EL NUEVO TESTAMENTO

de Nuestro Seor Jesucristo

en el mazateco de Huautla

Xon-le Nina xi tatse Jesucristo

La Liga Bblica
Las Sagradas Escrituras para Todos

El Nuevo Testamento
en el Mazateco de Huautla

Sociedad Bblica Americana 5C primera edicin 1960 [mau]

La Liga Bblica 5C segunda impresin 1986
La Liga Bblica 2M tercera impresin 1993
La Liga Bblica versin electrnica 2009
Publicado por

La Liga Bblica 1986, 1993, 2009

Se permite copiar, distribuir y comunicar pblicamente esta obra bajo las

siguientes condiciones:
Reconocimiento. Reconozca a la Liga Bblica los derechos que tiene en
la impresin o distribucin de esta obra, deslindndola de responsabilidad
alguna por cualquier uso que se le de a la presente publicacin.
No comercial. No puede utilizar esta obra para fines lucrativos.
Sin obras modificadas. No se puede alterar, transformar o generar una
obra a partir de sta.

ndice
San Mateo................................................................................1
San Marcos............................................................................60
San Lucas...............................................................................98
San Juan..............................................................................160
Hechos de los Apstoles.......................................................205
Romanos..............................................................................266
1 Corintios...........................................................................293
2 Corintios...........................................................................318
Glatas.................................................................................335
Efesios..................................................................................344
Filipenses.............................................................................353
Colosenses............................................................................360
1 Tesalonicenses..................................................................366
2 Tesalonicenses..................................................................372
1 Timoteo............................................................................376
2 Timoteo............................................................................384
Tito......................................................................................389
Filemn................................................................................393
Hebreos................................................................................395
Santiago...............................................................................414
1 Pedro................................................................................421
2 Pedro................................................................................428
1 Juan..................................................................................433
2 Juan..................................................................................440
3 Juan..................................................................................442
Judas...................................................................................444
Apocalipsis...........................................................................446

Aclaraciones
Se hace necesaria una breve explicacin de la ortografa empleada en
esta traduccin del Nuevo Testamento al idioma mazateco.
El sonido que se indica por el smbolo es el que se oye en la palabra
no mecate, pero no en la palabra no ao; y en la palabra nio
sus dientes, pero no en la palabra nio estrella. Entre vocales este
sonido se encuentra en palabras como jee jilote.
La diferencia entre los sonidos s y x es la que se encuentra en el cambio
de significado entre las palabras sa luna y xa trabajo, y entre scale
est loco y xcale sus calzones.
La diferencia entre los sonidos ch y ch es la que se encuentra en el
cambio de significado entre las palabras choa seal y choa plato, y
entre choa guacamaya y choa pedazos.
El smbolo j se encuentra entre vocales como en la palabra liji pasto.
Junto a una consonante, j representa el sonido que se oye en la palabra
jno tecolote, tji redondo o jti pescado, pero no en ti muchacho.
Los nmeros , , , significan los tonos musicales con que se
pronuncian las palabras. El nmero es tono alto como en xa trabajo;
es tono semi-alto como en xo clavo; es tono semi-bajo como en
xa tigre; y es tono bajo como en xon papel. Otros ejemplos son:
mena nosotros (todos) queremos, meli t quieres, mena yo
quiero, y mele l quiere.

Ennta xi tatse Cristo

josin Mateo quisqui
Acaz nai-le Ezequas. 10 Ezequas
nai-le Manass, coa Manass
nai-le Amn, coa Amn nai-le
Josas. 11 Josas nai-le Jeconas
cao ntse, cia nca quichani ya
Babilonia. 12 Xi coanscan-ni nca
quichani ya Babilonia, Jeconas
nai-le Salatiel coan, coa Salatiel
nai-le Zorobabel. 13 Zorobabel
nai-le Abiud, coa Abiud nai-le
Eliaquim, coa Eliaquim naile Azor. 14 Azor nai-le Sadoc,
coa Sadoc nai-le Aquim, coa
Aquim nai-le Eliud. 15 Eliud
nai-le Eleazar, coa Eleazar
nai-le Matn, coa Matn naile Jacob. 16 Jacob nai-le Jos,
xin-le Mara xi quitsin-le Jess
xi Cristo tsacin. 17 Coa-sin
ncatsi chotajchinca-le santa
Abraham santa David, teo jco
ma-ni, coa santa David santa
nca quichani ya Babilonia,
teo jco ma-ni, coa cia nca
quichani ya Babilonia santa
Cristo, teo jco ma-ni.

