIp tuf tI nI muzI nu-
fu ngI nI. Isus tuu fu ngee ju: Apu nIIee pung'
uwpu pungu fu ngu nu unoo nuw kupeet ku-
chu fI, tuchIp pu fee zuf yusuf pungu chI nu,
Itufu ndu kuwIp tI pungu chI nu tu unoo
muzI nu fu ngI nI, tfu ngu nu ngI chI mu pu nI.
59
Anoo zupun tsI yu tu fu ngI tuut ssIn, ushI fI-
tuu ndu wuu nund tsI yu tu fu ngu nu.
0
AshI fI upunII pun shu ufkuf unoo
muzI nu yu fu, chIy zu yu fu, Isu soots shu:

Muyuum shu ndu tsI yu tuk shu? Tputs tsI-


yut ku sIn,

muyuum shu ndu ymukshu?


tfu ngI yu.
1
Itufu, Isus shu zumu zu muw
ushI fu ngu, ndu ymu fu ngI yu. ApunII-
pun shu ufkuf:

Apu nIIIsh Ipu su mu fI nI


shIyu? tfu ngI yu.
2
Isus shu: Au, yuw tIs
un wutu tu nu, tfu ngu. ApunII nuwuu
tpu tseem tInu fu ngu, nuw shu Apu nIII nu-
ngI fI tuu chI mu, msu sush kufuw ku chu fI
pung chI tum pu su,
F
tfu ngI yu Isusu.
3-4
AshI fI upunII pun ufkuf unoo
muzI nu yu fu, wuu nuu tsI wumu fI IzI chI-
fu ngI yu.

WunI pu ngI chIk? wutum nuw


ApunII tu nu WIpI utuwu.

Muyuu mu ju
yusuf tpu tsee mush chI, wutum IchI ngu-
fu nI muzI nu yu nI wu?

WunIp Apu nIIee


ngI chIk? AshI fI yu,

sIy umuk su unoo tsI?


tfu ngI yu upunII pun ufku fI. Tputs shu
IchI ngu fu sIn: Au, puchu muum wufI tu-
yunII chu, tfu ngu nu.
5
Tputs shu Isu su mun shu kuwu chI tu ngut
ushI fu ngu nu.
G
ChIfIk'put wchoo kmu nu-
yu fu sIn, tuzIm tuzIm ushI fu ngu nu. TuzIm
sheef sIn, Nutu, kumu nI ndu

chuk tuzIm-
ku nIIu? tu ngut ushI fu ngu nu. Sheef sIn,
MfkosufInI14
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
738
upunII pun shu much chuf Isu soo muchee-
fund sIn Isu soo tuzI mu much ushI fu ngu nu.
(Mutiwu 26.69-75, Lu/usu 22.56-62,
Wungu 1S.15-1S, 25-27)

AshI fI PItof tIpu fu nIII zush tuu fu ngu,


upunII pun ufkuf much chuf, kIz kusu fu-
ngu.
7
PIto foo chu chu chuw pufu ngu,
nup ushI fu ngI yu. KIz shu mung: ShIy
Isus put Nsu fetshu chput Ipu nu fu ngIsh,
tfu ngu,
8
PItof shu: NItuu tI unoo tpu tsee
yusu fee zI.

Chu ku mu su ju?

Muyuum shu
nuwuu ngu tIsh tshu? tyu fu, shI tu ngu-
shI nung xIyuu ushI fu ng shI tu PIto fu.
9
Much chuf shu, kIz unush shu pukee fu,
tpu tseets shu: In tputs Isus put Ipu nu fu ng-
tum chu, WIpu nush pu fee Isu su yu, kIz PIto-
foo, tfu ngu,
70
PItof shu: NItuu tI nuw Isu-
soo Ipun shee zI, dun chu, tfu ngI yu. Yusuf
mI shut tputs mus sI fI tum: Zufuk pu fee,
shIy Isus pu shu wIpu nush shu, wutum GuII-
Iey shuchtum shu wu, mung tyu fu,
71
PItof-
shu muntsIf kupung tsI yu tu fu ngI yu.
Yuwuu tIsh unoo yusu fee zI. NgIch kI nuu-
feenu, unu mund ApunII nuwuu pchu fu-
ndu mu, tfu ngI yu.
72
Tmpu, mus sI fI tum
ktush tufu see muum yusu fu ngI yu tsI mbu-
nu fIn shtI nI. Mungush PItof chI nu yu fu
p'tseefungIyu yuwuu Isus kumu nI fu ngu
unoo tsI, Ndu tu mu ktush tsI mbun yusu fu,
shIy mu tpu tsee: Nuw Isu soo yusu fee zI
tch shu. TuchIp tuyu sIch shu, tfu ngu
unoo tsI. Isu soo kuk chI nu yu fu, kIz puf
mung' muntsu yu fu, tunu fu ngI yu.
AshI fI yuwuu Utu shuch ufkuf Isu soo
pchung tsu, tfu ngu nu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Romshuch urkar
Isusoo pchangsints, trangu anoo
kamanchintspa
(Mutiwu 27.1-2, 11-14, Lu/usu 2S.1-5,
Wungu 1S.29-SS)
15
1
Zuf yufut tu Utu shuch ufkuf
IchI ngu fu mung shu nI yu fu ngu-
nu. ApunII pun ufkuf shu nIy, My sIs pu nI fI
wIf kuf kumu nI mu pun shu nIy, ushIp un shu-
nI yu fu ngu nu. TsI yuts tu ngut ushI fu ngu nu.
Isu soo tsI yu tu muum Iwu pu yu fu sIn, uwee
kumu fI fu sIn, gobef nu do fup mung much tu-
fu ngu nu. Gobef nu dof PIIut sufu.
2
PIIu tush
kuseef sIn, PIIu tu fIn shu Isu soo mushI fu-
ngu,

ShIy Utu shuchpu shu ufkuf shu?


tyu fu, Isus shu: Au, nuw Utu shuchtu nu
nuw kufu kI, tfu ngI yu.
3
Utu shuch ufkuf
zupun yutu fIt tsI yu tu fu ngI yu Isu soo tsI. Isus
ymu fu ngee ju.
4
AshI fI, PIIu tu fIn shu Isu-
soo:

Muyuum shu ndu ymukshu?

WunI-
puj tputs yutu fIt tsI yut ku nu? tfu ngI yu.
5
Itufu, Isus shu ndu ymu fu ngu, PIIu tu-
fIn shu

Tumushtu ndu tsI yu tuk? mungush,


tfu ngI yu.
(Mutiwu 27.15-26, Lu/usu 2S.1S-25,
Wungu 1S.S919.16)

Ufu mInum musuch tushIyk chu, tputs


Apu nIIee ungIf tu muum shu nIy kut ssIn,
Utu shuch PIIu tu fI nee tsI tpu tsee tushI tu-
ngu muum mushI fu ngu nu. PIIu tu fIn shu ufu
mungu tu fI mInum tpu tsee tushI tung tu fI yu.
7
Anush tumun shI shIsh tputs yutu fIt tuu fu-
ngu nu yu. SIf gobef noo kusI yu fu nI kupee-
tee nI utu sIn, wufu tu fu ng sIn, tpu tsee puchu-
fu ngu nu. AshI fu chu, unush Puf psu tputs
sufu unush tumu nu fu ngI yu.
8
AshI fI tputs
PIIu tu fI nush kuseef sIn, Nu wufI tu yu nIII yu
tpu tsee tushI tu ngu muu mu. Nu shIy shu
tpu tsee tushI tu ngung chu, wutum ufu tushI-
tu nguk shu wu, tfu ngu nu.
9
PIIu tu fIn shu:

Chu kuu tushI tu ngu muum zunduk su?

Utu shu cheezu wu kufu ku Isu soo tupu-


fIch chI wu? tfu ngI yu tpu tseetsI.
10
Wutum
PIIu tu fI nI Utu shu chee ufkuf yusu fu ngu wu.
Mungu tu fI Isu soo nutsuk sIn, Pchu ngI, tfu-
ngu nu.

Chu kuu tsI tushI tu ngu yu chIs? tfu-


ngI yu.
11
Ndumu tputs ym chu sIn upunII-
pun shu ufkuf tpu tsee: IchI ngu fus: Pufp suu
tshI tu ngung chu tng tsu. Isu soo tpu fInII pu
tng tsu, tfu ngu nu.
12
PIIu tu fIn shu:

Iy kufu-
ku fI nI tIs unoo tumu chee zI?

tupuf chee zI?


tfu ngu,
13
tputs shu kIz puf zumu ngu fu ngu-
sIn, NdunI. Puchu yu fush ksu ngI. YusI nu mun
tstsumbeefush ksu ngI. KpI tu ngI, tu ngut
ushI fu ngu nu, mungu.
14
Itufu, PIIu tu fIn shu

Muyu mund shtu puchu chee, wutum ndu


yutu fIt tuu fu ngu wu? tfu ngI yu. Tputs shu
unoo muzI nu yu fu sIn, ufu ngI nu shu zumu ngu-
fu ngu nu. YusI nu mun tstsumbeefush ksu ngI
tu ngut ushI fu ngu nu.
MfkosufInI14 , 15
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
739

D
15.23 SuImo 69.21 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
15
PIIu tu fIn shu tpu tsee mung' kIstu-
muum zundu fu ngu, Ayu, Pufp suu
tshI tu ngu ngInts tyu fu, tushI tu ngu-
fu ngu nu. PIIu tu fIn shu wusu ndu fu fee
kumuch tu fu ngI yu, Isu soo pzkoo yu fus,
ksu ngInts, tfu ngI yu. Utu shu cheets shu
ufkuf tsI yut ku, SIysu Isu soo tufIng sInts.
Tstsumbeefus ksu ngInts, tfu ngI yu.
(Mutiwu 27.27-S1, Wungu 19.2-S)
1
Sunduf shu Isu soo much tu fu ngu sIn,
kufu kush pung' suf PIf to fI yush tup shtu fu-
ngu nu. Kusee fum chu sIn, sunduf wuun pu tu-
tIn zupun kufu zu fu ngu nu.
17
ShunIyeefsIn,
mIchIt ku sIn, Isu soo kufu kuum nu chInII pu
utu sIn, kpu put k'tuyushInusIn, ttI yuch-
tu fu ngu nu, wutu nI feem tuwu pI mush
ktsu chI mush tmuf tu fu ngu nu.
18
Nupu ngI

Utu shuch ufkuf tumu fu? tfu ngu nu yu.


19
Sunduf yusIn put tIyh tIyh, kuwuchtu,
tutunII tu tu shI tu ngut ushI fu ngu nu.
20
Wumu fee ktsu chI mush yusuf tusheef-
sIn, yusuf wutu nIf tum tuwu tun tu yu fu sIn,
yusI nu mun tstsu pu nI utu sIn, chu pu ngup
much tu fu ngu nu yu.
AshI fI wup pu fI kumu nee nu yuwuu Isu-
soo pchung tsu, tfu ngu nu unoo tsI.
Na kamanchintspa yuwaa Isusoo natam
pacharangana anootsi
(Mutiwu 27.S2-56, Lu/usu 2S.26-49,
Wungu 19.17-S0)
21
SIm SIfn shu chI chu pu ngup nuu tu fu-
ngI yu. SIm wIp AfI ju ndo fu mIshu Afj.
Sunduf SImoo chu mu yu ngu yu fu, Nutu
shIy shu yusI nuu kungI Isu soom tstsu muu-
mu, utu sIn, kumuch tu fu ngu nu. Uwshu SIm
kfungI yu yusI nuu tsI.
22
AshI fu chu, Isu soo
puchu muum much tu yu fu sIn, muchIp kufu-
fu ngu nu. An muchI sufu Muchuz chu, Iyu-
shuch Utu shuch k'kInI GIgo tu utI nI yu.
23
Kuseef sIn, yusIn put wuku ngu fI sufu
mIfu vInpu seef sIn, kshuu ysee nI,
D
tfu-
ngu nu. Isu soo wuu ngI utu sIn, Isus shu ngu-
tu fu ngI yu.
24
Sheef sIn, Isu soo yusI nu mun
tstsu fu ngu nu. Sunduf shu Isu soo wumuf
MfkosufInI15
Isu soo yusi nu mun tstsu ru ngu nu. Puc/um pu nee ts s/u min ningic/ tstsu-
ru ngu nu. Minoots s/u uru ngic/ tstsu ru ngu nu. (15.24-2S)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
740

E
15.24 SuImo 22.18 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
15.27 VefscuI 28 kuup
wunI ndu ju. Ashpu tum kIfuk unoo tuuf, Itufu Mf ko su fIn ndu kuup yundu fu ngI yu.
G
15.29 SuImo 22.7 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
H
15.34 NIshu fI yuwuf tu tum
SuImo 22.1 tu utI tum tu.
I
15.3 SuImo 69.21 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
J
15.43 1 Sumue Iu 1.1 Rumu, tchu. Wutu tum chu yuktu.
IchI ngu fu tusheef sIn, wuun pu tu tIn Ipu sI-
muum wIchI put mung mIchI tu fu ngu nu.
MIchI teef sIn, wumu fee uwuyu yuk tuum
uwuyu yuk tuum ushI fu ngu nu mungu.
E

25
AshI fI tstsu fu ngu nu Isu soo tsI zuf
mungI nuu kuchI ngu fut tu.
2
Isu su mun
yusI nu mun muchI nu ngI yundu mu fI nI
wuyu fu ngu nu. Yuwu mund Isu soo puchu-
fu ngu nu unoo kumu nI fu ngI yu. Yundu-
mu fI nI kumu nI fu ngI yu, Isus Utu shuch
ufkuf chu tyu fu sIn yundu fu ngu nu.
27-28
Puchum pu nee ts shu mIn mbu tsu tsu-
nu ngIch nIngIch tstsu fu ngu nu. MInoots-
shu mbu zI nu ngIch ufu ngIch mung
tstsu fu ngu nu.
F
29
Tputs shu tushIyk chu sIn, zupun nuptu
nuptu ush ku sIn, Isu soo stu fu ngu nu yu.
MuntsI fI tsI yu tu fu ngu nu yu.
G

Tumushu
ndu shuu nuu tsI tupu chI nduk shu?

ShIy
wutum: Nuwnu zund ku fI, Apu nIIee pung'
kupeet ku chu fI, yusuf tuchIp zufI pungu-
chI nu, tfung shu wu?
30
Apu nIIee shu
WIpIsh, ushI fu yusI nu mun kufu wung chu
tfu ngu nu.
31
ApunII pun shu ufkuf, mIshu
Utu shuch tuyus pu tum pun yutu fIt tum tsI-
yut tsI yut ushI fu ngu nu. Tpu tsee nIII tu fIt
Istu tu fI tuu,

Tumushu ndu wuu nuu tsI ndu


tupu chI ndu ku? tfu ngu nu.
32
Isus, Utu-
shuch ufkuf kufuw ku chu, Iyshu unoo
pukeefufInI, mungoo nuch shu pu fI nI yu,
tfu ngu nu upunII pun ufku fI. Wush chIf
yuwup tu tIn tstsu fu ngu nu unpu tu tIn Isu-
soo yutu fIt tsI yu tu fu ngI tu mu nu.
33
AshI fI zuf wuchu mu fee kIz puf tupee
ushI fu ngI yu. Zuf kzutu ushI fu ngI yu.
ZupIsh shu, zuf pukum chu, yusuf shu zuf
yuku tun ushI fu ngI yu.
34
Pukum chu zuf
Isus kufu zu fu ngu, Apuu,

muyuum shu
nuwuu kusukshu?
H
tfu ngI yu. Wuun-
shu chI kuk: Ify Ify ufmu supk tu nI,
tfu ngI yu,
35
AshI fI tputs shu xIy xeew-
sIn muzI nu fu ngu nu. Zu, EI yu su fI nee tsI
kufu zeenII pu tfu ngu nu.
3
MInum tputs
IfIp tu fu nIIu, vInoo kush yushI ndu fu ngI-
yu. Shumbushumbu yyu fu, kshush chku
sheefu, yusI nu mun tufImeefu, Isu sush
kuk tunu pu fu ngI yu wuu muu mu.
I
Punu yu-
fu, Xumu chI mu sI: Nu pung pu nI, tfu ngu-
nu.

Kumu pu fI EI yu su fI nI kus cheezu wu


yufu wu muu mu? tfu ngu nu.
37-38
Isus shu tsI yut ku kIz puf zungu nee-
fu ngu unush tsI pu fu ngI yu. Apu nIIush
pung' kumIs, Ipu su nund IzI chI fu ngI yu.
Iwuf kyu shI nu, chI feej ushI fu ngI yu.
39
AshI fI Isus tsI puk chu, kupI tun shu
unush tususeefu xIy xeewu, yuwuu ushI-
fu ngu unoo pufu ngu, In tputs Apu nIII fIt-
chu wIpu, tfu ngI yu.
40
KIz shu ufu pee tu fI nupu fu ngu nu. SuI-
mI, mIshu MufI yu Mut fIn shu chI, mIshu
MufI yu Sundeek nIIuf wunI fI, Us MufI yu
wunI fI mu nu tum tu, ushIp kIz ksu tu fu-
ngu nu.
41
SIf ndu tu fI puchuf sIn, Isus
GuII Ie yush tuu fu ngu, unush tuchI tu fu sIn,
Isu soo Istu fu ngu nu. Zupun kIz tuchI teef-
sIn, Ifu su fI nush kusu fu ngu nu un IchI ngu-
fu sIn Isu soo ksu tu fu ngu nu.
(Mutiwu 27.57-61, Lu/usu 2S.50-56,
Wungu 19.SS-42)
42
AshI fI zuf pshtu tu tu nu sputoomshu
wusI nu yufu muum wufI tu fu ngI yu spu-
too mu.
43
AshI fI nutu mu tum vIef ne sush
OsIy shu, Af mu ty shuchI
J
tpu tsI, Isu soo
muupI tu PIIu tu fIn put tsI yu tu fu ngI yu
mushu muu mu. Us Utu shuch ufku fI mun-
tum chu, kIz puf wunu sI fI mun tpu tsI.
Apu nIIee kIz puf chI nu ku, ufu Apu-
nIIeem Ipu su mu fI nI kutu fu ngI yu. AshI fI
Us ndu punI ku, PIIu tu fIn put tsI yut ku,
mushI fu ngI yu. Isu su fI nI yyu fu fI, mup-
chI mu, mung, tfu ngI yu.
44
PIIu tu fIn shu
mungush chI nu yu fu, Isus tsI pu fu ngee-
ju tu, kupI tu nuu kufuzeefu, mushI-
fu ngI yu.

Isus tsI pu fu ng? tfu ngI yu.


45
KupI tun shu: Au, tsI pu fu ng chu, tyu fu,
MfkosufInI15
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
741
PIIu tu fIn shu Usee: Ayu, Isu su fI nI yng sI,
tyu fu,
4
Usshu kumI suu mbuf shImu shI
wunu sI fI puxunxeefu, Isu soo nufu wu yu-
fu, kumIsput kufI pI fu ngI yu. Yyu fu nIIu,
mupshI sheem putumb chee kuchu tu fu ngu-
nu unush Isu soo wuyu fu ngI yu. Wuchoo
putu mbIch pu tu tum mbum shtu ndu fu ngI-
yu.
47
MufIy Mut fIn shuch, mIshu MufIy,
Us wunI fI pufu ngu nu Isu su fI nee tsI wuyu-
fu ngu nu unoo tsI.
AshI fI yuwuu Isu soo puchu fu ngu nu
unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus tmarangu anoo
kamanchintspa
(Mutiwu 2S.1-S, Lu/usu 24.1-12, Wungu 20.1-10)
1
1
AshI fI, sputush zufI pukum-
chu, MufIy Mut fIn shuch,
unu mun shu MufIy, Sundeek wunIf, unu-
mun shu SuI mI, kIz tuchIp kzum mu shee
puxu nxu fu ngu nu Isu su fI nI mu nI Ichu mu-
muu mu.
2
Pu tum shu tumI ngush, kIz shu
mupshI shIp nup kut ssIn, mung nuu tu fu-
ngu nu. ZufI yuk ushI fu tu, kusu fu ngu nu
mup shI shu.
3
Kus ku mchu sIn, kIz wuun-
pu tu tIn

Chu ku ju chI yuum tuwu teechI-


nIII nu wuchoo tsI? Putu mbIch kIyuk
tstsu mu wu, tfu ngu nu.
4
AshI fI nup ush ku sIn, mupshIsh
mungu wuch' kuwu fu pufu ngu nu. Putu-
mbIch shu kupee tum shu pufu ngu nu.
5
AshI fu chu, wuchush wuntsush pshtu-
yu fu sIn, nup ku sIn kunu ngus ushI fu
pufu ngu nu. Wumuf mbu fIsh wuzu fun
k'tuntumbufu, mupshI shIsh mbu zI nu-
ngIch kuxI nxI nu wu pufu ngu nu. KIz shu
kIz puf punI fu ngu nu.

Kunu ngus shu:


PunI fInts pu.

Isu soo Nsu fetshu chI


nuchu ngu kIs yusI nu mun tstsu fu ngu nu
unu ngu zI? Isus tmeenII chu. Wutu chu
yuwush tumoo ushI fu ngu unu. Ndun-
shI tu yu, tfu ngu.
7
MIkeefus nuutstsu.
MfkosufInI15 , 16
Nup us/ /u sin, mups/is/ wuc/' /uwu ru puru ngu nu. (16.S-6)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
742
Isusoo wIpu nush IchI ngu foots kumu-
nIng tsu PIto foots tum tu. Isus GuII Ie yup
wusI nu nuu yu funII pu. AmbI nuuk chus,
Isu soo pungut ssu, wutum Isus ndu tu fI
tsI pu fu sIyuu kumu nI fu ngu wu, tng tsu,
tfu ngI yu kunu ngu sI.
8
KIz shu punIk-
sIn IfI pu puf ushI fu ngu nu. Nung tu tu ngut
mung ushI fu ngu nu. PunI fus tu mbut ssIn,
ndu tpu tsee kumu nI fu ngu nu. Kuk mbu-
mu tu mbuch ushI fu ngu nu.
(Mutiwu 2S.9-10, Wungu 20.11-1S)
9
AshI fI Isus tumI ngush putu fIt tmee-
fu nIIu, Ich tu fu MufI yu Mut fIn shu chI
pufu ngI yu yuwu chIch tsI mbun mutu yu fu
yushI ngoo tushI tu ngu fu ngu unchIch.
10
MufIy shu nuttu, kusee fum chu, Isus
wIpu nush mung' muntsuk sIn, tunuk sIn,
uwshu kumu nI fu ngI yu.
11
Itufu, Isus shu
wIpu nush: Mungu pu utIyu tfu ngu nu.
(Lu/usu 24.1S-S5)
12
AshI fI nutum Isus wIpu nush yuk tush
tsI mbun Ifu su fI nush shI tu ngeef sIn, xIy-
tusIn, yup ndu chI nu fu unush Isus wIpu-
nu shee tsI mung kumu tu fu ngI yu. Ndu
Isu soo nuts tu fu ngu nu, wutum nIII tu fItum-
shu kInu fu ngu wu.
13
ZupIsh nuts tu yu fu-
sIn, kunu pu fu ng sIn, mInoots shu wIpu-
nush pu tu tIn IchI ngu fu kumu nI fu ngu nu.
Ngoo tsIp xIy tunI, Isu soo pufung tu nI chu,
tfu ngu nu. Itufu, wIpu nu shtI sIn: Ngu tIsh-
chu tIs, tfu ngu nu yu.
(Mutiwu 2S.16-20, Lu/usu 24.S6-49,
Wungu 20.19-2S, Tuyusputumpuni 1.6-S)
14
AshI fI nutum wIpu nush ufung tuch
mInum mutu yu fu kutung ku sIn, unshu-
tum Isus yuku fu ngI yu. Yuku yu shu,
wunee fu ngI yu wIpu nu shee tsI.

Wushu
ndu mungoon kIs yuwuu, tfu ngI unoo-
tsI? tfu ngu.

MungI shIs chI nu muum


wushu mbum ush kIs? Yuwuu tmeefufI,
tputs shu: Isu soo Iy pufu ngI nI. Nu kchI-
tchu tyu fu sIn,

sIysu tumushu ndu


mungoo nu fu ng su?
15
Nu sIysu nImun
pIyum nuu kus, pIyum nuu kus, sheef us,
tsu pu fu nu see Izu tu fu nuwuu kukI tuyup-
stung tsu. IchI ngu fus tpu tsee tuyus pu-
tung tsu.
1
Yuw tputs nuwuu mungoon ku,
sIysu Ichu mu kIs un tputs ufu kumung-
chI nIII nI yu. Itufu, yuw tputs nuwuu ndu
mungoon ku yushI ngup shu nuu chI yu.
17
Yuw tputs nuwuu mungoon ku chu un
nuwuu ApufI wIz pu fI fI nI puyuchpu sI nu-
yu. Nuwu pu wIz pu fI fI yushI ngoo tushI-
tu ngu chI nIII nu yu. Ashpu tum nIII tu fI tuu
k'kuz ndun tuu yusu fu tsI yut chI nIII nu yu.
18
Mkuu putuk tuu, ndu kupoox chI yu.
Wusoo wuuk tuu, ndu tsI pu chI yu. Kus
yutu muu uwput putut ku chu yuf chI yu,
tfu ngI yu Isusu.
(Lu/usu 24.50-5S, Tuyusputumpuni 1.9-11)
19
AshI fI mInush zuf Isus, Iy kufu ku fI-
nI, wIpu nu shee wunee yu fu nIIu, ApunII
Isu soo nufI ngu fu ngu, kIz puf kufu kuum
kInu yu fu Wupu fIsh mbu tsI nu ngIch kuxI-
nu fu ngI yu.
20
WIpu nush shu IchI ngu fu
tsu pu fu nus ztufu Isu soo kuk kumu nI fu-
ngu nu. Tuyus pu tu fu ngu sIn, Isus wuunu
Istu fu ngu, Isu soo wIz pu fI fI nI ymu ndut
ymu ndut ushI fu ng sIn, tputs shu: Au,
zufuk pu fee, ItsIn su fu tuyus pu tu ku nu,
tfu ngu nu.
AshI fI yuwuu Isus tmee fu nIIu yusuf
Wupu fIp nuu tu fu ngu unoo kumu nee nu.
Wutum chu Isus kuku. AshI fI
wup pu fee.
]Wutu mu fIt chu Isus kuku. Wup pu fee.|
MfkosufInI16
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
743
1
1-4

Ich Tey Ioo, tumu fIm tu?


Yuwuu Isus mung ushI fu ngu
unoo Izuu fu shI yuu kumun pI utufI,
nee kIfu kuu yundu yu fu fI, shI yuum
zungun chInII pu.
Tputs shI yuu tuyus pu tu fu ngu, Isu soo
kuk muzI nu fu ngush, un zufukchu. Ich tu-
fu Isus tpu tsee tuyus pu tu fu ngu, wuch pu-
tu fI pufu ngu sIn, unshu chu Isu soo kuk
kumu nI fu ngu nu yu Iyuu tsI. NIII tu fIt shu
tputs unoo muzI nu yu fu sIn, Isu soo kuk
yundu mu nu yundu fu ngu nu, ndu wushu-
nund mInum tsI yut ssIs yundu fu ngu nu:
Isus Iyush ushI fu ngu unoo tsI. Itufu, nuw
ndun tuu kuchI pufu ngu fI, unoo k'kuzee
IchI ngu fu muzI nu fu ngI nu. AshI fI yu,
Lukasarini kuku
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Lukasarini yandarangu anootsi
SIf tu mu su Iuku su tputs sufu tuu fu ngI yu. Uwshu Isu soo kuk kumu nI muum tsI mbun kIfuk
yundu fu ngI yu. Iuku su fI nI Utu shu chI mu nu ju tpu tsI, pIyuf tuch tputs tuu fu ngI yu. Ndun tuu
Isu soo wuch' pufu ngu, kIz pu fI yusu fu ngI yu, kupung mungoo nu fu ngI yu. Ufu Pupo fo fIn pu tI nI
xIy fu ngI yu Apu nIIeem kuk kumu nI muu mu. Isu soo kuk Izuu fu yusu pI tu ufu tpu tsee mush tu,
mush tu, ushI fu ngI yu yuwuu Isu soo pufu ngu nu unoo tsI. Pupo foom Istum pu nI tuu fu ngI yu wutum
doc to fo mu nu wu. Pupo foo ndu kusu fu ngI yu. Kufuk Pupo foo puchu yu nI utI tuu, ushI fI tuu Iuku su-
fI nI ksu tu fu ngI yu. KIz puf chI nu fu ngI yu Isu su mu nu. KIfu kuu kIz puf yusu fu, ushI fu chu, wunu sIf
yundu fu ngI yu.
Wum ku feem, TeyIu sufu, yundu fu ngI yu. Tey I kufu ku mun chu. Iuku su fI nI, Isu soo kuk
Izuu fu yusuch pu tu yundu fu ngI yu. Isus Iyuum tpu tsee mu nI IchI ngu fu tsI pu fu ngI yu, ndu Utu-
shu cheem mu fI tsI pu fu ngI yu, tpI tu yundu fu ngI yu. ShIy nuu ItsIn su fu mungoon ku chush, Isus
shI yuu tupu chI ndu pI tu, shI yuum yundu fu ngI nu Isu soo tsI kuku, tfu ngI yu Iuku su fI nI.
Isus tsI pu fu ngu, tmu fu ngu, Wupu fIp kunu pu fu ngu, unu mun 35 musuch Iuku su fIn shu kIfu-
kuu yundu fu ngI yu. Kufuk Pupo fo fI nee tsI nI tumu nu fu ngu, Romush kusu fu ngI yu. Anpuf Iuku su-
fIn kIfu kuu yundu fu ngI yu, ndu nI mu Pupo fo fI nee tsI nI puchuf sIn yundu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu yuwuu kumu nI fu ngu unoo pukIch kumun chInII pu:
A. 1.1-4:

TumufImtu, zuwuu TeyIoo? Isusoo kuk Izuufu kumunchInIIpu.


B. 1.53.38: Isus, ApunII IpusumufInI, mussIfIpu kuschIyu.
Tputs zupun, ApunII WIp muspu kuschIyu, tfungunu. Isus nIIuftufungu unoo
kumunchInIIpu.
C. 4.19.56: Isus kIzpuf tuufungIyu, wIpunusheemshu IpusufungIyu. Ipuseefu, zupun
tuyusputufungIyu. Tputs zupunnIn Isusoo pufungusIn, Zufukchu, Isus ApunIIchu
WIpu, tfungunu. Isus wIpunushshu Isusoo Izuufu mungoonufungunu IsusootsI.
D. 9.5719.27: Isus Utushuchee tputsI kupung wuneefungIyu. SIy ndunnuu nuwuu
mungoonkus, uyumtuutIyu ApunIIush pshtucheezIs, ndumbufee, tfungIyu. Itufu,
wIpunusheetsI, NuwuutsImufI ksutungusIndumu, tfungu. Nuwuu zufumputufIs
chInungtsu, nuwumun kumInI tsIpuneetstuutIs pchIndIntspu, tfungu. Ufu
ApunIIshumufI tchItungtsu, wunusIfInundufItIs tuungtsu, tfungIyu wIpunusheetsI.
E. 19.2824.53: Utushuch tputs Isusoo ngutufungunu. Isusoo puchufungunuyu.
PuchufungItuutssIn, ApunIIshu Isusoo ItuyumufungIyu. Isus wIpunushee, Nuwuu kukI
IchIngufu kumunIshInInts tsupufunusshucheetsI, tfungIyu.
Tfu ngI yu Iuku su fI nI.
Nuw Lukasi yuwaa Isus ashirangu anoo kamanchin!!pa
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
744

D
1.1-17 MuIu kI yu su 4.6 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
yusu fu ngu fI, mungI shI chI nu fu ngu fI, nu
kIfu ku mun Izuu fu mInu mu fI tsI yut ssIs
kumun chI mu Isu soo tsI kuku.
Ashiriya, Apan!! wasundurur
Sakriyarinpat tsiyatarangu
anoo kamanchin!!pa
5
SIf tumu mung Suk fI yu fI nI Utu-
shuch upunII pu nI mu nu tuu fu ngI yu. Yuwu-
puf kufuk Hefo de su fI nI Utu shu chee
IshI nu fu ngu unpuf tuu fu ngI yu Suk fI yu-
fI nI. WIzunII pu Isu be Iu fIn pu tuu fu ngI yu.
Isu be Iu fI nI wupuf upunII pu nI mu nu tum tu
Aufo nu fIn chI chI. Itufu, Suk fI yu fIn shu
Apu nIIIsh pung' mung ksu tu fu ngI yu
zoonII pu tu. Mung AbI yu su fIn chIch tpu tsI.

WIzunII pu tuu fu ngu, ufu Apu nIIee


kumuch tu mu fI nI IchI ngu fu mung puyu-
fu ngI yu, kIz puf wunu sIf tuu fu ngI yu.
ApunII tuu: In tputs wunu sIf chu, tfu ngI-
yu.
7
WIzunII shu mIp shI mu nu, mung wIp
wunI ndu mu nu ju. Itufu, nut shu kIz puf
wuchI nu mu nu, mungu.
8
AshI fI yu, Suk fI yu fI nI zoonII pu tu Apu-
nIIIsh pung' ksut ku sIn, mung Suk fI yu fI-
nI ksu tu fu ngI tum tu.
9
Itufu, nut shu Utu shuch shu upunII-
pun:

Chu ku ju kzum mu shee Apu nIIeem


tuzuch? mung utu sIn, sufuu yundu yu-
fu sIn, mInu mu fI yyu fu sIn, Suk fI yu fI-
nee tsI mung Ipu su fu ngu nu Apu nIIeem
tuzu muu mu. Utu shuch upunII pun ufu
ushI fu ngu nu.
10
AshI fI yu, zufI tutsu moo-
chu pshtu fu ngI yu, mungu.
Itufu, tputs shu IchI ngu fu wIsh chI pI
shu neef sIn, ApunII pu tsI yu tu fu ngu sIn,
Suk fI yu fI nee mu nI mung kutu fu ngu nu.
11
AshI fI Suk fI yu fI nI Apu nIIIsh kzum mu-
shee tuzu ku, mung ApunII wusu ndu fu fI
yuku fu ngI yu. Sumu sI nu ngI fI mbu tsu nu-
ngIch xIy xeewu mung pufu ngI yu Suk fI yu fI-
nI.
12
Pukee fu, kIz puf punI fu ngI yu, mungu.
13
Itufu, ApunII shu wusu ndu fuf: Suk fI-
yuu, punI fInII pu. Wutum ApunII pu tsI yu tu fu-
ngush, ApunII shu muzI nu fu ngu wu, mung,
tfu ngu. AshI fu chu, Izu nIIIsh mIfeek chu,
Ipu fee mIsh kumu zuu tutsI puch pu fee. TutsIp-
ku chu, Wung ysu mung chu.
14
Ipu fI mu nIsh
mungIsh shu mbu tuch pu shu, tputs IchI ngu fu
mung' ksu ch tum pu sI nu yu.
15
MuzI nu nIIu,
ApunII: Wung kIz puf tuu chI yu utIyu.
AshI fI yu, ufu kshuu wuut pu. Ufu kunxu fI
tutsI pum kIz puf Apu nIIee WunI puyu chI-
yu.
1-17
EI yu su fI nI tumu fu ng pu fee ushI fu
Apu nIII mun wIz pu fI fI nI tuu chI yu. AshI fI yu,
uyum shu wuchI nu yu fu, Utu shuch zupun
mungoon pu nu tu, Ipu fIsh Wung Apu nIIee
kuk kumun chI yu. Ipu fee tsIsh kuk muzI nu yu-
fu sIn, mungush ItsIn su fu mungoo neef sIn,
ItsIn suf tum tuu chI nIII nu yu. Tputs wupuf-
put nutsuk tuu, yusuf tsI yut chI nIII nu yu.
D

Tpu tseem mungooz yufu mu pu nI tuu chI yu.
WusI nu tpu tsee mung' yufeefu, ApunII shu
ushI mun kus chI yu, tfu ngI yu ApunII wusu-
ndu fu fI Suk fI yu fI nee tsI nI, mungu.
18
Suk fI yu fIn shu mung:

Tumufee Ipu-
fee mI tInu chee?

KIz puf wuchI nI nu wu?


IzunII shI tI kIz pu fI tum wuchI nu. AshI fI

muyu mu ndu nuw yusu chI? mung, tfu-


ngI yu Suk fI yu fI nI.
19
ApunII shu wusu ndu fuf mung: Gu bfIeI-
tu nu sufI nuwu. Ufu Apu nIIIsh ksu tu fu-
ngu fI, ApunII shu nuwuu: TsI yut ssee kumu-
nI shI nI, tfu ngI yu. AshI fI kumu nI tI utufI
kusu fu ngu fI,
20
Iteef shu shIy ndu mungoo-
nuk shu. AshI fI tuu, zuf tutsum ku chu,
Ipu fI nuch pu shu, ApunII kuk ngIch tu fee ju.
AshI fI muzI nun chu. NImun mungoo nung-
chu. NImun kukIsh mbu mu yu fu, tsI yu-
tu muum pInu such pu shu. Kuk shuf tIsh
tuuch shu. Izu nIIIsh Ipu fee tsIsh tutsIp ku-
chu, unush yusuf tsI yu tuch pu shu, wutum
nuwuu kukI ndu mungoo nu fu ng shu wu,
mung, tfu ngI yu ApunII wusu ndu fu fI.
21
Mung Suk fI yu fIn ApunII pu wusu-
ndu fuf tsI yut ku, zup shtu fu ngI yu. Itufu,
tputs shu mungu kupung kutu fu ngu sIn,

Muyuum shtu zup shtuk?

tumun shI tu ju?


mung, tfu ngu nu.
22
AshI fu chu, zupIsh shI tu ngee fu, tsI yu-
tu muum mung xupoo fu ngI yu. Tputs shu:
SItu tsI fI Apu nIIee wusu ndu fuf pufung-
pu fee, tfu ngu nu. Itufu, Suk fI yu fIn
kuk shu fI mung tuu fu ngI yu. Ufu uwput
IukusufInI1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
745

E
1.5-25 Kufuk TsI pu su 13.3 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
1.28 Kufuk TsI pu su 6.12
tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
1.32-33 Is ysu 9.7 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu
tuu fI tum tu.
tusum tusum sheefu, pukIch kumu nI fu-
ngI yu, mungu.
23
Sheefu, Apu nIIIsh pung' ksu tu muum
Iwu pu fu ngu, wup tum kunu pu fu ngI yu.
24-25
Anu mun shu wIzunII mung mIfee-
fu ngI yu. MIfee yu fu, Isu be Iu fIn shu:
ApunII chu kIz pu fI yu. Nuwuu kIz puf Istu-
fu ngI yu. Yusuf puzI chee zI: ndu mbu fee.
MIp shI mun tuu tI, Itufu nu Ipu fee mI Istu-
yu ndu, mung, tfu ngI yu. Sheefu, zumeet-
pu tu tsup wuu nuu tsI pIshu fu ngI yu.
Nu kumu nee nu yuwuu ApunII wusu ndu-
fuf
E
Suk fI yu fIn put tsI yu tu fu ngu unoo tsI.
Mishat, Apan!! wasundurur Mariyarinpat
tsiyatarangu anoo kamanchin!!pa
2
Isu be Iu fIn mInum mutu yu fu tsup
mIfee fu, ApunII shu wusu ndu fu fee: Gu-
bfIeIuu, shIy tsI yut ssIs wuyu shI nI, tyu fu,
yusuf zungu nI fu ngI yu MufIy pI. MufI yu
yuk tush Nsu fe tush tuu fu ngI yu musu-
nung GuII Ie yu nu ngI. Amb Nsu fe tup MufI-
yup wusu ndu fu fee mung zungu nI fu ngI yu.
27
MufI yu fIn DupI yu fIn chIch chu. Kumu-
sI nu mun chu. Wum su nI tuu fu ngI yu. Itufu,
OsI yu fIn chu wuyu mu ndu mu fI nI. OsI yu-
fIn chu DupI yu fIn chI chI mu nu tum tu.
28
AshI fu chu, ApunII wusu ndu fuf
MufI yush kusee fu,

TumufImtu, MufI yu?


tfu ngu, ApunII shI yuu kIz puf chI nu-
kI yu. ShI yuu kuupu kIz puf Istu chI yu,
F

tfu ngI yu, mungu.
29
Itufu, MufI yu fIn shu kIz puf punI-
fu ngu, zumu fu ngI yu.

Muyuum shtu ju
nuwuu t? mungush chI nu yu fu, tfu ngu,
30
ApunII shu wusu ndu fuf: PunI fInII pu,
MufI yu. ApunII shI yuu kIz puf chI nu kI yu,
tfu ngu.
31
Itufu, nuwuu kukI muzI nung-
chu. NImun mIfIch shu, kumu zuu tutsI-
puch shu. TutsIp ku chush, Isus ysu mung-
chu.
32
Ipu fIsh kIz pu fI tuu chI yu, ApunII-
chu WIpu. Kunu ngee fu, ApunII kufu kuum
kIz puf nu chI yu. ZItu mIn DupI yu fI nI tumu-
fu ng pu fI ushI fu kIz puf kufu kuum kInu chI-
yu.
33
Ipu fI mu fI tIsh kufu kuum tuu chI yu
ufu tu mu fI tu. Kufuk nIII tu fI ndun shu pu fI.
Ipu fIsh pus tu chee ju,
G
ndu mbu fee, mung,
tfu ngI yu ApunII wusu ndu fu fI.
34
MufI yu fIn shu:

Tumufee nuw mIfI chI?


Wutum kumu zuu ndu pukI nu wu, tfu ngI-
yu.
35
ApunII shu wusu ndu fuf: ApunII WunI
wuun tu fI shI yush pshtu chI yu. WIz pu fI-
fI nee tsI nI shI yuum punu chI yu. Sheefu,
nIIu fuu Ipu nuch shu. AshI fu chu,

tpu tsee-
ju shI yush tInuch? Apu nIII mu fI shI yush
tInu chI yu, ApunII chu WIpu yu, tfu ngI yu
ApunII wusu ndu fu fI.
3
Nu tsI yut ssIs mInoo
muzI nung chu. Pumu nIsh Isu be Iu mIfee fu-
ngI yu. KIz pu fI tuu wuchIn, mIp shI mun tu,
nu mIfee fu ngI yu. Nu mInum mutu yu fu
tsup mIfeefIyu.
37
MIp sheets tuu ApunII xup-
tu fee ju. Apu nIIeem xupoo muum wunI ndu-
ju, mung, tfu ngI yu ApunII wusu ndu fu fI.
38
MufI yu fIn shu: AshI fI yu, wufI tuch pu-
fee, ApunII wuunu zund ku, nuwuum ushI-
muum zund ku, wufI tuch pu fee, wutum
Apu nIIee mungoon kI nu wu, mung,
tfu ngI yu MufI yu fI nI. Tyu fu, ApunII shu
wusu ndu fuf tsIp tu ushI fu ngI yu.
Wutu chu ApunII wusu ndu fuf MufI yu-
fIn put tsI yu tu fu ngu unu.
Mishat, Mariyarin munap
naparashinu anoo kamanchin!!pa
39
ApunII wusu ndu fuf MufI yu fIn pu
tsIyuteefu, uwshu MufI yu fIn shu mus sI-
fI tum: Pumun pI Isu be Iup nupu tu mu, tyu-
fu, mung Utup tsup ufup nuu tu fu ngI yu.
Ipu sup yukut muchIsh tuu fu ngI yu.
40
Anush kusee fu, Suk fI yu fI nIsh mung
nupu fu ngI yu. Munuu pukee fu,

Isu be Iuu,
tuu fIsh? tfu ngu, mungu.
41
Isu be Iu fIn shu:
Tuuf tu nu, tfu ngI yu, mungu.
Itufu, Isu be Iu fIn munuu kuk muzI nu yu-
fu, wIp shu kIz puf mufus mufus ushI fu ngI-
yu Isu be Iu fIn shu. ApunII shu WunI Isu be-
Iu fI nee tsI mung' p'tseefu, tsI yu tu fu ngI yu.
42
Isu be Iu fIn shu kIs tsIyuteefu, kIz pu fI tum
tsI yu tu fu ngI yu. Mung, tfu ngI yu: Apchee,
ApunII shI yuu kIz puf chInukIyu.
IukusufInI1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
746

H
1.4-47 Is ysu 61.10 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
I
1.51-53 2 Sumue Iu 22.28
tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
J
1.4-55 1 Sumue Iu 2.1-11, unu mu sh tum tsI yut kI yu,
yuwush Annu fI nI, Sumue Iu fI nI wunIf yusee fu ngu unshu. MI shut, MIkI yu su 7.20 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Ipu feets tum tIsh kIz puf chI nu kI yu.
43
Yung-
pu yu fu tIsh chu, shIy nuwush nup ku tIsh chu.
44
MuzI nun chu. Ipuf tum tI mung' kIs chu.
ShIy tsIyuteefush, IpufI mufus mufus
ushI fu ngI yu.
45
ApunII wusu ndu fuf shI-
yush tsI yut ssee wuyu yu fu, shIy unu fI tum
mungoo nu fu ng shu. AshI fI yu, ApunII shI-
yuu kIz puf pu fee chI nu kI yu utInu, mung,
tfu ngI yu Isu be Iu fI nI munuu tsI.
4
MufI yu fIn shu mung munuu, tfu ngI-
yu: ApunII kIz puf chu. KIz puf nuwuu Istu-
kI yu.
47
ApunII nuwuu tupu chI ndu fu ngI yu.
AshI fu chu, nuw mungI kIs chu.
H

48
PukI-
fI tuu tI, m'chuch tumu pu fI ushI fI tuu tuu-
ku fI, Itufu ApunII nuwuu chI nu fu ngI yu.
Tputs shu ufu tu fI nuwuu: ApunII MufI-
yuu kIz puf chI nu fu ngI yu, tch pu sI nu yu
nuwuu tsI.
49
ApunII kIz puf chu. Nuwuu
kIz puf Istu fu ngI yu. Apu nIII mu fIt chu
wunu sIf chu.
50
Ufu chI yuu tpu tseetsIch
nuyu nI kI yu. Ayum tuu tI chI nIII nI nI Apu-
nIIee chI nuk chu sIn, ApunII shu ufu Istuf-
tu chI yu.
51
ApunII ufu chI yuu tsIm kIz puf
Istu kI yu. Itufu, ushpu tum tputs mungush
chI nu yu fu sIn, Apu nIII nguz zund kee zI
tt ush ku sIn, ApunII shu tsI yun tu yu fu,
kupeet chI yu.
52
KIz pu feets tuu kufu-
kuuts tuu tu kuchIng chI yu. Itufu, pukI fee
Istu kI yu.
53
KIyung kuchIy kI tuu tu nI, Iyuu
Istu kI yu, pIsh tuts ndun shu pu fee Iyuu mu.
Itufu, tputs muu chI nguz tum tmu fu ku,
ApunII shu unoots tum tputs ngu tuch-
pu fee.
I

54
Itufu, Iyuu Utu shu cheetsI nI
Istu kI yu, Iyuu wuu nuu tsI tIp tsIf chI nu-
kI yu.
55
SIf tu mu su zItu mI nu fI nee tsI nI
Apfumu fI nee mung, tfu ngu unoots tum
kuk nut shu tumI nu fu ngI yu. Apfumu fIn-
chI cheetsI nI IchI ngu foo tsI nI Istu kI yu,
mung, tfu ngI yu MufI yu fI nI.
J
5
AshI fu chu, MufI yu fIn Isu be Iu fI nIsh
nupku, tuchIp tsup tuu fu ngI yu mun shu.
Sheefu, wup tum kunu pu fu ngI yu.
Yuwuu MufI yu fI nI puf shI nu unoo
kumu nee nu.
Mishat, Isabe!arin Wangarineetsini
tatsipurangu anoo kamanchin!!pa
57
Anpuf Isu be Iu fIn wIpuu ksu tu fu-
ngI yu. Sheefu kumuz tutsI pu fu ngI yu.
58
Isu be Iu fIn muu chI fI tsI yut ssee muzI-
nu fu ngu nu: Mung wuchI nu tuu wIpuu
tutsI pu fu ngI yu. ApunII kIz puf nuyu nI-
fu ng pu fee, mung, tfu ngu sIn, mung'
ksu fu ngu nu yu.
59
AshI fI yu, tsI mbun mutu yu fu muu yu-
fund sIn, putum tuch pu fIn shI nI mutu yu fu
unush zufI Isu be Iu fIn shI nI kusu fu ngu nu.
Kunxoo wuyum shI fee tus ktsu peef sIn,
Suk fI yuu ysu mu yu nI wupu fee sufu,
mung, tfu ngu nu.
0
Itufu, wunIf shu:
NdunI. Wung ysu mu yu nI, tyu fu,
1
wum kuf shu: Ash tuu tu.

NItuu tI muu chI-


fI tIsh Wunguu suf tu fee ju? ndu mbu fee.
Suk fI yuu ysu mu yu nI, tfu ngu nu.
2
Sheefu, uwput tusum tusum sheef-
sIn, wupu fee mushu fu ngu nu:

Chu ku ju
sufu ysu mu pI tshu shIyu? tpI utu sIn,
tusum tusum ushI fu ngu nu.
3
Suk fI-
yu fIn shu yundu pI tu, uwput tusum
sheefu, yundu shI shee punu yu fu sIn,
mung yundu ku tfu ngI yu, ApunII wuunu:
Wung ysu mung chu, tfu ngu wu, tfu-
IukusufInI1
Apunll wuunu. Wung ydsu mung c/u, tdru ngu-
wu, tdru ngi yu Su/d ri yu ri ni /iru /u mu nu. (1.6S)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
747

K
1.73 MIkI yu su 7.20 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
L
1.7 MuIu kI yu su 3.1 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
M
1.79 NIshu fI yuwuf tu tum Is ysu 9.2 tu utI tum tu.
ngI yu Suk fI yu fI nI kIfu ku mu nu. Tputs
nuts tu yu fu sIn, punI fu ngu nu. Sheefu,
Wung sufu ysu mu fu ngu nu, mungu.
4
Ysu muk chu sIn, Suk fI yu fIn shu kuk
mufee fu ngI yu, yusuf tsI yu tu fu ngI yu.
Wup pu fee, Apuu, ShIy kIz puf tIsh chu, tt
ushI fu ngI yu.
5
Itufu, wum kuf IchI ngu fu punI fus tu fu-
ngu nu kIz pu fI. Utu sh wutsu pu nu muchIp
kung shu nee fu, mung tsI yut ssee muzI nu-
fu ngu nu.

Tputs unoo muzI nu fu ngu sIn,


mungush chI nu yu fu sIn,

An nIIuf muy-
punee mu kInuch? wutum ApunII kIz puf
Istu ku wu, mung, tfu ngu nu tpu tsI.
Yuwuu Wungu fI nI nIIuf tu fu ngu unoo
kumu nee nu.
Mishat, Sakriyarin Apan!!ee wanasir
tsiyatarangu anoo kamanchin!!pa
7
AshI fu chu, ysu mu yu fu sIn, Suk fI-
yu fIn shu yusuf tsI yu tu fu ngI yu, mungu.
ApunII shu WunI Suk fI yu fI nee tsI mung'
p'tseeyufu, Suk fI yu fIn shu Apu nIIee kuk
kumu nI fu ngI yu. Tupu chI ndum pu nI tu, Isu-
soo utIyu, Itufu Isus ndu tu mu nIIuf tu chu.
AshI fI yu, ApunII put tsI yut ku, mung,
tfu ngI yu,
8-9
Apuu, shIy kIz puf tIsh chu.
Iy Utu shu chI nI shI yuu ungIf tuk tu nI-
chu. Tupu chI ndum pu nI Iyuum zungun-
ku chus, Iyuu kIz puf tupu chI ndu chI yu.
ZItu mI nu fI nI DupI yu fI nI kIz puf kufu ku-
mun chu. DupI yu fIn chI chee tputs Iyuum
tupu chI ndum pu nI nuch pu shu.
70
ShIy
shuu nuu tsI kukIsh ndu kupee tu fu ng shu.
ShuunuutsIshshu kukIsh kumu nI mu pu nI:
Nuw shu tupu chI ndum pu neem zungun chI-
mu, tchu Apu nIII, mung tfu ngu nu shI-
yuu tsI.
71
Tupu chI ndum pun tputs kus ku-
chu, kundu fu fee tsI nI Iyuu tutu tsIchpu fee
YushI ngush tuu ku nI unoo tsI.
72-73
ShIy,
Apuu, zItu mI nu fI nee tsI nI Apfumu fI nee-
tsI nI mung tfu ngIsh, Nuwuu nuu tsI kukI
Izuu fu puyu chI mu, mung, tfu ngIsh.
ShI yuu mbI zu chee zI, ndu mbu fee, ufu
chI nu chI mu. Ufu shI yuch chee Istu chI mu,
tupu chI ndu chInts pu, mung, tfung shu,
Apuu. Tfu ngIsh unoo Izuu fu puyuk shu,
ufu Iyuu ApfumufInchIcheetseefunI
nuyu nIk shu.
K

74
Tupu chI nduk chush, ndu-
shu kundu fu fI nI Iyuu kusI chI yu. Iyshu
punI chee zI nI, ndu mbu fee. ShI yuu tsI mu-
fI chI nu chI nI yu.
75
Wunu sIf tuu chI nI yu,
kIs shu pu fee tuu chI nI yu. NIsh tsu pu fu nu-
sush tuuk tuu tu nI, uyum tuu tI shI yuu tsI mu-
fI chI nu chI nI yu, Apuu, mung, tfu ngI yu
ApunII put tsI yut ku Suk fI yu fI nI.
7
Tyu fu, wIp yuwuu ush tu chu unoots-
shu kumun ku tfu ngI yu, Itufu, shIy, IpufI
Wungu, shIy kumu nI mu pu neem tuuch pu-
shu Apu nIIee kuku. ShIy mu chtu fu, Apu-
nIIee kuk kumu nI muum yumu zuch pu shu,
ApunII Ipu su mu fI nI uwshu kuzI zI mun
kus chI yu.
L

77
Itufu, shIy tpu tsee mung'
p'tsIchpushu. ApunII Iyuu yutu fIt shI-
shI fI nee Izuu fu kupeet chI yu,
78
wutum
ApunII Iyuu nuyu nI ku wu, tch pu shu.
ApunII wuu nuu tsI Ipu su mu fI nI mus
zungu nIchpu fee.

79
Tup shu tuu tuu ku nI, kIyung tuu
kuchIy kunI,
Itufu 'sInee kIz puf pung chI nI yu.
'SIn shu Iyush kus ku chu,
Iyuu tuwu sI nI chI yu.
Ndu shu yutu fIt shI shush tunI-
mushpuz ushI fus tuu chI nI yu.
M
Iyuum mupIym punu chI yu,
mung tfu ngI yu Suk fI yu fI nI wIpuu tsI.
80
AshI fI yu, Wungu fIn mung wunu sI fI
kunu ngu fu ngI yu, mung' kupu ngu mu nu.
Kunu ngu sI mu wuu nI tu fI upu sup tuu fu ngI-
yu. Sheefu, tpu tsush kusee fu, Utu shu-
chee tpu tsI tuyus pu tu fu ngI yu, mungu.
AshI fI yuwuu Suk fI yu fI nI Apu nIIee tsI-
yu tu fu ngu unoo wup pu fee kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus n!!urtarangu
anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 1.1S-25)
2
1-3
Yuwu puf Aksot kufuk wumu fI
kusI fu tuu fu ngu unpuf Isus nIIuf-
tu fu ngI yu. MI shut, unpuf tum SfIy shuch
ufku fI SIfnIyu sufu kufuk tuu fu ngI yu.
IukusufInI1 , 2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
748

D
2.1-3 SuImo 87.6 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
2.4 RutI 1.2 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
2.14 SuImo 148.1 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
AshI fI yu, kufuk shu Aksot shu kIfu kuu
yundu yu fu, tpu tseem tsu pu fu nus ztufu
zungun zungun ushI fu ngu shu. WIf ku fush,
tfu ngu shu, Yup nIIuf tu mbu fu ngIs umb
nuut ssu sufee tsIs tuyu ndu muu mu, tfu-
ngu shu.
D
AshI fu chu, tpu tsee IchI ngu fu
kufu zu fu ngI yu. Ndu sIf ush tu fu nu yu.
4
AshI fu chu, tputs IchI ngu fu yup zItu-
mI nu fI nI nIIuf tu fu ngu umb nuu tu tu fu nu-
yu. OsI yu fIn shu Nsu fe tush GuII Ie yush
wutsu pun mus kyu fu nIIu, wuyu mu-
ndu mu fIn pu tIn, Pzu, sufI nI BIfI ngup
E

yukut, Utup wutsu pun, tuyu ndu nI, tu,
nuu tu fu ngI yu.

Wutum uw OsI yu fI nI
DupI yu fIn chI chI wu? Itufu, MufI yu fIn shu
mIfee fu ngI yu. AshI fu chu, DupI yu fIn-
shI nI yuk tu fI nI kusee fum chu,
5-7
Itufu
pungus unush tstsu fu ngI yu.
Itufu, MufI yu fI nI tutspu shee mum-
shut kusu fu ngI yu. Wuku fush pung' tuuf
ushku, unshu fI shu wIpuu Iwu chIztu-
mu fI nee tsI tutsI pu fu ngI yu. TutsIpeefu,
wunIf shu wIpuu chI fIk'put tufImeefu,
wuku fush mngu wu fI pshtu fu ngI yu.
8
AshI fu chu, unnung BIfI ngu nung
wutsI fI pus tush chI nuz pun opee ju fI nee-
tsI chI nu nguz nup tu fu nu yu. Psuunshu
chnunguz nup kut ssIn,
9
unush ApunII-
shu wusu ndu fuf yuku fu ngI yu. KIz puf
tuwu sI nee fu ngu shu.
Anoo pukeef sIn,
10-11
uwshu ApunII shu
wusu ndu fuf, Xumu chI mu sI: punI fInts pu.
SIyuum tsI yut ssIs wunu sI fI mIsh wuyu tI
tufI nuut tI nu. Nutu fI In sIyuum tupu chI-
ndum pu nI Apu nIIee Ipu su mu fI nI DupI yu-
fIn shI nI yuk tu fI nI BIfI ngush tutsI peenIII-
yu. Kufu ku fee mIs nu nIIuf tu fu ngI yu.
Ztufu tpu tsee tupu chI ndu chI yu. Mungee-
ts Is IsIt chI tI tufI nuut tI nu, ApunII wusu-
ndu fuf, tfu ngI yu.
12
Yuk tush nup kum-
chus, nIIu fuu pungut ssu. NIIuf chI fIk'put
tufImu fu wuku fush wutu ngush pshtu fu
pungut ssu. Anu mun nIIu fuu nuts tuch pu-
su, mung, tfu ngI yu ApunII wusu ndu fu fI
chI nuz pu nee tsI.
13
Antu fu, ApunII wusu ndu fuf zupun-
nuu shu yuku tu fu ushI fu ngI yu. Sheef sIn,
Apu nIIeets shu yuseek sIn, zumum tuf
ushI fu ngu nu yu,
14

Tumufu ApunII wuf-


pIch tuu, tsu pu fu nus shu chee Istu fu ngu?
Wuun pu tu tIn mupIy fu tuu pu nu tu
unoom tupu chI ndu pu nee zungu nI fu ngI-
yu,
F
yuseek sIn, tfu ngu nu yu.
15
Antu fu ng sIn, yusuf kunI ndup wup-
tum ApunII wusu ndu fuf kfee tu fum chu-
sIn, ushI fI yu uwshtI sIn chI nuz pun shtI sIn
BIfI ngup pzu, pungu nI. ApunII Iyuu nu
kumu nI fu ngu unoo nupu nI.

Tumuyfeeju
unoo kumu nee shIn? tyu fund sIn
IfI pu fu ngu nu yu.
1
Kusee fum chu sIn, wuku fush wutu-
ngush pshtu fu pufu ngu nu yu. OsI yu fI nee-
ts tum, MufI yu fI nee ts tum pufu ngu nu yu.
17
OsI yu fI nee tsI pufu ngu sIn, tsI yu tu-
fu ngu nu yu. TsI yut ku sIn, Nee nIIu fuu
ApunII wusu ndu fuf zupun Iyuu kumu nI-
fu ngI yu tfu ngu sIn, IchI ngu fu kumu nI-
fu ngu nu.
18-19
MufI yu fIn shu chI nuz pu nee
kuk muzI nu fu ngu, mungush chI nu chIn-
tuf ushI fu ngI yu.
ChI nuz pun shu IchI ngu fu tpu tsee
kumu nI fu ngu nu. Tputs unoo muzI nu fu-
ngu sIn, kupung punI fus tu fu ngI tu mu nu yu.
20
AshI fu chu, nupee shI nu sIn, chI nuz pu nI
yusuf wup tum kunu pu fu ngu nu yu. ApunII-
pu wunu sIf tsI yu tu fu ngu nu yu. Apuu, wup pu-
fee, tt tt ushI fu ngu nu yu,

wutum ApunII
wusu ndu fuf wuptu kumu nI fu ngu wu?
IukusufInI2
Osi yu sin wizunll pu Biri ngup
nuu tu ru ngi yu. (2.4)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
749

G
2.22-24 Jefe mI yu su 31.9 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
H
2.32 Is ysu 42.6, mIshu
Is ysu 49.6 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
21
Anu mun shu tuchIp mutu yu fu muuts
muu fum chu unush kunxoo wuyum shI fee
tus ktsu pI muum wufI tu fu ngu, sufuu ysu-
mu fu ngI tu mu nu yu. Yuwuf tu tum ApunII
wusu ndu fuf mung ndu tu mu MufI yu fI nI
mIfI chu, NIIu fuu tutsIp ku chush, Isus
sufuu ysu much shu, tfu ngu, wunIf shu
unu fI tum Isus suf wIpuu ysu mu fu ngI yu.
Yuwuu Isus nIIuf tu fu ngu unoo tsI yut-
ssIs kumu nee nu.
Mishat, Isusoo kanxoo Apan!!ush pang'
ymandarangana anoo kamanchin!!pa
22-24
Uwshu MufI yu fIn shu wuu nuu tsI
wunuts sItu tsee muum zufI tutsu moo fu-
ngu, OsI yu fIn shu, Pzu, Ifu su fI nup yukut
Ipu fI nI Apu nIIush pung' ymu ndu nI
Apu nIIee kuk tumI nu muum, tfu ngI yu.
Tyu fu, wIpuu Apu nIIIp pung' yumu fu-
ngI yu ymu ndu muu mu. ApunII My sI su-
fI nee tsI kumuch tu fu ngu unoo tumIn pI
tu nuu tu fu ngI yu. My sI su fI nI kuk,
tfu ngI yu,
KIz wuu nuu tsI wunuts sItu tsee muum
mukoo koo chI noo tsI mbun Apu nIIeem
mbut chI nIIIn pu, tchu. MI shut,: Kumu-
zuu Iwu chIztu kchu fI tutsIp ku chu unoo
ApunII chI cheem IwunII tu chI nIIIn pu
upunII pu nee mu,
G
tfu ngI yu My sI su fI nI. AshI fI yu, OsI yu-
fIn shu, Pzu, Apu nIIush pung' pshtu yu nI,
ApunII kuk tu unush IchI ngu fu tumI nee-
nI, tyu fu nuu tu fu ngI yu. Yuwuu ApunII
My sI su fI nee tsI, tfu ngu unoo IchI ngu fu
tumI nu fu ngu nu yu.
25-2
Itufu, unush tpu tsee, SImo fI nee tsI
sufu, mung chu mu yu ngu fu ngu nu. SImo-
fI nI ufu Apu nIIee chI nu fu ngI yu, wunu sIf
tuu fu ngI yu. ApunII Iyuu Utu shu cheetsI-
nI Izuu fu tupu chI ndu chI yu, tyu fu,
Apu nIII mun WunI kIz puf tu fu ngI yu.
Mung ApunII WunI SImo fI nee tsI kumu-
nI fu ngI yu. Nuw IpufI mus kus chI yu.
Ndu tu mu tsI pu fush punguch pu shu, mung
tu, SIm shu kIs kutu fu ngI yu Apu nIIeem
Ipu su mu fI nI.
27
AshI fI yu, nutu mu tum tu ApunII shu
WunI: Apu nIIIp pung' nuuts chu, tyu-
fu, SIm shu uyu tu, nuu tu fu ngu, unush
kunxoo Isu soo pufu ngI yu, mungu.
28
Kunxoo yumu yu fu, puchIpeefu, ApunII-
put tsI yut ku, mung, tfu ngI yu,
29-31
Apuu,
shIy kIz puf tIsh chu. Ipu fee tsIsh nu pukee-
nu. ShuunuutsI kukIsh ndu kupee tu fu-
ngIsh. Nu nuwuu yumu muum zund kush,
yumu ngu ndu mu. Nutu nuu kIs shu pu fee
tsI pu chI nu. Ipu fIsh Utu shu chee tupu chI-
ndu chI yu.
32
NImun ufup chI tum tunuf tuu
shI yuuts tum kukIsh yusuch tum pu sI nu yu.
'SInushpu tuu chI nIII nu yu. Utu shuch
tputs nImun kIz puf tuch pu sI nu yu.
H
Wup-
pu fee, Apuu, mung tfu ngI yu SImo fI nI
ApunII pu tsI yut ku.
33
Antu fu unoo OsI yu fIn shu muzI nu-
yu fu sIn, mung punI fus tu fu ngu nu yu.
34-35
SImo fIn shu OsI yu fI nee tsI nI nupee fu,
ApunII sIyuu kIs nup chI yu, mung tyu fu,
Isus pu shu wunIf tsI yu tu fu ngu, Izu fee,
muzI nung chu. Ipu fIsh tpu tsee mung'
nuts tu chI yu. Ipu fIsh wumu fI kIz puf tuu
tuuku ushI fI tuu zupun tputs ngu tuch pu sI-
nu yu. AshI fu chu, Ipu fI mu ndIsh Utu shu-
chee tputs zupun wunI chI yu Apu nIII.
Itufu, yuwuuts shu Ipu fee tsIsh kuk puyu-
ku nu unoo tsIm tupu chI ndu chI yu. Itufu,
shIy Izu fee, unoo kuchIsh puk chush, kIz-
puf mungIsh muntsuch pu shu, zund sI mun
kIyung kuchI yuch pu shu, mung, tfu ngI-
yu SImo fI nI.
3-37
Anshu fI tum, kIzuuts tum mung chu-
mu yu ngu fu ngu nu yu. KIz sufu Annu mun-
chu. Wupu fIn Pno we fIn chu. Uw zItu mI nu-
fI nI Ase fu fIn chu. Annu fI nI mung Apu nIIee
nuts tum pu nI mun chu. Mung Annu fI nI 7
musuch wuzu funII tuu fu ngI yu, Itufu tsI pu-
yu fu, ufu mushInd shu tuu fu ngI yu. KIz puf
wuchI nu fu ngu, 84 musu chI fI nI tuu fu ngI yu.
Itufu, Apu nIIeetsImu fI chI nu fu ngI yu. Apu-
nIIIsh pung' tuuf ushku, ApunII pu tsI yuts-
tuf ushI tu fI yu. Psuun tum tsI yut tu fI yu.
38
AshI fI yu, Isu soots shu chu mu yu ngu-
yu fu, nuts tu fu ngI yu Isu soo tsI. Wup pu fee,
IukusufInI2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
750

I
2.41 Utu shuch tputs ufu wuu nuu tsI mung' p'tsImuum Ifu su fI nup nuu tu fu ngu nu. Ifu su fI nush
shu nI yu fu ngu sIn, yumbIyfusIn, mungooz p'tseefungunu, yuwuu ApunII IjIp tosh tupu chI ndu fu-
ngu unoo tsI. SIf tumu IjIp to shuch Utu shu chee Itutseefu, opee juu puchu yu fu sIn, Itufu
ApunII shu Utu shu chee wIp puchu muum wuts tu tfu ngI yu. AshI fu chu, nut shu Utu shuch
wuu nuu tsI mung' p'tsImuum ufu mInush musuch shu nIy, yusuf mInush musuch shu nIy
ush ku nu. An wutu chu Utu shuch Ps ku wu fI nI utI nI yu.
Apuu, Ipu fee tsIsh zungu nI fu ngIsh, tfu ngI-
yu Apu nIIeetsI. Sheefu, Ifu su fIn shuchpu
tputs tsIyuteefu, SIy Apu nIII nguz Ipu su mu-
fI nI zundu fu ngus, In wutut chu, Iyuu tupu-
chI ndu chu unu, mung, tfu ngI yu Annu fI nI.
39
AshI fI yu, OsI yu fIn Apu nIIee kumuch-
tu mu fI nI IchI ngu fu mung tumI nu fu ngu-
nu yu. Sheefu, wup tum musup GuII Ie yup
kunu pu fu ngu nu yu kunxuptu.
Wup tum kunu pu fu ng sIn, Nsu fe tush
yukut tuu fu ngu nu yu wuun shu shu pungu.
Wutum chu tsI yut ssee Apu nIIush pung'
ymu ndu fu ngu nu unu.
Mishat, Isus n!!urtama Waparee kuk
zandarangu anoo kamanchin!!pa
40
AshI fI yu, Isus yuk tush Nsu fe tush
tuu fu ngu, unush mung kunu ngu fu ngI yu,
kIz pu fee fu ngI yu. Mung' mungu fI fI mu nu.
ApunII WIpuu kIs nupu fu ngI yu, mungu.
41
Ufu musuch kunee sIch yuku chu
unush OsI yu fIn Ifu su fI nup nuu tu fu ngu-
nu, IsfueI chIch yuw IjIp too tsup shI tu ngu-
fu ngu nu unush zuf shu mbu tu muu mu.
I
42
Itufu, Isus kunu ngu sImu su, musu-
chI fI nI 12 tuu fu ngu, shu nI yu muum
pshtu fu ngI tum tu.
43
Apu nIIeem shu nIy muum Iwu pu yu fu,
OsI yu fIn mung wup tum kunu pu fu ngu nu-
yu. Itufu, ndu yusu fu ngu sIn, Isus Ifu su fI-
nush tuu fu ngI yu.
44
Wum kuf put wusInu pu
yumu zu yu fu nIII yu, tu, mung mupIy fu-
ngu nu yu. MupIyf sIn mInum zuf wuzu fun
nuu tu fu ngu nu. Psuun muu kum chu sIn, Isu-
su nguz nuchu ngu fu ngu nu yu. Muu chI fI tuu
mush ku, wum ku fee mush ku,

Isu su wu?
mung, tfu ngu sIn,
45
nux poo fu ngu nu yu.
AshI fu chu, putum Ifu su fI nup nuu tu fu-
ngu nu nuchu ngu muu mu.
4
TuchIp muu-
yu fund sIn, Apu nIIeem shu nIyshIsheem
pungu fu ngu nu unush pshtu yu fu sIn,
Isu soo pufu ngu nu.
Mung Isus unush kuxI nxI nu wu ushI fu-
ngI yu. Utu shuchput tuyus pu tum pun put
tsI yu tu fu ngI yu, zupun mushI fu ngI yu.
47
Isus shu Wupu fee kuk kumu nI fu ngI-
tum tu. Tputs Isu soo muzI nu fu ngu sIn,

Mung' wunI nIII? mung, tfu ngu nu yu.


48
AshI fI wunIf Isu soo pufu ngu sIn,
punI fus tu fu ngu nu. WunIf shu: Mshee,

yup shu ts pu fu ng shu?

Muyuum shu
shIy ndu Iyush tuchI tu fu ng shu? WunIp
zuf mungI nI muntsu fu ngu nI, shI yu nguz
nuchu ngu fu ngI nI, mung, tfu ngI yu.
49
Isus shu: ZufuktI shchu, Atuu, Itufu
ngut pu shu nuwu nguz nuchu ngu fu ng shu.
NIshu fIt chu Apu fI ngu zee kuk pshtu fu ngI-
nu.

Tumushu ndu yusu fu ng shu? mung,


tfu ngI yu.
50
WunIf muzI nu fu ngI tuu,
Itufu ndu mungoo nu fu ngu nu.
51
Tyu fu sIn, wup tum kunu pu fu ngI yu
wunIf pu tu. Wush tum Nsu fe tush kusee-
fu, ufu mungoo nu fu ngI yu, wunI fee kuk
muzI nu fu ngI yu, wupu fImkoots tum kuk
muzI nu fu ngI yu. WunIf shu unoo IchI ngu-
fu mungush chI nu chIn tuf ushku, ndu
mbI zu fu ngI yu.
52
Anu mun shu Isus wuchI nu fu ngI yu.
Mung' kupu ngu mu nu. Tputs Isu soo
IukusufInI2
Isus Utud s/uc/put tuyus pu tum pun put tsi yu-
tu ru ngi yu, zupun mus/i ru ngi yu. (2.46)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
751

D
3.4-5 NIshu fI yuwuf tu tum Is ysu 40.3-4 tu utI tum tu.
kIs nupu fu ngu nu yu. ApunII shu kIs
nupu fu ngI tum tu.
Yuwuu Isus Wupu fI nguz kuk zundu fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, Wangarini tputsee ichumarangu
anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu S.1-12, Mdr/osu 1.1-S, Wungu 1.19-2S)
3
1
Yuwu puf Wungu fI nI Apu nIIee kuk
kumu nI fu ngu unoo kumun chInII pu.
Kufuk wumu fI kusI fu TIbe fI yu fI nI sufu
tsu pu fu nu see IchI ngu fu IshI nu fu ngI yu, 15
musuch IshI nu fu ngI yu. MI shut, kufuk tsI-
pus Pnso-PIItofInI Utu shu cheetsIm IshI-
nu fu ngu. MI shut, kufuk tsI pus tum Hefo-
de su fI nI GuII Iey shu cheetsIm IshI nu fu ngu.
MI shut, FeII pI fI nI It fIy shuchee IshI nu fu ng-
tum tu, Tuf ko nIt shu chee IshI nu fu ng tum tu.
MI shut, kufuk tsu pu shu tum If su nI yu fI nee
BIfIng shu cheetsIm IshI nu fu ng tum tu.
2
MI-
shut, Ans Utu shu chee upunII pun ufku-
fI mun tum tu. MI shut, Kyu pus Utu shuch
upunII pun ufku fI mun tum chu. Anpu fu,
ApunII mung kumuch tu fu ngI yu Wungu-
fI nee tsI. Wungu fI nI Suk fI yu fI nee tsI wIp
utInu. Wungu fI nI Ipu sup tuu fu ngI yu.
3
AshI fI Wungu fIn shu Oftu gu mun kungu-
mun wIng mung nuu tu fu ngI yu. Amb
tputs Wungu fI nee tsI kuk muzI nu muum
kus ku stuf ushI fu ngu nu. Yutu fIt shI shI fee-
tsIs kumu nee fus, kusu yu fus, mungee ts Is
ApunII tuchIng chI ntsu. Mungee ts Is tuchI-
ngee fus, tputs yusu muum unoom Ichu mu-
chInts pu, tfu ngI yu Wungu fI nI, mungu.
4-5
Wungu fI nI Apu nIIee kuk tutsu moo-
muum ushI fu ngI yu. ZItu mI nu fI nI Isy su fI-
nI kIfu ku mun yundu yu fu, Apu nIIee kuk
kumu nI fu ngI yu, tfu ngu,
MuzI nung tsu. Nu kufuk kIz puf
nuunII pu.
Ngoo tseem wunu sIf yufung tsu.
Ngoo tsee ItsIn su fu tuwI tung tsu.
Apu nIIeem mungee tsI yuf kus ushIk pu-
zIs shIng tsu, wutum kus chu wu.
Wuzu wuu tupufeefus, muchee
kupeeteefus, ItsIn su fu
tuwI tung tsu.
Yuwuu much tu fu unoo tund suum
nu yu fus ksung tsu.
D

Ztufu tputs tsu pu fu nu sush Apu nIIee


pung chI nIII nu yu,
mung, tfu ngI yu Isy su fI nI
Wungu fI nee tsI.
7
AshI fu chu, Wungu fIn shtI nI Oftu gush
kung tuyus pu tu ku, tputs zupun Ichu mu pu-
ndu utu sIn kusu tu fu ngu nu, mungu. Wungu-
fIn shu tfu ngI yu: MuzI nung tsu: SIy muk
tumu pu fI ushI fus sumu seetsImu fI suwu-
kIs, ndu tu fI mungee ts Is yufu fus.

Chuk
sIyuu kumu nI fu ngu?

Chuk: Pup chu.


ApunII nuunII pu, sIyuu, tfu ngu?
8
Kuupu
Apu nIII nguz zund kus, yutu fIt shI shI fee tsIs
kusu yu fus, wunu sI fI fI tuung tsu. Itufu,
sIysu, Iy Apfumu fIn chIch tu nI chu tIs chu.
Itufu, unoo chI nu fInts pu. Wutum ApunII
wuunu zund ku, putumb cheets tuu yyu fu,
ApfumchI cheem tInu muum wufI tu ku wu.
9
MuzI nu ngun chu. YusIn ndu wunu sIf yusI-
ku, ushI fI tuwu muum wufI tuk chu, sumu-
seem tuzuch chI. AshIk puz ush chI tum pu-
fee sIyuu tsI. ApunII sIyuu wunI chu pu ntsu
sumus shu yu, mung, tfu ngI yu Wungu fI nI.
10
Itufu, tputs shu:

AshI fI tumu yu chee-


zI nI? utu sIn,
11
Wungu fIn shu: Tpu tsee
Istung tsu. Wupuz tputs wutu nIf ndunI.
Itufu, tsI mbu nu yu k'tunee puyu kus, ushI-
fI sIy mInum tum pu nung tsu wutu nI fee-
mu. Kutu nguts tuu fI nuu fI yu, shIy tpu tsee
Istung tsu, mung, tfu ngI yu Wungu fI nI.
12
Gobef noots tum ufkIf yum pun Ichu-
mu pu ndu utu sIn,

MuyIs to fu, tumu yu-


chee zI nI Iyu? utu sIn,
13
Wungu fIn shu:
yunu fu yufInts pu, mung, tfu ngI yu.
14
Sunduf shu

Nuwu wu?

TumuyucheezI nuwu? mung tyu fu sIn,


Wungu fIn shu: ufkIf sh'chIfIntspu. Tpu-
tsee yutu fIt tsI yu tInts pu. Gobe fon puk-
chI tuu tI tuwu pu ku, ushI fI tuu tuung tsu,
mupIyng tsu, mung, tfu ngI yu.
15
Tputs mung' kIsu mbuch ushI fu ngu nu.
Mungush chI nu yu fu sIn, ApunII pu fee Ipu-
su mu fI nI yu mung, tfu ngu nu yu.
1
Itufu,
Wungu fIn shu: nuw shu kungu pu Ichu mu-
kI nu. Itufu, nIII tu fIt shu tputs kuzI zI mun
IukusufInI2 , 3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
752

E
3.22 Is ysu 42.1 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
kus chI yu. Uwshu Apu nIIee WunI tpu tsush
pshtu kchu, Apu nIIeetsImu fI mungooz chI-
nu chI nIII nu yu. Itufu, ngut kus, sumusput
sIyuu wunI chI yu. KIz puf nuwuu kusI fI yu.
Nuw unpu wufI tu fee zI. Uwshu nuwuu:
Suptu fee tpu fI ndu tk chu, nuwu tuu pInu su-
kI nu, wutum kIz puf kufu ku wu.
17
AshI fI yu,
chIy wufu suu tumu tuf pu chI ushI fu tpu sI-
nu kIch, ushI fI tum Ipus chI yu tpu tseetsI.
Wunu sI fI nund Ipuseefu, Wupu fIsh pung'
tup shtu chI yu. Itufu, yutu fI tuuts shu kupeet-
chI yu. Tputs ndu wunu sIf tuuk sIn, wuyu puf
ushI fI tum tpu fu ngu yu fu unoo sumu sush
pshtu chI yu. Sumus pus tu chee ju, mung tfu-
ngI yu Wungu fI nI Apu nIIee Ipu su mu fI nI.
18
AshI fu chu, Wungu fI nI Apu nIIee kuk
zupun kumu nI fu ngI yu. Mungoo nung tsu,
tfu ngu, wunee fu ngI yu tpu tseetsI.
19
Itufu, Wungu fIn shu kufu kuu Hefo de-
su fI nee tsI numbu fu ngI yu. Zoo nIIeets tuu
wIzunII Hefo de suu sufu Isu wu yu fu, yumu-
fu ngI yu. Antuu tI wunu sI fee ju.

WunIp
mungush chI nu ku yutu fIt shI shee tsI? mung,
tfu ngI yu Wungu fI nI.
20
Hefo de su fIn shu
kuu punu shu ufu ngI nu shu yutu fIt chI nu yu-
fu, Wungu fI nee tsI tumu nu fu ngI yu.
(Mutiwu S.1S-17, Mdr/osu 1.9-11)
21
Itufu, ndu tu mu Wungu fI nee tsI
tumun chu, tpu tsee zupun Ichu mu fu ngu,
Isu soots tum Ichu mu fu ngI yu. Ichu mu yu-
fu, Isus shu ApunII put tsI yut ku, kunInd-
shu tuwut ushI fu ngu.
22
Shee shu, ApunII
WunI mukoo koom tumu pu fI ushI fu
kInu yu fu, kufu wu tu fu nIIu, Isu su mun
wuzI yu fu ngI yu. Sheefu, kunI ndup shu
wuf tu k'kuz kIz puf kImu fu ngu, Ipuf-
tu nu nuw shI yuu tsI. ShI yu mun mungI
kIs chu.
E
ShI yuu kIz puf chI nu kI nu, mung,
tfu ngI yu. Sheefu, Isus shu wuun pee tum
kunu pu fu ngI yu.
23
Yuwu puf ushI fu ngu unpuf Isus
wuchI nu mun chu. 30 musu chI fI nI tuu fu-
ng pu fee. Anu mun Isus mung Apu nIIee
kuk kumu nI muum shI tu ngu fu ngI yu.
Wutum chu tsI yut ssIs Wungu fI nI Apu-
nIIee kuk kumu nI fu ngu unu.
Mishat, Isusoo zitaminarineetsini
itsuttarangu anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 1.1-17)
Tputs ufu Isu soo: OsI yu fIn chu wIpu,
mungu, tfu ngu nu. Isus mung upu chI fI nI
EIy fIn chu. AnchI chI nund suf zItu mIn
zupun Itsut Itsut Itsut ushI fI yu.

24
Mut tu fI nI wupu fIn chI chI tum chu sufu.
IevI yu fI nI wupu fIn chI chI tum chu sufu.
MeI kI fI nI wupu fIn chI chI tum,
Jun yI fI nI wupu fIn chI chI tum,
UsI fI nI wupu fIn chI chI tum chu sufu.

25
Mutu t yu su fIn chI chI tum,
Amo su fIn chI chI tum,
Nuw mu fIn chI chI tum,
EsII yu fIn chI chI tum,
Nug yu fIn chI chI tum,

2
Muu t fIn chI chI tum,
Mutu t yu su fIn chI chI tum,
Seme yI fIn chI chI tum,
Jose ku fIn chI chI tum,
Joyu du fIn chI chI tum,

27
Johu nu nu fIn chI chI tum,
Resu fIn chI chI tum,
Sofo bu be Iu fIn chI chI tum,
SIu tIe Iu fIn chI chI tum,
NefI fIn chI chI tum,

28
MeI kI fIn chI chI tum,
Ad fIn chI chI tum,
Kus mu fIn chI chI tum,
EImu du mu fIn chI chI tum,
Efu fIn chI chI tum,

29
Josue yu fIn chI chI tum,
EI yuse fu fIn chI chI tum,
Jof mu fIn chI chI tum,
Mut tu fIn chI chI tum,
IevI yu fIn chI chI tum,

30
SIme nu fIn chI chI tum,
Utu su fIn chI chI tum,
OsI yu fIn chI chI tum,
Jun mu fIn chI chI tum,
EII yu kImu fIn chI chI tum,

31
MeIe yu fIn chI chI tum,
Menu fIn chI chI tum,
Mut tu fIn chI chI tum,
Nut nufIn chI chI tum,
IukusufInI3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
753

F
3.32-33 RutI 4.18-22 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
D
4.4 NIshu fI yuwuf tu tum
Tuyu sI mu 8.3 tu utI tum tu.
E
4.8 NIshu fI yuwuf tu tum Tuyu sI mu 6.13 tu utI tum tu.
DupI yu fIn chI chI tum,

32
JeseyfIn chI chI tum,
Obe du fIn chI chI tum,
Boo su fIn chI chI tum,
SeI fIn chI chI tum,
Nuhu so nu fIn chI chI tum,

33
AmI nu du pu fIn chI chI tum,
Adm nu fIn chI chI tum,
AfnI fIn chI chI tum,
Hes fo nu fIn chI chI tum,
Fufe su fIn chI chI tum,
F
Utu su fIn chI chI tum,

34
Ako pu fIn chI chI tum,
Isuu ku fIn chI chI tum,
Apfumu fIn chI chI tum,
Tefu fIn chI chI tum,
Nuho fu fIn chI chI tum,

35
Sefo ku fIn chI chI tum,
Rugu wu fIn chI chI tum,
PeIe ku fIn chI chI tum,
Ebe fu fIn chI chI tum,
SuI ju fIn chI chI tum,

3
KuyI nu gu fIn chI chI tum,
Affuksu du fIn chI chI tum,
SImu fIn chI chI tum,
Nowe fIn chI chI tum,
Iume ku fIn chI chI tum,

37
Mutu su Ie mu fIn chI chI tum,
Eno ku fIn chI chI tum,
Hufe tu fIn chI chI tum,
MuIu Ie Iu fIn chI chI tum,
KuyI nu gu fIn chI chI tum,

38
Eno su fIn chI chI tum,
Setu fIn chI chI tum,
Atu gu fI nI wupu fIn chI chI tum chu
sufu.
ApunII Atu gu fI nee mu nI tInu fu ngI yu.
ApunII chu Apu fI nI yu.
An wutu chu Isus zItu mI nu fI nI.
Na, Isusoo Yashing' yacharangu
anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 4.1-11, Mdr/osu 1.12-1S)
4
1
Isus Wungu fI nIsh mung chu mu-
yu fu, wup tum kunu pu fu ngI yu.
Wupu fI mu nu WunI kIz puf tuu fu ngI yu.
Anush tuu fu ngu, mInush pu zufI upu sup-
shu Wupuf WunI Isu soo much tu fu ngI yu.
Anush kusee fu,
2
mung 40 muuts tuu fu-
ngI yu. MufIz pu tuu fu ngu, ndu puk chI-
yum kutu ngu fu ngI yu. YushIng' kIz puf
yuchu fu ngI yu.
MufI zu mun tsI pu muum zund ku,
3
YushIng shu:

Kumu pu Apu nIIee shu


WIpIsh punguum tInuch shu? Putumb chee
punguum tInu ngI kutung pIsh, mung tyu-
fu,
4
Isus shu: Ndu mbu fee.

Antuu tI yu tputs kutung tsI mu nu mu-


fI tuu fu shIsh ufu tu mush puyu tu fee ju?
D

wutum ApufI tfu nIIu wu,
mung, tfu ngI yu Isusu.
5
Tyu fu, YushIng' muchIp wuf
Isu soo much tu yu fu, tsu pu fu nu see
IchI ngu fu ymu ndu fu ngI yu, yuk tuu
IchI ngu fu ymu ndu fu ngI yu, mungu.

Ymu ndu yu fu, YushIng shu:

KufIk wunI-
pu pufung shu? KIz puf kufu kuum kInu-
pIsh punu chInII pu. Nuwu mu fI IshIn kI nu.
Zund ku fI, tpu tseem punu chI mu.
7
Itufu,
shIy mu nuwuu Apu nIIeem nu ngu ndu mu.
Ash ku chush, yuwuu ymu ndu fu ngI unoo
ush pu fI punu chInII pu, mung, tfu ngI yu
YushI ngu.
8
Isus shu: Wuts tu,

Tumufee
ush chee? Wutum ApufI kuk utuwu:
Apu nIIeetsImu fI Tuu fu shI pu nI ungIf-
tung tsu. Anoo tsI mu fI kuk puyu kus
tuung tsu,
E
ApufI, tfu ngu wu.

Tumufee Apu fee tsI kuk kupeet chI?


mung, tfu ngI yu Isusu.
9
Tyu fu, YushIng shu Ifu su fI nup
Isu soo much tu fu ngI yu. Apu nIII mun
pungu wuzI ngu fI mun tunu fI ngu fu ngI-
yu. Tunu fI ngu yu fu, YushIng shu: Apu-
nIIee shu WIpIsh, tspu su ngI, tfu ngI yu.
10
MuzI nung chu,
Wutum ApunII shu wuunu wusu-
ndu fu fee sIyuu ksu tu muum
zungun ku wu.
Yup tuu nuu kIs umb tuu wusu ndu fuf-
shu ufu sIyuu ksut chI yu.

11
Uwput sIyuu puzu fu ng puz
ush tu chI yu,
IukusufInI3 , 4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
754

F
4.10-11 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 91.11-12 tu utI tum tu.
G
4.12 NIshu fI yuwuf tu tum
Tuyu sI mu 6.16 tu utI tum tu.
H
4.18-19 NIshu fI yuwuf tu tum Is ysu 61.1-2 tu utI tum tu.
ndu sIy putumb chI mun puzIs tpuu
ushI muu mu,
F
ApunII tchu. Nutu yuchu ngI,

tumu-
chee zIsh? mung, tfu ngI yu YushI ngu.
12
Isus shu: Ndu mbu fI,
Ngu tIs, Apu nIIee tumu sI ngu fus,

Tumufee ApunII Iyuu Istuch? tfInts-


pu, ApufI wutum tfu nIIu wu,
G
mung tfu ngI yu Isusu.
13
Tyu fu,
YushIng' xupoo yu fu, nutu mu sum
Isu soo kusu fu ngI yu, mungu.
14
Itufu,
Isus wup tum musup GuII Ie yup
kunu pu fu ngI yu.
Yuwuu YushIng' Isu soo yuchu fu ngu
unoo kumu nee nu.
Na minootssha kamanchin!!pa, Isus
watsapunishuri tayaspatarangu anootsi
(Mutiwu 4.12-17, Mdr/osu 1.14-15)
Isus wup tum kunu pu fu ngu, Wupu-
fI mun WunI kIz puf tuu fu ngI yu. ZufI
zupun tuu fu ngu, Isu soo kuk umb kung
tzu pu nI fu ngu nu.
15
Isus Utu shu chIsh
shu nIyshInI tuyus pu tu fu ngu, mInush
zufI mInup shu tuyus pu tut, mInush zufI
mInup shu tuyus pu tut ushI fu ngu, tputs-
shu IchI ngu fu kIs muzI nu fu ngu nu yu.

Tumufu tuyus pu tuk? tfu ngu nu, mungu.


(Mutiwu 1S.5S-5S, Mdr/osu 6.1-6)
1
Yusuf shut zupIsh yuk tup Nsu fe tup
Isus mung kunu pu fu ngu, yuwu sh tum
kunu ngu fu ngu unshu tum kunu pu fu
kusu fu ngI yu. Ufu Isus sputush zufI
Utu shu chIsh shu nIyshInI pshtu fu ngI yu.
Apu nIIee kuk nuts tu pI tu chIy zut ushI fu-
ngI yu, mungu.
17
Tputs shu Isy su fI nee tsI
wIf ku fI yyu fu, Isu soom shu nuts tu muum
punu fu ngI yu. Isy su fI nI zItu mIn Apu-
nIIee kuk kumu nI mu pu nI mun chu. AshI fI
Isus shu Isy su fI nee wIf ku fI yyu fu,
Ipuf su yu fu, Ipu su nund nupee fu, mung
nuts tu fu ngI yu. Nuts tu ku tfu ngI yu, Isy-
su fI nI yundu ku, tfu ngI yu,

18
ApunII Tuu fu shI pun wunI nuwush
wIz puf tuu chI yu.
Apup nuwuu Ipuseefu, wIpu nu-
sheem shu nu fu ngI yu.
Nuwuu kumuch tu ku, Yuw kIyung
kuchIy ku nu unoo Istu shI nI,
tfu ngI yu.
PukI feem nuwuu kukI kumu nI shI nI.
Putu mu wuu tputs yun pu shI nI.
Tumun shI shush wuntsush tuu ku nu,
unoo tushI tu ngung chu.
Yuw kIyung kuchIy ku nu un nImun
kIyung kuchI yuch tu zI nIII nu ju,
ApunII tundu, tng chu.

19
Nu mus pu Apup Iyuu Istu muum
kus chI yu.
H
Iyuu mus sI fI tum Izuu fu
tupu chI ndu chI yu,
tfu ngI yu Isy su fI nI,
IukusufInI4
Apu nllee /u/ nuts tu pi dtu c/iy-
zut us/i ru ngi yu. (4.16-21)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
755
Isy su fIn shI nI wIf ku fI nuts tu ku, tfu ngI-
yu Isusu.
20
Nuts tu yu fu, yusuf kIfu kuu tufImu-
fu ngu, tpu tseem shu kIfu kuu punu yu fu,
tuyus pu tu muum kuxI nu fu ngI yu. Tputs
IchI ngu fu Isu soo nup pu tu funII ushI fu ngu-
nu.
21
Isus shu mung tuyus pu tu fu ngI yu.
MuzI nung tsu sIyu, tfu ngu, Nuts tu yu nIII
unoo nut In nuwuu nu tutsum chI mu,
tuyus pu tu ku ntuf ushI fu ngI yu.
22
Tputs shu:

Tumufu tuyus pu tu ku?


tfu ngu. TsI yut ssIs wunu sI fI mIsh muzI-
nu yu nI. Itufu, wuu nuu tsI mungu pu utIyu,
wutum OsI yu fI nI wIpu wu.
23
Itufu, Isus shu: SIy nuwuu tpu zu muum,
Doc to foo, shuu nuu tsI yufu ngI, nuwuu tch-
pu su. MI shut, sIysu nuwuu:

Muyuum shu
yuun pu tu tu nu shu nIy fuk shu?

Muyuum shu
nIII tu fI tup tsup Kupf n wu p xIy kshu? sIy
tch pu su nuwuu tsI.
24
Itufu, nuw shu sIyuu:
Wutum tuyus pu tum pu nee ufu wuun shu tuu
wutsu pun ndu muzI nu muum zund ku nu wu
tchInts pu, tfu ngI yu Isusu.
25-2
Nupu:
ZItu mI nu fIn EI yu su fIn wuun shuchpu tu
Istu muum pInu su fu ngI yu. SIf tu mu su
mung 45 tsup ndu sIn sInu ku, Utu shuch
tsup kupung mufI ngu fu ngu, mufI zu mun
tsI pu muum zundu fu ngu nu yu, mungu.
Utu shuch mushInd zupun tuu tuu fu ngu,
Itufu ApunII shu EI yu su fI nee tsI nIII tu fI-
tup shu tsupu mushI ndup Istu muum mung
zungu nI fu ngI yu. Yuk tup Sufp tu pI, SItnu-
sh wutsu pu nu zungu nI fu ngI yu, wutum Iy
Utu shuch zItu mI nu fI nI EI yu su fI nee tsI nI
kuk ngu tu fu ngu nu wu.
27
Mung zItu mI nu fI nI
Of sI yu fI nI Utu shu chIsh wutsu pun tuu fu-
ngI yu. Apu nIIee kuk kumu nI mu pu nI mun-
chu. Anpu fu Utu shu chIsh wutsu pu nu kus
yutum zupun tuu fu ngI yu wunuts Itsup tu ku
unu. Itufu, Utu shu chee ndu mInum tI yum
yufu fu ngI yu. AshI fI yu, nxu ku mut shu chee,
Nuu mu nu fI nee tputs sufu, unoo tsIm mung
yufu fu ngI yu SfIy shu cheetsI tpu tsI, wutum
Iy Utu shush zItu mI nu fI nI EI yu su fI nee kuk
ngu tu fu ngu nu wu. AshI fu chu, sIy nuwuu ush-
tuch tum pu su, nuwuu kukI kupung ngu tuch-
pu su. Anu mund chu nuw sIyush Istu muum
pInu su kI nu. AshI fI nIII tu fI tup shu pu fee Istu-
chI mu, mung, tfu ngI yu Isusu tpu tseetsI.
28-29
Antu fu unoo muzI nu yu fu sIn,
IchI ngu fu sIn tsI yun tu fu ngu nu kIz pu fI.
Isu soo putu yu fund sIn, shu nIyshIshush
shI tu ngu fu ngu sIn, yukut ufu ngeem
pshIyf tu fu ngu nu puchu muu mu. Yup
tsup wufung tu ku umbI Isu soo kupeet-
pu nI utu sIn, pshIyf tu fu ngu nu.
30
Itufu,
Isu soo tufI pI nguf tuut ssIn, Isus shu unush
Izu zu ngu yu fu, mupIy shu nuu tu fu ngI yu,
mungu.
Yuwuu Isus wutsu pu nush tuyus pu tu fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, Isus tputsee istakatu naatarangu
anoo kamanchin!!pa
(Mdr/osu 1.21-2S)
31
Isus wuu nuu tsI yuk tu fI nI kusu yu fu,
yuk tup Kupf n wu p mung nuu tu fu ngI yu.
Mung sputush zufI kunu sI sush tuyus-
pu tu tu fI yu Utu shu chIsh shu nIyshInI.
32
Isus tuyus pu tu ku, putI tI fI tsI yu tu fu-
ngI yu. AshI fI IchI ngu fu tputs punI fus-
tu mbuch ushI fu ng sIn,

Tumufu tuyus pu-


tuk? tfu ngu nu, mungu.
33
Tpu tsush wunutsshu fI yushIng pshtu-
fu, kIz puf zungu nee fu, mung tsI yu tu fu-
ngI yu,
34
Isu soo, nuw shI yuu yusuk tu nu,
mung, tfu ngu. Nsu fetshu chIsh shIyu.
ApunII tIsh chu WIpIsh shIyu.

ShIy
IukusufInI4
Yup tsup wurung tu /u umbi Isu soo /upeet-
pu ni utu sin, ps/iyr tu ru ngu nu. (4.2S-29)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
756
tumu kut shu shu nIngee mu?

ShIy nuwuu
tumu yuch tu zIsh?

TushI tu ngu muum ndu


zund kush nIsh kus kIsh? Wuts tu, mung
tu,
35
Isus shu: Wuppu, zumu ngI shIyu,
mung tfu ngu. YushI ngoo, shtu ngu ngI
shIyu, mung, tfu ngI yu. YushIng shu tpu-
tsee Ipu ntsu fum chu, mung shI tu ngu fu ngI-
yu. Tputs wunuts wunu sI fee fu ng shtu yu.
3
Tputs IchI ngu fu pufu ngu sIn, punI-
fus tu fu ngu nu. Wuun pu tu tsI yut ku sIn,

Tumufu tsI yut ku? tfu ngu nu. YushI-


ngoots tuu tushI tu ngu ku. Uw kuk kIz puf-
chu, mung, tfu ngu nu.
37
Anu mun shut
Isu soo kuk umb tzu pu nee fu ngu nu.
(Mutiwu S.14-17, Mdr/osu 1.29-S4)
38
Isus Utu shu chee shu nIyshInI shI tu-
ngee fu, SImosh nupu fu ngI yu, mungu.
Itufu, SIm shu umee nu kunum tu fu ngI yu.
SIm shu: KumI nI nupu ngI, mung tu,
39
Isus shu uyu tu, kIzu nung nuuteefu,
muchu nung xIyu fu, Isus shu: PfI ngI,
kufu poo tk chu, mus sI fIt shu mung Ipu-
fI tu fu ushI fu ngI yu. KIz shu chIy zu yu fu,
tpu tseem ysI fu ngI yu, mungu.
40
ZufI pshtu kum chu, tpu tsee zupun
kus yutu muu, wum kuf Isu sup mung
muchI fu ngu nu. Muu chI shu zupun tsutu
tsutu ushI fu ngu. Itufu, Isus shu uw tpu tsI-
mun wuyu yu fu, IchI ngu fu yufu fu ngI yu,
mungu.
41
YushI ngoots tum tushI tung
tushI tung ushI fu ngI yu. YushIng shu zungu-
nee fu, tfu ngu, ApunII tIsh chu WIpIsh
shIyu, tfu ngu sIn, Isus shu: Zumu ngI,
shtu ngu ngI, tfu ngI yu. Tyu fu, yushIng-
shu shI tu ngu fu ngI yu. YushIng' ufu Isu-
soo yusu fu ngu ushI fu ngI yu, mungu.
(Mdr/osu 1.S5-S9)
42
Pu tum shu zufI tufu seek chu, Isus
shI tu ngu fu ngI yu. Ipu sup shu nuu tu fu ngu,
mungu. Itufu, Isu su nguz zundu fu ng sIn,
tputs nuchu ngu fu ngu nu. Pukeesh tI sIn,
Nuu fInII pu, Isu soo.

Muyuum Iyuu
kumI nguk shu? mung utu sIn, Isus shu:
43
ApunII chu nuwuu zungun ku nuukI.
AshI fI Apu nIIee kuk kumu nI tu mu,
tfu ngI yu. NIII tu fI tup tsup nuu chI nu.
Tpu tsee: ApunII sIyuu, Nuwush Izuu fu
tchI tung tsu, tupu chI ndu chInts pu, tchu
Apu nIII, ttI tufI nuu chI nu, mung tfu-
ngI yu.
44
Tyu fu, Utup tsup nuu yu fu nIIu,
upu su fI tsI mbun pu fee muu yu fu nIIu, kusu-
fu ngI yu. Anush shu nIyshIshush zupun
pshtu yu fu, tuyus pu tu fu ngI yu, mungu.
Yuwuu Isus tpu tsee Istu ku tu nuu tu fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, Isus wipunasheem ipusarangu
anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 4.1S-22, Mdr/osu 1.16-20)
5
1
SIf tumu Isus musu mun wIng
xIytu, tputs zupun mung Apu nIIee
kuk muzI nu pu nI utu sIn, IfI pu tu funII
ushI fu ngu nu, mungu. Musu sufu GuII Iey-
chu, mIshu KIn su fIt sufoo nu fu ng tum tu.
2
Kuyup chI pu nI kuwu shee yufee nI utu sIn,
wunu fee muzu chI mun pshIy fu fu ngu nu-
yu. Isus shu unoo kunu tsI mbun pukee fu,
3
SImosh wunu fee zufu pI tu, SImoo, shI-
yush zufu yu fu fI, pukIch tunu nu tu fu shI-
ndu. Tputs tstsu fu wu mung tu, SIm shu
uyu tyu fu, Izu fu yu fu, tunu nu tu fu ushI fu-
ngI yu. AshI fI yu, Isus shu kunush kuxI nee-
fu, tuyus pu tut tuf ushI fu ngI yu, mungu.
4
Iwu pu yu fu, Isus shu: SImoo Ipun shIp-
tIsh Imu fIp kchung tu yu fush, kuwu shee
kpI tu ngI, kuyup cheem yuchu ngI, tu,
5
SIm shu: Ichee, psuu nu ngu tu nI xIy tunI,
yuchu ku fI nI, ndu kuwu fu ngI nI wu. Xupoo-
fu ngI nI wu, tfu ngu. Itufu, wutum t shu-
wu, ushI fI yuch chI nI pu, tyu fu,

mung
kuwu shee kupee tu fu ngI yu, kuyup chee
wuzu pun kuwu fu ngu, IzI chI muum zundu-
fu ngI yu.
7
AshI fI wum ku feem kufuz ku,
much pu nuu chI nuch shI tuf ushI fu ngI yu.
Wum kuf shu mInush kun kusu fu ngu,
Istu ngu ndu mu, tyu fu, Istu fu ngu nu.
Kuyu pIch zupu nI mu nu tutsIt ku, kun
chI mu muum pukIch pIsh tu fu ngI yu, ndu
unuz chI mu fu ngu.
8-10
SIm shu unu mun punI fus tu ku,
Isu sush tutunII tu fu much ushI fu ngI yu,
Ichee, nuw kIz puf tu nu yutu fIt tI. ShI yuu
puzIk tu nu. Nuu ngI, ksu ndu, mung, tfu-
ngI yu. Isus shu: NdunI, tfInII pu. Nuwuu
punI fInII pu. NuunI, tpu tsI fee mI tuyus pu-
tuch shu, tfu ngI yu SImoo tsI, mungu.
IukusufInI4 , 5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
757
SIm shu wum ku fI kIz puf punI fu ngu-
nu.

WunIp kuyup chee putu yu fI nI yu?


tyu fu sIn, punI fus tu fu ngu nu. SpI tI yu-
fI nI wIp, Sundee kufI nI, mIshu Wungu,
Istu fu ngI tum tu.
11
AshI fI yu, Isus nuunI tu, SIm shu
wum kuf pu tu wunu fee muzu chI mun Ishu-
tu yu fu, muu chI fI tuu kusu yu fu, Isus shu fI
tuchI tuf tu fu ngu nu, mungu.
Wutum chu tsI yut ssIs Isus wIpu nu-
sheem Ipu su fu ngu unu.
Mishat, anpurtam tputsee wanuts
itsaptaku anoo yararangiya Isusu, anoo
kamanchin!!pa
(Mutiwu S.1-4, Mdr/osu 1.40-45)
12
SIf tumu Isus yuk tush xIy fu ngI-
yu. Tputs IchI ngu fu wunuts kuchu fu-
ngu, kIyung kuchI yu fu ngI yu, mungu.
Wunuts Itsup tu fu chu mu yu ngu yu fu,
Isu soo tususeefu, shI pu nung tutunII-
tu tu sheefu, Isu soo mushu fu ngI yu.
Ichee, Istu ndu. Shuunu zund kush, Ichee
nuwuu yufeefush, nuw shu tputs pu
kIs Ipun pI tunu, mung, tfu ngI yu.
13
Isus shu: AshI fI yu, yuf chInII pu, wunu-
sI fI fI shu pu tuuch chu, mung tu, uwput
putut ku, nutu mu tum tu yufu fu ngI yu,
ts pu tu fu ushI fu ngI yu.
14
Itufu, Isus shu:
Nu nuung chu. Itufu, tpu tsee kumu-
nInII pu. Apu nIIIp pung' nuuk chush,
upunII pu nee nutsee ts Ish ymu ndu shI-
nI. Nupu ngu ndu mu yufeenu, tng chu.
Sheefush, My sI su fI nee kumuch tu mu-
fI nI puyu muum muu chI Apu nIIeem
pu nung chu. Ash ku chush, tputs shI yuu
nuts tuch pu fee. AshI fI shIng chu, mung
tfu ngI yu Isusu. Uwshu uyu tyu fu,
nuu tu fu ngI yu.
15
Ash tuut shu, Isu soo
kuk ufu ngu nu shu tzu pu nee fu ngI yu.
Tputs wuzu pu nI Isu soo muzI nu pu nI
utu sIn tuchI tuf tu fu ngu nu yu. Zupun tum
yufu ngu ndu tuu pu nI utu sIn, tuchI tuf-
tu fu ngu nu, mungu.
1
Itufu, Isus shu
Apuf pu tI tsI yut pI tu upu sup suwu fu-
ngI yu. Apu sup shu nuu yu fu, Wupuf put
tsI yu tu fu ngI yu.
Yuwuu Isus tpu tsee yufu fu ngu unoo
kumu nee nu.
Mishat, minush zari Isus tputsee
wanuts muxaxawa yararangu anoo
kamanchin!!pa
(Mutiwu 9.1-S, Mdr/osu 2.1-12)
17
SIf tumu Isus mung tuyus pu tu fu-
ngI yu. Anshu tum My sIs pu nI fI wIf ku fI
kumu nI mu pun, mIshu Puf sIy pun shuch
tyus pu tush k'xInnutufunII ushI fu ngI-
tum tu, muzI nu nu tu funII ushI fu ngu nu,
mungu. Tputs GuII Iey shuch tum, Utu-
shuch tum, Ifu su fIn shuch tum Isu sush
kusu tu fu ngu nu. Wupu fI mun wIz pu fI fI nI
tpu tsee yufu fu ngI yu Isusu.
18
Tputs shu: Isu sush wungu yuu wuyu-
yu nI. Isus tpu tsee muxu fee yuf chI yu,
utu sIn, wuyu nIIu mu fIsh wum ku fee
ktu sIn, Isu sush yushI ndu fu ngu nu,
mungu.
19
Itufu, pungu sush kuseef sIn,
mung tputs pumu fu nguf sIn tstsu fu ngu,
pshtu muum xufu fu ngu nu. AshI fI yu,
pungu sI mun kfeef sIn, spI fuu ItsIf tu
wuyut, ItsIf tu wuyut sheef sIn, wunu muu
putu yu fu sIn, wuntsush wum ku fee yufu-
wu wu tu fu ushI fu ngu nu, mungu. Isu su nu-
ngI fI wuyu fu ngu nu.
20
Isus mungush
chI nu yu fu, Nuwu mun wutum mung'
tut ku nu wu, tu, Isus shu muxuf put shu
tsI yu tu fu ngI yu: Zuwuu, yutu fIt shI shI-
fIsh tuchI ngum chu, mung, tfu ngI yu
muxu fee tsI.
21
Itufu, My sIs pu nI fI wIf kuf kumu nI mu-
pu nI wuun pu tu Puf sIy pun shuchpu tyus pu-
tush tsI yut ku sIn, Isus mungu pu utIyu.

ChIy
tumu fee tpu tsI tuchIng chIch? Apu nIIeem
kInu pI utu pu fee utIyu. Apu nIII mu fI tuchI-
ngu muum wufI tu kI yu, mung, tfu ngu nu.
22
Itufu, Isus wuun tu fI yusu fu ngI yu
yuwuu chI nu fu ngu nu unoo tsI. AshI fI Isus-
shu:

Muyuum shu sIy ushI fu mungI shIs


chI nuk su?
23
Nuw shu yutu fIt shI shee tuchI-
ngu muum wufI tuf tu nu. MI shut, muxu-
feets shu tuchIy zu muum wufI tuf tu mu nu.
Nuw kumI fun zungun chI mu. ChIy zu yu-
fush nuu ngI tchI mu.
24
AshI fI nImun
sung tsu. Nuw tpu tseem kInu fu ngu fI,
nIsh tsu pu fu nu sush kusu fu ngI nu. AshI fI
yutu fIt shI shee tuchI ngu muum wufI tuf tu-
nu nuwu, mung, tfu ngI yu Isusu.
IukusufInI5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
758
Tyu fu, muxu fee tususeefu, Zuwuu,
chIy zu ngI, tfu ngu. ChIy zu yu fush, nIIu-
mu fIsh yyu fush, pungI pIsh kunu pu ngI,
tfu ngI yu tpu tsee muxu fee tsI.
25
Anu fI tum
muxuf shu chIy zu yu fu, wuyu nIIu mu fee
yyu fu, nuu tu fu ngI yu. Wup pu fee, Apuu,
shIy kIz puf tIsh chu, tfu ngI yu, mungu.
2
Itufu, tputs shu unoo pufu ngu sIn,
punI fus tu fu ngu shI nIII nu yu. Mung kIz puf
punI fu ngu sIn, Nut InI Isus ApunII put
wIz pu fI fI nI yufku,

tumu fu pukee nI yu?


tfu ngu nu yu, mungu.
Yuwuu Isus tpu tsee muxu fI yufu fu ngu
unoo kumu nee nu.
Mishat, Isus wanasir taamaam
tayaspatarangu anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 9.9-17, Mdr/osu 2.1S-22)
27
AshI fI yu, Isus pungu sush shI tu ngee-
fu nIIu, nuu tu fu ngI yu. Itufu, IevI yu, tputs
sufu, gobef nush mIsu fI nI kuxI nu fu kufI-
kee gobef noom putu fu ngI yu.
AshI fI Isus IevI yuu chu mu yu ngu yu fu,
Isus shu: Nuwush Ipun shee mI tchI tu ngu-
ndu mu, mung tyu fu,
28
muu chI fI tuu
kusu yu fu, Isu sush tuchI tu fu ngI yu,
mungu.
29
AshI fu chu, IevIy Isu soo chI nu fu, wum-
ku fee mung yumbI fu ngI yu. Gobef noo ufkIf
yum pu nI zupun kusu tu fu ngI yu, mungu.
30
Itufu, Puf sIy pun shuch tyus pu tu shI
Isus put wIpu nush tsI yu teef sIn, Isu soo
muntsI fI tsI yu tu fu ngu nu yu. Puf sIy pun-
shuch wum ku fI, My sIs pu nI fI wIf ku fI
kumu nI mu pu nI yutu fIt tum tsI yu tu fu ngu-
nu yu. SIy kufI kee yum pun pu tu kutu nguk-
su, wuu kI tum su.

Muyuum shu ushIk su?


mung, tfu ngu sIn,
31
Isus shu: Wutum
tpu tsee mungoo nu muum Istu pI utI nu wu.
Tputs mutumb shI nund tuuku, unush doc-
tof mungu tuu kI yu. Itufu, wungu yuu tsIm
Istu muum wufI tu kI yu.
32
Nuw shu doc tof
tumu pu fee ushI fu tuu kI nu. Tputs wuu-
nu mun tu fI mung' tutku,

tumu fee nuw


unoo Istu chI? Itufu, tputs yutu fI tuu tu
tuuku, Itufu nuwu mun mung' tutku, nuw
unoo Istu muum wufI tuk tu nu Apu nIIee
mungoo nu muu mu, mung, tfu ngI yu Puf-
sIy pun shu cheetsI tpu tsI.
33
Puf sIy pun shuch shu tyus pu tu shI: Nu
muzI nu ngu nIIu, Wung wIpu nush mung
zufI zupu nI mungu ku nu, ApunII put zuf
zupun tsI yut ku nu yu, tfu ngu nu. Iy Ipun-
shI nI ush kI tum zupun mungu kI tum sI nu.
Itufu, shIy shu Ipun shIsh kIs kutung ku nu,
kIs wuuk tum sIn chu mung, tfu ngu nu
Puf sIy pun shuch tpu tsI.
34
Isus shu: Apuz tputs kIzuu yumuk-
chu, ufu wum ku fee yumbI yumb tu chI yu.
Wum kuf tuu tI mungu tuu chee ju, ndu. KIs
kutung chI nIII nu yu. Ufu shu mbutchI nIII nu-
yu.
35
Itufu, zupIsh shI tu ngu chu, ufup nuuk-
chu munguchpu sI nu yu. AshIk puz ushI fI-
tum nuw shu nuuk chu fI, Ipun shI unshu tum
mungu chI nIII nu yu, tfu ngI yu Isusu.
3
MI shut, tchInII pu, tfu ngu Isusu.
Tuu fu shIch sIfu puch kunee sIch put yupu-
tu muum pInu su tu fI yu. Apuz k'tun kunee-
sIch yyu fuch, IzIcheefuch, kuchu fI mun
mutu chee zIch, ndu mbu fee. Ash kI nuu fI,
mungu kuchu fI mun sIfIt kuch kunee sIch
Itsun chI yu. MI shut, sIfup chI mu nu mutu-
muum ndun tum wufI tu fI yu. AshIk puz
ush kI yu, tfu ngu.
37
MI shut, kumun chInts pu. TusIsh sIfup-
chIsh vInoo kchI tu tuzuf chee zIch. Ash ku-
chI nuu fIch, kupoot ku chu, tus Ituweefu, vIn-
shu tuchumchI yu. TsI mbun Itsun chIch, mIn
vInoots tum, mIn tuseets tum tu.
38
TusIsh
kunees chIsh vInoo kchIt tuzufeefuch
wufI tuk chu.
39
MI shut, tputs ufu kshuu tsI fI
wuuku,

tumu fee kchI tu nguz zunduch?


Kshung zI fI chu zund kI tchI yu.
AshI fu chu, tuu fu shIsh tsI mbun puyu-
muum ushIk puz ush kI tum tu, tfu ngI yu
Isusu Puf sIy pun shu cheetsI tyus pu tu shI,
mungu.
Yuwuu Isus wunu sIf tuu muum tuyus pu-
tu fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, Parsiypanshuch tyaspatashi
Isusoo yutarit tsiyatpani atusin,
napataran!! ashirangana; anoo
kamanchin!!pa
(Mutiwu 12.1-14, Mdr/osu 2.2SS.6)

1
Sputush Isus tpu tsush muzu fI
mung xIy tut ushI fu ngI yu zufI kunu-
sIs shu. Afus tumu pu fI ushI fu tutsum-
IukusufInI5 , 6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
759
mu shu xIy fu ngu. AshI fI Isus wIpu nush
pusu tu yumbeetu, pusu tu yumbeetu
sheef sIn, wchoo kutu ngu fu ngu nu yu,
mungu.
2
Itufu, Puf sIy pun shuch tputs
pufu ngu sIn,

Muyuum shu sputush


ndu kunu suk su? tfu ngu.

Muyuum shu
yuun pu tu k'kuzee kupee tuk su? mung
tfu ngu nu.
3
Isus shu: Wutum nuw kunu-
sIs shee kusI kI nu wu. Wushu Apu nIIee kuk
nuts tu kus ndu mungoon kIs. DupI yu fI nI
sIf tumu undu fu fee punI ku, wIpu nush-
put suwu fu ngu sIn, mufIz kuyut ku sIn,

tumu fu ngee ju?


4
Mung Apu nIIush pung'
pshtu fu ngu, punguu Apu nIIeem wuyu-
fu ngu nu unoo yyu fu, kutu ngu fu ngI yu.
ApunII pu nI mu fI unoo kutu ngu muum
wufI tu fu ngI tuu ushI fI tuu wIpu nu sheem-
tum punu fu ngI yu kutu ngu muu mu,
mungu.
5
AshI fI neets tum chI nung tsu,
nuw tpu tseem kInu fu ngu fI, sputush
zufI kunu sIs shu tuu kumuch tu muum
wufI tuk tu nu, mung, tfu ngI yu Isusu.

Itufu, mInush shu sput shu nIyshIshush


pshtu yu fu, mung tuyus pu tu fu ngI yu. Tputs
uw kIz puf muyup shI mu nu pshtu fu ngI tum-
tu.
7
My sIs pu nI fI wIf ku fI kumu nI mu pu nI
wum kuf pu tu Puf sIy pun shuchpu tu pshtu-
fu ngu nu. UwshtI sIn Isu soo yutu fIt tsI yut-
pu nI utu sIn, nup pu tu funII ushI fu ngu nu yu,
mungu. Kumu pu sputush zufI wungu yuu
yuf chI yu kunu sIs shu, tfu ngu nu, mungu.
8
Itufu, Isus tpu tsee mung' ufu yusu yu-
fu, wunguy pu shu tsI yu tu fu ngu: NuunI.
NIsh Ipu su nund xIyu ngI, tyu fu, mung
xIyu fu ngI yu.
9-10
Sheefu, Isus shu Puf sIy pun shu chIsh
wuch nupee fu, tfu ngI yu:

Utu kumuch-
tu mu fI nI sIyuu umku?

Antuu tI yu kIyung
yuchu ngI suun pu tu tu tuu fu ng? ndunI.
Istu muum wufI tu kI yu, sput shu tuu Istung-
tsu tchu.

Antuu tI pchu ngInts t? ndunI.


ChI nu muu mu, nuyu nI muu mu, wufI tu kI yu
sput shu tum tu, mung tyu fu, wungu-
yuuts shu tsI yu tu fu ngI yu, Zuwuu, kuwIsh
pxu yu ngI, tk chu, uwshu puxu yu fu ngI yu.
Puxuy ku chu, uwI wunu sI fI fee fu ngI yu,
mungu.
11
Itufu, Puf sIy pun shuch shu unoo
pufu ngu sIn, kIz puf mung tsI yun tu fu-
ngu nu. Anu mun wuun pu tu tsI yut ku sIn

TumuycheezIch Isu soo tsI?

Puchu yu-
chee zIch? mung, tfu ngu nu yu.
Yuwuu Puf sIy pun shuch tyus pu tu-
shI Isu soo chtu fu nutsu fu ngu nu unoo
kumu nee nu.
Mishat, Isus tyaspatasheem ipusarangu
anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 10.1-4, Mdr/osu S.1S-19)
12
Anpuf tum, Isus Wupuf put tsI yut pI tu
muchIp shu kfI fu ngI yu. Mung tsI yuts tu fu
tufu see fu ngI yu.
13
Zuf shu yuku chu, wum-
ku fee mung kufu zu fu ngI yu. Kuseef sIn,
wum ku fee 12 tyus pu tu sheem Ipu su fu-
ngI yu. Anoots tum tuyus pu tu muum nu fu-
ngI yu.
14
SImoo Ipu su fu ngI yu. SIm shu sufu
PItof tum chu. SImoo zoonII Andu fI suu
Ipu su fu ngI tum tu. Sundee kufI nee ts tum,
Wunguuts tum, FeII peets tum, Bf to Io mI-
yuuts tum,
15
MutI wuuts tum, Tom suuts-
tum Ipu su fu ng tum tu. Sundee koo AfpI yu-
fI nee tsI wIp Ipu su fu ng tum tu. SImoo mInu
Ipu su fu ngI tum tu. SIm tsI mbun sufoo nu-
fu ngI yu, mInum tuuts tuu tu, SIf te sufu
wutu tum tu.
1
Utu suu Sundee kufI nee tsI
wIp Ipu su fu ng tum tu. Utu suu mInu, sufu
Isk fI yo tum Ipu su fu ng tum tu, Isu soo wuu-
nuuts tuu tu tumu pI ngu fu ngu unoo Ipu su fu-
ngI yu. AshIp un wushu nund 12 tyus pu tu-
sheem Ipu su fu ngI yu, mungu.
Yuwuu Isus tyus pu tu sheem Ipu su fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, Isus zapan tayaspatarangu
anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 4.2S-25)
17
AshI fI, Isus muchIp kufu weef sIn,
pufI pu fI tu fu unush shu nI yu fu ngu nu,
mungu. WIpu nush put, mIshu wum kuf put
shu nI yu fu ngu nu zupu nI. MIn Utu shu chI,
mIn Ifu su fIn shu chI, mInu kupu ngush
mus tuu ku nu unshuch pu tu tum, Tf shu-
chI, SItn shuch tum, unshuch tum tputs
IchI ngu fu sIn kusu tu fu ngu nu zupu nI.
18-19
Ashpu tum Isu soo kuk muzI nu nI
utu sIn kusu tu fu ngu nu. Ashpu tum Isu soo
yufu ngu ndu mu nuwuu Istu ngu sI ndu-
mu tpI utu sIn kusu tu fu ngu nu. Isus
IukusufInI6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
760
kIzpufeefu, mung yuftu yuftu ushI fu-
ngI yu. AshI fu chu, tputs yuf pu ndu tu
kundun tu kundun tu ushI fu ngu nu. Tputs
yushI ngoo puyu fu ngI tuu, zu tum tuu, Isu-
sush kuseef sIn, tchI yu tu yuftu ushI fu ngI-
yu. Mung IchI ngu fu yufu fu ngI yu.
(Mutiwu 5.1-12)
20
Isus shu wum ku fee tuyus pu tu ku
mung tfu ngI yu:
SIy pukI fI tuu tuu kus, Itufu ApunII
sIyuu Istu chu pu ntsu. Wuumu tIp tsIf
nu chu pu ntsu.
21
SIy nu mufIz kuyut kI tuu tee su, Itufu
ApunII sIyuu Istu chu pu ntsu. SIyuum pIsh-
tuts ndun shu pu fee.
SIy nutu mu sum tunu kI tuu tee su, Itufu
ApunII sIyuu Istu chu pu ntsu. MungIs kIs
tuut ssu.
22
Tputs nuwu mund sIyuu nutsu ku,
nIyf ku, muntsIf tsI yut ku, yutu fI tum
nu kunts, ushI fI tuu ApunII sIyuu Istu chu-
pu ntsu.
23
AshI fI nuwu mund tputs sIyuu
yutu fItku chu, ushI fI tuu mungIs kIs tuung-
tsu, shu mbut kus mchI tung tsu, wutum
nuwush kunI ndush kus ku chus, nuwu put
wushu nund kIs tuu chI nI wu. Nuwuu kukI
muzI nung tsu, ZItu mIn Apu nIIee kuk
kumu nI mu pu nee mung kIyung yuchu fu-
ngu nu. AshI fI tum nuwu mund kukI tputs
sIyuu kIyung yuchu chI yu.
24
Itufu, pup tsu sIyu. Muu chI fI tIs zupun-
nuu fI nu puyu kus pup tsu, nutu mu fI kIs
tuuksu wu.
25
Nutu mu fI tuzu zu fus tuu kus, pup tsu,
wutum mufIz kuyu tut ssu wu.
Nu Apu nIIee mupIy kus, sIfu sI fee mu fI
tuu kus, pup tsu, wutum sIy tunut ssu wu.
2
SIy nuwuu kukI kupeet kI nuu fee su
ushI fu, sIyuu yushIng chIch shu pu fee IchI-
ngu fu kIs chI nu chI nIII nu yu. Ash ku chus
pup tsu. SIf tu mu su zItu mIn tputs upunII-
pu tsee kuk kIs muzI nu fu ngu nu. AshI fI
pup tsu, ApunII unu mund wunI yunts pu
tInu.
(Mutiwu 5.SS-4S, 7.12)
27
Itufu, nuw sIyuu utInu, Kundu fu fee-
tsIs chI nung tsu. Tputs sIyuu nutsu ku,
wunu sI fI Istung tsu.
28
Tputs sIyuu yutu fI-
tum nuk tuu, ushI fI tuu sIysu chI nung tsu.
Tputs sIyuu kIyung yuchuk tuu, ApunII-
pu unoom sIysu tsI yu tung tsu.
29
Apuz
neez tee tsIs tputs tuzIm kI nuu fI yu, sIysu
unu mund ts tu fInts pu. Apuz muxeets Is
yukchI nuu fI yu, k'tunufeetstumtIs pchI-
ndInts pu.
30
Tputs muu chI fI tuu tsIs mush-
ku pchI ndInts pu, pu nung tsu. Muu chI fI-
tuuts tuu tIs tputs Ituts ku chu, yun pu fInts-
pu.
31
AshI fI yu, wunu sIf ushpu ndu tus,
sIysu wunu sI fI tum tpu tsee Istung tsu.
32
ChI nush pu tu mu fI tIs chI nu kus, untuu-
tI sIyuum wunu sI fee ju, wutum yutu fIt shI-
shpun tputs ch nu shpu chI nuk tu mu nu wu.
Itufu, sIysu kundu fu feets tum tIs chI nung-
tum tsu tunu.
33
Tputs shI yuu Istu ku,
shIy shu unoo tsIm Istu kush, untuu tI kIz-
puf wunu sI fee ju, ndu. Wutum yutu fI tu-
mu shtuu tputs ush kI tum tu wu.
34
In tputs
nuwuu tuwu puch pu fee, tush, unoo tsIm
Istu kush, un wunu sI fee ju, utInu. Wutum
yutu fI tu mu shtuu tputs wum ku fee tsIm
Istu ku nu wu. Nuwuu yunu fu tuwu puch pu-
fee tu, Istu muum ndu ngut ku nu.
35
Kundu fu fee tsIs chI num pu tu fI Izuu fu
Istung tsu. Yuwuu kufI kee Istu kIs unoo
chI nu fInts pu, Yusuf tuwu puch pu fee,
tfInts pu. ApunII yutu fI tu wuuts tuu tputs
Istu ku wu. SIyu yu shIng tum tsu. Ash ku-
chI nuu fee su, ApunII sIyuum kupung Istu-
chI yu. SIyuu wuumu tIp tsI feem nchI yu.
3
AshI fI yu, ApunII sIyuu nuyu nI ku, sIy
tpu tsee yutu fI tuuts tuu nuyu nIng tum tsu,
Istung tsu.
(Mutiwu 7.1-5)
37
Pup chu, sIy tpu tsee yutu fIt chu tus,
uwshu ApunII sIyuu yutu fIt chu tch tum-
tu yu. MI shut, sIy tpu tsee ndu nuyu nI kus,
uwshu ApunII sIyuu ndun tum nuyu nI chI-
yu. MI shut, tputs sIyuu tuyu tu fItkI tuu,
Itufu sIysu unoo nup kI nuu fee su ushI fu
ApunII sIyuu yutu fIt shI shI fIs tuchI ngee-
fus nup chI ntsu.
38
Tpu tseem ngu tI fI tIs Istung tsu. Ash-
ku chus, ApunII sIyuuts tum kupu ngu fI
Istu chI yu ufu ngI nu shtu yu. Mbuf sush
tumu tuf pu fI ushI fu tupIcheefu, tutsIt chI-
IukusufInI6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
761
yu, yusuf unu mun tutsIteefu kusu chI yu.
Itufu, mInguspu Istu kus, sIyuum shu
mInguspu tu tum ApunII Istu chI yu.
39
MI shut, kumun chInts pu mungee ts Is
p'tsImuumu, tfu ngI yu Isusu. NItuu tI
wuch mchu spu tu tIn Itu chu zI nIII nu ju,
ndu.

Tumufee wuun pu tu Ituch? Ash kI-


nuuf sI nu nuuk chu sIn, wuunI tsI mbu nu fI
wuzu wush tuwIt chI yu.
40
MI shut, untuu tI
nIIuf muyIs to fI nee tsI kusI kee ju. Afo mo-
nu fee tsI wunu sIf tuyus pu tu yu fu, Iwu pu yu-
fu, wuun pu tu muyIs to fu fIn pu tI nI tutsum-
chI yu. AshIk puz ush kI yu yuw Apu nIIee
kuk ItsIn su fu tuyus pu tu ku unu. AshI fI
sIysu shIng tum tsu, tfu ngI yu Isusu.
41
Tputs yutu fIt tuu ku nu unoo puk chI-
tuu yutu fIt tuuku, sIysu kumun kumun
ushIk su. Itufu, suu nuu tsI yutu fIt tuu kIs
unoo kumup shIk su. Kupung tuu yutu fIt
tuu kus mupIyk su wu.
42

Tumufee ush kus,


tpu tsee: Zuwuu, Istu chInII pu ApunII put
mungee tsIsh yufu muu mu, tchIs? wutum
ndu suu nuuts tuu mungee ts Is yufuksu-
wu. Itufu, Ich tu fu suu nuu tsI ApunII put
tsI yu tung tsu mungee ts Is yufu muu mu.
Sheef us, suu nuu mungee ts Is yufu fum-
chus, ushI fI tpu tsee Istu muum wufI tu fI-
yu yufu muu mu.
AshI fI, ItsIn su fush tuu kush, tpu-
tsee Izuu fu wunu sIf tuyus pu tuch shu
shIysh tu yu.
(Mutiwu 7.17-20, 12.S4-S5)
43
MuzI nu ngu nIIu. Tpu tsee tu fush
yusIn puz ush kI yu.
Wunu sI fI mush yusIn kutu nguts yusI tu-
fI yu, muntsu moo yusI tu fee ju, ndu. YusIn
yutu fI tu mush muntsu mush yusIkchu,
wunu sI fI ndu yusI tuf chu.
44
Wunu sI mun
yusI nuu kumI fun yusu tu fIch.

Tumufee
kpush k'puyunIIee pusu chIch? Antuu tI
muntsI fIsh kIzu fun pusu chee zIch, ndu-
mbu fI.
45
ChIy tpu tsIch wutu tum tIch.
Tputs wunu sI fI nuu fI mungush chI nuk-
chu, wunu sI fI tum tuu kI yu, un tputs wunu-
sIf chu. Itufu, yutu fI tu nuu fI mungush chI-
nuk chu, yutu fI tu tum tuu kI yu, un tputs
yutu fIt chu. Yuw chuu nu mungI shIch
chI nu kIch unoo tsI kIs tsI yut kIch.
(Mutiwu 7.24-27)
4
Itufu, sIy nuwuu kukI ndu muzI nu-
kus,

muyuu mu ju ngu tIs nuwuu, Ichee,


kufuk tI shchu shIyu, tssu? Ngu tIs tssu
sIyu. Itufu, nuwuu kukI muzI nung tsu.
47
Nuwush Izuu fu tuchIt kus, muzI nu yu-
fus, mungoo nung tsu. Tputs nuwuu kukI
muzI nu ku unoo kumun chInts pu. Nuwuu
kukI puyu ku, ufu tu mu fI tuu chI yu.
48
Tputs wunu sIf pungu ku tumu tuf pu-
fI ushI fu kIz puf tuu kI yu. K'tseeyufu,
wuntsush mbum putumb chI mun tuputs tu-
yu fu, pushucheefu, pungu kI yu. Sheefu,
kupung tuu kung kumbIyku, ndu yufu-
ngu fu ngu, ndu kungu su fu ngI yu. AshIk-
puz ushI fu tuu kI yu, yuw nuwuu kukI
muzI nu ku unu.
49
Itufu, tputs nuwuu kukI ndu muzI nu-
ku, yutu fIt puz pungu fu ushI fu tuu kI yu.
K'tseeyufu, Iwu zI fI pushucheefu, pungu-
kI yu. Sheefu, kung kupung kumbIyk chu,
mus sI fI kungus ku, mungu pungus
wufung tu fI yu, kIz puf tuw puw tfu much
ush tu fI yu. AshIk puz ushI fu tuu kI yu, yuw
nuwuu kukI ndu muzI nu ku unu, tfu ngI-
yu Isusu, mungu.
Tyu fu, tuyus pu tu muum nutu mu sum
Iwu pu fu ngI yu.
Yuwuu Isus zupun tuyus pu tu fu ngu
unoo kumu nee nu.
Mishat, Isus kapitanaa istarangu
anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu S.5-1S, Wungu 4.4S-54)
7
1
AshI fI yu, Isus tpu tsee tuyus pu tu-
yu fu, Iwu pu yu fu, yuk tup Kupf n-
wu p mung nuu tu fu ngI yu. Anush tsup
zupun Isus tuu fu ngI yu mungu.
2
Anush
Rom shuch kupI tun tuu fu ng tum tu. KupI-
tun much chu fI zupun tuu tuu fu ngu,
mInum tuu tsIm kIz puf chI nu fu ngI yu,
mungu. Itufu, much chuf yuw chI nu-
ku un kus yutu yu fu, tsI pu muum mung
zundu fu ngI yu.
3
AshI fI kupI tun shu Isu soo muzI nu fu-
ngu, Isu soo mush pI tu, Utu shu chee
tputs wuchI nuu kumuch tu fu ngI yu. KupI-
tun shu: Isu soo kumu nI shI nI. Rom shu chee
IukusufInI6 , 7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
762
kupI tu nu m'chuchufI yufup ttu ndu, tng-
chu, mung, tfu ngI yu.
4
Kumuch tu yu fu
uyu, tu, Isu sup shu nuu tu fu ngu nu.
Isu sush kusee fu, kupI tu num mung
tumu ndu fu ngu nu. Isu soo, kupI tu nee
much chuf yufung chu, Istung chu, tfu ngu-
nu. KupI tu nI kIz puf wunu sIf chu.
5
Iyuu
chI nu ku, wuun pu tu ufkI fI shu nIyshIshee
pungu fu ngI yu Iyuu mu. AshI fI shIy shu
Istung chu, mung Utu shu chI tfu ngu nu
Isu soo tsI.

Isus shu: Ayu, tyu fu, tpu tsush


tuchI tu fu ngI yu. KupI tu nush pung' wutsI-
fItku chu, kupI tun shu wum ku fIsh tsI yut-
ssIs kumuch tu fu ngI yu, wutum ufupcheefu
Isu soo puzI fu ngu wu. WusI nu tsI yut ssIs
wuyu mut ssu, tfu ngu. Isu sush kuseefush,
Ichee, kupI tun utee ju, Nuwush pungI shI
pshtu fu ndu mu ttu ndu tshI nI tyu chu.
WufI tu kee zI nuwu tchu tshI nI, tfu ngu.
7
ShIy kIz puf tIsh chu, shI yuu pu muum
wufI tu kee zI. AshI fI ufu pee tu fI tpu tsI fee-
tsI, Yufuch pu, tkchush, Izuu fu yuf chI yu
tchu, tshI nI, mung kupI tun, tfu ngu.
8
Ufu yusuk tu nu, uw kIz puf chu. Nupu-
ngun chu, Isus ushIk puz ush kI yu. Kufuk
nuwuu kusI ku, nuwuuts tum kumuch tu kI-
yu. Nuw shu ushI fI tum tI, kufu kI sundu-
fu fee tsI kumuch tuk tum tI. Sundu foo pIy
nuuts chu utufI, uwshu nuu kI yu. MInoots-
shu kufuz ku fI, NuunI nIngee mu, tkchu-
fI, mus sI fI tum kus kI yu. Tpu tsI fee tsI pIy
shI ngI utufI, wIts muzI nu kI yu. AshI fu chu,
Isus m'chuchufeetsI ufu pI fI yuf pu ndu
utufI tshI nu, tchu, tng chu, kupI tun
tfu ngI yu wum ku fee tsI.
9
Wum kuf shu Isu sup tsI yut ssIs wuyu yu-
shI nu sIn, Isus shu unoo muzI nu yu fu, Isus-
shu: Nu yufeenu, mung, tfu ngI yu. Itufu,
Isus punI fus tu fu ngI yu. Tputs Isu su mun
tuchI tu fu sIn, mung nut pu nu yu fI shu, Isus
mung tsI yu tu fu ngu, MuzI nu ngu ndu mu
nuwuu kukI, tfu ngu. Rom shu chtuu tu,
kIz puf nuwuu mungoon kI yu. Iyu shuch
Utu shu chI nI ushI mu un nuw pukee zI.

Tumufu mungoon ku? mung tfu ngI yu


Isusu.
10
Tyu fu, kupI tun shu wum ku fI kunu pu-
fu ng sIn, much chuf shut wusInu shu yufum
mung pufum chu kupI tu nu.
Wutum chu tsI yut ssIs Isus kupI tu nuu
much chu fI yufu fu ngu unu.
Mishat, Isus mashindoo wip
ituyamarangu anoo kamanchin!!pa
11
Isus kupI tu nuu much chuf ufu pee tu fI
yufee fu nIIu, tsI mbun pu fee muu yu fu nIIu,
Isus yuk tup Nuy gup puku tu, mung nuu-
tu fu ngu nu, wum kuf put, tputs pu zupun
mung nuu tu fu ngu nu.
12
Tundu pu nuz
yuk tuu tufI pI ngu fu, pukIch yuwuw tu fu-
ngu nu wushI tu ngu shee mu.
ShI tu ngu shI nung shu Isus kusee fu,
mung mushI ndoo chu mu yu ngu fu ngI yu.
MInum tuu wIp kunu ngu see kunuts pu-
yu fu, mupu nI tu nuu tu fu ngI yu. Tputs
zupun nuu tu fu ngu nu yu.
13
Itufu, mushI ndoots shu pukee fu,
kIz puf mung nuyu nI fu ngI yu. Zu, tunu-
fInII pu, mung, tfu ngI yu Isusu.
14
Isus shu
kunoo putu tu ush ku chu, xIyeef tee fu much
mung ushI fu ngu nu. Isus shu tsI pu fee tsI:
Kunu ngu see, tmu ngI, mung tyu fu,
15
tsI puf shut kuxIn tu ushI fu ngI yu. Tmee-
fu, tsI yu tu fu ngI yu, mungu. Isus shu mushI-
ndoots: Neewu Ipu fIsh, mung tfu ngI yu.
1
Tputs punI fus tu fu ngu nu. ApunII pu
wunu sIf tsI yu tu fu ngu sIn, Apuu, shIy
unpu nee tputs kIz puf shIy shu zungu nI-
fu ng shu. Iyuu Utu shu cheetsI nI mbI zu-
fu ngInd utunI, nu wundu fI kupung Istu-
kshu, mung, tfu ngu nu tpu tsI ApunII put
tsI yut ku sI nu.
17
AshI fu chu, unu mun ushI fu ngu, Isu-
soo kuk Izu pu nee fu ngu nu. Nuyg shuch
tputs IchI ngu fu sIn muzI nu fu ngu nu, Utu-
shuch IchI ngu fu sIn wushu nund muzI nu-
fu ngI tu mu nu yu, mungu.
Yuwuu Isus mushI ndoo wIp Itu yu mu fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, anpuritam Isus Wangarineetsi
kamanku anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 11.2-19)
18
Wungu fI nee tsI nI tumu nu fu sIn,
unush shu wuunu wIpu nu shI kusee fum-
chu sIn, Isus ushI fu ng chu, tfu ngu nu,
Isu soo kuk kumu nI fu ngu nu. Wungu fIn-
shu muzI nu yu fu, wIpu nu shee tsI mbun
IukusufInI7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
763

D
7.22 Is ysu 60.1 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
7.27 NIshu fI yuwuf tu tum
MuIu kI yu su 3.1 tu utI tum tu.
kumuch tu fu ngI yu.
19
Isu soo mushu shI-
nI, tfu ngu. Nuw shu kumu nI fu ngu fI,
upunII pun tputs nuunchpu, nuw, tfu-
ngI nu, mung, tfu ngu.

ShIy wutu zIsh?

Ndun tuu tI ushI fu mInoom shu tputs


kutu chee zI? tchu Wungu, tshI nI, tfu-
ngI yu Wungu fI nI.
20
WIpu nush shu uyu
tyu fund sIn, nup kuchtI sIn Isu soots shu
tsI yut ku sIn, Wungu Ichu mum pu nI Iyuu
zungu nI fu ngI yu shI yuum mushI muu mu.

ShIy wutu zIsh?

MInoom shu kutu chee-


zI? ttu ndu mung, tfu ngI yu Wungu fI nI
wIpu nu shI Isu soo tsI.
21
Isus shu: Nuw
untu nu, wutut tu nu. Yuwuu nu pukee nIIIs
unoo kumu nI shI nI, mung, tfu ngI yu.
Wungu fI nI wIpu nush nupu shtI sIn,
zupun wungu yuu yufu fu ngI yu. YushI-
ngoo unoots tum tchI yu tu, wuzu fI feets-
tum tchI yu tu, muu chI tsu tu ku unoots tum
yuftu mung ushI fu ngu Isusu.
22
AshI fI,
Isus shu Wungu fI nee tsI wIpu nu shI,
tfu ngI yu: Wunguu kumu nI shI nI, mung,
tfu ngu Isusu. Yuwuu pukeefIsh unoo
kumu nIng chu. Nu wuch mchu su mun tuu
tputs pukunu wu, tngI. Wuts k'zImmuntu
nuu ku nu wu. Wunuts shu tspu tu fu ngu
unoots tuu yufum chu. WIts mIts shuf tu-
mun tuu muzI nu ku nu. TsI puf tum tmu tee-
nII chu. PukI feets tum tputs nuw Apu nIIee
kuk kumun kI nu.
D
Anoo IchI ngu fu tsI yut-
ssIs wuyu shI nI.
23
Tputs nuwu mun mung'
tutku, nuwuu ndu kusu ku, mung' mupIy-
shupu tuu chI yu ttu ndu, tshI nI, mung
Isus tyu fu, zungu nI fu ngI yu. Wungu fIn-
shu wIpu nush kunu pu fu ngu nu, mungu.
24
UwshtI sIn nuu fum chu sIn, Isus mIn-
pu shu tputs tsI yut ku, Wungu fI nee tsI nI
kumu nI fu ngI yu, SIy Ipu sup Wunguu
pungu nI tus nuu tu fu ngus,

tumu fu
puf shIn su? mung, tfu ngu Isusu. Antuu tI
tputs pIyu fI tuyus pu tut pIyu fI tuyus pu tut
ushku unoo pufu ngIs, ndunI.
25

AshI fI
tumu fu puf shIn su? NItuu tI wIfu kuch
tumu fu wumI ngu nu fI ushI fu pufu ngIs,
ndu. Anu mu shee wuun shu tum pung'
putuf chI.
2

AshI fI tumu fu Ipu sup


nuu tu fu ngIs un pufung su? ZItu mIn pu
Apu nIIee kuk kumu nI mu pu nee pufung su,
Itufu Wung unoo kIz puf knu chu, tunu
nuwu yu.
27
ApunII shu sIf tu mu su wusI nu
Wunguu kumu nI fu ngI yu. Atee ju,
Nuw ndu tu mu sIyush kus chu-
fI, nuw tsI yut ssee kumu nI mu pun
zungun chI mu, tpu tsee mung' wusI nu
yufu muu mu,
E
tchu ApunII yundu mu fI nI.
28
Yuwuu,
tfu ngu un wutu chu Wungu. AshI fI
nuw shu utInu. Wung tpu tsee wumu fI
kusI fI yu. Itufu, tputs Apu nIIeem tIp tsI fI
Izuu fI nuu fI kInuk chu, uwshu Wunguu
tsI pus tuu, wumu fI shu kusI fu tuu chI yu,
mung, tfu ngI yu Isusu.
29
Tputs IchI ngu fu sIn unoo muzI nu yu fu-
sIn, mung' kIs ushI fu ngu nu. Gobef noom
kufIk yum pu nI mung' kIs ushI fu ng tu-
mu nu, wutum Wungu fI nIsh chu mu fu-
ngItum sI nu wu. ZufuktI shchu, ApunII
wuunu zundu fu ngu yung pu fee ush kI yu.
ApunII Wunguu zungu nI fu ngI yu, mung,
tfu ngu nu.
30
Itufu, Puf sIy pun shuch shu
tyus pu tu shI Apu nIIee kuk ngu tuf tu fu-
ngu nu. AshI fI Wungush chu mu muum
ngu tu fu ngu nu. My sIs pu nI fI wIf ku fI
kumu nI mu pun wutu tum tu, ngu teef sIn,
ndu chu mu fu ngu nu.
31
AshI fI yu, Isus ngu tu mu pu nee tsI yu tu-
fu ngI yu. Tfu ngI yu, In tputs yutu fIt chu.
Wunguu kuk ngut ku, Apu nIIee kumu nI-
mu pun kuk ngut ku, nuwuu kukI ngut ku
ush ku nu yu.
32
NIIuf tumu pu fI ushI fu
tuu ku nu yu. NIIuf puxunx shIsh kuxI neef-
sIn, wuun pu tu mIchIt ku sIn, ushpu tum:
Nutu Iyshu tIfutzI pu nI tuu ku fI nI, sIysu
mchI tung tsu, mung utu sIn, wIpu nush-
shu: Ndu mbu fee, zund kee zI nI, utu sIn
ngut ku nu. AshI fI mIchI tu muum ndu
zund kus,

muyuu tsI nuu fI zund chIch?


Ngu tu nI tputs tsI pu yu pu utunI tunu yu nI,
mung utu sIn, wIpu nush shu: Ndu mbu fee,
unoots tum zund kee zI nI, utu sIn, ufu ngut-
ku nu. AshIk puz ushku Puf sIy pun shuch
tputs tuu ku nu.
IukusufInI7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
764
33
MuzI nung tsu. Wung tuyus pu tu fu ngu,
kshuu ndu wuu fu ngu, zupun mungu ku,
sIysu: YushIng chIch pu fee, tfung su.
34
Itufu, nuw tpu tseem kInu fu ngu fI,
nuw tuyus pu tu ku fI, nuw kutung ku fI,
wuu ku fI, yutu fIt shI shpun put Ipun ku fI,
gobef noo ufkIf yum pun pu tu tum Ipun ku-
fI, ushI fI sIysu: Puju, wuum pu nI, kutu-
ngu mu pu nI uwu, tssu nuwuu tsI, Isus
tfu ngI yu.
35
AshI fI Iyuu k'kInI mungoo-
nu muum ngu tuk su. Itufu, Iyshu Apu nIIee
kuk ItsIn su fu kumun kI nI yu. Kumun ku nI,
yutu fI tu mun tuu tputs mungoon ku nu,
wunu sI fIsh shu tuu ku nu, mung, tfu ngI yu
Isusu.
Yuwuu Isus Wungu fI nee tsI kumu nI fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, minush zari Isus kizaa
yutaritshishirineetsi tachingarangu
anoo kamanchin!!pa
3
Puf sIy pun shuch tyus pu tu shI, SImo
sufu Isu soo: Nuun chu, kuyun kutung pu-
nI, tyu fu, Isus shu mung SImosh shu nup-
kum chu, pshIy fupshI fuw kutung tung tuf
mung ushI fu ngI yu.
37
KIz shu pshtu fu ngI yu unshu tum tu.
KIz un kIz puf yutu fI tu mu nu. Yuk tu shuch
tputs IchI ngu fu kIzuu yusu fu ngu nu.
Itufu, kIz tsI yut ssee muzI nu yu fu, Isu su-
nguz nuu tut ushI fu ngI yu. Putumb chIsh
kuchu tu mush kzum mu shee tuzufeefu,
puyu fu,
38
Isu su nung shu wutsI xIyee fum-
chu, mung tunu fu ngI yu. Suf shu xuwut,
xuwut, xuwut shI tuf ushI fu ngu, much pu-
shu sufee mung tuchIng tu ushI fu ngI yu.
Sheefu, Isu soots shu wuts Ishu mbu fu-
ngu, mung kzum mu shee wutsI mun
tupu fu fu ng shI tu.
39
Itufu, SIm shu unoo pukee fu,
mungush chI nu yu fu, NItuu tI Apu nIIee
kumu nI mu pu nee ju. Kumu nI mu pu nI nuu-
fI ushI fu kIzuu yusu chI nu pu fee, un kIz
wutum yutu fI tu wu. Mungu tu fI putut
putut putut wutum ush ku wu, mung shu-
fI mung tfu ngI yu.
40
Isus shu: SImoo,
tsI yut ssIs kumun chInII pu, mung tyu fu,
SIm shu: Ichee, nutu kumu nI ndu, mung,
tfu ngI yu.
41
Isus shu: Mung tputs tsI mbun
kufIk pu nee tsI: KufI kee Istu ndu, utu sIn,
kufIk pun shu mung Istu fu ngI yu, tfu ngu.
AshI fI yu, tputs kIz puf zupun tumu shtu fu-
ngI yu, mIshu tputs puk chIm tumu shtu fu-
ngI yu.
42
Izuu fu tuwu puu nI utu sIn, mung
xupoo fu ngu nu. KufIk pun shu nuyu nI fu-
ngu, Wuu nI pu pus tu chI yu,

tumu yuch tu-


zIch? tfu ngI yu. AshI fI, SImoo, kumu nI-
ngu ndu mu:

Tumumuju tputs kIz puf chI-


nu fu ngu kufIk pu nee tsI? tfu ngI yu Isusu.
43
SIm shu: Yuw kupung tumu shtu fu ngu
unpu fee, tyu fu, Isus shu: ZufuktI shchu.
ItsIn su fush kumu nIk shu, tfu ngI yu.
44-47
Isus shu kIzup nuptu sheefu, SImoo,
kIzuu nupung chu. Tputs kufIk pu nee tsI
tumu fu ng pu fee ush kI tum tu kIzu nuwuu-
tsI. MuzI nung chu. Yutu fIt shI shI fI nee
zupun tuchI ngu fu ngu fI, kIz shu nuwuu
kIz pu fI chI nu ku ush kI yu. Itufu, shIy shu:
Yutu fIt shI shI fI zupu nee ju, ngu tIsh tush,
shI yuum puk chIm tuchI ngu fu ngI nu. ShIy
nuwuu puk chIm chI nuk shu. Nupu nuw
shI yush nupu fu ngu fI, shIy shu, SImoo,
ndu kung wuyu fu ng shu k'tseemI. Itufu,
uwshu sufIs pu chu chu chu ushku unpu
kupu yu fu, much pu tuchI ngu fu ngI yu.
Pshtu fu ngu fI, shIy ndu nuwuu kIs puchI-
pu fu ngIsh. Itufu, uwshu wundu fI nuwuu
kutsI Ishumb kI yu. ShIy wutum ndu
wuyu ngu noo mucheemI kzum mu shee
ndu punu fu ngIsh. Itufu, uwshu kzum-
mu sheets shu kupu ngu tuchu mI fu ngI yu.
AshI fu chu, kIz nuwuu kIz puf chI nu kI yu.
Itufu, shIy shu nuwuuts shu puk chIm tum
chI nuk tI shchu, tfu ngI yu Isusu SImoo tsI.
48
Tyu fu, kIzuuts shu: Yutu fIt shI shI fIsh
tuchI ngum chu, mung, tfu ngI yu Isusu.
49
SIm shu nIII tu fI tuu yumbI fu ngI tum tu.
AshI fI tputs unoo muzI nu yu fu sIn, wuun-
pu tu tsI yut ku sIn,

Tumumu In tputs ush-


tuf? Yutu fIt shI sheets tuu tuchIng tuchIng
ushku, tfu ngu nu, mungu.
50
Itufu, Isus shu kIzuu: ShIy Apu nIII-
mun mungIsh tutu fu ngush, ushI fI shI yuu
tupu chI ndu kI yu. AshI fI mupIy fush nuuch-
chu, tfu ngI yu Isusu, mungu.
Wutum chu tsI yut ssIs Isus kIzuu yutu fIt-
shI shI fI nI tuchI ngu fu ngu unu.
IukusufInI7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
765

D
8.10 NIshu fI yuwuf tu tum Is ysu 6.9-10 tu utI tum tu.
Mishat, kamanchin!!pa, Isus arap xiyku,
ambiri tputsee tayaspatarangu anootsi
8
1
Isus shu mInush shu zufI mInup
yukut pshtu yu fu tuyus pu tu tu,
mInush shu zufI mInup yukut pshtu yu-
fu tuyus pu tu tu, ush tu fu ngI yu, mungu.
Ufu tuyus pu tu ku unush Apu nIIee kuk
kumu nI fu ngI yu, ApunII nuwush Izuu fu
tchI tung tsu tchu, tfu ngI yu.
WIpu nu sheem kumuz 12 much tu fu ngu,
unu mun shu Iwuz kIzuuts tum mung much tu-
fu ngI yu Isusu.
2-3
KIzuuts shu Isus Istu fu ngu
unshut kIz Isu soo Istu muum nuu tu fu ng tum-
tu. KIz shu ufkIf puyu fu ngu, wuun pu tu ufkI-
fI puxunxeefu, Isu soom mufI tu fu ngI yu. An
kIz kufI kee puyu fu ngu un kus yu tum mun-
chu. MI shut, kIz yushI ngu mun chu. MI shut,
kIzuu Mut fIn shu chee, MufI yu sufu,
yushI ngoo 7 Isus tushI tu ngu fu ngu. MI shut,
kIz, Wuunu sufu, Kus wIzu nIII. Wuzu funII
kufu kuu Hefo de suu ufkI fee ksu tu fu ngI yu.
MI shut, Sos nu sufu, kIzup tu tum wushu-
nund zupun shu nI yeef sIn, Isu soo kupung
Istu fu ngu nu, mungu.
(Mutiwu 1S.1-9, Mdr/osu 4.1-9)
4
Tputs shu nIII tu fIt shuch mIn shuch
yukut kutu, mIn shuch yukut kutu, mIn-
shuch yukut kutu ushI fu ng sIn, tputs Isu-
sush zupun mung kusu tu fu ngu nu. Zupun
shu neef sIn, Isus shu mung tuyus pu tu fu-
ngI yu, Itufu k'kuzee pIndu nu fu kumu nI-
fu ngI yu. Tfu ngI yu,
5
Tputs shu tutsum pI tu mzu tsIp nuu-
tu fu ngI yu. Mzu tsush wchoo tutsum ku,
kufut kufut ushI fu ngI yu. Kufut ku chu,
ushpu tum wuch ngoo tsIsh puntsu fu ngI-
yu. Ngoo tsush tumu tu mumchu, tputs shu
kuteef sIn, tsI fI pIch shu pIshu fu ngI yu,
mungu kuchI ngu fu ngI yu.

Kufut ku chu,
ushpu tum wuch mung putumb chIsh
tuzI tu fu puntsu fu ngI yu. Anush kxoo nu fu-
ng tuu, tsup puk chI mun, Itufu muwI fu fu-
ngI yu.
7
Ashpu tum wuch kpush puntsu fu-
ngI yu. Wushu nund kpu put kxoo nu fu ngI-
yu, Itufu kup shu mung yumbu tu fu ngI yu.
8
Itufu, ushpu tum wuch tsup wunu sI fI-
mun puntsu yu fu, wunu sI fI kxoo nu fu-
ngI yu, wunu sIf shu yusI fu ngI yu. Zupun
yusI fu ngI yu, cIen pu fee yusI fu ngI yu.
Tputs Apu nIIee kuk muzI nu ku ushIk puz
ush kI yu. AshI fI ngu tIs muzI nu fInts pu,
kuupu mungoo nung tsu, tfu ngI yu Isusu.
9
Itufu, Isus shu wum ku fI: Ichee, yuwuu
tIsh unoo wuzu fee tsI fI kumu nI ngu ndu-
mu, tyu fu sIn,
10
Isus shu: Ayu, sIyuum
wuzu fee tsI fI kumu nI muum wufI tu fI nu,
tfu ngI yu. ApunII unoo chI nu kI yu. Itufu,
tpu tseets shu wuzu fee kumun chee zI,
ndu mbu fee.
Ash kI tuu tee nu, nuwuu kukI zupun-
tuu muzI nuk sIn,
ushI fI tuu ndu mungoon chI nIII nu yu.
Nuw kIz puf Istu ktuu tI, unoo
pukI tuu teesI nu,
ushI fI tuu ndun tum mungoo
p'tsIchImu, wutum
ngut ku nu wu,
D
Isus mung tfu ngI yu.
(Mutiwu 1S.1S-2S, Mdr/osu 4.1S-20)
11
Itufu, nu In wuzu fIsh tsI yut ku chu fI,
mungoo nung tsu. ApunII kuk wuch puz
ushI fu tuu kI yu.
12
AshI fI yu, wuch ngoo-
tsush puntsu fu ngu unu, tputs muzI nuk-
tuut ssIn, YushIng shu mungoon tu pu tu
tpu tsee tsI yut ssee Ituts tu Ituts tu ush kI yu.
Sheefu, ndu mungoon ku nu, tupu chI ndu-
muum ndu wufI tu kI yu.
13
MI shut, wuch
putumb chI mun puntsu fu ngu unu, tputs
Apu nIIee kuk muzI nuk tuut ssIn, Itufu
ndu Izuu fu mungoon ku nu. YushIng shu
tumu nduk chu, kusI kI yu. Ich tu fu kIs
muzI nuk sIn, Itufu zupIsh shu mbI zu ku nu.
Anu shchu Apu nIIee kuk kupeet ku nu yu.
14
MI shut, wuch shu kpush puntsu fu ngu
unu, tputs mungoo nu mu nu mungoon kI-
tu, Itufu tuuf shee mupee ku, muu chI nguz
tmu fu ku, kIs tuupI tu chI nu chI nuw
ushku, mungoo zee yumbu tuk puz ushI fI-
yu. MuzI nuk tuut ssIn, upu su fI kusu ku nu-
yu.
15
Tsup wunu sI fI mun puntsu fu ngu un
tputs wunu sI fI mungoon ku nu tumu pu fee
IukusufInI8
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
766
ushI fI yu. Apu nIIee kuk muzI nu yu fu sIn,
ndu kukoo kupeet kI yu, Izuu fu puyu kI yu.
Ash ku chu sIn, kupung yusIk puz ushI fu
ApunII kuk Izuu fu Istu kI yu, tfu ngI yu
Isusu, mungu.
(Mdr/osu 4.21-25)
1
MIn shu tsI yut ssIs muzI nu ngInts
mung Isus tfu ngu. Numbu fI nuu
tIfu yu fuch, tufum zIsh wuntsush ndu
wuyukchI.

Antuu tI kujo nIsh wuyu kIch?


ndunI. Ufu wuzu fee wuyukchI. AshI fI yu,
pu muum tputs kumI fu nu. AshI fI nuwuu
kukI ushIk puz shIng tum tsu, wuzu fee tsI fI-
shu kumu nIng tsu.
17
Nutu mu pIshum tuu-
tu, yusuf IchI ngu fu punguch pu sI nu yu.
Nutu mu IpI shu ngu fu ngI tuu tI, yusuf wuzu-
fee yusuch pu sI nu yu sIyu mund shI tu yu.
18
AshI fI ndu nI yu nuwuu kukI
mungoon kus, pup tsu. Kuupu muzI nung-
tsu. Wunu sIf muzI nuk chus, ufu ngeem
yusuf mungoo nut ssu. Itufu, ndu nuwuu
muzI nu kus, ndu mungoo nu muum Izuu fI-
shu Ituts chI mu, mung, tfu ngI yu Isusu.
(Mutiwu 12.46-50, Mdr/osu S.S1-S5)
19
Anu mun shu Isus wunIf zoonII put
Isu sush kusu fu ngu nu. Isu soo pung pu nI
utu sIn, xupoo fu ngu nu. Tpu tsI mun zupu-
nIn xufu fu ngu nu.
20
Isu soots shu mung kumun ku sIn, Isu-
soo, uneefIsh wIshchIp shu nee fu nu yu.
ShI yu nguzchu nuchu ngu ku nu yu, mung
tyu fu,
21
Isus shu tpu tsee IchI ngu fu:
MuzI nung tsu, tfu ngu. Tputs Apu nIIee
kuk Izuu fu puyu ku, unchu nuw muu chI-
fI tI, nuw chu uneefI, nuw chu zuwu nIII,
mung, tfu ngI yu Isusu.
Yuwuu Isus yuk tu shchee tuyus pu tu fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, Isus kambusuroo nambarangu
anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu S.2S-27, Mdr/osu 4.S5-41)
22
SIf tumu mInush zufI Isus wIpu-
nu shee: Musuu kItee nI tu, zufu-
tuf tu yu fu sIn, mung nuu tu fu ngu nu.
23
Nuu nu tu fut ssIn Isu soots shu muuts
kusI fu ngI yu. Ipu su nu ndu chu kumbu suf
kIz puf kusu fu ngI yu. Wufus tu fu ngu, kIz-
puf chI mu muum zundu fu ngI yu. Itufu,
Isus unush kIs muu fu ngI yu.
24
SItuts tee

tumuch chee? SItuts tee, pup chu, chI-


mukchI nI pu. NIshu fI pu tsI pu mbuch chI,
mung, tfu ngu sIn, MuyIs to foo, tmu ngI,
mung, tfu ngu nu.
Tyu fu sIn, mung Isus chu chIy zu yu fu,
kumbu su foo numbu fu ngI yu. Kumbu su-
foo numbuk, wufu see numbuk mung
ushI fu ngu, zunu fu much ushI fu ngI yu.
25
Isus shu wIpu nu shee:

Muyuum shu
ndu nuwu mun mungIs tutuk su? mung,
tfu ngI yu.
Itufu, Isus shu wIpu nush mung kIz puf
punI fus tu fu ngu nu. Wuun pu tutshI tI sIn
tsI yut ku sIn,

Tumufee In tputs ush tuf?

Kumbu su foo numb ku muzI nu ku?


ApunIIeefupu Ipu su mu fI nI ush kI yu,
mung tfu ngu nu Isus wIpu nu shI.
Wutum chu tsI yut ssIs Isus kumbu su foo
numbu fu ngu unu.
Mishat, Isus yashingoo tashitungarangu
anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu S.2S-S4, Mdr/osu 5.1-20)
2
AshI fI wufus zunu yu fu, GuII Ie yu shut
wutsu pun tususeefu, ktut tun ushI fu ngu-
nu. Gue fs shu chIsh wutsu pun mutu yu fu-
ngu nu, mungu.
27
Isus mutu yu fum chu kfee fu nIIu,
mIfoo sInII zupeefu xIytu unoo mung
chu mu yu ngu fu ngI yu. Tpu tsush wunu tsI
yushI ngu mung tuu fu ngI yu. Apu sup shu
tuu fu ngI yu. Pungoo kusu yu fu, putumb-
chIsh shu wuch kuwu fu unush pshtu yu fu
tuu fu ngI yu.
28-29
MIfoo sInII shu Isu soo pufum-
chu, Ay tnIIu, Isu sush puntsu fum chu,
kIz puf tsI yu tu fu ngI yu, mungu. Isu soo,
shIy ApunII tIsh chu WIpIsh shIyu, mung,
tfu ngu.

ShIy tumu kut shu shu nIngee-


mu?

ShIy nuwuu tumu chee zIsh? mung,


tfu ngI yu. Isus shu mung kumuch tu ku,
YushI ngoo, shtu ngu ngI, mung, tfu-
ngu, yushIng shu, Nuwuu wuneefIyshpu,
mung, tfu ngI yu.
SIf kuteen put kumu fI fu sIn, uweets-
tum kumu fI, wutsee kumu fI ushI fu-
IukusufInI8
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
767

E
8.43 MInush kIfuk yundu mu fI nI yunu mush tuu fI yu: doc to fup zupun nuuteefu, ufkI fee
mungu tuchI ngee fu, yufu mu pInu su fu ngI yu."
sIn, mung tputs shu ksu tu fu ngu nu.
YushIng shu kusI yu fu, kutee nuu ItIp ItIp
ushI fu ngu, mung yushIng shu upu sup
tusu wu fu ngI yu.
30
Itufu, nu Isus shu:

Chukshu shIy
sufIsh? tu, uwshu: Iy sufI nI wuzu pun-
tu nI chu, mung, tfu ngI yu. Wuzu pun tu nI-
chu tfu ngu, wutum tpu tsush yushIng'
zupun tuu fu wu.
31
Shtu ngu ngInts tush,
Itufu wuzu wup, sumu sIp Iyuu zungu nIysh-
pu, mung yushIng', tfu ngu.
32
Nupu ngI
pIyu. PIy muchI mun kuch zupun kutung-
ku nu yu. AshI fI yu, k'chIsh pshtu pu nI
utI nI yu, tfu ngI yu yushI ngu. Isus shu:
Nuung sInts. AshI fI wutum tssu wu,
mung tyu fu,
33
tpu tsush shI tu ngu fu ng-
sIn, mung nuu yu fu sIn, k'chIsh pshtu fu-
ngu nu, mungu. Kuch shu wuzu wup tufut
ushI fu nIIu, musush mung pufut ushI fu-
ngu, musush chI pu yuf tu fu ngu nu.
34
K'chIpunshu tputs k'chee pukeef sIn,
suwu fu ngu nu. Yuk tup IfI pee fund sIn,
tpu tsee kumun tu kumun tu ushI fu ng sIn,
yuk tu nung tuu ku nu unoots tum kumu-
nI fu ngu nu. Kuch ushI fu ngI yu tfu ngu-
nu.

Tumukee ush tuf kuchI? mung,


tfu ngu nu.
35
Tputs shu: Pzu, pungu nI, tfu ngu sIn,
Isu sup shu tufut ushI funII mung ushI fu-
ngu nu. Kuseef sIn, yushI ngu mun tu tputs
wunu sIf shI tu. Isu sush wuts kuxI nxI nuw
mung ushI fu ngI yu. Wunu sIf kumuf tu-
fu mung pu tu fI shu mung tuu fu ngI yu.
Tputs shu unoo pukee fu, punI fus tu fu-
ngu nu.
3
Itufu, ushpu tum tputs Isu soo
yufu muum pukeef sIn, pIy tund ushI fu-
ngu mung, tfu ngu nu kumun ku sI nu.
37
Sheefu Gue fs shuch shu tputs punI fu-
ngu sIn, Isu soo, nuuch chu. NIsh tuu-
fInII pu, mung, tfu ngu nu. Isus shu uyu
tyu fu, mung zufu fu ngI yu.
38
YushIng mu nu unshut tputs mung,
Isu soo, kuyu nu tum tu tu,
39
Isus shu ndu
much ku, Wuts tu, Wup tum kunu pung-
chu neetsI fI tu, tfu ngu. ApunII shI yuu
kupung Istu fu ngu, ushI fI muu chI fI tuu-
tsIsh kumu nI mutchu, tyu fu, uwshu
nuu tu fu ngI yu. Wush tum yukut kusee fu,
IchI ngu fu tpu tsee kumu nI fu ngI yu. Itufu,
Isus shu zufu yu fu, musuu ktu fu ngI yu,
mungu.
Yuwuu Isus tpu tsush yushI ngoo tushI tu-
ngu fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, Isus kizaa tsimbun yararangu
anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 9.1S-26, Mdr/osu 5.21-4S)
40
Afu chIch ndu tu mu Isus mutu yu fu,
mung Isu soom upeewush kutu fu ngu nu.
Anush shu Isus mung mutu yu fum chu, tpu-
tsee zupun chu mu yu ngu fu ngI yu.
41
Juyfo,
tputs sufu, Isu su nguz zundeefu, unshu-
tum mung kusu fu ngI yu. Juyof Utu shu-
chee shu nIyshInI ksu tu mu pu nI mun chu.
Isu sush tsI yut pI tu mung tutunII tu fu-
ngI yu. Ichee, nuwush nupu ndu.
42
IpufI
kumu sI nu tsI pu kuch chu. IpufI mInu mu-
fIt chu, Ichee Isu soo, Istu ngu ndu mu, tfu-
ngu, Isus shu: Ayu, tyu fu, nuu tu fu ngu nu
Juy fo pI.
Nuun tu chu, Isu su mun tputs zupun
kundun tu kundun tu kundun tu mung ushI-
fu ngu nu.
43
KIz shu nuwuuts shu yuf pu ndu
tu unoom tuchI tu fu ngI yu. An kIz 12
musuch kufu ssee kupeet kupeet mung
ushI fu ngI yu. Itufu, yufu muum pInu su fu-
ngu nu yu, mungu.
E
44
AshI fI Isu su mun ush tuchIteefu, tputs
wuzu pun tstsu fu, Isu soo mux wIngoo tsIm
putu tu fu ngI yu. Putut ku chu, ufsIf shu mung
puzu tu fu ts pu tu fu mung ushI fu ngI yu.
45
Isus shu:

Chuk nuwuu putu tee fu ndu?


mung, tfu ngu, tputs shu:

Chu ku mu su ju?
tfu ngu nu. Itufu, PItof shu: Ichee,

tumuk-
shI tIsh ntuf shu?

Tputs wutum chI yuu


kundun kundun kundun ush ku nu wu?
mung, tfu ngI yu.
4
Isus shu mung: Nuwuu-
nuu wIz pu fI fI yuf ku chu tchu fu ngI nu.
AshI fI tputs nuwuu yuf pu ndu utu pu fee
putu tu fu ngI yu nuwuu tsI, Isus mung, tfu-
ngI yu.
47
KIz shu mungush: Nuwuu yusu-
yunII pu fee, tu, kIz puf punI fus tu fu ngu,
IukusufInI8
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
768
Isu su nung mung tutunII tu fu ngI yu. Tputs
IchI ngu fu sIn muzI nuf sIn, kIz shu mung
kumu nI fu ngI yu. Nuw chu shI yuu putu tu fu-
ngI, Isu soo, tfu ngu.
48
Isus shu: ZufuktI-
shchu, IzufI. Nuwu mun mungIsh tutu fu-
ngush, nuw yufu fu ngI nu. AshI fI mupIy-
fush nuuch chu, mung, tfu ngI yu Isusu.
49
Isus kIzu put tsI yuts tu fu, unush
Juyof tIp tsIf kusu fu ngI yu. Juyof put shut
tsI yut ku sIn, Ipu fIsh tsI pu yunII tu ndu,
Juy fou. AshI fI Isu soo yumu fInII pu. Wuts-
tu yu, yuunI kunu pu nI, mung tfu ngI yu.
50
Anoots shu Isus muzI nu yu fu, Juy fou,
mungIsh muntsu fInII pu, zuwuu. Nuwu-
mun mungIsh tutung chu. Sheefush Ipu-
fIsh tm chI yu, mung, tfu ngI yu Isusu.
51-53
Juy fosh pung' kusee fu, tputs
nIIu fu nguz mung tunuk sIn, uw tuwuu
tuwu tut tuwu tut ntu ngut ushI fu ngu nu.
Isus shu:

Muyuu mu tunuk su? Muu chu,


tk chu, tputs shu mung stu fu ngu nu. TsI-
pum chu, mung, tfu ngu nu Isu soo tsI.
Itufu, Isus shu: YuunI pshtu pu nI, tu,
tpu tsee tupu su fu ngu, PItof put, Wung put,
Sundee ku fIn pu tI nI, Juyof put, nIIuf put
wunIf, Isus put ushpI sIn mung pshtu fu ngu-
nu.
54
Pungush Izuu fu pshtu yu fu, Isus shu
tsI pu feets shu pukee fu, kumu sI nu mun uw
putu yu fu, Apchee, nutu tmu ngI, mung
tu, wunee yun pu yu fu, IchIy zu fu ngI yu.
55
Isus shu wunI feets shu: Nutu, mufI tu ngI,
mung tu, mufI tu fu ngu shu.
5
Juyof shu
kIz puf punI fus tu fu ngu nu. Isus shu: Tpu-
tsee kumu nInII pu, mung, tfu ngu.
Yuwuu Isus kIzuu tsI mbun Itu yu mu fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, Isus wipunashee kamachtarangu
anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 10.5-15, Mdr/osu 6.7-1S)
9
1
SIf tumu Isus wIpu nu shee: Nuu-
nInts, nIsh shunIyeefunI, tsI yut pu nI,
mung, tfu ngI yu. ShunIyeefsIn, Isus shu
tsI yut ku, tfu ngI yu,
WIz pu fI fI sIyuum punu chInts pu,
tfu ngu. YushI ngoo tushI tu ngu muum
wufI tuk su. MI shut, tputs kus yutu ku unoo
yufu muum wufI tuf tum tIschu.
2
AshI fI
Apu nIIee kuk kumu nI shI nInts, ApunII
nuwu shu mu fI tchI tung tsu tchu, tng-
tsu. Tpu tsee wungu yuu Itu yu mung tsu.
3
Nuuk chus, muu chI yufInts pu, ngu tI fI tIs
xunu fus xIy shI ntsu. TushuwsheetstuutIs
yufInts pu. K'tunu fIs mInu mu fI yyu fus
nuut ssu. TsI ngu shIs yufInts pu, kutu nguts
yufInts pu, kufI kI fIs yufInts pu, xunu fus
nuung tsu, tfu ngu.
4
Tpu tsush pung' kus ku-
chus, uwshu nuwush tuu ngI utI nuu fI ushI-
fu, unshu fI tuung tsu. Ndu tu mu nuu fus,
unshu fI tuung tsu.
5
Itufu, tputs nuwush
tuu ngI ndu tu, nutsu ku, ushI fI yu sIysu
wunI muum kutsIs kuchI ngu yu fus, nuung-
tsu mungoo zee p'tsImuumu. AshI fI k'kuz
kumu nI shI ntsu, Isus tfu ngI yu mungu.

WIpu nush shu uyu utu sIn, Yuk tush shu-


nee fu sIn, mung nupu fu ngu nu. Apu nIIee
kuk IchI ngu fu sIn mung kumu nI fu ngu nu,
yuftu, yuftu, yuftu mung ushI fu ngu nu.
Kungoo Izu tu fu mung shu nee fu ngu nu.
(Mutiwu 14.1-12, Mdr/osu 6.14-29)
7
Itufu, mung unpuf tum Hefo de su fI nI,
GuII Iey shuch ufku fI, Isu su mun tsI yut ssIs
muzI nu fu ngI yu. Isu soots shu tfu ngI-
yu,

Wungu fI nI puchu fu ngI unu zu wu?

Tmee shI nI wu? tu, kIz puf punI fus tu fu-


ngI yu. Ashpu tum tputs:

Ndu shu Wungu fI-


nI Ichu mum pu nI ndu tmeenII? tfu ngu-
nu.
8
Ashpu tum: ZItu mIn EI yu su zu wu,
mIshu tt, mIshu tt mung ushI fu ngu nu.
Ashpu tum:

ZItu mI nu fI nI Apu nIIee kumu-


nI mu pu nI tu fI nI unu zu wu?

Anu zu wu
tmee shI nI wu? mung tu ngut ushI fu ngu-
nu.
9
Itufu, Hefo de su fIn shu mung: Wungu-
fI nI much tufu fu ngI nu wu.

Tumumuju,
wuch pungu su nI? mung tfu ngI yu. Tfu-
ngI tuu, pu muum xupoo fu ngI yu, mungu.
AshI fu chu, Isus tyus pu tu shI yuf tu yu-
shI nu sIn, tputs shu punI fus tu fu ngu nu
Isu soo tsI.
Yuwuu Isus wIpu nu shee kumuch tu fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, Isusu tputsee kuwiz m'cheeru
mi!o maritarangu anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 14.1S-21, Mdr/osu 6.S0-44, Wungu 6.1-14)
10
AshI fI Isus tuyus pu tu mu pu nI fI nI Apu-
nIIee kuk kumun tu yu shI nu sIn, Isu soots-
IukusufInI8 , 9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
769
shu kumu nI fumchI nIII nu. Itufu, Isus shu:
Pzu, tsI yu tu nI yuu nI tuu, tyu fu nIIu,
yuk tup shu Bets yu nup mung much tu fu-
ngI yu.
11
Much ku chu, tputs pIytundu nuu-
yu nIIu utu sIn, mung wuzu pun tuchI tuf tu-
fu ngu nu. Isus shu yusuf tpu tsee Apu nIIee
kuk tuyus pu tu tuyus pu tu ushI fu, ApunII
nuwuu tsI mu fI tchI tu ngu ndu mu tchu,
ntuf ushI fu ngI yu. Tuyus pu tu ku unush
tpu tsee yufu fu ngI yu. Anush tputs kuwIz
m'cheefu mII shu nI yu fu ngu nu.
12
AshI fI yu, Wupu fee kuk kumu nI mun-
tu fu, zuf mungI nu mun xumeekum chu,
Isus shu wIpu nu shI: Isu soo, tpu tsee
zungu nIng chu kutung tsee mu. NIsh
upu sup wunI ndu ju, mung, tfu ngu nu
Isu soo tsI. AshI fI ushpu tum yuk tup
nuuk chu sIn, ushpu tum tpu tsIp muzu fI
nuuk chu sIn, kutung tsee pung chI nIII nu-
yu. Sheef sIn kutung chI nIII nu yu. Anshu fI
ushIsh tu fu sIn muu chI nIII nu yu, mung
wIpu nush tyu fu sIn,
13
Isus shu: NdunI,
xumu chI, nIshu fI mufI tung tsu sIyu, tu,
wIpu nush shu: Kuyu pIch tsI mbu nund
tuu fI yu. Pung shu kuwIz m'cheeftum
tuu fI yu.

TumuycheezIch?

AshI fI yusuf
puxu nxu tee zI nI wu? mung, tfu ngu nu
wIpu nu shI.
14
Mung punI fus tu fu ngu-
nu, wutum kumuz kuwIz m'cheefu mII
shu nI yu fu ngu nu wu.
Itufu, Isus shu mung: Tpu tsee kumuch-
tu shI ntsu. Tpu tsee pIyum cIn cuen tu tum
kuxIn tu, pIyum cIn cuen tu tum kuxIn tu,
pIyum cIn cuen tu tum kuxIn tu ush chI-
nIIIn pu, tyu fu,
15
wIpu nush shu tpu tsee
tunu xI nu fu ngI yu. PIyum cIn cuen tu tum
tunu xI nut, pIyum cIn cuen tu tum tunu xI-
nut mung ushI fu ngu nu.
1
AshI fum chu, Isus shu mung punguu
yyu fu, kuyup cheets tum yyu fu,
wuf shu mung kunI ndup nupu fu ngu,
Apuu, kutung tsI mund wup pu fee, mung,
tfu ngI yu. Tyu fu, punguu tuptu tuptu
tuptu sheefu, wIpu nu sheem punu fu-
ngI yu. Nu sIysu tpu tseem punu punu
shI ngInts, mufI tu ngInts, mung, tfu-
ngI yu.
17
Punu yu fI shtI sIn, mung tuzu-
zuf tu fu ngu nu, kutu chI fu ngu nu. WIpu-
nush shu 12 tsumb kutu chI muu mung
yufu ngu nu. Anu mun shu sheef sIn mung
nuu tu fu ngu nu.
Wutum chu tsI yut ssIs Isus tpu tsee
kuwIz m'cheefu mIIo mufI tu fu ngu unu.
Mishat, Isussha wipunash Isusoo
mangoonamana mangoonarangana
anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 16.1S17.S, Mdr/osu S.279.S)
18
SIf tumu Isus wuu nI tu fI Wupuf put
tsI yu tu fu ngu, wIpu nush shu mung kusu-
fu ngu nu. Isus shu wIpu nu shee:

PIyuf-
tuch tputs nuwuu umkunu yu? mung,
tfu ngI yu.
19
WIpu nush shu: Ashpu tum
tputs shI yuu Wungu fI nee zu wu Ichu mum-
pu nI tmee shI nI wu tssIn chu. Itufu,
ushpu tum shI yuu EI yu su zu wu tssIn chu.
MI shut, tputs, ZItu mI nu zu wu tmee shI nI-
wu, Apu nIIee kuk sIf tumu kumun tu fu
unu zu wu tssIn chu shI yuu tsI, mung,
tfu ngI yu wIpu nu shI.
20
Isus shu:

SIys tu-
wu, nuwuu chu kund tssu? tu, PItof shu:
ShIy ApunII tIsh chu Ipu su mu fI nI, mung,
tfu ngI yu.
21
Itufu, Isus kumup shI muum kumuch-
tu fu ngu, Tpu tsee kumu nInts pu, wunee ku
mung, tfu ngI yu.
22
Sheefu, wuu nuu tsI
wutsI pun kumu nI fu ngI yu. Tpu tseem kInu-
fu ngu fI, kIyung kuchIy chInu, tfu ngu.
Iyu shuch kufu ku fI nI, mIshu Iyu shuch
ApunII pun ufku fI, mIshu My sIs pu nI fI
wIf kuf kumu nI mu pun ushpI sIn nuwuu
nutsu chu pu ndu nu yu. Iyu shuch Utu shu-
chIm tputs nuwuu ngut chu pu ndu nu yu.
Nuwuu puchuk chu sIn, ApufI zuf tuch-
pu fIn shI nI nuwuu Itu yu mu chI ndu nI yu,
mung Isus tfu ngI yu wIpu nu shee tsI.
23
Itufu, tpu tseem IchI ngu fu mung,
tfu ngI yu, Nuwush tuchI tu muum zund-
kus, suu nuu tsI tuu fu shIs chI nu fInts pu.
Nuwu mund kumI nI tsI pu nee ts Is pchI-
ndInts pu, nuwush Izuu fu tchI tu ngu ndu-
mu. IchI ngu fu zufI nuwuu chI nung tsu.
Nuwush Izuu fu tchI tu ngu ndu mu.
24
Tputs
wuu nuu tsI tupu chI ndu ku, YushI ngup pu
kunu tsIp chI yu. Itufu, nuwu mun kumI nI
kIyung kuchIy kuchu, wutsI pu noots tuu
ndu puchInd ku, tupu chI ndu chI mu.
25
Tputs muu chI IchI ngu fu puyu kI nuu fI,
IukusufInI9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
770

D
9.35 Is ysu 42.1 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Itufu tsI puk chu, YushI ngup pu nuu chI yu.

Antuu tI Apu nIIush pshtu muum ku fIk pu-


tu pshtu chee ju? ndu mbu fI. AshI fI nuwuu
kukI ngu tInts pu tInu.
2
MuzI nun chu: tputs nuwuu puzI ku,
nuwu mund kukI puzI kI tum, nuw shu
yusuf kus ku chu fI tpuz chI mu, wutum tpu-
tseem kInu fu ngI nu wu. Yusuf kus ku chu fI,
'sInush kIz puf kus chI nu. Apuf pu tI wusu-
ndu fuf IchI ngu fu nI kus chI mu. Anush
nuw shu tpu tsee tpuz chI mu.
27
Itufu, muzI nung tsu nuwuu kukI. SIy
nu nuwuu muzI nu kus, Itufu ndu tu mu
tsI pu chus, ushpu tum tIs Apu nIIee tu fush
punguch pu su, mung, tfu ngI yu Isusu.
28
Anoots shu tyu fu, tsI mbun pu fee
mutu yu fu muu yu fu, Isus muchIp ApunII-
put tsI yu tu nI tu nuu tu fu ngu nu yu. PItof-
put, Wung put, Sundee ku fIn pu tI nI muchI-
mun kfeef teef sIn, ApunII put mung
tsI yu tu fu ngI yu. WIpu nush shu mung
muu ku fuf tuf ushI fu ngu nu.
29
Isus shu
tsI yut ku, wunI nIII tu fI tum kInu ku,
mung wumuf shu mbuf shImu sheem-
shu kInu yu fu, mu mu fu ushI fu kufu
ushI fu ngI yu.
30-31
ZItu mI nu fI nI mung
tsI mbun yuku fu ngu unshu. ApunII put-
chu 'sIneemufInshu mung 'sIneefungu
yuku fu ngu nu, mIshu tpu tsI My sI su fI nI,
mIshu EI yu su fI nI. Isus put mung tsI yut-
ku sIn, Isu soots shu wutsI pu noo tsI yuts-
tu ngut ushI fu ngu nu. Ifu su fI nush shI yuu
Isu soo, puchu chI nIII nu yu. Ash ku chush,
Apu fee tsIsh kuk tutsu moochpu shu,
mung, tfu ngu nu.
32
PItof shu mung kIs muu fu ngu sIn,
tmutu fu ngu nu. Isu soo wIz pu fI fI nee
tuwu sI nee fu ngu unoo pufu ngu nu. ZItu-
mI nuuts shu pufu ngI tum tu.
33
ZItu mIn
nuuk chu sIn, PItof shu mung: Xumu chI,
Ichee, mung, tfu ngu. Wushu nu ndu fI
nIsh tuu ku nI, wunu sIf pu fee. Nuw tuchIp
tumb tu chI mu, neetsI fI tuu pu nI, Ichee.
MIn shI yuum tumb tu chI mu, mIshu My-
sI su fI neem pu, mIshu EI yu su fI neem pu,
mung, tfu ngI yu PIto fu. Itufu, PItof
mung shu fI ushI fu tsI yu tu fu ngI yu.
34
Mung tmbu fI unush msus shu kusee-
fu, yumbu tu tu fu mung ushI fu ngI yu. PItof-
shu mung punI fus tu fu ngu nu.
35
Msu sush
k'kuz mung kImu fu ngu, Isu soo nuw
Ipuf tu nu. Nuw chu kumuch tu fu ngI. AshI-
fI Isu soo tsI fI kuk muzI nung tsu,
D
mung,
tfu ngI yu Apu nIII.
3
Tyu fu, zItu mIn
msu sush ts pu tu fu ush ku chu, Isu soo tsIm-
shu pufu ngu nu.
Nutu mu su nu mung kumup shI fu ngu nu,
mInum tI yum tputs ndu kumu nI fu ngu nu.
(Mutiwu 17.14-1S, Mdr/osu 9.14-27)
37
Pu tum shu muchIp kufu wee fund sIn,
mung tpu tsee zupun chu mu yu ngu fu ngI-
yu.
38
MInum shu tputs kIz puf tsI yu tu-
fu ngI yu: Ichee, Istu ndu, tfu ngu. IpufI
kumuz mInu mu fIt chu. Ipu fee tsI nupung-
chu.
39
YushIng Ipu fee tsI kIyung yuchu-
kI yu. Mun tuk chu, ufu kIz puf uy tnIIu,
ItsIp ItsIp ush kI yu. WufIs kukush chpu-
kut chpu kut ushku, wunuts shu tutu tu tu
ush kI yu, nung tu kI yu. Ndu mus kusu kI-
yu. YushIng Ipu fee tsI puchu muum zund kI-
yu.
40
Ipun sheets Ish yushI ngoo tchI yu ngI,
tfu ngu fI, xupoo fu ngu nu. AshI fI shIy shu
Istu ngu ndu mu tunu, tfu ngI yu tpu tsI.
41
Isus shu mung:

Muyuum shu sIy


ufu nuwu nguz kusuk su, wutum nuwuu
mungoo nu muum ngu tuk su wu?

AshI noo-
ju mungoon chIs? SIyuum ngutI kIyung
IukusufInI9
My si su ri ni, mi s/ut Lll yu su ri ni unus/
Isu sus/ yu/u ru ngu nu. (9.2S-S1)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
771
kuchIy kInu, ushI fI tuu tI sIy nuwuu ndu
mungoo nuk su. Ash tuu, Ipu fIsh yumu shI-
nI, mung, tfu ngI yu Isusu.
42
Nuun tu chu, mung yushIng' nIIu-
fuu kupeet ushku, mung tum ushI fum-
chu, tutu tu shI tu fu much ushI fu ngI yu.
Isus shu mung: YushI ngoo

muyuu mu
ushIkshu? Nutu shtu ngu ngI, tfu ngu,
mung nIIuf yufum shI tu. Tpu tseets shu:
Neewu Ipu fIsh. Yufeenu, mung tyu fu,
kusu fu ngI yu.
(Mutiwu 17.22-2S, Mdr/osu 9.S0-S2)
43
Tputs unoo pufu ngu sIn mung nupux-
tu fu ngu nu, Apu nIIee wIz pu fI nI kIz puf
punI fus tu fu ngu nu.
Isus yufut yufut ushI fu ngu, tputs shu:

Tumufu ushku? mung ntu ngut ushI-


fu ngu nu.
44
Isus shu wIpu nu shee tsIm:
MuzI nu ngInts nuwuu kukI, tfu ngu.
Nuw tpu tseem kInu fu ngu fI, ush tuu tputs
nuwuu tumu pI ngu yu fu, nIII tu fIt shu tputs
putu chu pu ndu nu yu, mung, tfu ngI yu.
45
WIpu nush shu muzI nu mu nu muzI nu yu fI-
tuut ssIn, Itufu ufu mung' mbum ushI-
fu ngu nu. Ndu zufuk pu fee, tfu ngu nu.
PuzI fu ngu sIn, Isu soo ndu mushu fu ngu-
nu, mungu.
Yuwuu Isus wIpu nush Isu soo pukIch
mungoo nu fu ngu nu unoo kumu nee nu.
Mishat, anpurtam yuw tputs nuwamun
mangoonku anu kurakaam kinachiya,
Isus trangu anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 1S.1-5, Mdr/osu 9.SS-S7)
4
Isus shu wIpu nush wuun pu tu mung
zumu ngu fu ngu nu.

Chu ku ju kufu kuum


kIz puf knu fu tuuch? mung wuun pu tu,
tfu ngu nu.
47
Isus shu wIpu nu shee mungu
yusu yu fu, nIIu fuu puk chee kufuzeefu,
wuu nu ngI tuxIy kee fu ngI yu.
48
Isus shu:
NIIu fuu nuwu mund kumI nI chI nu kuch,
ushI fI nuwuu chI nuk tum tu yu, tfu ngu.
MI shut, nuwuu chI nu kuch, Apu nIIeets-
tum chI nuch chI, wutum ApunII nuwuu
zungu nI fu ngu wu. Itufu, muzI nu ngu ntsu,
Izuu fu nIIuf puz ushI fu nuwush tputs
tuchIt ku, ushI fI un kIz pu fI tum tuu chI yu
nuwu shu, mung tfu ngu shu.
(Mdr/osu 9.SS-40)
49
Wung shu: Ichee, ufup xIyu shI nu nI,
tputs shI yu mun wIz pu fI fIsh yushI ngoo
tchI yu fu ngI yu, tfu ngu.

Muyuu mu shIy
ushIkshu? Wuts tu, tchI yu fInII pu.

Antuu-
tI shI yu pu Isus put wushu nund tuuk chI-
wu? tyu shIn nu, tfu ngI yu Wungu.
50
Isus shu mung: Wuts tu tfInII pu,
wuptu chu tchI yuk shu. Ashku un kundu fu-
fee zIch ndunI, wutum chI yuu Istu ku wu,
mung, tfu ngI yu Isusu.
Yuwuu Isus wIpu nu shee mung'
p'tsImuum tsI yu tu fu ngu unoo
kumu nee nu.
Mishat, minush zari yuw Isus Irusarinap
naatarangu anoo kamanchin!!pa
51
Mus kunI ndup kfI muum wufI tuk-
chu unush Isus Ifu su fI nup pungu tu mu
tu mung nuu tu fu ngI yu.
52
Isus: WusI nu
yumu zu yu fus nupuptsu, nuwuum yufup-
tsu, tfu ngI yu wIpu nu shee tsI. Nuu yu fu-
sIn, ufup chIsh Sumu fIy shuchIsh yukut
kusu fu ngu nu.
53
Sumu fIy shuch tputs
nutsu fu ngu nu, wutum Isus Ifu su fI nup
nuu chu wu. Sumu fIy shuch tputs ufu
Ifu su fI nup nuu ku nu unoo nIy fu fu ngu-
nu.
54
AshI fI yu, Sundee ku fIn shu, mIn
Wungu, unoo yusu yu fu, Isus put tsI yut ku,
Ichee,

Ndu shu pchu ndu t? Apu nIIee:


Apuu, kunI ndup sumu see kupeeteefush,
sumusput shIy tpu tsee muchI ngI, tyu nI,
mung, tfu ngu,
55
Isus shu: Wuts tu, unu-
mund tsI yun tu fInts pu, mung, tfu ngu,
wIpu nu shee numbu fu ngI yu.
5
AshI fI unoo yukut kusu yu fu sIn, nIII-
tu fI tup shu mung nuu tu fu ngI yu.
Yuwuu Sumu fIy shuch tputs Isu soo
nutsu fu ngu nu unoo kumu nee nu.
Mishat, tputs Isusush tachitpi, trangana
anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu S.19-22)
57
AshI fI nuuk chu sIn, tputs shu, Isu-
soo, kuyu nu, shI yush Izuu fu tuchIt pI
tunu, tyu fu,
58
Isus shu:

Kuupu zuf kush


tIsh? Nupu: zuzIm wuchush muu kI-
yu. TsIfIpIch shu wIx tu mu fIsh muu kI yu.
IukusufInI9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
772

E
9.2 1 Utu chIch kufu ku 19.20 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Muuch tu wu nu ush ku nu yu, Itufu nuwuum-
shu tuu fu shI ushI muum wunI ndu ju.
Tpu tseem kInu fu ngI tuu tI, musu fu fI tuukI,
tuu fu shI ndun chu. AshI fI nuwush ndu
kumI fun tuchI tuk su mung tfu ngI yu.
59
MI shut, tpu tsee puk chu, Isus shu:
Nuwush tchI tu ngu ndu mu, tfu ngu,
uwshu: Xumu chI, Ichee. Kutu chI mu sI-
mu, Apu pu mu tsI pu yu mu su. TsI pu chu,
upu fee tsI mupeefufI, unu tuchIt chI mu,
tfu ngI yu.
0
Isus shu: Apu fIsh tsI puk chu,
muu chI fI tIsh mup chI yu, wutum nuwuu
ndu mungoon ku nu wu. Itufu, shIy shu
Apu nIIee kuk kumu nI shI nI, ApunII mus-
pu kus chI yu, tshI nI, mung, tfu ngI yu
Isusu. Uwshu mungoo nu fu ngI yu.
1
MI shut, tputs: Ichee, shI yush tuchIt-
pI. Muu chI fIt pu tImu sI tsI yu tu tu mu,

umchee ju uwu? yusu chI mu sI mu, tu,


2
Isus shu:

Tumufeeju tsI mbun chI nu yu-


fush, nuwush tuchIt chIsh?
E
PInu su kI yu,
tfu ngu. Musush ItsIn su fu nuu muum
zund kuch, Itufu nut pu nu yu shtIch
kchung kuch,

nItuu tI wunu sI fee ju nuu-


chIch? ushIk puz ush kI yu nuwush ItsIn su-
fu tuchI tu muu mu, mung tfu ngI yu Isusu.
Wutum chu tputs Isu sush tuchIt pI, tfu-
ngu nu unu.
Mishat, Isus wipunashee 72
kamachtarangu anoo kamanchin!!pa
10
1
Anu mun shu mInush zufI, Isus
wIpu nu shee 72 kumuch tu pI
tu mung Ipu su fu ngI yu. SIymu wusI-
nu yuk tup IchI ngu fus nuut ssu. Nuw shu
kuzI zI mun kus chI mu. PIyum tsI mbu-
nu tum nuu kus, pIyum tsI mbu nu tum
nuu kus, pIyum tsI mbu nu tum nuu kus
shIng tsu, mung, tfu ngI yu Isus wIpu-
nu shee tsI.
2
Kumuch tu ku, tfu ngI yu, Nu
muzI nung tsu, kumu nI mu mu nu tputs
zupu nI tuu fI yu. Itufu, tuyus pu tum pun-
shu puk chIm tuu fI yu. AshI fI ApunII put
tsI yut kus, Apuu, tuyus pu tum pu neem
zupun zungu nIng chu, tng tsu.
3
Itufu,
nuw sIyuu kumu nI shI nInts utInu. Nuwuu
kukI kumun ku chus, tputs unu mund sIyuu
kIyung yuch chI ntsu. Yundun tumu tuf-
pu fee ktu shoo ush chI ntsu, sIyuu kIyung
yuch chI yu.
4
AshI fI nuuk chus, muu chI fI tuu tIs
yufInts pu, xunu fus nuung tsu. TsI ngu-
shIs yufInts pu. Puf suf tum tIs yufInts pu.
Spu tu fIs yufInts pu. Ngoo tsush tpu tsee
chu mu yu nguk chus, kupung tsI yu-
tInts pu.
5
Tpu tsush pung' kus ku chus,

TumufImtu? ApunII shI yuu chI nu chI-


yu, tng tsu.

Uwshu Apu nIII nguz zund-


kI nuu fI yu, ApunII shu uwuu Istu chI yu.
Itufu, uwshu Apu nIIee ngut kI nuu fI yu,
ApunII uwuu Istu chee ju, ndu mbu-
fee. ShI yuu tsI mu fI Istu chI yu.
7
AshI fI
tputs yuw Apu nIII nguz zund ku unush
pung' tumut ssu. MInush pungus tuut,
mInush pungus tuut, mInush pungus
tuutu shI fInts pu. Anshu mu fI tuung tsu.
SIyuum ys kI nuu fI, wuung tsu. SIyuum
muf tu kI nuu fI, ktu ngung tsu. PzI fInts pu,
wutum tputs nuwuum kukI mupee ku,
unpu tuwu puk puz ush chu wu.
8
AshI fI yuk tush pshtu yu fus, sIyuu
wunu sIf nup ku sIn, muf tuk sIn, pzI fInts-
pu, mupIy fus ktu ngung tsu.
9
Kus yutu ku
unoo pukus yufung tsu. Tpu tsee kumu nI-
ntsu, Nu Apu nIIee kuk sIyuu kumun ku-
chu fI, sIysu mungoon kI nuu fee su ushI fu,
ApunII sIyuu tupu chI ndu chI yu. AshI fI
mungoo nung tsu, tng tsu.
10
Wundu yu yuk tush kusee fum chus,
tputs sIyuu ndu chI nuk sIn, ushI fI yu
ngoo tsush xIy tus,
11
Pup tsu, tng tsu. Nu
yuunu kumu nI fu ng tuu tI nI, ApunII sIyuu
tupu chI ndu chI yu tfu ngI tuu tu nI, Itufu
sIysu wundu fI tum ngu tu fu ng su wu. AshI-
fu chu, suu nuuts tum tsu fu nIs tuchI ngee fu-
nI sIyush wunI muum kusu chInts pu. Yuw
utInI unoo ndu shu mungu pus tu chI yu,
wutum ApunII mus wunI muum nuun chu-
wu, sIy wunee kus tng tsu.
12
Itufu, muzI nu ngu ntsu, ApunII wunI-
muum kus ku chu, unoo tputs nuyu nI chee-
ju, ndu mbu fee. Itufu, zItu mIn Sodom-
shuch muntsIf tuu fu ng tuut ssIn, ApunII
unoo pukIch nuyu nIchpu fee.
IukusufInI9 , 10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
773

D
10.15 Is ysu 14.13-15 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
10.19 SuImo 91.13 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
(Mutiwu 11.20-24)
13
Itufu, nIII tu fIt shu chee kumun chInts-
pu. Kfu sn shu cheem sItuts tI tunu,
Bets yun tu shchee mu sItuts tI utI tu mu nu,
wutum ApunII kIz puf wunI chu wu. Anush
tuyus pu tu fu ngu fI,

wunI pu ju unshu chee


tputs yufu fu ngI nu? ZItu mI nu fI nI SItn shu-
chI fI nI, mIshu Tf shu chI fIn tum tpu tsee
yufkI unoo pufu ngI nuu feesInu yu, yutu-
fIt shI shI fI nee tsI kupee tu fu ngI nuu psInu-
yu. Apu nIIee mungoo nu fu ngI nuu psInu yu
mus sI fI tu yu. Mung' muntsuk sIn, kuchuf
kumuf tu fu, musu nIIIsh kuxI nxI nuw ushI-
fu ngI nuu psInu yu.
14
Nut shu ApunII wunI-
muum kus ku chu, SItn shu chee pukIch
nuyu nIk chI tuu, Itufu Kfu sn shu chee ndu
puk chI yum nuyu nI chI yu.
15
MI shut, Kupf-
nw shuch nuwu mun kIz puf tuf sIn tuu fu-
ng tuu, ndu mungoo nu fu ng sIn, ApunII shu
sumu sush kupeet chI yu,
D
tfu ngu Isusu.
1
AshI fI muzI nung tsu sIyu, tfu-
ngu wIpu nu shee tsI. Tputs sIyuu kukIs
mungoon ku sIn, ushI fI nuwuuts tum kukI
mungoon ku nu yu. Tputs sIyuu ngut ku sIn,
nuwuuts tum ngut ku nu yu. Nuwuu ngut-
ku sIn, Apu nIIeets tum ngut ku nu, wutum
ApunII nuwuu zungu nI fu ngu wu.
AshI fI kumu nI shI nInts, tfu ngI yu.
Tyu fu, wIpu nush shu nuu tu fu ng shI nIII-
nu yu, mungu.
Yuwuu Isus wIpu nu shee 72 kumuch tu-
fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa wipunashsha
kamaneeshinusin kusarangana
anoo kamanchin!!pa
17
Isus wIpu nush kumu nee shI nu sIn,
mung' kIs ushI fu ngu nu, mungu. Ichee,
muzI nung chu. YushI ngoots tuu shI yu mun
wIz pu fI fIsh numbeefunI, wIts muzI-
nu fu ngu nu yu, mung utu sIn,
18
Isus shu:
ZufuktI schu. Numbu fu ngIs unoo kuchI
pufung tu nu. YushIng' kufIy tumu tuf-
pu fee ushI fu kunI ndup puntsu fu ngI yu,
tfu ngI yu.
19
Itufu, muzI nung tsu, mung, tfu ngu.
Nuw sIyuu Istu fu ngu fI, kupung kusI muum
wufI tu fu ng su. Ztu nIII mun tu kut ku chus,
mku mun tu kut ku chus, sIyuu ndu kupoox kI-
yu.
E
Kundu fu feets tuu tI yushI ngoo kIz pu-
feets tuu kusI kuchtI schu.
20
YushI ngoo sIyu-
mu fI kusIk su. YushI ngoo muu chI fI IchI ngu-
fu kusIk su, kunI zeets tum, pusu nuuts tum,
wuzu fI feets tum, ufu tu muuts tum, wIshu-
noots tum, IchI ngu fu ushpu unoo kusIk su.
Itufu, unu mun shu mbu tInts pu, mupIyng tsu.
Itufu, ApunII wuunu wIf ku fI mun sufee tsIs
yundu fu ngu unu mun shu mbu tung tsu, tfu-
ngI yu Isusu wIpu nu shee tsI.
(Mutiwu 11.25-27, 1S.16-17)
21
Apu nIII mun WunI Isus kIz puf tu yu fu,
Isus shu shumbuteefu, Wupuf put tsI yu tu-
fu ngu, Apuu, shIy kIz puf tIsh chu. Tsu pu-
fu nu see shI yu mu fI kusIkshu. KunI nduu
shI yu mu fI tum kusIkshu wu. MungI kIs chu.
Apuu, shuu nu zundu fu ngush, shuu nuu tsI
kukIsh wuchI nuuts tuu kumup shI fu ngIsh,
mIshu kIf ukpu nee ts tuu tputs kumup shI-
fu ngI tum tIsh, mungoo nu muum pInu su-
fu ngu nu. Itufu, tpu tseetsIm shu nIIu fu
ushI fu unoo kumu nI fu ngush, mungoo
p'tseefungush, shI yuu kukIsh mungoo nu-
fu ngu nu.
22
Itufu, Apuu, shI yu mu fI nuwuu
IchI ngu fu kumuch tu fu ng shu. ShI yu mu fI
nuwuu yusu shu, nuwu mu fI shu shI yuu
yusu fI nu. NIII tu fIt tputs Iyuu yusu fu zI-
nIII nu ju. Itufu, nuw shu nuwuu nu tpu tsee
Ipusku fI, mungoo p'tseekufI, Izuu fu shI-
yuu mungoon chI nIII nu yu, mung tfu ngI-
yu Isusu, Wupuf put tsI yut ku mungu.
23
Sheefu, wIpu nu shee tususeefu,
wIpu nush pu tu fI tsI yu tu fu ngI yu.

MungIs
tumu fu, wutum kuchIs nuwuu pufung-
su wu?
24
MuzI nu ntsu. SIf tumu zItu mIn
wunIp nuwuu pu muum zundu fu ngI-
tuut ssIn, ndu pufu ngu nu. MuzI nu muum
zundu fu ngI tuut ssIn, ndu muzI nu fu ngu-
nu. Apu nIIee kuk kumu nI mu pu nI, mIshu
kufuk tum wunIp nuwu nguz zundu fu-
ngI tuut ssIn xupoo fu ngu nu. Itufu, sIy nuu
IukusufInI10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
774

F
10.27 NIshu fI yuwuf tu tum Tuyu sI mu 6.5 tu utI tum tu.
G
10.30 2 Utu chIch kufu ku 2.23
tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
nuwuu pukeenII tIschu, mung, tfu ngI yu
Isusu.
Yuwuu Isus wIpu nu shee kIs tsI yu tu fu-
ngu unoo tsI yut ssIs Iwu pu yu nu.
Mishat, Isus tputsee chinamaam
tayaspatarangu anoo kamanchin!!pa
25
MInush shu zufI Isus tuyus pu tu ku,
My sIs pu nI fI wIf kuf kumu nI mu pu nI Isu-
soo mungu yuchu muum zundu fu ngu, tfu-
ngI yu, Ichee, shIy tuyus pu tum pun tIsh chu.
AshI fI kumu nI ngu ndu mu.

TumuycheezI
tuu fu shee mI? Apu nIIIsh ufu tu mu fI tuupI
utInu, mung tfu ngI yu mungu tu fI yuchu-
muu mu.
2
Isus shu: ApunII My sI su fI-
nee tsI tuyu ndu fu ngu, unush nuts tu kush,

umkIm tu? tyu fu,


27
uwshu: My sI su fI nI
wIf ku fI nuts tu ku fI tchu, tfu ngu,
Apu nIIee Tuu fu shI pu nee ItsIn su fu
mungIp tIs chI nung tsu. ChI nu yu fus,
ufu tchI tung tsu. Apu nIIeetsImu fIt
zufum pu tu fI mungIp tIs mungoo-
nung tsu.
F
MI shut, tpu tsee chI nu mu fI
chI nung chu. ShuunuutsI chI nu kIsh
ushI fI tum tpu tsee chI nung chu, tchu
My sI su fI nI yundu mu fI nI,
tfu ngI yu.
28
Isus shu: ZufuktI shchu.
ItsIn su fush kumu nI fu ng shu. AshI fI
tuu fu shee mIsh yuwuu, tfu ngIsh unufI
puyung chu, tfu ngI yu.
29
Itufu, uwshu puzIf pu ymku, tfu-
ngu,

Itufu, chu kuu tsee ju chI nu chee?


mung, tfu ngI yu.
30
Isus shu: MuzI nung chu. Tunu feets-
tuu IchI ngu fush chI nung chu, tfu ngu.
TsI yut ssee kumun chInII pu mungee tsIsh
p'tsImuumu. SIf tumu mung, tputs Ifu-
su fI nush kyu fu, yuk tup JefI cop nuuk-
chu, ngoo tsush mung nuu nu tu shee funII
ushI fu ngI yu.
G
Nuuk chu, mung wush chIf
tsu ngu fu ngu nu. YusIn put tu tu shI tu fu sIn,
tpImbeefu, muu chI fI tuu tsI IchI ngu fu shu-
chI fu ngu nu, zupeefu tumoo ushI fu ngI yu.
Puk chIm tsI pu muum mung pshu tu fu-
ngI yu.
31
Sheefu, Utu shuch upunII pun
ngoo tsush nuun tu chu, tpu tsee pukee fu,
ufu ngI fI nuu tu fu ngI yu.
32
Sheefu IevI-
yu fIn chIch tputs, upunII pun wIpu nu shI
umbI tum nuun tu chu, tpu tsee nup sheefu,
ufu ngI fI Imu fu tu shee funII ushI fu ng tum-
tu.
33
Itufu, Sumu fIy shuch, ufu pIch tputs
umbI tum nuun tu chu, tpu tsee pukee fu,
kupung nuyu nI fu ngI yu, mungu.
34
Istu-
pI tu vInu pu kupu yu fu, wuyu ngun put
pundu yu fu, kumIsput mung tufImu fu ngI-
yu tpee fu ngu unoo tsI. Sheefu, wuu nu-
mun kupuu chu fI nI wuyu yu fu, chI pu yu fu-
nIIu, tpu tsIp pung' much tu fu ngI yu. YushI-
ndu yu fu, psuun ksu tu fu ngu Istu fu ngI yu,
mung tufu see fu ngI yu.
35
Putum nuuk chu,
tputs put tsIyuteefu, AmI ku fee tsI nupung-
chu. Neewu kufI kee, nIptu Istun chu.
PIsh tu kI nuu fI, yusuf kus ku chu fI, tuwup-
chInII pu, mung tyu fu, kusu fu ngI yu.
3
AshI fI shIy shu tpu tsee nu kumu-
nI ngu ndu mu yuw tpI muu chI nu fu ngu
unoo tsI, mung, tfu ngI yu Isusu My sIs-
pu nee tsI tuyus pu tu shI.
37
Uwshu: Tunu fI-
tuu tpI muu Istu fu ngI yu, tyu fu, Isus shu:
IukusufInI10
Sumu riy s/uc/ tpu tsee pu/ee ru, /upung
nuyu ni ru ngi yu. (10.S0-S7)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
775
ZufuktI shchu.

TumufImu uw chI nu ku
tunuf tuu tu? shIy shu chI nung tum chu,
tmbeefu, kusu fu ngI yu.
Nu kumu nee nu yuwuu Isus tpu tsee chI-
nu muum tuyus pu tu fu ngu unoo tsI.
Mishat, yuwaa Isus Mrtap pang'
naparangu anoo kamanchin!!pa
38
AshI fI yu, Isus Ifu su fI nup wIpu nush-
put nuuk chu sIn, yuk tush mung kusu-
fu ngI yu. Mf tush pung' kusu fu ngI yu.
39
Mun shut MufI yu Isu sup kuxI nu fu ngI yu.
Isus tuyus pu tu tuf ushku, muzI nu pI tu
kuxI nu fu ngI yu.
40
Mfut putut ku, kutung-
tseem mupee ku, tsI yun tu yu fu, Isu soo,
tfu ngu, Ichee, pumu nI numbung chu.
Kupung mupee ku fI, ndu Istu ku wu. Istu shI-
nI tngI, mung, tfu ngu,
41
Isus shu: Mf-
tuu, muzI nung chu. ShIy ngu tIsh zupun
putu tuk shu.
42
Nuwuum puk chI mu fI
ptu tu ngu ndu mu. Anu mu fI pu wufIt chI yu.

Antuu tI pumu nee tsIsh zungun chee zI?


wuunI muzI nu kI yu. NIfI chu ushku wunu sI-
fI yu, mung, tfu ngu shu Isusu.
Yuwu fI Isusu Mf tush pung' nupu fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, Isus Apan!!pat tsiyatamaam
tayaspatarangu anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 6.9-15, 7.7-11)
11
1
SIf tumu Isus Wupuf put
tsIyuteefu, tuwuts pu yu fu, wIpu-
nush shu: Ichee, Wungu fI nI wIpu nu shee
tuyus pu tu fu ngI yu ApunII put tsI yu tu muu-
mu. AshI fI shIy shu Iyuu tuyus pu tung tum-
chu, mung, tfu ngI yu.
2
Isus shu: Ayu, tfu ngu. AshI fI yu,
ApunII put ufu tsI yut kus,
Apuu, shI yu mu fI ApunII tIsh chu,
tng tsu.
Tputs IchI ngu fu shI yuu tsI mu fI
chI nu chI nIIIn pu.
MIkeefush tsu pu fu nu sush kusu ngI
Izuu fu kusI muu mu.
3
IchI ngu fu zufI kutu nguts Iyuum
pu nung chu.
4
ShIy nuwuu yutu fIt shI shI fee tsI
tchI ngu ndu mu. Tputs nuwuu yutu fI-
tum nuk tuu, unput nuw yufu muum
tsI yut kI nu. AshI fI shIy shI ngu ndu mu
nuwuu tsI.
YushIng' nuwuu ksI fu ndu mu utufI,
shIy nuwuu Istu ngu ndu mu, tng tsu,
ApunII put tsI yut kus, tfu ngI yu Isusu,
mungu.
5-
MuzI nung tsu.

NItuu tI ApunII
kpu chI noo ju? SIyuum ApunII put tsI yu tu-
muum ushIk puz ushI fu kumun chInts pu.
Apuz schI fus shIy kutu nguts mush pI
tush, umI ku fI pIsh nupuk shu. Zuwu-
nIII, Istu ndu. Nupun chu: umI ku fI nuwush
nup ku tu, nutu fI kusu fu ngI yu.

Itufu, nuw
tumuy chee zI?

Muyu ju mufIt chee? Nuwush


pungI ndu nI wu. AshI fI Istu ndu. Punguu
tuchIp punu ngu ndu mu, tyu fush,
7
Itufu
uwshu: Wuts tu.

Muyuum shut tumu nduk-


shu? Ipuf pu tI kIs muu fI nu.

Muyuu mu
chIy zu chee? Wutum wuchoo mbum tstsu-
fu ngI nu wu. PInu suk tu nu, tchI yu uwu.
8
Itufu, muzI nu ntsu: AmI ku fI nu fIsh puchI-
ndu mu nu puchInd kI tuu, ushI fI tuu tumu-
ndu kush, unu mund punu chI yu. AmI ku fIsh
tumu fu ng pu fee untuu tI ApunII ushI fee ju,
wutum ApunII kpu chI noo ju.
9-10
AshI fI muzI nu ntsu, Apu nIII kumI-
fun muzI nu kI yu. AshI fI shI yuum pIsh tu ku
unoo Apu fee tsI mushung chu. Mush kush,
ufu ngI nu shu shI yuu kupung Istu chI yu. MI-
shut, shuu nu xupoo kush, Istu ndu Apu puu
tng chu. Tkchush, Apup shu Izuu fu Istu-
chI yu. MI shut, Apu pu nguz tmu fu kush,
Apu put tsI yu tung chu. Ash ku chush, shI yuu
kIs ksut chI yu, kusu chee ju, ndu mbu fee.
11
MI shut, muzI nung tsu. ApunII ufu tu fI
wunu sI fI nund Istu kI yu. Apuz Ipu fIsh shI-
yuu: Apuu, kuyup chee nuwuu mu tk chu,

untuu tI mkuu Ipu fee mIsh punu chee zIsh?


12
MI shut,, Apuu, wuyung chI nuwuu mu
tk chu,

untuu tI ztu nIIee Ipu fee mIsh


punu chee zIsh? ndunI.
13
SIy yutu fIt tu
tuu kus, Ipu fee mIs wunu sIf pu nuk su wu.
Itufu, Apu fI nI mIsI sI nu ufu ngI nu shu
Istu chI yu. SIyuu kusI fI yu, wutum Apu nIII-
fI tu wu. AshI fI chIy mush kuch, Wuu nuu-
tsI WunI chI yuum punu chI yu, mung,
tfu ngI yu Isusu wIpu nu shee tsI.
Yuwuu Isus ApunII put tsI yu tu muum
tuyus pu tu fu ngu unoo kumu nee nu.
IukusufInI10 , 11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
776
Mishat, yuwaa Isus Yashingoo
kamanirangu anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 12.22-S0, Mdr/osu S.20-27)
14
SIf tumu tpu tsush yushIng' zumum-
mu shI tuu fu ngI yu, tputs mukuk shuf tu
mung tuu fu ngI yu. Isus yushI ngoo tushI-
tu ngu yu fu, tputs shu tsI yu tu fu ng shu.
Tputs zupun mung nupux tu fu ngu nu.
15-1
Ashpu tum tputs Isu soo mungu yuchu-
muum, tfu ngu nu: Nutu, mInoo pung pu-
nI. Apu nIIee wIz pu fI nI Iyuum ymu ndu-
ngu sI ndu mu shI yuu mungoo nu muu mu,
mung, tfu ngu nu. Ashpu tum tputs wuun-
pu tu tIn: YushI ngu mu nu fI ufku fI wIz pu-
fI fI nI tushI tu ngu kI yu yushI ngoots tum tu,
mung, tfu ngu nu.
17
Itufu, Isus tpu tsee mung' nuts tu fu ngI-
yu. Nuts tu yu fu, mung, tfu ngu, MuzI nu-
ntsu.

Muyuum shu nuwuu: YushI ngu mun


wIz pu fI fI nI yushI ngoots tum tchI yu kI yu
tssu? PInu su kI yu. Nupu: Tputs wuun-
pu tu tIn puchut puchut ush ku sIn, mus
chI nguch pu sI nu yu. ZoonII pu tu tI nu
ushI muum tuu fI tum tu. Wuun pu tu tIn
wufut ku sIn, wushu nund tuu chu zI nIII-
nu ju, ndu mbu fee.
18
AshIk puz ush kI yu
YushIng chI chI utu shI nu. Uw YushI ngu fI
wuun pu tu tIn tushI tu ngu kI nuu fI yu ushI-
fI yu,

tumu fee ufu tuuch? SIy nuwuu:


YushI ngu mun wIz pu fI fI nI In tputs yushI-
ngoots tum tchI yu kI yu, tssu nuwuu tsI.
19
Itufu, nuw sIyuu utInu,

NItuu tI nuw
ush kee zI? Nuw YushI ngu mun nuu fI wIz-
pu fI nI tchI yu kI nuu feenu ushI fu, suunu
Ipun shIs YushIng pu tu tIn tchI yuk tu mu-
nuu psInu yu.
20
Itufu, nuw Apu nIII mu nu fI
wIz pu fI fI nI yushI ngoo tchI yu kI nu. AshI fI
nuw sIyuu utu shI nu, ApunII wumu fI
kusI fu nu sIyush kusI yu nIII yu. Itufu, sIy
Apu nIIee ngu tuk su wu.
21
MuzI nung tsu: Nuwu mu fI yushI ngoo
kusI kI nu. Apuz kufuk k'chIfpungoo
puyu pu yuw, pungoo ksu tu tu wu,

muu chI-
fI tuu chu ku ju unush shu chIch?
22
Itufu,
nIII tu fIt kIz puf kufuk unput wufut ku chu,
kusI yu fu, muu chI fI tuu IchI ngu fu yuchI yu
k'chIfpungootstumtu. Muu chI fI tuu IchI-
ngu fu yyu fu, wum ku feem punu chI yu.
Nuw ushIk puz ushI fI tum tI YushI ngoo
kusI kI nu kIz pu feets tuu tu.
23
AshI fI nuw Apu nIII mun wIz pu fI fI nI
yushI ngoo tchI yu kI nu. Tputs nuwuu ndu
ItsIn su fu chI nu ku, ndu Istu ku, nuwuu
Izuu fu nutsu kI yu, tfu ngI yu Isusu.
(Mutiwu 12.4S-45)
24
AshI fI pup tsu, nuwuu ngut ku chus,
yushIng' sIyuu ufu ngI nu shu kusI chu pu-
ntsu. Nupu: YushIng' tpu tsush shI tu ngee-
fu, puzup, yup kung ndunI umb nupu tI
tu, nuu tu fu ngI yu. Kunus pI tu, mungu
xIy tut ushku, xupoo kI yu. Xupoo yu fu,
ushI fI tpu tsIp kunu puch pu fI nu, tyu-
fu, kunu pu fu ngI yu.
25
Kunu pee shI nu,
yushIng shu: Pu, tuu fu shI yufum chu,
tk chu,
2
wIpu nu shee tsI mbun mutu yu-
fu kufuzeefu, tpu tsush pshtu fu ngu nu.
YushIng' wIpu nush yuwuu kufu zu fu ngu
unu kIz puf yutu fIt chu. AshI fI tputs sIf
yutu fI tu mun tuu fu ngu, ushI fI nutu nuu-
shu unoo ufu ngI nu shu yutu fI tu nu shI tu.
Amb ushIk puz ushku yushIng' sIyuu
ufu ngI nu shu kusI chu pu ntsu nuwuu ngut-
kI nuu fee su ushI fu. AshI fI pup tsu, nuw
sIyuu utu shI nu, tfu ngI yu Isusu.
27
Tyu fu, yuwush shu nee fu nu unush
mInum kIz tsI yu tu fu ngI yu.

Tumufu
tuyus pu tuk shu? Ash kush uneefIsh mung'
kIspu fee, tyu fu,
28
Isus shu: Au, ushIk-
chu. Itufu, tputs Apu nIIee kuk muzI nu yu-
fu, mungoon ku, unchu ksu mIsh mung'
kIsu, tfu ngI yu Isusu, mungu.
Yuwuu Isus yushI ngoo kumu nI fu ngu
unoo kumu nee nu.
Mishat, tputs Isusoo kuk ngatarangana
anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 12.SS-42, Mdr/osu S.12)
29
Nutum zufI tputs zupun Isu su nung
mung kuxu yu fu ng sIn, Isus Apu nIIee wIz-
pu fI fI nI kumu nI fu ngI yu. SIy kIz puf yutu-
fIt tIschu. Apu nIIee wIz pu fI fI nI Iyuum
ymu ndu ngu sI ndu mu, tIs sIyu. Itufu,
nuw shu sIyuu ymu ndu chee zI, ndu mbu-
fee, mung, tfu ngI yu Isusu.
Nuwuu mungoo nu muum zund kus,
ushI fI Apu nIIee kuk kumu nI mu pu nI,
IukusufInI11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
777
Jonu su fI nI mu nI mungIs chI nung tsu.
30-32
Nuw shu Jonu su fI nI tumu fu ng pu fI
ush tuch pu fI nu. Anoo puk chus, nuwuu
mungoo nu muum wufI tuch pu su. Nupu:
Jonu su fI nI mung NInI pI shchee tpu tsI
tuyus pu tu fu ngu, yutu fIt shI shI fI nee tsI
kusu fu ngu nu. An tumu fu ng pu fee ushI fI-
tum tI, nuw sIyuu Apu nIIee kuk tuyus pu-
tu kI nu. Nuw tpu tseem kInu fu ngI tuu tI,
Jonu su fI nee kusIktuutI, ush tuu sIysu ndu
mungoo nuk su. AshI fu chu, ApunII tpu-
tsee wunI muum kus ku chu, NInI pI shuch
tputs sIyuu pukeef sIn, In tputs yutu fIt-
chu, sIyuu tchu psInu yu.
MI shut, kIz shu SuIo mo nu nguz kuk
muzI nu pI tu, ufup tuu nuu tu fu ngI yu.
Itufu, nuw shu SuIo mo nu fI nee kupung
kusIktuutI, sIy nuwuu kukI ndu muzI nu yu-
nI tssu. AshI fu chu, ApunII wunI muum
kus ku chu, un kIz sIyuu: Yutu fIt chu In tpu-
tsI, sIyuu tch pu fee. AshI fI nuwuu kukI
ngu tInts pu tInu.
(Mutiwu 5.15, 6.22-2S)
33
Nupu: tputs numbu fI nuu tIfu yu fu,
pIshu kee ju.

Antuu tI shtush shI pu kundu-


nIk? ndunI. Itufu, tIfu yu fu, nuwush
tputs wunI kIs nup pu nu tu wuzu fee
wuyu kI yu. AshIk puz shIng tum tsu,
nuwuum kukI xufu shIsh wuyu fInts pu.
34
Ku chIch ush kI tum chu. KchIp tIch IchI-
ngu fu putuf chI. Ku chIch nutsee tsIch IchI-
ngu fu tuwu sI nee kI yu. AshI fI sIy kuchIs
wunu sI feemshee nup kus, nutsee ts Is tuwu-
sI nee kI yu. Itufu, kuchIs yutu fIt shI shee
nup kus, nutsee ts Is yutu fI tum nu chI yu.
Ndu nuwuu mungoon kus, kuchIs tupeek-
puz ush kI yu.
35
AshI fI pup tsu. Nuwuu kukI ngut-
ku chus, yusuf mungIs kzu tuch pu fee,
tunI mush tuuch pu su.
3
MI shut, numbu-
fIn sIyuu 'sIneeku, nutsee tsIch IchI ngu fu
'sIneekIyu, tup ndu nu fI. AshIk puz nuw
ushI fI tum tI, nuw shu sIyuu mungee ts Is
tuwu sI neek chu fI, Izuu fu mungoo nung-
tsu, k'keetsI ngu tInts pu, mung tfu ngI yu
Isusu.
Yuwuu Isus tpu tsee wunee fu ngu unoo
tsI yut ssIs Iwuts pu yu nu.
Mishat, Isus Parsiypanshuchee tputs
waneerangu anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 2S.1-S6, Mdr/osu 12.SS-40,
Lu/usu 20.45-47)
37
Isus tuyus pu tu fum chu, Puf sIy pun-
shuch shu tputs: Nuwush kutung ku nI tu,
Isus shu uyu tyu fu, nuuteefu, pungush
mung pshtu yu fu ngI yu kutu ngu muu mu.
38
Isus kutung ku chu, Puf sIy pun shuch
tumu tuf pu fI ushI fu ndu kuupu wunu sI fI
kuxI fu ngI yu. AshI fI yu, mung wum kuf-
shu mungush chI nu yu fu,

Muyuum-
shtu ndu kuxku? yutu fIt chu, tfu ngI yu
mung'shuftu.
39
Isus shu: MuzI nu ngu ndu mu, tfu ngI-
yu. SIy Puf sIy pun shu chIs ufu Iwu zI fI
Apu nIIee kuk chI nuk su. Mungee ts Is
tsu fun tut pu tus, muu cheetsI ngu tIs Iwu-
zI fI kupuf tuk su.
40
Mung shu fI tIschu sIyu.

NItuu tI ApunII muu chI Iwu zI fI tuufu


unoo tsI mu fI tInu fu ng? ndu. Mungee tsI nI
tInu fu ngI tum tu ItsIn su fu chI nu muu mu.
41
Itufu, mungee tsI fI tIs yufeefus, pukI fee
Istung tsu. Sheef us, mungee ts Is tsu fun tu-
muum ndun shu pu fee.
42
Pup tsu sIyu, Puf sIy pun shu chIs.
ApunII: Muu chI tufu wuz tu kush, kuwIz
Iptu fu putu yu fush, nuwuum mInum
Ipuseefush wuyu ngu ndu mu, tfu ngI yu.
Itufu, ndun tuu ApunII kumuch tu fu-
ngu, sIysu suun tu fI kumu zee wuuts tuu
Ipuseefus Apu nIIeem wuyuk su, Itufu
mInoots shu nIy fuk su. ApunII: Tpu tsee
ItsIn su fu chI nung tsu, yutu fI tum nu fInts-
pu, tfu ngu wu. Itufu, tsI mbu nu fI wushu-
nund puyu muum wufI tu kI yu, yuwuu
puyu kIs unoo tsI mIshu chI nu mum tum tu.
43
Pup tsu sIyu. ShunIyshIshIp ufu
tpu tsee tususeefus, wunu sI fImshIsh kuxI-
nuk su. Sheef us, ngoo tsIp shI tu ngu chus,
nuuk chus, tputs shu sIyuu: ApunII pu nee,

tumu fIm tu? tk chu sIn, muyu, sIy unoo


kIs muzI nuk su. Itufu, wund mungI shIs
yutu fIt chI nuk su.
44
ApunII sIyuu kIz puf wunI chu pu ntsu.
SIy sIfu puch mupum tsI puf kuchu fI tumu-
pu fI ushI fus tpu tsee Itsuch tuk puz ushIk-
su. Tputs mupIyf sIn sIyu put Ipun ku sIn,
IukusufInI11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
778
sIysu yutu fIt yus pu tuk su, mung, tfu ngI-
yu Isusu Puf sIy pun shu cheetsI tpu tsI.
45
Itufu, My sIs pu nI fI wIf ku fI kumu-
nI mu pun shu:

Ndu xum? MuyIs to foo,


unoo tush, Iyuu utI tum pu shu, tfu ngu-
shu.
4
Isus shu: ZufuktI schu. Nu sIyuu
My sIs pu nee ts Is wunI muum tuu fI tum tu,
tfu ngI yu.
Pup tsu, sIyuu utI tu mI nu, tfu ngI yu.
My sI su fI nee tsI nI kumuch tu mu fI nI kIfu-
ku mun nuts tu fus, ufu ngI nu shu kumuch-
tu tu kumuch tu tu ushIk su. Tputs shu unoo
puyu muum pInu suk sIn, tpu tsee ndu
puk chI yum Istuk su ItsIn su fu tuu muu mu.
Anu mund ApunII sIyuu wunI chu pu ntsu.
47
MI shut, ApunII sIyuu wunee funts,
pup tsu. SIf tumu zItu mI nu fI nI Apu nIIee
kumu nI mu pu nee kuk ngu teef sIn, kumu nI-
mu pu nee mung puchu fu ngu nu. Itufu, nut-
shu sIysu wunu poo tsIm yyu fus, mupshI-
shush wunu sIf wuyuk su.
48
Ash kI tuu tIs,
yuwu fI zItu mIn chI nu fu ngu nu unu fI tum
sIysu chI nuk su. Nupu: uwshtI sIn puchu-
fu ngu nu, Itufu sIysu mupuk su, wutum
wundu fI tum kumu nI pu nee kuk ngu tuk su-
wu.
49
ApunII sIyuu wusI nu yusu fu tfu-
ngI yu, Kumu nI mu pu nI fee tsI zungun ku-
chu fI, tputs shu puchuch pu sI nu yu, kIyung
yuchuch pu sI nu yu, mung, tfu ngI yu
Apu nIII sIyuu tsI.
50
AshI fu chu, sIyuu utu shI nu, ZItu mI-
nu fI nI kumu nI mu pu nee puchu fu ngu sIn,
ApunII shu wunIch pu fee. Puchu fu ngI-
tuut ssIn, sIyuuts tum kIz puf wunI chI yu
utInu. IchI ngu fu unu mund wunI chu-
pu ntsu, mInum tI yum ndu unu mund
kumu ngut ssu.
51
Ich tu fu Abe Iu fI nee tsI nI puchu fu ngu,
puchut puchut ush tu fu nu sIn, unu mun-
shu, Suk fI yu fI nee ts tum puchu fu ngu nu.
ApunII shu fI pung' puchu fu ngu nu. ApunII-
shu fI pshtu shIsh pIy xIyu fu, Apu nIIeem
muu chI mbu tu muum pIy xIyu fu, ushI shI-
fu un Ipu su nund shu puchu fu ngu nu. Anu-
mund sIyuu IchI ngu fu nIIu fu nu fee tsIs
ApunII wunI chI ntsu, utInu.
52
My sIs pu nIs pup tsu, Apu nIIee kuk
yusu fu ngI tuu tIs, Itufu suunu Apu nIIush
pshtu muum ngu tuk su. MI shut, nIII tu fI
tputs pshtu pu nI utI tuut ssIn, sIysu yu-
sutpu tus, Apu nIIee kuk kumup shI fu-
ng su. AshI fu chu, unu mund sIyuu ApunII
wunI chu pu ntsu tshI nu, mung, tfu ngI yu
Isusu.
53
Tyu fu, Isus shu nuu tu fu ngI yu. Antu-
fu ngu unoo muzI nu fu ngu sIn, Puf sIy pun-
shuch shu tputs, mIshu My sIs pu nI tuyus-
pu tum pu nI kIz puf tsI yun tu fu ngu nu yu.
Isu soo yutu fIt tsI yu tu fu ngu nu, mungu.
54
Yusuf unu mun shu mInush zufI Isu soo
yutu fI tum nu yu nI utu sIn, mush tu mush-
tu mush tu ushI fu ngu nu. Itufu, mung
xupoo fu ngu nu.
AshI fI yuwuu Isus Puf sIy pun shu-
chee tputs wunee fu ngu unoo wup pu fee
kumu nee nu.
Mishat, Isus tsimbun k'kuz nda
payumaam tayaspatarangu
anoo kamanchin!!pa
12
1
Tputs wunI pu mu su ju mIIo
Isu sush zupun shu nI yu fu ngu-
nu. Wuun pu tu tIn kundu nI tu kundu nI tu
ushI fu ngu nu yu. Itufu, Isus shu wIpu nush-
pu tu mung tsI yu tu fI yu. Pup tsu, Puf sIy-
pun shu chIsh tuchI tu fus, tfu ngu, wutum
tsI mbun k'kuz puyu ku nu wu.
2
TsI mbun
k'kuz puyu kuch zup shI tu tputs yusu-
tu fI yu, kupung pu puzIch chI. Nupuz
tputs IpI shu ngu kI tu, tputs IchI ngu fu
yusu yustu chpu sI nu yu. Kumup shI kI-
tuu, un tsI yut ssIs Izu pu nI chI yu.
3
Apuz
mInu mu fI tputs kumun kuch, ndun tuu tI
ushI fu Ipu sup nuu yu fush, tpu tsush wIts
kuzumb kush, ushI fI tuu tputs IchI ngu fu
unoots tum muzI nuk chu sIn, tsI yu tuch pu-
sI nu yu, k'kuzee Izu pu neechI yu. AshIk puz
ush kI tum tIch tsI mbun k'kuz puyu kuch.
AshI fI tsI mbun k'kuz puyu fInts pu, Isusu,
tfu ngI yu wIpu nu shee tsI.
(Mutiwu 10.2S-S1)
4
SIyuu kIz puf chI nu ku fI, zuwuu utInu
sIyuu tsI. AshI fI muzI nung tsu nuwuu
kukI. Tpu tsee punI fInts pu. Wutum
chI yuu puchukchI tuu, ufu ngeem ndu-
shu kIyung yuchu chu wu.
5
Itufu, Apu-
nIIeetsImu fI punI muum wufI tu kI yu.
IukusufInI11 , 12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
779
Uwshu chI yuu puchu yu fu, sumu sush
kupee tuch pu fee. AshI fu chu, Apu-
nIIeetsImu fI punIng tsu, utInu. Ash ku-
chus, mInu mu fI k'kuz puyutssu.

Muyuu mu tpu tsee punI chIch,


wutum ApunII chI yuu ksut ku wu?

TsI-
fIp chI mund wunIp wufI tuk? Afu pee ju,
ndu. Zumeet pu tu mund tsI mbu nu ndu fI
kufIk wufI tu kI yu. TsI fI pIch ndun tuu
wufI tu fu, Apu nIII unoo mupIy kee ju.
7
ChI yuu tsInu shut mIsI sI nu shu ApunII
chI nu kI yu. KIz puf chI yuu chI nu ku IchI-
ngu fu tum yusu fI yu, muchu zeets tuu tIch
yusu fu tchIm chu. MI shut, tsI fIp chee wu
kupu ngu fI kusI ku nI Iyu. Wunu sIf Iyuu
ksut kI yu Apu nIII. AshI fI yu,

muyuu mu
tpu tsee punI kuch, tsI mbun k'kuzee
puyu chIch? utInu.
(Mutiwu 10.S2-SS, 12.S2, 10.19-20)
8
MuzI nung tsu, TsI mbun k'kuzee
puyu fInts pu. SIy tpu tsee ItsIn su fu:
Isu soo chI nuk tu nu tus, Apu nIIeets shu
wusu ndu fu fI: Anoo tputs chI nuk tu nu,
tch tum pu fI nu, wutum nuw tpu tseem
kInu fu ngI nu wu.
9
Itufu, sIy tpu tsee
punI kus, Isu soo chI nu kee zI, utI nuu fee-
su ushI fu, nuw shupu Apu nIIush: Anoo
tputs nuw chI nuk tum tu zI, tch tu mu nu
sIyuu tsI.
10
SIy nuwuu yutu fI tum nu kus,
ushI fI tuu unoo yufu muum wufI tu kI-
yu. Itufu, sIy Apu nIIee WunI yutu fIt
tsI yut kus, unoo yufu muum wunI ndu ju,
ush ku chus unoo ApunII mbIz chee ju,
ndu mbu fee.
11
Itufu, nuwu mund sIyuu tuxIy keekchu-
sIn, punI fInts pu. Yuk tup ufku fI much ku,
kufu kup kIz pu fI tuu much ku, ush kut ssIn
punI fInts pu.

Amchee zI nuwu?

Ndu-
shu Isu soo yutu fIt tsI yut chee? tfInts-
pu.
12
SIyuu tuxIy keef sIn, unshu fI tum
ApunII WunI mungee ts Is p'tseekchu,
sIyuu tutsI yuch tu ku chu, tsI yu tu muum
Istu chI ntsu ymmuu mu. AshI fu chu,
punI fInts pu utInu sIyuu tsI, tfu ngI yu Isus
tuyus pu tu ku.
Yuwu fI Isus k'kuzee tsI mbun puyu fInts-
pu, tfu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, Isus nda maachtangaz
tmaramaam tayaspatarangu
anoo kamanchin!!pa
13
Anush mInum tputs Isus put tsI yu-
tu fu ngI yu. MuyIs to foo, zuwu nIIeemIsh
pchI ndInII pu tng chu zuwu nIIeetsI. Apu-
fI nI tsI pu fu ngu, muu chI fI tu kusu fu ngI yu.
Zuwu nIIeemIsh ushpu tum punu ngI tngI,
tpI utufI, utu shI nu shI yuu tsI, mung,
tfu ngI yu tpu tsI.
14
Isus shu: Wuts tu.

Muyuum shu shIy nuwuu tshu? tfu-


ngu.

NItuu tI nuw kufu kI nu wu?

NItuu-
tI gobe fon nuwuu tsI yut ssee yufu ngI
tfu nIIee ju?

AshI fI tumu fee nuw shI yuu


Istu chInII? mung, tfu ngI yu.
15
Sheefu, yusuf tpu tsee shu nee fu nu
unoots shu tuyus pu tu ku, tfu ngI yu, Nuw
sIyuu tchInts pu, tmu fu shIsh IchI ngu fu
yutu fIt chu. AshI fI muuch tu nguz nuzu-
ndInts pu. Muu chI fI tIch zupun tuu puyu-
kuch, tuu fu shee mIch pIsh tu kI yu.
1
MuzI nung tsu, mInum tsI yut ssIs
kumun chInts pu mungee ts Is p'tsImuumu.
Mung sIf tu mu su kIz puf wIfu kuch
tputs muzu feem kupung mung tutsu-
mI fu ngI yu. Mung zupun yusI fu ngI yu.
17
Mungush chI nu yu fu,

TumuycheezI?
wutum IchI ngu fu wuyu muum pInu su kI nu-
wu, mung, tfu ngu mung shuf tu.
18
Muu,
nu chI nu yu nu. Pungee tsI sIfup chee
ptu ngu yu fu fI, kupeeteefufI, kunees-
chI nu ndu fI zupun pungu chI mu. SheefI,
wufu suu Iwu too, muu chI IchI ngu fu wuyu-
chI mu.
19
Ash ku chu fI, nIp tu fI pu zupun
musuch kIs tuu chI nu. Wuum pu nI fI shtI
tuu chI nu.

Muyu ju nuwuum pIsh tuch?


mung tu,
20
nu tum tu psuun ApunII:
NuunI, tfu ngI yu, mung yumu fu ngI yu.
Mung shu fI tIsh chu shIyu.

Nu chuk shtu
unoo puyu yuch?

NItuu tI muu chI fI tu mu-


nIch tuu tu fIch? mung ApunII tyu fu, tsI-
pu fu ngI yu wIfu kuch shI tu, mungu.
21
AshI fu chu, nuw sIyuu utInu, Tputs
mungu tu wuumu xunuteefu, Itufu Apu-
nIIee mupIy ku, wIfuk'chee tumu fu ng pu fI
ApunII wunee fu ngu sIyuuts shu sheents-
pu, tInu sIyuu tsI, mung tfu ngI yu Isusu,
tpu tsee wunee ku.
IukusufInI12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
780
(Mutiwu 6.25-S4, 6.19-21)
22
Anu mun shu sheefu, wIpu nu shee-
tsIm shu tuyus pu tu fu ngI yu. Isus shu:
Muuch tu ngu zIm chI nu chI nuw shI fInts pu,
tunu sIyuu tsI.

Muyuum kutung tseem


mungIs muntsuk su?

Muyuu mu kumu-
fee mu fI tIs chI nuk su?
23

NItuu tI ApunII
Iyuu tInu fu ngu, unoo tsI mu fI chI nu muum
tInu fu ng? ndunI. Itufu, sIysu Apu nIIush
Izuu fu tuchI tu muum chI nung tsu.
24
Kufeenx nupun chu.

NItuu tI mzu ku-


nu?

nItuu tI wutu ngu sheem xunut ku zI-


nIII nu?

NItuu tI pungus shu tum wuyu ku-


nu ju? ndunI. Wutum ApunII wutu ngu-
sheem wuyu fu ngu wu. ChI yuu tsInu shut
mIsI sI nu ApunII chI nu chI yu.

Tumufee
chI yuu ApunII ndu ksu tuch?
25
MI shut, tuu fu shee mu fI tIs kIz puf
wuchI nung sI ntuf ush kus,

wuchI-
nu chee zIs? ndu mbu fee.
2
AshI muum
xupoo kus,

ushI fI muyuu mu ju tsu nu see-


mu fI tum chI nu chI nuw ushIk su? ShI fInts-
pu, Apu nIIee tu fush chI nung tsu utInu.
Muuch tu ngu zIm mungIs muntsu fInts pu.
Itufu, sIysu Apu nIIush Izuu fu tuchI tu-
muum chI nung tsu.
27

Muyuum shu kumu fee mu fI tIs


mungIs chI nu chI nuw ushIk su? wutum
ApunII sIyuu ufu Istu chu wu. AshI fI
sIysu Apu nIIush Izuu fu tuchI tu muum
chI nung tsu. Nupu:

Chup tumu tu fee ju?


KufI keem ndu tufu wuz tu ku wu. Wumu-
feem ndu k'tukuwu. KIz puf wunu sI fI
kumuf tuk puz ush kI yu. ZItu mI nu fI nI
SuIo mo nu fI nI kIz puf tuu kufu ku mun
tuu fu ngu, ushI fI tuu ndu chup pu tu
wunu sI fImshI fI nI wutu nIf tutsu moo fu
k'tuntufungIyu. Chu pu mu fI shu wunu sI-
fImshI fI nI SuIo mo nu fI nee ts tuu kusI fI yu,
28
wutum wuunu ApunII chu poom wunu-
sI fImsheem tInu fu ngu wu. Wunu sIf tInu-
fu ngI tuu, ushI fI tuu mungu nutum chup-
tu yu fu, pu tum shu pchI fu yu fu, sumu sush
kufu kI yu. MIsI sI nu shu pu ApunII sIyuu
kIz puf Istu chI yu.

Antuu tI sIy chup put


tutsu moo fee zIs? Chu poo tsIm sIyu mu fI
kusIk su. AshI fI yu, sIysu Apu nIIush Izuu-
fu tuchI tu muum chI nung tsu.
29
AshI fI yu, kumu fee mu fI tIs mIshu,
kutung tsee mu fI chI nu fInts pu, Itufu Apu-
nIIush Izuu fu tuchI tu muum chI nung tsu.
30
Tputs Apu nIIee ndu chI nu ku, unoo-
tsI mu fI chI nu chI nuw ush ku nu yu. Itufu,
sIysu unoo shI fInts pu, wutum ApunII
sIyuu nup ku wu. Yuwuu pIsh tu kIs unoo
yusu kI yu, punu chI yu sIyuu mu yu.
31
AshI fI yu, sIysu Apu nIIush Izuu fu tuchI-
tu muum chI nung tsu. Ash ku chI nuu fee su,
ApunII sIyuum IchI ngu fu punu chI yu yuwuu
pIsh tu kIs unoo tsI mung, tfu ngI yu Isusu.
32
SIy muchI nuw tuu tIs nuwuu mungoon-
kus, punI fInts pu. Apu fIch wuunu
zundu fu ngu, sIyuu wuumu tIp tsI feem
nu fu ngunts, Istu chI ntsu.
33-34
AshI fu chu,
muu chI fI tuu tsIs puxunxeefus, pukI feem-
shu Istung tsu, pIsh tu ku unoom pu nung-
tsu. Ash ku chus, yuwu mund sIy Istu fu ngIs
unu mund ApunII sIyuum wuun shu wutsu-
pun ufu ngI nu shu wuyuk puz ush chI ntsu.
ApunII wuunu xunuteefu, Itsun chee ju,
shu chI muum ndunI, ufu tu mu fI mchu-
shImu shI wuyu chI yu. Ash ku chI nuu fee su,
Apu nIIeetsIm chI nut ssu. AshI fI Apu-
nIIeetsImu fI shu chI nung tsu tInu, mung,
tfu ngI yu Isusu wIpu nu shee tsI.
(Mutiwu 24.45-51)
35
MI shut, tchInts pu. Ksu tu mu mu-
fI tuung tsu nuwuu tsI, mung tfu ngu
Isusu. Nuw shu Apu pup nuuk chu fI,
zupIshpu yusuf kus chI nu. Itufu, sIysu
k'tungusIndumu.
Tputs much chuf tumu tuf pu fI shIng tsu.
Upu tu fu nu fI ufup kIzuu Ipu fee mI tsI yu-
tu tu mu tu, much chu fee kumuch tu yu fu,
kusu chI yu. M'chuchshu ufu putu tu muum
ksut ku nu. Numbu fIn tuu tu ndu muchIng-
chI yu.
3
Upu tu fu nu fI xIytu, zup shtu kI tuu,
ksut ku nu. Yusuf kus ku chu, shI tu ngu-
shI nung tuh tuh tk chu, much chuf shu
mus sI fI tum tuwut chI yu.
37
Pshtu kum chu,
muu chee IchI ngu fu yufum pukee fu,
mung' ksu chpu fee. Much chu feets shu
kIz puf chI nuch pu fee. Wuu nuu tsI shu
m'chuchoom nu yu fu, wuunu k'puyufu,
mufI tu chI yu much chu fee mu.
38
Mung' kIs
ushIch pu sI nu yu. Kupung zup shtu fu ngI tuu,
IukusufInI12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
781
wunu sIf ksu tu fu ngu nu. Ashku un tumu pu-
fI sIy shIng tum tsu.
39
MI shut, chI nung tsu. Tputs yuwush
wush chIf kus chu unoo yusu kI nuu fI ushI-
fu, kupung ksut chI yu. Ksut ku,

tumu fee
wush chIf shu chIch?
40
Yup ndu chI nu fIs
umb nuw shu yuwuf tu tum tpu tseem kInu-
fu ngI unu fI tum yusuf kus chI mu. AshI fI yu,
mupIy fInts pu, nuwuum ksu tu ngu sI ndu mu
tunu, mung Isus tfu ngI yu wIpu nu shee tsI.
41
Tyu fu, PItof shu: Ichee

Iyuu tsIm
Ipun sheets Ish tush tIsh?

Tpu tsee IchI-


ngu foo tseezu wu tshu wu? mung, tfu-
ngI yu PIto fu.
42
Isus shu: IchI ngu foots chu
ksu tu ngu ndu mu tI, tfu ngI yu.
MI shut, tsI yut ssee mungee ts Is p'tsImuum
kumun chInII pu mungIp tIs tuu muu mu.
Upu tu fu nu fI ufup nuu mu chu, tIp tsI-
fee ksu tu muum wunee fu ngI yu, ShIy shu
m'chuchufeetsI ksu tung chu. Wunu sIf mufI-
tung chu, mufIz kuyu tu sI nu pu. ZufI yunInII-
pu, tpu tsee nIy fInII pu, mung tyu fu, ufup
nuu tu fu ngI yu.
43
Uwshu much chuf shu
unufI wIts muzI nu yu fu, wunu sIf ksu tu fu-
ngI yu. Upu tu fu nuf zupIsh kunu pee shI nu,
wunu sIf ksu tu fu pukum chu, much chuf shu
mung' kIs ushIch pu fee.
44
Ash ku chI nuu fI,
upu tu fu nu fI: In tputs kIz puf wunu sIf chu,
tyu fu, ufu ngI nu shu kumuch tu chpu fee.
NImun shIy shu muu chI fI tuu tsI IchI ngu fu
ksu tung chu shIyu, tch pu fee much chu-
fee tsI. AshI fI sIysu ushIk puz shIng tum tsu,
nuwuu kukI puyung tsu.
45
Nupu: mIshu much chuf yutu fIt
mungush chI nu yu fu, Nuw putu fu nu fI
zup shtu kchu, wuts tu yu.

Chu ku ju wuu kuk


puyu puy tu pu? mung, tfu ngI yu. Tyu fu,
uwshu m'chuchoo wuun pu tu pzkoo ku tuf
ushku, kIzuuts tuu pzkoo ku, kIyung yuchu-
fu ngI yu. Tpu tsee wutu ngu shee puchInd-
ku, wuun tu mu fI shu kupung kutung ku,
tuzu zu yu fu, wuuw tuf ushI fu ngI yu, mungu.
4
Yup ndu chI nu fu umb upu tu fu nu fI
kusee fum chu, much chuf yutu fIt unoo
kIyung yuchu yu fu, puchu yu fu, sumu-
sush kupee tu fu ngI yu, tputs Apu nIIee kuk
ngut ku unput tutsu moo fu wunee fu ngI-
yu. AshIk puz ush tuch tum pu fI nu sIyuu tsI,
ndun nuu fI nuwuu kukI puyu kus.
47
Nuwuu kukI muzI nung tsu. Tputs
ufku fee kuk yusuk tuu, Itufu ndu puyu ku,
ndu wunu sI fI ksut ku, ufkuf shu kIz-
pu fI wunI chI yu, kIz pu fI pzkoo chI yu.
48
Itufu, ufku fee kuk ndu kuupu muzI nu-
fu ngu, mungu tu fI tuu fu ngI yu, ufku fee
kuk ndu puyu fu ngI yu. AshI fI kufuk shu
mungush chI nu ku: Anoo tputs kIz puf
wunI muum wufI tuk tuu, Itufu nuyu nI kI-
nu, wutum ndu k'keetsI muzI nu fu ngu wu.
AshI fI uchImu fI wunI chI mu, tfu ngI-
yu, mungush chI nu ku. ApunII ushIk-
puz ush chI yu yuwuu kukoo ndu kuupu
muzI nu fu ngu unoo tsI. AshI fu chu, sIy nuu
nu nuwuu kukI muzI nu fu ngus Izuu fu
puyung tsu utu shI nu. MI shut, ufu ngI-
nu shu utInu, tpu tsee kupung Istu kuch,
uwshu tputs kupung tum Istu tu fI yu.
AshI fI tpu tsee kumuch tu yu fuch, uwshu
k'kuzee Izuu fu puyu tu fI yu. AshI fI sIysu
ushIk puz shIng tum tsu nuwuu mu, mung
tfu ngI yu Isusu wIpu nu shee tsI.
(Mutiwu 10.S4-S6)
49
MInoots shu muzI nung tsu, tfu ngu.

NItuu tI mupIym wuyu tI utufI kusu fu-


ngee? ndu. Muntsu ngu shIsh wuyu tI utufI
kusu fu ngI nu, unufI chI nuk tu nu.
50
Nuw
kIyung kuchIy muum kusu fu ngI nu.
AnufI mungoon kI nu. Ndu tu mu kIyung
kuchIyeefufI, mungI muntsuk tu nu.
KIyung kuchI yee fum chu fI, mupIych shu-
pu fI nu.
51
Muntsu ngu sheem kusu fu ng tu-
nu, tunu.
52
MuzI nu ntsu: Nuwu mund tputs
wuun pu tu muu chI fIt pu tu tIn nutsuch pu-
sI nu yu. Zumeet pu fI tputs tuufu, tuchIp
tputs nuwuu kukI puyuk chu, tsI mbun-
shu tputs nuwuu kukI ngu tuch pu sI nu yu.
53
Wupuf shu mIn mungush chI nuk chu,
wIp shu kumuz mungush nIII tu fI tum pu
chI nu chI yu, ush ku chu wIp wupuf pu tu
nutsuch pu sI nu yu. KIz shu mIn mungush
chI nuk chu, wIp shu kIz mungush nIII-
tu fI tum pu chI nu chI yu, ush ku chu wIp
wunIf put nutsuch pu sI nu yu. KIz shu mIn
mungush chI nuk chu, wIp shu wIzunII
mungush nIII tu fI tum pu chI nu chI yu, ush-
ku chu kIz ung sIf put nutsuch pu sI nu yu.
IukusufInI12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
782

D
12.53 MIkI yu su 7.6 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
D
13.-9 Is ysu 5.7, mIshu
Jefe mI yu su 2.21 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Nuwu mund mInu mu fI mungooz puyu chu-
zI nIII nu ju, ndu mbu fee,
D
mung, tfu ngI yu
Isusu wIpu nu shee tsI.
(Mutiwu 16.2-S)
54
Isus tpu tseets shu IchI ngu fu tuyus pu-
tu ku, tfu ngu, Nupun chu: kunInd kIz puf
IsIm ku chu, SIn sInu pI tchu, tus, kufIy-
muum tush tuk su. Sheef us, sInuu kufIyk-
su.
55
MI shut, kIz puf zutku chu, Zuf pus
nuunchpu tssu.
5
Ash kI tuu tIs kunI nduu
yusu kI tuu tIs, Itufu Apu nIIee ndu nuts tuk-
su.

Muyuum shu k'kuzee tsI mbun puyuk-


su? tfu ngI yu Isusu.
(Mutiwu 5.25-26)
57

Muyuum shu ndu ItsIn su fu chI nuk-


su?
58-59
Wupuz shIy tumu shtu kush,
Itufu tuwu pu muum pInu su kush, tputs-
shu shI yuu kufu kup much ku chI nuu fI yu,
kufuk shu wuneengI tk chu, shI yuu tumu-
nee fu,

shIy unoo tumuy chee zIsh? Tumu-


shI fee tsIsh Izuu fu tuwu pu yu fush, kIyung
kuchIyeefush, zupIsh shu shI tu nguch-
shu. Itufu, ndu tu mu shI yuu mucheefu,
yufeefush, wunu sIf tsIyuteefush, kumu-
nguch shu. Apu nIIeem ushIk puz ushI-
fI tum tu. Ndu tu mu ApunII wunI muum
kus chu, mungoo nung tsu, Isus mung,
tfu ngI yu, tpu tsee tuyus pu tu ku.
Isus wunee ku ushIp, tfu ngu unoo
kumu nee nu.
Mishat, Isus: Ndatuma Apan!!
wanichu, mangoonangamacha;
trangu anoo kamanchin!!pa
13
1
Isus tuyus pu tu mu Iwu pu fum-
chu, tputs shu nIII tu fIt kusu fu-
ngu nu. Kuseef sIn, PIIu tu fIn GuII Iey shu-
cheetsI tputs puchu fu ngu nu unoo mung
kumu nI fu ngu nu. AshI fu chu, Isu soo
kumu neef sIn, Mung GuII Iey shuch tputs
Apu nIIush pung' muu chI tuzu kut ssIn,
PIIut wusu ndu fuf puchu fu ngu nu, mung
tssIn chu tfu ngu nu.
2
Isus shu tpu-
tsee mung' p'tsImuum tsI yu tu fu ngI yu.
Suun tu nu mungI shIs chI nu kus tpu su,
GuII Iey shuch tputs unu mu fIt ssIn chu
kIz puf yutu fIt tuu fu ng pu sI nu yu, wutum
ApunII tsI puts put wunee fu ngu wu, tpu-
su sIyu yu mungI shIs.
3
Itufu, nuw shu
sIyuu utu shI nu, tfu ngu Isusu,

Antuu tI
nImu fI GuII Iey shuch tputs kIz puf yutu-
fIt tuu fu ngu nu? ndu. AshI fI nuw sIyuu
utInu, Ndun nuu mungoon kus, ndun nuu
yutu fIt shI shI fee tsIs kusu kus, ApunII shu
sIyuu umb tum pu fee ush tu chI ntsu tunu,
tfu ngI yu.
4
MI shut, tchInts pu, Mung SIIo wesh
kung pungus wuf pungu fu ngu sIn, mung
yufu nguk chu, tpu tsee puchu fu ngI yu.

SIy
unoo umkI msu? Anu mu fIt ssIn chu Ifu su-
fIn shuch tputs kIz puf yutu fIt tuu fu ngu nu-
yu,

nupu ApunII wunee ku ushI fu ngu wu?


tpu su sIyu yu mungI shIs.
5

Antuu tI unu-
mu fI tputs kIz puf yutu fIt tuu fu ngu nu?
ndu. Itufu, ApunII nutu mu sum tu nup kI yu.
Itufu, nuw sIyuu pup tsu utInu, ndun-
nuu yutu fIt shI shI fee tsIs kusuk chus,
ApunII shu sIyuuts tum wunI chI ntsu, mung
Isus tfu ngI yu tpu tseetsI.

MI shut, kumun chInts pu mungee ts-


Is p'tsImuumu, mung tfu ngI yu Isusu.
Mung tputs muzu fIsh k'puyunIIee mung
tutsu mI fu ngI yu. ZupIsh wunu sI nguz nup-
ku tu, mung wunus ndunI ushI fu ngI yu.
K'puyunIIpus tuchIp nupu chu, xupoo-
fu ngI yu, mungu.
7
Much chu feets shu
mung:

WunI pu xupoo yu nIII? Wuts tu yu,

muyuu mu mungu tuuch? AshI fI tuwu-


shI nI, mung, tfu ngI yu tpu tsI.
8
Itufu,
much chuf shu: Ichee, xumu chI. WuunI
tuuch pu, mung, tfu ngu. NIfI musuch
nuwuu nu wunu sIf nup chI mu. Puchush
k'tseeyufufI, tsup kuntseef pI nu ndu fI
yyu fu fI, puchush xunut chI mu.
9
Yusuf
k'puyunIIpus wunu sIf yusI kI nuu fI, mungI-
nI kIs shu pu fI nI yu. Itufu, yusuf ndun-
nuu fI yusIkchu, tuwuch shI tI mu,
D
mung,
tfu ngI yu much chu fI.
ApunII sIyuu ushIk puz ush kI tum chu,
nutu mu sIyuu ksut kI yu. Itufu, ndun nuu
IukusufInI12 , 13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
783
mungoon kus, sIyuu Utu shu cheets tuu tIs
kupeet chI yu, mung tfu ngI yu Isusu.
Yuwuu Isus: Ndu tu mu ApunII wunI chu,
mungoo nu ngu mu chu, tfu ngu unoo nu
kumu nee nu.
Mishat, kamanchin!!pa yuwaa Isus
kizash mbapaa tchiyarangu anootsi
10
SIf tumu sputush zufI kunu sI sush
Isus tuyus pu tu fu ngI yu, Utu shu chIsh
shu nIyshInI mung tuyus pu tu fu ngI yu.
11
KIz
unshu tum mung pshtu fu ngI yu. 18 musuch
kus yutu fu ngI yu, yushIng zutu fu ngI yu.
Mung ItsIn su muum pInu su fu ngI yu, ush
kuchu mbI mu nu.
12
Isus shu kIzuu pukee-
fu, mung: Izu fee, yuf chInII pu tu,
13
uw
kIzu mu nu much pututeefu, mung yufu fu-
ng shu. ItsIn su fu mung xIytu sheefu, Apu-
nIIeets shu: Apuu, wup pu fee. YufeenII shu
nuwuu tsI, mung, tfu ngI yu kIzu.
14
Itufu, shu nIyshIshee ksu tu mu pun shu
Isu soo mung tsI yun tu fu ngI yu.

Muyuum-
shtu sputush zufI, kunu sIs shu Isus
yufuk? mung shu fI tu tsI yun tu fu ngI yu.
AshI fu chu, ksu tu mu pun shu tpu tsee mung
numbu fu ngI yu, ApunII zufee mInum mutu-
yu fu putu tu muum wuyu fu ngI yu. AshI fI

muyuum shu sputush zuf tumu nduk su?


AshI fI sputush zuf wutsIshu pu fee tunu,
tu nubu tuf mung ushI fu ngI yu.
15
Itufu, ApunII shu WIp: ShIy kupu ngu-
fI ngI chIk shu, mung tfu ngu.

Chu ku ju
kupuu choo sputush zufI ndu Istu ku?
Ufu Istuk su. Wuku fuuts tuu Istuk su.
Wutu ngu shIsh sukuu tupufeefus, kungup
muchIk su wuu muu mu.
1
AshI fI

tumu-
fee kIzuu ndu nuyI nI chI nuwu? Apfumu-
fIn chIch chu. Itufu,

yushIng wunIp
musuch kIyung yuchu fu ngu? AshI fu chu,
sputush yufu muum wufI tu kI yu, mung,
tfu ngI yu Isusu.
17
Tmbeefu, mung
undu fu fee tpu zu fu ngI yu.
Itufu, tputs tI sIn mung' kIs ushI fu-
ngu nu. Isus Iyuu kIz puf Istu kI yu, mung,
tfu ngu nu.
(Mutiwu 1S.S1-SS, Mdr/osu 4.S0-S2)
18
Isus shu unush mung tuyus pu tu ku,
tfu ngI yu, ApunII tpu tsee kusI ku unoo
kumun chInts pu, mungee ts Is p'tsImuum
kumun chInts pu.
19

Kuch wuch tumu-


fee ju? Puk chI tuu wuch mzu tsush
tutsumeefuch, yusI nuum shI tu tu muum
kInu kI yu. TsI fI pIch unush kIs tuu ku nu,
Ixut ku nu. AshIk puz ush kI yu ApunII tpu-
tsee wumu fI kusI ku, mung tuyus pu tu ku,
tfu ngI yu.
20-21
MIn ushI fI tum puz ushI fu kumun-
chInts pu, mung tfu ngu. KIz punguum
tInu ku, muu chee tpoo tu muum wufIn put
skI yu. Iseefu, upI nIII fI IchI ngu fu tpoo-
tkI yu. ApunII kuk ushIk puz ushI fu upI-
nIIu fI tum tsu pu fu nu sIsh Izu tu fu Istu kI yu,
mung, tfu ngI yu Isusu.
Wutum chu tsI yut ssIs kIzush mbu puu
tchI yu fu ngu unu.
Mishat, Isus: Apan!!ush pshtumaam
siyaam mbamcha, trangu anoo
kamanchin!!pa
(Mutiwu 7.1S-14, 21-2S)
22
AshI fI yu, Isus Ifu su fI nup nuuteefu,
yuk tush IchI ngu fu mung tuyus pu tu fu ngI-
yu. MInush shu zufI mInup yukut tuyus pu-
tu tu, mInush shu zufI mInup yukut tuyus-
pu tu tu, tuyus pu tu tu mung ushI fu ngI yu.
23
Asheem chu, tputs Isu soo chu mu yu-
ngu fu ngI yu. Tputs shu: Ichee,

ApunII
zupu nee ju tpu tsee nufI nguch? mung
tyu fu, Isus shu:
24
Anoo chI nu fInII pu.
Itufu, shuu nu mu nu nupung chu, kumu-
ngu muum sumbuy tufInII pu, mung,
tfu ngI yu. Apu nIIIsh pshtu muum
mbum chu. Tputs zupu nIn yuchu mu nu
yuchukchItuutssIn, Itufu xupoo chI nIII-
nu. AshI fI sumbuy tufInII pu nuw shI yuu
utu shI nu.
25
ZupIsh pshtu shIsh shtu nduk chu,
sIysu ngu tu fI tIs: Ichee, tuwu tu ngI,
pshtu pu nI utI nI yu, ngu tIs tch pu su.
Itufu, uwshu: Nuw sIyuu yup shtu muum
zund kee zI tk chu,
2
sIysu:

Tumushu
ndu zunduk shu?

Wutum kuyu nu tum


kutu ngu fu ngI nI wu, wuu fu ngI nI wu?

SIf
Iyush tuyus pu tu fu ng shu wu? tch pu su
sIyu.
27
Itufu, uwshu: Nuw sIyuu yusu-
fee zI.

Chu ku mu su zIs sIyu? nuts tu kee-


zI. Wuts tu, nuu ngI. SIy yutu fIt tIschu.
IukusufInI13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
784

E
13.35 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 118.26 tu utI tum tu.
Nuu ngI, sIyuu tmbeefu, kusu chI yu.
28
Ash ku chus, sIy pshtu muum xupoo yu-
fus, kupung tunuch pu su. Iy, Iy, sItuts tI,
tch pu su. Apu nIIush ufu pee tu fI shu
zItu mI nu fI nee tsI nI, zupun pungut ssu.
Apfumu fI nee ts tum, Isuu ku fI nee ts tum,
Ako pu fI nee ts tum, Apu nIIee kumu nI mu-
pu nI fI nee ts tum Apu nIIIsh pungut ssu.
Itufu, sIysu unush ndunI, tushI tu ngu-
mu wIs tuut ssu.
29
Tsu pu fu nus shu chee
tputs unshu tum zupun pungut ssu.
UwshtI sIn kIs Apu nIIush kutung ku chI-
nIII nu yu. Itufu, sIy xupoochpu su, wutum
kumung shI shee kunu chu yu ntsu wu, ndu
mungoo nu fu ng su wu.
30
MuzI nung tsu. Apu nIIush pshtu muum
ufu ushI fI tum chu. SIy mustu nutu fI Apu-
nIIee kuk muzI nu fu ngI tuu tIs, Itufu ndu
mungoo nu fu ngus, ushI fI kumung chee zIs,
ndu mbu fee. Afu pIch shu tputs zup shI-
tu Apu nIIee kuk muzI nuk chu sIn, Itufu
mungoon ku chu sIn, Izuu fu pu fee kumung-
chI nIII nu, mung tuyus pu tu ku, tfu ngI yu
Isusu.
Yuwuu Isus: Apu nIIush pshtu muum
sIyuum mbum chu, tfu ngu unoo
kumu nee nu.
Mishat, Isus Utashuchingaz tputs mang'
mantsarangu anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 2S.S7-S9)
31
Anpuf tum Puf sIy pun shuch shu
tputs Isu soo chu mu yu ngu yu fu sIn, tsI-
yut ssIs mung kumu nI fu ngu nu. Ichee,
pup chu, suwu ngI, puchu yunII pu. Kufuk
Hefo des mung shI yuu puchu muum
zunduk tu ndu, mung, tfu ngu nu Isu soo-
tsI.
32
Isus shu ymu fu ngu: Hefo des ufu
puchum pun chu. Ash tuu sIysu tsI yut ssIs
kumu nI mut ssu. Mus mu chI. ShI yu shchee
tpu tsI Istu kI nu. YushI ngoo tushI tu nguk-
tu nu, tpu tsee yufuk tu nu. Itufu, mus-
sI fI tum Iwup chI nu, ttu ndu, tng tsu.
33
Nutu mu su shI yush tsu pu nIsh puk chIm
xIy kInu. Ifu su fI nush nuwuu puchu muum
wufI tu kI yu, wutum unshu fI zItu mIn Apu-
nIIee kuk kumu nI mu pu nI fI nee ufu puchu-
fu ngu nu wu, tchu tshI nInts, mung, tfu-
ngI yu Isusu. Puf sIy pun shuch tsI yut ssee
kumun kum chu sIn nuu tu fu ngu nu.
34
Sheefu, tputs unush zupun shu neef-
sIn, Isus Utu shu chee tsI yu tu fu ngI yu,

Ifu su fIn shu cheem tputs wunI pu ju zufI


mungI muntsu kee? Ifu su fIn shu chee
kIz puf chI nu kI nu.

WunIp Apu nIIee kuk


kumu nI mu pu nee puchu yu nIII nu? Putu-
mbIch put tu tu ushI fu ngu sIn puchu fu-
ngItum sI nu.

WunIp Istu muum chI nu kI nu?


Ktush wIpuu kpu mku tumu tuf pu fee ushI-
ngu sI utI tuu tI, Ifu su fIn shu chee Istu muum
zund kI tuu tI, Itufu kupung ngut ku nu.
Nuwush kumu ngu muum ndu zund ku nu.
35
Nu nupu psun chu, tpu chI nguch pu sI-
nu yu. Mungu pungus kufI mu nuz yufu-
ngu chI yu. Itufu, nuw shu yusuf kus ku-
chu fI, nuwuu nuts tu chI nIII nu yu. Mung'
kIs nuwu mun shu mbu tuch pu sI nu yu.
Shuunu Ipu su mu fee tsIsh Iyuum
zungun kush,
wunu sI fI nupung chu,
E
zup shI nuu Apu nIIee tch pu sI nu yu, mung,
Isus tfu ngI yu.
Wutum chu tsI yut ssIs Isus Utu shu chI-
nguz tputs mung' muntsu fu ngu unu.
Mishat, Isus Parsiypanshuchish
tputs pangshuri tayaspatarangu
anoo kamanchin!!pa
14
1
MInush zufI kunu sIs shu,
sputush zufI Isus Puf sIy pun-
shuchput ufku fI mung kutu ngu fu ngI yu.
Puf sIy pun shuch wum ku fI, mIshu My-
sIs pu nI fI wIf ku fI kumu nI mu pu nI kutu-
ngu fu ng tum tu. Tputs Isu soo yutu fI tum
nu pu nI utu sIn nupu tu funII ushI fu ngu nu.
2
Tputs shu kIyu ku mush tsu tu fu ngu,
Isu sush mung kusu fu ngI yu.
3
Isus shu
Puf sIy pun shu chee tputs mushI fu ngI-
yu,

Kunu sI sush zufI tpu tsee yufu muum


wufIt chee ju? tfu ngu,
4
Itufu Puf sIy-
pun shuch shu ymu fu ngee ju. AshI fI yu,
Isus wungu yuu pututeefu, mung yufu fu-
ngI yu. Sheefu, wup tum zungu nI fu ngI yu,
mungu.
IukusufInI13 , 14
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
785
5
Sheefu, Puf sIy pun shu cheets shu:
Kunu sI sush tpu tsee yufeefI unu mund
tsI yun tu fInII pu. Wupuz Ipu fIsh kunu sI-
sush zufI wuchush puntsuk chu,

ndu shu
ushI fI tuu nutum kunu sIs shu tuu nufI ngu-
chIsh? mung, tfu ngu. Wuku fu feets-
tuu tIsh ush chI tum pu su, mung tfu ngu,

Puf sIy pun shuch shu ymu fu ngee ju,


mungu.
7
Kutu ngu muum tutsu moo fu ngu, unush
tputs shu kufu ku nu ngI fI kuxI nu muum
zundu fu ngu nu yu. Itufu, yuw shu yut tu-
muw umb ndu zundu fu ngu nu yu. Isus
unoo pukee fu, mungoo p'tsImuum tuyus-
pu tu fu ngI yu. Tfu ngI yu,
8
Tputs kIzuu yumuk chu, shI yuu yumbIk-
chu, kufu ku nung k'xInInIIpu. Kufu ku nu-
ngI nuu fI kuxIn ku chush, kushI mu nIsh
tputs yuw shI yuu kusI fu un kus ku chu,
shI yuu tpu zuch pu fee.
9
Kufuk shu shI yuu:
Zuwuu, unoo tpu tsI kufu zu fu ng tu mu nu,
tchI yu. Uw shI yuu kusI fI yu. AshI fI yu,
uw nIsh pu nuwuu nu ngI kuxIn chI yu.
Itufu, shIy shu pIy k'xInungI, tch pu fee
shI yuu tsI. AtI nuu fI yu ushI fu, ufup yut tu-
mu mun kuxIn ku chush, kupung puzIch pu-
shu. AshI fu chu, kufu ku nung shuun tu fI
msu ngu fush k'xInInIIpu utInu.
10
Itufu, ndu ushI muum, kus ku chush,
yut tu mu mun k'xInungchu. Ash kI nuu-
fee shu, kufuk shu: Wuts tu, zuwuu, unush
k'xInInIIpu. NuunI, nuwu pu kuxI nee nI,
tch pu fee shI yuu tsI. AtI nuu fI ushI fu,
shI yuu ungIf tuch pu fee, tputs shu shI yuu
IchI ngu fu punI fus tu chpu sI nu yu.
11
Apu fIch chI yuu ushIk puz ush tuch tum-
pu fee. Tputs wumu fI kusI fu tuu muum
chI nu ku, unoo mu fI chI nu ku, ApunII
unoo tputs tpuz chI yu. Itufu, yuw tputs
ndu ushku unoo ApunII shu ungIf tu chI yu,
mung, tfu ngI yu Isusu.
12
Tyu fu nIIu, yuw tputs Isu soo
kufu zu fu ngu unoo tususeefu, Isus shu:
AmI koo, kutu ngu muum kufuz kush,
umI ku fee tsIm tIsh kufu zInII pu, pukI fee-
wuu nIy fInts pu, mung, tfu ngu. Zuwu-
nIIeetsIm tIsh kutung tseem kufu zInII-
pu. Muu chI fI tuu tsIm tIsh kufu zInII pu.
WIfuk'cheetsIm kufu zInII pu. Ash kus
wunu sI fee ju. Anoo tsIm kutung tseem
kufuz kI nuu fee shu ushI fu, uwshtI sIn shI-
yuu yusuf kufuz tu kufuz tu ush ku nu yu.
Ash ku chus, suun pu tu mu fI kufu zuztu ngut
ush kus,

untuu tI un wunu sI fee ju?


13
Itufu,
pukI feets tum kutung tseem kufu zu ngI.
KIyung kuchIy ku nu unoots tum kufu zu-
ngI. Wuts k'zImuutstum kufu zu ngI. Wuch
mchu suuts tum kufu zu ngI. Ash ku chI nuu-
fee shu ushI fu, wun guy shI yuu Istu muum
pInus chI nIII nu yu.
14
Itufu, ApunII unu-
mund wuunu shI yuu Istu chI yu. ApunII
yusuf kus ku chu, tputs Apu nIIee yusu yu fu
unoo Itu yu mu chI yu. Anush yuwu mund
ngu tIsh Istu fu ngIsh unu mund shI yuu
kIz puf wunu sI fI Istu kchu, tuwu puk puz
ush tu chI yu, mung, tfu ngI yu Isusu.
(Mutiwu 22.1-10)
15
Itufu, tputs nIII tu fIt shu: Apu nIIIsh-
shu kutung ku chuch, mungIch kIspu fee,
mung, tfu ngu,
1
Isus shu mung: ZufuktI-
shchu. Itufu, Apu nIIush pshtu muum
mupIy fInII pu, nuw shI yuu utInu, mung,
tfu ngu.
TsI yut ssIs kumun chInII pu mungee-
tsIsh p'tsImuumu, tfu ngI yu. Mung
tputs kutung tsee zupun putu tu fu ngI yu.
17
Putu tum Iwu pu fum chu, much chu feets-
shu: Zuwu nIIee IchI ngu fu kufu zu shI nI.
Kutu ngu muum wufI tu yunII tu ndu. NuunI
kutu ngee nI, ttu ndu tshI nI, mung tfu-
ngI yu tpu tsI.
18
Much chuf shu mung tpu tsee kufu-
zu muum nuu tu fu ngI yu. Itufu, wum-
kuf shu IchI ngu fu mung ngu tu fu ngu nu.
MIn tputs: PInu suk tu nu. Mzuts tIfu tu mu
ttu ndu, tng chu, mung, tfu ngI yu.
19
MI-
shut, tputs: Nuw pInu suk tu mu nu. KuwIz
Iptu fu wuku fuu tufuw zI pu nI puxunxeefI,
nu tum tu yuchu chI mu ttu ndu, tng chu,
mung, tfu ngI yu.
20
MI shut, tputs: SIngI fI
kIzuu yumu yu fI nu wu, mung, tfu ngI yu.
Mung IchI ngu fu sIn ttu ttu ushI fu ngu-
nu yu, Itufu mungu ngut ku sIn, tfu ngu nu-
yu.
21
Much chuf shu kunu pee shI nu, mung
tsI yut ssee IchI ngu fu kumu nI fu ngI yu.
Xupoo yu shI nI nu tyu fu, tputs shu muzI-
nu yu fu, mung kIz puf tsI yun tu fu ngI yu.
IukusufInI14
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
786
AshI fI yu, wuts tu yu. An tputs wutsIs-
shu pu fee. AshI fI nIsh yuk tush tpu tsee
nuchu ngu shI nI. Ngoo tsIsh yuw kuxIn nu-
tu fu nIIu unoo IchI ngu fu yumu shIn chu.
PukI fee wuuts tum, kIyung kuchIy ku nu
unoo wuuts tum, wuts k'zImuwuutstum,
wuch mchu su wuuts tum ushIp un IchI ngu-
fu yumu shI nI. MIkIng chu, mung, tfu-
ngI yu.
22
Much chuf shu tIt sheefu, tpu tsee
IchI ngu fu yumu yu shI nu, Ichee, Iwu pu-
yu nu. Itufu, wund pIsh tu kI yu pungI shIsh
tutsI tu muu mu, mung tyu fu,
23
tputs shu
mung: AshI fI kung IchI ngu fu shu neenII-
chu. Tpu tsIsh wunung nuchu ngung chu.
Kufu zu shI nI, mung, tfu ngu. PungI shI
Izuu fu ttsI tung chu.
24
Ash ku chush, tputs
ngu tu fu ngu nu un uyum tuu tI pshtu chu zI-
nIII nu ju, mInum tI yum nuwush kutung chI-
nIII nu ju, mung, tfu ngI yu tpu tsI.
ApunII sIyuu Utu shu cheets Is ushIk puz
ush chI tum pu fee wutum sIy kupung ngu-
tuk su wu, mung, tfu ngI yu Isusu.
Yuwu fI Isus Puf sIy pun shu chIsh tputs
pung' tuyus pu tu fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, kamanchin!!pa,
yuwaa tputs Isusush mangutamari
tachitarangana anootsi
(Mutiwu 10.S7-SS)
25
Mung mInush zufI Isus Ifu su fI nup
nuuk chu, tputs zupu nIn Isu sush tuchI-
tu fu ngu nu, mungu. Isus shu tpu tsee
tususeefu, tuyus pu tu fu ngI yu.
2
SIy nuwush tuchI tu muum zund kus
mbum chu, mung, tfu ngu. Nutu mu sI-
muum upu fee tsIs tnu feek pu zIs shIng tsu.
Anee feets tum tIs, Izu nIIeets tum tIs, Ipu-
feets tum tIs, zuwu nIIeets tum tIs, Izu feets-
tum tIs tnu feek pu zIs shIng tsu nutu mu su-
nuu fI. Suu nuuts tuu tIs tuu fu shIs nutsuk puz
sheef us, nuwuu tsI mu fI chI nung tsu. Ndun-
nuu ush kus, nuwush tuchI tu muum wufIt-
chee zIs.
27
Nuwu mund kumI nI tsI pu muum
ngut kus, pInu suk tum su. Izu fu mu mu fI
nuwush tuchIt kus, nuwuu tsI mu fI kukI
puyu kus, wufI tu fI yu, tfu ngI yu Isusu.
28
Apuz shIy pungee mIsh kupu nguw
pungu muum zund kush,

ndu shu Ich tu fu


kupung chI nu chI nuw ush kIsh? KufI kI-
fI tutsu moo fee ju tush, muu cheets Ish
IchI ngu fu tchIkshu. Afup tuu wufI tu ku
tutsu moo fu tuu fI nuu fI, ushI fu punguch-
shu.
29
Itufu, msu ngee fush punguk chush,
muu chI Ipu su fI kuchIng kI yu, Iwu pu-
muum pInu suk shu. Mungu tu yusIn nu-
ndu fI pshku fu tu fu, kupu ngu fI puzIch-
pu shu, tputs shI yuu kupung stu chpu fee.
30
Tputs shu:

An tputs tumu ku? Pungoo


Ipu su fI kusu fu ngu, Iwu pu muum mungu
pInu su fu ngI yu, tch pu fee shI yuu tsI.
31
MI shut, kumun chInts pu. Apuz kufuk
tupu zeem zund ku chu,

ndu shu wusu ndu-


fu fee tchIk? Uw wusu ndu fuf 10 mIIo
tuufu. Itufu, undu fuf shu wusu ndu fu
20 mIIo tuufu.

Tumucheeju kufu ku?


Ich tu fu, kupung chI nu chI nuw ushku,
32
pInu suk tu nu, utI nuu fI, Wuts tu yu, tch-
pu fee. Ndu tu mu kundu fu fI wufu tu muum
kus ku chu, tsI yut ssIs zungun chI mu. Wufu-
tu muum wuts tu, tutsu yu yu nI tch pu fI nu.
33
Nuwuum ushIk puz ush kI yu, mung, tfu-
ngI yu Isusu. Nuwu mund kumI nI IchI ngu fu
kusu yu fus, Izuu fu nuwush tchI tu ngu ndu mu.
Itufu, ndun nuu Izuu fu tuchIt kus, un yutu fIt-
chu, pInu su kI yu, mung tfu ngI yu Isusu.
(Mutiwu 5.1S, Mdr/osu 9.50)
34
MI shut, kumun chInts pu. Yum sufu-
tu muum wunu sI fI yu. Itufu, yum mIsI-
ngupshI nuu fI,

muy putu sufut chIch?


35
MIsI ngupshI nuu fI wunu sI fee ju, yutu-
fIt chu. Mzu tsush kufu tu muum pInu su kI-
yu. Chku zIsh kpI tu ndu tchu. Nuwuum
ushIk puz ush kI yu.

MIngus put nuwush


tuchIt kus wunu sI fee ju? ndu.
AshI fI yu, muzI nung tsu nuwuu k'kInu.
Zufu muf pu tIs mungoo nung tsu, nuw
sIyuu utu shI nu, tfu ngI yu Isusu.
AshI fI yuwuu tputs Isu sush mungu tu
tuchI tu fu ngu nu unoo kumu nee nu.
Mishat, Isus: Apan!! yutaritaatstaa
tputs chinakina tu anoo tayaspatarangu
anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 1S.12-14)
15
1
MInush shu zufI Isu soo muzI nu-
nI utu sIn, mung tputs Apu nIIee
kuk mupIy ku nu un zupun kusu fu ngu nu.
IukusufInI14 , 15
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
787

D
15.4- Ese kI ye Iu 34.16 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Gobef noo ufkIf yum pu nI tputs mung
kusu fu ngI tum tu.
2
Itufu, Puf sIy pun-
shuch tputs, mI shut My sIs pu nI fI
wIf ku fI tuyus pu tum pu nI Isu soo pukeef-
sIn,

Tumushtu Isus yutu fIt pu tu tputs


Ipu nuk? mung, tfu ngu nu.
3
AshI fI yu,
Isus shu tuyus pu tu ku mung, tfu ngI yu,
4

Tumufee nuw yutu fI tu wuuts tuu tputs


ndu Istu chI? mung tfu ngu. Apuz chI nIsh
opee ju fIsh 100 chI nu kIsh shIyu, Itufu
mInu mu fI ts puku,

tumuy chee zIsh shIyu?


Nuchu ngu tu mu tyu fush, chI nee tsIsh
IchI ngu fu pus tush kusu yu fush, shI tu nguk-
shu. ChI nIsh ts pu fu ngu unu nguz nuchu-
ngut ushIch pu shu.
5
Zup shI tuu puk chush,
mungIsh kIs ushIch shu. Pukeefush,
chI pu yu fush, wush tum wuyuch pu shu.

PungI shIsh kuseefush, zuwu nIIeets Ish


kufu zuch shu. Kusutkut ssIn, shIy shu
zuwu nIIeets Ish kIs kumu nIt shu, ChInI ts-
pu fu ngI tuu, Itufu yusuf yumu fu ngI nu, tt
ush kush, mungIsh kIs tsI yu tuch pu shu.
D
7
Apu nIIeem ushIk puz ushI fu utInu.
MuzI nung tsu: Yuwu mund zupun tputs
wunu sI fI nu tuuk sIn, mupIy fu tuuk sIn,
Apu nIIee, mungee tsI yufu ndu mu ndu
utunu unu mund ApunII puk chIm mung'
ksu chI yu. Itufu, mInum tuu tu tputs yutu-
fIt shI shee Izuu fu kusuk chu, ApunII shu
shu mbutchI yu.
8
MI shut, kumun chInts pu. Apuz kIz
ufkI fee 10 puyu fu, Itufu mInum kupIy-
ku,

tumu chee ju? Nuchu ngu chI mu sI mu


tu, numbu fI nuu tIfu yu fu, pungush
kIz puf nuchu ngu chI yu. TuchI nee fu,
nuchu ngut nuchu ngut ush chI yu.
9
Yyu-
fI shut, kIzup tu tIn kufuzeefu, unoo kIs
kumu nIchpu fee, Nu mupI yu nu. Nuw
mungI kIsu, wutum kufI kI fee tsI yyu nu-
wu, tch pu fee kIzu.
10
Apu nIIeem ushIk puz ushI fI tum tu
tunu. MInum tuu tu tputs yutu fIt shI shee
Izuu fu kusuk chu, Apu nIIee mungoon ku-
chu, ApunII tum wusu ndu fuf kIs shu-
mbutchI nIII nu, mung Isus tfu ngI yu.
11
MInoots shu tsI yut ssIs kumun chInts pu
mungee ts Is p'tsImuumu.
12
Mung tputs wIp tsI mbun tuu fu ngI yu.
ShI pu mu nuch shu: Apuu, muu chI fI tIsh
IchI ngu fu Ipus Ipus sheefush, nuwuum
ntsI fee mI punu ndu, yuchI mu mung, tfu-
ngI yu. Wupuf shu wIpuum wuchI nuum
ushpu tum punu yu fu, shI pu mun cheem shu
ushpu tum punu fu ngI tum tu.
13
ShI pu mu nuch shu wuu nuu tsI muu chI-
fI tuu yyu fu, kufI kee putu pI tu puxu-
nxu fu ngI yu, mungu. UfkI fee yyu fu,
xIy tutu mu tyu fu, suwu fu ngI yu. NIII tu-
fI tup kung ufupI mung nuu tu fu ngI yu.
Anush ufkI fee mungu kupee tu fu ngu,
kIzu pu nI tuuk, wuum pu nI fI tuuk, xIym-
pu nI fI tuuk ushku,
14
ufkI fee mungu
kuchI ngu fu ngI yu. KuchI ngee fu, unpuf-
tum kIz puf Iwu fIz shu mufI ngu fu ngI yu.
MufI zI mun tsI pu muum zundu fu ngI yu,
mungu.
15
TsI pu tu fee mu tu upu tu fu nu-
fee mu nuchu ngu yu fu, upu tu fu nu fIsh
mung ksu tu fu ngI yu. Upu tu fu nuf shu:
K'chIfeetsI mufI tu shI nI, tfu ngu, nIIuf-
shu uyu tu ksu tu fu ngI yu.
1
Ash tuu
mufIz kupung mufI ngu fu ngu, kuch wutu-
ngu shee kutung pI utI tuu, tputs shu mung
puchI ndu fu ngu nu.
17
KIz puf kIyung kuchIyeefu, yusuf-
shu mungush ItsIn su fu chI nu fu ngI yu.

TumuycheezI? mung, tfu ngu. Apup


much chuf ndu mufIz kuyut ku nu, Itufu
nuwuum shu mufI zI mun tsI puk chI nu.
18
Wuts tu yu. Putu fu nu fee tsI kusu yu fu fI,
Apu pup kunup chI mu tunu. Apu push
kuseefufI, Apuu, nuw yutu fIt tu nu,
wutum Apu nIIee kusu fu ngI nu wu.
19
Nuw shI yuu, Apuu, puzIk tu nu. Ash tuu,
m'chuchufeemIsh nu ngu ndu, tchI mu,
mung, tfu ngI yu nIIu fu.
20
Tyu fu, wupu-
fIp wup tum kunu pu fu ngI yu, mungu.
Afu pee tu fI nuun tu chu, wupuf shu
wIpuu mung pufu ngI yu. Mung' ksu funII
ushI fu ngI yu. WIpup mung IfI pu fu ngI yu.
Chu mu yu ngu yu fu, wIpuu nuyu nI fu ngu,
kIs puchI pu fu ngI yu.
21
WIp shu: Apuu,
nuw yutu fIt tu nu, mung, tfu ngu. Wutum
Apu nIIee kupung kusu fu ngI nu wu.
ShI yuuts tum kusu fu ngI nu, Apuu. Nuw
IukusufInI15
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
788
shI yuu puzIk tu nu, tfu ngu,
22
Wupuf shu
much chu fee kufuzeefu, Nuw kumu fee
kIz puf wunu sI fI unoo yushI nI. Ipu fee mI
wunu sIf tmuf tu ngI, mIkIng chu, mung
tfu ngI yu wupu fI. Spu toom punu ngI.
AnIch tpu zu ngI.
23
Sheef us, wuku fuu
yungu ndum pchu ngInts. Kupung shu-
mbu tee nI tunu, wutum IpufI kunu pu fu-
ngu wu.
24
Ipu fee tsI pu fu ngInd utI nu tu nu,
Itufu nu kchI tchu. Musu tu fu tuu fu ng tuu,
Itufu nu yusuf kusee nIII yu. Nutu nuu
nuwuun shu shu tuu chI yu, mung, tfu ngI-
yu wupuf shI tu. Much chuf shu uyu tyu-
fu sIn, puchum Iwu pu yu fu sIn, yufuf teef-
sIn, kutu ngeef sIn, kIs mIchI tu fu ngu nu,
mungu.
25
Itufu, zoonII shu wuchIn wupu fIsh
muzuf ufup mung putu tu fu ngI yu. Iwu-
pu yu fu, kunu pee shI nu mung, tIfuch zee
muzI nu fu ngI yu.

Muyuum shtu mIchIt-


ku nu? mung tyu fu,
2
much chu fee
kufu zu fu ngI yu. Much chu feets shu mushI-
fu ngI yu,

Muyuu mu mIchI tuk su? mung,


tfu ngI yu.
27
Much chuf shu: zuwu nIIIsh
kunu pee shI nI yu, mung tfu ngu. TsI pu-
mu ju, kchIt tu ndu. AshI fu chu, upu fIsh:
Wuku fuu puchu yu fus, kutung ku nI mIchI-
tee nI, tfu ngu, nu kIs mIchIt kI nI, mung
tfu ngI yu.
28
Itufu, zoonII shu wuchIn
kupung tsI yun tu yu fu, mung pshtu muum
ngu tu fu ngI yu.
AshI fI yu, wupuf shu shI tu ngee fu,
wIpu put wunu sIf tsI yu tu fu ngu,
29
Itufu,
wIp shu wuchIn muntsIf tsI yu tu fu ngI yu.

WunIp musuch shI yuu tsI mu fI ksu tu fu-


ngI nu? Itufu, shIy nuwuum opee juu ndu
punu fu ngIsh, ndu mInum tI yum punu fu ng-
shu.

Nuw shu wunIp umI ku fIp tI mIchI tu-


muum xupoo fu ngI?
30
Itufu, Ipu fIsh musu-
tu fu ng tuu, nut shu kusee fu,

muyuum shu
uwuum mIchI tuk shu?

KufI kI fee tsIsh


kIzu mun wunI pu mu su kupee tu fu ng pu-
fee? KufI kI fee tsIsh mungu Itsu nI fu ng tuu,
shIy shu wuku fuu uwuum wumIn puchu-
fu ng shu wu. Wuts tu.

Chuk ushIsh tup?


mung, tfu ngI yu wIp wuchI nu.
31
Itufu,
wupuf shu: Muu chI fee tsI tuchI ngee fu fI
shI yuum sIf punu fu ngI nu. AshI fu chu,

nuw tumu fee shI yuum muu cheetsI


puchInd chI? ShuuntufItchu umb ttush-
shu.
32
Itufu, zuwu nIIeets Ish tsI pu fu ngInd
utI nu tu nu, Itufu nu kchI tchu. Musu tu fu
tuu fu ng tuu, Itufu nu yusuf kusee nIII yu.

Tumufee ndu mIchIt chI nI? AshI fI, shu-


mbu tee nI tInu tu nu, ngu tInII pu, mung,
tfu ngI yu wupuf shI tu. Apu nIIeem ushIk-
puz ushI fu mung' kIs chu yuwu mund
tputs yutu fIt shI shee kusuk chu unu mu-
ndu, mung, tfu ngI yu Isusu.
Nu kumu nee nu yuwuu Isus: ApunII
yutu fI tuuts tuu tputs chI nu kI nu tu, tuyus-
pu tu fu ngu unoo tsI.
Mishat, yuwaa Isus wipunashee kurikee
anoo tayaspatarangu anoo kamanchin!!pa
1
1
MInush pu zufI Isus shu:
Mungee ts Is p'tsImuum tsI yut-
ssIs kumun chInts pu, mung, tfu ngI yu
wIpu nu shee tsI. MuzI nung tsu, sIf tu
wIfu kuch kupung mupee fu ngu, tpu tsee
ksu tu mu pu neem mung nu fu ngI yu. Itufu,
zupIsh tputs shu: Pup chu, ksu tu mu pu nI-
fIsh muu chI fI tuu tsIsh shu chIycheepu,
mung Itsu neecheepu, mung, tfu ngI yu
wIfuk'cheetsI.
2
WIfu kuch shu unoo muzI-
IukusufInI15 , 16
Aru pee tu ri wupur s/u wipuu puru ngi yu. Wipuu
nuyu ni ru ngu, /is puc/i pu ru ngi yu. (15.20-21)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
789
nu yu fu, mung ksu tu mu pu nee kufu zu fu-
ngI yu. Kusee fu, ksu tu mu pun shu:

Muyu?
tyu fu, wIfu kuch shu: ShI yu mun tsI yut-
ssIs muntsI fI muzI nu yu nu. WutsIt pu fee,
shI yuu kupeet chInII pu. Yuwuu ksu tu-
fu ngIsh unoo Izuu fu yufeefush nuwuu
ItsIn su fu kumu nI ngu ndu mu. Sheefush,
nuuch shu, mung tfu ngI yu ksu tu mu pu-
nee tsI.
3
Ksu tu mu pun shu: Ayu tyu fu,
yufu muum nuu tu fu ngI yu.
Itufu, uwshu mungush chI nu chIn tuf
ushku,

TumuycheezI? mung tfu ngI yu.


Nuwuu kupeet ku chu,

tumuy fee zI kufI-


kee putu chI?

Muyu mu nu ju kchI tchI?


KIz puf tufu wuz tu muum pInu su kI nu.
PukIf tputs tumu pu fI ushI fu ksu tu muum
pInu su kI tum tI, kupung puzIch pu fI nu.
AshI fI yu,

tumuy chee zI? tunu, mung,


tfu ngu, mungush chI nu chIn tuf ushI fu-
ngI yu.
4
Muh: nu chI nu yu nu. Tpu tsee
zupun umI kuf tu chI mu. Tputs nuwuu chI-
nu yu fu sIn, nuwuu Istu chpu sI nu yu, mung,
tfu ngI yu ksu tu mu pu nI.
5
Tyu fu, tpu tsee mIn kufuzeefu tsI-
yu tu, mInoots shu kufuzeefu tsI yu tu,
kufuzeefu tsI yu tu ushI fu ngI yu tpu tseetsI
zupu nI. WutumshI fee yufu wut yufu wut
ushI fu ngI yu. Ksu tu mu pun tpu tsee mushI-
fu ngI yu,

Putu fu nu fee tsI shIy wunI pu


tumu shtukshu, zuwuu? mung tyu fu,

uwshu: OII vuu wuyu ngun tumu shtu kI nu


100 kunee tu, mung, tfu ngI yu ksu tu-
mu pu nee tsI. Ksu tu mu pun shu: Wuts tu,
cIn cuen tu mu fI kuneetuu tumu shtu kI nu
tngI. Neewu kIfu ku fIsh. IpIzeefush,
nIII tu fI tuu yundu ngI, wutum nuw unoo
nup kI nu wu, mung, tfu ngI yu. Tputs shu:
Ayu tyu fu, yundu yu fu, mung' kIs nuu-
tu fu ngI yu.
7
Sheefu, mInoots shu tputs:

Zuwu nIII, shIysh tu wu?

ShIy wunIp
tumu shtukshu? mung tyu fu, tputs shu:
Wufu suu tumu shtu kI nu mII tsu mbu,
mung, tfu ngI yu ksu tu mu pu nee tsI. Ksu tu-
mu pun shu: Wuts tu, 800 tsu mbu tng chu.
Neewu kIfu ku fIsh, IpIzeefush, nIII tu fI tuu
yundu ngI, mung tyu fu, tputs shu: Ayu,
tyu fu, yundu yu fu, kIs shu nuu tu fu ngI yu.
Tputs put tsI yu tu tsI yu tu ushku, wum ku-
feem zupun putu fu ngI yu, mungu.
8
WIfu kuch shI tu ksu tu mu pu nee Izuu fu
kupeeteefu,

In tputs tumu fu? mungu-


fIf chu, tfu ngu. YushIng chIch tputs
wuun pu tu tIn ufu ush ku nu. Itufu, mung,
tfu ngI yu wIfu kuch shI tu. AshIk puz ushI-
fu sIy nuw Ipun shI nI suu nuu tsI muxu-
feem nu fInts pu, Itufu tpu tsee Istung tsu,
tfu ngI yu Isusu.
9
Itufu, muzI nu ngu ndu mu, tfu ngI yu
Isusu. Apu nIII mun chI nu kus, muu cheetsI
puxunx puxunx sheef us, tpu tsee Istut
Istut shIng tsu. Ash kus, sIyuuts shu ApunII
ufu chI nu chI ntsu. Nuwush pungI kuyu-
nu tuu pu nI, tchI yu sIyuu tsI, tfu ngI yu
Isusu.
10
MuzI nun chu. Yuw tputs ksu tu muu
yusu fu, unoo kIs kumun chI tuf chI, wutum
unu mun mungIch tutuk chI wu. Itufu,
tputs ndu ksu tu muu yusu fu,

tumu fee
unoo kumuch tu chIch?
11
AshI fu chu,
ksu tu muum ndu yusu fu,

Apu nIIee mu nu-


shtu ju wunu sI fI ksu tuch? ndu.
12
MI shut,
nIII tu fI tuu tputs muu chI fI tuu ndu wunu-
sIf ksut kush,

chu ku ju shI yuu: Neewu,


shuu mu tu Izuu fu puyung chu, tch? Anoo
pInu su kI yu. AshI fu chu, nIsh tsu pu fu nu-
sush muu cheetsI mungIp tIsh ksu tung chu,
utu shI nu.
13
Itufu, muu cheets tu mu fI chI nu kush,

tumu yu fee Apu nIIeets tum chI nu chIch?


pInu su kI yu. Nupuz tputs upu tu fu nu fI
tsI mbun tuu fI nuu fI,

tumu yu fee tutsu-


moo fu chI nuch? pInu su kI yu. Upu tu fu nu-
fee tsI mInum chI nu ku, uwuum kupung
tufu wuz tu chI yu. MInoots shu ndu kupung
chI nu ku nIyf chI yu. AshIk puz ushI fI-
tum tu, sIysu muu chI nguz puyu muum
kupung chI nu kus, unoo mu fI tufu wuz-
tu chIs. Ash ku chus, Apu nIIee kusut ssu.
AshI fI pup tsu, mungIp tIs tuung tsu,
utu shI nu sIyuu tsI, mung, tfu ngI yu Isusu
wIpu nu shee tsI.
(Mutiwu 11.12-1S)
14
Itufu, Puf sIy pun shuch shu tputs
unoo mungu tu fI muzI nu zI nuw ush ku sIn,
Isu soo tunu see fu ngu nu, wutum kufI kI-
ngu zI mu fI chI nu fu ngu nu wu.
15
Itufu, Isus-
shu: SIy Puf sIy pun shu chIs ufu ushIk su,
IukusufInI16
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
790
tfu ngu. MungI shIs ufu muntsI fI tuu chI-
nu kus, In wunu sIf tI tpu tsI, tpu ndu tus
kumup shIk su.

NItuu tI ApunII mungee ts-


Is ndu yusuk? ChIy tpu tsIch muu cheetsI
chI nu kI tuu tIch, Itufu uwshu ApunII ndu
unoo chI nu kI yu, Apu nIIeem shu ndu unoo
wunu sI fI, mung, tfu ngI yu Isusu.
1
AshI fI Apu nIIeetsImu fI kuk puyung tsu.
Iy Utu shu chI nI Apu nIIee yundu mu fI nI ufu
puyu fu ngI nI. Wungu fIn shu Ichu mum pu nI
tsI yut ssee wunu sI fImshee tuyus pu tu fu ngI-
yu. Nut shu Iy ApunII chI yuu tupu chI ndu ku
unoo kumun kI nI yu. Kumun ku nI, tputs shu
IchI ngu fu ndun tuu yutu fIt shI shee kusuk sIn,
ushI fI tuu Apu nIIush pshtu pu nI utu sIn, zund-
ku nu yu. Zund kI tuut ssIn, Itufu xupoo ku nu.
17
Itufu, ApunII kuk ufu tu mu fI tuu chI yu.
Ufu puyu ndu tchu. Tsu pu fu nus zup shI nu
pus tuch pu fee. Itufu, ApunII kuk ndu mInum-
tI yeem pus tu chI yu. Ufu tu mu fI tuu chI yu.
18
MuzI nu ngu ntsu: ApunII kuk Izu-
nIIeets Ish ksu fInII pu tchu. AshI fI yu,
tputs wIzu nIIee kusu yu fu, kIzuu nIII tu fI-
tu yumuk chu, yutu fIt shu tuu kI yu. Tputs
kIzuu kusu mu yumuk chu, yutu fIt tum shu
tuu kI yu, tfu ngI yu Isusu.
19
SIf wIfu kuch tuu fu ngI yu, kIs tuu fu-
ngI yu. Wunu sIf kumuf tu fu ngI yu, muwu zI-
mu shI. UfkI fI ndu pIsh tu fu ngI yu. Kupung
tuzu zu yu fu, muu muw ushI fu ngI yu.
20
Itufu, pukI fI tputs unshu tum tuu fu-
ngI yu. Isu fu tputs sufu. SIs' tsutu tsutu
tsutu ushI fu ngu, wunuts shu nee fu ngI yu.
Tputs shu pungu nung shI tu ngu shI nung
chI pu yu fu wuyu tu, putum chI pu yu fu
wuyu tu ushI fu ngI yu.
21
Uwshu kutu chI-
muu kutung pI utI tuu, Itufu xupoo fu ngI-
yu. Tumuz shu mungu sIsu fee Iput put tuf
ushI fu ngI yu.
22
AshIsh tuf ushku, Isu fu fIn tsI pu fu-
ngI yu. ApunII shu wusu ndu fuf yumu fu-
ngu sIn, kIs shu Apu nIIIsh tuu kI yu. Mung
Apfumu fIn pu tI nI Ipu nu fu kIs tuu kI yu.
ZupIsh shu wIfu kuch shu tsI pu fu ngI tum-
tu. TsI pu yu fu, wunu sIf kuwI nI fu ngu nu.
23
Itufu, Apu nIIIp ndu nuu tu fu ngI yu,
mung sumu sush kIyung kuchI yu fu ngI yu.
Afu pI fI nupku, Isu fu fI nee pufu ngI yu.
ZItu mI nu fIn put Apfumu fIn pu kIs Ipu nu-
nuw pufu ngI yu.
24
Pukee fu, tsI yut pI tu
kufu zu fu ngI yu. Ichee Apfu muu, nuwuu
Istu ngu ndu, mung tfu ngu. K'kIshI
pukIch Ixuw tu ndu. Isu foo zungu nIng-
chu nuwuu Istu muu mu. Kung puk chI-
tuu k'kIshI Ixuw tu ndu, wutum nIsh
sumu sIsh kIyung kuchIy kInu wu, mung,
tfu ngI yu.
25
Apfumu fIn shu:

Muyuu mu
tshu, zuwuu? mung tfu ngu. KchI tu mu-
nIsh shI yuum ndu pIsh tu fu ngI yu. Itufu,
Isuf kIz puf kIyung kuchI yu fu ngI yu.
Nu tsI pu yuch tIsh, shIy shu tee nII shu.
Isuf shu kIs tuuku, Itufu shIy kIyung
kuchI yuk shu.
2
MI shut, kumun chInII-
pu. NIsh wuzuw wuntsush kupung
kmu nu fI yu.

Tumufee Iyu shuch tputs


shI yush kusuch?

Tumufee sIyush chI


tputs nIngeem nuuch? mung, tfu ngI yu
Apfumu fI nI.
27
WIfu kuch shu: SItuts tee.
AshI fI wutsIt pu fee. Itufu, zuwu nIIeetsI
Istung chu, mung, tfu ngu. Isu foo umb
zungu nIng chu,
28
WIfuk'chee zoonII
kumu nI shI nI, tng chu. Nuw zuwu nIII
zumeet pu tu wund kchIt tuu fI yu. Isuf
kusee fu, kumu nIchpu. Pup tsu, zuwunII-
shIsh tuchI tu fus, tch pu, wutum nIsh
sumu sush kIyung kuchIy kInu wu, mung,
tfu ngI yu wIfuk'chI.
29
Apfumu fIn shu:
IukusufInI16
Sir wiru /uc/ tuu ru ngi yu. Ituru, pu/i ri
tputs uns/u tum tuu ru ngi yu. (16.19-21)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
791
NdunI,

tumu fee Isu foo kumuch tu chI?


wutum Apu nIIee yundu mu fI nI IchI ngu fu
puyuk tu mu nu wu. Apu nIIee kuk puyu kI-
nuu feesInu yu ushI fu, sumu sIp nuu chu zI-
nIII nu ju, ndu mbu fee, mung, tfu ngI yu.
30
WIfu kuch shu: NdunI, Ichee. Wund
pIsh tu kI yu, tfu ngu. Tputs tm kI nuu-
fI, muzI nuch pu sI nu yu, mung tfu ngI-
yu wIfu kuch shI tu,
31
Apfumu fIn shu:

Tmee nIIu unoo tsInu shtu ju kuk


muzI nu chI nIII nu, wutum Apu nIIeetsInu-
shu kuk ngut ku nu wu? mung tmbeefu,
kusu fu ngI yu.
AshI fu chu, unufI mungoo nung chu
utu shI nu, tfu ngI yu Isusu Puf sIy pun shu-
cheetsI. Mung tuyus pu tu ku, tfu ngI yu.
Yuwuu Isus Apu nIIeetsImu fI kuk
puyu muum wunee fu ngu unoo wup pu fee
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus yutaritshishee
kamanirangu anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 1S.6-7, 21-22, Mdr/osu 9.42)
17
1
Isus wIpu nu shee mung, tfu ngI-
yu, YushIng' ufu kusI pI tu tpu-
tsee tumu ndu kI yu, tfu ngI yu. Ufu tputs
wuun pu tu yutu fIt yus pu tu ku nu yu. Tputs
Apu nIIee mungoo nu mu nu mungoon kI-
tu, Itufu yushIng chIch shu unoo yutu fIt
yus pu tuk chu,
2
unu mund ApunII shu kIz-
puf wunI chI yu. AshI fI

yupee ju kumu-
nguch? ChIynuu fI tpu tsIch wuyuf pu nu-
mun sumund kupu ngu wu fI tusIseefuch,
kumbeefu, musush Ipu su nund kupee-
tuch chI. Itufu, ApunII shu mIsI sI nu shu-
pu wunI chI yu.
3
AshI fI pup tsu, tpu tsee
yutu fIt yus pu tu fus tunu.
MI shut, zuwu nIIIsh yutu fIt tuuk chu,
wuneeng chu. Yutu fIt shI shee kusukchI-
nuu fI ushI fu, mupIyng chu.
4
Zuwu nIIIsh
shI yuu yutu fI tum nuk tuu, Itufu uwshu,
Zuwuu,

tumu kI nu nuwu? Yusuf ush chee-


zI, ndu mbu fee tk chu, unu mun wunu sI fI
yufeefus, mupIysh tIs tuung tsu. Nutu-
mu fI zufI tsI mbun mutu yu fu tuyus ku,
chI yuu yutu fI tum nu yu fu yuftu, chI yuu
yutu fI tum nu yu fu yuftu ush kI tuu unoo,
shIy shu mupIyng chu, zuwu nIIeets Ish chI-
nung chu, mung, tfu ngI yu Isusu.
5
Isus tyus pu tush shu: Itufu, Ichee,

mbu mu wu! AshI fI shI yuu Izuu fu


mungoo nu muum Istu ngu sI ndu, mung,
tfu ngu nu.

Isus shu: SIy nuwu mun


mungIs puk chI tuu tut kI nuu fee su, ushI fI-
tuu nuwuu kukI puyu kI nuu fee su, xupoo-
muum ndun chu.
Wupuz sIysu pufu shuu tsI: Nutu, shuu-
nuu tsI xpoo yu fush, pIy mus shu fI xIyu-
ngI, utI nuu fee su, pufush shu xpoo tu xIytu
ush chI yu, mung tfu ngI yu Isusu.
7
Wupuz tpu tsI fee tsIsh m'chuch tuput tu-
ngu kush,

ndu shu ufu k'keetsIsh puyuk?


Mzu tsee Itu fu wuz tu kush, Iwu puk chu,
kus ku chu,

nItuu tI shIy mu ktu ngung sI


utee zIsh? ndu.
8
Itufu, shIy shu: Nuwuum
k'pungImusI, tch pu shu. Pututeefush,
nuwuum mbu su ngI. Kuwu pu chu fI,
kupu ssee yusI ngu ndu. Sheefush shuu-
nu shu ktu ngung chu, mIshu, wuunII chu,
tch pu shu tpu tsI fee tsIsh.
9
AshI fu chu,
m'chuchoo kumuch tu yu fuch, uwshu wIts
muzI nuk chu,

muyuu mu ufu ngeem tsI yut-


chIch? wutum wunu sI fI muzI nu ku wu.
10
AshI fI ushIk puz sIysu shIng tum tsu.
SIy nuwuu kukI puyu yu fus, Iwu pu yu fus,
uyum tuu tI zupIsh sIysu nuwuu: Yuu nI-
mun nI wIz pu fI nI ushI fu ngI nI, tfInts pu.
Itufu, shI yuu kukIsh puyu fu ngu nI, ushI fu-
ng tu nI chu, tngu ndu mu, mung, tfu ngI-
yu Isusu wIpu nu shee tuyus pu tu ku.
Wutu chu Isu soo kuk puyu muum wunee-
fu ngu unu.
Mishat, yuwaa Isus tputsee 10
wanuts kucharimashee yararangu
anoo kamanchin!!pa
11
Anu mun shu zupIsh Isus Ifu su fI nup
nuttu, Sumu fI yu tsup nIngIch tuufu,
GuII Ie yu tsup ufu ngIch tuufu, Isus Ipu-
sush mung nuu tu fu ngI yu.
12
Yuk tush
kusu chu, 10 tputs chu mu yu ngu fu ngI yu.
IchI ngu fu wunuts Itsup tu Itsup tu ushI-
fu ngI yu. AshI fu chu, ufu pImu ndu fI tu
kIz puf tsI yu tu fu ngu nu.
13
Isu soo, muyIs-
to foo, Iyuu nuyu nI ngu sI ndu, mung, tfu-
ngu nu tpu tsI.
14
Isus shu: Ayu, Istu chInts-
pu, tfu ngu. Iyush chIp upunII pu nIp
nuu ngI, tfu ngI yu Isusu wungu yuu tsI.
IukusufInI16 , 17
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
792
Ayu tyu fu sIn, nuum chu sIn, wunuts shu
yufu tu ushI fu ngu nu.
15
Wunguy shu mInum wuu nuu tsI
wunuts nupku, mung' kIs ushI fu ngI yu.
Apuu, wup pu fee, nuw mungI kIs chu,
kupung tsI yut ku tfu ngI yu. Antu fu ngu,
Isu sup wup tum kunu pu fu ngI yu.
1
An
tputs Sumu fIy shuchI mu nu ufu pIch tpu-
tsI. Isu su nung tImuch tu tutunII tuu tu
ushI fu ngu, ShIy Isu soo, nuwuu kupung
Istu fu ngIsh, mung, tfu ngI yu.
17
Isus shu:
ZufuktI shchu, tfu ngI yu. Tyu fu, Isus
wIpu nu sheets shu, tfu ngI yu,

In tumushu
ufup chI tuu Apu nIIee chI nu ku? tfu ngu.
Wungu yuu 10 yufu fu ngI nu wu.

Nu tumun-
shI tu ju?
18

Tumushtu nImu fI shu kunu pee-


shIn? Afup chI tuu kIz puf Apu nIIee chI nuk-
pu fee, tyu fu,
19
wungu yu mu nuuts shu:
ShIy nuwu mun mungIsh tutu fu ngush,
ApunII shu shI yuu Izuu fu yufu fu ngI yu.
AshI fI kunu pung chu, mung tfu ngI yu.
Wutum chu tsI yut ssIs Isus tpu tsee
wunuts kuchu fI mush yufu fu ngu unu.
Mishat, yuwaa Isus waana zapish kuschu
anoo kamanirangu anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 24.2S-2S, S7-41)
20
MInush zufI Puf sIy pun shuch tputs
Isu soo mung mushu fu ngu nu,

ApunII
ushI nu nIsh kusuch Iyuu ksu tu muu mu?
tfu ngu sIn, mung, Isus shu:

Tumufee
kchIp tIch Apu nIIee pung chIch? tfu ngu,
wutum kchIp tIch pu muum pInu su ku-
wu.
21

Chu ku ju, PIytundu, un wutu chu


ApunII kuseefIyu, tch? Wutum ApunII
mungee tsIch ktsut ku wu, mung, tfu ngI-
yu Isusu Puf sIy pun shu cheetsI.
22
Itufu, wIpu nu sheets shu: SIy nuwuu
tch pu su, Isus tpu tseem kInu yu fu, nIsh
tsu pu fu nu sush tuu fu ngI yu. Isus yusuf
kusuch pu, pung pu nI tch pu su nuwung-
zI. Itufu, nuwuu mus pung chee zIs,
ndu mbu fee.
23
Ashpu tum tputs sIyuu, Isus pIytundu,
tk chu, ushpu tum tputs, NdunI, Isusu pIy-
chu mInush kungu, tchu psInu yu. Itufu,
sIysu unoo k'kuz muzI nu fInts pu.
24
Nuw shu yusuf kus ku chu fI, IpI shu ngu-
muum ndu nIch shu pu fee. Nupu,

mu-
mu fu tumu ku? Kufu kuf ushku, kunInd
IchI ngu fu 'sIneekIyu. Nuw kus ku chu fI
ush tuch tum pu fI nu, tfu ngI yu.
25
Itufu, nutu mu sum kIyung kuchIy-
chInu kIz pu fI. Iyu shuch Utu shuch tputs
IchI ngu fu nuwuu nutsu yu fu sIn, nuwuu
puchu chu pu ndu nu yu. Ash tuu, yusuf
kus chI mu.
2
Yusuf kus ku chu fI, tputs Apu nIIee
mupIy chInIII nu yu. SIf tu mu su ApunII
tsu pu fu nu see kungu pu muntsu fu ngu,
Apu nIIee mung mupIy fu ngu nu Nowe fI nI
tuu fu ngu unpu fu.
27
Tputs mungu mupIyf-
sIn kutung tung tu ngut, wuuw tu ngut
ushI fu ngu nu. MupIy fI tum kIzuu yumu-
kuk tu ngut mung ushI fu ngu nu yu. Yup ndu
chI nu fu ngu nu umb Nowe fIn botosh zufu-
yu fu, kung shu kupung kumbI yu fu, mung
tputs shu IchI ngu fu pchI ngu fu ngu nu.
Anpuf ushI fu ngu nuw shu yusuf kus ku-
chu fI ush tuchtu mu nu. Yup ndu chI nu fu-
nu umb yusuf kus chI mu.
28
MI shut, sIf tu mu su mInush shu zufI
tpu tsee wunee fu ngu, Iotu fIn suwu fu ngu
unpuf tputs mung Apu nIIee mupIy fu-
ngItum sI nu. Tputs IchI ngu fu mupIyf'sIn
wuuw tu ngut, puxu nxux tu ngut, muzu fee
mzu ztu ngut, pungoom pungu pung tu-
ngut, mupIyf'sIn mung ushI fu ngu nu yu.
29
ApunII shu mInu mu fI tputs Iotu fI nee tsI-
nI kumu ngu muum muchIp tusu wu fu ngI-
yu. KuzI zI mun kunI ndup sumu see tuzuz
tumu pu fI ushI fu Ipu ntsu yu fu, Sodom shu-
chee tpu tsI muchI ngu fu ngI yu. Yup ndu
chI nu fu nu umb ApunII wunI muum kusu-
fu ngI yu.
30
Nuw shu ush tuch tum pu fI nu,
wutum tpu tseem kInu fu ngI nu wu.
31
MI shut, yusuf kus ku chu fI,

tumu fee
muu chI fI tuu tputs pupusheefu yuch?
PInu su chI yu. Apuz tputs tufu wuz tu ku tu
unush yusuf kus ku chu fI,

tumu fee ju
pungu sIp kunupeefu muu chI fI tu yuch?
AshI fu chu, muuch tu nguz chI nu fInts pu
utu shI nu.
32
Iotu fI nee wIzu nIII chI nung tsu.
33
AshI fI tuu fu sheets Is chI nu fInts pu.
Tputs wuu nuu tsI tupu chI ndu ku, YushI-
ngup kunu tsIp chI yu. Itufu, nuwu mun
kumI nI kIyung kuchIy kuchu, wutsI pu-
IukusufInI17
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
793

D
17.35-3 MInush kIfuk yundu mu fI nI yunu mush tuu fI yu: Tputs tsI mbun tuwuk sIn, mInum
yumu tu, mInoots shu kusu tu ush chI mu, utI tum chu".
noots tuu ndu puchInd ku, unoo tpu tsI
nuw shu tupu chI ndu chI mu, tfu ngI yu
Isusu.
34
AshI fI muzI nu ngu ndu mu. Kus ku-
chu fI, tputs tsI mbun wIfu mush muu-
muf sIn, tpu tsee mInu mu fI yumu yu fu fI,
kumung chI yu.
35-3
KIz tsI mbun tok sIn,
mInum yumu tu, mInoots shu kusu tu
ush chI mu. AshI fI mupIy fus tuu fInts pu
tunu sIyuu tsI, mung, tfu ngI yu Isusu
wIpu nu shee tsI.
D
37
WIpu nush shu: Ichee,

yupee ju ush-
chIsh? tyu fu, Isus shu: Nupu: yuwush
tsI puf tumu fu unush yup' mus puntsut-
kI yu. Nuw shu ush tuchtu mu nu. Tputs
kIz puf yutu fIt tuuk chu sIn, nuw shu wunI-
muum yusuf kus chI mu, mung, tfu ngI yu
Isusu tuyup stu ku.
Yuwuu Isus wuunu zupIsh kus chu unoo
kumu nI fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus Apan!!pat
tsiyatamaam yusur tayaspatarangu
anoo na kamanchin!!pa
18
1
Isus shu wuu nuu tsI wIpu nu-
shI tuyus pu tu ku, Ufu ApunII put
tsI yu tung tsu, sumbuy tufInts pu, mung,
tfu ngI yu. TsI yut ssIs nu kumun chInts pu
mungee ts Is p'tsImuumu, tfu ngu,
2
SIf tu mu su kufuk k'kuzee yufu mu-
pun tuu fu ngI yu, mung tfu ngI yu Isusu.
An tputs wutsee nu fI mun chu. Apu nIIee
ndu chI nu fu ngI yu. Tpu tsee chI nu fu ngI-
tum tu ju.
3
MushInd shu mung: Ichee, Istu-
ndu, wutum tputs nuwuu kIyung yuchu-
ku ndu nu wu, tyu fu, kupung tumu ndu fu-
ngI yu kufu kuu tsI.
4
Kufuk shu Istu muum
mungu ngut ku, mushInd shu putum
untum: Istu ndu, tt, putum untum: Istu-
ndu, tt ushku, tumu ndu fu ngI yu.
AshI fI yu, zupIsh shu kufuk mungush
chI nu yu fu,

TumucheezI? tfu ngI yu.


Ndun tuu Apu nIIee chI nu ku fI, ndun tuu
tpu tsee chI nu ku fI,
5
ushI fI tuu mushI ndoo
Istu chpu fI nu. Ndun nuu Istu ku fI, uwshu
kupung tumu ndut tumu ndut ush ku chu,
nuw shu kIyung kuchI yuch pu fI nu kIz pu-
fI. AshI fI Istu chI mu, tfu ngI yu kufu ku
wutsee nu fI tuu tu.

AshI fI muzI nung tsu, tfu ngI yu Isusu.

Kufuk umu fu ngu? yutu fIt tuu tI, kIzuu


Istu chI mu, wutum ndu sumbuy tu fu ngu-
wu, mung, tfu ngI yu.
7
Itufu, nuw shu
sIyuu utu shI nu, Apu nIII nu shu pu ufu ngI nu-
shu wuu nuu tsI tIp tsIf Istu chI yu, ndun nuu
sumbuy tuksI nu. ApunII zup shtu chee ju,
ndu mbu fee.
8
Izuu fu tupu chI ndu chI yu
tIp tsI fee tsI yu. MIkee fu kusuch pu fee
wunI muu mu. AshI fI tuu, nuw wunI muum
kus ku chu fI,

nItuu tI nuw IchI ngu foo-


ju tputs mungoo nu fu unush kus chI?
MuchI nu wuum mungoo num pung chI-
nu, mung tfu ngI yu Isusu, wIpu nu shee
tuyus pu tu ku.
9
Isus shu mInoots shu tputs tuyus pu tu-
fu ngI tum tu. An tputs wuun tu fI mungush
chI nu ku, tfu ngu nu, Apu nIIee mungoo-
nuk tu nI chu, mungu, tfu ngu nu. TsI yut-
ssIs mungee ts Is p'tsImuum kumun chInts-
pu, mung, tfu ngI yu Isusu.
10
TsI mbun tputs ApunII put tsI yu tu-
muum nuu teef sIn, Apu nIIIsh pung',
Ifu su fI nush pu fee pshtu fu ngu nu. MIn
tputs Puf sIy pun shu chI mun chu, mIn shu
tputs gobef noo ufkIf yum pu nI mun chu.
11
Puf sIy pun shuch shu tputs chIy zu yu fu,
mung shu fI Apuu, nuw tputs tumuk pu fI
ush kee zI, ndu. Nuw shu chI kee zI, Apuu.
Nuw ndu muuch tu nguz tmu fu kI. Nuw
kIzuu yutu fIt putut kee zI, Apuu. NItuu tI
unput tputs, gobef noo ufkIf yum pun pu tu
tputs nuw wufI tu kee zI, ndu.
12
Apuu, shI-
yu mund kumI nIsh mInum tush domI ngo
ufu mungu kI nu tsI mbun zufI. MI shut,
tufu wuz tu ku fI, kufI kee 10 putu yu fu fI,
ufu shI yuum mInum tum wuyu kI nu wu,
tfu ngI yu.
13
Ituf shu chu, gobef noo ufkIf yum pun
ufu wush chI fI mun chu, puzI fu ngI yu.
Afup xIyeefu, tImucheefu, tsI yu tu fu ngI-
yu. Mung' muntsu tsuw tIt ku fee tuzIm ku,
tIyum tIyum ntuf ushI fu ngI yu. Uwshu
IukusufInI17 , 18
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
794

D
18.20 NIshu fI yuwuf tu tum TushI tu ngu fu ngu 20.12-16 tu utI tum tu.
tsI yut ku: Apuu, nuwuu Istu ngu ndu mu.
Nuw kIz puf yutu fIt tu nu. Mungee tsI yufu-
ndu, tyu fu, nuu tu fu ngI yu.
14
AshI fI yu, nuw shu sIyuu utu shI nu,
mung, tfu ngu Isusu. ApunII unoo
tputs Istu fu ngI yu. Yutu fIt shI shI fI nee tsI
tuchI ngu fu ngI yu.
Apu nIIeem ufu ush tu fI yu. Tputs wuu-
nuu tsI ungIf tu ku chu, ApunII shu ndu
Istu chI yu. Itufu, tputs Apu nIIee Istu ndu
tk chu, ApunII shu kupung Istu chI yu,
mung, tfu ngI yu Isusu.
Yuwuu Isus ApunII put tsI yu tu muum
tuyus pu tu ku, tfu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus n!!uraa chinarangu
anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 19.1S-15, Mdr/osu 10.1S-16)
15
MInush shu zufI tputs, Isus Ipu fee tsI
much putut pu ndu utu sIn, kunxoo zupun
mung yushI ndu fu ngu nu. Itufu, Isus shu
wIpu nush: Wuts tu, Isu soo tumu ndu fInts-
pu, mung, tfu ngu nu tpu tseetsI.
1
Itufu,
Isus shu: Wuts tu tfInII pu, pchI ndInts-
pu, tfu ngI yu. Isus shu nIIu fuu much
pututeefu, ApunII put tsI yu tu ushI fu ngI yu.
Sheefu, tpu tsee wunee fu ngI yu. Tputs
nIIuf puz ushI fu nuwuu chI nu ku, unoo
ApunII kIz puf chI nu kI yu. Anchu ApunII
tIp tsI fI.
17
AshI fI muzI nu ntsu nuwuu kukI.
Tputs ndun nuu nIIuf tumu pu fI ushI fu
Apu nIIee chI nu ku, uyum tuu tI Apu nIIIsh
pshtu chee ju, ndu mbu fee, mung, tfu ngI-
yu Isusu.
Yuwuu Isus nIIu fuu chI nu tu fu unoo
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus: Apan!!ish pshtumaam
mbamcha, trangu anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 19.16-S0, Mdr/osu 10.17-S1)
18
Anpuf tum kufuk shu tsI pus Isu soo
mung tsI yu tu fu ngI yu. Ichee, shIy wunu-
sIf tIsh chu. AshI fI yu, Apu nIIeem tu fush
yusu pI utufI, shI yush kusu fu much tu nu.
AshI fI kumu nI ngu ndu mu:

tuu fu shee ufu-


tu fIt puyu muum tumuy chee zI? tyu fu,
19
Isus shu:

Muyuum shu, shIy wunu sIf-


tIsh chu, nuwuu tshu? tfu ngu. Apu nIII-
mu fIt chu wunu sI fI yu. Tputs mInum tI yum
unpu tu tutsu moo fee ju.
20
Itufu, shIy Apu-
nIIee kumuch tu mu fI nI mungoo nuk pu shu.
Wutum ApunII:
Ngu tIs tpu tsee pchu fInts pu.
MInpu kIz Imbu nguf tu fInts pu.
Muu cheetsI shu chI fInts pu.
Tpu tsee muntsIf tsI yu tInts pu. Tpu-
tsee ngI chInts pu.
MI shut, Apu fee tsIs wunu sIf ksu tung-
tsu. Kuk puyung tsu.
Anee feets tum tIsh wunu sIf ksu tung-
tsu, kukoo puyung tum tsu,
D
wutum utuwu.

Tumufungshu unoo tsI?


mung, tfu ngI yu Isusu.
21
Kufuk shu: Apu-
nIIee kumuch tu mu fI nI IchI ngu fu puyu-
ku fI, unu mu nu fI wuchI nu fu ngI nu wu,
tfu ngI yu.
22
Isus shu mung unoo muzI nu-
yu fu, Itufu, shI yuum mInum ufu ngeem
wund pshu tu kI yu, tfu ngu. MuzI nung-
chu, muu chI fI tuu tsIsh puxunxeefush,
tuchI ngee fush, pukI feem shu pu nung chu.
Sheefush, nuwush tchI tu ngu ndu mu.
Ash ku chush, Apu nIIIsh shu shI yuum
muu chI pIsh tu chee ju, ndu mbu fee, mung,
tfu ngI yu.
23
Itufu, kufuk shu un kuf kI fI mun-
chu. AshI fu chu, Isu soo kuk muzI nu-
yu fu, nguteefu, mung' muntsu fu ngI yu
kupu ngu.
24
Isus shu unoo pukee fu, tpu tseets shu:
WIfu kuch Apu nIIIsh pshtu muum mbum-
chu, mung, tfu ngI yu Isusu.
25
Nupun chu:
kumee choo wunuts kupu ngu m'kushush
wuch pshtu muum pInu su ku. AshIk puz
ush kI yu wIfuk'cheewu Apu nIIIsh pshtu-
muum ufu ngu nu shu mbumu, tfu ngI yu
Isusu.
2
Tputs shu: Muyu, ush ku chI nuu fI-
yu ushI fu,

tumu yu fI nuu fee zIch kumung-


chIch? mung, tfu ngu nu yu.
27
Isus shu:
Chuu nu mun tu fI kumu ngu muum wunI-
ndu ju, Itufu Apu nIII nu xup tu fee ju, mung,
tfu ngI yu Isusu.
28
Itufu, PItof shu: Ichee, muzI nung chu.
ShI yu mund kumI nIsh muu chI fI tuu tsI nI
kusu fu ng tu nI chu. Amb ush ku nI,

Apu-
IukusufInI18
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
795
nIIee mu tu fush wufIt chee ju? mung,
tfu ngu,
29
Isus shu: Au, wufI tuch pu fee,
tfu ngu. Nutu mu su muum wutsu pu noo
kusu ku, wIzu nIIee kusu ku, zoo nIIee
kusu ku, wupu fee kusu ku, wIpuu kusu ku,
ApunII wumIn ush kI yu.
30
Tputs ush kI-
nuu fI, ApunII shu nIsh tsu pu fu nu sush
ufu ngu nush Istu chI yu. Itufu, ufu tu mu fIt
Apu nIIush wutsu pu nu tuu chI nIII nu yu,
mung, tfu ngI yu Isusu.
AshI fI yu, yuwuu Apu nIIush pshtu-
muum mbum chu, tfu ngu unoo
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus waanaatsi watsipunu
kamanirangu anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 20.17-19, Mdr/osu 10.S2-S4)
31
MInush zufI wIpu nu shee tsImu fI 12
ufu pInII tu mu much tu yu fu, mung kumu nI-
fu ngI yu. MuzI nu ngu ndu mu, mung, tfu-
ngu. Nuw tputs tu nu. Itufu, nuw ApunII tu-
mu nu Ipu su mu fI nI. Apu nIIee kuk kumu nI-
mu pun zItu mIn zupun wusI nu kumu nI fu-
ngu nu wIf ku fI mu nu. ApunII Ipu su mu fI nI
ush tu chu unoo kumu nI fu ngu nu. Nut shu
Ifu su fI nup nuuk chu fI, yuwuu kumu nI-
fu ngu nu unufI tumIn chI mu.
32
Ich tu fu,
yuunu kufu ku fI nI nuwuu putu chI nIII nu-
yu. Putu yu fu sIn, tunu fIp nuwuu zungun-
chI nIII nu yu. Tunuf shu nuwuu mIchIt-
chI nIII nu yu. Nuwuu stu yu fu sIn, kchI shI
kuwu cheef sIn,
33
pzkoo yu fu sIn, kIz puf
nuwuu kIyung yuchu chI nIII nu yu. Sheef-
sIn, nuwuu puchu chI nIII nu yu. Izuu fu tsI-
pu yu fI tuu tI, Itufu zufI tuch pu shu yusuf
tm chI nu, Isus mung, tfu ngI yu wIpu nu-
shee tsI.
34
WIpu nush shu unoo muzI nu mu-
nu muzI nu fu ngI tuut ssIn, Itufu mung ndu
puk chI yum mungoo nu fu ngu nu. Mungoo-
nee yI utI tuut ssIn, mung xupoo fu ngu nu.
Nu kumu nee nu yuwuu Isus wuu nuu tsI
wutsI pu nu kumu nI fu ngu unoo tsI.
Mishat, Isus Irusarinap nattu, minush
zar wach mchusaa yararangu anoo
kamanchin!!pa
(Mutiwu 20.29-S4, Mdr/osu 10.46-52)
35
Yuk tush JefI co sufu wutsI fI tu nu chu,
Isus tpu tsee mung chu mu yu ngu fu ngI yu
wuch mchu suu tsI. Tputs kufIk punu-
pu ndu tu, ufu ngoo tsIsh kuxI nxI nuw
ushI fu ngI yu.
3
Tputs zupun zumum tu fu-
sIn, mchus shu musheefu,

Muyuuts shu
tputs wuzu pun zumum tu fu nu yu? mung,
tfu ngI yu.
37
Tputs shu: Isus nuunchpu,
Nsu fetshu chI, mung, tfu ngI yu.
38
Wuch
mchus shu chu: Isu soo, Istu ndu, wutum
shIy DupI yu fIn chIch shu wu, tuf ushI fu-
ngI yu, tumu ndu fu ngI yu.
39
Tputs shu mung numb ku, Zumu ngI,
tfu ngI yu. Itufu, wuch mchus shI tu ndu
sumbuy tu fu ngI yu, kIz puf kuk zungu nee-
fu ngI yu, mungu. Isu soo, nuwuu Istu ngu-
ndu mu, tfu ngI yu.
40
Isus shu muzI nu yu fu, xIyee fum chu,
Yumu shI nI, tyu fu, tputs shu mung Itu-
tu fu ngI yu wuch mchu suu tsI.
41
Kusee fu,
Isus shu:

Muyuum shu nuwuu kufu zuk-


shu?

Tumundu tshu? tyu fu, wuch


mchus shu, Ichee, kuchI yufu ndu, nuppI
tunu, mung, tfu ngI yu.
42
Isus shu:
Nuwu mun mungIsh tutu fu ngush, ushI fI
nupu ngI, tu,
43
uwshu mus sI fI nuptu
ushI fu ngI yu.
Wuch mchu su mun shu Apu nIIee: Wup-
pu fee, Apuu, shIy kIz puf tIsh chu, ttu
ttu ushI fu ngI yu. Isu sush shu tuchI tu fu-
ngI yu, wIpu nu sheem mung kInu fu ngI yu.
Tputs shu unoo pukeef sIn, IchI ngu fu
tputs Apu nIIee ungIf tu fu ngu nu yu,
mungu.
AshI fI yuwuu Isus wuch mchu suu yufu-
fu ngu unoo wup pu fee kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus Sakypat
tsiyatarangu anoo kamanchin!!pa
19
1
Isus nuun tu chu, yuk tush
JefI cosh mung pshtu fu ngI yu.
2
Anush Suk yu, tputs sufu, tuu fu ngI yu.
Suky gobef noo ufkIf yum pu nI mun chu.
Kufu ku mun chu. Kuf kI fI mun chu tpu tsI,
3
Itufu wunuts puk chI mu shI.
Suky shut Isu soo pung pI utI tuu,
Itufu Isu soo pu muum pInu su fu ngI yu,
wutum tputs Isu su nung zupun tstsuf sIn
kmu nu fu ngu nu wu.
4
AshI fu chu, Suky IfIp tu fu shee fu-
nIIu mung yumu zu fu ngI yu. Sheefu,
IukusufInI18 , 19
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
796
yusInumun mung kfI fu ngI yu k'puyunII
tumu pu fI ushI fu unu mu nu.
5
Isus yusI nush kusee fu, wufI nup
ushku, pufu nIIu, Zuwuu Suk yu, kufu wu-
ngI, mung, tfu ngu. Nut shu In shI yush
muum chI tyu tu nu, Isus tfu ngI yu.

Suky shu mIkee fu kufuweefu, pungoots


ymu ndu fu ngI yu.
7
Itufu, tputs shu IchI-
ngu fu

TumupI tu Sukyush pshtu fu-


ngu? Suky yutu fIt chu, mung, tfu ngu nu.
8
Suky shu xIyu fu, Ichee, muzI nu ngu-
ndu mu, tfu ngu. PukI fee tputs Istu chI-
mu. Muu chI fI tI chu wup punu chI mu. Tpu-
tsee shu chI fu ngI nuu feenu ushI fu, unu-
fI tum tuwun pu chee zI ndu mbu fee, Itufu
ufu ngI nu shu pu fee tuwun pu chI nu, mung,
tfu ngI yu.
9
Isus shu: ZufuktI shchu.
ApunII nut In shI yuu tupu chI ndu fu ngI-
yu. Muu chI fI tuu tsIsh, tpu tsI feets tum tIsh
tupu chI ndu fu ngI tum tu. ShI yuu nuyu nI-
fu ngI yu, wutum Apfumu fIn chIch shu wu.
AshI fu chu, shI yuu ush kunII.
10
Nuw
tpu tseem kInu fu ngu fI, yutu fIt shI shpu-
nee yufu muum kusu fu ngI nu. AshI fu chu,
nuw shI yuu mungIsh yufu fu ngI nu, mung
tfu ngI yu Isusu.
Wutum chu tsI yut ssIs Isus Sukyput tsI-
yu tu fu ngu unu.
Mishat, Isus Apan!!eetsimari
kuk ksutamaam tayapstarangu
anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 25.14-S0)
11
Anshu fI tum Sukyush nupee fu nIIu,
Isus Utu shu cheets shu mung tuyus pu tu-
fu ngI yu. Isus Ifu su fI nup nuuk chu, tputs
wuzu pun mungush chI nu yu fu sIn, Isus
Ifu su fI nush kus ku chu,

ndu shu ApunII


kufu ku fee mu nI nuch? Ash ku chI nuu fI yu,
ApunII Iyuu mus ksu tuch pu fee, mung
utu sIn,
12
unu mund shu Isus: MuzI nung-
tsu, tsI yut ssIs kumun chInts pu, mung,
tfu ngI yu. SIf tu mu su kufuk shu mung
wIp nuwu mu fI kusI chI mu. NIII tu fI tup
tsup, kufu kup kIz pu fIp nupu tu mu, mung,
tfu ngI yu. Antu fu ngu,
13
yufku, much-
chu fee 10 kufu zu fu ngI yu. Kuseef sIn,
much chu feem shu ufkI fee zupun 10
punu tu, mInoom shu 10 punu tu, mInoom-
shu 10 punu tu mung ushI fu ngI yu. Neewu
mung, tfu ngI yu. NIptu puxunx puxunx
sheef us, ufu ngeem p'tungtsu. Kunup ku-
chu fI, unush pung pu nI mung tyu fu,
ufup nuu tu fu ngI yu.
14
Itufu, nIII tu fIt shu tIp tsIf kufu kuu wIp
nutsu yu fu sIn, ufup tum tuchI tu fu ngu nu.
Kufu kush kIz pu fI shu kuseef sIn, Anoo
tputs zund kee zI nI, wuts tu mung, tfu-
ngu nu.
15
Ash tuu, kufu kuum nu fu ngI yu.
Kufu kuum kInu yu fu, zupIsh shu wuun pee
mung kunu pu fu ngI yu.
Kusee fum chu, much chu fee kufu zu fu-
ngI yu. Nutu wu.

WunI pu ju putu yu nIIIs?


mung tyu fu,
1
much chuf shu mInum:
Ichee, kufI kee 10 ufu ngeem putu yu nu,
tfu ngI yu.
17
Kufuk shu: Yung pu fu ng-
tIsh chu shIyu, mung, tfu ngu. Nuwuum
mungIp tuf tIsh putu tu fu ng shu. Nuw
shI yuu puk chI mu fI kumuch tu fu ngI tuu-
tI, wunu sI fI putu tu fu ng shu. AshI fI yu,
yuwu mund ushI fu ngIsh unu mund nu
kufu kuum nchInII pu. ShIy shu yuk tu fee-
tsI 10 IshI nuch shu, tfu ngI yu kufu ku.
18
Much chuf shu mInu: Ichee, nuw shu
kufI kee 5 ufu ngeem putu yu nu, mung
tyu fu,
19
kufuk shu: Yung puktI shchu
shIyu. ShIy shu yuk tu fee tsI 5 IshI nuch shu,
mung, tfu ngI yu.
20
Itufu, much chuf shu
mInu: Neewu, Ichee. Wutu tum tuwun-
pu chInII pu shIy nuwuu punu fu ngIsh
unu fI tu tum, mung, tfu ngI yu. ChI fI kush
kchI ptu yu fu fI, wuyu fu ngI nu.
21
ShI yuu
kIz puf punI fu ngu fI, pzkoo fu ndu mu,
shI yuu utufI, wuyu fu ngI nu, shIy wutum
ufu wutsee nuf shu wu. ShIy yum punu fI
tuukshu. Ndun tuu shuu nu tufu wuz tu-
kush, ufu ytu ytu ushIkshu, mungu
tuf ushI fu ngI yu much chu fI.
22
Kufuk shu
tsI yun tu yu fu, ShIy yutu fIt tIsh chu, mung,
tfu ngu. Ngu tIsh utee zIsh, zufuktI shchu.

Tumushu nuwuu kupung yusu fu ngee-


shu, ndu nuwuu kukI puyu fu ng shu?

Muyuum shu nuwuu kukI kupee tu fu ng-


shu?

Ndu pukIch ufu ngIt tum putu fu ng-


shu?
23

Muyuum shu tpu tseem ndu punu-


fu ng shu? Uwshu tuwun pu ku chu, ufu-
ngI nu shu punu chI yu.

Muyuum shu unoo


ufu ngIt tum puk chI tuu tu ndu putu fu ng shu
IukusufInI19
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
797

D
19.38 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 118.26 tu utI tum tu.
nuwuu mu? Nu shuu nu yuchung chu,
mung much chu fee, tfu ngI yu.
24
Tyu-
fu, tIp tsI feets shu mInu: Nutu ufkI fee
Itutseefus, nIII tu fI tum pu nung tsu, yuw
ufu ngeem 10 putu fu ngu unoo mu, mung
tyu fu,
25
tputs shu: Itufu, Ichee ufkI fI
10 nu zupun puyu ku wu mung, tfu ngu-
nu.
2
Kufuk shu: AshI fI tuu tu, pu nung tsu
tunu, tfu ngu. MuzI nu ngu ntsu, tputs
muu cheetsI wunu sIf puyu ku, nuw shu
ufu ngI nu shu punu chI mu. Uwshu zupun
puyu chI yu. Itufu, mIshu tputs ndu wunu-
sIf puyu ku, unoots tuu puk cheets tuu tu
Itu tsIchpu fI nu, mung, tfu ngI yu kufu ku.
27
Nutu wu, tpu tsI fI nuwuu ngu tu fu ngu nu
unuwu. MIkeefus yumu shI nInts. Yumu-
yu fus, nIshu fI kuchI pufu fI, pchu ngI-
ntsu, mung, tfu ngI yu kufu ku.
AshI fI nuw kufuk tumu fu ng pu fI ush-
tuchtu mu nu sIyuu tsI, mung tfu ngI yu
Isusu.
Yuwuu Isus wuu nuu tsI kumu nI fu ngu
unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus Irusarinash
kusarangu anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 21.1-11, Mdr/osu 11.1-11, Wungu 12.12-19)
28
Isus shu unoo tuyus pu tu yu fu, Ifu su-
fI nup mung nuu tu fu ngI yu.
29
Pu tum shu
yuk tuu Betu nI yu sufu tushI yu fu, yukut
Bet buj put sufu tusu su fu, muchIsh OII-
vush sufu unush mung xIyee fu much
ushI fu ngI yu. WIpu nu shee tsI mbun
kumuch tu fu ngu,
30
SIymu yuk tup tusu-
su fu umb nuut ssu, Isus tfu ngu. Anush
buff wIp kufu pu nu tusI sI muu pungut ssu.
Tupufeefus, much tu ntsu. An kufu pun tsu-
su fIt chu, tputs unush ndu zufu fu ngI yu.
31
Itufu, tputs sIyuu:

Muyuum shu chI nee-


tsI tupu fIk su? utI nuu fI yu ushI fu, sIysu:
Wutum Iy kufu ku fI nI kumuch tu fu ngu wu,
tng tsu, mung, tfu ngI yu Isusu.
32
Ayu,
tyu fu sIn, kuseef sIn, yuwu fI Isus kumu-
nI fu ngu unu fI tum mung pufu ngu nu.
33
Kufu pu nuu tupuf kut ssIn, tputs-
shu:

Muyuum shu tupu fIk su? tfu ngu,


34
wIpu nush shu: Wutum Iy kufu ku fI nI
Isus kumuch tu yu fu wu, tyu fu sIn, ndu
puchI ndu fu ngI yu.
35
Yumu yu shI nu sIn, Isu sush yushI ndu fu-
ngu nu. WIpu nush shu wumu fee tuwu pI mush
tusheef sIn, buffu mun ush tuptu yu fu sIn,
Isu soo tunu xI nu fu ngu nu.
3-37
Isu soo kIz puf
kufu kuum nu yu nI mung utu sI nu, wumu fee
ngoo tsIsh mutu mutu sheef sIn, muchIp OII-
vup kufu weef sIn, kIz puf shu mbu tu fu ngu nu,
mungu. Apuu, shIy kIz puf tIsh chu, mung
Apu nIIee, tfu ngu nu.

WunI pu tpu tsee yufu-


fu ng shu? mung, tfu ngu nu.

38
Shuunu Ipu su mu fI nee tsIsh Iyuum
zungun kush
wunu sI fI nupung chu.
D
Isus chu Iy Utu shu chI nI kufu ku fI nI.
ApunII nu wuunu mupIy kIyu.
Apu nIIeetsIm ungIf tu chI nI yu,
mung, tfu ngu nu.
39
Itufu, Puf sIy pun shuch shu tputs
Isu soots shu: MuyIs to foo, Zumung tsu
tngI, mung tyu fu sIn,
40
Isus shu: Muyu,
Ipun shI zumukchI nuu feesInu yu, putumb-
chIshu pu fee tsI yu tu chI yu.

Tumufee
zumu ngI tchI? mung tfu ngI yu.
41
Ifu su fI nush wutsI fItku chu, Isus shu
mung kIz puf
42
tunu ku, tfu ngI yu, Ifu su fIn-
shu chIs

muyuum shtu ufu ngu tu ngut tuf


ushIk su? Nut In mungoon kI nuu fee su, kumu-
ngut ssu, mupIysh tIs tuut ssu. Itufu,

tumu fee
sIy mungoon chIs? Izuu fu pInu such pu su.
43
Pup tsu, kundu fu fIs kusuch pu. Kus ku sIn,
tufI pu ngu yu fu sIn, tundu pu nu yu fu sIn, sIyuu
tumun chI nIII nu yu. KIz puf sIyuu kIyung
yuchu chI ntsu.
44
SIyuu kusI yu fu, kuchIng-
chI nIII nu yu. Ipu feets tum tIs kuchIng chI-
nIII nu yu. Putu mbIch put pungu fu ngI tuu tIs,
unoots tuu kupeet kupeet ush chI nIII nu yu.
ApunII sIyuu Istu muum kusu fu ng tuu,
Itufu sIy nuu ndu nuts tu fu ng su, sIy Izuu fu
ngu tu fu ng su wu, mung, tfu ngI yu Isusu
tunu ku unshu.
(Mutiwu 21.12-17, Mdr/osu 11.15-19,
Wungu 2.1S-22)
45
Sheefu, Ifu su fI nush pshtu yu fu,
Apu nIIIp pung' nuu tu fu ngI yu. Pshtuyufu,
IukusufInI19
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
798

E
19.4 NIshu fI yuwuf tu tum Is ysu 56.7 tu utI tum tu. MI shut, Jefe mI yu su 7.11, MutI wu 21.13,
Mf ko su 11.17 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
puxu nxu mu pu nee numbu yu fu, mung
tushI tu ngu fu ngI yu.
4
Isus shu: ApunII
yundu mu fI nI utee ju,
Nuwush pungI kIs nuwu pu tsI yut-
chI nIIIn pu. Mush ku sIn, nuw shu kIs
muzI nu chI nu,
tchu Apu nIII. Itufu, sIysu shu chI muu-
mu fI chI nuk su.

Antuu tI ApunII pung'


wush chI feem tuuf?
E
mung tmbeefu,
tushI tu ngu fu ngI yu.
47
Isus putum pshtu yu fu tuyus pu tu tu,
yusuf putum pshtu yu fu tuyus pu tu tu
tuyus pu tu tu mung ushI fu ngI yu. Itufu,
Utu shuch ufku fI, mIshu Utu shuch tum
upunII pun ufkuf, mIshu My sIs pu nI fI wIf-
kuf tuyus pu tum pu nI tum, mIshu wuchI nu-
wu tum Isu soo puchu muum zundu fu ngu-
nu.
48
Puchu yu nI tyu fI tuut ssIn, mung
xufu fu ngu nu, wutum tputs zupun tum Isu-
soo chI nu fu ngu nu wu. Isus tuyus pu tu tu fu,
tputs IchI ngu fu sIn kIs muzI nu nu tu funII
ushI fu ngu nu yu. AshI fu chu, tpu tsI mun
mung xufu fu ngu nu Isu soo puchu muu mu.
Wutum chu tsI yut ssIs Isus Ifu su fI nush
kusu fu ngu unu.
Mishat, tputs Isusoo:

Tamama tputs
shiyaa tayaspatangi ta? mang trangana
anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 21.2S-27, Mdr/osu 11.27-SS)
20
1
MInush shu zufI, Isus unush
tuyus pu tu tu fu, upunII pun ufku fI,
mIshu My sI su fI nI tuyus pu tum pu nI, mIshu
Utu shuch ufku fI wuchIn mushI muum
mung kusu fu ngu nu. Isus: ApunII sIyuu
tupu chI ndu pI tchu, ntu fu unush
2
kufuk-
shu:

Tumumu tputs shI yuu tuyus pu tu ngI


tu? Tpu tsee sIng tushI tu ngu fu ngush,

chuk shI yuu shI ngI tfu nIIu? mung,


tfu ngu nu.
3
Isus shu: Nuwmu sIyuu mush-
chInts pu,
4

Chuk Wungu fI nee tsI Ichu mu-


shI nI tfu nIIu?

Apu nIIeezu wu? Ndun tuu tI


ushI fu,

wuun tu zu wu ushI fu ngu wu?

SIy
umuk su? mung, tfu ngI yu Isusu.
5
Kufuk shu wuun pu tu tIn tsI yu tu fu ngu-
nu, tfu ngu nu. ApunII Wungu fI nee tsI nI
kumuch tu fu ngI yu utI nuu fee nI yu ushI fu,
Isus shu Iyuu:

Muyuum shu ndu mungoo-


nu fu ng su? tch pu fee Iyuu tsI.

Itufu,
Wungu fI nI wuunu zundeefu tuyus pu tu-
fu ngI yu utI nuu fee nI yu ushI fu, tputs shu
Iyuu puchu chu psInu yu, wutum: Wungu fIn
Apu nIIee kumu nI mu pun chu, utu nu wu,
mung, tfu ngu nu kufu ku.
7
Isu soots shu: Yusu fee zI nI, tfu ngu nu.

Chu ku mu su ju kumuch tu fu ng? mung,


tfu ngu nu.
8
Isus shu: AshI fI yu, sIy
nuwuu ndu ItsIn su fus kumu nI fu ngus,
nuw shu sIyuu kumun chI tum tu zI, mung,
tfu ngI yu.
AshI fI yuwuu tputs Isu soo:

Tumumu
tputs shI yuu tuyus pu tu ngI tu? tfu ngu-
nu unoo kumu nee nu.
Mishat, Isus waanaatsi watsipun
tayaspatarangu anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 21.SS-46, Mdr/osu 12.1-12)
9
Isus shu tpu tsee mung tuyus pu tu fu-
ngI yu. SIf tu mu su mung tputs muzu fIsh
wunu see tutsu mu fu ngI yu. KIzu fun tumu-
pu fI ushI mu nu ndu fI yusI muum wuyu fu-
ngI yu. Iwu pu yu fu, ksu tu mu pu nee ts shu:
Neewu, sIysu wunu sI fI tufu wuz tu kus
ksu tung tsu, tyu fu, mung ufup wIpu put
nuu tu fu ngI yu. MInup tsup zupun tsup
xIy fu ngI yu.
10
Wunus pus wufI tu chu, much chu fee
kumu nI mu pu nI kumuch tu fu ngI yu. Tsu-
pun pI kuseefush, tpu tsI fee tsI mushung-
chu. Iy putu fu nu fI nI nuwuum ytun chu
tyu chu tng chu, mung tyu fu tpu tsIp
mung zungu nI fu ngI yu much chu fee tsI
kumu nI mu pu nee tsI. Itufu, much chu fI
kusee fu, tputs shu much chu fee pzkoo ku-
tu fu sIn, mungu shu xunu fu sIn wup tum
nuu tu fu ngu nu yu, mungu.
11
Putu fun shu unoo pukee fu, much-
chu fee mInoots shu zungu nI fu ngI yu.
Kusee fu, tputs shu unoots tum pzkoo fu-
ngu, kIyung yuchu fu ngu nu yu. Ipu zu-
yu fu, yusuf wup tum xunuf tum mung
zungu nI fu ngu nu yu.
IukusufInI19 , 20
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
799

D
20.17 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 118.22 tu utI tum tu.
12
Yusuf mInoots shu tuch pu fIn shtI-
nI much chu fI zungu nI fu ngI yu. Uwshu
kusee fu, tputs shu much chu fee tpI mbeef-
sIn, tunun tu yu fu sIn, zungu nI fu ngu nu yu,
mungu.
13
Upu tu fu nuf shu mungush chI nu yu fu,

TumuycheezI? tfu ngu. Ipu feetsshI tI


zungun chI mu. MInum tuuts tuu kIz pu fI-
tuu chI nu ku fI, ushI fI tuu zungun chI mu.
Kus ku chu, chI nuch pu sI nu yu, tyu fu,
mung wIpuu zungu nI fu ngI yu.
14
Itufu,
wIp shu kusee fu, tputs shu: Pup chu, putu-
fun wIp nuunII pu, mung, tfu ngu nu. Iy
putu fu nu fI nI tsI puk chu, wIp shu Iyuu tsIm
ksI fu nee pu. Wuts tu yu, yuu mu fI kusI yu-
nI. Puchu yu fu nI, kupee tee nI, tufIng sI,
mung tyu fu sIn,
15
wIpuuts shu putu yu-
fu sIn, chu pu ngup mucheef sIn, mung
puchu fu ngu nu yu.
AshI fI yu, putu fun shu wuunu kus ku-
chu,

tumu chee ju tpu tseetsI?


1
Muyu,
kus ku chu, tpu tsee yutu fI tu wu unoo tsI
chI ngu yu fu, tpu tseets shu nIII tu fIt, SIysu
ksu tung tsu tch pu fee, tfu ngI yu Isusu.
Tputs shu unoo muzI nu yu fu sIn, punI-
fus tu fu ngu sIn,

Tumufee ApunII Iyuu


ushIch? mung, tfu ngu nu.
17
Itufu, Isus tpu tsee chI nu yu fu,

Muyuum shu tssu? tfu ngI yu.

NItuu tI
ApunII kuk mungu t? ndu. Wuu nuu tsI
WIp tsI yut ku tfu ngI yu,
Pungus pun tputs punguk sIn,
putumb chee wunu sI fI wuuts tuu
yuk sIn,
Itufu, Annuu wunu sI fee ju, tfu ngu-
sIn, kupee tu fu ngu nu yu.
AshI fI tuu, ApunII shu putumb chee
Ipuseefu, zufum pu tu fI wunu sIf
wuyu fu ngI yu.
Nutu nuu kIz puf wunu sI fI pushu chI-
mu, ApunII tfu ngI yu.
D
AshIk puz ush kI nu Ipu fee tsI,
mung, tfu ngI yu Apu nIII.
AshI fI sIysu Apu nIIee WIp ngu tuch-
pu su, wutum utuwu, mung, tfu ngI yu
Isusu.
18
Tputs Apu nIIee WIp ngut ku chu,
unu mund ApunII tpu tsee wunI chI yu.
Itufu, tputs Apu nIIee WIp nutsu ku,
puchuk chu, ApunII shu tpu tsee wuneek-
chu tpu chI ngu chI yu.

Yupee ju kumung-
chI nIII nu? mung, tfu ngI yu Isusu.
Yuwuu Isus wuu nuu tsI wutsI pu nu
kumu nI fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, kurak Isusoo tamapingamaam
zandeersin, Isusoo zapan
mashirangana anoo kamanchin!!pa
19
Utu shuch upunII pun ufku fI, mIshu
My sI su fI nI tuyus pu tum pu nI yuwu mund
Isus tfu ngu unu mund mung kIz puf tsI-
yun tu fu ngu nu. Isus Iyupu utIyu, tfu ngu-
nu. AshI fu chu, Isu soo nutu fI tup chu yu nI
utI tuut ssIn, mung tpu tsI mun kupung
xufu fu ngu nu.
(Mutiwu 22.15-SS, Mdr/osu 12.1S-27)
20
AshI fu chu, tpu tsee kumuch tu fu-
ngu nu Isu soo tumu pI ngu muu mu, SIysu
Isus put upI nIII fI tsI yu tung tsu, tfu ngu nu.

Kumu pu tumunts chI yu? Isus yutu fIt


gobef noo tsI yut kI nuu fI, Iyshu putu yu fu-
nI, gobe fon wuunu wunI chI yu kIz pu fI,
mung, tfu ngu nu tpu tseetsI Isu soo tumu-
pI ngu muu mu. Tputs shu uyu tyu fu sIn,
Isu sup mung nuu tu fu ngu nu.
21
Kuseef sIn, Ichee shIy ufu ItsIn su fu
kumu nIk shu, mung tumu pI nguk chu,
tfu ngu nu.

NItuu tI shIy tpu tsee punI-


fus tu kush mumuf pu fush kumun kIsh?
ndu. Shuunu ItsIn su fu Apu nIIee kuk
kumu nIk shu.
22

Rom shu cheem ufku fI


ufu kufI kee tuwu put tuwu put ush ku chu-
fI nI?

Apu nIIeem wunu sI fee ju?

ShIy
umukshu? mung, tfu ngu nu Isu soo tsI.
23
Itufu, Isus mungush: In tputs mung'
kupung tI, nupu nuwuu tumu pI ngu pI tu
ushIp tsI yut ku, tfu ngI yu Isusu. AshI-
fI yu, tumu pI ngum pu nee ts shu:
24
Rom-
shu chee ufkI fI ymu ndu ndu, mung,
tfu ngu, yyu fu sIn, ymu ndu yu fu sIn,
Isus shu:

Chuk wunI?

Chuk yundu mu-


fI nI InI? tfu ngI yu. TumupIngumpunshu:
Pfe sI dent tu ndu, tyu fu sIn,
25
Isus shu:
AshI fI gobef noo tInu mu fI nI wuumutum
IukusufInI20
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
800

E
20.28 Tuyu sI mu 25.5-10, tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu. MutI wu 22.24 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
20.37 NIshu fI yuwuf tu tum TushI tu ngu fu ngu 3.6 tu utI tum tu.
G
20.43 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 110.1 tu utI tum tu.
punung chu. Apu nIIee tInu mu fI nI Apu-
nIIee mu fI tum pu nung chu, tyu fu,
kusu fu ngI yu.
2
AshI fu chu, Isus wunu sI-
fI nu ndu fI tsIyuteefu, tumu pI ngu muum
xupoo yu fu sIn, mung zumu fu ngu nu yu,
puzIksI nu.
27
Sut sIy pun shuch shu tyus pu tu shI Isu-
soo tumu pI ngu yu nI Iysh tu utu sIn, Isu sush
mung kusu fu ngu nu. Sut sIy pun shuch
tputs nIII tu fI tuu chI nu ku nu yu, Tputs tsI-
puk chu, wuts tu mu mu fI tsI pu chI yu, yusuf
tm chee ju, ndu mbu fee, mung tufu nu yu.
28
AshI fI yu, Isu sush kuseef sIn, MuyIs to-
foo, mung tfu ngu nu Sut sIy pun shu chI.
My sI su fI nI yundu mu fI nI utee ju,
Tputs wIp shuf tu nuu fI tsI puk chu,
zoonII shu mushI ndoo mshI nIIee
yumuch pu zoo nIIeem wIp tInu muu mu,
E
tchu Apu nIII kuku.
29
AshI fu chu, sIf tu mu su zoo nIIIn
tsI mbun mutu yu fu tuu fu ngu nu, mungu.
WuchIn shu kIzuu yumu yu fu, wIpu shu fI
mung tsI pu fu ngI yu.
30
ZoonII shu mushI-
ndoo mshI nIIee yumu yu fu, mIp shu-
fI tum mungu tsI pu fu ngI yu.
31
Zoo nIIIn
IchI ngu fu sIn ushI fu ngu nu, mungu.
TsI mbun mutu yu fu yseef sIn, ushpu-
fIt wIp shuf tu nund mung tsI pu fu ngu nu.
32-33
Sheefu, kIz shu mungu tu fI tum tsI pu-
fu ngI yu mIp shu fI tum tu. AshI fI yu, ApunII
tpu tsee yusuf Itu yu mu chu,

chu kuu mu ju
wIzu nIIeem pu nuch? wutum wuzu fu nIIIn
tsI mbun mutu yu fu tuu fu ngu wu, mung,
tfu ngu nu Sut sIy pun shu chI tpu tsI.
34
Isus shu ymeefu, tfu ngI yu, Nutu-
mu su mum tu tputs kIzuu yumu tu fI yu.
35
Itufu, ApunII chI yuu Itu yu muk chu,
kIzuu yumu chee zI nI, ndu mbu fee. Yuwuu
tputs wufI tu ku unoo ApunII Itu yu mu chI-
yu.
3
Ndu shu yusuf tsI pu chI nI, nutsI nI
muts pu shI mush tuu chI yu. ApunII wusu-
ndu fuf tumu pu fI ush tuch tum pu chI. Izuu-
fu Apu nIIeem tIp tsI feem kInu chI nI yu.
37
MI shut, My sI su fI nI ItsIn su fu
kumu nI fu ngI yu yuwuu ApunII tsI pu fee
Itu yu mu chu unoo tsI. Mung ApunII My-
sI su fIn put sumu sush tsI yu tu fu ngI yu yusIn
kufu kuf tu fu unshu.
Nuwu mu fI chu Apu nIII nu mung,
tfu ngu. SIf tumu shIy zItu mI nu fIsh
nuwuu chI nu fu ngu nu yu: Apfu hu mu fI-
nI, mIshu Isuu ku fI nI, mIshu Ako pu fI nI
ushIp nuwuu kIz puf chI nu fu ngu nu yu.
F

Wundu fI tum nuwuu chI nu ku nu yu,
mung, Apu nIII tfu ngI yu.
38
Nuw shu,

Tumufee tsI pu fI nuu Apu nIIee chI nuch?


utInu. Itufu, un tputs tsI puf tuu Apu nIIee
chI nu fu nu yu, wutum wund kchI tpuz
ushI fu nu wu. AshI fu chu, Apu nIIee wund
chI nu ku nu yu. AshI fI ApunII chI yuu Itu-
yu mu chI yu tunu, mung, Isus tfu ngI yu.
39
Tyu fu, My sIs pu nI fI wIf kuf kumu-
nI mu pun shu: MuyIs to foo, shIy ItsIn-
su fu kumu nIk shu, mung, tfu ngu nu.
40
Sheef sIn, Sut sIy pun shuch Isu soo ndu
yusuf tsI yu tu fu ngu nu.
(Mutiwu 22.41-46, Mdr/osu 12.S5-S7)
41
Sheefu, Isus shu My sI su fI nee tsI
wIf kuf kumu nI mu pun pu, tfu ngI yu, SIy
ufu tssu, Iyu shuch Utu shuch kIz puf
tupu chI ndum pun tputs kus chI yu. DupI yu-
fIn chI chIsh nIIuf tu chI yu, tIs chu sIyu yu.
Itufu, DupI yu fI nI wuun tu tum tupu chI-
ndum pu nee: Nuw chu kufu ku fI, tfu ngu-
wu.
42
MuzI nung tsu, DupI yu fI nI kIfu kush
yundu yu fu tfu ngI yu,
ApunII Tuu fu shI pun nuwuu kufu-
ku fI, wuu nuu tsI Ipu su mu fI nI,
tfu ngI yu,
ShIy nIngIch mbu tsu nu ngIch
k'xInungchu.

43
Nuw shu kundu fu fee tsIsh
kusIyeefufI, tpu chI ngu chI mu,
G

ApunII utIyu,
tfu ngI yu DupI yu fI nI, mungu.
44
AshI fI yu, DupI yu fI nI tupu chI ndum-
pu nee: Nuw chu kufu ku fI, tfu ngI yu.

NItuu tI tputs wuu nuu tsI tIp tsI fI nuw chu


kufu ku fI tuf? ndunI. AshI fI nuw sIyuu:
IukusufInI20
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
801

un tupu chI ndum pu nI kuu pu nu chukchI-


chtu ju? utInu, tfu ngI yu Isusu. ApunII pu-
fee WIpu yu tunu, tfu ngI yu Isusu.
(Mutiwu 2S.1-S6, Mdr/osu 12.SS-40,
Lu/usu 11.S7-54)
45
Tputs IchI ngu fu sIn muzI nuf sIn, Isus
wIpu nu sheets shu mung
4
wunee ku:
Pup tsu, My sIs pun tyus pu tush tumuk pu-
fI ushI fu shI fInts pu, tfu ngu. An tputs
yutu fIt chu. Wumu fee kIz puf wunu sIf
kufuk tumu pu fI ushI fu kIs kumuf tu ku-
nu. Tputs nuwuu tumu fu tpu ndu utu sIn
ush ku nu. ShunIyshIshIp ufu tpu tsee
tususeefu, wunu sI fImshIsh kuxIn ku nu.
Tputs uwuut ssIn yumbI ku, ufu kufu ku nu-
ngI fI kuxI nu muum zund ku nu.
47
MI shut,
mushI ndoo kIyung yuchu ku nu. Muu-
cheetsI Ituts tu, kutung tsee kuchIng tu
ush ku nu. Sheef sIn, ApunII put kupung
tsI yut ku nu. AshI fI nuw sIyuu shI fInts-
pu utu shI nu, ApunII unu mund kIz puf
wunI yunts pu tInu, mung, tfu ngI yu
wIpu nu shee tsI.
Wutum chu tsI yut ssIs yuw Isu soo zupun
mushI fu ngu nu unu.
Mishat, yuwaa Isus Apan!!eem kurikee
wayamaam tayaspatarangu anoo
kamanchin!!pa
(Mdr/osu 12.41-44)
21
1
MushI muum Iwu pu yu fu, Isus
tpu tsee pufu ngI yu yuw Apu-
nIIeem ufkIf wuyu fu ngu nu unoo tsI.
Kuf kI yu tputs kuseef sIn, Apu nIIeem
ufkIf pufut sheef sIn mung kusu fu ngu-
nu.
2
Sheefu, mushInd shu kusee fum chu,
uwshu kufI kee puk chI mu shI tsI mbu-
nu ndu fI Apu nIIeem mung pshtu fu ngI-
yu.
3
Isus shu pukee fu, wIpu nu sheets shu:
MuzI nung tsu, mushInd shu pukI fI tuu
wumu fI kusI fu pshtu fu ngI yu.
4
Tputs
IchI ngu fu sIn ufkI fee kutu chI mu wu
pshtu fu ngu nu yu. Itufu, mushInd ufkI fee
IchIngkeefu, ushpu fIt pshtu fu ngI yu Apu-
nIIee mu, mung tfu ngI yu Isusu.
Yuwuu Isus Apu nIIeem kufI kee
wuyu muum tuyus pu tu fu ngu unoo
kumu nee nu.
Mishat, Isus wasina uru yasaru
kamanirangu anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 24.1-14, Mdr/osu 1S.1-1S)
5
Apu nIIIsh pung' shI tu ngee fu, Isus shu
wIpu nush: Ichee,

ApunII pung' tumu fu?


tfu ngu. Putu mbIch pu wunu sI fee wu nu-
ndu fI pungu mu.

KufIk wunIp nI mund


kupee tu fu ngu nu? mung, tfu ngI yu
Isu soo tsI.

Isus shu: MuzI nung tsu, nutu-


mu su mum tu kIs nushI mu nguk su. Itufu,
nIII tu fIt tputs Ifu su fI nush kus ku chu sIn,
Apu nIIee pung' Izuu fu kupeet chI nIII nu-
yu. Putu mbIch ndu tsI mbu nu ndu yum
kutuch chI yu, IchI ngu fu psInu ngu chI yu,
mung, tfu ngI yu.
7
WIpu nush shu: Ichee,

ushI noo ju
ushIch?

tumuy fee zI nI wusI nu yusu chI nI


Iyu? tfu ngu nu, mungu.
8
Isus shu: Yuwush zufI wufI tuk chu
unush yu sut ssu. Ndu tu mu ush ku chu,
tputs zupun wuyu ngI chI fIf kus chI nIII nu-
yu, tfu ngI yu. AshI fI pup tsu, mungIptIs
IukusufInI20 , 21
Mus/inJ s/u /usee rum c/u, /uri /ee
pu/ c/i mu s/i tsi mbu nu nJu ri Apu-
nlleem ps/tu ru ngi yu. (21.2-4)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
802

D
21.27 DunIe Iu 7.13 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tuung tsu, tumu pI ngu yunts pu. Tputs
tumu pI ngum pu nI zupun kus kut ssIn,
tuyus pu tuk sIn, Nuw chu ApunII tu nu WIpI,
tchI nIII nu yu. MIn shut tputs: Nut In
ApunII kus chI yu, tchI yu. AtI tuu teesInu-
yu ushI fu, unoo k'kuz muzI nu fInts pu.
9-10
MI shut, tputs wuun pu tu tIn zupun
puchu kuk tu ngut ush chI nIII nu yu. Pfe sI dent
wusu ndu fu fee pseef tu yu fu, ufup xIyk-
chu sIn, puchu kuk tu chI nIII nu yu. Ash kI tuu-
teesInu yu, punI fInts pu. Wund pIsh tu chI-
yu, ApunII ndu mus kus chI yu.
11
Munduz
kIz puf munduz tu chI yu, munduz tu tuf
ush chI yu. MufIz kIz puf mufI ngu chI yu.
Wunguy shu IchI ngu fu tsu tu chI yu. Yuwuu
sIf ndu putu fIs unoo kunI ndup punguch-
pu su. Kupung punI muum wufI tu chI yu.
Itufu, wund pIsh tu kI yu tInu.
12
Ndu tu mu ush chu, sIyuu kIyung yuchu-
chI nIII nu yu. Yuwu mund sIy nuwuu chI nu-
kIs unu mund sIyuu putu chI yu. Putu yu fu,
Utu shu chIsh shu nIyshInI sIyuu yutu fIt
tsIyuteefu, tumun chI yu. Gobef nu dof shu-
tum sIyuu yutu fIt tsI yut chI yu. Pfe sI dent-
shu tum sIyuu yutu fIt tsI yut chI yu.
13
Anush
sIysu ItsIn su fus nuwuu kukI kumu nIng tsu.
14
MungIs muntsu fInts pu.

Amchee zI?
tfInts pu.
15
Mungee ts Is p'tseekchufI,
sIyu mu fI shu pu kusIt ssu, sIyuu k'kuzput
kusI muum xupoo chI nIII nu yu.
1
AmI ku fIs sIyuu tumu pI ngu chI yu. Muu-
chI fI tuu tIs sIyuu nutsu yu fu sIn tumu pI ngu-
chI yu. Apuf tuu tIs, uneef tuu tIs, zuwunII-
tuu tIs sIyuu tumu pI ngu chI yu. SIyuu
ushpu tum puchu chI ntsu.
17
Nuwu mund
kumI nI sIyuu kIyung yuchu chI nIII nu yu.
18
SIyuu kIyung yuchu kI tuut ssIn, sIyuu
mus puchu chu zI nIII nu ju, ndu mbu fee.
19
Ndun nuu sumbuy tu kus, Apu nIIee tu-
fush kunu chu chee zIs, ndu mbu fee, Isus
tfu ngI yu.
Itaru, Irusarinaa na kamanchintspa
(Mutiwu 24.15-21, Mdr/osu 1S.14-19)
20
Sunduf Ifu su fI nuu zupun tufI pI ngu yu-
fu, unu mun mus sI fI tum puchu yu fu sIn,
tpu tsee kuchIng chI nIII nu yu.
21-22
Anush
ApunII yundu mu fI nI tutsu meenII chu. AshI fI-
yu, tputs Ifu su fI nush tuu kI nuu fI, mIkeef sIn
ufup suwu chI nIIIn pu. Tputs Ifu su fI nu nung
tuu kI nuu fI, Ifu su fI nup nuutpu. Utu shuch
IchI ngu fu upu sup, muchIp suwu chI nIIIn pu.
23
ApunII Utu shu chee IchI ngu fu kIz puf
wunI chI yu, kIz puf kIyung kuchIy chInIII nu-
yu. MI shut, kIz kunxu pu mupee kI nu, mIshu
kIz mIfeefInu,

un tumu fee suwuch? MIsI sI-


nu kIyung kuchIy chInIII nu yu.
24
Tpu tsee wuzu pun mchIt pu puchu yu fu-
sIn, ushpu tum kuchIng chI nIII nu yu. Ashpu-
tum tpu tsee putu yu fu sIn, ufup puxunx chI-
nIII nu yu much chu fee mu. Afu pIch tunuf
tputs Ifu su fIn shu chee Izuu fu kusI chI-
nIIIn pu. Ayum tuu tI zupIsh ApunII wuunu
zundeefu, wunI muum Iwuts pu yu fu, wuppu
tyu fu, ufu pIch tputs Ifu su fIn shu chee ndu-
shu kusI chI yu. AshI fI unu mun Ifu su fIn shu-
chee yusu yunII pu su, tfu ngI yu Isusu.
Itaru, na kamanchintspa yuw nuw Apan!!i
Ipusamarini kuschi anootsi, trangiya Isusu
(Mutiwu 24.29-S5, Mdr/osu 1S.24-S1)
25
MuzI nu ntsu, kunI ndup nupux tu shI-
mush pungut ssu. ZufI, mIshu tsupI, mIshu
tsu ngu chI kIz puf zpoo zu chI yu. NIsh
tsu pu fu nu sush tputs kIz puf punIchpu sI-
nu yu. Mus shu kupung kIz puf zuw sheefu,
wufus tu ku chu, tputs sItuts tI tch pu sI nu yu.
2
Tsu nguch pIyu fI nuu chI nIII nu yu zupu nI.
Tputs mung' ts pu tu fu ush chI yu, wutum
wuneesh shee puk chI nIII nu wu.
27
Ash ku chu
unush nuw shu yusuf kus chI mu. Chtu fu
nuw ApunII tuu tI tpu tseem kInu fu ngu fI,
nIsh tsu pu fu nu sush kusu fu ngI nu. Itufu,
nImun yusuf kus ku chu fI, ApunIIeefufI
msu sush kus chI mu.
D
Sundu fu fIp tI kufuk
tumu pu fI ushI fu fI 'sInIsh kus chI nu.
28
AshI fI yu, nu unoo IchI ngu fu sIyuum
kumu nI fu ngu fI, punI fInts pu, kIz puf tu-
ntsu. Anoo puk chus, shu mbu tung tsu.
Anush sIyuu Izuu fu tupu chI ndu chInts pu.
29-30
TsI yut ssIs mIshu kumun chInts pu,
tfu ngI yu Isusu.

K'puyunIII tumu tu fee ju?


Mushu fu kunee sIch kxoo nee fu, mus yusI-
kI yu. YusI nu IchI ngu fu ush kI yu, wunus pu-
IukusufInI21
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
803

D
22.1 Utu shuch tputs ufu wuu nuu tsI mung' p'tsImuum Ifu su fI nup nuu tu fu ngu nu. Ifu su fI nush
shu nI yuf ngu sIn, yumbIyfusIn, mungu zee p'tseefungunu, yuwuu ApunII IjIp tosh tupu chI ndu fu-
ngu unoo tsI. SIf tumu IjIp tosh Utu shu chee Itutseefu, opee juu puchu yu fu sIn, ApunII shu
Utu shu chee wIp puchu muum wuts tu, tfu ngI yu. AshI fu chu, nut shu Utu shuch wuu nuu tsI
mung' p'tsImuum ufu mInush musuch shu nIy, yusuf mInush musuch shu nIy ush ku nu. An
wutu chu Utu shuch Ps ku wu fI nI utI nI yu.
suu unu mun yusuk chI.
31
Apu nIIeem shIng-
tum tsu, yusu muum kumI fu nu tum tu. Yuwuu
ushIsh tu fu chu unoo puk chus, ApunII Ipu su-
mu fI nI mus pu kus chI yu, tng tsu.
32
MuzI nung tsu, nuwuu kukI mungoo-
nung tsu. Yuw tputs wunee shee puk chu-
sIn, ndu tu mu pchI ngu fu sIn, nuw kukI
IchI ngu fu tutsum chI nu.
33
KunInd tum,
tsu pu fu nus tum zup shI nu pus tuch pu fee,
Itufu nuw kukI pus tu chee ju, ndu mbu fee.
Ufu tu mu fI tuu chI yu.
34
Pup tsu, mupIy fus tuu fInts pu.
Tuu fu shI mu nIs xufu fInts pu. Kufu su mu-
mu fI tuu kus, tumoo shI fInts pu. Tuu fu-
shee tsImu fI tIs chI nu fInts pu. Ndun nuu
ush kus, nuw shu tsu nguk puz ushI fu fI
kus chI mu wunI muu mu.
35
Yup tputs ndu
chI nu fu nu umb kus chI nu. Tsu pu fu nus shu-
chee tputs ztufu wunI chI mu.
3
AshI fu chu, ufu ApunII pu tsI yu tung-
tsu ndu sumbuy tumuu mu. ApunII pu
tsI yut kus, kIyu ngu tuu kuchIy kus, Itufu
ApunII sIyuu Istu kchu,

tumu fee sumbuy-


tu chIs? Ash ku chus, nuw shu tpu tseem
kInu fu ngI tuu tI, ushI fI tuu tI sIyuu ndu puzI-
chI nu, mung, tfu ngI yu Isusu. WIpu nu-
shee tuyus pu tu ku kumu nI fu ngI yu.
37
Apu nIIush pungu IchI ngu fu zufI tuyus-
pu tu yu fu, pukum chu shI tu ngu fu ngI yu.
Ufu muchIp OII vup muu fu ngI yu.
38
Itufu,
pu tum shu zufI putu fI tu yusuf Apu nIIIp
pung' tuyus pu tu ku tu nuu tu fu ngI yu.
Wutum chu tsI yut ssIs yuwuu Isus kus-
chu unu.
Mishat, yuwaa Isusoo tamapingamaam
waneerangana anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 26.1-5, 14-16, Mdr/osu 14.1-2, 10-11,
Wungu 11.45-5S)
22
1
Nu Utu shuch shu mbutshIsh
yuw IjIp too tsup shI tu ngu-
fu ngu nu un zuf wufI tu fu ngI yu. Ufu
unpuf punguu ndu tpu tu fu unoo
kutu ngu fu ngu nu yu.
D
2
Anpu fu Utu shuch ufku fI Isu soo
puchu muum kIz puf mung zundu fu ngu nu.
Utu shuch upunII pun pu ufku fI mIshu,
My sIs pu nI fI wIf kuf kumu nI mu pun
ushI fu un Isu soo puchu muum zundu fu-
ngI tuut ssIn, tpu tsI mun xufu fu ngu nu.

Puchu muum tumuy chee zI nI? tfu ngu-


nu, mungu.
3
Itufu, YushIng Utu su fIn shI nI mung'
pshtu fu ngI yu. Utu su fI nI Isk fI yo tuu
mung sufu nu fu ngI yu.
AshI fu chu, YushIng Utu su fIn shI nI
pshtu yu fu,
4
Utu su fIn shu Apu nIIIp
pung' nuuteefu, unush ksu tu mu pun put
tsI yu tu fu ngI yu, mungu. Utu shuchput
upunII pun ufkuf tsI yu tu fu ngI tum tu. Nuw
sIyuu Istu chInts pu Isu soo putu muu mu,
mung tfu ngI yu.
5
Yung pu fu tIsh chu utu-
tu shu, zuwuu. AshIp In tuwup chInII pu,
mung tyu fu sIn,

Utu su fIn shu: WufI-


tuch pu fee. AshI fI yu, nuw IpI shu ngu yu-
fu fI, Isu soo tumu pI ngu chI mu. Yuwush
tputs mupIy fu nu unush sIysu putut ssu,
mung tfu ngI yu. Utus shu shI tu ngee-
fu, mungush Isu soo tumu pI ngu muum
chI nu fu ngI yu.
Yuwuu Utu su fI nI Isu soo tumu pI ngu-
chI mu, tfu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, Isus tyaspatashpat shambatshish
yuw Ijiptoo tsap shitungarangana anush
zari katungarangana anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 26.17-25, Mdr/osu 14.12-21,
Wungu 1S.21-S0)
7
Nu zufI opee juu puchu muum tutsu-
meenIII yu. Opee juu pungu put ndu tpu tu-
fu unput kutu ngu muum wufI tu fu ngI yu.
8
AshI fI yu, Isus PIto foo mung kumuch-
tu fu ngI yu kutung tseem yufu muu mu.
PIto foo, shIy shu Wung pu Ipu nee fush,
IukusufInI21 , 22
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
804
shu mbutshI shIsh yuw IjIp too tsup shI tu-
ngu fu ngu nu unush zuf kutu ngu muum
wusI nu tsI yu tu mutchu, wusI nu yufu mut-
ssu ttu ndu tshI nI, tyu fu,
9-10
PItof shu:

Yupee ju? mung, tfu ngI yu. Isus shu:


MuzI nung chu: Ifu su fI nush pshtu yu fush,
kumu zuu tIpu yu shI nu, suwee kukukchu
puk chus, unshu fI tchI tung chu, tfu ngu.
Pungush pshtu kchu, shIy shu pshtung-
tum chu.
11
Upu tu fu nu fee tsI puk chush,
mushung chu,

Yupee ju shu mbutshI shIsh


yuw IjIp too tsup shI tu ngu fu ngu nu
unush zuf kutung chI nee?

Tundu pu nuz
nuwuum yufu fu ngIsh un yupee ju? tchu
Iy muyIs to fu fI nI ttu ndu, tng chu.
12
Musheefush, uwshu tundu pu nu zee
kupung ymu ndu chI yu. Pungu sIsh Iwuz
wuch tuu fI yu. Anshu fI kutung tseem
yufup chu, mung tfu ngI yu Isusu.
13
Nuu teef sIn, IchI ngu fu mung pufu ngu-
nu yu. Yuwuuts tum Isus tsI yu tu fu ngu
unoo ushpu fI tum pufu ngu nu yu. Pukeef-
sIn, mung yufu fu ngu nu yu Isu soo mu.
(Mutiwu 26.26-S0, Mdr/osu 14.22-26,
1 KorlnJo 11.2S-25)
14
Yufum Iwu pu yu fu sIn, shu mbutshIsh
yuw IjIp too tsup shI tu ngu fu ngu nu unush
zufI kutu ngu muum wufI tu fu ngI yu. ZufI
tupI tu nu, Isus tyus pu tush put kutu ngee-
nI tu, mung muu muw ushI fu ngu nu.
15
Sheef sIn, Isus shu: SIyu nguz kIz puf
chI nu ku fI, shu mbutshI shush yuwush
zuf IjIp too tsup shI tu ngu fu ngu nu unush
sIyup tu kutu ngu muum zundu fu ngI nu.
Nu mus kIz puf kIyung kuchIy chInu.
1
Nutu mu fI zufI kutung ku chu nI, sIyup tu
yusuf shu mbutshIsh yuwush IjIp too tsup
IukusufInI22
Nutu mu ri zuri /utung /i ni yu. Ayum pu ri Apu pus/ wutsu pun /is s/u-
pu ree /utung c/i ni yu, tdru ngi yu Isusu. (22.15-20)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
805

E
22.17-21 SuImo 23.5 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
shI tu ngu fu ngu nu unush zufI kutung-
chee zI nI, ndu mbu fee. Itufu, uyum pu fI
Apu push wutsu pun tpu tsI fIp tI IchI ngu fu
shunIyeefunI, kIs shu pu fee unush zufI
kutung chI nI yu Izuu fu mu mu fI tu, mung,
tfu ngI yu Isusu.
17
Antu fu ngu, mungu wuuts shu yyu fu,
Wupuf put tsIyuteefu, Wup pu fee Apuu
tyu fu, Neewu, wuung tsu. Suun pu tu
punu tu punu tu shI tu nus shu neeng tsu,
tfu ngu.
18
MuzI nu ntsu: nImun yusuf
kIzu fun chI nuz wuyu fI wuu chee zI, ndu-
mbu fee. Itufu, yusuf kus ku chu fI, sIyuu
yumu yu fu fI, Apu push shu pu fI wutsu pun
yusuf wushu nund shu pu fI wuuch chI
nuwup tu yu, mung, tfu ngI yu.
19
Sheefu, punguu yyu fu, Wup pu fee tyu-
fu, tuptu tuptu sheefu wIpu nu sheem muf tu-
fu ngI yu. WIpu nu sheets shu: Neewu: pungu
nuwuu nu puz nutsI ushI puz ushI tu ndu. Nuw
tpu tseem kInu fu ngu fI, tpu tsee IchI ngu fu
tupu chI ndu pI utufI ApunII nuwuu zungu nI-
fu ngI yu. AshI fI kutung ku chus, nuwuu tsI
chI nung tsu mungee ts Is p'tsImuumu, wutum
sIyuum tsI pu chI nu wu, tfu ngI yu Isusu.
20
Kutung tsee kuwu pu yu fu sIn, Isus
mungu wuuts shu yusuf yyu fu, ysI fu-
ngI yu. Yusuf wIpu nu sheets shu: SIf
opee ju mun ufsIf yutu fIt shI shI fee tsIs
ApufI mupIy tufI yu. Itufu, nut shu nuw
tsI puk chu fI, nuw kufu sI fI pufu nguk chu,
Apuf shI tI nuwu mu nu fI kufu sI fI yutu fIt-
shI shI fee tsIs tuchIng chI yu Izuu fu mbI-
zu muu mu. AshI fI wuuk chus, nuwuu tsI fI
chI nung tsu, mung, tfu ngI yu.
21
Itufu, muzI nung tsu, tfu ngu. Yuw
tumu pI ngu chu un nIsh nuwup tu kutung-
kI yu.
E

22
ApufI kuk sIf nuwuu kumu nI-
fu ngu, Tputs shI yuu tumu pI ngu chI yu,
tfu ngI yu. AshI fI tputs nIsh tumu pI ngum-
pun tuuf tu ndu. Itufu, tumu pI ngum pu nee-
ts shu Apuf shI tI kIz puf wunI chI yu, mung,
tfu ngI yu Isusu.
23
Tyu fu, wIpu nush shu wuun pu tu tIn:

Chuk shtu tumu pI ngu yuch? mI shut:

Tumummusuju? tfu ngu sIn, mung yusu-


muum xupoo fu ngu nu.
24
Anush psuu nu fI tum kutung ku sIn,
Isus wIpu nush wuun pu tu tIn mung
numbuptu ngut ushI fu ngu nu.

NItuu-
tI shIy Isus pu tu fI kIz puf kufu kuum
kInu muum wufI tu fee zIsh? ndu, mung
kuk tu ngut ushI fu ngu nu.
25
Isus shu: MuzI-
nu ngu ndu mu, tfu ngu. Kufuk wumu fI
tpu tsee kusI fu IshIn kI yu. KIz puf chu kufu-
kuum kInu kI yu. Wuu nuu tsI:

Tumufu
tpu tsee nu Istu kI nu? mungu tssIn chu.
2
Itufu, sIysu ush kus wunu sI fee ju, dun-
chu. KIz puf tuu muum zund kI nuu fee su,
ushI fI nIIuf tumu pu fI ushI fus tuung tsu.
M'chuchu tumu pu fI shIng tsu. Suun pu tu
Istung tsu.
27

Tumumu tputs yunu fu?

NdunI
mbus ku unu zu wu?

NdunI kuxI nu fu
kutung ku unu zu wu? KuxI nu fu un yunu-
fI yu. Itufu, nuw sIyuu kupung kusIf tuu-
tI, sIyuum nuw mbu su mu pun tumu pu fI
ushI fu fI tuu kI nu. AshI fI sIysu suun pu tu
shIng tum tsu, kusI muum chI nu fInts pu,
tfu ngI yu Isusu.
28
Itufu, nuw kIyung kuchI yu fu ngI tuu tI,
ushI fI tuu sIysu nuwuu ndu kusu fu ng su.
29
AshI fI yu, nuw shu sIyuu mbI zu chee-
zI, ndu mbu fee. ApufI nuwuu kIz puf
kufu kuum nu yu fu, nuw shu sIyuuts tum
kufu kuum nchInts pu.
30
Nuwuptu tum
kuyu nu tum IshIn chI nI yu, kuyu nu tum
wushu nund kutung chI nI yu. Kufu kuu
wutsI fuf 12 wuyu yu fu fI, sIysu unu mun
kuxI nee fus, Utu shu chee IchI ngu shu IshI-
nut ssu, mung, tfu ngI yu Isusu.
(Mutiwu 26.S1-S5, Mdr/osu 14.27-S1,
Wungu 1S.S6-SS)
31
Itufu, sIyuu IchI ngu fus pup tsu,
mungIp tIs tuung tsu tInu. YushIng' sIyuu
Isu soo kusu pu nu tu, sIyuu kupung
yuchu chu pu ntsu. AshI fI PIto foo, YushIng'
shI yuuts shu mIsI sI nu yuchu chI yu.
32
Itufu, ndu wuts tu mu fI nuwuu kusuch-
shu, wutum shI yuum Apuf pu tI tsI yu tu-
fu ngI nu wu. Sheef tuu tIsh, nuwuu yusuf
chI nu yu fush, zuwu nIIeets Ish nuwuu
chI nu muum Istuch shu, mung tfu ngI yu
IukusufInI22
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
806

F
22.37 Is ysu 53.12 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Isusu.
33
PItof shu: Ichee

tumu fee nuw


shI yuu kusu chee? ShI yuu kIyu ngu tuu
yuchuk sIn, nuwuuts tum tumun kI tuut ssIn,
nuwuuts tum puchukchI tuu teesInu yu,
ushI fI tuu tu uyum tuu tI shI yuu kusu chee zI,
ndu mbu fee, mung, tfu ngI yu.
34
Isus shu:
PIto foo, muzI nung chu, ItsIn su fu kumun-
chInII pu. Nut In ndu tu mu ktush yusu fu,
shIy shu tpu tsee: Isu soo yusu fee zI tch-
shu. TuchIp tuyu sIch shu, mung, tfu ngI-
yu Isusu.
35
PIto foo tyu fu, wIpu nu sheets shu
IchI ngu fu: MuzI nu ntsu, yuwu puf Apu-
nIIee kuk kumu nI muum nuu tu fu ng su
unpu fu mupIy fus xunu fus nuu tu fu ngIs,
tfu ngu. Kumuch tu fu ngu fI, kufI kI fee tsIs
ndu puyu fus, nIIu mu fIs ndu puyu fus,
spu tu fIs tsI mbun ndu puyu fus nuu tu fu ng-
su.

NItuu tI muu chI sIyuum pIsh tu fu ng?


mung tfu ngI yu. WIpu nush shu: Dun chu,
Iyuum pIsh tu fu ngee ju, mung, tfu ngu-
nu.
3
Isus shu: SIf mupIy fus xIy fu ng su.
Itufu, nut shu In mupIy muum pInu su-
yu nIIIs. Nuuk chus muu chI IchI ngu fu
puyung shut ssu. TsI ngu sheets Is, mIshu
tsu mbu feets tum tIs nutu nuu puyung-
shut ssu. MchI tuu ndun nuu puyu kush,
k'tunufIptIsh Istu yu fush pxu nxung chu.
37
MuzI nu ntsu: Nuwuu yutu fIt shI shpu-
nee ts puz ushI fu sIn wuyu chI nIII nu yu,
F

wutum ApufI kuk utuwu. Nut In ApufI
yundu mu fI nI tutsu meenII chu nuwuu mu,
mung, tfu ngI yu Isusu.
38
WIpu nush shu:
Ichee, nupung chu, neewu, mchIt tsI mbun
puyu fI nI yu, mung tyu fu sIn, Isus shu:
WufI tu mu nu wufI tuch pu fee, tfu ngI yu,
mungu.
AshI fI yuwuu Isus tyus pu tush put
shu mbutshIsh zufI kutu ngu fu ngu unoo
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isusoo psaanari
putarangana anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 26.S6-46, Mdr/osu 14.S2-42)
39
Kutu ngu muum Iwu pu yu fu sIn, shI tu-
ngeef sIn, Isus shu muchIp OII vup mung
nuu tu fu ngI yu, wutum ufu psuun OII vup
muu fu ngu wu. WIpu nush Isu sush tuchI tu-
fu ngu nu.
40
Kusee fu, Isus shu: ApunII put
tsI yu tung tsu, YushIng' sIyuu kusI yunts-
pu, tfu ngu.
41
Xumu chI, ufu pInII tu mu
tsI yu tu tu mu Apuf pu tI, tyu fu, puk chIm
nuu nu tu ushI fu ngI yu, mungu.
TutunII tu yu fu, Wupuf put tsI yu tu fu-
ngI yu.
42
Apuu, nuw kIyung kuchIyeefI
tsI pu muum zund kee zI, tfu ngu. Itufu,
yuwuu nuw tI unoo wutsIt pu fee. Yuw
shuu nu zund kIsh unoo shI ngu ndu mu,
IukusufInI22
Isus tutunll tu yu ru, Wupur put tsi yu tu ru ngi yu. (22.41-44)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
807
Apuu, mung tfu ngI yu Isusu.
43
Sheefu,
ApunII wusu ndu fuf kusee fu, mung Isu-
soo Istu fu ngI yu.
44
Ash kI tuu, Isus ufu ngI-
nu shu mung' muntsu fu ngI yu, yusuf shu
kIz puf Wupuf put tsI yu tu fu ngI yu. Kupung
msu stu fu ngI yu. MusIf yupI pI fI kufus
tumu pu fI ushI fu msu stu yu fu, tsu pu mun
xuwut xuwut mung ushI fu ngI yu.
45
Wupuf put tsIyuteefu, wIpu nu shIp
kunu pu fu ngI yu, mungu. WIpu nush shu
muu ku fuf tuf ushI fu ngu nu, wutum Isu su-
nguz mung' kIz puf muntsu fu ngu nu wu.
4
Isus shu:

Muyuum shu muuk su? tfu-


ngu. Pup tsu, yushIng' sIyuu kusI yunts pu.
AshI fI tmeefus ApunII pu tsI yu tung tsu,
mung, tfu ngI yu.
(Mutiwu 26.47-56, Mdr/osu 14.4S-50,
Wungu 1S.S-11)
47
Isus wIpu nu shee wunee yu fu, tputs-
shu zupun kusu fu ngu nu Isu soo putu-
muu mu. Utu shuch upunII pun ufkuf
kusu fu ngu nu, mIshu Apu nIIee pung' ksu-
tu mu pu nI tum, mIshu Utu shuch wuchI-
nu tum kusu fu ngu nu. MI shut, Utu su fIn
kusu fu ngI tum tu.
Uw shu chu Utu su fIn Isus wIpu nu shI-
mun tuu tu, ymu ndu muum tuchI tu fu-
ngI yu, mung yumu zu fu ngI yu. Isu sush
kusee fu, Isu soo mung Ishu mbu fu ngI yu.
48
Isus shu: Utu su,

muyuum shu nuwuu


tumu pI nguk shu? Itufu,

tumu fee nuw


tpu tseem kInu fu ngu fI, shIy nuwuu
ngu tIsh tumu pI ngu muum Ishu mbuk shu?
mung, tfu ngI yu.
49
Isus wIpu nush unoo pukeef sIn,
Isu soots shu: Ichee,

MchIt pu shI yuu


tupu chI ndu chee zI nI? mung, tfu ngu,
50
mus sI fI mchIt yyu fu, tpu tsee mung
tpI mbu fu ngI yu. ApunII pu nee ufku fI
much chu fee wIts t'shufungIyu, wIts
mbu tsu tsI nu ngIch t'shufungIyu.
51
Itufu,
Isus shu: Wuts tu, wuppu, tyu fu, tpu tsee
wIts yyu fu, tuputs tu fu ngI yu, mungu.
52
Sheefu, tpu tseets shu, upunII pu nee-
tsI tsI yu tu fu ngI yu.

Muyu nguz shu psuun


yusIn puyu fu tu fus kusuk su?

NItuu tI
nuw wush chIf shI tI? tfu ngu.
53

Nuw
sIyuu wunIp Apu nIIIsh pung' pshtu yu fu-
fI tuyus pu tu fu ngI nu?

Anush kus chI fI fI


nuwuu ndu putu fu ng su?

Muyuum shu
IpI shu ngu yu fus psuun putuk su? Itufu,
wufI tuch pu fee, wutum ApunII nuwuu
ndu puchInd ku wu. YushI ngoo kuk kIs
puyuk su wu, Isus tmpu, Isu soo putu fu-
ngu nu yu, mungu.
Yuwuu Isu soo putu fu ngu nu unoo
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa psaanaritam apan!!pan
tputs Isusoo izuureeru pachayani
trangana anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 26.57-5S, 69-75, Mdr/osu 14.5S-54, 66-72,
Wungu 1S.12-1S, 25-27)
54
AshI fu chu, Isu soo putu yu fu sIn,
much tu yu fu sIn, upunII pu nIsh ufkuf
pung' tup shtu fu ngu nu. Itufu, PItof ufu pI-
fIt mung tuchI tu fu ngI yu. ApunII pu nIsh
pung' pshtu fu ngI tum tu.
55
Pshtu yu fu sIn, upunII pun shu much-
chuf sumu see tuzu fu ngI yu chu chu muu-
mu. TIpu fu nIII zee tuzu fu ngI yu. IchI-
ngu fu sIn chuch ku sIn, PItof unshu tum
chu chI fu ngI yu, mungu.
5
ApunII pun ufkuf much chu fI, kIz PIto-
foo pukee fu, sumus 'sIneefu unush nup
ushI fu ngI yu. KIz shu mung: Nupu ntsu, In
tputs Isus put Ipu nu fu ngu untu ndu, Isus-
pu fI wIpu nu shI yu, tyu fu,
57
PItof shu:

NItuu tI nuw Isu soo wIpu nu shee zI? Isu-


soo yusu fee zI, mung, tfu ngI yu.
58
NIII tu fIt tputs mus tsI yu tu fu ngI tum-
tu, ShIy Isus tIsh chu wIpu nu shIsh, mung
tyu fu, PItof shu:

NItuu tI nuw Isu soo zI


wIpu nu shI? dun chu, tfu ngI yu, mungu.
59
Sheefu, mInum uf tushI yu fu, mI shut
tputs: In tputs kupung ngIch kI yu, tfu-
ngu. Isus chu wIpu nu shI, wutum GuII Iey-
shuch tum tu wu, mung tyu fu,
0
PItof shu
mung: Yuwuu tIsh unoo yusu fee zI.
Antuu tI nuw unoo zI, tfu ngI yu PIto fu.
Tmpu fI mus sI fI ktush tundu nee ku,
tfu ngI yu.
1
Sheefu, Isus nut pu nu yu-
fu, PIto fup nup ushI fu ngI yu. PIto foo
mung' p'tseefungIyu. Isus nuwuu: Nut In
ndu tu mu ktush yusu fu, shIy shu tpu tsee:
Nuw Isu soo yusu fee zI tch shu. TuchIp
tuyu sIch shu, Isusu, tfu ngI yu nuwuu tsI,
IukusufInI22
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
808
tfu ngI yu.
2
Mungush chI nu yu fu, kIz puf
mung' muntsu yu fu, pungu see ufu ngeem
shI tu ngee fu, kupu ngu fI tunu fu ngI yu,
mungu.
(Mutiwu 26.67-6S, Mdr/osu 14.65)
3
Itufu, tputs Isu soo ksu tu fu kIyung
yuchu fu ngu nu, mung mIchI tu fu ngu nu.
Isu soo tuzIm tu tuzIm tu shI tuf ushI fu ngu-
nu.
4
ChIfIk'put mungu wuchoo Imu neef-
sIn, tuzIm sheef sIn,

Chuk tuzIm ku nIIu?


Nutu kumu nI ndu, tu ngut ushI fu ngu nu.
5

WunI pu ju yutu fIt zufung chu fu ngu-


nu? MuntsI fI tsI yu tu fu ngu nu Isu soo tsI,
mungu.
(Mutiwu 26.59-66, Mdr/osu 14.55-64,
Wungu 1S.19-24)

Putu fI tu, zufI yuk ushI fu tu, Utu-


shuch ufku fI IchI ngu fu mung shu nI yu fu-
ngu nu. WuchI nu nund shu nIy, upunII pun
ufkuf shu nIy, My sIs pu nI fI wIf kuf kumu-
nI mu pun shu nIy, ush pIn tputs shu nI yu-
fu ngu nu. ShunIyeefsIn, Isu soo mung
tuxIy kee fu ngu nu.
7
Kufuk shu Isu soo:

Chukshu shIyu?

Kuupu shIy tupu chI ndum pu nIsh yuw


ApunII zungun chI mu, tfu ngu unoo zIsh?
mung, tfu ngu, Isu soo mushI fu ngI yu.
Isus shu ymeefu, SIyuu ItsIn suf tuu tI
kumun ku chu fI, ushI fI tuu sIysu nuwuu
mungoon chee zIs, tfu ngu.
8
Nuw
sIyuu mush kI nuu feenu, sIysu nuwuu
ndu ItsIn su fu ymut ssu, wutum nuwuu
ngu tIs msu ngee fus puchu muum zunduk-
su.
9
Nuw tpu tseem kInu fu ngu fI, sIysu
nuwuu puchukchI tuu tee su, ushI fI tuu
ApunII pu tu tutsu moo fu fI tuu chI nu.
ApunIIeefutunu Ipu su mu fI nI nuwu mu fI
kusI chI nu, mung, tfu ngu,
70
kufuk shu:
AshI fI

shIy ApunII tIsh chu WIpIsh? tfu-


ngu nu. Isus shu: Au, nuw untu nu yuwuu
tIs unu, tfu ngI yu.
71
Kufuk shu:

Muyuu mu ufu ngeem tsI-


yut chIch?

Wutum wuunu utuwu? mung,


tfu ngI yu Utu shuch ufku fI.
Yuwuu upunII pun tputs Isu soo
Izuufeefu puchu yu nI, tfu ngu nu unoo
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa gobernador Isusoo izuuru
pchangints, trangu anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 27.1-2, 11-14, Mdr/osu 15.1-5,
Wungu 1S.2S-SS)
23
1
Utu shuch ufku fI Isu soo tsI yu-
tu muum Iwu pu yu fu sIn, gobef-
nu do fup mung Isu soo much tu fu ngu nu.
Gobef nu dof PIIu tu fIn chu sufu.
2
PIIu tu fIn shI nI kuseef sIn, Isu soo
yusuf tsI yu tu fu ngu nu. In tputs yutu fIt-
chu mung, tfu ngu nu PIIu tu fI nee tsI.
TumundukIyu, yutu fIt tuyus pu tu kI yu.
Tuyus pu tu ku, Gobef noom kufI kI fee tsIs
punu fInts pu, mung utIyu, Isus sIyuum
kufI kee punu muum puchInd kI yu. MI-
shut, mung: Nuw kIz puf kufuk tu nu,
ApunII tu nu Ipu su mu fI nI, utI tum tu,
mung tfu ngu nu Utu shuch ufku fI.
3
PIIu tu fIn shu Isu soo mushI fu ngI yu,

ShIy Utu shuchpu shu ufkuf shu? tyu fu,


Isus shu: Au, nuw Utu shuchtu nu nuw
kufu kI, tfu ngI yu.
4
PIIu tu fIn shu kufuk put tsIyuteefu.
Isu soo zupun yusu fu ng tu nu, tfu ngu.
Itufu, yutu fI tu ju tpu tsI, wunu sIf chu.

Muyuum shtu ushI muu nuw tup chu chee?


tfu ngI yu kufu kuu tsI.
5
Itufu, Utu shuch-
shu, NIsh Utu sh tsup kupung xIy fu-
ngI yu. Yutu fIt tuyus pu tu kI yu. Ich tu fu
GuII Ie yush tsup tuyus pu tu fu ngu, sIng shu
nIsh kusu fu ngI yu, tfu ngu nu PIIu tu fI-
nee tsI.

PIIu tu fIn shu unoo muzI nu yu fu,


AshI fI

Isus GuII Iey shuch tpu tsI? tu,


Au, GuII Iey shuch chu, mung, tfu ngu-
nu.
7
PIIu tu fIn shu Hefo de su fI nIp Isu soo
zungu nI fu ngI yu. Hefo de su fIn shu nutu mu-
su muum Ifu su fI nush nup ku tu tuu fu ngI-
yu. AshI fI Hefo de su fI nup Isu soo mung
much tu fu ngu nu.
8
Isus Hefo de sush kusee fu, Hefo de su-
fIn shu mung' kIs ushI fu ngI yu, mungu.
Isu su mun tsI yut ssee zupun muzI nu fu ngI-
yu. AshI fI Isu soo pu muum sIf tufI mung
zundu fu ngI yu. Isus tpu tsee yuf ku chu
unoo pungu su nI mung, tfu ngI yu.
9
AshI fu chu, Hefo de su fIn Isu soo zupun
mushI fu ngI yu. Itufu, Isus ndu ymku
muzI nu zI nuw ushI fu ngI yu.
10
Utu shuch
IukusufInI22 , 23
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
809
upunII pun ufku fI, mIshu My sIs pu nI fI nI
tyus pu tu shI unush zupun kuxu yeef sIn,
Isu soo yutu fIt tsI yu tu fu ngu nu. AshI fI tuu
ndu ymu fu ngI yu.
11
AshI fI yu, Hefo de su fIn shu tsI yun tu yu-
fu, Isu soo nutsu fu ngI yu. Sheefu, wusu-
ndu fuf shu Isu soo kIyung tchu fu ngu nu,
mungu. Wumu feem shu kIz puf wunu sIf
tmuf tu fu ngu nu. Sheef sIn, PIIu tu fI nIp-
shu wup tum much tu fu ngu nu, mungu.
12
SIf PIIu tu fIn pu Hefo de su fIn put
wuun pu tu nutsu fu ngu nu, undu fu fI mun-
chu. Itufu, yuwush Isu soo yuchu fu ngu nu
unush mung umI kuf tu fu ngu nu.
(Mutiwu 27.15-26, Mdr/osu 15.6-15,
Wungu 1S.S919.16)
13
AshI fu chu, PIIu tu fIn shI nI yusuf kusu-
fu ngu, PIIu tu fIn shu Utu shu chee ufkuf
IchI ngu fu yusuf mung tushu nee fu ngI yu.
14
PIIu tu fIn shu: SIy Isu soo yutu fI tum nu-
fu ngu su, tfu ngu. Isus gobef noo kupee tu-
muum zund ku tfu nIIIs. Itufu, tsI yu tu fu-
ngIs unoo ndu mInum tI yum zufu fu ng su.
Isu soo zupun mushI fu ngu fI, xupoo fu ngI-
nu. AshI fI tsI yut ssIs ndu mInum tI yum
muntsIf tuu fI yu.
15
Nupu, Hefo des xupoo-
fu ngI tum tu, wutum mungu tu fI tuwun pu-
fu ngu wu.

Muyu mu ndu ju ngu tIch puchu-


chIch?
1
AshI fI yu, nuwnu pzkoo muum
pzkoo yu fu fI, ngu tu fI tI tushI tu ngu chI mu,
mung, tfu ngI yu PIIu tu fI nI.
17-19
Tyu fu, tputs shu IchI ngu fu kufuk-
tum IchI ngu fu wushu nu ndu fI zumu ngu-
fu ngu nu. Wuts tu. Isu soo tushI tu ngu fInII-
pu. Puchu yu fush ksung chu. Pufp suuts-
shu tshI tu ngung chu, mung, tfu ngu nu
tpu tsI.
Puf pus kIz puf yutu fI tu mu nu tpu tsI.
Uwshu mung gobef noo kupee tu muum
zundeefu, tpu tsee yutu fIt wunee fu ngI yu.
Tpu tsee puchu fu ngI tum tu. AshI fu chu,
putu yu fu sIn, tumu nu fu ngu nu.
20
Itufu, PIIu tu fIn Isu soo tushI tu ngu-
muum zundu fu ngI yu. AshI fI yusuf tsI yu-
tu fu ngI yu. PIIu tu fIn shu: Nuw shu Isu soo
tushI tu ngu chI mu, tfu ngI yu.
21
Itufu,
tputs shu kIz puf zumu ngu fu ngu sIn,
NdunI. Puchu yu fush ksu ngI. YusI nu mun
tstsumbeefush ksu ngI, tu ngut ushI fu ngu-
nu, mungu.
22
Itufu, PIIu tu fIn shu tuchIp tuyuseefu
tsI yu tu fu ngI yu. NdunI.

Muyu mund shI tu


puchu chee, wutum ndu yutu fIt tuu fu-
ngu wu? tfu ngu. Yuchu fu ngu fI, ndu
mInum tI yum tsI pu tseem wufI tu fu ngu wu.
AshI fI yu, ngu tu fI tI pzkoombeefufI,
tushI tu ngu chI mu, tfu ngI yu PIIu tu fI nI.
23
Tputs shu unoo muzI nu yu fu sIn,
ufu ngu nush shu zumu ngu fu ngu nu. YusI-
nu mun tstsumbeefush ksu ngI, tu ngut
ushI fu ngu nu. WunI ku tu ngut ushI fu ngu-
nu. Mung PIIu tu fI nee tsI nI kusI fu ngu nu.
24
AshI fu chu, PIIu tu fIn shu: AshI fI yu,
suunu Isu soo puchu muum zund kus,
pchung sInts, tfu ngI yu.
25
Pufp suu tushI-
tu ngu yu fu, Isu soo punu fu ngI yu kufu-
kuu mu. Kufuk shu Isu soo puchu muum
much tu fu ngu nu, mungu.
AshI fI yu, yuwuu gobef nu dof Isu-
soo Izuu fu pchu ngInts tfu ngu unoo
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isusoo pacharangana
anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 27.S2-44, Mdr/osu 15.21-S2,
Wungu 19.17-27)
2
AshI fu chu, Isu soo chu pu ngup
puchu nI utu sIn much tu fu ngu nu. Sunduf-
shu SImoo, SIfn shu chee tputs chu mu-
yu ngu fu ngu sIn, mung putu fu ngu nu.
SIm mungu puyu yu shI nu, nuun tu chu,
putu fu ngu nu. Nutu shIy shu yusI nuu Isu-
soom kungI, utu sIn, kumuch tu fu ngu nu.
AshI fu chu, SIm shu Isu sush tuchI tu fu,
kuk tu funII ushI fu ngI yu.
27
Tputs zupun Isu sush tuchI tu fu ngu nu,
mungu. KIzu tum tuchI tu fu ngu nu. KIz puf
tunu fu ngu nu Isu su ngu zI.
28
Isus shu nut-
pu nu yu fu, KIzIs,

muyuum shu nuwu nguz


tunuk su? tfu ngI yu. Itufu, Ipu fI ngu zIs
tunung tsu, suu nu nguztu mu fI tunung-
tum tsu.
29
MuzI nung tsu: sIyuum kIz puf
yutu fI tu tushIy chI yu. Anush sIysu: Yuw
kIz mIp shI fI tuuku un mung' ksu chI yu,
tch pu su.

Tumufee kunxoo tumIm tu-


tu fI nuu fI yu ksuju suwuch? tch pu su.
30
Kumung shI shI nguz zund kus, MuchI
IukusufInI23
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
810

D
23.34 SuImo 22.18 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
23.35 SuImo 22.7 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
23.3 SuImo 69.21 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
nuwu mun wufung tu yu fu, pchu chI ndu-
mu, tch pu su.
31
Nupun chu: nuw wunu sIf
tuu fu ng tuu tI,

nuwuu tumu kImsInu yu?


SIyuu Ifu su fIn shu cheets Is mIsI sI nu shu-
pu fee kIyung yuchutssI ntsu, tfu ngI yu
Isusu tpu tseetsI.
32
Puchum pu nee ts tum tsI mbu nu tputs
much tu fu ngu nu. Puchu muum nuu nu tu
ushI fu ngu nu, mungu.
33
MuchIp kusu fu-
ngu nu. MuchI muchu zI sufu.
Anush kuseef sIn, Isu soo yusI nu mun
pusu ndu yu fu sIn tstsu fu ngu nu. Puchum-
pu nee ts shu mIn mbu tsu nu ngIch nIngIch
tstsu fu ngu nu. MInoots shu mbu zI nu-
ngIch ufu ngIch mung tstsu fu ngu nu.
34
Tstsuk sIn, Isus shu: Apuu, tpu tsee
wuneefInIIpu. Yusu fu zI nIII nu ju, tfu ngI-
yu Wupu fee tsI. Itufu, sunduf shu Isu soo
wumuf IchI ngu fu tusheef sIn,

chu ku ju
Isu soo wumuf yuch? utu sIn, wIchI put
mung mIchI tu fu ngu nu.
D

35
Tputs shu nupu-
tu funII ushI fu ngu nu.
Utu shuch shu ufkuf Isu soo wIntsuf-
pu tu mIchI tu fu ngu nu.
E

Tumushu ndu
shuun tu nu shu kumu nguk shu?

WunI pu ju
tpu tsee Istu fu ngIsh, Itufu shuu nuu tsI shu
xupookshu wu?

Nutu, kuu pu nI fI Apu-


nIIee shu Ipu su mu fI nI ndu kumu nguk shu?
mung, tfu ngu nu Utu shuch ufku fI.
3
Sunduf shu Isu soo mIchI tu fu ngItum sI-
nu. Kshuu wuuk sIn, NuunI, kuyu nu wuyu-
nI,
F
tfu ngu nu.
37

Kuu pu nee shu Utu shu-


chee shu ufku fIsh ndu shuu nuuts tu nu shu
tupu chI nduk shu? mung tfu ngI tum sI nu.
38
YusI nu mun, Isu su mun IwuzI yundu mu-
fI nI tstsu fu ngu nu. Yundu mu fI nI kumu nI-
fu ngI yu, Isus Utu shuch chu ufku fI, tu
kumu nI fu ngI yu.
39
Sheefu, yutu fIt shI shpun tputs, yuw
Isu su nung tstsu fu ngu nu un, uwshu
mInum tu yutu fIt tum mIchI tu fu ngI yu.
Mung:

Kuu pu nI fI shIy Apu nIIee zIsh


Ipu su mu fI nI? Nutu, shuu nuu tsI tupu chI-
ndu yu fush, nuwuuts tum Istu ngu ndu mu.

Tumushu xupookshu? tfu ngI yu Isu soo-


tsI.
40
Itufu, mIn shut yutu fIt shI shpun:
Wuts tu, tfInII pu. Zumu ngI, tfu ngu.
Wuunu ApunII Iyuu yusu chI yu. TsI puk-
chI tuu tIsh,

tumushu shIy Apu nIIeets tuu


ndu punIkshu?
41

NItuu tI Iyuu mungu-


tu ju tstsu fu ngu nu? ndu. Yuunu yutu fIt
tuu fu ngu nI, Iyuu unu mund puchu ku nu-
yu. Itufu, Isus wunu sI fI fI tuu fu ngu wu.
AshI fI shIy shu zumu ngI, mung tyu fu,
42
Isus pu shu tsI yu tu fu ngI yu, Isu soo,
yusuf kus ku chush, shI yu mu fI kusI yu-
fush, nuwuu mbI zu fInII pu, mung, tfu-
ngI yu.
43
Isus shu: MuzI nung chu nuwuu
kukI, tfu ngu. Nut In shIy nuwup tu kuyu-
nu tum Apu nIIIsh tuu chI nI yu, tfu ngI yu
yutu fIt shI shpu nee tsI.
(Mutiwu 27.45-56, Mdr/osu 15.SS-41,
Wungu 19.2S-S0)
44
Zuf wuchu mu fee tsI kIz puf tuupI ushI-
fu ngI yu. Zuf kzutu mung ushI fu ngI yu.
Tsup shu tunee ushI fu ngI yu. ZupIsh shu,
zuf pukum chu, yusuf shu zuf yuku tun
ushI fu ngI yu.
45
Zuf tupee fu nIIu, Apu-
nIIush pung' kumIs Ipu su nund IzI chI fu-
ngI yu.
4
Isus shu kIz puf mung tsI yu tu fu-
ngu, Apuu, kuneetsI ksu fIy sh pu, yumu-
ngu ndu mu, tyu fu, tsI pu fu ngI yu.
47
KupI tun shu unoo pukee fu,
ApunIIeefupu ush kI yu. Isus wunu sI fI mun-
chu tpu tsI, mung, tfu ngI yu.
48
Tputs unush zupun mungu nushI mu-
ngu muum shu nI yu fu ngu nu yu. Itufu, tputs
Isu soo puchu fu ngu nu unoo pukeef sIn,
mung' punI fus tu yu fu sIn, tIt ku fee tIyum
tIyum shI tu fu ng sIn, wup tum kunu pu fu ngu-
nu yu, mungu.
49
Itufu, Isus shu wum kuf,
kIzup tu tum, ufu pee tu fI nupu fu ngu nu.
Wum kuf wutum sIf Isus put Ipu nu fu sIn,
GuII Ie yush tsup kyu fu sIn, Ifu su fI nush
kusu fu ngu nu. UwshtI sIn Isu soo puchu fu-
ngu nu unoo IchI ngu fu mung pufu ngu nu.
(Mutiwu 27.57-61, Mdr/osu 15.42-47,
Wungu 19.SS-42)
50
Isus tsI pu yu fu, Usshu muppI tu, PIIu-
tu fIn put tsI yu tu fu ngI yu. Us Utu shu chee
IukusufInI23
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
811

G
23.51 1 Sumue Iu 1.1 Rumu, tu, wutu tum chu yuktu.
ufku fI mun tum chu, Itufu Isu soo chI nu fu-
ngI yu. KIz puf wunu sI fI mun chu tpu tsI.
51
Ndu tu mu Isus kus chu, ufu Apu nIIeem
Ipu su mu fI nI kutu fu ngI yu. Us Af mu ty-
shuchI mu nu
G
yuk tu shchI tpu tsI. Kufuk
IchI ngu fu Isu soo puchu yu nI utI tuut ssIn,
Us unoo ndu zundu fu ngI yu, Wuts tu mung
tfung pu fee.
52
AshI fI yu, Us PIIu tu fIn put tsI yut ku,
mushI fu ngu, Isu su fI nI yyu fu fI mup-
chI mu, mung, tfu ngI yu. PIIu tu fIn shu
uyu tyu fu,
53
Usshu Isu soo yufu wu yu-
fu, kumIs mbuf shI mush put kufIpeefu,
putumb chIsh wuchush wuyu fu ngI yu.
MupshI shush tsu sush wuyu fu ngI yu,
tsI puf nIII tu fIt unush ndu nI mu nu.
54
AshI fu chu, Us Isu soo unush mung
wuyu fu ngI yu. VIef ne sush zufI tupee chu
kunu su muum wufI tu fI yu. AshI fI ndu tu-
mu zuf tupee fu, zuf pukum chu Isu soo
mupu fu ngu nu yu.
55
KIzu tum GuII Iey shu chI OsI yush
tuchI teef sIn, pufu ngu nu yuwush Isu soo
wuyu fu ngu unoo tsI.
5
Pukeef sIn, wup-
tum kunu pu fu ngu nu. Kzum mu shee tsI pu-
fI mun tupuf pu nI utu sIn, pungush mung
yufu fu ngu nu. Yufum Iwu pu yu fu sIn,
pu tum shu sputush zufI mung kunu su fu-
ngu nu, wutum My sI su fI nI kumuch tu mu-
fI nI utuwu.
Yuwuu Isu soo puchu fu ngu nu unoo tsI-
yut ssIs Iwuts pu yu nu.
Mishat, yuwaa Isus tmarangu
anoo kamanchin!!pa
(Mutiwu 2S.1-10, Mdr/osu 16.1-S, Wungu 20.1-10)
24
1
Zuf tumI ngush, zufI sIt tu-
tu fu nIIu, kIz shu mupshI shIp
kzum mush tsI pu fI mun tupuf pu nI utu sIn
mung nuu tu fu ngu nu.
2
Kus ku mchu sIn,
mupshIsh putu mbIch kupee tum shu,
tuwutum shu pufu ngu nu.
3
AshI fu chu,
wuchush wuntsush pshtu yu fu sIn, kufee-
fu much ushI fu ngI yu, Isus wunuts ndu-
nI wu.
4

Nutu wu? tmpu tputs tsI mbun


yuku tu fu mung ushI fu ngI yu. Wumuf shu
kufu kuf tuf ushI fu ngI yu.
5
KIz shu kIz puf
punI fu nIIu sIn, tsu push kIz puf tImuch-
tu mung ushI fu ngI yu. Itufu, tputs shu:
MuzI nung tsu, tfu ngu.

NItuu tI mupshI-
shush Isu soo pung chee zIs? ndu mbu fee.
KchIt tu ndu.

NIshoo ju. TmeenII tu ndu.


SIf GuII Ie yush tsup xIy fu ngus, sIyuu
ItsIn su fu kumu nI fu ngI yu. ApunII tuu tI
tpu tseem kInu fu ngu fI, kIyung kuchIy-
chInu, Isus tfu ngu. Yutu fIt shI shpun
tputs nuwuu putu chI nIII nu yu.
7
Nuwuu
puchu chI nIII nu yu. Itufu, zufI tuch pu-
shu yusuf tm chI nu, tfu ngI yu sIyuu tsI,
tfu ngI yu kIzuu tsI.
8
Tyu fu, kIzuuts shu
mung' p'tseefungIyu, mungu.
9
Sheef sIn, wup tum kunu pu fu ngu nu.
Kuseef sIn, IchI ngu fu kumu nI fu ngu nu
yuwuu pufu ngu nu unoo tsI. Isu soo tyus-
pu tu shee kumu nI fu ngu, wIpu nu sheets-
tum IchI ngu fu mung kumu nI fu ngI yu.
10
MufI yu Mut fIn shu chI, mIshu Wunu-
tum tu, mIshu MufI yu Sundeek wunI fI,
mIshu kIz tuu fu ngI tum tu. Ash pIn kIz
kumu nI fu ngu nu, mungu.
11
Itufu, Isus shu tyus pu tush: KIz
mungu pu ngIch ku nu yu, mung, tfu ngu-
nu.
12
Itufu, PItof shu mupshI shIp tIt
ushI fu ngI yu. Kusee fu, tImucheefu nuptu
ushku, chI fIk'nundufI mungu xunu ushI-
fu ngI yu. Pukee fu nIIu, mungush chI nu-
chIn tuf ushku, nupux tu fu ngI yu. Pungup
wup tum kunu pu fu ngI yu, mungu.
Yuwuu Isus tmu fu ngu unoo
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus wipunash Isusoo
parangana anoo kamanchin!!pa
(Mdr/osu 16.12-1S)
13
Nu tum tu tumI ngush zufI, Isus wIpu-
nush tsI mbun Im wup mung nuu tu fu ngu-
nu. Yukut Imw Ifu su fI nu mund nuu nu tu
sheefuch, yoo tuch, zufI mungI nuu
kuchI ngu fut tu wufI tu fu ngI yu.
14
Nuun tuch ush ku sIn, wuun pu tu
tsI yu tu tu ngu tunII ushI fu ngu nu. Isus tsI-
pu fu ngu unoo IchI ngu fu tsI yuts tu ngut
ushI fu ngu nu.
15
Yup ndu chI nu fu, Isus
wIpu nu shee tsI mung kumu tu fu ngI yu.
IukusufInI23 , 24
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
812
Kumuteefu, wIpu nush pu shu nuu tu fu ngI-
yu.
1
Itufu, wIpu nush shu Isu soo ndu
nuts tu fu ngu nu yu. ApunII wchoo mung
kmu nu fu ng pu fee.
17
Isus shu:

Muyuu mu
zumum tuf ushIk su? tfu ngI yu. WIpu-
nush shu ksu mIsh mung' muntsuk sIn,
xIyu fu ngu nu yu.
18
Sheefu, KIe yo fu Isu soo ymu fu ngI yu.
KIe yof shu:

Tumuyshu shIy tsI yut ssIs ndu


muzI nu fu ngIsh? mung tfu ngu.

Tumushu
shI yu mu fI mInu mu fI tIsh ndu yusu shu?
mung tyu fu,
19
Isus shu:

Muyuu tsI tsI yu-


tuk shu? mung, tfu ngI yu. KIe yof shu: Isu-
soo, Nsu fetshu chee, puchu fu ngu nu unoo
tsI yut kI nI yu, mung, tfu ngI yu.
Isus kIz puf upunII pu nI mu nu tpu tsI.

Tpu tsee wunI pu ju Istu fu ng?

Tumufu
tuyus pu tu fu ngu? Tputs IchI ngu fu chI nu-
fu ngu nu, ApunII chI nu fu ngI tum tu Isu soo-
tsI.
20
Iy Utu shu chI nI kufu ku fI nI Isu soo
putu yu fu sIn, tup chu fu ngu nu. Iyu shuch
upunII pun ufku fI tup chu fu ngItum sIn chu.
Afu pIch tputs Isu soo yusI nu mun tstsu-
fu ngu nu.
21
Itufu, Iyshu sIf mungI shI nI
chI nu fu ngu nI, Isus Iyuu Utu shu chee
IchI ngu fu tupu chI nduch pu fee, tfu ngI-
tuu tu nI yu. Itufu, nut shu ndu ush ku wu.
TuchIp zuf nu mungu tushIy fuwu tsI pu fu-
ngu unu mu nu.
22
Itufu, Nut In tsI yut ssIs
kunee sIch tuu fI tum tu. KIz Iyuu kumu nI-
fu ngu sIn, mupshI shIp mung nuu tu fu ngu-
sIn,
23
mung Isus wunuts ndu nI yu. Itufu,
mung ApunII wusu ndu fuf pukeef sIn,
uwshu tsIyuteefu, Isus kchI tu ndu, mung,
tfu ngI yu.
24
Iyshu muzI nu fu ngu nI,
nuw umI ku fI mupshI shIp IfI pu fu ngu nu.
Anush kuseef sIn, nupee shI nu sIn, KIz
zufu ku utu nu yu, tfu ngu nu yu. Itufu, Isu-
soo ndu pufu ngu nu, KIe yo fus, tfu ngu nu
Isu soo tsI.
25
Itufu, Isus shu, ShIy mungIsh pukIch-
pu fee, zuwuu.

Muyuum shu Apu nIIee


kuk ndu Izuu fu mungoo nuk shu? mung,
tfu ngu.

WunIp upunII pun tputs Apu-


nIIee Ipu su mu fI nI kumu nI fu ngu nu?
2
Wutum Nuw IpufI tsI pu chI yu wuunu,
tfu ngu wu. KIyung kuchIyeefu, tmee-
fu, wumu fI kusI chI yu ApunII kuk utI tum-
tu wu, Isus tfu ngI yu wIpu nu shee tsI.
27
Apu nIIeets shu kuk kupung mung
tuyus pu tu fu ngI yu. My sI su fI nee yundu-
mu fI nI kumun tu, Apu nIIee kumu nI mu pu-
nee kuk kumun tu, Apu nIIee yundu mu fIn
IchI ngu fu kumu nI fu ngI yu. Wuu nuu tsI
kumu nI fu ngI yu. ApunII kuk tchu ntuf
ushI fu ngI yu.
28
Im wush wutsI fI tu nu shu, Isus-
shu: Afu ngI fI nuu nu mu chI mu tyu fu,
29
wIpu nush shu: Wuts tu, zufI tupee kuch-
pu, nuwush muung sI, mung, tfu ngI yu.
30
Isus shu: Ayu tyu fu, wIpu nu shIsh
nupu fu ngI yu.
Kutung ku sIn, Isus punguu yyu fu,
Wupuf put tsI yu tu fu ngI yu. Apuu, wup-
pu fee, tyu fu, tup tup sheefu, wIpu nu-
sheemshI tu mung punu fu ngI yu.
31
Punu tu
ushku, ApunII Istu yu fu, wIpu nush shu
Isu soo nuts tu fu ngu nu. Nuts tum pu, Isus
tsp tu ushI fu ngu, mung ndu shu pufu ngu-
nu.
32
WIpu nush shu, Isus tu ndu, tfu ngu-
nu. Nuun tu chu nI,

mungI nI tumu fu ngu?


Muyu, kIz puf ksuyu, tItI tI tIt ushI fu ngu-
wu. Apu nIIee kuk kumu nI mun tu fu,

mungee tsI nI tumu fu p'tseefungu? PunI-


fus tu fu ngI nI, mung, tfu ngu nu.
33
Tyu fu nIIu, Ifu su fI nup wup tum tIt
ushI fu ngu nu. Kuseef sIn, Isu soo tyus pu-
tush mung pufu ngu nu. Tyus pu tush put
IukusufInI24
Isus punguu ydyu ru, Apuu, wup pu ree, tdyu ru,
wipu nus/ s/u Isu soo nuts tu ru ngu nu. (24.S0)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
813
wIpu nush put zupun shu nIy ushI fu ngu nu.
34
Zumum tu fu sIn, Isus tmeenII tu ndu,
PItof Isu soo pufu ngI yu, ntu ngut ushI-
fu ngu nu.
35
KIe yof shu: Isu soo pukeenII-
tu mu nI chu, tfu ngu nu. Sheefu, Izuu fu
kumu nI fu ngu nu. Isus Iyup tu nuun tu chu,
pungI shI kusee fum chu nI, Isus punguu
yuk chu, Iyshu unush zupIsh nuts tu fu ngI-
nI, ntuf mung ushI fu ngu nu.
(Mutiwu 2S.16-20, Mdr/osu 16.14-1S,
Wungu 20.19-2S, Tuyusputumpuni 1.6-S)
3
KIe yo fus kumu nI mun tu fu sIn, Isus shu
unshu fI tum yusuf yuku tu fu ushI fu ngI yu.
Isus shu: Nuw tu ndu, punI fInts pu, mungIs
mupIyng tsu, tfu ngI yu.
37
Itufu, wIpu nush ndu uchIm punI fu-
ngu nu. ChuwI, kunIz pu, tnd sIn, kIz puf
mung punI fu ngu nu.
38
Itufu, Isus shu:
Nuw tu ndu tmee shI nI.

Muyuum shu
punIk su?

Wushu ndu mungoon kIs? tfu-


ngu.
39
KuweetsI nupung tsu, k'tseetstumtI
nupung tsu, nu ptu tun chu.

NItuu tI kunIz
wunuts tuuf? Nuw nutsI tuu fI yu, mung,
tfu ngI yu wIpu nu shee tsI.
40
Tyu fu, wuu nuu tsI ymu ndu fu ngI-
yu.
41
Ash tuu wundu fI punI fu ngu nu, ndu
Izuu fu mungoo nu fu ngu nu.
AshI fI Isus shu:

Kutu nguts tuu fee ju?


Ytu nI, tfu ngI yu.
42-43
WIpu nush shu
kuyup chee yyu fu, Neewu, tyu fu,
Isus shu yyu fu, mung kutu ngu fu ngI yu.
IchI ngu fu pufu ngu nu unoo tsI.
44
SIf sIyup tu kupung xIy fu ngu fI,
Apu puu kuk IchI ngu fu puyu chI mu
nuwu, tfu ngI nu. My sI su fI nI yundu fu-
ngu unoo, Apu nIIee kuk kumu nI mu pu nI
yundu fu ngu nu unoots tum, Iy Utu shu chI-
nI yusees shI nee yundu fu ngu nu unoots-
tum puyu chI mu, tfu ngI nu, tfu ngI yu
Isusu.
45
Sheefu, wIpu nu shee mung'
p'tseeyufu, kupung tuyus pu tu fu ngI yu
Apu nIIeetsI kuku.
4
ApufI kuk nuwuu
kumun kI yu, tfu ngu. Nuw kIyung
kuchI yu fu ngu fI, tsI pu fu ng tu nu. SheefI,
zuf tuch pu shu tmu fu ng tu nu.
47
Nut shu
nuwu mu nI tsI pu nI tpu tsee tupu chI ndu chI-
mu. Tputs yutu fIt shI shee kusuk chu sIn,
nuwuu mungoon ku sIn, nuw shu yutu fIt-
shI shee Izuu fu tuchIng chI mu. Tpu tseem
Izu tu fu tsu pu fu nu seem tsI pu fu ngI nu.
Itufu, sIysu tpu tsee IchI ngu fu kumu nI-
shI nInts. Ifu su fI nush chtu yu fus, shu nee-
fus kumu nI shI ntsu.
48
SIysu kumu nI mu pu-
neem tuung tsu, wutum nuwuu IchI ngu fu
pukeentsu wu.
49
Itufu, muzI nung tsu, nIshu fI Ifu su fI-
nush Apu fee mI WunI k'tumut ssu. Apup
wIz pu fI fI nee tsI sIyuum punu chI yu.
Mus Apu fee tsI WunI zungun chInII pu
yuwuu Apup sIyush tup shtu chInts pu tfu-
ngu unoo tsI, tuyus pu tu ku mung ntuf
ushI fu ngI yu.
(Mdr/osu 16.19-20, Tuyusputumpuni 1.9-11)
50
AshI fu chu, Isus wIpu nu shee Betu nI-
yup much tu fu ngI yu. Anush wIpu nu shI-
mun IwuzI uw puxu yu fu, Nuu nu mu chI-
mu, Apup sIyuu Istu chI ntsu, tfu ngI yu.
51
Tmbee fu nIIu, mung kfI fI tu fu ushI fu-
ngI yu, kuzu fu fu ngI yu, Wupu fIp wup tum
kfI fu ngI yu.
52
Anush wIpu nush shu Isu soo: Wup-
pu fee, wutum Iyuu tupu chI ndu muum
tpu tseem kInu fu ng shu wu, tyu fu sIn,
wup tum Ifu su fI nup kunu pu fu ngu-
nu.
53
Apu nIIIsh pung' pshtu yu fu sIn,
ApunII put tsI yuts tu ngut ushI fu ngu nu.
Apuu, shIy kIz puf tIsh chu, ntuf mung
ushI fu ngu nu.
AshI fI yuwuu Isus wIpu nush Isu soo
pufu ngu nu unoo kumu nee nu.
]AshI fI yu, zuwuu Tey Ioo, Isu soo kuk
wutu mu fIt chu. Nuw Iuku sI kIfu kuu shI-
yuum yundu yu nu. Wup pu fee.|
IukusufInI24
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
814
Ichtaru, yuwaa Isus Apan!!ee izuuru iyaa
kamanirangu anoo kamanchintspa
1
1
SIf tumu, ndumu ApunII tsu pu-
fu nu see tIn chu, Apu nIIee wumu-
fI ymu ndum pun ufu tuu fu ngI yu. Ufu
ApunII pu tu fI wushu nu ndu fI tuu fu ngu nu-
yu. ApunII tum chu.
2
AshI fu chu, nuw-
shu tshI nu, ndumu muu cheetsI tIn chu,
Apu nIIee ymu ndum pun ufu ApunII pu tu fI
tuu fu ngI yu.
3
Apu nIIee ymu ndum pu nI fI nI
muu cheetsI IchI ngu fu tInu fu ngI yu,

Ndun-
Wangarini kuku
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Wangarini yandarangu anootsi
Wungu fI nI sIf tu mu su Isu soo wumuch tu shI mu nu. Isu sush zupun tuchI tu fu ngI yu. Anpuf
Wungu fI nI kunu ngu sI muschu. Wuunu Wungu fI nI, Isus nuwuu kIz puf chI nu kI yu, tfu ngI yu.
AshI fu chu, Isu soo kupung putu fI yu. Isus Wupu fIp kfee fu, Wungu fIn shu tpu tsee zupun kumu-
nI fu ngI yu Isu soo tsI kuku. Tputs shu zupun Isu soo mungoo nu fu ngu nu. Isus Apu nIIIp kfI fu ngu
unu mun 20 musuch tushI yu fu, Wungu fIn shu kIfu kuu yundu fu ngI yu, Isu soo kupung kumu nI fu-
ngI yu. Isus ApunII chu wIpu. Iyuum tpu tsee mu nI tsI pu fu ngI yu. Iyshu mungoon ku nI, ufu tu mu fI
Isus pu tu fI tuuch chI, kIfu kush yundu fu tfu ngI yu.
Wungu fIn shu kIfu kuu yundu fu ngu, Isus chI cheem ufup chee mu wu zungu nI fu ngI yu. IchI ngu fu-
sIn KIfk shu chee kuk tsI yu tu fu ngu nu, ushI fuch Wungu fIn shu KIfk shu chee kuk yundu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu yuwuu kumu nI fu ngu unoo kumun chInII pu:
A. 1.1-18: Isus ApunIIIfItchu. NIsh tsupush kusufungIyu. Iyuu, Apup Izuufu yusupunu tu,
tuyusputufungIyu.
B. 1.1912.50: Isus tputsee kupung Istufungu, tsIpufeetstuu Ituyumufungu, wuunuutsI
ItsInsufu kumunIfungu, Wupufee kuk tuyusputufungIyu. Ashputum tputs, Zufukchu,
Isus ApunIIchu wIpu, tfungunu. Itufu, ushputum tputs Isusoo Izuufu ngutufungunu.
1.192.11: ApuchIfInI Iyuutsshu, ApunII Isusoo Iyuu yutufItshIshIfInI tuchIngumuum
zungunIfungIyu, tfungIyu. Isus Iyuum wIpunusheem IpusufungIyu.
2.123.20: Isus Utushuchee tputs tuyusputufungIyu. Ndunnuu tputs tufushee
kuneesIch nIIuftuku, ApunIIee wutsupun uyumtuutI pungcheeju, ndumbufee, tfungIyu.
3.214.54: Isus SumufIyushchee kIzu tuyusputufungu, uwshu, Zufukchu, Isus
ApunIIchu wIpu, tfungIyu.
5.1-47: Isus tputsee wunuts tsIpufImushI ItuyumufungIyu. Nuw ApupputufItunu
tutsumooktunu, tfungu. Nuw tputsee tsIpufeetstuutu ItuyumuyufufI, mugoouzee
yusuchImu, tfungIyu.
6.1-71: Isus punguu zumeetputu yyufu, kuyupcheetsshu tsImbun yyufu, unputufI
zumeetpu mII tputs muftufungIyu. Nuw tuufushIpuntunu, tfungIyu.
7.112.50: Isusshu wuch' mchusuutstuu yufufungIyu. Nuw mungoozee p'tsImpuntunu,
tfungIyu. Tputs nuwush tuchItku, uyumtuutIyu kunutsIpcheezI, ndumbufee,
tfungIyu. Anumunshu, Isus wumkuf, Isufu, tsIpufungItuu, ushIfItuu Isus wumkufee
ItuyumufungIyu.
C. 13.120.29: Isus Iyuu wIpunushI tuyusputufungIyu. Nu mus Apupup kunupchImu, Itufu Apup
WunI sIyuu IstuchIyu, tfungu. SumbuytufIntspu, nuwuutsImufI kukI puyungtsu. Suunputu
ufu chInungtsu, tfungIyu. Tyufu, wupufput Iyuum kupung tsIyutufungIyu. Anumunshu
yutufItshIshIfIneetsInI tuchIngumuum tsIpufungIyu. Nuw kuchI pufungtunu. TsIpufungItuu,
Itufu umputuum tmufungIyu. Yusuf kchItufungu, nuw Isusoo kchIptuftI pufungInu.
D. 20.3021.25: Isus PItofoo kumuchtufungIyu Iyuu ksutumuumu. SIyuu, Isusoo Izuufu
yusupunu utufI, nee kIfukufeetsI yundufungInu.
Tfu ngI yu Wungu fI nI.
Nuw Wangi siyaam yandakuri, Isusoo kuk kamanchintspa
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
815

D
1.3 SuImo 33.7 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
1.14 Is ysu 40.5 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
nuu fI utuz ushI fee ju muu cheetsI tInu fu-
ng?
D

4
Tpu tseets tum tInu fu ngI yu, wutum
tuu fu shI pu nI wu. TInu yu fu, wundu fI
ksut kI yu. AshI fI chI yuu tpu tseetsIch Apu-
nIIee ymu ndu kI yu. Uwshu Iyuu tuwu sI-
nIm pun chu.
5
'SInI tumu tuf pu fI tunI mush
tuwu sIn tu fu, ushI fI tum tpu tsush mung'
tuwu sI nee fu ngu, ush tu fu unoots tuu tputs
ngu tu fu ngu nu. Kupung ngu tu fu ngI tuut-
ssIn, 'sInee ztu zu muum pInu su ku nu.
-7
Itufu, Apu nIIee ymu ndum pu-
nI mun mung' tutu muum wufI tu fI yu.
ApunII upu chI fI nee tsI nI Wungu fI nee tsI nI
Ichu mum pu nee zungu nI fu ngI yu tpu tsee
mung' p'tsImuumu. Uwshu tuwu sI nIm-
pu nee tpu tsee kumu nI fu ngI yu. Tputs
uwu mun mung' tut pu nu tu kumu nI fu-
ngI yu.
8

NItuu tI upuch kuu pu nuu fI tu ju un


tuwu sI nIm pu nee? ndu. Apuch tuwu sI nIm-
pu nee tsI yu tu fu ngI yu.
9
Itufu, tuwu sI-
nIm pun wutuch tpu tseem kInu yu fu, nIsh
tsu push tuu fu ngu unu. An wutu chu kuupu
tuwu sI nIm pu nI unuyu. Tpu tsee IchI ngu fu
tuwu sI nee kI yu 'sIn tumu pu fI ush kI yu.
10
AshI fu chu, Apu nIIee ymu ndum pun
nIsh Iyush tuu fu ng shu. Iyuu ufutu tInu fu-
ngu, ushI fI tuu ushpu tum tputs mungoo-
nu muum ngu tu fu ngu nu.
11
ApunII shu tuu
tIp tsIf Utu shu chIsh nIIuf tu fu ngu, Itufu
uw muu chI fI tu mungoo nu muum ngu tu fu-
ngu nu.
12
Itufu, ushpu tum tputs mungoo-
nu fu ngu nu. Mungoo neef sIn, ApunII shu
wuumu tIp tsI feem nu fu ngI yu, wutum
ymu ndum pu nI mun mung' tutu fu ngu nu-
wu.
13
ApunII wuunu zundeefu, tpu tsee
wuumu tIp tsI fI nu fu ngI yu. Chuun tu fI shu
nIIuf tu fu ngIch unu mun Apu nIIeem tIp tsI fI
kInu muum wunI ndu ju. Chuu nu zund kuch,
ndu Apu nIIeem tIp tsI fI kInuk chI. Itufu,
ApunII wuun tu fI zund ku, tIp tsI feem chI yuu
nu kI yu.
14
AshI fu chu, ApunII wuunu zundeefu,
tpu tsee tupu chI ndu chI mu tu ymu ndum-
pu nee ts shu tsu push zungu nu fu ngI yu.
Ymu ndum pun shu tpu tseem kInu yu fu,
Iyup tu tputs pu tI nI tuu fu ngI yu. Iyush
tuufu, Iyshu kchIp tI nI pufu ngu shI nI yu.
E

Pufu ngu nI, mungoo nu fu ngu nI, In wutu-
chu ApunII WIpu, tfu ngI nI. Istum pun-
chu. Zufu mu pun chu. ApunII WIp mInu mu-
fIt chu, tfu ngI nI.
15
Apu chI fI nI Ichu mum-
pu nI wuch pufu ngI tum tu Apu nIIeetsI
WIpu. Apuch kupung tsI yu tu fu ngu, An
tputs wutu chu Izuu fu nuwuu, kusI kI yu,
kumun ku, tfu ngI tum tu. Nuwu mun kushI-
mu nI tuu tI kus ku chu, Itufu nuwuu kupu-
ngu fI kusI fI yu, wutum uwmu ufu tu fI tuu-
tu fu wu, tfu ngI yu upu chI fI nI.
1
ApunII
wuunu zundu fu ngu, Iyuum kumung shI nI
wuyu fu ngu shu. ApunII WIpuu mInum-
tuuts tuu ndu wutsI pu noo puchI ndu fu-
ngu, YushI ngoo Iyuu Itu tsI fu ngI yu, Nu
Apu nIIee mu fI shu ufu tu mu fI tuu chI nI yu.
17
SIf tumu ApunII tputs wunu sI fI tuu pu-
nu tu kumuch tu mu fI nee yundu yu fu My-
sI su fI nee mu punu fu ngI yu. Itufu, nut shu
ApunII wuu nuu tsI WIpuu kumuch tu yu fu
nIsh tsu pu fu nu sush zungu nI fu ngI yu. WIp-
shu tsu pu fu nu sush tuu fu ngu Wupu fee
Iyuu ItsIn su fu ymu ndu fu ngI yu. Sheefu
Iyuu yushI ngoo Itu tsI fu ngI yu. ApunII WIp
wutu chu Isusu utu shI nI yu.
18

Antuu tI tputs sIf tumustuu tI Apu-


nIIee pufu ngee ju? ndu. Itufu, ApunII WIp
wupu fee pufu ngu, Iyuu kumu nI fu ngI yu,
wutum ApunII tum tu wu. ApunII WIp nu
yusuf ApunII shu fI tuu fI yu. AshI fu chu, Isu-
su mu fI Apu nIIee ymu ndu fu ngu shu tInu.
Mishat, yuwaa apuchirini Wangarini
ichumampanirini Isusoo kamanirangu
anoo kamanchintspa
(Mutiwu S.1-2, Mdr/osu 1.2-S, Lu/usu S.15-17)
19
Apu chI fI nI ItsIn su fu Apu nIIee WIp
kumu nI fu ngI yu. Iy Utu shuch kufu ku-
fI nI tpu tsee kumuch tu yu fu, Wunguu
mushu shI nI,

tumum shu tpu tsIsh shIyu?


tshI nI, tyu fu, zungu nI fu ngu nu. ApunII-
pu nee zungun, upunII pu nee wIpu nush,
IevI yu fIn chI chee tputs zungun ushIp
zungu nI fu ngI yu. AshI fu chu, Ifu su fI nush
kyu fu sIn, upu chI fI nee tsI mushu fu ngusIn,
WungufInI1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
816

F
1.21 Tuyu sI mu 18.15-18, Wungu 6.14, 7.40 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
1.23 NIshu fI yuwuf tu tum Is ysu 40.3 tu utI tum tu.
H
1.29 TushI tu ngu fu ngu 12.1-24
tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
upuchIfInshu ItsIn su fu ymu fu ngI yu.
Mush ku sIn,

Muyuum shu shIy tuyus pu tuk-


shu?

Chukshu shIyu?

Apu nIIee zIsh Ipu su-


mu fI nIsh shIyu? tyu fu sIn,
20
upu chI fIn shu
ItsIn su shu ymeefu, NdunI, nItuu tI nuw
Apu nIIee zI Ipu su mu fI nI, tfu ngI yu.
21
Apu-
chI fI nee ts tum mushu fu ngu nu:

AshI fI yu,
chu ku nu shu shIyu? EI yu su fI nI yusuf shu
kusuch pu fee utInI,

unIsh shIyu? tfu-


ngu sIn, upu chI fIn shu: Dun chu, tfu ngI yu.
ApunII pun shu: AshI fI ndush shIy Apu nIIee
kuk kumu nI mu pu nI yuw nuunII pu utunI
kutu ku nI yu.
F

Ndush shIy unIsh? tfu ngu-


sIn, upu chI fIn shu: NdunI, nuw unoo zI,
tfu ngI yu.
22
ApunII pun shu: Iy kufu ku fI nI
Iyuu mushI muum zungu nI fu ngu,

tumu-
fee ngu tI nI kunup chI nI?

AshI fI ymku nI
umee chee zI nI?

Tumuumshushu tpu tsIsh


shIyu? ShuunuutsI kumu nI ngu ndu mu, tfu-
ngu nu.
23
Apu chI fIn shu Wungu fI nI: Nuw
Apu nIIee Ipu su mu fI nI ymu ndum pun tu nu.
Apu nIIee kuk kumu nI mu pu nI, Isy su fI nI
wutum, tfu ngu wu,
Apu sup tputs tsI yut ssee tsI yut ku
unoo muzI nu chI nIII nu yu.
Nu kufuk kIz puf nuunII pu.
Ngoo tseem wunu sIf yufung tsu.
Ngoo tsee ItsIn su fu tuwI tung tsu.
Apu nIIeem yufung tsu,
G
tchI yu,
tfu ngI yu Isy su fI nI. AshI fI yu, nuw untu-
nu. Tpu tsee mung' p'tseekufI, Apu nIII
Ipu su mu fI nI nuunII pu, wusI nu mungee ts-
Is yufung tsu, tuyup stu ku fI utInu, tfu ngI-
yu Apu chI fI nI.
24
Puf sIy pun shuch tum tputs, yuw upunII-
pun put mushI muum kusu fu ngu nu unshu:
25
AshI fI yu,

muyuum shu tpu tsee shIy Ichu-


mu yu fush Ipun shee mIsh nuk shu? Wutum
shIy ndu ApunII sheewu Ipu su mu fI nIsh,
ndu EI yus shu wu, ndu Apu nIIee kuk kumu-
nI pun shu wu, tfu ngu,
2-27
Apu chI fIn shu,
tputs mung' yufu muum zund ku, nuw shu
kungu put Ichu mu kI nu, tfu ngu. Itufu,
nIII tu fIt shu tputs kuzI zI mun kus chI yu.
Nutu fI nIsh Iyush tuuk tuu, Itufu sIy wuu
ndu nuts tuk su. Uw kIz puf chu. Nuw unpu
wufI tu fee zI. Uwshu nuwuu: Suptu fee tpu-
fI ndu, tk chu, nuw shu pInu su kI nu, wutum
wumu fI kusI fu wu, tfu ngI yu upu chI fI nI.
Tyu fu nIIu kusu fu ngI yu.
28
An wutuch
upu chI fI nI Isu soo kumu nI fu ngu unu. PIy
yuk tu nung Betu nI yu nung tuyus pu tu ku,
Oftu gush kung tpu tsee Ichu mu fu ngu
unpu fu, tfu ngI yu tpu tseetsI.
29
Pu tum shu upu chI fI nI unshu tum tuyus-
pu tu fu ngu, Isus shu nuun tuch pufu ngI yu.
Apu chI fIn shu tpu tsee, tfu ngI yu: Nupu-
ngu ntsu, In tputs ApunII chu opee ju fI nI.
ChI yuu ztufu tpu tseetsIch yutu fIt shI shI-
fee tsIch Izuu fu tuchIng chI yu,
H
tfu ngI yu.
30
Wutu chu nuw sIyuu sIf kumu nI fu ngI
unu. Tfu ngI nu wu, nuwu mun kushI tputs
kusuch pu, tfu ngI. KuzI zI mun tuu tI kusku,
Itufu nuwuu kupu ngu fI kusI fI yu, wutum
uwmu ufu tu fI tuu tu fu wu, tfu ngI nu wu.
31
Tfu ngI tuu tI, nuw uwuu nuts tu fu ngee zI.
Itufu, yuwu mun ApunII nuwuu kumuch-
tu fu ngu unu mun nuts tu fu ngI nu. ApunII,
Utu shu cheetsI Ipu fee yusu pu nu tu
nuwuu kungu put tpu tsee Ichu mu muum
kumuch tu fu ngI yu, tfu ngI yu upu chI fI nI.
32-33
Apu chI fI nI, tfu ngI tum chu, Ich-
tu fu Isu soo ndun tuu nuts tu fu ngu fI,
Apu nIII mun WunI nuts tu fu ngI nu. Ndumu
WungufInI1
Apu c/i ri ni, tdru ngi tum c/u, Ic/ tu ru Isu soo
nJun tuu nuts tu ru ngu ri, Apu nlli mun Wuni
nuts tu ru ngi nu, tdru ngi yu. (1.19-S4)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
817
Apu nIII Ipu su mu fI nI yusu chu fI, ApunII
nuwuu kumuch tu ku, tfu ngI yu, Yuwu-
mun tputs Nuw KunI puntsut ku chu un
wutu chu nuw IpufI. Puntsut ku chu uwush
ufu tuu chI yu. Sheefu, uwshu tpu tsIsh
Nuwuu KunI tup shtu chI yu, tfu ngI yu
Apu nIII nuwuu tsI.
34
AshI fu chu, Ichu mu-
fu ngu fI, kuchI unoo pufu ngu fI, nu ItsIn-
su fu kumun chInts pu: In wutuch ApunII
WIpu yu, tfu ngI yu upu chI fI nI. Tyu fu
nutum tuyus pu tu muum kusu fu ngI yu.
AshI fI yuwuu upu chI fI nI Isu soo kumu-
nI fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, kamanchintspa, yuwaa iy
Isusoom wipunashini kinarangini anootsi
35
Pu tum shu, upu chI fI nI unshu tum
tuu fu ngI yu. Iyup tu, wuun pu tu wIpu nush,
tputs pu tu tum wushu nund unush shu nI yu fu-
ngu nI.
3
Isus shu nuu nuk chu unoo pufu-
ngu, Apu chI fIn shu: Nupung tsu: In tputs
ApunII chu opee ju fI nI, tfu ngI yu.
37
Anoo
muzI nu fu ngu nI, nuwu, mIshu Andu fIs pu tu
Isu sush tuchI tu fu ngu nI.
38
Isus shu nut pu-
nu yu fu, Iyuuts shu pukee fu, Zuwu nIIee,

muyu nguz shu zunduk su? tfu ngI yu.


Iyshu yuun shu chI fI k'kInI tsI yu tu fu ngu nI,
muyIs to foo utunI, Ruhub p, tfu ngI nI Isu-
soo tsI. ShI yu nguz, muyIs to foo, zund kI nI yu.

Yup tuukshu? tfu ngI nI.


39
Isus shu: Pzu,
nupu tIsh. Nuwush nupu ngu ndu mu, tyu fu,
tuchI tu fu ng shI nI yu. Kusee fum chu nI, unush
zufee pufu ngI nI, kupung nupu fu ngu nI.
40
Andu fIs wutu chu SIm zoo nIII. SIm
wutu tum chu PIto fu. AshI fu chu, Andu-
fIs shu
41
mus sI fI tum zoo nIIee kumu nI-
muum nuu tu fu ngI yu. Puyu fu, Zuwuu
SImoo, Mes yuu tsI puyu nu, tfu ngI yu.
Mes yu Iyu shuch k'kInI Apu nIIee Ipu su-
mu fI nI utunI utI nI yu.
42
Tyu fu, Isu-
sup shu much tu fu ngI yu. Isus shu SImoo
nuts tu yu fu, Nuw shI yuu yusuk tu nu. ShIy
Wungu fI nI tIsh chu wIpIsh, shIy SIm tIsh-
chu sufIsh, tfu ngu. Itufu, nuw shI yuu
PIto foo tchInII pu, tfu ngI yu Isusu.
43-44
Pu tum shu Isus GuII Ie yup tsup
nupu nI tu nuu tu fu ngI nI yu. FeII pee
pufu ngu, Isus shu: Zuwuu, Ipun shee mI
kInung chu, tfu ngI yu. FeII pI, mI shut
Andu fI su, mI shut PIto fu IchI ngu fu sIn
yukut Bets yun shuch tum tpu tsI.
45
FeIIp shu wum ku fee Nut nu yuu kumu-
nI muum nuu tu fu ngI yu. Pukee fu, Zuwuu
Nut nu yuu, tpu tsee punu yuwuu ApunII
zungun chI mu, tfu ngu unoo tsI. ApunII
wIf ku fIsh My sI su fI nee tsI tuyu ndu fu ngu,
wuu nuuts tu tum kuk kumu nI mu pu nee
tpu tsI tuyu ndu fu ngI tum tu. Wutu chu un
tputs nu pukee nu, tfu ngu. Uw sufu Isus-
chu, Nsu fetshu chI tpu tsI. UsI fI nI wIpu
utI nI yu, tfu ngI yu FeII pI.
4
Nut nuy shu:

NItuu tI Nsu fetshuch tputs wunu sIf tuu-


tuf? tyu fu, FeIIp shu: TfInII pu, zuwuu.
Pzuyu, shuu nu nupu tIsh, tyu fu, much tu-
fu ngI yu.
47
WutsI fI tu tu chu, Isus shu pukee-
fu, tpu tseets shu: Nupu ntsu, un tputs
kIz puf Utu shuch chu. Kuupu wuush ngI-
chIz wunI ndu ju, tfu ngu,
48
Nut nuy shu
muzI nu yu fu, ymu fu ngI yu.

Yup shu
shIy nuwuu pufung shu? tyu fu, Isus shu:
Ndu tu mu FeIIp shI yuu much chunII, shIy
k'puyunIIush wutut pIsh kuxI nxI nu wush
nuw shI yuu mungee tsIsh nuts tu fu ngI nu,
tfu ngI yu Isusu.
49
Nut nuy shu, MuyIs-
to foo, zufuktI shchu, shIy ApunII tIsh chu
Ipu su mu fI nI, Iy Utu shu chI nI shI yuu kufu-
kuf tu nI chu, tyu fu,
50
Isus shu:

Tumushu
tyu fI unu mun punI fus tu yu fush mungoo-
nuk shu? Nu xumu chI mu sI, nImun Izuu fu
mungoo nu muum punguch shu, tfu ngI yu.
51
MuzI nung chu, nIfI chI nung chu. KIz puf
wunu sI fI unoo punguch shu. KunInd tuwut-
ku chu, ApunII wusu ndu fu fI nuwu mun
kufu wu fuw tu fu chu yusuf kf kuf tu fu chu
punguch shu, wutum nuw tpu tseem kInu-
fu ngI nu wu, tfu ngI yu Isusu.
Tyu fu, yuk tup Kun gup nuu tu fu ngu nI-
yu GuII Iey pI tsupu.
AshI fI yuwuu Isu soom wIpu nu shI nI
kInu fu ngI nI unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus kungoo vinoom
tinarangu anoo kamanchintspa
2
1
Kun gush kusee fum chu nI, unush
tsI mbun muu yu fu nI, zuf tuch pu shu
tputs kIzuu Izuu fu yumu pI tu tpu tsee
zupun yumbI fu ngI yu.
2
AshI fI yu, un tputs
Isu soo wunIf kufu zu fu ngu, Isu soots tum
WungufInI1 , 2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
818

D
2.13 Iy Utu shu chI nI ufu Ifu su fI nup shu mbu tu muum shu nIytufI nI yu, wutum ApunII sIf tufI
zItu mI nu fI nee tsI nI Itu tsI fu ngu wu. Musuch kunee sIch yuk chu, ufu shu nIytufI nI yu, mInush
musuch shu nIy, mInush musuch shu nIy ush tu fI nI yu.
yumbI fu ngI yu, Iyuuts tum, Isu soo tsI nI
wIpu nu shee tsI nI yumbI fu ngI tum tu. Tpu tsee
zupun yumbI fu ngu,
3
vInoo kuwu tsI fu ngI yu.
Kuwuts ku chu, Isus shu wunIf wIpuu kumun-
ku, Isu soo, vIn kuwu tseenII pu, tfu ngI yu.
4
Isus shu: Atuu,

muyuum shu nuwuu tshu?


Wund pIsh tu kI yu nuwuu nuu tsI ymu ndu-
muu mu. Nuw zufI ndu tutsu moo fI yu, tfu-
ngI yu.
5
Itufu, wunIf shu kIzup tu tIn tsI yut-
ku sIn, IpufI sIyuu kumuch tu kchu, wuu kuk
puyung tsu, ngu tInts pu, tyu fu kusu fu ngI yu.
-7
Anush mufIts mInum mutu yu fu tuu fu-
ngI yu. Anoo ufu Iy Utu shu chI nI kungu put
muu cheetsI yufu muum puyu tu fI nI. Putumb-
chee kuchuteefunI, mufI tsuum kupu ngu
tIn tu fI nI, zumeet pu pu fee ufut, tutsI tu muum
wufI tu fu ngI yu mInum tu shu. AshI fI Isus shu
much chu fee: Kung tIpu yu fus, mufI tsush
mInum mutu yu fu tutsIteefus ksu ngInts,
tfu ngI yu. Ayu tyu fu sIn, tutsI tu fu ngu nu-
yu.
8
AshI fu chu, tputs kungoo ush pI fI tutsI-
teef sIn, Isus shu: Nu, tIpu yu fus, ksu tu mu pu-
neem ysI ngInts, tfu ngI yu. Ayu tyu fu sIn,
tIpu yu fu sIn, ksu tu mu pu neem ysI fu ngu nu-
yu.
9
Ksu tu mu pun shu ndu kungoo kchu-
fu ngI yu. Itufu, vInoo kchu fu ngI yu. Ndu
kungoo yusu fu ngu, mupIy fu ngI yu. Itufu,
m'chuchushtIsIn yusu fu ngu nu. Uwshu
ksu tu mu pun shu vInoo kIs wuyu fu, kIz puf
wunu sI fI mush kchu fu ngI yu.
10
PunI fus-
tu yu fu, tputs pu tsI yu tu fu ngI yu yuw kIzuu
yumu pI, tfu ngu unpu tu.

Tumufu shIy
ushIkshu? yung puktI shchu shIyu, tfu ngu.
Tputs ufu wunu sI fImsheetsI mu ys ku nu.
Sheef sIn, tputs shu tuzu zu fum chu sIn, yut-
tum shu ys ku nu. Itufu, shIy ndu ushIkshu.
ShIy shu zupIsh wunu sI fImshee ysIkshu,
punI fus tu ku, tfu ngI yu kIzuu yumu ku
unoo tsI.
11
An wutuch Isus kIz puf ushI muum
chtu fu ngI yu. AshI fu ngu unu mun tputs-
shu Isu soo wIz pu fI nI nuts tu fu ngu nu.
Anu mun tu mu nI Iy Isus wIpu nu shI nI,
ApunII pu fee WIpu yu.

TumufImu ushku?
utunI, Isu soo pukIch mungoo nu fu ngu nI.
12
AshI fI yu, shu mbutshIsh Iwu pu yu fu, Isus-
pu shu yuk tup Kupf n wu p nuu tu fu ngu nI.
Kusee fum chu nI, unush pukIch tuu fu ngu nI.
Isus put, Isus put wunIf, zoonII put, Iyu ptu tum
Isus wIpu nu shI nI, ushIp unush tuu fu ngu nI.
AshI fI yuwuu Isus kIz puf ushI fu ngu
unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus Apan!!ish pang' tputsee
nambarangu anoo kamanchintspa
(Mutiwu 21.12-1S, Mdr/osu 11.15-17, Lu/usu 19.45-46)
13
Isus kungoo vInoom tInu fu ngu unu mun-
shu Ifu su fI nup nuu tu fu ngI yu. Iy wIpu nu shI-
nI nupu fu ng tu mu nI yu. Isus Iyuu Utu shu-
cheetsI nI shu mbutshI shI nI yuwuu IjIp too
tsup shI tu ngu fu ngu nu unoo zuf ItupshI ngu-
muum nuu tu fu ngI nI yu.
D
14
AshI fI yu, Isus Apu nIIIsh pung' pshtu yu-
fum chu, nupku, unush shu muu chI zupun
mIf ku tush tumu pu fI ushI fu puxu nxunx tu-
ngut ushI fu ngu nu yu. Anush wuku fu tuufu,
mIshu opeej tuufu, mIshu mukoo koo chI-
nuz tuufu, mIshu kufIk pun tputs mIsu nung
kuxI nu tu funII ushI fu ngu nu.
15
Itufu, Isus shu
unoo pukee fu, kIz puf tsI yun tu yu fu, sukuu
pzkoo sheem tInu yu fu, unpu pzkoo mbu-
fu ngI yu. Wuku fuuts tum, opee juuts tum,
muu chee IchI ngu fu tushI tu ngu fu ngI yu.
Muu cheetsI pzkoo tu, mIsuuts shu kutu
WungufInI2
Isus s/u muc/ c/u ree. Kung tipu yu rus, muri-
tsus/ tutsiteerus /su ngints, tdru ngi yu. (2.6-S)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
819

E
2.17 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 69.9 tu utI tum tu.
shI tuf ushI fu ngI yu. KufI keets shu psInu ngu-
tu shI tuf ushI fu ngI yu.

Muyu! IchI ngu fu


tushI tu ngu fu ngI yu.
1
Mukoo koo puxu nxu-
mu pu nee ts shu: Muu chee IchI ngu fu yyu fus
nuu ngInts, shtu ngu ngInts.

Muyuum shu
Apuf shI pung' puxunx shI sheem nuk su?
tyu fu, tpu tsee tushI tu ngu fu ngI yu.
17
Anoo
pukeefunI, Isus Wupu fee kuk ufu puyuk-
chu, tfu ngI nI, wutum ApunII wIf kuf
unoots tum sIf wusI nu kumu nI fu ngu wu.
ApunII kuk utee ju wuu nuu tsI wIpu,
PungImu ndu fI tIsh wumIn tsI yu nIs
nuwuu kusI chI yu,
E
tfu ngI yu Apu nIII. AshI fu pu Isus unu fI-
tum tumI nu fu ngI yu.
18
AshI fu chu, Utu shuch shu ufku fI:
Isu soo,

chuk shI yuu kumuch tu fu ngu nIIu?


tfu ngu shu. Apu nIIee wIz pu fI fI Iyuum
ymu ndu ndu. Ash ku chush shI yuu wuts tu
tchee zI nI, ndu mbu fI, tfu ngu nu kufu ku.
19
Isus shu kukoo kumup shI fu nIII tu fI tuu tsI-
yu tu fu ngu, Nee, Apu nIIee tu fu shI suunu
sIy kupeet ku chus, nuwuu nu shu tuchIp zufI
yusuf tuchIy zu chI nu, tfu ngu,
20
kufuk shu:

Tumufee shIy ush chIsh? Musuch 45 tufu-


wuz tu yu fu sIn, nee pungu fu ngu nu wu.

ShI-
nu shtu ju nee tuch pu nund zuf pungu chIsh?
tfu ngu nu yu. Tyu fu sIn, kusu fu ngu nu yu.
21
Itufu, Isus Apu nIIee pung' ndu, tfu ngI-
yu, wuu nuu tsI wunuts, tfu ngI yu, wutum
Apu nIIee tu fush, tfu ngu wu.
22
Iyshu
nutu mu su nu mumuf pu fu ngI tu mu nI yu.
Itufu, zupIsh shu Isu soo puchu fum chu sIn,
zuf tuch push yusuf tmee fu, mungee tsI-
nI p'tseefungunI, Isu soo kuk Izuu fI shu
mungoo nu fu ng shI nI yu. Apu nIIeets tum kuk
yundu mu mungoo nu fu ng tu mu nI yu.
23
AshI fu chu, unush shu mbutshIsh
tputs zupun shu nI yuf sIn, Isus shu wIz pu-
fI fI nee ymu ndu fu ngu, tputs shu unoo
pufu ngu sIn, mungoo nu mu nu mungoo-
nu fu ngu nu yu.
24
Itufu, Isus shu tpu tsI-
mun mung' ndu tutu fu ngI yu, wuu nuu tsI
ndu kunu su fu ngI yu. Isus tpu tsee mung'
IchI ngu fu yusu fu ngI yu.
25
Ndun tuu tputs
kumun ku, Itufu Isus tpu tsee mung' nuts-
tu fu ngI yu. KIz puf yusu fu ngI yu.
AshI fI yuwuu Isus Apu nIIIsh pung' tpu-
tsee numbu fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus Nkodemoo
tayaspatarangu anoo kamanchintspa
3
1
SIf Nkode mu tputs sufu Utu-
shuch ufku fI mu nu, tsI pus kufu ku-
mun chu.
2
Puf sIy pun shu chI mu nu tpu tsI.
AshI fu chu, Isu su nguz nuuteefu, psuun
kusu fu ngI yu.
Kusee fu, MuyIs to foo, shIy upunII pun-
tIsh chu, ApunII shI yuu tuyus pu tu muum
zungu nI fu ng pu fee utI nI yu Iyu, tfu ngI yu.
Anoo IchI ngu fu nI yusuk tu nI chu, wutum
shIy ApunII tumu pu fI kIz puf ushIshu wu.
ApunII shI yuu ndun nuu Istu ku, untuu tI
shIy kIz pu fee zIsh, ndu mbu fee.
3
Isus shu:
Nuwuu kukI muzI nung chu, zufeefutunu
tshI nu, Ndun nuu tputs tuu fu shee
kunee sIch nIIuf tu ku, Apu nIIee wutsu pun
uyum tuu tI pung chee ju, ndu mbu fee, tyu-
fu,
4
Nko dem shu:

Tumufeeju wuchI nIch


yusuf nIIuf tu chIch? Antuu tI uneef shIch
chIk yusuf pshtu chee zIch, ndu mbu fee.
AshI muum pInu su kI yu, tfu ngI yu.
5
Isus-
shu: Kuupu ItsIn su fush chI nung chu. MuzI-
nun chu, Apu nIIeem tIp tsI fI kInu pI tuch,
Apu nIII mun WIz pu fI fI nI kInu chIch,
Apu nIII mun nIIuf tu chIch. Tputs shu mu
nIIuf tu yu fuch, unu mun shu Apu nIII mun
nIIuf tuk chI. Ndun nuu ush kuch, Apu nIIIsh
wutsu pun pshtu chee zIch, ndunI, tfu ngI-
yu.

Tpu tsush nIIuf tuk chuch, tpu tseem


kInuk chI, Itufu Apu nIII mun WIz pu fI-
fI nI nIIuf tuk chuch, Apu nIIeem tIp tsI fI
kInuk chI.
7

Muyuum shu punI fus tu-


kshu? PunI fus tu fInII pu, tfu ngI yu Isusu.
8
Nupu nIIu: kumbu suf kumbus tu ku chu,
kumI fu nu muzI nu ku nI. Itufu,

yupee ju
kyu funII? mIshu,

yupee ju nuuk? utI nI-


yu, wutum ndu yusu ku nI wu. AshI fI tum-
chu ApunII WIz pu fI fI nI. Tpu tsee wuumu
tIp tsI fI nuk chu, chIy shu

tumu kee ushIk?


tuch, ndu yusuk chI, tfu ngI yu Isusu.
9-10
Nko dem shu:

Tumukeeju ushIk?
tyu fu, Isus shu:

Tumushu Utu shu chee


tputs shIy tuyuspu tuk tuu tIsh unoo ndu
WungufInI2 , 3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
820
mungoo nukshu? tfu ngu Isusu.
11
Kuupu
muzI nu ngu ndu mu, yuwuu tsI mu fI muzI-
nu fu ngI unufI sIyuu kumun kI nu. Yuwuu-
tsI mu fI pufu ngI unoo tsI mu fI kumun kI nu.

AshI fI tuu sIysu ndu mungoo nuk su wu?


12

KumI fu nu unoo ndu mungoon kush,


nItuu tI Apu nIIeetsInu shtu ju ch nush
kumun kI nuu feenu mungoon chIs? ndu.
PInu such pu shu.
13
Apu nIIIsh kyufu fI,
tpu tseem kInu fu ngu fI, nIsh tsu pu fu nu-
sush kusu fu ngI nu. NIII tu fIt tputs Apu-
nIIIp kfI fu ngee ju, dun chu.
14
My sI-
su fIn shu mkuum ngu su mbuu tInu yu fu,
yusI nu mun shu tupum tu yu fu, pushu chI fu-
ngI yu tpu tsee yufu muu mu. Amb tum puz
ushI muum ApunII nuwuu kumuch tu fu ngI-
yu. YusI nu mun tputs nuwuu puchu chI nIII-
nu yu. Wutum tpu tseem kInu fu ngI nu wu.
15
TsI pu yu fu fI, tputs nuwu mun mung' tut-
ku chu, tu fu shee ufu tu mush punu chI mu,
tfu ngI yu Isusu, Nko dem put tsI yut ku.
1-17
Nu nuw shu unoo yundu ku fI utInu.
ApunII Wuu nu mund WIp tpu tsee chI nu fu-
ngI yu. Ndu kupee tu muum zundu fu ngI yu,
tpu tsee tupu chI ndu muum zundu fu ngI yu.
AshI fuch wuu nuu tsI wIp kumung shI-
sheem zungu nI fu ngI yu. WIp mInum tuuts-
tuu ndu wutsI pu noom puchI ndu fu ngI yu.
Iy WIpu mun mungI nI tut ku nI, ndu shu
wunee shIp nuu chI nI yu, ufu tu mu fI Apu-
nIIee tu fush puyu chI nI yu. Tuu fu shee-
tsI nI kunu tsIp chee zI nI, ndu mbu fee.
18
Mungoon kI nuu fee nI ushI fu wunee shIp
ndu shu nuu chI nI yu, kumu nguch shupchI.
Itufu, tputs ndun nuu mungoon ku, ufu
unoo wunI chI yu, wutum Apu nIII mun WIp
mung' ndu tut ku wu. Wutum ApunII WIp
mInu mu fI tu wu.
19
Itufu, ApunII shu Izuu fu
nuts tu yu fu wunee kI yu. Isu soo zungu-
nu fu ngu, Isus shu 'sInI tumu pu fI ushI-
fu IchI ngu fu chI yuu nuts tu kI yu. Itufu,
Isu soo ngu tu fu ngu nu yu. Kumup shI muum
zundu fu ng sIn, tunI muu kIs chI nu fu ngu nu-
yu.
20
Yutu fIt shI fI nee ksu mIsh chI nuk sIn,
ApunII yu sutpu utu sIn, 'sInee nutsu ku nu-
yu Isu soo tsI, kupung ngut ku nu.
21
Itu fu-
shu, tputs ItsIn su fu tuu muum zund ku sIn,
kumup shI muum ndun chu utu sIn, 'sInIsh
kIs tuu ku nu yu, ApunII tuu fu shee tsI
IchI ngu fu wuunI yusuch pu tu, Isu soo
mungoon kI yu, wutum Apu nIIee kuk kIs
puyu ku wu.
Yuwuu Isus Nko de moo tuyus pu tu fu-
ngu unoo wup pu fee kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus wamari
apuchirineetsi Wangarini ichumampanee
kasiru anoo kamanchintspa
22
AshI fu chu, Isus Nko dem put tsI yu tee-
fu nIIu, nIII tu fI tup nuu tu fu ngI yu tuyus pu-
tu muu mu. Iyuuts shu wIpu nu shee tsI nI:
Utu sh tsup tuyus pu tuu nI, tu, nuu tu fu-
ngu nI yu. KuseefunI, unush kupung tuu fu-
ngu nI, unshu tum Iyshu kupung tuyus pu-
tu fu ngu nI, tpu tsee Ichu mu fu ng tu nI chu,
wutum mungoo nu fu ngu nu wu.
23
Itufu,
upu chI fI nI tush tup yuk tu nung Aynun-
nung sufu tuyus pu tu fu ngI yu. Anush
mIn shu yukut wutsI fI tum tuu fu ngI yu Suf-
mu sufu. Anush kungu nung Imu fI nung
tuyus pu tu fu ngI yu. AshI fu chu, tputs umb
nuu teef sIn, upu chI fIn shu tpu tsee Ichu-
mu fu ngI tum tu.
24
Ndumu upu chI fI nee tsI
tumun chu sIn, unush ushI fu ngI yu.
25
AshI fu chu, Iy Utu shuch kufu ku fI-
nI mung kuseef sIn, upu chI fIn put wIpu-
nush tsI yu tu fu ngu nu. Tunu seestu ngut ssIn,
yuwu mund Iy Utu shu chI nI ndu mungee-
tsIch tuyu tu fI tu muum zupun kupuf tu ku nI
unu mund numbuptu ngut ushI fu ngu nu.
2
Wund numbup tuf ush ku sIn, upu chI fI nIp-
shu mush ku tu mung nuu tu fu ngu nu. Apu-
chI fI nee ts shu: MuyIs to foo,

muyuu mu Isus
tpu tsee Ichu muk? wIpu nush, tfu ngu. SIf
shIy Oftu gush ufu chIch tuyus pu tu fu ngush,
Isu soo pufu ngush, Isu soo kumu nI fu ng shu,
ApunII Isu soo zungu nI fu ngI yu, tfung shu
shIyu. Nut shu tputs IchI ngu fu sIn shI yuu
kusuk sIn, Isu sush tuchIt ku nu yu, tfu ngI yu
upu chI fI nee tsI nI.
27
Apu chI fIn shu: Wuunu
ApunII chI yuu kumuch tu ku unu fI tum
kInuch chI.
28

NItuu tI nuw Apu nIIee zI Ipu-


su mu fI nI? dun chu. Nuw Apu nIIee Ipu su-
mu fI nI ymu ndum pun tu nu.

Wush kItsIs
ndu muzI nu fu ngIs? Nuwmu tpu tsee mung'
p'tseekufI, uwshu kushI mu nI ApunII Ipu su-
mu fI nI kus chI yu, tfu ngI nu wu.
29
MuzI nu-
ntsu, chIy kIzuum tsIyutumuum Istukutuch,
WungufInI3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
821

D
4.5 ApunII chtu fu ngu 33.19, Josue yu 24.33 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.

untuu tI chuu mu tu ju yumuchIch? ndu.


Chuu nu tsIyuteefuch, kusImbeefuch,
tputs shu wuunu wIzu nIIeem yumu kI yu.
Sheefuch, mungIch kIs ush chI yu, wutum
Istu fu ng chI wu. AshI fI tu mu nu nuwu yu
Isu soo mu, Istum pun puz ushI fu tuu kI nu.
AshI fu chu, nuw mungI kIz puf kIs chu.
30
Isus shu nu kIz puf tuu chI yu, nuwuu
kupung kusI kI yu. Itufu, nuw shu nIngut shu
tuu chI nu. Ash ku fI wunu sIf chu, tfu ngI yu
upu chI fI nI wIpu nu shee tsI.
31
Nu nuw shu unoo yundu ku fI utInu,
Isus chu wumu fI kusI fI yu, ndu tputs pu tIch
wufI tu fI yu, wutum ApunII wuunu zungu-
nI fu ngu wu. Itufu, chIy tpu tsIsh nIIuf-
tu yu fuch, tsu push tuuk chI, chI nu shIch
tsu pu sh tum tuu fI yu. Itufu, Isus Apu nIIIsh
kyu shI nu, nIsh kusee fu,
32
Apu nIIee
ch nush Iyuum kumu nI fu ngI yu. Wuunu
Izuu fu yusu yu fu, kumu nI fu ngI yu. Kumu-
nI fu ng tuu, ushI fI tuu ndu ushpuf tI nI
mungoo nu fu ngu nI,
33-34
tpu tsI nI muchIn
mungoo nu fu ngu nI yu. Mungoo nee fu nI,
Apu nIIeets shu: ZufuktI shchu, tfu ngI nI-
yu. ApunII wuu nuu tsI WIp zungu nI fu ngu,
ch nu shee ndu puk chI yum puchI ndu fu ngI-
yu, Wuu nuu tsI WunI kIz puf tup shtu fu ngI-
yu.
35
AshI fu chu, Apu fIch WIpuu kIz puf
chI nu fu ngu, ShIy shu, Isu soo, IchI ngu fu
tpu tsI fee tsI chI nung chu, shI yu mu fI k sIng-
chu, tyu fu, nu Isus shu wumu fI kusI kI yu.
3
Anu mun tputs Apu nIII mun WIp mung'
tut ku chu, tuu fu shee ufu tu mush yuchI yu
Apu nIIee mu. Itufu, Apu nIIee WIp ngut ku,
ApunII shu yushI ngup shu kupeet chI yu,
wunee shIsh ufu tu mu fI tuu chI yu, nuw
sIyuu utu shI nu.
AshI fI yuwuu Isus wumu fI upu chI fI nee-
tsI kusI fu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus Samariyshuchee kiz
tayaspatarangu anoo kamanchintspa
4
1
Isus Oftu gush kung tpu tsee zupun
wIpu nu sheem nu yu fu, Puf sIy pun-
shuch shu tputs unoo k'kuz muzI nu fu-
ngu nu. Mung tputs Puf sIy pun shu chee:
Wung tpu tsee zupun tuu wIpu nu sheem
nuku, Ichu muk tu, Itufu Isus shu ufu ngI-
nu shu ush kI yu, tfu ngu nu.
2
Itufu, Isus
kuupu tpu tsee Ichu mu fu ngee ju, Iynu chu
wIpu nu shI nI tpu tsee Ichu mu fu ngI nI yu.
AshI fu chu, Isus Puf sIy pun shu chee yusu-
yu fu, nuwuu tumu ndu fu ndu mu tu nuu-
tu fu ngI yu.
3
Utu tsup kusu yu fu, GuII Ie-
yup shu wup tum kunu pu fu ngI yu. Iyu ptu-
tum ufu pung nuu tu fu ngI nI yu.
4
Sumu fIy-
shuchee wutsu pun Ituf pI muum pInu su-
fu ngu nI, ItsIn suf shu Sumu fIy shuchI fIsh
wutsu pun upu sush nuu tu fu ngI nI.
5-
Zuf
kIz puf tuu zuteefu, zuf mInum wuzu fun
nuu tu fu ngu nI. Zuf pupu tu nu kunu su-
muum zunu yu fu ngu nI. Ako pu fIn nu ngI nI
k'tsImufInI kunu su muum zunu yu fu ngu nI.
ZItu mI nu fI nI Ako pu fI nI unoo kungoom
mung k'tseefungIyu sIf tu mu su.
D
AshI fu-
chu, Ako pu fIn shI nI k'tsImufInI kusee-
fum chu nI, Isus kIz puf nIzI chu, unush shu
kuxI nee fu much ushI fu ngI yu. Itufu, Iyshu
kutung tseem puxu nxu nI utunI, Isu soo
kumI ngee fu nI, yuk tup SIk fup wutsI fI tu-
fI nuu tu fu ngu nI.
7-8
Kutung shee mu nI puxunx kut tu nI,
kushI mu nI nI Sumu fIy shuch kIz kung
WungufInI3 , 4
Sumu riy s/uc/ /iz /ung tipu /u tu
/'tsimus/ /usu ru ngi yu. (4.7-10)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
822

E
4.10-14 Jefe mI yu su 2.13 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tIpu ku tu k'tsImush kusu fu ngI yu. TIpu-
chu, Isus shu: Zuu, kungu fIsh punu ndu,
wupI tInu, tyu fu,
9
kIz shu:

ShIy tumuy-
shu Utu shuchtuu tIsh nuwuu Sumu fIy-
shuchee mushukshu kungoo yusI muu mu?
tfu ngI yu. Anoo, tfu ngI yu, wutum
Utu shuch ufu Sumu fIy shuchee nutsu-
ku nu wu, nIyf ku nu. Yupu tu fu zI nIII nu ju.
10
Itufu, Isus shu: ApunII shI yuu kIz puf
wunu sI fI Istu muum zund kI yu. Anoo yusu-
fu ngI nuu fee shu, nuwuu kuupu nuts tu fu-
ngI nuu fee shu, shIy nuwuuts shu kungoo
mushI fu ng pu shu. ShIy nuwuu mush kI nuu-
fee shu, nuw shu shI yuu puchInd chee zI,
kungoo tuu fu shImu shI punu chInII pu,
tfu ngI yu.
11
KIz shu: In wuch wuntsu-
shchu. SuwI fIsh tIpu muum ndu puyu-
tut shu.

AshI fI muy shooju tIpu yu fush,


nuwuum punu yu chIsh kungoo tsI tuu fu-
shImu shee tsI? kIz, tfu ngI yu.
12

NItuu tI
shIy zItu mI nu fI nee tsI Ako pu fI nee tsI nI
kusI fee zIsh shIyu? Uw kIz pu fI mun chu.
Wutu chu tputs nee Iyuum k'tseeyufu,
kusu fu ngI yu. Wuunu nIsh wuu fu ngI yu,
wIp wuu fu ngI tum tu. ChInu wuu fu ngI tum-
tu, wuku fu fI nI, mIshu opee ju fI nI wuu fu-
ngu nu. Ako pu fIn shtI nI nee Iyuum kusu-
fu ngI yu kungoo tsI wunu sI fImsheetsI,
tfu ngI yu kIzu.
13
Isus shu: MuzI nung chu,
Ako pu fI nI yut tu muu kusu fu ngI yu, tfu-
ngu. Nee kung wuu kuch, mus sI fI tum
suchI tuk chI, wuu muum yusuf zunduk chI.
14
Itufu, nuwuuts shu mush kush, nuw shu
kungoo tuu fu shI mush shI yuum punuk-
chu fI, uyum tuu tI yusuf tmu fu chee zIsh,
ndu mbu fee. Itufu, wumbu fI ufu tu mu fI
shI yush kung tuu fu shImu shI kuchu chu tu-
fu tuu chI yu. Kung tuu fu shI mush shI yush
tuukchI nuu fI, ufu tu mu fI tuuch shu,
E
Isus
tfu ngI yu kIzuu tsI.
15
KIz shu: AshI fI,
Ichee, kungu fIsh yuw ndu suchI tu fIch
unu mu shee punu ndu. Ash ku chI nuu fIsh,
ndu shu nIngeem ufup kungoo tIpu muum
kIyung kuchIy chI mu, tfu ngI yu.
1
Itufu, Isus shu: ShIy, zuu, yuwuu tI
unoo ndu ItsIn su fu mungoo nuk shu, tfu-
ngu. Xumu chI mus pu, zufu nIIeetsImu sIsh
kufu zu shI nI, yumu shI nI, tyu fu,
17
KIz shu:
Zufu nIII ndun chu, tfu ngI yu. Isus shu:
ZufuktI shchu, shIy ItsIn su fush nuwuu
kumu nI fu ng shu, wutum ndu zufunII pu tIsh
tuukshu wu.
18
Zumeet pu tu ngu tIsh zufu-
nIII fu ng shu wu. Nut shu kumuz pu tu ngu tIsh
tuukshu. ItsIn su fu nuwuu kumu nI fu ng shu,
tfu ngu,
19
kIz shu: ShIy upunII pun pu-
shu shI yu yu, wutum nuwuu yusuk shu wu,
tfu ngu.
20
AshI fI shIy shu nuwuu ItsIn su fu
kumu nI ngu ndu mu, Ichee.

Tumummunuju
much kfeefuch ItsIn su fu ApunII put
tsI yut chIch? Iy Sumu fIy shuchI nI zItu mI-
nu fI nI sIf tumu nImun much kfeet ssIn,
ApunII put tsI yu tu fu nu yu. AshI fu chu, Iy
unu fI tum chI nu ku nI. Itufu, sIy Utu shu-
chIs Ifu su fI nuu tsIm muchI fI nI chI nuk su.

AshI fI yupee ju wufI tuch? utInu, tfu ngI-


yu kIzu.
21
Isus shu: Kuupu muzI nu ngu-
ndu mu, zuu, tfu ngu, NIshoo ju wufI tuch,
Ifu su fIn shu tum tu ju wufI tuch, ndu mbu fee.
SIf tumu muchI mun kfeefus, chI nu-
muum wufI tu fu ngI yu. Itufu, mus pu fee
ush tu chI yu unu mu nu fI shu chI nu muum
mungoo zI. MungI pu shtIch Apu fee tsIch
zufu muf pu tIch chI nu muum wufI tu chI yu.
22
SIy Sumu fIy shuchIs mungIp tIs Apu nIIee
ndu chI nuk su, ndu ItsIn su fu mungoo-
nuk su. Itufu, Iy Utu shu chI nI Apu nIIee
ItsIn su fu mungoon kI nI yu. Apu fIch shu
Utu shu chIsh wuu nuu tsI wIp zungu nee-
fu, tpu tsee IchI ngu fu tupu chI ndu chI yu,
kumung shI sheem wuyu chI yu.
23
Kuupu nu
In zuf wufI tu yunII tu ndu. NImu nu tputs
Apu fee tsIch kuk Izuu fu puyu muum zund-
ku, muu chee ndu shu chI nu yu fu mungoo-
nuch chI. Itufu, Apu nIII mu nu fI wIz pu fI
mungoon chI nIII nu yu. Anu mu shI ngu zI fI
zund kI yu Apu fIch.
24
ApunII munu tsIs chu.
AshI fI yu, mungIp tIch chI nu muum wufI-
tu fI yu, Apu nIII mun wIz pu fI nI wufI tu fI yu
tInu, tfu ngI yu Isusu.
25
KIz shu: AshI mu-
nu ushIk pu fee. Itufu, ApunII Ipu su mu fI nI
kus ku chu, uwshu IchI ngu fu Iyuu kumun-
chI yu. Izu fu mu mu fI tuyus pu tu chI yu,
tyu fu,
2
Isus shu: Wutu tu nu nuwu yu,
tfu ngI yu.
WungufInI4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
823
27
Antu fu Iyshu wIpu nu shI nI puxu-
nxeeshI nu nI kusu fumchI nI yu. Isu soo
pukum chu nI, punI fus tu fu ngI nI, wutum
kIzu pu tsI yuts tuf ushI fu ngu wu. AshI fI-
tuu, Iyshu kIzuu:

Muyu nguz zunduk shu?


tfu ngee zI nI. Isu soots shu:

Muyuum shu
kIzu pu tsI yu tuk shu? tfu ngI tum tu zI nI,
ndu. MupIy fu ng tu nI chu.
28
Itufu, kIz shu wusu wI fee kusu yu-
fu, yuk tup tIt ushI fu ngI yu. Kusee fu,
tpu tseets shu IchI ngu fu kumu nI fu ngI yu.
29
Pzu nupu nI. Tpu tsee ymu ndu chInts-
pu, tfu ngu. Nuwuu ItsIn su fu yusu yu fu,
tuu fu shee tsI IchI ngu fu kumu nI fu ngI yu.

Tumumuju un tpu tsI?

ApunII pu fee
Ipu su mu fI nI ndu shu un? tfu ngI yu.
30
Tyu fu, tputs shu IchI ngu fu sIn nup ku tu-
sIn, Isu sup nuu tu fu ngu nu.
31
AshI fu chu, kIz nuun tu chu, Iyshu Isu-
soo: Neewu, muyIs to foo.

Muyuum shu
ndu kutu nguk shu? MufIz kuyu teesh pu.
Puk chI yum ktu ngu chIshpu, tfu ngu nI,
32
Itufu Isus shu: Wupu mu su, nIII tu fI tu-
mush nuwuum tuu fI yu, tfu ngu. Itufu,
sIy unoo ndu yusu su, tfu ngI yu.
33
Iyshu
yuun pu tu tI nI tsI yut ku nI,

AshI fI yu,
nIII tu fI shtu tputs muf tunII? tfung tu nI-
chu.
34
Itufu, Isus shu, NdunI, tfu ngu.
Apu nIII nguz kukoo unoo mu fI tumI nu-
muum chI nu kI nu. MI shut, Apup nuwuu
kumuch tu fu ngu unoo mu fI Iwu pu muum
zund kI nu. Anoo nuwuum kutu nguts
tumu pu fee ushI fu tuu fI yu. Itufu, nuw shu
sIyuu utInu, Apu puu kuk kumu nIng tsu
tpu tseetsI.
35
Itufu, SIysu ufu, Xumu chI
tIfI ku wund kumuch pu. Tutsumeefuch
unu mun Ipun pu nuf tsup kutu tuf chI
pusu muu mu, tssu. Itufu, nuw sIyuu
utu shI nu, Nuw nutu fI tpu tsee mung'
p'tseefungufI, nu kuyu nu yunII puz ushI fu-
ngI yu. Nutu fI tu ndu Apu nIIeem pusuk puz
ushI muum wufI tu fI yu. PIy nupung tsu,
pu. Tpu tsInu ndu fI Apu nIII nguz zund ku-
sIn, nuun chI nu. Tuyus pu tu nu ntsu tInu.
3
Tputs putu fu nuum pusu ku, ufu tuwu-
pu muum tuu fI yu. AshI fI tufIng sInts tInu,
xufu fInts pu. NItuu tI nuw sIyuu ngutI
kumuch tu kee zI, ndu. SIyuu tuyus pu tung-
tsu tunu. Tputs IchI ngu fu sIn Apu nIIeem
ufu tu mu fI tuu pu nu utufI, sIyuu kumuch-
tu ktu nu. Ash ku chus wunu sIf chu. AshI fI
shIng tsu. Nuwmu tutsu mu fu ng puz
ushI fu ngu fI, sIysu mus sI fI tum pusuk puz
ush kus, wushu nu ndu fI shu mbutchI nI pu.
37
Ash ku chu nI, kukoo tutsum chI nI yu.
MIn putu fu nuum tputs tutsum ku nu,
Itufu, mIshu tputs pusu ku nu, utunI utI nI-
yu. AshI fI tum, nuwmu chtu fu ngu fI, sIysu
Iwu puch pu su.
38
Nu nuw sIyuu kumuch-
tu kI nu. Anoo tputs tuyus pu tung tsu
Apu nIIeem tIp tsI fI kInu muu mu. NIII tu fIt
tputs tuyus pu tu muum chtu fu ngI tuut ssIn,
Itufu sIysu nut shu Iwu put ssu. Ash kus,
sIysu tputs put chtu fu ngu unpu tu wushu-
nund Istu tssu, Isus tfu ngI yu.
39-40
WunI wun tu fu unush Sumu fIy-
shuch tputs zupun kusu fu ngu nu. KIz
kumu nI fu ngu unu mun zupun Isu soo
mungoo nu fu ngu nu. AshI fu chu, Isu-
sush kuseef sIn, MuyIs to foo, shIy Iyush
nupu tIsh, tyu fu sIn, Isus shu uyu tyu fu,
unush tsI mbun muu fu ngI yu.
41
Anush tuu-
fu nI, Isus zupun tuyus pu tu fu ngI yu. Anoo
muzI nu yu fu sIn, mungoo nu fu ngu nu yu.
42
Mungoo neef sIn, kIzuuts shu: ShI yu mun
kukIsh mungoo nu mu nu mungoo nu fu-
ng tu nI chu. Itufu, nu wuu nuu tsI shu kuk
muzI nu yu fu nI Izuu fu mungoon kI nI yu,
tfu ngu nu. Nu yusuk tu nI chu. Isus chI yuu
ztufu tpu tsI yutu fIt shI shI fee tsIch Izuu fu
kupeet chI yu. Kupeeteefu, tu fush ufu tu-
mush chI yuum punu chI yu. Apu nIIush shu
kumung chI nI yu, tfu ngu nu kIzuu tsI.
43
Mungoo nut ssIn, tsI mbun muuts muu yu-
fu nI, yusuf GuII Ie yup nuu tu fu ngu nI.
AshI fI yuwuu Isus Sumu fIy shuchee kIz
tuyus pu tu fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus kurakaa wip
yararangu anoo kamanchintspa
(Mutiwu S.5-1S, Lu/usu 7.1-10)
44
Sumu fI yush tuchIp muu yu fu nI,
Isus GuII Ie yup tsup wup tum kunu pu fu-
ngu nI yu. Isus wuunu wusI nu, tfu ngu,
Wuun shu tu fI wutsu pu nu Apu nIIee kuk
kumu nI mu pu nI kIz puf ndu tuu kI yu,
wutum tputs ndu kIs muzI nu ku nu wu,
tfu ngI yu.
45
Kusee fum chu nI, tputs shu
WungufInI4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
824

D
5.3 VefscuI 4 kuup wunI ndu ju. Ashpu tum kIfuk unoo tuuf, Itufu Wungu fI nI unoo ndu kuup
yundu fu ngI yu. Yundu mu fI nI utee ju: Kung kupootpoot tu fu unush mInu mu fI tputs Ich tu fu
chI puy ku chu, yuftu ush tu fI yu. Mung, ApunII wusu ndu fuf zupIsh kustu, yusuf zupIsh mung
kustu ushku, wuntsush pshtu yu fu, mung kungoo Ituf pI pI tu fu ushI fu ngI yu."
nutu mu su muum Isu soo wunu sIf pumu nu
pufu ngI yu, wutum Ifu su fI nup nupee shI-
nu sIn, Isu soo wIz puf pufu ngu nu wu. GuII-
Iey shuch tputs zupun shu mbutshI sheem
sIf nuu tu fu ngu nu Ifu su fIn pI. Anush
Isu soo wunI pu ju pufu ngu nu, Isus tpu tsee
yuftu yuftu ushI fu ngI yu. AshI fu chu, nutu-
mu Isu soo chI nu fu ngu nu.
4-47
Shee fu nIIu, yuk tush Kun gush
wush tum kusu fu ngI yu, yuwu sh tum
kungoo vInoom tInu fu ngu unshu tum tu.
Kusee fu, unush tuu fu ngI yu.
Itufu, tsI yu tsIs yuk tup Kupf n wu p
kImu fu ngI yu. Mung, Isus Utu tsup
kusu yu fu, Iyush shu tsu pun nI GuII Ie yush
nu yusuf tuu kI yu, tfu ngu nu. AshI fu-
chu, pukIch kufu ku mun un muzI nu yu-
fu, mung' ksu fu ngI yu. WIp shu unush
Kupf n wu sh tumu fu ngI yu, tsI pu muum
zund ku chu, uwshu wIpuu kusu yu fu,
Isu su nguz Kun gup shu IfI pu fu ngI yu.
Isu soo pukee fu, mushI fu ngI yu, Isu soo
Istu ndu. Pzuyu, IpufI Itu yu mu tIsh. IpufI
tsI pu kutchu, tyu fu,
48
Isus shu:

Muyuum-
shu sIy GuII Iey shu chIs tuyus pu tu kI unoo
ndu mungoo nuk su? Ndun pu fee Apu nIIee
wIz pu fI fI nI ymu ndu ku fI, sIy nuwuu
ndu mungoo nuk su. K'keetsI ndu kIs
muzI nuk su wu, tfu ngI yu.
49
Kufuk shu:
AshI fI tuu tu, Isu soo, ndu tu fI IpufI tsI pu-
fu, nupu tIsh, tfu ngu,
50
Isus shu: WufI-
tu yu nIII yu, mupI yu fush kunu pung chu.
Ipu fIsh tmeenII chu, tfu ngI yu. Tyu fu,
kufuk shu mungoo nu fu ngI yu. Ayu tyu-
fu, mupIy fu wup tum nuu tu fu ngI yu.
51
Nuun tu chu, wuu nuu tsI much chuf
Ipus chu mu yu ngu fu ngI yu. Much chuf shu:
MupIyn chu, Ichee, Ipu fIsh tmeenII tu-
ndu, tfu ngu nu.
52
Kufuk shu:

Ashee ts
zuf kuu pu nee fu ngu? tyu fu, much-
chuf shu: SIng zuf tupI tu fu nIIu, ufpuf
Ipu fI fu ngI yu, tfu ngu nu.
53
Kufuk shu:
ZufuktI shchu. SIng zuf tupI tu fu nIIu
unshu tum Isus nuwuu, Ipu fIsh tmeenII-
chu, tfu ngI yu. AshI fI nutu fI tum
yufu fu ngI yu, tfu ngI yu kufu ku. Tyu-
fu, unoo tsI fI shu much chu fee wup tum
yun pu fu ngI yu. Kufuk shu Izuu fu Isu soo
mungoo nu fu ngI yu, wIp shu IchI ngu fItum-
sIn mungoo nu fu ngu nu yu.
54
AshI fu chu, Iy wutuch Isus yuk tush
Kun gush tsI mbu nu fI nI kIz puf ushI-
fu ngI yu. Utu wutsu pu nu kusu yu fu,
GuII Ie yush yusuf tuu fu tu fuw ushku, Isus
kIz puf ushI fu ngI yu.
AshI fI kumu nee nu yuwuu Isus kufu kuu
wIp yufu fu ngu unoo tsI.
Minootssha kamanchintspa; yuwaa
Isus, Utashuch kurak nuwaa
waani tsiyantachin!!inpa tu,
tputsee yararangu anootsi
5
1
Isus GuII Ie yush tuu fu ngu, unu mun-
shu yusuf Ifu su fI nup shu mbutshI-
sheem nupu tu mu tyu fu, nuuteefu,
unush kusu fu ngI yu.
2
Anush opee ju nung
wushI tu ngu shI, kung chu mu shIsh tuu-
fu ngu, Isus unush nupu fu ngI yu. Chu mu-
shIsh Utu shu chI fI kuk Betsutchu sufu.
Wunts shu fI kung kupootpoot tuf ush tu-
fI yu. Annu ngI fI zumeet pu tu kufIy shIsh
tuu fu ngI yu.
3-4
Wun guy unush zupun
tumu tu muf ush tu fu nu. Wuch mchu suw-
tum, chpu nuw tum, wunuts muxu feew-
tum, wun guy unush zupun tumu fu ngu nu-
yu. Kung nuwuu yuf pu ndu utu sIn, unush
kutu fu ngu nu yu.
D
5-
AshI fuch, Isus unush kusee fu, tpu-
tsee kus yutu ku un chu mu yu ngu fu ngI yu.
An tputs 38 musuch kus yutu fu ngI yu.
Mungu tumoo ushI fu ngI yu. Itufu, Isus
pukee fu, wuu nI tu fI yusu fu ngI yu yuwuu
sIf tufI kus yutu fu ngu unoo tsI. Isus shu
wungu yuuts shu:

YufpI tIsh shIyu? tu,


7
wunguy shu: Au, zunduk tu nu, tfu ngu.
Itufu,

tumuy chee zI?

Chu ku ju nuwuu
Istu chI ndu?

Chu ku ju mIkee fu nuwuu


kungush wuyu chI ndu? Kung kupoot ku-
WungufInI4 , 5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
825
chu nuw shu upInII pshIy futut ush ku fI,
tpu tsI mu nIII tu fIt Ich tu fu chI puykut ssIn,
ufu nuw shu xupoo kI nu, pInu su kI nu, tfu-
ngI yu.
8
Isus shu: ChIy zu ngI shIyu. NIIu-
mu fee tsIsh yyu fush, nuu ngI, tfu ngI yu.
9
Tm pI nund wunguy shu chIy zu fu ngI yu.
Wuyu nIIu mu fee yyu fu, nuu nu tu ushI fu-
ngI yu. An zufI sputush, kunu sIs shu, Isus
ushI fu ngI yu.
10
AshI fu chu, wun guy wuyu nIIu mu fee
chI pu pu tu shee fu nIIu, Iyshu kufu ku fI-
nI unoo pukeef sIn, tsI yun tu fu ngu nu.
Wungu yuuts shu numb ku,

Muyuum shu
nIIu mu fee tsIsh chI pukshu?

Wutum nut
In zufI kunu sIs chu? tfu ngI yu kufu ku.
11
Wunguy shu: ZufuktI shchu, Ichee.
Itufu, tputs nuwuu yufeefu, NIIu mu-
fee tsIsh yyu fush, nuu ngI, tfu ngu wu,
tfu ngI yu.
12
Kufuk shu:

Chuk shI yuu


kumuch tu fu ngu?

Chuku sufu? tyu-


fu sIn,
13
wungu yu shu:

Chu ku mu su ju?
yusu fee zI nuwu, tfu ngI yu, wutum Isus
mIkee fu ts pu fu ngu wu. Tputs unush
zupun shu nee fu nu ushI fI yu, Isus shu
kumu zuu yufeefu, mIkee fu nuutu
sheefu, ts putu ushI fu ngI yu. AshI fu chu,
wun guy Isu soo ndu yusu fu ngI yu.
14
Anu mun shu Isus wungu yuu nuchu-
ngu fu ngI yu. Apu nIIush pung' pukee fu,
wungu yuuts shu: MuzI nung chu, nu shI yuu
yufeenIIu fI, yusuf Apu nIIee kuk kpI tInII-
pu, wunu sI fI tuung chu. Pup chu, ApunII
wunee yunII pu, yusuf mIsI su nu shu pu kus
yutut shu, tfu ngI yu Isusu.
15
Sheefu, Isu-
soo nuts tu yu fu, kufu kup shu kumun ku tu
nuu tu fu ngI yu. Kufu kush kusee fu, Isus-
tu ndu nuwuu yufu fu ngu ndu, tfu ngI yu.
1
Anu mun Iy kufu ku fI nI Isu soo nutsu fu-
ngu nu, yuwush zufI kunu ssIsh tpu tsee
yufu fu ngu unu mu ndu.
17
AshI fu chu,
Isu soo pufu ngu sIn,

Muyuum shu shIy


ushIkshu? tfu ngu sIn, Isus shu: Nuw
ApufI tumu pu fI ushI fu fI tpu tsee Istu-
muum kunus kee zI. Nuw unpu nI fI
tuu kI nu, kunu sIs shu tuu tu zufI yuf kI nu,
tfu ngI yu Isusu.
18
Tyu fu, kufuk shu
ksu mIsh tsI yun tu fu ngu nu, Izuu fu puchu-
yu nI, wutum kunu sIs shu ndu kunus ku wu,
mI shut ApunIIeefutunu ushkI tu wuu-
nuu tsI Apu nIIeem nu ku wu, wuun pu tu tIn
mung, tfu ngu nu.
19
Isus shu wuut ssIn ItsIn su fu ymu fu-
ngI yu, Nuwuu kukI muzI nung tsu, nIfI
chI nung tsu. NItuu tI nuwuu nI mun tu ju wIz-
pu fI fI tuukI, ndu, Apu pu mun tuu kI nu.
Nuw Izuu fu Apu puu mungoo nuk tu nu.
Mungoon ku fI, Apup tumu pu fI ushIk tu nu.
Apu puu puku fI, unu fI tum tumIn kI nu,
nIII tu fI chI nu muum pInu suk tu nu.
20
Apup
nuwuu chI nu ku, wuu nuu tsI ch nush
nuwuu kumun kI yu. AnufI tumIn kI nu
nuwu. AshI fu chu, tumIn ku fI, sIysu
Apu puu wIz pu fI fI nI pufu ngIs, tpu tsee
yufu fu ng tu nu. Pufu ngus, punI fus tu fu-
ng su. Itufu, xumu chee, wund pIsh tu kI-
yu, ufu ngI nu shu pu pungut ssu. KIz puf
punI fus tu tssu.
21
Apup tuu fu shI pun chu.
TsI pu feets tuu Itu yu mu kI yu. AshI fI tu mu-
nu nuwu. Nuwuu nu zund ku fI, tpu tsee
Itu yu mu chI mu, nuw tuu fu shI pun tu mu nu.
Tutsum kI nI yu.
22
MI shut, Apup tpu tsee
mung' nuts tum pun chu. Apup nuts tum pun
tuu kI yu. Itufu, uw wuunu tpu tsee nuts tu-
kI tuu ndu wunee kI yu. Nuwuu, ShIy shu,
IpufI, shuu nu tpu tsee mung' nuts tu yu-
fush wuneeng chu, nuwuu, tfu ngI yu.
23
Tputs Ipu fee tsI chI nu pu nu tu nuwuu
kumuch tu fu ngI yu. Apu puu chI nu ku nu
ushI fI tum nuwuu chI nu muum wufI tu kI-
yu. AshI fI yu, tputs nuwuu ndu kukI puyu-
ku, Apu puuts tum kuk ndu puyu kI yu,
wutum Apup nuwuu zungu nI fu ngu wu.
Tputs ndu nuwuu chI nu ku, Apu puuts tum
ndu chI nu kI yu. Tutsu moo fI nI yu Iyu.
24
Kuupu muzI nu ngu ndu mu, tputs
nuwuu kukI mungoon kI nuu fI yu ushI-
fu, Apu puuts tum mungoon chI tum tu-
yu, wutum nuwuu zungu nI fu ngu wu.
Mungoon ku chu, nuwu mun Apu nIIeem
ufu tu mu fI tuu chI yu, yutu fIt shI shI mund
wunI chee zI, ndu mbu fee. Anu mun
wunee shIp ndu shu nuu chI yu, tuu fu shIsh
ufu tu mush yuchI yu Izuu fu mu mu fI tu yu.
25-2
MuzI nu ngu ndu mu, ItsIn su fu kumun-
kI nu. ApunII tuu fu shI pun chu. AshI fI tum-
tI, nuw tuu fu shI pun tu mu nu. AshI fu chu,
nutu fIt InI tputs tsI puf tumu pu fI ushI fu
wunee shIsh tuuk tuu, Itufu nuwuu kukI
WungufInI5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
826
mungoon ku, Apu nIIIsh shu pu ufu tu mu-
fI tuu chI yu. Yutu fI tuu tuu fu ngu, Itufu
nuwuu mungoon ku, Apu nIIeem shu tuu-
chI yu.
27
Tpu tseem kInu fu ngI tuu tI, ushI fI-
tuu tI, nu nuwuu nu yusu chI mu tpu tseetsI
mungu. WunI muum wufI tu kI nuu fI,
wunI chI mu, Istu muum wufI tu kI nuu fI yu,
tuu fu shIsh ufu tu mush punu chI nu. ApunII
wuunu tpu tsee IchI ngu fu yusu chI yu.
28-29
Yuwush zufI wufI tuk chu unush
nuw shu tpu tsee tsI pu fee kufuz ku chu fI,
nuwuuts shu kukI muzI nu ku, tm chI nIII-
nu yu. Anoo wusI nu kumu nI fu ngu fI, punI-
fus tu fInts pu. Tputs wunu sIf tuu fu ngI nuu-
fI, muts pu sheem shu nuk chu fI, uwshu
ufu tu mu fI tuu chI yu. Itufu, tputs yutu fIt
tuu fu ngI nuu fI, Itu yu muk chI tuu tI, wunee-
shIsh wuyu chI mu ufu tu mu fI kIyung
kuchIy muu mu.
30
Nuwuu nu mun tu fI
wIz pu fI fI tuu kee zI. Apu pu mun wIz pu fI
tuu kI nu. Tpu tsee mung' nuts tu yu fu fI,
ItsIn su shu nuts tu kI nu. Apup nuwuu
kumuch tu ku, unu fI tum ItsIn su fu puyu-
kI nu, ItsIn su fu tpu tsee nuts tu kI nu. Apu-
puu tsI mu fI kuk puyu pI tufI, unu fI tum
chI nuk tu nu.
31
Nuwuun tu ju sIyuu kumun kI, ndu.
NIII tu fIt nuwuu kumun kI tum tu. Nuwuu-
nI tu fI tu nuu fI mInum tI kumun ku fI, ushI fI
sIysu nuwuu: NgI chIk pu shu, tmuum
wufI tuch pu fee.
32
Itufu, nIII tu fI nuwuu
kumun kI yu, Apup chu nuwuu wusI nu
kumu nI fu ngu, uw kuk ItsIn sum pun chu,
nuwuu ItsIn su fu kumun kI yu.
33
MI shut,
Wungu fI nI nuwuu kumu nI fu ng tum tu.
SIy uwuu mushu fu ngus, uwshu sIyuu
ItsIn su fu kumu nI fu ngI yu, Nuwu mun
kushI ApunII Ipu su mu fI nI kus chI yu,
tfu ngI yu nuwuu tsI.
34
Wungu fIn, tfu-
ngI tuu, nuw Wungu fI nI mu nI kuk ndu
kIz puf tuukI, wutum uw tpu tsI mu nu wu.
Itufu, Apu pu mun chu kuk kIz puf tuukI.
Mungee ts Is p'tsImuum Wungu fI nee tsI
kuk kumun kI nu. SIyuu mungoon pu nu
tufI, mungee ts Is p'tseekInu. Kumung pu-
nu utufI, sIyuu utu shI nu.
35
Wungu fI nI
sIyuu tuyus pu tu fu ngu, kIs muzI nu fu ng su.
Numbu fIn tumu pu fee ushI fu mungee ts Is
'sIneefungIyu. Wunu sI fI tuyus pu tu fu ngu,
kIs muzI nu mu nu muzI nu fu ng su nutu-
mu sum tu.
3
Wungu fI nI nuwuu kumu nI-
fu ng tuu, Itufu yuwu mun tpu tsee yufkI
unu mun nuwuu mungoo nu muum wufI tu-
fI yu. Apup nuwuu zungu nI fu ngI yu tunu.
AnufI mungoo nung tsu. Apup nuwuu
kumuch tu fu ngI yu kIz puf ushI muu mu.
ApunII tumu tuf pu fI shee fu nIIu fI, wunIp
sIysu pufung su. Anu mun nuwuu mungoo-
nu muum wufI tu fI yu.
37-38
SIf tufI Apup-
tum kuk nuwuu kumu nI fu ngI yu. Wutu-
chu nuwuu zungu nI fu ngu unu. Nuwuu
zungu nI fu ng tuu, Itufu sIysu nuwuu ngu-
tuk su. AshI fu chu, nuwuu ngut kus,

tumu-
fee sIy Apu puu muzI nu chIs?

tumu fee sIy


Apu puu yusu chIs?

tumu fee Apu puu kuk


mungoon chIs? PInu suk su. Apu puu kuk
ndu mungoo nuk su sIyu.
39-40
SIy Apu nIIee
yundu mu fI nI kupung nuts tuk su. ApunII
nuwuu kIs nupu ndu tus, Apu nIIee kuk
kupung nuts tuk su. Kupung nuts tu kI-
nuu fI tuu fu shIsh ufu tu mush yuchI mu,
mungI shIs ngu tIs tus, zupun nuts tuk su.
Antuu tI yuwu mun kupung nuts tu kIs
unu mun ApunII sIyuu kIs nupuch, ndu.
Yuwu mun nuwuu mungoon kIs unu mun
kIs nup chI yu, wutum ApunII kuk nuwuu
kumun ku wu. ApunII yundu mu fIn nuwuu
kumun kI tuu, ushI fI tuu sIy nuwuu ngu tuk-
su. Tuu fu shee ufu tu mu shee kunu chut ssu
sIyu yu.
41-42
Nuw sIyuu yusuk tu nu, sIy ndu
Apu nIIee chI nuk su. AshI fI tum sIy nuwuu
ndun tum chI nuk su.

NItuu tI tputs
nuwuu kIs nupu ndu tufI kusu fu ngee zI?
ndu. Apu puu kumuch tu mu fI nI tumIn pI
tufI kusu fu ngI nu.
43-44
ApunII nuwuu
zungu nI fu ngu, nuw nIsh tsu pu fu nu sush
kusu fu ngI nu. AshI fI tuu sIysu nuwuu
mungoo nu muum ngu tuk su. Itufu, nIII-
tu fI tu nuu fI tputs msu ngee fu kusee fu,
ndun tuu ApunII zungun ku, sIysu unoots-
shu kIs nupuk su, wuu kuk ngut chee zIs,
ndu mbu fee. Wutum Apu nIIeetsImu fI
ndu chI nuk su wu. ApunII nuwuu kIs chu
chI nu pu ndu ndu tssu wu. Apu nIIee
mupIyk su. SIy tpu tseetsImu fI chI nuk su.
AshI fu chu, unu mun nuwuu mungoo nu-
muum pInu suk su.
45
SIy ndun tuu nuwuu
WungufInI5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
827

D
.14 Wungu 1.21 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
mungoon kus, ushI fI tuu nuw sIyuu ndu
ts tu chI nu. Apuu, un tputs yutu fIt ssIn-
chu, shIy shu wuneeng chu, tchee zI,
ndu mbu fI. Itufu, sIyuu My sI su fI nI mund
yundu mu fI nI yutu fIt shI shush wuyu chI yu,
unu mund sIyuu wunee shIsh wuyu chI yu.
My sI su fI nI mu nu kuk kumung chI mu,
utI tuu tee su, Itufu ndu mungoo nuk su wu.
4
My sI su fI nee tsI nI kuk mungoon kI nuu-
fee su ushI fu, nuwuuts tum mungoo nut-
ssu, wutum My sI su fI nI wusI nu nuwuu
kumu nI fu ngu wu. Nuwuu kumu nI fu ng-
tuu, Itufu sIysu nuwuu ngu tuk su.
47
SIy
My sI su fIn yundu mu fI nI mungoon chee-
zIs, ushI fI yu nuwuu tsInu shtu ju mungoon-
chIs sIyu. Kupu ngu fI pInu suk su, Isusu,
tfu ngI yu Utu shu cheetsI kufu ku fI nI.
AshI fI yuwuu Isus wuu nuu tsI kumu nI fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus katungtsee kapung
izapaneerangu anoo kamanchintspa
(Mutiwu 14.1S-S1, Mdr/osu 6.S0-44, Lu/usu 9.10-17)

1
Isus Ifu su fI nuu kusu yu fu, GuII-
Ie yup tsup wup tum kunu pu fu ngu,
unush tuu fu ngI yu. Anush tuufu, Isus
musuu kItee nI tyu fu, Iyu put wIpu-
nu shI nI ktu fu ngu nI. An mus tsI mbun
tsuf tu fu ngI yu, Iyu shuch Utu shu chI nI
k'kInI GuII Ie yu utI nI yu, Itufu ufu pIch-
shu tputs TIbe fI yu utu nu yu.
2-3
Afu-
chIch mutu yu fu nI, muchee puk chee
kfeefunI, unush kuxI nee fu nI, Isus
Iyuu tuyus pu tu fu ngI yu. Itufu, ufu pI fI
tputs wuzu pun Isu su nguz tuchI tu fu ngu-
nu, wutum tpu tsee zupun yuftu yuftu
ushI fu ngu wu.
4
MI shut, Iy Utuch chI nI
shu mbutshI shI nI pukIch pIsh tu fu ngI yu,
IsfueI chIch yuwuu IjIp too tsup shI tu ngu-
fu ngu nu. Anoots chu zuf shu mbutshI shI
utu shI nu. AshI fu chu, tputs wuzu pun
xIy fu ngu nu.
5
Anush kuxI nee fum chu-
nI, tputs zupun Isu su nguz kusu fu ngu-
nu yu. Isus unoo IchI ngu fu pukee fu,
FeIIp put tsI yu tu fu ngI yu. Zuwuu FeII puu,

yupee puxunxeefuch, tpu tseem IchI-


ngu fu mufI tu chIch? tfu ngI yu.

Itufu,
mungu FeII puu yuchu muum mushI fu-
ngI yu, wutum Isus wuunu chI nu fu ngu-
wu yuwuu mufI tu chu unoo tsI.
7
FeII puu
mush ku, FeIIp shu: KufI kI k'tsus Iptuf-
tuu mIIo kupeeteefuch, untuu tI tputs
tuzuzchu zI nIII nu ju. Mungu mufIz put
xIy tut ushIch pu sI nu yu, tfu ngI yu FeII pI.
8-9
Andu fIs shu: Nuw nIIu fuu pufu ngI.
Punguu puk chI zumeet pu tum puyu fu,
kuyup cheets shu tsI mbu nu tum puyu-
fI yu. Itufu,

unoo muyuu mu ju chI nu-


chIch? tfu ngI yu. Andu fIs wutu chu PItof
zoo nIII, Isus tum wIpu nu shI.
10
Andu fIs
tyu fu, Isus shu: AshI fI xumu chI, tpu tsee
IchI ngu fu k'xInuftungInts tngI, tfu-
ngI yu Isusu. AshI fu chu, tputs chI fI chI fI-
mun wunu sI fI mu nu kuxI nuf tu fu ngu nu.
Kumu zu nu ndu fI tchkuch, zumeet pu pu-
fee mII tuu fu nu yu tpu tsI zupu nI.
11
Tputs
IchI ngu fu kuxI nuf tuut ssIn, Isus shu
punguu yyu fu, Apuu, shIy kIz puf tIsh-
chu, wutum kutung tsee punu yunII shu-
wu, tyu fu, tpu tseem mufI tu fu ngI yu.
Kuyup cheets shu ushI fu ng tum tu. Iyshu
wIpu nu shI nI tpu tseem punut punut ushI-
fu ngu nI yu. Tputs shu kutu ngu fu ng sIn,
kupu ngu fI tuzu zu fu ngu nu.
12
PIsh tu fu-
ngee ju, kutu chI fu ngu nu yu. AshI fu chu,
Isus shu: Kutu nguts mungu Itsun tu pu
tInu, ushI fI kutu chIm yngInts, tyu fu,
13
Iyshu tsumb k'tsus tsI mbun mutu yu fu
yufu ngI nI yu. Zumeet put tu pung tuu fu-
ngu, ushI fI tuu tputs IchI ngu fu tuzu zuf-
tu fu ngu nu yu, kupu ngu fI tum kutu chI-
fu ngI yu.
14
Tputs shu unoo pukeef sIn,
punI fus tu fu ngu nu. Isus ndu shu Apu-
nIIee kuk kumu nI mu pun pu fee. Ndu shu
yuw tsu pu fu nus kus chu utInI unpu fee,
ApunII Ipu su mu fI nI yuwu nguz kutu ku-
nI unpu fee.
D
Ndush wutut pu fee nIyu,
tfu ngu nu tpu tsI.
15
Tyu fu sIn, Isu soo
putu muum zundu fu ngu nu. Putu yu fu nI,
kufu ku fI nee mu nI nu yu nI, wuun pu tu tIn,
tfu ngu nu. Isus unoo yusu yu fu, upu sup
much pI wuu nI tu nuu tu fu ngI yu.
AshI fI yuwuu Isus kutung tsee Izu pu nee-
fu ngu unoo kumu nee nu.
WungufInI5 , 6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
828
Mishat, yuwaa Isus kungumuna xiyrangu
anoo kamanchintspa
(Mutiwu 14.22-47, Mdr/osu 6.45-52)
1-17
AshI fI yu, Isus muchIp nuu tu fu ngu,
Iyshu wIpu nu shI nI musup nuu tu fu ngu nI.
Kunush kupu ngush zufu yu fu nI, yuk tup
Kupf n wu p ufu chIch nuu tu fu ngu nI.
Kchu ngut tu nu nI upu su fI Izuu fu tupee-
fu ngI yu. Ndu tu mu Isus Iyup nuu chu,
18
tupee fu, kumbu suf shu kIz puf kumbus-
tu fu ngu, wufus shu kIz pu fI tum wufus-
tu fu ngI yu.
19
Afup kchung tu yu fu nIIu nI,
yoo utunI, Isu soo kungu mu nu fI nuun tu-
chu pufu ngI nI yu. KIz puf punI fu ngI nI,
sItuts tee, tfu ngI nI yu.
20
Itufu, Isus shu:
PunI fInts pu, nuw tu ndu, tfu ngI yu.
21
Tyu fu, mungI nI ksu yu fu nI, NuunI,
zufu ngI, tfu ngI nI. Zufu fum chu, mIkeef-
tum mutu yu fu ngu nI yu ufuch chI. Anush
muu fu ng tu nI chu.
22
Pu tum shu tputs Isu su nguz nuchu ngu-
fu ngu nu.

Yupee ju nuu yunII Isu soo? tfu-


ngu nu. SIng wIpu nu shIm kunush zufu-
yu fu sIn, nuu tu fu ngu nu, Itufu Isus ndu
zufu fu ngI yu. Kun mInu mu fI tuu fu ngI yu.

AshI fI yu, yup shtu ju suwu fu ng? tfu ngu-


nu. Tyu fu sIn, unnu ngI fI nux poo fu ngu-
nu.
23
Itufu, kunoo nIII tu fI tu pufu ngu nu.
Yuwu nung kutu ngu fu ngu nu unnung kun
tuwshoom mutu tu fu, zupun pufu ngu nu.
Yuk tu shchI TIbe fIy shuch tputs wunu fI.
24
Tputs shu: AshI fI yu, Kupf n wu p Isu-
soo nuchu ngu yu nI, wutum nIsh ndu nI wu,
wIpu nu sh tum nIsh ndun tum tu ju tyu fu-
sIn, kunush zufu yu fund sIn, Kupf n wu p
yuk tup ktu fu ngu nu.
AshI fI yuwuu Isus kungu mun xIy fu ngu
unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus tayaspataku,
nuwashumari tchitangandama,
trangu anoo kamanchintspa
25
NIng tu fI Kupf n wu p mutu yeef sIn,
Isu soo pufu ngu nu. Tputs shu, Isu soo,

ushIn shIy nIng kusu fu much shu? utu-


sIn,
2
Isus shu: MuzI nung tsu,

nItuu tI
kuu pu nI fI tu ju nuwuu chI nu kIs? ndu.
Tuzu zu fu ngIs unu mun sIy nuwuu chI nuk-
su. KIzpufeefufI, kutung tsee Izu pu nee-
fu ngI tuu tI, ndu unu mund chI nuk su.
Kutung tsI ngu zI fI chI nuk su sIyu.
27
Itufu,
nuw sIyuu tInu, unu ngu zI fI chI nu fInts-
pu, wutum mungu tu fI pus tu chu wu. Ndu
kutung tsI mun ufu tu mu fI tuut ssu. Itufu,
yuwuu ndu pus tu chu unu mu shee tsI chI-
nung tsu. Anu mu shee chI nu kI nuu fee su
ufu tu mu fI tuut ssu. Nuw tpu tseem kInu fu-
ngu fI, sIyuum tuu fu sheets Is ufu tu mu shI
punu chInts pu. Anu mu shI mun ufu tu mu fI
tuut ssu ngutI teezI, ndu, wutum Apu fIch
nuwuu zungu nI fu ngu wu. Nuw shu Apu fI-
mu nu fI wIz pu fI fI nI kutung tsee Izu pu nee-
fu ngI nu wu, tfu ngI yu Isusu.
28
Tputs shu: AshI fI yu,

tumuy chee zI nI
Apu nIIee kuk Izuu fu chI nu muu mu? tfu-
ngu sIn,
29
Isus shu: Apu nIIee kuk Izuu fu
chI nu muum zund kI nuu fee su ushI fu,
nuwu mun mungIs tutung tsu, wutum
ApunII nuwuu zungu nI fu ngu wu, tyu fu,
30
tputs shu:

Tumufee ngu tIch ush chIch?


Nutu, shIy mu Apu nIIee wIz pu fI fI nI ymu-
ndu ngu sI ndu. Pung pu nI,

tumuy chee zIsh


shIyu?
31
My sI su fI nI zItu mI nu fI nee tsI nI
tsup puzup much tu yu fu, musuch zupun
mungu tu fI kutung tsee kunI ndup Ipu ntsu yu-
fu punu fu ngI yu. Wutum ApunII kuk yundu-
mu fI nI unoo kumun ku wu, ApunII kutung-
tsee zungu nee fu, My sI su fIn shu tpu tseem
mufI tu fu ngI yu, tchu Apu nIII kuku. AshI fI
shIy shu unoo kusI kI nuu fee shu, Iyshu
mungoo nuch shu pu fI nI yu shI yuu tsI yu,
tfu ngu nu.
32
Isus shu: MuzI nu ngu ndu mu,

untuu tI My sI su fI nee ju sIf tumu kutung-


tsee kunI ndup Ipu ntsu fu ng? ndu. Apup chu
wuyu fu ngI yu. MI shut, nut In sIyuum yuw
Izuu fu Istu ku unoo wuyu kI yu.
33
Yuw
Izuu fu Istu ku unu wutuch Apup tpu tsee nu
zungu nI fu ngu unuyu. Apup uwuu zungu-
nee fu, uwshu tpu tseem tsu pu fu nus ztufu
tuu fu shee ufu tu mush wuyu kI yu. Uwshu
tpu tsee Izuu fu tuu muum Istu kI yu, tfu ngI-
yu Isusu.
34
Itufu, tputs shu mumuf pu yu-
fu sIn, AshI fI yu, Isu soo, wutum t shu wu.
Kutu nguts yuw Izuu fu Istu ku unoo Iyuum
ufu pu nung chu. Nu yuchu yu nI, tfu ngu nu.
35
Isus shu unush wuzu fee tsI fI kumu nI-
fu ngI yu. Tfu ngI yu, Wutu tu nu nuwu yu.
WungufInI6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
829

E
.37-39 Jefe mI yu su 23.4 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
.45 Is ysu 54.13
tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Yuw ApunII zungu nI fu ngu unu nuw
untu nu. Tuu fu shI pun tu nu nuwu yu.
SIy nuwush tuchIt kI nuu fee su, nuwuu
mungoon kI nuu fee su, uyum tuu tI yusuf
Apu nIIeem mungIs puchI fu ngu chee-
zIs, ndu mbu fee. MungI shIs Apu nIIeem
pIsh tuts ndun shu pu fee, tfu ngI yu Isusu.
3
Itufu, wundu fI tum sIy nuwuu ngu tuk-
su. Apu nIIee wIz pu fI nI pufu ngI tuu tIs,
wund nuwuu ngu tuk su.
37
Itufu, yuwuu tputs Apu fIch nuwuum
tpu tsI fee mI wuyu fu ngu un ufu nuwu-
nguz zund kI yu, nuwush tuchIt kI yu. Tputs
nuwush tuchIt ku, nuw shu unoo kupeet-
chee zI, ndu mbu fI.
38
ApunII nuwuu nIsh
tsu push zungu nee fu, yuwuu nuwuu nu
chI nu kI unoo ndu puyu kI nu. ApunII
nuwuu kumuch tu fu ngu unufI puyu kI nu.
39
Nuwuu kumuch tu fu ngu, Tpu tsI fee tsIsh
wunu sI fI ksu tung chu, mInum tI yum YushI-
ngup kunu chu fInII pu, tfu ngI yu. MI shut,
tsu pu fu nus kuchIng ku chu, shIy shu
tpu tsI fee tsIsh IchI ngu fu Itu yu mu yu fush
tupu chI ndung chu, nuwuu, tfu ngI yu
Apu nIII.
E

40
Apup wuunu nuwuu kumuch-
tu fu ngI yu. AshI fu chu, tputs nuwuu
yusu yu fu sIn, nuwu mun mung' tut kut ssIn,
ufu tu mu fI tuu chI nIII nu yu Apu nIIee mu.
Apu nIIIsh tu fush tuu chI nIII nu yu. AshI-
chu, tsu pu fu nus pus tu ku chu, nuw shu
unoo tputs Itu yu mu yu fu fI, tupu chI ndu-
chI mu, tfu ngI yu Isusu.
41
Antu fu unoo muzI nu fu ngu sIn, Iy
Utu shu chI nI kufu ku fI nI wuun pu tu tIn
tsI yut ku sIn, kuzumb zumb tu ngut ushI-
fu ngu nu.

Muyuum shtu Isus: Nuwuu


ApunII zungu nee fu ngu nuw untu nu, t?
tfu ngu nu.
42
Wutum Isu soo yusu ku nI-
wu. Wupu fI wutu chu UsI fI nI yu. WunI fee
yusuf tu mu nI yu.

NItuu tI Apu nIIush kyu-


shI nu nIsh kusu fu ng? dun chu. Tpu tsush
nIIuf tu fu ngI yu. Wuu nuuts tu mu fI mungu
utIyu, tfu ngu nu Iy kufu ku fI nI.
43-44
AshI fu chu, Isus shu nIyshIshIsh
tuyus pu tu ku tfu ngI yu, Wuts tu,

muyuum suun pu tu tsI yu tuk su? SIy


nuwuu kukI puyu muum pInu suk-
su. Ndun nuu Apu fIch tpu tsee mung'
p'tseeku, tputs shu nuwush tuchIt chee ju,
ndu mbu fI. Itufu, mungoo p'tseekchu,
nuwuu kukI kIs puyu chI yu, wutum
Apu fIch nuwuu nuuts tum zungu nI fu ngu-
wu. Sheefu, ApunII tpu tsee wunI muum
kus ku chu, nuw shu tpu tsI fee tsI Itu yu mu-
chI mu, tupu chI ndu chI mu. Nuw tuu fu-
shI pun tu nu.
45
ApunII tpu tsee mung'
p'tsImpunchu, wutum wuunu kuk yundu-
mu fI nI utuwu, Nuwuu nu tpu tsee IchI-
ngu fu tuyus pu tu chI mu.
F
Atchu Apu nIII
kuku. AshI fI yu, tputs Apu fee tsIch kuk
muzI nu yu fu, nuwuuts tum kukI kIs puyu-
chI yu.
4
Tputs Apu fee tsI mInum tI yum
ndu putu fu wu. Itufu, mInu mu fI tputs
Apu nIIee kuupu pukI yu. Wutu tu nu nuwu,
ApunII zungu nI fu ngu untu nu. AshI fuch
nuw ItsIn su fu tuyus pu tu kI.
47
AshI fI muzI nu ngu ndu mu, nIfI
mungoo nung tsu. Tputs nuwu mun mung'
tutku, ufu tu mu fI tuu chI yu, Apu nIIee tu-
fush puyu chI yu.
48
Nuwu mun kutu nguts
ufu tu mu shI tumu pu fI ushI fu tputs tuu chI-
yu, nuw tuu fu shI pun tu nu.
49
ZItu mI nu fI nI
kutung tsee ApunII zungu nI fu ngu unu-
mun tuu kchI tu fu ngu sIn, ushI fI tuu tsup
puzup Ipu su fI tsI pu fu ngu nu.
50
Itufu,
mInu yuw tI un ush chee ju, nuw tpu tsI-
fee tsI kunu tsI pu muum yusu fee zI. ApunII
nuwuu nIII tu fI tu mu sheem zungu nI fu ngI-
yu. Tputs nuwuu mungoon kI nuu fI, YushI-
ngup tuu fu shee kunu tsI pu muum ndun-
chu.
51
Nuw tuu fu shI pun tu nu. ApunII
nuwuu nIsh zungu nI fu ngu, nuw nIsh
tsu pu fu nu sush kusu fu ng tu nu. Nutsee tsI
puchInd chee zI, ndu mbu fI. Nuwu mun
tputs ufu tu mu fI ztufu tuu chI nIIIn pu
utufI, nutsee tsI mufI tu chI mu, tfu ngI yu
Isusu.
52
Kufuk shu unoo muzI nu yu fu sIn, wuun-
pu tu tIn zumum tu fu sIn,

Tumufee wuu nuu-


tsI wunuts chI yuum mufI tuch? PInu su kI yu
kupu ngu fI tu, tyu fu sIn,
53
Isus shu: Nuwuu
kukI kuupu muzInungtsu, Ndun nuu sIy
WungufInI6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
830
nuwuu nutsI kutung kus, mIshu ndun-
nuu nuwuu kufu sI fI wuu kus, Apu nIIee
tu fush puyu chee zIs, ndu mbu fI. Wutum
Apup nuwuu zungu nI fu ng tuu ndu nuwuu
mungoo nuk su wu, tfu ngu. Nu wuzu fee-
tsI fI kumun chInts pu yuwuu tI unoo tsI.
Ndun nuu sIy nuwu chI cheem kInu kus,
ufu tu mu fI ndu tuut ssu.
54
Itufu, nuwuu
nutsI kutung puz ush kus, mIshu nuwuu
kufu sI fI wuuk puz ush kus, tuu fu shIsh
ufu tu mush puyutssu. Ash kI nuu fee su,
sIyuu kunu chu chee zI, ndu mbu fI. ApunII
tpu tsee wunI muum kus ku chu, nuw shu
sIyuu Itu yu mu chI mu, tupu chI ndu chI mu.
55
Kutung tsI mun nutu mu su nu tuu fu shee-
mIch kchI tuf chI. Itufu, nuwu mun nutsI,
mIshu kufu sI fI mu nu tum tI ufu tu mu fI Apu-
nIIeem tuuch chI.
5
AshI fI yu, tputs Izuu fu
nuwuu nutsI kutung puz ushku, mIshu
kufu sI fI wuuk puz ushku, ufu nuwu put
wushu nund tuu chI yu, kIs wushu nu ndu fI
tuu chI nI yu.
57
Apu fIch nuwuu zungu nI fu-
ngu, nuw shu Apu pu mu nu fI tuukI, wutum
Apup tuu fu shI pu nI wu. AshI fI tum, tputs
nuwu mu nuf tu nuu fI yu kchI tuk puz ushku,
ufu tu mu fI nuwu mu nu fI tuu chI yu. AshI fI
nuwu shu mu fI tchI tu ngu ndu mu.
58
ApunII
zungu nI fu ngu nuw untu nu. ApunII sIf
zItu mI nu mu zungu nI fu ngu un tumu pu fI
ndu ushI fI nu. ZItu mIn upu su fI tsI pu fu-
ngu nu. Itufu, nuw shu tuu fu shee ufu tu-
mush punuk tu nu yuw nuwuu mungoon ku
unoo mu. Tpu tsI fee tsI kunu chu muum
pInu suk tu nu, tfu ngI yu Isusu.
59
Wutu-
chu Isusu tuyus pu tu fu ngu unu. Utu shu-
chIsh shu nIyshInI yukut Kupf n wu sh
tuyus pu tu fu ngI yu.
0
AshI fu chu, Isus wum kuf unoo muzI-
nu yu fu sIn, Uw kuk mbum chu.

Chuku
unoo muzI nun tup pu?

Tumufee chIy unoo


puyu chIch? tfu ngu nu.
1
Ndun tuu tputs
Isu soo kumun ku, Isus shu chI nu fu ngu nu
unoo yusu fu ngI yu. AshI fu chu, Isus shu:

SIy unu mun xufu kIs? tfu ngu.


2
Nuw
nu tpu tseem kInu fu ngI tuu tI, yusuf Apu-
nIIIp wup tum kf ku chu fI,

mungI shIs
tumuy chee zIs?

Muyu! ufu ngI nu shu pu-


fee xufuch pu su.
3
ApunII WunI sIyuum
tuu fu shI pun chu. Itufu, tputs ch nush
puk chI yum ndu Istu kI yu Apu nIIee mu.
Nuwuu nuu tsI kukI sIyuum kumun ku fI,
sIyuum tuu fu shI pun chu, wutum ApunII put
WunI tuu fu shI mush tutsu moo fu wu. Nuw
sIyuum IchI ngu foom Istu muum wufI-
tuk tuu tI,
4
Itufu sIysu ndu IchI ngu fus
nuwuu mungoo nuk su, tfu ngI yu Isusu.
Ndu IchI ngu fus nuwuu mungoo nuk su,
tfu ngI yu, wutum tumu pI ngum pu nee ufu
nuts tu fu ngu wu. SIf tufI Iyuu wIpu nu-
sheem Ipuseefu, ufu tumu pI ngum pu nee
yusu fu ngI yu. AshI fu chu, unoo, tfu ngI yu.
5
Isus tfu ngI tum tu, Anu mund nuw sIyuu
ItsIn su fu kumu nI fu ngI nu. Ndun nuu sIyuu
Apu fIch mungIs p'tseeku, sIy nuwush
tuchIt chee zIs, ndu mbu fI, sIyuu ItsIn su fu,
tfu ngI nu, tfu ngI yu Isusu.

Tyu fu, Isus shu wum kuf zupun


Isu soo kusu fu ngu nu.

Chuk ushIsh tu pu?


utu sIn, Isu sush ndu tuchI tu fu ngu nu.
7
AshI fu chu, Isus Iyuuts shu wIpu nu shee-
tsI nI k'tsus tsI mbun mutu yu fu nI unoots-
shu:

SIys tu wu?

Kusu pI utI tum tIs sIyu?


tfu ngu,
8
PItof shu: MuyIs to foo,

tumu-
fee Iy shI yuu kusu chI nI? tfu ngu. Ash ku-
chI nuu fee nI,

chuk shoo ju tuchIt chI nee?


Wutum shI yu mu fI kukIsh tuu fu shI pu nI wu.
9
Iynuu shI yuu mungoo nuk tu nI chu. ShIy
ApunII tIsh chu Ipu su mu fI nI, tfu ngI yu PIto-
fu.
70
Isus shu Iyuuts shu: WufI tuch pu fee,
tfu ngu. Nuw sIyuu k'tsus tsI mbun mutu-
yu fu tputs Ipu su fu ngI nu nuwush tuchI tu-
muu mu. Ipu su fu ng tuu tI, Itufu mInum tum-
shu tputs yushIng chI cheem kInu chI yu,
tfu ngI yu Iyuu tsI.
71
Isus wuunu wusI nu
yusu yu fu, Utu su fI nee tsI nI kumu nI fu ngI-
yu. Utu su fI nI, SImo fI nI Isk fI yo tu fI nI
wIpu, Isu soom wIpu nush kInu fu ngI tuu,
zupIsh shu Isu soo tumu pI ngu fu ngI yu. AshI-
fuch Isus unoo yusu yu fu kumu nI fu ngI yu.
Kumu nee fu, kusu fu ngI yu.
AshI fI yuwuu Isus nuwu shu mu fI tchI tu-
ngu ndu mu, tfu ngu, unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus yusur Irusarinap
naatarangu anoo kamanchintspa
7
1
Iy Utu shu chI nI kufu ku fI nI Isu-
soo puchu muum zundu fu ngu sIn,
Isus shu Utu sh tsup xIyt chee zI, nuwuu
WungufInI6 , 7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
831
pchu fu ndu mu tyu fu, GuII Iey shufI tsup
xIy fu ngI yu.
2
ZupIsh shu Utu shu cheem
shu mbutshI nI puk chIm shu pIsh tu fu-
ngu. An shu mbutshI nI wutuch Ifu su-
fI nush tumb tu yu fu sIn, tsI mbun mutu-
yu fu muu fu ngu nu unu.
3
AshI fu chu,
Isus shu zoonII: Nee tsup kusu yu fush,
Utupshu tsup tuung chu, Isu soo, tfu-
ngu.

Muyuum shu umb ndu wIz pu fI fIsh


Ipun shee mIsh ymu nduk shu?
4

NItuu tI
tputs nIsh muchIn tuufu unush wufI-
tu fee ju? ndu. ShuunuutsI kufu kuum
nupI tush, ushI fI tpu tsush zupu nIsh
shIng chu. Ash ku chI nuu fee shu, tputs
shI yuu IchI ngu fu sIn nuts tuch shu psInu-
yu, tfu ngu nu Isu soo tsI.
5
ZoonII Isu soo
ndu mungoo nu fu ng sIn, Isu soo tunu see-
fu ngu nu.

Tfu ngu sIn, Isus shu: Nutu fI-


tu nu nuwuum ndu wufI tu fI yu, nuw zufI
ndu tutsu moo fI yu. Itufu, IchI ngu fu zufI
sIyuum wufI tu fI yu, tfu ngu.
7-8
Tputs
sIyuu ndu nutsu ku nu. Itufu, nuw tpu-
tsee yutu fIt shI shee ItsIn su fu kumun ku fI,
uwshtI sIn unu mund nuwuu nutsu ku nu.
AshI fI yu, sIymu nuut ssu. Nuw nutu fI
nuu chee zI, wutum ApunII yundu mu fI nI
nuwuum ndu tutsu moo fu wu, tfu ngI yu
zoo nIIeetsI.
9
Tyu fu, Isus unush GuII Ie-
yush nutu mu sI nu tuu fu ngI yu.
10
ZoonII nuu yu fund sIn, uwshu ushI-
mun nuu tu fu ngI yu. Ndu tputs wuzu-
pun pu tu nuu tu fu ngI yu, tputs muchIn
nuu tu fu ngI yu, Iyu ptu tum nuu tu fu ngu nI.
Ifu su fI nush kusee fum chu nI, wuu nuu tsI
pIshu fu ngI yu.
11
Iy Utu shuch kufu ku fI nI
Isu soo nuchu ngu fu ngu nu. Tputs zupun
shu mbutshI sheem shu nI yuf sIn, kufuk shu
unush:

Isu su wu? ttu ttu ushI fu ngu nu.


12-13
Itufu, tputs wuun pu tu tIn zupun tsI yu-
tu fu ngu nu, Itufu ndu kupung zumu ngu-
fu ngu nu. Kufu ku fI nI Iyuu numbu nee pu
utu sIn, upI nIII fI tsI yu tu fu ngu nu. Wuun-
pu tu tIn tsI yut ku sIn, ushpu tum tputs:
Isus wunu sI fI mI shchu tpu tsI, tfu ngu nu.
Itufu, ushpu tum tputs: NdunI, Isus ngI-
chIk chu, tfu ngu nu wuun pu tu tI nu.
14
Antu fu sIn, wund Isus wuu nuu tsI
pIshu fu ngI yu. Itufu, wundu fI shu mbutshI-
shee ndu ItupshI nguf sIn, tuchIp pu fee
muuts tushI yu fu, unush Isus shu Apu nIIush
pung' pshtu yu fu, kupung tuyus pu tu fu ngI-
yu.
15
Iyshu kufu ku fI nI punI fus tu yu fu sIn,

Tumufu tuyus pu tu ku? Wutum Iyush Isko-


wee fu fI nI ndu pshtu fu ngu wu. Mungu tu fI
kupung tuyus pu tu ku wu, tfu ngu nu.
1
Isus shu unoo muzI nu yu fu ymu fu ngI-
yu, NItuu tI nuwuu nu chI nu kI unoo tuyus pu-
tu kI, ndu. Wuunu ApunII nuwuu zungu nI-
fu ngu, ushI fu chu Apu nIIeetsImu fI tum kuk
kumun kI, tfu ngI yu.
17
Tputs Apu nIIee kuk
puyu muum zund kI nuu fI yu, nuwuu kukI
yusu chI yu.

Chu ku ju kuku?

Wuun tu zu wu
kuku?

Ndun tuu tI ushI fu, Apu nIIeezu wu


kuku? tyu fu sIn, nuwuu ItsIn su fu nuts tu-
chI nIII nu yu.
18
Chuu nuuts tu mu fI kukIch
kumun kuch, ushI fu chuu nuuts tu mu fI
ungIf tu muum zund ku ush tuf chI. Itufu,
chI yuu kumuch tu fu ngu unoo tsI mu fI kuk
kumun kuch, nItuu tI chuu nuu tsI ungIf tu-
kee zIch, dun chu. ItsIn su fu tuyus pu tuch chI,
ngI chIz ndun chu.
19
Itufu, sIysu,

muyu!
My sI su fI nI Apu nIIee kumuch tu mu fI nI
sIyuum yundu fu ngI tuu, Itufu sIysu, ndu
mInum tI yum tputs, ndu ItsIn su fu puyuk su,
wutum nuwuu puchu muum zunduk su wu,
tfu ngI yu Isusu.
20
Tmpu, tputs IchI ngu fu sIn:

MIfoo-
sInII tIsh chu shIyu!

Chuk shI yuu puchu-


muum zund ku? utu sIn,
21
Isus shu: Nuw
kIzpufeefufI, tpu tsee mInu mu fI yufu-
fu ngu fI, sIysu unu mun kupung xufuk su.
22
Sputush kunu su muum wufI tuk tuu,
ushI fI tuu unush zufI kunu sI sush nIIu fuu
tusI ktsu puksu wu. Yuwu mund My sI su fI-
nI: NIIu fuu wuyum shI fee tus ktsu pung chu
tu unu mund ushIk su. Kuu pu nu My sI su-
fI nI ktsu pu muum ndu kumuch tu fu ngI yu,
wutum zItu mI nu fI nI unoo ufu puyu fu-
ngu nu wu.
23
AshI fuch kumuch tu mu fI nI
yuwuu tsI mu fI kusI fu tuufu unoo puyuk su.
AshI fI yu, kunu sI sush ktsu pu muum wufI-
tu kI nuu fI ushI fu,

muyuum shu tsI yun-


tuk su yuwu mund kunu sI sush tpu tsee
yufu fu ngI unu mu ndu?
24
Wuts tu, Iwu zI fI
chI nu fInts pu, ItsIn su fu chI nung tsu, tfu-
ngI yu Isusu.
25
Tyu fu, Ifu su fIn shuch shu tputs:

Ndu shu In wutut tputs yuwuu


WungufInI7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
832

D
7.37-38 Is ysu 44.4, Is ysu 55.1, mIshu Jefe mI yu su 2.13 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu
tuu fI tum tu.
puchumuum zund ku nu unu? wuun pu tu-
tIn, tfu ngu nu.
2
Pu, kumI fu nu tuyus-
pu tu kI yu. Iy kufu ku fI nI wuts tu ndu
utu nu yu. ChI nuk pu sI nu yu. Isus ApunII-
chu Ipu su mu fI nI tpu sI nu yu.
27
Itufu,
Apu nIIee ju Ipu su mu fI nI, ndu mbu fee.
ApunII Ipu su mu fI nI kus ku chu,

yupImu-
su ju shI tu nguch? Anoo yusu muum pInu-
suk tu nI chu. Itufu, Isu soots shu yusuk tu nI-
chu, GuII Iey shuch chu tpu tsI, tfu ngu nu
Ifu su fIn shuch tpu tsI.
28
Tfu ngu sIn, Isus shu tuyus pu tu ku kuk
kupung tsI yu tu fu ngI yu unshu. Tfu ngI-
yu, ZufuktI shchu. SIy nuwuu yusu mu nu
yu suktI schu. Tuu fu shee tsI yusuk tum-
su. Yusuk tuu tee su, Itufu yuw nuwuu
zungu nI fu ngu unoots chu ndu yusuk su
sIyu.

NItuu tI nuwuun tuu nIsh kusu fu-


ngee? NIII tu fIt wuunu nuwuu zundeefu,
kumuch tu yu fu zungu nI fu ngI yu. SIy kuupu
wuu ndu yusuk su, mungoon kee zIs sIyu.
29
Itufu, nuwnu wuu yusuk tu nu, wutum
wuun pu tu tuu fu ngu fI, uwshu nuwuu
zungu nI fu ngu wu, tfu ngI yu Isusu.
30
Tyu fu, Iy kufu ku fI nI Isu soo putu-
muum zundu fu ngu nu. Itufu, pInu su-
fu ngu nu, wutum ApunII yundu mu fI nI
Isu soom ndu tutsu moo fu ngu wu.
31
Itufu,
tputs shu zupun Isu soo mungoo nu mu nu
mungoo nu fu ngu nu.

Isus WIz pu fI fI nI
wunI nIIee? tfu ngu nu. ApunII Ipu su mu-
fI nI kus ku chu,

untuu tI Isu soo kusI chee-


ju? ndu mbu fI, tfu ngu nu wuun pu tu tI nu.
32
Kumup shI fu ngI tuut ssIn, Puf sIy pun-
shuch shu tputs yusu fu ngu nu. AshI fI
Puf sIy pun shuchput Utu shuchput upunII-
pun ufku fI tsI yu tu fu ngu nu. TsI yu teef sIn,
Apu nIIee pung' ksu tu mu pu nee kumuch-
tu fu ngu nu Isu soo putu muu mu.
33
Isu sush
kuseef sIn, Isus shu: Nutu mu su nu nIsh
pukIch tuu chI mu, tfu ngu. SheefI, wup-
tum kunup chI mu. Yuw nuwuu zungu nI-
fu ngu umbI tum wup tum kunup chI mu.
34
Amb tuu kum chu fI, Itufu sIy umb nuu-
muum pInu such pu su. Nuu tu chu fI, sIysu
nuwu nguz zunduch pu su. Itufu, nuwuu
ndu pungut ssu, wutum umb nuu muum
pInu suk su wu, tfu ngI yu Isusu.
35
Tyu fu,
kufuk shu wuun pu tu tIn,

Yupee ju nuuch?
tfu ngu nu.

Nuchu nguk chuch tumu-


fee ndu pung chIch? PIyu fIp pu fee tsup
nuu yu fu nIIu, ndu punguch chI. Ambeezu-
wu nuu yu fu, Iyush cheets tum Utu shu-
cheetsI nI tputs puk chu,

ndu shu unoo


tuyus pu tu pI tu nuu chI mu t? tfu ngu nu.
3

Muyuch tu t? yusu kee zI nI. NuukI


sIy umb nuu muum pInu suk su. MI shut,
nuwuu nuchu ngu kI tuu tee su, ushI fI tuu
nuwuu ndu pungut ssu, wutum utuwu.
Anoo mungoon kee zI nI Iyu, tfu ngu nu
wuun pu tu tI nu.
AshI fI yuwuu Isus Ifu su fI nush kupung
tuyus pu tu fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus tayaspataku
anumand putayani atitaatssin,
xapoorangana anoo kamanchintspa
37
MInush zufI shu mbutshI shush, zufI
kIz puf chu shu mbutshI shI mu nu, unpu shu
zufI shu mbutshI shee ufu Iwuptu fu nu yu.
AshI fI yu, unush zufI Isus chIy zu yu fu,
IchI ngu fu tputs muzI nu pu nu tu, kIz-
puf tsI yu tu fu ngI yu. SuchIs puz ushI fu
Apu nIII nguz tmu fu kus, nuw shu Izuu fu
Istu chInts pu Apu nIIee mu.
38
Nuwu mun
mungIs tut kus, mungI shIs ApunII tu-
fush ufu tu mu fI tuu chI yu, pus tu chee ju,
ndu mbu fee. Kung nuun tuf ush kI tuu ndu
pusI tu fu ushI fI tum sIyuum ndu pus tu chI-
yu,
D
wutum ApunII kuk utuwu, tfu ngI yu
Isusu.
39
Isus unoo kumun ku, Apu nIIee WunI
tu, tfu ngI yu. Ndumu Isus tsI pu chu,
ndumu Wupu fIp kunup chu, unpuf ApunII
WunI Iyush mungI nI ndu nI mun chu.
Itufu, Isus wup tum kunu pu fum chu,
ApunII WunI Iyush tsu push kusu fu ngI yu.
Isu su mun mungI nI tut ku nI, ApunII WunI
ufu tu fI Iyush mungI shI nI tuu kI yu. Anoo
ush chu unoo Isus kumu nI fu ngI yu.
40
AshI fu chu, Isus unoo, tfu ngu,
tputs shu wuun pu tu tIn zupun tsI yu tu fu-
WungufInI7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
833

E
7.40 Tuyu sI mu 18.18-19, Wungu 1.21 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
7.42 RutI 1.2,
MIkI yu su 5.2 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
ngu nu. Ashpu tum shu tputs: Isus wutu chu
Apu nIIee kuk kumu nI mu pu nI, nuunchpu
utInI unu,
E
tfu ngu nu yu.
41
Ashpu tum-
shu tputs: ApunII chu Ipu su mu fI nI,
tfu ngu nu yu. Itufu, ushpu tum shu tputs:
NItuu tI ApunII Ipu su mu fI nI, ndu mbu fee,
tfu ngu nu. ApunII Ipu su mu fI nI GuII Iey-
shu chee ju tpu tsI.
42

NItuu tI ApunII kuk


unoo tfu nIIee ju? ndu. DupI yu fIn chIch-
chu tpu tsI. DupI yu fI nIsh yuk tu fI nI, BIfI-
ngush
F
nIIuf tu chI yu, tchu ApunII kuku,
tfu ngu nu yu.
43
MIn tputs tu, mIn tputs
tu, ush ku sIn, mInu mu fI chI nu muum
pInu su fu ngu nu Isu soo tsI.
44
Apu nIIee
pung' ksu tu mu pun shu ushpu tum Isu soo
putu yu nI, tfu ngu nu. Ashpu tum shu tputs
wuts tu, tfu ngu nu. AshI fu chu, Isu soo
ndu putu fu ngu nu, xupoo fu ngu nu.
45
Xupoo yu fund sIn, upunII pu nIp ufku fI
xunuf sIn kunu pu fu ngu nu. Kuseef sIn,
unush upunII pun ufkuf Puf sIy pun-
shuchput tputs shu nI yeef sIn, upunII pun-
shu ufkuf:

Muyuum shu ndu putu fu ng-


su, xunu fus kunu pee shIn su wu? mung,
tfu ngu nu.
4
Ksu tu mu pun shu: Xupoo fu-
ng tu nI chu, uw kuk kIz puf chu.

Chuk-
pu tu ju uw kuk wufI tuch? tfu ngu nu.
47
Puf sIy pun shuch shu tputs:

Tumushu
ngIch zee tsIm shu sIy kIs muzI nuk su?
tfu ngu.
48
Iyuuts shu kufu kuu tsI nI
nupung tsu.

NItuu tI mInum tI yum Isu soo


mungoon chee zI nI? ndu mbu fee.
49
Itufu,

pIyuf tu chee tputs chu ku ju unoo chI nu-


ku chI nuch? Tputs tI sIn My sI su fI nee tsI
kuk puk chI yum ndu yusu ku nu. NIIuf
tumu pu fI ushI fu mung shuf tu wu.

Antuu-
tI ApunII unoo tputs ksuju nupuch?
mung, tfu ngI yu.
50
Itufu, Nko dem shu
kufu kuu mung ymu fu ngI yu. Nko dem
Puf sIy pun shu chI mun tum tu tpu tsI. Wutu-
tum sIf Isus put psuun tsI yu tu fu ngu un-
tum tu tpu tsI.
51
AshI fu chu, Nko dem shu:
Ich tu fu, tpu tsee tuxIykeefunI, mush ku-
nI, tsI yut ssee IchI ngu fu muzI nu yu fu nI,
unu mun shu nuts tu tu fI nI yu. Nuts tu yu-
fuch, wunI tuf chI. Ndun nuu ush kuch,
ItsIn su muum pInu su kI yu.

My sI su fI nI
unoo kumuch tu fu ngu wu? AshI fI Isu soo
yusu yu nI mu nI, tfu ngI yu Nkode mu.
52
Tyu fu, upunII pun shu ufku fI: Wuts tu,

muyuum shu tshu? Ndu shu Isu soom


wIpu nush kInu pI utup shu shI yu yu, tfu-
ngu nu. My sI su fI nee wIf kuf nupeefush
nuts tung chu.

NItuu tI Apu nIIee kuk


kumu nI mu pun GuII Ie yushpu fee nIIuf tu-
chI yu t? My sI su fI nI kuk unoo utee ju,
ndu, mung, tfu ngI yu kufu ku.
53
Tyu fu, tsI yu tu muum tuwuts pu yu-
fu sIn, kufuk shu wup tum IchI ngu fu sIn
kunu pu tu fu ngu nu yu.
AshI fI yuwuu Isu soo putu muum xupoo-
fu ngu nu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa kurak Isusoo
yutaritam namaam zandarangana
anoo kamanchintspa
8
1
AshI fu chu, IchI ngu fu sIn nuu tu fu-
ng sIn, Isus shu muchIp OII vup sufu
nuuteefu, unush muu fu ngI yu.
2
Pu tum-
shu zufI putu fI Isus Apu nIIIp pung'
yusuf nuu tu fu ngI yu. Anush kusee fu,
tputs zupun Isu soo muzIn pu nI utu sIn
unshu tum kusu tu fu ngu nu. Kuseef sIn,
shu nI yeef sIn, Isus shu kuxI nee fu tuyus-
pu tu fu ngI yu.
3
Anush tuyus pu tu ku,
My sIs pu nI fI wIf ku fI kumu nI mu pu-
nI, mIshu Puf sIy pun shu chI tum tputs
kusu tu fu ngu nu. KIzuu putu yu fund sIn,
pshIy futut ushI fu ngu nu. An kIz yutu fIt
tuu fu ngI yu. WImbu nguf put Ipu nu nuw
pufu ngu nu. AshI fu chu, Isu soo mush kut-
ssIn, kIzu pu kusu fu ngu nu. Kuseef sIn,
kIzuuts shu Ipu su nund tuxIy kee fu ngu nu.
4
KIzuu tuxIy keef sIn, My sIs pu nI fI wIf-
ku fI kumu nI mu pun shu: MuyIs to foo, In
kIz yutu fIt tuuku kchI nI pufung tu nI chu,
tfu ngu.
5
My sI su fI nI kuk puchu muum
kumuch tu fu ngI yu unu mu shee tsI tpu tsI.
Putumb chI put pchung tsu tchu My sI-
su fI nI kuku. AshI fI yu,

tumuy chee zI nI
Iyu?

Amukshu shIyu? tfu ngI yu My sIs-


pu nI fI kumu nI mu pu nI.

Mungu Isu soo


WungufInI7 , 8
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
834

D
8.12 Is ysu 49.6 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
yuchumuum, tfu ngI yu. Isus tumu-
ntsukchI nuu fI, ndu ItsIn su fu ymku,
Iyshu yutu fI tum nu pu nI utu sIn mushI fu-
ngu nu yu. AshI fu chu, musheef sIn, Isus shu
ndu mus ymu fu ngI yu. TImucheefu,
uwput tsu pu mun yundu yu nduf ushI fu-
ngI yu.
7
AshI fu chu, mush mush ushI fu-
ng sIn, Isus shu yusuf nupee fu, ymku,
tfu ngI yu, Yuw tputs yutu fIt shI shI fI nee
ndunI, tsu sI fI tuuku unoo mu chtu fu
putu mbIch tu ushIch pu, tfu ngI yu Isusu.
8
Tyu fu, yusuf tImucheefu, tsu pu mun
yundu yu nduf ushI fu ngI yu.
9
Yundu chu,
wuchIn shu puzIk sIn nuu nu tu, mIshu nuu-
nu tu, shI mbu yu funII ushI fu ngu nu. NIIuf-
tum shu nuu tu fu ngu nu yu. KchI ngu fu-
ngu nu yu. KIzuu tsIm kumI ngu fu ngu nu yu.
Wund xIy xeew ushku, Isu soo tusu su suw
ushI fu ngI yu.
10
Isus shu kIzuu pukee fu,

Tputs shI yuu puchu muum zundu fu ngu nu


unuwu?

Chuk shtu shI yuu puchu chInII?


tu,
11
kIz shu: Ichee, nu tputs nuwuu
puchu muum wunI ndu ju, tfu ngI yu.
Isus shu: AshI fI yu, nuw shI yuu puchuch-
tum tu zI, ndu mbu fI, tfu ngu. MupIy fush
nuuts chu, zuu. Itufu, yutu fIt shI shI fee-
tsIsh Izuu fu mu mu fI shu ksung chu, tfu-
ngI yu Isusu. Tyu fu, kusu fu ngI yu.
AshI fI yuwuu kufuk Isu soo yutu-
fI tum nu muum zundu fu ngu nu unoo
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus yusur tayaspatarangu,
Apan!!ee itsinsarucha kamanki,
trangu anoo kamanchintspa
12
Isus yusuf Apu nIIIsh pung' tuyus-
pu tu ku, tfu ngI yu, 'SIn tumu pu fI ushI fu
tuu kI nu nuwu, tuwu sI nIm pun tu nu. Tputs
nuwush tuchIt ku tunI mush ndu tuu kI yu.
Itufu, 'sInIshpuz ushI fu tuu chI yu,
D
tfu-
ngI yu Isusu.
13
Puf sIy pun shuch shu tputs:
ShI yuu kukIsh muzI nu muum pInu suk tu-
nI chu, wutum shuu nuuts tu mu fI t shu wu,
tfu ngu nu.
14
Isus shu: Nuwuu nuuts tuu tI kumun-
ku fI, ushI fI tuu ItsIn su fu kumun kI nu,
wutum yuw nuwuu zungu nI fu ngu unoo
yusu kI nu wu, mIshu wup tum kunup chI nu-
wu, tfu ngu. Itufu, sIy unoo ndu yusu fIs.
15
SIy ufu Iwu zI fI chI nuk su, ItsIn su fu
ndu chI nuk su. Tpu tsInd nuwuu tus, ndu
ItsIn su fu nuwuu yusuk su. Itufu, nuwnu
ndu tpu tsee yutu fIt tsI yut kI.
1
AshI fI tuu-
tu, tpu tsee nuts tu kI nuu feenu, ItsIn su-
fu nuts tu chI nu, wutum ndu nuwuu nI
nuts tu kI nu wu. Apup nuwuu zungu nee fu,
nuwuptu tum wushu nund yusu ku nI yu.
17
Nuwuu nuuts tuu tI kumun ku fI, ItsIn su fu
kumun kI nu, wutum Apup put kuk tutsu-
moo fI nI wu. ApunII kumuch tu mu fI nI,
TsI mbun tputs mInu mu fI k'kuz puyu-
ku un k'kuz wuptu tchu, tchu.
18
AshI fI
muzI nung tsu: tsI mbun nuwuu kumun kI-
yu, nuwuu nuu tsI kumun ku fI, Apup tum
nuwuu kumun kI yu. Apup wutu chu nuwuu
zungu nI fu ngu unu utu shI nu. AshI fI yu,
nuw kukI wuptu tchu, tfu ngI yu Isusu.
19
Puf sIy punshu:

Nutu wu, Apuf shu wu?


tyu fu, Isus shu: SIy nuwuu ndu yusuk su.
AshI fI Apu puuts tum ndun tum yusuk su,
tfu ngu. Nuwuu mungoon kI nuu fee-
su, ushI fI yu Apu puuts tum mungoon-
chI tum pu su. Itufu, sIy wutum nuwuu
ndu mungoo nuk su wu, tfu ngI yu Isusu.
20
Anush, Apu nIIush pung' tuyus pu tu fu-
ngI yu. Kufu ku nu ngI fI wutund pu nu tuyus-
pu tu fu ngI yu yuwush kufIk pshtu shIsh
tuufu unshu. AshI fI tuu, kufuk shu Isu soo
ndu putu fu ngu nu, wutum ApunII yundu-
mu fI nI Isu soom ndu tutsu moo fu ngu wu.
21
Isus kufu kuu, tfu ngI tum tu, Nuw shu
kuzu fukchu fI, unu mun shu nuwush kusu-
muum zund kI tuu tee su, pInu such pu su,
wutum yutu fIt shI shI fIs wund tuu fu wu.
YushI ngup nuut ssu sIyu yu, tfu ngI yu
Isusu.
22
Kufuk shu wuun pu tu tIn:

Isus
wuu nuuts tu fI pu fee puchu pI utu pu fee
utIyu? tfu ngu nu.
23
Isus shu wund tuyus-
pu tu ku, SIy nIsh tsu pu fu nus shuchtI schu,
mungI shIs ufu sufIch sufIch ushIk su,
tfu ngu. Itufu, nuw wuf pIch tu nu, tsu-
pu fu nus shu chee zI nuwu. Nuw chI nu shI
ItsIn sum chu.
24
AshI fI yu, ngu tu zI sIyuu
tI, Yutu fIt shI shI fIs wund tuufu, ushI fI-
WungufInI8
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
835
yu yushI ngup pu fee nuut ssu, tunu. SIy
ndun nuu nuwuu mungoon kus, Wutu chu
InI ApunII zungu nI fu ngu unu, ndun nuu
nuwuu tus, Izuu fus yushI ngup nuut ssu,
tfu ngI yu Isusu.
25
Kufuk shu:

AshI fI
shIy chu ku nu shu?

Tumumshushu tpu-
tsIsh shIyu? tyu fu sIn, Isus shu: Ufu nuw
sIyuu kumu nI fu ngI untu nu, tfu ngu.
2

Nuw sIyuu wunI pu ju tsI yu tu muum


tuuf? wutum yutu fI tuu tsIm chI nuk su-
wu. SIy ndun tuu nuwuu kukI mungoo-
nuk chus, ushI fI tuu nuw sIyuu ItsIn su fu
kumun chI mu. Apup nuwuu zungu nI-
fu ngu, uw ItsIn su fu yusu kI yu, ngI chIz
wunI ndu ju. AshI fu chu, Apu puu kuk
puyu ku fI, nuw shu ItsIn suf tum tI yusu-
yu fu fI, unu fI tum tsI yu tsIs nIsh tpu tsush
kumun kI nu, tfu ngI yu Isusu.
27
Kufuk shu
unoo ndu kuupu mungoo nu fu ngu nu, Isus
Apu nIIee Apu puu tu unoo ndu mungoo-
nu fu ngu nu.
28
AshI fu chu, Isus ufu ngeem
kumu nI fu ngI yu, Nuw nu tpu tseem kInu-
fu ngu fI, sIysu nuwuu yusI nu mun tupu-
xux tuch pu su. Sheef us, nuwuu yu sut ssu.
In wutu chu ApunII zungu nI fu ngu unu,
nuwuu ttssu. Anush, zufuktI shchu, Isus
Wupu fee tsIm kuk muzI nu yu fu, unoo tsI-
mu fI Iyuum kumu nI fu ngI yu, tch pu su.
29
Apup nuwuu kIs nupu ndu utufI,
ufu tu fI Apu puu kuk puyu kI nu. AshI fu-
chu, nuwuu nI mInu mu fI tI ndu tuukI,
Apup nuwup tu ufu tuu fu tu fuw ush kI-
yu, ufu Ipun kI nI yu, tfu ngI yu Isusu.
30
Anoo muzI nu yu fu sIn, ushpu tum Isu soo
mungoo nu mu nu mungoo nu fu ngu nu.
31
AshI fu chu, Isusu kufuk pukIch
mungoo nu fu ngu nu unput tsI yu tu fu ngI-
yu. Nuwuu kukI Izuu fu puyuk chus,
nuwuu mu Ipun shI kInut ssu.
32
Apu nIIee
kuk ItsIn su fu puyutssu, yu sut ssu. Sheef-
us, unu mund shu ndu shu m'chuchoo
tuut ssu, tfu ngI yu Isusu.
33
Kufuk shu:

Muyuum shu tshu?

Antuu tI Iy
m'chuchoozInI? dun chu. Iy Apfumu fIn-
chIch tu nI chu nIIu fu nu fI nI. ApfumchI-
chee m'chuchuftumuum wunI ndu ju,
tfu ngu nu kufu ku.
34
Isus shu: Kuupu
nuwuu kukI muzI nung tsu, Tputs yutu fIt-
shI shee chI nu ku, yutu fIt tuuku, yushIng'
m'chuchuftukIyu, ush ku chu wuu nuu-
tsI Itu tsI muum pInu su kI yu, tfu ngu.
35
M'chuch tpu tsush pung' tuuku, mungu-
tu fI nIIuf tumu pu fI ushI fu tuu kI yu. Itufu,
wIp shu ufu tu mu fI tuu kI yu, pus tu muum
ndun chu.
3
Nuw shu ushI fI tu mu nu, kIz-
puf tu mu nu. Nuw IpufeetseefufI, nuw
sIyuu Itu tsI muum wufI tu kI nu. Itufu, nuw
sIyuu Ituts ku chu fI, yun pu muum wunI ndu-
ju.
37
Iy Apfumu fIn chIch tu nI chu, tus,
zufu mu nu zufuktI schu, wutum unchIch
nIIuf tu fu ng su wu. Itufu, sIy ndu mungIs
Apfumu fIn pu tu tutsu mook su. Nuwuu
kukI kupu ngu fI ngut kus, nuwuu puchu-
muum zunduk su.

Antuu tI Apfumu fI nI
unu mu shee chI nu fu ng? ndu.
38
Apu fIs
nIII tu fI tu mush tuu fI yu. SIy unoo kuk
puyu muum zunduk su. Itufu, nuwnu Apu-
puu kuk ItsIn su fu kumun kI nu. Yuwu fI
nuwuu kumuch tu fu ngu unufI puyu kI nu,
tfu ngI yu Isusu.
39
Tyu fu, kufuk shu:

Antuu tI upu fI nI
nIII tu fIt tuuf? MInu mu fI Apfumu fI nI
wutu chu Iy upu fI nI, tyu fu sIn, Isus shu:

Kuu pu nuu fee sIy Apfumu fIn chI chIs?


AshI fI nuu fee su, Apfumu fIn tumu fu ng-
pu fI ushI fI tum wunu sIf tuut ssu.
40
Itufu,
sIy nuwuu puchu muum zunduk su,
yuwu mund nuw Apu nIIee kuk ItsIn su-
fu kumun kI unu mu ndu. ApunII nuwuu
kumuch tu fu ngu unoo tsI mu fI tu kumun ku-
fI, Itufu sIy ngu tuk su.

NItuu tI Apfumu-
fI nI Apu nIIee kuk ngu tu fu ng? ndu. KIs
puyu fu ngI yu.
41
Itufu, sIy upu fee tsIs nIII-
tu fI tu mu shee kuk kIs puyuk su, tfu ngI yu
Isusu. Kufuk shu kIz puf tsI yun tu yu fu sIn,

NItuu tI Iy shu chI tu mI nI wIpI nI? ndu.


Apfumu fIn chIch tu nI chu. ApunII Iychu
upu fI nI mInu mu fI tu. Apfumu fI nI tumu pu-
fI ushI fu nI Apu nIIee ItsIn su fu mungoon-
kI nI yu, tyu fu sIn,
42
Isus shu: SIy ApunII-
chI chI nuu fee su ushI fu nuwuu chI nu chI-
nuu psu. ApunII chu nuwuu zungu nI fu ngu,
nIsh tsu pu fu nus nutum tuu kI nu. Antuu tI
nuwu mun tu wIz pu fI kusu fu ngI, ndu.
ApunII wuunu zundeefu, nuwuu zungu nI-
fu ngI yu. AshI fu ng tuu, nuwuu ngu tuk su.
43

Muyuum shu nuwuu kukI ndu muzI-


nuk su?

Muyuum shu ndu mungoo nuk su?


WungufInI8
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
836

NItuu tI sIy ItsIn su fu tuu muum zund kIs?


ndu. MungI shIs sufIch sufIch ushIk su.
Anu mund nuwuu kukI mungoo nu muum
pInu suk su.
44
Apu fee tsIs kuk nIII tu fI tu-
mu shee kIs puyuk su. Apu fIs wutu chu
yushI ngu yu. YushI ngoo tsI mu fI kuk puyu-
pu nI tssu sIyu. YushIng' ufu sIf tumustu
wpuch chu. Yutu fIt shI shee tsImu fI chI nu-
fu ngI yu. Apu nIIee kuk ufu ngu tu fu ngI yu.
NgI chIz yushI ngush ufu tuu tu fI yu. NgIch-
ku, mungush chI nu ku unufI tsI yut kI yu.
YushIng' wuyu ngI chI fIf chu. Tpu tsee
yutu fIt shI shpu neem nu kI yu.
45
Itufu,
nuw shu Apu nIIee kuk ItsIn su fu kumun-
kI nu. AshI fu chu, sIy unu mund nuwuu
ndu mungoo nuk su, wutum yushIng shu-
mu fI tuchI tuk su wu.
4

Yupee ju yyu fus


nuwuu yutu fI tum nchIs? pInu suk su.
Nuw yutu fIt shI shI fI ndun chu, ushI fI yu
nuw kukI ItsIn sum pun chu. AshI fu chu,
nuw sIyuu k'keetsI ItsIn su fu tsI yut ku fI,
ushI fI muyuum shu sIy ndu nuwuu kukI
puyuk su.
47
ApunII chI chI nuu fee su ushI fu
Apu nIIee kuk muzI nu chI nuu psu. Itufu,
sIy ApunII chI chee zIs, ndunI. AshI fu chu,
Apu nIIee kuk pInu suk su muzI nu muu mu,
tfu ngI yu Isusu.
48
Kufuk shu: Ngu tu zI nI shI yuu tfu-
nIII nI, ShIy Sumu fIy shuchtI shchu,
yushIng' shI yush tuu fI yu, tfung tu nI chu.
MIfoo sInII tu yu fush, pIyu fI tsI yut tsI yut
ushIkshu, tfu ngu nu Isu soo tsI.
49
Isus shu:
YushIng' nuwush ndun chu. Nuw Apu puu-
tsI mu fI chI nu kI nu. ChI nuk tuu tI, Itufu
sIy nuwuu ndu chI nuk su.
50
Nuwuu nuu tsI
ungIf tu muum ndu zund kI nu. Itufu,
Apup nuwuu wuunu, ShI yuu kIs chu
chI nu kI, tchu nuwuu tsI. Apup wuunu
nuwuu yusu kI yu.
51
Nuwuu kukI kuupu
muzI nung tsu, tputs nuwuu kukI puyu-
ku, uyum tuu tI tsI pu chee ju ndu mbu fI,
Isus tfu ngu,
52-53
kufuk shu: Nu shI yuu
Izuu fu yusu yu nI chu, mIfoo sInII tIsh chu,
yushIng chIchtI shchu shIyu, tfu ngu nu.

Tumufeeju tputs shI yu mun kukIsh


ush chI nIII nu? ZItu mI nu fI nI Apfumu fI nI
tsI pu fu ngI yu. Apu nIIee kuk kumu nI mu pu-
nI fI nI IchI ngu fu sIn tsI pu fu ngI tu mu nu yu.

Antuu tI shIy tuu fu shI pu nIsh?

Antuu tI
shIy unoo yunu fIsh? ndu. ShIy nIIuf tIsh-
chu. AshI fI yu,

muyuum shu shIy, Nuwuu


kukI puyu ku uyum tuu tI tsI pu chee ju tshu
shIyu?

ShIy tumum shu shu? tfu ngu-


nu Isu soo tsI.
54
Isus shu:

Antuu tI nuw
nuwuu nuu tsI ungIf tu pI teezI tI? ndu.
Ash kI nuu feenu, ngu tu fIt pu fI nu tsI yut kI-
nu. Itufu, Apup nuwuu wuunu kIz pu feem
nu kI yu, nuwuu chI nu kI yu. SIy Apu nIIee
ngu tIs Apu fI nI tIs, un wutu chu nuw
Apu fI nu.
55
Apu nIIee kuupu nuw yusuk-
tu nu, Itufu sIy Apu nIIee ndu mungoo-
nuk su. Nuw nuu fI Apu nIIee yusu fee zI
utI nuu feenu ushI fu, sIy tumu pu fI ushI fu
wuyu ngI chI feem kInuch pu fI nu. Itufu,
nuw Apu nIIee Izuu fu yusu kI nu, wuu kuk
Izuu fu puyu kI nu. Ufu tu mu fI puyu kI-
nu.
5
ZItu mI nu fI nI Apfumu fI nI nuwuu
yusu fu ngI yu. Yusu yu fu, mung' shu mbu-
tu fu ngI yu, tfu ngI yu Isusu.
57
Kufuk shu:

Tumushu ushIkshu?

Ndun tuu kIz puf


wuchI nu fush, nuw zItu mI nuu Apfumu fI-
nee tsI nI pufung tu nu tshu shIyu? Kupu-
ngu fI ngI chIk shu, tyu fu sIn,
58
Isus shu:
ItsIn su fu nuw sIyuu kumun kI nu, ushI fI yu
nIfI mungoo nung tsu, tfu ngu. Ndu tu mu
Apfumu fI nI nIIuf tu chu, nuw ufu tu fI
tuu fu ngI nu. Nuw ApunII tu nu, tfu ngI yu
Isusu.
59
Tyu fu, kufuk shu: Uwuu puchu-
yu nI, utu sIn, putumb chee ytu ushI fu-
ng sIn, Isu soo putu mbIch pu puchu muum
zundu fu ngu nu. Itufu, Isus shu wuu nuu tsI
pIshu ku ufu ngI fI shu nuu tu fu ngI yu, Apu-
nIIIsh pung' shI tu ngu fu ngI yu.
AshI fI yuwuu Isus kufu kuu wunee ku,
wuun tu fI shtI sIn ngu tu fu ngu nu unoo
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus wach mchusaa
yararangu anoo kamanchintspa
9
1
MInush zufI, kunu sI sush, Isus
Ifu su fI nush xIytu, tpu tsee chu mu-
yu ngu fu ngI yu wuch mchu suu tsI.
2
Iyu ptu-
tum wIpu nush pu tI nI xIy fu ngI nI yu. AshI fI
chu mu yu ngu fu ngu nI, Iyshu: MuyIs to foo,

muyu mu ndu ju wuch mchus nIIuf tu fu-


ng?

Wupu fI mu ndu zu wu yutu fIt shI shI-


fI nI ushI fu ngu?

Ndun tuu tI ushI fu, wuu-


nu mu ndu zu wu ushI fu ngu wu? tfu ngu nI,
WungufInI8 , 9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
837
3
Isus shu: NdunI, unu mu ndu ju ushI fu ng,
ndu. Itufu, ApunII nuwuu nuu tsI wIz pu-
fI fI ymu ndu pI tu ushI fu ngI yu.
4-5
Nuw
nIsh tsu push tuu ku fI, nutu fI tu fu sheem
tuwu sI neem pun tu nu nuwu. ApunII
nuwuu zungu nI fu ngu, ushI fI yu ApunII
tumu tuf pu fI ush tu chI mu. Wuch mchu-
suu yufu mu pun tu nu. Zup shtu kI nuu feenu,
pInu such pu fee. Pup chu, zuf mungu tu fI
puch pu.

Tumuyfee psuun zup shtu kchu nI


Istu chI nI? tfu ngI yu.

Tyu fu, tsu pu mun kuwucheefu, tsu fu-


nuum puk chI tInu fu ngI yu. Sheefu, mchu-
su wuchush pundu fu ngI yu.
7
Pundu yu fu,
Kungup chu mu shI shIp SIIo we sufu umb
nuu yu fush, kuchIsh k'pushInI, tfu ngI yu
Isusu. SIIo we Iyu shuch k'kInI, chu mu sheem
wuch wuyu mu, utunI utI nI yu. AshI fI yu, tyu-
fu, wuch mchus shu nuuteefu, umb kungup
kupu fu ngI yu. Kupu yu fu, wunu sIf shu nupu fu-
ngI yu. Shee fu nIIu, Wuun pee nuu tu fu ngI yu.
8
Tputs tI sIn zupun mchu suu yusu fu ngu-
nu yu. Wuch mchu su mu ufu kufI kI nguz
kuxI nxI neew ksu tu tuw ush tu fI yu. Wum-
kuf tuu fu ng tum tu. AshI fu chu, wuch mchu-
suu pukeef sIn, wuun pu tu tIn tsI yut ku sIn,

Tumush wuch mchus tuu fu ngu un ushI fu?

Ndu shu un? tfu ngu nu.


9
Ashpu tum tputs:
Wutut chu, tyu fu sIn, ushpu tum shu tputs:
NdunI. NIII tu fIt pu fee. Antuu tI neeju, tfu-
ngu nu. Itufu, wuch mchus shu tputs: Nuw
wutu tu nu, kuchI mchu su mu nI untu nu, tfu-
ngI yu.
10
Tputs shu: AshI fI yu,

tumushu nu
nupuk shu shu?

TumuyfIshtIsh kcheets Ish


yufu fu ng shu? tfu ngu nu.
11
Wuch mchus-
shu: Isus chu kchI shI tsu fun pu pundu yu fu,
nuwuu kungush k'pushInI tyu fu, nuw shu
kcheetsI kupu yu fu fI, nut shu wunu sI fI
nupu fu ngI, tfu ngI yu wuch mchu su.
12
Tputs shu:

Nutu wu Isu su wu? tyu fu,


wuch mchus shu

YupImu su ju? Yusu fee zI,


tfu ngI yu.
13-14
AshI fu chu, pu tum shu tputs wuch
mchu suu Puf sIy pun shu chIp much tu fu ngu-
nu.
15
Anush kuseef sIn, Puf sIy pun shu chee
kumu nI fu ngu nu yuwuu Isusu kunu sI sush
yufu fu ngu unoo tsI. Puf sIy pun shuch shu:

Tumuyufush nu nupuk shu? utu sIn, wuch


mchu su mun shu: Isus kchI shI tsu fun pu
pundu yu fu, kungush k'pushInI, tyu fu,
nuw shu kcheetsI kungush kupu yu fu fI,
nut shu wunu sI fee fu ngI nu, tfu ngI yu.
1
Tyu fu, unu mun shu Puf sIy pun shuch shu
wuun pu tu tIn numbuptu ngut ushI fu ngu nu,
tsI mbun chI nu fu ngu nu. Ashpu tum:

Antuu-
tI yu ApunII Isu soo zungu nI fu ngee ju?
ndu. Wuun tu fI kupung ngIch kI yu, wutum
kunu sIs shu tuu ndu kunus ku kIzpufeefu
yuf ku wu, utu sIn, ushpu tum shu tputs:
NdunI, untuu tI pIyuf tuch tputs ushI muum
wunI ndu ju, ndu. Ndun nuu ApunII Istu ku,
ushI muum pInu su kI yu, tfu ngu nu ushpu-
tum tu tpu tsI.
17
Tyu fu sIn, wuch mchu-
su mu nuuts shu:

ShIy Isu soo umukshu?


wutum kcheetsI yufu fu ngu t shu wu,
tyu fu sIn, wuch mchu su mun shu: Apu nIIee
kuk kumu nI mu pun pu fee tunu, tfu ngI yu.
18
AshI fI tuu, Puf sIy pun shuch mungoo-
nu muum ngu tu fu ng sIn,

NItuu tI In
mchu su mu nu ju tpu tsI? ndu mbu fee,
tfu ngu nu. AshI fu chu, wupu fee kufu-
zu fu ngu nu wunI feets tum tu.
19
Kusee fu,
mushI fu ngu nu,

Kuupu wutut shIy


Ipu fIsh?

Mung shIy ufu nee wuch


mchu su fI tutsI pu fu ngIsh?

Nu tumuy shu
nupku? utu sIn,
20
wupuf shu: In wutu chu
nuw IpufI. Ufu tu fI chu wuch mchu su mun
nIIuf tu fu ngI yu, tfu ngu.
21
Itufu, nut shu
nupku unoo yusu fee zI nI, wutum kchI nI
ndu pufu ngI nI wu. MI shut,

Chu ku mu su ju
yufu fu ng? utI nI yu. Yusu fee zI nI. Itufu,
Izuu fu yusu muum zund kus, wuu nuu tsI
Ipu fee tsI mushung tsu, wutum wuchI nu-
wu, wuunu kumu nI muum wufI tu fI yu,
tfu ngI yu wupuf shI tu. Tyu fu, wup tum
kunu pu fu ngI yu.
22
PunI ku, Isu su mund
wunee fu ndu mu tu, Isu soo ndu kumu-
nI fu ngI yu, wutum Puf sIy pun shuch
sIf wunI chInts pu, tfu ngu nu wu. Tputs
Isu soo Istu kchu sIn, Isu soo ApunII chu Ipu-
su mu fI nI tk chu sIn, Iyshu wunI chI nI pu,
tfu ngu nu wu. Puf sIy pun shuch ufu tpu-
tsee kupung nIy fu muum wunee fu ngu nu-
yu. AshI fu chu, tputs Isu soo tsI yu tu muum
kupung punI fu ngu nu.
23
Anu mund shu
wupuf kumup shI fu ngI yu.

Chu ku mu su ju
yufu fu ng? Ipu fee tsI mush kus, wuunu
kumun chI yu, tfu ngI yu.
WungufInI9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
838

D
10.1 Ese kI ye Iu 34.32 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
24
AshI fu chu, Puf sIy pun shuch shu wuch
mchu su mu nuu tsI yusuf kufu zu fu ngu nu.
Kusee fu, Puf sIy pun shuch shu: ItsIn su fush
kumu nIng chu, ngu tIsh Apu nIIee ngI chInII-
pu, tfu ngu nu.

NItuu tI ApunII Isu soo


zungu nI fu ng? ndu, wutum Apu nIIee
kuk ndu ItsIn su fu puyu ku wu, tyu fu sIn,
25
wuch mchu su mun shu: Anoo yusu fee zI,
Itufu mInu mu fI yusuk tu nu, sIf kuchI
mchu su mun tuu nu wunu sIf shu nup kI nu,
tfu ngI yu.
2
Puf sIy pun shuch shu:

Isus
shI yuu tumu fu ngu?

Tumuyfu kcheets Ish


yufu fu ng? utu sIn,
27
wuch mchu su mun-
shu ymku, tfu ngI yu,

Muyuu mu yusuf
kumun chee? wutum sIyuu ItsIn su fu
kumu nI fu ngI nu wu, tfu ngu.

Muyuum-
shu yusuf muzI nu pu nI tssu?

Isu soo
mungoon pu nI tus nuwuu mush kIs?
WIpu nu sheem kInu pu nI tIs sIyu, tfu-
ngI yu wuch mchu su mu nu.
28

Muyu!
unoo muzI nu yu fu sIn, kIz puf tsI yun tu fu-
ngu nu yu, muntsI fI tsI yu tu fu ngu nu wuch
mchu su mu nuu tsI. ShIy yutu fIt tIsh chu,
shIy Isus pun tum tIsh chu kuku. Itufu, Iy
My sI su fI nee kuk, yuw ApunII kumuch tu-
fu ngu unoo tsI mu fI chI nu ku nI yu, tfu-
ngu nu.
29
ApunII My sI su fIn pu tI nI kuupu
tsIyuteefu, wIf ku feem tuyu ndu fu ngI yu.
Itufu,

chu ku mu su ju Isu soo kumuch tu fu-


ng? Iy yusu fee zI nI, tfu ngu nu.
30
Wuch
mchu su mun shu:

Tumuyshu sIy Apu nIIee


wIf ku fI kupung tuu nuts tu kus ndu Isu soo
yusuk su?

Tumuyshu sIy chu ku mu su ju Isu-


soo kumuch tu fu ng tssu? tfu ngu. ApunII-
shu chu Isu soo kumuch tu fu ngI yu, wutum
nuwuu kuchI yufu fu ngu wu.
31-32

Antuu tI
sIf tumustuu tI tputs wuch mchu suu yuf-
tu fee ju zItu mI nu fI nI? ndu mbu fI. Itufu,
nIIuf tuk chI unu fI tu kuchI mchus tu fu ngI-
tuu tI, Isus kcheetsI yufu fu ngI yu. Ndun nuu
ApunII Istu ku, ushI muum wunI ndu ju. ChIy
ndu Apu nIIee kuk ItsIn su fu puyu kuch,
ApunII shu chI yuu ndu muzI nu kI yu. Itufu,
chIy ItsIn su fu puyu kuch, ApunII shu chI-
yuu kIs muzI nu kI yu ttu nI chu.
33
AshI fI yu,
ndun nuu ApunII Isu soo wuunu kumuch tu-
fu ngu,

untuu tI nuwuu ushI fee ju, nuwuu


yufu fu ngI yu? ndu mbu fee. Itufu, wutum
nuwuu wuunu yufu fu ngu wu, tfu ngI yu
wuch mchu su mu nu.
34
Kufuk shu: ShIy
yutu fIt shI shI mund kuchIsh mchus tu fu ngu-
wu. ShIy yutu fIt pun tIsh chu.

Tumufeeju
shIy Iyuu tuyus pu tu chIsh? Wupu, zumu ngI,
tyu fu sIn, tunun tu fund sIn, Izuu fu kupeet
ushI fu ngu nu.
35
Sheef sIn, Isus shu tsI yu tsIs yuwuu
kupee tu fu ngu nu unoo muzI nu yu fu, wuch
mchu su mun put tsI yut pI tu nuchu ngu fu-
ngI yu. Pukee fu, tfu ngI yu,

Yuw tpu tseem


kInu fu ngu unoo shIy mungoon kIsh? tyu-
fu,
3
wuch mchu su mun shu: Au, mungoon-
pI utInu. ApunII zungu nI fu ngu unoo
ymu ndu ndu. PukeefufI, mungoo nuch shu-
pu fI nu, tfu ngI yu.
37
Isus shu: Wutu tu nu
nuwu yu, yuw tusu su fIsh unI. Yuw shI yu put
tsI yut kI nuw wutu tu nu, tfu ngu,
38
wuch
mchu su mun shu: Nuw shI yuu mungoon-
kI nu, shIy ApunII tIsh chu WIpIsh, tyu fu,
tutunII tu yu fu, Isu soots shu ungIf tu fu ngI-
yu.
39
Sheefu, Isus tpu tseets shu IchI ngu fu,
tfu ngI yu, Nuw tpu tsee Ipu su muum kusu-
fu ng tu nu. Tputs Apu nIIee ndu mungoon kI-
tuut ssIn, wuch mchu spuz ushI fu tuu kI-
tuut ssIn, nuw shu mungoo p'tseekchufI,
mungoon chI nIII nu, yuf chI nIII nu yu. Itufu,
tputs mungu tu fI Apu nIIee kupung yusuk tu-
nI yu utI tuut ssIn, nuwuu mungoo nu muum
ngut ku sIn, ufu tu mu fI wuch mchu spuz
ushI fu sIn nuwuum xufuk shI nIII nu yu, tfu-
ngI yu Isusu.
40
Puf sIy pun shuch shu unush
shu nI yeef sIn, Isu soo kuk muzI nu yu fu sIn,

Antuu tI Iy mchu spuz ushI fu nI tuu ku nI?


Iy Apu nIIee kupu ngu fI mungoon kI nI yu,
tfu ngu nu.
41
Isus shu: Tputs Apu nIIee
ndun tuu mungoon ku, Itufu nuwuu
muzI nu ku, nuw shu Istu chI mu. Itufu, sIy
kupu ngu fI mungoon kI nI ngu tIs tssu wu.
AshI fu chu, nuw sIyuu Istu muum pInu su kI-
nu, sIy yutu fIt shI shush ufu tu mu fI tuut ssu.
Kumung chee zIs ndu mbu fI, tfu ngI yu
Puf sIy pun shu cheetsI.
10
1
Itufu, nuwuu kukI kuupu muzI-
nung tsu, tfu ngI yu Isusu.
D
Tputs
opee juu shu chI pI tu wuchu nung pshtu-
WungufInI9 , 10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
839

E
10.11 MIkI yu su 7.14 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
10.14-1 SuImo 23.1 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
10.7-1 MIkI yu su 4.6-7 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
H
10.1-18 Jefe mI yu su 23.1-4 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
muum ndu zund kI yu, mungu tundu pu-
nu zI mun Iwuz kfee fu, pshtu kI yu. An
tputs wush chIf tu ndu.
2
Itufu, opee ju chI-
num pu nI, opee ju umu yu fI nI chI nuz pun
ufu wuchu nu ngI fI pshtu kI yu.
3
Pshtu pI
tk chu, ksu tu mu pun shu tuwut chI yu. ChI-
nuz pun shu pshtu yu fu, wuu nuu tsI opee-
ju fI nee tsI sufuu kufuz kufuz ush chI yu.
4
Opeej shu wIts muzI nu yu fu sIn, chI nuz-
pu nush tuchI tu tu ngu tunII ush ku nu yu.
ChI nuz pun shu much tu yu fu, yumu zu yu fu,
pus tup much kI yu kIs kutu ngu muu mu.
5
Tpu tsee pIyuf tu chee ndu muzI nu ku-
nu, Izuu fu ngut ku nu. PIyuf tu chee tputs
kupung punI fu sIn, mungu suwu su wu tu-
ngunII ush ku nu yu. PIyuf tu chee kuk ndu
mungoon ku nu. Nuw tpu tsI fI ushIk puz
ufu ush tu chI nIII nu yu, tfu ngI yu Isusu.

Tfu ngu, unoo k'kuz pIndu nu fu kumu-


nee fu, Itufu tputs tI sIn mungoo nu muum
pInu su fu ngu nu.
7
AshI fI yu, Isus yusuf
tuyus pu tu ku, tfu ngI yu, Nuwuu kukI
kuupu muzI nung tsu. Nuwu mu fI wuch
yup shtu mu pun puz ushI fu tuu fI nu ApunII-
shu.
8-9
Nuwu mun Apu nIIush pshtu kchu,
wunee shee kumung chI yu. Ufu nuwu mun
kIs tuu chI yu. Apu nIIeem pIsh tuts ndun-
shu pu fee. Itufu, nIII tu fIt shu tputs wush-
chIf sIn chu. Wup chuw sIn chu. An tputs
Apu nIIeets shu tIp tsI fI ngIch zee wunee fu-
ngI tuut ssIn, Itufu ApunII shu tIp tsIf ngIch-
zee yuwuu, tfu ngu nu unoo ndu muzI nu-
fu ngu nu, ngu tu fu ngu nu.
10
Itufu, ngI chI-
mu pun tputs yutu fIt chu. Shu chI muu mu fI
chI nu ku nu, puchu mu mu fI chI nu ku nu,
kuchI ngu mu mu fI zund ku nu. Itufu,
nuw shu tuu fu shee ufu tu mush puyu pu nu
utufI, kusu fu ng tu nu. Apu nIIush kIs tuu-
pu nu utufI Istu mu mu fI chI nu kI nu.
11
Nupu: nuw chI nuz pun tputs ufkuf
tumu pu fI ushI fu tuu kI nu. Tpu tsI fee tsI
Istu pI utufI, tsI pu nee ts tuu tI puchInd chee-
zI, ndu mbu fee.
E
Tpu tsI fee mI tsI pu chI mu.
12
Itufu, sIy tputs chI nuz pun much chuf
tumu pu fI ushI fus kufI kI ngu zI mu fI chI-
nu yu fus tufu wuz tuk su. Yutu fIt shIsh
tushIyku, ngu tIs punIk puz, mIshu suwuk-
puz ush kus ndu tupu chI nduk su. ApunII
tIp tsI fI yutu fIt shI shIsh pshtu kchu,
uwshtI sIn kIyung kuchIy ku nu.
13
AshI fI-
tuu, sIy Istu muum ndu chI nuk su, wutum
kufI kI ngu zI mu fI chI nuk su wu.
14-15
Itufu,
nuw chI nuz pun tputs tumu pu fI wunu-
sI fImshI ushI fu tuu kI nu.
F
Nuw Apu puu
yusuk tu nu, uwshu ushI fI tum nuwuu
yusu kI yu. AshI fI tum, nuw tpu tsI fee tsI
yusu kI nu, tpu tsIf shu tu nu nuwuu yusuk-
tum sI nu. Tpu tsI fee tsI kupung chI nu ku fI,
tpu tsI fee mI tsI pu chI mu.
1
Ash ku chu fI,
tpu tsI fI zupun tuu chI yu. Nuw nIII tu fI-
tuuts tuu ufup cheets tuu tputs tpu tsI fee mI
nu chI mu. UwshtI sIn nuwuu kukI muzI-
nuch tum pu sI nu yu. Ash ku chu, tpu tsI fI
wushu nund mInu mu fIt puz ushI fu tuu chI-
nIII nu yu. Nuwuun tu fI shu ksut chI mu.
G
17
Apup nuwuu kIz puf chI nu kI yu,
wutum wuu kuk ufu puyu kI nu wu. AshI fI-
yu, nuw shu tpu tsI fee mI tsI pu chI mu. TsI-
pu yu fI tuu tI, yusuf tmeefufI, tuu chI nu.
18
Suunu zund kus nuwuu puchu chee zIs,
ndu mbu fI. Itufu, nuwuu nu zund ku fI, tpu-
tsI fee mI tsI pu yu fu fI, yusuf tm chI mu.
Nuwuu nu ushI muum xup chee zI, ndu mbu-
fI. AshI muum wufI tu kI nu, wutum Apup
nuwuu kumuch tu fu ngu wu, tfu ngI yu
Isusu.
H
19
Nuu yu fu nIIu nI, unu mun shu Utu-
shuch kufuk yusuf wuu nI shtI sIn kuzI-
zI mun shu numbuptu ngut mung ushI fu-
ngu nu, mungooz ndu mInu mu fI chI nu fu-
ngu nu yu.
20
Ashpu tum mung, tfu ngu nu,
Isus mIfoo sInII tu yu pu fee, YushIng pu fee.
Wuts tu, wuunI ntu pu, mung, tfu ngu nu-
yu.
21
Ashpu tum shu:

NItuu tI mIfoo sInII tu-


yu fuch, unoo tsI yu tu fIch? ndu. Itufu, uw
kuk kIz puf chu, wutum wuch mchu suuts-
tuu yufu fu ngu wu, mung, tfu ngu nu.
AshI fI yuwuu Isus wuch mchu suu yufu-
fu ngu, Utu shuch shu kufuk wund Isu soo
ngu tu fu ngu nu unoo kumu nee nu.
WungufInI10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
840
Mishat, yuwaa Isus yusur nuw
Apan!!pata tatsamootana,
trangu anoo kamanchintspa
22
MInush zufI Iy Utu shu chI nI shu-
mbutshI sheem yusuf shu nI yu fu ng tu nI chu
Ifu su fIn shu. Isus unshu tum yusuf pshtu fu-
ngI yu. DIcIem bfesh tsupI ufu shu nIytufI nI-
yu. Apu nIIee pung' pungu fu ngI nI unoom
shu mbutshI sheem ItupshI ngu muum unush
shu nI yu fu ngu nI yu.
23
AshI fu chu, Isus
unush pshtu fu ngI yu. NIngIch wutu ndu-
fu muu kupung kupu mum muu SuIo mo nu
sIf ysu mu fu ngI nI yu.
24
AshI fI Isus
unush xIytu, Iyshu kufu ku fI nI Isu soo Ituf-
pI fu ngu nu yu. TuxIykeefusIn,

Muyuum-
shu Iyuu ndu wuzu fee tsI fI kumu nIk shu?
tfu ngu nu. ApunII tpu tsee wuunu Ipu su-
mu fI nI Iyuum Istu muum zungun chI yu.
Kumu pu shIy unnee shu ushI fu,

tumum-
shu shu tpu tsIsh shIyu? tfu ngu nu kufu ku.
25
Isus shu:

WunI pu nuw sIyuu ItsIn su fu


kumu nI fu ngI? AshI fI tuu nuwuu ndu
mungoo nuk su, ngu tuk su, tfu ngu. Nuw
Apu pu mun wIz pu fI fI nI tpu tsee yufu fu ngI
unu mun nuwuu yusu muum wufI tu fu-
ngI yu.
2
Anu mun wufI tuf tuu, Itufu sIy
nuwuu ndu mungoo nuk su, nuwuu ngu tuk-
su, wutum nuw sIyuu ndu tpu tsI fI nu wu.
27
Itufu, tpu tsI fI nuwuu nuuts tu mu fI kukI
muzI nu ku nu yu. MuzI nu yu fu sIn, nuwush
tuchIt ku nu yu. Nuwuu yusu ku nu yu, nuwu-
yu tpu tsI fee tsI yusuk tu mu nu.
28
Nuw shu
tuu fu shee ufu tu mu shee punu kI nu, uyum-
tuu tI kunu tsIp chu zI nIII nu ju, ndu mbu fee.
Nuw kIz puf Istu ku fI,

chu ku ju nuwuu
Itu tsIch? Ufu tu mu fI ksut chI mu.
29
Apup
tpu tsI fee mI wuyu fu ngI yu. Nuw tpu tsI fI
tsu pu fu nus shu chee IchI ngu fu kusI ku nu-
yu. Apu puu Itu tsI muum wunInd tum tu ju.
30
AshI fu chu, nuw Apuf pu tIch tutsu moo fI-
nI yu, tfu ngI yu Isusu.
31
Isus tfu ngu, kufuk shu tsI yun tu yu-
fu sIn, yusuf shu Isu soo puchu yu nI utu sIn,
putumb chee yufu ngu nu.
32
Itufu, Isus shu:

Muyuum shu nuwuu puchu muum zunduk-


su? Apu put wIz pu fI fI nI tpu tsee zupun
Istu fu ngI nu.

Muyu mund nuwuu puchu-


pu nI tssu? tfu ngI yu Isusu.
33
Kufuk shu:

Antuu tI yuwu mund wunu sI fI Istu fu ngIsh


unu mund puchu kee zI nI? ndu. Yuwu-
mund: Nuw Apuf pu tIch tutsu moo tu-
nu, tIsh unu mund shI yuu puchu muum
zund kI nI yu.

Muyuum shu tputs tuu tIsh


shuu nuu tsI Apu nIIeem nuk shu? Apu-
nIIee yutu fI tum nuk shu shIyu, tfu ngu-
nu.
34
Isus shu:

Antuu tI upunII pu tseem


nuwuu nuu tsI nukI? ndu, wutum ApunII
wuu nuu tsI tumu pu fI ushI fu chI yuu nu ku-
wu. ApunII yundu mu fI nI wutum utuwu,
SIy nuw tumu pu fI ushI fus tuuk su, tfu-
ngI yu Apu nIII Iyuu tsI.
35
AshI fI yu,

wutum
Apu nIIee kuk wundu fI tum puyu kI nu wu?
ApunII yundu mu fI nI ufu tu fI tuu fI yu, ndu
puk chI yum muntsI fI yu. SIf tumu zItu mI-
nu fI nee ts Is unoo kumu nee fu, tuyu ndu-
fu ngI yu. KIfuk zufu mu fI chu yundu mu
utI nI yu, pus tu muum ndun chu.
3
AshI fI yu,
wutum Apup nuwuu wuunu kumuch tu yu-
fu, nIngeem tsu pu fu nus zungu nI fu ngu-
wu. Zungu nee fu, nuw tpu tseem kInu-
fu ngI nu. AshI fu chu, nuw ush ku shI nu.
AshI fI nuw ApunII tu nu WIpI, tfu ngu fI,
Itufu nuw nuwuu nuu tsI upunII pu tseem
nu chee zI, ndu mbu fee.
37
MI shut, Apu puu
kuk ndun nuu puyu ku fI,

ushI fI tumu fee


Apu pu mun wIz pu fI fI nI tpu tsee Istu chI?
Ash kI nuu feenu ushI fu, mIsI sI nu nuwuu
ngu tu muum wufI tu kI yu.
38
Itufu, wutum
Apu pu mun wIz pu fI fI nI tpu tsee Istu fu ngI-
nu wu.

Muyuum shu unoo ndu mungoo-


nuk su? Ndun tuu tI yu nuwu mun mungIs
tut kus, ushI fI

muyuum shu yufu fu ngI


unu mun ndu mungIs tutuk su?

Wushu
ndu kuchIs pufu ngIs? AshI fI yu, unufI
chI nung tsu. Yuwu mun yufkI unu mun
mungIs tut kI nuu fee su, nuwuu yusuch pu-
su. Anush pu fee nuwuu: ZufuktI shchu,
Apuf pu tIch tutsu moo tIsh chu shIyu,
nuwuu ttssu, tfu ngI yu Isusu.
39
Tyu fu,
kufuk shu yusuf putu yu fu nI tumu nee-
nI tyu fu sIn, Isus shu shI tung tu nuu nu tu
shee funII ushI fu ngI yu.
40
Nuu yu fu nIIu, yusuf Iyupu Ipu nu fu nI
kungup Oftu gup nuu tu fu ngu nI, kungoo
ktu fu ngu nI yu. Yup upu chI fI nI sIf tumu
tpu tsee Ichu mu fu ngu umb kusu fu ngu nI yu.
Anush kupung tuu fu ngu nI yu.
41
Anush tuu-
WungufInI10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
841
fu nI, tputs shu zupu nIn Isu su nguz kusu fu-
ngu nu. Wuun pu tu tIn tsI yut ku sIn, Wungu fI-
nI ndun tuu wungu yuu yufu fu ngu, ItsIn su fu
kumu nI fu ngI yu, ngI chI fu ngee ju, tfu ngu-
nu. Wungu fI nI Isu soo kumu nI fu ngu un kuk
IchI ngu fu tutsu meenIII yu.
42
AshI fI yu, Isus
zufukchu ApunII chu Ipu su mu fI nI, tyu fu-
sIn, zupun mungoo nu fu ngu nu Isu soo tsI.
AshI fI kumu nee nu yuwuu Isus nuw
ApunII pu tu tutsu moo tu nu, tfu ngu unoo tsI.
Mishat, yuwaa Isus Lsaroo
ituyamarangu anoo kamanchintspa
11
1
Isu fu tputs sufu yuk tush
Betu nI yush tuu fu ngI yu. Uwshu
kIz puf kus yutu fu ngI yu. An MufIychu
wuyu chI, Mfut wuyuchtu mchu.
2
An
MufIy wutu tum chu Isu su mun kzum mu-
shee tuchu mu fu ngu unu. Isu su mun wuts
tuchumeefu, much pu tu tuchIng tuchIng
ushI fu ngI yu. An wutut chu MufI yu tI unu.
3
MufIy shu Isu sup tsI yut ssee zungu nI fu-
ngI yu. Ichee, wuwu fI kus yutu yu fu, tsI-
pu muum zund kI yu, MufIy tchu tng chu,
tfu ngu. Wuwu fee tsI Isu foo wutum shIy
kIz puf chI nuk shu wu, ttu ndu tng chu,
tfu ngI yu MufI yu.
4
Tputs Isu sush ufup
tsI yut ssee wuyu yu shI nu, Isus shu muzI nu-
yu fu, Iyuuts shu wIpu nu shee tsI nI: Isuf
tsI pu muum zund kI tuu, Itufu wuts tu mu-
mu fI tsI pu chee ju, ndu mbu fee, tfu ngu.
Itufu, ApunII nuwuu wIz pu fI fI tputs
pung pu nu tu ush tuch pu, tfu ngI yu. Nuw
ApunII tu nu WIpI kIzpufeefufI, tputs shu
nuwuu chI nu chI nIII nu yu, tfu ngI yu Isusu.
5-
Tyu fu, unshu fI Oftu gu nung kung
tuu fu ngI yu tsI mbun zufI, MufI yup ndu
mus nuu tu fu ngI yu. Isus Isu foo kIz puf
chI nu fu ngI yu muu chI fI tuu tumu pu fI
ushI fu ngI yu. Isu foo wIzu fI kIz pu fI tum
chI nu fu ngI yu.
7
Anush tsI mbun muu yu fu nI, Isus
Iyuuts shu wIpu nu shee tsI nI: Pzu nuu-
yu nI yu, tfu ngu. Utup tsup yusuf
pungu nI, tfu ngI yu.
8
Iyshu: MuyIs to foo,

tumu fee nuu chIsh? SIngI nu shu shI yuu


puchu muum umb zundu fu ngu nu wu,
tfu ngu nI,
9
Isus shu: Ash tuu pungu nI,
tfu ngu. Apup yundu mu fI nI wund
nuwuum pIsh tu fI yu.

AshI fI tumu fI
nuwuu mus puchu chI nIII nu? Kus chI fIsh
xIy kuch, kumI fun pukuch, puntsu muum
wunI ndu ju. AshI fI tum chu nuwuum tsI-
pu nI.
10
Itufu, psuun xIy kuch, ku chIch
ndu pukuch, puntsu muum tuu fI yu.
AshI fI tum, psuun puz ushI fu nuw zufI fI
tutsum ku chu unush tsI pu chI mu, tfu ngI-
yu, wuu nuu tsI kumun ku.
11
Antu fu ngu,
Isu foots shu kumun ku, Iy umI ku fI nI nu
muu yu nIII yu, ushI fI tuu, Itu yu mu chI mu,
pzu, tfu ngI yu.
12
Iyshu: Isuf muu kI-
nuu fI yu ushI fu wuu nI pu fee tm chI yu,
tfu ngI nI.
13
Isu soo kuk mumuf pu fu-
ngu nI, mungu pu fee kunus kI yu utunI,
tfung tu nI chu. Itufu, Isus Isu foo
wutsI pun kumu nI fu ngI yu.
14
AshI fI tyu-
fu nI, Isus shu: NdunI,

untuu tI mungu
muu kee ju? Izuufeefu tsI pu yu nIIu, tfu-
ngu.
15
Isufush tuu fI nuu fee nI yu ushI fu,
wungu yuu Itu yu muk chu fI, sIysu nuwu-
mun pukIch mungIs tut kI nuu psu. Itufu,
nu sIyu mun nuw mungI kIs chu, wutum
ufu ngI nu shu ymu ndu chI nu wu. AshI fI
mIkeefunI nuu yu nI, tfu ngI yu Isusu.
1
Tyu fu, Toms shu: AshI fI yu, Iyshu
wIpu nu shI nI kchI ngu yu fu nI, Isus pu
nuu yu nI. AmbI fI Isu soo puchuk chu sIn,
Iyshu umbI fI tum tsI pu mu nI tInu, tfu ngI-
yu. Toms wutut chu tsI mbun IwI pu mush
nIIuf tu fu ngu unuyu. Tyu fu nI, IchI ngu-
fu nI nuu tu fu ngu nI yu.
17
Betu nI yush yuk tuu wutsI fI tu nu shu,
tputs Isu soo: Isu fu fIn nu sIf tufI-
chu tspu nIIu. KuwI nI mun nu tuchIp
zufI muu yu nIII yu, tfu ngI yu Isu soo tsI.
18-19
AshI fu chu, nutu mu tum zuf Iy Utu-
shuch kufu ku fI nI Mf tush nupu fu ngu nu,
Istu muum nIzpuf tu muum kusu fu ngu nu.
Ifu su fI nush kyu fund sIn, Mf tush nupu-
fu ngu nu, wutum ndu ufu pI wu.
20
AshI fI yu, tputs shu Isus nuunchpu,
tyu fu, Mfut shu mungush chI nu yu fu,
ngoo tsush Isu soo chu mu yu ngu tI tu
shI tu ngu fu ngI yu. Itufu, mun shu MufI yu
ndu muzI nu fu tuu fu ngI yu.
21
Mfut shu
Isu soots shu: ShIy ufu tu nuu fI nIsh tuu fush,
shIynuufIyu wuwu fee tsI yufu fu ng pu shu.
NIshuf tu nuu fI tuu fush ushI fee ju wuwu fI
WungufInI10 , 11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
842
tsI pu fu ng,
22
wutum shIy Apu nIIee mush-
kush, shI yuu ufu ApunII muzI nu ku wu,
tfu ngI yu Mftu.
23-24
Isus shu: Itufu, wuwu-
fIsh yusuf tm chI yu, tfu ngu, Mfut shu:
ZufuktI shchu, zupIsh tsu pu fu nus pus tu ku-
chu, wuunu ApunII yusuf Itu yu mu chI yu,
tfu ngI yu.
25
Isus shu: MuzI nung chu: nuw
Itu yu mum pun tu nu, tuu fu shI pun tu nu nuwu-
yu, tfu ngu. Tputs nuwu mun mung' tutku,
wunuts tsI puf tuu, nuw shu unoo Itu yu mu-
chI nu.
2
Itu yu muk chu fI, uyum tuu tI yum
un tputs yusuf tsI pu chee ju, ndu mbu fee,
nuw unoo tputs yushI ngup kunu tsIp chee-
zI, ndu mbu fI.

Anoo mungoon kIsh shIyu?


tfu ngI yu Isusu.
27
Mfut shu: Au, Isu soo,
ufu shI yuu mungoon kI nu, tfu ngu. Nuw
shI yuu yusuk tu nu. ShIy ApunII tIsh chu
WIpIsh. ShIy wutu tIsh chu ApunII Ipu su mu-
fI nI Iyuum tupu chI ndu muum zungun chI yu
utI nI yu shIy ntI shchu, tfu ngI yu.
28
Tfu ngu, munuu kufuz ku tu wup tum
kunu pu fu ngI yu. Munuuts shu: Apchee, Iy
muyIs to fu fI nI kuseen chu. NuunI tchu
shI yuu tsI, tfu ngI yu Mftu.
29
MufIy shu
unoo muzI nu yu fu, mus sI fI tum shI tu-
ngee fu, Isu su nguz nuu tu fu ngI yu.
30
Isus
wundu fI tum ngoo tsush kutu fu ngI yu
yuwush Mf tuu chu mu yu ngu fu ngu
unshu.
31
AshI fu chu, MufIy mIkee fu
shI tu ngee fu, kufuk shu tuchI tu fu ngu nu.
Mungush chI nu fu ngu sIn, Wuyu chI nI-
nguzpu fee tunu ku tI yu. MupshI shIp
nup ku tI yu, tuwIz puf tu muum Istu yu nI,
utu sIn, tuchI tu fu ngu nu yu.
32
Isu soo chu mu yu ngu yu fu, tususeefu,
tutunII tu yu fu, Isu soots shu tsI yut ku,
Isu soo, Istu ndu. ShIy ufu tu nuu fI nIsh
tuu fush, shIynuufIyu wuwu fee tsI yufu fu-
ng pu shu, MufIy, tfu ngu. NIshuf tu nuu fI
tuu fush ushI fee ju wuwu fI tsI pu fu ng, ndu-
mbu fI, tfu ngI yu.
33
MufI yu mung' kIz puf
muntsu fu ngu, kupung tunu fu ngI yu wuyu-
chI nung zI. Kufuk shu tunu fu ngItum sI nu.
Anu mun shu Isus mung' kIz puf muntsu fu-
ngI tum tu.
34
Isus shu:

Yup wuyu fu ng su?


tfu ngu, MufIy shu: NuunI, ymu ndu-
chInII pu, tfu ngu nu.
35-3
Tfu ngu sIn,
Isus tunu fu ngI tum tu. Kufuk shu:

Muyu!

tumu fu Isu fu fI nee tsI nI chI nu ku? tfu-


ngu,
37
nIII tu fIt shu tputs

Tumushtu kIz-
pu fI tuu chI nu ku ndu Istu fu ng?

Wutum
wuch mchu su wuuts tuu yufu fu ngu wu?

Tumushu xupoo fu ngu? tfu ngu nu yu.


38
Itufu, Isus shu wundu fI mung'
muntsu fu, mupshI shIp nuu tu fu ngI yu.
Anush kusee fu, putu mbIch put wuchoo
kmu nu fu pufu ngI yu Isusu.
39
Isus shu:
Putu mbIch tuwu tu ngInts, tyu fu, Mfut-
shu: Wuts tu. TsI puf kpu neechpu fee.
WutsIt pu fee, wutum nu Ipun pu nuf zuf
muu yu nIIu wu, tfu ngI yu.
40
Isus shu:
Wuts tu tfInII pu. Nuwu mun mungIsh
tutung chu. Ash kI nuu fee shu, Apu nIIee
wIz pu fI fI nI punguch shu, wutum tfunu-
wu, tfu ngI yu.
41
AshI fu chu, tputs shu
putumb chee tuwu tu fu ngu nu. Isus shu
kunI ndup shu nupee fu, ApunII put tsI yu tu-
fu ngI yu. Apuu, wutum shIy nuwuu ufu
muzI nuk shu wu mush kI unoo tsI, tfu ngu.
42
AshI fI yu, shIy Istu ngu ndu mu tInu.
Nuw shI yuu Izuu fu yusuk tu nu. AshI fu-
chu, In tputs nuwuu mungoon pu nu utufI,
nu shI yuu mush kI nu. ShI yuu kIz pu fI fIsh
puk chu sIn, nuwuu, ZufuktI shchu: Isus
wutu chu ApunII kumuch tu fu ngu unu,
tchI nIII nu yu utufI utInu, tfu ngI yu.
43
Tfu ngu, k'kuz zungu nee fu ngI yu.
Zuwuu Isu foo, nuunI, shtu ngu ngI, tfu-
ngu,
44
Isuf shu shI tung tu ushI fu ngI yu.
ShI tu ngee fu, wundu fI wuts kufI pu muw,
uw kufI pu muw, wunuts IchI ngu fu kufI-
pu muw, much shu kufI pu muw tum ushI fu
shI tu ngu fu ngI yu. ShI tu ngu fum chu,
Isus shu: Tupufeefus ksu ngInts, tyu fu,
tputs shu tupu fI fu ngI yu.
WungufInI11
S/i tu ngee ru, wunJu ri wunuts ic/i ngu ru /uri-
pu muw, us/i ru s/i tu ngu ru ngi yu. (11.44)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
843
(Mutiwu 26.1-5, Mdr/osu 14.1-2,
Lu/usu 22.1-2)
45
Kufuk zupu nIn unoo pufu ngu nu. Yuw
kufuk MufI yuu Istu ku tu nu un Isu foo
pufu ngu nu. Anoo pukeef sIn, Isu su mun
mung' tutu fu ngu nu.
4
Itufu, mInu pufu-
ngI tuut ssIn, tsI yun tu yu fu sIn, Ifu su fI nup
Puf sIy pun shu chee kumun kut ssIn kunu pu-
fu ngu nu.
47
TsI yut ssee muzI nu yu fu sIn, Iy
Utu shu chI nI kufu ku fI nI IchI ngu fu shu nI-
yu fu ngu nu. Puf sIy pun shuchpu tu, upunII-
pun pu tu ufku fI IchI ngu fu sIn shu nI yu fu ngu-
sIn,

TumuycheezIch? wutum Isus tpu tsee


kupung tpux tu ku wu, mung, tfu ngu nu.

WIz pu fI nI wunI nIII? Tpu tsee yufI yuf tuf


ush ku wu, tsI pu feets tuu Itu yu mu kI tum tu-
wu.
48
Ndun nuu Isu soo tuxu fu ku nI,

muyu!
tputs kchI nguf sIn mungoon chu psInu yu.
Sheef sIn, Rom shuch shu tsI yun tu yu fu sIn,
Iyupu Utu shuchpu tI nI wufu tuch pu sI nu yu.
Iyuuts shu Izuu fu kusIk chu sIn, Apu nIIee
pung' kupeet kut ssIn, Utu shu cheetsI nI
kuchI nguch pu sI nu yu, mung, tfu ngu nu
wuun pu tu tI nu tsI yut ku sI nu.
49
Kyu pu su fIn
unpu fu upunII pun ufku fI mun chu. AshI fu-
chu, tsI yut ku mung, tfu ngu, SIy mungIs
ndun pu fee.
50
MuzI nu ngu ndu mu,

Muyuu-
mu ju tputs IchI ngu fu tsI puch? MInu mu fI
tpu tsee puchuk chu nI, uwshu tsI puk chu,
tputs IchI ngu fI shu kumung chI nIII nu yu,
mung, tfu ngI yu Kyu pu su fI nI.
51
Nuw shu WungI nu yundu ku fI sIyuu
utInu, Kyu pu su fI nI ndu wuunu chI-
nu yu fu tsI yu tu fu ngI yu. ApunII wuunu
upunII pu neem ufku fI nu yu fu, tuts yuch-
tu fu ngI yu. Isus Iyuum Utu shu chee mu nI
kumung shI shee wuyu fu ngI yu Apu nIIee-
mu tpuz ushI fu, tfu ngI yu.
52
Itufu, Isus
Iyuu mum tu ju kumung shI nI wuyu fu ng,
ndu. IchI ngu foom tputs kumung shI nI
wuyu fu ngI yu, tsu pu fu nuschI cheem ztufu
ushI fu ngI yu. Ash ku chu, ApunII tIp tsIf
wushu nu ndu fI mInu mu fI puz ushI fu tuu-
chI nIII nu yu tshI nu nuwu yu.
53
AshI fu chu, Kyu pu su fIn unoo, tfu-
ngu, kufuk shu IchI ngu fu sIn mInu mu fI shu
mungooz chI nu fu ngu nu, Isu soo Izuu fu
puchu yu nI, tfu ngu nu.
54
Anu mu nu Isus
unoo yusu yu fu, Utu sh tsup ndu kumI fun
xIy fu ngI yu, wuu nuu tsI pIshu fu ngI yu. AshI-
fu chu, unoo tsup kusu yu fu, nIII tu fI tup shu
tsup nuu tu fu ngI yu. Yuk tu nung Effu yI nu-
nung tuu fu ngu nI yu. Anush Iyu put wIpu nu-
shI nI tuu fu ngu nI yu. An tsup puzu, sIn ndu
sInu kI yu. Anush pukIch tuu fu ngu nI.
Wutum chu tsI yu tsIs yuw Isus Isu foo
Itu yu mu fu ngu unu.
Mishat, yuwaa Isus waanaatsi
watsipun nda pachindku, Irusarinap
naatarangu anoo kamanchintspa
55
Nu shu mbutshIsh yuw IjIp too tsup
shI tu ngu fu ngu nu un zuf puk chIm shu
pIsh tu fu, tputs zupun Ifu su fI nup wusI nu
nuu tu fu ngu nu yu. Ufu wusI nu nuu tu fu ngu-
nu wuu nuu tsI yufu muu mu, wunu sI fI fI
pshtu muu mu.
5-57
AshI fu chu, tputs Ifu-
su fI nush kuseef sIn, tsI yut ssee muzI nu-
fu ngu nu, kufu kuu kuk muzI nu fu ngu nu.
Kufuk, tfu ngee ju, Isu soo puk chus,
Iyuuts shu kufu kuu tsI nI kumu nI shI ntsu,
putu pu nI tInI yu, tfu ngI yu kufu ku.
Isu su nguz Apu nIIush pung' nuchu ngu-
fu ngI tuut ssIn, Itufu nutu mu su nu Isu soo
nux poo fu ngu nu. Wuun pu tu tIn tsI yu tu fu-
ngu nu yu,

TumuchImusuju? NItuu tI Isus


kus chee ju, ndu mbu fee, tfu ngu nu.
(Mutiwu 26.6-1S, Mdr/osu 14.S-9)
12
1
AshI fI yu, mInum mutu yu fu
muuts shu mbutshIsh yuw IjIp too
tsup shI tu ngu fu ngu nu un puk chIm shu
pIsh tu fu, Isus yuk tup Betu nI yup nup ku tu
nuu tu fu ngI yu, yuwu sh tum Isu foo Itu yu-
mu fu ngu unshu tum tu.
2
Tputs shu Isu soo
yumbI fu ngI yu. Isu foots tum yumbI fu ngI-
yu. Tpu tseets tum zupun yumbI fu ngI yu.
Isu soo chI nu ku sIn ushI fu ngI yu. Anush
pshIy fufu tu fu sIn kutu ngu fu ngu nI yu.
Mfut shu mbu su mu pu neem tuu fu ngI yu.
3
Anush pshIy fufu tu fu nI, kutung ku nI,
MufIy shu kzum mu shee ufup wufI tu-
fu unoo yyu fu, Isu su mun Ichu mu fu-
ngI yu, wutsI mun tum Ichu mu fu ngI yu.
Sheefu, wuun pu tu much Isu soo wuts
tuchIng chIng tuf ushI fu ngI yu. Sheefu,
pungu sush IchI ngu fu kIz puf kzum tupu-
fu ngI yu, wutum kIz puf kzum mu shI wu,
WungufInI11 , 12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
844

D
12.7 Is ysu 61.3 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
nuf tu put wuch tInu mu.
4-5
Utu su fIn-
shu:

Muyuum shu kzum mu shee ngu-


tIsh Itsu nIk shu? tfu ngu.

Muyuum shu
ndu puxu nxukshu?

KufIk putu yu fush,


tpu tseem pukI feem ndu ngu tIsh pu nuk-
shu?

Wutum kufI keem tufu wuz tu kuch


mInum musuch wufI tu ku wu? tfu ngI-
yu Utu su fI nI. Utu su fIn Isu su mun chu
wIpu nu shI, Itufu yutu fIt chu. Wutu chu
Isu soo tumu pI ngu fu ngu unchu.

Utu-
su fI nI kIz puf wush chI fI mun chu. Iy
wIpu nu shI nI kufI kI fee tsI nI mupu yu fu nI,
wuyu fu ngu nI, Utu su fIn shu kufIk pun
tuu fu ngI yu, ksu tu fu ngI yu. Itufu, uwshu
ufu mungu yut yut ushku, kufI kI fI nee-
tsI nI mungu shu chI fu ngI yu. AshI fI yu,
pukI feem pu nung chu mungu, tfu ngI yu,
wuumu shu chI pI tu, tfu ngI yu.
7
Itufu,
Isus shu: Wuts tu, tumu ndu fInII pu, wuunI
puyuchpu, wutum nuwuum kzum mu shee
wuyu fu ngu wu,
D
tfu ngu. Nu muss shu pu
tsI pu chI nu. MufI yu, Isu soo wunuts mupu-
muum wusI nu yufeenu, tchI yu nuwuu tsI.
8
Itufu, pukIf tputs ufu sIyush tuu fI yu.
Itufu, nutum nuwuu ungIf tu ku ush kI yu,
wutum nuw mus tsI pu chI nu wu, tfu ngI-
yu Isusu.
9
Ifu su fIn shuch tputs wuzu pun tputs
Isu soo nupu nI utu sIn, Betu nI yup IfI pu fu-
ngu nu yu. Isu soo nupu muum zundu mu nu
zundu fu ngu nu yu, Itufu Isufoom kupung
nu shu mu ngu nI, tfu ngu nu, wutum Isus
Isu foo Itu yu mu fu ngu wu.
10-11
AshI fu-
chu, tputs Iyuu Utu shu chee kufu kuu
kusu yu fu sIn, Isu soo mungoo neef sIn,
Isu sush tuchI tu fu ngu nu. Anu mund kufuk
kIz puf tsI yun tu yu fu sIn, Isu foots tum
puchu muum zundu fu ngu nu.
(Mutiwu 21.1-11, Mdr/osu 11.1-11,
Lu/usu 19.2S-40)
12
Pu tum shu tputs zupun shumbutshI-
sheem yuwuu IjIp too tsup shItungufungu-
nu unoo ItupshI ngu muum Ifu su fI nush
WungufInI12
Yurinll tumu pu ri us/i ru pu/ic/ /utu peer sin, Isu soo c/u mu yu ngu-
ni utu sin iri pu ru ngu nu, zumu ngu ru ngu nu. (12.12-16)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
845

E
12.13 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 118.25-26 tu utI tum tu.
F
12.15 NIshu fI yuwuf tu tum
Suk fI yu su 9.9 tu utI tum tu.
kusu fu ngu nu yu. Anush tuu fu sIn, tsI yut-
ssee muzI nu fu ngu sIn, Isus nuunchpu
mung utu sIn, mung' kIs ushI fu ngu nu.
13
YufInII tumu pu fI ushI fu pukIch kutu-
peef sIn, Isu soo chu mu yu ngu nI utu sIn
IfI pu fu ngu nu, zumu ngu fu ngu nu.
Apuu, Iyuu Izuu fu tupu chI ndung chu.
Iyuu wunu sI fI tuu muum Istung chu.
Shuunu Ipu su mu fI nee tsIsh
Iyuum zungun kush wunu sI fI
nupung chu.
E
Wutu tIsh chu Iy Utu shu chI nI kufu ku-
fI nI shIyu.
AshI fu chu, shI yuu kIs
ungIf tu ku nI yu,
ku much ushI fu ngu nu.
14
Isus buffoo
yumu yu fu, unu mun k'xInnutuch ushI-
fu ngI yu. ApunII kuk wutum wIf ku fIsh
unoom wusI nu kumu nI fu ngu wu,

15
Ifu su fIn shu chIs, muzI nung tsu.
PunI fInts pu, sIy kufu ku fIs nuunchpu.
Buffoo wIp yumu yu fu,
unu mun kufu punu mun ush kuxI nu-
fu kus chI yu,
F
tfu ngI yu Apu nIII.
1
Iy wIpu nu shI nI
unoo pufu ngu nI, nutu mu su ndu kuupu
mungoo nu fu ngu nI. Itufu, zupIsh ufu Isus
Wupu fIp kunu pu fum chu, Iyshu unush
mungoo nu fu ng tu nI chu. Mungee tsI nI
p'tseefungunI, Apu nIIee kuk chI nu fu ngu-
nI, unush, Mu, zufukchu: wutu chu tputs
sheenIIu, Apu nIIee kuk tutsu moo fu ngu nu-
yu, tfu ngI nI yu.
17
SIf tufI zupun tputs Isus Isu foo Itu-
yu mu fu ngu unoo pufu ngu nu. Pukeef sIn,
tsI yut ssee Ifu su fI nush Izu pu nI fu ngu nu.
18
Anu mun tputs shu: ApunIIeefupufI ush-
kI yu, utu sIn, punI fus tu yu fu sIn, Isu soo
kIs nupu fu ngu nu yu, kufu kuum nu muum
zundu fu ngu nu.
19
Puf sIy pun shuch shu
unoo pukeef sIn, wuun pu tu tIn tsI yu tu-
fu ng sIn, Nupung tsu, tputs IchI ngu fu sIn
Isu sush tuchIt ku nu.

TumuycheezIch?
mung, tfu ngu nu wuun pu tu tI nu.
AshI fI yuwuu Isus Ifu su fI nup nuu tu fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Minootssha kamanchintspa; yuwaa
iy Utashuch kurakarini Isusoo
ngatarangtaatssin, arapich tputs Isusoo
mangoonamaam zandarangana anootsi
20
Afu pIch tputs Utu shu cheem kInu-
yu fu sIn, Ifu su fI nush kusu tu fu ng tu mu nu-
yu shu mbutshI shee ItupshI ngu muu mu.
Apu nIIee ungIf tu yu nI utu sIn kusu fu ngu-
nu.
21
AshI fu chu, FeII puu nuchu ngu fu-
ngu nu, wutum FeII puu yusu fu ngu nu wu.
Uw wutsu pun GuII Ie yu nung tuu fu ngI yu.
GuII Iey wutu chu FeIIp wutsu pu nu. FeIIp
wutu chu yuk tu shchI Bets yun shu chI tpu-
tsI, Isus tum wIpu nu shI. AshI fu chu, FeII-
puu yusuf sIn, Pukeef sIn, Zuwuu, Isu soo
pukeefunI tsI yut pu nI tInI yu. AshI fI ymu-
ndu ngu sI ndu, tfu ngu nu.
22
Tyu fu sIn,
FeIIp shu Andu fI suuts shu kumu nI fu ngI yu.
Sheef sIn, Ipu neef sIn Isu soots shu kumun-
kut ssIn, ufup cheets shu muchee fund sIn
ymu ndu fu ngu nu.
23
Isus shu: Nu In
ApunII yundu mu fI nI nuwuum tutsu-
meenII chu. Nuw tpu tseem kInu fu ngu fI,
nut shu IchI ngu fu sIn nuwuu chI nu chI nIII-
nu yu, nuwuu kIz puf ungIf tu chI nIII nu yu.
24
NIfI mungoo nung tsu, wufu suu wuch
ndun nuu tutsum kuch mungu tuu chI yu.
Itufu, tutsumeefuch, kunu chu yu fu, kxoo-
nee fu, kupung yusI kI yu, Izu pu nee kI yu.
AshIk puz ushI fI yu Apu nIIee mungoo nu-
muu mu.
25
Tputs wuu nuu tsI wutsI pu noo
puchInd ku, wuu nuuts tum tu fush chI nu-
ku, yushI ngup pu fee tu fu shee kunu-
tsIp chI yu. Itufu, nutu mu su wuu nuu tsI
tu fush ndu chI nu ku, nuwu mun kumI nI
wutsI pu noots tuu ndu puchInd ku, ufu
kumung chI yu Apu nIIee mu.
2
AshI fI yu,
nuwush tuchI tu muum zund kI nuu fee su,
nuwuu kukI Izuu fu mu mu fI puyung tsu,
pzI fInts pu. Ash kI nuu fee su, wushu nu ndu-
fI nuwu pu nuwush kIz puf tuut ssu, Apup-
shu sIyuu kIz puf chI nu chI yu, tfu ngI yu
ufup cheetsI tpu tsI.
27
Tyu fu, Wupuf pu shu tsI yu tu fu ngI yu,
Apuu, nutu fI mungI kIz puf muntsu kI nu
WungufInI12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
846

G
12.38 NIshu fI yuwuf tu tum Is ysu 53.1 tu utI tum tu.
H
12.40 NIshu fI yuwuf tu tum
Is ysu 6.10 tu utI tum tu.
zun sI mu nu.

TumuchImusuzI? Apuu. Itufu,


tsI pu nee tsI Itu tsI ngu ndu mu nuw shI yuu
tchee zI, ndu mbu fI, wutum shuu nu nuwuu
zungu nI fu ng shu wu tsI pu muu mu. AshI fI yu,
tpu tseem tsI pu chI mu, Apuu, nuwnu tsI pu-
nee tsI puchInd kee zI, ndu.
28
Itufu, Apuu,
nuwu mun tputs shI yuu ufu chI nu chI nIIIn-
pu, tfu ngI yu Isusu. Tyu fu, tsI yu tsIs
kunI ndup kIz puf kImu fu ngI yu. ApunII shu,
tfu ngI yu, ShI yu mund tputs nuwuu chI nu-
ku nu. Afu ngI nu shu nuwuu chI nu chI nIII nu-
yu, ApunII, tfu ngI yu Isu soo tsI.
29
Tputs shu
unoo muzI nu yu fu sIn, ushpu tum: KufIy pu fI
kufIy tufu ngI yu, tfu ngu sIn, ushpu tum:
NdunI, ApunII pu fee wusu ndu fuf tsI yut kI-
yu, tfu ngu nu.
30
Itufu, Isus shu: Nuwuu-
mu ju ApufI tsI yu tuk, ndu. SIyuum nuwuu
mungoo nup tu ApufI tsI yu tu fu ngI yu,
tfu ngI yu.
31-32
Tputs nuwuu yusI nu mun
ItsI feef sIn, tsu pu fu nus shu chee IchI ngu fu
kusI chI mu, nuwuu mungoon kI nuu feesInu-
yu, nuw tpu tsI fee mI nchI mu. Afup chI-
tuu tputs nuwuu mungoon chI nIII nu yu.
YushIng' sIf ufu tpu tsee kusI fu ngI tuu,
Itufu nImun nuwu mu fI kusI yu fu fI, yushI-
ngoo kupeet chI mu, wutum tpu tseem kInu-
fu ngI nu wu, tfu ngI yu Isusu.
33
Isus unoo
tu, yusI nu mun tpu tseem tsI pu chI mu tu,
tfu ngI yu.
34
AshI fI yu, tyu fu, tputs shu:
ApunII pu fee Ipu su mu fI nI, tfu ngI nI shI-
yuu tsI. Itufu, Iy tuyus pu tum pu nI fI nI Iyuu
tuyus pu tuk sIn, ApunII Ipu su mu fI nI kus-
ku chu, ufu tu mu fI tuu chI yu, tsI pu chee ju,
tssIn chu. Itufu, shIy shu: Nuw tpu tseem
kInu fu ngu fI, nu yusI nu mun tsI pu chI mu,
tfung shu.

Muyuu mu tpu tseem kInu fu ngI-


nu tshu?

Chu ku nu shu shIyu? tfu ngu nu


Isu soo tsI.
35
Isus shu: Nuw Apu nIIeem
tuwu sI neem pun tu nu, tfu ngu. Nutu mu-
sum sIyuu mungIs tuwu sI neek puz ush kI nu.
AshI fI yu, ndu tu mu nuw nuu chu fI, nuwuu
kukI mungoo nung tsu, nutu fI In mungoo-
nung tsu. Ndun nuu ush kus, mungI shIs
tunIm puz ushI fu tuu chI yu. Sheef us,
Izuu fu tunI mush musut ku chus, yushI ngup-
pu fee nuut ssu.
3
AshI fI yu, nutu fI nuwuu
kukI mungoo nung tsu. Ash ku chI nuu fee su,
'sInIshpuz ushI fu tuut ssu, tpu tsI fee mI
kInut ssu, tfu ngI yu Isusu.
AshI fI yuwuu ufu pIch tputs Isu soo
mungoo nu muum zundu fu ngu nu unoo
kumu nee nu.
Minootssha kamanchintspa;
yuwaa Utashuch kurak Isusoo
izuuru ngatarangana anootsi
37
Isus nuwuu mungoo nung tsu, tfu-
ngI tuu, ushI fI tuu ngu tu fu ngu nu. Tpu tsee
zupun tuu yuftu yuftu ushI fu ng tuu, tputs
wuch unoo pufu ngI tuut ssIn, ushI fI-
tuu mungoo nu muum ngu tu fu ngu nu.
38
Apu nIIee kuk tutsu moo fu ngI yu, wutum
Apu nIIee kuk kumu nI mu pun, Isy su fI nI
sufu, wusI nu, tfu ngu wu,
KItsIp tI nI muzI nu fu ngI nI, unoo
kumun ku fI,
tputs shu unoo k'kuz mungoo nu-
muum ndu zund chI nIII nu yu.
ApunII shu Tuu fu shI pun wIz pu fee
ymu ndu fu ngu,

chu ku ju unoo mungoo nuch?


G
tfu ngI yu Isy su fI nI.
39
Tputs wuunu ngu-
tu fu ng sIn, ApunII shu xufu shee wuyu fu-
ngI yu, ushI fu chu mungoo nu muum pInu-
su fu ngu nu. Isy su fI nI wusI nu unoots tum
kumu nI fu ngI yu. Tfu ngI yu,

40
SIyuu mungee ts Is
tumI foo sInII tuk chu fI,
kItseets tum tIs tumIf ku chu fI,
kcheets tum tIs kmu nuk chu fI,
sIysu

tumu fee ju mungoon chIs?

Antuu tI muzI nu chee zIs?

NItuu tI pung chee zIs? Ndu mbu fee.


Mungoon tu pu, sIyuu utufI,
ndu sIyuu yufu muum zufum pu tu fI
zund kI nu,
H
tfu ngI yu Isy su fI nI.
41
Isy su fI nI sIf-
tumu tfu ngu, Itufu yuwuu Isus ush tu chu
unoo wusI nu kumu nI fu ngI yu. Yuwuu
Isus tsI pu yu fu, yusuf tmee fu, Wupu-
fIp kunup chu unoo IchI ngu fu wusI nu
kumu nI fu ngI yu Isu soo tsI.
42
AshI fu chu,
WungufInI12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
847
Iyu shuch Utu shuch kufu ku fI nI zupun-
tuu ngu tu fu ng sIn, Itufu ushpu tum Isu soo
mungoo nu fu ngu nu. Mungoo nu fu ng-
tuut ssIn, Itufu kumup shI fu ngu nu, ndu
wuzu fee tsI fI Isu soo mungoo nuk tu nu ndu,
tfu ngu nu. Puf sIy pun shu chee punIk-
sIn, nutsu fu ndu mu utu sIn, tputs nuwuu
nIy fu ndu mu utu sIn, tpu zu fu ndu mu
utu sIn, Isu soo kuupu ndu chI nu fu ngu nu.
43
Wuun pu tu tIn chI nu fu ngu nu. Ufu tputs
nuwuu wunu sI fI chI nu pu ndu utu sIn, Isu-
soo ndu Izuu fu chI nu fu ngu nu. Apu nIII mu-
fI kIs nuwuu chI nu pu ndu ndu, tfu ngu nu.
44
Anu mu nu Isus kuk kIz puf tsI yu tu fu-
ngu, Nuwuu kukI Izuu fu muzI nung tsu,
kuupu mungoo nung tsu, tfu ngu. Nuwuu
mungoon kus,

untuu tI nuwuu tsIm tu ju


mungoon chIs? yuw nuwuu zungu nI fu ngu
unoots tum mungoo nut ssu.
45
Nuwuu kuupu
yusu kI nuu fee su, Apu puuts tum yu sut ssu,
wutum nuwuu zungu nI fu ngu wu.
4
Tputs
nuwuu mungoon pu nu utufI, tunI mush tuu-
fu sI nu pu utufI, Apu nIIee yusu pu nu utufI,
nIsh tsu pu fu nu sush kusu fu ng tu nu. Tpu tsee
mung' tuwu sI neek puz ushI fu p'tseekInu
Apu nIIee mungoo nu muu mu.
47
Tputs nuwuu
kukI muzI nu mu nu muzI nuk tuu, Itufu ndu
puyu ku, ushI fI tuu nuw shu unoo tputs
ndu wunI chI nu. Wuu nu mund chu yu fI nI
wunee shI shIp nuu chI yu.

Antuu tI nuw
wunI muum kusu fu ngee zI? ndu. Kumung shI-
sheem wuyu pI utufI kusu fu ngI nu.
48
Tputs
nuwuu ngut ku, nuwuu kukI ndu puyu ku
wuunI yuch chI nIII nu yu wunee shee tsI yu.
ApunII wunI muum kus ku chu, tpu tseets shu:

Isu soo kuk shIy tumu fu ng shu? tchI yu.


Ndun nuu mungoon ku, wunee shI shIsh
wuyu chI yu, kIz puf wunI chI yu.
49

NItuu tI
ngutI utee zI? ndu. Apup nuwuu zungu nI fu-
ngu, nuwuu kukI kumu nI shI nI tyu fu, unu-
fI tum nuw sIyuum kumun kI nu.
50
Apup kuk
kIz puf chu. AnufI puyu kuch, ufu tu mu fI
tuuch chI, uyum tuu tI yu wunee shI shush ndu
tuuch chI tshI nu. AshI fu chu, yuwu fI Apup
nuwuu kumuch tu fu ngu unoo tsI fI tum sIyuu
kumun kI nu. AshI fu chu, kuupu mungoo-
nung tsu utu shI nu, tfu ngI yu Isusu.
AshI fI yuwuu Utu shuch kufuk Isu soo
Izuu fu ngu tu fu ngu nu unoo kumu nee nu.
Yuwaa Isus waptam Waparip
kanapurangu anoo apin!! kamanchintspa
13
1
Isus wuu nuu tsI Iyuu tIp tsI fee tsI-
nI kIz puf chI nu fu ngI yu, Iyu-
mund wutsI pu noo ndu puchI ndu fu ngI yu.
Wuunu ufu wusI nu yusu fu ngu, putum
zufI tsI pu muum wufI tu fu ngI yu. Wutum
unush zufI yuwuu IjIp too tsup shI tu ngu-
fu nu unoo ufu chI nu fu ngu nu wu. ApunII
yundu mu fI nI Isu soom tutsu moo fu ngI yu.
Anu mun Isus tsI pu yu fu tsu pu fu nu see
kusu yu fu, Wupu fIp kunu pu muum wufI tu-
fu ngI yu wumu fI kusI muu mu.
Yuwaa Isus naattuch psaan putatssin,
iyaatssha wipunasheetsini kapung
waneerangu anoo kamanchintspa
2
AshI fu chu, Isus Iyupu kutu ngu muum
shu nI yu fu ngu nI. Itufu, yuwuu yushIng'
ufu mungush chI nu yu fu, Utu suu tumu pI-
ngum pu neem nchI mu, tfu ngu, unoo Isus
yusu fu ngI yu. Utu su fI nI wutu chu SImo fI nI
Isk fI yo tu fI nI wIpu.
3
AshI fI tuu, yushIng' Isu-
soo ndu kusI muum wufI tu fu ngI yu. ApunII
Isu su mun mung' tutu fu ngI yu, wutum
wuunu tsI pu muum zungu nI fu ngu wu, mIshu,
Isus wumu fI kusI yu fu, wup tum tu Apu nIIIp
kunup chu unoo Isus IchI ngu fu yusu fu ngI yu.
4
Isus kIz pu fI tuu kufu ku mun tuu tuu fu-
ngu, m'chuch tumu pu fI ushI fu kInu fu ngI-
yu. Anush kutung ku nI, Isus chIy zu yu fu,
wumu fee tsI tuwu pImu shee tusheefu,
chI fI koots shu muxu fu ngI yu.
5
Sheefu,
kung mbu ndeejush zuw sheefu, unoo
yyu fu, Iyuuts shu k'tseetsInI kupu tu,
sheefu chI fIk pu shu tuchIng tu, ushI fu ngI-
yu.

Sheefu, PIto foots shu: ShI yuuts shu


kutsIsh kupu chI mu, tu, PItof shu: Isu-
soo,

tumu fee shIy kufu kIsh nuwuu kutsI


kupu chIsh? Wuts tu, tfu ngI yu.
7
Isus shu:
Wuts tu tfInII pu. ShIy ndu yusu fIsh.
Nutu fI ndu mungoon kIsh, Itufu zup shI nu
yusuch pu shu, tfu ngI yu.
8
PItof shu: Wuts-
tu, uyum tuu tI nuwuu kutsI kupu chee zIsh
shIyu, ndu mbu fI, tyu fu, Isus shu: Ndun-
nuu nuw shI yuu ush ku fI, ndun nuu shI yuu
tuchIng chIng tuf ush ku fI, nuwush ndu
Izuu fu tuchI tuch shu, tpu tsI fee mI ndu shu
WungufInI12 , 13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
848
tuuch shu, tfu ngI yu.
9
PItof shu: AshI fI-
yu, ndu kutseetsIm tI kupuch shu, Isu soo.
Mucheets tum tI, kuweets tum tI Ichu mu-
ndu, tyu fu,
10
Isus shu: ChIy chu mu kuch,
mInIIu fIch ndun chu. KutsIm tIch ngoo-
tsush nuu kuch tsu fun tu kI yu. SIy IchI-
ngu fus chu mum chu, mInIIu fIs ndun chu.
Itufu, mInum tputs tuu fI yu mInIIuf pu tuf-
tu, tfu ngI yu Isusu.
11
TumupIngumpunee
yusu yu fu, unoo, tfu ngI yu Utu su fI nee-
tsI. AshI fu chu, unu mun, MInIIu fIs ndun-
chu. Itufu, mInum tputs tuu fI yu mInIIuf-
pu tu, tfu ngI yu.
12
AshI fu chu, tyu fu, Iyuuts shu wIpu nu-
shee tsI nI k'tsInI IchI ngu fu kupu fu ngI yu.
Kupum Iwu pu yu fu, yusuf tuwu pImu shee
kumuf tu yu fu, yusuf kutu ngu muum
pshIy fuyu fu ngI yu. PshIy fuyu fu, Isus shu:

AshI fu ngI unoo kuupu mungoon kIs


sIyu? tu, Iyshu: Dun chu, tfu ngI nI.
13
Isus shu: SIy nuwuu muyIs to foo tssu,
sIy kufu kuum ysu muk su nuwuu tsI, tfu-
ngu.

NItuu tI nuw m'chuchoozI? AshI-


fI tuu tI, nuw sIyuu kutsIs kupu fu ngI nu.
14
AshI fu chu, nuw kufuk tuu tI, muyIs to-
fu tuu tI, ushI fI tuu tI m'chuchpuz ushI fu fI
kInu fu ngI nu. AshI fI sIysu umb tum shIng-
tum tsu, suun pu tu Istung tsu Apu nIIee
mungoo nu muu mu.
15
Nuw sIyuu wunu sI fI
yus pu tu kI nu, ushI fI yu nuwush tchI tu ngu-
sI ndu mu.
1
Nuwuu kukI kuupu muzI nung-
tsu, nIfI chI nung tsu.

NItuu tI m'chuch
upu tu fu nu fI nee tsI nI kusI kee ju? ndu.
Kufuk tpu tsee kumuch tu ku,

nItuu tI wuu
kuk kupee tu muum wufI tu fee ju? ndunI.
17
AshI fI yu, nu nuwuu kukI muzI nu yu fus,
Izuu fu puyung tsu. Ash kI nuu fee su, ufu tu-
fI kIs tuut ssu.
18
Itufu, nuw sIyuu ndu IchI ngu foom
tI, wutum tputs nIsh yutu fIt tuu fu wu.
SIyuu wunu sI fImsheem Ipu su fu ngI nu.
Wunu sI fImshee tputs yusuk tu nu. Yutu fI-
tu mu shee tputs nuts tuk tu mu nu. ApufI
kuk wutum utuwu,
Tputs shI yu put kutung chI yu. AshI fI-
tuu, shI yuu kIyung yuchu chI yu,
ApufI, tfu ngI yu nuwuu tsI.
19
Nutu fI
sIyuu wusI nu kumun kI nu, ndumu
yutu fIt shIsh tushIy chu. Ash ku chu, sIy
nuwuu, Mu, zufu fu ng chu, Isus ApunII chu
WIpu, Apu nIII fIt chu, ttssu nuwuu tsI yu.
20
MuzI nung tsu, nuwuu kukI mbI zu fInts-
pu, Nuw sIyuu zungun ku fI, tputs shu
sIyuu kIs chI nu kI nuu fI, nuwuuts tum kIs
chI nu kI yu, wutum nuw zungu nI fu ngI nu-
wu. Tputs nuwuu kIs chI nu ku, Apu puuts-
tum kIs chI nu kI yu, wutum Apup nuwuu
zungu nI fu ngu wu, tfu ngI yu Isusu.
(Mutiwu 26.20-25, Mdr/osu 14.17-21,
Lu/usu 22.21-2S)
21
Antu fu ngu, unu mun shu sheefu,
mung' kIz puf muntsu fu ngI yu. Mung'
muntsu tsuw ushku, Iyuuts shu wuzu fee-
tsI fI shu: ItsIn su fu sIyuu kumun chInts pu,
tfu ngI yu. NIsh tumu pI ngum pun mInum
tuuf chu, yuw nuwuu tumu pI ngu chu unu,
tfu ngI yu Isusu.
22
Iyshu yuun pu tu tI nI
nup nup ush ku nI, nuts tu muum pInu su-
fu ngI nI. MungI shI nI chI nu ku nI,

Chu-
kuuts tu t?

Chuk shtu tumu pI nguch?


tfung tu nI chu.
23
Anush pshIy fufu tu-
fu nI, kutung ku nI, nuw Isu su nu ngI fI
mungu nung pshIy fuyu fu ngI nu, wutum
Isus nuwuu kIz puf chI nu fu ngu wu.
24
AshI fu chu, Isu su nu ngI fI pshIy fufu fI,
PItof shu uwput tusum tusum ushku,
ndun tuu tsI yut ku, nuwuu, tfu ngI yu,
Isu soo mushu ngI shIyu.

Chu kuuts shu


tshu? tngI, tfu ngI yu.
25
AshI fI yu,
WungufInI13
Pitor Isu soo, Tumuree s/iy /uru /is/ nuwuu
/utsi /upu c/is/? Wuts tu, tdru ngi yu. (1S.6-10)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
849
nuw shu Isu su mu nu fI kundu nee fu fI,
kuzu mbu fu ngI nu.

Chu kuuts shu shIy


tshu, Isu soo? tfu ngu fI,
2
Isus shu,
Kutu nguts musu mu fush pshtu yu fu fI,
tpu tseem punu chI mu. An wutu chu yuw
tputs nuwuu tumu pI ngu chu unu, tfu-
ngI yu. Tyu fu, punguu yyu fu, musu-
mu fush pshtu yu fu, Utu su fI neem shu
SImo fI nI wIp punu fu ngI yu.
27
AshI fI yu,
Isus punu yu fu, Utu su fIn shu yyu fu,
kutu ngu fu ngI yu. Kutu ngee fu, unu mun-
shu YushIng' Utu su fIn shI nI Izuu fu
pshtu fu ngI yu. Sheefu, Isus shu: Utu suu,
yuw mungI shIsh chI nu kIsh unufI shIng-
chu, zup shtu fInII pu, tfu ngI yu.
28
Iyshu
unoo mungoo nu muum pInu su fu ng tu nI-
chu. Tfu ngu unoo Iy yusu fu ngee zI nI.
29
Utu su fIn kufI kee ksu tu fu ngu, Isus
kumuch tu fu ngu, Kutu nguts shu mbutshI-
sheem pxu nxu shI nI, Isus tfung pu fee,
tfung tu nI chu. Ndun tuu tI ushI fu, KufIk
pukI feem punu shI nI, tfung pu fee yuu nI-
tu fI mungI shI nI chI nu ku nI, tfu ngI nI yu.
30
AshI fI yu, Utu su fIn shu punguu kutu-
ngee fu, mus sI fI tum shI tu ngu fu ngI yu.
TunI mush psuun shI tu ngu fu ngI yu.
31
Utu su fIn shI tu ngu fum chu, Isus
Iyuu, tfu ngI yu, Nuw tpu tseem kInu-
fu ngu fI, nIsh tsu push kusu fu ng tu nu.
Kumung shI sheem tpu tseem wuyu pI tufI
kusu fu ng tu nu. Nut shu nImu nu fI tputs
nuwuu yusu chI nIII nu yu, nuwuu chI nu-
chI nIII nu yu. Sheef sIn, Apu puuts shu
nuwu mun chI nu chI nIII nu yu.
32
Anu mun
ApunII nuwuu kIz puf kufu kuum nchI-
yu. Mus sI fI ush chI yu, zup shtu chee ju,
ndu mbu fee.
33
Ash ku chu, nuu chI mu,
mus sI fI tum kuzu fu chI mu. Nuw sIyuu
kIz puf chI nu kI nu. AshI fI yu, nuuk chu fI,
sIy nuwu nguz kIz pu fI tum zundut ssu.
Itufu, yup nuu chI umb sIy nuu muum
pInu suk su. SIf sIyuu kufu ku fee tsIs
unoo, tfu ngI tum tI, nut shu sIyuuts tum
utInu.
34
AshI fI nuu chI mu. Nutu fI sIyuu
wunee ku fI, nuwuu kukI kunees chI
puyung tsu, suun pu tu chI nung tsu tInu,
nutsu shIsh wutsIs shu pu fee. Nupu nuw
sIyuu chI nu mu mu fI chI nu kI nu. Nuwuu
ushI fI tum sIysu suun pu tu chI nu mu mu fI-
tum chI nung tsu.
35
Ash kI nuu fee su, tputs
sIyuu: Pu, wutu chu Isus tIp tsI fI yu, tchu-
psInu yu sIyuu tsI. SIyuu ItsIn su fu yusu chI-
nIIIn pu. AshI fI yuwu fI wunee fu ngI unufI
puyung tsu, tfu ngI yu Isusu.
(Mutiwu 26.S1-S5, Mdr/osu 14.27-S1,
Lu/usu 22.S1-S4)
3
Tfu ngu, PItof shu: Isu soo,

Yup shu
nuu much shu? tu, Isus shu: Yup nuu chI
umb shIy nuwush tuchI tu muum pInu-
suk shu, PIto foo. Itufu, zup shI nu nuwush
tuchI tuch pu shu, tfu ngI yu.
37
PItof-
shu:

Muyu mun shtu nutu fI xufu chIch?


Nuwuum xufu shIsh wunI ndu ju. ShIy
kumI nIsh tsI pu tseets tuu ndu punI kI, tsI-
pu nee ts tuu tI puchInd kee zI, tfu ngI yu.
38
Isus shu:

Kuupu zuf kush tIsh, PIto-


foo? Nuw shI yuu yusuk tu nu, tfu ngu.
MuzI nung chu, nu InI ndu tu mu ktush
yusu fu, shIy shu tpu tsee, Nuw Isu soo
yusu fee zI, tch shu. TuchIp tuyu sI chush,
unush tufu sIchpu fee, Isus tfu ngI yu
PIto foo tsI.
14
1
PIto foo tyu fu, Isus shu Iyuuts-
shu IchI ngu foo tsI nI, tfu ngI yu,
Anu mun mungIs muntsu fInts pu, punI fus-
tu fInts pu. Apu nIII mun mungIs tutung tsu.
Nuwu mun mungIs tuteefus tuung tsu.
2
Apu push tuu fu shee mIs kupung tuu fI yu,
pIsh tu chee ju kIs tuu muu mu. SIyuum tuu-
fu shee mIs yufu muum nuu chI mu, Apuf pu-
tI ufu tu fI tuut ssu.

Antuu tI shI yuu kumup-


shI kee zI? ndu. ZufeefufI utu shI nu.
3
Nuu yu fu fI, yufeefufI, yusuf sIyuu
yumu ku tu fI kus chI mu. SIyu nguz
kuseefufI, sIyuu yumu yu fu fI, ufu tu-
mu fI nuwush tuut ssu, unush wushu nu-
ndu fI shu tuuch chI.
4
Apu fee tsI wunung
yu suktI schu umb kusu muu mu. AmbI-
fI nu nuu mu chI mu nuwu, tfu ngI yu
Isusu.
5
Toms shu: Isu soo, wundu fI ndu
mungoon kI nI wu, tfu ngu,

Yup shu nuu-


mut shu?

TumuycheezInI umb kusu muu-


mu? tfu ngI yu.

Isus shu: Nuwu mu nu fI


Apu push pshtu muum wufI tu fI yu. Nuw
kukI tsI nus chu. Nuw tuu fu shI pun tu-
nu. AshI fI yu, nuwu mu nu fI Apu nIIush
pshtut ssu sIyu yu.
7
SIy nuwuu kuupu
WungufInI13 , 14
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
850
mungoonkI nuu fee su, Apu puuts tum
mungoon chI tum pu su. Itufu, nImu nu fI-
shu Apu puu yusu yu nIIIs, kuupu nuts tuk su
Apu puu tsI, tfu ngI yu.
8
FeIIp shu: Isu soo,
Apu fee tsIsh ymu ndu ngu sI ndu, pung-
pu nI utI nI yu. Anoo tsI fI zund kI nI yu, tu,
9
Isus shu: FeII puu

tumushu ndu mungoo-


nuk shu?

WunI pu ju sIyuu tuyus pu tu fu ngI-


tuu tI ndu nuwuu mungoo nuk su? MuzI nu-
ngInts, sIy nuwuu yusu yunII tIschu, ushI fI
Apu puu yusu yunII tum tIschu.

AshI fI
muyuum shu shIy, Apu fee tsIsh ymu-
ndu ngu sI ndu, tshu? tfu ngu.
10
Izuu fu
nuwuu mungoo nung tsu. Nuw Apup pu tu
tutsu moo tu nu, mungooz mInu mu fI Iy
puyu ku nI. MInu mu fI tu nI chu. Nuwuu-
nuuts tu ju kukI sIyuu kumu nI fu ngI, ndu.
Yuwuu tsI mu fI Apup kumuch tu fu ngu
unoo tsI mu fI nuw puyu kI nu, wutum
mungooz mInu mu fI puyu ku nI wu.

Apu-
fI mun wIz puf nuw wunI pu ushI fu ngI?
11
Anu mun nuwuu mungoo nung tsu.
ZufuktI shchu: ApunII pu tu fI tutsu moo-
tIsh chu, tngu ndu mu. Anoo xufu kI nuu-
fee su, ushI fI tuu nuwuu mungoo nung tsu
yuwu mund wIz pu fI fee tsI pufu ngIs unu-
mu ndu.
12
MuzI nung tsu, nIfI chI nung tsu.
SIy kuupu nuwuu mungoon kus, nuw shu
kIz pu fI fI sIyush tuch tum pu fee. Apu pup
nu nuw kunup ku chu fI, nuw tumu pu fI
ushI fus tuut ssu. Amb ush ku chus nuwuu
yunutssu.
13
Nuwu mu ndu, Apu nIII mu-
ndI WIpI, tputs Apu puu chI nu chI nIIIn pu
utufI, sIyuu Istu chI ntsu. Nuwuu chI-
nu kus, nuwu mund mush ku chus, sIyuu
Istu chInts pu.
14
AshI fu chu, nuwuu mush-
kus, nuwuu chI nu kus, nuw shu Izuu fu
Istu chI ntsu,
15
SIy kuu pu nuu fI nuwuu chI nu kus,
nuwuuts tum kukI chI nut ssu, puyu mu mu-
fI puyutssu.
1
Ash kus, nuw shu Apu puu
mush ku fI, uwshu sIyuum Istum pu neem
mInoo zungun chInts pu. Istum pun shu
kus ku chu, sIyush ufu tu mu fI tuu chI yu,
uyum tuu tI sIyuu kusu chee ju, ndu mbu-
fee.
17
Istum pun wutu chu ApufI WunI.
Mungoo zee p'tsImpunchu Apu fee mI.
PIyuf tuch tputs ndu Apu fee tsI WunI yusu-
fu ngu sIn, ngut ku sIn, Apup shu unoom
ndu zungun chI yu. Itufu, sIyuum zungun-
chI yu. SIy Apu fee tsI WunI mungoo nu fu-
ngus, uwshu sIyu pu nu tuu fI yu. Ufu tu fI
sIyu shu fI tuu chI yu Istu muu mu, mungee-
ts Is p'tsImuumu.
18
AshI fI yu, nuw sIyuu
ndu Izuu fu kusu chI ntsu, mxu xIz tumu pu-
fI ushI fu tuu chee zIs, ndu mbu fee. ApufI
WunI sIyush kus ku chu, nuw puz ushI fu
sIyuu Istu muum kus chI yu.
19
Nu mus sI fI tum nuuk chu fI, pIyuf tuch
tputs nuwuu ndu pung chI nIII nu yu. Itufu,
sIysu nuwuu yusuf pungut ssu. SIy ufu tu-
mu fI tuut ssu, wutum nuw tuu fu shI pun-
nu wu.
20
Nuwuu yusuf puk chus, nuwuu
Izuu fu mungoo nut ssu. Mungoon ku chus,
nuwuuts shu tch pu su, Isus Wupuf pu tu
tutsu moo chu. Isus wIz pu fI fI nI Iyush tuu-
kI yu, Isus put mungooz mInu mu fI puyu ku-
nI, tch pu su nuwuu tsI yu.
21
Tputs nuwuu
kukI puyu kI nuu fI yu, ndu kupeet ku, un
wutu chu nuwuu kuupu chI nu ku ush kI yu.
Nuwuu chI nu ku, Apup shu unoo tpu tsI
chI nuk tum tu yu. Nuw shu chI nuch tu mu nu.
Anu mun shu nuw shu nuwuu nuu tsI ymu-
ndu chI mu, tfu ngI yu Isusu.
22
Utus shu, nIII tu fI ndu Isu soo tumu pI-
ngu fu ngu unshu Isu soots shu:

Tumushtu
Iyuum shu shI yuu yusuf pung chI nee Itufu
pIyuf tuch tputs shI yuu ndu pung chI nIII-
nu? tfu ngI yu Utu su.
23
Isus shu: SIy
nuwuu chI nuk su. Tputs nuwuu chI nu ku
nuwuuts tum kukI puyu ku Apup shu unoo
tputs chI nu chI yu. SheefunI, Apup nuwu pu
wushu nund kus ku chu nI, unush tpu tsush
mung' tuu chI nI yu, Istu chI nI yu.
24
Itufu,
tputs ndu nuwuu chI nu ku, nuwuuts tum
kukI ndu puyu kI yu.

Antuu tI nuwuu tsIm-


tu ju kukI ngu tuk? Apu feets tum tI kuk
ngu tu fu ngu nu yu, wutum nuwuu zungu nI-
fu ngu wu. AshI fI yu,

tumu fee unush tputs


tuu chI nI? pInu su ku nI yu.
25
Ndumu nuu chu fI, wund nIsh sIyu pu
tuu ku fI, unoo IchI ngu fu sIyuu wusI nu
kumun kI nu. Kumun kI tuu tI, Itufu ndu
Izuu fu mungoo nuk su.
2
AshI fI yu, ApufI
WunI sIyush kus ku chu, mungee ts Is
p'tseekchu, Izuu fu sIyuu tuyus pu tu chI yu.
Uw Istum pu nI fI tuu chI yu. Apup Istum pu-
nee kumuch tu kchu, Tpu tsI fee tsI Izuu fu
WungufInI14
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
851

D
15.3-5 SuImo 127.2 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
15.1- SuImo 80.8-13 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
p'tseeshInI Isu soo kuk mungoo nu muu-
mu, tk chu, zungun chI yu. AshI fI yu, kus-
ku chu, Izuu fu mungoo nut ssu.
27
AshI fI nuu mu chI mu. MupIym mush
mungee mIs punu chInts pu, sIyush
mupIym mush kusu chI mu. Nuw mungI
ndu punI fus tu fu ngu fI, mupIy fu fI tuu-
fu ngI, ushI fI tum sIyuum mupIy mush
kusu chI ntsu. MupIy mush unu mush nIsh
tsu pu fu nu sush wunI ndu ju,

yupee ju
mupIy shee pung chIch? AshI fI yu, mungee-
mIs mupIym punu ku fI, punI fus tu fInts pu,
mungIs muntsu fInts pu.
28
Nuu mu chI mu
utI tuu tI, mungIs muntsu fInts pu, wutum
sIyuu Istu muum yusuf kus chI mu tfunu-
wu. MupIyng tsu. Apu push kunup ku chu-
fI, uwush mungI kIs tuu chI nu, wutum
nuwuu knu fu tuu ku wu. Amb mungI kIs
tuu kum chu fI, sIysu nuwu mun mungIs
ksu tum tuung tsu. AshI fu chu, mungIs
muntsu fInts pu tshI nu.
29

Nuw sIyuu
wunI puj kumu nI fu ngI? Anoo IchI ngu-
fu pukeefus, nuwu mun mungIs Izuu fu
tututssu.
30
Nutu mu sum tu sIyu pu Ipu-
nee fu fI tsI yut kI nu. Tsu pu fu nus ufku fI
mus sI fI tum kus chI yu muntsu muu mu,
YushI ngoo utInu. AshI fI tuu, nuwuu
ndu shu kusI chI yu.
31
Itufu, tputs IchI ngu-
fu sIn nuwuu mungoon pu nu tunu. Nuw
Apu puu Izuu fu chI nu ku fI, tpu tseem
tsI pu chI mu, wutum Apup nuwuu kumuch-
tu fu ngu wu. Nu wufI tu yunII tu ndu. AshI fI
pzuju, nuu yu nI, tfu ngI yu Isusu.
Tyu fI tuu, wundu fI tum Iyuu tuyus pu tu-
fu ngI yu. Tfu ngI yu,
15
1
Nuw kIzu fun wunu sI nuu fI
tumu pu fI ushI tu nu. Apup shu
tutsum mu pun tumu pu fI ushI fu tuu fI yu.
2
PIz ndu puk chI yum wunu sIf yusI ku,
Apup shu unoo Izuu fu kupeet chI yu. Itufu,
zunIII pu fu puz ushI fu muntsI fI unoo
kupeet chI yu. ApufI ufu ngeem yusIp tu
ush kI yu.
3
Nuwuu kukI nu muzI nu yu fus,
unu mun Apup mungee ts Is yufeenIII yu.
4
AshI fI nuwu shu mu fI tuung tsu. Ash-
kus, nuw shI yu shu mu fI tum tuu chI mu.

Antuu tI kIzu fun pIz tzu yu fuch yusuf


yusI tu fee ju? ndu mbu fI. Wunu sI nu fush
tuukchI nuu fI, ufu yusIy chIyu. Ash-
chI tum pu su sIyu yu. Ndun nuu nuwu pu
Ipu nu fu tuu kus, ndun tum yusIk puz
ush chIs.
5
Nuw kIzu fun wunu sI nuf tumu-
pu fI ushI tu nu. SIysu pIz tumu pu fI ushI fu
tuuk su. AshI fI nuwuu ksu fInts pu. Tputs
nuwuu ndu kusu ku, nuw shu ndun tum
kusu chI nu, ufu chI nu chI nu. Ash ku chus,
wunu sI fI yusIk puz ushItssu.

Nuw ndun-
nuu Istu ku fI, ushI fee ju wunu sI fI tuu chIs?
Izuu fu pInu suk su.
D

Nupu,

mzuts pun
tumu kee ju? PIzuu yutu fI tu wu unoo
pukee fu, kupeet kI yu. Puzu chu, zunIII pu-
fu nund tuyun tu yu fu, tIfook chu, Izuu fu
muchIng kI yu wuts tu mu mu fI tu. ApufI
ushIk puz ush chI tum pu fI sIyuu tsI, nuwuu
kusukchI nuu fee su.
E

7
Itufu, sIysu nuwush
ufu tuukchI nuu fee su, nuwuu kukI ufu
puyu kI nuu fee su ushI fu yuwuu zund kIs
unoo mush kus, unu fI tum Istu chI ntsu.
8
Ash ku chus, Apup shu mung' ksu chI yu,
Nuwuu nu tpu tsI fI nuwuum wunu sI fI-
nu ndu fI yusIk puz ush tu chI nIIIn pu tu,
Ipu fee mI Isu soom wIpu nu sheem kInu-
chI nIIIn pu, tfu ngI yu.
9-10
Wuunu Apup
nuwuu tsI kIz puf chI nu ku, nuw shu ushI fI-
tum sIyuu kIz pu fI tum chI nu kI nu. AshI fI-
yu, sIysu nuwuu tsI mu fI ufu chI nung tsu.
Nuw Apu puu kuk ufu puyu ku fI, Apup shu
nuwuu chI nu kI yu. AshI fI tum tIschu sIyu.
Nuwuu kukI ufu puyu kus, nuw shu sIyuu
ufu chI nu chI ntsu.
11
Mung' kIs tuu pu nu utufI, unoo sIyuu
kumun kI nu. Nuwuu kukI puyu kus,
mungIs kIs tuut ssu, nuw mungI tumu-
pu fI ushI fu kIs tuut ssu, ufu tu fI tu kIs
tuut ssu.
12
Nuw sIyuu mInu mu fI kumuch-
tu chInts pu, Suun pu tu tIs Izuu fu chI nung-
tsu, nuw sIyuu kIz puf chI nu kI ushI fI-
tum suun pu tu chI nung tsu.
13

Tumufu
nuw sIyuu chI nu kI nu? SIyuum kumI nIs
nuw tsI pu chI nu. AshI fI sIysu shIng tum-
tsu suun pu tu tu.
14
Nuwuu kukI puyu-
kus, ufu tu mu fI nuw umI ku fI tuut ssu.
WungufInI14 , 15
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
852

F
15.1 Tuyu sI mu 7.7 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
15.25 NIshu fI yuwuf tu tum
SuImo 69.4 tu utI tum tu.
15
Nuw sIyuu, m'chuchufeezI, ndu. Nuw
sIyuu umI kuf tu nu wutum chI nu ku nI wu.
Antuu tI m'chuch upu tu fu nu fIn pu mung'
wufI tu fee ju. Itufu, nuw IchI ngu fu yuw
Apup nuwuu kumu nI fu ngu unoo nu sIyuu
kumu nI fu ng tu nu. IchI ngu fu yusuk su
ushI fI nuwu put umI kuf tu nI chu Iyu.
1
SIy
ndu nuwuu Ipu su fu ngIs tuyus pu tum pu-
nI fee mIs, Itufu nuw sIyuu Ipu su fu ng tu-
nu Ipun shee mI.
F
AshI fu chu, nuw sIyuu
wunee ku fI utu shI nu, Tpu tsee chI nung tsu,
nuwuu kukI tuyus pu tung tsu, shu neeng-
tsu, tInu. Ash ku chus, tputs mungoo neef-
sIn, ufu tu mu fI Apu nIIeem tuu chI nIII nu-
yu, sIysu Apu nIIeem tuch tum su. Apu puu
mush kus, nuwu mun kumI nI mush kus,
sIyuu Istu chI yu.
17
AshI fI yu, nuwuu kukI
ufu puyung tsu, suun pu tu chI nung tsu
tshI nu. AnufI chI nung tsu.
18
Itufu, yutu fI tu mush tputs sIyuu
nutsuk chu, punI fus tu fInts pu. Nupu:
nuwu mu su nutsu fu ngu nu. SIyuuts tum
ush tuch tum pu sI nu yu. AshI fI unoo mbI zu-
fInts pu.
19
SIy yutu fIt shI shpu nI tu mu nuu fI
tuu kus, ushI fI yu sIyuu chI nu chu psInu-
yu. Itufu, nuw sIyuu ItutseefufI, sIyuu
wunu sI fImshIsh wuyu fu ngI nu, nu yutu-
fIt shI shush ndu tuuk su. AshI fI yu, sIyuu
Itu tsI fu ngI unu mund sIyuu nutsu chI nIII-
nu yu.
20
Nuwuu nutsu fu ngu sIn, sIyuu tsI-
nuu mIsI sI nu shu pu fee nuts chI nIII nu yu.
Nuw sIyuu kumu nI fu ngI mbI zu fInts pu,
tIp tsI fI wuu nuu tsI kufu ku kusI kee ju, tfu-
ngI nu. Itufu, tIp tsIf kufu kush tuchIt ku-
sIn, kIyu ngu tum kuchIy ch tum pu sI nu yu.
SIysu nuwush tuchIt kus ush chI tum pu su,
sIyuuts tum kIyu ngu tum yuchuch tum-
pu sI nu yu. Nupu:

nuwuu kukI tumu fu-


ngImsInu yu? Ngu tu fu ngu nu yu. Nuwuu
kukI puyu fu ngI nuu feesInu yu ushI fu,
sIyuuts tum kukIs puyuch tum pu sI nu yu.
Itufu, sIyuu ngut chI tum pu sI nu yu utu shI-
nu.
21
Nuwu mun kumI nI sIyuu ush chI tum-
pu sI nu yu. Nuwuu Apup zungu nI fu ng tuu,
ushI fI tuu ndu mungoon ku nu, ngut ku nu.
22
Nuw ndun nuu kusu fu ngu fI, ndun nuu
Apu puu kuk kumu nI fu ngu fI, mupIy fu-
ngI nuu psInu yu. Itufu, nu Izuu fee shu
kumu nI fu ngu fI, ngu tu fu ng sIn, wuu nuuts-
tu tum shu yutu fIt shI shush wuyu fu ngu nu-
yu.
23
AshI fu chu, tputs nuwuu nutsu ku,
Apu puuts tum nutsu kI yu.
24
NIsh tpu tsIsh
xIy fu ngu fI, Apup pu tu wIz pu fI fI nI zupun
Istu fu ngI nu, yuwuuts tuu tputs sIf ndu
putu fu nu unoots tuu pufu ngu sIn nuwuu
ngu tu fu ngu nu. Wuu nu mund chu yu fI nI
wuunu yuch chI nIII nu yu. Nuwuu pufu ngI-
tuut ssIn, ushI fI tuu nuwuu nutsu fu ngu sIn,
Apu puuts tum nutsu fu ngu nu.
25
ApufI kuk
wutum, tfu ngu wu, Tputs zupun msu ngu-
fu sIn, nuwuu nutsu ku nu yu,
G
tchu. AshI-
fu chu, nuwuu nutsu fu ngu sIn unoots tum
kuk tutsu moo fu ngI yu.
2
Nuw sIyuu Istum pu nee mIs Apu fee tsI
WunI zungun chInts pu. Uw Apu nIII fI tum-
chu, TsIn sum pun chu. AshI fI yu, uwshu
kus ku chu, tpu tsee mung' p'tsImuum
kus chI yu. Nuwuu tsI mu fI kukI Izuu fu
mungoo nu muum p'tsIchIyu.
27
AshI fI yu,
sIysu nuwuuts tum kukI kumu nIt ssu,
wutum sIy nuwuu IchI ngu fu pufung su-
wu. AshI fu chu, nutsuk tuu teesInu yu, sIysu
kumu nIng tsu sIyuu utu shI nu.
1
1
SIyuu nuwuu ksu fu sI nu pu utufI,
nut shu In unoo sIyuu kumun kI nu.
2
Nuw kumI nI sIyuu nutsuk sIn, sIyuu
kupu ngu fI nIy fu muum wuun pu tu tIn
wunI chI nIII nu yu. Sheef sIn, sIyuu puchuk-
chu sIn, Isus chI chee puchu ku nI, ApunII
Iyuu kIs nupuch pu fee tchu psInu yu.
3
Nuwuu ndu mungoon ku sIn, Apu puu
ndun tum mungoon ku sIn, sIyuu nuwu-
mun kumI nI kIyung yuch chI nIII nu yu.
4
AshI fI tuu punI fus tu fInts pu, wutum wusI-
nu kumu nI fu ngI nu wu. Yutu fIt pu nI tputs
zufu fI nI kus ku chu, sIyuu kIyung yuchuk-
chu sIn, mungI shIs nuwuu kukI chI nut ssu,
Isus mungee tsI nI p'tseefungchu ttssu.
SIf tufI ndu unoo kumu nI fu ngI nu,
wutum sIyuum Istu muum tuu fu ngI nu-
wu.
5-
Itufu, nu kunup ku chu fI, sIyuu
ItsIn su fu kumun kI nu. Kuzu fu kuchtu nu,
WungufInI15 , 16
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
853
tfu ngu fI, kIz puf mungIs muntsu fu ng-
su. MungIs muntsu fu ngus, mungee ts Is
kunu chu fu ngus, ndu nuwuu:

Yup shu
nuukshu? ndu tssu. Apup nuwuu zungu-
nI fu ngu, nu wup tum kunup ku chI mu.
7
Itufu, nIfI mungoo nung tsu, Apu push
kunup ku chu fI, sIyuum kIz puf wunu sI fI
unoo zungun chInts pu. Ndun nuu ush ku fI,
sIyuu kIz puf Istu muum pInu such pu fI nu.
Itufu, nuuk chu fI, Istum pu nee mIs Apu-
fee tsI WunI zungun chInts pu.
8-11
Zungun-
ku chu fI, kus ku chu, uwshu pIyuf tu cheets-
tum tpu tsI mung' p'tsIchIyu. P'tseekchu,
nuwuu ndu shu mupIy chInIII nu. Nuwuu
ndu mungoon ku sIn, wundu fI tum yutu-
fIt shI shush tuu chu tpu tsee wunI chI yu.
MI shut, yuwu mund nuw tsI puk chI unu-
mund Apuf shI tI tpu tsee kIs chI nu chI yu,
unoots tum ApufI WunI tpu tsee mung'
ufu ngI nu shu p'tsIchIyu. Nu tsI puk chu-
fI, yusuf Apu pup kunup ku chu fI, ndu shu
nuwuu pungut ssu. Itufu, ApufI WunI
unu mun wuneek chu, tputs shu nuwuu
mungoon ku chu, Apuf shI tI unoo kIs
chI nu chI yu. MI shut, kumung shI sheem
wunIch tum tu yu. Nu nuw yutu fIt shI shee
ufkuf, YushI ngoo Izuu fu kusI chI mu.
Tpu tseem kumung shI sheem wuyu pI
utufI, kusI chI mu, tpu tsI fee mI yushI ngoo
tututs chI mu. AshI fI yu, ApufI WunI pIyuf-
tu chee tpu tsee mung' p'tsIchu Apu fee tsI
mungoon chI tum tu yu.
12
Wundu fI tum tsI yu tsIs sIyuum zupun
puyuk tu nu. Kumun pI utI tuu tI, Itufu
sIysu nutu fI mungoo nu muum pInu suk su.
13
Itufu, ApufI WunI sIyush kus ku chu,
sIyuu mungee ts Is p'tsIchIyu nuwuu
kukI mungoo nu muu mu. Mungee ts Is
p'tsIputstuf ushku, nuwuu kukI ufu-
tu fI ItsIn su fu puyutssu. Mungee ts Is
p'tseekchu, wuu nuu tsI kuk ndu kumun-
kI yu. Nuw chI nu kI unoo tsI mu fI sIyuu
kumun chI yu. Nuwuu kukI IchI ngu fu
kumun chI yu ufu tu fI tu yu. Yuwuu Apup
zupIsh ush tu chu unoots tum kumun chI-
ntsu.
14
Ufu nuwuu ungIf tu chI yu. Nuwuu
kukI sIyuu kumun ku chu, sIysu nuwuu-
tsIm ufu kupung chI nut ssu.
15
Nuw kukI
wutu tum chu ApufI kuku. Tutsu moo tu-
nI chu. Anoots chu sIyuu utInu, ApufI
WunI nuwuu kukI yyu fu, mungee ts Is
p'tseetchIyu Izuu fu mungoo nu muu-
mu wutum Apuf tum tI kuku wu. AshI fI
Apu fee tsI WunI zungun chI unoo sIyuu
kumu nee nu.
1
MuzI nung tsu, nu mus sI fI sIy nuwuu
ndu pungut ssu. Itufu, unu mun shu nuwuu
yusuf pungut ssu, tfu ngI yu Isusu.
17
Isus
tfu ngu, Itufu, Iyshu, wIpu nu shtI nI,
unoo mungoo nu muum pInu su fu ng tu-
nI chu. Iyuun pu tu tI nI

Muyuu tsI t?
tfu ngI nI. Nu mus sI fI sIy nuwuuts shu
ndu shu pungut ssu, Itufu unu mun shu
nuwuu yusuf pungut ssu, tu,

muyuu-
tsI t? tfu ngI nI.
18
MI shut, Apu pup
kunup ku chu fI, mus sI fI tu nuu chI mu,
tu,

ushI noo ju ushIch? kuupu mungoon-


kee zI, tfu ngI nI Iyuun pu tu tu nI.
19
Isus
ndun tuu muzI nu fu ngu, ufu mungee tsI-
nI yusu fu ngI yu. Yuwuu mushu muum
zundu fu ngu nI unoo wuunu yusu fu ngI-
yu. AshI fu chu, Iyuuts shu: SIy nuwuu
mushu muum zunduktI schu, tfu ngu.
Nuw sIyuu: Nu mus sI fI sIy nuwuu ndu
pungut ssu. Itufu, unu mun shu nuwuu
yusuf pungut ssu, tfu ngu fI, unoo sIysu
nuwuu mushu muum zundu fu ng su. SIy
nuwuu: Wuzu fee tsI fI kumu nI ngu su ndu,
tpu nI, mungI shIs tssu.
20
AshI fI yu, nu
sIyuu ItsIn su fu kumun chInts pu, nu In
sIy nuwu nguz kIz puf tunutssu. Itufu,
yutu fIt shI shpun tputs nuwu mun tsI pu nI
shu mbutchI nIII nu yu. SIysu nuwu nguz
tunu yu fus, Itufu mus sI fI tum yusuf
nuwu mu nu tum shu mbu tut ssu.
21
KIz
wIpuu ksut ku tumu pu fI ushItssu. Nupu
kIz tutsI pu muum zund ku chu, mung' punI-
fus tu tu fI yu. Itufu, nIIu fuu tutsIp ku chu,
wusu fee mbI zu kI yu, mung' kIs ush kI-
yu, wutum wIpuu pukeenIIu wu.
22
SIy
ush chI tum pu su nuwung zI. Nutu mu sum
mungIs muntsut ssu. Itufu, nuwuu mus
puk chus, mungIs k sut ssu, uyum tuu tI
nuwu nguz mungIs ndu yusuf muntsut ssu.
Nuwu mun kIs tuut ssu.
23
MI shut, Apu pup
yusuf kunup ku chu fI, sIysu nuwuuts shu
ndu shu mushut ssu, Apu puu tsIm shu
mushut ssu. Kuupu muzI nu ngu ndu mu, sIy
WungufInI16
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
854
nuwuu mungoon kus, Apu puuts shu mush-
kus, Apup shu wuunu sIyuu mungee ts Is
p'tsIchIyu.
24
SIf sIy nuwu mun mungIs
tutu fu ngIs unu mun Apu puu ndu mushu-
fu ng su. Itufu, nut shu mush ku chus, Apup-
shu muzI nu chI yu. AshI fI yu, mushung tsu.
Ash ku chus, Izuu fu mungIs kIs tuut ssu.
25
Apu nIIee sIyuu kumu nI fu ngu fI,
k'kuz pIndu nu fu tsI yu tu fu ngI nu. Itufu,
kunup ku chu fI, k'kuzee pIndu nu shee ndu
tsI yut chI, Apu nIIee kumun ku chu fI, wuzu-
fee tsI fI tuyus pu tu chI mu.
2
Anush sIysu
nuwuu mungoon kus, Apu puu tsI mu fI
ItsIn su fu mush kus, uwshu sIyuu mungIs
p'tsIchIyu. AshI fI yu, sIysu ItsIn su fu Apu-
puu mushung tsu.

Muyuu mu nuw sIyuum


Apup pu tsI yut chI?
27
wutum wuunu sIyuu
chI nu ku wu. Yuwu mun sIy nuwuu chI nu-
kus, mI shut nuwuu: ApunII chu Isu soo
zungu nI fu ngu, tfungIs unu mun Apup
sIyuu chI nu kI yu.
28
Apup nuwuu zungu nI-
fu ngu, nIsh tpu tsIsh tuu fu ngI nu. Itufu,
nut shu tpu tsee kusu yu fu fI, wup tum
yusuf Apu pup kunup chI mu, tfu ngI yu
Isusu.
29
Tyu fu, Iyshu: Mu, zufuktI shchu,
wuzu fee tsI fI nu kumu nI fu ng shu. PIndu-
nu fu ndu tsI yu tu fu ng shu, tfu ngI nI yu.
30
ShIy, Isu soo, IchI ngu fu yusuk shu,
mungI shI nI chI nu fu ngI nI unoots tum
nuts tuk shu.

Chuku shI yuu Istu ndu tch?


wutum shI yu mu fI wusI nu yusuk shu wu.
ZufuktI shchu, ApunII shI yuu zungu nI-
fu ngI yu, ApunII pu tutsu moo tIsh chu.
ShI yuu mungoon kI nI yu, tfung tu nI chu.
31
Isus shu:

Kuupu nuwuu Izuu fu chI-


nu kIs sIyu? ndu. SIyuum wund pIsh tu-
kI yu, tfu ngu.
32
Nutu fIt InI nuwu mun
punI fus tu yu fus, suwu su wut ssu. Nuwuu
kusu yu fus, pungI pIs suwut ssu. Nuwuu
kusu kus, nuw mInu mu fI tI tuuk tuu tI,
ushI fI tuu Apup nuwuu ndu kusu chI yu,
wutum nuwu pu ufu tu fI tuu ku wu.
33
SIyuu
punI fus tu tpu utufI, unoo wusI nu IchI-
ngu fu kumun kI nu. Nuwuu ufu mungoon-
kus, mungee mIs mupIym ufu tu mu shI
punu chInts pu. NIsh tsu pu fu nu sush ufu
kIyung kuchI yut ssu. AshI fI tuu, punI fus-
tu fInts pu, mungIs mupIy fus tuung tsu,
wutum kIyu ngu tuu kuchIy kuchu fI, yutu-
fIt shI shee Izuu fu kusI chI nu, tfu ngI yu
Isusu.
AshI fI yuwuu Isus Iyuu wIpu nu shee-
tsI nI kupung tuyus pu tu fu ngu unoo
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus iyaa kizpur
chinaku, iyaam Apan!!pat psaanaritam
tsiyatarangu anoo kamanchintspa
17
1
AshI fI yu, Isus Iyuu tuyus pu tu-
muum tuwuts pu yu fu, wuf shu
nupee fu, ApunII put tsI yu tu fu ngI yu.
Tfu ngI yu,
Apuu, nu zufI tutsu meenII chu. Nuw
shI yuu upuf tu nu. AshI fI yu, nuw tsI puk-
chI tuu tee nu, shIy shu nuwuu Itu yu muk-
chush, kIz puf kufu kuum nu ngu ndu mu
nuwu mu fI kusI muu mu. Ash ku chush,
tputs shI yuu kupung chI nu chI nIII nu-
yu.
2
Apuu, shuu nu zundu fu ngush, nu
nuw shu tpu tsee IchI ngu fu Istu muum
wufI tuk tu nu. ShIy tpu tsee nuwuum
tpu tsI fee mI punu fu ngush, nuw shu
tuu fu sheem ufu tu mu sheem uwuum
punu kI nu.
3-4
ShIy nuwuu kumuch tu fu-
ngush, zungu nI fu ngush, nuw shu shI-
yuu kukIsh ItsIn su fu tuyus pu tu fu ngI nu.
Tputs shI yuu chI nu pu nu utufI tuyus-
pu tu fu ngI nu. Nu Iwu pu yu nu. AshI fI yu,
tputs shI yuu tsI mu fI Izuu fu mungoon-
ku, nuwuuts tum yuw shIy Ipu su fu ngIsh
unoo mungoon ku, Iyu mun wIz pu fI fI nI
ufu tu mu fI tuu chI nIII nu yu.
5
AshI fI yu,
Apuu, shIy shu nu nuwuu yusuf kIz puf
kufu kuum nu ngu ndu mu. SIf tufI,
ndumu tsu pu fu nu see tIn chu fI, sundu-
fu fIsh IchI ngu fu sIn shu mbu tu fu ngu nu
nuwu mu nu. ShI yup kunup ku chu fI,
sundu fu fIsh yusuf nuwu mun shu-
mbutchI tum pu sI nu yu. Nuwuu kIz puf
chI nu chI nIIIn pu tunu.

AshI fI yu, Apuu, ushpu tum tsu-


pu fu nus shu chee tpu tsI tpu tsI fee mI
Ipu su fu ngush, nuw shu shI yuu kukIsh
kupung tuyus pu tu fu ngI nu, wIz pu fI fee-
tsIsh ymu ndu fu ngI nu. Nuw tpu tsI fI
wutu tum shI yu tum chu tpu tsI fIsh. ShIy
nuwuu: Tuyus pu tung chu, ksu tung chu,
WungufInI16 , 17
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
855
tfu ngush, nuw shu unu fI tum tuyus-
pu tu fu ngu fI, mungoo nu fu ngu nu, wIts
muzI nu fu ngu nu.
7
Nu nuwuuts shu Izuu-
fu yusu ku nu, shI yuuts tum yusu ku nu.
ShIy IchI ngu fu yusuk shu, IchI ngu fu-
tum puyuk shu. Nuw shu ushIk tu mu-
nu, wutum nuw shI yuu upu fI nu wu.
8
Nuwuu nuuts tu ju kukI kumu nI fu ngI.
Yuwuu shIy kumuch tu fu ngIsh unufI
tuyus pu tu fu ngI nu. Anu fI tum mungoo-
nu fu ngu nu. Isus ApunII zungu nI fu-
ngu unchu, nuwuu utu nu yu. Nuwuu
ItsIn su fu mungoon ku nu.
9
AshI fI yu,
unoom tpu tsI fee mI shI yuu mush kI nu,
Apuu. PIyuf tu cheem tputs ndu mush kI,
tpu tsI fee mIsh tsI yut kI nu. ShIy nuwuu:
Ksu tung chu, tfu ngush, nuw shu
wunu sI fI ksu tu fu ngI nu.
10
Nuw tpu tsI-
fI wutu tum shI yu tum tpu tsIf tIsh chu,
wutum IchI ngu fu shI yu pu wushu nu-
ndu fI puyu ku nI wu. AshI fI yu, nut shu
tpu tsIf shtI nuwuu kukI kumun chI nIII-
nu yu, kumu neef sIn nIII tu fIt shu tputs
nuwuu chI nu chI nIII nu yu tpu tsI fI mu nI
kuku.
11
Nuw shu Apuu, shI yup kunup-
chI mu. SheefufI, nIsh tsu push ndu shu
tuu chI mu nuwu. Itufu, nuw tpu tsI fee-
tsI kusuk chu fI, nIsh tpu tsush yutu fIt-
shI shpu nIsh tuu chI nIII nu yu. Apuu, shIy
mInu mu fI tIsh wunu sIf tIsh chu. AshI fu-
chu, tpu tsI fee tsIsh shuu nu ksu tung chu
utInu. ShIy kIz puf tIsh chu, Apuu. ShIy-
shu tpu tsI fee tsIsh tupu chI ndung chu,
wutum nuwuu tupu chI ndum pu neem
Ipu su fu ng shu wu. Ash ku chush, uwshtI-
sIn mungooz mInu mu fI puyu chI nIII nu-
yu. Nuw shI yu pu mungooz mInu mu fI
chI nu kI nu. Tpu tsI fIsh Iyupu mInu mu fI
mungooz puyu chI nIIIn pu tInu.
12
Nuw
nIsh tuu fu ngu fI, tpu tsI fee mI Ipu-
su fu ngush, wunu sI fI ksu tu fu ngI nu.
Shuunu tupu chI ndum pu neem nuwuu
nu fu ngush, shuu nuu tsI wIz pu fI fIsh
nuwuum punu fu ngush, nuw shu tpu-
tsI fee tsI ksu tu fu ngI nu, IchI ngu foo
tupu chI ndu fu ngI nu. MInu mu fI Utu su
yushI ngush kunu chu fu ngI nu yundu mu-
fee tsIsh tutsum muu mu. Itufu, uw ufu
yushIng chIch chu tpu tsI.
13
Itufu, tpu-
tsI fI Izuu fu mungoon pu nu utufI, nutu fI
wIts muzI nuf sIn shI yu pu tsI yut kI nu,
ndu tu fI kuzu fu fu fI, Apuu. Nuwuu kukI
muzI nuk sIn, mung' kIs tuu chI nIIIn pu.
Nuwuu nu tumu pu fI nu ushI fu sIn shI-
yu mun mung' ksu tum tuu chI nIIIn pu.
14
Tuyus pu tu fu ngu fI, shI yuu kukIsh
mungoo nu fu ngu nu. Anu mun yutu fIt-
shI shpun tputs tpu tsI fee tsI nutsu fu-
ngu nu. Yutu fIt shI shee kusu yu fu sIn, nu
nuwuu nu tumu pu fI nu ushI fI tum tsu sI fI-
tum tuu ku nu. Anu mund pIyuf tuch-
shu nutsu ku nu yu.
15
Nutsuk tuut ssIn,
shIy shu tpu tsI fee tsI tupu chI ndung chu.
ShI yup nutu fI tu yumung chu teezI,
ndu. Itufu, Izuu fu ksu tung chu, tsu sI fI
tuu chI nIIIn pu tInu. YushI ngush yutu fIt
tuu fu sI nu pu tshI nu. AshI fI yu, Apuu,
shuu nu nupung chu tInu.
1-18
Tpu tsI fI
nuw tumu pu fI ush kI tu mu nu yutu fIt-
shI shee nutsu ku nu. ShIy nIsh tsu push
nuwuu zungu nI fu ngush yutu fIt shI-
shush ndu pshtu fu ngI nu, tsu sI fI tuu fu-
ngI nu. Nu nuw shu tpu tsI fee tsI zungun-
chI mu k'keetsIsh kumu nI muu mu. Tputs
yutu fIt shI shpun put tuukchI tuu teesInu-
yu ushI fu, Itufu tsu sI fI tuu pu nu utufI,
shI yuu kumun kI nu. AshI fI yu, shIy shu
Apuu, nupung chu, ItsIn su fu tuu muum
mungoo p'tseengchu. ShIy kukIsh
tsI nus chu. ShIy kukIsh wunu sI fI tuu-
muum wunee kI yu. AshI fI yu, k'keetsIsh
mungoon pu nu tInu.
19
AshI fu chu, tsu-
sI fI tuu pu nu utufI, nuw tsu sI fI tum tuu-
fu ngI. AshI fI tum tuu pu nu utufI utInu.
AshI fI yu, Apuu, shuu nu ksu tung chu.
20
AshI fI yu, Apuu, tpu tsI fee tsI
kumuch tu fu ngu fI, uwshtI sIn k'keetsIsh
kumun kut ssIn, nIII tu fIt shu tputs
mungoon chI tum pu sI nu yu. Tpu tsI-
fee mIsh kInuch tum pu sI nu yu. AshI fI
uwuum tum tsI yut kI tu mu nu.
21
Tpu tsI-
fIsh IchI ngu fu mInu mu fI mungooz
puyu chI nIIIn pu tInu, Apuu. Wuun pu tu-
tIn chI nu chI nIIIn pu tInu. Nuw shI yu pu
mInum mungooz chI nu ku nI. Tpu tsI fIsh
ush chI tum pu, mInu mu fI tum mungooz
chI nu chI nIIIn pu tInu. Ash ku sIn, Iyuuts-
tum mInum mungooz puyu chI nIII nu yu.
WungufInI17
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
856

D
18.1 2 Sumue Iu 15.23, 2 Utu chIch kufu ku 23.4 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Iyuun pu tu tu nI IchI ngu fu nI chI nu chI nI-
yu. Sheef sIn, pIyuf tuch tputs tpu tsI fee-
tsIsh pukeef sIn, nuwuu mungoon chI-
tum pu sI nu yu. ZufuktI shchu, wutu chu
ApunII zungu nI fu ngu unu, tchu-
psInu yu nuwuu tsI yu.
22-23
Nuw shI yu-
pu mungIsh tutsum kI nu, Apuu. ShIy
nuwuu kIz puf kufu kuum nu fu ng shu-
wu. AshI fI nuw shu nu tpu tsI fee tsIsh
kIz pu fI tum nu kI nu, shI yup tu tum tu
mungIsh tutsum ku nu yu. AshI fu chu,
mInum pu zI nI ushI fu nI IchI ngu fu nI
tuu chI nI yu. AshI fI yu, shI yu mun tpu tsI-
fIsh pIyuf tuch shu tputs mungoon chI-
tum pu sI nu yu. Mungoon ku sIn,

Mu,
zufuktI shchu! ApunII Isu soo zungu-
nI fu ngI yu, ApunII chu WIpu. ApunII
Isu soo chI nuk chu. TIp tsI feets tum chI-
nu kI yu, shI yuu tchI nIII nu yu.
24
Apuu, tpu tsI fee tsI kIz puf chI nu-
kI nu. Nuwu pu zup shI nu tuu pu nu tInu.
Ash ku nI, kIs shu pu fee wushu nund tuu-
chI nI yu. Sheefu, nuwuuts shu Izuu fu
yusu chI nIII nu yu. Ndumu tsu pu fu nu see
tIn chu fI, ufu tu fI kIz puf tuu fu ngI nu
shI yuptu. Anpuf tum nuwuu ufu chI-
nu fu ng shu wu. AshI fI yu, tpu tsI fI unoo
pukeef sIn, nuwuu kupu ngu fI tum chI-
nu chI nIII nu yu.
25
Apuu, shIy IchI ngu fu
ItsIn su fu nuts tuk shu. Yutu fI tu mush
tputs shI yuu ndu mungoon ku nu yu.
Itufu, nuw shu shI yuu mungoon kI nu,
mIshu tpu tsI fI shI yuu mungoon kI-
tu mu nu yu, wutum nuwuu wutu chu
ApunII zungu nI fu ngu unu utu nu-
wu. AshI fu chu, kIz puf tpu tsI fee tsI
chI nu kI nu.
2
ChI nu mu mu fI chI nu kI.
AshI fI yu, shIy nuwuu kIz puf chI nu fu-
ngush, nuwu mun kumI nI tpu tsI fee tsI
tutsu moo fI tum chI nung chu, Apuu.
ShI yuu chI nu pu nu utufI, k'keetsIsh
kupung tuyus pu tu fu ngI nu. Wundu-
fI tum tuyus pu tu chI mu. AshI fI yu,
shIy shu chI nung tum chu, Apuu. AshI fI
Apuu Wup pu fee,
tfu ngI yu. Tyu fu, Isus Wupuf pu tu tsI yu-
tu muum kusu fu ngI yu.
AshI fI yuwuu Isus Iyuum Wupuf put tsI-
yu tu fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isusoo psaanaritam
putarangana anoo kamanchintspa
(Mutiwu 26.47-5S, Mdr/osu 14.4S-54,
Lu/usu 22.47-54)
18
1
Isus Iyuu wIpu nu shee tsI nI
tuyus pu tu muum Iwu pu yu fu, YusI-
nup tutsum mup OII vup nuu yu nI, tyu fu,
umb shut psuu nu fI tum nuu tu fu ngu nI yu.
Ifu su fI nush shI tu ngee fu nI, kung wuzu-
ngun Stofo nu sufu kIteefunI,
D
tutsum-
mush pshtu fu ngI nI yu, wutum unush
kIs ufu shu nI yu fu ngu nI wu.
2
Utu su fI nI
sIf tufI Iyu put unush pshtu fu ngI tum tu.
AshI fu chu, Utu su fI nI yusu fu ngI yu. Isu-
soo tumu pI ngu muum zund ku, unush pu
tuu fI yu, tfung pu fee.
3
AshI fI yu, Iymu
unush wusI nu shu nI yee fum chu nI, kuzI-
zI mun Utu su fIn shu nuun tuch ushI fu ngI-
yu. Utu su fI nI yumu zu yu fu, ymu ndum-
pun tuu fu ngI yu. Rom shuch wusu ndu fuf
zupun tuchI tu fu ngu nu yu. Apu nIIee pung'
ksu tu mu pun zupun tum tuchI tu fu ngu-
nu, wutum upunII pun ufkuf, Iyu shuch
Utu shuch kufu ku fI nI, kumuch tu fu ngu-
nu wu. Tuzuz puyu fu, numbu fIn puyu fu,
k'chIfpung puyu fu, mchIt puyu fu ushIp
ushI fu sIn kusu fu ngu nu IchI ngu fu sI-
nu. Isu soo putu kut ssIn, kusu fu ngu nu-
yu.
4
Isus unoo IchI ngu fu yusu fu ngI yu.
Yusu fu ngI tuu, wutsI pu noo ndu puchI-
ndu fu ngI yu, ndu suwu fu ngI yu. Isus shu
chIy zu yu fu sundu foo tususeefu, Utu su-
fI nee ts tum tususeefu,

Chu kuu zunduk-


su? tu,
5
sunduf shu: Isu soo Nsu fetshu-
chI putu pu nI tInI yu, tfu ngI yu. Isus shu:
Wutu tu nu nuwu yu, tfu ngI yu.

Tk chu,
punI fus tu yu fu sIn, ushIp kunu pu tu ush-
ku sIn, puntsu tuf tu fu much ushI fu ngu nu.
7
Isus shu yusuf:

Chu kuu nuchu nguk su?


tk chu, sunduf shu: Isu soo Nsu fetshu-
chee putu pu nI tInI yu, yusuf, tfu ngI yu.
8
Isus shu: Wutu tu nu nuwu yu tfunu wu,
tfu ngu. SIy nuwuu putu muum zund kus,
nuwuu tsIm putu ngu ndu mu. Ipun shee tsI
WungufInI17 , 18
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
857
ksung tsu, p'tufIntspu, tfu ngI yu.
9
Isus
unoo tu, wuu nuu tsI kuk tutsum muum,
tfu ngI yu. Wuunu Wupuf put tsIyuteefu,
Nuw shu tpu tsI fee tsI ksu tu fu ngI, IchI ngu-
fu tupu chI ndu fu ngI nu, tfu ngu, unoots-
shu kuk Izuu fu puyu fu ngI yu.
10
AshI-
fu chu, unoo tyu fu, PItof shu mchIt
yyu fu, tpu tsee tpI mbu fu ngI yu. ApunII-
pu nee much chuf wItsee t'shufungIyu.
ApunII pun much chuf Mfokchu sufu.
11
T'shuyufu, Isus shu: PIto foo, wuts-
tu. MchI tu fIsh wuyu ngI.

Muyuum shu
nuwuu tuxu fuk shu? Apup nuwuu kIyung
kuchIy muum kumuch tu fu ngu wu. NItuu tI
Apu puu kuk ndu nuw puyu kI, Izuu fu
puyu chI mu, tfu ngI yu Isusu.
12
Tyu fu,
wuu nuu tsI kunu su yu fu, komu ndunt shu
wusu ndu fu fee kumuch tu yu fu, Isu soo
putu fu ngu nu yu. Putu yu fu sIn, kumu fI-
fu ngu nu yu.
13
Sheef sIn, Apu nIIee pung'
ksu tu mu pun shu An su fI nIp shu pung'
Isu soo much tu fu ngu nu. An su fI nI Kyu-
pu su fIn chu ung sI fI. Kyu pu su fI nI unpuf
upunII pun chu ufku fI yu.
14
Wutu tum tputs
Isu soo kumun ku, sIf kufuk pu tu tIn
tsI yu tu fu ng sIn,

Muyuu mu ju tputs IchI-


ngu fu tsI puch? MInum tuu tsI mu fI tputs
puchuk chu nI, tputs shu IchI ngu fI shu
kumung chI nIII nu yu, tfu ngI yu. Wutu chu
Kyu pu su fI nI. AshI fu chu, An su fI nIp
pung' Isu soo muchI fu ngu nu.
(Mutiwu 26.69-70, Mdr/osu 14.66-6S,
Lu/usu 22.55-57)
15
Mucheem chu sIn, nuwu, mIn shu PIto-
fu, ushpumshtI nI tsI mbun nu ndu nI kuzI-
zI mun tuchI tu fu ngu nI yu. An su fI nIsh
kuseefunI, wutund pun shu mInum mbum-
mush pu tundu pu nu fu ngI yu, pungu sI
Ituf pI fu ngI yu. AshI fu chu, Kyu pu su fI nI
nuwuu yusu fu ngu nuwuu ndu puchI ndu-
fu ng sIn, nuw shu Isus put pshtu fu ngI tu mu-
nu.
1
Itufu, PItof shu sh tu ngu shI nu ngI fI
kutu fu ngI yu, pshtu muum pInu su fu ngI yu.
AshI fu chu, nuw shu kIzup, ksu tu mu pu-
nIp, nuuteefufI, tsIyuteefufI, PIto foots-
shu tup shtu fu ngI nu.
17
Anush tup shtu-
fu ngu fI, kIz shu, PIto foots shu: ShIy
Isus tIsh chu wIpu nu shIsh, tu, PItof shu:

NItuu tI nuw Isu soo zI wIpu nu shI? dun-


chu, tfu ngI yu.
18
Tyu fu, PItof shu sumu-
sIp nuu tu fu ngI yu chu chu muu mu. KIz puf
kuchIz psuun tushIy fu ngI yu. WIshchIp-
shu sunduf put upunII pun put much chuf
sumu see tuzu fu ngu nu yu. MusunII tuzu yu-
fu sIn, sumu sIsh chu chu muum wIshchIp
shu nI yu fu ngu nu.
(Mutiwu 26.59-66, Mdr/osu 14.55-64,
Lu/usu 22.66-71)
19
Itufu, Isu soots shu upunII pu nIsh ufkuf
mushI muum tup shtu fu ngu nu. Isus tuyus-
pu tu fu ngu unoo mushI muum zundu fu ngu-
nu, mIshu Isu soots tum Iyuu tsI wIpu nu-
shee tsI nI yusu muum zundu fu ngItum sI nu.
20
AshI fu chu, mush ku sIn, Isus shu: Nuw
tuyus pu tu fu ngu fI, shu nIyshIshush ufu
tuyus pu tu fu ngI nu, kumup shI fu ngee zI
nuwu. ApunII shu tum pung' tuyus pu tu fu-
ngI nu. Tputs zupun shu nIy ku nu unshu tum
ufu tuyus pu tu fu ngI nu, kumup shI fu ngee-
zI, ndu.
21
AshI fI

muyuum shu nuwuu


mushuk su? ItsIn su fu yusu muum zund kI-
nuu fee su, ushI fI yu tpu tsee mushung tsu
yuw nuwuu muzI nu fu ngu nu unoo tsI,
tfu ngI yu Isusu.
22
Tfu ngu, ksu tu mu pun-
shu Isu soo tushush tuzIm tu ushI fu ngI yu.
TuzImeefu,

Muyuum shu upunII pu nee


ufku fI shIy ymukshu? tfu ngI yu.
23
Isus-
shu: Yutu fI tu nuu fI tsI yu tu fu ngu fI, ushI fI
shIy shu tpu tsee IchI ngu fu kumu nIng chu.
Itufu, wutum wunu sI fI fI tsI yu tu fu ngI nu-
wu. AshI fI

muyu mund shu nuwuu ngu tIsh


tuzI mukshu? tfu ngI yu Isusu.
24
Tyu fu,
An su fI nI unush Isu soo xupoo yu fu sIn,
Kyu pu su fI nIp shu mushI muum much tu-
fu ngu nu, wund kumu fI fu nuu tu fu ngI yu.
Kyu pu su fIn shI nI pung' tup shtu fu ngu nu.
(Mutiwu 26.71-75, Mdr/osu 14.69-72,
Lu/usu 22.5S-62)
25
Itufu, PItof shu wundu fI tum wIshchIp
shu nee fu nu unush chu chu fu ngI yu.
Tputs shu PIto foo, ShIy Isus pu shu wIpu-
nush shu, tu, PItof shu:

Antuu tI nuw
Isu soo zI wIpu nu shI? dun chu, tfu ngI yu.
2
Yusuf shu upunII pun shu ufku fI much-
chuf, Nuw shI yuu tutsum mush punuwu.
WungufInI18
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
858
Anush Isus put shu nee fus punu wu,
m'chuch, tfu ngu. ShIy chu zuwu nIIeetsI
wIts t'shufungtIshchu.

Ndu shu wut-


tIsh shIyu? ShIy Isus pu shu wIpu nush shu
shI yu yu, tfu ngI yu kufuk much chu fI.
27
PItof shu yusuf, Dun chu, tfu ngI-
yu. Tmpu, ktush tundu nee ku tnII
ushI fu ngI yu.
(Mutiwu 27.1-2, 11-14, Mdr/osu 15.1-5,
Lu/usu 2S.1-5)
28
Sheefu, zuf shtu ngut tu nu, Isu soo
gobef nu do fup shu mushI muum much-
tu fu ngu nu. Gobef nu do fush shu pung'
tup shtu fu ngu nu yu. Itufu, Iy Utu shuch
kufu ku fI nI ndu pshtu fu ngu nu, wIshchIp
shu nI yu fu ngu nu yu. Iy wund shu mbutshI-
shush kutu ngu muum zund kI nI yu, mInII
kundu nu nee pu utu sIn, pungu sush
ndu pshtu fu ngu nu.
29
AshI fI yu, Isu soo
tup shtu yu fu sIn, gobef nu dof shu, PIIu-
tu fIn shu sufu, tundu pu nu zush pukIch
shI tu ngee fu, tsI yu tu muum chIy zu fu ngI-
yu. PIIu tu fIn shu, tfu ngI yu,

Muyu mund
Isu soo wunI muum zunduk su? tfu ngI yu.
30
Iyshu kufu ku fI nI:

NItuu tI ngu tu zI nI
Isu soo putu fu ngI nI? ndu. Ndu ngu tu nI
shI yuu mush kI nI yu. In yutu fIt chu tpu tsI,
tfu ngI yu.
31
PIIu tu fIn shu: AshI fI yu,
suunu sung tsu. ShunIyufus, tuxIykeefus,
wuneeng tsu, wutum suun tu fI kumuch-
tu mu fIs tuu fu wu, tfu ngI yu PIIu tu fI nI.
Kufuk shu: TuxIy kee fu ng tu nI chu. Itufu,
puchu muum zund kI nI yu. Itufu, shIy
Rom shu chIsh puchu muum tuxu fuk shu-
wu, tfu ngI yu.
32
Rom shuch yusI nu mun
tupum tu yu fu sIn, tpu tsee puchu tu fu nu yu.
AshI fu chu, Isus wuunu wusI nu yusu yu-
fu, SIysu nuwuu yusI nu mun tupum tut-
ssu, tfu ngI yu. Nut shu unu fI tum kuk
tumI nu fu ngu nu.
33
AshI fI yu, kufuk puchu muum pInu-
suk tu nI chu tyu fu, PIIu tu fIn shu: Xumu-
chI, tyu fu, tundu pu nu zush wuntsush
pshtu fu ngI yu Isu soo mushI muu mu.
Isu soo yup shtu yu fu, tuxIykeefu,

Chu-
ku nu shu shIyu?

Utu shu chIsh shIy


kufu kIsh? tfu ngI yu.
34
Isus shu: ShIy mu
nuwuu kumu nI ngu ndu mu,

shuun tu fI
chI nu yu fush, unoo nuwuu mush kIsh?

Ndu shu tputs nIII tu fIt shI yuu mushu ngI


tfu nIIInII? tfu ngI yu Isusu.
35
PIIu tu fIn-
shu:

NItuu tI nuw Utu shuch chee zI? ndu.


AshI fI

tumuyfee nuwuun tu fI chI nu yu fu-


fI, shI yuu mush chI? Shuunu kufu ku fIsh,
Utu shuch upunII pu nI ufku fI, nuwuu
kumuch tu fu ngu nu yu. Shuunupu yutu fI tu-
mbu fu ngush, uwshtI sIn shI yuu putu yu-
fu sIn, nu nuwush shI yuu wuyu fu ngu nu.
AshI fI ItsIn su fu kumu nI ngu ndu mu.

Tumufungshu shIyu? tfu ngI yu PIIu tu-


fI nI.
3
Isus shu: MuzI nu ngu ndu mu, tpu-
tsI fee tsI nIsh tsu pu fu nus shIy tumu pu fI
ushI fu ndu IshIn kI nu. Nuw nIII tu fI tu mu-
nu. Tpu tsee mung' kusI kI nu wunu sI fI fI
tuu muu mu. ShIy tumu pu fI ushI fI nuu fI
IshIn ku fI, tpu tsI fI nuwu mund wufu tee-
nIII nuu psInu yu, Utu shuch kufuk Isu soo
putu fu sI nu pu utu sIn, nuwuu tupu chI ndu-
chI nuu psInu yu. Itufu, ndu ushI fu ngu nu-
wu. AshI fI yu, shIy tumu pu fI ushI fu fI ndu
IshIn kI nuwu, tfu ngI yu Isusu.
37
PIIu-
tu fIn shu: AshI fI yu,

shI yu mu fI kusI fush


kIz puf kufuk tI shchu shIyu? tyu fu,
Isus shu: Au, kufuk tu nu nuwu yu, tfu ngu.
Tpu tseem kInu fu ngu fI, nIsh tsu pu fu nu-
sush nIIuf tu fu ngI nu. K'kuz ItsIn sum mush
kumun pI utufI, nIsh kusu fu ng tu nu. Tputs
k'kuz ItsIn sum mu shee zund ku, nuwuu
kukI kIs muzI nu kI yu, tfu ngI yu Isusu.
38
PIIu tu fIn shu:

Antuu tI k'kuz ItsIn sum-


mush tuu tuf? tyu fu, Isu soo kusu fu ngI yu.
(Mutiwu 27.15-S1, Mdr/osu 15.6-20,
Lu/usu 2S.1S-25)
Tyu fu, yusuf wIshchIp shI tu ngu fu ngI-
yu Utu shuchput ufku fI tsI yu tu muu mu.
Isu soo zupun yusu fu ng tu nu, tfu ngu. Itufu,
yutu fI tu ju tpu tsI, wunu sIf chu.

Muyuum-
shtu nuw tup chu chee? PIIu tu fI nI, tfu ngu.
39
AshI fI tushI tu ngu muum wufI tu fI yu. Ufu
shu mbutshI shush zuf yuwush IjIp too tsup
shI tu ngu fu ngu nu unush nuw mInum tputs
tumu nu mu wuu tushI tu nguk tu nu. AshI fI yu,
kufu ku fee tsIs Isu soo tushI tu ngu chI mu,
tfu ngI yu PIIu tu fI nI.
40
Kufuk shu kIz puf
tsI yun tu yu fu sIn, Wuts tu, Isu soo tushI tu ngu-
fInII pu. Pufp suu tshI tu ngung chu. Pufp suu
WungufInI18
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
859

D
19.2-3 Is ysu 9.6 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
19.5 SuImo 22.6 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
chI nuk tu nI chu, tfu ngu nu. Pufp suu wup-
chuuts tuu, ushI fI tuu, unoo chI nu fu ngu nu.
19
1
Itufu, PIIu tu fIn wund Isu soo
tushI tu ngu muum zund ku, wusu-
ndu fu feets shu: Pzkoo muum pzkoong tsu,
tfu ngI yu. AshI fu chu, sunduf shu Isu soo
wutu nIf tusheef sIn, ushee pzkoo fu ngu-
nu yu.
2
Ndu puk chI yum nuyu nI fu ngu-
nu. Kpu pu shu yyu fu sIn, ttI yu cheem
k'tufungunu. MIchIt ku sIn, Isu soo
kufu kuum nu chInII pu utu sIn, kupuu
ttI yuch tu fu ngu nu, wutu nI feem tuwu-
pI mush ktsu chI mush tmuf tu fu ngu nu.
3
MIchI tee nI utu sIn, Isu soo tusu seef sIn,
ungIf tuk puz ushI fu sIn, Nupu ngI,

Utu-
shuch ufkuf tumu fu?
D
ttu ttu ushI fu-
ngu nu. Sheef sIn, tushee tuzIm tu tuzIm tu
ushI fu ngu nu.
4
PIIu tu fIn Utu shuchput kufu ku fIn
yusuf tsI yut pI tu wIshchIp shI tu ngu fu-
ngI yu. Kufu kuuts shu: MuzI nu ngInts, Isus
yutu fI tu ju tpu tsI.

Tumufee wunu sI fImshee


pchung sInts nuw tchee? AshI fI nu kIz puf
wunee fu ng tu nu, wupu fIt chu. Nu pungut ssu
Isu soo tsI, tfu ngI yu.
5
Tyu fu, sunduf shu
Isu soo muchI fu ngu nu. Isus wutu nIf ktsu-
chI mush k'tuntufu, mIshu kup tutu yu fu,
kufus xutuch ushI fu ngI yu.
E
PIIu tu fIn shu:
Nupung chu, Wutu chu tpu tsI, tfu ngI yu.

Kufuk shu kIz puf tsI yun tu yu fu sIn, YusI-


nu mun tstsumbeefush ksu ngI, tfu ngI yu
PIIu tu fI nee tsI nI. PIIu tu fIn shu:

Tumufee
wunu sI fImshee tputs puchu chIch? Suunu
tstsung sInts yusI nu mu nu. Suunu sung tsu,
wutum yutu fIt shI fI nI ndu nI wu, tfu ngI yu.
7
Kufuk shu: TfInII pu, yutu fIt chu tpu tsI,
tfu ngu. Iy zItu mI nu fI nI My sI su fI nI Iyuu
kumuch tu fu ngu, Tputs nuw ApunII tu nu
WIpI, tk chu pchung tsu, tfung chu. AshI fI
puchu muum wufI tu kI yu, wutum wuunu
nuwuu utuwu, tfu ngI yu kufu ku.
8-9
Kufuk tyu fu,

muyu! PIIu tu fIn shu


kIz puf punI fu ngI yu. KIz puf punI fus tu yu-
fu, Isus put tsI yut pI tu yusuf pungu sush
wuntsush pshtu fu ngI yu. Sheefu, Isu soo
mushI fu ngI yu,

Tumuumshu tpu tsee


shIyu?

YupIch shu shIyu? tu, Isus shu ndu


tsI yu tu fu ngI yu, zumu fu ngI yu. Ndu ymu-
fu ngI yu.
10
PIIu tu fIn shu:

Tumushu shIy
nuwuu ndu ymukshu? tfu ngu.

Antuu tI
shI yuu nuw ngu tu zI mush kI? Nuwuu nu
zund ku fI, shI yuu yusI nu mun tup chu-
chInII pu. Nuwuu nu tushI tu ngu muum
zund ku fI, tushI tu ngu chInII pu, tfu ngI yu.
11
Isus shu:

NItuu tI shuu nu zund kush


nuwuu tup chu chee zIsh? ndu. ApunII
wuunu zundu fu ngu, shI yuu kufu kuum nu-
fu ngI yu. AshI fu chu, ApunII nuwuu wuunu
kunu su fu ngu, shIy nuwuu tup chuch shu.
ShIy yutu fIt shI shI fIsh tuu fI yu. Itufu, Iy
Utu shuch kufu ku fI nI yutu fIt shI shI fI nI
kIz puf tuu fI yu, wutum Apu nIIee kuk yusu-
fu ngI tuut ssIn nuwuu ushI fI tuu tup chu kchI-
nIII nu wu, tfu ngI yu Isusu.
12
PIIu tu fI nI
unoo muzI nu yu fu, kIz puf zundu fu ngI yu
Isu soo tushI tu ngu muu mu. Yusuf tundu-
pu nu zush shI tu ngee fu, kufu kuuts shu:
Isu soo tushI tu ngu chI mu, tu, kufuk shu:
TshI tu ngu fInII pu. TushI tu ngukchI nuu fee-
shu, pup chu, tfu ngu. NItuu tI pfe sI den tee
chI nu kush Isu soo tushI tu ngu chee zIsh.
Pup chu, Isus pfe sI den tee undu fuf chu,
wutum Isus kufu kuum kInu pI utuwu, tfu-
ngI yu Iy kufu ku fI nI. Tyu fu sIn, PIIu tu fI-
nee tsI kusI fu ngu nu yu.
13
AshI fu chu, PIIu tu fIn shu unoo muzI-
nu yu fu, Isu soo much tu yu fu, wIshchIp
tuxIy kee fu ngI yu. An wIshchIp Iyu-
shuch k'kInI Kup p tu sufu. An wutut chu
WungufInI18 , 19
Pilu tu rin Utud s/uc/put /uru /u rin Isu soo tsi-
yut pi dtu wis/c/ip s/i tu ngu ru ngi yu. (19.1-6)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
860

F
19.14 Wungu fI nI 2.13 nupung chu. Anush Utu shuch Ps ku wu fI nI kumun kI yu tsu pu shu.
wIshchIp yuwush putumb chee wuyu wu-
yuw sheef sIn, wutu mus tumu pu fI ushI fu
kusu fu ngu nu. Anush Isu soo tuxIy kee yu-
fu sIn, PIIu tu fIn shu wuu nu mu nI wutsI fu fI
kuxI nu fu ngI yu.
14
AshI fu chu, PIIu tu fI nI
zuf putu fI, vIef ne sush, Iy Utu shuch
Ps ku wu fI nI
F
unush, kuxI nee fu, tsI-
yu tu fu ngI yu, Nupung tsu, Isus wutu chu
sIy Utu shu chIs kufu ku fIs, tfu ngI yu.
15
Iyshu kufu ku fI nI kIz puf tsI yun tu yu-
fu sIn, TufIng sI, pchu ngI, yusI nu mun
tstsu yu fush ksu ngI, tfu ngu nu. PIIu tu fIn-
shu:

Suu nuu kufu ku fee tsIs yusI nu mun


puchu muum zund kIs? tu, upunII pun shu
ufku fI, Iy kufu ku fI nI mInu mu fI tuu fI yu
Rom shuch pfe sI den te, mInu wunI ndu ju,
tfu ngI yu.
1
Tyu fu sIn, PIIu tu fIn shu:
Neewu, yusI nu mun tstsu yu fus ksu shI-
ntsInts, tfu ngI yu. Tfu ngu, Isu soo
kusu fu ngI yu.
AshI fI yuwuu Isu soo putu fu ngu nu
unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isusoo pacharangana anoo
kamanchintspa
(Mutiwu 27.S2-44, Mdr/osu 15.21-S2,
Lu/usu 2S.26-4S)
AshI fu chu, sunduf shu Isu soo much-
tu fu ngu nu.
17
Isus wuu mut tstsu muum
yusI nuu kfungI yu. Ifu su fI nush shI tu ngu-
WungufInI19
Isus wuu mut tstsu muum yusi nuu /rungi yu. (19.17)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
861

G
19.24 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 22.18 tu utI tum tu.
H
19.28-29 SuImo 69.21 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
fu ngI yu. Yuk tush tundu pu nu zee shI tu-
ngee fu, muchIp kufu fu ngI yu. An muchI
sufu Muchuz chu, Iyu shuch Utu shu chI nI
k'kInI GIgo tu utI nI yu.
18
AshI fu chu,
unush kusee fu, sunduf shu Isu soo wumu-
fee tusheefu, yusI nu mun tstsu yu fu sIn,
tuxIy kee fu ngu nu. TsI mbu nu tum tputs
tstsu fu ngu nu. NIngIch mInum tum, ufu-
ngIch mInum tum ushI fu tstsu fu ngu nu.
Isu soo pusun tu fu ngu nu.
19
PIIu tu fI nI
twu fu mun tsI yu tsIs tuyu ndu fu ngu,
muchI mun Iwuz tupum tu fu ngI yu.
Tfu ngee ju, Isus Nsu fetshu chI Utu-
shuch chu ufku fI, tyu fu, yundu fu ngI yu
twu fu mu nu.
20
Utu shu chI fI tum kuk
unoo yundu ku, mIshu Rom shu chI fI tum
kuk yundu ku, mIshu KIfk shu chI fI tum
kuk yundu ku ushI fu ngI yu. Tputs IchI ngu-
fu yusu pu nu tu ushI fu ngI yu. AshI fu chu,
yusI nu mun tstsu yu fu sIn, Ifu su fI nu nung
wutsI fI pushu chu fu ngu, Utu shuch
zupun pufu ngu sIn, yusu fu ngu nu.
21
Itufu,
upunII pun shu ufkuf yundu mu fI nI mund
tsI yun tu fu ngu nu yu. Sheef sIn, PIIu tu fIn-
put tsI yu tu fu ngu nu.

Muyuum shu unoo


yundu fu ng shu? NItuu tI Iy kufu ku fI nI wu.
Mungu tu wuu nuu tsI, tfu ngu wu. AshI fI-
yu, yundu fu ngIsh unoo wuts tu. NIII tu fI-
tuu yundu kush, Isus wuu nuu tsI Utu-
shu cheem ufku fI mungu nu fu ngI yu,
yundu yu fush tng chu, tfu ngu nu upunII-
pun ufku fI.
22
PIIu tu fIn shu: Yundu yu fI un
wuunI tuuch pu, tyu fu, kusu fu ngI yu.
23
AshI fu chu, sunduf Isu soo yusI nu mun
tstsu yu fu sIn, Isu soo wumu fI Ipu su fu ngu-
nu. Sunduf Ipun pu nuf tuufu, ushI fu chu
mInum wunus shee yut, mIn shu wIch poo-
shee yut, mIn shu muxuum yut yut ushI-
fu ngu nu. Itufu, Isus wutu nIf mInu mu fI
k'tum puyu fu ngu, sIfI tum ndun chu, ufup
kufIk wufI tu ku unu mu shchu.
24
AshI fI yu,
unoo IzIch tu pu utu sIn, wuun pu tu tIn:

Chu ku ju yuch? AshI fI wIchI put mIchI tee-


nI Ipu su muu mu, tyu fu sIn, mIchI tu fu ngu-
nu. ApunII yundu mu fI nI unoots tum wusI-
nu kumu nI fu ngI yu. ApunII kuk utee ju,
Nuwuuts shu ktu nI fI,

Chu ku ju yuch?
utu sIn,
wuun pu tu mIchI tu fu ngu nu yu.
Sheef sIn, wuun pu tuchtI sIn ushpu-
tum ushpu tum sheef sIn
yufu ngu nI yu,
G
tchu Apu nIII kuku. AshI fu chu, yuwu-
fI ApunII kuk sIf, tfu ngu unu fI tum
sunduf shu tutsu moo muum ushI fu ngu nu.
25
Isus wunIf wutsI fI xIy xeew wIpuu
pufu ngI yu. Nuw shu unshu tum xIyu fu-
ngI nu. MI shut, Isus tum wutu tu fI, mIshu
MufIy tum KIe yo fu wIzu nIII, mIshu
MufIy tum Mut fIn shu chI ushIp shu nI yu-
fu ngu nI yu.
2
AshI fu chu, Isus wunI fee
pukee fu, Atuu, Wunguu Ipu fee mIsh
nu ng chu, uwshu shI yuu ksut chI yu,
tyu fu,
27
nuwuuts shu: ShIy shu utu tuu
uneef tung chu, utu tuu ksu tung chu shIyu,
nuwuu tyu fu, nuw shu uyu, tfu ngI. Isus
nuwuu, tfu ngI yu, wutum nuwuu kIz puf
chI nu fu ngu wu. Anu fI shu Isu soo wunIf
ksut tu fI nu.
(Mutiwu 27.45-56, Mdr/osu 15.SS-41,
Lu/usu 2S.44-49)
28
Isus nuwuu kumuch tu yu fu, wuunu
yusu fu ngI yu yuwuu tsI pu muum puk chIm-
shu pIsh tu fu ngu unoo tsI. SIf tufI ApunII
wuunu WIf ku fI mun Isu soo IchI ngu fu
tuyu ndu fu ngu, Isus unoo IchI ngu fu
yusu fu ngu, IchI ngu fu tutsu moo fu ngI-
yu. Ndu mInum tI yum kuk nIy fu muum,
kIz puf suchIteefu, WuupI, tfu ngI yu.
29
Tyu fu, sunduf shu shu mbu shu mboo
yyu fu, kshuu pufu ngI yu suwI shu.
Sheefu, kshush chku sheefu, yusI nu sufu
Iysu pu unpu shu mbu shu mboo sufu yu fu,
Isu sush kuk tunu yu ngu fu ngI yu mItu muu-
mu.
H

30
Isus shu kshuu mItee fu, Apu puu
kuk nu Izuu fu tutsu meenu, tfu ngI yu.
Tyu fu, tImucheefu, wuunu zund ku,
tsI pu fu ngI yu.
31
Anu mun shu Iy kufu ku fI nI nu tum tu
vIef ne sush tpu tsee wunuts mupu muum
zundu fu ngu nu. Zuf puk chu, sputoom
WungufInI19
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
862

I
19.3 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 34.19 tu utI tum tu.
J
19.38 1 Sumue Iu 1.1 Rumu, tu,
wutu tum chu yuktu.
K
19.39-40 Is ysu 61.3 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
zufI kInu chI yu. Anoo zufI kIz puf chI-
nu muum zundu fu ngu nu, wutum shu-
mbutshI sheem yuwush IjIp too tsup
shI tu ngu fu ngu nu unush shu mbu tee nI,
tfu ngu nu wu. Tputs wunuts yusI nu-
mun kumbeefu, yutu fIt chu, spu too
zufee munts tu pu, tfu ngu nu. AshI fu chu,
PIIu tu fI nee ts shu: Tputs wundu fI kchIt
tuu ku nu. AshI fI yu, sunduf shu wunu mbee
chpu yu fu sIn, mus tsI puk chu, mup chI-
nIII nu yu, ndumu zuf puchu, tfu ngu-
nu PIIu tu fI nee tsI.
32
PIIu tu fIn shu uyu
tyu fu, kufuk shu sundu foo kumuch tu-
fu ngu nu, Tpu tsee wunumb chpu yu fush,
ksung chu, tfu ngI yu. Sunduf shu uyu
tyu fu, tstsu mup nuuteefu, tpu tseets-
shu wunumb chput, mInoots shu tputs
wunumb chput ushI fu ngI yu, yuwuu
Isu su nung tstsu fu ngu nu unoo tsI.
33
Itufu,
Isu soots shu nupku, tsI pum pufu ngI-
yu. AshI fI yu, wuts tu, tfu ngI yu, Isu soo
wunumb ndu chpu fu ngI yu.
34

Kuu pu-
nee ju tsI puf? tu, k'chIfpung yyu fu,
Isu soo wutu ndu fu mush kuyu ngu fu ngI yu.
Kuyu ngee fu, Isus shu ufsI fI zuw sheefu,
wIfI fIn shu zuw ushI fu ngI yu.
35
Nuwuu nu
kuchI pufu ngu fI, sIyuu kumun kI nu. ItsIn-
su fu fI kumun kI nu, wutum kuchI pufu-
ngI nu wu. SIy nuwuu kukI zufuktI shchu
tng tsu, Izuu fu mungoo nung tsu. SIyuu
Isu soo kuk mungoon pu nu utufI, kuchI
pufu ngI unoo kumun kI nu.
3
AshI fu chu,
wunu mbee ndu chpu fu ngu, Itu fu shu
wutu ndu fu mush kuyu ngu fu ngI yu. Amb
sheef sIn, Apu nIIee kuk tutsu moo fu ngu-
nu, wutum ApunII wIf ku fI Isu soo wusI nu
kumun ku, tfu ngu wu,
ApunII wuu nuu tIp tsI fI kIz puf
ksut ku, wunup ndu mInum tI yum
IchIp chI yu,
I
tfu ngI yu Apu nIII.
37
MI shut,
tfu ngI tum tu,
Tpu tsI fI kuyu ngeef sIn, unoots tum
nupeef sIn, punI fus tu chI nIII nu,
tfu ngI tum tu Apu nIII. AshI fu chu, Apu-
nIIee kuk tutsu moo fu ngu nu Isu soo mu.
(Mutiwu 27.57-61, Mdr/osu 15.42-47,
Lu/usu 2S.50-56)
38
AshI fu chu, Izuu fu tsI pu yu fu sIn,
Usshu, yukut Af mu ty shuch
J
tpu tsI,
Isu soo muppI tu, mush ku tu PIIu tu fI-
nup nuu tu fu ngI yu. Us Isus chu wum ku fI.
Itufu, Utu shu cheetsI nI Iyuu kufu ku fI nI
punI ku, Isu sush ndu wuzu fee tsI fI tuchI-
tu fu ngI yu, kumup shI fu ngI yu. AshI fI tuu,
nut shu PIIu tu fI nIsh kusee fu, Isu soo
yyu fu fI mup chI mu, tfu ngI yu. PIIu tu fIn-
shu uyu, tfu ngI yu. Sheefu, Us Isu su fI-
nee mupu muum yufu ngu, mupu muum
yufu fu ngI yu.
39-40
Nko dem shu Istu fu ngI-
tum tu yufu muu mu. Nko dem shu tsI pu-
fee yufu muum, yusIn kzum mu shI sufu
mIfu,
K
mIshu uIoots tum, wushu nund
mInum kufuk kuyu ku fI nI yyu fu, unput-
shu Isu soo tupu fu fu ngu nu yu. Nko dem
wutu chu sIf tufI Isus put psuun tsI yu tu fu-
ngu unchu.
41
AshI fu chu, yufeef sIn, mup-
kut ssIn nuu tu fu ngu nu. Yuwush Isu soo
puchu fu ngu nu unnu ngI fI yusIn tutsum-
mu zupun tuu fu ngI yu. Annu ngIf tum
muchI mun wuch kuchu tum putu mbIch
tuu fu ngI yu tsI pu fee wuyu muu mu. Anchu
kunees chI fI kuchu tum tuufu, tsI pu fee
nIII tu fIt unush ndu nI mu nu.
42
AshI fI yu,
Isu su fI nee ts shu unush kunees chIsh wuyu-
fu ngu nu. Zuf mus sputoom tupee kuch-
pu utu sIn, Isu su fI nee tsI unush mIkeef sIn
wuyu fu ngu nu, putu mbIch pu kupung pu
shtu ndu yu fu sIn kusu fu ngu nu.
AshI fI yuwuu Isu soo puchu fu ngu nu
unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isus tmarangu anoo
kamanchintspa
(Mutiwu 2S.1-10, Mdr/osu 16.1-S, Lu/usu 24.1-12)
20
1
Isu su fI nI sputush zufI mungu-
tu fI mupshI shush tuu fu ngI yu.
AshI fI yu, zufI domI ngosh, ndumu tufu-
see chu, MufIy Mut fIn shuch tunu ku tu
kIzu put mupshI shIp mung nuu tu fu ngu nu.
Kuseef sIn, wuu shu putu mbIch tuwutum-
WungufInI19 , 20
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
863
shu mung pufu ngu.
2
Pukee fu, PIto foo
kumun ku tu tIt ushI fu ngI yu. Kumu nee-
shI nu, nuwush shu kusee fu, TsI pu fee
shu chI fu ng pu sI nu yu.

Yupu mu su ju
wuyu fu ngu nu?

Chu ku mu su ju ushI fu ng?


Yusu fee zI nI, tfu ngI yu MufI yu.
3
Anoo
muzI nu yu fu nI, punI fus tu yu fu nI, mupshI-
shIp nuu tu fu ngu nI.
4
Iy tsI mbu nI nI
IfI pu fu ngu nI. Nuwmu kumI ngee fu nIIu-
fI, kusu fu ngI.
5
KuseefufI, ndu pshtu-
ku fI, wuchush ngutI nup ushI fu ngI nu.
ChI fI koom shu mungu xunu ushI fu ngI-
yu, Isu su fI nI tsI puf ndu nI yu.

PItof shu
mus sI fI tum kushI mu nI kusu fu ngI yu.
Kusee fum chu, wuchush pshtu fu ngI yu
nupu muu mu. ChIfIk' unshu fI xunu fu
pufu ngI yu.
7
Itufu, muchu nung tuu fu-
ngu un wuu nI tum xunu ushI fu ngI yu.
8
Pukee fu, nuw shu pshtu fu ngI tu mu nu.
Pshtu fu ngu fI, IchI ngu fu pufu ngu fI,
mungoo nu fu ng tu nu. MungI shI fI tI Isus
tmeenII pu fee, tfu ngI nu.
9
Izuu fu ndu
mungoo nu fu ngI nI, wutum Apu nIIee
yundu mu fI nI ndu yusu fu ngI nI wu. ApunII
kuk Ipu fee tsI Itu yu mu chI mu, tfu ngI-
tuu, Itufu unpuf unoo ndu yusu fu ngI nI.
10
AshI fu chu, unoo pufu ngu nI, wup tum
kunu pu fu ngu nI yu.
(Mdr/osu 16.9-11)
11
Itufu, MufIy shu mupshI shIp tunu-
ku tu mung yusuf nuu tu fu ngI yu. Anush
kusee fu, tunu tut ushku, wuntsush shu
mung nupu fu ngI yu.
12
Apu nIIee wusu ndu-
fuf tsI mbun pufu ngI yu. Mbuf shI nund
kumuf tu fu pufu ngI yu. Isu soo wuyu fu-
ngu nu unush wutsI nung mInum tum
kuxI nu, muchI nung mInum tum kuxI nu
ushI fu mung pufu ngI yu.
13
ApunII shu
wusu ndu fuf:

Muyuum shu tunukshu?


tfu ngI yu MufI yuu tsI. MufIy shu: Wutum
tputs tsI pu fee yufu ngu nu wu.

Yupu mu su
wuyu fu ngu nu? Yusu fee zI nuwu mung,
tfu ngI yu.
14
Tmpu, nut pu nu yu fu, nup
ushku Isu soo pufu ngu, Itufu ndu nuts tu-
fu ngI yu,
15
mzuts pu nInd, tfung pu fee.
Itufu, Isus shu:

Muyuum shu tunukshu?

Chu ku nguz nuchu nguk shu shIyu? mung,


tfu ngI yu. MufIy shu: ShIynuufI tsI pu fee
yufu ngush, nuwuu ItsIn su fu kumu nI ngu-
ndu mu.

Yup wuyu fu ng shu? Nuw shu


yupI tInu, tfu ngI yu MufI yu.
1
Isus shu:
MufI yu IzufI, nuw wutu tu nu, tk chu,
MufIy shu: MuyIs to foo, tyu fu, Isu su mun
putut mung ushI fu ngI yu. Isus tsputpu
tu kIz puf putu fu ngI yu.
17
Isus shu: Wuts-
tu, shI fIy sh pu. Nuwuu pchI ndInII pu,
wutum nIsh nuw ndu kupung tuu chI nu-
wu, tfu ngu. Wund pIsh tu kI yu Apu pup
kunu pu muu mu. Itufu, shIy shu zuwu nIIIp
kumu nI shI nI. Isu soo pukee nu tng chu.
Apu pup kunu pu nu mu tchu tng chu. SIy
Apu nIIee Apu fIch tIs, nuw shu Apu nIIee
Apuf tu mu nu, tchu tng chu, mung,
tfu ngI yu Isusu.
18
Tyu fu, MufIy shu
uyu tyu fu, Iyuuts shu wIpu nu shee tsI nI
kumun ku tu nuu tu fu ngI yu. Iyuuts shu
pukee fu, Isu soo pufung tu nu, tyu fu, tsI-
yut ssee IchI ngu fu wuyu fu ngI yu.
(Mutiwu 2S.16-20, Mdr/osu 16.14-1S,
Lu/usu 24.S6-49)
19
Nu tum tu domI ngosh zufI tupI tu fu-
nIIu, Iy wIpu nu shI nI IchI ngu fu nI wushu-
nund shu nI yu fu ngu nI yu. Yuu nuu tsI shu
kufu ku fI nI punI fu ngu nI, Iyuu tumu-
ndu fu nee pu utunI, shtu ndu shee mbum
tstsu fu ngI nI yu. Yuu nuu tsI pIshu yu fu nI
shu nI yu fu ngu nI yu. Anush shu nI yu fu nI,
Isus shu mungu tu fI Ipu su nund xIytu yuku-
tu fu ushI fu ngI yu. PunI fInts pu, mungIs
mupIyng tsu. Nuw tu ndu, tfu ngI yu.
20
Tyu fu, wuu nuu tsI uw ymu ndu fu ngu,
mIshu wutu ndu fu muuts tum ymu ndu fu-
ngI yu yuwuu kuyu ngu fu ngu nu unoo-
tsI. Iyshu kchIp tI nI Isu soo pufu ngu nI,
mungI nI kIs ushI fu ng tu nI chu.

NItuu tI yu
nIII tu fI tu ju pufu ngI nI? ndu. Wutum Isu-
soo pufu ngI nI yu.
21
Pufum chu nI, Isus shu
yusuf Iyuuts shu: MungIs punI fus tu fInts-
pu, mupIy fus tuung tsu, tfu ngu. Apup
nuwuu zungu nI fu ngu, nuw shu sIyuuts-
tum zungun chI nu. SIysu nuwuu kukI
kumu nI shI ntsu, tfu ngI yu.
22
Tyu fu,
tupus ushI fu ngI yu. Neewu, Apup WunI.
Apu puu WIz pu fI nI yun tsu, tfu ngu.
23
Ash kus, Apu nIIee ch nush yu sut ssu.
Tpu tsee ApunII mungee tsIsh yufeenIII yu
WungufInI20
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
864
tus, ApunII shu unoo tputs kIs chI nu chI-
yu. Itufu, ndu tus, ApunII shu tpu tsee
ndun tum chI nu chI yu. AshI fI nuu mu chI-
mu, tyu fu, ts put ushI fu ngI yu.
24
Anush shu nI yu fu nI, Itufu Toms shu
pIsh tu fu ngI yu, Isu soo ndu pufu ngI yu.
Toms wutu chu wunIf IwI pu fu tutsI pu fu-
ngu unu.
25
AshI fu chu, Toms shu zupIsh-
shu kusee fu, Iyshu kumu nI fu ngu nI.
Isu soo pufung tu nI chu, tfu ngI nI. Toms-
shu: NgI chIk pu su sIyu yu. Ndun nuu nuw
kuchI puku fI,

tumu fee mungoon chI


nuwu? Ndun nuu kuwIp tI uwIsh kufu pu
mufu chI fI nee tsI putut ku fI, mIshu ndun-
nuu wutu ndu fu muu putut ku fI, wutu chu
tchee zI, mungoo nu muum pInu suk tu nu,
tfu ngI yu.
2
Itufu, tsI mbun muuts mutu yu fu
muu yu fu nI, mInush domI ngo, unshu-
tum yusuf shu nI yu fu ngu nI yu Toms pu-
shtu. Shtu ndu shee yusuf mbu mu fI tum
shtu ndu fu ngI nI yu. AshI fI tuu, Isus yusuf
Iyush yuku fu ngI yu. MungIs mupIyng-
tsu, nuw wutu tu nu, tfu ngI yu. Tyu fu,
27
Tom suuts shu tususeefu, Tom suu
zuwuu, nuwuu kuweetsI ptu tu ngu ndu.
MI shut, tundu fu meetsI kuwIp tIsh ptu-
tu ngu ndu.

Tumushu ndu mungoo nuk-


shu? Tmee nu. Anoo mungoo nung chu,
tfu ngu,
28
Toms shu: Nuw shI yuu
kufu kuf tu nu, ApunII tIsh chu shIyu, tfu-
ngI yu.
29
Isus shu: ShIy kuchIsh pufu-
ngIsh unu mun mungoo nu fu ng shu. Itufu,
tputs ndun tuu nuwuu wuch pu puk sIn,
mungoon chI nIII nu yu. Anoo tputs kuupu
nuw kIs chI nu chI nu, tfu ngI yu. Tyu fu,
yusuf ts put ushI fu ngI yu.
30

Isus tmee fu, wunI pu ju Iyush


kIz puf ushI fu ng? Iyshu Isu soo zupun
pufung tu nI chu. IchI ngu fu kumu nI muum
pInu suk tu nu.

Tumufee mInum tush kIfuk


ush chIch?
31
Itufu, pufu ngI unoo tsIm Ipus
Ipus sheefufI, sIyuum yunduk tu nu. Nee
nuts tu yu fus, mungoo nung tsu. Ndun tuu
Isu soo puk sIn mungoon pu nu sIyuu utufI,
yundu kI nu. ApunII Isu soo zungu nI fu ngI-
yu, ApunII chu WIpu yu. Isu su mun mungIs
tut kus, tuu fu shee ufu tu mu shee punu chI-
ntsu. AshI fI mungoo nung tsu utInu.
AshI fI yuwuu Isus tmu fu ngu unoo
kumu nee nu.
Minootssha kamanchintspa; yuwaa
minush zar Isus yusur tuchparinshtini
iyaa yakarangu anootsi
21
1

WunI pu mu su ju zufI? chung-


pu fee zuf muu yu fu nI, Isus
Iyush yusuf yuku fu ngI yu musu mu nu
GuII Ie yu mu nu.
2
Iyshu, Isu sI nI wIpu nu-
shI nI GuII Ie yup tsup nuuteefunI, unush
wushu nund shu nI yu fu ngu nI yu, PItof put,
mIshu Toms put, mIshu Nut nuyputu tum
Kun gushu chI tpu tsI, mIshu nuwuptu-
tum, mIshu nuwu put zuwu nIII nu Sundee-
ku fIn pu tu tum, SpI tI yu fI nI wIpI nI, mIshu
tsI mbu nu tum tu tpu tsI, ushIp un shu nI-
yu fu ngu nI yu.
3
PItof shu Iyuu: Nuwmu
kuwu tu mu, tyu fu, Iyshu IchI ngu fu nI,
Pzu, Iyshu Istu nI, tfu ngI nI. AshI fI-
yu, yufeefunI, botIsh zufu fu ngI nI yu.
Psuun kuwu ku nI, ngu tu fI tI nI tufu see fu-
ngI nI yu, kuyup chee ndu mInum tI yum
putu fu ngI nI yu.
4
Zuf yuku tu nu, Isus shu
wIngu mun xIy xeew ushI fu ngI yu. Itufu,
Iy ndu nuts tu fu ngI nI Isu soo tsI.
5
Isus shu
kufuzeefu, NIIu fIs,

zupun kuyup chee


putu yu nIIIs sIyu? tu, PItof shu: Ndu
mInum tI yum putu fu ngee zI nI, tfu ngI nI-
yu Isu soo tsI.

Isus shu: Mbu tsu nu ngIch


yuchu ngInts, tuuf chu kuyup chI, tfu-
ngu, Iyshu uyu utunI, umb kupee tu fu-
ngu nI yu.

Muyu! ufeetush kupu ngu fI


WungufInI20 , 21
Tomd suuts s/u tususeeru, Tomd suu
zuwuu, nuwuu /uweetsi ptu tu ngu-
nJu, tdru ngi yu. (20.27-29)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
865
tutsIteefu, ItsI fu muum pInu su fu ngI nI yu.
IzIch tu pu tunI, muzu chI mun pshIy fee nI,
tfu ngI nI yu.
7
Nuw shu: PIto foo, Isus tu-
ndu, Iychu kufu ku fI nI, tfu ngu fI, PItof
unoo muzI nu yu fu, wumu fee kumuf tu-
fu ngI yu, wutum Iy ufu tufustu yu fu nI
kuwu tu fI nI wu. Kumuf tu yu fu, kungush
chI pu yu fu ngI yu, Isu sup nuu tu fu ngI yu.
8
Iyshu IchI ngu fu nI upI nIII fI nuu tu fu ngu-
nI yu kunu shu. Afu pee ju nuu tu fu ngI nI,
kufuz kuch kIm tu fu ushee nuu tu fu ngu-
nI. Afee tuu pshIy futu nu nI mutu yu fu-
ngu nI yu.
9
Mutu yu fum chu nI, sumu see
pufu ngI nI. Isus musunII put tuzu yu fu,
Iyuum ksI fu ngI yu kuyup cheetsI. Punguu
unshu tum wuyu fu ngI yu.
10
Isus shu: PIto-
foo, kuyu pIch yushI nI, tyu fu,
11
PItof shu
botIp Iyu ptu tum zufu yu fu nI, ufee tuu
putu yu fu nI, muzu chI mun pshIy fu fu ngu-
nI. Kuyup chee wuzu pun kuwu fu ngI nI yu.
Wushu nund 153 putu fu ngI nI yu wutu fI-
nu ndu fI tu. Kupung tuu tutsIteefu, ushI-
fI tuu ufeet ndu IzI chI fu ngI yu.
12-13
Iwu-
pu yu fu nI, Isus shu: Neewu ktu ngu ngInts,
tfu ngu, kutung tsee mbuseefu, Iyuum
punu fu ngI yu. Iyshu unoo kutu ngu fu ngu-
nI yu. Antuu tI Iy:

Chukshu shu shIyu?


tfu ngee zI nI, ndu. Wutum IchI ngu fu nI
nuts tu fu ngI nI wu Isu soo tsI.
14
AshI fu chu,
wushu nund shu nI yu fu ngu nI, nIptu Iyush
tuchIp zuf yuku fu ngI yu. Isus tsI pu fu-
ngI tuu, tmu fu ngI yu. Tmee fu, Iyush
WungufInI21
Isus tdmee ru, iyus/ yu/u ru ngu, iys/u /c/ip ti ni wus/u nu nJu ri zupun ni purung tu ni c/u. (21.14)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
866
yuku fu ngu, Iyshu kchIp tI nI wushu nu ndu-
fI zupun nI pufung tu nI chu.
15
AshI fI yu, kutung tsee kuwuts pu yu fu-
nI, Isus PItof put tsI yu tu fu ngI yu. Zuwuu
PIto foo,

chuk nuwuu kIz puf chI nu ku?

Kuupu shIy nuwuu chI nu kIsh? tfu-


ngI yu Isusu. PItof shu: Isu soo, shuu nu
nuwuu yusuk shu, nuw shI yuu kIz puf
chI nu kI nu, tfu ngI yu. Isus shu: AshI fI
tpu tsI fee tsI tuyus pu tung chu shIyu, tfu-
ngI yu.
1
Tyu fu, yusuf tuyu su fu ngI yu
Isusu. Isus shu: PIto foo,

tumu fu shIy
nuwuu chI nuk shu? tfu ngu, PItof shu:
Ichee, nuw shI yuu kIz puf chI nu kI nu,
tfu ngI yu. Isus shu: AshI fI yu, tpu tsI fee tsI
IshI nung chu, ksu tung chu shIyu, tfu-
ngI yu.
17
Tyu fu, yusuf tuch pu fIn shtI nI
Isus tuyu sI fu ngI yu. PIto foo,

kuupu shIy
nuwuu chI nu kIsh? tu, PItof shu kIz puf
mung' muntsu fu ngI yu. Mung' muntsu yu-
fu, PItof shu: Ichee, shIy wutum IchI ngu-
fu yusuk shu wu. Zufuk tu nu tunu, nuw
shI yuu kIz puf chI nuk tu nu, tfu ngI yu PIto-
fu. Isus shu, AshI fI tpu tsI fee tsI nupung-
chu, wunu sI fI tuyus pu tung chu.
18
Nu
kuupu muzI nung chu, Kunu ngu sImu sIsh
kIz puf tuu fu ng shu. Yup shuu nu zund kIsh
umb yufeefush kIs nuu tuf shu. Itufu,
nImun zupIsh kIz puf wuchI nuk chush
ndu shu ush tu chIsh, kIz puf tuuch tu zIsh,
kuwIsh ngu tIsh puxu yu fush, nIII tu fIt shu
tputs kuweets Ish kumu fI yu fu sIn, shI yuu
much chI nIII nu yu, yup ndu zund kIsh
umb shI yuu much chI yu.
19
AshI fI tuu,
tsI pu nee tsIsh ndu puchInd kush, nuwush
tchI tu ngu ndu mu, tfu ngI yu Isusu. Isus
unoo kumun ku, PIto foo wutsI pun wusI nu
kumu nI fu ngI yu. PItof mungu tu ju tsI puch.
Itufu, nuw kumI nI tsI pu chI yu. ApunII shu
unoo zund kI yu tu, Isus tfu ngI yu.
20-21
AshI fI yu, Isus PIto foo unoo
kumu nI fu ngu, PItof shu nut pu nu yu fu
nuwuu nupu fu ngI yu. PItof shu: Isu soo,

Wungu wu, tumuyfee uw tsI puch?


tfu ngI yu. PItof nuwuu mushI fu ng pu-
fee, wutum Isus nuwuu kIz puf chI-
nu fu ngu wu. SIf tufI yuunI Isus put
kutu ngu fu ngu nI, Isu su nu ngI fI Ipu nu fu-
ngI nu. PItof nuwup nupee fu, nuw shu
Isu su mun kundu nI fu ngu fI, wIts shu fI
kuzu mbu fu ngI nu,

Chuk shI yuu tumu pI-


nguch? tfu ngI nu.
22
AshI fI yu, PItof nu
nuwuu mushI fu ngu, Isus shu: PIto foo,
unoo shIy chI nu fInII pu. Nuwuu nu yusu-
kI nu Wunguu tsI. Nuwuu nu zund kI nuu-
feenu, tputs Wunguu puchu muum wufI-
tuk tu mchu. WuunI tuup utI nuu feenu,
ndumu yusuf kus chu fI,

tumu fee ju
tsI puch? AshI fI shIy shu unoo chI nu-
fInII pu, shIy nuwush tchI tu ngu ndu mu,
tfu ngI yu Isusu. Tyu fu, kusu fu ngI yu.
23
AshI fu chu, nu unu mu nu fI shu tsI yu-
tsIs nuwu mun Izu pu nee fu ngI yu. Wung
tsI pu chee ju, ndu mbu fee, Isus chIch utu-
nu yu nuwuu tsI. Itufu, mumuf pu ku nu yu.
Antuu tI Wung tsI pu chee ju, tfu ngee ju
Isusu, ndu, Itufu mungu tu fI, Nuwuu nu
zund kI nuu feenu, wuunI tuup utI nuu-
feenu, ndumu yusuf kus chu fI, tsI pu-
muum wunI ndu ju, mungu, tfu ngI yu
nuwuu tsI.
AshI fI yuwuu Isus tuch pu fIn shtI nI Iyuu
yuku fu ngu unoo kumu nee nu.
24
AshI fu chu, In wutu chu sIyuum
yundu kI nu. Nuwuu nu kuchI pufu ngI
unufI yundu kI nu. AshI fI ngI chIz ndun-
chu. Nuw kukI ItsIn sum chu.
25

Antuu tI
IchI ngu foo ju yundu fu ngI? ndu.

Isu soo
wunI pu ju nuw kuchI pufu ngI?

Muyu!
IchI ngu fu yundu kI nuu feenu, kIfu kuu
Izuu fu kuchI nguch pu fI nu.

Tumuyfee
IchI ngu fu yundu chIch?

Yupee ju IchI-
ngu fu wuyu chIch? Itufu, sIyuu mungoon-
pu nu utufI, Ipus Ipus sheefufI, sIyuum
yunduk tu nu. AshI fI yu, mungoo nung tsu
tunu, wup pu fee.
]Wutu mu fIt chu Isus kuku.|
WungufInI21
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
867
1
1

TumufImtu, Ich Tey Ioo? Nuw


Iuku sI shI yuum kIfu kuu yundu kI nu.
SIf shI yuum kIfu kuu nIII tu fI yundu-
yu fu fI, zungu nI fu ngI nu. Isus tuyus pu-
tu fu ngu unoo, mIshu ushI fu ngu unoo
IchI ngu fu shI yuu kumu nI fu ngI nu. Isus
nIsh tsu pu fu nu sIsh tuu fu ngu, wuu nuu-
tsI wIpu nu shIn Ipu su fu ngI yu tuyus pu-
tum pu nee mu. Ipuseefu, tuyus pu tum-
pu nee ts shu tuyus pu tu tu tuyus pu tu tu
ushI fu ngI yu. Isus shu tyus pu tu shee
kumuch tu fu ngu shu.
2
Sheefu, kfee fu,
Wupu fIp kuzu fu fu ngu shu. An wutu chu
sIf shI yuu kumu nI fu ngI nu mInush kIfu-
ku fI. Itufu, nu kIfuk kunee sIch yundu-
yu fu fI, zungun chInII pu. Nut shu Isus
wmuch tush tuyus pu tu fu ngu nu unoo
kumun chInII pu.
Tayaspatampanirini
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Lukasarini yandarangu anootsi
SIf tu mu su Iuku su tputs sufu tuu fu ngI yu. Uwshu Isu soo kuk kumu nI muum tsI mbun kIfuk
yundu fu ngI yu. Ich tu fu, Isu soo kuk kumun ku yundu fu ngI yu. Itufu, nut shu, Isus tuyus pu tu mu fI-
nee tsI kuk kumun ku yundu fu ngI yu. Iuku su fI nI Utu shu chI mu nu ju tpu tsI, pIyuf tuch tputs tuu-
fu ngI yu. Ndun tuu Isu soo wuch' pufu ngu, kIz puf yusu fu ngI yu, kupung mungoo nu fu ngI yu. Ufu
Pupo fo fIn pu tI nI xIfu ngI yu Apu nIIeem kuk kumu nI muu mu. Pupo foom Istum pu nI tuu fu ngI yu
wutum doc to fo mu nu wu. Pupo foo ndu kusu fu ngI yu. Kufuk Pupo foo puchu yu nI utI tuu, ushI fI tuu
Iuku su fI nI ksu tu fu ngI yu. KIz puf chI nu fu ngI yu Isu su mu nu. KIfu kuu kIz puf yusu fu, ushI fu chu,
wunu sIf yundu fu ngI yu.
Wum ku feem, TeyIu sufu, yundu fu ngI yu. TeyIu kufu ku mun chu. Isus tuyus pu tum pu nI fI nI
Apu nIII mun wIz pu fI fI nI ItsIn su fu tuyus pu tu fu ngu nu, umI ku fI unoo yusuch pu tu yundu fu ngI-
yu. Tputs ndun tuu Utu shu chI mu nu tuu fu ngu sIn, ushI fI tuu Isu soo mungoo nu fu ngu nu. Mungoo-
neef sIn, kIs tuu fu ngu nu, kufu ku wuu kuk puyu fu ngu nu, tpI tu yundu fu ngI yu. Isus kuk kIz puf
wunu sI fI yu, chI yuu Izuu fu Istu kI yu, tpI tu yundu fu ngI yu.
Isus tsI pu fu ngu, tmu fu ngu, Wupu fIp kunu pu fu ngu, unu mun 35 musuch Iuku su fIn shu kIfu-
kuu yundu fu ngI yu. Kufuk Pupo fo fI nee tsI nI tumu nu fu ngu, Romush kusu fu ngI yu. Anpuf Iuku su-
fIn kIfu kuu yundu fu ngI yu, ndu nI mu Pupo fo fI nee tsI nI puchuf sIn yundu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu yuwuu kumu nI fu ngu unoo pukIch kumun chInII pu:
A. 1.19.31: Isus tuyusputumpunIfInI UtushuchIsh wutsupun kupung kumunIfungunu
IsusootsI kuku.
IfusufInush chtufungusIn, unumund kyufusIn, SumufIyup tsup kumunIfungunuyu.
Kufuk IsuschIchee nutsufungusIn, tusuwufungItuutssIn, ushIfItuu ndu zumufungusIn,
Isusoo kuk Izupuneefungunu.
B. 9.3212.25: AfupItum Isusoo kuk Izupuneefungunu. Tputs nduntuu UtushuchImunu,
ushIfItuu mungoonufung'sIn, IsuschIcheem nufungunu.
C. 13.121.16: PupofInI tsupufunusush ufungIfI xIfungIyu Isusoo kuk IzupunImuumu.
D. 21.1728.31: ZupIshshu, Utushuch kufuk PupofInee putufungunu. PupofInee
tumunufungtuutssIn, ushIfItuu ufu Isusoo kuk kumunIfungIyu. Kufuk PupofInee
yusupI tu unush PupofInI Isusoo kuk ndu sumbuytufungIyu, Izuufu kumunIfungIyu.
Romup zungunIfungusIn, PfesIdentIsh tsIyututshu tfungusIn, Pupof umbItum Isusoo
kuk IzupunIfungIyu.
Iuku su fI nI tfu ngI yu.
Nuw Lukasi kamanchin!!pa yuwaa Isus
wmachtash tayaspatarangana anootsi
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
868
Ashiri yuwaa Isus Waparip
krirangu anoo kamanchin!!pa
3
Isus tsI pu yu fu, yusuf shu tmu fu ngI yu.
Tyus pu tush shu Isu soo Izuu fu wunu sI fI tuu
pufu ngu nu. 40 zuf, zupun zuf Isus wuu nuu-
tsI tuyu mu ndu fu ngI yu. Tuyu mu ndu fu ngu,
wIpu nush shu: ZufuktI shchu, tmeenII tIsh-
chu, tfu ngu nu. Isus shu ApunII chI yuu
wuumu tIp tsI feem nuku unoo kumu nI fu-
ngI yu.
4
Tyus pu tush pu wushu nund kutu-
ngu fu ng sIn, Isus shu kumuch tu fu ngI tum tu.
Yuk tush Ifu su fI nush unshu fI Apu nIIeem
WunI k'tumut ssu. An wutu chu Apu fIch:
Nuwuu nu KunI punu chInts pu, tfu ngu
unu. Nuw sIyuu Apu nIIee WunI kumu nI-
fu ngI nu wu.
5
Wungu fI nI tpu tsee kungu pu
Ichu mu fu ngI yu. Itufu, nuw shu sIyush
Apu nIIee WunI tup shtu chI mu, tfu ngI nu,
tfu ngI yu Isusu.
(Mutiwu 2S.16-20, Mdr/osu 16.14-20,
Lu/usu 24.S6-5S, Wungu 20.19-2S)

Tyu fu, muchIp kfeef sIn, unush


shu neef sIn, Isus put shu tsI yut ku sIn, IchI
Isu soo, sIf yuun tu fI Utu shu chI nI kufu-
ku fI nI nIsh IshI nu fu ngu nI.

Iyu mu tu fI
Utu shu chI nI kufu ku fI nI ndu shu nutu fI
shIy shu kInu chIsh? mung, tfu ngu shI nIII-
nu yu.
7
Isus shu: NdunI. Wuunu ApunII
yuwush zufI zund ku unush wuunu nu chI-
ndu nu yu kufu kuu mu. SIy unoo yusu muum
pInu suktI shchu.
8
ApunII WunI sIyush
pshtu kchu, Apu nIIeets tum wIz pu fI fI nI
puyutssu. Sheef us, IchI ngu fu nuwuu kukI
kumu nIt ssu. PIy Ifu su fI nush, yusuf Utu-
sh wutsu pun, yusuf Sumu fI yush wutsu-
pun, yusuf yuwush tsu pu fu nus kutuk tu ku-
tu umbI tu tum tu kumu nI shI ntsu, tfu ngI yu
Isusu.
9
Kumuch tu fu ngu, kuzu fukchI mu,
tfu ngI yu. UwshtI sIn wuch puf sIn,
Isus shu kfI fI tu fu ushI fu ngI yu. Msu sush
ts pu tu fu ushI fu ngI yu. Ndu shu pufu ngu shI-
nIII nu yu.
10
KunI ndup nupu tu funII sIn, tsu-
push tsI mbun tputs yuku fu ngI yu, KumIs
mbuf shI mush kumuf tu fu, tyus pu tu shI-
nung xIyeefu,
11
GuII Iey shu chIs, muzI nu-
ngu ntsu, tfu ngu shu.

Muyuum shu kunI-


ndup ngu tIs nupu tu fund su? Tumuyufupu
nu nuu yu nIII yu, sheef tum wutu tum yusuf
kus chI yu, tfu ngI yu ApunII wusu ndu fu fI.
12
Isus tyus pu tush shu muchIp kufu weef-
sIn, Ifu su fI nup wup tum kunu pu tu fu ngu nu-
yu. An muchI sufu OIIv chu. Ifu su fI nu mund
kuyumchu, ushee yoo tu fIch ushee tsI.
Kuseef sIn, pungus kupu ngush pshtu fu ngu-
nu yu.
13
Iwuf yuwuz tuwu zIn tu fu unshu mu-
fI wushu nund shu nI yu fu ngu nu yu. PIto fu,
Wungu, Sundee kufI nI, Andu fI su, FeII pI,
Tom su, Bf to Io mI yu, MutI wu, Sundeek
AfpI yu fI nI wIpu, SImo, Utu su Sundee kufI-
nI wIpu, ushIp un tputs shu nI yu fu ngu nu.
14
KIzup tu tum Isus put wunIf MufIy pu tu-
tum, zoonII pu tu tum unush shu nI yu fu ngu-
nu yu. Anush ufu shu neef sIn, ApunII pu tu fI
tsI yu tu tsI yu tu ushI fu ngu nu yu.
AshI fI yuwuu Isus Wupu fIp kfI fu ngu
unoo kumu nee nu.
Mishat, Mtiyasaa Isusoo kuk
tayaspatamaam narangana
anoo kamanchin!!pa
15
Anpuf tum tputs wuzu pun wushu-
nund 120 unush shu neef sIn, PItof-
shu tsI yut pI tu chIy zu fu ngI yu. PItof
tsI yu tu fu ngI yu.
(Mutiwu 27.S-S)
1-19
Zuwu nIIee, tfu ngI yu. Utu su fI nI
sIngI tum tumI nu fu ngI yu yuwuu ApunII
wusI nu tsI yu tu fu ngu unoo tsI. Isus Utu-
su fI nee tsI wuumu tyus pu tu shI nu fu-
ngI tuu, Utus shu ymu ndum pu neem
kInu yu fu, tpu tsee much tu fu ngI yu Isu soo
putu muu mu. Anu mund kufIk putu fu-
ngu, unput tputs shu tsu poo puxu nxu fu-
ngu nu yu. Itufu, unshu fI tum wuu nuu tsI
kup chu fu ngI yu. KIz puf muchu nung
tuwI tu fu nIIu, wu chIk p'zImpufumuch
ushI fu ngI yu. Ifu su fIn shuch tputs yuwuu
ushI fu ngu unoo IchI ngu fu sIn yusu fu ngu-
nu yu. Anoo tsup AsIf tu mu, ysu mu fu ngI-
yu. AsIf tu mu tu Iyu shuch k'kInI Kufu sI
tu tufI nI yu. Utu su fI nI Isu soo kuk
tuyus pu tu muum Izuu fu kusu fu ngI yu. An
wutu chu sIf ApunII kuk kumu nI fu ngI yu.
ApunII WunI DupI yu fI nee tsI tutsI yuch-
tu fu ngI yu.
20-22
SuI mosh yusees shee-
TuyusputumpunIfInI1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
869

D
1.20 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 69.25 tu utI tum tu.
D
2.8-11 ApunII chtu fu ngu 11.9
tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
mu nI kIfu kush yundu ku Utu su fI nee,
tfu ngI yu,
Uw pung' kupeeteefush ksung chu.
Anush mInum tI yum tuu fu sI nu pu,
D
utIyu. NIII tu fIt tputs kufu kuum nu ng-
chu, tfu ngI tum chu, tfu ngI yu DupI yu fI-
nI. AshI fI, nIII tu fI tuu tputs Iyuun pu tu tum
tuyus pu tum pu neem kInuk chu nI, Isus
Nsu fetshuch tsI pu yu fu, tmu fu ngu
unoo IchI ngu fu kumun chI tum pu fee. Yuw
sIf Isus put kupung Ipu nu fu ngu unoo
Ipu see nI nu muu mu. Yuw tputs Isu soo
IchI ngu fu pufu ngu unpu fI wunu sI fI yu.
Ich tu fu Wungu fI nI Isu soo Ichu mu fu ngu
sheefu Isus Iyuum tuyus pu tu tuyus pu tu
sheefu, zupIsh kuzu fu fu ngI yu. Yuwup tu fI
Ipu nu fu nI Isu soo pufu ngI nI unufI Isu soo
kuk tuyus pu tu muum nu yu nI utu shI nu,
tfu ngI yu PIto fu.
23
Tyu fu, tpu tsee tsI mbun tuxIy kee-
fu ngu shI nIII nu yu. MIn tputs Uschu
sufu, Itufu sufu tuchIp tuu fu ngI yu, mIn
Pfsu pu su, mIn Kstu sufu. MIshu chu
tputs MtIyu su sufu.
24-25
TuxIykeefusIn,
ApunII pu tsI yu tu fu ng shI nIII nu yu, Apuu,
Utu su fI nI yushI ngup nuu yu nIII yu. ShIy
tpu tsee mung' yusuk shu, Apuu. AshI fI yu,
tpu tsee Ipu sung chu shIyu. Ymu ndung-
chu. Ymu ndu yu fush tuyus pu tum pu-
neem nuch pu fI nI yu, wutum Utu su fI nI
unoo kusu fu ngu wu, tfu ngI yu tpu tsI.
2
ApunII pu tsI yu teef sIn, sufoo yundu yu-
fu, wuyu tu wuyu tu sheefu, yusuf shu ytu
ushku, MtI yu suu suf yundu muu ytu
ushI fu ngI yu. Sheefu, MtI yu suu Isu soo
kuk tuyus pu tu muum nu fu ngu nu yu. AshI-
fI, yusuf k'tsus ufu ngIch tsI mbun mutu-
yu fu tuyus pu tum pu nI tutsu moo fu ngI yu.
AshI fI yuwuu MtI yu suu tuyus pu tum pu-
neem nu fu ngu nu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Apan!! Waanaatsi
Wani Isuschichish tputs tapshturangu
anoo kamanchin!!pa
2
1
MInush zufI mInum tush shu neef-
sIn, Isus chIch kuxI nu tu funII ushI-
fu ngu nu yu. ShumbutshInI Pente ks te
sufu,
2
unush kumbu suf tumu pu fI ushI fu
kIz puf kunI ndup kImu fu ngI yu. Tup'
ku tu fu nIIu pungu sush kustu ushI fu ngI-
yu. Pungush tutsI tu tu fu ushI fu ngI yu.
3
Kusee fu, ApunII WunI sumus tumu pu fI
ushI fu kufu ku fu ku fu shI tuf ushI fu ngI yu.
Tpu tsI mun tuzI ngIf IchI ngu fu kufu kuf-
tu ngut ushI fu ngI yu.
4
ApunII shu WunI
tpu tsee mung' wumu fI shu kusI fu ngI yu.
ApunII shu WunI tpu tsee tutsI yuch tu fu ngI-
yu. Nxu ku mut shuch k'kuz zum mu tu fuch
mung ushI fu ngu nu yu.
5-10
Itufu, nIII tu fIt shu tputs kumbu su-
foo muzI nu fu nIIu sIn, Pzu pungu nI utu-
sIn, kusu tu fu ngu nu yu.
An tputs yuk tush Ifu su fI nush tuu fu ngu-
nu yu. IchI ngu fu sIn Utu shuch tumu pu fI
ushI fI tum Apu nIIee mungoo nu fu ngu nu-
yu. Tsu pu fu nuspIch tputs IchI ngu fu sIn,
nIII tu fIt shu chtuu tputs kus ku sIn, nutu-
mu su muum shu mbutshI shee ItupshI ngu-
muum Ifu su fI nush tuu fu ngu nu yu. An
tputs ushpu tum Utu shuch chu, ushpu tum
Utum kInu fu ngu nu yu. PftIyshuchI,
MedI yu shchI, Ifm shu chI, Meso po tu-
mIyshuchI, Utu shu chI, Kpu tos shu chI,
Pndosh chI, AsIy shu chI, FfI jI yu shchI,
Pum II yu shchI, IjIp to shchI, Kfet shu chI,
Afu bI yu shchI, unshu cheewchu tputs
kusu tu fu ng shI nIII nu yu. SIf nu wutsI fI
tputs Afu bI yu shchI nup kI tum tu. Rom-
shuch yukut tputs nupu fu ngItum sI nu.
AshI fI, pungu sush kus ku sIn, IchI ngu-
fu sIn wuu nuuts tIn kuk muzI nu fu ngu nu-
yu. Mungu ksuh ushI fu ngI yu. KIz puf
punI fus tu ku, nupux tu yu fu sIn,

Tumushu
nIII tu fIt shuch shu k'kuz zumum tu fu nu-
yu?

SIf tumu fI mu wuun shuchtu fI tIn


kuk tsI yu tu fu nu wu mInu mu fI GuII Iey-
shu chImu fI tu? tfu ngu nu yu tpu tsI.

Tumushtu yuun pu tu ushI shu k'kuzee


muzI nu kI nI? tfu ngu nu yu.
11
Zu, Apu-
nIIee kuk kumun ku nu, Iyu shuch k'kInI
kumun ku nu. Apu nIIee wIz pu fI fu nI
kumun ku nu yu, tputs, tfu ngu nu yu.
D

TuyusputumpunIfInI1 , 2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
870

E
2.25-28 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 16.8-11 tu utI tum tu.
12
Ashpu tum tputs:

Tumushtu ushI fu
tsI yut ku nu? tfu ngu nu. PunI fus tu mbuch
ushI fu ngu nu yu.
13
Itufu, ushpu tum shu
tputs: Wuts tu yu. Kshuu wuu yu fu sIn, kufu-
suk sIn zumum tu fu nu yu, mung, tfu ngu-
shI nIII nu yu tpu tsI.
14
Tuyus pu tum pun zumu ngu fu ngu nu
unush PItof shu chIy zu yu fu, kIz puf tsI yut-
ku zungu nee fu ngI yu.
Utu shu chIs, Ifu su fIn shu chIs IchI ngu-
fus muzI nung tsu, zuwuu, tfu ngI yu. Nu
nIfI mungoo nung tsu. Nu muzI nu ngu ntsu.
15
SIysu kufu suk sIn zumum tu fu nu yu tssu
Iyuu tsI.

NItuu tI Iy kufu su fee zI nI zumum-


tu fI nI? Apu nIII mun WIz pu fI fI nI utI nI yu.
Yuwu puf putu fI kufustuf chee tpu tsIch,
ngut pu su tssu.
1
Joe Iu fI nI wusI nu kumu-
nI fu ngu unu fI tum ApunII nutu fI tumI nu-
fu ngI yu. Joe Iu fI nI Apu nIIee kuk kumun-
ku, tfu ngI yu,
17-18
ZupIsh nuw tsu push kus ku chu fI,
nuwuu nuu tsI KunI tpu tsIsh IchI ngu-
fu tup shtu chI nu, tfu ngI yu Apu nIII.
Tputs yuw nuwuu mungoon ku chu
unoom KuneetsI tup shtu chI nu. Kumu-
zuum tum, kIzum tum, Ipu feem tum tIs
IchI ngu fu tup shtu chI nu. SheefufI,
kunu ngus shu nuwu mu nu fI wIz pu fI fI
mIfu nIsh pumu such pu fI. WuchI nu tum
muuk chu pumuschI tum pu fI. Pumus-
kut ssIn, mungoo p'tseekchufI, nuwuu
kukI IchI ngu fu sIn kumu nIchpu sI nu-
yu.
19-20
MI shut, ushI muu ndu putu-
fus unoo kunI ndup pungut ssu. ZufI
wuun tu fI kzutu, tsup shu muntsI fI tum
chumbeefu yuktu ush tu chI yu. Tsu pu-
fu nu sush ush chI tum pu fI nu. Kufu seets-
tum wuyut, sumu seets tum wuyut, msus
tuwu pImu sheets tum wuyu tu ush tuch pu-
fI nu. Nuw kIz puf ush tu chI mu, wutum
Apu nIII nu wu.
21
Itufu, yuw nuwuu
tputs, Apuu, Istu ngu ndu mu tu, unoo
tupu chI ndu chI mu. Nuwuu nu ush tu chI-
mu, tfu ngI yu Apu nIII,
yundu ku, tfu ngI yu Joe Iu fI nI, mungu.
22
Kuupu nuwuu kukI muzI nung tsu,
zuwuu Utu shu chIs,

Isus Nsu fetshuch


sIyush tuu fu ngu un wunI pu tpu tsee Istu-
fu ng? TumuyuchI Apu nIII ushI fu pu ushI-
fu ngI yu. SIy yu suktI schu Isus ushI fu ngu
unoo tsI. Nupux tu fu ng pu su. ApunII shu
Isu sush wuu nuu tsI wIz pu fI fI nee wuyu fu-
ngI yu.
23
SIysu unoo yusuk su. AshI fI tuu:
Isu soo pchu ngInts, tfung su. Tyu fus,
ufu pIch tunuf tputs Isu soo yusI nu mun
tstsumbeefu, puchu fu ngu nu. ApunII ufu
IchI ngu fu yusu fu ngI yu. WusI nu ush chI-
nIIIn pu tu Isu soo tsI pu muum kusu fu-
ngI yu.
24
ApunII shu Isu soo YushI ngup
nuu muum puchI ndu fu ngI yu, yun pu fu-
ngI yu. AshI fu chu, wuunu ApunII Isu soo
Itu yu mu fu ngu shu.
25
SIf tumu DupI yu fI nI
wusI nu kumu nI fu ngI yu unoo tsI. DupI yu fI-
nI, tfu ngI yu,
ShIy ufu tu fI nuwu pu Ipu nu fush
tuukshu.
Ufu nuwuu nupuk shu.
Shuunu nuwuu mbu tsI nu ngIch
wuyuk shu.
AshI fI

Chuku nuwuu kusI chI ndu?



2
AshI fu chu, nuw mungI ksu kI nu.
Nuw kukI muf chu.
Nuw mungI punI fus tu chee zI,

27
wutum nuwuu mupu mu shtu ndu puk-
chI yum kusuch shu wu.
KunI kunI zeem kInu chee ju.
Nuw nutsI kuchu chee ju, wutum shuu-
nu nuwuu Ipu su muf shu wu.

28
Ufu tu mu fI Apuu, shI yu pu kIs
tuu chI nu.
ShI yu shu mu fI kIs shu mung ku shIsh
tuu fI yu.
ShI yush tuu fu shIsh ufu tu mu fI kIz-
puf wunu sIf tuu fI yu,
E
tfu ngI yu DupI yu fI nI mungu.
29
Zuwu nIIee, zItu mI nuu DupI yu fI nee tsI
wuzu fee kumun chInts pu. Kuupu wuu nuu-
tsI ndu kumu nI fu ngI yu, wutum tsI pu yu fu
kuchu fu ngu wu. ZItu mIn DupI yu fI nee tsI
kuwI nI yu fu sIn, wund kumI fun kchIp tI nI
puku nI yu kuwI nIy muutsI. AshI fI DupI yu-
fI nI Apu nIIee kuk kumu nI mu pu nee fu,
wuu nuu tsI ndu kumu nI fu ngI yu.
30
Itufu,
nIII tu fI tuu, Apu nIIee WIp kumu nI fu-
TuyusputumpunIfInI2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
871

F
2.30 SuImo 89.4 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
2.30 2 Sumue Iu 23.2 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
H
2.35 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 110.1 tu utI tum tu.
ngI yu. MI shut, ApunII DupI yu fI nee tsI
wuunu, tfu ngI yu,
ShI yu chIch nIIu fu nuf ufu kushI mu-
nIsh kufu kuum kInu tu fu nIIu
tuu chI nIII nI yu.
F
NItuu tI ngIch kee zI. Zufeefutunu
utu shI nu.
ShI yu chIch yusuf zupIsh kufu kuum
nchI mu.
Kufu kuum shIy tumu pu fee ushI-
muum nchI mu,
tfu ngI yu Apu nIII DupI yu fI nee tsI,
G

mungu.
31
AshI fu chu, DupI yu fI nI wusI-
nu yusu yu fu, yuwuu ApunII wuu nuu tsI
Ipu su mu fI nI Itu yu mu chu unoo wusI nu
kumu nI fu ngI yu.
ApunII puchIndeefu, kunI zIsh ndu
kusu chu wu. Wunuts kuchu chee ju, ndu.
Yusuf Itu yu mu chI yu,
tfu ngu wu.
32
Yuwuf tu tum, tfu ngu
unu fI tum ApunII Isu soo Itu yu mu fu ngI yu.
MI shut, Iy Isus tyus pu tu shI nI kchIp tI nI
Isu soo pufung tu nI chu. AshI fI zuf ku nI
kumun kI nI.
33
ApunII wuun pu tu wIz pu fI fI-
nI Isu soo nufI ngu fu ngI yu wuun pee tum tu.
NufI ngu yu fu, Wuu nuu tsI WunI punu yu fu,
Isus shu Wupu fee WunI zungu nee fu, Iyush
tup shtu fu ngI yu. ApunII wuunu sIf sIyush
tup shtu chI mu, tfu ngu, nut shu In Iyush
sheenIII yu. Yuwu mund Iyush pshtu fu ngu
unu mund nu In sIy Iyuu punI fus tuk su,
mIshu suu nI tu fI kukIs tsI yu tuk tu mu nI yu.
34

Kuu pu nu DupI yu fI nI wunutspu tu ju


tmee fu Apu nIIIp kfI fung? dun chu.
Itufu, DupI yu fIn shu Apu nIIee kuk kumun-
ku, tfu ngI yu:
ShIy nIngIch mbu tsu nu ngIch
k'xInungchu.

35
Nuw shu kundu fu fee tsIsh
kusIyeefufI, tpu chI ngu chI mu,
H

ApunII utIyu,
tfu ngI yu DupI yu fI nI.
3
Iy Utu shu chI nI
Izuu fu yusuch shu pu fI nI yu. SIy Isu soo
tstsu mbu fu ngI tuu tIs, Itufu ApunII shu
unoo kufu kuum kIz puf nu fu ngI yu,
ApunII chu WIpu yu, tfu ngI yu PIto fu.
37
Antu fu unoo tputs shu PIto foo muzI-
nu fu ngu sIn, kIz puf mung' zuu ushI fu ngu-
nu yu. Zuwuu,

tumu chee zI nI? sItuts tI,


tfu ngu nu tuyus pu tum pu nee tsI. PItof-
shu, tfu ngI yu,
38
ItsIn su fus chI nung tsu.
Isu su mun mungIs tutung tsu, Isu su mun
IchI ngu fus chu mung tsu. Yutu fIt shI-
shI fee tsIs tuchI nguch pu fI Apu nIII yu.
Ash ku chus, ApunII Wuu nuu tsI WunI
sIyuum pu nuch tum pu fee.
39
Wutum:
Nuwuu nuu tsI KunI IchI ngu fu tpu tseemIs
punu chInts pu, utuwu. AshI fI, IchI ngu foo-
mIs pu nuch tum pu fee. Ipu feem tum tIs,
chI nIII neem tum tIs punu chI yu, mIshu,
yuwuum wuunu ApunII tupu chI ndu-
muum zund ku unoom pu nuch tum tu yu,
tfu ngu nu yu PIto fu.
40
Yusuf Isu soo kuk
ufu ngI nu shu wunee fu ngu nu. Pup tsu,
ApunII wunee funts. Ufu Apu nIIee ngu-
tu ngut tu ngu tus,

tumu fee kumung chIs?


AshI fI ndu ushI muum Isu su mun mungIs
tut kus Apu nIIush kumu ngut ssu, tfu ngu-
nu PIto fu. Zupun kumun kumun kumun
ushI fu ngu nu yu.
41
Ashpu tum tputs Isu soo
yufu ngu nu yu. TuchIp mIIo nutu muf tu
mungoo nu fu ngu nu yu. Mungoo neef sIn,
Isu su mun chu mu fu ngu nu yu.
42
SheefusInchu, tuyus pu tum pun Isus-
chI cheem tuyus pu tu fu ngu shI nIII nu yu.
Yuwuu tuyus pu tu ku unoo tsI mu fI muzI nu-
fu ngu nu yu. Apu nIIeetsImu fI Ipu nu fu ngu-
nu. Kutung tsee tutup tu tutup tu sheef sIn,
ApunII pu tsI yu tu tsI yu tu ush ku sIn, unufI
chI nu fu ngu shI nIII nu yu.
43
Tuyus pu tum-
pun shu Apu nIIee wIz puf puyu fu ngu sIn,
IchI ngu fu sIn nupux tu fu ngu shI nIII nu yu.
44
Yuw tputs Isu soo mungoo nu fu ngu nu
un wunu sIf wuun pu tu tIn Istu fu ngu nu-
yu.
45
Yuw muu chI puyu fu ngu nu unoo
puxu nxeef sIn, kufI kee putu yu fu sIn,
unput tpu tsee Istu fu ngu nu. Tpu tseem
yuw muu chI pIsh tu ku unoom mungu tu-
fI punu tu punu tu ushI fu ng shI nIII nu yu.
4-47
Putum yusuf putum shu neef sIn,
Apu nIIIp pung' ushI fu ngu nu yu. Sheefu,
wuun pee pung' nuu teef sIn, ApunIIee
TuyusputumpunIfInI2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
872

D
3.1 1 Utu chIch kufu ku 18.29 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
wup pu fee tyu fu sIn, kutung tsee ItupI
ItupI ushI mu kutu ngu fu ngu nu yu. Mung'
kIs ushI fu ngu nu yu. Mung' wunu sI feew
ushI fu ngu nu yu. Nxu ku mut shu tputs: In
tputs wunu sIf chu, tfu ngu nu yu. Putum
zufI, putum zufI ApunII tpu tsee Isus chI-
cheem Izu pu nee fu ngI yu, zupun tpu tsee
tupu chI ndu fu ngI yu.
AshI fI yuwuu ApunII wuu nuu tsI WunI
tpu tsush tup shtu fu ngu unoo wup pu fee
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Pitor wats churambee
yararangu anoo kamanchin!!pa
3
1
MInush zuf Wung pu, PItof: Apu-
nIIIp pung' nuu mu nI, ApunII pu tsI yu-
tu mu nI, tfu ngu sIn zuf pukum chu nuu-
tu fu ngu nu yu.
D

2
Tpu tsee chu mu yu ngu fu-
ngu nu yu. An tputs wuts ufu chu fu mbI-
mu nu. Kunxu mu ndu fI tutsI pum ufu wuts
kuchumb kInu fu ngI yu. Apu nIIIp pungu
chu fu mbeetsI chI pu yu fu sIn, putum zufI
wuyu tu, putum zufI wuyu tu ushI fu ngu nu-
yu. Pshtu shI nung Wunu sI fImshee tsuf-
tu fu ngu nu unnung wuyu fu ngu nu. Tputs
Apu nIIIsh pung' pshtu kum chu unoo:
Istu ndu, nuwuum kufI kI fIsh punu ndu,
ntuf ush tu fI yu.
3
AshI fI Wung, PItof pu
nuun tuut ssIn, chu fu mbee chu mu yu ngu yu-
fu sIn, chu fumb shu: KufI kI fIsh punu ndu
utInu, tfu ngI yu.
4-5
PItof shu wchush
nupee fu, chu fu mbeets shu: Nupu ngu nIIu,
tfu ngu, uwshu chu fumb shu mung shu fI-
tu nu punu chu zI ndu nu wu tu nupu ushI-
fu ngI yu.

Itufu, PItof shu: Nuw kufI kI fI


ndun chu, tfu ngI yu. Itufu, Istu chInII pu
wunu sI fI. Isu su mun shI yuu tchInII pu,
ChIy zu ngI, nuu ngI tunu, PItof, tfu-
ngI yu.
7
UwI mun shu mbu tsI nu ngIch
putu yu fu, ItsIf tu IchIy zu tu ushI fu ngI yu.
Wuts shu wunu sI feetu ushI fu ngI yu, wuxIf-
chee yufut ushI fu ng tum tu.
8
Chu fumb shu
tsI nguh xIy tuh ushI fu ngI yu. Nuu nu tu
Apu nIIush pung' pshtu fu ngI yu. Wung-
pu, PItof pu, chu fumb pu pshtu fu ngu nu.
Mung' kIs mIchIt ku, IfIp tu fu, pIyum shu
IfIp tu fu ushIsh tuf ushI fu ngI yu. Apu-
nIIeets shu: Apuu, wup pu fee, tfu ngI yu.
9-10
Tputs shu IchI ngu fu nup pu tu funII ushI-
fu ngu nu. Nuts tu yu fu sIn, In wutut wuts
chu fu mbI mu nu pshtu shI nung kufI kI nguz
kuxI nxI nuw ush tu fu unu.

Nu tumu shtu
nuuk? tyu fu sIn, kIz puf nupux tu fu ngu nu
tpu tsI.
11
Chu fumb shu PIto fu mun putut,
Wungu mun putut ushIsh tuf ushI fu ngI yu.
NIII tu fIt shu tputs IchI ngu fu sIn PIto-
fup tufut shI tu fu sIn, wutu ndu fu mup
kupum mup shu nI yu fu ngu nu. Annu ngIch
wutu ndu fum SuIo mon chu ttsuf tu fu ngu-
nu.
12
PItof unoo pukee fu, Zuwu nIIee,

Muyuum shu Iyuu nupuk su? tfu ngI yu.

NItuu tI yuun pu tu tu ju wIz pu fI fI nI yufu-


fu ngu nI?

Muyuum shu kIz puf punIk su?

NItuu tI Iy ApunII tumu fu ushI fee zI nI?


ndunI. Iyu mun nufI ndu kee ju, Isu su mu-
nu fI nufI ndu fu ngI yu.
13-1
Isus kIz puf chu
yufu muu mu. Nee tpu tsee sIf kIyung
kuchIy ku putu fIs un Isu su mun nu nufI-
TuyusputumpunIfInI2 , 3
Wung, Pitor pu nuun tuut ssin, c/u ru mbee
c/u mu yu ngu ru ngu nu yu. (S.1-10)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
873

E
3.22-23 Tuyu sI mu 18.15-19, Tuyus pu tum pu nI 7.37 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
3.25 NIshu fI yuwuf tu tum ApunII chtu fu ngu 22.18 tu utI tum tu.
ndu fu ngI yu. Yuwuu tumu pI ngu fu ngIs un-
tum chu chu fu mbee yufee shu. SIy Isu soo
sIf ngu tu fu ngus tup chu fu ng su. PIIut-
shu: Wuts tu, nee kusu yu nI, tfu ngI tuu,
Itufu sIysu: NdunI. Isu su nguz zund kee-
zI nI, wuts tu, tfung su. Itufu, puchum pu-
nee zunduk tu nI chu, un tushI tu ngung chu,
tfung su sIyu. AshI fI sIy Isu soo wunu-
sI feets tuu, tuu fu shI pu nee ts tuu tup chu-
fu ng tIschu. AshI fu ng tuu tIs, ApunII
wuunu yusuf Itu yu mu fu ngI yu. ApunII
sIf tu mu su zItu mI nu fI nee tsI nI IchI ngu fu
Istu fu ngI yu. Apfumu fI nee tsI, Isuu ku fI nee-
ts tum, Ako pu fI nee ts tum mung Istu fu-
ngI yu. Nu ushI fu chu wuu nuuts tu nu shu
wIp kIz puf Istu fu ngu Itu yu mu fu ngI yu,
ushI fu ngu wIpuu kIz puf ungIf tu fu ngI yu.
AshI fu Iyshu unoom kumu nI mu pu nI fI nee
tuu ku nI yu.
17
Itufu, zuwu nIIee, sIy ItsIn su fu ndu
chI nu fu ngus, ngu tIs tumu pI ngu fu ng su.
AshI fI tum, Iy kufu ku fI nI IchI ngu fu tumu-
pI ngu fu ngI tum tu.
18
Wutum ApunII, IpufI
tsI puch pu fI, tfu ngu zItu mI nuu mung'
p'tseefungu, uwshtI sIn, kumu nI mu pu nI
IchI ngu fu sIn, Apu nIIee kuk yundu fu ngu-
nu yuwuu ApunII Ipu su mu fI nI tsI pu chu
unoo tsI.
19
ItsIn su fus chI nung tsu tunu.
Ash ku chus, ApunII yutu fIt shI shI fee tsIs
tuchIng chI tum pu fee,
20
yusuf sIyush kIs
tuch tum pu fee. Wuu nuu tsI Ipu su mu fI nI
Isu soo sIyuum tupu chI ndu muum yusuf
zungu nIchpu fee.
21
Nutu nuu Isus kunI-
ndup kupung tuu kI yu. Yuwush ApunII
tsu pu fu nu see yufu muum zund ku chu
unush Isus kus chI yu. SIf tumu ApunII
zItu mI nuu mung' p'tseefungu, uwshu
kumu nI mu pun shu unoots tum kuk yundu-
fu ngu nu yu.
22
My sI su fI nI wusI nu kumu-
nI fu ngI tum tu. Tfu ngI yu,
ApunII wuunu sIyush chee tputs
Ipuseefu, nuw tumu pu fI ushI fI tum
wuyu chI yu wuu nuu tsI kuk kumu nI muu-
mu. SIysu unoo kukoo Izuu fu puyung-
tsu.
23
Itufu, kumu nI pu nee kuk ndu
tputs puyu ku, ApunII shu wuunu unoo
tpu tsee wunI chI yu, wutum un tputs
Apu nIII mun suf kumun chu wu,
E
My sI su fI nI tfu ngI yu, mungu.
24
ZItu mI nu fI nI Sumue Iu fI nI Apu-
nIIeetsImu fI Ipu su mu fI nI kuk kumu nI fu-
ngI yu. Sumue Iu fI nI tsI pu yu fu, nIII tu fI shu
kumu nI mu pu nI tum tputs tuu fu ngI yu.
Wutuuts tum Apu nIIeets tum Ipu su mu fI-
nI kumu nI fu ngu nu yu.
25
Kumu nI mu pun
unoo Iyuum tum IchI ngu fu kumu nI fu ngu-
nu. Yuwuf tu tum ApunII zItu mI nu fI nee
Istu chInts pu, tfu ngu unu fI tum sIyuu
utIyu, ApunII sIyuu kIz puf Istu chI yu.
ZItu mI nu Apfumu fI nee tsI ApunII unoo
kumu nI fu ngI tum tu.
Tsu pu fu nu sIsh tpu tseem ztufu Istu-
chI mu. ShI yu chIch nIIu fu nuf tpu tsee
Istu chI yu,
F
Apfu hu mu fI nee ApunII tfu ngI yu.
SIyuum tum nIIu fu nu fee mIs Izuu fu Istu pI
tu, tfu ngI yu Apu nIII.
2
AshI fu chu,
zuwuu, Isu soo Itu yu mu yu fu, Iyu nguz
kIz puf zund ku, Ich tu fu Iyuum Istu muum
zungu nI fu ngI yu. Apu nIII Iyuu yutu fIt shI-
shI fee tsI nI kupee tu muum ushI fu ngI yu,
tfu ngI yu PIto fu.
4
1
Ndu tu mu PItof k'kuzee tuwuts pu-
fu tputs kusu tee fu much ushI fu ngu-
nu yu. Utu shuchpu upunII pun, mIshu
Apu nIIee pung' ksut ku unput, mIshu
Sut sIy pun shuch tyus pu tush put ushIp
un tputs kusu teef sIn,
2
tsI yun tu yu fu sIn,

Muyuum shu yutu fIt tuyus pu tuk su?

Tumufee chIy tm chIch?

Antuu tI
Isus tsI pu yu fu, tmu fu ng?

Muyuum-
shu nIII tu fIt k'kuz kumu nIk su? tfu-
ngu nu.
3
PIto foo Wungup tu fI putu fu-
ngu shI nIII nu yu wIpu nush pu tuf tu. Zuf
pupu tu nu putu yu fu sIn, Pu tsI yu tun nI,
tyu fu sIn, tumu nu fu ngu nu yu.
4
Itufu,
tputs PIto foo kuk muzI nu fu ngu nu un
mungoo nu fu ngu nu yu. Mung nIptu
wushu nu ndu fI shu kumuz zumeet pu mII
mungoo nu fu ngu nu yu.
AshI fI yuwuu PItof wuts chu fu mbee
yufu fu ngu unoo kumu nee nu.
TuyusputumpunIfInI3 , 4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
874

D
4.11 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 118.22 tu utI tum tu.
Mishat, yuwaa kurak Pitoroo
nambarangana anoo kamanchin!!pa
5-
AshI fI yu, pu tum shu Utu shuch
ufkuf IchI ngu fu shu nI yu fu ngu nu wuchIn-
pu tu tum, My sIs pu nI fI wIf ku fI kumu nI-
mu pun pu tu tum tu. Ans put Utu shuch
upunII pun ufku fI, muu chI fIt put zupun,
Kyu puspu tu tum, Wung pu tu tum, AfI-
ju ndof pu tu tum, ushpI sIn Ifu su fI nush
shu nI yu fu ngu nu yu.
7
Wunguu PItof pu tu fI
upu su nund tuxIy kee yu fu sIn, tsI yu tu fu-
ngu nu yu.

Chukshu shI yuu kumuch tu ku?

Chu ku mun wIz pu fI fI nI tpu tsee yufu fu-


ng shu? kufuk, tfu ngu shu.
8
ApunII WunI
PIto foo mung' kIz puf p'tseefungIyu.
PItof shu ymku, tfu ngI yu, Ichee,
sIy wuchIn tIschu. SIy kufuk tIs chu.
9
AshI fI yu, sIyuu ItsIn su fu kumun chInts-
pu. Iyshu tpu tsee nuyu nI fu ngu nI, yufu fu-
ng tu nI chu. Itufu, sIysu Iyuu:

TumufeezIs
tpu tsee wuts chu fu mbee yufu fu ng su?
tIs.
10
Nu kumun ku nI, sIysu Utu shu chIs
kufu kIs Izuu fu sung tsu. MI shut, Iy Utu-
shuch zuwu nIII nI IchI ngu fu tum yusuch-
tum pu sI nu yu. Yuw tputs wuts chu fu mbI-
mu nu un wutu chu xIy xeew shu. Isu su mun
Apu nIII mun WIp chu fu mbee yufu fu ngu-
nI yu utI nI yu. Isu soo Nsu fetshu chee sIy
puchu fu ngI tuu tIs, Itufu ApunII shu chu
Itu yu mu fu ngu shu. An wutu chu chu fu-
mbee yufu fu ngu.

11
Pungus pun tputs punguk sIn,
putumb chee wunu sI fI wuuts tuu
yuk sIn,
Itufu, Annuu wunu sI fee ju, tfu ngu-
sIn, kupee tu fu ngu nu yu.
D
SIysu Isu soo ushIk puz ushI fu ng tum tIs
Isu soo ngu tu fu ngIs. Ngu tu fu ngI tuu tIs,
Itufu ApunII shu kIz pu feem nu fu ngI yu
12
tupu chI ndum pu nee mu. NIII tu fIt tputs
tupu chI ndum pu nI wunI ndu ju. Tsu pu fu-
nus shuch nIII tu fI ndun chu tupu chI ndu-
muu mu, PItof tfu ngI yu.
13
Itufu, kufuk shu wuun pu tu tIn tsI-
yut ku sIn, tfu ngu nu, mungu: Xum.

Tumushu kufuk ushI fu tsI yut ku?

Uw
kuk kIz pu fee wu? tsI yu tu muum ndu punI-
ku nu. Ndun tuu kIfu kush kupung pshtu fu-
ngu sIn, mung pu tu fI tsI yut ku nu. Isu su-
fu pu wIpunusheefu ushI fu tsI yut kI yu,
tfu ngu shu kufu ku yu.
14
PIto fu nung chu-
fu mbI mun un xIy xeewu pukeef sIn, yufu-
fu ngu unu mund zumu fu ngu nu yu. Kufuk-
tuu tIn punI fus tu fu ngu nu.
15
PIyu mu
nuu ngI mu sI, tfu ngu nu kufu ku PIto foo-
tsI.
1
Kufuk shu wuun pu tu tIn tsI yut ku sIn,

TumuyucheezInI Isu soo wmuch tu shee-


tsI? tfu ngu nu. Apu nIII mun wIz pu fI fI nI
chu fu mbee yufu fu ngu nu. Ifu su fIn shuch
tputs IchI ngu fu yusu yu nIII nu yuwuu chu-
fu mbee yufu fu ngu unoo tsI.

Tumufee
Iyshu unoo chI nu fInts pu tchI nI? wutum
tputs IchI ngu fu sIn wuch pufu ngu nu wu.
17
AshI fI pup chu, tsI yu tsIs ufu ngI nu shu
tzu pu nIchpu. Tputs IchI ngu fu yusu fu sI-
nu pu tunu. AshI fI numbee nI. Wuts tu,
nu nImun yusuf tuyus pu tu fInts pu Isu soo
kuku, tyu nI PIto foo tsI, kufuk, tfu ngI-
yu.
18
Nuu nI mu sInts, mIkIng chu, tfu ngu-
nu yu. PItof Wung pu yusuf pshtu fu ngI yu.
Pshtu yu fu sIn, kufuk shu: Wuts tu, nu
nImun yusuf tuyus pu tu fInts pu Isu soo
kuku. NIfI shu ksung tsu, wuts tu fI shu pu,
tfu ngu nu yu.
19
Itufu, PItof shu: SIysu
wuts tu utI tuu tIs, Itufu Iyshu sIyuu kukIs
puyu muum pInu su ku nI yu, wutum ApunII
Iyuu kumu nIng tsu utuwu. AshI fI yu, Apu-
nIIeetsImu fI kuk muzI nu chI nI. AshI fI
sIysu unoo chI nung tsu.
20
Itufu, Iyshu
kchI nI pufu ngI nI, kItsI nI muzI nu fu ngI nI
unoo tsI mu fI kumun chI nI pu, PItof uwshtI-
sIn, tfu ngu nu kufu kuu tsI.
21-22
Kufuk shu yusuf ufu ngI nu shu
wunee fu ngu nu. KIz puf wunI muum
zundu fu ngI tuut ssIn, tpu tsI mun xufu-
fu ngu nu yu. Chu fu mbI mun un tputs
wuchIn chu. AshI fu chu, tputs shu IchI ngu-
fu sIn:

Tumufu wuchI nuuts tuu ApunII


yufee fu? tyu fu sIn, Apu nIIee ungIf tu fu-
ngu nu. AshI fI yu, kufuk shu tpu tsI mun
xufuk'sInu, wunI muum xupoo yu fu sIn,
tushI tu ngu fu ngu shI nIII nu yu PIto foo tsI.
TuyusputumpunIfInI4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
875

E
4.25-2 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 2.1-2 tu utI tum tu.
23
AshI fu chu, shI tu ngee fu nIIu, Wung pu
PItof pu wup tum wum ku fIp kunu pu fu ngu-
nu. Anush kusee fum chu sIn, zupun kumu-
nI fu ngu nu. Kufuk Iyuu numbu fu ngI yu. Isu-
soo kuk yusuf kumu nInts pu, tchu kufu-
ku, ntu fu much ushI fu ngu nu yu PIto fu.
IchI ngu fu kumu nI fu ngu nu.
24
Anoo wum-
kuf muzI nu yu fu sIn, wushu nund ApunII pu
kIz puf tsI yu tu fu ng shI nIII nu yu. Apuu,

WunInII kunI nduu tInu fu ng shu wu?

Tsu-
poots tum, kungoots tum, musuuts tum,
mungIn shu cheets tum, kungush cheets tum
IchI ngu fu shuu nu tInu fu ng shu wu? Yuwuf-
tu tum shuu nu wusI nu kumu nI fu ngIsh
unu fI tum kufuk shu nu tumI nu fu ngu nu yu.
25
ZItu mI nu fI nI DupI yu fI nI shI yuu kukIsh
wusI nu kumu nI fu ngI yu,

Muyuum shI tu ju tputs yushIng-


chIch kupung tsI yun tuk sIn
zumu ngu ku nu?
ShunIyeeshtIsIn yuwu fI zundu ku nu
unufI tsI yut ku nu yu.

2
Kufu kuw tum sIn, wIpu nush put
shu nI yeef sIn, Apu nIIee mI shut
Apu nIIeets tum Ipu su mu fI nI
tuyu tu fItkunu yu,
mung, tfu ngI yu DupI yu fI nI.
E

27
NIshu fI
yuk tush kufuk shu neef sIn, Isu soo ngu tu-
fu ngu nu yu. Shuunu Isu soo Ipu fee tsIsh
tupu chI ndum pu neem nu fu ngI tuu tIsh,
ngu tu fu ngu nu yu, Apuu. Hefo des, Pnso-
PIIto, Utu shuch ufku fI, ufu pIch tunuf
ufkuf IchI ngu fu sIn, ushIp un Isu soo
ngu tu fu ngu nu.
28
ShIy zundu fu ngush,
kumu nI fu ngush unu fI tum ushI fu ngu-
nu yu.
29
Nu, Apuu, nupung chu. Iyuu:
KIz puf wunI chInts pu, kufuk, tfu ngI yu.
AshI fI tuu Apuu, k'keemunI mufI mush
pu nung chu.
30
ShIy shu Iyuu kIz puf Istung-
chu. Ipu fI mu nIsh wIz pu fI fI nI tpu tsee yuf-
pu nI. Tpu tsIch yuwuuts tuu pInus tu fIch
unoots tuu Iyshu Isu su mun ush chI nI pu,
tfu ngu nu.
31
Musheef sIn, pung shu shpu-
shpu shpu shI tuf ushI fu ngI yu. Tpu tsIsh
ApunII WunI pshtu ku tu fu ushI fu ngI yu.
Anu mun kufuk tumu pu fI ushI fu Apu-
nIIee kuk kIz puf kumu nI fu ng shI nIII nu yu.
AshI fI yuwuu kufuk PIto foo numbu fu-
ngu nu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isuschich waanpatatin kis
mang istarangana anoo kamanchin!!pa
32
Anu mun shu tputs Isu soo mungoo-
neef sIn, mungooz mInu mu fI shu chI nu fu-
ngu nu yu. Nuw tu ndu ntsI fI, tfu ngu zI nIII-
nu ju, ndu. Itufu, muu chI fI tuu IchI ngu fu
wushu nund puyu tu fu shI nIII nu yu.
33
Isus
wmuch tush tuyus pu tum pu nee mu fI
tuu fu ngu nu. Isus tmu fu ngI yu ttu
ttu ush tu fu nu yu. AshI fu chu, ApunII-
shu wunu sIf nupu fu ngI yu, IchI ngu fu
Istu fu ngI yu.
34
Isus chIch tputs pukIf
ndu nee fu ngI yu, wutum wuun pu tu tIn
Istu fu ngu nu wu. Ashpu tum kuf kIf tputs
kufI kee putu pI tu, tsu poo pung'putufI
punu fu ngu nu yu. KufI keets shu yyu fu sIn,
35
tuyus pu tum pu neem punu fu ngu shI-
nIII nu yu. Uwshu yuwuum pIsh tu ku nu
unoom punu tu punu tu ushI fu ngI yu.
3
UsI
tsuf shuch Ch pu fu shchI tuyus pu tum pun-
shu Bef nu bee ysu mu fu ngu nu yu UseetsI
Iyush k'kInI ChI num pu nI utunI utI nI yu.
37
Bef nub shu ushI fI tum, tsu poo tupu xu-
nxu fu ngI tum tu. KufIk yyu fu, Apuyu
kufI kee tu, tuyus pu tum pu neem Izuu fu-
mu mu fI punu fu ngI yu. Tuyus pu tum pun-
shu unpu pukI fee Istu fu ngu nu yu.
5
1
Itufu, nIII tu fIt shu tputs Anu nI yu-
su fI nI sufu wutsu pu noo punu fu ngI-
tum tu.
2
WIzunII pu Suf fu fIn pu tsI yut ku,
KufIk ushpu tum puchI ndee nI, ushpu tum
punu yu nI, tfu ngI yu. WIzunII shu uyu
tu, Anu nI yu su fIn kufI kee ushpu tum
yyu fu, tuyus pu tum pu nIp nuu tu fu ngI-
yu. KufIk punu ku tu, Neewu kufI kee,
wutum tu ndu tu, punu tu ushI fu ngI yu.
3
PItof shu: Anu nI yu suu,

muyuum shu
shI yuu yushIng' kusI ku nIIu? tfu ngu-
shu.

Muyuum shu ushpu tum kufI kee


pIshu yu fush, pu nuk shu?

Muyuum shu
ngu tIsh Apu nIIee WunI ngI chIk shu?
4
Ndu tu mu tsu pu nee tsIsh puxunx chush,
ShuumutunuufIyu puxu nxu fu ngush,
kufI kee putu fu ngIsh unoo shuu mu tu fI
TuyusputumpunIfInI4 , 5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
876
wuyu fu ngush wunu sIf pu fee.

Itufu,
muyuum shu nIngeem ngIch kut shu?

Muyuum shu mungI shIsh pIyu fI chI nu-


fu ng shu? Apu nIIee mIsI sI nu ngI chIktI-
shchu, tfu ngI yu PIto fu
5-
unoo muzI-
nu fu nIIu ItsI pu fu nIIu, PIto fu nung tum
tufu much ushI fu ng shu. TsI pu fee mu fI shu
kunu ngus shu kusee fu, kufI pee fund sIn,
ktu fu ngu nu yu. Shee fund sIn, mupu fu-
ngu nu yu. Tputs yusu yu fu sIn, uwshtI-
sIn kIz puf punI fus tu fu ng shI nIII nu yu.
7
Yusuf tuchIp uf tushIy chu, ndu yusu fu,
wIzunII shu kusu fu ngI yu.
8
PItof shu:
Kumu nI ngu ndu mu,

tsu pu nI mu ndIs
putu fu ngIs unoo wutu mu fI punu yus? tu,
uwshu: Au, wutu mu fIt chu, tfu ngI yu.
9
PItof shu:

Muyuum shu Apu nIIee WunI


yutu fI tu fu ng su? Zu, kunu ngus nuunII pu.
ShuunuutsIshu Iwu sh tum zufu nIIeets-
Ish mupee shI nu nu umbI tum kuyu fu sIn
mup chI nIIu, PItof, tfu ngI yu kIzuu tsI.
10
Tmpu, mus sI fI tum PIto fu nung tum
tufu much ushI fu ng tum tu. Ufu tsI pu chu
unush kunu ngus kusu fu ngu nu yu. Yusuf
kuyu fund sIn, wuzu fu nIII nu ngI tum
mupu fu ngu nu.
11
Isus chIch shu IchI ngu-
fu sIn kIz puf punI fu ngu nu yu. NIII tu fIt
tputs yusu yu fu sIn, ushI fI tum kIz pu fI tum
punI fus tu fu ngItum sI nu.
12
Tuyus pu tum pun ufu ApunII wuunu
tumu tuf pu fI ushI fI tum ushI fu ngu nu yu.
Isus chIch tputs kIs shu nI yu fu ngu nu.
Ufu Apu nIIush pung' kupu mu nung
SuIo mon nu ngI shu nI yu fu ng shI nIII nu yu.
13
Isus chI chush ndu msu ngu fu sIn pshtu-
fu ngu nu yu. AshI fI tuu, Isus chIch wunu-
sIf sIn chu tpu tsI, tfu ngu nu yu.
14
Anpuf
ufu ngI nu shu tputs wuzu pun mungoo nu fu-
ngu nu yu, kumuz pu, kIzu pu wushu nund
pzu pu nee fu ngI yu Isus chI chee mu.
15
AshI fu chu, tputs wungu yuu yufup
utu sIn, yumu yunII sIn, chI pu teef sIn
wuyu tu, chI pu teef sIn wuyu tu ush tu fu shI-
nIII nu yu. Wungu yuu wuyu nIIu mu fI mu nu
muteef sIn, ngoo tsIsh wuyu fu ngu nu yu.
PItof nIngeem nuu kI nuu fI, puk chI tuu
wunI wuyun pI pee ush ku chu yuf chI yu
utu sIn, ngoo tsIsh wuyu fu ngu shI nIII nu yu.
1
Tpu tsee zutu muuts tuu IchI ngu fu yuf tu-
fI yu. Ifu su fI nu nung yukut zupun tuufu,
unshuch tum tputs kus ku sIn, unoots tuu
yufu fu ngI tum tu.
Wutum chu tsI yu tsIs yuw Isus chIch
wuun pu tu tIn Istu fu ngu nu unu.
Mishat, yuwaa tayaspatampanee
tumaneersin, Apan!!sha tashitungarangu
anoo kamanchin!!pa
17
MInush zuf Utu shuch upunII pun
ufku fI wum kuf pu, Sut sIy pun shuch
tyus pu tush pu Isu soo tuyus pu tum pu nee
kuk muzI nu yu fu sIn, kIz puf tsI yun tu fu ngu-
shI nIII nu yu.
18
Tuyus pu tum pu nee putu-
fu ng shI nIII nu yu sheefu tumun shI shIsh
tumu nu fu ng shI nIII nu yu.
19
Itufu, psuu nu fI
ApunII wusu ndu fu fI tuwuteefu, tuyus pu-
tum pu nee tushI tu ngu fu ngI yu.
20
SIy Apu-
nIIIp pung' nuung tsu, tfu ngu shu tuyus-
pu tum pu nee tsI. Tpu tsee kumu nI shI nInts.
Wunu sI fI mush k'kuz tuu fu shI mush kumu-
nI shI ntsu, tfu ngu shu ApunII wusu ndu fu-
fI.
21
Ayu tyu fu sIn, tufu sI tu nu kuseef sIn,
tuyus pu tu fu ngu nu yu. ApunII pun shu
ufku fI ndu yusu fu ngu, ShunIyeenI.
Kufuk pu tu, wuchIn pu tu tum tsI yut pu nI,
tu nutum shu nI yu fu ngu nu. Tumun shIsh
tuyus pu tum pun yumu shI nI, tyu fu sIn,
22
kus ku mchu sIn, kufee fu much ushI fu ngI-
yu. Wup tum kunu pu teeshI nu sIn, kumun-
ku
23
tfu ngu, Wun chu tumun shI shI
kuupu tstsum tuu, ksu tu mu pu nI tuu fI tuu tu,
tuwut ku mchu nI, kufI mu nuzchu, tputs
ndu nuf shI tu yu, tfu ngI yu ufku fee tsI.
24
Ksu tu mu pun shu ufku fI unoo muzI-
nu yu fu, kufuk shu nI yu fu ngu nu unshu:

TumunshItuju?

Anoo tumu yuch tu zIch?


tfu ngu shI nIII nu yu.
25
Tyu fu sIn, tputs
nIII tu fI kusee fu, tfu ngI yu, Yuw tpu tsee
tumu nu fu ngIs, pIytundu. Nu Apu nIIIsh
pung' tuyus pu tu ku nu, tfu ngu shI nIII nu yu.
2
Kufuk shu Apu nIIee pung' ksut ku un
wusu ndu fuf put Apu nIIIp pung' nuu fu ngu-
shI nIII nu yu putu muu mu. Tpu tsee punIk-
sIn, Iyuuts shu pchu fu neep utu sIn, kIz puf
putu muu mu wuts tu, tfu ngu nu, tuyus pu-
tum pu nee upInII much tu fu ngu nu yu.
27
Muchee tu sIn, upu su nund
tuxIykeefusIn, tsI yu tu fu ngu nu yu. Utu-
TuyusputumpunIfInI5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
877
shuch shu upunII pun ufku fI:
28

Ndu shu
Isu soo kuk tuyus pu tu fInts pu, tfu ngI nI?

Ndu shu wunee fu ngI nI unoo kItsIs muzI-


nu fu ng su wu? tfu ngI yu.

Muyuum shu
Isu soo kuk tzu pu nee kut ssu?

Muyuum-
shu yuun pu tu tu Utu shuchpu tu tI nI
tumu nduk su?

Muyuum shu: Kufuk


Isu soo puchu fu ngI yu Iyuu tssu? tfu-
ngI yu upunII pun ufku fI.
29
PItof shu,
tfu ngu nu: Apu nIIeetsImu fI kuk puyu-
muum zund kI nI yu. SIyuu kukIs puyu yu nI
utI tuu tI nI, pInu suk tu nI chu. ApunII Isu soo
Itu yu mu fu ngu,

tumu fee kchI nI pufu-


ngI nI unoo kupeet chI nI?
30
YusI nu mun
Isu soo tstsumbeefus, puchu fu ng su. Itufu,
ApunII Itu yu mu fu ngI yu. Nupu ApunII
zItu mI nu fI nee tsI nI kupung Istu fu ngu,
31
Itufu Isu soo kIz puf ungIf tu fu ngI yu,
mbu tsI nu ngIch puch tum pu nufI ngu fu ngI-
yu. Kuupu kufu kuum kIz puf nu fu ngI yu.
Tupu chI ndum pu neem nu fu ngI tum tu.
ChIy Utu shu chIch yutu fIt shI shI fee-
tsIch kusu muum zund kuch, ApunII shu
Isu su mu nu fI yutu fIt shI shI fee tsIch
tuchIng chI yu.
32
ApunII Iyuu Isu soo kuk
kumu nI mu pu neem nu fu ngu. MI shut,
ApunII WunI unoo kumun kI tum tu. ChIy
Apu nIIee kuk mungoon kuch, ApunII shu
Wuu nuu tsI WunI chI yush tup shtu chI yu,
PItof uwshtI sIn, tfu ngu nu yu.
33
Anoo
muzI nu yu fu sIn, kIz puf tsI yun tu yu fu sIn,
Isu soo tuyus pu tum pu nI puchu yu nI k'kuz
pus tu muu mu, tfu ngu shI nIII nu yu.
34
Itufu, Gumu IIeI Puf sIy pun shuch-
chu tuyus pu tum pu nI. Tputs IchI ngu fu
Gumu IIe Iuu chI nu fu ngu nu yu. ChIy zu-
yu fu, PIymu much tut chImu chu. Iymu
tsI yut chI nI pu, tfu ngu shu Gumu IIe Iu-
yu.
35
Much tu yu fu, Zuwu nIIee, pup tsu,
ApunII wunee funts, mungIp tIs ItsIn su fus
chI nung tsu, tfu ngI yu.
3
MuzI nung tsu,
sIf tu TIy tu su fI nI: KIz puf kufuk tu nu,
tyu fu, kumuz 400 tuchI tu fu ng shI nIII nu-
yu. TIy tu su fI nee tsI puchu yu fu sIn, wum-
kuf wup tum kunu pu fu ng sIn, uwuu kuk
mbI zu fu ngu shI nIII nu yu.
37
Yusuf zupIsh,
Utu su fI nI GuII Iey shuch tputs, yuwu puf
Izu tu fu tpu tsee suf yundu fu ngu unpuf
tuu fu ngI yu. Yutu fIt much tu fu ngI tum tu.
Kunuts pu yu fu, wum kuf Utu su fI nee tsI
kuk mbI zu fu ngItum shI nIII nu yu.
38
Nu
Isu soo kuk tuyus pu tum pu nI zup shI nu
mbI zuch tum pu sI nu yu. AshI fI ksung tsu,
tunu, tfu ngI yu. Tpu tsI yu kuk ushI fu,

kumu pu fI wuun tu fI pus tu chI yu?


39
Itufu,
Apu nIII yu kuk ushI fu,

tumu fee kusI-


chIch chIyu? Pup chu, ush ku chI nuu fIch
Apu nIIee wusI nu nutsuch shupchI, tfu-
ngu shu Gumu IIe Iu yu. Kufuk shu: AshI fI
unoo wutsIshu pu, tfu ngu shI nIII nu yu.
40
Yusuf Isu soo tuyus pu tum pu nI tuxIy-
keef sIn, tuyus pu tum pu nee kIz puf pzkoo-
fu ngu nu. Isu soo kuk yusuf tsI yu tInts pu,
tyu fu sIn, tushI tu ngu fu ngu shI nIII nu yu.
41
Tuyus pu tum pun shu kufu kush pung'
shI tu ngu fu ng sIn, mung' kIs ushI fu ngu-
nu yu. Isu soo wumIn wuu nI pu pzkoo chI-
ndu nu yu utu sIn, mung' ksu fu ngu nu yu
tuyus pu tum pu nI.
42
AshI fI yu, putum zuf,
putum zuf Apu nIII nung pung' wIshchIp
tuyus pu tut tuyus pu tut ushI fu ngu nu,
mInush shu tputs pung' mInush shu
tputs pung' tuyus pu tut ushIsh tuf ushI fu-
ngu nu. Isus ApunII chu WIpu, ttu ttu
ushI fu ngu nu yu.
Nu kumu nee nu yuwuu kufuk tuyus pu-
tum pu nee pzkoo fu ngu nu unoo tsI.
Mishat, yuwaa tayaspatampan tputsee
waanpatatin istamapaneem mang
narangana anoo kamanchin!!pa

1
Tputs wuzu pun mung mungoo-
nu fu ngu nu. Anpuf Utu shuchpu
tputs kuy pI fu sIn, tunuf pu tputs tsI yu-
tu fu ngu nu yu. Tfu ngu nu tunuf shI tu,

Muyuum shu Iyuu Izu fee tsI nI mushI ndoo


nIy fuk su? Tpu tsee mum Istu kus, Itufu
Iyuuts shu nIy fuk su. Kutu nguts tpu tseem
putum punut, putum punut ush kus, Itufu
Iyuu nIy fuk su, tfu ngu shI nIII nu yu Utu-
shu cheetsI yu.
2
Tuyus pu tum pun unoo
muzI nu yu fu sIn, ShunIyeenI, tfu ngu nu.
YuwIs Isu soo mungoon kIs unIs IchI ngu-
fus kusung tsu, tfu ngu nu. Anoo muzI-
nu yu fu sIn, kusu tu fu ngu nu yu. Tuyus pu-
tum pun shu: Apu nIIee kuk mupee ku nI,
sIyuu wunu sI fI Istu muum pInu su ku nI yu.

Tumufee Iy Apu nIIee kuk kusu chI nI


TuyusputumpunIfInI5 , 6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
878
tuyus pu tu muu mu? Kusu muum zund kee-
zI nI tuyus pu tu muu mu.
3
AshI fI sIysu
tpu tsee Ipu sung tsu. Kumuz yuw mung'
kupu ngu wu unnu ndu fI Ipu sung tsu. Yuw
Apu nIIee WunI kIz puf puyu fu unoo
Ipu su ngInts. Ipu su chus, Iyshu Istu mu pu-
neem kumuch tu chI nI pu.
4
Itufu, Iynuu
upunII pu nI fI tu nI tuu chI nI pu. Anu mu fI
mupeechI nI pu. ApunII pu tsI yut chI nI pu,
Apu nIIeetsImu fI tuyus pu tu chI nI pu Iyu,
tfu ngI yu tuyus pu tum pu nI.
5
Tyu fu, IchI-
ngu fu sIn kIs unoo muzI nu fu ngu shI nIII-
nu yu. MuzI nu yu fu sIn, tpu tsee tsI mbun
mutu yu fu Ipu su fu ngu nu yu. IstI wu fI nee tsI
Ipu su fu ngu nu yu. IstI wu fI nI Apu nIIee
kuk Izuu fu mungoo nu fu ngI yu, ApunII-
tum WunI kIz pu fI tum puyu fu ngI yu.
MI shut, FeII pee mIshu, Pof ko foo mIshu,
NIknofu mIshu, TImoo mIshu, PfumI-
nu su mIshu, NIkfusu, NIk fus AntI-
yukshu chI mun chu, Utu shu cheem ufu
kInum mun chu. AshIp un Ipu su fu ngu nu.

Ipu seef sIn, tuyus pu tum pu nIsh tuxIy kee-


fu ngu nu. Tuyus pu tum pun shu muchI mun
uw wuyu fu sIn, ApunII pu tsI yu teef sIn,
Istu mu pu neem wunu sIf nu fu ngu nu yu.
7
Anu mun shu ApunII kuk Izu pu nee-
fu ng shI tu. Ifu su fI nush zupun tputs
mungoo nu fu ngu nu yu. Utu shuch
upunII pun zupun tum Isu soo mung
mungoo nu fu ng tu mu nu yu.
Yuwuu tpu tsee Istu mu pu neem nu fu-
ngu nu unoo tsI yu tsIs Iwuts pu yu nu.
Mishat, yuwaa Istiwarineetsini mang
pacharangana anoo kamanchin!!pa
8
ApunII shu IstI wu fI nee tsI kIz puf
Istu fu ngu, wuu nuu tsI wIz pu fI fI nI punu-
fu ngI yu. IstI wu fIn shI tI tpu tsee Istu fu ngI-
tum tu Apu nIII mun wIz pu fI fI nI.
9
Itufu,
mInush shu zuf ushpu tum tputs IstI wu fI-
nee tsI kuk ngu tu fu ngu nu yu. SIfs shuch,
mIshu AsIy shuch tum, mIshu SIfn-
shuch tum tputs, yuk tu shchI AfI ju ndo fu-
shchI tum tputs, un tputs IchI ngu fu sIn
m'chuchuwumunchu. Wuunu shu nIyshInI
tuu fu ngI yu. AshpI sIn IstI wu fI nee tsI
tsI yu tu fu ng shI nIII nu yu.
10
IstI wu fI nI
ApunII pu WunI kIz puf tsIyuteefu, wumu-
fI kusI fu ngI yu tpu tseetsI. IstI wu fI nee tsI
k'kuzputu kusI muum xupoo fu ngu shI nIII-
nu yu.
11
AshI fI yu, nIII tu fI tuu tputs ku fIk-
pu kumuch tu fu ngu shI nIII nu yu. Uwuu
kuk muzI nu fu ng tu nI chu, tng tsu. IstIw
yutu fIt tuyus pu tu kI yu. My sI su fI nee tsI
kuku wuts tu utIyu. Apu nIIee kuku wuts tu
utI tum tu, tshI ntsu, tfu ngu shI nIII nu yu.
12
Zupun shu chee tputs wunee fu ngu nu yu.
Kufu kuuts tum wuchI nu wu kumun, My-
sIs pu nI fI wIf ku fI tuyus pu tum pun kumun
ushI fu ngu nu yu. Kufuk shu tsI yun tu yu-
fu sIn, IstI wu fI nee tsI putu yu fu sIn, yup
kufuk shu nee fu nu umb much tu fu ngu shI-
nIII nu yu.
13
Tpu tseets shu: Afu ngI nu shu
ngI chIng tsu. IstI wuu yutu fIt tsI yu tu muu-
mu, tfu ngu nu. Anshu ngIch ku sIn, tfu-
ngu nu, In tputs kuk wuzu pu nI mu shchu.
Apu nIIee pung' wuts tu tchu. My sI-
su fI nee tsI wIf kuf wuts tu utI tum chu.
14
Iy kItsIp tI nI muzI nu fu ng tu nI chu. Isus
Nsu fetshuch Apu nIIee pung' kupeet chI-
yu, My sI su fI nee tsI kupeet chI tum pu fee
utIyu. K'kuzee yuun pu tu tI nI puyu kI nI
unoots tum kupee tu muum zund kI tum-
tu, tfu ngu nu kufu kuu tsI.
15
Kufuk shu
IstI wu fI nee tsI nupu tu funII ushI fu ngu nu-
yu. Wuch ApunII wusu ndu fuf tumu pu fI
ushI fu ushI fu ngI yu. Kufuk IchI ngu fu sIn
pufu ngu nu yu.
7
1
Utu shuch shu upunII pun ufkuf
tsI yut ku IstI wu fI nee tsI nI, tfu ngI yu,

Kuupu zufku In tputs t? tfu ngI yu.


2-4
IstI wu fIn shu, Ichee, muzI nu ngu nIIu,
Zuwu nIIee, muzI nung tsu nuw k'kInu,
mung, tfu ngI yu. NdunI,

Tumufee tsI yut-


chI, wutum Apu nIIee kuk puyu kI nu wu?
Nu Izuu fu kumun chInts pu yuwuu mungI
chI nu kI unoo tsI.
Mung ApunII zItu mI nu fI nee Apfumu-
fI nee tsI kumuch tu fu ngu shu. Wutum
ApunII wumu fI kusI fu wu. Mung Apfumu-
fI nI Meso po tu mIsh tsup tuu fu ngI yu.
Meso po tu mIsh kung tuuku, ApunII tsI yu-
tu fu ngu shu, mungu.
Apfu muu, nee tsu pu nee tsIsh ksung-
chu. Zuwu nIIeets tum tIsh, muu chI fI-
tu wuuts tum tIsh, pungeets tum tIsh,
upu feets tum tIsh pungu, IchI ngu fu
TuyusputumpunIfInI6 , 7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
879

D
7.2 NIshu fI yuwuf tu tum ApunII chtu fu ngu 12.1 tu utI tum tu.
E
7.5 NIshu fI yuwuf tu tum
ApunII chtu fu ngu 17.8 tu utI tum tu.
F
7.-7 NIshu fI yuwuf tu tum ApunII chtu fu ngu 15.13-14
tu utI tum tu.
ksung chu. Kusu yu fush, mInup shu
tsupu nuung chu. Nuw shI yuum tsu pu-
nee mIsh ymu ndu chInII pu,
D
mung, ApunII tfu ngu shu. Apfumu fIn shu
uyu tyu fu, nuu tu fu ng shu. Nuu tu fu ngu,
mInush shu kung Afnush kusu fu ngI yu,
mungu. Afnshu fI tuu fu ngu nu yu. Anshu-
fI tuu fu tu fuw ushku, Apfum wupu fIn
mung tsI pu fu ngu shu. Wupuf tsI pu chu,
ApunII shu yusuf much tu fu ngu shu. AshI-
fu chu, nIngeem mung kusu fu ng shu. Nu
nIshu fI shu Iy nIIu fu nu fI nI tuuk shI nI yu.
5
Itufu, ApunII tsu poo Izuu fu punu fu-
ngee ju nutu mu su nuu fI. NIsh kupung
tuu muum ndu nu fI mun chu. Apfumu fI-
nI wIp ndu nI mun chu. Itufu, ushI fI tuu
ApunII shu: Nee Kunuu nu tsup shI yuum,
chI nIII nee mIsh ush chI fI punu chI mu.
ChI nIII nIsh nee tsup ufu tu mu fI umuy tu-
chI nIII nu yu,
E
mungu ApunII tfu ngI yu,
IstI wu fI nI unoo kumun ku tfu ngI yu.

ApunII yusuf zupIsh tsI yut ku,


SIyu chIch tputs mInush tsu pu fu-
nus ufup chIsh tuuk chu sIn, unush
ufu kIyung kuchIy ku sIn, wushu-
nund IchI ngu fu 400 musuch tuu-
chI nIII nI yu. Anshuch tputs kIyung
yuchukchInIIInuyu, ApunII tfu ngI yu.
7
Itufu, nuw shu yuwuu tputs ush ku chI-
nIII nu unoo wunI chI mu.
F
Ash ku chu fI,
shI yu chIch unush shI tung ku chu, nIshu-
fIt shu pu kunu pu chI nIII nu yu. NIshuf-
tu tum nuwuu ungIf tu chI nIII nu yu.
8
Izuu fu fI nuu fee su nuwuu chI nu kus,
muu chI fI tIs mshI fee tsIs tus ktu fung tsu,
mung ApunII tfu ngu shu.
AshI fI, Apfumu fI nI wIp wunI ndu fu ngI-
yu. WIzunII Isuu ku fI nee tsI mIfee fu ngI yu.
TutsI pu chu, wupuf mus sI fI tum tuchIp
mutu yu fu muuts muu chI fI tuu ktu fu fu ngI-
yu, mungu. Uwshu wuchI nu yu fu, Ako-
pu fI neem shu tInu fu ngI yu. Ako pu fIn shu
wuchI nu yu fu, k'tsus tsI mbun mutu yu fu
Ipu fI nu fu ngI yu zItu mI nu fI nee mu nI.
9
ZItu mI nu fI nI k'tsus tsI mbun mutu yu fu
unshu Apu nIIee kuku ngu tu fu ngu nu yu,
zoonII pu tu nutsu fu ngu nu yu. ZItu mI nu-
fI nI mung zoo nIIeets tuu OsI yu fI nee-
ts tumu pI ngu fu ngu shu. Tpu tseem shu
much chuf tupu xu nxu fu ngu shI nIII nu yu,
mungu yu. Tputs shu IjIp tup mung muchI-
fu ngu nu yu ufupI.
10
AshI fu ng tuut ssIn,
Itufu ApunII shu nup tu fu shu, tupu chI ndu-
fu ngu shu. Mungoom kupung punu fu ngI-
yu. Pufuw fI nI pfe sI dent OsI yu fI nee tsI
pukee fu, Inchu mung' kupu ngu, tfu ngu-
shu. Pufuw fI nI wutu chu IjIp tush pfe sI-
dent tuu fu ngu, kIz puf kufu ku. AshI fI
kufuk shu mung OsI yu fI nee tsI kufu kuum
nu fu ngu shu. OsI yu fI nI IjIp tu shchee
wumu fI kusI fu ngu, Pufuw fI nee tsI wusu-
ndu fuf IchI ngu fu nup tu fu shu.
11
Itufu,
zupIsh kung puzu yu fu, kutu nguts ndu-
nee fu ngI tum tu, mungu. IjIp tu shchI tputs
IchI ngu fu sIn mung kIyung kuchIy fu-
ngu nu mufI zI mu nu. Anpuf tum OsI yu fI nI
zoo nIIIn ushI fI tum kutu nguts mufI ngu-
fu ngItum sI nu. Kunuun shuch mufIz kuyu-
tu fu shI nIII nu yu. Tputs shu Ako pu fI nee tsI:
IjIp tush kutu nguts tuuf tu ndu, utu sIn,
12
unoo muzI nu yu fu, wIpuu nIII tu fI tu
kumuch tu fu ngu shu.
13
Yusuf shu kuyu-
muum kumuch tu fu ngu, unush OsI yu fIn-
shu wuu nuu tsI kumu nI fu ngI yu. ZoonII shu
OsI yu fI nee tsI nuts tu fu ngu nu yu. OsI yu-
fIn shu Pufuw fI nIp much tu yu fu, ymu-
ndu fu ngu, In wutu chu nuw muu chI fI tI,
tfu ngu shu Pufuw fI nee tsI yu.
14-15
Sheefu,
zoo nIIee mung kumuch tu fu ngu, wupu fee
IjIp tup tsup yumu muu mu. Muu chI fIt pu
kchI ngu yu fu nIIu, IjIp tush kusu fu ng shu.
75 tputs wushu nund kusu tu fu ngu nu yu.
Anshu fI shu IchI ngu fu sIn tsI pu mbu-
fu ngu nu yu zItu mI nu fI nI yu, mungu.
1
Anshu fI tsI pu mbu fu ng sIn, Itufu muu-
chI fI tuu wunu poo tsIm shu yuku yu funII-
sIn, wup tum Kunuu nup yun pu yu fu sIn,
Seke mush zItu mI nush mupshI nI mupu-
fu ng shu. Apfumu fIn nu ngI upu chI fIn-
nung mupufu ng shI nIII nu yu. Apfumu fI nI
TuyusputumpunIfInI7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
880

G
7.1 ApunII chtu fu ngu 33.19, Josue yu 24.33 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
H
7.17 TushI tu ngu fu ngu 1.8 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
I
7.27-28 NIshu fI
yuwuf tu tum TushI tu ngu fu ngu 2.14 tu utI tum tu.
J
7.32-33 NIshu fI yuwuf tu tum TushI tu ngu-
fu ngu 3.6-77 tu utI tum tu.
K
7.34 NIshu fI yuwuf tu tum TushI tu ngu fu ngu 3.7-8, 10 tu
utI tum tu.
L
7.35 NIshu fI yuwuf tu tum TushI tu ngu fu ngu 3.14 tu utI tum tu.
kchItu mu Humo fu fI nee tsI
G
wIp wutsu-
pun ku fIk pu puxu nxu fu ngI yu mupshI-
shee mu, mungu.
17-19
MI shut, tputs pfe sI den teem kInu-
fu ngu, OsI yu fI nee ndu yusu fu ngI yu.
AshI fI yu, OsI yu fI nee tsI muu chI fI tu nutsu-
fu ngI yu, kIyung yuchu fu ngI yu, wutum
OsI yu fI nI muu chI fI kupung pzu pu nee-
fu ngu wu.
H
Pfe sI dent kunee sIch: Wuts tu,
pzu pu nee fu sI nu pu. Kunxoo kumu zu wu
kpI tung tsu, kunu nguf tu fu sI nu pu, mung,
tfu ngI yu. Yuwuu ApunII, tfu ngu unoo
tutsu meef sIn, unoo tsup kusu muum
wufI tu yu nIII yu. Wutum ApunII: ShI yu-
chIch 400 musuch musu fu tuuch shI-
nIII nu yu, tfu ngu wu Apfumu fI nee tsI.
20
Anpuf My sI su fI nI nIIuf tu fu ngu shu,
mungu. Kunx kIz puf wunu sI fI mu nu.
WunIf shu tuchIp tsup yunu ngu fu ngu shu.
21
WIpuu kungush kusu fu ngu shu, mungu.
Pufuw fIn shtI nI wIp kIz yumu yu fu, wuu-
mut wIpuum mung yunu ngu fu ngu shu.
22
KIfu kush tup shtu yu fu, tuyus pu tu yu fu,
mungu fI feem shu kInu fu ngu, IjIp to-
shchee yusu shI nI IchI ngu fu yusu fu-
ngu shu.
23
My sI su fI nI wuchI nu yu fu,
ZuwunII pI Ako pu fIn chIchpI pungu tu mu,
tyu fu zoo nIIIp shu nupu fu shI nI yu.
24
IjIp-
to shchI tputs zoo nIIee kIyung yuchuk chu
pufu ngI yu. Zoo nIIee tupu chI ndu muum
mung IjIp to shchee puchu fu ngI yu.
25
Ash-
ku fI unoo zuwu nIII: ApunII My sI suu
tupu chI ndu muum nu fu ngI yu, nuwuu
tpu ndu tu, IjIp tu shchee puchu fu ngI yu.
AshI fu ng tuu, zoonII shu ndu mungoo nu-
fu ngu nu, mungu.
2
Pu tum shu zoonII pu-
tu tIn mung wufu tu tu fu sIn, My sI su fIn-
shu tupu chI ndu ku tu, tfu ngI yu, Zuwuu,
ksu ngI.

Muyuum suun pu tu zuwunII pu tIs


wufu tuk su?
27
Yuw wufu tu mu pu nI unshu
My sI su fI nee mung tfu ngI yu:

Chukshu
shI yuu kufu kuum nu yu fu?

Antuu tI Iy
shI yuu kufu ku fI nI?

Chukshu shI yuu


kumuch tu yu fu, shIy nuu tut shu? tu,
tunu nu mbu yu fu kusu yu shu.
28
Uwshu,
Ngut pu shu nuwuu puchu pI tush tshu.
Wutum shIy sIng zuf IjIp to shchee tputs
puchu fu ng shu wu,
I
mung tfu ngu shu.
29
My sI su fIn shu unoo muzI nu yu fu,
ufup mung suwu fu ngu shu. MtI nup tsup
musu tu fu tuu fu ng shu. AmbI fI wIp tsI-
mbun mung nIIuf tu fu ngu shu.
30
An tsup SInu yu sufu. Anush 40
musuch tuuf ushku, ApunII shu wusu ndu-
fuf sumu sush upu sI nund xIy xeew ushI fu-
ngI yu.
31
My sI su fI nI sumu see pukee fu,
punI fus tu fu ngu shu. Kyu mu tum chu,
ApunII shu unush mung tsI yu tu fu ngI yu.
32
Nuw wuu tu tu nu Apu nIII. SIf tumu
shIy zItu mI nu fIsh nuwuu chI nu fu ngu-
nu yu: Apfu hu mu fI nI, mIshu Isuu ku fI nI,
mIshu Ako pu fI nI ushIp nuwuu kIz puf
chI nu fu ngu nu yu, ApunII tfu ngI yu.
My sIs shu unoo muzI nu fu ngu, punI ku,
nung tu tuf ushI fu ng shu, Apu nIIee putu-
fee mu, tu, wuchoo puch tum put kmu-
nu fu ngI yu.
33
ApunII shu: Anoo tsI fI
xIyeefush, spu tu fIsh yushu ngI, wutum
nuwush wunu sI fImshIsh kusu fu ng shu-
wu, tfu ngu, My sIs shu unoo tsI fI shu
wusup tu fee yushI fu ngI yu.
J
34
Nuwuu tpu tsI fI IsfueI chI chee Izuu-
fu yusuk tu nu, yuwuu IjIp to shuch tputs
kIyung yuchuk sIn, tunu ku nu unoo tsI.
AshI fu chu, nuw shu Istu pI utufI, shI-
yush kusu fu ngI nu. Nu muzI nung chu.
Nuw shI yuu IjIp to shchI pu kufuk tsI yu-
tu muum zungun chInII pu. ShIy nuwuu
tpu tsI fee tsI kufuk pu tsIyuteefush,
tushI tu ngung chu,
K
Apu nIII My sI su fI-
nee mung tfu ngI yu.
My sI su fI nI uyu tyu fu, IjIp top tsup
mung nuu tu fu ng shu.
35
Ich tu fu zoonII:

Chukshu shI yuu kufu kuum nu yu fu?

Antuu tI Iy shI yuu kufu ku fI nI?


L
tfu ngI-
tuut ssIn, nu ApunII shu chu My sI su fI nee
TuyusputumpunIfInI7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
881

M
7.37-38 NIshu fI yuwuf tu tum Tuyu sI mu 18.15 tu utI tum tu.
N
7.40 NIshu fI yuwuf tu tum
TushI tu ngu fu ngu 32.1 tu utI tum tu.
O
7.42-43 NIshu fI yuwuf tu tum Amosu 5.25-27 tu
utI tum tu.
kufu kuum mung nu yu fu, zoo nIIee
tupu chI ndu muum kumuch tu fu ngu shu.
ApunII wusu ndu fuf sumu sush kusee fu,
wuunu zungu nI fu ng shu, mung IstI wu fI nI
tfu ngI yu.
3
AshI fI yu, IjIp tush kusee fu, Apu nIIee
wIz pu fI fI nI tuyu mu ndu fu ngI yu My sI-
su fI nI yu. ApunII kIz puf tpux tu mu shee
wuyu fu ngI yu. Sheefu, IjIp tu shchee
tututseefu, musush Chu mbee pI tsuf tu ku
unush

tumuy chee ju ApunII ushI fu pu


tIp tsI fee ItsI pu ngu fu ngI yu? mungu. My-
sI su fI nI 40 musuch IshI nu fu ng shu.
37-38
Mung ZItu mI nu fI nI muchIp SInu yu
sufu shu neef sIn, ApunII wusu ndu fuf
My sI su fIn pu mung tsI yu tu fu ngI yu. Iy
zItu mI nu fI nI IchI ngu fI tum muzI nu fu ngu-
nu yu. Anush ApunII My sI su fI nee tuyu-
ndu fu ngI yu. Wutu chu ApunII kumuch-
tu mu fI nI Iyuum tuu fI yu. My sI su fI nI
wuu nuu tsI kumun ku mung, tfu ngI yu,
ApunII wuunu sIyush chee tputs
Ipuseefu, nuw tumu pu fI ushI fI-
tum wuyu chI yu wuu nuu tsI kuk
kumu nI muu mu,
M
tfu ngI yu My sI su fI nI, mungu.
39
Ash tuu, mung Iy zItu mI nu fI nI My sI su-
fI nee tsI nI ngu tu fu ng shI nIII nu yu, mungush
pIyu fI chI nu fu ngu shI nIII nu yu. IjIp to shuch
tputs tumu pu fI ushI fu tuu fu ng shI nIII nu yu,
mungu yu.
40
Aufo nu fIn pu mung tsI yu teef-
sIn,

Tumufungshtuju?

Yup shI tu ju My sIs


nuu tu fu ng? yuw Iyuu IjIp tosh tsup tushI tu-
ngu fu ngu unu.
N
AshI fIy muu chee tInu ngI.
Anu mun mungI nI tut chI nI pu, mung
tfu ngu nu yu.
41
AshI fu chu, unush zufI,
ngu sumb wukuf tumu pu fI ushI fu mung
tInu fu ngu shI nIII nu yu. Zupun chI nu zee
puchu yu fu sIn, upunII pu tseem ungIf tu-
fu ngu shI nIII nu yu, mungu. Wuku fuu upu-
nIIeem puz ushI fu nu yu fu sIn, In wutu chu
kuwIp tI nI tInu fu ngI nI upu nIII fee mu nI,
tfu ngu shI nIII nu yu.
42
ApunII shu zItu mI nu fI nee tsI mungu
kusu fu ngI yu. Yuwuu wuunu zund ku nu
unoo ush chI nIIIn pu, tfu ngI yu. KunI ndup
IchI ngu fu tuuku unoo, Wutu chu Iy upu-
fI nI, mung, tfu ngu shI nIII nu yu. Wutum
ApunII kumu nI mu pu nI mung kIfu kush
utuwu,
ApunII utee ju, Apfumu fIn chI chIs
nIIu fu nu fIs, muzI nu ngu sI ndu mu sIyu.
Cuufen tu musuch upu sup musu fus
nuu tu fu ngus,

untuu tI nuwuu mu ju muu-


chI fI tuu tsIs puchu yu fus, muchI fu ngIs?
NdunI.
43
SIy upunII pu tsee MoIo ku,
mIshu tsu ngu cheets tum Refu nu kIs chI-
nu fu ngus, suun pu tu kuwIs tnu fu ngus,
nuw sIyuu kIz puf wunI chInts pu.
O
Anu-
mund sIyuu ufup BubI Io nI yu ufu ngeem
zungun ku chu fI tuut ssu, tchu Apu nIII,
tfu ngI yu ApunII kumu nI mu pu nI.
44
Iy zItu mI nu fI nI mung Apu nIIee
pung' pufu ngu nu yu. Anu mun mungoo
p'tseefungunu. ApunII nImshI mush tuspu
pungung tsu tyu fu, mung uwshtI sIn
ushI mu tum tInu fu ngu nu. ApunII My sI su-
fI nee tsI mung ymu ndu ku, AshI mu tum
shIy shu pungu ngI, tfu ngI yu Apu nIII,
mungu. My sI su fIn shu uyu tyu fu, tus-
put pungu fu ngI yu Apu nIIeem pungu.
45
Iy zItu mI nu fI nI nIsh mung yushI ndu-
fu ngItum sI nu pungu seetsI. Josue yu fIn
nIngeem zItu mI nu fI nee tsI nI mung
much tu fu nu, pungu see yushI ndu fu ngu-
nu yu. ApunII Istu fu ngu, tpu tsee nIII tu-
fI tu kuchI ngeef sIn, uwshtI sIn nIsh tsup
tuu fu fu ngu shI nIII nu yu, mungu. Ndu tu mu
kufu ku fI nI DupI yu fI nI tuu chu, ApunII
pung' tus put pungu fu ngu nu unu ufu tuu-
fu ngI yu, mungu.
4
Itufu, DupI yu fI nI putu mbIch pu
pungu muum mung chI nu fu ngI yu Apu-
nIIeem pungu. AshI fu chu, ApunII DupI-
yu fI nee tsI kIs chI nu fu ngI yu. Pungee mIsh
pungu chInII pu, Apuu. Anu mu fI mush kI-
nu, mung DupI yu fI nI tfu ngI yu.
47
Itufu,
wIp shu SuIo mo nu fI nI Apu nIIeem pung'
putu mbIch pu pungu fu ngI yu, mung IstI-
wu fI nI tfu ngI yu.
TuyusputumpunIfInI7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
882

P
7.49-50 NIshu fI yuwuf tu tum Is ysu 66.1-2 tu utI tum tu.
48

Itufu, tputs tumu fI uwpu pungu-


fu unush ApunII tuuch? wutum zItu-
mIn Apu nIIee kuk kumu nI mu pu nI
utI tum tu wu,

49
Nuw tsI fu fI kunI ndu knu fu tuu fI yu.
Anu mund kuxIn ku fI, kutsI tsu pu fu-
nu sI mun kut kI nu.
AshI fu chu, umb ush ku fI, nuw kIz-
puf tuu kI nu.

Tumufeeju sIy tpu tsIs nuwuum


pungI pungu chIs?

Yupee ju nuwuum kunu su muum


pungu chIs?
Izuu fu pInu suk su.

50
Wutum nuwuu nu muu cheetsI IchI-
ngu foo tInu fu ngI nu wu, tchu
Apu nIIee,
P
tfu ngI yu kumu nI mu pu nI mungu. AshI-
fu chu, ApunII unush ndu tuu kI yu, ApunII
kunI ndush tuu kI yu utu shI nu, tfu ngI yu
IstI wu fI nI.
51
SIy mungI shIs ufu mungoon tu fee zIs,
kItsIs muzIn tu fee zIs. Ufu ngut kus, wuts tu
tssu Apu nIIee WunI. ZItu mI nu fI nI sIy ushI fI-
tum tIs ngu tuk su.
52
ZItu mI nu fI nI ngut ku sIn,
Apu nIIee kumu nI mu pu nI fI nee tsI nI kIyung
yuchu fu ngu nu. Yuw ApunII WIp nuunII-
pu, tfu ngu nu unoo zupun puchu fu ngu nu
mungu. Wunu sI fI mush tputs nuunchpu,
ApunII WIpu, mung, tfu ngu nu yu. Anoots-
tum sIy yutu fIt tumu pI ngu fu ng su. Sheef us,
sIy Isu soo tup chu fu ng su.
53
ApunII tIp tsIf
Apu nIIee kuk yundu fu ngu sIn, sIy ufu Apu-
nIIee wIf ku fI Iwu zI fI puyu fu ngI mu ndIs. SIy
ufu Apu nIIee kumuch tu shI nI mungoon kee-
zIs, ufu kupee tu fIs, tfu ngI yu IstI wu fI nI.
54
Antu fu, tpu tsee tutsI yu nuchtu fu ngu,
wunus kusut kusut IchI ngu fu sIn shI tu ngut
ushI fu ng sIn, Utu shuch shu upunII pu nI fI nI
wunuts ksu neeku, kIz puf tsI yun tu fu ngI yu.
55
ApunII WunI IstI wu fIn shI nI ufu ngI nu-
shu pshtu yu fu, Iwuf shu nupku, ApunII
'sIneefungu unnung 'sInnung mbu tsu nu-
ngIch Isu soo xIy xeewu pufu ngI yu IstI wu fI-
nI.
5
Pukee nIII un nupu ngInts. KunInd tuwu-
tu tu fu ush ku chu unush Isu soo pukee nu.
Tpu tseem kInu fu ngu un Apu nIII nu ngI fI tuuf-
chu, tfu ngI yu IstI wu fI nI.
57
MuzIn tu fee mu
utu sIn, kIz puf juy, tfu ngu sIn, wuu nuuts tIn
wIts tumI fI fu ngu nu. Tputs zupun putu fu-
ngu nu yu IstI wu fI nee tsI.
58-0
Chu pu ngup
puchu muum much tu fu ngu nu. Puchum pun-
shu wuu nuu tsI wutu nIf tushuf tu yu fund sIn,
wuyu yu fund sIn, unoo SuuI shu ksu tu fu ng-
shu. Wumu fIsh ksu tu fu, TufIng sInts. SIysu
kuu punu pu, tuf ushI fu ng shu. Tputs shu
putu mbIch pu tpuw tpuw shI tu ngut ushI fu-
ngu nu. KIyung yuchu yu fu sIn, upInII puchu-
fu ngu nu yu. Anush IstI wu fI nI ApunII pu
tsI yu tu fu ngI yu. IchI Isu soo, kunI yumu ngu-
ndu mu. In tpu tsee ksung chu, wuneefInIIpu,
tmbu fu nIIu, tspu pu tu fu ushI fu ngI yu.
8
1-2
Puchu yu fu sIn, Isus chIch shu tputs
IstI wu fI nee tsI yyu fu sIn, mupu fu ng-
shI nIII nu yu. Shee shut, kupung tunu fu-
ngu shI nIII nu yu IstI wu fI nI ngu zI yu.
Yuwuu IstI wu fI nee tsI nI puchu fu ngu nu
unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Isuschichee mang
tusuwarangana anoo kamanchin!!pa
IstI wu fI nee tsI puchu yu fu sIn, unu mun-
shu chu tpu tsee Isus chI chee kIyung yuchu-
muum chtu fu ngu nu. Isus chIch pseef tuf-
tu fu ngu nu. YupI fI suwukchI nIII nu umbI fI
Isu soo kuk kumun tu fu ngu nu yu. Utu sh
yuk tuu shu nee yu funII sIn, ufung shu Sumu-
fI yush yuktu kusu tu fu ngu nu. Itufu, Isu-
soo tuyus pu tum pu nI fI nIm shu tuu fu ngu nu
Ifu su fIn shu.
3
Itufu, SuuI shu Isus chI chee
kuchIng pI tu, pungu sush pshtut pshtut
pshtut ushI fu ngu, tpu tsee putut putut
ushI fu ngI yu. KIzuuts tum putumbeefu,
pshIy fuf tu fu shee fu nIIu, tumu nu fu ng shu.
4
AshI fu chu, Isus chIch ufup pseef tu fu-
ngu sIn, umb tum ndu sumbuy tu fu ngu sIn,
Isu soo kuk Izu pu nee fu ngu nu.
5
FeIIp shu Sumu fI yush yukut kusu fu-
ngI yu. Anush Isu soo kuk kumun kum-
chu,

tputs wuzu pun muzI nu yu fu sIn,


mungoo nu fu ngu nu. FeIIp ApunII pu
wIz pu fI fI nI tpu tsee zupun yufu fu ngI yu.
AshIsh tu fu unoo IchI ngu fu sIn nupu tu-
funII ushI fu ngu nu.
7
Tpu tsIsh YushIng'
TuyusputumpunIfInI7 , 8
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
883

D
8.11 Tuyu sI mu 13.1 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tuu fu fu tu fu unoo tchI yu ku, kIz puf uy
tk chu sIn, mung' zuw ush ku chu sIn,
yushIng' shI tu ngu fu ngI yu. Zupun tputs
wunuts muxu xuw tum tuu fu ngu nu. Zupun
tputs k'zImuwuutstum yufu fu ngI yu.
8
AshI fu chu, Sumu fIy shuch IchI ngu fu sIn
mung' kIs ushI fu ngu nu yu.
9-10
Anush wIshun tuu fu ngI yu sufu
SImo, Sumu fIy shuch tpu tsI. SImoo kuk
kufuk tuu puyu fu ngu nu yu. IchI ngu fu-
sIn chI nu fu ngu nu yu. Nuw wIshun tu nu,
kIz puf tu nu, tt ushI fu ngu, tputs shu
wuun pu tut tsI yut ku sIn, Kuupu zufukchu.

Ndu shu ApunII wIz pu fI fI nI puyuk,


wutum ApunII tumu pu fI ush ku wu? tfu-
ngu nu Sumu fIy shuchI.
11
IchI ngu fu sIn
SImoo mungoo nu fu ng shI nIII nu yu.
Wutum SIm tpu tsee zupun yufut yufut
ushI fu ngu wu. Anu mun zupun yungund-
pus punI fus tu fu ngu nu.
D
12
Itufu, FeIIp shu Apu nIIee kuk
kumun ku, TsI yu tsIs kIz puf wunu sIf
kumun chInts pu, tfu ngu. ApunII shu mu-
fI tuchIt kus, Isus sIyuu tupu chI ndu chI yu
tunu, tfu ngI yu FeII pI. Tputs shu FeII pee
kuk muzI nu fu ngu shI nIII nu yu. Tputs
kIzup tu tum Isu su mun chu mu fu ngu nu yu.
13
SIm shu mungoo nu fu ng tum tu FeIIp
tuyus pu tu ku unoo tsI. SImoo Ichu mu-
fu ngI tum tu. Uwshu SIm shu FeII pIsh
tuchI tu fu ngI yu nu shu mu ngu muu mu.
FeIIp Apu nIIee wIz pu fI fI nI kIz puf puyu-
fu ngu, tpu tsee zupun yufI yuf tuf ushI-
fu ngI yu. SIm shu ushku unoo pukee fu,
punI fus tu fu ngI yu.
14
Ifu su fI nush tuyus pu tum pun ufu tuu-
fu sIn, zupIsh tsI yut ssee muzI nu fu ngu nu.
Sumu fIy shuch Apu nIIee kuk yusu yu nIII-
nu yu, mung, tfu ngu nu yu. Tuyus pu tum-
pun shu, Zuwuu PIto foo, shIy Wung pu tu
Ipu nee fush pIy Sumu fI yup nupu shI ntsu,
tfu ngI yu tuyus pu tum pu nI.
15-17
Ayu tyu-
fu, nuu yu fu nIIu. Sumu fI yush kusu fu ngu-
nu. Itufu, ApunII WunI Sumu fIy shuchIsh
ndu pshtu fu ngI yu Isu soo mungoo nu fu-
ngu nu unshu. Mungu tu fI chu mu fu ngu nu-
yu. AshI fu chu, PItof Wung pu tu kuseef-
sIn, ApunII pu tsI yu tu fu ngu nu tpu tsee mu.
UwI tpu tsI mun much wuyu yu fu, Apuu,
KunIsh tup shtung chu tputs shu, tyu-
fu, ApunII Wuu nuu tsI WunI tpu tsush
tup shtu fu ngI yu.
18
SIm shu chu Apu nIIee WunI pukee fu,
Neewu kufI kI, tfu ngu shu.
19
WIz pu fI fIsh
puxu nxee nI. Nuw shu tpu tsI mun kuwI
wuyu yu fu fI, ApunII pu tsI yut ku fI, Apuu,
KunIsh tup shtung chu tputs shu tuupI
tunu. Anu nguz zunduk tu nu, tfu ngI yu.
20
PItof shu, tfu ngI yu,

Muyuum shu
Apu nIIee puxunx pI tshu? ApunII Wuu-
nuu tsI WunI mungu tu fI punu tu fI yu.

Tumufee shIy ku fIk pu puxunx chIsh?


ApunII shI yuu kufI kI fIsh kupee tuch pu-
fee. Shuunuutstutum kupeet chu pu nIIu.
21
ApunII WunI shI yu pu wufI tu fee-
ju, wutum mungI shIsh sufIch, sufIch
ushIkshu wu.
22
Yutu fIt shI shI fIsh kpI tung-
chu, tfu ngu. Isu soo mushung chu. TchI-
ngu ndu mu, tng chu.

Kumu pu ApunII shI-


yuu tuchIng chI yu yuwuu yutu fIt chI nu fu-
ngIsh unoo tsI yu?
23
Nuts tuk tu nu shI yuu tsI.
MungI shIsh tsI yu nus ufu tuuk chu. YushIng
shI yuu ufu kusI kI yu, tfu ngI yu PIto fu.
24
SIm shu: SItuts tI, ApunII pu nuwuum
tsI yu tu ngu sI ndu mu. AshI muum zund kee-
ju tng tsu, tuf ushI fu ngI yu.
25
AshI fu chu, PItof Wung pu unush
kupung tuu fu ngu, Isu soo kuk kupung-
tum tuyus pu tu fu ngu nu yu. Sheefu, zupIsh
Ifu su fI nup wupI tum upInII shu nuu tu fu-
ngI yu. Nuu yu fu nIIu, tuyus pu tu tu, mInup-
shu yukut pshtu yu fu tuyus pu tu yu nIIu,
mInup shu tuyus pu tu yu nIIu ush tu fu ngu nu-
yu. Ashee tu, wush tum pungush Ifu su fI-
nush kusu fu ngu nu yu.
AshI fI yuwuu Isu soo kuk Sumu fI yush
Izu pu nee fu ngu nu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Fe!ip mang
Etiyopshuchee chamayangayaru mang
tayaspatarangu anoo kamanchin!!pa
2
MInush tsup ApunII wusu ndu fuf FeII-
pIsh kusee fu, tsI yut ku, tfu ngu, ShIy shu
nuu ngI. Ifu su fI nush ufu ngeem ngoots
TuyusputumpunIfInI8
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
884

E
8.29-33 NIshu fI yuwuf tu tum Is ysu 53.7-8 tu utI tum tu.
F
8.37 VefscuI 37 kuupu
wunI ndu ju. Ashpu tum kIfuk unoo tuuf, Itufu Iuku su fI nI unoo ndu kuupu yundu fu ngI yu.
Yundu mu fI nI utee ju: FeIIp shu: Izuu fush mungoon kI nuu fIsh, wufI tuch pu fee tu, uwshu:
Mungoon kI nu. Isus ApunII chu WIpu yu, tfu ngI yu. FeIIp shu: Ichu mu chInII pu ushI fI yu, tfu ngu-
shu."
G
8.39 1 Utu chIch kufu ku 18.12 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tuufu, yuk tup Gusup ngoo tsIsh nuu ngI.
Zufee puwu chI ngu fu umbI upu sup nuuch-
chu, tfu ngI yu.
27
FeIIp shu, uyu tyu fu,
nuu tu fu ngI yu. Nuuku, EtI yop shu chee
tputs pufu ngI yu.
An tputs kIz puf chu kufu ku. KIzu tuu
Kund sI sufu, pfe sI den tI EtI yop shu chee
tputs IshI nu fu ngu, Itufu yuw FeIIp
pufu ngu un Kunds wIpu nu shI tuu fu-
ngI yu. Pfe sI den tee ufkI fI ksu tu mu pun
tuu fu ngI yu. EtI yop shu Apu nIIee ungIf-
tu pI tu Apu nIIIsh pung' pshtu yu shI nu,
28
wup tum EtI yo pup kunu pu fu ngI yu.
Kupuu chush pshIyf shI nIsh zufu yu fu,
nuu tu fu ngI yu. K'xInnutufuttu, kIfu kuu
nuts tu tu tu fut ushI fu ngI yu. Nuu yu fu nIIu,
kIfu kuu nupu tu fut ushI fu ngu unchu Isy-
su fI nI wIf ku fI.
29-33
AshI fI yu, FeIIp shu
EtI yo pI mun ush tuchI tu fu ngu, ApunII shu
WunI: Kumuteefush, wutsI fI tuchI tu tu-
fun chu, FeII pee tfu ngI yu. Ayu tyu fu,
tIt shee fu nIIu, EtI yop shu chee kumu tu fu-
ngI yu. MuzI nun tu fu nIIu, EtI yop shuch shu
Isy su fI nee wIf ku fI nuts tu fu ngu unoo
muzI nu fu ngI yu.
Opee juuts puz ushI fu sIn puchu muum
much tu fu ngu sIn,
ndu puk chI yum ymu fu ngI yu.
MI shut, opee juu puf kumuk sIn,
ndu puk chI yum yum tu fu
ushI fu ngI yu.
Ndu tsI yut ssee yufu muum
zundu fu ng sIn,
yutu fI tup much tu fu ngu nu yu.
MInum tI yum tputs, In wunu sIf chu.

Muyu mu ndu ju kIyung yuchu muum


zund chIch? ndu tfu ngu nu yu.

Chu ku ju, Nee tputs yutu fI tuum nu-


fInts pu, tch?
tu fu shee Izuu fu kunu tsI pu mu mu fI
much tu fu ngu nu.
Apu nIII mund tIp tsI fI yutu fIt shI shI fI-
nI puchu fu ngu nu yu,
E
tfu ngI yu. Isy su fI nI wIf ku fI nuts tu ku
ku tu fut ushI fu ngI yu. FeIIp shu unoo
muzI nu yu fu,

Kuup mungoon kee zIsh?


tyu fu, EtI yop shuch shu:

Tumufee ndu
mungoon kI? Tuyus pu tum pu nI ndu nI wu.
NuunI tsI yuts tee nI. NIshu fI k'xInungI,
tfu ngI yu. FeIIp shu uyu tyu fu, zufu fu-
ngI yu.
34
EtI yop shuch shu: Kumu nI ngu-
ndu mu. Apu nIIee kuk kumu nI mu pu nI
nee kumun ku,

chu kuu tseewu nuu fee ju,


tfung?

wuu nuuts tu zu wu, nIII tu fI-


tuu tseezu wu? tfu ngI yu.
35
FeIIp shu
yuwuu Isy su fI nI, tfu ngu unoo yyu-
fu, ItsIn su shu kumu nI fu ngI yu Isu soo
kuku. Isu soo kumun kI yu. TsI yu tsIs
wunu sI fImshee wuyu fu ngI yu, tfu ngI yu.
3
Nuu nu tu fut ssIn, zupIsh EtI yop shu chI
kung pukee fu,

Muyuu mu xufu chIch?


Nutu fI Ichu mu ndu, tfu ngu shu.
37-38

F
EtI yop shuch shu much chu fee
kumuch tu fu ngI yu kupuu choo zunu yu muu-
mu. FeIIp shu EtI yop shu chput kungush
kufu wu fu ngu nu. FeIIp shu Ichu mu fu ngI-
yu.
39
Ufu pung kfI fu ngu nu yu. Itufu,
ApunII shu WunI FeII pee yumu tu tsIp tu
ushI fu ng shu.
G
EtI yop shuch shu ndu pufu-
ngI yu. Itufu, mung' kIs nuu tu fu ngI yu.
40
Itufu, FeIIp shu mInush yukut As tush
kusu fu ngI yu. Anush Isu soo kuk kumu nI-
fu ng tum tu. Yusuf Astumund kyu fu,
mInup shu yuktu kustu, mInup shu kustu
ushku, unshu tum kumun tu, kumun tu
ushI fu ng shu. Asheem chu, zupIsh yuk tush
Ses fI yush kusu fu ng shu.
Yuwuu FeIIp EtI yop shu chee tuyus pu tu-
fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Sau! Isusoo mang
mangoonarangu anoo kamanchin!!pa
(Tuyusputumpuni 22.6-16, 26.12-1S)
9
1
SuuI ufu Isus chI chee wuuts kIz-
puf tsI yun tu fu ngu, Isus chI chee wuu
putumbeefufI, puchu chI mu, tfu ngI yu.
TuyusputumpunIfInI8 , 9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
885
AshI fu chu, upunII pu nIp ufkuf nuu tu fu-
ngI yu.
2
Ichee, kIfuk zupun yundu ndu.
Dums kush yukut kus ku chu fI, Iyush chee
shu nIyshInI kufu kuum kIfu kuu punu chI-
mu. Isus chI chee nuchu ngu yu fu fI, putu pI
utufI shI yuu utu shI nu. Kumu zuuts tum,
kIzuuts tum putu yu fu fI, yusuf nIngeem
wupI tum mucheefufI, tumun pI utufI tInu,
tfu ngI yu SuuIu kufu kuu tsI. Kufuk shu uyu
tyu fu, kIfu kuu yundu fu ngu nu. Suu Iuum
punu fu ngI yu.
3
SuuI shu kIfu kuu yyu fu nIIu, wIpu-
nush pu nuu tu fu ngI yu yukut Dums ku pI.
MupIy fu nuun tu chu Dums ku wutsI fI tu nu-
shu, ApunII kIz puf 'sIneefungIyu. KunInd
ksu mIsh 'sIneefungu, Suu Iu mun ItIn tIn ku-
fut ushI fu ngI yu 'sIneemufInI.
4
Ngoo tsIsh
tum ushI fu much ushI fu ngI yu. Puntsu ku-
mu chu unush tsI yut ssee muzI nu fu ngI-
yu. Suu Iuu,

muyuum shu shIy nuwuu


kIyung yuchuk shu? tfu ngI yu.
5
SuuI shu:

Chukshu shIyu, Ichee? tfu ngu, uwshu


ymku, tfu ngu, Nuw Isus tu nu, tfu ngu.
Yuwuu shIy kIyung yuchu kIsh nuw untu-
nu.

Yuk tush Dums kush kus ku chush,


unshuch tputs shI yush nup ku tu, shI yuu
nuwuu kukI kumu nIchpu fee. ShI yuu
kumuch tu kchu, ngu tInII pu, tfu ngI yu
Isusu.
7
WIpu nu shtI sIn k'kuzee muzI nu yu-
fu sIn, nup ush ku sIn, Itufu tpu tsee pufu-
ngu zI nIII nu ju, dun chu. PunI fus tuk sIn,
zumu fu ngu nu yu.
8
SuuI shu chIy zu fu ngI yu.
Wuch nupku, Itufu wuch kzuteefu, wuch
yufu ngee ju, pu muum ndu nusu fu ngI yu.
WIpu nush shu uwI mu nu putu yu fu, Itu tu-
chu, Dums kush yushI ndu fu ngI yu.
9
Kusee fu, Utu sush pung' pshtu fu ngu,
tuchIp muuts ndu kutung ku, ndu wuuku
tuu fu ngI yu. Wuch shu wundu fI tum mchus
ushI fu ngI yu.
10
Dums ku shchI tputs, Anu nI yu su sufu,
un tputs Isus chI chI mun chu. AshI fu chu,
pumus tu fIch ushI fu unush Isus shu: Anu nI-
yu suu, tu, Anu nI yus shu:

Muyu? Ichee,
tfu ngu,
11
Isus shu: Suu Iuu nuchu ngu shI nI,
ngoots ItsIn su fu tsuf tu ku nu umbI. Anush
Utu su pungu puk chush, unu shtu ndu SuuI
tuufu, Tf sIs shu chI tunu. Nutu fI Apuf pu tI
tsI yut kuf tuu,
12
Itufu ufu shI yuu mIfI nIsh
pumus kI yu shIy kus chIsh unoo mu. KuwIsh
muchI mun wuyu yu fush, wuch shu yusuf
nup chu unoots tum pumus kI yu shI yuu tsI,
tfu ngI yu Isusu.
13
Itufu, Anu nI yus shu:
Ichee,

tumu fee tsI yut chI nuwu?

WunI-
pu ju Suu Iuu kuk nuw muzI nu fu ngI?
tfu ngu. Mung tpu tsI fee tsIsh kupung
kIyung yuchu fu ngI yu Ifu su fIn shu cheetsI.
14
KIfuk upunII pu nee ufkuf tuyu ndu yu fu,
nu nIngeem kusu fu ngI yu, mung tssIn chu.
ShI yuu chI nu ku nI unu mund Iyuu putuch-
pu fee, tfu ngI yu Anu nI yu su.
15
Isus shu chu:
MIkeefush nuu ngI. Nuw Suu Iuu Ipu su fu-
ngI nu wu nuwuu kukI tuyus pu tum pu nee mu
nu muu mu. Nuwuu kukI ufup kumu nI-
mun tu chu Utu shu chee tuyus pu tu chI yu,
ufup chee tunu fIp tuyus pu tu chI tum pu fee.
1
SuuI kupung kIyung kuchIy chI tum pu fee,
tfu ngI yu Isusu. Tyu fu, Anu nI yus shu:
Ayu, ushI fI Suu Iup nuu chI mu, tfu ngI yu.
17
Nuuteefu, Utu sush pung' kusu fu ngI-
yu. Suu Iuu pukee fu, Suu Iu mun much uwee
wuyu yu fu, tsI yu tu fu ngI yu. Zuwuu Suu Iuu,
shIy nIngeem nuu tu fu ngush, ngoo tsIsh Isu-
soo shIy pufu ngIsh. Antum nuwuu kumuch-
tu yu fu, nuw nIngeem nuu tu shI nu. Nuw shI-
yuu utInu, yusuf pu muum wufI tuch pu shu,
nu ApunII shI yush Wuu nuu tsI WunI tup shtu-
chu pu nIIu, tfu ngI yu Anu nI yu su.
18
SuuI shu
yusuf nup ush ku chu, wchush zup tumu pu fI
ushI fu kmu nu fu un pufut ushI fu ngI yu.
AshI fum chu, Anu nI yus shu Ichu mu fu ngI yu
Isu su mu nu.
19-20
Shee fu nIIu, SuuI shu kutu-
ngu fu ng shtu. Yusuf mutumb shee fu ngI yu.
SuuI shu Isus chI chput ushpu tum zuf tuu fu-
ngI yu unshu yu.
Yuwuu SuuI Isu soo mungoo nu fu ngu
unoo kumu nee nu.
Sau! Isusoo mangooneeru, uwsha
mang Isusoo kuk kamanirangu
anoo kamanchin!!pa
SuuI Isu soo mungoo nee fu, mInush
zuf mus sI fI tum unshu fI shu Utu shu-
chIp shu nIyshInI nuu tu fu ngI yu. Anush
kusee fu, Isu soo kuk kumu nI fu ngI yu.
Isus ApunII chu WIpu, tfu ngu shu.
21
SuuI
tu unoo muzI nu yu fu sIn, nupux tu fu-
ngu nu.

Ndu shu In tputs Ifu su fI nush


TuyusputumpunIfInI9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
886

D
9.25 Josue yu 2.15, 2Kofnd shu chee mu 11.33 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Isus chI chee kIyung yuchu fu ngu un?

Nu ndu shu tpu tsee putu pI tu nIngeem


kusu fu ng? Putu yu fu, mung upunII pu nIp
ufku fI much chI yu. Anoom pu kuseefIyu.

Tumushtuju Isu soo kuk kumun ku? tfu-


ngu nu yu Utu shu chI.
22
Itufu, SuuI kIz-
puf Isu soo kuk puyu yu fu, Utu shu chee
kusI fu ngI yu. SuuI ufu Dums kush tuuku,
kIz puf tsI yu tu fu ngI yu. Isus ApunII chu
Ipu su mu fI nI, wutum ApunII kuk utuwu,
tt tt ushku, kIz puf kusI fu ngI yu Utu-
shu cheetsI.
23
Anush wuzu pun muu yu fu,
Utu shuch wuun pu tu tsI yut ku sIn, Suu Iuu
puchu yu nI, tfu ngu nu yu.
24
AshI fI, yuk-
tush wushI tu ngu shI nung ksu tu fu ngu nu-
yu. SuuI psuun tuu tI yu shI tu ngu chu puchu-
yu nI utu sIn, ksu tu fu ngu nu.
25
SuuI shu
unoo muzI nu yu fu, tyus pu tush shu Suu-
Iuu muchI fu ngI yu. Psuu nu fI tundu pu nu-
zI nung Iwuz yufu wu fu ngI yu.
D
Tsu mbush
kupu ngush pshtu yu fu sIn, suku mun ItsI fu-
tu nu, kunu su tu fu ushI fu ngu nu.
2
SuuI shu Ifu su fI nup wup tum kunu-
pu fu ngI yu. Isus chI chI nguz Ipu num chI
tu pshtu fu ngI yu. Itufu, Ifu su fIn shuch
Isus chIch tputs punI fu ngI tu mu nu yu.
SuuI kuupu Isu soo mungoon tu fee ju, tfu-
ngu nu yu.
27
Itufu, Bef nu bI Istu fu ngI yu
Suu Iuu tsI. Muchee tu, tuyus pu tum pu nIp
ymu ndu fu ngu, ZuwunII SuuI Isu soo
pufu ngI yu. Ngoo tsIsh nuun tu chu, mung
unush Isus tsI yu tu fu ngI yu SuuI pu tu. Isu-
soo kuk kupung kumu nI fu ngI yu Dums-
ku shu, tfu ngI yu Bef nu bee.
28
Anu mun SuuI kumI fun Ipu nu fu ngI yu.
Ifu su fI nush Isus chI chput kIs Ipu nu fu ngI-
yu.
29
Isu soo kuk kIz puf kumu nI fu ngI yu.
Tunuf Utu shu cheem kInu fu ngu nu unput
tsIyuteefu, Isu soo kuk numbuptu ngut
ush ku sIn, kIz puf tsI yun tu fu ngu shI nIII nu-
yu. Suu Iuu puchu yu nI, tfu ngu nu.
30
Itufu,
Isus chIch yusu yu fu sIn, Suu Iuu muchI-
fu ngu nu yu. Yukut Ses fI yush kuseef sIn,
ufupI yuk tup TfsI su pI zungu nI fu ngu nu yu.
31
AshI fu chu, Isus chIch IchI ngu fu sIn,
mupIy fu ng shtI sI nu, kIyung kuchIy tuf-
shtu zI nIII nu ju. Wutsu pu nIsh Utu sh,
GuII Ie yush, Sumu fI yush IchI ngu fu sIn kIs
tuu fu ngu nu yu. Apu nIIeetsImu fI chI nu-
fu ngu sIn, ApunII shu kIz puf Istu fu ngI-
yu. AshI fI Isus chIch Apu nIII mun WunI
Izu pu nee fu ngu nu yu.
AshI fI yuwuu SuuI Isu soo kuk kumu nI-
fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Pitor mang Isuschichip
napkatu xiyrangu anoo kamanchin!!pa
32
MInush tsup PItof shu: Isus chI chee
IchI ngu fu pungu tu mu tyu fu, nuu tu fu ngI-
yu. MInush nupee nIIu, mInush nupee nIIu
ush tu fu ngI yu. Yuk tush IIdush Isus chIch
tuu fu ng tum tu. AshI fI PItof umb tum
nupu fu ng tum tu.
33
Anush kusee fu, tpu tsee In yu su sufu
chu mu yu ngu fu ngI yu. In yus ufu tsI puf
tumu pu fI ushI fu tumoo ushI fu ngI yu.
TuchIp mutu yu fu yungund pus tumu fu-
ngI yu.
34
PItof shu: Inyu suu, Isus shI yuu
yuf chI nIIu. ChIy zu yu fush, nIIu mu fIsh
yyu fush, nuu ngI, tfu ngI yu. Nutu mu fI
In yus mutumb shI fu ng shtu.
35
IId shu chI
Sufon shuch tum unoo pukeef sIn, IchI ngu-
fu shtI sIn Isu soo chI nu fu ngu shI nIII nu yu.
3
Yukut Jopu kIz Tup tu sufu tuu fu ngI-
yu. Tup tu Iyu shuch k'kInI, MunIIun'sI
utunI utI nI yu. Tupt ufu Istum pu nI fI
tuu fu ngI yu. PukI fee Istu tuw ush tu fI yu.
37
Yuwu puf PItof IIdush tuufu, Tupt kIz-
puf kus yutu yu fu, tsI pu fu ngI yu. KIzup tu-
tIn tsI pu fee Ichu mu yu fu sIn, tundu pu nuz
kupu ngush wuyu fu ngu nu yu.
38
Tputs shu
PIto fu IIdush tuu fI yu. Afu pee ju, wutsI fIt-
chu, tfu ngI yu. Isus chIch shu muzI nu yu-
fu, tsI mbu noo tputs kumuch tu fu ngI yu,
PIto foo kufu zu shI nInts, tyu fu, uyu
tu nuu tu fu ngu nu. PIto fush kuseef sIn,
Zuwuu PIto foo, pzu pungu tIsh, mIkIng-
chu. Zup shtu fInII pu, tyu fu,
39
PItof shu
Jopup nuu tu fu ng shI nIII nu yu. PItof shu
kusee fum chu pungu sIsh pshtu yu fu,
tuwu zIn tu fu umb ymu ndu fu ngu nu.
Anush mushInd zupun tunu tun tuf, PIto-
foo muu chI zupun ymu ndu fu ngu nu yu
yuwuu tsI puf sIfIteefu punu mbu fu ngu
TuyusputumpunIfInI9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
887
unoo tsI. K'tuneetstum, tufu suuts tum,
muxu zeets tum, wumu feets tum ymu ndu-
tu ymu ndu tu ushI fu ngu nu yu. Wutu chu
Tupt wuunu uwput nee sIfI tu fu ngu
kchI tu mu su, tfu ngu nu.
40
Itufu, PItof shu
mushI ndoo IchI ngu fu tundu pu nu zIsh
tushI tu ngu yu fu, tsI pu fI nung tutunII tu yu-
fu, ApunII pu tsI yu tu fu ngI yu. ApunII pu
tsIyuteefu, tsI pu fee nupee fu, IzufI Tup-
tuu, chIy zu ngI, tfu ngI yu. Tyu fu, Tupt-
shu nup ushku, PIto foo pukee fu, kuxIn tu
ushI fu ngI yu.
41
PItof shu uwI mun putu yu-
fu, ItsIfeefu, IchIy zu fu ngI yu. Isus chIch-
shu kufu zu fu ngI yu mushI ndoots tum tu.
Tupt neewu, tmeenII chu, tyu fu,
kusu fu ngI yu.
42
Jop shu chI tputs IchI ngu-
fu yusu yu fu sIn, tputs zupun Isu su mun
mung tutu fu ngu nu yu.
43
PItof shu unshu fI
zupun muu fu ngI yu. SImosh tus pu nIsh
pung' tuu fu ngI yu.
PItof Isus chI chIp puku tu ushI fu ngu
unoo wup pu fee kumu nee nu.
Natsha kamanchin!!pa yuwaa
arapich tputs Isusoo zapish mang
mangoonarangana anootsi
10
1
Yuwu puf PItof Jopush tuu fu-
ngu unpuf Kof ne II yu tputs sufu,
Ses fI yush yukut tuu fu ngI yu. Kof ne II y
sundu foo zupu nee ksu tu fu ngI yu, komu-
ndun tI mun chu. Sundu fush tuuf shI Itu II-
yu nu sufu unush ksu tu fu ngI yu.
2
Apu nIIee
chI nu fu ngu, wIp IchI ngu fu Apu nIIee
chI nu fu ngI tum tu. PukI feem tputs Istu ku,
mungu tu fI punut punut ushI fu ngI yu. Ufu
ApunII pu tsI yuts tuf ushI fu ngI tum tu.
3
Zuf mungI nu mun xumeekum chu
ApunII pu tsI yuts tu fu pumus tu fIch ushI-
fu ApunII wusu ndu fuf yuku fu ngI yu.
ApunII shu wusu ndu fuf: Kof ne II yoo,
tfu ngI yu.
4
Kof ne II y kIz puf punI fu ngu,
mungu tu fI nupunu puw ushku,

Muyu?
Ichee, tfu ngI yu. ApunII shu wusu ndu-
fuf: ApunII shI yuu chI nu kI yu, tfu ngI yu.
ApunII pu tsI yu tu fu ngush, muzI nu fu ngI-
yu. PukI feem tputs Istu fu ngIsh unoo
pufu ngI tum tu.
5
AshI fu chu, nu tpu tsI fee-
tsIsh pIy Jopup zungu nIng chu. PIto foo
yumu shI nI tng chu.

PItof SImosh tus-


pu nIsh pung' tuu fI yu upee wu mun tu ndu.
PItof sufu tsI mbun tuu fI yu SImo tum tu,
tfu ngI yu ApunII wusu ndu fu fI.
7
ApunII-
shu wusu ndu fuf ts pu fu ngI yu. Kof ne IIy-
shu much chu fee tsI mbu nund kufu zu fu-
ngI yu. Wusu ndu fu fee kufu zu fu ngI tum tu.
Wusu ndu fuf ufu ksu tu fu ngI yu Kof ne II-
yoo tsI. Apu nIIee kIz pu fI tum chI nu fu ngu.
8
Kus ku mchu, Apu nIIee wusu ndu fuf kuk
kumu nI fu ngI yu, MIkeefus Jopup nuu-
ngInts, tfu ngI yu. Ayu tyu fu sIn, nuu tu-
fu ngu nu tuch punu ndu tpu tsI.
9-10
Ipu sup mInum muu fu ngu nu yu.
Putum zuf wuchu mu fee Jopu yukut
tutund ku chu, PItof shu mufIz kuyut ku,
kutung tseem kutu ku, pungu sIp Iwuz
ApunII pu tsI yu tu muum kfI fu ngI yu.
TsI yut ku ItsI pu fu ngI yu, ItsI pu fu unshu fI
kunI ndup pufu ngI yu.
11
KunI ndup nupku,
wuntsush pufu ngI yu. Muu chI punII
tumu pu fI ushI fu ufu ngIch kusI ufu ngIch
kusI ushI fu, yufu wu wu tu fu ushI fu-
ngI yu PIto fu nu ngI.
12
Anush punIIush
zupun muntsum tuu fu ngI yu. Kzumush,
kpu fu ngu mush, pshIy futu fu unu mush
ushIp un tuu fu ngI yu.
13
Anush shu k'kuz
kImu ku, tfu ngI yu, PIto foo, puchu yu-
fush, ktu ngu ngI tu,
14
PItof shu: Meehu,
IchI, nuw muntsu moo kutung tu fee zI,
tfu ngu shu.
15
Uwshu PIto foo, tfu ngI yu,
Wuts tu, tfInII pu. ApunII nee: Kutu ngu-
muum wunu sI fI, tfu ngI yu. AshI fI unoo
shIy muntsum chu tfInII pu.
1
Puchu yu-
fush ktu ngu ngI tunu, tfu ngI yu. TuchIp
tuyu sI fu ngu unoo tsI. Attu, wup tum
nufI ngu fu ngI yu. PItof shu yusuf tmu-
fu ngI yu.
17-20
Yuwush PItof mungush
kupung chI nu yu fu

Muyuu mu ApunII:
Muntsum chu tfInII pu t? ntu fu unush,
Kof ne II y much chuf kuseef sIn, SImosh
pung' wIshchI pI fI xIyeef sIn,

PIto fu wu?
tfu ngu nu. ApunII shu WunI PIto foo,
Afu pIch tputs tuchIp shI yu nguz puku-
tu, kusu tee fu nu yu. AshI fI kufuweefush,
tpu tsIsh tuchIteefush, nupu shI nI, ngu-
tInII pu, wutum nuwuu nu zungu nI fu ngI-
nu wu, tfu ngI yu ApunII WunI.
21
PItof shu
pungu sIp kyu shI nu kufu wuw tu fu nIIu,
SIy tpu tsI nguz nuchu ngu kIs nuw
TuyusputumpunIfInI9 , 10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
888

D
10.34 NIshu fI yuwuf tu tum Tuyu sI mu 10.17 tu utI tum tu, Itufu, Rom shu chee mu 2.11,
Rom shu chee mu 10.12, GIu tus sh chee mu 2.6, Ips shu chee mu 6.9, KIo sen shu chee mu 3.25
tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
wututunu, PItof tu nu, tfu ngu. Nu
kumu nI ngu ndu mu,

muyu nguz kusee-


su? tfu ngu shu PIto fu yu.
22
Kof ne IIy shu
wusu ndu fuf: Kof ne II y Iyuu zungu nI fu-
ngI yu, Kof ne II y komu nduntchu. Apu nIIee
mungoon kI yu. Utu shuch IchI ngu fu sIn:
An tputs kIz puf wunu sIf chu tssIn chu.
Kof ne II y ApunII pu tsI yu tu fu ngu, ApunII
wusu ndu fuf kusee fu, kumu nI fu ngI yu
Kof ne II yoo tsI, mungu. PIto foo yumu-
shI nI, mung, tfu ngI yu. PItof kus ku chu,
tsI yu tsIs kumu nIchpu fee shI yuu mu yu.
Kumun ku chu, kItsIsh muzI nung chu, tfu-
ngI yu ApunII wusu ndu fu fI Kof ne II yoo tsI,
mungu. AshI fu chu, Iyuu zungu nI fu ngI yu
shI yuum yumu muu mu. AshI fI Kof ne II-
yu pu tsI yu tuu tIsh, tfu ngu shu Kof ne II y
wusu ndu fu fI yu.
23
PItof shu: AshI fI yu,
nIshu fI ktu ngu ngI mu sInts, muu ngI-
mu sInts tu, uyu tyu fu sIn, unshu fI
muu fu ngu shI nIII nu yu.
Putum PItof Kof ne II yu pu much chuf
nuu tu fu ngI yu. Jop shuch tputs ushpu-
tum: Kuyu nu tyu fu sIn, nuu tu fu ngu nu,
PIto fush tuchI tu fu ngu nu. Isus chI chI nu-
ndu nuu tu fu ngu nu yu. Nuu teef sIn, Ipus
mInum muu fu ngu nu.
24
Putum Kof ne II y
mungush chI nu yu fu, Nupu kus chI nIII-
nu yu, tfu ngI yu. WusI nu muu chI fI tuu
kufu zu fu ngI yu. Wum ku fee kufu zu fu-
ngI tum tu. Nuwush shu nI yee nI, tfu ngu,
shu nI yu fu ng shI nIII nI yu.
25
PItof shu wIshchIp kus ku mchu, Kof-
ne IIy shu pufu ngu, tutunII tu tu tImuch tu
ushI fu ngI yu. UngIf tu pI tu ushI fu ngI yu.
2
PItof shu IchIy zu fu ngu, Wuts tu, shI fIy sh pu
nuw tputs tu mu nu, tfu ngu shu.
27
Sheefu,
pukIch tsI yu teef sIn, yuwush tputs zupun
shu nee fu nu unush yup shtu fu ngI yu pungus-
shu. Tpu tsee zupun pufu ngI yu PIto fu.
28
PItof shu: SIy yu suktI schu. Iy Utu-
shu chI nI ufu pIchpu tunuf pu Ipu nI muum
pInu suk tu nI chu. SIyush nupu muum
pInu su kI tu mu nI. Nuw Utu shuchtu-
nu, Itufu sIy tunuf tIschu. Itufu, ApunII
nuwuu mungee tsI p'tseefungIyu. Tunu fIp
ngu tInII pu, tfu ngI yu nuwuu tsI Apu nIII.
29
AshI fu chu, shIy nuwuu kufu zu fu-
ngush, nuw mIkeefufI kusu fu ng tu nu,
ngu tu fu ngee zI. AshI fI nu kumu nI ngu ndu-
mu,

Muyuu mu nuwuu kufu zu fu ng shu?


tfu ngu shu PIto fu yu.
30
Kof ne IIy shu: Nutpu shu InI tuchIp
muu yu nIII, pukum chu nuwush pungI
ApunII pu tsI yu tu fu ngu fI, wusI ngu fu
tputs nuwush yuku fu ngI yu wumuf
'sIneefungshu. Nuwuu tususeefu,
31
Kof ne II yu, ApunII pu tsI yu tu fu ngIsh
unoo muzI nu fu ngI yu. PukI fee tpu tsee
Istu fu ngIsh unoo nupu fu ng tum tu.
32
AshI fI tpu tsI fee tsIsh pIy Jopup zungu-
nIng chu. PIto foo yumu shI nI tng chu.
SImosh tus pu nIsh pung' PItof tuu fI yu.
Upee wu mun tu ndu nuchu ngu shI nI tng-
chu, tfu ngu shu ApunII wusu ndu fu fI yu.
Nuw shu
33
mIkeefufI m'chuchufeetsI,
yumu shI nI utufI, zungu nI fu ng shI nu shI-
yuum kusu muu mu yu. AshI fu chu, shIy
yung pu fI tIsh chu kusu fu ng tu shu utu shI nu
shI yuu tsI. AshI fI yu, Apu nIII nguz zund-
ku nI, nu IchI ngu fu nI shu nI yuf tu kI nI.
Apu nIIee kuk kumun kush, muzI nu zI-
nuw ush tuch shu pu fI nI yu. ApunII shI yuu
kumuch tu fu ngu, ushI fI nu shIy shu kumu-
nIng chu, tfu ngu shu Kof ne II yu.
34
PItof shu, tfu ngI yu, Nu yusu yu nIII-
nu, nuw teezI, SIyuu ApunII ufup chee
ndu nInd chI nuk, utI nu tu nu, tfu ngI nu.
Itufu, ApunII tpu tsee IchI ngu fu chI nu-
kI yu, tunu fI wuuts tuu tu tunu.
D

35
SIy
ufup chI tuu tIs Apu nIIee chI nu kI nuu fee su,
wuu kuk ndu kupeet kus, ushI fI ApunII
sIyuuts tum kIs nup kI yu.
3
Isu soo kuk pukIch muzI nu fu ng pu su.
ApunII Utu shu chIsh tsI yu tsIs wunu sI fI-
mush wuyu fu ngI yu. Isu su mun mupIym
punu chInts pu, tfu ngI yu Apu nIII.
Wutum Isus wumu fI kusI fI yu IchI ngu-
fu tsu pu fu nu seetsI.
37
Ndu mbu Isu soo
kuk muzI nu fu ng su.

Utu sh wutsu pu nI
TuyusputumpunIfInI10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
889
tsI yu tsIs wunI pu wuyu fu ng? KumI fu nu
ushI fI yusu psu. Wungu fI nI mu sI nI GuII Ie-
yush tsup Apu nIIee kuk kumu nI fu ngu,
yutu fIt shI shI fee tsIs ksung tsu, tyu fu,
tpu tseets shu Ichu mu fu ngu shu.
38
Sheefu,
Isus shu, Nsu fetshu chI, kusu fu ngI yu
Apu nIIee kuk kumu nI muu mu. ApunII shu
wuu nuu wIz pu fI fI nI Isu soom punu yu fu,
tpu tsee Istu ku tu yuf ku tu mInup yukut
nuptu, mInup yukut nuptu ushI fu ng shu.
YushIng' tpu tsee kIyung yuchu fu ngI tuu,
Itufu Isus shu yuf tu fI yu. ApunII kIz puf
Istu fu ngu shu.
39
Yuwuu Isus ush tu fu unoo
Iy tuyus pu tum pun nI kchIp tI nI pufung-
tu nI chu. Utu sh wutsu pu nu, mIshu
Ifu su fI nush Isu soo IchI ngu fu pufung-
tu nI chu, unoo tsIm kumun kI nI yu. Isus
tpu tsee wunu sIf Istu fu ngI tuu, Iyu shuch
Utu shu chI nI kufu ku fI nI Isu soo puchu-
fu ngu nu yu. YusI nu mun tstsu yu fu sIn,
40
puchu yu fu sIn, yusuf zufI tuch push
tmu fu ng shu, ApunII shu Itu yu mu fu-
ngI yu. Iychu tuyus pu tum pun nI Isu soo
pufu ngu shI nI yu.
41
Tputs IchI ngu fu sIn
pufu ngu zI nIII nu ju. Iyu mu fI shtI nI Isu soo
pufu ngI nI, wutum ApunII Iyuu Ipu su fu-
ngu wu. AshI fu chu, Iyshu pufu ngu shI nI-
yu Isu soo tsI. Isus kuyu nu kutu ngee nI
tyu fu, Isus pu kutu ngu fu ngu nI, mIshu
wuu fu ngI tu mu nI. KchIp tI nI pufu ngI nI wu.
42
SheefunI, Isus Iyuu kupung kumuch tu-
ku, tfu ngI yu, Nuwuu kukI kumun kus,
Izuu fu kumu nIng tsu, tfu ngI yu. ApunII
wuunu zundu fu ngu nuwuu nu fu ngI yu,
tpu tsee tu fush nuts tu muu mu, tsI pu-
feets tuu tuf shee nuts tu chI nu. Tpu tsee
kchI tuuts tum nuts tuch tum pu fI nu, tundu
tng chu, tfu ngI yu Isusu.
43
Yuwuuts tum ApunII kumu nI mu pu nI
sIf tu kumu nI fu ngu unoots tum kumun kI-
nI yu. Isu su mun mungIch tut kuch, yutu-
fIt shI shI fee tsIch tuchIng kI yu, tfu ngu nu-
yu kumu nI mu pu nI. AshI fu chu, Isu su mun
mungIs tutung tsu tunu, tfu ngI yu
PIto fu.
44
PItof Isu soo kumu nI mun tu fu, tputs-
shu unoo mungoon kut ssIn, unush mus sI-
fI ApunII Wuu nuu tsI WunI tup shtu fu ngI-
yu.
45-4
ApunII WunI pshtu yu fu, tpu tsee
tutsI yuch tu yu fu, nIII tu fIt shuch shu k'kuz
zum mu tu fuch ushI fu ngu nu. Utu shuch
yuw PItof put kusu fu ngu nu un muzI nu yu-
fu sIn, nupux tu fu ngu shI nIII nu yu. Afup-
cheets tuu tputs ApunII Wuu nuu tsI WunI
tup shtu fu ngI yu.

Tumuyushtu ushIk?
tfu ngu shI nIII nu yu. PItof shu:
47
SIf
ApunII Wuu nuu tsI WunI Iyush Utu shuch-
shI nI tup shtu fu ngI tum tu, nu ushI fI tum tu
nIsh tpu tsIsh tunu fIsh tup shtu fu ngI tum-
tu Apu nIII. AshI fI kungu put Ichu mu yu nI,

tumu fI wuts tu tch? tfu ngI yu PIto fu.


48
Tyu fu, kumuch tu fu ngI yu. Isu su mun
tunu feets tuu Ichu mung tsu, tfu ngu shu
PIto fu yu. Sheefu, tunuf shu: Xumu chI,
mus nuu fInts pu. Sheef us, ushIp In muu-
yu fus, kunu pu nIIIs, tfu ngu shI nIII nu yu
tunu fI yu.
Yuwuu ufu pIch tputs zupIsh Isu soo
mungoo nu fu ngu nu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Pitor arapchip tunarip
napeeshinu, Isuschichee mang
kamanirangu anoo kamanchin!!pa
11
1
PItof shu Ses fI yush kupung
tuufu tpu tsI mu Ifu su fI nup nuu tu-
fu ngI yu. Anush kusee fu, mung, tfu ngu-
shI nIII nu yu, Afu pIch tunuf Apu nIIee kuk
muzI nu fu ngI tum tu, tfu ngu shI nIII nu yu.
Tuyus pu tum pun muzI nu fu ngu sIn, IchI-
ngu fu sIn Isus chIch muzI nu fu ngItum sIn-
chu.
2
AshI fI yu, zupIsh PItof Ifu su fI nup
kusee fu, Utu shuch shu Isu soo mungoon-
ku nu un PIto foo tusu seef sIn,
3

TumutI
tush tunu fIp nuu tu fu ng shu?

Tumushu
tunuf pu tum shu kutu nguk shu? tfu-
ngu shI nIII nu yu Utu shu chI yu.
4
Itufu,
PItof shu ymku, tfu ngI yu, Nu Izuu fu
kumun chInts pu yuwuu ApunII nuwuu
ymu ndu fu ngu unoo tsI.
5
Yuk tush Jopush
tuu fu ngI. Anush ApunII pu tsI yu tu fu ngu-
fI, nuw ItsI pu fu ngI unush muu chI punII
tumu pu fee ushI fu kufu wu tu fu ushI fu ngI-
yu. Nuwuu nu ngI kusu fu ngI yu.

Nupu-
fu ngu fI, unush muu chI muntsum zupun
tuu fu ngI yu. Kzumush, kpu fu ngu mush,
mIshu pshIy futu fu un ushI fu tuu fu ngI yu.
7
Sheefu tsI yu tsIs kImu fu ngu shu nuwuu-
mu. PIto foo, puchu yu fush, ktu ngu ngI,
TuyusputumpunIfInI10 , 11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
890
tfu ngu shu.
8
Nuw shuchu, Itufu: Ndu-
mbu fee, Ichee, nuw muntsu moo kutung-
tu fee zI, tfu ngu shI nu.
9
Yusuf shu: NdunI
tfInII pu. Nee ApunII yufu fu ngu wu.
ShIy muntsum chu tfInII pu, tfu ngu shu.
10
TuchIp unoo tuyu sI chu, yusuf wup tum
kunI ndup kfI fI tu fu ushI fu ngI yu.
11
Shee-
fu nIIu Ses fIy shuch shu tunuf tputs kusu-
fu ngu nu yuw Kof ne II y zungu nI fu ngu
unu.
12
ApunII shu WunI: Tunuf tuchIp
tputs nutu fI shI yu nguz yumu muum
kusee fu nu unoo ngu tInII pu. Anpu mupIy-
fush Ipu nee fush nuuch shu, tfu ngu shu
nuwuu tsI yu.
AshI fI, Isus chI chI nI ufu ngIch mInum
mutu yu fu nuwuptu tum tu nuu tu fu ng-
shI nI yu, Kof ne II yush nupu fu shI nI nI.
13
Kof ne II y Iyuu, tfu ngu shu, ApunII
wusu ndu fu fI nIshu fI xIyeefu, Tpu tsI-
fIsh Jopup zungu nI ngI m'chuchufIsh,
tfu ngI yu. PItof yumu shI nI.
14
Kus ku chu,
tsI yu tsIs kumu nIchpu fee. Kumun ku chu,
mungoo nung chu. Ash ku chush, ApunII
shI yuu tupu chI nduch pu fee, tpu tsI feets-
tum tIsh tupu chI ndu chI yu, tfu ngu shu
ApunII wusu ndu fu fI yu, tfu ngI yu
Kof ne II yu.
15
Tyu fu, nuw shu Isu soo
kuk pukIch kumu nI fu ngu fI, ApunII shu
Wuu nuu tsI WunI tup shtu fu ngI yu tunuf-
shu. SIf ApunII Wuu nuu tsI WunI Iyush
tup shtu fu ngu un ushI fI tum nu tunu fIsh
tup shtu fu ngI tum tu.
1
Nuwuu nuu tsI shu mungI
p'tseefungufI, Isu soo kuk chI nu fu ngI nu.
Wungu fIn tpu tsee kungu pu Ichum tu fI yu,
tfu ngI yu Isusu. Itufu, nuw shu Apu fee tsI
WunI tpu tsush tup shtu chI mu, tup shtu-
kchu fI Ichu muk puz ush tu chI mu, tfu-
ngI yu Isusu. AshI fI mungI shI chI nu ku fI,
17
Iy Apu nIII mun WIp, Isu su mun mungI nI
tutu fu ngu nI, Wuu nuu tsI WunI Iyuum
punu fu ngI yu. Nu ushI fI tum tu, tunu feem-
tu punu fu ngI tum tu. AshI fI

tumu yu fI
nuw shu unoo tututs chI? PInu suk tu nu,
tfu ngu shI nu, tfu ngu shu PIto fu yu.
18
Utu shuch Isus chIch muzI nu yu fu sIn,
unu fI shu zumu fu ngu shI nIII nu yu, ndu
ymu fung shI nIII nu yu.

Tunu feets tuu


mung' tuchI ngeenIIu? AshI fI nu nImun
wunu sIf shu tuu chI nIII nu, utu sIn, Apu-
nIIee ungIf tu fu ngu nu yu.
Yuwuu PItof ufup chIp tunu fIp nupee-
shI nu, Isus chI chee kumu nI fu ngu unoo
wup pu fee kumu nee nu.
Na minootssha kamanchin!!pa
yuwaa tunarpitaa Apan!!ee kuk
mang tzapaneerangana anootsi
19
Isus tuyus pu tum pu nI fI nI unshu fI
tuu fu ngu nu yu. Itufu, mIn shu tputs ufup
nuu tu mbu fu ngu nu yu. Yuwu puf IstI wu fI-
nee tsI nI puchu fu ngu nu unpuf Utu shuch
ufkuf Isus chI chee nutsu fu ngu sIn, kIyung
yuchuk chu sIn, suwu su wu fu ngu nu. Ashee-
ts tum FenI sI yush tsup kusu fu ngu nu.
Ashee ts tum tsufu Ch puf sufu kusu fu ng-
tu mu nu. Yuk tu pI AntI yu kup sufu ufup
nuu tu fu ng tu mu nu yu. Tsu poo shu neef-
sIn, ufu Apu nIIee kuk Utu shuchpu tu-
mu fIt ssIn kumun kumun ushI fu ngu nu.
Itufu, pIyuf tu cheets shu tunu fee wu ndu
kumu nI fu ngu nu.
20
Ituf shu chu, Ch pu fu shchI tum tputs
mI shut SIfn shuch tum tputs Isu soo
mungoo neef sIn, AntI yu kush kusu fu ngu-
nu. AshI fI yu, unush kuseef sIn, Isu soo
kuk tunu feets tum kumu nI fu ng shI nIII-
nu yu.
21
Kumun ku sIn, ApunII Istu fu ngu,
tunuf wuzu pun mungoo nu fu ngu nu yu. Isu-
soo tsI mu fI shu chI nu fu ngu shI nIII nu yu.
22
Tputs shu Ifu su fI nush tsI yut ssee
wuyu fu ngu sIn, AntI yu kush yuk tush ufu-
pIch tunuf Isu soo mungoo nu fu ngu nu yu,
mung, tfu ngu nu. Isus chIch shu: Zuwuu
Bef nu bee, shIy shu AntI yu kup tuyus pu tu-
muum nupu shI nI, tfu ngu, Bef nub shu
uyu tyu fu, AntI yu kup nuu tu fu ngI yu.
23
Anush kusee fu, ApunII tunu fee Istu fu-
ngu unoo pukee fu, mung' kIs ushI fu ngI-
yu. Ufu Isu soo tsI mu fI mungoo nung tsu.
ApunII kuk kpI tInts pu, ksu fInts pu, tfu-
ngI yu.
24
Bef nu bI mung' wunu sI fI mun chu,
Apu nIIee kuk kupung mungoo nu fu ngu,
kIz puf ApunII WunI puyu fu ngI yu. Bef nu-
bI Apu nIIee kuk tuyus pu tu fu ngu, ApunII-
shu tpu tsee zupun tupu chI ndu fu ngu shu.
25
Bef nu bI Suu Iu nguz nuchu ngu ku tu,
ufu ngI fI shu TfsI sup yukut nuu tu fu nu,
TuyusputumpunIfInI11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
891
kus ku mchu,
2
Suu Iuu pufu ngI yu. Suu Iuu
yumu yu shI nu, yusuf wup tum AntI yu kup
kunu pu fu ngu nu. Anush mInum yungund-
pus tuu fu sIn, ufu Isus chI chpu shu nI yu fu-
ngu nu yu. Zuf wuzu pun tuyus pu tu fu ngu-
nu. AntI yuk shuch tputs yuwuu tsI mu fI
Isu soo mungoo nu fu ngu nu unoo, Isus-
chI chI, tfu ngu nu. Anpu fI chtu fu ngu nu
Isus chI chI tmuu mu.
27
Anush tuyus pu tu tu fu sIn, Apu nIIee
kuk kumu nI mu pun Ifu su fI nush kyu-
shI nu sIn, AntI yu kush kusu fu ngu nu yu.
28
An tputs sufu, Akpo kusu fu ng tum-
tu. ApunII WunI mungoo p'tseeyufu,
kumu nI muum chIy zu fu ngI yu. Nu mus pu
mufI ngu chI yu. Tputs IchI ngu fu kIyung
kuchI yuch pu sI nu yu. Tsu pu fu nus shuch
IchI ngu fu sIn ush tuch pu sI nu yu, tfu ngu-
shu, mungu yu. Wutu chu kutu nguts mufI-
ngu fu ngu yuwu puf pfe sI dent KIuw dI yu
tuu fu ngu unpu fu shI yuu utInu.
29-30
Anoo
muzI nu yu fu sIn, KufI kI fee mupu yu fu nI,
Ifu su fIn shu cheem Isus chI cheem Istu yu-
nI, tfu ngu nu AntI yukshu chI. Tyu fu sIn,
Bef nu beem kufI kee punu yu fu sIn, Ksu-
tu mu pu neem punu shI nInts, tyu fu sIn,
zungu nu fu ngu nu. Bef nub shu Ifu su fIn shu-
cheem punu fu ngu shI nIII nu yu.
Yuwuu tunu fIp Apu nIIee kuk chtu fu
tzu pu nee fu ngu nu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa kurak Herodesarini
Sandeekurineetsi pachayaru, Pitorootssha
mang tumanarangu anoo kamanchin!!pa
12
1
Yuwu puf kufI kee Istu fu ngu nu
unpu fu, Ifu su fIn shuch ufku-
fI, Hefo de su sufu, ndu yutu fIt nutsu-
fu ngI yu Isus chI cheetsI. Isus chI chee
kIyung yuchu chI mu tu zupun putu yu-
fu, tumu nu fu ngI yu.
2
Sundee kufI nee tsI
mchIt pu puchu fu ngI yu, Sundee kufI nee-
tsI Wung chu zoo nIII mu nu.
3
Utu shuch
ufkuf mung' kIs ushI fu ng shI nIII nu yu.
Hefo de su fIn unoo pukee fu,

Tumuku
tpu ndu Utu shu chI? tu, yusuf PIto-
foots shu putu fu ngu shu.
4
Yuwush Utu-
shuch shu mbut ku nu unush putu fu ngI yu.
Anush shu mbutshI nI punguu ndu tpu tu fu
unoo kutung ku nu yu. AshI fI yu, putu yu fu,
tumu nu fu ng shu. Sundu foo 16 kumuch tu-
yu fu, SIysu PItof ksu tung tsu. Ipun pu nu-
fIs tpu tsIs ksu tung tsu. Uwshu putu fI ksu-
tu fu ngu, uwshu pukum chu ksu tu fu ngu,
uwshu psuun ksu tu fu ngu, uwshu schI fus
ksu tu fu ngu, shIng tsu, ksu fInts pu, tyu fu
kusu fu ngu shu. Utu shuch shu mbutshI nI
pus tu ku chu, PItof yumu yu fu fI, tputs put
IchI ngu fu tsI yut chI mu puchu muu mu,
tfu ngu shu Hefo de su fI nI yu.
5
PIto foo
kuupu tumu nee fu kusu fu ngI yu. Itufu,
sunduf ksu tu fu ngu nu yu. Itufu, Isus chIch
ApunII pu PIto foo mu tsI yu tu fu ngu nu yu.

Hefo de su fIn shI tI putum puchu muum


tsI yut chI mu tu, sunduf shu suwut pu
tu, kuteen put kumu fI fu ngu shu. Sunduf
wushI tu ngu shI nung kIz puf ksu tu fu ng shI-
nIII nu yu. PIto fu nung sunduf ufu ngeem
kuxI nu ufung shu mIn kuxI nu ushI fu-
ngu nu. Itufu, PItof psuun kIs muu fu-
ngu shu.
7
Muufu, ApunII wusu ndu fuf
kusu fu ng shu. Tumun shIsh 'sIneefungIyu.
ApunII shu wusu ndu fuf PIto foo wutu-
ndu fum tu shee fu nIIu, PItof shu tmtu
ushI fu ng shu. ChIy zu ngI, mIkIng chu,
tk chu, kuteen shu pufut ushI fu ng shu.
8
ApunII shu wusu ndu fuf: Mxu ngI, spu tu-
ngI, mIkIng chu, tyu fu, spu tu yu fu, muxu-
yu fu, Nutu, tuwu pI mush k'tuntuyufush,
nuwush tchI tu ngu ndu mu, tfu ngu shu.
9
ShI tu ngu fum chu, PItof shu mungush
chI nu ku,

Kuu pu nI sItu tsI fI tu ushkI,


pumu zu kee zI nu wu, ush kI nu wu? tfu ngI-
yu.
10
Tyu fu nIIu, sundu foo mInoo tushI-
yu fu nIIu, mInoots shu tushI yu fu ngI tum tu.
Sheefu, wushI tu ngu shI nung kusu fu ngu-
shI nIII nu yu. WushI tu ngush mbum ngu-
sumb put tInu fu unnung xIy kum chu sIn,
mbum tuu tstsu mu mungu tu fI wuun tu fI-
shu tuwu tu tu fu ushI fu ngI yu.
Ash ku chu, unush shI tu ngu fu ng shI nIII-
nu yu. Sheefu, ngoo tsee shI tu ngee fu nIIu,
mInoots shu shu pu yeenIIu, usheem chu
ApunII shu wusu ndu fuf ts pu fu ngu shu.
11
PItof shu yusuf mungush chI nu yu fu,
Nu chI nu yu nu. Kuupu ApunII wuu nuu
wusu ndu fu fee zungu nee pu fee nuwuum
tupu chI ndu muu mu yu. Utu shuch nuwuu
kIyung yuchu muum zundu fu ngI tuu,
TuyusputumpunIfInI11 , 12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
892
Itufu nu Hefo des nuwuu puchu chee ju,
ndu mbu fee, tfu ngI yu PIto fu.
12
Mung'
chI nu yu fu nIIu, MufI yup nuu tu fu ngI yu.
MufIy wutu chu Mf kos wunI fI yu. Itufu,
Mf kos Wung su mu fu ngu nu tsI mbun
sufu, MufIy wIpu. Tputs shu MufI yush
zupun ApunII pu tsI yu tu fu ngu nu PIto-
foo mu. Anush psuu nu fI PItof kusee fu,
13
wushI tu ngu shI nung tuh tuh tuh, tfu-
ngu shu wushIf pu nee ufu ngee mu. MufIy-
shu much chuf Rode sufu, unshu unush
nup ku tu, PItof shu: Nuw tu ndu, tfu ngu-
shu.
14
Kukoo muzI nu yu fu, muts tu yu fu,
mung' shu mbu tu fu ngu shu. KIz puf mung'
kIs ushI fu ngu, pshtu shee ndu tuwut ku,
yusuf wup tum pungu sIp tIt shee fu nIIu,
PItof tu ndu, tfu ngu shu.
15
Isus chIch shu:

Tumushtu mungIsh ndu nee fu ngu ngu-


tIsh tshu? utu sIn, NdunI, zufuk tu nu.
PItof chu, tuf ushI fu ngu shu Rode yu.
KunIz pu fee, tfu ngu shI nIII nu yu.
1
Itufu, PItof shu ndu kusu ku, kupung
tuh tuh tuh tut ushI fu ng shu. Isus chIch
shI tung shI shee tuwu tu ush ku sIn, PIto foo
pufu ngu shI nIII nu yu. PIto foo pufu nIIu sIn,
nupux tu fu ngu nu. TsI yut ku sIn zumum tuf
ushI fu ng shI nIII nu yu.
17
PItof shu yuwuu
zumum tu fu nu unoo zumu pu nu tu uw
puxu yu fu ng shu. Sheefu, IchI ngu fu
kumu nI mun tuf ushI fu ngu, ApunII nuwuu
tushI tu ngu fu ngI yu, ntuf ushI fu ngI yu.
Nu sIysu kumu nI shI nInts. Sundee koo
kumu nI shI ntsu. Isus chI chee IchI ngu fu
kumu nIng tum tsu, tfu ngu shu PIto fu yu.
Nuu nu mu chI mu tyu fu nIIu, nIII tu fI tup-
shu suwu fu ngI yu.
18
Tufu seets shu ksu tu mu pun nup ush ku-
sIn, kufee fu much shu, mung' zuw ushI fu-
ngu nu yu. Wuun pu tu tIn, tfu ngu shI nIII nu-
yu,

Nutu wu?

PIto fu wu?

Tumunshtu?
tfu ngu nu.

TumuyufI shI tu ngeenII?


tfu ngu shI nIII nu yu.
19
Hefo de su fIn shu
wusu ndu fu fee: PItof yumu shI nInts,
tfu ngu shu. Sunduf shu uyu tyu fund sIn,
yumu kut ssIn, nux poo fu ngu shI nIII nu yu.
AshI fu chu, unu mund ksu tu mu pu nee ts
putu yu fu sIn, kufu kush yushI ndu fu ngu-
shI nIII nu yu. Mush ku, ndu ymu fung shI-
nIII nu yu. Kufuk kIz puf tsI yun tu yu fu,
Ksu tu mu pun pchu ngInts, tfu ngu shu
wusu ndu fu fee tsI yu.
Puchu yu fu sIn, kufuk shu Hefo de su fI nI
Utu sh kyu fu nIIu, Ses fI yup yukut tuu-
kum chu nuu tu fu ng shu.
20
Anush Ses fI yush tuufu, tputs shu Hefo-
de su fIn put tsI yu tee nI tyu fu sIn, Hefo de su-
fI nush kusu fu ngu nu yu. Hefo de su fIn ufu
kupung nutsu fu ngI yu Tf shu cheetsI, SItn-
shu cheets tum nutsu fu ngI tum tu. Anshuch,
Tfosh chI, SItn shuch tum tu, wutu ngu shIn
pIsh tu fu ngu nu yu, wutum kutung tsee ufu
Hefo de sush puxunx tu fu nu yu. Itufu, Hefo-
de su fIn wutum nutsu fu ngu wu, ushI fu chu
punIk sIn, Hefo de su fI nush kusu fu ngu nu
tsI yu tu muu mu. Ich tu fu Pufstoo pufu ngu-
shI nIII nu yu. Anoo tsI yut ku sIn, tfu ngu shI-
nIII nu yu, Hefo des pu tsI yut ssee yufu muum
zund kI nI yu, tfu ngu nu yu. Puf sIt shu:
AshI fI nuwmu mush chI mu, tfu ngI yu,
wutum Puf sIt ufu ksut ku wu Hefo de suu tsI
psuun muuk chu unoo tsI. Puf sIt shu Hefo-
des pu tsIyuteefu,
21
Hefo de su fIn shu: AshI fI
yuwush zuf wufI tuk chu unush tsI yut chI mu,
tfu ngu shu. AshI fu chu, zuf tutsu moo chu,
unush Hefo de su fIn shu, kufu ku fI yufu ngu-
shI nI yufu fu ngu, wunu sI feew k'tuntuyufu,
kufu ku mun wutsI fuf kuxI nu fu ng shu.
Tpu tsee tususeefu, tsI yu tsIs kupung tsI yu tu-
fu ngI yu.
22
Tputs shu muzI nu yu fu sIn, wushu-
nund zumu ngu fu ngu nu, Kuupu tpu tsee ju,
ndu mbu fI. ApunIIeefupu tsI yut ku utIyu,
tfu ngu shI nIII nu yu.
23
Hefo de su fIn shu
ndu Apu nIIee ungIf tu fu ngI yu, wuu nuuts-
tu mu fI ungIf tu fu ngI yu. Anu mund ApunII
wusu ndu fuf mus sI fI tum kusu fu ngI yu tfu-
muu wuyu muu mu. Ashpu tum muu yu fu,
tfum shu kutsI pu fu ngI yu Hefo de su fI nee-
tsI. AshI fu chu, yuwu mund Hefo de su fIn,
tfu ngu unu mund ApunII wunee yu fu,
tsI pu fu ngu shu.
24
Hefo de su fIn tsI pu fum chu unu mun-
shu ApunII kuk ufu ngI nu shu Izu pu nee fu-
ngI yu.
25
Bef nu bI SuuI put kufIk pukI feem
punu yu fu sIn, wup tum AntI yu kup kunu pu-
fu ngu nu yu. Mf kos pu shu kunu pu fu ngu-
nu. Yusuf AntI yu kush kusu fu ngu nu yu.
Yuwuu PIto foo tumu nu fu ngu unoo
kumu nee nu.
TuyusputumpunIfInI12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
893
Mishat, yuwaa Isuschich Sau!aa arap
mang zanganirangana Isusoo kuk
kamanimaama anoo kamanchin!!pa
13
1
AntI yu kush Isu soom tuyus-
pu tu muum tuu fu ngu nu yu.
Kumu nI fu ngu nu Isu soo kuku, un tputs
sufu Bef nu bI, mIshu SImo Itufu MIku-
fu su mu fu ngu nu, mIshu SIfn shuch
tputs OfssI yu, mIshu MunyIgu, mIshu
SuuIu, ushIp tuyus pu tum pun tuu fu ngu nu.
MunyIgu Hefo des pu kunu ngu fu ngI yu.
In Hefo des nIII tu fIt yuw GuII Iey shuch
gobef nu dof unchu.
2
AnIn Apu nIIee kuk
kumu nI mun tu fu sIn, Apu nIII nguz wumIn
mungu fu ngu nu yu. ApunII shu WunI
tsI mbun tpu tsee Ipu su fu ngI yu, mInum
Bef nu bI, mIshu SuuIu. MInum wIpu-
nu sheem yumu fu ngu nu sufu Mf ko su.
AshIp un Ipu su fu ngu, Afup chIp kumu nI-
shI nInts Apu nIIee kuku, mung, tfu ngu-
shu ApunII WunI.
3
Sheefu, Isus chIch shu
mungu fu ngu sIn, ApunII put tsI yu teef-
sIn, tpu tsI mun much uw wuyu yu fu sIn,
kumuch tu fu ngu shI nIII nu yu. Afup chIp
tunu fIp Isu soo kuk kumu nI shI nInts tyu-
fu sIn, zungu nI fu ng shI nIII nu yu.
4-5
AshIpchu un tpu tsee ApunII WunI
kumuch tu yu fu, mInush zuf SIf sup
yukut nuu tu fu ng shI nIII nu yu. SIf su mund
botIsh kupu ngush zufu yu fund sIn, tsu-
fush kusu fu ngu nu. Tsuf sufu Chpuf chu.
Anush yuktu sufu SfmIn chu. Anush
Utu shu chIsh shu nIyshInI pshtu yu fu sIn,
Apu nIIee kuk kumu nI fu ngu nu.
-7
Anush
kumu neef sIn, tsu fush kupu ngush ufu pu-
ngu fIt shu nuu yu fu sIn, tpu tsee kumun tu
tpu tsee kumun tu usheem chu, zupIsh yuk-
tush Pw sush kusu fu ng shI nIII nu yu.
Anush kuseef sIn, SfjI yu kufu zu fu-
ng shu. SfjI yu Pwo fu tsI mbun tsuf tu-
fu ngu nu yu. SfjI yu kufuk tuu fu ngI yu.
Mung' kupu ngu, putI tI mun chu. AshI fI
kufuzeefu, kusu fu ngu nu. Anush Utu-
shu chee wIshu nu fI nI chu mu yu ngu fu ngu-
shI nIII nu yu. Ufu Sf jI yush tuu fu ngI yu.
WIshun sufu Puf sos chu, Itufu KIfk-
shuch kuk If muschu utu nu yu tsuf tuk-
sI nu, wutum wIshu nu wu.
8
If mus shu
muntsIf tsI yu tu fu ngI yu Suu Iuu tsI.
9
Itufu,
SuuIu suf Pupo fo mun chu. Apu nIIee WunI
kIz puf puyu fu wIshu noo tususeefu.
10
ShIy yushIng tIsh chu, ufu Apu nIIee
kundu fuf tIsh chu, wutum kIz puf wuyu ngI-
chI fIf shu wu shIyu.

Muyuum shu ngu tIsh


Apu nIIee kuk sufI chIk shu?
11
Nu ApunII
shI yuu kIz puf wunIch pu fee. ShIy nutu mu-
sI nu kuchIsh mchu spu tuuch shu. Zufee
pung chee zIsh, ndu mbu fee, tfu ngu shu
Pupo fo yu. Tmpu fI, mus sI fI wuch kzutu
ushI fu ngu, mungu shu ptung ptung
shI tuf ushI fu ngu, Istu ndu, kuweetsI
putu yu fush, Istu ngu ndu mu, tuf ushI fu-
ng shu tpu tseetsI yu.
12
Kufuk shu Apu nIIee
wIz pu fI fI nI pukee fu, Isu soo kuk muzI-
nu yu fu, kIz puf punI fu ngu shu. Sheefu,
mungoo nu fu ng shu.
Yuwuu Suu Iuu zungu nI fu ngu nu unoo
kumu nee nu.
Papor ntiyukash Isusoo kuk mang
kamanirangu anoo kamanchin!!pa
13
MInush zuf Pupof wum kuf put nuu-
teef sIn, Pw sush kyu fund sIn, Pef jup
ktu fung shu. Pef ju chu Pum II yu shuch
yuk tu fI nI. Pef jush kteef sIn, Mf kos
Pupo foo Bef nu beets tum kusu yu fu,
uwuum shu Ifu su fI nup wup tum kunu pu fu-
ng shu.
14
Itufu, Pupof Bef nub put Pef jush
kyu shI nu, tuyus pu tu ku tu PIs dI yup tsup
nuu tu fu ngu nu. Anush AntI yu kush kusu fu-
ngu nu. Kunu sI sush zufI Utu shu chIp shu-
nIyshInIsh, pshtu fu ngu sIn, kuxI nu fu ng-
shI nIII nu yu.
15
Utu shu chee shu nIyshInI
tputs ksu tu mu pun Apu nIIee kuk nuts tu-
yu fu, mushu fu ngI yu. Zuwu nIIee,

sIy
ndu shu tsI yut ssee puyu fIs Apu nIIee kuk
ufu ngI nu shu mungee tsI nI p'tsImuumu?
Puyu fee su ushI fu, nutu fI Iyuu kumu nIng-
chu, tfu ngI yu.
1
Pupof shu chIy zu yu fu, tsI yut pI tu
uwI puxu yu fu ngI yu. Sheefu, tuyus pu tu fu-
ngu shu. Zuwuu Utu shu chIs, muzI nung-
tsu nuwuu kukI, tfu ngI yu. Tunu fIs, Apu-
nIIee mungoon kIs unIs muzI nung tum tsu
nuwuu kukI, tfu ngI yu Pupo fo.
17
ApunII ufu Utu shu chee chI nu fu-
ngI yu. Utu shu chee zItu mIn wuumu
TuyusputumpunIfInI13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
894

D
13.19 Tuyu sI mu 7.1 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
13.22 1 Sumue Iu 13.14, mIshu
SuImo 89.20 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tIp tsI feem mung Ipu su fu ngI yu. Mung
sIf tumu IjIp tup wutsu pun musuf sIn
tuu fu ngu nu zItu mI nu, mungu. ApunII shu
tuzu pu nee fu ngI yu zItu mI nuu tsI, mungu.
Sheefu ApunII kIz puf Istu fu ngu, mung
Itu tsI fu ngI yu, wup tum tuwun pu muu mu
zItu mI nu fI nee tsI.
18
Kunu pee shI nu sIn,
upu sup Apu nIIee kIyu ngu tuu tchI fu-
ngu sIn, Itufu ApunII shu 40 musuch
unoo nupu fu ngI yu, mungu.
19
Sheefu,
Kunuu nush tsup kuseef sIn, ApunII shu
Istu fu ngu, tpu tsee zupun mInush kung
puchu tu puchut ush ku sIn, tsI mbun mutu-
yu fu kung mung chI ngu fu ngu nu.
D
Neewu, In tsu pu nee mIs punu chInts pu,
mung, tfu ngu shu Apu nIII yu. AshI fu-
chu, 450 musuch unush tuuf ush ku sIn,
20
ApunII ksu tu mu pu neem nu fu ngu,
uwshu Utu shu chee IchI ngu fu mung
IshIn tu fI yu. Yusuf zupIsh, yuwu puf
Sumue Iu fI nee tsI ksu tu mu pu nI tuu fu-
ngu unpuf
21
tputs, tfu ngu shI nIII nu yu,
mungu yu, NIII tu fIt shu kIz puf kufu ku fee-
mu nI wuyu ngu sI ndu, Apu nIIee, tfu ngu-
nu yu. AshI fI yu, upu chI fI nee tsI Suu Iu fI nI
kufu kuum nu fu ngu nu yu SIsu fI nI mu nu
wIpu, Ben ju mIn chI chI mun chu tpu tsI.
Mung uwshu 40 yungund pus IshI nu fu-
ng shu.
22
Itufu, ApunII upu chI fI nee tsI nI
kupeeteefu, mung DupI yu fI nee tsshI tI
kufu kuum nu fu ngI yu. ApunII shu mung,
tfu ngI yu, DupIy Jesey fI nI wIp un nuwu-
pu mung' tutsu moo chu. DupI yuu kumuch-
tu ku fI, nuwuu kukI ufu puyu kI yu,
E

mung tfu ngI yu Apu nIII.
23
ApunII shu yusuf DupI yu fIn pu tI nI
tsI yu tu fu ngI yu. DupI yu fI nee ts shu: ShI-
yu chIch tputs kIz puf tupu chI ndum pu-
neem nuk chu fI, uwshu Utu shu chee
tupu chI ndu chI yu, tfu ngI yu Apu nIII. Nu
In yuwuu ApunII, tfu ngu unoo tutsu-
meenIIu, Isus kusee nIII yu, wutu chu
ApunII tupu chI ndum pu neem zungu nI fu-
ngu unuyu, tfu ngu shu Pupo fo yu.
24
Ndu tu mu Isus tuyus pu tu chu, Wungu-
fI nI Utu shu chee kumu nI fu ng shu. Nu
mungooz wunu sI fI mush chI nung tsu.
Yutu fIt shI shI fee tsIs kpI tung tsu. Kungu pu
Ichu mu chInts pu, tfu ngu shu Wungu fI nI
Utu shu cheetsI yu.
25
Wungu fI nI Iwu pu-
muum puk chIm shu pshu tu fu, unush
tsI yu tu fu ngu shu,

Chu kund tssu sIyu


nuwuu tsI? Tupu chI ndum pu nInd tpu su
sIyu yu. Itufu, nuw untuu tI unoo zI, dun-
chu. Itufu, tupu chI ndum pun nuwu mun
kushI kus chI yu. KIz puf nuwuu kusI fI yu,
nuw unpu wufI tu fee zI. Uwshu nuwuu:
Suptu fee tpu fI ndu tk chu, nuwu tuu
pInu su kI nu, wutum kIz puf kufu ku wu,
tfu ngI yu Wungu fI nI. Wungu fI nI Isu soo
kumun ku, tfu ngI yu.
2
AshI fI zuwu nIIee, muzI nung tsu
nuwuu kukI IchI ngu fus. SIy ushpu tum tIs
Apfumu fI nI wuyu nIIu nu fIs. SIy ushpu-
tum tIs tunu fIs, Itufu Apu nIIee chI nuk-
tum tIschu. Kuupu muzI nung tsu, nut puf
ApunII sIyuu Izuu fu tupu chI ndu muum
zundu fu ngu, Isu soo zungu nI fu ngI yu. Isus
kuk wutu chu kuupu chI yuu tupu chI ndu-
chu unu tunu,
27-28
Ifu su fIn shuch tputs,
mIshu Iy Utu shuchtI nI kufu ku fI nI Isu-
soo ndu nuts tu fu ngu nu. AshI fu chu, ndu
nuts tu fu ngu sIn, tup chu fu ngu shI nIII nu yu
tupu chI ndum pu nee tsI yu. Zufee kunu-
sIs shu Apu nIIee kumu nI mu pun kuk ufu
nuts tu kI tuut ssIn, kumu nI pun Tupu chI-
ndum pu nee puchuch pu sI nu yu, tfu ngI-
tuut ssIn, ushI fI tuu Isu soo yusI nu mun
tstsu mbeef sIn, puchu fu ngu nu. Yuwuu
ApunII kuk, tfu ngu unoo tutsu moo fu-
ngu nu yu. Wutum Isus ndun tuu yutu fIt
tuu fu ngu, ush tuu puchu fu ngu nu wu.
Isu soo puchu yu fush, ksu ngI, tfu ngu shI-
nIII nu yu kufu ku PIIu too tsI yu.
29
AshI fu-
chu, yuwuu ApunII kuk, tfu ngu unoo
tutsumoofung'sIn, puchu yu fu sIn, yusI nu-
mun yufu wu yu fu sIn, wuchush wuyu fu-
ngu nu yu.
30-31
Itufu, ApunII Itu yu mu yu fu,
Isus shu tmu fu ng shu. Tmee fu nIIu, Isus
yuku fu ngI yu, wIpu nu shee yuwuu tsI mu-
fI Isus pu ufu Ipu nu fu ngu nu unoo tsI mu fI
wuu nuu tsI ymu ndu muum ushI fu ngI yu.
TuyusputumpunIfInI13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
895

F
13.33 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 2.7, Utu shu chee mu 1.5, 5.5 tu utI tum tu.
G
13.34 Is ysu 55.3 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
H
13.35 NIshu fI yuwuf tu tum
SuImo 16.10 tu utI tum tu.
Ndu tu mu Isus tsI pu chu Isus wIpu nush
ufu Isus put Ipu nu fu sIn GuII Ie yush wutsu-
pun kyu fu sIn, Ifu su fI nush kusu fu ngu nu.
UwshtI sIn nu kumu nI mu pu neem kInu fu-
ngu sIn, Isu soo kuk kumun ku nu yu yuwuu
Isus tmu fu ngu unoo tsI, tfu ngu Pupo fo.
32-33
AshI fI yu, unoomchu kusu fu ngu nI,
tsI yu tsIs wunu sI fI mush sIyush kumu nI nI
utunI. ApunII zItu mI nu fI nee tsI kumun ku,
tfu ngI yu, Tputs zungun chInts pu sIyuum
tupu chI ndu muu mu, tfu ngI yu Apu nIII. Iy
nIIu fu nund shI tI nI tuu fI nI unush ApunII-
shu WIpuu Isu soo Itu yu mu fu ngI yu. Yuwuu
Isu soo Itu yu mu fu ngu unoo zItu mIn
wusI nu kumu nI fu ngu nu yu, yusees shIsh
tsI mbu nu shu. ApunII yundu mu fI nI tchu,
Nuw shI yuu Ipuf tu nu.
Nut In shI yuum tuu fu shIsh kunee-
sIch punu yu nu,
F
ApunII WIpuu, tfu ngI yu SuI mosh wIf ku-
fI.
34
AshI fI ApunII Isu soo Itu yu mu fu ngu,
un tsI yu tsIs zufku utIyu.
Isus tmee fu, wunuts kuchu chee ju,
ApunII kuk unoots tum kumun kI yu.
DupIy chIch ufu kIz puf kufuk tum
tuu chI yu. Uwshu wumu fI kusI fu
tuu chI yu,
G
tfu ngI yu Apu nIII.
35
SuI mosh nIII tu fI tush
yundu mu fI nI tuu fI tum tu, tsI yut ssee unoo:
ApunII wIp utIyu.
Nuw nutsI kuchu chee ju, wutum shuu-
nu nuwuu Ipu su muf shu wu,
H
Apu nIII WIp tfu ngI yu. AshI fI nut In
ApunII Isu soo Itu yu mu fu ngu, tsI yu tsIs
tutsu moomchu.
3
Itufu, DupI yu fI nI mun tsI-
yut ssee tutsu moo fu ngee ju, wutum wunuts
kuchu fu ngu wu. Nupun chu, DupI yu fI nI
Apu nIIee kuk ndu kupeet ku, tpu tsee wunu-
sI fI Istu fu ngI yu. Istu yu fu, tsI pu yu fu zItu mI-
nush mupshI nI mupu fu ng sIn, wunuts shu
kuchu fu ngI yu.

Antuu tI DupI yu fI nee-


tsee ju, ApunII t?
37
Yuwuu ApunII Isu soo
wunutspu tu fI Itu yu mu fu ngu unoo tfu ngI-
yu. ApunII kuu pu nI fIt chu Isu soo Itu yu mu-
yu fu, wunuts ndu kuchu fu ngu shu utInu.
38
AshI fI zuwu nIIee, muzI nung tsu nuwuu
kukI. Mungoo nung tsu. Isu su mund ApunII
Iyuu yutu fIt shI shI fI nee tsI nI tuchIng kI yu,
sIyuu utu shI nu, zuwu nIIee.
39
My sI su fI nee
kumuch tu mu fI nI Izuu fu puyu yu nI utI tuu-
tI nI, yuwu mund xupoo fu ngI nI unu mund
ApunII Iyuu ndu kIs nupu fu ngI yu. Itufu,
ApunII Isu su mun chI yuu Izuu fu tuchI ngu-
chu, ApunII shu kIs nup tu fI yu.
40
AshI fI
Isu soo mungoo nung tsu utInu. Ash ku chus,
kumu ngut ssu. Ndun nuu mungoon kus,
pup tsu, tsI puk chus, yushI ngup nuuch pu-
su, sIyuu utInu. ApunII kumu nI mu pu nI
unoots tum utI tum tu.
41
Atee ju,
Pup tsu, sIy nuwuu nIyf kImu ndIs.
Nuwuu nu kIz puf ush tu chI mu. Tputs
sIyuu kumun kI nuu fI, unoo ndun nuu
mungoon kus, sIyuu wuneek chu fI, punIf-
sI mu nu fI tsI put ssu, utImu ndu Apu nIII,
tfu ngI yu ApunII kumu nI mu pu nI fI nI.
AshI fu chu, Isu soo mungoo nung tsu, pup-
tsu yushI ngup nuu fus, utu shI nu, zuwu-
nIIee, tfu ngI yu Pupo fo.
42-43
TsI yu tsIs tuwuts pu yu fu, tputs IchI-
ngu fu shI tu ngu fu ngu nu yu. Pupof Bef nub-
put shI tu ngeef sIn, Utu shuch zupun tuchI-
tu fu ngu nu, Utu shuch tumu pu fI ushI fu
tunuf tuchI tu fu ng tum sI nu. Pupof shu
mung: Apu nIIee kuk Izuu fu puyung tsu,
kpI tInts pu, tfu ngu nu. Tputs shu: MInush
spu tu yusuf kumu nIng chu. In tsI yu tsIs
muzI nu pu nI utI nI yu, tfu ngu nu yu, mungu.
44
AshI fI yu, mInush spu tu zufI, AntI-
yuk shuch tputs kuchI nguf sIn, Pupof
tsI yut ku unoo muzI nu pu nI utu sIn, zupun
kusu fu ngu nu.
45
Utu shuch shu yuwuu
tputs wuzu pun kusu fu ngu nu unoo
pukeef sIn, kIz puf tsI yun tu fu ngu nu. Pupo-
foo yutu fIt tsI yu tu fu ngu nu. Pupof wuyu-
ngI chI fIf chu, tfu ngu nu.
4
Itufu, Pupof-
shu ndu punI ku, tfu ngu sIn, ApunII Iyuu
kumuch tu ku, Utu shu cheetsI mu nuwuu
kukI kumu nI shI nInts, tfu ngI yu. AshI fu-
chu, sIyuu kumun kI tuu tu nI, sIysu ngu tu fu-
ng tu su, tfu ngu nu Pupo fo. Wutum suunu:
TuyusputumpunIfInI13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
896

I
13.47 Is ysu 42.6, mIshu 49.6 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Yuw tIs unu Iyupu wufI tu fee ju. Isu su-
mun tuu fu shee ufu tu mush zund kee zI nI,
tfung su wu.
47
AshI fI yu, suunu ngu tu fu-
ngus, nu tunu fIp shu kumu nI tu nu, wutum
ApunII Iyuu kumuch tu fu ngu wu.
Numbu fIn tumu pu fI ushI muum sIyuu
nu fu ngI nu.
Tunu fIsh nuwuu kukI tuwu sI neek-
chush, tsu pu fu nu see shu nee fus,
kumu nIng tsu.
Kumu nI chus, nuw shu tpu tsee ufup-
cheets tuu tupu chI ndu chI mu,
I
tfu ngI yu ApunII Iyuu tsI. AshI fI ApunII
tunu fIp kumu nI muum Iyuu kumuch tu-
fu ngu, sIyuu kusu chInts pu, tfu ngI yu
Pupo fo.
48
Tunuf shu unoo muzI nu yu-
fu sIn, mung' kIs shu mbu tu fu ngu nu yu.
Apu nIIee: Apuu, shIy kukIsh wunu sIf-
chu. Wup pu fee Apuu, tunuf tfu ngu-
nu yu. Yuw ApunII tpu tsee tuu fu shIsh
punu muum Ipu su fu ngu un Apu nIII mun
mung' tutu fu ngu nu.
49
AshI fu chu,
yuk tu nung ApunII kuk kupung
Izu pu nee fu ngI yu.
50
Itufu, Utu shuch shu kumuz put,
kufu kuuts tum tsI yu tu fu ngu sIn, IchI ngu-
fu wIzu nIIeets tum yuwuuts tuu Apu nIIee
yusu fu unpu tu tu tsI yu tu fu ngu sIn, nutsu-
pu nI utu sIn, Pupof yutu fIt chu. TushI tu-
ngu yu nI. Afup zungu nee nI, tfu ngu nu.
Ayu tyu fu sIn, Pupo foo zungu nI fu ngu nu-
yu.
51
Pupof Bef nub put nuuk chu, Utu shu-
chee wunI muum wutsee kuchI ngu yu fu-
sIn, nuu tu fu ngu nu mungoo p'tsImuumu.
Sheefu, Ik nIyup yukut nuu tu fu ngI yu.
52
Itufu, AntI yuk shuch yuw Isu soo tputs
yusu fu un mung' kIs tuu fu ngu nu yu.
ApunII WunI kupung puyu fu ngItum sI nu.
Yuwuu Pupof AntI yu kush tuyus pu tu fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Papor Ikniyash yakat
tayaspataku, Utashuchsha Paporoo mang
tusuwarangana anoo kamanchin!!pa
14
1
Pupof yuk tush Ik nI yush
kusee fu, Bef nub put, Utu sh shu-
nIyshInI pshtu yu nI utu sIn, pshtu fu ngu-
nu yu. Anush Isu soo kuk kupung kumu nI-
fu ngu nu yu. Kumu nee fu, Utu shuch tputs
wuzu pun mungoo nu fu ngu nu. Afu pIch
tunuf wuzu pu nI tum mungoo nu fu ngItum-
sI nu.
2
Itufu, Utu shuch ushpu tum Isu soo
ngut ku sIn, yutu fIt tsI yu tu fu ngu nu Isus-
chI cheetsI. Tunu feets shu:

Muyuum-
shtu ju Isu soo kuk muzI nu chIch? Anoo
uyum tuu tI chInufIntspu utu sIn, tunuf shu
Pupo fo mund tsI yun tu fu ngu nu.
3
Tfu ngI-
tuutssI nu, ushI fI tuu Pupof unush kupung
tuu fu ngI yu. Apu nIIee kuk kupung
kumu nI fu ngI yu. ApunII shu, nuwuu kukI
wunu sI fI mIsh mungoon pu nu tu Wuunu
wIz pu fI fI nI punu fu ngI yu Pupo foo tsI
Bef nu beets tum tu. UwshtI sIn tpu tsee Itu-
yu mut ushku, nupux tu mu shee wuyu ku,
ushIsh tuf Apu nIIee wIz pu fI fI nI tuyu mu-
ndu ku ushI fu ngI yu.
4
Ik nIyush chI tputs
ushpu tum Utu shu chee kuk chI nu fu-
ngu nu, ushpu tum Pupo foo kuk chI nu fu-
ngu nu. Wuu nu ndu fI mInum k'kuz ndu
puyu fu ngu nu.
5
Tunuf pu, Utu shuchpu,
IchI ngu fu sIn kufuk pu tsI yu tu fu ngu nu.
Pupof puchu yu nI, kIyung yuchu yu fu nI
putu mbIch pu tpuw tpuw tpuw shI tu fu-
nI, tfu ngu nu yu.
-7
Itufu, Pupof unoo
yusu yu fu, If kon shu chIp tsupu suwu fu-
ngI yu Bef nub pu tu. Anush tsup kusee-
fu, mInush yukut tuyus pu tut mInup shu
yukut tuyus pu tut ushI fu ngu nu. If konu-
shchIp tsup yukut tsI mbun kupu nguw
tuu fu ngI yu. MInum IIs tuf chu sufu,
mIshu Def be chu sufu.
Yuwuu Pupo foo tusu wu fu ngu nu unoo
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Papor wats
churambee yararamchu, anamunsha
musstamari Paporoo mang
pacharangana anoo kamanchin!!pa
8-9
AshI fI yu, Pupof IIs tu fush yukut
kusee fu, Isu soo kuk kumun ku unoo wuts
chu fumb muzI nu zI nuw ushI fu ngI yu.
An tputs ufu kunxu mu ndu fI tutsI pum
kuchumb kInu fu ngI yu, nuu muum pInu-
su fu ngI yu. Ufu kuxI nxI nuw ush tu fI yu.
TuyusputumpunIfInI13 , 14
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
897
Pupof shu wuu nupunu puw ushI fu ngu
mungush chI nu yu fu, In tputs ApunII
nuwuu yufuch pu fee tpu fee, mung shu-
fI, tfu ngI yu Pupo fo.
10
Pupof shu kIz puf
tsI yut ku, ChIy zu yu fush, nuu ngI, tfu-
ngI yu. Wuts chu fumb shu chIy zu yu fu,
nuu nut ushI fu ngI yu.
11
Pupof yufu fu ngu
unoo tputs wuzu pun pufu ngu nu yu.
If kon shuch wuun shuchtIn kuk tsI yut ku-
sIn, zum mu tu fuch ushI fu ngu sIn, Itufu
Pupof shu unoo ndu muzI nu fu ngu nu.
If kon shuch shu: Nupu ngI. SIys tu ndu.
Iy upu nIII fI nI tpu tseem kInu yu fu, Iyush
kusee fu nup ku tI yu, tfu ngu nu IIstu fu-
shuch tpu tsI.
12
Bef nu bee tsI: SIys pu fee,
tfu ngu nu, Itufu Pupo foo Jefu mI su tsuf-
tu fu ngu nu, wutum Pupof ufu tsI yut ssI-
pun tuu fu ngu wu.
13
Apu nIIeem pun pungu ushI fu
upunII pu tseem SIys uum ufu pungum
tuu fu ngI yu. Yukutpu tusu su fu tuu fu-
ngI yu. SIys pun tuyus pu tum pun tputs
tpu tsee tsIyuteefu, Nu SIy soo ungIf-
tu yu nI. Tof puchu yu fu nI, sumu sush
muchee nI ungIf tu muu mu, wutum SIys
Iyush kusu fu ngu wu, tfu ngI yu. Tputs-
shu uyu tyu fu sIn, wuku fuu upupchIf
yumu yu shI nu sIn, chup wutu tI yu cheem
k'tuyufusIn, Itu tI yuch tu yu fu sIn, yuk tup
wushI tu ngu shI nung yushI ndu fu ngu nu yu.
14
Itufu, uwshtI sIn Pupof unoo tsI yu tsIs
muzI nu yu fu sIn, wutu nI fee tuwu pImu-
shee IzIch tu, tpu tsIp tIt IfIp tu fu ushI fu-
ngu nu. Tpu tsIsh kuseefusIn, kIz puf kuk
tsI yu tu fu ngu nu.
15
Tsu foo, muzI nu ngu-
ntsu, tfu ngu nu.

Muyuum shu sIy ushIk-


su? Wuts tu, shI fInts pu. Nupun chu, sIy
tputs tIschu, Iy tputs tu mu nI chu.

Antuu tI
Iy SIys oo zI nI? tfu ngu nu. Itufu, Iy tsI-
yu tsIs wunu sI fImshee kumun pu nI utunI,
nIsh kusu fu ngu nI yu sIyu shu. Nu pIyu fI
ngu tu fI tIs mungoo nuk su. Itufu, un wuts-
tu tunu. Apu nIII mun tuu fu shI pu nI mun
mungIs tutung tsu utInu. MuzI nu nIIu,
ApunII wuunu tsu pu fu nu see tInu fu ngI-
yu. Kungoo tInu fu ngI tum tu. KunI nduu
tInu fu ngI tum tu. Muu chee wuuts IchI-
ngu fu tInu fu ngI yu. AshI fI Apu nIII mu-
fIt chI nung tsu tunu sIyuu tsI.
1
SIf
ApunII: WuunI tuu pu nu, tfu ngI yu sIyuu
tunu fee tsIs.
17
Tputs Apu nIIee ndu chI-
nu fu ngI tuu, ApunII shu wunu sIf Istu fu-
ngI yu. Ufu sInuu zungun ku, kutu nguts
punu ku ushI fu ngI yu Iyuum kIs tuu muu-
mu. AshI fI Apu nIIeetsImu fI chI nung-
tsu.
18
AshI fI tofoo Iyuum puchu mu nu
pchu fInts pu. Wuts tu, wutum Iy SIys oo-
zI nI, tfu ngI yu Pupo fo. Kupung tsI yut-
kI tuut ssIn, pukIch pIsh tu fu ngu nu tofoo
puchu muu mu.
19
Utu shuch shu tputs PIs dI yush tsup
tuu fu ngu nu un ushpu tum AntI yu kush
yukut kyu fu sIn, ushpu tum Ik nI yush
yukut kyu fu sIn, IIstu fup kusu fu ngu-
nu. IIstu fu shchI pu tputs tsI yu teef sIn,
Pupof puchu yu nI, tfu ngu nu. Tputs shu
uyu tyu fu sIn, Pupo foo putu yu fu sIn,
putu mbIch put tpuw tpuw tpuw ushIsh-
tu fu sIn, Pupof tsI pu yunII tu ndu, tfu ngu-
nu yu. Yuk tush puchu yu fund sIn, pshIyf tu-
yu fu sIn, kupee tu fu shI nu nu yu. TsI puf puz
ushI fu kusu fu ngu nu.
20
Isus chIch shu
tputs Pupo fosh kusu teef sIn, Pupo foo
TuyusputumpunIfInI14
Pupo roo putu yu ru sin, putu mbic/ put
tpuw tpuw tpuw us/is/ tu ru sin, tsi pur-
puz us/i ru /usu ru ngu nu. (14.19)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
898
tufI pI nguf sIn, nupu tu fund sIn, Pupof
chIy zu fu ngI yu. ChIy zu yu fu, yuk tush
yusuf pshtu fu ngu nu Pupof pu tu. Putum
Pupof Bef nub put nuu tu fu ngI yu. Def bep
yukut nuu tu fu ngI yu.
Yuwuu Pupof puchu fu ngu sIn yusuf
tmu fu ngI yu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Papor yaktash
ichinguru kanapungazsha yusur
tayaspatattu, waptam ntiyukap mang
kanapurangu anoo kamanchin!!pa
21
Nuttu, Def besh kusee fu, unshu tum
zuf zupun Isu soo kuk kumu nI fu ngI yu.
Kupung tuyus pu tu fu ngu, tputs wuzu pun
Isus chI cheem kInu fu ngu nu yu. AshI fI yu,
zupIsh Def besh kyu fu, yusuf wup-
tum kunu pu fu ngI yu. IIs tu fush nupee-
nIIu, Ik nI yush nupee nIIu, AntI yu kush
nupee nIIu ushee much ushI fu ngI yu.
22
Asheem chu, IchI ngu foo tputs Istu fu-
ngI yu. Afu ngI nu shu Isus chI chee mungoo
p'tseemuch ushI fu ngI yu. Tuyus pu tu-
ku: Ufu Isu soo kuk puyung tsu. Ufu
kupung kIyung kuchIy fuch, Apu nIIush
pshtu muum wufI tuk chI, tfu ngu nu
Pupo fo.
23
UwshtI sIn Apu nIIee ksu tu-
mu pu neem mInoots shu nut, mInoots-
shu nut, mInoots shu nut ushee much
ushI fu ngu nu. Mungu yu fu sIn, ApunII pu
tsI yu tu fu ngu nu, Apuu, nu nupung chu.
In tputs shI yu mun mung' tutu fu ngu nu.
Nu shuu nu shu ksu tung chu, tfu ngu nu.
24
Sheefu, PIs dI yush chee tsupu tushI-
yu fu nIIu sIn, Pum II yup nuu tu fu ngu nu.
25
Pef jush kuseef sIn, unshu tum Isu soo
kuk kumu nI fu ngItum sI nu. Anu mund
kyu fu sIn, AtfIyup nuu tu fu ngu nu.
2
AtfIyush kuseef sIn, unshu fI Iwu pu-
fu ngu nu yuwuu ApunII kumuch tu fu-
ngu unoo tsI. AshI fI, unu mund botIsh
kupu ngush zufu yu fund sIn, AntI yu kup
ktu fu ngu nu. Yusuf wupI tum kunu pu fu-
ngu nu yuwu sh tum Ich tu fu tuu fu ngu nu
unshu tum tu AntI yuk shu. AntI yuk shuch
Isus chIch wutu chu In sIf Pupo foo
kumuch tu fu ngu nu, Bef nu bee kumuch-
tu fu ngItum sI nu. Kumuch tu fu ngu sIn,
ApunII sIyuu wunu sIf Istu chpu fee. Isu-
soo kuk kumu nI shI nInts, tfu ngu nu yu
sIf tu. AshI fI yu, yuwu sh tum tuu fu sIn,
Ich tu fu kumuch tu fu ngu nu unshu tum
kusu fu ngu nu yu. Itufu, nut shu yuwuu
kumuch tu fu ngu nu unoo Iwu pu fu ngu sIn,
unshu tum kusu fu ngu nu yu.
27
Anush kusee fum chu sIn, Isus-
chIch shu nI yu fu ngu nu. ShuneefsIn,
tuyus pu tu yu shI nu unoo IchI ngu fu
kumu nI mun tu fu much ushI fu ngu nu.
ApunII kIz puf Istu fu ngI yu. Afu pIch
tunuf kupung mungoo nu fu ngu nu yu,
ntuf ushI fu ngu nu.
28
Sheefu, unush
kupung tuu fu ngu nu. Isus chI chput kIs
Ipu nI fu ngu nu yu.
AshI fu chu, yuwuu Pupof Bef nu-
bI pu ufup Isu soo kuk kumu nI fu shI-
nu sIn kusu fu ngu nu unoo wup pu fee
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Utashuch tputs Isusoo
kuk yuttam mang tayaspatarangana
anoo kamanchin!!pa
15
1
Pupof yusuf AntI yu kush tuu fu-
ngu unpu fu Utu shuch Isus chIch
kusu fu ngu nu yu. Kuseef sIn, Isus chI chee
tunu fI tuyus pu tu fu ngu nu yu. ApunII zItu-
mI nuu My sI su fI nee tsI kumuch tu fu ngu,
My sI su fIn shu muu chI fI tIs ktu fung tsu,
tfu ngI yu, tfu ngu nu Utu shu chI. AshI-
fI yu, My sI su fI nee tsI kumuch tu mu fI nI
ndun nuu puyu kuch,

tumu fee ApunII


chI yuu tupu chI nduch? tfu ngu nu yu
Utu shu chI.
2
Itufu, Pupof shu: NdunI,
wuts tu, unoo tfInts pu, tfu ngI yu. Bef-
nu bI: Wuts tu, tfInts pu, tfu ngI tum tu.
KIz puf Utu shuchpu numbup tuf ushI fu-
ngu nu. Isus chIch IchI ngu fu sIn shu nI-
yeef sIn, tsI yu tu fu ngu nu. IchI Pupo foo,
shIy shu Bef nub put, tputs put ushpu tum tIs
nuu ngInts. PIy Ifu su fI nup kuseefush,
tuyus pu tum pu nee, ksu tu mu pu nee ts tum
mushu shI nInts, tfu ngu nu AntI yuk shuch
Isus chI chI. Pupof shu uyu, tfu ngu nu.
3
AshI fI yu, zungun ku sIn, ku fIk pu Istu fu-
ngItum sI nu. Neewu, NIptu upus ktu ngu-
ngInts, tfu ngu nu yu. Nuu nu mu chI nI pu,
tyu fund sIn, ufu pu ngu fI nuu yu fund sIn,
Ich tu fu FenI sI yush tsup xIy tu fu much
TuyusputumpunIfInI14 , 15
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
899
ushI fu ngu nu. Yusuf unu mun shu Sumu fI-
yush tsup xIy tu fu much ushI fu ngu nu yu.
Yuwush puk chu unush kumu nI fu ngI yu,
Tunu fI tum Isu su mun mung' tutu fu ngu-
nu yu, tt tt ushI fu ngI yu. Isus chIch
IchI ngu fu sIn kIz puf shu mbu tu fu ngu nu,
unoo muzI nuk sI nu. Ashee tu, zupIsh Ifu su-
fI nush kusu fu ngu nu yu.
4
Anush kuseef-
sIn, Isus chIch IchI ngu fu sIn, tuyus pu tum-
pun, ksu tu mu pun IchI ngu fu sIn Pupo foo
wunu sI fI nupu fu ngu nu yu. Sheefu, Pupof
kupung kumu nI fu ngI yu yuwuu ufup
tunu fIp xIy fu ngu unoo tsI. Apu nIIee kuk
tuyus pu tu shI nu nI, ApunII shu kIz puf Istu-
fu ngI yu tunu feets tum tu, tfu ngI yu. AshI-
fu chu, IchI ngu fu sIn muzI nu fu ngu nu yu.
5
Itufu, Isus chIch ushpu tum kIz puf
puyu fu ngu nu My sI su fI nee tsI kumuch-
tu mu fI nI, Puf sIy pun shuch tyus pu tu shI-
mu nu unu. Isus chI chee tuyus pu tu muum
chIy zu fu ngu nu. Tunu fee Isus chI chI Izuu-
fu kumuch tu yu nI, muu chI fI tuu tsIs ktu fu-
ngInts, mIshu My sI su fI nee tsI kumuch-
tu mu fI nI Izuu fu puyung tsu, tyu nI,
tfu ngu nu yu.

AshI fI tuyus pu tum pun pu,


ksu tu mu pun put yusuf shu nI yu fu ngu nu.
My sI su fI nee tsI nI kumuch tu mu fI nI tsI yu-
tu muum shu nI yu fu ngu nu.
7
ShunIyufsIn,
kupung numbuptu ngut ushI fu ngu nu yu.
ZupIsh shu PItof tsI yu tu muum chIy zu fu-
ngI yu. TsI yut ku, tfu ngI yu, Zuwu nIIee,
muzI nu ngInts, tfu ngu. Mungee ts Is
p'tsIchIntspu. SIf tumu ApunII wuunu
zundu fu ngu, nuwuu kumuch tu fu ngI yu.
PIto foo, ufup chee tunu fI kumu nI shIn-
chu nuwuu kukI. Anoo muzI nu yu fu sIn,
mungoo nuch pu sI nu yu, ApunII, tfu ngI yu
nuwuu tsI. AshI fI nuw shu kumu nI fu ngu-
fI, tunuf shu Isu soo mungoo nu fu ngu nu.
8
Mungoo neef sIn, ApunII wuunu zundu-
fu ngu, Wuu nuu tsI WunI tup shtu fu ngI yu.
ApunII mungoo zee IchI ngu fu nutsI tuf-
chu. Iy Utu shu chI nI mungoo nu fu ngu nI,
Iyush Wuu nuu tsI WunI tup shtu fu ngI yu.
Tunu fee ushI fu ng tum tu, mungoo neef-
sIn, ApunII wuunu tup shtu fu ngI tum tu.
9
ApunII ItsIn su fu chI nu kI yu. MuzI nu-
ntsu, Iy Isu su mun mungI nI tut ku nI, Iyuu
tuchI ngu fu ngI yu. Tunu fee ushI fu ngI tum-
tu, Isu su mun mung' tut ku sIn, tuchI ngu-
fu ngI tum tu.
10

AshI fI muyuum shI tu Apu-


nIIee kuk yutu fI tum n chIch?

Tumufee
Isus chI chee tunu feets tuu tI My sI su fI nI-
mun kIyung yuchu chIch? Iy Utu shu chI-
nI ufu unu mund kIyung kuchI yu fu ng tu nI-
chu My sI su fI nI mund kumuch tu mu fI nI.
Apu nIIee mungoo nu muum xufu fu ngI nI.
Iy zItu mI nu fI nI ushI fu ngI tum tu, kIyung
kuchI yu fu ngItum sI nu. Ufu pInu su fu ngI nI
unoo Izuu fu puyu muu mu.
11
Itufu, chIy
Isu su mun mungIch tut kuch, Isus chI yuu
nuyu nI ku, chI yuu tupu chI ndu kI yu. AshI fI
ApunII Isu su mun chI yuu tupu chI ndu ku,

nItuu tI My sI su fI nee kumuch tu mu fI nI


Izuu fu puyu kIch unu mund chI yuu tupu-
chI nduch? ndunI. AshI fu chu,

muu chI-
fI tuu ktu fu muum muyuu mu kumuch tu-
chIch? wutsI pu fI, utu shI nu, tfu ngu shu
PIto fu yu.
12
IchI ngu fu sIn muzI nu yu fu sIn,
zumu fu ngu shI nIII nu yu.
Sheefu, Bef nub kumu nee fu, Pupof shu
kumu nI fu ng tum tu. Zuwu nIIee, ApunII
Iyuu tunu fIp kumu nI shI nInts tyu fu,
nuu tu fu ngu nI. ApunII wuu nuu wIz pu fI fI-
nI punu yu fu, kupung Istu fu ngI yu. Zupun
tunuf ufup tuu Apu nIII mun mung' tutu-
fu ng sIn, ApunII shu tupu chI ndu fu ngI yu,
Pupof kumun ku ntuf ushI fu ngI yu.
13
Pupof zumu chu, Sundeek shu tsI yu-
tu fu ngI yu. Zuwu nIIee, muzI nu ngu ntsu
nuwuu kukI, tfu ngu.
14
PItof Iyuu mungee-
tsI nI p'tseefungIyu yuwuu Ich tu fu ApunII
tunu fee Istu fu ngu unoo tsI. MI shut, yuwuu
ApunII tunu fee tupu chI ndu muum Ipu su-
fu ngu unoots tum kumu nI fu ngI yu. Apu-
nIIeem tIp tsI fI nu fu ngu nu unoo IchI ngu fu
kumu nI fu ngI yu PIto fu.

Tumufee unoo kuk


ngut chIch, wutum wuptu tu wu?
15
ZItu mIn
kumu nI mu pu nI Apu nIIee kuk kumu nI fu-
ngu unoo PItof pu kuk tutsu meenIII yu.
1
Kumu nI mu pun sIf tufI, tfu ngI yu,
Yuwush zuf tutsum ku chu unush,
DupI yu fIn chIch IsfueI chI cheem
kufuk nchI mu.
SIf tumu kIz puf tuu fu ngu nu ushI fI-
tum wuyu chI mu.
Yuk tuu wutund pu nu wunu sIf
kuyuteefus,
TuyusputumpunIfInI15
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
900

D
15.1-17 Yuwuu nIsh tu unoots tum Amosu 9.11-12 tuyu sI mu kumun kI yu.
pungeem tum tIs IchI ngu fu wunu-
sIf yusuf pungu yu fus, kIs shu
tuut ssu.

17
Amb ush ku chus, mIn shuch
tputs IsfueI chI cheem tum
kInu chI nIII nu yu.
D

18
Nuw Tuu fu shI pu nee fu fI, sIf tumu
mungI shI chI nu fu ngu fI,
ufu unoots tum sIyuu zufum pu tu fI
ush tu chI mu,
tfu ngI yu Apu nIII. AshI fu chu, PItof
Apu nIIee, tfu ngu unoo tumI nu fu ng chu
utu shI nu, tfu ngu shu Sundee ku.
19
Nu
muzI nu ntsu, nuw mungI chI nu kI unoo
kumun chInts pu. Tunuf nu Apu nIIee
mungoon ku sIn,

muyuu mu tumu ndu-


chIch muu chI fI tuu ktu fu muu mu?
tunu.
20-21
AshI fI kIfuk yundu yu fu nI,
zungu nee nI tunuf pI utInu. Kutung tsee
upunII pu tsee ungIf tu muum wuyu ku nu
unoo ktu ngInts pu. Imbu nguf tu fInts pu.
Zum zee kup chu yu fus, ktu ngInts pu.
Kufus ktu ngInts pu, tyu nI kIfu ku mu nu.
Ashpunu ndu fI kIfu ku mun kumuch tu yu nI,
tfu ngI yu Sundee ku,

AshI fI muyuu mu
ufu ngeem kumuch tu chIch ktu fu muu mu?
utInu. Wutum yuk tush IchI ngu fu Utu-
shuch shu nIyshInI tuu fu wu. Sputush
ufu My sI su fI nee ts kumuch tu mu fIn
nuts tut nuts tut nuts tut ush tu fu nu wu. Ufu
My sI su fI nee tuyus pu tu ku nu wu. Wup-
pu fI zuwuu, tyu fu nIIu, zumu fu ngI yu
Sundee ku.
22
AshI fI yu, unshu fI tum Isus chIch IchI-
ngu fu sIn, tuyus pu tum pun, ksu tu mu pu nI,
ushIp un tputs wuzu pu nI shunIyufung'sIn,
mungooz mInu mu fIt chI nu yu fu sIn, KIfuk
yundu yu fu nI, tunu fIp zungu nee nI, tfu-
ngu nu yu. TsI mbun tputs wuun pu tu tIn
Ipu su fu ngu nu. Utu su Pfsu pu su, Itufu
tsI mbun sufu, mIshu SII suu Ipu su fu ngu-
nu yu. An tputs ksu tu muum tuu fu ngu nu
Isus chchee mu. Ipu seef sIn, AntI yu kup
nupu shI nInts. KIfuk punu shI nInts. Pupof-
put nuu ngInts, tfu ngu nu. Uwshu uyu,
tfu ngu nu.
23
AshI fI kIfuk yundu yu fu sIn,
Pupo fosh zungu nI fu ngu nu.
KIfu kush yundu ku, tfu ngI yu,

Tsu foo tumu fIm su? Iy Isus tu nI chu


tuyus pu tum pu nI sIyuum yundu ku nI yu.
Iy ksu tu mu pun tu nI chu yundu kI tu mu-
nI. Wushu nund yundu yu fu nI, sIyuum
zungun chI nI pu. Afup chI tuu tIs tunu fIs,
Itufu Isu su mun zuwunII tuk tu nI chu
sIyuu tsI. SIy AntI yu kush tuu kIs, SfI-
yush tuu kIs, SIf sush tuu kIs, unoo mIs
zungun kI nI yu.
24
MuzI nung tsu: TsI yu tsIs muzI nu fu-
ngu nI, mungI nI muntsu fu ngI nI. Mung
Iyu shuch tputs nIII tu fIt wuun tu fI tu-
ndu nuu teef sIn, sIyush kusu fu ng sIn,
tuyus pu tum pu nee kuk kumun chInts pu,
ngIch ku sIn, tfu ngu nu. Itufu, unoo Iy
kumuch tu fu ngee zI nI. UwshtI sIn mung
sIyuu kupung tumu ndu ku nu.
25-27
Itufu,
nut In shu nI yu fu ngu nI, mInu mu fI chI-
nu fu ngI nI. Tputs sIyup zungun ku chI nI
un sIyuu Izuu fu kumun chI yu k'kuzee
yufu muu mu. Yuun shu chI tsI mbu nu-
tum Ipu see nI yu Utu su, mIshu SIIsu.
IpuseefunI, nu sIyup Pupo fosh zungun-
ku chI nI. Pupof Bef nub pu wup tum
kunup ku chI nIII nu unush zungun chI nI.
Pupo foo kIz puf chI nu ku nI yu, wutum
Isu su mun wumIn kIyung kuchIy tu-
fu nu wu.
28
ApunII WunI chI nu fu ngu,
unoots tum Iy chI nu fu ngI tu mu nI. SIyuu
tumu ndu muum zund kee zI nI, ushI fI
puk chI mu fI sIyuum kumuch tu chI nI pu.
29
Kutung tsee upunII pu tsee ungIf tu-
muum wuyu ku nu unoo ktu ngInts pu.
MI shut, kufus ktu ngInts pu. MI shut,
zum zee kup chu yu fus, ktu ngInts pu.
MI shut, Imbu nguf tu fInts pu, tunI chu.
Ashpunu ndu fI kumuch tu ku nI utI nI yu.
AshI fI unufI puyu kus, Iyuum wufI tu fI-
yu, unchu wunu sI fI. AshI fu chu, unufI
chI nung tsu utu shI nI yu. Wup pu fee,
tfu ngu nu yu kIfu ku mu nu.
30
KIfu kuu yundu yu fu sIn, Utu sush
zungu nI fu ngu nu, tputs Ipun pu nu-
fu puyu tu fu ngI yu. AshIp un tpu tsee
zungu nI fu ngu nu yu. Nuut tu sIn, AntI-
yu kush kusu fu ngu nu yu. Kuseef sIn,
TuyusputumpunIfInI15
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
901
Isus chI chee IchI ngu fu kufu zeef sIn,
shu nI yu fu ngu nu. Sheefu, kIfu kuu punu-
fu ngu nu yu.
31
AntI yuk shuch shu nuts tu-
fu ngu nu yu. Nuts tu yu fu sIn, mung' kIs
shu mbu tu fu ngu nu.
32-34
Sheef sIn, Utu su SIIusput unush
kupung tuu fu ngu nu yu. Tuyus pu tum pu-
nI mun tum chu. Tuu fu sIn, Apu nIIee kuk
kumun kumun ushI fu ngu nu. Apu nIIee
kuk ksu fInts pu. Ufu puyung tsu, ntuf
ushI fu ngu nu. Isus chI cheetsI kIz puf
Istu fu ngu nu yu. ZupIsh: Nu wufI tu yu nIII-
yu, wup tum Ifu su fI nup kunu pu ngInts.
MupIyf tum tIs tuung tsu, wutum k'kuzee
yufee nI chu, tyu fu sIn, Utus uyu tyu-
fu, kunu pu fu ngI yu. Itufu, SIIus unshu fI
AntI yu kush tuu fu ngI yu.
35
Pupof, mIshu
Bef nu bI tuu fu ngI tu mu nu yu. Anush
tuchIp tputs wushu nund tuu fu ngu nu.
Anush tuu fu sIn, Apu nIIee kuk kupung
kumu nI fu ngu nu. NIII tu fIt tputs mung
ushI fI tu mu nu yu, AntI yuk shuch tputs
mung kumu nI fu ngItum sI nu.
Yuwuu Isus chIch k'kuzee yufu fu ngu-
nu tunu fee ndu tuxu fu muu mu unoo
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Papor siyashchish tsap
mang xiyrangu anoo kamanchin!!pa
3
Yusuf zupIsh Bef nub put Pupof tsI-
yut ku, tfu ngI yu, Zuwuu Bef nu bee, pzu
pungu nI, sIf Apu nIIee kuk tuyus pu tuf-
shI nI umbI. SfI yush kumun, SIf sI yush
kumun ushI fu ngI nI umbI pzu pungu nI,
tfu ngu Pupo fo. Yuk tush IchI ngu fu
nuptu nuptu ushshI nI. Isus chI chee
nupu nI.

TumukuzInIIInuju? Kumu pu
Isu soo kuk puyu keesInu yu ushI fu, unufI
puyu fu nu yu, tunu, tfu ngI yu Pupo fo.
37
Bef nu bI shu uyu, tfu ngu, Itufu, Wung
muchee nI, Mf ko suu zuwu nIIeetsI tunu,
tfu ngI yu Bef nu bI.
38
Itufu, Pupof shu:
Ndu mbu fee. Wuts tu, pInu su kI yu, tfu ngI-
yu, wutum Pum II yush kung Iyuu kumI-
ngu fu ngu wu. Ndu Iwu pu fu, mungu tu fI
kusu fu ngI yu. Uw wufI tu fee ju, tfu ngI yu
Pupo fo.
39
Sheef sIn kupung tsI yu teef-
sIn, numbup tuf ushI fu ngu nu. Anu mund
Pupof pIyum nuu tu fu ngu, Bef nub shu
pIyum nuu tu fu ngI tum tu. Bef nub Mf ko-
suu much tu fu ngI yu. BotIsh kupung zufu-
yu fu, Ch pu fup nuu tu fu ngI yu.
40
Itufu,
Pupof SII suu much tu fu ngI yu. Tputs shu
Isus chIch: ApunII sIyuu nup chI yu, kIz puf
Istu chI yu, tyu fu sIn, Pupo foo zungu nI-
fu ngu nu yu.
41
Pupof nuuteefu, SfI yup
nupee nIIu, SIf sup nupee nIIu ush tu fu ngI-
yu. Isus chI chee IchI ngu fu Istu fu ngI yu.
1
1
Sheefu, Def besh yukut nupee-
fu, IIs tu fush kusu fu ngI yu.
Anush Tmo tey tuu fu ngI yu. Wupu fIn
tunu fI mun chu tpu tsI, Itufu wunIf shu
Utu shu chI mun tpu tsI. WunIf shu Isu-
soo mungoo nu fu ng tum tu.
2
Isus chIch
IchI ngu fu sIn: Tmo tey kIz puf wunu-
sIf chu, tfu ngu nu yu.
3
AshI fI Pupof-
shu chu: Zuwuu Tmo te yoo, Ipun shee-
mI nu chInII pu shI yuu tsI, tfu ngu shu
Pupo fo yu. Itufu, Utu shuch tputs unush
zupun tuu fu ngu, un Tmo te yoo wupuf
yusu fu ngu nu yu, tunuf chu utu sI nu. Pupof
Utu shuch nutsu fu sI nu pu tu, Tmo te-
yoo muu chI fI tuu ktu fu fu ngI yu.
4
ZupIsh
nuu teef sIn, SIf sush tsup yuk tush IchI-
ngu fu nup nup ushI fu ngI yu. Isus chI-
chput tsIyuteefu, Ifu su fIn shu chee kuk
kumun tu kumun tu ushI fu ngI yu yuwuu
kIfu ku mun yundu fu ngu nu unoo tsI. Isus
tuyus pu tum pu nI fI nI ttu ndu. Wuu kuk
puyung tsu, tfu ngu Pupo fo.
5
Isus chIch
kIz puf Isu su mun mung' tutu fu ngu nu.
Putum zufI, yusuf putum zufI tputs Isu-
soo mungoon mungoon sheef sIn, Isus-
chIch pzu pu nee fu ngI yu.
Yuwuu Pupof AsI yu shchIsh tsup xIy fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Apan!! Masedonap
tsap Paporoo zanganirangu
anoo kamanchin!!pa

AshI fI yu, Pupof tsu pu fu nu see AsIyu


mung tushIy fu ngu nu, wutum ApunII
WunI unush tuu muum tuxu fu fu ngu-
wu. AshI fu chu, Apu nIIee kuk puk chIm
kumu nI fu nIIu, ufu ngI fI tushIy fu ngu nu.
GIu tus shu chee wutsu pun tushI yu fu nIIu,
FfI jI yu shchee wutsu pun tushI yu fu nIIu,
ush tu fu ngu nu.
7
Sheefu, MsI yup tsup
TuyusputumpunIfInI15 , 16
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
902
nuuteefu, BIt nI yush tsup nuu mu nI tyu-
fu, Itufu yusuf ApunII WunI tuxu fu fu ngI-
tum tu.
8
Xufu yu fu, MsI yu tushIyeefu,
nIII tu fI tush yukut Tufw tush kusu fu ngI-
yu musu nu ngI.
9
Anush muu yu fu, Pupof
pumu su fu ngI yu. Muse don shu chee tputs
mIfI nIsh pufu ngI yu. Pupo fo nung xIyku
kufu zu fu ngI yu, Pupo foo Iyup mIkeefush
kusu ngI. Muse do nush tsup kusung chu.
Istu ngu sI ndu Iyuu tsI, tfu ngI yu.
10
Pupof
tmee fu, pumu su fu ngu unoo kumu-
nI fu ngI yu Iyuu tsI. Nuw Iuku sI, SIIsu,
Tmo te yu, Pupof, ush pI nI tuu fu ngu nI.

Muyuu mu t?

Ndush ApunII kufu zuk


Iyuu tsI? Muse do nup Isu soo kuk kumu nI-
shI nInts, tpu fee Apu nIII yu, tfu ngI nI.
MungI nI unoo tsI mu fIt chI nu fu ngu nI,
nu tum tu yufu fu ngu nI Muse do nup nuu-
muu mu.
11
AshI fI botIsh kupu ngush zufu-
yu fu nI, tsu fup Smo tu fu sI yup ItsIn su fu
kIteefunI, unshu muu fu ngI nI yu. Putum
yuk tup NIypofI sIp ktu fu ngu nI.
12
AshI fI
Muse do nush tsup kuseefunI, ufu pung
nuuteefunI, yuk tush FeII push kusu fu ngu-
nI. SheefunI, unush kupung tuu fu ngu nI.
Itufu, Rom shuch tputs zItu mIn unush
sIf kusu teef sIn, Muse do nush tsup yuk-
tuum nu fu ngu nu yu Rom shu chI. Yukut
sufu wutu chu FeII pu ysu mu fu ngu nu yu
yuk tuu tsI. FeII pu wumu fI kusI fI yu, Muse-
don shu chee yuk tu fI nI. Anush Iy kupung
tuu fu ngu nI yu.
13
Anush tuu fu nI, sputush Pupof shu
pzu nuu yu nI tu, yuk tush shI tu ngee fu-
nIIu nI, kungup nuu tu fu ngu nI. Anush
tputs ufu ApunII pu tsI yu tu muum kus tu-
fu nu yu. Anush kus ku mchu nI, wusI nu
kIzu nund shu neef sIn unush kusu fu ngu-
nI. Iyshu kuxI nee fum chu nI, Isu soo kuk
kumu nI fu ngu nI.
14
KIz, IIdI yu sufu,
Apu nIIee chI nu fu ngI yu. Pupof kumu nI fu-
ngu unoo muzI nu yu fu, ApunII Istu fu ngu,
Isu su mun mung' tutu fu ngI yu. Sheefu,
IchI ngu fu sIn wup tum kunu pu fu ngu nu.
Itufu, IIdI yu yukut Tyu tf shuch chu kIzu.
Puxu nxu mu pu nI fI tuu fu ngI yu. Ufu kumIs
kIz puf wunu sI fImshee, kuwu mbu numshI-
fI puxunx tu fI yu.
15
AshI fI IIdI yu mungoo-
nee fu, uw muu chI fIt IchI ngu fI tum
mungoo nu fu ngu nu yu. Mungoo neef sIn,
Pupof shu IIdI yuu muu chI fI tu Isu su mun
chu mu fu ngI yu. Chu mu yu fu sIn, IIdIy-
shu: Wuwuu, muzI nu nIIu, Nu wunu sIf
Apu nIIee mungoo nuk tu nu.

Itufu, shIy
umukshu yuwuu tI unoo tsI? ZufuktI-
shchu nuwuu utee su ushI fu, nuwush
pungI tuuch pu su, ntu fu, Iyuu kusI fu-
ngu, Iyshu unshu fI shu pung' kupung
tuu fu ngu nI.
Yuwuu Pupof Muse do nush tsup Ich tu fu
kusu fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Papor Fe!ipush
yakat tumaneersin, Apan!!sha
tashitungarangu anoo kamanchin!!pa
1
Yuwu puf FeII push kupung tuu fu ngI-
nI unpuf kIz unshu tum tuu fu ngI yu. An
kIz m'chuch nuts tum pu nI mun chu. Ufu
tputs unush kus ku sIn, unoo nuts tu muum
mush tu fu nu yu. Uw kIz nuts tu kI yu YushI-
ngu mu nu. Nuts tu fum chu, uwshtI sIn unu-
mund upu tu fu nu feem shu tuwuptu fu nu yu
kufI keetsI. AshI fu chu, kumuz zupun
kufI kee putu fu ngu shI nIII nu yu.
AshI fu chu, mInush sput yusuf kungup
nuu tu fu ngu nI, unoo kIzu wIshu noo chu-
mu yu ngu fu ngI nI.
17
Uwshu kushI mu nI nI
tuchI tu fu ngI yu Iyu shu. TuchI tu fu kupung
tsI yu tu fu ngI yu. Nupu ngI. ApunII wumu-
fI kusI fu un nee tpu tsee kumu nI muum
nu fu ngI yu. Nu nIsh kusee nIII nu yu. K'kuz
tupu chI ndum pu nee kumun ku tu nu yu, tfu-
ngI yu kIzu.
18
Putum nuu ku fI nI tuchI tu fu
ttu, yusuf putum nuu ku fI nI tuchI tu fu
ttu ushI fu ngu, tumu ndu fu ngI yu Iyuu tsI.
AshI fu chu, Pupof shu tsI yun tu yu fu, kIzuu
numbu fu ngI yu. YushI ngoo tushI tu ngu pI
tu, Nuu ngI, tunu. Isus shI yuu tushI-
tu ngu kI yu, tfu ngI yu Pupo fo kIzuu tsI.
Tmpu, nutu mu tum YushIng' kIzuu kusu-
fu ngI yu. Anu mun ndu shu nutsI tu fI yu kIzu.
19
Upu tu fu nu fI unoo pukee fu, wuun-
pu tu tIn tsI yut ku sIn,

TumuycheezIch?

tumu yu fI kufI kee putu chIch? tfu ngu-


nu. KIz puf tsI yun tu yu fu sIn, unu mund
Pupo foo putu fu ngu nu, SII suu putu fu-
ngItum sI nu. Putu yu fu sIn, mIf ku tup
muchI fu ngu nu yup kufuk IchI ngu fu
TuyusputumpunIfInI16
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
903
shu nee fu nu umbI. AshI fI unush kufu kush
kuseef sIn,
20
tsI yu teef sIn, In tputs nupu-
nIIu. Utu shuch chu InI. Yutu fIt ssIn chu.
NIsh kusee fu, yutu fIt tumu ndu ku nu,
21
nIII tu fI tu mush tuyus pu tu ku nu. Iy Rom-
shu chI nI unoo muzI nu muum zund kee zI-
nI, puyu muum pInu suk tu nI chu, nutsuk-
sIn, tfu ngu nu yu.
22
Tputs IchI ngu fu sIn
unnu ndu fI tsI yu tsIs tsI yu tu fu ngu nu.
AshI fu chu, kufuk shu Pupo foo wutu nIf
yusheefu, sundu foo kumuch tu fu ngu,
Pupo foo pzkoo ngInts. SII suu pzkoonII-
tum tsu, tfu ngI yu.
23
KIz puf pzkoo yu-
fu sIn, tumun shI shIsh tumu nu fu ngI yu.
Kuupu ksu tung chu. Suwut pu, tfu ngI-
yu tumu nu mu pu nee tsI.
24
Ayu tyu fu,
wuntsush tumu nu fu ngI yu. Wutsee yusI-
nu mun mbum kum tu yu fu, kusu fu ngI yu.
25
SchI fus, Pupof ApunII pu tsI yuts tuf
ushI fu ngI yu. SIIus tsI yu tu fu ng tum tu.
Apu nIIee yusee fu ngItum sI nu. Anush
tumu nu muw tputs nIII tu fI IchI ngu fu sIn
muzI nu fu ngu nu.
2
Antu fu sIn, yup ndu
chI nu fu nu umb kIz puf mun tuztu fu ngI-
yu. Tumun shIsh kIz puf IshI pu fu ngI yu.
Yuw mbum tuu kum tu fu ngu nu untuu
kumI fun Ishu pu mbu funII ushI fu ngu,
sh tu ngush tuwu tu mbu funII ushI fu ngI yu.
27
AshI fu chu, tumu nu mu pu nI tmee fu,
chIy zu yu fu, nupu fu ngI yu. IchI ngu fu
tuwu tu muu pukee fu, Tputs IchI ngu fu
suwu fu ng pu fee. Nuwuu nuu tsI puchu chI-
mu, tfu ngI yu. Wuu nuu mchI tuu yyu fu,
wuu nuuts tuu puchu muum zundu fu ngI yu.
28
Itufu, Pupof shu: Wuts tu, shuu nuu tsI
pchu fInII pu. IchI ngu fu tu nI tu ndu tuu fI nI.
Ndu suwu fu nI pu, tfu ngI yu tumu nu mu-
pu nee tsI.
29
Uw shu chu wusu ndu fu fee:
Numbu fIn ytu nI, mIkIng chu, tyu fu,
yyu fu, IfIp tu funII ushI fu ngu. Wuntsush
pshtu fum chu, Pupo fo nung puntsu fu ngI-
yu. Ndu uchIm punI fu ngI yu.
30
Sheefu,
Pupo foots tum SII suuts tum yumu yu shI nu,
IshI tu ngu fu ngu, pungup much tu fu ngI yu.
Tumu nu mu pun shu:

Apu nIIush kumu-


ngu muum zund kuch tumuy chee zIch?
tfu ngI yu.
31
UwshtI sIn Pupof: Isu su-
mun mungIsh tutung chu. ShI yuu ApunII
tupu chI ndu chI yu. Muu chI fI tuuts tum tIsh
tupu chI nduch pu fee, ntuf ushI fu ngI yu.
32-34
Antu fu ngu, wuun shu pung' yup shtu-
fu ngI yu. Pshtu yu fu sIn, Pupof unush
kumu nI fu ngu nu Isu soo kuku. Muu chI fI-
tuw IchI ngu fu sIn mungoo nu fu ngu nu Isu-
soo tsI, Apu nIII mun mung' tutu fu ngu nu.
Sheefu, Pupo foo Istu fu ngu, tpee fu ngu
unoo kupu fu ngu, wunu sIf pundu fu ngI-
yu. Sheefu, Pupof SIIusput Ipu neef sIn,
tumu nu mu pu nee Isu su mun Ichu mu yu fu,
muu chI fI tuu FeIIp shu chee Ichu mu fu ngI-
tum tu. Sheefu, wunu sIf mufI tu fu ngI yu
Pupo foo tsI. IchI ngu fu sIn Isu soo mungoo-
neef sIn, mung' kIs ushI fu ngu nu.
35
Tufu see chu, kufuk pufI sI yuu
zungu nI fu ngI yu tsI yu tsIs wuyu muu mu.
Kuseef sIn, Tputs sIng tumu nu fu ngI
unoo tshI tu ngung chu, kufuk ttu ndu,
tfu ngI yu pufI sI yu tumu nu mu pu nee tsI.
3
Tumu nu mu pun shu Pupo foo kumu nI fu-
ngI yu. Kufuk tsI yu tsIs zungu nI fu ngI yu
nuwuu mu. Tputs tshI tu ngung chu sIyuu
tchu. AshI fI nuu ngInts. Nu mupIy fus
nuuch pu su, tfu ngI yu tumu nu mu pu nI.
TuyusputumpunIfInI16
Sc/i rus, Pupor Apunll pu tsi yuts tur us/i ru ngu-
nu yu. Apu nllee yusee ru ngitum si nu. (16.24-S1)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
904
Pupof shu pufI sIy put tsI yut pI tu pufI-
sI yush kusee fu,
37
Pupof shu: Kufuk
Iyupu ndu tu fI tsI yu tu fu nI, mungu tu fI
msu ngee fu pzkoo fu ngI yu Iyuu tsI. Iy
Utu shuchtuu tu nI, Itufu Rom shu chtu mu-
nI chu tpu tsI nI.

Tumufee Rom shu chee


msu ngee fuch ush chIch?

Muyuum shI tu
Iyuu tumu nu fu ng?

Ndu tu fI tsI yut ssee


yufu fu fI, tumu fee nuu chI? AshI muu nuw
zund kee zI.

Tumufee nIngI fI nuu chI?


AshI fI kufuk wuunu kusee fu, wunu sIf
tsI yut ku chu, wuun tu fI kufuk Iyuu zungun-
ku chu, nuu muum wufI tu fI yu, utIyu,
tng tsu kufu kuu tsI, tfu ngI yu Pupo fo.
PufI sI yu unoo muzI nu yu fu sIn, uyu tyu-
fu sIn,
38
kufu kup kunu pu fu ngu nu yu.
Kuseef sIn, Pupo foo kuk kumu nI fu ngI yu.
Kufuk muzI nu yu fu, kIz puf punI fu ngI yu.

Rom shu cheets tu ju tumuneefI? tfu ngI-


yu.
39
Tyu fu, tumun shI shIp mIkee fu
nuu tu fu nIIu, Pupof put, SIIusput wunu sI fI
tsI yu tu fu ngI yu. Tumun shIsh tushI tu-
ngu yu fu, Nuu ngInts. Wunu sI fI nuut ssu.
Wuts tu, nIsh tuu fInts pu tyu fu, zungu nI-
fu ngI yu.
40
Pupof SIIusput shI tu ngee fu,
IIdI yup pung' pzu pungu nI mu nI tyu fu,
nuu tu fu ngI yu. Kusee fu, Isus chI chput IchI-
ngu fu shunIyeefu, Isu soo kuk ksu fInts pu
tyu fund sIn, Pupof, SIIusput, Tmo tey put
nuu tu fu ngu nu yu.
Yuwuu Pupo foo tumu nu fu ngu nu unoo
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Papor Tesa!nash yakat
tayaspatarangu anoo kamanchin!!pa
17
1
FeII poo yukut kusu yu fund sIn,
Tesu I nup nuu tu fu ngu nu. Yukut
Amf po II suu tushIyt, mIshu yukut Apo-
Io nI yuu tushIyt ushI fu ngu nu. Ashee tu-
sIn, yuk tush Tesu I nu sh kusu fu ngu nu.
Anush Utu shuch shu nIyshInI tuu fu ngu,
2-3
Pupof umbI tum pshtu fu ngI yu. Pupof
ufu shu nIyshIshu mu pshtu tu fI yu Apu-
nIIee kuk kumu nI muu mu. Anush tuchIp
sput pshtu yu fu, Apu nIIee kuk ItsIn su-
fu kumu nI fu ngI yu. ApunII kuk utee ju,
tfu ngu. IpufI tsI puk chI tuu tm chI yu,
tchu Apu nIII. Yuwuf tu tum, tfu ngu
unu fI tum Isus tsI pu yu fu, yusuf tmu-
fu ngI yu. AshI fu chu, Isus ApunII chu
Ipu su mu fI nI utu shI nu. AshI fu chu, nuw
Isu soo kuk ufu kumun kI nu, tfu ngI-
yu Pupo fo.
4
Utu shuch tputs ushpu tum
mungoo nu fu ngu nu, ushpu tum ngu tu-
fu ngu nu. Mungoo neef sIn, Apu nIII nguz
kuk muzI nu pu nI utu sIn, Pupo fosh kIs
pshtu fu ngu nu yu. Tunuf Apu nIIee chI-
nu fu ngu nu untum tputs zupun Pupo-
fosh pshtu fu ngI tu mu nu yu. WIfuk'chItuu
wIzunII wuzu pun pshtu fu ngu nu yu, Isu-
soo mungoo nu fu ngu nu yu.
5
Utu shuch tputs Isu soo ngu tu fu ngu nu
un tsI yun tu fu ngu nu Pupo foo tsI. Yutu fI tu-
mu shI nund wutsI yu nu fI nu ndu fI tpu tsee
tsI yu tee fund sIn, wunI muum kumuch-
tu fu ngu nu. Zupun mucheef sIn, Tpu tsee
IchI ngu fu wuneeng tsu. Pupof yutu fIt chu
tng tsu, tyu fu sIn, uyu utu sIn, Tesu I-
nu sh chee tumu ndu yu fu sIn, uwshtI sIn
kIz puf tsI yun tu fu ngu nu. Utu shuch shu:
Pupof nuchu ngu yu nI.

Kumu pu tputs pu
tsI yut ku nu yu? tfu ngu nu. Jus nup pung'
tufut shee fund sIn,

kuseef sIn, Pupo foo


nux poo fu ngu nu. AshI fu chu, Jus nutsIm-
shu putuf shIn nu. Ashpu tum Isus chI chee
putu fu ngItum sI nu. Putu yu fu sIn, kufu kup
much tu fu ngu nu. ShunIyeeshtIsIn, kIz puf
zumum tuf ushI fu ngu nu. Pupof tsu pu fu nu-
see Izu tu fu yutu fIt tumu ndu kI yu, tfu ngu-
nu tpu tsee yuw kumuch tu fu ngu unu. SIng
nIngeem kuseef sIn,
7
Jusn shu Pupo foo nu
IshI nu fI yu. Isus chIch yutu fIt ssIn chu. Pfe sI-
den tee kuk puyu ku zI nIII nu ju, ufu kupeet-
ku nu yu. Mung kufuk nIII tu fIt tuu fI yu,
Isus chu sufu. Wuu mu fI kusI fI yu, tssIn chu,
tfu ngu nu.
8
AshI fI yu, kufuk unoo muzI nu-
yu fu, tsI yun tu fu ngI tum tu. Tputs IchI ngu fu-
sIn muzI nu fu ngu sIn, tsI yun tu fu ngItum sI nu.
9
Kufuk shu: KufIk kupung tuwu pu yu fus,
nuu muum wufI tuch pu su. Kusu chu pu ntsu
sIyuu tsI yu, tfu ngu, Jusn shu muzI nu yu fu-
sIn, tuwu pu fu ngu sIn, ku fIk pu tushI tu ngu-
fu ngI yu Jus nuu tsI.
10
Psuunshu, Isus chIch-
shu nu tum tu Pupo foo SIIusput zungu nI-
fu ngu nu. Psuu nu fIt nuu tu fu ngu, yuk tush
Befe yush kusu fu ngI yu.
Yuwuu Pupof Tesu I nu sh yukut tuyus-
pu tu fu ngu unoo kumu nee nu.
TuyusputumpunIfInI16 , 17
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
905
Mishat, yuwaa Papor Bereyash yakat
tayaspatarangu anoo kamanchin!!pa
Pupof Befe yush yukut kusee fu, unush
Isu soo kuk kupung kumu nI fu ngI yu.
Anshu fI Utu shu chIsh shu nIyshInI pshtu-
fu ngI yu.
11
Utu shuch Befe yush yukut
tuu fu ngu nu un mung' wunu sI feewchu.
Tesu I nshuch ndu ushI fu ngu nu. Befey-
shuch shu,

Kuu pu nI Isus kuk zufku t?


utu sIn, Apu nIIee wIf ku fI yyu fu sIn,
nupu fu ngu nu. AshI fu chu, putum zufI
nuts tut, putum zufI nuts tut, Apu nIIee
wIf kuf ushI fu ngu nu. KIs Isu soo kuk
muzI nu yu fu sIn,
12
ksu tum mungoo nu fu-
ngu nu zupun tpu tsI. WIfu kuch wIzunII
zupun tum mungoo nu fu ngItum sI nu. Tputs
zupun Isu soo mungoo nu fu ngu nu yu.
13
Itufu, tputs shu Tesu I nup tsI yut-
ssee wuyu fu ngI yu. Mung Pupof Isu soo
kuk kumun kI yu Befey shu cheets tum tu,
utu sIn, Utu shuch muzI nu yu fu sIn, tsI-
yun tu fu ngu nu yu. Tesu I nu sh kyu fu sIn,
Befe yush kuseef sIn, yusuf muntsIf tsI yu-
tu fu ngu nu Pupo foo tsI. Tputs wuzu pun tsI-
yun tu fu ngu nu yu.
14
AshI fu chu, Isus chIch
Pupo foo zungu nI fu ngu sIn, Pupof nut tum
musup nuu tu fu ngI yu. Itufu, wIpu nush shu
SIIus, Tmo tey put unshu fI Befe yush tuu-
fu ngu nu yu.
15
Isus chIch Pupo foo wuyuf-
shIn nu yu yukut Atn shu. Kuseef sIn,
Pupof shu: SII suu kumu nIng tsu, Tmo te-
yoo kumu nIng tum tsu, MIkeef sIn, kus-
chI nIII nu pu. Kutu chI mu tu fung tu ndu,
tntsu, tfu ngI yu Pupo fo. Ayu tyu fu sIn,
wup tum kunu pu fu ngu nu Isus chI chI.
Yuwuu Pupof Befe yush tuyus pu tu fu ngu
unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Papor Atnash yakat
apan!!putseem tinamaa zapan
parangu anoo kamanchin!!pa
1
Pupof At nush yukut wIpu nu sheem
kutu kum chu, yuk tush xIy tu fu much ushI-
fu ngI yu. ApunII puts ndu mufuf tInu muw
tuu fu ngI yu At nush yuktu. AshI fu chu,
Pupof shu mungush chI nu yu fu, Nuw nee
puku fI, nuw mungI ksu mIsh ksu nee kI-
nu, tfu ngI yu.
17
AshI fI Utu shu chIsh
shu nIyshInI pshtu yu fu, tputs pu kupung
tsI yu tu fu ngI yu. Utu shuchpu, tunuf pu-
tu tum yuw Utu shuch tumu pu fI ushI fu
Apu nIIee mungoo nu fu ngu nu unpu tu tum
tsI yuts tu ngut ushI fu ngI yu. MIf ku tup
kusee fu, tpu tsee chu mu yu ngu yu fu,
kumun kumun ushI fu ngI yu.
18
Pupof
Isu soo tsI mu fI kumu nI fu ngI yu. Isus chI-
yuu yusuf Itu yu mu chI yu, wutum wuunu
Isus tsI pu yu fI tu tmu fu ngu wu, ntuf
ushI fu ngI yu Pupo fo. Yusum pun pu tu tIn
kupung tsI yuts tu ngut ushI fu ngI yu. Itufu,
yusum pun shu ushpu tum:

Muyuu tsee t?

Ndu mungu tumu sI ngu yu fu t? tfu-


ngu nu. Itufu, ushpu tum shu:

Ndu shu
nxu ku mu tu mush Apu nIIee kuk kumu nIk?
tfu ngu nu. An yusum pun ushpu tum ufu
IpkufI nee kuk chI nu fu ngu nu, ushpu-
tum IstyIkufInee kuk chI nu fu ngu nu.
AshI fu chu, Pupo foo kuk ndu kuupu
mungoo nu fu ngu nu.
19
AshI fI yu, Pupo foo Afy pukup shu-
nIyshInI much kut ssIn, yusum pu nIsh
ufku fI upus tuxIykeefusIn, Nu kumu nIng-
chu Iyuu tsI, tfu ngu nu. TsI yu tsIs nxu ku-
mu tu mush shIy puyu kIsh. Anoots tum
yusu pu nI tunI chu, tfu ngu nu.
20
ShI yuu
pukIch muzI nu fu ngu nI, unu mu shee tsI-
yu tsIs sIf tuu tI muzIn tu fee zI nI. TsI yut-
ssee muzI nu yu fu nI, punI fus tu fu ngI nI.
Nut shu Izuu fu yusu muum zund kI nI yu,
tfu ngu nu yu yusum pu nI tpu tsI.
21
Ufu
At nush yusum pu nI tputs zupun tuu fu ngI-
yu, yusum pun nu ndu fI kuypIfu ngu nu yu.
Ashpu tum Atn shuch tuu fu ngu nu. Ashpu-
tum nIII tu fIt shuch tuu fu ngu nu. Mungu-
tu fI tsI yut ssI pu nI fI tuu tu fu nu yu. AshI fu-
chu, wuun pu tu tIn tsI yu tsIs kunees chee
kumun, uwshu kumun, uwshu kumun
ushIsh tu ngut ush tu fu nu. Anoo tsI mu fI kIs
muzIn tu fu nu.
22-23
AshI fu chu, Pupo foo upu su nund
tuxIy kee yu fu sIn, Pupof shu ItsIn su fu
kumu nI fu ngI yu Isu soo tsI mu fI tu.
Atn shu chIs, muzI nung tsu nuwuu kukI.
NIsh sIyush yuk tu fIs xIy fu ngu fI, wunI pu
pufu ngI yuwuu upu nIII fee mIs tInu fu ngIs
unoo tsI. SIy unoo tsI mu fI kIs chI nuk su.
Nuptu nuptu ush ku fI, mInum suf shu fee
TuyusputumpunIfInI17
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
906

D
17.24-25 Is ysu 42.5 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
17.2 Tuyu sI mu 32.8 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
17.29 Is ysu 40.18-19 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
pufung tu nu. Iy upu nIII fI nI mIn ufung
tuu fI tuu teepu tus, unoo ndu nIy fu muum
suf shu fI tInu fu ngus, wuyu fu ng su. TInu-
fu ngus, unu mun yundu mu fI nee wuyu-
yu fus, Yuwuum ndu yusu fI nI unoo mu,
tus, yundu mu fI nI wuyu fu ng su. Itufu,
kuupu, Apu nIIeetsImu fI sIy ndu yusu fIs.
Yuwuum ndu Apu nIIee yusu fIs unoo
kumun chInts pu.
24-25
ApunII wumu fI kIz puf ufu tuu fI yu.
Tsu pu fu nu see tInu fu ngu, tsu poots tum
tInu fu ngu, kunI nduuts tum tInu fu ngI tum-
tu. KIz puf kufukchu. Wuu mu fI kusI fI yu.
PIsh tuts ndun chu uwuu mu. Itufu, chIy
tpu tsIch ngu tu fI tIch Apu nIIeem pung'
tInukchI.

Tumufee chuun tu fI kuwIp-


tIch pungu yu fuch, ApunII unush tuuch?

Tumufee chIy Apu nIIeem Istu chIch,


wutum wuunu chI yuu tInu fu ngu wu?
ApunII chI yuu Istu ku, Apu nIII mun
kchI tuk chI wu.
D

2
ZItu mI nu fI nee tsI nI
mInum tuu tu tInu fu ngu, chIy shu unu mun
pzu pu nee fu ng chI. ApunII wuunu zundu-
fu ngu, tpu tsee IchI ngu fu wuyu mbu fu-
ngI yu. Wutum ApunII zItu mI nu fI nee tsI:
Tsu pu fu nu see shu neef sIn, tuu chI nIIIn pu,
tfu ngu wu. AshI fu chu, tpu tsee tupu see-
fu ngu, tsu poo mInum tu mu fI tIch punu-
mbu fu ng shu. MI shut, tuu fu shee mIch
punu fu ngI tum tu.
E

27
ApunII mungush chI-
nu yu fu, Tputs nuwu nguz zunduch pu fee.
Yusuch tum pu sI nu yu. Nuwush tuchI tuch-
pu sI nu yu, tu, unoom wuunu zundeefu,
ushI fu ngI yu. AshI fu chu, Apu nIII mu fI
chI yuu ksu tu fu, chIy shu ufu Apu nIII nguz
kupung chI nu tuf chI.
28
Wutum Apu nIII-
mu fI chI yuu nupku tuu tuf chI wu, ufu
chI yuu much tu fu wu. SIyu shuch tputs:
ApunII chIch tu nI chu Iyuyu, mung, tfu-
ngI yu. Tfu ngu un zufukchu.
29
AshI fI
muzI nung tsu. Iy ApunII chIch tu nI chu.
AshI fI yu,

tumu fI kufIk yyu fuch Apu-


nIIeem tInu chIch? AshI muum pInu su kI-
yu.

Tumufee Apu nIII fee mIch tInu chIch?

Putumb chee wu, mIshu ngu su mbu wu


tumu fI Apu nIIeem nu chIch? ApunII ush-
tu fee ju, ndu. MungI shIs chI nu ngu ntsu.

KuwIp tIch putut kuch tumu fee Apu-


nIIeem tInu chIch? AshI muum chuu nu
tInu muum pInu su kI yu tunu.
F
30
SIf unoo chI nu fu ngI tuu tIch, Itufu
ApunII shu nutu mu sum yutu fIt shI shI-
fee tsIch mupIy fu ngI yu

NItuu tI chIy
Apu nIIee yusu fu ng chI wu? Nut shu, Itufu,
chI yuu IchI ngu fu kumuch tu kI yu, yutu fIt-
shI shI fee tsIs Izuu fu ksung tsu, Nuwuu tsI-
mu fI chI nut ssu, utIyu Apu nIII.
31
Wutum nu ApunII wuyu fu ngI tum-
tu yuwush zuf tpu tseetsIch wunI chu
unoo mu. ApunII tpu tsee nuts tum pu neem
nu fu ngI yu. Uwshu unush zuf IchI ngu fu
nuts tu chI yu tpu tseetsI yu. Anush tpu tsee
ItsIn su fu nuts tu ku chu, yuw ndu yutu-
fIt shI shee kusu ku unoo wunI chI yu. An
nuts tum pun tputs xup tu fee ju, wutum
tsI pu fu ngI tuu, ApunII unoo Itu yu mu fu-
ngu wu, Pupof, tfu ngI yu.
32
Antu fu unoo muzI nu yu fu sIn, ushpu-
tum tputs:

Tumufee tputs tsI pu yu fu


tmu fu ng? Mungu pu ngIch ku utIyu, tfu-
ngu nu. Pupo foo puzIp utu sIn, tyu fu sIn,
stu fu ngu nu yu. Itufu, ushpu tum tputs:
Yusuf tsI yut pu nI. MInush zuf k'kuz yusu-
pu nI, tfu ngu nu yu.
33
Tyu fu sIn, Pupof
nuu tu fu ngI yu.
34
Itufu, tputs muchIn
Pupo fosh tuchI tu fu ngu nu yu. Isu soo kuk
mungoo nu fu ngu nu yu. MIn tputs Afy-
puk shuch kufuk tsI pus, DIy nI sI yo sufu,
mIshu kIz Dmu fIs sufu, mIshu
tputs nIII tu fI tu wu, ushIp un
mungoo nu fu ngu nu yu.
Yuwuu Pupof At nush tuyus pu tu fu ngu
unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Papor Korndosh
yakat kapung taarangu Isusoo kuk
tayaspatamaam anoo kamanchin!!pa
18
1
MInush zuf Pupof At nup
kyu fu nIIu Kof ndup yukut
nuu tu fu ngI yu. Kof ndosh kusee fum chu,
2-3
Utu shu chee tputs chu mu yu ngu fu-
ngI yu AkIIu sufu. WIzunII PIf suk chu
TuyusputumpunIfInI17 , 18
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
907
sufu. AkII Pndosh tsup nIIuf tu fu ngI yu.
Itufu, sIngI tum Romush yukut tuu fu-
ngI yu. Pfe sI dent suf KIuw dIy: Wuts tu,
Utu shuch tputs Romush tuut pu tu,
nuu ngInts, tfu ngI yu. AkII unoo muzI nu-
yu fu, Kof ndop shu tuum chI tu kusu fu-
ngI yu. AkII ufu tusee tumboom tInum pu-
nI fI tuu fu ngI yu. Pupof ufu unpu nI fI tum
tuu fu ngI yu. AshI fu chu, AkI Iush nupee fu,
Kuyu nu tuu pu nI. Ipu nee fu nI tufu wuz tu-
pu nI, tyu fu, AkII pu kupung tuu fu ngI yu.
4
Itufu, sput shu mu fI Pupof Utu shu-
chIsh shu nIyshInI nuptu nuptu ush tu fI yu.
Isu soo kuk kumun kumun ushI fu ngI yu.
Utu shuch ushpu tum mIshu tunuf ushpu-
tum mungoo nu fu ngu nu yu.
5
ZupIsh Pupo fo mun ush SIIus Tmo tey-
put Befe yush yukut kyu fu sIn, Muse-
don shu chee wutsu pun tushI yu fu nIIu sIn,
Kof ndosh kusu fu ngu nu yu. Kusee fum-
chu sIn, uwshtI sIn putu tu muum zumu yu-
fum chu, Pupo foo Istu fu ngI yu. Sheefu,
Pupof Isu soo tsI mu fI shu kuk tuyus pu tum-
pu nI fee mu fI shu tuu tu fI yu. Utu shu chee
kumun kumun ushku, Isus wutu chu sIf
ApunII kusuch pu fee, tfu ngu unchu,
ApunII chu Ipu su mu fI nI, ntuf ushI fu ngI-
yu.

Itufu, Utu shuch Pupo foo yutu fIt


tsI yu tu fu ngu nu yu. Pupof shu wutu nI fee
yusheefu, wunI muum wuj wuj ushI fu-
ngu, Pup tsu, ApunII sIyuu wunI chu pu-
ntsu, suunu yuchut ssu, tfu ngI yu. SIyuu
ItsIn su fu Apu nIIee kuk kumu nI fu ng tuu tI,
suunu ngu tu fu ng su. NImun tunu fee tsInu-
ndu fI shu kumun chI mu, tfu ngI yu Pupo fo.
7
Tyu fu, shu nIyshIshIsh shI tu ngu fu-
ngI yu. Ksut pung' unnung tuu fu ngI yu
shu nIyshIshI nu ngI. AshI fI Pupof unush
pshtu fu ngI yu. Ksut Apu nIIee chI nu fu ngI-
yu. Ksut, TsI yu, tsI mbun suf tuu fu ngI yu.
8
Kf sup Isu soo mungoo nu fu ngI tum tu.
Kf sup Utu shu chee shu nIyshInI ksu tu fu-
ngI yu. Kf sup mungoo nu chu, uwshu muu-
chI fI tu IchI ngu fu mungoo nu fu ngItum sI-
nu. Kofnd shuch zupun muzI nu yu fu sIn,
mungoo nu fu ng tum sI nu. Wuun pu tu tIn
Isu su mun Ichu mu fu ngu nu yu.
9
Yusuf psuun Pupof Isu soo pumu su fu-
ngI yu. Pupo foo, muzI nu nIIu, tfu ngI yu
Isusu. PunI fInII pu. Sumbuy tufInII pu.
K'keetsI ufu ngI nu shu kumu nIng chu.
10
Nuwuu nu Istu chInII pu. Tputs shI yuu
nutsuk tuu, Itufu kusI chu zInII, ndu-
mbu fee. Wutum nIshuch tputs zupun
mungoo nuch pu sI nu yu, tfu ngI yu Isusu
mIfI nI shu.
11
Isus tyu fu, unoo muzI nu-
yu fu, unshu fI shu tuu fu ngI yu. MInum
musuch unu mun chu wup tuu fu ngI yu.
Apu nIIee kuk kumu nI mun tuf ush tu fI yu.
12
GuII yoo tputs sufu kIz puf kufu kuum
nu fu ngu nu, Aky shu cheem ufkuf kInu-
fu ngI yu. Anpu fu, Utu shuch Pupo foo
kIyung yuchu muum putu fu ngu nu.
GuII yush kuseef sIn, muntsIf tsI yu tu fu-
ngu nu.
13
In tputs kIz puf yutu fIt chu,
tfu ngu nu. Pupof nupun chu. Apu nIIee
kuk yutu fIt tuyus pu tu kI yu. My sI su fI-
nee tsI kumuch tu mu fI nI ndu tutsu moo fu
tuyus pu tu kI yu, tfu ngu nu yu.
14
Pupof
ymmuum zundu fu ng tuu, Itufu kufuk-
shu GuII yu uwmu chtu fu tsI yu tu fu ngI yu.

In tputs untuu tI yutu fIt tuu tu fee ju?


Yutu fI tu nuu fI tuuku, wunI muum uyu
tch pu fI nu. Itufu, wunu sIf tuu ku wu,

muyu mund shtu wunI chIch?


15
SIy ufu
Utu shu chIs k'kuzImund nutsuk su wu.
Ufu sIy My sI su fI nee tsIm tI kumuch tu-
mu fI nI tsI yut kIs. Anoo muzI nu muum
zund kee zI. Suunu sung tsu tunu. Nuw
unoo muzI nu muum zund kee zI, tfu-
ngI yu GuII yu.
1
Tyu fu, Utu shu chee
tushI tu ngu fu ngI yu.
17
Sheefu, Utu shuch
SstI nuu putu yu fu sIn, pzkoo fu ngu nu.
GuIIy wuch pukee fu, Itufu tsI yu tu fu ngee-
ju, mupIy fu ngI yu. Ss tI nu tputs sufu, un
Utu shu chee shu nIyshInI ksu tu fu ngI yu.
AshI fu chu, ndu Pupo foo kIyung yuchu fu-
ngu nu, pInu su fu ngu nu.
Yuwuu Pupof Kof ndosh tuyus pu tu fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Papor waptam ntiyukap
napeeshinu, yusur tuchparinshtini
xiyrangu anoo kamanchin!!pa
18
Pupof Kof ndosh kupu ngu fI tuu-
fu ngu, zupIsh: Kunup ku chI mu. AshI fI
nuu nu mu chI mu, tfu ngI yu Isus chI-
cheetsI. AkII pu, wIzunII pu PIf suk pu
TuyusputumpunIfInI18
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
908
kuyunutumtu utu sIn tuchI tu fu ngu nu yu.
Sdu fup yukut nuu tu fu ngu, kusu fu ngI-
yu. Anush ApunII pu kupung tsIyuteefu,
ApunII wumIn muchoo kumu fu ngI yu.
Zufum pu tu fI Apu nIIee tI tu muchoo
kumu fu ngI yu. Sheefu, mInush zuf botIsh
kupu ngush zufu yu fu sIn, SfI yup tsup
nuu mu chu, musush kupu ngush nuu tu fu-
ngI yu.
19-21
Ip sup yukut kIt ku chu, upus
zupun muu yu fu nIIu, kusu fu ngu nu yu.
Sheefu, sputush zuf Pupof Utu shu chIsh
shu nIyshInI pshtu yu fu, Utu shuchpu
kumu nI fu ngI yu Isu soo kuku. Utu shuch-
shu: Zuwuu Pupo foo, kuyu nu kupung tuu-
pu nI, tfu ngu sIn, Itufu Pupof shu: Itufu,
nutu mu pInu suk tu nu. Yusuf kusuch pu fI-
nu. ApunII wuunu zund ku, kus ku mchu-
fI unnuu tuuch pu fI nu, nuu nu mu chI mu,
tfu ngI yu Pupo fo. Itufu, mInush zuf
AkI Iuuts shu wIzunII pu tu fI unush Ip sush
kusu yu fu nIIu, botIsh yusuf zufu yu fu nIIu,
22
Ses fI yush yukut zupIsh shu kusu fu ngI-
yu. Anush botee kusu yu fu nIIu, ufu pung
Ifu su fI nup nuu tu fu ngI yu. MInush zuf
unush Isus chI chIsh nupee fu nIIu, AntI-
yu kup shu ufu ngI nu shu nuu tu fu ngI yu.
23
AntI yu kush kusee fu, unush kupung
tuu fu ngI yu. ZupIsh shu kyu fu nIIu, yusuf
GIu tu sush wutsu pun yusuf nupee fu nIIu,
FfI jI yush tsup yusuf nupee fu nIIu, ush tu-
fu ngI yu. Yuk tush IchI ngu fu nuptu nuptu
nuptu ushee much ushI fu ngI yu. Isus chI-
chee Istut Istut ush tu fu ngI yu. AshI fu chu,
Isus chIch IchI ngu fu sIn Apu nIII mun kuk
ufu ngI nu shu mungoo nu fu ngu nu.
Yuwuu Pupof wup tum kunu pee shI nu,
yusuf tuch pu fIn shtI nI xIy fu ngu unoo
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Apo!os Ipsush
yakat Apan!!ee kuk tayaspatarangu
anoo kamanchin!!pa
24
Yuwu puf Pupof kung tush tup xIy-
fu ngu unpu fu Apo Ios Ip sush yukut
kusee fu, Isu soo kuk tuyus pu tu fu ngI yu.
Ndu tu mu Pupof Ip sush kusu fu, ApoI su-
mu yumu zu fu tuyus pu tu fu ngI yu.
Apo Ios Utu shuch chu. Itufu, yuwush
yukut nIIuf tu yu shI nu un AfI ju ndo fush
nIIuf tu fu ngu shu. Itufu, mung' kupu ngu-
mun chu. Kuk shu putI tI mu nu. ApunII
My sI su fI nee tuyu ndu fu ngu unoo kuk
kIz puf yusu fu ngI yu, xupoo fu ngee-
ju.
25
Ufu mung' shu mbu tu mu fIn pu tu
kumu nI fu ngI yu Isu soo kuku. Isu soo kuk
yusu mu nu yusu fu ngI tuu, Itufu ndu IchI-
ngu fu yusu fu ngI yu yuwuu Isus ushI fu-
ngu unoo tsI. Yuwuu tsI mu fI yusu fu ngu
unoo tsI mu fI ItsIn su fu tuyus pu tu fu ngI yu.
Wungu fI nI tpu tsI Ichu mu fu ngu unoo tsI-
mu fI yusu fu ngI yu.
2
Utu shu chIsh shu-
nIyshInI ndu puzI ku, mupuztu shI nu ndu fI
kIs kumu nI fu ngI yu. AshI fI yu, AkII shu
ApoI suu kuk muzI nu yu fu sIn, kufu zu fu-
ngu nu ApoI suu tsI. NuunI, Iyush pungI shI
tsI yut pu nI, tfu ngu nu yu. Apo Ios shu uyu
tyu fu, kusu fu ngI yu. AkII shu PIf suk-
pu tu Izuu fu tuyus pu tu fu ngu nu yu Isu soo
kuku.
27
ZupIsh shu Apo Ios: Akyup tsup
pungu tI, tfu ngI yu. Isus chIch shu: Ayu,
nupu shI ntsI, tyu fu sIn, kIfuk yundu yu fu-
sIn, punu fu ngu nu unpu kIs nupu muu mu.
Anpu nuuteefu, Aky shu chIsh wutsu-
pun kusu fu ngI yu. KIfu kuu pukeef sIn,
ApoI suu chI nu fu ngu nu. Anshu cheem
kIz puf Istu fu ngI yu Isus chI cheetsI. ApunII
Aky shu chee kIz puf nuyu nI fu ngu,
kupung mungoo nu fu ngu nu yu.
28
Apo Ios
Utu shuchpu kupung tsI yu tu fu ng tum tu.
K'kuzputufI kIz puf kusI fu ngI yu Utu shu-
cheetsI. ApunII kuk tchu, tu, kumu-
nI fu ngI yu. Isus ApunII chu Ipu su mu fI nI,
ntuf ushI fu ngI yu. Antuf ushI fu ngu,
Isus chI chee kupung Istu fu ngI yu.
AshI fI wutu chu tsI yu tsIs yuw Apo Ios
Ip sush tuyus pu tu fu ngu unu.
Mishat, kamanchin!!pa; yuwaa
Papor Ipsush yakat Isuschichee
pakeeru, Apan!!sha Waanaatsi
Wani tapshturangu anootsi
19
1
Yuwu puf Apo Ios Kof ndosh
tuyus pu tu fu ngu unpuf Pupof
ufu FfI jI yush tsup muchIp tuyus pu tu-
ku tu xIy fu ngI yu. Sheefu zupIsh Ip sush
kusu fu ngI yu. Kus ku mchu, Isus chI chee
chu mu yu ngu fu ngI yu. Anput Ipu nu fu ngI-
yu.
2
Pupof shu:

Isu su mun mungIs tutu-


TuyusputumpunIfInI18 , 19
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
909
fu ngus, ApunII Wuu nuu tsI WunI sIyush
tup shtu fu ngee ju? tfu ngI yu. UwshtI sIn:
Dun chu. Apu nIIee WunI yusu fu ngee zI nI,
muzIn tu fee zI nI, tfu ngu nu yu.
3
Pupof-
shu:

Chu ku mu nu chu mu fu ng su? tu,


uwshtI sIn: Wungu fI nI mun chu, tfu ngu-
nu.
4
Pupof shu kumu nI fu ngI yu, Wungu fI-
nI tpu tsee Ichu muk chu, Yutu fIt shI shI fee-
tsIs Izuu fu ksung tsu. Itufu, kushI mu nI
tputs kus ku chu unu mun mungIs tutung-
tsu, mung, tfu ngI yu Wungu fI nI, tfu ngI-
yu Pupo fo. Itufu, Wungu fI nI, tfu ngu un
wutu chu Isusu tunu, tfu ngI yu Pupo fo.
5
Tyu fu, mungoo nu fu ngu nu yu. Isu su-
mun wuun pu tu tIn Ichu mu fu ngu nu yu.

Chu mu yu fu sIn, Pupof tpu tsI mun much


uwI wuyu yu fu, ApunII WunI tpu tsIsh
pshtu fu ngI yu. Sheefu, nxu ku mut shuch-
shu k'kuz zum mu tu fuch ushI fu ngu nu.
Apu nIIee kuk kumu nI fu ng tum sI nu.
7
Wushu nund k'tsus tsI mbun pu fee mutu-
yu fu tputs ushI fu ngu nu yu.
Yuwuu ApunII WunI Ips shu chIsh pshtu-
fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Papor Ipsush
tsimbun yungandpas tayaspatarangu
anoo kamanchin!!pa
8
Pupof Ip sush kupung tuu fu ngu,
yusuf Utu shu chIsh shu nIyshInI Isu-
soo kuk tuyus pu tu muum pshtu fu ngI yu.
ApunII chI yuu wuumu tIp tsI feem nuku
unoo kumu nI fu ngI yu. Utu shuchpu
kupung tsI yu tu fu ngu, mungoon pu nu
tu ndu sumbuy tu fu ngI yu. TuchIp tsup
tuyus pu tu fu ngI yu.
9
Itufu, ushpu tum
ngu tu fu ngu nu yu. Yuw ngu tu fu ngu nu
unshu chIy zu yu fu, tpu tsee IchI ngu fu sIn
kumu nI fu ngu nu, Isu soo kuk zund kee zI-
nI. An tsI yu tsIs yutu fIt chu, tfu ngu nu
Utu shu chI. Pupof unoo muzI nu yu fu,
Utu shu chee shu nIyshInI kusu fu ngI yu.
Pupof mInup shu pungus tuyus pu tu muum
nuuk chu, unush shu tputs Pupo fosh
tuchI tu fu ngu nu yu. AshI fu chu, Pupof
TIfnush Isko wee fu fI nI IchI ngu fu zufI
tuyus pu tu fu ngI yu.
10
TsI mbun yungund-
pus tuyus pu tu fu ngu, ndu kusu fu ngI yu.
AshIsh tuf ushku, AsIy shuch tputs IchI-
ngu shtI sIn muzI nu fu ngu nu Apu nIIee
kuku. Tunuf ufu pIch muzI nu fu ngu nu,
Utu shuchtu msIn muzI nu fu ngu nu.
AshI fI Ip su nu ngIch tputs IchI ngu fu sIn
muzI nu fu ngu nu.
11
ApunII Pupo foo kIz puf Istu fu ngu,
wuu nuu tsI wIz pu fI fI nI tuyu mu ndu fu ngI-
yu.
12
Tputs kumIs yyu fu sIn, Pupo fo-
mun wunuts kundu nI fu ngI yu. Sheef sIn,
wungu yup puyu teef sIn, wungu yu mun
wuyu tu sheef sIn, wunguy shu tuum tu
ushI fu ngI yu. Pupof yushI ngoots tum tushI-
tu ngu fu ngI yu tputs shu.
13-15
Utu shuch shu tputs yushI ngoo
tushI tu ngu muum mungu xIy fu ngu nu.
Anshu chu: Pupof tumuk pu fI ushI fu Iyshu
shee nI, tyu fu sIn, mungu tu fI msu ngeef-
sIn Isu su mu nu yuchu fu ngu nu yushI ngoo
tchI yu muu mu. Tsk yu Utu shuch upunII-
pun ufku fI mun chu. Tsk yu wIp kumuz
tsI mbun mutu yu fu tuu fu ngI yu. Tsky shu
wIp ufu yushI ngoo tchI yu yu nI utu sIn,
xIy tungut ushI fu ngu nu yu. Tpu tsee yuwuu
yushIng' puyu fu unoo pukeef sIn, Tsky
wIp mung, tfu ngu nu yushI ngoo tushI-
tu ngu muu mu, Yuwu mun Pupof tuyus-
pu tu ku Isu su mu nu unu mu nu nuu ngI,
tfu ngu nu yushI ngoo tsI. Itufu, yushIng-
shu, tfu ngu, Nuw Isu soo nuts tuk tu nu.
Pupo foo nuts tuk tu mu nu.

Itufu, sIy chu-


kumsu? tfu ngI yu yushI ngu.
1
Tfu ngu,
unu mund yushIng shu tsI yun tu fu ngu,
Tsk yu mun wIp kuupu tsI ngu putu fum-
chu, kupung wufu tu fu ngI yu. Wumu fee
IzI chI mbu fu ngI yu. MInum tu yushI ngu,
Itufu tsI mbu noots tuu mutu yu fu wumu fI-
shu kusI fu ngI yu. Kpu yu fu, ufsIf pufung
pufung shI tu fu, zupeezpeef sIn suwu su-
wu funII ushI fu ngu nu yu.
17
AshI fI Ips shuch tputs unoo yusu-
fu ngu sIn, ndu uchIm punI fu ngu nu
Apu nIIeetsI. Utu shuch tum, tunuf tum
unu mund shu:

Isus wIz pu fI fI nI tumu fu?


tfu ngu nu.
18
Isus chIch zupun Pupo fosh
kuseef sIn, ItsIn su fu kumu nI fu ngu nu,
kumup shI fu ngu zI nIII nu ju. SIf ndu tu-
mu Isu soo mungoon chu nI, nuw wIshu-
nu mun tu nu, tfu ngu nu yu. Isus chIch
IchI ngu fu muzI nu fu ngItum sI nu.
19
SIf
TuyusputumpunIfInI19
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
910
wIshu nu mun tu nu utu sIn, wIshun wIf-
ku feet ssIn yushI ndu fu ngu nu. Wushu-
nund IchI ngu fu wIshun wIf kuf zupun
xunu teef sIn, mbu tu fu ngu nu. Tputs shu
IchI ngu fu sIn wuch pufu ngu nu. An kIfuk
wushu nund kufI kI mund zupu nI 50 mIIo
wufI tu fu ngI yu.
20
AshI fu chu, ushI fu ng-
sIn, Isu soo kuk wunu sIf Izu pu nee fu ngu,
Isu soo tsI mu fI shu kuk chI nu fu ngu nu.
Yuwuu Pupof Ip sush tsI mbun yungund-
pus tuyus pu tu fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, kamanchin!!pa; yuwaa
Demtariy Isuschichee natsamaam
zapan zamangarangana anootsi
21
Pupof Ip sush tsI mbun yungund pus
tuu fu ngu, mungush chI nu yu fu, Pupof:
Muse do nup pungu tI. Anush pukeenIIu-
fI, Aky shu chIp pungu tu mu, tfu ngu.
SheenIIu fI, yusuf Ifu su fI nush pung pI.
Anush Ifu su fI nush nupee nIIu fI, Romush
yukut nupu muum zund kI nu kIz pu fI.
Ash tuch pu fI nu, nuuk chu fI nu, tfu ngI-
yu Pupo fo.
22
An mungush chI nu yu fu,
wIpu nu shee tuyum zu fu zungu nI fu ngI yu.
Tmo te yu sufu, mIshu Ifs to sufu unoots-
tum Muse do nup zungu nI fu ngI yu. Itufu,
Pupof Ip sush tuu fu ngI yu.
23
Pupof unush tuu fu ngu unpu fu Ips-
shuch tputs kIz puf tumu ndu fu ngu nu yu
Isu su mund kuku.
24
NIII tu fIt tputs Dem tu fI yu sufu,
ngu su mbu pu nI tuu fu ngI yu. Ufu Aftu mIs
upunII pu tseem pung' tumu pu fI ushI-
fu puk chI mush zupun tInu fu ngu nu yu.
Zupun tputs Dem tu fIyput unoo mu-
fI tufu wuz tu fu ngu sIn, kufIk kupung
putu fu ngu nu yu.
25
AshI fI Dem tu fIy shu
ngu su mbu pu nee IchI ngu fu kufu zu fu ngu,
ngu su mbu pu nee wIpu nush kufu zu fu ngI-
tum tu. Nuu nInts. ShunIyeenI, tfu ngI yu.
IchI ngu fu sIn shu nI yu fu ngu nu. Dem tu fIy
kupung tsI yut ku, Isus chI chee nutsu-
muum wunee fu ngI yu.
Zuwu nIIee, muzI nu ngu ntsu, tfu ngu.
KumI fun kufI kee putuk tu nI chu Iyu. Aftu-
TuyusputumpunIfInI19
Wus/u nunJ ic/i ngu ru wis/un wir /ur zupun xunu teer sin, mbu tu ru ngu nu. (19.19)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
911
mI su pungus ushI fu puk chI mush tInut
tInut ush kI nI unu mund kufI kI fee mu nI
kumI fun putu ku nI.
2
Itufu, pup chu,
Pupof nupu ntsu. Iyush chee tputs kupung
tuyus pu tu kI tum tu.

Ndu shu tu unoo


muzI nu fu ngIs?

Tumufee kuwIp tIch


Apu nIIeem tInu yu chIch, wutum ApunII
wunI tu fI tum tuu ku wu? tfu ngI mu ndu
Pupo fo. WunI pu ju tputs Pupo foo kuk
mungoon ku chI nIII nu. Nu tInu kI nI unoo
kusu yu nIII nu yu.
27
Pup chu, Iyuu tsIm kusI-
kuch pu tunu. Tufuw zu fI nI yutu fIt tu pu.
Aftu mIstum pung' yutu fIt tu pu tunu.
Aftu mIs kIz puf wunu sIf chu. AsIy shuch
tputs IchI ngu fu sIn Aftu mI suu chI nu ku-
nu yu. AshI fI pup chu, yutu fI tu fu tunu,
tfu ngI yu Dem tu fI yu ngu su mbu pu nee-
tsI.
28
AshI fu chu, ngu su mbu pun shu unoo
muzI nu yu fu sIn, ndu yutu fIt tsI yun tu fu-
ngu nu. Aftu mIs Iy upu nIII fI nI. ChI yuu
Ips shu cheetsIch kIz puf Istu kI yu, tfu ngu-
nu yu, wuun pu tu tIn tsI yut ku sI nu.
29
Kupung tsI yu tu fu ng sIn, Ips shuch
tputs IchI ngu fu sIn zumu ngu fu ngu nu yu.
Ngu su mbu pun zumum tu fu sIn, tsI yun tu yu-
fu sIn, Pupo foo tsIm wIpu nu shI putu fu-
ngu nu. Guyou mIshu Afs tf koo putu fu-
ngu nu yu Muse don shu cheetsI. Guyop tu,
Afs tf ku put, Pupof ufu Ipu nee fu, unush
xIy fu ngI yu Ip sush yuktu. AshI fI Pupo-
foo wIpu nu shee putu yu fu sIn, shu nIy ku-
nu umb pshIy fuf tu fu ushI fu ngu nu yu.
30
AshI fI yu, Pupof shu: Yup tputs shu nee-
fu nu umb pungu tu mu, tu, Isus chIch shu:
Wuts tu, nuu fInII pu, wuneek sIn, tfu-
ngu nu.
31
Anshuch tum kufuk Pupo foo
umIktu fu ngu sIn, Pupo foom tsI yu tsIs
zungu nI fu ngu nu. Wuts tu, Pupof umb
nuutpu, unshu fI tuuch pu. Nuwuu kukI
kupeet tu pu tu fung tu ndu tshI nI, tfu-
ngu nu kufu ku.
32
Ips shuch shu IchI ngu fu-
sIn shu neef sIn, ndu mungooz mInu mu fI
chI nu fu ngu nu. Ashpu tum tputs mInu tsI-
yu tu fu ng sIn, ushpu tum nIII tu fI tsI yu tsIs
tsI yu tu fu ngu nu. MI shut, tputs wuzu pun:

Iy tumu kuchtI nI nIngee mu? tfu ngu nu.


33
AshI fI yu, Utu shuch tputs AfI ju ndo-
foo much tu yu fu sIn, ShIy shu tsI yu tu ngI
wunu sI fI, tyu fu sIn, tuxIy kee fu ngu-
nu. AfI ju ndof shu tsI yut ssee yufpI tu,
uw puxuy puxuy ushI fu ngI yu zumup
tu,
34
Itufu tputs shu: Utu shuchtu ndu.
Wuts tu, wuu kuk muzIn tu fI nee pu utu sIn,
tfu ngu nu. Atu sIn, wushu nund zumum-
tuf ushI fu ngu nu, Aftu mI su nu chu Iy
upu nIII fI nI yu. Iyuu Ips shu cheetsI nI kIz-
puf Istu kI yu, unoo tsInu ndu fI ntu fu sIn,
zumum tuf ushI fu ngu nu.
35
Zumum tu fu sIn, unush yukut ufku fI
tsI pus un kusu fu ngI yu. Kusee fu, kupung:
Zumu ngInts, zumu ngInts, tt ushI fu ngu,
zupIsh tsI mbun ufu tuu chu, tputs IchI-
ngu fu zumu fu ngu nu yu. Zumu yu fu sIn,
uwshu kufuk tsI pus tsI yu tu fu ngI yu.
Ips shu chIs, nu muzI nung tsu, tfu-
ngu. SIf tumu Aftu mIs wunI kunI ndup
puntsu fu ngI yu, mungu. Nu Iyshu unoom
nIshu fI Aftu mI sum wun pungoom pungu-
fu ngu nI, ksut kI nI yu.

Chu ku ju unoo ndu


yusuch? IchI ngu fu tputs unoo yusu-
ku nu yu.
3

AshI fI muyuum shu ngu tIs


zumum tuf su? AshI fI zumu ngInts tunu.
MupIy fus tuung tsu, wunu sIf tuung tsu.
37
Ngu su mbu pu nIs, nee tpu tsee tsI mbun
putu fu ngIs,

muyuu mu putu fu ng su?

Antuu tI Iyuu upu nIII fI nee tsI Aftu mI suu


yutu fIt tsI yut kI wu unu mund putu kIs?

Antuu tI In tputs Aftu mI sush pung'


pshtu yu fu sIn muu chI shu chI fu ngu?
38
AshI fu chu, Dem tu fI yoo, nuw shI yuu
utu shI nu,

Muyuum shu nIshu fI ngu tIs


zumum tuf su?

Muyuum shu ndu nuuk su


kufuk pI? Tpu tsee wunI muum zund kus,
kufu kup tsI yu tu shI nInts. Anush tsI yu tu-
muum wufI tuk chu. Kus ku chus, uwshu
muzI nu chI yu nutu fI tu yu. AshI fI umbI
nuuteefus tsI yu tu shI nInts, sIyuu utu shI-
nu.
39
Itufu, nu In yuwuu nIshu fI msu-
ngee fus zumum tu fIs unoo muzI nuk chu,
sIyuu kupung wunI muum tuu fI yu. Itufu,
nuw sIyuu nIII tu fI tIs utu shI nu, Mushu-
muum zund kI nuu fee su, nutu fI pInu su kI-
yu. Ufu yuwush zufI shu nIy kInI unush
mushu muum wufI tu kI yu. AshI fI unush
zufI mushung tsu.
40
Pup chu, nut InI
yutu fIt zumum tu fu ngIs unu mund kufuk
chI yuu wunIch pu fee, numbuch pu fee.

Numb kI nuu fI umchee zIch?

Tumufee
TuyusputumpunIfInI19
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
912

D
20.9-10 1 Utu chIch kufu ku 17.21 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
ym chIch? tunu. AshI fI wuts tu, zumu-
ngInts tunu,
41
tfu ngI yu ufkuf yuw tsI-
pu su unu. Tmbeefu, tputs IchI ngu fu sIn
zumu yu fund sIn, nuu tu fu ngu nu yu.
AshI fI yuwuu Dem tu fIy Isus chI chee
nutsu fu ngu nu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Papor yusur Masedonap
naparangu anoo kamanchin!!pa
20
1
Yuw Dem tu fIy muntsIf tsI-
yu tu fu ngu nu un pus tu fum chu,
Pupof Isus chI chee IchI ngu fu kufu zu fu-
ngI yu. Pupof tsI yu tu fu ngu, Isu soo tsI mu fI
chI nung tsu. Nuwmu Muse do nup tsup
pungu tu mu. Nuu nu mu chI mu. Tuu fup tsu,
tfu ngI yu. Tyu fu nIIu, nuu tu fu ngI yu.
2
Pupof ufup Muse do nush wutsu pun
yuk tup mInush nuptu, mInush nuptu
ushee much ushI fu ngI yu. Pupof Muse don-
shu chee Isus chIch kufu zu fu ngu, shu nI-
yeef sIn, kupung tsIyuteefu, Apu nIIee
kuk kumu nI fu ngI yu. Muse do nu shchee
tsup shu nee yu fu nIIu, kusu fu ngI yu. Yusuf
mInush tsup KIfk shu chIp shu wutsu pun
nuu tu fu ngI yu, unshuf tu tum tsup tuyus-
pu tu fu ngI yu. Anush Pupof kusee fu,
3
tuchIp tsup tuu fu ngI yu KIfk shuch shu.
Shee fu nIIu, musup kItu nIII SfI yup tsup
nuum chI tu, botIsh zufu muum zundu fu-
ngI yu. Zufu muum zund ku chu, Itufu Utu-
shuch tputs: Pupo foo puchu yu nI utu sIn,
unoo Pupof muzI nu yu fu, Musup wuts tu.
Ufu pu ngu fI nuum chI, tfu ngI yu. Muse-
do nush wutsu pun nupee nIIu fI, nuwuun-
pee SfI yup tsup kunu pu nIII, tfu ngI yu.
4
WIpu nush pu zupun nuu tu fu ngu nu. MIn
Sop tIf us sufu PIfos wIpu, Befey shuch
tpu tsI. MI shut, Afs tf ku Tesu I nshu chI
tpu tsI. MI shut, Sek ndu Tesu I nshu chI-
tum tpu tsI. MI shut, Guyo Def besh chI
tpu tsI. MI shut, Tmo te yu, mIshu TkI ku
AsIy shuch tpu tsI. MI shut, Tof mu sufu
AsIy shuch tum tpu tsI. AshI psIn tsI mbun
mutu yu fu wIpu nush nuu tu fu ngu nu.
5
AshI fI yu, FeII push yukut kuseef sIn,
wIpu nush shu wusI nu botIsh zufu yu fu sIn,
Tufw tup yukut wusI nu nuu tu fu ngu nu yu.
Anush, kutu mu nI pu sIyuu mu, tfu ngu-
nu yu.

Itufu, Pupof nuwu pu Iukus pu tI


FeII push yukut tuu fu ngu nI. Anush Utu-
shu cheem shu mbutshI nI kunu tupshI ngu-
muum kutu fu ngI nI. An shu mbutshI nI
wutuch punguu ndu tpu tu fu unoo kutung-
ku nu unu. SheefunI, Iyshu botIsh zufu-
yu fu nI, Tufw tup yukut nuu tu fu ngI nI.
Apus Ipun pu nu fu muu yu fu nI ktu fu ngu-
nI. Shee fu nIIu nI, kuseefunI, Tufw tush
tuu fu sIn, Pupo foo wIpu nush pufu ngI nI,
unshu fI.
Yuwuu Pupof Muse do nush tsup nupu fu-
ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Ytiku war
kuripungarangu anoo kamanchin!!pa
7
Pupof put unush Tufw tush tsI-
mbun mutu yu fu muu fu ngI nI yu. AshI fI
putum zufI, domI ngosh nuu chu, psuun
Pupof Isus chI chpu shu nI yu fu ngI nI yu.
ShuneefunI, Isus tsI pu chu ushI fu ngu
unoo yunIschee yu nI tyu fu nI, punguu
tutup tu tutup tu punu tu sheefunI, kutu ngu-
fu ngI nI. Pupof shu Apu nIIee kuk kupung
tuyus pu tu fu ngI yu. Kupung kumun ku,
schIf su tuu ndu sumbuy tu fu ngI yu, wutum
putum nuu chu wu.
8
Pungu sI mun Iwuz
numbu fIn wuzu pun tIfut tIfut ushI mushu
unush shu nI yu fu ngI nI.
9
Kunu ngus YtI-
ku sufu, unush wIngu nung kuxI nu fu ngI-
yu. Itufu, muuts ksu mIsh kusI fu ngI yu.
Muu chIf kIs ushI fu ngI yu. Itufu, Pupof
tuyus pu tu muum ndu kusu ku, YtI ku
wIshchIp kufI pu ngu fu ngI yu. Yuwuf
ushee ts pungus wunup shI puntsu fu-
ngI yu. Tpuw tufu much ushI fu ngI yu.
MI shut, tputs mIkee fu tIt, kufu wu fu nIIu,
ItsIf tu sheefu, Itufu YtI ku ufu tsI pu-
mu.
10
Pupof shu kufuweefu, YtI ku mun
kpumeefu, puchI pu fu ngI yu. Apu nIII mun
wIz pu fI fI nI Itu yu mu yu fu, tpu tseets shu:
MungIs mutsu fInts pu, tmeenII tu ndu,
D

tfu ngI yu Pupo fo. Tyu fu,
11
yusuf wup-
tum wuf kfI fu ngu, Isus chI chput kIs
Ipu nu fu ngI nI yu. Punguu tutu pI tutu pI
TuyusputumpunIfInI19 , 20
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
913
ushI mu ksufI kupung kutu ngu fu ngu nu.
K suf tu fI tsI yuts tu fu sIn, tufu see fu ngI nI-
yu. SheefunI, zuf putu fI Pupof pu botIp
nuu tu fu ngu nI yu.
12
Tputs YtI koo pungup
wuyu fu ngu nu yu. Izuu fu tmu fu ngI yu,
ndu tsI pu fu ngI yu. Isus chIch ushI fu chu
mung' ksu fu ngu nu yu.
Yuwuu YtIk kufI pu ngu fu ngu unoo
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Papor Ipsup
kuseeru Ipsshuchpa kapung
tsiyatarangu anoo kamanchin!!pa
13
Pupof nuwuu tsI yut ku, ShIy botIsh
nuu ngI. Nuw ufu pu ngu fI nuu chI mu.
Anush Asush yukut chu mu yu ngumchI-
nI pu, tfu ngI yu nuwuu tsI. Nuw shu
Ayu tyu fu fI, wIpu nu shee ushpu tum
botIsh nuw much tu fu ngI nu. Asup yukut
14
kuseefunI, Pupo foo chu mu yu ngu fu ngI-
nu. MInush zuf unush Pupof pu zufu yu fu-
nIIu nI, MtI fI nup yukut pukee fu nIIu nI,
15
yusuf MtIfI nu mund kyufu nI, putum
Kyoo yukut tushIy fu ngI nI. Nuu fu nI,
pu tum shu Sm sush yukut mutuyeefunI,
muu fu ngI nI. Yusuf putum kyufu nI, MIIe-
tush yukut mutu yu fu ngu nI.
1
Pupof shu:
Ip sup nuu muum wutsI pu fI. Zup shtu tpu.
MIkeefufI nuum chI, tfu ngI yu. Utu shu-
chee shu mbutshI nI Pente ks te sufu unoo
Ifu su fIn shu fI kunu tupshI ngu pI utufI,
mIkee fI nuum chI, tfu ngI yu. Ayu tyu fu-
nI,
17
MIIe tush kfI fu ngu nI.
SheefunI, Ip sup Pupof tpu tsee
ksu tu mu pu neet ssIn kufu zu fu ngI yu.
MIIe tush kusung tsu mIkeefus. Nutum
sIyu pu tsI yut pI wutum kuzu fu ku chI nu-
wu, Pupof ttu ndu tshI nInts, tfu ngI yu
Pupo fo.
18
UwshtI sIn tsI yut ssee muzI nu-
yu fu sIn, mIkeef sIn Pupo fosh kusu fu-
ngu nu yu. Kuseef sIn Pupof shu kupung
tsI yu tu fu ngI yu.
Nu muzI nu ngInts, tfu ngI yu, SIy
kupung nuwuu yu suktI schu. SIf tumu
sIyush kuseefufI, kupung nuwuu nupu fu-
ng su. TuchIp yungund pus tuu fu fI, IchI-
ngu fu pufung su nuwuu tsI.
19
Isus nuwuu
tuyus pu tum pu neem nu fu ngu, wuu kuk
ufu puyu fu ng tu nu. KIyung kuchI yu fu ngI-
tuu tI, tunu fu ngI tuu tI, ushI fI tuu Isu soo
kuk tuyus pu tu muum ndu kusu fu ngI nu.
Utu shuch tputs nuwuu wunI pu kIyung
yuchu fu ngu ndu.
20
AshI fI tuu, kusu fu ngee-
zI, IchI ngu fu tuyus pu tu fu ngI nu. Tputs
wuzu pun shu nIy ku sIn, unush pshtu yu fu-
fI, tuyus pu tu tu fI nu. SIyush pungIs nuptu
nuptu ushI fu ngu fI, tuyus pu tu fu ngI nu.
21
Tpu tsee IchI ngu fu kumu nI fu ngI nu
Utu shu cheetsI, mIshu ufup cheets tum-
tu. Yutu fIt shI shee ksung tsu. Isu su mu-
nu fI mungIs tutung tsu, ufu, tfu ngI nu.
Sumbuy tu fu ngee zI.
22
Itufu, nu Ifu su fI nup nuu chI mu.
ApunII WunI nuwuu much ku ndu nu yu.
Anush kus ku chu fI,

Utu shuch nuwuu


tumu chI mu su zI nIII nu ju? Yusu fee zI,
nuwu.
23
Yuk tup nuptu nuptu ushI fu ngu-
fI, Itufu ApunII WunI Isus chI chee mung'
p'tseefungu, nuwuu kupung kumu nI fu-
ngu nu yu. Pup chu, Ifu su fI nush kus ku-
chush, shI yuu tumu nu chu pu nIIu, shI yuu
kIyung yuchuch pu sI nu yu, Isus chIch
nuwuu tssIn chu.
24
Ash tuu tu pu fee,
nuw Isu soo wumIn tsI pu tsee punI kee zI,
wutum ApunII wuunu nuwuu kumuch tu-
fu ngu wu. Itufu, nuw mInu mu fI chI nu-
kI nu Isu soo kuk Izuu fu kumu nI muu mu.
SIf Isus nuwuu: K'keetsI kumu nI shI nI,
ApunII tpu tsee kIz puf chI nu kI yu tshI nI,
tfu ngI yu. AshI fI kIs kumu nI fu ng tu nu.
25
AshI fu chu, nuw sIyuu utu shI nu,
sIyush kupung xIy fu ngI tuu tI, kupung tum
Apu nIIee kuk kumu nI fu ngI tuu tI, Itufu
nuw sIyuu yusuf pung chee zI, ndu mbu-
fee. Ndun tuu tI yu tsI pu ku fI, nuwuu pung-
chee zIs, ndu mbu fee.
2-27
Itufu, muzI nung tsu, nu InI tsI yu tsIs
zufu mu mush kumun chInts pu. SIyuu Apu-
nIIee kuk kumu nI fu ngu fI, Izuu fu kumu nI-
fu ng tu nu. Kumup shI fu ngee zI, dun chu.
AshI fI sIy Isu soo ngut kI nuu fee su ushI fu,
Apu nIIIsh ndu kumu ngut ssu: suu nu pu yu-
sut ssu. ApunII nuwuu nup chI yu, wutum
ItsIn su fu kumu nI fu ngI nu wu.
28
AshI fI
mungIp tIs tuung tsu. Isus chI chpu tu tIs
wunu sIf ksu tung tsu, wutum ApunII WunI
sIyuu ksu tu mu pu neem nu fu ngu wu.
ApunII WunI sIyuu kumuch tu kI tum tu.
TuyusputumpunIfInI20
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
914
Isus chI chee wuneeng tsu, musut tu pu,
tchu ApunII WunI. AshI fI shIng tsu.
Wutum Isus wuunu ufsIf pu tu fI Iyu mund
yutu fIt shI shI fI nI tuwu pu fu ngu wu.
29
Nu
nuuk chu fI, kushI mu nI yushIng chIch
tputs kusuch pu sI nu yu. Isus chI chee ndu
chI nuk sIn, yutu fIt yus pu tuch pu sI nu yu.
30
SIyush chI tputs ushpu tum pIyu fI chI nu-
yu fu sIn, muntsIf tuyus pu tuch pu sI nu yu.
Nuwush tchI tu ndu utu sIn, sIyuu ushpu-
tum tIs wuumu wIpu nu sheem nu chu pu-
ntsu.
31
Yutu fIt shI shIp tchI tu sI nu pu utufI,
sIyuu wunee kI nu. Yuwuu tuyus pu tu fu ngI
unoo chI nung tsu, mbI zu fInts pu. TuchIp
yungund pus sIyuu ndu kusu fu ngI nu.
Psuun tuu, kus chI fI tuut kumun kumun
ushI fu ngI nu. WunI pu sIyu nguz tunu fu ngI.
32
Nu ApunII sIyuu nup chI yu. ApunII
kuk kIz puf sIyuu Istu chI ntsu. ApunII kuk
kIz puf chu. Izuu fu mungoo nu muum Istu-
chu pu ntsu. Ash ku chu, wuu nuu tsI tIp tsI-
fee IchI ngu fu tupu chI ndu chu, sIyuuts tum
Izuu fu Istu chI tum pu fee wush kus ku chus.
33
Nuw tpu tsI nguz ufkI fI tmu fu fu-
ngee zI. Wumu fI nguz tmu fu fu ngI tum-
tu zI.
34
KuchIs pufung tIschu nuwuu tsI.
Nuwuu nI tufu wuz tu fu ngu fI, unu mun
kchI tu fu ngI nu. Anu mund Ipun shee-
mI Istu fu ngI tum tI.
35
AshI fu chu, sIyuu
wunu sIf tuu muum tuyus pu tu fu ngI nu.
Tpu tsIch IchI ngu fu tu ndu tufu wuz tu kuch
unchu wunu sI fI. Tufu wuz tu kuch, tpu-
tsee yuwuum kIyung kuchIy ku unoom
Istu kuch, unchu kIz puf wunu sI fI, wutum
wuunu Isus utuwu: Tputs sIyuum mungu-
tu fI punu ku, mungIs ksu mu nu ksu chpu-
fee. Itufu, suunu tpu tseem punu kus,
ufu ngI nu shu kIs tuut ssu, utImu ndu Isusu.
AshI fI shIng tsu, tfu ngI yu Pupo fo.
3
TsI yut ssee Iwu pu yu fu, tutunII tu-
yu fu sIn, ApunII pu tsI yu tu fu ngu nu.
37
TsI yu teef sIn, IchI ngu fu sIn Pupo foo
puchI peef sIn, kupung tunu fu ngu nu yu.
38
KIz puf mung' muntsu fu ngu nu Pupo-
fong zI. Yuwu mund Pupof: Nuwuu yusuf
pung chee zIs, ndu mbu fee: kuzu fukchI mu,
tfu ngu unu nguz tunu fu ngu nu. Sheef sIn,
muchee tu sIn Pupo foo botIsh wuyu fu ngu-
nu yu. SheefunI, zufu fu ngI nI yu.
Yuwuu Pupof Ips shu chee kuzu fukchI-
mu, tfu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Papor Irusarinap
naatarangu anoo kamanchin!!pa
21
1
Zundu fu ngI tuu tI nI ushI fI tuu
Apu nIII mun wumIn nuu tu fu ngI-
nI. MIIe tush yukut botIsh zufu yu fu nIIu-
nI, KsIp shu tsuf ktu fu ngI nI. Pu tum shu
Rodup tsuf nuu tu fu ngu nI, unoo tushI-
yu fu nIIu nI, Ptu fup yukut ktu fu ngI nI.
Ptufush muu yu fu nI, Pupof shu: Botee
SfI yup nuuk chu unoo nuchu ngu yu nI,
unush nuu mu nI, tfu ngu, Iyshu uyu,
tfu ngI nI.
2
Botee pufu ngI nI unush zufu-
fu ngI nI. SheefunI, FenI sI yup SfI yush chI
wutsu pun nuu tu fu ngu nI.
3
Ch pufu tsufu
mbu tsI nu ngIch wutu ndu fum pukee-
fu nIIu nI, tushIy fu ngu nI, SfI yup shu
ktu fu ngu nI. Sheefu, Tfop yukut mutu-
yu fu ngu nI. Anush bot muuch nufI ngu-
muum mutu yu fu ngu nI yu. Muu chI zupun
nufI ngu fu ngu nu.
4
Kfee fum chu nI, Isus-
chI chI nguz nuchu ngu fu ngI nI. PukeefunI,
unput tuu fu ngu nI. Isus chIch IchI ngu fu
shu nee fu ngu nu yu. ApunII WunI Isus chI-
chee mung' p'tseefungu, Isus chIch shu:
Zuwuu Pupo foo, Ifu su fI nup nuu fInII pu,
tfu ngI yu. Itufu, Pupof wIts ndu muzI-
nu fu ngI yu. Anush tsI mbun mutu yu fu
muuts tuu fu ngI nI yu.
5
SheefunI, nuu-
muum wufI tu fu ngu nI Isus chIch IchI ngu-
fu wIzunII pu, wIpu pu, Iyuu upeewush
wuyuf shIn nu yu. Yuk tush shI tu ngee fu nI,
upeewush kusu fu ngu nI. Anush muzu chI-
mun tutunII tu yu fu nI, ApunII pu tsI yu tu-
fu ngu nI.

Nuu nu mu chI nI pu, tyu fu nI,


botIsh zufu fu ngI nI. Sheefu, Isus chIch
wup tum kunu pu fu ngu nu. Iyshu nuu tu-
fu ngu nI.
7
NuuteefunI, TfIe mu yI dush
yukut mutu yu fu nI, unush Isus chI chee
nupu fu nI. MInum muu fu ngI nI.
8
Yusuf putum nuu tu fu ngu nI, Ses fI-
yup nuu tu fu ngu nI. KuseefunI, FeII pIsh
nupu fu nI. NIshu fI muung sInts, tyu fu,
unush tuchIp muu fu ngI nI. An FeIIp sIf
Ifu su fI nush wmuch tu sheem nu fu ngu nu
unchu. Itufu, nut shu Apu nIIeem kuk xIy-
fu ngI yu.
9
WIp kumu sI nuw Ipun pu nu fu
TuyusputumpunIfInI20 , 21
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
915
tuu fu ngI yu. Mzu fu nIII tu, Apu nIIee kuk
kumu nI fu ngI tum tu.
10
Anush tuu fu ngu nI,
Utu shuch tputs Utu sh tsup kyu shI nu,
kusu fu ngI yu Akpo sufu. Kumu nI mu pu-
nI tuu fu ngI yu Akpo.
11
Pupo fosh kusee-
fu, Pupo foo wIch poo shI yyu fu, sheefu
wuu nuu tsI wuts kumu fI ku, uweets shu
ku fIx ku ushI fu ngI yu. Sheefu, kumu nI-
fu ngI yu. ApunII WunI utee ju, Pupof Ifu-
su fI nush kus ku chu, Utu shuch Pupo foo
putuk chu sIn, pIypufee ush tu chI nIII nu yu.
KumufeefusIn, tunu feem tputs pu nuch-
pu sI nu yu ApunII ttu ndu, tfu ngI yu
Akpo.
12
Akpou kuk muzI nu yu fu nI,
IchI ngu fu nI puchInd ku nI, Wuts tu. Ifu su-
fI nup nuu fInII pu, tfu ngI nI Pupo foo tsI.
13
Pupof shu:

Muyuum shu nuwu nguz


tunuk su? tfu ngu shu. Ash kI nuu fIs, nuw
mungI muntsuch pu fI nu. Itufu, nuwuu
puchu muum tuu tI yu zund ku sIn, wufI tu-
chu. Isu su mund puchu muum zund ku sIn,
wuu nI pu puchu chI ndu nu yu, tfu ngI yu
Pupo fo.
14
Kupung xupoo fu ngu nI, kusu fu-
ngI nI. ApunII wuunu zund ku, wufI tuch pu-
fee, tfu ngI nI.
15
AshI fI yu, FeII pIsh tuchIp muu yu fu-
nI, ufu pung nuu muum yufu fu ngu nI.
SheefunI, Ifu su fI nup nuu tu fu ngu nI.
1
Ses fIy shuch Isus chIch ushpu tum
kuyu nu tum tu, utu sIn, Iyupu Ifu su fI nup
nuu tu fu ng tum sI nu. KuseefunI, Nus nup
pung' ymu ndu fu ngu nu Iyuu tsI. Anshu fI-
shu tuu fu ngu nI. Nusn sIf tumu Isu soo
mungoo nu fu ngI yu, Ch pu fu shchI tpu tsI.
17
Anush kusu fu ngu nI, Isus chI chpu tu tIn
kIs Ipu nu fu ngI nI.
Yuwuu Pupof Ifu su fI nush kusu fu ngu
unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Paporoo putarangana
anoo kamanchin!!pa
18
Pupof Ifu su fI nush kusee fu, pu-
tum shu Sundee kup pungu tu mu tu,
Kuyu nu tum tu tyu fu nI, nuu tu fu ngI nI.
Nup ku nI, yuw Isus chI chee ksut ku nu un
IchI ngu fu unu sh tum shu nI yu fu ngu nu.
19
Pupof nup ku tu unoo wunu sIf tsI yu tu fu-
ngI yu. ItsIn su fu kumu nI fu ngI yu yuwuu
ufup xIy fu ngu unoo tsI. ApunII kIz puf
Istu fu ngI yu tunu feets tuu tu. ItsIn su fu
Apu nIIee kuk kumu nI fu ngI nu, kumun ku,
tfu ngI yu Pupo fo Sundeekoo tsI.
20
KIs
muzI nu yu fu sIn, Apu nIIeets shu:

Tumufu
ApunII ushku, tunu feets tum mung' tuchI-
ngeenIIu? tfu ngu nu yu. Sheefu Sundeek-
shu: Zuwuu Pupo foo, nu muzI nung chu,
tfu ngI yu. Iyu shuch Utu shu chI nI tputs
zupun mII tputs Isu soo mungoon ku nu-
yu. ShIy Iyush chee yusuk tu mund shu.
Isu soo mungoon kI tuut ssIn, wundu fI
My sI su fI nee tsI kumuch tu shI nI kIz puf
chI nu ku nu yu.
21
Tputs mung tssIn chu
shI yuu tsI: Mung Utu shuch ufup tuu ku-
nu unoo yutu fI tu tuyus pu tu kI yu Pupo fo,
Utu shuchpu tu wunee ku, My sI su fI-
nee tsI wIf kuf kpI tung tsu. Muu chI fI tuu
ktu fu muum wuts tu, mIshu Utu shuch
tputs ufu tuu ku nu unu mush kpI tung tsu,
mung tchu Pupo fo, tssIn chu shI yuu tsI.
22

AshI fI tumu yu chee zIch? tunu. Nu


mus sI fI yusuch pu sI nu yu shIy nIsh kusu-
fu ngIsh unoo tsI yu.
23-24
AshI fI yu, nuwuu
kukI puyung chu. MuzI nung chu. Kumuz
nIsh Ipun pu nu fu tuu fI yu. ApunII pu kIz-
puf tsI yu teef sIn, mus much kumuch pu sI-
nu yu. AshI fI unpu Ipu nee fush, Apu nIIIp
pung' nuuch chu. Anush pshtu yu fush,
My sI su fI nI wIf kuf kumuch tu fu ngu unoo
puyung chu. Sheefush, shIy shu Istung chu,
shuu nu IchI ngu fu tuwu pung chu much
kumu muu mu. ShIy umbI ush ku chush,
shI yu mu fI shu kusIch shu ngI chI fu ngu nu
unoo tsI. Isus chIch shu unoo puk chu sIn,
shI yuu: Zufukchu. Pupof My sI su fI nee-
tsI wIf kuf wunu sIf puyu kI yu, shI yuu
tch pu sI nu yu. Tyu fu sIn, mupIych pu sI nu-
yu.
25
Itufu, ufu pIch tputs zupun Isu soo
mungoo nu fu ngu nu unoo tsI nu tsI yut kee zI-
nI. SIf tumu unoo tsI yu tu fu ngu nI, kIfuk
yundu yu fu nI, zungu nI fu ngu nI. PukIch
kumuch tu fu ngI nI. Kutung tsee upunII-
pu tsee ungIf tu muum wuyu ku nu unoo
ndu kutu ngu muu mu, mIshu kufu see ndu
kutu ngu muu mu, mIshu zum zee kup chuf-
sIn, ndu kutu ngu muu mu, mIshu ndu
Imbu nguf tu muu mu, ushIp un kumuch tu-
fu ngI nI, tfu ngI yu Sundee ku. Pupof shu
uyu, tfu ngI yu.
TuyusputumpunIfInI21
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
916
2
AshI fI putum Pupof tputs put Apu-
nIIIsh pung' pshtu fu ngu nu. My sI su fI nee
kuk puyu pI tu pshtu fu ngI yu. Pupof
Utu shu chIsh upunII pun kusu fu ngu nu.
Pupof upunII pun put tsI yu tu fu ngI yu,
TsI mbun mutu yu fu zuf nIshu fI ApunII-
pu tsI yut chI nI pu. SheefunI, zum zeem
muchI muum yushI ndu chI nI pu, tfu ngI yu
upunII pu nee tsI.
27-28
MuchI muum pukIch
pIsh tuk chu, unush AsIyu Utu shuch
tputs Pupo foo Apu nIIIsh pung' pufu ngu-
sIn, tsI yun tu fu ngu nu. Utu shuchpu tu tIn
wunee fu ngu nu. Utu shu chIs zuwuu,
muzI nung tsu, tfu ngu nu. K'tungusIndu,
Pupo foo putu yu nI. Pupof yutu fIt chu.
Tsu pu fu nu see shu nee fu, yutu fIt tuyus pu-
tu muum xIy kIyu. Pupof tpu tsee tuyus pu-
tu ku tchu, Utu shuch tumuk pu sI nu yu
shI fInts pu. MI shut, My sI su fI nee kuk chI-
nu fInts pu. MI shut, Apu nIIeets tum pung'
Ifu su fI nush pungu fu ngu nu unoo chI nu-
fInts pu, yutu fIt tuyus pu tu ku tchu, tfu-
ngu nu. MI shut, tunu fee ufup chee nIsh
Apu nIIIsh pung' yup shtu fu ngu, Apu nIIee
pung' tuyu tu fI tu fu ngI yu. AshI fu chu, putu-
yu fu nI, kupung wunee yu nI, tfu ngu nu
Utu shuch yuw AsI yush tuu ku nu unu.
Tputs IchI ngu fu sIn muzI nu yu fu sIn, kIz-
puf tsI yun tu yu fu sIn, ngIch zI mund Pupo-
foo putu fu ngu nu yu.
29
Itufu, Pupof kuupu
ufup chee tputs ndu yup shtu fu ngI yu.
Pupof Tof mu pu Ipu nee fu, Ifu su fI nush
xIy fu ngI yu. Tof mu Ips shuch ufu pIch
tpu tsI. AshI fI Utu shuch unoo pufu-
ngu sIn, Apu nIIIsh pung' Tof mootspu
yup shtu fu ngI yu, ngIch ku sIn Utu shuch,
tfu ngu nu Pupo foo tsI. Anu mund nutsu fu-
ngu nu.
30
AshI fu chu, tputs IchI ngu fu sIn
kIz puf tsI yun tu yu fu sIn, Pupo foo kuyu-
ngu yu fu sIn, putu yu fund sIn, pshIy fuf tu fu
ushI fu ngu nu. Apu nIIIsh pung' IshI tu ngu-
fu ngu nu Pupo foo tsI. IshI tu ngu yu fu sIn,
Apu nIIee pung' tstsu fu ngu nu yu mbumu.
31
AshI fu chu, Pupo foo puchu muum
zundu fu ngu nu: puk chIm pIsh tu fu ngu nu.
Tputs nIII tu fIt shu komu ndun tup nuu teef-
sIn, Pup chu, Ifu su fIn shuch wuun pu tu
pchu fu sI nu pu, tfu ngI yu komu ndun tee
Rom shu cheetsI.
32
Komu ndunt unoo muzI-
nu yu fu, kupI tu nuu kumuch tu fu ngI yu.
Sundu foo mucheefush, tIt shInII chu Utu-
shuchpI, tfu ngI yu komu ndun te. Ayu
tyu fu, IchI ngu fu sIn komu ndunt pu tu tum
IfI pu fu ngu nu. Utu shuch shu sundu foo
pukeef sIn, Pupo foo pzkoo ku tu fu nu un
kusu fu ngu nu yu.
33
Komu ndunts hI tu:
Kuteen put tsI mbun kumufeefus, ksu-
ngInts, tfu ngI yu sundu foo tsI. Sheefu,
Utu shu chee mushu fu ngI yu.

Chuk shtu
InI?

TumumshItu InI tpu tsI?

Muyu-
mund shut nee ushIk su? tfu ngI yu
komu ndun te.
34
Tputs shu ushpu tum
mIn tsI yu tu fu ngu nu. Ashpu tum nIII tu fI
tsI yu tu fu ngu nu. Itufu, tputs wuzu pun
mungu tu fI tsI yu tu fu ngu nu yu. AshI fI
komu ndunt ItsIn su fu yusu muum pInu su-
fu ngI yu. Wusu ndu fuf Pupo foo wup tum
muchI fu ngI yu yup sunduf tuu ku nu
umbI.
35-3
Itufu, kfI ngu shIsh sunduf
kfee nI utu sIn, tputs shu tuxu fu fu ngu-
nu yu. NufI ngutpu utu sIn, yun pu muum
zundu fu ngu nu. Pupo foo nutsuk sIn,
NeetsI fI kupeeteefush ksu ngI, puchu-
pu nI, tmbee fut ushI fu ngu nu yu. AshI fI
sunduf shu wuun shu pung' yup shtu yu nI
utu sIn, Pupo foo kuyu fu sIn, nufI ngu-
fu ngu shI nIII nu yu.
37
Sundu fush pung'
pshtu muum wufI tuk chu, Pupof shu:
Xumu chI, shI yu pu tsI yut pI tunu, tfu-
ngI yu komu ndun teetsI. Komu ndunt shu:
Mu,

shIy KIfk shuch kuk tsI yut kIsh?

Antuu tI shIy IjIp to shchee zIs? tfu ngu.


38
Nuw shI yuu: SIng IjIp tu shuch tputs
nIsh kusee fu, yutu fIt yus pu tu fu ngu,
gobef noo kupee tee nI. Yuun tu fI kufu ku fI-
nee mu nI nu yu nI, tfu ngu shI yuu unund
utI nu tu nu putu yu shI nu. Kumu zuu Ipun pu-
nuf mII upu sup much tu fu ngI yu. Puchum-
pun nund tputs much tu fu ngI yu. AshI fI
shIy unoo zIsh, ndu mbu fI, tfu ngI yu
komu ndun te.
39
Pupof shu: Dun chu. Nuw
Utu shuchtu nu. Itufu, Tf sI sush yukut
nIIuf tu fu ngI nu. SIf sush kung un yukut
tuu fI yu. An yukut kupung chu, kIz puf-
chu. AshI fI yukut kupung unshucheefufI
shI yuu mush kI nu. Xumu chI, wuyu ndu.
Nuw Utu shuchpu tu tI nI tsI yut pI tInu.

ShIy umukshu? tfu ngI yu Pupo fo.


TuyusputumpunIfInI21
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
917
40
Komu ndunt shu: Ayu, wufI tuch pu fee,
tsI yu tung sI, tfu ngI yu. AshI fI, unufI
Pupof chIy zu yu fu, tpu tsI zumup tu uw
puxu yu fu ngI yu. Sheefu, Pupof tsI yu tsIs
kupung kumu nI fu ngI yu. Utu shuch kuk
tsI yu tu fu ngI yu.
22
1
Pupof tsI yut ku, tfu ngee ju,
Zuwu nIIee, muzI nu ngu ntsu.
Ichee, muzI nung tum tsu nuwuu kukI. SIy
nuwuu yutu fIt tsI yu tu fu ngus, putu fu ng-
su. AshI fI nu ItsIn su fu kumun chInts pu,
tfu ngI yu Pupo fo. Pupof k'kuzee yufu-
muum
2
Utu shu chIsh kuk tsI yu tu fu ngI-
yu. Muyu, Pupo foo kuk muzI nu yu fu sIn,
IchI ngu fu kIz puf zumu fu ngu nu yu.
3
Pupof shu: Nuw Utu shuchtu nu. Yukut
Tf sI sush, SIf sush kung nIIuf tu fu ngI.
Itufu, nIshu fI Ifu su fI nush kunu ngu fu ngI-
nu. NIsh shu chu kunu ngee fu fI, Iy muyIs-
to fu fI nI Gumu IIeI nuwuu tuyus pu tu fu ngI-
yu, nuwuu yunu ngu fu ngI yu. Apu nIIee
kuk nuwuu Izuu fu tuyus pu tu fu ngI yu.
My sI su fI nee tsI kumuch tu mu fI nI ndu
yutu fIt yusu fu ngI nu. KIz puf chI nu fu-
ngI nu. SIy nupu Apu nIIeets tum chI nu fu-
ngus, nuw unoots tum chI nu fu ngI nu.
4
Isus chI chee tuchI tu yu fu fI, putu fu ngI-
nu puchu muu mu. KIzuuts tum putu yu fu fI,
tumu nu fu ng tum tI. Yuwuu ushI fu ngI unoo
ItsIn su fu kumun kI nu.
5
ApunII pun ufku fI,
tputs wuchIn IchI ngu fu nuwuu yusu fu-
nu yu. NgIch kee zI, dun chu. ApunII pun
ufku fI nuwuum kIfu kuu punu fu ngu nu yu.
Isus chI chee p'tungsI, tfu ngI yu kIfu ku mu-
nu. ApunII pun shu ufku fI: Neewu kIfu ku.
Zuwu nIII nI pIy Dums kush yukut tuu ku-
nu unoom punu shI nI, tfu ngI yu. Nuw-
shu uyu tyu fu fI, kIfu kuu yyu fu nIIu fI,
Dums kup nuu tu fu ngI nu. Dums ku shchI
ushpu tum Isu soo mungoo nu fu ngu nu
unoo putu ku tu fI nuu tu fu ngI nu. Anush
kuseefufI, Isus chI chee putu chI mu, tfu-
ngI nu. SheefufI, kumu fI yu fu fI, Ifu su fI-
nup muchIn chI, tfu ngI nu. Sheefu, unush
Iy kufu ku fI nI wunIch pu fee, tfung tu nu.
(Tuyusputumpuni 9.1-19, 26.12-1S)

AshI fI Dums kup nuuteefufI, zuf


wuchu mu fee kuyu mu fu ngI nu. MupIy fu fI
nuun tu chu fI, yup ndu chI nu fI umb kunI-
ndup kufu sheefu kIz puf 'sIneefungu,
nuwuu nung ItIn tIn ku fut ushI fu ngu
7
tsu push puntsu fu much ushI fu ngI.
Puntsu kum chu fI, unush k'kuzee muzI-
nu fu ngI nu. Suu Iuu,

muyuum shu shIy


nuwuu kIyung yuchuk shu? tfu ngu shu.
8
Nuw shuchu:

Chukshu shu shIyu? Ichee,


tfu ngu shI nu. Uw shu chu: Isus tu nu Nsu-
fetshu chtu nu. Yuwuu shIy kIyung yuchu-
kIsh nuw untu nu, tfu ngu shu.
9
Ipun shI
'sInee pukeef sIn, Itufu k'kuzee ndu
muzI nu fu ngu nu.
10
AshI fu chu, nuw shu:

Ichee, tumu chee zI? utufI, uwshu: ChIy-


zu yu fush, Dums kush nuuch chu. Tputs-
shu nuwuu kukI shI yuu kumu nIchpu fee.
ShI yuu kumun ku, kItsIsh muzI nung chu,
tfu ngu shu. Ayu, tfu ngI nu.
11
KIz puf
'sIneefungu kuchI pu muum pInu su fu ngu-
shI nu. ChIy zu yu fu fI Ipun shI kuweetsI
putu yu fu, Itu tu fu ngu ndu. Dums kush
kuseefunI, pungu sush tuu fu ngI nu.
12
Itufu, Anu nI yus tputs sufu, unshu tum
yukut tuu fu ngI yu. Anu nI yus My sI su fI nee-
tsI kumuch tu mu fI nI wunu sIf puyu fu ngI-
yu. Utu shuch IchI ngu fu wunu sIf tsI yu-
tu fu ngu nu Anu nI yu suu tsI.
13
AshI fu chu,
uwshu nuwush kusee fu, nuwuu
tususeefu, tsI yu tu fu ng shu, Zuwuu Suu Iuu,
yusuf kuchIsh yufuch pu shu, tfu ngu shu.
Tyu fu, nutu muf tu tum kuchI yufu fu ngI-
yu. Anu nI yu suu pukeefufI,
14
uwshu: ZItu-
mI nu fI nee tsI nI ApunII chI nu fu ngI yu. Nu
unu fI tum shI yuu Ipu seenII shu, tfu ngu.
WusI ngu fu ushI fu ngIsh unush Isu soo Apu-
nIIee Ipu su mu fI nI kuk muzI nu fu ng shu.
Anush Isus shI yuu yuku fu ngI yu. NImun
ApunII mungush chI nu ku unoo yusuch-
pu shu. AshI fI mungoo nung chu.
15
ShI yuu
kumu nI mu pu nee nu yu nIIu. Ufu tu fI pu
Apu nIIee kuk kumu nI mu pun tuuch shu.
IchI ngu fu tpu tsee kumu nIch shu shI yu yu.
Yuwuu kuchIsh pufu ngIsh, kItsI sh tum tIsh
muzI nu fu ngIsh unoo Izuu fu kumu nIch-
shu.
1
AshI fI nImu nu fI shu Isu su mun
mungIsh tutung chu. Yutu fIt shI fee tsIsh
tuchI ngee fush, Isu su mun chu mung chu,
tfu ngI yu Anu nI yu su nuwuu tsI. Nuw shu
uyu, tfu ngI nu.
TuyusputumpunIfInI21 , 22
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
918
17
AshI fu chu, nuw mus sI fI tum
nIngeem Ifu su fI nup kunu pu fu shI nI nu.
Apu nIIIsh pung' ApunII pu tsI yut pI utufI
pshtu fu ngI nu. ApunII pu tsI yu tu fu ngu-
fI,
18
Isus shu yusuf nuwuu yuku fu ngu,
nuwuu tsI yu tu fu ngI yu. Isus shu: Suu Iuu,
nIsh Ifu su fI nush tuyus pu tu fInII pu.

Antuu tI shI yuu kukIsh muzI nu chu-


zI nIII nu ju? ndu mbu fee. MIkeefush
nIII tu fI tup nuu yu fush, tuyus pu tu shI nI,
tfu ngu shu Isusu nuwuu tsI.
19
Nuw shu
ymku fI, tfu ngI nu Isu soo tsI, Ndu mbu-
fI.

TumufI nuwuu kukI ndu muzI nuch,


wutum shI yuch chee tputs kIz puf kIyung
yuchu fu ngI nu wu?

WunInII nuwuu pufu-


ngu nu wu? ShunIyshIshIsh pshtu yu fu fI,
shI yuch chee putu fu ngI nu. Tpu tsI fee tsI
kumuch tu fu ngu fI, kupung pzkoo fu ngu-
nu yu.
20
IstI wu fI nee tsI puchu fu ngu nu un
nuw chu tufIng sInts tyu fu fI, puchu fu-
ngu shI nIII nu yu. Puchum pu nee wutu nIf
ksu tu fu ngI nu.

AshI fI shI yuu kukIsh


kumun ku fI, yuun pu tu tumu fI ndu muzI-
nu chI nIII nu? MuzI nuch pu sI nu yu, tfu-
ngI nu Isu soo tsI.
21
Itufu, Isus shu: NdunI.
TfInII pu. Nuu ngI tunu, tfu ngI yu.
Afup zungun chInII pu. Afup chIp tunu-
fIp zungun chInII pu tuyus pu tu muu mu,
tfu ngI yu Isusu. Nuw shu uyu, tfu ngI nu,
tfu ngI yu Pupo fo Utu shu cheetsI.
22
Ndu tu fI tsI yu tsIs tuwuts pu fu, yuwu-
mund tunu fIp tuyus pu tu shI nI tchu Isusu
nuwuu tsI, tfu ngu unu mund Utu shuch-
shu kIz puf tsI yun tu yu fu sIn, zumum tuf
ushI fu ngu nu.

Muyuu mu uw tuuch?
Puchu yu fus ksu ngInts, ntu fuch ushI fu-
ngu nu Utu shu chI.
23
KIz puf tsI yun tu yu-
fu sIn, muzIn tu fI nee pu utu sIn kunI ndup
wutu nIf kupeet kupeet: puzu cheets shu
kufut kufut ushIsh tu fuch ushI fu ngu nu.
Ufu Utu shuch tsI yun tuk sIn ush tu fu nu yu.
24
Komu ndunt shu: Pupof tup shtu ngI,
tfu ngI yu sundu foo tsI.

Muyu mund shu


tputs Pupo foo tsI yun tu ku nu yu? Pzkoo yu-
fus, mushu ngInts Pupo foo tsI, tfu ngI yu
sundu foo tsI.
25
Sunduf shu uyu tu, Pupo foo kumu-
fI fu ngI yu. KupI tun shu chIy zu fu ngI yu
pzkoo muu mu.
Itufu, Pupof shu: Xumu chI, nuw Rom-
shu chtu nu.

Nuwuu Rom shu cheetsI


tumu fee pzkoo chIsh?

Ndu tsI yu tsIs


yufu fI nI wu? tfu ngI yu Pupo fo.
2
KupI tun
unoo muzI nu fu nIIu, komu ndun tup tIt
ushI fu nIIu, komu ndun tush kusee fu, Yuw
pzkoo ngI tfu nIIIsh un Rom shuch chu,
tfu ngI yu kupI tu nI.
27
Komu ndunt unoo muzI nu yu fu, Pupo-
fosh kusu fu ngI yu. ItsIn su fush kumu nI-
ngu ndu mu.

Kuupu Rom shu chIsh shIyu?


tfu ngI yu Pupo foo tsI. Pupof shu: Au, Rom-
shu chtu nu, tfu ngu shu.
28
Komu ndunt shu:
Nuw sIf kufIk kupung tuwu pu yu fu fI,
Rom shu cheem kInu fu ngI nu.

Itufu, shIy
tumu yu fush kInu fu ng shu? tfu ngI yu.
Pupof shu: Nuw upu fI nI Utu shu chI mun tu
Rom shu cheem kInu fu ngI yu. AshI fu chu,
unush nIIuf tu fu ngu fI, ufu Rom shu chtu nu
nuwu yu, tfu ngu shu komu ndun teetsI.
29
AshI fI sunduf Pupo foo pzkoo muum
xIyu fu ngu nu un tsI yut ssee muzI nu fu nIIu-
sIn, punI fu ngu sIn, Pupo foo kusu fu ngu-
nu. Komu ndunt kIz puf punI fu ngI tum tu.

Tumuchu, Rom shu chee kumu fI yu fI nI?


SItuts tI, tfu ngI yu. AshI fu chu, unush
Pupof tumu nu muum tumu nu fu ngu nu yu.
Yuwuu Pupo foo putu fu ngu nu unoo
kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Papor Utashuchpa urkar
tsiyatarangu anoo kamanchin!!pa
30
AshI fu chu, pu tum shu komu ndunt-
shu:

Muyuum shI tu ju Pupo foo yutu fIt


tsI yut ku nu? tu, unoo yusu pI tu, Utu-
shu chee ufkuf kufu zu fu ngI yu. Komu-
ndunt, tfu ngI yu tpu tseetsI, Utu shuch
upunII pun ufkuf Ishu nIy ch pu IchI ngu fu
kufu kuu tsI, wuchIn pu tu tum tu, tfu ngI-
yu komu ndun te. Tyu fu, Pupof ksung-
tsu, tfu ngI yu sundu foo tsI. UwshtI sIn
uyu tyu fu sIn, kusu fu ngu nu. Sheefu,
Utu shuch shu nI yeef sIn, komu ndunt
Utu shu chIp Pupo foo much tu fu ngu nu-
yu. Anush kusee fu, Pupo foo upu su nund
tuxIy kee fu ngu nu.
23
1
AshI fI Pupof xIyee fum chu,
Utu shu chee nup nup shI mbu-
yu fu nIIu, Pupof shu: Zuwu nIIee, ufu
TuyusputumpunIfInI22 , 23
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
919
nuw wunu sIf tuu fu ngI nu. Nuw mungI
mupIyk tu nu. ApunII wuunu yusu kI yu
ntu fu Pupof,
2
ApunII pun shu ufku fI,
kukush tpoo shI ngI, tfu ngI yu tpu-
tseetsI. ApunII pun ufku fI sufu Anu nI yu-
su. Tputs shu Pupo foo kukush uwpu tpoo
ushI fu ng shu.
3
Itufu, Pupof upunII pu nee
ufku fI ndu nuts tu fu ngu, nIII tu fI tund
tu numbu fu ngI yu, yuwu mund mungu
kukush tpoo ushI fu ngu unu mu ndu
ApunII shI yuu wunI chu pu nIIu.

Muyuum-
shu Iwu zI fI k'kIptuftIsh tsI yu tuk shu?

Muyuum shu nuwuu ngu tu fI tIsh k'kIshI


tpoo ushIk su? My sI su fI nee tsI kumuch-
tu mu fI nI ksut kI tuu tIsh, Itufu ndu
wunu sIf puyuk shu.

Antuu tI My sI su fI nI
msu ngee fus shIng tsu, tfung? tfu ngI yu
Pupo fo.
4
Tputs shu: ApunII wuunu upunII-
pu neem ufkuf nu fu ngu,

tumu fee shIy


unoo numb chIsh? tfu ngI yu.
5
Pupof-
shu:

Kuupu upunII pun ufkuf? tfu-


ngu. Zuwu nIIee, nuw nuts tu fu ngee zI.

TumuyucheezI? Wutum ApunII: Kufu ku-


fee tsIs yutu fIt tsI yu tInts pu, utuwu. AshI fI
nuw numbu fu ngI unoo mupIy chI mu,
zuwuu, tfu ngI yu Pupo fo.
-8
Itufu, Pupof yusuf wuchI nuu nuts-
tu fu ngI yu, ushpu tum tputs Sut sI yoo
kuk puyu fu ngu nu unoo tsI, ushpu tum
Puf sI yuu kuk puyu fu ngu nu unoots-
tum tu. Pupof yuwuu tu fu nu unoo ufu
yusu fu ngI yu. Sut sIy pun shuch tputs
ufu: Tpu tsIch tsI pu kuch, tm chee zIch,
ndu mbu fee. ApunII wusu ndu fuf wunI-
ndu ju, kunIz wunInd tum tu ju utu nu yu.
Anoo tsI mu fI k'kuz chI nu tu fu nu Sut sIy-
pun shu chI. Itufu, Puf sIy pun shuch ufu:
TsI pu kuch yusuf tmuch chI. ApunII
wusu ndu fuf tuuf chu. KunIz tuu fI tum chu,
tssIn chu. AshI fI Pupof unoo ufu yusu fu-
ngu, tsI yu tu fu ngI yu, Zuwu nIIee, muzI nu-
ntsu. Puf sIy pun shuchtu nu. Nuw upu fI nI
Puf sI yuu kuk puyu fu ngI tum tu. Yuwuu
sIy Puf sIy pun shu chIs puyu kIs unoots-
tum nuw chI nu kI nu. Tpu tsIch tsI pu kuch,
yusuf ApunII chI yuu Itu yu mu chI yu utInu.
Anoo tsI mu fI chI nu kI nu. Anoo tsI fI tum
nuw tuyus pu tu kI nu.

Antuu tI msu ngu fee-


zI tuyus pu tu kI? Itufu, yuwu mund tuyus-
pu tu kI unu mund nuwuu nutsu fu ngus
putu fu ng su. Anu mund nIsh kusu fu ng su
nuwuu tsI yu tu muu mu, tfu ngI yu Pupo fo.
MuzI nu yu fu sIn, wuun pu tu tIn wufu tu-
muum pukIch pIsh tu fu ngu nu. Zupun
tputs zumu ngu fu ngu nu yu.
9
KIz puf zumum tu fu sIn, zupIsh shu
Puf sIy pun shuch tuyus pu tum pu nI fI nI
tputs chIy zu yu fu, tsI yu tu fu ngI yu, Pupof
zuf ku pu fI utIyu. ApunII pu wusu ndu fuf
tsI yu tu fu ng pu fee. In tputs yutu fI tu ju,
ndu mbu fI, wunu sIf pu fee.

Muyu mund-
shtu ju ushI muu msu ngee fuch nuts chIch?
tfu ngu nu.
10
AshI fu chu, unu mund
wufut ku sIn, Pupo foo pshIy fuf tu ngut
ushI fu ngu sIn, komu ndunt punI fus tu fu-
ngu shu. Pupo foo zIchu sI nu pu tu, sundu-
foo kumuch tu fu ngI yu, Amb kufu kup
nuu ngInts. Kuseefus, Pupo foo Itu tsI ntsu.
Sheef us, suun pee pungIs much tu tssu,
tfu ngI yu komu ndunt wusu ndu fu fee tsI.
Yuwuu Pupof Utu shuchpu ufkuf tsI yu-
tu fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Paporoom tsangamaam
zandarangana anoo kamanchin!!pa
11
Pupof Utu shuchpu ufkuf tsIyuteefu,
nu tum tu psuun Isus Pupo fosh yusuf
yuku fu ngI yu. TsI yut ku: Pupo foo, ush-
kI tuu teesInu yu, punI fInII pu, wutum
nuw shI yuu nupu fu fI puchInd kI nu wu,
tfu ngI yu. NIsh Ifu su fI nush nuwuu kukI
kumu nI fu ngush, nu Romup shu yukut
kumun chI tum pu shu, tfu ngI yu Isusu.
Tyu fu, kusu fu ngI yu.
12-13
Pu tum shu tufu see chu, Utu shuch
tputs wuun tu fI chI nu yu fu sIn, 40 tputs
wuun pu tu tIn tsI yu tu fu ngu nu yu. Pupof
puchu yu nI, tumu pI ngu yu fu nI, tfu ngu-
nu. NImun wuu chee zIch, ndu mbu fee,
kutung chI tum tu zIch, ndu mbu fee. Puchu-
fum chuch, kutu ngu muum wufI tu chu.
Wuu muum wufI tuch tum tu yu. Ndu tu mu
puchu fu nI kutung ku chu nI, Apu fIch chI-
yuu kIz puf wunI chu pu nIII nu yu, tfu ngu-
nu yu.
14
Tyu fu sIn, upunII pu nIsh ufkuf
kuseef sIn, tsI yu tu fu ngu nu. Utu shuchpu-
tu tum ufkuf tsI yu tu fu ngu nu. Zuwu nIIee,
muzI nu ngu ntsu, tfu ngu nu yu kufu kuu tsI.
TuyusputumpunIfInI23
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
920
NImun kutung chee zI nI, pInu suk tu nI-
chu. Pupo foo puchu yu fu nI, unu yusuf
kutung chI nI pu. Zuf ku tu nI chu utu shI nI-
yu.
15
AshI fI Istu ndu tumu pI ngu muu mu.
Tpu tsI fIsh zungu nI ngI tumu pI ngu muu-
mu. Komu ndun tee tumu pI ngu yu fus,
Pupof Iyup zungu nIng chu, tumu pI ngu kus
tshI ntsu tng chu. Yusuf Pupof pu tsI yut-
chI nI pu k'kuzee yufu muu mu. Kupung
tsIyuteefunI, yusu chI nI pu Pupo foo tsI,
ttu ndu tnII chu, tyu fus zungu nI ngI,
tfu ngu nu kufu kuu tsI. ShIy tumu pI ngu-
ngI, Iyshu puchu chI nI pu, upus pI tsu ngu-
yu fu nI, puchu chI nI pu, tfu ngu nu yu
Utu shuch puchum pun tpu tsI.
1
Itufu, Pupof wIzuf wIp unoo yusu-
yu fu, sundu fup pung' nuu tu fu ngI yu.
Kusee fu, Izuu fu kumu nI fu ngI yu wuzI pu-
fee tsI.
17
Pupof shu kupI tu nuu kufuzeefu,
kupI tun shu kusu fu ngI yu. Komu ndun tup
In kunu ngus much tuch chu. TsI yu tsIs
kumun pI utIyu komu ndun teetsI, tfu ngI-
yu Pupo fo.
18
KupI tun shu uyu tyu fu,
kunu ngu see much tu fu ngI yu komu ndunt-
pI. Anush kusee fu, kupI tun shu: Pupo foo
yuwuu tumu nu fu ngIsh un nuwuu kufu-
zu fu ngI yu. Komu ndun tup In kunu ngus
much tuch chu. TsI yu tsIs kumun pI utIyu
komu ndun teetsI, ShI yu pu tsI yu tuu tI tyu-
tu ndu, tfu ngI yu. AshI fu chu, nuw shu
muchee tI nu, tfu ngI yu kupI tu nu komu-
ndun teetsI.
19
Komu ndunt shu uyu tyu fu,
kunu ngu see uw putu yu fu, yuunI tsI yu tee-
nI, tfu ngI yu. Wuu nI tIn tsI yu tu fu ngu nu-
yu. Komu ndunt shu:

TsI yu tsIs puyu kIsh?


AshI fI ItsIn su fu kumu nI ngu ndu mu, tfu-
ngI yu.
20
Kunu ngus shu kumun ku, tfu-
ngI yu, TsI yut ssee muzI nu yu fu fI, shI yuu
kumu nI tI tyu fu fI, nuut tI nu. Mung Utu-
shuch wuun pu tu tIn tsI yut ku sIn, Pupof
puchu yu nI utu nu yu, mung tssIn chu.
Mung nu upunII pun pu ufkuf tsI yut ku sIn,
Utu shuchpu tu tum ufkuf tsI yu tee nII sIn-
tu ndu, mungu. An upunII pun ufkuf mung
shI yuu tumu pI ngu muum zunduk tu ndu.
Pupof Iyup zungu nIng chu. Yusuf Pupo foo
tsI yut pu nI utI nI yu, tch pu fI, upunII pun
ufku fI shI yuu tsI yu.
21
AtI tuu tI yu, unoo
muzI nu fInII pu. Mungu tu ndu tu. Mung
40 tpu tsI tsu ngu chI nI pu utu nu yu. Kutung-
chee zI nI, wuu chee zI nI, ndu mbu fee,
mung, tfu ngu nu. Pupo foo puchu yu fu nI,
yusuf kutung ku chI nI pu, mung ttund sI-
nu. An tputs shI yuum kutu ku nu yu. Ayu
utI nuu fee shu, mus sI fI tum pu fI tsu nguch-
pu sI nu yu. AshI fI kuk muzI nu fInII pu
tunu shI yuu tsI yu, tfu ngI yu Pupof zoo-
nIII komu ndun teetsI.
22
Komu ndunt shu:
Wup pu fI, upunII pu nee ufku fI kuk ndu
kumup shI fu ngush, ItsIn su fu kumu nI fu ng-
shu nuwuu tsI. Itufu, nuuk chush, kumu-
nInII pu yuw tsIyuteefInI unoo tsI, tyu fu,
kunu ngu see zungu nI fu ngI yu.
23-24
Komu ndunt yusu yu fu, kupI tu nuu
tsI mbun kufu zu fu ngI yu. Komu ndunt shu:
MIkeefus yufung tsu Ses fI yup nuu muu-
mu, tfu ngI yu kupI tu nuu tsI. Sundu foo
mchIt pu nI 200 much tu tssu. Sundu foo
yuw kupuu chu mun nuu ku nu unoo 70
muchInts tum tsu. Anu mun k'chIfpungpun
200 much tu chtu msu. Kupuuch mInum-
tum yufung chu, Pupo foo mu. Uwshu
unush kuxI nee fu nuu chI yu. Nu kIz puf
tupeek chu, nuu muum wufI tu chI yu psuu-
nu fI tu. Ses fI yup nuu ngInts. AmbI gobef-
nu do fup FeIIk sup wunu sI fI much tu tssu,
tyu fu, uwshu uyu, tfu ngu nu.
25
Sundu foo yufu muum kumuch tu yu-
fu, kIfu kuu yundu fu ngI yu. KIfu ku mun,
tfu ngee ju,
2

TumufImtu, Ichee FeIIk su? Nuw


shI yuu chI nu kI nu, wutum shIy wunu sI fI
IshI nuk shu wu. KIz puf gobef nu dof shu wu.
Nuw KIuw dI yu-IfsIyustunu shI yuum kIfu-
kuu yundu ku fI, zungun chInII pu.
27
Nu muzI nung chu, tsI yu tsIs kumun chInII-
pu. Utu shuch Pupo foo puchu pu nI utu sIn,
putu fu ngu nu yu. Puchu muum puk chIm pIsh-
tu fu ngu, nuw shu sunduf pu Utu shu chIsh
kustu Ituts tu ushI fu ngI nu. Mung Rom shuch-
chu tpu tsI utu sIn, kIz puf tupu chI ndu fu ng-
tu nu.
28

Muyu mu ndu putu fu ngu nu? utufI,


yusu pI utufI Utu shu chIp ufku fI much tu-
fu ngI nu.
29
TsI yu teef sIn, My sI su fI nee tsI m
wuu nuut ssIn zItu mI nu fI nI tsI yu tu fu ngu nu.

Tfu ngu nu unu mund untuu tI yu puchu-


muum wunI ndu ju? Tumu num tum wunInd-
tum tu ju. Mungu tu fI, tfu ngu nu yu.
30
Itufu,
TuyusputumpunIfInI23
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
921

D
24.7 Wunee yu nI utunI, komu ndunt shu IIsI yus wusu ndu fuf pu Iyush kusu fu ngI yu. Iyuu kIz puf
kusI yu fu, Pupo foo Itu tsI fu ngI yu. Sheefu, Iyuuts shu: PIy FeIIk sup tsI yu tu shI nInts Pupo foo tsI,
tfu ngI yu IIsI yu su. AshI fu chu, nuut tI nI.
tputs nIII tu fIt wuun pu tu tsI yu teef sIn,
Pupo foo Izuu fu puchu yu nI utun pu mung,
tfu ngu nu. K'kuzee muzI nu yu fu fI, Pupo foo
puchI ndu fu ngu fI, nutum shI yup zungun ku-
chI nu. ShIy shu unshu fI Pupo foo IshI nung-
chu. Wundu yu Utu shuch nuwush yusuf
kus kut ssIn, Pupo fo mund tumu nduk chu sIn,
shI yup shu zungun chI nu shI yu pu tsI yu tu muu-
mu. AshI fI shuu nu sung chu. Wup pu fee,
tfu ngI yu kIfu ku yundu yu fu unu. KupI tu-
nuuts shu: Kus ku chush, FeIIk suum kIfu kuu
punu mutchu, tfu ngI yu komu ndun te.
31
KupI tun IchI ngu fu muzI nu yu fu, uyu,
tfu ngI yu. Sheefu, psuu nu fI Pupo foo
much tu fu ngI yu. Psuun nuu yu fund sIn,
tufu seetu fu nIIu, Ant pu tu fIsh yukut wufI-
tu tu funII ushI fu ngu nu yu.
32
Anu mund shu,
sunduf mchIt pun, k'chIfpungpuntum
wup tum kunu pu fu ngu nu. Itufu, kupuu chI-
mun nu ndu fI shu Pupof pu nuu tu fu ngu nu.
33
Shee fund sIn, Ses fI yush kusu fu ngu-
nu. Gobef nu do fush nup ku sIn kIfu kuu
punu yu fu, Pupo foo kusu fu ngI yu unshu.
34
Gobef nu dof kIfuk nuts tu fu ngI yu.
Sheefu, Pupof pu tsI yu tu fu ngI yu.

YupIch-
shu shIyu? tu, Pupof shu SIfs shuchtu-
nu, Tf sI sush yukut tuu kI nu, tfu ngI yu.
35
Gobef nu dof shu, tfu ngI yu Pupo foo tsI,
Utu shuch ufkuf Ifu su fI nush kyu fu sIn,
shI yu nguz nIsh kusuch pu sI nu yu shI yuu
yutu fIt tsI yu tu muu mu yu. Kus kut ssIn, tsI yu-
tsIs IchI ngu fu nuw muzI nu chI mu,

um chu-
zI nIII nu? tfu ngI yu Pupo foo tsI. Tyu fu,
wusu ndu fu fee: Hefo de sush pung' Pupof
ksu tu much chu, tyu fu zungu nI fu ngI yu.
Anshu fI ksu tu fu ngu nu yu.
Yuwuu Pupo foo tsu ngu muum zundu fu-
ngu nu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Papor Fe!iksaa
kamanirangiya Isusoo kuku
anoo kamanchin!!pa
24
1
Pupo foo Ses fI yush tumu-
neef sIn, unu mun shu zumeet pu
muuts Utu shuch shu tuchI teef sIn, unush
kusu fu ngu nu Pupo foo tsI yu tu muu mu.
ApunII pun ufku fI, Anu nI yus sufu, Utu-
shuchput ufkuf ushpu tum, Tef tu Io pu
tputs sufu, ushIp un kusu fu ngu nu. Tef tuI
tsI yut ssI pu nI fI tuu fu ngI yu.
2-3
Gobef nu do fush FeIIk sush shu nI yeef-
sIn, Pupo foo tuxIy kee fu ngu nu. Tef tuI shu
Pupo foo ngI chI fu ngu nu unoo kupung
kumu nI fu ngI yu gobef nu do fuu tsI.
Ichee FeIIk su, shIy kIz puf tIsh chu. ShIy
ufu Iyush chee Utu shu cheetsI nI kIz puf
Istu kshu. ShI yu mun kIs tuu kI nI, mupIyk-
tu nI chu. Wunu sI fI yus pu tuk shu, Iyuum
Istu fu ngush, puchum pu nee tputs wunee-
fu ng shu. Iy mungI nI kIs chu. AshI fu chu,
shIy Iyuu Istu kush unu mund tum shI yuu
kIz puf chI nu ku nI yu, tfu ngI yu Tef tu Io.
4
Itufu, shI yuu nIztu pu tufI, puk chI mu fI
tsI yut chInII pu. Nu muzI nu nIIu, wutum
ufu wunu sI fI Istu kshu wu.
5
Pupo foo
kupung pufu ngI nI, un tputs tumu ndum-
pun chu. Iyuu Utu shu cheetsI nI tsu pu fu-
nu sush shu nee fu tuu ku nI unoo kupung
tumu ndu kI yu. Ufu ufu pI tuu xIyku,
umbI tuu tumu ndu kI yu. Isus chIch tputs
ufkuf chu.
-7
Itufu, sIng mIsI sI nu Iyush
yutu fI tum nu fu ngI yu. Tputs ndu tu mu
Utu shu cheem kInu chu unoo Apu nIIIsh
pung' yup shtu pI tu Ifu su fI nush kusu fu-
ngI yu. Apu nIIee pung' tuyu tu fI tu fu ngI-
yu. AshI fu chu, putu fu ngI nI Pupo foo tsI.
YuunI Pupo foo wunee yu nI, wutum My-
sI su fI nI kumuch tu fu ngu wu, tyu fI tuu tI-
nI, xupoo fu ng tu nI chu.
D

8
Itufu, shIy shu
Pupo foo mushu ngI.

Pupof shI yuuts shu


umchee ju? Yuwu tum tsI yut kI un tum-
pu kumu nI chI yu, tfu ngI yu Tef tu Io.
9
Utu shuch ufkuf unoots tum tsI yu tu fu-
ngu nu yu. Nu shIy shu Pupo foo mushu ngI.
Iyshu muzI nu chI tu mu nI pu, tyu fu sIn,
10
unpu tsI yu tsIs Iwuts pu yu fu sIn, FeII-
kus shu: ShIy shu Pupo foo, kumu nIng chu
nuwuu tsI, tfu ngI yu Pupo foo tsI. Ayu tu,
Pupof shu: Ichee, shIy kIz puf kufuk tI-
shchu, tfu ngI yu FeIIk suu tsI. ShIy zupun
TuyusputumpunIfInI23 , 24
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
922
yungund pus wunu sIf IshI nu fu ng shu
Iyuu tsI. AshI fI shI yuu tususeefufI, tsI yut-
chInII pu. MungI kIs tsI yut chI mu. Nuw
mungI chI nu kI unoo ItsIn su fu kumun-
chInII pu. Nu muzI nung chu.
11

Antuu tI Apu nIIIsh pung' pshtu fu ngu-


fI, tpu tsee tumu ndu fu ngee zI? Yuwu mun
pshtu fu ngI unu mun k'tsus tsI mbun
mutu yu fu muu yu nu. ShIy unoo yusu fu ng-
pu shu, tfu ngI yu Pupo fo. AshI fI Apu-
nIIIsh pung' pshtu pI utufI, Ifu su fI nup
nuu tu fu ngI nu. KuseefufI Apu nIIIsh pung'
pshtu fu ng tu nu.
12
Pshtu fu ngu fI, tuyus pu-
tu fu ngee zI, kupung mIn tsI yu tu fu ngee zI.
ShunIyshIshIsh pshtu fu ngu fI, tpu tsee
tumu ndu fu ngI tum tu zI. WIshchI pI yum
tsI yu tu fu ngee zI. Wunu sIf chu pshtu fu ngI.
13
Utu shuch zupun yutu fIt tsI yu tu fu-
ngu nu nuwuu tsI. TsI yut kI tuut ssIn, Itufu
mInu mu fI k'kuz tsI yu tu fu ngu zI nIII nu ju.
14
Itufu, chI nu kI unoo kumup shI kee zI,
kumun chInII pu. Isu su mun nuw mungI
tut kI nu. Iy Utu shu chI nI zItu mI nu fI nI
Apu nIIee mungoo nu fu ngu nu, nuw unoots-
tum chu mungoon ku shI nu. My sI su fI nI
wIf kuf IchI ngu fu mungoon kI nu. ApunII
kumu nI mu pu nI yundu mu fI nI mungoon kI-
tum tI. Itufu, Isus pu tu fI shu mungoon ku fI,
unu mund nuwuu nutsu ku nu yu. Anoo
kumun ku fI, Utu shuch ngI chIktI shchu
tssIn chu nuwuu tsI.
15
MI shut, Utu-
shuch: ChIy tpu tsIch tsI pu kuch, Itufu
ApunII yusuf Itu yu mu chI nIII nu yu, utu nu-
yu. Yutu fI tuuts tuu tpu tsI Itu yu mu chI yu,
wunu sI feets tum tpu tsI Itu yu mu chI yu,
utu nu yu. Nuw unoots tum mungoon kI nu.
1
AshI fu chu, unoo mungoon ku fI, ufu
nuw wunu sI fI nund tuu fu ngI nu. ApunII
numbu nee pu utufI, wunu sIf tuu kI nu.
MI shut, tputs yutu fIt tsI yu tu nee pu utufI,
wunu sI fI tuu fI nu.
17
Nuw ufup xIy fu ngu fI, zupun
yungund pus Apu nIIee pung' yunu fu ngu-
fI, yusuf Ifu su fI nup nupu fu ngI nu. KufI-
kee yyu fu fI, Iyush cheem tum pukI feem
punu tI utufI, mIshu Apu nIIeem muu chee
botI utufI, Apu nIIIsh pung' pshtu fu-
ng tu nu Apu nIIee mu.
18
AshI fI pshtu-
fu ngu fI, My sI su fI nI kumuch tu fu ngu
unoo IchI ngu fu tumI nu fu ngI nu, YuunI
zumeet pu tu mu nI pshtu fu ngI nI. Tpu tsee
tumu ndu fu ngee zI nI.
19
Itufu, Utu shuch,
yuw AsI yush tuu ku nu un nuwuu pufu-
ngu nu. An wutu chu tumu ndu fu ngu nu,
nuwuu yutu fIt tsI yu tu fu ngu nu. Nuwu-
mun yutu fIt tsI yu tu muum zund keesInu-
yu,

muyuum shu ndu nIsh kuseef sIn, ndu


shI yu pu tsI yut ku nu yu? Ash kI nuu feesInu-
yu wufI tuch pu fee. Itufu, uwshu wutum
ndu kusu fu ngu nu wu.
20
AshI fI nuwuu
putu yu fu sIn, yusuf umpu tum upunII pun
ufkuf wuchIn put tputs shu nI yu fu ngu nu.
Anush nuwuu tuxIy keef sIn, yutu fI tum
nu muum zundeef sIn, nuwuu xupoo fu-
ngu nu.

Muyuum shu nIsh kuseef tuut ssIn,


unoo ndu kumun ku ndu nu yu?
21
MInu mu-
fI kumu nI muum wufI tu kI yu uwu. Nuwuu
tuxIykeefusIn, tsI yu tu fu ngI nu. Tpu tsIch
tsI pu kuch, yusuf ApunII Itu yu mu chI-
yu, tfu ngI. Anoo tsI mu fI chI nuk tu nu,
unoo tsI fI tum tuyus pu tu kI nu. Anu mund
nu nuwuu tsI yu tuk su, tfung tu nu nuwu,
tfu ngI yu Pupo fo.
22
FeIIk su unoo muzI nu yu fu, Utu-
shuchput tsI yu tu fu ngI yu. Yuwush zuf
wufI tuk chu unush yusuf tsI yut pu nI,
tfu ngI yu, wutum Isu soo kuk ndun tuu
mungoon ku kupung muzI nu fu ngu wu.
Komu ndunt IIsI yus nIsh kusee fu, nuw-
shu tsI yut chI mu. Anush yuw chI nu kI nu
unoo kumun chInts pu. AshI fI nutu mu
kunu pu ngInts, tfu ngI yu FeIIk su. Tyu fu,
Utu shu chee wup tum tuwun pu fu ngI yu.
23
FeII kus shu: Pupof ksu tu ngI, suwut pu.
Itufu, kumI fun tuuch pu. Wupuz wum kuf
Pupo fosh nupu nI tu,

tumu shtu mufIt-


chI nIII nu? tfu ngI yu kupI tu nuu tsI. KupI-
tun shu Pupo foo Hefo de sush pung' tumu-
nu fu ngI yu.
24
Tuu fu ngu, FeII kus Pupo fosh
pungu tI tyu fu, Hefo de sush pung' nupu-
fu ngI yu. FeII kus wIzunII TIyo tuf chu Utu-
shu chI kIzu. WIzunII pu nupku, Pupo foo
kuk muzI nu pI tu kufu zu fu ngI yu. Pupof
kusee fu, Isu soo kuk kupung kumu nI fu-
ngI yu, Isu su mun mungIsh tutung chu.
25
Apu nIIeetsImu fI chI nung chu, wunu sI fI
tuung chu. MungIp tIsh tuung chu. Wutum
Isus yusuf kus ku chu, wunIch pu fee kIz-
TuyusputumpunIfInI24
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
923
pu fI yu, ntuf ushI fu ngu, FeII kus kupung
punI fus tu fu ngI yu. FeII kus shu: Wup pu-
mu pu fee. Yusuf kufuz ku fI, tsI yut pu nI.
Nuu nu mu chI mu, tfu ngI yu Pupo foo tsI.
2
Itufu, kufIk wumIn Pupo foo tumu-
nu fu kusu fu ngI yu. FeII kus mung shu fI:

KufIk nuwuum punu cheezu wu tushI-


tu ngu muu mu? tu, Pupo foo kufuz tu
kufuz tu ushI fu ngI yu. Wuzu pun Pupof pu
tsI yu tu fu ngI yu.
27
TsI mbun yungund-
pus mungu tu fI nuptu nuptu ushku, ufu
tumu nu mu kusu fu ngI yu. Ash kI tuu Pupof
ndu ku fIk pu shI tu ngu muum zundu fu ngI-
yu. AshI fu chu, kupung zup shtu fu ngu,
nIII tu fI tputs gobef nu do fuum nu muum
wufI tu fu ngI yu. Itufu, FeII kus Utu shu-
chIp nup ku tu fI, nuwuu chI nu pu ndu tu,
mungu tu fI Pupo foo tumun shIshshu fI
kusu fu ngI yu, tushI tu ngu fu ngee ju. NIII tu-
fIt tputs gobef nu do fuum nu fu ngu nu un
suf chu PfsIyo-Pstu.
Yuwuu Pupof FeIIk suu Isu soo kuk
kumu nI fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Utashuch kurak
Pstupa tsiyatkusin, Paporoo
masharangana anoo kamanchin!!pa
25
1
Zuf tutsu meenIIu, Psot Ses fI-
yush kusee fu, gobef nu do fuum
nu fu ngu nu yu. Anush tuchIp muu yu fu,
Ifu su fI nup nuu tu fu ngI yu.
2
Ifu su fI nush
kusee fu, tputs Ps tu pu tsI yu tu fu ngu-
nu. ApunII pun ufku fI, Utu shuch ufkuf
IchI ngu fu sIn, ushIp un tputs mushI-
fu ngu nu yu Pupo fong zI.
3
ApunII pun
ufku fI kumu nI fu ngI yu. Ich Ps too, shIy
ufu wunu sIf Istu kshu. Nu Iyuum shu
Istung chu. Istu kush, Pupo foo tushI tu-
ngu yu fush, Iyup shu Ifu su fI nup zungu-
nIng chu Iyupu wunu sIf tsI yu tu muu mu,
tfu ngu nu yu upunII pu nI. Itufu, mungu
tumu pI nguk sIn, tfu ngu nu yu. Apus tsu-
ngu yu fu nI puchu pu nI utu sIn, tfu ngu-
nu.
4
Psot shu: NdunI. Pupof Ses fI yush
tumu num chu.

TumufI ndu tu fI tsI yu tsIs


yufeefufI, tushI tu ngu chI? tfu ngI-
yu Pstu.
5
Pupof yutu fI tu yu tuu fu ngu,
suunu unshu fI kuseefus, tsI yu tu chIspu,
tfu ngI yu Pstu. Nuwnu mus sI fI tu ndu
kunup ku chI. AshI fI kufu ku fIs ushpu tum
Ipuseefus, nuwush zungu nIng tsu Pupo-
foo tsI yu tu muu mu, tfu ngI yu Pstu. Ayu,
tfu ngu nu yu.

Psot Ifu su fI nush tuchIp muuts mutu-


yu fu tuu fu ngI yu.

WunI pu mu su? chung-


pu fee muuts tuu fu ngI yu. Sheefu, Ses-
fI yup nuu tu fu ngI yu. Utu shuch ufkuf
nuu tu fu ngItum sI nu. Anush kuseef sIn,
putum Psot kufu ku mun wutsI fuf kuxI-
nu fu ngI yu. Pupof yumu shI nI, tyu fu,
sunduf shu yumu yu shI nu,
7
Pupof pshtu-
yu fu, tuxIy kee fu ngu nu. Utu shuch shu
kufuk tufI pI ngu yu fu sIn, xIyu fu ngu nu.
Pupo foo yutu fIt shI shee wuzu pun tsI yu-
tu fu ngu nu. TsI yu tsIs tsI yut ku sIn, Itufu
ndu mInum tI yum ItsIn su muum wufI tu fu-
ngu nu.
8
Sheefu, Pupof shu ymu fu ngI yu,
Nuw yutu fIt tuu fu ngee zI. My sI su fI-
nI kumuch tu mu fI nI kupee tu fu ngee zI.
Apu nIIIsh pung' yutu fIt pshtu fu ngee zI.
Pfe sI den teetsI yutu fIt tsI yu tu fu ngee zI.

AshI fI muyu mund shu tputs mungu tu-


fI utu nu yu nuwuu tsI? tfu ngI yu Pupo fo.
9
AshI fu chu, Psot shu Utu shuch chI-
nu pu ndu tu, Pupo foots shu: Ifu su fI nup
pzu nuu yu nI. Anush yusuf tsI yu tuu tIsh.

Amukshu shIyu? tfu ngI yu Pupo foo tsI.


10
Pupof shu ymku, tfu ngI yu, Pfe sI dent
shI yuu k'kuz yufu mu pu neem nu fu ngu,

tumu fI umb shIy nuwuu much chIsh?


AshI fI shIy nIshu fI nuts tu muum wufI-
tuk shu.

Muyuum yusuf Ifu su fI nup nuw


nuu chI?

Antuu tI yu Utu shu chee yutu fIt


tsI yu tu fu ngee zI? tfu ngI yu. ShIy yusu-
tIsh chu.
11
Nuw yutu fI tu nu feenu tuu fu-
ngu fI, nuwuu puchu muum wufI tuch pu fI.
TsI pu muum wufI tuch tum pu fI nu. Nuw
punI kee zI, ndu. Utu shuch nuwuu zupun
tsI yut ku nu yu. Itufu, IchI ngu fu mungu-
tu fI ngIch ku nu yu. AshI fI Utu shu chIsh
nuwuu tuu fu shI nuts tu muum wufI tu fee-
ju. Gobef nu fIt chu nuwuu nuts tu muum
wufI tu fI yu.

Tumuyufee Utup yusuf


nuwuu zungun chIsh? NImun pfe sI den tu-
fIt nuwuu nuts tu chI ndu nu yu. AshI fu chu,
pfe sI den tIp ufup zungu nI ngu ndu mu shI-
yuu utu shI nu, tfu ngI yu Pupo fo.
12
Psot-
shu kufuk pu tu tIn yusum pu nI tsIyut ku sIn,
TuyusputumpunIfInI24 , 25
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
924
Ayu tngI, tfu ngu nu yu. Psot shu: ShIy
tfu nIIIsh, Pfe sI dent nuwuu nuts tuch-
pu fee. Pfe sI den tIp zungu nI ngu ndu mu,
tfu ngush, ushI fI pfe sI den tIp zungun-
chInII pu, tfu ngI yu Pupo foo tsI.
Yuwuu Pupof pfe sI den tIp zungu nI ngu-
ndu mu, tfu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Papor kurakaa
Agrpa kamanirangu Isusoo
kuku anoo kamanchin!!pa
13
Anu mun shu zupIsh, wunI pu mu su ju
muuts, Psot ufkuf, Agfp sufu, pungu tI
tu kusu fu ngI yu Pstu shu. WIzunII pu
nupu fu shI nI yu. WIzunII sufu Bef nI sI.
14
Anush kupung tuu fu ngu nu yu. Psot
zupIsh kumu nI fu ngI yu Agf puu tsI,
Pupof nIsh tuuf chu, tfu ngI yu. FeII kus
tumu nee fu nIIu kusu fu ngI yu.
15
Nuw shu
Ifu su fI nup nup ku tu fI unush Utu shuch
upunII pun ufkuf wuchI nu tum nuwuu
kupung kumu nI fu ngI yu. Pupof puchu-
pu nI utu sIn nuwuu mushu fu ngu nu.
1
Nuw shu: Ndu mbu fI,

tumu fee nuw


kufu kI ngutI pchu ngInts tchI? wutum
Rom shuch kumuch tu mu fI nI tuu fu wu,
tfu ngI nu. Atee ju: Tpu tsee msu ngu fuch
tup chu muum pInu suk chu. Tpu tseetsI mu
tsIyuteefuch, uwshu ymeefu, nuts tu yu-
fuch, unu mu nu fI wufI tu kI yu tup chu muu-
mu, tchu kumuch tu mu fI nI, tfu ngI nu.
AshI fI sIymu Pupo foo tsI yu tu ntsu. Uwshu
Pupof ymeefu, tsI yu tuch pu. Nuw shu
nuts tu chI mu, tfu ngI nu Utu shu cheetsI.
17
Utu shuch shu nIsh Ses fI yush kuseef-
sIn, nuw shu putum tsI yu tu muum kuxI nu-
fu ngI nu. Zup shtu fu ngee zI. Pupo foo kufu-
zu fu ngu fI, sunduf yushI ndu fu ngu nu yu.
18
Utu shuch tsI yu tu muum chIy zu yu fu sIn,
mungI shI chI nu fu ngu fI, Kumu pu Pupo foo
muntsIf tuu fu ngI yu unoo kumun chI nIII-
nu yu utufI, muzI nu fu ngu fI, uwshtI sIn
ndu yutu fIt shI shee tsI yu tu fu ngu nu.
19
Mungu tu fI yuwuu tsI mu fI Utu shuch
ufu mungoon ku nu unoo tsI mu fI tsI yu tu-
fu ngu nu yu. Tpu tsI mu ndu chu ku mu ndu-
mu su, Isu su mund pu fee wufu tu muum
zundu fu ngu nu yu. Utu shuch shu: Isus
tsI pum chu, tfu ngu sIn, Itufu Pupof shu:
Isus kchI tchu, tfu ngI yu.
20
AshI fu chu,
nuw shu mungI shI kupung chI nu fu ngu fI,
utunu unoo

tumuy chee zI? tfu ngI nu.


In tsI yut ssee nuts tu muum pInu suk tu nu,
wutum yutu fIt shI shee ndu tsI yu tu fu ngu nu-
wu, tfu ngI nu. AshI fu chu, unoo pInu su fu-
ngu fI,

Ifu su fI nup nuu chee zIsh? Anush


tsI yu tee nI tyu fu fI,
21
Pupof shu: Ndu mbu-
fI. Pfe sI den tu fIt nuwuu nuts tuch pu fI,
tfu ngI yu. AshI fu chu, nuw shu: Pfe sI den-
tup Pupo foo zungun chI mu. Nutu mu su
tumu nung tsu, tfu ngu shI nu, tfu ngI yu
Pstu.
22
Agfp shu: Pupof tsI yut ku, nuw-
shu yusu pI tunu, tyu fu, Psot shu: Ayu.
Pu muzI nuch pu shu, tfu ngI yu Agf puu tsI.
23
Pu tum shu Agfp kusu fu ngI yu yuwush
shu nIy ku nu unshu. Wunu sIf yufu mbu fu
pshtu fu ngI yu. WIzunII pu, komu ndunt-
pu wuzu pun, kufuk pu, shu nI yu fu ngu nu.
IchI ngu fu sIn kuseef sIn, Psot shu tpu tsee:
Pupof yumu shI nI, tfu ngI yu. Tputs shu
uyu tyu fu, yumuf shI nI yu.
24
Psot shu tsI yu tu fu ngI yu, Ich Agf-
puu, muzI nung chu. SIy IchI ngu fus nIsh
TuyusputumpunIfInI25
Pupor s/u tsi yut pi dtu, uw puxu yu ru-
ngu, tsi yu tu ru ngi yu. (25.2S-27)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
925
kusufu ngIs unIs muzI nu ntsu. Pupof
nupu nIIu. In wutu chu kumu nI fu ngI shI-
yuu tsI unu. Utu shuch IchI ngu fu Pupo-
foo yutu fIt tsI yu tuk sIn chu. Ifu su fIn shuch
tsI yut ku nu, nIshuch shu tsI yut kI tum sIn-
chu. Pchu ngI, tfu ngu nu yu nuwuu tsI.
25
Itufu, Pupo foo tu fush nuts tu yu fu fI,
ndu puchu muum wufI tu fu ngI yu, wutum
ndu yutu fIt tuu fu ngu wu. Pupof shu wuun-
tu fI: Pfe sI dent nuwuu nuts tuch pu fee,
tfu ngI yu. AshI fI pfe sI den tIp shu ufup
zungun chI mu, utInu.
2
Itufu, pfe sI-
den tIp zungun ku fI, ngu tu fI tI zungu nI-
muum pInu suk tu nu. KIfuk yundu yu fu-
fI, zungu nI muum wufI tuch pu fI. Itufu,

muyu ju yundu ku fI, kumun chI? tunu.


Wutum tsI yu tsIs sufI chI mu nund tuu fu wu.
AshI fI unoom Pupof nIsh tuxIy kee fu-
ng tu nu. Nu shIy shu Ichee, nuts tung chu,
wutum mungIsh kupu ngu wu. Zupun
musheefunI, yusu yu nI. Yusu yu fu nI,
yunduch pu fI nu yuwuu tsI mu fI kumun ku-
chIsh unoo tsI mu fI tu yu.
27
Ngu tu fI tu nuu fI,

tumu fee zungun chee Pupo foo tsI? TsI yu-


tsIs ItsIn su fu kumun ku fI, unchu wunu sI fI
tunu, tfu ngI yu Pstu.
2
1
Agfp shu: Nutu, shuu nuu tsI
kumu nI ngI, tfu ngI yu Pupo-
foo tsI. Pupof shu tsI yut pI tu, uyu
tyu fu, uw puxu yu fu ngI yu. Sheefu
tsI yu tu fu ngI yu.
2-3
Ich Agf puu, shI yu pu nu kIs tsI yut-
chI mu. Nuw mungI kIs chu, wutum shIy
Utu shu chee kupung yusuk shu wu. Utu-
shuch chI nu ku nu unoo yusuf tum tIsh chu.
Apu nIIee kuk zupun tsI yut ku nu unoo
yusuk tum tIsh. Apu nIII mund kuk Utu-
shuch zupun yutu fIt tsI yut ku nu nuwuu-
tsI. AshI fu chu, wunu sIf muzI nung chu
nuwuu kukI utu shI nu.
4-5
SIf tuu fu ngI unoo kumun chInII pu.
Utu shuch nuwuu kupung yusu ku nu yu,
wutum yungund pus zupun nuwuu pufu-
ngu nu wu. Ufu nuwuun shu tsu pu nI mIshu
nIsh Utu sh tuu fu ngu fI, Ifu su fI nush
kupung pshtu fu ngI nu. Puf sI yush Isko wee-
fu fI nI pshtu fu ngu fI, unoo kuk puyu muum
kIz puf mbum tuu, ushI fI tuu puyu fu ngI nu,
yusu fu ngI nu. Utu shuch unoo yusu ku nu-
yu. Kumu nI muum zundu fu ngI nuu feesInu-
yu, kumI fun shI yuu kumu nI fu ng pu sI nu yu.

Nuwuu kupung tuu yusuk sIn, ushI fI tuu


nuwuu nutsuk sIn muntsIf tsI yut ku nu-
yu. AshI fu chu, nIsh tumu nu mI tuu kI nu.
Itufu, yuwu mund ApunII tpu tsee Itu yu-
muk chu tI unu mund nuwuu tumu nu fu-
ngu nu yu. Anoo tsI mu fI chI nu kI, unu mund
nuwuu yutu fIt tsI yut ku nu yu.

Muyuum-
shtu uwshtI sIn ush ku nu yu, wutum ApunII
zItu mI nu fI nee tsI nI tpu tsee Itu yu mu chI-
mu, tfu ngu wu?
7-8
Mung Iy zItu mI nu fI nI
k'tsus tsI mbun mutu yu fu unchIch Apu-
nIIee mungoo nu fu ngu nu. Apu nIII mung,
Tputs tsI puk chu, nuw shu Itu yu mu chI mu,
tyu fu, unu nguz kIz puf zundu fu ngu-
sIn, psuun tuu Apu nIIee chI nu fu ngu nu yu,
mungu. Nuw unoots tum chI nuk tu nu.
Anu mund kIyung kuchIy kInu ApunII
tpu tsee Itu yu mu ku unu mu ndu. Itufu, sIy:

TumufI ushIch Apu nIII? tpu su.


9
SIf nuw ushI fu ng tu mu nu, Isu soo
Nsu fetshu chee kuk ngu tu fu ngI nu.
Isus chIch tputs tuyus pu tu ku nu, Anchu
yutu fI tu. Isus chI chee kIyung yuchu chI-
mu, tfu ngI nu.
10
Ich tu fu, Ifu su fI nush
Isus chI chee kIyung yuchu fu ngI nu.
ApunII pun ufkuf: P'tungsI tyu fu sIn,
nuw shu wunu sI feets tuu tputs tumu nu fu-
ngI nu. Zupun nuw mu ndu tup chu fu ngI.
11
Tpu tsee kupung kIyung yuchuk chu fI,
Isu soo kuk kupee tuch pu sI nu yu, Isu soo
yutu fIt tsI yu tuch pu sI nu yu utufI, shu-
nIyshIshIsh pshtu fu ngu fI, putu yu fu fI,
kIyung yuchu fu ngI nu. KIz puf tsI yun tu-
fu ngu fI, ufu pI tum xIy fu ngI nu. AmbI tum
Isus chI chee kIyung yuchu fu ngI nu.
(Tuyusputumpuni 9.1-19, 26.12-16)
12
ApunII pun ufkuf nuwuum kIfu kuu
punu yu fu, P'tushInsI, tfu ngI yu nuwuu-
tsI. AshI fu chu, putu ku tu fI Dums kup
yukut nuu tu fu ngI nu.
13
Kuupu muzI nu ngu-
ndu mu, Ich Agf puu. Zuf wuchu mu fee
Ipun shIp tI nuun tu chu nI, yup ndu chI nu fI
umb kunI ndup ksu mIsh 'sIneefungIyu.
Muyu, zufee kIz puf kusI fu ngI yu. Iyu mun
ItIn tIn ku fut ushI fu ngI yu.
14
Ngoo tsIsh
ushpu fI tI nI pufut ushI fum chu nI, k'kuz
TuyusputumpunIfInI25 , 26
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
926

D
2.23 Is ysu 49.6 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
kImu fu ngI yu. Utu shuch kuk tsI yu tu-
fu ngI yu. Suu Iuu,

muyuum shu nuwuu


kIyung yuchuk shu?

Wushu shI yuum


mbum?

Muyuum shu nuwuu ngu tuk shu?


tfu ngI yu Isusu.
15
Nuw shu:

Chukshu
shIyu, Ichee? tyu fu fI, uwshu: Yuw
shIy kIyung yuchu kIsh nuw untu nu.
Nuw Isus tu nu, tfu ngI yu.
1
ChIy zu ngI.
Nuw shu kumuch tu chInII pu shI yuu tsI.
ShI yush yuku fu ngu fI, nu shI yuu nuwuu
kukI kumu nI mu pu neem nchInII pu. Isus
nuwush yuku fu ngu, nuw kuchI pufung-
tu nu Isu soo tsI. Tmee nIII yu, tng chu.
Yusuf nuwuu pukeefush, unoots tum
kumu nIng chu. ShI yu shchee kumu nI shI-
nI,
17
ufup cheets tum tpu tsee nuw kukI
kumu nI shIn chu. ShI yuu kupung tupu chI-
ndu chInII pu, Istu chInII pu. AshI fI nuu ngI,
kumu nI shI nI, tfu ngI yu Isusu.
18
ShIy shu
ItsIn su fu tuyus pu tu shI nI. Ash ku chush,
tputs tunI mush tuu chu zI nIII nu ju,
'sInshufIshupu tuu chI nIII nu yu. YushI ngoo
kusu yu fu sIn, Apu nIIIsh tuchI tuch pu sI nu-
yu. Apu nIII mun mung' tutuch pu sI nu yu.
Mungoon kut ssIn, nuw shu yutu fIt shI shI fI-
nee tsI tuchIng chI mu. Tpu tsI fee mI nchI-
mu, tfu ngI yu Isusu nuwuu tsI.
19
AshI fu chu, Ich Agf puu, nuw Izuu fu
muzI nu fu ngu fI, mungoo nu fu ngI nu, Isu-
soo kuk ndu ngu tu fu ng shI nu.
20
Ich tu fu
Dums kup kumun ku tu fI nuu tu fu ngI nu.
Anu mun shu Utup tsup, mIshu Ifu su fI-
nup kumun ku tu fI nuu tu fu ngI tu mu nu.
SheefufI, ufup chIp tpu tsIp nuu tu fu ngI-
nu. Tpu tsee IchI ngu fu kumu nI fu ngI nu
Apu nIIee kuku. Yutu fIt shI shI fee tsIs
ksu ngInts. Apu nIIeetsImu fI chI nung tsu.
Apu nIIee Izuu fus mungoon ku chee su ushI-
fu wunu sIf tng tsu, tfung tu nu.
21
AshI fu chu, kupung kumun ku tu fI
xIy fu ngu fI, zupIsh Apu nIIIsh pung' pshtu-
fu ngu shI nu. Anush wunu sI fI tuu pshtu fu-
ngu fI, Utu shuch nuwuu putu fu ngu nu yu.
Puchu yu nI nuwuu, tfu ngu nu yu.
22
Itufu,
ApunII nuwuu kupung tupu chI ndu fu ngI-
yu. Ndun nuu fI ApunII tupu chI ndu fu ngu,
ushI fee ju nu shI yu pu nuw tsI yut kI nI, Agf-
puu. Tputs wuzu pun nIsh nu shu nI yeef-
sIn, nuwuu kukI muzI nu ku nu. Ashpu tum
kIz puf kufukchu, ushpu tum tsI pus chu.
Apu nIIee kuk kIs kumun kI nu, wutum
ApunII nuwuu tupu chI ndu fu ngu wu.
Itufu, muzI nung tsu IchI ngu fus. Nuwuun-
tu ju kukI kumun kI, Apu nIIeetsImu fI kuk
kumun kI nu. My sI su fI nee yundu mu fI nI,
mIshu Apu nIIeets tum kumu nI mu pun
yundu mu fIn kumun kI nu.
23
ApunII Ipu-
su mu fI nI kupung kIyung kuchIyeefu,
tsI pu chI yu, mung, tfu ngu nu. TsI pu yu-
fu, yusuf tm chI yu. ApunII wuu nuu tsI
Ipu su mu fI nI Itu yu muk chu, chI yuuts shu
Itu yu much tum tu yu, tfu ngu nu, mungu.
AshI fu chu, In tsI yu tsIs IchI ngu foom tpu-
tsI snuk puz ush chI yu. In tsI yu tsIs tuu fu-
shImu shchu. Utu shu chee kumu nI muum
wufI tu kI yu. Afup cheets tum kumu nI-
muum wufI tuk tum tu,
D
mung, tfu ngu nu
ApunII kumu nI mu pu nI. AshI fI In kuupu
Apu nIII fI chu kuku, tfu ngI yu Pupo fo.
24
Pupof unoo tsI yuts tu fu, Psot shu
tsI yun tu fu ngI yu. Wuts tu, Pupo foo,
mIfu sInII tu yu fup shu tshu. KIfu kush
shIy kupung pshtu fu ngush, mIfoo sInII-
tukpu shu, tfu ngI yu Pstu Pupo foo tsI.
25
Pupof shu: Ichee, nuw mIfu sInII tu kee zI.
MungIp tu fI tu nu tsI yut ku shI nu. ItsIn su fu
k'kuzee kumun kI nu, tfu ngu Pstoo tsI.
2
Kufuk Agfp unoo yusuk chu. Agfp pu
kIs tsI yut kI nu, wutum Isu soo kuk muzI-
nu fu ngI tum tu wu.

Antuu tI In tsI yu tsIs


kumup shImu mu ju? tfu ngI yu Pstoo tsI.
27
Sheefu, Agf pup shu tususeefu, tsI yut-
ku, tfu ngu, Ich Agf puu, kumu nI ngu ndu-
mu.

Ndu shu kumu nI mu pun Apu nIIee


kuk kumu nI fu ngu nu unoo mungoon kIsh?
Mungoo nuk pu shu, Pupof, tfu ngI yu
Agf puu tsI.
28
Agfp shu:

Ndu shu Isus chI cheem


nupI tush nuwuu tu fIsh?

Mus sI fI
tumu fee nchIsh? tfu ngI yu.
29
Pupof shu: Ash tuu tu, Izuufeefu
mungoo nup utufI utInu. SIy IchI ngu-
fus mungoon kI nuu fee su, nuw tumu pu-
fI ushI fup su mungIs mupIy fus tuut ssu,
TuyusputumpunIfInI26
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
927
tfu ngI yu Pupo fo. Itufu, sIy ufu ngI nu shu
kIs tuut ssu, wutum sIy ndu tumu nu mIs
tuuksu wu. Apu nIIee mungoon pu nu utufI
utInu. Wup pu fee, tfu ngI yu Pupo fo.
30
Kufuk Agfp, wIzunII pu nuu mu nI
tu chIy zu yu fu, tputs shu IchI ngu fu sIn
chIy zuf tu fu ngI tu mu nu.
31
Pupo foo kusu-
fu ngu nu. Afu pInII tum shu kutsI mbeef-
sIn, tsI yu tu fu ngu nu.

Tumufee Pupo foo


tumun chIch?

Tumufee puchu chIch?

Wutum wunu sIf tuu ku wu? tfu ngu nu yu.


32
Kufuk shu Agfp: TushI tu ngu yu fuch,
kusu muum wufI tu mu nu wufI tu kI yu,
Itufu nu pInu su kI yu, wutum wuunu pfe sI-
dentpu tsI yut pI tfu nIIu wu. AshI fI umb
zungu nIng chu, tfu ngI yu Agf pu. Tyu-
fu, nuu tu fu ngI yu.
Nu kumu nee nu yuwuu Pupof kufu kuu
Agf pu kumu nI fu ngu Apu nIIee kuku
unoo tsI.
Mishat, kamanchin!!pa; yuwaa Papor
Romap yakat naatarangu anootsi
27
1
Psot shu kupI tu nuu tsI zupIsh:
Neewu, Pupo foo much tuch chu.
MI shut, nIsh tputs zupun tuu fu nu yu
putu mu wu. PIy Itu II yup wutsu pun IchI-
ngu fu much tuch chu, tfu ngI yu kupI tu-
nuu tsI. An kupI tun fIyu sufu. fIyu
pfe sI den tee wusu ndu fu fI ksu tu fu ngI yu.
2
Nuw Iuku sI, Pupof, fIy, putu muw
tputs tuufu un, mIshu Afstfok, ush pI nI
nuu tu fu ngI nI yu. Afstfok Muse don-
shuch tpu tsI. SIf Tesu I nu sh yukut tuu-
fu ngI yu. fIy shu botee kupung pufu ngu,
Adu fu m tI yos sh chee botI fI nI pufu ngI yu.
AsI yup wutsu pun nuu muum zundu chu,
ushI fu chu fIy shu, Nuu mu nI, unush
zufu ngInts, tyu fu, zufu fu ngI nI.
3
Pu tum shu SItnu sh yukut mutu yu fu-
ngI nI. fIy Pupo foo chI nu yu fu, Shuunu
zund kush, umI ku fI shIsh nupung sI.
ShI yuu Istu chpu sI nu yu, tfu ngI yu Pupo-
foo tsI. Ayu tu nupu fu nI yu.
4
SheefunI,
yusuf zufu yu fu nI, tsu fup Ch pu fuu ktu-
fu ngu nI. Itufu, wuyu ndu pIsh Ituf pI fu ngI-
nI, wutum kumbu suf shI pI pu nI kumbus-
tu fu ngI yu. Ash ku chu un botee wunu sIf
tunu nu muum pInus tu fI yu. Tsu foo
Ituf pI yu shI nu nI,
5
SIf su tushIy fu ngI nI.
Wuyu ndu pIsh Pum II yuu nuu tu fu ngu nI.
Mfush yukut mutu yu fu ngu nI. Mfu If-
sI yu wutsu pun yuk tu fI nI.

Anush fIyu
botee nIII tu fIt nuchu ngu fu ngI yu. AfI ju-
ndo fu shchee yukut botI fI nee pufu ngI yu.

Yup nuu much shu? tu, Itu II yup wutsu-


pun nuu chI nI pu, utu sIn, ShI yush nuu chI-
nI pu, tfu ngI yu fIyu. Ayu, tfu ngu nu.
7
Yusuf nuu tu fu ngu nI, kumbu suf muntsIf
tunu nu fu ngI yu boteetsI. AshI fu chu, bot
upInII nuu tu fu ng shu, zupun zuf pInu su fu-
ngI yu wunu sIf nuu muu mu. AshI fI zupIsh
Ntunung tsuf tushIy fu ngu nI, nIII tu fI tup
nuu tu fu ngI nI. Kfe tush tsuf wuyu ndu pIsh
Ituf pI fu ngI nI. SuIo mo nu nung wIsu fu fI nI
Ituf pI fu ngI nI. Anush ndu kIz puf kumbus-
tu fu ngI yu.
8
AshI fI tuu, upInII nuu tu fu ngu-
nI. ZupIsh Af sI yu nung yukut mutu yu-
fu ngu nI yu. WIsuf sufu Puefto-Buenosh
mutu yu fu ngu nI.
9
Ufu mInuf pus yutu fIt musu mun
nuuk chI. Musu tu muum kumI fun chu.
Utu shuch wees tu fI nI yuwush kupung
mungu ku nu un tushIm shu chu. AshI fu-
chu, mInuf pus nuu tu fu ngu nI, kupung
zup shtu fu ngI nI, upInII nuu tu fu ngI nI yu.
AshI fu chu, Pupof shu tpu tsee kumu nI-
fu ngI yu.
10
Tsu foo, muzI nu nIIu. NIshu fI
mInu fuu kunu tupshI ngu yu nI. Pup chu,
yusuf ufu ngI nu shu nuuk chu nI, musut-
ku chu fI nI, bot ptu nguk chu, muu chI-
fI tuu tsI nI IchI ngu foo kunu chu chI nI pu.
MI shut, pup chu, yuunu yungu tu fI nee pu,
mIshu, kuf kuu Itsun tu pu, sIyuu utu shI nu,
tfu ngI yu Pupo fo.
11-12
Itufu, botee puyu fu ngu unshu:
Wuts tu. NIsh wunu sI fee ju mInuf pus
tuu muum, wutsI pu fI. AshI fI tuu nuu yu-
nI, tfu ngI yu. KInum pun shu wuts tu,
tfu ngI tum tu. AshI fu chu, fIy unoo
kuk puyu fu ngI yu, Pupo foo kuk kupee-
tu fu ngI yu. Tputs shu IchI ngu fu: Pzu
nuu yu nI.

Muyuu mu nIsh tuu chIch?


MIkeefunI FenI sI yush kusee nI. Anshu-
nuu chu mInuf pus kutu muum wufI tuk-
shu, tfu ngu nu yu. Upeew sufu FIn se.
Kfe tu sh tum tsuf tuu fI yu, Itufu yup zufI
puku umb tuu fI yu. AshI fu chu, unu nguz
TuyusputumpunIfInI26 , 27
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
928
kusu muum chI nu fu ngu nu.
13
Anu ngu zI fI
chI nu yu fu sIn, zuf puwu chI ngu fu umb
kumbus tu fu ngu, tputs shu: Nutu fI tu nu-
chu kumbu suf kusee nIIu, pzu nuu yu nI yu.

Muyu mu nu ju xufu chIch? tfu ngu nu-


yu. AshI fI botee yungu shI nI ItsI feef sIn,
pshtu yu fund sIn, nuu tu fu ngu nI. Kumbu-
suf upu sup kpI tu nee pu utunI, wuyu-
ndupshI fI Ituf pI fu ngI nI.
14
Itufu, pukIch nuu nu tun ushI fu ngu-
nI, kIz puf tup' shI tuf ushI fu ngI yu. Yup
zuf yuku umbeem txI tu mu fu kumbu-
suf kyu shI nu, tsu fu mun nuttu, Iyush
kusu fu ngI yu.
15
KIz puf botee kupeet ku,
yuwuu: Mutu yee nI tk chI nI unoo, Itufu
pInu su fu ngI nI. Tsup wutsI fIt tuu, Itufu
kumbu suf shu botIp shIp kusu fu ngu, upu-
sup kupee tu fu ngI yu. AshI fu chu, mutu yu-
muum pInu su fu ngu nI, kumbu suf Izuu fu
Ipus pI nu shu kupee tu fu ngI yu boteetsI.
1
Yuwu fI kpI tu tu fut unufI puk chI nung
tsuf tpu yu mu mu tu fu shee funII ushI fu-
ngu nI yu. An tsuf Kwtu sufu. An pukIch
Istu fu ngI yu, ndu kumbu suf ksu mIsh
kupee tu muu mu. AshI fu chu, kunoo ItsI-
fee nI, mIkeefunI, utu sIn, nutu mu pukIch
pInu su fu ngu nu.
17
Itufu, zupIsh ItsI fu fu-
ngu nu yu. Sheef sIn, bot ptung tu pu utu-
sIn, wusIkpu tufustu mu pu botee kumu fI
kumu fI ushI fu ngu nu yu. AshI fund sIn:
Pup chu, muzu chI mun SftI mun sufu ptu-
ngu fu utu sIn, kumI suu kupu ngoo tupu fI-
fu ngu nu. AshI fu chu, unoo tupu fI fund sIn,
mungu tu fI shu kumbu suf boteetsIm shu
tunu nu tu fu ushI fu ngI yu.
18
Muyu, wufus
Iyuu kIz puf kIyung yuchu fu ngI yu. AshI fu-
chu, pu tum shu bot pumu zI ngup utunI,
kuf ku fee tsI nI musush kupee tu fu ngu nI.
19
SheefunI, umpu tum botee chI mutpu
utunI, botIsh muuch tu ushpu tum yyu-
fu nI, yuunu kuwIp tI nI kupee tu fu ngu nI.
20
SheefunI, wunI pu ju ngu tI nI muuts
yunu fu ngu nI. Kus chI fI ndu zuf yufu ngI-
yu. Psuun tsu nguch ndu yufu ngI tum tu.
Muyu, kumbu suf ndu yutu fIt Iyuu kIyung
yuchu fu ngI yu. KIz puf punI fu ngI nI yu.
SItuts tI, sItuts tI, ntu fuch ushI fu ngu nI,
21
kutung tsee ndu kutung ku nI, mutu ngu-
shI mbuch ushI fu ngu nI k'tsus Ipun pu nu fu
zufI. Uw shu chu, Pupof shu upu su nund
chIy zu yu fu, tsI yu tu fu ngI yu. MuzI nung-
tsu nuwuu kukI, tfu ngI yu.

Muyuum-
shu nuwuu kukI ndu muzI nu fu ng su?

Muyuum shu Kfe tush tsuf kusu fu ng su?


Nu nupu ngu tu fI tIs kIyung kuchI yuk-
su. Ngu tu fI tIs muu cheetsI Itsu nee nIIIs.
AshI fu chu, nu nuwuu kukI muzI nung tsu
utu shI nu sIyuu tsI yu.
22
MungIs muntsu-
fInts pu, mupIyng tsu. KIz puf tung tsu.
Kuupu bot Izuu fu ptu ngu chI yu. Itufu,
kungush yungu chee zI nI, ndu mbu fee.
Zuf ku tu nu tI, ndu ngutI utInu,
23
wutum
ApunII nuwuu tIp tsI fI wu. Ufu Apu nIIee
mungoo nuk tu nu. ApunII wuunu wusu ndu-
fu fee zungu nee fu, nu In psuun nuwush
kusee fu,
24
nuwuu kumu nI fu ngI yu. Pupo-
foo, punI fInII pu.

Antuu tI tsI pu chee zIsh?


Pfe sI den tIsh shI yu mu fI pu kusuch pu shu,
tfu ngI yu nuwuu tsI. Tputs shI yu pu zufu-
fu nu unoo IchI ngu fu ApunII tupu chI ndu-
chI yu, tsI pu chu zI nIII nu ju, ndu mbu fI,
tfu ngI yu ApunII wusu ndu fu fI nuwuu tsI.
25
AshI fI punI fInts pu. MungIs kIz puf tung-
tsu. ApunII tsI yu tsIs nuwush wuyu fu ngI-
yu. Apu nIII mun mungI tutuk tu nu nuwu.
An tsI yu tsIs zufukchu.
2
Mus sI fI pu
wufus Iyuu tsu fush kupeet ku chu unush
tutsum chI yu yuwuu ApunII kumu nI fu ngu
unu, tfu ngI yu Pupo fo tpu tseetsI.
27
AtufI yu tI kush mus wufus Iyuu
mungu tu kupee tu kupee tu shI tuf ushI fu-
ngI yu. K'tsus Ipun pu nuf mutu yu fu muuts
musu tu fu ngu nI, schI fus bot ksu tu mu-
pun: Mufunx pu, tnII ushI fu ngu nu.
28
Ngu su mbuu IfI pIchpu kupee tu tu nu sIn,
wusku mun 20 pufu suu tchI fu ngu nu,
Imu fI fu nI unpu nuts tu muum wufI tu fu ngu-
nu yu. Nuu nu tu nu sIn, shI tuf ushI fu ngu-
nu. Yusuf ngu su mbuu kupee tu tu nu sIn,
Imu fI nI nu 15 pufus tu ndu, tfu ngu nu.
29
Anoo muzI nu fu ngu sIn, ksu tu mu pun
punI fu ngu nu. Pup chu mufu nxIp musut ku-
chI nI pu, tfu ngu nu. ChutshI pI ngu sumb
kIyu ku mu shI, bot nuutpu utu sIn, yungu-
shI shee kupee tu fu ngu nu. Yungu shI shee
Ipun pu nuf kupee tu fu ngu nu. Sheef sIn,
tunu fu ngu nu ksu tu mu pu nI. Apuu, mIkee-
fu tufu seech pu, tu ngut ushI fu ngu nu
TuyusputumpunIfInI27
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
929
ksu tu mu pu nI.
30
BotIsh kun pshtu fu ngu-
nu unoots shu yufu wu fu ngu nu. Mung:
ShI pu nung yungu shIsh kupeet pu nI,
mung utu sIn, kunoo yufu wu fu ngu nu.
Itufu, mungu tumu pI nguk sIn, tfu ngu-
nu. Suwu pu nI utup sI nu yu, tfu ngu nu yu.
31
Itufu, Pupof shu: Pup chu, ksu tu mu pun
suwu kuch pu. Ash ku chI nuuf sIn, sIy supu
tsI put ssu, Pupof, tfu ngI yu fI yoo tsI.
32
fIy shu muzI nu yu fu, wusu ndu fu fee:
Wus kuu tufu ngInts, tfu ngI yu. Kunoo
wunum tufu fu nIIu sIn, wuu nI tu fI kun
ufup mzI zI tu fut ushI fu ng shu.
33-34
Tufu sI tu nu Pupof yusuf tsI yu tu fu-
ngI yu. Ktu ngu ngInts IchI ngu fus, wutum
k'tsus Ipun pu nuf mutu yu fu muuts ksu tu-
fus, ndu kutu ngu fu ng su wu. MufIz tsI pu-
kuch pu su. Kutu ngee fus, kIz puf tuch pu su.
Nu sIy tsI pu chee zIs, ndu mbu fee. MInum tI-
yum tputs ndu yungu chI nIII nu yu, IchI ngu-
fus kchI tuch pu su. AshI fu chu, ktu ngung tsu
utu shI nu sIyuu tsI yu, tfu ngI yu Pupo fo.
35
Tyu fu, kutu nguts yyu fu, Wup pu fee
Apuu, tfu ngI yu. Tputs IchI ngu fu sIn nupu-
tu funII ushI fu ngu nu. Pupof shu kutung tsee
tutupeefu, kutu ngu fu ng shu.
3
Tputs shu
mung' ksu tuf tu fu ngu nu. Ksu tum kutu ngu-
fu ngu nu yu.
37
Wushu nund botIsh 276 tputs
tuu fu ngu nu.
38
IchI ngu fu sIn tuzu zu fu ngu-
nu. Tuzu zu yu fu sIn, wufI nuu kungush
kupee tu fu ngu nu pumu zI ngu muu mu.
39
ZupIsh zuf yufut tu tsu foo kumI fun
pufu ngu nu, Itufu ndu nuts tu fu ngu nu.
Anush muzuch wunu sIf pufu ngu nu yu,
pufee ushI fu ngI yu. AshI fu chu, ksu tu mu-
pun shu: Amb mutu yu nI. Wunu sIf pu fee
unnung mutu yu muu mu, tfu ngu nu ksu tu-
mu pu nI.
40
AshI fI mutu yu nI utu sIn, yungu-
shee wus kuu tufu fu ngu nu, unshu fI kusu-
fu ngu nu. Wus kuu botee knshI nI mbum
ksI fu ngu unoo tupu fI fu ngu nu. Yusuf
kumIs kupung shI pu nung ItsI fu fu ng sIn,
bot shu yusuf nuu tu fu ngI yu muzuchpI.
41
Itufu, ufup muzu chI mun musuteefu,
mufu nxI mun shtu fu ngI yu. ShIp kIz puf
xIyfu ush kum chu, mbum shtu fu ngu.
AshI fu chu, wufus chutshIp tpoo tpoo
ushI mbu pu, botee ptu ngu fu ngI yu.
42
AshI fu chu, sunduf shu: Putu muw tputs
pumu ngeef sIn, suwu su wu fu sI nu pu utu-
sIn, Puchu yee nI, tfu ngu nu.
43
Itufu, fIy-
shu Pupo foo tupu chI ndu pI tu, Wuts tu,
pchu fInts pu, tfu ngI yu wusu ndu fu fee tsI.
Tpu tseets shu: SIy ushpu tum tIs pumu ngu-
muum yusu fIs. AshI fI sIymu kungush
tsI pu su yu fus, pumu ngu ngInts muzuchpI.
Itufu, sIy ushpu tum tIs ndu yusu fIs. AshI fI
sIysu IchI ngu fus twu fu mun bot ptu-
ngu fu ngu unu mun puchIpeefus, yuchu-
ngInts, tfu ngI yu fIyu.
44
IchI ngu fu nI
muzI nu fu ngu nI, uyu, tfu ngI nI. AshI-
fu chu, twu fu mun tuwu ngu tu nu nI,
muzu chI mun IchI ngu fu nI ktu fu ngu nI.
MInum tI yum tputs ndu yungu fu ngI yu.
Wutum chu tsI yu tsIs Pupof chI mu fu ngu
unu.
Mishat, yuwaa Papor Mrtash tsur
taarangu anoo kamanchin!!pa
28
1
IchI ngu fu nI muzu chI mun
kfeefteefunI, unshuch shu
kumu nI fu ngu, In tsuf Mfutchu sufu,
TuyusputumpunIfInI27 , 28
Wurus c/uts/ip tpoo tpoo us/i mbu-
pu, botee pdtu ngu ru ngi yu. (27.41)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
930
tfu ngI yu.
2
Anshuch tputs Iyuu wunu-
sIf Istu fu ngu nu yu tunuf tuu tu. Nuwush
tuung tsu, tfu ngu nu yu. MInuf kIz pu-
fI mun chu, ushI fu chu, sumus kupung
tuzu fu ngu nu chu chu muu mu.
3-4
Pupof shu
zunIII pu foo pupu shI shtu fu nIIu, sumu-
sush kufut tu ush ku chu, sumus kIz puf
kufuk chu, mukshu shI tu ngu fu ngI yu
suwu muu mu. Itufu, shtu fu nIIu, Pupo-
foots shu uw kumu ushI fu nIIu, kumbI pI-
tuf ushI fu ngI yu. Anshuch shu tputs unoo
pukeef sIn, wuun pu tu tsI yut ku sIn, In
tputs puchum pun pu fee. Wutum musush
ndu tsI pu fu ngu, Itufu nutu nuu ApunII
wunee yu nIII yu. TsI puch shu pu fI, tfu-
ngu nu yu tpu tsI.
5
Itufu, Pupof shu mkuu
psInu ngu tu ushku, sumu sush pshtu fu-
ngI yu. Itufu, Pupof uw munu fu ngee ju.

Tputs shu: Nu pung pu nI, kupung mun-


ku chu, muss pu tsI pu chI yu, tfu ngu sIn,
kupung nupu tu funII ushI fu ngu nu yu.
Itufu, wunu sIf tuuf ushI fu ngI yu. AshI fu-
chu, tputs shu zupIsh mungush chI nu yu-
fu sIn, ApunII pu fee, tfu ngu nu yu.
7
Mftu shchI tputs ufku fI PupI yu sufu.
Yuwu nung sumus tuzu fu ngu nu unnung
PupIy pung' wutsI fI tuu fu ngI yu. MI shut,
muzuf kupung tuu fu ng tum tu. PupIy
Iyuu chI nu ku, Nuwush mungI, tyu fu,
unush tuchIp muu fu ngI nI yu.
8
Itufu,
PupI yu wupuf wunguy tu fu ngI yu. KIz puf
kunum tu fu ngu, kIz pu fI tum zupshI fu ngI-
yu. Pupof nupee fu, ApunII pu tsI yu tu fu-
ngI yu PupI yoom wupu fI. Pupof shu uwee
wungu yu mun wuyu yu fu, uwshu yufu fu-
ngI yu.
9
Anush tsu fush wun guy wuzu pun
tuu fu ngu nu yu. AshI fu chu, Pupo fosh
kuseef sIn, Pupof shu IchI ngu fu Itu yu mu-
mbu fu ngI yu. KIz puf Iyuu chI nu fu ngu shI-
nIII nu yu.
10
AshI fI unush tuchIp tsup tuu-
fu ngu nI. Anshuch tputs Iyuum IchI ngu fu
Istu fu ngu nu yu. AshI fu chu, nuu muum
wufI tu fu ngu nI, yuw muu chI fI tu nI pIsh tu-
fu ngu unoom uwshtI sIn muu chI fI yyu fu-
sIn, Iyuum xunu tu fu ngu nu yu.
11
AshI fI yu, tuchIp tsup unush pshtu fu-
ngu nI, botee nuchu ngu fu ngI nI nuu muu-
mu. AfI ju ndo foo yukut botI fI nI pufu ngI-
nI. Pufu ngu nI, yufeefunI, nuu muum shu
muu chee IchI ngu fu pshtu fu ngI nI.
ShI push yundu mu fI nI tuu fu ngI yu, DIys-
ko fo sI bot sufu. Anush tsu fush mInu-
fuum kutu fu ngI yu. MInuf tushIy fum chu,
nu nuu muum wufI tu fu ngI yu. AshI fu-
chu, unush zufu yu fu nI, nuu tu fu ngu nI.
12
Sfu ko sush yukut mutu yu fu nIIu, unush
tuchIp muu fu ngI nI.
13
Sfu ko su mund
yusuf kyufu nI, wuyu ndu pIsh nuu yu nIIu-
nI, yuk tush Af kI yu kusu fu ngI nI. Putum
kumbu suf wunu sIf Istu fu ngu, umpu tum
Poso fIsh yukut kusu fu ngu nI. Anush
botee kusu fu ngI nI ufu pung shu nuu muu-
mu.
14
Anush Isus chI chee pufu ngu nI,
uwshu: Iyupu tsI mbun mutu yu fu muuts
tuu yu nI, utu sIn, Pupof shu uyu, tfu ngI-
yu. SheefunI, Romup pfe sI den tIp yuk tu-
fIn nuu tu fu ngI nI.
Yuwuu Pupof Mf tush tsuf tuu fu ngu
unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Papor Romash yakat
kusarangu anoo kamanchin!!pa
15
Pupof put ufu pung Romup nuu tu-
fu ngu nI, tputs tsI yu tsIs wusI nu kumu-
nI fu ngI yu. AshI fI Rom shu cheets shu
Isus chIch: Pupof kusuch pu fee, mung
utu sIn, unoo muzI nu yu fu sIn, Pzu chu mu-
yu ngu nI, utu sIn, nuu tu fu ngu nu. Ngoots
ApIyu sufu, unush Pupo foo chu mu yu-
ngu fu ngu nu. Ashpu tum puxu nxI shush
yukut chu mu yu ngu fu ngu nu yu. Ashpu tum
zuf puchI fu ngu kum chu muu ku nu unush
Pupo foo chu mu yu ngu fu ngu nu. Anush
Ipus pungus tuchIp muu sheem pungu-
fu ngu nu. Anush Pupof Rom shu chee
Isus chIch pukee fu, mung' kIs ushI fu ngI-
yu. Wup pu fee, Apuu. ShIy kIz puf tIsh chu,
tfu ngI yu.
1
AshI fI wushu nund Romush
kusu fu ngu nI. Anush kuseefunI, kupI tun-
shu fIy: Pupo foo, shuu nu pungee mIsh
puxunxeefush, tuung chu. Sunduf unshu-
fI shI yuu ufu ksut chI yu, fIy, tfu ngI yu
Pupo foo tsI. Pupof shu uyu tyu fu, pungu-
see puxunxeefu, unush tuu fu ngI yu.
17
Romush Utu shuch ushpu tum tuu-
fu ngI tum tu. AshI fu chu, Pupof unush
tuchIp muu yu fu, Utu shu chee pukIch
kufuk tuu fu nu unoo kufu zu fu ngI yu.
TuyusputumpunIfInI28
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
931

D
28.2-27 NIshu fI yuwuf tu tum Is ysu 6.9-10 tu utI tum tu.
E
28.29 Tyu fu, Utu shuch shu
wuun pu tu tIn Isu su mund kuk kupung numbuptu fu ng sIn, kusu mbee fund sIn, nuu tu fu ngu nu yu.
Utu shuch Pupo fosh kuseef sIn, Pupof shu
kupung tsI yu tu fu ngI yu.
Zuwu nIIee muzI nu ngu ndu mu. Nuwu-
mun tsI yut ssee muntsIf muzI nu fu ng pu su.
Anoo sIyu pu yufu muum zund kI nu, tfu-
ngI yu Pupo fo.
Utu shuchtu nu nuwu.

Tumufee Utu-
shuchpu tu tu nI muntsIf tsI yut chI nI? Yuun pu-
tu tu nutsu muum zund kee zI. Ufu zItu mI nu-
fI nee tsI nI chI nu ku fI, kukoo kupee tu muum
zund kee zI. Ndun tuu kukoo kupeet ku fI,
ushI fI tuu nuwuu putu fu ngu nu yu Ifu su fIn-
shu.
18
AshI fu chu, Rom shu chIsh tumun-
shIsh nuwuu kusu fu ngu nu. Rom shuch shu
nuwuu mushu fu ng sIn, nuwuu tuu fu shI nuts-
tu fu ngu sIn, nuwuu puchu muum ndu wufI tu-
fu ngI yu, wutum ndu yutu fIt tuu fu ngI nu wu.
Rom shuch nuwuu puchu muum puchI ndu-
fu ngu nu, nuwuu tushI tu ngu muum zundu-
fu ngu nu.
19
Itufu, Utu shuch shu ush tuu
pchu ngI utu sIn, nuw shu: Pfe sI dent nuwuu
nuts tuch pu fee, tyu fu nIIu fI, nIsh kusu fu-
ngI nu. Itufu, Utu shu chee yutu fIt tsI yu tu-
muum zund kee zI, ndu
20
Utu shuch nuwuu
yutu fIt tsI yut ku sIn, nu nIsh tumu nu mush
tuu kI nu. Iy Utu shu chI nI, ApunII kus ku chu
unush Iyuu Itu yu mu chI yu utI tuu tI nI, Itufu
yuwu mund nuw unoo kupung kumun kI
unu mund nuwuu putu fu ngu nu. Anoo sIyuu
kumun pI utufI sIyuu kufu zu fu ngI nu. Nu
wup pu fee, tfu ngI yu Pupo fo.
21
Utu shuch shu: TsI yu tsIs nIng kusu fu-
ngee ju. Iy zuwu nIII nI zupun nIsh kusu fu-
ngI tuut ssIn, Itufu Ifu su fIn shuch kIfu kuu
Iyuum zungu nI fu ngee ju. Kusu fu ngu nu
un shI yuu kumu nI fu ng tum tu zI nIII nu ju,
yutu fIt tsI yu tu fu ngu zI nIII nu ju shI yuu tsI.
22
Itufu, shI yuu kukIsh muzI nu pu nI utInI,
wutum shIy nIII tu fIt mungoo nuk shu wu.
Iy Utu shu chI nI tputs zupun: Isu soo kuk
yutu fIt chu tssIn chu. Itufu, Iyshu unoo
ItsIn su fu yusu pu nI utI nI yu. AshI fu chu,
shI yuu muzI nu muum zund kI nI yu yuwuu
Isu soo tuyus pu tu kIsh unoo tsI utu shI nI yu.
23
Yuwush zuf wufI tu chu unush kumu nI-
ngu sI ndu mu, tfu ngu nu Utu shu chI.
Zuf tutsu moo chu Utu shuch wuzu pu-
neew Pupo fosh kusu fu ngu nu yu. Pupof-
shu Apu nIIee kuk kumun ku, zuf putu fI
chtu yu fu, zuf pukum chu kusu fu ngI yu.
ApunII chI yuu wuumu tIp tsI feem nchu
unoo kumu nee fu, Isus ApunII chu wIpu-
yu. My sI su fI nI Isu soo kumu nI fu ngI yu.
Apu nIIee kuk kumu nI mu pun Isu soots-
tum kumu nI fu ng tu mu nu yu. AshI fu chu,
Isu soo mungoo nung tsu sIyuu utu shI nu,
kumun ku ntuf ushI fu ngI yu Pupo fo.
24-25
Pupo foo kuk muzI nu yu fu sIn,
ushpu tum mungoo nu fu ng sIn, ushpu tum
ngu tu fu ngu nu yu. Wuun pu tu tsI yu teef sIn,
wuu nu ndu fI ndu mungooz chI nu fu ngu nu.
Pupof shu: SIf tumu ApunII WunI ItsIn su fu-
chu, tfu ngu shu. ApunII WunI zItu mI nu fI-
nee tsI nI Isy su fIn shu Apu nIIee kuk kumun-
ku kIfu ku mun yundu fu ngI yu.
2
Atee ju:
Utu shu chee kumu nIng chu,
Nuwuu kukI zupun tuu muzI nu kus,
ushI fI tuu ndu mungoo nuk su.
Nuw kIz puf Istu ktuu tI, unoo
pukI tuu tee su,
ndun tum mungee ts Is p'tsIchImu.

27
SIyuu mungee ts Is
tumI foo sInII tuk chu fI,
kItseets tum tIs tumIf ku chu fI,
kcheets tum tIs kmu nuk chu fI,
sIysu

tumu fee ju mungoon chIs?

Antuu tI muzI nu chee zIs?

NItuu tI pung chee zIs? Ndu mbu fee.


Mungoon tu pu, sIyuu utufI,
ndu sIyuu yufu muum zufum pu tu fI
zund kI nu,
D
ApunII tchu tng chu, ApunII WunI
tfu ngI yu.
28-29
AshI fu chu, unoo tsI mu fI
chI nung tsu, tfu ngI yu Pupo fo. SIyuu
ItsIn su fu kumu nI fu ngu fI, suunu ngu tu-
fu ng tu su. AshI fI ufup chee tputs kumun-
chI mu. UwshtI sIn Apu nIIee kuk mungoo-
nuch pu sI nu yu. Wutu mu fIt chu. Wup pu fee,
Pupo fo Utu shu chee tfu ngI yu. Tyu fu,
kusu fu ngu nu yu.
E
30
Pupof shu unshu fI Romush tuu fu ngI-
yu tsI mbun yungund pu su. Wuun pu tu
TuyusputumpunIfInI28
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
932
ufkIf pungu see puxunxeefu, unush tuu-
fu ngI yu. Tputs zupun Pupo fosh nuptu
nuptu ushI fu ng sIn,
31
Pupof shu ufu
Apu nIIee kuk kumu nI fu ngI yu. ApunII
chI yuu wuumu tIp tsI feem nupI tu
Isu soo zungu nI fu ngI yu yutu fIt shI shee
tuchI ngu muu mu, ntuf ushI fu ngI yu.
Isu soo kuk kIs kumun ku, xufu shIsh
ndu nI mu nu. Pupof ndu puzI ku, kupung
kumu nI fu ngI yu Apu nIIee kuku.
Yuwuu Pupof Romush tuu fu ngu unoo
kumu nee nu.
]Wutum chu k'kuzI, Ich Tey fI-
Ioo. Nuw Iuku sI yuwuu Isus tuyus-
pu tum pu nI fI nI ushI fu ngu nu unoo
kumu nee nIII.|
TuyusputumpunIfInI28
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
933
1
1
Isus chI chIs

tumu fIm su, tuu fIs?


Ndun tuu sIyush puku fI, ushI fI tuu
chI nu kI nu sIyuu tsI. Ndu mbI zu kI nu.
Nuw Pupo fI sIyuum Rom shu chee mIs
kIfu kuu yundu yu fu fI, zungun chInts pu.
Is kI f sut nuwuu kumuch tu yu fu, Nuwuu
kukI tuyus pu tu shIn chu, tyu fu, nuw shu
unufI tuyus pu tum pu nee mu fI tuu kI nu.
Isu soo kumun ku fI, ApunII WIp
D
tpu-
tseem kInu yu fu, Iyuum yutufItshIshI fI nI
Romshucheema
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Papororini
Romshucheem yandarangu anootsi
Rom shuch yuktu tputs zupun Isu soo mungoo nu fu ngu nu yu. MI shut, Utu shuch tputs ushpu-
tum mungoo nu fu ng tum sI nu. AshI fIy wushu nund shu nI yu fu ng sIn, Utu shuch shu, Wutum
ApunII Iyuu zItu mI nu fI nI tsI yu tu fu ngu wu, ushI fIy sIysu Iyuu k'kInI muzI nu yu fus tumI nung tsu,
tfu ngu nu Rom shu cheetsI. ApunII chI cheets Is kInu muum zund kI nuu fee su, ushI fIy kumu zIs
nutsee ts Is ktsu pu ngInts, wutum ApunII Iyush chee kumuch tu fu ngu wu. MI shut, yuwuu ApunII
My sI su fI nee kumuch tu fu ngu unoo IchI ngu fu tumI nu ngInts, tfu ngu nu Utu shuch tputs Rom-
shu cheetsI. TsI yuts tuf ushI fu ng sIn, tumu ndu fu ngu nu. AshI fIy tputs shu Pupo fo fI nee tsI kumu nI-
fu ngu,

Tumum wunu sI fI? Pupo fo. ShIy shu kumu nI ngI, tfu ngu, Pupof shu kIfu kuu yundu fu ngI-
yu IchI ngu fu Rom shu chee mu, Isus chI cheem tpu tsI.
AshI fI yu, nu yuwuu kumu nI fu ngu unoo kumun chInII pu:
A. 1.1-5:

TumufImsu, RomshuchIs?
B. 1.16-17: Nuw Isusoo kuk puzIkeezI, wutum IsusumunufI ApunII tputsee Istukuwu.
C. 1.183.20: Tputs IchIngufu tsupufunus ztufu ApunIIee nIyfkunu, wutum yutufIt
tuumuum zundkunuwu.
D. 3.215.21: AshIfIy ApunII wuunu IchIngufoo Istumuum zundufungu, Isusoo
zungunIfungIyu. Nu Isusumund wumInu Iyuu yufkIyu.
E. 6.18.39: ApunII nu Isusumun Iyuu kIs chInuku, Iyuum tuufushIsh kuneesIch punukIyu
wunusIfI tuumuumu.
F. 9.111.36: Itufu ApunII Utushuchee tputs wund chInukIyu. Nutumusumtu nIyfumunu
nIyfkIyu, wutum Isusoo ngutkunuwu. Itufu, yuwush zufI wufItukchu unush
Utushuch IchIngufu Isusumun mung' tutuchpusInuyu. ApunIIshu IchIngufusIn
tupuchInduchIyu.
G. 12.115.13: Itufu, sIysu IsuschIchIs suunpututIs chInukus Istungtsu. ChInungtsu.
UtushuchtuutIs tuukus, tunuftuutIs tuukus, ushtuu suunpututIs nutsufIntspu.
ChInungtsu wutum ApunII unoo kIs nupkuwu.
J. 15.14-33: ApunII nuwuu IpusufungIyu tunufeetstuu tuyupstumuumu. AshIfIyu,
sIyuutstum tuyupstumuum zundkItumunu. Sfu mupeefungufI, sIyush nupumuum
pInusufungtunu. Itufu nutshu, ApunII nuwuu Istuchu, mussIfIpufee nupchIntspu.
I. 16.1-27: SIyuu IchIngufootsIs chInuktunu. NIshuch tputs sIyuutstum chInukunuyu.
Nuw ApunIIput tsIyutkufI, ufu sIyuu Istumuum tsIyutkInu Isusoo kuk Izuufu
mungoonumuumu.
Tfu ngI yu Pupo fo fI nI.
Papororini kirakaa Romshucheem yandarangiya

D
1.1 Is ysu 42.1 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
934
tuchIngumuum tsI pu fu ngI yu ntu fu-
fI tuu kI nu.
2
SIf tumu, ndu tu mu Isus
tpu tseem kInu chu, ApunII: Ipu fee tsI
zungun chI nu, tfu ngu, yuwuu Isus kus-
chu unoo wusI nu ApunII kumu nI mu pu-
nI fI nee tuyu ndu fu ngI yu.
3
AshI fu chu,
tfu ngu unoo nu tumI nu fu ng chu. Isus
tpu tseem kInu yu fu, nIsh tsu pu fu nu sush
kusu fu ngu, DupI yu fIn chI chIsh nIIuf tu fu-
ngI yu. Yuwu fI tum, tfu ngI yu unoo fI tum
ushI fu ngI yu utInu.
4
MI shut, tfu ngI tum-
tu, IpufI Izuu fu Itu yu mu chI nu, tfu ngI-
yu. Izuu fI tu tsI pu yu fu, ApunIIeefu WIp
tmu fu ngI yu. ApunII wuun pu tu wIz puf
Itu yu mu fu ngI yu. AshI fu ngu unu mun
nu yusu kI nI yu, Isus ApunII tu ndu WIpu,
utI nI yu. Ufu kufuk kIz puf tuu kI yu tchI-
nIII nI yu. An wutu chu Is kI fs tu Apu nIII
WIpu, un Iychu Kufu ku fI nI utInu.
5
AshI fI
Isus wuunu nuwuu chI nu fu ngu, kumuch-
tu fu ngI yu. Tpu tsee IchI ngu fu nuwuu
kukI kumu nIng chu ufup cheets tuu,
tfu ngI yu. MuzI nu yu fu sIn, Isu soo kuk
mungoo neef sIn, puyu kI nuu feesInu yu
ushI fu, nuw shu nuyu nI ku fI, tupu chI ndu-
chI mu, tfu ngI yu Apu nIII.

AshI fu chu,
unufI muzI nu yu fu fI, nuw shu sIyuum
ApunII chI chIs mungoo nu muum yundu yu-
fu fI zungun chInII pu. SIy nuu Rom shu chIs
Isus tIs chu tIp tsI fI, wutum mungoo nuk-
su wu.
7
Afup cheets tuu tIs ApunII wunu sIf
tuu pu nu tu, sIyuu tIp tsI feem nu fu ngI-
yu. AshI fu chu, ApunII chI chIs Romup
yuktu tuu kIs unoo mIs yundu kI nu.
AshI fI Apu fI nI sIyuu wunu sIf nup chI yu,
mungooz mupIy muum sIyuum punu chI-
yu. Kufu kuf shtI nI, Is kI f sut, sIyuum
ush chI tum tu yu utInu.
8
Ich tu fu, tchInts pu Isus chI cheets Is.
AshI fI nuw mungI kIs chu yuwu mund
Apu nIIee chI nu kIs unu mu ndu. AshI fu-
chu, Apu nIIee wup pu fee tInu. Wutum sIy
Isu sush kIs tuchIt kIs unoo tputs IchI-
ngu fu sIyuu muzI nu fu ngu nu. Rom shuch
Isu soo kIs chu mungoon ku nu, tssIn-
chu sIyuu tsI. IchI ngu fu sIn kung' tnu.
9
ApunII put ufu IchI ngu fu zufI sIyuum
tsI yut kI nu. ApunII wuunu puk chu, wutum
zufu muf pu tI Apu nIIee puyu kI nu wu.
Isu soo kuk kIs kumun kI nu. Tpu tseem
shu nee fu Isu soo mungoon pu nu utufI,
ush kI nu.
10
ApunII put tsI yut ku fI, Apuu,

ushI noo Rom shu chIp nup chI? tInu.


SIyup musuu nupu tI tufI mush kI nu.
ApunII wuunu zund ku, nuwuu sIyup
zungu nIchpu fee.
11
SIyu nguz Isus chI-
chI ngu zIs pu muum kIz puf zund kI nu.
Apu nIIee ufu ngI nu shu mungoon pu nu
utufI, kumu nI tI utufI, unu nguz zund kI nu.
12
Apu nIIee mungoo nu muum yuun pu tu-
tI nI Istu pI tInu. Nuw shu tuyup stu tu fu fI,
sIysu tuyup stu tu fus, yuun pu tu tI nI Istu chI-
nI yu ufu ngeem mungoo nu muu mu. Ash tu-
pI tufI sIyup nupu muum zund kI nu.
13
AshI fI yu, zuwu nIIee sIyu nguz kIz puf
chI nu kI nu, nupu tI tufI.

WunI pu zufI
Rom shu chI ngu zIs pungu ssI utufI, tmu-
fu kI? Ufu utI tuu tI, xupoo kI nu. Isu su mun
kuk xufu ku fI, mupee ku fI ndu pukI nu.
SIyuum Apu nIIee kuk ufu ngI nu shu
mungoon pu nu utufI, sIyup tum kumu nI-
tI tInu.
14
Tputs IchI ngu fu sIn Apu nIIee
mungoon pu nu tInu. Yuk tu shchI tum,
mIshu kungu mu nu tum wIng' tuu ku nu
untum, kIfu kuu yusu ku nu unoots tum,
kIfu kuu ndu yusu ku nu unoots tum, IchI-
ngu fu sIn mungoon pu nu utufI, kumun kI-
nu. Wutum Isus nuwuu kumuch tu fu ngu-
wu. AshI fu chu, tuyus pu tu kI nu.
15
AshI fu chu, sIyuuts tum tu Rom shu-
cheets tum tIs Izuu fu fI Isu soo tuyus-
pu tu pI tufI tmu fu kI nu. SIyush nupu-
muum kIz puf zund kI nu. AshI fu chu,
yuwush ApunII wuunu zund ku unush
nup chInts pu.
Mazinangtsa; yuwaa Apan!!: Tputs
Isusumun mang' tatku anoo kis
napchima, trangu anoo kapung
yandayaruri zanganchintspa
1
Isus kuk kIz puf chu tInu. Isu soo
tsI yut ssIs wunu sI fImshee kumun kuch,
tputs zufuktI schu tu, zufku puyu ku,
ApunII YushI ngoo tutu tsIkchu. Utu-
shuch mungoon ku, tutu tsIk, ufup chI tuu
tputs mungoon ku, tututs kI tum chu. Uw
kuk kIz puf chu. AshI fu chu, ndu nuw
puzI kI kumu nI muu mu, tpu tsee IshuneefI
Romshucheemu1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
935

E
1.20 SuImo 10.1 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
1.23 Tuyu sI mu. 4.15-18,
Jefe mI yu su 2.11 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
kIs kumun kI nu.
17
Ndun nuu Apu nIIee kuk
mungoon kuch, ApunII chI yuu kupeet-
kI yu. Itufu, chIy Isu soo mungoon kuch,
ApunII shu chI yuu mungIch Izuu fu yuf-
chI yu, chI yuum tuu fu shIsh ufu tu mu shI
punu kI yu. Wutum ApunII yundu mu fI nI
utuwu, Tputs nuwu mun mung' tutku,
nuw shu mungoo yuf chI mu, tuu fu shIsh
punu chI mu, tfu ngu wu Apu nIII.
Anoo sIyuum kupung kumun pI utufI
yundu kI nu.
Mishat, kamanchintspa; yuwaa Apan!!
nda mangu tputsee wanichu anootsi
18
NItuu tI ApunII tpu tsee mungu tu-
fI wunI tu fee ju, ndunI. Itufu, ApunII
wuf pI chI yutu fI tu mu pu nee wunI tu fI yu.
YushIng chIch Apu nIIee ngut ku sIn, yutu fI-
tuu tsIm chI nu ku, tpu tsee tuxu fu ku nu yu.
Yusu fu sI nu pu utu sIn, tsI yut ssIs zufu mum-
shee sufIch ku nu. AshI fu chu, unu mu-
ndu fI ApunII wunee kI yu.

Tumufee ndu
ApunII unu mund wnIch?
19
Wutum
Apu nIIee yusu muum kumI fu nu wu. AshI fI
tputs tsu pu fu nu sIsh ztufu mungoo nu-
muum wufI tuk chu. WufI tuk tuu, ushI fI tuu
ngut ku nu.
20
Ndun tuu Apu nIIee puk sIn,
munuts shuf tuuts tuu, Itufu tInu mu fI nee-
tsI nI pu muum wufI tuk chu. Yuwu mun
ApunII tsu pu fu nu see tInu fu ngu unu mun
Apu nIIee yusu muum wufI tu kI yu.
E
ApunII
wumu fI kusI fI yu, uw mInu mu fIt chu
Apu nIII yu.

Muyuum shtu uyum tuu tI yu


ApunII kus ku chu unush tputs: Apuu,
shI yuu nuts tu fu ngee zI, ushI fu chu ndu
shI yuu mungoo nu fu ngI, tu tch? AtI nuu-
fI, wuyu ngI chI feem wuu nuu tsI nu chI yu.
AshI fu chu, yuwu mund tk chu unu mund
ApunII wunIch pu fee tInu.
21
UwshtI sIn ngIch zee tsIm puyuk sIn,
Apu nIIee nuts tu kI tuut ssIn ngut ku nu yu.
Wuut ssIn Istu ktuu, Wup pu fee, Apuu, shIy
kIz puf tIsh chu, tuzI nIII nu ju. Mung shu fIt
ushI fu sIn mung' sufIch tu sufIch tu ush ku-
nu. Muxu feem puz ushI fu sIn, wuu nuu tsI
nu ku nu.
22
MungI nI kupung chu, utI tuut-
ssIn, mung shuf tuw tuu ku nu.
23
ApunII kIz-
pu feets tuu, muts pu shImu sheets tuu kusu-
yu fu sIn, mIshu mchu shImu sheets tuu
kusu yu fu sIn, yuw ApunII tInu mbu fu ngu
muu cheets tuu unoots shu In wut tu nu chu
Iy upu fI nI utu nu yu. Ndu Apu nIIeetsImu-
fI chI nuk sIn, wuun tIn mungu muu chI
tsI fI pIch, mIshu pshIy futu fu un, mIshu
muu chI mungIn shuch tumuz tumu pu fee
ushI fu tInu yu fu sIn, unoo Apu nIII fI nee mI
nu ku nu.
F
24
AshI fu chu, ApunII shu: WuunI
yuchup, tfu ngI yu, wutum wund Apu-
nIIee mupIy ku nu wu. Yuwuu tsI mu fI pIyu fI
chI nu ku nu unoo tsI mu fI puyu ku nu yu. Afu-
ngI nu shu yutu fIt tuuk'sIn, puzI ku zI nIII nu-
ju. Wuu nuu tsI yutu fI tum nu ku nu. Wuun-
pu tu tIn yutu fIt putut ku nu.
25
Apu nIIee
zufukchu tuzI nIII nu ju ndunI. NgIch zee
kIs puyu ku nu, wutum tputs wuu nuu tsI
tInu mu fI nI: In wutu chu Apu nIII, tnu wu.

Tumushtuj upunII pu tseetsInu shu ungIf-


tu chIch? Apu nIIeetsInu chu ungIf tu muum
wufI tu shu.
AshI fI yuwu mund tputs ufu ush ku nu
unu mund ApunII wunIch pu fee utInu.
2
AshI fu chu, ApunII tpu tsee xupoo yu-
fu, WuunI yuw zund ku nu unu ush tu pu nu,
tfu ngI yu Apu nIII. WuunI wuu nuu tsI
yutu fI tum nu chI nIII nI yu, tfu ngI yu.
Tyu fu, kIztI sIn kumu zuu kusu yu fu sIn,
wuun pu tu tIn kIzup tu tIn chchu ku nu yu.
27
Kumuz tI sIn ushI fI tum kIzuu kusu mbeef-
sIn, wuun pu tu tIn kumuz pu tu tIn tumux ku-
nu yu. AshI fI kIz puf muxu feem kInuk'sIn,
wuu nu mund chu yu fI nI wuu nuu tsI kIyung
yuchu ku nu yu. Ash kI tuu tuyu ku zI nIII nu ju.
Wundu fI Apu nIIee ngu tu ku nu yu.
28
AshI fu chu, Apu nIIee ngut ku sIn,
ApunII shu: WuunI yuchup yutu fIt
tuuk'sInu, tyu fu, muxu feem kInu ku nu.
29
Yutu fIt shI shee IchI ngu fu chI nuk'sIn,
YushI ngush kIs tuchIt ku nu, shu mbut ku-
nu. Wuun pu tu tIn tpu tsee kIyung yuchu ku-
nu yu, tmu fuk, shu chIk, yutsuk, puchuk,
wufu tuk, tumu pI nguk, tpu tseewu
Romshucheemu1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
936

D
2. Ese kI ye Iu 18.30, Ese kI ye Iu 33.20 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
2.11 Tuyu sI mu 10.17, Ips shu chee mu 6.9 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
ngI chIk, ushIp IchI ngu fu ush ku nu yu.
30
Tpu tsee yutu fIt tsI yut ku sIn, yutu fI tum
nu ku nu. MI shut, Apu nIIee nutsu ku nu.
Tpu tsee muntsIf ymku sIn kumus tu
ush ku nu. Mungu tu fI kuk put tsI yut ku sIn,
wuu nuu tsI ungIf tu ku nu. Mungush zupun
chI nuk'sIn, pIyuf tu chee yus pu tu ku nu.
Yutu fIt shI shee chI nu ku nu. Wupu feet-
ssIn kuk ndu puyu ku nu, muzI nu zI nuw
ush ku nu.
31
Mung shuf tu wu tuu ku nu,
mungoo nu muum zund ku zI nIII nu ju.
Mungu ush chI nI pu tyu chu sIn, mungu
tumu pI ngu ku nu yu. Tpu tsee chI nu ku zI-
nIII nu ju, nuyu nI muum zund ku zI nIII nu ju.
KIyung yuchu ku nu yu. Kuupu kIz puf
yutu fI tu nund tuu ku nu.
32
ApunII tpu tsee
yuw ush ku nu unoo wunI tuf chu, xup tu-
fee ju, tsI pu tuf chu. ApunII wunee yunts pu
utI tuu, tputs shu unoo muzI nu fu ngI tuut-
ssIn, wund ufu ngI nu shu yutu fIt tuu ku nu-
yu. Wuu nI pu wunI chI ndu nI yu, punI kee zI,
utunu. PIyuf tu cheets tum yutu fIt tuu-
muum kIs yus pu tu ku nu. Yutu fIt shI shI ngu-
zI mu fI ufu chI nu ku nu yu.
AshI fu chu, ApunII msu ngu fu wunI-
tu fee ju utInu. Yuwuu yutu fIt tuu ku nu
unu mund wunI tu fI yu. Ndun nuu Isu su-
mun mungIch tut kuch, kumu ngu muum
ndun chu, tshI nu.
Itaru, tputs waanamuna wizpuririni
nda kamungchiya atina
2
1
Ashpu tum tputs utunu, AshI fI
nuwnu kumu nguch shu pu fI nu,
wutum un tputs tumu pu fI ushI fu fI ndu
kIz puf yutu fIt tuu kI nu wu, utunu. Itufu,
nuw shu tshI nu, tputs tItuu tI yu, wuunu
chu yu fI nI tuu fI tum tu. Wuu wunI muum
wufI tuf tum tu.
2
ApunII ItsIn su fu nuts tu-
kI yu. Wuneek chu unush ndu mInum tI-
yum tpu tsee mumuf pu chI yu. Tputs ndu
kumung chI yu, nuw shu tInu.
3
Uwnuuf sIn
yutu fIt ssIn chu utI tuu,

wuunu yutu fIt-


tum tuu ku wu?

ApunII pIyuf tu chee-


wu wuneek chu, uwuu tsInu shtu ju ndu
wnIch?
4
MI shut, shIy ngu tIsh Apu nIIee
nIy fuk shu. ApunII shu chI yuu kIz puf chI-
nu ku, ndu mus wunee kI yu. Yutu fIt shI-
shee kusu yu mu su tu zunu fI yu.

AshI fI
muyuum shtu chIy Apu nIIee ngut chIch?
5

Muyuum shtu wund yutu fIt shI shee


chI nu chIch?

Muyuum shtu ngut ngut


ush chIch? Pup chu, ApunII chI yuu ufu ngI-
nush wunI chI yu. Isus yusuf kus ku chu,
ApunII tpu tsee IchI ngu fu wunI chI yu.
Mung'pu ItsIn su fu nuts tu yu fu, tutsu moo-
fI tum wunI chI yu.

Yutu fIt tuuku unoo


tsI yun tu chI yu. Wunu sIf tuuku unoo kIs
nup chI yu.
D

7
Tputs wunu sI fI nuu fI tuuku,
Apu nIII nguz chI nu ku, ApunII: ShIy wunu-
sIf tIsh chu, ufu tu mu fI tuuch shu. ShI yuu
chI nu kI nu, kIs nup kI nu, wutum wunu sIf
tuukshu wu, tchI yu.
8
Itufu, tputs Apu-
nIIee kuk kupeet kI nuu fI, pIyu fI chI nu ku,
yutu fIt shI shee kIs puyu ku, ApunII shu
kIz puf numb ku chu,

Muyuum shu nuwuu


ngu tu fu ng shu? ShI yuu tsI yun tu kI nu.
Nu shuu nI yuchuch shu, kIz puf wunI-
chInII pu, tchI yu tpu tsI yutu fIt tuuku
unoo tsI.
9
Tyu fu, tpu tsee wunI chI yu.
Tputs kIyung kuchIy chI yu, sItuts tI tchI-
nIII nu yu. Tpu tsee wuneek chu,

tumu fee
Utu shu cheetsIm wnIch? Afup chee wuu
tputs wunIch tum pu fee. Tpu tseets IchI-
ngu fu wunI chI mu, ApunII utIyu.
10
Itufu,
tpu tseets shu wunu sI fI tuuku unoots shu:
ShI yuu chI nu kI nu. Kuyun mupIy funI
tuu pu nI, tchI yu. Utu shu cheets, mIshu
pIyuf tu cheets tputs IchI ngu fu wunu sI fI
tuu ku nu, unoots tum tchI yu. ApunII:

Tumufu tuu fu ngu nu yu? tchI yu.


11
ApunII tutsu moo fu chI nu ku, tutsu moo-
fI tum wunee kI yu.
E
Ndu mInum tI yum
tputs wuu nu mu nu wIz pu fI fI nI kumung-
chI yu utInu.
12
SIf ApunII zItu mI nu fI nee tsI My sI-
su fI nI kumuch tu mu fI nee tuyu ndu yu fu,
Tpu tsI fee tsIsh nee tuyus pu tu tuf ush kush,
puyu chI nIIIn pu, tfu ngI yu. Itufu, ufup-
cheets tputs tuyus pu tu muum ndu kumuch-
tu fu ngI yu. AshI fI tuu, ApunII tpu tsee
wuneek chu, tutsu moo fu wunI chI yu. Tputs
Romshucheemu1 , 2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
937
Apu nIIee kumuch tu mu fI nI yusu fu ngI nuu fI
ushI fu, yutu fIt tuuku, ApunII shu: Nuwuu
kukI yusu fu ngI tuu tIsh,

muyuum shu ndu


puyu fu ng shu? tyu fu, wunI chI yu. MI shut,
tputs Apu nIIee kumuch tu mu fI nI ndun tuu
muzIn tu fu sIn unoo ApunII:

Muyuum shu
yutu fIt tuukshu? tyu fI tum wunI chI yu.
13
Tputs Apu nIIee kumuch tu mu fI nI muzI-
nuk tuu, ndu puyu ku,

nItuu tI ApunII ksuju


unoo nupuch? Itufu, tputs puyu kI nuu fI
kumuch tu mu fI nI, unoo Izuu fu ApunII
kIspu nup chI yu.
14
Afup chI tuu tputs
ndun tuu Utu shuch sIn, Apu nIIee kumuch-
tu mu fI nI ndun tuu muzIn tu fu, ushpu tum
wunu sIf tuu ku nu. Wuun tu fI mungush chI-
nu ku, ush ku nu yu.
15
Wutum ApunII wuunu
tpu tsee wunu sIf tuu muum tumung'tuku,
An yutu fIt chu, mIshu un wunu sIf chu tt
ushku, tpu tsee mung' p'tseekIyu. AshI fu-
chu, yuwuu yutu fI tu tuuku unoo nuts tu kI-
yu. Yuwuuts shu wunu sI fImshI tuuku unoo
nuts tuk tum tu.
1
AshI fI Isus wunI muum
kus ku chu, tpu tsee IchI ngu fu nuts tu yu fu,
wunI chI yu. Tputs yutu fIt shI shI fI nee tsI-
nI kumup shI ktuu, Isus shu nuts tuk chu,
wunI chI yu. ApunII wuunu shI ngI tk chu,
Isus shu wunI chI yu.
AshI fu chu, tputs ndu mInum tI yum
kumu nguch pu fee utInu. Ndun nuu Isu su-
mun mungIch tut kuch, kumu ngu muum
ndun chu, nuw sIyuu tshI nu.
Mishat, Apan!! iyashcheetstam
Utashucheetstamani wanichiya tina
17
MuzI nung tsu, Iyuun shu chee Utu shu-
chee kumun chInts pu. Apu nIIee kumuch tu-
mu fI nI wIf ku fI kuwI shI nI kIs puyu ku nI yu,
wutum: NImund pu fee ApunII Iyuu kIs
nup chI yu, utI nI wu. Apu nIIeetsImu fI chI-
nuk tu nu, utI nI yu.
18
Apu nIIee kumuch tu-
mu fI nI kupung muzI nu fu ngu nI, yusu ku nI.
ApunII zund ku unoo yusu ku nI. MI shut,
yutu fIt shI shee kumI fun nuts tu ku nI wu,
wunu sI fee nuts tuk tu mu nI wu.
19
MI shut,
tpu tseem Apu nIIee mungoo nu muum kumI-
fun tuyus pu tu ku nI. Afup cheets tum tputs
tuyus pu tu kI nI.
20
Tuyus pu tum pun tu nu utI nI yu. Mung-
shuf tu wu tputs wunee ku nI. NIIu fuu
tumu pu fI ushI fu unoo wunee ku nI. AshI fI
Iyush chI nI My sI su fI nI kuk kupung
mungoo nu fu ngI nI, IchI ngu fu yusu kI nI,
Nuwuum ApunII kuk pIsh tu kee ju, utI nI yu.
21
Itufu,

muyuum shtu Iy mungoon kI-


nuu fee nI yu ushI fu, ndu yuunu kukoo
puyu ku nee? Tpu tsee tuyus pu tu kI tuu tee-
nI,

muyuum shtu ndu yuunu mungoon-


kI nee? Sh'chIfInIIpu utI tuu tI nI, yuunu
shu chI kI tu mu nI yu.
22
Imbu nguf tu fInII pu
utI tuu tI nI, Itufu yuunu kIs unoo zund kI-
tu mu nI yu. ApunII pu tsee nutsuk tuu tI nI,
yutu fI tu tItuu tI nI, Itufu Apu nIIeetsInu shu
nIyf kI tu mu nI yu.
23
Yuu nuuts tu nu ngIch ku-
nI, Iy Apu nIIee kumuch tu mu fI nI yusu-
tu nI chu, ngu tI nI utI nI yu. AshI fI tuu ndu
puyu ku nee. AshI fu chu, ushku, Apu nIIee
sufu Itsuch tu ktu nI chu tshI nu.
24
Wutum
ApunII kuk utuwu. Yuwu mund Utu-
shuch yutu fIt tuu ku nu unu mund pIyuf-
tuch tputs Apu nIIee nutsuk sIn, muntsIf
tsI yut ku sIn, Apu nIIee chI nu muum ngut-
ku nu yu. AshI fu chu, umb ushIsh tu ngut
ush ku nI,

tumu fee ApunII ndu Iyuu Utu-


shu cheetsI nI wnIch? nuw utu shI nu.
25
AshI fI yu, Apu nIIee kuk puyu ku nI,
ndu kupeet ku nI, ApunII shu Iyush chee
Istu chI yu. Itufu, Apu nIIee kuk kupeet-
ku nI, ndu puyu ku nI,

tumu fee ApunII


Istuch? AshI fu chu, ApunII Iyush cheets-
tum Utu shu chee numbeefu wunIch pu-
fee, utu shI nu.
2
AshI fI yu, ufu pIch tputs ndun tuu
Apu nIIee mungoo nu fu ngu, mungoon ku-
chu, Apu nIIee kuk puyu ku, ApunII shu kIs
chI nu chI yu. TIp tsI feem nu chI yu ufup-
cheets tuu tpu tsI.
27
AshI fI Iy Utu shu chI-
nI Apu nIIee kuk muzIn tu fI tuu tI nI, ndu
puyu ku nI, ApunII ufu ngI nu shu wunI chI yu.
Itufu, ufu pIch tputs ndun tuu Apu nIIee
kuk muzIn tu fu, ushI fI tuu muzI nu yu fu
puyu ku, ApunII shu kIz puf Istu chI yu.
28
Iy
Utu shuchtu nIIuf tu mu Apu nIIee kumuch-
tu mu fI nI puyu fu nI, nutsee tsI nI ktsu pu-
fu ngI tuu tI nI,

nItuu tI unu mun kuu pu nu


Apu nIIeem tIp tsI fI kInu tuf tu fu ngI nee?
29
Apu nIIee yundu mu fI nI puyuk tuu tIch,
Itufu ngu tIch k'kIptIch mungoon kuch,

muyuu mu wunu sI fI? Itufu, tputs mung'


Romshucheemu2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
938

F
2.25-29 Tuyu sI mu 10.16 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
D
3.4 NIshu fI yuwuf tu tum
SuImo 51.4 tu utI tum tu. MI shut, SuImo 116.11 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
3.10-12 SuImo 14.1-3 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tuchIngumunuufIyu, Apu nIIee kuk Izuu fu
puyu kuch, unnu chu ApunII tIp tsI fI.
F
ApunII
WunI chI yuu mungIch yuf kI yu. Anoo tsInu-
chu ApunII kIs nup chI yu. Tputs ndun tuu
unoo kIs nupku, ApunII unoo kIs chI nu kI yu.
AshI fu chu, Iy Utu shu chI nI Apu nIIee
kuk ndu puyu ku nI, ApunII Iyuu wunI chI-
yu tInu.

Wutum Iy sIf tufI muzI nu fu ngI-


nI wu? Ndun nuu Isu su mun mungIch tut-
kuch, kumu ngu muum ndun chu, tshI nu.
3
1
AshI fI yu, uwshtI sIn Utu shuch
ymku sIn, nuwuu tch pu sI nu yu.

AshI fI Iy muyuu mu ju Utu shu cheem


kInu fu ngI nI?

Muyu mu nu ju nutsee tsI nI


ktsu pu fu ngI nee? ngut pu fI nI yu ushI fu ngI-
nI.

Wutum ApunII Iyuu Utu shu cheetsI nI


wunI chu t shu wu? tch pu sI nu yu nuwuu-
tsI.
2
Itufu, nuw shu wuu: TfInts pu tch-
pu fI nu. Iyuu wuneek chI tuu, ushI fI tuu,
Iyuu Utu shu cheetsI nI kIz puf chI nu kI yu.
Wutum ApunII Iyuu tsI mu wuu nuu tsI kuku
kumu nI fu ngu wu. Anu mund Iy Utu shu-
chI nI kusI fu nI tuu kI nI, tch pu fI nu.
3
ApunII Iyuum Utu shu chee mu nI wuu-
nuu tsI kuk kumu nI fu ng tuu, ndu IchI ngu-
fu nI unoo puyu fu ngI nI. Ashpu tu mu nI
Apu nIIee kuk kupee tu fu ng tuu tI nI, Itufu
uwnuu Apu nIII nu ufu wuu nuu tsI kuk
puyuk chu, Iyuu Utu shu cheetsI nI ufu
Istu chI yu.

Tumufee ndu Istuch, wutum


Istu chI mu, tfu ngu wu? Itufu, yuun tu fI
wuu kuk kupee tu fu ngI nI yu.
4
Tpu tsIch
IchI ngu fu tIch chu wuyu ngI chI fIf tIch chu,
Itufu ApunII ngIch tu fee ju. Wutum Wuunu
ApunII utuwu,
ShIy IchI ngu fu yusu yu fush, ngIch-
zIsh ndun chu.
ShIy tsI nustI shchu.
ShIy tpu tsee wuneek chush,

Chuku shI yuu, yutu fIt tIsh chu tch?


D
tfu ngI yu Apu nIII. Yuwuu, tfu ngu unoo
ngI chI muum wunI ndu ju.
5
Itufu, wuu nu fI Utu shuch ngIch ku
nuwuu tch pu fee,

Tumufee ApunII nuwuu


wnIch? Nupu nuw yutu fIt tuu ku fI, tputs-
shu: ShIy yutu fIt tIsh chu. Nuwnu unoo
zund kee zI, tch pu fee. AshI fI yu, nuwu-
mund yutu fIt shI shI fI tputs Apu nIIee kumI-
fun mungoo nuch pu sI nu yu. AshI fI

muyu-
mu ndu ju ApunII nuwuu wunee ku wnIch?
Wutum nuwu mund tputs Apu nIIee
mungoon ku sIn, nuw Apu nIIee Istuk puz
ush kI nu wu, Utu shuch ngIch ku tch pu fee
nuwuu tsI. Itufu, nuw shu tchI nu,

NdunI,
tfInII pu. An k'kuz sufI chI mu mI shchu,
ngI chIz chu unu. Utu shuch zuf kI nuu fI
tu, ushI fI tsu pu fu nus shu chee IchI ngu fu
ndun tum wunI muum wufI tu kI yu, utInu.
Itufu, ApunII ItsIn su fu nuts tuk chu tpu tsee
IchI ngu fu wunI chI yu, utu shI nu.
7
Itufu,
uwshu Utu shuch wundu fI tum tch pu fee,
Nuwu mund yutu fIt shI shI fI tputs Apu nIIee
wunu sI fImshI fI nI kumI fun mungoo nuch-
pu fee. Ash ku fI, Apu nIIee ungIf tu kI nu.
AshI fI

muyu mund shtu ju ApunII nuwuu


wunee ku wnIch? tch pu fee Utu shu chI
tpu tsI.
8
Itufu, nuw shu utInu, Tputs utI-
nuu fI ushI fu kIz puf sufIch sufIch ush kI yu,
wutum yutu fIt shIsh wunu sIf chu utuwu.
Yuwu mund utunu unu mund wuunu ApunII
kIz puf wunI chI yu,

yupee ju kumu nguch?


Ashpu tum tputs nuwuu mungu ngIch ku-
sIn, Pupof: yutu fIt shIsh wunu sIf chu mung
tchu nuwuu tnu. WuunI ntee mu su.
NItuu tI yutu fIt tuu kuch, unu wunu sI fee ju.
Yuwu mund tu unu mund ApunII wuneek-
chu, wuunu yusu chI nIIIn pu, utInu nuwu.
9
AshI fI yu, Isus chI chIs muzI nung tsu.
IchI ngu fu nI tpu tsI nI yutu fI tu nu ndu nI
tuu ku nI yu, ndu Apu nIIee kuk puyu-
ku nI yu. Iy Utu shuchtuu tu nI pIyuf tu-
chee tputs mInum tI yum kusI fee zI nI,
wutum tutsu moo fu nI yutu fIt tu mu nI wu.
10

ApunII kuk umku?


Ndu mInum tI yum tputs wunu sIf
tuu ku nu yu.

11
Mung' ndu neef sIn, nuwuu tsI mu fI
chI nu muum ndu zundu ku nu yu.

12
Nup ku fI, IchI ngu fu sIn yutu fIt chI-
nuk sIn muntsIf tuu ku nu,
E
Romshucheemu2 , 3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
939

F
3.14 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 10.7 tu utI tum tu.
G
3.22-23 SuImo 130.3 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
ApunII tchu.

13
MI shut, tputs
wuyu ngI chI fIf nund sIn chu.
Tpu tsee tumu pI ngu ku nu yu.
Tpu tsee yutu fI tum nu ku nu yu.
Ufu zufung chu mu mu fI tuu ku nu.

14
Ufu tpu tsee muntsIf tsI yut ku nu yu.
NgIch zee tsI mu fI tsI yut ku sIn
tuu ku nu yu.
F

15
Nutsu mu mu fI tuu ku nu, pchuf sIs tu-
ngut ush ku nu,
tchu Apu nIII.

1
MI shut, ufu tpu tsee kIyung yuchu ku-
nu, nuyu nI ku zI nIII nu ju.

17
Ufu kunduf tuf sIn tuu ku nu yu, ndu
mupIyf sIn tuu ku nu.

18

Apu nIIee chu ku ju punI pun tu pu?


utu sIn, mupIy fusIn tuu ku nu yu,
tchu Apu nIII. ApunII zufku utIyu, wutum
ushI mu nu ndu nI wu.
19
Ndu mbu yusuf tum-
su, Utu shuch tputs Ich tu fu Apu nIIee
kumuch tu mu fI nI muzI nu fu ngu nu. Itufu,
yusu fu ngI tuut ssIn ndu puyu fu ngu nu.
Yuwu mund yutu fIt tuu fu ngu nu unu-
mund wunI muum wufI tu kI yu. ApunII
wuneek chu

umI fee ju Utu shuch shtI sIn


ym chI nIII nu? AshI fI tum tputs IchI ngu-
fu ztufu yutu fI tu nund sIn zumu fu tu fu sIn
ymmuum wunInd tum tu ju.
20

Ndu shu
mungoon kIs? NItuu tI mInum tI yum tputs,
ApunII nuwuu kIs nup chI yu, wutum
kumuch tu mu fI nee IchI ngu fu puyu kI nu-
wu, tchee ju. Tmuum pInu suk chu. Itufu,
ApunII kumuch tu mu fI nI mungee tsIch
p'tseekIyu yutu fIt shI shee yusu muu mu.
MuzI nu yu fuch, Muu, nuw tumu kI nu, tch-
pu chI. AshI fI yu, yuu nu mund yutu fIt shI-
shI fI nI mu ndI nI ApunII Iyuu wunI chI yu.
AshI fI yuwuu ApunII tpu tsee ndu
mungu tu fI wunI chu unoo kumu nee nu.
Itaru, zuwan!!ee, misha tsiyatssis
kamanchintspa; yuwaa Apan!! chiyaam
Isusush kamungamaam wayarangu anoo
21
Nutu nuu ApunII wuzu fee kumun kI yu.
ApunII wuun tu fI Isu su mund wumIn chI-
yuu yutu fIt shI shI fee tsIch yuf kI yu. AshI fI
muzI nung tsu.
Iy Apu nIIee kuk puyu pu nI utI tuu tI nI,
xupoo fu ngI nI. AshI fu chu, yuwu mund
xupoo fu ngI nI unu mund wuu nuu tsI wIp
Iyuum Istu muum zungu nI fu ngI yu. Isu su-
mun mungI nI tut ku chu nI, ApunII shu chI-
yuu kIs chI nu kI yu, Iyuum xufu shIsh ndun-
shu chu. Yuwuu ush tu chu unoo ApunII
wusI nu yusu fu ngu, zItu mI nu fI nee tsI
kumu nI mu pu nI tuyu ndu fu ngI yu, ndu tu mu
Isus kus chu.
22-23
Anoo nu sIyuu kumun kI-
nu. Tpu tsI nI IchI ngu fu nI yutu fI tu nu ndu nI.

Chu ku ju ApunII put tutsu mooch? Ndun-


chu. IchI ngu fu nI pIsh tu ku nI yu.
G
Itufu,
Iy Isu su mun mungI nI tut kI nuu fee nI,
Isu su mund wumIn ApunII shu Iyuu yutu fIt-
shI shI fI nI Izuu fu mu mu fI kupee tu fu ngI yu.
24
Ndun tuu yuu nu mund yutu fIt shI shI fI nI
tuwu pu fu ngu nI, ApunII Iyuu mungu tu fI
Istu kI yu. Wuun tu fI mungush chI nu yu fu,
IpufI wuunu tuwu puch pu tu, ushI fu ngI-
yu.
25
ApunII Is kI fs too Iyuum kumung-
shI nI zungu nI fu ngI yu. Isu soo yusI nu mun
tupum tu fu ngu sIn, kIyung kuchIyeefu, tsI-
pu fu ngI yu. AshI fu chu, Iyuum wunI muum
wufI tuk tuu, Itufu Isu su mun mungI nI
tut ku nI, ApunII mungee tsI nI Isus put ufsI fI
tuchI ngu chu, mupIy kIyu. AshI fI nutu nuu
tpu tsI nI IchI ngu fu nI, Yung pu fI pu ApunII
Iyu mund kumI nI ushI fu ngI yu, tchI nI-
yu. SIf ApunII zItu mI nuu nuyu nI fu ngu,
nutu mu su muum mungu tu fI yutu fIt shI-
shee nupu fu ngI yu.
2
Itufu, nut pu fum shu
Iyuum ApunII tpu tsee IchI ngu fu yufup
tu, Isu soo tsI pu muum zungu nI fu ngI yu.

Ndun nuu fI yu Isus tsI pu fu ngu, ushI fee ju


chI yuu mungee tsIch yufuch? AshI fI yu,
chIy Isu su mun mungIch tut kuch, Isu-
su mund wumIn ApunII chI yuu yutu fIt-
shI shee tsIch Izuu fu kupeet kI yu. AshI fI
wunee shI Izuu fu mupIy ku nI yu yuwu mund
Iyuum tsI pu fu ngu unu mu ndu.
27
Isu su mun mungI nI tut ku nI, ApunII
Iyuu yutu fIt shI shI fI nI Izuu fu mbI zu kI yu.

AshI fI: Apuu, nuwuu kIs nupu ngu ndu mu,


Romshucheemu3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
940

D
4.2-3 NIshu fI yuwuf tu tum ApunII chtu fu ngu 15-6 tu utI tum tu.
E
4.7-8 NIshu fI yuwuf tu-
tum SuImo 32.1-2 tu utI tum tu.
F
4.-9 NIshu fI yuwuf tu tum ApunII chtu fu ngu 15.6 tu
utI tum tu.
wutum k'keetsIsh kumuch tu mu fee tsIsh
Izuu fu puyu fu ngI nu wu, t chIch? NdunI,
tmuum pInu su kI yu, wutum xupoo ku nI-
wu. Yuwu mund Isu su mun mungI nI tut kI-
nI unu mund Iyuu yutu fIt shI shI fI nI Izuu fu
kupeet kI yu.
28
Tputs Apu nIIee kuk Izuu fu
puyu muum pInu su ku nu yu. AshI fI Apu nIII-
mun kumuch tu mu fI nI mungI nI tutu muum
ndun chu. Itufu, tputs Isu soo mungoon ku,
unoots chu ApunII shu Izuu fu kIs chI nu kI-
yu. AshI fu chu, unufI chI nung tsu.
29
MuzI nung tsu,

nItuu tI ApunII Utu-


shu cheetsImu nI ch nuk? tpu tsee IchI ngu-
fu ztufu chI nu kI yu,
30
tutsu moo fu chI nu-
kI yu. Utu shu chI nI Isu su mun mungI nI
tut ku nI, ApunII shu kIs nup kI yu Iyuu tsI.
PIyuf tuch shu tputs Isu su mun mung'
tut kI nuu fI yu, ksu tum nup kI yu. AshI fI
wuu nu ndu fI chI nu kI yu.
31
Itufu, sIys tu: Isu soo mungoon ku nI,
Apu nIIee kumuch tu mu fI nI yuw My sI-
su fI nI kumuch tu fu ngu unu

muyuu mu
puyu chIch? KpI tu ndu tchu, tch pu su.
Wutum ndu Apu nIII mun kumuch tu mu-
fI nI kumu nguch chI wu, tch pu su. Itufu,
tmu nu tfInts pu. Isu soo mungoon kuch,
ufu ngI nu shu Apu nIIee kumuch tu mu fI-
nI puyuch chI, unchu kIz puf wunu sI fI
utu shI nu.
AshI fI yuwuu ApunII chI yuum kumung-
shee mu nI wuyu fu ngu unoo puk chIm
kumu nee nu.
Minootssha aranginasha kamanchintspa;
yuwaa chiy Apan!!imun mangich tatkuch,
Apan!!sha chiyaa kis napku anootsi
4
1
Isus chI chIs muzI nung tsu, zItu-
mI nuu Apfumu fI nee tsI pukIch
kumun chInts pu.

Muyu mu ndu ju ApunII


Apfumu fI nee tsI nI kIs nupu fu ngu? Anoo
nu yusu yu nI mu nI.
2-3
Apfumu fI nI Apu-
nIII mun kIz puf mung' tutu fu ngI yu. Anu-
mund ApunII, tfu ngI yu,
ShIy nuwuu kukI mungoo nu fu ngush,
ushI fu chu nuw shI yuu kIs nup kI nu,
D
tfu ngI yu Apu nIII. NItuu tI Apfumu fI nI:
Apuu, shI yuu kumuch tu mu fee tsIsh puyu fu-
ngu fI, ushI fI shIy shu nuwuu kIs nupu-
ngu ndu mu, tfu ngee ju. NdunI. AshI fI
yuwu mund Apu nIII mun mung' tutu fu ngu
unu mu ndu fI ApunII Apfumu fI nee kIs chI-
nu fu ngI yu.
4-5
Nut puf ApunII Iyuu ush chI-
tum tu yu. Tputs ndu wuu nu mu nu wIz pu fI
mung' ndu tutku, Itufu Isu su mu nu fI
mung' tutku, ApunII shu wuu yutu fIt shI-
shI nI kupeet kI yu. Ufu ush kI yu IchI ngu foo-
tsIch. Nupu: tpu tsee tuput tu ngu yu fuch,
uwshu wunu sIf tufu wuz tu ku, Nutu: tufu-
wuz tu fu ngI unu mund tuwu pu ndu tuu chI-
yu. Itufu, Apu nIIeem ush kee ju.

NItuu tI
yuwu mund Apu nIIee kumuch tu mu fI nee
puyu kIch unu mund ApunII chI yuu yutu fIt-
shI shI fee tsIch tuchIng kee ju? ndu. Itufu,
yuwu mu ndu fI Isu su mun mungI nI tut kI nI
unu mu ndu mu fI ApunII chI yuu yutu fIt shI-
shI fee tsIch tuchI ngu muum wufI tu kI yu.

Yuwuuts tum tI unoots tum DupI yu-


fI nI kumu nI fu ngI yu. Tputs wunu sI fI
tuu muum xupoo yu fI tuu, Apu nIIeets shu:
Apuu, mungee tsI tchI ngu ngu ndu mu, tk-
chu, ApunII shu mungoo tuchIng chu, kIs-
shu ApunII wuu nup chu, tputs shu mupIy-
shupu tuu chI yu. DupI yu fI nI, tfu ngI yu,

7-8
ApunII tpu tsee yutu fIt shI shI fI nI
tuchI ngee fu, Izuu fu mbI zuk chu,
tputs shu mupIyshupufee tuu chI-
yu. Tputs yutu fIt shI shI fI nee-
tsI Apu nIIee kumun ku, ndu
kumup shI ku,
ApunII shu Izuu fu tuchI ngee fu, ndu-
shu yusuf unoo chI nu chI yu,
E
tfu ngI yu. AshI fu chu, Isu su mu nu fI
mung' tut kuch, ApunII shu chI yuu yutu fIt-
shI shI nI kupeet kI yu utu shI nu.
9
MuzI nung tsu,

nItuu tI yu DupI yu fI nI
Utu shu cheetsImu fI tsI yu tuk? IchI ngu foo
tputs DupI yu fI nI tsI yu tu fu ngI yu. Wutum
wuunu ApunII utuwu, ShIy nuwuu kukI
mungoo nu fu ngush, ushI fu chu nuw shI yuu
kIs nup kI nu,
F
ApunII tfu ngI yu.
10

NItuu tI
Romshucheemu3 , 4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
941
yuwu mund Apfumu fIn wunu tsee ktsu pu-
fu ngu unu mund ApunII mungoo tuchI-
ngu fu ng? ndu. Ndu nI mustuu ktsu pu fu,
ApunII yutu fIt shI shI fI nee kupee tu fu ngI yu.
11
ApunII Ich tu fu Apfumu fI nee tsI yutu fIt-
shI shI fI nee kupee tu fu ngI yu. Anu mun shu:
Nutsee ts Ish ktsu pu ngI, wutum shI yuu
tpu tsI fI nu wu, ApunII Apfumu fI nee tfu-
ngu shu.

NItuu tI Apfumu fI nI wunuts


ktsu pu fu ngu unu mund ApunII mungoo
yufu fu ng? ndu. Itufu, yuwu mund Apu nIII-
mun mung' tutu fu ngu unu mund ApunII
yutu fIt shI shI fI nee tuchI ngu fu ngI yu. AshI-
fu chu, Iyshu Apfumu fI nI tumu fu ng pu fI
ushI fu nI Apu nIIee mungoon ku nI, ApunII-
shu Iyuu mungee tsshI tI nI yuf kI yu. Iyshu
ndun tuu nutsee tsI nI ktsup ku nI, Apfumu-
fIn chIch tu nI chu, tchI nI yu.
12
Utu shuch
tputs wunuts ktsu pu mu, Apfumu fI nI
tumu pu fI ushI fu Apu nIIee mungoon ku,
ApunII shu unoo mungoo tuchIng kI yu.
Apfumu fIn chIch tu nI chu, tch tum sI nu yu.
AshI fu chu, ktsu pu muum yusuf chI nu fInts-
pu, Apu nIII mu nu fI mungIs tutung tsu nuw
sIyuu tshI nu.
13
Apfumu fI nI Apu nIII mun mung'
tutu fu ngu unu mund ApunII shu yutu fIt-
shI shI fI nee tuchI ngu fu ngI yu. Sheefu,
Apfumu fI nee tsI nI ApunII: IchI ngu fu
tsu pu fu nus shI yuch cheem ngu tu fI tI punu-
chInts pu, tfu ngI yu. NItuu tI yuwu mund
Apfumu fI nI kumuch tu mu fI nI puyu fu ngu
unu mund ApunII punu chInts pu, tfu-
ngee ju, ndunI.
14
Kumuch tu mu fI nI mund
utI nuu fI yu, ApunII shu mungu tu nuu pu-
fee, tfu ngI yu. Iyuum shu ushI fI tum tu.
ApunII shu mungu tu fI Iyuu Istu muum
zund kI yu. Yuwu mund tputs Apu nIIee
kumuch tu mu fI nI puyu ku unu mund
ApunII mungoo tuchI ngI nuu fI yu ushI fu,
Iy ngut pu fI nI yu Apu nIII mun mungI nI tut-
kI nI. Itufu, ush kee ju. Wutum yuwu mund
nuwu mun mungIsh tut kIsh unu mu ndu fI
yuf chInII pu, tfu ngu wu.
15
MuzI nung tsu,
Apu nIII mun kumuch tu mu fI nI mungIch
tutu muum pInu suk chI kumu ngu muu mu.
Kumuch tu mu ndun nuu fI yu tuufu, mupIy-
muum wufI tu fI yu.

Muyuu tsee ju kupeet-


chIch?

Itufu, wutum tuu fu wu? AshI fu-


chu, tpu tsIch kumuch tu mu puyu muum
pInu su kuch kupeet ku chuch, unu mund
ApunII tsI yun tu yu fu, wunI tu fI yu.
1
Itufu, Apu nIII mun mungI nI tut ku nI,
unu mu ndu fI Iyuu mungoo yufku, Istu-
kI yu, wutum Istu chInts pu, tfu ngu wu.
Wuunu zund ku, tpu tsee IchI ngu fu Istu kI-
yu, Iyush chee Utu shu cheetsI nI yuwI nI
Apu nIIee kumuch tu mu fI nI yusu kI nI unnI
Istu kI yu. MI shut, pIyuf tu cheets tum Istu-
kI yu. Mungu tu fI chI nu ku Istu kI yu. ChIy
Apfumu fIn tumu pu fI ushI fI tum mungoon-
kuch, Apfumu fIn chIch tu nI chu, tmuum
wufI tu kI nI yu.
17
Wutum ApunII Apfumu fI nee tsI,
tfu ngu wu,
Afu pIch tputs zupun, Apfumu fIn-
chIch tu nI chu, uyum tu shI yuu ntu chI-
nIII nu yu, Apfu muu,
tfu ngI yu Apu nIII. ApunII tyu fu,
Apfumu fIn shu: zufukchu, tyu fu,
Apu nIII mun mung' tutu fu ngI yu. Iyshu
Apfumu fI nI tumu pu fee ushI fu mungoon-
kI nuu fee nI yu ushI fu, Apfumu fIn chIch tu-
nI chu tmuum wufI tu ku nI yu. AshI fu chu,
Apu nIII mun kumuch tu mu fI nI mungIch
tutu muum pInu suk chI kumu ngu muu mu,
nuw sIyuu tshI nu.
MuzI nung tsu, ndu tu mu Apfumu fIn
wIp wunI ndu fu, ushI fI tuu yuwuu ApunII
tfu ngu unoo puyu fu ngI yu. ApunII Tuu fu-
shI pun chu, tsI pu feets tuu Itu yu mu tu fI yu,
tyu fu, Apu nIII mun mung' tutu fu ngI yu.
18
AshI fI ApunII Apfumu fI nee tsI:
WuchI nu tuu tIsh, tsI puf puz ushI fush
tuu kush, ushI fI tuu Ipu fI nuch shu, Ipu-
fIsh tuu chI yu. ShI yu chIch tpu tsI fIsh
Izu pu neek sIn tuu chI nIII nu yu,
mung, tfu ngI yu Apfumu fI nee tsI.
Apfumu fIn shu Apu nIIee kuk puyu fu-
ngI yu.

Tumufee ush chIch? tfu ngee ju,


ndunI.
19

Tumufee nuw wuchI nu chu fI


Ipu fI nu chI? tfu ngee ju. ApunII Tuu fu shI-
pun chu, tfu ngI yu. Apfumu fI nI musu chI-
fI nI zupun tuu, mIshu wIzunII shu Sufu fI nI
musu chI fI nI zupun tum mIp shI mu nu,
tsI pu muum wufI tu fu ngI tuu, Apfumu-
fI nI Apu nIIee kuk mungoo nu fu ngI yu.
20-21

Tumufee ApunII ushIch? tfungeeju.


Romshucheemu4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
942

G
4.22 NIshu fI yuwuf tu tum ApunII chtu fu ngu 15.6 tu utI tum tu.
Itufu, Apu nIII mun ufu ngI nu shu mung'
kIz puf tutu fu ngu, Apuu, shIy xup tu-
fee zIsh, IchI ngu fu shI yuum kumI fu nu,
wutum tuu fu shI pun shu wu, tu, Apu nIIee
ungIf tu fu ngI yu.

Tumufee ApunII wuu-


nuu tsI kuk kupee tuch?

Tumufee ush tu-


chI mu tyu fu, ndu ush tuch? tfu ngI yu.
22
AshI fu chu, ApunII: ShIy nuwuu kukI
mungoo nu fu ngush, ushI fu chu nuw shI-
yuu kIs nup kI nu,
G
tfu ngI yu.
23
NItuu tI
Apfumu fI neem tu ju tsI yut ssee tuyu ndu-
fu ng, ndu, Iyuum tum mungoo nu muum
ApunII tuyu ndu fu ngI yu.
24
Itufu, ApunII
Iyuu nuwuu mungoon pu nu tu, Apfumu-
fI nee tsI kumu nI fu ngI yu. Wutum Iyshu
Apu nIII mun mungI nI tut ku nI, yuwu mun
kufu ku fI nI Isus tsI pu feets tuu Itu yu mu tu-
fu unu mun, ushI fu chu unu mund ApunII-
shu chI yuuts tum mungIch tuchIng ku shu.
25
Iy yutu fIt tuu ku nI unu mund ApunII Isu-
soo tup chu fu ngI yu. Itufu, Iyuu mungee-
tsI nI Izuu fu tuchI ngu muum ApunII shu
Isu soo Itu yu mu fu ngI yu. AshI fI yu, Apu-
nIII mun mungI nI tut ku nI, ApunII shu Iyuu
yuf chI yu tInu. AshI fu chu, unufI mungoo-
nung tsu nuw sIyuu tshI nu.
Mishat, yuwaa Apan!! iyaa kis napku,
natsha nda pazikurini, Apan!!pat
mapiyruni taakani anoo kamanchintspa
5
1
AshI fu chu, nu ApunII Iyuu Isus-
chI cheetsI nI yufu fu ngu, ApunII put
mupIy funI tuu ku nI yu. Nu In Isu su mun
Kufu ku fI mun nI mungI nI tut ku nI, Izuu fu
tutsu yu ku nI Apu nIIeetsI.
2
AshI fu chu, Isu-
su mun mungI nI tut ku nI, Apu nIIee ndu shu
puzI ku nI. Wutum Apu nIIee tutsu yu yu fu nI
Iyuu kIs nup ku wu. ApunII Iyuu chI nu kI-
yu, ushI fu chu ApunII ufu Iyuu Istu chI yu
tInu. AshI fI nu In mungI nI kIs shI tu, ufu
Apu nIIIsh kIs tuu chI nI yu utI nI yu.
3-4
Itufu,
ndu unu mu nu fI mungI nI kIsu. Yuwu mu-
nu tum kIyung kuchIy kInI unu mun tum
mungI nI kIsu. Wutum kIyu ngu nu shu
kuchI yeef tuu tIch, ushI fI tuu ndu sumbuy-
tuch chI wu. Ndun nuu sumbuy tu kuch,
ufu ngI nu shu Apu nIIee mungoon kuch,
chIy shu Isu soom kIs kutuch chee chI yuu
Itu yu mu muu mu.
5
Itufu, ndu ngu tu fI-
tIch kutuch chI.

Antuu tI mungu utee ju?


zufum pu tu fI utIyu. Wutum Iyuu kIz puf
chI nu ku Wuu nuu tsI WunI Iyush mungI nI
tup shtu ku wu. AshI fu chu, ufu Apu nIIush
kIs tuu chI nI yu, utu shI nu.

MuzI nung tsu, yuunI kumu ngu muum


pInu su fu ngI nI. Itufu, ApunII Iyuu chI-
nu fu ngu, Iwush zufI wufI tuk chu unush
Isu soo zungu nI fu ngu, yutu fIt shI shpu nee-
mu nI tsI pu fu ngI yu.
7
ChIy nuu tpu tseem
wumIn tsI pu chee zI nI, ndunI. Ufu tsI pu-
nee tsIch puchInd tuf chI. Tpu tsee kIz pu fI-
tuu chI nu kuch, tsI pu nee tsIch puchI ndu-
mu nu puchInd tuf chI.
8
Itufu, ApunII Iyuu
kIz puf chu chI nu fu ngu. Iy yutu fI tu tuu-
ku nI, unu mund ndu ApunII WIpuu puchI-
ndu fu ngu, tsI pu muum zungu nI fu ngI yu.
9
Iy sIf yutu fI tu mun tuu tu nI, ApunII
Iyuum zupun Istu fu ngu,

nutu nuu shtu ju,


Isus pu tu nu shu ufsI fI chI yuu tuchIng ku-
chu, ApunII chI yuu wneech? Wutum
ApunII Iyuu Isu su mund wumIn chI nu kI-
yu. Isu su mun pu chIy kumu nguch chI.
10
Wutum ApunII wuunu Iyuu undu fu fI-
mun tu tu fu shee wuyu fu ngu wu wuun shu-
tu. Yuwu mund wIp Isus tsI pu fu ngu yusuf
tmu fu ngu unu mund nu mIsI sI nu shu chu
wuu mu tu nu shu tIp tsIf kInu fu ngu nI, ushI-
fI kuu punu shu chI nu kI yu. AshI fu chu, nu
In Iy kumu ngum tu nI chu utunI, mungooz
ksu shIsh puyuk shI nI yu.
11
Isu su nguz
wumIn ApunII put tutsu yu yu fu nI, ApunII
Iyuu mupIy fu ngu shu, unu fI shu kIs chI nu-
fu ngI yu. AshI fu chu, Iyshu shu mbut kI nI.
Apu nIIee wup pu fee tInI yu.
AshI fI yuwuu ApunII put mupIy funI tuu-
ku nI unoo kumu nee nu. AshI fI unufI chI-
nung tsu tshI nu sIyuu Rom shu cheets Is.
Mishat, yuwaa Atagarinimuni
yutaritshishee iyaa tupatstarangitaa,
Apan!! iyaam Isusumun taarashish
wayarangu anoo kamanchintspa
12
AshI fI yu, zuwu nIIee, muzI nung tsu.
SIf tu mu su zItu mI nu fI nI Atu gu fI nI Apu-
Romshucheemu4 , 5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
943
nIIee kuk kupee tu fu ngI yu. Kupeeteefu,
yutu fI tu fu ngu, tsI puts tuputs tu fu ngI yu.
MInu mu fI tuu tputs yutu fI tu fu ngu, Iyuum-
shu IchI ngu foomshI tI nI yutu fIt shI shee
tuputs tu fu ngu, tsI puts Iyu sh tum kusu fu-
ngu.
13
Ndu tu mu My sI su fI nI Apu nIIee
kumuch tu mu fI nI yundu chu, ufu tputs
IchI ngu fu yutu fI tu nund tuu fu ngu nu.
Itufu, ApunII kumuch tu mu fI nI mund
ndu tpu tsee wunee fu ngI yu, wutum
ndu kumuch tu mu fI nee tsI nI muzI nu fu-
ngu nu wu.
14
Itufu, yutu fIt tuu fu ng'sIn,
tsI pu fu ngu nu. Ndun tuu Atu gu fI nI kuupu
tumu fu ng pu fee Apu nIIee kumuch tu mu fI-
nee kupee tu fu ng sIn, Itufu yutu fIt tuu fu-
ng'sIn, tsI pu mu nu tsI pu fu ngu nu yu. Atu gu-
fIn shI nI tsI puts chtu fu ngu, ndu pus tu ku,
ufu tu fI tsI pu tsIptu fu sIn, My sI su fIn puf-
shu ufu tu fIt tum tsI pu tsIptuf ushI fu ngu,
yuu nu mund chu yu fI nI tsI pu tsIptu ngu tu nI
tuu ku nI yu.
NItuu tI Isus Atu gu fI nI tumu pu fI ushI-
fu ngee ju.
15
Atu gu fI nI Apu nIIee kuk
kupeeteefu, tsI pu tsee Iyush IchI ngu fu
tuputs tu fu ngI yu. Atu gu fI nI tsI pu tsee
wuyu fu ngI tuu, Isus shu tuu fu shee ufu-
tu mu shee Iyuum wuyu fu ngI yu. Isus
Atu gu fI nee tsI nI wumu fI kusI fI yu. Iyuu
ksu mIsh chI nu fu ngu, nuyu nI fu ngu,
tuu fu shIsh ufu tu mu shee Iyuum punu fu-
ngI yu.
1
Atu gu fI nI mInum tu, Apu nIIee
kuk kupeeteefu, ApunII shu Atu gu fI nI mu-
ndu nI tpu tsee IchI ngu fu wunee fu ngI yu.
Itufu, Isu su mund ush kee ju. Tpu tsI nI
zupun tuu tu nI yutu fIt tuu fu ngu nI, Isu su-
mund wumI nu ApunII Iyuu yutu fIt shI-
shI fI nee tsI nI kupeeteefu, Iyuuts shu kIs
nup kI yu.
17
AshI fI tputs mInum tuu tu,
tsI pu tsee shu nee fu tuputs tu fu ngI yu.
Itufu, Isu su mun mInum tu mun tuu tuu fu-
shIsh ufu tu mush ApunII punu fu ngI yu.
Atu gu fI nI yutu fIt tuu fu ngu, ApunII shu
tpu tseem ztufu wunee shIsh wuyu fu ngI-
yu. Itufu, ApunII shu Iyuu nuyu nI fu ngu,
Isus shu Iyuum kIyung kuchI yu fu ngu,
yutu fIt shI shee tuchI ngu fu ngI yu. Iyshu
Isu soo mungoon ku nI, ApunII shu Iyuu kIs
nupee fu, tuu fu shee mu nI ufu tu mu shee
punu fu ngI yu, Isus pu tu tuu fu shIsh ufu tu-
mu fI kusI fu tuu chI nI. Kufuk puz ushI fu
Iyuu nu yu fu, wuun pu tu kIs tuu chI nI yu.
18
AshI fI Atu gu fI nI mInum tuu tu tpu tsee
shu nee fu tuputs tu fu ngI yu, wutum wuunu
mInum tuu tu Apu nIIee kuk kupee tu fu ngu-
wu. Itufu, Isus mInum tuu tu tsI pu fu ngu,
tuu fush shee mu nI IchI ngu foo mu nI kusu-
fu ngI yu. AshI fu chu, Isu su mun wunu sI-
fImshI fI nI mun chI yuu yutu fIt shI shI fI nee
Izuu fu kupee tu fu ngI yu.
19
AshI fI tum,
tputs mInu mu fI tu yutu fI tu fu ngu, yutu fIt-
shI shee shu nee fu tuputs tu fu ngI yu. Itufu,
Isus shu mInum tuu tu Wupu fee kuk puyu-
fu ngu, tuu fush shee Iyuum IchI ngu foo mu-
nI kusu fu ngI yu. AshI fu ngu, ApunII shu
Iyuu yufu fu ngu, Iyuu kIs nup kI yu.
20
ApunII: Tputs wuu nuu tsI yutu fIt shI-
shI fI nee tsI yusu pu nu tu, sIf tu mu su
wuu nuu tsI kumuch tu mu fI nI kumu nI-
fu ngI yu. Kumu nee fu, My sI su fIn shu
unoo yundu fu ngI yu. Tputs muzI nu yu fu,
mungu p'tseeyufu, yutu fIt tu nu, tchI-
nIIIn pu tu, ApunII kumuch tu fu ngI yu.
AshI fu chu, ApunII kumuch tu mu fI nI Iyuu
yutu fIt shI shI fI nI p'tseefungIyu. Itufu,
ApunII Iyuu ksu mIsh chI nu fu ngu, ufu ngI-
nu shu nuyu nI fu ngI yu.
21
SIf yutu fIt shI-
shIsh pzu pu nee fu ngu, tpu tsee kusI yu fu,
tputs ztufu yutu fIt shI shI mun tsI pu tu fu nu-
yu. Nu ushIk shI tu ju. ApunII Iyuu ksu mIsh
chI nu ku, nuyu nI ku, wunu sIf tuu pu nu
tIyu. AshI fI Isus mungee tsI nI yufeefu,
Iyuum tuu fush shee ufu tu mu shee wuyu kI-
yu. Isus put ufu tu mu fI tuu chI nI yu, wutum
Isus wumu fI kusI fu wu.
AshI fI yuwuu ApunII Iyuum tuu fu-
shIsh ufu tu mu shee wuyu fu ngu unoo
kumu nee nu.
Mishat, tchintspa;

tamaree
yutaritshishee chinachini? tina. Watsta;
anoo chinarintspa nuw siyaa tshina

1
AshI fI yu, wutum ushpu tum tputs
utu nu wu, WufI tuk chu, wutum
yutu fIt tuuk chuch, Apu nIIee: mungee tsI
tuchI ngu ngu ndu mu, tuch, tuchIng ku-
wu. ChI yuu nuyu nIk chu. AshI fI yusuf
chIy yutu fIt tuu kuch, ufu ngI nu shu pu
chI yuu nuyu nI chI yu, utu nu wu.
2
NdunI,
Romshucheemu5 , 6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
944

tumufee Isus chI chIch tu unoo puyu-


chIch? ApunII Iyuu yutu fIt shI shI fI nee tsI-
nI tuchI ngee fu, kupeeteefu,

muyuu mu
yusuf yutu fIt shI shee chI nu chI nI? Isus
Iyuum tsI pu fu ngu, Iyshu mungI nI tutu fu-
ngu nI, yuu nu puz tsI pu fu ngu nI ushI fu-
ngu nI. AshI fI ushI fu ngu nI,

tumu fee
yutu fIt shI shush tuu chIch? PInu suk shtI nI-
yu.
3
Ndu mbu yusu su, Isu soo mungoon-
ku nI tputs Iyuu Isu su mun Ichu mu kI yu.
Isus nuwuu yutu fIt shI shee kupee tu muum
tsI pu fu ngu utunI, chu mu ku nI yu. Isus-
pu puz Ipu nu fu nI tsI puk puz ush kI nI yu.
4
AshI fu chu, tshI nu, ApunII wuu nu mun
wIz puf Is kI fs too Itu yu mu fu ngI yu.

Tumufu ApunII ushI fu ngu? Iyuum wunu-


sIf tuu muum ushI fu ngI yu. AshI fu chu,
Isu su mun chu mu ku nI, Isus pu zI nI ush kI-
tu mu nI yu. Wutum Isus tsI pu yu fu, tumu-
nu fu ng sIn, tmee fu, chIy zu yu fu, shI tu-
ngu fu ngI yu. Iyshu, yuwI nI mungoon kI nI,
ushIk puz ush kI tu mu nI yu.
5
AshI fI yuwI nI
mungoon kI nI unnI Isus pu puz Ipu nu fu nI,
yutu fIt shI shee kupee tu muum tsI pu fu ngu-
nI ushI fu ngu nI, Isus pu tu tum ufu tu mu fI
tuu chI nI.

Ndu mbu yusu fu nI yu, Isus put tsI pum-


puz ush kI nI. Isus yusI nu mun tstsum mun
tsI pu fu ngu, ApunII shu tuu fush sheetsI-
nI sIfup chee Izuu fu kupee tu fu ngI yu.
AshI fu ngu,

tumu fee yutu fIt shIsh


Iyuu ufu tu fI kusIs tuf ush tuch? utInu.
7
TsI pu fu ng pu zI nI ushI fu ngu nI, Iyuu
yutu fIt shI shI fI nI tutu tsI fu ngI yu yutu fIt-
shI shee mupIy muu mu.
8
Itufu, Isus put
tsI pu fu ng puz ushI fu ngu nI, nImun tuu-
fush sheetsI nI kunees chI fI Isus pu tu fI shu
ufu puyu chI nI yu.
9
Nupu, ApunII Isu soo
Itu yu mu fu ngu, uyum tuu tI yu yusuf tsI pu-
chee ju, tsI pu muum Izuu fu pInu suk chu.
10
Isus tsI pu yu fu, yutu fIt shI shee Izuu fu
kupee tu muum tsI pu fu ngI yu. MInu mu fI
tsI pu yu fu,

muyuu mu yusuf tsI pu ku


tsI puch? Wutum Isus tmee fu, ufu tu mu-
fI Apu nIIeem shu tuu kI yu.
11
AshI fI sIysu
shIng tsu. MungI shIs chI nu yu fus, yutu fIt-
shI shee Izuu fu wuts tu tyu fus, tuu fu shee
sIfup chee mupIy fus, Apu nIII mu nu fI shu
tuung tsu. Wutum Is kI f sut Iyuum tsI pu-
yu fu tmu fu ngu wu. AshI fI Isu su mun
wIz pu fI fI nI tuu chI nI yu. AshI fu chu, tuu fu-
sheets Is sIfup chee mupIyng tsu nuw sIyuu
tshI nu.
12
Pup tsu, yutu fIt shIsh sIyuu kusee-
yunts pu tInu. KIz puf tung tsu.

Muyuu-
mu yutu fIt shI shee chI nu chIch? Wuts tu.
13
Nutsee ts Is YushI ngoo pchI ndung tsu.
Wutum yutu fI tuu tsIm kumuch tu ku wu.
Itufu, Apu nIIee nutsee ts Is pchI ndInts-
pu. ShI yu mu fI tuupI, tuu fu shee tsImu fI
kunees chee puyu muum zund kI nu, tng-
tsu. Wutum Isus pu tu wushu nund tmu-
fu ng puz ushI fu ngI nI wu tuu fu shee mu nI
kunee sIch yumuu mu.
14
AtI nuu fee su,
yutu fIt shIsh ndu shu sIyuu kusI chI yu. SIf
yutu fIt shIsh sIyuu kusI fu ngu, Apu nIIee
kuk puyu yI nI, tfu ngI tuu tIs, xupoo fu ng-
su. Itufu, nutu nuu Isu soo mungoo nee fus
ApunII shu sIyuu kIs chI nu ku,

tumu fee
yutu fIt shIsh sIyuu kusIch? nuw sIyuu
utInu.
AshI fu chu, tuu fu shee tsImu fI kunees-
chee puyung tsu nuw sIyuu tshI nu.
Mishat, yuwaa sir siy Romshuchis
yashingchichimuntaatis, itaru
natsha Apan!!sha tiptsiris taakis
anoo kamanchintspa
15

AshI fI tumu chee zIch?

Yusuf
kunupeefuch, YushI ngush tuchIt chee-
zIch? Wutum nu In Iyuu ApunII nuyu-
nI ku, mungu tu fI Istu fu ngI yu.

AshI fI
yutu fIt tuu muum wufI tuch pu fee,
t chIch? NdunI,

tumu fee t chIch?


1

Chuk shum tuchI tu muum zunduk su?

Chu kuu tsI kufu ku fee mIs nuk su? Suunu


sung tsu. Wundu yu YushI ngush tuchI tu-
muum zund kI nuu fee su, much chu feem pu
kInut ssu. Wundu yu Isus shu mu fI tuchIt ku-
chI nuu fee su, tIp tsI feem kInut ssu. Itufu,
YushI ngush tuchIt kus, YushI ngoo kuk
puyu kus, yutu fIt tuut ssu. YushI ngush
tuchIt kus, suunu tsI pu tsee yuchut ssu.
Itufu, sIy nuu Isus shu mu fI tuchIt kus, wuu
kuk puyu kus, tsu sI fI tuut ssu. Ash kI nuu-
fIs, ApunII sIyuu kIs nup chI ntsu.
17
Itufu, zuwu nIIee Apu nIIee wup pu fee
tInu, yuwu mund Isu soo mungoon kIs
Romshucheemu6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
945
unu mu ndu. SIf YushIng' sIyuu kusI fu ngI-
tuu, nut'shu Isu soo chI nuk su. Apu nIIee
kuk muzI nu fu ngus, shumbuteefus, zufu-
muf pu tIs puyu fu ng su.
18
ApunII sIyuu
YushI ngush tuchI tu muum Itu tsI fu ngI yu.
Nutu nuu wunu sI fI fI shu tuu muum chI nuk-
su Apu nIIee mu. Wutum Apu nIIee mu fI shu
ksu tuk su wu.
19
Itufu, sIyuu mungee ts Is p'tsImuum
zund ku fI, kumI fu nu unoo kumun chInts-
pu. MuzI nung tsu, sIf yutu fIt shI shee
chI nu fu ngus, unu ngu zI fI tmu fu fu-
ng su. Yutu fIt tuu fu ngus, ufu ngI nush
ufu ngI nush ushI fu ng su. Itufu, nut'shu
Apu nIIeetsImu fI chI nung tsu. Wunu sIf
tuu muum zund kus, Apu nIIee kuk ufu ngI-
nu shu ufu ngI nu shu puyung tsu. Ash kus,
Apu nIIee mu fI chI nu kus tuut ssu. Tsu su fI
tuut ssu.
20
SIf yutu fIt shI shee chI nu fu ngus,
YushIng shu mu fI tuchI tu fu ngus, wunu sIf
tuu muum mupIy fu ng su.
21
Itufu,

yutu-
fIt shIsh muyuum wunu sI fee? Wunu sI fee-
ju, wutum yutu fIt tuu fu ngIs unu mund
puzIksu wu. Wutum ush kuch ufu tsI pu-
tuf chI wu.
22
Nut'shu ndu shu yutu fIt shIsh
sIyuu kusI kustu chI yu. Itufu, Apu nIIee mu-
fI tuu kus, tsu sI fI tuut ssu. AnufI ushIsh tuf
ush kus, ApunII shu sIyuum tuu fu shIsh
ufu tu mush punu chI yu.
23
Itufu, tputs
yutu fI tuu tsI mu fI chI nu ku un tsI puk chu,
wuunu yuch chI yu. Itufu, ApunII Iyuum
tuu fush shee mungu tu fI punu kI yu. Yuwu-
mund Isu soo mungoon kI nI unu mund
tuu fush shee ufu tu mush punu kI yu.
AshI fu chu, yutu fIt shI shee Izuu fu wuts-
tu tng tsu, nuw sIyuu tshI nu.
7
1
Isus chI cheets Is mungee ts Is
p'tsImuumu pIndu nuk puz ushI fu
tuyus pu tu chInts pu.
My sI su fI nee kumuch tu mu fI nI yusuk-
tum pu su. Tputs wund kchI tu nuu fI yu,
unoo puyu muum wufI tu fI yu. Itufu, tputs
tsI puk chu, kumuch tu mu fIn shu pus tum-
puz ush kI yu. Ndu mbu unoo yusu su.
2
MuzI nung tsu, My sI su fI nI wIf ku fI
utee ju, KIz wuzu funII tuu fI nuu fI yu, unufI
ksu tuch pu, tIyu, Itufu wuzu funII tsI puk-
chu, nIII tu fIt shu kumuz ksu tu muum
wufI tu fI yu.
3
AshI fu chu, ndu tu mu wuzu-
funII tsI pu fu nIII tu fI tputs pukI nuu fI yu,
yutu fIt tuuku, Imbu nguf tu kI yu. Itufu,
wuzu funII tsI puk chu, yusuf zufunIIeefu,

chu ku ju tsI yu tuch? Wutum kumuch tu mu-


fIn sIfu puch pus tu yu nIIu wu.
4
AshIk puz ushI fI tum tu sIyuu mu ApunII
sIfu puch kumuch tu mu fI nI, sIyuum pus tu-
yu nIII yu, wutum Isus shu mu fI tuchI tuk su-
wu. Isus sIyuum tsI pu fu ngu, sIysu Isu soo
mungoo nu fu ngus, Isus put wushu nund
tsI puk puz ushI fu ng su. Tuf shIsh sIfu puch
pus tu yu nIII yu. AshI fI nut'shu Apu nIIeem
wunu sI fI tuu pu nI tus, Isu soo ksu tuk puz
ushIk su yuwuu ApunII Itu yu mu fu ngu
unoo tsI.
5
SIf ApunII kumuch tu mu fI nI
yutu fIt shI shee puyu fInts pu, tfu ngI tuu,
ushI fI tuu yuwu fI zundu fu ngu nI unufI
puyu fu ngI nI, yutu fIt tuu fu ngu nI. AshI-
fu chu, ApunII Iyuu tsI puts pu wunI chInts-
pu, tfu ngI yu.

Itufu, nutu nuu Isu soo


mungoo nu fu ngu fI nI, wuneesh shee kumu-
ngu fu ngu nI, wutum Isu sush tsI puk puz
ushI fu ngu nI wu. SIf ApunII kumuch tu-
mu fI nI Iyuu kIyung yuchu fu ngI yu. Itufu,
nut'shu mungI nI yufeefunI, ApunII WunI
Iyuu Istu ku, Isu soo tsI mu fI kIs chI nu ku-
nI yu. AshI fu ngu chu, ApunII kumuch tu-
mu fI nI Iyuum pus tu fu ngI yu. AshI fu chu,
Isus shu mu fI tuchIt kI nI yu.
Wup pu fee kumu nee nu yuwuu sIy Rom-
shu chIs Apu nIIeem tIp tsI fIs kInu fu ngIs
unoo tsI.
Minootssha kamanchintspa, yuwaa
Isusoo mangoonkitaatini, yutaritshish
iyaa uru kasimaam zandku anootsi
7
MuzI nung tsu, yuwu mund ApunII
kumuch tu mu fI nI Iyuu yutu fIt shI shee
chI nu fInII pu tu unu mund yutu fIt shI-
shI nguz tmuf tu fI nI yu, wutum yutu fIt-
shIsh Iyuu ufu kusI muum zund ku wu.

Ndun nuu fI yu, tfu ngu ushI fee ju


yutu fIt shI shee nuts tu fu ngI nI? AshI fI yu,

ApunII kumuch tu mu fI nI umchee zIch?


Yutu fIt pu fee, wutum kumuch tu mu fI nee
yusu fu ngu nI, ufu ngI nu shu yutu fIt shI shee
nuzu ndu fu ngu nI wu. KpI tu ndu tchu,

t chIch? NdunI,

tumu fee t chIch?


Romshucheemu6 , 7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
946

D
7.14-21 SuImo 51.5 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Wunu sIf chu kumuch tu mu fI nI. Wunu sI fI
tuu muum wunee kI yu. Nupu ndun nuu-
fI kumuch tu mu fI nee tsI yusu fu ngu fI,
yutu fIt shI shee ndun tum nuts tu fu ngI nu.
ApunII: Tpu tsI nguz muu chI fI tuu tmu-
fu fInII pu, tfu ngI yu. AshI fI yuwu mund
umb, tfu ngu unu mund nuw shu tmu-
fu shee mungoo nu fu ngI nu, yutu fIt chu,
tfu ngI nu.
8
Itufu, unoo k'kuz muzI nu fu-
ngu fI, mungI shI yutu fIt chI nu fu ngu fI,
nuzu ndu fu ngu fI, muu chI ngu zI fI kupung
tmu fu fu ngI nu. ApunII kumuch tu mu fI-
nI ndun nuu fI yu ushI fu, mupIy fu ng pu-
fI nu. AshI fu chu, uw kumuch tu mu fI nI
mungee tsI p'tseefungIyu tInu. Tpu tsIch
IchI ngu fu ushI mu nu ndIch chu.
9
MI shut,
nIIuf tu mu sI mupIy fu fI tuu fu ngI nu. Itufu,
Apu nIIeets shu kumuch tu mu fI nI muzI nu-
yu fu fI, yutu fIt tu nu, tsI pu chI ndu yutu fIt-
shI shI mu nu, tyu fu fI, ndu shu mupIy fu fI
tuu fu ngI nu, mungI muntsu fu ngI nu.
Tpu tsIch IchI ngu fu ushI mu nu ndIch chu.
10
SIf tu mu su ApunII tputs wunu sIf
tuu pu nu tu, My sI su fI nee tsI tuyu ndu fu-
ngI yu. ApunII wuunu tuyu ndu fu ngI tuu,
wunu sIf tuu pu nu, tfu ngI tuu, nuwuu nI
puyu muum xupoo fu ngI nu. Wuu kumuch-
tu mu fI nI kupee tu fu ngu fI, My sI su fIn shu
kuk nuwuu tup chuk puz ushI fu ngI yu,
wutum yutu fIt shI shIsh nuwuu tupu ntsu-
fu ngu wu.
11
Kumuch tu mu fI nee tsI yusu-
fu ngu fI, nuwuu nI tu fI wunu sI fI tuupI,
tfu ngI nu. Itufu, nuwuu nuuts tumu pI ngu-
fu ngI nu. Wutum tpu tsIch pInu suk chI wu.
Xupoo fu ngI nu, ushI fI yutu fIt shI shee
chI nu fu ngu fI, yutu fIt tuu fu ngI nu. AshI-
fu ngI unu mund ApunII tsI puts pu nuwuu
wunI chI yu, tfu ngI nu.
12
Itufu, ushI fI tuu,
My sI su fI nI kuk wunu sIf chu tInu. ItsIn-
su fu Iyuu kumun kI yu. Wunu sIf kumuch-
tu kI yu. Wutum ApunII wuunu tuyu ndu-
fu ngu wu.
13
AshI fI yu, muzI nu ngu ntsu,
ApunII kumuch tu mu fI nI Iyuum yutu fIt-
chu, wutum Iyuu tup chu tu fu wu,

tchee-
zIch? NdunI,

tumu fee t chIch? ApunII


yutu fIt shI shee kIz puf chu yutu fI tu,
tfu ngu, tputs unoo mungoon pu nu tu,
unoom My sI su fI nee tsI tuyu ndu fu ngI yu
yutu fIt shI shee p'tsImuumu. Mungee tsI nI
p'tseefungu, yutu fIt shI shee nuts tu fu ngu-
nI, yutu fIt chu utI nI yu.
14
AshI fI yu, My sI su fI nI kuk wunu sIf-
chu. Ufu puyu ndu tchu, wutum ApunII
tuyu ndu fu ngu wu. Itufu, Iy tpu tsI nI
yutu fIt tu nu ndu nI chu. Iy ufu yutu fIt-
shI shee chI nu ku nI. Yutu fIt shIsh Iyuu
m'chuchuftukpuz ush kI yu, ufu Iyuu kusI-
muum zund kI yu.
15
Apu nIIee kuk puyu pu-
nI utI tuu tI nI, Itufu pInu su ku nI. Yutu fIt-
shI shee wuts tu yutu fIt tu fee mu tItuu tI nI,
unu fI shu puyu ku nI.

Tumushtu ush kI nI?


tInI yu.
1
AshI fI ApunII kuk wunu sIf chu
tInI, wutum chI nu ku nI wu, puyu pu nI
tInI yu. ChI nuk tuu tI nI, yutu fIt tuu ku nI.
17
Ndun tuu yutu fIt shI shee zund ku nI,
ushI fI tuu yutu fIt ush kI nI. YuunI wunu sIf
tuu muum pInu su ku nI yu, yutu fIt shIsh
Iyuu kusI kI yu. Iyuu tsu tuk puz ush kI yu.
18
MI shut, Iyush wunu sIf tuu muum wunI-
ndu ju. Ufu kumI fun yutu fI tuu chI nu ku-
nI. Wunu sIf tuu muum zund kI tuu tI nI,
Itufu yuunI xupoo ku nI.

PInu su ku nI wu?
Wunu sIf tuung sI tItuu tI nI, ufu pInu su-
ku nI.
19
Yutu fIt shIsh Iyush tuu fu tu fu wu,
muchIk puz ush kI yu. AshI fu chu, yutu fIt-
shI shee wuts tu tItuu tI nI, unu fI shu tumIn-
kI nI.
20
AshI fI mungI shI nI yutu fIt shI shee
kuupu ngut kI nI. Itufu, yuunI wunu sIf
tuu muum pInu su ku nI, yutu fIt shIsh Iyuu
kusI ku wu.
21
Wunu sI fI tuu pu nI tItuu tu nI, Iyuu yutu-
fIt shIsh kusI ku.
D

22-25
Kuupu mungI shI nI
zufu muf pu tI nI chI nu ku nI, ApunII kuk
chI nuk tuu tI nI pInu su ku nI, wutum wIz-
pu fI fI nI pIsh tu ku wu. Wunu sI fI tuu pu nI
tItuu tu nI, pInu su ku nI. Yutu fIt shIsh Iyuu
kIyung yuchu kI yu. Iyuu much chu feem
nu kI yu. MungI shI nI tuu fu tu fuw ushIk-
puz ush kI yu. SItuts tee. KIyung kuchIy-
kInI. Yutu fIt shIsh Iyuu tsIm kusI ku ndu,
wunu sIf tuu pu nI utI tuu tu nI.

Chu ku ju
Iyuu tupu chI nduch? utI nuu fee nI yu, Isu-
soo mu fI Iyuu tupu chI ndu chI ndu nI yu,
tchI nI yu. Anu mund Iyshu: Apuu, shIy
Romshucheemu7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
947

D
8.5- Ese kI ye Iu 36.27 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
kIz puf tIsh chu, wup pu fee, tchI nI yu.
Kufu ku fI nI mu nI Is kI fs tu mun kumu ngu-
muum wufI tu kI yu. AshI fu chu, Apu nIIee
ungIf tu ku nI yu, nuw sIyuu tInu.
AshI fI yuwuu yutu fIt shIsh Iyuu ufu
kusI muum zund ku unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Apan!!imun Wani wanasir
taamaam waritakani anoo kamanchintspa
8
1
Iyuu ufu wunI muum wufI tuk tuu,
ushI fI tuu Isu su mun chu kumung kI-
nI. Isu su mund wumIn Apu nIIeem wIp
kInu fu ngu nI, Iyuum nu wunee shIsh
wunInd shtu ju.
2
Apu nIIeem wIp kInuk-
chu nI, ApunII WunI tuu fu shI shee kunee-
sIch Iyuum punu kI yu. Ash ku chu, ndu shu
YushI ngu nI Iy tIp tsI fI nI. ApunII yutu fIt-
shI shee Iyuu Ituts ku, yutu fIt shIsh ndu shu
Iyuu kusI kI yu. Ndun tum tsI puts pzuf tu fIch
un wunI ndu chI yu.
3
SIf IchI ngu fu nI Apu-
nIIee kumuch tu mu fI nI puyu muum zundu-
fu ng tuu tu nI, xupoo fu ngI nI. YuunI kumu-
ngu muum pInu su fu ngI nI. Itufu, ApunII
kumung shIsh tuup tu, wuunu wIpuu
zungu nI fu ngI yu. Isus tpu tseem kInu yu fu,
Iyuum kumIn nI kIyung kuchI yu fu ngI-
yu. Iyu mund yutu fIt shI shI fI nI tuwu pu-
muum ApunII wIpuu tup chu fu ngI yu. Isus
ufsIf pufu ngu fu ngu, tsI pu fu ngu, Iyuum
kumung shI nI ushI fu ngI yu.
4
Kumuch tu-
mu fee tsI puyu pu nu tu, ApunII ushI fu ngI-
yu. AshI fI ApunII shu WunI mungee tsI nI
p'tsIh p'tsIh ushIsh tuf ushku unoo uyu
tunI, Apu nIIeem shu tuu ku nI. Itufu, tuu-
fu shee tsI nI sIfup chee puyu ku nI, unchu
pInu su ku nI.
5
Wutum chIy tuu fu shee tsIch
sIfup chee puyu kuch, yuw chuu nu zund-
kIch unoo tsIm puyu tuf chI. Itufu, tuu fush-
shee kunee sIch puyu kuch, ApunII zund ku
unoo tsIm puyuk chI, wutum ApunII WunI
chI yuu much ku wu.

ApunII WunI Iyuu


mungee tsI nI p'tsIputstuf ushku, muchIk-
puz ushku, unshu fI tuchIt ku nI, Iyuum shu
wunee shIsh ndun chu, mupIy shIsh Iyuum
wuyu kI yu, tuu fush sheemIch ufu puyuch-
chI.
D
Itufu, chuu nu mu nu wIz pu fI fIch
tuu kuch, tsI pu tsee chuu nu yuchuch chee,
wutum tuu fush sheetsIch kunu tsI puch-
chI wu.
7
Yuwuu chuu nu zund kIch unoo-
tsI mu fI chI nu chI nuw ush kuch, Apu nIIee
kunduf tuk puz ushIk chI. Anput ufu
mupee kuch, Apu nIIee kuk puyu kee zIch,
puyu muum pInu suk chu.
8

Ash kIch unoo


tumu fee ApunII kIs nupuch?
9-10
ApunII WunI sIyush Izuu fI nuu fI yu
tuuku, ApunII chIchtI schu. Itufu, ndu ApunII
WunI tpu tsIsh Izuu fu tuuku, nItuu tI un tputs
ApunII chI chee ju. Itufu, sIy ApunII chIchtI-
schu, wutum Isus sIyush tuu ku wu. NutsIs
yutu fIt shI shI mund tsI pu mu nu tsI puk chI tuu,
kunIs ufu tu mu fI tuu chI yu, wutum ApunII
sIyuu mungee ts Is tuchI ngu fu ngu wu.
11
TsI-
puk chI tuu tIs, ApunII Wuu nu mun WunI
Itu yu mu chI ntsu, wutum Isu soo Itu yu mu fu-
ngu wu. ApunII WunI sIyush tuu kI nuu fI yu
ushI fu, sIyuu Itu yu mu chI yu Apu nIII.
12
AshI fI yu, ApunII Iyuu Isus chI cheetsI nI
wuumu tIp tsIf nu yu nIIu,

muyuum shtu-
ju YushI ngush tuchIt chIch?

muyuu mu
yutu fIt tuu chIch? Wutum Isus Iyuum
kumIn nI kIyung kuchIy fu ngu wu.
13
Yutu-
fI tu nuu fI tuu kus, ApunII sIyuu kupeet-
chI yu. Itufu, Apu nIII mun WIz pu fI fI nI
yutu fIt shI shee Izuu fu wuts tu tus, ufu-
tu mu fI tuut ssu.
14-15
Yuwuu tsI mu fI tputs
ApunII WunI much ku un ApunII chIch chu.

SIf Apu nIIee tumu fu ngI nI yu? M'chuch


upu tu fu nu fee punIk'sIn, tumu tuf pu fee
ushI fu ngu nI yu, Apu nIIee punI fu ngI nI yu.
Wutum yutu fIt shI shpu nI mun nI wu. Itufu,
nutu nuu ApunII wuu nuu tsI wIpuum puz
ushI fu Iyuu nu fu ngu, ApunII WunI Iyush
pshtu kchu, ndu shu Apu nIIee punI ku nI,
Iyshu Apu nIIee: Apuu, tmuum wufI tu-
ku nI yu.
1
AshI fu chu,: ApunII tu nu wIpI,
utunI, uwshu ApunII WunI Iyush tuuku un,
zufuktI schu, ApunII chIchtI schu, tchI-
yu Iyuu tsI.
17
AshI fI zup shI nu Apu nIIIsh
kIz puf tuu chI nI, kIs shu pu fee tuu chI nI yu.
Iyuu puchInd kee ju ndunI. Tutsu moo fu nI
Isus put tuu chI nI yu. Wutum ApunII tu mu nI
wIpI nI wu. NIsh sItu fu nu sIsh Isu su nguz
wumIn kIyung kuchIy kunI, uwshu kus ku-
chu, kufuk ushI fu nI Apu nIIIp tuu chI nI yu.
Romshucheemu7 , 8
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
948

E
8.33-34 Is ysu 50.8-9 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
18
AshI fI Isus chI chI nI kIyu ngu tuu tI
kuchIy kunI,

muyuum shtu ju mungIch


munts chIch? wutum shu mu ngu shIsh
tuu chu wu. Nutu mu fI sItu fu nu sIsh kIyung
kuchIy kInI yu, Itufu Isus kus ku chu, Isus pu
Apu nIIIp tuuk chu nI, ufu tu fI shu pu fee kIs
tuuch chI.
19
Anoom kIs kutu ku nI yu Iyu.
Yusuf Isus kus ku chu, Apu nIII nI wIpI nI
uwu put wushu nund kufuk ushI fu nI tuu-
chI nI yu. Tsu pu fu nu sIsh muu chI IchI ngu fu
ApunII tInu fu ngu un unoom tum kutu kI-
yu.
20-22
Nutu mu sum ApunII tInu mu fI nI
IchI ngu fu tsI pu tsIptuf ush kI yu. Muu-
chI IchI ngu fu kuchu kI yu. SIf tumustu
kIyung kuchIy shIsh chtu fu ngI yu, nu In
unu fI tum kIyung kuchIy ku nu yu. AshI fI
muu chI IchI ngu fu Apu nIIeem kutu ku-
nu yu. Istu ngu sI ndu tssIn chu. AshI fI
zup shI nu ApunII IchI ngu fu kunees cheem
tInu chI yu. ApunII chI chee kufu kuum nuk-
chu, IchI ngu fu mchu shI mush tInu chI yu.
Anoom shu kutuk tum sI nu yu.
23
Iyshu unoom tum kutu ku nI yu. Isus
mus kusuch pu, nutsee mu nI mchu-
shI mush kInung sI ndu, utI nI yu. Isu sup
kf ku chu nI mchu shImu sheem Iyuu
nuch shI tu yu.

Wuu nuu tsI WunI Iyush


tup shtu yu fu, Iyuu tumu fee ju ndu wIpuum
Izuu fu nuch? AshI fI Apu nIIIp Isus put kIs
tuu chI nI yu.
24
Wuu nuu tsI WIp Ich tu fu Itu-
yu mu fu ngu, wunu tseem mchu shI mush
tInu fu ngu, Iyuuts shu: Xumu chI, IpufI
kus ku chu unush nutsee mIs mchu shI-
mush tIn chInts pu, tfu ngI yu. Iyshu unufI
mungoon kI nI yu. Ndun nuu nutsee mu nI
mchu shI mush pIsh tu ku,

muyuu mu
unoo ngu tIch kutu chIch?
25
Itufu, wund
Iyuum pIsh tu kI yu. AshI fu chu, Isus Iyuu
yumu chu unoom kIs kutu ku nI yu, ndu
sumbuy tuku nI.
2
AshI fu chu, ApunII WunI Iyuu Istu kI yu
ndu sumbuy tumuu mu. YuunI pInu su ku-
nI yu. MI shut, ApunII put tsI yu tu muum
chI yuu Istu kI yu. TumuntsukunI,

Amchee-
zI nee? utunI, ApunII WunI Iyuu Istu kI yu.
Wutum wuunu ApunII put mInu mu fI
mungooz chI nu ku nu wu, ushI fu chu tsI yu tu-
muum kupung yusu kI yu. ApunII put Iyuum
kIz puf tsI yut kI yu. ChIy unoo chI nu muum
pInu suk chI.
27
Itufu, Iy muzI nu muum pInu-
su kI tuu tu nI, ApunII shu unoo muzI nu kI yu.
ApunII put tsI yut ku, ApunII WunI Iyuum
ItsIn su fu mush kI yu, wutum mungee tsI-
nI yusu ku wu. ApunII zund ku unoo tsIm
ApunII WunI Iyuum mush kI yu.
28
Ndu mbu
yusu fI nI yu, yuwuu ApunII wuunu zund-
ku chu unoo xupoo muum wunI ndu ju.
Iyuu wuumu tIp tsIf kIz puf Ipu su fu ngu,
Iyuu Izuu fu Istu kI yu. AshI fu chu, Isu soo
mungoon ku nI, Wuu nuu tsI Wun Iyush
pshtu yu fu, uwshu Iyuu wunu sI feem Izuu-
fu nu chI yu.
29
MI shut, wutum Iyuu ApunII
wusI nu yusu yu fu, Iyuu: IpufI Isus tumu ku
wunu sIf tuuku, ushI fI tum Izuu fu wunu-
sIf tuu chI nIIIn pu tu, Iyuu Ipu sI fu ngI yu.
AshI fI Ipuseefu, Isu soom zoonII kInu fu-
ngI nI. Iyuu zoonII tuu, Itufu Isus Iyuu tsIm
wumu fI kusI fI yu. Wutum uw Apu nIII wu.
30
SIf tu mu su fI Iyuu ApunII Ipuseefu,
Ipu fI mu nI Isu su mun mungIs tutung tsu,
tyu fu, Iyshu uyu, tfu ngI nI yu. YushI-
ngoo tututseefu, Iyuu wIpuum nu fu ngu.
AshI fu chu, Isus wumIn Iyuu mungee tsI nI
yufu fu ngI yu. Sheefu, Iyuu: Tpu tsI fee tsI
ungIf tu chI mu, Ipuf pu tI Isus put kufu kuum
nu chI mu, tfu ngI yu Apu nIII.
31

Tumufu ApunII Iyuu Istu ku? KIz-


pu fI Istu kI yu.

Chuk ApunII put tutsu-


mooch? Muyuu, ApunII Iyuu chI nu ku,
Istu ku,

chu ku ju Iyuu kusI ku kusIch?


32

Tumufeeju ApunII WIpuu Isu soo tsI-


pun ndu puchI ndu fu ngu, Iyuum kIyung
kuchIyeefu tsI pu fu ngu, Iyuum tuu fu-
shee mu nI puchI nduch? Isu soo chI nu fu-
ngu ushI fI tum Iyuu chI nu fu ngu, Iyuum
tuu fush shee puchI ndu muum wunI ndu ju.
33
ApunII Iyuu Ipu su fu ngu, wIpuum nu-
yu fu,

chuk Apu nIIee: Tpu tsI fIsh yutu-


fIt ssIn chu, tch? AtI tuut ssIn,

tumu fee
ApunII unoo muzI nuch? Wutum wuunu
mungee tsI nI yufu fu ngu wu.
34

Chu ku ju
Iyuu wunee ku wnIch?

Antuu tI Isus Iyuu


wnIch? Wutum Isus Iyu mund yutu fIt-
shI shI fI nI tsI pu fu ngu wu.
E
TsI pu fu ngI tuu,
Romshucheemu8
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
949
Itufu yusuf tmu fu ngI yu. Tmee fu ApunII
kufu kuum kIz pu fI nu yu fu, ApunII pu tu fI-
shu tutsu moo fu tuu kI yu. Anush Wupuf put
Iyuum tsI yut kI yu. AshI fI Iyuum wunI-
muum ndun chu tInu.
35

Chu ku ju Isu soo


Iyuu tuwunII tuch? Isus ufu tu fI Iyuu chI-
nu kI yu. KIyung kuchIy kI tuu tIch, mungIch
muntsu kI tuu tIch, tputs chI yuu tumu ndu kI-
tuu,

ApunII nuwuu chI nu kee ju, tchee-


zIch? NdunI. MufIz pu tu tuu kuch, zupeef-
tuu tIch tuu kuch, tputs chI yuu puchu muum
zund kI tuu,

ApunII nuwuu chI nu kee ju,


tchee zIch? NdunI. Isus chI yuu ufu tu-
fI chI nu kI yu, ndu uyum tuu tI kusu chI yu.
3
ApunII pu nee mung' sIf tu mu su ApunII
p'tseeyufu, uwshu ApunII put tsI yu tu fu-
ngu, zufku, tfu ngI yu.
ShI yu mund kumI nIsh Iyuu puchu-
muum zund ku nu, Apuu, IchI ngu fu zufI
zund ku nu, tfu ngI yu. Opee juutspu-
zI nI ushI fu Iyuu puchu muum tputs
zund ku nu,
tfu ngI yu. Yuwuu, tfu ngu unoo zufku
utIyu. AshI fI Iyuu Apu nIII mund kuk
puchu muum zund kI tuut ssIn, ushI fI tuu
ApunII Iyuu ndu uyum tuu tI kusu chI yu,
ufu tu mu fI chI nu chI yu.
37
AshI fI unufI mungoo nung tsu. ChI yuu
kIyung yuchuk tuut ssIn, Isus shu chI yuu
ksu mIsh chI nu ku, wIz pu fI fI nI punuk chu,
chI yu mu fIt kusIk chI.
38-39

Tumufee Iyuu
ApunII nutsuch? ApunII put Iy tuu ku nI,

muyu ju Iyuu tuwunII tuch?

NItuu tI
ApunII Iyuu ndu ch nuk? KIz puf Iyuu
chI nu kI yu, wutum Iyuum WIpuu zungu nI-
fu ngu wu. Ayum tuu Iyuu chI nu muum pus-
tu chee ju. TsI puk chI tuu tI nI, nItuu tI ch nush
pus tu chee ju. KchIt tuut tu nI tuu ku nI,

tumu-
fee ju pus tuch?

AshI fI muyuu tsee ju punI-


chIch? wutum ApunII Iyuu chI nu ku wu.

TsI pu tseets tuu, tuu fu sheets tuu, mIshu


Apu nIIeets tuu wusu ndu fu fee, YushI-
ngoots tuu much chu fee punI chee zIch?
ndunI.

Yutu fIt shIsh sIf tushIy fu ngu


unoots tuu, zupIsh tushIyk chu unoots tuu,
kunInd shu cheets tuu, tsu pu shcheets tuu
punI chee zIch? NdunI.
Wutum ufu tu mu fI ApunII Iyuu ksu-
mIsh chI nu ku wu. ApunII Iyuu putsI su ku,

chuku Iyuu tuwunII tuch? AshI fu chu,


WIpu mun Is kI fs tu mun Iyuu chI nu ku,
uyum tu ndu kusu chI yu tshI nu.
AshI fI yuwuu Apu nIII mun WunI kIz puf
tuu kI nI unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Apan!! Utashuchee
kizpur chinarangu, waama tiptsiri
narangu anoo kamanchintspa
9
1
AshI fI yu, Isus chI chIs, muzI nung tsu
nuwuu kukI, mungI shI chI nu ku fI,
ApunII WunI mungI shI, zufuktI shchu,
tyu fu, nuw shu unoots tum ItsIn su fu
kumun chInts pu, wutum ApunII chI chI-
nu wu.
2
Atunu nuwu yu, yuun pu tu tu nguz
Utu shu chI nguz mungI muntsu kI nu
kIz pu fI, zund sI mun kIyung kuchIy kInu,
wutum Isu soo ngut ku nu wu.
3

Tumushtu
ndu mungoon ku nu? Isu soo mungoo nu-
chI nIIIn pu utInu. AshI fu chu, Mungoon-
pu nu tufI, nuwuu nuu tsI tsI pu nI ndu
puchInd kI. Utu shu chIn mungoon kI nuuf-
sIn, nuwuu tsI nu Isus wuunI kupeet chI-
ndu tunu. ]Itufu, nuwuu kupeet chee ju,
wutum ApunII chI chI nu wu, pInu suk chu.
Itufu, ngu tu fI tI zuwu nIIeetsI Utu shu-
cheet ssIn ksu mIsh chI nu ku fI tInu.|
4
ApunII shu Utu shu chee kIz puf chI nuk-
chu, wutum sIf tufIt zItu mI nuu wuu mut
tIp tsI feem nu fu ngu wu. SIf ApunII
Iyu put Utu shuchput tuu fu ngu, muchIp
wu fIp ApunII kuk kImu fu ngu, wuunu
Iyush chIsh yuku fu ngu, 'sInIfIneetsI
pufu ngu sIn, nupux tu fu ngu nu. Anush
ApunII shu: Nuwuu kukI puyu kI nuu fee su,
ufu sIyuu wunu sIf Istu chInts pu, tfu ngI-
yu. ApunII wuu nuu tsI kuk tuyu ndu yu fu,
Iyuum shu Utu shu chee mu nI zItu mI nu fI-
nI punu fu ngI yu. ApunII Utu shu chee wuu-
tsI nI wuu nuuts kIs ungIf tu muum tuyus pu-
tu fu ngI yu. Ipu fee tsI sIyup zungun chI mu,
tfu ngI tum tu.
5
ApunII zItu mI nu fI nee tsI-
nI upu chIf chI nu fu ngu, unoo IchI ngu fu
kumu nI fu ngI yu, Istu chInts pu, tfu ngI yu.
Iyuuts tum nIIuf nu fee tsI nI chI nuk tum tu.
ApunII WIp Isusu Utu shu chIsh nIIuf tu fu-
ngI tum tu. Isus kIkI fIt chu Apu nIII, wumu-
fI kusI fu. UngIf tu ku nI, ShIy kIz puf tIsh-
chu, Isu soo, ufu tchI nI pu. AshI fu chu,
Romshucheemu8 , 9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
950

D
9.7-8 NIshu fI yuwuf tu tum ApunII chtu fu ngu 21.12 tu utI tum tu.
E
9.9 NIshu fI yuwuf tu tum
ApunII chtu fu ngu 18.14 tu utI tum tu.
F
9.12 NIshu fI yuwuf tu tum ApunII chtu fu ngu 25.23
tu utI tum tu.
G
9.13 NIshu fI yuwuf tu tum MuIu kI yu su 1.2-3 tu utI tum tu.
H
9.10-13 ApunII chtu fu ngu 25.23, Kufuk TsI pu su 6.15 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
I
9.15 NIshu fI yuwuf tu tum TushI tu ngu fu ngu 33.19 tu utI tum tu.
J
9.17 NIshu fI yuwuf tu tum
TushI tu ngu fu ngu 9.16 tu utI tum tu.
ApunII Utu shu chee kIz puf chI nu kI yu,
tshI nu.

Itufu, ApunII xupookpu fee Utu shu-


chee, tfInts pu, wutum Utu shuch tputs
ndu IchI ngu fu sIn Apu nIIee tuchIt ku nu-
wu. NItuu tI IchI ngu fu sIn Utu shuch Apu-
nIIee ju tIp tsI fI, ndunI. Itufu, yuwuu tsIm
IchI ngu fu ApunII Utu shu chee ush chI-
mu, tfu ngu, unoo tsI mu fI tutsum chI yu.
7-8
Yuwuu tsIm ApunII wuunu Ipus ku
unoo tsIm tpu tsIf tu nu tIyu. Apfumu fIn-
chIch nIIu fu nu fI nI zupu nI mun tuu, Itufu

untuu tI IchI ngu foo ju kuupu ApunII tIp-


tsIf? Wutum ApunII shu Apfumu fI nee tsI:
Nuw kuupu chI nu chI un wutu chu Ipu fIsh
Isuu ku,
D
tfu ngI yu. Yuwu mu fI ApunII Ipu-
su fu ngu unu mu fI kuupu Apfumu fIn chIch
tpu tsI. Yuwuu tsIm: Wutu chu shIy nutsIsh,
tfu ngu, unoo tsIm Ipu su fu ngI yu.
9
ApunII
Apfumu fI nee tsI nI tfu ngI yu, Yusuf
ufung tu chIsh musuch kus chI mu. Ashpu fI-
tum zufI unush Suf ufu tu fI shu wIp wunI-
ndu chu kus chI mu,
E
Apfumu fI nee tfu ngI-
yu. AshI fI yuwush tutsu moo chu unush
tutsIpeefu, ApunII unoo tsIm Ipu su fu ngI-
yu Isuu ku fI nee tsIm tu.
10
Anu mun shu
Isuu ku fIn wuchI nu yu fu, kIzuu yumu yu fu,
wIpuum tsI mbun tInu fu ngI yu. WIzunII
Rebe ku fI nI tsI mbun IwI pu fu, tutsI pu fu-
ngI yu.
11
Itufu, ndu tu mu tutsI pu fu, ndu tu-
mu nIIuf tuf sIn, ApunII wusI nu mInu mu fI
Ako pu fI nee tsI m Ipu su fu ngI yu. Ndu tu mu
yutu fIt shI shee yusuf sIn, ApunII mInum-
tuu tsI mu fI Ipu su fu ngI yu.

NItuu tI ApunII:
Inchu wunu sI fI, In Ipus chI mu, tfu ngee-
ju? ndunI. Wuunu ApunII zund ku unoo-
tsIm Ipu su fu ngI yu.
12
ApunII Rebe ku fI nee
tfu ngI yu: Ipu fIsh shI pu mu nuch kIz puf
kufuk tuu chI yu. Itufu, Iwu chIztu mu fIn-
shu kufu ku tum zuwu nIII mund tsI pus tuu-
chI yu,
F
tfu ngI yu.
13
Yusuf mInu ApunII
tuyu ndu fu ngI yu. Tfu ngee ju,
Ako pu fI nI tpu tsI fee mI Ipu su fu ngI nu.
Itufu, zoo nIIee Esu wu fI nee tsI nuw
nIy fu fu ngI nu,
G
tfu ngI yu Apu nIII. AshI fI ApunII Ako pu-
fI nee tsI m Ipu su fu ngI yu.
H
14
ApunII yutu fIt pu fee,

muyuu mu ushI-
fu ng?

tumu fee kunxoo ndu tu fI nIIuf-


tu fu unoo nIyf chIch? NdunI, tfInts pu.
15

ApunII My sI su fI nee tsI tuyu ndu ku


umu fu ngu?
Nuwuu nu zund ku fI, tpu tsee
yuwuu nuwuu nu chI nu kI unoo
nuyu nI chI mu,
I
tfu ngI yu.
1
AshI fI ApunII wuunu tpu-
tsee nuyu nI muum zund ku, nuyu nI kI yu.

NItuu tI tputs: Apuu, Ipu su ndu, tyu fu,


ApunII Ipu suk? ndunI. MI shut, tputs:
Wunu sIf tuu ku fI, kIyung kuchIy ku fI, unu-
mund ApunII nuwuu Ipu such pu fee, tu,

nItuu tI ApunII unu mund Ipu suk? ndunI.


Wuun tu fI ApunII tpu tsee nuyu nIk chu,
unoo Ipus chI mu, utIyu.
17
Itufu, ApunII
Pufuw fI nee tsI nI ndu ushI fu ngI yu. ApunII
Pufuw fI nee tsI nI:
Nuw shI yuu Ipu zu pI utufI, shI-
yuu kufu kuum nu fu ngI nu. WuunI
tputs IchI ngu fu sIn tsu pu fu nus ztufu
nuwuu yusu pu nu utufI,
J
nuw shI yuu
kupung wuneek chu fI, wIz pu fI nee tsI
yusu chI nIII nu yu,
tfu ngI yu Apu nIII.
18
AshI fu chu, ApunII tpu tsee Ipuseefu,
nuyu nI ku Istu kI yu, tInu.
19
Itufu, tputs ushpu tum tpu sI nu yu,
Wutum ApunII wuunu zund ku, ndu
Ipusku wu. AshI fI nuwuu kusu fu ngu,
ndu Ipu su fu ngu,

muyuum shtu nuwuu


wunI chI ndu?

AshI fI yuwuu ApunII


ndu zund ku unoo chIy tumuy chee zIch?
tpu sI nu yu tpu tsI.
20
Itufu, sIysu unoo
tfInts pu.

Tumufee tpu tsIch Apu nIIee


ym chIch? NItuu tI chIy ApunII pu wufI-
Romshucheemu9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
951

K
9.20 DunIe Iu 4.35 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
L
9.20-21 Jefe mI yu su 18.4-6
tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
M
9.29 NIshu fI yuwuf tu tum Is ysu 1.9 tu utI tum tu.
tu fee zIch. Nupu kIz mufI tsuu kuyuteefu,
nItuu tI mufIts:

Muyuum shu shIy nuwuu


mufI tsuum kuyu tuk shu? teeju ndu.
K

21
Wutum kIz yuwuu wuunu zund ku unoo
kuyu tu fI yu. Wunu sI fI mush kuyu tu muum
zund ku, kuyut kI yu. Yut tu muu mungu-
tu fI puyu muum zund ku, yut tu muu mu
kuyut kI tum tu.
L

22
ApunII ush kI tum chu
chI yuu tsI. Wupuz wuunu tsI yun tu yu fu,
wIz pu fI fI nI tuyu mu ndu muum zund ku-
chu, wuneek chu,

chIy unoo tumu fee


wuts tu, shI fInII pu t chIch?
Itufu, ApunII shu ufu nuyu nI ku, ndu
mus wunI tu fI yu. ApunII wunI pu tpu-
tseem kutu fu ngu, ndu mus wunee fu ngu,
ushI fI tuu ndu mungoon ku nu. Tpu tsee
wunI muum wufI tuk tuu, ApunII nuyu nI ku,
kutu kI yu.
23
Itufu, Iyuuts shu wusI nu Ipu su-
fu ngu, ndu wunee fu ngI yu. Nuyu nI sheem
Ipu su fu ngI yu. Iyuu kIz puf chI nu fu ngu,
nuyu nI fu ngu, wIpuum nu fu ngI yu. AshI fu-
chu, ufu tu mu fI Apu nIIush wunu sI fImshI-
fI nI kIspu tuu chI nI yu, utI nI yu.
24
ApunII
Iyuu Utu shu cheetsI nI ushpu tum Ipu su-
fu ngI yu. SIyuuts tum tunu fee tsIs ushpu tu-
tum Ipu su fu ngI yu. Wuunu zundu fu ngu
ushI fu ngI yu.
25
Wutum upunII pun zItu mIn
unoots tum wusI nu kumu nI fu ngu wu.
Tunu feem tum tIs ApunII Ose yu su fI nee tsI
tuyu nduk chu, tfu ngI yu,
PIyuf tu cheets tuu tputs: SIyuu tpu tsIf-
tu nu, tchI nu. Yuwuu ndu chI nu fu ngI
unoots tuu tu: SIyuu ksu mIsh chI nu kI,
tchI nu.
2
Yuwu fI tpu tsee sIyuu tpu-
tsI fee zI, tfu ngI unoots tuu, nut shu chu
tpu tsIf tu nu tchI nu. AshI fI tputs:
ApunII ufu tu mu fI tuu tu fu unu ufup-
chee tputs wIpuum nu fu ngI yu, tputs
ztufu tchI nIII nI yu,
tfu ngI yu Apu nIII. AshI fu chu, tfu ngu
unu fI shu ufup cheets Is tpu tsIs ushpu tum
Ipu su fu ngI yu tshI nu.
27
Itufu, Iyuuts-
shu Utu shu cheetsI nI Isy su fI nI wusI nu
kumu nI fu ng tum tu,
Utu shu chIn zupun tuut ssIn, muzuch
tumu pu fee ushI fu sIn, ApunII wuneek-
chu, muchIn shu pu kumung chI nIII nI yu,
tfu ngI yu.
28
ApunII k'kuz tsI mbun
puyu tu fee ju ndunI. Tpu tsee IchI ngu fu
wunI chI mu, tfu ngu,

tumu fee ndu


wnIch? Mungu tchee ju,
Isy su fI nI kumun ku, tfu ngu.
29
AshI fu chu, sIf Isy su fI nI wusI nu
nuts tu fu ngu,
Ndun nuu fI ApunII Tuu fu shI pun
sIyuu Istu fu ngu,
Sodo muu, Gomof shu cheets-
tum tumu fu ng pu fI
ushI fu ngu nu psInu yu
sIyuu Izuu fu kuchI ngu fu ngu nu yu.
M
Itufu, Iyuu nuyu nI fu ngu,
nupu fu ngI yu,
tfu ngI yu Isy su fI nI. AshI fu chu, ApunII
Iyuu Utu shu cheetsI nI nuyu nI fu ngu,
muchI nuw kutu chIch pu fee utInu.
AshI fI yuwuu ApunII Utu shu chee
muchI nuw wuumu tIp tsIf Ipu su fu ngu
unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Utashuch
waanitari nda Apan!!imun
mang' taturangusin, Apan!!eem
xapoorangana anoo kamanchintspa
30
AshI fI yu,

ApunII tumu fu ngee ju?


PIyuf tu chee wu tputs kIs nupu fu ngI yu.
Ndun tuu Apu nIIee kumuch tu mu fI nI sIf
puyu fu ngu sIn, nut'shu Isu su mun mung'
tut ku sIn, ApunII kIs shu nup kI yu.
31
Itufu,
Utu shuch shu kupung xupoo fu ngu nu.
Apu nIIee kuk puyu yu nI tyu fI tuut ssIn,
pInu su fu ngu sIn, xupoo fu ngu nu.
32
Yuwu-
mund Apu nIII mun kumuch tu mu fI nI
mung' tutu fu ngu nu unu mund kuupu
Apu nIII mun mung' ndu tutu fu ng sIn,
xupoo fu ngu nu. Wuun tIn pInu su fu ngu nu,
Isu soo kupung ngu tu fu ngu nu.

Tumufee
Isu su mund wutsI pun Iyuu ApunII kIs
nupuch? utu sIn, kupung ngu tu fu ngu-
nu, tsI yun tu fu ngu nu. ChIy putumb chee
puk tuu tIch, tuteefuch puntsu tu fIch,
Utu shuch ushIk puz ushI fu ng tu mu nu
Isu soo mungoo nu muu mu.
33
ApunII kuk
Romshucheemu9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
952

D
10.-8 NIshu fI yuwuf tu tum Tuyu sI mu 30.12-14 tu utI tum tu.
unootstum kumu nI fu ngI yu. IpufI putu-
mbIch tumu pu fI ushI chu, tfu ngI yu,
Utu sh wutsu pun putu mbIch puz
ngoo tsIsh wuyu fu ngu fI ushI fu fI,
unu mun xufu fu ngu nu tInu. Tuteepuz
ushI fu ngu nu. Itufu, yuw tputs Ipu fI-
mun mung' tut ku nu unoo tpu zu chee zI
ndunI, tupu chI ndu chI mu,
tfu ngI yu Apu nIII. AshI fI yuwu fI ApunII,
tfu ngu unufI Utu shuch ush ku nu yu.
10
1
Zuwu nIIee, muzI nu ngu ndu mu.
Zuwu nIII ngu zeewI Utu shu-
chI nguz kIz puf chI nu kI nu, zuwu nIIee-
mu wI ufu ApunII put tsI yut kI nu, Apuu,
shI yuu Ipu fIsh mungoon chI nIIIn pu, tt
ush kI nu.
2
Utu shuch kuup Apu nIII-
nguz zund kI tuut ssIn, Itufu ndu ItsIn su fu
mungoon ku nu, musu tuk puz ush ku nu.
Ndu kuupu mung'pu mungoon ku nu.
3
Wuu nuuts tIn yufu muum zundufung'sIn,
Isu soo ngu tu fu ngu nu. Yuun tu fI Apu nIIee
kumuch tu mu fI nI IchI ngu fu puyu yu fu nI,
mungee tsI nI yufuch pu fI nI yu, tfu ngu nu-
yu. ApunII: ShuunuutsI yufu muum pInu-
su kIsh, Itufu, Ipu fI mu ndI yuf chInts pu,
tfu ngI tuu, ngu tu fu ngu nu.
4
ApunII wuunu: Tputs Ipu fee tsI
mungoon pu nu tu My sI su fI nee wusI nu
tuyu ndu fu ngI yu. AshI fI My sI su fI nI kuk
Apu nIIee WIp wusI nu kumu nI fu ng tuu,
Isus tpu tseem kInu fu ngu, Utu shuch ndu
nuts tu fu ngu sIn, ngu tu fu ngu nu. Itufu,
tputs Isu su mun mung' tut kI nuu feesInu-
yu, ApunII shu yutu fIt shI shee tuchIng chI-
yu.
5

Wuunu My sI su fIn umku Apu nIIee


kumuch tu mu fI nI puyu muu mu? Atee ju,
Tputs Apu nIIee kumuch tu mu fI nI puyu-
kI nuu fI yu, unu mun tuu chI yu.

Itufu,
Apu nIIee WIp mungoo nee fuch, ApunII
chI yuu kIs nupuk chu. AshI fu chu, Isu soo
mungoo nee fuch, kumI fun kumu nguch-
chI, tInu. SIysu, TumungsunI,

chu ku ju
Iyu mund kumI nI umb wuf kfee fu,
tsI yu tsIs umb yyu fu, Iyuum shu pu nuch?
tpu su.

Muyuu mu t chIch? Wutum


Isus Wupu fIsh kyu shI nu nIsh tsu push
kusu fu ngu wu.
7
MI shut, sIysu,

Chu ku ju
Iyu mund kumI nI wuntsush pshtuch?
tpu su. NdunI. Wutum Isus tsI pu fu ngu
tsu push mupu fu ng sIn, tmu fu ngu wu.
8
AshI fI yu, Apu nIIeem xupook tu nu tfInII-
pu. My sI su fI nI unoo utI tum tu, ApunII
kumuch tu mu fI nI sIyush wutsI fI tu fI tuu fI-
yu. Suun shu tu fI kukIs, mungI shI tum tIs
tuu fI yu. AshI fu chu, nuw sIyuu utu shI nu,
An tsI yu tsIs sIyu mund ndu ufup tuu fI yu
Apu nIIee kumuch tu mu fI nI tumI nu muu-
mu,
D
tfu ngI yu My sI su fI nI. My sI su fI-
nI tu, Isu soo kuk utIyu. Nuw: Isu soo
mungoo nu muum kumI fun chu utI tu mu nu.
9
ChIy wuu nu fI: Isu soo nuw Kufu kuf-
tu nu. Isus tsI pu fu ngI tuu, Itufu ApunII-
shu chu nuwuum yutu fIt shI shI fI tupu chI-
ndu muum Itu yu mu fu ngu shu, zufu muf-
pu tIch chIy utI nuu feechI ushI fu, chIy nu
kumu ngum tIch chu.
10
AshI fI mungI shIch
mungoon kuch, k'kIptIch tpu tsee kumu-
nee fuch, ApunII shu chI yuu kIs nup chI-
yu, chI yuu tupu chI ndu chI yu.
11
Wutum
ApunII: Yuwuu tputs Ipu fI mu nI mung'
tutku, tpu zu chee zI ndunI, utuwu.
12
IchI ngu foots tputs ApunII ush chI yu.
Tputs Apu nIIeets: Apuu, Istu ngu ndu mu,
tpu chI ndu ngu ndu mu tu, uyu tchI yu.
IchI ngu fu Istu kI yu, kpu chI ndu ju. Utu shu-
cheets tum Istu ku, ufup cheets tum tputs
Istu ku ush kI yu, wutum wumu fI kusI fu wu,
mInum tuu tu yu.
13
AshI fI, IchI ngu fu tputs
yuw Apu nIIee WIp: Isu soo, Istu ndu, shI-
yush kumung pI tu, ApunII shu tututs chI-
yu, tuu fush shee ufu tu mush punu chI yu.
AshI fI Isu soo kumu ngu muum tuu fI yu.
14-15
Itufu, Utu shu cheem xufu shIsh
mInu mu fI tuu fI yu yuwu mund Isu soo kuk
ndu muzI nu ku nu unu mu ndu. MuzI nung-
tsu, ndun nuu kumu nI muum kumuch tu fu,

chu ku ju kumu nIch? Tputs ndun nuu


Isu soo kuk kumun ku,

tumu fee ju muzI-


nu chIch? ChIy ndun nuu muzI nu kuch,

tumu fee ju Isu su mun mungIch tut chIch?


ChIy ndun nuu mungIch tut kuch,

tumu-
fee ju Istu ndu t chIch? Itufu, ApunII
tpu tsee kumu nI muum zungu nI fu ngu wu.
ApunII kuk unoo wusI nu kumu nI fu ngI yu,
Romshucheemu9 , 10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
953

E
10.14-15 NIshu fI yuwuf tu tum Is ysu 52.7 tu utI tum tu.
F
10.1 NIshu fI yuwuf tu tum Is ysu
53.1 tu utI tum tu.
G
10.18 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 19.3 tu utI tum tu.
H
10.19 NIshu fI
yuwuf tu tum Tuyu sI mu 32.21 tu utI tum tu.
I
10.20 NIshu fI yuwuf tu tum Is ysu 65.1 tu
utI tum tu.
J
10.21 NIshu fI yuwuf tu tum Is ysu 65.2 tu utI tum tu.
Tputs tsI yut ssee wunu sI fImshee
muchIp wuyuk chu sIn,
much shuch shu tputs unoo
muzI nuk chu sIn,
mung' kIs shu mbutchI nIII nu yu.
Wutum, ApunII sIyuu
tupu chI ndu fu ngu wu,
E
sIf tufI tfu ngI yu Apu nIII. AshI fI yuwu-
fI, tfu ngu unu fI tum nu Iy kumu nI mu pu-
nI nI tuu ku nI yu. Isu soo kuk muzI nu fu ngu-
nI, ushpu tu mu nI mungoo nu fu ng tu nI chu.
1
Itufu, Utu shuch ushpu tum tputs ndu
mungoo nu fu ngu nu, unoo Isy su fI nI Apu-
nIIee kumu nI fu ngI yu.
Apuu, k'keetsIsh kumun ku fI,
tputs shu unoo k'kuz mungoo nu-
muum ndu zund ku nu yu,
F
tfu ngI yu. Nut shu ush kI tum sIn chu Utu-
shuch tpu tsI, wundu fI tum zupun ngut-
ku nu yu, muchI nuw mungoon ku nu yu.
17
AshI fu chu, tputs Isu soo kuk kumun ku-
sIn, chIy muzI nu yu fuch, mungoo nukchI
tInu.
18
Itufu,

Utu shuch tumu fu ngu nu yu?


MuzI nu fu ngI tuut ssIn, ndu mungoo nu fu-
ngu nu. AshI fu chu, tsI yut ssee Utu shu-
chee shu neef sIn kumu nI fu ngu nu, wutum
ApunII kuk utuwu.
Tsup ndun tuu tI tsI yut ku, zuf tum ndun-
tuu tI tsI yut ku,
tputs shu ndun tuu kukoo muzI nuk-
sIn, ush tuu,
tsu pu fu nu sush IchI ngu fu-
sIn tputs Apu nIIee kuk
muzI nu fu ngItum sI nu yu,
G
ApunII tfu ngI yu.
19
AshI fI muzI nu mu nu
muzI nu fu ngI tuut ssIn, Utu shuch mungoo-
nu fu ngu zI nIII nu ju. My sI su fI nI Ich tu fu
yuwuu Utu shuch ngut chI nIII nu unoo
wusI nu kumu nI fu ngI yu. My sI su fI nI,
tfu ngee ju,
ApunII utee ju, Nuw nIII tu fI tuuts-
shu tputs yuw ndu nuwuu yusu fu nu
unoots shu nuwuu mu tpu tsI fee mI Ipus-
chI mu. Amb ush ku chu fI, sIysu nuwuu
puchInd kus, unu mund tsI yun tuch pu-
su,
H
tchu Apu nIII,
My sI su fI nI tfu ngI yu. AshI fI yuwu fI,
tfu ngu unu fI tum nu Utu shuch tumI-
nu fu ngu nu.
20
MI shut, My sI su fI nI mun
ush zupIsh shu Isy su fI nI putI tI fI tsI yut ku
Utu shu chee wunee fu ngI yu.
ApunII utee ju:
Tputs nuwu nguz ndun tuu
nuchu ngu fu ngu sIn,
nut shu nuwuu pufu ngu sIn, nuwush
kusu fu ngu nu yu.
Tputs ndun tuu nuwuu, Apuu, tupu-
chI ndu ndu, tfu ngu sIn,
Itufu nut shu nuw shu,

Muyu? Nutu
tsI yu tu ngu ndu mu, utInu,
I
tchu
Apu nIII,
Isy su fI nI tfu ngI yu.
21
Itufu, Utu shu-
cheets shu wunee ku, tfu ngI yu,
ApunII utee ju,
IchI ngu fu zuf nuw IsfueI chI chee
kufu zu fu ngu fI,
Nuw sIyuu Istu pI, utInu, tfu ngu fI,
kuwI ngutI puxu ushI fu ngI nu.
Ash kI tuu tI, sIysu nuwuu
nIy fu fu ngus,
zufum pu tu fI nuwuu ngu tu fu ng su,
J

tfu ngI yu Apu nIII,
Isy su fI nI tfu ngI yu. AshI fI Utu shuch
yuwu fI sIf ngu tu fu ngu nu unu fI tum
wund tumIn ku nu yu.
AshI fI yuwuu Utu shuch Isu soo ngu tu-
fu ngu nu unoo kumu nee nu.
Minootssha tsiyatssis kamanchintspa;
yuwaa Utashuch natuma machin
mangoonkana anootsi
11
1
AshI fI yu, Utu shuch Apu nIIee
kuk ngu tu fu ng sIn, ApunII shu
nutu mu sum wuu nuu tsI tIp tsI fI nIy fuk puz
ushIk chu. ApunII Izuu fu pu Utu shu chee
kusu fu ngI yu tfInts pu. Wutum nuw Utu-
shuch tum tI mungoon kI nu wu. KIz puf tu nu
Romshucheemu10 , 11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
954

D
11.3 NIshu fI yuwuf tu tum 1 Utu chIch kufu ku 19.10, 14 tu utI tum tu.
E
11.4 NIshu fI yuwuf tu tum 1 Utu chIch kufu ku 19.18 tu utI tum tu.
F
11.5 1 Utu chIch kufu ku 19.18 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
11.9-10 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 69.21 tu utI tum tu.
Utu shu chI nu nuwu yu. Nuw Ben ju mIn-
chIch tu nu, Apfumu fIn chI chI zItu mI nu-
fIn chI chI nuw wuchI nIII nI.
2

Tumufee
ApunII wuunu tIp tsI feem nu fu ngu unoo
Izuu fu kupee tuch? Ash chee ju, wutum
wundu fI Iyuu Utu shu cheetsI nI chI nu ku-
wu. EI yu su fI nee tsI kuk yundu mu muzI-
nu fu ng pu su. Anush yuwuu muchIn tputs
Apu nIIee mungoon ku nu unoo kumun kI-
yu. EI yu su fI nI, tfu ngI yu,
3
Apuu, Iyush chI yuwuu shI yuum
ungIf tu muum wuyu fu ngu nu unoo
kupee tu fu ng sIn, shI yuuts tum tpu tsI fIsh
zupun puchu fu ngu nu yu. Nu nuwu mu-
fI shu suwu fu ngI nu. Itufu, nu wundu fI-
tum nuwu nguz puchu muum nuchu ngu-
ku nu yu,
D
EI yu su fI nI tfu ngu,
4
ApunII-
shu: TfInII pu.

NItuu tI shI yu mu fI tu ju
mungoon kIsh? Nuw tpu tsI fI wund
kutu chIm tuu chI nIII nu yu. Tputs 7,000
IsfueI chIch wundu fI tuu fu nu yu, yuw
ndu Buu Iuu ungIf tu fu ngu nu unu,
E
mung Apu nIII EI yu su fI nee tfu ngI yu.
5
SIf tumu EI yu su fIn puf muchI nuw
mungoo nu fu ngu nu.
F
Nu wund ush kI-
tum sI nu Iy Utu shu chI nI. Zupu nee zI nI
mungoon kI nI. Itufu, ApunII Iyuu Utu-
shu chee wund chI nu kI yu. ApunII wuunu
zundu fu ngu, Iyuu tsIm nuyu nI fu ngu,
wuu mu tu mu fI tIp tsI feem Ipu su fu ngI yu.

NItuu tI yuwu mun chIy wunu sI fI tuu kIch


unu mun ApunII chI yuu Ipu suk, ndunI.
Anu mun Iyuu nuyu nI muum pInu su kI yu.
Itufu, wuunu zundeefu, Iyuu chI nu ku,
Iyuu nuyu nI fu Ipu su fu ngI yu.
7
Itufu, muzI nung tsu, Utu shuch
ushpu tum sIn yuchu pu nI, Apu nIIee kuk
Izuu fu puyuk chu nI, kumu pu ApunII Iyuu
kIs chI nu chI yu, tfu ngI tuut ssIn, xupoo-
fu ngu nu. Wutum ndu unu mund ApunII
tpu tsee Ipus tu fu wu. Itufu, ApunII wuunu
zundu fu ngu, Utu shu chee ushpu tum
Ipu su fu ngI yu. Isu soo mungoo nu fu ng sIn,
unoo tsI tI sIn ApunII kIs nup kI yu. Itufu,
mIn tputs ufu ngI nu shu ngu tu mu pu neem
kInu fu ngu nu.
8
ApunII kuk unoots tum
kumu nI fu ngI yu. Ngut ku nu unoo ApunII
tumung shuf tu fu ngI yu.
Nuwuu ngut ngut ush ku sIn, wuunI
wuch pchu spuz ushI fu sIn tuu chI nIIIn-
pu. Nuwuu kukI ndu muzI nu muum
zundu fu ng sIn, wuunI wIts mIts shu fIt-
puz ushI fu tuu chI nIIIn pu,
tfu ngu Apu nIII.
9-10
DupI yu fIn unoots-
tum ngu tu mu pu nI kumun ku, ApunII put
tsI yut ku, tfu ngI yu,
AshI fI, Apuu, uwshu shI yuum kutu-
ngu muum shu nIy ku sIn, shIy shu
wuneeng chu.
Wuch mchus tumu pu fI ushI fu
mungu musu fu tuu chI nIIIn pu.
Ufu kIyung kuchIy chInII pu.
Tputs kIyuk puz chI pu fu ushI fu, Ixup
Ixup ush chI nIIIn pu,
G
tfu ngI yu DupI yu fI nI. DupI yu fI nI zufku,
tfu ngI yu, wutum Iy Utu shu chI nI
kupung ngu tu fu ngu nI, ApunII Iyuu
wunee ku wu.
11
Itufu, muzI nung tsu, Utu shuch Apu-
nIIee WIp ngu tu fu ng sIn, nItuu tI ApunII
Utu shu chee unu mund wuts tu mu mu fI
kupee tu fu ng, ndu. ApunII Utu shu chee
yusuf kIs nup chI yu. Itufu, nutu mu sum
Utu shuch Apu nIIee ngu tu fu ng'sIn,
ApunII shu nIII tu fI tu tputs ufup chee tupu-
chI ndu kI yu. Zup shI nu Utu shuch shu:

Tumufee ndu Iy ush kI nI? tyu fu sIn,


uwshtI sIn Apu nIIee WIp mungoon chI-
nIII nI yu.
12
Utu shuch mungoo neef sIn,
ApunII shu kIs chI nu yu fu, IchI ngu foots-
shu pu tpu tsee kIz pu fI nu shu ApunII
Istu chI yu. Nutu mu Utu shuch Apu nIIee
mungoo nu muum xupoo fu ngu sIn, ApunII
Izu tu fu pIyuf tu chee tputs kIz puf Istu-
kI yu. AshI fI Utu shuch shtI sIn yusuf
ktu tu yu fu sIn, mungoo neef sIn, ApunII shu
ufu ngI nu shu tsu pu fu nus shu chee IchI-
ngu fu ztufu Istu chI yu.
Romshucheemu11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
955
AshI fI yuwuu Utu shuch nutu mu puk-
chIm mungoon ku nu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Apan!! Utashuchee
natumasamaam niyrakpaz sheeru,
tputsee n!!itaritaa siyaatstam Apan!!
istarangu anoo kamanchintspa
13
Nu sIyuu ufup cheets Is tchInts pu,
ApunII nuwuu kumuch tu fu ngu, Afup-
chee tputs Isu soo kuku kumu nI shI nI,
tfu ngu, unufI chI nu kI nu, kIs shu tuyus-
pu tu kI nu.
14
Ash ku chu fI, Utu shuch shu-
pu fee mungoon chI nIII nu yu tInu. SIyuu
pukeef sIn,

tumu fI mu ufup chI tuu tputs


Apu nIIee mungoon ku nu yu? utu sIn,
Apu nIII nguz tmu fuch pu sI nu yu. Iyshu
sheen tu mu nI tch pu sI nu yu.
15
Wutum
ApunII Utu shu cheet ssIn kupee tu fu ng-
tuu, yusuf mungoon kut ssIn,

tsI pu fu ng-
puz tmee fu ush chI nIII nu wu? ApunII
Utu shu cheet ssIn kupeeteefu, ufu pIch
tputs mungoo nu fu ngu nu, ushI fI Utu-
shuch shu mungoon kut ssIn, ufu ngI nu shu
ApunII tsu pu fu nus shu chee tutsu yu yu fu,
IchI ngu fu ztufu Istu chI yu.
1
Utu shuch
Apfumu fIn chIch chu. Apfumu fIn yusIn-
nuu fI ushI fu, xIx puf puz ushI chu, Iy
ApfumufInchIcheefunI tpu tsI nI pIz puz
ushI tu nI chu tInu. XIx puf wunu sI fI yu
ushI fu, pIz IchI ngu fu wunu sIf tu fu ush kI-
tu mu nI chu. Iy ushI tu nI chu. AshI fu chu,
Iy ApfumufInchIcheefunI, ApunII shu
Iyuuts tum kIs chI nu kI yu.
17
Nutu mu fI chu
nIyf ku shu Apu nIII yu. Itufu, sIyuu ufup-
cheets tuu tIs kIs chI nu kI yu. Utu shuch
tumu pu fI ushI fu tuuk su. Apu nIIeem
tIp tsI fI kInu fu ngus, kIz puf tu yu fus, kIs
tuuk su. Utu shu cheet ssIn tumu pu fI
ushI fI tum ApunII sIyuu kupung Istu kI yu.
18
AshI fI: Iy Utu shu chee kusI yu nI chu,
tfInts pu sIyu, wutum Utu shu chI mund
sIyuu ApunII Istu fu ngu wu. Isus Utu shu-
cheem kInu fu ngI yu, ApunIIeefu sIyuum
tuu fu shIsh punu fu ngI yu. AshI fu chu,
utu shI nu.
19
Itufu, mungI shIs wundu fI:
ApunII Iyuu ufup cheetsI nI kIs chI nu pI
tu, Utu shu chee kupee tu fu ngI yu, Utu-
shuch yutu fIt pu sI nu yu, tpu su. Iynuu
wunu sIf tu nI chu, tpu su. TfInts pu,
Isus chI chIs.
20
AtI nuu fIs, nuw shu sIyuu:
Utu shu chee zufu mu nu zufuktI shchu.
Itufu, nItuu tI yuwu mund sIy wunu sI fI
tuu fu ngIs unu mund ApunII Utu shu chee
kupee tu fu ng, ndu. Yuwu mund Isu soo
ngu tu fu ngu nu unu mund ApunII Utu shu-
cheet ssIn kupee tu fu ngI yu, tInu. Itufu,
sIy Isu soo mungoo nu fu ngus, ApunII shu
sIyuu kIs nupu fu ngI yu. AshI fu chu, pup tsu
tInu. Suu nuu tsI ungIf tu fInts pu. Utu-
shu chee yutu fIt tsI yu tInts pu, mungIp tIs
mungoo nee fus, punI fustung tsu yuwu-
mund ApunII sIyuu chI nu ku unu mu ndu.
21
Ndun nuu wunu sIf mungoon kus, ApunII
sIyuuts shu kupeet chI yu. Utu shu chee
tIp tsI feets tuu wunee fu ngu,

sIyuu tsInu-
shtu ju ndu wunee ku wnIch? SIyuu tsI nuu
mIsI sI nu shu pu fee. AshI fu chu, pup tsu
tInu.
22

Tumufu ApunII tpu tsee nuyu nI-


ku? Itufu, nuyu nIk tuu, wunI tu fI tum-
chu. Nupu: Iyu shuch ngu tu fu ngu nu
unoo Izuu fu wunee fu ngI yu, Itufu sIy
mungoo nu fu ngus sIyuu nuyu nI fu ngI-
yu. AshI fI zufu muf pu tIs mungoon kus,
ndu kusu kus, ApunII sIyuu nuyu nI ku,
ndu wunI chI yu. Itufu, kusu kI nuu fee su
pup tsu, ApunII sIyuuts shu wunee yunts pu
tInu.
23
Utu shu chee ush tuch tum pu fee.
Utu shuch Apu nIIee yusuf mungoon kI-
nuu feesInu yu, ApunII shu yusuf shu pu fee
kIs nup chI yu.

Tumufeeju ndu ushIch?


wutum ApunII ndu xupoo ku wu.
24
SIy
sIf ndun tuu Apu nIIee chI nu fu ngus,
nutu nuu ApunII sIyuu tIp tsI feem nu fu-
ngI yu. Utu shu chee sIf Ipu su fu ngu,
ushI fI nu mIsI sI nu shu pu fee tIp tsI feem
nu chI yu.
AshI fI yu, yuwuu ApunII Utu shu chee
nutu mu su muum nIy fuk puz sheefu,
sIyuuts shu ufup cheets Is Istu fu ngu unoo
kumu nee nu.
Minootssha siyaa kamanchintspa;
yuwaa zapshina Utashuchtisin yusur
Apan!!ee mangoonachin!!ina anootsi
25
AshI fI sIyuu Isus chI cheets Is mungee-
ts Is p'tsIchIntspu. Afup chee wIs ndu
suu nuuts ungIf tu muum utufI, tsI yut ssIs
Romshucheemu11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
956

H
11.34 NIshu fI yuwuf tu tum Is ysu 40.13 tu utI tum tu.
kunee sIch kumun chInts pu yuwuu ndu
sIf muzI nu fu ngIs unoo tsI.
Utu shuch Isu soo ngut kI tuut ssIn,
nutu mu fI ush ku nu, zup shI nu wutsI yu noo
kupee teef sIn, mungoo nuch shu psInu yu.
Afu pIch tputs Apu nIIee tutsu moo fu
mungoo nu fum chu sIn, ApunII: Wup pu-
fee, wufI tu yunII chu tyu fu, unu mun shu
Utu shuch shtI sIn mungoo nuch pu sI nu yu.
2
AshI fI Utu shuch tputs Apu nIII nguz
zundeef sIn, yusuf mungoo nuch pu sI nu-
yu, tIp tsI feem yusuf nu chI yu. ApunII
wuunu, tfu ngI tum tu,
SIyush Utu sh tupu chI ndum pu nI
nIIuf tu chI yu, nuw tu ndu IpufI. Ipu fee-
tsI chI nu kI nuu fee su, yutu fIt shI shI-
fee tsIs tuchI ngee fu fI, kumu ngut ssu,
Utu shu chee Apu nIII, tfu ngI yu.
27
Yutu fIt shI shI fee tsIs kupeeteefufI,
nuwu mushu tpu tsI fI ufu tu mu fI tuut ssu,
Utu shu chee mung, tfu ngI yu Apu nIII.
AshI fI zuf ku fI utInu, Utu shuch zupIshpu
IchI ngu fu sIn mungoon chI nIII nu tshI nu.
28
Itufu, nutu mu sum Utu shuch Apu-
nIIee kunduf tuk puz ush ku nu, wutum Isu-
soo ngu tu fu ngu nu wu. AshI fI ngu teef sIn,
sIyuu ApunII ufup cheets Is Istu fu ngI yu.
Itufu, ApunII nu wund Utu shu chee chI-
nu kI yu, wutum sIf tIp tsI feem nu fu ngu-
wu, zItu mI nu fI nee tsI sIyuu tpu tsI fee mI
Ipu su fu ngI nu, tfu ngu wu.
29
ApunII chI-
yuu nuyu nI yu fu, Ipu fee mI nu chInts pu,
tfu ngu,

nItuu tI uyum tu yusuf wuts tu


tchee ju? ndunI. Yuwu fI tsI yu tu fu ngu
unufI puyu tu fI yu.
30
Nupu: sIy sIf Apu nIIee ndu mungoo-
nu fu ngus, Itufu yuwu mund Utu shuch
ngut ku nu unu mund ApunII shu sIyuu
nuyu nI fu ngI yu.
31
AshI fI tum, Utu shuch
Apu nIIee nutu mu su ndu mungoon ku-
nu, Itufu yuwu mund sIyuu nuyu nI fu ngu
unu mund ApunII shu Utu shu chee yusuf
nuyu nI chI yu.
32
ApunII ufu ush tuf chu,
nuyu nIm pun chu. Tputs IchI ngu fu ztufu
nutu mu sum Apu nIIee ndun tuu mungoon-
ku sIn, ushI fI tuu tpu tsee Izu tu fu fI nuyu nI-
yu fu fI, chI nu chI mu, tfu ngI yu Apu nIII.
33

ApunII tumu fu?

WunI pu mungush
chI nu fu ngu?

Mung' kupung tee?

Tumumputu tputs mung' tutsu mooch?

Apu nIIee tumu fee mung' nuts tu chIch?

Tumufee ApunII IchI ngu fu ush tu fu


unoo mungoon chIch?
34

Chu ku ju Apu-
nIIee, MungIsh pIsh tuk chu, pIy shIng chu,
tch?
H

35

Chuku: Apuu, Istu ndu, wutum


shI yuu Istu fu ngI nu wu, tch? NdunI,

tumu fee tpu tsIch t chIch?


3
Itufu,
ApunII wuunu chI nu yu fu, Iyuu tupu chI-
ndu fu ngI yu. ApunII wuunu tupu chI ndu-
pI tu, Iyuum WIpuu zungu nI fu ngI yu.
ApunII wuunu Iyuum tupu chI ndu muum
Izuu fu tutsum chI yu. AshI fI ufu tu mu fI
Apu nIIee ungIf tu yu nI. Apuu, shIy kIz puf-
tIsh chu, tupu chI ndu fu ngIsh unu mund
Wup pu fee, Apuu, tyu nI, tInu.
AshI fI yuwuu Utu shuch zupIsh
mungoon chI nIII nu unoo kumu nee nu.
Mishat, wanasiri taamaam siyaa
Isuschicheetsis wanichintspa
12
1
AshI fI yu, zuwu nIIee, Apu-
nIIee ngu tInts pu, zufum pu tu fI
tchI tung tsu, tsI pu tseets tum punI fInts-
pu. Nuw sIyuu wunee kI nu,

wutum
sIyuu nuyu nI fu tutu tsI fu ngu wu? Apu-
nIIeetsImu fI chI nu kus, wunu sI fI tuung-
tsu. ApunII ufu nuwuu kIs chI nu pu ndu
tus wunu sIf tuung tsu.
2
YushIng chIch
tumuk pu sI nu yu ushI fus tuu fInts pu.
MuntsIf tuu muum yus pu tee yunts pu.
Itufu, wutum ApunII nu mungee ts Is
yunIschI yu nIIu wu, mungI shIs ItsIn su fus
chI nung tsu. Wutum ApunII zund ku unoo-
tsI mu fI mungoo nut ssu wu. Antuu tI ApunII
zund ku un yutu fI tu ju, wutum ApunII
Iyuum wunu sI fImsheetsImu fI Istu muum
zund ku wu. AshI fI zufum pu tu fI tchI tung-
tsu, sIyuu tshI nu.
3
MuzI nu ntsu, mIshu tchInts pu,
wutum ApunII nuwuu kumuch tu fu-
ngu wu. ApunII wuu nuu tsI wIz pu fI fI nI
sIyuum punu fu ngu unoo mungee ts Is
p'tsIchIntspu. ApunII sIyuum IchI-
ngu foo mIs punu fu ngI tuu, Itufu ndu
Romshucheemu11 , 12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
957

D
12.19 NIshu fI yuwuf tu tum Tuyu sI mu 32.35 tu utI tum tu, Itufu, Utu shu chee mu 10.30
tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
wuu nu ndu fI kumuch tu fu ngI yu. AshI fI
suu nuu tsI ungIf tu fInts pu, ufu ngeem:
Nuwu mu fIt chu Apu nIIee wIz pu fI fI nI
kupung puyu kI tfInts pu. Wutum ApunII
wuunu zund ku, sIyuum tutsu moo fu wIz-
pu fI fI nee punu ku wu.
4
ApunII sIyuum
wIz pu fI fee mIs punu fu ngu, tpu tseem shu
nIII tu fI tu wIz pu fI fI nI punu fu ngI tum-
chu. Tutsu moo fu punu pun tuf ush kI yu.
Itufu, kumuch tu mu fI nI ndu wuu nu ndu,
wutum nIII tu fI tum nIII tu fI tum ushI fu wu.
5
Isu soom Iy ush kI tu mu nI chu. Zupun tuu tu-
nI Isu soo mungoon ku nI, mInu mu fIt puz
ushI fu nI tuu ku nI Isu soo mu. Yuun pu tuu tu-
nI Istu ku nI yu Apu nIIeem chI nu muu mu.

ApunII chI chIs zupun tuu tIs, ApunII IchI-


ngu foom wIz pu fI fee mIs punu kI yu. Itufu,
ndu wuu nu ndu fI kumuch tu ku. Tpu tseets
nIII tu fI tu mush kumuch tu ku, mInoots
tputs nIII tu fI tu mush kumuch tu ku, ushIsh-
tuf ush kI yu. Yuwuu mum ApunII wuunu
Ipu su fu ngu unoom wIz pu fI fI nee tsI
punu tu fI yu. ApunII wuu nuu tsI kuk shI yuu
kumu nI mu pu neem nu kI nuu fI, ushI fI
Apu nIIeetsIm kuk ItsIn su fush kumu nIng-
chu.
7
ApunII Istu mu pu neem shI yuum
nu kI nuu fI, kIs Istung chu. ApunII tuyus pu-
tum pu neem shI yuu nu kI nuu fI, kIs tuyus-
pu tung chu.
8
ApunII shI yuum yufu mu pu-
neem nu kI nuu fI yu, tpu tseem yufu muum
tuung chu. Wunu sI fI tuu muum wuneeng-
chu. ApunII kufI kI fee mIsh zupun nuu fI
punu ku, shI yuu: tpu tseem Istung chu,
tInuu fI yu, yuw pIsh tu ku unoom kIs
Istung chu. ApunII shI yuu kufu kuum
nu kI nuu fI, tpu tsI fee tsIsh wunu sI fI nup-
kush tuung chu. MungIp tIsh tuung chu.
Wunu sI fI tpu tsI fee tsIsh yus pu tung chu.
ApunII shI yuu tpu tsee nuyu nIm pu neem
nu kI nuu fI ushI fu, ushI fI shIy tpu tsee
nuyu nIm pu nI fI tuung chu. Yuwuu tputs
kIyung kuchIy ku nu unoo kIs Istung chu.
AshI fI ApunII put wIz pu fI fI nI shIng tsu
nuw sIyuu tshI nu.
9
MInoots shu nu wunI chInts pu. SIyuu
IchI ngu foo tsIs tInu, ngu tu fI tIs k'kIptIs
chI nu fInts pu. ChI nu mu fI shu chI nung tsu.
Tpu tsee yutu fI tum nu fInts pu, ngI chInts-
pu. Wunu sI fImshI chI nu kus, tuung tsu,
ksu fInts pu. Yutu fIt shI shee puk chI yum
mungoo nInts pu.
10
Muu chI fI tuu tsIs
chI nu kIs ushI fI tum ApunII chIch pu tu tIs
chI nung tsu. Afu ngI nu shu chI nung tsu.
ApunII chIch pu tu tIs wunu sIf tsI yu tung-
tsu, suun pu tu tIs wunu sI feem nu ng tsu,
wutum ApunII chIch pu tut ssu wu.
11
Apu-
nIIeem wumIn sumbuy tufInts pu. Apu nIII-
mun WunI shu mbut kus, Apu nIIee mu fI
tuung tsu.
12
Isu soom kusu muum kutu kus,
shu mbu tu mu fIn pu tIs k'tungtsu. KIyung
kuchIy kI tuu tIs sumbuy tufInts pu, ApunII
Istu chu pu ntsu. ApunII put tsI yu tu muum
ksu fInts pu.
13
ApunII chI cheem muu-
chI pIsh tu kI nuu fI, ngu tu fI tIs Istung tsu,
muu chI pu nung tsu. ApunII chIch nIII tu-
fI tu sIyush nup ku tu, wunu sI fI pungI shIs
yup shtung tsu, mufI tu muum nIy fInts pu,
pungeets Is pchI ndInts pu.
14
Tputs sIyuu
kIyung yuchu kI nuu fI yu, yutu fIt tsI yu-
tInts pu, chI num put tsI yu tung tsu. Apu-
nIIee: Apuu, wunu sI fI nupung chu, Istung-
chu tng tsu.
15
Tputs mung' ksu kI nuu fI,
sIysu mungIs ksung tum tsu. Tputs tunu kI-
nuu fI yu, ts tu yu fus tunung tum tsu.
1
IchI-
ngu fus wunu sIf mupIy fus tuung tsu. Tpu-
tsee nIy fInts pu, chI nung tsu. Tputs ndu
wufI tu fu unpu tu Ipun kus, chI nung tsu.
Suu nuuts tum ungIf tu muum tsI yu tInts pu.
17
Tputs sIyuu kIyung yuchuk tuu, yutu fI-
tum nuk tuu, sIysu ts tu fInts pu. MungIs
wunu sI fI chI nu kus, tuung tsu. Wunu sI fI-
nuu fI tuu kus, sIyuu tputs

tumu fu tuuku?
tch pu sI nu yu.
18
Numbuptu ngut shI fInts-
pu. Tputs pu tu yupu tu fus ufu chI nu kus,
tuung tsu.
19
Isus chI chIs tsI yun tu fus ksu-
tu fInts pu, wutum ApunII: Nuw sIyu mund
tIstu ku chu fI, kundu fu fee tsIs wunI chI-
mu,
D
ApunII utIyu.
20
Itufu, sIysu kundu-
fu fee tsIs Istung tsu, chI nung tsu. MufIz tu-
kI nuu fI yu, mufI tung tsu. SuchItkI nuu fI yu,
ysI ng tsu, ush kI nuu fee su ushI fu kundu-
fu fIs kupu ngu nu shu puzIchInIIInuyu.
Romshucheemu12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
958

D
13.9 TushI tu ngu fu ngu 20.13-15, 20.17 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
21
Yutu fIt shIsh sIyuu kusee yunts pu, Itufu
wunu sI fI fI tuu kus, yutu fIt shI shee IchI-
ngu fu k sIng tsu. Ash kI nuu fee su, tputs
yutu fIt tuu ku nu unIn sIyu mun puk chu-
sIn, puzI yu fu sIn, yutu fIt shI shI fI nee tsI nI
kusuch tum pu sI nu yu.
AshI fu chu, yuwu fI sIyuu wunu sI fI
tuu muum wunee kI unu fI tum puyung tsu,
nuw sIyuu tshI nu.
Mishat, kurakawaats kuk
payumaam wanichintspa
13
1
AshI fI yu, Isus chI chIs, muzI nung-
tsu.

ApunII chI chIs tumu fee ndu


kufu ku wuuts kuk muzI nu chIs? NItuu-
tI kufuk wuunu kInu fu ng, ndu, ApunII
wuunu nu fu ngI yu. ApunII gobef noom
IchI ngu fu nu fu ngI yu.
2
AshI fI kItsIs
muzI nung tsu, kufu ku wuuts kuk ngu tInts-
pu. Ngut kI nuu fee su,

untuu tI Apu nIIee


kumuch tu mu fI nI puyu kee zIs? ndu mbu fee.
Itufu, kukoo kupeet kus, kufuk sIyuu wunI-
chI yu.
3-4
Wutum ApunII gobef noo wuyu-
fu ngu wu tpu tseets nupu muu mu. Kufu kuw
kuk puyu kI nuu fee su, mupIy fus tuut ssu,
sIyuu kIs nup chI yu. Itufu, yutu fI tu nuu-
fI tuu kus, punIf pu tuf tIs tuut ssu. NItuu tI
kufu kuw wusu ndu fuf mungu tuu tu fee ju.
Yutu fIt tuu ku nu unoo wunI tu fI yu, wutum
wuunu ApunII ushI muum wuyu fu ngu wu.
Yuw mung'putufI tuuku un

muyuu-
mu kufu ku wuu pnIch? Itufu, yuw ndu
mung'pu tuuku, punIchpu sI nu yu. AshI fI
ndu punIf pu tIs tuu muum, mungIp tIs
tuung tsu. Ash kI nuu fI, kufu ku wu sIyuu
kIs chI nu chI nIII nu yu. Putu chu zI nIII nu-
ju.
5
AshI fu chu, kufu kuu kuk puyung tsu
tInu. Wunee fu ndu mu tus, mungIp tIs
tuung tsu. MungI shIsh mupIy muum zund-
kush, ushI fI ItsIn su fu tuung tsu.

Gobef nu sIyuu: KufI kI fIs pukIch punu-


ndu, tk chu, sIysu pu nung tsu, pchI ndInts-
pu. ApunII wutum wuunu gobef noom
nu fu ngu wu, kufI kI fI mu nIs kchI tu kI yu
tpu tsee Istu muu mu.
7
MI shut, gobef nu sIyuu: Istu ngu ndu,
tk chu, shIng tsu, ngu tInts pu. KufI kee
yum pu neem pu nung tsu tu shIng tsu.
Kufu ku wuu ymInts pu, kukoo puyung-
tsu, kufu kuu chI nung tsu, ksu tung-
tsu. AshI fu chu, kufu ku wuuts kuk ufu
puyung tsu, nuw sIyuu tshI nu.
8
MI shut, wunI chInts pu, ndu tumu shtu-
muum, mIshu tpu tsee chI nu muu mu. Tpu-
tsee tumu shtu kI nuu fIs, mus sI fI tuwu-
pung tsu. Tuwup chInts pu tyu fus, tuwu-
pung tsu. Ngu tIs ngI chInts pu. Tumu shI fIs
tuwu pu yu fus mupIyng tsu. Itufu, tputs pu-
tu shtIs chI nu muum ufu tu mu fI chI nung-
tsu, mupIy fInts pu. Wutum ApunII tpu tsee
IchI ngu fu chI nung tsu utuwu. AshI fI
tpu tsee kuup chI nu kI nuu fee su ushI fu,
Apu nIIee kumuch tu mu fI nI tutsu mootssu.
9

ApunII kuku umku? Kumuch tu mu fI nI


yundu muu chI nuk pu su,
Ngu tIs tpu tsee pchu fInts pu.
MInpu kIz Imbu nguf tu fInts pu.
Muu cheetsI shu chI fInts pu.
Tpu tsee muntsIf tsI yu tInts pu. Tpu-
tsee ngI chInts pu.
Yuw tputs muu chI fI puyu ku nu unu-
nguz ngu tIsh tumu fu fInts pu,
D
ApunII kuk tchu. MI shut, ushpu tum
kumuch tu mu fI nI ufung tuu fI tum chu.

Itufu, Isus umu fu ng tum tu ju?

Tpu tsee
zufu muf pu tu fI chI nu kuch, tumu fee
Apu nIIee kumuch tu mu fI nI kupeet chIch?
PInu suk chu. AshI fI shuu nuu tsI chI nu-
kIsh ushI fI tum tpu tsee chI nung chu,
tfu ngI yu. Ash kupchI Isus tfu ngu unoo
tutsu mooch chI.
10

Tpu tsee kuupu chI nu-


kI nuu fIch, tumu fee kIyung yuchu chIch?
Ash chee zIch, tpu tsee zufu muf pu tIch
chI nu kuch, Apu nIIee kumuch tu mu fI nee
IchI ngu fu puyuch chI. Anchu kIz puf
wunu sI fI yu. AshI fI suun pu tu tIs chI nung-
tsu tshI nu sIyuu tsI.
11
AshI fI yuwuu wunee kI unoo ufu-
ngI nu shu puyung tsu, wutum zup shtu yu-
nIIu wu. SIf Isu soo mungoo nu fu ngus,
Mus Iyuu yumu chI yu, tfu ngI tuu tIs,
Itufu nutu nuu chu tutund ku chI yu Izuu fu
tupu chI ndu muu mu.

AshI fI tumu fee


ngu tu fI tIch tuu fu tu fuw ush chIch? Wutum
Romshucheemu12 , 13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
959
Isu soom kusu muum tuwu yu mu yu nIIu-
wu.
12
Yutu fIt shIsh kupeet pu nI.

Muyuu-
mu puyu chIch?

Muyuu mu YushI ngush


tuchIt chIch? AshI fI tuu fu shee tsI nI sIfu-
puch Izuu fu kupeeteefunI tuu yu nI. Isus
tumu pu fI ushI fu tuu fu shee tsIm kunee-
sIch chI nu yu nI tInu, wutum Apu nIIIsh
ufu tu mu fI wunu sI fI tuu chI nI wu. Apu-
nIIIsh mus pu tuu chI nI, Itufu nutum pu
nIsh yutu fIt shI shpun put yupu tu fu nI tuu-
ku nI.
13
AshI fI wuu mu mu fI tuu kuch, kufu-
su mu mu fI tuu kuch, Imbu nguf tu mu mu fI
tuu kuch, yutu fIt tuu mu mu fI tuu kuch,
tpu tsee numbu numb tu ngut ush kuch, tpu-
tsee tsI yun tu mu mu fI tuu kuch, yutu fI tu.

Muyuu mu ush chIch?

NItuu tI ApunII
unoo kIs nup tuf? ndunI. AshI fI 'sInIsh
tuu chI nI.
14
Isu soo tsI mu fI chI nu kI nuu fIs,
Isu sush tumI nung tsu. Suunu zund kIs
unoo puyu fInts pu, wutsIshu pu fee. Tuu-
fu shIs sIfu puch chI nu fInts pu, tuu fu shIsh
sIfup chIsh tumI nInts pu.
AshI fu chu, wunu sI fI fI tuung tsu nuw
sIyuu tshI nu.
Mishat, siyaa tchintspa;
Apan!!chichpatatis tayutaritarintspa;
nuw siyaa tshina
14
1
Nuwuu kukI muzI nung tsu.
ApunII chIch tputs sIyush kus-
ku chu, sIysu chI nung tsu, nIy fInts pu.
Kutung tsee tputs mungu kI nuu fI yu, sIysu
yuwIs Apu nIIee kupung mungoon kIs unIs
nutsu fInts pu, tpu zu fInts pu.
2
Apuz sIy:
ApunII muu cheetsI IchI ngu fu kutung-
tseem wuyu fu ngu wu, tus, wunuts
IchI ngu fu kIs kutung kus, Itufu uwshu
yut tum mungoon ku, punIf put mungu ku,
unu mund nutsu fInts pu.
3
Tputs munguk-
tu, sIysu nIy fInts pu, tpu zu fInts pu. Uwshu
ndu chI yuu nIyf chI tum tI yu. SIy Apu-
nIIee mungoon kus, uwshu Apu nIIee
mungoon kI tum tu, ushI fI tutsu moo tIschu.
ApunII sIyuu kIs wushu nund nup kI yu.
4

Tumufee chIy nIII tu fI tuu ApunII chI-


chee yutu fIt chu t chIch? Wuts tu, wutum
ApunII wuunu yusu fu wu. ApunII wuunu
wIz pu fI fI nI punu kI yu mungoo nu muu mu-
yu. ApunII shu unoo tputs kIs chI nu chI-
yu. AshI fI ApunII chIch pu tu tIs nIy fInts-
pu tInu, wutum wuunu ApunII tpu tsee
yusu chu wu.
5

Muyuu mu zufee kunus shI shI mun


xufu chIch? MIn tputs ushpu tum: Anush
zufee putu tu muum wufI tu chu ttu ush kI-
yu. MI shut, tputs ushpu tum: Anush zufI
putu tu muum yutu fIt chu, ttu ush kI yu.
AshI fI Apu nIII mun mungIs chI nu yu fus,
yuwuu suunu zund kIs unoo shIng tsu.

Yuw tputs Apu nIIee mungoon ku un:


Anush zufI putu tu muum zund kee zI, Apu-
nIIee ungIf tu pI tunu tu, un Apu nIIeem
wunu sIf chu. Ndu unu mun xufu muum
sIyuu tInu. Yuw tputs ApunII chIch
kutung tsee mungu ku un Apu nIIee wup-
pu fee tyu fu, kutung tu fI yu. ApunII chIch
mIn wunu tsee mupIy fu kutung ku, Apu-
nIIee wup pu fee tyu fu, kutung kI tum chu.
Yuwuf tu tum wuunI ushI muum zund ku
unu fI tum ush kI yu, mIshu yuwuf tu tum
ndu kutu ngu muum zund ku unu fI tum ush-
kI yu, wutum Apu nIIee mush kI tum tu wu.
7
Ash kI tuu tee nI yu, wutum IchI ngu fu nI
Apu nIIeem tuu ku nI wu. NItuu tI ApunII-
chI chIch chuu nu chI nu kIch unu mu nu ju
tuu kIch. Itufu, Isu soo mu fI chI nu ku nI
tuuk chI. MI shut, Isu soom tum tsI pu kIch,

wutum tsI puk chuch, wuunu chI yuu Isus


yumu ku wu?
8
Tuuk tuu tu nI, Isu soo Iy
kufu kuf tu nI chu, tsI puk tuu tu nI, ufu tu fI
kufu kuf tu nI chu. AshI fI tuuk tuu tu nI, tsI-
puk tuu tu nI, untuu tI Iyuu kusu chee ju, ndu.
Wutum kufu ku fee mu nI ufu tu fI tuu kI yu.
9
Isus nuwu mu fI kusI pI tu wuunu tsI pu-
yu fu, yusuf tmu fu ngI yu. KchI tuts tuu tu-
nI tpu tsI nI Iyuu kusI kI yu. TsI pu feets tu mu-
nI tpu tsI nI, Iyuu kusIktumchu Isusu.
10

AshI fI muyuu mu chIy zuwu-


nIIeetsIch ApunII chI chee nutsu chIch?
Wutum Isu su mun zuwu nIII nI wu.

Muyuu-
mu zuwu nIIeetsIch Apu nIIee tIp tsI fI
yutu fIt chu tyu fuch nIyf chIch? Wutum
Isus yusuf kus ku chu, ApunII tpu tsee
IchI ngu fu tuxIy kee yu fu, mungoo nuts tu-
yu fu, wuunu ApunII chI yuu yusu chu wu.
11

ApunII kuk umku?


Tpu tsee IchI ngu fu kusI chI mu.
Ndu mInum tI yum kusu chI nu. Tputs
Romshucheemu13 , 14
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
960
IchIngu fu, nuwuu, ShIy kIz puf tIsh chu
Apu nIIIsh, tchI nIII nu yu nuwuu tsI,
tfu ngI yu Apu nIII.
12
AshI fu chu, ApunII
chI yuu nuts tu yu fu, yusu chI yu. AshI fI
wunee yunts pu, tInu. ApunII chI yuu:

Tumufungsu? tch pu fee. AshI fI ApunII-


chIch pu tu tIs yuwu mund tputs tuu fu shee
nIII tu fI puyu ku unu mund nIy fInts pu,
tInu sIyuu tsI.
13
MI shut, tchInts pu Isus chI cheets Is,
ApunII chIch pu tu tIs tuxu fu fInts pu, tInu.
Suun pu tu tIs yutu fIt yus pu tu kI nuu fIs,
wunu sI fee ju.
14
Nupun chu, Kutu nguts IchI-
ngu fu wunu sI fI yu, Apu nIIeem muntsum
wunI ndu ju, utu shI nu. Nuw Apu nIIee
mungoon ku fI, mungI shI ItsIn su fu fI
chI nu fu ngu fI, unufI chI nu kI nu. Itufu,
tputs: Yutu fI tu zu wu, tyu fI tuu kutung ku,
uwuum yutu fIt chu. AshIk puz ush kI yu
tpu tsee tuyu tu fI tu muu mu.
15
SIysu yutu-
fIt shI shush yup shtu fInts pu. MI shut, Ash-
tuu ktu ngu ngI, tus, uwshu:

Yutu fI tu zu-
wu? tItuu, kutung ku chu, pup tsu sIyu mun
Apu nIIee kusut pu tInu. Ash kI nuu fee su,
nItuu tI chI nu kee zIs ush kIs. AshI fI ApunII-
chI chee yutu fI tu fInts pu tInu, wutum
Isus uwuum kIyung kuchIy fu ngu wu.
1
Muu cheets tuu putu tu muum shI yuum
wunu sI fI tuu, Itufu ApunII chIch ndu tu mu-
tu mungoon ku un yutu fIt chu utI nuu fI,
sIysu wuts tu tng tum tsu ndu sIyu mun
tputs xufu muu mu. SIyuum wunu sI fI tuu,
wuts tu tng tsu, zuwu nIIeets Is ApunII chI-
chee tuxu fu fInts pu.
17

Muyuu mu ju sIy
kutung tsI mund numbuptu ngut ushIk su?

Wuu muum muyuum kupung tsI yu tuk su?

Antuu tI tIs unu mun Apu nIIIsh pshtu tu-


fIch? Itufu, yuwu mund ApunII Wuu nuu-
tsI WunI Iyush pshtu fu ngu unu mund Apu-
nIIIsh pshtu chI nI yu. ApunII WunI yuun pu-
tu tI nI mupIy fu fI nI tuu muu mu Istu kI yu.
MI shut, wunu sI fI fI tuu muum Istu kI tum-
tu. MI shut, mungI nI kIs tuu muum Istu-
kI tum tu. An wutuch IchI ngu fu ApunII
zund ku unu.
18
AnufI puyu kI nuu fee su,
ApunII sIyuu kIs nup chI yu. Tputs ksu tum
nup chI yu, sIyuu ndu yutu fIt tsI yut chI-
yu.
19
AshI fI unufI chI nu yu fus shIng tsu,
sumbuy tufInts pu. ApunII chIch pu tu tIs
wushu nund wunu sI fI tuung tsu tInu. Suun-
pu tu nIy fInts pu, mupIy fus tuung tsu tInu.
Suun pu tu tIs Apu nIIeem kIz puf tu muum
Istung tsu, ufu ngI nu shu mungoo nung tsu
tInu.
20
Apu nIIeem IchI ngu fu wunu sI fI
kutu ngu muum tInu fu ngu wu. Itufu, tputs
zunuy kInuu fI, tumu ndu fInts pu, tuxu fu-
fInts pu. Ash kee su ushI fus, Apu nIIee kuk
kumu pu fee kusu chI yu.
21
AshI fI ApunII-
chI chee chI nu kus, tuxu fu tu fee mu tus,
mungung tum tsu nutu mu sum tu. Ipu nu fus
kutung kus, zunuy kInuu fI, sIysu ktu-
ngInts tum pu. MI shut,, kshuu pukIch wuu-
ku fI, wufI tuk chu, wutum ndu kufu su kI nu-
wu, tItuu tIs, uw zunuy kInuu fI, wufInts-
pu. Muu cheets tuu mungI shIs chI nu kus,
Ash ku fI, ApunII chI chee yus pu tu tu fee mu,
utI nuu fIs, mupIyng tum tsu.
22
MungI shIs
chI nu yu fus, ushI fI yuw wunu sI fI unoo
ktu ngung tsu. Putu tu muum tum yuw
sIyuum wunu sI fI unoo ptu tung tsu. Itufu,
Apu nIIee mushung tsu.

TumucheezI?
tng tsu. Wutum ApunII Iyuu puku wu.
AshI fI mungI shIs ndu xufu kus, kutung-
kus, mIshu muu chI putut kus, wufI tu fI yu.
23
Itufu, chIy:

yutu fI tu zu wu? tuch,


zunuy kuch, ush tuu kutung kuch, ush tuu
putut kuch, yutu fIt chu. Wutum

Apu nIIee
yutu fI tu zu wu? tItuu tIch, chuun tu fI shu
ushIk chI wu. Yuwuu chIy

yutu fI tu zu wu?
tIch un chI yuum yutu fIt chu. AshI fI sIy
xufu kI nuu fee su, wuts tu tng tsu.
AshI fu chu, ApunII chIch pu tu tIs tuyu tu fI-
tu fInts pu, suun pu tu tIs wunu sI fI tuung tsu,
nuw sIyuu tshI nu.
Mishat, tchintspa; Apan!!chichee
niyrintspa; wanasir napangtsa. Isus
iyaa chinarangu, wanasir naparangu
siysa shingtamtsa; nuw siyaa tshina
15
1
AshI fI Iy Apu nIIee kuk kupung
yusu fu nI, uwshu ApunII chIch
ndu tum Apu nIIee kuk yusu fu, ushpu-
tum mumuf pu ku, ushI fI tuu Istu chI nI pu.

Chuu nu zund kIch unoo tsIm muyuum-


shtu ush tu chIch? AshI muum wuts tu
tchI nI yu.
2
Ufu suun pu tu tIs ApunII chIch-
pu tu tIs Istung tsu. Ndu yutu fI tu muu mu,
ufu ngI nush Isu soo mungoo nu muu mu
Romshucheemu14 , 15
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
961

D
15.3 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 69.9 tu utI tum tu.
E
15.9 NIshu fI yuwuf tu tum
2 Sumue Iu 22.50 tu utI tum tu.
F
15.10 NIshu fI yuwuf tu tum Tuyu sI mu 32.43 tu utI tum tu.
chI nung tsu. Mung' kIs tuup tus chI nu-
kus, Istung tsu.
3
NItuu tI Isus yuwuu tsI-
mu fI wuunu zundu fu ngu unoo tsI mu fI
tumI nu fu ng, ndu. Wuu nuu tsI ndu chI nu-
ku, Wupu fee chI nu ku, Iyuum Istu muum
kukoo puyu fu ngI yu. Puyu fu ngu, tputs-
shu Isu soo nutsu fu ngu nu. ApunII kuk
unoo kumun kI yu,
Tputs shI yuu tpu zu muum zund ku sIn,
nuwuuts shu tpu zuk tum sI nu yu,
D
tfu-
ngI yu Isusu.
4
ApunII mungu tu fI kukoo tuyu ndu fu-
ngee ju, ndunI. Iyuum mungoo nu muum
mungee tsI nI p'tsImuum sIf tuyu ndu fu-
ngI yu. AshI fI sIysu Istung tum tsu suun pu-
tu tIs. KIyung kuchIy kunI, Apu nIII mun
kuk kIz puf tu ku nI. ApunII kuk mungee tsI-
nI p'tseeku, Iyshu ndu sumbuy tuku nI yu.
5
MI shut, ApunII chIch pu tu tIn Apu nIIee
mungoo nu muum Istu pu nu sIyuu utufI,
ufu nuw sIyuum Apu nIIee mush kI nu.
Apuu, shIy ufu ndu sumbuy tu muum
Istung chu. Mungee tsI nI yufung chu.
AshI fI Rom shu chee wuut ssIn mungooz
wuu nu ndu fI chI nu muum Istung chu,
Apuu, wuun pu tu tIn wunu sI fI tuu muu mu
Istung chu. Ipu fIsh Isus tumu pu fI ushI fu
tuu chI nIIIn pu, ApunII pu tsI yut ku fI tInu.

Ash ku chI nuu fee su IchI ngu fus mInu mu-


fI mungooz chI nu kus, Apu nIIee ungIf-
tut ssu. Wunu sIf kIs tuut ssu Apu nIIee mu.
Apu nIII wutu chu Isus Wupu fI yu, Iychu
Kufu ku fI nI.
7
AshI fI yu, ApunII chI chee nIy fInts pu,
wunu sIf nupung tsu. Isus Iyuu chI nu fu-
ngu, wunu sIf nupu fu ngu sIysu shIng-
tum tsu. Ash ku chus, tputs shu Apu nIIee:
ShIy kIz puf tIsh chu, Apuu, tuu chI nIII-
nu yu.
8

ChI yuu kIs chI nu pI tu Isus


tumu fu ngee ju? Isus Utu shu cheem
kInu fu ngu, Apu fee tsI kuk IchI ngu fu
tumIn chI mu, tu, Utu shu cheets shu
Istu fu ngI yu,

wutum ApunII Utu shu chee


zItu mI nu fI nI Istu chInts pu, tfu ngu wu?
9
Afup cheets tum nuyu nI ku, tupu chI ndu-
muum kusu fu ngI yu. Apu fee tsI mungoo-
neef sIn, ungIf tu pu nu tu, tupu chI ndu-
fu ngI yu. ApunII yundu mu fI nI yuwuu
ufu pIch mungoon chI nIII nu unoo wusI nu
kumu nI fu ngI yu.
Apuu, yuwu mund ushI fu ngIsh
unu mund nuwshut IchI ngu fu pu
tsu pu fu nus tputs shI yuu sufIsh
shu mbutchI nIII nI yu,
E
tfu ngI yu.
10
MIn shut:
Afup chee wIs IchI ngu fus tsu puf nus-
shu chIs ApunII chI chIs wushu nund
IsfueI chIch put mungIs kIs tuung tsu,
F
tfu ngI yu My sI su fI nI.
11
MIn shut:
Afup chIs IchI ngu fus, Apu nIIee ungIf-
tung tsu. Tsu pu fu nus shu chIs IchI ngu fu
ztufu Apu nIIee ungIf tung tum tsu,
tfu ngI yu.
12
MIn shut, Isy su fI nI
tfu ngI yu:
ApunII DupI yu fIn chI chee nIIu fu nuf
yusuf kIz puf kufu kuum nu chI yu.
Tsu pu fu nus shu chee tuu ku nu unoo
IchI ngu fu tputs wumu fI ksut ku tuu chI-
yu. Tputs ufup chee wu tuu tIn uwu mun
mung' tut chI nIII nu yu,
tfu ngI yu. An Isu soo, tfu ngI yu. AshI-
fu chu, tshI nu, nupu: Isus Wupu fee kuk
tumI nee fu, Iyuu Istu fu ngu, sIysu shIng-
tum tsu, ApunII chI chee nIy fInts pu tInu.
13
AshI fI yu, Apu nIIeem kutu kus, ufu
mungIs kIs tuut ssu. ApunII sIyuu mungee-
ts Is p'tsIchpufee shu mbu tu muu mu, ufu
ApunII pu mupIy fus tuut ssu. Apu nIIee
mungoo nee fus ushItssu. MupIym puyu-
kus, Apu nIII mun WunI wIz pu fI fI nI kIs-
shu pu fee kutut ssu Isu soom kusu muu mu.
Nu wupu fI sIyuu wunee yu nu.
Natsha, yuwaa nuw tayaspatarangi
anoo pakich kamanchintspa. Apan!!
nuwaa kamanishini, trangu,
nuwsha siyaa arapcheetsis Isusoo
kuk kapung kamanirangina
14
Itufu, nuw sIyuu Isus chI cheets Is
yusuk tu nu, nuwuu kukI kupeet chee zIs
ndu mbu fee, wutum mungIp tIs tuuksu wu.
Romshucheemu15
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
962

G
15.21 NIshu fI yuwuf tu tum Is ysu 52.15 tu utI tum tu.
Suun pu tu wunu sIf chI nut ssu. Kumu nI fu-
ngI unoo mungoon kI nuu fee su, ufu ngI nu-
shu mungoo nut ssu. Sheef us, Apu nIIee
kuk ItsIn su shtIs tuyus pu tut ssu. AshI fu-
chu, sIyu mun mungI kIsu.
15
Itufu, nu In Isu soo kuk tuyu ndu ku fI,
ItsIn su fu tsI yut kI nu. SIyuu mungoo nup
utufI, mungee ts Is p'tseekInu. AshI fu chu,
zupun kumun kI nu.
1
ApunII nuwuu:
Afup chee tputs tsI yut ssIs wunu sI fImshee
kumu nI shI nI Isu soo tsI, tyu fu, nuwuu
kumuch tu fu ngI yu. Nuw shu ndu ngu tu-
fu ngu fI, Isu soo Izuu fu kumun ku tu fI,
ufup chIp zupun nupu fu ngI nu. Ash ku fI,
sIy ufup chI tuu tIs Isu soo mungoo nee fus,
ApunII shu WunI tuu fu sheets Is Izuu fu
yufeefu, ApunII sIyuu kIs shu nup chI ntsu.
Nuw shu sIyuu Apu nIIee ymu ndu yu fu fI,
Neewu, Apuu, wutu chu shIy tpu tsI fIsh,
tyu fu fI, ApunII shu sIyu mund mung'
ksu chI yu.
17
AshI fu chu, unu mund nuw shu mungI
ksu ch tum pu fI nu. Isus nuwuu Istu yu fu,
nuw shu Apu nIIeem kupung mupee fu ngu-
fI, sIy ufup chIs tpu tsIs Apu nIIee mungoo-
nu fu ngus, nuw shu unu mund mungI
ksu kI nu.
18-19
Itufu, nuwuu nuu tsI ungIf tu-
kee zI. NItuu tI nuwuu nu mun tu ju wIz pu-
fI fI ushI fu ngI, Apu nIII mun wIz pu fI fI nI
ushI fu ngI nu. ApunII shu WunI nuwuum
Apu nIIee wIz pu fI fI nI punu yu fu, Izuu fu
Isu soo kumu nI fu ngI nu. Apu nIIee kuk
puyu ku fI, ushI fu ngI nu. Tpu tsee Itu yu mu-
tu, YushI ngoo tushI tu ngu tu zupun ushI fu-
ngu fI, Apu nIIee wIz pu fI fI nI tuyu mu ndu-
fu ngI nu. Tputs shu pukeef sIn, mungoo-
neef sIn, Apu nIIee ungIf tu fu ngu nu.
Ifu su fI nush kyu fu nIIu fI, IchI ngu-
fu yukut Ituf pI fu ngI nu. MInush yukut
kumun tu, mInush yukut kumun tu ushI-
fu ngu fI, Isu soo kumu nI fu ngu fI shu nee-
yu fu nIIu fI, kung If fkush kusu fu ngI nu.
20
Ufu mungI shI chI nu fu ngu fI, Yup
Isu soo ndu muzIn tu fu nu umb tuyus pu-
tu tI, tfu ngu fI umb kupung xIy fu ngI nu.
Nuwmu kuseefufI, tuyus pu tu pI tufI,
ndu sumbuy tu fu ngI nu. Yumu zu yu fu fI,
nuwmu ufup chee tputs ApunII chI cheem
nupI utufI, ushI fu ngI nu.
21
AshI fu ngu fI,
Apu nIIee kuk nuw tumI nu fu ngI nu.
Puk chu sIn, mungoo nuch pu sI nu yu.
Ndun tuu sIf unoo muzI nu muum
zundu fu ngu sIn,
nut shu kIz puf wunu sI fImshee
muzI nu chI nIII nu yu,
G
tfu ngI yu Apu nIII. AshI fI unu fI tum
tumI nu fu ngI nu.
22
AshI fI ApunII kuk kumun pI tufI,
umb kupung xIy fu ngu fI, mupee fu ngu fI
sIyup kusu muum pInu su fu ngI nu.
23
Itufu,
nut'shu nIsh Iwu pu fu ngu fI, Isp nI yup
tsup pungu tI tufI nuuk chu fI, sIyush nup-
chI tum pu fI nu.

WunI pu musuch mungu-


tu fI tushI yunII sIyu nguz chI nu chI nuw
ush ku fI?
24
Nu nuwuum xufu shIsh ndun-
shu chu. AshI fu chu, Isp nI yup nuuk chu fI,
sIyush nup chI mu tInu. SIyu pu nutum
Ipun tu fu ngu fI, sIyuu nIzee nIIu fI, ufu-
ngeem shu nuu chI nu. SIy nuwuum kufIk-
put Istu yu fus, Isp nI yup nuwuu zungu-
nIt ssu.
25
Itufu, nutu mu sum Ifu su fI nup
nuu chI mu. Amb ApunII chI chee wuut ssIn
Istuu tI tufI nuu chI nu.
2
Muse do nu shchI
tputs nuwush kufIk zungun ku nu. Aky-
shuch tum tputs kufIk zungun ku nu yu.
Ifu su fI nush ApunII chIch pukI feew tuu-
fu nu unoom Istu yu nI, tyu fu sIn, kufIk
zungun ku nu.
27
Ifu su fIn shu chee wuut ssIn
tumu shtu ku nu yu, wutum Ifu su fIn shu-
chI mund kuk Apu nIIee mungoo nu fu-
ngu nu wu. Utu shuch Ifu su fIn shu chI
ufup chee tuyus pu tu fu ngu,

tumu fee
ufu pIch uwshu Utu shu chee ndu Istuch?
Ifu su fIn shuch pukIf tuufu, yuw Apu-
nIIee mungoon ku un ufkIf pIsh tu fu ngu,

muy put kutu ngee ch? unoom kufI kee


zungun ku chI nIII nu nuwu shu. Yung pu fI-
pu ush ku chI nIII nu yu.
28
AshI fI zuwu nIIee, kufIk Ifu su fIn-
shu cheem tputs uwIsh punu yu nIIu fI,
Isp nI yup ufu ngI fI shu nup ku tu fI, sIyush
mutuyeefufI, nup chInts pu.
29
SIyup nup-
ku tu fI, Isu soo mungoo nu muum ApunII-
chIch pu tu tu nI Istu chI nI pu. Isus ufu Iyuu
Romshucheemu15
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
963
kIz puf Istu ku,

ushI fI tumu fee Apu nIIee


kuku ndu kIs Ipun chI nI? KIs shu pu fee
kumun chI nu.
30
Itufu, zuwu nIIee, nuw Isu soo kuk
kumun ku tu fI, kIz puf nduj utufI, ndu
sumbuy tukI nu. AshI fI sIy nuwuum
ApunII put tsI yu tu ndu mu, nuw sIyuu
Istu ndu tshI nu, Isu su mun chI nu kus,
tsI yut kus, Istu ngu sI ndu. Wutum ApunII
WunI Iyush tuufu, ApunII chIch pu tu tu nI
kIz puf chI nu kI nI wu.
31
Apuu, YushIng chI-
chI Utu shuch tsI yun tu yu fu sIn, Pupo foo
pchu fu sI nu pu, nupung chu, tng tsu,
ApunII pu tu tsI yut kus. MI shut, Ifu su fIn-
shuch ApunII chI chee Istu ku tu fI, nuwuu
wunu sIf nup chI nIIIn pu tInu. Anoom tum
tsI yu tu ngu sI ndu mu.
32
Ash ku chI nuu fee su,
ApunII nuwuu Istu kchu, wuunu zund ku,
sIyush mus nup chInts pu. SIyush kus ku-
chu fI, mungI kIs nup chI nu, kIs Ipun chI nI-
pu.
33
AshI fI ApunII sIyuu Istu chu pu ntsu,
mungee mIs mupIym punu chu pu ntsu tInu.
SIyuum ApunII put tsI yut ku fI, Rom shu-
cheem shIng chu, Apuu, tInu.
AshI fI wup pu fee yuwuu ush chI unoo
kumu nee nu.
1
1
Nu mInoots shu sIyuu Isus chI-
cheets Is kumun chInts pu, Izu fIch
PIIp sIyush kus ku chu, sIysu Istung tsu,
wunu sI fI nupung tsu. Sduf shuch chu tsup
PIIpI. PIIp ufu ApunII chI chee kupung
Istu fu ngI yu. Wush uwI nee kIfuk zungun-
kI nu.
2
Nu, Itufu, sIyush kupung tuuk chu,
wunu sIf nupung tsu. Isu su mun PII pee
Izuf tu nI chu, ushI fI Istung tsu. ApunII chI-
chee ushI muum ufu wunu sI fI.

Uwshu
PIIp tpu tsee wunI pu Istu fu ngu? nuwuuts-
tum Istu fu ngI yu. Istu mu pu nI fI tuu kI yu.
AshI fI PIIp sIyuuts shu Istu ndu utI nuu fI,
Istung tsu, ngu tInts pu, tInu sIyuu tsI.
3
MI shut, nuw sIyuu Rom shu cheets Is
kIz puf chI nu kI nu.

TumufImtu, zuwuu AkI Iuu?

Izu nIIIsh
PIfs ku wunu sIf tuuf? Nuw sIyuu kIz-
puf chI nu kI nu, mbI zu kee zI. SIy nuwuu
kupung Istu fu ng su Apu nIIee kuk kumu nI-
muu mu. Wushu nund Ipu nu fu nI tuyus-
pu tu fu ngI nI.
4
ShIy nuwu mund kumI nI
ndu tsI pu nee ts Is puchI ndu fu ngus, nuwuu
kupung tupu chI ndu fu ng su. Anu mund
kupung wup pu fee utInu. ApunII chIch
IchI ngu fu wup pu fee utItum sI nu.
5
SIyush chee ApunII chI chee IchI ngu fu
chI nu kI nu, sIyush Apu nIIeem shu nIy ku nu
unoo utInu.

TumufImtu, zuwuu IpnItoo? Nuw shI-


yuu kIz puf chI nu kI nu. SIf tufI AsI yush
tsup Isu soo kumu nI fu ngu fI, shIy mu su
Ich tu fush Isu soo mungoo nu fu ng shu.

TumufImtu, Izu fee MufI yuu? ShIy


Rom shu chee kupung Apu nIIeem kuk Istu-
fu ngush, nuw shI yuu chI nu kI nu.
7

TumufImtu, zuwuu Adu f nI koo?


ShI yuu chI nuk tu nu. Izu nIIeets tum tIsh
chI nu kI nu.

TumufImtu, Izu fee JnI yuu,


tuu fIsh? Utushucheetseefus, sIyuu chI-
nu kI nu. SIymu sIf Isu soo mungoo nu fu-
ngus, sIyu mun kushIs nuw shu mungoo nu-
fu ngI nu. Isus shu wmuch tu shI IchI ngu fu
sIyuu chI nu ku nu yu. Isus wumIn sIyup tu fI
Iyuu tumu nu fu ngu nu. SIyuu mbI zu kee zI.
8

TumufImtu? zuwuu Ambufto. ShI-


yuu kIz puf chI nu kI nu. Isu su mun shI yuu
zuwuu tInu.
9

TumufImtu, zuwuu fp noo? KIs shI-


yu put Isu soo kuk kumun ku tu nI xIy fu ngI-
nI. ShI yuu mbI zu kee zI, zuwunII chee.

TumufImtu zuwuu Estu ku? ShI yuuts-


tum kIz puf chI nu kI nu.
10

TumufImtu, zuwuu ApI f su? ShIy


Isu soo Izuu fu mungoo nu fu ngush, ndu
sumbuy tu fu ngush, nuw shu unu mund shI-
yuu kIz puf chI nu kI nu.
MI shut, AfIs t mbu I fI neets Is wIpIs
IchI ngu fu chI nu kI nu.

TumufImsu sIyu,
tuu fIs?
11

TumufImtu, zuwuu Efo dI yo nu, tuu-


fIsh? Utu shu cheets Is kIz puf chI nu kI nu.
MI shut, Nf s sufI nee ts tum tIs wIpIs chI-
nu kI nu. YuwIs Isu soo mungoo nu fu ngIs
unoo tsIs kIz puf chI nu kI nu.

TumufImsu
sIyu, tuu fIs?
12

TumufImtu, IzufI TfI fe nu?

IzufI
TfI fo su, tumu fIm tu?

Tuu fIs? SIy Isu soom


kuk tufu wuz tu kus, kIyung kuchIy kus, ndu
sumbuy tuk su. AshI fu chu, nuw chI nu kI nu.

TumufImtu, IzufI Pef sI de yu? ShI-


yuu chI nuk tu mu nu.

Isu soom kuk


Romshucheemu15 , 16
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
964
ndun tum sumbuy tu kush, kIyu ngu tum
kuchI yuk shu wu?
13

TumufImtu, zuwuu Afj? ShI yuu


chI nu kI nu. Ufu Isu soo kuk kIs kumun
kumun ush kush, ndu sumbuy tukshu.

Aneef shu wu, wunu sI fI tuuf?

Atuu,
tumu fIm tu?

Tuu fIsh? ShI yuu unee fee-


tsIch tumu pu fee ushI fI nu.
14

TumufImtu, zuwuu Asguftu?

Zuwuu PfI gon, tumu fIm tu?

Zuwuu
Jefu mI su, tumu fIm tu?

Zuwuu Ptu fup-


su, tumu fIm tu?

Zuwuu Jefu mu, tumu-


fIm tu? SIyuu IchI ngu foo tsIs chI nuk tu mu-
nu. Tputs Apu nIIee mu IchI ngu fu sIyu pu
shu nIy ku nu unoo chI nuk tu mu nu.
15

TumufImtu, zuwuu PIffoku?

IzunII shu wu?

IzufI JfIyu, tumu fIm tu?


SIyuu chI nu kI nu.

TumufImtu, zuwuu NefI yo?

Izuf shu-
wu?

Tuuf? SIyuuts tum chI nu kI nu.

TumufImtu, zuwuu Of bee? SIyuu


chI nuk tu mu nu. Tputs IchI ngu fu Apu-
nIIee mu kuku sIyu pu shu nIy ku nu unoo
chI nuk tu mu nu.
1
Ufu Apu nIIeem shu nIy kus, kIs Ipu-
nung tsu, suun pu tu wunu sIf nupung tsu.
Suun pu tu chI nung tsu.
NIshuch tputs IchI ngu fu ApunII chI chI-
nI shu nIytufu nu unu, mInup shu kung,
mInup shu kung shu nIy ku nu, sIyuuts tum

TumufImtu? tnu yu. SIyush chee chI nu-


ku nu yu, mbI zu ku zI nIII nu ju.
Mishat, tchintspa; tputs k'kuz
piyari tayaspatakana anoo
chinarintspa tina siyaatsi
17
Isus chI chIs, mungIp tIs muzI nung tsu
nuwuu kukI. Tuyus pu tum pun puts pup tsu.
Apu nIIee kuk ndu ItsIn su fu tuyus pu tu ku-
nu, ndu Apu nIIee kuk puyu ku nu. ApunII-
chI chee tuxu fu ku nu yu. Tuyus pu tum pun-
pu tsee kuk puyuk sIn, ndu wuun pu tu kIs
tuu ku nu, nutsuts tuf ush ku nu. Itufu, nuw
Apu nIIee kuk sIyuu ItsIn su fu tuyus pu tu fu-
ngu fI, sIysu mungoo nu fu ng su. Uwnuuf-
sIn tuyus pu tum pun puts Apu nIIee kuk
wunu sI fee ju tuyus pu tu ku nu. AshI fI wuut-
ssIn kuk muzI nu fInts pu, unput Ipu nInts-
pu. Numbeefus zungu nIng tsu.
18
NItuu tI
Kufu ku fee tsI nI Isu soo chI nu ku zI nIII nu ju
ndunI, kukoo puyu ku zI nIII nu ju. Wuunu
zund ku nu unoo tsIm chI nu ku nu. Kuk
putIt ssIn chu, tuyus pu tuk sIn ksu nuu
kIs chu muzI nuk tuch chI. Itufu, pIyu fI
tuyus pu tu ku nu, wuu mu tu fI tIp tsI feem
nu pu nI utu sIn, sIyuu tumu pI ngu ku nu yu.
Tputs ndu mung'put tuuk'sIn, Apu nIIee
kuk ngI chI muum kumI fu nu. AshI fI
pup tsu, unoo kuku puyu fInts pu tInu.
19
Itufu, nuw sIyuu yusu tu nu, kupung
muzI nu fu ngI nu. Isu soo kuk puyuk tIs chu.
AshI fu chu, mungI kIsu. AshI fI yutu fIt shI-
shee mupIyng tsu, wunu sI fImsheetsImu fI
mungoo nung tsu. Ash tu pu nu utufI tInu.
20
Ash kI nuu fIs, ApunII shu sIyuum ufu
mupIym punu chI yu. SIysu suun pu tu tIs
mInu mu fI shu mungooz chI nut ssu. YushI-
ngoo mus kunu xuk puz ush ku chus, sIysu
Izuu fu kusI kustu chIs. AshI fI Isus Kufu-
ku fI nI sIyuu chI nu ku, ufu Istu chI ntsu.
AshI fu chu, tuyus pu tum pun pu tsee Izuu fu
wuts tu tng tsu, nuw sIyuu tshI nu.
21
MI shut, tchInts pu, Tmo tey sIyuu
chI nu kI yu, nuwu pu Ipu nu fu Apu nIIee
kuk kumun kI nI yu. NIsh zuwu nIII Utu-
shuch tuu fI tum chu, sufu OfssI yu, mIshu
Jus nu, mIshu Sos pu te fu. SIyuu chI nuk-
tu mu nu yu. Ash pIn nuwush tuu ku nu yu.
22
Nu uwshu Tf syu shu yuwuu sIyuu
chI nu ku unoo kumun chI yu.

TumufImsu, sIyu zuwu nIIee? Nuw


Isu su mun sIyuu chI nuk tu nu. YuwI nee
kIfu kuu yundu kI unI Tf syutu nu. Pupof
nuwuu tuyu ndu kI yu. Wup pu fee.
23-24
MI shut, nuw shu Pupo fI sIyuu
kumun chInts pu, Kuy sIyuu chI nuk tu-
mchu. Kuyu shchu pung' tuuk shI nu,
nuwuu IshIn kI yu. Kuyush nIshuch tpu tsI
pung' Apu nIIeem ufu shu nIy ku nu yu. MIn-
shu chu, If sot sIyuu chI nuk chu. If sot
wutu chu nIshuch yukut kufI kee ksu tu mu-
pu nI. Kow fot zuwu nIIIs Isu su mu nu chI-
nu kI tum tu. Wutu mu fIt chu tputs tsI yut ssIs
sIyuum zungun ku unu.
25
AshI fI yu, Isus chI cheets Is Apu-
nIIeetsImu fI ungIf tu yu nI tInu. SIy
Isu soo mungoo nu fu ngus, ApunII shu
sIyuu kupung Istu chI ntsu kIz puf tu muu-
Romshucheemu16
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
965

D
1.25 DunIe Iu 2.18 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
mu, ndu shu Isu soo kuk sumbuy tuk su,
ndunI. SIf tumus ApunII tsI yut ssIs
wunu sI fImshee kumup shI fu ngI yu.
D

Itufu, nu Isus kusu fu ngu, mungoo nee-
nI chu. Nut pu fu ApunII nuwuu kumuch-
tu fu ngu, nuw shu tpu tsee kumun ku-
shI nu.
2
Apu nIIush yundu mu fI nI sIf
tsI yut ssIs wunu sI fImshI kumu nI mu nu
kumu nI fu ng tuu, ndu Izuu fu kumu nI-
fu ngI yu. Itufu, nutu nuu tputs Isu soo
Izuu fu shu muzI nu kut ssIn chu. Wutum
ApunII ufu tu fI tuu fu ngu wu, ushI fu chu
mungush chI nu fu ngu unpuf kumu nI-
mu pu neem tuyu ndu fu ngI yu. Ipu fee tsI
mungoon pu nu tu tsI yut ssIs Isu sush
zungu nI fu ngI yu. Nut'shu IchI ngu fu
tputs ztufu ufup chI tuu tIn nutu nuu
muzI nu kut ssIn chu. AshI fI zupu nIs
mungoo nuk su, kItsIs muzI nuk su tsI yut-
ssIs wunu sI fImsheetsI.
27
AshI fu chu,
ufu tu mu fI Apu nIIeetsImu fI ungIf tu yu-
nI tInu, wutum Is kI f sut Iyuum Wupu-
fee tuyu mu ndu fu ngu wu. Zuwu nIIee,
unufI mungoo nung tsu.
]Wup pu fee, zuwuu Rom shu chIs.
Wutum chu nuw kukI.|
Romshucheemu16
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
966
Nuw Papori siyaam
Korndshucheemis yandakina
1
1

TumufImsu, Isus chI chIs?

Tuu fIs?
Nuw Pupof tu nu sufI. Zuwu nIIeets-
Ish SstI nuu tuyu ndu kI nu. SIyuum
tuyu ndu yu fu fI, zungun chInts pu. ApunII
nuwuu Ipuseefu, Isu soo kuk kumu nI shI-
nI, tyu fu, nuwuu Isu soo kuk tuyus-
pu tum pu neem nu fu ngI yu.
2
SIyuum
Kofnd shu chee mIs yundu kI nu. ApunII
sIyuu Ipuseefu, wunu sIf tuu pu nu tu,
Isus chI chee mIs nu fu ngI yu. Ndu sIyuu-
tsIm Isus chI cheem nu fu ngu, Iyuum tum
IchI ngu foo mu nI nu fu ngI yu, yuwI nI
Isu soo chI nu kI nI unoo tsI nI.
3
Apu fIch
sIyuum wunu sI fI Istu kchu, mungee mIs
mupIym punu chI yu utInu. Iy kufu ku fI nI,
Isusu, sIyuum ush chI tum pu utInu.
4
Nuw sIyuu kIz puf chI nu kI nu. Nuw
sIyuum Apu nIIee, Wup pu fI utInu, wutum
Isu su mun ApunII sIyuu kIz puf Istu fu ngu-
wu.
5-
Isu soo kuk muzI nu yu fus, Izuu fu
mungoo nu fu ng su. Nut shu Isu soo tsI mu-
fI chI nuk su. AshI fu chu, Isus sIyuum
kIz puf Istu fu ngu, mungIs ndu mInum tI-
yum sIyuum pshu tu kI yu. Apu nIIee kuk
Izuufeefus yusu yu fus, kumu nIk tIsh chu.
7
Isus yusuf kusuch pu fee tus kutuk chus,
Isus shu kIz puf Istu chI ntsu sIyuu tsI yu.
1 Korndshucheema
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Papororini
Korndshucheem ichtaru yandarangu anootsi
(Tuyus pu tum pu nI fI nee 18.1-18: nuts tu ngI mu sI.)
Kof ndo yukut kupu ngu mun chu. KIfk shuch tputs wutsu pu nush tuu fu ngI yu. KIfk shuch
tputs upunII pu tsee zupun chI nu fu ngu nu. MI shut, tpu tsee kuk kIs muzI nu fu ngu nu yuwuu tputs
upunII pu tsee tuyus pu tu fu ngu nu unoo tsI. ApunII puts tum pung' zupun tuu fu ngu nu. Anush tputs
shu nee fu ngu sIn, upunII pu tsee ungIf tu fu ngu nu. UngIf tu yu fu sIn, kutu ngu fu ngu nu, wuu fu ngu nu,
kufu su fu ngu nu, mI shut kIzuuts tum yutu fIt tum putu tu fu ngu nu upunII pu tsIsh pungu.
Tpu tseets tum kuk muzI nu fu ngu sIn, In tputs yusum pun pu fee, utu sIn, mungooz chI nu fu ngu-
sIn, kIs muzI nu fu ngu nu yu.
Pupo fo fI nI yuk tush Kof ndo kupung tuyus pu tu fu ngu, tputs shu zupun mungoo nu fu ngu nu
Isu soo tsI. Itufu, Pupof nuu tu fu ngu, tputs shu ndu wunu sIf tuu fu ngu nu yu. Ashpu tum tputs Isu-
soo mungoo nu fu ng tuu, Itufu wund wumkufpututIn kIs upunII pu tsIsh pung' shu nI yu fu ngu nu.
Isus chIch shu, Wuts tu. Anush pshtu fInts pu, tfu ngI tuut ssIn, muzI nu muum ndu zundu fu ngu nu.
Ngu tu fI tI pshtu ku nI, tfu ngu nu.
MI shut, Pupo fo mun ush Apo Ios, tputs sufu, tuyus pu tu fu ngI tum tu. Apo Ios kIz puf upunII pun-
tum tu tpu tsI. AshI fu chu, tputs ushpu tum, Nuw Pupo foo tuchIt chI mu, tfu ngu nu. Itufu, mInoots-
shu tputs, NdunI, nuw ApoI sush tuchIt chI mu, tfu ngu nu. Tt ushI fu ngu sIn, ndu kIs wuun pu tu
shu nI yu fu ngu nu yu. (1.104.21)
MI shut, ushpu tum tputs yutu fIt kIzup tuu tuu fu ngI yu. (7.1-40) MI shut, ufkIf pun tputs Isus chI-
chI mu nu tuu, ushI fI tuu pukI fee tputs ndu chI nu fu ngu nu. NIy fu fu ngu nu. (11.17-34) MI shut, Apu-
nIII mun shu nI yu fu ngu sIn, kunIz puz ushI fu tsI yu tu muum kIs chI nu fu ngu nu. Shumungufungunu.
Kuupu ndu Apu nIIee ungIf tu muum chI nu fu ngu nu.
AshI fI yu, zupun yutu fIt ushI fu ngu sIn, Isus chIch ksu tu mu pun tpu tsee Pupo fop zungu nI fu ngI-
yu. Pupo foo kumu nI shI nInts.

TumuycheezInI? tng chu Pupo foo tsI, tfu ngI yu. AshI fIy tputs shu
Pupo fo fI nIsh kusu fu ng sIn kumu nI fu ng sIn, Pupof shu mung' muntsu fu ngu, kIfu kuu yundu fu ngI-
yu Kofnd shu chee mu tpu tsI.
Papororini Korndshucheem ichtaru yandarangiya
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
967
8
Ndu tu mu kus chu, ApunII sIyuu Izuu fu
ksut kI yu. AshI fI yu, Isus yusuf kus ku chu,
sIyuu nuts tu yu fu, wunI chee ju, ndu mbu-
fee, wutum ApunII wuunu wIz puf pu tupu-
chI ndu ku wu.
9
ApunII Isu su mun sIyuu
wuumu tIp tsIf IpuskI yu. AshI fu chu, Iyshu
Isus pu tu Ipun kI nI yu ApunII pu WIpu.
Isus Iychu kufu ku fI nI. ApunII wuu nuu tsI
kukoo ndu kupeet kI yu. AshI fI Apu nIII-
mun mungI nI Izuu fu tutu muum wufI-
tu ku nI yu. AshI fI unu mun sIyuu kIz puf
chI nu kI nu. Zuwu nIIee, nu muzI nung tsu
nuw kukI. Suun pu tu mInu mu fI mungooz
chI nung tsu sIyuu utu shI nu.
10
Isus sIyuu kupung Istu fu ngu, ushI fI
sIysu Izuu fu Isu soo mungoo nung tsu.
MInu mu fI shu mungooz chI nung tsu, ush-
ku chus, ndu pIyu fI mungooz chInu chInu
ushI shI fus tuu muu mu. MInu mu fI tu nuu fI
mungooz chI nu kus kIs shu pu fee wushu-
nund tuut ssu.
11
Itufu, nu sIy wund suun-
pu tu yutu fIt tsI yu tuktI schu. TsI yut ssIs
wunI pu nuw muzI nu fu ngee, KIoy muu-
chI fI tu nuwuu ItsIn su fu kumu nI fu ngI yu.
12
IchI ngu fu tputs k'kuzee nIII tu fIt puyu-
ku nu, sIyuu tssIn chu. Mung sIy ushpu-
tum tIs: Nuw Pupo fosh tuchIt kI nu, tIs.
MI shut,: Nuw ApoI sush tuchIt kI nu, tIs.
MI shut,: Nuw PIto fush tuchI tuk tu nu, tIs.
MI shut, ngu tu fI tIs Iwu zI fI: Nuw Isus shu-
mu fI tuchIt kI nu, mung tIs. AshI fI yu,

muyuum shu ushI fu mungooz chI nuk su?


Ndu Isus shu mu fI ItsIn su fu mungIp tIs
tuchI tuk su.

Muyuum shu ndu Isu soo tsI-


mu fI shu chI nuk su?
13

Isus wunI pu nuu-


fee? Isus mInu mu fIt chu ApunII WIpu yu.
Isu soo mu fIt mInu mu fI Iyuu tupu chI ndu-
kI yu. Antuu tI nuw sIyuum yusI nu mun
tsI pu fu ngee zI, ndu. Isus tsI pu fu ngI yu.

Antuu tI nuw: Nuwush tchI tu ngu ndu mu,


tfu ngee zI? ndunI.

Chu ku mu nu ju sIyuu
Ichu mu fu ngI? NItuu tI nuwuu nu mun tu ju
Ichu mu fu ngI. Nuw sIyuu Isu su mun Ichu-
mu kI nu.

AshI fI muyuum shu Pupo fosh


tuchIt kI nu tssu?
14
ApunII nuwuu Istu fu-
ng pu fee, wutum sIy nuwuu ndu yutu fI-
tum nu fu ng su wu. Antuu tI nuw zupu nee-
ju tputs Ichu mu fu ngI. MuchIn chu tpu tsee
Ichu mu fu ngI nu. MIn Kfspuu Ichu mu fu-
ngI nu. MI shut, Guyou Ichu mu fu ngI tum tI.
15
NItuu tI nuw tpu tsee Ipun shee mI Ichu-
mu fu ngee zI. AshI fI

sIy muyuum shtu ju:


Pupof tu nu wIpu nu shI, nuwuu tchIs?
1
Mu. MInum tpu tsee mbI zu fu ngI nu.
IstI wuu muu chI fI tu Ichu mu fu ngI tu mu-
nu. Ashpu mu fIt chu chI nu kI. AshI fI yu,
zupu nee ju tpu tsee Ichu mu fu ngI, dun chu.
17
NItuu tI Isus: Tpu tsee msu ngee fu Ichu-
mu shI nI, nuwuu, tfu ngee ju, ndunI. Nuw
kukI kumu nI shI nI, tfu ngI yu nuwuu tsI.
AshI fI yu, nuw shu kumun ku tu fI, untuu tI
nuwuu nuuts tu ju kukI kumun kI, ndunI.
Nuw Isu soo tsI mu fIt chu kuk kumu nI-
fu ngI.

Muyuu mu tpu tsIch chI nu kIch


unoo kumun kIch? Isus yusI nu mun Iyuum
tupu chI ndu muum tsI pu fu ngI yu, ttu ttu
ushI fu ngI nu. Tputs nuwuu chI nu fu sI nu pu
utufI, Isu soo tsIm kuk kumu nI fu ngI nu.
AshI fu chu, Isu soo tsI mu fI chI nung-
tsu, tpu tseewu kuk chI nu fInts pu sIyuu
utu shI nu.
Mazinangtsa; misha siyaa atashina;
Isus kuk kizpurcha. Isusootsimari
kuk chinangtsa; nuw siyaa atashina
18
Isu soo kuk kumun ku nI, Isus Iyuum
yusI nu mun tsI pu fu ngu utunI, Itufu
tputs tI sIn stuk sIn, wuunI ntu pu nu
utu nu yu. Itufu, yuwIn tputs tnu un
kIz puf yusum tuut ssIn kumI fun tsI pu tsIp
nuu ku nu YushIng pI yu. Itufu, Iyu shut
Isu soo mungoon ku nI, Apu nIII wIz puf pu
Iyuu tupu chI ndu chI yu, utI nI yu. Iyuuts shu
ApunII tupu chI ndu kI yu YushI ngup ndu
kunu tsI pu muu mu. AshI fI Isus shu mu fI
kumung chI nI yu Iyu.
19
Itufu, tpu tsI mu nu
wIz pu fI fI nI kumu ngu muum pInu su ku nI-
yu, wutum ApunII kuk utuwu:
Tputs wuu nu mun tu fI mung' tutku
nuw Istu muum pInu su kI nu, utuwu.
Yusu muw tuu tIn, wufI tu fu zI nIII nu ju.
Ngut ku chu fI,

tumu fee wuu nu mun wIz-


pu fI fI nI kumung chI nIII nu?
tfu ngI yu Apu nIII.
20
Tputs mung' kupu-
nguw tuut ssIn Isus pu tu kuk wufI tu ku-
zI nIII nu ju. KIfu kuu yusu muw tuut ssIn
Isus put kuk wufI tuf tum tu zI nIII nu ju.
PutI teew tuut ssIn tputs Isus put kuk
1 Kofndshucheemu1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
968

D
1.28 Josue yu 24.15 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
wufItuftum tu zI nIII nu ju. Tsu pu fu nus-
shuch IchI ngu fu pIyu fI mungoon ku nu,
tchu Apu nIII.

TumufI ApunII unoo kIs


chI nuch? AshI fI Isu su mu nu fI kuk kumu-
ngu muum tuu fI yu. AnufI chI nung tsu tInu.
21
ApunII wuun tu fI mungush chI-
nu yu fu, Tputs wuu nu mu nu wIz pu fI
chI nu yu fu sIn, nuwuu mungoo nu sI nu-
pu, tfu ngI yu. Itufu, tputs Ipu fI mu nI
mung' tut ku sIn, Ipu fee tsI kuk puyuk sIn,
nuw shu unu mun Izuu fu tupu chI ndu-
chI mu, tfu ngI yu Apu nIII. AshI fI Iyshu
unufI kumun kI nI. Isu su mu nu fI mungIs
tutung tsu ntu ngut ush kI nI yu. AtunI,
Isu soo kuk ItsIn suf tu kumun ku nI, tputs-
shu stu tu ngut ush ku nu yu, muzI nu muum
ndu zund ku nu. Uwnuuf sIn stu kI tuut ssIn,
Itufu ApunII shu Iyuu tupu chI ndu kI yu.
22
Utu shuch tputs Isu soo kuk ngut ku nu,
wutum ufu: ApunII wIz pu fI fI nee ymu-
ndu pu ndu, utu sIn, nupux tu shee mu mu fI
kutu ku nu. MI shut, KIfk shuch yusum pun
tputs ngut kI tum sI nu, wutum Isusu kuk
uwuum muxuf puz ush ku wu,

chuk unoo
kIs muzI nun tup pu? utu sIn IchI ngu fu sIn
ngut ku nu wu.
23
Itufu, Iyshu, Isus yusI-
nu mun tsI pu fu ngu Iyuum tupu chI ndu-
muu mu utI nI yu. Iyuuts shu Izuu fu Istu ku
unu mund kIs muzI nu ku nI yu. Itufu, Utu-
shuch shu tputs unoo tsI yut ssIs muzI nu yu-
fu sIn, Antuu tI ApunII WIp tsI pu tu fee ju,
utu sIn, tsI yun tuk sIn, kupung ngu tu fu-
ngu nu yu. Nxu ku mut shuch shu tsu pu fu nus
tputs unoo muzI nu yu fu sIn,

Chuk unoo
muzI nuch? tfu ngI tu mu nu yu.
24
Itufu,
Iyshu unoo muzI nu fu ngu nI, mungoon kI-
nI. Ashpu tu mu nI chu Utu shuchtuu tu nI,
ushpu tu mu nI chu nxu ku mut shu chtuu tu nI,
Itufu ApunII Iyuu Ipu su fu ngu, mungoo-
nu fu ngu nI. AshI fI Iyshu: Isus Iyuu tupu-
chI ndu fu ngu, ApunII kIz puf chu. IchI ngu-
fu yusu kI yu, wumu fI kusI fI yu, utI nI yu
Iyu.
25
MuzI nun chu: ChIy tpu tsIch: Isu soo
kuku wusumb pu fee, utI tuu tIch, Itufu Isus
wumu fI tpu tseetsIch chI nu shIch kusI fI yu.
MI shut, chIy tpu tsIch: ApunII wIz pu fI fI nI
ndu nee fu pu fee WIpuu kunuts pu fu ngI yu,
utI tuu tIch, Itufu unchu Iyuu tupu chI ndu-
kI yu, wutum Isus tpu tseetsIch mungIch
wumu fI kusI fu wu. AshI fuch Isu soo mu fI
kuk wunu sIf chu, unoo tsI mu fI chI nung tsu
sIyuu utu shI nu.
Mishat, siyaa Isuschicheetsis tchintspa.
Apan!! tputsee wach nda napkiya.
Mangootsim yasayaru chinakiya
2
NItuu tI kufu kuu wuch nupku, nInd
wunu sIf t, ndu.

SIy Isus chI chIs wunIp


kIz puf tuu kIs? Yuwu puf ApunII sIyuu
chtu fu tutu tsI fu ngu unpuf

untuu tI zupu-
nee zIs putIt tuu fu ngIs?

Antuu tI zupu nee-


zIs kuf kI yIs tuu fu ngIs?

Antuu tI zupu nee-


zIs kufuk tuu fu ngIs? dun chu. Ndun tuu
sIy wufI tu fu ngus, ndun tuu kIz puf tuu-
fu ngus, ushI fI tuu ApunII sIyuu Ipu su fu-
ngI yu tIp tsI fee mu.
27-28
Wuunu mungush
chI nu yu fu, Tputs: Nuw nu chu kIz puf tu nu,
putIt tu nu, nuwuu ttpu, tyu fu, sIyuu
yutu muuts tuu tIs tupu chI ndu fu ngI yu
Apu nIII. AshI fu chu, yutu muuts tuu tIs
tupu chI ndu fu ngu, Itufu putI teewuuts tuu
nIy fu fu ngu Ipu zu fu ngI yu. ApunII: Tputs:
Nuw nu chu kIz puf kufuk tu nu, nuwuu
ttpu, tyu fu, sIyuu pukI feets tuu tIs tupu-
chI ndu fu ngI tum tu.
D
AshI fu chu, sIyuu
pukI feets tuu tIs tupu chI ndu fu ngu, Itufu
kIz pu fee wuu tpu tsI nIy fu fu ngu Ipu zu fu-
ngI yu. ChIy tpu tsIch: An tputs kIz puf chu
kufu kuu, utI tuu tIch, ApunII shu: Anoo
kuupu wufI tu fee ju, tfu ngI yu.
29
AshI fI

chu ku ju Apu nIIee: Nuw wufI tuf tu nu,


tch? wutum ApunII wuunu chI yuu yusu-
ku wu.
30-31
Wutum ApunII kuk utuwu,
Nuw ApunII pu tu fush tutsu-
moo tu nu, tfInII pu. Itufu, ApunII
kIzpufeefu Iyuu tupu chI ndu fu ngI yu,
tng tsu,
tfu ngI yu Apu nIII. ApunII wuu nI tu fIt
mungush chI nu yu fu, Iyuu Isus chI chee mu-
nI tInu fu ngI yu. AshI fI Isu su mu nu fIt Apu-
nIIee ch nush nuts tu ku nI, wutum Iyuu
tupu chI ndu fu ngu wu. Yutu fIt shI shI fee tsI-
nI tuchI ngee fu, mungee tsI nI yufu fu ngI-
yu. Iyuu wuumu tIp tsI feem tInu fu ngI tum-
1 Kofndshucheemu1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
969
tu. YushI ngoo tututseefu, tuu fu shee mu nI
ufu tu mu fI tuu muum punu fu ngI tum tu.
Apu nIII fIt chu Iyuu tupu chI ndu fu ngu shu.
AshI fu chu, ushI fu ngu, Isu soo tsI mu fI
chI nung tsu, mInu mu fI shu mungooz chI-
nung tsu, sIyuu utu shI nu.
2
1-2
AshI fI ushIk chu, zuwu nIIee. Isu-
soo mu fI kuk Iyuu Istu kI yu. Nupu
nuw sIyush kusee fum chu fI tI, Apu nIIee
kuk kumu nI fu ngI nu. Tpu tsee ch nush
yusu fu ngI tuu tI, Itufu ushI fI tuu Isu soo-
tsI mu fIt kuk tuyus pu tu fu ngI nu. AshI fu-
chu, kumun ku fI, Isus Iyuu tupu chI ndu pI
tu yusI nu mun tsI pu fu ngI yu, tfu ngI nu
sIyuu tsI. Zufum pu tuf tu kumu nI fu ngI nu.
3
AshI fI sIyush kusu fu ngu fI, Apu nIIee
kuk kIz puf kumun pI utufI, Itufu ndu
mutu mbIsh tuu fu ngu fI, Apu nIIee kuk
xup tu fee mu utufI, punIf pu tI kumu nI-
fu ng tu nu.
4
Kumu nI fu ngu fI, putIt tu nu
putI tut tsI yu tu fu ngu fI, Itufu ndu sIyuu
mungIs tumumuf pu fu ngI nu. AshI fu-
chu, kumu nI fu ngu fI, ApunII wuun pu tu
wIz pu fI fI nI nuwuu Istu fu ngI yu. ApunII
WunI nuwuu Istu fu ngu, ApunII shu sIyuu
mungIs p'tseefu, sIyuu tupu chI ndu fu ngI-
yu kIz pu fI.
5
AshI fI mungoo nee fus, ndu
tpu tsI mun kuk mungIs tutu fu ng su, kuupu
Apu nIII mu nu fI kuk mungIs tutu fu ng su.

Itufu, sIy Isu soo kuk mungoo nee fus,


sIyuu tuyus pu tu fu ngu nI, ushI fI Apu-
nIIeetsImu fI ch nush tsI yut kI nI yu, wutum
Apu nIII mu fI kuk wumu fI kusI fu wu. ChIy
tpu tsIch nIII tu fIt chI nu tu fIch. ChIy kufu-
ku fIch wuu nuu tsI yusu shI nI chI nuk tum sI-
nu yu. Itufu, un kufuk nutum pu tuu ku nu-
yu. Itufu, kufuk ch nu shpu tu fI pus tuch-
pu fee, wutum wuunu ApunII kupeet ku-
chu wu. Itufu, ApunII shu pu fee kuk ndu
pus tu chI yu, ufu tu mu fI tuu chI yu.
7
ApunII
chI yuu ndumu tInu chu, ufu tu fI ApunII
tuu fu ngI yu. ApunII wuunu mungush
chI nu yu fu, Tpu tsI fI nuwuun shu tuu pu nu
tu, WIpuu zungu nI muum mungush chI-
nu fu ngI yu. ChI nu fu ngI tuu, ushI fI tuu tpu-
tseetsI nI kumup shI fu ngI yu, Iy tpu tsI nI
yusu muum pInu su fu ngI nI.
8
AshI fu chu,
kufuk IchI ngu fu sIn mIsI su nu ndu yusu fu-
ngu sIn, Isu soo yusI nu mun tstsu yu fu sIn,
puchu fu ngu nu. Yusu fu ngI nuu feesInu yu,
ushI fee ju puchu fu ngu nu. Yuwuuts tuu
Isus tsu pu fu nu see tInu fu ngI tuu, Iyuuts-
tum tInu fu ngI tuu, kIz puf kufu ku mun tuu,
unoots tuu tsu pu fu nus shuch shu ufkuf
puchu fu ngu nu. AshI fI ApunII wuu nuu tsI
ch nush tpu tsee kumup shI fu ngI yu.
9-10
Itufu, Iyshu Apu nIIee mungoon-
ku nI, Iyuum kukoo nu ndu kumup shI kI-
yu. Wuu nuu tsI WunI Iyush pshtu yu fu,
Iyuu kumu nI fu ngI yu, mungee tsI nI
p'tseefungIyu. ApunII WIf ku fI unoots tum
kumun kI yu. ApunII kuk utee ju,
Yuwuu kumup shI fu ngI unoo

chu-
ku ju yusuch?

Chu ku ju unoo muzI-


nuch?

Chu ku ju unoo punguch? Itufu,


nuw nuwuu nu zund ku fI, tpu tsI fee-
mI kumun chI mu, wutum nuwuu
mungoon ku nu wu,
tfu ngI yu Apu nIII. AshI fI ApunII WunI
wuu nuu tsI Apu nIIee chI nu mu fI nI
yusu ku, Iyuuts shu mungI nI p'tseekIyu.
Mungee tsI nI p'tseeku, Tpu tsI fee mI tupu-
chI ndu pI tu, ApunII WIpuu wutsI pun
ndu puchI ndu fu ngI yu, Iyshu utI nI yu,
wutum mungee tsI nI p'tseefunguwu.
11

Tumufeeju ApunII WunI ndu yusuch?


Apu nIII mu fIt WunI wufI tu kI yu Apu nIIee
yusu muu mu. ChIy tpu tsIch tumu tuf pu chI
ush kI tum tu mungI shIch chI nu yu fuch,
nIII tu fIt tputs yusu muum pInu su kI yu.
Chuu nu mungI shIch yusuk chI. ApunII
WunI ush kI tum chu wuu nuu tsI ch nush
yusuk tum tu.
12
ApunII: Tpu tsI fI tpu tsee
ch nush chI nu fu sI nu pu, tu, Nuwuu-
tsI mu fI chI nu shI yusu pu nu, tfu ngI yu.
AshI fu chu, Iyush Wuu nuu tsI WunI yusu-
muum pshtu fu ngI yu. Iyush pshtu yu fu,
Isu soo kuk mungoo nu fu ngu nI yu. Nu
tuyus pu tu ku nI yu.
13
AshI fI yu, tpu tseetsee zIch chI nu shIch
tsI yut kI nI, ndunI. ApunII WunI Iyuu
mungee tsI nI p'tseeku, Isu soo tsI mu fI kuk
kumun kI nI. AshI fI ApunII WunI sIyush
tuufu, tuyus pu tu ku nI, mungoo nuk su.
14
Ndu ushI fu, tpu tsush ApunII WunI
ndu tuufu, mungoo nu muum Izuu fu
pInu su kI yu, wutum ApunII WunI Isu soo
kuku tuyus pu tu ku wu. MuzI nu mu nu
1 Kofndshucheemu1 , 2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
970

D
2.1 NIshu fI yuwuf tu tum Is ysu 40.13 tu utI tum tu.
muzI nu kI tuu,

Chuk unoo muzI nuch?


tyu fu, ngut kI yu. AshI fu chu, Apu nIII mu-
nu fI WunI Isu soo kuk mungoon tu fIch.
15
Tpu tsush ApunII WunI tuufu, Apu nIIee
kuk IchI ngu fu mungoo nu muum wufI tu-
kI yu. NIII tu fIt shu tputs Iyuu pukeef sIn,

Tumuyushtu ush ku nu? utunu. Yusu yu-


nI, utI tuut ssIn, pInu su ku nu yu.
1
ApunII
yundu mu fI nI tchu,

NItuu tI tputs ApunII put mungu


tutsu mook? ndunI.
AshI fI

chu ku ju Apu nIIee, MungIsh


pIsh tuk chu, pIy shIng chu,
tyuch?
D
tchu Apu nIII kuku. AshI fI Iyshu Isu soo
ch nush mungoon ku nI,

chu ku ju Iyuu
tuyus pu tuch? Apu nIII mu fIt chu WunI
Isu soo kuk Iyuu tuyus pu tu kI yu. Tuyus pu-
tuk chu, mungee tsI nI p'tseekchu, tpu tsee
kuk puyu muum pInu suk tu nI chu. AshI fu-
chu, Apu nIIee WunI Izuu fu mungoo nung-
tsu mInu mu fI mungooz chI nu muu mu,
sIyuu utu shI nu.
Itaru, zuwan!!ee, kaapa mazinangantsa.
Siy wandaritam Apan!!ee Wani nda
izuuru mangoonaksa, watam iyaa
tayaspatampani ipus ipus ashiksawa
3
1
Nupu: sIyush sIf tuyus pu tu fu ngu-
fI, sIy ndu kuupu Apu nIIee WunI
mungoo nu fu ngus, ushI fu chu Apu nIIee
kuk Izuu fu kumu nI muum pInu su fu ngI-
nu. PIyuf tuch tputs tumu tuf pu fI ushI fus
mbum muzI nu fu ng su. NIIuf puz ushI fus
Isu soo Iwu zI fI mungoo nu fu ng su. AshI-
fI yu, yuwuu tsIm kumI fu nu unoo tsIm
tuyus pu tu fu ngI nu.
2
Tuyus pu tu fu ngu fI,
nIIu fuum puz puk chee mIs ushI fu fI sIyuu
kumI fun kumu nI fu ngI nu. Apu nIIee kuk
ndu Izuu fu kumu nI fu ngI nu, wutum sIy
mungoo nu muum pInu su fu ng su wu. Itufu,
wundu fI tum sIy pInu suk su.
3
Wutum nIII-
tu fIt tputs tumu tuf pu fI ushI fus tuuksu-
wu. Nupu nu wund nutsu kus, suun pu tu
yutu fIt tsI yu tuk su. NIII tu fIt tputs tumu-
pu fI ushI fus mungI shIs yutu fIt chI nu-
yu fus, nutsuk su.

Muyuum shu ushI fu


chI nuk su?
4
Nuw Pupof tu nu wIpu nu shI,
tush, nIII tu fIt shu tputs, Nuw Apo Ios-
tu nu wIpu nu shI, mung tssu. Pu: nu
wundu fItum shu pIyu fI chI nu fus tuu kIs.
5

Muyuu mu unoo chI nuk su? Wuts tu


utInu.

Apo Ios tumuu mu ju?

Nuw tumu-
mu zee? Iy ApunII tu nI chu kumuch tu shI nI.
SIyuum Apu nIIee kuk kumu nI fu ngu nI,
sIys tu Apu nIIee kuk mungoo nu fu ng su.
ApunII Iyuu kumuch tu fu ngu, nuw shu
Isu soo kuk kumu nI mu pu nI fI tuu fu ngI nu.
Itufu, uwshu Apo Io su, tuyus pu tum pu nI-
fI tuu fu ngI yu.

Nuwmu Ich tu fu Isu soo


kuk kumu nI fu ngI nu. Uwshu Apo Ios
nuwu mun kushI kupung tuyus pu tu fu-
ngI yu. Itufu, ApunII shu sIyuu mungee-
ts Is p'tseefungIyu. Nuw Apu nIIee kuk
wchoo ts puz ushI fu fI tutsum tu fu ngI nu.
Itufu, uwshu Apo Ios mzu tsee tumu tuf pu-
chI ushI fu ksu tu fu ngI yu. Itufu, ApunII-
shu yunu nguk puz ushI fu ngI yu, sIyuu
mungee ts Is p'tseefungIyu. Apu nIIee kuk
ushIk puz ushI fu ngu nI yu.
7
Nuw shu kumu-
nI fu ngI tuu tI, uwshu tuyus pu tu fu ngI tuu,
Iyuu chI nu muum ndu wufI tu kI yu. Itufu,
Apu nIIeetsImu fI chI nu muum wufI tu kI-
yu. ApunII Iyuu tsI mu fI kusI kI yu, wutum
mungee ts Is p'tseefu, mungoo nu fu ng su-
wu.
8
AshI fI Iyshu: Tputs Isu soo mungoon-
pu nu, utunI unufI mInu mu fI chI nu yu fu-
nI, kumu nI fu ngI nu.
Itufu, ApunII wuunu Iyuu nuts tu chI-
yu. Wundu yu wunu sI fI kumu nI fu ngu nI,
wuunu mungush chI nu yu fu, tuwu puk puz
ush chI yu.
9
AshI fI ApunII wuunu zundu-
fu ngu, Iyuu kumuch tu fu ngu, Iyshu Ipu-
nee fu nI Apu nIIeem tuyus pu tuk tu nI chu.
Itufu, sIy Apu nIIIshpuz muzu fI ushI fu
tuu kus, Iyshu sIyush tuyus pu tu ku nI,
ApunII shu sIyuu mungee ts Is p'tseekIyu.
MInu, Iy Apu nIIee kuk kumun ku nI,
pungukpu zI nI ush kI nI yu. ApunII wuunu
kumuch tu yu fu, ush kI nI yu. Itufu, Apu nIIee
kuk tuyus pu tu muum utInu.
10
Nuwuu
mungI p'tseeyufu, Istu yu fu, nuwmu
chtu fu Isu soo kuk sIyush kumu nI fu ngI nu.
Kumu nee fu fI, sIysu mungoo nu fu ng tIschu.
1 Kofndshucheemu2 , 3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
971

D
3.13 MuIu kI yu su 3.2 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
AshI fI nuw chtu fu putu zI nuzpu neem puz
ushI fu tuu fu ngI. Itufu, kushI mu nI nIII tu fI
tputs Apu nIIee kuk ufu ngeem tuyus pu tu-
fu ngu nu. UwshtI sIn pungum pu neem puz
ushI fu tuu fu ngu nu Apu nIIee kuku. Itufu,
sIyush tuyus pu tuk sIn, Apu nIIee kuk wunu-
sI fI tuyus pu tu chI nIIIn pu utInu unoo tsI.
11
Nuw tuyus pu tu fu ngu fI, Isu soo tsI mu fI
kuk ItsIn su fu kumu nI fu ngI nu, nIII tu-
fI tuu k'kuz wuts tu, tfu ngI nu, wutum
Isu soo mu fI kuk Iyuu tupu chI ndu ku wu.
AshI fI uwshu tputs Isu soo tsI mu fI kuk
tuyus pu tu chI nIIIn pu utInu.
12
Ashpu tum
tputs wunu sIf tuyus pu tuk sIn, sIysu
ufu ngI nu shu mungoo nuch pu su. Anchu
kIz puf wunu sI fI. ApunII kuk, uf, ngu sumb
tumu pu fI ushI fu ndu much chI yu, ufu-
tu mu fI tuu chI yu. Itufu, ushpu tum tputs
yut tum tuyus pu tuk sIn, sIyuu ndu ItsIn su fu
mung pu Istu ku, unu mush yutu fIt chu. An
zunIII puf, mushuf tumu pu fI ushI fu mIkee-
fu muchIng chI yu, Izuu fu pus tuch shu pu-
fee.
13
AshI fI yu, Isus yusuf kus ku chu,
tuyus pu tu tu fI nI unoo yuchuk chu, wuunu
ApunII yusu chI yu. Tuyus pu tu tu fI nI unoo
sumus pu tpuz ushI fu yuchu chI yu. Wundu-
yu wunu sI fI tuyus pu tu fu ngu nI, ufu tu mu fI
tuu chI yu. Wundu yu muntsI fI tuyus pu tu fu-
ngu nI, Izuu fu tsIp chI yu.
D

14
ApunII Iyuu
yuchu ku, wunu sIf chu utI nuu fI, wunu sI fI-
tum pu tuwup chI yu, puzI chee zI nI ndu mbu-
fee.
15
Itufu, yutu fIt chu utI nuu fI, ApunII
unoots tum tpu tsee tpu zuch pu fee. Itufu,
tpu tsee kupeet chee ju ndu mbu fee, ufu
Apu nIIee tu fush puyu chI yu. ApunII Iyuu
tuu fu shI nI yuchu yu fu, wuunu yusuch tum-
pu fI chI yuu tsI.
1

Ndu shu yusu fIs sIyu? ApunII sIyuu


tIp tsI feem tInu fu ngunts, Wuunu WunI
sIyush tuu kI yu. SIy ApunII pung' tumu pu-
fI ushI fus tuuk su, wutum ApunII WunI
sIyush tuu ku wu.
17
SIyush kIs tuupI tu
puchInd kI yu tuyu tu fI tu muu mu. SIyuu tsI
wunu sIf tuu pu nu tu nup kI yu. AshI fu-
chu, tputs sIyush yut tum tuyus pu tu kI nuu-
fI, sIyush tuyu tu fIt ku, ApunII shu unoo
tpu tsee kIz puf wunI chI yu.
18-19
Tputs yut tum tuyus pu tu ku, pup tsu.
Anoo chI nu fInts pu. PIyu fI mungoo-
nInts pu. Isu soo kuk mbI zI yus pu tunu
sIyuu tsI. SIyush tputs: Nuw tpu tseetsIch
chI nu shIch kIz puf yusuk tu nu: tk chu,
un muntsIf tuyus pu tu kI yu. Itufu, chIy
tpu tsIch: An chI nu shIsh kIz puf wunu sIf-
chu, utI tuu tIch, Itufu ApunII shu muxu-
feem puz ushI fu nu kI yu, unoo tsI. Itufu,
tpu tseetsIch chI nu shIch kupeet kI nuu fI,
muxu feem puz ushI fu kInu yu fu, Itufu Apu-
nIIeem shut mung' kupu ngoom kInu chI yu.
Kuu pu nuu fI Apu nIIee kuk mungoon kI nuu-
fI, wunu sIf shu tuyus pu tu chI yu. Wutum
ApunII kuk kIfu ku mun utuwu,
Tputs mung' kupung tuu, putIt tuu chI-
nuk sIn, nuw shu wunI chI mu,
tchu Apu nIII.
20
MI shut, utI tum tu,
Tpu tsee mungu nuts tu yu fu fI, mung'
kupung tuu fI tuu, Itufu un nuwu pu
wufI tu fee ju,
utI tum tu Apu nIII.
21
AshI fu chu, zuwu-
nIIee, tpu tsee ch nush chI nu fInts pu.
Tputs unu mu shee k'kuz tuyus pu tu ku

muyuum shtu ju unoo kIs muzI nu chIs?


Anoo kIs muzI nu fInts pu. Itufu, Iy shuchu
ItsIn su fu tuyus pu tu ku nI yu. Nupu: ApunII
IchI ngu fu wuyu fu ngI yu sIyuum Istu-
muu mu. Iyshu tuyus pu tum pu nI ngu tI nI
tuu kee zI nI.
22
ApunII Iyuu wuyu fu ngI yu
sIyuum Istu muu mu. Tsu pu fu nus muu chI
IchI ngu fu Istu muum wuyu fu ngI tum tu.
Wuu nuu tsI tu fush Iyuum Istu muum
punu fu ngI yu. Nutu mu tuu ku nI, Iyuu Istu-
kI yu. ZupIsh tsI puk chI tuu tu nI, wuun shu
tuu muum Istu kI yu. AshI fI sIyuum IchI-
ngu fu Istu muum wuyu fu ngI yu.
23

AshI fI
muyuum shu muntsIf tuyus pu tu ku unoo
muzI nuk su, wutum sIy Isus chIch su wu?
Itufu, Isus ApunII chu WIpu yu. AshI fI yu,
Iy tuyus pu tum pu nI mInu mu fI mungooz
chI nu ku nI, Kofnd shuch Apu nIIee
mungoon pu nu utunI, sIyuu tuyus pu tu ku-
nI yu.
4
1
AshI fI ItsIn su fu chI nung tsu.

Muyuum shu Iyush tpu tsI nI tuchI-


tu muum zunduk su? Iy Isus tu nI chu
1 Kofndshucheemu3 , 4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
972
wmuch tu shI nI. Isus Iyuu kumuch tu fu-
ngu, wuunu Iyuu yusu chI yu.

Tumufee
sIy Iyuu yusu chIs? Isus Iyuu kumuch tu yu-
fu, Apu puu kuku wunu sIf tuyus pu tu shI-
nI, tfu ngI yu, Isu soo kuk sIf kumup shI-
fu ngu unoo tsI tuyus pu tu shI nI, tfu ngI yu.
2
AshI fu chu, Isu su mu fI Iyuu yusuch pu-
fee, wutum wuunu Iyuu kumuch tu fu ngu-
wu. Itufu, Iyuum mInu mu fI wufI tu kI yu,
Isu soo tsI mu fI kuk puyu muu mu.
3
AshI fI
Apu nIIee kuk tuyus pu tu ku nI, nIII tu fI
tputs Iyuu ndu yusu chI yu. SIy Iyuu nuts-
tu muum zund kus, unoo chI nu kee zI ndu,
wutum Isus Iyuu yusu ku wu.

Tumufee sIy
Iyuu nuts tu chIs tuu fu shee tsI nI? Nuwuu-
nuuts tuu yusu kee zI.

TumufImusuju
tuyus pu tu kI?
4
Apuz mungI shI chI nu kI-
nuu feenu, Wunu sI fI nund tuyus pu tu fu ngI-
nu, utI nuu feenu,

un kuupu ItsIn su fee zI


tI? Yuunu Kufu ku fI nI, Isus yusu chI yu.
5
AshI fI nuw sIyuu utInu,

SIy tumu fee


tuyus pu tum pu nee yusu chIs? Nutu fI tu nu
yusu muum pInu suk su. Isus yusuf kus-
ku chu unush, wuunu nuts tu chI yu. Tputs
kIz puf kumup shI fu ngI tuu, mung shu fI
chI nu fu ngI tuu, Isus shu unoo IchI ngu fu
yusu chI yu. Yusu yu fu, chI yuu tsI yut chI yu.
Wundu yu wunu sIf tsI yu tu muum wufI tuk-
chu, wuunu wunu sI fI tsI yut chI yu Apu nIII.

Zuwu nIIee muzI nung tsu, Isus chI chIs.


SIyuu mungoon pu nu utufI yundu kI nu.
Nuwuu nuu tsI, mIshu ApoI soots tum ngutI
kumun kI nu. Itufu, ApunII wuunu yusu-
kI yu yuwuu kusIk unoo tsI. Itufu, sIysu:
In tputs kIz puf chu, unchu yut tu mu,
mung tssu. AtI nuu fee su, ushI fu Apu-
nIIee kuk ndu kuupu puyuk su.
7
NItuu tI
sIy Iyuu yusu muum wufI tu fee zIs.

Chuk
sIyuu tuyus pu tu fu mungoo nu fu ng su
Apu nIIeetsI?

Ndu shu Iy tuyus pu tum pu nI


sIyuu tuyus pu tu fu ngI nI? AshI fI

muyuum-
shu Iyush yusu fu ngus Ipus Ipus ushIk su?

Muyuum shu Apu nIIeetspu zIs ushI fu


Iyuu yusu muum zunduk su? Anchu yutu fI-
tu. Wuts tu tunu.
8

Muy mungI shIs chI nuk su?

Amukpu-
su sIyu Iyuu tsI? Nu Apu nIIee kuk IchI-
ngu fu yusu yu nI chu.

Muyuu mu ju tuyus-
pu tum pu nee kuk muzI nu chI nI? ndu shu
tIs. Iy kufuk tumu pu fI ushI fu putIt tuu-
ku nI Apu nIII mun kuku:

ndush tIs? Zuf-


kI nuu fee su tus, nuw shu: Yung puktI schu
ushI fI yu, tuuch pu fI nu. MupIych shu pu fI-
nu. ShI yu pu kIs shu pu Ipu nuch chI. Itufu,
wutum ngu tIs t shu wu. Yuwu mund tIs
unu mund mungI muntsu kI nu.
9
Apu-
nIII mund wumIn Iy tuyus pu tum pu nI nI
kupung kIyung kuchIy kInI yu.

NItuu tI
ApunII Iyuu nutsuk? NdunI. Itufu, kIyung
kuchIy kunI

Ndush ApunII Iyuu tup chu-


muum zunduk? mungI shI nI chI nu ku nI
utI nI yu. Tputs tum Iyuu yusuk sIn utItum-
sI nu, ApunII wuunu tuyups tum pu nee tsI
tup chu muum zunduch pu fee, utu nu yu.
ApunII tuu tu wusu ndu fuf utI tum pu sI nu-
yu, mungI shI tunu.
10
MI shut, Isu su mun
wumIn tputs Iyuu stu ku nu. Mung shu-
fIt ssIn chu tpu tsI, utunu. Itufu, sIysu:
Iy Apu nIII mun kuk kufuk tumu pu fI
ushI fu fI putIt tuu ku nI yu, suu nuu tsI tssu.
Tputs Iyuu: Muxuf tputs uwu, tssIn chu.
Itufu, sIysu: Iy Apu nIII mun kIz puf tuu-
ku nI yu, tssu. Tputs Iyuu yutu fIt tsI yut-
ku nu, Itufu sIyuu wunu sI feem nu ku nu.
11
Iyshu wundu fI kIyung kuchIy kInI yu.
MufIz kuyu tuk tu nI chu. Zupeektu nI chu.
Iy pzkoo shIsh tuu ku nI. XIym pu nI fI tu nI
tuu ku nI yu, pungI nI ndun chu.
12
Iyuu nI
kuwIp tI nI tuu fu shee mu nI tufu wuz tu ku-
nI. Iyuu muntsI fI tuu tsI yut ku sIn, Iy ndu
ymku nI, Isu soo tsI mu fI kuk kumun kI nI.
Iyuu yutu fI tum nuk tuut ssIn, ushI fI tuu
Itum su fu nI tuu ku nI yu.
13
Iyuu yutu fIt
tsI yut ku sIn, ndu unoo ymku nI, Tutsu yu-
yu nI, ttu ush kI nI. AshI fu chu, wundu fIt
tputs:

Chu ku ju Isu soo tuyus pu tum pu-


nee chI nu ku chI nuch? tssIn chu. An
tputs yutu fIt chu, wuunI ntu pu nu, Iyuu
utu nu yu.
14
Itufu, zuwu nIIee, unoo ngutI
wunee ku fI utInu. Anoo yundu ku fI, ndu
sIyuu nutsu ku fI utInu. Tuyus pu tu ku fI,
mungoon pu nu utufI, tfu ngI nu sIyuu tsI.
SIyuu kIz puf chI nu ku fI, Ipu fee tsI tumu-
pu fI ushI fu sIyuu chI nu ku fI wuneek tu nu.
15
Isu su mun sIyuu Ipuf tu nu. Nuwmu Isu-
soo kuk kumu nI fu ngu fI, sIysu mungoo nu-
fu ng su. Nuwu mun kushI nIII tu fIt tputs
1 Kofndshucheemu4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
973
sIyuu tuyus pu tu fu ngu nu. Tputs zupun tuu
sIyuu tuyus pu tu fu ngI nuu fI, nuwmu
chtu fu ngI nu. Nuw mInu mu fI tI Ich tu fu
sIyuu tuyus pu tu fu ngI nu. AshI fI nuwuu
upu fIs tumu pu fI ushI fu tuu kI nu, mInu
ufu ngeem wunI ndu ju.
1
AshI fu chu, nuw
sIyuu: Nuwuu nu tumuk pu fI nu ushI fI-
tum wunu sIf tuung tsu, utInu. AshI fI yu,
nuwuu kukI muzI nung tsu. MInu mu fI
mungooz chI nung tsu wushu nund kIs tuu-
muu mu, sIyuu utu shI nu.
17
Tmo te yoo sIyup zungun chI mu,
nuwuu kukI kumu nI shI nI tchI mu. Kus ku-
chu, Tmo te yoo kuk muzI nung tsu. Tmo-
te yoo nuwutum chu IpufI. Isu soo kuk
kumu nI fu ngu fI, uwshu Izuu fu mungoo-
nu fu ngI yu, IchI ngu fu yusu kI yu. Uwshu
wunu sIf tuyus pu tu kI tum tu. Yuptu xIykI
umb tuu Isu soo kuk puyu ku fI, tuyus pu tu-
kI nu. Uwshu ushI fI tum tuyus pu tu chI ntsu.
Mungee ts Is p'tsImuum zungun chI mu. Nu
Isu soo mungoon kus, Isu sush tuchIt kus,
wunu sI fI nund tuung tsu. PIy shIng tsu
tuu kus, tshI nI, utufI, zungun chI mu
Tmo teyoo tsI.
18
Tmo te yoo wusI nu zungun ku fI, kuzI-
zI mun nuw shu kus chI mu. Itufu,

chu ku-
mu su zIs sIyu? Sufee tsIs yusu fee zI nuwu.
Mung sIy nuwuu: Pupof Iyuu puzI ku pu fee,
ndu Iyush nup kI yu, mung tIs chu. Atus,
yutu fIt tsI yu tuk su.
19
ApunII wuunu zund-
ku, mus pung chI mu sIyu shu. Nuwuu nu
kus ku chu fI, sIyuu kchee tsIs pukeefufI,
yusu chInts pu. K'keetsInuufIs muzI nu kee zI
kIz pu fI tuu tsI yut kIs unoo tsI. Itufu, sIyuu
tuu fu sheets Is pukeefufI, nuwuu nu sIyuu
yusu chI mu.
20

Tumufee Apu nIIee kuk


Iwu zI fI k'kIptIch puyu chIch? PInu su kI yu.
Wutum ApunII Iyuu wuumu tIp tsI feem
tInu yu fu, Apu nIII mun tum wIz pu fI nI
tuu ku nI wu. AshI fI tuu fu sheets Is yusu chI-
mu.
21
SIyush puku tu fI, wundu yu yutu fIt
tuu kus, pup tsu, wunI chu pu ntsu. Itufu,
nuwu pu chI nu pu nI utee su ushI fu, wusI nu
yu sup tsu, upInII tuyus pu tu chInts pu, utInu
sIyuu tsI. Wutum chu tsI yuts sI.
5
1
MI shut, tsI yut ssIs muzI nu fu ngI-
nu, unoo nu kumun chInts pu. Mung
sIyush chI tputs kIz puf yutu fIt tuu kI yu.
Tputs wupu fee wIzunII yutu fIt putut-
kI yu, mung tssIn chu sIyush cheetsI. Nu
mung wund yutu fIt putut kI yu tssIn-
chu. Anu mush tputs kIz puf yutu fIt chu.

Tumuyshu pIyuf tuch tputs ndu wupu fee


wIzunII yutu fIt putut ku nu?
2

Tumuyshu
sIy ushIk su?

Ndu shu puzI kIs? Ndu mbu-


fee, wutum ngu tIs nupuk su wu. Anoo
tputs ndu tpu zu fu ng su. Apu nIIeem
Ipun kus, ndu puzI kus, uwshu kumI fun
pshtu kI tum tu.

MungI shIs muyu chI nuk-


su? Apu nIIee kuk kIz puf yusu yu nI chu
tus, Itufu ngu tIs tssu.
3
Nuwuf tu nuu fI
sIf tufI tu nuu pu fI numbu fu ng pu fI nu, ndu
Isu soo kuk tuyu tu fI tu muu mu. Itufu, nu
ufup tuu ku fI

tumu chI mu su zI? SIyush


tuu fI nuu feenu,
4
tpu tsee IchI ngu fu kufu-
zuchpu fI nu. ShunIykunI, yuwuu tputs
yutu fIt putu tu fu ngu unoo tsI yu tuch pu-
fI nu. Ash ku chu, Iyuu Isus mungee tsI nI
p'tsIchpufee. Sheefu, nuw shu Isu su mun
wIz pu fI fI nI
5
unoo tpu tsI tushI tu ngu yu fu-
fI, nIy fuch shu pu fI nI yu. YushIng kIyung
yuchu muum kusuch pu fI nu. Yutu fIt shI-
shee kIs chI nu yu fu, wuunu kIyung kuchI-
yu fu, tuyuch shu pu fee. Sheefu yusuf shu
Isu soo mungoo nuch pu fee. AshI fI yu, Isus
wuunu kus ku chu, wunu sIf yumu chI yu,
ndu shu YushI ngup Izuu fu nuu chI yu. AshI-
fI yu, nee kIfu kuu nuts tu yu fus, yupI fI tum
nuw kukI tI umbI fI tum shIng tsu, nuw
sIyush ndun tuu tI tuu ku fI. Suun pu tu shu
tpu tsee wuneeng tsu sIyuu utu shI nu.
-7
Mung sIy: Wunu sI fI nu ndu nI chu
tuu ku nI, tssu. Itufu, sIyush mInum tuu tu
tputs yutu fIt tuu fu ngu, sIy ngu tIs nupuk-
su, ndu numbu fu ngIs. AshI fI yuwu mund
sIy ndu numbu fu ngIs unu mund suu nuu tsI
yutu fI tum nuk su. AshI fu chu, yutu fIt shI-
shpu nee tushI tu ngung tsu, utInu. Ash kI-
nuu fee su, wunu sIf pu fee tuut ssu, tsu su fI
tuut ssu. SIy ApunII tIschu tIp tsI fIs. AshIf
wunu sIf shu tuung tsu. Nupu, wushInII
puk chI tuu kundun ku chu, wunu tsIsh
IchI ngu shu tuyu tu fItkI yu. AshI fu chu,
tpu tsI nI ushIk puz ush kI tu mu nI yu. MInum-
tu yutu fIt tuuk chuch, ushI fI tpu tsee
IchI ngu shu tuyu tu fItkI yu. AshI fu chu,
tpu tsee mInum tu yutu fIt tuuk chu unoo
1 Kofndshucheemu4 , 5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
974

D
5.12-13 Tuyu sI mu 13.5, 24.7 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tushI tu ngung tsu, utInu. Isus Iyuu yutu-
fIt shI shI fI nee tsI nI Izuu fu tuchIng pI tu
tsI pu fu ngI yu.

Tumufeeju yusuf yutu fIt


tuu chIch? PInu su kI yu. SIf tumu zuf kunu-
ssIsh tutsum ku chu, unush yuwuu IjIp too
tsup shI tu ngu fu ngu nu unush chI nuk sIn,
opee juu puchu tu fu nu yu. Apu nIIee kuk
puyu pu nI utu sIn, yutu fIt shI shee kusu yu-
fu sIn, opee juu puchu fu ngu nu. Nut shu
ushI fI tum Isu soo chI nu ku nI, yutu fIt shI-
shee Izuu fu kusu kI tu mu nI yu, wutum Isus
Iyuum tsI pu fu ngu wu.
8
AshI fI, Isu soo
kuk mungoon ku nI

tumu fee yutu fIt


tuu chIch?

Tumufee yutu fIt shI shee nup-


chIch? Wuts tu unu utInu. Itufu, Izuu fu
yutu fIt shI shee wuts tu mu fI kusu yu fu nI,
wunu sIf shu tuu pu nI, utInu.
9
SIf kIfu kuu nIII tu fI sIyuum yundu-
yu fu fI, zungu nI fu ngI nu. Yundu fu ngu-
fI, kIfu ku mun, Tputs yutu fIt tuu ku nu
unpu tu Ipu nInts pu, tfu ngI nu.
10
Anoo,
tfu ngu fI, Tputs Apu nIIee ndu mungoon-
ku, unush nupInts pu, tfu ngee zI, ndu.
Itufu, Isus chIch ufu yutu fIt tuuku unoo,
tfu ngI nu. Uwush nupInts pu, yumbI fInts-
pu. NIy fu ng tsu, tfu ngI nu. Itufu, tputs
Apu nIIee ndu mungoon ku

muyuum shtu
wush ndu nup chIch? Tputs yutu fIt tuuk-
tuu, wush chIf tuu, muu chI nguz tmu fuk-
tuu, YushI ngush tuchIt kI tuu,

muyuum-
shtu ndu unush nup chIch? Anush Izuu fu
wuts tu nupu muum utI nuu feechI,

ushI fI
yupee ju nup chIch?

Yupee ju chIy tuu-


chIch? NIsh shu tsu pu fu nu sush pInu such-
pu fee ushI muu mu.
11
Itufu, nuw shu tuu-
fu nu, Isus chIch ufu yutu fIt tuuku, unoo
nIy fu ng tsu, tfu ngI nu. MI shut, kIzuu
yutu fIt putut ku, mI shut yushI ngoo chI-
nu ku, mI shut tpu tsee muntsIf tsI yut ku,
mI shut nutsum pu nI, mI shut wush chI fI,
mI shut kufu su mu pu nI, ushIp unoo tpu-
tsee nIy fu ng tsu tuu fu nu.
12-13
ApunII tpu-
tsee nIII tu fI tu wu wuneeng tsu ndu utIyu.
ApunII unoo wuunu wunI chI yu. Itufu,
suun pu tu Isus chI chpu tu tIs wuneeng tsu
tchu. AshI fu chu, tpu tsee yutu fIt unoo
Izuu fu tushI tu ngung tsu wunI muu mu
tunu.
D
AshI fu chu, nuwuu kukI puyung-
tsu utInu.
Mishat,

mayaamsha saanpata
k'kuz yaramaam nda zandaksa?

1
SIy Isu soo mungoon kI tuu tee su
suun pu tu tsI yun tu kus, wufu tu muum
zund kus, kufu kuu Istu ndu tsI yut ssIs
yufu muu mu mung tus kufu kup nupuk-
su. Itufu, kufuk shu ndu Isu soo yusu fu-
wu.

Ndu shu unoo puzI kIs?

Muyuum shu
suun shuchtuu tu fI yufu muum ndu kufu-
zuk su?
2-3
NIfI mungoo nung tsu. Iy ApunII
mungoon ku nI, yuwu fI Isus kus ku chu
unush mungoo zee IchI ngu foo nuts tu chI-
nI yu. YushI ngoots tuu much chuf nuts tu-
chI nI yu. Mbu muuts tuu nuts tu chI nI yu.
AshI fI

tumu yu shtu ju nuts tuchtuu tu nI,


nut shu ndu kumI fun nuts tu ku nI? Nut tuu tI
nIsh tuu ku nI, Iyuun pu tu tu nI yufu muum
wufI tuk chu.
4
AshI fI tputs tsI yut ssIs nuts tu muum
zund ku,

muyuum shtu ju sIy tputs nIII tu-


fI tup nuu tu fus, Nuwuu nuts tu ngu sI ndu,
ntu ngut ushIk su?

Muyuum shu suun-


shuchtuu tu fI ndu kufu zuk su? Wutum
Isus chIch muxu fI tuu muu cheetsI nuts tu-
muum wufI tu kI tum tu wu.

Muyuum shtu
ndu muxu fIptu nuu yu fus, Nuwuu nuts tu-
ngu sI ndu, ndu tssu?
5
NgutI sIyuu wunee-
ku fI utInu.

Wushu tputs mung' kupung


ndun?

Wushu tputs nuts tu mu pu neem


sIyush ndun? AshI fI nuchu ngu yu fus,
nuts tum pu neem Ipuseefus, wuyung tsu.

Itufu, sIysu yup tputs Apu nIIee ndu yusu-


fu nu umb nuuk tIs chu. An yutu fIt chu,
zuwu nIIee, umbI nuu fInts pu.
7-8
Itufu,

muyu mu ndu ju nuts tu ndu


tssu?

Ndu shu sIy yutu fIt tuu kIs


unu mund tssu? Anoom pu fee tssu.
Tpu tseewu puf shu fI shu chIk su. Isus chI-
chpu tu tIs ushIk su. Ash ku tIschu suu nuu tsI
kupung tuyu tu fI tuk su.

Muyuum shI tu
ush kI tuu tee su ndu mupIy fus tuuk su,
ndu ItsIn su fu tuuk su? Wutum Isu soo sIy
mungoo nuk su wu.
9
Itufu, yuw ush ku-
nu un Apu nIIee wutsu pun pung chee ju,
1 Kofndshucheemu5 , 6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
975

D
.1 NIshu fI yuwuf tu tum ApunII chtu fu ngu 2.24 tu utI tum tu.
ndu mbu fee. YushIng pI fI nuu chI nIII nu-
yu.

Ndu shu sIy unoo yusu fIs? yusu fI-


mund su. AshI fI

muyuum shu suun pu tu


tuyu tu fI tuk su? PIyu fI chI nuk pu su.
AshI fI pIyu fI chI nu fInts pu, wuts tu.
Yutu fIt shI shee unoo pukIch kumun chInts-
pu. Imbu nguf tu ku yutu fIt chu. MInu,
YushI ngush tuchIt ku, mInu tumux ku nu,
10
mInu shu chI ku, mInu muuch tu nguz
tmu fu ku, mInu kufu sum pu nI tuuku,
mInu tpu tsee muntsI fI tsI yut ku, ushIp
In IchI ngu fu yutu fIt shI shchu. Anu mush
tputs Apu nIIee wutsu pun pung chu zI nIII-
nu ju, ndu mbu fee utInu.
11
SIf sIy unu-
mu shee chI nu fu ngus, kIs yutu fIt shI shee
puyu fu ng su. Itufu, nut shu ApunII sIyuu
wunu sI fI mu sheem tInu fu ngu wu. ApunII
WIpuu wutsI pun Iyu mund tumu shI fI nI
ndu puchI ndu fu ngI yu. Sheefu, ApunII shu
WunI Iyuu kIz puf Istu fu ngI yu. Yutu fIt shI-
shI fI nee tsI nI tuchI ngee fu, mungee tsI nI
yufeefu, wuumu tIp tsI feem tInu fu ngI yu
Iyuu tsI. AshI fI yu, wunu sI fI nund tuung tsu
tunu.
Mishat, ngichzee mazinarintspa, nuw
siyaa Isuschicheetsis atashina
12
ApunII IchI ngu fu wuyu fu ngu, ushI fI
IchI ngu fu nuwuum wufI tu kI yu, tus,
zufu mu nu zufuktI schu. Itufu, IchI ngu-
fu Iyuu ndu Istu kI yu. Ashpu tum Iyuu
Istu ku, ushpu tum Iyuu kusIk chu tuyu tu-
fItkI yu. Nuwuu nuu tsI tuyu tu fI tu fee mu
utufI mupIy kInu, chI nu kee zI. AshI fu-
chu, sIyuu: Pup tsu, pIyu fI chI nu fInts pu,
utInu.
13
SIysu: Itufu, ApunII kchI tu muum
kutu nguts wuyu fu ngu, ushI fI kIs kutung-
tu fIch, tus, zufuk pu su. Itufu, ApunII
wuunu tInu fu ngI tuu, un IchI ngu fu
pus tuch pu fee. Itufu, muzI nung tsu, SIy
ngu tIs: KIzuuts tum yungu muum wuyu fu-
ngI yu, mung tssu. NItuu tI ApunII Iyuu
Imbu nguf zI pu neem tInu fu ngu, ndunI.
Tpu tsI nI nuwuu nuuts tu mu fI chI nu pu ndu,
tu Iyuu tInu fu ngI yu. Uwshu, ApunII
Iyuu Istu kI tum tu wunu sI fI tuu muu mu.
14
Nutsee tsI nI mungu tInu fu ngee ju, ufu-
tu mu fI tuu muum tInu fu ngI yu. TsI puk chI-
tuu tee nI, yusuf Iyuu Itu yu mu chI yu. Isus
tsI pu fu ngI tuu, wIz pu fIf pu Itu yu mu fu ngu,
sheef tum pu Iyuu Itu yu mu chI yu. AshI-
fu chu, nuw sIyuu: PIyu fI chI nu fInts pu,
utInu.
15
ApunII WunI Iyuu tIp tsI feem tInu fu-
ngu, Isu soom wunu tsI Iyuu nu fu ngI yu.
Isus wunu tsI tumu pu fI ushI fu tuu ku nI,
wutum ufu Isus Iyush tuu fu wu. AshI fu-
chu,

tumu fee Isu soo wunuts yyu fu nI,


kIzush Itsuch tu chI nI?

Tumufee Isu soo


Imbu nguf zeem nu chI nI? Wutum Iyush
Isus tuu fu wu. Anchu kIz puf yutu fIt chu.
1
KIzuuts Imbu nguf tu ku nI, Izu nIIeetspu zI-
nI ushIk shtI nI yu. MInu mu fI nutsus ushI fu
kInu ku nI. An wunu sI fee ju, ushI fI shI fInts-
pu. Kuupu unoo yusu kI mund su, wutum
ApunII kuk yundu mu fI nI mun utuwu,
Tpu tsee yumuk chu, wIzunII pu tu mu fI shu
mInu mu fI puz nutsus ushI fu sIn tuu chI nIII-
nu yu, utIyu.
D
AshI fI, Imbu nguf tu muum
Izuu fu wutsIs shu pu fee tunu.
17
Itufu,
Isu soo tsI mu fI chI nu ku nI, mInu mu fI shu
mungooz chI nu ku nI yu tsus tuu muu mu.
18
AshI fI yu, yutu fIt shI shee suwu ngInts,
Imbu nguf zee ngu tu ngInts, utInu, Itufu,
chIy yutu fI tu mush muntsu kuch, Iwu zI fI
nutsee tsIch tuyu tu fItkI yu. Itufu, mInu mu-
fI chIy yutu fIt yungu kuch, Izuu fu yutu-
fItkI yu, Izuu fu nutsee tsI nI Itsuch tu yu nI-
yu.
19-20
Itufu, ApunII Wuu nuu tsI WunI
Iyush pshtu yu fu, nutsI shI nI tuu kI yu.
ApunII nutsee tsI nI wuumu pungu seem
tumu pu fI ushI fu tInu fu ngI yu, wutum
Iyush tuu ku wu. AshI fI Apu nIIeem pung'
ushI fu tuu ku nI,

tumu fee ju Itsuch tu chI-


nI?

Ndu shu mungoon kIs? Isus kupung


kIyung kuchIyeefu, Iyuum tsI pu yu fu,
tumu shI fI nee mu nI tuwu pu fu ngI yu, yuwu-
mund yutu fIt shI shee tumu shtu fu ngI nI
unu mu ndu. AshI fI

muyuum shtu yutu fIt-


shI shee yusuf zund chIch? Isu soo tsI mu fI
chI nu muum wufI tu kI yu. AshI fu chu,:
Yutu fIt shI shee nguteefus suwung tsu.
Apu nIIeetsImu fI kuk puyung tsu, utInu
sIyuu tsI.
1 Kofndshucheemu6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
976
7
1
Nu mInoots shu kumun chInts pu.
SIy kIfu kuu nuwuum yundu yu fus,
zungu nI fu ng su. Nuts tu fu ngu fI, unush
nuwuu mushuk su. AshI fI tIs unoo
kumun chInts pu, kIzuu yumu muum
kumun chInts pu.
Tputs mIzunII shI tuuku, wunu sI fI nuu-
fI tuuku, wufI tu kI yu. WuunI tuu chI yu.
2
Itufu, sIyush zupun yutu fIt tuuk sIn,
kumI fun YushIng sIyuu kusI chI yu. AshI-
fu chu, ndu yutu fIt tuu muum, kIzuu
yumung tsu, utInu. Tputs wuunI wIzunII-
pu tu fI wunu sI fI tuuku, mupIy kIyu. KIz
wuunI wuzu funII pu tu fI wunu sI fI tuuku,
mupIyk tum tu. Anchu wunu sI fI yu utInu.
3-4
Kumuz wIzu nIIeetsImu fI nupuch-
pu. KIz ushI fI tum wuzu fu nIIeetsImu fI
nupuch pu tunu. KIz wuzu fu nIIee shee nI
tu, wuzu funII shu uyu tchI yu, wutum
kumuz wIzu nIIeem tuu fu wu. WuunI Ipun-
chI nIIIn pu. Kumuz wIzu nIIee shee nI tu,
wIzunII shu uyu tchI yu, wutum kIz wuzu-
fu nIIeem tuu fu wu. WuunI Ipun chI nIIIn pu.
Yungu mu tu ndu tI.
5
Ngu tu fI tIs suun pu tu
pchI ndInts pu, utInu. Itufu, kunu mu muum
zund kus, Ich tu fu IzunII pu tIs tsI yu tu ntsu.
Wundu yu, Apu nIIee ufu ngeem mungoo-
nee nI, ApunII pu tsI yu tee nI, tus, wunI pu-
mu su zufI kunu mu muum zund kus, ushI fI
ush pu fI kunu mu kus wufI tu fI yu. Nutu mu-
su nu kunu mu yu fus, yuwush suunu zund-
kIs unush Ipu nung tsu. Ndun nuu ush kus,
YushIng shu kumI fun sIyuu kusI chI yu,
wutum ufu Izu nIII ngu zIch tmu fukchI-
wu. KIz ufu wuzu fu nIII nguz tmu fu kI-
tum tu wu. AshI fI, Izu nIIeets Ish wunu sIf
ksu tung chu, utInu. KIzIs, zufu nIIeetsImu-
fI tum tIs wunu sI fI ksu tung tsu, utI tu mu nu.

Itufu,: IchI ngu fus Izu nIIeemIs yumu-


ngInts, teezI. Suunu zund kus, yumu-
ngInts, tunu sIyuu tsI. Kumuch tu kee zI.
7

Itufu, nuwuu tsI mu ndu yusu kIs? Nuw


mIzunII shI tuu kI nu. Tputs IchI ngu fu
mIzu nIIIsh tuu kI nuu fI, nuwuum wunu-
sI fI. Itufu, ApunII wuunu yusu kI yu
mungee tsI nI. ApunII ushpu tum tpu tsee
Istu kI yu, wIzu nIIee wunu sIf ksu tu muu-
mu, mIshu wuzu fu nIIee wunu sIf ksu-
tu muu mu. ApunII ushpu tum tpu tsee
Istu kI yu, mIzunII shI wunu sIf tuu muu mu,
mIshu mzu funII shI wunu sIf tuu muu mu.
8
Tputs mIzunII shI tuuku, mIshu mzu-
funII shI tuuku unoo nu kumun chInts pu.
Nuw tumu pu fI ushI fu mIzunII shI tuuku,
wunu sIf tuuk chu, wufI tu fI yu.

Muyuu mu
kIzuu yumu ku yumuch?
9
Itufu, kIzu-
nguz kIz puf zund ku, tmu fu ku, ushI fI
Izuu fu yumung chu utInu mIzunII shee tsI.

Muyuu mu ju ngu tIch tmu fu chIch? KIz


ushI fI tum zufu nIII muum zund ku, zufu-
nIII tum pu utInu.
10
Nu ndu kusu muum kumun chInts-
pu. Nuwuu nu kukI kumun kee zI, Isu soo
kumuch tu mu fI nI kumun kI nu. Zufu-
nIIeets Ish ksu fInII pu, utIyu kIzuu tsI.
11
Izu nIIeets Ish ksu fInII pu, utI tum tu
kumu zuu tsI. Tputs Isu soo mungoon ku nu
unoo utIyu. Itufu, kusu kI nuu fI, yusuf
zufu nIII muum wuts tu. Wuu nI tu fI tuu chI-
yu. Itufu, kIz wuunu wuzu fu nIII mu nu tum
zufu nIII muum zund ku, wuunI zufu nIII yu.
12
Itufu, ndun tuu nee Isus tuyus pu tu fu-
ngu, nu Isus mungee tsI p'tseefungu unoo
kumun chInts pu. Wupuz kumu zu mu fI
Isu soo mungoon ku, Itufu wIzunII ndu
mungoon ku, ushI fI

tumuy chee zIch? KIz


wuzu fu nIIee chI nu kI nuu fI ushI fu

muyuu-
mu kusuch? Wuts tu utInu.
13
Wupuz
kIzu mu fI Isu soo mungoon ku, Itufu wuzu-
funII ndu mungoon ku, wundu yu kumuz
wIzu nIIee chI nu kI nuu fI, ushI fI kusu muum
wuts tu utInu.
14
An yutu fI tu ju, wunu sIf-
chu. Kumuz ndun tuu mungoon ku, wIzu-
nIII mun wunu sI feekI yu. KIzu tum ndun tuu
mungoon ku, wuzu fu nIII mun wunu sI feekI-
yu. ApunII nup kI yu, yuwu mun mInu mu fI
mungoon ku unu mu nu. WIpuu ushI fI tum
yutu fI tu ju tInu ku nu, mInu mu nu fI wunu-
sIf chu.
15
Ituf shu chu, tputs Isu soo ndu
mungoon ku, Isus chI chee Izuu fu kusu pI
utI nuu fI, wuunI kusu chI yu utInu. Isus-
chIch shu wuunu zund ku, nIII tu fI tuu kIz
Izuu fu yumu chI yu. KIzu yu nIII tu fI tu mun
kumuz Izuu fu zufunII chI tum tu yu. Itufu,
ApunII Iyuu: Tputs pu mupIy fus tuung tsu,
tfu ngI yu. AshI fI mupIy funI tuu muum
wufI tu ku nI yu tputs pu tu.
1
KIzuu tsIs sIyuu
utInu, SIy ndun nuu zufu nIIeets Is kusu kus,
1 Kofndshucheemu7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
977
Isu soo tsI mu fI mungoon kus, ushI fI zufu-
nIIIs sIyu mun yusu yu fu,

kumu pu fee Isu-


soo mungoo nuch? utInu. Kumu zuuts tum-
tIs utI tu mu nu, Izu nIIIs sIyu mun yusu yu fu,

kumu pu fI mungoo nuch? utI tu mu nu.


AshI fI nuwuu kukI muzI nung tsu.
17
AshI fu chu, zuwu nIIee, ndu xufu muum
sIyuu utu shI nu, sIf tu mu su tumuy fI mu sIs
tuu fu ng su, nu ushI fI tum tuung tsu. Itufu,
Apu nIII mun wIz pu fI wunu sIf tuung-
tsu, wutum Isu soo mungoo nuk su wu.
Anoo ufu kumuch tu kI nu Isus chI cheetsI.
18
AshI fI tum puz ushI fu kumun chInts pu.
Utu shuch tputs zItu mI nuu kuk puyu fu-
ngu sIn, wuyum shI fee tus ktsu ptu fu nu yu.
Sheefu, uwshtI sIn zupIsh Isu soo mungoon-
ku sIn,

muyuum shtu yuwuu ktsu pu fu ngu-


nu unoo puzI chI nIII nu? MI shut, sIyu shuch
tputs ndun tuu wuyum shI fee tus ktsup ku-
sIn, Isu soo mungoo nu fu ngu nu. Mungoo-
neef sIn,

muyuum shtu nu ktsu pu muum


zunduch?
19
Nu muzI nung tsu. Anu mun
mungIs tutInts pu. Ktsu pu mu mund ndu chI-
yuu Istu kI yu. Ndun tuu tI yu ktsup kuch, Istuk-
tum tu ju. Anu mun ApunII chI yuu ndu tupu-
chI ndu kI yu. Itufu, Apu nIIeetsImu fI kuk
puyu kIch unu mund chu ApunII Iyuu Istu kI-
yu.
20
AshI fu chu, sIf tu mu su tumuy fI mu sIs
tuu fu ng su nu ushI fI tum tuung tsu, utInu.
21
SIyuu tputs kufIk put much chu feem
Izuu fu yumu fu ngI tuu, Itufu sIysu mungIs
muntsu fInts pu. Apu nIIee kuk ksu fInts-
pu. Wundu yu tushI tu ngu muum zund ku:
AshI fI shtu ngu ngI, tu, shIy shu shtu ngu-
ngI.
22
SIyuu m'chuchuftuktuutIyu ushI fu,
punI fInts pu. Isu soo kuk mungoon kus, ksu-
fInts pu. Isu soo mu fI sIyuu nupku

chu ku ju
sIyuu kusIch? MI shut, sIysu tputs ndun tuu
much chuf tuu kIs, Isu soo mungoon kus,
Isu soom much chuf tumu pu fI ushI fus
tuung tsu, wutum Isus sIyuu kusI ku wu.
23
Isus kupung kIyung kuchIyeefu, sIyuum
tsI pu yu fu, wuumu tIp tsI feem tInu fu ngI yu.
AshI fI, putu fu nu fI shIsh ksu tInts pu, wutum
nuwuu nuuts tu mu fI ksu tu ngu ndu mu utuwu.
24
AshI fu chu, zuwu nIIee, tumuy fI mu sIs tuu-
fu ng su, nu ushI fI tum tIs tuung tsu. ApunII
wuunu tuu fu shee mIs punu yu fu, unufI chI-
nu fus tuung tsu, utInu sIyuu tsI.
25
MI shut, kumun chInts pu. SIy yuwuu
kIz mungu wuchI nu ku unoo mushu fu ngus,
nu kumun chInts pu. Isus nee ndu tuyus-
pu tu fu ngI tuu, yuw chI nu kI unoo kumun-
chInts pu. Itufu, Isus nuwuu tuyus pu tum pu-
neem nu yu fu, nuwuu Istu yu fu, nuw shu
Apu nIIee kuk puyu kI nu. AshI fI ItsIn su fu
tuyus pu tu kI nu. AshI fI kIzuu mungu wuchI-
nu ku unoo kumun ku fI, muzI nung tsu.
2
Nutu mu su kIz puf kIyung kuchIy kus,
ushI fI sIf tumu fu pu tuu fu ng su ushI-
fI tum tuung tsu.
27
Izu nIIIs tuu fI nuu fI,
ksu fInts pu. MIzu nIIIsh tuu kI nuu fee su,
mIzunII shI fI tum tIs tuung tsu.
28
Itufu,
kIzuu yumu kI nuu fee su, wufI tuk tu mchu.
KIz zufunII kuchtu mI nuu fI, wufI tuk tu-
mchu. Ash ku chuch, yutu fIt ndu tuuk chI.
Itufu, nuw sIyuu wIpu put mupIyt pu utufI
nutu mu yumu fInts pu, tfung tu nu.
29
AshI fu chu, zuwu nIIee ndu xufu muum
nuwuu kukI muzI nung tsu. ChIy tuu fu shIch
nIsh tsu pu fu nus shu mus pus tuch pu fee.
Isus yusuf kus ku chu, tuu fu shIsh IchI ngu fu
pus tu chI yu. AshI fI tsu pu fu nu see tu fush
chI nu fInts pu. Izu nIIIsh tuu fI tuu, Isu soo kuk
mupIy fInts pu.
30
Tunu kI tuu tee shu, mungIsh
kIs tuu kI tuu tee shu, muu chee zupun puyu-
kI tuu tee shu,
31
zupun puxunx kI tuu tee shu,
unoo chI nu fInII pu tunu. An IchI ngu fu
mus sI fI pus tu ku chI yu. Apu nIIeetsImu fI
tu fush chI nung tsu, zuwu nIIee.
32
Tuu fu sheets Is kupung chI nu fInts pu.
Apu nIIeetsImu fI kuk mupee kus tuung tsu.
MIzu nIIIsh tputs tuu fu sheem ndu mupee-
ku, Apu nIIeetsImu fI chI nu ku, unoo mu fI
mupee kI yu.
33
Itufu, tputs wIzu nIIee
wunu sI fI ksu tpI tu mupee kI yu.
34
AshI fI
tuuf shI mun xufu yu fu, ndu Apu nIIeetsImu-
fI mupee ku nu yu. KIz ushI fI tum zufu nIIee-
yu fu, tuuf shI mun mupee kI tum tu kIz pu fI.
Itufu, mzu fu nIIIsh tuufu, Apu nIIeetsIm
kuk mupee kI yu, unufI chI nu kI yu.
35
AshI fu chu, wunu sI fI nund tuung-
tsu. Tuu fu shI mu nIs xufu fInts pu. Apu-
nIIeetsIm mupee kus tuung tsu, utInu.
Itufu, unu mun sIyuu ndu xufu muum
ngutI tI, sIyuu Istu pI utufI utInu.
3
Itufu, sIy: Ipu fee mI wuzu funII nuchu-
ngu yu fu fI, punu chI mu, tus, punu ngInts,
1 Kofndshucheemu7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
978
ush ku chus, unchu ndu yutu fI tu. IpufI nu
Izuu fu kumu sI nu yu nIII yu. Zufu nIII muum
wufI tu yunII shI tu. Tputs yutu fIt putu tu sI nu-
pu tI.

Muyuu mu ju puchInd chIch? AshI fI


Izuu fu punu chI mu, utI nuu fee su, punu ngInts
utInu. PuchInd kI nuu fee su, pup tsu, Ipu fIs
yutu fIt tuu fu sI nu pu.
37
Itufu, sIy: IpufI
upunII pu nee mu fI tuu chI yu. Punu chee zI, ndu-
mbu fee, utI nuu fee su, unchu wunu sI fI tum tu.
Ipu fee tsIs ngu tIs msu ngee fus upunII pu neem
wuyu fInts pu. Kuupu Ipu fee tsIs tu fush yusu-
yu fus,

NInd IpufI wunu sIf tuuch?

Apu-
nIIeetsImu fI chI nuch? tus, unoo wuyung-
tsu upunII pu nee mu. Wundu yu tpu tsee:
Izu nIIeemIsh punu chInII pu, tfungus, Apu-
nIIeem wuyu fInts pu. Wundu yu Ipu fIs mzu-
fu nIIIsh ndu mupIy fu tuu chu, wuyu fInts pu.
Wundu yu wIts ndu muzI nu ku, wuyu fInts pu
upunII pu nee mu. Wundu yu suun tu tum yusuf
zupIsh: Apu nIIeem wuts tu. Tpu tseem punu-
chI mu, tchus, wuyu fInts pu utInu sIyuu tsI.
38
AshI fI yu, tputs wIpuu punuk chu, unchu
wunu sI fI. Itufu, ndu punuk chu, unchu kIz-
puf wunu sI fI upunII pu nee mu.
39
MInoo kumun chInts pu. KIz zufunII ku-
chu, unoo tsI mu fI wuzu fu nIIee ksut chI yu.
Itufu, wuzu funII tsI puk chI nuu fI yu ushI-
fu, ApunII wuunu zund ku, yusuf zufu nIII-
yu Isus chI chI mu nu tum tu.
40
Itufu, ufu-
tu fI mzu fu nIIIsh tuu kI nuu fI, kIs shu pu
upunII pu nee mu fI shu tuu chI yu, mung' kIs
tuu chI yu ufu ngI nu shtu. Anchu IchI ngu-
fu nuw chI nu ku fI, utInu sIyuu tsI. Itufu,
ApunII WunI mungee tsI p'tseefungu,
sIyuu kumun kI nu. AshI fI sIy kIzuu yumu-
muum mushu fu ngIs unoo kumu nee nu.
8
1
Nu mInoots shu kumun chInts pu.
KIfu ku fI shIs mushu fu ngus,

Wunu-
tsee upunII pu tseem wuyu fu ngu nu unoo
kutu ngu muum tumuy chee zI nI? tfungus,
unoo kumun chInts pu.
Anoo kumun ku fI, nIfI chI nung tsu. Isus-
chI chpu tu tI nI chI nu ku nI, yus pu tu tu fee mu
utunI kutu ngu muum xufuk tu nI chu.
Itufu, sIy: Yuunu yusu yu fu nI, kutung chI-
nI pu, tssu. Zufu mu nu zufuktI schu, zuwu-
nIIee. Itufu, suun tu fI yusu yu fus, mupIy fu
kutung ku chus,

ndu shu Isus chI chee yus-


pu tu kIs? Yuw suunu chI nu kIs unoo ush kus,

untuu tI wunu sI fee ju Apu nIIee mu? Nuw


nee kIz puf yusuk tu nu, tt ush kI tuu tee su,
un chI yuu Istu kee ju Apu nIIee mungoo nu-
muu mu. Itufu, yuun pu tu tI nI Isus chI chpu-
tu tI nI chI nu ku nI, unchu Istu kI yu.
2
Kupung
yusu kI tuu tee su, Isus chI chee mupIy kus,
kupung sIyuum pIsh tu kI yu Apu nIII kuku.
3
Itufu, Apu nIIee chI nu kuch, Isus chI chpu-
tuf tum tIch chI nu tuf chI. Ash kus, ApunII-
shu sIyuu kIs nup chI ntsu.
4
AshI fI wunuts upunII pu tseem wuyu-
ku nu unoo kumun chInts pu. SIy tpu su:
ApunII puts mungu tu fI tuu kI yu. AshI fI
upunII puts wuyu mu fI nee mungu tu fI-
tum tuu kI yu. AshI fI unoo kutung kuch,
chuu nuu tsI tuyu tu fIt chee zIch, ndu mbu-
fee, tus, nuw unoots tum utI tu mu nu.
Itufu, Isus chIch ushpu tum unoo ndu
Izuu fu mungoon ku nu, wund upunII pu-
tsI mun mung' tut ku nu. Itufu, ApunII
mInu mu fIt chu. AshI fu chu, upunII puts
mungu tu fI tuu ku nu wu utI nI yu.
5
Tsu pu fu-
nu sush, mIn kunI ndup upunII puts zupu-
nIn tutsItkI tuu, pusun, mIshu ufu tum
wuzu pun tuu fI tuu,

Iyuum mInu mu fI tuu-


fI yu Apu nIII mu fI tu, Apu fI nI IchI ngu fu
tInu fu ngI yu. Iyuuts tum tInu yu fu, Iyshu
Apu nIIeetsImu fI chI nu muum wufI tu ku nI.
Iyuum kufu ku fee mu nI mInu mu fI tuu fI yu
Isu soo mu fI tu. Isus Iyuu tupu chI ndu fu-
ngu, tuu fu shee mu nI ufu tu mu fI tuu muum
punu fu ngI yu Iyuu mu. AshI fu chu, upunII-
pu tsee wufI tu ku zI nIII nu ju utI nI yu.
7
Itufu, IchI ngu fu Isus chIch unoo ndu
Izuu fu mungoon ku nu, wund upunII pu-
tsee mungoon ku nu. SIf ndu tu mu Isu soo
mungoon chu sIn, upunII pu tsee, mInoo
yushI ngoots tum, mInoo wIshu noots tum,
mInoo pusu nuuts tum, kupung chI nu fu ngu-
nu. Anoo tsI mu fI chI nu fu ngu nu. Wund chI-
nu mu nu chI nu ku nu. Mungu ku nu, mIshu
punI ku nu. AshI fu chu, wunu tsee upunII-
pu tsush wuyu ku nu unoo kutung kuch,
Istu chpu fee utu sIn kutung ku nu yu. Sheef-
sIn, mung' muntsu ku,

TumuycheezIch?
Wutum sheefInuwu. Wunu tsee kutungeefI,
YushIng' kusI yu ndu, utu nu yu.
8
Itufu,
wunuts Iyuu Istu kee ju Apu nIIee mungoo nu-
muu mu. Munguk tuu tu nI Iyuu ndu Istu kI yu.
1 Kofndshucheemu7 , 8
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
979
Kutung kI tuu tu nI ndu chI yuu tuyu tu fItkI yu.
AshI fI

tumu ndu utee ju? zuwu nIIee.


9
AshI fu chu, Isus chI chee Isu soo ksu fu sI-
nu pu utufI utInu. ShIy wunu tsee mupIy fush
kutung kI tuu tee shu, uwshu wund punI kI yu,
Apu nIIee ndu Izuu fu mungoon kI yu.
10
ShIy
kupung yusu yu fush, upunII pu tsIsh pshtu-
yu fush, mupIy fush kutu nguk shu. Uwshu
shI yuu pukee fu, upunII pu tsee chI nuk pu-
fee. AshI fI nuw shu kutung chI tu mu, tu
pshtu chI yu. Ash kI nuu fee shu,

ndu shu shIy


tpu tsee yutu fIt yus pu tu kIsh?
11
AshI fu chu,
shIy Isus chI chee mupIy fu ngush, ndu chI-
nu fu ngush, tuyu tu fI tu fu ng shu. Isus unoom
tsI pu fu ngI tuu, shIy shu yutu fIt yus pu tu-
kush, uwshu shI yu mun Isu soo kusu muum
zund ku nu yu. ShI yu mund yutu fIt chI yu.
12
Anchu kIz pu fI yutu fI tu yu. Ash ku chush,
Isu soo kuk kupee tuk shu, wutum Isus chI-
chee ndu chI nuk shu wu. Uwshu ushI fI tum
Isu soo kusu muum zund kI yu. AshI fI Iyuu
ndun tuu tuyu tu fIt ku, Itufu Isus chI chpu-
tu tI nI chI nu ku nI, tuyu tu fI tu fee mu utunI
xufuk tu nI chu kutu ngu muu mu.
13
Nuwu tuu-
tI yusuf wunu tsee upunII pu tsush wuyu-
fu ngu nu unoo kutung chee zI, ndu mbu fee,
wutum Isus chI chee tuyu tu fI tu fee mu utI nu-
wu. AshI fu chu, sIysu shIng tum tsu utInu.
Mazinangtsa; Isuschicheewaa
tuxaratareema Apan!!eema
tus, uru chinangtsa; xarashish
wayarintspa siyaa atashina
9
1
Nupu:

nuw tumu kImu nu? Isu soo


mungoon ku fI, nuwuum xufu muum
ndun chu. Muu chI IchI ngu fu nuwuum
wunu sIf chu. MI shut, nuw Isu soo kuk tuyus-
pu tum pun tu nu kIz pu fI nu, wutum Isu soo
kchIp tI pufu ngI nu wu. AshI fI nuw sIyuu ufu-
ngI nu shu kusI ku fI,

muyu mu nu ju xufu chI


nuwu? AshI fI tuu tI, yuwuu nuwuu nI zund kI
unoo wuts tu utInu. SIyuu mungoon pu nu
utufI, tuyu tu fI tu fee mu utufI, mungIp tI tuu-
kI nu, nuwuu nu chI nu kI unoo Itum su kI nu.
MI shut, nuw kupung Isu soo kuk
kumu nI fu ngu fI, sIysu mungoo nu fu-
ng su.
2
Tputs ushpu tum nuwuu: Isu soo
tuyus pu tum pu nee zIsh, utI tuut ssIn, Itufu
sIy nuwuu yusuk su.

Ndu shu sIy nuwuu


chI nuk su? ChI nuk pu su. SIy nuwu mun
Isu soo mungoo nu fu ng su. AshI fI zuf ku fI
tI, nuw Isu soo kuk tuyus pu tum pun tu nu.
Anu mund nuwuum xufu muum ndun chu.
Yuwuu nuwuu nu zund kI unoo nuwuum
wufI tu fI yu.
3
Itufu, tputs nuwuu:

Muyuum shu
ushI fu Itum su kshu yuwuu chI nu kIsh
unoo tsI?

Muyuum shu tpu tsIsh ndu


ngu tu fI tIsh kutu nguk shu? tu, nuw shu
ymku fI utInu, Apu nIIee kuk tuyus pu-
tu ku fI, tputs nuwuu: KufI kee putu pI
tu tuyus pu tu kI yu, tfundu mu utufI,
tpu tsIsh ngu tu fI tI kutu ngu muum wuts tu,
tfu ngI nu.
4
Isus tuyus pu tum pu nI fI nI
IchI ngu fu xIy ku sIn, Isus chI chIsh ufu
kutung ku nu. NItuu tI nuwuum ndu wufI-
tuk, wufI tuk tum tu nuwuu mu. AshI fI tuu-
tI, sIyuu tuxu fu tu fee mu utufI, wuts tu
utInu.
5
UwshtI sIn wIzunII pu xIy ku nu.
PItof tum tu, Isus tum zoo nIII Sundee ku
wIzunII pu xIy ku nu. Nuw nuwuu nu zund-
ku fI, IzunII pu tI wufI tuk tuu tI, ushI fI tuu tI
xufu kI nu, nuw mIzu nIII shtu nu. SIyuu
ndu tuxu fu muum Izu nIIeemI yumu fu-
ngee zI.

Bef nub pu nuwup tu xIy kunI,


yuunI kuwIp tI nI tufuwuztufungu nI,
1 Kofndshucheemu8 , 9
Siy /umi nis nuwuu nu mu nu ri wiz-
pu ri ri /utu ngu ru ngi nu. (9.6)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
980

D
9.9 NIshu fI yuwuf tu tum Tuyu sI mu 25.4 tu utI tum tu.
kchI tu fu ngI nI.

NItuu tI Iy ngu tI nI kutu-


ngu muum ndu wufI tu ku nI? WufI tuk tu-
mu nI yu. Wutum sIyuu tuyus pu tu ku nI,
sIysu ngu tum tIs Iyuu mufI tu muum
wufI tuk su wu. AshI fI tuu tI, sIy kumI nIs
nuwuu nu mu nu fI wIz pu fI fI kutu ngu fu-
ngI nu.
7

NItuu tI sunduf wuunu tuwu-


pu yu fu kutu nguk? ndu.

Antuu tI chIy
mzu fee tsIch tutsumeefuch, ndu kutung-
tu fIch? ufu kutung tuf chI.

Antuu tI
chI nu zee chI nu yu fuch, ndu kufI kee
putu kIch? ufu putu tuf chI. Nuw shu ushI-
fI tum tI, sIyuu Apu nIIee kuk kumun ku fI,
sIyush ngutI kutu ngu muum wufI tuk tuu-
tI, Wuts tu, tfu ngI nu, wutum xufu shIsh
wuyu muum ndu zundu fu ngI nu wu.
8

Antuu tI nuwuum tu ju tI? wutum


ApunII kuk neets tum kumun ku wu.
9
My sI su fI nI wIf ku fI utee ju,
Wukuf tufuw zu pun tIfI koo tuchuw tu-
ku, nuyIn tu fu unoo wuku fuu shIp kuk-
pu tu fI kumu fI fInts pu. WuunI yuwush
tufu wuz tu ku unush kutu nguch pu,
pchI ndInts pu,
D
tchu ApunII kuku.

NItuu tI ApunII
wuku fuu tfu nII? ndunI.
10
Iyuuts chu,
tuyus pu tum pu nee tsI nI, tu, tfu ngu shu.
AshI fI yu, Isu soo kuk tuyus pu tu ku nI,
tputs shu Iyuu mungu tu fI tum mufI tu-
muum wufI tu kI yu. Putut kIch unu mun
kutung tu fIch, wutum chIy mzu tsee mzu-
yu fuch, ufu kutung tuf chI wu.
11
AshI fI
Iy Apu nIIee kuk tuyus pu tu ku nI, mupee-
ku nI, sIysu Iyuu Istu muum wufI tuk su.
Nuwuu nu zundu fu ngI nuu feenu, Istu ngu-
ndu mu, tfung pu fI nu.
12
Tuyus pu tum pu nI
nIII tu fI sIyush kusee fum chu sIn, Istu ngu-
ndu mu, tfu ngu sIn, sIysu Istu fu ng su,
ngu tu fu ngee zIs.

NItuu tI nuw ushI muum


ndu wufI tu kI? Afu ngI nu shu wufI tuk tu nu,
wutum nuwmu sIyuu tuyus pu tu fu ngI-
nu wu. AshI fI tuu tI wuts tu, tfu ngI nu.
Istu ngu ndu mu ndu ttI, wutum sIyuu
tuxu fu muum ndu zund kI nu wu. Wuts tu,
tfu ngu fI kIyung kuchI yu fu ngu fI, ushI fI-
tuu Itum su fu ngI nu. KuwIp tI putu tu fu ngu-
fI kchI tu fu ngI nu. Isu soo kuk tuyus pu tu-
fu ngu fI, IchI ngu fu tputs mungoon pu nu
utufI, tpu tsIsh ngutI kutu ngu muum wuts-
tu, tfu ngI nu. Tputs nuwuu: KufI kI nguz
putu pI tu tuyus pu tu kI yu, tfundu mu
utufI wund ush kI nu.
13
MuzI nu ntsu, mungee ts Is
p'tsIchIntspu. Ifu su fI nush ApunII
pung' tuu fI yu. Anush Apu nIIee kuk
puyuk sIn, upunII pun Apu nIIIsh putu tu-
muum pshtuk sIn, unu mun kchI tu ku nu,
yuwu mun tputs kutu nguts Apu nIIeem
wuyu ku nu unu mu nu.
14
AshI fI tum, Iy
kufu ku fI nI, Isusu, Iyuum kumuch tu fu ngI-
tum tu. Nuwuu kukI kumun kus, tputs shu
mungoon ku, uwshu Istu chu pu ntsu kchI tu-
muu mu, tfu ngI yu Isusu.
15
Isus tfu ngI-
tuu, nuwuu nuuts shu wuts tu, tfu ngI nu.
Wund ushI muum zund kee zI, wutum
sIyuum xufu shIsh wuyu muum zund kee-
zI. Nutu fI tuyus pu tu muum yundu kI nu
ngu tu fI tI. Istu ngu ndu mu utee zI, ndu.
AtI nuu fI, kIz puf puzIch pu fI nu. Istu ndu
utI nuu fI, sIysu nuwuu Istu kI nuu fee su,

tumu fee ju, Ngu tu fI tI tuyus pu tu fu ngI-


nu, yusuf tchI? PuzIch pu fI nu kIz pu fI.
1
Isus nuwuu tuyus pu tu shI nI tyu fu,
ApunII wunee fu ndu mu utufI ngu tu muum
pInu suk tu nu, tumI nu fu ng tu nu. Tuyus pu-
tu fu ngu fI, Nuwuu nuu tsI ungIf tu pI, utI-
tuu tI, Itufu pInu suk tu nu, wutum wuunu
nuwuu kumuch tu fu ngu wu.
17
Nuwuu nI
tuyus pu tu muum zundu fu ngI nuu fI, Isus
ndun nuu fI kumuch tu fu ngu, ushI fI nuw
nuwuu nuu tsI ungIf tu muum wufI tuk tu nu.
Wuunu Isus yusu yu fu, nuwuu tuwu-
puch pu fee. Itufu, Isus: Tuyus pu tu shI nI,
tpu tsI mun kchI tung sI, tyu fu, tputs shu
tuwup chI yu.

Tumufee tuyus pu tu muum


ngut chI?
18
Itufu, nuw shu: ApunII wuunu
nuwuu tuwu puch pu, utufI, tpu tsI mun
kchI tu muum ngu tu fu ng tu nu. Isu soo kuk
ngu tu fI tI tuyus pu tu kI nu. MungI kIs shu
tuyus pu tu kI nu.
19
AshI fu chu, nuw ngu tu fI tI sIyuu tuyus-
pu tu fu ngu fI, nuwuu ndu kusIk su. SIyuu
tumu shtu kee zI, mupIyk tu nu. IchI ngu fu
nuwuum wufI tuk tuu, Itufu sIyuu chInu-
1 Kofndshucheemu9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
981
ku fI, tuxu fu tu fee mu utufI, nuwuu nu
chI nu kI unoo Itum su kI nu. Apu nIIee kuk
kumun ku fI, tputs zupun mungoon pu nu,
utufI Itum su kI nu. Tpu tsee chI nu ku fI,
Apu nIIee mungoon pu nu utufI ush kI nu.
20
Utu shu chIsh kumun ku fI, Utu shuch
tumu pu fI ushI fu tuuk tu nu. My sI su fI nI-
mun kuk ndun tuu mungI tut ku fI, unoo
puyu kI nu. Utu shuch nuwuu nutsu fu-
ndu mu utufI upInII Imu pI ngu fu ngI nu,
mungoon pu nu utufI, ush ku fI tuuk tu nu.
21
Afup chI ptuu tunuf pI tuu kumun ku tu fI,
nuw unshuch tumu pu fI ushI fu tuu kI-
nu. Anshuch My sI su fI nee kuk ndun tuu
puyuk sIn, nuw shu Apu nIIee kuk ndu
kupeet ku fI, nuw unshuch tumIn ku fI
tuu kI nu. Afu pIch tumu pu fI ushI fu fI tuuk-
tuu tI, Itufu yutu fIt shI shee ndu chI nu-
kI nu, wutum Isu soo tsI mu fI kuk puyu pI
utI nu wu.
22
Isus chI chIsh tuyus pu tu ku fI,
tputs Apu nIIee ndu Izuu fu mungoon ku,
nuw shu Istu kI nu. Uwshu zupun xufuk tuu,
Itufu chI nu ku fI, ndu tuxu fu kI nu tpu-
tseetsI. AshI fu chu, tpu tsee IchI ngu fu chI-
nu fu ngu fI, Apu nIIee kuk kumu nI fu ngI nu.
Zuwu nIIeem pu zI ushI fu fI Istu fu ngu fI,
ApunII ushpu tum tpu tsee Izuu fu tupu chI-
ndup utufI, ushI fu ng tu nu.
23
AshI fu chu, zupun tputs mungoon pu-
nu utufI, ufu tpu tsee chI nu kI nu, tpu tsee
ndu tuyu tu fI tu muum mungIp tI tuu kI-
nu, nuwuu nu chI nu kI unoo Itum su kI nu.
Ash ku chu fI, IchI ngu fu nI wushu nund
shu mbutchI nI pu Isu su mu nu.
24-25
AshI-
fu chu, nuw sIyuu utu shI nu, ShIng tum tsu,
tunu. ApunII nuwuu kIs nupuch pu tus,
Apu nIIee kuk kIz puf puyung tsu. Suu-
nuu tsI chI nu shIs tum sung tsu. ApunII kIs
chI yuu nup kI nuu fI, ufu tu mu fI mungIch
kIs tuu chIch. AshI fI pIyu fI chI nu fInts-
pu, mungIp tIs tuung tsu. Nupu: Tputs
mIchIt ku sIn,

IfI pu muum tumu ku zI nIII-


nu ju? Munguk sIn, zupun yuchu ku nu,
putum yuchuk, putum yuchuk ush ku sIn,
Itum suk sIn, xupshI ngu muum ush ku nu.
Sheef sIn, zupIsh yusu yu fu sIn, Izuu fI shu
IfIp ku nu. MInum tuu tu wumu fI kusI ku,
IchI ngu fu sIn kIz puf IfIp ku nu. MInum
kusI ku ttI yu cheem yyu fu, nutu mu su-
mum tu mung' kIs ushIk chu. AshI fI sIysu
shIng tum tsu tInu. Itufu, Iy Apu nIIee
mungoon ku nI, ufu tu mu fI ush kI nI yu.
AshI fu chu, Apu nIIee kuk puyu fus, pIyu fI
ndu chI nu kus, mungIp tIs tuung tsu, kIz-
puf tuung tsu, tunu.
2-27
Nuw ufu ush-
kI nu. Isu soo mu fI nuwuu kusIchpu utufI
Itum su ku fI, mungee tsI kIz puf wuneek tu-
nu. ApunII wunee fu ndu mu utufI nuwuu-
nuu tsI wunee kI nu. Tpu tsee zupun: Apu-
nIIeetsImu fI kuk puyung tsu, tfu ngu fI,
sheefufI nuwuu nuu tsI yutu fItkI nuu feenu,
ApunII nuwuu wuneek chu, puzIch pu-
fI nu kIz pu fI yu. AshI fu chu, mungee tsI
kIz puf wunee kI nu. Nupu: Tputs IfIp ku-
sIn,

nItuu tI pIyum shu IfIp tu fu, pIyum-


shu IfIp tu fu ushIk? dun chu. ItsIn su fu
IfIp kI yu. Tputs tuzIm muum mIchIt ku sIn,

nItuu tI mungu tu pIyum shu pzItu pIyum-


shu pzItu ushIk? dun chu. Tpu tsI mu nu fI
kIz puf tuzIm tu ush kI yu.

NItuu tI ndu-
tu mu xupshI nguk sIn mIchIt ku nu? ndu.
Ufu yusu muw mIchIt ku nu. Muu cheets-
tu nuu fI yu nuw sheef tum tI yusu yu fI tum tI
sIyuu tuyus pu tu fu ngI nu. Nuwuu nuu tsI
wunee ku fI, mungIp tI tuu kI nu. ApunII
wunee fu ndu mu utufI Isu soo tsI mu fI kuk
puyu kI nu. SIysu shIng tum tsu utInu.
10
1
Zuwu nIIee, zItu mI nu fI nee tsI nI
mbI zu fInts pu yuwuu Apu nIIee
kuk kupee tu fu ngu nu unoo tsI. Anoo ndu
mbI zu muum mungee ts Is p'tsIchIntspu.
Utu shu chIn My sI su fIn shI nI tuchI tu fu-
ngI tuut ssIn, IjIp too tsup kusu fu ngI tuut-
ssIn, ApunII Istu fu ngI tuu, zItu mI nu fI nI
ndu Apu nIIee mungoo nu fu ngu nu, wutum
yutu fI tu fu ngu nu wu. ZItu mI nu fI nI IjIp-
tush tsup tuu fu ng sIn, ApunII shu wup tum
yun pu fu ngI yu, kIz puf tupu chI ndu fu ngI-
yu. Musuuts tuu ufu pu ngoom nu yu fu,
tputs ktu fu ngu nu. Msu spu zufee kumu-
nI fu ngI yu ndu tputs zufI mun kIyung
kuchIy muu mu.
2
Shee fund sIn, Izuu fu
My sI su fIn shI nI tuchI tu fu ngu nu, wuu
kuk puyu fu ngu nu.
3
Kutu nguts upu sup
ndun tuu tuu fu ngu, ApunII wutu ngu-
sheem ufu wuyu fu, IchI ngu fu sIn kutu-
ngu fu ngu nu.
4
Upu sup wuu muum ndun-
tuu tuu fu ngu, ApunII shu putumbchIsh
1 Kofndshucheemu9 , 10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
982

D
10.7 TushI tu ngu fu ngu 32.6 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
kungoo wuyu fu, IchI ngu fu sIn wuu fu-
ngu nu. Yuptu xIy ku nu umb ApunII WIp
Istu fu ngI yu.
5
ApunII kIz puf tupu chI-
ndu fu ngI tuu, Apu nIII mun wIz pu fI fI nI
kchI tu fu ngI tuut ssIn, ushI fI tuu yutu fI tu fu-
ngu nu. ApunII pu tsI nguz chI nu fu ngu nu,
yutu fIt muntsu ngu fu ngu nu yu. AshI fu-
chu, ApunII shu zItu mI nu fI nee tsI nI ngu tu-
fu ngu nu unu mund wunee fu ngI yu. TsI puf
wunI pu ju mIchn pIy tumoo, pIy tumoo
ushI shI fu, upus pI fI pchI ngu fu ngI yu.
WIpuum shu tuu fu ngu nu. WuchI nuu tsI-
mbu nu ndu fI ndu wunee fu ngI yu, wutum
Apu nIIee kuk mungoo nu fu ngu wu. AshI-
fu chu, ApunII sIyuuts shu sheenII pu utufI,
Isu soo kuk kIz puf puyung tsu, tfu ngI nu
sIyuu tsI.

Muyuum shtu ApunII kuk zItu mI nuu


kumu nIk? ChI yuu mungoo zee p'tsImuum
kumun kI yu mungoo nu muu mu. Wutum
zItu mIn yutu fIt shI shI nguz tmu fu fu ngu-
nu wu.
7
ZItu mIn ushpu tum upunII pu tsI-
nguz chI nu fu ngItum sI nu yu. AshI fI upunII-
pu tsee chI nu fInts pu, ApunII wunee yunts-
pu utInu. ApunII kuk utee ju,
ApunII pu tsIsh IsfueI chIch shu tputs
kuxI neef sIn, kutu ngu fu ngu nu yu,
wuu fu ngI tu mu nu yu, yutu fIt mIchI tu fu-
ngu nu yu, stu fu ngItum sI nu yu. KIz puf
yutu fIt ushI fu ngu nu yu.
D
AshI fu chu,
tpu tsI fee tsI kIz puf wunee fu ngI,
ApunII tfu ngI yu.
8
AshI fu chu, sIysu shI-
fInts pu utu shI nu, pup tsu. Yusuf zItu mIn
ushpu tum yutu fIt tuu fu ng sIn, nutu nu-
ndu fI 23,000 tsI pu fu ngu nu. AshI fu chu,
sIysu shI fInts pu utu shI nu.
9
MI shut, zItu mIn ushpu tum Apu nIIee
yutu fIt nu fu ngu sIn, mung: ApunII Iyuu
wunu sI fee ju Istuk, ndu kIs tuu kI nI. Yutu-
fIt tuu ku nI,

kumu pu Iyuu wunI chI yu?


WunI chee ju, ndu mbu fee. Mungu nup kI yu,
tfu ngu nu zItu mI nu. Tfu ngu sIn, ApunII-
shu mkuu zupun zungu nee fu, tputs zupun
tsI pu fu ngu nu, mungu. AshI fI sIy yutu fIt-
shI shI nguz tmu fu kus,

Kumu pu ApunII
wunI chI yu? tfInts pu, Apu nIIee mchI-
tInts pu.
10
MI shut, zItu mIn ushpu tum Apu-
nIIee kumu nI mu pu nee yutu fIt tsI yu tu fu-
ngu nu, mungu. Yutu fIt tuu fu ngI tuut ssIn,
My sIs tpu tsee tup chu fu ngu, Iyuu kIyung
yuchu kI yu. My sI suu zund kee zI nI, tfu-
ngu sIn, ApunII shu wusu ndu fuf tsI pu shIsh
wuyu yu fu, zupun mung tsI pu fu ngu nu yu.
AshI fI sIys tu Apu nIIee tuyus pu tum pu nee
yutu fIt tsI yu tInts pu utInu.
11
AshI fI yu,

muyuu mu ju ApunII kuk


zItu mI nu fI nee tsI nI kumu nIk? Iyuu
mungoo zee p'tsImuum kumun kI yu
mungoo nu muu mu. ZItu mIn un IchI ngu-
fu ushI fu ng sIn, ApunII shu kIfu ku mun
tuyu ndu fu ngI yu. Itufu, Iyshu nIIu fu nu fI
zItu mI nu mun ush tuu ku nI, kukoo muzI-
nu yu fu nI, mungoo nuk tu nI chu. AshI fI
mungoo nung tsu tunu.
12
SIy: Nuw kIz-
puf Apu nIIee kuk yusu kI nu. IchI ngu fu
nuwuum wufI tu kI yu,

muyu mu nu ju nuw
xufu chI? utI tuu tee su, Itufu mungIp tIs
tuung tsu sIyuu utInu. Yup ndu chI nu-
fus umb yutu fIt tuu kus, ApunII sIyuu
wunI chu pu ntsu, utInu sIyuu tsI.
13

NItuu tI
shI yuu tsI mu fI YushIng' tumu nduk? ndu.
YushIng' IchI ngu fu chI yuu tumu ndu kI-
yu. Tumundukchu, ApunII shu YushI ngoo
tuxu fu kI yu ndu chI yuu kusI muu mu.
ApunII wuu nuu wIz pu fI fI nee chI yuum
punu kI yu Itum su muu mu. ApunII wuu nuu-
tsI kuk ndu kupeet ku, wutum Istu chInts-
pu utuwu. Ash ku chu, chIy shu YushI ngoo
kuk ndu puyuk chI.
14
AshI fI yu, kuupu muzI nu ngu ntsu:
upunII pu tsee chI nu fInts pu, upunII pu tsIsh
ktu ngInts pu, nuw sIyuu Isus chI cheets Is
tInu.
15
SIy mungIs tuu fI tum tu. AshI fI
suunu sung tsu. MuzI nung tsu, Isus ushI-
fu ngu unoo ndu mbI zu muum unu fI tum
puyu ku nI yu.
1
AshI fI yu, kutung ku nI,
vInoo pukIch yyu fu nI, ApunII pu tsI-
yu tuk tu nI chu. Apuu, Ipu fee tsIsh zungu-
nI fu ngush, Iyuum tsI pu fu ngI yu, ufsIf
kushI ndu fu ngI yu. Ipu fI mu nIsh Iyuu
tupu chI ndu fu ngIsh. AshI fI wup pu fee
unu mu ndu utI nI yu, tyu fu nI, vInoo
wuu ku nI. Wuu ku nI

Ndu shu Isu soo ufsIf


chI nu ku nI ush kI nI? MI shut, punguu yyu-
1 Kofndshucheemu10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
983

E
10.20 Tuyu sI mu 32.17 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
10.22 Tuyu sI mu 32.21
tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
10.2 NIshu fI
yuwuf tu tum SuImo 24.1 tu utI tum tu. MI shut, SuImo 89.11 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu
tuu fI tum tu.
fu nI, tuptu tuptu sheefunI tsI yut kI tu mu-
nI yu. Apuu, Ipu fIsh tpu tseem kInu yu fu,
Iyuum kIyung kuchI yu fu tsI pu fu ngI yu.
Sheefu yusuf tmu fu ngI yu. Anu mund
wup pu fee utI nI yu, tyu fu nI, kutu nguk-
tu nI chu. Kutung ku fI nI

Ndu shu Isu soo-


tsI mu fI wunuts chI nu ku nI ush kI nI?
17
Iy
tpu tsI nI zupun tuu tI nI, mInu mu fI chI nuk-
tu nI chu. Punguu mInum yyu fu nI, tup
tup ush kI tuu tI nI, kutung ku nI, mInu mu fI
Isu soo tsI mu fI chI nu ku nI. AshI fu chu,
Isu su mun kutung ku chu nI, Isu soo chI nu-
ku nI,

muyuum shtu ju mInush upunII pu-


tsIsh kutung chI nI yu? PInu su kI yu tsI mbun
puyu muu mu.
18
MI shut,

Utu shuch tumu ku nu yu?


Tputs Apu nIIIsh pung' kuseef sIn, kutung-
tsee Apu nIIeem wuyu ku nu. Sheef sIn,
Apu nIIee chI nu pu nI utu sIn, unoots tum
kutung ku nu. ApunII puts wutu ngush
ushI fI tum chu.
19
AshI fI muzI nung tsu
nuwuu kukI. Tputs uwput upunII pu tsee
tInu yu fu sIn,

nItuu tI upunII puts kIz puf


tuuk? ndu. Mungu tu fI tuu kI yu. Wunuts
upunII pu tsIsh wuyu kuch,

nItuu tI un chI-
yuu Istuk? ndu. Mungu tu fI tum tuu kI yu.
20
Itufu, nuw sIyuu utInu, Wunuts upunII-
pu tseem ndu wuyu ku nu, YushI ngoo
chI nu pu nI utu sIn wuyu ku nu.

NItuu tI
Apu nIIeem wuyu ku nu? ndu. YushI ngu-
nguz zund ku sIn, wuyu ku nu.
E
AshI fu chu,
upunII pu tsIsh kutu ngee fuch, YushI-
ngoots shu chI nu tuf chI, YushI ngoo kuk
puyuk chI. Anoomchu wuts tu tI.
21
Itufu,
Isu soo tsI mu fI chI nu yu fu nI, wuu ku nI,
kutung ku nI, sheefunI,

tumu fee ju yusuf


YushI ngoo chI nu chI nee? Anchu kIz puf
yutu fI tu, pInu su kI yu.
22
Ash kI nuu fee nI,

nItuu tI Isus unoo kIs nupuch? ndu,


kIz puf tsI yun tu chI yu.
F
SIyuu puchInd ku,
wunI chu pu ntsu. Ash ku chu

yupee sIy
kumung chIs?
23
AshI fuch upunII pu tsee chI nu fInts pu
tInu. AshI fI tuu tI yu, IchI ngu fu nuwuum
wufI tu kI yu, wund utI tuu tee shu, Itufu
IchI ngu fu chI yuu ndu Istu kI yu, Isus chI-
cheem Istu kI tum tu ju Apu nIIee mungoo-
nu muu mu.
24
AshI fI suu nuu tsI nupu ntsu,
yutu fI tI yus pu. Isus chI chpu tu tIs chI nu kus,
yus pu tu tu fee mu tus, mungIp tIs tuung-
tsu, upunII pu tsee wunuts ktu ngInts pu
tInu.
25
MuzI nung tsu. Wunu tsee puxunx-
pI tush,

ApunII pu tsIsh wuyu mu ju?


tfInII pu. Ndu mush kush, mupIy fush
ktu ngung chu. MupIy fush IchI ngu foo
pxu nxung chu yuwuu zund kIsh unoo tsI,
utInu.
2
Wutum ApunII kuk utuwu,
ApunII IchI ngu fu tsu pu fu nu see
ztufu kusI fu tuu kI yu.
Tpu tseets tum, muu cheets tum kusI fu
tuu kI yu,
G
tfu ngI yu Apu nIII. AshI fu chu, IchI ngu fu
Iyuum wunu sIf wuyu yu fu, mupIy fus ktu-
ngung tsu utInu.
27
Tputs Apu nIIee ndun tuu mungoon ku,
shI yuu yumu ku, mupIy fush ktu ngung-
chu.

ApunII pu tsIsh wuyu mu ju? tfInII-


pu. Ndu tush, mupIy fush shu kutung-
kuch pu shu. AshI fI mupIy fush ktu ngung-
chu utInu.
28
Ndun tuu tI ushI fu, ndun tuu
mush kush, uwshu shI yuu kumun ku chu,
upunII pu tsIsh wuyu mu, ktu ngung chu,
tu, unoo ktu ngInII pu. Kutung kI nuu fee-
shu, yus pu tu kush, uwshu: Puju. ApunII-
pu tsee chI nu kI yu, tu, ufu ngI nu shu
yushI ngush tuchIt chI yu, yutu fIt tuuch-
pu fee. MI shut, Isus chI chpu tu tIs tuyu tu-
fI tuch pu shu.
29
Suu nuu tsI utee zI, ndu,
Isus chI cheem xufung tsu utInu.
Itufu, shIy shu: Nuwuum IchI ngu fu
wufI tu ku, ushI fI

muyuum shtu tpu tsI-


mun xufu chee? tIsh.
30
ApunII pu nu
tsIyuteefufI, kutung tsI mund wup pu fee,
tfu ngu fI, kIs kutu ngee fu fI,

muyuum-
shtu tputs nuwuu yutu fIt tsI yu tuch?
tpu shu shIyu.
31
Nuw shu: ZufuktI shchu,
utInu. Itufu, nIfI chI nung tsu. Muyumusuju
1 Kofndshucheemu10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
984
chI nu kush, ushpI tush, ApunII nuwuu
kIs nup chI ndu tush, unoo shIng chu.
Kutung pI utI nuu fee shu ushI fu, Apu nIIee
zufum pu tu fI chI nu yu fush, ktu ngung chu.
Tputs shI yuu puk chu sIn, uwshtI sIn Apu-
nIIee chI nuch pu sI nu yu, utInu.
32
Ndun-
nuu shIy ush kush, tputs shu shI yu mun
xufu ku sIn, Apu nIIee ndu shu mungoon-
chI nIII nu yu, ush kI nuu fee shu yutu fIt chu.
Utu shuchtu xufuk sIn, ufu pIch tuu tunuf
xufuk sIn, Isus chI chtu xufuk sIn, yutu fIt-
chu. AshI fI tpu tsee mungoo ktu tu fInts pu,
utInu.
33
Nuw tpu tsee tuxu fu kee zI, ndu.
IchI ngu fu tputs Apu nIIee mungoon pu nu
utufI, nuwuu nuu tsI ndu chI nu kI nu. Tpu-
tsee Istu muum ufu chI nu kI nu. AshI fI sIy
nuw tumuk pu fI nu shIng tum tsu.
11
1
Nupu, nuw Apu nIIIsh WIp
tumIn ku fI, sIy ushI fI tum nuwush
tumI nung tsu tpu tsee Istu muu mu, ndu
tuxu fu muu mu. AshI fI yu, wunu tsee
upunII pu tseem wuyu fu ngu nu unoo wup-
pu fee kumu nee nu.
2
MI shut, kumun chInts pu yuwuu mIn
mushu fu ngIs unoo tsI.
SIy nuwuu chI nuk pu su. Yusu muum
zund kus, ufu nuwuu mushuk su. SIyuu
tuyus pu tu fu ngu fI, mbI zu kee zIs, ndu mbu-
fee. Yung puktI schu, nuwuu kukI puyuk-
su.

NItuu tI nuwuun tu ju kukI tuyus pu tu-


fu ngI? Isu soots chu kuk tuyus pu tu fu ngI.
AshI fI mungI kIs chu.
3
AshI fI nu mIshu kumun chInts pu kIz
ndu kumu zuu kusI muum unoo tsI. ApunII
wIpuu kusI ku, WIp shu kumu zuu IchI ngu-
fu kusI ku, kumuz shu wIzu nIIee kusI kI yu.
4
Nupu: SIyu shuch Kofnd shu chIs kIz ufu
kumIs muchu mun tutuykunu yu. Ashku
unu untuu tI kumuz pu tu tutsu moo fee ju.
Itufu, kumuz kumIs ndu tutuytufI yu,
wutum Isu soo mu fI kumu zuu kusI ku wu.
AshI fI, kumuz ApunII put tsI yut ku, Apu-
nIIee kuk kumun ku, kumIs ndu tutuytufI-
yu.
5
Itufu, kIz ApunII pu tsI yut ku, Apu-
nIIee kuk kumun ku, ufu kumIs muchI-
mun tutuytufI yu. Ndun nuu tutuyku,
kumuz tumu pu fI ushI fu tuuku, ushI fI
wuzu fu nIIee Ipu zu kI yu.

AshI fI yuw
kIz ndu kumIs tutuyku un wuzu fu nIIee
kusI pI utu pu fee ush kI yu. Itufu, ush kI nuu-
fI yu unoo muchoo kumu ndu tpu fee.
Kumu kI nuu fIch, wuun tu tum puzI chI yu.
AshI fI kumIs tutuyeefu, wuzu fu nIIee kuk
puyuch shu pu fee tunu.
7
Itufu, kumuz
kumI suu tutu yu sI nu pu utInu. ApunII
kumu zuu tsI mu tInu fu ngI yu. Nuwuu nu
tumu pu fI nu ushI fu IchI ngu fu kusIchpu
tu tInu fu ngI yu. AshI fu chu, kumuz
Apu nIII mun tuu kI yu kIz pu fI. Itufu, kIz
kumu zu mun tuu kI yu tsI pu su.
8-9
ApunII
kIzuu tInu pI tu kumu zuu wutu ndu fum
yyu fu, kIzuum tInu fu ngI yu kumu zuum
wIpu nu shI.

Antuu tI kIzuu tsI mu tInu-


fu ngee ju? ndu, kumu zuu tsI mu Ich tu fu
tInu fu ngI yu. AshI fI kumuz kIzu mun ndu
tuufu, kIz shu kumu zu mun tuu fI yu tsI pu-
su.
10
AshI fu chu, kIz wuzu fu nIIee kuk
puyu pI tu, kumIs muchI mun tutu yu fu,
ApunII pu tsI yu tu muum wufI tu kI yu. Ash-
ku chI nuu fI, ApunII shu wusu ndu fuf kIspu
chI nu chI yu.
11
ApunII kumu zuu tsI nI kIzup-
tu tutsu moo fu tuu fu shee mu nI tInu fu ngI-
yu, wutum Isu su mu nu fI tuu fu shee puyu-
ku nI wu. Kumuz pu tu kIzup tu tutsu moo fI-
nI yu, yuun pu tu tI nI Istu ku nI yu.
12
ApunII
Ich tu fu kumu zu mun kIzuu tInu fu ngI tuu,
Itufu kIz Iyuuts shu kumu zuu mu nI tutsI pu-
fu ngu nu. Itufu, ApunII chI yuu IchI ngu fu
tInu fu ngI yu, muu cheetsI IchI ngu fu tInu-
fu ngI tum tu. Uwshu wumu fI kusI fI yu.
13
AshI fI chI nu yu fus, suunu sung tsu.
KIz ApunII pu tsI yut ku, kumIs muchu-
mun ndu tutu yu fu,

sIyuum tumu fee-


ju? SIyuum yutu fIt chu. Ttu yuch tu ndu
tchu, tssu sIyu.
14
SIy Kofnd shu chIs
kumu zIs kIz tumu pu fI ushI fu mucheets Is
wuzu fun yunu nguk chus, kupung puzIch-
pu su, wutum sIyu shuch ndu ush tuf su-
wu.
15
Itufu, kIz ufu kIs yunu ngu ku nu.
Much pu kIs tuu ku nu yu. KIz wuyu fu ngush
wuu nI tum tuu fI yu, kumuz wuyu fu ngush
wuu nI tum tuu fI yu. AshI fI unufI chI nung-
tsu, kIz wuzu fu nIIee kusI fu sI nu pu tunu.
1
Nu IchI ngu fu yufu ngu shee kumu nI-
fu ngu fI, ushI fI

muyuum shtu yusuf


unoots tum sIy tsI yut chIs? AshI fI nutu nuu
zumung tsu. Iy tuyus pu tum pun nI unoo
1 Kofndshucheemu10 , 11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
985

D
11.25 Jefe mI yu su 31.31, Mf ko su 14.24, 2Kofnd shu chee mu 3.6 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu
tuu fI tum tu.
ufu ngeem tsI yut kee zI nI. Isus chIch ushI fI-
tum ndu unoo tsI yut ku nu yu. AshI fI yuw
kusI fu tuuku unoo kumu nee nu.
17
Nu mInoo kumun chInts pu, Apu-
nIIeem shu nIy kIs unoo tsI. SIy Apu nIIeem
shu nIy kus, wunu sI fee ju Ipun kIs, muntsI-
fI Ipu nuk su. Nuwuu kukI ndu puyuk su.
ShunIykItuuteesu, Itufu ndu kuupu Apu-
nIIee kuk mungoo nuk su.
18
MuzI nung tsu,
sIyush chee kumun ku tchu. Mung:
Tpu tsee nIyf ku nu, puchInd ku nu. Wuun pu-
tu nutsu ku nu, tchu sIyush cheetsI.

Kup
zufku t? Itufu, suunu yusuk su. Isu soo
mbIztu fI nee pu tus mung kutu nguk su.
Itufu, wIfuk'cheetsshu pIyum tushu neet,
pukI feets shu pIyum tushu neet, mInoots-
shu tputs pIyum tushu neet, wund ushIk-
su mung tssIn chu sIyush cheetsI. Itufu,
nuwnu sIyuu yusu fee zI, wutum ndu
pukI nu wu.
19
AshI fI zuf ku psInu yu sIyuu
utu nu yu, wutum chIy ufu tpu tsIch ush tuf-
chI wu. Itufu, ushpu tum tIs tputs Apu nIIee
kIz puf chI nuk sIn, wunu sI fI shu nIy ku sIn,
unoo nIII tu fIt shu tputs puk chu sIn, Pu.
An tputs kuupu Apu nIIee mungoon ku nu,
tch pu sI nu yu.
20
Itufu, sIy Isu soo mbIztu-
fI nee pu tus, shunIyeefus, ndu wushu-
nund kutu nguk su. Ndu kuupu Isu soo tsIm
chI nu yu fus, kutu nguk su, ngu tu fI tIs
msu ngu yu fus kutu ngIs.
21
Tputs pIyum
wuu nI tum kutu nguk, pIyum kutung ku
pIyum kutung ku ushIk su. Ash kus un
kuch tumu pu fI ushI fus kutu nguk su.
Ashpu tum tputs tuzu zuk chu, kufu su ku nu-
yu. Itufu, pukI feets shu nIy fu fu ngu nu yu,
mufIz kuyu tu fu ngu nu yu.

Muyuum shu
ushIk su?

Muyuum shu ndu wushu nund


shunIyeefus kutu nguk su? Isu soo chI-
nu pu nI utee su ushI fu.
22

Muyuum shu
msu ngu yu fus kutu ngu muum zund kus,
ndu pungI shI fI tIs kutu nguk su?

Muyuum-
shu pukI fee nIy fuk su?

Ndu shu pukI fee


nutsu kus puchInd kIs?

Ndu shu Isus chI-


chpu tu tIs nutsu kIs?

Antuu tI ush kIs unoo


ApunII ksuju nupuch? ndu.

Antuu tI
yuwuu ush kIs unoo nuw ksu tum tu ju
nup chI? ndu. Yutu fIt tIschu sIyu. AshI fI
Isu soo kuk mbI zukpu su.
23
AshI fI Isu soo kuk yusuf tuyus pu tu-
chInts pu. SIf Isus nuwuu tuyus pu tu fu-
ngu, nuw shu sIyuu tuyus pu tu fu ng tu nu.
Ash tuu yusuf mungee ts Is p'tsImuum
kumun chInts pu Isu soo kuku. AshI fI
muzI nung tsu, SIf tu mu su Iyuu kufu ku fI-
nee tsI, Isu soo puchu muum puk chIm shu
pshu tu fu, Isus wIpu nush pu psuun kutu-
ngu fu ngI yu. Punguu yyu fu.
24
Wupu fee:
Wup pu fI, tyu fu, tuptu tuptu sheefu,
wIpu nu sheets shu: In nuw chu nutsI.
Tpu tsee IchI ngu fu tupu chI ndu pI utufI
mus sI fI tsI pu chI mu. AshI fI kutung ku-
chus, nuwuu tsI mu fI chI nung tsu mungee-
ts Is p'tsImuumu.
25
Kutung tsee kuwu pu-
yu fu sIn, Isus mungu wuu yyu fu, yusuf
Wupuf put tsIyuteefu, ysI fu ngI yu. Yusuf
wIpu nu sheets shut: SIf opee ju mun ufsIf
yutu fIt shI shI fee tsIs ApufI mupIy tufI yu.
Itufu, nut shu chu nuwu mu nu fI kufu sI fI
yutu fIt shI shI fee tsIs tuchIng chI yu Izuu fu
mbI zu muu mu.
D
AshI fI wuuk chus, nuwuu-
tsI mu fI chI nung tsu. Ufu pIy shIng tsu
mungee ts Is p'tsImuumu, tfu ngI yu Isusu.
Tyu fu, ysI fu ngI yu.
2
AshI fu chu, Isus
wIpu nu sheem muf tu fu ngu, Iyshu umb-
tum shee nI utI nI yu. Muf tu yu nI tu mu nI Isu-
soo kuk tumI nu muu mu utInI. Ndu tu mu
Isus yusuf kus chu, yuun pu tu muf tu yu nI
utI nI yu. Isus Iyuum tsI pu fu ngu, tuu fu-
shee mu nI punu fu ngI yu, tt ush kI nI yu,
Isu soo ndu mbI zu ku nI.
27
AshI fu chu, zuwu nIIee, Isu soo ndu
mbI zu muum shu nIy kuch,

tumu fee
unush muntsIf kutung chIch? MuntsIf
kutung kI nuu fee su ushI fu, Isu soo Itsuch-
tuk su, ndu kuupu chI nu kus ushIk su.
28
Itufu, chIy mungI shIch chI nu yu fuch,

TumufungeezI?

Muntsu fu ngee zI nu wu?

Yutu fIt shI shee chI nu fu ngee zI nu wu?


chuu nuu tsI tuch, yufeefuch, kutu ngu-
muum wufI tu kI yu. AshI fI yufeefus, ktu-
ngung tsu tunu.
29
Ndu nufI mungeets Is
1 Kofndshucheemu11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
986
yuf kus, wund suun pu tu nutsu kus, muntsIf
kutung ku chus, Isu soots yutu fIt tuk chI.
Ash ku chus, ApunII shu wunI chu pu ntsu
sIyuu tsI. ApunII wunee fu ndu mu, tus,
Isu soo tsI mu fI chI nu yu fus, ktu ngung-
tsu.
30
Nupun chu:

WunI pu ju sIyush chI


ndu chI nu yu fu sIn, kutu ngu fu ngu sIn, nu
kus yutu ku nu yu? ushpu tum tsI pu fu ngu-
nu.

NItuu tI mungu tu fI ush ku zI nIII nu ju?


ndu. Isus wunee ku ush kI yu.
31-32
ApunII
nutu mu Iyuu wunI chI yu. Tputs nuwuu
ndu mungoon ku un Izuu fu YushI ngush
wunI chI mu. Itufu, yuw nuwuu mungoon-
ku unoo ushI muum un kuupu wunI muum
zund kee zI tu, puk chIm wunI chI yu.
Itufu, yuu nuu tsI yuf kI nuu fee nI ushI fu,
ApunII ndu shu wunI chI yu Iyuu tsI yu.
33
AshI fu chu, zuwu nIIee, shu nIy kus,
Isu su mun kutung kus, wunu sIf wushu-
nund ktu ngung tsu. Suun pu tu chI nu yu-
fus, shunIyeefus, kIs kutung kuch pu su.
34
Itufu, kupung mufIz kuyut kI nuu fee su
ushI fu, ndu tu mu Apu nIIeem shu nIy chus,
Ich tu fu pungI shImu sIs ktu ngung tsu.
Ash ku chus, mungIp tIs kutung ku chus,
ApunII shu sIyuu ndu wunI chI yu. Itufu,
tsI yut ssIs nImun pIsh tu kI yu, Itufu yundu-
chee zI, ndu mbu fee. SIyush nup ku tu fI,
tuyus pu tu chInts pu IchI ngu fu.
AshI fI Apu nIIeem shu nIy muum kumu-
nee nu.
Itaru, na minoo masharangis
anoo kamanchintspa. Apan!!
Wani wizpurireemani istaku
anoo kamanchintspa
12
1
AshI fI, Apu nIIee wIz pu fI fI nI
kumun ku fI, Isus chI chIs Izuu-
fu mungoo nung tsu.
2
SIf YushI ngush
tuchI tu fu ngus, YushIng' sIyuu kupung
kusI fu ngI yu, Apu nIIee ngu tu muum tuyus-
pu tu fu ngI yu.
3
ChIy YushI ngoo chI nu-
kuch, Isu soo yutu fIt tsI yut kIch, yutu fIt
tuyus pu tuk chI. Itufu, ApunII WunI chI-
yush tuufu,

tumu fee Isu soo yutu fIt chu


t chIch?

Tumufeeju Isu soo: Apu nIIee ju


WIpu, t chIch? Tmuum pInu su kI yu.
Itufu, ApunII WunI Iyush tuufu, Isus
nuwuu Izuu fu kusI kI yu, ApunII chu WIpu-
yu, utI nI yu. AshI fI ApunII WunI chI-
yush tuufu, Isu soo wunu sIf tsI yu tuk chI.
AshI fu chu, unu mun YushI ngoo ufu tu mu
nuts tu kIch, mInu, Apu nIIee wIz pu fI fI nee
nuts tu kI tum tIch.
4
ApunII wIz pu fI fI nI zupun chu. Wuun-
pu tu tIn Istu pu nu tu ApunII Iyuu wIz-
pu fI fee mu nI wuyu kI yu. MInush tputs
wIz pu fee wuyut, mInush tputs wIz pu fee
wuyut wuyut ush kI yu Apu nIII. Itufu,
mInu mu fI Apu nIII fI WunI IchI ngu foom
wuyu kI yu.
5
MIn, tuyus pu tu muum wIz-
pu fee wuyu ku, mIn, mungoo nu muum
wIz pu fee wuyu ku, mInoom wuyuk,
mInoom wuyuk ush kI yu. Itufu, yuun pu-
tu tI nI Istu muum ushI fu ngI yu Apu nIII.
MI shut, Isu soo tsI mu fI chI nu muum ushI-
fu ngI yu.

Iy Isus chIch zupun tuu ku nI,


ApunII WIz pu fee tuzu tu fu punu fu ngI yu.
Tuzu tu fu punu fu ngI tuu, Itufu mInu mu fI
Apu fI nI Iyuu Istu kI yu wIz pu fI fee mu-
nI.
7
Iyuu IchI ngu foom Istu ku, ngu tu nI
ndu tuu kI nI, yuun pu tu tI nI Apu nIII mun
kIz puf tu muum Istu ku nI yu. WIz pu fI fee-
mu nI zupu nee Istu kI yu.
8
ApunII WunI
Iyush tuufu, yuun pu tu tI nI mungoo zee
p'tsImuumu wuyu kI yu. MIn, yufu mu-
pu neem tputs wuyu ku, mIn tuyus pu-
tum pu neem tputs wuyu kI tum tu. AshIp
mungoo zee p'tsImuumu wuyu fu ngI yu.
9
ApunII tum Wunee tpu tsush pshtu fu ngI-
yu wuu nu mun Apu nIII mun kIz puf tu muu-
mu. MIn, Apu nIIee ch nush nuts tu muum
wuyu ku, mIn, wungu yuu yufu mu pu-
neem wuyu ku,
10
mIn, tpux tu mu pu neem
wuyu ku, mIn, Apu nIIee kuk kumu nI-
mu pu neem wuyu ku, mIn, YushI ngoo
nuts tu mu pu neem wuyu kI tum tu. AshIp
kIz puf tu muum ushI fu ngI yu. ApunII tum
WunI wIz pu fee wuyu kI yu kunIz puz kuk
ushI fu tsI yu tu muu mu. MIn tputs kunI-
zI ushI fu tsI yut ku, mIshu tputs unoo
muzI nu ku kumun kI yu.
11
ApunII WunI
wuunu zund ku, wIz pu fI fee mu nI wuyut
wuyut ush kI yu. Zupun wuyu ku, Iyuum
IchI ngu foo mu nI wuyu kI yu. Itufu, mInu-
mu fI Apu nIII mu fI WunI ush kI yu. AshI fI
ApunII WunI wIz pu fI fee mu nI wuyu ku
unoo kumu nI fu ngI nu.
1 Kofndshucheemu11 , 12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
987
Mishat, tchintspa; Apan!!
wizpuririni zapantaa payukuni,
itaru yaanpata istamaam ashkini
12
Iy Isus chIch zupun tuu tu nI tuu ku nI,
mInum puz ushI fu nI tuu ku nI, wutum
Isu soo mu fI Iyuu tupu chI ndu ku wu. ChIy
tpu tsIch tumup chI ushI fu k'tsItumtIch
tuufu, kuwI tum tIch tuufu, kItsI tum tIch
tuufu, kchI tum tIch tuufu, shI pI tum-
tIch tuufu, muchI tum tIch tuufu, ushIp
tuufu tuu kIch. Zupun tuu tuu fI tuu, Itufu
wushu nund mInu mu fI nutsIch tuuku. Iy
Isus chI chI nI ushI fI tu mu nI chu. Isus chIch
zupun tuu tu nI, Itufu Isu soom shu mInum-
pu zI nI ushI fu nI tuu ku nI yu.
13
Isu soo
mungoo nu fu ngu nI, ApunII shu Wuu nuu tsI
WunI Iyush pshtu yu fu, Apu nIIee tu fush
yufung tu nI chu. Shu nee fu nI yufu ngI tuu-
tu nI, Itufu mInu mu fI tumu pu fI ushI fu
tuu ku nI. Utu shuchtuu tu nI, ufup chI-
tuu tu nI, tunuf tuu tu nI, m'chuchtuutunI,
wIfuk'chItuutunI, IchI ngu fu nI mInum
nutsus tumu pu fI ushI fu tuu ku nI
Isu soo mu.
14
Itufu, Isu su mun mInu mu fIt puz
ushI fu tuu kI tuu tu nI, ApunII WIz pu-
fI fI nI zupun chu. WIz pu fee mInush
tputs wuyu ku, mInush tputs nIII tu-
fI tu mu sheem wuyu kI yu. AshI fI shIy
Isus chI chee pukeefush,

Tumufu uwu?

Tumuyushtuju nuw shu wIz pu fI fI nee


unu mu shee ndu puyu kee? utI nuu fee shu,
ngu tIsh tmu fu kush, yutu fIt chI nu kush
tshu. Itufu, unoo mupIyng chu. Wutum
wushu nund yuun pu tu tu nI Apu nIII mun
kIz puf tu muum Istu ku nI wu. ApunII
wuunu zundu fu ngu, wIz pu fI fI nee tpu-
tseem punu fu ngI yu. AshI fI tpu tseem
sIysu: Anoo yngsu nI utI nuu fee su, Apu-
nIIeets shu yutu fI tum nuk su.

Muyuum-
shu nIII tu fI tu nguz shu zunduk su? Itufu,
wIz pu fI fee mIsh shI yuum punu fu ngu
unpu tu fI kIs tpu tsee Istung chu, tunu.
Nupu

chIy tpu tsIch tumu kIm chI?

NItuu tI kutsInu ndu fI tIch tuu tu fee-


zIch? ndu. Muu chI fI tIch zupun tuu fI yu
kchI tu muu mu.
15
Apuz chIy kutsIch:
KuwIch ushI fu putu muum pInu su kI,
ushI fI wufI tu kee zI. PuzI kI nu wu, tpuz
ushI fu,

nItuu tI tufu ndu t? ndunI,


wutum nuum pu nI fI tuu ku wu.
1
Apuz
chIy kItsIch: Ku chIch ushI fu pu muum
pInu su kI nu wu, tpuz ushI fu,

nItuu tI
tufu ndu t? ndunI, wutum muzI num pu-
nI fI tuu ku wu.
17
KItsIch ndu nu fI,

tumu-
yu fee ju muzI nu chIch? ShI pIch ndu nu fI,

tumu yu fee ju IshIng chIch?

NItuu tI chIy
kchI nu ndu fI tIch tuu kIch?

NItuu tI chIy
kItsInu ndu fI tIch tuu kIch? ndunI. IchI-
ngu fu wushu nund Istu kI yu kchI tu muu-
mu.
18
ApunII chI yuu tInu yu fu, IchI ngu-
foom kchI tu muum wuyu fu ngI yu.
19
Itufu,
kItseetsImu nuu feechI tInu fu ngu, nItuu tI
tpu tsee zIch, ndu mbu fee. AshI fu ngI nuu-
fI yu, kchI tchee zIch, ndu mbu fee.
20
Itufu,
muu chI fI tum zupun wuyu yu fu, chI yuu
nutsee tsIch mInum tInu fu ngI yu. AshI-
fu chu, Iy Isu su mun un tumu pu fI ushI fu
tuu ku nI. ApunII wIz pu fI fee mu nI zupun-
tuu punu fu ngu, wushu nund yuun pu tu tu-
nI Istu ku nI Apu nIII mun kIz puf tu muu mu.
21
Itufu, shIy nIII tu fI tuu mIn chI nuk pu-
shu. Isus chI chee pukeefush,

Muyuu mu-
ju uw wIz pu fI fI nI wunu sIf? WufI tu fee ju
uwu, utI nuu fee shu, shuun tu fI ngu tIsh
tshu. Ngu tIs: WufI tu fee ju uwu, tssu,
wutum wushu nund Istu ku nI wu. Istu-
kee ju utI tuu tee su, Itufu Iyuu Istu kI yu.

Tumufeeju nutsu chI nee, wutum ApunII


wuunu wuyu fu ngu wu?

Tumufee ndu
Istu chI nee? AshI fu chu, zuwu nIIee,
tpu tsee nIII tu fI tu yutu fI tum nu fInts pu.
MI shut, nIII tu fI tu nguz tputs wIz pu fI nI
mungIs muntsu fInts pu utu shI nu.
Nutsee tsIch yusuf chI nung tsu. Apuz
chIy ku chIch, KuwI nuwuu Istu kee-
ju, tpuz ushI fu mungu utIyu, wutum
tumu fee kchIp tIch putu chIch. Apuz
chIy mu chIch: KutsIch yutu fI tu,

muyuu-
mu ju wunu sIf? tpuz ushI fu, mungu
utI tum tu, wutum tumu fee muchIp tIch
nuu tuf chIch.
22
Muu chI fI tuu pshu tu kI nuu-
fI, chIy ndu tuu chIch. Itufu, IchI ngu fu
tuu fI yu, yut tu mu tu tuu fI yu. Nutsee tsIch
IchI ngu fu chI nuk tIch chu. Yut tu muuts-
tuu chI nu kuch,
23
wunu sIf kumuf tu kIch.
Ndu ksI mu nu muum muxu tuf chI.
24
Itufu,
1 Kofndshucheemu12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
988
wunu sI fI unoo mupIyk tIch chu. ApunII
wuunu chI yuu ushI fu tInu fu ngI yu. AshI fI
wunu sI fI unoo mupIyk tu nI chu, Itufu yut-
tu mu unoo chI nuk tu nI chu.
25
AshI fu chu,
nutsIch muu chI fIt wuun pu tu ndu nutsu-
ku nu. Itufu, wushu nund Istuk sIn, kIs
tuu tu fIch. AshI fu chu, zuwu nIIee, nIII tu fI-
tu nguz tputs wIz puf mungIs muntsu fInts-
pu. MI shut, tpu tsee nIII tu fI tuu yutu fI tum
nu fInts pu tunu.
2
Yuun pu tuu tu nI tuuch-
chI. Apuz ku chIch ksu kI nuu fI, nutsIch
IchI ngu fu kIyung kuchI yukchu. Itufu,
wunu sIf nup kuch, nutsIch IchI ngu fu
ksu tum tuu chI yu. Isus chIch ush kI tu mu nI-
chu. Yuun pu tuu tu nI chI nu ku nI, Istu ku-
nI, kIs shu pu tuu chI nI yu. Itufu, tpu tsee
yutu fI tum nu ku nI, IchI ngu fu nI kIyung
kuchIy chInI yu. Mungu mung' muntsu-
kI nuu fI, kIyung kuchIy chI tum pu fI nI yu.
AshI fI suun pu tu chI nung tsu utu shI nu.
27
Iy Isus chI chI nI IchI ngu fu nI Isu soo
muu chI fI tu nI chu. Itufu, Isu su mun mInu-
mu fI tum kInuk tu nI chu.
28
Wushu nu ndu fI
Isus chI chI nI mInu mu fIt puz ushI fu nI
tuu ku nI. Itufu, ApunII wIz pu fee zupun
punu fu ngI yu. Ich tu fu, Isus tuyus pu tum pu-
nI fI neem ushpu tum wuyu fu ngu, unu mun
ApunII kumu nI mu pu nI fI neem ushpu tum
wuyu fu ngI tum tu, unu mun ksu tu mu pu-
neem ushpu tum wuyu fu ngI tum tu. Sheefu,
ApunII pu WIz pu fI fI nI tpux tu muum
wuyu fu ngI tum tu. Sheefu, tpu tsee Itu yu mu-
pu neem wuyu fu ngI tum tu. Sheefu, tputs
kIyung kuchIy ku unoo Istu muum wuyu fu-
ngI tum tu. Sheefu, Isus chI chee kumuch tu-
muum wuyu fu ngI tum tu. Sheefu, kunIz puz
ushI fu kuk tsI yu tu muum wuyu fu ngI tum tu.
29
NItuu tI IchI ngu fu tputs tuyus pu tum pu-
nee mu fI tum tuuk, ndu. NItuu tI IchI ngu fu
kumu nI mu pu nee mu fI tum tuuk, ndu. NItuu-
tI tputs IchI ngu fu ksu tu mu pu neem tuuk,
ndu. Tpux tu muum tum,
30
yufu muum tum,
Istu muum tum, kumuch tu muum tum,
kunIz puz kuk ushI fu tsI yu tu muum tum,
kunI zee nuts tu muum tum,

nItuu tI unoom
IchI ngu fu tputs wufI tuk? ndu mbu fee.
MIn tputs unpu nI fI tum tuuk, mIn shu
tputs unpu nI fI tum tuuk ush ku nu yu. Itufu,
ushI fI tuu, IchI ngu fu nI wushu nund Istu-
ku nI yu.
31
Itufu, Apu nIII nguz wIz pu fI fI nI
yuwu nguz tpu tsee kIz puf Istu ku unu nguz
chI nung tsu, ksu fInts pu utInu.
AshI fI yuw yuun pu tu tI nI Istu ku nI unoo
kumu nI fu ngI nu.
Kizpur istaku anoo yachapi
atinaareesa, itaru kizpur wanasiri
anoo kamanchintspa. In ichinguroo
kasiriya wizpuririneetsini
13
1
Tputs pu tu tIch chI nu kIch unchu
kIz pu fI wunu sI fI yu. MuzI nun chu:
wupuz tsI yu tu muum Apu nIIee wIz pu fI-
fI nI puyu kI nuupzI, kunIz puz kuk ushI fu
IchI ngu fu tsI yu tuch pu fI nu. Apu nIIeets tuu
wusu ndu fuf kuk tsI yut kI nuupzI, Itufu
tpu tsee ndu chI nu ku fI, ngu tu fI tI tsI yut kI-
nu. Wund nuwuum pIsh tu kI yu. Ash kI-
nuu fI, tumbuf mungu yusu ku tumu pu fI
ushI fu tsI yut kI nu. Ndu muzI nu muum
wufI tu kI yu, unu ndu Istu kI yu.
2
MI shut,
wupuz kumu nI muum Apu nIII wIz pu fI-
fI nI puyu kI nuupzI, kIz puf Apu nIIee kuk
kumu nIchpu fI nu. Apu nIIee kuk IchI ngu-
fu yusu kI nuupzI, tsI yut ssIs kumup shImu-
wu mungoo nuch pu fI nu. Ash kI tuu tee nu,
kIz puf kumun kI tuu tI, Itufu tpu tsee ndu
chI nu ku fI, wund nuwuum pIsh tu kI yu,
ngu tu fI tI tuu kI nu, wutum ndu chI nu kI nu-
wu. MI shut, wupuz Apu nIIee wIz pu fI fI nI
nupux tu mu shI puyu kI nuupzI, yusI nuuts -
tuu tunup kI tuu tI, Itufu tpu tsee ndu
chI nu ku fI, wund nuwuum pIsh tu kI yu,
ngutI tuu kI nu.
3
MI shut, wupuz Istu muum
Apu nIIee wIz pu fI fI nI puyu kI nuupzI,
muu chI fI tuu tsI IchI ngee fu fI, tpu tseem
pu nuch pu fI nu. Istu ku fI, tpu tseem tsI puk-
tuu tee nu, Itufu nuwuu wunu sIf tpu ndu
utufI, tpu tsee ndu chI nu ku fI, un nuwuu
Istu kee ju. Wund nuwuum pIsh tu kI yu,
ngu tu fI tI tuu kI nu, wutum tpu tsee ndu
chI nu kI nu wu. AshI fu chu, Apu nIIee wIz-
pu fI fI nee puyuk tuu tI, Itufu tpu tsee ndu
chI nu ku fI, wundu fI tI ngutI tuu kI nu.
4
AshI fI tpu tsee chI nu muum
kumun chInts pu.
Tpu tsee chI nu kuch, yutu fI tu wuuts-
tuu tputs mupIy tuf chI, ngu tu fI-
tIch wunI tuf chI.
1 Kofndshucheemu12 , 13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
989
ChI nu kuch ngu tu fI tIch Istu tuf chI.
Nuyu nI tuf chI. Tpu tsee ndu yutu-
fI tum nu tuf chI.
Tpu tsee chI nu kuch, chI yu mu fI-
shu tpu tsee ndu kusI muum
zund tuf chI.
5
Ndu muntsI fI tuu tuf chI. Ndu
puchInd tuf chI.
Tpu tsee chI nu kuch, ndu muuch tu-
nguz nuzund tuf chI.
Ndu nutsu tuf chI, chIy shu
ts tu tu fee zIch.
Mus sI fI ndu tsI yun tu tuf chI,
muntsung tu fee zIch.


Tpu tsI mun yutu fIt shI shI fI nI
mungIch munts tuf chI. Itufu,
tputs wunu sI fI tuu ku nu unu mun
mungIch ksu tuf chI.

7
Tpu tsee chI nu kuch, chI yuu tuyu-
tu fItkI tuu, Itufu ush tuu
mupIy tuf chI.
NgIch zee ndu muzIn tuf chI.
Ndu tumu pIng tuf chI, chI nu tuf chI.
ChI nu kuch yutu fIt shI shee
Itum su tuf chee.
AshI fI tpu tsee ItsIn su fu chI nu kuch,
ufu ush tuf chI.
8
ApunII wIz pu fee Iyuum punu fu ngu un
zup shI nu pus tuch pu fee. Itufu, ApunII shu
chI yuu: Ufu tu fI tputs pu tu tIch chI nung-
tsu, tfu ngu unnuu pus tu chee ju, ndu mbu-
fee. Ufu tu fI tputs pu tu tIch chI nu chIch,
chI nu shIsh shu Apu nIIee wIz pu fI fI nI
kusI kI yu. Nutu mu sum tu wIz pu fI fI nI
Apu nIIee kuk kumu nI mu pu nI tuu fI yu.
WIz pu fI fI nI kunIz puz kuk ushI fu tsI yu-
tu mu pu nI tuu kI tuu, wuunI pus tuch pu
utIyu Apu nIII. AshI fI tum, nutu mu sum tu
yusu shIsh tuu fI tum tu. Isus kus ku chu,
IchI ngu fu pus tuch pu fee.
9
Nutu mu wIz-
pu fee puyu kI tuu tu nI, Itufu Izuu fu shu
yusu muum pInu su ku nI yu, Izuu fu kumu-
nI muum pInu su kI tu mu nI yu.
10
Itufu,
Isus kus ku chu, nIII tu fI tum kInuk chu nI,
Izuu fu shu punguch shu pu fI nI yu. PInu su-
muum ndun shI tu yu. AshI fu chu, Izuu fu nI
tuu ku nI, ApunII wIz puf puyu ku nI un pus-
tu ch tum pu fee. Itufu, tpu tsee chI nu muum
ufu tu mu fI chI nu chI nI yu.
11
Nupu: nIIuf tu mu sI nIIuf tumu pu fI
ushI fu tsI yu tu fu ng tu nu. NIIuf tumu pu fI
ushI fu chI nu fu ngI tu mu nu. NIIuf tumu pu-
fI ushI fu mungoo nu fu ngI tu mu nu. Itufu,
nu wuchI nu yunII shI tI, nIIu fuu ch nush
kusu fu ngu fI, wuchIn tumu pu fI ushI fu
tuu kI nu. AshI fI nutu mu nIIuf tumu pu fI
ushI fu tuu ku nI yu. Itufu, Isus kus ku chu,
Izuu fu wuchIn tumu pu fI ushI fu mungoo-
nuch shu pu fI nI yu.
12
MInu, IspI ngush
kuchu fIsh puz ushI fu yut tum nupeefuch,
ushI fI tum Iy nutu mu uchImu fI mungoon-
kI nI. Itufu, Isu soo pukeefunI, wuzu fee-
tsI fI mungoo nuch shu pu fI nI yu. Isus Iyuu
Izuu fu nuts tu ku, Iy shut ushI fI tum Izuu fu
mungoo nuch shu pu fI nI yu. AshI fu chu,
ApunII WIz pu fI fI nI Iyuum punu fu ngu un
pus tuch pu fee. Itufu, ufu tu fI tputs pu tu tu-
nuu fIch chI nu chI nI yu, utI nI yu.
13
AshI fu chu, Isus yusuf kus ku chu,
tuch pu nund ufu tuuch pu sI nu yu. MIn,
ufu Apu nIIee mungoo nuch pu fI nI yu. MIn,
ufu Apu nIIee ksu tuch pu fI nI yu. MIn, ufu
Apu nIIee chI nuch pu fI nI yu, tpu tseets tum-
tu chI nu chI nI. Itufu, tputs pu tu tIch chI nu-
kIch unchu kIz puf wunu sI fI yu.
AshI fI chuun pu tu tI nI ufu tu mu fI chI nu-
muum kumu nI fu ngI nu.
Ashirucha, tputsee chinampatari
chinangtsa. Itaru, Apan!!ee wizpuririni
aranginasha kamanchintspa
14
1
SIy Apu nIII nguz wIz pu fI fI-
nI tmu fu kus, kunIz puz ushI fu
kuk tsI yu tu muum zundu mu nu zund kus,
wufI tu fI yu. Itufu, Apu nIIee kuk kumu nI-
muum ksu fInts pu, unchu kIz puf wunu-
sI fI, unufI chI nung tsu.
2
Tputs kunIz puz
ushI fu wIz pu fI fI nee puyu ku, un tsI yut-
ku, tpu tsee ndu Istu kI yu, wuu nuuts tu-
mu fI Istu kI yu. Tputs shu nIII tu fIt muzI nu-
muum pInu suk sIn, ndun tum mungoon-
ku nu, Apu nIIeem ndu Istu kI yu. AshI fI yu,
ApunII wIz pu fI nI wuunu tutsI yuch tu ku,
uwshu kunIz puz ushI fu tsI yut ku, ApunII-
pu tu fI tsI yut kI yu, k'kuz kumup shI muw
tsI yut kI yu. Tputs muzI nu mu nu muzI nuk-
tuu, Itufu ndu mungoon ku nu. KunIz puz
ushI fu kuk tsI yut ku, wuu nuuts tu mu fI
1 Kofndshucheemu13 , 14
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
990
Istu kI yu, IchI ngu foo Istu kee ju, ndu.
3-4
Ituf shut, tputs Apu nIIee kuk kumu-
nI muum wIz pu fI fI nee puyu ku, kukoo
mufI mush tsI yut ku, kIs muzI nuch chI
Apu nIIee kuku. ChI yuu mungoo nu muum
Istu kI yu. Tuyus pu tu kI yu. Wunee kI yu.
Mungee tsIch yuf kI yu. Anchu Isus chI chee
IchI ngu foo Istu kI yu.
5
SIy IchI ngu fus kunIz puz kuk ushI-
fu tsI yut kI nuu fee su, wufI tu fI yu. Itufu,
kumu nI mu pu nee wIz pu fI fI nI puyu kI-
nuu fee su, Apu nIIee kuk kumun kus,
unchu kIz puf wunu sI fI yu. Apu nIIee kuk
kumun kI nuu fee su, kunIz puz ushI fu
tsI yut ku unoo kusIk su, wutum IchI ngu-
fu sIn muzI nu ku nu wu, Istu ksu wu. Itufu,
uwshu wuzu feets tu mu nuu fI kumun ku,
IchI ngu foo tpu tsee Istu ch tum pu fee,
tutsu moo fu Apu nIIee kuk kumun kI yu.

Itufu, zuwu nIII, upuz nuw sIyush nup ku-


tu fI, kunIz puz kukoo ushI fu tsI yut ku fI,

sIyuu Istu chee ju? ndunI. Itufu, wuzu fee-


tsI fI tu nuu fI yu kumun ku fI, sIyuu kupung
Istu chI yu. Apu nIII mun wIz pu fI fI nus ku-
fI, kumu nIchpu fI nu. WIz pu fI fI mu nu tum
yusu ku fI, tuyus pu tuch pu fI nu. Ash ku chI-
nuu feenu, sIyuu kupung Istu chpu fI nu.
AshI fu chu, wuzu fee tsI fI kumu nIng tsu
utInu.
7
Nupun chu: nIIuf tIfutzee yuchu-
ku, mungu tumu sI ngu yu fu tIfuchku,

nItuu tI wutIf chee muf kIch? ndu. NIIuf


mungu tum kumbun tu ku,

nItuu tI muf-
kI tum tIch? ndu. Itufu, wuchIn wunu sIf
tIfuchku, IchI ngu fu muzI nu kIch yuwuu
tIfuchku unoo tsI.
8
MIshu chu, sunduf
ndu wunu sIf puu puu tu,

nItuu tI
wum kuf mungoo nuch? ndu. Wufu tu-
muum wufI tuk tuu, Mungu pu fee utIyu.

Muyuu mu ju puu t? tch pu sI nu yu.


9
An
tumu pu fI ushI fu tuu fI tu mu nI yu Apu nIIee
kuk kumu nI muu mu. Kuk mufI mush ndu
tsI yut kuch, ngu tu fI tIch zumu ngukchI,
mufu muum ndu wufI tu kI yu. Ash kI tum tu
yuw kunIz puz ushI fu kuk tsI yut ku unu.
10

NIII tu fI tu mu shee k'kuz wunI pu mu su ju


tuuf? yusu fee zI nuwu. Zupu nIn tuu fI tuu,
IchI ngu fu tsI yu tu muu mu fI tuu fI yu, muzI-
nu muum tuu fI yu.
11
Itufu, ufu pIch tputs
wuu nuu tsI kuk tsI yut kI nuu fI, chIy shu
ndu muzI nu kuch, kunIz pu fee tch pu chI
unoo tsI tpu tsI. Uwshu chI yuu kuk muzI-
nu mu nu muzI nu ku, Itufu ndu mungoon-
ku, mungu wuch punI fus tu chpu fee.
12
AshI fu chu, kunIz puz ushI fu wIz pu-
fI fI nee puyu kI nuu fee su, unoots tum
tsI yut kI nuu fee su, ngut pu su tsI yu tut ssu.
AshI fI,

muyuum shu nupux tu mu shI nguz


k'kuz zunduk su? Itufu, wIz pu fI fI nee
yuw kupung Istu ku unu ksu fInts pu utInu,
mufI mush kuk tsI yu tung tsu Apu nIIee
kuku.
13
Tpu tsush ApunII wIz pu fI fI nI
tutsI yuch tu kI nuu fI tsI yut kI tuu, Itufu
tputs ndu shu muzI nu ku nu. AshI fI tputs
muzI nu muum uwshu Apu nIIee mushuch-
pu wuu nuuts tum kuk wuzu fee tsI fI shu
kumu nI muu mu.
14
KunIz puz kuk ushI fu
tsI yut kuch, ufu ApunII wIz pu fI fI nI tutsI-
yuch tu kI yu. TutsI yuch tu kI tuu, Itufu chIy
chuu nuuts tuu tu yuwuu tsI yut kIch unoo
ndu mungoon kIch. Kuup ApunII pu tu mu fI
tsI yut kIch. Itufu, tIch unoo chuu nuuts-
tum ndu yusu kIch, tpu tsee ndu Istu kI yu.
15
AshI fI Apu nIIeem shu nIy kus

tumuy-
chee zIch?

Tumundu utee ju? Nuw nuu fI


ushIch pu fI nu, zuwu nIIee. Ufu mungIp tI
tsI yu tuch pu fI nu. ApunII wIz pu fI fI nI
nuwuu tutsI yuch tu kchu, ufu mungIp tI tsI-
yu tuch pu fI nu. WIz pu fI fI nI mun Apu nIIee
yuseek chu fI, ufu mungIp tI yusIchpu fI nu.
1
Ash kI nuu feenu, nIII tu fI tputs nuwuu
kukI muzI nu ku: Au, zufuktI shchu.
ApunII ushIk chu, tch pu fee. Itufu, wIz pu-
fI fI mu nu fI ApunII pu tsI yut kuch, kunIz-
puz kuk ushI fu tsI yut kuch,

tumu yu fee
tputs zufuktI shchu tch? Apu nIIee: ShIy
kIz puf tIsh chu, utI tuu tIch, Itufu tputs-
shu zufuktI shchu tchee ju, ndu mbu fee,
wutum ndu muzI nu ku wu.
17
KIz puf tuu
wunu sIf tsI yut kuch, ApunII unoo kIs tuu
muzI nu ku, Itufu tpu tseets shu ndu Istu-
kI yu. AshI fI yu, kunIz puz kukoo ushI fI-
tuu tI tsI yut kus, Itufu k'kuz mufI mush
tsI yu tung tum tsu.
18
Nupu: ApunII wuunu nuwuu Istu fu-
ng pu fee. Nuw sIyuu kupung kusIk tu nu.
Nuwuu nI ApunII pu tsI yut ku fI, kunIz-
puz kuk ushI fu fI wunI pu ju tsI yut kI nu.
1 Kofndshucheemu14
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
991
19
Ashtuu, Apu nIIeem Ipun ku nI,

muyuu-
mu ju mInum uf wuzu fu nI kunIz puz kuk
ushI fu tsI yut chee, wutum tputs ndu
muf ku wu, wuu ndu Istu ku wu? Itufu,
puk chIm tu wuzu fI tsI yut ku fI, tputs-
shu mungoon ku, Istu kI yu. AshI fI sIysu
shIng tum tsu.
20
MuzI nu ngu ndu mu Isus chI chIs, sIy
nIIuf tumu pu fI ushI fus chI nu kus, kunI-
zI nguz kuk ngu tIs zunduk su sIyu. Itufu,
nuw sIyuu utInu, nIIuf tumu pu fI ushI fI-
tuu tee su ushI fu yutu fIt shI shee mupIy fus
tuung tsu utInu. Itufu, wuchIn tumu pu fI
ushI fus mungIp tIs tuung tsu, Apu nIIee
wIz pu fI fI nee Istu ku unoo ksu fInts pu.
21
ApunII yundu mu fI nI utee ju,
Tpu tsI fee tsI Utu shu chee wunu sIf
kumu nI fu ngI tuu tI, nuwuu kukI muzI-
nu fu ngu zI nIII nu ju, tfu ngu Apu nIII.
Anu mun mungoon pu nu utufI, nIII-
tu fIt shu chee tputs zungun chI mu
nuwuu kukI kumu nI muu mu,

Kumu pu
nIII tu fIt shu chee k'kuz tuyus pu tu ku nu
unoo tsInu shtu ju mungoon chI nIII nu?
tfu ngI. Itufu, tpu tsI fI kIz puf yutu fIt-
chu. Anoots tuu ndu muzI nu ku sIn, ufu
nuwuu ngu tuch pu sI nu yu, nuwuu ndu
mungoo nuch pu sI nu yu,
tfu ngI yu Apu nIII.
22
SIyu shuch ush tuch-
tum pu fee, tputs Apu nIIee ndu mungoon-
ku, ApunII shu ush tu pu tu, ufu sIyuu
tutsI yuch tu kI yu. Uwshu kunIz puz kuk
ushI fu muzI nu mu nu muzI nuk sIn, Itufu
ush tuu ngut kI nuu feesInu yu, wuunu
yuchuch pu sI nu yu. AshI fI ApunII kunIz-
puz kuk ushI fu wunI muum wuyu fu ngI-
yu. Itufu, Isus chI chee wunI muum ndu
wuyu fu ngI yu. Itufu, kumu nI mu pu nee
wIz pu fI fI nee Istu muum wuyu fu ngI yu.
Isus chI chee kupung Istu kI yu, Apu nIII-
mun kIz puf tu muu mu. Itufu, pIyuf tu chee
tputs kupung ndu Istu kI yu, wutum ndu
mungoon ku nu wu.
23
Itufu, sIy upuz IchI ngu fus Apu-
nIIeem shu nIy kus, kunIz puz kuk ushI fu
tsI yut kus,

tpu tseem tumu fee ju? AshI fI


nIII tu fIt tputs sIyuu mIfoo sInII chu tch pu-
fee, wutum Apu nIIee ndu mungoon ku-
wu.
24
Itufu, Apu nIIeetsImu fI kuk kumun
kumun ush kus, uwshu muzI nu ku, mung-
shu fI chI nu ku,

Nuw mungI tumu kI nuu fI-


nu? MungI yutu fIt tu nu nuwu, wutum utu-
nu wu, tch pu fee.
25
Ash ku chu, mungoo
p'tseekchu, wuu nuu tsI wunee kI yu.
ApunII pu tsI yut ku, yutu fIt shI shI fI nee tsI
kumun ku, Apu nIIee mungoo nuch pu fee.
ApunII sIyush kIz puf tuu kI yu, tch pu fee
sIyuu tsI. AshI fu chu, wuzu fee tsI fI k'kuz
tsI yu tung tsu, sIyuu utu shI nu.
AshI fI Apu nIIee wIz pu fI fI nI wup pu fI
kumu nI fu ngI nu.
Mishat,

Apan!!eem shaniykuch
tamaycheezich? tpasa. Ashiri
anoo kamanchintspa
2
MuzI nung tsu. Wunu sIf Ipu nung tsu.
Apu nIIee mungoon pu nu tus kIz puf tu-
muum Istung tsu. PIy shIng tsu. MI shut,
tputs yusee ku, mIshu tputs tuyus pu tu ku,
mIshu tputs Apu nIIee nusku kumun-
ku, mIshu tputs kunIz puz kuk ushI fu
tsI yut ku, mIshu tputs unoo kuk kumun-
ku shIng tsu. AshI fI yu, ngu tIs Apu nIIee
wIz puf puyu fInts pu, ufu suun pu tu Istu-
muum shIng tsu kIz puf tu muu mu utInu.
27
SIy kunIz puz kuk ushI fu tsI yu tu muum
zund kI nuu fee su ushI fus, pIy shIng tsu.
MInum mu tputs kunIz puz kuk ushI fu
tsIyuteefu zumu tu, kumu nI mu pun shu
yusu yu fu kumun tu ush chI yu. MIn tputs
kunIz puz kuk ushI fu tsIyuteefu zumu-
tu, yusu yu fu kumun tu ush chI yu. TuchIp
tputs kunIz puz ushI fu tsI yut ku chu, wup-
pu fIt chu. Ipun pu nu fu wuts tu yu. KunIz-
puz kuk ushI fu tsI yut ku umb shIng tsu
utInu.
28
Kumu nI mu pun ndun nuu fI yu
ushI fu, tputs kunIz puz kuk ushI fu mus
tsI yu tu sI nu pu tInu. Wuun shu pung'
wuunI tsI yu tuch pu ApunII pu tu.
29
MI shut,
sIy wIz pu fI fI mun Apu nIIee kuk kumu nI-
muum zund kI nuu fee su ushI fus, tsI mbun
tsI yut kus wufI tu fI yu. Tuch pu tum wufI-
tuk tum tu. Itufu, mInum tputs kumun ku,
IchI ngu fus muzI nung tsu kumun ku chu
unoo tsI.

Kumu pu fI Apu nIIee kuk ItsIn-


su fu kumun kI yu? tus, kuupu muzI nung-
tsu. Mungoo nee fus, ItsIn su fu tsI yu tung-
tsu, pIyu fI tsI yu tInts pu.
30
Itufu, tpu tsee
1 Kofndshucheemu14
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
992
mungoo p'tseekchInuufI ushI fu, uwshu
tsI yut pI tu chIy zuk chu, tputs mus
zumuch pu, wuunI tsI yu tuch pu.
31
MI shut,
tsI yut, mIshu tsI yut ushIsh tuf ush kus
wunu sIf chu. Apu nIIee kuk kumun kumun
ushIsh tuf ush kus, IchI ngu fu shu pu fee
Istuch shu pu fee. Mungoo p'tsIchIyu,
mungoo yufuch pu fee.
32
ApunII wIz pu fI-
fI nI kumu nI mu pu nee mungu p'tseekchu,
uwshu tsI yut ssee mungoon kI yu, mbI zu-
kee ju. Yuwush wufI tu ku unush kumu-
nIchpu utInu.
33
ApunII Iyuu ndu muntsI fI
tuu pu nu utIyu. Itufu, Iyuu: Wunu sIf
tuung tsu, tchu. AshI fu chu, Isus chI chpu-
tu tIs wunu sIf Ipu nung tsu, sIyuu utu shI nu,
wutum Isus chIch IchI ngu fu ush ku nu wu.
Suun pu tu pIyum tsI yut, pIyum tsI yut shI-
fInts pu tInu.
34
Itufu, kIz shu zumu yu fu sIn, muzI nu-
chI nIIIn pu, ymu sI nu pu. Kumu zuu kuk
tumIn chI nIIIn pu, wutum ApunII kuk
wuunI kumuz kusI kustu chI nIIIn pu utuwu.
35
Kumu nI mu pu nI Apu nIIee kuk kumun-
ku, uwshu kIz ymtu pu, un muntsIf chu.
Ash kI nuu fI, puzIch pu sI nu yu. Itufu,
mushI muum zund ku, pung shu fI
mushuch pu kumu zuu tsI, tunu.
3
Itufu, nIII tu fIt shuch Isus chIch ndu
muntsIf shu nIy ku nu yu. Nuwuu kukI muzI-
nu ku nu.

Itufu, sIysu muyuum shu ngu tuk-


su?

NItuu tI sIymu Isu soo kuk muzI nu fu-


ngIs?

NItuu tI ApunII sIyuu tsI mu fI mungIs


p'tseefungunts? dun chu. Nuwmu Isu soo
kuk yusu fu ngu fI, sIyuuts shu tuyus pu tu-
fu ngI nu.
37-38
ApunII nuwuu mungee tsI
p'tseefungu, Apu nIIee kumuch tu mu fI nee
nu yundu yu nu. AshI fI yu, unufI puyung tsu.
SIyush chI tputs: ApunII tu nu kumu nI mu pu-
nI fI nI, utI tuu, mIn: Apu nIIee WIz pu fI fI nI
puyuk tu nu, utI tuu, Itufu nuwuu kukI ndu
muzI nu ku, mungu ngIch ku utIyu, wuu
kuk muzI nu fInts pu. Itufu, zuf kI nuu fI
Apu nIIee wIz pu fI fI nI puyu kI nuu fI ushI fu
nuwuuts tum kukI puyuch tum pu.
39
AshI fu chu, zuwu nIIee, Apu nIII nguz kuk
kumu nI muum zund kus, ksu fInts pu. Itufu,
kunIz puz kuk ushI fu tsI yut ku unoo, Wuts tu,
tfInts pu, wuunI tsI yut chI yu.
40
Itufu, Apu-
nIIeem shu nIy kus, ufu tu fI shIng tsu. MuntsI-
fI shI fInts pu, wunu sIf Ipu nung tsu utInu.
K'kuz wuu nu ndu fI tsI yu tu ngInts tunu.
AshI fI Apu nIIeem shu nIy muum kumu-
nee nu.
Mishacha, kamanchintspa yuwaa Apan!!
iyaa Isuschicheetsini ituyamachu anootsi
15
1
Nee kumun ku fI, yuw yundu-
fu ngI unoo kupu ngu fI kusI kI yu.
AshI fI muzI nung tsu, Izuu fu mungoo nung-
tsu. Mungee ts Is p'tsIchIntspu. AshI fI mbI-
zu fInts pu, nIfI Izuu fu mungoo nung tsu.
MuzI nung tsu, Isus Izuu fu tsI pu fu ngI-
tuu, ApunII shu yusuf Itu yu mu fu ngI yu,
tunu sIyuu tsI. SIf Isu soo kuk sIyush
kumu nI fu ngu fI, muzI nu fu ngus, mungoo-
nu fu ng su. Wundu fI Isu soo tsIm kuk
chI nuk su.
2
Ndu shu mbI zu kus, wund chI-
nu kus, ApunII sIyuu Izuu fu tupu chI ndu-
kI yu. Itufu, Isu soo kuk mungu tu fI tu nuu fI
mungoon kus, Iwu zI fI tu nuu fI k'kIptIs,
Mungoo nuk tu nu tus, ApunII shu tupu-
chI ndu chee ju, ndu mbu fee. Itufu, Izuu fu
mungoo nu fu ng pu su, sIyu.
3
Isu soo kuk muzI nu fu ngu fI, mungoo-
nu fu ngu fI, nuw shu sIyuu tuyus pu tu-
fu ngI nu. Isus yutu fIt shI shI fee mu nI
tuchI ngu muum tsI pu fu ngI yu. Wutum
wusI nu ApunII kuk yundu mu fI nI
utuwu,
4
tfu ngI. TsI pu yu fu, wuchush
kuwInIyeefusIn, zufI tuch pu shu ApunII-
shu Itu yu mu fu ngI yu. ApunII kuk unoo
utI tum tu.
5
Tmee fu, PIto fush yuku fu-
ngu, PItof shu pufu ngI yu. Sheefu, Isus
wIpu nush IchI ngu fu pufu ngItum sI nu,
tfung tu nu sIyuu tsI.

Pukeef sIn, wum-


kuf shut 500 wushu nund shu nI yu fu ngu-
sIn, ushpu fI tIn pufu ngItum sI nu. Wum-
kuf ushpu tum nu tsI pu fu ngu nu. Itufu,
zupu nIn wund kchIt tuu fu nu.
7
Wum kuf
pukeef sIn, Sundeek shu pufu ngI tum tu.
Sheefu, tuyus pu tum pu nI fI nI IchI ngu-
fu sIn pufu ngItum sI nu. Sheefu, zupIsh
nuw shu pufu ngI tu mu nu. AshI fu chu, Isus
tmu fu ngu utI nI yu.
8
Isu soo kchI tu mu nuw ndu pufu ngI nu.
Itufu, zupIsh shu tmee fu pufu ngI nu. Isu-
soo kundu fu fI mun tuu tI nuwush yuku fu-
ngI yu. Anush mungoo nu fu ng tu nu.
9
SIf,
1 Kofndshucheemu14 , 15
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
993

D
15.24 Is ysu 25.8 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
15.24-2 SuImo 110.1 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
nuw Isu soo kunduf tu fu ngu fI, wIpu-
nu shee kIz puf kIyung yuchu fu ngI nu.
Ash tuu, unpuf Isu soo pufu ngI nu. KIyung
yuchu fu ngI unu mund kIz puf puzIk tu nu.
AshI fu chu, nu nuw tuyus pu tum pun tuu tI
tuu ku fI, Isus tuyus pu tum pu nI nuwuu kusI-
ku nu, wutum sIf kunduf tu fu ngI nu wu.
10
Itufu, yutu fI tu mun tuu tI, ApunII wuunu
zundeefu, nuwuu Isu soom tuyus pu tum-
pu neem nu fu ngI yu.

NItuu tI ApunII
nuwuum mungu tu ju tu fu shee punu fu-
ng? ndunI. KIz puf Istu yu fu, nuw shu Isu-
soo kuk kupung kumu nI fu ng tu nu. AshI-
fu chu, kuzI zI mun tuu tuyus pu tu muum
chtu fu ngu fI, tuyus pu tum pu nee IchI ngu-
fu kusI fu ng tu nu. Itufu, Apu nIII mun ushI-
fu ngI nu.
11
AshI fI tuu tu zuwu nIIee, nIfI
chI nung tsu, ApunII Isu soo Itu yu mu yu fu,
Iyshu tuyus pu tum pun nI kchIp tI nI pufung-
tu nI chu. IchI ngu fu tu nI chu unoo tsI mu fI
kumun kI nI yu. SIy unoo muzI nu fu ngus,
unu fI tum mungoo nu fu ng su. AshI fI unoo
k'kuz ksu fInts pu.
12
AshI fI ushIk chu, Isus Izuu fu tsI pu-
fu ngI tuu, ApunII shu yusuf Itu yu mu fu-
ngI yu, tunI chu. AtI tuu tu nI, Itufu sIysu:

Tumufee tsI pu yu fuch, yusuf tm chIch?


mung tssu. Itufu, ngu tIs tIs sIyu.
13
Nu
tIs unoo mu nu kumun chInts pu. Ndun-
nuu fI yu chIy tpu tsIch tm kuch, ushI fI
ApunII chI yuu ndun tum Itu yu mu chI yu.
Ndun nuu fI yu ApunII chI yuu Itu yu mu chu,
ushI fI Isu soo ndun tu mu nu pu Itu yu mu fu-
ngI yu, ushI fI Izuu fu pu tsI pu fu ngI yu tch-
pu chI.
14
Ndun nuu fI yu Isus tmu fu ngu,
Iyshu ngu tu fI tu nI tuyus pu tukpu fI nI yu.
Ngu tu fI tum tIs Isu soo kuk mungoo nu fu-
ng pu su.
15
Itufu, Iy shut: ApunII Isu soo
Itu yu mu fu ngI yu, tfu ngI nI wu. Ndun-
nuu fI yu ApunII Isu soo Itu yu mu fu ngu,
ushI fI kupu ngu fI pu ngI chI fu ng pu fI nI yu.
1
AshI fu chu, chIy ndun nuu tm kuch,
ApunII Isu soo ushI fI tum Itu yu mu fu ngee-
ju, ndu mbu fee utInu.
17
AshI fI Isus ndun-
nuu fI tmu fu ngu, wundu fI tu nuu pu yutu-
fIt shI shI fIs tuuf pu fee, kumung shI shIs
ndun tu mu nuu pu fee, mIshu tuu fu shIsh
ufu tu mu shI ndun tu mu nuu pu fee. Ngu tu-
fIt pu su mungoo nu fu ng su.
18
Isus chIch
tsI pu fu ngu sIn, Isus ndun nuu fI tmu-
fu ngu, nu YushI ngush tuuf pu sI nu yu,
musu tu muw pu fee.
19
Ash kI nuu fI yu, Iyshu
nu tuu ku nI, Isu su mun mungI nI tutu fu-
ngu nI, nutu mu su mu fI Iyuu Istu kI nuu fI,

muyuu mu ju un wunu sIf? Ash kI nuu fI


ushI fu, Iyuu kupu ngu fI nuyu nI muum
wufI tuch pu fee.
20
Itufu, muzI nung tsu, Isus Izuu fu tsI pu-
fu ngI tuu, ApunII shu kuupu Itu yu mu fu ngI-
yu. Zuf ku nI utI nI yu, wutum kchI tu fI pufu-
ngI nI wu. AshI fu chu, Isu soo mungoon ku-
nI, Isus tumu pu fI ushI fI tum Izuu fu tsI pu-
mu fI tsI puk chu nI, ApunII shu Iyuu yusuf
Itu yu much tum tu yu.
21-22
Nupu: ZItu mI nu-
fI nI Atu gu fI nI Apu nIIee kuk kupeeteefu,
tsI pu yu fu, tsI puts shu chI yuu tuputs tu fu-
ngI yu ufu tsI pu tsIptu muu mu. Tpu tsI mun
Atu gu fI nI mun tsI puts tuputs tu fu ngI yu.
Itufu, Isus shu tpu tsI mun tuu, tuu fu sheets-
shu tuputs tu fu ngI yu. Isus tsI pu yu fu, yusuf
tmee fu, tuu fu sheets shu wuyu fu ngI yu.
AshI fu chu, Iyshu Isu soo mungoon ku nI,
Atu gu fI nI mun tsI pu kI tuu tee nI, Isu su mun
yusuf tm chI nI yu.
23
Yuwush zufI wufI-
tuk chu unush ApunII tpu tsee Itu yu mu chI-
yu. Isu soo mu tmu fu ngI yu sIf tu. Sheefu,
Iyshu tm chI tu mu nI Isus yusuf kus ku chu
unshu.
24-2
Sheefu, Isus shu tsu pu fu nu see
ufku fee wumu fI kusI yu fu, tsu pu fu nus shu
tsIp chI yu.

Kufuk wunI pu mu su ju Isu-


soo ngut ku nu? Zupun pu fee undu fuf chu.
Undu fu fee wumu fI kusI chI yu tpu tseets-
tum tu, yushI ngoots tum tu. MInoots shu
kusIt, mInoots shu kusIt kusIt ush ku chu,
zupIsh wumu fI kusI fum chu, Iyuu Itu yu-
mu fum chu, tsI puts ndun shu pu fee. ChIy
tsI puchtu zIch, ndu mbu fee.
D
KusI fum chu,
Wupu feetsshI tu, ShI yuu kukIsh Izuu fu
puyu fu ngu fI, nuwu mu fI kusI yu nu. Itufu,
shI yu mu fI kusIkshu, wutum nuwuuts tum
kusIkshu wu,
E
tch pu fee Isusu Wupufee-
tsI.
27
Apu fIch wuunu zundeefu, wIf ku fIsh
1 Kofndshucheemu15
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
994
yundu yu fu, Nutu mu su, shI yu mu fI k sIng-
chu, tfu ngI yu Isu soo tsI. Itufu, Wupu fee
ndu kusI ku, wutum wuunu kumuch tu-
fu ngu wu.
28
AshI fI ApunII WIp wumu fI
kusI fum chu, uwshu ufu Wupu fee kuk
puyu chI yu, wutum kumuch tu fu ngu wu.
Ash ku chu, Apu nIII mu fI wumu fIt kusI-
chI yu mInu mu fI tu yu. AshI fu chu, ApunII
wumu fI kusI pI tu, Iyuu yusuf Itu yu mu-
chI yu utInu.
29
Itufu, sIy wundu fI:

Tumufee tm-
chIch? tssu.

Muyu chI nu kus tssu?


MuzI nung tsu: SIy ushpu tum tIs zuwu nIII-
nIs tsI pu fu ngu unoom: Zuwu nIII nee mu-
nI Isu su mun Ichu mu ndu, tssu. Itufu,
ndun nuu fI yu tsI pu fI tmku,

muyuu-
mu ju tsI pu fI mun chu muk su?
30
MI shut,
Iyuuts shu tuyus pu tum pu nee nupun chu.
Ndun nuu fI yu tm chu nI,

muyuu mu
ngu tI nI kIyung kuchIy kInI?
31
ItsIn su fu
kumun chInts pu sIyuu Isus chI cheets Is. SIy
Isu soo mungoo nu fu ngus, nuw shu sIyuu
kIz puf chI nuk tu nu zuwu nIIeetsIch ushI-
fI nu. Anu mun Izuu fu kumun chInts pu.
Isu soo kuk kumun ku fI xIy ku fI, kupung
kIyung kuchI yuk tu nu. Ufu tsI puts nuwuu
wutsI fI tuchIt kI yu, nuw tsI pu muum
kumI fun chu.
32
NIsh Ip sush yukut Isu-
soo kuk kumun ku fI, wunIp tputs nuwuu
nutsuk sIn, nuwuu puchu muum zund-
ku nu.

NItuu tI ngutI Itum su kee zI? ndu.


TsI pu muum punI kee zI, wutum yusuf
tm chI nu wu. Itufu, upuz chIy ndun nuu fI
tm chuch, ush tuu tsI pu tsee ndu punI-
ku fI

muyuu mu un Istuch? Ndun nuu fI


tm chuch

tumu chI mu su zIch? TufIng sI.


Wuu yu fu nI mIchI tee nI. Juy tyu nI, tch-
pu fI nu, wutum pu tsI puk chu nI, yusuf
ndu tmuch chI wu, tch pu chI.
33
NdunI
zuwu nIIee,

Tumufee t chIch? Yutu fIt-


chu unu. Wutum ApunII chI yuu Itu yu-
mu chu wu. Tputs yuwuu: ChIy tm chee-
zIch tu, unoo muzI nu fInts pu. Kupung
ngIch ku sIn utu nu yu. Yutu fIt tuyus pu tu-
ku nu. Pup tsu, un tputs yutu fIt chu. Anpu
Ipu nInts pu. SIyuu tuyu tu fI tu sI nu pu utufI
wunee kI nu sIyuu tsI.
34
Pup tsu, mungIp-
tIs tng tsu. Yutu fIt shI shee ksung tsu.
Tm chee zIch tIs unIs kuupu Apu nIIee
ndu yusuk su, mumuf puk su. MIfoo sInII
tumu pu fI ushIk tIs chu sIyu.

Tumushu ndu
puzIk su? ItsIn su fu mungoo nung tsu.
35
Itufu, sIysu:

Tumuyufee Iyuu Itu-


yu much? tfung su. Iy Isu soo mungoon-
ku nI, tsI pu fum chu nI tm ku chuch

tumu fee ju nutsIch kInuch? tfung su


sIyu.
3
Nuw shu: Mung shuf tIschu sIyu,
utInu. Wuch tsI tu ngee fush,

tumu kee ju?


Wunuts kunu chu yu fu, yusuf kxoon kI yu.
Iyshu wuch tumu tuf pu fI ushI fu kuchu-
yu fu nI, yusuf tm chI nI yu.
37
MI shut,
wchu tuu tutsumeefus, Itufu wufoom-
shu kInu yu fu kxoon kI yu.

NItuu tI ufus
mushuf tutsum kIch? ndu. Wchu nu ndu-
fI tutsum kIch. Itufu, mushu foom shu
kInu yu fu, kxoon kI yu.
38
ApunII wuunu
zundeefu, yunu ngu yu fu, ufu suum
wuu nI tum wufoo wuyut, yuwu toom shu
wuu nI tum wufoo wuyut, nIII tu fItum shu
wufoo wuu nI tum wuyut wuyut ushI fu-
ngI yu. IchI ngu foom wunu sI feew wuyu-
fu ngI yu. Iyuu ushI fu ngI tum tu. Tm ku-
chu nI, nutsee mu nI kunee sIch tInu chI yu
wunu sI fImshI.
39
ApunII nutsee mu nI kunee sIch tInuk-
chu, Apu nIIush shu kIs tuu chI nI. Itufu,
nutsI nI sIfu puch un Apu nIIIsh tuu muum
pInu su kI yu.

NItuu tI nutsee mu nI nIII tu-


fI tu mu shee punu muum pInu suk? ndu.

WunI pu mu su ju nutsu seem tInu fu ngu


Apu nIII? Nutu fI tsu pu fu nu sush tpu tsIch
wuu nI tum tuufu, muu chI wuu nI tum ufu-
pu ngush tuu fI tum, kpu fu ngu mu shI wuu-
nI tum wuf tuu fI tum, kuyu pIch wuu nI-
tum kungush tuu fI tum tu.
40
An IchI ngu-
fu nIsh tsu push tuu muum wufI tu kI yu.
Tsu pu fu nu sush wunuts wuyut ushI fu ngI-
yu. AshI fI tum kunInd shu cheem wunuts
nIII tu fI tu mush wuyu fu ngI yu. Tuu fu sheem
uwuyu wuu nI tum tuufu, uwuyu wuu nI-
tum tuuf ush kI yu. KunI ndush wuu nI tum
wunu sI fImshI fI nI tuu fI yu. Tsu pu fu nu sIsh
wuu nI tum wunu sI fImshI fI nI tuu fI tum tu.
41
Zuf wuu nI tum wunu sI fImshI fI nI tuu fI-
tum tu. Tsup wuu nI tum wunu sI fImshI fI nI
tuu fI tum tu. Tsu nguch wunu sI fImshI fI nI
mIn wuu nI tum tuuf, mIn wuu nI tum tuuf
ushI shI fI yu. AshI fI ApunII nutsee mu-
1 Kofndshucheemu15
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
995
nI wunu sI fI mush wuyu chI yu wuun shu
tuu muu mu.
42
Iyuu yusuf Itu yu muk chu,

tumu tu-
fee ju? tpu su sIyu yu. AshI fI muzI nung-
tsu. Nutu mu su tsI pu ku nI, nutsee tsI nI
mus sImu shI mup tuf chI. Itufu, yuwush
ApunII Iyuu Itu yu muk chu unush nutsee-
mu nI mbum mu shee ndu kuchu tu fu unu-
mu shee wuyu chI yu.
43
TsI pu ku nI, Izuu fu
ts pu ku nI, nutsI nI kunu chu ku nI. Itufu,
tm ku chu nI, kIz puf wunu sI fImsheem shu
Iyuum wuyu chI yu. TsI pu ku nI, wIz pu fI fI-
nI ndun chu, mungu tumu ush kI nI. Itufu,
tm ku chu nI, wIz pu fI fI nee mu nI ufu tu mu-
shee punu chI yu, xupoo muum ndun shu pu-
fee.
44
TsI pu ku nI, tsu pu fu nus shu cheem
tuu muum nutsI nI kunu chu kI yu. Itufu,
tm ku chu nI, ApunII shu cheem tuu muum
tm kI nI yu. Ufu tsu pu fu nus shu chee mIch
nutsIch tuu fI yu, unoo yusuk tu nI chu.
AshI fI tum, ApunII shu cheem kInu muum
nutsI nI tuu fI tum tu.
45

ApunII kuk umu-


fu ngee ju? Nuw Atu gu fI nee tsI tpu tseem
tInu fu ng tu nu, tfu ngI yu Apu nIII wIf ku-
fI mu nu. Itufu, ApunII WIpuu Isusu tpu-
tseem nu yu fu, Isu soo tuu fu shI pu neem
tInu fu ngI yu.
4
AshI fu chu, chIy Ich tu fu
nIIuf tu kuch, Atu gu fIn chI cheem kInu kIch
tpu tsee mu. Sheefu, Isu su mun mung' tut-
ku nI, Apu nIIee tu fush Iyuum punu kI yu,
Iyuu Itu yu mu fu, Isus chI cheem kInu ku-
nI nutsee mu nI. Apu nIIeetsI mu tu fush
yukee zI nI, ndu. Tpu tseem mu kInu yu fu nI,
unu mun shu Apu nIIee tu fush yuku nI yu.
47-48
Nupu: ApunII Atu gu fI nee tsI tsu pu put
tInu fu ngI yu. Iyshu ushI fI tu mu nI tsu pu-
fu nus shu cheem nutsI nI kInu fu ngI nI.
SheefunI, tsI puk chu nI, tsu poom yusuf
kInu ku nI yu. Itufu, ApunII WIpuu Itu yu-
mu yu fu, wuun shuch tum wunu tseem
punu fu ngI yu. Iyshu WIpuu mungoon-
ku nI, Iyuuts shu Itu yu mu yu fu, ApunII-
shu chee mu nI nutsI nI pu nuch tum pu fee.
49
NIsh tsu push tuu ku nI, Atu gu fI nI tumu-
fu ng pu fI ushI fI tu mu nI tuu ku nI. Itufu,
ApunII Iyuu Itu yu muk chu, Isus tumu pu fI
ushI fu nI tuu chI nI yu.
50
AshI fu chu, zuwu nIIee unoo chI nung-
tsu utu shI nu. NutsI nI kuchu fI mush Apu-
nIIIsh tuu muum pInu su kI yu.

Tumuyufee
kuchu fI mush ufu tu mu fI tuuch? PInu-
su kI yu, wufI tu fee ju. AshI fI ApunII shu-
cheem kInuk chu nI, ufu tu mu fI Apu nIIIsh
tuu chI nI yu.
51
Itufu, muzI nu ngu ndu mu, nu tsI yut-
ssIs kumun chInts pu, yuwuu ApunII ndu
sIf kumu nI fu ngu unoo tsI. Isus chI chI nI
IchI ngu fu nI tsI pu chee zI nI, ndu mbu fee.
Ndun tuu Iy tsI pu fu nI, ndun tuu Iyuu Itu yu-
mu fu, ush tuu ApunII Iyuu wuun shuch tum
nchI yu.

TumufImusuju ushIk? Yusu-


fee zI nuwu. Itufu, ndu tu fI Iy tsI pu fu nI,
kchI tuu tu nI tuu ku nI, Isus kus ku chu, Iyuu
IchI ngu fu nI wuun shuch tum nu chI yu.
52
Tsu pu fu nus tspu ku tu, Isus kus ku chu,
ApunII wuku fu fI nI puu puu tk chu,
wuun shuch tum kInu chI nI pu IchI ngu fu-
nI. Tsu chIch tumu pu fI ushI fu mIkee fu
mtsuh ush ku chu, mIkeef tum kInu chI-
nI yu. Puu tk chu, tsI puf shu tmee fu
kInu tu, Iyshu kchI tuu tu nI kInu tu ush chI-
nI yu mchu shImu shee mu.
53
ApunII shu:
Kuchu fI mush mchu shImu sheem kInuch-
pu, tu wuyu fu ngI yu nutsee mu nI. Yusuf
tsI pu chee zI nI, ndu mbu fee, kuchu muum
ndun shu pu fee.
54
Ash ku chu, ApunII wuu-
nuu tsI kuk Izuu fu tumIn chI yu. ApunII
yundu mu fI nI utee ju,
TsI pu tsee Izuu fu kusI yu nu. Tputs ndu-
shu tsI pu chI nIII nu yu,
tfu ngI yu Apu nIII. AshI fu chu, nutsIp tI nI
mchu shI mush put tuu chI nI yu ufu tu mu fI-
tu yu.
55
AshI fu chu, tsI puts tpu tsee yusuf
puchu chee ju, ndu mbu fee. TsI puts yusuf
ndu Iyuu kIyung yuchu chI yu.

Muyuu-
mu ju yusuf punI chIch tsI pu tseetsI?
tfu ngI yu Apu nIII.
5
AshI fI

muyu mu-
nu ju tsI puts Iyuu kusI fu ngu? Yutu fIt shI-
shI fI mu ndI nI tsI puts Iyuu kusI fu ngI yu.
Yutu fIt shI shI fI mu ndI nI tsI pu kI tuu tu nI,
Itufu Isus yutu fIt shI shee tuchI ngu-
fu ngu wu. Apu nIIee kumuch tu mu fI nI
ndu puyu ku nI, ufu pInu su ku nI, Iyuu
wunI muum wufI tu kI yu tsI puts pu tuf tu.
WunI muum wufI tuk tuu, ApunII Iyu mun
Isu soo wunee yu fu, Iyuu wunI chee ju,
ndu mbu fee.
57
AshI fu chu, Iy kufu ku fI nI,
Isusu wumu fee kusI yu fu, Iyuum kIz puf
1 Kofndshucheemu15
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
996
IstukI yu. ApunII kIz puf chu. Wutum Iyuu
chI nu fu ngu wu, tuu fush Iyuum punu fu-
ngu wu. Apu nIIeets shu: Wup pu fee, utInI.
58
AshI fu chu, zuwu nIIee, sumbuy-
tufInts pu. Apu nIIee kuk Izuu fu puyung-
tsu, kIz puf putsI sung tsu. Nu Izuu fu
yu suktI schu yusuf tm chI nI unoo tsI.
Iy kufu ku fee mu nI, Isu soom mupee ku-
nI, ngu tu zI nI mupee ku nI. AshI fu chu,
Isu soom kupung mupeeng tsu, unufI chI-
nung tsu, sIyuu utu shI nu.
AshI fI ApunII Iyuu Itu yu mu chu unoo
kumu nee nu.
Mishacha, n!!itaritaa masharangis anoo
na kamanchintspa. Apan!!eem kurikee
wayachich anoo kamanchintspa
1
1-2
Utu shu chee Isus chI chI Istu-
pu nI tus ufu wuyung tsu. IchI-
ngu fu DomIng wuyut wuyut shIng tsu.
KufI kee putu yu fus, ushpu tum Ipuseefus,
pungI shI fI tIs Apu nIIeem wuyut wuyut
shIng tsu. Ashpu tum suu mu tu puyung-
tsu. GIu tus chee Isus chI chI unu fI tum
kumuch tu ktu nu. AshI fI sIyuu: ShIng-
tum tsu, utu shI nu. Ash ku chI nuu fee su,
nuw shu kus ku chu fI, sIysu:

Yupee ju kufI-
kee pung chIch Pupo fosh zungu nI muu-
mu?

Muy pu tu ju Istu chIch? tchee zIs,


ndu mbu fee, wutum wusI nu wuyusu wu.
3
Kus ku chu fI, kufI kI fee tsIs wushu nund
Apu nIIeem xunut chI nI yu. Sheef us,
tpu tsee wuyum pu neem Ipu sung tsu.
Nuw shu kIfu kuu yundu yu fu fI, wuyum pu-
neem punu yu fu fI, uwshtI sIn Ifu su fI nup
kufI kee wuyuch pu sI nu yu.
4
Itufu, nuw
Ifu su fI nup nuu muum wufI tu kI nuu feenu
ushI fu, wuyum pun nuwu pu Ipu nee fu-
nI, wuyuch pu fI nI yu. Ash ku chI nuu fee su,
kumI fun tpu tsee Istu chpu su. AshI fu chu,
pIy shIng tsu kufI kee wuyu muu mu sIyuu
utu shI nu.
Mishat, tsiyatssee kamanchintspa
yuwaa nuw siyash napchi anootsi
5
SIyush kupung tuupI utufI ndu mus
kus chI nu. Muse don shu mu wutsu pun
nuztu chI mu sI mu. Isus chI chee Muse don-
shu chee IchI ngu fu nupeefufI, sIyush shu
kus chI mu.
-7
ApunII wuunu zund ku,
sIyush kupung pu fee tuu chI nu.

WunI pu-
mu su ju tsupI tuu chee? Yusu fee zI. ApunII
wuunu yusu fI yu. Itufu, mInuf tu ku chI nu
tuchIp pu tsup tuu chI nu. Mus sIyush
kunu pu muum zund kee zI, kIz puf sIyuu
chI nu ku fI, sIyush kupung tuupI utInu.
Kupung tuu yu fu fI, yusuf nuuk chu fI, sIy
nuwuu Istu kus, nuwuu zungu nIchpu su.
Anoomchu ush kI nu, zuwu nIIee.
8-9
Itufu, nutu mu su nIshu fI Ip sush
tuu chI mu. Ngu tee zI tuukI. Tputs zupun
nuwuu tuxu fuk tuut ssIn, kIs chu Isu-
soo kuk kumun kI nu. Wuzu pun tputs
mungoon pu nu utufI kIz puf mupee kI nu.
Pente ks te, zufI tputs pu shu nIy muum
kutu chI mu sI mu nIshuf tu. SheefI, nuuch-
pu fI nu Muse don pI yu.
10
Itufu, Tmo te yoo sIyup zungu nI fu ngI nu.
SIyush kus ku chu, wunu sI fI nupung tsu. Nuw
tumu tuf pu fI nu ushI fI tum Isu su mun kuk
mupee kI yu.
11
AshI fI, Tmo tey ndun tuu tI yu
wuchIn, Tmo te yoo yutu fI tum nu fInts pu.
NIIu fuuts tuu kuk puyung tsu. Ash ku chus,
uwshu ndu puzI ku, wunu sIf tuyus pu tu chu,
sIysu Tmo te yoo kuk muzI nung tsu. Wunu sIf
nup kus, Istu yu fus, zuwu nIIeetsI nI mus sI fI-
tum zungu nIng tsu, wutum kutu ku nI wu.
12
Itufu, zuwu nIIeetsI nI ApoI soo kufu-
zu fu ngIs unoo kumun chInts pu. Anpu
kupung tsI yu tu fu ngu fI, Kof ndop mus
nupu shI nI. Zuwu nIII nI nee kIfu kuu wuyu-
kut ssIn, unpu shtu nuun chu, utufI, uwshu:
Nutu mu su pInu suk tu nu, zuwuu, tfu ngu.
Itufu, wufI tuk chu unush nup chI mu, ttu-
ndu tng chu, tfu ngI yu. AshI fI Apo Ios
wuunu zund ku, sIyush nupuch pu fee,
tuung chu.
13
AshI fI yu, Isus chI chIs nuwuu kukI
muzI nu ngu ntsu. MungIp tIs tuung tsu,
mupIy fInts pu. Izuu fu mungoo nung tsu,
pIyu fI chI nu fInts pu. KIz puf tung tsu,
sumbuy tufInts pu. Isu su mun yutu fIt shI-
shee ksung tsu, YushIng sIyuu kusI yunts-
pu.
14
AnufI shIng tsu. Itufu, ush kus,
ufu tpu tsee chI nung tsu. ChI num pu tu fI
chI nung tsu, tunu sIyuu tsI.
15-1
MI shut, zuwu nIIee, IstI wuu chI-
nung tsu. IstI wuu muu chI fI tuu chI nung-
1 Kofndshucheemu15 , 16
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
997
tum tsu. SIyuu tuyus pu tu ku, ufu mungoo-
nung tsu, wuu kuk puyung tsu. Ich tu ku-
chu fI sIyush Isu soo kuk kumu nI fu ngu fI,
IstI wu mu mungoo nu fu ngI yu. Mungoo-
neef sIn, Apu nIIeetsImu fI nImun mupIy-
chI mu, tyu fu, wund unufI chI nu kI yu,
sIyu mun kIyung kuchIy ku nu yu. AshI fu-
chu, unu mu shee tputs chI nung tsu utInu.
17
Nuw sIyuu kIz puf chI nu ku fI, sIyu-
nguz zund kI nu. Nutu mu nupu muum
pInu su fu ngu fI, mungI muntsuk tu nu.
Itufu, IstIw pu tu, Pfto nIp tu, Akykptu
nuwush nupee shI nu sIn, nu mungI kIs chu,
mungI ksu fu ngI nu.
18
Uwshu sIf sIyuu
Istu fu ngu sIn, nu nuwuu ushI fI tum Istu fu-
ngu nu. AshI fu chu, nuw mungI kIsu. An
tputs wunu sIf chu, unoo chI nung tsu.
19
NIsh AsI yu shchI Isus chIch tputs
sIyush cheetsI kIz puf chI nu ku nu.
ZuwunII AkII wIzunII put PIf suk pu
nIshu fI tuu ku nu. AkI Iush pung' tputs
shu nIy ku nu. An IchI ngu fu sIyuu chI-
nu kI tum sI nu Isu su mu nu.
20
Isus chIch
nuwush tuu kI tum sIn, sIyuu chI nuk tu nI-
chu IchI ngu fu nI.
Suun pu tu Apu nIII mun chI nu kus
pchI pung tsu, wutum chI nu kus sIy ufu
ush tuf su wu.
21
NImu nu fI nuwuu nu kuwIp tI yundu-
kI nu. In kIfuk IchI ngu fu tuyu ndu fu ngI-
tuu tI, Itufu nuw chu kukI, ushI fI puyung-
tsu. Nuw sIyuu kIz puf chI nuk tu nu.
Pupof tu nu nuwu yu.
22
Tputs Isu soo ndu chI nu ku, ApunII
wuunu wuneek chu, sumu sIsh kupee tuch-
pu fee. Isus mIkee fu kusuch pu tunu.
23
Iy kufu ku fI nI, Isusu Iyuu kIz puf
nuyu nI fu ngu, wund chI nuk chu Iyuu tsI.
AshI fI yu, suun pu tu tum chI nung tsu.
24
Isu su mun sIyuu zuwunII tu nu. SIyuu
IchI ngu foo tsIs kIz puf chI nuk tu nu.
]Wup pu fee.|
1 Kofndshucheemu16
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
998
Nuw Papori siyaam
Korndshucheemis yandakina
1
1

TumufImsu, Isus chI chIs, tuu fIs?


Nuw Pupof tu nu sufI. ApunII
wuunu zundu fu ngu, Isu soo tyus pu tum-
pu neem nuwuu nu fu ngI yu. ZuwunII
Tmo tey nIsh nuwu put tuu kI yu. Nuw
sIyuum kIfu kuu yundu yu fu fI, zungun-
chInts pu. SIyuum Kofnd shu chee mIs
yundu kI nu. ApunII sIyuu Ipuseefu,
wunu sIf tuu pu nu tu, Isus chI cheem
nu fu ngI yu sIyuu tsI. Nee kIfuk yundu ku-
fI, KIfk shu cheem tum tIs IchI ngu foo mIs
yundu kI nu.
2
AshI fI yu, Apu fIch sIyuum
wunu sIf Istu kchu, mungee mIs mupIym
punu chI yu utInu. Iy kufu ku fI nI, Isus
sIyuum ush tuch tum pu fee utInu.
3
Apu nIIee wunu sI feem nu ku nI, Apuu,
shIy kIz puf tIsh chu, tyu nI, wutum Iyuu
kupung Istu ku wu, mIshu mungee tsI nI
yuf ku wu. Apu nIII mu fI ush kI yu, Iyuu
kupung nuyu nI kI yu.
4
Iyshu kIyung
kuchIy kunI, ApunII Iyuu tuwIz puf tu kI-
yu. AshI fu chu, Apu nIIee nuyu nI mu fI nI
yusu ku nI, tpu tsee nIII tu fI tuu Istu muum
wufI tu ku nI yu. Iyshu tpu tsee tuwIz puf tu-
ku nI yu.
5
Ngu tu zI nI kIyung kuchIy kInI,
ndu. Isus kupung kIyung kuchI yu fu-
ngI yu. AshI fI tum, Iyshu Isus chI cheem
kInu fu ngu nI, kupung tum kIyung kuchIy-
chInI yu. KIyu ngu tuu kuchIy kunI, Itufu
2 Korndshucheema
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Papororini kuzizimun
Korndshucheem yandarangu anootsi
Pupo fo fI nI Ich tu fu Kofnd shu cheem kIfu kuu yundu fu ngu, SIyush nupuch pu fI nu, tyu fu,
Itufu zup shtu fu ngI yu. Nuwuu kukI muzI nuch pu sI nu yu yuwuu yundu fu ngI unoo tsI. Wuu nuu tu-
fush yufuch pu sI nu yu, tfu ngI yu. AshI fIy wund xIfu ngI yu tpu tsee tuyus pu tu muu mu. Mungu tu fI
ndu nuu tu fu ngI yu, TItoo Kof ndop zungu nI fu ngI yu. ShIy shu zuwuu, nupu shI ntsI. Nu

tumu fu ng-
pu sI nu yu? ShIy shu mushu shI nI, tyu fu, TIto fIn shu uyu tfu ngI yu. TIto fIn shu nupee shI nu, Pupo-
fop kunu pee shI nu, ShI yuu kukIsh muzI nu fu ngu nu. Yutu fIt shI shI mund mung' kupung muntsu fu-
ngu sIn, nu k'kuz yufu fu ngu nu. Itufu, ushpu tum tputs wund shI yuu muntsIf tsI yut ku nu.

NItuu tI
ApunII Pupo foo tuyus pu tu muum kumuch tu fu ngI yu? ndu. Pupof wuunu zundu fu ngu, kufI kee
putu pI tu, tuyus pu tu kI yu, tssIn chu shI yuu tsI, tfu ngI yu Pupo fo fI nee tsI nI. Pupo fo fIn shu kIfu-
kuu yundu fu ngu, Nuwuu kukI muzI nu fu ng su, ushI fIy mungI kIsu, tfu ngI yu. Nu mus sI fI sIyush
nup chInts pu. ShI yush kus ku chu fI, kupung tputs put tsI yut chI mu yuwu put nuwuu yutu fIt tsI yut-
ku nu unpu tu, wutum ngIch ku nu wu. Nuwuu kukI muzI nu muum ngut ku sIn, nuw nuu wunI chI mu,
wutum ApunII nuwuu ksu tu mu pu neem wuyu fu ngu wu, yundu yu fu tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu yuwuu kumu nI fu ngu unoo kumun chInII pu:
A. 1.1-2:

TumufImsu, sIyuu? IsuschIchIs.


B. 1.37.16: Nu kumunchIntspu yuwumund sIyush nupumuum zupshtufungInu unootsI.
C. 8.19.15: MIshu tchIntspu, sIysu IfusufInshuchee tputs IsuschIchee Istungtsu,
kufIkIfeetsIs punungtsu.
D. 10.113.10: MuzInungundumu IsuschIchIs, nu mInootsshu nuw sIyuu wunIchIntspu,
wutum Isusputsee tuyusputumpunee kuk ushputumtIs puyuksuwu.
E. 13.11-14: AshIfIyu unootsImufI k'kuz sIyuu kumunpI utufI yundufungInu.
Tfu ngI yu Pupo fo fI nI.
Papororini kuzizimun Korndshucheem
yandarangiya tsimbunurinshtini
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
999

D
1.8-10 SuImo 34.19 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Isus Iyuu ufu ngI nu shu tuwIz puf tu kI yu.

AshI fu chu, nuw kIyung kuchIy ku fI,


ngu tu zI ushkI, ndu. SIyuum kumI nIs
ush kI nu. SIyuum Istu pI utufI kIyung
kuchIy kInu, Apu nIIush kumung pu nu
utufI ush kI nu. KIyu ngu tuu kuchIy ku-
fI, Itufu nuwuu Isus tuwIz puf tu kI yu.
Anu mun nuw sIyuu tuwIz puf tu muum
wufI tuk tu mu nu, wutum yusu kI nu wu.
AshI fI yu, sIysu kIyu ngu tuu kuchIy kus,
Itufu ndu sumbuy tu kus, nuw shu sIyuu
Izuu fu Istu chInts pu.
7
AshI fu chu, wushu-
nund kIyung kuchIy kunI, wushu nund tum
Isus Iyuu tuwIz puf tu kI yu. TuwIz puf tu ku,

tumu fee ju sumbuy tu chIch? AshI fI sIyu-


mun mungI kIs chu, wutum Apu nIIee ndu
sumbuy tut ssu wu.
8
Zuwu nIIee, yuwuu kIyung kuchI yu-
fu ngI unoo sIy yu suktI schu. PIy AsI yup
tsup tuu fu ngu fI, ndu uchIm kIyung
kuchI yu fu ngI nu.

Muyu! yutu fIt nuwuu


tushIy fu ngI yu. TsI puch pu fI nu, tfu ngI-
nu. Nuwuu nI tu nuu fI nuwuu kusI fu ng-
pu fee. Itum su muum pInu su fu ngI nu.
9
MungI shI chI nu fu ngu fI, NImu nu fIt-
pu fee puchu chu pu ndu nu yu. SItuts tee,
tfu ngI nu. Itufu, ApunII mungee tsI
p'tseefungIyu. Nuwuu nu mu nI wIz pu fI fI
tuu muum pInu su kI nu, Itufu Apu nIII mu-
nu fI shu wIz pu fI fI nI tuu kI nu. ApunII
kIz puf chu, tsI pu feets tuu tu Itu yu mu kI yu.
10
AshI fI yu, ApunII nuwuu kIz puf tupu-
chI ndu fu ngI yu. TsI pu muum puk chIm tu
pIsh tu fu ngu fI, ApunII wuunu wuts tu,
tfu ngI yu. Wundu fI tum nuwuu tupu chI-
ndu chI yu. Apu nIII mun nu mungI tutu fu-
ngu fI, nuwuu yusuf tupu chI ndu chI yu.
D

11
SIy nuwuum Istu ngu ndu mu, ApunII put
tsI yu tu ngu ndu mu. Ash kus, wushu nund
yuun pu tu Istu chI nI yu. Wuu nu fI yu ush-
kus, tputs zupun nuwuum tsI yut ku sIn,
ApunII nuwuu Istu kchu, IchI ngu fu nI
mungI nI k such shu pu fI nI yu. Ash ku chu nI,
tpu tsI nI IchI ngu fu nI Apu nIIeets shu wup-
pu fee tchI nI yu, wutum Iyuu tuwIz puf-
tu fu ngu wu. AshI fuch Apu nIIee wunu sI-
feem nu yu nI tshI nu.
Mazinangtsa, tsiyatssee minoo
kamanchintspa; nuw siyash mussiri
napeey atitaati, pinasarangina. Nuw
siyaa itsinsarucha tsiyatki, watam
Apan!!ee itsinsaruri chinakinawa
12
MuzI nung tsu, nuw ufu wunu sI fI fI
ItsIn su fu tuu kI nu, ngIch zee Izuu fu ngut-
kI nu. ApunII wuunu nuwuu nupku, ItsIn-
su fu kumun ku fI, wuzu fee tsI fI tsI yut kI nu.
AshI fu chu, mungI mupIy fu fI tuu kI nu.
ApunII wuunu nuwuu Istu fu ngu ush kI nu.
Chuu nu chI nu tu fIch unoo ndu puyu kI nu.
Itufu, Apu nIIeetsImu fI ch nush puyu kI-
nu.
13
SIf yundu fu ngu fI, ushI fu ng tu mu-
nu, kumI fu nu mungoo nu muum unoo
yundu fu ngI nu. K'kuzee kumup shIm mu-
shee ndu yundu fu ngI nu. AshI fI yu, nuwuu
tuu fu shI Izuu fu yusu pu nu utufI, sIyuum
nu yusuf yundu kI nu,
14
wutum sIy nuwuu
tuu fu shI ndu kuupu yusuk su wu. Itufu,
Izuu fu yusu yu fus, yuwush Isus yusuf
kus ku chu unush nuwu mun mungIs kIs
tuch tum su. AshI fI yu, nuw shu sIyu mun
mungI kIs tuuch tu mu nu.
15
AshI fI yu, nuwuu chI nuk pu sI nu yu
sIyuu, tfu ngu fI, yundu fu ngu fI, mus sI-
fI shu sIyush nup chI mu, sIyush Ich tu fu
pungu tu mu, tfu ngI nu, unoo chI nu mu nu
chI nu fu ngI tuu tI, Itufu pInu su fu ngI nu.
1
MungI shI fI tu nuu fI, tfu ngI nu, SIyush
Kof ndosh nupee nIIu fI, ufu ngeem shu
Muse do nup tsup nup chI mu. SheefufI,
yusuf shu kunu pu nguz sIyush tum nup ku-
chu fI, nuwuu tputs Istu chpu sI nu yu Utup
tsup nuu muu mu, sIyuu tmu nu, tfu ngI-
nu.
17

Antuu tI unoo ngu tu zI chI nu fu ngI?

Antuu tI nuwuun tu ju chI nu ku fI, pIy


ush chI mu tI? ndu.

Antuu tI nuwuu nuu-


tsI chI nu ku fI, tsI mbun k'kuz puyu ku fI
puyu chee zI? ndu.
18
ApunII wuunu nuwuu
mungI yusu kI yu. SIyuu chI nu fu ngu fI,
mus sI fI sIyup nupu tI, tfu ngI nu. AnufI
nuw chI nu fu ngI. Itufu, sIyush chI mu nu
xufu fu ngI nu.
19
Nupu, nuw Isu soo kuk kumun ku fI,

tumu fee tsI mbun k'kuz puyu chee?


2 Kofndshucheemu1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1000
pInu suk tu nu kupu ngu fI tu. Isus ApunII-
chu WIpu yu. Isus kuk mInu mu fIt chu.
AshI fu chu, nuwu, mIshu SI bu nu, mIshu
Tmo te yu, Isu soo kuk kumun ku nI,
tsI mbun k'kuz puyu muum pInu su ku-
nI yu. Tutsu moo fu tuu ku nI yu.
20
Isus
Apu nIIee kuk tutsu moo fu ngI yu. ApunII
Isu su mu nu fI sIyuu Istu chInts pu, tfu-
ngI yu. Apu nIIee ungIf tu ku nI, Isu su mun
Iyuu Istu fu ngu unu mund wup pu fee
utunI, Apu nIIee wunu sI feem nu ku nI yu.
21-22
Isu su mu num kumung shI shee mu nI
wuyu fu ngI yu. Wuunu Iyuu tIp tsI feem nu-
fu ngu. Wuu nuu tsI WunI Iyush mungI nI
pshtu fu ngI yu. Wutu chu nuw tpu tsI fI tI
tpI tu ushI fu ngI yu. AshI fu chu, Iyuu
kupung ksut ku, uyum tuu tI Iyuu ndu kunu-
tsIp chI yu. AshI fI yu, nuw Apu nIII mun ush-
ku fI, sIysu ush kI tum su, ngIch zee Izuu fu
kusu ku nI yu.
23
AshI fI yu, sIyush chI mun
xufu fu ngu fI, ndu mus nuu tu fu ngI nu.
ApunII wuunu nuwuu mungI yusu kI yu.
ItsIn su fu kumun kI nu. SIyuu kIyung
yuchu muum wuts tu, tfu ngu fI, sIyup ndu
mus nup kI nu.
24
Nuw kIz puf kufuk pu-
zI ushI fu sIyuu kusI muum pInu su kI nu,
wutum Isu soo kuk mungoo nuk su wu.
Itufu, nuw sIyuu Istu kchu fI, kIs shu pu fee
tuut ssu, Isu soo kuk ufu ngI nu shu mungoo-
nut ssu.
2
1
ChI nu fu ngI unoo kumun chInts pu.

Muyuu mu ju mus nup chI? tfu ngI.


Uwush mus nup kI nuu feenu, Kofnd-
shuch tputs kIz puf mung' munts chI nIII-
nu yu mungI shI, tfu ngI nu.
2
SIy mungIs
muntsuk chus,

chu ku ju nuwuu Istuch kIs


tuu muu mu? wutum sIyu mu nu fI mungI
kIs tuu kI nu wu.
3
Anu mun nuw kIfu kuu
sIyuum yundu fu ngu fI, sIyup sIf zungu nI-
fu ngI nu. KIfu kush yundu ku fI, wunee ku-
fI, Kofnd shuch wuunI yufuch pu sI nu yu,
tfu ngI nu sIyuu tsI. Zup shtu ku fI, wuunu
yuf ku sIn, yutu fIt shI shI fI nI ndu neek chu,
kIs shu pu fI nup chI nu, tfu ngI nu. Yufee-
mu sI nIII nu, tfu ngI nu. Ash ku chI nuuf sIn,
wushu nund mungI nI kIs tuuch pu fI nI yu,
tfu ngI nu.
4
AshI fI yu, yundu fu ngu fI,
mungI kupung muntsu fu ngu fI yundu fu-
ngI nu.

WunI pu ju tunu fu ngI? SIyu nguz


kumI nIs kIyung kuchI yu fu ngI nu. Yundu-
fu ngu fI, wuunI mung' munts chI nIIIn pu,
tfu ngee zI, ndu. SIyuu kIz puf chI nu ku fI
yundu fu ngI nu.
5
Yutu fIt shI shpu nI mu nu tputs yuwu-
puf yutu fIt tuu fu ngu unpuf nuwuuts shu
ndu tuyu tu fI tu fu ngI yu. Suun shu cheetsI fI
kupung tuyu tu fI tu fu ngI yu. SIyuu tuyu tu-
fI tu mu nu tuyu tu fI tu fu ngI yu, Itufu ndu
kuupu ztufu tpu tsee tuyu tu fI tu fu ngI yu.

Itufu, unoo muyuu mu ju kupung tsI yut-


chIch? PuzIt pu.

Nu sIy wushu nund shu-


nI yu fu ngus, tpu zu fu ngus, nu wufI tu yunII-
tu ndu. Mungoo neenII pu fee.
7
AshI fI nu
nuw shu sIyuu utu shI nu, unoo mupIyng-
tsu, unoo tputs chI nung tsu. Mungoo
yufu muum Istung tsu. Ndun nuu ush kus,
mung' ksu mIsh muntsu ku, zund sI mun tsI-
puch pu fee.
8
AshI fI yu, chI nung tsu utInu
sIyuu tsI. Nuwuu kukI yusuf puyung tsu.
9
Nupu sIf nuw kIfu kuu sIyuum yundu-
fu ngu fI, zungu nI fu ngu fI, sIysu nuwuu
kukI puyu fu ng su. Nu nImun yusu chI mu,

kumu pu nuwuu kukI puyu chI nIII nu yu?


utufI, sIf sIyuum yundu fu ngI nu. Itufu,
nu nuw sIyuu yusu yu nu, sIy nuwuu kukI
kIs puyuk su.
10
AshI fI yu, sIy tpu tsee chI-
nung tsu, yutu fIt shI shI fI nee tsI nI mupIyng-
tsu, mbI zung tsu. Ash ku chus, nuw shu
mupIych tu mu nu. Nuwuu tuyu tu fI tu fu-
ng tu mI nuu fI yu ushI fu, Itufu nuw shu
ushI fI tuu ksu tum nup chI mu. Isus nuwuu
kIs nupu ndu utufI, unoo tputs ksu tum
nup kI nu, yuwuu ushI fu ngu unoo mbI zu-
kI nu.
11
AshI fI yu, sIysu shIng tum tsu. Ash-
ku chus, YushIng ndu shu sIyuu kusI chI yu.
AshI fI pup tsu tInu, wutum YushIng ufu
kusI muum zund ku wu. SIy unoo kupung
yu suktI schu. AshI fI yu, chI nung tsu, sIyuu
tInu.
Mazinangtsa; minoo kamanchintspa:
Titootssha paranguri, uwsha tsiyatssee
siyamun wanasirimash kamanirangiya
12
Nuw Tufw tup yukut nuu tu fu ngu-
fI, unush kusu fu ngu fI, ApunII nuwuu
Istu fu ngu, Isu soo kuk kumu nI fu ngI nu.
Tputs shu kIs muzI nu fu ngu nu.
13
Itufu,
unush TItoom kutu fu ngu fI, xupoo yu fu-
2 Kofndshucheemu1 , 2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1001

D
3.3 Jefe mI yu su 31.33 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
3. Jefe mI yu su 31.31,
Mf ko su 14.24, 1Kofnd shu chee mu 11.25 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
nIIu fI, wuts tu, tyu fu nIIu fI, nuu tu fu ngI-
nu. ApunII unush kupung tuu Istu fu ngu,
ushI fI tuu Muse do nup tsup TItoo nuchu-
ngu tu mu, tfu ngI nu. AshI fI yu, Tufw tu-
shchee tsI yu tee fu nIIu fI, kusu fu ngI nu.
Shee fu nIIu fI, ufu ngI nu shu Muse do nup
tsup nuu tu fu ngI nu. Anush Muse do nush
kuseefufI, TItoo pufu ngI nu. Pufu ngu fI,
uwshu TItoo mu IchI ngu fu nuwuu kumu-
nI fu ngI yu tsI yut sseetsI sIyu mu nu.
14
Nut shu nuw mungI kIs chu. ApunII
sIyuu Istu fu ngu, yutu fIt shI shee kusu-
fu ngus, Apu nIII mu fI shu kusI fu ngI yu.
ApunII kIz puf chu. AshI fu chu, nuwuu
Isus ufu Istu ku, nuwu mu fI yutu fIt shI-
shee kusI kI nu, Isus kuk mungee tsI nI
kusI kI yu. Tputs shu unoo puk sIn, punI-
fus tu ku nu yu. Isu soo kuk kumun ku fI,
Izu pu neeku fI, Isus kuk tpu tsee zupun
Istu kchu. Kzum mush tumu pu fI ushI fu
tupu kI yu. Tputs Isu soo kuk mungoon ku-
sIn, ush kI yu.
15
Nuw ush ku fI, ApunII shu
nuwuu kIs nup kI yu. Isu soo kuk kumun-
ku fI, tpu tseem IchI ngu fu kumun kI nu,
kumu nguf tu chI nIII nu unoots tum kumun-
kI nu, mIshu yuwuum tum ndu kumu-
nguf tu chI nIII nu unoots tum kumun kI nu.
1
Kumun ku fI, ushpu tum tputs mungoon-
ku sIn, Isu sush kumu ngu nu yu. Itufu,
ushpu tum tputs ngut ku sIn, YushI ngup shu
nuu chI nIII nu yu, Izuu fu mu mu fI tsI pu chI-
nIII nu yu. NItuu tI nuwuu nu mun wIz pu fI fI
Isu soo kuk kumu nI muum wufI tu kee zI.
NItuu tI nuwuu nu zund kI unoo ushI fu ngI,
ndunI.
17
ApunII wuunu nuwuu kumuch tu-
fu ngu, ItsIn su fu Isu soo kuk kumun kI nu.
Wunee fu ndu mu utufI, ItsIn su fu kumun-
kI nu, wutum Isus nuwuu IchI ngu fu puku-
wu. Itufu, nIII tu fIt tputs zupun yuwuu
wuunu zund ku nu unoo kumun ku nu yu.
KufI kee putu pu nI utu sIn ush ku nu yu.
Itufu, nuw ushI muum zund kee zI, ndu.
Nuw Isu su mun ItsIn su fu fI chI nu kI nu,
ItsIn suf tum Isu soo kuk kumun kI nu. AshI-
fI ush ku fI Apu nIIee kuk tuyus pu tu ku fI
tuu kI nu.
Mazinangantsa; minoo tchintspa.
Apan!! waana nuwaa kamachtarangiya
Isusoo kamanimaama
3
1
KIfu kush unoo sIyuu nu kumun ku-
fI, nuwuu nuu tsI ungIf tu muum ndu
utInu. SIyu shuch tputs nuwuu chI nu pu-
ndu utee zI ushkI, ndu. MIn nIII tu fIt tIn
tputs tumu pu fI ushI muum zund kee zI,
ndu. UwshtI sIn Kofnd shuch nuwuu
chI nu pu ndu utu sIn, kIfu kuu wuu nuuts-
tIn kuk nIII tu fI tup tuyu ndu yu fu sIn,
puyu pu yuf sIn, sIyush kusu fu ngu nu.
2

Anu mu shee kIfuk nuw muyuu mu ju


puyu ku fI puyu chI, wutum nuw Ich tu fu
sIyuu Isu soo kuk kumu nI fu ngu fI mungoo-
nu fu ng su wu? Anoo mbI zu muum pInu-
su kI nu, unoo Izuu fu yusu kI nu. MI shut,
mungoo nu fu ngIs unoo tputs IchI ngu fu
nuts tu ku nu yu.
3
Tputs IchI ngu fu, Pupof-
chu Kofnd shu chee kumu nI fu ngI yu
Isu soo tsI kuku, nuwuu utu nu yu. AshI fI
yusuk tu mu nu yu. SIy Isu su puz yundu mu-
fI nI kIfu ku ushI fu sIy nuwuum tuuk su.
ApunII WunI mungI mu nIs kIfu ku mun
yundu tu fIch ushI fu ngI yu.
D
Isus wuunu
mungee ts Is yufu fu ngu, ApunII tuu tI yu
unoo ndu mbI zu chI yu. Putumb chI mun tuu
yundu yu fuch, pus tu muum tuu fI yu. Itufu,
sIy mungoo nu fu ngIs unoo pus tu muum
wunI ndu ju. AshI fuch nuw Isus tu nu tuyus-
pu tum pun tu nu tInu.
4-5
Anoo ngutI teezI, ndu. Isus wuunu
nuwuu tuyus pu tum pu neem nu fu ngI yu.
ApunII wuunu nuwuu yusu fI yu. AshI-
muum nuwuu nI tu nu wufI tu fee zI, pInu suk-
tu nu.

Itufu, ApunII wuu nuu tsI wIz pu-


fI fI nI nuwuum punu yu fu, tuyus pu tum-
pu neem nuwuu nu fu ngI yu. Yuwu mund
Isus Iyuum yutu fIt shI shI fI nI tsI pu fu ngu
unu mund ApunII nu k'kuzee kunee sIch
wuyu fu ngI yu. An k'kuz kunee sIch tuu fu-
shI pun chu, kIz puf wunu sI fI yu.
E
Itufu,
k'kuz sIfu puch wunIm pun chu. SIf tumu
ApunII wuu nuu tsI kuk putumb chI mun
yundu fu ngI yu. Nee k'kuz ndu puyu kus
2 Kofndshucheemu2 , 3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1002
tsI put ssu, tfu ngI yu Apu nIII. An k'kuz
wutu chu sIfup chI yu.
7
MuzI nu ngu ntsu, k'kuz sIfu puch un
yutu fI tu mu nu ju, wunu sI fI mun chu.
SIf tumu ApunII wuunu putumb chI-
mun yundu yu fu, chI yuum punu fu ngI yu.
My sI su fI nee mu nI punuk chu, ApunII
kIz puf 'sIneefungIyu. Nutu mu sum tu
ApunII 'sIneemufInI My sI su fIn shI nI
pshtu fu ngu, ushI fu Utu shuch shu tputs
My sI su fI nee tsI nI nupu muum ksI mu nu fu-
ngI tu mu nu yu. Itufu, ApunII 'sIneemufInI
zup shI nu My sI su fIn shI nI pus tu fu ngI yu.
An k'kuz sIfu puch wunIm pu nI fI tuu fu-
ngI yu.
8
Itufu, nut shu k'kuz kunee sIch,
tuu fu shI pun kusu fu ngu, unchu kIz pu fI-
nu shu wunu sI fI yu, wutum kumung shI-
shee mu nI wuyu fu ngu wu.
9
AshI fI yu,
k'kuz sIfu puch wunu sI fI mu nu wunu sI fI-
mun chu. Itufu, k'kuz kunee sIch kIz pu-
fI nu shu chu wunu sI fI yu. Anoo kuk chIy
mungoon kuch, ApunII shu chI yuuts shu
kIs chI nu kI yu.
10
Anchu ksu mIsh wunu-
sI fI yu. AshI fu chu, nu k'kuzee sIfup chee
yumbu tuk puz sheefu, unu mun shu k'kuz
sIfu puch ndu shu wufI tu fI yu, pus tu yu nIII-
yu.
11
An k'kuz nutu mu sum wunu sI fImshI-
fI nI 'sIneefungIyu. Itufu, nut shu k'kuz
kunee sIch wunu sI fImshI fI nI ufu ngI nu shu
'sIneekIyu, wutum In pus tu muum ndu nI-
wu. K'kuz kunee sIch ufu tu mu fI tuu chI yu.
12
AshI fI yu, In k'kuz kunee sIch ndu
pus tu chu, Iyuum kumung shI shee mu nI
wuyu fu ngu,

unoo muyuu mu ju nuw


puzI chI?
13
My sI su fI nI tumu fu ng pu fI
ush kee zI, ndunI. Uw shu chu My sI su fI nI
yuwuu 'sIneemufInI tsI pu tu nu unoo tputs
puk chu sIn, pung tu pu tu wuu nuu tsI
wuch kumIsput kumu nI fu ngI yu, wutum
ApunII 'sIneemufIneetsInI ndu ufu tu mu-
fI punu fu ngu wu.
14
AshI fI yu, un k'kuz
sIfu puch pus tu chu unoo IpI shu ngu fu ngI-
yu, tputs shu ndu Izuu fu yusu fu ngu nu.
Wundu fI tum un k'kuz sIfu puch pIshum-
puz ush kI yu, kumIs tumu pu fI ushI fu
wund kmu nu kI yu My sI su fI nee tsI nI
kuku. Utu shuch wund mungoo nu muum
pInu su ku nu yu. Itufu, Isu soo mungoon-
kuch ndu ushIk chI. K'kuzee sIfup cheets-
tuu mungoo nukchI.
15
Itufu, Utu shuch
Isu soo ndun nuu mungoon ku sIn, wundu-
fI tum unoo k'kuz sIfup chee ndu Izuu fu
yusu chI nIII nu yu, wund kumIspu puz
kmu nu ku ush kI yu.
1
Itufu, Apu nIIee
tusus kut ssIn, pIshum ndun shu pu fee,
ndun puz kumIs kmu nu fu ush chI yu.
17
AshI fu chu, utu shI nu, ApunII WunI
mungee tsIch p'tseekchu, xufu shIsh ndun-
shu pu fee, k'kuz sIfu puch chI yuu ndu shu
wunI chI yu.
18
AshI fI yu, Iyshu kumIs ndun-
puz kmu nu fu ushI fu nI, Isu soo wIz pu fI-
fI nI Izuu fu yusu ku nI yu. Isusu ApunII chu
WIpu. Isu soo wunu sI fImshee mungoon kI-
nI yu. Ash ku nI, Isus tumu pu fI ushI fu kInu-
ku nI yu. Isus wunu sI fImshI fI nI Iyush ndu
pus tu chI yu, Itufu ufu ngI nu shu ufu ngI nu-
shu ush kI yu. ApunII WunI ufu mungee-
tsI nI ush kI yu. Anu mund Isu soo kuk kIs
kumun kI nu.
4
1
AshI fu chu, Isu soo kuk ndu sumbuy-
tukI nu. ApunII wuunu zundeefu,
nuwuu nuyu nI fu, Isu soo kuk tuyus pu tum-
pu neem nuwuu nu fu ngI yu. AshI fu chu,
kIs tuyus pu tu kI nu.
2
AshI fu chu, yutu fIt-
shI shee Izuu fu kupee tu fu ngI nu. AshI fu-
ngu fI, pIshu muum ndun chu, puzI muum
ndun tum chu. NgIch kI tum tu zI, tumu pI-
nguk tum tu zI, ndunI. Apu nIIee kuk pIyu fI
ndu kumun kI nu, ItsIn su fu kumun kI nu.
Isu soo kuk ItsIn su fu puyu kI nu. Ash ku fI,
tputs shu muzI nuk sIn, Zuf kI yu: Pupof
Isu soo kuk ndu ngIch kI yu, nuwuu:
utu nu yu IchI ngu fu sI nu. ApunII tuu tI yu
nuwuu: ItsIn su fu kumu nIk shu, utI tum-
chu.
3
AshI fu chu, tputs mungoo nu muum
pInu su kI nuu fI, wuu nu mun tu fI ush kI yu.
Wuun tu fI pInu su kI yu, wutum yushI ngup
nuu muum zund ku wu.
4
YushIng shu
wuu nuuts tu fI ch nush tpu tsush mung'
wuyu yu fu, tpu tsee mungoo puk cheem-
puz ushI fu nu yu fu, mung shuf tu yu fu,
mungoo nu muum tuxu fu ku,

tumu-
fee ju mungoo nuch? Isus kuk tpu tsee
mung' tuwu sI neek puz ush kI tuu, Itufu
YushIng' tuxu fu kI yu. Itufu, Isus shu chu
kuk tpu tsee mung' tuwu sI nee kI yu.
Isus kIz puf chu wunu sI fI, ApunII tumu-
pu fI ushI fu 'sIneekIyu. Apu nIIeets shu
2 Kofndshucheemu3 , 4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1003

D
4.13 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 116.10 tu utI tum tu.
Izuu fu Iyuu ymu ndu kI yu.
5
AshI fu chu,
ushku, Apu nIIeetsImu fI kuk kumun kI nu.
Nuwuu nu chI nu kI unoo tsee ju kumun kI,
ndu. Kumun ku fI, Isus ApunII chu WIpu,
chI yuu Izuu fu kusI kI yu, ufu nuw utInu.
Itufu, nuw ufu sIyuum m'chuch tumu pu-
fI ushI tu nu, Isus wumIn sIyuu Istum pun
tuu kI nu.

MuzI nu ngu ntsu: sIf tumu ApunII


tsu pu fu nu see tInu fu ngu, TunI muu zuf
tuwu sI nIchpu, tfu ngI yu. Nut shu umb-
tum puz ushI fu ng tum ApunII mungee tsI nI
tuwu sI nee kI yu. Sheefu, Iyshu Isu soo kuk
mungoon kI nI yu. Ash ku chu nI, Apu nIIee
wunu sI fImshI fI nI Izuu fu yusu ku nI, wutum
Isu su mu nu fI Apu nIIee yusu ku nI wu.
7
Itufu, muzI nung tsu, Isu soo kuk
tuyus pu tum pun tuu tI tuu ku fI, ushI fI tuu
kIz puf ndu tuu kI nu. MufIts tumu pu fI
ushI fu muss tu nu. ApunII wuunu ushI fu
wuyu fu ngI yu.

Antuu tI nuwuu nu mun tu ju


wIz pu fI fI tuyus pu tu kI? ApunII wuu nuu tsI
wIz pu fI fI nI nuwuum punu yu fu, kIz puf
Istu ku, tuyus pu tu kI nu, Apu nIII mu nu
ndu sumbuy tukI nu.
8

Nuwuu wunI pu-


ju kIyung yuchu ku nu? Itufu, ApunII
nuwuu Istu fu ngu, nuwuu ndu kusI ku nu.

WunI pu ju tumu chee zI tt ushkI? Itufu,


ApunII mungee tsI p'tseeku, ufu mungI
ndu puchI fu ngu kI nu.
9
Nuwuu nutsuk sIn,
puchu muum zund kI tuut ssIn, Itufu ApunII
nuwuu ndu mungu kusu kI yu. Nuwuu
putu yu fu sIn, nuwuu puchu muum puk-
chI tuu pIsh tu ku, Itufu ApunII wuts tu tu
nuwuu ndu Izuu fu puchu ku nu yu.
10
Ufu
Isus tumu fu ng pu fI ushI fI tum kIyung
kuchIy kInu. Nuwuu nuu tsI nup ku fI, Isus
wumIn tsI puf pu zI ush kI nu. AshI fI tuu tee-
nu ushI fu, Itufu Isus wuunu nutsee tsI
ksut ku, kchIt ush kI nu, Itu yu muk puz
ush kI yu nuwuu tsI. SIy Isus chI chIs unoo
yusu kI nuu fee su ushI fu, ZufuktI shchu,
Isus Wupu fIsh kIz puf tuu kI yu, ttssu.
11
AshI fI yu, Iy Isu soo mungoon ku nI, ufu
kumI fun tsI pu muum wufI tu ku nI yu. Ufu
Isus wumIn Iyuu puchu muum zund ku nu-
yu. AshI fI tuu, Isus wuunu Iyuu tupu chI-
ndu ku, wuu nu mun wIz pu fI fI nI kchI tu ku-
nI yu. Nutsee tsI nI kuchu fI mu sheets tuu Itu-
yu muk puz ush kI yu. Yuwu mun Isus Iyuu
Istu ku unu mun IchI ngu fu tputs Isu soo
tu fush yusu chI nIII nu yu.
12
AshI fu chu,
nuw sIyuu Isu soo kuk tuyus pu tu kI unu-
mund kumI fun tsI pu chI nu. Itufu, tuyus-
pu tu kI unu mun ApunII sIyuum tuu fu shee
ufu tu mu shee wuyum tum chu.
13
Nupu sIf tumu zItu mIn kIfu ku mun
yundu ku,
Wutum Apu nIII mun mungI
tut kI nu wu,
ushI fu chu Apu nIIee kuk kumun kI nu,
D
tfu ngI yu. Nuw ushI fI tum nu Apu nIII-
mun mungI tut ku fI, kumun kI nu, ndu
sumbuy tukI nu,
14
wutum ApunII Iyuu
Itu yu mu chu wu. Wuunu Isu soo Itu yu mu fu-
ngI yu, sheef tum Iyuu Itu yu mu chI yu. Iyuu
Itu yu mu yu fu, wushu nu ndu fI nuw sIyup tu-
tum Apu nIIush tuu chI nI yu. KIs shu pu fee
tuu chI nI yu.
15
AshI fI yu, sIyuum kumI nIs
kIyung kuchIy kInu. Tputs Apu nIIee wunu-
sI feem npu nu utufI, sIyuum kumun kI nu.
Isu soo kuk ufu ngI nush ufu ngI nush Izu-
pu neeku fI, tputs shu zupun Apu nIII mun
mung' tutuch pu sI nu yu. Ash kut ssIn, tputs
zupun Apu nIIeets shu: Wup pu fee, Apuu.
ShIy kIz puf tIsh chu. ShIy Iyuu kupung
Istu fu ng shu, tchI nIII nu yu, Apu nIIee utu-
sIn wunu sI feem nu chI nIII nu yu. Anoom
Isu soo kumu nI muum ndu sumbuy tukI nu.
1
AshI fu chu, nutsI nI kuchu fI mu shchu,
tsI pu muum wufI tu chu. Itufu, ushI fI tuu
ApunII mungee tsI nI mungoo nu muum
yunIschI kI yu. Putum yusuf putum wIz-
pu fI fee mu nI ufu ngI nu shu wuyut wuyut
ush kI yu.
17
Nutu mu su muum kIyung
kuchIy kInI yu. Itufu,

unoo muyuu mu ju
chI nu chIch? wutum ApunII wunu sI fImshI-
fee mu nI ufu tu mu shee wuyu fu ngu wu.
Anchu kIz puf wunu sI fI.
18

Muyuu mu ju
muu chI putu fIch unu nguz chI nu chIch?
wutum mungu pus tu chu wu. Itufu, ApunII
Iyuum wuyu fu ngu unoo ndun tuu puku nI,
ushI fI tuu chI nu ku nI yu, wutum ndu pus tu-
chu wu, ufu tu mu fI tuu chu wu.
2 Kofndshucheemu4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1004
5
1
Yuw ndu pus tu chu unoo pukIch
kumun chInts pu. ApunII Iyuum
nutsee tsI nI ndu kuchu tu fu unu mush
punu chu unoo chI nu ku nI, Apu nIIee kuk
ndu sumbuy tuku nI yu. NutsI nI kuchu-
fI mush tsI puk chI tuu, kunu chukchI tuu,
Itufu kunI nI Apu nIIIp nuuk chu nI nutsI nI
mchu shImu sheem shu nutseen chI nI yu.
ApunII wuunu Iyuum wusI nu wuyu fu ngI-
yu, ufu tu mu sheem tuu muum wuyu fu-
ngI yu.
2
Nutu mu sum kIyung kuchIy kInI.
Itufu, tuu fu shee mu nI ndu kuchu tu fu unu-
mu shI nguz yngsu nI utI nI yu.
3
Yuk chu nI,
kumu feem pu zI nI ushI fu ndu puzI chI nI,
wutum tuu fu shee mu nI ndu pIsh tu chu-
wu.
4
Nutu mu su nIsh tsu push tuu ku nI,
mungI nI muntsu ku nI. Nutsee tsI nI kunu-
chu muum ndu zund kI nI yu, tsI pu muum
ngut kI nI yu. Nutsee mu nI ndu kuchu tu fu
unu mu shI nguz yu muum kIz puf zund kI-
nI yu. Ndut tu tsI pu fu nI, yu muum zund kI-
nI yu. Ash ku chu nI, kuchu shI mun shu ndu
kIyung kuchIy chInI yu, ufu tu mu fI shu kIs
tuu chI nI yu.
5
ApunII wuunu zundu fu ngu,
Iyuum ushI muum wuyu fu ngI yu. Zufku
utIyu, wutum Wuu nuu tsI WunI mungI-
shI nI pshtu fu ngu wu. ApunII WunI Iyush
pshtu yu fu, Iyuu ufu yusu kI yu. Wutu chu
nuw tpu tsI fI tI tpI tu ush kI yu, ndu
kuchu tu fu unu mu shee Izuu fu Iyuum
punu chI yu.

AshI fu chu, unoo yusu ku fI nI, ndu


sumbuy tuku nI. Wund nIsh kuchu fI-
mu shush tuu ku nI, mchu shImu shee
yu muum pInu su ku nI yu, wutum Isu sush
ndu tuu ku nI wu.
7
Nutu mu su nu Isu soo ndu
puku nI yu. AshI fI tuu, ndun tuu puku nI,
Isu su mun mungI nI tut kI nI.
8
AshI fI tuu,
ndu sumbuy tuku nI. Kuchu fI mu shee kusu-
muum zund kI nI yu. Ash ku chu nI, Isu sush
tuu chI nI yu.
9
Itufu, nutu fI tu nu ushI muum
pIsh tu ku nI yu. AshI fI yu, Isus Iyuu kIs
nupu ndu utunI, ndu sumbuy tuku nI.
Nutu mu sum nIsh kuchu fI mu shush tuu-
ku nI, Isu soo tsI mu fI chI nu ku nI. ZupIsh
ush tuchtu mu nI yu, ndu kuchu tu fu unush
tuuk chu nI, Isu soo tsI mu fI tum chI nu chI-
nI yu.
10
AshI fu chu, wunu sI fI tuu ku nI yu,
wutum Isus Iyuu IchI ngu fu yusu chu wu.
IchI ngu fu nI Isu soo tusus ku chu nI, Isus
Iyuu nuts tu chI yu. Wundu yu nIsh kuchu fI-
mu shIsh yutu fIt tuu fu ngu nI, yutu fIt tum
Iyuu pung chI yu. Wundu yu wunu sI fI fI tuu-
fu ngu nI, Iyuu ufu ngI nu shu wunu sI feem
nu chI yu.
11
AshI fI yu, unoom Apu nIIee punI ku nI-
yu. AshI fu chu, nuw punI ku fI, ItsIn su fu
tuu kI nu. AtI un kumun ku fI, tpu tsee
zuf ku fI utInu, ngIch kee zI, ndu. ApunII
wuunu mungee tsI yusu fI yu. Ndu mbu sIy
yusu su, nuwuu yusuk tum pu su.
12

NItuu tI
sIyuu Kofnd shuch nuwuu chI nu pu ndu
utee zI tI? ndu. SIyuu mungIs p'tsImuum
nuwuu nuu tsI tuu fu shI kumun kI nu. AshI-
fI yu, sIysu tpu tsee kumI fun ymeefus
kumu nIt ssu. Wutum tputs nuwuu yutu-
fI tum nu muum zund ku nu wu. UwshtI-
sIn tputs putI tI mun mung' chI nuk sIn
unoo tsI mu fI chI nu fu ngu nu. Wuu nuuts tu-
mu fI ungIf tu ku nu yu. Itufu, yuwuuts shu
chIy chI nu kIch unoo ndu nuts tu ku nu,
tuu fu shee tsIch ItsIn su fu tuu kIch unoo
ndu yusu ku nu.
13
Mung shu fIt chu nuwuu
utu nu yu. WuunI ntu pu nu utInu, wutum
Apu nIII mun wumIn muxu feem puz ushI-
fu kInu fu ngI nu. Itufu, sIyuum kumI nIs
nuw mungIp tI tuu kI nu.
14
ApunII WIp
Iyuu ksu mIsh chI nu fu ngI yu. AshI fI unu-
mund mungIp tI ItsIn su fu tuu kI nu. ApunII
WIp Iyuu kIz puf chI nu fu ngu, Iyuum
yutu fIt shI shI fI nI tsI pu fu ngI yu. MInu mu fI-
tuu tputs, Itufu IchI ngu foo mu nI tsI pu-
fu ngI yu. AshI fI yu,

Iyshu muyuu mu ju
yutu fIt shI shee yusuf chI nu chIch? ndu,
wuts tu.
15
Nutu fI nIsh tsu pu fu nu sush tuu-
ku nI, yuwu fI yuunu ushI muum zund kI nI
unoo pInu su ku nI yu, ush ku nI yutu fIt chu.
Itufu, ApunII nuwuum wunu sI fI tuu pu-
nu tu, WIpuu Iyuum tup chu fu ngI yu,
Iyuum shu wunu sIf tuu muum yusuf
Itu yu mu fu ngI yu.
1
AshI fu chu, unu mun, Isu su mun
wumIn, nuw tpu tsee ndu Iwu zI fI chI-
nu ku fI, zufum pu tu fI chI nu kI nu. SIf tu
Isu soo Iwu zI fI yusu fu ngu fI, nutsu fu ngI-
nu. Itufu, nut shu Izuu fu mungoo nee nu.
17
AshI fu chu, tputs Isu soo mungoon ku,
tu fush IchI ngu fu kunees cheem shu kInu-
2 Kofndshucheemu5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1005

D
5.17 SuImo 51.10 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
D
.2 Is ysu 49.8 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
kI yu. Tu fush shu sIfu puch pustukchu,
Itufu kuneesIch shu wunu sI fI fI tuu kI yu,
Apu nIIeem wIp kInu kI yu.
D

18
ApunII
wuunu Iyuu kunees cheem nu kI yu. SIf
Iy Apu nIIee kunduf tu fu ngI tuu tu nI, Itufu
Isus shu kusu fu ngu, Iyuu k'kuz yufuk puz
ushI fu ngI yu, unush Iyuu tutsu yu fu ngI yu.
Sheef tum, ApunII wuunu nuwuu Isu soo
kuk tyus pu tum pu neem nu fu ngI yu.
19
ApunII wuun tu fI ztufu tpu tsee tutsu-
yu muum zundu fu ngu, Isu soo zungu nI fu-
ngI yu. Isus shu Iyu mund yutu fIt shI shI fI nI
tsI pu fu ngu, tumu shI fI nee tsI nI IchI ngu fu
tuwu pu fu ngI yu. Anu mun ApunII shu Iyuu
kIs chI nu kI yu. Sheefu, unoo tsI yu tsIs
nuwush wuyu fu ngI yu. ShIy shu tpu tsee
nuwuu kukI kumu nIng chu, tfu ngI yu
nuwuu tsI.
20
AshI fI yu, nuw shu Isu soo kuk kumun-
kI nu, wutum ApunII wuunu nuwuu
kumuch tu fu ngu wu. Isu soo mungoo nung-
tsu ttu ush kI nu, wutum ApunII wuunu,
tfu ngu wu. ApunII put ttsu yung tsu,
Apu nIIeem wIp kInung tsu tt ush kI nu
tpu tseetsI.
21
Isus ndun tuu yutu fIt shI shee
puyu fu ngu, ushI fI tuu ApunII shu yutu fIt-
shI shpu nee ts puz ushI fu Isu soo wuneek-
puz ushI fu ngI yu. AshI fI yu, Isu su mun
ApunII Iyuu kIs chI nu kI yu, wuu nuu tsI wIp,
Isu soo tumu pu fI ushI fu Iyuu kIs chI nu kI-
yu. An wutu chu tpu tsee kumun kI unu.

1
AshI fI yu, nuw Apu nIIee kuk Istum-
pu nI tuu ku fI, nuw sIyuu utu shI nu,
Pup tsu, sIy yuwuu ApunII Isu su mun
chI yuu nuyu nI fu ngu unoo muzI nu fu ngus,
Iwu zI fI ngu tIs mungoo nInts pu, Izuu fu
mungoon kus ItsIn suf tum tuung tsu utInu.
2
Ngu tInts pu, nutu fIt In mungoo nung tsu.
Nutu fI ApunII sIyuu kutukchu. Zup shI nu
pup tsu tInu. Wuunu ApunII ttu ndu,
SIy nuwuu mush kus, Istu ndu tus,
Nuw sIyuu tupu chI ndu chInts pu. Nuw
sIyuu kupung Istu chInts pu.
D
Wutum
nutu mu su nu sIyuu nuyu nI kI nu wu.
SIyuum kumung shI sheem wuyu fu ngI-
nu, zup shI nu tstsu chpu fI nu,
tchu Apu nIII kuku. AshI fI nutu fI
mungoo nung tsu utInu.
3
MI shut, tputs nuwuu yutu fI tum nu fu-
ndu mu utufI, wunu sI fI fI tuu ku fI yup stu-
kI nu, xufu shIsh ndun chu.
4
ApunII tu nu
wmuch tu shI. ApunII wumIn kIyu ngu tuu
kuchIy ku fI, ushI fI tuu ndu sumbuy tukI nu.

Nuwuu wunI pu ju kIyung yuchu fu ngu-


nu?
5
Nuwuu pzkoo fu ngu nu, putu fu ngu-
nu, tsu ngu fu ngu nu, tumu nu fu ngu nu.
Apu nIIee kuk kupung mupee ku fI, kunu-
su muum pInu su fu ngI nu. Mupee ku fI tufu-
see fu ngI, mIshu mufIz kuyu tu fu ngI nu.

Apu nIIee kuk kumun ku fI, wunu sI fI fI


tuukI, mungIp tI tuu kI nu, mungoon kI nu,
upInII tuyus pu tu kI nu, tpu tsee nuyu nI kI-
nu. Apu nIII mun WunI kIz puf tuu kI nu.
Tpu tsee wunu sI fI chI nu kI nu.
7
Apu nIIee
kuk ItsIn su fu kumun kI nu. ApunII
wIz pu fI fI nI nuwuu Istu fu ngu, tputs
zupun mungoon ku nu. Ash ku fI, tputs
nuwuu yutu fI tum nu muum pInu su ku nu,
mIshu nuwu mu nu tum yusuk sIn, tputs-
shu nuwuu kukI muzI nuk sIn, Apu nIIee
mungoon ku nu.
8
Ashpu tum tputs nuwuu
kIs chI nu ku nu, ushpu tum nuwuu nutsu ku-
nu, ushpu tum nuwuu yutu fI tum nu ku nu.
Nuwuu wuyu ngI chI fI feem tu nuk sIn,
ushI fI tuu ItsIn su fu fI kumun kI nu, ngI chIz
ndun chu.
9
Tputs IchI ngu fu nuwuu yusuk-
tuut ssIn, Itufu nuwuu nIyf ku nu. Nuwuu
puchu muum zund kI tuut ssIn, wund kchIt
tuu kI nu. Nuwuu kIz pu fI tuu wuneek sIn,
Itufu puchu muum xupoo ku nu.
10
MungI
muntsuk tuu tI, Itufu ufu Apu nIII mun
mungI kIs tuu kI nu. PukI fI tuu tI tuu ku fI,
Itufu tpu tsee zupun Istu kI nu Apu nIIee
mungoo nu muu mu. Ndun tuu muu chI
puk chI yum puyu ku fI, ushI fI tuu nuwuum
pIsh tuts ndun puz ush kI yu.
11
MuzI nung tsu nuw sIyuu Kofnd shu-
cheets Is kIz puf chI nu ku fI, ItsIn su fu
kumu nI fu ngI nu tuu fu shee tsI, Izuu fu
kumu nI fu ngI nu.
12
Nuw sIyuum ndu
puk chI yum kumup shI fu ngI nu, sIyuu
nIy fu fu ngee zI, ndu. Itufu, sIy nuwuu
2 Kofndshucheemu5 , 6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1006

E
.1 NIshu fI yuwuf tu tum Ese kI ye Iu 37.27 tu utI tum tu.
F
.17 Is ysu 52.11 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
nIy fu fung su.
13
ShI fInts pu.

Muyuum shu
nuwuu puk chIm chI nuk su? Nuw sIyuu
chI nu kI ushI fI tum ndu sIy nuwuu chI nuk-
su. Ipu fee pzI ushI fu fI sIyuu wunee ku fI
utInu. Nuwuu kIz pu fI tum chI nu ngu ndu-
mu utInu, nuwuu kukI puyung tsu tInu.
Wutum ApunII nuwuu Isu soom tuyus pu-
tum pu neem nu fu ngu wu.
Mazinangantsa: minoo siyaa
wanichintspa; tputs Apan!!ee
nda mangoonku anpat kizpur
amikurtarintspa; misha ngusirtarintspa
yashingchichpata. Ashkachuch,

tamareeja kis taachich?


14

Tumufeeju yutu fIt shI shpun put wunu-


sIf tuu chIch?

Antuu tI kus chIf psuun put


wushu nund tuuk? ndu. ChIy tpu tsIch
ApunII chI chIch yushIng chIch put tuu kuch
ushIk puz ushIk tIch chu.
15
MIn tputs Isu-
sush tuchI ku, mIn shu tputs yushI ngush
tuchIt chu,

ushI fu tumu fee ju mInu mu fI


mungooz puyu chIch?

Antuu tI puk chI-


yum tutsu moo fu chI nu chee zIch? ndu mbu-
fee.
1
ApunII wuunu Iyush mungI nI
tuuku, ApunII puz pungu ushI fu tuu ku nI.

Tumufeeju upunII puts Iyup tu Ipu nuch?


Kupu ngu fI pInu su kI yu. ApunII wuunu,
tfu ngI yu,
Nuw sIyush tuu ku fI, nuwuu Apu nIII-
fee mIs nut ssu.
Nuw shu sIyuu tpu tsI fee mI nu chInts-
pu, tfu ngI yu.
E

17
AshI fI yu,

Yutu fIt shI shee ksu ngInts!


Muu cheetsI yutu fIt ptu tInts pu.

Puk chI yum chI nu fInts pu!


F
Ash ku chus, nuw sIyuu kIs
nup chI ntsu.

18
SIy nuwuu upuf tu nu ttssu, nuw shu
sIyuu Ipuf tu nu tch tum mu,
tfu ngI yu Apu nIII. ApunII wumu fI kusI fu
un ndu mungu utIyu.
7
1
AshI fI yu, chI nu kI unIs, ApunII
unoo tu, sIyuuts tum mungoo nu-
muum utIyu. Puyu muum wufI tu fI yu.
Yutu fIt shI shee IchI ngu fu ksung tsu.
Mungee ts Is yutu fI tee nts pu. Nutsee ts tum-
tIs yutu fI tee nts pu. Yufung tsu. Wunu sI fI fI
tuung tsu, wutum Apu nIIeetsImu fI chI nu-
muum wufI tu ku wu.
2
AshI fI yu, zuwu nIIee, nuwuu nIy fIys-
pu, chI nu ngu ndu mu.
Nuw ndu mInum tI yum tpu tsee tuyu tu fI-
tu fu ngI nu, yutu fIt shI shush ndu tup shu-
fu ngI nu, mIshu ndu shu chI fu ngI nu sIyuu
muu chI fI tIs. AshI fI

muyu mund shu ndu


nuwuu chI nuk su?
3
Nuw sIyuu ngu tI fI tI
tInu, wutum sIyuu kIz puf chI nu kI nu wu.
Ayum tuu tI sIyuu mbI zu chee zI, ndu. SIyuu
Istu mu mu fI tuu ku fI tuu kI nu. SIyu mund
kumI nIs tsI pu nee ts tuu tI ndu puchInd-
kI nu.
4
Nuw sIyu mun mungI tut kI nu,
sIyu mun kIz puf tuu kI nu. KIyu ngu tuu
kuchIy ku fI, ushI fI tuu mungI sIyu mun shu-
mbu tuk tu nu. SIyu mund kumI nIs wundu-
fI tum kIyung kuchIy kInu.
5
NIsh ufup-
tuu tI tuu ku fI, sIyu mund kunu su muum
pInu su fu ngI tu mu nu, wundu fI tum kIyung
kuchIy kInu. PIyuf tuch tputs nuwuu tuxu-
fu fu ngu nu, Isus chI chI mund tputs mungI
muntsu fu ngI nu. Isu soo kuk kusut ssI ndI
sIyuu tufI, mungI muntsu fu ngI nu.

Itufu,
yuwu puf ushI fu ngI unpuf TIt shu kusu fu-
ngI yu. ApunII nuwuu kIz puf Istu fu ngI yu,
mungee tsI tuwIz puf tu fu ngI yu.
7
TItoo
pufu ngu fI, mungee tsI ItsIt chI fu ngI yu.
Itufu, TIt shu sIyush chee tsI yu tsIs kumu-
nI fu ngu, mungee tsI Izuu fu yufu fu ngI yu.
Nuwuu kumun ku, Kofnd shuch shI yu-
nguz kIz puf zund ku nu, nuwuu, tfu ngu.
MI shut, kIfu ku fee tsIsh nuts tu yu fu sIn,
yutu fIt shI shI mund kupung tunu fu ngu nu.
MI shut, shI yuu chI nuk sIn, tupu chI ndu-
muum zund ku nu, wutum tputs pIyuf tuch
shI yuu yutu fI tum nu muum zund ku nu wu,
tfu ngI yu nuwuu tsI. Anoo nuw muzI nu fu-
ngu fI, mungI ksu fu ngI nu.
8
SIf kIfu kuu mInu sIyuum yundu fu-
ngu fI, sIyup zungu nI fu ngI nu. SIy unoo
nuts tu fu ngus, nuwuu kukI muzI nu fu-
ngus, kIz puf mungIs muntsu fu ng su.
Anu mund mungI muntsu mu nu muntsu-
2 Kofndshucheemu6 , 7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1007
kee zI, wutum unu mund yutu fIt shI shee
Izuu fu kupee tu fu ng su wu. MungI pukIch
muntsu mu nu muntsu fu ngI nu, wutum
nutu mu sum mungee ts Is tumu zu mbu-
fu ngI nu wu.
9
Itufu, nut shu nuw mungI
kIs chu, wutum yutu fIt shI shee kusu fu-
ng su wu. MungIs muntsu fu ngus, ApunII
mungee ts Is p'tseefungu, yutu fIt shI shee
kusu fu ng su, ApunII sIyuu Istu fu ngI yu.
AshI fu chu, unoo kIfuk yundu fu ngu fI,
ndu sIyuu tuyu tu fI tu fu ngI nu, sIyuum
wunu sI fI tuu muum Istu fu ngI yu.
10
Tputs
chI yuu wunee ku, ApunII mungee tsIch
p'tseeyufu, yutu fIt tuu kIch unu mund
mungIch muntsuk chuch, kusuk chuch,
unu chu chI yuu kupung Istu kI yu. Tuu fu-
shee tsI nI ItsIn suk chu, ushI fI Isu sush
kumung chI nI yu. Ash ku chu nI, puzI muum
ndun chu. Itufu, Apu nIIee ndun nuu chI-
nu kuch, tputs chI yuu wunee ku, yutu fIt
tuu kIch unu mund puzI kuch, tsI yun sI mu-
nu fI tsI puch chI.
11
Itufu,

tumu fu ApunII
sIyuu Istu fu ngu! ApunII mungee ts Is
p'tseefungu, mungIs kIz puf muntsu fu-
ngus, sIysu mupIy fu ngee zIs, ndu. MIkee-
fu yufu fu ng su.

TumukunI Iy ush kI nI yu?


tfungus, Yutu fIt tu nI chu Iyu, wuts tu,
yutu fIt shI shI fI nee tsI nI Izuu fu kupee tee-
nI, tfung su sIyu. ApunII wunee fu ndu mu
tus mIkee fu yufu fu ng su. Nuwu nguz
kIz puf zundu fu ngus, yutu fIt shI shpu nee
tputs ndu nuyu nI fu ngus, wunee fu ng su.
Yutu fIt shI shee nu Izuu fu kupee tu fu ngus,
mungee ts Is yufu fu ng su, wunu sI fI fI shu
tuuk su. Yung puktI schu.
12
AshI fu chu,
nuw shu:

Kumu pu fee Kofnd shuch


nuwuu chI nu keesInu yu, nuwuu kukI
puyu chI nIII nu yu? utufI, unoom kIfu-
kuu yundu fu ngI nu. Yutu fIt shI shpu nee
wunI muum zundu mu nu zundu fu ngI nu.
MI shut, tpu tsee tuyu tu fI tu fu ngu unoo
Istu muum zundu mu nu zundu fu ng tum tI,
yundu fu ngI nu. Itufu, kuupu sIyuu Izuu fu
yusu muum zundu fu ngu fI, yundu yu fu fI,
zungu nI fu ngI nu. Kumu pu Apu nIIee chI nu-
keesInu yu wuu nI tu fI mungush chI nu chI-
nIII nu yu utufI, unoom kIfu kuu yundu fu-
ngI nu. Nu suu nI tu fI yusu fu ng su.
13
Nushu
In tsI yu tsIs kusee fu, muzI nu yu fu fI, sIyuu
Izuu fu yusu yu nu. AshI fI nu mungI kIs-
chu. MupIych tI nu.
MI shut, sIy TItoo kupung Istu fu ngus,
unu mun tum nuw mungI ksu fu ngI nu.
TItoo mu sIyush mung' kIs tuu fu ngI yu.
14
Ndumu sIyup nuu chu, nuw TItoo tsI:
Kofnd shuch tputs Apu nIIee kuk Izuu fu
puyu muum zund ku nu, kusu muum ndu
zund ku nu, tfu ngI nu. AshI fI yu, TItoo-
mu sIyush nupu fu ngu, sIysu Apu nIIee
kuk kIs puyu fu ngus, nuwuu wuyu ngI-
chI fI feem ndu nu fu ng su, nu nuwuum
puzI muum ndun chu. Nupu nuw sIyuu ufu
ItsIn su fu fI tsI yut kI nu, ngIch kee zI. AshI fI-
tum nuw TItoo ItsIn su fu tsI yu tu fu ngI nu,
sIyuu ItsIn su fu kumu nI fu ngI nu. SIy unu-
fI tum puyu fu ng su.
15
Anu mun TItoo mu
sIyuu kIz puf chI nu kI yu, sIyuu mbI zu kee-
ju. TItoo mu nuwuu kumun ku, tfu ngI yu,
Kofnd shu chIsh kusee fum chu fI, nuwuu
chI nu fu ngu nu. ShI yuu kukIsh yundu-
mu fee tsIsh pnIf pu tu muzI nu fu ngu sIn,
Itufu mIkeef tum wIts muzI nu fu ngu nu,
shI yuu kukIsh puyu muum ndu ngu tu-
fu ngu nu, nuwuu, tfu ngI yu kumun ku.
1
AshI fI nuw mungI kIs chu. Yung puktI-
schu sIyu. Nuw sIyu mun mungI tut kI nu.
SIyuu ndu puk chI yum puzI kI nu.
AshI fI yuwuu yutu fIt shI shI fee tsIs
kupee tu fu ngus, nuw mungI ksu fu ngI
unoo kumu nee nu.
8
1
MI shut, muzI nu ngu ntsu, Muse-
don shu chee tputs kumun chInts pu.
Isus chIch tputs nIsh Muse do nush tsup
tuu ku nu ApunII wuunu Istu fu ngI yu.
2
NIshuch Isus chIch tputs ndu uchIm
kIyung kuchIy ku nu yu. PukI fee wu nu-
ndu fI tuu ku nu. AshI fI tuu, kIs ufkI fee
punu fu ngu sIn, kupung xunu tu fu ngu nu,
puchI ndu fu ngu zI nIII nu ju, ndu, kIs chu
wuyu fu ngu nu yu.
3

Muyu! wuyu yu fu sIn,


kIz pu fI tuu pukI feew tuuk sIn, ushI fI-
tuu ufu ngI tu mu kutu tum wuyut wuyut
ushI fu ngu nu. Wuunu zundu fu ng sIn,
ushI fu ngu nu yu.
4
Nuwuuts shu tumu ndu fu-
ngu nu, Neewu, yun chu, ngu tInII pu. Iyshu
Istu muum zund kI tu mu nI yu. NIptu Ifu su-
fIn shu chee Isus chI chI tputs Istu shI nI,
nuwuu, tfu ngu nu yu.
5
Ich tu fu mungI shI
2 Kofndshucheemu7 , 8
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1008

D
8.15 NIshu fI yuwuf tu tum TushI tu ngu fu ngu 16.18 tu utI tum tu.
ngutI chI nu fu ngu fI, ushIp In wuyuch pu sI-
nu yu, tfu ngI nu. Itufu, unoo kupu ngu fI
yunu fu punu fu ngu nu. Apu nIIee kIz pu-
fI nu shu chI nu fu ngu sIn, ufkI feets shu
kIs punut punut ushI fu ngu nu yu. ApunII
wuunu mungoots p'tseefungu, ushI fup
ushI fu ngu nu.

AshI fI yu, nuw shu TIt put tsI yu tu fu ngI-


nu. Zuwuu TItoo, shIy Kof ndup yusuf
nuuch chu. SIf tufI shIy unush kufI kee
wuyu muum Istu fu ngush, ndu Iwu pu fu-
ng shu. AshI fI yu, nut shu Iwu pu shI nI,
Kofnd shu chee yusuf Istu shI nI, nuw,
tfu ngI nu TItoo tsI. Uwshu uyu, tfu ngI-
yu.
7
SIy Apu nIIee kuk kIs mungoo nuk su.
SIy Apu nIIee kuk kupung yusu kus, kIs
kumu nIk su. Ufu Istu muum zunduk su. SIy
ufu nuwuu chI nuk su, nuw shu sIyuuts tum
chI nu kI nu. AshI fI yu, nu kufI kI fee tsIs
mupu yu fus, tpu tseem Istu muum wuyu-
kus, ufu tu fI shIng tsu, pchI ndInts pu tInu.
8
MuzI nung tsu: nuw sIyuu ndu kumuch-
tu kI nu. NgutI sIyuu tumu ndu kI nu.

Kumu pu fee Isus chI chee Istu chI nIII nu-


yu? ngutI sIyuu utInu. Isu soo Izuu fu
chI nu kI nuu fee su, kIs shu pu Istu tssu.
9
Mungee ts Is p'tsIchIntspu. Isu soo Iychu
kufu ku fI nI. Isus Iyuu ksu mIsh chI nu-
fu ngI yu.

Uwuum muyu ju pIsh tu fu ng?


KIz puf tuu fu ngI yu. KIz pu fI tuu tuu fu ngu,
ushI fI tuu sIyuum kumI nIs pukI feem puz
ushI fu kInu fu ngI yu, tpu tseem kInu fu-
ngu, sIyuum tsI pu fu ngI yu. Anu mu nu fI
sIysu IfI koom tumu pu fI ushI fu kInut ssu,
wutum ApunII sIyuum wunu sI fImshee
IchI ngu fu wuyu fu ngu wu.
10
AshI fI yu,
nuw sIyuu ndu kumuch tu kI nu, ngu tu fI tI
chI nu kI unoo kumun chInts pu. MInush
musuch suunu zundu fu ngus, unshu chee
tpu tsee Istu yu nI, tfung su. Ndumu nIII-
tu fIt shuch tputs Istu muum chI nut ssIn,
sIymu ufu zundu fu ng su.
11
AshI fI nuw-
shu utu shI nu, wuyu muum Iwu pung tsu,
wutum tpu tsee Istu yu nI kIs, tfung su wu.
Nut shu ksu tum Izuu fu Istung tsu. IchI ngu-
fu tputs wuunu yusu chI nIII nu yu. Wundu-
yu zupun puyu fu, kupung Istu chI mu
tu, wuunu yusu chI yu. Wundu yu pukIch
puyu fu, ushI fI tuu pukIch Istu chI mu tu,
wuunu yusu chI yu.
12
Ksu nu fI punu kus,
ApunII shu sIyuu ksu tum nup chI yu. Yuw
puyu kIs unchIch yyu fus, punu muum
wufI tu kI yu. Itufu, muf kI fIsh tuu kus,
ApunII shu mupIy kIyu, wutum ufu yusu-
ku wu.
13-14
Apuz tpu tsee kupung Istu kus,
kufI kI fee tsIs Izuu fu tuchIng ku chus,
yutu fIt pu fee. SIyuum kupung pIsh tuk-
chu, kIyung kuchI yut ssu. Itufu, nutu fI
sIy kufIk puyu mu nu puyu kus, tpu tsee
Istu muum wufI tuk su. Ash ku chus, suumu
ndu pIsh tu chI yu, uwuum shu ndun tum
pIsh tu chI yu. Tutsu moo fu puyutssu, suun-
pu tu Isus chI chpu tu tIs Istu tssu. ZupIsh
sIyuum pIsh tuk chI nuu fI ushI fu, uwshtI-
sIn Ifu su fIn shuch tputs sIyuum Istu ch-
tum pu sI nu yu.
15
Ash ku chus, Apu nIIee
kuk tutsu moochpu su, wutum ApunII
wuunu utuwu,
Yuw tputs yunu fu tupu yu fu ngu nu
un tpu tsee Istu fu ngu sIn, ndun tum
kutu chI fu ngu nu yu. MI shut, yuw tputs
pukIch tupu yu fu ngu nu unoom ndun-
tum pIsh tu fu ngI yu,
D
tchu ApunII kuku. AshI fI shIng tsu, kufI-
kI fee tsIs wuyu ntsu tpu tsee Istu muu mu.
1
Nuw mungI kIs chu, wutum ApunII
TItoo mung' p'tseefunguwu. Apu nIIee
wup pu fee utInu. TItoo mu nuw tumu tuf-
pu fI nu ushI fI tum sIyuu chI nu kI yu, sIyuu
Istu muum zund kI yu.
17
Nuw shu Istung-
chu, tfu ngu fI, TIt shu mIkee fu uyu, tfu-
ngI yu. Wuunu zundu fu ngu, kIs uyu, tfu-
ngI yu. Nu wusI nu mus nuu chI yu sIyu pI.
18
AshI fI yu, TItoo mu sIyup nuuk chu,
tputs put nIII tu fIt put Ipu nee fu nuu chI yu.
An tputs kIz puf chu wunu sI fI. Isu su mun
zuwunII tu nI chu. Isu soo kuk kupung
tuyus pu tu fu ngu, Isus chIch IchI ngu fu
unoo yusu ku nu yu.
19
Kupung yusu yu fu-
sIn, Isus chIch tputs unoo tpu tsI Ipu seef-
sIn, kumuch tu fu ngu nu yu TItoom wIpun-
shI. AshI fI yu, kuzI zI mun nuw shu sIyush
kus ku chu fI, uwshtI sIn nuwu put Ipu-
neef sIn, Ifu su fI nup kufI kee punu muum
2 Kofndshucheemu8
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1009

D
9.10 Is ysu 55.10 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
nuu chI nIII nu yu. Iy Ifu su fIn shu chee tputs
pukI fee Istu pu nI utunI, kufI kee wuyu-
chI nI yu. Ash ku chu nI, tputs Apu nIIee
wunu sI feem nu chI nIII nu yu. Wup pu fee
Apuu, wutum Istu fu ng shu wu, tchI nIII nu-
yu.
20
AshI fI yu, tputs nuwuu yutu fI tum
nu fu ndu mu utufI, tpu tsee Muse don-
shuch tsI mbun much chI nu. Ash ku chu nI,
kufI kee Izuu fu tutsu moo fu Ifu su fI nush
wuyu chI nI yu.
21
ApunII nuwuu kIs nupuch-
pu utufI, wunu sIf tuu kI nu. MI shut, tputs
nuwuu yutu fI tum nu fu ndu mu utufI,
mungIp tI tuu kI nu.
22
Itufu, yuw zuwu nIII-
nI wunu sI fI unoo TItosh zungun chI mu.

WunI pu ju nuw nee pukI? Ufu wunu sIf


Istu kI yu, ndu sumbuy tukI yu. Nu sIyuum-
shu Istu muum kumu nI fu ngu fI, ufu ngI nu-
shu chI nu kI yu. SIyuu kupung Istu muum
zund kI yu.
23
TIto nuw chu ufu Ipun shI,
ufu sIyush Istu ku unchu. MI shut, tsI mbu-
nu tum tputs zuwu nIII nI zungun chI mu.
Uwuut ssIn Isu su mun zuwunII tu mu nI chu.
Isus chIch tputs shu nI yeef sIn, unoo tputs
Ipu su fu ngu nu yu. An tputs Isu soo ItsIn su-
fu chI nu ku nu yu. AshI fI ushIp un tputs
zungun chI mu.
24
SIyush kus kut ssIn, sIysu
wunu sI fI nupung tsu, wunu sI fI Istung-
tsu, chI nung tsu. Ash ku chI nuu fee su,
Isus chI chIn tputs sIyuu yusu chu psInu yu.
Pupof zufku utIyu tchI nIII nu yu. Nupu
wuj Kofnd shuch tputs Isus chI chee kIs
chI nu ku nu, sIyuu tchI nIII nu yu. AshI fI
shIng tsu, zuwu nIIee, chI nung tsu.
9
1
AshI fI yu, sIysu Ifu su fIn shu chee
tputs Isus chI chee Istung tsu, kufI kI-
fee tsIs pu nung tsu.

Itufu, unoo muyuu-


mu ju kupung kumun chI kIfu ku mu nu?
2
wutum Istu muum suunu zundu fu ng su-
wu. NIsh Muse do nush tsup kusu fu ngu-
fI, Muse don shu chee nuw, tfu ngI nu,
PIy Kofnd shuch yukut KIfk shuch
tputs un IchI ngu fu sIn Istu muum kIz-
puf zund ku nu yu Ifu su fIn shu chee mu,
tfu ngI nu. SIf tufI mInush musuch
Istu yu nI, tfung sIn chu, nuw, tfu ngI nu.
Tfu ngu fI, Muse don shuch shu unoo kIs
muzI nu yu fu sIn, Iyshu Istu ch tum pu fI nI yu,
tfu ngu nu yu tputs zupu nI.
3
AshI fI yu,
ngIch tu fee mu utufI, zuwu nIIeetsI nI
sIyup wusI nu zungun chI mu. Ash ku chu,
ndu tu mu nuu fu fI, sIysu wusI nu kufI kee
wuyu psu.
4
WusI nu wuyuk chus, nuw shu
Muse don shuchput tputs kus ku chu fI,
ndu shu puzI chI, sIysu ndun tum puzItssu.
Itufu, ngu tu nI kus ku chu nI, ndu tu fI sIy
wuyu fus, kupu ngu fI puzI muum wufI tu fI-
yu.
5
Ndu ushIsh tu muum tpu tsee wusI nu
zungun chI mu. Kus kut ssIn, kufI kI fee tsIs
mupu yu fus, wushu nund wuyung tsu,
wutum ush chI nI pu, tfung su wu. AshI-
fu chu, kIs wuyu yu fus, ndu puchInd kus,
ApunII shu sIyuu kIs nup chI ntsu. AshI fI
shIng tsu.

MuzI nung tsu, chIy pukIch tutsum kuch,


puk chI tum pusukchI, kutung shee mIch
pIsh tu chI yu. Itufu, chIy kupung tutsum ku-
chuch, wchoo IchI ngu fu chI nguk chuch,
kupung tum pusuch chI, pIsh tuts ndun chu.
7
AshIk puz shIng tum tsu tpu tsee Istu muu-
mu. Yuwu fI suunu zundu fIs unoo pu nung-
tsu.

Muyuu mu ju puchI nuz put punu chIch?

Muyuu mu ju mIsI ngu yu fuch, Neewu,


wutum tumu nduk shu wu, t chIch? An
muntsIf chu. MungIch kIs punu kuch, unchu
wunu sI fI. Anu ngu zI fI zund kI yu Apu nIII.
Anu mu shee tputs ApunII kIs chI nu kI yu.
8
Ash ku chus, ApunII sIyuu kupung Istu chI-
yu. Istu kchu, sIyuum shu ndu pIsh tu chI yu.
KIs shu pu tuut ssu. Sheef us, tpu tseem yusuf
Istu muum puyutssu, Istum pu nI fI tuut ssu.
9
Wutum ApunII wuunu utuwu,
Tputs Istum pu nI fI tuuku, pukI feem
mungu punu ku, unoo tputs ndu mbIz-
chI nu. Ufu tu mu fI uwuu chI nu chI nIII nu-
yu, wutum wunu sI fI wu,
tchu ApunII kuku.
10
AshI fI yu, tpu tsee
Istu kus, tputs shu ufu Apu nIIee wup pu fee
tchI nIII nu yu. ApunII wuunu sIyuu Istu-
fu ngu, kutung tseemIs ndu pIsh tu kI yu.
SIysu unoo yyu fus, tpu tsee Istu kus, ufu-
ngI nu shu ApunII sIyuu Istu kchu, unput-
shu yusuf tpu tsee ufu ngI nu shu Istu tssu.
D

11
AshIsh tuf ush kus, Istum pu nI fI tuut ssu,
ApunII ufu sIyuu Istu chI ntsu.
2 Kofndshucheemu8 , 9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1010
AshI fI yu, sIysu tpu tsee Istu muum
wuyu kus, Iyshu Ifu su fI nup wuyu chI nI-
pu. Ash ku chus, tputs zupun: Apuu, shIy
kIz puf Istu fu ng shu, ushI fI wup pu fee,
tchI nIII nu yu.
12
SIy Ifu su fIn shu chee
tputs Istu kus, uwuum pIsh tu ku unoo
Istu mu nu Istu kI yu. Itufu, yuwu mund
Apu nIIee kupung wup pu fee tchI nIII-
nu unu mund ufu ngI nu shu wunu sI fI yu.
13
SIyuu tchu psInu yu, Apuu, Kofnd-
shuch Isu soo kuk Izuu fu mungoo nuk pu-
sI nu yu. ShI yuu mungoo nu fu ng sIn, Iyuu
kIs Istu fu ngu nu, Isus chI chee IchI ngu fu
Istu ku nu yu, tchu psInu yu sIyuu tsI.
14
Tyu fu sIn, sIyuum ApunII put tsI yut chI-
nIII nu yu. SIyuu kupung chI nu yu fu sIn, kIs
sIyuum tsI yut chI nIII nu yu, wutum ApunII
sIyuu mungoo nu muum kupung Istu fu-
ngu wu. SIyuu ufup cheets tuu tIs kIz puf
chI nu chI nIII nu yu.
15
Apu nIII mu fI chI yuu
Istu ku ush tu fI yu. ApunII wumu fI Iyuu
Izuu fu Istu fu ngI yu, wutum Isu soo Iyuum
zungu nI fu ngu wu. AshI fI Isu su mund ufu
wup pu fee utI nI yu Apu nIIeetsI.
AshI fI Isus chI chee kufIk put Istu muum
Izuu fu kumu nee nu.
Mazinangandama Isuschichis; na
minootssha nuw siyaa wanichintspa;
mangeetsis p'tsichintspa, watam
Isusputsee tayaspatampanee
kuk ashpatamtis payuksawa
10
1
Nuw Pupof tu nu, nuw sIyuum
Isus tu nu wmuch tu shI. Nutu fI
Isus tumu pu fI ushI fu upInII wunee kI-
nu. Isus pu tsee tuyus pu tum pun nuwuu
utu nu yu, Pupof nIsh Iyush tuuku, muxuf
tumu pu fI ushI fu tuu kI yu, wunI muum
punI kI yu. Itufu, ufu pI fI tuuku, tsI yut ssee
kIfu kush zungun ku, mungu tu fI kufuk
tumu pu fI ushI fu wunee kI yu, nuwuu
mungu utu nu yu. AshI fI tuu, nutu mu kIfu-
kush sIyuu upInII wunee kI nu.
2
AshI fI yu,
nuw shu sIyush kus ku chu fI, sIy Isus puts
tuyus pu tum pu nI kuk wundu fI puyu kus,
pup tsu. Anoo tputs kuchI puku fI, kIz puf
wunI chI mu. Nuw ngu tu zI tI wutum wIz-
pu fI fI tuu fu wu.
3
Nuw tputs tu nu. Ndun-
tuu kIz puf tuu ku fI, ushI fI tuu nIII tu fIt wIz-
pu fI fee mI tuu fI yu. Ash ku fI, wufu tuk puz
ush kI nu.
4
Nuwuu nu mu nI wIz pu fI fI ndu
tuyus pu tu kI, Apu nIII mu nu wIz pu fI fI nI
tuyus pu tu kI nu. ApunII wIz pu fI fI nI upunII-
pu tsee kuk IchI ngu fu kusI kI yu. AshI fI yu,
Isu soo kuk tuyus pu tu ku fI, Apu nIII mun
wIz pu fI fI nI tpu tsee ch nush nuwu mu fI
kusI fI nu.
5
Tputs kIz puf yusum pu nI wuu-
nuu tsI kuk tuyus pu tuk sIn, Apu nIIeem
kuk kIz pu fI tuu tuxu fuk sIn, ushI fI tuu
Apu nIII mun wIz pu fI fI nI nuwu mu fI kusI-
fI nu. Tpu tsee mung' p'tseekufI, mungoo
putuk puz ush ku fI, tputs shu Isu soo kuk
mungoo nuk chu.

AshI fu ngu fI, muchI nu-


wIs tpu tsIs Isu soo kuk kupeet kus, ufu
ApunII pu tu wIz pu fI fI nI kIz puf wunI chI-
ntsu. AshI fI pup tsu tInu, Isus pu tsee tyus-
pu tum pu nee kuk puyu fInts pu.
7
MuzI nu ngu ntsu,

muyuum shu muu-


cheetsI kumI fu nuuts tuu ndu mungoo nuk-
su? ItsIn su fu mungoo nung tsu. Yuwuu
tputs nuw kIz puf tu nu IsusI wmuch tu shI
tu unoo nuw shu mungoo p'tsIchImu.
SIy kIz puf Isus pun wmuch tush tuu kus,
nuw ushI fI tu mu nu tutsu moo fu nI tuu kI-
nI yu utInu.
8
Isus wuu nuu tsI wIz pu fI fI nI
nuwuum punu fu ngI yu. Anoo nu kupung
kumu nI fu ngI nu. Anu mund

muyuu mu-
ju nuw puzI chI? wutum zuf ku fI utI nu-
wu. Isus nuwuu kumuch tu fu ngu, sIyuu
tuyu tu fI tu muum kumuch tu fu ngee ju,
ndu, sIyuu Istu muum kumuch tu fu ngI yu.
9
SIyuu ndu mungu tpux tu muum utInu.
Nuwuu nuu tsI kukI kIfu ku mun yundu-
ku fI, ItsIn su fu yundu fu ngI nu.
10
SIy
ushpu tum tIs nuwuu tssu, Pupof kIfu kuu
yundu ku, kuk mungu tpux tu kI yu. Itufu,
nIsh Iyush tuuku, muxuf puz ushI fu tsI-
yut kI yu.

AshI fI chu ku ju Pupo foo kuk


muzI nun tup pu? mung sIy tssu nuwuu tsI.
11
MuzI nung tsu, nuw tsI mbun k'kuz puyu-
kee zI. SIyush kus ku chu fI, yuwuf tu tum
k'keetsI yundu fu ngI unu fI tum puyu kI nu,
wunI mu mu fI sIyuu chI nu kI nu.
12
Itufu, IchI ngu fus muzI nu ngu ndu mu,
nuw Isus puts put tuyus pu tum pu nI yuchu-
muum ndu zund kI nu, wutum uw wufI-
tu fee ju. UwshtI sIn wuun pu tu tIn yuchuk-
sIn, mInu yu kufu kuw shI tung, mInu yu
2 Kofndshucheemu9 , 10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1011
mungu tu fI shI tung ush ku nu. Mung shu fIt-
ssIn chu un tpu tsI.
13
Itufu, ApunII wuunu
chI yuu kumuch tu ku, unush yusu muum
wufI tu fI yu. Nuw sIyuu Isus tu nu wmuch-
tu shI utufI, nuw sIyuu, ngu tu zI tI, ndu.
ApunII wuunu nuwuu, kumuch tu fu ngu,
sIyush kusu fu ngI nu.
14
Anoo yun kee zI,
tutsu moo fu chI nu kI nu. ApunII nuwuu
zungu nI fu ngu, nuwmu Ich tu fu sIyush
kusu fu ngI nu. KuseefufI, nuwmu Isu soo
kuk sIyuu kumu nI fu ngI nu.
15
UwshtI sIn
kushI mu nI kuseef sIn,

untuu tI wuu nu-


mun tuf tu ju wIz pu fI fI nI tuyus pu tu ku nu?
ndu. NIII tu fI tu mun tputs ush ufu tuyus pu-
tuk sIn, mungu tututspI utu sIn, kusI pI utu-
sIn ush ku nu. Itufu, nuw ush kee zI, ndu.
Nuwmu Ich tu fu sIyush tuyus pu tu fu ngu fI,
nut shu sIyuu ksut kI nu. ApInII tuyus pu tut
tuyus pu tut ush kI nu. Kofnd shuch Izuu fu
mungoon pu nu utufI ush kI nu. AshI fI yu,
sIysu Izuu fu mungoon ku chus,
1
nuw shu
ufu ngI nu shu mInush tsup tuyus pu tu chI-
mu. NIII tu fIt tputs kuzI zI mun tuyus pu tu-
ku ush kee zI, ndu. Yup tputs Isu soo kuk
ndu tu mu tuyus pu tu fu nu umb nuw shu
tuyus pu tu chI mu, wutum ApunII wuunu
nuwuu kumuch tu fu ngu wu.
17
AshI fI yu,
ApunII wuunu nuwuu kIs nupku unu mun
nuw mungI kIs chu.
18
Ngu tIch chuun tu fI
ungIf tu pI tuch, Nuw wunu sIf tu nu, tpu-
tsee kusI kI, wutum Isu soo kuk tuyus pu-
tum pun nu wu, tuch, unchu yutu fIt chu.
Itufu, ApunII wuunu chI yuu kumuch tu ku,
kIs nupku, wufI tu chu, unchu wunu sI fI.
11
1
MuzI nu ngu ntsu, nuwuu nuu tsI
kumun ku fI, tputs mung shu fIt
tumu pu fI ushI fu tsI yut chI mu. AshI fI tuu,
nuwuu nuu tsI kumun chInts pu.
2
Ndun tuu
zund ku fI, ushI fI tuu kumun chI mu,
wutum nuw sIyuu puchInd kI nu wu. Nuw
sIyuu Isu soo kuk kumu nI fu ngu fI, sIysu
mungoo nu fu ngus, nuw sIyuu Isu soo tsI-
mu fI chI nu muum wunee kI nu. Muu cheets-
tu nuu fI ushI fu, Isu soom wuyu mu ndu-
mu fI neem puz ushI fu sIyuu nu fu ngI nu
nIII tu fI tuu ndu mungooz chI nu muu mu.
Nuw sIyuu Isus chI cheem Izuu fu nu-
muum zund kI nu.
3
NIII tu fIt tputs sIyuu
tumu pI ngutpu, Isu soo Ituts tu pu utufI,
sIyuu kupung puchInd kI nu. SIf tu mu su
YushIng' Atu gu fI nee tsI nI wIzunII Epu-
fI nee tumu pI ngu fu ngu ush tuutpu utufI
sIyuu puchInd kI nu. ItsIn su fu Isu soo tsI mu-
fI chI nu pu nu utufI, sIyuu puchInd kI nu.
4
Itufu, nuw sIyuu yusuk tu nu, k'kuzee
nIII tu fI tu mu shee ufu kIs muzI nuk su.
Tputs sIyush kusku, Isus pu tsee kuk
kumun ku chu, sIysu kIspu fI muzI nut-
ssu. MI shut, upunII pu tsee wIz pu fI fI nI
sIyuum wuyu kI nuu fI, ksu tum pu yts su.

Muyuum shtu unoo k'kuz muzI nu chIch?


5

NItuu tI nuw unput tputs wufI tu fee zI?


KIz puf tuyus pu tum pun tu nu utI tuut ssIn,
nuw unoo kusI fI nu, wutum mungu utu nu-
wu.

Antuu tI nuw tumuk pu fI nu ushI fee-


ju?

An tputs tumu pu fI ushI fu fI kIz puf


tsI yut ssI pun ndun tuu nuw tuu ku fI, Itufu
nuw Apu nIIee kuk Izuu fu yusu kI nu.
SIyuu ufu tuyus pu tu fu ngu fI, Apu nIIee
kuk Izuu fu kumu nI fu ngI nu, wuzu fee tsI fI
tuyus pu tu fu ngI nu.
7
SIf tu mu su sIyush kusu fu ngu fI, Isu-
soo kuk tuyus pu tu fu ngu fI, tpu tsI mun
ndu kchI tu fu ngI nu. Ngu tu fI tI Isu soo
kuk tuyus pu tu fu ngI nu, tuwu pu ndu
ndu, tfu ngI nu. M'chuchpuzI ushI fu fI
tuu fu ngI nu, nuwuu nu mun tu fI wIz pu fI fI
kchI tu fu ngI nu. SIyuu kupung Istu pI utufI
ushI fu ngI nu.

NItuu tI un yutu fI tu ju?


ndu.
8
Isus chIch ufu pIch tputs nuwuu
Istu fu ngu sIn, nuw shu sIyush Istu muum
kusu fu ngI nu. Anoo tputs shu chIk puz
ushI fu ngI nu. Anoo puzIk tuu tI utInu,
wutum nuwuu Istu fu ngu nu wu.
9
Itufu,
sIyush tuu fu ngu fI, nuwuum muu chI
pIsh tu fu ngI yu. Nuwuum pIsh tu fu ngI tuu,
ndu sIyush chee tputs mInum tI yum tumu-
ndu fu ngI nu. Itufu, Muse don shuch tputs
kuseef sIn, nuwuu yusuf Istu fu ngu nu.
Ufu tu fI nuw sIyuu unush ndu tumu ndu-
fu ngI nu, uyum tuu tI sIyuu tumu nduch-
tum tu zI.
10
Isus wuunu nuwuu yusu kI yu.
Nuw ngIch kee zI, ItsIn su fu kumun kI nu.
SIyush KIfk shu chIs tsup ufu Isu soo kuk
ngu tu fI tI tuyus pu tu chI nu. Ayum tuu tI
sIyuu Istu ndu tchee zI. Mush ku chI nuu-
feenu puzIch pu fI nu, Itufu ndu mush ku-
fI, puzI chee zI, ndu mbu fee.
11

NItuu tI
2 Kofndshucheemu10 , 11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1012

D
11.24 Tuyu sI mu 25.3 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
nutsuf pu tu zI ngu tu fI tI sIyuu Istu kI? ndu.
Nuw sIyuu kupung chI nu ku fI, ngu tu fI tI
tuyus pu tu kI nu. ApunII wuunu nuwuu
mungI yusuk chu.
12
AshI fI yu, sIyush ufu ngu tu fI tI
tuyus pu tu kI nu, ufu tu fI tum ngu tu fI tI
tuyus pu tu chI nu. Ash ku chu fI, uwshtI sIn
tuyus pu tum pun nIII tu fI tu mu shI nuwush
tumI nu muum Izuu fu pInu such pu sI nu yu,
wutum kufI kee putu pu nI utu sIn tuyus pu-
tu ku nu wu. UwshtI sIn nuwuu: Pupof pu tu
tutsum kI nI, wutum kufI kee putuk tum-
tu wu, tchu psInu yu. Amb tfundu mu
utufI, ngu tu fI tI ufu tuyus pu tu kI nu.
13
An
tuyus pu tum pun tumu pI ngum pun chu.
Isus puts chu tuyus pu tum pu nI. Mungu tu fI
wuu nuuts tu fI Isus puz wmuch tu shI ushI-
fu nu ku nu, nuw Isus tu nu wmuch tu shI
mungu utu nu yu,
14
wutum YushIng' wuu-
nuuts tu mu fI Apu nIIeem puz wusu ndu fu fI
ushI fu nu ku wu. Ufu wunu sI fImsheem
kIz puf kInu kI yu chI yuu tunu zu ndu muu-
mu.
15
Tputs YushI ngoo kuk puyu ku nu un
ushI fI tum chu, kIz puf wunu sI feem kInu-
ku nu yu. Apu nIIeem puz kuk kumu nI mu pu-
neem ushI fu kInu ku

unoo muyuu mu ju
punI chIch? Itufu, un tputs ush kut ssIn,
ApunII wuunu yusu yu fu wunI chI yu.
1
AshI fI yu, nuw sIyuu yusuf tchInts-
pu, nuwuu nuu tsI kumun ku fI, tputs
mung shu fIt tumu pu fI ushI fu nuwuu-
nuu tsI ngutI ungIf tuchtu mu nu, ngutI
tumu sI nguk puz ush chI tum mu. AshI fI tuu,
nuwuu kukI muzI nu ngu ntsu, wutum
kuupu ndu mung shuf tI nu wu, ngutI utInu.
17
Nuwuu nuu tsI ungIf tu ku fI, Isus tumu pu-
fI ushI fu nuw ndu tsI yut kI nu, tputs mung-
shu fIt tumu pu fI ushI fu tsI yut chI mu.
18
An
tputs, Isus puts tuyus pu tum pun zupun
wuu nuu tsI ungIf tuk sIn kumun ku nu, ush-
chI tum mu nuwu, nuw ushIp zI ushI fI tum-
tI mung shu fIt puz ushI fu fI nuwuu nuu tsI
kumun chI mu.
19
Itufu, sIy mungIs kupu-
ngu fus Isus pu tsee kuk muzI nuk su. AshI-
fI yu, sIysu nuwuu muzI nuch pu su, wutum
sIy umb mungIs kupu ngu fu wu. Uwuut-
ssIn kIs chI nu kus, ushI fI nuwuuts shu
nuyu nI ngu sI ndu mu.
20
Tputs tumu fI mu
tu unoo sIysu muzI nu yu fus, nuyu nIk su,
ushI fI nuw kumun ku fI nuwuuts shu nuyu-
nIng tum tsu. SIyuu wuumu much chu fI
nuk chu sIn, sIysu unoots tuu mupIy kus,
uwuu kuk kIs muzI nuk su. SIyuu shu-
chIk chu sIn, mIshu sIyuu putuk chu sIn,
mIshu sIyuu tumu pI nguk chu sIn, mIshu
sIyuu yutu fI tum nuk chu sIn, mIshu sIyuu
pzkoo kchu sIn, ushI fI tuu mupIy kus, uwuu
kuk kIs muzI nuk su, unoo tputs nuyu-
nIk su. AshI fI yu, nuwuuts shu nuyu nI kus
puk chI tuu muzI nu ngu ndu mu.
21
Nu kupung puzI yu nu, nuw mungI
ndu nI mun chu. Nuw kIz puf ndu tuu fu-
ngu fI, ndu pzkoo fu ngI nu.

TumukeezI
ndu nuw ushI fu ngI? Itufu, wuts tu, ngutI
utInu. Itufu, ushI fI tuu muzI nung tsu, un
Isus puts tputs wuu nuu tsI ungIf tu muum
zund ku sIn, Itufu nuwshut nuwuu nuu tsI
ungIf tu muum yusuk tu mu nu. Itufu, nuw
mung shu fIt tumu pu fI ushI fu tsI yut kI-
nu.
22
UwshtI sIn kIz puf Utu shuchtu nu
wuu nuu tsI utu nu yu, Itufu nuw shu ushI fI-
tu mu nu. UwshtI sIn nuw Ako pu fIn chIch-
tu nu, ApunII tu nu tIp tsI fI utu nu yu, nuw
unchIch tu mu nu. UwshtI sIn nuw Apfumu-
fIn chIch tu nu, Apu nIIee kuk kIz puf
chI nuk tu nu utu nu yu, nuw unchIch tu mu-
nu.
23
UwshtI sIn Isus tu nu wmuch tu shI
utu nu yu, ushI fI

nuw muy pun nuu fI nu?


Nuw nu shu chu ufu ngI nu shtI nu Isus-
tum wmuch tu shI nu shtI nu. AshI fI tuu,
nuw ufu ngI nu shu Isus wumIn kIyung
kuchIy kInu. Mung shu fIt puz ushI fu nuw
tsI yut kI nu, ushI fI tuu kumun chInts pu.
Nuwu mu fI kusI fu fI, Isu soo kuk kupung
kumu nI fu ngI nu.

WunI pu ju nuwuu
tumu nu fu ngu nu?

WunI pu ju nuwuu
pzkoo fu ngu nu?

TsI pu muum wunI pu-


ju kutu xI fu ngI?
24
Utu shuch nuwuu
pzkoo fu ngu sIn, yusIn put 39 nuwuu
pzkoo fu ngu ndu.
D
Wushu nund zumeet pu-
tu nuwuu pzkoo fu ngu nu.
25
Anu mun shu
Rom shuch tputs mInup shu tsup nuwuu
yusIn put shI nu mbu fu ngu nu. Wushu nund
nuwuu tuchIp Iwu sI ngu fu ngu nu. Nuwuu
2 Kofndshucheemu11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1013

E
11.33 Josue yu 2.15, Tuyus pu tum pu nI 9.25 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
putumb chI put puchu mu nu puchu fu ngu-
nu. Musush kupu ngush xIy fu ngu fI,
tuchIp bot ptu ngu fu ngu chI mu fu ngI nu.
ChI mu fu ngu fI, mInum zuf wuzu fun
psuun pu tu yusI nu mun puchIpeefufI,
muzIz tuf ushI fu ngu fI, ngutI tufu see fu-
ngI nu.
2
Kupung xIy fu ngu fI,

wunI pu ju
tsI pu tsee kutux tu fee? MI shut, kung
kumbI yu fu ngu kIz puf zuw ushI fu ngI yu.
MI shut, wush chIf shu nuwuum tsu ngu fu-
ngu nu. MI shut, nuwuunchIch tuu tputs
nuwuu nuu tsI puchu muum zundu fu ngu-
nu. MI shut, ufu pIch tputs puchu muum
zundu fu ngI tu mu nu yu. MI shut, yuk tush
tputs nuwuu kuxu yeef sIn, puchu muum
zundu fu ngu nu. MI shut, ufup upu sup
kIyung kuchI yu fu ngI nu. MI shut, musush
kIyu ngu tum kuchI yu fu ngI. MI shut, Isu-
su puts tputs nuwuu tumu pI ngu fu ngu nu.
27
MI shut, Isu soo kuk kupung mupee fu-
ngu fI, kupung kIyu ngu tum kuchI yu fu ngI-
nu. MI shut, tputs wumIn zupun muuts
mus fungu fI tufu see fu ngI nu. MI shut,
zupun tum mufIz kuyu tu fu ngI nu, suchI tu-
fu ng tu mu nu. MI shut, Isu soo kuk kupung
mupee fu ngu fI, zupun mungu fu ngI nu.
MI shut, zupee fu ngI tu mu nu, mInu mun
kIyung kuchI yu fu ngI nu.
28

Muyu! IchI-
ngu fu zuf wuj mupee shIsh nuwuum tuu-
fI yu, kIz puf mupee kI nu. Isus chI cheem
wumIn nuw mungI kIz puf mupeek tu mu-
nu.
29
Isus chIch tputs Apu nIIee kusu ku,
nuw shu mungI muntsu kI nu. Isus chIch
tputs Isu soo kuk puzI ku, nuw shu kIz puf
mungI muntsuk tu mu nu.

Antuu tI unIn
nuw tumuk pu fI nu ush ku zI nIII nu ju?
30
Nuw yuwu mun ndu kIz puf tuukI,
yuwu mun kIyung kuchIy kI unoo-
tsIm nuw kumu nI muum chI nu kI nu.
31
ApunII wuunu nuwuu mungI yusuk-
chu. Nuw ngIch kee zI, ndu. ApunII chu
ufu tu mu fI tuu kI yu. Isus Iy kufu ku fI nI
wupu fI yu. Apu nIIee ufu chI nu chI nI pu
Iyu. Uwshu nuwuu mungI yusuk chu.
32
MuzI nu ngu ntsu, sIf tufI nuw Dums-
kush yukut tuu fu ngI nu. Kufuk shu Aftus
sufu gobef nu do foo umb zungu nee fu,
uwshu gobef nu dof nuwuu putu muum
zundu fu ngI yu. Uwshu gobef nu dof wuu-
nuu tsI wusu ndu fuf kumuch tu fu ngu,
nuwuu putu muum sh tu ngu shI nung
tsu ngu fu ngu nu.
33
Kumu ngu muum tputs-
shu nuwuu Istu fu ngu nu. Nuwuu nu mu nI
wIz pu fI fI pInu su fu ng tu nu. Tputs yuk tu-
fIn shI nI wutund pun nung Iwuz nuwuu
yufu wu fu ngu ndu. Tsu mbush kupu ngush
Izu fu yu fu ndun, suku mun kunu mbIptu-
tu tu nu, yufu wu wu tu fu ushI fu ngu ndu.
SheefufI, ufu ngI fI shu suwu fu ngI nu.
E

Anpuf Isu su mun wumIn kIyung kuchIy-
muum chtu fu ngI nu.
12
1
UwshtI sIn Isus puts tuyus pu-
tum pun ufu wuu nuu tsI mungu-
tu fI ungIf tuk sIn, pumu zu fu ngu unoo
kIs kumun ku nu yu. Nuw ush kI tu mu nu,
nuw shu pumu zoo mu nu pumu zuktu mu-
nu. Ash kI tuu tI, Itufu nuw shu unoo ndu
kumun kI nu, Isu soo tsI mu fI kuk kumu-
nI muum zund kI nu. Ndun tuu zund ku-
fI, ndun tuu sIyuu Apu nIIeem Istu ku,
ushI fI tuu nuwuu nuuts tu tum puk chIm
kumun chInts pu, wutum uwIn ush ku-
nu wu.
2
MuzI nu ngu ntsu, nu 14 musuch
tushIy fu ngu, nuw ufu Isu soo mungoo nu-
fu ngI unpuf muu chI pufu ngI nu. ApunII
wuunu nuwuu yumu fu ngI yu. KunI ndup
tuch pu fIn shu wuun shuf tu fI nuwuu wuyu-
fu ngI yu. Kunee tsIm tu zI nu wu yumu fu ngu-
ndu nu wu. Ndun tuu tI ushI fu, nutsIptu zI-
nu wu yumu fu ngu wu, yusu fee zI. ApunII
wuunu yusuk chu.
3
Nuw unoo yusu muum
pInu su kI nu. Itufu, ApunII wuunu nuwuu
yumu fu ngu, wuunu yusuk tum tu yu.
4
AshI fI yu, Apu nIIush kuseefufI, tsI yut-
ssee kIz puf wunu sI fI muzI nu fu ngI nu.
ApunII wuunu kumu nI fu ngI yu. Itufu,
chIy tpu tsIch unoo tsI yu tu muum pInu-
suk chI. Nuw unoo kumu nI muum Izuu fu
pInu suk tu mu nu.
5
Itufu, yuwuu ApunII
wuunu nuwuu ushI fu ngu unoo kumun ku-
fI, unu mun ndu nuwuu nuu tsI ungIf tu kee-
zI, mupIyk tu nu. Nuwuu nuu tsI kumun ku-
fI, yuwuu mIzpu fI shI shu tuukI unoo tsIm
kumu nI muum chI nu kI nu.

MIfoo sInII
2 Kofndshucheemu11 , 12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1014
tputs tumu pu fI ushI fu tumu sI ngu yu fu fI
ndu tsI yut chI nu, wutum zuf ku fI utI nu wu.
AshI fI tuu, zumu fu fI tuu chI mu. Nuwuu nu-
mu nI tuu fu shI nuwuu kumI fun yu sut ssu.
Nuwu mun kukI yusu muum wufI tuf tum-
chu. Itufu, nuwuu nuu tsI zupun kumun ku-
fI yuwuu zupun pumu zu muztu fI unoo,
sIysu nuwuu punI fus tu kchus, unchu yutu-
fIt chu. AshI fI nutu fI kusu chI mu, unoo
wutsIt pu fee utInu.
7
AshI fI yu, zupun pufu ngu fI, ApunII shu
unu mun nuwuu shuu nu mun tu fI mungIsh
tutInII pu, nuwu mu nu fI mungIsh tutung-
chu tu, nuwuum wunee shIsh kusu fu-
ngI yu. Ndu nuwuu nu mun tu fI wIz pu fI fI
mungI tutu muu mu, YushIng' nutsee tsI
kIyung yuchu muum kus yutu muum
nuwush wuyu fu ngI yu. Nuwuu kIyung
yuchut yuchut ush kI yu.
8
Nuw shu ApunII-
put tsIyuteefufI, tchI yu ndu, tfu ngI nu.
TuchIp mushu fu ngu fI, ushI fI tuu ndu tchI-
yu fu ngI yu.
9
Itufu, nuwuu kupung Istu fu-
ngu, nuwuu, tfu ngI yu, Wupu,

muyuum-
shu ufu ngI nu shu zunduk shu? wutum nuw
shI yuu kIz puf chI nu kI nu wu. MIz pu fIsh
tuu kush, nuw shu wIz pu fIf pu tI shI yuu
Izuu fu Istu chI mu, tfu ngI yu Apu nIII
nuwuu tsI. AshI fu chu, nut shu mIzpu fIf shI-
mu nI nuw mungI kIs chu, kIyung kuchIy-
kI unu mun mungI kIs chu. Ash ku chu fI,
Isus wIz pu fI fI nI nuwush kIz puf tuu kI yu,
nuwuu Izuu fu Istu kI yu.
10
AshI fI yu, Isu-
su mun wumIn kIyung kuchIy ku fI, nuw
mungI kIs chu. Nuw mIz pu fIsh tuu ku fI,
mIshu tputs nuwuu yutu fI tum nuku,
mIshu muu chI kupung pIsh tu ku, mIshu
tputs nuwuu puchu muum zund ku, mIshu
kIyung kuchIy ku fI, ushIp ushkI unu mun
nuw mungI kIs chu. Wutum mIz pu fIsh
tuuk tuu tI, Itufu ApunII wIz pu fI fI nI
nuwush kupung tuu ku wu.
11
AshI fu chu, nuwuu nuu tsI kumu nI fu-
ngu fI, mung shu fIt tumu pu fI ushI fu ngI-
nu.

NItuu tI nuwuu nu zund ku fI utee zI?


ndu. Isus puts tuyus pu tum pun nuwuu
yutu fI tum nu fu ngu nu. Itufu, sIysu ndu
nuwuu tupu chI ndu fu ng su. SIy ndun tuu
nuwuu tupu chI ndu muum zundu fu ngus,
Itufu nuwuun tu fI shu ndu sumbuy tu fu ngI-
nu. UwshtI sIn Isus puts tuyus pu tum pun
wuu nuu tsI wIz pu feem nu ku nu yu. KIz puf
tuyus pu tum pun tu nu utI tuut ssIn, nuw
unoo kusIk tu nu. Nuwu tuu tI ndun tuu tI
wufI tu ku fI, ushI fI tuu nuw unoo tputs
nIngut tuu kee zI, ndu. Nuwuu kusI ku zI-
nIII nu ju.
12
SIf nuw sIyush tuu fu ngu fI,
sIy nuwuu tuu fu shI IchI ngu fus yusu fu-
ng tIschu. Isus wmuch tu shI tsIn sum pun
tuu ku nu unput tutsu moo fu pufung tIschu.
Tputs nuwuu kIyung yuchu fu ngI tuut ssIn,
Itufu ndu sumbuy tu fu ngI nu. ApunII wIz-
pu fI fI nI nuwuum Istu fu ngu, sIysu yuwuu
ushI fu ngI unoo pufu ngus, punI fus tu fu-
ng su. Anu mun sIy nuwuu yusu fu ng su,
sIy Isu su mun kIz pu fI tum tuu fu ng su.
13

Antuu tI Isus chIch nIII tu fIt sIyuu


kusI ku zI nIII nu ju?

NItuu tI sIy tsI pu su ju


tuu kIs? ndu. Wutum sIy pufung su wu.
Nuw sIyuu tuyus pu tu fu ngI tuu tI, Itufu
nuw sIyuu kufI kI fIp tIs nuwuu Istu ngu-
ndu mu ndu, tfu ngI, sIyuu ndu tumu ndu-
fu ngI. Mu, unu mun pu fee sIy nuwuu ndu
chI nuk su. Nuw Isus puts tumu pu fee ndu
ushI fu fI kufI kI fee tsIs ndu mushI fu ngI nu.
Kuupu nuw sIyuu tuyu tu fI tu fu ngI nuu-
feenu ushI fu mungI muntsuch pu fI nu.
Itufu, sIyuu chI nu fu ngu fI, nuw ndu
tuyu tu fI tu fu ngI nu.
14
MuzI nu ngu ntsu, nu nImun tuch pu fI-
nI nup ku tu fI sIyuu tumu ndu chee zI, nuw
sIyuu Istu ndu tchee zI, ndu mbu fee. Nuw
sIyuu tsI mu fI zund kI nu.

Antuu tI kufI kI-


fIng zee zIs zund kI? dun chu. Nuw sIyuu
ngu tu fI tI Istu muum zund kI nu Apu nIIee-
mum tu. Ufu chIy tpu tsIch Ipu fee tsIch
Istu tuf chI.

Antuu tI nIIuf wupu fee muf-


tu tu fee ju? ndu. AshI fI tu mu nu nuwu yu.
Nuw sIyuu Ipuf tu nu.
15
AshI fI yu, nuw
sIyuu mungI kIs Istu chInts pu. SIyu mun
kumI nIs tsI pu nee ts tuu tI ndu puchInd kI.
Tputs nuwuu unu mund nutsuk tuut ssIn,
Itufu nuw shu sIyuu ufu ngI nu shu chI nu-
chI nu. AshI fI

muyu mund shtu ju nuwuu


nIy fuk su? tshI nu.
1
Ndun tuu nuw sIyuu
tumu ndu fu ngu fI, uwshtI sIn Isus puts
tuyus pu tum pun nuwuu mung utu nu yu,
Pupof tumu pI ngu ku ush kI yu.

WunI pu ju
sIyuu shu chIk? PukI fee muw Istu ktuu tIs,
2 Kofndshucheemu12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1015

D
13.1 NIshu fI yuwuf tu tum Tuyu sI mu 19.15 tu utI tum tu.
Itufu Pupof shu wuu mu tu fI yut yut ushIk-
chu, nuwuu ngIch ku sIn utu nu yu.
17

Yup
nuw sIyuu shu chI fu ngI nu? Nuw tpu tsee
sIyup zungu nI fu ngu fI,

untuu tI uwshtI-
sIn sIyuu shu chI fu ngu nu? ndu mbu fee.
18
Nuw TItoo tumu ndu fu ngu fI, shI yup
zungu nI fu ngI nu. MI shut, zuwu nIIeetsI nI
mInoots tum TItosh zungu nI fu ng tu mu nu.

NItuu tI TItoo mu sIyuu shu chI fu ngee ju?


ndu. Nuwu put mInu mu fI mungooz tumIn-
kI nI yu, mIshu Iy Isus shu mu fI tuchIt kI nI-
yu.

Yupee ju sIysu yyu fus Iyuu yutu fI-


tum nu chI su?
19
Nu nuwuu nuu tsI kupung kumu nI fu-
ngu fI, mungI shIs chI nu fu ngus, tfung-
pu su, Pupof wuu nuu tsI tupu chI ndu kI yu,
Kofnd shuch nuwuu chI nu pu ndu utupu
utIyu, tpu su sIyu yu. Anoom utee zI, ndu.
Nuw sIyuu mungIs p'tsImuum, tfu ngI-
nu. Isu soo Izuu fu mungoon pu nu utufI,
nuwuu nuu tsI Izuu fu kumu nI fu ngI nu.
ApunII wuunu nuwuu yusu chI yu. SIyuu
tupu chI ndu pI utufI kumu nI fu ngI nu.
20
Apuz nuw sIyush kus ku chu fI, yutu-
fIt shI shee zupun puku fI,

nuw shu
tumu chee zI? Wunu sI fee ju nup chee,
ndu mbu fee. Wupuz sIy wund suun pu tu
wufu tut tu ngut ush kus, nuwuu Ipu zuch-
pu su. MI shut, tpu tsee sIyu mu fI kusI-
muum zund kus, mIshu tsI yun tu kus,
mIshu tpu tsee Istu muum ndu zund kus,
nIyf kus, Itufu suu nuuts tu mu fI nup kus,
mIshu tpu tseets shu yutu fI tum nu kus,
mIshu tpu tsee yutu fIt tsI yut kus, mIshu
sIyuum kusI kus tuf ush kus, mIshu muntsIf
tuu kus, wupuz nuw unoo sIyuu muzI-
nuk chu fI, nuw shu kupung puzIch pu fI-
nu.
21
Ash ku chI nuu fee su, sIyush yusuf
kus ku chu fI, sIyu mund kumI nIs ufu ngI-
nu shu puzI chI mu, wutum ApunII nuwuu
tuyus pu tum pu neem nu fu ngu wu.

Muyu!
yutu fIt shI shee kupung pukeefufI, kupu-
ngu fI tunuch pu fI nu. Zupu nIs Isu soo kuk
kupee tu fu ngus, sheef us yutu fIt shI shee
wund chI nu kus, ndu kusu kus, nuw shu
tunuch shu pu fI nu, puzIch shu pu fI nu.
Wund yutu fIt tuu kus, yutu fIt putut kus,
ndu puzI kus, unoo nuw puku fI kIz puf
mungI munts chI nu.
13
1
MuzI nu ngu ntsu, nu tuch pu fI nI
sIyush nup chI ntsu. Itufu, kus ku-
chu fI, yutu fIt shI shpu nee Izuu fu wunI-
chI mu. Tputs tsI mbun, ndun tuu tI tuchIp
k'kuz wuu nund tsI yut ku, zuf ku tu nI chu
utInI tk chu,
D
ushI fI unoo nuw muzI nuk-
chu fI, tpu tsee wunI chI mu.
2
SIf sIyush
tsI mbu nu fI nI nupu fu shI nI unpuf yutu-
fIt shI shpu nee: Pup tsu, ndun nuu yutu fIt-
shI shee kusu kus wunI chInts pu, tfu ngI-
nu. Nut shu ufup tuu tuu ku fI, unoots tum
kIfu kush nuw sIyuu wunee ku fI utInu.
Yutu fIt shI shpun tputs ndu mInum tI-
yum kumung chI nIII nu yu. AshI fI pup tsu
utu shI nu.
3
SIy nuwuu Izuu fu yusu muum
zundu fu ngus,

Kumu pu Isu soo wIz pu-


fI fI nI puyu kI yu? nuwuu, tfung su.

SIy
muyuum shu tssu? Wupuz yutu fIt shI shee
wund kIs puyu kus, nuw shu sIyuu Isus put
wIz pu fI fI nI kIz puf wunI chInts pu.
4
SIf
Isus wuu nuu tsI kunu su fu ngu, mIzpu fIsh-
puz ushI fu kInu fu ngu, Iyu mund yutu fIt-
shI shI fI nI yusI nu mun tsI pu fu ngI yu. Itufu,
nut shu Isus nu wumu fI kIz puf tuu kI yu.
IchI ngu fu Iyuu kusI kI yu. Nuw ush kI tu-
mu nu. Isu soom tuyus pu tum pun kInu fu-
ngu fI, Isus tumu pu fI ushI fu mIzpu fIsh-
puz ushI fu fI kInu kI nu. Itufu, sIyuuts shu
Istu ku fI, Isus tumu pu fI ushI fu wIz pu fIf-
pu tI tuu kI nu, wutum wuu nuu tsI wIz pu fI-
fI nI Isus nuwuum punu fu ngu wu.
5
AshI-
fu chu, nuw sIyuu utu shI nu, suunu sung-
tsu. Suu nuuts tu tum

Kumu pu Izuu feenu


Isu soo kuk puyu ku fI puyu kI nu? tus
sung tsu. Suu nuu tsI yuchung tsu utInu.
Ndu mbu yusu su, zuf kI nuu fIch mungoon-
kuch, Isus chI yush nutsIch tuu kI yu.

Kuupu sIyush Isus tuuk? sIyuu utu shI-


nu. SIyush ndun nuu kuupu tuuku, ushI fI
kuu pu nu sIy Isus chI chee zIs, ndu mbu fee.

AshI fI yu, sIy nuwuu Izuu fu yusung tsu,

kuupu Pupo fosh Isus tuuk? tngu ndu mu.


Isus wuun pu tu wIz pu fI fI nuwush Izuu fu
tuu fI yu sIyuu Istu muu mu.
7
ApunII put
sIyuum tsI yut kI nu, Kofndshuch tputs
2 Kofndshucheemu12 , 13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1016
tuyu tu fIttu pu, yutu fIt shI shee yuf chI-
nIIIn pu, tInu. WusI nu yuf kI nuu fee su ushI-
fus, nuw shu sIyush kus ku chu fI, Apu nIIee
wIz pu fI fI nI nuwu mun yuchu chee zIs,
ndu mbu fee. Nuw shu mIzpu fIsh puz ushI-
fu fI tuu chI mu.
8
Nuw ufu Apu nIIee kuk
tuyu tu fI tu muum ndu zund kI, unoo tsI mu-
fI kuk sIyush Istu muum zund kI nu. Uw
kuk zufu mu fI chu.
9
AshI fI yu, suunu wusI-
nu yufeefus, nuw mIzpu fIsh pu zI ushI fu fI
kus chI mu. AshI fI yu, nuw mungI kIs-
shu pu fee. MInu mu fI nuw zund kI nu, sIy
Isu soo Izuu fu mungoon kus, un nuwuum
wuptu chu ush ku tu su. SIyuum ApunII put
tsI yut ku fI, Kofnd shuch Isu soo Izuu-
fu mungoon chI nIIIn pu Apu nIIee utInu.
10
AshI fu chu, unoom nu sIyuum yundu-
kI nu. SIysu nu wusI nu yuf kI nuu fee su,
nuw shu kus ku chu fI, ndu shu sIyuu kIyung
yuchu chI ntsu. Isus wuu nuu tsI wIz pu fI fI-
nI nuwuum punu fu ngI tuu, Itufu sIyuum
Istu muum ushI fu ngI yu, ndu sIyuu tuyu tu-
fI tu muum kumuch tu fu ngI yu. AshI fu chu,
sIysu wusI nu yufung tsu sIyuu utu shI nu.
11
AshI fI yu, unoo tsI mu fI k'kuz sIyuu
kumun pI utufI yundu fu ngI nu. MungIs kIs
tuung tsu. Yutu fIt shI shI fee tsIs yufung tsu.
Nuwuu kukI puyung tsu. Mungooz mInu-
mu fI puyung tsu. MupIy fus tuung tsu.
Ash ku chus, ApunII wuunu sIyuu kIs chI-
nu chI yu, mungee mIs mupIym punu chI-
ntsu.
12
Suun pu tu chI nu kus, Apu nIII mun
pchI pung tsu, wutum sIy ufu ush tuf su wu.
13
NIsh tputs Isus chIch sIyuu IchI ngu fu-
sIn chI nu ku nu yu.
14
Isus wuunu sIyuu nup chI yu, wutum
Iyuu ksu mIsh chI nu fu ngu wu. Isu soo
Iychu kufu ku fI nI. ApunII chu WIpu yu.
ApunII tum sIyuu ksu tuch pu, wutum Iyuu
chI nu ku, WIpuu Iyuum zungu nI fu ngu wu.
ApunII tum WunI sIyuu ksut chI yu, wutum
Iyuu Isus chI chee mu nI IchI ngu fu nI
nu fu ngu wu.
]AshI fI wup pu fee. Pupof tu nu.|
2 Kofndshucheemu13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1017
Nuw Papori siyaam G!atasshcheemis
Isuschicheemis yandakina
1
1-2

TumufImsu, GIu tus sh chIs?

tuu fIs?
Nuw sIyuu kIz puf chI nu kI nu. Isus chIch
tputs yuw nIsh nuwu pu tuu ku nu un sIyuu
IchI ngu fu chI nuk tu mu nu yu. Nu kIfu kuu
sIyuum yundu yu fu fI, sIyup tsup GIu tu sup
zungun chInts pu. Nuw Pupof tu nu sufI. Isu-
soo kuk tuyus pu tum pun tu nu. Isus, ApunII
WIp nuwuu kumuch tu fu ngI yu wuu nuu tsI
kuk tuyus pu tu muu mu. Tpu tsee ju nuwuu
kumuch tu fu ng, ndunI, ApunII tu ndu, Iy
Apu fI nI, nuwuu kumuch tu fu ngI yu. Nupu
ApunII wutu tum Isu soo Itu yu mu fu ngu
untum wutu tum tu nuwuu kumuch tu fu-
ngI yu.
3
AshI fI Apu fI nI sIyuu wunu sI fI
nup chI ntsu, mungooz mupIy mush sIyuum
pu nuch tum pu fee tInu. Iyshu kufu ku fI-
nI, Isusu sIyuum ush chI tum pu fee tInu.
4
Wutum Iyuu tupu chI ndu ku YushI ngush
tutu tsI fu ngu wu. Nutu fIt In tputs IchI ngu-
fu YushI ngush tuchIt kI tuut ssIn, Itufu Isus-
shut Iyuu tutu tsI fu ngI yu. Apu fI nI wuunu
zund ku, Iyuum ush kI yu.
5
AshI fu chu, Iyuu
ushku unoom Apu nIIeets shu ufu tu mu fI
wunu sI feem nu yu nI tInI yu.
G!atasshcheema
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Papororini G!atasshcheem yandarangu anootsi
Pupo fo fI nI Isu soo kuk tuyus pu tu muum chtu fu ngu, GIu tu sup tsup nuu tu fu ngI yu. Anush
tuyus pu tu fu ngu, zupun tputs mungoo nu fu ngu nu Isu soo tsI kuku. Itufu, Pupof wup tum AntI yu-
kup kunu pu fu ngu, Utu shuch shu tputs ushI mun kusu fu ngu nu. UwshtI sIn GIu tu shchee pIyu fI
tuyup stu fu ngu nu. MI shut, Pupo foots tum yutu fIt tsI yu tu fu ngu nu. Isu soo kuk tuyup stu mu nu
tuyup stu fu ngI tuut ssIn, Itufu wuu nuu tsI wunu tsI ktsu pu muum kupung tuyup stu fu ngI tum tu.
MI shut, Apu nIIee kumuch tu mu fI nI puyu muum tuyup stu fu ngItum sI nu. GIu tus shu tputs unoo
muzI nu fu ngu sIn, Zufuk pu fee. Anoo puyu muum wufI tuk tum tu, tfu ngu sIn, Utu shu chIsh kuk
tuchI tu fu ngu nu. Pupo fo fIn shu unoo muzI nu fu ngu, mung' kupung muntsu fu ngu, kIfu kuu yundu-
fu ngI yu GIu tu shchee mu tpu tsI.
Yuwuu Pupo fo fI nI GIu tus sh cheem tputs yundu fu ngu unoo kumun chInII pu:
A. 1.1-5:

TumufImsu, sIyuu? IsuschIshIs. ApunII nuwuu IpusufungIyu wuunuutsee kuk


tuyupstumuumu. AshIfIyu, nuwuu kukI muzInungtsu.
B. 1.6-10: Sfu Isusoo kuk mungoonufungus, Itufu,

muyuumshtuju nIIItufItuu k'kuz nu


muzInuksu?
C. 1.112.21: Tputseeju nuwuu tuyusputufung, Isus wuunu nuwuu tuyusputufungIyu.
Sheefu, zupIsh Isusshu wIpunush, ShIy wuptuchu tuyusputukshu, tfungunu nuwuutsI.
D. 3.15.1: IsusumunufI kuk ApunII chIyuu IstukIyu.
E. 5.2-12: MIshut, nutseetsIch ktsupkuchuch, unu IstukItumtuju ApunIIeemu. Itufu,
tputseetsshu chInukchuch, unoo ApunII kIs nupkIyu.
F. 5.136.10: ApunII sIyuu wuumu wIp nufungu, ushIfIy suunpututIs chInukus Istungtsu.
ApunIIush WunI ttsumoongtsu.
G. 6.11-18: NutseetsIch ktsupkItuutIch, ApunIIeem ndu IstukIyu. NduntuutIyu ktsupkuch,
IstukItumtuju. MInumufI chIyuu IstukIyu ApunIIeem wIp kInukIch unu. AshIfIy
nIIItufItuu chInufIntspu.
Nu wup pu fee tInu.
Tfu ngI yu Pupo fo fI nI.
Paporini G!atasshcheem yandarangiya
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1018

D
1.15 Jefe mI yu su 1.5 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Mazinangtsa nuwaa k'kina

SIyu mun tsI yu tsIs muzI nu fu ngu fI,


untuu tI nuw sIyuu umbInd ush ku nu utee-
zI.

Muyuum shu Isu soo kuk mus sI fI


kusuk su? tInu. Wutum ApunII Isu su mun
sIyuu wuunu tIp tsI feem nu fu ngu wu. Isus
sIyuu kIz puf chI nu ku, sIyuum tsI pu fu-
ngu wu. AshI fI

muyuum shu nIII tu fI tuu


k'kuz chI nu fu ng su?
7
NItuu tI mIn k'kuz
tutu tsI mu pun tuu fee ju, ndunI. Itufu,
tputs sIyuu yutu fIt tuyus pu tu ku nu, sIyuu
tumumuf pu ku nu yu. SIyuu wuneek sIn,
Isu soo kuk nIII tu fI tum nu muum zund-
ku nu.
8
MuzI nung tsu, nuw sIyuu ndu
wuptu Isu soo kuk kumun ku fI, ApunII shu
nuwuu sumu sIp kupeet chI yu. ApunII tuu-
tI yu wusu ndu fuf sIyuu nIII tu fI k'kuz
kumun kI nuu fI yu, ApunII shu unoo kupeet-
chI tum tu yu. AshI fu chu, yuwu fI sIf
tuchI tu fu ngIs unufI puyung tsu, nIII tu fI
k'kuz puyu fInts pu, tInu.
9
SIf nuw sIyuu
wunee fu ngu fI, nut shu yusuf wutu tum
tuyus chInts pu, wunI chInts pu. PIyuf tu-
chee k'kuz muzI nu fInts pu utInu. Tputs
sIyuu nIII tu fI tuu k'kuz tuyus pu tu kI nuu fI
ushI fu, ApunII shut sumu sIp kupeet chI yu
tunu.
10
Antuu tI tI unoo nuwuu nuuts
ungIf tu pI utee zI, ndu. Apu nIIeetsImu fI
chI nu ku fI utInu. Tpu tsIm nuwuu kIs
nupu ndu utI nuu feenu ushI fu, Isu soo kuk
Izuu fu puyu muum pInu su kI nu. Itufu,
Isus nuwuu kIs chI nu pu ndu utufI, ItsIn-
su fu tuyus pu tu kI nu. AshI fu chu, k'kuzee
nIII tu fI tu puyu fInts pu, nuw sIyuu tInu.
Ashiri Isuschichis nuwaa
mazinangandama. Nuw siyaa izuuru
kamanchintspa yuw Apan!! nuwaa
tayaspatampaneem narangu anootsi
11

NItuu tI nuw tpu tseetsee ju kuk tuyup-


stu kI? dun chu. Nuw shu Isu soo tsI mu fI
kuk tuyup stu kI nu.
12
MI shut, untuu tI
tpu tseetsee ju kuk puyu fI, ndunI. Ndu
tputs nuwuu tuyus pu tu fu ngu, Itufu Isus
wuunu nuwuu tuyus pu tu fu ngI yu wuu nuu-
tsI kuku.
13
Nuwu mun tsI yut ssee muzI nu fu ng pu-
su. MuzI nung tsu, SIf ndu tu mu Isu soo
mungoon chu fI, nuw kIz puf Utu shu chI-
mun tu nu. My sI su fI nee tsI kuk tupu-
chI ndu pI utufI, Isus kuk Izuu fu pus tup
utufI, Isus chI chee kIyung yuchu fu ng tu nu
kIz pu fI. Ndu puk chI yum kIyung yuchu fu-
ngI nu, mInum tI yum ndu kutu chI muum
zundu fu ngI nu.
14

Muyu! Utu shu chee


zItu mI nu fI nee tsI nI kIz puf chI nu fu ngI nu.
Utu shu chee kunu ngus nuwu mu fI kusI fu-
ngI My sI su fI nee kuk mungoo nu muu mu.
Nuwu mu fI kupu ngu fI Utu shu chee kuk
puyu fu ngI nu.
15
Itufu, ApunII wuunu zundu fu ngu,
nuwuu Isu soo kuk tuyus pu tum pu neem
nchInII pu, tfu ngI yu. Ndumu nIIuf tu chu-
fI, nuwu nguz chI nu fu ngI yu.
D
AshI fu chu,
wuchI nu fu ngu fI, nuwuu nuyu nI fu ngu,
kumuch tu fu ngI yu WIpuu kuk tuyus pu tu-
muu mu. Wuunu zundu fu ngu ushI fu ngI yu
utInu.
1
AshI fu ngu, wuunu ApunII nuwuu
mungI WIpuu kuk p'tseefungIyu mungoo-
nu muu mu. Sheefu, ufup chIsh tputs tuyus-
pu tu shI nI, tfu ngI yu nuwuu tsI. ApunII
wuunu nuwuu mungee tsI p'tseefungu,
ushI fI yu nuw shu ndu tpu tsee mushu-
fu ngI, Isu soo kuk tuyus pu tu ndu ndu,
tfu ngI nu.
17
Isu soots tuu wIpu nu shI sIfup-
cheets tuu ndun tum mushu fu ngI, wutum
unpuf Ifu su fI nup ndu nupu fu ngI nu wu.
Yuk tush Dums kush suf tuu fu ngI nu.
Itufu, nIII tu fI tup shu tsup, Ruhu bI yup suf
nuu tu fu ng tu nu. SheefufI, tuchIp musuch
tushIy fum chu, yusuf wup tum Dums kup-
tum kunu pu fu ngI nu.
18
AshI fu chu, unu mun shu Ifu su fI nup-
shu nuu tu fu ngu fI, PIto fup nupu fu ngI nu.
Ndun tuu PIto foo yusu fu ngu fI, PIto fup-
shu nuu tu fu ngI nu. Ifu su fI nush kuseefufI,
PIto fush tuu fu ngI nu, 15 muu fu ngI nu.
19
Anush tuu fu ngu fI, Isu soo wIpu nu shI
nIII tu fI pufu ngee zI, ndu tsI yu tu fu ngI.
Sundeek shu tum nupu fu ngI tu mu nu.
Sundeek Isus chu zoo nIII utu shI nu.
AnufI tsI mbu nu ndu fI tputs pufung tu nu
yuw Isus put Ipu nu ngu fu ngu nu unoo tsI.
GIutusshcheemu1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1019

D
2. Tuyu sI mu 10.17 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
20
Nutu fI nImun kIfu ku mun yundu ku fI,
ItsIn su fI kumun ku chI. Nuw Apu nIIee
punI ku fI, ushI fI ngI chI muum pInu su kI-
nu.
21
AshI fI yu, Ifu su fI nup nupee shI nu fI,
tsup SfI yup shu tuyus pu tu muum nuu tu-
fu ngI nu. Anush nupee fu nIIu fI, mInush-
shu SIf sup shu nupu fu ng tum tI.
22
Itufu,
unpuf Utu shuch Isus chIch tputs nuwuu
ndu pufu ngu nu.
23
Mungu tu fIt tsI yut ssIm
muzI nu fu ngu nu. Wuun pu tu tIn tsI yut ku-
sIn,

Tumuyushtu Pupof Isu soo ushI fu


mungoo neenII? tfu ngu nu. SIf Isu soo
kuk Izuu fu kuchIng pI, tfu ngI tuu, Iyuu
Isus chI cheetsI nI kIyung yuchu fu ngI tuu,
Itufu nut shu unu fI tum wutu tum k'kuz
tuyus pu tu ku wu, mung, tfu ngu nu nuwuu-
tsI.
24
Tfu ngu sIn, Apu nIIeets shu: Apuu,
shIy kIz puf tIsh chu, wutum Pupo foo
kusI fu ng shu wu, tfu ngu nu. AshI fu chu,
wuunu Isus nuwuu tuyus pu tu fu ngu.
Wuumu kuk tuyus pu tum pu neem nu fu-
ngu ndu tunu.
Mazinangtsa; nuw Isusoo kuk
itsinsaru kamankina siyaatsi
2
1
Ifu su fI nush nupee fu nIIu fI, 14
musuch tushIy fum chu, yusuf shu
Ifu su fIn pI tum nup ku tu fI nuu tu fu ngI nu.
Bef nu bI put Ipu nee fu fI nuu tu fu ngI. MI-
shut, TItoo much tu fu ngI tum tI. Tuch pI nI
nuu tu fu ngI nI.
2
ApunII wuunu nuwuu
kumuch tu yu fu, TsI yu tu shI nI, tyu fu, nuu-
tu fu ngu nI yu. Anush kuseefufI, shu neef-
sIn, nuw shu tsI yu tu fu ngI. Afup xIy ku fI,
Isu soo kuk tuyus pu tu kI nu. Tuyus pu tu-
ku fI, Isus kuk pIy chu ushkI, tfu ngI nu.
Yuwuu tuyus pu tu kI unoo Izuu fu kumu nI-
fu ngI Isu soo tsI tuyus pu tum pu nI fI nee tsI.
Isu soo kuk sIf tuyus pu tu fu ngI unoo
tuyu tu fIt tu pu utufI, mungu pus tu tpu
utufI, tputs Isu soo kuk yutu fI tum nut-
pu utufI, Isus put tuyus pu tum pun pu tu
tsI yu tu fu ngI nu.
3
Nupu: TItoots tuu, ufu pIch tuu tputs
wunu sI fI nupu fu ngu nu Isusu tuyus pu-
tum pu nI fI nI. Tusee ndun tuu ktsu pu fu-
ngu, unoo ndu tsI yu tu fu ngu nu.
4-5
Itufu,
nIII tu fIt shu tputs Iyuu tsu ngu fu ngu sIn,
TItoots shu yutu fI tum nu fu ngu nu. AshI fI
TItoo tus ktsu pung chu, tfu ngu nu. Itufu,
Iyshu: Wuts tu, tfu ngI nI. NItuu tI Isus kuk
pIy shI ngI utee ju, ndun chu, tfung tu nu.
An tputs Isu soo kuk mungoo nuk tu nI chu
utI tuut ssIn, Itufu mungu tu ngI chI fu-
ngu nu. Iyush tumu pI ngu muum, mI shut
tumu ndu muum tum pshtu fu ngu nu.
My sI su fI nIsh kuk Iyuu yusuf tup shtu-
muum zundu fu ngu nu. Itufu, Isus Iyuum
tsI pu fu ngu, ufu ngeem mungoo nu muum
ndun chu.

Itufu, Isus chIch kufuk shu Iyuu ufu-


ngeem ndu kumuch tu fu ngu nu. Yuwu fI
nuw tuyus pu tu kI unufI wufI tu fI yu,
tfu ngu nu. Anoo tputs ngu tu nI kufu-
kuu utI nI yu. Yusu fee zI nI, ApunII wuunu
yusu kI yu.
D

7
AshI fu chu, nuwuu kIs
chI nu fu ngu nu yu. Nuwuuts shu: ApunII
PIto foo kumuch tu fu ngI yu Utu shu chee
tuyus pu tu muu mu, tfu ngu nu. Wutu tum
ushI fI tum, shIysh tu ufup chee tputs
tuyus pu tu shIn chu, wutum ApunII shI yuu
zungu nI fu ngu wu, tfu ngu nu nuwuu tsI.
8
ApunII wuunu wIz pu fee PIto foom punu-
fu ngI yu Utu shu chee tuyus pu tu muu mu.
AshI fI tum ApunII nuwuum tum wutu tum
punu fu ngI yu ufup chee tputs tuyus pu tu-
muu mu.
9
Anoo Izuu fu yusu yu fu sIn, tsI-
yut ssee yufeefunI, puchI pu fu ng tu nI chu.
PItof, Sundeek, Wung Bef nu beets tum
puchI pu fu ngu nu. UwshtI sIn kIz puf ksu tu-
mu pun tuu fu ngu nu. Sheef sIn uwshtI sIn:
AshI fI yu, Iyshu Utu shu chee tuyus pu tu-
chI nI. Itufu, zuwuu Pupo foo, sIysu ufup-
chee tputs tuyus pu tu shI ntsu, tfu ngu nu.
10
Itufu, mInu mu fI kumuch tu chInts pu,
tfu ngu nu. Iyush chee tputs, Isus chI chee
pukI fI Istung tsu, mbI zu fInts pu, tfu ngu-
sIn, nuw shu uyu, tfu ngI nu. TsIyuteefunI
wup tum kunu pu fu ngu nI.
11
Itufu, unu mun shu PItof shu AntI yu-
kush yukut kushI mu nI kusu fu ngu, uwshu
PItof zupIsh tunu fee tsI nIy fu fu ngI yu.
Anu mund nuw shu tususeefI numbu fu ngI.
12
Ich tu fu wushu nund shu neef sIn, PItof
GIutusshcheemu1 , 2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1020
kIs kutu ngu fu ngI yu tunuf pu tu tpu tsI.
Itufu, zupIsh Sundeek chIch Utu shuch
kuseef sIn, PItof shu: Utu shuch nuwuu
yutu fIt tsI yu tu ndu mu tu, tunu feets shu
tputs nIy fu fu ngI yu, tunuf put kutu ngu-
muum xufu fu ngI yu.
13
AshI fu ngu, tpu-
tsee yutu fIt yup stu fu ngI yu. Utu shuch
AntI yu kush tuu ku nu un IchI ngu fu sIn
unoo pukeef sIn, wunI tu fI tum tushu-
nee fu ngu nu, wutum punI fu ngItum sI nu-
wu. Sheef sIn, Bef nub shu untum k'kuz
puyu yu fu, PIto fush tuchI tu fu ngI yu.
14
AshI fu ngu unoo nuw shu pufu ngu fI,
mungI shI chI nu fu ngu fI, NItuu tI ush ku sIn
un ItsIn suf sIn Isu sush kuk tuchIt ku zI nIII-
nu ju, tfu ngI nu. AshI fu chu, wushu nu ndu-
fI shunIyeefunI, PIto foots shu tususeefI
numbu fu ng shI nu.

Muyuum shu shIy


tsI mbun k'kuz puyuk shu? tfu ngI nu.
SIf Utu shuchtuu tIsh shIy Utu shu chee
kuk kupee tu fu ngush, tunuf put tputs kIs
Ipu nu fu ng shu, uwush pung' kutu ngu fu-
ng shu. Itufu,

nut shu yusuf uwush tum


Utu shu cheets tum kuk puyu pI tush
ush kIsh? ShIy shu umbI ush kush tunu-
fee yutu fIt tuyus pu tuk shu. Utu shuch
tuuku ushI fI tum tuung tsu, tpuz ushI fu
ushIkshu. Itufu, un yutu fI tu, tfu ngu shI-
nu PIto foo tsI.
15
AshI fI muzI nung tsu, nuw sIyuu GIu-
tus sh cheets Is utInu, Nuw, mI shut Isus tum
wIpu nush Iy Utu shuchtu nI chu tpu tsI nI.
Iy Apu nIIee ndu mupIy fu ngI nI. SIy tumu-
pu fee ndu ushI fu nI yutu fI tu mu pun ndu
tuu fu ngI nI.
1
AshI fI tuu tI nI, yuwu mun
Apu nIIee kumuch tu mu fI nI puyu tu fI nI nu
unu mun ndu shu mungI nI tut kI nI. Yutu-
fIt shI shee tuchI ngu muum wunI ndu ju.
Anu mun ApunII chI yuu ndu kIs chI nu chI-
yu, wutum Izuu fu puyu muum xupoo-
ku nI wu. Itufu, Isu su mu nu fI mungIch
tut ku chuch, ApunII chI yuu kIs chI nu kI yu.
AshI fI yu, sIy tumu pu fee ushI fus nu Isu-
su mun mungIs tut kIs, Iy ush kI tu mu nI yu.
17
AshI fI yu, Iy Utu shu chI nI ApunII shu-
mu fI WIp tuchIt ku nI, Apu nIIee kumuch tu-
mu fI nI mupIy kunI, umbI ush ku nI

ndush
Isus Iyuu yutu fI tum nuk puz ushIk?

NItuu tI ushIk? ndu.

NItuu tI ApunII WIp


Iyuu Utu shu cheetsI nI yutu fI tum nu-
kee ju? ndunI. Iyuu yutu fIt shI shI fee tsI nI
Izuu fu tuchIng kI yu.
18
Itufu, wuu nu fI yu
My sI su fI nee kuk yusuf tnIs chI ku chu fI,

muyu! unu kuupu yutu fIt chu, ush kI nuu fI


ushI fu fI wunee shIsh yusuf pshtu kI nu,
umbI ush ku fI ApunII shu nuwuu tupu chI-
ndu chee ju.
19
Nuw sIf Apu nIIee kumuch-
tu mu fI nI puyu muum yuchu fu ngI tuu tI,
kumu ngu muum xupoo fu ngI. ApunII
nuwuu wunI muum wufI tu fu ngI yu, tsI-
pu muum wufI tu fu ngI nu. Itufu, nu nuw
unoo k'kuz ndu shu chI nu kI nu. Isu su mun
Apu nIIeetsImu fI shu chI nu kI nu.
20
Nu Isu-
su mun chI nu kI yuwuu sIf chI nu fu ngI
unoo puyu muum zund kee zI. TsI pu fI puz
ushI fu fI unoo chI nu kee zI. Itufu, Isu su mu-
nu wIz pu fI nu tuu fu shee kunees chI yyu-
nu. Nuwuu nI mu nu ju wIz pu fI tuu kee zI,
Isu su mu nu fI wIz pu fI nI tuu kI nu, wutum
Isus nuwush tuu ku wu. Nu wundu fI tu
nIsh tsu pu fu nu sush tuuk tuu tI, Itufu Isu-
soo mungoon ku fI, Isu soo tsI mu fI shu chI-
nu kI nu. NIII tu fI tuu chI nu kee zI, wutum
Isus, ApunII WIp nuwuu ksu mIsh chI nu-
ku nuwuum tsI pu fu ngu wu.
21
Nuw shu
unoo nIy fu muum zund kee zI. NIII tu fI tuu
chI nu muum zund kee zI. ApunII wuu nu-
mun kumuch tu mu fI nI chI yuu ksu nu fI
chI nu kI nuu fI yu, ushI fI Isus shu pu mungu-
tu nu pu tsI pu fu ngI nuu pu fee. Itufu, Isus
Iyuum shu kumI nI tsI pu fu ngI yu. AshI fu-
chu, yuw ApunII sIf tufI kumuch tu fu ngu
unu mun yusuf mungIs tutInts pu kumung-
shee mIs, tunu.
3
1
GIu tus shu chIs Isus chI chIs mung-
shu fIt tIschu sIyu.

Tumuumshu sIyuu
ngIch zee tuyus pu tu fu ngu?

Chuk sIyuu
k'kuz nIII tu fI tu kumuch tu ku unoo chI nuk-
su? Nuw sIyuu ItsIn su fu tuyus pu tu fu ngI-
nu wu. Isus Iyu mund yutu fIt shI shI fI nI,
yusI nu mun tstsu fu ngu sIn, tsI pu fu ngu,
nuw, tfu ngI nu wu sIyuu tsI. Wuzu fee-
tsI fI kumun kumun ushI fu ngI nu wu.
2
AshI fI yu, mInu mu fI sIyuu mush chInts-
pu. ItsIn su fus nuwuu kumu nI ngu sI ndu.

TumuyufInuufIs ApunII Wuu nuu tsI WunI


sIyush pshtu fu ngu ntsu?

NItuu tI yuwu-
mund Apu nIIee kumuch tu mu fI nI Izuu fu
GIutusshcheemu2 , 3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1021

D
3. NIshu fI yuwuf tu tum ApunII chtu fu ngu 15.6 tu utI tum tu.
E
3.8 NIshu fI yuwuf tu tum
ApunII chtu fu ngu 12.3 tu utI tum tu.
puyu fu ngIs unu mund wuu nuu tsI wunI
pshtu fu ng? ndun chu. Yuwu mu ndu fI Isu-
soo mungoo nu fu ngIs unu mund ApunII
WunI sIyush mungI shIs pshtu fu ngI yu.
3
AshI fI yu,

yup shu mungee ts Is kunu-


tsI pu fu ng su? Apu nIII mun WunI ApunII
tIp tsI feem kInu fu ngu su wu,

ushI fI yu
muyuum shu nu suu nu mu nu wIz pu fI fIs
kumu ngu muum chI nuk su?
4
SIf Apu nIII-
mun wIz pu fI fI nI ngut pu su kIyung kuchI-
yu fu ng su, wutum nu nIII tu fI tuu chI nu-
kut ssu wu.
5

NItuu tI yuwu mun Apu nIIee


kumuch tu mu fI nI puyu fu ngIs unu mun
ApunII Wunee sIyush pshtu fu ng?

sIyush-
chee kupung Istu fu ng? NdunI. Anu mu-
nu ju ushI fu ng Apu nIII. Itufu, yuwu mun
nuwuu kukI muzI nu fu ngIs, mI shut Isu soo
mungoo nu fu ngIs, unu mun ApunII shu
wuu nuu tsI WunI sIyush pshtu fu ngI yu.
AshI fI yu, muyuu mu ju yuwu mun Apu-
nIIee kumuch tu mu fI nI puyu kIs unu mun
nu yusuf chI nuk su.

AtI un ApunII put kuk tutsum kI yu.


Nupu Apfumu fI nee tsI umu fu ngu,
Apfumu fI nI Apu nIIee kuk unu fI-
tum puyu fu ngI yu. ShIy nuwuu kukI
mungoo nu fu ngush, ushI fu chu nuw
shI yuu kIs nup kI nu,
D
kIs chI nu kI nu,
yutu fIt shI shee tuchI ngu fu ngI nu,
ApunII tfu ngI yu.
7
AshI fI yu, tputs,
ndun tuu Utu chIch Apfumu fIn tumu pu fI
ushI fu Apu nIII mun mung' tutku, Apfumu-
fIn chI cheem kInu kI yu.
8
ApunII wusI nu
yusu yu fu, ufu pIch tputs nuwu mun mung'
tut kut ssIn, nuw shu tIp tsI fee mI nchI mu,
tfu ngu, wIf ku fI mun tuyu ndu fu ngI yu.
MI shut, yuwuu mung' chI nu fu ngu unoo
Apfumu fI nee kumu nI fu ngI yu.
ShI yu mund kumI nIsh IchI ngu fu tsu-
pu fu nus ztufu Istu chI mu.
E
YushI ngoo
tututs chI mu,
tfu ngI yu Apu nIII.
9
Nupu Apfumu fI nI
Apu nIII mun mung' tutu fu ngu, ApunII-
shu Izuu fu Istu fu ngI yu. ChIy ush chI-
tum pu chI, chIy Apu nIII mun mung'
tut kuch, chI yuuts tum Izuu fu Istu ch tum-
tu yu, Apfumu fI nee tsI tumu fu ng pu fee
ush chI tum tu yu.
10
Itufu, Apu nIII mun kumuch tu mu fI nI
chuu nuu tsI tupu chI ndu muum chI nu kuch,
xupoo kuch, Izuu fu wunI muum tuu fI yu.
ApunII wuunu utuwu,
Tputs yuwuu My sI su fI nee tuyu ndu-
fu ngI unoo puk chIm tu kupeet ku chu,
kIz puf wunI muum wufI tu fI yu,
tfu ngI yu.
11
Itufu, ApunII kuk utI tum tu:
Tputs nuwu mun mung' tutku, ufu tu-
mu fI nuwu mun tuu chI yu,
tchu Apu nIII. AshI fI yu, yuwu mun Apu-
nIIee kumuch tu mu fI nI sIfup chI puyu pI
tIch unu mun ApunII chI yuu yutu fIt-
shI shI fee tsIch tuchI ngu muum pInu su-
kI yu.
12
AshI fu chu, tputs shu, Apu nIIee
kumu puchtu mu fI nI nuwuu nI puyu chI mu,
tu ndu shu Apu nIII mun mung tut kI yu.
ApunII:
Tputs nuwuu kumuch tu mu fI nI Izuu-
fu mu mu fI puyu kI nuu fI, unu mun ufu
tuu chI yu,
wuunu, tfu ngI yu. Itufu, ushI muum wunI-
ndu ju, xupoo ku nI yu.
13
Itufu, yuwu mund ApunII kumuch-
tu mu fI nee puyu muum xupoo fu ngI nI
unu mund Iyuu wunI muum wufI tu fu ngI-
yu. WunI muum wufI tu fu ngI tuu, Itufu
Isus shu Iyu mund chu yu fI nI yusI nu mun
kIz puf kIyung kuchI yu fu tsI pu fu ngI yu.
Wuunu tsI pu fu ngI yu Iyuu tupu chI ndu muu-
mu. ApunII yundu mu fI nI utee ju,
Tpu tsee Izuu fu tsI puts pu tu fI wunee-
ku fI, yusI nu mun tpum tung tsu,
tchu.
14
Itufu, ApunII Iyuu IchI ngu foo-
tsI nI nuyu nI fu ngu, ufu pIch tum tputs
nuwu mun mung' tut pu nu, tu WIpu mun
sIyuuts tum tupu chI ndu fu ngI yu. Apfumu-
fI nee tumu fu ng pu fI ushI fI tum yutu fIt-
shI shI fee tsIs tuchI ngu fu ngI yu. SIysu
Isu su mun mungIs tutu fu ngus, ApunII shu
Isu su mu nu tum Wuu nuu tsI WunI sIyuum-
tum punu fu ngI yu.
15
Isus chI chIs nuwuu kukI muzI nung-
tsu.

ChIy tpu tsIch umI kuf tu muum


GIutusshcheemu3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1022
tumu tuf chI? Kupung tsIyuteefuch,
Izuu fu yusu yu fuch, IchI ngu fu kIfu ku-
mun yundu tuf chI. Sheefuch, Izuu fu
Iwu pu yu fuch, umI kuf tu yu fuch, unu mun
yusuf Iwuz yundu muum pInu su kI yu.
AnufI k'kuz tuu kI yu, nIII tu fI chI nu muum
ndun chu.
1
Amb tum puz ushku ushI fu
ApunII Apfumu fIn pu tI nI umI kuf tu muum
tsI yu tu fu ngI yu.
ShI yuch chee tputs mInum Ipus-
chI mu. Anu mu nu fI tpu tsee ztufu
Istu chI nu,
tfu ngu, unufI k'kuz tuu kI yu ndu pus tu-
muu mu. ShI yuch chee mInum Ipus chI mu,
tfu ngu, ndu Apfumu fIn chI chee tputs
IchI ngu fu, tfu ngI yu. Itufu, mInum tuu-
tsI fI tputs utIyu. Atu un wuu nuu tsI wIp
Isu soo, tfu ngI yu Apu nIII. Isu su mun
tpu tsee IchI ngu fu Istu chI mu tu, tfu-
ngI yu.
17
MuzI nung chu: ApunII Apfumu-
fIn pu tI nI umI kuf tu fu ngu, unu mun shu
zupIsh ApunII My sI su fI nIsh wuu nuu tsI
kumuch tu mu fI nI wuyu fu ngI yu. Musuch
430 mungu tushIy fum chu, wuyu fu ngI yu.
ApunII wuunu kumuch tu mu fI nee wuyu-
fu ngI tuu Itufu yuw ApunII Apfumu fI nee,
tfu ngu unu k'kuz wund tuu kI yu. Anoo
kupee tu muum wunI ndu ju, wutum ApunII
wuunu, tfu ngu wu.
18

NItuu tI ApunII,
Nuwuu kumuch tu mu fI nee IchI ngu fu
puyu kI nuu fee su nuw shu Istu chInts pu,
tfung? NdunI. Wutum sIf ApunII chI-
yuu tpu tseetsIch nuyu nI fu ngu, ShI yuch-
chee mInum Ipus chI mu, unu mu nu fI
tpu tsee ztufu Istu chI nu, Apfumu fI nee,
tfu ngu wu.
19-20
AshI fI yu, tputs shu:

Muyuu mu ju
ApunII wuunu kumuch tu mu fI nee My-
sI su fI nIsh wuyu fu ng? tpu fee. AshI fI
muzI nung tsu, ApunII nutu mu su muum
mungoo zee p'tsImuum kumuch tu fu ngI-
yu. Tputs yutu fIt shI shee yusu pu nu tu
ApunII wuu nuu tsI kumuch tu mu fI nI Iyush
Utu shu chIsh wuyu fu ngI yu. ApfumchI-
chee Ipu su mu fI nI ndu tu mu kus chu, tputs
yutu fIt shI shee yusu pu nu tu, kumuch-
tu mu fI nee My sI su fI nIsh wuyu fu ngI yu.
Itufu, ApunII My sI su fI nIsh kumuch tu-
mu fI nee wuyu fu ngu, ApunII ndu wuunu,
tfu ngI yu, wuu nuu tsI wmuch tu shee
kumuch tu yu fu uwshu My sI su fI nee tsI,
tfu ngu nu. Sheefu My sI su fIn shu tpu-
tsee kumu nI fu ngI yu Apu nIIeetsI kumuch-
tu mu fI nI. Itufu, ApunII Apfumu fIn put
wuunu tsI yu tu fu ngu, ShI yuch cheem
tpu tsee ztufu Istu chI mu, wuunu tsI yut ku,
tfu ngI yu. AshI fu chu, wuunu, tfu ngu
un pus tu chee ju, ndunI.
21

NItuu tI ApunII wuu nuu tsI kumuch-


tu mu fI nI wuyu fu ngu, AshI fI yuwuu
Apfumu fI nee, tfu ngI unoo nu pus tu yu-
nIII yu, tfung? ndunI. Wutum ApunII
yuwuu Iy puyu muum pInu su kI nI unoo
yusu fu ngu wu. Kumuch tu mu fI nI kumI fu-
nu mu shI tuu fI nuu fI, mI shut tputs Izuu fu
puyu kI nuu fI yu, unu mun ApunII Iyuu kIs
chI nu kI nuu pu fee. Iyuum tu fu shee ufu tu-
mush punu muum wufI tuch pu fee.
22
Itufu,
ApunII kuk utuwu,
Tputs IchI ngu fu sIn yutu fIt shI shI nu-
ndu fI chI nu ku nu. YushI ngoom much-
chu feem tuu ku nu yu,
tchu. Anu mund ApunII Apfumu fI nee tsI-
yu tu fu ngu, ShI yuch cheem tpu tsee ztufu
Istu chI mu, tfu ngI yu. ApunII wuunu tyu-
fu, ApunII Iyuum tuu fu shee ufu tu mu shI
punu kI yu, wutum wuunu, Tpu tsee tsu pu-
fu nus ztufu Istu chI mu, tfu ngu wu.
23
Itufu, Isus ndu tu mu kus chu, ApunII
kumuch tu mu fI nI sIfu puch Iyuu kIyung
yuchu fu ngI yu. Mungoo nu muum Iyuu
wunee ku tyu fu ngI yu. ApunII wuu nuu tsI
WIp zungu nI muum kutu fu ngI yu tpu tsee
Izuu fu Istu muu mu.
24
AshI fu chu, ndumu
ApunII WIp kus chu, ApunII kumuch tu mu-
fI nI sIfu puch nutu mu su muum tuu fu ngI-
yu. WIpuu chI nu muum kumu nI fu ngI yu.
Itufu, nut shu WIpuuts shu mungoon ku nI,
Iyuu mungee tsI nI Izuu fu tuchIng kI yu.
25
AshI fI yu, Isus kuk nu kusu fu ngu,
ApunII kumuch tu mu fI nI ndu shu Iyuu
kusI kI yu. Ndu shu puyu muum kIyung
kuchIy kInI yu.
2
AshI fI yu, chIy Isu soo mungoon kuch,
Isu su mun mungIch tut kuch, yuwI nI
ush kI nI IchI ngu fu nI Apu nIIeem shu wIp
kInu ku nI yu.
27
Isu soo mungoon ku nI,
Isu su mun chu mu ku nI, Isu soom tumu-
GIutusshcheemu3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1023
pu fI ushI fu kInu ku nI yu Apu nIIee mu
wIpu.
28
Ash ku nI, ApunII Iyuu IchI ngu fI-
shu tutsu moo fu kIs chI nu kI yu.

NItuu tI
ApunII Utu shu chee nupku, ufup chee
tputs nutsuk?

NItuu tI ApunII wIfuk'chee


nupku, much chu feets shu nutsuk?

NItuu-
tI kumu zuu Istu ku, kIzuuts shu nIy fuk?
ndunI, IchI ngu foo tsI nI tutsu moo fu chI-
nu kI yu. Isu su mun wuu nu ndu fI shu Iyuu
kIs chI nu kI yu.
29
AshI fu chu, sIy ufup chI-
tuu tIs Isu soo muu chI fI tum kInuk chus,
Apfumu fIn chI cheem tum kInuk su. Yuwuu
ApunII Apfumu fI nee, tfu ngu unoo nu
tutsu moo fu puyu fu ngI yu. Tfu ngu unoo
sIyuum wufI tuk tum tu.
4
1
MuzI nung tsu. ApunII wIpuu ndu tu-
mu zungun chu Iy tpu tsIch wIfu kuch
wIp tumu pu fI ushI fu ng tu mu nI yu. Wupuf
muu chee zupun puyuk tuu, Itufu ndu tu-
mu nIIuf wuchI nu fu, ndu wuunu Izuu fu
puyu kI yu. M'chuch tumu pu fI ushI fu tsu-
pu shu fI tuu kI yu.
2
Wupuf tpu tsee kumuch-
tu ku, uwshu nIIu fuu nup kI yu, mIshu muu-
cheets tum nup kI yu. Itufu, yuwush zufI
wufI tu yu nIIu, wupuf kuk tutsum ku chu,
mI shut nIIuf shu wuchI nu yu nIIu, uwshu
wupu fee muu chI fIt Izuu fu puyu chI yu.
3
AshIk puz ushI fu ngu nI yu, wutu tu mu-
nI chu. SIf Isus ndu tu mu kus chu nIIuf
tumu pu fI ushI fu tuu fu ng tu nI chu Iyu.
Yuwuu upu fI nI chI nu fu ngu nu unu fI tum
Iyuu wunee fu ngu nu. Wunee fu ngI tuu,
Iyshu tutsu moo fu puyu muum pInu su-
fu ngI nI, YushIng' much chuf tumu pu fI
ushI fu nI tuu fu ng tu nI chu.
4
Itufu, yuwush
zuf wufI tu fu ngu unush ApunII shu wuu-
nuu tsI wIp zungu nI fu ngI yu. Isus kIzush
nIIuf tu fu ngI yu. Utu shu chIsh kunu ngu-
fu ngI yu. Isus Wupu fee kumuch tu mu fI nI
puyu fu ngI tum tu.
5
Sheefu yuwu mund Iy
Utu shu chI nI xupoo fu ngI nI unu mund
Iyuum kumuch tu mu fI nee tutu tsI muum
tsI pu fu ngI yu. Sheefu Apu nIIeem shu wIp
Iyuu nu fu ngI yu. Anu mun shu upu fI mu nu-
fu nI kIz puf tuu ku nI, ApunII shu kumuch-
tu mu fI nI sIfu puch un Iyuu ndu wunee ku
mupIy ku nI yu.

AshI fI yu, nu Iyshu IchI ngu fu nI ApunII-


tu nI chu wIpI nI. Apu nIIeem wIp kInu fu-
ngu nI, ApunII shu wuu nuu tsI WunI Iyush
mungI shI nI pshtu fu ngI yu. ApunII WunI
Iyush tuufu, Apu nIIeets shu ndu puzI ku fI-
nI, Apuu, nuw shI yuu upuf tu nu, utI nI yu.
7

NItuu tI m'chuch tpu tsee wupu feekee ju?


ndu, ufu m'chuch tuu kI yu. Itufu, Iyshu
upufeetseefunI, Apuu utI nI yu. AshI fu-
chu, upufeefunI, Iyuu Izuu fu Istu chI yu,
mungee tsI nI Izuu fu tuchIng kI yu.
8
Itufu, sIf sIysu ufup chIs tpu tsIs Apu-
nIIee ndu mungoo nu fu ng su. ApunII pu-
tseetsIm mungoo nu fu ng su, unoo tsI mu fI
chI nu fu ng su, unu mund kIyung kuchI yu-
fu ng su.
9
Itufu, nut shu Apu nIIee mungoo-
nuk su. Muu,

untuu tI ush kee ju? kuupu


nu ApunII sIyuu chI nuk shtu.

Muyuum-
shu Apu nIIee mungoo nu fu ngus, yusuf
upunII pu tsee chI nu pI tssu?

Muyuum-
shtu yusuf unoots tum yunIschI muum
zunduk su?

Muyuum shu unu mund yusuf


kIyung kuchI yuk su? Yusuf shu pusu nush
tuchIt pu nI tpu su. Ndun tuu tI ushI fu, Apu-
nIIee kumuch tu mu fI nI sIfu puch puyu pI
tpu su.

ApunII kumuch tu mu fI nI wunI pu


kumuch tuk? zupun chu.
10
Zufee kunu sIs-
sheem wuyung tsu tchu. Tsu peets tum,
mIshu sImu nuuts tum, mIshu musu cheets-
tum kunu sIs sheem wuyung tsu tchu.

Antuu tI un mungee tsI nI tuchI nguch?


ndunI.
11
AshI fu chu, sIyu mun mungI
muntsuk tu nu. Ngu tu fIt pu fI nu sIyuu
tuyus pu tu fu ngI nu utInu, wutum sIy unoo
tnIs chI muum zunduk su wu.
12
Itufu, shI fInts pu, tInu sIyuu Isus chI-
cheets Is. Anoo k'kuz wuts tu, chI nu fInts-
pu. Nuw tumuk pu fI nu shIng tum tsu.
Nupu nuw sIy ufu pIch tputs tumu pu fI
ushI fu tuu kI nu, nuw Utu shu chee tu-
fush kusu fu ng tu nu. SIysu shIng tum tsu.

Tumushu nu nuwuu kukI puyu muum


ndu zunduk su? SIf tufI sIy nuwuu ufu
chI nu fu ng su, wunu sI fI nupu fu ng su.
13
Yuwu mund wunguy tu fu ngI unu mund
sIyush tuu fu fI, sIyuum Isu soo kuk tuyus pu-
tu fu ngI nu.

Tumufee ushI muu mbIz chIs?


14
Kus yutu fu ngu fI, ndun tuu mutu mbIsh
tuu ku fI, ushI fI tuu sIy nuwuu kIs nupu fu ng-
su. Nuwuu yutu fI tum ndu nu fu ngIs, nutsu-
fu ngee zIs, ndunI. ChI nu fu ng su. Nuwuu
GIutusshcheemu3 , 4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1024

D
4.27 NIshu fI yuwuf tu tum Is ysu 54.1 tu utI tum tu.
kukI kIs muzI nu fu ng su, Apu nIIee wusu ndu-
fuf tumu pu fI ushI fu sIy nuwuu chI nu fu-
ng su. Afu ngI nu shu chI nu fu ngIs. Isu soo
tumu pu fee ushI fu sIy nuwuu chI nu fu ng su.
15
AshI fu ng tuu tIs,

muyuum shu nu nuwuu


ndu chI nuk su? wutum sIy kIz puf nuwuu
sIf chI nu fu ng su wu. SIy nuwuu kupung
Istu muum zundu fu ng su. Kcheets tuu tIs
nuwuu punu muum zundu fu ng su. WufI tu kI-
nuu fee su, ndu yuxu fus nuwuum punu fu-
ngI nuu psu.
1
AshI fu ng tuu tIs,

muyuum shu
nu nuwuu ndu chI nuk su?

Muyuum shu
kundu feetspu zIs ushI fus nuwuu nutsuk su?
Yuwu mund nuw sIyuu ItsIn su fu tuyus pu tu-
kI nu unu mu ndu zu wu nuwuu nutsuk su wu
utu shI nu.
17
NdunI, nIII tu fI tputs sIyuu
pIyu fI tuyus pu tu ku nu unu mund ushIk su.
PIyu fI tuyus pu tu ku nu un tputs

untuu tI
wunu sI fImshee zunduch? ndu. Isu soo kuk
tutu tsI muum zund ku sIn utu nu yu. Iyush
k'kInI tuchIt pu nu, utu sIn, sIyuu tumu ndu-
ku nu.
18
Kuupu tpu tsee wunu sI fI Istu muum
zund kuch, unchu kIz puf wunu sI fI yu. Nuw
sIyush ndun nuu tuu ku fI, nIII tu fI tputs
sIyuu wunu sI fI Istu kchu, wunu sIf chu. Itufu,
wunu sI fI mIsh k'kuzee tuyus pu tuch pu utufI
utInu. Itufu, uwshtI sIn ndu ush ku nu wu.
19
MuzI nu ngu ntsu, nuw sIyuu Ipuf pu zI
ushI fI nu. Wundu fI tum sIyu mund nuw
kIyung kuchIy kInu. KIz wIpuu ksut ku
tumu tuf pu fI ushI fu fI sIyuum mungI
muntsu kI, wutum Isu soo kuk ndu Izuu-
fu mu mu fIt mungoo nuk su wu.
20
SIyup
nupu ngu sI utInu. Nup kI nuu feenu, k'kIptI
tuyus pu tuch pu fI nu, ndu shu kIfu ku mun
yundu yu fu fI tuyus pu tu chI nu. Itufu,

tumuy chee zI? pInu su kI. AshI fI tuu


yundu kI nu, wutum sIyuum kIz puf mungI
muntsu kI nu wu.
21
MuzI nu ntsu, sIy Apu nIIee kumuch tu-
mu fI nI sIfup chee puyu muum zund kus,
ItsIn su fus chI nung tsu. SIf muzI nu mu nu
muzI nu fu ng pu su. Itufu, nuw shu nu ItsIn-
su fu kumun chInts pu. Apu nIIee kumuch tu-
mu fI nI puyuk chu nI, m'chuch tumu tuf pu fI
ushI fu tuu ku nI yu, Iyuu numbu numb tuf
ush kI yu Apu nIIee mungoo nu muu mu.
Itufu, Isu su mun mungI nI tut ku nI, ApunII-
shu wuumu wIpuum nchI yu, kIs shu
tuu chI nI yu.
22
Mung Apfumu fIn wIpuum
tsI mbun tInu fu ngI yu. MInum wIzu nIIIsh
tInu fu ngI yu. MInoots shu wIzu nIIIsh much-
chuf tInu fu ngI tum tu.
23
Apfumu fIn wuunu
zundeefu, much chu fIsh kumu sI nush tInu-
fu ngI yu. Itufu, ApunII shu wuunu zundu fu-
ngu, wIzu nIIIsh wuchI nu shtu tInu fu ngI tum-
tu.
24
NIsh tsI yu tsIs pIshum tuu fI yu Iyuu
tuyus pu tu muu mu. In tsI mbun kIz k'kuz
tumu pu fI ushI fu tsI mbun tuu fI yu. MushI-
ngu mu fI nI Apfumu fIn wIzunII much chuf
ApunII put kumuch tu mu fI nI sIfu puch put
tutsum kI yu. Itufu, Ich tu mu fIn shu wIzunII
Isus put kuk tutsum kI yu. SIf tufI zItu mI nu-
fI nI muchIsh SInu yush sufu tuu fu ngu sIn,
unush ApunII My sI su fI nee tuyu ndu fu-
ngI yu wuu nuu tsI kumuch tu mu fI nI. ChIy
unoo kuk puyu kuch, much chu feem puz
wIp ushI fu kInu chIch, kIyung kuchIy kIch.
KIz much chuf sufu Aku fu fIn chu.
25
Much
SInu yu wutu chu Aku fu fIn chIch tputs
wutsu pu nu. Tsup chu sufu kuup Ruhu bI yu.
Itufu, Utu shuch IchI ngu fu Aku fu fIn chIch
tumu pu fI ushI fu wuu nuu tsI nu fu ngu nu,
wundu fI tum Apu nIII mund kumuch tu mu fI-
nI sIfu puch puyuk sIn much chuf tumu pu fI
ushI fu sIn kIyung kuchIy ku nu. Anu nguz
kuk ksut ku nu Ifu su fIn shu.
2
Itufu, Iyshu
mInush Ifu su fI nu, Apu nIIIsh wutsu pun
Isu soo kuk mungoon ku nI, muntsI fIsh
ndu tuu kI nI. Wutum Apfumu fIn chI cheem
wIzunII wIp kInuk pu zI nI ushI fu ngu nI yu.
Afup cheew tuu tputs Apfumu fIn chI cheem
wIp kInuk tum sIn chu.
27
ApunII kuku Sufu-
fI nee kumun ku, tfu ngee ju,
SIy kIz mIpIsh tumu pu fee ushI fus
tuu fu ng su.
Ipu fIs ndu nuf puz ushI fu tuu fu ng su.
Nutu nuu, kIz puf shu mbu tung tsu.
MungIs kIs, Juy, juy, tng tsu.
Wutum ApunII Tuu fu shI pun utuwu.
Kusu muw tuu kIz wIp zupun tuu chI yu.
Wumu fI kusI chI yu yuw wuzu funII
tuufu unoo tsI,
utIyu,
D
tfu ngI yu Apu nIII.
GIutusshcheemu4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1025

E
4.30 NIshu fI yuwuf tu tum ApunII chtu fu ngu 21.10 tu utI tum tu.
28
AshI fu chu, Isus chI chIs muzI nu ngu-
ndu mu. SIy Isu soo mungoo nu fu ngus, Isuu-
ku fIn tumu pu fI ushIk su. ApunII wuunu
zundu fu ngu, sIyuuts tum Apfumu fIn chI-
cheem nu fu ngI yu.
29
ApunII WunI sIyuu
wuumu wIpuum nu fu ngI yu. Itufu, tputs
Apu nIIee kumuch tu mu fI nI puyuk sIn,
Utu shu cheem kInu ku nu yu, Apu nIIeem
wIp ndu kInu ku nu. MI shut, Aku fu fIn
wIp Isuu ku fI nee tsI nutsu fu ngI yu, kIyung
yuchu fu ngI yu. Nut shu wutu tum tu. My sI-
su fIn pun tputs Iyuuts tum kIyung yuchu ku-
nu Isus chI cheetsI nI.
30
Itufu, ApunII kuk
umku unoo tsI. Atee ju,
M'chuchufI wIp

muyuum shtu ju nIsh


Iyupu wushu nund tuuch? Afup zungu-
nee fush, ksu ngI wunIf pu tuf tu. Yuunu
Ipu fI nI Isuuk muu chI fI tuu tsIsh yuku
nuw mungI ksu chI nu.

Muyuum shI tu ju
tputs shI yuu muu chI fI tIsh putu tuch?
E
tchu Apu nIII kuku. AshI fI Iyshu umb-
tum puz ush ku nI ush kI tu mu nI yu My sI su-
fI nI kuk tuyus pu tum pun pu wushu nund
kIs tuu muum pInu su ku nI yu.
31
AshI fu chu,
zuwu nIIee, Iy IchI ngu fu nI Isu soo
mungoon ku nI, My sI su fIn pu neem tputs
ndu kInu ku nI. Itufu, Apu nIIeem wIp
kInu ku nI yu.
5
1

NItuu tI Iy My sI su fI nI mund yusuf


kIyung kuchIy muum wufI tu kee zI-
nI? ndu. AshI fI yu, unoo wuts tu tng tsu.
Isu soo tsI mu fI kuk chI nung tsu, wutum
Iyuu Izuu fu My sI su fI nee kuk Itutseefu,
Apu nIIeem wIp nu fu ngu wu.

Muyuu-
mu ushku My sI su fI nI mun kuk yusuf
kIyung kuchIy chIch? Wuts tu tunu, nuw
sIyuu utu shI nu.
Mazinangtsa nuwaa k'kina.
Nuw siyaa atashina
2
Apu nIIee kumuch tu mu fI nI sIfu puch
puyu pu nI tus, nutsee ts Is ktsup kI nuu fee-
su ushI fus, unu mund Isus sIyuum Istu-
muum pInu su kI yu.
3
Yusuf tuyus chInts pu:
tputs wuu nuu tsI wunuts ktsup kI nuu fI yu
ushI fu, Apu nIIee kumuch tu mu fI nI IchI-
ngu fu puyuchpu tInu, ndu mInum tI yum
k'kuzee nIy fu muum wufI tu kI yu. Izuu fu
puyuchpu, utu shI nu.
4
My sI su fI nee kuk
yuchu pI tpu shu. Puyu ku fI,

kumu pu
ApunII nuwuu chI nu chI yu? tush, Isu soo
kuk kupee tuk shu, Apu nIIee tu fush
kunu chuk shu. ApunII shI yuum mungu
Istu muum pInu su kI yu.
5
Itufu, Iyshu
Isu soo mungoon ku nI, ApunII shu WunI
mungoo zee Istu kI yu Apu nIIee kutu muu-
mu. Mungee tsI nI Izuu fu yufku Apu nIII-
ngu zI fI tu fush chI nu ku nI yu.

Isu su mun
mungI nI tut ku nI Apu nIIeem wIp kInu ku-
nI yu. IchI ngu foo tsI nI ApunII tutsu moo fu
kIs chI nu kI yu. Nutsee tsIch ktsup ku-
chuch, ndu chI yuu Istu kI yu Apu nIIee mu.
Nutsee tsIch ndun tuu tI yu ktsup ku chuch,
unu mun Istuk tum tu ju. Itufu, Isu soo tsI mu-
fI mungoon ku chuch, tpu tseets shu chI nu-
kuch, unu mu fI chI yuu kIz puf Istu kI yu.
ApunII unoo kIs nup kI yu.
7
Chtuk chus Isu sush kIs tuchI tu fu ng su.

Chukshu sIyuu wunee fu ngu Isu su mun


xufuk su?

Tumufee Isu soo kuk mus sI-


fI kusu muum zunduk su?

Tumushu ndu
kItsIs muzI nuk su?
8

Antuu tI ApunII sIyuu


Isu su mun tupu chI ndu fu ngI tuu nu sIyuu
yusuf sIfup chee k'kuz puyung tsu t?
ndu mbu fee.
9
Tputs sIyuu yutu fIt tuyus-
pu tu ku nu unu mund ushIk su. Nupu: tpoo-
tu mum shee puk chI tuu wufI nush pshtu-
kchuch

tumu kee ju? shu nee fu tpoo tkI yu.


SIyu shuch mInum tuu tu tputs My sI su fI-
nee kuk tuyus pu tuk chu, IchI ngu shu tpoo-
tuk puz ush tut ssu.
10
Itufu,

sIy tumu fee


wush tuchIt chIs? wutum sIy Isu su mun
mungIs tutu fu ng su wu. AshI fI nuw sIyuu
yusu yu nu,

tumu fee nIII tu fI shu k'kuz


chI nu chIs? utInu. MI shut, yuwu mund
tputs sIyuu pIyu fI tuyus pu tu ku unu mund
ApunII wuunu kupung wunI chI yu, wutum
tumu ndu ku wu.
11
Itufu, muzI nung tsu. Apuz nuw:
AshI fI tuu tu, nutsee ts Is ktsu pu ngInts
utI nuu fI,

chu ku ju nuwuu nutsu chu?

Muyu mu ndu ju nuwuu kIyung yuchuch?


Ayu utI nuu feenu, My sIs pu nI fI tputs
nuwuu ndu shu nutsu chI nIII nu. Isus
GIutusshcheemu4 , 5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1026

D
5.22-25 Ese kI ye Iu 36.27 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
yutufItshIshIfIneetsI nI Izuu fu tuchI ngu-
muum tsI pu fu ngI yu yusI nu mu nu, ndu shu
tchI nu. Ndu shu tputs nuwuu kIyung
yuchu chI ndu nu yu.
12
Itufu, My sIs pu-
nI fI sIyuu tumu nduk sIn, sIyuu: MshI-
fee tsIs tus ktsu pu ngI, ttu ttu ush ku-
nu yu. Anu fee chI nuk sIn,

muyuum shtu
wuu nuu tsI wuyu fee ktusheefusIn ndu
kupeet ku nu yu?
13
Itufu, zuwu nIIee, ApunII sIyuu
wuumu wIp nu fu ngI yu. Apu nIIeem
wIp kInuk chus, yutu fIt shI sheem chI nu-
fInts pu. Nuzund shI shee nuzu ndI yus pu,
ksung tsu. Itufu, suun pu tu chI nung tsu,
ufu Istung tsu.
14
ShIng tsu, wutum mInu-
mu fI k'kuz ApunII kumuch tu fu ngu wu.
An mInu mu fI tuu tu k'kuzI, Itufu Apu-
nIIee kumuch tu mu fI nI IchI ngu fu tutsu-
mookchu. Atee ju,
Tpu tsee chuu nuu tsI tumu tuf pu chI
ushI fus chI nung tsu,
tchu Apu nIII.
15
Ndun nuu unoo kuk puyu-
kus, kItsIs ndun nuu muzI nu kus, suun pu tu
pseef tuch pu su. Suun pu tu wufut wufut
ush kus, muntsI fI tuu kus,

tumu fee wushu-


nund tuu chIs Isus chI chpu tu tIs? AshI muum
wuts tu utInu, suun pu tu chI nung tsu tInu.
1
Itufu, nuw sIyuu utu shI nu, Yuwuu tsI-
mu fI ApunII WunI mungee ts Is p'tseeku
unufI ttsu mung tsu, tInu. AmbI ush kus,
ndu shu nuzund shI shee nuzund chIs, yutu-
fIt shI shI nguz ndu shu chI nut ssu.
17
MuzI nung tsu, Nuzund shIsh Apu nIIee
WunI kunduf tu kI yu. ApunII put ch nush
puchI fu ngu kI yu, ndu wush tu tu. ApunII
WunI wunu sI fImshee zund kI yu, mungoo-
zee p'tseekIyu. Itufu, chIy nuu yutu fI tu-
mu shee ufu tu fI chI nukchI. Ash kI tuu,
ApunII WunI mungee tsI nI tumu nuk puz
ushku tuxu fu kI yu.
18
Itufu, ApunII WunI
chI yuu much ku chu, uwush ufu tuchIt-
kuch, ndu shu yutu fIt shI shee puyu chIch.
Ash kuch, My sI su fI nI mu nI kuk ndun tum
kIyung kuchIy chIch, ndu shu wunee shIsh
tuuch chI.
19
Itufu, nuzund shI shee kumI fun
kumu nI muum nuts tu kIch. Tputs nuzu-
ndu mu pu nI fI tuuku, muntsI fI tuu kI yu.
Yutu fIt tuu kI yu, Imbu nguf zee mu fI chI-
nu ku, mIn shu tumu xI muum chI nu kI-
tum tu.
20
MI shut, upunII pu tsee chI nu ku,
yushIng'shufI tuchIt chIt tuf ush ku nu yu.
WIshu nush tuchIt kI tum tu. MI shut, ndu
wushu nund tputs pu tu mupIyf sIn tuu ku nu,
muntsIf tuu ku nu. Nutsu ku nu. Wufut ku nu.
WutsI yu nuptu fI tuu ku nu. Yutu fI tu ngu zIm
tmu fu ku nu. Shu chI muum chI nu ku nu.
Tpu tsee nIyf ku sIn, tpu tsee tsI yun tuk-
sIn ush ku nu. Wuu nI tu fI shu nIy ku nu.
21
MI shut, tpu tsee yutu fI tum nu mu mu fI
chI nu ku nu. MI shut, kufu su mu mu fI chI-
nuk sIn, wuum pu nI fI tuu ku nu. Ash ku sIn,
yutu fIt shI shee mu fI chI nu ku nu.

Anu-
mu sheem sIf sIyuu wunIp wunee fu ngI-
nu? Wundu fI tum nu sIyuu wunee kI nu.
Anu mush tputs Apu nIIee wutsu pun ndu
pung chI yu, ndunI utInu. Apu nIIee tu fush
yuchu zI nIII nu ju, ndu mbu fee.
22
Itufu, Apu nIIush WunI Iy tuchIt ku-
nI, tutsu moo fu tuu ku nI yu wunu sI fIf tu.
Ufu tpu tsee chI nu ku nI. KsufI tuu ku nI.
Tputs put mupIy fu tuu ku nI. Tputs Iyuu
yutu fI tum nuk tuu, Itum su fu nI tuu ku nI.
Tpu tsee kIs nup kI nI yu. Istum pu nI fI shu
tuu ku nI. Yuu nuu tsI k'kInI puyu ku nI yu.
23
Tpu tsee wunu sI fI nup kI nI yu, kIsu tu-
kee zI nI. MungIp tu nI tuu ku nI yu. AshI-
mu mIsh tputs tuuku, Apu nIIee kuk
Izuu fu puyu kI yu. WunI muum wunI ndu-
ju.
24
Isu su mun mungI nI tutu fu ngu fI nI,
nuzund shI shee Izuu fu wuts tu, tfu ngI nI.
Isus yusI nu mun tsI pu yu fu, yutu fIt shI shee
Izuu fu tuchI ngu fu ngI yu, tushI tu ngu fu-
ngI yu. AshI fI tum tuu ku nI. Iyshu Isu sush
tuchIt ku chu fI nI, yutu fIt shI sheets tum
Izuu fu kusu ku nI.
25
AshI fu chu, Apu nIII-
mun WunI tuu ku nI, ushI fI uwush Izuu fu
tuchI tee nI tunu.
D

2
SheefunI, chI yu mu-
fI shu tpu tsee kusI muum ndu shu zund chI-
nI yu. Tpu tsee ndu shu kIyung yuch chI-
nI yu. Yuun pu tu tI nI ndu shu nutsu chI nI.
Wunu sI fI fI tuu chI nI yu, Apu nIIIsh WunI
tuchIt ku nI. AshI fu chu, ApunII shu mu fI
WunI tchI tung tsu nuw sIyuu utu shI nu.
GIutusshcheemu5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1027
Isuschichis mazinangandama.
Saanpata istangtsa Apan!!ee
mangoonamaama, nuw siyaa tina

1
Tputs Apu nIIee kuk putux kI nuu fI
ushI fu, yutu fIt shI shush puntsu kI-
nuu fI ushI fu, mungoo zee yufu muum
Istung tsu. ShIy shu ApunII chI chIsh
Istung chu, upI nIII fI wuneeng chu. Itufu,
pup chu, shuu nu shu yutu fIt tuu fush tInu.
MungIp tIsh wuneeng chu.
2
Ash ku chI nuu-
fee shu, tpu tsee Istu chpu shu tuwIz puf tu-
muu mu. ShIng chu, wutum Isus suun pu tu-
tIs Istung tsu utuwu.
3
Itufu, mungI shIsh:
Nuw kIz puf Apu nIIee mungoon kI nu wu.
AshI fI

tumu fee nuw shu yutu fIt tuu-


chee?

Chu ku ju nuwuu Istu ku Istuch?


utI nuu fee shu, ngu tIsh tshu, Isu soo kuk
ngI chIk shu.
4
ShuunuutsI tuu fu shIsh nuts-
tung chu. Tpu tsI mun tu fush chI nu fInII-
pu. ApunII put kuk wush tu tu ju tng chu.
Ash kI nuu fee shu ndu shu puzI chIsh.
Apu nIII mun kIs tuuch shu.
5
Ash kuch,
chIy chuu nuu tsI yusu tu fIch.

Tumufee
chIy nuu yusu chIch tpu tseetsI? Wuu nuuts-
tu mu fI yusu chI yu. AshI fu chu, suun pu tu
Istung tsu mungoo nu muu mu utu shI nu.

MI shut, tputs sIyuu Apu nIIee kuk


tuyus pu tu ku, sIysu Istung tsu, muu chI
wunu sI feew unoo ngu tu fI tIs pu nung tsu.
7
MI shut, pup tsu, ngI chIz puyu fInts pu.
Apu nIIee ngI chI muum pInu su kI yu. Nupu:
wchoo tsI tu ngee fuch, unu fI tum wutu-
fI tum pusu tu fIch. AshIk puz ush chI yu
Apu nIIee mu.
8
Tputs nuzund shI shI ngu zI fI
tsI tu nguk puz ushku, yutu fIt shI shI fI tum
pusuk puz ush kI yu. Ash ku chu, wuu nuu tsI
YushI ngup kunu tsIp chI yu. Itufu, tu-
fu shI nguz wunu sI fI mIsh tsI tu nguk puz
ushku, wunu sI fImshI fI tum pusuk puz
ush kI yu. Ash ku chu, ufu tu mu fI Apu-
nIIush tuu chI yu.
9
AshI fu chu, wunu sI fI
tuu muum sumbuy tufInts pu. Ndun nuu
sumbuy tu kus, zupIsh yuwush ApunII
zund ku unush sIyuu wunu sI fI tuwu puk-
puz ush chI yu.
10
AshI fu chu, yuwush
wufI tuk chu unush ufu tpu tsee Istung tsu.
Tpu tsee yushIng'shucheetstuu Istu kchus,
Itufu Isus chI chpu tu tIs yunu fu Istung tsu.
AshI fu chu, shIng tsu utu shI nu sIyuu tsI
Isus chI cheets Is.
Na nuwaantarisha kuwipti
yandakina siyaama
11
Nuwuu nI kuwIp tI yundu ku fI, kupu-
ngu mush ufu yundu kI nu.
12
Pup tsu, tputs nuwuu kIs nupu ndu utu-
sIn, sIyuuts shu: TusI fee tsIs ktsu pu ngInts,
utu nu yu. Isu su mund wumIn Utu shuch
kIyung yuchu fu ndu mu, utu sIn, punIk-
sIn, tpu tsee unoo kumuch tu ku nu yu, Isus
Iyuum yusI nu mun tsI pu fu ngu ndu utu-
nu yu.
13
SIyuu ktsu pu ngInts utI tuut ssIn,
Itufu My sI su fI nee kuk ndu Izuu fu puyu-
ku nu. Mungu tu fI sIyuu kusI muum zund-
ku sIn utunu. SIyush kuk pzu pu nI muum
zund ku nu.
14
Itufu, nuw shu Isu soo tsI mu fI
kuk pzu pu nI muum zund kI nu, puzI kee-
zI, ndunI. Isus yusI nu mun tsI pu fu ngu,
nuwuum tumu shI fee tsI IchI ngu fu tuwu-
pu fu ngI yu. AshI fu chu, yuwuu sIf chI nu-
fu ngI unoo nut shu chI nu kee zI. Nuw unoo
IchI ngu fu mupIy kInu.
15
Nutsee tsIch
ktsup kI tuu tIch, Apu nIIeem ndu Istu kI yu.
Ndun tuu tI yu ktsup kuch, Istu kI tum tu ju.
MInu mu fI chI yuu Istu kI yu yuwu mun
Apu nIIeem wIp kInu kIch unu mu nu.
1
Tputs unufI chI nu ku, ApunII shu kIs
chI nu chI yu. SIysu unufI k'kuz chI nu kus,
ApunII shu sIyuum mungee mIs mupIym
punu chI ntsu. Wuumu tIp tsIf IchI ngu fu
ush chI yu tInu.
17
AshI fI yu, nu ktsu pu mu mun chI nu-
muum wutsI shtu tInu. Tputs sIyuu tumu-
ndu ku nu un Izuu fu zumuch tI sI nu pu.
Anu mun k'kuzee yusuf muzI nu muum
zund kee zI. Wutum Isu su mund tum kuk
kupung kIyung kuchI yu fu ngu fI, mufu chI-
fI zupun tuu fI yu. AshI fu chu,

muyuu mu
un tputs nuwuu yusuf kIyung tchuch?
Wuppu tInu.
18
Iy kufu ku fI nI, Isusu, sIyuu Isus chI-
cheets Is Izuu fu ksu tuch pu fee.
]Wup pu fee. TsI yu tsIs wutum chu.|
GIutusshcheemu6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1028
1
1

Zuwuu, tumu fIm su Isus chI chIs,


tuu fIs?
Nuw Pupof tu nu. ApunII nuwuu Ipu su-
fu ngu, Isu soom tuyus pu tum pu nI feem nu-
fu ngu ndu. Nuw wutu tu nu. Nuw sIyuum
Ips shu chee mIs kIfuk yundu yu fu fI,
zungun kI nu. ApunII sIyuu wuumu tIp tsI-
feem nu fu ngu sIysu Isu soo mungoo-
nu fu ngus, ndu sumbuy tuk su.
2
Apu fIch
mIshu Iy Kufu ku fI nI Isusu sIyuu wunu sI fI
nup chI yu, mungooz mupIy muum sIyuum
punu chI yu utInu.
3
ApunII Iyuu kIz puf chI nu fu ngu, mungI-
nI kIs chu. AshI fu chu, Apu nIIee: Apuu,
shIy kIz puf tIsh chu, utI nI yu. ShI yuu kIz puf
chI nuk tu nI chu. ShIy Isu soo Ipuf tIsh chu.
Iyshu Isu soo kufu kuf tu nI chu. Ipu fI mu nIsh
Iyuu shuu nu shu tIp tsI fee mIsh nu fu ng shu.
Ipu fIsh shI yush nu tuuku, Iyuu ufu tu mu-
fI tum nu Istu ku tuu kI yu. AshI fI yu, Apuu,
wup pu fI, mungI nI kIs utI nI yu.
4

Tumufu Apu fI nI Iyuu chI nu ku? Ndu-


tu mu tsu pu fu nu see tInu chu ufu Iyuu
wuumu tIp tsI feem Ipu su fu ngI yu. Nuw
tpu tsI fI wunu sI fI nund shu pu fee tuu chI-
nIIIn pu, tfu ngu, yutu fIt shI shI fI nee tsI nI
tuchI ngu fu ngI yu.
5
MI shut, Iyuu ksu mIsh
chI nu ku, wuunu Iyu nguz zundeefu, tpu-
tsee: Nuw shI yuu Ipuf tu nu tchI mu, tfu-
ngI yu. Tyu fu, Iyuu Isu su mun wumIn
wIpuum puz ushI fu nu fu ngI yu.

Apu nIIee: shI yuu ufu kIz puf chI-


nuk tu nI chu utInI, wutum Iyuu kupung
Istu fu ngu wu. Iy ndun tuu wufI tu fu ngu nI,
yutu fI tuu tu nI tuu fu ngu nI, ApunII Iyuu
nuyu nI fu ngu, Istu fu ngI yu. Wuu nuu tsI WIp
kIz puf chI nu fu ngI tuu, Iyuum tsI pu muum
zungu nI fu ngI yu.
7
AshI fu chu, nu Iyuu
Isu su mun ufsI fI ApunII Iyuu yutu fIt shI-
shI fI nI IchI ngu fu tuchI ngu fu ngu, YushI-
ngoo Iyuu Itu tsI fu ngI yu. ApunII wuunu
Iyuu mungu tu fI Istu muum zundu fu ngu
Ipsshucheema
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Papororini Ipsshucheem yandarangu anootsi
(Tuyus pu tum pu nI fI nI kupI to fo 19, mI shut 20.13-38: nuts tu ngI mu sI.)
Pupo fo fI nI tuchIp musuch Ip sush tuu fu ngI yu. Apu nIIee kuk tuyus pu tu fu ngI yu. Anush tputs
zupu nI Isu soo mungoo nu fu ngu nu. Sheefu, zupIsh shu nIII tu fIt tputs tuyus pu tu pI tu nuu tu fu ngI-
yu. Itufu, Pupo fo fI nI ufu kupung chI nu fu ngI yu Ips shu cheetsI tpu tsI. Rom shuch ufkuf Pupo foo
pungu sush tumu nu fu ngu, Pupof shu Ips shu chee zuwunII wund ndu mbI zu fu ngu, chI nu fu ngu,
kIfu kuu yundu fu ngI yu. Yundu yu fu, Isus Iyuu kupung chI nu kI yu, tfu ngI yu, mI shut, wunu sI fI fI
tuung tsu, tfu ngI tum tu, mI shut, Isu su mun yushI ngoo sIyu mu fI k sIng tsu, tfu ngu, kIfu ku mun
yundu fu ngI yu wum ku fee mu.
AshI fI yu, nu yuwuu kumu nI fu ngu unoo kumun chInII pu:
A. 1.1-2:

TumufImsu, IsuschIchIs?
B. 1.33.21: ApunII Iyuu ksumIsh chInuku, Isusumun Iyuu kupung IstufungIyu.
C. 4.16.20: SIy ApunIItIschu wIpIs, ushIfIy ApunII wIp ushIfus tuungchu.
D. 6.21-24: SIyuu IchIngufootsIs chInukInu. ApunII sIyuu ksumIsh chInuku, ufu sIyuu
IstuchIyu.
Nu wup pu fee.
Tfu ngI yu Pupo fo fI nI.
Papororini Ipsshucheem tputs yandarangiya
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1029

D
1.20-22 SuImo 110.1 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
ushI fu ngI yu. Iyuu kupung chI nu fu ngu,
ushI fu ngI yu. ApunII wuunu zundu fu ngu
ushI fu ngI yu.
8
Anu mun shu Iwuz ndu puk-
chI yum puchI ndu fu ngI yu Iyuu Istu muu mu.
Iyuuts shu, ItsIn su fu mungoon pu nu, tu,
mungee tsI nI p'tseefungIyu Isu soo kuk
mungoo nu muu mu.
9-10
Iyuu mungee tsI nI
p'tseefungu, Iyshu mungoo nu fu ngu nI yu,
yuwuu sIf tu mu su ApunII tupu chI ndum pu-
nee tsI zungun chI mu, tfu ngu unoo tsI. SIf
ApunII wIpuu kumup shI fu ngI tuu, Itufu
yuwush wuunu zundu fu ngu, Iyuuts shu
mungee tsI nI p'tseefungIyu. Yuwush zufI
wufI tu fu ngu unush WIpuu tupu chI ndum-
pu neem nu fu ngI yu. Nu WIp shu kIz puf
kufuk wumu fI kusI fu tuu kI yu. Tsu pu fu nus-
shu chee kusImbeefu, wun sI pI cheets tum
kusImbeefu, ufu tu mu fI wumu fI kusI fu
tuu kI yu.

Tumufu Iyuu chI nu ku?


11
AshI fu chu, sIf tumu wuunu zundu fu-
ngu, Wuu nuu tsI WIp kufu kuum nchI mu
tu, Iyuuts tum tIp tsI feem Ipu su fu ngI tum-
tu. Ufu ApunII wuunu zundeefu, ush tu chI-
mu, tfu ngu,
12
Iymu, Utu shu chI mu sI nI,
Isu su mun mungI nI tutu fu ngu nI yu. ApunII-
shu Iyuu, wunu sI fI tuu pu nu tu, mungee tsI-
nI p'tseefungIyu wIpuu Izuu fu mungoo nu-
muu mu, mI shut wunu sI fI tum tuu muu mu.
Anu mund shu uyum tuu tI: Apuu, shI yuu
kIz puf chI nuk tu nI chu, tchI nI yu.
13
ApunII sIyuum ufup cheets tum tIs Istu fu-
ngI tum tu. Tputs sIyuu k'kuzee zufu mum shI
kumu nI fu ngu, Isus Iyuu tupu chI ndu muum
tsI pu fu ngu tu, Isu soo kuk muzI nu fu ngus,
sIysu mungoo nu fu ng tum su. Mungoo nu fu-
ngus, ApunII sIyush Wuu nuu tsI WunI pshtu-
fu ngI yu, wutum nuwuun shu tpu tsI fI KunI
tup shtu chI mu sIf, tfu ngu wu. Nuw tu ndu
tpu tsI fI tpI tu sIyush WunI pshtu fu ngI yu.
14
Wuu nuu tsI WunI Iyush tup shtu fu ngu,
Iyshu ufu tu mu fI ApunII tIp tsIf tuu chI nI yu.
Ndu uyum tuu tI Iyuu kunu tsIp chI yu. ApunII
wuunu tIp tsI fee IchI ngu fu wuun pee nufI-
ngu chu, Iyuuts tum Isus chI cheetsI nI nufI-
nguch tum tI yu. Ash ku chu Iyshu ufu tu mu fI.
Apuu, wup pu fee, wunIp Iyuu chI nu fu ngush
Istu fu ng shu wu, tchI nI.
15
AshI fu chu, tsI yut ssee sIyu mun muzI-
nu yu fu fI, mungI kIs chu. Wundu fI Isu soo
Izuu fu mungoon ku nu tssIn chu sIyuu tsI.
Isus chI chee wuuts tum chI nu ku nu, tssIn-
chu.
1
AshI fu chu, unoo muzI nu fu ngu fI,
nuw mungI kIs ufu ApunII pu tsI yut ku fI,
Apuu,

tumu fu shIy Ips shu chee Istu fu-


ng shu? utInu. MI shut, sIyuum Apu nIIee
mush kI nu.
17
TsI yut ku fI, Apuu, shIy kIz puf-
tIsh chu utInu. ShI yuu tsI mu fI chI nu kI nu,
wutum Ipu fee tsIsh Iyuum zungu nI fu ng shu-
wu Isu soo tsI. AshI fI Apuu, Ips shu cheem
Istung chu. ShuunuutstufI mungoo nu muum
mungoom kupung pu nung chu. Mungoo
p'tseengchu, Apuu, sIyuum tsI yut ku fI
utInu.
18
MI shut,, Apuu, shuu nu tpu tsI fee-
mIsh Ips shu chee Ipu su fu ngush, shI yush
ufu tu mu fI tuu chI nIIIn pu. MI shut, Iyuun pu-
tu tu nI Isus chI chpu tu tu nI wushu nund kIs
shI yush shu nIy chInI pu. ShI yush ufu ngI nu-
shu pu fee tuu fu shee mu nI wunu sI fI mIsh pu-
nuch shu, Apuu. Anoom mungoo nu muum
mungoo zee p'tseengtumchu Apuu, utInu.
19
MI shut, Apuu, wIz pu fI fee tsIsh mungoon-
chI nIIIn pu. Tumufupu Ipu fee tsIsh tuwIz-
puf tu fu ng shu ushI fI tum tpu tsI fee tsIsh
tuwIz puf tung chu, sIyuum mush ku fI utInu.

ApunII wIz pu fI fI nI tumu fu!


20
ApunII
wuun pu tu wIz puf Isu soo Itu yu mu fu ngu,
sheefu kunI ndup tunu fI ngu fu ngu, kIz puf
kufu kuum nu fu ngI yu. KIz puf kufu kuum
nu fu ngu, Nu kuyu nu Iyu mu fI kusI yu nI,
tfu ngI yu Isu soo tsI.
21
AshI fu chu, wun sIp-
cheewuuts tum ufku fI kusI fu ngI yu, mI shut
tsu pu fu nus shu chee wuuts tum ufku fI
kusI fu ngI tum tu. Kufuk kupu ngoo wuuts tuu,
puk chee wuuts tuu kusI fu ngI tum tu. Kufuk
ufu ngeem tuu fI nuu fI ushI fu, unoots tum
Isus kusI fu ngI tum tu. Apu nIII mun wIz pu fI fI-
nI Isus ufu tu mu fI wumu fI kusI fu tuu kI yu.
22
Isus Wupu fI mun wIz pu fI nI wumu fI
kusI fu ngu, ApunII shu, Nu shIy shu yuu nuu-
tsI tpu tsI fI nI ksu tung chu. ShI yuu ksu tu mu-
pu neem Ipus chInII pu, tpu tsI fee mIsh kufuk
tuuch shu,
D
tfu ngI yu wIpuu tsI.
23
AshI fI
Isus Iyuu tIptsIfeetseefu, Iyuuts shu tuwIz-
puf tu ku, Iyush wumu fI kusI fu tuu kI yu.
Ipsshucheemu1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1030
NIII tu fIt ushI muum wunI ndu ju. Isu su mu fI
kusI fu ufu tu mu fI tuu kI yu.

Tumufu ApunII
ushku? utu shI nu.
Minootssha kamanchintspa yuwaa
Apan!! iyaa Isuschicheetsini
tapachindarangu anootsi
2
1
SIf sIy tunu fIs Apu nIIee mupIy fu-
ng su. Yutu fI tuu tsI mu fI chI nu fu ngus
Apu nIIee ndu puk chI yum chI nu fu ng su.
2
Anpu fu YushIng chI chIsh tputs kIs tuchI-
tu fu ngus, yutu fIt tuu fu ng su. YushIng'
kufukchu kIz pu fI. SIyuu kupu ngu fI
kusI fu ngI yu. Tpu tsee yuw Apu nIIee
ngut ku nu unoots tum IchI ngu fu kumuch-
tuk tum tu.
3
IchI ngu fu nI ushI mu nund mun-
nI. MungIch yutu fIt chI nu kIch, nutsIch
tmu fu kIch, chuu nu zund kIch unoo tsIm
tuchI tu fu ngu nI yu. AshI fu chu, ApunII
Iyu mund yutu fIt shI shI fI nI tsI yun tu yu fu,
Iyuu wunI muum wufI tu fu ngI yu. Tpu tsee
IchI ngu fu wunI muum wufI tu fu ngI yu.
4
Iyuu wunI muum wufI tu fu ngI tuu,
ApunII kchInumsheefu, Iyuu nuyu nI yu fu,
kupung Istu fu ngu,
5
WIpu mun tuu fu shIsh
ufu tu mush Iyuum punu fu ngI yu. Tuu fu-
shee mu nI kunee sIch punu fu ngI yu. Ndun-
tuu wufI tu fu ngu nI, tsI puf puz ushI fu ndu
chI nu fu ngu nI, Itufu ApunII shu Iyuuts shu
Itu yu muk puz ushI fu ngI yu.

MI shut, Iyuu
Itu yu muk puz sheefu WIpu puz ushI fu
Iyuu yuwuf nufI ngu yu fu, kufu kuum puz
ushI fu Iyuu nu fu ngI yu. Iyshu Isu su mun
kIz pu fI tum tuu ku nI yu.
7
ApunII Tputs ztufu nuwuu: Tumufu
ApunII ushI fu ngu, tpu ndu tu, Iyuuts shu
tpu tseetsI nI chI nu fu ngu, Wuu nuu tsI WIp
Iyuum tsI pu muum zungu nI fu ngI yu.
8
AshI fI yu, ApunII wuunu zundeefu,
Iy ndun tuu Apu nIIee chI nu fu nI tuu ku-
nI, ushI fI tuu Isu soo zungu nI fu ngI yu.
Iy shuchu Isu su mun mungI nI tut ku nI,
ApunII shu Iyuu mungu tu fI tupu chI ndu-
kI yu.
9

NItuu tI yuu nu mun tu ju wIz pu fI-


fI nI kumung chI nI? ndu. Wuu nu fI tputs:
Yuwu mu nu fI nuw wunu sIf tuukI unu mu-
nu fI pu nuwuu tupu chI ndu chI yu utI nuu-
fI yu,

tumu fee unu mun tupu chI nduch?


Isu su mu nu fIt chu tupu chI ndu chI yu.
10
Apu nIII mu fI tIp tsI feem nu kI yu Iyuu tsI.
SIf tu mu su, ApunII mungush chI nu yu fu,
tpu tsI fI wunu sI fI tuu pu nu tu, nu In tuu-
fu shIsh kunee sIch unoom punu kI yu.
11
Itufu, mbI zu fInts pu, sIf tumu sIy
tunu fIs, Utu shuchpu tI nI Apu nIIeem
yusu muum wufI tu fu ngee zIs. Utu shuch
sIyuu, An tputs ndu ktsu pum chu, Apu-
nIIee kuk ndu puyu ku nu, tfu ngu nu
sIyuu tsI. Yuwu mund nutsee ts Is ndu
ktsu pu fu ngus unu mund Utu shuch tputs
sIyuu nutsu fu ngu nu.
12
SIy Apu nIIee Ipu su-
mu fI nI kuku ndu muzI nu fu ng su. Utu shu-
cheem suu nuu tsI nu muum pInu su fu ng su.
Utu shu cheem kInu muum pInu su fu ngus,
ApunII Iyuu Utu shu cheetsI nI: Tupu chI-
ndu chInts pu, tfu ngu, Iyuu tsI mu fI Utu-
shu cheetsImu fI, tfu ngI yu. Itufu, sIyuu
tunu fee tsIs, tfu ngee ju, ndunI. AshI fuch
Apu nIIeem tIp tsIf kInu muum pInu su fu-
ngIs. SIy kuupu Apu nIIee ndu mungoo-
nu fu ngus, mupIy fu ngu tu su. Ngu tIs tuuf
ushI fu ng su.
13
Itufu, nut shu sIy Isu soo
kuk muzI nu fu ngus, sIy tunu fI mun tuu tIs
tuu fu ngus, nut shu In sIy Iyup tu Utu-
shuchpu tI nI muu chI fI tu nI chu. Isus Iyuum
IchI ngu foo mu nI tsI pu fu ngu, ufsIf put
sIyuuts tum tuchI ngu fu ngI yu.
14-15
Isus, Iyuun pu tu tI nI k'kuzee yufu fu-
ngI yu. Nu mInum pu zI nI ushI fu nI tuu ku nI-
yu. SIf, Iy Utu shu chI nI sIyuu kundu fu-
fI mun tu nI chu. Iy My sI su fI nee tsI kuk
puyu fu ngI nI, sIysu ndu puyu fu ngus,
unu mund sIyuu nutsu fu ngI nI. Itufu, Isus-
shu kIz puf kIyung kuchIyeefu, Iyu mund
chu yu fI nI tsI pu fu ngI yu. TsI pu fu ngu unu-
mund nu ApunII kumuch tu mu fI nI Iyuu
ndu kIyung yuchu kI yu, wutum kumuch-
tu mu fI nI wuzu pu nee fu puyu muum
pInu su fu ngI nI wu. Itufu, uwshu, TsI mbu-
noo Utu shu cheets tum, ufup cheets-
tum tpu tsI fee mI mInu mu fIt puz ushI fu
nchI mu tu, Iyuum tsI pu fu ngI yu. AshI fI
Isu su mu nu fI Iyshu IchI ngu fu nI ApunII tu-
nI chu tIp tsI fI nI yu. Iyuun pu tu tI nI chI nu-
ku nI, kIs tuu ku nI yu.
1
Isus yusI nu mun
kIyung kuchI yu fu, tsI pu fu ngu, Iyuuts-
shu nuts shI nI kupee tu fu ngI yu. MI shut,
yuwu mund Iyuum tsI pu fu ngu unu mund
Ipsshucheemu1 , 2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1031
ApunII shu nu Iyuuts shu kIs chI nu kI yu,
Iyuum wunee shIsh ndun shu pu fee. AshI-
fI yu, Iyuu IchI ngu fu nI Wupu feem tIp tsIf
nu fu ngI yu.
17
Isus umb ushI fu ngu Iyuu
Utu shu cheetsI nI: Nuw tpu tseem IchI-
ngu foom tsI pu fu ngI nu, ushI fI sIysu ufup-
chee tunu fee nutsu fInts pu, tfu ngI yu.
SIyuuts shu tunu fee tsIs unoots tum utIyu:
SIyuum tum nuw tsI pu fu ngI tu mu nu, ushI-
fI nu mupIyng tsu, tfu ngI tum tu sIyuu-
tsI. AshI fI nu chI nu yu shtI nI tuu ku nI yu.
18
Isus Iyuum IchI ngu foo mu nI tsI pu yu fu,
ushI fu chu nu ApunII WunI Iyush IchI ngu-
fu shI nI tuu kI yu. ApunII pu tsI yu tu muum
ndu puzI ku fI nI kIs tsI yut kI nI yu, xufu-
shee mu nI ndun shI tu. ApunII WunI Iyush
tuuku, Apu nIIee Iy wushu nu ndu Apuf tu-
nI chu tInI yu.
19
AshIk chu, zuwu nIIee. SIf, sIysu
Apu nIIee xupoo fu ngI tuu tIs, Itufu nut shu
mungoo nuk su. Mungoo nee fus, ApunII
sIyuuts shu: Nuw sIyuu tpu tsI fI tu mu nu,
tfu ngI yu. AshI fI nu In wushu nu ndu-
fI tu nI IchI ngu fu nI ApunII shu tu nI chu
tIp tsI fI nI yu. Apu nIIee muu chI fI tu nI chu
IchI ngu fu nI.
20-22
Ich tu fu, Isus Iyuum tsI pu fu ngI yu.
Sheefu, Isu soo kuk Iyuu kumu nI fu ngu nu
Isu soo tuyus pu tum pu nI. Sheef sIn, tputs-
shu zupun mungoo neef sIn, Apu nIIeem
tIp tsI fI kInu fu ngu nu. AshI fum chu, unu-
mun sIysu tIp tsI feem tum kInu fu ng su.
Itufu, IchI ngu fu nI mInum pu zI nI ushI fu nI
chI num punu fI tuu kI nI yu Apu nIIee mu.
Nupu: Iynuu wushu nu ndu fI ApunII puz
pungu mInum tu shu fI puz ushI fu nI tuu ku-
nI yu, wutum ApunII WunI Iyush tuu ku-
wu. Isu su mun punguk puz ush kI nI yu. Isu-
su mun tuyus pu tum pun kuku, mI shut Apu-
nIII mu nu tum kumu nI mu pu nI mun kuku
Apu nIIeem punguk puz ush kI nI yu. Isus
tuyus pu tum pun Isu soo kuk putu zI nuzpuz
ushku pushu chI fu ngu nu. Sheefu, unu-
mun shu Iwuz Isu soo kuk kumun kumun
ushI fu ngu nI, mIshu chI chI fus tuk puz,
mIshu kumu fIk puz, mIshu puxIz tuk puz
ush kI yu. AshIk puz ush ku nI, mungoo nu fu-
ngu nI, Isu su mun ufu ngu nu shu mInu mu fI
punguk puz ushI fu ngu nI yu Apu nIIee mu,
wutum ApunII WunI tIp tsI fIsh tuu ku wu.
Wunu sI fI tum tuu ku nI, ApunII Iyush kIs
tuu tu fI yu. AshI fI yu, unufI mungoo nung-
tsu. Apu nIIee kupung chI nu ku nI Iyuun pu-
tu tI nI chI nu yu nI utInu.
Mishat, tchintspa yuwaa nuw siyaam
tayaspatampaneem taakuri, siyaam
Apan!!pa tsiyatkina anootsi
3
1
AshI fu chu, yuwu mund sIyuu tuyus-
pu tu kI unu mund, nuwuu putu yu fu-
sIn, tumu nu fu ngu nu yu.
2-3
SIy nuwuu yusuk pu su. ApunII sIyu-
nguz tunu fee tsIs chI nu fu ngu, nuwuuts-
shu sIyuu tuyus pu tu muum kumuch tu fu-
ngI yu. ApunII: Nuwuu mungoon ku sIn
nuwuu nu KunI tpu tsush tup shtu chI mu,
ApunII, tfu ngI yu nuwuu tsI. Nuw shu nu
sIyuu tsI unoo kumu nee nu, yuwuu ApunII
sIf kumup shI fu ngu unoo tsI. Anoo nu
sIyuum pukIch yundu yu nu.
4
AshI fI yu,
sIysu kIfu ku fee tsI nuts tu chus, yuwuu
ApunII nuwuu: Tunu feets tuu chI nu kI nu,
tfu ngu unoo mungoo nuch pu su. Ipu fI mu-
nI mung' tut ku sIn ndun tuu Utu shuch
tpu tsI, nuw tupu chI ndu pI tInu, tfu ngI-
yu Apu nIII nuwuu tsI.
5
ApunII sIf tumu
zItu mI nu fI nee tsI nI unoo ndun tuu kupung
kumu nI fu ngu, Itufu nu In Iyuuts shu
Isu soo tuyus pu tum pu nee tsI nI kumu-
nI fu ngI yu. ApunII WunI mungee tsI nI
p'tseefungu Iyshu yuwuu ApunII kupung
chI nu fu ngu unoo mungoo nu fu ng tu nI chu.

Wutu chu yuwuu ApunII sIf pukIch


kumup shI fu ngu unoo. Tunu fee wuuts tum
tputs tpu tsI fee mI nchI tu mu nu, ApunII,
tfu ngI yu. Utu shuchput mInu mu fIt puz
nutsu sI ushI fu kInu chI nIII nu yu, tfu ngI-
yu. Wutum IpufI tpu tseem IchI ngu foom
tsI pu fu ngu wu. AshI fu chu, Ipu fee tsI
mungoo neef sIn, tunu fee wuuts tum, nuw-
shu tpu tsI fee mI nchI mu, ufu tu mu fI kIs
chI nu chI mu, tfu ngI yu Apu nIII.
7
AshI fI yu, ApunII wuun tu fI zundeefu,
nuwuu Istu mu pu neem nu fu ngu,
kumuch tu fu ngI yu, ShIy shu tunu fee tputs
IchI ngu foot ssIn kumu nI shI nI Ipu fee tsI
kuku, nuwuu, tfu ngI yu. ApunII nuwuu
kumuch tu kchu unshu nuwuum wuunu
Ipsshucheemu2 , 3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1032

D
3.9 DunIe Iu 3.9 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
wIz pu fI fI nee tsI punu fu ngI yu.
8
Ndun tuu
nuw wufI tu fu fI, ApunII tIp tsI fI pIyuf-
tu chee wu nuwuu ItsIn su fu tuu muum
kusI fu ngI tuut ssIn, ApunII nuwuu kumu-
nI mu pu neem Ipu su fu ngI yu. Nu shIy shu
Ipu fee tsI kuk tunu fee tputs kumu nI shI nI,
tfu ngI yu. Wuu mu fI Isus Iyuu Istu fu ngu,

tumu fee chIy nuu unoo ushpu yusu-


chIch? Uw ch nush kupung chu, Itufu
yuwuu tsIm yusu fI unoo kumun kI nu sIyuu-
tsI.
9
ApunII sIf tu mu su wIpu put muu-
chee IchI ngu fu tInu fu ngu, tpu tseets tum
tInu fu ngI yu. YushIng' tpu tsee tumu pI ngu-
fu ngI tuu ApunII ufu wIpuu tsI chI nu fu ngI-
yu yushI ngoo kusI muu mu mI shut tpu tsee
Itu tsI muu mu. Anoo ufu chI nu fu ngI tuu,
sIf tu ndu wuzu fee tpu tsee kumu nI fu-
ngI yu.
D
Itufu, nut shu wIp shu kusu fu ngu
Iyuu tuyup stu fu ngu, Iyshu yuwuu tuyup-
stu fu ngu unoo tpu tsee wuzu fee tuyup stu-
kI tu mu nI yu.
10
Iy nu ApunII shu tu nI chu
tIp tsI fI nI. Iyu mun, ApunII tIp tsI fI mun
ApunII wusu ndu fuf, mI shut wusu ndu fuf-
tum ufku fI, nu mungoon ku nu yu yuwuu
ApunII sIf tu mu su chI nu fu ngu unoo tsI.
11
Yuwuu ApunII ufutu tpu tsee WIpu mun
tupu chI ndu muum chI nu fu ngu unoo nu
mungoon ku nu yu.
12
AshI fu chu, nu Iyshu
tpu tsI nI IchI ngu fu nI Isu su mun mungI-
nI tut ku nI, ApunII put kIs Ipun kI nI yu,
wutum WIp tIp tsI fI nI wu. PunI muum
ndu nu fI, puzI muum ndun tum tu. KIs Apu-
nIIee chI nu ku nI yu.
13
AshI fI yu, sIysu nuwu nguz mungIs
muntsu fInts pu utInu. SIyu mund kumI nIs
kIyung kuchIy kI tuu tI, Itufu unu mund
sIysu Apu nIIee mungoo nuk su wu. AshI fI
sIysu nuwu mun shu mbu tung tsu, sumbuy-
tufInts pu tInu.
14
AshI fu chu, ApunII nuwuu tuyus pu-
tum pu neem sIyuum nu fu ngu, nuw-
shu ufu sIyuum ApunII put tsI yut kI nu.
TutunII tu yu fu fI, Apu nIIee:
15
Apuu, shIy
tpu tseem IchI ngu fu tInu fu ngush, sundu-
fu feem tum tIsh tInu fu ngush, shI yuu
Apuf tu nI chu utInu. AshI fI Apuu, Ips-
shu chee Istung chu, tInu.
1
Wutum shIy
ndu puk chI yum xupookshu wu, ushI fI
Ips shu cheem mush kI nu. WIz pu fI fee tsIsh
pu nung chu, Apuu. Ash ku chush, uwshtI-
sIn shI yuu Izuu fu mungoon chI nIII nu yu,
shI yu mun wIz pu fI fIsh tuu chI nIII nu yu,
Apu nIIee tInu sIyuu mu.
17
Isu su mun Izuufeefus mungIs tut kus,
Isus ufu sIyush mungI shIs tuu chI yu.
Isu soo tsI mu fI shu chI nut ssu. MI shut,
Ips shuch Isu soo Izuu fu chI nuk chu sIn,
ndu nIII tu fI chI nuk chu sIn, Isu soo Izuu fu
mungoon chI nIIIn pu, utInu sIyuu mu.
18-19

Isus Iyuu tumu fu chI nu ku! Ksu mIsh


Iyuu chI nu kI yu. Itufu, wumu fI ushI fu,

tumu fee chIy nuu tutsum chIch? AshI-


fI tuu, Isu soo ch nush yusu pu nu utufI,
ApunII put tsI yut kI nu. Ips shuch shu
mI shut Isus chIch tputs IchI ngu fu sIn
tumu fu pu Isus chI yuu chI nu fu ngI yu,
uwshtI sIn ush tuptu mu nu, wuun pu tu tIn
chI num pu tu fI chI nup tu mu nu, Apu nIIee
utInu sIyuum mush ku fI.
20
AshI fI yu, ApunII kIz puf chu utInu.
Uw xup tu fee ju, ndu. Wuu mu fI Iyuu Istu-
muum wufI tu kI yu. ChIy nuu Apu nIIee
mush kI tuu tI nI, Itufu uw shu chu yuwuuts-
tum ndu chI nu fu ngI nI unoots tum ufu ngI-
nu shu Istu chI yu. Iyush wIz pu fI fI nI tuuku,
ApunII WunI Iyush tuuku Apu nIIee Iyuu
Izuu fu Istu chI yu.
21
AshI fu chu, unu mund-
shu: Apuu shI yu mu fI kusIkshu, utI nI yu.
Ipu fI mu nIsh Iyuu Istu fu ngush ufu tu mu fI
shI yu shchI tputs wup pu fI Apuu tchI-
nIIIn pu, wutum Iyuu tIp tsI fee mIsh nu fu-
ng shu wu, utI nI yu. Ufu Apu nIIee ungIf tu-
ku nI, wup pu fI utI nI yu.
AshI fI yuwuu nuw sIyuum tuyus pu tum-
pu neem tuukI unoo kumu nee nu.
Mishat, nuw siyaa Isuschicheetsis atina;
Wanasirinandaritis taangtsa; atina
4
1
Nuw nu Apu nIII mund kuk wumIn
tumun shI shush tuu kI nu. AshI fu chu,
sIyuu utInu, Apu nIIee kuk puyung tsu,
mInu mu fI mungooz chI nu yu fus tuung-
tsu, utInu, wutum Apu nIII nI tIp tsI fI nI wu.
2
Suun pu tu tIs chI nu yu fus, Istung tsu.
Ipsshucheemu3 , 4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1033

D
4. MuIu kI yu su 2.10 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Tputs tsI yun tu kI nuu fI yu sIysu tsI yun-
tu fInts pu, unpu tu wunu sIf tsI yu tung-
tsu. Suun pu tu tIs chI nu kus tuung tsu.
3
Suun pu tu tIs Isus chI chpu tu tIs chI nu mu-
mu fI ksu fInts pu uyum tuu tI yu. MInu mu-
fI mungooz chI nung tsu. Apu nIII mun
WunI mInum pu zIs ushI fus mupI yu shtIs
tuung tsu.
4
Wutum Iy ApunII chI chI nI Isu su mun
IchI ngu fu nI mInum pu zI nI ushI fu nI tuu-
ku nI wu. MI shut, ApunII WunI yuw Iyush
tuuku unu mInu mu fI tum chu. Isu su mu nu-
fI tum IchI ngu fu nI wushu nund Apu nIIIsh
tuu chI nI pu.
5
Wushu nund mInu mu fI kufu-
kuf tu nI chu. IchI ngu fu nI Isu soo tsI mu fI
mungoon kI nI. IchI ngu fu nI Isu su mu nu-
fI tum chu mu fu ngI nI yu.

MInu mu fIt chu


Apu nIII, wutuch Iychu Apu fI nI wumu fI
kusI fu tuuku unu, mI shut Iyush tuuku
unu.
D
AshI fI yu, sIysu mInu mu fIt puz ushI-
fus tuung tsu, tunu.
7
Isus wuunu Iyuum wIz pu fI fee mu nI
zupun wuyu kI yu Iyuun pu tu tI nI Istu-
muu mu.
8
Wutum ApunII kuk sIf tufI,
tfu ngu wu,
Nuw IpufI wumu fI kusI yu fu, tpu tsee
zupun Itutseefu, nuwuun pee kunu pu-
fum chu, wIz pu fI feetsshI tI IpufI tIp tsI-
feem zungun chI yu,
tfu ngI yu Apu nIII. AshI fu chu, unu fI tum
ushI fu ngI yu.
9
Isus Apu nIIIsh kyu shI nu,
nIsh tsu push kufu wu fu ngI yu. Sheefu,
nIsh tsu push kupung kIyung kuchI yu-
fu nIIu, mupu yu fu nIIu sIn, Itufu ApunII
wIpuu Itu yu mu fu ngI yu.
10
Sheefu wIp shu
Wupu fIp tum tu kunu pee fu nIIu, wumu fI-
shu kusI fu tuu kI yu. AshI fu chu, nu IchI-
ngu fu nI tsu pu fu nus shu chI nI Isu su mu nu-
fI shu wIz pu fI fI nI tuu ku nI.
11
AshI fI yu, wIz pu fI fI nee tsI wuun chI-
chI tum zungu nI fu ngI yu wuun pu tu tIn
Istu muu mu. Ashpu tum Isus wuunu
wmuch tu sheem nu fu ngI yu. MI shut,
ushpu tum Apu nIIee kuk kumu nI mu pu-
neem nu fu ngI yu. MI shut, ushpu tum
Apu nIIee kuk xIym pu neem nu fu ngI yu.
MI shut, ushpu tum ApunII chI cheem ksu tu-
mu pu neem nu fu ngI yu. MI shut, ushpu-
tum tpu tsee mung' tuwIz puf tum pu neem
nu fu ngI yu. Afu ngI nu shu nut nut ushI fu-
ngI yu. Wuunu kumuch tu ku, Isus nu fu ngI-
yu zupu nI.
12
Nuw tpu tsI fI wuun pu tu tIn
Istu chI nIIIn pu, mI shut tuyup stu chI nIIIn-
pu, tu ushI fu ngI yu Isusu. Wuun pu tu tIn
Istu kI nuu fI yu ushI fu nuwuu ufu ngI nu shu
mungoo nuch pu sI nu yu utu pu fee ushI fu-
ngI yu.
13
AshI fI yu, Iyshu yuun pu tu tI nI
ufu Istu kchu nI, Isu soo Izuu feesh tI nI
mInu mu fIt puz ushI fu nI mungoon chI-
nI yu. Apu nIIeetsImu fI shu WIp chI nu-
chI nI yu. Ash ku chu nI Apu nIIee mu fI shu
IzuufeefunI tuchIt chI nI pu, ApunII wIp
wumu fI shu Iyuu kusI chI yu.
14
Ash ku chu nI nIIuf puz ushI fu nI nIII-
tu fI mungush chI nut, nIII tu fI mungush
chI nut, ushIsh tuf ndu shu ush tu chI nI yu.
MungI nI ndun puz ush chee zI nI. Tputs
mungooz tumumuf pu muum nIII tu fI tu-
mush tuyus pu tu ku, Iyshu kukoo puyu-
chee zI nI.
15
Itufu, Iyuun pu tu tI nI ItsIn su-
yu shtI nI tsI yut ku nI Izuu fu Isu soo kuk
tumIn chI nI yu. Anoo mu fI yuun pu tu tI nI
Isus chI chpu tu tI nI chI nu ku nI yu, wutum Iy
Isu soo kufu ku fI nI wu.
1
AshI fI yu, wutum
Isus Iyuum wIz pu fI fI nee Iyuun pu tu tI nI
Istu muum wuyu fu ngu wu, ushI fI IchI ngu-
fu nI yuwu pu nee mu fI Isus Iyuum nu fu-
ngu unpu nee mu fI tuu ku nI yuun pu tu tI nI
kIs Istu ku nI wushu nund kIs Apu nIII mun
tuu chI nI yu. Iyuun pu tu tI nI chI nu chI nI yu.
AshI fI shIng tsu sIyu, nuw sIyuu utu shI nu.
Ashiri mazinangtsa nuwaa kuki
Isuschichis; Yutaritshishee izuuru
ksangtsa, nuw siyaa tina
17
Nu yutu fIt tuu kI nI un wutsIshu pu-
fee, nuw utInu sIyuu tsI, wutum Isus
nuwuu tuyus pu tum pu neem nu fu ngu wu.
YushIng pu zIs ushI fus tuu fInts pu. Tputs
ush ku sIn, mIfoo sInII puz ushI fu sIn tuu-
ku nu.
18
Apu nIIee kuk ndu mungoon ku-
sIn tupIshpuz ushI fu tuu ku nu. Apu nIIee
ngut ku sIn, tuu fu shee ufu tu mush ndu
puyu ku nu yu. Yutu fIt shI shI ngu zI mu fI ufu
Ipsshucheemu4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1034
tmu fuk sIn, Apu nIIee Izuu fu ngut ku nu-
yu.
19
Apu nIIee wuts tu yu, Chuk ushIsh-
tu pu, utu sIn, yutu fIt shI shI ngu zI mu fI
kupung chI nu yu fu sIn, muntsIf tuu ku nu,
puzI ku zI nIII nu ju. Yutu fIt putu tu mu mu fI
chI nu yu fu sIn, tmu fuk sIn, ndu puk chI-
yum wunu sIf chI nu ku nu yu.
20
Itufu, sIysu
Isu soo kuk muzI nu fu ngus

nItuu tI yutu-
fIt tuung tsu utee ju? ndu. Isus kuk: Wuts-
tu, yutu fIt tuu fInts pu, utIyu.
21
Nuw sIyuu
ItsIn su fu tuyus pu tu fu ngI nu. IchI ngu fu nI
shunIyeefunI, kumu nI fu ngI nu Isu soo
kuku. NIII tu fI tuu kumu nI fu ngee zI.
22
Tuu fu sheets Is sIfup chee chI nu fInts pu,
tfu ngI nu. Wutum sIf pIyu fI mungooz
chI nu fu ngus, Tuu fu shI wunu sIf pu fee,
tfungus, suu nuu tsI ngu tIs ngI chI fu ng-
su. Afu ngI nu shu, ufu ngI nu shu ush kus
yutu fIt tuu fu ng su.
23
Itufu, nu tuu fu shIsh
kunee sIch unu ngu zI mu fI chI nung tsu,
sIyuu tuyup stu ku fI, tfu ngI nu. MungIs
wunu sIf shu chI nung tsu, tfu ngI nu.
24
Wutum ApunII sIyuum tuu fu shee kunee-
sIch punu fu ngu, Nuwuu nu tumu pu fI nu
ushI fu sIn ItsIn su fu tuu chI nIIIn pu tu,
ushI fu ngu wu.
25
AshI fI yu, ItsIn su fus tsI yu tung tsu,
ngI chInts pu. Wutum Iy IchI ngu fu nI
Isus chI chI nI wu.
2
MI shut, tpu tsI mun
tsI yun tu kI nuu fee su, suu nuuts tu tum pup-
tsu, tsI yun pu tIs muu fInts pu. Nu tum tu,
mus sI fI tum tsI yu nIs zumbu zung tsu.
27
TsI yun tu kus pup tsu, YushIng' kusI yunts-
pu, utInu.
28
MI shut, wush chI fee: Wuts tu,
sh'chIfInIIpu, utInu. Yuw tputs sIf shu-
chIm pun tuu fu ngu unoo: Nu Izuu fu ksu-
ngI, tunu. MIngu nee tsIsh kupeeteefush,
kuwIp tIsh tufu wuz tu yu fush, kchI tu ngI,
tunu. Tputs ush ku chu, ndu shu tpu tsee
kIyung yuchu ku tuu chI yu. Istum pu nee mu-
fI shu pu tuu chI yu. AshI fI yu, sh'chIfIntspu
utInu.
29
MI shut, yutu fIt zufung chu fInts-
pu, uyum tuu tI muntsIf tsI yut chee zIs.
Itufu, wunu sI fI nund tsI yu tung tsu. Tpu-
tsee mung' p'tseengtsu, mungoo nu muum
Istung tsu. Ash ku chI nuu fee su, ufu ngI nu-
shu pu fee Apu nIIee mungoo nuch pu su.
30
ApunII wuu nuu tsI WunI sIyush pshtu-
fu ngu, Nu nuw tu ndu tpu tsI fI, nuwush
ufu tu mu fI tuu chI nIIIn pu, tfu ngI yu sIyuu-
tsI. AshI fI muntsI fI tsI yu tInts pu wutum
ApunII WunI mungI shIs ufu tuu ku wu.
ApunII WunI mung' munts tu pu, tunu.
31
AshI fI yu, nutsu muum wuts tu utInu.
TsI yun tu fInts pu. TsI yu nee ts Is kpI tung-
tsu. Wufu tInts pu. Tpu tsee ksu tu fInts pu.
MI shut, tpu tsee kumu sInts pu. Yutu fIt
tsI yu tInts pu. Ash kus yutu fIt chu. AshI fI
nutsu muum wutsIshu pu fee.
32
Itufu, tpu-
tsee chI nung tsu. Nuyu nI kus, Istung tsu.
SIyuu tputs yutu fI tum nuk tuu, Itum su yu-
fus chI nung tsu, wutum ApunII Isu su mun
sIyuu chI nu yu fu yutu fIt shI shI fee tsIs
tuchI ngu fu ngu wu. AshI fI sIysu suun pu tu-
tum tIs chI nung tum tsu, utInu.
5
1
AshI fI yu, Isus chI chIs, Apu nIIIsh
tumI nung tsu, wutum ApunII tIp-
tsIf su wu.
2
ChI num pu tu fI chI nung tsu.
Isus Iyuu tumu fu ngu chI nu fu ngu, sIysu
tpu tsee umb tum shIng tum tsu. Isus Iyuu
kIz puf chI nu yu fu, yutu fIt shI shI fI nee-
mu nI tuchI ngu muum tsI pu fu ngI yu. Ndu
tsI pu noo puchI ndu fu ngu tsI pu fu ngI yu.
Anu mund Wupuf shu ksu mIsh chI nu fu-
ngI yu. AshI fI yu, Iyshu ush chI tu mu nI yu
Isus chI chpu tu tI nI, wutum Apu nIII nI
tIp tsI fI nI wu.
3

Tumufee ApunII chI chIch yutu-


fIt tuu chIch? AshI fI yu, Imbu nguf tu-
muum puk chI yum chI nu fInts pu. PIyu fI
mungooz chI nu muum wuts tu tum tu.
MI shut, muuch tu ngu zI mu fI tmu fu muum
wuts tu tum tu. Wunu sIf chI num punu fI
tuung tsu wutum Apu nIII nI wIpI nI wu.
4
AshI fI yu,

muyuu mu muntsI fI tuu muum


chI nu chIch? Ash kuch un puzIch pu chI.
Yutu fIt zufung chu fInts pu. Ngu tIs tumu-
sIng tumu sIng shI fInts pu. Anoo uyum tuu-
tI yusuf chI nu fInts pu. Itufu, Apu nIIee,
wup pu fee, tuung tsu yuwu mund shI yuu
yutu fIt shI shee IchI ngu fu tuchI ngu fu ngu
unu mu ndu.
5
Ndun nuu yutu fIt shI shee kusu kus,
Isu sush ndun tum pshtu chIs. Tputs
wundu fI yutu fIt putu tu mu mu fI tuuku,
ndu puzI ku sIn, tmu fu shee tsImu fI chI nu-
ku,

tumu fee ju Apu nIIee mungoo nuch?


ApunII pu tseetsIm chI nuk sIn,

tumu fee ju
Ipsshucheemu4 , 5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1035

D
5.15-1 SuImo 90.12 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Apu nIIee mungoo nuch? Mungoon kee ju.
Ashku unoo Apu nIIIsh wutsu pun pshtu-
chee ju. PInu su kI yu.

AshI fI yu, tputs shu


sIyuu nIII tu fI tuu kuk tumu pI ngu yu fu sIn,
tuyup stu kI nuu fI yu, pup tsu unoo muzI nu-
fInts pu. ApunII unoo kuk nutsu kI yu. Yuw
tputs Apu nIIee ngu tu mu mu fI tuu ku nu
unoo ndu yutu fIt wunI chI yu.
7
AshI fu chu,
nuw sIyuu: Wuush tchI tInts pu, tshI nu.
8
SIf sIy tunI mushpuz ushI fus tuu fu-
ng tu su Itufu nu In 'sInIshshu tuuk su.
ApunII sIyuu wuumu tIp tsI fI nu fu ngu,
ushI fI ApunII tIp tsI fI tumu pu fee ushI fus
'sInIshpuz ushI fus tuung tsu, wunu sI fI fI
tuung tsu, utu shI nu.
9
ApunII kuk mungI shIs 'sIneekpuz ushI-
fu ngI yu. ApunII kuk Iyuu: Ufu suun pu tu-
tIs Istung tsu, wunu sI fI fI tuung tsu, ItsIn-
su shtIs chI nung tsu, utIyu.
10
Yuw ApunII
chI nu ku unoo Izuu fu sung tsu. Yusu yu fus,
unu fI shu tuung tsu.
11
Tpu tsush tunI mush
tuu ku nu unush tchI tInts pu. Itufu, wunu-
sI fI fI tuu kus, tpu zu yu fus, ksung tsu.
12
An
tputs yutu fIt ush ku nu unoo IpI shu ngu-
ku nu yu.

AshI muu tumu fee tsI yut chIch?


TsI yut kuch ksI mu nuch pu chI.
13
Itufu,
IpI shu ngu yu fI tuut ssIn, Iyshu wunu sI fI fI
tuu ku nI, tuwu sI neek puz ushI fu nI tputs-
shu

tumu kI nuw yutu fIt ushkI? tu,


wuu nuu tsI yutu fIt shI shI fI nee ts yusu chI-
nIII nu yu. Yusuk chu sIn, puzIch shI tI sI nu yu.
14
AshI fu chu, yusee ku nI, utI nI yu,
Tmu ngI, chIy zu ngI.

Muyuu mu yutu fIt shI shee


chI nuk shu?
Isus mungee tsIsh
wutum tuwu sI nI pI utuwu.
Yutu fIt shI shee kusu yu fush,
Isu soo mungoo nung chu,
utunI utI nI yu.
15
AshI fI sIyuu Isus chI cheets Is, mungIp-
tIs tuung tsu, tunu. Ngu tIs mung shuf tu-
wIs tuu fInts pu. Itufu, Apu nIIee kuk puyu-
kus, mungI pu shtIs tuung tsu.
1
Wutum
nut pu fu yutu fIt shIsh pzu pu neeku wu.
AshI fI ngu tIs muntsI fIsh xIy tungut ush-
kus, zup shtu fInts pu. Apu nIIeetsImu fI
mungoo nee fus tuung tsu. Wunu sI fI tuung-
tsu.
D

17
AshI fI mIfoo sInII tumu pu fee shI-
fInts pu. MungI pu shtIs tuung tsu. Yuwuu-
tsI mu fI ApunII zund ku unoo sung tsu.
Yusu yu fus, tutsu moo fI tum puyung tsu.
18
Kufu su muum chI nu fInts pu, kush
kusee yunts pu. Ash ku chus mungIch
ts put ushku muntsIf tuuk chI. Itufu,
Apu nIIeetsImu fI WunI chI nung tsu kIs
tuu muu mu. Apu nIIee WunI: Nuwuu
kusI yu fush, muchI ngu ndu mu, tng tsu.
19
Sheef us suun pu tu Apu nIIee kuk kIs
tsI yu tung tsu. Apu nIIee ksu tum seeng tsu.
Yuseek chus, kuupu mungIp tuf tIs chI nu-
yu fus Isu soo seeng tsu.
20
MI shut, ksufI
Apu nIIee ungIf tung tsu wutum Isu su mun
Iyuu Istu fu ngu wu. Ufu, Apuu, wup pu fee,
tng tsu nuw utInu.
21
MI shut, suun pu tu ApunII chIch pu tu tIs
nIy fInts pu, kukoo ngut kus shI fInts pu.
Isu soo chI nu kus, kIs uyu tng tsu.
22
MI shut, kIz shI tIs, zufu nIIeets Is kuk
kpI tInts pu, wutum ApunII shI ngI utuwu.
23
ApunII kumu zuu wIzu nIIee kusI muum
wuyu fu ngI yu. Sheef tum Isu soots shu
Iyuum tIp tsI fee mu nI kusI muum wuyu fu-
ngI tum tu wutum Isus tIp tsI feem tsI pu fu-
ngu tupu chI ndu fu ngu wu.
24
Ashku, Iyshu
Isu soo kuk kIs puyu ku nI yu. AshI fI tum
sIy kIzIs zufu nIIeets Is kuk kIs puyung-
tum tsu, kpI tInts pu.
25
MI shut, nuw sIyuu kumu zuuts tIs
tInu, Izu nIIeets Is chI nung tsu. Wutum Isus
Iyuu ksu mIsh chI nu fu ngu ndu wuu nuu tsI
wutsI pun puchI ndu fu ngu wu. AshI fI yu,
sIysu umb tum ushI fI tum tIs Izu nIIeets Is
chI nung tum tsu sIyu.
2
Nupu

Isus Iyuum
tumu fu ngee ju? Isus tpu tsI fee mI nupI
tu, Iyuum tsI pu fu ngI yu. SIysu kumu zIs
Izu nIIeets Is umb tum ushIk puz shIng tsu
chI nu kus. Wutum yutu fIt shI shI fI nee tsI nI
tuchI ngu muum tsI pu fu ngu wu. Tpu tsI-
fI nuwu mun mung' tut ku sIn, Apu fee tsI
kuk puyuk sIn ItsIn suf shu tuu chI nIIIn pu,
tyu fu ushI fu ngI yu.
27
MI shut, wunu-
sI fI nu ndu fI shu tuuk chu sIn, yutu fIt shI-
shee Izuu fu tuchI ngu mu tuuk chu sIn,
Ipsshucheemu5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1036

E
5.31 NIshu fI yuwuf tu tum ApunII chtu fu ngu 2.24 tu utI tum tu.
F
5.21-33 MuIu kI yu su 2.16
tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
D
.2-3 NIshu fI yuwuf tu tum TushI tu ngu fu ngu 20.12
tu utI tum tu.
E
.9 Tuyu sI mu 10.17 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
nuwumun kIs shu tuu chI nIIIn pu, tfu-
ngI yu. AshI fuch Isus yusuf kus ku chu,
wunu sI fI nu ndu fI shu Iyuu pung chI yu.
Ndu shu puk chI yum muntsIf tuuch chI.
PuzI chee zI nI ndu mbu fee.
28
AshI fu chu,
nuw shu sIyuu utu shI nu, Suu nuu tsI nutsIs
tumu pu fI ushI fu, Izu nIIeets Is chI nung tsu,
kumu zuu tsIs utInu. Ash ku chI nuu fee su,
suu nuuts tum ungu feem tuut ssu, wutum
mInum puz ushI fus tuuksu wu.
29

NItuu-
tI tputs wuu nuu tsI wunuts nutsuk? ndu.
Wuu nuu tsI chI nu ku, wunu sI fI nup kI yu.
Wuu nuu tsI kIs mufI tu kI yu. AshI fI tum
Izu nIIeets tIs ushIk puz shIng tum tsu,
wunu sI fI tum ksu tung tsu utInu. Nupu,
Isus Iyuu ushI fI tum wunu sI fI ksut ku wu,
30
wutum Isus tIp tsI fI nI wu.
31
AshI fu chu,
kIzuu yumu kus, IzunII pu tIs mInu mu fI-
puz nutsus kInu fus, ushI fus chI nu kus
tuung tsu, tInu. Wutum ApunII kuk zufku
utuwu,
Tputs shu kumuz ufutu wupu fee,
wunI feets tum kusu yu fu, Izuu fu
wIzunII pu tu mu fI shu mInu mu fI puz
nutsus ushI fu sIn tuu chI nIII nu yu,
E
tfu ngI yu Apu nIII.
32
Itufu, nuw shuchu
tu unoots tum tshI nu, Iyshu Itufu, Isus
Iyuu chI nu fu ngu, mInu mu fIt pu zI nI sheef-
tu mu nI Isus put kInu fu ngI nI yu, utInu.
33
AshI fu chu, zuwu nIIee, nuw sIyuu
tuyus pu tu ku fI, Suu nuu tsI Izu nIIIs chI-
nung tsu, tInu. Suu nuu tsI nutsIs tumu pu fI
ushI fI tum chI nung tsu.
F
Itufu, kIzu tum sIn
wuzu fu nIIeet ssIn kuk nIy fu sIn pu, ufu kIs
puyu chI nIIIn pu, utInu.

1
MI shut, sIy nIIu fIs nuwuu kukI
muzI nu ntsu tInu. Apu fee tsIs kuk ufu
puyung tsu, unee feets tum tIs kuk puyung-
tum tsu. Apu nIIee chI nu kus shIng tsu,
wutum ush kuch wunu sI fI wu.
2-3
Wutum
ApunII wuunu kumuch tu ku, tfu ngu wu,
Apu fee tsIs wunu sIf ksu tung tsu. Kuk
puyung tsu. Anee feets tum tIsh wunu-
sIf ksu tung tsu, kukoo puyung tum tsu.
Ash kI nuu fee su ushI fu, ngu tIs tsI pu-
chee zIs. Wumbu fI sIyu mu fI wuchI nu fu
tuut ssu,
D
ApunII, tfu ngu shu. Kumuch tu fu ngu
unoo kIs puyuch chI, wutum kIspu tuut-
ssu, tfu ngu wu.
4
MI shut, sIyuu wuchI-
nuuts tIs utInu, Ipu fee tsIs ngu tu fI tIs
kIyung yuchu fInts pu ndu wutsI yun pu
tuu muu mu. Ipu fee tsIs chI nung tsu. TsI yu-
nusput Ipu fee tsIs tsI yu tInts pu. Itufu, chI-
num pu tu fI tsI yu tung tsu. Ufu Isu soo kuk
tuyus pu tung tum tsu utInu. Ash kus un,
Ipu fIs wunu sI fI kunu nguf tu chI nIII nu yu.
5
MI shut, nu sIysu putu tu mu pu nIs, muzI-
nung tsu. Putu fu nu fee tsIs kuk puyung tsu,
kpI tInts pu. Wunee fu ndu mu tus wunu sIf
ptu tung tsu. Yuwuf tu tum kumuch tu ku
unu fI tum ptu tung tsu. TumufImu Isu soo
kuk puyu kus ushI fI tum putu fu nu fee tsIs
kuk puyung tum tsu.

Tpu tsIm pufu, In


tumu ku putut ku, tpu ndu tus ptu tInts-
pu, suu nI tu fI tut ptu tung tsu. Isu soo kuk
kIs puyu kus, ushI fI putu fu nu fee tsIs kuk
ksu tum puyung tsu.
7

NItuu tI tpu tsee mu-


ju putut kIs? Isu soom puz putut kus ushIk-
su. AshI fI putu fu nu fee tsIs ksut kus, kIs
ptu tung tsu.
8
Ndu mbu sIy nuu yusu su, sIy
wunu sI fI nuu fI yu tuu kI nuu fee su ushI fu,
Isus yusuf kus ku chu, wuunu yusu yu fu,
wunu sI fI tum tuwup chI ntsu. Putu tu mu-
pu nee wuum tum tuwup chI yu. IchI ngu fu
tpu tsee tuwup chI yu.

NItuu tI tputs chI-


wu mumuf pu pu? wuunu tutsu moo fu
tuwup chI yu.
9
MI shut, nuw sIyuu putu fu nuuts tIs utu-
shI nu, Tpu tsI fee tsIs wunu sI fI tum ksu tung-
tsu, tInu. Isus tumu pu fI ushI fus wunu sI fI
ksut kus shIng tsu, utInu. Numbu numb tuf
shI fInts pu, nutsu fInts pu. Wutum sIy kufu-
ku fIs wutu chu Isusu. Putu tu mu pun shI tI-
sIn ufkuf tum sIn chu Isu soo tsI. Kufu ku fI-
nI kunI ndush tuuku tutsu moo fu tIp tsI fee
IchI ngu foot ssIn nup kI yu.
E
AshI fI tpu tsI-
fee tsIs wunu sI fI tum ksu tung tsu utInu.
10
AshI fI yu, sIyuu Isus chI cheets Is IchI ngu-
fus tchInts pu, Isu su mu nu fI kIz puf tung-
Ipsshucheemu5 , 6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1037

F
.17 Is ysu 52.7 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tsu. Sumbuy tufInts pu. Isus sIyuu wIz pu fI-
fee mIs kupung punu chI ntsu.
11
Apu nIII mun
wIz pu fI fI nI tuuk chus, YushIng' sIyuu ndu
kusI chI ntsu, sIyu mu fI kusIt ssu. SIyuu tumu-
pI ngee yu utI tuu, sumbuy tuchee zIs, ndu mbu-
fee.
12

NItuu tI tputs pu tu ju wufut kI nI? ndu.

NItuu tI tpu tsee ju Iyuu kupung kusI muum


zunduk? ndunI. YushIng'tundu Iyuu kusI-
muum zund ku, yushIng' Iyuu nutsu ku,
kusI pI tu wufut kI yu. YushIng pu tu tum
wusu ndu fu fI wufut kI nI yu, yushIng pu tu-
tum ufkuf wufut kI nI yu. Yuw tsu pu fu nus-
shu chee IchI ngu fu sIn kusI ku nu wutu chu
yuwu put wufut kI nI unu. KunI ndush
kIz pu fI tum tuu ku nu.
13
AshI fu chu, Apu nIII-
mu nu fI wIz pu fI fI nI YushI ngoo kusI muum
chI nung tsu, suu nu mu nu fIs xupook su. Apu-
nIII mu nu fI wIz pu fI fI nI tuu kus, YushIng'
sIyuu kIz pu fI tuu kIyung yuchu kI nuu fI yu,
sIysu sumbuy tukee zIs. Apu nIII mun kIz puf
tuut ssu. Apu nIII mu nu fI kusI yut ssu.
14
AshI fI
Apu nIII mun kIz puf tung tsu, nuw sIyuu
utu shI nu.
Izuufeefu Apu nIIee wIz pu fI fI nI puyu-
muum kumun chInts pu. Ich tu fu, Isu soo
kuk Izuufeefus mungoo nung tsu. MI shut,
wunu sI fI fI tuung tsu, yutu fIt tuu fInts pu.
15
MI shut, yuwuu Isus chI yuu tupu chI-
ndu ku unoo Izuufeefus mungoo nee fus,
mungooz mupIy fus tuung tsu.
1
MI shut,
ufu Isu su mu nu fI mungIs tutung tsu,
Isu soo ksu fInts pu. Ash ku chus, sIyuu
YushIng' tumu ndut tumun tut ush kI tuu,
ndu yutu fIt nchI ntsu.
17
MI shut, yuwuu
ApunII: SIyuu tupu chI ndu yu nIII ntsu,
F

tfu ngu unoo chI nung tsu, mbI zu fInts-
pu. MI shut, ApunII WunI wuu nuu tsI kuk
mungee ts Is p'tseeku, Izuu fu mungoon-
kus unufI puyung tsu.
18
MI shut, ApunII-
tum WunI mungee ts Is p'tseekchu ApunII-
put tsI yu tung tsu. Ufu Apu nIIee mushung-
tsu tpu tsee mu. MungIp tIs, Apuu, shI yuch-
chee tputs Istung chu, tng tsu.
AshI fI Apu nIIee wIz pu fI fI nI Izuu fu
puyu muum sIysu shIng tsu.
Nupu:

Rom shuch sunduf wufu tu-


muum tumu fu ngee ju? Wufu tu muum
shI tu ngu chu Izuu fu yuf kI yu. Tus tuwu-
pI mush kIch pu kI yu. Sheefu, ngu sumb-
shu k'tuntukIyu. Sheefu, mbum mu shee
spu tu kI tum tu. Sheefu, xunxu pIsh shu
puyu kI yu kmu nu muu mu. Sheefu, ngu-
sumb tum tutuy kI yu. Sheefu, mchIt shu
kuyu ngu muum puyu fu tu fu wufu tu muum
nuu kI yu. Xunu fu nuu muum ndu puk chI-
yum chI nu kI yu. AshI fI sIysu ushIk puz
shIng tum tsu YushI ngoom wufu tu muu mu.
19
MI shut, nuwuum tum Apu nIIee tsI-
yu tung tsu. ApunII put tsI yut kus, Apuu,
Pupo foo Istung chu, tng tsu. Mungoo
p'tseengchu. ShI yuu kukIsh kumu nI-
muum puzIt pu, nuwuum tng tsu. Tk-
chus, nuw shu putIt tumu pu fI ushI fu fI
tsI yut chI nu.
20
Isus nuwuu, Nuwuu kukI
wuyu shIn chu, kumu nI shIn chu, tfu ngu-
wu. Isus kuk wumIn nuwuu tumu nu-
fu ngu ndu nu yu. Itufu, sIysu ApunII put
nuwuum tsI yut kI nuu fIs, nuw shu kufuk
tumu pu fee ushI fu fI, ndu punI ku fI
tuyus pu tu chI mu.
Ipsshucheemu6
Rom s/uc/ sunJur wuru tu muum s/i tu-
ngu c/u izuu ru yur /i yu. (6.10-1S)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1038
AshI fu chu, ufu kIz puf tung tsu, sumbuy-
tufInts pu sIyuu utu shI nu.
21-22
Nu mInoots shu kumun chInts pu.
Zuwu nIIee TkI ku sIyup zungun chInts-
pu. Nuwuu kukI muzI nu pu nu utufI,
kumu nI shI nI tchI nu. TsI yu tsIs IchI ngu-
fu yusu pu nu utufI sIyup zungun chI mu.
Ndu kus yutu ku nI unoots tum IchI ngu-
fu kumu nI shIn chu tchI mu. Uwshu
kumun ku chu, muzI nu kus, ndu shu
nuwu nguz mungIs muntsut ssu, mungIs
k such shu pu fee. Zuwu nIIee TkI ku
kIz puf chI nu kI nu. TkIk Apu nIIee
kuk kIs tpu tsee tuyus pu tu kI yu. AshI-
fI yu, sIyuu tuyus pu tuk chu mungee ts Is
tuwIz puf tu chI yu.
23-24
Nu nuw sIyuu tInu: Apu fIch sIyuu
Ips shu cheets Is chI nu ku, Iy Kufu ku fI nI
Isus sIyuuts tum chI nu ku, ufu wunu sI-
fI Istu chI ntsu. Wuu nuu tsI tIp tsI fI ufu
Istu kI yu, wuu nu mun mungIs tutu muum
ufu Istu tu fI yu, mI shut suun pu tu tIs chI-
nu muum ufu Istu tu fI tum tu. SIy Isu soo
ufu tu mu fI chI nu kus, ushI fI yu uwnu shu
ufu tu nu shu sIyuu Istu chI yu.
]Wup pu fee Ips shu chIs.|
Ipsshucheemu6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1039
1
1

Isus chI chIs tumu fIm su, tuu fIs?


Nuw sufI Pupof tu nu. Nuw Ipun shI
Tmo te yu nuwu put chu tuukshu. Isu su-
mun zuwu nIII nI.

Istum pu nIs tumu fIm su


sIyu, wunu sI fI tuu fIs?

Wunu sI fI tpu tsee


Istu kIs?

SIy tuyups tum pu nIs, tumu fIm su


sIyu?

Wunu sI fI tuyup stu kIs tpu tseetsI?


Ashpu fI tIs sIyuu chI nuk tu nu.
2
ApunII pu
sIyuum tsI yut kI nu. Iy Apu fI nI, mI shut Iy
kufu ku fI nI Isus ufu sIyuu nupku mungee-
mIs mupIy muum punu chI yu, mI shut
sIyuu Istu ch tum tu.
Fe!ipshucheema
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Papororini Fe!ipshucheem yandarangu anootsi
(Tuyus pu tum pu nI fI nI 16.11-40: nuts tu ngI mu sI.)
Rom shuch ufkuf wusu ndu fuf Pupo foo Romup much tu fu ngu, unush pungu sush tumu nu fu ngI-
yu. FeIIp shuch shu Isus chI chI tputs unoo muzI nu fu ngu sIn, Pupo foo Istu yu nI utu sIn, muu chee
Romup zungu nI fu ngu nu, mI shut kufI keets tum zungu nI fu ngu nu Pupo foo Istu muu mu. Tpu tsIsh
muu chI fIt zungu nI fu ngu nu, tputs sufu Ipf tI tu. Ipf tIt shu Pupo fosh kusu fu ngu, unush tuu fu ngu,
unu mun shu kupung kus yutu fu ngI yu. TsI pu muum wufI tu fu ngI tuu, Itufu ApunII Istu fu ngu tmu-
fu ngI yu. Tmu fu ngu, Pupof shu, AshI fIy nu wup tum kunu pung chu. ShI yu nguz kupung mung'
muntsukpu sI nu yu. TsI pu fu ng pu fee tpu sI nu yu shI yuu tsI, tfu ngI yu. AshI fIy Ipf tIt shu, Ayu, tyu-
fu, Pupof shu kIfu kuu yundu fu ngI yu FeIIp shu chee mu zoo nIII. Sheefu, Ipf tI tush zungu nI fu ngI yu.
Tmo teyoots tum, ShIy shu zuwuu, nuung tum chu Ipf tItpu tu, tfu ngu, Tmo tey nuu tu fu ng tum tu.
AshI fI yu, nu yuwuu kumu nI fu ngu unoo kumun chInII pu:
A. 1.1-2:

TumufImsu, IsuschIchIs?
B. 1.3-11: SIyuu kupung chInuktunu. Ufu ApunIIput tsIyutkufI, sIyuum mushkInu,
suunpututIs chInumuum mushkInu, mIshut, ApunIIee ufungInushu mungoonumuum
mushkItumunu.
C. 1.12-26: Yuwumund Isusoo kuk tuyusputukI unumund nuwuu nIsh tumunufungunu.
Itufu, mungI muntsukeezI.
D. 1.272.18: Mung, sIy kIyungutum kuchIyuksu Isusumundu kuku, tssInchu. Itufu, Isus
sIyuu ufu IstutufIyu. AshIfIy sIysu Isus tumupufee ushIfus suunpututIs chInungtsu.
ShuunuutstufI chInufIntspu.
E. 2.19-24: Tmotey nuwuu kupung IstukIyu.
F. 2.25-30: IpftIt nuwuutstum kupung IstufungIyu. Itufu, kupung kus yutufungu,
tsIpumuum pukIch pshutufungIyu. ApunII Istufungu, nu tmeenIIshItuyu. ShIyunguz
mung' muntsukIyu, ushIfIy nuwshu, Wuptum kunupungchu, tfungInu.
G. 3.14.1: IsusshumufI tchItungtsu.
3.1-16: Utushuchee tputs yuwuu muntsIf tuyusputukunu unoo muzInufIntspu. Nuwuu
tumupufI ushIfus IsusootsImufI mungoonumuum chInungtsu.
3.174.1: MIshut, tputs muntsIf tuuku unush tchItIntspu. Anoo chInufIntspu. Iy
ApunIItunIchu tIptsIfI. ApunIIpu ufutumufI tuuchInIyu. AshIfIy unootsImufI
chInuyufus, ApunIIush tchItungtsu.
J. 4.2-9: Suunputu nutsufIntspu. Isusumun ufu mungIs kIs shumbutungtsu. Ashkuchus,
ApunII ufu sIyuum mupIym punuchIntsu.
I. 4.10-20: Yuwumund nuwuu Istufungus, muuchee nuwuum zungunIfungus, Wuppufee
utInu. SIy nuwuum Istufungsu. AshIfIyu, nu ApunII sIyuu IstuchIntsu. AshIfIy nu
wuppufee.
Tfu ngI yu Pupo fo fI nI.
Papororini Fe!ipshucheem tputs kiraka yandarangiya
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1040
3
SIyuu Isus chI cheets Is ndu mbI zu kI-
nu. SIyuu ufu mungI shI chI nu chIn tuf
ush ku fI, ApunII put sIyuum tsI yut kI nu.
Apuu, wup pu fI FeIIp shu chee mu, sIyush-
chee mu, utInu.
4
Ufu mungI kIs tsI yut-
kI nu sIyuu mu.
5
Wutum sIf Isu soo kuk
sIyuum kumu nI fu ngu fI, Isus tpu tsee
tupu chI ndu muum tsI pu fu ngu, tfu ngu fI,
kumu nI fu ngu fI, sIysu mungoo nu fu ng su.
Mungoo nee fus, nIII tu fI tuuts tum tputs
kumu nI fu ng su. AshI fu ngus, nuwu put puz
ushI fus Apu nIIee kuk kumun tu kumun tu
ushI fu ng su. Nu In zufI wund kumu nIk su,
ndu sumbuy tuk su.

Nuw Apu nIIee yusuk-


tu nu, sIyuu kunu chu chee ju, ndu mbu fee.
ApunII shu mungee ts Is tuchI ngee fu, ufu
ufu ngu nu shu ufu ngu nu shu ush ku chu
mungee ts Is p'tsIchIyu wuu nuu tsI mungoo-
nu muu mu. Ayum tuu tI yu kusu chee ju,
ndu mbu fee. NImun shu Isus yusuf
kus ku chu, Iyuu yumuk chu, mungee tsI nI
p'tseetu ush tu fu unoo kusu chI yu, wutum
ItsIn su fu Isus wuunu tumu pu fI ushI fI tum
tuu chI nI wu.
7
SIyuu IchI ngu fu fI chI nuk tu-
nu.

Tumufee ndu ush chI? wutum ApunII


ufu Iyuu chI nu ku, Iyshu yuun pu tu tI nI
chI nuk tu mu nI yu. Nuw sIf tpu tsee tuyup-
stu fu ngu fI, Isu soo kuk zufu mu mI shchu,
tfu ngI nu. Nuw tuyup stu muum zupun
xIy fu ngu fI sIysu nuwuu kupung Istu fu ng-
su. Nu nuw tumu nu mush tuu ku fI, ndu
nuwuu mbI zuk su, ufu nuwuu wund Istuk-
su.
8
SIyuu Isu su mun kupung chI nuk tu nu.
Anoo ApunII yusuk chu. FeIIp shu chee
Isus chI chee pungu su nI tunu.
9
AshI fI yu,
sIyuum ApunII put ufu tsI yut kI nu. TsI yut-
ku fI, ufu ngu nu shut wuun pu tu chI nu pu nu
utufI mush kI nu sIyuu mu. Ash ku chI nuu-
fee su, Isu soo Izuu fu mungoo nut ssu,
mIshu, Isu soo kuk ufu ngI nu shu pu fee
yu sut ssu.
10
AshI fI ApunII shu sIyuu Istu-
kchu, ufu wunu sIf chI nu mu mu fI tuut ssu.
ItsIn su fus tuut ssu. Ash ku chus, Isus shu
yusuf kus ku chu,

muyu mund shtu ju


wnIch? WunI chee ju, ndu mbu fee.
11
Isus,
Apu nIII WIp sIyuu Istu kchu, tpu tsee
ItsIn su fu chI nut ssu, Isus wuunu tumu pu-
fI ushI fus wunu sI fI tuut ssu. AshI fI tputs
sIyuu yusuk chu sIn,

Tumufu Apu nIIee


yusu fu ushku? sIyuu tyu fu sIn, uwshtI-
sIn Apu nIIee mungoon chI tum pu sI nu yu.
Anu mund shu zuwu nIIee, nuw sIyuu
kIz puf chI nu kI nu, ufu sIyuum ApunII put
tsI yut kI nu.
Mazinangtsa; tsiyatssee kamanchintspa.
Nuwaa Apan!!imand wamin
tumanarangitaatssin, ashiritaati
nuwsha sambaytakeezi; kis taakina.
12
Nu nuwu nguz, mungIs muntsu fInts-
pu. Nuw tumun shI shush tuu kI nu. Itufu,
ApunII wuunu nuwuu nIsh wuyu fu ngI yu
tumun shI shush, Isu soo kuk kumu nI muu-
mu. Zufuk tu nu. WunInII Isu soo kuk nIsh
tuzu pu nee kI nu.
13
Rom shuch ufkuf wusu-
ndu fuf yuw nuwuu ksut ku nu un nuwuu
kukI muzI nuk sIn, Apu nIII mund WIp
Pupo foo tsI tumu nu fu ngu nu yu, tssIn chu.
MI shut, nIII tu fI tum tputs nuwuuts tum
kukI muzI nuk sIn utI tu mu nu yu. NIshuch
tputs nuwuu nuts tu ku nu. Pupof kIyu ngu-
tuu kuchIy kI tuu, Isu soo wund tuchIt kI yu,
ndu sumbuy tukI yu, tssIn chu nuwuu tsI.
14
MI shut, Isus chI ch tum, yuw nIsh Romu
yuk tu fI nI tuu ku nu un nuwuu kukI muzI-
nu yu fu sIn, kIz puf Apu nIII mun tuu ku nu.
15-17
Ashpu tum tputs upunII pun tuu nuwuu
nutsuk sIn: Nuw Apu nIIee kuk kIz puf
tuyus pu tu kI nu. Nuw Pupo foo kusIk tu nu,
utu sIn, Tputs tumu ku Apu nIIee tuyup stu-
ku tpu ndu utu sIn, tuyup stu ku nu. Ndu
ItsIn su fu tuyup stu ku nu. Nutsu shIsh put
kIsee fu tuyup stu ku nu. Nuw nIsh tumun-
shI shu shtuu tuu ku fI, nuwuu ufu ngu nu shu
kIyung yuchu muum zunduk pu sI nu yu.
Itufu, ushpu tum tu yuw nuwuu chI nu ku-
nu un ItsIn su fu Isu soo tsI tuyup stu ku nu.
Apu nIII mund kuk Pupo foo tumu nu fu-
ngu nu, utu sIn nuwuu tuwIz puf tu ku nu.
18
Itufu, nuwuu nutsu kI tuut ssIn, nuw shu
unu mun mungI muntsu kee zI, wutum
Isu soo kuk tuyup stu ku nu wu. AshI fI
yuwu mun Isu soo tuyup stu ku nu unu mun
kupung mungI ksu kI nu.
19
AshI fI yu, nuw-
shu mungI kIs ufu tuu chI nu. SIy nuwuum
ApunII put tsI yut kus: Pupo foo Istung-
chu. Mung' kupung munts tu pu tus,
ApunII shu WunI nuwuu Itum su muum
FeIIpshucheemu1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1041
Istu chI yu. AshI fI yu, nuw shu mupIy fu fI
tuu kI nu. Nuwuum IchI ngu fu wunu sI fI
shI tung chI yu.
20
Isu soo puzI muum zund kee zI. Anoo
ufu mungI shI chI nu chIn tuf ush kI nu. SIf
Isu su mun kIz puf tuu fu ngI nu. Kupung
tuyup stu fu ngI nu Isu soo kuku. AshI fI
nut shu kusu muum zund kee zI. Afu ngu-
nu shu wunu sI fI tuyup stu pI tInu. Ndumu
tsI pu fu fI, tputs shu nuwuu kukI muzI nu-
yu fu sIn, ufu Isu soo mungoon pu nu utInu.
Nuwuu puchukchI nuu feesInu yu, ushI fI yu:
Pupo foo Isu su mund puchu fu ngu nu yu,
ntu chI nIII nu yu. Isu soots shu: ShI yu mund
kumI nIsh ushI fu ngu nu, tyu fu sIn, Isu soo
ungIf tu chI nIII nu yu. Anoo tsI mu fI chu
chI nu kI.
21
Wutum nIsh tsu pu fu nu sush
tuu ku fI, nuwuu Isus mungee tsI kusI ku-
ndu tInu. Isus shu mu fI tuchIt pI tInu.
SheefufI, tsI puk chu fI, kIz puf ufu ngu nu-
shu wunu sI fI nu shu Isus pu tu kIs tuu chI-
nu.
22
Itufu, ndu tu mu nuwuu puchuf sIn,
Isu soo kuk kumu nI mun tuf ush ku fI,

wunI pu ju tputs Isu soo kuk mungoo nuch-


pu sI nu yu?
23
AshI fI yu,

nuwuum muyu ju
wunu sI fI? Nuwnu yusu fee zI. Isu sush
tuu muum kIz puf zund kI nu, wutum un
IchI ngu fu kusI fu wu.
24
Itufu, nu mus sI fI
tsI puk chI nuu feenu,

chuku sIyuu tuyus pu-


tu chInts?
25
AshI fI yu, mus sI fI tsI pu chee-
zI, ndu mbu fee. ApunII wuunu zund ku,
tuuch pu fI nu, nuwuu tumun shI shush
tushI tu ngu chu pu ndu nu yu. TushI tu nguk-
chu sIn sIyuu yusuf tuyus pu tu chInts pu.
Mungee ts Is p'tsIchIntspu Isu soo ufu ngu-
nu shu mungoo nu muu mu.
2
AshI fI yu,
sIyush kus ku chu fI, wushu nund Isu su mun
shu mbutchI nI yu. Apu nIIeetsI wup pu fee
tch pu chI, yuwu mund nuwuu tumun shI-
shush tupu chI ndu fu ngu unu mu ndu.
27
Itufu, zuwu nIIee, nutu mu su nu sIyup
kusu muum pInu su kI nu. Itufu, sIysu wunu-
sI fI tuung tsu. Isu soo kuk muzI nu kus, Isu-
su mun kIz puf tuung tsu. SIyush zup shI nu
kusuch pu fI nu, Itufu ndu tu fI kusu fu fI, tsI-
yut ssIs wunu sI fI muzI nu pI tInu. AshI fI tsI-
yut ssIs zungu nI ngu ndu mu.

TumufImsu?

Wunu sIf tuu kIs?

MInum mu fI mungooz
puyu yu fus, Isu su mun kIz puf tuu kIs?
ItsIn su fus kumu nI ngu ndu mu. Wushu-
nund Isu soo kuk tuyup stu ngInts.
28
Tputs
Isu su mun wumIn sIyuu nutsu ku nu sIysu
punI fInts pu. Ndu shu pchu fu ndu mu,
tfInts pu. Apu nIII mun mungIs tut kus,
ufu unu mu ndu tputs sIyuu nuts chI ntsu,
wutum Apu nIIee kuk puyu muum ngut-
ku nu wu. Anu mund shu ApunII shu unoo
tpu tsI wuunu wunI chI yu. Itufu, sIyuuts-
shu tupu chI ndu chI ntsu.
29
Itufu, nutu-
mu sI nu sIyuu ApunII utee ju, Nuwu mun
IpufI mungIs tut kus, ushI fI unu mund
sIyuu kIyung yuchuch pu sI nu yu, ush tuu
Itum su yu fus tchI tung tsu, tchu Apu nIII
sIyuu tsI.
30
Nuw sIf sIyush tuu fu ngu fI,
tputs nuwuu kupung kIyung yuchu fu ngu-
ndu. Nu sIyuuts shu ush tuch tum pu sI nu yu
kIyung yuch chI tum pu sI nu yu. Nuw nIsh
tumun shI shush tuu ku fI kIyung kuchIy-
kI tu mu nu. Tputs sIyuu kumu nI fu ngu nu
unoo tsI. AshI fI tuu, nuw ndu sumbuy tukI-
nu, Apu nIIee kuk tuyup stu muum wuts tu,
teezI, ndu. KIs tuyup stu kI nu.
AshI fI yuwuu tumun shI shush tuukI
unoo kumu nee nu.
Mishat, siyaa Isuschicheetsis
tchintspa; Isus iyaa kizpur chinaku
iyaam tsiparangiya. Iysha iyaanpata
ashiritam chinamaam kamanchintspa.
2
1

Apu nIII WIp ndu shu sIyuu chI nuk?


SIyuu chI nu ku,

ndush mungee ts-


Is yuftu yuftu ushIk?

ApunII tum WunI


ndush suun pu tu Isus chI chpu tu tIs chI nu-
muum Istuk?

Ndush suun pu tut nuyu nI-


muum Istuk?

Ndush sIyuu ushIk, zuwu-


nIIee?
2
AshI fI ApunII sIyuu mungee-
ts Is yufku, ushI fI sIysu nuwuu mungI
yufu muum Istu ngu ndu mu. Suun pu tu Isus
tumu pu fI ushI fus chI nung tsu. MInu mu fI
mungush chI nu yu fus, suun pu tu wunu sI fI
tuung tsu, suun pu tu tum chI nung tsu.
3
Suu-
nuuts tu mu fI chI nu fInts pu, Isus chI chpu tu-
tIs IchI ngu fu chI nung tsu. SIyu mu fI kukIs
kusI muum chI nu fInts pu. Nuwu mu fI
Apu nIIee kIz puf chI nuk tu nu, tfInts-
pu. Itufu, nIII tu fIt tpu tsee yusu yu fus, In
tputs Apu nIIee mungoo nuk tI, tyu fus
chI nung tsu.
4
MI shut, suunuuts tu mu fI
FeIIpshucheemu1 , 2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1042
chI nu fInts pu. Itufu, nIII tu fI tum tpu tsee
Istu muum chI nung tsu.
Ufu Isus tumu pu fI ushI fus chI nu yu fus
tuung tsu, Istu muum chI nung tsu, nuw
sIyuu utu shI nu.
5
MuzI nung tsu Isus chI-
chIs, ufu Isus tumu pu fI ushI fus chI nu-
yu fus tuung tsu. Isus wuu nuu tsI tupu chI-
ndu muum ndu chI nu fu ngu, Iyuum shu
Istu muum chI nu fu ngI yu. AshI fI sIysu
shIng tum tsu.

Nupu Isus ApunII chu wIpu, ufu


Wupuf put tuu fu ngI yu. Wupuf put
tutsu moo fI tuu tuu fu ngu, ushI fI tuu
wuu nuu tsI ndu puchI ndu fu ngI yu.
7
KumI yu fu ngu, Wupu fee kumI ngee fu,
nIsh tsu pu fu nu sIsh kusu fu ngI yu Iyuum
Istu muu mu. NIsh tsu pu fu nu sIsh kusee-
fu, tputs tumu pu fI ushI fu nIIuf tu fu-
ngI yu.
8
Tpu tseem kInu yu fu, kunu ngu-
fu ngI yu. Kunu ngee fu, wund Wupu fee
kuk tumI nu muum unu mu fI chI nu fu ngI-
yu. Anu mu fI chI nu yu fu, yutu fIt shI shpu-
nee ts puz ushI fu yusI nu mun tstsu mbeef-
sIn, tsI pu fu ngI yu.
9
Itufu, ApunII shu
WIpuu Itu yu mu fu ngI yu. Nuwush
kusu ngu ndu mu, shIy tpu tsee tupu chI-
ndum pun tIsh chu. ShI yu mu fI kusI fush
tuukshu.
10-11
ShI yuu tsI mu fI tputs ztufu
ungIf tu chI nIII nu yu. Tsu pu fu nus shuch-
tum wuf pIch tum, yushIng chIch tum
IchI ngu fu sIn shI yuu sufIsh muzI nuk sIn
tutunII tu yu fu sIn: Isu soo, shIy kIz puf-
tIsh chu, shI yu mu fI kusI fu ufu tu mu fI
tuukshu, shI yu put tutsu moo fu wunI ndu-
ju, tuu chI nIII nu yu shI yuu tsI, tfu ngI yu
Apu nIII. Tyu fu sIn, Apu nIIeets tum
ungIf tu chI nIII nu yu yuwu mund wIpuu
ndu puchI ndu fu ngI yu unu mu ndu.
AshI fu chu, Isus tumu fu ng pu fI ushI fI-
tum tIs ufu suun pu tu tIs Isus chI chpu tu tIs
chI nung tsu, nuw sIyuu utu shI nu.
Minootssha zuwan!!ee tchintspa:
Apan!!ee itsinsaru mangoonkinaareesa
tsangach tamapari tapish sun!!iyku
siysa ashkitamsa tsapurunasshu.
12
Nuw sIyush sIf tuu fu ngu fI, nuwuu
kukI muzI nu fu ngIs. Nu ufup tuu tI tuu ku-
fI, ufu nuwuu kukI mbI zu fInts pu. Yuwu fI
tI unufI puyung tsu. Pup tsu, kusu kI nuu-
fee su, ApunII shu wunee yunts pu. SIf
Apu nIII mun mungIs tutu fu ng su. AshI fI
nut InI Apu nIIee kuk muzI nu yu fus,
puyung tsu. ItsIn su fus tuung tsu. Ksu fInts-
pu. Kusu kI nuu fee su punI muum wufI tuk-
chu.
13
ApunII sIyuu: Nuwuu kukI puyup
tu, mungee ts Is p'tseekIyu mungoo nu-
muu mu. Sheefu, sIyuu tumI nu muum
Istu kI tum tu, wutum Wuu nuu tsI wIz pu fI fI-
nI punu ku ntsu wu. AshI fI yu, zuwu nIIee,
tumI nu muum ngu tInts pu. Puyung tsu.
14
Suun pu tu mInu mu fI mungooz
chI nung tsu. PIy chI nu fu, pIy chI nu-
fu shI fInts pu. Suun pu tu nutsu fInts pu.
15
ItsIn su fu tuu kI nuu fee su,

chu ku ju
sIyuu yutu fIt tsI yu tuch? Yutu fIt tsI yu tu-
muum wunI ndu ju. SIy ApunII tum puz
wIpIs ushI fus tsu pu fu nu sush tuuk su.
Tputs Apu nIIee ndu mungoon ku sIn, yutu-
fIt tuu ku nu yu. Wuun pu tu tIn nutsuk sIn,
tupIshpuz ushI fu sIn tuu ku nu yu. Itufu,
sIysu yuwu mun Apu nIIee mungoon kus,
tsu nguch tumu pu fI tupIsh sunIIIy ku
sIysu ush kI tum su.
1
AshI fI yu, Isu soo kuk
kumu nI mun tuf shIng tsu. Ash kI nuu fee su,
Isus yusuf kus ku chu, nuw sIyuu puzI chee-
zI, ndu mbu fee, wutum ngu tee zI sIyuu
Apu nIIee kuk tuyup stu fu ngI, ngu tee zI
sIyu mund kIyung kuchIy fu ngI. SIy Izuu-
fu mungoo nee fus tuchI tuk su.
17
AshI fI yu,
sIyu mun kumI nIs kIyung kuchIy kI tuu tI,
nuwuu puchu kI nuu feesInu yu ush tuu,
mungI muntsu kee zI. MungI ksu chpu fI nu,
wutum sIy Isu su mun mungIs tutuk su wu.
SIy IchI ngu fus Apu nIIee nu tuchIt kus,
ushI fI yu nuw mungI kIs chu.
18
Nuwuu
puchu kI nuu feesInu yu, sIysu nuwu nguz
mungIs muntsu fInts pu. Nu Pupof Apu-
nIIIshpu fee tuu fI yu, tyu fus, nuwu mun
mungIs kIs tuung tsu. AshI fu chu, Isu-
soo tsI mu fI kuk puyung tsu, nuw sIyuu
utu shI nu.
Ashiri na zuwan!! Tmoteyoo
misha zuwan!! Iprtitootstam
siyap zanganchima.
19
Isus wuunu zund ku, Ipun shI nI Tmo-
te yoo mus sI fI sIyup zungun chInts pu.
FeIIpshucheemu2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1043
Yuwush kunup ku chu, sIysu tsI yu tsIs
nuwuum zungu nI ngu ndu mu. SIyuu kukIs
muzI nu pI tInu. SIyuu kukIs muzI nuk chu-
fI, mungI kIspu fee tuu chI nu.
20
Tmo tey
nuw tumuk tum pu fee ushI fI tum sIyuu
chI nu kI yu.

Chuku Iy tumu pu fI ushI fI-


tum sIyuu chI nuch? Tputs ushIm wunI-
ndu ju.
21
WunIp tputs wuu nuuts tu mu fI
chI nu ku nu yu, ndu Isu soo kumuch tu mu-
fI nI kupung chI nu ku nu. Itufu, Tmo tey
ush kee ju.
22
Tmo tey nuwu put wupuf-
pu puz wIp ushI fu wushu nund tuyup stu-
fu ngI nI Isu soo kuku. Anoo wutum sIy
yusuk su wu. SIf pufu ngIs unoo tsI.
23

Nu
nuwuu sunduf tumu chI mu su ju? Puchuch-
pu sI nu yu. Nutu fI tu nu yusu fee zI. Yusuk-
chu fI, mIkeefufI Tmo te yush tsI yut ssee
zungun chInts pu.
24
Itufu, wuunu ApunII
zund ku, nuwuu tushI tu nguk chu, sIyush
kusuch pu fI nu.
25-27
Itufu, nutu mu su zuwu-
nIIee Ipf tI too sIyup wup tum zungun-
chInts pu. SIy: Pupo foo Istu shI nI, tsI yuts sI
kumu nI shI nI, tyu fus, Ipf tI too nuwush
zungu nI fu ng su. Nuwush kusee fu, nuwuu
zuwu nIIIch tumu pu fI ushI fu Istu fu ngI-
yu. Mungee tsI IsIt chee fu ngI yu. NIsh
kIyung kuchIy fu ngI yu, Itufu wushu nund
mung' kIs Isu soo kuk tuyup stu fu ngI nI yu.
Itufu, zuwunII Ipf tIt kIz puf kus yutu-
yu fu, tsI pu muum pukIch pIsh tu fu ngI yu.
Itufu, ApunII Istu fu ngu, tmu fu ngI yu.
Tmee fu, Nuwu nguz mung' muntsukpu-
sI nu yu. TsI pu fu ng pu fee, utu sIn, mung'
muntsukpu sI nu yu. Nutu nuu tmee nu,
wup tum kunup chI nu, tchu. AshI fI yu,
nuw shu: Wup tum nuuch chu, tchI mu.
ApunII zuwu nIIeetsI Itu yu mu fu ngu, kIz-
puf Istu fu ngI yu. Nuwuuts tum Istu fu ngI-
yu. Pupof mung' ufu ngI nu shu munts tu-
pu, ApunII, tfung pu fee.
28
AshI fI yu,
nu mungI kIs shu zungun chI mu. SIyush
kus ku chu, wushu nund mungIs kIs shu-
mbu tung tsu. Nuw mungI ksu tum pu fee
shu mbutchI nu.
29-30
AshI fI yu, Isu su mun
mungIs shu mbu tung tsu.
Nuwush IchI ngu fus kusu muum pInu-
su fu ngus, zuwu nIIee Ipf tI too zungu nI-
fu ngIs. NIsh Apu nIIee kuk tuyus pu tu ku
pukIch tsI pu muum pshu tu fu ngI yu.
WunInII Ipf tIt Isu su mund kIyung
kuchIy fu ngu wu. AshI fI yu, tputs ushI fI-
tum Isu soo chI nu ku unoo sIysu wunu sI fI
tsI yu tung tsu. ChI nung tsu. AshI fI Ipf tI-
too shI yup tuwun pu chI mu.
Minootssha kamanchintspa zuwan!!ee,
yuw sir Utashuchinee kamachtamarini
payurangitaati nuwaa istarangeeja
Apan!!ee mangoonamaama anootsi.
3
1
Itufu, Ich tu fu yusuf tchInts pu,
Isu su mun mungIs shu mbu tung tsu.
Anoo tpu tsee ufu kumun tu kumun tu
ush kI nu. AshI fI yu, sIyuu yusuf tuyus-
chInts pu, MungIs Isu su mun shu mbu-
tung tsu, tunu. AtI unoo kIs tuyus kI nu.
Isu su mun mungIs shu mbut kI nuu fee su,
uwshu mungee ts Is ufu yuf chI yu, mungIs
kIs tuut ssu.
2
Pup tsu Isus chI chIs, tputs ndu ItsIn su-
fu Isu soo kuk tuyup stu ku, sIysu unoo
muzI nu fInts pu. Ashpu tum tputs Utu-
shu chee zItu mI nu fI nI kumuch tu mu fI nI
tuyup stu ku nu. Itufu, sIysu unoo kuk
muzI nu fInts pu. Wuts tu. Tumuz tumu pu-
fI ushI fu sIn tuu ku nu yu, ndu mungoon-
ku nu yu. Muu chI fI tIs ndu ktsup kus,
Isus sIyuu tupu chI ndu chee ju, mungu
ngIch ku sIn utu nu yu.
3
Itufu, Iy ItsIn su fu
Apu nIIee kuk mungoon kI nI yu. ZItu mI-
nu fI nI mu nI kumuch tu mu fI nI mungI nI
tut kee zI nI, ndunI. ApunII WunI Iyush
mungI shI nI pshtu kchu, Isu su mun kIs
tuu ku nI yu. Apu nIIee ItsIn su fu chI nu-
ku nI yu. AshI fI yu,

muyuu mu ju nutsee-
tsI nI ktsup chIch?
4
Nuw Apu nIIee kuk
mumuf pu kI nuu feenu,

tumu fee nuwnu


ndu yusu chI? Wutum nuw sIf Utu sh
kumuch tu mu fI nI yusu muum kupung
pshtu fu ngI nu wu.

Chu ku ju sIf nuwuu


kusI chI ndu puyu muu mu? My sI su fI nee tsI
kuk IchI ngu fu puyu fu ng tu nu, IchI ngu fu
yusu kI nu wu.
5
Nuw kIz puf Utu shuchtu-
nu. Nuw upufI Utu shu chI mun tum tu,
nuw uneefI Utu shu chI mun tum tu. Nuw
Ben ju mIn chIch tu nu tpu tsI nuwu. Nuw
unchIch tu nu. Atut nuwuu tutsIpeefu,
tsI mbu nu fIn shI nI mutu yu fu zufI unush
upunII pun shu nuwuu ktsu pu fu ngI yu.
FeIIpshucheemu2 , 3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1044
SheefufI, kunu ngee fu fI, Puf sI yush Isko-
wee fu fI nI pshtu fu ngI nu. Pshtu fu ngu fI,
Apu nIIee kumuch tu mu fI nee IchI ngu fu
muzI nu fu ng tu nu. Kupung pshtu yu fu fI
Puf sIy pun shu cheem nuwuu nu fu ngu-
nu yu.

ZItu mI nu fI nee kuk kIs puyu pI


tufI, kunees chee k'kuz ngu tu fu ngI nu.
AshI fI unu mun shu, Isus chI chee kupung
nutsu fu ngu fI, kIyung yuchu fu ngI nu. ZItu-
mI nu fI nee kumuch tu mu fI nI puyu muum
unoo mu fI chI nu fu ng tu nu.
7
Kupung
puyu fu ngI tuu tI ndu puk chI yum Istu fu ngI-
yu Apu nIIee WIp mungoo nu muu mu. Anu-
mund chu wund mungI kupung muntsu-
kI nu, wutum Isus undu fu fI ushI fu fI
tuu fu ngI nu wu.
8
Itufu, nu, Isu soo tsI mu fI
kuk puyu pI tInu. Isu soo tsI mu fI shu nu chI-
nu kI nu. SIf tumu Utu shuch kufuk ushI-
fu fI tuu fu ngI nu. Tputs nuwuu wunu sI fI
chI nu fu ngu nu. Muu cheetsI zupun puyu-
fu ngI nu. Itufu, Isu su mun shu mungI tutu-
fu ngu fI, unu mund Utu shuch shu nuwuu
nutsu fu ngu nu. Muu chI fI tuu tsI IchI ngu-
foo Itu tsI fu ngu nu. Itufu, muuch tu nguz
mungI muntsu kee zI. KupI tu mu puz ushI fu
ndu chI nu kI nu. Isu soo tsI mu fI shu ufu ngI-
nu shu chI nu pI tInu.
9
ZItu mI nu fI nee tsI
kumuch tu mu fI nI tumI nu fu ngI tuu tI,
nuwuum ItsIn su fu tuu muum Istu fu ngee-
ju. Itufu, nutu nuu Isu su mu nu fI mungI
tutu muum zunduk tu nu, wutum Isu su-
mu nu fI ApunII shu nuwuu mungI Izuu fu
tuchI ngu fu ngu wu. Nu nuwuum wunee-
shIsh ndu nu fI.
10
AshI fu chu, Isu soo tsI-
mu fI mungoo nu muum zunduk tu nu. Isus
Iyuum kIyung kuchIy fu ngI yu. Isus Iyuum
tsI pu fu ngI yu. ApunII wuun pu tu wIz pu fI fI-
nI Isu soo Itu yu mu fu ngu shu. Nuw shu Isus
tumu fu ng pu fee umb ush tu pI utI tu mu nu.
AshI fI yu, nuw shu Isus put mInu mu fI
mungooz chI nu yu fu fI, Apu nIII mu nu-
fI mungI tut kI nuu feenu, Isu su mu nu fI
wumIn tsI puk chI nuu feenu,
11
ApunII shu
nuwuuts tum Izuu fu Itu yu mu chI ndu nu yu,
wuunu zund ku chu.
12
Itufu, zuwu nIIee, nuwuum Isus put
Izuu fu mInu mu fI mungooz chI nu muum
pshu tu kI nu. Itufu, unu ngu zI fI zunduk tu-
nu. Wutum Isus nuwuu: ItsIn su fush tchI-
tu ngu ndu mu, tfu ngu wu.
13
PIsh tuk tu nu,
ItsIn su fu Isusu tumu pu fI ushI muu mu.
Itufu, yuwuu sIf nutsu shIsh chI nu fu ngI
unu nu mupI yu fu fI, yutu fIt shI shI fee tsI
kusu yu fu fI, Isu soo mu fI shu kuk puyu pI
tufI, tuchIt kI nu.
14
Isus nuwuu: TchI tu-
ngu ndu mu, tfu ngu, ushI fI yu, ndu pIyu fI
chI nut chI nut ush kI nu. ItsIn su fu Isu soo-
tsI mu fI shu chI nu ku fI, tuchIt ku shI nu Apu-
nIIush kusu muu mu yu. Sheefu, Apu nIIush
kus ku chu fI, ufu Isus pu tu kIs tuu chI nu.
15
AshI fI yu, Apu nIIeetsImu fI shu chI nu-
yu fu nI, Isu sush tuchI tee nI utInu sIyuu
Isus chI cheets Is. PIyu fI chI nut pIyu fI chI-
nut ush kI nuu fee su, Apu nIIee mushung-
tsu. ItsIn su fu tuchI tu muum Istu ngu ndu-
mu, tng tsu. Ash ku chus, ApunII shu
mungee ts Is p'tsIchIyu ItsIn su fu chI nu-
muu mu.
1
Itufu, yuwuu nutu mu su ItsIn su-
fu chI nu kIs unoo, zuwu nIIee, ksu fInts pu.
Nuw shu ush tuch tum pu fI nu.
17
SIy Isus chI chIs nuwuu yu suktI schu.
AshI fI yu, nuw tumu pu fI ushI fus tuung-
tsu. SIyu shuch tuu fI tum chu yuw ItsIn-
su fu tuu ku nu unu. AshI fI yu, unoo tputs
ufu chI nu yu fus, sIysu IchI ngu fus ushI fI-
tum tuung tsu.
18
Itufu, tputs muntsIf tuu-
ku nu un: Isu soo chI nu ku nI yu, utI tuut ssIn,
ngIch ku nu yu, unoo chI nu fInts pu. Anoom
sIyuu wunIp wunee fu ngI nu. SIf tufI Isus
unu mund tum tputs wumIn tsI pu fu ngI-
tuu, yusI nu mun kIyung kuchI yu fu ngI tuu,
Itufu uwshtI sIn nu yusuf Isu soo nutsuk-
puz ush ku sIn, mupIy ku nu yu Isu soo tsI.
Kunduf tuk puz yusuf ush ku nu yu. Yuwuu
Isus yusI nu mun tsI pu fu ngu unoo ndu
muzI nu muum zund ku nu. Yuwu mund
ush ku nu unu mund nuw mungI kupung
muntsu kI nu.
19
Wuu nuu tsI mu fI chI nuk sIn,
kutung tsI nguz, mIshu kIzu nguz, mIshu
kufu su mu nguz, unu ngu zI mu fI chI nu ku nu-
yu. PuzI ku zI nIII nu ju. Ash kI tuu teesInu yu,
Itufu ApunII shu yusu fI yu. Tputs ushku
unoo Izuu fu wunI chI yu, sumu sush much-
chI yu.
20
Itufu, Iyshu ApunII tu nI chu tIp tsI-
fI nI. Ufu tu mu fI ApunII pu tu fI tuu chI nI yu.
AshI fI yu, Isu soom kutu ku nI yu, wutum
Iyuu Izuu fu tupu chI ndu chu wu. KunI ndup
kyu shI nu kus chI yu.
21
Isus shu kus ku-
FeIIpshucheemu3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1045
chu, Iy nutsI nI mus sImu sheets tuu tu nI
wuunu wunuts tumu pu fI ushI fu wunu sI fI
tIn chI yu. Wutum Isus wumu fI IchI ngu fu
kusI fu wu.
AshI fu chu, nIII tu fI tuu k'kuz muzI nu-
fInts pu, nuw sIyuu utu shI nu.
Mishat, siyaa Isuschicheetsis mangeetsis
p'tsichintspa saanpatatis kis taamaama.
4
1
SIyuu Isus chI cheets Is IchI ngu fu
chI nuk tu nu. SIyu nguz pu muum
zund kI nu. Itufu, sIyu mun chI nu chI nuw
ush ku fI kIs tuu kI nu. SIyu mun mungI
tut kI nu. AshI fI yu, zuwu nIIee, Isu su mun
kIz puf tuung tsu.
2
MI shut, Izu fee Evo dI yuu, mIshu Izu-
fee SntI kee, kIzup tuu tIs chI nung tsu,
nutsu fInts pu. Suun pu tu chI nung tsu.
ApunII Istu ku, mInu mu fI mungooz chI nu-
yu fus tuung tsu.
3
ShIy shu zuwuu SsI koo,
shIy nuwuu sIf kIz puf Istu fu ngIsh,
ushI fI yu shIy shu nu Izu fee tsI Istung chu.
Yufu muum tsI yu tung chu wushu nund
wunu sI fI tuu muu mu. ShI yush Isu soo kuk
tuyup stu fu ngu fI, IzufI Evo dI yu, IzufI
SntI kI tum nuwuu kupung Istu fu ngu nu.
ZuwunII KIe men tI nuwuu kupung Istu fu-
ngI tum tu. MI shut, sIyu shuch zupun tum
nuwuu Istu fu ngu nu. Sufee tsIs IchI ngu fu
ApunII wIf ku fI mun yundum tuu fI yu.
4
AshI fI yu, zuwu nIIee, Isu su mun
mungIs shu mbu tung tsu. Yusuf tuyus kI nu,
Isu su mun mungIs shu mbu tung tsu, utInu.
Anoo mbI zu fInts pu.
5
MI shut, tpu tsee IchI ngu fu nuyu nI kus,
Istung tsu. Wunu sI fI tuung tsu. Iy kufu ku fI-
nI Isus kuyum shu tu ndu.

AshI fI mungIs
muntsu fInts pu. MungIs muntsu kI nuu fee-
su, ApunII put tsI yu tung tsu. TsI yut kus, IchI-
ngu fu yuwuu mungI shIs chI nu kIs unoo
kumu nIng tsu, Sheef us, Apu nIIeetsI: Wup-
pu fee, tuung tsu, wutum ufu ApunII Iyuu
muzI nu ku wu. MuzI nu yu fu, mungee mIs
mupIym punu chI ntsu.
7

TumufImusuju
ApunII mungee mu nI yufuk? Anoo Izuu fu
yusu fee zI nI. Itufu, Isu su mun mungI nI tut-
ku nI, ApunII put tsI yut ku nI, ApunII shu ufu
mupIym punu tu fI yu. MupIym punuk chu,
ufu mungee tsI nI Izuu fu ksut chI ndu nu yu.
8
AshI fI yu, zuwu nIIee, Apu nIIeem
mInu mu fI mungooz chI nung tsu. Ufu
ItsIn su fus tsI yu tung tsu. Wunu sI fI tuung-
tsu, tpu tsee chI nu kus Istung tsu. MI shut,
mungI shIs chI nu chIn tuf ush kus muntsIf
chI nu fInts pu. Yuwuu ApunII chI nu ku
unoo tsI mu fI chI nu chIn tuf shIng tsu.
9
Nuw sIyuu sIf tumu tuyup stu fu ngu fI,
nuwuu kukI puyu fu ng su. Nuw sIyush
wunu sIf tuu fu ngI unoo pufung su. Nuwuu
kukI muzI nu fu ng su. AshI fI yu, nuw
tumu pu fI nu ushI fus ItsIn su fus tuung tsu.
Ash ku chus, ApunII sIyuu Istu chI yu. Ufu
sIyuum mupIym punu chI ntsu. AshI fI
shIng tsu, zuwu nIIee, nuw sIyuu utu shI nu.
Mishat, tsiyatssis kamanchintspa yuwaa
nuwaam kurikpa istarangis anootsi.
10
Nu sIyu mun nuw mungI kIs chu.
Wutum sIysu: Pupof kIyung kuchIy tupu,
tus, yusuf nuwuum muu chI zungu nI-
fu ng su wu. AshI fI yu, nuw ApunII put
tsI yut ku fI, Wup pu fee utInu sIyuu mu.
SIf tufI nuwuum muu cheetsI zungu nI-
fu ngus, nuwuu Istu fu ng su. Anu mun shu
Iwuz pInu su fu ng su zungu nI muu mu.
Nuwuu ufu chI nu fu ngI tuu tIs, ushI fI tuu
muu cheetsI zungu nI muum pInu su fu ng su.
Itufu, nu yusuf: Pupo foo Istu yu nI, tyu-
fus, zuwu nIIush Ipf tI tush muu cheetsI
zungu nI fu ng su. AshI fI yu, zuwu nIIee,
Wup pu fee utInu sIyuu tsI.
11
Ndun tuu tI yu
nuwuum zungun kus, nuw mungI muntsu-
kee zI. Nu nuw mupIy fu fI tuu muum
xupshI ngu yu nu. Muu chI ngu zI mungI ndu
muntsu kI, mupIy fu fI tuukI.
12
Muu chI
pshu tuk tuu, unu nguz ndu mungI muntsu-
kI nu. Muu chI zupun tuu tI puyu ku fI,
mungI ksu chee zI, nuwuum wutu tum-
chu. Nu xupshI ngu yu nu. Yuwuu ApunII
nuwuum zund ku unoo wufI tuk chu.
MufIz kuyut kI nuu feenu, wufI tuk chu.
Tuzu zuk tuu tee nu, wufI tuk tum tu. PukIf
tputs tumu pu fI ushI fu fI tuu ku fI, wufI tuf-
tum chu. KIz puf wIfu kuch tumu pu fI ushI-
fu fI tuu ku fI, wufI tuf tum chu. IchI ngu fu
nuwuum wufI tuk chu.
13
Wutum Isus
nuwuum wIz pu fI fI nI punu kI yu mupIy-
fu fI tuu muu mu.
14
Itufu, zuwu nIIee, sIy
FeIIpshucheemu3 , 4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1046
nuwuum Istu fu ngIs, ushI fI yu nuw wup pu-
fI utInu sIyuu tsI.
15
Ich tu fI nu Muse do nush
tsup kusu fu ngu fI, wunI pu ju yuk tush
nupu fu ngu fI, Apu nIIee kuk tuyus pu tu fu-
ngI. Itufu, nuuk chu fI, sIyu mu fI tpu tsIs
nuwuu Istu fu ng su. Pupo foo Istu yu nI,
wutum Iyuu kupung tuyup stu fu ngu wu,
tyu fus, muu cheetsI nuwuum zungu nI fu-
ng su. KufI kI feets tum tIs nuwuum zungu-
nI fu ngIs. SIy unoo yusu psu.
1
Sheefu,
Tesu I nshu chIp wutsu pun nuu tu fu ngu fI,
tuyup stu fu ngu fI, ufu nuwuum zungun
zungun ushI fu ng su.
17
Anu mun zuwu-
nIIee, mungI kIs chu. KufI kI mun mungI
ksu kee zI, sIyu mun chu mungI kIsu. SIy
nuwuu kupung Istu fu ngIs. AshI fI yu,
nu ApunII sIyuu kupung Istu chI ntsu.
18
AshI fI yu, zuwu nIIee, nu nuwuum pIsh-
tuk shtu ju. Muu cheetsI zupun puyu fI nu.
Ipf tIt ndu tu mu nuwush kus chu, muu chI
pIsh tu fu ngI yu. Itufu, nu IchI ngu fu tu nu
puyu kI. AshI fI wup pu fI utInu sIyuu tsI,
wutum sIy nuwuu ushI fus chI nuk su wu.
AshI fI ApunII shu sIyu mun mung' ksu-
tum chu.
19
AshI fI yu, zuwu nIIee, sIyuum-
shu muu chI pIsh tu kI nuu fI yu, Apu nIIee
mushung tsu. Isu su mun Izuu fu punu-
chI yu mIshu ufu ngI nu shu punu chI ntsu,
wutum ApunII IchI ngu fu puyu ku wu.
20
Apu nIIee ufu tu mu fI wup pu fee tyu nI.
Iychu Apu fI nI, Iyuu ksu mIsh chI nu-
kI yu. AshI fI yu, ufu tu mu fI wup pu fee
tchI nI yu.
21
Nu nuw kukI kuchI ngeenu, zuwu-
nIIee. AshI fI sIysu ufu ngee mu Isus chI-
chee: Pupof sIyuu tumu fIm tu ttu ndu
sIyuu tsI tng tsu. SIyuu chI nuk tu ndu,
mbI zu kee ju sIyuu ttu ndu tng tsu
sIys tu, wutum Isu su mun zuwu nIII-
nI wu.
22
Isu su mun zuwunIIeefunI,
nIshuch tputs sIyuu chI nuk tum tund-
sI nu. Rom shuch ufkuf wusu ndu fuf
zupun Isu soo mungoo nu fu ng sIn, sIyuu
chI nuk tum tund sI nu.
23
AshI fI yu, zuwu nIIee, Iy kufu ku fI-
nI Isusu, Apu nIIee WIpu, sIyuu ufu kIs
nup kI yu. Istu kI yu. SIyu put ufu tu mu fI
tuu chI yu.
]AshI fI yu, nu wup pu fI, zuwu nIIee.
Wutum chu tsI yuts sI.|
FeIIpshucheemu4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1047
Nuw Papori siyaam K!osnshucheemis
kirakaa yandakina
1
1-2

Zuwu nIIee, tumu fIm su sIyu?


Nuw sIyuu kIz puf chI nu kI nu, wutum
Apu nIII mun zuwu nIII nI wu. Nuw Pupo fI
sIyuum KIo sen shu chee mIs yundu kI nu.
ApunII nuwuu Ipu su fu ngu, Is kI fs-
toom tuyus pu tum pu neem nu fu ngu ndu.
SIyuum IchI ngu foo mIs yundu kI nu.
ApunII sIyuu tIp tsI feem nu fu ngu ntsu.
SIysu Isu sush ItsIn su fu tuchIt kIs, mIshu
ndu sumbuy tuk su. AshI fu chu, sIyuum
yundu kI nu. NIsh zuwunII pu tI nI Tmo tey-
put wunu sI fI tuu ku nI yu.
AshI fI yu, ApunII sIyuu nuyu nI chu pu-
ntsu. ApunII sIyuum mupIym pu nuch tum-
pu ntsu, wutum yuunu Apu fI nI wu.
K!osnshucheema
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Papororini K!osnshucheem yandarangu anootsi
Yuwu puf Pupo fo fI nee tsI Romush tumu nu fu ng sIn unpuf Ip pu f s, tputs sufu, KIo sen shu-
chee tuyus pu tu fu ngI yu Isu soo tsI kuku. Ip pu f s KIo sen shuch tum tpu tsI. KIo se nush yuktu
KIfk shuch tputs zupun tuu fu ngu nu. MI shut, Utu shuch tum tputs tuu fu ngu nu. UwshtI sIn
Apu nIIee kuk muzI nu fu ngu sIn, tputs zupu nI mungoo nu fu ngu nu. Mungoo neef sIn, Ich tu fu
wushu nund kIs shu nee fu ngu nu Apu nIII mu nu kuku. Itufu zupIsh shu, Utu shuch ushpu tum tputs
muntsIf tuyus pu tu muum chtu fu ngu nu. MI shut, KIfk shu ch tum ushpu tum muntsI fI tum tuyus-
pu tu muum chtu fu ngItum sI nu. Wuunu zItu mI nu fI nee kuk yusuf chI nu yu fu sIn tuyus pu tu fu ngu-
nu. Ip pu f su fIn shu, Pupo fo fI nee tsI mush chI mu, tyu fu, Pupo fop nuu tu fu ngI yu. Kusu fu ngu,
Pupo fo fI nee tsI kumu nI fu ngI yu. AshIp yutu fIt tuyus pu tu ku nu, tfu ngI yu. AshI fIy Pupo fo fIn shu
muzI nu fu ngu, kIfu kuu yundu fu ngI yu KIo sen shu chee mu tpu tsI.
Utu shuch muntsIf tuyus pu tu fu ngu sIn: ApunII sIf tu mu su Iyuu zItu mI nu fI nI tsI yu tu fu ngu,
wuu nuu kumuch tu mI fI nI zupun kumuch tu fu ngI yu. Kumuz tus k'tufumuum kumuch tu fu ngI yu,
mI shut, kutung tsee mungoo muum, mI shut, zufee shu mbutshI shee puyu muum, mI shut, zufee
kunu sI sush kunu su muum kumuch tu fu ngI tum tu. AshI fIy unoo kuk kupee tu muum wunI ndu ju,
wutum ApunII wuunu tfu ngu wu, tfu ngu nu Utu shu chI tpu tsI.
Pupof shu yundu fu ngu, uwuut ssIn tfu ngI yu: ZuwunII Ip pu f s sIyuu ItsIn su fu tuyup stu fu ngI-
yu. AshI fIy

muyuu mu ju nIII tu fI tuu k'kuz nu chI nuk su? Ndu tu mu Isus kus chu, ApunII Utu shu-
chee unoo kumuch tu fu ngu. Itufu, Isus wuunu kusu fu ngu, kumuch tu mu fI nI sfupuch pus tum-
shu chu. Nu Isu su mu nu fI ApunII Iyuu wuunu tIp tsI feem nu kI yu. ApunII sIyuum Isu su mu nu fI
tuu fu shee kunee sIch punu fu ngI yu. AshI fu chu, Isu soo tsI mu fI kuk nu chI nung tsu, yundu yu fu
tfu ngI yu Pupo fo fI nI.
MI shut, KIfk shu ch tum tputs tuyus pu tuk sIn, wuu nuu zItu mI nu fI nI kuk tuyus pu tu fu ngItum-
sI nu. Tuyus pu tuk sIn, ApunII kIz puf chu wunu sI fI, tfu ngu nu. Itufu, Iyshu tpu tsI nI Apu nIIee
mungoo nu muum pInu su ku nI yu, wutum Iyu yutu fI tu nI wu. YushIng' tsu pu fu nu see tInu fu ngI yu.
AshI fIy muu chee IchI ngu fu yutu fIt chu. NIsh tsu pu fu nu sush wunu sI fI mush wunI ndu ju, tuyus pu-
tuk sIn tfu ngu nu.
AshI fIy Pupof shu uwuut ssIn tfu ngI yu: Isus wupuf put wushu nund muu cheetsI IchI ngu fu tInu-
fu ngI yu. Tsu pu fu nu see tInu fu ngI yu, yushI ngoots tum tInu fu ngI tum tu, yushI ngoots tum much-
chuf IchI ngu fu tInu fu ngI tum tu. IchI ngu foo tInu fu ngu, sheefu nIsh tsu pu fu nu sush kusu fu ngu,
Iyuu yushI ngoo tutu tsI muum tsI pu fu ngI yu. YushI ngoo wumu fI kusI fu ngu, Iyuu tutu tsI fu ngI yu.
AshI fI yu, ApunII kIz puf chu wunu sI fI, Iyuu WIpu mun tIp tsI feem nu fu ngI yu. Iy ApunII tu nI chu
wIpI nI, yundu yu fu tfu ngI yu Pupo fo.
Papororini K!osnshucheem tputsi yandarangiya
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1048
3
MI shut, zuwu nIIee, tchInII pu. SIyuu
kIz puf chI nu ku nI, ufu sIyuum ApunII put
tsI yut ku nI tuu ku nI yu. Apu nIIee Is kI f-
sutchu wupu fI. Isu soo Iychu kufu ku fI nI.
Ufu ApunII put tsI yut ku nI, mungI nI kIs
sIyuum wup pu fee utI nI yu.
4
ZuwunII Ip-
pu f s nIsh kusee fu, tsI yut ssee sIyu mun
kumu nee fu, muzI nu yu fu nI, mungI nI ksu-
fu ngI nI. Isu su mun mung' tut ku nu, sIyuu
tchu. MI shut, Apu nIIeewuuts tum tIp tsI fI
chI nu ku nu, tchu. AshI fu chu, unoo muzI-
nu fu ngu nI, sIyuum ApunII put tsI yut kI nI-
yu.
5
ApunII sIyuu: Nuwush wushu nund
kIs tuut ssu, tfu ngu, sIysu unufI mungoo-
nu fu ngus, suun pu tu chI nu mu mu fI chI-
nuk su. SIf Ich tu fu Ip pu f s Isu soo kuk
sIyuu tuyus pu tu fu ngu, sIysu mungoo nu fu-
ngus, unufI wund mungoo nuk su, wutum
un k'kuz zufu mum shI wu.

SIy Isu soo


kuk muzI nu fu ngus, mungI shIs ufu ngI nu-
shu mungoon tu mungoon tu ushI fu ngus,
nut shu ItsIn su fu tuuk su Apu nIIee mu.
Zufukshu, ApunII Isu su mund wumIn Iyuu
tupu chI nduk shu tus, mungoo nu fu ng su.
Tumufupu sIy mungoo nuk su, ushI fI tum
ufu pIch zupun mungoon kI tum sIn chu. Isu-
soo kumun ku sIn, tsu pu fu nu sush IchI ngu-
fu tzu pu neek chI yu.
7
AshI fu chu, Ip pu f s
uwmu su sIyuu tuyus pu tu fu ngu, sIysu kIs
muzI nu fu ngus, mungoo nu fu ng su. Yung-
puktI schu, wutum Ip pu f suu Ipun shI nI-
wu, Is kI f sutchu wmuch tu shI. Iyup tu
wushu nund Apu nIIee kuk kumun kI nI yu.
Ip pu f suu kIz puf chI nu ku nI yu. SIyuum
kumI nIs tuyus pu tu muum ndu kusu kI yu.
8
AshI fu chu, nIsh Iyush kusee fu, wuunu
Iyuu kumu nI fu ngI yu sIyuu tsI. Wuun pu tu
kIs chI nu ku nu, Apu nIII mun WunI kIs
chI nu ku nu, tchu sIyuu tsI.
9
AshI fu chu,
zuwu nIIee, unoo muzI nu fu ngu nI, sIyuum
ApunII put tsI yut ku nI tuu ku nI, ndu mbI zu-
ku nI sIyuu tsI.
Ashirucha, tsiyatssee siyaa
mazinaranguni Apan!!ee
aranginasha mangoonpana atuni,
siyaam Apan!!pat tsiyatkiniya
ApunII put tsI yut ku nI, Apuu, shuu nuuts-
tu mu fI mungoo nu muum KIo sen shu chee
mungoo p'tseengchu, mungoo kupung
pu nung chu, ApunII put tsI yut ku nI utI nI-
yu. ApunII mungee mIs kupung punuk-
chu, sIysu Apu nIIee ch nush IchI ngu fu
yu sut ssu.
10
MI shut, sIyuum mush kI nI,
Apuu, shI yuu ItsIn su fu chI nuk sIn,
KIo sen shuch shI yuu tsI mu fI kukIsh
puyu chI nIIIn pu, tsI yut ku nI utI nI yu. SIy
Isu soo kufu ku fee tsI nI kuk puyu kI nuu-
fee su ushI fu, ApunII sIyu mun mung' kIs
tuuch pu fee. Ash kI nuu fee su, suun pu tu tIs
kIs Istu tssu, mIshu, Apu nIIee ufu ngI nu-
shu yu sut ssu,
11
mIshu, ApunII wuu nuu tsI
wIz pu fI fI nI sIyush Izuu fu tup shtu chI-
yu. ApunII wIz pu fI fI nI sIyush tuuk chu,
xup chee zIs ndu mbu fee, wutum ApunII
wumu fI kusI fu wu. KIyung kuchIy kI tuu-
tee su, kIz puf tu shtIs tuut ssu, Apu nIII mun
mungIs kIs tuut ssu.
12
MI shut, ApunII shu
sIyuu Izuu fu mungee ts Is tuchI ngu fu ngu,
wuu mut tIp tsI feem nu fu ngunts, nutu nuu
wufI wuun pee kfI muum wufI tuk tum-
su. Wutum ApunII chIch su wu, unu fI shu
'sInIshpuz ushI fu tuuk su. Anu mund
mungI nI kIs Apu nIIee wup pu fee tchI nI.
AshI fu chu, unoom ApunII put tsI yut kI nI
sIyuu mu.
Mazinantsa, zuwan!!ee. Nuw siyaa; Apan!!
iyaa Yashingoo itutsirangu, natsha Isusoo
iy kurakartanicha, tpi aturi yandakina
13
Is kI fs tu mu nu fI wumIn ApunII
Iyuu tupu chI ndu fu ngI yu, wutum ApunII
Isu soo kIz puf chI nu ku wu. SIf YushIng'
Iyuu Izuu fu kusI fu ngI yu, tunI mushpuz
ushI fu nI tuu fu ngI nI. Itufu, ApunII shu
YushIng' Iyuu kusIt pu tu, YushI ngoo
tutu tsI fu ngI yu. AshI fu ngu, Isu soom
tIp tsI fI Iyuu nu fu ngI yu.
14
Isus Iyuu
tumu shI fI nee tsI nI wutsI pun put tuwu pu-
fu ngu, ApunII shu yutu fIt shI shI fI nee tsI nI
tuchI ngee fu, Izuu fu mbI zu kI yu, Izuu fu
mupIyk shI tu yu.
15
MuzI nung tsu, Is kI f sut ApunII put
tutsu moo chu. ApunII munu tsIs chu, nItuu-
tI tputs mInum tI yum Apu nIIee putu fee-
ju. Itufu, ApunII: Ipu fee tsI puk chu sIn,
Wupuf ushI fI tum pu fee tputs tpu ndu
tu, Isu soo zungu nI fu ngI yu. MI shut,
KIosenshucheemu1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1049

D
1.2 DunIe Iu 2.18 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
ndumu ApunII muu chee wuu tsI tIn chu,
Isus ufu tu fI tuu fu ngI yu, wumu fI kusI fu.
1
Isus Wupuf put wushu nund muu cheetsI
IchI ngu fu tInu fu ngu nu yu. Wun sIp chee
tInu fu ngu, tsu pu fu nu seets tum IchI ngu fu
tInu fu ngI yu. Ndu putu fIch unoots tum,
mIshu yuwuuts tum putu fIch unoots tum,
mIshu yushI ngoots tum much chu fI IchI-
ngu fu tInu fu ngI yu. KIz pu fI wu kufu ku-
wuu tsI, mIshu kufu kuu tsI pu su wuuts tum,
Isus wuunu tInu fu ngI yu. Nuwu mu fI kusI-
pI tu tInu fu ngI yu. AshI fu chu, ushI fu ngu
wumu fI Isu soo mu fI kusI fI yu, tshI nu.
17
MI shut, Is kI fs tu muu Ich tu fu ufu tu-
fI tuu fu ngu. Ndumu muu cheetsI tIn chu
ufu tu fI tuu fu ngI yu. AshI fu chu, wuunu
ksut kI yu, tInu mu fI nI ndu pus tu muu mu.
18
MI shut, Isus wuu nuu tsI tIp tsI fI, Iyuu
Isus chI chee wuu tsI nI kusI fI yu. Uwmu Isus
tmu fu ngu, Iyuum tu fush shee ufu tu mu-
shee punu fu ngI yu. AshI fuch ushI fu ngu,
Isus shu wumu fI kusI fI yu tshI nu.

Chu ku-
ju Isus put tutsu mooch? wunI ndu ju.
19
MuzI nung tsu, Is kI f sut wumu fI kusI-
fI yu. Uwnuu ApunII put tutsu moo fI yu,
Apu nIII fIt chu. ApunII kIs unufI chI nu fu-
ngI yu.
20
Isus yusI nu mun tsI pu yu fu, ufsIf
kushI ndu fu ngu unu mun ApunII Iyuu
tutsu yu fu ngI yu. Anu mun tuu wuu nuu
tInu mu fI nee tsI IchI ngu fu yufu fu ngI yu.
Wun sIp cheewuuts tum, tsu pu fu nus shu-
chee wuuts tum Iyu mund tuyu tu fI tu fu ngu
unoots tum IchI ngu fu yufu muum wufI tu-
fI yu. AshI fu chu, Iyuu IchI ngu fu tutsu yu-
fu ngu unu mund Isus wumu fI kusI fI yu,
utu shI nu.
21
Nupu: sIf sIy nuu ApunIIeefus
undufufeefus, Apu nIIee tuwunII tupzIs
ushI fus tuu fu ng su. Yutu fI tuu tsIm sIy
chI nu fu ngIs. SIf YushI ngoo kuk kIs
puyu fu ngIs.
22
Itufu, nutu nuu ApunII Isu-
su mun wumIn chI yuu kIs nup kI yu. Isus
Iyuum tutsu yu muum kIyung kuchIyeefu,
tsI pu fu ngI yu. AshI fu chu, ApunII wunI-
muum kus ku chu, sIyuu puk chu, ndu
sIyuu wunI muum wufIt chI yu, yutu fIt shI-
shI fIs tuchI ngum chu.
23
Ndun nuu fI yu
Isu soo kuk kusu kus, ndun tum Isu soo
kuk sumbuy tu kus, sIyuum wunI muum
ndun chu. ApunII Iyuu yusuf Itu yu mu chI-
yu tus, unufI Izuu fu chI nu kus, ApunII
sIyuu kIs chI nu chI ntsu.
Nu yuu nuu tsI kufu ku fI nI Isusu
kumu nee nu.
Zuwan!!ee, na mazinangtsa nuwaa kuki.
Nitaati nuw siyaa ngutazi waneeki,
nda. Apan!! waana zandarangu, nuwaa
naranganda Isusoo kamanimaama
24
ApunII nuwuu kumuch tu fu ngu, mungI
kIs Isu soo kuk kumun kI nu. Kumun ku fI,
sIyuum kumI nIs kIyung kuchIy kInu. AshI-
fI tuu, kIs kumun kI nu, wutum Isus nuwuu
pIy shIng chu, tfu ngu wu. Isus tumu fu-
ng pu fI ushI fu fI ApunII chI cheem kIyung
kuchIy kInu. Isu soom tIp tsIf pzu pu nI pI
utufI kIyung kuchIy kInu.
25
ApunII wuunu
zundu fu ngu, tuyus pu tu muum kumuch tu fu-
ngI yu. Tputs ufup cheew tuu Isu soo Izuu fu
mungoon pu nu tu nuwuu kumuch tu fu ngI-
yu.
2
SIf ndumu Isus tsI pu fu, nutu mu-
su nu ApunII Isu soo kumup shI fu ngI yu.
ZItu mIn IchI ngu fu ndu muzI nu fu ngu nu.
D

Itufu, nutu nuu ApunII wuu nuu tsI tIp tsIf
kumu nI fu ngI yu.
27
ApunII, tputs IchI ngu-
fu Isu soo kuk yusu pu nu ufup chI tuu tu tu
nuwuu kumuch tu fu ngI yu. Wutum Isus
kuk utuwu, Isus wumu fI Iyuu mungee tsI-
nI kusI ku, unu mu nu fI Apu nIIush Izuu fu
tuut ssu.
28
Isu soo tsI mu fI kumun kI nu.
Tpu tsee IchI ngu fu wunee kI nu. MungIp tI
tuyus pu tu kI nu. Isu soo Izuu fu yusu pu nu
utufI, sIyuu ItsIn su fu tuu pu nu utufI, sIyuu
tuyus pu tu kI nu. Ash ku fI, ApunII kus ku chu,
sIyuu wunu sI fI fI shu nup chI ntsu.
29
AnufI
chI nu ku fI, sIyuum kumI nIs kIz puf tufu-
wuz tu kI nu. Isus wuunu nuwuu kupung
Istu ku, wIz pu fI fee mI punu kI yu.
AshI fu chu, yuwu mund ApunII nuwuu
kumuch tu fu ngu unu mund nuw sIyuu
wunee kI nu.
2
1
MuzI nu ngu ndu mu, zuwu nIIee.
SIyuu ItsIn su fu kumun kI nu. Ndun-
tuu kuchI puku fI, ushI fI tuu sIyuu
KIosenshucheemu1 , 2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1050
tuyupstu muum tuu kI nu, ndu sumbuy tukI-
nu. ApunII chI chee IchI ngu fu. Iw tIs-
shu cheets tum, sIyuuts tum tuyup stu kI nu.
2
Isu soo Izuu fu mungoon pu nu utufI.
Mungee ts Is ufu ngeem p'tsImuum zund kI-
nu. Wuun pu tu tIn Izuu fu chI nu pu nu utufI
wunee kI nu. Ash ku chI nuu fee su, Apu nIIee
wuyu sush IchI ngu fu mungoo nut ssu. SIf
ApunII wuu nuu tsI wuyu sush kumup shI-
fu ngI tuu, nut shu Iyuum Izuu fu kumu-
nI fu ngI yu, Is kI fs tush Izuu fu kumu nI-
fu ngI yu.
3
Isu soo Izuu fu mungoon ku nI,
Apu nIIee wuyu sush IchI ngu fu mungoon-
kI tu mu nu yu.
4
AshI fu chu, k'kuzee nIII tu-
fI muzI nu fInts pu tshI nu.
Pup chu, tputs ngIch zI pun sIyuu tumu-
pI ngu yunts pu utufI, sIyuu kumun ku shI-
nu. PutIt tuu tI tsI yut ku sIn, ngIch ku nu.
AshI fI yu, Isu soo tsI mu fI kuk chI nung tsu,
ngIch zee muzI nu fInts pu tInu.
5
Zuwu nIIee, ufup tuu tuu ku fI, sIyush
ndun tuu tuu ku fI, mungIp tI kIz puf chI nu-
kI nu, ndu sIyuu mbI zu kI nu. Mung put tuu-
ku nu, sIyuu utu sIn, unoo kIs muzI nu kI nu.
Izuu fu Isu su mun mung' tut ku nu, sIyuu
utu sIn, nuw shu mbut kI nu.

Zufu muf pu tIs Isu su mun mungIs tutu-


fu ngIs, ushI fI tum zufu muf pu tu tum tIs
tchI tung tsu. Wunu sI fI fI tuung tsu. Wutum
Is kI fs too kufu ku fI nI wu.
7
AshI fI kIz puf-
tu yu fus, Isu su mu nu fI mungIs tutung-
tsu. Afu ngI nu shu ufu ngI nu shu Isu soo
mungoo nung tsu. Yuwu fI Ip pu f s sIyuu
ItsIn su fu tuyup stu fu ngu unufI puyung-
tsu, ksu fInts pu. ApunII put tsI yut kus,
ufu tu fI shu mbut kus, Wup pu fee, Apuu,
tng tsu, yuwu mund Isus sIyuu ufu Istu ku
unu mu ndu.
8
MI shut, tchInts pu, tpu tsee kuk
puyu fInts pu, sIyuu tInu. Tputs sIyuu
tumu pI ngu muum zund ku nu. Isu soo kuk
ndu tuyup stu ku nu, wuu nuuts tu mu fI kuk
putIt tsI yut ku nu. ZItu mIn ngI chI fu ngu nu
unoo tsI mu fI tuyup stu ku nu. Ndu yusuf sIn,
mungu Iwu zI fI chI nuk sIn, mungee tsIch
Izuu fu yufu muum ndu kumun ku nu.
Isu soo kuk ndu chI nu ku nu. AshI fu chu,
tpu tsee kuk puyu fInts pu, unush tchI tInts-
pu.
9
Itufu, Isus kIkI fIt chu Apu nIII fI tu.
ApunII put Isus put Izuu fu tutsum ku nu yu.
Wumu fIt chu Isus ush ku shu. Itufu, sIysu
Isus chI cheem tIp tsI fI kInu yu nIIus tutsu-
mooktI schu. Shee nIIus,

muyu ju sIyuum
pIsh tuch?

Muyuu mu chIy ufu ngeem


ngu tIch chI nu chIch?
10
MI shut, sIy Isu soo
mungoo nu fu ngus, sIyush mungI shIs
ApunII tuu kI yu, tuu fu shIsh ufu tu mush
sIyuum punu fu ngI yu.

AshI fI muyu ju
sIyuum pIsh tut shut?
11
Nupu: Isu soo mu fI
sIyuu Apu nIIeem tIp tsI fI nu fu ngI yu. SIy
Apu nIIeem tIp tsIf kInu fu ngus, Itufu Utu-
shuch tumu fu ng pu sI nu yu ushI fu ngee zIs.
UwshtI sIn Iwu zI fIt wunu tsee ktsu peef sIn
kupeet ku nu. Itufu, Isus sIyuu yutu fIt shI-
shI fee tsIs ufup kupeet ku, mungee ts Is
Izuu fu yuf kI yu. AshI fI yu,

muyuu mu ju
Utu shuch tumu fu ng pu sI nu yu ushI fus
chI nuk su? utu shI nu.
12
Isu su mu nu fI
ApunII tuu fu shee mIs kunee sIch punu fu-
ngI yu. Nupu: Isus tsI pu yu fu, mupu fu ng-
sIn, ApunII shu wuun pu tu wIz pu fI fI nI tu-
fush punu yu fu, Isu soo Itu yu mu fu ngI yu.
Ash kI tum tIs sIyu. SIysu unoo mungoon-
kus, Isu su mun wumIn chu mu kus, Isus-
pu puz Ipu nu fus, tsI pu fu ngus ushI fu ng su.
Sheefu, ApunII shu sIyuu Itu yu muk puz
sheefu, tuu fu shIsh kunees chee punu fu-
ngI yu wunu sI fI tuu muu mu.
13
SIf tumu sIy YushI ngoo tsI mu fI kuk
chI nu fu ngus, unufI puyu fu ng su. Yutu fIt-
shI shI fee tsIs kIs chI nu fu ngus, Apu nIIeets-
shu Izuu fu mupIy fu ng su, tsI pum puz
ushI fus ndu chI nu fu ng su. Itufu, nut shu
ApunII sIyuu Itu yu muk puz sheefu, Isu su-
mun tuu fu shIsh kunees chI punu fu ngI yu.
Iyuu ApunII chI cheetsI nI yutu fIt shI shI-
fI nI Izuu fu tuchI ngu fu ngI yu.
14
MI shut,
kumung shI shee mu nI wuyu fu ngI yu ndu
wunI muu mu. My sI su fI nI kumuch tu mu-
fI nI Iyuu kIyung yuchu fu ngI yu, wutum
puyu muum pInu su fu ngI nI wu. Iyuu wunI-
muum wufI tu fu ngI yu. Itufu, Isus yusI nu-
mun tsI pu yu fu, uwshu tumu shI fee tsI nI
Izuu fu tuwu pu fu ngI yu.
15
MI shut, Isus
yushI ngoo kusI fu ngI tum tu, tIp tsIf pu tuf tu.
Isus yusI nu mun tsI pu fu ngu, YushI ngoo
Ipu zu fu ngu, Isus wumu fI shu kusI fu ngI yu.
KIosenshucheemu2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1051

D
3.1 SuImo 110.1 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
1
AshI fI yu, nuwuu kukI muzI nung tsu.
Tuyups tum pun puts sIyuu ngIch ku sIn,

Muyuum shu sIy unoo kutu nguk su,


ndu muu cheetsI munguk su? Yutu fIt-
chu ush kIs, utI tuu teesInu yu, unoo kuk
muzI nu fInts pu. Wuu mum tuu tI yu wuts tu
utu nu yu. MI shut,

Muyuum shu zufee


shu mbutshI sheem ndu puyuk su? mIshu,

Muyuum shu tsu pee kunee sIch ytu fu


unoo ndu chI nuk su? mIshu,

Muyuum shu
zufee kunu sI sush ndu kunu suk su? ttu
ttu ush ku sIn sIysu unoo muzI nu fInts pu.
SIyuu yutu fI tum npu nI utu sIn utunu.
17
SIf tumu ndumu Isus kus chu, ApunII
unoo k'kuz kumuch tu fu ngI tuu, mungee-
tsI nI p'tsImuum kumuch tu fu ngI yu.
Isu soo mungoon pu nu tu kumuch tu fu ngI-
yu. Itufu, nu Isus wuunu kusu fu ngu, un
k'kuz sIfu puch pus tum shu chu.

Muyuum-
shtu unoo yusuf yunIschI yu fuch chI-
nu chIch? Wuts tu, unoo chI nu fInts pu.
18
MInoots shu wunI chInts pu, zuwu nIIee.
Tuyups tum pun puts sIyuu ngIch ku sIn,
Apu nIIee wusu ndu fu fI ungIf tung tsu utI-
nuu feesInu yu, sIysu unoots tum muzI nu-
fInts pu. MInoo ngIch ku sIn, Nuw zupun
pumu su fu ngI nu, pIy chu ushku unoo
ApunII nuwuu kupung kumu nI fu ngI yu,
mungu utI tuut ssIn, unoo muzI nu fInts pu.
Mungu tu wuu nuu tsI ungIf tu muum zund-
ku nu wu. Wuun tu fI kIs pIyu fI chI nuk sIn,
ngIch ku nu.
19
MI shut, Isu soo kusu yu fu-
sIn, yuwuu tsI mu fI chI yuu Istu ku unoo
ndu puyu ku nu. Itufu, Isu su mu fI Iyuu Istu-
kI yu, wumu fI tum Iyuu ksut kI yu, wumu-
fI tum Iyuu wIz pu fI fee mu nI Istu kI yu,
wumu fI tum Iyuu yuun pu tu tI nI Istu muum
Istu kI yu. Isu su mu fIt Iyuu Istu kI yu Apu-
nIIee mu, utu shI nu. AshI fu chu, Isu soo-
tsIm chI nu kus ungIf tung tsu, ngIch zee
muzI nu fInts pu sIyuu tshI nu.
20
MI shut, wunI chInts pu, zuwu nIIee.
Tuyups tum pun puts wuun tu fI chI nu-
yu fu sIn, tuu fu shIsh sIfup chee yusuf
IchIy zu muum zund ku nu yu.

Muyuum-
shtu ju yusuf unoo chI nu chIch? wutum
Isus tsI pu fu ngu, tuu fush shee sIfup chee
kupee tu fu ngu wu. Isus chI cheem tIp tsI fI
kInu fu ngus,

muyuum shtu ju sIfup chee


yusuf yunIschI chIs?
21
AshI fI yu, tputs shu
sIyuu, Muu chI ktu ngInts pu, mIshu kchu-
fInts pu, mIshu unoo ptu tInts pu, pup tsu
muntsu fInts pu utI tuut ssIn, muzI nu fInts-
pu.
22
Wuun tu fI mungush chI nu yu fu sIn,
zupun kumuch tu ku nu. An wuu nuut ssIn-
chu kuku. Anoo kuk puyu kI tuu tIch, Itufu
mus sI fI pus tu kI yu, Izuu fu ndu Istu kI-
yu.
23
Kumuch tuk sIn, putIt tsI yut ku nu.
Mungu fIf puz ushI fu tuyup stu ku nu. AtuzI-
nIII nu ju, Kupung mungu yu fuch, chuu-
nuu tsI wunI muum kIyung yuchu yu fuch,
ApunII shu chI yuu kIs chI nu tu fI yu, sIyuu
ngIch ku sIn utu nu yu. AtI tuut ssIn, ndu
kuup yusu ku nu.

Tumufee mungee tsIch


wuneek tuu teechI, ndu pIyu fI chI nu chIch?
Wundu fI tum chI nu muum tuu fI yu. AshI-
fuch tuyups tum pun puts kumuch tu mu fI nI
puyu fInts pu. Itufu, tuu fu shIsh sIfup chee
Izuu fu kpI tung tsu tshI nu sIyuu tsI.
Zuwan!!ee, mazinangtsa.
Isusumunari mangis tatungtsa
3
1
ApunII sIyuu Isu su mun Itu yu mu yu-
fu, tuu fu shIsh kunees chee punu-
fu ngI yu wunu sI fI fI tuu muu mu, tuu fu-
sheets Is sIfup chee chI nu fInts pu, wutum
ApunII chIch su wu. Isus nu ApunII shu fI
tuuku, Wupuf shu, ShIy nu shI yu mu fI shu
kusI fu tuukshu,
D
tfu ngI yu.
2
AshI fI sIysu
nu Isu soo mu fI chI nung tsu, tuu fu sheets-
Is sIfup chee chI nu fInts pu, mupIyng tsu.
3
Isus pu puz Ipu nu fus tsI pu fu ngus, ushI-
fu ngus

muyuu mu yutu fIt shI shee yusuf


chI nu chIch? SIy mungIs nu Isu su put
wushu nund Wupu fIsh tuuk su, pIshum puz
ushI fu tuuk su. AshI fu chu, tputs unoo
yusu muum pInu su ku nu yu.
4
Itufu, Isus
yusuf kus ku chu sIyup tu tum Ipu nee fus
kus chI yu. Tsu pu fu nus shuch IchI ngu fu sIn
sIyuu puk chu sIn punI fus tu chI nIII nI yu.
Itufu, yuwsh tI nI ApunII chI chI nI Isus-
pu shu wushu nund kufuk shtI nI tuu chI-
nI yu. AshI fI yu, unoo mu fI chI nung tsu,
ksu fInts pu.
KIosenshucheemu2 , 3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1052
5
MuzI nu ngu ntsu,

muyuu mu yutu fIt shI-


shee yusuf chI nu chIch? Tuu fu shIsh sIfup-
chee Izuu fu kpI tung tsu, sIyuu tshI nu.
TsI puf puz ushI fus yutu fIt shI shee Izuu fu
mupIyng tsu. Imbu nguf tu fInts pu. MungI-
shIs pIyu fI chI nu fInts pu. Nuzu ndI yus pu.
KIzung zI tum wuzun tmu fI yus pu. KIzIs,
kumu zu nguz tum wuzun tmu fI yus pu.
MI shut, tpu tsI nguz muu chI fI tu tmu fI-
yus pu. Tmu fukchI nuu fee su, Apu nIIee
kusu yu fus, kufI kI ngu zI mu fI shu chI nut-
ssu.

Pup tsu, ApunII wunee funts. Tputs


Apu nIIee kuk kupee tu mu pu nI fI tuu ku nu
unoo ApunII ufu wunI chI yu.
7
SIf sIy
yutu fIt tum tuu fu ng tsu, yutu fI tu mu-
shee kIs chI nu fu ngItum su.
8
AshI fu ngIs
unoo Izuufeefus kpI tung tsu. MI shut,
muntsIf tsI yu tInts pu. TsI yun tu fInts-
pu. Tpu tsee kumus kumus shI fInts pu.
TumusIngufus tpu tsee yutu fIt tsI yu tInts-
pu. PIyu fI zufung chu muum wuts tu fI pu.
9
Suun pu tu tIs tumu sI ngu fus ngI chInts pu.
SIf ushI fu ngIs unoo ndu shu shI-
fInts pu, wuts tu fI shu pu, wutum tuu fu-
sheets Is sIfup chee kupee tu fu ng su wu.
10
Wunu sI fI fI tuung tsu, wutum tuu fu shIsh
kunees chee yyu ntsu wu. AshI fu ngu chu,
ApunII mungee ts Is yunIschI chtuf sIyuu
ush ku ntsu. ApunII wuunu tInu mu pu nee-
fu, tpu tsI fI nuwuu Izuu fu mungoon pu nu
tu, tuu fu shee mIs kunees chee punu fu ngI-
yu.
11

NItuu tI ApunII: An tputs Utu-


shuch chu ushI fuch chI nu kI teeju? ndunI.

NItuu tI ufu pIch chu ushI fuch chI nu kI


tI tum tu ju? WIfuk'cheewtuu, ndun tuut
ushI fu pupu cheew tuu, kundoo zeew tuu,
ndun tuu tI ushI fu kIzu fu nuw tu, Isu soo
mungoon kI nuu feesInu yu, unoo ApunII
kIs chI nu kI yu. Is kI fs tu mu fI kIz puf chu,
wumu fI ztufu kusI fI yu. Tuu fu shIsh Iyuum
IchI ngu fu punu kI yu. AshI fI Isu soo tsI mu-
fI ungIf tung tsu, unufI chI nu kus tuung tsu
tInu.
Ashiriya, mazinangtsa, zuwan!!ee,
wanasiririshsha taangtsa. Mishat,
saanpatatis chinampatari chinangtsa
12-13
ApunII sIyuu chI nu ku, Ipu su fu ngu,
wuumu tIp tsI fI sIyuu nu fu ngI yu. AshI fI-
yu, Apu nIIeetsImu fI chI nu fus tuung tsu.
Suun pu tu tIs wunu sIf chI nung tsu. Tputs
kIyung kuchIy ku unoo sIysu nuyu nI kus,
ngu tu fI tIs Istung tsu. SIyu mu fI kukIs
suun pu tu kusI muum chI nu fInts pu,
tutsu moo fu Isus chI chpu tu tIs mInu mu-
fI chI nung tsu. Tputs yutu fIt shI shIsh
puntsuk chu, sIysu upI nIII fI wunee yu fus,
mungoo yufu muum Istung tsu. MI shut,
sIyuu yutu fI tum nuk chu, ushI fI tuu
Itum su fus tuung tsu, mupIyng tsu. Itufu,
sIysu Izum zung tsu. Tputs pu tu upI nIII fI
tsIyuteefus yufung tsu. Izuu fu yufeefus,
mupIyng tsu, mbI zung tsu. Iy kufu ku fI nI
Isus sIyuu yutu fIt shI shI fee tsIs tuchI ngee-
fu, mupIy fu ng shI tu. SIysu suun pu tu tIs
shIng tum tsu.
14
Suun pu tu tIs chI num pu tu-
fI chI nung tsu. Ash ku chI nuu fee su, yuwuu
wunee fu ngI unoo IchI ngu fu puyutssu.
AshI fu chu, chI num pu tu fI chI nung tsu,
sIyuu tshI nu.
15
MInoo tchInts pu, Is kI f sut mupIym-
mush punu fu ngu, ushI fI mungooz mInu-
mu fI puyu kus, suun pu tu tIs mupIysh tIs
tuung tsu. ApunII wuu nuu tsI mupIy mu fI nI
puyu muum sIyuu Ipu su fu ngI yu, wutum
ApunII chI chI nund su wu. AshI fI mupIysh-
tIs tuung tsu tInu.
AshI fI ApunII put tsI yut kus, ufu: Apuu,
wup pu fee, wutum mupIym mush Iyuum
punuk shu wu, tng tsu.
1
Isu soo kuk ufu ngI nu shu mungoo-
nung tsu. AshI muum ufu suun pu tu tIs
tuyus pu tung tsu. Suun pu tu tIs wuneeng tsu.
Itufu, mungIp tIs shIng tsu.
Apu nIIee seeng tsu. Yuwuu ApunII
WunI mungee ts Is p'tseeku unoo seeng-
tsu. Yusee kus, zufu muf pu tIs Apu nIIee
wup pu fee, wutum Iyuu Istu fu ng shu wu
tng tsu.
17
MI shut, zuwu nIIee, ufu mungIp-
tIs tuung tsu. Isus, Iy kufu ku fI nI sIyuu
wuumu tIp tsI fI nu fu ngunts, Isus tumu pu-
fI ushI fus wunu sI fI fI tuung tsu, wunu sI fI-
tum tsI yu tung tsu. Ufu Apu nIIee wup pu-
fee tng tsu, wutum tuu fu shIsh kunee sIch
punu fu ngu wu. AshI fuch zuwu nIIee,
unufI shIng tsu wunu sI fI fI tuu muu mu,
sIyuu tshI nu.
KIosenshucheemu3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1053

D
4.5 SuImo 90.12 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Zuwan!!ee, na misha wanichintspa;
Isuschichpatatis kis taamaam
chinangtsa siyaa tshina
18
MI shut, kIzIs, zufu nIIeetsI fI tIs kuk
tumI nung tsu. Ash ku chus, yung pu fI pu fee
ushIk su, wutum ApunII chIch su wu. Isu soo
kuk puyutssu.
19
MI shut, wuchI nIs, muzI-
nung tsu, sIy Izu nIIeets tum tIs mungIp tuf-
tIs chI nung tsu, nutsu fInts pu.
20
MI shut,
nIIuf shtIs, muzI nung tsu, sIy ufu upu fee-
tsI mu fI tIs kuk puyu kus tuung tsu. Anee-
feets tum tIs kuk kpI tInts pu. Ash ku chus,
yung pu fI pu fee ushIk su, wutum ApunII-
chIch su wu.
21
Itufu, wuchI nIs, Ipu fee tsIs
numbu numb tu ngut shI fInts pu. Mung'
muntsu fu sI nu pu. AshI fI muu chI fIt pu tu-
tum tIs kIs tuung tsu tInu.
22
MI shut, m'chuchoowIs, yuwIs Isu soo
mungoon kIs unIs, muzI nung tsu. Putu-
fu nu fee tsIs kuk puyung tsu, kpI tInts pu.
Tpu tsIm pufu, In tumu ku putut ku tpu-
ndu tus ptu tInts pu, yuwu fI putut tu fIs
unufI ptu tung tsu, wutum ApunII sIyuu
nupunu puw ush ku wu. Putu fu nu fee tsIs
tumu pI ngu fInts pu, wunu sI fI ptu tung-
tsu.
23

NItuu tI tpu tsee mu ju putut kIs?


Isu soom puz ushI fus putu tuk su. AshI fI
putu fu nu fee tsIs ksut kus, kIs ptu tung tsu.
24
Ndu mbu sIy nuu yusu su, ApunII wuunu
sIyuum wunu sIf tuwup chI yu, wutum
wuunu, tfu ngu wu. Isu soom puz ushI fus
tufu wuz tung tsu, wutum Isu soo kufu ku-
fI nI wu.
25
Ndun nuu putu fu nu fee tsIs kuk
tumIn kus, ApunII shu wunI chu pu ntsu.

NItuu tI tputs chI wu nuyu nI pIch? Wuunu


tutsu moo fu tuwup chI yu. AshI fu chu,
putu fu nu fee tsIs kuk kIs puyung tsu tInu.
4
1
MI shut, wIfuk'cheewIs Isu soo
mungoon kIs unIs muzI nung tsu,
tpu tsI fee tsIs wunu sIf IshI nung tsu. MInoo
chI nu kus, mInoo nutsu kus, shI fInts pu.
Tutsu moo fu chI nung tsu, wunu sIf IshI-
nung tsu, wutum suunu kufu ku fIs wuf
tuu fI tum tu wu, ApunII chu. AshI fu chu,
tpu tsI fee tsIs wunu sIf ksu tung tsu, nuw
sIyuu tshI nu.
2
Zuwu nIIee, mInoots shu tchInts pu,
mungIp tIs tuu kus, ufu ApunII put tsI yu-
tung tsu, ksu fInts pu nuw sIyuu tInu.
TsI yut kus, ufu Apu nIIee: Wup pu fee
Apuu, wutum shI yu mu fI Iyuu chI nuk-
shu wu, tng tsu.
3
MI shut, ApunII put
tsI yut kus, nuwuum tsI yu tu ngu sI ndu mu
Isu soo kuk kumI fun tuyup stu muu mu.
Yuwu mund nuw tuyup stu kI unu mund
nuwuu putu fu ngu nu. AshI fu chu, Isus
wumIn tumun shIsh tuu kI nu. AshI fI tuu-
tI, Isu soo kuk kumun pI tInu. AshI fI
nuwuum tuyus pu tu muum pchI ndu sI nu-
pu tngu sI ndu mu. SIf zItu mIn Isu soo
kuk ndu muzI nu fu ngu nu, Itufu nutu nuu
ApunII nuwuu kumu nI muum kumuch tu-
fu ngI yu.
4
AshI fI nuw Izuu fu tuyup stu pI
tInu. Nuw tuyus pu tu ku fI, tputs mungoon-
ku chI nIII nu yung pu fI pu tInu. AshI fuch
unoom ApunII put tsI yu tu ngu sI ndu mu
sIyuu tshI nu.
5
MI shut, sIyuu tchInts pu, yuwu put
ndu Apu nIIee yusu fu unput tsI yut kus,
mungIp tIs tsI yu tung tsu, sIyuu tInu.
Apu nIIee kuk kumu nIng tsu, wunu sI fI
yup stung tsu. Ngu tu fI tIs tuu fInts pu.
D

ChI num pu tu fI tsI yu tung tsu. Ngu tIs


tumu sI ngu fus tsI yu tInts pu. Ash ku chI nuu-
fee su, wuptu tpu tsI yu tuk su. AshI fuch ufu
mungIp tIs tsI yu tung tsu, sIyuu tshI nu.
Zuwu nIIee, wup pu fI nu tyu nIII unu fI-
shu mungoo nung tsu.
7-8
ZuwunII TkI koo sIyup zungun-
chInts pu. KIfu ku fee tsI uwush uwI
zungun chInts pu.
Nuwuu kukI muzI nu pu nu utufI, kumu-
nI shI nI tchI mu. TsI yut ssIs IchI ngu fu
yusu pu nu utufI sIyup zungun chI mu.
Ndu kus yutu ku nI unoots tum IchI ngu-
fu kumu nI shIn chu tchI mu. Ash ku chu,
muzI nu kus, ndu shu nuwu nguz mungIs
muntsut ssu, mungIs k such shu pu fee.
Zuwu nIIee TkI koo kIz puf chI nu kI nu.
Tunu feets tuu zuwu nIIeetspu zI ushI fu-
fI chI nu kI nu. ZuwunII TkIk Apu nIIee
kuk kIs tpu tsee tuyus pu tu kI yu.

Nuwuu
KIosenshucheemu3 , 4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1054
wunI pu Istufu ngu? Uwshut tsI yut ssIs
sIyup wuyuch pu fee.
9
MI shut, TkIk pu tu
zuwu nIIeets tum Onsu zungun chInts pu.
On suuts tum IchI ngu fu nI chI nu ku nI-
yu, wutum Isu soo kumu nI muum ndu
sumbuy tu ku wu. Ons wutu chu sIyu shuch
tpu tsI. Anpu sIyush kus chI nIII nu yu. AshI-
fI yu, kus kut ssIn, tsI yut ssee IchI ngu fu
kumun chI nIII nu yu.
10
NIshuch tputs IchI ngu fu sIn sIyuu
chI nu ku nu yu. ZuwunII Afstfok sIyuu
kIz puf chI nu kI yu. NIsh tumun shI shush
nuwu pu tuu fI yu. MI shut, zuwunII Mf-
ko su, Bef nu bI zoo nIII sIyuu chI nuk tu-
mchu. ZuwunII Mf kos sIyush kus ku-
chI nuu fI yu, Istung tsu, tfu ngI. AshI fI
kus kI nuu fI yu, shIng tsu, nuwuu kukI
puyung tsu.
11
MI shut, zuwunII Ksut,
Isus tum sufu, sIyuu chI nuk tu mchu.
Annu ndIn Utu shuch tuch pIn tputs
nuwuu Istu ku nu yu. Tpu tsee tuyup stu-
ku nu Apu nIIIsh Izuu fu tuchI tu muu mu.
Nuwuu mungee tsI tuwIz puf tu fu ngu nu.
12
MI shut, zuwunII Ip pu f s, sIyush chI
tputs sIyuu chI nuk tu mchu. Is kI fs-
too kumu nI mu pun tum chu. ApunII-
put tsI yut ku, ufu sIyuum tsI yut kI yu.
Apuu, KIo sen shuch shI yuu Izuu feef sIn
mungoon chI nIIIn pu. Ash kut ssIn, ItsIn-
su fu tuu chI nIIIn pu, sIyuum mush ku
utIyu. Apuu, shuu nu zund kIsh unu mu fI
mungoo neef sIn, puyu chI nIIIn pu utI tum-
tu sIyuu mu.
13
SIyuum kumI nIs mung'
kupung muntsu kI yu, kIyung kuchIy kIyu.
Zuf ku fI tInu, wutum kuchI pufu ngI nu-
wu. Iw tIs shu cheem tum tputs, If po fs-
shu cheem tum tputs kIyung kuchIy kIyu.
AshI fI Ip pu f s sIyuu kIz puf chI nu kI yu.
14
MI shut, zuwunII Iukus, doc tof chI-
nu kI nI un sIyuu chI nuk tu mchu. MI shut,
zuwunII Demus sIyuu chI nuk tu mchu,
ndu mbI zu ku nu sIyuu tsI. AshIp tputs
IchI ngu fu sIn sIyuu chI nu ku nu yu.
15
Nuw sIyuu KIo sen shu cheets Is kIz-
puf chI nu kI nu. Iw tIs shu chee ApunII-
chIch tputs chI nuk tu mu nu. Izu feets tum-
tIch NImpu chI nuk tu mu nu. MI shut, IchI-
ngu fu tputs yuw NIm push Apu nIIeem
shu nIy ku nu unoo chI nuk tu mu nu.
1
AshI fI yu, kIfu ku fee tsI nuts tu yu-
fus, Iw tIs shu cheem shu zungu nIng-
tsu, uwshtI sIn nuts tuchtu ptu mu nu.
KIfu ku fee tsI mInu Iw tIs shu cheem
zungu nI fu ngI nu. SIysu unoo yyu fus,
nuts tung tum tsu sIyu.
17
MI shut, nuwuu
kukI zuwu nIIIsh AfI ku psush kumu-
nIng tsu. Pupof utee ju tng tsu, ApunII
shI yuu kumuch tu fu ngu unufI shIng chu,
ngu tInII pu. Apu nIIee kuk Izuufeefush
kumu nIng chu, sumbuy tufInII pu tchu
Pupo fo, tng tsu.
18
NImu nu fI nuwuu nu kuwIp tI yundu-
kI nu. In kIfuk IchI ngu fu tuyu ndu fu ngI-
tuu tI, Itufu nuwuu nu chu kukI, ushI fI
puyung tsu. Nuw sIyuu kIz puf chI nuk tu-
nu. Pupof tu nu nuwu yu. ApunII put tsI yut-
kus, nuwuum tsI yu tu ngu sI ndu mu, wutum
tumun shI shush tuu kI nu wu.
ApunII sIyuu kIs nup chI ntsu.
]Wutum chu tsI yuts sI.|
KIosenshucheemu4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1055
1
1
Tesu I nshu chIs Isus chI chIs,

tumu-
fIm su, tuu fIs IchI ngu fus?

Wunu sIf
tuu fIs? SIyuu chI nuk tu nu, ndu mbI zu kI-
nu. Nuw Pupo fI sIyuum ApunII chI chee-
mIs yundu kI nu. SI bun put nIsh Ipun kI nI.

TumufImtu? tIyu. Tmo te yu sIyup kunu-


pee shI nu, kuseenII chu. Nu nIsh tuuk chu.
SIy Iyuu kufu ku fI nI Isu soo mungoon kus,
1 Tesa!nshucheema
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Papororini
Tesa!nshucheem ichtaru yandarangu anootsi
(Tuyus pu tum pu nI fI nee kupI to fo 17: nuts tu ngI mu sI.)
Pupo fo fI nI Tesu I nu sh tuyus pu tu fu ngu, Utu shuch shu tputs Pupo fo fI nee tsI puchu muum
zundu fu ngu nu. AshI fu chu, Pupof unush mInum mu fI tsup tuyus pu tu fu ngu, nIII tu fI tup tsup
suwu fu ngI yu. ZupIsh shu, tuchIp pu fee tsup tushI yu fu, Kof ndosh kusu fu ngI yu. UshI mun Pupof
wIpu nush kusu fu ngu nu. Kuseef sIn, Tesu I nshuch tputs Isu soo kIs chI nu ku nu. Itufu, kIyung
kuchIy ku nu, tfu ngu nu. Tputs Isu su mun kuk shI yuu sIf kIyung yuchu fu ngu sIn, nut shu Tesu I-
nshu cheets tum kIyung yuchu ku nu yu. MI shut, ngI chIz unush kusu fu ngI yu. AshI fu chu, ushpu tum
tputs wunu sI fI fI tuu muum ndu chI nu ku nu, ushpu tum tputs mIngun pu tu fI tuu ku nu, ushpu tum,

NItuu tI Isus yusuf kusuch? utu nu yu, tfu ngu nu Pupo fo fI nee tsI nI. Pupo fo fIn shu mung' muntsu-
fu ngu, kIfu kuu yundu fu ngI yu. Wunu sI fI fI tuung tsu, wutum Iy kufu ku fI nI Isus yusuf kus chu wu,
tfu ngu kIfu ku mun yundu fu ngI yu.
AshI fI yu, pukIch kumun chInII pu yuwuu Pupo fo fI nI yundu fu ngu unoo tsI:
A. 1.1:

TumufImsu, sIyuu? IsuschIchIs.


B. 1.2-10: Ufu sIyuum ApunIIee wuppufee utInu. Tputs sIyuu kIyung yuchufungusIn,
kupungtuu kIyung kuchIykus, ushtuu Isusoo kupung chInukus ndu kusuksu.
Yuwumund sIy Isusumun mungIs tutkIs unumund IsuschIchee shuneefsIn
muzInufungunu. SIyumund nuw mungI kIsu, wutum Isusoo kusumuum k'tuksuwu.
C. 2.13.13: Tputs Iyuu kIyung yuchufungItumsInu. Itufu, sIyush tuufungufI, sIyuu
ItsInsufu tuyusputufungInu, wunusIfI tuufungItumunu. Nu Tmoteyu sIyup
pukeeshInu, tsIyutsIs nuwuu yushIndufungIyu. Wund wunusIfchu tuukunuyu,
tfungIyu. Nuwshu unoo muzInufungufI, mungI ksufungInu. Ufu ApunIIput sIyuum
tsIyutkInu sIyuum Istumuumu.
D. 4.1-12: AshIfIyu Isusoo kuk tumInungInts.
4.1-8: YutufIt ptutIntspu.
4.9-10: Suunputu chInukus Istungtsu.
4.11-12: Ndu tuufusheemIs pIshtumuum suunu tufuwuztungtsu.
E. 4.135.11: Nu yuwuu ApunII Iyuu Ituyumuchu unoo kumunchIntspu:
4.13-18: Isus yusuf kuskuchu, ApunIIchIchshtIsIn tsIpufImu chIyzuftuchInIIInuyu.
Anumunshut, Iyshu kchItshItInI msusush kunIndup kfeetuchchee. SheefunI, Isusput
ufu tuuchInIyu.
5.1-11: Tumumshu zufI Isus kusuch yusufeezInI. AshIfIy mungIptIs tuungtsu.
F. 5.12-24: Yuwuu Isus Iyuu kumuchtufungu unoo chInuyufus, suunpututIs wunusIfI
tuungtsu. ApunII sIyuu IstuchIyu ItsInsufu tuumuumu.
G. 5.25-28: SIysu ApunIIee mushungtsu Iyuu Istumuumu. Nu wuppufee.
Tfu ngI yu Pupo fo fI nI.
Papororini Tesa!nshucheem tputs ichtaru yandarangiya
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1056
nu Apu nIII mun kIs tuut ssu. ApunII sIyuu
ksu mIsh chI nu ku sIyuum mungee mIs
mupIym punu chI ntsu.
2
MuzI nung tsu Isus chI chIs, SIyuu ksu-
mIsh chI nu ku nI, wutum Apu nIIee ndu
kusuksu wu. Ufu ApunII put tsI yut kI nI
sIyuu mu. TsI yut ku nI, Wup pu fee tInI yu.
3
Wutum ndu sumbuy tuksu wu. SIy Apu-
nIII mun mungIs tut kus, kIz puf chI nu kus,
Apu nIIeem tufu wuz tu ksu wu. AshIsh tu fus,
Is kI fs tu nguz kutu muum ndu kusu kIs.
Yuwuu ush kIs unoo ndu mbI zu ku nI. ApunII
puk tu mchu. AshI fuch Apu nIIee sIyuum
wup pu fee tInI yu.
4
Isus chI cheets Is sIyuu
ApunII chI nuk chu. Iy sIyuuts tum chI nu kI-
nI, wutum yusu fI nI wu. ApunII sIyuu Ipu-
su fu ngI yu wuumu tIp tsI feem nu muu mu.
5
SIyuum Isu soo kuk tuyus pu tu fu ngu nI,
ngu tu nI k'kIptInI tsI yu tu fu ngee zI nI. Itufu,
Apu nIII mun wIz pu fI fI nI tuyus pu tu fu ngI nI.
AshI fu ngu nI, ApunII shu WunI mungee ts Is
p'tseefungu, ZufuktI shchu, tfungIs.
Ndu mbu yusu su, sIyuum kumI nIs sIyush
wunu sI fI tuu fu ngu nI,

sIy Iyush tumI-


nu fu ng su. Isus shu tum tumI nu fu ngIs.
Nu wunu sI fI tum tuuk su. Isu soo kuk kIs
muzI nu fu ngus, sIyuu yushIng chIch kIyung
yuchu fu ngu nu. AshI fI tuu, sIy Apu nIII mun
WunI mungIs kIs tuu fu ng su.
7
MI shut,
yuwu mund sIy Apu nIIee kuk Izu pu nee kIs
unu mund tum mungI nI kIsu. SIysu tuu fu-
sheets Is wunu sIf ymu ndu fu ngus, ApunII-
chI chee IchI ngu fu yus pu tu fu ngu tI su. Muse-
don shu chee, Aky shu cheets tum tu, wunu-
sIf yus pu tu kIs. Ash tu pu nI tItum sIn chu,
sIyuu puksI nu.
8
AshI fI kumu nI fu ngus, Isu-
soo kuk ufup chee wu tuu yusu fu ngu nu yu.
Muse don shu chItum sIn muzI nu fu ngu nu.
Aky shuchtu msIn muzI nu fu ngu nu. NItuu tI
unshu chIm tu ju muzI nu fu ngu nu, shu neef-
sIn muzI nu fu ngu nu yuwuu Apu nIII mun
mungIs tut kIs unoo tsI. Ndun tuu Iy tpu tsee
kumun ku nI, uwshtI sIn ufu wusI nu sIyuu
muzI nu fu ngu nu. AshI fu chu, unu mund tum
mungI nI kIsu.
9
Wutum yuwuu Iyuu kIs
IshI nu fu ngIs unoo ztufu tsI yut ku nu wu.
MI shut, mungIs ktu tu fu ngus, ItsIn su shtIs
tuu kIs unoots tum kumun ku nu yu. SIf
sIyuu tuyus pu tu yu fu nI, sIysu upunII pu tsee
kusu fu ngus, Apu nIIush shu tuchI tu fu ng su.
Wutum upunII puts mungu tu fI tuu ku wu,
Itufu ApunII kchI tchu, ufu tu mu fI tuu kI yu.
ApunII mInu mu fI tuu tu fu un muts pu shI-
fI tuu kI yu. ApunII mInu mu fI kusI fu un
kufu kuf tu nI chu. AshI fuch ktu tu yu fus,
upunII pu tsee kusu yu fus, Apu nIIush shu
tuchI tuk su.
10
AshIsh tuf ush kus, Isu su nguz
kusu muum kIs kutuk su. Isus Apu nIII fIt chu
WIpu. TsI pu fu ngI tuu, ApunII Itu yu mu yu fu,
yusuf ywu fI wuun pee tum nufI ngu fu ngI-
yu. Yusuf yuwush zufI wufI tuk chu unush
msu sIsh kus chI yu. Isus tupu chI ndum pun-
chu, wutum yuwush zufI ApunII tpu tsee
wunI chu unush Iy ApunII chI chI nI Isu su-
mun kumung chI nI wu. Isu soom IchI ngu fu-
nI kutu ku nI. AshI fu chu, sIyu mun mungI nI
ksu ku nI, wutum Isu soom kIs kutu kus, ndu
sumbuy tuksu wu.
Isuschichis mazinangtsa nuwaa kuki.
Kundararini iyaa natsaksin ngichkanaya.
tazin!!inaja; Papor nitaati siyaa
kaapana chinampatartaja tayaspatakana.
Tamapingaksincha tna. Itaru,
ashkeezini. Atana anoo payurintspa
2
1
Ndu mbu yusu su, zuwu nIIee,
ngu tu nI sIyup nupu fu ngee zI nI,
ndunI. Apu nIIee kuk tuyus pu tu muum
1 TesuInshucheemu1 , 2
Siy upunll pu tsee /usu ru ngus, Apu-
nllus/ s/u tuc/i tu ru ng su. (1.9)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1057
kusu fu ngu nI, sIyuu ItsIn su fu tuyus pu-
tu fu ngI nI.
2
MuzI nu fu ng pu su yuwuu
FeIIp shuch Iyuu tumu nu fu ngu nu unoo tsI.
KIyung kuchI yu fu ng tuu tI nI, ushI fI tuu
ndu sumbuy tu fu ngI nI. ShI tu ngee fu nIIu-
nI, Apu nIII mun kIz puf tu yu fu nI, sIyush
tsI yut ssIs wunu sI fImshI Isu soo kuk
sIyuu tuyus pu tu fu ngI nI.
3
SIyuu wunee-
fu ngu nI, ItsIn su fu tuyus pu tu fu ngI nI.
MungI shI nI yutu fIt chI nu fu ngee zI nI.
TumupIngufungItumtuzInI, ndunI. AshI fI
yuwuu utunu unoo puyu fInts pu, ngI chIk-
sIn chu.
4
Itufu, ApunII wuunu mungee-
tsI nI Izuu fu nuts tu ku wu. Apu nIIeetsIm
zund ku unoo tsIm tsI yut kI nI.

Ndun nuu-
fI yu Iyuu wuunu yusu fu ngu, ushI fee ju
Iyuu Isu soo kuk tuyus pu tu muum kumuch-
tu fu ng? NItuu tI tpu tsee Iyuu kIs chI nu pu-
ndu nu yu tee zI nI tuyus pu tu fu ngI nI. Itufu,
Apu nIIeetsIm chI nu pu ndu tunI tuyup stu-
fu ngI nI.
5-
NItuu tI sIyuu tumu pI ngu pu nI
tee zI nI chI nu fu ngI nI. NItuu tI sIyuu tsee ju,
nItuu tI pIyuf tu chee ju: UngIf tu pu ndu,
tfu ngee zI nI, ndunI. KufI kI nguz wumIn
nItuu tI sIyuu chI nu fu ngee zI nI, ndunI.
Nuw ItsIn su fu fI kumun kI nu, wutum
ApunII wuunu nuwuu muzI nu ku wu.
7
Itufu, kufIk Istu ndu sIyuu, tfu ngI-
nuu fee nI yu ushI fu, wufI tu fu ng pu fee,
wutum Apu nIIee tuyus pu tum pun nI wu.
Itufu, Iyshu ndu, tfu ngI nI. Ngu tu fI tu nI
sIyuu kupung tuyus pu tu fu ngI nI. SIyush
tuu fu ngu nI, ufu chI num put tuu fu ngI nI.
KIz wIpuu tumu tuf pu fI ksu tu fu, ushI fu nI
sIyuu wunu sIf nupu fu ngI nI.
8
AshI fuch
sIyuu ksu mIsh chI nu fu ngu nI, Apu nIIee
kuk tuyus pu tu muum zundu fu ngu nI yu.
SIy kumI nIs tsI pu nee ts tuu tI nI ndu puchI-
ndu fu ngu nI yu. Wutum sIyu nguz chI nu ku-
nI wu. Ndu uyum tu mbIz chI nI.
9
Ndu mbu
zuwuu Isus chI chIs yusuk su, sIyush tuu fu-
ngu nI, yuu nu mun tu fI tufuw zu fI nI kchI-
tu fu ngI nI. Ufu tufuw zush pshtu fu ngI nI.
Kus chI fI tum, ushpu tum psuun tum tu,
putu tu fu ngu nI. Mun tu tu fu nee pu utunI
ushI fu ngu nI. MupIy funI Apu nIIeem kuk
tuyus pu tu muum zundu fu ngu nI.
10
Suunu Iyuu pufu ngu tu su. ApunII ufu
puk tu mchu. SIyush tuu fu ngu nI, wunu sI fI
tuu fu ngu nI. Apu nIIeetsImu fI chI nu fu ngI-
nI. Tsus tuu fu ngu nI. AshI fu chu, tputs
Iyuu: Yutu fIt chu, tmuum pInu su ku nu yu.
11
Ndu mbu yusu su, tputs wIpuu wunI tu fu,
muntsIf kunung tu pu tu ush tu fu, ushI fu-
ng tu mu nI sIyuu tsI. SIyuu numbu fu ngu nI,
wunu sIf tuu pu nu utunI ushI fu ngu nI.
12
SIyuu, tfu ngI nu: Wunu sI fI fI tuung tsu,
Apu nIIee ungIf tung tsu. Kufu ku fee mIs
nu kus shIng tsu, tfu ngI nI. Itufu, ndun-
nuu ush kus,

tumu fee wufI tu chIs Apu-


nIIIsh tuu muu mu? Wutum Iyuu: Kuyu nu
nuwush wunu sI fImshI fI tuu pu nI utuwu,
tfu ngI nI. AshI fuch sIyuu wunu sIf tuu-
muum ufu wunee ku nI yu. Yuunu wunu sIf
tuu fu ngu nI, ItsIn su fu tuyus pu tu fu ngu-
nI,

yupee ju yyu fu sIn Iyuu yutu fI tum


nu chI nIII nu?
13
MI shut, mungI nI kIs chu. ApunII put
ufu tsI yut ku nI, sIyu mund wup pu fee
utI nI yu. Wutum Apu nIIee kuk tuyus pu-
tu fu ngu nI, sIysu kIs muzI nu fu ng su wu.

Muyuu mu puyu chIch? tputs chu kuku,


tfu ngee zIs ndunI. ApunII chu kuku,
tfungIs. ZufuktI schu, wutum ApunII
kuku wu. Apu nIIee mungoo nu fu ngus,
uwshu tuu fu shee mIs IchI ngu fu kunees-
cheem shu nu fu ngI yu, wundu fI tum
Istu kI yu wIz pu fI fee mIs. ApunII kuk ufu
ush tu fI yu.
14
AshI fuch zuwu nIIee, sIyuu
ApunII chI cheets Is yusu fu ngI nu. Ufu
kIyung kuchIy kIs sIyu. SIyu chIch sIyuu
Isus chI cheets Is kIyung yuchu ku nu yu.
Nupu: Ich tu fu Utu sh tsup wuun pu tu-
tIn Isus chI chee kIyung yuchu fu ngu nu.
AshI fu pu sIyu shuch ush kI tu mu nu yu.
15
MI shut, Utu shu chI tum Iyuu kufu ku-
fee tsI nI Isusu puchu fu ngu nu. ZItu mIn
upu chI fI nI Apu nIIee kuk kumun ku tu
unoo ufu puchut puchut ush tu fu nu yu.
Utu shuch Apu nIIee kuk ngu tu fu ng sIn,
Iyuuts shu tushI tu ngu fu ngu nu yu. Tpu tsee
IchI ngu fu kunduf tu ku nu yu. Ash ku sIn,
Apu nIIee mung' IsIt chI muum pInu su ku nu-
yu tshI nu.
1
MI shut, tunu fIp tuyus pu tu tI
utI tuu tI, Utu shuch nuwuu tuxu fu fu ngu-
nu yu. Isu sush tunu feew kumu ngu sI nu pu
utu sIn, ush ku nu yu. Ash ku sIn, yutu fIt-
shI shI fI nI tzu pu nee ku nu yu. AshI fuch
1 TesuInshucheemu2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1058
ApunII wuuts sI nu tsI yun tu yu fu, yuwu-
mund ushIsh tuf ush ku nu unu mund ufu
wunIch pu fee tshI nu. AshI fuch nuwuu
ngIch kI tuut ssIn, wuyu ngI chI fI fee kuk
puyu fInts pu tshI nu.
17
Afu peew tuu tuu ku nI, ushI fI tuu ndu
sIyuu Isus chI chpu tu tI nI mbI zu ku nI. IchI-
ngu fu zufI chI nu ku nI, sIyuu mungI shI nI
chI nu chI nuw ush kI nI yu. SIyuu kIz puf chI-
nu ku nI, ufu sIyuu Istu muum zund kI nI.
KchIng zIs pu muum zund kI tuu tu nI pInu-
su ku nI. Yuunu nIshuf tuu tu nI, mungI shI nI
sIyup puz tuuku, ushI fu nI tuu ku nI. Zufu-
muf pu tI tInu.
18
AshI fuch: Yusuf pungu-
su nI tyu fI tuu tI nI, yusuf ttu, yusuf ttu
ushI fu ng tuu tI nI, YushIng' Iyuu tuxu fut
tuxu fut ush kI yu. Itufu, yuwush kufu-
yu ku chu unush sIyup punguch pu fI nu,
zuwu nIIee.
19
Itufu, sIyu mu nu fI shu mbut-
kI nI yu. SIyu mund tputs Iyuu ungIf tuk sIn-
chu.

AshI fI muyu ufu ngeem zund chI nI?


SIy kupung Isu soo mungoo nu fu ngIs, ndu
sumbuy tukIs mungI nI ksu tum chu. Kufu-
ku fI nI Is kI fs tu kus ku chu wushu nund
wuu tususeefunI, sIyuu Isus kIs nupku,
unu mund mungI nI ksu chI nI yu. Wutum
sIy mungoo nu fu ng tum su wu, ushI fI Isus
kus ku chu, mungI nI ksu chI nI.
20
AshI fuch
ndu shu puzI chI nI tshI nu. AshI fI nutu-
fIt In sIyu mund mungI nI shu mbut kI nI,
wutum Isus kus ku chu, ufu ush tu chI nI yu.
AshI fuch sIyuu kIz puf chI nu ku nI tshI-
nu, Isus chI chpu tu tI nI.
3
1
AshI fI nuu muum pInu su fu ngu fI,
sIyu nguz muzI nu muum zundu fu ngu-
nI, zuwu nIIee Tmo te yu sIyup zungu nI-
fu ngI nu. SuunI nuut ssu, nuwuu nI nIsh
At nush tuu chI mu, tfu ngI nu.
2
AshI fI
zuwunII Tmo tey nuu tu fu ngu nu yu.
Wutum uw ufu Iyu put Apu nIIee kuk
tuyus pu tu ku wu. Apu nIII mun kIz puf tu pu-
nu utufI, sIyuum Istu muum zungu nI fu-
ngI nu. Isu su mun mungIs tut kIs unoom
ndu kusu muum utufI, zungu nI fu ngI nu.
3
KIyung kuchI yu fu sIn, muzumb kI tuut-
ssIn, Isu sush tuchI tu muum ksu fu sI nu-
pu tufI zungu nI fu ngI nu. Wutum tputs
Isu sush tuchIt ku unoo ufu tputs kIyung
yuchu tu fI yu. Ndu mbu yusu su, ufu ush tu fI-
yu.
4
Wutum sIyush tuu fu ngu nI, wusI nu
kumu nI fu ngu nI wu. Ufu Isu sush tuchIt-
kuch, pIyuf tuch chI yuu kIyung yuchu ku,
tfu ngI nI wu. AshI fuch ush kI yu. Nutu nuu
suunu yusu yunII tum pu su.
5
AshI fuch sIyu-
nguz kukIs muzI nu muum tmu fu fu ngu fI,
Tmo te yoo zungu nI fu ngI nu. Mushu shI nI,

tumu fee ju tuu ku nu?

Kumu pu Isu sush


wunu sIf tuchIt ku nu? Wundu yu YushIng'
Tesu I nshu chee tupu ntsu kI nuu fI yu, ngut-
pu fI nI tuyus pu tu fu ngI nI, tfu ngI nu.

Itufu, Tmo tey sIyup pukee shI nu,


tsI yut ssIs kumu nI fu ngu, mungI nI kIs
muzI nu fu ngI nI, Wunu sIf chu tuu ku nu,
tfu ngI yu. Isu su mun mung' tut ku sIn, tpu-
tsee IchI ngu fu chI nuk tum sIn chu, tfu ngI-
yu. MI shut, Iyuu ufu kIs chI nu kIs, Iyuu
mungI shIs chI nu chI nuw ush kIs, pungu-
su nI sIy tIs, Iy ush kI tu mu nI yu sIyung zI.
7
AshI fuch zuwu nIIee, tsI yut ssI mu nu, SIy
Isu su mun mungIs tut kIs unoo muzI nu yu-
fu nI, nIsh kIyung kuchIy kI tuu tu nI, kIs
tuu kI nI yu.
8
Iyuu mungee tsI nI IsIt chI ktI-
schu. AshI fI sIy Izuu fI tum kufu ku fee tsI nI
Isu soo kuk puyu kus, Iyshu puyuk tu mu-
nI, ush ku tu nI chu ufu kIs tuuk shI nI yu.
9
Apu nIIee sIyu mund kupu ngu fI wup pu-
fee tInI yu. Wutum sIyu mun shu mbut kI nI-
wu.
10
IchI ngu fu zufI ApunII put tsI yut kI nI
sIyuu mu. Kus chI fI tum, psuun tum tu kusu-
kee zI nI. Kchee tsIs pungu su nI tInI sIyuum
Istu muu mu. Yuw mungooz pIsh tu ku
unoo sIyuum Apu nIIee mungoo nu muu mu
tutsu moo ngu su nI tInI yu.

AshI fI tumu fee


ush ku nI ksu mIsh chI nu ku nI, sIyuu mbI zu-
chI nI? Ufu chI nu chI nuw ush kI nI yu.
11
Isus chI chpu tu tI nI sIyu nguz ksu mIsh
chI nu ku nI, pu muum zund kI tuu tI nI tmu-
fu ku nI. Ufu ApunII put sIyuum tsI yut kI nI.
SIyuu ApunIIeetseefus wIpIs ksu mIsh
chI nu ku nI, wutum wushu nund yuunu
Apu fI nI wu. Is kI fs too mungoo nee fus,
kufu ku fee mIs nu fu ngIs. AshI fI ApunII
sIyuu chI nu ku,

tumu fee ndu Iyuu sIyup


zungu nIch?
12
AshI fu chu, sIyuu chI nu ku-
nI, ApunII put sIyuum tsI yut kI nI. SIyuum
suun pu tu tIs chI nu muum mush ku nI,
chI nu shIsh pu nung chu tInI yu. Afu ngI nu-
shu chI nut, ufu ngI nu shu chI nut usheem-
1 TesuInshucheemu2 , 3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1059
chus, chI nu muum Izuu fu mungoo nut ssu.
AshI fuch Iy sIyuu chI nu ku nI ushI fI tum
suun pu tu chI nu kus, pIyuf tu cheets tum chI-
nu kus, ush tu pu nu utunI tInI yu.
13
MI shut,
mungee ts Is tutsIn su chI yu tsus tuu muu-
mu. Anoom tum sIyuum tsI yut kI nI ApunII-
pu tu. Ash kI nuu fIs, ApunII sIyuu kIs
nup chI yu. AshI fI Isus yusuf kus ku chu,
ApunII chIch pu tu IchI ngu fu kus ku chu,

tumu fee sIyuu ndu kIs chI nuch? AshI fI


ApunII sIyuu nupku, Yutu fIt shI shI fIs
ndun chu tchI yu. AshI fuch ush tu chI nIIIn-
pu sIyuu utunI, ApunII put sIyuum ufu
tsI yut kI nI. Wutum sIyuu kIz puf chI nu ku-
nI wu, tshI nu.
Mishat, zuwan!!ee, nuw siyaa
wanichintspa Isuschicheetsis
4
1
MuzI nung tsu nuwuu kukI. Isu-
soom mu fI sIyuu wunee ku nI yu. SIy
ApunII chIchtI schu ushI fI yu mungIp tIs
tuung tsu. Yuunu wunu sIf tuu fu ngu nI,
sIyuu yus pu tu fu ngI nI. SIy unu fI tum tuu-
kus ApunII shu mung' ksu chpu fee. SIy
wunu sIf tuu kIs unufI shIng tsu, ksu fInts-
pu. Anoo mungoo nee fus, ufu ngI nu shu
ufu ngI nu shu shIng tsu.
2
Ndu mbu yusu su, Is kI f sut, Iy kufu-
ku fI nI, wuunu Iyuum kumuch tu fu ngu
unufI tuyus pu tu fu ngI nI Is kI fs too
kuku. Anoo tsI mu fI sIyuu wunee ku nI
puyung tsu ttu ttu ushI fu ngI nI.
3
Wutum
ApunII Iyuu: Tsu su fI tuung tsu, tuwu.
MInum tI yum Imbu nguf tu fInts pu utuwu.
AshI muu tsI fI ApunII zund kI yu.
4
Tputs
IchI ngu fu kIzuu yumu yu fu sIn, Izuu fu
wIzu nIIee mu fI yumu chI nIII nI yu. WIzu-
nIIeetsImu fI nup ku sIn, wunu sIf much-
chI nIII nI yu.
5

NItuu tI yushIng'chIch
wIzu nIIee chI num pu tu fI chI nuk? dun chu.
Psuu nu muum chI nu ku nu yu. Itufu, sIy nuu
shI fInts pu ApunII chI chIs. Izu nIIeets Is
chI num pu tu fI chI nung tsu.

MI shut,
muzI nu ngu ntsu. ApunII chIch pu tu tIs IpI-
shu ngu fus yutu fIt ptu tInts pu tpu tseetsI
wIzu nIII. Wutum sIyuu kumu nI fu ngI nI-
wu. ApunII unu mund tsI yun tu yu fu, kIz-
puf wunee kI yu. Ts tu kImu ndu.
7

NItuu tI
ApunII Iyuu yutu fIt tuu pu nu tu Ipu su fu-
ng? ndunI. Itufu, Izuu fu tsu su fI tuu pu nu
tu, Ipu su fu ngI yu.
8
AshI fI yu, zuwu nIIee,
muzI nu ngu ntsu. Yuw tputs nuwuu kukI,
tuyus pu tu mu fee tsI kupeet ku un

nItuu-
tI yu nuwuu tsee ju ngu tuk? ndunI. Itufu,
Apu nIIee ngut kI yu, Iyuum ApunII WunI
punu fu ngu unoo tsI ngut kI yu. AshI fu chu,
tsu sI fI tuung tsu nuw sIyuu tshI nu.
9
Nu mIshu wunI chInts pu, ufu ApunII-
chIch pu tu tIs chI nung tsu tInu. Itufu,

muyuu mu unoo tchI, wutum ufu


suun pu tu chI nuk su wu? Wuunu ApunII
sIyuu tuyus pu tu fu ngu wu suun pu tu tIs
chI nu muu mu.
10
SIy wutum ufu Muse-
don shuchpu tu tIs IchI ngu fu chI nuk su wu
Isus chI chpu tu tIs. AshI fI tuu, zuwu nIIee,
sIyuu tshI nu, ufu ngI nu shu ufu ngI nu shu
tpu tsee IchI ngu fu chI nung tsu utInu.
11
MI shut, Isus chI cheets Is tchInts pu.
MungIp tIs tuung tsu. Suu mu tu fI tufu wuz-
tung tsu. Ngu tIs xIy tungu tus tpu tsee mun-
tu fInts pu. Ngu tIs pungu shu fI tuu fu tu fuw
shI fInts pu. Wutum sIf sIyuu, tfu ngI-
nI wu.
12
Suunu tufu wuz tu kI nuu fee su,

muyu ju sIyuum pIsh tuch? Ufu chuu nu


putut kuch, ndu chI yuum pIsh tu ku tuu tuf-
chI. Ash kuch, mungIp tIch tuu kuch, tputs
sIyu mun mung' tut chI nIII nI yu. AshI fu-
chu, ngu tIs tuu fInts pu tshI nu.
13
MI shut, zuwu nIIee, yuwuu ApunII
Iyuu Isus chI cheetsI nI Itu yu mu chu unoo
kumun chInts pu.

Tputs Apu nIIee mungoon ku, tsI puk-


chu, tumu kee ju? tIs unoo kumun chI mu.
Tputs ndu Apu nIIee mungoon ku, muu-
chI fIt tsI puk chu, kIz puf mung' muntsu-
ku nu yu. Wutum kunu tsI pu mu mu fI kunu-
tsIp ku wu. Itufu,

muyuu mu ush tu chIs


sIyu? Wutum ywu fI yusuf punguch chI-
wu. Mung' muntsu fu sI nu pu utufI, sIyuu
kumun kI nu.
14
Yuw tputs Isu soo mungoo-
nu fu ngu nu unoo ApunII Isu su mun IchIy-
zuf tu chI yu.

Ndu shu ApunII kuk Isus


Izuu fu tsI pu yu fu, tmu fu ngu tu unoo
muzI nu fu ngIs? Zuf kI nuu fIs chI nu kus,

muyuu mu mungIs munts chIs?


15
ApunII
Iyuu kumuch tu ku unufI sIyuu kumun kI nI.
Atee ju, Isus Kufu ku kus ku chu, tsIpufImu
1 TesuInshucheemu3 , 4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1060
Ich tu fu tmu chI nIII nu, kfI muum
yumu zuf tu chI nIII nu. Anu mun shu Iyshu
kchIt shtI nI kuzI zI mun kfee chI tu mu-
nI yu, ApunII, tfu ngI mu ndu.
1
Wutum
ush tu chu wu. Kufu ku fI nI Is kI fs tu wuf
kyu shI nu, wuunu kufu wu tu nu, wuunu
wusu ndu fuf kufu ku un ApunII chI chee
kufuz ku chu, kukun ku chu, pu pu pu
tkum chu, uwshu Isus: ChIy zuf tu ngInts
tk chu, ApunII chIch shtI sIn tsI pu fI-
mu yumu zu yu fu sIn chIy zu chI nIII nu yu.
17
Anu mun shut yuwsh tI nI kchI tshI tI-
nI ndu tsI pu fI nI unshtI nI wuu pu shtI-
sIn msu sush kfee tuch chee. KunI ndup
Isu soo Ipu su fI pu chu mu yu nguch chee.
SheefunI, ufu tu mu fI Kufu kuf pu tI nI tuu-
fu tuf tu chI nI yu wuun shu tu yu.
18
AshI fI yu,
zuwu nIIee, ApunII chIch tsI puk chu ndu
kunu tsI pu mu mu fI tsI pu ku wu. Ywu fI
yusuf punguch chI. AshI fI ApunII chIch
tsI puk chu,

muyuu mu kIz puf tunu chIch?


ApunII wutum chI yuu Itu yu mu chu wu.
AshI fu chu, sIyuu tshI nu, unufI kumu-
nI mun tuf ush kus, suun pu tu Isus chI chpu-
tu tIs mungee ts Is tuwIz puf tung tsu, nuw
sIyuu utu shI nu.
5
1

Tumumshu zufI In IchI ngu fu ush-


tuch? tpu su sIyu yu. Ndu mbu suunu
yusu su, tpu tsI nI yusu fee zI nI yuwush Isus
kus chu unoo tsI.
2
Itufu, kufu ku fI nI Isus
yushIng'chIchee tpux tu chI yu.

Tumufee:
Nutund kundu fu fI kusuch, tputs tch?
Ash kI tum sIn chu yushIng'chIchI.
3
IchI-
ngu fu yushIng chI chI: Wunu sIf chu,

tumu fee Iyuu yutu fI tu mush tushIy ch?


utunu unush, Isus kus ku chu, kIyung
kuchIy chInIII nu yu. Yup ndu chI nu fu nu
mupIy fu nu unush Isus kus ku chu, kIyung
kuchIy chInIII nu yu. Nupu: nIIu fuu tutsI-
pu muum k soo kchu,

tumu fee wuts tu


tch kIzu? Izuu fu tutsIpchI yu. AshI fI-
tum chu Isu su yu, yup ndu chI nu fIch umb
Izuu fu kus chI yu.

Yupee ju yushIng chIch


kumung chI nIII nu?
4
Kundu fu fIch chI yuu
psuun tpux tu muum wufI tu kI yu, Itufu
zuwu nIIee, Isus kus ku chu, chI yuu ush tu-
chee ju, ndu mbu fee. NItuu tI sIy tunI mush
tuuksu wu Isus kus ku chu sIyuu tpux tu pu.
Wutum ndu tunI mush tuuksu wu. Isu-
sush tuchIt kus 'sInIsh tuuksu wu.
5
SIy nu
ApunIIchIcheefus 'sInIsh tuu kIs. NItuu tI
sIy yushIng chI chee zIs tunI mush tuu chIs,
Itufu IchI ngu fus ApunII chIchtI schu.
AshI fu chu, 'sInIsh tuu fu tu fuw ush ku tu su.

YushIng chIch muu puz ushIk sIn chu. Ndu


mung put tuu ku nu yu. SIy nuu shI fInts pu.
TmupzIs ushI fus, mungIp tIs tuung tsu.
7
YushIng chIch psuu nu yutu fIt tuu ku nu-
yu, kufu su ku nu yu. Ndu mung'put tuuksI-
nu.
8
Itufu, Iy ApunII chI chI nI ush kee zI nI,
'sInIshpuz tuu ku nI, ush kI nI. AshI fI sIyuu
YushIng' ndu kusI muum wunI chInts pu.
Isu su mun mungIs tut kus, wunu sIf tuung-
tsu. Suun pu tu tIs chI nung tsu. Isu soom
kusu muum k'tungtsu. Isus kus ku chu Iy
Izuu fu shtI nI kumung chI nI tus, mungIp-
tIs tuung tsu. AshIsh tuf ush kus, xunxu-
pIshpu puz suu nuu tsI Imu nu nuw ushIk puz
ushIk su ndu YushIng' sIyuu kusI muu mu.
Ndu sumbuy tu chI nI.
9
NItuu tI yu ApunII
Iyuu wunI muum Ipu su fu ngee ju, ndunI,
Itufu Kufu ku fI shI nI Is kI fs tush kumu-
ngu muum Ipu su fu ngI yu.
10
Wutum Iyuum
Isus tsI pu fu ngu wu. AshI fI Isus yusuf
kus ku chu, Iyuu ApunII chI cheetsI nI kchI-
tuu tsI nI nufI nguk chu, Isus pu shu tuu chI-
nI yu. MI shut, ApunII chIch tsI pu fu ngu nu
untum Izuu fu tm ku chu, kchI tu fI shu
ufu tu fI Isus pu tuu chI nIII nu yu. AshI fI
IchI ngu fu nI wushu nund Isus pu tuu chI-
nI yu.
11

AshI fI ush tu chuch, muyuu mu ju


kusu chIch? Suun pu tu tIs ApunII chIch pu tu-
tIs Istuk su, mIshu suun pu tu tIs tuwIz puf-
tu kus ndu sumbuy tuk su. AnufI puyu kus
ksu fInts pu, sIyuu tshI nu.
12
MI shut, sIyuu Isus chI cheets Is wunI-
chInts pu. Tputs sIyuum Apu nIIee kuk
Istu ku nu unoo chI nung tsu, yuwu fI tu
unufI kukoo sIysu puyung tsu. Tuyus pu-
tum pu nee ts tum, wunIm pu nee ts tum,
wuchI nuuts tum k'kuzee yftu fu unoots-
tum, chI nung tsu.
13
AshI fI kIz puf chI nu-
kus, tumI nung tsu. Wutum sIyuu Istu ku nu-
wu. Suun pu tu tIs chI nu kus, ufu mupIy fus
tuung tsu.
14
MI shut, zuwu nIIee, tchInts pu,
Tputs mIngun put mungu tu fI xIy tungut
1 TesuInshucheemu4 , 5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1061
ushku unoo numbung tsu. MI shut, yuw
sumbuy tu muum zund ku unoo sIysu
Istung tsu, mungoo tIzpu fIng tsu. MI shut,
tputs ndu Apu nIII mun kIz puf tu ku,
Istung tsu kIz puf tu muu mu. Tpu tsee IchI-
ngu fu mupIy fus Istung tsu, nutsu fInts-
pu, chI num put tsI yu tung tsu.
15
MI shut,
tputs sIyuu nutsuk tuu yutu fI tum nuku,
sIysu tsI yun tu yu fus ts tu fInts pu. Ash tuu
chI nung tsu. Wunu sI fImshI fI chI nu kus
tuung tsu. Suun pu tu chI nu kus, pIyuf tu-
chee chI nu kus shIng tsu. Ash kus IchI ngu-
fu Istung tsu.
1-17
Ufu shu mbut kus tuung tsu. Apu-
nIIee mungI shIs chI nu muum ksu fInts pu.
Ufu ApunII put tsI yu tung tsu.
18
Ufu Apu-
nIIee: Wup pu fee tng tsu, wutum ApunII
wuunu Iyuu nup ku wu. KIyu ngu tuu
kuchIy kus, Apu nIIee: Wup pu fee tng-
tsu. Wutum ApunII Ipu fI mu ndI tpu tsI fI
ush chI nIIIn pu utuwu. AshI fI mungIs kIs
tuung tsu tInu.
19
ApunII WunI sIyuu mungee ts Is
p'tseetu ush ku chu, sIysu unoo ngu-
tInts pu, tuxu fu fInts pu. Sumu seets puz
ushI fus kzu tInts pu.
20
ApunII tsI yut ssIs
sIyuu kumu nI muum tpu tseets shu mung'
p'tseekchu, uwshu kumun ku chu, sIysu
unoo ngu tInts pu,

Chu ku ju unoo muzI-


nun tup pu? tfInts pu.
21
Itufu, mungIp-
tIs muzI nung tsu. IchI ngu fu kumun ku
unoo nuts tung tsu. Nuts tu yu fus, wuptu-
tu fI tu yu muzI nu kus, unufI puyung tsu.
22
Yutu fI tu mu shee IchI ngu fu ngu tung tsu.
Wunu sI fImsheetsIm puyung tsu sIyuu
tshI nu.
23
ApunII sIyuum mungIch mupIy tufIch
unu mush ufu punu chI yu. Mungee ts Is
yufu yuf tuf ush chI yu ufu ngI nush ufu-
ngI nush ush kus wunu sI fI tuu muu mu.
Mungee ts Is tupu chI ndu chI yu Izuu fu ItsIn-
su fu mungI shIs chI nu muu mu. Nutsee-
ts tum tIs tupu chI ndu chI yu Izuu fu tsus
tuu muu mu. MInu mu fI mungooz puyu chIs
Izuu fu sItu tsee muu mu, ndu yutu fI tu-
muu mu. Kuneets tum tIs tupu chI ndu chI yu
ndu kunu tsI pu muu mu. Ash kus, yusuf
Is kI fs tu Kufu ku fI nI kus ku chu, ndu
puk chI yum sIyuu: Yutu fIt tIschu tchI yu.
Wutum zufu muf pu tIs Isu sush tuchI tuk-
su wu.
24
AshI fuch sIyuu tshI nu, ApunII
yuw sIyuu Ipu su fu ngu unu ngIch tu fee ju.

Tumufeeju Apu nIII: Ash tuch pu fI nu,


tfu ngu, ndu ush tuch? SIyuu ndu yutu fIt-
shI shush pshtu muum ksut chI ntsu. AnufI
mungIs chI nung tsu, wutum ush tu chu wu.
25
AshI fI sIysu Isus chI chIs Iyuum
ApunII put tsI yu tu ngu ndu mu, ksu fInts pu.
2
SIyuu IchI ngu fu chI nu kI. Ayum tuu
ndu mbIz chI sIyuu tsI.
27
Zuwu nIIee, sIyuu Is kI fs tu mun tshI-
nu, ApunII nuwuu kumuch tu fu ngu, nuw-
shu sIyuu kumuch tu kI nu. Nuwuu kukI
kumu nIng tsu. ApunII chI chIs IchI ngu fus
shunIyeefus, nee kIfu ku fee tsI nuts tu kus,
tchu, tchu tng tsu. AshI fI shIng tsu,
k'keetsI kpI tInts pu. Ufu puyu pu yuw
shIng tsu.
28
AshI fI yu, Is kI fs tu Kufu ku fI nI sIyuu
nuyu nI chI ntsu. Wutum sIyuu chI nu ku wu.
]Wup pu fee, Tesu I nshu chIs.|
1 TesuInshucheemu5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1062
Tesa!nshuchis Isuschichis,

tamarimsa;
taaris ichingurus?

Wanasir taaris?
Siyaa chinaktana; nda mbizakina
1
1-2
Nuw Pupo fI sIyuum yundu kI.
SI bun nIshu tum tu. Tmo tey pu-
tu tum tu. SI bun sIyuu chI nuk tu mchu.

TumufImtu? tIyu. Tmo te yu tI tum tu.


SIyuu chI nuk tum tu. Tesu I nshu chee mIs
Apu nIIeem shu nIy kIs unoo mIs yundu kI-
nu. Wutum sIy Isu soo mungoo nee fus,
shu nI yuk su wu. Wutum kufu ku fItum su-
wu. Isu su mun mungIs tut kus, ApunII
ufu tu fI sIyuu tupu chI ndu chI yu.
Zuwan!!ee, mazinangtsa; tsiyatssis
ningeem kuseen!!cha
3
Tesu I nshu chee Isus chI chee kIyung
yuchuk shI nIII nu, tnu. AshI fI tuu, Isus-
shu mu fI tuchIt ku sIn, ndu sumbuy tuku nu,
tnu sIyuu tsI. Anoo sIyu mun muzI nu ku-
nI, mungI nI kIsu. Yung pu fI pu ush ku nu yu
tInu. AshI fu chu, sIyu mund utunu unoo
ufu Apu nIIee wup pu fee utI nI yu.
2 Tesa!nshucheema
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Papororini
Tesa!nshucheem kuzizimun yandarangu anootsi
Pupo fo fI nI Tesu I nu sh tuyus pu tu fu ngu, Utu shuch tputs Pupo foo puchu muum zundu fu ngu-
nu. AshI fu chu, Pupof unush mInum mu fI tsup tuyus pu tu fu ngu, nIII tu fI tup tsup suwu fu ngI yu,
Kof ndosh zupIsh kusu fu ngI yu. UshI mun Pupof wIpu nush kusu fu ngu nu. Kuseef sIn, Tesu I-
nshuch tputs Isu soo kIs chI nu ku nu. Itufu, ngI chI mu pun tputs nIII tu fI tu mush tuyus pu tu fu ngI yu.
Mung, Isus uyum tuu tI yu kus chee ju, wutum Iyush mungI shI nI kusee fu tuu ku wu, tssIn chu,
tfu ngu nu Pupo fo fI nee tsI nI. Pupo fo fIn shu mung' muntsu fu ngu, kIfu kuu yundu fu ngI yu. Wund
pIsh tu kI yu, Isus yusuf kus chI yu, wutum wuunu tfu ngu wu, tfu ngu kIfu ku mun yundu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu yuwuu kumu nI fu ngu unoo kumun chInII pu:
A. 1.1-2:

TumufImsu? IsuschIchIs. SIyuu chInuktunu.


B. 1.3-12: ApunIIee ufu, Wuppufee, sIyuum utInIyu, zuwunIIee, wutum kIyung
kuchIykItuuteesu, ApunIIIsh tuchItumuum sumbuytukeezIs. ApunII sIyuu
ksumIsh chInukIyu. AshIfIy Isus kuskuchu, Iyshu Isusoo pukchunI, mungInI kIs
shumbutchInIyu.
C. 2.1-17: Itufu ndutumu Isus kuschu, yutufIt tputs, kIfstoputsee, kuschImusu. Uwshu
kuskuchu wumufI kusIfu tsupufunusshuchee zupun tumupInguchIyu. Ndutumu
kIfstoputs kuschu, Isus nduntum kuschIyu. AshIfIyu, tputs sIyuu, Isus kuseenIIuwu,
tkchusIn, sIysu muzInufIntspu. ApunII sIyuu IstuchIyu.
D. 3.1-5: AshIfIyu zuwunIIee, Iyuum ApunIIee mushungchu Istumuumu. YushIng'
kusIfusInupu, tngchu. Iyshu unootstum sIyuum mushkunIyu.
E. 3.6-15: Tputs ndu mIngun kupIyku unoo wuneengchu. Tputs pututumuum ngutku, wuunI
mufIzpu tuuchIyu.
F. 3.16: ApunII sIyuu IstuchIyu kIs mupIyfus tuumuumu.
G. 3.17: Nu nuwuunI sufeetsI yunduchImu. Anumunshu nuwuu kIfukufI ufu yusutssu.
J. 3.18: Iy kufukufInI Isusu sIyuu kupung chInuku ufu IstuchIyu.
Tfu ngI yu Pupo fo fI nI.
Papororini Tesa!nshucheem tputs
tsimbunurinshtini kirakaa yandarangiya
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1063
Wutum wunu sI fI mungoo nuk su wu.
Apu nIII mun mung' tut kus, kIz pu fI nu shu
kIz pu fI nu shu ush ku nu yu, wuun pu tu tIn
chI nu muu mu, tssIn chu.
4
Tputs sIyuu
kIyu ngu tuu yuchu ku, sIyuu tuyu tu-
fItkI tuu, sIysu ndu sumbuy tukIs. SIyuu
kIyu ngu tuu yuchu ku, sIysu Apu nIII mun
mungIs tut kIs. AshI fu chu, ufu tuyus pu-
tu muum xIy ku fI nI, ApunII chI chee wuuts
IchI ngu fu sIn sIyuu kumun kI nu. Tesu I-
nshuch sIn Apu nIII nguz wumIn kIyu ngu-
tuu kuchIy ku, ndu Apu nIIee kusu ku nu,
ttu ttu ush kI nI.
5
Yuwu mund ush kIs unu mund ApunII
sIyuu kIs chI nu chI yu. WufI tuktI schu
nuwush pshtu muu mu tchI yu. Ywu fI,
yuwush ApunII tpu tsee IshIn tu fu unshu
pshtu chpu su. Wutum Isu su nguz wumIn
kIyu ngu tuu kuchIy kus ndu kusuksu wu.
Yung pu fI pu ApunII ush kI yu.

Nutu mu fI kIyung kuchIy chIs. Itufu,


yuwu mund sIyuu kIyung yuchu ku nu
unu mu ndu ApunII tpu tsee wunI chI yu.
ApunII ItsIn sum pun chu.
7
Nutu mu fI chIy
kIyung kuchIy kI tuu tIch, Itufu uyu mu-
nu kunu such pu chI, kumu nguch pu chI.
Isus kus ku chu unush yutu fIt shI shpu nee
wunI chI yu, Iyuu tsI nu tupu chI nduch pu-
fee. Isus kufu ku fI nI wuf kyu shI nu,
kufuweefu, 'sInItufu ush ku chu, yuku-
tu fu ush chI yu. Wusu ndu fuf shu Isu soo
kutu chI nIII nu yu. Isu su mun wIz pu fI fI nI
kIz puf tuf sIn kus chI nIII nu yu.
8
Kus ku chu,
YushIng chI chee wunI chI yu. Tputs Apu-
nIIee mungoo nu muum ngut ku nu unoo tsI
wunI muu mu kus chI yu. Wutum Isu sush
kumu ngu muum ngut ku nu wu.
9
Isus Kufu-
ku fI nI kus ku chu, unshu ApunII yushIng-
chI chee wuut ssIn wuneek chu, ufu tu mu fI
kIyung kuchIy chInIII nu yu tInu. ApunII
kupeeteefu, ufup musu fu tunI mush tuu-
chI nIII nu yu YushIng shu. AmbI fI tsIp chI-
yu, ndu shu punguch chI Izuu fu mu mu fI tu.
AmbI fI kIyung kuchIy chIytufu ufu tu-
mu fI tuu chI nIII nu yu. Ufu tu fI Apu nIIee
wunIII tu fu sIn, tuu chI nIII nu yu. Apu nIIIsh
pshtu muum pInu su chI nIII nI yu. Isu soo
wunu sI fImshI fI nI ndu pung chI nIII nu yu.
Isus wuunu wunu sI fImshI fI nI ymu nduk-
chu, pung chu zI nIII nu ju ndunI.
10
Itufu,
chIy ApunII chI chIch, Isus kus ku chu
unush mungIch kIs ush chI nI yu. Yuu nuu
Kufu ku fee tsI nI Isu soo puk chu nI, shu-
mbutchI nI yu. Wunu sI fImshI fI nI puk chu-
nI,

Tumufu? tyu fu nI, Isu soo ungIf tu-


chI nI yu. Tumufee ApunII sIyuu nIy fuch.
Wutum Isu soo kumu nI fu ngu nI, sIysu
Isu soo kuk tumI nu fu ng su wu.
11
AshI fuch, sIyuum ufu ApunII put
tsI yut kI nI. Isus kus ku chu unush ApunII
sIyuu nup ku chu, WufI tuk sIn chu, tch-
pu tInI. Yung pu fI pu tpu tsI fee mI nu fu-
ngI, ApunII unush tuuch pu fee tInI yu.
AshI fuch sIyuum Apu nIIee mush ku nI,
tpu tsI fee mIsh Istung chu, Apuu. ShI yu-
mun mung' tut ku sIn, kIz puf chI nu ku sIn,
shI yuum tufu wuz tu chI nIII nu yu. Yuwuu
mungush wunu sI fImshee chI nu ku unoo
Istung chu, Apuu. WIz pu fIf pu tIsh unoo
IchI ngu fu Istung chu, Apuu, tInI. Ash-
tu chI nIIIn pu utunI tInI yu, ApunII put
sIyuum tsI yut ku nI.
12
SIy tsu sI fI tuu kI nuu-
fIs, tputs puk chu, Is kI fs toots Kufu ku-
fee tsI nI tputs IchI ngu fu ungIf tu chI nIII-
nI yu. Uwshu Isus sIyuu ungIf tuch tum pu-
fee. Kufu ku fI nI Is kI fs tu sIyuu ksu mIsh
chI nu ku, nuyu nI ku, sIyuum IchI ngu fu
ushI muum zund kI yu. ApunII ushI muum
zund kI tum tu. AshI fI kIyung kuchIy kI tuu-
tIs, sumbuy tufInts pu tInu.
Ashiriya, zuwaa Isuschichis,
mazinangandama. Ndamba
siynaa yasasa yuwaa Kurakarini
skirstu yusur kuschu anootsi
2
1
Isus yusuf kus ku chu, Iyuu ApunII-
chI chee wuu tsI nI Ishu nIy chI yu. Anoo
yusuf sIyuu ItsIn su fu kumun chInts pu
mungee ts Is p'tsImuumu. AshI fuch tuxIy-
kunI, kuupu mungIp tIs muzI nu ngu ndu-
mu, tshI nu.
2
Yuwu fI tuyus pu tu fu ngI nI
unufI puyung tsu tInu. AshI fI sIyuu tputs
tumumuf puk tuu, wuu kuk puyu fInts pu
tInu. Isus kus shI nI nu tushIm chu mungu
tnu yu. Isus kus chI mu, tfu ngu un
zufI Iwu pu mu tu ndu, mungu tInuu fI yu
puyu fInts pu, mungu ngIch ku sIn utu nu-
yu. ApunII wunI nuwuu kumu nI fu ngI yu,
2 TesuInshucheemu1 , 2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1064

D
2.9 Tuyu sI mu 13.1, MutI wu 24.24 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
utI tuu, nuw pumuseefInu, utI tuu, utunu
unoo muzI nu fInts pu, wutum mungu
utu nu wu. MI shut, Pupof kIfuk yundu fu-
ngu, Isus kus shI nI wufI tu yunII chu tchu,
utI tuu teesInu yu, unoo muzI nu fInts pu,
wutum ngIch ku nu wu.

SIy muyuu mu ju
pIyuf tu chee k'kuz puyu chIs? Puyu fInts pu
tInu.
3
Tputs sIyuu puk chIm tuu tI yu tumu-
pI ngu yunts pu. Wutum Isus ndu mus
kus chu wu. Isus ndu tu mu kusu fu, tputs
zupu nI Apu nIIee ngu teef sIn, Apu nIIee
Izuu fu kusu tuf tu chI nIII nI yu. MI shut,
ndu tu mu Isus kusu fu, tputs mInu mu fI
yutu fIt shI shpu nI fI kInu yu fu, uwmu sI mu
shI tung chI yu YushI ngoo mu. Itufu, YushI-
ngoo ju, tpu tsI fIt chu. KIfs to pu tsI fI kIkI.
Wuu nuu tsI tuuf shI Izuu fu kunu tsIp chu
unchu. Yuwush tputs ngu tuf tu chI nIII nu
unush yutu fIt shI shpu nI fI yuku chI yu.
4
An
Isus chu undu fu fI. Apu nIIeets tum kunduf-
tu chI yu. Nuwu mu fI kusI pI tu, kIz puf
muntsIf tuu chI yu. IchI ngu fu yuwuu tputs
upu nIIeem puz ushI fu nu ku nu unoo tsI-
tum, muu chI yuwuu tputs ungIf tu ku nu
unoo tseewuuts tum kunduf tu chI yu.
Apu nIIIsh pungu, kIz puf wunu sI fImshIsh
pshtu yu fu, Nuwnu ApunII tu nu, nuwuu-
tsI mu fI shu ungIf tu ngu sI ndu mu tchI yu
KIfs to pu tsI. AshI fuch uwmu Ich tu fu
Isus undu fu fI KIfs to puts kus chI yu, unu-
mun shut Isus wuunu kus chI yu tshI nu.
5

Ndu shu tsI yu tu fu ngI unoo chI nu-


kIs? SIyu shu mu tuu fu ngu fI, Ipu nu nuw
ushI fu ngu fI, sIyuum tuyus pu tu fu ngu fI,
neets tum kumu nI fu ngI nu wu.

Wushu
mus sI fI unoo mbI zu fu ngIs?

Ndu mbu
suunu yusu su, ApunII WunI KIfs to pu tsee
nutu fI tu nu tuxu fu ku wu. Itufu, yuwush
zufI wufI tuk chu unush, ApunII kusuk chu
unush wuunu KIfs to puts shu kInu chI yu.
7
Yutu fIt shIsh pzu pu neek chI yu. Itufu,
nutu mu sum pIshum puz ushI fI yu, ushI-
fuch tpu tsee tumu pI nguk sIn chu tInu.
Itufu, ApunII WunI wuunu kusuk chu,
xufu shIsh ndu neek chu, KIfs to puts shu
kInu yu fu yuku chI yu.
8
AshI fI unush
yuwush tputs KIfs to pu tseem kInuk chu,
wuu nuu tsI ymu ndu chI yu. Itufu, kIz puf-
tuk chI tuu, mungu tu fI ush chI yu. Is kI-
fs tu Kufu ku fI nI kus ku chu, wuunu Isus
tsI yut ku chu, 'sInIfInI kufuu ushku unoo
puk chu, uwshu kchI tu muum pInu su chI-
yu. AshI fI Isus KIfs to pu tsee kusI yu fu,
Izuu fu tsI pu yu fu, ndu uyum tu yusuf kInu-
chI yu. Izuu fu kupeet chI yu.
9
Ndu tu mu Isus Izuu fu kupee tu fu,
KIfs to puts ngIch zee kupung wuyu kI yu.
Uwshu KIfs to puts tputs tuu, YushI ngoom
kInu chI yu. Itufu, YushI ngoo ju, tputs chu.
YushIng'shu wuumu ufku feem nu chI yu.
AshI fI YushI ngu mun wIz pu fI fI kIz puf tu-
fu wuunu YushIng' Imu chIk puz ush chI yu.
YushI ngoo wIz pu fI fI nI ymu nduk chu,
tputs wuch munee chu, nupux tu chI nIII-
nu yu.
D
Itufu, kIz pu fI wuyu ngI chI fI fI,
mungu tumu pI ngu pI tu, nutu mu fI ush-
chI yu.
10
KIfs to puts YushIng chIch pu tu tIn
ufu ngI nush ngIch ku chu tumu pI ngu chI yu,
wutum Izuu fu tuuf shee kunu tsI pu muum
zund ku nu wu. KIfs to pu tsee kIs muzI-
nu chI nIII nu yu. Wutum zufu mum shee
puyu muum ngut ku nu wu. ChI nu ku zI nIII-
nu ju. AshI fuch Isu sush kumu ngu muum
pInu su chI nIII nu yu.
11
AshI fuch ngutu
ngutu ushIsh tu fu sIn, ApunII wuunu wuut-
ssIn xupook chu, Wuu nI tu fI ngIch zee ufu
puyu chI nIIIn pu, ApunII tchI yu. Wutum
wuun tIn Izuu fu Apu nIIee ngut ku nu wu.
12
AshI fuch: Yutu fIt ssIn chu, ApunII tyu-
fu, wuu nI tu fI IchI ngu fu sIn ufu tu mu fI
wunI muum tuu chI nIII nu yu. Wutum zufu-
mum shee ndu puyu muum zundu fu ngu,
yutu fIt shI shee puyu muum shu mu ngu-
ku nu yu. Wuu nI pu yuch chI nIII nu yu tInu.
AshI fI wuu nu mu ndu fI chu yu fI nI ApunII
wunI chI yu. AshI fI ushIp un ndun nuu
tushIy fu,

tumu fee Isus kusuch? AshI fu-


chu, unufI chI nung tsu sIyuu tInu.
13
Zuwu nIIee, ApunII sIyuu chI nu kI yu,
Ich tu ku chu fI sIyuu Ipu su fu ngI yu kumung-
ku fus tuu muu mu. Wutum ApunII WunI
ksut ku wu sIyuum wunu sIf tuu muu mu.
MI shut, mungee ts Is p'tseetu ush kI yu zufu-
mu mIsh puyu muu mu. AshI fu chu, Apu-
2 TesuInshucheemu2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1065
nIIee wup pu fee tInI sIyuu mu. Yung pu fI-
pu fee ush kI nI yu.
14
IchI ngu fu ushI muum
ApunII sIyuu Ipu su fu ngI yu. Iy TsI yut ssIs
Wunu sI fImshI fI nI Isu soo tsI tuyus pu tu fu-
ngu nI, sIysu mungoo nu fu ngus, ApunII
sIyuu tIp tsI feem Ipu su fu ngI yu wunu sI-
fI fI tuu muu mu. Kufu ku fI nI Is kI fs tu
kus ku chu, Iyuu kufu kuum nu yu fu,
Isu sush wunu sI fImshI fI nI wushu nund
tuu chI nI yu. Ash tu pu nu tu, ApunII sIyuu
Ipu su fu ngI yu.
15
AshI fu chu, zuwu nIIee, sIyuu tshI nu,
KIz puf tuung tsu. Ufu Apu nIIee kuk sIyuu
tuyus pu tu fu ngI nI unoo mbI zu fInts pu.
KIfuk shu tum yundu fu ngI, yus pu tu fu ngI
unoots tum puyung tsu, ksu fInts pu. Afu-
ngI nu shu ufu ngI nu shu shIng tsu.
1
Apu nIII mu fI sIyuu tuwIz puf tu muum
wufI tu chI yu. Ufu Iyuu Istu chI yu ndu
sumbuy tumuu mu. Isus kus ku chu, nuwuu
nufI ngu chI yu tmuum mungee tsI nI
p'tseet ApunII ush kI yu. Ufu Iyuu chI nu ku
nuyu nI ku ush kI yu, wutum Apu fI nI wu.
17
Wuunu Kufu ku fI nI Is kI fs tu mungee-
ts Is IsIt chI chI yu. SIyuu Izuu fu wunu sI fI
tsI yu tu muum tuwIz puf tu chI yu. MI shut,
Izuu fI tum wunu sI fI tuu muu mu. Wutum
Kufu ku fI nI sIyuu ush tu chu wu.

AshI-
fI muyu sIyuum pIsh tuch? Isu su mun
mungIs tut kus, sumbuy tufInts pu sIyuu
tshI nu.
Siysa zuwan!!ee, nuwaam
Apan!!pat tsiyatangasindama
3
1
ApunII kuk pzu pu nIchpu, tuxu fu fu-
sI nu pu tng tsu. Tputs IchI ngu fu sIn
Apu nIIee ungIf tu chI nIIIn pu, tng tsu.
Wutum sIyu shuch ufu ushIksu wu. Ash-
tuptu mu nu utunI, ApunII put tsI yu tu-
ngu sI ndu mu utInu.
2
MI shut, tsI yut kus,
tng tsu, Apuu, Pupo foo Istung chu
wIpu nush pu tuf tu, tng tsu. Tputs mung'
yutu fI tuw nutsum pu neew ksI fu sI nu pu
tng tsu. Wutum ushpu tum mungush yutu-
fIt chI nuk sIn, ndu Apu nIIee mungoon ku-
nu wu. AshI fI ApunII put Iyuum tsI yut kus
tng tsu.
3
Itufu, ApunII sIyuu Isus chI cheets Is
Istu chI yu, wutum tupu chI ndu chInts pu,
tfu ngu wu. ApunII ush chI mu tu unoo
wuunu ufu tutsum kI yu. AshI fI sIyuu
ApunII wIz pu fI fI nI punu yu fu, ufu sIyuu
YushI ngoo Ituts kI yu.

Tumufee sIyuu
YushIng' kusIch?
4
Apu nIII mun mungI nI
tut ku nI, Apu nIIIsh uwI sIyuu kusuk chu nI,
sIyuu Istu chI yu k'keetsInI puyu muu mu.
Puyu pu yuw ush kus kusu chee zIs, ndu-
mbu fee. AshI fu chu, sIyu mun mungI nI
kIsu.
5
SIyuu Kufu ku fI nI Isus Istu chpu fee.
ApunII tpu tsee chI nu ku sIysu ushI fI tum-
tIs chI nung tsu. Afu ngI nush ufu ngI nush
usheem chu mungoon chI nIII nu yu utunI
tInI yu, sIyuum ApunII put tsI yut ku nI.
Yuwu mush Isus ndu sumbuy tu fu ngu
unu mush sIyuum pu nuch pu. Wuunu Kufu-
ku fI nI Isus sIyuu ufu tu mu fI mungoo nu-
muum Istu chI ntsu. Ash tup sIyuum utunI
utI nI yu ApunII put tsI yut ku nI, ndu sIyuum
sumbuy tumuu mu.
Ashiri zuwaa, siyaa Isuschicheetsis
tchintspa; nuwaa kuki mazinangtsa siya

Tputs ndu mIngun kupIy ku unoo tpu-


zung tsu.

Muyuu mu uw mungu tuuch?


Isus wuunu nuwuu wunI muum kumuch-
tu fu ngu, nuw shu unu fI tum wunee kI nu.
Yuwu put tputs ndu mIngun kupIy ku
unpu Ipu nInts pu, nIy fu ng tsu tInu. Mungu
xIy tungut ushku un wunu sI fee ju. Iyuu
k'kInI kupeet ku nu. Wutum sIyuu tuyup-
stu fu ngu nI, tfu ngI nI wu, Tputs Isu soo
mungoon kI nuu fI yu, ufu wuunu tufu wuz-
tu chI nIIIn pu, tfu ngI nI wu.
7
Ndu mbu
Iyuu yusu su. SIyush tuu fu ngu nI,

tumu fu-
ngee zI nI? Ngu tee zI nI upI ngus muu muw
ush tu fI nI. Ufu tufu wuz tu fu ngu nI, wunu-
sIf sIyuu yus pu tu fu ngI nI yu. AshI fI sIysu
Iyush tumI nung tsu.
8
SIyup tuu fu ngu nI,
ngu tu nI kutu ngu fu ngee zI nI ndunI. Ufu
yuunu puxunxeefunI, kutu ngu fu ngI nI.
Yuunu kuwIp tI nI tufu wuz tu fu ngI nI. Kus-
chI fI tum, psuun tum tufu wuz tu fu ngI nI yu.
Mun tu tu fu nee pu utunI, ushI fu ngI nI.
9
NItuu tI ApunII Iyuu: Tpu tsee Istu ndu
tfInts pu teeju, ndu, wutum Iy tuyus pu-
tum pun nI wu. SIy Iyuu Istu fu ngI nuu fee su,
yung pu fI pu, tfung pu fI nI yu. Wutum
Apu nIIee ushI muum wunu sI fI wu. Itufu,
2 TesuInshucheemu2 , 3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1066
yuun tu fI wunu sI fI yus pu tu muum zundu fu-
ngu nI, sIyuu ndu tumu ndu fu ngI nI. Putu tu-
muum yus pu tu pu nI ndu sumbuy tumuu mu
tunI, ushI fu ngI nI yu.
10
Wutum sIf sIyuu
kumuch tu ku nI, tfu ngI nI wu. Yuwuum
tputs putu tu muum ndu zund ku, unoom
ngu tIs mufI tInts pu. WuunI mufIz pu
tuu chI yu.

Muyuu mu ndu putu tu muum


zund ku? tfu ngI nI. AshI fI unufI puyung-
tsu.
11
Mung,

shI yu shuch ApunII chIch


ushpu tum xIy mu mu fI tuuk?

MIngun
ndu kupIyk sIn, putu tu muum ngut ku sIn,
mungu tu fI xIy tungut ushIk? Tpu tsIp
nuptu nuptu ush ku sIn, mungu tu fI tumu-
sIng tumu sIng ushIk pu utu nu yu.

Mung
uzu? Zufuk pu sI nu yu.

Wutum IchI ngu-


fu sIn tnu wu?
12
Iyuu k'kInI muzI nu chI-
nIIIn pu. AshI muum wup shu pu fI tInI yu,
wutum Isu soo tuyus pu tum pu nI wu. Kufu-
ku fI nI Is kI fs tu kumuch tu ku utee ju,
mupIyf sIn tufu wuz tu chI nIIIn pu. Wuunu
putut ku un kutung chI nIIIn pu tIyu. AshI-
fu chu, tputs ndu unoo puyu muum zund-
ku, Izuu fu nIy fu ng tsu tshI nu.
13
Zuwu nIIee, sIyuuts shu tInu, wunu-
sI fImshI fI Isus chI chpu tu tIs chI nu kus
tuung tsu tInu. AshIsh tu fus tpu tsee Istu-
kus, nIz kI tuu tee su ksu fInts pu.
14
AshI fI
muzI nu ngu ntsu, ushIp un sIyuum yundu-
ku nI, kumuch tu kI nI yu. Itufu, sIyu shuch
ushpu tum ApunII chIch k'keetsInI ndu
puyu ku unoo kuupu tuu fu shI mun sung-
tsu. AshI fI ngut ngut ush ku sIn, ndu puyu-
muum zund ku nu, kupeet ku, unoo tpu tsI
nIy fu ng tsu. AshIsh tu fus, ndu Ipun kus,
puzIch pu sI nI yu.
15
Itufu, kundu fu feetspu-
zIs shI fInts pu. Nutsu kus tsI yun tu fInts pu.
ChI nu kuch zuwu nIIeetsIch tumu tuf pu fee
ushI fu wuneeng tsu. AshI fuch tI unufI
puyung tsu tshI nu.
1
AshI fu chu, ApunII put sIyuum tsI-
yut ku fI, Apuu, shuu nu mungIch mupIy-
tufIch unu mush mung shu wIn pshtung-
chu tInu. Ufu muyu mu su ju tushIy ch,
ush tuu mupIy mush puyu chI nIIIn pu tInu.
Ash kI nuu fI, IchI ngu fus kIs mupIy fus
tuut ssu. MI shut, sIyuum tsI yut ku fI, Apuu,
nupung chu, ksu tung chu tInu. AshI fI
sIyush ApunII ksu tu tuw ushku nup chI yu.
AshI fI ush tu pu nu utufI ApunII put sIyuum
tsI yut kI nu.
17
Nuw Pupo fI tsI yut ssIs sIyuum zungun-
chI. Tpu tsee tuyu ndu yu fu fI kIfu kuu
yundu muu mu, nut shu tuwuts pu kchu fI,
nuwuu nu chu kuwIp tI sufee tsI yunduk-
shI nu. Kuupu sufee tsI yundu kI unoo
nuts tung tsu. Nee puk chus, Pupo fo fIt chu
wIf ku fI tch pu su. Ufu ApunII chI cheem
yundu ku fI ush kI nu. AshI fI yusu yunII-
tIschu. Nutu nuu sIyuu tputs ndu shu tumu-
pI ngu muum wufI tu chI yu.
18
Kufu ku fI nI Is kI fs tu sIyuu kIs
nupuch pu fee. Wutum sIyuu chI nu ku wu.
]AshI fI wup pu fee, zuwuu Tesu I nshu-
chIs.|
2 TesuInshucheemu3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1067
Nuw Papori shiyaam,
Tmoteyoo, yandakina
1
1

TumufImtu, tuu fIsh? Tmo te yu.


Nuw shI yuu kIz puf chI nuk tu nu.
Nuw shI yuu Ipuf tu nu, wutum shI yuu
tuyus pu tu fu ngu fI, shIy Isu soo kuk
mungoo nu fu ng shu wu. AshI fu chu, shI yuu
Ipu feem pu zI ushI fu nu fu ngI. ShI yuu
Ipu fee pzI ushI fu fI chI nu kI nu. ShI yuum
kIfuk yundu yu fu fI, zungun chI mu. ApunII
wuunu nuwuu kumuch tu fu ngI yu. Ipu fee-
tsI kuk tuyus pu tung chu, tfu ngu, wuumu
tuyus pu tum pu nI fI neem nu fu ngI yu
nuwuu tsI. AshI fI yu, Isu su mu nu, Apu nIII-
mun WIp mungIch Izuu fu tutuch pu chee.
ChI yuu tupu chI ndu chu pu nIII nI yu.
2
AshI fI
Apu fI nI shI yuu wunu sI fI nup chI nIIu,
nuyu nI chI nIIu. ShI yuum mungooz mupIy-
muum punu chI nIIu. Isus, Iy kufu ku fI nI,
shI yuu ush tuch tum pu fee tInu.
Ashiri tsiyatssee kamanchin!!pa
3
SIf shI yuu kumI ngee fu nIIu fI,
nIngI Muse do nup nuu tu fu ngu fI, shI yuu
kumuch tu fu ngI nu. Tpu tsee wuneengchu,
1 Tmoteyurineema
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Papororini
Tmoteyurineem ichtaru yandarangu anootsi
Tmo tey kupung Pupof put xIy fu ngI yu Apu nIII mu nu kuku. Tmo tey wupu fI mun KIfk shuch
tpu tsI, Itufu wunIf shu chu Utu shu chI mun wIzu nu fI. WunIf Utu shuchtuu Isu soo mungoo nu fu-
ngI yu, wIpuu tuyus pu tu fu ngI yu Isu soo tsI kuku.
AshI fIy Tmo tey Pupof put xIy fu ngu sIn, Ip sush yukut kusu fu ngu nu. Anush Pupof kupung
tuyus pu tu fu ngI yu. Sheefu nIII tu fI tup tsup nuu muum zundu fu ngu, ShIy shu zuwuu Tmo te yoo,
nIshu fI tuung chu. Tpu tsee tuyup stu ngI Apu nIIee mungoo nu muu mu, tfu ngI yu. Nuw mus sI fI
kunu puch pu fI nu, tfu ngI yu. Tmo tey uyu tfu ngI yu. Pupof shu nuu tu fu ngI yu. Itufu zup shtu-
fu ngu, ufu Tmo te yoo chI nu fu ngu, ndu mbI zu fu ngu, kIfu kuu yundu fu ngI yu mungoo zee
p'tsImuumu.
AshI fI yu, nu yuwuu kumu nI fu ngu unoo kumun chInII pu:
A. 1.1-2:

TumufImtu, Tmoteyoo? Nuw PupofI shIyuum nu yunduchImu.


B. 1.3-20: IsusootsImufI kuk tuyusputungchu.
C. 2.14.13: ApunIIeem shunIykus, wunusIfI tuyusputungchu.
D. 3.1-16: MIshut, IsuschIchee ksutumupuneem nungchu yuw wunusIfI tuukunu unootsI.
E. 4.1-13: MIshut, YushIngoo kuk muzInufIntspu, tngchu. MIshut, kIzuu kuk yuw
tumusIng tumusIng ushku unoo muzInufIntspu tngchu.
F. 4.145.25: WuchInuu, mIshu ksutumupuneetstum chInungchu.
G. 6.1-10: Tputsee kumuchtungchu Isusoo kuk tuchItumuumu.
J. 6.11-16: AshIfIy shIyshu, Tmoteyu, wunusIfI tuungchu. Isusoo kuk tuyusputumuum
ksufInIIpu. Ndumu Isus kuschu shIngchu, ksufInIIpu.
I. 6.17-19: MIshut, tputsee tuyusputungchu, KufIkInguz kupung chInufIntspu, tngchu.
Itufu, IstumpunIfI tuuchInIIInpu, pchIndusInupu, tngchu.
J. 6.19-21: AshIfIy Tmoteyoo, nu shIyuu kumuchtufungI unoofI puyungchu. ApunII sIyuu
IchIngufus wunusIfI IstuchIntsu. Nu wuppufee.
Tfu ngI yu Pupo fo fI nI.
Papororini Tmoteyurineem ichtaru yandarangiya
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1068
NIII tu fI tuu k'kuz tuyus pu tu fInts pu,
tng chu, tfu ngI nu shI yuu tsI. Nuwuu
kukI mbI zu fInII pu, unufI puyung chu.
Tputs nIII tu fI tuu tuyus pu tu ku nu unoo
wuneeng chu, Wuts tu, zumu ngI tng-
chu.
4

Muyuu mu pIyu fI tsI yu tuk su?

Muyuu mu zItu mI nuu kuk pzu pu nee kut-


ssu? Wuppu, unoo tsI yu tInts pu. Anoo ju
Apu nIIee kuk mungoo nu muum Istu chu,
tng chu. Tputs unoo tsI yuts tu ngut ush-
ku sIn, tumu sIng sIng tu ngut ush ku nu.

Antuu tI wuun pu tu tIn Istu kee ju? Isus chu


kuk chI yuum Apu nIIee mungoo nu muum
Istu kshu.
5
Isu soo kuk tuyus pu tu kuch,
tputs shu mungoo yufeefu, wuun pu tu tIn
wunu sIf chI nu chI nIII nu. Mungush ItsIn-
su fu chI nu chI nIII nu. Apu nIIee Izuu fu
mungoon chI nIII nu yu. Wunu sIf chI nu chI-
nIII nu, wutum ApunII kumuch tu ku wu.

Ashpu tum tputs ndu ItsIn su fu tuyus-


pu tu ku nu. Apu nIIee kuk kupee teef sIn,
pIyu fI chI nu yu fu sIn, musu tuk puz ushI-
fu sIn, pIyu fI shu tumu sI nguk tuf ush ku nu.
7
My sI su fI nee Apu nIIee kumuch tu mu fI nI
tuyus pu tu muum zund kI tuut ssIn, Ituf shu
ndu mungoon ku nu, mung shu fI pu fee.
Kupung tsI yut kI tuut ssIn, Kupung chu
yusu fu nI, utI tuut ssIn, mungu tumu sIng
tumu sIng ush ku nu. Atunu unoo shIy shu
wuneeng chu utu shI nu shI yuu tsI.
8
Yuw ApunII My sI su fI nee kumuch-
tu fu ngu unu wunu sIf chu. Wunu sI fI nu
tuyus pu tu kuch, chI yuuts shu Istu kI yu.
9
Itufu, tpu tsee wunu sIf tuu ku nu unoo
ndu wunee kI yu. Yuwuum tputs yutu-
fIt tuu ku nu unoom wunI muum ApunII
My sI su fI nee kumuch tu fu ngI yu. WIts
ndu muzI nu ku, wuchI nuu kuk kupeet ku,
Apu nIIee ndu chI nu ku, yutu fIt tuuku,
YushI ngoo chI nu ku, wup chuum tuuku,
wupu fee nutsu yu fu puchu ku, wunI fee
puchu kI tum tu,
10
Imbu nguf tu ku, tumux-
ku, tpu tsee Isuw suw tu ngut ush ku sIn,
tumu pI ngu ku, ngIch ku, yuwuu ushIp
ush ku nu unoo ApunII kumuch tu mu fI nI
wunee kI yu. Yutu fIt shI shee nIII tu fIt tuuku
unoom tum kumuch tu mu fI nI wunI muum
tuu fI yu. Itufu, Isus kuk unoots tum IchI-
ngu fu wuts tu utI tum tu, ItsIn su fu chI yuu
tuyus pu tu kI yu.
11
An wutu chu kumun-
ku shI nu, wutum ApunII wuunu nuwuu
kumuch tu fu ngu wu. Wuunu ApunII Iyuum
kukoo Isu soom zungu nI fu ngI yu. ApunII
kIz puf chu. Kupu ngu fI chI nu yu nI tInu.
AshI fu chu, unoo tsI mu fI chI nu muum
tpu tsI fee tsIsh wuneeng chu nuw shI yuu
utu shI nu.
12-13
Iy kufu ku fI nI, Isusu, kIz puf nuwuu
Istu fu ngI yu. Nu nuw mungI kIs chu, ShIy
Isusu, nuwuu kIz puf Istu fu ng shu. ShIy
kIz puf tIsh chu, tt ush kI nu. SIf tu mu su
ndu Isu soo yusu fu fI, ndu mungoo nu fu-
ngu fI, Isu soo yutu fIt tsI yu tu fu ngI nu. Isus-
chI chee kIyung yuchu fu ngI nu. Isu soo
kupung ngu tu fu ngI nu. AshI fu ng tuu tI,
ApunII shu nuwuu nuyu nI fu ngI yu. Nuwuu
wuu mu tum tyus pu tum pu neem nu fu ngu-
ndu. Isus wuunu zundeefu, nuwuu kIs
nupu fu ngI yu. Nuwuu Istu fu ngI yu. WIz-
pu fI fee mI punu fu ngI yu.
14
AshI fu chu,
ApunII nuwuu kIz puf chI nuk shu,
Istu fu ngu shu. AshI fu chu, nut shu Isu soo
kupung mungoon kI nu, kIz puf chI nu kI nu.
15
Isus kIz puf chu. Yutu fIt shI shpu nee
tupu chI ndu pI tu kusu fu ngI yu, Iyuum tsI-
pu fu ngI yu. In tsI yut ssIs kIz puf chu wunu-
sI fI yu. IchI ngu fu tputs unoo mungoo-
nu muum wufI tu fI yu, wutum nuwu mu fI
kusI fu yutu fIt tuu fu ngI nu wu.
1
AshI fI tuu,
ApunII nuwuu Istu fu ngI yu. AshI fI tputs
nuwu mun yusu yu fu sIn, ZufuktI shchu,
ApunII xup tu fee ju, tchI nIII nu yu. Isus
nuwuu yutu fIt shI shI fI nuyu nI fu ngu, chI-
nu yu fu, mungee tsI yufu fu ngI yu. Tputs
zup shI tu mungoo neef sIn,

TumufImu
Pupo foo yufu fu ngu? AshI fI nuwuuts tum
yuf chI tum pu fee. Nuw shu ushI fI tum pu fee
tuu fu shee mI ufu tu mu shee yuch tu mu nI yu,
tchI nIII nu yu tpu tsI. Tyu fu sIn, Isu soo
mungoon chI tum pu sI nu yu.

Tumufu
ApunII nuwuu chI nu fu ngu? KIz puf chI nu-
fu ngI yu.
17
AshI fu chu, ufu Apu nIIee chI nu-
kI nu. ApunII kIz puf chu, wumu fI kusI fI yu.
Ufu tu mu fI tuu chI yu. Muts pu shImu shchu.
Munu tsI shchu. MInu mu fIt chu. AshI fu-
chu, ufu tu mu fI chI nu yu nI utu shI nu.
18
AshI fI yu, IpufI Tmo te yoo, nuwuu
kukI muzI nung chu. Mungee tsIsh yusuf
1 TmoteyufIneemu1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1069
p'tsIchInIIpu, mbI zu fInII pu. Isu soo tsI mu-
fI kuk tuyus pu tung chu, sumbuy tufInII pu.
SIf upunII pun tputs shI yuu kumuch tu-
fu ngu, wusI nu yusu yu fu, tsI yu tu fu ngI-
yu. Tpu tsee wuneeng chu Apu nIIee kuk
mungoo nu muu mu, tfu ngI yu. AshI fI
unoo kuk puyu kush, Apu nIIee kuk wunu-
sIf tuyus pu tuch shu.
19
Apu nIII mu nu fI
mungIsh tutung chu. Ufu mungIp tIsh
tuung chu. NIII tu fIt tputs tumu pu fI shI-
fInII pu. Ndu mung pu tuuk sIn, Apu nIIee
kuk kupee tu fu ngu nu. Apu nIIee kuk ngu-
tu fu ng sIn, ndu puyu ku nu. PIyuf tu chee
kuk puyu ku nu.
20
Ime nI yu Apu nIIee kuk
kupee tu fu ngI yu. AfI ju ndo fu tum kupee tu-
fu ng tum tu. An tputs wuunI yushI ngush
yuchuch pu tInu. YushI ngush kIyung
kuchI yu fu sIn, tyuch shu psInu yu, ndu shu
Apu nIIee kuk yutu fI tum nu chI nIII nu yu.
AshI fu chu, Isu soo kuk ItsIn su fush tuyus-
pu tung chu shI yuu utu shI nu.
Mishat, shiyaa tchin!!pa,
Tmoteyu; mazinangcha
2
1
Tpu tsI fee tsIsh wunu sI fI tuyus pu-
tung chu, tInu. ApunII put tsI yut ku-
sIn, ufu tpu tseem IchI ngu foom tsI yut-
chI nIII nu pu, Apuu, tpu tsee Istung chu.
ShI yuu mush ku fI, mungI kIs mush kI nu,
tchI nIIIn pu.
2
Pfe sI den teem ApunII put
tsI yut chI nIIIn pu. Kufu kuum IchI ngu fu sIn
tsI yut chI nIII nu pu. Ash kut ssIn, uwshtI sIn
Isus chIch tputs mupIyf sIn tuu chI nIII nu-
yu, kIs tuu chI nIII nu yu, wunu sIf tuu chI-
nIII nu yu, mung pu tu fI tuu chI nIII nu yu.
3
TsI yut kI nuu feesInu yu ushI fu, unoo
ApunII shu kIs nup kI yu, Nuw sIyuu tupu-
chI ndu fu ngu fI, sIysu tpu tsee mushung-
tsu. Anchu wunu sI fI yu, tchu Apu nIII.
4
ApunII IchI ngu fu tpu tsee tupu chI ndu pI
kufu kuuts tum tu, pfe sI den teets tum tu
utIyu. IchI ngu fu nuwuu mungoon pu nu
tchu.
5
Apu nIIeetsImu fI mInu mu fI Apuf tu-
nI chu, mInu mu fI Isus chI yuu Izuu fu
nuts tu kI yu. Itufu, mInu mu fI tu chI yuu
yufu muum wufI tu kI yu. Apu nIII mun tuu
WIp Itu fu shu tpu tseem shu kInu fu ngI-
yu.

Isus Iyuum yufu muum tsI pu fu ngI-


yu. Iyuum tumu shI fI nI tuwu pu fu ngI yu.
Wuunu zundeefu, zufI nI tutsu moo chu,
unush IchI ngu fu ushI fu ngI yu. AshI fu-
chu, ApunII chI yuu IchI ngu fu tupu chI-
ndu pI tu ushI fu ngI yu.
7
Anu mun chu, IchI ngu fu yusu pu nu tu,
nuwuu Isu soom tuyus pu tum pu neem
nu fu ngI yu. Isu soo kuk tuyus pu tung chu,
ufup kumu nI shI nI, Ipu fee tsI mungoo nu-
muum shIng chu, ApunII tyu fu, nuwuu
kumuch tu fu ngI yu. NgIch kee zI, dun-
chu. Afup cheem tputs kumu nI muum
kumuch tu fu ngI yu.
8
AshI fI yu, tputs Apu nIIeem shu nIy ku-
sIn, ufu IchI ngu fu sIn ApunII put tsI yut-
chI nIIIn pu. IchI ngu fu kung ush chI nIIIn pu
tInu. Kumuz tI sIn wunu sIf tuu kI nuu-
feesInu yu, tsI yut chI nIIIn pu. Wutsee nuf
tuu kI nuu feesInu yu, numbu numb tu-
ngut ush ku sIn, ApunII put tsI yu tu muum
wutsIt pu fee.
9-10
AshI fI tum, kIzu tum
wunu sI fI tum tuu kI nuu feesInu yu ushI fu,
tsI yut chI tum pu. Apu nIIee chI nuk tu nu,
utI nuu feesI nu ushI fu, wunu sI fI tuu-
chI nIIIn pu, Istum pu nI fI tuu chI nIIIn pu.

Muyuu mu mungu yufu ngu sheem zupun


chI nuch?

NItuu tI k'kIptInI Iwu zI fI Apu-


nIIee mungoo nuk tu nu tu wunu sI fee ju?
ndu. Wumu feem mungu kufI kee kupung
kupeet ku, un yutu fIt chu. Mungu muchoo-
tsImchu yufI yuf tuf ushku, wuyu fu ngu-
sheem ofpu tu tInu yu fu, unoo xunu mbu
ushku unu, puzu mbu ushku un yutu fI-
tum chu, puzIch pu tInu. Zufu nIII mu fI tI
kIs nupu ndu tu wunu sIf yuf chI nIIIn pu
tInu.
11
Itufu, wunu sIf tuu chI nIIIn pu tInu.
Zumu yu fu sIn, Apu nIIee kuk muzI nu chI-
nIIIn pu, mungoon chI nIIIn pu. Kumu zuu
kuk puyu chI nIIIn pu tInu.
12
KIz tuyus pu-
tu muum wuts tu tInu. KIz kumu zuu wumu-
fI kusI muum wuts tu tItu mu nu. Itufu,
kIz kumu zuu kuk puyu chI nIIIn pu tInu.
13
Nupu: ApunII Ich tu fu kumu zuu tsI mu
tInu fu ngI yu Atu gu fI nee tsI. KuzI zI mun-
shu kIzuum tInu fu ngI yu Epu fI nee tsI nI.
14
KIz shu ngI chIz muzI nu yu fu, Apu nIIee
kuk kupee tu fu ngI yu. Itufu, Atu gu fIn shu
Apu nIIee kuk kupee tu fu ngI tuu, Itu fI shu
ndu ngIch zee muzInufungIyu. AshIfu ngu,
1 TmoteyufIneemu1 , 2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1070

tumu fee kIz kumu zuu tuyus pu tuch? tInu.


15
Itufu, kIz ksu tu mu pu nI fI shu tuu chI yu.
Ufu nIIu fuu ksut ku, Apu nIIee mungoon-
kI nuu fI yu, ushI fI yu kumu nguch pu fee
utIyu. Mungoon kI nuu feesInu yu, tpu tsee
chI nu kI nuu feesInu yu, wunu sI fI fI tuuk sIn,
ushI fI kumung chu psInu yu. Mung pu tu fI
wunu sIf tuu chI nIIIn pu tInu.
AshI fu chu, yuw tputs wunu sI fI tuu-
ku nu un ApunII put tsI yut chI nIIIn pu
utu shI nu.
3
1
In tsI yut ssIs Izuu fu chI nu muum
wufI tu fI yu. MuzI nun chu, tputs
Isus chI chee nupu mu pu neem kInu muum
zund kI nuu fI yu, unchu kIz puf wunu sI fI yu.
2
Yuw tputs wunu sI fI fI tuuku un nupu-
mu pu neem wufI tu fI yu.

Yupee ju ushI muu


yyu fuch yutu fIt tsI yut chIch? tyu fus,
ushI muu nupu mu pu neem nu ng tsu,
tng chu. Yuw wIzu nIIeetsImu fI nupku
un wufI tu fI yu. Mung pu tu fI tuuch pu.
Isu soo kuk tuyus pu tum pun kus kI nuu fI,
wuun shu pung' kIs yup stu chpu, Istu chpu.
Apu nIIee kuk wunu sIf tuyus pu tu muum
yusuch pu.
3
Wutsee nu fI wuts tu. Kufu su-
mu pun wuts tu tum tu. Itufu, chI nu mu mu-
fI Izuu fu tuuch pu, numbu numb tu ngut
shI fu sI nu pu. KufI kI ngu zI fI chI nutpu.
4
WIpuu IchI ngu fu wunu sIf nupuch pu,
wunu sI fI fI chI nuch pu. WIp shu wIts muzI-
nu chI nIIIn pu.
5
WIts ndun nuu muzI nu ku,
mung shuf tuw tuu kI nuu fI ushI fu, yutu-
fIt chu. An tputs Isus chI chee nupu muum
pInu su kI yu, ndu wufI tu fI yu.

Ashku
un nItuu tI ApunII chI chee nupu muum
wufI tu kee ju? dun chu, wutum wuu nuu-
tsI wIp xupoo ku wu.

MI shut, Isu soo


kunees chI fI mungoo nee fu un wuts tu.
Nupu mu pu neem kInu kI nuu fI yu, pIyu fI
mung' chI nuch pu fee. Nuw kIz puf tu nu,
tpu tsee kusI yu nu, tch pu fee. Tk chu,
ApunII wuunu kupeet chI yu, YushI ngoo
tumu pu fI ushI fI yu.
7
MI shut, yuwuu tsIm
Isus chIch IchI ngu fu chI nu ku nu unoo tsIm
nupu mu pu neem nu chI nIIIn pu. Yuwu-
mun tsI yut ssIs ndu muzI nu ku nu unoo
nu muum wufI tu fI yu. Itufu, yuwu mun
pIyuf tuchtuu tputs tsI yut ssee kumun ku nu
unoo nu muum wuts tu, wutum tsI yut ssI-
mund YushI ngush kumI fun tpu tsee tupu-
ntsu ku wu. AshI fI yu, tputs wunu sI feew
nu chI nIIIn pu tInu nupu mu pu nee mu.
8
MI shut, tputs Istu mu pu neem Isus-
chI chpu tu tIn nu chI nIIIn pu. UwshtI sIn
wunu sI fee wu tum tputs Isus chI chee
Istu mu pu neem wufI tu fI yu. Tputs Istu mu-
pu nee wunu sIf nup ku sIn, un wunu sIf chu.
Uwshu k'kuzee tsI mbun puyut pu. Kshuu
wuum pu nI fI tuut pu. Tpu tsee shu chI ku,
kufIk pu nI fI tuut pu.
9-10
Isu soo tsI mu fI kuk
puyuchpu, ItsIn su fu tuuch pu. Ndumu Istu-
mu pu neem nu fuch, unoo tsIyuteefuch,
nuts tu yu fuch, yusu yu fuch, nuch chI.
TsI yut ssIs yutu fIt ndun nuu fI yu, Istu mu pu-
neem nuch chI.
11
MI shut, kIz shu ushI fI tum wunu sI feew
tuuku wufI tu fI yu Isus chI cheem Istum pu-
nee mu. Istu mu pu neem wunu sIf nup ku sIn,
wunu sIf chu. TumusIngufu tpu tsee ngIch-
tu pu. Kupu ssI pun tuut pu. Wuptu nguw
tuu chI nIIIn pu, wumI ngu nu feew wuts tu.
12
Iteef shu, Istu mu pun shu wIzu-
nIIeetsImu fI nupuch pu. WIpuu IchI ngu fu
wunu sIf nupuch pu, wunu sIf chI nuch pu.
13
AshI fI yu, upunII pun shu wunu sI fI nuu fI-
yu Istuk sIn, Isus chIch shu tpu tsee kIs shu-
pu chI nu chI nIII nu yu. KIs shu pu fI Isu soo
kuk Izuu fu puyu chI nIII nu yu, mung' kIs
ush chI nIII nu yu.
AshI fI Isus chI chee ksut ku nu unoom
nu muum wup pu fI wunee yu nu.
14
Itufu, Tmo te yu muzI nun chu.
Nutu mu sum shI yuu kIfu kuu yundu kI nu
wusI nu wunI muu mu. Itufu, shI yuu Izuu-
fu kumuch tu pI utufI, shI yush mus pu
nup chI nu.
15
Zup shtu ktuu tee nu, nuwuu
kukI puyung chu, nee kIfu kuu yundu kI
unoo tsI. Apu nIIee tIp tsIf shIy wunu sIf
IshI nu muum shI yuum yundu kI nu. ApunII
muts pu shImu shchu, ushI fuch tu fush
ufu tu fI tIp tsI feem punu kI yu Iyuu mu.
AshI fI yu, Apu nIII nI tIp tsI fI nI kIz puf
Apu nIII mun tuu ku nI yu. Wunu sIf tu nI chu.
Isu soo kuk ufu kumun kI nI yu. ItsIn su fu
puyu ku nI.
1
Isus kuk kIz puf wunu sI fI yu.

Chu ku ju yutu fIt chu, tch? WunI ndu ju.


Isus kuk wutuch nIyu,
1 TmoteyufIneemu2 , 3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1071
Isus tpu tseem kInu fu ngI yu. ApunII
Isu soo kIs nupu fu ngI yu. Apu nIIIp kfI-
fu ngI yu. ApunII wusu ndu fuf Isu soo
pufu ngI yu. Tpu tsee IchI ngu fu kumu nI-
fu ngu nI. Tsu pu fu nus shuch tputs zupun
Isu soo kuk mungoo nu fu ngu nu yu.
An wutu chu Isus kuku yu.
AshI fu chu, tpu tsI fee tsIsh wunu sI fI
tuu muum wuneeng chu, shIy shu wunu sI fI
tuyus pu tung chu, nuw shI yuu utu shI nu.
Minootssha k'kuz kamanchin!!pa.
Ashiri mazinan!!a
4
1
ApunII WunI nuwuu kumu nI fu ngI-
yu, wusI nu wunee fu ngI yu, wuzu fee-
tsI fI kumu nI fu ngI yu, Pup chu: tuyus pu-
tum pun yutu fI tu mush nuunII pu, tfu-
ngI yu nuwuu tsI. NImun Apu nIIee kuk
ngu teef sIn, ndu shu pu mungoon chI nIII nu
Isu soo tsI yu. YushI ngoo kuk kIs muzI-
nu yu fu sIn, ngIch zee puyu chI nIII nu yu,
unush shu pu tuchIt chI nIII nu yu.
2
K'kuzee
wunu sI fI mIsh tuyus pu tu chInts pu utI tuut-
ssIn, Itufu kupung ngIch ku nu. Mung-
shuf tuw sIn chu. Muxuf tumu pu fI ushI fu
tsIn su mu shee k'kuz mungoo nu muum
ngut ku nu, pInu su ku nu.
3
Mungu tuyus pu-
tuk sIn utunu, KIzuu yumu muum wuts tu,
yutu fIt chu. MI shut, nee pup chu, ktu-
ngInts pu, muntsum tu ndu ttu ttu ush ku-
nu, tuyus pu tuk sI nu. Itufu, nuw shu nItuu tI
ush tu fee ju utu shI nu. Wuunu ApunII tInu-
fu ngu wu. KIzuu Izu nIIeemIch tInu fu ngu,
muu cheetsI kutung tseem tInu fu ngI tum-
tu. ChIy Apu nIII mun mungIch tut kuch,
Isu soo kuk mungoon kuch, ApunII put
tsI yut kIch. Wup pu fee tyu fuch, kIs puyu-
tuf chI ApunII tInu fu ngu unoo tsI.
4
ApunII
IchI ngu fu tInu fu ngu,

yutu fI tu ju tInu-
fu ng? wunu sI feewchu tInu fu ngu shu.

AshI fI tumu fee unoo ngut chIch? ndu.


ApunII put tsIyuteefuch, IchI ngu fu kIs
puyu tuf chI tunu.
5
Puyu muum wufI tu fI-
yu, wutum ApunII wuunu kuk utuwu.

AshI fI yu, Tmo te yu, shIng chu.


Zuwu nIIeetsI nI Isus chI cheetsI mung'
p'tseengchu, kumu nIng chu. ApunII
IchI ngu fu wunu sIf tInu fu ngI yu tng chu.
AtI nuu fee shu, wunu sIf Isu soo kuk kumu-
nIk shu, wunu sI fI puyuch shu. Isu soo kuk
puyung chu ufutu tInu. SIf tufI shI yuu
k'kuz wunu sI fI mIsh k'kuz tuyus pu tu-
fu ngu fI, mungoo nu fu ngIsh unu fI tum
ufu puyung chu tunu.
7
Itufu, nIII tu fI-
tuu k'kuz muzI nu fInII pu. ZItu mIn kuk
mungu tumu sIng tumu sIng ush ku nu yu.
KIz kuk tumu pu fI ushI fu mungu puyu ku-
nu. Itufu, shIy shu shI fInII pu, mungIp tIsh
tuung chu, Apu nIIeetsImu fI chI nung chu.
8
Apu nIIeem mungIp tIsh tuu kI nuu fee shu,
unchu kIz puf wunu sI fI yu. Ash kuch, nu-
tum tu tuu fu shee ufu tu mu shI puyuch chI.
Nupu IfI pu muum zupun yuchut yuchut
ush kuch, xupshI ngu muum wunu sI fI nu
wunu sIf chu. Itufu, Apu nIIee mu nu pu
kupung xupshI ngu kuch, kIz puf wunu sI-
fI yu.
9
An tsI yut ssIs kIz puf wunu sI fI yu.
IchI ngu fu unoo mungoo nu muum wufI tu-
fI yu.
10
ApunII wutum Iyuum tuu fu shee
ufu tu mush punu chu wu utunI, unu mund
kIyung kuchIy kunI, ndu sumbuy tuku nI.
Apu nIII mun mungI nI tutu fu ngu nI, Izuu-
fu Iyuum punu chI yu tuu fu shee ufu tu mu-
shee tsI yu. Tpu tseem IchI ngu foom punu-
muum wufI tu kI yu, Istu muum zund kI yu.
Itufu, yuwIn mungoon ku nu unoo tsIm
Izuu fu Istu kI yu.
11
AshI fI shIy shu, Tmo te yu, Apu nIIee
kuk tuyus pu tung chu, tpu tsee wuneeng-
chu Apu nIIee kuk puyu muu mu.
12
ShIy
tuyus pu tu kush, tputs shu: WuunI ntu pu,
wutum nIIu fu wu, ttpu shI yuu tsI. Itufu,
shIy shu wunu sIf tuung chu. Ash ku chush,

yupee yyu fu sIn shI yuu yutu fIt tsI yu-


tuch? ShIy shu wunu sIf tuu muum yus pu-
tung chu. Tputs shu shI yuu tuchIt chI nIIIn-
pu. Wunu sI fI tum tsI yu tung chu. ItsIn su fu
mungoo nung chu. Tpu tsee chI nung chu.
Apu nIIee mu fI shu tuung chu, tInu.
13
AshI fI nuwuum kutu kush, Apu nIIee
kuk sumbuy tufInII pu. Tpu tsee tushu-
nee yu fush, Apu nIIee kuk nuts tung chu,
mIshu tuyus pu tung chu. Tpu tsee wuneeng-
chu wunu sI fI tuu muu mu.
14
Itufu,
shIy nuu wuchI nuu kuk kpI tInII pu. SIf
wuchIn shI yuu kumuch tu ku, wuunu uw
shI yu mun muchIsh wuyu yu fu, Apu nIIee
kuk kumu nIng chu, tfu ngu nu. Apu nIIee
1 TmoteyufIneemu3 , 4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1072
kuk shI yuu kumu nI mu pu nI tum kumuch-
tu fu ngI tum tu.
15
AshI fI unufI puyung chu,
sumbuy tufInII pu. Ash kush, tputs shI yuu
pukeef sIn, Tmo tey tuyus pu tu ku ufu
ufung ufung ush kI yu, tchI nIII nu shI yuu-
tsI.
1
Anoom nuw shI yuu: ShuunuutsI
nupung chu, mungIp tIsh tuung chu, utu shI-
nu. Ufu tuyus pu tung chu, sumbuy tufInII-
pu. Ash kup shu, kumu nguch shu. MI shut,
tputs shI yuu kukIsh muzI nuk sIn, kumung-
chI tum pu sI nu yu. ApunII chI yuu tupu chI-
ndu chI yu, utInu. AshI fu chu, unufI k'kuz
puyung chu, mIshu unufI tuyus pu tung-
chu, nuw shI yuu utu shI nu.
Minootssha k'kuz mazinangcha
5
1
WuchI nuu tputs wunee kush,
upIng su fI tsI yu tung chu, upu fee tsIch
tumu pu fI ushI fu tsI yu tung chu. KIz puf
numbu muum wuts tu, tInu. Kunu ngu see
wunu sI fI wuneeng chu. Zuwu nIIeetsIch
tumu pu fI ushI fu wuneeng chu.
2
KIzuu
wuchI nu unee fee tsIch wunI tu fIch ushI fI-
tum wuneeng chu. Kumu sI nuu Izu fee tsIch
tumu pu fI ushI fI tum wuneeng chu. Pup-
chu: kumu sI nuu wunee kush, shuu nuu tsI
tputs yutu fIt tsI yu tee nII pu.
3
Itufu, mushI ndoo nuyu nIng chu,
Istung chu, Itufu mushI ndoo kIz puf mxux-
zee utInu.
4
WIp tuu fI nuu fI, wuchI nIIIn
tuu fI nuu fI, uwshtI sIn wuunu Istu chI-
nIIIn pu wunI fee tsI, wutum wuu nuu tsI
yunu ngu fu ngu wu. Ash ku sIn, ApunII shu
wunu sIf nup chI yu, wutum wuunu utuwu.
5
Itufu, kIz puf mxux zee kumun chInII pu.
MushInd wuyuch ndun nuu fI,

chu ku ju
unoo nupuch? Apu nIIeetsImu fI chI nu ku,
kIyung kuchIy ku, Apu nIIee mush kI yu.
Apuu, Istu ndu, ttu kus chIf tsI yut ku,
psuun tsI yut ku ush chI yu. AshI fI yu, Isus-
chIch shu unoo Istu chpu utu shI nu.

Itufu,
kIz mungu tu fI tuuku, muntsIf chu. TsI puf-
puz ushI fu mungu tuu kI yu, ndu wufI tu fI-
yu.
7
AshI fI yu, Isus chI chee kumuch tung-
chu mushI ndoo Istu muu mu. Ash ku sIn,

unoo chu ku ju yutu fIt tsI yu tuch Isus-


chI cheetsI?
8
Itufu, tputs ndu wunu sIf
muu chI fI tuu ksut ku, unchu tputs kIz puf
yutu fI tu. Apu nIIee kuk kupeet kI yu. PIyuf-
tuch tputs wunu sIf ksut ku,

tumushu uw
ndu ushku? KIz puf yutu fIt shI shpun chu
unuyu.
9
Itufu, Isus chI chIn ufkIf mupu yu fu sIn,
mushI ndoo ku fIk pu Istu chI nIIIn pu, ufu
mushInd sufu kIfu ku mun yunduch pu.
MushInd kIz puf wuchIn wufI tu fI yu, 60
musu chI fI nI tushIy fu wufI tu fI yu. Wuzu-
fu nIII nuu tsIm ksu tu fu ngu un wufI tu fI-
yu.
10
Tuuf shee wunu sIf nupu fu ngu un
wufI tu fI yu. WIpuu wunu sIf tuyus pu tu fu-
ngu, tpu tseem shu kIs mufI tu fu ngI tum,
Isus chI chee wuu wunu sI fI tum Istu fu ngu,
sIf tumu ufu tu fI wunu sIf Istu tu fu ushku,
unoom kIz kufIk put Istu muum wufI tu fI-
yu.
11
Itufu, kumu sIn mushI ndu ku, sufuu
yundu fInII pu kufI kee Istu muu mu. Wupuz
kumu zu nguz zundeefu, pIyuf tu chI nguz
zundeefu, pIyuf tu chI mun tpu tsee zufu-
nIII muum zund kI nuu fI, ushI fI Isu soo
kuk kupee tuch pu fee.
12
Ich tu fu Isu soo
kuk chI nu fu ngI tuu, Itufu nut shu nIII tu-
fI tuu chI nu kI yu. Ash kI nuu fI yu, tputs
kIzuu yutu fIt tsI yut chI nIII nu yu.
13
MI shut,
wumI ngu nu feem kInu ku nu. Tpu tsush
pung' xIy tungut ush ku nu. MIngun ndu
kupIyk sIn, ufu ngu nu shu yutu fI tum kInu-
ku nu yu. Wuyu ngI chI fI feem kInu ku nu.
Kumu nI mu mu fI tuu ku nu. MuntsI fee
k'kuz kIs puyu ku nu.
14
AshI fu chu, nuw-
shu: Ndu ushI muu mu, wuzu fu nIIeem
pu nung chu, utu shI nu. NIIu fuu tutsIpeefu,
wuunI wunu sIf yunu ngu chI nIIIn pu
tInu. AshI fI yu, tputs Isus chI chee wuu
yutu fI tum nu muum zund kI tuut ssIn,
xupoochpu sI nu yu.

Yupee yyu fu sIn,


yutu fIt tsI yut chI nIII nu?
15
Nutu fI yutu fIt
tsI yu tu muum tuu fI yu, wutum kIz Isu soo
kusu yu fu sIn, YushI ngush tuchIt ku nu wu.
AshI fu chu, wuzu fu nIIeem pu nung chu,
tInu.
1
Itufu, kIz Isu soo mungoon ku,
mushI ndoo kIzup tu tIn ksut kI nuu fI ushI-
fu, wuunI ksut chI yu.

Muyuu mu kIz: SIy


Isus chI chee wIs ksu tung tsu, tch? Tputs
wuunI ksut kI nuu fI, Isus chIch shu nIII tu fI-
tuu Istu chI nIII nu yu yuw wuu nI tu fI tuuku,
kIz puf mushI ndu, kIyung kuchIy ku unoo-
tsI. AshI fI shIng chu, Tmo te yu. AnufI
kumuch tung chu.
1 TmoteyufIneemu4 , 5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1073

D
5.18 NIshu fI yuwuf tu tum Tuyu sI mu 25.4 tu utI tum tu.
17
Isus chI cheem shu nupu mu pu neem
tuwu pu muum nu kumun chInII pu. KIz puf
wunu sIf nup kI nuu fI yu, ndu sumbuy tu ku,
ufu ngu nu shu tuwu pu muum wufI tu fI yu.
Apu nIIee kuk kupung kumun ku, zupun
tuyus pu tu ku, unchu kIz puf wunu sI fI yu,
kupung Istu muum wufI tu fI yu.
18

ApunII
kuk umku? Atee ju,
Wukuf tufuw zu pun tIfI koo tuchuw tu-
ku, nuyIn tu fu unoo wuku fuu shIp kuk-
pu tu fI kumu fI fInts pu. WuunI yuwush
tufu wuz tu ku unush kutu nguch pu,
pchI ndInts pu,
D
tchu ApunII kuku. MI shut, tputs tufuw-
zI pu nee kumun ku, utee ju:
Tputs tufu wuz tu ku, unoo tuwu pu-
muum pchI ndInts pu,
utI tum tu. AshI fu chu, nupu mu pu neem
wunu sIf tuwu pung tsu, tInu.
19
Itufu, tputs Isus chI chee nupku unoo
muntsIf tsI yut kI nuu fI, shIy shu unoo
k'kuz muzI nu fInII pu, nupu mu pu nee
yutu fI tum nu fInII pu. TsI mbun tputs,
ndun tuu tI ushI fu tuchIp tputs mInu mu fI
k'kuz puyu kI nuu feesInu yu ushI fu, nupu-
mu pu nee yutu fIt tsI yut ku, unoo muzI nu-
muum wufI tu fI yu, wutum zupun tputs
tsI yut ku wu.
20
Zufukchu utI nuu feesInu yu
ushI fu, nupu mu pu nee wuu wuneeng chu
shIysh tu. Wundu yu yutu fIt shI shee Izuu-
fu kusu muum ndu zund ku, Isus chIch
IchI ngu fu sIn shu nI yeef sIn, IchI ngu fu sIn
muzI nuf sIn, unush numbung chu. Ash kI-
nuu fee shu, tputs IchI ngu fu sIn muzI nu yu-
fu sIn, mungoo nuch pu sI nu yu ndu yutu fIt
tuu muu mu yu.
21
AshI fI yu, Tmo te yu, nuwuu kukI
puyung chu. Yuwu fI tI unufI puyung chu.
ShI yuu ApunII pukI yu. Isus shI yuu puk-
tum tu. ApunII wusu ndu fuf puk tum tu.
AshI fI nuwuu kukI puyung chu, kpI tInII-
pu. MInoo tputs wunu sI fI nup kush,
mInoots shu nIyf tu shI fInII pu. Nuwuu
kukI puyu yu fush, tutsu moo fu puyung-
chu.
22
Tpu tsee msu ngu fush kumuch tu-
fInII pu Isus chI chee nupu mu pu nee mu.
Tpu tsee Izuu fu yusu yu fush, kuweets Ish
muchu mun wuyu yu fush, ApunII pu
tsIyuteefush, kumuch tung chu nupu mu pu-
nee mu. Ndun nuu ush kush, uwshu yutu fIt
tuyus pu tuk chu, shI yuu yutu fIt nu muum
wufI tu fI yu. AshI fu chu, shuu nuuts tu tum
wunu sIf nupung chu, shuu nuu tsI yutu fI tI-
yushpu, tsu sI fI shu tuung chu utu shI nu.
23
Itufu, tsu sI fI tuupI tush, AshI fI kchI-
tu fI wuu chI mu, tfInII pu. Itufu, kshuu
puk chI nu wuu mu nuu IfI mI yu fee mIsh,
wutum nu ndu mutu mbIsh tuukshu wu,
chkI shIsh Istu muu mu, chkI shIsh ufu
wutum ksu ku wu.
24
AshI fI yu, tpu tsee nupu mu pu neem
nuchu ngu kush, tuuf shee nuts tung chu.

Tumufeeju tuuk? tush, nupung chu.


Ashpu tum tpu tsee kumI fun yusuch chI,
wutum yutu fIt tuu ku wu. Itufu, ushpu tum
tputs yutu fIt shI shee kumup shI kchu sIn,
upInII pu yusuch chI.

Tumufee unu mu-


shee n chIch nupu mu pu nee mu?
25
Yuw
wunu sI fI fI tuuku untu ndu nu muum
wufI tu kI yu. UwshtI sIn ushpu tum kumI-
fun yusu chI nIII nu yu. Ashpu tum upInII
yusu muum tuu fI yu. AshI fI yu, ufu kumI-
fun tuuf shee yusuch shu. Yusu yu fush,
nupu mu pu neem nu ng chu, utInu.
Na patatamapanee wanimaam
kamanchin!!pa

1
Putu tu mu pu nee tuyus pu tu kush,
Putu fu nu fee tsIsh wunu sIf ksu-
tung tsu, tng chu. Upu tu fu nu fI ndun tuu
Isu soo mungoon ku, tIp tsI fee kIyu ngu-
tuu yuchu ku, ushI fI tuu putu tu mu pun shu
wunu sI fI ksut chI nIIIn pu tunu. Ash-
ku chI nuu fI, Apu nIIee ndu yutu fI tum
nchI nIII nu yu. Isu soots tum kuk ndu
tuyu tu fIt chI yu.
2
Itufu, upu tu fu nu fI Isu-
soo mungoon kI nuu fI ushI fu, putu tu mu-
pun shu mIsI su nu shu pu wunu sIf Istu chI-
yu. Upu tu fu nu fee kuk puyu chI nIIIn pu.

Tumufeeju Isu su mun zuwu nIIeetsI nI


ndu wunu sIf nup chI nI? Isu su mun zuwu-
nIIee mu nI nu yu fu nI, ufu ngu nu shu
Istuch chee, wutum chI nuk chI wu. Kupu-
ngu fI ksu tu muum tuu fI yu. AshkusIn,
1 TmoteyufIneemu5 , 6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1074
wuun pu tu tIn Istu chI nIII nu yu. Uwshu
putu tu mu pun shu wunu sI fI tum putut chI-
nIIIn pu. Uwuyu upu tu fu nuf shu wunu-
sI fI tum IshIn chI nIIIn pu. AshI fI unoo
tuyus pu tung chu, nuw shI yuu utInu.
Na minootssha kamachtachin!!pa,
Tmoteyu
Nee k'kuz muzI nu yu fush, Izuu fu tuyus-
pu tung chu, wuneeng chu shIysh tu. Isu soo-
tsI mu fI kuk mungoo nung tsu, tng chu.
3
Tputs nIII tu fI tuu k'kuz chI nu kI nuu fI,
k'kuzee ItsIn sum pu nee ndun nuu puyuk-
sIn, un tputs mung shu fIt chu, pIyu fI
chI nu ku nu yu. Isus kuk mInu mu fIt chu.
ChI yuu wunu sI fI tuu muum tuyus pu tu kI-
yu.
4
Itufu, tputs un pIyu fI chI nu yu fu sIn,
tsI yut ssI ngu zI fI zund ku nu, tmu fu ku nu.
PIyu fI k'kuz zumu ngu muum chI nu ku nu.
Ash ku sIn chu, ufu wutsee nu feew tuuk-
shI nIII nu yu. KIs wushu nund tuu muum
pInu su kI yu. Tpu tsee yutu fI tum nu ku-
nu yu. Tpu tsee ndu wunu sIf nup ku sIn,
nutsu ku nu.
5
Ufu wuun pu tu tIn numbu-
numb tu ngut ush ku nu. An tputs mung'
ndun chu. Mungush sufIch sufIch ush ku-
nu, ItsIn su muum wunI ndu ju. Mungush
chI nu yu fu sIn, Nuwshupufee tuyus pu tum-
pu neem kInu ku fI, kufI kee putu chI nu,
utu sIn, Apu nIIee ndu wunu sIf chI nu ku nu.
Kuk pu tu fI Apu nIIee Iwu zI fI chI nuk tu nu
utu nu yu.

Itufu, muzI nung chu. Ndun nuu tmu-


fu kuch, mupIy fuch tuu kuch, kIs shu pu-
fee tuuch chee. Apu nIIee mungoon ku nI,
mupIy funI tuu ku nI, chI yuum shu pIsh tuts
ndun shu pu fee.
7
AshI fI yu,

muyuum shtu
muu chI ngu zI tmu fu chI nI? NIIuf tuk-
chu fI tI nI, zupee fu ng tu nI chu.

NItuu tI
muu cheetsI puyu fu nI nIIuf tu fu ngI nI?
ndu. AshI fI tum tsI puk chu nI, ndu mInum-
tI yum yuch chI.
8
AshI fI yu, kumu fee mu nI
tuu fI nuu fI yu, kutung shee mu nI tuu fI tu mu-
nuu fI, ushI fI mupI yu nI, tInu.

Muysh tu
Iyuum pIsh tu ku pIsh tuch? WunI ndu ju.
Wup pu fIt chu.
9
Itufu, muu chI ngu zI tmu-
fu kuch, xunutpI tuch, un yutu fIt chu.
Ash kuch, tpu tsee kIyung yuchukchI.
Yutu fIt shI shee chI nuch chI. Nuzund chIch.
MungIch ndu neek shI tu. Anshu fI tuchIt ku-
chuch, yutu fIt shu shI tung kI yu. Chuu nuu-
tsI yushI ngup kunu tsIp chIch, kumu ngu-
muum ndu nI yu.
10
KufI kI ngu zI fI tmu fu-
kuch, yutu fIt shIsh pzu pu nee kI yu. Tputs
unoo chI nu yu fu sIn, Isu soo kuk ngu teef-
sIn, kupung pInu su fu ngu nu, musu tuk puz
ushI fu ngu nu. KIz puf wuu nuu tsI kIyung
yuchu fu ngu sIn, mung' muntsu fu ngu nu.
11
Itufu, shIy shu Tmo te yu, unoo chI-
nu fInII pu, wutum shIy upunII pun shu wu.
Wunu sI fImsheetsImu fI chI nung chu.
Apu nIIee chI nu yu fush, wunu sI fI tuung-
chu. Isu soo tsI mu fI kuk mungoo nung chu.
Tpu tsee chI nung chu. Tuyus pu tu muum
ndu sumbuy tu kush, Izum zu yu fush
tpu tsee wuneeng chu.
12
Isu soo Izuu fu
mungoo nee fush, kIz puf tung chu, sumbuy-
tufInII pu. ShI yu mu fI k sIng chu. Ash ku-
chush, tuu fu shIsh ufu tu mu shee Izuu fush
puyuch shu. SIf zupun tputs shu nee fu nu
unush IchI ngu fu sIn muzI nuf sIn, shIy shu:
Isu sush Izuu fu fI tuchIt chI mu, tfung-
shu. AshI fI unufI puyung chu, shIng chu,
wutum ApunII shI yuu kumuch tu fu ngu wu.
13
Nuw shI yuu mungIsh yusuf
p'tsIchInIIpu, nuwuu kukI puyung chu
tInu, wutum ApunII shI yuu puku wu.
MI shut, Isus puk tum tu wu. Nupu, Isu soo
Pnso-PIItofInIsh tuxIy keef sIn, Isus shu
Wupu fee kuk Izuu fu kumu nI fu ngI yu.
ShIy shu shIng tum chu. ApunII Iyuum
tuu fush shee ufu tu mu sheem punu kI yu.
AshI fI Apu nIIee kuk puyu kuch,

muyuu-
mu ju tsI pu tsee punI kuch punI chIch?
14
AshI fu chu, nuw shI yuu tshI nu, Isu soo
kuk Izuu fush puyung chu, tuyus pu tung-
chu. Pup chu, YushI ngup musu tu fush.
Kuupu wunu sI fI fI puyung chu. Ndumu
Isus, Iy kufu ku fI nI kus chu shIng chu,
ksu fInII pu.
15
Yuwush wuunu ApunII zund ku unush
Isus yusuf kus chI yu.

AshI fI muyuu mu
Apu nIIee kuk kusu chIch? Apu nIIeetsImu-
fI chI nu muum wufI tu fI yu. KIz puf kufuk
wutu chu mInu mu fI tu yu wumu fI kusI fu
tuuku unu.
1
Anu mu fIt chu mInu mu-
fI muts push tuukshu. 'SInIsh tuu kI yu,
Iyshu Izuu fu nuts tu muum pInu su ku nI yu.
1 TmoteyufIneemu6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1075

D
.15-1 Tuyu sI mu 10.17, mIshu SuImo 104.2 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.

NItuu tI mInum tI yum tputs Apu nIIee


putu fee ju? Ayum tuu tI tpu tsIsh Apu nIIee
puchee zIch, ndu mbu fee. Apu nIIeetsIm
ungIf tu muum wufI tu kI yu. Apu nIII mu fIt-
chu kIz pu fI yu. Anoo tsI mu fI chI nu yu nI
utInu.
D
AshI fu chu, Apu nIIee kuk ItsIn su-
fu tuyus pu tung chu, nuw shI yuu tInu.
17
MI shut, tuyus pu tung chu. Kuf kI-
yuu wuneeng chu, Muu chI mun mungIs
tutInts pu, tng chu. Itufu, Apu nIII mu nu-
fI mungIs tutung tsu, tngI. UwshtI sIn
zupun tuu muu cheetsI xunu teef sIn, unu-
mun mung' mupIy kInuu feesInu yu ushI fu
kIz puf yutu fIt chu, wutum mIkee fu
pus tu chu wu. Itufu, ApunII unoo nutu-
mu su muum puyu muum punu fu ngI yu,
ApunII kIs Istu tu fI yu.
18
Anput tpu tsee
wunu sI fI Istu chI nIIIn pu. Istum pu nI fI
tuu chI nIIIn pu, puchI ndu sI nu pu. Mungu
punu chI nIIIn pu.
19
Ash ku chI nuu feesInu yu
wuu mu tum tu fush Apu nIIIsh xunut chI-
nIII nu yu. Zup shI tuu tI yu pus tu chee ju,
ndu mbu fI. Tuu fu shIsh ufu tu mush Izuu fu
yupI utI nuu feesInu yu, umbI fI shIng tsu,
umbpu sheef us, tuu fu shee Izuu fu yts su,
shIy shu tng chu kuf kI yuu tsI.
20
AshI fI yu, Tmo te yu IpufI, nu shI-
yuu kumuch tu fu ngI unufI puyung chu,
sumbuy tufInII pu. AnufI ksu tung chu
yuwu fI tI unu fI tu. PIyu fI k'kuz muzI nu-
fInII pu. Tputs pIyuf tuch: Yusum pu nee
kuk mungoon kI nI yu, utI tuut ssIn, Itu fI shu
Isu soots shu kuk ndu chI nu ku nu.

NItuu tI
yusu shee yusu kuch umbI ush tu fee zIch?
Ndu.
21
Ashpu tum tputs umb ush ku sIn,
mumuf pu yu fu sIn, Isu soo kuk kupee tu fu-
ngu nu yu. Ash kuch un yutu fIt chu. AshI-
fu chu, shIy shu shI fInII pu, unoo k'kuz
muzI nu fInII pu shI yuu utu shI nu.
ApunII sIyuu IchI ngu foo tsIs wunu sI fI
nup chI ntsu utInu.
]AshI fI wup pu fee, Tmo te yu.|
1 TmoteyufIneemu6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1076
Nuw Papori shiyaam,
Tmoteyoo, yandakina
1
1

TumufImtu, Tmo te yu, tuu fIsh?


ShI yuu kIz puf chI nu kI nu. Nuw
shI yuu Ipuf tu nu, Isu su mu nu IpufI utInu.
ShI yuum kIfu kuu yundu yu fu fI, zungun-
chInII pu. ApunII wuunu zundu fu ngu, Isu-
soo tuyus pu tu muum nuwuu nu fu ngu ndu.
Isus, ApunII WIp, nuwuu kumuch tu ku:
Nuwuu kukI tuyus pu tu shIn chu, tfu ngu,
Ash ku chush, tputs nuwuu mungoo neef-
sIn, nuw shu tuu fu shIsh ufu tu mush
punu chI mu, tfu ngI yu Isusu. Wutu tu nu
nuwu yu.
2
Apu fIch shI yuu wunu sIf pu fee
nup chI nIIu, nuyu nI chu pu nIIu. ShI yuum
2 Tmoteyurineema
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Papororini
Tmoteyurineem kuzizimun yandarangu anootsi
Pupo fo fI nI Tmo te yu fI neem Ich tu fu yundu fu ngu, unu mun shu wund Isu su mun kuk xIy fu ngI yu.
Tpu tsee tuyus pu tu fu ngI yu. Sheefu, tuchIp pu fee musuch tushI yu fu, Rom shuch pfe sI den tI, Isus chI-
chee zupun putu fu ngu tup chu fu ngI yu. Pupo foots tum putu fu ngI yu. Itufu, ndu tu mu puchu chu, tumun-
shI shush wuyu fu ngI yu. Pupo fo fIn shu, Mus sI fI pu fee nuwuu puchuch pu sI nu yu, tfu ngI yu. Mungush
chI nu yu fu, Tmo te yoo yusuf kIfu kuu yundu fu ngI yu. Tmo te yu wund Ip sush yukut tuu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu yuwuu kumu nI fu ngu unoo kumun chInII pu:
A. 1.1-2:

TumufImtu, zuwuu Tmoteyoo?


B. 1.3-14: ShIyunguz, Tmoteyoo, pungusunI, tunu. ApunII shIyuu Ipusufungu, wuunuutsI
kuk tuyusputumuumu. AshIfIy punIfInIIpu, Tmoteyoo. PzIfInIIpu. Nuw ApunIIee kuk
puzIkeezI. AshIfIy shIyshu shIngtumchu.
C. 1.15-18: Nuw IpunshInI IchIngufusIn nuwuu kusufungunu. Puchufundumu, utusIn,
suwufungunu. Itufu, nusIpofo nuwuu nuchungufungu, nIsh tumunshIshush nuwuu
pufungIyu. Nuwuu kupung IstufungIyu.
D. 2.1-13: AshIfIy shIyshu, Tmoteyoo, kIzpufItum tuungchu. KIyung kuchIykItuutIsh,
wund tuyusputungchu ApunIIeetsI kuku. Ashkuchush, Isusput ufutumufI kIs tuuchshu.
E. 2.14-26: TputsIfeetsIsh unootstum tuyusputungchu. Suunputu muntsIf tsIyutIntspu,
tngchu. ItsInsufu ApunIIee kuk chInungtsu. YutufItshIshee ksungInts, tngchu.
MIshut, Tmoteyoo, shIyshu shIngtumchu. KIzpuf ApunIIImun tuungchu.
F. 3.1-9: Yuwupuf Isus yusuf kusumuum wufItukchu, tputs zupun yutufIt tuuchpusInuyu.
MIshut, yutufIttum tuyusputuchInIIInuyu.
G. 3.10-17: Itufu shIyshu, Tmoteyoo, mungIptIsh tuungchu. ShIy nuwuu yusukshu, yuwuu
nuw tuyusputukI unoo yusuktumtIshchu. AshIfIy shIyshu nuw tumupufI ushIfItum
tuungchu. MIshu, nuw tumupufI ushIfItum ApunIIee kuk ItsInsufu tuyusputungchu.
NIIItufItuu chInufInIIpu.
J. 4.1-8: ApunIIee kuk ufu kumunIngchu, shIyuu utushInu. Tputs muzInuku, tuyusputungchu.
Nduntuu muzInuksIn, ngutkItuutssIn, ushtuu shIyshu tuyusputungchu. KIyung
kuchIykItuutIsh tuyusputungchu, ksufInIIpu. Wutum nu nuw mussIfI tsIpukuchshupufInu.
Nu nuw tuyusputumuum Iwupuyunu. AshIfIy shIyshu sumbuytufInIIpu.
I. 4.9-18: Nuwush mIkeefush kusungchu, wutum IpunshI ndunIwu. Itufu, Iukus nuwuu
wund IstukIyu. Kufukup nuwuu tsIyutumuum muchtuufungusIn, IpunshI IchIngufusIn
nuwuu kusufungunu. Itufu, ApunII nuwuu kupung IstufungIyu ndu sumbuytumuumu.
J. 4.19-22: MIkeefush kusungchu. ShIyshu Ipsshuchee, Pupof shIyuu chInuktundu, tundu,
tngchu. NIshuch tputs IchIngufusIn shIyuu chInukunuyu. AshIfIy nu wuppufee.
Tfu ngI yu Pupo fo fI nI.
Papororini Tmoteyurineem kuzizimun yandarangiya
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1077
mungooz mupIy muum punu chI nIIu. Isus,
Iy kufu ku fI nI ush chI tum pu fee tInu.
3
Tmo te yu, nuw shI yuu kIz puf chI-
nuk tu nu, shI yuu mbI zu kee zI. Kus chIf
chI nu ku psuun chI nu ku ush ku fI tuu kI nu.
ShI yu nguz kIz puf chI nu kI nu, chI nu chI-
nuw ush kI nu. Nupu ngu sI utInu. Ufu
shI yuum ApunII put tsI yut kI, mungI kIs
tsI yut kI nu. Iyu shuch zItu mI nu fI nI Apu-
nIIee kIz puf chI nu fu ngu sIn, nuw shu
ushI fI tum nIIuf shI tI chI nu kI nu. ApunII
numbu nee pu utufI nuw shu wunu sIf
tuu kI nu, Apu nIIeetsImu fI shu chI nu kI nu.
Uwuu kuk puyu kI nu. Ufu Apu nIIee ungIf-
tu kI nu. AshI fu chu, shI yuum ApunII put
tsI yut kI, wutum shIy nuwuu chI nu kI tum-
shu wu.
4
NIng nuu tu fu ngu fI, shIy wunInII
nuwu nguz tunu fu ng shu. AshI fI shI yuu
yusuf puk chI nuu fI, mungI ksu chpu fI nu.
5
MI shut, shI yuum kIs tsI yut kI nu, wutum
Apu nIIeetsImu fI mungoo nuk shu wu. ShIy
ndu tsI mbun k'kuzee puyu tuf shu, mInum-
tuu tsI fI k'kuz puyuk shu. Itufu, kuupu
Apu nIIee chI nu kush ushIkshu. Ich tu fu,
kmufIsh IoyI du mungoo nu fu ngI yu
uwmu su. Sheefu, uneef tum tIsh YunI su
mungoo nee fu, unu mun mungoo nu fu-
ngI tum tIsh shIysh tu. ShI yuu yusuk tu nu,
ItsIn su fu mungoo nuk shu.

AshI fI yu, mungee tsIsh p'tsIchInIIpu,


nuwuu kukI muzI nung chu. SIf nuw
shI yuu kumuch tu fu ngI unufI puyung-
chu, mbI zu fInII pu. KuwI shI yu mun
wuyu fu ngu fI, Apu nIIee kuk kumu nIng-
chu, tfu ngu fI, ApunII shu wIz pu fI fee-
mIsh punu fu ngI yu shI yuu mu. AshI fI yu,
unoo ksu fInII pu, unufI puyung chu.
7

WIz pu fI fee mIsh mungu tu ju punu fu-


ng?

Antuu tI punI muum shu punu fu ng?

Antuu tI muxuf puz ushI fu tumuu mu ju


punu fu ng? Itufu, ApunII WunI mungI-
shI nI pshtu kchu, wIz pu fI fI nI tuuf chu
putIt tumu pu fI ushI fu tuu muu mu.
KchI numshee punu fu ngI tum tu tpu tsee
chI nu muu mu. Mungoo zee p'tsImushee
punu fu ngI tum tu mungIp tIch tuu muu mu.
8
AshI fI yu, kIz puf tung chu, pzI fInII pu.

Tumufee punIf pu tIch Isu soo kuk kumun-


chI chu? Itufu, kIz puf tu yu fush kumu nIng-
chu, wutum Isu soo Iy kufu ku fI nI wu.
Isus wumIn nuwuu tumu nu fu ngu nu yu.
AshI fu ng tuu tI yu

muyuu mu punI chIch?


Nuw tumu pu fI nu ushI fush Isu su mun
kuk kIyu ngu tuu tI kuchIy kI tuu tee shu,
kIz puf tung chu, sumbuy tufInII pu. Apu nIII-
mun kIz puf tu yu fush kIz puf tuung chu.
9

Tumufeeju Apu nIIee puzI chIch? ApunII


Iyuu tupu chI ndu fu ngI yu, wutum Iyuum
tIp tsI feem tInu fu ngu wu. Yuu nI tu nu ndun-
tuu wufI tu fu ngu nI, ushI fI tuu ApunII Iyuu
Istu fu ngI yu. Wuunu zundeefu ushI fu ngI-
yu. Ndumu tsu pu fu nu see tInu chu, ufu tu-
fI mungush chI nu yu fu, Ipu fee tsI Isu soo
tsu push zungun ku chu fI, tpu tsI mund
wumIn uwshu tsI puk chu, uwshu YushI-
ngoo tututs chI yu tpu tseetsI, tfu ngI yu
Apu nIII.
10
Ufu sIf tu chI nu fu ngu, Itufu
nut shu Isus Iyuum Istu muum kusu fu ngu,
Isu soo kuk Izuu fu yusu yu nI chu. Isus
tupu chI ndum pun chu. TsI pu tsee Izuu fu
kusI fu ngu, tuu fu sheemshtI nI ufu tu mush
Iyuum wuyu fu ngI yu, Iyuu muts pu shImu-
sheem nu chI yu. Isu soo kuk unoomchu
mungoon ku shI nI yu.
11
Itufu, ApunII:
Tputs Ipu fee tsI kuk yusu pu nu tu, nuwuu
Isu soo kuk tuyus pu tum pu neem nu fu-
ngI yu. Isu soo kuk tuyus pu tung chu, ufup
kumu nI shI nI, ApunII tyu fu, nuwuu
kumuch tu fu ngI yu.
12
AshI fu chu, nuw shu
uyu utufI, Apu nIIee kuk tuyup stu kI nu,
unoo mu nu chI nu kI nu. Anu mund nu
tumun shI shush kIyung kuchIy kInu.
Tumun shI shush tuu kI tuu tI puzI kee zI.
Apu nIII mun mungI tut kI nu Izuu fu mu-
mu fI tu. ApunII xup tu fee ju, ndu. Itufu,
ApunII nuwuu IshIn kI yu, nuwuu kunu-
tsIp chee ju, ndu mbu fee. AshI fI yu, yusuf
ApunII kus ku chu, ndu shu puzI chI nu,
mungI kIs tuu chI nu.
13
AshI fI yu, Tmo te yu, shIy shu shIng-
tum chu, nuwuu kukI puyung chu. KIz puf-
tung chu, sumbuy tufInII pu. Nuw shI yuu
tuyus pu tu fu ngI unufI puyung chu, tuyus-
pu tung chu. ItsIn sum mush k'kuz tuyus-
pu tu fu ngI nu. AshI fI yu, pIyu fee k'kuz
puyu fInII pu. ItsIn sum mush puyuyu fush,
2 TmoteyufIneemu1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1078
Isu soo chI nu chIn tuf shIng chu, mIshu
tpu tsee chI nu chIn tuf shIng tum chu.
14
AshI fI yu, nuw shI yuu kumuch tu fu-
ngI unufI kItsIsh muzI nung chu. Pup chu,
mbI zu fInII pu. ApunII shI yush WunI tuufu
unu shI yuu Istu chI yu, Izuu fu puyu muum
Istu chI yu. Isusu kuk kIz puf wunu sIf tu-
ndu. AshI fI unufI puyung chu tInu.
15
AsIy shuch wunI pu ju nuwuu kusu fu-
ngu nu, nuwuu nIy fu fu ngu ndu. FIjeI tum-
tu, mIshu Ifm jIn tum nuwuu kusu fu ngu-
nu yu. ShIy unoo yu suktI shchu.
1-17
Itufu,
zuwu nIIIn nI nu sI po fo nuwuu kupung
Istu fu ngu ndu, mungee tsI ItsIt chI fu ngI-
yu. SIf nIsh yuk tush Romush kusee fu,
nuwu nguz shu kIz puf nuchu ngu fu ngI yu.
Tumun shI shush tuu fu fI nuwuu pufu-
ngI yu ushI fI tuu nuwuu ndu puzI fu ngu,
nuptu nuptu ushI fu ngI yu. Nuwuu kupung
Istu fu ngu ndu. AshI fI ApunII nu sI po foo
wIp kupung Istu chpu fee utInu.
18
ApunII
yusuf kus ku chu, zuwu nIII nee tsI nI
kupung nuyu nIchpu fee utInu, wutum
nuwuu nuyu nI fu ngI tum tu wu. Zuwu nIII nI
ufu kupung nuwuu chI nu fu ngI yu. SIf-
tumu, shI yush yuk tu fIsh Ip sush tuu fu fI,
nuwuu ufu kupung Istu fu ngu ndu. ShIy
yuwuu ushI fu ngu unoo IchI ngu fu yu-
suktI shchu, Tmo te yu.
2
1
AshI fu chu, Tmo te yu, shI yuu IpufI
tshI nu, KIz puf tung chu, sumbuy-
tufInII pu, tInu. ShI yuu Isus kupung
Istu fu ngu, wIz pu fI fee mIsh punu fu ngI yu.
AshI fI yu, unu mu nu fI kIz puf tung chu.
2
MI shut, Nuw shI yuu tuyup stu fu ngu fI
Apu nIIee kuk ItsIn su fu kumu nI fu ng tu nu.
Tputs wunIp muzI nu fu ngItum sI nu. Nu
shIy shu tpu tsee pukeefush, yuw Apu-
nIIee ItsIn su fu chI nu ku unu, yuw ndu
kusu ku unoo pukeefush sIysu ufu ngI nu-
shu tuyus pu tung chu. Tuyus pu tu yu fush
kumuch tung chu. SIysu tpu tsee tuyus pu-
tung tum tsu, tng chu. AshI fI shIng chu,
Tmo te yu.
3
MI shut, Isu su mund wumIn shI yuu
kIyung yuchuk tuu teesInu yu, shIy shu
unoo punI fInII pu, mIshu sumbuy tufInII-
pu. Kuu pu nuu pu ufu ngI nu shtu, wutum
ufu Isu su mun kIyung kuchIy tuf chee wu.
Ash ku chush, shI yuu kIz puf chI nu chI yu.
Nupu, sunduf ufup xIy ku nu,

nItuu tI ndu
kIyung kuchI yuk? kIyu ngu kuchIy kI tuu
xIy ku nu yu. Itufu, ushI fI tuu ndu sumbuy-
tukI yu.
4
Ufku fee kuk tumIn pI tu xIy-
kIyu. Muu cheetsI chI nu kee ju. XIy mu mu fI
mung' chI nu kI yu. AshI fI shIng tum chu
shIyu.
5
MuzI nung chu: tputs IfIp ku-
sIn, pIyum shu ndu IfIp ku nu, ItsIn su fu
IfIp ku nu yu. MuntsIf IfIp kI nuu fI, pIyum
musut ku, kusI muum pInu su kI yu. Itufu,
ItsIn su fu wunu sIf IfIp ku, kumuch tu mu-
fI nee tsI nI IchI ngu fu puyu ku, uwu mu fI
kusI kI yu. ShIy shu ushIk puz shIng tum-
chu. Apu nIIee kuk ItsIn su fu puyung chu.
MungIp tIsh tuung chu, mungIsh muntsu-
fInII pu utInu.

Tputs kIz puf tufu wuz tu-


ku, ndu sumbuy tu ku, muzu feem tuwu-
kI yu. TunI wu nI yu fu, uwshu kchI tu kI yu.
Itufu, mIngu sI nuu fI yu, tumu fee ush chee.
AshI fI shIy shu Tmo te yu, kupung tuyus-
pu tung chu, sumbuy tufInII pu.
7
Yuwuu,
tfu ngI unoo mungoo nung chu. Anoo chI-
nu kush, ApunII mungee tsIsh p'tsIchInIIu.
8
AshI fI yu, Tmo te yu, kIz puf tung chu.
Isu soo chI nung chu, mbI zu fInII pu. ApunII-
chu WIpu yu. Tpu tseem kInu fu ngu, DupI-
yu fIn chI chI nIIuf tu fu ngI yu. Iyuum tsI pu-
yu fu, ApunII shu wuunu Itu yu mu fu ngI yu.
AnufI chI nung chu. An wutu chu ufu
kumun kI unu Isusu kuku.
9
Kumun ku fI,
kIyung kuchIy kInu. Yutu fIt shI shpu-
neepzI ushI fu sIn nuwuu tumu nu fu ngu nu.
Nuwuu tumu nu fu ng tuut ssIn, Apu nIIeets-
shu kuk tumu nu muum pInu su kI yu, wund
tuzu pu nee kI yu.
10
AshI fI tuu ndu sumbuy-
tukI nu, Itum su kI nu. Apu nIII mun tIp tsIf
ush kI nu. Isu soo kuk mungoon pu nu utufI,
kumu nI mun tuf ush kI nu. Mungoo neef sIn,
Apu nIIee tu fush yuchI nIII nu yu. Anchu
tuu fu shIsh ufu tu mu shI. Ufu kIs shu
tuu chI nIII nu yu. AshI fu chu, unu mund
kIyung kuchIy kushI nu, ndu sumbuy tuk-
shI nu. Itufu, shIy shu, Tmo te yoo, shIng-
tum chu, kIz puf tung chu tInu.
11
In tsI yut ssIs ItsIn sum chu, Izuu fu chI-
nu muum wufI tu kI yu. MuzI nu ngun chu,
Isus wumIn tsI pu ku nI, tm chI nI yu,
Isus put shu ufu tuu chI nI yu.
12
Isu soom
2 TmoteyufIneemu1 , 2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1079
ndu sumbuy tu ku nI, Isus put shu kufu-
kuum kInu chI nI pu. Isu soo kupeet ku-
nI, uwshu Iyuu kupeet chI tum tu yu.
13
ChIy shu ndun tuu mungoon kuch,
ApunII shu wuu nuu tsI kuk ufu puyu-
kI yu, wuu nuu tsI kuk kupee tu muum
pInu su kI yu.
AshI fI mungoo nung chu tInu.
14
Anoo IchI ngu fu kumu nIng chu. Tpu-
tsI fee tsIsh wuneeng chu. Anoo mungoo-
nu ngInts, tng chu. ApunII sIyuu wunee-
yunts pu, tng chu.

Muyuum shu suun-


pu tu tIs ngIch zee tsIm shu zupu neek su?
tng chu.

NItuu tI ush kIs un wunu sI fee ju?

Antuu tI ush kIs un Apu nIIee mungoo-


nu muum Istu kee ju? AshI fI yu, shIy shu
Tmo te yoo, wuneeng chu. Wuts tu, unu-
mu shee chI nu fInts pu, tng chu. Tputs
unu mu shee k'kuz puyuk chI nuu feesInu-
yu, ushI fI yu Apu nIIee kusu chu psInu yu.
15
Itufu, shIy nuu shI fInII pu, Tmo te yu.
KIz puf tu yu fush, ItsIn su fu Apu nIIee kuk
tuyus pu tung chu. ItsIn suf tum chI nu-
yu fush puyung chu. Ash kI nuu fee shu,
ApunII shu shI yuu kIs nup chI yu, ndu shu
puzIch shu. Apu nIIee tuyus pu tum pu nI fI
tuung chu.
1
Itufu, pIyu fI k'kuzee ufup
kpI tung chu, unoo muzI nu fInII pu. Mungu-
tu fI tumu sI nguk tu ngut ush ku sIn, yutu fIt
tuu muum tuyus pu tu ku nu. Afu ngu nu shu
yutu fItkunu yu.
17
An kuk tsu tu shIsh ushI-
fu tpu tsee tuyu tu fItkI yu, Apu nIIee tIp tsIf
yutu fIt yus pu tu ku nu yu. Ime nI yu yutu fIt
tuyus pu tu ku, FIIet tum yutu fIt tuyus pu tu-
ku, zupun ush ku nu yu, un tputs yutu fI tu.
18
Apu nIIee kuk kupee teef sIn, YushI-
ngush musu teef sIn, nIII tu fI tuuts shu
k'kuz puyu ku nu. NgIch zee tuyus pu tuk-
sIn, ApunII mungee tsImu nI Itu yu mu fu-
ngI yu. Afu ngeem Itu yu muum wunI ndu ju,
wutu mu fIt chu, utunu. Tyu fu sIn, tputs-
shu unoo k'kuz muzI nuk chu sIn, umbI fI-
shu tuchIt ku sIn, YushI ngush musut ku nu-
yu. Ndu Isu soo kuk ItsIn su fu puyu ku nu,
yutu fIt tuu ku nu yu.
19
AtI tuutssInu yu,
unoo muzI nu fInII pu. ApunII yuwuu
wuunu, tfu ngu unoo mbI zu muum
wunI ndu ju. ApunII k'kuzee mInu mu fI
puyu kI yu. Atee ju, Tpu tsI fee tsI nuts tu kI-
nu, tpu tsI fee tsI Itu yu mu chI mu, ApunII
tchu. MI shut, utI tum tu, Tputs nuwu nguz
zund ku, Izuu fu yutu fIt shI shI fI nee tsI
kusuch pu, ufup Izuu fu kupee tuch pu,
tchu ApunII kuku. AshI fI yu,

ngIch zee
muyuu mu ju muzI nu chIch?
20
AshI fI yu, tputs ItsIn su fu mungoon-
chI nIIIn pu tInu. MuzI nun chu: kufu kush
pung' zupun munguw tuu fI yu. Ashpu tum
ku fIk pu tInu fu ngu un tuu fI tum tu, ushpu-
tum ngu sumb pu tInu fu ngu un tuu fI-
tum tu, ushpu tum yusIn pu kunu tu fu ngu
un tuu fI tum tu, ushpu tum spIf pu kuyu-
tu fu ngu un tuu fI tum tu. Kufuk ku fIk pu
tInu fu ngu unoo yyu fu, unush ys ku sIn,
wuch pu fee. Itufu, yusI nu mu shIsh kumI-
suu kchu ku nu yu.

Ndu shu ushI ku? Ufu


wunu sI fImshee kufu kuum ungIf tu muum
wuyu tuf chI.
21
Iyshu ushIk puz ushI fI tu-
mu nI. Ufu tuu fu shee mu nI wunu sI fI mIsh
chI nu yu nI Apu nIIeetsI fI chI nu muu mu.
AshI muum yutu fIt tuyus pu tu ku nu unoo
ufup kupee tee nI, yuu nuu tsI mungI nI
p'tseeyunI ItsIn su fu mungoo nu muu mu.
Apu nIIeem yufee nI, munts tu fu nee pu.
Yuun pu tu tI nI Istu yu nI. Ash ku chI nuu fee-
nI yu, Apu nIIee mu fI shu tuu chI nI yu, Apu-
nIIee kuk ItsIn su fu puyu chI nI yu. AshI fI
shIy shu shIng tum chu, Tmo te yu.
22
Isus shu mu fI tchI tung chu, ksu fInII-
pu. Itufu, nuzund shI shee suwung chu,
kunu ngus tuu tIsh ushI fu pIyu fI chI nut
chI nut shI fInII pu. ItsIn su fush chI nung-
chu. Apu nIII mu nu fI kIz puf tung chu,
sumbuy tufInII pu. Tpu tsee chI num pu tu fI
chI nung chu. Tputs pu mupIy fush tuung-
chu. Kuupu Isus chIch Izuu fu mungoon-
ku sIn, unpu Ipu nee fush mInu mu fI
mungooz puyung tsu.
23
Itufu, nIII tu fI tuw
kuk muzI nu fInII pu. NIII tu fI tuw tumu sI-
nguk tu ngut ush ku nu, mung shu fIt ssIn chu.
Yuwuu tsI fI chI nu ku nu unoo tsIm tsI yut-
ku nu. Anoo muzI nu yu fuch, tsI yun tu-
muum zundu fI tum tIch, wufu tu muum
zund kI tum tIch. ShIy unoo yu suktI shchu.
AshI fI

unoo muyuu mu ju muzI nu chIch?


wuts tu.
24
Itufu, Apu nIIee kuk wunu sI fI
tuyus pu tung chu, numbuptu ngut shI fInII-
pu. Ituf shu chu, wunu sIf tuyus pu tu kuch,
2 TmoteyufIneemu2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1080
tpu tsee IchI ngu fu chI nu yu fuch, upIng su-
fI chI num pu tu fI tuyus pu tuch chI.
25
Tputs
ndun tuu Apu nIIee kuk ItsIn su fu puyu-
ku, chIy shu nuyu nI yu fuch, ngu tu fI tIch
wunIch chI. ApI nIII fI upI nIII fI sheefuch,
ApunII shu wuunu zund ku, tputs shu
ndun nuu ngut ku sIn, Isu soo kuk mungoo-
nuch shu psInu yu, ngIch zee kupee tuch-
shu pu fee. AshI fI shIng chu, Tmo te yu.
2
Ash kI nuu fee shu, shIy shu YushI ngoo
tutu tsIch shu, wutum YushIng' tpu tsee
putu fu wu. Tputs kumung chu psInu yu.
AshI fI yusuf mung pu tu fI tuu chI nIII nu-
yu. Wutum YushI ngush sufIch sufIch
ushI fu ngu nu wu, wutum YushI ngoo kuk
puyu fu ngu nu wu. AshI fI wunu sIf tuyus pu-
tung chu tInu.
3
1
MI shut, Tmo te yu, tsI yut ssIs kumun-
chInII pu, nuwuu kukI mbI zu fInII pu.
Isus kusu muum tutund ku chu, mupIy fuch
tuu muum pInu such pu fee, wutum chuun-
pu tu tu tpu tsee tuyu tu fI tu muum kus chu-
wu.
2
Tputs kIz puf yutu fIt tuu chI nIII nu yu.
Wuu nuuts tu mu fI ungIf tu chI nIII nu yu,
kufI kI nguz zund ku sIn ush chI nIII nu yu.
Wuu nuu tsI tsI yut ku sIn ngIch chI nIII nu yu.
Tpu tsee yutu fI tum tsI yut chI nIII nu yu.
WIts ndu muzI nu ku wupu fee kuku, wupu-
fee ndu Istu ku, Apu nIIee kuk nutsu ku,
3
muu chI fI tu wuuts tuu nutsu kI yu. Undu-
fu fee ndu mbI zu ku, ngIch ku yutu fI tum
nuku ushku, yutu fIt shI shee tsImu fI
chI nu ku nu yu, tpu tsee kIyung yuchu pI
tu ush kI yu. Wunu sI fImshee nutsu ku,
4
tumu pI ngu ku, mIfoo sInII tumu tuf pu fI
ushI fu tuuku, mungu tumu sIng sIng tuf
ush kI yu. Muu chI nguztu fI chI nu ku, Itufu
Apu nIIeets shu ndu chI nu ku, nIyf kI yu.
5
Apu nIIee chI nuk tu nu utI tuu, Itufu yutu-
fIt shI shI fI nee ts shu kupee tu muum ngut kI-
yu. MI shut, yuwuu Isus tmu fu ngu unoo
ndu mungoon kI yu. Anu mu shee tputs
muzI nu fInII pu, wuts tu tng chu.

Ashpu tum yutu fIt tuyus pu tuk sIn,


tpu tsee tumu pI ngu ku nu. Tpu tsush pung'
pshtu yu fu sIn, kIzuu tsI mu fI tuyus pu tu ku-
nu. KumI fun k'kuzputu kusI ku nu, ush-
kut ssIn uwuu kuk kIs puyu ku nu. KumI-
fun muzI nu ku nu yu, wutum mungush
mupIy muum ndu nI wu. Yutu fIt shI shI mun
mung' muntsu ku, ufu zupun nuzund ku,
7
k'kuzee kIs muzI nu ku nu. K'kuzee zupun-
tuu muzI nuk sIn, Itufu Isu soots shu kuk
mungoo nu muum pInu su ku nu, ItsIn sum-
mu shee k'kuz muzI nu muum ndu zund ku-
nu. AshI fu chu, kumI fun pIyu fI muzI nu-
ku nu.
8
Itufu, tputs yuw ush ku nu un ufu
tsI mbun k'kuz puyu ku nu, ItsIn sum mu-
shee k'kuz ndu zund ku nu. Isu soo kuk
ngut ku nu. Ann su fI nI tumu fu ng pu fI ushI-
fu ngut ku nu. SIf tumu mung My sI su fIn
Apu nIIee kuk kumu nI fu ngu, June su fI nI
tsI yun tu fu ngu Wuts tu, tfu ngI yu. Tputs
sufu Jumbu fe su fI nI ngu tu fu ngI tu mu nu.
Ash kI tum sI nu yuw ngIch zee tuyus pu tu-
ku nu unu. An tputs mung shuf tu wu fu
ush ku nu yu. Mungush yushI ngoo kuk kIs
puyu ku nu. Isus kuk uwush ndun chu,
kupee tum chu.
9
Uw kuk kupu ngu fI tu ju
Izu pu neech, ndu mbu fee. Tputs IchI ngu fu-
sIn uwuu wuyu ngIch yusuk chu sIn, uwshu
unpu puk chu sIn, kupu ngu fI pu puzI chI-
nIII nu yu, Ann su fI nI tumu fu ng pu fee
ushI fI tum tuu chI nIII nu yu.
10
Itufu, Tmo te yu, shIy nuu shI fInII pu,
kIz puf tung chu. Izuu fu nuwu shu fI tchI-
tu ngu ndu mu, yuwu fI tI unufI nuwuu
kukI puyung chu. Nuw shI yuu ItsIn su fu
tuyus pu tu fu ngI. MI shut, nuw wunu sIf
tuu fu ngI, shIy shu shIng tum chu. Isu soo-
tsI mu fI kuk puyu muum zundu fu ngI nu.
Apu nIII mu nu fI mungI tutu fu ngI nu.
Tpu tsee wunu sIf Istu fu ngI nu. Tpu tsee
chI nu fu ngI nu. Ndu sumbuy tu fu ngI nu.
11
Tputs nuwuu kIyu ngu tuu yuchu ku,
Itufu nu wund tum kIyung kuchIy kInu.
Yuwuu ushkI unoo shIy pufung tIsh chu.
AshI fI yu, nuwush tchI tu ndu, nuw tumu-
kI nu shIng tum chu, sumbuy tufInII pu.

WunInII nuwuu kIyung yuchu fu ngu nu-


wu? Yuk tush AntI yu kush, mIshu Ik-
nI yush, mIshu IIs tu fush nuwuu ushIp
ushI fu ngu nu, nuwuu unshuch wunI pu
kIyung yuchu fu ngu nu. Itu fI shu, ApunII
nuwuu Istu fu ngI yu, nuwuu tupu chI ndu-
fu ngI yu.
12
Ufu ApunII ush tu fI yu. ChIy
Isu soo mungoon kuch, tputs shu chI yuu
kIyung yuch tu fI yu. Isu soo tsI mu fI chI-
2 TmoteyufIneemu2 , 3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1081

D
3.10-12 SuImo 34.19 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
nu pI tuch, wunu sI fI tuupI tuch, ufu
kIyung unu mund kuchIy tuf chI.
D

13
Itufu,
tputs yutu fIt ku un ufu yutu fIt tuuku,
Apu nIIee kuk ngIch ku, yutu fIt shI shee
ufu ngI nush ufu ngI nush ush chI nIII nu. Tpu-
tsee kupung tumu pI ngu ku nu yu, wuun tu fI
Izuu fu kupeet ku nu Apu nIIeetsI kuku.
14
Itufu, Tmo te yu, shIy nuu shI fInII pu.
Apu nIIee kuk ufu puyung chu, ksu fInII-
pu. Apu nIIee kuk muzI nu fu ngush, Izuu fu
mungoo nu fu ng shu. PIyuf tu chee ju tputs
shI yuu tuyus pu tu fu ngu nu. Nuw chu shI-
yuu tuyus pu tu fu ngI. MI shut, uneefIsh,
mIshu Isu soo tyus pu tum pu nI ushIp shI-
yuu tuyus pu tu fu ngI nI yu.
15
NIIuf tu mu sIsh
ufu Apu nIIee kuk kIs muzI nu fu ng shu,
Apu nIIee yundu mu fI nI yusu fu ngItum shu.
ApunII kuk kIz puf wunu sIf chu, mungee-
mIch kupung punu kI yu. Isu soo mungoo-
nu muum Istu kI yu. Isu su mun mungIch
tut kuch, Isus shu yushI ngoo Ituts kI yu
chI yuu tsI. AshI fI ufu puyung chu tInu.
1
ApunII yundu mu fI nI IchI ngu fu Apu-
nIII fI tu ndu kuku. ApunII wuunu tpu tsee
tuyu ndu fu ngI yu. ApunII kuk Iyuu kupung
Istu kI yu. Tuyus pu tu muum wunu sI fI,
wunI muum wunu sI fI tum tu. Mungoo zee
ItsIn su muum wunu sI fI tum tu. ItsIn su fu
tuu muum wunu sI fI tum tu.
17
Izuu fu yusu-
yu fuch, ItsIn su shu tpu tsee kumu nIch-
chee. Ash ku tIch chu un ndu shu ItsIn su fu
tuyus pu tu muum xufuk tu shchI. Tpu tsee
Istu muum pIsh tu kI tum tu ju, Apu nIIee
mungoo nu muum Istuk tum tu. AshI fu chu,
Apu nIIee kuk Izuu fu sung chu utu shI nu.
4
1
AshI fu chu, Tmo te yu, nuwuu kukI
muzI nung chu utInu. Apu nIIee kuk
ufu kumu nIng chu shI yuu tshI nu. Pup-
chu, wutum ApunII kus ku chu shI yuuts-
tum wunI chu wu. ApunII shI yuu pukI yu.
Isus shI yuu pukI tum tu. Yusuf kus chI yu
Iyuu IshI nu muu mu. Uwu mu fI kusI chI yu.
Iy kufu ku fI nI tpu tsee IchI ngu fu nuts tu-
yu fu, wuunI wunI chI yu. TsI pu feets tum
wunI chI tum tu yu. KchI tuuts tuu wuneetu
ush chI yu.
2
AshI fuch ufu kumu nIng chu
tInu, sumbuy tufInII pu. Tputs ndun-
tuu muzI nu muum zund ku, ushI fI tuu
kumu nIng chu. ItsIn su fu tsI yu tung chu,
wuneeng chu, tpu tsee mung' yufung-
chu. ChI num pu tu fI shIng chu. Kupu ngu-
fI tuyus pu tung chu, sumbuy tufInII pu,
3
wutum mus sI fI muzI nu muum ngu-
tuch pu sI nu yu. Isu soo kuk ItsIn su fu
muzI nu muum ngu tuch pu sI nu yu. Yuwu fI
zund ku nu unufI muzI nu chI nIII nu yu.
NIII tu fI tu nguz k'kuz tmu fuk sIn, wItsIsh
wutsI tuk puz ush kI yu. Tpu tsee zupun
kufuz tu kufuz tu sheef sIn, NIII tu fI tuu
k'kuz tuyus pu tu ngu sI ndu, tyu fu sIn,
kIs shu pu fee unoo tsI fI muzI nu chI nIII nu-
yu.
4
Isu soo kuk ngu teef sIn, kupeet ku sIn,
yutu fI tuu k'kuz shu mu ngu chu psInu yu.
5
Itufu, shIy nuu pup chu, shI fInII pu. Ufu
mungIp tIsh tuung chu. KIyung kuchIy kI-
tuu tee shu, sumbuy tufInII pu. Isu soo mu fI
kuk xIyx tu fush tuung chu, kumu nIng-
chu. Isu soo kuk tuyus pu tung chu, unufI
mupeeng chu, ksu fInII pu, wutum ApunII
shI yuu wuunu kumuch tu fu ngu wu.

AshI fI nuwuu kukI muzI nung chu.


Mus sI fI tsI puk chu fI, nuwuu kukI kpI tInII-
pu, unufI puyung chu. Itufu, nuwnu tutsu-
meenu, tuyus pu tu muum Iwu pu yu nu. Nu
nuwuu mus puchu chI ndu nu yu. Kufu sI fI
pufu ngu yu fu fI, Apu nIIIp shu nuu chI nu.
7
KIz puf tu fu ngI nu, sumbuy tu fu ngee zI.
Apu nIIeem kIs tuu fu ngI nu, pIyu fI chI nu-
fu ngee zI. Nu tuyus pu tu muum Iwu pu yu nu.
Isu soo kuk ufu puyu fu ngI nu, kusu fu-
ngee zI.
8
AshI fI yu, Isus yusuf kus ku chu,
nuwuu kIs nup chI ndu nu yu. Ufu ItsIn su fu
Iyuu nuts tu kI yu. Nuwuu: ShIy wunu sIf tIsh-
chu, k'keetsI puyu fu ng shu, ndu sumbuy-
tufung shu, tu, nuwuu kufu kuum nchI-
ndu nu yu. SIf tufI ushI muum nuwuum
ufu wuyu fu ngI yu. Nuwuu mum tu ju
wuyu fu ng, Isus chI cheem IchI ngu fu wuyu-
fu ngI yu. Isu su nguz chI nu kuch, mus sI fI
kusuch pu, yusuf kusu nguz tuch, Isus shu
unoo IchI ngu fu kIs muzI nu kI yu.
AshI fu chu, yuwu fI tI unufI chI nu-
yu fush sumbuy tufInII pu, nuw shI yuu
utu shI nu.
2 TmoteyufIneemu3 , 4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1082
9
MI shut, tchInII pu shI yuu tsI, Tmo-
te yoo, nuwush mIkeefush kusung chu,
zup shtu fInII pu, wutum Ipun shI ndu nI wu.
10
Demus mungush muntsIf chI nu yu fu,
nuwuu kusu yu fu, yuk tup Tesu I nup
suwu fu ngI yu. KIfsI nus tum nIII tu fI tup
tsup GIu tu sup nuu tu fu ngI tum tu. TItoo-
mu Tf mu tI yup tsup nuu tu fu ngI tum tu.
11
TsI mbu nI nI Iukus pu tuu fI nI yu. Mf ko-
suu much tunII chu, nuwuu Istu pu ndu tInu,
Apu nIIee kuk wunu sIf tuyus pu tu ku wu.
12
Itufu, TkI koo yuk tup Ip sup zungu nI fu-
ngI nu.
13
MI shut, k'tunIfI tuwu pImu shee
yushI ndung chu. Kf push pung' kumI-
ngu fu ngI nu. AshI fI yuk tush Tufw tush
nuut tush, ytun chu. MI shut, kIfu kuu
unshu tum kumI ngu funII tum tu nu. Antum
yyu fush, yushI ndu ngu ndu mu. Itufu,
kIfu kuu tus put tInu mu kIz puf zund kI nu.
14-15
MuzI nu nIIu, AfI ju ndo foo ngu su-
mbu pu nee pup chu. An tputs yutu fI tu ndu.
Antu ndu nuwuu kIyung yuchu fu ngu-
ndu. KIz puf tsI yun tu yu fu, nuwuu kukI
ngu tu fu ngI yu. Apu nIIee kuk kumun ku fI,
WuunI ntu pu, tfu ngI yu. ApunII wuunu
wunI chI yu AfI ju ndo foo tsI yu. Itu fI shu,
shI yuu pup chu tInu.
1
Kufu kup nuwuu kufu zeef sIn, kufu-
kush nuwuu tuxIy keef sIn, unush tputs
nuwuu ndu mInum tI yum Istu fu ngu ndu.
PunIk sIn, nuwuu kumI ngu fu ngu nu.
AshI fu ng tuu, nuwnu unoo mupIyk tu nu.
AshI fI ApunII unoo tputs nupuch pu tInu.
AshI fI nuwuu nI ymu fu ngI nu.
17
Isus chu
wuunu nuwuu Istu fu ngu ndu. Mungee-
mI, mIshu wIz pu fee mI wuyu fu ngI yu.
SheefufI, tsI yu tu fu ngu fI, Izuu feesh tI Isu-
soo kuk kumu nI fu ngI nu. Afu pIch tputs
IchI ngu fu sIn wuzu fee tsI fI shu k'keetsI
muzI nu fu ngu nu. AshI fu chu, Isus nuwuu
yushI ngoo Itu tsI fu ngI yu. Anu mun chu
nuwuu tumu zIp kupee tu muum wuts tu,
tfu ngu nu. Isus nuwuu tupu chI ndu fu ngu-
ndu.
18
Ufu nuwuu tupu chI ndu kI yu. Yutu-
fIt shIsh nuwuu IchI ngu fu xupoo kI yu,
wutum Isus nuwuu ksut ku wu. Itufu, nu
nuwuu puchuk chu sIn, Isu sush wutsu pun
Izuu fu kus chI mu kunInd shu. AshI fu chu,
ufu tu mu fI Isu soo chI nu kI nu. Isu soo tsI-
mu fI ufu chI nu yu nI tunu.
19
MInoots shu tchInII pu, AkI Iuu
puk chush, Pupof AkI Iuu chI nuk tu ndu,
wIzu nIIeets tum PIfskuu chI nuk tum tu nu
tchu, tng chu. nu sI po fI nee tsI nI IchI-
ngu fu wIp chI nuk tum tu nu.
20
MI shut, zuwu nIIee Ifs too kumI-
ngu fu ngI nu Kofnd shu yuktu. ZuwunII
Tof m kus yutu yu fu, MIIe tush yukut
kumI ngu fu ngI tu mu nu.

Chu ku ju nuwuu
Istuch?
21
AshI fI shIy shu mIkeefush
kusung chu, pup chu mus mInuf tuch pu.

Tumufee unush kus chIsh? MI shut, nuwu-


shuch tputs shI yuu zupun chI nuk tum tund-
sI nu. Eubu Io, mIshu Put ndI, mIshu IInu,
mIshu KIuw dI yu ushIp tu ndu tputs shI yuu
chI nu ku nu.
22
Isus mungee tsIsh ksu tuch pu tInu.
ApunII sIyuu IchI ngu fu Istu chpu.
]AshI fI Tmo te yu IpufI, wup pu fee.
Wutum chu.|
2 TmoteyufIneemu4
Kiru /uu ydyu rus/, yus/i nJu ngu nJu mu. (4.1S)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1083
1
1
Nuw Pupo fI shI yuum, TItoo, nuw-
tund yundu kI. ApunII tu nu nuw
wmuch tu shI mI shut Is kI f sut tum tuyus-
pu tum pu nI. Wutu tu nu nuwu yu. AshI fI
yuwuu ApunII tpu tsee Ipu su fu ngu un
kIz puf mungoon pu nu utufI tuyup stu kI nu.
MI shut, k'kuz zufu mu pu nI mun ItsIn su fu
tuu pu nu utufI tuyup stu kI nu.
2
Tuu fu shIsh
ufu tu mu sheem zufum pu tu fI kutu pu nu
utufI, unoom tuyup stu kI nu. Ash pu nu
utufI tuyup stu kI nu. ApunII: Tpu tseem
tuu fu shee ufu tu mu shI tIp tsI fee mI punu-
chI mu, sIf tumu, tfu ngI yu ndumu tsu-
pu fu nu see tInu chu. ApunII ngI chI muum
yusu fee ju.
3
ZufI Iwush ush chI mu tu
unush ApunII wuu nuu tsI kuk tputs yusu-
pu nu tu, nuwuu tuyup stu muum kumuch-
tu fu ngI yu. ApunII, yuw chI yuu tututs tu fu
un, nuwuu kumuch tu fu ngI yu.
4
ShI yuum, TItoo, yundu kI nu. Nuw shI-
yuu Ipuf pu zI ushI tu nu, Isu su mun chI nu-
ku nI, shI yuu IpufI utInu. ShI yuu ApunII
nuyu nI chu pu nIIu. MI shut, mungooz
mupIym mush pu nuch tum pu fee, wutum
Apu nIIee Iychu Apu fI nI. Isus shu ush tuch-
tum pu fee, wutum Isus yushI ngoo wumu-
fI kusI fu ngu, Iyuu tutu tsI fu ngu wu.
Titoo, nuw shiyaa tchin!!pa;
tputsee nangcha Isuschicheem
yaramapaneema; nuw shiyaa atashina
5
Kfe tush tsu fush shI yuu kumI ngu fu-
ngI nu. Apu nIIee kuk tuyus pu tu muum
Iwu pu mu nu Iwu pu fu ngI tuu tI, Itufu
Titorineema
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Papororini Titorineem yandarangu anootsi
TIto fI nI kupung Pupo fo fI nee Istu fu ngI yu Apu nIIee kuk tuyus pu tu muu mu. Pupo fo fIn put
Ipu nee fu xIy fu ngu nu Apu nIII mu nu kuku. KIf tup tsuf nuu tu fu ng sIn, unush tuyus pu tu fu ngu nu.
Tuyus pu tu fu ngu sIn, KIft shuch tputs ushpu tum Isu soo mungoo nu fu ngu nu. Itufu, kunee sIch
mungoo nu fu ngu sIn, Pupof shu, Zuwuu TItoo, nIsh shI yuu kusu chInII pu Isus chI chee tuyus pu-
tu muu mu. AshI fI yu, shIy shu shIng chu, tyu fu, TIt shu uyu tfu ngI yu. Sheefu, Pupof botIsh
zufu yu fu wup tum nuu tu fu ngI yu Kof ndop pu fee. Itufu, ufu TItoo kupung chI nu fu ngu, tsI yu tsIs
muzI nu fu ngu, Utu shuch tputs TItoo kupung tumu ndu ku nu yu, mung utu sIn, unoo muzI nu fu-
ngu, kIfu kuu yundu fu ngI yu TIto fI nee mu.
AshI fI yu, nu yuwuu kumu nI fu ngu unoo kumun chInII pu:
A. 1.1-4:

TumufImtu, TItoo?
B. 1.5-9: Yuwuu tputsI Izuufu Isusoo kuk tumInku unoo ksutumupuneem Ipusungchu.
C. 1.10-16: Utushuchee tputs yuw zItumInu kuk mungu tumusInguku kufIkInguz
tuyupstukunu unoo muzInufIntspu. ZumuchInIIInpu.
D. 2.13.2: ShIyshu IsuschIchee IchIngufusIn ApunIIee kuk puyumuum tuyupstungchu.
E. 3.3-11: Iy IchIngufunI sIftumusu ndu ApunIIee kuk muzInufungunIyu. Itufu,
ApunII Iyuu nuyunIfungu, Isusoo zungunIfungIyu Iyuu yushIngoo tututsImuumu.
Sheefu, WuunuutsI WunI Iyush pshtukchu, kuneescheemshu Iyuu nufungIyu. Nu
ApunIIIsh ufutumufI tuumuum kIs kutukunIyu. AshIfIy unoo tputsIfeetsIsh ItsInsufu
tuyupstungchu. NIIItufItuu chInufIntspu, tngchu.
F. 3.12-15: Isusoo kuk tuyusputumpunee Istungchu. Nu wuppufee.
Tfu ngI yu Pupo fo fI nI.
Papororini Titorineem kirakaa yandarangiya
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1084
ndutu fI tpu tsee Izuu fu wunee fu fI kusu-
fu ngI nu Kfet shu cheetsI. Anoom wunI-
muum Iwu pup utufI shI yuu kusu fu ngI-
nu, TItoo. ShIy shu tpu tsee nupeefush,
nuts tu yu fush, Isus chIch wuchI nu nund
Ipuseefush wuneeng chu. MInup shu
yuktu mInup shu yuktu shIng chu. AshI-
fI yu, shI yuu, kumuch tu fu ngI unufI
puyung chu, tInu.
-7
Shuunu nupeefush,
tpu tsee tu fush yusu yu fush, wuchI nuu
Isus chI cheem yufu mu pu neem Ipu sung-
chu. Yuw tpu tsee Apu nIIeem tIp tsI-
fI nupu muum Ipus kIs un wunu sI fI fI
tuu kI nuu fI yu,

yupee ju tputs yyu fu sIn


yutu fIt tsI yut chI nIII nu? Yuwu mu fI tputs
wuun pu tu tIn ndu yutu fI tum nu ku nu un
wunu sI fI yu. MI shut, wIzu nIIeetsImu fI-
tum nupku unu. WIp shu IchI ngu fu Isu-
soo mungoo nu muw tuu ku nu. Ndun nuu
tputs wuu wIp: mung shuf tuw tuuku, wIts
ndu muzI nu ku nu utu sIn, unoo nu muum
wufI tuk chu utInu. Uwshu ndu wumu fI shu
tpu tsee kusI muum chI nu kI yu. Wutsee-
nu fI Ipu su muum wuts tu. Kufu su mu pun
tputs tuuku un wuts tu tum tu. Wuuf tu fIy
wuts tu tum tu. Yuw kufI kee yunu fu yum-
pu nI tuuku unoo wuts tu tum tu.
8
Itufu,
tputs shu kus ku chu, wuun shu pung'
kIs yup shtu kI yu. IchI ngu fu wunu sI-
fImsheetsImu fI chI nu kI yu. WtsIn su mush
mungooz chI nu kI yu. WtsI nus tuu kI yu.
Yuw zund ku wuunu unoo wuts tu utIyu.
Mung pu tu fI tuu kI yu.
9
Yuw tsI yu tsIs nuw
tuyup stu fu ngI unoo zufu mu fIt chu tu,
unoo Izuu fu putsI su kI yu. TtsIn sum mush
k'kuz tuyup stu muum yusu kI yu. ItsIn su-
fu tuu muum wunI muum yusu kI tum tu.
Wuu mu fI kusI fu k'kuzee yufu muum
yusu kI tum tu. Nupu: ushpu tum tputs Apu-
nIIee kuk ngI chIz pu kIsee fu tuyup stu kI-
tuut ssIn, Itufu uwshu wumu fI yuf kI yu.
Ashku unoo tpu tsee yufu mu pu neem
nu ng chu.
10
AshI fu chu, ufu yufu mu pu neem
nu ng chu shI yuu utu shI nu. UwshtI sIn ngI-
chI mu pu nee wunI muu mu, wutum zupun
tputs wIts muzI nu muum zund ku zI nIII nu-
ju. NgIch zee kIs puyu ku nu. Kuk zupu nI-
mu shchu. Utu shuch zupun ush ku nu yu.
11
NgIch zee tuyup stu kchu sIn, tputs shu
wIpup tu fI mumuf puk sIn, yuwuu tu
unu fI tum ngIch zee puyu ku nu yu. NgIch-
zee tuyups tum pun shu, TumupInguyufunI
ku fIkshu putu pu nI utu sIn, ngIch zee
tuyup stuk shI nIII nI yu. Yuwuu ush ku nu un
kusuchtI sI nu pu, tInu.
12
MI shut, unshuch
Kfet shuch tsI yut ssI pu nI sIf tu mu su mung
tuu fu ng chu. Anshu tuu nIIuf tu fu ngu, tfu-
ngu shu, Iyu shuch Kfet shu chI nI wuyu ngI-
chI feew tu nI chu. Kzu mIsh wutsee nu feew
tumu pu fee ushI shIf tu nI chu. WumI ngu nu-
feew tu nI chu. Tsu nee mu fI tu nI chI nu ku-
nI yu, tfu ngI yu tsI yut ssI pu nI.
13
Zufu ku,
tfu ngI yu.

Wuun pu tu tumu fee mungu


tch? AshI fI yu, shIy shu ush ku nu unoo
wunee yu fush ksung chu. Ash ku chush
Apu nIII mu nu fI mung' tut chI nIII nI yu.
14
Utu shuch tputs zItu mI nu kuk mungu
tumu sI ngu ku nu yu. An tputs zufu mum-
shee k'kuz kupee tu fu ngu sIn, yuwuu
wuunu chI nu ku nu unoo kumuch tu ku nu yu.
Tpu tsI fIsh unoo muzI nu fu sI nu pu, tpu tsee
kumuch tu mu fI nI puyu fu sI nu pu, utInu.
15
Ashpu tum tputs ndu pIyu fI chI nu ku-
nu yu. Anoom IchI ngu fu muu chI wunu-
sIf chu. Itufu, yuw tputs yutu fI tuu tsI mu fI
chI nu ku nu un wuu nuu tsI tuyu tu fItkunu yu.
Ndu Apu nIII mun mung' tut ku nu yu. Yuw
ush ku nu unush ItsIn sum mush ndun chu.
Yuw mungush chI nu ku untum tsu fun-
chu, mung' ndu puk chI yum muntsu kI yu.
1
Apu nIIee mungoon kI nI utI tuu Itufu
mungu tumu sI ngu ku nu yu wutum muntsI fI
tuu ku nu wu. Yutu fI tu mush tuuku un ndu
kIs nupu muum wufI tu ku. WIts Apu nIIee
kuk muzI nu ku zI nIII nu ju.

Muyuu mu unu-
mush tpu tsI wunu sIf? Wunu sIf tuu muum
yusu fu zI nIII nu ju ndunI. ApunII unoo ndu
chI nu kI yu. AshI fu chu, Isus chI chee yufu-
mu pu neem nu ng chu ItsIn su fu wunI muu-
mu nuw shI yuu utu shI nu.
Mishat, tchin!!pa, Titoo.
Tputsireetsish wanasiri taamaam
waneengcha; nuw shiyaa atashina
2
1
ShIy shu mungIp tIsh tuyup stung-
chu. Yuw tuyup stu kIsh unoo ApunII-
put kuk tutsu moo fu tuyup stung chu.
TItofIneemu1 , 2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1085

D
2.14 Tuyu sI mu 4.20, 7.6, mIshu SuImo 130.8 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
2
WuchI nu wuu kumu zu shIy wuneeng-
chu. Tputs Isus chI chee wuu kIs chI nu chI-
nIIIn pu utInu. Isus chIch kufu su fu sI nu pu.
MIchIn zee mu fI chI nu fu sI nu pu. Mung shu-
fI tuu fu sI nu pu. Mung put tuu chI nIIIn pu.
Isu soo kuk Izuu fu mungoon chI nIIIn pu.
Izuu fu mung pu tu fI tpu tsee chI nu chI nIIIn-
pu. MInu mu fI mungooz Apu nIIeetsImu fI
chI nu chI nuw ush chI nIIIn pu. Ndu muntsIf
tuu muum shIysh tu wuchI nuu wuneeng-
chu, tInu.
3
MI shut, kIzuuts tum shu wuchI-
nu wuuts tum wuneeng chu. Isu soo
chI nu kI nuu feesInu yu ushI fu, wunu-
sI fI fI shu mung'putufI tuu chI nIIIn pu.
TumusIngufsIn tpu tsee ngI chu sI nu-
pu. Kshuu tsIm wuu muum tuu fu sI-
nu pu. UwshtI sIn kIzup tu tIn wunu-
sI fImsheetsImu fI wunI chI nIIIn pu.
4
Kumu sI nu wuuts tum wunI chI nIIIn pu.
Wuzu fu nIII feets tum IchI ngu fu sIn wuzu-
fu nIIee chI nu muum wunI chI nIIIn pu.
Ipu feets tum tIs chI nung tsu tchI nIIIn pu.
5
MungIp tIs tuung tsu tchI nIIIn pu. Tsu sI fI
tuu chI nIIIn pu. TufshI shu fI tuu fu tu fuw
ushku, wIpuu wunu sI fI yunu ngu chI nIIIn-
pu. Wuzu fu nIII shu fIt ssIn kuk tumIn chI-
nIIIn pu. Ngu tu sI nu pu. Ash kI nuu feesInu-
yu, tputs shu kIzu mund Apu nIIee kuk ndu
tuyu tu fIt chI nIII nI yu.

MI shut, kunu ngu seets shu shIy shu


wuneeng chu wunu sIf tuu muu mu. Mung-
pu tu fI tuu chI nIIIn pu.
7
ShIy shu wunu sIf
tuu kush tpu tsee yup stung chu. Tuyup stu-
kush k'kuz mInu mu fI puyung chu. Ndu
mIchI nuz put tuyup stu fInII pu. Wunu sIf
tuyup stung chu.
8
MungIp tIsh tuyup stung chu. MungIp-
tIsh tuyup stu kI nuu fee shu,

tumu fee
tputs shI yuu yutu fIt tsI yut chInII?
Wutum shI yuu kukIsh kusI muum ndu
wufI tu fu nu wu.
9
MI shut, m'chuchootstum Isus chI chee
wuneeng chu. Yuwuu tputs kumuch tu ku
unoo uyu tchI nIIIn pu. Ngu tu sI nu pu.
KsufI putut ku sIn, upu tu fu nu fee mungoot-
ssIn shu mu ngu chInII pu. YmInts pu
tng chu.
10
Muu chI fI tuu sh'chIfusInupu.
Ndun nuu shu chIk sIn, wuu mun mung'
tutuch pu sI nu yu. ApunII tutu tsI mu pun-
chu. M'chuchoowIn wunu sIf tuuk sIn,
Apu nIIeetsImu fI kuk puyuk chu sIn, tputs-
shu

tumu fu ApunII kuk tpu tsee mung'


kusI ku! tchI nIIIn pu.
AshI fu chu, shIy shu TItoo, wunee kush
ushIp tng chu tpu tsI fee tsIsh wunu sIf tuu-
muu mu, nuw utu shI nu.
11
AshI fI Isus chI chee wunu sI fI tuu-
muum ufu wuneeng chu, wutum Isus
yutu fIt shI shee kupee tu muum tsI pu fu ngu-
wu. ApunII Iyuu chI nu fu ngu, IchI ngu fu
tpu tsee tutu tsI muum zundu fu ngu, Isu soo
zungu nI fu ngI yu.
12
Iyshu unoo mungoon-
ku chu fI nI, yutu fIt shI shee kusu muum uyu
tInI yu, wutum Isus kuk utuwu. Tsu pu fu-
nu seets tum tmu fu shee kusukchI tu mu nI-
yu. MungI pu shtI nI tuuch shI tI nI yu. ItsIn su-
shu tuu chI nI yu. Apu nIIeetsImu fI chI nuch-
shI tI nI yu. Nu In sItu fu nus ushIch shI tI nI yu
Apu nIIee mu.
13
Isu soom kIs kutu kI nI
yuwuum kIz puf kufuk kus chu unoo mu.
Uw kIz puf chu. ApunII chu. Tutu tsI mu pun-
chu.
14
Isus wuu nuu tsI wutsI pu nu puchI-
ndu fu ngee ju. Iyuum tupu chI ndu muum
tsI pu fu ngu. Iyuum yutu fIt shI shI fI nee mu-
nI tuchI ngu muum tsI pu fu ngu. ApunII
wunu sIf tuu pu nu tu, wuumu tIp tsI feem
Ipu su fu ngI yu.
D
Ufu wunu sIf tuu muum
chI nu chI nIIIn pu, utIyu Apu nIII.
15
Anoo tpu tsI fee tsIsh kumun kush
tuyup stung chu. Tpu tsee kumuch tu kush,
shIng tsu tng chu. KIz puf tu yu fush, kufuk
tumu tuf pu fee sheefush tsI yu tung chu.
PutI tu fI tsI yu tung chu. Tputs shI yuu
nIy feenII pu.
AshI fI shIng chu zuwuu TItoo.
Mishat, tchin!!pa, Titoo. Waanpatatin
kis taamaam tputsireetsish
waneengcha; nuw shiyaa atashina
3
1
MuzI nu ngu nIIu. Tpu tsI fee tsIsh
mungoo p'tseetu p'tseetu shIng chu.
Kufu kuu kuk IchI ngu fu muzI nu chI-
nIIIn pu. Gobef noots tum kumuch tu shI nI
TItofIneemu2 , 3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1086

D
3.5 DunIe Iu 9.18 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
uyu tyu fu sIn, wIts muzI nu chI nIIIn pu.
Anu fI shu uwshtI sIn tpu tsee wunu-
sIf Istu chI nIIIn pu. Ngu tu sI nu pu. KIs
putut chI nIIIn pu.
2
Mungu tpu tsee ngI chu sI nu pu. WIntsu-
fee Izuu fu kusu tuf tu chI nIIIn pu. ChI nu-
mu mu fI Izuu fu tuu chI nIIIn pu. PIyuf tu-
chee Izuu fI shu wunu sIf shu tsI yut chI nIIIn-
pu. Tpu tsee ufu IchI ngu fu ush chI nIIIn pu.
3
SIf Iy ndu tu mu Isus chI cheem kInu-
chu nI, ushI fu ngI nI: mung shuf tu wu mun-
nI yu. Ndu kItsI nI muzIn tu fI nI. MIts shuf-
tu wu mun tu nI chu. Yutu fIt shIsh Iyuu
kIz puf kusI tuf tu fu ngI yu. Yutu fI tu mush
tmu fu shIsh kusI fu ngI tum tu. Yuwuu
tputs puyu fu ngu unoots tum zundu fu ngI-
nI puyu muu mu. Tputs Iyuu nutsu fu ngu,
Iyshu yuun pu tu tu nI nutsu fu ngI tu mu nI yu.
4
Iy yutu fIt tuu fu ngI tuu tI nI ush tuu ApunII
Iyuu nuyu nI fu ngu, kIz puf chI nu fu ngu,
Iyuu tutu tsI fu ngI yu.
5
NItuu tI yuwu mun
Iy ItsIn su fu tuu fu ngI nI unu mun tutu tsI-
fu ng, ndunI. ApunII shu wuunu zundu fu-
ngu, Iyuu nuyu nI fu ngu, Iyuu tutu tsI fu-
ngI yu.
D
Yutu fIt shI shI fI nee tsI nI tuchIng-
ku chu, ApunII WunI Iyush pshtu kchu,
kunees cheem shu Iyuu nu fu ngI yu.

Iyush
ApunII Wunee ndu puchI ndu fu ngu, Iyuu
wunu sI fI mIsh tmuf tuk puz ushI fu ngI yu.
Isu su mun wumIn tutu tsI fu ngu unu mun
ushI fu ngI yu.
7
ApunII Iyuu nuyu nI fu ngu,
Iyuu yutu fIt shI shI fI nI tuchI ngu fu ngu,
unu mun shu Iyuu, SIyuu kIs chI nu kI nu
utIyu. Apu nIII kpu chI ndu ju, Izuu fu
Iyuu Istu chI yu. Tuu fu shee ufu tu mu shee
punu kI yu. AshI fI yu, ufu tu mush tuu tu-
fIch unu mu shI nguz shu mbu tu muf pu tI nI
kutu kI nI yu.
8
AshI fI yu, unu mun mungIsh tutung-
chu, yuwu mun tuyup stu kI unu mu nu.
MI shut, tpu tsI feets tum tIsh tuyup stu ngI
nuwuu kukI, yuw tputs Apu nIII mun
mung' tutu fu ngu nu unoo tsI. ShIysh tu
ShIng tsu, tng chu. Ash chI nIIIn pu. Wunu-
sIf tuu chI nIIIn pu, tng chu. Tuyup stu kI
un k'kuz wunu sI fImshI, chI yuu kupung
Istu kI yu Apu nIIee mungoo nu muu mu.
9
Itufu, ushpu tum tputs Utu shu chee
zItu mI nu fI nI kuk yyu fu sIn, Isus put kuk
kIseefusIn yutu fIt kumun ku nu yu. Mungu tu-
fI yuwuu zItu mIn Itsut tu fu nu unoo zupun
tsI yut ku nu. Atunu unoo ksung tsu. Apu nIIee
kumuch tu mu fI nI numbu numb tuf ush kus,
tuyu tu fI tuk su. AshIm IchI ngu fu wunu sI fee-
ju.

Muyuum unoo chI nu chI nI? Ksung tsu.


10
Ashpu tum tputs Isu soo kuk ndu
ItsIn su fu kumun ku nu yu. Ashku unoo
tpu tsee numbung chu. Ndun nuu wIts
muzI nu ku, yusuf tuyuseefush numbung-
chu. Sheefush, xupook chush, ksung chu.
Izuu feesh tIsh nIy fu ng chu.
11
Anu mush
tputs mung' sufI chI mu mI shchu. Yutu fI-
tu mush tputs kIz pu fI. Ashku unu mund
wuu nuu tsI kunu tsIp kI yu.
AshI fI yu, TItoo, shIy shu Isu soo kuk
ItsIn su fush kumu nIng chu, yunInII pu,
nuw shI yuu utu shI nu.
12
MI shut, Aft mus zungun chI mu.
Aft mus pInu su kI nuu fI, TkI ku shI yup
kusuch pu fee. Kus ku chu, Itung tsu. ShIy shu
nuwush nupu ngu ndu mu. Yuk tush NIk po-
fIs sufu, unush kutu chInII pu ushI fI kusung-
chu. MInuf kus ku chu, nuw shu yuk tush
NIk po fIs tuu chI mu. Anush chu mu yu ngu-
chI nI pu tInu.
13
ShI yush Apo Ios, mIshu
SI nus tum tsI yut ssee yufu mu pu nI, tuu ku nu.
Wuu nI tum nIII tu fI tup ufup nuu chI nIIIn pu.
NuukcheesInu yu, shIy shu Istung chu. Apu-
sup nuuk chu sIn, muu chI pIsh tut pu, wunu-
sI fI Istung chu tInu.
14
Tpu tsI fIsh tpu tsee
Istu muum kumu nIng chu. Wutum ushpu-
tum tputs kIyung kuchI yeef tu ku nu wu.
Ufu unu mu shee Istu chI nIIIn pu. Mungu tu fI
tuu fu sI nu pu. Istu muum tuu chI nIIIn pu.
15
AshI fI yu, shI yu shchee tputs yuwuu
Iyuu chI nu ku nu, mI shut Apu nIII mun tum
mung' tut ku nu unoo, Pupof sIyuu chI nu kI-
yu, tchu, tng chu. Pupof tum wIpu nu shI
IchI ngu fu sIn sIyuuts tum chI nu ku nu, tng-
chu. SIyuu mbI zu ku zI nIII nu ju, tng chu.
ApunII kIs sIyuu nup chI ntsu. KIz puf
sIyuu nuyu nI chI ntsu.
]Wup pu fee, zuwuu TItoo.|
TItofIneemu3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1087
1
Zuwuu FIIe m noo,

tumu fIm tu,


tuu fIsh?
Nuw Pupof tu nu sufI. Isu su mund
wumIn nuw tumun shI shIsh tuu fu fI,
ushI fI tuu nu shI yuum kIfu kuu yundu kI-
nu. Ipun shI nI Tmo te yu nuwu put chu
tuukshu. ShI yuu zuwuu FIIe m nu,
kupung chI nu ku nI yu wutum shIy Iy tumu-
pu fee ushI fI tum Isu soo kuk ufu tpu tsee
tuyup stu kshu wu.
2

IzufI ApIyu, tumu-


fIm tu shIyu, IzufI?

Wunu sI fI tuu fIsh?

TumufImtu shIyu, zuwuu AfIku psu, tuu-


fIsh? ShIy ufu tuyup stu kI tum tIsh Isu soo
kuku. ShI yuu kupung chI nuk tu mu nI yu.
Zuwuu FIIe m nu, tputs shI yush pungIsh
shu nIy ku sIn, Pupof sIyuu IchI ngu foo tsIs
chI nuk tu nu, ttu ndu Pupo fo, tng chu
shIysh tu.
3
Apu fIch, mI shut Iy kufu ku fI nI
Isusu sIyuu wunu sI fI Istu chI yu. Mungee-
mIs mupIym punu chI yu, nuw sIyuu utInu.
4
ApunII put tsI yut ku fI, ufu shI yuum
Apu nIIee Wup pu fI tInu.
5
ShI yu mun
zupun muzI nu fu ng tu nu, Kupung Isu soo
mungoon kI yu. Isu soo kIz puf chI nu kI yu,
tssIn chu shI yuu tsI. MI shut, Isus chI chee
zoo nIIeepuz ushI fu kIz puf chI nu kI yu.
Isu su mu nu ufu Istu kI yu, tssIn chu shI-
yuu tsI.

AshI fI yu, nuw shI yuum ApunII-


put tsI yut ku fI, Zuwu nIIee FIIe m nu
Istung chu shI yuu kukIsh ItsIn su fu tuyup-
stu muu mu, utInu. Wutum tuyup stu kush,
Isu soo ufu ngI nu shu mungoo nuch pu-
shu. Yuwuu Isus Iyuu kupung Istu fu ngu
Izuu fu mungoo nuch pu shu.
7
Yuwu mund
shIy tpu tsee kupung chI nu kIsh unu mund
mungI kIsu. Ufu Isus chI chee Istu kshu.
Fi!emnurineema
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Papororini Fi!emnurineem yandarangu anootsi
Yuwu puf Ich tu fu Pupo foo tumu nu fu ngu nu unpuf tputs Onsu sufu Pupo fosh kusu fu ngI yu.
Onsu upu tu fu nu, FIIe m nu sufu. Yuk tush KIo se nush tuu fu ngI yu. FIIe mn Isus chI chI mun chu
tpu tsI. Onsu upu tu fu nuu muu chI shu chI fu ngu, Romup suwu fu ngI yu. Anush Pupof put kupung
tsI yu tu fu ngu, Isu su mun mung' tutu fu ngI yu. Anu mun shu Romush tuu fu ngu, Pupo foom Istu-
mu pu neem kInu fu ngI yu. Pupo foo kupung Istu fu ngI yu. Itufu, zupIsh Pupof shu, Putu fu nu fI pIsh
kunu pung chu, wutum wund tumu shtukshu wu, tfu ngI yu. Ons shu, Ayu, tfu ngI yu. Tyu fu,
Pupof shu kIfu kuu FIIe m nuum yundu fu ngI yu On suu Istu muu mu. Yundu yu fu, M'chuchufeetsIsh
nutsu fInII pu, wutum nu Isu su mun shI yuu zuwu nIII wu, tfu ngI yu. AshI fIy kIfu kuu yundu yu fu,
On sush zungu nI fu ngI yu. Ons TkI kup tu nuu tu fu ngI yu. TkI ku Pupo foo wIf ku fI KIo sen shu-
cheem tputs yufu ngI tum tu.
AshI fI yu, nu yuwuu kumu nI fu ngu unoo kumun chInII pu:
A. 1-3:

TumufImtu? zuwuu FIIemnoo.


B. 4-7: Tputs shIyuu, zuwuu FIIemnu, wunIpuju wunusIfI kumunkunu. ShIyshu tputsee
kupung chInukshu.
C. 8-21: AshIfIyu, m'chuchufeetsIsh Onsu nuyunIngchu. Nu Isusoo mungoonkIyu.
AshIfIyu, zuwunIIeetsIsh tumupufee ushIfu chInungchu.
D. 22: Nuwuum ApunIIee tsIyutungundumu tumunshIshush shItungumuumu.
ShItunguchufI, shIyush nupchInIIpu.
E. 23-25: Nuw IpunshI shIyuu kupung chInukunuyu. AshIfIy nu wuppufee.
Pupo fo fI nI tfu ngI yu.
Papororini wirkari wamkureem
Fi!emnurineem yandarangiya
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1088
Tputseets tum mung' yufu muu mu ufu tsI-
yu tuk shu. AshI fI nuw shu unoo muzI nu fu-
ngu fI, nuw mungI ksu fu ngI nu.
Ashiriya, zuwan!!ee, na
pakich shiyaa tchin!!pa
8
Nuw Isu soo tuyus pu tum pun tuu tI,
Itufu ush tuu shI yuu kumuch tu muum
ngut kI nu. AshI fI ngu tu fI tI tchInII pu.
9
Wutum zuwunII FIIe m nu nuwuu chI nu-
ku wu. AshI fI yu, nuwuu kukI muzI nuch-
pu fee, utInu. Nuw shI yuu umI kuf tu nu.
Nu nuw wuchI nu yu fu fI, Isu su mund kuk
nuwuu tumu nu fu ngu nu yu.
10
AshI fI yu,
zuwu nIIee, nuwuu kukI muzI nung chu.
M'chuchufeetsIsh Onsu nuyu nIng chu.
Nuwush kusu fu ngu, nIsh tumun shI-
shush nuwu put tuu kI yu. Nuwuu nuu tsI
IpufI tumu pu fI ushI fu kIz puf chI nu kI nu.
Nuw Isu soo kuk On suu tuyup stu fu-
ngu fI, nu uwshu Isu soo mungoon kI yu.
Isu su mun mung' tut kI yu. On suu shIy
m'chuchufImuntIshchu, kufI kI fIp tIsh
On suu puxu nxu fu ng tIsh chu.
11
Itufu,
ndu kuu pu nu shI yuum tufu wuz tu fu ngI yu.
MIngus ushI fu tuu fu ngI yu. Sheefu suwu-
yu fu, nuwush shu zupIsh kusu fu ngI yu. Nu
nuwuu kupung Istu kI yu. Nutu nuu shI yuu
Istuch shu pu fee.
12-13
Nuw kIz pu fI tuu chI nu kI, Itufu
shI yup wup tum tuwun pu chInII pu. Nuw
Isu su mun kuk nIsh tumun shI shush
tuukI, Nuwuu Istu pu ndu tunu. NIshu fI
tuu kI nuu fI yu shIy tumup shu ushI fI tum
nuwuu Istu chpu fee, Itufu wutum shI yuu
mushI muum pInu su kI nu wu. AshI fI yu, nu
wup tum shI yup zungun chInII pu.
14
ShIy
m'chuchuftIshchu, ushI fI nuwnu puchInd-
kee zI. ShuuntufI Pupo foo Istu pI tush,
ushI fI yu Istu ngu ndu mu.

Itufu, tumu fI
shI yuu m'chuchufIsh Izuu fu yumu chI?
AshI fI yu, tuwun pu chInII pu.
15
Ons shI-
yush suwu fu ngu, nu puk chI mu fI nuwush
tuu fI yu. Itufu, shI yup kunup ku chu, ufu
shI yu put tuuch pu fee.
1
Ndu tu mu suwu-
chu, m'chuchufIsh tuu fu ngI yu. Itufu,
nu Isu su mun zuwunII shu tIsh chu. AshI fI
shIy shu zuwu nIIeets Ish tumu pu fI ushI shu
chI nuch shu. Nuw On suu kupung chI nu-
kI: Itufu shIy shu m'chuchufeetsInushtIsh
ufu ngI nu shu zuwu nIIeets Ish ushI fI tum
chI nung chu.
17
ShIy nuwuu chI nu kIsh ushI fI yu On suu
nuwuu ushI fI tum chI nung chu. Nuw shI-
yush kus ku chI nuu feenu,

ndush mungIsh
shu mbutchIsh? AshI fI yu, Ons kus ku chu,
shu mbu tung tum chu. Nuwuu tumu pu fI ushI-
fI tum chI nung chu.
18
Ons ndu shI yuum
wunu sI fI tufu wuz tu fu ngu, shu chI fu ngI-
nuu fI yu, nuw shu nuwuu nu tuwup chInII pu.
19
Nuw Pupo fI nuwuu nI kuwIp tI yundu kI,
Nuw shI yuum tuwup chInII pu tunu. Nuw
ngIch tu fee zI. Itufu, shIy shu zuwu nIIee,
mbI zu fInII pu.

Chuk shI yuu Ich tu fu Isu soo


kuk tuyus pu tu fu ngu?

Ndu shu nuw shI yuu


tuyup stu fu ngI?

AshI fI shIy shu tumu fee


nuwuum tuwup chIsh yuwu mund tuyup-
stu fu ngI unu mu ndu?
20
AshI fI yu, zuwuu,
nuwuu kukI muzI nu ngu ndu mu. Isu soo
chI nu kush, ushI fI yu nuwuu kukI tumI-
nung chu. Zuwu nIIee On suu nutsu fInII pu,
chI nung chu. Nuwuu tuwIz puf tu ndu. Nuw
shI yuu Isu su mun zuwunIIeefufI utInu.
21
Wutum nuw shI yuu ufu yusu kI nu-
wu, ushI fu chu, Nuwuu kukI muzI nuk-
FIIemnufIneemu
Nuw Isu soo /u/ Onl suu tuyup stu ru ngu ri,
nu uws/u Isu soo mungoon /i yu. (1.10)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1089
chu, ufu ngI nu shu pu fee Ipu fee tsI Onsu
chI nuch pu fee utufI, On suu mupIy fu fI
zungun chI mu. AshI fI yu, shIy shu chI nung-
chu, zuwu nIIee.
22
MI shut, tchInII pu. Nuwuum
ApunII put tsI yu tung chu nuw tumun shI-
shIsh shI tu ngu muu mu. TsI yut ku chush,
nuwuu ApunII tushI tu nguch pu fee.
Sheefu, nuw shI yush kus ku chu fI,
shI yush tuu chI nI pu. AshI fI zuwu-
nIIee, wusI nu nuwuum tuu fu shee mI
yufu ngu ndu mu.
23
MI shut, zuwu nIIee Ip pu f su Apu nIII-
mund kuk tumu nu fu ng tum sIn chu. Nu
nuwu put nIsh tuu fI nI yu. FIIe m noo chI-
nuk tu mu nu, utIyu shI yuu tsI.
24
Mf ko su,
mIshu Afs tf ku, mIshu Tmsu, mIshu
Iuku su IchI ngu fu sIn nuwush shu nee-
fu nu. ApunII tum kuk tuyup stu ku nu yu.
IchI ngu fu tu ndu: ShI yuu chI nu ku nI yu, utu-
nu yu shI yuu tsI.
25
AshI fI yu, zuwu nIIee, Iy
Kufu ku fI nI Isusu, ApunII WIpu, sIyuum
IchI ngu foo mIs Istu chI yu.
]AshI fI yu, wup pu fee, zuwuu FIIe m nu.|
FIIemnufIneemu
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1090
Nuw siyaa Isuschicheetsis kamanchintspa;
yuwaa Apan!! waanaatsi kuk iyaam
izuuru kamanirangu anootsi
1
1
SIf tu mu su ApunII Iyush chee zItu-
mI nu fI nI tsI yu tu fu ngI yu. Tpu tsee
kumuch tu yu fu tsI yut ssIs wuyu fu ngI yu.
Wuu nuu tsI kumu nI mu pu nI fI nI kumuch-
tu ku, SIysu tpu tsee kumu nI shI nInts,
tfu ngI yu. Tyu fu, ApunII wuu nuu tsI kuk
pzu pu nee fu ngI yu. MI shut, tputs pukIch
kumun tu, yusuf mIshu tputs pukIch
kumun tu, kumun tu ushI fu ngu nu. Pumus ku-
chu unush kumun tu, ApunII wusu ndu fuf
wunee fu kumun tu kumun tu ushI fu ngu-
nu. Itufu, zItu mI nu fI nee tsI nI ndu Izuu fu
Utashucheema
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Utashucheem yandarangu anootsi
Utu shuch tputs wuun shu cheem kIfu kuu yundu fu ngI yu. Sufu yusu fee zI nI. Wuu nuu tsI ndu
kumun kI yu. Itufu, wuun shu chI nguz mung' muntsu fu ngu yundu fu ngI yu. Utu shuch zupun
Isu su mun mung' tutu fu ngu nu. Itufu, Isu su mun wumIn kIyung kuchIy fu ngu nu yu. AshI fu chu,
ushpu tum, AshI fIy zItu mI nuu kuk yuw My sI su fI nI tuyup stu fu ngu unoo yusuf chI nu chI-
nI pu, tfu ngu nu. Isu soo kuk kusu kI nuu fee nI yu, ndu shu tputs Iyuu kIyung yuchu chI yu,
tfu ngu nu. AshI fIy tputs shu nee kIfu kuu yundu yu fu, My sI su fI nI kuk, sfupuch k'kuz, nu
pus tu yu nIIu, wutum Isus My sI su fI nee kuk IchI ngu fu tutsu moo fu ngu wu, tfu ngI yu. Iyuum
tsI pu fu ngu, nu Wupu fIsh Iyuum yufu mu pu neem tuu kI yu, tfu ngI yu. ApunII nu Isu soo tsI mu fI
kuk chI nu kI yu. Isus ApunII tu ndu wIpu. Nu wumu fI kusI fu wupu fIsh tuu kI yu. AshI fIy Isu soo
kuk kupeet kI nuu fee su, nIII tu fI tush kumu ngu muum wunI ndu ju. AshI fIy pup tsu, tfu ngI yu
wuun shu cheetsI.
AshI fI yu, nu yuwuu kumu nI fu ngu unoo kumun chInII pu:
A. 1.1-4: ApunII wIp wupufput tutsumoofIyu. NIsh tsupufunusIsh tuufungu, wupufee kuk
Izuufu Iyuum kumunIfungIyu. Sheefu, Iyuum tsIpufungIyu.
B. 1.57.28: AshIfIyu ApunII WIp, Isusu, wumufI kusIfu tuukIyu. Wupufee wusundufuf
wumufI kusIfu tuukIyu. MysIsufIneetstum wumufI kusIfu tuukIyu. Isus Iyushchee
upunIIpun yufumupunI wumufI kusIfu tuukItumtu. Iyushuch upunIIpun ufkufI
tputsImuntumtu, Iy tumupufI ushIfu ndu ItsInsufu tuukunuyu. Itufu, Isusshu ufu
wupufee kuk tumInufungIyu. AshIfIy nu Iyuum ufutumufI tupuchIndumpunI
tuukIyu wupufIshu. AshIfIy sIysu Isusoo kuk kpItIntspu. KupeetkInuufeesu ushIfus,
nIIItufItush kumungumuum wunInduju.
C. 8.110.39: SIfupuch k'kuz nu Isusumun pustuyunIIIyu. ApunII sIftumu Iyushchee
kumuchtufungIyu. ApunIIpunshu ufkufI muuchtuwu ufsIfput pshtufungIyu
yutufItshIshee yufumuumu. Itufu unoo tputsee Istufungeeju wunusIfIfI tuumuumu.
Itufu, nutshu ApunIIImun WIp ufsIfI tputsee yufkIyu IzufumuumufItu.
D. 11.112.29: Yuwuu zItumInufInI ApunIIee ItsInsufu chInufungu unoo chInungtsu.
ZItumInufInI kIyung kuchIyfungItuutssIn, ushIfItuu ApunIIee kusumuum
ngutufungunu. ApunIIshu uwuu, Nuwtundu tputsIfI, tfungIyu. Iy ushIfItum
ApunIItunIchu wIpInI. ApunII Iyuu ksumIsh chInuku, Iyuutsshu wunItufIyu. AshIfIyu
sumbuytufIntspu, utushInu.
E. 13.1-25: AshIfIy suunputu chInukus Istungtsu.
Tfu ngI yu tpu tsI Utu shu cheetsI.
Tputs kirakaa Utashucheem yandarangiya
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1091

D
1.5 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 2.7 tu utI tum tu. Nee tu, shI yuu tsu pu fu nu sIp zungun ku chu-
fI, tpu tsush nIIuf tuch shu, utIyu.
E
1.7 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 104.4 tu utI tum tu.
F
1.13 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 110.1 tu utI tum tu.
kupung kumu nI fu ngI yu.
2
Itufu, nut shu
ApunII Wuu nuu tsI WIp zungu nI fu ngI yu.
Zungu nee fu, WIp shu Iyuu Izuu fee shu
Wupu fee kuku kumu nI fu ngI yu, wutum
WIp ufu Wupuf put tuu fu ngu wu. Nupu
Apu nIII WIp Wupuf put Ipu nu fu IchI ngu-
foom tInu fu ngu nu. SIf tu mu su ApunII-
shu WIpuu: KunI ndum tInu yu nI, mI shut
tsu pu fu nu seem tum tInu yu nI, tyu fu,
tInu fu ngI yu. TInu yu fu, ApunII shu: Nu
shI yuum IchI ngu foo punu chInII pu, WIpuu,
tfu ngI yu. ShI yu mu fI kusI yu fush tuuch-
shu, tfu ngI yu WIpuu tsI.
3
AshI fI nu WIp-
shu IchI ngu fu wunu sI fI IshIn kI yu. Kuk
kIz puf chu. ApunII 'sInIsh tuu kI yu. TunIm
ndu nee kI yu. ItsIn su fu wunu sI fI fI chI nu-
kI yu. Yutu fIt shI shee ndu nee kI yu. WIp shu
ushI fI tum tu. 'SInshutum tuu kI yu. Wunu sI-
fI fI chI nuk tum tu. Tutsu moo fu sIn mInu-
mu fI mungooz chI nu ku nu yu. ApunII WIp
nIsh tsu pu fu nu sush kusee fu, Iyuum yutu-
fIt shI shI fI nI tuchI ngu muum tsI pu fu ngI yu.
Izuu fee shu tuchI ngee fu, tmu fu ngI yu.
Tmee fu wup tum Wupu fIp tum kunu pu fu-
ngI yu. Anush ApunII WIpuu kIz puf kufu-
kuum nu fu ngI yu. Nu wumu fI shu kusI fu
tuu kI yu. AshI fu chu, ApunII WIp Wupu fee
kuk Iyuum Izuu fu kumu nI fu ngI yu utInu.
4
MI shut, ApunII WIp Isus, Apu nIIee
wusu ndu fuf kusI fI yu. KIz puf ufu ngI nu-
shu kusI fI yu, wutum ApunII WIpu wu.
Wusu ndu fuf shu Apu nIIeem wmuch tush
tuu ku nu yu.
5
ApunII WIpuu utuwu:
Nuw shI yuu Ipuf tu nu.
Nut In shI yuum tuu fu shIsh kunee-
sIch punu yu nu,
D
tfu ngI yu Apu nIII. MI shut, ApunII
utI tum tu,
IpufI zungun ku chu fI, nuw shu uwuu
Ipuf tu nu tchI mu, uwshu nuwuu upuf-
tu nu tchI yu,
tfu ngI yu Apu nIII.

NItuu tI ApunII wusu-


ndu fu fee t? ndu. Itufu, WIpuu tfu ngI-
yu.

Sheefu Wuunu WIpuu tsu pu fu nu sIp


zungu nee fu, wusu ndu fu fee, tfu ngI yu,
SIy nuu IchI ngu fus ApunII chI chIs
wushu nund nuwuu IpufI ungIf tung tsu,
tfu ngI yu wusu ndu fu fee tsI.
7
AshI fI
ApunII wusu ndu fuf,
Kumbu suf wutu chu shIy tsI yu tsI-
pu neem k'kuz zungu nIk puz
ushIkshu.
ShIy mu mu foots shu zungun kush wIz-
pu fee tsIsh tuyu mu ndu kI yu,
E
yuseek sIn Apu nIIeem tfu ngu nu. AshI-
fI ApunII shu wusu ndu fuf ApunII chu
wmuch tu shI yu. Itufu, Isus ApunII chu
WIpu yu.
8
ApunII WIpuu, tfu ngI yu,
IpufI, ufu shI yu mu fI kusI fIsh. Wunu-
sIf tpu tsI fee tsIsh ksu tuk shu. NIII tu fIt
ushI muum wunI ndu ju.
9
Wunu sI fImsheetsI fI chI nuk shu.
Yutu fIt shI shee ngu tuk shu. ShIy ush kIsh
unu mun nuw mungI kIs chu. ShI yu mu-
fI chu tpu tsI fee tsIsh IshI nu muum wunu-
sI fIsh. KIs IshI nuk shu. ShIy ush kush,
nuw shu shI yuu ksu mIsh chI nu kI nu,
ApunII tfu ngI yu WIpuu tsI.
10
MI shut,
WIpuuts shu, tfu ngI tum tu,
ShIy kIz puf kufuk tI shchu. ShI yu-
mu fI chu kusI fIsh. SIf tu mu su tsu pu-
fu nu seem tInu fu ng shu. KunI ndum
tInu fu ngItum shu.
11
Itufu, tsu pu fu nus kunInd tum
IchI ngu fu zup shI nu pus tuch shu pu fee.
KumIs tumu pu fI ushI fu kuchu chI yu,
pus tu chI yu.
12
Pus tu fum chu, kunees cheem shu
tInuch shu. Itufu, shIy shu mchu shI-
mush tumu pu fI ushI fush ufu tu mu fI
tuuch shu,
ApunII, tfu ngI yu WIpuu tsI.
13
ApunII
Tuu fu shI pun wuu nuu tsI Ipu su mu fI nI
tfu ngI yu,
ShIy nIngIch mbu tsu nu ngIch
k'xInungchu.
Nuw shu kundu fu fee tsIsh
kusIyeefufI, tpu chI ngu chI mu,
F
ApunII tfu ngI yu WIpuu tsI.

NItuu tI
wusu ndu fu feetsee ju, tfung? ndunI.
Utushucheemu1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1092

D
2.-8 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 8.4-6 tu utI tum tu.
WIpuu utIyu.
14
Itufu, wusu ndu fuf shu
unu wmuch tu shchu. Wusu ndu fu fee tsI
kumuch tu ku, Nuwuu tpu tsI fI Istu shI-
nInts, utIyu. AshI fu chu, wmuch tu sh-
shu Iyuum Istum pu neem tuu ku nu. Iyuu
Apu nIIeetsI tIp tsI fI nI Istu ku nu, wutum
ApunII Iyuu tupu chI ndu ku wu. Itufu, Isus
ApunII chu WIpu yu.
2
1
AshI fI zuwu nIIee, nut shu Iwuz
Isu soo kuk muzI nu fu ngu nI,

tumu-
fee nIyf chI nI? wutum wumu fI kusI fu wu,
nuw sIyuu tshI nu. NIyf ku chu nI Izuu-
fee shu kusuch pu fI nI yu. AshI fI pup tsu,
Apu nIIee kuk ksu fInts pu.
2
MuzI nung tsu,
sIf tu mu su ApunII wusu ndu fuf Apu-
nIIee kuk kumu nI fu ngu nu tpu tseetsI.
Kumu neef sIn, Nu sIysu puyung tum tsu.
Ksu fInts pu, tfu ngu nu. Tputs shu muzI-
nu yu fu sIn, puk chI tuu Apu nIIee kuk
kupee tu fu ng sIn, ngu tu fu ng sIn, ApunII-
shu wunee fu ngI yu. ApunII sIf tu mu su
wusu ndu fu fIsh tsI yut ssIs zungu nee fu
ushI fu ngI yu. Tputs ndu muzI nu fu ngu sIn,
wunee fu ngI yu.
3
Itufu, nut shu ApunII
Isu sush Izuu fu tsI yut ssIs zungu nI fu ngI-
yu. Iyshu Isu soo kuk nIyf ku nI, kusu ku nI,

yupee ju kumung chI nI? Kumu ngu muum


wunI ndu ju. Afu ngI nu shu pu fee wunI chI-
yu. Wutum Isu soo mu fI Iyuum yutu fIt shI-
shI fI nI tsI pu fu ngu wu. Isus nIsh tsu pu fu-
nu sIsh tuu fu ngu, tyus pu tu shee kumuch-
tu fu ngI yu. Nuwuu kukI tpu tsee kumu nI-
shI nInts, tfu ngI yu tyus pu tu shee tsI. Isus
tmee fu, Apu nIIIp shu kunu pu fum chu,
uwshtI sIn tyus pu tum pun shu Iyuum
kumun tu kumun tu ushI fu ngu nu Apu-
nIIeetsI kuku.
4
ApunII shu wIz pu fI fI nee
tpu tseem punu fu ngI yu. Tuyus pu tum pun-
shu ApunII put wIz pu fI fI nI tuyus pu tu fu-
ngu sIn, tputs zupun mungoo nu fu ngu nu.
MI shut, ApunII WunI tpu tsee Istu fu ngu,
mIshu tputs tsI pu fee Itu yu mu fu ngu nu.
MI shut, tputs kus yutu mu yufu fu ngu nu.
MI shut, tputs yushI ngoo tpux tu yu fu
tushI tu ngu fu ngu nu. Tputs shu unoo tsI
pukeef sIn kupung punI fus tu fu ngu nu.
ApunII kIz puf chu, tfu ngu nu. AshI fu chu,
Isu soo kuk Izuu fu mungoo nung tsu nuw
sIyuu utu shI nu.
Yuwaa iyaam istamaam Isus tputseem
kinarangu anoo kamanchintspa
5
AshI fu ngu chu, ApunII shu nu tpu tsee
chI nu kI yu wuu nuu tsI kuk kumu nI muu-
mu.

Wusu ndu fu feetsee ju kumu nIng chu


t? ndu. Tpu tseetsI fI chI nu kI yu. MuzI-
nung tsu, Isus kIz pu fI tuu tuu fu ngu, Itufu
Isus tpu tseem kInu fu ngu, uw shu chu
Wupu fee kuk Izuu fee shu kumu nI fu ngI yu.

SIf tu mu su zItu mI nu fI nI ApunII put


tsI yut ku yuwuu ApunII chI yuu tpu tseetsI-
nI chI nu ku unoots tum kumu nI fu ngI yu.
Tfu ngI yu,

Muyuu mu Iy tpu tsI nI tuu ku nee?


utInu.

Muyuum shu shIy Iyuu tpu tseetsI nI


chI nuk shu?

Muyuum shu Iyupu mupeefush


tuukshu?

7
Nutu mu sum sundu fu fIsh Iyuu ufu-
ngeem kusI fu tuu ku nu.
Iyshu nutsI nI kuchu fI mush tsI pus
tuu ku nI yu.
AshI fI tuu, Iyuuts shu tsu pu fu nus-
shu cheetsI nI ufu ngI nu shu
chI nuk shu.

8
Tnu mu fee tsIsh IchI ngu fu kusI fu
Iyuu tsI mu fI wuyu fu ng shu.
Ksu tu mu pu neem tum Iyuuts shu
wuyu fu ng shu,
D
DupI yu fI nI Apu nIIee tsI yut ku, tfu ngI yu.
Itufu, nuw shu utu shI nu, ApunII Iyuu:
IchI ngu fu ksu tu ngInts, tyu fu, IchI ngu-
shu kumuch tu fu ngI yu. Ndu mInum tI yum
nIy fu fu ngI yu ksu tu muu mu. Itufu, tputs-
shu yutu fIt tuu fu ngu, unu mun shu nut shu
In IchI ngu fu kusI muum pInu su ku nI yu.
9
Anu mund shu nut puf Isus wuu nuu tsI
wIz pu fI fI nee tsI kunu su fu ngu, tpu tseem
kInu fu ngI yu. Tpu tseem kInu yu fu, Isus-
shu Apu nIII mund wusu ndu fu fI nutu mu-
sum tsI pus tum tuu fu ngI yu. ChIy tpu tsIch
tumu pu fI ushI fu wunuts kuchu fI mush
tsI pus tum tuu fu ngI yu. ChIy tpu tsIch
Utushucheemu1 , 2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1093

E
2.12 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 22.22 tu utI tum tu.
F
2.13 NIshu fI yuwuf tu tum Is ysu 8.18 tu utI tum tu.
tumu tuf pu fI ushI fu kIyung kuchIyeefu,
tsI pu fu ngI yu. Tpu tseem IchI ngu foom
tupu chI ndu muum tsI pu fu ngI yu. Wutum
ApunII IchI ngu fu tpu tsee chI nu ku wu.
Itufu, nutu nuu Isus shu tmu fu ngu, Wupu-
fIp tum kunupeefu, IchI ngu shu kusI fu tuu-
kI yu. Wuunu Wupuf tumu pu fI ushI fI tum
tuu kI yu.
AshI fu chu, Isu soo kuk mungoo nung tsu
utu shI nu.
10
ApunII sIf tu mu su wuun tu fI zundu fu-
ngu, muu cheetsI IchI ngu fu tInu fu ngI yu.
Tpu tseets tum Wuun pu tu Ipu nu muum
tInu fu ngI tum tu. Itufu, Iyshu tpu tsI nI IchI-
ngu fu nI yutu fIt tuu fu ngu nI, unu mund-
shu ApunII shu WIpuu zungu nI fu ngI yu
Iyuu Istu muu mu. IpufI zungun ku chu fI,
tpu tsI fee tsI nuwuun shu yushI ndu muum
kIyung pu fee kuchIy chI yu. AshI fI tuu
zungun chI mu, tfu ngI yu. IpufI ndun nuu
tputs tumu pu fee ushI fu kIyung kuchI yu-
fu,

tumu fee tpu tsee Istuch?

Tumufee
tpu tsee nuyu nIch? tfung pu fee Apu nIII.
AshI fu chu, ushI fu ngu zuwu nIIee, Isus
Iyuu mungee tsI nI yufu muum wufI tu kI yu,
wutum tputs tumu pu fee ushI fu kIyung
kuchIy fu ngu wu. Yusu kI yu.
11
Isus shu
Iyuu: Nuw tputs tu mu nu. Nuw kIyu ngu-
tum kuchIy fu ngI nu. Nuw yusuk tu mu-
nu. Nuw sIyuu Istu chI ntsu. Mungee ts Is
yuf chInts pu, Isusu Iyuu tchu. Iyuu
chI nu ku

tumu fee Iyuu puzIch? Nuw


sIyuu zuwunII tu mu nu utIyu, wutum Iyuu
kIz puf chI nu ku wu.
12
Wupu fee utIyu,
AshI fI shI yu chIch tputs shu nIy kut-
ssIn unush, nuw shu,
ZuwunII chee, wunIp ApunII nuwuu
Istu fu ngu, ApunII kIz puf chu,
E
Isus tfu ngI yu Wupu fee tsI.
13
MI shut,
Isus Wupuf put tsI yut ku,
Nuw ufu tu mu fI Apu nIII mun mungI
tut kI nu,
F
tfu ngI yu. MI shut, tfu ngI tum tu,
Zuwu nIIeetsI kIz puf chI nuk tu nu.
ApufI wuunu zundeefu, nuwuum Ipu-
nu muum punu fu ngI yu,
Isus tfu ngI yu. AshI fI Isus Iyuu kIz puf
chI nu kI yu, wutum tpu tseem kInu fu ngu,
Iyuum kumI nI kIyung kuchIy fu ngu wu.
14
YushIng' sIf tu mu su Iyuu kusI fu ngI-
yu. Yuwu fI YushIng' ushI fu ngu unufI
tsI pu ku nI yu. Iy nutsI nI kuchu fI mu shchu.
Itufu, Isus shu: Tpu tsee tupu chI ndu chI mu,
YushI ngoo kusI chI mu, tyu fu, tpu tseem
kInu fu ngI yu, wunuts kuchu fI mu sheem
kInu fu ngI yu. Kuchu fI mu sheem kInu yu-
fu, tsI pu fu ngI yu. Itufu, ApunII shu yusuf
WIpuu Itu yu mu fu ngI yu. Isus shu tmee fu,
yushI ngoo Izuu fu kusI fu ngI yu. TsI pu-
tseets tum Izuu fu kusI fu ngI yu, wutum
tmu fu ngu wu.
15
Ufu tputs tsI pu tu fee mu
utu sIn punI ku nu yu. Yuwu mund yushIng'
Iyuu kusI fu ngu unu mund tsI pu tsee punI-
kI nI yu. Itufu, Isus shu tsI pu yu fu, yushI-
ngoo kusI yu fu, Iyuuts shu tutu tsI fu ngI yu.
TsI pu muum nu ndu shu punIch chI, wutum
Isus YushI ngoo tutu tsI fu ngu wu.
1
Itufu,

nItuu tI Apu nIIeem wusu ndu fu fee Istu-


muum tsI pu fu ng? ndu. Iyuum tpu tsee mu-
nI tsI pu fu ngI yu. Apfumu fIn chI chee mu nI
Istu muum tsI pu fu ngI tum tu.
17
AshI fu chu,
tpu tseem kInu fu ngI yu. NIsh shu tsu push
nIIuf tu fu ngI yu. NIIuf tu yu fu, kunu ngu-
fu ngI yu. Tputs tumu pu fI ushI fu kIyung
kuchIy fu ngI yu. YushIng' Isu soots tum
tumu ndu fu ngI yu, kIyung yuchu fu ngI yu.
Isus shu tsI pu fu ngI tum tu. Tputseefu Iyuu
Istu fu ngI yu. AshI fu chu, Iyuu yusu kI yu.
Iyuu nuyu nI kI yu. Iyuu Istu kI yu, wutum
wuunu yuchu fu ngI tum tu wu. AshI fu chu,
tsI pu tsee kusI fu ngu, Wupu fee, tfu ngI yu:
Yutu fIt shI shee nu IchI ngu fu kupee tee nu,
tfu ngI yu. AshI fI Apuu, shIy shu tpu tsee
chI nung chu. Yutu fIt shI shee mbI zung chu.
MupIysh tIsh tuung chu, Isus tfu ngI yu
Wupu fee tsI. Anu fI shu Isus Apu nIIeem
yufu mu pu neem tuu kI yu. Ufu Wupuf put
Iyuum tsI yut kI yu. Sheefu, Iyuuts tum
yutu fIt shI shee kusI muum Istu kI yu.
18
Ndu
pukIch yushIng' Isu soo tumu ndu fu ngI yu.
KIz puf tumu ndu fu ngI yu. Ndu pukIch
kIyung yuchu fu ngI yu. KIz puf kIyung
Utushucheemu2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1094

D
3.2 Musu tu fu ngu nu 12.7 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
3.7-11 NIshu fI yuwuf tu-
tum SuImo 95.7-11 tu utI tum tu. Itufu, MIkI yu su 2.10 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
yuchu fu ngI yu. AshI fu chu, ushI fu ngu,
Isus Iyuu kupung nuyu nI kI yu. Yusu kI yu.
Nu yushIng' Iyuu tumu nduk chu, Isus shu
Iyuu Istu muum wufI tu kI yu, Sumbuy-
tufInII pu. Nuw shu Istu chInII pu, utIyu
Iyuu tsI, wutum yusu ku wu.
AshI fI kumu nee nu yuwuu Isus Iyuum
Istu muum tpu tseem kInu fu ngu unoo tsI.
Mishat, yuwaa Isus Mysisarineetstaa
wamari kasiru iyaamsha mangeemani
mapiyshish panaku anoo kamanchintspa
3
1
AshI fI Isus chI cheets Is mungee ts Is
p'tsIchIntspu. ApunII Iyuu kIz puf chI-
nu kI yu. ApunII tpu tsI fI wunu sI fI nu ndu fI
tuu pu nu tu Isu soo zungu nI fu ngI yu.
Iyuu wuu mu tu tIp tsI fI nu fu ngI yu. AshI fI
zuwu nIIee,

Isus tumu fu ngu? ApunII


Isu soo zungun ku chu, tputs nuwuu nuu tsI
chI nu muum ttsu yu shI nI tu, yufu mu pu-
neem tuu kI yu. Isu soo mu fI wumu fI kusI-
fu yufu mu pu neem tuu kI yu.
2
Wupu fee
kuk IchI ngu fI shu kumu nI fu ngI yu. Ndu
sumbuy tu fu ngI yu. SIf tu mu su ApunII
zItu mI nu fI nee My sI su fI nI kumuch tu fu-
ngu, Nuwuu kukI kumu nI shI nI, tfu ngu,
My sI su fIn shu tpu tsee kumun tu kumun-
tu ush tu fu ngI tum tu. Anu fI tum puyu fu-
ngI yu. Sumbuy tu fu ngee ju.
D

3-4
Itufu,
Isus My sI su fI nee tsI kusI fI yu, wutum
Isus ApunII WIpu wu.

Tumufee My sI-
su fIn pu tI nI wufI tuch? Isus kIz puf chu
wumu fI kusI fI yu, wutum Wupuf put Ipu-
nee fu tpu tseem IchI ngu fu tInu fu ngu wu.
AshI fI My sI su fI nee tsI tInu fu ngI tum tu.
5
My sI su fI nI ApunII wmuch tush tuu-
fu ngI yu, Itufu Isus ApunII chu WIpu yu.
ApunII My sI su fI nee kumuch tu tu,
kumuch tu tu ushI fu ngI yu. Sheefu My-
sI su fIn shu tpu tsee kumun tu kumun tu
ushI fu ngI yu Apu nIIee kuku.

My sI su fIn
kumu nI fu ngI yu tsI pu sI. Itufu, Isus shu
Wupuf put mungush chI nu fu ngu nu unoo
Izuu fI shu kumu nI fu ngI yu. AshI fu chu,
Iyshu Isu soo kuk muzI nu ku nI, ndu
puzI ku nI, ndu kusu ku nI, ufu Apu nIIeem
tIp tsI fI tuu ku nI yu. AshI fu chu, Isu soo kuk
mungIs kIs chI nung tsu, ksu fInts pu, nuw
sIyuu Isus chI cheets Is utu shI nu.
7
MuzI nu ntsu, ApunII WunI Iyuu
mungee tsI nI p'tseekIyu. ApunII sIf tumu
Iyush chee zItu mI nu tsI yut ku, tfu ngI yu.
SIysu Apu nIIee kuk kItsIs
muzI nung tsu.
Wutum ApunII sIyuu utuwu:

8
SIf tumu zItu mI nu fIs tsup upu sush
MefI bush tuu fu ng sIn,
nuwu mun mung' tutu muum
ngu tu fu ngu nu yu.
Nuwuuts shu mIchI tu fu ngu nu yu.

9
Nuw wIz pu fIf pu tI
tupu chI ndu fu ngI tuu tI,
nuwuu wIz pu fI fee tsI
pufu ngI tuut ssIn,
Itufu nuwu mun mung' tutu muum
ngu tu fu ngu nu yu.

10
AshI fI nuw shu kupung
tsI yun tu fu ngu fI,
40 musuch upu sup musu tu fu sIn nuu-
muum wuyu fu ngI nu.
In tputs ndu mung pu chI nu ku nu yu,
kIz puf yutu fIt ush ku nu yu.
Nuwuu kumuch tu mu fI ndu wIts
muzI nu ku nu.

11
AshI fu chu, nee zufum pu tu fI
wunI chI mu.
Yuwush tsup tuu muum wuyu fu ngI
unush pshtu chu zI nIII nu ju,
ndu mbu fee.
Anush kunus chu zI nIII nu ju, ndu mbu-
fee, utInu,
ApunII tfu ngI yu.
E
12
AshI fI yu, Isus chI chIs, pup tsu. SIysu
zItu mI nu fI nI tumu fu ng pu fee shI fInts-
pu. Apu nIIee kuk ngu tInts pu. Yutu fIt
chI nu fInts pu. Ngut kI nuu fee su, Apu nIIee
kuk ndu chI nu kus, Izuu fu kusuch pu-
su. Itufu, ApunII shu ufu tu mu fI tuu-
chI yu. AshI fI pup tsu, wunee yunts pu.
Utushucheemu2 , 3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1095

F
3.1 Tuyu sI mu 9.23 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
3.17 MIkI yu su 2.10 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
H
3.1-18 Musu tu fu ngu nu 14.1-35 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu
tuu fI tum tu.
D
4.3-4 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 95.11 tu utI tum tu.
E
4.3-4 NIshu fI yuwuf tu tum ApunII chtu fu ngu 2.2 tu utI tum tu.
13
Apu nIIeetsImu fI chI nu yu fus, kumu-
nI mun tuf shIng tsu. Suun pu tu kumun-
kus, putum kumun tu putum kumun tu
shIng tsu. Ngu tInts pu. NIy fInts pu. Pup tsu,
YushIng' sIyuu kusI yunts pu, wutum
yushIng' ufu tumu pI nguk tuf ush ku wu.
14
Ufu Isu soo tsI mu fI chI nung tsu. Isus
Iyuu yutu fIt shI shI fI nee tsI nI tuchI ngee fu,
kupeeteefu, mungee tsI nI yufu fu ngI yu.
ApunII shu wuumu tIp tsI fI Iyuu nu fu ngI-
yu. AshI fI zuwu nIIee, ufu unoo chI nung-
tsu, mbI zu fInts pu. Isu soo kuk ksu fInts pu.
Sumbuy tufInts pu. Ngut kI nuu fee su, kusu-
kI nuu fee su

tumu fee Isus shu mungee ts Is


yufuch?
15
ApunII Iyuuts tum utIyu,
Nuwuu kukI muzI nu yu fus, nut
In zufI muzI nu yu fus, ngu tInts pu.
ZItu mI nu fI nI tumu pu fI ushI fus
ngu tInts pu,
utIyu Apu nIII.
1
Zuwu nIIee,

wunI pu ju
ApunII zItu mI nu fI nee tsI nI Istu fu ng?
ApunII kumuch tu yu fu, My sI su fIn shu
tpu tsee much tu fu ngI yu. ApunII shu
IjIp to shchee kusI yu fu, IjIp to shchee
wusu ndu fuf kuchI ngu fu ngI yu. Sheefu,
zItu mI nu fI nee tsI nI tupu chI ndu fu ngI yu.
Ndu mInum tI yum tsI pu fu ngu nu. ApunII
kIz puf Istu yu fI tuu, Iyu shuch shu ufu
Apu nIIee kuk ngu tu fu ngu nu.
F

17-18
Tsup
puzup nuu tu fu ng sIn, Apu nIIee kuk ufu
kupee tu kupee tu ushI fu ngu nu. Yutu fIt
tuu fu ngu nu. AshI fI ApunII shu tsI yun-
tu yu fu, Wutum nuwuu kukI kupung
ngut ku nu wu, ushI fI nuw shu wunI chI mu,
tfu ngI yu. Kunuu nush tsup tuu chee zIs,
ndu mbu fI.
G
MungIs ksuju tuu chIs, wutum
nuwuu kupung ngu tuk su wu, tfu ngI yu.
AshI fu chu, tsup puzup 40 musu chI fI nI
xIy tungut ushI fu ngu nu, musuf sIn tuu-
fu ngu nu. Anshu fI tsI pu mbu fu ngu nu.
H

19
Apu nIII mun mung' ndu tutu fu ng sIn,
wutsu pu noom Itu tsI muum punI fu ngu-
sIn, ushI fI ApunII shu ndu Istu fu ngI yu.
Istu chInts pu. Kunuun shu chee kusI-
muum Istu chInts pu, ApunII, tfu ngI tuu,
tputs shu ngu tu fu ngu nu. Suwu fu ngu nu.
AshI fI ApunII Istu muum pInu su fu ngI yu,
xufu fu ngI yu.
AshI fu chu, zItu mIn tumu fu ng pu fI shI-
fInts pu sIyuu utu shI nu.
4
1
Nut shu InI Isus chI chee mu nI
ApunII: Mungee mIs mupIym
punu chInts pu, utI tum tu. AshI fI pup tsu,
ksu fInts pu. MungI shIs ufu chI nu yu fus,
mungIp tIs tuung tsu. Apu nIIee kuk kusu kI-
nuu fee su,

tumu fee sIyuum mupIy shIsh


pnuch?
2
ZItu mI nu fI nI mung ushI fu-
ngu nu. Apu nIIee kuk muzI nu yu fI tuu,
ndu puyu fu ngu nu. Mungee mIs mupIym
punu chInts pu, ApunII, tfu ngI tuu ngu-
tu fu ngu nu. Apu nIII mun mung' ndu
tutu fu ngu nu. AshI fI ndu mupIy fu ngu nu.
Iyuuts shu ApunII nu utI tum chu. Mungee-
mIs mupIym punu chInts pu, utIyu.
3-4
Iyshu Apu nIIee kuk sIf muzI nu fu ngu-
nI, Apu nIII mun mungI nI tutu fu ngu nI yu.
AshI fI nu Iy mungoo nuk shI tI nI. Wutum
ApunII ufu tpu tsush mung' mupIy shIsh
pshtu muum chI nu fu ngu wu. Itufu, tputs
ngut ku, ApunII shu ufu wundu fI shu:
Yuwush tsup tuu muum wuyu fu ngI
unush pshtu chu zI nIII nu ju, ndu mbu fee.
Anush kunus chu zI nIII nu ju,
ndu mbu fee.
D
Mungooz mupIy shIsh punu chee zI,
ndu mbu fee,
tchI yu. SIf tu mu su ApunII tpu tseem
tInu fu ngu, Ipun pI tu tInu fu ngI yu.
Tputs nuwuu kukI puyu ku chI nu mu fI shu
chI nu chI yu. MupIy shu tuu chI yu, ApunII
tu, chI nu yu fu, tpu tseem tInu fu ngI yu.
Wutum My sI su fI nI kuk utuwu,
ApunII IchI ngu fu tInum Iwuts pu-
fum chu, ufu ngIch tsI mbun mutu yu fu
zuf tutsu moo fum chu unush ApunII
kunu su fu ngI yu,
E
tchu My sI su fI nI kuku. ApunII My sI su-
fI nee tsI tuyu ndu fu ngu, zufku, tfu ngI yu.
Utushucheemu3 , 4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1096

F
4.8-10 Josue yu 1.13 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
4.7-11 SuImo 95.17-11,
MIkI yu su 2.10 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
H
4.12-13 Is ysu 49.2 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
5
ApunII ufu tpu tsush mung' mupIy shIsh
pshtu muum chI nu fu ngI yu, Itufu zItu-
mI nu fI nI kupung ngu tu fu ngu nu. AshI fI
ApunII shu:
Wuts tu. Mungooz mupIy shIsh punu-
chee zI, ndu mbu fee,
tfu ngI yu.

ApunII ndu mungu tu fI puchI-


ndu fu ngI yu. Ufu tpu tsush mung' mupIy-
shIsh pshtu muum chI nu fu ngI yu. Itufu,
zItu mIn Apu nIIee kuk ngu tu fu ng sIn,
ApunII shu: Wuts tu, mupIy shIsh punu chee-
zI, tfu ngI yu. Itufu, ApunII ufu wundu fI
tpu tseem mupIy shIsh punu muum chI nu-
fu ngI yu.
7-8
AshI fI yu, zupIsh shu, ApunII
Josue yu fI nee kumuch tu fu ngI yu, ShIy shu
Kunuu nush tsup tpu tsee much tuch chu,
tfu ngI yu. Ayum tputs shu umb nuu tu fu-
ng sIn, unush tuu fu ngu nu. Itufu, ndu kIs
tuu fu ngu nu. AshI fu chu, ApunII wundu fI
tpu tsush mung' mupIy shIsh punu pI tIyu.
Wutum, zupIsh shu, Josue yu fI nI mun ush
ApunII DupI yu fI nee tsI kumuch tu fu ngI yu,
ShIy shu tpu tsee kumu nIng chu, Nu In zufI
Apu nIIee kuk muzI nu yu nIIus, ngu tInts pu,
ttu ndu tng chu, tfu ngI yu. AshI fI yu,
ApunII wundu fI tum unoo chI nu kI yu
Iyuu mu.
9-10
Nut shu InI ApunII Iyuuts shu Isus-
chI cheetsI nI wund utI tum tu. Iy shuchu
Apu nIIee kuk muzI nu fu ngu nI, mungoo-
nuk tu nI chu. Iy ApunII tu nI chu tIp tsI fI nI.
AshI fu chu, ApunII Iyuu utI tum tu, Nuwu-
mun mungIs tut kI nuu fee su, sIyuum Izuu-
fu mungooz mupIy shIsh punu chInts pu,
tchu. Ndu ngu tu fI tIs pIyu fI chI nut pIyu-
fI chI nut ndu shu ush tut ssu. MupIysh tIs
tuut ssu. Kunu suk puz ush tu chI yu mungI-
shIs.
F
Nuw tumu pu fI ushI fus kunu sut ssu,
ApunII utIyu Iyuu tsI.
11
AshI fI Isus chI chIs Apu nIII mun
mungIs tutung tsu. MungIp tIs tuung tsu.
Pup tsu, zItu mI nu fI nI tumu fu ng pu fee
shI fInts pu. Apu nIIee kuk kpI tInts pu.
Izuu fu tumI nung tsu.
G

12-13
ApunII kuk
kIz puf chu. Tpu tsush mung' Izuu fu pshtu-
kI yu. K'chIfpung' tumu tuf pu fee ushI fu
wunu tsee tushI yu fu, wunu poo tushI yu fu
ufu mungoo zush shu pshtu kI yu. Ash kI-
tum tu ApunII kuk chI yu shu.
H
ApunII Iyuu
nuts tu kI yu. Yuwuu mungI nI chI nu kI nI
unoots tum ApunII yusu kI yu. Apu nIIee
kumup shI muum wunI ndu ju. IchI ngu fu
yusu fu wu. AshI fI Apu nIIee kuk mungI shI-
nI pshtu ku, wuneek puz ush kI yu, mI shut
yuftu ush kI yu, mI shut ufu mungee tsI nI
p'tseekIyu. ApunII tpu tsee IchI ngu fu
nuts tu kI yu. Tpu tsIch mungI shIch chI nu-
kIch unoots tum Izuu fu yusu kI yu. AshI fI
ndu nu fI mungee tsIch yuf kuch,

yupee ju
kumung chIch? wutum ApunII yusu ku-
wu. AshI fu chu, nutu fIt In Isu soo kuk
mungoo nung tsu, sIyuu utu shI nu. Ufu chI-
nu kI nuu fee nI yu, mungI shI nI mupIy funI
tuu chI nI yu.
AshI fI yu, yuwuu Isus mungee mu nI
mupIym punu ku unoo kumu nee nu.
Mishat, tchintspa Isuschicheetsis.
Isus Waparish k'kuzee
yaramapaniri taakiya iyaama
14
AshI fI Apu nIII mun mungI nI tut ku nI,
punI muum wunI ndu ju. Isus Iyuu kupung
chI nu kI yu. Nu Wupu fI shu kunu pu fu ngu,
Wupuf pu tu Iyuum tsI yut kI yu k'kuzee
yufu muu mu. Isus ufu Iyuum yufu mu pun-
chu Wupu fIsh tuu kI yu. Wupu fee Izum zu-
kI yu. AshI fI zuwu nIIee, Isu soo tsI Izuu fu
chI nung tsu. Ksu fInts pu.
15
YushIng'
Isu soo yuchu fu ngI tuu, Isus ndu tumI nu fu-
ngI yu. AshI fu ngu, Isus shu Iyuu yusu-
kI yu. YushIng' Iyuuts tum tumu ndu ku,
Isus shu yusu kI yu. Iyuu kupung chI nu ku,
YushI ngoo kusI muum Istu kI yu.
1
AshI fI
Isus chI chIs, ApunII put tsI yu tu muum
pzI fInts pu. TsI yut kus, IchI ngu fu yuwuu
mungI shIs chI nu kIs unoo Izuu fu kumu-
nIng tsu, kumup shI fInts pu. Ash kI nuu fee-
nI yu, ApunII shu Iyuu kupung nuyu nI ku
Istu chI yu. YushIng' Iyuu tumu nduk chu,
ApunII shu Iyuu Istu chI yu. YushI ngoo
Utushucheemu4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1097

D
5.5 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 2.7 tu utI tum tu. Nee tu, Tsu pu fu nu sIp shI yuu zungun ku chu-
fI nIIuf tuch shu. Tpu tsee Istuch shu, utIyu.
E
5. NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 110.4 tu
utI tum tu.
kusI muum Istu chI yu. Mungee tsI nI yuftu
yuftu ush kI yu. AshI fI unufI chI nung tsu.
5
1
Ndu tu mu Isus tsI pu chu, ApunII ufu
Iyush chee, Utu shu cheetsI nI tputs
mInum Ipu su fu ngI yu yufu mu pu nee mu
ufku fI. Ipuseefu, kumuch tu fu ngI yu,
ShIy shu tpu tsee yutu fIt shI shee yufu-
muum Istung chu, tfu ngI yu. Tputs
yutu fIt tuuk chu, shIy shu yutu fIt shI shee
yufu muum chI nu zee pchung chu,
ApunII kumuch tu ku, tfu ngI yu.
2
Yufu mu pun ufku fI tpu tsI mun tum chu.
AshI fI tpu tsee wunu sI fI Istu muum wufI-
tu fu ngI yu. YushIng' tpu tsee yuchu fu ngu,
tumu ndu fu ngu, yufu mu pun shu ufku fI
tpu tsee Istu fu ngI yu ndu sumbuy tumuu-
mu, wutum yusu fu ngu wu. Tputs Apu-
nIIee kuk ndu kupung yusu fu ngu, yufu-
mu pun shu ufku fI Istu fu ngI tum tu, wutum
wuunu yusu fu ngI tum tu wu.
3
Tputseefu
ushku, Ich tu fu wuu nuu tsI yutu fIt shI shI-
fI nI yufeefu, ushI fI tpu tseetsI Istu muum
wufI tu fu ngI yu.
4
Itufu,

chu ku ju chuu nuu-


tsI, Nuw unpun yufu mu pu neem ufku fI
nuw kInu chI mu, chu ku ju tch? ndunI.

Tumufee chuu nuuts nu chIch? Apu-


nIII mu fI ufu nu muum wufI tu fu ngI yu.
Ich tu fu ApunII My sI su fI nee tsI nI zoonII,
Aufo nu sufu, Ipu su fu ngI yu yufu mu-
pu nee mu ufku fI. Anu mun shu yuwuu
wuunu ApunII zund ku unoo Ipus tu Ipus tu
ushI fu ngI yu.
5
Itufu, Wuu nuu tsI WIp tpu tsee Istu-
muum ApunII ufu tu fI chI nu fu ngI yu.
IpufI tpu tseem yutu fIt shI shI fI nee yufu-
muum Istu chI yu, mungush tu chI nu fu-
ngI yu. Wuu nuu tsI WIp, Isusu yufu mu-
pu neem chI nu fu ngI yu. Isus wuu nuu tsI
Ipu su fu ngee ju, ndunI, wutum Wupuf shu,
tfu ngu wu,
Nuw shI yuu Ipuf tu nu.
Nut In shI yuum tuu fu shIsh kunee-
sIch punu yu nu,
D
tfu ngI yu.

MI shut, WIpuu tsI,


tfu ngI tum tu,
ShIy shu MeI kI su fIn tumu pu fI ushI-
fush ufu tu mu fI upunII pun
ufkuf tuuch shu,
uyu mum tI yum ndu pus tu muu mu,
E
tfu ngI yu.
7
AshI fu chu, ApunII wuunu Isu-
soo Ipu su fu ngI yu yufu mu pu nee mu. Itufu,
unu mund Isus shu nIsh tsu pu fu nu sIsh
tuu fu ngu, kIz puf kIyung kuchIy fu ngI yu.
ApunII WIpuu wutsI pun puchI ndu muum
wufI tu fu ngI yu. Itufu, Isus Wupu fee
kuk Izuu fu tumIn pI tu, Istu ndu, tfu-
ngI yu. WutsI pu nu mun kupung mung'
muntsu fu ngI tuu, tunu fu ngu, Wupuf put
tsI yu tu fu ngI yu Istu muu mu, ndu sumbuy-
tumuu mu. Wupuf shu wIpuu kuk muzI nu-
yu fu, kIz puf Istu fu ngI yu.
8
AshI fu ngu,
Isus ApunII tuu WIpu, ushI fI tuu kIyung
kuchI yu fu ngI yu. AshI fu ng tuu, tumI nu-
muum ngu tu fu ngee ju. Ndu ngu tu fu ngu,
Apuu, k'keetsIsh nu IchI ngu fu tumI nee-
nu, tyu fu, tsI pu fu ngI yu. TsI pu yu fu,
Itufu ApunII shu WIpuu Itu yu mu fu ngI yu.
9
Itu yu mu yu fu, Wutum nuwuu kukI IchI-
ngu fu puyu fu ng shu wu, ushI fI shIy shu
ufu tu mu fI tpu tsee tupu chI ndum pu nI
tuuch shu, ApunII, tfu ngI yu WIpuu tsI.
AshI fI yu, nut shu Iyshu Isu su mun mungI-
nI tut ku nI, Apu nIIee kuk puyu ku nI,
Isus shu Iyuum ufu tu mu fI yufu mu pu neem
tuu kI yu.
10
ApunII WIpuu, tfu ngI yu,
ShIy shu ufu tu mu fI yufu mu pu neem
tuuch shu. MeI kI suu yufu mu pu nI tumu-
pu fI ushI fush shI yu mu fI ufu yufu mu-
pun tuuch shu,
ApunII, tfu ngI yu Isu soo tsI.
AshI fI yuwuu Isus Wupu fIsh k'kuzee
yufu mu pu nI fI tuuku unoo kumu nee nu.
Na misha tchintspa; uru Isusoo kuk
payungtsa; ayamtaati ksarintspa.
Aranginasha aranginasha
shingtsa; nuw siyaa atashina
11
Yuwu mun ApunII Isu soo: ShIy MeI-
kI suu yufu mu pu nI tumu pu fI ushI fush
tuuch shu, tfu ngu unu mun tsI yut ssIs
Utushucheemu4 , 5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1098
zupun ufu ngI nush kumu nI muum tuuf-
chu. Itufu, sIysu unoo mungoo nu muum
pInu suk pu su, wutum Apu nIIee kuk nu
ndu Izuu fu mungoo nuk su wu.
12
SIysu
wunI pu ju Apu nIIee kuk muzI nu yu-
nIIIs. Kupung tuu muzI nu fu ngI tuu tIs,
wund tuyus pu tu muum pInu suktI schu.
SIyuu yusuf kumI fu nu unoo tuyus pu-
tu ndu tchu. Ich tu fu tuyup stu fu ngI
unoo yusuf tuyus tuyus ushIch pu fI nu,
wutum mungoo nu muum pIsh tuk su wu.
SIy nIIuf tumu pu fI ushI fu tIschu, Iwu zI-
fI mungoo nuk su.
13

Muyuum shu kunx


tumu pu fI ushI fus mImI mu nu fI kchI tu-
fus tuuk su?

Muyuum shu ndu wuchI-


nuk su?

Muyuum shu ndu wunu tsee


kutu ngu muum chI nuk su?

Muyuum shu
ndu Apu nIIee mungoo nu muum kunu-
nguk su?
14
Mbum tuu Itufu muzI nuk chu-
nI, ApunII Iyuu mungee tsI nI p'tsIchIyu
mungoo nu muu mu. Sheefu, Apu nIII mun
kuk wuchI nuk chu nI, ufu puyuk chu nI,
Iyuum ApunII shu k'kuzee yutu fI tuu nuts-
tu muum Istu chI yu. ItsIn su fu tuu muum
Istu chI yu.

1
AshI fI Isus chI chee mIs, yuwu fI sIf
sIyuu tuyup stu fu ngI unoo yusuf
kupung tuyu sI muum wuts tu.

Muyuu-
mu ju yusuf ngutI tuyus chI? AshI fu chu,
ufu ngI nu shu tuyup stu chI ntsu.

WunI puu
nu muzI nu yu nIIIs?

WunIp tputs sIyuu


tuyup stu fu ngu nu Apu nIIee kuku? Yutu-
fIt shI shee kusu muum tuyup stu fu ngu nu.
MI shut, Isu su mun mungIs tutu muum
tuyup stu fu ngu nu.
2
MI shut, Isu su mun tum
Ichu mu muu mu, mI shut tpu tsee uwput
pututeefu Apu nIII mun tum Istu muum
sIyuu tuyup stu fu ngu nu. MI shut, ApunII
Iyuu Itu yu mu chu unoots tum tuyup stu-
fu ngu nu. MI shut, tputs Apu nIIee kuk
kupung ngut ku, ApunII shu ufu tu mu fI
wunI chu unoots tum tuyup stu fu ngu nu.
SIf Ich tu fu muzI nu fu ngus mungoo nu-
fu ng su. Kupung mungoo nee fus, Isu sush
ItsIn su fu tuchI tu fu ng su.
3
Itufu,

wunI pu-
ju nu ufu ngI nush mungoo nu muum tuuf?
Nu ApunII nuwuu Istu kchu, ufu ngI nu shu
tuyup stu chInts pu. AshI fI sIysu ngu tInts-
pu, muzI nung tsu nuwuu kukI.
4-
Pup tsu zuwu nIIee, Apu nIIee kuk
kupee tu kupee tu ush kI nuu fee su, kupee-
tu mu mu fI chI nu kus,

tumu fee ApunII


sIyuu yufuch? PInu su kI yu. AshI fI pup tsu
tInu. Apu nIIee kuk muzI nu yu fu nI,
mungoon ku chu fI nI, ApunII shu wIz pu fI-
fI nee tsI Iyush mungI shI nI tup shtu kI yu.
ApunII WunI mungee tsI nI p'tseeku, Isu-
soo kuk kIs muzI nu ku nI yu. ShIy kIz puf-
tIsh chu, Isusu. ShI yu mu fI kusIktIshchu,
utunI, Isu soo chI nu ku nI utI nI yu. Itufu,
tputs nutu mu sum mungoo nee fu, yusuf
Apu nIIee Izuu fu wuts tu tk chu, ApunII-
shu unoo Istu muum Izuu fu ndu zund kI-
yu. Yusuf tupu chI ndu muum pInu su kI yu.
Isu soo muntsIf tsI yut ku tpu zu muum
zufung chu ku, wund ushI fu tuuku,
yufu muum pInu su kI yu. Tputs ush ku-
chu, Isu soo tunu fIk chu, yusuf Isu soo
yusI nu mun puchuk puz ush kI yu. Ashku
unoo yufu muum wunI ndu ju tInu. AshI fI
pup tsu, Isu soo nutsu fInts pu.
7-8
Nupuz
tsu poo kupeeteefuch, tutsumeefuch,
Itufu ndu wunu sI fI yusIkchu,

chu ku ju
unoo kIs nupuch? Mzu tsush sIn sInut
sInut ush kI tuu, zuf shu putum zutu putum
zutu ush kI tuu, Itufu tsup shu kutu nguts
ndu wunu sIf yusIkchu, kufu tu nu ndu fI
kufu tuk chu,

chu ku ju kIs unoo nupuch?


Itufu, kutu nguts wunu sI fI yusI ku, kIs
nupuk chI. AshI fI ApunII shu chI yuu ush kI-
tum tu. Wuun pu tu kuk Iyuu mungee tsI nI
yuftu yuftu ushku, Iyuu Istut Istut ushku,
Iyshu Apu nIIee kuk kIs muzI nu ku nI,
tumIn ku nI, ApunII unoo mung' kIs nup-
kI yu. Itufu, ngut kI nuu feechI, unoo ndu
tumIn kuch,

tumu fee unoo kIs nupuch?


Izuu fu unu mund wunI chI yu. AshI fI pup-
tsu.
9
Itufu, sIyuu Isus chI cheets Is ngutI
wunee ku fI tInu. Wutum sIy Apu nIIee kuk
ndu kusu fu ng su wu. Apu nIIee chI nuk su.
AshIsh tuf ush kus,

tumu fee ApunII ndu


sIyuu tupu chI nduch?
10

WunIp nu suun pu-


tu tIs ApunII chI chee Istu fu ng su? Apu nIIee
chI nu yu fus Istu fu ng su. Nu wund Istuk su.
AshI fI ApunII shu sIyuu nuts tu ku, yuwuu
Istu fu ngIs unoo mbI zu chee ju, ndu mbu-
fee.
11
Kupung Apu nIIee sIf chI nu fu ngIs.
AshI fI ufu wundu fI tum chI nung tsu,
Utushucheemu5 , 6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1099

D
.14 NIshu fI yuwuf tu tum ApunII chtu fu ngu 22.17 tu utI tum tu.
ksu fInts pu. Ufu Apu nIIeetsI kuk ufu-
ngI nu shu mungoo nu muum chI nung tsu,
ufu Apu nIIush kusu muum mungI shIs
chI nung tsu. Ash ku chus mungIs kIs shu
tuut ssu.
12
AshI fu chu, Apu nIIee kuk
nIyf tu nIyf tu shI fInts pu. Itufu, ufu
Apu nIIeetsImu fI chI nu yu fus tuung tsu.
Iy zItu mI nu fI nI ushpu tum ushI fu ngu nu.
Apu nIII mun mung' tutu fu ng sIn, ndu
kusu fu ngu nu. Ndu kusuk sIn, Apu nIIee
kuk puyuk'sIn, ushI fI ApunII shu wuun-
pee tup nufI ngu fu ngI yu. Nuw shu Izuu-
fu Istu chInts pu, tfu ngu, Istu fu ngI yu.
AshI fI sIysu zItu mI nu fI nI tumu fu ng pu fI
ushI fI tum tIs sIysu Apu nIIee kuk puyung-
tum tsu, tInu.
13
ZItu mI nu fI nI Apfumu fI nI Izuu fu
Apu nIIee kuk puyu fu ngI yu. Apu nIII mun
mung' kupung tutu fu ngu, ApunII shu
Apfumu fI nee tsI Istu fu ngI yu.
14
ApunII,
tfu ngI yu,
Nuw ApunII tu nu. Nuw mInu mu fI
k'kuz puyuk tu nu, ushI fI shI yuu ufu ngI-
nu shu Istu chInII pu. ShI yu chIch tputs
pzu pu nI chI nIII nu yu,
D
tfu ngI yu.
15
Sheefu Apfumu fIn shu
Apu nIII mun mung' tutu fu ngu, ndu kusu-
fu ngu, zupIsh shu ApunII shu wuu nuu tsI
kuk yuwuu, tfu ngu unoo tumI nu fu ngI-
yu.
1
Nupu chIy tpu tsIch ush kI tu mu nI.
Kufuk tsI yut ku, Nuw kIz puf kufuk tu nu.
Nuw mInu mu fI k'kuz puyuk tu nu, tyu-
fu,

tumu fee ju wuu nuu tsI kuk kupee-


tuch? ndunI. Kupee tu muum pInu su kI yu.
17-18
Itufu, ApunII ufu ngI nu shu ush kI yu,
Izuu fu wuu nuu tsI kuk puyu kI yu. AshI-
fu chu, ApunII shu: Tpu tsee tupu chI ndu-
chI mu, tfu ngu,

tumu fee xupooch?

Tumufee wuu nuu tsI kuk kupee tuch?


Wutum: Nuw mInu mu fI k'kuz puyuk-
tu nu, tfu ngu wu, mI shut ApunII ngI-
chI muum pInu su ku wu. ApunII shu Iyuu
Izuu fu tupu chI ndu kI yu, ApunII shu mu fI
kumu ngu muum wufI tu ku nI yu. AshI fI yu,
Apu nIII mun mungI nI tut ku nI, punI muum
wunI ndu ju, puzI muum wunInd tum tu ju,
wutum wuu nuu tsI kuk ndu kupeet ku wu.
19-20
AshI fu chu, unoo tsI mu fI chI nung tsu.
ApunII kuk wutsI nus chu, ApunII ngI chI-
muum pInu su kI yu. ApunII wuu nuu tsI WIp
Iyuum tupu chI ndum pu neem nu fu ngI yu.
Wupu fIp kunu pu fu ngu, Iyuum Wupuf put
tsI yut kI yu, Iyuu kupung Istu kI yu. Iyuu
Izuu fu putsI su yu fu kusu chee ju, ndu mbu-
fee. YushIng' Iyuu kupung kIyung yuchuk-
tuu, ushI fI tuu Isus Iyuu ndu kusu chI yu.
Ashku mungI nI mupIy ku nI yu. Wupu fIsh
tuuku Iyuu Izuu fu Istu kI yu. WusI nu Wupu-
fIsh kunu pu fu ngu, Iyuum ufu yufu mu-
pu neem tuu kI yu, MeI kI su yufu mu pu nI
tumu pu fI ushI fI yu.
AshI fu chu, Isu soo kuk ufu puyung-
tsu, uyum tuu tI ksu fInts pu, nuw sIyuu
utu shI nu.
Mishat, yuwaa Apan!! Isusoo Me!kisaa
tamapari ashiru yaramapaneem
narangu anoo kamanchintspa
7
1
MeI kI su sIf tu mu su mung yukut
Sufen shuch ufku fI tuu fu ngI yu.
MI shut, Apu nIIeem yufu mu pun tum
tuu fu ngI yu. SIf tu mu su zItu mI nu fI nI
Apfumu fI nI kufu kuu zumeet put mung
wufu tu fu ngu, Apfumu fI nI kusI yu fu, zoo-
nIIee yun pu fu ngI yu.
2
Kunu pee shI nu sIn,
nuun tu chu, MeI kI suu chu mu yu ngu fu ngI-
yu. MeI kIs shu Apfumu fI nee tsI: ApunII
shI yuu kIz puf chI nuk tu ndu. ShI yuu ufu tu-
fI Istu chI nIIu, mung, tfu ngI yu Apfumu-
fI nee tsI. Tyu fu, Apfum shu yuwuu yyu-
shI nu unpu kufI kee 10 tuufu mInu mu fI
Ipuseefu mung punu tu, muu cheets tum
10 tuufu mInu mu fI Ipuseefu punu tu
ushI fu ngI yu MeI kI suu mu. AshI fI yu,

MeI-
kI su tumuu mu ju? MeI kI su sufu, Iyu shuch
k'kInI, KIz puf upunII pun wumu fI kusI fu,
utunI utI nI yu. MI shut, yukut Sufe nu sufu,
Iyu shuch tum k'kInI, Mung' mupIyf sIn
tuu ku nu, utunI utI nI yu.
3
MI shut, mung
MeI kI su wupu fI ndu nu fI mun, wunIf shu
ndu nu fI mu nu tum tu. AshI fI

chukshu chI-
mu su ju tpu tsI? Yusu fee zI nI. Itufu, mung
MeI kI su nIIuf tu fu ngee ju, mI shut tsI pu fu-
ngee ju. AshI fu chu, ufu tu mu fI Apu nIIeem
Utushucheemu6 , 7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1100

D
7.17 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 110.4 tu utI tum tu.
yufu mu pu neem tuu kI yu. ApunII WIp
tumu pu fI ushI fI tum ufu tu mu fI yufu mu pu-
neem tuu kI yu.
4

Tumushtu MeI kIs upunII pu neem


kIz puf tuu fu ng? Mungooz yufu mu pu-
nee wumu fI kusI fu ngI yu. Apfumu fIn-
shu pukee fu, unoo nuts tu yu fu, KIz puf
upunII pu nI, tu mungush chI nu yu fu,
Apu nIIee ufkI fI punu fu ngI yu MeI kI suu-
mu. Apuyu, Apu nIIeem wuyu fu ngI unoo
shIy shu yngchu, tyu fu punu fu ngI yu.
5
SIf tu mu su My sI su fI nI IevI yu fIn chIch
tputs yufu mu pu neem Ipu su fu ngu, SIysu
tputs kufI kee Apu nIIeem wuyu ku nu
unoo ytu ytu shIng tsu. Muu chI Apu-
nIIeem wuyu ku nu unoo ytu ytu shIng-
tum tsu, tfu ngI yu. Wutum Apu nIIeem
yufu mu pu neem tuuksu wu, tfu ngI yu.
Iyu shuch tputs IchI ngu fu nI Apfumu fIn-
chIch tu nI chu. MInu mu fI unchI chI nund
Iy kufu sI fI nI. IevI yu fIn chI chI Iyu ptu tum
kufu sI fI nI wushu nund tuu fu ngI tuu tu,
ApunII shu kufI kee yu muum kumuch-
tu fu ngI yu IevI yu fIn chI cheetsI.

Itufu,
MeI kIs shu IevI yu fIn chI chee ju. NIII tu fI tu
tpu tsI. IevI yu fI nI ndu tu mu nIIuf tu chu,
MeI kI su ufu tuu fu ngI yu. Itufu, Apfumu-
fIn shu MeI kI suu nuts tu yu fu, KIz puf
upunII pun chu tu, kufI keets tum muu-
cheets tum Apu nIIeem wIntsI fI punu fu-
ngI yu. Punu yu fu, MeI kIs shu yufu ngI yu.
Sheefu, Apfumu fI nee tsI ApunII tumu pu fI
ushI fu wunu sI fI tsI yu tu fu ngI yu. Apfu-
muu, ApunII shI yuu kIz puf chI nu kI yu,
tfu ngI yu. ShI yuu kIz puf Istu chI yu,
tfu ngI yu.
7-8
MeI kI su Apfumu fI nee tsI
kIz puf kusI fu ngI yu. Ksu mIshpu Apu nIIee
yusu fu ngI yu. Anu mund shu Apfumu fIn-
shu unoo nuts tu yu fu, KIz puf upunII pu nI
uwu, tyu fu, Apu nIIeem ufkIf wuyu ku nu
unoo punu fu ngI yu. MI shut, Iyu shuch shu
mung, MeI kI su ufu tu mu fI tuu kI yu, utu-
nu yu. AshI fu chu, MeI kIs shu ufu tu mu fI
tuuku, Iyu shuch yufu mu pu nI fI nee tsI nI
kusIktumchu, wutum Iyu shuch tsI pu ku nu-
wu. AshI fI yu, MeI kIs shu zItu mI nu fI nee
Apfumu fI nI kusI fu ngI yu. MI shut, Iyu-
shuch yufu mu pu nee kusIktumchu.
9-10
Iy
ufu IevI yu fIn chI cheem kufI kee punu ku-
nI yu. Itufu, IevIy upu chI fI, Apfumu fI nI
MeI kI suum kufI kee punu fu ngI yu. IevIy
ndu tu mu nIIuf tu chu, upu chIf shu MeI-
kI suu chu mu yu ngu yu fu, KIz puf upunII-
pun chu, tyu fu, kufI kee punu fu ngI yu.
IevI yu fIn chI chI upunII pun tum tuu ku nu.
Itufu, MeI kI su kIz puf ufu ngI nu shu upunII-
pun tuu fu ngI yu.
11
ApunII Ich tu fu IevI yu fIn chI chee
yufu mu pu neem Ipuseefu, SIysu tpu tsee
yutu fIt shI shee yufu muum ufu Istung tsu,
tfu ngI yu. Kumuch tu fu ngI tuu, tputs ItsIn-
su fu tuu muum pInu su fu ngu nu. IevI yu fIn-
chIch tum Izuu fu tpu tsush mung' tuchI-
ngu muum pInu su fu ngu nu. AshI fu chu,
ufu tu fI ApunII WIpuu zungu nI muum chI-
nu fu ngI yu. MeI kI suum tumu pu fI ushI fu
ufu tu mu fI yufu mu pu neem tuu muum chI-
nu fu ngI yu. AshI fI yu, WIp shu nIsh tsu pu fu-
nu sush kusee fu, ndu IevI yu fIn chI chush
tputs nIIuf tu fu ngI yu, ndunI. NIII tu fI tush
tputs nIIuf tu fu ngI yu. Utu su fIn chI chush
nIIuf tu fu ngI yu, wutum ApunII mungush
nIII tu fI tu chI nu fu ngu wu.
12
NIII tu fI tuu
yufu mu pu neem chI nu fu ngI yu. MI shut,
nIII tu fI tuuts tum k'kuz chI nu fu ngI tum tu
tpu tsee tupu chI ndu muu mu.
13-14

Antuu tI
Iyush Utu su fIn chIch yufu mu pun tuuf?
WunI ndu ju. MI shut, Utu su fIn chIch Apu-
nIIush pung' pshtu fu ngu zI nIII nu ju. Opee-
juu muchI fu ngu zI nIII nu ju.
15
Itufu, ApunII
kunees chee k'kuz chI nu yu fu, Wuu nuu tsI
WIp MeI kI su fI nI yufu mu pun tumu pu fI
ushI fu zungu nI fu ngI yu ufu tu fI yufu mu-
pu neem tuu muu mu.
1
WIpuu zungu nee-
fu, ndu IevI yu fIn chI cheem nu fu ngI yu,
wutum uwshu, IevI yu fIn chIch tputs ufu
tsI pu ku nu wu. Itufu, MeI kI su yufu mu pun
muts push tuuku un tumu pu fI ushI mum-
tum ufu tu mu fI tuu muum zungu nI fu ngI-
yu.
17
ApunII wuunu, tfu ngu wu WIpuu tsI,
ShIy MeI kI su fIn tumu pu fI ushI fush
ufu tu mu fI upunII pun ufkuf
tuuch shu,
uyu mum tI yum ndu pus tu muu mu,
D
Utushucheemu7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1101

E
.20~7.28 SuImo 110.4 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
D
8.1 SuImo 110.1 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tfu ngI yu.
18
AshI fI yu, nu ApunII WIpuu
zungu nI fu ngu, sIfu puch k'kuz nu wuts tu
tIyu. IevI yu fIn chI cheets tum nu yufu-
mu pu neem wuts tu utI tum tu. SIfup chee
k'kuz tpu tsush mung' Izuu fu tuchIng tu-
fee ju. Tputs ItsIn su fu tuu muum Istu tu fee-
ju. Xupoo fu ngu nu.
19
AshI fI wuu nuu tsI
WIp tpu tsee Izuu fu mu mu fI shu Istu-
mu mu fI zungu nI fu ngI yu. AshI fI Iyshu
Isu su mun mungI nI tut ku nI, ApunII shu
mungee tsI nI Izuu fu yuf kI yu. MungI nI kIs
ApunII put Ipun kI nI yu, wutum Isus MeI-
kIs tumu pu fI ushI fI tum tu wu.
20-21
SIf tu mu su ApunII IevI yu fIn chI-
chee tputs Ipu su fu ngu, SIysu yufu mu-
pu neem ufu tu mu fI tuut ssu, tfu ngee ju,
ndunI. Itufu, WIpuu zungu nee fu, Nuw
mInu mu fI k'kuz puyu kI nu. TsI mbun
puyu kee zI. ShIy shu ufu tu mu fI upunII-
pun ufkuf tuuch shu, WIpuu tfu ngI yu.
22
ApunII nu Isu soo tsI mu fI shu chI nu kI-
yu, wutum wumu fI shu kusI fu wu. AshI fI
unoo tsI mu fI shu, Isu soo tsI mu fI shu
chI nu chI nI pu.
23
Iyu shuch yufu mu pun ufku fI tsI puk-
chu, mInoots shu Ipus ku nu. MInum tsI-
puk chu, mInoots shu Ipus tu ush ku nu. Ufu
ushIsh tuf ush tu fu nu yu. AshI mu pu neem
zupun tuu fu ngu nu.
24
Itufu, Isus shu nu
ndu ush kI yu, mInu mu fI shu unu mu fI shu
yufu mu pu neem nu tuu kI yu. TsI pu chee ju
ndu mbu fee. AshI fI ufu tu mu fI tupu chI-
ndum pun tuu chI yu. Ufu tu mu fI Istu mu-
pu neem tuu chI yu.
25
AshI fI nu tputs shu:
Apu nIIee mungoon pI, tu, Isu su mun
mung' tutku, Isus shu tupu chI ndu chI yu.
Ufu tu mu fI Wupu fIp tuu muum tupu chI-
ndu kI yu, wutum Iyuum ufu Wupuf put
tsI yut ku wu.
2
Isus yutu fIt tuu fu ngI nuu fI yu,

tumu-
fI Iyuu Istuch? Itufu, ksu mIsh wunu sI-
fI mIsh tuu fu ngu, Iyuu Istu kI yu. Yutu fIt
chI nu fu ngee ju.

Yup shtu ju yyu fuch


Isu soo tsI yutu fIt tsI yut chIch? WunI ndu ju.
Ufu wunu sI fI mIsh tuu fu ngI yu. Iy tpu tsI nI
ush tu fee zI nI. Yutu fIt Iy tuu ku nI yu. Itufu,
Isus ndu ushI fu ngI yu. Wupu fee kuk ufu
Izuu fu puyu fu ngI yu. Ndu mInum tI yum
k'kuz kupee tu fu ngI yu. AshI fI ApunII shu
WIpuu yusuf Itu yu mu yu fu, kIs wuun-
pee tum yumu fu ngI yu.
27
Itufu, Iyu shuch
yufu mu pu nI tputs sIn chu. Yutu fIt tum
chI nu ku nu. AshI fI ndu tu mu su tpu tsee
yufu muum Istu kchu, ufu wuu nuu tsI
yutu fIt shI shI fI nee tsI yufeef sIn, tpu tsee
Istu muum wufI tu fu ngI yu. Opee juu puchu-
yu fu sIn, yuf tu fu nu. AshI fI wuu mu tum
putum yuftu putum yuftu ushI fu ngu nu.
Itufu, ush kee ju Isusu. Isus tsI pu fu ngu,
tmee fu, yutu fIt shI shee IchI ngu fu tuchI-
ngu fu ngI yu. MInum tu Isus tsI pu fu ngu,
IchI ngu shu tpu tsee yutu fIt shI shI fI nee
tuchI ngu fu ngI yu.
28
ApunII sIfu puch
k'kuz tsI yu tu fu ngu, IevI yu fIn chI chee
tputs yufu mu pu neem su mu ngu ndu mu,
tfu ngI yu. Tputs tuu wuunu yutu fIt shI-
shee Ich tu fu yuf ku chu, nuwuum yufu mu-
pu neem tuu muum wufI tuk chu nutu mu-
sum tu, tfu ngI yu Apu nIII sIf tu mu su.
Itufu, nut shu kunee sIch k'kuz tsI yut ku,
wuunu wIpuu yufu mu pu neem su mu fu-
ngI yu. Nuw mInu mu fI k'kuz nu chI nu-
kI nu, tsI mbun chI nu kee zI. ShIy IpufI,
ufu tu mu fI yufu mu pu neem tuuch shu,
tfu ngI yu. AshI fI ufu tu mu fI Iyuum yufu-
mu pu neem tuu chI yu.
E
8
1
AshI fI Isus chI chIs kuupu muzI nung-
tsu, Iy yufu mu pu nI fI nI Isus Iyuu
Izuu fu Istu kI yu. Wupu fIp kunu pu fu ngu,
ufu Wupuf put kIs Ipun kI yu. Wupuf put
wushu nund tIp tsI fee tsI nup kI yu. IevI yu-
fIn chIch tputs yufu mu pun tuu fu ngu unoo
Isu su mu fI shu wumu fI kusI fI yu. Isus yufu-
mu pu nee ts tum ufkuf wumu fI kusI fI yu.
D

Isus shu
2
Apu nIIIsh pung' tsu pu fu nu sIsh
pshtu fu ngee ju, yuwush tputs tInu fu ngu
unush pshtu fu ngee ju, ndu. Itufu, wup tum
kfee fu, Wupu fI shu fI pung' kunI ndush
pshtu fu ngI yu. Anshu fI shu nu tuu kI yu.
Ufu Iyuum yufu mu pu neem tuu kI yu Wupu-
fI shu.
3
ZItu mI nu fI nI sIf Apu nIIeem
pung' pungu fu ngu sIn, yufu mu pun ufku fI
Utushucheemu7 , 8
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1102

E
8.8-12 NIshu fI yuwuf tu tum Jefe mI yu su 31.31-24 tu utI tum tu.
ndu mungu pshtu fu ngI yu. Yutu fIt shI-
shee yufu muum pshtu tu fu nu yu. Opee juu
puchu yu fu, ufsIf shu yyu fu, Apu nIIush
pung' pshtu tu fu nu yu. Isus shu ushI fI tum
Wupu fIsh pung' kunI ndup pshtu yu fu,
ndu mungu tu fI pshtu fu ngI yu. TsI pu yu-
fu, wuu nuu tsI ufsI fI kushI ndu fu ngu,
yutu fIt shI shee Izuu fu tuchI ngu muum
pshtu fu ngI yu Wupu fI shu. Afu ngI fI Isus
Wupu fIsh pshtu yu fu, yufu mu pu neem ufu-
tu fI tuu kI yu.
4
Itufu, Isus wund nIsh tsu-
pu fu nu sush tuu fI nuu fI yu ushI fu,

tumu-
fee ju yufu mu pu neem tuuch? PInu su kI yu,
wutum Iyu shuch yufu mu pun wundu fI tum
k'kuzee sIfu puch puyu muum tuu fu wu.
5
ApunII sIf tu mu su Iyu shuch yufu mu-
pu nee kumuch tu yu fu, Nutu mu su muum
shIng tsu, tfu ngI yu. My sI su fIn muchIp
kfee fu, ApunII shu IchI ngu foo kumuch tu-
fu ngI yu. Sheefu, pungu see pungu muum
kumuch tu fu ngI yu. PIy shI ngI, tfu ngI yu.
NIII tu fI tuu chI nu fInII pu. Yuw nuw sIyuu
ymu ndu fu ngI un tumu pu fI ushI fu tInung-
chu, tfu ngI yu. MI shut, yufu mu pu nee-
ts tum kumuch tu fu ngI yu yutu fIt shI shee
yufu muu mu. Nutu mu su muum ApunII
kumuch tu fu ngI yu.

Itufu, Isus Iyush-


chee yufu mu pu nee IchI ngu fu kusI fI yu.
Isu su mu fI kuk zItu mI nu fI nee tsI kuk nu
kusIk tum tu. ApunII WIpu mu nu fI yufu-
mu pu neem mung' chI nu kI yu. ShIy shu
ufu tu mu fI tpu tsee tupu chI ndum pu neem
tuuch shu, tfu ngI yu WIpuu tsI.
7
ApunII sIf tu mu su zItu mI nu fI nee-
tsI kumuch tu fu ngI tuu, Izuu fu tpu tsIsh
mung' tuchI ngu muum pInu su fu ngu nu.
AshI fI unoom shu ApunII WIpuu zungu nI-
fu ngu, mIshu kunee sIch chI nu fu ngI yu.
WIp Izuu fu tpu tsush mung' tuchIng chu
unoo chI nu fu ngI yu.
8
AshI fI yuwu mund zItu mIn ndu ItsIn su-
fu mungoo nu fu ngu nu unu mund k'kuzee
kunee sIch wuyu fu ngI yu. Tfu ngI yu,
ApunII zufum pu tu fI sIyuu tchu. Nuw
ufu Utu chIch pu, yusuf tutsu yuk chu fI,
kuneesIch shu wunu sIf chI nu chI. An
zuf ufu tutsum chI yu.
9
Nu tutsu yu shIsh
kunee sIch wuyuk chu fI, yuwuu sIf-
tumu zItu mI nuf pu tIs tsI yu tu fu ngu nI
unoo kusI fI yu. Anpuf zItu mI nu fI nee ts Is
uw putsI su yu fu fI, IjIp tosh tsup tushI tu-
ngu yu fu fI, nuw wunu sI fI tuu tsI yu tu fu-
ngu fI, Itufu uwshtI sIn nuwuu tuyu tu fI-
tu fu ng sIn, nuwuu kukI kupee tu fu ngu-
nu yu. Nuw wunu sI fI tuu ksu tu fu ngu fI,
ushI fI tuu nuwuu ngu tu fu ngu nu yu.
10
Ndu shu ushI muum nu In yusuf wunu-
sIf chI nu muum tutsu yuk chu fI, nuwuu-
nuu tsI kumuch tu mu fI mung shu wu fI shu
pshtu chI mu. MI shut, nuwuu ufu tu mu fI
chI nu muum ch nu shshu tum nuwuu nuu-
tsI kukI yunduk puz ush tu chI mu. Ash ku-
chu fI, nuwuu Apu nIII fI nee mI nuk chu-
sIn, nuw shu tpu tsI fee mI nchI mu. Nuw
Tuu fu shI pu nee fu fI zufum pu tu fI utInu.
11
Ash ku chu fI, ndu shu tuyus pu tum pu-
nI nguz nuwuu kukI yusu pu nI utu sIn
zund chI nIII nu yu. Wutum ushpu fI tuu
nIIuf, wuchI nuuts tum nuwuu Izuu fu
mungoo nu muum yutu fIt shI shI fI nee tsI
tuchI ngu chu fI, ndu yusuf unoots tum
chI nu chI nIII nu wu.
12
Nuwu mun mung'
tut ku sIn, nuw shu kIz puf Istu chI mu.
Yutu fIt shI shI fee tsIs Izuu fu tuchI ngee-
fu fI, kupeet chI mu. SheefufI, kupeet-
ku chu fI, yutu fIt shI shee yusuf ndu shu
chI nu chI nIII nu yu, nuw Tuu fu shI pu nI
zufum pu tu fI utInu,
ApunII sIf tumu, Iyush chee tfu ngI yu.
E
13
AshI fI ApunII shu: Nuw kunee sIch k'kuz
chI nu kI nu, tyu fu, sIfu puch k'kuz zItu mI nu-
fI nI kuk, nu wutsIshu pu fI, tfu ngI yu. AshI fI
nu mus sI fI sIfu puch k'kuz wuunI pus tuch-
pu fee. Wutum Apu nIII WIp, Isusu ufu tu mu-
fI yufu mu pu neem tuu ku wu.
AshI fI yuwuu ApunII mungoo zee yufu mu-
pu neem Isu soo nu fu ngu unoo kumu nee nu.
Mishat, yuwaa Apan!! ursirpat
yutaritshishee yaramaam
kamachtarangu anoo kamanchintspa
9
1
SIf tu mu su ApunII My sI su fI nee-
tsI kumuch tu fu ngI yu. Anu mun shu
tputs shu Apu nIIeem pung' pungu fu ngu-
Utushucheemu8 , 9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1103
nu. IevI yu fIn chI chee kumuch tu fu ngI-
tum tu Apu nIIee pung' ksu tu muu mu,
mIshu Apu nIIee ungIf tu muu mu.
2-3
AshI fI
Apu nIIeem pung' zItu mI nu fI nI pungu fu-
ngu nu. Tus put, kumIsput pungu fu ngu nu.
Pungu yu fu sIn, kumIs shu wuzu fun Ipu su-
nund tupu chu fu ngu nu. AshI fI wushI tu-
ngu shI nu ngI, tundu pu nuz nIng tu chush,
unush Iyu shuch tputs, Apu nIIush pungu
wunu sI fImshI", su mu fu ngu nu. Sheefu
wuntsush tundu pu nuz ufung chIsh, tputs-
shu: Apu nIIush pungu kIz pu fI nu shu
wunu sI fImshI", su mu fu ngu nu. NIng tu-
chush numbu fI nuu tInu yu fu sIn, wuyu fu-
ngu nu 'sIneemuumu. MI shut, mIsuuts tum
unshu tum wuyu fu ngu nu. Sheefu, punguu
k'tsus tsI mbun mutu yu fu mIsu mun wuyu-
fu ngu nu. Punguu wuyu yu fu sIn, ApunII
Iyush tuu kI yu. Iyuu nup kI yu, tyu fu sIn,
wuyu fu ngu nu.
4
Sheefu, Apu nIIush
pung' wunts shu, tundu pu nuz ufung tu-
chush, kujo nuu tsI ofput tupu fu yu fu sIn,
wuyu fu ngu nu. Anush kzum mu shee
tuzu yu fu, kzum pchu zu fu ngI yu. MInu-
shu kujon ofput tupu fu fu ngu nu. Sheefu,
shu tu ngu shI mun ush ApunII wIpu nush
tumu pu fI ush tu mu fu ofpu tu tum nu yu-
fu sIn wuyu fu ngu nu. Sheefu kujon shu
wuntsush Apu nIIush pung' wuyu fu ngu nu
kIz puf wunu sI fI unshu. Kujo nush shu chu
Apu nIIee wuyu ndu mu fI, putumb chI mun
yundu fu ngu unoo pshtu yu fu sIn wuyu-
fu ngu nu. MI shut, mufIts shu ofpu tu tum
tInu yu fu sIn, zItu mI nu fI nee wutu ngu shI,
munu sufu pukIch pshtu yu fu, kujon-
shu tum pshtu fu ngu nu. MI shut, Aufo-
nu fI nI tushuwshInI yuw chup tu fu ngu
unoots tum kujon shu tum pshtu fu ngu nu.
Tputs shu un kujon: ApunII kujo nu fI nI,
su mu fu ngu nu.
5
Tputs shu Apu nIIee
pung' IchI ngu fu yufeef sIn, yufu mu pun-
shu ufkuf tofoo puchu yu fu, ufsI fee tsI
yyu fu, wuntsush Apu nIIush pung'
pshtu fu ngI yu kIz puf wunu sI fI shu. Apu-
nIII mun kujo nu fI nI Iwuz yufu mu pun shu
kufu ssee Izuw tu fu ngI yu. ApunII wIpu-
nush ufung ufung ushI fu upu su nu ndu
Ixuw tu fu ngI yu. AshI fu ngu, ApunII shu
tpu tsee nuyu nI yu fu yutu fIt shI shI mund
ndu puchu fu ngI yu. Itufu,

muyuum shtu ju
yusuf unoo yundu chI? wutum sIy IchI-
ngu fus yusuk su wu. NgutI sIyuu mungIs
p'tsImuum yundu fu ngI nu.

ZItu mI nu fI nI IchI ngu fu wunu sI fI


yufeef sIn, IevI yu fIn chIch shu yufu mu-
pun ufu putum putum tundu pu nuz
nIng tu chIsh pshtu fu ngu nu. Muu cheetsI
yufu muum pshtu fu ngu nu. MI shut,
ApunII put tsI yu tu muum pshtu fu ngu nu.
7
Itufu, wuntsush, ufung tu chush tundu-
pu nuz yufu mu pun shu ufku fI pshtu fu ngI-
yu wumu fI shtu. MuchIn pshtu fu ngI yu.
MInum musu chI tushIy fum chu, zufee
tutsu moo fum chu pshtu tu fI yu. Tofoo
kufu pun puchu yu fu, chI poots tum kufu-
pun puchu yu fu, ufsI fee yyu fu, pshtu-
fu ngI yu. Wuu nuu tsee yutu fIt shI shI fI nI
yufu muum pshtu fu ngI yu. MI shut, tpu-
tseem tum yutu fIt shI shI fI nI yufu muum
pshtu fu ngI tum tu.
8-9
Yuwu puf ApunII
pung' tuu fu ngu unpuf mungoo Izuu fu
yufu muum ndu wufI tu fu ngu nu. Izuu fu
ApunII put tsI yu tu muum pInu su fu ngu nu.
Mbu mu mun chu, wutum kumIs kmu nu-
fu ngu wu. Itufu, nu ApunII WunI Iyuu
mungee tsI nI p'tseekIyu unoo mungoo-
nu muu mu. Tputs wuntsush Apu nIIush
pung' pshtu muum pInu su fu ngu nu.
Yufu mu pun opee juu puchut puchut ush-
kI tuut ssIn, Itufu tputs shu ndu mupIyf sIn
tuu fu ngu nu. ApunII nuwuu mungI Izuu fu
tuchI ngu fu ngI yu, tuu muum pInu su fu ngu-
nu.
10
Wunu tsee chu mu fu ngu sIn, mI shut
kutung tsee mungu fu ngu sIn, Apu nIIee
kumuch tu mu fI nI puyuk tu nI chu, tfu ngu-
nu. Anoo Istu mu nu Istu fu ngI tum tu, Itufu
Izuu fu tpu tsee mung' ndu tuchI ngu fu ngI-
yu. AshI fI unu mund shu ApunII, Nutu mu-
sum ush tu chI mu, tfu ngI yu. Itufu, Ipu fee
zungun ku chu fI, Izuu feesh tI Istu chI mu,
tfu ngI yu.
11
AshI fI ApunII shu WIp nIsh tsu pu fu-
nu sIsh kusee fu, IchI ngu fu Izuu fee shu
yufu fu ngI yu. TsI pu yu fu, tmee fu, Iyuu
mungI nI Izuu fu tuchI ngu fu ngI yu. Iyuum
yufu mu pu neem wumu fI shu kusI fu tuu-
kI yu. IchI ngee shu tuchI ngee fu, Iwu pu yu-
fu nIIu, wuntsush Wupu fI pI fI chu Izuu fu
Utushucheemu9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1104

D
9.13-14 SuImo 51.7 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
9.19 SuImo 51.7 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
9.20 NIshu fI yuwuf tu tum TushI tu ngu fu ngu 24.8 tu utI tum tu.
Itufu, Suk fI yu su 9.11 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
pshtu fu ngI yu. Apu nIIush pung' nIsh
tsu pu fu nu sush tuufu unush ndu pshtu-
fu ngI yu. Yuwush tputs tInu fu ngu unush
pshtu fu ngee ju.
12
Itufu, wuntsush Wupu-
fI shu fI pung' kunI ndup pshtu fu ngI yu.
MI shut, pshtu ku, tofoo ufsIf yufu ngee ju.
ChI poots tum ufsIf yufu ngI tum tu ju, ndu.
Itufu, pshtu yu fu, Apuu, nuwuun pu tu tu fI
kufu sI fI tpu tsee tupu chI ndu yu nu, tfu-
ngI yu. Ndu putum putum Iyuu tupu chI-
ndu muum pshtu kI yu. Itufu, mInu mu fI
pshtu yu fu, Izuu fee shu tuchI ngu fu ngI yu.
Ufu tu mu fI Wupu fIsh tuu chI yu. Ufu tu mu-
fI Iyuu tupu chI ndu kI yu Isusu.
13
ZItu mI nu fI nI Apu nIIee kumuch tu mu-
fI nI zupun puyu fu ngu nu. Yuw tputs tsu sI-
fI tuu ku nu unufI shu nIy muum wufI tu fu-
ngI yu. Yuw muu cheetsI yutu fI tu mu shee
putu tu fu ngu unoo pshtu fInts pu, tfu ngu-
nu. Yufum pun shu chI poots tum mIshu
tofoots tum ufsIf yyu fu, puzuch put
kungu put seefu, tpu tsI mun Ixu wut Ixu-
wut ushI fu ngI yu. AshI fu ngu, Nu yufeenII-
tIsh chu, tfu ngI yu. Yusuf shu nIy muum,
Apu nIIee ungIf tu muum wufI tuktI shchu,
tfu ngI yu.
14
Itufu, Isus shu ufsIf kusI-
fI nu shu Iyuu Izuu fu tuchIng kI yu. Isus:
Tpu tsee Izuu fu Istu chI mu, Wupu fee,
tfu ngI yu. Wuunu yutu fIt shI shI fI nI ndu-
nI mun tuu, tsus tuu tuu fu ngu, Iyu mund
yutu fIt shI shee tuchI ngu muum tsI pu fu-
ngI yu. Nuwu mun kufu sI fI, Apuu, tpu tsee
yufung chu, Wupu fee tyu fu, nu ApunII
ufu tu mu fI wIpu mun ufsIf tpu tsee mung'
Izuu fu tuchIng kI yu.
D
AshI fu chu, nu
mupIysh tI nI tuu ku nI yu, yuwuu zItu mIn
chI nu fu ngu nu unoo ndu shu chI nu chI-
nI. Apu nIIeetsImu fI shu kuk puyu muum
tuu ku nI yu.
15
AshI fI nu ApunII Isu soo tsI mu fI chI nu-
kI yu tpu tsee tupu chI ndu muu mu. ZItu mI-
nu fI nI ushpu tum Apu nIIee kuk tumIn pI
utu sIn, opee juu puchu fu ngu nu, AshI fI yu,
Isus shu tsI pu yu fu, zItu mI nu fI nee tsI tum
yutu fIt shI shI fI nI Izuu fI shu tuchI ngu fu ngI-
yu, tupu chI ndu fu ngI tum tu. AshI fI zItu mI-
nu fI nI yuw ItsIn su fu Apu nIII chI nu fu ngu
un nu kIs ApunII put Ipun kI tu mu nu yu.
1-17
ApunII sIf tu mu su unoo chI nu fu ngI-
yu. Tputs nuwuu kukI puyu kI nuu feesInu-
yu, Nuw IpufI tsI puk chu, nuw shu Izuu-
feef shtI yuf chI mu. Nuwuun shu pungI
yup shtu chI mu, ApunII, tfu ngI yu wuunu
mungush chI nu ku. Anoom shu Isus
Wupu fee kuk puyu muum tsI pu fu ngI yu.
Iyu shuch unoo ndu kupung mungoo nu-
fu ngu nu. Itufu, yuwush Isus tsI pu fu ngu
unush ApunII shu wuu nuu tsI kuk Izuu fu
tutsu moo fu ngI yu. Yutu fIt shI shee Izuu-
fee shu tuchI ngu fu ngI yu. MI shut, tpu tsee
wuun shu pung' yup shtu fu ngI yu.
18
AshI fI
unu mund shu ApunII sIf tu zItu mI nu fI-
nee kumuch tu yu fu, Nutu mu su muum
muu chItput ufsIf yufung tsu, tfu ngI yu.
Itufu, WIp tsI pu chu unoo ufu mungush
chI nu fu ngI yu.
19
ApunII My sI su fI nee kumuch tu yu fu,
My sI su fIn shu Apu nIIee kuk IchI ngu fu
kIfu ku mun yundu fu ngI yu. Yundu yu fu,
tpu tsee: Nu sIysu Apu nIIee kuk puyung-
tum tsu, tfu ngI yu. Tyu fu, tofoots shu mI-
shut chI poots tum ufsI fI kungu put su fu-
ngI yu. Sheefu, pufoots shu chu mbee pee
yyu fu, yusI nu mun ks sI yu fu, kufu sush-
shu chkuh sheefu, tpu tsI mun Ixuw tut
Ixuw tut ushI fu ngI yu. MI shut, kIfu ku mu-
nu tum yuwu mun Apu nIIee kumuch tu mu-
fI nI yundu fu ngu unu mun tum Ixuw tu fu-
ngI tum tu.
E

20
Sheefu, ApunII:
Wutum sIysu, Izuu fu Tuu fu shI pu nee
kuk puyu chI nI pu, tfung su wu. AshI fI
nIput, tofoo put ufsI fI Tuu fu shI pu neem
tIp tsIf kInut ssu,
F
tfu ngI yu My sI su fI nI tpu tseetsI.
21
MI shut, Apu nIIee pung' pungu fu ngu-
sIn, kufus pu tu Ixuw tu fu ngI yu. MI shut,
mIsu mun tum, numbu fI nu mun tum,
kujo nu mun tum, muu cheetsI IchI ngu fu
kufusput Ixuw tu fu ngI yu. Iwu pu yu fu,
Nu IchI ngu foo yufum chu Apu nIIee mu,
Utushucheemu9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1105

D
10.5 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 40.6 tu utI tum tu.
tfu ngI yu.
22
SIf ApunII Iyush chee unoo
kumuch tu fu ngI yu. IchI ngu fu kufus pu tu
yufu muum kumuch tu fu ngI yu. AshI fI unu-
mun shu Iyshu Utu shu chI nI: Ndun nuu fI
chI nu zee puchu kuch, ndun nuu kufus
kushI nduk chu, yutu fIt shI shee yufu muum
wunI ndu ju, utI nI yu.
23-24
AshI fI tputs Apu nIIeem pung' tInu-
fu ngu sIn, IchI ngu fu tofo put ufsIf yufu-
fu ngu nu. Itufu, ApunII tpu tsee wuun shu
pung' kunI ndup yup shtu muum ufu ngI-
nu shu chI nu fu ngI yu. AshI fu chu, Isus shu
tsI pu yu fu, tmee fu, Apu nIIush pung'
yuwuu tputs tInu fu ngu nu unush ndu
pshtu fu ngI yu, wutum unoo pus tu muum
wufI tu fu ngI yu. Itufu, tmee fu, Wupu fIp
kunI ndup kfI fu ngI yu. Kfee fu, Wupu-
fIsh pshtu fu ngI yu. AshI fu ngu unush
ufu tu mu fI Iyuum yufu mu pu neem tuu kI-
yu.
25
MI shut, Iyu shuch shu yufu mu pun
ufku fI tofoo puchu yu fu pshtu tu, tofoo
puchu yu fu pshtu tu ushI fu ngI yu. Itufu,
Isus ndu ushI fu ngI yu. Isus shu tsI pu yu fu,
Wupu fIsh Izuu fu mu mu fI pshtu fu ngI yu.

Tumufee Isus kIyung kuchI yu fu tsI put,


kIyung kuchI yu fu tsI put tsI put ush tuch?
2

Tumufee mInum tum tpu tsee yufu-


muum tsI put mInum tum tpu tsee yufu-
muum tsI put tsI put ush tuch?

Tumufee
Isus ushIch? AshI muum pInu su kI yu.
Itufu, ApunII shu: Nu zufee tutsu meenIII-
yu, tyu fu, Tofoo puchu muum wutsI shtu,
tyu fu, Isus nIsh tsu pu fu nu sush kusu fu-
ngI yu. KIyung kuchI yu fu, tsI pu fu ngI yu.
Itufu, tsI pu yu fu, yutu fIt shI shee Izuu fee-
shu tuchI ngu fu ngI yu.
27
Iy tpu tsI nI tsI puk-
chu nI, yuwuu tputs Apu nIIee ndu chI nu-
ku unoo ApunII shu wunI chI yu.
28
Isus shu
ushIk puz ushI fI tum tu Iyu mund yutu fIt shI-
shI fI nI wuneek puz ushI fu tsI pu fu ngI yu.
Wuunu zundeefu tsI pu yu fu, tpu tseets shu
zupun tupu chI ndu fu ngI yu. Yutu fIt shI-
shee zupun tuchI ngu fu ngI yu. Wupu fIsh
pshtu fu ngI tuu, yusuf nIsh tsu pu fu nu sush
kus chI yu. Yusuf kus ku chu, ndu yutu fIt-
shI shee tuchI ngu muum kus chI yu. Itufu,
Iyuu Wupu fIp muchI muum yumu ku tu
kus chI yu. AshI fI Iyshu Izuu fee shu Isu soo-
mu fI shu kutu ku nI yu.
10
1
My sI su fI nI kuk tpu tsee Istu mu-
nu Istu fu ngI tuu, Iwu zI fI Apu-
nIIee mungoo nu fu ngu nu. Itufu, Isus shu
nu ndu ush kI yu. ItsIn su fu ufu ngI nu shu
Apu nIIee kuk kumun kI yu. Mungee tsI nI
Izuu fu tuchIng kI yu. ZItu mI nu fI nI ufu
yutu fIt shI shI mun mung' muntsu fu ngu-
nu. AshI fI yu, unu mun shu ufu zufee
tutsu moo chu, yufu mu pun shu ufkuf Apu-
nIIush pung' wuntsush pshtu tu, zufee
tutsu moo chu pshtu tu pshtu tu ushI fu ngI-
yu yutu fIt shI shee yufu muu mu. Itufu,
tpu tsee mung' ndu Izuu fu tuchI ngu fu-
ngI yu.
2
Izuu fu tuchIng kI nuu fI yu ushI fu,

muyuu mu ju ufu tofoo puchut puchut


ushI fu ngu nu? Wundu fI,

AshI nu yuf chI-


nI? utu sIn, mung' muntsu fu ngu nu yu.
Ndu mupIy fu ngu nu.
3
AshI fI unu mun shu
mInush musuch tushI yu fu, yufu mu pun-
shu ufku fI tofoo puchu yu fu, wuntsush
Apu nIIush pung' pshtu fu ngI yu.
4
Itufu,
tof put ufsI fI mIshu chIp pu tu tum ufsI fI
yutu fIt shI shee Izuu fu tuchI ngu muum
pInu su ku nu.
5
AshI fI Isus shu ndu tu mu
tsu pu fu nu sIp nuu chu, Wupuf put tsI yut-
ku, tfu ngI yu,
Tputs chI nu zee puchu yu fu sIn,
much ku sIn,
unu mun shIy ndu mungIsh ksu kshu.
ShIy unu mun yutu fIt shI shee yufu-
muum ndu kupung chI nuk shu.
Itufu, nuwuu tpu tseem nuch shu.
D
Tpu tseem kInuk chu fI, tpu tsee
mungu Izuu fu tuchI ngu muum
tsI pu chI mu.

MI shut, tIfI koo pungI shIsh


yushI ndu ku nI,
unu mun tum ndu mungIsh ksu kshu.
Itufu, Apuu, shIy nuwuu tsI yut kush,
K'keetsI zufum pu tu fI tumI nung chu,
tfung shu.

7
AshI fu chu, nuw shu shI yuu, Tpu tsIp
nuwuu zungu nI ngu ndu mu.
ShIy nuwuu kIfu ku fI shIsh
kumu nI fu ng shu.
Utushucheemu9 , 10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1106

E
10.5-7 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 40.6-8 tu utI tum tu.
F
10.12-13 SuImo 110.1 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
10.1 NIshu fI yuwuf tu tum Jefe mI yu su 31.33 tu utI tum tu.
H
10.1-17 Jefe mI yu su 31.31-34 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
AshI fI nuw shu, shI yuu kukIsh
tumI nu muum mungI kIz puf
ksu kI nu,
E
Isus tfu ngI yu Wupu fee tsI. AshI fI Isus
tpu tseem kInu fu ngu, unu fI tum Wupu fee
kuk puyu fu ngI yu.
8
ApunII My sI su fI nee
chI noo zee puchu muum kumuch tu fu ngI-
tuu, ApunII shu wuun tu tum zund kee zI,
tsu chIktu nu, tfu ngI yu, wutum ndu
Izuu fu tuchI ngu fu ngu wu.
9
Itufu, yuwu fI
Isus Izuu fu tuchI ngu muum tsI pu nee ts tuu-
tI puchInd kee zI, tfu ngu unufI ApunII
chI nu fu ngI yu. Anu mund shu sIfup chee
k'kuz nu wutsIs shu pu fee, tchu Apu nIII.
10
AshI fI Isus shu Wupu fee kuk IchI ngu fu
puyu fu ngI yu. KIz puf kIyung kuchIy fu ng-
tuu, Iyuum tupu chI ndu muum tsI pu fu ngI-
yu. TsI pu yu fu, tmee fu, Iyuu mungee tsI-
nI Izuu fee shu tuchI ngu fu ngI yu.
11
IevI yu fIn chIch yufu mu pu nI opee juu
putum puchut putum puchut ush tu fu nu-
yu. Itufu, mungu tu fI ush tu fu nu yu. An
yutu fIt shI shee tuchIng tu fee ju.
12
Isus
wuunu tsI pu yu fu, yutu fIt shI shee Izuu fu
tuchI ngu fu ngI yu. Nu nIII tu fI tu mush tuchI-
ngu muum wunI ndu ju. Isu su mu fIt chu
wufI tu kI yu. AshI fI nu Isus shu Wupu fIsh
pshtu yu fu, Wupuf put ufu tu mu fI Ipun kI-
yu. Wupuf put ufu tu mu fI wumu fI kusI fu
tuu kI yu.
13
Anush Wupu fIsh tuuku, undu-
fu fee Izuu fu tpu chI ngu muum kutu kI yu.
F

14
AshI fI Isus wuu nuu tsI wutsI pun ndu
puchI ndu fu ngu, tsI pu fu ngI yu. TsI pu yu fu,
yutu fIt shI shee Izuu fu kusI fu ngI yu. AshI-
fI yusuf yutu fIt shI shI mund tsI pu muum
wunI ndu ju. Tputs shu Apu nIII mun mung'
tut ku sIn, Isus shu yutu fIt shI shee ufu tu mu-
fI tuchIng kI yu.
15
MI shut, ApunII WunI
Iyuu mungI nI p'tseeku, Iyshu wuu nuu tsI
kuk mungoon kI nI yu. SIf ApunII zItu mI-
nu fI nee tsI nI unoots tum kumu nI fu ngI yu,
1
Zuf tutsum ku chu, wunu sIf chI nu-
muum tutsu yuk chu fI, nuwuu nuu tsI
kumuch tu mu fI mung shu wu fI shu
pshtu chI mu. MI shut, nuwuu ufu tu mu fI
chI nu muum ch nu shshu tum nuwuu-
nuu tsI kukI yunduk puz ush tu chI mu.
G

17
SheefufI, yutu fIt shI shee tuchIng ku-
chu fI, unoo yusuf chI nuch tu zI,
H
tfu ngI yu Apu nIII.
18
AshI fI ApunII
yutu fIt shI shee IchI ngu fu yufu fu ngI yu.
Yusuf yutu fIt shI shI mun chI nu zee puchu-
muum wunI ndu ju. ApunII nu wuunu
IchI ngu foo tuchI ngu fu ngI yu. MbI zu mu-
mu fI shu tuchI ngu fu ngI yu.
19
AshI fI yu,
sIy Isus chI chIs ApunII put tsI yut pI tus
tsI yu tung tsu. PzI fInts pu. ApunII Iyuu
mungee tsI nI Izuu fu tuchI ngu fu ngu,
Iyshu nu ApunII put tsI yu tu muum wufI tu-
ku nI yu, puzI muum ndun chu. Apu nIIush
pung' kunI ndup wuntsushpuz ushI fu
pshtu muum wufI tu ku nI yu, wutum Isus
wuun pu tu ufsI fI Iyuu mungee tsI nI Izuu-
fu tuchI ngu fu ngu wu.
20
SIf ApunII put
tsI yu tu muum kumIs kupung kmu nI fu ngI-
yu, xufu fu ng tu nI chu. Itufu, Isus tsI pu-
fum chu, kmu nu shIsh Izuu fu IzI chee-
fu ng shu, nu Iyshu kumI fun Apu nIIIsh
pshtu muum wufI tu ku nI yu. In tsI yu tsIs
Utushucheemu10
Levi yu rin c/ic/ yuru mu pu ni opee juu putum
puc/ut putum puc/ut us/ tu ru nu yu. (10.11)
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1107

I
10.30 Tuyu sI mu 32.35-36, Rom shu chee mu 12.19 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
J
10.31 Josue yu 3.10, MutI wu 26.63 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tuu fu shIsh pun chu, zuwuu, kuneesIch chu.
21
MI shut, Isus tmu fu ngI yu uyum tuu-
tI yu yusuf ndu tsI pu muu mu. AshI fI nu
ufu tu mu fI Wupu fIsh Iyuum yufu mu pun
tuu kI yu.
22
AshI fI ApunII put tsI yu tu muum
pzI fInts pu, utu shI nu.

Muyu mu ndu ju
puzI chIch? Isu su mund ufsIf Iyuu Izuu fu
tuchI ngeenIII yu. ApunII wuunu Izuu fu
mupI yu nIII yu. Ndu shu mungI nI unput
mup chI nI yu. Yutu fIt shIsh chI yuu nutsIch
ndu shu Itsuch tu kI yu. Isu su mu fI Iyuu
Istu fu ngu ush kI nI yu. PuzI muum mInum tI-
yum wunI ndu ju.
23
AshI fI: Isu soo tsI mu fI
kuk puyung tsu, sumbuy tufInts pu, wutum
Isus wuu nuu tsI kuk kupee tu muum pInu su-
ku wu. Iyuu Izuu fu Istu chInII pu, tfu ngu

tumu fee ju Iyuuts tum ndu Itu yu much?


24
MI shut, wushu nund shu nIy ku chus,
Apu nIIee kuk mungoo nu muum suun pu-
tu wuneeng tsu. Suun pu tu chI nu muum
Istung tsu. Suun pu tu wunu sI fI tuu muum
wuneeng tsu.
25
MI shut, Apu nIIeem shu-
nIy muum nIy fInts pu. SIyu shuch ushpu-
tum ndu pshtu ku nu yu. Itufu, pup tsu,
unoo shI fInts pu. ShunIykuchus, Apu nIIee
kuk nuts tu yu fus, chI nu yu fus suun pu tu
wunu sI fI tsI yu tung tsu, ndu sumbuy tu-
muum Istung tsu, wutum Isus mussusI fI
yusuf kus chu wu.
2
AshI fI Apu nIIee kuk ksu fInts pu,
sIyuu Isus chI cheets Is utInu. Pup tsu,
tputs Apu nIIee kuk mungoon ku, sheefu
kusuk chu, Isu soo kuk kupeet ku chus,

chuku sIyuu Istuch? NIII tu fIt Istu muum


wunI ndu ju.
27
ApunII shu sumusput
wunI chI yu. Wushu nund yushIng pu tu fI
wunI chI yu.

Tumufee unoo ndu punI-


chIch?
28
ZItu mI nu fI nI My sI su fI nee
kuk ngu tu fu ngu, unu mund Iyu shuch shu
puchu tu fu nu. TuchIp tputs muzI nuk chu-
sIn, ndun tuu tI ushI fu tsI mbu nu ndu tputs
muzI nuk chu sIn, puchu tu fu nu yu. Nuyu-
nI fu ngee ju.
29
ApunII shu wuun tu nu shu
ndu nuyu nI chI yu.

Tumufeeju ApunII
wuun tu nu shu ufu ngI nu shu ndu wnIch?
Tputs shu Apu nIIee kuk mungoo neef tuu,
yusuf shu kusuk chu, Isu soo yutu fIt tsI yut-
ku,

TumufI Isus ufsI fI tpu tsush mung'


tuchI nguch? tk chu, Apu nIIee WunI
nutsuk chu, yutu fI tum tsI yut ku, ApunII-
shu unoo kIz puf wunI chI yu.
30
ApunII
wuu nuu tsI kuk Izuu fu puyu chI yu. Nuw-
shu sIyuu wunI chI mu, tpu tsI fee tsI kIz puf
wunI chI mu,
I
tfu ngI yu.
31
AshI fI pup tsu,
tputs ush kI nuu fI yu, Apu nIIee kIz puf
punI muum tuuf chu. ApunII ufu tu mu fI
wunI chI yu.
J
32
Itufu, sIy Isu soo kuk sIf muzI nu-
fu ngus, Isu su mun mungIs tutu fu ng su.
Kupung kIyu ngu tuu yuchu fu ngI tuut ssIn,
Itufu sIysu Isu soo kuk ndu kupee tu fu-
ng su. AshI fI unu fI tum shIng tsu.
33
SIf
tputs sIyuu kupung tuu kIyung yuchu fu-
ngu sIn, ushI fI tuu Isu soo ndu kusu fu ngIs.
SIyuu stu tu ngut ushI fu ngu nu. SIyuu
putu yu fu sIn pzkoo fu ngu nu. Tunu feets-
tum, Isus chI cheets tum kIyung yuchu fu-
ngu sIn, tunu feets tuu sIysu nuyu nI fu ngus
Istu fu ng su.
34
Isus chI chee putu yu fu sIn,
tumu nu fu ngu nu. SIysu nuyu nI fu ngus,
Istu fu ng su. Muu chI fee tsIs zupun Itu tsI-
mbu fu ngu nu. Itufu, sIysu unu mu ndu
mungIs ndu muntsu fu ng su. Ufu tu mu fI
Isus put tuu chI nI yu, tfungus, muu chI-
fI tu ngu zIs ndu mungIs kupung muntsu-
fu ng su. Isu soo tsI mu fI shu chI nu fu ng su.
35
AshI fI Isu su mu nu fI shu mungIs tutung-
tsu. Apu nIIee kuk tumIn ku chus, Isus shu
Izuu fu sIyuu Istu chI yu. Wupu fIsh pung'
yup shtu chI ntsu.
3
KIyung kuchIy muum
nIzIk tu nu, utI tuu tee su, Apu nIIee kuk
ksu fInts pu. TumI nu ngInts. Ash kI nuu fee-
su, Isus yusuf kus ku chu, sIyuu Wupu fIp
much chI yu.
37
Nu pukIch pIsh tu kI yu,
wutum ApunII kuk yundum utuwu,
Nuw IpufI nu mus sI fIt pu fee kus-
chI yu.
38
AshI fI tputs shu nuwu mun
mung' tutku, ufu tu mu fI tuu chI yu.
Itufu, kusuk chu,

unoo nuw tumu fee ju


chI nu chI?
tchu Apu nIII.
39
Itufu, Iyshu ndu ush kI-
nI yu.

AshI fI muyu mu ndu ju ApunII Iyuu


Utushucheemu10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1108
wnIch? AshI fI ApunII shu Iyuu Izuu fu
tupu chI ndu chI yu.
AshI fI yuwuu ApunII Isus put ufsIf Iyuu
mungee tsI nI Izuu fu tuchI ngu fu ngu unoo
kumu nee nu.
Mishat, nuw siyaa Isuschicheetsis
tchintspa; uru Apan!!imun mangis
tatungtsa; siyaa tshina
11
1
MuzI nung tsu, Apu nIII mun
mungI nI tut ku nI, ApunII nuwuu
Izuu fu Istu chI yu, Izuu fu tupu chI ndu chI-
yu, utI nI yu. Apu nIIee pukee zI nI. Yuwuu
ApunII Istu chInts pu, tfu ngu unoo
ndun tum pukI nI. AshI fI tuu tI nI, Apu nIII-
mun mungI nI tut ku nI, mungoon kI nI yu.
2
ZItu mI nu fI nI zupun Apu nIII mun mung'
tutu fu ngu nu. AshI fI ApunII shu: Wutum
nuwu mun mungIsh tutu fu ngush, shIy
kIz puf wunu sIf tIsh chu, tfu ngI yu.
3
MuzI nung tsu, ApunII IchI ngu fu tInu-
fu ngu. Muu chI ndu nu fI mun tuu, ApunII-
shu tsI yu tu fu ngu, tsu poom shu tInu fu ngI-
yu. Apu nIIee mungoon ku nI, ApunII chu
IchI ngu fu tInu fu ngu, utI nI yu.
4
ZItu mI nu fI nI zupun Apu nIII mun
mung' tutu fu ngu nu. Atu gu fI nI wIp, AbeIu
sufu, Apu nIII mun mung' tutu fu ngI yu.
Apu nIIee ungIf tu pI tu opee juu puchu yu-
fu, sumu sush muchI fu ngI yu. Itufu, zoonII-
shu, Kuy nu sufu, muu chee yutu fI tu mu-
shee muchI fu ngI yu. AshI fI ApunII shu ndu
unoo kupung chI nu fu ngI yu. Itufu, ApunII
Abe Iu fI nee tsI wunu sI fI tsI yu tu fu ngI yu.
ShI yuu kIs chI nu kI nu, tfu ngI yu. Abe Iu fI-
nI sIf tu mu su fI tsI pu fu ngI yu. Itufu, Iyshu
Abe Iu fI nee ndu mbI zu ku nI yu, wutum
Apu nIII mun mung' tutu fu ngu wu.
5
MI shut, Eno ku fIn tum Apu nIII mun
mung' tutu fu ngI yu. KIs Apu nIIeetsImu fI
chI nu fu ngI yu. AshI fI ApunII shu: Eno kuu
kIz puf chI nu kI nu. TsI pu chee ju, ndu mbu-
fee, tfu ngI yu Apu nIII. Tyu fu, wuun pee
wutsu pun kunI ndup nufI ngu fu ngI yu
Eno kuu tsI. Tputs shu Eno kuu nuchu ngu fu-
ngu sIn, nux poo fu ngu nu, wutum ApunII
nufI ngu fu ngu wu.

AshI fI Iyshu ndun nuu Apu nIIee chI nu-


ku nI, ndun nuu Apu nIII mun mungI nI tut-
ku nI,

tumu fee ApunII Iyuu kIs nupuch?


Itufu, tputs shu Apu nIIee chI nu ku, ApunII
tuuf tu ndu, zufum pu tu fI utI nuu fI ushI fu,
uwshu Apu nIIee mungoon kI yu. MI shut,:
Nuw Apu nIIee kuk puyu kI nuu feenu,
ApunII shu nuwuu kIz puf Istu chI yu, utI-
nuu fI, Apu nIIee mungoon ku utIyu.
7
MI shut, Nowe fI nI Apu nIII mun mung'
tutku, ApunII shu: Nowee, shIy shu botee
kupung tInung chu unush kumu ngu muu-
mu, ApunII, tfu ngI yu. Nowe fIn shu Apu-
nIIee kuk chI nu yu fu, punI fu ngu, botee
kupung tInu fu ngI yu. Apu nIIee kuk puyu-
fu ngu, wuu nuu tsI tupu chI ndu fu ngI yu,
wIpu put IchI ngu fu, wIzunII pu tu unush
kumu ngu fu ngI yu. Tpu tsee wunee fu ngI-
tuu, Itufu ndu muzI nu fu ngu nu. UwshtI-
sIn wuu nu shtI sIn wunee shI shee yuchu fu-
ngu nu. AshI fI ApunII shu: Wutum nuwuu
kukI puyuk shu wu, ushI fI nuw shu shI yuu
ufu kIs nup chInII pu, tfu ngI yu.
8
MI shut, Apfumu fIn tum Apu nIII mun
mung' tutu fu ngI yu. ApunII shu: Apfu muu,
muzI nung chu. ShuunuutsI tsu pu nIsh
ksung chu. NIII tu fI tup tsup nuung chu.
Anush kus ku chush, tsu pu nee mIsh ymu-
ndu chInII pu. ShI yuch cheem tsu pu nee-
mIsh punu chInII pu, tfu ngI yu Apu nIII.
Apfumu fIn shu Apu nIIee kuk tumIn pI tu
nuu tu fu ngI yu.

Yupee ju nuu chI? tyu fu,


ndu yusu fu ngI yu. ApunII nuwuu Izuu fu
muchIch pu fee, tyu fu, nuu tu fu ngI yu.
9
Kunuu nush tsupu kusu fu ngu, ApunII-
shu: In wutu chu tsupu shI yuu mu, punu-
chInII pu, tfu ngI yu. AshI fI Apfumu fIn-
shu unshu fI Kunuu nush tsup tuu fu ngI yu.
Itufu, tsu poo wuu mu tum puxu nxu muum
xupoo fu ngI yu. WIp Isuu ku fIn tum, wuchI-
nIII nu Ako pu fIn tum tu, tsu poo puxu nxu-
muum xupoo fu ngItum sI nu. Tumb tus pu tu
kumIsput tumb tu fu ngu sIn, musu fu
tuu fu ngu nu. Itufu, ufu Apu nIII mun
mung' tutu fu ngu nu. Sheefu, Apfumu fI nI
pungu see pungu fu ngee ju.
10
Ndu pungu-
seem chI nu fu ngI yu, wutum ufu Apu nIIIp
wutsu pun kunI ndup nuu muum chI nu fu-
ngI yu. ApunII unush nuwuum pungu fu-
ngI yu mchu shImu shI pungu sI, wutum
ApunII wuunu tInu fu ngu wu. Anush ufu-
Utushucheemu10 , 11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1109
tu mu fI mupIy fu fI tuu chI mu, mungush
chI nu ku, tfu ngI yu Apfumu fI nI.
11
MI shut, Apfumu fIn wIzunII, Sufu fI nI
mIp shI mun tu, Apu nIII mun mung' tutu-
fu ngI yu. ApunII nuwuu: Ipu fI nuch shu,
tfu ngu,

tumu fee wuu nuu tsI kuk kupee-


tuch? tfu ngI yu. KIz puf wuchI nu tuu, Apu-
nIII mun mung' kupung tutku, wIpuum
Ipu fI nu fu ngI yu.
12
Sheefu, ApunII shu
wuu nuu tsI kuk puyu fu ngI yu. Apfumu-
fIn chI chI nI nutsus Izu pu nee fu ngI yu. Nu
zupunshu tuu kI yu. Tputs tchI muum
pInus shI tu. Tsu nguch tumu pu fI ushI fu,
muzu chI tumu pu fI ushI fu, zupu nee fu ng-
shI tu. Tputs tchI muum pInu su.
13
AshI fI zItu mI nu fI nI Apfumu fI nI Apu-
nIII mun mung' tutu fu ngu kusu fu ngee ju.
Ndu tu fI Apu nIIee, tfu ngu unoo pufu,
tsI pu fu ngI yu. Itufu, ndu tu mu tsI puf sIn,
tfu ngu nu, ApunII Izuu fu wuu nuu tsI
kuk tutsu moochpu fee. Ndu mInum tI yum
k'kuzee kupeet chI yu, tfu ngI yu. Itufu,
Iyshu nIsh mungooz mupIy funI tuu muum
wunI ndu ju. AshI fI unoomchu musu fu-
nI tuu ku nI yu, tfu ngu nu Apfumu fI nI.
14
AshI fI yu, chIy Apfumu fI nI umu fu ng pu-
fee ush kI tum tIch, ndu shu nIsh tsu pu fu nu-
sush tuu muum chI nu chIch, tuu fush shI pu
ndu mupeech chI. Yuwush ufu tu mu fI
mupIy fuch tuu chIch unoo tsI mu fI chI-
nuch chI.
15
MI shut, Apfumu fIn wuun pee-
tum wutsu pun kunu pu muum chI nu fu-
ngI nuu fI yu, kunu pu fu ng pu fee.
1
Itufu,
uwshu ufu ngI nu shu chI nu fu ngI yu. Apu-
nIIIp wutsu pun nuu muum chI nu fu ngI yu.
AshI fI ApunII shu uwuuts shu kIz puf chI-
nu fu ngI yu. In nuw chu tpu tsI fI. Nuwush
tsu pu nI ufu tu mu fI mungooz mupIyf sIn
tchu psInu yu, yuwush nuw pungu fu ngI-
nu unshu yu, tfu ngI yu Apu nIII.
17
MI shut, Apfumu fI nI kIz puf wuchI nu-
yu fu, ApunII shu Apfumu fI nee tsI: Ipu fIsh
pchu ngI, yuchu muum tyu fu, Apfumu-
fIn shu ngu tu fu ngee ju.
18
Ufu ApunII sIf,
tfu ngu unoo chI nu fu ngI yu. Ipu fIsh Isuu-
kuu kIz puf Istu chI mu. ChI nIII nee mIsh
Izu pu nI chI mu, ApunII sIf, tfu ngI yu.
19
AshI fI Apfumu fIn shu unoo chI nu yu fu,
TsI puk tuu tI yu IpufI, ApunII yusuf Itu yu-
much pu fee,

wutum Ipuf shIsh nuw Izu pu-


nI chI mu, ApunII, tfu ngu wu? mungush
chI nu ku, tfu ngI yu. Tyu fu, Apfumu fIn-
shu wIpuu ndu puchI ndu fu ngI yu. Itufu,
ApunII shu wuun tu tum Wuts tu, tfu ngu,
Isuu ku fI nee tsI tupu chI ndu fu ngI yu, Itu yu-
muk puz ushI fu ngI yu.
20
MI shut, Isuu ku fIn shu wuchI nu yu-
fu, Apu nIII mun mung' tutu fu ng tum tu.
WuchI nu yu fu, tsI pu muum wufI tu fu ngu,
wIpuu Ako pu fI neem tum, mI shut Esu wu-
fI neem tum ApunII put tsI yu tu fu ngI yu
Istu muu mu. ApunII put tsI yu tu fu ngu,
tsI pu fu ngI yu.
21
MI shut, Ako pu fIn shu, Apu nIII mun
mung' tutu fu ng tum tu. KIz puf wuchI-
nu yu fu, tsI pu muum zund ku chu, wuchI-
nIII noom, OsI yu fI neem wIp, ApunII put
tsI yu tu fu ngI yu Istu muu mu. TsIyuteefu,
tsI pu fu ngI yu.
22
MI shut, OsI yu fIn tum Apu nIII mun
mung' tutu fu ngI yu. IjIp tosh tsup wuchI-
nu yu fu, tsI pu muum tum wufI tuk chu,
zoo nIIee: ZupIsh ApunII Iyush chee
Kunuu nup tsup wup tum zungu nIchpu fee.
AshI fI nuuk chus, nuwuu nupI yngtsu.
NIshu fI IjIp tosh tsup ksu fInts pu nupeetsI,
tfu ngI yu.
23
MI shut, zupIsh shu My sI su fI nI
nIIuf tu fu ngu, wupu fI tum, wuu nu fI tum
Apu nIII mun mung' tutu fu ngu nu yu. IjIp-
to shuch kufuk shu tpu tsee kumuch tu fu-
ngu, SIy Utu shu chIs Ipu fee tsIs kumuz
tutsIp ku chus, pchung tsu, tfu ngI tuu,
My sIs shu wupuf kufu kuu tsI kuk ndu
punI fu ngI yu. WIpuu ndu puchu fu ngI yu.
IpufI kIz puf wunu sIf chu. ApunII Istu chpu-
fee, tyu fu, wIpuu wuun shu pung' tuchIp
tsup IshI nu fu ngu nu.
24
MI shut, ApunII shu
Istu fu ngu, Pufu wu fIn shu wIp My sI su fI-
nee wuu nuu tsI wIpuum tumu pu fI ushI fu
yumu fu ngI yu. My sI su fI nI Pufu wush
pung' kunu ngu fu ngI yu. KIz pu fI tuu
kufuk tuu fu ngu, Itufu unoo ndu kupung
chI nu fu ngI yu.
25-2
Wuun shu chee tputs
ufu ngI nu shu Istu muum chI nu fu ngI yu.
KufI kI nguz kupung tmu fu fu ngee ju.
Yutu fIt tum tuu muum tmu fu fu ngee ju.
Nuwuun shuchpu tu tuuk chu fI, kIyung
Utushucheemu11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1110

D
11.30 Josue yu 6.20 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
11.31 Musu tu fu ngu nu 13,
Josue yu 2.2, Josue yu 6.25 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
11.32 Kufuk TsI pu su 6.11
tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
11.32 Kufuk TsI pu su 4.6 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu
tuu fI tum tu.
H
11.32 Kufuk TsI pu su 13.24 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
I
11.33 DunIe Iu 6.22 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
kuchIy kuch pu fI nu, wutum Iyush chee
nutsu ku nu wu. Itufu, ushI fI tuu nuu chI mu,
tfu ngI yu. My sI su fI nI Iy tumuk pu fI ushI-
fu Apu nIII mund WIp kIyung kuchIy fu ngI-
yu. ApunII Iyuu Izuu fu tupu chI ndu chI yu,
wutum sIf, tfu ngu wu, tyu fu, ndu
sumbuy tu fu ngI yu My sI su fI nI.
27
AshI fI yu, Apu nIII mun mung' tutu fu-
ngu, ApunII shu My sI su fI nee tsI Istu fu-
ngI yu tpu tsee much chI muu mu. IjIp too
tsup kumIngufung'sIn, Pufu wu fIn shu
kupung tsI yun tu fu ngI yu. Uwshu My sI su-
fIn punI fu ngee ju, wutum ApunII put ufu
Ipu nu fu ngu wu. Ndun tuu Apu nIIee puku,
Itufu Apu nIII mun mung' tutu fu ngI yu,
sumbuy tu fu ngee ju.
28
AshI fI Apu nIII mun mung' tutku,
Iyush chee tputs opee juu puchu muum
kumuch tu fu ngI yu. Opee ju fee tsIs puchuk-
chus, ufsIf shu pungI mu nIs tpu fu ngInts,
tfu ngI yu. Tputs shu unu fI tum ushI fu ngu-
nu yu. AshI fI yu, ApunII shu wusu ndu fu-
fee tsI zungu nu fu ngu, Iyush chee wIp Iwu-
chIztu mu puchu fu ngee ju. IjIp to shchee
wIp puchu fu ngI yu Iwu chIztu muu tsI.
29
MI shut, zItu mIn Apu nIII mun mung'
tutu fu ngItum sI nu. IjIp to shchee tsup
shI tu ngu fu ng sIn, mus shu sufu Chu mbee-
pImu shI unush kusu fu ng sIn, ApunII shu
kungoo puzu fu ngu, tputs shu tsu pu nu ndu-
fI shtu ufu chIch ktu fu ngu nu. Apu nIII mun
mung' tutu fu ng sIn, nuu tu fu ngu nu. IjIp-
to sh shu tputs: Pzu, tuchI tee nI, kItee nI,
tfu ngu sIn, Ipu su nu ndut ssIn, kung yusuf
zuw ushI fu ngI yu. ApunII shu Pufu wuu
wusu ndu fu fee tpu chI ngu fu ngI yu.
30
MI shut, Utu shuch shu Apu nIII mun
mung' tutu fu ngItum sI nu. TsI mbun mutu-
yu foom zufI, putum putum mufu chu fu-
ngu sIn, yuk tuu JefI coo Ituf pI fu ngu nu.
TsI mbun mutu yu fu zufI Ituf pI fu sIn,
yuk tush tundu pu nu zI, kmu nu fu ngu un
wufung tu fu nIIu, pufut ushI fu ngI yu.
D

ZItu mI nu fIn shu yuk tush pshtu yu fu sIn,
tpu tsee yutu fIt shI shpu nee IchI ngu fu
puchu fu ngu nu.
31
Itufu, Ruhu bu fI nee tsI
mshI pu nI mun tuu tupu chI ndu fu ngu nu,
wutum Apu nIII mun mung' tutu fu ngu
Iyush chee tsu ngum pu nI Istu fu ngu wu.
E
32
ZItu mI nu fI nI zupun Apu nIII mun
mung' tutu fu ngu nu. KIyung kuchIy fu-
ng tuut ssIn, sumbuy tu fu ngu zI nIII nu ju.
IchI ngu foo kumu nI muum pInu su kI nu,
wutum zupun Apu nIII mun mung' tutu fu-
ngu nu wu. Jede yo nu fI nI
F
ushI fu ngI yu. MI-
shut, BuIu ku fI nI
G
ushI fu ng tum tu, mI shut
Sun so nu fIn tum tu,
H
mI shut Jef te fIn tum tu,
mI shut kufuk DupI yu fIn tum tu, mI shut
Sumue Iu fI nI ushI fu ng tum tu, mI shut Apu-
nIIee kuk kumu nI mu pu nI IchI ngu fu sIn
ushI fu ngu nu, Apu nIII mun mung' tutu fu-
ngu nu.
33
Apu nIII mun mung' tuteef sIn,
Apu nIIee kuk puyu fu ngu nu. Apu nIIee
kuk puyu fu ngu sIn, undu fu fee wumu fI
kusI fu ngu nu yu. TIp tsI fee wunu sI fI IshI-
nu fu ngu nu. ApunII shu tpu tsee kupung
Istu fu ngI yu. Istu chInts pu, tyu fu,
Istu fu ngI yu. MInoots shu tputs yuwush
tumuz zupun shu nee fu unush kupee tu-
fu ng tuut ssIn, ApunII shu tumu zee kuk
mbu mu tu fu ngI yu, ndu kupu xu fu ngI yu.
I

34
MInoots shu tputs sumu sush kupee tu fu-
ngu sIn ndun tum muchI fu ngu nu. MInoots-
shu tputs Apu nIIee kuk kupee tu muum
ngu tu fu ng sIn, kufuk shu: Puchu yu nI,
tfu ngu sIn, Itufu ApunII shu wuu nuu tsI
tIp tsI fee tupu chI ndu fu ngI yu. Ndun tuu
zupu nI mun tuut ssIn, tpu tsee zupu nee ts-
tuu kusI fu ngu nu. ApunII wIz pu fI fI nee
punu fu ngI yu kusI muu mu. Tputs shu
Apu nIIee ndu mungoon ku sIn, suwu fu ngu-
nu.
35
MI shut, tputs Apu nIII mun mung'
tutu fu ng sIn, tpu tsee wIp tsI pu feets tuu
Itu yu mu tu fu nu yu. Sheefu, Itu yu mu yu fu,
wunI feets shu: Neewu Ipu fIsh. ApunII
Itu yu mu yu nIII yu, ttu ush tu fu nu yu. Tputs
Utushucheemu11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1111
Apu nIIee kuk kusu muum kupung ngu tu fu-
ngu sIn, zupun tsI pu fu ngu nu. KIz pu fI tuu
kIyung yuchu fu ngu sIn, kusu muum ngu-
tu fu ngu nu. Mungooz mupIy funI kIs Apu-
nIIush tuu chI nI pu, tyu fu sIn, tsI pu fu ngu-
nu.
3
ZItu mI nu fI nee ushpu tum kIyung
yuchu fu ngu nu. Zufung chu yu fu sIn, stu tu-
ngut ushI fu ngu nu kukoo tsI. MInoots shu
putu yu fu sIn pzkoo fu ngu nu. MInoots shu
kumu fI fu ngu sIn, tumun shI shush tumu-
nu fu ngu nu.
37
MInoots shu putu mbIch put
puchu fu ngu nu. MInoots shu sIfch put
ktsu peef sIn puchu fu ngu nu. Nutsuk sIn
zupun puchu fu ngu nu. Muu cheets tum
IchI ngu fu Itu tsI fu ngu nu. Wutu nIf
kuchu fu ngu tus shu kumuf tu fu ngu nu yu.
Wutu ngush ndu nu fI mufIz put tuu fu ngu-
nu.
38
Tsup puzup xIy tut ushI fu ngu nu-
yu. Much pI tum xIy tut ushI fu ngu nu yu.
Pungus ndu nu fI wuchush pshtu yu fu sIn,
unush muu fu ngu nu. Kus yutu fu ngI tuu,
Itufu Apu nIIee kusu muum ngu tu fu ngu nu.
Yutu fIt shI shpun tputs yuwuu upunII pun
ush ku nu unoo ndu mungoo nu fu ngu nu-
yu. Itufu, ApunII shu wuu nuu tsI tIp tsI fI
kIz puf chI nu fu ngI yu.
39
Apu nIIee kuk ufu
chI nu yu fu sIn, ndu kupeet ku sIn, ApunII-
shu: SIyuu ksu mIsh chI nuk tu nu, tfu ngI-
yu, wutum Apu nIII mun mung' tutu fu ngu-
nu wu. Iy zItu mI nu fI nI zupun Apu nIIee
chI nu fu ngu un Apu nIIee WIp pu muum
kIz puf zundu fu ngu nu. MIkee fu kusu ngI,
tfu ngu nu. Zundu fu ngI tuut ssIn, ndu
pufu ngu nu yu.
40
ApunII shu: Xumu chI,
IpufI zungun ku chu fI, zupun tputs sIyu put
wushu nund shu tupu chI ndu chInts pu,
tfu ngI yu. Ndumu ApunII WIp Iyush kus-
chu, ApunII ufu Iyuuts tum chI nu fu ngI yu
tupu chI ndu muu mu. AshI fI unu mun shu,
Wushu nund shu sIyuu tupu chI ndu chInts-
pu, yutu fIt shI shI fee tsI Izuu fu tuchIng chI-
mu, tfu ngI yu zItu mI nu fI nee tsI. AshI fI
wushu nund Apu nIIush shu nIy chInI pu.
AshI fu chu, zItu mIn tumu fu ng pu fee
shIng tum tsu, ufu Apu nIII mun mungIs
tutung tsu, nuw sIyuu tshI nu.
12
1
AshI fI Iyshu Isus chI chI nI zItu mI-
nu fI nI tumu fu ng pu fI ushI fI tum
Apu nIIIsh tuchI tee nI.

Iyu shuch tputs


wunIp ItsIn su fu tuchI tu fu ngu nu? Zupun-
chu tuchI tu fu ngu nu. AshI fI tuchI tee nI
tInu. Yutu fIt shI shI fee tsIs wuts tu tyu fus,
ApunII shu mu fI shu tchI tung tsu. Nupuz
tputs kIyuk chI pu fu

wundu ju ufup IfI-


puch? Itufu, xunu fuch IfI pu muum wufI-
tu fI yu. AshI fI sIysu ushIk puz ushI fI tum
shIng tsu. Apu nIIeetsImu fI tuchIt pI tus,
ushI fI yutu fIt shI shee kupeeteefus, xunu-
yu fus tchI tu ngInts. Sumbuy tufInts pu.
Pup tsu, yutu fIt shI shI mun xufu fInts pu.
2
TuchIt kus, ufu Isu soo chI nung tsu utInu.
Isus yusI nu mun kIz puf kIyung kuchIy-
fu ngI yu. Tputs shu tpu zuk sIn zufung chu-
fu ngu nu. Itufu, unu mund Isus tsI yun tu-
fu ngee ju. PuzI fu ngee ju. Ufu Wupu fee
kuk chI nu yu fu, YushI ngoo kusI yu fu fI,
tpu tsee tupu chI ndu chI mu, tyu fu, kIs
Apuf shI tpu tsI fIp tI tuu chI nI pu, mungush
chI nu ku tyu fu, ndu sumbuy tu fu ngI-
yu. Sheefu, IchI ngu fu wumu fI kusI yu-
fu, tsI pu tsee kumu ngee shu, nu kIs shu
Wupu fIsh tuu kI yu. KIz puf kufuk wumu fI
kusI fu tuu kI yu.
3
AshI fI Isu soo ufu chI nung tsu. Yutu-
fIt shI shpun tputs Isu soo kIz pu fI tuu
kIyung yuchu fu ngu sIn, ushI fI tuu ndu
sumbuy tu fu ngI yu, Wupu fee kuk wuts tu
ndu, tfu ngI yu. AshI fI sIysu shIng tum tsu.
4
YushIng sIyuu kusI muum zundu fu ng-
tuu, sIy nduj, tfungus, kIz puf tu fu ng su.
Apu nIIee kuk Izuu fu puyu chI mu, tus,
tsI pu nee ts tuu tIs chI nu fInts pu, sumbuy-
tufInts pu, utu shI nu.
5-

ApunII kuk sIyuu umku? ShIy


nuwuu Ipuf tu nu, tchu. MuzI nung tsu,
yusuf mungee ts Is p'tseechIntspu.
IpufI shI yuu chI nu kI nu, utIyu.
KIyung kuchIy kInuu fee shu, ApunII
mungu pu fee nuwuu kIyung yuchu kI yu,
tfInII pu. AshI fI nuwuu ufu ngI nu shu
chI nu pu ndu utufI shI yuu yuchu kI nu.
MI shut, shI yuu wuneek chu fI, mungIsh
kupung muntsu fInII pu. Nuw shI yuu
Ipuf tu nu utInu. ShI yuu ksu mIsh
chI nu kI nu. Nuw Ipu fee tsI IchI ngu fu
wuneek tu nu,
tchu Apu nIII Iyuu tsI.
7
AshI fI sIysu
Isus chI chIs kIyung kuchIy kInuu fee su,
Utushucheemu11 , 12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1112

D
12.7 2 Sumue Iu 7.14 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
12.5-11 Tuyu sI mu 8.2
tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
12.3-11 Tuyu sI mu 8.5, mIshu SuImo 89.32 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
12.18 Tuyu sI mu 4.11-12 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu
tuu fI tum tu.
ApunII nuwuu upuf pu zI ushI fu wunee ku-
ndu, tng tsu. Tyu fus, sumbuy tufInts pu,
sIyuu tshI nu. Iy tpu tsI nI ush kI tu mu nI-
yu. Ipu fee tsI nI tuyup stu ku nI yu, mI shut
wunee ku nI yu ufu ngI nu shu mungoo nu-
muu mu. AshIk puz ush kI tum tu ApunII
Iyuu tsI.
D

8
Itufu, Iyuu ndun nuu wuneek-
chu, yushIng chIch tumu pu fI ushI fu
tuuch pu fI nI yu.

NIIuf wupuf ndu nu fI,


tumu fee ju? Wupuf ndunI, wuunI kunung-
kI yu. Itufu, wupuf tuufu, wupuf shu
wIpuu chI nu ku, yutu fIt kunung tu pu tu
wunee kI yu. AshI fI ApunII shu Iyuu ush kI-
tum tu. ApunII wIpuu IchI ngu fu wunee-
kI yu. ApunII ndun nuu shI yuu wunee ku,
ApunII chee zIsh wIpIsh, tunuf tIsh chu.
9
NIIuf tu mu sI nI upu fI nI Iyuu wunee fu-
ngu, Iyshu muzI nu fu ngI nI yu. Apu fee tsI nI
kuk puyu fu ngI nI yu. AshI fI

ndu shu ufu-


ngI nu shu Apu nIIeetsInu shu kuk muzI nu-
muum wufI tuk? MuzI nuk chu nI, ufu tu-
mu fI kIs tuu chI nI pu.
10
MI shut, upu fI nI
Iyuu wunee fu ngu, nutu mu sum wunu sI fI
tuu muum wunee fu ngI yu. Itufu, ApunII-
shu Iyuu wunee ku, ufu tu mu fI wunu sI fI
tuu muum wunee kI yu. Wuu nuuts tu mu fI
mungooz ItsIn su fu chI nu muum wunee-
kI yu.
11
Wuneek chu, kIyung kuchIy kunI,
mungI nI muntsu ku nI yu.

Chu ku ju kIyung
kuchIy ku kIs tuuch? Itufu, wunee shIsh
pus tu ku chu, ufu ngI nu shu Apu nIIee
mungoon kI nI yu. Yutu fIt shI shee kusu ku-
nI,
E
mungooz mupIy muum tuu ku nI yu.
F

12-13
AshI fI zuwu nIIee, ItsIn su fu tuchI-
tu muum ksu fInts pu. KIyung kuchIy kI-
tuu tIs, nIz kI tuu tIs, tchI tung tsu, sumbuy-
tufInts pu. Ash ku chI nuu fee su ItsIn su fu
tuchIt ku chI nuu fee su, tputs, WutsI pu fee,
pInu such pu fI nu, utI tuu, Itufu sIyu mund
pukee fu tuchIt chI tum pu fee. Suun pu tu tIs
mungee ts Is tuwIz puf tung tsu, nuw sIyuu
Isus chI cheets Is tshI nu.
14
Tputs put mupIy fus tuung tsu. Tputs
sIyuu nutsu kI tuu, mun tu kI tuu, sIysu
tsI yun tu fInts pu. Yutu fIt shI shee Izuu fu
kpI tung tsu.

Ndun nuu ush kus tumu fI


Apu nIIush pshtu chIs?
15
AshI fI pup tsu,
Apu nIIee mupIy fInts pu. ApunII shI yuu
Istu chInts pu utIyu. Itufu, sIysu nguteefus,
ApunII nuwuu Istu chee ju, ndu mbu-
fee, tk chus,

tumu fee ju sIyuu Istuch?


MInu mu fI tputs Apu nIIee tsI yun tu yu fu,
kusu yu fu,

wunI pu ju tpu tsee tuputs-


tuch tum pu fee?
1
MI shut, IzunII pu tuf tIs
wunu sI fI tuung tsu. MI shut, ufu Apu nIIee
chI nung tsu, Apu nIIee mupIy fInts pu.
Nupu zItu mI nu fI nI Esu wu fI nI, Isuu ku fI nI
wIpu, Apu nIIee mupIy fu ngI yu. WIp Iwu-
chIztu mu tuu, wupuf ndu tu mu tsI pu chu
uwuum ApunII put tsI yu tu muum wufI tu-
fu ngI tuu, kufu kuum nu muum wufI tu fu-
ngI tuu, ushI fI tuu Apu nIIee mupIy fu ngI yu.
MufIz kuyu tu fu ngu, MufI zI mun tsI pu kI-
nuu feenu,

tumu fI ApunII nuwuu Istuch?


tyu fu, kutu nguts wumIn Apu nIIee kusu-
fu ngI yu.
17
Sheefu, zupIsh shu wupuf shu
tsI pu muum wufI tu fu ngu, Apuu nuwuum
ApunII put tsI yu tu ngu ndu mu. Nuwuum
Istu ngu ndu mu, tfu ngI tuu, tunu fu ngI tuu,
wupuf shu pInu su fu ngI yu, wutum wIp
sIf Apu nIIee mupIy fu ngu wu. AshI fI
sIysu Isus chI chIs shI fInts pu, mungIp tIs
tuung tsu, utu shI nu.
18
SIf tu mu su zItu mI nu fI nI Apu nIIee
kuk muzI nu yu fu sIn, kIz puf punI fus tu fu-
ngu nu. Itufu, Iyshu Isus chI chI nI ush kee-
zI nI, Apu nIIee kuk kIs muzI nu ku nI yu.
SIf tu ApunII My sI su fI nee: Tputs put
nuwuu nu tsI yut chI mu, tyu fu, muchIp
SInu yush sumus tumu pu fI ushI fu kufu-
kuf tuf ushI fu ngI yu.
G
Msus shu kuntsee-
fup muchI mun puntsu fu ngI yu. KIz puf
kufIy tufu ngI yu. MI shut, mu mu fu kufu-
kuf tuf ushI fu ngI yu.
19
Sheefu, ApunII
wusu ndu fuf wuku fush wIts puu tyu fu,
ApunII shu tsI yu tu fu ngI yu. Tputs shu
muzI nu fu ngu sIn, kIz puf punI fus tu fu ngu-
sIn, My sI su fI nee ts shu: NImun Apu nIIee
Utushucheemu12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1113

H
12.20 TushI tu ngu fu ngu 19.12-13 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
I
12.29 Tuyu sI mu 4.24 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
muzI nu muum wutsIs shu pu fee. Anoo
muzI nuk chu nI, tsI puch pu fI nI yu, tfu ngu-
nu.
20
MI shut, My sI su fIn tum tpu tsee
wunee fu ngI yu,
Pup tsu, muchIp puk chI yum nuu fInts-
pu. Tputs umb nuu yu fu, muu chee putut-
ku chu, sIysu unoo tpu tsee putu mbIch-
pu tu fI pchung tsu, ndun tuu tI ushI fu
tofoo put pchung tsu. Muu chI chI nuz
kundun ku chu unu pchung tum tsu,
H
tfu ngI yu.
21
My sI su fIn shu wuunu, Nuw
kIz pu fI punIk tu mu nu, tfu ngI yu.
22
Itufu, Iyshu unoo nu ndu chI nu ku nI-
yu. Iyshu Isus chI chI nI nIII tu fI tu chI nu ku-
nI yu. Apu nIIIp wutsu pu nu umb kunI ndup
kusu muum chI nu ku nI yu. ApunII wutsu-
pun Ifu su fIn tum sufu, yuwush tputs
mungooz mupIyf sIn tuu ku nu umb chI nu-
ku nI yu. Anush ApunII wusu ndu fuf zupun
nu kIs Apu nIIee ungIf tu ku nu yu.
23
Iyshu
unush kIs shu nIy muum chI nu ku nI yu. Iy
ApunII tu nI chu wIpI nI. ApunII Iyuu sufI nI
wIf ku fI mun yundum tuu fI yu. ApunII tpu-
tsee mung' IchI ngu fu nuts tu kI yu. AshI fI
yuw tputs yutu fIt tuuku unoo ApunII
wuunu wunI chI yu. Itufu, ApunII Iyuu
mungee tsI nI Izuu fu tuchI ngu fu ngI yu.
AshI fI Iyshu tsI puk chu nI, Iy kunI nI Apu-
nIIush pung' kIs shu nIy chInI yu. ApunII-
put tIp tsI fI IchI ngu fu nI shu nIy chInI yu.
24
Iy Isus chI chI nI Isu su mun mungI nI
tut kI nI yu. Isus chu Iyuu tupu chI ndu fu ngI-
yu. Kunee sIch k'kuz Iyuum yushI ndu fu-
ngI yu. Wuun pu tu ufsI fI Iyuu mungee tsI nI
tuchI ngu fu ngI yu. SIf tu mu su ApunII
Abe Iu fI nee ufsIf pufu ngu, Nu tpu tsee
Izuu fu wunI chI mu, tfu ngI yu. Itufu, nu
Isu soots shu ufsIf puku, Tpu tsee mung'
nu Izuu fu tuchIng chI mu. IchI ngu fu yuf-
chI mu, tfu ngI yu.
25
AshI fI Apu nIIee kuk ngu tInts pu.
ZItu mI nu fI nI Apu nIIee kuk muzI nu fu ngI-
tuut ssIn, ngu teef sIn, ApunII shu kIz puf
wunee fu ngI yu. AshI fI pup tsu, sIysu
Isus chI chIs shI fInts pu. ApunII wuu-
nuu tsI wIp zungu nee fu, Iyuu ItsIn su fu
Wupu fee kuk kumu nI fu ngI yu. AshI fI
nu In Apu nIIee kuk kupeet kI nuu feechI,

yupee ju kumung chIch? WunI ndu ju


kumu ngu muu mu.
2
ApunII sIf tu mu su tsI yu tu fu ngu,
tsup shu kIz puf munduz tu fu ngI yu. Itufu,
ApunII shu nutu, Pup tsu, kus ku chu fI,
kumuch tu kchu fI, tsup mI shut kunInd tum,
zuf tum, tsup tum, tsu nguch tum, IchI ngu-
fu zpu zu chI yu, tfu ngI yu.
27
Iyuu Pup tsu,
yusuf muu chI IchI ngu fu zpu zu chI yu, tyu-
fu, IchI ngu shu muu chI mus sImu shee tsIp-
chI yu, utIyu. SheefufI, mchu shImu shee
wuyu chI mu, utIyu.
28
AshI fI Apu nIIush
ufu tu mu fI tuu muum chI nung tsu, wutum
unoo mu fI mchu shI mush tIn chu wu.
ApunII Iyuu tupu chI ndu fu ngu, ufu tu mu fI
kIs tuu chI nI pu. AshI fI ApunII put tsI yut kus,
Wup pu fee, Apuu tng tsu. MungIp tuf tIs
Apu nIIee ungIf tung tsu.
29
Pup tsu, ApunII,
sumus tumu pu fI ushI fu yutu fIt shI shee IchI-
ngu fu much chI yu.
I
AshI fu chu, Isu soo tsI mu fI chI nung tsu,
sIyuu Isus chI cheets Is utu shI nu.
13
1
AshI fI zuwu nIIee, suun pu tu Isu-
su mun zuwunII tIschu. AshI fI suun-
pu tu tIs chI nung tsu, mupIy fus tuung tsu.
2
MI shut, tputs sIyush kus ku chu, tunu feets-
tuu ndun tuu putu fus, ufu unoo Istung tsu.
ZItu mI nu fI nI tpu tsee sIf Istu fu ngI yu, tunu-
feets tuu muf tu fu ngI yu. Ndu nuts tu fu ngu,
Apu nIIeem wusu ndu fu fee muf tu fu ngI yu.
3
MI shut, yuwuu tputs Isu su mund kuk
tumu nu fu ngu unoo nuyu nI kus, yuw
kIyung kuchIy ku un nuyu nI kus, Istung-
tsu. Nuwuu ush kI nuu feesInu yu ushI fu,
kIyung kuchI yuch tum pu fI nu, tyu fus,
mungI shIs chI nu yu fus, Istung tsu.
4
MInoots shut zuwu nIIee, tchInts pu.
Ufu wunu sI fI IzunII pu tuf tIs tuung tsu. KIz-
shu wuzu fu nIIIptuf tum wunu sI fI tuuch-
pu. Tpu tsee nIII tu fIt yutu fIt putut kI nuu-
fee su, ApunII sIyuu Izuu fu wunI chI yu.
5
MI shut, kufI kI nguz tmu fu fInts-
pu. Yuwu fI muu chI puyu kIs unoo mu fI
puyung tsu. Wutum Iyuu ApunII utuwu,
Utushucheemu12 , 13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1114

D
13.5 NIshu fI yuwuf tu tum Tuyu sI mu 31.6 tu utI tum tu, Itufu, Josue yu 1.5 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
13. NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 118.6 tu utI tum tu.
F
13.8 MuIu kI yu su 3, tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
13.20 SuImo 23.1 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
SIyuu ufu Istu chInts pu.

Antuu tI puk-
chI yum sIyuu kusu chee zI?
D
tfu ngu wu.

AshI fI, Iyshu:


ApunII ufu nuwush tuu kI yu.
AshI fu chu, nuw shu tpu tsee ndu
punI kI.

Chu ku ju nuwuu kusI ku kusIch?


PInu su ku nu yu,
E
utI nI yu. ApunII kuk tu,

ushI fI muyuu-
mu tmu fu chIch? utInu.
7
SIf tuyups tum pun sIyuu Apu nIIee
kuk tuyup stu fu ngu nu. Tuyup stu fu ngu sIn
wunu sI fI tuu fu ngu nu. AshI fI sIysu unoo
mbI zu fInts pu. An tumu fu ng pu sI nu yu
sIysu shIng tum tsu. Apu nIII mun mungIs
tut kus, ksu fInts pu.
8
Isus ufu tu mu fI mInu mu fI k'kuz chI-
nu kI yu. NIII tu fI tuu chI nu kee ju. Yuwuf tu-
tum sIf tu chI nu fu ngu unu fI tum nu InI
chI nu kI yu.
F

9
AshI fu chu, tputs shu sIyuu
nIII tu fI tuu k'kuz tuyup stu ku, nIII tu fI tuu
tupu chI ndu muum tuuf chu tu, sIysu
unoo muzI nu fInts pu. Isu soo tsI mu fI kuk
chI nung tsu. Tputs sIyuu: ZItu mI nu fI nee-
tsI kumuch tu mu fI nI tumI nee nI tk chu,
sIysu muzI nu fInts pu.

Tumufeeju kutung-
tsI mun mungee tsI nI yuf chI nI? ZItu mI nu-
fI nI mungoo kutung tsI mun yufu fu ngee-
ju, ndu mbu fee.
10
Isus Iyuum yusI nu mun tsI pu fu ngI yu.
Itufu, Iyu shuch Utu shu chI nI ufu wundu-
fI wuku fuu puchu ku nu yu. Wund ush ku-
sIn, Isu su mun ufsI fI mung' tutu muum
pInu su ku nu. Isu soo mungoo nu muum
pInu su ku nu yu.
11
Yufu mu pun ufkuf wuku-
fuu puchu yu fu, ufsIf shu Apu nIIush pung'
yutu fIt shI shee yufu muum wuyu kI yu.
UfsI fee wuyu yu fu, wuku fuuts shu wunuts
yyu fund sIn, yuk tush tundu pu nu zI shI tu-
ngee fund sIn, chu pu ngup sumusput much-
ku nu.
12
Isus shu ushI fu ng tum tu. Wupu fee
kuk tumI nu muum, chu pu ngup tum kIyung
kuchIy fu ngI yu. UfsIf kushIndeefu, tsI pu-
fu ngI yu. Iyuu yutu fIt shI shI fI nI tuchI ngu-
muum tsI pu fu ngI yu.
13
Iyuum Istu muum
chu pu ngup yutu fIt shI shpu nee ts puz ushI fu
puchu fu ngu nu Isu soo tsI. AshI fI Iyuuts shu
Isu su mun wumIn kIyung yuchu kI tuut-
ssIn Iyuum puzI muum wunI ndu ju.
14
NIsh
tsu pu fu nu sush mupIy fuch tuu muum
wunI ndu ju. NIsh ufu tu mu fI tsu pu fu nu-
sush tuu chee zIch, ndu mbu fee. AshI fI yu,
Ufu Apu nIIush pung' mupIy fu tuu muum
chI nung tsu. Anush ufu tu mu fI kIs tuu chI-
nI pu, tus, unoo tsI mu fI chI nung tsu, tInu.
15
AshI fI yu, Isu su mun shu mungI nI tut ku-
nI, Apu nIIeetsImu fI ItsIn su fu chI nu yu nI.
Iy ApunII tu nI chu wIpI nI. ApunII tIp tsIf tu-
nI chu. AshI fI yu, ufu tu mu fI tpu tsee kumu-
nI mun tu fus tuung tsu.
1
Suun pu tu tIs Istung tsu. Tputs muu chI-
fI pshu tu ku, sIysu Istung tsu. Ngu tu fI tIs
pu nung tsu, pchI ndInts pu. ApunII unoo kIs
nup kI yu.
17
WuchI nuu ksu tu mu pu nee kuk
kpI tInts pu, tumI nung tsu. ApunII uwuu
Ipu su fu ngu, Nuwuu tpu tsI fI ksu tung chu.
Wunu sI fI tuu muum tuyup stung chu, tfu ngI-
yu. Ksu tu mu pun shu wuchIn sIyuu ndu Istuk,
sIyuu ndu tuyup stuk, ApunII shu wunI chI yu.
AshI fI sIysu wuchI nuu kuk puyung tsu.
KIyung yuchu fInts pu. Anoo kuk puyuk chus,
ksu tu mu pun shu mung' kIs sIyuu Istu chI yu.
18
AshI fI Iyuum, zuwu nIIee, ApunII put
tsI yu tung tsu. Iy Apu nIII mun mungI nI
mupIy funI tuu ku nI yu. Ufu Isu soo tsI mu fI
kuk tumI nu muum chI nu ku nI yu. NIII tu fI-
tuu k'kuz chI nu chee zI nI.
19
Nuwuum tum
ufu ngI nu shu ApunII put tsI yu tu ngu ndu-
mu. Sheef us, ApunII wuunu zund ku,
nuwuu sIyup mus zungu nIchpu fee.
20
AshI fI yu, nu wup pu fI kumu nee nu.
Zuwu nIIee, ApunII sIyuu kupung chI nu kI yu.
Ipu fI mu nI ufsIf ufu tu mu fI tpu tsee tupu chI-
ndu chI mu tu, wIp tsI pu fu ngI tuu Itu yu mu-
fu ngI yu. Nu ufu tu mu fI tuu chI yu. Iyuum
yufu mu pu nee tuu kI yu, mIshu Iyuum tum
ksu tu mu pu nI tuu chI yu.
G

21
AshI fI zuwu nIIee,
Apu nIIee kuk puyu pI tus, ApunII sIyuu
Utushucheemu13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1115
Izuu fu Istu chI yu wuu nuu tsI kuk puyu muu-
mu. Sheefu, Iyuu wuu nuuts tu mu fI mungooz
chI nu muum Istu chI yu, wutum wuunu wIp
Iyuum tsI pu fu ngu wu. AshI fI zuwu nIIee,
Apu nIIeetsI wIp ufu, Wup pu fI, tng chu.
Yuwu mund Iyuu Istu fu ngu, ufu tu mu fI ungIf-
tu yu fus, Wup pu fI tng tsu. AshI fI shIng tsu.
22
Nu sIyuum mungee ts Is p'tsImuum
yundu fu ngI nu. AshI fI sIysu muzI nung-
tsu. Nuwuu kukI mbI zu fInts pu. Zupun
ufu ngI nu shu yundu muum tuuf chu. Itufu,
nutu mu fI puk chI mu fI yundu fu ngI nu.
23
Zuwu nIIee Tmo te yu putu yu fu sIn,
tumu nu fu ngu nu. Itufu, nu tushI tu ngu fu-
ngu nu. AshI fI Tmo te yu nuwush kus-
kI nuu fI yu, nuwu put Ipu nee fu nI, sIyup
nup chI nI pu.
24
AshI fI zuwu nIIee, nu wup pu fee.
SIyuu IchI ngu fu chI nu kI nu. Ksu tu mu pu-
nee wuchI nuu chI nu kI nu. SIyush chee
IchI ngu fu chI nu kI nu. AshI fI sIysu tpu-
tsee kumu nIng tsu. Isus chI ch tum tputs,
nIshuch tputs Itu II yu shchI nuwush shu-
nI yu fu ng sIn, Utu shu chee chI nuk tu mu-
nI chu, tfu ngu nu yu.
25
ApunII ufu tu mu fI
sIyuu Istu chI yu. AshI fI zuwu nIIee, nu
wup pu fee.
]Wutum chu tsI yuts sI.|
Utushucheemu13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1116
1
1

Zuwu nIIee, tumu fIm su, tuu fIs?


Nuw SundeekI sIyuum kIfu kuu
yundu kI nu. Nuw ufu Isus tu nu wmuch tu-
shI nu. Apu nIIeem ushI fI tu mI nu. Wutum
Is kI f sut Iychu kufu ku fI nI.
Nu kIfuk sIyuum yundu yu fu fI, zungun-
chInts pu. SIy nIsh Utu sh tsu pu fu nus
pseef tu fus, tunu fIp nuu tu mbu fu ngIs
ufupI unoo mIs, sIyuum yunduk tu-
nu. SIyuum Ako pu fIn chI chee mIs
yundu kI nu.
Ashiriya, zuwan!!ee, Sambaytarintspa;
Apan!!ee izuuru mangoonangtsa,
nuw siyaa atashina
2-4
Ufu nee yu suktI schu, ushI fI tuu
yusuf mungee ts Is p'tsIchIntspu. Iy Apu-
nIII mun mungI nI tut ku nI, unu mund
Sandeekurini
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Sandeekurini yandarangu anootsi
(WusI nu nuts tung tsu MutI wu fI nI 13.55, Wungu fI nI 7.2-5, Tuyus pu tum pu nI 15.1-21, GIu tus sh-
chee mu 2.9, KIo sen shu chee mu 5.7.)
Sundee kufI nI, Isu soo zoo nIII mu nu. Isus chI cheem ksu tu mu pu nI tuu fu ngI yu Ifu su fIn shu. AshI fu chu,
Utu shu chee tputs yuwuu Isu soo mungoo nu fu ngu nu unoo tuyus pu tu fu ngI yu, unoo ksu tu fu ngI tum tu.
Utu shuch kufuk nutsu fu ngu nu Isus chI cheetsI tpu tsI. AshI fIy IstI wu fI nee puchu fu ngu nu.
IstI wu fI nee puchu fu ngu sIn, unu mun shu Isus chI chee zupun putu fu ngu sIn, tumu nu fu ng sIn,
kIyung yuchu fu ngu nu. Isus chIch shu Ifu su fI nuu kusu fu ngu sIn, pseef tu fu ngu nu, nIII tu fI tup tputs
wutsu pu nu suwu fu ngu nu yu (Tuyus pu tum pu nI 8.1-4, 9.11). Pseef tu fu ngI tuut ssIn, ush tuu ndu
sumbuy tu fu ngu nu Isu soo kuk kumu nI muu mu. Itufu, Sundee kufI nI wund Ifu su fI nush tuu fu ngI-
yu, uwshu suwu fu ngee ju. AshI fIy unpuf pu fee Sundeek kIfu kuu yundu fu ngI yu wuun shu chee mu
tputs yuwuum Isu su mun kuk pseef tuf sIn tuu fu ngu nu unoo mu.
AshI fI yu, nu yuwuu kumu nI fu ngu unoo kumun chInII pu:
A. 1.1:

TumufImsu, sIyuu? UtushuchIs. SIyuum yuwuumIs ufup pseeftufu tuukIs unoomIs


yundukInu.
B. 1.2-18: YushIng sIyuu tumunduku, mungIs kupung muntsufIntspu. MIshut, yushIngoo kuk
muzInufIntspu. ApunII sIyuu chInuku ufu IstutufIyu. AshIfIy mungIs kIs tuungtsu, utInu.
C. 1.19-27: Tputs, ApunIIee mungoonuktunu utItuu, Itufu ndu ApunIIee kuk puyuku,
mungu ngIchku utIyu. AshIfIyu, ApunIIee kuk zufumputufI chInungtsu, tumInungtsu
utushInu sIyuutsI.
D. 2.1-26: Tputsee IchIngufu chInungtsu. PukIfeetstuutu, wIfuk'cheetstuutu, tutsumoofu
chInungtsu. MIshut, tputs kIyung kuchIyku, sIysu Istungtsu, nIyfIntspu.
E. 3.1-12: MuntsIfI tsIyutIntspu. MungIptIs tuungtsu.
F. 3.13-18: MIshut, tputsee nutsufIntspu.
G. 4.1-17: MIshut, muuchtunguz kupung tmufufIntspu. Yuw tputs muuchtunguz tmufuku
un ufu tputsput nutstufIyu.
J. 5.1-6: KufIkpunee tputs yuw pukIfee kIyung yuchukunu unoo ApunII Izuufu wunIchIyu.
I. 5.7-12: ZuwunIIee, kIyung kuchIykus mungIs muntsufIntspu. ApunII sIyuu ksumIsh
chInukIyu. AshIfIy sumbuytufIntspu, wutum Isus mussIfI kuschuwu.
J. 5.13-20: SuunpututIs Istungtsu mungeetsIs yufumuumu. MIshut, tputs kus yutuku,
sIysu ApunIIee Istumuum mushungtsu. IsuschIch yutufIt tuukInuufIyu, sIysu mungoo
p'tsImuum Istungtsu yusuf Isusush tuchItumuumu. AshkuchInuufeesu, ApunII sIyuu
kIs nupchIntsu. AshIfIy shIngtsu zuwunIIee. Nu wuppufee.
Tfu ngI yu Sundee kufI nI.
Sandeekurini Isus zoon!!imuna wirkari
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1117

D
1.10-11 SuImo 37.2, mIshu Is ysu 40.6-8 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
1.17 MuIu kI yu su 3.6 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
YushIng' Iyuu kIyung yuchu ku, ufu tu fI
ndu uchIm tumu ndu kI yu. Ash ku chI nuu fI
Itufu sIy Apu nIII mun kuk kIz puf tu yu fus,
putsI su yu fus, Itum su yu fus, kusIk chus,
ushI fI ufu ngI nu shu Apu nIIee mungoo-
nut ssu, Apu nIII mun kIz puf shu tuut ssu.
AshI fI yu, YushIng' kIyung yuchu kI nuu fI,
mungIs muntsu fInts pu, utInu sIyuu tsI.
5
YushI ngoo Itum su muum mungee mIs
p'tseeshIsh pIsh tu kI nuu fI, Apu nIIee
mushung tsu. Apuu, wIz pu fI fIsh punu-
ngu ndu mu, mungee tsI p'tseengundumu,
tng tsu. AshI fI tk chus, ApunII shu kIs
Istu chI ntsu. Ufu kIs Istu tu fI yu.

Antuu tI
Isus: Muyuu mu mushukshu, tufee ju?
ndu. KIs Istu chI ntsu.

Itufu, mush kus,


Apu nIII mun mungIs tuteefus, mushung-
tsu.

Kumu pu Istu ku Istu chI yu? tfInts-


pu. AtI nuu fee su ushI fu, wufus tumu pu fI
ushI fu pu tuut ssu.
7-8
Nupun chu: pukIch
kumbus tu ku chu, wufu su wIndu wIndu
zuw zuw ush tu fI yu. Ash kI tum su, pIyu fI
chI nu kus. MI shut, kumbu suf pukIch
kumbus tu ku chu, Iwu zI fI zupun wufus tu-
kI yu. SIy ush kI tum su Iwu zI fI tsI yut kus.

Tumufee ush kI nuu fIs, ApunII Istu ku Istu-


chInts? Istu chee ju, ndu mbu fee. AshI fI
Apu nIIee mungIp tIs mushung tsu tInu.
9
SIy nu pukI fI tuu tee su tuu kus, mungIs
muntsu fInts pu. ApunII shu sIyuu kIz puf
Istu kchu, unu mun shu mungIs kIs shu pu
tuut ssu.
10
SIy ushpu tum tIs kuf kIf tuu-
tee su tuu kus, ushI fI tuu kufI kI fI mu nIs
mungIs tutInts pu, mupIyng tsu, wutum
nutu mu su muum puyuk su wu. Itufu,
Apu nIII mun mungIs tut kI nuu fee su, sIy
kufI kI fee tsIs kunu tsIp kI tuu tee su, ushI fI-
tuu mungIs kIs tuut ssu. Wutum muu chI fI-
tIs mungIn shuch chup tumu pu fI ushI fu
mIkee fu kuchu ku wu.
11
Nupun chu: kIz-
puf zuf zutku chu, chI fI chIf ndu yutu fIt
muwI fu kI yu. MuwI fu yu fu, kufus kI yu.
Sheefu nupu muum wunu sI fee ju.
D
SIy
ush kI tum tu muu chI fI tIs. Yusuf kufI kee
ufu ngeem putu muum zund kI tuu tee su,
ushI fI tuu ufu muu chI fI tIs kuchu kuchtu-
chI yu. AshI fI kufI kee chI nu fInts pu, nuw
sIyuu utu shI nu.
12
KIyung kuchIy kus,
YushIng' sIyuu kupung tumu ndu kI nuu fI,
Itufu kIz puf tuk chus, mungIs kIs tuuch pu-
su. ApunII utee ju, Tputs nuwuu chI nu ku,
unoom nuw shu tuu fu shIsh punu chI mu,
utIyu. AshI fI, sIyuu yushIng' tumu ndu-
kI nuu fI, Itufu sIy Apu nIIee ufu chI nu-
kus, ndu kusu kus, ApunII shu sIyuum
tuu fu shIsh pu nuch pu fee.
13
Itufu, sIyuu
yushIng' tumu ndu ku unoo:

Muyuu mu
ApunII nuwuu ush ku ndu? tfInts pu.

Antuu tI ApunII yutu fIt shI shee ushI-


muum yusu fee ju? AshI fu chu, ApunII
chI yuu yutu fI tum nu muum pInu su kI-
tum tu.
14
Itufu, chIy ngu tIch yutu fIt shI-
shee tmu fu kuch, unoo chI nu chI nuw
ush kuch, mungI shIch puyu tuf chI.
15
Ash ku chI nuu feechI, kupung yutu fIt
tuu kuch, tsI puch pu chI, YushI ngush shu pu
tuuch chI.
1
AshI fI Apu nIIee yutu fI tum
nu kus, suun tu fI ngu tIs ngI chInts pu,
zuwu nIIee. YushIng' sIyuu kusI yunts pu
tInu.
17
Itufu, ApunII chI yuu yutu fI tum nu-
muum wunI ndu ju, chI yuu wunu sI fI Istu-
kI yu. Apu nIII mu fI Iyuum tuu fu shee mu nI
wunu sI fI mush Istu kI yu. NIII tu fI tu mu shee
Istu muum wunI ndu ju. ApunII k'kuzee
tsI mbun puyu kee ju, mInu mu fI chu puyuk-
shu. Mungush nIII tu fI chI nu tu fee ju.
E

Tumufu zufee, mIshu tsu ngu chee tInu-


fu ngu Apu nIII? TunI muu ndu puk chI yum
chI nu tu fI yu. AshI fu chu, ApunII Iyuum
tuu fu shee mu nI ushI fu ng tum tu.
18
ApunII
wuunu zundu fu ngu, Iyuu tIp tsI feem
nu fu ngI yu. Wuu nu mun tu fI kuk zufu mu-
pu nI mun Iyuum tuu fu shee mu nI kunee-
sIch Istu fu ngI yu ndu yutu fIt tuu muu mu.
AshI fu chu, ApunII muu cheetsI IchI ngu fu
wunu sI fImsheets tuu tInu fu ngu, ushI fI
Iyuuts shu yutu fIt shI shI fI nI tuchI ngee fu,
Iyuum kusI fI nu shu wunu sI fI tInu fu ngI yu
Apu nIII.
AshI fI yuwuu Iy Apu nIIee Izuu fu
mungoon kI nI unoo kumu nee nu.
SundeekufInI1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1118
Mazinangantsa zuwan!!ee; siyaa
Apan!!ee kuk payumaam wanichintspa
19
Zuwu nIIee, nuwuu kukI kuupu muzI-
nung tsu. Apu nIIee kuk Ich tu fu kuupu
muzI nu ngI mu sInts. Mus tsI yun tInts pu.
ApIng su fI tsI yu tung tsu.
20
Tputs tsI yun tu-
ku, ufu Apu nIIee wunu sI fImshI fI nI putux-
tu fI yu.
21
AshI fI yu, yutu fIt shI shee Izuu fu
ksung tsu. PIyu fI chI nu fInts pu utInu.
Itufu, Apu nIIee kuk Izuu fu puyung tsu.
Wutum ApunII wuu nuu tsI kuk punu fu ngu-
wu Iyuum tupu chI ndu muu mu. AshI fI ndu
tsI yun tu muum, Apu nIIee kuk muzI nu ngI-
mu sInts, ngu tInts pu utInu sIyuu tsI.
22
Suun tu fI ngI chInts pu, zuwu nIIee.
Iwu zI fI Apu nIIee kuk mungoo nInts pu,
Izuu fu mungoo nung tsu.
23
Itufu, chIy
ngu tu fI tIch: Apu nIIee kuk mungoo nuk tu-
nu, tuch, Itufu ndu Izuu fu puyu kuch,
mus sI fI mbI zuk chI. IspI ngush nup kuch
tumu tuf pu chI ushI fI tum tuuk chI.
24
Tputs
IspI ngush wuu nuu tsI wunee nupu nup tu-
fu ngu, mus sI fI kusu tu sheefu, mus sI-
fI tum mbI zu kI yu yuwuu wunee pufu ngu
unoo tsI. ChIy ush kI tum tu Apu nIIee
kuk ndu mungoon kuch.
25
Itufu, kuupu
mungoon kuch, ndu ush tuf chI. Isu soo
kuk muzI nu yu fuch, ndu mbI zu kuch,
kuupu mungoo nukchI. ApunII kuk chI yuu
YushI ngoo tututs kI yu. AshI fu chu, Izuu fu
puyuk chuch, ndu kusu kuch, kIs shu pu
tuuch chI utu shI nu.
2
Itufu, tputs ndu mung pu tu fI: Apu-
nIIee mungoo nuk tu nu tu, Apu nIIee
mungu ngIch kI yu. Mung' ndu ItsIn su-
fu chI nu ku, tumu sIng sIng tuf ushku,
muntsIf tsI yut ku, un tputs Apu nIIee
ngIch kI yu, mungu tu fI: Apu nIIee mungoo-
nuk tu nu utIyu. Wuu nuuts tu mu fI ungIf tu-
ku mungu utIyu.
27
Itufu,: Apu nIIee Izuu-
fu mungoo nuk tu nu tu, wunu sI fI tum
tuu chI yu. Yutu fIt shI shI fI nI ndu nI chI yu.
ApunII kIs ushI muu nup kI yu. Anu mush
tputs ufu mxux zee Istu tu fI yu. MushI-
ndoo Istu tu fI tum chu, wutum kIyung
kuchIy ku nu wu. Yuw tputs Apu nIIee kuk
Izuu fu puyu ku un wuu nuu tsI mung'
tumI nIIuf tu tu fee ju, dun chu. AshI fu chu,
Apu nIIee kuk zufum pu tu fI chI nung tsu
utu shI nu sIyuu tsI.
2
1
MI shut, zuwu nIIee, pukI fee tputs
ndu nIy fu muum wunI chInts pu. AshI-
fI tpu tsee nIy fInts pu tunu. Isus ApunII-
chIch chu. AshI fI, Isu su mun Apu nIII mun
WIp mungIch tut kuch,

tumu fee ju tpu-


tsee nIyf chIch?
2-3
Apuz Apu nIIeem shu-
nIy kus, unush tputs sIyush kus ku mchu,
mIn kuf kIf tputs unIch chu mbI chumb tu-
fu puzu fu, wumuf kIz puf wunu sI fImshI
k'tuntumbufu, un tputs sIyush kus ku-
mchu, unoo tumu fu tus, punI fus tu yu-
fus, nupeefus, wunu sI fI mun pukeefus,
NImun k'xInungI tch pu su. Itufu, mIshu
pukIf tputs wutu nIf kuchuf k'tuntufu,
sIyush kus ku mchI tum, unoo pukI fee
pukeefus, Anush tsu push k'xInungI tch-
pu su. Ndun tuu tI ushI fu, Anshu fI xIyu ngI
tch pu su.
4
AtI nuu fee su, un yutu fIt chu,
wutum nIy fuk su wu.

Ndu shu mungI shIs


yutu fIt chI nu kus tchIs? Anoo wuts tu,
ush kuch yutu fIt tu ndu. PukI fee nIy fInts-
pu tInu.
5
MuzI nu ngu ntsu zuwu nIIee, ApunII
pukI fee tputs kIz puf chI nu kI yu. Tputs
pukI fI tuu, Itufu Apu nIIee mungoon ku,
unoo ApunII kupung chI nu kI yu. Apu nIII-
mun mung' kupung tut ku nu. AshI fu chu,
ApunII shu: Nuwuu nu chu tpu tsI fI tchu.
Apu nIIee tu fush puyu chI nIII nu yu,
uwuum pIsh tuts wunI nduchtu ju, ndu mbu-
fee.

Itufu, sIy pukI fee nIyf kus Ipu zuk su.

Muyuum shu sIy ushIk su?

Muyuum shu
pukI fee ndu chI nuk su?

Muyuum shu
kuf kI yuu tsIm shu chI nuk su?

Ndu shu kuf-


kIf tputs sIyuu kIyung yuchuk?

Ndush
untum sIyuu putu yu fu tumu nuk?

Ndush
untum sIyuu yutu fIt tsI yu tuk?
7

Ndush
untum Isu soo muntsIf tsI yu tuk? AshI fu-
chu, Iyuu yutu fIt tsI yut kI tum tu yuwuu-
tsI nI Isu soo chI nu ku nI unoo tsI nI. AshI fI
pukI fee nIy fInts pu tInu.
8
ApunII kuk
yundu mu fI nI tchu,
Tpu tsee chI nu mu fI chI nung chu.
ShuunuutsI chI nu kIs, ushI fI tum tpu tsee
chI nung chu,
tchu Apu nIII kuku. AshI fI, unoo Izuu fu
puyu kI nuu fIs, wunu sIf tuuch pu su.
9
Itufu,
SundeekufInI1 , 2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1119

D
2.23 NIshu fI yuwuf tu tum ApunII chtu fu ngu 15.6 tu utI tum tu.
tpu tsee nIyf ku chI nuu fee su ushI fus,
Apu nIIee kuk tuyu tu fI tuch pu su, wutum
Apu nIIee kuk ndu puyuk su wu. AshI fI
pukI fee chI nung tsu utu shI nu.
10
Pup tsu Apu nIIee kuk Izuu fu puyung-
tsu. Tputs Apu nIIee kumuch tu mu fI nee
kupung tuu puyu ku, Itufu mInum tuu
k'kuz kumuch tu mu fI nee tsI nI kupeet ku,
ushI fI IchI ngu fu puz kupeet ku ush kI yu.
Kupu ngu fI Apu nIIee kuk tuyu tu fItkI yu.
11
MuzI nun chu, ApunII kumuch tu mu fI-
nI: Ngu tIs mInpu kIz Imbu nguf tu fInII pu
utuwu. MI shut, ngu tIs tpu tsee pchu fInII-
pu, utI tum tu. AshI fu chu, sIy ndun tuu tI
yutu fIt putut kus, Itufu tpu tseets shu
nutsuk chus, ufu Apu nIIee kuk kupee tu-
mu pu nI tuuch pu su, wutum kumuch tu mu-
fI nee tsI kupee tee ntsu wu.
12
AshI fI, wunu sIf tuung tsu. Wunu sI fI-
tum tsI yu tung tsu. Tpu tsee yutu fI tum nu-
fInts pu. Apu nIIee kumuch tu mu fI nI kIs
puyung tsu, ApunII wunee yunts pu utu shI-
nu.
13
ChIy tpu tsee ndu nuyu nI fu nguch,
ushI fI ApunII chI yuu ndun tum nuyu nI chI-
nIII nI yu, kIz puf wunI chI nIII nI yu. Itufu,
chIy tpu tsee nuyu nI kuch, ApunII shu chI-
yuu nuyu nIch tum tu yu, kIz puf wunI muum
xufuch pu fee. AshI fu chu, nuyu nI shIptu fI
tuung tsu utu shI nu.
Mishat, tsiyatsis kamanchintspa.
Zuwan!!ee, itsinsaru
taamaam wanichintspa
14
SIy: Apu nIIee mungoo nuk tu nI chu
utI tuu tee su, Itufu ndu tpu tsee wunu-
sIf Istu kus,

muyuu mu ju un wunu sIf?

Tumufee ApunII unu mu shee tupu chI-


nduch?
15
Nupuz Isus chIch tputs wutu nIf
kuchuf k'tuntufu, mIshu mufI zI mun
kIyung kuchIy kuchu,
1
unoo pukeefus,
sIysu ngu tI fI tIs k'kIptIs: ApunII shI yuu
Istu chpu fee, tt tt ush kus, Itufu yuw
pIsh tu ku unoo ndu Istu kus,

tumu fee
wufI tuch? Itufu, Izuu fu Istu kus, wufI tu fI-
yu.
17
Apu nIIee mungoo nu muum ush kI-
tum chu. Ngu tu fI tIs: Apu nIIee mungoo-
nuk tu nu tus, Itufu tpu tsee ndu wunu sIf
Istu kus,

tumu fee un wufI tuch? AshI fI,


tpu tsee Izuu fu Istung tsu, tInu.
18
Apuz tputs shI yuu: Nu pung pu nI,

chu ku ju kuupu Apu nIIee mungoo nuk?


ShIy ndu tpu tsee Istu kush, Itufu nuw-
shu Istu kI, tk chunII,

ndu shu shI yuu


tpu zuch? Wutum uw Izuu fu Apu nIIee
mungoon ku wu.
19
Itufu, shIy shu: AshI-
fI tuu tI ushI fu mungoo nuk tu nu, wutum
ApunII mInu mu fI tu wu, tush, zufu mu-
nu zufuktI shchu. Itufu, nu nuwuuts shu
kukI muzI nung chu. YushIng' Apu nIIee
mungoo nu mu nu mungoon kI tum chu.
Ksu mIsh punI ku, tu tu tu shI tu ngut
ush kI yu. ShIy YushIng' tumu pu fI ushIp-
shu.
20
Mung shu fIt tIsh chu. Apu nIIee
mungoon kI nu utI tuu tIsh, Itufu:

Muyuu-
mu ju tpu tsee wunu sI fI Istu chee?

Ndush
mungI shImu fI tI mungoon ku fI wufI tuch?
tuuk chush,

untuu tI tIsh un wunu sI fee-


ju? ndunI. Apu nIIee mungoon kush, wunu-
sI fI tum tuung chu, tInu.
21
Nupu: sIf tumu ApunII Apfumu fI nee-
tsI, Ipu fee tsIsh Isuuk pchu ngI, mung, tfu-
ngI yu. Apfumu fIn shu, wIpuu kumu fI yu fu,
putumb chI mun wuyu yu fu, puchu mu mu fI
yyu chu, yusuf shu ApunII wuun tu tum:
Wuts tu, ksu ngI. ShIy ndu puchI ndu fu-
ngIsh Ipu fee tsIsh. ShIy wunu sIf tIsh chu,
nuwuu kukI Izuu fu puyuk tIsh chu, tfu-
ngI yu Apu nIII Apfumu fI nee tsI nI, mungu.
22
AshI fI, sIysu unufI chI nung tsu. Nupu
Apfumu fI nI Apu nIIee mungoon ku, kIs
muzI nu fu ngI yu. Anu mun ApunII Apfumu-
fI nee kIz puf chI nu fu ngI yu.
23
ApunII
wuunu yundu mu fI nI utI tum chu,
Apfum nuwuu kukI unu fI tum puyu-
fu ngI yu. ShIy nuwuu kukI mungoo nu-
fu ngush, ushI fu chu nuw shI yuu kIs nup-
kI nu.
D
Apfu muu nuw umI kuf tu nu,
tfu ngI yu.
24
AshI fI, sIysu kuupu ItsIn su-
fus chI nung tsu. Yuwuu tputs wunu sIf
tuuku unoots shu ApunII: Nee tpu tsI kIs
nup kI nu, tu fI yu. Itufu, tputs mungu tu fI
mungoo nuk tu nu tu, Itufu ndu kuupu
ItsIn su fu tuuku,

tumu fee ApunII: Anoo


tputs kIs nup kI nu tu tch? ndunI.
SundeekufInI2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1120

E
2.25 Musu tu fu ngu nu 13, Josue yu 2 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
25
MI shut, ApunII kIzuu Ruhu bu fI nee-
tsI ksu tum nupu fu ngI yu, wutum uwshu
Apfumu fI nI tumu fu ng pu fI ushI fI tum Apu-
nIIee chI nu fu ngu wu. Mung sIf tu mu su
ApunII Utu shu chee kumuch tu ku, JefI co-
shchee puchu muum nufu shI nInts, mung
tyu fu, zungu nI fu ngI yu. Uwshu nufu-
mu pun kIzush pung' mung kusu fu ngI yu
Ruhu bu fIn shI nI. Ruhu bu fI nI mshI pu nI-
mun tuu fu ngI yu. Itufu, ApunII Ruhu bu fI-
nee tsI mung' p'tseefungu, Ruhu bu fIn shu
nufu mu pu nee mung puchI ndu fu ngI yu.
Utu shu chee puchutpu tu, mInup shu
ngoots zungu nI fu ngI yu. Yuwu mund
Utu shu chee puchI ndu fu ngu unu mund
ApunII shu mshI pu nI mu nuuts tuu: KIs nup-
kI nu,
E
tfu ngu shu, mungu.
2
AshI fu chu,
Apu nIIee mungoon kuch, tpu tsee wunu sI-
fI Istu kuch, unoo ApunII kIs nup tu fI yu.
Ndun nuu ush kuch,

tumu fee ApunII kIs


nupuch? TsI puf puz ushI fuch tuuk chI.
AshI fu chu, ItsIn su fus tuung tsu sIyuu
utu shI nu.
Mazinangantsa zuwaa, misha siyaa
wanichintspa nda mantsiri tsiyatamaama
3
1
Tuyus pu tum pu neem kInu pI tus,
zufum pu tu fI kInung tsu. Suun tu fI
ngu tu fI tIs msu ngu fus tuyus pu tum pu-
neem kInu fInts pu. Pup tsu, ApunII wunee-
yunts pu, wutum Iy tuyus pu tum pun nI
puk chI tuu muntsIf tuu ku nI, ufu ngI nu shu
ApunII Iyuu wunIch pu fee.
2
Ufu tpu tsIsh
yutu fI tu muum tuu tuf chI. Itufu, tputs
ndu puk chI yum muntsIf tsI yut ku, uwush
yutu fI tu muum ndun chu, zufum pu tu fI
mung pu tu fI tuu kI yu.
3
MuzI nung tsu, kukIch kupung yutu fI-
tu muum tuu fI yu. ChIy kukIch puk chI tuu,
wumu fI kusI fI yu yutu fI tu muu mu. KukIch
nutsee tsIch Imu chIk puz ush kI yu. Nupu:
kupuu chush kuk ngu su mbuu tusu fu yu-
fuch, unu mun mungoon kI yu. Yup kukoo
kInu kIch umbI tum wunuts nuu kI yu.
Amb puz ushku chIy kukIch ush kI tum chu.
4
MI shut, botee kupu ngu kumbu suf pu
nuuku un nupun chu. KIz puf kumbus tu-
ku chu, mIkee fu tunun ku yu. AshI fI tuu,
ksu tu mu pun wuunu zund ku, tImu nu mun
puk chI fI kInu tu fu ush kI yu.
5
KukIch
ushI fI tum tu, puk chI tuu, Itufu tsI yut-
kuch,

wunInII tsI yu tuk chI wu? MI shut,


mzuts kupung tuu, Itufu pukIch sumus pu
tIfookchuch, IchI ngu fu muchIng kI yu.

AshIk puz ush kI tum tu chIy kukIch. KIz-


puf yutu fIt chu. ChI yuu IchI ngu foo tsIch
Izuu fu tuyu tu fI tu fI yu. YushI ngoo kuk
yyu fuch, tsI yut kuch, chuu nuu tsI shu
mungIch tIfook puz sheefuch, tuyu tu fI tuk-
chI.
7
Nupun chu: muu chI wIp IchI ngu fu
chI nu muum wufI tu kI yu. MungIn shuchtu,
kungush chI tuu, kpu fu ngum shI tu, chI nu-
muum wufI tu kI yu. ChI nu yu fuch, IxupshI-
ngu yu fuch, kIs tuu tu fI yu.
8
Itufu, chIy
kukIch ndu ush kI yu. Wunu sIf puyu muum
pInu su kIch, wutum yutu fIt shI shee ufu tsI-
yu tuk chI wu. MuntsIf tsI yut kuch, tspu spuz
ushI fu chI yuu tup chu kI yu.
9
Yuwup tu tum
kukIch Apu nIIee wunu sI fI tsI yut kIch unpu-
tu tum tpu tsee yutu fIt tsI yu tuk chI. ApunII
chI yuu tpu tseetsIch wunu sI fI tInu mbu-
fu ngu, wuunu tumu pu fI ushI fu kIz puf
wunu sI fI tuu tInu fu ngu, ushI fI tuu Iyshu
tpu tsee yutu fI tum nu ku nI yu.
10
K'kIptIch
Apu nIIee wunu sI fI tsI yut kIch unpu tu tum

tumu fee tpu tsee muntsIf tsI yut chIch?


Yutu fIt chu unu, zuwu nIIee.
11

Antuu tI
yumIsh kung mIsu ngu pIsh tuu tu fee ju?

Tumufee kung mIsu ngu pIsh kumush


kumu pu wushu nund ksheewuch? ush kI-
tum tIch tpu tsIch k'kuzee tsI mbun puyu-
kuch.
12
MI shut,

untuu tI k'puyunIIImun
wunu sI nuu fI mutu pun cheem yusI tuf?
ndu. MI shut,

untuu tI kIzu fun wunu sI nuu-


fI k'puyunIIeem wunu sI yusI tu fu? ndunI,
ush tu fee ju. Yuw wuunu wunu sI nuu fI
unu fI tum wunu seem yusI tu fI yu. AshIk-
puz ushI fI yu mInu mu fI mungooz chI nu-
muu mu. MI shut, yumIsh mIsu ngupshee
tIpu muum pInus tuf chI. AshIk puz ush kI yu
chIy muntsIf tsI yut kuch.
AshI fu chu, nuw sIyuu utu shI nu,
mungee ts Is yufu fu ngus, muntsI fI tsI yu-
tInts pu utInu.
SundeekufInI2 , 3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1121
Mishat, wanichintspa; tputsee
nda natsamaama
13
MungIs tuu fI nuu fI, mungIp tIs tuung-
tsu. Wunu sIf tuung tsu. Tpu tsee chI nung-
tsu. Ash kI nuu fee su, mungooz kupung
puyutssu.
14
Itufu, mungI shIs nutsu muum
chI nu kus, sIyu mu fI kusI kus tuf ushI-
muum zund kus, un yutu fIt chu. Nuw
mungI putItchu tfInts pu. AtI nuu fee su,
wuyu ngI chI fI feem kupung kInuch pu-
su. Apu nIIee kuk kuupu puyu chee zIs,
ndu mbu fee.
15
MungI shIs unu mush
chI nu kI nuu fee su, Itufu ApunII unu mu-
shee kumuch tu tu fee ju. An wutu chu chIy
tpu tsIch puyu tu fIch unu, tsu pu fu nus
kumuch tu mu fI nI. YushIng chIch chu unu.
1
Nutsu kI nuu fee su, nuwu mu fI kusI pI
tus, mungIs ufu sufIch sufIch ush tuch-
pu su. Ash ku chus ufu yutu fIt tuuch pu su.
17
Itufu, ApunII mungoo zeem punu ku un
nIII tu fIt chu. Anchu wunu sIf ItsIn su fu
chI nu kI yu. Tputs pu tu fI mupIy fu tuu kI yu.
ItsIn su fu wIts muzI nu kI yu. Nuyu nIm pun-
chu. Wunu sIf tuu kI yu. Tpu tsee tutsu moo-
fu chI nu kI yu. ItsIn su fu tsI yut kI yu. Ashku
un tputs Apu nIIee mung pu tu fI chI nu kI-
yu, mung put tuu kI yu.
18
AshI fI yu, sIysu
ushI muum zund kI nuu fee su, mupIy fus
tputs pu tuung tsu. Ash kus wunu sI fI nu-
ndIs tuut ssu.
AshI fu chu, tpu tsee chI nung tsu, nutsu-
fInts pu sIyuu utu shI nu.
Mishat, tsapurunasingaz maachirita
nda tmaramaam wanichintspa
4
1

Muyuum shu muntsIf tuuk su?

Muyuu mu wufu tuk su?

Ndu shu
muuch tu ngu zIm tmu fu kus ush kIs? Ash-
ku chus, yutu fIt shIsh sIyuu ufu ngI nu shu
kusI kI yu.
2
Kupung muuch tu nguz tmu-
fu kus, Itufu suunu yu muum pInu su kus,
yutu fIt tsI yut kus, wufu tuk su. Muuch-
tu nguz yupI tus tpu tsee puchuk su.

Antuu tI ush kIs un wunu sI fee ju?

Suun-
tu fI Apu nIIee ndu mush kus ush ku tu su?
3
Mush kI tuu tIs, Itufu ApunII sIyuum ndu
punu kI yu, wutum ngu tu fI tIs msu ngee fus
mushuk su wu. Yuwuu tmu fu kIs unoo
yyu fus, ngu tu fI tIs ungu feem puyu pI
tus mushuk su wu.
4
SIy kuupu ItsIn su fu ndu chI nuk su.
Yutu fIt shI shee chI nu kuch, ufu Apu nIIee
ndu shu chI nuk su. ChIy yutu fIt shI shee
putsI su pI tuch, Apu nIIeem undu fu fI
kInuch chI.
5
NItuu tI ApunII kuk mungu
tufee ju, Tpu tsI fI shI nuwuu nuu tsI kunI
mungush pshtu fu ngu fI, ushI fI unoo
tpu tsI fee tsI puchI nduk tu nu, nuwuu nuuts-
tu mu fI chI nu pu ndu utufI, tfu ngI yu Apu-
nIII.

AshI fI yu, Apu nIIeetsImu fI chI nu kI-


nuu fee su ushI fu, ApunII sIyuu Istu chu pu-
ntsu, wutum wuunu kuk, tfu ngu wu.
Yuw tputs nuwuu nuu tsI chI nu ku nu
unoo kIz puf Istu chI mu, Itufu yuwuuts-
shu ndu nuwuu nuu tsI chI nu ku nu unoo
wunI chI mu,
tfu ngI yu Apu nIII.
7
AshI fI yu, pup tsu,
Izuufeefus Apu nIIee chI nung tsu. YushI-
ngoo ngut kus, Wuts tu, wuts tu, ntuf ush-
kI nuu fee su ushI fu, YushIng shu suwuch-
pu fee.
8
Apu nIII nguz zund kus, ApunII shu
sIyuu Istu chI ntsu. Yutu fIt shI shpu nIs, Apu-
nIII mun mungee ts Is tchI ngung tsu. MungI-
shIs sufIch kus, Apuu, mungee tsI yufu-
ngu ndu tng tsu.
9
Apu nIII nguz zund kus,
mungIs muntsu yu fus, tunung tsu. SIf
yutu fIt zufung chu mu mu fI chI nu fu ngus
kupung stu tuf su. Itufu, nu tunu muum
wufI tu kI yu. SIf yutu fIt shI shee mIchI tu-
fu ng su. Itufu, nu nImun kupung mungIs
muntsu kI nuu fee su ushI fu,
10
Apuu, nuw
yutu fIt tu nu, tng tsu. AtI nuu fee su ushI fu,
ApunII shu kIz puf Istu chI ntsu sIyuu tsI yu.
AshI fu chu, yutu fIt shI shee chI nu fInts pu
utu shI nu.
11
MI shut, zuwu nIIee, suun pu tu yutu fIt
tsI yu tInts pu. ChIy Isus chI chee yutu fIt
tsI yut kuch, ushI fI tum Apu nIIeets tum
kuk yutu fI tum nuk chI. Ash kuch, chuu-
nu shu ndun tum Apu nIIee kuk wunu sI fI
puyuk chI.
12
Apu nIII mu fI wuunu chI yuu
yusu fI yu, wutum wuunu kumuch tu ku wu.
Wuu nu fI chIy wmuch tu shee tumIn kuch,
uwshu chI yuu tupu chI nduch tum pu fee.
Itufu, chIy wmuch tu shee kupeet kI nuu-
feechI ushI fu, uwshu chI yuu wunIch-
tum pu fee. Itufu, chIy tpu tsee yutu fI tu
SundeekufInI3 , 4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1122

D
5.4 Tuyu sI mu 24.14-15 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
5.11 SuImo 103.8 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
5.11 SuImo 145.8 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tsI yut kuch,

untuu tI chIy ApunII chI wu


tpu tsee tu fush yusu fuch tsI yut pIch,
wutum ApunII wuunu kumuch tu fu ngu-
wu? AshI fu chu,: Isus chI chee wuu tputs
yutu fIt tsI yu tInts pu, sIyuu utu shI nu.
13
Nu ufkIf pu nIs muzI nung tsu, nuw
sIyuu wunee ku fI tchInts pu.

Muyuum-
shu shIy: Pu tuwush nuuch pu fI nu. Anush
yuk tush mInum musuch tuu yu fu fI,
muu chI zupun puxunx ku chu fI, kufI kee
zupun putuch pu fI nu, ntuf ushIkshu?
14

Pu tumu chI ndu tush tshu? Wupuz


ndu tu mu Iwu pu mbu fush tsI puk chush,

tumu chee zIsh shIyu? Wutum tpu tsIch


msus tumu pu fI ushI tIch chu. Nupu msus
nutu mu fI yuku tu fu sheefu, mus sI fI shu
ts pu tu fu ushIsh tuf ush kI yu. ChIy tpu-
tsIch tsI pu nIch ushI fI tum chu.
15
AshI fI yu,
ItsIn su fush tsI yu tung chu. ApunII wuunu
zund ku, ndu nI yu tsI pu ku fI, yuw zund-
kI unoo ush tuch pu fI nu, tng chu.
1
Ndu
tush Itufu zupun nu tsI yut kush,

ndu-
shu kukIsh zupu nI mu shIsh? Anu mush
yutu fI tu ndu.
17
AshI fu chu, wunu sI fI
tuu muum yusu yu fI tuu tIch, Itufu ndu ushI-
fu tuu kuch, kuu punu shu Apu nIIee kuk
kupee tuk chI.
AshI fu chu, mInu mu fI k'kuz puyung tsu
tInu.
5
1
Kuf kIf pu nIs, yushIng chI chIs unIs,
nuwuu kukI muzI nung tsu. Kupung
tunung tsu, wutum kIz puf kIyung kuchI-
yut ssu wu.
2
WunIp ngu tu fI tIs xunu tuk-
su. Muu chI fI tIs mungu Itsu nIchpu fee.
Muu chI fI tIs wunu sI fI mun tuu mungu
kuchu chI yu. KumI su fee tsIs mungu kutu-
chI yu.
3
KufI kI fIs mungu sufeen chI yu.
Tputs unoo puk chu sIn, Mungu xunu fu
kuchu fee wu wu, tchu psInu yu sIyuu-
tsI. Suunu unoo muzI nuk chus, mungIs
muntsu kus, unu mu nu fI tsI puch pu su.

WunInII kufI kee xunu tu fu ng su wu nutu-


mu su mu fI tu?

Muyuum shu wunee shee


muzI nuk tuu tIs, ufu ngeem yusuf xunu-
tuk su?
4
Tputs sIyuum zupun tufu wuz tu-
fu ngu sIn, sIyuum kupung mzu fu ngu sIn,
Itufu sIy tuwu pu muum puchI ndu fu ng su.

Antuu tI ApunII unoo ndu puk? Tputs


sIyuum zupun tuu pusu fu ngItum sIn,
Itufu ndu sIy tuwu pu fu ng su. Anu mund
kupung tunu ku nu yu.

Antuu tI ApunII
unoo ndu muzI nuk, tunu ku nu unoo tsee?
D

Wutum ApunII wumu fI chI yuu kusI fu wu.
5

Tsu pu fu nu sush tumu fu tuu fu ng su?


IchI ngu fu puyu fu ngIs. KIs kufu su fu-
ngIs. MIchI tu fu ngIs. WunI pu mungIs
kIs shu mbu tu fu ngIs. Itufu, sIyuum nu
wunee shIsh wufI tu yu nIII yu.

SIy tpu tsee


wunu sI feets tuu ngu tIs tupu tu yu fus,
tup chuk su. Wuu nuu tsI tupu chI ndu muum
pInu su ku nu yu. AshI fI pup tsu, ApunII
wunI chu pu ntsu tInu.
7
Itufu, sIysu zuwu nIIee, yuwuu tsIs
kIyung kuchIy kIs unoo tsIs, Isu soom
k'tungtsu. Yusuf kus chI yu. Zup shtu ktuu
k'tungtsu. Nupun chu: tpu tsIch mzu tsee
tutsumeefuch, ufu kupung kutu tuf chI.
SIn sInut sInut ush ku chu, yuwuf zee yunu-
ngu yu fu, ushI fI zupIsh kutung tseem yu-
muum wufI tu tu fI yu.
8
SIyu yu shIng tum tsu
Isu soo kutu kus, wutum Isus mus yusuf
kus chu wu. KIz puf tu yu fus, Itum sung tsu.
9
Suun pu tu muntsIf tsI yu tInts pu tpu-
tseetsI. Ndun nuu muntsIf tsI yut kus, tputs
sIyuu muntsIf tsI yut chI tum tu ju, ndu mbu-
fee. AshI fI wunu sI fI fI tuung tsu. Pup chu,
ApunII yuw mungoo zee nuts tu tu fu un
tutu ndeenII pu chI yuum nuts tu muu mu.
10
Zuwu nIIee, sIf tumu zItu mIn kumu-
nI mu pu nI fI nI Apu nIIee kuk kumun ku sIn,
kupung kIyung kuchI yu fu ngu nu. AshI fI-
tuu, ndu sumbuy tu fu ngu nu. KIz puf tu fu-
ngu nu yu.
11
KIz puf tu fu ngu nu unoots shu:
ApunII kupung Istu fu ngI yu utI nI yu.
E

Jobu fI nee tsI kuk muzI nu fu ng su. Uwshu
mung kupung tuu kIyung kuchI yu fu ngu,
ushI fI tuu Apu nIIee ndu kusu fu ngI yu.
ApunII zup shI tu kupung Istu fu ngI yu,
wutum kchnu mI shchu, mIshu nuyu nIm-
pun chu.
F
Jobu fI nI tumu fu ng pu fee sIy
shIng tum tsu, Isu soom k'tungtsu, sumbuy-
tufInts pu tInu.
SundeekufInI4 , 5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1123

G
5.17-18 1 Utu chIch kufu ku 18.45 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Mishat, zuwan!!ee, itsinsaru
tsiyatamaam wanichintspa; yuwatsiri
waneeki anootsiri mazinangtsa
12
TsI yut kus, ItsIn su fu tsI yu tung tsu.
Zufuk tu nu tus, zufeefus: Zufuk tu nu,
tng tsu. Ndu tus, zufeefus: Ndu, tng-
tsu. Itufu,: Zufeefutunu, Apu nIII mun
kuk tI, tfInts pu. Anu mush tsI yu tInts pu.
Anu mush tumu sI ngu fus tsI yut kus, unu-
mund ApunII sIyuu wunIch pu fee.
13
MI shut, k'kuz kumun chInts pu.
KIyung kuchIy kInuu fee su ushI fu, ApunII-
pu tsI yu tung tsu. Itufu, mungIs ksu kI-
nuu fee su ushI fu, Apu nIIee seeng tsu.
14
Wunguy tukI nuu fee su ushI fu, Isus chI-
chee ksut ku unoo kufu zung tsu. Uwshu
IfI mI yu ys ku chu, ApunII pu tsI yut chI yu
wungu yuu mu. Apuu, Istung chu shIyu,
tchI yu.
15-1
Tk chunts, mungIs Apu nIII-
mun tut kI nuu fee su ushI fu, ApunII shu
muzI nu yu fu, wungu yuu Itu yu muk chu,
tm chI yu. Itufu, ush ku chus, yutu fIt shI-
shI fee tsIs suun pu tu kumu nIng tsu, kumup-
shI fInts pu. Sheef us, ApunII put suu mut
tsI yu tung tsu yutu fIt shI shI fee tsIs Izuu fu
kusu muu mu. Wun guy yutu fIt shI shI fI nI
tuu fI nuu fI yu, unoo ApunII tuchIng chI tum-
pu fee.
17
ZItu mI nuu EI yu su fI nI tputs tuu
Itufu ApunII put kIz puf tsIyuteefu, Apuu,
sIn sI nut pu, mung tu, ApunII shu sInuu
wuts tu, tfu ngI yu. TuchIp musuch mung
ndu sInu fu ngI yu.
18
Sheefu, yusuf ApunII-
put tsIyuteefu, Apuu, yusuf sIn sI nuch pu,
mung tu, ApunII shu yusuf kunI ndup
sInuu wuyu fu ngI yu sInu muu mu.
G
SInu yu-
fu, yusuf IchI ngu fu kxoo nee fu, kutu-
nguts yusuf tuu fu ngI yu, mungu. AshI fu-
chu, tpu tseem ApunII put tsI yu tung tsu
utu shI nu sIyuu tsI.
19
Zuwu nIIee, tputs Apu nIIIsh kuk
pInu su kI nuu fI tuchI tu muum, sIysu
Istung tsu.
20
Ash ku chI nuu fee su, mungoo
p'tseekchus, ApunII shu sIyuu kIs nup-
chI ntsu. MI shut, ApunII yushI ngoo
tututseefu, tpu tsee yutu fIt shI shI fI nI
tuchIng chI yu. AshI fu chu, Istu kchI nuu-
fee su zuwuu, yung puktI schu kumung-
shI shee mu. AshI fI shIng tsu utu shI nu
sIyuu tsI.
]AshI fI yu, wup pu fee yundu yu nu,
wutum chu. Sundeek tu nu nuw sufI.|
SundeekufInI5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1124
Nuw Pitori siyaam kirakaa
Isuschichpatatini yandakina
1
1

TumufImsu, zuwuu, tuu fIs? Nuw


sIyuu chI nu kI nu.
Nuw sufI PItof tu nu, Isus tu nu wIpu-
nu shI. Isus nuwuu kumu nI mu pu neem
wuyu fu ngI yu. AshI fI yu, sIyuu chI nu ku-
fI, kIfu kuu yundu kI nu. Nutu mu sum tu
pseef tu fus tuuk su tpu tsush wutsu pu nu,
Isu soom wumIn musu fu tsu pu fu nu sush
tuuk su. Ashpu tum tIs tsup Pndosh tuuk-
su. Ashpu tum tIs GIu tu sush tsup tuuk su.
Kputo sush tsup tuuk tum su. AsI yush
tsup tuuk tum su. BIt nI yush tsup tuuk-
tum su. Ash pIs tsup ztu fus tuuk su. Itufu,
1 Pitorurini
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Pitorurini ichtaru yandarangu anootsi
Yuwu puf Isus yusuf kunI ndup wup tum kunu pu fu ngu, unpuf PIto fu fIn shu kupung xIy fu ngI yu
Isu soom kuku. Tpu tsee zupun tuyus pu tu fu ngI yu. Mung, Romup tum nuu tu fu ngI yu, Itufu Izuu fu
yusu fee zI nI. MI shut, Romush tsI pu fu ngI yu mung utu nu yu. Yuwu puf Rom shuch pfe sI den tI Isus-
chI chee zupun tup chu fu ngu, unpuf PIto fu fI nee ts tum puchu fu ngu nu mung utu nu yu.
Yuwu puf PItof yundu fu ngu unpuf Isus chI chee kupung kIyung kuchIy fu ngu nu. Pseef tu fu sIn
tuu fu ngu nu yu. Muu chee kupung pIsh tu fu ngu nu. PItof shu tpu tsI nguz mung' muntsu ku, kIfu kuu
yundu fu ngI yu tuwIz puf tu muu mu. ApunII sIyuu ksu mIsh chI nu kI yu. ApunII sIyuu wuumu tIp tsI-
feem nu fu ngI yu, sIy ApunII tIschu wIpIs, ushI fIy ufu tu mu fI Apu nIIush kIs tuut ssu. AshI fIy unoo-
fI chI nu yu fus, Isu soo tuchI tu muum sumbuy tufInts pu, tfu ngI yu PIto fu fI nI Isus chI cheetsI.
AshI fI yu, nu yuwuu kumu nI fu ngu unoo kumun chInII pu:
A. 1.1-2:

TumufImsu, IsuschIchIs?
B. 1.3-12: ApunII Iyuu ksumIsh chInuku, Iyuum tuufusheemunI kuneesIch punufungIyu.
AshIfIy Iyshu tsIpuktuutunI, ufutumufI ApunIIush tuuchInIyu. AshIfIy unumun
shumbutungtsu. KIyungtuu kuchIykus, ushIfItuu sumbuytufIntspu.
C. 1.135.11: Isusoo kuk mungoonufungsu, ushIfIyu, tumInungtsu.
1.132.3: ApunII yutufIt chInukeeju, ushIfIy sIysu shIngtumtsu: wunusIfeetsImufI chInungtsu.
2.4-10: ApunIIshu Iyuu wuumu tIptsIfeem nufungIyu. AshIfIy ApunIIImunufI mungIs
tutungtsu, nIIItufItuu chInufIntspu.
2.11-12: Nutumusu tunufpuzIs ushIfus tsupufunusush tuuksu. AshIfIyu, wunusIfI tuukus,
tputs sIyuu yutufItum numuum pInusuchpusInuyu.
2.13-17: MIshut, kufukuwuu kuk puyungtsu.
2.18-25: M'chuchIs tuukInuufeesu, putufunufeetsIs kuk puyungtsu.
3.1-7: SIy kIzIs, zufunIIeetsIs kuk puyungtsu. MIshut, kumuzIs IzunIIeetsIs chInungtumtsu.
3.8-22: SuunpututIs chInungtsu. MIshut, tunufeetstuu Istungtsu. Isusumund kuk sIyuu
kIyung yuchuku, sumbuytufIntspu, Isus yutufItshIshI nduntuu puyufungu, ushIfItuu
Iyumund kupung kIyung kuchIyfungIyu. AshIfIy sIysu Isus ushIfItum shIngtsu.
4.1-11: AshIfIy sIysu ApunIIeetsImufI kuk puyumuum chInungtsu, wutum Isus muspu
kuschuwu.
4.12-19: NutumusInuu kIyung kuchIykus, Isusoo ksufIntspu, wutum sIyuu Izuufu
tupuchInduchuwu.
5.1-11: SIy wuchInIs, wunusIfI tputsee Istungtsu. MIshut, sIy nIIufIs wuchInuu kuk
muzInungtsu. IchIngufus mungIptIs tuungtsu: yushIng' sIyuu kuseeyuntspu.
D. 5.12-13: SIyuum pukchIm yundufungtunu mungeetsIs p'tsImuumu. NIshuch tputs sIyuu
chInukunuyu.
PIto fu fI nI tfu ngI yu.
Yuw Pitorurini Isuschicheem ichtaru yandarangu anu
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1125

D
1.7 MuIu kI yu su 3.3 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
IchI ngu fus Apu nIIee chI nuk su.
2
ApunII
ufu sIf tu mu su fI sIyuu yusu fu ngI yu.
SIyuu yusu yu fu, nuwuu mungoon pu nu
tu Ipu su fu ngI yu. SIyuu Ipuseefu tupu-
chI ndu fu ngI yu. Sheefu, ApunII sIyuu
tupu chI ndu yu fu, Wuu nuu tsI WunI sIyush
pshtu fu ngI yu. Nu unu fI shu Apu nIII mun
WunI Isu soo kuk mungoo nuk su, Isu-
soo kuk puyuk su. Isu su mun tum ufsI fI
ufu yutu fIt shI shI fee tsIs tuchI nguk su.
AshI fI yu, ufu tu fI ApunII sIyuu Istu chI yu.
Mungee ts Is mupIym punu chI ntsu. Anoo
ufu tu fI chI nung tsu. Mungee ts Is p'tseefus
chI nung tsu, nuw sIyuu utu shI nu.
Apan!! Isusumun iyaama taarashee
urutamashi panayan!!iya, ashiri kiyung
kachiykitaatis mangis Isusumun
shambatangtsa, atina siyaatsi
3
ApunII nu Iyuum tuu fu shIsh kunees-
chI punu fu ngI yu. AshI fI yu, unu mund
Apu nIIee wup pu fI utI nI yu. ApunII Iyuu
ushI fu ngI yu, Iy kufu ku fI nI Isus wupu-
fI. Iyuu ksu mIsh chI nu yu fu, nuyu nI ku,
Wuu nuu tsee WIp nIsh tsu pu fu nu sush
zungu nI fu ngI yu. WIp shu tsI pu fu ngI tuu,
Itufu ApunII wIpuu Itu yu mu fu ngI yu.

Ndun nuu fI ushI fu ngu tumu fI Iyuu tupu-


chI nduch? Itufu, Iyuu tupu chI ndu fu ngI-
yu. AshI fI Iyshu tsI puk tuu tee nI yu ushI fu,
ufu tu mu fI tum tuu chI nI yu. Apu nIIush
wutsu pun tuu chI nI yu.
4
Anush, Apu nIIIsh
wutsu pun, kuchu fI mu shI wunI ndu ju.
Yutu fI tu mush unush wunInd tum tu ju,
wunu sI fImshI nund tuu tu fI yu. Anush yutu-
fIt shIsh pshtu muum wunI ndu ju. SIysu
unush kus ku chus, ApunII shu yuwuu ndu
kuchu tu fu unu mu shee sIyuum punu-
chI yu. Nu wund punu muum sIyuum
kutu kI yu.
5
NIsh tsu pu fu nu sush tuu kus, Apu nIII-
mun mungIs tutuk su. AshI fI yu, wuunu
ApunII sIyuu Izuu fu ksut kI yu. Isus shu
yusuf kus ku chu, ApunII Izuu fu yutu fIt-
shI shee kupeet chI yu, wumu fI shu kusI-
chI yu.

Anoo sIy yu suktI schu, unu mun


mungI shIs chI nu chIn tuf ush kus, kIs
shu mbu tung tsu. Nutu mu su Isu su mund
kuk sIyuu tputs kIyu ngu yuchuk tuu,
mIn shuch tum tputs kIyu ngu yuchuk tuu,
mIn shuch tum tputs kIyu ngu yuchuk tuu
ush ku nu yu. Kupung kIyung kuchI yuk-
su. Itufu, ndu ngu tIs kIyung kuchIyk su.
7
ApunII sIyuu ksu mIsh chI nu ku, Tpu tsI-
fI nuwuu Izuu fu mungoo nuch pu tu,
sIyuum nutu mu sum kIyung kuchI yu-
muum wuyu kI yu. Nupu,

ofoo tumu-
tu fee zIch? Tsu fu nu fI nI kupee tu muum
sumu sush Ipu su muum wuyu tu fIch,
ushIk puz ush kI yu mungee ts Is.
D
Ofshu
pustukchItuu, Itufu sIy ufu tu mu fI tuut-
ssu. Afu ngI nu shu pu fee wunu sI fImshI fI
tuuch pu tu, ApunII sIyuu ush kI yu.
AshI fI yu, kIyung kuchIy kI tuu tIs sumbuy-
tufInts pu, Apu nIII mun mungIs tutung tsu.
Isus shu yusuf kus ku chu, sIyuu yusuk chu,
Nuwu mun mung' kupung tutu fu ng su,
kIyung kuchI yu fu ng tuu tIs, tk chu, sIyuu
kIs nup chI yu. SIyuu wunu sI fI tsI yut chI yu.
Ufu tu mu fI Isus put kIs Ipu nut ssu.
8
SIy Isu soo putu fee zIs. Itufu, ndun tuu
pufu ngus, Isu su nguz kupung chI nuk su.
Ndun tuu nu In zufI putu fus mungoo nuk-
su. KIs Isu su mun shu mbu tuk su. Mungooz
mupIym mush puyuk su.

Tumufeeju tputs
ushku? Anoo, yusu fee zI nI. Itufu, Isu su-
mun mungIch tut kuch, mungIch shu mbu-
tuch chI,
9
wutum Isu soo mungoon kus,
Izuu fu ApunII sIyuu tupu chI ndu chu wu.
10
Iy zuwu nIIee, Apu nIIee kuk
mungoon kI nI yu. Itufu, sIf tu mu su
ndumu Isus kus chu, tputs kuupu ndu
yusu fu ngu nu Isu soo tsI kuku. ZItu mIn
Apu nIIee kuk kumu nI mu pu nI fI nI yusu-
mu nu yusu fu ngu nu, Itufu ndu Izuu fu
yusu fu ngu nu.
11
Isus Wuu nuu tsI WunI
kumu nI mu pu nI shu pshtu yu fu mungoo
p'tseefungIyu. Kumu nI mu pun shu tpu-
tsee wusI nu kumu nI fu ngI yu yuwuu Isus
ush chu unoo tsI. Tupu chI ndum pun tputs
kus chI yu, tfu ngu nu. Kus ku chu kIyung
kuchI yuch pu fee. KIyung kuchI yeef tu,
tsI pu yu fI tu, ApunII yusuf Itu yu mu chI-
yu. Kufu kuum wumu fI pu kInuk chu, ufu
1 PItofufInI1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1126

E
1.1 NIshu fI yuwuf tu tum ApunII kumuch tu mu fI nI 19.2 tu utI tum tu.
wumu fI kusI fu tuu chI yu, kumu nI mu pu nI-
fI nI wusI nu kumun ku, tfu ngu nu Isu soo-
tsI. MI shut, tfu ngI tum sI nu,

ApunII chu-
kuu tsee ju tupu chI ndum pu nI t? Kusuch-
pu, pungu su nI.

AshI noo ju kusu chu?


kumu nI mu pun, tfu ngI tuut ssIn, ndu pufu-
ngu nu Isu soo tsI.
12
ApunII wusu ndu fuf,
zuwu nIIee, unoo mungoon ngu su nI utI-
tum tu. Itufu, ApunII shu kumu nI mu pu nee
mungoo p'tseefungu, Ndu mus sI fI kus-
chI yu, tfu ngI yu. ZupIsh nIIu fu nu fee tsIs
Istu muum kus chI yu, ApunII, tfu ngI yu
kumu nI mu pu nee tsI. AshI fI yu, yusu fu ngu-
sIn puk chIm mungoo nu fu ngu nu. Sheefu,
zupIsh shu, yuwush zufI wufI tu fu unush,
Isus shu kusu fu ngI yu. Kusee fu, tpu tsee
tuyup stu fumchI yu. Sheefu, ApunII shu
Wuu nuu tsI WunI tpu tsush pshtu yu fu,
uwshtI sIn tuyups tum pu neem kInu yu fu-
sIn, sIyuu tuyup stut tuyup stut ushI fu ngu-
nu. AshI fu ng sIn, tuyup stu fu ngu sIn, sIysu
Isu soo kuk mungoo nu fu ng su.
AshI fI yuwuu ApunII Iyuu tupu chI ndu-
fu ngu unoo kumu nee nu.
Ashiriya, nuw siyaa tchintspa;
Apan!!eetsimari chinayarus,
tsasari tngtsa
13
Apu nIIeetsImu fI chI nung tsu, wutum
mungoo nuk su wu. Yutu fIt chI nu fInts pu,
ksung tsu. Isus yusuf kusuch pu. Kus ku-
chu Iyuu kupung chI nu ku, kIs Ipu nuch-
chI, mungI shIs chI nu yu fus tng tsu.
14
SIy
ApunII tIschu wIpIs. AshI fI Apu nIIee kuk
puyung tsu, kpI tInts pu. SIf Apu nIIee kuk
ndu tu mu muzI nu chus, zupun muntsIf
chI nu fu ng su. Yutu fIt shI shee mungI shIs
chI nu chIn tuf ushI fu ngus, kupung yutu-
fIt tuu fu ng su. Itufu, unoo nu ksung tsu.
15
ApunII sIyuu Ipuseefu, TchI tu ngu ndu-
mu, tfu ngI yu sIyuu tsI. AshI fI yu, Apu-
nIIeetsImu fI kuk chI nu chI nuw shIng tsu.
ApunII wunu sI fImsheetsImu fI chI nu kI yu,
ushI fI sIysu wunu sI fImsheetsImu fI chI-
nung tum tsu.
1
ApunII kuk utuwu,
Nuw ItsIn sum pun tu nu. Nuwu mu-
fI wunu sI fI fI tuu kI nu, ndu muntsIf
chI nu muum yusu fI nu. SIysu IchI ngu-
fus nuwuu kukI puyung tsu, wunu sIf
tuung tsu,
E
tchu Apu nIII. AshI fI sIysu shIng tsu.
17
ApunII put tsI yut kus

ndu shu Apuu


tIs? Itufu, ngu tIs, Apuu, utI nuu fee su,
Apu nIIee kuk ndu puyu kus, sIyuu ApunII
wunI chI yu. AshI fI yu, nIsh tuu kus, Apu-
nIIee punI muum wufI tu kI yu, wutum
ApunII tpu tsush mung', yuwuu chI nu ku
unoo Izuu fu nuts tu ku wu. Nuts tu yu fu
wunI chI yu.
18
NIIuf tu mu sIs zItu mI nu fI nIs
sIyuu yutu fIt shI shee zupun tuyup stu fu-
ngu nu. Itufu, ApunII sIyuu tupu chI ndu-
yu fu, IchI ngu fu tuchI ngu fu ngI yu. Ndu
ku fIk pu tu tupu chI ndu fu ngI yu.

Antuu tI
kufIk put tupu chI nduk?

Ofpu tu zu wu?
ndu mbu fee.
19
Itufu, Wuunu WIp yusI-
nu mun tsI pu fu ngu, ufsIf shu kushI ndu-
fu ngu: unu mun sIyuu ApunII tupu chI-
ndu fu ngI yu WIpu mu nu ufsI fI. Opee juu
kufu pun wunu sI fImshee IchI ngu fu kusI-
fu ngI yu. Wuunu yutu fIt shI shee ndun tuu,
Isus yutu fIt shI shI mund tsI pu fu ngI yu.
Yutu fIt shI shee Izuu fu tuchI ngu fu ngI yu.
20
ApunII sIf tu mu su, ndu tu mu tsu pu-
fu nu see tIn chu, mungush chI nu ku, ufu
wusI nu yusu yu fu, Ipu fee tsI tsu pu fu nu-
sush zungu nIchpu fI nu tpu tsee tupu chI-
ndu muu mu, tyu fu, wIpuu Ipu su fu ngI yu.
AshI fI zufI yuwush wufI tu fu unush
shI yuu Istu muum Isus kusu fu ngI yu.
21
Nu
sIy Isu su mun kuk Apu nIIee mungoo nuk-
su. Apu nIII WIp tsI pu fu ngI tuu, ApunII shu
wIpuu Itu yu mu fu ngu. Sheefu, Nuwush
kusu ngI. Kuyu nu yutu fIt shI shee Izuu fu
kupeet pu nI, tfu ngI yu wIpuu tsI. AshI fI
unu mun sIysu Apu nIIee mungoo nuk-
su, Apu nIIee chI nuk su, wutum wumu fI
kusI fu wu.
22
AshI fI mungIp tIs tuung tsu, Apu-
nIIee kuk puyung tsu. SIf Apu nIIee kuk
muzI nu fu ngus, Mungee tsI yufu ngu ndu-
mu, Apuu, tfungus, ApunII shu Izuu fu
yufu fu ngI yu. AshI fI nut shu suun pu tu
ItsIn su fus chI nung tsu. K'kIptIs Iwu zI fI tu:
Tpu tsee chI nuk tu nu, tfInts pu. Izuu fu
1 PItofufInI1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1127

F
1.24 SuImo 37.2 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
1.25 NIshu fI yuwuf tu tum
Is ysu 40.8 tu utI tum tu.
H
1.24-25 Is ysu 40.6-8 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
D
2.3 SuImo 34.8 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
2.7 NIshu fI yuwuf tu tum
SuImo 118.22 tu utI tum tu.
tpu tsee mungIp tuf tIs chI nu kus, Istung-
tsu.
23
ChIy tpu tsIch nIsh tsu pu fu nu sush
nIIuf tu kuch ufu tsI puk chI. Wutum chIy
tputs chI wu. Itufu, sIysu Apu nIII mun kuk
yusuf kunees chI nIIuf tu fu ng su. AshI fI
sIy nu ApunII tIschu wIpIs. Ufu tu mu fI
Apu nIIush tuut ssu. ApunII kuk kIz puf chu
zuwu nIIee, ApunII kuk pus tu chee ju, ndu-
mbu fee.
24
Wutum wuunu utuwu,
Tputs IchI ngu fu sIn chI fI chIf tumu pu-
fI ushI fu tuu ku nu yu.
Wunuts chup ushI fu
mus sImu shchu.
ChI fI chIf shu muwI fu tu fuu sheefu,
chup shu kufus chI yu.
F
KIz pu fI tuu tuuk sIn, ushI fI tuu chI-
fI chIf tumu pu fee ushI fu ndu
kIz puf tuu ku nu yu.

25
Itufu, ApunII kuk ufu tu mu fI
tuu chI yu.
Uw kuk uyum tuu tI yu pus tu chee ju,
ndu mbu fee,
G
tchu Apu nIII.
H
AshI fI yu, yuwuu sIy Isu-
soo muzI nu fu ngIs un ApunII tu ndu kuku.
AshI fu chu, muzI nu yu fus, Izuu fu mungoo-
nung su, nuw sIyuu utu shI nu.
2
1
AshI fI yu, zuwu nIIee, suun pu tu Izuu-
fum pu tu fI chI nu kus, ngu tIs tpu tsee
ngI chInts pu, tpu tsee tumu pI ngu fInts pu.
ItsIn su fus tsI yu tung tsu. Tpu tsee yutu fIt-
tum nu fInts pu. SIy ApunII tIschu wIpIs,
ushI fI Apu nIIeetsImu fI kuk chI nung tsu.
2
Nupu nIIuf nIIuf tu ku, mImI fI mu nu fI
kchI tu kI yu. MImI fee tsI mu fI chI nu chI nuw
ush kI yu. AshI fI sIysu Apu nIII nguz shIng-
tum tsu. Apu nIII ngu zI fI kuk mungoo-
nu muum chI nung tsu. Ash kus kupung
mungoo nut ssu, kIz puf Apu nIII mun tuut-
ssu.
3
ApunII sIyuu kupung chI nu ku ufu
Istu kI yu.

WunIp sIyuu Istu fu ngu?


D
4
ApunII Isu soo Iyuum tupu chI ndum pu-
neem nu fu ngu, Iyuuts shu wuumu tIp tsI fI
nu fu ngI tum tu. Apuz tputs pungu pI tu,

Ich tu fI mu putu zI nu zee ndu shu mbum


pushucheefu, kusuk? AshI fu ngI tum tu,
ApunII Isu soo putu zI nuzpuz ushI fu
wuyu yu fu, kusu fu ngI yu. Tputs Isu soo
nutsu fu ngI tuut ssIn, puchu fu ngI tuut ssIn,
ApunII wIpuu ksu mIsh chI nu ku, Iyuum
tupu chI ndum pu neem ufu tu mu fI wuyu fu-
ngI yu.
5
Iyuuts tum ufu tu mu fI tuu muum
wuyu fu ngI tum tu.
ApunII shu Iyuu wuyuk chu tfu ngI-
yu, Nuwu mun yufu mu pu nIs tuung tsu.
Mungee ts Is yufeefus, nu ItsIn su fus tuung-
tsu. Tpu tseem nuwu put tsI yu tung tsu. Ipu-
fee wumIn tpu tsee Istung tsu tchu Apu-
nIII Iyuu tsI. Amb ush kus ApunII sIyuu kIs
chI nu chI yu.

SIf tu mu su ApunII Wuu nuu-


tsI WIp kumun ku, tfu ngI yu,
Nuw shu Ipu fee tsI putu zI nuzpuz
ushI fu mbum pushucheefufI, ufu tu-
mu fI tupu chI ndum pu neem kusu chI mu
SIyo nush tsupu. Nuwuu nu Ipu fee tsI
tupu chI ndum pu neem Ipu seenu. Ipu-
fee tsI ksu mIsh chI nu kI nu. Tputs shu
Ipu fI mu nI mung' tut ku sIn, ndu mungu-
tu fI mungoon chI nIII nu yu. Nuw Izuu fu
tupu chI ndu chI mu,
ApunII kumun ku, tfu ngI yu.
7
AshI fI yu,
nu In ApunII, tfu ngu unu fI tum puyu-
fu ngu, Isu soo zungu nI fu ngI yu. AshI fI
sIysu Isu soo kIz puf chI nuk su, wutum
mungoo nuk su wu. Itufu, Iyush chI tputs,
Utu shuch tuyups tum pun tputs Isu soo
kupung ngut ku nu yu. ApunII kuk unoots-
tum kumun kI tum tu,
Pungus pun tputs punguk sIn, putumb-
chee wunu sI fI wuuts tuu yuk sIn,
Itufu, Annuu wunu sI fee ju, tfu ngu-
sIn, kupee tu fu ngu nu yu.
AshI fI tuu, ApunII shu putumb chee
Ipuseefu, zufum pu tu fI wunu sIf
wuyu fu ngI yu.
Nutu nuu kIz puf wunu sI fI
pushu chI mu.
E
Tputs: An putu zI nu zee wuts tu kupee-
tee nI, tchu psInu yu. AtI tuut ssIn, nuwshu
1 PItofufInI1 , 2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1128

F
2.9 TushI tu ngu fu ngu 19.5-6 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
2.9 Tuyu sI mu 4.20, 7.6 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
mbum pushucheefufI kusu chI mu. Kupee-
tu muum wunI ndu ju, tchu Apu nIII. Ipu-
fI mu fI tI ufu tu mu fI tupu chI ndum pu neem
tuu chI yu, ApunII yundu mu fI nI, tfu ngI-
yu.
8
MInoots shu utI tum tu,
Apu nIII mun xufuk chus, Izuu fu
puntsuk su.
Putumb chI mun puz ushI fu xufu kus,

yupee ju kumung chI nIII nu?


tchu Apu nIII kuku. AshI fI tputs Isu soo
ngut kI nuu fI yu, kumu ngu muum ndun chu,
wutum Isus shu mu fI kumu ngu muum tuu-
fu wu. ApunII sIf tumu unoo yusu fu ngu,
Ngu tuch pu sI nu yu, tfu ngu. Istu muum
wunI ndu ju, tfu ngI yu.
9
Itufu, ApunII
sIyuu Ipu su fu ngu, upunII pu nI fI tuuk su.
F

ApunII tIschu tIp tsI fIs.
G
KIz puf Apu nIIee
chI nuk su. SIf tumu Apu nIIee kuk ndu
mungoo nu fu ngus, tupIsh tuu fu ng su. Nu
sIy Apu nIIee mungoon kus, 'sInIsh tuuk-
su. ApunII mungee ts Is tuwu sI neek puz
ushI fu ngI yu. AshI fI Apu nIIee kuk kumu-
nI mun tuf shIng tsu.
10
SIf tumu tunuf ushI fus tuu fu ng su.
Itufu, nut shu Apu nIIIs tIp tsI fIs tuuk su.
SIf ApunII sIyush chee nIy fu fu ngI yu.
Itufu, nut shu ApunII sIyuu tupu chI ndu fu-
ngI yu. AshI fI mungIs kIs ApunII put Ipu-
nuk su, nu wutum ApunII tIs tIp tsIf su wu.
Zuwan!!ee, minootssha siyaa
Isuschichpatatini tchintspa;
na mazinangtsa
11
Afup musu fu tuu kIs unoo tsIs nuw
sIyuu wunee kI nu. IchI ngu fu yutu fIt shI-
shee ksung tsu. Tmu fu fInts pu. Nutu mu-
sum tunuf pu zIs ushI fus tsu pu fu nu sush
tuuk su. YushIng' ksI fu ndu mu tus,
mungIp tIs tuung tsu. Yutu fIt shI shee
mungI shIs chI nu chIn tuf shI fInts pu.
Wuts tu tng tsu. Wufu tukpu zIs ushI fus
YushI ngoo k sIng tsu.
12
Yup tsup tuu kIs
umb wunu sI fI fI tuung tsu. Wunu sI fI fI
tuu kI nuu fee su, tputs sIyuu yutu fI tum nu-
muum zund kI tuut ssIn, pInu such pu sI nu yu.
SIysu wunu sI fI fI tuu kI nuu fIs, tpu tsee
Istu kus, tpu zuch pu su. SIyuu yusuk chu-
sIn, Apu nIIee mungoo nuch pu sI nu yu.
AshI fI Isus shu yusuf kus ku chu, mung'
shu mbutchI tum pu sI nu yu.
13
AshI fI yu, tputs kufu kuum nu fu-
ngu sIn, sIysu kufu kuu kuk puyung tsu.
Wutum ApunII shIng tsu, tfu ngu wu. Pfe-
sI den tee kuk puyung tsu, wutum wumu fI
kusI fu tuu ku wu.
14
Gobef nu do foo kuk
puyung tum tsu, wutum Pfe sI dent Gobef-
nu do foo tpu tseem ksu tu mu pu neem wuyu-
fu ngu wu. Tpu tsee ksu tung chu. Tputs
yutu fIt tuu kI nuu fI yu ushI fu shIy shu
wuneeng chu. Tputs wunu sIf tuu kI nuu fI yu
ushI fu shIy shu tpu tsee wunu sI fI Istung-
chu, kumuch tu ku tyu fu, tpu tseem nupu-
mu pu neem zungun kI yu.
15
AshI fI ApunII
unoo kumuch tu ku: Puyung tsu, tchu.
Ufu kufu kuu kuk puyu kI nuu fee su, tputs
sIyuu yutu fI tum nu muum pInu su ku nu yu.
Anoom ApunII: Kufu kuu kuk puyung tsu,
tfu ngI yu. AshI fI wunu sI fI tuu kus, tputs
ushI muu puk chu sIn, kupung puzIch pu sI-
nu yu. Zumuch pu sI nu yu.
1
AshI fI ApunII
tIp tsI fI ushI fus tuung tsu. Itufu, Pfe sI-
den tee kumuch tu mu fI nee nIy fInts pu.
ApunII chIch tu nu. Apu nIIee kuk puyuk tu-
nu, utI tuu tIs, Itufu Pfe sI den tee kuk ndu
puyu kus, ngut kus, ngu tu fI tIs ngI chIk su.
AshI fI Pfe sI den tee kuk mbI zu fInts pu,
puyung tsu, nuw sIyuu utu shI nu.
17
MI shut, tpu tsee IchI ngu fu chI nu kus,
wunu sI fI tsI yu tung tsu. Suun pu tu tIs ItsIn-
su fus chI nung tsu. Istung tsu. Apu nIIIsh
ItsIn su fus tchI tung tsu. Nuw yutu fIt tuu-
kI nuu feenu, ApunII nuwuu wunIch pu fI
tus, ItsIn su fus Apu nIIush tchI tung tsu,
nuw shI yuu utu shI nu.
Ashiri na pakich m'chachoomis
wanichintspa
18
Yuw tputs sIyuu tuput tu ngu ku unoo
kuk puyung tsu. YmInts pu. SIyuu chI nu-
ku, sIysu tumI nung tsu. SIyuu nutsuk tuu,
ush tuu tumI nung tsu.
19
Kukoo tumIn kus,
ApunII sIyuu yusu ku Istu chI yu. Tuput tu-
1 PItofufInI2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1129

H
2.22 Is ysu 53.9 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
I
2.24 Is ysu 53.5 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
J
2.25 Is ysu 53.6 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
ngu ku unshu sIyuu mungu numb kI tuu,
pzkoo ktuu, ush tuu Itum sung tsu, tsI yun tu-
fInts pu. Apu nIIee chI nung tsu. MupIyng-
tsu, wutum ApunII sIyuu nup ku wu, yusu-
ku wu.
20
Itufu, ndu tumIn kus, ndu kItsIs
muzI nu kus,

tumu fee ApunII unoo kIs


nupuch? ShI numb ku chu, pzkoo kchu, tunu-
fInts pu, wutum suun tu fI ndu tumI nu fu ng-
su wu. Itufu, kukoo tumI nung tsu. Ash kI-
nuu fee su, ApunII sIyuu Istu chI yu. Wunu sI-
fI tuu putut kus, ushI fI tuu shI yuu pzkoo ku,
ushI fI tuu mIsu fus tuung tsu. Itum su kI nuu-
fee su, wund Apu nIIee chI nu kI nuu fee su,
unoo ApunII kIs nup kI yu.
21
KIyung kuchIy-
kInuu fee su, Isu su mun mungIs tutung tsu.
Isus Iyuum tupu chI ndu muum kIyu ngu tum
kuchI yu fu ngI yu. AshI fI yu, unoo chI nu yu-
fus, Isu su mun mungIs tutung tsu.
22
Nupu,
Isus ItsIn su fu tuu fu ngu, ndu mInum tI yum
yutu fIt tsI yu tu fu ngI yu.
H

23
Tputs Isu soo
nutsu fu ngI tuu, muntsI fI tuu tsI yu tu fu ngu-
sIn, Isus shu yumu fu ngee ju. Tputs shu
Isu soo kIyung yuchu fu ngI tuu, pzkoo fu ngI-
tuu, nItuu tI Isus shu: Nuw shupu, tfu-
ngee ju, zumu zu muw ushI fu ngI yu. ApunII
nuwuu chI nu kI yu. Nuwuu Istu chI yu, tu,
ndu tsI yu tu fu ngI yu. AshI fI sIysu umb tum
shIng tum tsu.
24
Isus yusI nu mun tstsum-
mun tsI pu yu fu, yutu fIt shI shI fI nee mu nI
Izuu fu tuchI ngu muum ushI fu ngI yu. Iyuu
tupu chI ndu fu ngI yu Apu nIIee ItsIn su fu
tuchI tu muu mu. Isus kIyung kuchI yu fu-
ngu, tsI pu fu ngu, unu mun Iyuu ApunII
mungee tsI nI yufu fu ngI yu.
I
Iyshu tsI pu fu-
ng pu zI nI ushI fu ng tu mu nI yu yutu fIt shI shI-
fee mu nI ndu yusuf chI nu muu mu.
25
SIy
sIf opee ju mung shu fIt tumu pu fI ushI fus
ufu pIyu fI musu tu fu ng su.
J
Itufu, nu kIs
tuchI tuk su. ApunII sIyuu ksut kI yu. Isus
tumu fu ng pu fI ushI fI tum tIs tuung tsu, nuw
sIyuu utu shI nu.
Ashiri na kizamshtis pakich wanichintspa
3
1
AshI fI sIysu kIzIs, zufu nIIeets Is
kuk puyung tsu. Zufu nIIIs Isu soo
ndun tuu mungoon ku, ush tuu kukoo
puyung tsu. KIzIs wunu sI fI Isu soo kuk
puyu kI nuu fee su, zufu nIIIs mungoon chI-
tum pu sI nu yu. Isu soo kuk ndun tuu tsI yut-
kus ush tuu mungoon chI tum pu sI nu yu.
2

TumufImu Izu nIII Apu nIIee chI nu ku


ushku?

Wunu sI fI tuuku uwu, wunu sI fI


tsI yut ku wu? tchu psInu yu.
3
MI shut, suu-
nuu tsI yufu muum kupung chI nu fInts pu.
K'tunIfeemIs, muxeemIs wunu sI fImshI-
nguz unu ngu zI mu fI tmu fu fInts pu. Yufu-
ngu shI nguz tum kupung tmu fu fInts pu.
4
Itufu, Apu nIIee chI nu kus mungIs mupIy-
fus tuung tsu. Zufu nIIeets Is chI nung tsu,
kukoo puyung tsu, tsI yun tu fInts pu. KIz
ushku unoo ApunII kIz puf chI nu kI yu.
5
SIf tu mu su kIz Apu nIIee mungoo nu-
fu ng sIn, wuzu fu nIIeets tum kuk puyu-
fu ngu nu.

Mung Sufu fI nI, Apfumu fIn


wIzunII mung ushI fu ngI yu, wuzu fu nIIee
kuk puyu fu ngI yu. Ksu tu tuw ushI fu ngI yu.
SIysu ush ku chus, Sufu fI nI tumu fu ng pu-
fI sIysu ush tuchtu msu. Zufu nIIIs ndun-
tuu tI yu Apu nIIee mungoon ku, punI kus
ksu fInts pu. AshI fI yu, zufu nIIeets Is kuk
puyung tsu tInu.
Na kamuzaamshtis pakich wanichintspa
7
Kumu zIs Izu nIIeets Is chI nung tum tsu.
KIyung yuchu fInts pu. ChI nung tsu, Istung-
tsu. ApunII kIzuu tInu fu ngu, wunuts
tsI pus tInu fu ngI yu. Ash kI tuu, ApunII
kIzuuts tum kumu zuuts tum IchI ngu fu
tutsu moo fu chI nu kI yu. Tutsu moo fu tupu-
chI ndu kI yu. Izu nIIeets Is ndu chI nu kus,
ndu Istu kus,

tumu fee ApunII put kIs


Ipun chIs? pInu suk su. ApunII put tsI yut-
kus, ndu kIs tsI yu tuk su. AshI fI Izu nIIeets-
Is chI nung tsu tInu.
Mishat, tchintspa; nish masarus
taakus, wanasiriri taangtsa tina
8
IchI ngu fus suun pu tu tIs mInu mu-
fI mungooz chI nung tsu. Isu su mun
zuwu nIIeemIs nu fu ngus, tunu feets tuu
zuwunII pu tu psIs ushI fus chI nung tsu.
Suu nuuts tu mu fI Istu muum chI nu fInts pu.
1 PItofufInI2 , 3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1130

D
3.10-12 NIshu fI yuwuf tu tum SuImo 34.12-16 tu utI tum tu.
E
3.14-15 Is ysu 8.13 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
3.20 ApunII chtu fu ngu 6.2 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu
tuu fI tum tu.
Itufu, tunu feets tuu zuwu nIIeets Is tumu-
pu fI ushI fus Istung tsu.
9
Tputs sIyuu nutsuk tuu, ushI fI tuu
sIyu mu fI chI nung tsu. Nutsu fInts pu.
SIyuu yutu fI tum nuk tuu, sIysu yutu fIt
tsI yu tInts pu. Isus Iyuu unoo kumuch tu fu-
ngI yu, Kundu fu feets tuu tIs chI nung tsu,
tfu ngu wu. AshI fu chu, ush kI nuu fee su,
ushI fu, ApunII sIyuu kIz puf chI nuch-
tum tI yu.
10
Wutum sIf tu mu su Apu nIIee
kumu nI pu nI fI nI kuk utuwu,
SIy zupun musuch mupIy fus tuu-
muum zund kI nuu fee su,
AshI fI ndu muntsIf tsI yu tu muum suu-
nuu tsIs wunu sIf ksu tung tsu.
Ngu tIs tpu tsee tumu sI ngu fus
ngI chInts pu.

11
Yutu fIt shI shee kusu yu fus, wunu sIf
chI nung tsu.
MungIs kIs tuu muum tuu fu shIsh
wunu sI fImsheetsImu fI
chI nung tsu.

12
AshI fI yu, sIysu mungIs kIs tuupI
utI nuu fee su,
Apu nIIee chI nung tsu, nuw sIyuu
utInu.
Yuw tputs Apu nIIee chI nu ku nu,
unoo ApunII shu ufu tu mu fI
ksut kI yu.
Yuwuu mush ku nu unoo ApunII ufu
muzI nu kI yu.
Itufu, yuw tputs yutu fIt shI shee-
tsImu fI chI nu ku, unoo ndun tum
ApunII Istu kI yu,
D
tfu ngI yu zItu mI nu Apu nIIee kuku
kumu nI mu pu nI.
13
AshI fu chu, Apu nIIee
Izuu fu tuchIt kus, tputs sIyuu yutu fI tum
nu muum pInu su ku nu.
14
Isu su mund kuk
sIyuu nutsuk tuut ssIn, ApunII unoo yusu kI-
yu. SIyuu kIs nupku, Istu chI yu. AshI fI-
yu, tputs sIyuu nutsuk tuu, punI fInts pu.
15
Isu su mun wundu fI mungIs tutung tsu,
kukoo puyung tsu. Ash kus, tputs shu
sIyuu tumu nduk chu,

Muyuu mu Isu soo


mungoo nuk su? tk chu, ItsIn su fus kumu-
nIng tsu, Isus Iyuu tupu chI ndum pun chu
tng tsu. Isu sush ufu tu mu fI tuu chI nI pu
tng tsu.
E
Itufu, kumun ku chus, tsI yu-
nusput tsI yu tInts pu. ApI nIII fI wunu sI fI
kumu nIng tsu.
1
Ash ku chus, ndu shu
Apu nIIee puzIk su. MI shut, tputs sIyuu
Isu su mund kuk yutu fI tum nuk tuu, sIysu
wunu sI fI tuu kus, wunu sI fI tsI yut kus,
puzIch pu sI nu yu.
17
Itufu, tputs yutu fIt shI-
shee chI nu ku, unu mund kIyung kuchIy-
kInuu fI yu,

chuk unoo nuyu nIch? nuyu-


nI muum wunI ndu ju, wuunI yuch chI yu.
Itufu, Apu nIII mun kIyung kuchIy kuch,
ApunII kupung Istu chI yu. Ash kI tuu tI yu,
wunu sI fI fI tuung tsu, sumbuy tufInts pu.
18
Nupu Isus ushI fu ng tum tu. KIyu ngu-
tum kuchI yu fu ngI yu. Itufu, ndu wuu nu-
mu ndu yutu fIt shI shI kIyung kuchI yu fu-
ngI yu. Isus yutu fIt shI shI fI nI ndun chu.
Itufu, Iyuum yutu fIt shI shpu nee mu nI
kIyung kuchIyeefu tsI pu fu ngI yu. Iyuum
wupu fIp muchI muum tsI pu fu ngI yu.
Wunuts tsI pu fu ngI tuu, wunshu ndu tsI pu-
fu ngI yu. AshI fI sIysu ush tuch tum pu su.
19
Isus wunIm shu yup tsI pu fI shu nee fu-
nu umb nuu tu fu ngI yu. Anush kusee fu,
ItsIn su fu Apu nIIee kuk kumu nI fu ngI yu
tsI pu fee tsI, yuwuu tputs Nowe fIn-
puf kungush yungu fu ngu nu unoo tsI.
20
Nowe fI nI yuwu puf botee kupu ngu
tInu fu ngu unpuf tpu tsee wunee fu ngI yu.
ApunII kupung kutu fu ngI tuu, Yutu fIt shI-
shee kusuch pu sI nu yu, tfu ngI tuu, tputs-
shu kupung ngu tu fu ngu nu.
F
AshI fu chu,
sIn shu kupung sInu fu ngu, muchIn tputs
wIzunII put wushu nund tuchIp mutu yu fu
tputs botIsh zufu yu fu sIn, unush kumu-
ngu fu ngu nu. ApunII tupu chI ndu fu ngI yu.
21
AshI fI nu Iyshu Apu nIIee kuk mungoon-
ku nI, mungee tsI nI yufu muum ndu ngut-
ku nI, ApunII Iyuuts tum tupu chI ndu chI yu.
Isu su mun wumIn chu mu ku nI, Nowe fI-
nee tsI tumu pu fI ushI fu ApunII Iyuuts tum
kIs nup kI yu. Isu su mun chu mu ku nI ndu
mInIIu fee mu nI chu mu ku nI yu. Itufu, Apu-
1 PItofufInI3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1131
nIIee mungoon ku nI, mungee tsI nI tuchI-
ngup utunI, chu mu ku nI yu. Wutum Isus
tsI pu fu ngu, yusuf tmu fu ngu, ufu tu mu fI
Iyuu tupu chI ndu ku wu.
22
Isus tmee fu,
Wupu fIp kunI ndup kfI fu ngI yu. Anush
Wupuf put kIz puf kufuk tuu kI yu. ApunII
wusu ndu fuf shu, ApunII tum wmuch-
tush, wuun shuchpu tu tIn IchI ngu fu sIn Isu-
soo kuk puyu ku nu yu. Isus kIz puf kufuk
tuu kI yu. Wupuf put wumu fI kusIf sIn tuu-
ku nu yu. AshI fu chu, Isus wufI tu fI yu Iyuu
Izuu fu tupu chI ndu muu mu.
4
1
AshI fI yu, zuwu nIIee, kIyung
kuchIy kI tuu tee su, Isu soo kuk
sumbuy tufInts pu. Isu su mun mungee ts-
Is p'tseefus tuung tsu. Isus wuu nuu tsee
wutsI pun ndu puchI ndu fu ngu, tputs shu
pzkoo yu fu sIn, yusI nu mun tstsu yu fu sIn

wunInII kIyung yuchu fu ngu nu wu?


AshI fI sIysu Isu soo chI nu kus, suu nuuts-
tum tsI pu nIs pchI ndInts pu. KIyu ngu tum
kuchIy chItuu tIs Itufu yuwu mund kIyung
kuchIy kIs unu mund yutu fIt shI shee Izuu-
fu kupee tuk su.
2
Yutu fIt shI shee kupeet-
ku chus, unu mun chu pIyu fI chI nut pIyu fI
chI nut ush chee zIs. Ufu wuchI nuch tuu tIs
Apu nIIeetsImu fI chI nut ssu.
3
Tputs Apu-
nIIee ndu mungoon ku sIn wundu fI tum
muntsIf tuu ku nu, ndu kupeet ku nu. SIf
sIy Apu nIIee ndu yusu fu ngus, ushI fu-
ng tum su, wunIp yutu fIt chI nu fu ng su.
Suun tu fI muuch tu Apu nIIeem puz ushI fu
tInu fu ng su. TInu yu fus, unoo tsIm ungIf-
tu tu fu ng su upunII pu tseetsI. Tuu fu sheets-
Is yutu fI tuuts tuu kIs shu mung tuf su.
Kufu su fu ngIs. Wuuw tu ngut ushI fu ngus
ndu yutu fIt wufut tuf su. MuntsIf tsI yut-
tuf su. Tputs pu tu tIs yutu fIt putu tu fu ngI-
su.

WunIp yutu fIt tuu fu ng su? Itufu,


nut shu ndu unoo zunduk su, ngu tuk su.
4
Tputs shu sIyuu yumbIk sIn, Pzu wuyu nI,
kufu see nI, utu sIn, sIysu kupung puzIk su,
wutum unu nguz nu ndu zunduk su wu.
Ngut ku chus,

Muyuu mu ju ngu tuk? sIyuu


utu sI nu, tsI yun tu ku nu yu. SIyuu yutu fIt
nu ku nu.
5
Itufu, ushku unoo wuunu
ApunII wunI chI yu. Isus yusuf kus ku chu,
tpu tsee kchI tu wunI chI yu, tsI pu feets tum
wunIch tum tu yu.

Wutum tsI pu feew tum


Isu soo kuk muzI nu fu ngu nu wu. TsI puf
muzI nu yu fu sIn, ushpu tum Isu soo kuk
mungoo neef sIn, Apu nIIIsh tuchI tu fu ngu-
nu yu. Tpu tsIch ushI fI tum kIyung kuchIy-
fu ngI tuut ssIn, wunu tsee tsI pu fu ngI tuu,
Itufu ufu tu mu fI Apu nIIush tuu chI nIII nu-
yu. AshI fu chu, kIyung kuchIy kI tuu tee su,
Isu soo kuk Izuu fu puyung tsu, sumbuy-
tufInts pu utu shI nu.
Na zuwan!!ee, minootssha nuw
siyaa tchintspa, siy Isuschichis
saanpata istangtsa tina
7
Tsu pu fu nus IchI ngu fu mus pu pus-
tu chI yu. Isus kuyu mu yunII chu. Mus-
pu kus chI yu. AshI fI sIysu mungIp tIs
tuung tsu. ApunII put Ipu nup zIs ushI fus
tuung tsu.
8
Suun pu tu tIs ufu chI nung tsu.
Anoo ApunII kIz puf zund kI yu. Ash kI nuu-
fee su, tpu tsee Izuu fu chI nu kus, tputs shu
sIyuu yutu fIt tsI yut kI tuu, Itufu sIysu
wunu sI fI tsI yut kus, mupIy kus, wuunI pus-
tuch pu fee. AshI fI yu, shIng tsu. Suun pu-
tu tIs mupIy fus tuung tsu.
9
MI shut, tputs
Isus chIch sIyush kusku, ushI fI yu sIysu
muf tung tsu, pchI ndInts pu.
10
ApunII
Iyuum wuunu wIz pu fI fI nee punu fu ngI-
yu Iyuun pu tu tu nI Istu muu mu. AshI fI
Apu nIIee wIz pu fI fI nI puyu kus, ngu tu fI-
tIs puyu fInts pu. Suun pu tu tIs Istung tsu.
11
ApunII shI yuu tuyups tum pu nee mu yu
wuyu fu ngu, ushI fI yu Apu nIIee kuk ItsIn-
su fu tuyup stung chu. Istu mu pu nee mu yu
shI yuu wuyu fu ngu, ushI fI shIy shu tpu-
tsee Istung chu. Yuwuu mu fI ApunII sIyuu
wuyu fu ngu unufI shIng tsu. Suun pu tu tIs
Istung tsu. ApunII nuwuum wuunu wIz pu-
fI fI nee punu fu ngI yu Istu muu mu, tyu fus,
Istung tsu. YuunI wIz pu fI fI nI wunI ndu ju.
ApunII Isu su mun Iyuum wuunu wIz pu fI-
fI nee tsI punu kI yu, ushI fI Apu nIIee wup-
pu fI tng tsu. AshI fI suun pu tu Istu kchus,
ufu tu mu fI tputs: ShIy Apuu kIz puf tIsh-
chu. ShI yu mu fI kusIkshu: tchI nIII nu pu.
AshI fI yu, sIysu shIng tsu, suun pu tu Istung-
tsu, nuw sIyuu utu shI nu.
12
Zuwu nIIee sIyuu ksu mIsh chI nu kI-
nu. AshI fI yu, zuwu nIII mung' munts tu-
pu utufI sIyuum yundu kI nu. Nutu mu fI
1 PItofufInI3 , 4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1132

D
5.4 SuImo 23.1 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Isu su mund kIz puf kIyung kuchI yuk su.
Itufu, punI fInts pu tInu. MungIs kupung
muntsu fInts pu.

Muyuu mu nuwuu ushIk?


tfInts pu.
13
Isu su mund nuwuu ush ku-
nu yu, tyu fus, mupIyng tsu. Wutum
Isus ushI fu ngu, sIy ushI fI tum tIs kIyung
kuchI yuk su wu. AshI fI unu mun mungIs
kIs shu mbu tung tsu. Ash kI nuu fee su, Isus-
shu yusuf kus ku chu, Isu soo puk chus,
mungIs kIs shu mbu tuch pu su.
14
Tputs
sIyuu Isu su mund kuk nutsu kI nuu fI ushI-
fu, ApunII sIyuu kIs nup kI yu, Istu kI yu.
ApunII WunI mungee ts Is tuwu sI neek puz
ush kI yu ItsIn su fu mungoo nu muu mu.
AshI fI zuwu nIIee, tputs sIyuu Isu su mund
kuk kIyung yuchu kI nuu fI yu, mungIp tIs
tuung tsu. ApunII sIyuu ksu mIsh chI nu-
kI yu.
15
Yutu fIt shI shI mund sIyuu kIyung
yuchuk sIn, punI muum wufI tu fI yu,
yutu fIt tuu kI nuu fee su, suunu yuchut-
ssu. AshI fu chu, yutu fIt tuu fInts pu tInu.
Tpu tsee pchu fInts pu. Sh'chIfIntspu.
TumupIngufIntspu. Tpu tsee ngu tIs
ngI chInts pu. Anu mund sIyuu kIyung
yuchuk sIn wufI tu fI yu. Kupung puzI-
muum tuuf chu.
1
Itufu, Isu su mund sIyuu
kIyung yuchuk sIn, unu mund puzI muum
wunI ndu ju. Isu soo puzI muum wunI ndu-
ju. AshI fI Apu nIIee kuk kumu nI mun tuf
shIng tsu, wutum Isus chIch su wu.
17
Nu In
wunee shIsh Iyuum tuuf tu ndu. Iy nupu
ApunII tuu tI nI tIp tsI fI nI kIyung kuchIy-
kInI yu Apu nIIee mungoo nu muu mu.
Itufu, tputs Apu nIIee kuk ngut kut ssIn,

wunI pu ju kIyu ngu tum kuchIy chInIII nu-


yu?

Yuwush ApunII uwuum wuneek chu


unush yupee ju kumu nguch?
18
AshI fI yu,
Iyshu nutu mu sum tu kIyung kuchIy kI tuu-
tI nI, Itufu ApunII Iyuu Izuu fu ksut kI yu.
Wuun pee Iyuu wuyu chI yu. Itufu, tputs
Apu nIIee ndu mungoon ku, ngut ku,
kumu ngu muum wunI ndu ju. Ufu tu mu fI
kIyung kuchIy chInIII nI yu.
19
AshI fI yu,
nutu mu su muum kIyung kuchIy kus, Apu-
nIII mund pu nuwuu ush ku ndu nu yu tus
mupIyng tsu, wutum sIyuu Izuu fu tupu chI-
ndu chu wu. AshI fI Isu sush tuchI tu muum
ksu fInts pu. ApunII sIyuu tInu fu ngu,
ksu mIsh sIyuu chI nu kI yu. AshI fu chu,
Isu su mun wumIn kIyung kuchIy kInuu fee-
su, mupIyng tsu, Apu nIIee kuk ksu fInts pu
utu shI nu.
Mishat, tchintspa zuwan!!ee:
Isuschichpatatis ksutamapanireetsis
wachina kuk payungtsa tina
5
1
SIyuu wuchI nuu tsIs ksu tu mu pu nee-
ts Is tchInts pu, wunu sI fI tpu tsee
tuyup stung tsu, wunu sI fI Istung tsu. Nuw
ksu tu mu pun pu tu tI nI sIyuu utInu. Nupu
ApunII nuwuuts tum tuyups tum pu neem
nu fu ngu wu. Yuwuu Isu soo kIyung
yuchu fu ngu nu unoo nuw pufu ngI nu sIf-
tu mu su. Itufu, Iyshu Isu soo yusuf puk-
chu nI, kIz puf wumu fI shu kusI fu pung chI-
nI pu. Iyshu Isus pu tu tum kIz puf tuu chI-
nI pu. AshI fI nuwuu kukI muzI nung tsu.
2
Nutu mu su muum ApunII sIyuu wuchI nu-
wuu tsIs ksu tu mu pu neem wuyu fu ngI yu.
AshI fI wunu sI fI nupung tsu ApunII chIch-
pu tu tIs tIp tsI fIs. MungIs kIs Apu nIIee kuk
tuyup stung tsu.

Muyuu mu tputs nuwuu


tumu nduk? tfInts pu.

NItuu tI nuwuu
wunu sI fI tuwu pu kee ju? tfInts pu. Tpu-
tsee ItsIn su fu chI nu yu fus tuyup stung tsu.
3
Tpu tsee kupung numbInts pu. TsI yun-
tu yu fus numbu numb shI fInts pu. Suunu
wunu sI fI tuu kus, tpu tsee wunu sI fI tum
tuu muum yup stung tsu, wutum ApunII
sIyuu ksu tu mu pu neem wuyu fu ngu wu.
4
AshI fI wunu sI fI ksu tung su. Ash ku chus,
ksu tu mu pun shu ufku fI,
D
Isus yusuf kus-
ku chu, ufu tu mu fI sIyuu kIs chI nu chI yu.
ShIy nuwuu tpu tsI fI wunu sI fI ksu tu fu ng-
shu. ShI yuu kupung chI nuk tu nu, tk chu,
ufu tu mu fI kIs Isus put Ipu nut ssu. AshI fI
shIng tsu, nuw sIyuu ksu tu mu pu nee ts Is
utu shI nu.
5
MI shut, sIyuu nIIu fuutsshI tIs tchInts-
pu, wuchI nuu kuk muzI nung tsu. Wunu-
sI fI tumI nung tsu. SIyu mu fI kukIs
kusI muum chI nu fInts pu. Tputs wuu nuuts-
tu mu fI chI nu ku,

tumu fee ApunII uwuu


Istuch? Itufu, nIII tu fI tu wuuts tuu tputs
1 PItofufInI4 , 5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1133
kuk muzI nu kuch, ApunII shu unoo kIs
nup kI yu.

AshI fI suu nuuts tu mu fI chI nu-


fInts pu. Apu nIIee kupung chI nu yu fus,
kukoo puyung tsu. Ash ku chus, ApunII shu
sIyuu kIs nupku, yuwush zufI wufI tu ku
unush sIyuuts tum tpu tsee ksu tu mu pu-
neem tum nchI ntsu. Itufu, nutu mu sum tu
wuchI nuu kuk puyung tsu, nuw sIyuu
nIIu fuu tsIs tInu.
7
AshI fI nu sIyuu IchI ngu fus utInu,
MungIs muntsu fInts pu. MungIs muntsu-
kI nuu fee su, punI kI nuu fee su, Apu nIIee
kumu nIng tsu. Apu nIII mun mungIs
tutung tsu. Wutum ApunII sIyuu ksu mIsh
chI nu ku wu.
8
IchI ngu fus mungIp tIs
tuung tsu. Pup tsu, YushIng' sIyuu kusee-
yunts pu. YushIng' ufu tumuz mungIn-
shuch tumu tuf pu fI ushI fu tpu tsee tuchI tu-
tuf ush kI yu. KusI pI tu ush kI yu.
9
AshI fI
sIysu YushIng' ksI fu ndu mu tus, Isu su-
mun mungIs tutung tsu. YushIng' Iyuu
Isus chI cheetsI nI IchI ngu fu nI ufu kIyung
yuchu kI yu. Ndu mInum tuu tsI yum tpu tsee
nIyf kI yu YushI ngu.
10
Nutu mu su nuu fI
kIyung kuchIy kI tuu tee su, ApunII sIyuu
Izuu fu Istu chI yu. KIyung kuchI yee fum-
chus, ApunII mungee ts Is yuf chu pu ntsu.
Sheef us, Apu nIII mun kIz puf tuut ssu.
AshI fI unoo chI nu yu fus, sumbuy tufInts-
pu.
11
ApunII chu zuwu nIIee, wumu fI
kusI fI yu. Ufu tu mu fI kusI fu tuu chI yu.
AshI fu chu, sumbuy tufInts pu sIyuu utInu.
12
Nu zuwu nIIee, zuwunII SIIus
nuwuum kIfu kuu yundu muum Istu fu-
ngu, nu puk chIm sIyuum yundu fu ng tu nu
mungee ts Is tuwIz puf tu muu mu. SII suu Isu-
su mun zuwunII tu nI chu. Nuwuu kupung
Istu kI yu.
Nu sIysu nuwuu kukI mbI zu fInts pu.
Yuw yundu fu ngI un' ApunII tu ndu kuku.
ApunII sIyuu Izuu fu Istup utufI yundu-
yu nu. ApunII sIyuu ksu mIsh chI nu kI yu.
AshI fI Apu nIII mun mungIs tut kus,
sumbuy tufInts pu, utInu.
13
Isus chIch tputs nIsh BubI Io nI yush
tuu ku nu un sIyuu chI nu ku nu yu, sIyuu
ndu mbI zu ku nu. MI shut, Mf ko su sIyuu
kupung chI nuk tum tu. Nuwuu nu IpufI
ushI fu tuu kI yu Mf ko su.
14
AshI fI yu,
zuwu nIIee, Isus chI chee tputs pukus,
Istung tsu. NIy fInts pu.
ApunII sIyuum mungee mIs mupIym-
mush punu chI ntsu.
]Nu wup pu fee, zuwu nIIee. KukI Iwuts-
pu yu nu. Wutum chu.|
1 PItofufInI5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1134
Nuw Pitori siyaam kirakaa yandakina
1
1

TumufImtu, zuwuu, tuu fIs?


Nuw sIyuu chI nu kI nu. Nuw
sufI SIm tu nu, PItof tu nu nuwu yu. Isus
nuwuu Ipu su fu ngu, wuu nuu tsI kuk
kumu nI mu pu neem nu fu ngI yu nuwuu-
tsI. Isus nu sIyuuts tum Ipu su fu ngu,
wuu nuuts tum tIp tsI feem sIyuuts tum nu-
fu ngI yu. SIy nu Iyu put Isu soo mungoon-
kI tum su. ChI nu kI tum su Apu nIIeetsI.
ApunII ItsIn sum chu. Apu nIII WIp Isusu
ItsIn sum tum chu. Isus Iyuu YushI ngush
Itu tsI fu ngu Iyuu tupu chI ndu fu ngI yu.
Iyuu ksu mIsh chI nu kI yu.
2
AshI fI yu,
Apu nIIee ufu ngI nu shu mungoon kus,
kufu ku fI nee Isu soots tum ufu ngI nu shu
mungoon kus, ufu mungooz mupIym-
mush puyutssu. ApunII sIyuu ufu wunu-
sI fI ksut chI yu.
Na k'keetsi kamanchintspa; yuwaa
Apan!! iyaa tiptsireem narangu anootsi
3
ApunII kIz puf chu wunu sI fI. Iy Isu soo
mungoon ku nI, ApunII shu Wuu nuu tsI
WunI Iyush pshtu ku, ApunII put mInu-
mu fI mungooz chI nu ku nI yu. AshI fI
Apu nIIee wIz pu fI fI nI puyu ku nI, ItsIn su-
fu tuu muum wufI tuk tu mu nI yu. ApunII
Iyuu kIz puf chI nu ku ush kI yu. Tputs
kIz puf nuwu mun wIz pu fI fI ufu tu mu fI
tuu chI nIIIn pu tu ushI fu ngI yu.
4
Yuwuu
ApunII sheechI mu tu, wuu nuu tsI kuk
ufu puyu tu fI yu. SIf tu mu su tsI yu tu fu-
ngu, Nuw KunI tpu tsush pshtu kchu fI,
tputs shu nuwu put mInu mu fI mungooz
chI nu chI nIII nu yu. ItsIn su fu tuu chI nIII nu-
yu. Mungooz mupIy shu tuu chI nIII nu yu,
tfu ngI yu. AshI fI yu, nut shu wuu nuu tsI
kuk puyu fu ngu, Iyshu Apu nIII mun WunI
2 Pitorurini
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Pitorurini kuzizimun yandarangu anootsi
PIto fu fI nI, Nuw mus sI fI shu pu tsI pu chI nu tu, Nuw zuwu nIIee Apu nIIee kuk mbI zu fu sI nu pu
tu, kIfu kuu Isus chI cheem yundu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu yuwuu kumu nI fu ngu unoo kumun chInII pu:
A. 1.1-2:

TumufImtu? Nuw Smtunu. PItoftunu nuw sufI. SIyuu chInukufI yunduchIntspu.


B. 1.3-11: Iy IsuschIchInI ApunIIee wIzpufIfnI puyukunIyu ItsInsufu tuumuumu. AshIfIy
ApunIIee kuk kupung mungooneefus, wunusIfI tuungtsu. ApunIIshumufI tchItungtsu.
C. 1.12-21: MungeetsIs p'tsImuum chInukufI, nu sIyuum yundukInu, wutum nuw
mussIfIshupu tsIpuchshupufInu. Nuw Isusoo kuk muzInufungtunu. MIshut yuwuu
ApunII Isusoo kIzpuf tuwusIneefungu unoo nuw pufungItumunu. AshIfIy nuwuu kukI
puyungtsu. ApunIIeetsImufI kuk chInungtsu, pIyuftuchee k'kuz muzInufIntspu tInu.
D. 2.1-22: Zupun tputs nu yutufIt tuyusputukunu. ApunIIputspunI uwu. AshIfIy sIysu wuu
kuk muzInufIntspu. ApunII unoo tputs ndu zupIsh wunIchIyu.
E. 3.1-18: Isusootstum yutufIt tsIyutkunu. Isus yusuf kuscheeju, ndumbufee, tssInchu.
Itufu, Isus yusuf kuskuchu, yuwush tputs ndu chInufunu unush kuschIyu. AshIfIy
sIysu ufu mungIs yufumuwIs tuungtsu. AshIfIy tputs yutufIt tuyusputuku, yutufIt
tuuku, sIysu tchItIntspu. ApunIIeetsImufI ItsInsufus chInungtsu. Isus ufutumufI
wumufI kusIfu tuuchIyu. AshIfIy nu wuppufee.
PIto fu fI nI tfu ngI yu.
Pitorurini tsimbunurinshtini kirakaa
Isuschicheem yandarangiya
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1135
nu ItsIn su fu tuu muum wufI tu ku nI yu.

WunI pu ju yutu fIt shIsh tsu pu fu nu sush


tuuk? Zupun tuu fI yu. Tputs yutu fIt shI-
shI nguz tmu fuk sIn chu. Itufu, Apu-
nIII mun mungI nI tut ku nI, Iyshu unoo
ush kee zI nI.
5
AshI fI zuwu nIIee, Apu-
nIIee mungoon kus, Apu nIII mun kIz puf
tuung tsu.

Sheefu Apu nIIee ufu ufu ngI-


nu shu mungoon pu nu tus, unoo mu fI
chI nung tsu. Kukoo puyung tsu. ItsIn su fu
tuung tsu.
7
ItsIn su fu tum Apu nIIeetsI
chI nung tsu. Suun pu tu tum tIs chI nung tsu.
ChI num pu nI fI tuung tsu.
8
Ash ku chus un
Isu soo Izuu fu mungoo nuk su. Ndu ngu-
tu fI tIs k'kIptIs mungoo nuk tu nu ttssu.
Isu soo kuk Izuu fu puyu kus chI num-
pu nI fI tuut ssu.
9
Itufu, tputs unoo ndu
chI nu ku ApunII put mInu mu fI mungooz
ndu chI nu pI tu, Isu soots tum ndun tum
chI nu kI yu. Isu soo Iwu zI fI mungoon kI yu.
Tputs ush ku chI nuu fI, Isus wuu yutu fIt shI-
shI fI nee tuchI ngu fu ng tuu, Itufu uwshu
tputs mupIy shu tuu kI yu.
10
Itufu, ApunII
sIyuu Ipuseefu, NuunI, nuwush tchI tu ngu-
sI ndu, tfu ngI yu. AshI fI sIysu: Izuu fu
shI yush tuchIt pI tInu Apuu, tng tsu.
ItsIn su fu tuu mu mu fI shu chI nung tsu.
Ash ku chus, Izuu fu yutu fI tu tuu chee zIs,
ndu mbu fee.
11
Isu sush tuchIt kus, ApunII
sIyuu kIs nup kI yu. Apu nIIush kus ku chus,
Isus shu: Pshtung sI tchI yu, sIyuu kIs yup-
shtu chI yu. Anush kIs Isus put Ipu nuch chI
yuwush Isus ufu tu mu fI wumu fI kusI fu
tuuku unshu. ApunII Iyuu tIp tsI feem nuk-
chu ush tu chI yu.
12
AshI fI yu, nuw shu ufu mungee ts Is
p'tsImuum chI nu ku fI, unoo yundu kI nu.
Apu nIIee kuk yusuk tuu tee su. ItsIn su-
fu mungoon kI tuu tee su, ushI fI tuu ufu
mungee ts Is p'tsImuum wufI tuch pu fee.
13
Nuw shu muss shu pu tsI pu chI nu. AshI fI-
yu, ndu tu fI tsI pu fu fI, ZuwunII Apu nIIee
kuk mbI zu fu sI nu pu, utufI, sIyuum yundu-
kI nu.
14
Isus ndumu Wupu fIp kfI fu,
nuwuu kumu nI fu ngI yu, Tputs shI yuu
putu yu fu, puchu chu psInu yu, tfu ngI yu
nuwuu tsI. Nu nuwuu muss shu pu puchu-
chI ndu nu yu.
15
Itufu, tsI pu fum chu fI,
sIysu:

PIto fu Apu nIIee kuk umu fu ng pu-


fee? tyu fus, nuwuu kIfu ku fI yyu fus,
nuts tuch pu su. Nuts tu ku chus, ndu mbI zut-
ssu.
1
Wutum Isu soo sIyuu kumun ku fI,
ndu ngu tu fI tI tpu tsee kuk kumu nI fu ngI-
nu. Ngu tu zI nuwuu nu mungI shI chI nu kI
unoo ju kumu nI fu ngI. Itufu, Isus nIsh
tuu fu ngu unoo nuw kchIp tI pufung tu nu.
Kukoots tum muzI nu fu ngI nu. Yuwuu Isus
kIz puf ushI fu ngu unoots tum pufu ngI-
nu.
17-18
Isus Iyuu, tuch puu tsI nI tpu tsI nI
muchIp much tu yu fu, ApunII Isu soo
kIz puf tuwu sI nee fu ngu, Iyshu pufung tu-
nI chu. Anush ApunII kuk Isu sush kImu fu-
ngu, Isu soo nuw chu IpufI. Nuw ksu mIsh
chI nuk tu nu. Wutu chu nuwuu nu kumuch-
tu fu ngI unoo, tfu ngu, unoo Iyshu
muzI nu zI nuw ushI fu ngu nI yu.
19
Yuwuu
Apu nIIee kuk kumu nI mu pu nI sIf tumu
kumu nI fu ngu nu unoots tum Isus tumI nu-
fu ngI yu. TumIn ku chu, nuw shu pufu ngI-
nu. AshI fI nuwuu kukI muzI nung tsu,
wutum zuf ku fI utI nu wu. Nut In ndu tu mu
Isus kus chu, mbu fIn tupee kusI ku ushI-
fI tum Isus kuk yutu fIt shI shee kusI kI yu.
Itufu, Isus yusuf kus ku chu, unush yutu-
fIt shIsh Izuu fu pus tu chI yu. ZufI tumu pu-
fI ushI fu 'sIneekchu, yutu fIt shIsh Izuu fu
pus tu chI yu. IfunII tsu ngu chee wumu fI
kusI fI yu ushI fI tum Isus wumu fI kusI fu,
tpu tsush mung' tuwu sI nI chI yu. AshI fI
Isu soo kuk muzI nung tsu.
20-21
SIf tu mu su Apu nIIee kuk kumu-
nI mu pu nI wuu nuuts tu ju kuk kumu nI fu-
ngu nu, ndu. Anoo mbI zu fInts pu. Apu-
nIIeetsImu fI kuk ItsIn su fu tsI yu tu fu ngu-
nu.

Antuu tI wuun tuf tu ju yuwuu chI nu ku-


nu unoo tsI yu tu fu ngu nu? ndunI. ApunII
Wuu nuu tsI WunI tpu tsush pshtu yu fu,
mungoo p'tseefungIyu ItsIn su fu tsI yu tu-
muu mu. AshI fI yu, sIysu mungIp tIs tuu-
kus, Apu nIIeetsImu fI kuk muzI nung tsu,
pIyuf tu chee k'kuz muzI nu fInts pu tInu.
Mishat, kamanchintspa; yuwaa
tputs Apan!!ee kuk nda itsinsaru
tayapstakana anootsi
2
1
Itufu, sIf tu mu su ushpu tum
kumu nI mu pu nI fI nI, Apu nIIee
kuk ndu ItsIn su fu kumu nI fu ngu nu
2 PItofufInI1 , 2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1136
zItumInufIneetsI, upunII putspun tpu tsI.
Nut shu In upunII putspun tputs tuu fI-
tum tu yu. AnshtI sIn tputs sIyuu tumu-
pI ngu yeents pu tpI utufI wunee kI nu.
UwshtI sIn: Apu nIIee kuk kumun chInts pu
utI tuut ssIn, Itufu wuu nuuts tu mu fI kuk
tsI yut ku nu yu.

Muyuu mu ju wunu sI fI tuu-


chIch, wutum Isus chI yu mund tsI pu fu-
ngu, tuchI ngu fu ngu wu?

AshI fI tumu-
fee chI yuu ApunII wnIch? ngIch ku sIn
tu ngut ush ku nu yu. Muyu, tu unu mund
ApunII ndu zupIsh wunI chI yu.
2
Yutu fIt
yup stu kchu sIn, zupun tputs shu wuu kuk
kIs muzI nu chI nIII nu yu, wutum yutu fIt-
shI shI nguz zund ku nu wu. Ash kut ssIn,
Isu soo kuk tuyu tu fItkunu yu. Anu mund
nIII tu fIt shu tputs Isu soo mIsI sI nu shu
yutu fI tum nu chI nIII nu yu.
3
MI shut,
upunII putspunshu: Nuwuum wunu sI-
fI tuwu pu ndu, utu sIn, yuwuu tsI mu fI-
shu tputs kIs muzI nu ku nu unoo tsI mu fI
tuyup stu chI nIII nu yu. Yutu fIt tuu muum
wufI tuk chu, mungu utu sIn tuyup stu-
chI yu.

Antuu tI utunu unoo ApunII ndu


muzI nuk?

Tumufee unoo muzI nuk chu,


mupIy ch? Izuu fu ufu tu mu fI wunI chI yu.
4
Nupu: SIf tu mu su ApunII wusu ndu fuf
Apu nIIee kuk ngu tu fu ngu sIn, ApunII shu
ndu zupIsh wunee fu ngI yu. WusI ndu fu fI-
mu nuuts tuu tupIsh tumu nu fu ngu, unufI
nu wunee sheem kutu ku nu yu.
5
MI shut,
tputs tum sIf tu mu su Nowe fI nee kuk ndu
muzI nu fu ngu nu. Nowe fI nI: Apu nIII mun
mungee ts Is yufung tsu, utI tuu, uwshtI sIn
ngu tu fu ngu nu. Ngu teef sIn, ApunII ndu
zupIsh wunee fu ngI yu. Nowe fI nIm shu
wIzunII pu tu fI, wIpup tuf tum, wIpup-
tuf tum wIzunII ushpum tuut ssIn tputs
ApunII tupu chI ndu fu ngI yu. Itufu, pIyuf-
tu chee tputs wunee fu ngI yu.

MI shut,
unu mun shu zupIsh Sodom shu cheets tum,
mIn shu Gomof shu cheets tum sumusput
wunee fu ngI yu. An tputs kIz puf yutu fIt
tuu fu ng sIn, yup ndu chI nu fu nu umb
ApunII shu tpu tsee IchI ngu fu sumusput
muchI ngu fu ngI yu. AshI fI yu, unoo tsI
chI nu yu fus, mungoo nung tsu. Tputs
Apu nIIee kuk ngut ku sIn, ApunII Izuu fu
wunI chI yu. Itufu, wuu nuu tsI tIp tsI fI tupu-
chI ndu muum yusu kI yu.
7
Sodom shu chee
tputs sumusput wunee fu ngI tuu, Itufu
Iotu fI nee tsIm shu puchu fu ngee ju. Uwuu
tupu chI ndu fu ngI yu.
8
Iotu fI nI Apu nIIee
chI nu fu ngu, yutu fIt shI shee muzI nut,
putum muzI nut, putum muzI nut ushI fu-
ngu, yuwuuts tum pufu ngu unoo kIz puf
ksI mun mus fungI yu. Mung' kupung
muntsu fu ngI yu. Tputs kupung muntsIf
tuu fu ngu nu.
9
Itufu, ApunII tpu tsee wunee fu ngu,
Iotu fI nee yutu fIt shI shpun pu tu wunee-
fu ngee ju. ApunII ufu ush tu fI yu, yuwuu
tputs muntsIf tuu ku nu unoo wunI tu fI yu.
ZufI yuwush wufI tuk chu unush Izuu fu
wunI chI yu. Itufu, wuun chI chI tuu tputs
ufu tupu chI ndu tu fI yu.
10
AshI fu chu,
utu shI nu, upunII putspu nee tputs, yuw
ngI chIm put tuyup stu ku nu unoo ApunII-
shu ufu ngI nu shu wunI chI yu. MuntsIf
tuuk tuu mI shut kupung muntsIf tum tsI-
yuts tu ngut ush ku sIn, ush tuu ndu puzI ku-
nu. Apu nIIeets tum muntsIf tsI yut ku nu yu.
Apu nIIee tu fush ndu kuupu yusuf sIn
zufung chu ku nu yu.
11
ApunII wusu ndu fuf
yusu shee IchI ngu fu yusuk tuut ssIn, yutu-
fIt shI shpu nee kupung tuu kusIf tuut ssIn,
ushI fI tuu yutu fIt shI shpu nI mund ndu
mInum tI yum k'kuz yutu fIt tsI yut ku nu
Apu nIIeetsI, zumu fu tuu ku nu yu.
12
Itufu, uwshu upunII putspunshu
yuwuu ndu yusu fu unoo yutu fI tu tumu-
sIng tumu sIng ush ku nu. MIfu sInII tu tuch
ush ku nu. ZumIz mungIn shuch ushI fu sIn,
mung' ndu nu fee wu. Itufu, ApunII: Nu
wupu tk chu, upunII putspu nee zum zee ts-
puz ushI fu putu yu fu, yushI ngup kupeet-
chI yu, Izuu fu wunI chI yu.
13
Yuwu mund
Apu nIIee tIp tsI fI yutu fI tum nu fu ngu sIn,
unu mund ApunII kupung wunI chI yu.
Yutu fIt shI shee shu mu nguk sIn, kus chI-
fI tuu ndu puzI ku nu. SIyush shu neef sIn,
kIzuu nupu tu funII ush ku sIn, kIzuu yutu-
fIt zufung chut zufung chut ush ku nu yu.
Ndu puzI ku nu yu.
14
Yutu fIt putu tu mu mu-
fI chI nu ku nu. Tputs shu Apu nIIee kuk
ndu tum mungoon ku sIn, yutu fIt shI shee
puk chu sIn, uwush tum tuchIt chI tum pu-
sI nu yu. MI shut, muuch tu nguz, mI shut
2 PItofufInI2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1137

D
2.15 Musu tu fu ngu nu 22.5 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
kufI kI nguz zupun puyu pI utu sIn, tpu tsee
tumu pI ngu muum kupung yusu ku nu yu.
Muyu: zuwuu, ApunII unoo tsI kupung
nutsu kI yu.
15
Anu mush yutu fIt tu ndu. Apu-
nIIee wunung kusuk sIn, sumbuf chIp puz
ushI fu musut ku nu. ZItu mIn BuIu mu fI nI
D

Beo fu fI nI wIp tumu fu ng pu fI ush ku nu yu,
kufI kI ngu zee mu fI kupung chI nu ku nu yu.
1
Itufu, ApunII BuIu mu fI nee tsI chI-
noo buffoo tutsI yuch tu fu ngu, buff shu
wuu nuu tsI umu yu fI nee numbu fu ngI yu
BuIu mu fI nee tsI. BuIu mu fIn shu chI noo
tsI yut ku muzI nu yu fu, punI fus tu fu ngu
unu mun shu mungoo nu fu ngI yu.
17
Itufu, upunII putspu nI muzI nu ku-
zI nIII nu ju. ChI yuum ndu puk chI yum
Istu ku nu yu. Msus ushI fu mzee zeetu fu
mzee zeetu fu, kumbu su fu tup' ush ku chu
ufup kupeet ku un tumu tuf pu fI ushI fI tum
upunII putspun ndu puk chI yum chI yuu
Istu ku nu. ApunII unoo kIz puf ufu ngI nu-
shu wunI chI yu. Sumu sush kupeeteefu,
kIz puf tupIsh wunI chI yu. Wutum
ngI chIm pu tu tuyup stu ku nu wu.
18
Iyush
tuchIt kI nuu fee su ushI fu yuwuu suunu
zund kIs unoo ush tuch tum pu su. Kufu su-
muum zund kus, kufu sung tsu. Yutu fIt
tuu muum zund kus, yutu fIt tuung tsu.
Yuwuu suunu zund kIs unoo shIng tsu,
ngIch ku sIn tchI nIII nu yu. Tputs shu unoo
muzI nu yu fu sIn, Zuf ku pu fee utIyu tyu-
fu sIn, tuchIt chI nIII nu yu upunII putspun-
shu. Chtu fu Apu nIIee kuk yusu fu ngI tuu,
yutu fIt shI shee kusu fu ngI tuu, Itufu yusuf
yushI ngoom much chu feem wuu nuu tsI
nchI nIII nu yu.
19
Iyush tuchIt kI nuu fee su,
kIs tuut ssu utI tuut ssIn, Itufu mungu tumu-
pI ngu ku utu nu yu, wutum wuun tu fI tum
yushI ngush kIyung kuchIy ku nu wu. Yuwu-
mund tputs yutu fIt putut ku nu unu mund
wuu nuu tsI kIyung yuchu ku nu yu. Tputs
ufu yutu fIt tuuku, unpu nI fI chu tuu tu fu-
shu, wuu nuu tsI yutu fIt shI shI fI nI kusu-
muum pInu su kI yu. Ashku un YushI ngush
tuchI tu tuw ush kI yu.
20
Tputs Apu nIIee
kuk muzI nu ku, Isu soo mungoon pI tu,
ApunII shu YushI ngoo tututs kI yu. Itufu,
ApunII tututs kI tuu, tputs shu yusuf YushI-
ngush pshtu kuch, kusu muum ngut kuch,
un zuwu nIIee, kIz puf chu yutu fI tu mIsI sI-
nu shtu yu.
21
Ndun nuu Apu nIIee kuk muzI-
nu fu nguch, nuyu nI muum wufI tuch pu fee.
Itufu, muzI nu fu nguch, nuyu nI muum
wunI ndu ju. ApunII wunI chI yu ksu mshI nu-
shtu yu.
22
Chtu fu yutu fIt shI shee kusu fu-
ngu, yusuf yutu fIt shI shIsh pshtu kchu,
tumuz puz ushI fu kutee fu wutuuts tum
kutu nguk puz ush kI yu. Nupuz k'chee Ichu-
mu yu fuch, kusuk chuch, yusuf tsu fu nush
zufIpshtu kI yu, ush kI tum tu tpu tsI yuw
yushI ngush yusuf pshtu kchu unu. AshI-
fu chu, nuw sIyuu utu shI nu, upunII putspu-
nee kuk muzI nu fInts pu uyum tuu tI yu,
tumu pI ngu yeents pu, sIyuu tInu.
Minootssha wanichintspa
yuwaa Isus kuschu anootsi
3
1
SIf sIyuum yundu fu ngI nu. Nu
nIpu shu tsI mbun kIfu kuu yundu yu-
nu. Apu nIIee ItsIn su fu mungoon pu nu,
utufI, mungee ts Is p'tsImuum yundu kI nu.
2
MbIztu pu utufI ApunII kumu nI mu pu nI
zItu mIn yundu fu ngu nu unoo mungee ts-
Is p'tseechIntspu. MI shut, yuwuu Isus
Iyuuts shu tuyups tum pu neem kumuch-
tu fu ngu unoots tum mbIztu pu utufI
p'tsIchIntspu.
3
AshI fI yu, zuwu nIIee, nuwuu kukI
muzI nung tsu. Isus yusuf kusu muum wufI-
tuk chu, ngI chI mu pun zupun ngIch chu-
psInu yu, kupung yutu fIt tsI yut chu psInu yu
Apu nIIeetsI. Yuwuu tsI mu fI wuunu yutu fIt
chI nu ku nu unoo tsI mu fI putut chI nIII nu yu.
4
Isus yusuf kus chI mu, tfu ngu wu, ushI fI
muyuu mu ju ndu kusuch. Kus chee ju ndu-
mbu fee, tchI nIII nu yu.

Apu fI nI wunI pu
Isu soo kutu ku tuf ushI fu ng sIn, nu tsI pu fu-
ngu nu?

AshI fI muyuu mu unu nguz chI nu-


chIch, wutum Isus ndu kus ku wu?

NItuu tI
tsu pu fu nus pus tu chee ju, ufu tuu tu fu wu?
sIyuu tumu pI nguk chu sIn, tchI nIII nu yu.
5
Itufu, mIfoo sInII ushI fu sIn, mungu
tsI yut ku nu. Apu nIIee kuk nIyf ku nu. Yusu-
kI tuut ssIn mupIy ku nu. Wutum ApunII kuk
2 PItofufInI2 , 3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1138

D
3.8 SuImo 90.4 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
3.9 Ese kI ye Iu 18.32,
Ese kI ye Iu 33.11 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
utuwu, ApunII ndumu tsu poo tInu chu,
kungu nu ndu fI tuu fu ngI yu. Sheefu ApunII
tsI yu tu fu ngu, kunI nduu tInu fu ngI yu,
sheef shu tsu poo kungush wuyu fu ngI yu.
ApunII kungoots shu ztufu IchI ngu fu tum
wuu nI tu wu wuyu wu yuw ushI fu ngI yu.

Sheefu Nowe fIn puf shu tputs Apu nIIee


kuk kupee tu fu ngu sIn, yup ndu chI nu fu nu
umb ApunII tsu poo IchI ngu fu kungu put
pufu ngI yu. Tputs shu kungush yungu fu-
ngu nu yu. ApunII sIf tu mu su ushI fu ngI yu.
Tpu tsee ndu nuyu nI fu ngu, tpu chI ngu-
fu ngI yu.
7
MI shut, ApunII kuk utI tum tu,
ApunII yusuf kumuch tu kchu, tsu poo,
kunI nduuts tum, sumusput muchIng chI yu.
Nutu mu su mu fI ApunII wuunu ksut kI yu.
Itufu, yuwush zufI wufI tuk chu unush
ApunII tpu tsee Izuu fu wunI muum wufI-
tuk chu, unush tsu poots tum, kunI nduuts-
tum IchI ngu fu sumusput tutu fu nguk chu,
muchIng chI yu. ApunII kuk unoo kumun kI-
tuu, ngI chI mu pun ndu mungoon ku nu yu.
8
Itufu, sIysu zuwu nIIee, unufI chI nung-
tsu, mbI zu fInts pu. ApunII yuwush zufI
zund ku chu unush kus chI yu. ApunII zufee
tchkee ju. MInum mII musu chI unush
kusu muum zund ku kus chI yu. MInu mu-
fI zufI kusu muum zund ku,
D
kus chI yu.
ApunII ush tu chI yu.
9
AshI fI yu, sIysu:
ApunII zup shtu ku wu, tfInts pu. ApunII
zup shtu kee ju. Tpu tsee nuyu nI ku, nuwuu
mungoo nee mu su tu, kutu kI yu. Tpu tsee
wunI muum zund kee ju. IchI ngu foo tupu-
chI ndu muum chI nu kI yu.
E

10
Itufu, Isus
yusuf kus ku chu, wush chIf tumu pu fI ushI-
fu yuwush tputs ndu chI nu fu nu unush
kus chI yu. AshI fI yuwush tputs ndu chI-
nuf sIn unush ApunII kus ku chu, IchI ngu fu
muchIng chI yu. KunInd kIz puf chI feej ush-
ku chu, ts put ush chI yu. MI shut, zuf shu,
tsup tum, tsu nguch tum kufuk chu, ts put
ush tuch tum tu yu. Tsup shu, mI shut tsu pu fu-
nus tum muu chI fI tu IchI ngu fu sumu sush
muchIng chI yu. IchI ngu fu muchIng ku chu,
ush tu chI mu, tfu ngu unoo kuk tumIn chI-
yu. AshI fu chu, zuwu nIIee, unoo chI nu-
yu fus, mungIp tIs tuung tsu.
11
Muu chee
IchI ngu fu muchIng chI yu. AshI fI sIysu
Apu nIIeem kutu kus wunu sI fI tuung tsu.
ApunII shu mu fIt tchI tung tsu.
12
Apu nIIeem
kutu kus, ApunII mIkee fu kusuch pu
tus, unufI chI nung tsu. KunI nduuts tum,
zufeets tum, tsu peets tum, tsu ngu cheets-
tum IchI ngu fu muchIng chI yu. Sheefu,
tsu poots shu sumusput tutu fu nguk chu,
pus tu chI yu.
13
Pustukchu, Itufu ApunII shu:
Nuw kunI nduu tsu poots tum kuneesIch shu
tIn chI mu, tfu ngu, unufI kuk puyu chI yu.
KuneesIch shu tInuk chu unush yutu fIt
tuu muum pInus chI yu. Wunu sI fI nu ndu fI tu
tuu chI nI yu.
14
AshI fu chu, zuwu nIIee, kutu kus,
ApunII mus sI fI kus chI yu tus, ufu tu fI
mungIs yufu mu wIs tuung tsu. Yutu fIt tuu-
kus, yutu fIt chI nu kus, ApunII put mus sI fI
yufung tsu. Ash ku chus, ApunII shu kus ku-
chu, mungIs mupIych pu su.
15
ApunII ndu
mus kusku, tpu tseem kutu kI yu. Tputs
mungoo yufee mu sI nIII nu tu kutu kI yu,
wutum tpu tsee ksu mIsh chI nu ku wu.
ApunII Pupo foo mung' p'tseefungu,
unoom zupun kumu nI fu ngI yu.
1
Pupof
ufu kIfu kuu yundu ku, ApunII tpu tsee
mung' yufu muum kutu kI yu utIyu. Pupof
yundu mu fI nI ushpu tum mungoo nu muum
mbum tuuf chu. Tputs shu Apu nIIee Iwu-
zI fI mungoon ku sIn, ItsIn su fu tuu muum
ngut ku sIn, Pupo foo kuk sufIch sufIch ush-
ku nu yu. Apu nIIee kuk puyu muum ngut ku-
sIn, IchI ngu fu sufIch ku nu yu. Itufu, ush ku-
nu unoo ApunII wunI chI yu.
17
Itufu, sIysu,
zuwu nIIee, pup tsu, ngI chI mu pu nee kuk
muzI nu fInts pu. Nu sIyuu wusI nu wuneek-
tu nu. AnufI sIyuu mungIs p'tsIpI tufI,
sIyuum nu yundu yu nu. Apu nIIeetsImu fI
ItsIn su yu fus chI nung tsu.
18
MI shut, Isu soo
kuk, tupu chI ndum pu nee kuk, ufu ufu ngI-
nu shu mungoo nu muum chI nung tsu. Isus
ufu tu mu fI wumu fI kusI fu tuu chI yu. Nu In
zufI ufu tu mu fI wumu fI kusI kI yu.
]AshI fI zuwu nIIee, nu wup pu fI.
Wutumchu.|
2 PItofufInI3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1139

Tamarimta, taaris Apan!!chichis


siya? Nuw Wangtana siyaam
yandaki ani. Isusoo Apan!!ee Wip
kamanchintspa. Na mazinangantsa
1
1
Ndu tu mu tsu pu fu nu see tIn chu,
ufu tu fI Apu nIIee ymu ndum pu nI
ApunII pu tu fI tuu tu fu nu yu. Itufu, uwshu
tpu tseem kInu fu ngu, Apu nIIee Iyuum
Izuu fu ymu ndu fu ngI yu. Nuwuu nu shu
kchIp tI pufu ngI, nuwuu nu tsI yut ku
unoo muzI nu fu ngI, nuwuu nu kuwIp tI
putu tu fu ngI nu. AshI fI sIyuu kumun-
chInts pu tInu.
2-4
AshI fu chu, Apu nIIee
ymu ndum pu nee sIyuu kumun ku fI,
zufeefutunu utu shI nu, wutum kchI ptuf tI
pufu ngI nu wu.
Uwshu tuu fu shI pun chu. ApunII put ufu-
tu mu fI tuu fu ng tuu, Itufu ApunII wuu nuu-
tsI tuu fu shI pu nI zungu nee fu, tuu fu shI-
pun shu tpu tseem kInu fu ngI yu. Iyuum
tuu fu shee mu nI ufu tu mush punu muum
kusu fu ngI yu. AshI fI Iymu tuyus pu tum-
pun nI Ich tu fu mungoo nee fu nI, wuu nuu-
tsI tu fush ufu tu mush Iyuum punu fu-
ngu, Iyshu nu ufu tu mu fI tuu chI nI yu. Iy
tumu pu fI nI yu sIy ush kuchtu mu nuu fee su,
sIyup tu tum wushu nund tuu fush shee
ufu tu mush puyu chI nI pu, mungIs kIs shu-
pu fee tuut ssu, mupIysh tIch tuu muu mu.
1 Wangarini
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Wangarini minamtarini yandarangu anootsi
Yuwu puf Wungu fI nI kIz puf wuchI nu yu fu nIIu, tputs zupun Isus chI chput shu nI yu fu ngI tuut ssIn,
yutu fIt tuyus pu tu fu ngI yu. Wutum nutsI nI yutu fI tu wu, ushI fIy

tumu feej Apu nIII WIp tpu tseem


kInu fu ngu? tuyus pu tuk sIn mungu tfu ngu nu. MI shut, nutsI nI yutu fIt chu, ushI fI yu

muyuu mu-
ju wunu sI fI tuu chIch? ngIch ku sIn tfu ngu nu. AshI fIy Wungu fI nI unoo muzI nu fu ngu, Tpu tsee
tumu pI nguch pu sI nu yu, tyu fu, Isus chI cheem yundu fu ngI yu. Yundu yu fu, Nuw Isu soo pufung tu-
nu, kukoots tum muzI nu fu ng tu nu, ushI fIy nuw shu ItsIn su fu kumun chInts pu yuwuu Isus tuyus pu-
tu fu ngu unoo tsI, yundu yu fu tfu ngI yu.
AshI fI yu, nu yuwuu kumu nI fu ngu unoo kumun chInII pu:
A. 1.1-4: Isus ufu wupufput tuufungunuyu. Itufu, nIsh tsupufunusush kusufungu, nuwshu
pufungtunu, tsIyutufungtunu, pututufungItumunu IsusootsI. AshIfIy sIyuu, Izuufu
mungoonpunu utufI, Isusoo kuk sIyuum yunduchIntspu.
B. 1.52.27: ApunIIput kIs Ipunumuum zundkus, mungIptIs tuungtsu. YutufIt tuufIntspu.
YutufIt tuukInuufeesu, Isusoo mushungtsu yufumuumu. Tputs, Isusoo chInuktunu,
utItuu, Itufu tputsee nutsuku, Isusootstum ndushu chInukIyu. Tsupufunusee muuchIfI
chInufIntspu. ApunIIputspunee kuk muzInufIntspu.
C. 2.284.6: Isus mussIfI kuschIyu. AshIfIy wunusIfIfI tuungtsu. SuunpututIs chInungtsu,
Isusumun mungIs tutungtsu. MIshut, tputs tuyusputuku sIysu mungIptIs muzInungtsu.
Puptsu, tumupIngeeyuntspu.
D. 4.75.12: ApunII kchInumIshchu. AshIfIy tputs chInumpunufI tuuku, ApunIIchIchchu.
Tputs ApunIIImun WIp mung' tutku, ufutumufI ApunIIush tuuchIyu.
E. 5.13-20: SIy ApunIIImun WIp mungIs tutuksu, ushIfIy ufutumufI ApunIIush tuutssu.
Anoo sIyuu kumunpI utufI yundufungInu. ApunIIput tsIyutungtsu sIyuu Istumuumu,
tputseetstum Istumuumu. ApunII ufu sIyuu IstutufIyu.
F. 5.21: Yusuf wunIchIntspu, ApunIIputsee chInufIntspu.
Wungu fI nI tfu ngI yu.
Wangarini wirkari minumtarini
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1140

D
1.9 SuImo 32.5 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
AshI fu chu, Isu soo Apu nIIee WIp sIyuu
kumun kI nu.
5
AshI fI yu, nuw shu Apu nIIee WIp kuk
sIyuu Izuu fu kumun chInts pu. ApunII
Izuu fu wunu sIf chu, ApunII yutu fIt shI-
shee ndu puk chI yum chI nu kI yu. ApunII
'sInpuz ushI fu tuu kI yu. Antuu tI Apu nIIIsh
tuup wunI ndu fee ju, nItuu tI yutu fIt shIsh
mIn wunI ndu fee ju.

AshI fI Iyshu ApunII chI chI nI yutu fIt-


shI shIsh wund tuu kI nuu fee nI yu, wuu nu-
fI yu ApunII chIch tu nI chu utunI, ngu tu nI
ngIch ku nI utI nI yu, tuu fu shI nI wuptu tu ju.
7
Itufu, ApunII tumu fu ushI fI tu mu nI
tuuk chu nI, Isus ApunII WIp ufsIf put yutu-
fIt shI shI fee tsIch tuchIng tu fI yu. Ash ku-
chu nI, wuptu chu tuu ku nI yu. Wushu nund
ApunII chIch pu tu tIch kIs shu pu Ipu nuch-
chI. AshI fI ApunII tumu fu ushI fI tu mu-
nI tuu yu nI tInu.
8
Itufu, chIy wuu nu fI
nuw yutu fIt tuu tu fee zI, yutu fIt shI shI fI
ndun pu fee tuch, un ngu tu nI ngIch ku-
nI utInI.
9
Itufu, Apu nIIee zufum pu tuf tu
chI nu ku fI nI, ushI fI tuu ufu puntsu muum
tuu fI yu. Ash ku chu nI, yutu fIt shI shI fee-
tsIch Apu nIIee kumun ku chuch, uwshu
ApunII Izuu fu tuchIng kI yu. Sheefu,
mupIych shtu yu.
D
Wutum ApunII mungee-
ts Is tuchIng chInts pu, tfu ngu wu. ApunII
ttsIn sum pun chu. AshI fI yutu fIt shI shI fee-
tsI nI Apu nIIee kumu nee nI utInu.
10
Itufu,
chIy wuu nu fI nuw sIf tumustuu tI yutu fIt
tuu fu ngee zI tuch, Apu nIIeets shu wuyu-
ngI chI fI feem nu ku nI yu, wutum ApunII
Iyuu tsu pu fu nus shu cheetsI nI IchI ngu fus
yutu fIt tIschu utuwu. AtunI un untuu tI
Apu nIIee kuk kuupu Izuu fu mungoon kee-
zI nI utInI ndunI.
2
1
AshI fu chu, sIyuu chI nu ku fI, sIyuum
yundu ku fI, Yutu fIt tuu fInts pu,
utu shI nu sIyuu tsI yu. YushIng' chI yuu
kusIk chI nuu fI yu ushI fu, chI yuum tupu-
chI ndum pu nI tuuf chu Isusu. Isus Iyuum
Wupuf pu tu tsI yut ku k'kuzee yuf kI yu.
Isu su mu fI Iyuu tupu chI ndu muum wufI-
tu fI yu, wutum wumu fI Izuu fu wunu sI fI
tuu ku wu.
2
Wuunu Isus Iyuum yutu fIt-
shI shI fI nI tsI pu fu ngu, mungee tsI nI
tuchI ngee fu, Wupu fee ymu nduk chu,
Wupuf shu Iyuu kIs nup kI yu. Itufu, ndu
Iyu mum tu yutu fIt shI shI fI nI tsI pu fu ngu,
IchI ngu foo mu tsu pu fu nus tputs tuu ku nu
unoom tsI pu fu ngI yu. AshI fu chu, ApunII
tumu fu ushI fI tu mu nI tuu yu nI, utu shI nu.
3
AshI fI yu, Iyshu, Isu soo mungoo nuk-
tu nu utunI, Apu nIIeets tum kumuch tu mu-
fI nI Izuu fu puyu ku nI, zufu ku utI nI yu.
4
Itufu, tputs Apu nIIee kumuch tu mu fI nI
kupeet ku, Apu nIIee mungoo nuk tu nu, utI-
tuu, wuyu ngI chI fIf chu unu. NItuu tI ttsIn-
su kee ju.
5
Itufu, yuw tputs Apu nIIee kuk
puyu ku unchu Izuu fu Apu nIIee chI nu ku
ush kI yu. Isus tumu pu fI ushI shtI nI unu-
mun yuu nuu tsI nuts tuk shtI nI yu.

Yuw
tputs Isus pu tu fI chu tuu fu tu fuw ushkI
tu, un Isus sIf tumu fu pu tuu fu ngI yu
ushI fI tum tuuch pu.
7
Yuw chI nu kI unIs, muzI nung tsu, nuw
sIyuu tchInts pu, Suun pu tu ApunII chIch-
pu tu tIs chI nung tsu, nutsu fInts pu. Anoo
sIyuu kumuch tu pI utufI yundu kI nu. SIf
unoo muzI nu fu ngI tuu tIs, ushI fI tuu yusuf
mungee ts Is p'tsIchIntspu.

Antuu tI un
kunees chee ju? Yuwu puf Isus sIf tufI nIsh
tuu fu ngu unpuf yuun pu tu chI nu muum
kumuch tu fu ngI yu.
8
AshI fI tuu, unufI
kunees cheets puz ushI fu kIs wunee kI nu,
wutum nu puyuk su wu. Isu su mun kchnu-
mshI mun mungIs tut kus, suun pu tu chI-
nuk tum su. Anu mun shu yutu fIt shI shI fIs
nu ts pu kuch shu chu, wunu sI fI fI tuu muum
chI nuk su.
9
Itufu, tputs Isu soo Izuu fu
mungoo nuk tu nu utI tuu, Itufu ApunII-
chIch pu tu nutsu ku, mungu ngIch ku utIyu,
wutum nutsu shIsh Apu nIIeem yutu fI tu wu.
10
Itufu, ApunII chIch pu tu chI nu ku, ushI fI
zufku utIyu, ngI chIz ndun chu. ApunII-
chIch pu tu tIch chI nu kuch,

muyu mu nu ju
xufu chIch?
11
Itufu, nutsukchI nuu fIch ushI-
fu, tunI mush puz ushI fu tuuk chI, musut
musut tunI mush ushIk puz ush kI yu, YushI-
ngup nuu chu unoo ndu yusu fI yu. AshI fu-
chu, ndu ushI muum, suun pu tu chI nung tsu
sIyuu utu shI nu, zuwu nIIee.
1 WungufInI1 , 2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1141
Siyaam Apan!!chicheemis ichinguru
yandakuri, yutaritshishee
chinarusinapa aturi waneekina
12
Kunu ngu seemIs yundu kI nu,
wutum Isu su mund wumIn yutu fIt shI-
shI fee tsIs ApunII tuchI ngu fu ngu wu.
13
WuchI num tum tIs yundu kI nu, wutum
Isu soo yuwuu ufu tu fI tuu fu ngu unoo
mungoo nuk su wu. SIyuum tum tpu tsIs IchI-
ngu foo mIs yundu kI nu, wutum YushI ngoo
yutu fI tu mu pu nee kusI yu ntsu wu. AshI-
fI nu sIyuu wuneek chu fI, nuwuu kukI
muzI nung tsu, wutum sIy kunu ngu sIs
Apu fee tsIch mungoo nuk su wu.
14
MI shut,
sIy wuchI nu wIs nuwuu kukI muzI nung-
tum tsu, wutum Isu soo yuwuu ufu tu fI
tuu fu ngu unoo mungoo nuk su wu. MI shut,
sIy tpu tsIs IchI ngu fus muzI nung tum tsu,
wutum sIy Apu nIIee kuk puyu fu ngus
unu mun kIz puf tu yu ntsu wu, mI shut YushI-
ngoo yutu fI tu mu pu nee kusI yu ntsu wu.
15
AshI fI nuw sIyuu ApunII chI cheets Is
tchInts pu, Tsu pu fu nu see wuzun chI nu-
fInts pu. MI shut, tsu pu fu nu seets tum muu-
chI fI chI nu fInts pu. Yuw tputs tsu pu fu-
nu see muu chI fI chI nu ku un Apu fee tsIch
chI nu kee ju.
1
Yuw IchI ngu fu tsu pu fu-
nu sIsh tuuku un kuu pu nu Apu fee zIch
muu chI fI tu. Tsu pu fu nus chu muu chI fI tu.
Yutu fIt shI shI nguz tmu fu kIch, nuzund-
kIch, chuu nuuts tu mu fI tuu fu shee tsIch
ungIf tu kIch un nItuu tI ApunII chI chee ju.
Annuu IchI ngu fu tsu pu fu nus chIch chu.
17
Nutu mu fI chu tsu pu fu nus tuukshu. MI-
shut, nutu mu fI chu tsu pu fu nus muu chI fI
tmu fu shIsh tuukshu. Ts pu ch shu pu fee,
wutum un ndu ApunII chI chI nu wu. Itufu,
tputs yuwuu tsI mu fI ApunII zund ku unoo-
tsI mu fI tumIn ku chu, un ufu tu mu fI tuu-
fu tuf tu chI yu. AshI fuch tsu pu fu nu sI nguz
wuzun chI nu fInts pu tshI nu.
Zuwan!!ee, mazinangantsa,
misha kizatamtis. Isus undarari,
apan!!putspan pzapaneeyan!!iya
18
SIf nuw sIyuu kumu nI fu ngu fI,
SItu fu nus zup shtu kchu, upunII putspun
pzu pu neek chu sIn, unu mun shu Isus
undu fuf mInum kIz puf nuunII pu, sIyuu,
tfu ngI nu. Yuwu fI, tfu ngI unu nu pzu-
pu nee kuch pu, ufku fIm shu nu pIsh tu kI yu.
AshI fu chu, Isu soom kusu muum tuwu yu-
mu yunII tum chu utInu.
19
Nutu mu su muum
un upunII putspun Iyush tuchI tu mu nu
tuchI tu fu ngu nu. Itufu, zupIsh ngu tu fu-
ng sIn, Iyuu kusu tuf tu fu ngu sIn, upunII-
putspu neem shu kInu tuf tu yu nIII nu yu.
Itufu, kuu pu nu ApunII chI chI mu nu ju,
ndu mbu fee. ApunII chI chI nuu fI yu
ushI fu, Iyush Izuu fI nuu pu fee tuchI tu-
fu ngI nuu psInu yu. Yuwu mun chu Iyuu
kusu tuf tu fu ngu nu unu mun nuts tu kI nI.
AshI fuch ApunII chI chee ju tInI.
20
Itufu,
sIy nuu ApunII chI chIs ush chee zIs ndu-
mbu fee, wutum Isus Wuunu WunI sIyush
pshtu fu ngu wu. AshI fI yu, sIyu mu nuu
unu fI pu tumung'tuchIntsu ItsIn su fu
mungoo nu muum Apu nIIeetsI.
21
NItuu tI yu
Apu nIIee kuk ndu nInd mungoon ku nu
sIyuu utee zI yundu kI. Wutum mungoo-
nuk su wu. Wuptu Apu nIIee kuk yusu fIs.
NgIch zI pun xIyk chI nIII nu un sIyush
kus kut ssIn, sIy unush ndu tuchI tu muum
utufI sIyuum yundu kI nu. Ndu mbu sIy
yusuk tum su, untuu tI ngIch zIsh tsI yu tsIs
zufu mu mIsh ndu wunInd tu fee ju, wutum
wuyu ngI chI fIf unpu nI fI tum tuu ku nu wu.
22-23
ApunII putspun zupun mungu tu ndu
sufIch ku sIn tuyup stu ku nu. Apu nIII nuu fI
tuu fI tuu, Itufu Isus kuu pu nu Apu nIIee-
ju WIpu, ngIch ku sIn utu nu yu. Tnu un
wuun tuf tI sIn Apu nIIee ngIch ku nu yu,
wutum Wupu feets tum mIshu WIpuuts tum
tsI mbu nu fI ngut ku nu wu.

Antuu tI WIpuu
ngut ku sIn, ApunII chIch ush tu fee ju?
Itufu, tputs Isus ApunII chu WIpu,
zufum pu tu fI tu, uwshu kuupu Apu-
nIIee mungoon kI yu, ApunII chI cheem
kInu kI yu.
24
SIf tufI sIy unoo muzI nu fu-
ng su yuwuu Isus ApunII chu WIpu, utInI
unoo tsI. An k'kuz wutu chu Isu su mun chu
kumu ngu muum wufI tu ku, tfu ngI nI
unuyu. AshI fI yu, unufI mungoo nung tsu,
nIII tu fI chI nu fInts pu. AnufI mungoon-
kI nuu fee su ushI fu, Apu nIIeetsImu fI
chI nu kus, Apuf pu tIch tuu fu tu fuw ush tut-
ssu, WIpup tu tum tuu fu tu fuw ush tut ssu,
1 WungufInI2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1142
25
wutum wuunu tuu fu shIsh ufu tu mush
sIyuum punu chInts pu, tfu ngu wu.
2
AshI fI yu, upunII putspun sIyuu ufu
tumu pI ngu yu nI utu sIn tuyup stu ku nu.
27
AshI fI yu, muzI nung tsu, Isus Wuu nuu-
tsI WunI sIyush pshtu yu fu nu ItsIn su fu
mungoo nuk su.

AshI fI muyuum shtu


tputs pIyuf tuch sIyuu tuyup stuch?
Wuunu ApunII WunI sIyuu IchI ngu fu
Izuu fu ksut kI yu. Zufu mum shee tsImu fI
tumung'tuchIyu. NgI chI mu yusu fee ju.
Yuwu fI tumung'tuku unufI chI nung tsu.
AshI fu chu, nuw sIyuu: upunII putspu nee
kuk puyu fInts pu tshI nu.
Ashiriya, Isuschichis, yuw nuw
chinaki anis, mazinangtsa
28
SIy ApunII chI chIs Isu soo mungoon-
kus, Isus put mInu mu fI puz ushI fus tuung-
tsu. Ash ku chus, Isus kus ku chu, mupIyt-
ssu, ndu puzI kus punI fus tu tssu.
29
Isus
ttsIn sum pu nI mu ndu. AshI fI yu, yuw tputs
ItsIn su fu tuuku un Apu nIII mun nIIuf tu fu-
ngu ush kI yu. AnufI mungoo nung tsu sIyu
ApunII chI chIs.
3
1

Tumufu Iyuu Apu fIch chI nu ku,


wutum Iyuu Ipuf tu nu utuwu! ApunII-
tu nI chu wIpI nI, wutu tu nI chu. Tsu pu fu nus-
shuch tputs Apu nIIee nuts tu ku zI nIII nu ju.
AshI fu chu, Iyuuts tum ndun tum nuts tuk-
shI nIII nu yu.
2
Isus chI chIs, muzI nung tsu,
nu In ApunII shu tu nI chu wIpI nI. Itufu,
yuwuu Izuu fu kInu tuf tu chI nI unoo wusI-
nu ndu yusu kI nI. Isus kus ku chu, ushI fI yu
Isus wuunu tumu pu fI ush tuchtu mu nI yu,
wutum Izuu fu Isu soo tsI fI kchIp tI nI pung-
chI nI wu.
3
Iy Isu soo kchIp tI pung chI nu
zuf kI nuu fI utunI, ushI fI Isus tsus ushI fI-
tum ApunII chI chI nI tuu chI nI yu.
4
Itufu, tputs Apu nIIee kumuch tu-
mu fI nI mupIy ku kupee tuch shu pu fee.
Yutu fIt shI shpu neem kInu chI yu, wutum
Apu nIIee kumuch tu mu fI nI kupeet kuch,
ufu yutu fIt shI shee puyu tuf chI wu.
5
Itufu,
Isus yutu fIt shI shee tuchI ngu muum
kusu fu ngI yu. Isus wuunu yutu fIt shI shI-
fI nI ndu nI mu ndu.

AshI fI yu, yuw tputs


Isus pu tu fI mInu mu fI puz ushI fu tuuku
un yutu fIt tuu tu fee ju. Itufu, yuw tputs
yutu fIt tuuku un Isu soo mungoon kee ju.
AshI fI wunu sI fI fI tuung tsu tInu.
7
MuzI nung tsu, yuw tputs ItsIn su fu
wunu sIf tuuku, wtsI nus chu, Isus wuunu
tumu pu fee ushI fI tum chu. Itufu, zuwu-
nIIee, pup chu, yuw ndu ushI muum
yusu fu nu unIn tumu pI ngu yunts pu.
8
Itufu,
yuw tputs yutu fIt tuu mu mu fI tuuku
YushIng'chIchchu, wutum YushIng' ufu-
tu fI yutu fIt shI shpu nI fI tuu ku wu. Itufu,
ApunII WIp Isus YushI ngoo kupee tu muum
kusu fu ngI yu.
9
AshI fI yu, ApunII chIch tputs
yutu fIt tuu mu mu fI tuu kee ju. Yutu fIt tuu-
mu mu fI pInu su kI yu, wutum Apu nIII mun
nIIuf tu mu wu, mIshu ApunII tumu pu fI ushI-
fu yutu fIt shI shee ngut ku wu.
10
Anu mund
ApunII chI chee kumI fu nu nuts tuch chI,
mIshu, yushIng'chIchee kumI fu nu tum
nuts tuch chI. Tputs ndu ItsIn su fu wunu sIf
tuuku un ApunII chI chee ju. Yuw ndu zoo-
nIIeets tum chI nu ku un ApunII chIch tum tu-
ju, YushIng'chIchchu unu.
11
AshI fI suun pu tu chI nung tsu tInu,
wutum sIf tufI unoo muzI nu fu ng su-
wu. Isus Ich tu fu yuun pu tu chI nu muum
kumuch tu fu ngI yu.
12
ZItu mI nu fI nee Kuy-
nu fI nI tumu fu ng pu fee shI fInts pu. Uwshu
zoo nIIee nutsu yu fu, puchu fu ngI yu. Kuyn
yutufItumupunIchcheefu, zoo nIIee puchu-
fu ngI yu. Wuunu yutu fI tu mu shee chI nu-
ku, uwshu zoonII shu Apu nIIeetsImu fI
kuk tumIn ku unu mund zoo nIIee puchu-
fu ngI yu. YushIng'chIcheefu ushI fu ngI yu.
AshI fuch sIyuu Kuyn tI yus pu, suun pu tu
chI nung tsu tshI nu.
13
Zuwu nIIee muzI nung tsu, tsu pu fu nus-
shuch tputs Isu su mund sIyuu nutsuk chu,
sIysu mungIs muntsu fInts pu.
14
SIf Iy
yushIng'chIchImunnI tuu fu ngu nI, ApunII
wuunu YushI ngoo Itutseefu, tuu fu shIsh
ufu tu mu shI punu yu fu, Iyuuts shu ApunII-
chI cheem nu fu ngI yu. Anoo yusu fI nI yu,
wutum zuwu nIIeewuu tsI nI chI nu ku nI-
wu. Itufu, yuw ndu chI nu muu yusu fu
unchu wund tsI putsshu fI tuu tu fI yu.
YushIng'chIcheefu ush tu fI yu.
15
Yuw zoo-
nIIee nutsu ku wpuch chu. Ndu mbu yusu-
fI nI yu, wup chush tuu fu shIsh ufu tu mush
wunI ndu fee ju.
1 WungufInI2 , 3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1143

D
3.24 Ese kI ye Iu 36.27 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
1
Itufu, Isus Iyuu chI nu muum yup-
stu fu ngI yu. Isus wuu nuu tsI tsI pun ndu
puchI ndu fu ngu Iyuum tsI pu fu ngI yu.
AshI fu ngu unu mun chI nu muu mungoon-
kI nI. AshI fu chu, Isus shu Iyuu: Nuw tumu-
fu ng pu fI nu ushIk puz shIng tsu, kIyung
kuchIy kI tuu tee su, tsI pu kI tuu tee su, tputs
wumIn shIng tsu tIyu. Nuwu chIch pu tuf tIs
zuwu nIIee mu wIs yuw nuwuun chI chI tIs
unIs suun pu tu tum suu nuu tsI tsI pu nee ts Is
pchI ndInts pu, tfu ngI yu.
17
AshI fI tputs
Apu nIIee mungoo nuk tu nu utI tuu, Itufu
ndu wuun pu tu pIsh tu ku nu unoo Istu ku,
un tputs Apu nIIee chI nu tu fee ju, mungu
utIyu. Wuumu ndun tuu pIsh tu ku, tputs-
tI sIn muu chI fI pIsh tu ku, ndu unoo nuyu-
nI ku, wchu mu fI nupku, unush ApunII
ch nush tuu tu fee ju.
18
AshI fu chu, Isus-
chI chI nI zuwu nIIee, k'kIptInI chI nu kI nI
wutsIshu pu fee. Izuu feef shtI nI mungIp tI-
nI chI nu mu fI shu chI nu yu nI ApunII chIch-
pu tu tu nI, sIyuu tshI nu.
Mishat, tchintspa; Apan!!ee nda
punimaam kamanchintspa
19
Yuun pu tu tI nI Izuu feesh tI nI chI nuk-
chu nI, yuu nuuts mungI nI Izuu fu shtI nI
nuts tuch shI tI nI yu. Iy Isu su mun mungI-
nI tut ku chu nI, mupIysh tI nI tuu chI nI.
20
Itufu, mungI shI nI xufuk tuu tu nI ushI fu,
Apu nIII mun mungI nI tut ku nI, mupIych-
shI tI nI yu, wutum ApunII mungee tsI nI
kusI fu wu. ApunII wuunu mungee tsI nI
yusu fu wu.
21
AshI fI zuwu nIIee, unu mun
ndun nuu mungI nI xufu ku nI, ApunII put
Ipu nu muum punI fus tu chee zI nI, ndu mbu-
fee.
22
ApunII put tsI yut ku nI, yuwuum shu
pIsh tu ku unoom shu Istu chI yu, wutum
Apu nIIee nuwuu kIs nupu ndu utunI,
kumuch tu mu fI nI puyu kI nI wu.
23
ApunII
Iyuu kumuch tu fu ngu, Ipu fI mu nI Is kI fs-
tu mun mungIs tutung tsu, mIshu suun pu-
tu tIs chI nung tsu, kumuch tu ku, tfu ngI-
yu Iyuu tsI.
24
AshI fI yuwI nI IchI ngu fu
Apu nIIee kumuch tu mu fI nI puyu kI nI unnI
ApunII chIch ufu tuu chI nI. Apu nIIee ufu
chI nu chI nI, uwshu ApunII ufu Iyuu chI-
nuch tum tu. ApunII Iyush tuuk chu utI nI yu
wutum ApunII Wuu nuu tsI WunI Iyush
pshtu fu ngI yu mungee tsI nI p'tsImuumu.
D

Anu mun yusu kI nI yuwuu ApunII Iyuu
chI nu ku unoo tsI. AshI fuch kumuch tu mu-
fI nee puyu kuch,

muyu mu nu ju xufu kuch


punI chIch? tshI nu.
Zuwan!!ee, mazinangtsa; misha
Isuschichpatatini wanichintspa. Ngutis
n!!itaritawaa kuk tuminintspa
4
1
Tputs shI yush kusee fu tsI yut ku,
muzI nu ngI mu sInts. Kumu pu fI ItsIn-
su fu Apu nIIee kumun ku, ysungImu sInts.
Apu nIII mun WunI tI utI tuu teesInu yu,
ushI fI tuu unoo yuchu ngI mu sInts, uyu
unufI tfInts pu.

Kuupu ApunII chI chI-


nuu fee ju, wutum Apu nIIee kuk kumu nI-
muptsI zupun tuu fu wu? Tsu pu fu nu sIsh
IchI ngu fu xIy ku nu.
2
AshI fI yuchu ngI-
ntsu. Tput shu: Isus ApunII WIp tpu-
tseem kInu fu ngI yu utI nuu fI yu ushI fu,
Apu nIII mun WunI zufku utIyu. An tputs
ApunII chIch chu, tu unu mun pu nuts tut-
ssu.
3
Itufu, yuchu kus, tputs shu: NItuu tI
ApunII WIp tpu tseem kInu fu ngee ju
utI nuu fI yu ushI fu, Apu nIII mun WunI ndu
utIyu, YushI ngu mun chu utIyu. Isus chu
undu fu fI yuwuu sIf nuun chIn pu sIyuu,
tfu ngI unchu. Nutu nuu kumu nI mu puts
tsu pu fu nu sIsh pzu pu nee kutchu.
4
Itufu, sIyu yu zuwu nIIee, nu ApunII-
chIchtI schu. ApunII WunI sIyush
mungIs tuu kI yu. Wumu fI shu kusI fI yu.
YushIng'chIchee kusI kI yu. AmbI ush ku-
chus mungee ts Is p'tseeyufu, sIyu mu fI
kusIt ssu tsu pu fu nus shu cheetsI.
5
Itufu, uwuyu Apu nIIee kuk kumu nI-
muptsI tsu pu fu nus chIch sIn chu. AshI fu-
chu, tsu pu fu nu seetsImu fI tsI yut ku nu.
Wuun pu tu tIn tsu pu fu nus shuchpu tu tIn
uwuut ssIn kuk kIs muzI nu ku nu yu.

Itufu,
Iy shuchu ApunII chIch tu nI chu, Apu nIIee
kuk zuf ku nI tsI yut kI nI yu. AshI fI yuw
Apu nIIee mungoon ku nu un Iyuu k'kInI
kIs muzI nuk sIn chu. Itufu, yuw ndu
Apu nIIee mungoon ku nu un Iyuu k'kInI
1 WungufInI3 , 4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1144

D
4.10 Tuyu sI mu 7.7 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
4.10 Tuyu sI mu 6.5 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
ksuju muzI nu ku nu. Anu mun chu k'kuzee
zufu mum shI nuts tu kI nI, mIshu, k'kuzee
mumuf pu mu shI nuts tu kI tu mu nI. AshI-
fuch tputs sIyuu Apu nIIee kuk tuyup stu-
chInts pu tInuu fI yu ushI fu, nuts tu ngu mu-
sInts utInu,

kuu pu nee ju ApunII chIch?


tng tsu, tInu sIyuu tsI.
Zuwan!!ee, mazinangtsa;
nuw siyaa tchintspa
7
Yuun pu tu chI nu yIn shtI nI tInu, wutum
ApunII kchI numshI wu. Yuw tpu tsee chI-
nu tu fu un ApunII chIch chu, Apu nIII mun
nIIuf tum chu, Apu nIIee mungoo nuk chu.
8
Itufu, yuw tpu tsee ndu chI nu ku un Apu-
nIIee mungoon kee ju, wutum ApunII kchI-
numshI wu.
9
ApunII WIpuu mInum tuuts tuu
tsu pu fu nu sIsh zungu nI fu ngu. Iyuum WIpu-
mun tuu fu shIsh ufu tu mu shI puyu muu mu
zungu nI fu ngI yu. Anu mun chu Iyshu Apu-
nIIee ch nush nuts tu kI nI.
10
NItuu tI Iy Apu-
nIIee chI nu fu ngee zI nI. Itufu, uw shu chu
Iyuu chI nu fu ngu,
D
WIpuu zungu nI fu ngu,
Iyuum yutu fIt shI shI fI nI wuunu mupIy muu-
mu ApunII zungu nI fu ngI yu. Anu mun chu
Apu nIIee ch nush yusu ku nI,
E
yuwuu Iyuu
chI nu ku unoo tsI.
11
AshI fI zuwu nIIee,
ApunII umb ushku Iyuu ksu mIsh chI nu fu-
ngu, Iyshu yuun pu tu chI nuch tu mu nI pu.
12
Ndun tuu Iy tpu tsI nI Apu nIIee putu fu nI,
ushI fI tuu ApunII Iyush mungI nI tuuf chu.
Iy yuun pu tu chI nu kI nuu fee nI ushI fu,
ApunII Iyush tuu kI yu. Ash ku chu nI, ApunII
ch nush Iyush tutsu moomchu.
13
ApunII Iyush mungI nI tuu fI yu. Iyshu
Apu nIIee chI nu ku nI, uwshu ApunII Iyuu
chI nuk tu mchu. Nee mungoon kI nI yuwu-
mun Iyush Wuu nuu tsI WunI pshtu fu ngu
unu mu nu.
14
MI shut, Iy wIpu nu shI nI
Isu soo kchIp tI pufu ngu nI, nuw zuf ku fI
kumun kI nu. ApunII Wuu nuu tsI WIp zungu-
nI fu ngu tsu pu fu nus shu chee YushI ngoo
tutu tsI muu mu.
15
AshI fI yu, tputs shu,
Isusu ApunII chu WIpu yu, tu un ApunII
uwush tuuk chu, uwshu ApunII pu puz
tuuku ushIsh tu.
1
AshI fI yu, unu mun chu
Apu nIIee ch nush yusu ku nI yu, unu mun-
tum mungI nI tut kI nI yu. Apu nIII mu fI
kchI nu mI shchu utI nI yu. AshI fI yu, yuw
chI num pu nI fI tuuku un Apu nIIee chI nu-
kI yu, uwshu ApunII uwuu chI nuk tum tu.
17
Ash ku chu nI, yuun pu tu tI nI chI nu ku nI,
Apu nIIee kuu punu shu chI nu kI nI. AshI fI
Iwush zufI wuunu ApunII tpu tsee wuneek-
chu unush Iyshu ndu shu punI chI nI yu,
mupIy chInI yu.

Wutum Isus tumu pu fI


ushI fI tum chI num pu tu fI tuu ku nI wu tsu pu-
fu nus shu?
18
Tpu tsee chI nu kuch,

yupee
yyu fu chI yuu wnIch? Izuu fu chI nu shee
chI nu kuch, Apu nIIee punI muum ndun-
chu. Itufu, punI ku nI Apu nIIee Izuu fu ndu
chI nu ku nI yu, wutum wundu fI wuneesh-
shee punI ku nI wu.
19
Iy Izuu fu chI nu kI nI,
wutum uwmu ApunII Iyuu chI nu fu ngu wu.
20
AshI fI tputs Apu nIIee chI nuk tu nu tu,
Itufu tpu tsee nutsu ku, un wuyu ngI chI-
fIf chu ush tu fu shu. Tpu tsee puk tuu ndu
chI nu ku,

Apu nIIeetsInu shtu ju ndun nuu-


shu puku unoo chI nuch?
21
Itufu, ApunII
wuunu Iyuu kumuch tu fu ngu, Yuw nuwuu
chI nu ku, ushI fI tpu tsee chI nuch tum pu,
tchu. AshI fI ApunII Iyuu ksu mIsh chI-
nu ku, Iyshu yuun pu tu chI nuch tu mu nI pu.
AnufI chI nung tsu, zuwu nIIee.
Mishat, zuwan!!ee, yutaritshishee
kasimaam Isuschichpatatini
kamanchintspa
5
1
YuwI nI Isu soo Izuu fu mungoon kI nI
unnI yutu fIt shI shee Izuu fu kusI tuf-
chI. Yuw tputs Is kI fs too zufu mu fIt chu
ApunII WIpu, tu un ItsIn su fu Isu soo
mungoon ku utIyu, Apu nIII mun chu nIIuf-
tu fu ush ku shu. MI shut, ufu tpu tseewu
wupu fee chI nu kuch, wIpuuts tum chI-
nuch tum pu chee. MIsI sI nu shu ush chI tum-
pu fI nI yu ApunII chIch pu tu tu nI. Apu nIIee
chI nu kI nuu fee nI yu ushI fu,

tumu fI wIpuu-
tseewu ApunII chI chee wu ndu chI nu chI nI?
2
Ndu mbu yusu fI nI yu, Apu nIIee chI nu ku-
nI, Apu nIIee kumuch tu mu fI nI puyu ku nI,
ushI fI ApunII chI chee wu chI nuch tu mu nI-
1 WungufInI4 , 5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1145
yu.
3
Kuupu Apu nIIee chI nu kI nuu fee nI yu
ushI fu, yuwuu ApunII kumuch tu fu ngu
unoo kIs puyu chI nI. ApunII kumuch tu mu-
fI nI mbu mu ju.
4
Yuw tputs Apu nIII mun
nIIuf tu mu un yutu fIt shI shee kusI kustu nIII-
yu. Apu nIII mun mungI nI tut ku nI, ushI fu-
chu yutu fIt shI shee kusI kI nI. Yung pu fI pu
ushI fu ngI yu unu mun ush kI nI utI nI yu.
5
Ndun nuu Isu soo ItsIn su fu nI mungoon-
ku nI, yutu fIt shI shee kusI muum pInu su ku-
nI yu. Yuwu mu fI Isu soo ApunII chu WIpu,
tu unu mu fI yutu fIt shI shee kusI kI yu.

Isus ApunII chu WIpu, utInI. ApunII


wuunu Isu soo zungu nI fu ngu, Isus shu
kusee fu, kungush Ichu mu yu fu sIn unush
Wupuf shu tsI yu tu fu ngI yu. MI shut, Isus
yusI nu mun tsI pu fu ngu, ufsIf shu Iyuu yutu-
fIt shI shI fI nI tuchI ngu muum pufu ngu fu ngI-
yu. AshI fI unu mun tsI mbun wushu nund,
kungu mu nu mIshu ufsI fI mun Isu soo Izuu-
fu nuts tu ku nI yu, yuwuu ApunII wuunu
zungu nI fu ngu unoo tsI. MI shut, ApunII
WunI kumun ku, tumung'tukshu, wutum
ApunII WunI zufu mu pu nI wu.
7
AshI fI tuch-
pu mun chu mungoo nu muum wufI tuk shu.
8
Apu nIII mun WunI, mIshu kungu mu nu,
mIshu ufsI fI mu nu, ushpu mun chu mungoo-
nu muum wufI tuk shu, yuwuu Is kI fs tu
ApunII chu WIpu, utInI unoo tsI.
9
Yuwuu
tputs kumun ku unoo puyu kI nuu feechI
ushI fu, mIsI sI nu Apu nIIee kumu nI mu fI nI
puyuch chI, wutum kusI fu wu.

Wutum
wuunu ApunII, Isus nuw chu IpufI, tfu ngu-
wu?
10
AshI fI yuw Apu nIII mun WIp mung'
tutku un Apu nIIee kumu nI mu fI nI puyu-
kI yu. Apu nIIee kuupu mungoo nuk chu.
Itufu, yuw ndu Apu nIIee zufukchu tu un
Apu nIIee wuyu ngI chI fI feem puz ushI fu
nu kI yu, wutum ndu Apu nIIee kumu nI mu-
fI nI puyu ku wu.

Wutum yuwuu ApunII


WIpuu tu unoo ndu mungoon ku wu?
11
Itufu, ApunII zufku utIyu. Tuu fu shIsh
ufu tu mush ApunII Iyuum punu fu ngI yu.
WIpu mu nu fI shu tuu fu shIsh Iyuum punu-
tu fI yu, wutum wuunu utuwu.
12
AshI fI
tputs Apu nIIee WIp mungoon ku, tuu fush-
shee ufu tu mush puyuk chu. Itufu, tputs
ndu Apu nIIee WIp mungoon ku, tuu fush-
shee ndun tum puyu kI yu.
13
Yuwu mIs sIy
Apu nIII mun WIp mungIs tut kIs unoo mIs
kumun kI nu. Tuu fush shee ufu tu mu shI
Izuu fu puyu kI nu tpu nu utufI, sIyuum
yundu kI nu. AshI fuch Isu soo tsIm Apu nIIee
WIp chI nung tsu sIyuu tshI nu.
Zuwan!!ee, mazinangtsa
14
Apu nIII mun WIp wuu nu fI Izuu fu
mungI nI tut ku nI, ApunII put tsI yut ku nI,
ApunII shu Iyuu kIs muzI nu kI yu.

Ash ku-
nI muyu mun xufu chIch? ApunII put tsI yut-
ku chu nI, yuwuu ApunII wuunu zund ku
unoo tsI yu mush ku chu nI, ApunII shu uyu
utIyu.
15
Ndu mbu yusu fI nI yu, yuw IchI-
ngu fu mush kI nI unoo Iyuu muzI nu kI yu.
Wuunu ApunII muzI nu ku, yuwuu mush-
kI nI unoo Istu chI yu.
1
MI shut, ApunII-
put tsI yut kus, tpu tseem mushung tsu.
ApunII chIch tputs yutu fIt tuuku pukush,
yuwuum yutu fIt shI shee ndu tsI puts pu tu-
fI tuuku unoom ApunII put tsI yu tung tsu.
ApunII put tsI yut kuch, shI yu mun tsI yut ssI-
fIsh ApunII uwuum shu tuu fu shIsh punu-
chI yu. Itufu, tputs yutu fIt tuuku, yuw tsI-
puts pu tu fI yutu fIt shI shee tuuku unoom
ApunII put tsI yu tung tsu teezI, ndunI,
wunI yutu fI tu fIn pu tu fI tsI pu chI yu, utInu.
17
IchI ngu fu yutu fI tu mush yutu fIt shI-
shchu. Itufu, ushpu tum ndu tsI pu tu fIch,
Itufu ushpu tum tsI pu tsI mush tuu fI yu.
18
Ndu mbu yusu fI nI yu:

YuwIch Apu-
nIII mun nIIuf tu mIch unIch tumu fee
yutu fIt tuu mu mu fI tuu chIch?

Wutum
Isus ApunII WIp chI yuu putsI su ku wu?
Isu su mun chI yuu YushIng' yutu fI tu mu-
pun xupook chu.
19
Iy ApunII chIch tu nI chu.
Ndu mbu yusu fu nI yu. Tsu pu fu nus shu chee
IchI ngu fu sIn YushIng'chu muu chI fI tu.
20
Ndu mbu ApunII WIp kusu fu ngu unoo
yusu fI nI yu. Anchu Iyuum mungoo zee
punu fu ngu shu wuu nuu tsI nuts tu muu mu,
wutum uw zufku Apu nIII wu. Iy WIpu put
Is kI fs tu put zufu mu pu nI put tuu kI nI yu.
Uw zufu mu fIt chu Apu nIII fI tu, tuu fu-
shIsh ufu tu mu shI fI tu.
21
ChI nu kI unIs,
nuwuu kukI muzI nu ngu ntsu. Isu soo tsI mu-
fI chI nung tsu, upunII pu tsee puk chI yum
chI nu fInts pu, tInu.
]Wup pu fee.|
1 WungufInI5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1146
1
Izu fee,

tumu fIm tu, tuu fIsh?


Nuw WungI shI yuum kIfu kuu yundu-
yu fu fI, zungun chInII pu. Isus nuwuu
ksu tu mu pu neem wuyu fu ngI yu wuu nuu-
tsI tIp tsI fI Istu muu mu. ShIy ApunII tum
tIp tsIf tIsh chu ushI fu chu shI yuu kIz puf
chI nu kI. Ipu fee tsIsh chI nuk tu mu nu.
ApunII chIch tputs IchI ngu fu sIn sIyuu
chI nu ku nu.
2
Isu soo mungoon ku nI, Isu-
su mun mungI nI tut ku nI, ushI fI ApunII
ufu tu mu fI Iyuu Istu chI yu.
3
Iyuu ksu mIsh
chI nu ku, ufu Iyuum mupIy shIsh punu chI-
yu. Isus Apu fIch WIp Iyuuts tum chI nu-
kI yu, ushI fu chu ApunII mI shut Isus tum
Iyuu ItsIn su fu Istu ku nu yu.
4
Izu fee, Ipu fee tsIsh pufung tu nu.
MungI nI kIs Ipuf pu tIsh Apu nIII mun
Ipu nu fu ngu nI yu. Ipu fIsh Apu nIIee kuk
mungoon ku nu. ApunII tum kumuch tu-
mu fI nee puyu ku nu yu. AshI fu chu, kIs
Ipu nu fu ngu nI yu.
5
SIf tumu Isus Iyuu
kumuch tu fu ngu, Suun pu tu tIs chI nung-
tsu, tfu ngI yu. AshI fI yu, Izu fee, Isu soo
kuk mbI zu fInII pu. An k'kuz kunees chee-
ju. ApunII sIf tu mu su unoots tum ufu
kumuch tu fu ngI yu. Tpu tsI fI wuun pu tu tIn
chI nu chI nIIIn pu utIyu.

Yuw tputs ItsIn su-


fu chI nu ku un Apu nIIee kumuch tu mu fI nI
ufu puyu ku nu. Wutu chu ApunII kumuch-
tu mu fI nI ufu muzI nu fu ngIs unu: Suun-
pu tu tIs chI nung tsu, tchu. AshI fI unufI
Izu fee, ufu chI nung chu.
7
AshI fI Izu fee, mungee tsIsh p'tsImuum
wunI chInII pu, nu tputs wunI pu ju Isu-
soo ngIch ku chI nIII nu. Tsu pu fu nu sIsh
shu nee fu yutu fIt tuyup stu ku nu yu.

Isus
chu ku ju? tssIn chu.

NItuu tI ApunII wIp


nIsh tsu pu fu nu sush kusu fu ng? ndunI,
tuyup stuk sIn tssIn chu ngIch ku sI nu.
Isu soo nutsuk sIn, ApunII chI chee tputs
tumu pI ngu muu mu fI zund ku nu. Isus-
chu undu fu fI.
8
AshI fI yu, shIy shu unoo
k'kuz muzI nu fInII pu tInu.

ShIy wunInII
Isu sush tuchI tu fu ng shu wu? AshI fI yu,
nu Apu nIIee tu fush kpI tInII pu, wund
tchI tung chu. Ash ku chI nuu fee shu, ApunII
shI yu mun mung' ksu chpu fee. ShI yuu ufu-
tu mu fI ksut chI yu.
9
Tputs ndu Isu soo kuk
puyu ku, nIII tu fI tuu kuk puyu ku, Apu-
nIIee ndu mungoon ku nu. Itufu, kukoo
puyu ku, Apu nIIeets tum mungoon kI yu,
mIshu Isu soots tum mungoon kI tum tu.
Isus put mI shut ApunII pu tu tum tu ufu tu-
mu fI tuu chI yu.
10
AshI fI yu, tputs shu shI yush ndu
ItsIn su fu Isu soo tuyup stu ku, sIysu unoo
2 Wangarini
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Wangarini tsimbunurini yandarangu anootsi
Wungu fI nI kIfu kuu wuzu fu nI yundu yu fu, mInush tum kIfu kuu kIzuum yundu fu ngI tum tu.
Mus sI fI tum yundu fu ng pu fee, wutum tputs yutu fIt tuyus pu tu ku unoo kumun kI tum tu wu.
AshI fI yu, nu yuwuu kumu nI fu ngu unoo kumun chInII pu:
A. 1-3: Nuw shIyuu chInuktunu. MIshut, IpufeetstumtIsh chInukItumunu.
B. 4-6: IpufIsh Isusoo chInukunuyu. KIs IpunufungtunIchu.
C. 7-11: Izufee, tputs zupun yutufIt tuyusputukunuyu. XIkunuyu yutufI tuyusputumuumu.
ApunII WIp tputseem kInufungeeju. Tsupufunusush kusufungeeju, mung tssInchu
ngIchkusInu. AshIfIy Izufee, shIyush kuskuchInuufIyu, shIyshu pungIshIs
yupshtufInIIpu: IstufInIIpu.
D. 12-13: MussIfI shIyup punguchpufInu. AshIfIy nu wuppufee.
Tfu ngI yu Wungu fI nI.
Wangarini wirkari tsimbunurini
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1147
muzI nu fInts pu. NIy fu ng tsu, kchI mu fI tIs
nupung tsu. PungI shIs yup shtu fInts pu.
11
Wutum Istu kI nuu fee su, YushI ngu pu
kuk tuyup stu muum Istu tssu. AshI fu-
chu, Izuu fu nIy fu ng tsu, sIyuu utu shI nu,
Izu fee.
12
TsI yut ssee zupun tuuf chu, Izu fee,
Itufu kIfu ku mun yundu muum zund kee zI,
wutum mus sI fI shI yup pung chI nu wu.
Ash ku chu fI, unshu fI shI yu pu tsI yut chI-
nI pu. ApunII wuunu zund ku, kcheets Ish
puk chu fI, kIs Ipun chI nI pu.
13
Pumu nIsh wIp shI yuu chI nu ku nu,
ndu mbI zu ku nu. ApunII uwuuts tum
Ipuseefu, ItsIn su fu mungoon kI tum sIn-
chu. AshI fu chu, nuw mungI kIs chu.
]AshI fI yu, Izu fee, nu wup pu fee. Nuw
Wung tu nu.|
2 WungufInI
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1148
1
Zuwuu Kyoo,

tumu fIm tu, tuu fIsh,


zuwu nIIee?
Nuw WungI shI yuum kIfu kuu yundu-
yu fu fI, zungun chInII pu. Isus nuwuu
ksu tu mu pu neem wuyu fu ngI yu, wuu nuu-
tsI tIp tsI fI Istu muu mu. ShI yuu Isu su mun
chI nuk tu nu, Kyoo. AshI fI yu, shI yuu
chI nu chI nuw ush ku fI, shI yuum kIfu kuu
yundu pI tufI yundu kI nu.
2
Ufu ApunII put
shI yuum tsI yut kI nu. ApunII put tsI yut ku-
fI, shI yuu Istu muum mush kI nu. Yuwuum
pIsh tu kIsh unoots tum Apu nIIee mush kI-
nu shI yuum punu muu mu. MI shut, ndu
kus yutu muum tum tsI yut kI nu shI yuu mu.
ShIy Apu nIII mun mungIsh tutuk shu, Apu-
nIIee chI nuk shu. AshI fI ApunII shI yuu
ufu Istu chI yu.
3
Zuwu nIIee, Apu nIIee kuk tuyups tum-
pun tputs nuwush kusu fu ng sIn, shI yuu
wunu sI fI kumu nI fu ngu nu. Yung puktI-
shchu shIyu, wutum tpu tsee Istu kshu-
wu. ZuwunII Kuy Apu nIIee ItsIn su fu
mungoon kI yu, Isu soo kuk ufu puyu kI yu,
shI yuu tssIn chu. Anoo nuw muzI nu yu fu-
fI, mungI kIs chu, wutum shI yuu kupung
tuyup stu fu ngI nu wu.
4
Tputs nuwu mun
kukI Isu soo mungoon ku sIn, Ipu feetspu-
zI ushI fu fI ksu mIsh chI nu kI nu. Tputs
nuwuu: Yuw tuyup stu fu ngIsh un Isu su-
mun kIz puf tuu ku nu, utu sIn, muzI nu ku-
fI, mungI ksu kI nu.
5
ShIy shu Isu soo ItsIn suf tum chI nu fu-
ngush, tpu tsee Istu kshu. Anoo shI yuu
muzI nu fu ngI tu mu nu. Ufu upunII pu nee
tputs wunu sI fI Istu kI yu. Tunu feets-
tuu, ndun tuu putu fu wunu sIf Istu kI yu,

Iyuu kumu nI fu ng sIn, tfu ngu nu. NIsh


shu nI yu fu ngu nI, Iyuu kumu nI fu ngu nu.
ZuwunII Kuy Iyuu wunu sI fI Istu fu ngI-
yu. Mung' kIz puf chu wunu sI fI, Kyu,
tssIn chu shI yuu tsI. AshI fI Apu nIII mun
ush kush zuwu nIIee, yung puktI shchu.
UwshtI sIn shI yush yusuf kus ku sIn,
ApunII tuyus pu tum pu nee fu sIn, shIy shu
Istung chu ufu ngI nu shu nuu muu mu.
7-8
Isu soo kuk tuyup stu muum Iyuu kumI-
ngee fund sIn, nu xIy ku nu yu.

Tumufee
ndu Isus chI chpu tu tIch Istu chIch, wutum
Isu soo wumIn xIy ku nu wu? NIII tu fIt
tputs, Istu chInts pu, utI tuut ssIn tuyups-
tum pun ngut ku nu wu, wutum uw tputs
Isu soo ndu chI nu ku nu wu. AshI fI Iyshu
tuyups tum pu nee Istu chI nI pu. Istu ku nI,
wushu nu ndu Isu soo kuk tuyup stu muum
Istu ktu mu nI yu.
9
Tuyups tum pu nee shI yup
zungu nI fu ngu fI, kIfu ku fee tsI uwIsh
kusu fu ngI nu. Tuyups tum pu nee Istung tsu,
tfu ngI nu kIfu ku mu nu. Itufu, kuseef-
3 Wangarini
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Wangarini tuchparini yandarangu anootsi
Wungu fI nI mInush tum kIfu kuu yundu fu ngI yu wum ku fee mu Kyu sufu.
AshI fI yu, nu yuwuu kumu nI fu ngu unoo kumun chInII pu:
A. 1-2:

TumufImtu, zuwunIIee? Ufu ApunIIput shIyuum tsIyutkInu.


B. 3-8: ApunIIee kuk tuyusputumpun yuw Isusumun kuk xIkunu un ufu sIyuu wunusIfI
tsIyutkunu. Zuwu Kyu ufu Iyuu wunusIfI IstukIyu, tssInchu shIyuutsI, zuwuu. AshIfI
mungI kIsu.
C. 9-12: Itufu, shIyushchI tputs TtofopsI sufu, Istumuum kupung ngutkIyu. YutufIttum
nuwuu tsIyutkIyu. AshIfI shIyshu zuwuu, unoo kukoo muzInufInIIpu.
D. 13-14: ShIyush mussIfI pungutI utInu. Nu wuppufee.
Tfu ngI yu Wungu fI nI.
Wangarini wirkari tuchparini
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1149
sIn, tputs Tto fo pI su sufu mung nuwuu
kukI ngu tu fu ngI yu, Istu muum puchI ndu-
fu ngI yu. Wuu mu fI kusI pI tu nuwuu
kukI muzI nu muum ndu zundu fu ngI yu.
10
Itufu, nuw shI yush puku tu fI, Isus chIch
IchI ngu fu shu nI yeef sIn, unush Izuu fu
tsI yut chI mu. Tto fo pIs Iyuu kupung ngI-
chI fu ngI yu, tpI tunu. MI shut, tuyups-
tum pu nee Istu muum kupung ngut kI yu,
tpu tsee tuxu fu kI yu. Tputs tum ushpu tum
mung: AshI fI yu, nuw shu tuyups tum pu-
nee Istu chI mu, nuwush IshIn chI mu,
tfu ngI tuut ssIn, Tto fo pIs shu kupung
numbu fu ngI yu wuun pu tu tI nu. Sheefu,
Wutum nuwuu kukI ndu muzI nuk shu wu,
ushI fI Apu nIIeem shu nIy ku chu fI nI shIy-
shu pshtu fInII pu, mung tyu fu, tpu tsee
tushI tu ngu fu ngI yu mungu yu.
11
Itufu,
zuwu nIIee, shIy shu unu mu shee chI nu-
fInII pu. Ufu tpu tsee wunu sI fI Istu muum
chI nung chu. Tpu tsIch wunu sI fI tuu kuch,
wunu sI fI Istu kuch, un tputs ApunII chIch-
chu.

Tumufee yutu fIt tuu kuch Apu nIIee


yusu chIch? Yusu tu fee zIch. AshI fI shIy shu
mungIp tIsh tuung chu.
12
Nu zuwu nIIee Dem tu fIy shI yup
zungun chInII pu. Dem tu fIy Apu nIIee
kIz puf chI nu kI yu. Apu nIIee kuk ufu
puyu kI yu. Iyu shuch ApunII chIch tputs
ufu Dem tu fI yoo wunu sI fI chI nu ku nu.
Isu sush ItsIn su fu tuchIt kI yu, tssIn chu.
Zufuk tu nu, zuwu nIIee. ShI yuu kumup shI-
kee zI. Nuwuu yusuk shu. AshI fI Dem tu-
fIy shI yush kus ku chu, shIy shu Istung chu,
nIy fInII pu.
13
ShI yuum kupung yundu muum zundu-
fu ng tuu tI, Itufu nutu nuu fI wutsI pu fee,
14-15
wutum shI yush mus sI fI puku tI-
nu wu. AshI fI kus ku chu fI, kIs shu pu fee
Ipun chI nI pu shI yuptu. AshI fI Apu nIII mun
ufu mupIy fush tuung chu. Iyu shuch shI-
yuu chI nuk tum sIn chu. ShI yuu mbI zu-
kee zI nI. ShI yu shchee chI nuk tu mu nI yu.
AshI fI yu, shIy shu zuwu nIIee, tpu tsee
kumu nIng chu.
]Nu wup pu fee, zuwuu Kyoo.|
3 WungufInI
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1150
1

Zuwu nIIee, tumu fIm su, tuu fIs?


Nuw Utu sI sIyuum kIfu kuu yundu-
kI nu. Sundee ku nuw zuwunII tu nu.
Isus tu nu wmuch tu shI. ApunII sIyuu
wuumu tIp tsI feem Ipu su fu ngu, ksu mIsh
chI nu kI yu sIyuu tsI. WIpu mun mungIs
tut kus WIp shu sIyuu wupu fee tsI ItsIn su-
fu tuchI tu muum ufu Istu kI yu.
2

WunIp
ApunII sIyuu nuyu nI ku Istu ku! Ufu sIyuu
chI nu ku mungee mIs mupIy mush punu-
muum zund kI yu. AshI fI nuw shu ApunII-
put sIyuum tsI yut ku fI, ufu ufu ngI nu shu
mungoo nu muum ApunII put tsI yut kI nu
sIyuu mu, zuwu nIIee.
3
Zuwu nIIee, nu mungI shI chI nu kI
unoo kumun chInts pu. Yuwuu ApunII
WIp Iyuu tupu chI ndu fu ngu unoo kIfu-
ku mun kumu nI muum zundu fu ngI tuu tI,
Itufu nut shu nIII tu fI tuu kumun chInts pu.
Yuwuu tputs Isu soo kuk ndu ItsIn su fu
tuyup stu ku nu unoo nu wunI chInts pu.
Pup chu, zuwu nIIee, tputs Isu soo kuk
ndu ItsIn su fu tuyup stu ku, sIysu unoo
muzI nu fInts pu. Isu soo tsI mu fI kuk chI-
nung tsu. AnufI tuyup stung tsu. Yuw Isus
wIpu nu shee tuyup stu fu ngu unu mu fI chu
Apu fIch kuku. NIII tu fI tuu tuyup stu muum
wunI ndu ju.
4
AshI fI pup tsu, zuwu nIIee. Wutum mung
upunII putspu nI tputs sIyush shu nIy ku nu.
An tumu pI ngum pun tu ndu. Yutu fIt tuyup-
stu ku nu. ApunII sIf tumu Iyuu wunee ku,
Pup chu, tfu ngI yu. Tputs yutu fIt tuyup-
stu ku unoo Izuu fu wunI chI mu, tfu ngI yu
Apu nIII.

Antuu tI ApunII chI chee ju uwu?


YushIng chIch sIn chu. NgI chIm put tuyup-
stuk sIn, ApunII Iyuu yutu fIt shI shI fI nI ufu
kIs yuf kI yu.

AshI fI muyuu mu wunu sI fI


tuu chIch? Wunee shIsh wunI ndu ju, tssIn-
chu. Wuun tIn yutu fIt tuu muum zund ku sIn
utu nu yu. Apu nIIee kuk nIyf ku nu. Iyuu
kufu ku fI nI Is kI fs too nutsuk'sIn utu nu yu.
Itufu, Iyshu Isu soo tsI mu fI kuk muzI nu ku nI-
yu. Isu soo tsI mu fI kuk tumIn kI nI yu.
Utasarini
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Utasarini yandarangu anootsi
Utu su fI nI Isus zoo nIII mu nu, Sundeekoots tum zoo nIII. KIfu kuu yundu fu ngu yuwu mund
tputs muntsIf tuyus pu tu fu ngu unu mu ndu. Isus chI chee wunee fu ngI yu.
AshI fI yu, nu yuwuu kumu nI fu ngu unoo kumun chInII pu:
A. 1-2:

TumufImsu? SIyuu mungIs p'tsImuum yunduchIntspu.


B. 3-4: Puptsu, zuwunIIee. Ashputum tputs, IsuschIchtunu, utItuutssIn,
muntsIf tuyusputukunu. Wuunu yutufIt tuumuum zundkusIn, ApunII Iyuu
yutufItshIshIfIneetsInI ufu kIs yufkIyu.

Muyuumuju ushIfu wunusIfI tuuchIch?


WuneeshIsh wunInduju, tssInchu ngIchkusInu.
C. 5-7: SIftumusu zItumIn ushIfItum tsIyutufungsIn, muntsIfItum tuufungsIn, ApunIIshu
kupung wuneefungIyu.
D. 8-16: ApunII zItumInuu wuneefungu unoo yusukItuutssIn, ushtuu wund yutufIt
tuyusputukunu. MuntsIf tuukunuyu. PuzIkuzInIIInuju. Itufu ApunII kuskuchu,
IchIngufoo wunIchIyu.
E. 17-25: SIysu zuwunIIee, unush tchItIntspu. Tputs muntsIf tuumuum tsIyutku, sIysu
wuneengtsu. ApunIIeetsImufI kuk tuyusputungtsu, mIshut ApunIIeetsImufIsh
tchItungtsu. Wutum ApunII ufutufI wumufI kusIfu tuufutuftuchuwu. AshIfIy
wuppufee.
Tfu ngI yu Utu su fI nI.
Utasarini Isus zoon!!imuna wirkari
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1151

D
ApunII chtu fu ngu 6.2 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
11 Musu tu fu ngu nu 22.4-35, 2PIto fu 2.15-16, ApunII wunI chu unu 2.14 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
5
SIy Apu nIIee kuk kupung tuu yusu kus,
mungee ts Is yusuf p'tsIchIntspu ndu wunee-
shee tsI mbI zu muu mu. ApunII Utu shu chee
tputs IjIp tosh wutsu pun tushI tu ngu fu-
ngI tuu, Itufu zupIsh tputs Apu nIIee kuk
ngu tu fu ng sIn, ApunII shu uwuut ssIn wunee-
fu ngI yu. Wungu yush wuyu yu fu, tputs
IchI ngu fu sIn tsI pu tsIptu fuch ushI fu ngu nu-
yu.

MI shut, ApunII wusu ndu fuf Apu nIIee


kuk ndu puyu fu ngu sIn, ngu tu fu ng sIn,
ApunII shu uwuut ssIn ndu zupIsh wunee-
fu ngI tum tu. WusI ndu fu fI mu nuuts tuu
kuteen put kumu fI yu fu, tupIsh tumu nu fu-
ngI yu. Nu unush yusuf wunee sheem wund
kutu ku nu. ZufI wufI tuk chu unush ApunII
Izuu fee shu wunI chI yu.
D

7
MI shut, Sodom-
shu cheets tum, Gomof shu cheets tum tputs
ApunII mung wunee fu ngI tum tu. Annu ngI-
fI yukut puk cheew tuu fu tu fu fu, unpu tu fI
wushu nund wunee fu ngI yu. Anshuch tputs
yutu fIt tuu mu mu fI chI nu fu ngu nu. Kumuz
wuun pu tu tIn tumux tu fu nu yu. AshI fu ng sIn,
ApunII shu sumu see zungu nee fu, IchI ngu fu
muchI fu ngI yu. ApunII Iyuu mungee tsI nI
p'tsImuum ushI fu ngI yu, Pup tsu sIyuuts shu
sheents pu tchu Apu nIII. Wutum sumus
ufu tu mu shI fI tpu tsee wunI muum tuu fI yu.
8
Itufu, upunII putspun unoo sIf tufI tuu
muzI nu fu ngI tuut ssIn, wund mupIy ku nu-
yu. Ufu mungush yutu fIt shI shee mu fI
chI nu tu fu nu yu. Sodom shu chI tumu tuf pu-
fI ush kI tu mu nu yu. Apu nIIee kuk Izuu fu
ngut ku nu wu. MI shut, Apu nIIeets tum
wusu ndu fuf muntsIf tsI yut ku nu yu, ndu
ksI mu nu ku nu.
9
Itufu, ApunII wusu ndu fuf
tputs put yutu fI tuuts tuu tsI yut ku sIn ndu
muntsI fI ush ku nu yu. ApunII wusu ndu fuf
MIgueI YushIng'putu tu tsI yu tu fu ngI tuu,
ndu muntsIf tsI yu tu fu ngI yu. YushIng' My-
sI su fI nee wunuts yuchI mu tu, MIgueI shu
kupung puchI ndu fu ngI yu My sI su fI nee tsI
wunu tsI. YushIng' kupung numbu fu ngI tuu,
uwshu MIgueIuu ndu muntsIf tsI yu tu fu-
ngI yu YushI ngoo tsI. ApunII wuunu shI yuu
wunI chInII chu, YushI ngoo, tmbu fu ngI yu.
10
Itufu, upunII putspunshu ufu muntsIf tsI-
yut ku nu yu. Yuwuu ndu yusu fu unoo tumu-
sIng tumu sIng ush ku nu. Sheefu, yuwuu tsI-
mu fI wuunu yutu fIt zund ku nu unoo tsI mu fI
chI nu ku nu yu. Kufu su mu mu fI chI nu ku nu.
Tumuz wIzu fI nguz tumu tuf pu fI ushI fu
yungu mu mu fI chI nu ku nu. Mung' ndu nuf-
puz ushI fu wuu nuu tsI wunuts Itsuch tu ku nu.
11
Yuwu mund ush ku nu unu mund shu
ApunII ndu uchIm wunI chI yu. Wuu nI pu
yuch chI nIII nu yu, wutum Apu nIIee kuk
yusu fu ngI tuut ssIn, yusuf yushI ngush
pshtu fu ngu nu wu. Kuy nu fI nI tumu tuf pu-
fI ushI fI tum tpu tsee nutsu ku nu yu. ApunII
wunee fu ngI tuu, ushI fI tuu ndu muzI nu-
muum zund ku nu yu. MI shut, BuIu mu fI nI
E

tumu tuf pu fI ushI fI tum kufI kI ngu zIm
chI nu ku nu yu. Yutu fIt tuu muum tuyup stu-
ku nu yu. MI shut, Kofe fInI tumu tuf pu fI
ushI fI tum wuchI nuu kuk ngut ku nu yu.
AshI fI yu, Kofe fI nee tsI tumu fu ng pu fee
ushI fI tum ApunII sumu sush wunI chI yu.
12
SIy Apu nIIeem shu nIy kus, Isu soo chI-
nu muum kutung kus, upunII putspun ndu
puzIk sIn, unshu tum pshtu ku nu yu.

Antuu-
tI Apu nIII ngu zee ju Ipu nu muum pshtuk?
ndu. Kutu ngu mu mu fI, wuu mu mu fI unu mu-
fI chI nuk sIn pshtu ku nu. Wuu nuuts tu mu fI
chI nuk sIn, tpu tsee nIyf ku nu. PuzI ku zI nIII-
nu ju. Apu nIIee kuk tuyup stu chInts pu utI-
tuu, tputs shu Apu nIII nguz kuk muzI nu pu nI
tu muzI nuk sIn, Itufu kuk ndu Istu kI yu,
msus ushI fu mzee zeetu fu mzee zeetu fu,
kumbu su fu tup' ush ku chu ufup kupeet ku
un tumu tuf pu fI ushI fI tum ndu puk chI yum
chI yuu Istu ku nu. MI shut, yusIn tsI pu mu
tumu tuf pu fI ushI fItum sIn chu.

Wunus
ndu nu fI muyuu mu ju uw tuuch? Tputs tuwu-
yu fu sIn, kupeet ku nu yu. ApunII putspu nee
ushI muum wufI tuf tum tu wutum tpu tsee
ndu Istu ku nu wu.
13
MIn shu wufus tumu-
pu fI ushI fItum sIn chu. Wufus kIz puf zuw
zuw ushku,

tsu fun wunIp upee wu mun


wuyuk? ApunII putspun ush kI tum sIn chu.
TsI yut tsI yut ush ku sIn, Itufu yuw yutu fIt
UtusufInI
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1152
chI nu ku nu unoo tsI mu fI tuyup stu ku nu.
MuntsIf tsu fun puz ushI fu sIn tuu ku nu yu.
Ash ku nu unoo ApunII kIz puf tupIsh ufu-
tu mu fI wunI chI yu. Nupu: mIy shu kunInd-
pIch puk chI mu fI kufut ztuu ushku, Izuu fu
tupIsh tsp tu ush kI yu. ApunII putspu nee
wuneek chu ush chI tum tu yu Apu nIII. KIz-
puf tupIsh ufu tu mu fI wunI chI yu.
14
Mung sIf tu mu su zItu mIn Eno ku fI nI
wusI nu upunII putspu nee tputs wunee-
fu ngI yu. ApunII Atu gu fI nee tInu fu ngu,
unchI chI nu ndu kInu tu fu nu unush tsI-
mbun mutu yu ku chu unush Eno ku fI nI
nIIuf tu fu ngI yu. ApunII Eno ku fI nee tsI nI
mung' p'tseeku, tfu ngI yu,
MuzI nung tsu: Yuwush zufee wufI tuk-
chu unush ApunII tpu tsee wunI muum
kusuch pu. WusI ndu fuf put wuzu pun
mIchnIs tsu pu fu nu sush kus chI yu.
15
Kus ku chu, yuw tputs muntsIf tuu ku-
nu, mI shut Apu nIIee ngIch ku nu, Apu-
nIIeets tum muntsIf tsI yut ku nu unoo
ApunII Izuu fu wunI chI yu,
tfu ngI yu Eno ku fI nI sIf tu mu su. AshI fu-
chu, Izuu fu upunII putspu nee wunI chI yu
utu shI nu.
1
An tputs nIII tu fI tuu tputs ufu yutu fI-
tum nu ku nu. Nutsum pun sIn chu. Yuwuu-
tsI mu fI wuunu mungush yutu fIt chI nu ku-
nu unoo tsI mu fI putut ku nu. Tpu tsee Istu-
muum ndu pukIch chI nu ku nu. Itufu, tputs
nuwuu wunu sIf tuwu pu ndu tu, wuu nuuts-
tu mu fI ungIf tu ku nu, mIshu tpu tsee wunu-
sIf tsI yut ku nu yu tumu pI ngu muu mu.
17
Itufu, sIysu zuwu nIIee, unoo kuk muzI-
nu fInts pu. Anush tchI tInts pu. Is kI fs too
Iychu kufu ku fI nee kukoo mbI zu fInts pu.
Isus WIpu nush Iyuu wunI muum, tfu-
ngu nu:
18
Yuwush Isus yusuf kusu muum
wufI tuk chu unush tputs zupu nI Apu nIIee
muntsIf tuyup stu chI nIII nu yu. Apu nIIee
kuk muntsIf zufung chu chI nIII nu yu.
Yuwuu tsI mu fI yutu fIt mungush chI nu ku nu
unoo tsI mu fI putut chI nIII nu yu, tfu ngu nu.
19
ApunII putspun tputs pu wunu sI fI
tuu muum ndu zund ku sIn, wufu tu mu mu fI
tuu ku nu. Apu nIIee ndu chI nuk sIn yutu fIt
tuu mu mu fI chI nu ku nu.

NItuu tI ApunII
WunI tpu tsush yutu fIt ushI muum tuuk?
ndunI. AshI fI yu, Apu nIIee WunI ndu
puyuk sIn ush ku nu. AshI fI sIysu, zuwu-
nIIee, pup tsu utInu.
20
Anoo kuk muzI-
nu fInts pu. SIyuu chI nu ku fI wunee kI nu.
MungIp tIs tuung tsu. Suun pu tu Apu nIIee
kupung mungoo nu muum Istung tsu. ApunII
WunI sIyush tuu kI yu, ushI fI ApunII WunI
mungee ts Is p'tseekchu, ApunII put tsI yu-
tung tsu, mungIp tIs tsI yu tung tsu.
21
ApunII
nuwuu ksu mIsh chI nu ku tus, mungIs kIs
Isu soom k'tungtsu. Iy kufu ku fI nI Is kI f-
sut yusuf kus ku chu, kupung Iyuu nuyu-
nI ku, ufu tu mu fI Apu nIIIsh tuu chI nI yu.
22
SIyu shuch tputs Apu nIII mun ndu mung'
kupung tut ku sIn, pIyu fI chI nut chI nut ush-
ku sIn, sIysu unoo tputs Istung tsu, Apu nIIee
Izuu fu mungoo nu muu mu.
23
Ash ku chus,
mungoo nuch pu sI nu yu. Mungoon kI nuu-
feesInu yu ushI fu, ndu sumu sush kIyung
kuchIy chInIII nu yu. IchI ngu fu tpu tsee
nuyu nI muum wunu sIf chu, Itufu ushpu-
tum nuyu nI kus, mungIp tIs wuneeng tsu.
Pup tsu, sIyuu yushI ngush yup stee yunts pu,
utInu. Kukoo muzI nu fInts pu. Yutu fIt tsI yut-
ku, yutu fIt putut ku, sIy unoo muzI nu fInts-
pu. Pup tsu, unoo puk chI yum chI nu fInts pu.
AshI fI tpu tsee nuyu nIng tsu, Itufu yuwuu
yutu fIt putut ku unoo chI nu fInts pu, unoo
kuk chI nu fInts pu utInu.
AshI fI, zuwu nIIee, Apu nIIeetsImu fI
chI nung tsu tunu. NIII tu fI tuu kuk, upunII-
putspu nee kuk muzI nu fInts pu tunu.
AnufI chI nu pu nu utufI, sIyuum yundu kI nu.
24
Nu wutu mu fIt chu. ApunII sIyuu putsI-
su ku puntsu chee zIs, wutum ApunII ufu
Istu tu fu wu. Sheefu wuun pee wutsu pun kIz-
puf wunu sI fImshIp sIyuu much chI ntsu. Ndu
puzI kus, Apu nIIIsh pshtut ssu, wutum ApunII
sIyuu kIs nup ku wu. MungIs kIs Apu nIIee
pungut ssu.
25
AshI fI Apu nIII mun mungIs kIs
chI nung tsu wutum Iyuu yushI ngoo tutu-
tsI fu ngu wu. KIz puf kufuk wumu fI kusI fu
tuu kI yu. Uwuum xupoo muum wunI ndu ju.
Ndu tu mu tsu pu fu nu see tInu chu, ApunII
ufu tu fI wumu fI kusI fu tuu fu ngI yu. Nu In
zufI wund wumu fI kusI fu tuu kI yu. Ufu tu fI
wumu fI kusI fu tuu fu tuf tu chI yu.
]AshI fI nu wupu, wutum chu, zuwu-
nIIee. Utus tu nu sufI.|
UtusufInI
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1153
1
1
Nuw WungI sIyuum yundu kI nu.
NImun kIfu ku mun yundu chI mu
yuwuu ApunII pIypu ush tu chI nu, tfu ngu
unoo tsI. ApunII wuunu mungush chI nu-
yu fu, wuu nuu tsI wIpuu Isu soo kumu nI fu-
ngI yu, ymu ndu fu ngI yu. WusI nu yusu fu,
Apu nIIee wusu ndu fu fI nuwup zungu nee-
fu, nuwuu kumu nI fu ngI yu yuwuu mus
ush chI mu tu unoo tsI.
2
AshI fu chu, Isu-
soo kuk muzI nu fu ngu fI, ymu ndu fu ngu
Apan!! ashtachu anu
Wasina pakich kamanchin!!pa yuwaa Wangarini yandarangu anootsi
Wungu fI nI sIf tu mu su Isu soo wmuch tu shI mu nu. Isu sush zupun tuchI tu fu ngI yu. AshI fu chu,
Isu soo kupung yusu fu ngI yu. Isus Wupu fIp kfee fu, Wungu fIn shu tpu tsee zupun kumu nI fu ngI yu
Isu soo tsI kuku. Tputs shu zupun Isu soo mungoo nu fu ngu nu. Isus Apu nIIIp kfI fu ngu unu mun
50 musuch tushI yu fu, Wungu fIn shu kIfu kuu yundu fu ngI yu. Anpuf Rom shuch pfe sI den tI fI nI tsu-
pu fu nu see wuu mu fI shu kusI fu ngI yu. Uwshu Isus chI chee kIz puf nutsu fu ngI yu, kuchI ngu muum
zundu fu ngI yu. AshI fu chu, Isus chI chee kIyung yuchu fu ngI yu kIz pu fI. Wungu fI nee ts tum kIyung
yuchu fu ngI yu. Isu soo kuk kusuk chus, sIyuu kIyung yuchu chee zI, ndu mbu fee, tfu ngI yu. Itufu,
ndun nuu kusu kus, pup tsu, wunee funts, tfu ngI yu. Anu mund Isus chIch tputs ushpu tum Isu soo
kusu muum zundu fu ngu nu.
Yuwu mund kIyung kuchI yu fu ngu nu unu mund Isus wuunu Wungu fI nee tsI yundu ngI tfu ngI-
yu, Wungu fIn shu kIfu kuu yundu fu ngI yu. Isus chIch sumbuy tufu sI nu pu, nuwuu kusu fu sI nu pu tu
Isus kIfu kuu yundu ngI tfu ngI yu Wungu fI nee tsI nI. Wungu fIn shu yundu fu ngI yu yuwuuts tum
Isus ymu ndu fu ngu unoo tsI, ApunII ush tu chu unoo kumun kI yu.
Wungu fIn shu kIfu kuu yundu fu ngu, Isus chI chee AsI yup kung tuu fu ngu nu umb zungu nI fu ngI-
yu. IchI ngu fu sIn KIfk shu chee kuk tsI yu tu fu ngu nu, ushI fuch Wungu fIn shu KIfk shu chee kuk
yundu fu ngI yu.
Wungu fIn shu kIfu kuu yundu fu ngu, zupun kumu nI fu ngI yu, yuwuu ApunII tpu tsee wunI chu
unoo yundu fu ngI yu. MIshu, yuwuu Isus yusuf kus chu unoots tum yundu fu ngI yu.
AshI fI yu, nu yuwuu kumu nI fu ngu unoo kumun chInII pu:
A. 1.1-8:

TumufImsu, IsuschIchIs? Isus nuwuu kumuchtufungu, sIyup kIfukuu yunduyufufI


zungunchIntspu.
B. 1.93.22: MuzInungtsu: Isus WupufIp kfIfungu, nu wuumufIshu kusIfu tuukIyu, Iyuu
ksutkIyu.
C. 4.116.21: MIshu, Isus Wupufputu wumufI kusIfu tuukunu: wuunshucheetstum,
tsupufunusshucheetstum Izuufu kusIkunuyu. AshIfIyu, Iyshu ufutumufI IsusputufI kIs
tuuchInIyu.
D. 17.121.8: ApunII YushIngootstum, mIshu YushIngootstum tIptsIfI IchIngufoo
wunIychIyu. WunIyeefu, Isus wuunputu tIptsIfI ufu tuuchInIyu yuwush ApunII
kuneescheem tInchu unshuyu.
E. 21.922.5: ApunII tsupufunuseem kuneesIch tInchIyu. Anush IsuschIch Isuspu
wushunund tuuchInIIInuyu.
F. 22.6-21: Isus wuunu tfungIyu, Nuw mussIfI yusuf kuschImu. AshIfIyu,
yutufItshIshpun tputs yutufItush tuuchInIIInpu, Itufu nuw tputsIfI wunusIfI
nuwushumufI tuchItchInIIInpu, tfungIyu Isusu.
Tfu ngI nu Wungu fI nI.
Yuwaa Apan!! tputsee wanichu anoo kamankiya Wangarini
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1154

D
1.5 SuImo 89.27 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
1. TushI tu ngu fu ngu 19.6
tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
1.7 DunIe Iu 7.13 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu
tuu fI tum tu.
unoo IchI ngu fu pufu ngu fI, sIyuuts shu
ItsIn su fu kumun chInts pu.
3
AshI fI yu, tputs nee kIfu kuu nuts tu-
kut ssIn, IchI ngu fu sIn muzI nu yu fu sIn,
ApunII shu unoo kIs nup chI yu. Nee
puyu kI nuu fee su, ApunII shu kupung Istu-
chI ntsu, wutum In tsI yu tsIs ndu zup shtu-
chu wu. In k'kuz zufu mu fIt chu. ApunII
yusu fu, nu Iyuuts shu wusI nu kumun kI yu.
4
Zuwu nIIee,

tumu fIm su sIyu?

Tuu fIs?
Nuw sIyuum AsIy shu cheemIs yundu yu-
fu fI, kIfu kuu zungun chInts pu. Yuk tup
mInu ngIch kuwIz tsI mbun mutu yu fu
zungun chI mu.
ApunII sIyuum wunu sIf Istu kchu,
mungee mIs mupIym punu chI yu utInu.

ApunII tumu fu! Ufu tu mu fI tuu fu ngI-


yu. SIf ufu tuu fu ngu, wundu fI tum nu
tuuku, ufu tu mu fI tum tuu chI yu, pus tu-
chee ju, ndu mbu fee. TsI mbun mutu yu fu
tumu pu fI ushI fI tuu pufu ngu fI, Itufu
ApunII WunI ApunII pu tu tusu suw pufu-
ngI nu. An ApunII WunI sIyuu wunu sIf
Istu ch tum pu fee utInu. Mungee mIs
mupIym pu nuch tum pu fee.
5
MI shut, Isus
sIyuu ush tuch tum pu fI tInu. Isus Wupu fee
kuk ufu puyu fu ngI yu. Anu mund tsI pu-
fu ngI yu. TsI pu yu fu, yusuf tmu fu ngI yu.
Isu su mu fI ushI fu ngI yu. Uwmu tmee-
fu, Iyuuts tum Itu yu mu chI yu. Wuu mu fI
kusI fI yu. Tsu pu fu nus shu chee ufkuf
IchI ngu fu kusI fI yu.
D
Isus kIz puf chu, Iyuu
kIz puf chI nu fu ngI yu. Wuun pu tu ufsI fI
Iyuum tumu shI fI nI tuwu pu fu ngI yu. Iyu-
mund yutu fIt shI shI fI nI tuwu pu fu ngI yu.

Sheefu, wuu mu tu tIp tsIf Iyuu nu fu ngI-


yu.
E
Apu fee tsI ufu chI nu pu nu tu ushI fu-
ngI yu. AshI fu chu, ufu tu mu fI Isu soo tsI,
Apu nIIee WIp kIz puf chI nu yu nI utu shI nu.
MI shut, Isus ufu wumu fI kusI fu tuuch pu
utI tu mu nu.
7
MuzI nu ngu ntsu,
Isus msu sush yusuf kus chI yu mus sI-
fI tu. Tputs IchI ngu fu sIn kumI fun pung-
chI nIII nu yu. Isu soo kuyu ngu fu ng tuut-
ssIn, ngu tu fu ng tuut ssIn, pung chI nIII nu-
yu. Tsu pu fu nus shuch ztufu puchI nIII nu-
yu. Pukeef sIn, sItuts tee tchI nIII nu yu,
mung' ksuh ush chI nIII nu yu, punI fus
mus chI nIII nu yu,
F
ApunII wuunu ush chI yu tInu.
8
ApunII wuunu utee ju, Nuwuu nI tu fI
tuu fI nu. Nuwu mu fI kusI kI nu, tchu Apu-
nIIee. ApunII ufu tu fI tuu fu ngI yu. SIf
ufu tuu fu ngu, wundu fI tum nu tuuku, ufu-
tu mu fI tum tuu chI yu. Wutu chu Iy Apu fI nI.
Mazinangtsa; yuwaa pamasakpazi
ashirangiwa anoo kamanchintspa
9
Nuw sIyuu zuwunII tu nu. Nuw sIyup-
tu tum Isus wumIn kIyung kuchIy kInu.
Wushu nu ndu fI Isus tu nI chu tIp tsI fI nI. Isu-
soo Iy kufu kuf tu nI chu. Isu soo kutu ku nI,
ndu sumbuy tuku nI. Apu nIIee kuk kumu-
nI fu ngu fI, Isus wumIn nuwuu kIyung
yuchu ku ndu. Isu soo kuk ndu kupee tu fu-
ngu fI, nuwuuts shu tsu fush wuyu fu ngu nu
tumu nu muu mu. Tsufu sufu Ptu mos chu.
10
Anush tuu fu fI, mungI ts pu tu fu ushku,
pumu zuk puz ushI fu ngI nu. Muu cheetsI
zupun pufu ngI nu. DomI ngosh zuf ushI fu-
ngI nu, zuf yuwush Isu soom ufu shu nIy-
kInI unshu. AshI fu ngu fI, kushI pI k'kuz
kIz puf kImu fu ngI yu, wukuf wIts tumu pu-
fI ushI fu zungu nee fu ngI yu.
11
Nuwu put
tsI yut ku, KIfu ku mun IchI ngu fu yundung-
chu, tfu ngI yu. Yuwuu puk chIsh unoo
Izuu fu yundung chu. Yundu yu fush,
nuwup tpu tsI fI zungu nIng chu. Yuk tup
tsI mbun mutu yu fu umb zungu nI ngI. Ip-
sup tum, EsmI fI nup tum, Pef gu mup tum,
Tyu t fup tum, Suf t sup tum, FIIu deI yup-
tum, Iw dI sup tum, ushIp zungu nI ngI,
tfu ngI yu nuwuu tsI.
12
Tyu fu nIIu, kIz puf punI fus tu fu ngu-
fI,

Chuku tuf? utufI, nut pu nu fu ngI nu.


Nut pu nu yu fu fI, numbu fIn ush tu mu fu,
Itufu kupung pufu ngI nu. TsI mbun mutu-
yu fu ofput tInu muu mu kIz puf wunu sI fI
pufu ngI nu.
13
Itufu, Ipu su nu ndush tputs
ApunII Ashtuchu Anu1
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1155

G
1.14 DunIe Iu 7.9 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
H
1.15 Ese kI ye Iu 1.24 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
I
1.1 Is ysu 49.2 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
J
1.17 Is ysu 44.6 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
ushI fu xIy xeew ushI fu ngI yu. Tpu tseem
kInu fu ngu unpu fee, tfu ngI nu. Wuzu fun
kumuf tu fu ngu, wutsI mun kundu nI fu-
ngI yu. WutIt ku fIsh wumu fI mun muu chI
ofpu tInu fu kIch pu fu ngI yu. ]KIz puf
kufuk tumu pu fI ushI fu yufu fu ngI yu.|
14
Much shu mbuf shI nu ndu fI opee ju puf
tumu pu fI ushI fu ngI yu.
G
Wuch shu sumus
ushI fu kufu kuf tu ngut ushI fu ngI yu.
15
Wuts shu chu mbI chumb tuf ushI fu ngI yu.
Ngu sumb puz chu mbee pImu shee sumu-
sush pshtu yu fuch, kIz puf chu mbeep tu fu
ushI fu un pufu ngI nu. Itufu, tsI yut ku,
kung tuwu nguf zuw tuf ush tu fu ushI fu
kupung kImu fu ngI yu.
H

1
UwIsh shu mbu-
tsu tsI nu ngIch tsu nguch ushI fu tsI mbun
mutu yu fu puyu fu ngI yu. Kukush shu
mchIt ushI fu shI tung tu ushI fu ngI yu.
NIngIch wuwIts ufu ngIch wuwIts tum
mchIt ushI fu un shI tu ngu fu ngI yu.
I

Wunshu kIz puf 'sIneefungIyu. Zuf wuchu-
mu feetsku chu kIz puf zutu fu 'sInItufu
ushI fu 'sIneefungu.
17

Muyu! unoo pufu-


ngu fI, kIz puf punI fu ngI nu. Uwu nu ngI fI
wuts tum ushI fu ngI nu. TsI puf tumu-
pu fI ushI fu fI tumu fumchI nu. Sheefu,
uweets shu mbu tsu tsI nung puxuyeefu,
nuwu mun wuyu fu ngI yu. Nuwuuts shu:
PunI fInII pu, tfu ngI yu. Nuw tu ndu. Nuw
Ich tu ku chu fI tuu fu ngI nu. Nuw ufu tu mu fI
tuukI untu nu,
J
tfu ngI yu.
18
SIf tsI pu fu-
ngI tuu tI, Itufu kchIt tu nu. Ufu tu mu fI tuu-
kI nu nuwu. TsI pu tsee Izuu fu kusI yu nu.
Tsu push wuntsush tumuneefI kusu yu nu.
]Nuw ApunII tu nu WIpI.|
19
AshI fI muzI nu-
ngu ndu mu, yuwuu pukee nIIIsh unoo IchI-
ngu fu kumu nIng chu. KIfu ku mun yundu-
nIIu, kumup shI fInII pu. SIf pufu ngIsh
unoo yundung tum chu. ZupIsh yusuf
pung chIsh unoots tum yundu nIIu. Nu In
muu cheetsI wusI nu shI yuum ymu ndu-
yu fu fI, shIy shu yusu yu fush, yundu nIIu
tInu.
20
Itufu, shIy shu tsu nguch puyu fI
unoo mushu ngu ndu mu, tfu ngu, nuw shu

Muyuu mu tsu nguch ush tuf? tfu ngu fI,


uwshu: numbu fIn wutu chu tpu tsI fI nu,
yuw nuwuu mungoon ku nu unchu. Itufu,
tsu nguch shu wutuch ApufI nuw kumuch-
tu shI, tfu ngI yu. ApufI wmuch tush
yuw tsI mbun mutu yu fu tpu tsI fI tuu ku nu
unoo ksut ku nu unchu, tsI mbun mutu yu fu
yuk tush tuu ku nu unu. MI shut, numbu-
fIn shu wutu chu tpu tsI fI nu, yuw nuwuu
mungoon ku nu unchu, tfu ngI yu ApunII
WIp nuwuu tsI. Apu nIIee WIp mIfI nIsh
pufu ngu fI ushI fu ngI yu.
2
1
Sheefu, ApunII WIp nuwuu tuyu-
ndu fu ngI yu kIfu kuu tsI, tfu ngI yu,
Ips shu cheem tpu tsI fI kIfu kuu yundu yu-
fush, ksu tu mu pu nIp zungu nIng chu utInu,
tfu ngI yu.
Nuw kukI tsI yut kI unoo muzI nu chI-
nIIIn pu, tchu tnII chu. Nuw tsu ngu-
chee kuwI shI fI tI puyuk tu nu. Nuw
numbu fI nush xIy kInu, ksut kI nu tchu
tng chu, tfu ngI yu.
2
Nuw uwuut ssIn
tu fush puk tu nu. Wunu sI fI fI tuu ku nu-
yu, ndu sumbuy tuku nu, tchu tng chu.
Nuwuu kukI kupung kumun ku nu. Yutu-
fI tuu tputs kupung ngut ku nu. Uwush
yutu fI tu mush kuseef sIn, Nuw Isu soo
kuk tuyus pu tum pun tu nu, utI tuut ssIn,
uwshtI sIn unoo ngut ku nu, ndu unoo
kuk puyu ku nu. Yuchu fu ngu sIn, wuyu-
ngI chI feets shu nuts tu fu ngu nu, tchu
tng chu.
3
Nuwu nguz kumI nI kupung
kIyung kuchI yu fu ngu nu. KIyung
kuchI yu fu ngI tuut ssIn, nuwuu kukI
ufu puyu ku nu, ndu sumbuy tuku nu.
Ash ku nu unu yung puk sIn chu tpu tsI fI,
tchu tnII chu Isus tfu ngI yu nuwuu-
tsI.
4
Itufu, Ips shu chee wunI muum
tuu fI yu. Mungoo p'tsIchImu, ngu tu fI tI
wunI chI mu, tchu tnII chu. AshI fI
muzI nu chI nIIIn pu, Ich tu fu nuwuu
mungoo nu fu ngu nu unpu fu nuwuu kIz-
puf chI nu fu ngI tuut ssIn, Itufu nut shu
nuwuu pukIch kusu fu ngu sIn, ndu kIs
nuwuu chI nu ku nu.
5
Mungush kuupu
chI nu chI nIIIn pu.

TumufImu unpuf
ApunII Ashtuchu Anu1 , 2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1156

D
2.14 Musu tu fu ngu nu 2224 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
chI nu fu ngu nu?

Itufu, nu tumushu
ndu chI nu muum zund ku nu yu? ttu ndu
tnII chu. AshI fI ItsIn su fu chI nu chI-
nIIIn pu. SIf tumu tumu tuf pu sI nu yu
ushI fu nuwuu kIs chI nu fu ngu nu
ushI fI tum nuwuu chI nu chI nIIIn pu,
tchu tnII chu. Ndun nuu ush ku sIn,
yup ndu chI nu fu nu umb wunI chI mu,
numbu fI nu fI nee tsI kupee tuch pu fI nu.
AshI fI ush chI nIIIn pu, ttu ndu tng chu.

Itufu, uwIn nIII tu fI tuu kuk ngut ku nu.


Anu mun nuw kIs nup kI nu. Nko fuw pu-
nee tputs kuk kIz puf nutsu ku nu, unoo
kuk ngut ku nu. Nuw ngut kI tu mu nu,
uwIn ush kI tum sI nu, wutum Nko fuw-
pun yutu fIt tuu muum tuyus pu tu ku nu-
wu.
7
ApunII WIp ttu ndu sIyuu tsI.
AshI fI ApufI WunI tu unoo wIts
muzI nu chI nIIIn pu, ngu tu sI nu pu, utInu.
Tputs yutu fIt shI shee Izuu fu kusIk chu,
wunu sI fI fI tuuk chu, nuw shu tuu fu shIsh
ufu tu mush punu chI mu. Apuf shI wunu-
sI muts pu shI mush ufu kutung chI yu,
ttu ndu tng chu, tfu ngI yu ApunII WIpu
sIyuu Ips shu cheets Is.
8
ApunII shu WIp nuwuu mInoots shu,
tfu ngI yu, EsmI fIn shu cheem tpu tsI fI
kIfu kuu yundu yu fush, ksu tu mu pu nIp
zungu nIng chu, utInu, tfu ngI yu.
Nuwuu kukI tsI yut kI unoo muzI nu chI-
nIIIn pu, tchu tng chu. Nuw Ich tu-
ku chu fI tuu fu ngI nu. Nuw ufu tu mu fI
tuu chI mu. SIf tsI pu fu ngI tuu tI, Itufu
nut shu kchIt tu nu, ufu tu mu fI tuu kI nu
nuwu, tchu tng chu, tfu ngI yu.
9
Nuw
EsmI fIn shu cheets tum tu fush puk tu-
nu. Nuwu mun kumI nI kIz puf kIyung
kuchIy ku nu, pukI feem kInu ku nu. PukI-
fI tuu tIn, Itufu mungush Apu nIIeem
pIsh tuts ndun chu, tchu tng chu.
Utu shuch tputs wuu kIz puf tsI yun tu-
yu fu sIn, ufu wuu ngIch ku nu yu, yutu fIt
tsI yut ku nu. Utu shuch: Apfumu fIn-
chIch tu nI chu utI tuut ssIn, Itufu kupung
ngIch ku nu. YushIng chu tIp tsI fI, tchu
tnII chu.
10
EsmI fIn shuch nImun mIsI-
sI nu kIyung kuchIy chInIII nu yu. Wuu
putu yu fu sIn, tumun chI nIII nu yu. AshI fI-
tuu punI fu sI nu pu, sumbuy tufu sI nu pu,
tchu tng chu. YushIng' wuu kIz puf
yuchuch pu fee, puchu muum zund kI yu.
Nutu mu sum kuwIz Iptu fu tsup kIyung
yuch chI yu. AshI fI tuu sumbuy tufu sI-
nu pu. TsI pu tseets tuu punI fu sI nu pu,
Itum su chI nIIIn pu. Ash kI nuuf sIn, nuw
uwuut ssIn tuu fu sheem ufu tu mush
punu chI mu, kIs nup chI mu.
11
AshI fI ApufI WunI tu unoo wIts
muzI nu chI nIIIn pu, ngu tu sI nu pu utInu.
Tputs yutu fIt shI shee Izuu fu kusIk chu,
wunu sI fI fI tuuk chu, tsI puts tsI mbu nu fI nI
YushI ngush ndu shu kIyung kuchI yuch-
chI, ttu ndu tng chu, tfu ngI yu ApunII
WIpu sIyuu EsmI fIn shu cheets Is.
12
ApunII WIp nuwuu mInoots shu, tfu-
ngI yu, Pef gum shu cheem tpu tsI fI kIfu kuu
yundu yu fush, ksu tu mu pu nIp zungu nIng-
chu, utInu, tfu ngI yu.
Nuw mchIt wunI muum puyu kI nu.

NItuu tI mungu tu ju nIngIch wuwIts


tuufu ufu ngIch wuwIts tuufu ushI shIf?
ndu, tchu tng chu, tfu ngI yu.
13
Nuw
Pef gum shu cheets tum puk tu nu. Wuu
tu fu shI yusuk tu nu, uw yuk tu fI nI kIz-
puf yutu fIt chu. Anush YushIng' kIz puf
tuu fI yu, kufuk wutsI fu fI tumu pu fI
ushI fu wuyu fu ngI yu, tchu tnII chu.
Ash kI tuu, Pef gum shuch nuwuu ndu
kusu ku nu, wund nuwuu chI nu ku nu,
tchu tnII chu. Yuwu puf pIyuf tuch
tputs Ant pu su fI nee puchu fu ngu nu
unpuf Pef gum shuch ndu nuwuu kukI
kupee tu fu ngu nu. Ant pu su fI nI nuwuu
kukI Izuu fu kumun ku, ndu puzI fu ngu,
nuwu mun kumI nI puchu fu ngu nu yu.
AshI fI tuu, Pef gum shuch shu nuwuu
wund mungoo nu fu ngu nu, ndu kusu-
fu ngu nu, tchu tnII chu.
14
Itufu,
Pef gum shu cheem wunI muum tuu fI-
yu. AshI fI muzI nu chI nIIIn pu, ttu ndu
tnII chu. Nuwuum shu nIy ku sIn, Itufu
ushpu tum tputs yutu fIt tuyus pu tu ku nu.
BuIu mu fI nI
D
tumu pu fI ushI fu tuyus-
pu tu ku nu. SIf tu mu su BuIu mu fI nI
ApunII Ashtuchu Anu2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1157
BuIu ku fI nee yutu fIt tuyus pu tu fu ngI yu.
Utu shu chee tumu pI ngu yu fu, yutu fIt
tuu muum tuyus pu tu fu ngI yu. Wunu tsee
upunII pu tsIsh wuyu fu ngu nu unoo kutu-
ngu muum tuyus pu tu fu ngI yu. KIzuu
yutu fIt putu tu muum tuyus pu tu fu ngI yu.
AshI fI ushpu tum tputs unoots tum kuk
puyu ku nu. Anoo kuk puyuk tuut ssIn,
Itufu nuw tpu tsI fI mupIy ku nu, tchu
tnII chu.
15
MI shut, Nko fuw pu nee
tputs tuu fI tum tu. Anoo kuk muntsI-
fImshI puyu kI tuut ssIn, ushI fI tum
tpu tsI fI nup ku nu.
1
AshI fI shI fu sI nu pu.
Anoo tputs ngu teef sIn nup chI nIIIn pu.
Mungush kuupu chI nu chI nIIIn pu, tchu
tnII chu. Ndun nuu ush ku sIn, yup ndu
chI nu fu nu umb wunI chI mu. Anpu tu
tputs wufut chI mu, mchI tu fIp tI k'kIshI
shI tung ku unput tpu chI ngu chI mu.
AshI fI mungush chI nu chI nIIIn pu tInu,
ttu ndu tnII chu, tfu ngI yu.
17
AshI fI ApufI WunI tu unoo wIts
muzI nu chI nIIIn pu, ngu tu sI nu pu utInu,
ttu ndu tnII chu. Tputs yutu fIt shI shee
Izuu fu kusIk chu, wunu sI fI fI tuuk chu,
kutung tsee ufu tu mush punu chI mu.
Kutung tsee Apuf shI pIshu fu ngI unoo
punu chI mu. MI shut, wIch mbuf shI mush
pu nuch tu mu nu. Anu mun sufuu kunee-
sIch yundu chI mu. Tpu tseem punu ku fI,
uwshu yyu fu, wuu nI tu fI sufuu yusu chI-
yu, nIII tu fI tputs ndu shu yusu chI nIII nu-
yu, ttu ndu tng chu, tfu ngI yu ApunII
WIpu sIyuu Pef gum shu cheets Is.
18
ApunII WIp nuwuu mIshu, tfu ngI yu,
Tyu tf shu cheem tpu tsI fI kIfu kuu yundu-
yu fush, ksu tu mu pu nIp zungu nIng chu,
utInu, tfu ngI yu.
Nuw ApunII tu nu WIpI. KchI fIt tu-
nu sumus ushI fu kIz puf kufu kuf tuf
ush kI nu. Kuts shI tI chu mbI chumb tuf
ush kI yu. Ngu sumb puz chu mbee pImu-
shee sumu sush pshtu yu fuch, kIz puf
chu mbeep tuf ush tu fu ushI fI tu mu nu
kutsI, tchu tnII chu.
19
Nuw Tyu tf-
shu chee tu fush puk tu nu. Wunu sI fI fI
tuu ku nu. Tpu tsee ufu chI nu ku nu.
Nuwuu kukI kupung mungoon ku nu.
Istum pu nI fI tuu ku nu. Sumbuy tuku zI-
nIII nu ju. SIf kIz puf tuu fu ngu sIn, Itufu
nut shu ufu ngI nu shu ush ku nu, tchu
tnII chu.
20
Itufu, Tyu tf shu cheem
wunI muum tuu fI yu. AshI fI yu, muzI nu-
chI nIIIn pu, Tyu tf shuch kIzuu nup ku-
nu. Anoo kIz ndu kupeet ku nu. An kIz
Isu be Iu fI nI wuyu mbu nu fI nI tumu fu ng-
pu fI ushI fu yutu fIt chu. An kIz mungu,
Nuw Apu nIIee kuk kumu nI mu pun tu nu,
utIyu mungu tu. NgIch zee tuyus pu tu-
ku, tpu tsI fee tsI yutu fIt yus pu tu kI yu.
Wunu tsee upunII pu tsIsh wuyu fu ngu nu
unoo ktu ngung sInts, wunu sIf chu, tt
ush kI yu. MI shut,: Yutu fIt putu tu muum
wufI tuf tum chu, tchu.
21
Nuw shu
yutu fIt shI shee kusu cheezu wu utufI,
nutu mu su muum Itum su fu ngI nu. Itufu,
yutu fIt shI shee ndu kusu ku, wund yutu-
fIt tuu muum zund kI yu, tchu tnII chu.
22
AshI fu chu, tsu tushshee wuyu yu fu fI,
kus yutu yu fu tumu chI yu. WImbu ngu-
feets tum wunee yu fu fI, tumuch tum pu-
sI nu yu, kIz puf wunI chI mu nuwu, ttu-
ndu tnII chu. Ndun nuu yutu fIt shI shee
Izuu fu kusuk sIn, mus sI fI wunI chI mu.
23
MI shut, tputs unush kIz tuchI tu fu-
ngu unoo IchI ngu fu puchu chI mu.
Ash ku chu fI, tpu tsI fI IchI ngu fu nuwuu
yusuk chu sIn, tuyuchpu sI nu yu, ttu ndu
tnII chu. Tputs mungush chI nu ku nu
unoo IchI ngu fu yusuk tu nu, zund ku nu
unoo IchI ngu fu tum nuts tu kI nu. Nuwuu-
nu yusu yu fu fI, tutsu moo fI tum wunee kI-
nu, ttu ndu tnII chu.
24
PIyuf tuch tputs tuyup stuk sIn, In
YushIng' kuku. KIz puf yusu shI shchu,
utunu. Itufu, tputs zupun unoo k'kuz
ndu puyu ku nu. An k'kuz yutu fIt chu,
utu sIn ndu mungoon ku nu. AshI fI yu,
ufu ngeem tpu tsI fee tsI ndu kumuch-
tu chI mu, wuptu chu mungoon ku nu.
25
Ndumu kus chu fI, nuwuu kukI puyu-
chI nIIIn pu, sumbuy tufu sI nu pu, tchu
tng chu.
2
AshI fu chu, tputs yutu fIt shI-
shee Izuu fu kusIk chu, nuwuu tsI mu fI
kukI puyu ku ndu sumbuy tu ku, nuw shu
kufu kuum nchI mu.
Afup cheem tputs ufku feem
wuyu chI mu.
ApunII Ashtuchu Anu2
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1158

E
2.27 SuImo 2.9 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
D
3.5 MuIu kI yu su 3.16 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
27
Tpu tsee IchI ngu foo kusI yu fu IshIn-
chI nIII nu yu. Izuu fu kusI chI nIII nu yu,
yutu fIt shI shpu nee tpu chI ngu chI yu,
ngu sumb put tumu pu fI ushI fu tpu tsee
wuy tumuf tIyuu tIyuu ushIk puz ushku
tpu chI ngu chI yu,
E
tchu tnII chu.
28
ApufI nuwuu kIz puf
kufu kuum nu fu ngI yu, ushI fI tum nuw shu
tpu tsI fee tsI kufu kuum nchI mu, ndun nuu
sumbuy tu ku sI nu. MI shut, nupu IfunII
tsu ngu chee IchI ngu fu kusI fI yu, nuw shu
ushI fI tum tpu tsI fee tsI kusI chI mu.
29
AshI fI ApufI WunI tu unoo wIts
muzI nu chI nIIIn pu, ngu tu sI nu pu utInu,
ttu ndu tnII chu, tfu ngI yu ApunII WIp
sIyuu Tyu tf shu cheets Is.
3
1
ApunII WIp nuwuu mInoots shu,
tfu ngI yu, Suf ts shu cheem tpu tsI fI
kIfu kuu yundu yu fush, ksu tu mu pu nIp
zungu nIng chu, tfu ngI yu.
Nuw kukI tsI yut kI unoo muzI nung tsu
tchu tng chu. Nuwuu nu Apu fee tsI
WunI tsI mbun mutu yu fu IshIn kI nu.
Nuwu tum tsu ngu chee tsI mbun mutu yu-
fu IshIn kI nu tchu tng chu, tfu ngI yu.
Nuw Suf ts shu chee tu fush puk tu nu.
UwshtI sIn: Isu soo mungoon kI nI, tuu fu-
shee ufu tu mush yyu nI chu utI tuut ssIn,
Itufu mungu utu nu yu, tsI puf tumu pu-
fI ushI fu nuwuum tuu ku nu, ttu ndu
tnII chu.
2
AshI fI tmu chI nIIIn pu,
mupIy fusInu pu. Ndun nuu ush ku sIn,
Izuu fu tsI pu chI nIII nu yu. KIz puf tu chI-
nIIIn pu. Ndu wuptu tuu ku nu. ApufI
wuu ndu kIs nup kI yu.
3
AshI fI ItsIn su fu
chI nu chI nIIIn pu, mbI zu fu sI nu pu. Tputs
nuwuu kukI sIf tuyus pu tu fu ngu unoo
muzI nu fu ngu nu. AnufI chI nuk sIn puyu-
chI nIIIn pu. Yutu fIt shI shI fee tsI nI kusu-
chI nIIIn pu. Mung pu tu fI tuu chI nIIIn pu,
ttu ndu tnII chu. Ndun nuu ush ku sIn,
wundu fI tu nuu fI mupIyk sIn, wunI muum
kus chI mu. Wush chIf tumu tuf pu fI
ushI fu fI yup ndu chI nu fu nu umb kus-
chI mu, kIz puf wunI muum kus chI mu,
ttu ndu tnII chu.
4
Itufu, muchI nu wuu
tputs kIs nup kI nu. Wunu sI fI fI tuu fu ng-
sIn, wuu nuu tsI ndu Itsuch tu fu ngu nu.
WufI tu ku nu uwu. AshI fI Apuf shI nuwu-
pu Ipu nee fu nI, kIs xIy chInI pu. KumIs
mbuf shI mush kumuf tu kuch wunu sI-
feew tuu chI nIII nu yu, ttu ndu tnII chu.
5
Tputs yutu fIt shI shee Izuu fu kusIk chu,
wunu sI fI tuuk chu, ksufI tuu muum
wuyu chI mu. Mbuf shI mush kumuf tu-
chI nIII nu yu. Anoo tputs suf Apuf shI
wIf kuf ufu tuu chI yu, tuchIng chee zI,
ndu mbu fee. Suf unush tuufu, un
tputs ufu tu mu fI tuu chI yu.
D
Apu fee tsI
tususeefufI, ndu puzI ku fI, ApufI wusu-
ndu fuf IchI ngu fu muzI nuf sIn, Nuw chu
tpu tsI fI, tchI mu, ttu ndu tnII chu.

AshI fI ApufI WunI tu unoo wIts muzI-


nu chI nIIIn pu, ngu tu sI nu pu utInu, ttu ndu
tnII chu, tfu ngI yu ApunII WIpu sIyuu
Suf ts shu cheets Is.
7
ApunII WIp nuwuu mIshu, tfu ngI-
yu, FIIu deI yu shcheem tpu tsI fI kIfu kuu
yundu yu fush, ksu tu mu pu nIp zungu nIng-
chu, utInu, tfu ngI yu.
Nuw kukI tsI yut kI unoo muzI nu chI-
nIIIn pu, tchu tng chu. Nuw wunu sI fI-
mI shtu nu, zufu mu mI shtu nu. Nuw zItu-
mI nu fI nI DupI yu fI nI kIz puf kufuk tumu-
pu fI ushI tu nu. Nuwu mu fI kusI kI nu.
Nuw tumun ku fI,

chu ku ju unoo tuwu-


tuch? Nuwuun tu tum tuwut chI nu,

chu-
ku ju unoo tumu nuch?
8
Nuw FIIu deI -
yu shchee tu fush puk tu nu. Wunu sI fI fI
tuu ku nu, ndu sumbuy tuku nu.

NItuu tI
zupu nee ju? muchI nuw tuu ku nu. Ndu
kIz puf tuu ku nu. AshI fI tuu, nuwuu kukI
Izuu fu puyu ku nu, nuwuu ndu puzI fu-
ngu nu. AshI fu chu, uwuum tuwu tuk puz
ush kI nu nuwuu kukI kumu nI muu mu,
kumI fun kumun ku nu. Nuwuu kukI
kumun ku sIn, kmu nu muum wunI ndu-
ju, tchu tnII chu, tfu ngI yu Isusu.
9
Itufu, muzI nu chI nIIIn pu, Utu shuch
yuw YushI ngoo chI nu ku nu unoo, Iy
Apfumu fIn chIch tu nI chu, utI tuut ssIn,
Itufu ngIch ku nu yu. YushIng chu tIp tsI fI.
ApunII Ashtuchu Anu2 , 3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1159

E
3.9 Is ysu 60.14 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Wuyu ngI chI fIf sIn chu un tpu tsI, ttu ndu
tnII chu. AshI fI yu, tpu tsI mu fI shtI wuut-
ssIn kusIk chu sIn, uwshtI sIn Utu shuch
puk chu sIn puzIch pu sI nu yu.
E
Tpu tsI fee-
tsI:

Tumufu ApunII chI nu ku? tch pu sI-


nu yu Utu shu chI yu.
10
MI shut, tsu pu fu nus shu chee ztufu
kupung tuu wuneek chu fI, kupung-
tuu kIyung yuchuk chu fI, tpu tsIf shtI
kumung chI nIII nu yu, wutum nuwuu
kukI ndu sumbuy tu fu ngu nu wu, Izuu fu
puyu fu ngu nu wu.
11
Mus pu kus chI-
nu. Yuwuu ApufI tpu tsI fee mI wunu-
sIf wuyu fu unoo punu chI mu. AshI fI
kumuch tu fu ngI unoo puyu chI nIIIn pu,
sumbuy tufu sI nu pu. Ndun nuu ush ku-
sIn,

untuu tI punu chee zI? NIII tu fIt shu


yuwu mu fI shu kusIk chu unu mu fI shu
yuchI nIII nu yu, ttu ndu tnII chu.
12
Tputs yutu fIt shI shee Izuu fu kusIk-
chu, wunu sIf tuuk chu, wunu sI fImshee
zupun wuyu chI mu. Apuf shI pung' tpu-
tsI fee tsI Izuu fu wuyu chI mu. Putu zI nu-
zee mbum pushucheefuch tumu tuf pu fI
ushI fu Izuu fu wuyu chI nu. Apu nIIee
kusu muum pInu such shu psInu yu,
ttu ndu tnII chu. Nuw tuchIp yuunu
sufI nI su mu chI mu, wutum tpu tsI fee tsI
kIz puf chI nu kI nu wu. Ipu feem pu zI ushI-
fu fI nchI mu. Sufu kunee sIch su mu chI-
mu, unush wuu nI tu fI yusu chI nIII nu yu.
ApunII chIch suf tssuf tu chI nu, ApunII-
chI cheem tum wutsu pun wutsu pun tu-
chI mu, nuwuuts tum sufI kunee sIch
sufun chI untum sufu nee yu fu sIn,
tpu tsI fee mI kInu yu fu sIn, tuu chI nIII nu-
yu. ApunII wutsu pun yukut Ifu su fI nu
tumu pu fI ushI fu tuu chI yu Apu fee tsI mu-
fI chI nu muu mu. Itufu, ApufI wuunu
kunee sIch tIn chI yu. TInu yu fu, nIsh
tsu push wuyu chI yu. AshI fI wutum chu
tsI yu tsIs FIIu deI yu shchee mu umb tyu-
fush yundunII chu, tfu ngI yu.
13
AshI fI ApufI WunI tu unoo wIts
muzI nu chI nIIIn pu, ngu tu sI nu pu utInu,
ttu ndu tnII chu, tfu ngI yu ApunII WIp
sIyuu FIIu deI yu shcheets Is.
14
ApunII shu WIp nuwuu mInoots shu,
tfu ngI yu, Iw tIs shu cheem tpu tsI fI kIfu-
kuu yundu yu fush, ksu tu mu pu nIp zungu-
nIng chu, tfu ngI yu.
Nuw kukI tsI yut kI unoo muzI nu-
chI nIIIn pu. Nuwuu nu ufu ItsIn su fu
kumun kI nu. Nuw Apu fee tsI kuk ItsIn-
su fu kumu nI fu ngI nu, ufu puyu fu ngI-
nu. Yuw ApufI muu cheetsI tInu fu ngu
unoo nuw IshIn kI nu, tchu tnII chu.
15
Nuw Iw tIs shu chee tu fush puk tu-
nu. Nuwuu wchu mu fIt ssIn nup ku sIn,
ndu zufu muf put chI nuk sIn, nuw shu
unoo ndu kIs nupkI, nuwuu nutsu-
kee ju Itufu ndu tum chu nuwuu chI nu-
fu nu. AshI mu nu ndu ndu kIs nupkI
tpu tsI feets tuu tI.
1
AshI fu chu, nuw
Iw tIs shu chee kupee tu muum zund kI-
nu. Nupu: mIsI ngupshee tsu chI kuch
kuwuchtuf chI. Kungoo mbu fee mu
yupshIy fuch kuwuchtuf chI, nuw
uwuut ssIn ushIk puz ush tuch tum pu fI nu
tpu tsI fee tsI, tchu tnII chu.
17
UwIn
mungush chI nuk sIn, Iy kIz puf tu nI chu,

Iyuum muyu ju pIsh tuch? Yuu nu mun nI


wIz pu fI nI muu chI zupun xunut kI nI yu,
utu nu yu. Itufu,

muyuu mu mungu
utunu?

Antuu tI ush ku nu un kIz pu-


fee ju? ndu. Nuwuum shu pukIf sIn chu.
Zupeek sIn chu. Wuch mchus tu mchu.
KIyung kuchIy kI tuut ssIn, ndu nInd
ush kI nI wuun tu nuf sIn tpu sI nu yu, ttu-
ndu tnII chu.
18
Tpu tsI fI ush kI tuut ssIn,

muyuum shu nuwuu ndu mush ku nu


mungoo yufu muu mu? Nuwuu mush kI-
nuu feesInu yu, tpu tsI feetsshI tI wunu sIf
tuu muum wunI chI mu. KIyung kuchIy-
kI tuut ssIn Itufu Apu nIII mu nu fI shu
wunu sIf tuu chI nIII nu yu. Ufu sumu sIsh
yuchu mu ushIk puz ushI fu wunee ku fI,
pIsh tuts ndun shu pu fee Apu nIIee mu.
Mush kI nuu feesInu yu, wunu sI feem
nuk chu fI, ndu shu puzI chI nIII nu yu.
Wumu feem mbuf shI mush puz ushI fu
punuk chu fI, ndu shu puzI chI nIII nu-
yu. Nuwuu mush kI nuu feesInu yu,
mungoom punuk chu fI, mung put shu
ApunII Ashtuchu Anu3
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1160

D
4.2 Ese kI ye Iu 1.26 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
4.5 Ese kI ye Iu 1.13 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
4. Ese kI ye Iu 1.22 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
4.7 Ese kI ye Iu 1.10 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
H
4.8 Ese kI ye Iu 1.18 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
I
4.8 Is ysu 6.3 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tuu chI nIII nu yu. Kchu zpu nee puz ushI fu
punuk chu fI, yufu chI nIII nu yu, wutum
wuch mchu spuz ush ku nu wu, ttu ndu
tnII chu.
19
Nuw ufu ush kI nu. Tpu-
tsee chI nu ku fI, wunu sIf tuu muum
wuneek tu nu. AshI fI yu, mungush kuup
ItsIn su fu chI nu chI nIIIn pu. Yutu fIt shI-
shee Izuu fu kusu chI nIIIn pu. Nuwuu tsI-
mu fI chI nu chI nIIIn pu tunu.
20
Nuw
tpu tsI fIng zI kIz puf zund kI nu. Ipun pI
tInu. Nupu tpu tsIsh pungu puku tuch,
yumbI ku, wushu nund kutung kuch, kIs
Ipun tuf chI. An tumu pu fI ushI fI tum
ufu tu mu fI tuu chI nI yu, umb tkush ttu-
ndu tnII chu.
21
Tputs yutu fIt shI shee
Izuu fu kusIk chu, wunu sIf tuuk chu,
nuw shu kufu kuum nchI mu. Nuwuu nu-
ngI fI kufuk tum tuu chI yu. ApufI nuwuu
kufu kuum nu fu ngu, nuw ush tuch tum-
mu tpu tsI fee tsI, wutum nuw Izuu fu
kusI fu ngI tu mI nu wu. Apu fI nu ngI fI
kufuk tum tI tuu kI nu.
22
AshI fI ApufI WunI tu unoo wIts
muzI nu chI nIIIn pu, ngu tu sI nu pu utInu,
ttu ndu tnII chu, tfu ngI yu ApunII WIp
sIyuu Iw tIs shu cheets Is.
AshI fI yuwuu ApunII WIp tIp tsI feem
tuyu ndu fu ngu ndu unoo kumu nee nu.
Yandamaam nuwaa kamachtarangu,
anumunsha mussiri nuwaa
ymandarangiya yuwaa Apan!!
ashtachu anootsi. Ashiri yuwaa
ymandarangu anoo kamanchintspa
4
1
Anu mun shu, kunInd tuwu tu tu fu ush-
ku chu unush wuntsush pufu ngI nu.
Wukuf wIts tumu pu fI ushI fu kIz puf kImu-
fu ngI yu. Ich tu fu muzI nu fu ngI un ushI-
fI tum nuwuu kumu nI fu ngI yu. Wunguu,
nuunI nIngee mu, tfu ngu. Sheefush, nuw
shI yuu zupun ymu ndu chInII pu. Yuwuu
ApunII zupIsh ush chu unoo kumun chInII-
pu, tfu ngI yu.
2
Tyu fu nIIu, ApunII shu
kuneetsI tunu fI ngu fu ngI yu.
KunI ndush kuseefufI, kufu kuu wutsI-
fu fI kupu ngu pufu ngI. Tputs ushI fu
D

unu mun kuxI nu fu ngI yu.
3
Pufu ngu fI
'sIneefungIyu. Mbu fush ushI fu, mIshu
kIz puf chu mbeep ushI fu kufu kuf tuf
ushI fu ngI yu. Tsung ushI fu Itu fee fu ngI-
yu, kuwu mbun kIz puf 'sIneefungIyu.
4
Wuu nu ngI kufuk wutsI fu fI 24 Ituf pI fu-
ngI yu. 24 tputs wuchIn unu mun kuxI nu-
fu ngu nu yu. WuchIn shu mbuf shI nu ndu fI
kumuf tu fu ngu nu yu, ofoots tum tutu yu-
fu ngu nu.
5
Annu ngI fI mu mu fu mufu chu-
fu ngI yu. KufIy kIz puf kufIy tufu ngI yu.
Yupu fI tusu su su wu umbI fI tuzuz
E
ushI fu
kufu kuf tu ngut tu pufu ngI nu tsI mbun
mutu yu fu. An wutu chu ApunII WunI.

MI shut, yupu fI tusu su su wu umbI fI tum


mus tumu pu fI ushI fu tuu fu ngI yu. Mus
IspIng' ushI fu 'sIneefungu. Apu nIIeetsI fI
wusu ndu fuf Ipun pu nu fu Ituf pIp tu ngut
ushI fu ngI yu. Wusu nduf shu wuch
F
wuzu-
pun tuu fu ngI yu. Wunu tsI mun shu wuchu
shu nee fu tuu fu ngI yu, mungu nung tuufu,
ushI nung tuuf ushI fu ngI yu.
7
MIn tumuz
mungIn shuch tumu pu fI ushI fu, mIshu
wukuf tumu pu fI ushI fu, mIshu wuch shu
tputs tumu pu fI ushI fu, mIshu yyu fuf
G

tumu pu fI ushI fu munguk tuf ushI fu ngI-
yu.
8
IchI ngu fu sIn wuzItpung chI mInum
mutu yu fu tuu fu ngI yu. Wuchu
H
ushI fI tum
wuzItpung chI mun tum ztu tu fI yu, wuzItpu-
nguch zupun tuu fu ngI yu, Iwuz tuufu,
wuntsush tuufu ushI fu ngI yu.
UwshtI sIn kus chI fI tum, psuun tum
ungIf tu ku nu yu.
Apuu, shI yu mu fI wunu sIf tIsh chu, shI-
yu mu fI kusI fIsh,
I
shIy kIz puf tIsh chu,
tfu ngu nu. ShI yu mu fI kufuk tI shchu.
Ufu tu mu fI tuukshu, Apuu. SIf ufu
tuu fu ngush, uyum tu ufu tu mu fI tum
tuuch shu,
ntu ngut ushI fu ngu nu yu.
9
Apu nIIeetsImu fI yusee fu ngu nu yu. Apu-
nIII mu fI ufu tu mu fI tuu fu tuf tuf ush kI yu.
ApunII Ashtuchu Anu3 , 4
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1161

D
5.1 Ese kI ye Iu 2.9-10 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
5. Is ysu 53.7 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
5.9 SuImo 33.3 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
AshI fu chu, ApunII shu wusu ndu fuf ntu-
fu sIn,
10
wuchIn shu IchI ngu fu ungIf tu-
fu ngItum sI nu Apu nIIeetsI. TtI yu chee
Apu nIII nung wuyu yu fu sIn, tImuch tu ushI-
fu ngu nu, wutum Apu nIII mu fI ufu tu mu fI
tuu tu fu wu.
11
Apuu, shIy kIz puf tIsh chu. ShI yuu
Iychu kufu ku fI nI, Iychu Apu fI nI. ShI yu-
mu fI IchI ngu fu tInu fu ng shu. Shuunu
zundu fu ngush, IchI ngu fu wuyu fu-
ngush wunI ndu fu ngI yu. ShI yu mun
IchI ngu fu nI tuu ku nI yu. ShI yuu tsI mu fI
ungIf tu ku nI. ShI yuu tsI mu fI chI nu ku nI,
ntuf ushI fu ngu nu yu wuchI nu wu, ntu fu-
sIn muzI nu fu ngI nu.
5
1
Yusuf shu nup ush ku fI, uwIsh mbu-
tsu tsI nu ngIch kIfu kuu puyu pu yuw
pufu ngI nu. KIfuk yusI nu mun tufI mu fu,
nIngeem yundum tuufu ufu ngeem shu
yundum tuufu ushI fu ngI yu.
D
Muu chI
tstsu mu fI nI tsI mbun mutu yu fu tstsu fu-
ngI yu.
2
Sheefu, Apu nIIee wusu ndu fuf
kupung pufu ngI nu. Wusu ndu fuf kIz puf-
chu. KIz puf k'kuzee zungu nee fu,

Chuk
wufI tu ku kIfu kuu Ipuf su yu fu sheefu
unush nupu muu mu? tfu ngI yu.
3
Tyu fu,
tpu tsee nux poo fu ngI yu. Ndu mInum-
tI yum tputs wufI tu fu ngI yu. Iwuf pIch
ndun tum tu. Tsu pu fu nus shuch ndun tum-
tu. Tsu push wuntsush ndun tum tu. Ndu
mInum tI yum wufI tu fu ngI yu kIfu kuu nuts-
tu muu mu.
4
Nuw shu kIz puf tunu fu ngI nu,
wutum ndu mInum tI yum wufI tu fu ngu wu
pumuu mu.
5
Itufu, wuchIn shu nuwuu:
Tunu fInII pu, tfu ngu. Tputs mInum tuu-
fI yu, uw wufI tu fI yu. Wutu chu wumu fI
kusI fu unu, ApunII WIpu yu. Ako pu fIn
wIp Utu su fI nI unchI chI nund tpu tsI.
DupI yu fI nI kIz puf kufuk tumu pu fI ushI fu
unchIch tum kIz puf shI tu ngu fu ngI yu.
MungIn shuch tumuz tumu pu fI ushI fu kIz-
puf tuu fI yu, tfu ngI yu wuchI nu tpu tsI.

Upu su nu ndu fI xIy xeew pufu ngI nu.


ApunII wusu ndu fuf Ipun pu nu fu tufI pI-
ngu fu ngI yu. WuchIn tufI pI ngu fu ngItum-
sI nu. Tputs opee juu yutu fIt shI sheem
puchu ku nu un tumu pu fI ushI fu pufu-
ngI nu.
E
WIz pu fI fI nI Izuu fu tuu fu ngI yu.
WIts tsI mbun mutu yu fu tumu pu fI ushI fu
wIz pu fI fI nI tuu fI yu. MI shut, IchI ngu fu
Izuu fu mu mu fI yusu fI yu. Wuch tsI mbun
mutu yu fu tumu pu fI ushI fu yusu muum
tuu fI yu. An wutuch ApunII WunI. Ufu tsu-
pu fu nu sush shu nee fu nup kI yu, kumuch-
tu ku, yusu muum xIy kIyu.
7
Nup ush ku fI, Wupu fIp nuu yu fu,
Wupuf shu kIfu kuu puyu pu yuw, uwshu
unoo yufu ngu shu.
8
Yyu fu, ApunII shu
wusu ndu fuf Ipun pu nu fu unu tImu cheef-
sIn, ungIf tu fu ngu nu. AshI fI tum wuchIn-
shu ungIf tu fu ngI tu mu nu yu. KItuf puyu fu-
tu fu sIn, kItuf tu tu fu sIn yusee fu ngu nu yu.
MI shut, mungu wuu ofput tInum puyu-
fu ngI tu mu nu yu. Anush kzum mu shee
tuzu yu fu mzee zu fu ngI yu. ApunII tIp tsIf
ApunII put tsI yut ku sIn ushI fu ngu nu.
9
Wuyus shu kunee sIch
F
yusee fu ngu sIn,
tfu ngu nu yu,
ShI yu mu fI tIsh wufI tuk shu kIfu-
kuu yumuu mu, Ipuf su muum ndu
xupookshu, wuchIn, tfu ngu nu. ShIy
Izuu fu wufI tuk shu. ShIy Iyuum tpu tsee-
mu nI IchI ngu fu tsI pu fu ng shu. Kufu sI fIp-
tIsh Iyuu tumu shI fI nI tuwu pu fu ng shu.
AshI fI nu ApunII chIch shu tu nI chu. Tpu-
tsee IchI ngu fu Istu fu ng shu. Tsu pu fu nus-
shu chee shu nee fu ng shu. Kuk IchI ngu fu
tsI yut ku nu unoots tum shu nee fu ng shu.
Muu chI fI tuuts tum, tunu fee wuuts tum
IchI ngu fu Istu fu ng shu.
10
Shee fu nIIush,
Apu nIIeem tIp tsI fI IchI ngu fu nu fu ng-
shu. IchI ngu fu tu nI chu upunII pun nI.
Kufu kuum Iyuu nu fu ng shu, tsu pu fu nu-
see shu nee fu IshIn chI nI yu,
yuseek sIn ntu fu sIn muzI nu fu ngI nu.
11
Antu fu sIn, yusuf nupu fu ngu fI, Apu-
nIIee wusu ndu fuf wuzu pun pufu ngI nu.

Muyu! kunI nduu tutsI tu tu fu ushI fu ngu-


nu yu. Yuwush ApunII wusu ndu fuf put
Ipun pu nu fu, wuchIn put shu nee fu nu
unoots tufI pI ngu fu ngu nu yu. IchI ngu fu-
sIn wushu nu ndu fI
12
yuseek sIn,
ApunII Ashtuchu Anu4 , 5
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1162
ShI yu mu fI wufI tuktI shchu, wutum
tpu tseem tsI pu fu ng shu wu, tfu ngu nu.
Opee ju tumu pu fI ushI fu tpu tsI mund
yutu fIt shI shI fI nI tsI pu fu ng shu. AshI fu-
chu, shI yuu tsI mu fI chI nu ku nI yu. ShIy
kIz puf tIsh chu. ShI yu mu fI chu kusI fIsh.
ShI yu mu fI mungooz kusI fu puyuk shu.
ShI yu mu fI IchI ngu fu nupuk shu. ShI yu-
mu fI kufuk tI shchu:
yuseek sIn ntuf ushI fu ngu nu yu ApunII
wusu ndu fu fI.
13
Antu fu sIn, ApunII muu cheetsI tInu fu-
ngu unshu IchI ngu fu Apu nIIee ungIf tu fu-
ngu nu yu. Iwuf pIch tum, kungush chI tum,
tsu pu shchI tum, tsu pu fu nus shuch tum ztufu
ungIf tu fu ngu nu. KItsI muzI nu fu ngu fI,
Apuu, shI yuu ungIf tu ku nI yu, shIy
kIz puf tIsh chu, tfu ngu nu. Isu soo, shI-
yuuts tum ungIf tu ku nI yu, shIy ApunII-
tIsh chu Opee ju fI nI,
ApunII tInu mu fI nI ztufu ntuf ushI-
fu ngu nu.
14
Anu mun shu, ApunII shu
wusu ndu fu fI, ZufuktI shchu, tfu ngu nu.
Yusuf shu wuchIn shtI sIn tImu cheef sIn
ungIf tu fu ngu nu.
Yuwuu Apu nIIIp yusI chI nIII nu unoo
kumu nee nu.
Mishat, Apan!! mirinishpaz ashiru
wasina nuwaam ymandarangiya.
Yuwaa zapish tsapurunasshuchi
waneeshish wanimaam ashtachu anoo
nuwaam wasina ymandarangiya.
Ashiri parangi anoo kamanchintspa

1
Yusuf nup ushI fu ngu fI, ApunII shu
Opee ju fI nI kIfu kuu Ipuf su muum chtu-
fu ngI yu. Ipuf sut ushku, ApunII shu wusu-
ndu fuf mInum tu tsI yut ku kufIy tufu ngI yu,
Shtu ngu ngI, tu, kupung kImu fu ngI yu.
2
Tyu fu, tsu pu fu nus shu chee wunIm pun-
shu tputs ushI fu kupuu chu mun mbu fIsh
kuxI nu fu yuku tu fu ushI fu ngI yu. TImbu-
nIII zee puyu fu ngI yu tsuk ushI muu mu.
TutuychIzee yyu fu, kufu kuum kInu ku tu fu
ushI fu ngI yu. Tsu pu fu nu sIp tpu tsee wunI-
muum nuu tu fu ngI yu. Nuwu mu fI kusI pI tu
nuu tu fu ngI yu.
3
Nuuteefu, ApunII shu Opee ju fI nI
kIfu kuu tstsu mu fI nI tsI mbu nu fI nI
Ipuf su fu ngI yu. Ipuf su yu fu, ApunII shu
wusu ndu fuf tsI mbu nu fI nI, Shtu ngu ngI,
tfu ngI yu.
4
Tyu fu, tsu pu fu nus shu chee
wunIm pun shu tputs ushI fu kupuu chu-
mun mIn, kIz puf chu mbee pImu shI mun
kuxI nu fu yuku tu fu ushI fu ngI yu. Uwshu
mchI tuu ushI fu kupung wufu tu muum
puyu fu ngI yu. Tsu pu fu nu sush wufu tu-
muum wuyu fu ngI yu. Nutsu shIsh kupung
wuyu yu fu, tputs shu wuun pu tu tIn puchu-
kuk tu ngut ushI fu ngu nu yu.
5
Wufu tu muum wuyu yu shI nu, ApunII-
shu Opee ju fIn yusuf kIfu kuu tstsu mu fI nI
tuch pu fI nI Ipuf su fu ngI yu. Ipuf su yu fu,
ApunII shu wusu ndu fuf tuch pu fI nI, Shtu-
ngu ngI, tfu ngI yu. Nup ush ku fI, tsu pu fu-
nus shu chee wunIm pun shu tputs ushI fu
kupuu chu mun kuntseef pImu shI mun
kuxI nu fu yuku tu fu ushI fu ngI yu. Uwshu
kIIoo yuchu muum uwIsh puyu fu ngI yu.

PukeefufI, tsI yu tsIs muzI nu fu ngI nu,


Apu nIIIp wusu ndu fuf kImu fu ngI yu.
NImun kutu nguts ufup wufIt chI yu, tfu-
ngI yu. TIfI ku mu ndu kIIo mund mInum
zufI tufu wuz tu chI nIII nu yu. Afu su mund-
shu tuch pu mund kII mInum tum zufI
tufu wuz tu chI nIII nu yu. Itufu, ush pI fI
ksunII chu. Kshu nuu wuunI tuuch pu. MI-
shut, wuyu ngun wuu nI tum tuuch pu, tfu-
ngI yu. Tyu fu, kupuuch shu wunI muum
nuu tu fu ngI yu.
7
Nuuteefu, ApunII shu Opee ju fI nI
yusuf kIfu kuu tstsu mu fI nI Ipun pu nu fI nI
Ipuf su fu ngI yu. Ipuf su yu fu, ApunII shu
wusu ndu fuf Ipun pu nu fI nI, Shtu ngu ngI,
tfu ngI yu.
8
Yusuf nup ushI fu ngu fI,
tsu pu fu nus shu chee wunIm pun shu tputs
ushI fu kupuu chu mun kIz puf kuxI wu mu-
shI mun kuxI nu fu yuku tu fu ushI fu ngI yu.
TsI pu tsI mu shee wunI muum shI tu ngu fu-
ngI yu. Anpu tu tputs mInu Ipu nee fu nuu-
tu fu ngI yu yushIng'chIchee tsu pu fu nus-
shu chee wunI yumum pu nI unu. Tpu tsush
tuchI tu muum nuu tu fu ngI yu. Wufut ku nu
unu mun tsI pu muum wuyu ku, mufI zI mun
tsI pu muum wuyu ku, kus yutushshI mun
tsI pu muum wuyu ku, kzum zI mun tsI pu-
muum wuyu ku, ushI fu ngI yu. AshI fI tputs
Ipun pu nu fu yu tuufu unchIch mInum
ApunII Ashtuchu Anu5 , 6
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1163

D
.17 MuIu kI yu su 3.2 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tsI put mInum tsI put ushI fu ngu nu yu. Ufu
tpu tsee wuzu pun tpu chI ngu muum nuu tu-
fu ngu nu. Sheefu yushI ngush kupee tu fu-
ngu nu. An mInu yuwuu ApunII wuneek-
chu ush tu chu unoo pufu ngI nu.
9
Nuuteefu, ApunII shu Opee ju fI nI
yusuf kIfu kuu tstsu mu fI nI zumeetu fI nI
Ipuf su fu ngI yu. Ipuf su yu fu, kunI ndush
tpu tsee wunI zupun pufu ngI nu yuw Apu-
nIII mund kuk tsI pu fu ngu nu unoots shtu,
Apu nIII nung sumus tuzuf shIsh kupu ngu-
mu shI unnung tuu fu ngu nu. Isu soo kuk
Izuu fu puyu fu ngu sIn, tputs shu unu mund
puchu fu ngu nu.
10
TsI puf kuk kImu fu ngu,
tsI yut ku sIn muzI nu fu ngI nu, Apuu, shI-
yu mu fI kusI fIsh, tfu ngu nu. ShI yu mu fI
wunu sIf tIsh chu. ShI yu mu fI ItsIn su fu
chI nuk shu.

Muyuum shu Iyu mund ndu


kIsu tuk shu?

Muyuum shu tpu tsee wunI-


muum zup shtu kshu?
11
ntu fu sIn, ApunII-
shu: Xumu chI, nutu mu sI nu mupIyng tsu,
tfu ngI yu. Wund pIsh tu fI yu tpu tsI fee mI.
SIy tumu fu ng pu su sheem tum mu sI nIII nu,
nuwu mund tsI pu yu mu sI nIII nu. Tpu tsI fee-
mI tutsu mee fum chu fI, unu mun shu tsu pu-
fu nus shu chee ufu ngI nu shu wunI chI mu,
tfu ngI yu Apu nIII. Tyu fu, tpu tseem shu
wumu fee mbuf sheew punu fu ngu nu.
Sheefu, nutu mu su kusu fu ngI yu. Yuwuu
ApunII ush chu unoo pufu ngI nu.
12
Sheefu, ApunII shu Opee ju fI nI yusuf
kIfu kuu tstsu mu fI nI mInum tu fI nI mutu-
yu fu Ipuf su fu ngI yu. Ipuf su yu fu, kIz puf
munduz tu fu ngI yu. Zuf shu kzuteefu, chI fIk'
tumu pu fI ushI fu msu fu ngI yu. Tsup shu
kufus tumu fI ushI fu kIz puf chu mbee peem
kInu fu ngI yu.
13
Tsu nguch shu tsu push puntsu-
tsu tu fu ushI fu ngI yu. Mungu pufut ushI fu-
ngI yu. Wunus ufu mbu sIf kIz puf kumbus tu-
kchu tumu tuf pu fI ushI fu pufut ushI fu ngI yu.
14
KunInd shu ts pu tu fu ushI fu ngI yu. KumIs
tuyup kuch tumu tuf pu fI ushI fu ngI yu.
Much shu IchI ngu fu pIyum kupeet, pIyum
kupeet ushI fu ngI yu. Tsuf shu IchI ngu fu
pIyum tum kupeet tsI pu tu fu ushI fu ngI yu.
15
Tsu push nusu fung tu yu fu fI, tputs shu IchI-
ngu fu sIn kIz puf punI fus tu yu fu sIn, sItuts tI,
tfu ngu nu. Suwu su wu fu ngu sIn, wuchush
kumu ngu muum pshtu fu ngu nu yu. MuchIp
putumb chee nuchu ngu yu fu sIn, unush
pshtu fu ngu nu.

Chu ku ju ndu ushI fu ngu nu?


Pfe sI den teew tum tu, kufu kuw tum IchI ngu-
fu, sundu fuw tum ufku fI, wIfuk'cheewtum,
pukI feew tum, m'chuchuwtum, putu fu nuw-
tum,

muyu! IchI ngu fu sIn suwu su wu fu ngu-


nu yu.
1
Wuchush pshtu yu fu sIn,

Yupee ju
kumung chIch, wutum ApunII Opee ju fIn
tsI yun tu yu nIIu wu?

Yupee mu ju Apu nIIeem


wuch tupI sh chIch? Wumu fI shu kusI fu,

tumu fee ju kumung chIch? SItuts tee, much


Iyu mun wufung'tuchpu wuchoo kumu nu-
muu mu, ndu ApunII pumuu mu, utu sIn
zumum tuf ushI fu ngu nu yu tpu tsI. Apu nIIee
wunee shI nI ndu uchIm punI fu ngu nu.
17
SItuts tI, wunee shIsh nu kuseenII tI.

Yupee-
ju kumung chIch?

Tumufee Itum su chIch?


SItuts tI,
D
ntu ngut ushI fu ngu sIn, kIz puf
kIyung kuchIy fu ngu nu yu.
AshI fI yuwuu ApunII tsu pu fu nus shu-
chee wuneek chu ush tu chu unoo pukIch
kumu nee nu.
Anoo paranguri, miranishpaz ashiru
yusur n!!itari parangina. Ashiri na
yuwaa Apan!! waanaatsi tiptsiri
ipusarangiya Yashing'chich nda
pachamaama anoo kamanchintspa
7
1
Anush pufu ngu fI, Apu nIIee wusu-
nduf Ipun pu nu fu tum pufu ngI nu. Tsu-
pu fu nus kutuk tu ku tu umb xIy xeewu much
ushI fu ngu nu. MIn pIyum xIyu fu, mIn pIyum
xIyu fu, mIn pIyum xIyu fu ushI fu ngu nu.
Kumbu su foo Ipun pu nu fu tuxu fu fu ngI yu,
Nutu mu su muum musu mun kumbus tu-
tpu, mIshu mungI nush kumbus tu tpu, tu,
kumbu su foo tumu nu fu ngI yu.
2
Sheefu,
zuf yuku umb ApunII shu wusu ndu fuf
mIn yuku fu ngI yu. Apu nIIee yundu shI nI
puyu fu ngI yu Apu nIII mun tIp tsIf chu fu mun
yundu muu mu. ShI tu ngee fu, wusu ndu fu-
feets shu Ipun pu nu fu wunee fu ngI yu. KIz puf
k'kuz zungu nee fu ngu,
3
Xu mus pu: tsu poo
tuyu tu fI tu fInts pu, tfu ngu. Nuwmu yundu-
chI mu sI mu. Apu nIIee tIp tsIf chufumun
ApunII Ashtuchu Anu6 , 7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1164

D
7.1 SuImo 121.3-6 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
7.17 SuImo 23.2, mIshu
Ese kI ye Iu 34.22 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
yunduchI mu sI mu tupu chI ndu muu mu,
tfu ngu, uyu, tfu ngu nu.
4
Yundu ku tu
nuu tu fu ngI yu. Apu nIIee tIp tsIf Utu shu-
chI nund wushu nund 144,000 pufu ngI yu.
AshIp Utu shu chI mun chuf yundu fu ngI yu.
5
Utu su fIn chI cheets tum 12,000 yundu-
fu ngI yu. Rube nu fIn chI cheets tum 12,000
Gudu fIn chI cheets tum 12,000

Ase fu fIn-
chI cheets tum 12,000, Nef tu IIyfIn chI cheets-
tum 12,000, Munu se su fIn chI cheets tum
12,000,
7
SIme nu fIn chI cheets tum 12,000,
IevI yu fIn chI cheets tum 12,000, Isu ku fu-
fIn chI cheets tum 12,000,
8
Subu I nufIn chI-
cheets tum 12,000, OsI yu fIn chI cheets tum
12,000, Mben jum nu fIn chI cheets tum
12,000, ushIp chu fu mun yundu fu ngI yu
tupu chI ndu muu mu.
AshI fI yuwuu ApunII wuu nuu tsI tIp tsI fI
tupu chI ndu chu unoo wusI nu nuw pufu-
ngI unoo kumu nee nu.
Anoo paranguri, n!!itaritaatssha
parangina. Apan!! minootssha wasina
ymandarangiya nuwaatsi. Ashiri minu
kamanchintspa yuwaa Isus tiptsir
Apan!!ush shaniychin!!ina anootsi
9
Anoo pufu ngu fI, nupeefufI, tputs shu
wuzu pun shu nee fu nu unoo pufung tu nu.
TchI muum pInu su fu ngI yu. Tsu pu fu nus-
shuch IchI ngu fu shu nee fu shu nI yu fu ngu-
nu. IchI ngu fu wuun tu tum kuk tsI yut-
ku nu untum, muu chI fIt tum, tunuf tum,
IchI ngu fu shu nI yu fu ngu nu. Apu nIIee
tusu seef sIn, Apu nIIeets tum Opee ju fIn
tusu seef sIn, shu nI yee fu much ushI fu ngu-
nu. ShunIyeefumchusIn, shu mbut ku sIn,
zumum tu fu much ushI fu ngu nu. Mbuf shI-
nu ndu fI kumuf tu fu ngu nu, mIshu yufInII
tumu pu fI ushI fu puyu fu ngu nu. Apu nIIee
ungIf tu muum ushI fu ngu nu.
10
UngIf tuk sIn,
k'kuz kIz puf zungu nee fu ngu nu.
Apuu, shIy kIz puf tIsh chu. ShI yu mu fI
Iyuu yushI ngoo tutu tsI fu ng shu, tupu chI-
ndu fu ng shu. Isu soo, shIy Iyuum tupu-
chI ndu muum tsI pu fu ng shu, shI yu mu fI
Iyuum kumung shI nI wuyu fu ng shu,
ntu ngut ushI fu ngu nu tpu tsI.
11
Tyu fu sIn, ApunII chIch IchI ngu fu-
sIn Apu nIIee ungIf tu fu ngu nu. ApunII
wusu ndu fuf Apu nIIee tufI pI ngu fu ngu-
nu untum, wuchI nu tum, ApunII tum
wusu ndu fuf Ipun pu nu fu un IchI ngu-
fu sIn Apu nIIee ungIf tu fu ngu nu. Apu-
nIII nung kIz puf tImuch tu ushI fu ng sIn,
12
Apu nIIeets shu:
Zuf ku sIn utu nu yu, Apuu. ShI yuu tsI-
mu fI ungIf tu ku nI. ShIy kIz puf tIsh chu.
ShI yu mu fI IchI ngu fu yusuk shu. ShI yuu-
tsI mu fI chI nu ku nI yu. ShI yu mu fI Istu-
kshu. ShI yu mu fI kusIy shu. Ayum tuu tI
ufu tu mu fI shI yuu chI nu chI nI pu utI nI yu,
ntu ngut ushI fu ngu nu ApunII chIch
IchI ngu fu sI nu.
13
Anu mun shu, wuchIn shu mInum tu
nuwuu:

In tputs mbuf shI nu ndu fI kumuf-


tu ku nu unoo yusu fIsh shIyu?

Tumumuju
In tpu tsI? tfu ngI yu.
14
Nuw shu: Ichee,

tumu fee ndun nuu shIy nuwuu kumun-


kush yusu chI? utufI, uwshu nuwuu:
In tputs wutuch Isu su mun wumIn
kIz puf kIyung kuchI yu fu ngu nu unu,
tfu ngI yu. Tputs Isus chI chee kIyung
yuchu fu ngI tuut ssIn, Isus chIch shu
ndu sumbuy tu fu ngu nu, Isu soo tsI mu fI
kuk puyu fu ngu nu. Isu su mu nu fI ufsIf
mungoo yufu fu ngu nu, ushI fI unu-
mund mbuf shI nu ndu fI kumuf tu ku nu.
15
AshI fu ngu nu un ufu tu mu fI Apu-
nIIush tuu chI nIII nu yu. Apu nIIush pung'
kunI ndush ufu Apu nIIee chI nu chI nIII-
nu yu. Psuun tum, kus chI fI tum unush
tuu chI nIII nu yu. Ash ku sIn, ApunII shu
wuun pu tu wIz pu fI fI nI ufu ksut chI yu,
IshIn chI yu.
1
AshI fu chu, ApunII tIp tsIf
ndu yusuf kIyung kuchIy chInIII nu-
yu. Ndu shu mufIz kuyutchI nIII nu yu,
ndu shu suchItchI nIII nu yu, ndu shu zuf
kIyung yuchu chI yu.
D

17
ApunII Opee ju-
fI nI wupu fI mun wutsI fu fI kuxI nee fu
wuu nuu tsI tIp tsIf IshIn chI yu.
E
Tuu fu-
shee ufu tu mush punu chI yu. Kungu-
mun wunu sI fImshI mun tumu pu fI
ApunII Ashtuchu Anu7
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1165

F
7.17 Is ysu 49.10 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
7.17 Is ysu 25.8 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
ushI fu IshIn chI yu mupIy fu tuu muu-
mu.
F
Sheefu, ApunII shu unush ksu shee
IchI ngu fu kupeet chI yu. Ndu shu kIyung
kuchIy chInIII nu yu, uyum tu tunu chu zI-
nIII nu ju,
G
ndu mbu fee,
wuchIn, tfu ngI yu nuwuu tsI.
AshI fI yuwuu Isus tIp tsIf Apu nIIush
shu nIy chInIII nu unoo kumu nee nu.
Anumunshat, nuw parangina yuwaa
Apan!! Opeejarini kirakaa tstsamarini
tsimbunurinshtini matayaru ipursakachu
anootsi. Anoo na kamanchintspa
8
1
ApunII Opee ju fI nI tstsu mu fI nI
tsI mbu nu fIn shtI nI mutu yu fu Ipuf su-
fu ngI yu. Ipuf su yu fu, Apu nIIush zupu tuf
ushI fu ngu nu yu. MItI yu ufu zumu fu ngu-
nu yu.
2
Anu mun shu Apu nIIee wusu-
ndu fuf tsI mbun mutu yu fu pufu ngI nu.
An ufu Apu nIII nu ngI fI ksu tu fu ngu nu.
ApunII shu wuku fuu wIts IchI ngu foom
punu fu ngI yu.
3
Ndumu puu tchu sIn, Apu nIIeets shu
wusu ndu fuf mInoo pufu ngI nu. Tusu nuu
ofput tInu muu puyu fu ngI yu. Kzum mu-
shee tuzu muum puyu fu ngI yu. Apu nIII-
nung tuzu shI nI tuzu muum xIyu fu ngI yu.
Kzum mu shee zupun yyu fu, Apu nIIee
tususeefu tuzu fu ngI yu.
4
Tuzu ku, msus
tputs put tsI yut ssI fI nI wushu nund Apu-
nIIush mzee zu fu ngI yu. ApunII wusu-
ndu fuf tpu tsee kuk Imu chIk puz ushku
ushI fu ngI yu.
5
Sheefu, Apu nIIee sumu
tusu nush pshtu yu fu, tsu pu fu nu sIp
kupee tu fu ngI yu. Kupeeteefu, kIz puf
kufIy tufu ngI yu. Mumuf shu kIz pu fI tum
mumuf tu fu ngI yu. Munduz shu kIz pu fI-
tum munduz tu fu ngI yu.

Anu mun shut, ApunII shu wusu ndu fuf


wuku fuu wIts ItsI feef sIn, puu tmuum
wufI tu fu ngI yu.
7
Wusu ndu fuf shu mInum tu fI nI puu,
tfu ngI yu. Tyu fu, sIsI sumus tum,
kufusput seefu tsu push puntsu tu fu ngI-
yu. ChI fI chI feets shu IchI ngu fu muchI fu-
ngI yu. MungI nu chu wup puj ushI fu ngu
muchI fu ngI yu. Tsu pu fu nus chuw pI tum
muchI fu ngI yu.
8
Wusu ndu fuf shu yusuf tsI mbu nu fI nI
puu, tfu ngI yu. Tyu fu, sumus kupung
kufu fu ngu, kupung muchI tumu pu fI
ushI fu musush kupu ngush puntsu tu fu-
ngI yu. Musush puntsu yu fu, mus chu wup
(1,3) kufu seem kInu fu ngI yu.
9
Anu mun
kungush chI chuw pI tum (1,3) tsI pu fu ngI-
yu. BotI chuw pI tum (1,3) ptu ngu yu fu,
tputs pu tu fI chI mu yu fu, yungu fu ngu nu yu.
10
Wusu ndu fuf shu yusuf tuch pu fI nI
puu, tfu ngI yu. Tyu fu, mIy shu kIz puf
kufu kuf tu fu, tuzuz tumu pu fI ushI fu
kufu kuf tu fu puntsu tu fu ngI yu. Kungu-
mun chu wup (1,3) puntsu tu fu ngu,
kungu nung much puntsu tu fu ng tum tu.
11
Kungoo yuwu shu mu fI puntsu tu fu ngu
unush shu kup zee fu ngI yu kIz pu fI. Sheefu
tputs zupun tsI pu fu ngI yu kungu mu nu
kup zI mu nu. MIy shu sufoo nu fu ngI yu
KupzI sufu.
12
Wusu ndu fuf shu yusuf Ipun pu nu fIn-
shI puu tk chu unush zuf shu tuyu tu fI tu-
fu ngI yu, tsup, mIshu tsu nguch tuyu tu fI-
tu fu ngI tum tu. Chu wup (1,3) kzutu ushI fu-
ngI yu. Zuf shu wIz pu fI fI nI chu wup (1,3)
pIsh tu fu ngI tum tu yu, tsup shu ushI fI tum,
tsu nguch shu ushI fI tum wIz pu fI fI nI pIsh-
tu fu ngI yu. AshI fu chu, kus chI fI zuf upu su-
fI mungu kzutu ushI fu ngI yu. AshI fI tum
psuun tsu nguch pukIch 'sInInI ushI fu ngu,
yusuf mungu kzutu ushI fu ngI yu.
13
Yusuf nup ush ku fI, yungun ushI fu
pufu ngI nu. MInu mu fI wufI munguk tuf
ushI fu ngI yu. Mungu ku, Itufu tsI yu tu-
fu ngI yu, uw kuk kIz puf kImu fu ngI yu.
Tpu tsee wunee ku, Pup tsu, kupung
kIyung kuchI yuch pu su. ApunII wusu ndu-
fuf wund tuchIp pIsh tu fI yu wuku fu fI nee
yusu muu mu. NImun kIz puf pu fee kIyung
kuchIy shIsh tushIy chI yu, yungun ushI fu
un, tfu ngI yu.
9
1
Tyu fu, ApunII shu wusu ndu fuf
zumeetu fIn shI nI yusuf puu tk-
chu unush tsu nguch tumu pu fI ushI fu
ApunII Ashtuchu Anu7 9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1166

D
9.1 Is ysu 14.12 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tsu push puntsuk chu pufu ngI nu. Anoo
tsu ngu chI YushIng pu fee utInu.
D
AshI-
fu chu, uwuum, tsu ngu cheem, nIIu pee
punu fu ngI yu wuun shu tu fush tuwu tu-
muu mu.
2
Uwshu nIIu pee yyu fu, tsu poo
wuch tuwu tu fu ngI yu wuu nuu tsI tuf shI.
Tuwuteefu, kIz puf mzee zu fu ngI yu,
msus kupung shI tu ngu fu ngI yu. Sumus
tumu pu fI ushI fu kupung kusI fu ngI yu.
Kupung shI tu ngee fu, zufeets shu kmu-
nu fu ngI yu, kunInd shu tupee fu ngI tum tu-
yu.
3
Itufu, msu sush putI ndu fI tumu pu fI
ushI fu shI tu ngu fu ngI yu, tsu pu fu nu see
shu nee fu ngu nu putI ndu fI. PutI nduf shu
wsufee kIz puf puyu fu ngI yu, ztunII
tumu pu fI ushI fu wunI shIsh wsuf tuu fu-
ngI yu.
4
PutI ndu feets shu kumuch tu fu ngu,
chI fI chI fee pchu fInII pu, mungI nuuts tum
ptu tInII pu, tfu ngu nu. Tpu tseetsImu fI
kIyung yuchu muum wufI tu fu ngu nu.
Itufu, ApunII chI chee pInu su fu ngu nu yu
yuw chu fu mun ApunII yundu fu ngu
unoo tsI.
5
Itufu, pIyuf tu chee tputs kIyung
yuchu fu ngu nu yu. KIz pu fI tuu yuchu fu ngu-
sIn, Itufu Tpu tsee puchu muum wuts tu
ApunII tu xupoo fu ngu nu. Zumeet put
tsup kIyung yuchu fu ngu nu yu. Wsuf ndu
uchIm ksu fu ngI yu, ztunII tumu pu fI ushI-
fu ksu fu ngI yu.

Sheef sIn, tputs shu tsI-


pu muum zundu fu ngu nu yu. TsI pung su nI
utI tuut ssIn, ushI fI tuu tsI pu muum pInu su-
fu ngu nu yu. WsufI mun kIyung kuchIy kI-
tuut ssIn, tsI pu muum xupoo fu ngu nu yu.
YushIng' putI ndu fI fI nI tpu tsee kIyung
yuchuk chu ush tu chI nIII nu yu.
7
YushIng shu putI ndu fI fI nI wunuts
kupuuch tumu pu fI ushI fu ngI yu, Itufu
ngu sumb puz ushI fu wunu tsI mun tupum-
tu ushI fu ngI yu. Kupuuch wufu tu mu pu nI
tumu pu fI ushI fu unoo nuw pufu ngI nu.
Much shu tputs wuch tumu pu fI ushI-
fu ngI yu. MuchI mun ufu tumu pu fee
ushI fu tutu yu fu ngI yu.
8
Much shu kIz
ushI fu wuzu fu nI mu nu. Wunus shu tumuz
mungIn shuch tumu pu fI ushI fu ngI yu.
9
WutIt ku fI mun ngu sumb tumu pu fI ushI-
fu tupum tu ushI fu ngI yu. Munguk sIn,
wuzItpu nguuts shu kupung yusu fu ngI yu.
Kupuuch wuzu pun pshIyf shIsh put wufu tu-
muum IfIp ku nu un tumu pu fI ushI fu yusu-
fu ngI yu.
10
WunI shIp shu ztunII tumu pu fI
ushI fu wsuf kIz puf tuu fu ngI yu. WunIsh-
put tpu tsee kIyung yuchu fu ngu nu yu
zumeet pu tu tsupI.
11
PutI nduf shu ufkuf
mInum tum tu tuu fu ngI yu kumuch tu shI-
nI. PutI nduf shu ufkuf tsu pushshuch chu
wunts shu chI, yushIng'chu much chu fI.
PutI nduf ufkuf sufu Utu shuch k'kuz,
Apttonchu utI nI yu. Itufu, Iyush chI
k'kInI puchum pu nI utI nI yu.
12
An wutu chu tsu pu fu nus shu chee
kIz puf kIyung yuch chu unoo mInum
pufu ngI nu, kIz puf yutu fIt chu unu. AshI-
fI pup tsu, kIyung kuchIy shIsh wund
tsI mbun pIsh tu kI yu. NImun yusuf mus
tushIy ch pu fee utInu.
AshI fI yuwuu YushIng' putI ndu fI fI nI
tpu tsee kIyung yuchu chu unoo Izuu fu
kumu nee nu.
13
Anu mun shu sheefu, ApunII shu wusu-
ndu fuf mInum tu fI nI mutu yu fu yusuf puu,
tfu ngI yu. Tk chu, tsI yut ssee muzI nu fu-
ngI nu. Apu nIIush kzum mu shee tuzushshI-
nI ofput tInu mu unush tsI yu tsIs kImu fu ngI-
yu. TuzushshI nI wIts shu fI kImu fu ngI yu.
14
Apu nIIee wusu ndu fuf, tfu ngI yu, yuw
puu, tfu ngu unoo tsI: MInu mu shee
wunIm pun zungu nIng chu. Euffu tI sush
kung kupu ngush tuuf tu ndu wunIm pu nI
Ipun pu nu fu. Nutu fI nuu muum xufu ku nu.
Itufu, shIy shu tpu tsee wunI muum zungu-
nIng chu, tfu ngI yu Apu nIII wusu ndu fu fI.
15
ApunII shu wusu ndu fuf uyu tyu fu,
wunIm pu nee ts shu Ipun pu nu fu unoo
zungu nI fu ngI yu. ApunII wuunu wuyu fu-
ngI yu wunIm pu nee tsI. Wuyu fu ngI tuu,
Itufu ndu mus wunI muum wufI tu fu ngI-
yu. Itufu, yuwu shu fI zuf wufI tuk chu puu
tuuk chu unshu fI xufu shee kupeeteefu,
wunI muum zungun chI yu. ApunII wuunu
yusu yu fu, tsup tutsu moo chu, musu chI fI nI
tutsu moo chu, zufI Izuu fu wufI tuk chu,
unush zungun chI yu.
1
AshI fI zungu nee fu,
ApunII Ashtuchu Anu9
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1167

E
9.20 SuImo 115.8 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
sunduf put tpu tsI fI shu zupun nuu tu fu ngu-
nu yu. Sunduf kupuu chu mun zufu yu fu sIn
nuu tu fu ngu nu. 200 mIchn wuzu pun
tuu fI yu nuwuu kumun ku sIn, tfu ngu nu.
17
Sunduf shu wutIt ku fI mun mbum mu-
shee ngu sumb ushI fu mtu fu ngI yu. Sumus
ushI fu kufu kuf tuf ushI fu ngI yu. MI shut,
muwu zI mu shI, mIshu psI yu fu mu shI kufu-
kuf tuf ushI fu ng tum tu. Itufu, kupuuch shu
much mungIn shuch tumuz tumu pu fI
ushI fu ngI yu. Kukush sumus puj shI tuf
ushI fu ngI yu, msus mzee zu fu ngI yu. Tuzuz
ushI fu kukush shI tung shI tung ushI fu ngI-
yu.
18
Sumusput, msu sput, tuzuzput ushI-
fu, ushIp puchu muum puyu tu fu ngu nu yu.
Anpu tu tpu tsee chu wup (1,3) puchu fu ngu-
nu yu, wutum kukush shI tung tu ushI fu ngu-
wu.
19
WIz pu fI nI kukush tuu fu ngI yu. WunI-
shIsh tuu fu ngI tum tu. WunI shush shu muk
ushI fu much zupun tuu fu ngI yu. Anput shu
tpu tsee kIyung yuchu fu ngu nu yu.
20
Itufu, tputs shu yuw ndu tsI pu fu-
ngu nu unshu kIyu ngu tuu kuchI yuf tu-
fu ngu sIn, ushI fI tuu yutu fIt shI shI fI nee-
tsI kusu muum ndu zundu fu ngu nu yu,
Apu nIIee ngu tu fu ngu nu yu. YushI ngoo
chI nu fu ngu nu yu. Mungu tu fI ofoo, mIshu
kufI kee, mIshu ngu su mbuu, mIshu
putumb chee, mIshu yusI nuu yyu fu-
sIn, muu chI mungu yyu fu sIn, muu chI
uwput tInu yu fu sIn, upu nIII fI neem nu-
fu ngu nu yu. Ndu Apu nIIee mInum tI yum
chI nu fu ngu nu. Anu mu nu fI IchI ngu fu sIn
mung' tutu fu ngu nu muu chI tInu fu ngu nu
unu mu nu. Tnu mu fI nI ndun tuu puk sIn,
ndun tuu muzI nuk sIn, ndun tuu nuuk sIn,
ushI fI tuu tputs shu unush mungu tuchI-
tu fu ngu nu yu.
E

21
Wunee shI mun kIyung
kuchI yu fu ngI tuut ssIn, ushI fI tuu puchu-
muum chI nu fu ngu nu yu. WIshu noots tum
chI nu fu ngu nu yu. Yutu fIt putu tu muum
chI nu fu ngI tu mu nu yu. Shu chI muum chI-
nu fu ngI tu mu nu yu. Yutu fIt shI shI fI nee tsI
kusu muum ndu zundu fu ngu nu yu.
AshI fI yuwuu sundu foo 200 mIchn
tputs pu tu tIch wunI muum zungun chu
unoo Izuu fu kumu nee nu.
Anamunsha, ndatuma wasundurur
arangich tsimbunurinshtini puu
tru, n!!itari parangina. Ashiri
anootsima minu kamanchintspa
10
1
Apu nIIee wusu ndu fuf pufu ngI-
nu. An wusu ndu fuf kIz puf chu.
KunI ndush kufu wu fu ngI yu. Wumuf shu
msus ushI fu kumuf tu fu ngI yu. Muchu-
mun shu tsung ushI fu Itu fee fu ngI yu.
Wuch shu kIz puf 'sIneefungIyu zufI
tumu pu fI ushI fu ngI yu. Upuz shu kIz puf
kufu kuf tuf ushI fu ngI yu, sumus tumu pu fI
ushI fu ngI yu.
2
UwIsh shu kIfu kuu pukIch
puyu fu ngI yu. KIfu kuuts shu tupu fIm pufu-
ngI nu. Wuts mbu tsu tsI nu ngIch musush
kutI fu ngI yu, Itufu mbu zI nu ngIch shu
tsu pu mun kutI fu ngI yu.
3
Sheefu tsI yut-
ku kIz puf zungu nee fu ngI yu. Tumuz
mungIn shuch tumu pu fI ushI fu kIz puf
kImu fu ngI yu. Anu mun shu, kufIy shu
tsI mbun mutu yu fu kufIy tufu ngu unush
k'kuz muzI nu fu ngI nu.
4
MuzI nu fum chu fI,
yuwuu tsI yu tu fu ngu nu unoo k'kuz yundu-
pI utufI, yundu shee yufu ngI nu. Itufu,
kunI ndup tsI yu tsIs kImu fu ngI yu, nuwuu:
Wuts tu, yundu fInII pu. Tputs tsI yut ssee
yusu fu sI nu pu, un tsI yu tsIs kumup shIm tu-
ndu, tfu ngI yu nuwuu tsI.
5
Sheefu, ApunII shu wusu ndu fu fI,
kIz pu fI unu uw mbu tsu tsu nu ngIch kunI-
ndup puxu yu fu,

tsI yu tu fu ngI yu, MuzI-


nu ntsu, wufI tu yunII chu. ApunII wuunu
yusu fI yu. ApunII zup shtu chee ju, ndu mbu-
fI, tfu ngu. ApunII ngI chI muum yusu-
fee ju, wutum wuunu ufu tu fI tuu tu fu wu.
Wuunu IchI ngu fu tInu fu ngI yu. KunI-
nduuts tum, tsu pu fu nu seets tum tInu fu-
ngI yu. Kungush cheets tum, wuf pI cheets-
tum, muu cheets tum IchI ngu fu tInu fu-
ngI yu.
7
AshI fI zup shtu chee ju wuu nuu tsI
kuk tutsum muu mu. Wuunu wusu ndu fuf
tsI mbu nu fI nI mutu yu fu un puu tk chu,
unush ApunII wuu nuu tsI kuk IchI ngu fu
tutsum chI yu. ChI yuu Izuu fu tupu chI-
ndu chu unoo kuk tutsum chI yu. Ich tu fu
unoo k'kuz tpu tseem kumupshIfu ngI tuu,
ApunII Ashtuchu Anu9 , 10
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1168

D
10.9-10 Ese kI ye Iu 3.3 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Itufu Apu nIIee kuk kumu nI mu pun chI yuu
kumu nI fu ngu nu. An wutu chu tutsum-
muum ndu zup shtu chI yu, tfu ngI yu
ApunII wusu ndu fu fI.
8
Tyu fu, tsI yu tsIs kunI ndup yusuf
kImu fu ngI yu. Nuwuuts shu: KIfu kuu
yushIn chu, tfu ngu. KIfuk tupu fIm
ApunII wusu ndu fu puyu fu unoo yushIn-
chu, tfu ngI yu nuwuu tsI.
9
Nuw shu Apu-
nIIIp wusu ndu fuf nuuteefufI, KIfu ku fIsh
ytI, tyu fu fI, uyu, tfu ngI yu. Neewu,
kIfu kuu ktu ngu ngI, tfu ngu. Ash ku-
chush, k'kIshIsh kum kInduf tumu pu fI
ush chI yu. Itufu, chkI shIsh kup zI chI yu,
kuyu tukpu zIch ush chI yu, tfu ngI yu.
10
Tyu fu, nuw shu kIfu kuu yyu fu fI,
ndu ngut ku fI, kutu ngu fu ngI nu. K'kIshtI
kum kchu fu ngI nu. Itufu, pIshu yu fu fI,
chkI shtI kup zee fu ngI yu. Tputs tsI yut ssee
muzI nuk chu ush tu chu unoom ushI fu ngI-
nu.
D

11
AshI fu chu, kutu ngee fu fI, tsI yut-
ssee mInu muzI nu fu ngI nu, nuwuu, tfu-
ngI yu, Yuwuu ApunII wunI muum kus chu
unoo yusuf kumu nIng chu, ngu tInII pu.
Tpu tsee IchI ngu fu kumu nIng chu. Tsu-
pu fu nus shu chee tputs IchI ngu fu ztufu
kumu nIng chu, tputs mInup kung tuufu,
tputs mInup tsup tuufu, tputs mInu kuk
tsI yut ku, tputs nIII tu fIt kufu kuw tuu ku-
nu, unoots tum IchI ngu fu kumu nIng chu,
tfu ngI yu nuwuu tsI.
AshI fI yuwuu ApunII wusu ndu fuf
kIfu kuu nuwuum muf tu fu ngu unoo
kumuneenu.
Minootssha yuwaa parangi anoo
kamanchintspa. Apan!! wasundurur
kirakaa nuwaam martaramchu
anumunsha n!!itari parangina
11
1
Isus yusI nuu tch shI shI nuwuum
punu fu ngI yu. Neewu, Apu fee tsI
pungu Ifu su fI nush tchI shI nI nuw ndu
kunu tsI pu muu mu, nuwuu, tfu ngI yu.
BotshIsh kupu ngu mu shI tuchI ngI. Tpu tsI-
feets tum tI tuchI ngI.
2
Itufu, pIyuf tu chee
tputs, wIshchIpchee wuunI yuchu chInII-
pu, wuts tu. Afu pIch tputs Ifu su fIn shu-
chee wuunI kIyung yuchu chI nIIIn pu.
42 tsup ush chI nIII nu yu.
3
Itufu, nuwuu
kukI kumu nI mu pu nee tsI mbun zungun-
chI mu. Nuuk chu sIn, kus tu fuu sIfI teef-
sIn kumuf tu chI nIII nu yu. Apu fee tsI kuk
kumun chI nIII nu yu 1260 zufI, wutu tum
42 tsupI. Afu pIch tputs Ifu su fIn shu chee
kusIktuutssIn, ushI fI tuu unshu fI tum
nuwuu kukI kumu nI mun tuf ush chI nIII nu-
yu, Isus nuwuu kumun ku, tfu ngI yu.
4
Kumu nI mu pun ufu Apu nIIIsh tuu fu-
tu fuf ush ku nu yu. ApunII tsu pu fu nus shu-
chee wumu fI kusI fI yu. AshI fI yu, kumu nI-
mu pu nee zungu nee fu, wIz pu fI fI nI pIsh-
tu chee ju, ndu mbu fI. YusIn oIIv tsI mbun
tumu pu fI ushI fu tuu chI nIII nu yu, wutum
wuyu ngun numbu fI nuum ndu pIsh tu ku-
wu. Anpuz ushI fu Apu nIIee WunI puyuk-
sIn wIz pu fI fI nI ndu pIsh tu chI yu.
5
Tputs
kumu nI mu pu nee kIyung yuchu muum
zund ku, kumu nI mu pun shu kukush
sumus ushI fu tpuw chtuy ush ku chu,
undu fu fee Izuu fu kusI chI yu, kuchIng-
chI yu.

Ashku unoo chu ku ju kumu nI-


mu pu nee kIyung yuchuch?

ApunII
wuu nuu tsI wIz pu fI fI nI punu yu fu, ApunII
tumu pu fI ush chI tu mu nu yu. Kumu nI-
mu pun shu wuunu zund ku, sIn sI nut pu
tk chu, sIn shu ndu sInu chI yu. Yuwu puf
Apu nIIee kuk kumun ku, 1260 zuf unpuf
sInuu ufup wuyu muum wufI tuk tu mchu.
Kung kufu seem kInuch pu tk chu, kung
kufu seem tum kInu chI yu. Tsu poo tuyu tu-
fI tu muum zund ku, tpu tsee wunI muum
zund ku, xupoo muum ndun chu.
7
Itufu, Apu nIIee kuk kumu nI muum
Iwu pu fum chu unush shu YushIng shu
kumu nI mu pu nee puchu muum wufut chI yu.
YushIng' kzu mIsh tumu pu fI ushI fu tsu-
push wuntsush shI tu ngee fu, wufuteefu,
wumu fI kusIk chu, kumu nI mu pu nee
tsI mbu noots tuu puchu chI yu.
8
Puchu yu fu,
tsI puf mungu tumu ush chI yu yuk tush
Ifu su fIn shu. Mungu ngoo tsush shu tumu
ush chI nIII nu yu. An yukut kIz puf chu yutu-
fI tu. Anshu tum kumu nI mu pu nee ufku fI,
Isu soo puchu fu ngu nu yu. Anshuch tputs
ApunII Ashtuchu Anu10 , 11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1169

D
11.11 Ese kI ye Iu 37.10 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
11.15 DunIe Iu 7.13 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
yutu fIt chI nu ku nu, Sodom shuch tumu-
fu ng pu fI ushI fI tum, IjIp to shchI tumu fu-
ng pu fI ushI fI tum tu.
9
AshI fu chu, unush
ngoo tsIsh tsI puf tumu ush ku sIn, tputs shu
tsu pu fu nus ztufu pung chI nIII nu yu. TuchIp
zuf yusuf pukIch zufI mungu nu shu mung-
chI nIII nu yu. Nu shu mu ngu sIn, mupu muum
puchInd chI nIII nu yu. Tsu pu fu nus shuch
tputs IchI ngu fu pung chI nIII nu yu, mIn shu-
cheew tum kung IchI ngu fu sIn pung chI-
nIII nu, tunuf IchI ngu fu tum pung chI yu,
IchI ngu fu tum k'kuzee tsI yut ku nu un
pung chI yu, IchI ngu fu sIn tsu pu fu nus pung-
chI nIII nu yu, ushIp ztufu pung chI nIII nu yu.
10
TsI pu fee puk chu sIn, tputs IchI ngu fu sIn
shu mbutchI nIII nu yu, mIchIt chIt tu ngut
ush chI nIII nu yu. Muu chI punu pun tu ngut
Istu tu ngut kIs ush chI nIII nu yu. An kumu-
nI mu pun tsI mbun Izuu fu tsI pu yu fu sIn,
tputs shu kIz puf mung' kIs ush chI nIII nu-
yu, wutum kchI tu mus tpu tsee IchI ngu fu
wunI muum kIyung yuchu fu ngu nu wu.
11
Shumbutumbutungut ush ku sIn, tuchIp
zufI unu mun chuw pI zuf zumum tu fu sIn,
kumu nI mu pun shu yusuf tm chI yu, chIy zu-
tu ush chI yu. ApunII wuunu Itu yu muk chu,
yusuf tm chI nIII nu kumu nI mu pu nI tsI-
mbu nu yu.
D
Tmeef sIn, tputs wuch pukeef-
sIn,

muyu! kIz puf nupux tu chI nIII nu yu.


12
Tm ku chu, kunI ndup k'kuz kIz puf kIm-
chI yu, kumu nI mu pu nee tchI yu, NuunI
nIngee mu, kfI ngI, tyu fu, undu fuf
puf'sIn, msu sush pshtu tu tu fu kunI ndup
kfI fI tu fu ApunII kumu nI mu pun ush tu chI-
yu.
13
KunI ndush pshtu kum chu, kIz puf
munduz tu chI yu. Ifu su fIn shuch pungus
zupun yufu ngu chI yu, pungu chung tuufu
unshuch mInum Izuu fu yufu ngu ku tu fu,
mInush chung tuufu unshuch mInum tum
yufu ngu ku tu fu ush chI yu. Tpu tsee wushu-
nund tsI mbun mutu yu fu mIIo puchu chI yu
mundu zI yu. Ifu su fIn shuch ushpu tum ndu
tsI pu chI nIII nu yu. Ash ku chu unshu kIz puf
punI fus tu chI nIII nu yu. Anoo pukeef sIn,
Apu nIIee chI nuk chu sIn,

ApunII wIz pu fI fI-


nI tumu ku! tchI nIII nu yu.
14
NIptu wunee shIsh tsI mbu nu fI nI nu
Iwu pum chu. Wunee shIsh tuch pu fI nI
wund pIsh tu kI yu. NImun yusuf mus
tushIy ch pu fee utInu.
Mishat, kamanchintspa; yuwaa Apan!!
tsapurunasshuchee izuuru kasichu
anootsi. Apan!! waana nuwaam wasina
ymandarangiya yuwaa ashtachu
anootsi. Ashiri mazinangtsa
15
ApunII shu wusu ndu fuf tsI mbu-
nu fI nI mutu yu fu puu tfum chu unu-
mun shu kunI ndup shu tsI yu tsIs kIz puf
kImu fu ngI yu.
NImu nu fI shu pu fee Iyshu kufu ku fI nI,
Apu nIII, tsu pu fu nus shu chee Izuu fu
wumu fI kusI fu tuu chI yu wuun pu tu tum
Ipu su mu fI nI tsu pu fu nus shu chee kufuk
kusI fu tuu chI nIII nu yu. Ufu tu mu fI
wumu fI kusI kustu chI nIII nu yu. Ayum tuu-
tI pus tu chee ju, ndu mbu fI,
E
tsI yu tsIs kImu ku, tfu ngI yu.
1
Tyu fu, 24
wuchIn shu, Apu nIIee tusus ku nu un tImu-
cheef sIn, Apu nIIee ungIf tu fu ngu nu yu.
17
Apuu, shIy kIz puf tIsh chu. ShI-
yu mu fI kusIkshu. ShI yu mu fI kufuk-
tI shchu. ShI yu mu fI ufu tu fI tuukshu.
SIf tu mu su tuu fu ngush, ufu tu mu fI tum
tuukshu. ShI yuu ungIf tu ku nI yu, wutum
nImu nu fI shu Izuu fu kusIch shu wu.
Shuunputu wIz pu fI fIsh kundu fu fee-
tsIsh Izuu fu tpu chI ngu fu ngush, nu
shI yu mu fI shu kufuk kusI fu tuukshu.
18
Tsu pu fu nus shuch tputs IchI ngu fu sIn
tuwu cheef sIn, ApunII wumu fI kusIt pu
utu sIn, ufu kIz puf tsI yun tu fu ngu nu yu.
Itufu, nu shIy shu kupung wunee yu-
fush shI yu mu fI kusI fu tuukshu. Nu zufI
wufI tu yu nIII yu IchI ngu fu yusu muu-
mu. TsI pu feets tuu tputs yusuch shu,
shI yu mu fI tpu tsee IchI ngu fu yusuk-
shu wu. Kundu fu fee tsIsh wunIch shu.
Itufu, tpu tsI fee tsIsh Istu kshu. ShI yuu
kukIsh kumu nI mu pu nee tsI, Isus chI-
cheetsI, kufuk tumu pu fI ushI fu tuu-
kI tuut ssIn, m'chuch tumu pu fI ushI fu
ApunII Ashtuchu Anu11
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1170

F
11.18 SuImo 115.13 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
D
12.3 DunIe Iu 7.7 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
12.5 SuImo 2.9 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
12.9 ApunII chtu fu ngu 3.1-5 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tuukItuutssIn, shIy shu IchI ngu fu sIn
chI nu kush, kIz puf wunu sI fI Istuch shu
shuu nu tpu tsI feetIsh.
F
Itufu, kundu fu-
fee tsIsh wunIch shu. Wuunu tsu pu fu nu-
see kupung muntsu fu ngu sIn, nu wuunu
yuchu chI nIIIn pu. ShIy unoo wuneek-
chush, Izuu fu kuchI nguch pu shu,
tfu ngu nu yu wuchI nu 24 tuufu unu, ntu-
fu sIn,
19
unoo muzI nu yu fu fI, Apu nIIee
pung' kunI ndush pufu ngI nu. Pufu ngu fI,
kmu nu shIsh ndun chu, Izuu fu tuwutum-
chu. Wuntsush ApunII kujo nI fI nI untum
tumu fu nuw pufu ngI nu. Kujo nIsh ApunII
wuu nuu tsI kuk yundu yu fu, pshtu fu ngu
tpu tseem Izuu fu puyu muum, unoo
pufung tu nu. KufIy shu kIz puf kufIy tufu-
ngI yu, yuunshu k'pufu ngI tum tu, mumuf-
shu mufu chu fu ngI tum tu, sIs puntsu tu fu-
ngI tum tu, kIz pu fI tum munduz tu fu ngI yu.
AshI fI yuwuu ApunII wusu ndu fuf
tsI mbun mutu yu fu puu, tfu ngu nu unoo
kumu nee nu.
Na minootssha kamanchintspa yuwaa
Apan!! nuwaam ymandarangu anootsi
12
1
NIII tu fIt shu mIfu nIsh puz ushI fu
pufu ngI nu mungee tsIch kIz puf
p'tsImuumu.
KunI ndup nupu fu ngu fI, kIz tumu pu-
fI ushI fu pufu ngI nu. Wumuf shu zuf
tumu pu fI ushI fu 'sIneefungIyu. Wuts shu
tsu pI mun kutI fu ngI yu. Tsu ngu chee k'tsus
tsI mbun mutu yu fu tutu yu fu ngI yu.
2
Itufu,
mIfee fu ngI yu. WIpuu ksut ku, chIk ksu fu-
ngu, yuy, tfu ngI yu.
3
KunI ndup mInoots tum pufu ngI nu,
yusu fI yu tumu pu fI ushI fu Itufu kIz puf
kupung chu nuw pufu ngI. KIz puf chu-
mbeep chu. Much shu tsI mbun mutu yu fu
tuu fu ngI yu. WIts shu kuyung shI sheem
kuwIz Iptu fu tuu fu ngI yu.
D
Muchu mun
tsI mbu nu tum mutu yu fu tutu yu fu ngI-
yu.
4
WunIsh put shu tsu ngu chee chu wup
kufIxeefu, pshIyfeefu, tsu pup shu kupee-
tu ushI fu ngI yu.
Yusu fIy shu kIzuu tusu su fu ngI yu. WIpuu
tutsIp ku chu, nuw shu zupI tu nIIu fuu
kutu fu ngI yu.
5
Kutu yu fu, kIz shu wIpuu
tutsI pu fu ngI yu. WIp wutu chu tsu pu fu-
nus shu chee wumu fI kusI muum wufI tu fu-
ngI yu, wIz puf put Izuu fu tpu chI ngu chu
unu.
E
AshI fu chu, tutsIpeefu, yusu fIy shu
kutu ngee yu utI tuu, Itufu ApunII wuunu
tutu tsI fu ngI yu. Tututseefu, wuun peet
tunu fI ngu fu ngI yu, kIz puf kufu kuum
nu fu ngI yu, wushu nund ApunII pu tu tum
wumu fI kusI fu tuu fI yu.

Itufu, kIz shu


upu sup suwu fu ngI yu. ApunII unush
kumung shI sheem wuyu fu ngI yu. Amb
suwu yu fu, unush 1260 zufI tuu chI yu.
ApunII wuunu nup chI yu kIzuu tsI.
7
Yuwu mund kIz upu sup kumu ngu fu-
ngu unu mund shu yusu fIy tsI yun tu fu-
ngu, kunI ndush wufu tu fu ngI yu. ApunII
wusu ndu fuf ufku fI, MIgue II sufu wusu-
ndu fuf pu tu xIyuf sIn, yusu fI yuu tusu suf-
tu yu fu sIn, wufu tu fu ngu nu yu wuun pu tu
wusu ndu fuf pu tu. KIz puf wufu tu tu ngut
ushI fu ngu nu yu.
8
Itufu, ApunII wusu ndu-
fuf yusu fI yuu kusI fu ngu nu yu. KusI yu-
fu sIn, yusu fIy shu kunI ndup nuu muum
pInu su fu ngI yu.
9
Yusu fI yuu
F
kusI yu fu sIn,
Izuu fu kupee tu mbu fu ngu nu yu wusu-
ndu fuf pu tu tum wushu nu ndu. Yusu fI yu
wutu chu YushI ngu yu, yuwu tum sIf tu-
mu su mkuum kInu yu fu, tpu tsee tumu pI-
ngu fu ngu unu. ApunII chu undu fu fI. Ufu
ApunII chI chee yutu fIt tsI yu tu fu ngI yu.
Pufu ngI unoo ufu ngeem kumun chInts-
pu. AshI fI muzI nung tsu.
10
AshI fu chu, YushI ngoo tsu push
kupeeteefu, ApunII chIch tputs shu-
mbut ku sIn, kunI ndup kIz puf tsI yu tsIs
kImu fu ngI yu.
ApunII kIz puf chu. Nut shu Iyuu Izuu-
fu tupu chI ndu yu nIII yu. Nu Izuu fu kusI-
yu nIII yu, tfu ngu nu yu. ApunII Ipu su-
mu fI nI kIz puf chu, nu wumu fI kusI fI yu.
Wutum YushI ngoo kupee tu fu ngu wu.
YushIng ufu Apu nIIee tususeefu, Iyuu
ApunII Ashtuchu Anu11 , 12
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1171

D
13.1 DunIe Iu 7.3 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
13.2 DunIe Iu 7.6 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
zuwu nIIeetsI nI yutu fIt tsI yu tu fu ngI yu,
tpu tsI fIsh yutu fIt ssIn chu, tfu ngI yu
Apu nIIeetsI. Ndu kusu muum zundu fu-
ngI yu. Kus chI fI tum, psuun tum tumu-
ndu fu ngI yu.
11
Itufu, Iy zuwu nIII nI
Isu su mun ufsIf YushI ngoo kusI fu ngu nu-
yu. Isus yutu fIt shI shI fI nI mund opee ju
tumu pu fI ushI fu tsI pu fu ngI yu. AshI fu-
chu, unu mun kusI fu ngu nu yu, Isu soo
kuk kupung kumu nI fu ng sIn, kusu-
muum ndu zundu fu ngu nu yu. Wuu nuuts-
tuu wutsI pun ndu puchI ndu fu ng sIn,
ushI fI tuu Isu soo kuk kusu muum ndu
zundu fu ngu nu yu. Anu mund YushI ngoo
kusI fu ngu nu yu.
12
AshI fI yu, ApunII tIp-
tsIf IchI ngu fu sIn shu mbutchI nIII nu yu.
ApunII chIch tputs kupung shu mbutchI-
nIIIn pu, yuwu mund YushI ngoo Izuu fu
tsu push kupee tu fu ngu unu mu ndu.
Itufu, tsu pu fu nus shuch tputs pup tsu,
mIshu kungoots tum muu chI IchI ngu fu
pup tsu. KIz puf kIyung kuchI yuch pu su.
YushIng tsu push puntsu fu ngu, kIz pu-
fI nu shu tsI yun tu kI yu wutum ApunII
wunee shI tutund ku chu unoo wuunu
yusu ku wu,
tfu ngu nu ApunII chIch tpu tsI, ntu fu sIn
muzI nu fu ngI nu.
13
AshI fu chu, yusu fI yuu tsu push kupee-
teef sIn, yusu fIy shu nIIu fuu xupoo yu fu,
kIz puf tsI yun tu yu fu, kIzuuts shu kIyung
yuchu chI mu, tfu ngu tuchI tu fu ngI yu.
14
Itufu, ApunII shu kIzuum wuzItpu nguch
tsI mbun kupung yyu fuf tumu pu fI ushI-
fu punu fu ngI yu. KIz shu unput upu sup
suwu yu fu, mungu ku tu fu ushI fu ngI yu.
ApunII wuunu tu fu sheem upu sup wuyu-
fu ngI yu. Amb suwu yu fu, ApunII wuunu
kIzuu nupu fu ngI yu. Amb tuchIp musuch
unu mun chu wup tuu chI yu kumu ngu-
muu mu.
15
AshI fu chu, kIz suwu yu fu,
yusu fIy shu tuchI tu fu ngI yu. TuchIteefu,
kukush kung puz ushI fu kupung kuwu chI-
fu ngI yu. KIzuu puchu pI tu ushI fu ngI yu,
kuchI ngu muum zundu fu ngI yu.
1
Itufu,
tsup shu kIzuu Istu fu ngI yu. Kung kIz puf
zuw ushI fu ng tuu, Itufu tsup shu IchI ngu-
fu wuu ku tu fu ushI fu ngI yu.
17
Anu mund
yusu fIy shu ufu ngI nu shu tsI yun tu fu ngI yu
kIzuu tsI. AshI fI yu, kIzuu xupoo yu fu,
kIzuch chee tpu tsI kIyung yuchu pI tu xIy-
fu ngI yu, kupung wufu tu muum zundu fu-
ngI yu. KIzu chIch tputs wutu chu Apu nIIee
kuk Izuu fu puyu ku nu unu. Wutu tum chu
Isu soo kuk kupung kumun ku sIn, ndu
puzIk sIn, Isu soo kuk ndu kusu ku nu unu.
18
AshI fu chu, yusu fIy shu kupung wufu tu-
muum xIyu fu ngu, musu mun wIng' xIyu-
fu ngI yu. WIpu nu sheem shu kutu fu ngI yu.
ApunII nuwuum wusI nu ymu ndu fu-
ngI yu yuwuu ush tu chu unoo tsI. Pufu ngI
unoo kumu nI fu ng tuu tI, Itufu wund pIsh-
tu kI yu ushI muu mu.
AshI fI yu, yuwuu YushIng' nImun yusuf
kIyung yuch chu unoo kumu nee nu.
Anumunsha aranginasha mangeetsich
p'tsimaam nuw parangina.
Anootssha na kamanchintspa yuwaa
Yashing' ashtachu anootsi
13
1
Tumuz tumu pu fI ushI fu nuw
pufu ngI nu. YushIng pu fee wutum-
zI fI yu utu shI nu. Musush shI tung tu ushI fu-
ngI yu.
D
Much shu tsI mbun mutu yu fu tuu-
fu ngI yu. Muchu mun upunII pu tsee yundu-
mu fI nI zupun sufoo nu fu ngI yu. Apu nIIee
yutu fI tum nu fu ngI yu. WIts shu mbum mu-
shI kuwIz Iptu fu tuu fu ngI yu. WItsI mun
uf tutu yu fu ngI yu, kIz puf kufuk tumu-
pu fI ushI fu ngI yu.
2
Wunuts shu tumuz
tumu pu fI ushI fu ngI yu. Wuts shu chu nIw
tumu pu fI ushI fu ngI yu. Kuk shu kupung
mungIn shuch tumuz kuk tumu pu fI ushI-
fu ngI yu. YushIng' wutum zIf kIz puf chu.
Yusu fIy wuu nuu tsI wIz pu fI fI nI punu fu-
ngI yu wutum zI fee tsI, tsu pu fu nu see tputs
ztufu kusI muum wuyu fu ngI yu. KIz puf
kufu kuum nu fu ngI yu.
E

3
Itufu, YushIng'
wutum zI fI much zupun tuu tuu fu ngu,
Itufu mInum nutu mu su muum tsI pu fI
ushI fu nuw pufu ngI nu. MchIt put puchum
tumu pu fI ushI fu ngI yu. Itufu, ushI fI tuu,
ApunII Ashtuchu Anu12 , 13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1172

F
13.5- DunIe Iu 7.8 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
13.8 MuIu kI yu su 3.16 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
H
13.10 Jefe mI yu su 15.2 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
I
13.13 Tuyu sI mu 13.1 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
mungu tu fI shum pu tu fu ngI yu. Tputs shu
Izu tu fu unoo pufu ngu sIn, punI fus tu fu-
ngu sIn, YushI ngush wutum zIf tuchI tu fu-
ngu nu yu.
4
TuchI teef sIn, yusu fI yuuts shu
chI nu fu ngu nu yu, kukoo puyu fu ngu nu yu,
wutum wuu nuu tsI wIz pu fI nI wutum zI-
feem punu fu ngu wu. Yusu fI yuu chI nu fu-
ngu sIn, tfu ngu nu,

YushIng' wutum zI fI
tumu fu!

YushIng put wutum zIf chu ku ju


wufI tuch?

YushIng put wutum zIf wufut-


ku, chu ku ju kusI ku kusIch? tfu ngu nu
tpu tsI IchI ngu fu sI nu.
5
ApunII, nutu mu sum 42 tsu peem
kIz puf tuu chI yu YushIng wutum zI fI,
tfu ngI yu Apu nIII. AshI fI yu, YushIng-
shu wutum zIf wuu nuu tsI ungIf tu ku,
Apu nIIee kupung yutu fIt tsI yut chI yu.

Kupung tsI yuts tuf ushku, Apu nIIee


yutu fI tum nchI yu, muntsIf tsI yut chI yu.
Apu nIIee tuyu tu fIt chI yu, Apu nIIeets tum
tu fush tuyu tu fIt chI tum tu, Apu nIIeets-
tum tIp tsI fI tuyu tu fIt chI tum tu, Apu nIIush
tuu ku nu unoots tum IchI ngu fu tuyu tu-
fIt chI yu.
F

7
YushIng shu wuunu Istu kchu,
wutum zIf shu ApunII pu tIp tsI fI kupung
wufut ku chu, puchuk chu, wumu fI kusI-
chI yu. Tsu pu fu nus shu cheets tum tputs
wumu fI kusI chI yu. IchI ngu foots tum
kungu, IchI ngu foots tum tunu fee wu, IchI-
ngu foots tum k'kuzee, IchI ngu foots tum
tsupu, ushIp IchI ngu fu kusI chI yu nutu mu-
sI nuu fI yu.
8
Tsu pu fu nus shuch IchI ngu fu
YushI ngoo wutum zI fI chI nu chI nIII nu yu,
upu nIIeem puz ushI fu nchI nIII nu yu.
Yuw tputs Apu nIIush wIf ku fI sufuu ndu
yundum tuufu un IchI ngu fu YushI ngush
wutum zIf Izuu fu tuchIt chI nIII nu yu. SIf-
tufI ndumu tsu pu fu nu see tIn chu, ApunII
tpu tsee yusu yu fu, sufuu wIf ku fIsh
yundu fu ngI yu. Isus unoo kIfuk ksut kI yu,
wutum tpu tseem yutu fIt shI shI fI nI opeej
tumu pu fI ushI fu tsI pu fu ngu wu. Tputs
suf unush yundum tuu fI nuu fI ushI fu un
tputs ufu tu mu fI tuu chI yu Isu su mun wIz-
pu fI.
G
Itufu, tputs suf ndun nuu unush
tuufu, ufu tu fI YushI ngoo wutum zIf
chI nu chI nIII nu yu.
9
KItsIs tuu fI nuu fI yu, mungIs tuu fI-
nuu fI yu nuwuu kukI muzI nung tsu.
10
ApunII chI chee kIyung yuchuk chu sIn,
ApunII shu unu mund kIsu tu chI yu yuw
kIyung yuchu ku nu unoo tsI. ApunII-
chI chee puchuk chu sIn, ApunII shu
wup chuu kupung wunI chI yu.
H
AshI fu-
chu, ApunII chI chIs, sumbuy tufInts pu,
ufu Apu nIII mun mungIs tutung tsu,
utu shI nu.
11
Anu mun shu mIshu kzu mIsh tumu-
pu fI ushI fu, yusuf nuw pufu ngI nu. Itufu,
kzum shee nIII tu fI tu mush pufu ngI,
upunII putspu fee ufku fI utu shI nu. Tsu-
push shI tung tu ushI fu ngI yu. WIts tsI mbu-
nu opeej tumu pu fI ushI fu pufu ngI nu.
Itufu, tsI yut ku, shu nIt wutuf tumu pu fI
ushI fu kImu fu ngI yu.
12
ApunII puts ufku fI
wIpu nu shchu yushI ngoo tsI wutum zI fI.
YushIng' wutum zIf tumu pu fI ushI fu wIz-
pu fI fI nI kIz puf puyu fu ngI yu. YushI ngoo
wutum zIf Istu fu ngI yu. Uwshu tsu pu-
fu nus shu chee tputs kumuch tu fu ngI yu
yushI ngoo tsI fI wutum zIf chI nu muu mu.
Tputs yushI ngoo wutum zIf chI nu pu nu
tu, tpu tsee wunee fu ngI yu. Tsu pu fu-
nus shu chee tputs ztufu wunee fu ngI yu,
ChI nung tsu, kukoo puyung tsu, wutum
puchu mu tuu Itufu nu shum put ku wund
kchIt tuu fu wu, wunee ku, tfu ngI yu.
13
ApunII puts ufkuf kIz puf tuu fu ngI yu,
nupux tu shIsh zupun ymu ndu fu ngI yu.
Tputs IchI ngu fu puk sIn, uwshu wuunu
kumuch tu ku, sumus shu kunI ndup puntsu-
tu fu ngI yu.
I

14
Ash ku chu, tpu tsee IchI ngu-
fu tumu pI ngu yu fu, pIyu fI tuyus pu tu fu ngI-
yu. Tpu tsee kumuch tu fu ngI yu, YushI ngoo
wutum zIf wunI tInung tsu. Muu chI tInung-
tsu unu mun mungIs tutu muu mu. Wutum
mchIt put puchu fu ngI tuu, Itufu nu shum-
put ku wund kchIt tuu fu wu, tfu ngI yu.
Tyu fu, tInu fu ngu nu yu.
15
TInu yu fu sIn,
upunII puts shu ufkuf wIz pu fI fI nee tsI nI
ApunII Ashtuchu Anu13
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1173

D
14.3 SuImo 33.3 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
kIz puf puyu fu ngu, tInu muu tsI tpu tseem
ushI fu nu fu ngI yu. TInum shu unu mun
tsI yu tu fu ngI yu. Tputs shu tInu muu
chI nu fu ngu nu yu. Itufu, yuwuu tputs
tInu muu ndu zundu fu ngu unoo tInum shu
tup chu fu ngI yu.
1-17
MI shut, upunII puts
ufkuf tpu tsee: YushI ngoo wutum zIf
yundu mu fI nI chu fI mu nIs tuyu ndung tsu,
tfu ngI yu. Ndun nuu ush kus, puxu nxu-
muum pInu sut ssu, tfu ngI yu. AshI fI yu,
tputs IchI ngu fu tuyu ndu fu ngu nu yu,
kufu kuw tum, sundu fuw tum, pukI feew-
tum, wIfuk'cheewtum, m'chuchuwtum,
upu tu fu nu fee wu tum, IchI ngu fu sIn tputs
yundu mu fI nee tsI nI tuyu ndut tuyu ndut
tuyu ndut ushI fu ngu nu yu. Chu fu mun
tuyu ndu fu ngu nu unoo tsI. UwI mun tum
mbu tsu tsu nu ngIch tuyu ndu fu ngu nu.
YushI ngoo wutum zIf sufu tuyu ndu fu ngu-
nu. YushIng' wutum zIf wuunu nmefI nI
puyu fu ngI tum tu. Ndun nuu sufu tuyu-
ndu fu ngu sIn, unoo nmefI nI tpu tsI mun
tuyu ndu fu ngu nu yu.
18
AshI fI yu, tputs mung' tuu fI nuu fI yu,
nee mungoo nuch pu fee. AshI fI mungoo-
nung chu. YushIng' wutum zIf nmefI nI
wutu chu 666. An nmefI nI tputs pu tu
sufu tutsu moo fu pIndu nu kI yu.
AshI fI Isus unu zuk chu unoo ush tu chI-
yu. ApunII puts ufkuf tsu pu fu nus shu chee
tumu pI ngu chu unoo kumu nee nu.
Na minootssha kamanchintspa yuwaa
Apan!! nuwaam wasina ymandarangu
anootsi. Yuwaa Apan!! ashtachu anoo
parangina. Ashiri mazinangtsa
14
1
ApunII puts ufkuf tsu pu fu nus shu-
chee tumu pI ngu chu unoo pufum-
chu fI, unu mun shu nIII tu fI tuuts shu yusuf
nuw pufu ngI, yuw Isus wuun pu tu tIp tsI fI
Ifu su fI nush tuu chu unoo tsI. ApunII Opee-
ju fI nI Ifu su fI nush muchI mun, SIyo nu
sufu Isus kut ssu fu xIyu fu pufu ngI nu.
Tputs pu tu 144,000 unush shu nI yu fu ngu-
nu yu. An tputs IchI ngu fu ApunII chIch-
chu. Chu fu mun ApunII wuu nuu tsI sufu
yundum pufu ngI nu, wuu nuuts tu tum
Opee ju fI nI sufu yundum pufu ngI tu mu-
nu.
2
ApunII shuch shu kunI ndup kIz puf
shu mbu tu fu ngu nu yu. Iwuf pIch kupung
zumum tu fu sIn, kung tuwu ngu fu umtuf-
pu fI ushI fu kupung zuw tuf ushI fu ngI-
yu, kufIy kIz puf kufIy tu ku umtuf pu fI
ushI fu kImu fu ngI yu. Itufu, yusu ku, kItuf
kItuf tu ku nu un umtuf pu fI ushI fu nuw
muzI nu fu ngI nu.
3
KIs shu yusee fu ngu nu-
yu. Wuyus shu kunee sIch
D
yusee fu ngu nu
ApunII shu chI tpu tsI. Apu nIIee tusu su fu-
ngu nu yu. Apu nIIeets tum wusu ndu fuf
Ipun pu nu fu tusu seef sIn, wuchI nuuts tum
24 tusu seef sIn, ApunII shuch tputs kIs
yusee fu ngu nu yu. Wuyu see kunee sIch
yusee fu ngu sIn, Itufu nIII tu fI tputs
unoo yusI muum pInu su fu ngu nu yu.
Tsu pu shuch tputs 144,000 unnuu unoo
yusI muum wufI tu fu ngI tum tu, wuyu see
yusu fu ngu nu yu, wutum tsu pu fu nu sush
kumu ngu fu ngu nu wu, ApunII wuunu
tupu chI ndu fu ngI yu.
4-5
An tputs 144,000
wunu sI fI nu ndu fI tuu fu ngu nu, tsu su nu-
ndu fIt ssIn tuu fu ngu sIn, ndu kIzuu yutu fIt
putu tu fu ngu nu, wutum Apu nIIeetsImu fI
chI nu fu ngu nu wu. Apu nIIIsh Opee ju fI-
nI ufu tuchI tu fu ngu nu. Wuu kuk ufu
puyu fu ngu nu. ApunII Opee ju fI nI unoom
tputs tsI pu fu ngu, yutu fIt shI sheem tuwu-
pu fu ngu, YushI ngoo tutu tsI fu ngI yu. An
tputs kuk ItsIn sum chu, ngI chI muum ndu
yusu fu ngu nu. Yutu fIt shI shI fI nI ndun chu.
AshI fu chu, ApunII shu unoo tputs kIs
nup kI yu, kIz puf chI nu kI yu. Isus, ApunII
Opee ju fI nI kIz pu fI tum chI nu kI yu.
AshI fI yuwuu ApunII chIch tputs Ifu su-
fI nush shu nIy chInIII nu unoo kumu nee nu.
Anumunshat, n!!itaritsha nuw parangi;
yuwaa Apan!! undararee izuuru wanichu
anoo kamanchintspa. Apan!! anoo
nuwaam wasina ymandarangiya

ApunII wusu ndu fuf wuf kunI ndush


mungu fu ngI yu. TsI yut ssee tpu tseem
IchI ngu fu kumun pI tu wuf shu mungu-
fu ngI yu. IchI ngu fu tum kung, IchI-
ngu fu tum tunuf, IchI ngu fu tum k'kuz,
ApunII Ashtuchu Anu13 , 14
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1174

E
14.14 DunIe Iu 7.13 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
IchIngufu tum tsup, ztufu tputs muzI nu-
chI nIIIn pu tu kIz puf zungu nee fu ngI yu.
TsI yu tsIs ndu pus tu chu unoo kumu nI fu-
ngI yu Isu soo kuku.
7
Kumun ku, tfu ngI-
yu, Apu nIIeetsImu fI mungoo nung tsu,
chI nung tsu. ApunII tpu tsee IchI ngu-
fu wunI muum kusuch pu. AshI fI yu,
tImucheefus, Apu nIIee ungIf tu yu fus,
Apu nIIeetsImu fI chI nung tsu. ApunII kIz-
puf chu. ApunII kunI nduu tInu fu ngu, tsu-
poots tum IchI ngu fu tInu fu ngu, musuuts-
tum kupung tInu fu ngu, kungoots tum
IchI ngu fu tInu fu ngu, ApunII chu IchI ngu-
fu tInu fu ngI yu. AshI fI mungoo nung tsu,
tfu ngI yu.
8
MI shut, ApunII wusu ndu fuf kuzI zI-
mun mungu fu ngI yu, tuchI tu fu ngI yu.
Uwshu tsI yut ssee kumu nI fu ng tum tu.
ApunII yuk tuu BubI Io nI yu Izuu fu kupeet-
chI yu. Kupu ngu mun tuu, Itufu Izuu fu
kuchIng chI yu. Anshuch tputs kIz puf
yutu fIt tuuk sIn, tpu tsee IchI ngu fu yutu-
fIt tuu muum yus pu tu ku nu yu. Yutu fIt shI-
shI mun tputs kufu sum puz ushI fu tuu ku-
nu yu. AshI fu chu, unu mund ApunII nu
kIz pu fI tum wunI chI yu, tfu ngI yu ApunII
wusu ndu fu fI tsI mbu nu fI nI.
9
Sheefu, unu mun shu ApunII wusu ndu-
fuf tuch pu fI nI tsI yut ssee kumu nI muum
tuchI tu fu ng tum tu. ApunII tpu tsee yuw
yushI ngu mun wutum zIf wunI tInu mu fI-
nI unu mun mung' tutku, mIshu yushI-
ngoo wutum zIf yundu mu fI nI uwIsh mIn
chu fush tuyu ndu ku, unoo tputs ApunII
kIz puf wunI chI yu.
10
ApunII nuyu nI chee-
ju, ndu mbu fI. KIz puf tsI yun tu yu fu, Izuu-
fu wunI chI yu. Tputs yutu fIt shI shee kIs
puyu fu ngu sIn, nut shu wunee shee wuunI
yuchu chI nIIIn pu. Yuwuu tputs ushI fu-
ngu nu un ApunII shu kIyung yuch chI yu,
sumu sush kupeet chI yu. Tuzuz tumu pu-
fI ushI fu ndu ztu zu ku, unush kIyung
kuchIy chInIII nu yu. ApunII Opee ju fI nI
wuunu wuch pufu, ApunII tum wusu ndu-
fuf wuch puf tum sIn, YushIng chIch tputs
kIyung kuchIy chInIII nu yu.
11
An sumus
pus tu muum ndun chu, ufu tu mu fI msus
mzee tuf ush chI yu. Ufu tu mu fI sumu sush
tuu chI nIII nu yu, kus chI fI tum, psuun tum
ufu ksu nI neew ush chI yu, wutum yushI-
ngoo wutum zIf chI nu fu ngu nu wu, mIshu
sufoo tuyu ndu fu ngu nu wu, tfu ngI yu
ApunII wusu ndu fu fI.
12
AshI fu chu, Apu nIIIs tIp tsI fIs,
Sumbuy tufInts pu, kIz puf tung tsu, utu shI-
nu. SIy Apu nIIee kuk puyu kus, Isu soo
mungoon kus, ksu fInts pu tInu. AnufI
tchI tung tsu, utu shI nu.
13
ApunII wusu ndu fuf tuch pu fI nI
tsIyuteefu, tuwuts pu fum chu unu mun shu
kunI ndup k'kuz kImu fu ngu, nuwuu, tfu-
ngI yu, Nuwuu kukI yundunII chu. NImu-
nu tpu tsI fI nuwu nguz kumI nI tsI puk chu,
nuw shu kIs nup chI mu, kIs shu pu nuwush
tuu chI nIII nu yu tchu tng chu, tfu ngI-
yu nuwuu tsI. Tyu fu, ApunII shu WunI:
Zufukchu, Isu su mund wumIn tsI puk chI-
tuut ssIn, Itufu kumung chI nIII nu yu, kunu-
suk puz ush chI nIII nu yu, ndu shu kIyung
kuchIy chInIII nu yu, tfu ngI yu ApunII WunI.
AshI fI yuwuu ApunII undu fu fee Izuu fu
wunI chu unoo kumu nee nu.
Anumunsha yusur n!!itarit miranishpaz
ashiru nuw parangina. Yuwaa Isus
wanimaam yusur kuschu anoo
parangina. Na anoo kamanchintspa
14
Tputs tumu pu fI ushI fu msu sush kuxI-
nu fu ngI yu. Msus shu kIz puf mbuf shI mu-
nu. Tputs shu wutu tum tu sIf tpu tseem
kInu fu ngu untum pufu ngI nu Isu soo tsI.
E

Muchu mun shu ofpu tu tutu yu fu ngI yu.
Itufu, uwIsh shu muu chIt wuwIts mchIt
tumu pu fI ushI fu puyu fu ngI yu.
15
Anush
kuxI nee fu, ApunII shu wusu ndu fuf Apu-
nIIush pung' shI tu ngee fu, k'kuzee kIz puf
zungu nee fu ngI yu. Msu sI mun kuxI nu fu
unoots shu, tfu ngI yu, Nu wufI tu yunII-
tu ndu, nu In zuf tutsu meenII tu ndu.
MchI tu fIp tIsh tsu pu fu nus shu chee tputs
pusuk puz shI shI nI. Tsu pu fu nus shuch nu
wufus tumu pu fI ushI fu Izuu fu kuyu nu yu-
nIII nu yu, tfu ngI yu ApunII wusu ndu fu fI.
1
Tyu fu, tputs msu sI mun kuxI nu fu
ApunII Ashtuchu Anu14
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1175
unshu uyu tyu fu, wuu nuu tsI tIp tsI fI
yumu yu fu, tsu pu fu nus shu cheetsIm shu
tputs wunee fu ngI yu. Yuwuu tsu pu fu nus-
shu chee ush tu chu unoo nuw pufu ngI nu.
17
MInoots shu Apu nIIee wusu ndu fuf
pufu ngI nu. Apu nIIush pung' shI tu ngu-
fu ngu, muu chIt wuwIts mchIt tumu pu fI
ushI fu puyu fu ngI tum tu.
18
ShI tu ngee fu,
mInoots shu Apu nIIee wusu ndu fuf
pufu ngI tu mu nu. Anchu Apu nIIee sumu
kzum mu sheem ksu tu fu ngI yu tuzushshI-
nu ngI. Uwshu mchIt puyu fu ngu unoo
kumuch tu fu ngI yu. K'kuz kIz puf zungu-
nI fu ngu, MchI tu fIp tIsh yushIng'shuchee
tpu tsI wuneeng chu, tfu ngu. Tputs
yutu fIt shI shpun kIzu fun tumu pu fI ushI fu
pusu muum nu wufI tu yunII chu. Yutu fIt shI-
shI mun kuyu nuk puz ush ku nu yu. AshI fI
wuneeng chu, tfu ngI yu ApunII wusu-
ndu fu fI.
19
Wusu ndu fuf shu uyu tyu fu,
much tuf put tsIng sheefu, tsu pu fu nus shu-
chee tputs IchI ngu fu pusuk puz shee fu-
nIIu Ifu su fI nup tushu nee fu ngI yu. Anush
kIz puf wunI muum wuyu fu ngI yu. ApunII
wuunu wunI chI yu unshu. Wuneek chu,
kIzu fu nuu kup chu kuch tumu tuf pu chI ush-
tu chI yu,
20
AshI fI yu, unush Ifu su fIn nung
ApunII shu tpu tsee kIz puf wunee yu fu,
kufus shu xutu fu pufu ngI nu. Kupuu chush
kuk ptsIntsIntseefu pufu ngI nu. Kufus pu
tsu poo kupung Itsuch tu fu ngI yu, 350 kIIo-
me to foo Itsuch tu fu ngI yu.
AshI fI yuwuu Isus wunI muum kus chu
unoo pufu ngu fI unoo kumu nee nu.
Na misha kamanchintspa yuwaa
Apan!! waneeshish iwapachu anootsi
15
1
NIII tu fIt shu mIfu nIsh yusuf
pufu ngI nu. KunI ndup pufu ngu-
fI, kIz puf punI fu ngI nu, nupux tu fu ngI-
nu. Apu nIIee wusu ndu fuf wunIm pu nI
tsI mbun mutu yu fu nuw pufu ngI nu. Apu-
nIIee wuneesh puyuf sIn pufu ngI nu. Nuw
pufu ngI unpu tu ApunII tsu pu fu nus shu-
chee puchI ngu yu fu, wutsI yun kuchI zu yu-
fu, pus tu chI yu. Sheefu, tsu pu fu nus shu-
chee wunI muum kusu chI yu.
2
Apu nIIee wusu ndu fuf pufu ngu fI,
tputs zupun musu mun xIy xeew ushku
nuw pufu ngI. Mus IspIng tumu pu fI
ushI fu mbum chu, Itufu sumus ushI fu
'sIneefungIyu. Tputs shu musu mun zupun
shu nI yu fu ngu nu yu. IchI ngu fu kItuf tumu-
pu fI ushI fu puyu fu ngu nu ApunII wuunu
punu fu ngu unoo tsI. An tputs wutuch yuw
YushI ngoo wutum zI fI, mIshu YushI ngoo
wutum zIf tInu mu fI nI ndu chI nu fu ngu nu
unu. YushI ngoo wutum zI fI yundu mu fI nI
ndu tuyu ndu fu ngu nu unu. KItuf puyu fu-
ngu sIn
3
Apu nIIee yusee fu ngu nu. My-
sI su fI nee tsI nI wuyu sI yusee fu ngu nu yu,
wutum My sI su fIn Apu nIIee ufu chI nu-
fu ngu wu. Isu soo wuyu sI yusee fu ngI tu mu-
nu yu. Yuseek sIn, tfu ngu nu,
Apuu, shIy kIz puf tIsh chu. ShI yu mu-
fI kusIkshu. ShI yu mu fI kufuk tI shchu.
ShI yush ngI chIz wunI ndu ju. ShIy ufu
ItsIn su fu chI nu kush, wunu sI fI nu ndu-
fI kumuch tu kshu. ShIy wunee kush,
ksu mIsh punI ku nI yu. Iyuu Istu kush,
Izuu fu Iyuu tupu chI nduk shu, Apuu.
Ufu tu mu fI shIy kufuk tI shchu, tsu pu fu-
nus shu chee shI yu mu fI kusIkshu, Apuu.
4

Chu ku ju shI yuu ndu punIch?

Chu ku-
ju shI yuu ndu chI nuch, Apuu? ShI yush
tunI mush ndu nu fI, wunu sI fI nu ndu fI tu
chI nuk shu. ShI yu mu fI wumu fI kusI fu
tuukshu. Tputs tsu pu fu nus ztufu shI-
yuu yusu chI nIII nu yu. ShI yuu tusu seef-
sIn, ungIf tu yu fu sIn shI yuu ufku feem
nchI nIII nu yu, Apuu, wutum shI yu mu fI
ItsIn su fu chI nu yu fush, tpu tsee nuts tu-
yu fush wuneekshu wu, Apuu,
tfu ngu nu tpu tsI yuw yushI ngoo wutum-
zIf ndu chI nu fu ngu nu unu.
5
Tyu fu sIn, Apu nIIee pung' nuw pufu-
ngI nu. Kmu nu shIsh tuwuteefu, wunts-
shu fI nuw pufu ngI, kIz puf wunu sI fImshI-
shshu.

Pufu ngu fI, ApunII shu wusu-


ndu fuf tsI mbun mutu yu fu shI tung tu
shee fu nIIu, wutu nIf kIz puf mbuf sheew
k'tuntututufunIIu, tIt ku feets shu uf tumu-
pu fee ushI fu kIch pu pu tu funII pufu ngI-
nu. AnIn wuneesh shee mu fI Apu nIIee
wuneesh puyuf sI nu, shI tu ngu fu ngu nu yu.
7
ShI tu ngeef sIn, ApunII shu wusu ndu fuf,
yuw Apu nIII nu ngI fI Ituf pIp tuf ushI fu-
ngu nu un mungu wuu uf tInum tsI mbun
ApunII Ashtuchu Anu14 , 15
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1176

D
15.8 Is ysu 6.4 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
mutu yu fu yyu fu, shI tu ngu fu ngu nu
unoom punu fu ngI yu. Apu nIIee wutsI yun
unush yyu fu sIn, unput shu tsu pu fu nus-
shu chee wunI chI nIII nu yu ApunII pu tu
wutsI yu nu. Wutum ApunII ufu tu mu fI
tuu fu wu.
8
Yyu fu sIn, ApunII shu pung'
kIz puf msus ushI fu wutsI yun mzee zu fu-
ngI yu. Apu nIII mu fI wIz pu fI fI nI ushI fu ngI-
yu.
D
Tputs Apu nIIush pung' pshtu muum
pInu su fu ngu nu yu. ApunII wusu ndu fuf
Apu nIIee wunee shee tsI mbun mutu yu fu
yyu fu, tsu push kupeeteefu, unu mun
ApunII wutsI yun pus tu chI yu. Pustukchu,
tputs shu yusuf kumI fun pshtu chI nIII nu-
yu ApunII shu pungu.
ApunII ush tu chu unoo nuwuum wusI nu
ymu ndu fu ngu pufu ngI nu. AshI fI yuwuu
ApunII yutu fIt shI shpu nee wunI pI tu
unoo pukIch kumu nI fu ngI nu.
Anumunshat yuwaa Apan!! wanimaam
iwapchu anoo parangina. Ashiri na
kamanchima yuwaa ashtachu anootsi
1
1
Apu nIIush pung' k'kuz kIz-
puf kImu fu ngI yu. Mngu wu fIs
yyu fus, tpu tsI mun Apu nIIee wutsI yun
tuchu mu ngInts wunI muu mu, tfu ngI yu.
2
Tyu fu, wusu ndu fuf shu mInum mu
mungu wuu yyu fu, tpu tsI mun Apu nIIee
wutsI yun tuchu mu fu ngI yu wunI muu mu.
Tuchumeefu, tpu tsee ztufu chIyt tsu tu fu-
ngI yu. Kusu mush kIz puf tsu tu tu fu ngI yu,
wunu tsee ztu fu ngI yu. Yuwuu tsIm tputs
yushI ngoo wutum zIf yundu mu fI nI tuyu-
ndu fu ngu nu unoo tsIm tsu tu tu fu ngI yu.
Wutum zI fee wunI tInu mu fI nI chI nu fu-
ngu nu unoots tum tsu tu fu ngI tum tu.
3
Sheefu, wusu ndu fuf shu tsI mbu nu fI nI
yusuf mungu wuu yyu fu, musush kupu-
ngush tuchu mI fu ng tum tu. Tuchumeefu,
mus shu kufus yupIp tumu pu fI ushI fu
kInu fu ngI yu. Anu mun muu chI IchI-
ngu fu tsI pu fu ngI yu, ndu puk chI yum
kumu ngu fu ngI yu.
4
Sheefu, wusu ndu fuf shu tuch pu fI-
nI yusuf mungu wuu yyu fu, kungush
IchI ngu fu tuchu mu fu ngI yu, wIputcheew-
tum IchI ngu fu tuchu mI fu ng tum tu.
Tuchumeefu, kung shu IchI ngu fu kufu-
seem kInu fu ngI tum tu.
5
Kufu seem kInu yu-
fu, ApunII shu wusu ndu fuf, yuw kungoo
ksut ku un Apu nIIee tsI yu tu fu ngI yu,
Apuu, shIy ItsIn su fu wuneekshu.
ShIy ufu tu mu fI tuukshu. MungI shIsh
wunu sI fI nu ndu fI chI nuk shu. Nu tpu-
tsee wunee yu fush tutsu moo fu kIsu-
tuk shu,

wutum tpu tsI fee tsIsh mIshu


k'kuzee kumu nI mu pu nI fee tsIsh puchu-
fu ngu sIn, ufsI fee kupee tu fu ngu nu wu.
Itufu, nut shu shIy kIsu tu fu ng shu. Nut-
shu wuunI kufu see wuchI nIII nu yu,
tfu ngI yu ApunII wusu ndu fuf kungoo
ksut ku unu.
7
Tyu fu, ApunII shu tIp tsIf
tpu tsI fIt Apu nIIush kupu ngu mu shIsh
sumus tuzoo shIsh kImu fu ngu nu,
Zufu fu ng tIsh chu, Apuu. ShIy kIz puf-
tIsh chu. ShI yu mu fI kusIkshu. ShI yu-
mu fI kufuk tI shchu, tfu ngu nu. ShIy
wunee kush, ItsIn su fu chI nu yu fush,
tutsu moo fu wuneekshu, tutsu moo fu
kIsu tuk shu, Apuu,
tfu ngu nu ApunII tIp tsI fI.
8
Sheefu, wusu ndu fuf shu yusuf Ipun-
pu nu fI nI mungu wuu yyu fu, zufI mun
tuchu mI fu ng tum tu. Tuchumeefu, zuf shu
kIz puf zuteefu, tpu tsee IchI ngu fu kIz puf
mbu tu fu ngI yu, sumus tumu pu fI ushI fu
kIz puf tpu tsee mbu tu fu ngI yu.
9
KIz puf
mbut kI tu, tputs shu ndu tuyu fu ngu nu.
WsufI mun kIz puf kIyung kuchIy kI-
tuut ssIn, Apu nIIee yutu fIt tsI yut ku sIn,
yutu fI tum nu fu ngu nu. ApunII wuu nuu
wunee shee wuyu fu ngI tuu, ushI fI tuu yutu-
fIt shI shI fI nee tsI kusu muum ngu tu fu ng-
sIn, Apu nIIee ndu mungoo nu fu ngu nu.
10
Sheefu, wusu ndu fuf shu yusuf
zumeetu fI nI mungu wuu yyu fu, yushI-
ngu mun wutum zI fI ufku fI mun tuchu-
mI fu ng tum tu. Ufku fI mun tuchumeefu,
uwuuts shu tuyu tu fI tu fu ngI yu. Tupee-
fu ngu, tunee ushI fu ngI yu. Anu mun
tputs shu IchI ngu fu sItuts tee, tfu ngu nu.
11
ChIyt shu ufu ngI nu shu ksu fu ngu, yeey
ntu fuch ushI fu ngu nu. Wsufee Itum su-
ApunII Ashtuchu Anu15 , 16
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1177
muum pInu su fu ngu sIn, wuu nuu tsI shu
wuneep kumu kumu ushI fu ngu nu yu.
Ash kI tuu, wundu fI Apu nIIee yutu fI tum
nu fu ngu nu. Yutu fIt shI shI fI nee tsI kusu-
muum ngu tu fu ngu nu yu.
12
Sheefu, wusu ndu fuf shu mInum tu fI nI
mutu yu fu un yusuf mungu wuu yyu fu,
kungu mun kupu ngu mun, Euffu tIs sufu
tuchu mI fu ng tum tu. Tuchumeefu, kung-
shu pzu fu ngI yu. Pzuyu fu, kufuk shu
zupun wusu ndu fu fee muf chu yu funII sIn,
kungoo ufu chIch ktu fu ngu nu pzu fu-
ngu unu mu nu. An kufuk zuf yuku umb
kyu shI nu sIn, kusu fu ngu nu tupu zee mu.
13
MI shut, pufu ngI tum tI: ufu tu muu mund
tumu pu fI ushI fu tuchIp nuw pufu ngI.
MInum yusu fI yush kuk shI tu ngu fu ngI-
yu, mIn shu YushI ngush wutum zIf kuk
shI tu ngu fu ngI yu, mIn shu upunII pu tsIsh
ufkuf kuk shI tu ngu fu ngI yu. ApunII puts
ufkuf wutu chu YushI ngoo kuk kumu-
nI mu pu nI.
14
Kukush shI tu ngu fu ng sIn,
nupux tu mu shee zupun wuyu fu ngu nu yu,
mIshu wIshun tumu pu fI ushI fu tpu tsee
wunI pu ju yufu fu ngu nu. Wutum YushIng-
sIn chu much chu fI, ushI fup ush ku nu yu.
AshI fu ngu nu unu wunI puj tsu pu fu nu sush
xIy fu ngu nu. XIy fu ngu sIn, kufu kuuts shu
IchI ngu fu kufu zu fu ngu nu, Wushu nund
mupu yu fu nI, ApunII put wufut pu nI, utu-
sIn, kufu kuu IchI ngu fu kufu zu fu ngu nu.
Ash ku sIn, mIfu nIsh pufu ngI nu. ApunII put
wufut chI nIII nu yu. Ash kI tuu teesInu yu,

chuk pu tu ju ApunII wufI tuch? Yuwush


zuf ush ku chu unush ApunII ufu wumu-
fI kusI chI yu.
15
ApunII wuunu utee ju,
Pup chu, wush chIf tumu tuf pu fI ushI fu-
fI yup ndu chI nu fIs unush kus chI mu.
Tputs nuwuu ndu mupIy ku, mung pu tu fI
tuuku, nuwu mun mung' tutku, kIs shu-
pu fee tuu chI yu. Kus ku chu fI, un tputs
ndu shu puzI chI yu.

Yup shtu ju yyu fu sIn


unoo tputs tpuz chI nIII nu? tchu Apu nIII.
1
AshI fu chu, kufuk ApunII put wufu-
tu muum zundu fu ngu sIn, Utu sh tsup
shu nI yu fu ngu nu. Much yuwush shu nI yu-
fu ngu nu un Utu shuch kuk suf Afmu k-
to nu.
17
Sheefu, wusu ndu fuf shu tsI mbu-
nu fI nI mutu yu fu un yusuf mungu wuu
yyu fu, kunI ndu mun tuchu mI fu ng tum tu.
Tuchumeefu, Apu nIIush pung' tsI yu tsIs
kIz puf kImu fu ngI yu. Apu nIIush kufu kush
wutsI fu fI kImu fu ngI tum tu. Wutum chu
wunee shI, tfu ngI yu.
18
Tk chu, kIz puf
mumuf tu fu ngI yu, kIz puf tum kufIy tufu-
ngI yu, kIz pu fI tum munduz tu fu ngI yu.

Muyu! munduz sIf tumu kuu pu nu ush-


tu fee ju, ndu, Itufu nut shu wumu fI kusI fu
un munduz tu fu ngI yu.
19
Yuk tuu IchI ngu fu
tsu pu fu nus ztuf sIn kupee tu fu ngI yu. Yuk-
tuu BubI Io nI yuu Izuu fu ptu ngu fu ngI yu.
Tsup ptungumbeefu, chu wup pIyum
tuwunII tu, chu wup pIyum tuwunII tu, chu-
wup pIyum tuwunII tu ushI fu ngI yu. ApunII
ndu mbI zu fu ngI yu yuwuu BubI Io nIyshuch
tputs kIz puf yutu fIt tuu fu ngu nu unoo tsI.
AshI fI yu, unshu chee tputs kIz puf wunee-
fu ngI yu, ndu puk chI yum nuyu nI fu ngI yu.
20
Tsu poots tum wunee fu ngI yu. Tsuf shu
IchI ngu fu ts pu tu fu ushI fu ngI yu. Much-
shu IchI ngu fu tum ts pu fu ngI yu.
21
ApunII
sIs putu mbIch tumu pu fI ushI fu kunI ndup
kufu tu fu ngI yu. Tpu tsI mun puntsu fu ngu,
tpu tsee zupun puchu fu ngI yu, wutum
kIyu ku fI nI mInum kufuk tumu pu fI ushI-
fu ngu wu. Anu mund tputs shu ufu ngI-
nu shu Apu nIIee yutu fI tum nu fu ngu nu,
wutum putu mbIch put tpu tsee kIz puf
kIyung yuchu fu ngu wu. Ash ku chu unoo
pufu ngI nu.
AshI fI yuwuu ApunII wunee shIsh
Iwup chu unoo kumu nee nu.
Na minootssha yuwaa apan!!putspanee
wanichu anoo kamanchintspa
17
1
ApunII wusu ndu fuf, mungu-
wuu puyu fu ngu unshu nuwush
kusee fu, nuwu put tsI yu tu fu ngI yu. Uwshu
nuwuu, yuw yutu fIt shI shpu nee kumu-
nI mu pu nI kIzu puz ushI fu tuchI tu fu-
ngu nu unu mund ApunII wunI chu unoo
ymu ndu chInII pu, nuwuu, tfu ngu.
An kIz kIz puf yutu fIt chu. ApunII pu-
tseetsI fI chI nu kI yu. MshI pun puz ushI fu
tputs upunII pu tsI nguz ushIk puz ushI fu-
sIn tuchI tu fu ngI yu. Yuwu fI kungu mun
IchI ngu fu kuxI nuk puz ushku un upunII-
putspu tut ssIn wumu fI kusI fI yu.
2
Kufuk
ApunII Ashtuchu Anu16 , 17
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1178

D
17.8 DunIe Iu 7.3 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
17.8 MuIu kI yu su 3.16 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
17.12 DunIe Iu 7.24 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tsu pu fu nus shuch IchI ngu fu sIn kIzu puz
ushI fu kuk puyu fu ngu sIn, wImbu ngu-
feem puz ushI fu nu fu ngu nu yu. Tsu pu-
fu nus shuch tputs IchI ngu fu sIn kIzu mun
yutu fIt shI shI fI nI, upunII pu tsee chI nu ku
unu mun kIz puf kufu suk puz ushI fu-
ngu nu yu. AshI fI pzu pungu nI, yuwuu
tI unoo ymu ndu chInII pu, tfu ngI yu
ApunII wusu ndu fu fI.
3
Tyu fu, nuwuu mIfu nIsh kuneetsI
yumu fu ngI yu. Upu sup nuwuu much tu-
fu ngI yu yup tputs ndu tuu ku nu umbI.
Amb kuseefufI, kIz tumu pu fI ushI fu nuw
pufu ngI nu. KIz shu tumu zI mun chu mbee-
pI mun unu mun zufu yu fu kuxI nu fu ngI yu.
Tumuz shu upunII pu tsee yundu mu fI nI
zupun sufoon tu fu ngI yu, wunu tsee shu-
nee fu ngI yu. Much shu tsI mbun mutu yu fu
tuu fu ngI yu. WIts shu kuwIz Iptu fu tuu-
fu ngI yu.
4
Itufu, kIz shu muwu zI mu shee,
mIshu chu mbee pImu shI kumuf tu fu ngI yu.
Yufu ngu shI nI zupun puyu fu ngI yu. Ofput
wIch ushI shI fu wunu sI feew, puzutput
wuzI fu mumchI fI nI, ushIp un yufu ngu-
shee tInu fu, wunu sIf yufu fu ngI yu.
UwIsh shu mungu wuu puyu fu ngI yu ofput
tInu muu. Mungu wush yutu fIt shI shee
tutsI tu fu puyuk puz ushI fu pufu ngI nu.
PIyu fI chI nu fu ngu unoo, upunII pu tsee
chI nu fu ngu unoo IchI ngu fu unush tutsI-
tu fu puyuk puz ushI fu ngI yu.
5
MI shut, chu-
fu mun shu sufuu yundum pufu ngI nu. Uw
sufu kumup shImu shI. Sufu BubI Io nIy chu.
KIz puf upunII puts chu. MshI pun tu ndu.
ApunII puts chu wunI fI.

An kIz wuum pun


tumu pu fI ushI fI yu. Isus chI chee wuzu-
pun puchu fu ngu ufsI fI mun kufu suk puz
ushku, pufu ngI nu. ApunII pu nee ts tum
tputs, Apu nIIee kuk kumu nI mu pu nee
puchu muum shu mu ngu fu ngI yu. UfsI fI-
mun kufu suk puz ushI fu ngI yu kIzu.
Nuw shu unoo pukeefufI, kupung
punI fu ngI nu.

Muyu ush tuf? tfu ngI nu.


7
ApunII shu wusu ndu fuf:

Muyuum shu
punI fus tu kshu? Nu nuw shI yuu kumun-
chInII pu yuwuu pufu ngIsh unoo tsI, tfu-
ngI yu. ShI yuum kumup shI muum ndun-
chu. KIzuu kumun chI mu, mIshu tumu zee
yuwush zufu ku unoo kumun chI mu, yuw
much tsI mbun mutu yu fu tuu fI yu, mIshu
wIts kuwIz Iptu fu tuu fI tum tu unoo
kumun chInII pu.
8
AshI fI muzI nung chu.
Tumuz puz ushI fu sIf kufuk tuu fu ngI-
yu. Itufu, nutu fI In tsI pum chu, ndun-
chu. Itufu, zupIsh shu yusuf tm chI yu,
tsu push shu wuntsush shI tung chI yu.
D

Sheefu, unu mun shu wush tum pshtu chI-
yu wuts tu mu mu fI tu yu. Anush Izuu fu tsI-
pu chI yu. An wutu chu tumuz puz ushI fI yu.
Itufu, yusuf tm ku chu, tsu pu fu nus shuch-
shu tputs pukeef sIn, kIz puf nupux tuk chu-
sIn, chI nu chu psInu yu, wutum tsI pu fI mu-
nu wu. Itufu, tputs tumu zee chI nuk sIn,
Apu nIIee ndu kuupu chI nu ku nu. An tputs
sufu yundu mu fI nI Apu nIIIsh wIf ku fI
ndun chu. ApunII ndumu tsu pu fu nu see
tIn chu, wuu nuu tsI wIf ku fI yundu fu ngI-
yu. Itufu, un tputs sufu yundu mu fI nI
ndun chu.
E
Ash ku chu un Apu nIIIsh kumu-
ngu muum wunI ndu ju, tfu ngI yu ApunII
wusu ndu fu fI.
9
Itufu, mungIsh tuu fI nuu fI, mungee-
tsIsh p'tsImuum pukIch kumun chInII pu,
nuwuu, tfu ngI yu ApunII wusu ndu fu-
fI. Much shu tsI mbun mutu yu fu unchu
much ushIk puz ush kI yu. Much wutu-
tum shu kufuk tsI mbun mutu yu fu unu.
10
GobIefon zumeet pu tu nu pus tu yu nIII-
yu. Itufu, nut In wund gobe fon mInum-
shu mutu yu fu ngu unoom shu tuu fI yu.
TsI mbu nu fI nI mutu yu fu unshu nu wund
pIsh tu fI yu, ndut chu. An kus ku chu,
kupung tuu chee ju, ndu mbu fI.
11
Itufu,
tumuz, yuwuu pufu ngIsh unoo, wutuch
kufuk tuch pu fI nI mutu yu fu unu. Tumuz
tsI mbun mutu yu fu un tumu pu fI ushI fu
wumu fI kusIf tum tu. Itufu, ApunII shu
unoo tsu pu fu nus shuch gobef nu fI nI kupu-
ngu fI wunI chI yu.
12
WIts kuwIz Iptu fu pufu ngIsh unchu
kufuk tum sIn chu Itufu tsI pu su.
F
An
ndut chu, wund pIsh tu fI yu. UwshtI sIn
ApunII Ashtuchu Anu17
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1179

G
17.14 Tuyu sI mu 10.17, ApunII wunI chu unu 19.16 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tumuz put wushu nund tsu pu fu nus shu-
chee nutu mu su kusI chI nIII nu. Tumuz chu
wIpu nu shI yu. Wushu nund mupu yu fu sIn,
kusIk chI tuu teesInu yu, Itufu mus pus-
tu chI nIII nu yu.
13
Wushu nund mungooz
mInu mu fI puyu chI nIII nu. Ufu tumu zee
chI nu chI nIII nu yu. Tumu zee kuk tumIn-
chI nIII nu yu. Tumuz shu nutu mu sI nu
wumu fI pu kusI chI yu.
14
AshIsh tu fu sIn,
Apu nIIee nutsuk sIn, tumuz shu kufu ku-
wuu much tu yu fu, ApunII put Opee ju fIn
wufut chI nIII nu yu. ApunII shu Opee ju fIn
wuu nuu tsI tIp tsI fI much tu yu fu, tumu zee
Izuu fu kusI chI yu wutum ApunII Opee ju-
fI nI kufu kuut ssIn ztufu wumu fI kusI fu-
wu.
G
Isus tIp tsI fee Isus put Ipu neef sIn
kus chI nIII nu yu. Isus wuut ssIn Ipu su fu-
ngu, tIp tsIf shu wuu kuk ufu puyu ku nu yu.
15
MI shut, kungoo ymu ndu kI unoo
nu kumun chInII pu, ApunII wusu ndu fuf
nuwuu, tfu ngI yu. Wutu chu kungu mun
pIwu fu tuu ku nu unu, tsu pu fu nus shuch
tpu tsI utInu. KIz upunII puts tpu tsee
IchI ngu fu kusI kI yu. Tunu feets tum IchI-
ngu foots tum, k'kuzee IchI ngu foots-
tum, tsu poo IchI ngu foots tum, ztufu
tpu tsee kusI kI yu.
1
Itufu, tumuz wuun-
pu tu wIpu nush kufuk kuwIz Iptu fu un
kIzuu nutsuch pu sI nu yu. TsI yun tu yu fu sIn,
wIz pu fI fI nee Itu tseef sIn, muu chI fI tuu
shu chI yu fu sIn, kIz shu mungu zupeepuz
ushI fu tuu chI yu. Sheef sIn, wunu tseets shu
kutu nguk puz sheef sIn, Izuu fu sumu sush
mucheefu kusI chI nIII nu yu. Ash kut ssIn,
kIz Izuu fu pus tu chI yu.
17
ApunII wuunu
zund ku, kufuk shu ush chI nIII nu yu. ApunII-
shu mungoo p'tseekchu, ush tu chI nIII nu yu.
Kufuk shu kuwIz Iptu fu un mungooz mInu-
mu fI puyu yu fu sIn, tumu zee chI nu yu fu sIn,
Istu mu pu neem kInu chI nIII nu yu. Ash kut-
ssIn, Apu nIIee kuk tutsum chI nIII nu yu.
18
Itufu, kIzuu ymu ndu fu ngI unoo
kumun chInII pu. KIz tu fush wutu chu
yukut kupu ngu. Anush yukut pfe sI dent
tsu pu fu nu see pfe sI den tI fI nI wumu fI
kusI fu ngI yu, tfu ngI yu ApunII wusu ndu-
fu fI nuwuu tsI.
AshI fI yuwuu upunII pu tsee wunI chI nIII-
nu unoo kumu nee nu.
Kizaa wanichu anoo paranguri
anumunsha yusur n!!itaritaa parangina.
Yuwaa Apan!! kurikpanee wanichu anoo
parangi. Ashiri kamankuri mazinangtsa
18
1
ApunII wusu ndu fuf nIII tu fIt
Apu nIIIp kyu fu, tsu push shu
kufu wu fu ngI yu. Uw kIz puf chu. Tsu-
push kusee fu, 'sIneemufInI tsu poo
'sIneefungIyu.
2
TsI yut ku, uw kuk kIz puf
kImu fu ngI yu. Tfu ngI yu,
ApunII yuk tuu BubI Io nI yuu Izuu fu
kupeet chI yu. KIz pu fI mu nu tuu tuu-
fu ngu, kIz puf wunI chI yu, tfu ngu.
WunI ku chu, kufI mu nuz shu pu tuu chI yu,
kunI zI nund shu pu tuu chI yu. Muntsum-
tum, mIshu pusu nu tum unush IchI ngu-
fu tuu chI yu unshu yu.
3
ApunII BubI Io-
nIysh chee wunI chI yu, wutum unshuch
tpu tsee IchI ngu fu muntsI fI tuu muum
yup stu fu ngu nu wu. Yutu fIt shI shee
wunIp tuyus pu tu fu ngu nu yu. Kufuk
IchI ngu fu sIn BubI Io nIysh chee kuk kIs
puyu fu ngu nu. WIfuk'cheewtum unoo
kuk puyu fu ngu sIn, wunI pu ju kuf kIf pu-
neem kInu fu ngu nu. Wupu suu tumu pu fI
ushI fu yseefu, tputs IchI ngu fu sIn unu-
mun BubI Io nIysh chI mu nu kuk muntsIf
kufu suk puz ushI fu ngu nu yu,
tfu ngI yu ApunII wusu ndu fu fI.
4
Tyu fu, nIII tu fIt tsI yu tsIs kunI ndup
kImu fu ngI yu. ApunII wuunu tsI yu tu fu ngI-
yu. ApunII wuu nuu tsI tIp tsI fI wunee ku,
BubI Io nIysh chee kuk puyu fInts-
pu, suwung tsu, tfu ngu.

Muyuu mu
unu yutu fIt shI shI fI nI chI nu chIch?

Muyuum unshuch put tputs kIyung


kuchIy chIch? Wuts tu, unshu chee tputs
kIz puf nuw wunI chI mu.
5
Yutu fIt shI-
shee IchI ngu fu nuw pukee nu. Kupung
tsu pu fu nu see Itsuch tu fu ngu nu. Yuwu-
mund ush ku nu unoo mupIy muum
pInu su kI. Xumu chI, tsI yu nI sIt ku chu fI,

yupee ju kumu nguch? utInu.

Sundu-
fu fee tsI kumuch tu kchu fI, Nutu, sIysu
ApunII Ashtuchu Anu17 , 18
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1180

D
18. SuImo 137.8, mIshu Is ysu 40.2 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tufIng sInts, ksu tu ngInts yuwu mund
tpu tsI fee tsI kIyung yuchu fu ngu nu
unu mu ndu sIysu nu shIng tum tsu, nuyu-
nI fInts pu. Kuu pu nuu pu. Afu ngI nu shu
wuneeng tsu, tchI mu sundu fu fee-
tsI.
D

7
BubI Io nIyshuch kIs tuu fu ngu nu,
wuuw tu ngut ushI fu ngu nu. PIsh tuts
ndu nI mun chu. Itufu, nu sIysu ktu-
tu yu fus, kIz puf kIyung yuchung tsu,
wutum BubI Io nIyshuch tputs mungu-
tu fI mungush chI nuk sIn: NIsh kIs chu
tuu ku nI. Kufuk tumu pu fI ushI fu tuu-
ku nI yu, utu nu wu.

Antuu tI Iy kIyung
kuchIy kee zI nI? ndu. MushInd tumu pu-
fee ushI fu tunu chee zI nI kIyung kuchIy-
chee zI nI, mungI nI munts chee zI nI, ndu.
KIz puf tu nI chu, mungush chI nu yu fu sIn,
tt tt ush ku nu yu.
8
AshI fI yu, unu mund
nuw shu kIz puf wunI chI mu. Nu tum-
tu mInum zuf wunee shI IchI ngu fu
wuyu chI mu. Tsu tu shI mun tsI pu chI nIII-
nu yu. MufI zI mun tum tsI pu chI nIII nu-
yu, kIz puf kIyung kuchIy chInIII nu yu.
SheefufI, sumus put shu Izuu fu much-
chI mu. Kumu ngu muum wunI ndu ju,
wutum nuwuu nu, tfu ngI nu wu. Nuwu-
mu fI kusI kI nu. Nuwu mu fI ApunII tu nu,
tfu ngI yu Apu nIII.
9
ApunII ushI fu wuneek chu, tsu pu fu-
nus shuch kufuk IchI ngu fu sIn kIz puf
punI fus tuk sIn tunu chI nIII nu yu. Anoo
yukut kIz puf chI nu fu ngu nu, yutu fIt shI-
shI fI nee kIs puyu fu ngu nu mI shut yutu fIt-
shI shI mun wuu nuut ssIn kuf kIf pu neem
nu fu ngu nu. Itufu, nu ufu pI fI xIy xeewu
nup ush ku sIn, sumu see puk chu sIn, msus
kunI ndup mzee zuk chu,
10
unoo puk chu-
sIn kIz puf punIk sIn, Tunu chI nIII nu yu.
SItuts tee, sItuts tee.

TumuchchI?
BubI Io nIyshuch kIz pu fI tuu tuu-
fu ng sIn, mInu mu fI ufu mIkee fu
kuchI ngeenIII yu,
tch pu sI nu yu kufu ku.
11
WIfu kuch shu mIsh tI sIn IchI ngu fu-
tum tunu chI nIII nu yu. An yukut ts puk-
chu, puxu nxu muum Izuu fu pInus chI yu.

Chu ku ju Iy IntsI fI nee unush puxunx ku


puxu nxuch?
12
Ofoots tum, kufI keets tum,
wIcheets tum wunu sI fImshI, puzu tuuts-
tum wuzI fu mumchI, kusu fuuts tum,
muuch IchI ngu fu wunu sI feew tuu fu ngu
unoots tum puxu nxu muum pInus chI yu.
KumI suuts tum, ufup wufI tu ku unoots-
tum, chu mbee pImu sheets tum, muwu zI-
mu sheets tum, unoo IchI ngu fu puxu nxu-
muum pInus chI tum tu yu. MI shut, muu chI
tInu muu IchI ngu fu tum pInus chI yu. YusIn
yuw ufup wufI tu fu untum, tInu muuts-
tum, ngu su mbuuts tum, ngu sumb chu-
mbee pImu sheets tum, putumb cheets tum,
unoo muu chI IchI ngu fu puxu nxu muum
pInus chI yu.
13
Kzum mu sheets tum, kIs
IputkIch unoots tum, kzum mzee zu ku
unoots tum, wunu sI fImshee IchI ngu fu-
tum puxu nxu muum pInus chI yu. Kshuuts-
tum, wuyu ngu noots tum, tIfI koots tum,
tIfI koots tum wuyu pu fI, wuku fuuts tum,
opee juuts tum, kupuu choots tum, kupuu-
choots tum pshIyf shI nI, tpu tseets tum-
tu, unoo IchI ngu fu puxu nxu muum
pInus chI yu. Tpu tseets tum puxunx ku-
sIn, much chu feem nu ku nu unoots tum
puxu nxu muum pInus chI yu.
14
AshI fI yu,
wIfu kuch shu IchI ngu fu sIn tunuk chu sIn,

Tumuchchee?

WunIp tmu fu fu ng su
muu chI ngu zI?

Iyush wunIp puxu nxu fu-


ng su? AshI fu ng tuu tIs, Itufu nu wunu sI-
fImshI fIsh IchI ngu fu ts pu yu nIII yu, pus-
tu yu nIII yu.

Yupee ju yusuf pung chIch?

Iyshu yupee ju nu yusuf puxunx chI nee?


tchI nIII nu yu wIfuk'cheewIyu.
15
WIfu-
kuch Ich tu fu unush zupun puxu nxu fu-
ng sIn, kIz puf kuf kI yu kInu fu ngu nu yu.
Itufu, uwshtI sIn BubI Io nI yuu much ku chu
unoo puk chu sIn, ufu pI fI xIyuf sIn, kIz puf
punIk sIn tunu tun tuf ush chI nIII nu yu.
1
Tunuk sIn,
SItuts tI.

TumuchchI? BubI Io nIy kIz-


pu fI tuu tuu fu ngu, Itufu nu IchI ngu fu
pus tu yu nIII yu.

Wunu sI fImshee wunI pu


puyu fu ngu nu yu?

KumI suu wunI pu ju


wunu sI fImshI puyu fu ng?

Yufu ngu-
sheew wunI pu ju puyu fu ngu nu yu?
Ofoots tum, kufI keets tum, wIcheets-
ApunII Ashtuchu Anu18
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1181

E
18.23 Jefe mI yu su 7.34, Jefe mI yu su 25.10 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
D
19.2 Tuyu sI mu 32.43 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
tum wunu sI fImshee IchI ngu fu nu Izuu-
fu mu mu fI pus tu yu nIII yu.
17
MInu mu fI
ufu yuwuu wunu sI fee xunu tu fu ngu nu
unoo IchI ngu fu pus tu yu nIII yu,
wIfu kuch tunuk sIn tchI nIII nu yu.
MI shut, tputs botosh nuu ku nu un IchI-
ngu fu tum tunu chI nIII nu yu. Komu ndunt-
tum, tIp tsIf tum, tputs zufu ku nu untum
IchI ngu fu tunu chI nIII nu yu. Musush xIy fu-
ngI tuut ssIn, untum tputs BubI Io nI yu nguz
tunu chI nIII nu yu. Afu pI fI xIy xeew ush-
ku sIn,
18
sumu see nupunu puw ush ku sIn
tunu tun tuf ush chI nIII nu.

Yukut BubI Io nIy tumu fu ng pu fee!


IchI ngu fu tuu kusI fu ngu wu, Itufu nut-
shu Izuu fu pus tu yu nIII yu,
ntu ngut ush chI nIII nu yu.
19
Mung' kIz puf
muntsuk sIn, puzuch pu muchush su su
ush ku sIn, kIz pu fI tum tunu chI nIII nu yu.
SItuts tI.

TumuchchI? BubI Io nIy kIz-


puf tuu fu ngu wu. Iy musush xIy fu ngu-
nI, unush puxu nxu fu ngu nI, kufI kee
zupun putu fu ngu nI xunu tu fu ngu nI yu.
Itufu, nu tum tu kuchI ngu fu ngI yu,
tunuk sIn ntuch pu sI nu yu.
20
Itufu, nuw-
shu utu shI nu,
ApunII chI chIs IchI ngu fus mungIs
shu mbu tung tsu. Isus tuyus pu tum pu nI-
fI nI shu mbutchI nIIIn pu. Apu nIIee kuk
kumu nI mu pu nI tum shu mbutchItum sI-
nu pu. ApunII tum tIp tsIf IchI ngu fu sIn
shu mbutchI nIIIn pu. ApunII yuk tu-
shchee BubI Io nIysh chI nu wunee fu ngu,
sIyu mund kumI nIs kIsu tu fu ngI yu,
wutum sIyuu kIyung yuchu fu ngu nu wu
utInu.
21
ApunII shu wusu ndu fuf, kIz puf unu,
putumb chee kupung yyu fu, kIz puf
kupeet ushku, musup kupee tu fu ngI-
yu. Musush ts pu fu ngI yu. Kupeet ku,
tfu ngI yu,
Nu putumb chee tumu yu nu kIz puf
kupee tee nIII, ush chI tum pu fee ApunII
yuk tuu BubI Io nI yuu tsI kIz pu fI tum
wunee yu fu kusu chI yu. KIz pu fI tuu tuu-
fu ng sIn, Itufu

yupee ju yusuf pung-


chIch? Izuu fu kuchIng chI yu.
22
NImun
unush zupu tuf ush chI yu.

Chu ku ju
yusuf unush kItuf tu yuch?

Chu ku-
ju yusuf yusee yuch?

Chu ku ju yusuf
tIfu chIch?

Chu ku ju yusuf shu mbut ku-


chu wuku fu fI nee tsI nI puu puu tch?
Tputs wunI ndu ju, Izuu fu pus tu chI yu.
Ayum tuu tI tputs ndu yusuf putut chI-
yu. Ayum tuu tI unush yusuf ndu Iwu too
tuchI nIII nu yu.
23
Ufu tu fI tunIm tuu-
chI yu.

Chu ku ju numbu fI nuuts tuu tI yu


yusuf tIfooch?

Chu ku ju unush kIzuu


yusuf tsI yu tuch?
E
WIfu kuch BubI Io nI-
yush tuu fu ng sIn, wumu fI kusI fu ngu sIn
kufI kee putu fu ngu nu. WIshu nu tum
tpu tsee IchI ngu fu sIn tumu pI ngu fu ngu-
nu. Itufu, nut shu BubI Io nIyshuch shu
Izuu fu pus tu yu nIII yu,
24
Apu nIIee kuk
kumu nI mu pu nee BubI Io nI yush zupun
puchu fu ngu nu yu. Apu nIIee tIp tsIf
zupun tum unush puchu fu ngu nu yu.

UfsIf unush wunI pu ju pufu ngu fu ng?


Tsu pu fu nu sush ztufu tpu tsee tup chu-
fu ngu nu yu. AshI fI wuu nu mu ndu chu-
yu fI nI ApunII BubI Io nIysh chee kIz puf
wunI chI yu,
tfu ngI yu ApunII wusu ndu fu fI nuwuu tsI.
AshI fI yu, yuwuu ApunII BubI Io nIysh-
chee zupIsh wunI chu unoo kumu nee nu.
19
1
Anu mun shut nIII tu fIt nuw
muzI nu fu ngI nu. Tpu tsee kuk
zupu nI kunI ndup kIz puf kImu fu ngI yu,
Apuu, shIy kIz puf tIsh chu, tfu ngu nu.
Apuu, shI yu mu fI kusIkshu. ShI yu mu fI
Iyuu tupu chI nduk shu. ShI yuu tsI mu-
fI chI nu ku nI yu.
2
ShIy wunee kush,
ngu tu zIsh wunee kIsh, ndu. ItsIn su fu
yusu yu fush, wuneekshu wuu nu mund-
tu fI chu yu fI nI, Apuu. Yukut BubI Io nIy
kIz mshI pun tumu pu fI ushI fu yutu fIt-
shI shee yus pu tu fu ngu, shIy unshu chee
tputs Izuu fu wunee fu ng shu. Tpu tsI fee-
tsIsh zupun puchu fu ngu sIn, shIy unu-
mund tum wunee fu ngItum shu,
D
Isus chI chI tputs ntu fu sIn
3
yusuf shu
tuyu sI fu ngu nu:
ApunII Ashtuchu Anu18 , 19
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1182

E
19.5 SuImo 115.13 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
19. Ese kI ye Iu 5 1.24 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
19.11 Ese kI ye Iu 1.1-3 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Apuu, shIy kIz puf tIsh chu, tfu ngu nu.
BubI Io nI yuu sumusput wunee fu ngush,
msus shu pus tu chee ju, ndu. Ufu tu mu fI
msu see pung chI nI pu,
tfu ngu nu tpu tsI.
4
Tyu fu sIn, wuchIn shu
24 tuufu unu, mIshu ApunII wusu ndu fuf
Ipun pu nuf Apu nIIee tusus ku unshu IchI-
ngu fu sIn tImu cheef sIn, Apu nIIee ungIf tu-
fu ngu nu yu, wutum ApunII wuu nu mu nu
wutsI fu fI kuxI nu fu ngu, wumu fI shu kusI-
fu ngu wu. UngIf tuk sIn,
ZufuktI shchu, Apuu, ShIy kIz puf tIsh-
chu, shI yu mu fI kusIkshu,
tfu ngu nu.
5
Tyu fu sIn, Apu nIII nung wutsI fuf tsI yu-
tsIs kImu fu ngI yu.
Apu nIIeetsImu fI chI nung tsu, ungIf-
tung tsu, tfu ngu. SIy Apu nIIeem
tIp tsI fI kInu kus, sIy Apu nIIee chI nu-
kus, shIng tsu, ungIf tung tsu. Kufu-
kuuts tum utInu, nIIu fuuts tum utInu,
Apu nIIeetsImu fI chI nung tsu,
E
tfu ngI yu.

Tyu fu, tputs wuzu pun


kIz puf tsI yut ku sIn, zumum tu fu sIn nuw
muzI nu fu ngI nu. Kung kupung tuwu nguf
F

umtuf pu fI ushI fu, kIz puf kufIy tu ku un
tumu pu fI ushI fu, Apu nIIee kIs ungIf tu fu-
ngu nu. KIz puf tsI yut ku sIn,
Apuu, shIy kIz puf tIsh chu. ShI yuu-
tsI mu fI kufu kuf tu nI chu. ShI yu mu fI
kusI fu tuukshu.
7
ShI yu mun shu mbut-
kI nI yu, mungI nI kIs chu. ShIy Iyuu
kupung Istu kush, shI yuu tsI fI chI nu ku-
nI yu, ungIf tu ku nI yu. Nu mungI nI kIs-
chu, wutum Ipu fIsh wuu nuu tsI tIp tsIf
Izuu fu yumu yu nIIu wu. NImu nu fI shu
Ipu fIsh wuun pu tu tIp tsI fI ufu tu mu fI
tuu chI yu. ShumbutshIsheem nu wufI-
tu yu nIII yu. MI shut, Ipu fIsh tIp tsIf nu
shu mbutshI sheem Izuu fu yufu fu ngu nu-
yu.
8
ShIy kumI suu mbuf shI mush tIp tsI-
fee mIsh punu fu ngush IchI ngu fu sIn nu
kumuf tu fu ngu nu,
tputs, tfu ngu nu. KumIs mbuf shI mush
kumuf tu ku nu un mInII ndun tumu pu fI
ushI fu ngI yu wutum tsu sI fI tuu fu ngu nu wu.
9
MI shut, ApunII shu wusu ndu fuf
nuwuu, Yundung chu nuwuu kukI,
tfu ngu. ApunII tpu tsee kIs nupku shu-
mbutshI sheem yumbI chI yu. An tputs
ufu tu mu fI kIs tuu chI nIII nu yu. An kuk
zufukchu, wutum ApunII wuunu nuwuu
kumu nI fu ngu wu, tfu ngI yu ApunII wusu-
ndu fu fI nuwuu tsI.
10
Tyu fu, nuw shu
wusu ndu fu fIsh wuts tutunII tu yu fu fI,
ungIf tu muum zundu fu ngI nu. Itufu,
ApunII shu wusu ndu fuf nuwuu: Wuts tu,
shI fIy sh pu. Apu nIIeetsImu fI ungIf tung-
chu. Nuw ApunII tu mu nu much chu fI,
nuw shIy tumu pu fI ushIf tu mu nu. Zuwu-
nIIIsh IchI ngu fu sIn Isu soo kuk puyuk-
sIn, nuw ushI fI tu mu nu. AshI fI Apu nIIee
ungIf tung chu tInu, Isu su mu fI kuk Iyuu
mungee tsI nI p'tseekIyu. Apu nIIee kuk
kumu nI mu pun Isu soo kuk puyuk sIn,
ufu ItsIn su fu kumun ku nu yu, tfu ngI yu
ApunII wusu ndu fu fI.
AshI fI yuwuu Isus chIch shu mbutchI nIII-
nu yu unoo kumu nee nu.
Apan!! mirinishpaz ashiru wasina
nuwaam ymandarangiya yuwaa
Isus wamari kasichu anoo. Anoo
kamankuri mazinangtsa
11
KunI ndup nup ush ku fI, yusuf tuwu tu
ushI fu ngI yu.
G
NIII tu fIt shu yusuf nuw
pufu ngI nu. Tputs kupuu chu mun zufu yu-
fu kuxI nu fu ngI yu. Kupuuch shu mbuf-
shImu shchu. Tputs shu sufu, Apu nIIee
ymu ndum pun chu, mI shut ItsIn sum pun-
chu. Nut shu undu fuf put wufu tu muum
nuuku, Izuu fu kusI chI yu. Wuu nu mu ndu fI
chu yu fI nI wunI chI yu.
12
Wuch shu sumus
ushI fu kufu kuf tuf ushI fu ngI yu. Muchu-
mun shu zupun tutu yu fu ngI yu kIz puf
kufuk tumu pu fI ushI fu ngI yu. Sufoots-
shu mInoom shI tu yundum tuu fu ngI yu.
Itufu, ndu mInum tI yum tputs unoo
nuts tu muum wufI tu fu ngI yu. Uwu nu ndu fI
wuu nuu tsI sufu yusu kI yu.
13
Wutu nIf shu
tuwu pI mush kufusput xutu fu ngI yu. In
tputs wutu chu Wupu fee ymu ndum pu nI-
ApunII Ashtuchu Anu19
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1183

H
19.15 SuImo 2.9 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
I
19.1 Tuyu sI mu 10.17,
ApunII wunI chu unu 17.14 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
yu utI nI yu.
14
Wusu ndu fuf shu wuf pIch
IchI ngu shu uwush tuchI tu fu ngu nu yu.
IchI ngu fu sIn kupuu chu mun tum mbuf-
shImu shI mun zufu fu ngu nu. Mbuf shI nu-
ndu fI tum wunu sI fI mush kumuf tu fu ngu-
nu yu.
15
Uwush kuk mchIt wuwIts tumu-
pu fI ushI fu shI tu ngu fu ngI yu. Anpu tu
tsu pu fu nus shu chee IchI ngu fu kusI chI yu.
Wuu mu fI kusI yu fu, undu fu fee kuchIng-
chI yu, kIz puf wunI chI yu. Anush ApunII
wutsI yun sIt ku chu, kIzu fu nuu kup chu tu-
fIch ush tu chI yu. Ngu sumb tushuwshIsh
tumu pu fI wuzI ngu fI ushI fu Izuu fum pu tu-
fI kusI chI yu.
H

1
MI shut, wutu nI fI mun shu
sufu yundum kumI fun nuw pufu ngI,
wunu mbI nu ngI yundu muu nuw pufu ngI.
Yundu mu fI nI tuu fu ngu:
Wutu chu In kufu kuu IchI ngu foots-
tum, pfe sI den teets tum IchI ngu foots-
tum wumu fI shu kusI fI yu,
I
tfu ngI yu.
AshI fI yuwuu Isus wumu fI kusI chu
unoo kumu nee nu.
Na minootssha parangi anoo
kamanchima. Yuwaa tapazpa
tsapurunasshuchee kachingchu
anoo kamanchintspa
17
ApunII wusu ndu fuf zufI mun xIyeefu,
tsI yut ssee kumun ku, uw kuk kIz puf
kImu fu ngI yu. Yupoo IchI ngu fu, yyu fu-
fuuts tum, unoots tum muu chI fI tu IchI ngu-
fu kufu zu fu ngI yu, NuunI, ktu ngu ngInts.
TufIng sInts, tfu ngI yu.
18
Nu tuzu zuf-
tut ssu. KIz puf kufu kuuts tum wunu tsI,
komu ndun teets tum tu, sundu foots tum tu,
kupuu choots tum tu, m'chuchootstumtu,
putu fu nuuts tum wunu tsI, ush pIs kutung-
ku chus kshu mu ngu ngInts, tfu ngI yu
ApunII wusu ndu fu fI. Yuwuu ush tu chu
unoo pufu ngI nu.
19
Tyu fu, YushIng shu wutum zIf, tsu-
pu fu nus shuchput kufuk IchI ngu fu sIn,
wusu ndu fuf put tushu nee fu ngu nu. Tputs
kupuu chu mun mbu fIsh kuxIn ku unput
mI shut tIp tsIf put wufu tee nI utu sIn, shu-
nI yu fu ngu nu yu.
20
ShunIyeefsIn, wufu tu-
fu ngu nu yu. Itufu, yushI ngoo wutum zIf
putu yu fu, wIpu nu sheets tum upunII pu-
tseets tum ufkuf putu yu fu, kchI tu fI sumu-
sush kupee tu fu ngI yu. An sumus mus
kupung tumu pu fI ushI fI yu. Itufu, tuzuz
tumu pu fI ushI fu kIz puf kufu kI yu, ztu zu-
muum wunI ndu ju. Anush yushIng pu tu
wutum zIf wushu nund sumu sIsh kupee tu-
fu ngI yu. Yuwuu sumu sIsh kupee tu fu ngu
un wutuch upunII puts ufku fI utInu. Wutu-
chu tpu tsee kupung tumu pIng tu fu unu.
ApunII pu tsee kuk kupung kumu nI fu ngI-
yu. Nupux tu mu shee zupun wuyu fu ngu,
tpu tsee kupung ngI chI fu ngI yu, yutu fIt
tuyus pu tu fu ngI yu. Anoots shu yushIng pu-
tu wutum zIf wushu nund sumu sIsh kupee-
tu fu ngI yu.
21
Sheefu, tputs kupuu chu mun
kuxIn ku unu wuun pu tu much tu fI yushI-
ngoo wutum zIf wusu ndu fu fee IchI ngu-
foot ssIn puchu fu ngI yu. Much tu fI wutuch
kukush shI tu ngu fu ngu unu. Puchu yu fu,
kuchI ngee fu, yup'shu wunu tsee kutu ngu-
fu ngu nu, tuzu zuf tu fu ngu nu yu.
AshI fI yuwuu tupuz pu tsu pu fu nus shu-
chee kuchIng chu unoo kumu nee nu.
Na misha kamanchintspa yuwaa
Isus nish minam mi! masach
tputsee ishinchu anootsi
20
1
Apu nIIee wusu ndu fu fee
pufu ngI nu. KunI ndush kufu-
wu fu ngI yu. UwIsh kutee nuu wushI tun
puyu fu ngI yu. MI shut, nIIup puyu fu-
ngI tum tu wuchoo tsu push tstsu yu fu
nIIup tu muu mu.
2
Yusu fI yuuts shu putu-
yu fu, kuteen put kumu fI yu fu, kusu fu-
ngI yu. MInum mII musuch tumu nee fu
kusu chI yu. Yusu fIy wutu chu YushI ngu yu,
yuwu tum sIf tu mu su mkuum kInu fu ngu
unoo
3
wuchush kupee tu fu ngu, tumu nu-
mbu fu ngI yu. Tumu nee fu, nIIup tu yu fu,
Izuu fu tstsu fu ngI yu. YushIng shu tpu tsee
tumu ndu muum pInu su fu ngI yu. Ash tu-
chu unoo pufu ngI nu. Musuch mInum mII
tumu ndut pu tu tumu nu fu ngI yu. Musuch
ApunII Ashtuchu Anu19 , 20
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1184

D
20.4 DunIe Iu 7.9, 7.22 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
20.4 DunIe Iu 7.27 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
20.12-13 DunIe Iu 7.10 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
mII Izuu fu tutsu moo chu, yusuf YushI-
ngoo kusu chI yu nutu mu sum tu.
4
Kufu kuu wutsI fu fI zupun nuw pufu ngI-
nu. Anu mun tputs kuxI nu fu ngu nu, kufu-
kuum nu fu ngI yu Apu nIII.
D
Wutu chu tputs
Isu su mun wumIn tsI pu ku nu unu. Isu soo
kuk ItsIn su fu kumu nI fu ng sIn, Apu nIIee
kuk ItsIn suf tum puyu fu ngu sIn, Isus chI-
chee puchu fu ngu nu yu. MI shut, Isus chIch
tputs YushI ngoo wutum zIf ndu chI nu-
fu ngu nu, YushI ngoo wutum zIf tInu mu-
fI nI ndun tum chI nu fu ngu nu, YushI ngoo
wutum zIf yundu mu fI nI ngu tu fu ng tum sIn,
unu mund tum Isus chI chee puchu fu ngu nu-
yu. Wutu chu tpu tsI kufu kuum nu fu ngu
unu. ApunII unoots shu Itu yu mu fu ngu,
Isus put shu kufuk tumu pu fI ushI fu tsu pu-
fu nus shu chee kusI chI nIII nu yu, mInum mII
musuch kufu kuum tuu chI nIII nu yu.
E

5
An
wutu chu Itu yu mu shI mInum tu fI nI, ApunII
tpu tsee chtu fu Itu yu mu chu unu mu su yu.
Itufu, yushIng chIch tputs tsI pu fu ngu-
nu un ndu mus tm chI nIII nu yu. ZupIsh
musuch mInum mIIo un tushIyk chu,
unush tm chI nIII nu yu.

Itufu, tputs Ich-


tu fu tm kut ssIn, Itu yu mu shIsh mInum-
tu fI nI tmku sIn, uwshtI sIn kIs shu pu fee
tuu chI nIII nu yu, ApunII unoo tputs kIs
nup kI yu. Ash kut ssIn, tsI puts tsI mbu nu fI nI
ndu shu yuch chI nIII nu yu. Izuu fu tm kut-
ssIn, Isus put shu kufuk tumu pu fI ushI fu
tsu pu fu nus shu chee Izuu fu kusI chI nIII nu-
yu. MInum mII musuch kusI chI nIII nu yu.
Tpu tsee Istu muum tuu chI nIII nu, tpu tsee
mungu yufu mu pu neem tuu chI nIII nu yu,
upunII pu neem tuu chI nIII nu yu.
7
Sheefu, musuch mInum mII tushIy-
fum chu, YushIng shu yusuf tumu pI-
ngu muum xIy chI yu. Tumun shI shush
tushI tu nguk chu, nutu mu sum tumu ndu-
chI yu.
8
Tsu pu fu nus shu chee shu nee fu
yusuf tumu pI ngu chI yu. TumupIngukchu,
Gg shu chee tsup tputs tushu nIy chI yu.
Mugg shu cheets tum tputs tushu nIy chI-
yu. Tupu zeem shu shu nIy chInIII nu yu.
Muzuch tumu pu fI ushI fu tchI muum
pInus chI yu, zupun shu nIy chInIII nu yu.
9
ShunIyufsIn, ApunII chI chee tputs kuyu-
ngu yu fu sIn, Izuu fu Ituf pI chI nIII nu yu.
Apu nIIee yuk tu fI nI, Ifu su fI nuu Ituf pI chI-
nIII nu yu. ApunII chI chee kuchI ngu muum
zunduch pu sI nu yu. Itufu, ApunII kunI-
ndup sumu see kupeet ku chu, undu fu-
feets shu Izuu fu kusIyeefu muchIng chI yu.
10
ApunII shu YushI ngoo wuts tu mu mu fI-
shu sumu sIp kupeet chI yu. An sumus mus
kupung tumu pu fI ushI fI yu. Tuzuz tumu-
pu fI ushI fu kIz puf kufu kI yu, ztu zu muum
wunI ndu ju. Yuwu sh tum wuunu wutum-
zIf tuufu umb tum kupeet chI yu. Wuunu
upunII pu tsI fI nI ufkuf tuufu umb tum nuu-
chI yu. AshI fu chu, unush uyum tuu tI ndu
puk chI yum kunus chI nIII nu yu, ufu tu mu fI
kIyung kuchIy chInIII nu yu.
AshI fI yuwuu Isus mInum mII musuch
nIsh IshIn chu unoo kumu nee nu.
Minootssha kamanchintspa
yuwaa Apan!! tputsee mangu
ichinguru natstachu anootsi
11
Kufu kuu wutsI fu fI mInum kupu-
nguw nuw pufu ngI nu. Mbu fI shchu.
Isus kufu ku mun wutsI fuf kuxI nu fu ngu,
IchI ngu fu pus tu yu nIII yu. Tsu pu fu nus-
shu pus tu tu, kunInd shu pus tu tu, muu chI
IchI ngu fu ts putu ushIsh tu fu chu pufu ngI-
nu.
12-13
TsI puf shu IchI ngu fu tmu fu ngI-
yu. NIIuf shu tmtu, wuchIn shu tmtu,
IchI ngu fu ushI fu ngI yu. Musush tsI puf
zupun shI tu ngu fu ngI yu. KunIz shu tputs
zupun tum shI tu ngu fu ngI yu. TsI puf shu
IchI ngu fu tmu fu ngI yu. Tmeef sIn, Isus-
shu tpu tsee tuxIykeefu, tususeefu, tpu-
tsee mung' nuts tu fu ngI yu. KIfu kuuts shu
zupun tuwuteefu, unush tpu tsee tu fush
nuts tu yu fu, kumu nI fu ngI yu. Wuu nu mund-
tu fI chu yu fI nI wunee fu ngI yu.
F
Sheefu,
kIfu kush mInush nuts tu fu ngI yu yuwush
Apu nIIee tIp tsIf sufu yundu fu ngu unshu.
14-15
Sheefu, sufuu Apu nIIIsh wIf ku fI
nuchu ngu yu fu, nux poo yu fu, sumu sIp
kupee tu fu ngI yu tpu tseetsI. TsI puf tmu-
ApunII Ashtuchu Anu20
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1185

D
21.2 Is ysu 61.10 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
21.3 Ese kI ye Iu 37.27 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
21.4 Is ysu 25.8 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
21. Is ysu 55.1 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
fu ngu nu unoo IchI ngu fu sumu sIp kupee-
tu fu ngI yu. Tputs ndu yusuf tsI pu muum
tsI pu tseets tum Izuu fu kupee tu fu ngI yu.
An sumus kupung mus tumu pu fI ushI fu
tuu fI yu. An wutu chu tsI puts tsI mbu nu fI-
nI utu shI nu, wunee shIsh ufu tu mu shI.
AshI fI yuwuu ApunII tpu tsee mung'
IchI ngu fu nuts tu chu unoo kumu nee nu.
Nuw yuwaa Isuschichi urutamari
taachin!!ina anoo kamanchintspa
21
1
Tsu pu fu nu see kunee sIch nuw
pufu ngI, kunI nduuts tum kunee-
sIch pufu ngI nu, wutum sIfu puch tsu pu-
fu nus pus tu fu ngu wu. Tsu pu fu nu sush
mus kupu ngu mush ndun chu, mus ts pu-
yu nIII yu.
2
ApunII yuk tu fI nI kunI ndup
kufu wu tu fu ushI fu ngI yu. An wutuch
Ifu su fIn kunees chI. KIz puf wunu sI fI
nuw pufu ngI nu. Tputs kIzuu yumuk chu,
kIz shu ufu kIz puf wunu sIf yuf tu fI yu un
tumu pu fI ushI fu wunu sI fImshee nuw
pufu ngI nu.
D

3
Anoo pufu ngu fI, tsI yu tsIs
kufu ku nung wutsI fu fI kIz puf kImu fu ngI-
yu, MuzI nung tsu: nut shu ApunII tputs pu-
tu tuu chI yu, tfu ngu. An tputs ufu tu mu fI
Apu nIIeem tIp tsIf tuu chI nIII nu yu. ApunII
wuun pu tu tIp tsIf Ipu nu fu ufu tuu chI yu.
Apu nIIeetsImu fI shu chI nu chI nIII nu-
yu.
E

4
SufIs ndun shu pu fee.
F
TsI puts tum
ndun shu pu fee. KIyung kuchIy shIsh tum
ndun shu pu fee. Tunu muum ndun tum tu.
Tuu fu shI nI sIfu puch Izuu fu pus tu mchu,
wutum IchI ngu fu nu kunee sIch tuu fu wu,
ApunII wusu ndu fuf, tfu ngI yu.
5
Anu mun shu Isus wuunu tsI yu tu fu-
ngI yu. Wupu fI mun wutsI fuf kuxI nee fu
tsI yu tu fu ngI yu,
MuzI nung tsu: muu chI IchI ngu fu
kunees cheem tInu chI mu, tfu ngI-
yu. Tyu fu, nuwuuts shu: Nuwuu kukI
yundung chu, wutum zuf kI nu wu. Nuwu-
mu nu fI kukI mungIch tutu muum wufI tu-
kI yu, tfu ngI yu.

ApufI tpu tsee tupu chI-


ndu muum chI nu fu ngu unoo IchI ngu fu
mus Iwup chI nu nuwu, wutum nuwuu nI
chtu fu ngI nu wu. Nuw ufu tu fI tuu fu ngI-
nu. SIf tufI tuu fu ngu fI, nu wundu fI-
tum tuu kI nu, ufu tu mu fI tum tuu chI nu
nuwu yu, ttu ndu tnII chu. Tputs zund ku,
ndu ngut ku, nuwuu nu shu tu fush sheem
ufu tu mush punu chI mu. SuchIs tumu pu fI
ushI fu Apu nIII nguz tmu fu kus, nuw shu
sIyuu Istu ku fI, uyum tuu tI sIyuum pIsh tu-
chee ju Apu nIIee mu.
G

7
Tputs yutu fIt shI-
shee Izuu fu kusIk chu, wunu sI fI fI tuuk-
chu, nuw shu Izuu fu Istu chI mu. Uwshu
nuwuu Apuf tu nu tchI yu, nuw shu
tpu tsee Ipuf tu nu tchI nu, ttu ndu tnII-
chu.
8
Itufu, tputs nuwuu puzI ku, nuwuu
kukI ndu mungoon ku, yutu fIt tuu muum
chI nu ku, wupuch tuuku, Imbu nguf tu ku,
wIshu noom kInu ku, upunII pu tsee chI-
nu ku, wuyu ngI chI fIf tuuku, yuw tputs
unpu nI fI tuuku un IchI ngu fu sumu sIp
nuu chI nIII nu yu. An sumus mus tumu pu-
fI ushI fu kupung tuu fI yu. Ztu zu muum
ndun chu uyum tuu tI yu. An wutu chu
tsI puts tsI mbu nu fI nI utu shI nu, tI unoo
yundunII chu,
tfu ngI yu Isusu nuwuu tsI.
9
Anu mun shu ApunII wusu ndu fuf
nuwush kusu fu ngI yu. Wusu ndu fuf
wutuch sIf ApunII mngu wu fI tpu tsee
wunI muum puyu fu ngu unu. Nuwush
kusee fu, nuwuuts shu: Isu soo yuk tu fI nI
ymu ndu chInII pu, tfu ngu. Anush Isus
tIp tsIf ufu tu mu fI Isus pu tu wushu nund
tuu chI nIII nu yu. Tputs kIzuu yumu yu fu,
ufu wIzunII put tuuku un tumu pu fI ushI fu
ufu wushu nund Isus pu tu tuu chI nIII nu-
yu yuk tu shu. Isu soo yuk tu fI nI wunu sI-
fImshI fI nI IchI ngu fu ymu ndu chInII pu,
tfu ngI yu.
10
MIfu nIsh puz ushI fu nuwuu
kunI yumu fu ngI yu. MuchI mun kIz puf
wuf nuwuu much tu fu ngI yu. Anush kunI-
ndup shu nupu fu ngu fI, Apu nIIee yuk tu fI nI
pufu ngI. KunI ndup kufu wu tun ushI fu-
ngI yu. ApunII wuunu zungu nI fu ngI yu.
Kunee sIch yukut sufu Ifu su fIn tum chu.
ApunII Ashtuchu Anu20 , 21
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1186

H
21.18-21 Is ysu 54.11-12 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
I
21.23 Is ysu 60.19
tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
11
ApunII wuu nuu tsI ungIf tu muum tInu-
fu ngI yu wunu sI fee wu. 'SIneefungIyu.
WIch wunu sI fI mush tumu pu fI ushI-
fu kufu kuf tuf ushI fu ngI yu. Mbu fush
IspIng tumu pu fI ushI fu 'sIneefungIyu.
12
Tundu pu nuz kupung Izuu fu Ituf pI fu-
ngI yu. Iwuf chu. Itufu, wushI tu ngu shI 12
tuu fu ngI yu. Anush wushI tu ngu shI nung
ApunII wusu ndu fuf 12 ksu tu fu ngu nu yu.
WushI tu ngush shu IchI ngu fu sufoo nu fu-
ngI yu. Sufu 12 tuu fu ngI yu. Suf wutu tum
Utu shuch zItu mI nu fI nI 12 tuufu unu.
13
Zuf yuku umb tuchIp wushI tu ngush
tuu fu ngI yu. Zuf puku umb tuch pu tum
wushI tu ngush tuu fu ngI yu. Zuf puwu chI-
ngu fu umb tuch pu tum wushI tu ngush
tuu fu ngI yu. Afu ngeem tum zuf puwu chI-
ngu fu umb tum tuch pu tum wushI tu ngush
tuu fu ngI yu.
14
Tundu pu nuz shu putumb-
chI mun Iwuz 12 tumu fu ngI yu. Putu mbIch
IchI ngu fu tum sufoo nu fu ngI yu. Sufu 12
tuu fu ng tum tu. Suf wutu chu Isusu tuyus-
pu tum pu nI fI nI, Apu nIIee Opee ju fI nI kuk
Ich tu fu kumu nI fu ngu nu unchu.
15
Anu mun shut, ApunII shu wusu ndu-
fuf: Yukut tuchee nI, tfu ngI yu. YusIn
tumu pu fI ushI fu tch shI sheem puyu fu-
ngI yu. Itufu, ofpu tu yufIm tInum chu.
Anpu tu yuk tuu tuuch, tundu pu nu zeets-
tum tuuch, wushI tu ngu sheets tum tuuch
ushI fu ngI yu.
1
Tcheefu, wuzu fu nI fI nI
wumu nI fIn put tutsu moo fu ngI yu. Iwu fI nI
wutu tum shI tu ngu fu ngI yu. 2200 kIIo-
me to foo tchI fu ngI yu.
17
Sheefu, tundu-
pu nu zee tcheefu, wu fI nI 70 metof
shI tu ngu fu ngI yu. ApunII wusu ndu fuf
meto foo puyu fu ngu, Itufu Iy meto fo fI nI
tumu pu fI ushI fI tum unput tutsu moo fu
puyu fu ngI yu.
18
Yukut shu ofput tInu fu-
ngI yu IchI ngu fu. Itufu, IspIng tumu pu fI
ushI fu wIfI wIf tuf ushI fu ngI yu. Tundu pu-
nuz shu putu mbIch put, JspI sufu unput
ApunII tInu fu ngI yu.
19
Itufu, tundu pu-
nu zIsh wunts shu putu mbIch nIII tu fI
tumu fu ngI yu. An putu mbIch IchI ngu fu
kIz puf wunu sI fI mun chu, kufu kuf tu ngut
ushI fu ngu nu yu. Ich tu fu putumb chee
mbuf shImu shI, JspI sufu wuyu fu ngI yu.
Anu mun Iwuz putumb chee kuwu mbu nu-
mIsh, sup fu sufu wuyu fu ngI yu. Anu mun
Iwuz putumb chee uchImu fI kuwu mbu-
nu, kfsI ton sufu wuyu fu ngI yu. Anu mun
Iwuz putumb chee kumuch pu, IsmI ff-
tu sufu wuyu fu ngI yu.
20
Anu mun Iwuz
putumb chee pufumshI, Suf nIk sufu
wuyu fu ngI yu. Anu mun Iwuz putumb chee
chu mbee pI mush, Kof nu fI nI sufu wuyu-
fu ngI yu. Anu mun Iwuz putumb chee chu-
mI fu mush, Kf s fI tu sufu wuyu fu ngI yu.
Anu mun Iwuz putumb chee kuwu mbu nu-
mush, pIff sufu wuyu fu ngI yu. Anu mun
Iwuz putumb chee chu mI fumu sh tum,
tupsI yu sufu wuyu fu ngI yu. Anu mun
Iwuz kuwu mbu nu tum, Kufso-pufsu sufu
wuyu fu ngI yu. Anu mun Iwuz putumb chee
muwu zI mush, Jusndu sufu wuyu fu ngI-
yu. Anu mun Iwuz putumb chee kIz puf
kuwu mbu nu, Amuts tu sufu wuyu fu ngI yu.
21
Wuchoom shu puzut wuzI fu mumchI-
fI tumu pu fI ushI fu 12 wuyu fu ngI yu.
MInum shu wuch unu mu sh tum wuyut,
mInoom shu wuch unu mu sh tum wuyut,
wuyut, ushI fu ngI yu. AshI fu ngu, unu nu-
ndu fI 12 wuyu fu ngI yu wuchoo mu. Ngoo-
tseem shu IchI ngu fu ofput tInu fu ngI yu.
An uf ndu muu chItput sImu, ofoo nu ndu-
fI kIz puf wunu sI fI mu nu. IspIng tumu pu fI
ushI fu ngu 'sIneefungItumtu.
H
22
Itufu, Ifu su fI nush kunees chI shu
Apu nIIee pung' shu nIy muum pungu see
wuyu fu ngu nu unu mush ndun chu. Wutum
ApunII wuunu unush Izuu fI shut tuu chu-
wu. An wutu chu ApunII tuuf shI. ApunII
kIz pu fI tuu tuuku, ushI fI tuu wuun pu tu
tIp tsIf unush tuu chI yu. ApunII Opee ju fI-
nI, Isusu unshu tum tIp tsIf put tuu chI yu.
23
'SIneemuum kus chI fI tumu pu fI ushI fu
ApunII wuunu 'sInIchIyu.
I
Isus 'sIntumchu.
AshI fI yu, zufI mungu tuu chI yu, tsup
ushI fI tum tu.
24
Tsu pu fu nu sush IchI ngu fu
tuwu sI nI chI yu. Tputs IchI ngu fu Ifu su-
fI nu mun 'sIneemufInI tuu chI nIII nu yu.
ApunII Ashtuchu Anu21
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1187

J
21.24 Is ysu 60.3 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
K
21.25-2 Is ysu 60.11 tsI yu tsIs
nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
D
22.2 SuImo 46.4 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
E
22.1-2 Is ysu 44.4 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
F
22.5 Is ysu 60.19 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
G
22.5 DunIe Iu 7.18 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
Kufuk shu IchI ngu fu sIn Ifu su fI nup kustu
kustu ush chI nIII nu yu.
J
Ifu su fI nu mun
wIz puf tuu chI nIII nu yu. AshI fu chu, wuu-
nuu wunu sI fImshI fI nI Ifu su fI nush wuyut
wuyut ush chI nIII nu yu.
25
WushI tu ngush-
shu shtu ndu muum ndun chu. Kus chI fI
ufu tuwu tum tuu chI yu. Ayum tuu tI ndu
shtu ndu chI yu, wutum tupee muum ndu-
nI wu.
2
Tsu pu fu nus shuch tputs wuu-
nuu tsI ufkI fI Ifu su fI nup wuyu wu yuw
ush chI nIII nu yu. Wunu sI fImshee kIs ufu
wuyu chI nIII nu yu.
K

27
Itufu, yutu fIt shIsh
Ifu su fI nush ndu mInum tI yum pshtu chI yu.
Tuyu tu fI tu muum ndun shu pu fee. Tputs
muntsIf tuu fu ngu nu un ndu shu pshtu chI-
nIII nu yu. Wuyu ngI chI fIf tputs ndun tum
pshtu chI nIII nu yu. Itufu, tputs sufu ApunII
wuunu wIf ku fIsh yundu fu ngu unnu ndu-
fI tu Ifu su fI nush pshtu chI nIII nu yu. Uw
sufuu yundum chu.
Yuwuu ApunII ush tu chu unoo nuwuum
ymu ndu fu ngI yu.
22
1
Anu mun shu, ApunII wusu ndu-
fuf nuwuu mInoots shu ymu-
ndu fu ngI yu. Kungoo tuu fu shImu shI
nuwuu ymu ndu fu ngI yu. Kung kIz puf
wIfI nu ndu fI nuun tuf ushI fu ngI yu. TIp tsIf
kchI tu muum wuyu fu ngI yu. Apu nIIush
wutsI fuf shI tu ngu fu ngI yu. ApunII Opee-
ju fI nI unshu tum Wupu fI mun wutsI fuf
kuxI nee fu, unush kung shI tu ngu fu ngI yu.
2
Anush kung shI tu ngee fu,
D
ngoo tsIsh
kupung Ipu su nu ndu fI nuun tuf ushI fu ngI-
yu. Kungu mun shu wIng' yusIn tutsum-
muu nuw pufu ngI. NIngIch wutu ndu fum
tuufu, ufu chIch wutu ndu fum tuufu ushI-
fu ngI yu. Wunus tuu fu shI mush yusI fu ngI-
yu. IchI ngu fu tsup yusI fu ngI yu. Wunus
12 tuu fI yu kutung tsee mu. Mushuf shu
IfI mI yuum tuu fI yu.
E
Tsu pu fu nus shuch
tputs ndu shu yusuf kIyung kuchIy chInIII-
nu yu.
3
Anush Ifu su fI nush yutu fIt shIsh
wunI ndu ju, ndu puk chI yum tuu chI yu.
Apu nIII mu fI wumu fI kufu kuum tuu chI yu.
ApunII Opee ju fI nI wuunu ush tuch tum tu-
yu. Sheefu, wuunu tIp tsIf Apu nIIeetsImu-
fI shu chI nu chI nIII nu yu.
4
Apu nIIee wuch
pung chI nIII nu yu. Apu nIIeets shu sufu chu-
fu mun yundu chI yu.
5
Tup ndun chu, psuu-
nu ndun tum chu. ApunII wuunu tuwu sI-
neeku,

muyuu mu ju numbu fI nuu tIfooch?


Zuf shu mungu tum tuu chI yu.
F
Ash ku chu,
ApunII shu tIp tsIf kufuk tumu pu fI ushI fu
tuu chI nIII nu yu.
G
ApunII ush tu chu unoo pufu ngI nu.
ApunII wusu ndu fuf nuwuum ymu ndu fu-
ngu ushI fu ngI yu.
AshI fI yuwuu Isus chIch Apu nIIush ufu-
tu mu fI tchI nIII nu unoo kumu nee nu.

Anu mun shu ApunII wusu ndu fuf


nuwu put tsI yu tu fu ngI yu. IchI ngu fu
yuwuu pufu ngIsh, yuwuu muzI nu fu ngIsh
un zufu mu mI shchu. Anoo tsI mu fI k'kuz
mungoo nu muum wufI tu fI yu, tfu ngI yu.
ApunII Iychu kufu ku fI nI. Uwshu wuun-
pu tu wunI wuu nuu tsI kumu nI pu nI mungu
p'tseeku, nuwuu kumu nI muum zungu nI-
fu ngI yu. Nuw tpu tsI fI wusI nu yusu pu nu
tu nuwuu zungu nI fu ngu, nuw shu sIyuu
kumu nI fu ngI nu. AshI fI yu, nu yusu yu-
ntsu yuwuu ApunII mus ush chu unoo tsI,
tfu ngI yu ApunII wusu ndu fu fI.
7
Zufku utIyu, wutum Isus wuunu utuwu,
MuzI nung tsu: mus sI fI tum kus chI mu,
tchu. Nu shIy kIfu ku fee tsI IchI ngu fu
yunduk chush, tpu tsI fee tsI kumu nI muum
zungu nIng chu. Tputs unoo k'kuz muzI-
nuk chu sIn, puyuk chu sIn, kIs shu pu fee tuu-
chI nIII nu yu. ApufI kIs shu pu fee nup chI yu,
ttu ndu tnII chu, tfu ngI yu Isusu.
8
AshI fI yu, nuwuu nu pufu ngu fI, muzI nu-
fu ngu fI, unoo IchI ngu fu sIyuum yundu kI-
nu. IchI ngu fu pufu ngu fI, nuwuu ymu-
ndu muum Iwu pu fum chu, nuw shu Apu-
nIIush wusu ndu fuf wuts tutunIItuyufu fI,
ungIftumuum zundufungInu.
9
Itufu,
ApunII shu wusu ndu fuf nuwuu: Wuts tu,
ApunII Ashtuchu Anu21 , 22
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.
1188

H
22.13 Is ysu 44.6 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu tuu fI tum tu.
I
22.17 Is ysu 55.1 tsI yu tsIs nIptu
tutsu moo fu tuu fI tum tu.
J
22.18-19 Tuyu sI mu 4.2, 12.32 tsI yu tsIs nIptu tutsu moo fu
tuu fI tum tu.
shI fIy sh pu. Nuw ApunII tu mu nu much-
chu fI, nuw shIy tumu pu fI ushI fI tu mu-
nu. Zuwu nIIIsh IchI ngu fu sIn Isu soo kuk
puyu ku nu, nuw ushI fI tu mu nu. Nuw
Apu nIIeetsImu fI kuk kumun kI tu mu nu.
Yundu fu ngIsh unoo nuw puyu muum
wufI tuk tu mu nu. Apu nIIee nuw kufu kuf-
tu nu. AshI fI Apu nIIee ungIf tung chu tInu,
tfu ngI yu.
10
Nuw shu uyu, tfu ngI nu.
Tyu fu fI, uwshu nuwuu: ShIy shu yuwuu
yundukchIsh unoo kumup shI fInII pu,
k'kuzee Izu pu neeng chu. ApunII zup shtu-
chee ju, ndu. Mus ush chI yu, tfu ngI yu.
11
Tputs yutu fIt shI shpu nI fI tuuku un ufu
yutu fIt tuu chI nIII nu yu. Yuw tputs Apu-
nIIee kuk ngut ku un ufu ngu tu mu pu nI fI
tuu chI nIII nu yu. Itufu, yuw tputs tsu su fI
tuuku un ufu tsu su fI tuuch pu. Yuw tputs
Apu nIIeem tIp tsI fI kInu ku un ufu Apu-
nIIeetsImu fI chI nuch pu utInu, tfu ngI yu
ApunII wusu ndu fu fI.
12
Isus shu wuunu, tfu ngI yu,
Kus ku chu fI, tpu tsI fee tsI tu fush
nuts tu yu fu fI, Istu chI mu. Nuwuu nu
yusu chI nu tpu tsI fee tsI. Wunu sI fI nuu-
fI yu tuuku ufu ngI nu shu Istu chI nu,
tuwu pukpu zI ush tu chI nu.
13
Nuw ufu-
tu fI tuu fu ngI nu. SIf tumu ufu tu fI tum
nuw tuu fu ngI, nu wundu fI tum tuukI,
ufu tu mu fI tum tuu chI nu nuwu. Nuw
Ich tu ku chu fI tuu fu ngu fI, nu ushI fI tum
ufu tu mu fI tum nuw tuu chI nu,
H
tfu ngI yu Isusu.
14
Tputs Isu sush yutu fIt shI shI fI nee tsI
tuchI ngu chu, ApunII shu unoo tputs kIs
nup kI yu. MInII ndun shu pu fee, wumu fI
kchum puz ushI fu tuu chI yu. Ash ku chu,
Apu nIIush yuk tu fI nI pshtu chI yu. Wunu see
ufu tu mu shI kIs kutung chI tum tu yu.
15
Itufu,
tputs yutu fIt chu, wIshu noom kInu ku,
Imbu nguf tu ku, wup chuum kInu ku, upunII-
pu tsee chI nu ku, ngIch ku, wuyu ngI chI fIf
tuuku, yuw unpu nI fI tuuku un IchI ngu fu
ndu pshtu muum wufI tu fI yu.
1
Isus wuunu nuwuu, tfu ngI yu,
Nuwuu nu Apu fee tsI wusu ndu fu fI
zungu nI fu ngI nu. Tpu tsI fee tsI IchI ngu-
fu yusu pu nu utufI, zungu nI fu ngI nu.
Nuw DupI yu fIn chIch tu nu. DupI yu fIn
tumu fu ng pu fI ushI fI tum nuw kIz puf
kufu kuum kInu chI mu. IfunII tumu tuf-
pu fI ushI fu tsu ngu chee wumu fI kusI fu,
nuw ushI fI tum tpu tsI fee tsI kusI fI nu,
tfu ngI yu Isusu.
17
AshI fu chu, ApunII WunI: MIkeefush
nuung chu, tchu Isu soo tsI. Iyshu Isus
tIp tsIf IchI ngu fu nI: MIkeefush kusung-
chu, utI tu mu nI yu. ShIy nee kIfu kuu
nuts tu yu fush, mungee tsIsh p'tseeyufush,
Isu soots shu: MIkee fu kusung chu, tng-
tum chu. Nuw shu sIyuu utu shI nu, Isu sush
kumu ngung tsu utu shI nu. Zund kus, ndu
ngut kus, Isus shu sIyuum tu fu shee
ufu tu mush punu chI yu. SuchIs tumu pu fI
ushI fu Apu nIII nguz tmu fu kus, Isus shu
sIyuu Istu ku, uyum tuu tI sIyuum pIsh tu-
chee ju Apu nIIee mu,
I
nuw sIyuu utu shI nu.
18
MI shut, nuw sIyuu tchInts pu, nee
kIfu kuu nuts tu yu fus, kukoo muzI nu yu fus,
mungoo nung tsu. Nee kuk yun kI nuu fee su,
ApunII shu sIyuu wunee shee yundu fu ngI
unoo sIyush wuyu chI yu kIz puf wunI muu-
mu.
19
Nee kIfu kuu k'kuz kupeet ku chus,
ApunII shu sIyuuts tum kupeet chI yu. Ndu shu
Apu nIIee yuk tu fI nI pungut ssu, ndun tum
wunu see ufu tu mu shI kutu ngut ssu. AshI fu-
chu, unufI k'kuz puyung tsu utu shI nu.
J
20
Isus wuunu nee IchI ngu fu kumu nI-
fu ngu, Iyuuts shu: Zufukchu, mus sI fI tum
kus chI mu, zup shtu chee zI, tchu. Iyshu
Isus put tsI yut ku nI, Isu soo, mus sI fI tu-
nuu fI kus ku chush, mungI nI ksu chpu-
fI nI yu, wutum shI yuu kufu kuf tu nI chu,
utI nI yu Iy Isus chI chI nI.
21
Isus sIyuu IchI ngu fu Istu chI yu,
mungee ts Is ksu tuch pu fee.
]Nuw WungI yuwuu ApunII ush tu chu
unoo sIyuum yundu yu nu. Wutum chu
tsI yuts sI, unufI chI nung tsu, zuwu nIIee.
Wup pu fee.|
ApunII Ashtuchu unu22
Las Escrituras en Kandozi del Per, 1ra ed. 2010, Liga Bblica Internacional y Wycliffe Bible Translators Inc.

También podría gustarte