Janain-le chotajchinca-le
Jess
(Lc. 3:23-28)

Je libro xi chotajchinca-le

Jesucristo, nti-le David, coa
nti-le Abraham.
2 Abraham nai-le Isaac, coa
Isaac nai-le Jacob, coa Jacob
nai-le Jud cao ntse. 3 Jud cao
chjon-le xi Tamar mi, xi nai
xi na-le Fares cao Zara, coa
Fares nai-le Esrom, coa Esrom
nai-le Aram. 4 Aram nai-le
Aminadab, coa Aminadab naile Naasn, coa Naasn nai-le
Salmn. 5 Salmn cao chjon-le
xi Rahab mi, xi nai xi na-le
Booz, coa Booz cao chjon-le xi
Rut mi, xi nai xi na-le Obed,
coa Obed nai-le Isa. 6 Isa naile David xi chotatitjon coan,
coa je chotatitjon David cao
je xi chjon-le Uras, xi nai xi
na-le Salomn. 7 Salomn naile Roboam, coa Roboam nai-le
Abas, coa Abas nai-le Asa.
8 Asa nai-le Josafat, coa Josafat
nai-le Joram, coa Joram naile Uzas. 9 Uzas nai-le Jotam,
coa Jotam nai-le Acaz, coa

Jo-sin quitsin Jess

18Cia

(Lc. 2:1-7)

nca quitsin Jesucristo

coi coan: Mara xi na-

San Mateo1,2
le tjinion-le cjoachicon
cao Jos. Cia nca cje
vatiocao-jin xincjin, Mara
coansjai-le nca ya nti xi
tse Espritu Santo. 19 Coa nca
chotacjoaquixi Jos xin-le,
licoi coanme-le nca tsjoale cjoasoa Mara. Coanmecon
nca toma quitsjion. 20 Coa
nca tisicjaaitsjen je cjoavi, coe-ni ancje-le Nai-na
coantsen-nile ya nija-le.
Quitso: Jos nti-le David, li
jcon-jin nca chjoai Mara,
chjon-li, nca je xi coa-sin
ya tse Espritu Santo ni. 21 Coa
jnco nti coe xi Jess coin-lai
janain-le, nca je coasjentjai
naxinanta-le xi tatse je-le.
22 Ncayije je-vi coacoan jmeni nca coa-sin coitjoson-sini
xi quitso Nai-na xi totatse
chota xi quinchjaya xi tatse.
Coi quitso: 23 Coe-ni je
chjontsje-vi coa nti, coa cia
coe, coa Emanuel coitso-le
janain-le, je janain xi tso-ni:
Nina tijnacao-na. 24 Cia nca
jaa-le Jos, coaquisin jo-sin
tsacene-le ancje-le Naina, coa quiscoe-ni chjon-le.
25 Lijme xi tonqui-ni quisin
santa nca tsace ntitjon-le.
Coa Jess quitso-le janain-le.

Chotachjine jaai
quexcon Jess

Cia nca quitsin Jess

ya Beln tse Judea, cia
nihjin-le chotatitjon Herodes,
coe-ni jaai ya Jerusaln
chotachjine, xi jinhoani ja tjo-ni tsoi. 2 Quitso:

Ja tijna je chotatitjon-le
chota judos xi quitsin. Nca
je nio-le jecayai-jin ja
nca tjo-ni tsoi, coa cjoaai
yaxcon-nijin nca je. 3 Cia nca
quinhoe je-vi je chotatitjon
Herodes quitsacjon, coa-ti
ncayije chota Jerusaln. 4 Coa
quinchjamaa-le ncatsi
namititjon cao scribano xi
tse naxinanta, quitsinanquile ja-ni quitsin-ni je Cristo.
5 Coa je quitso-le: Ya Beln
tse Judea, nca coa-sin tjita
xon xi totatse je xi quinchja
ya tatse Nina. 6 Ji Beln,
nanqui-le Jud, ali tojo
nti-jin jajin-le chotatitjon
xi tse Jud. Ya coitjojinnili jnco xi coatexoma
naxinanta-na Israel.
7 Cia Herodes quinchjamale je chotachjine-ve.
Nion quitsinanqui-le
jme nihjin coantsen je
nio. 8 Coa quisicasen
chota-ve ya Beln, quitso:
Tanquin quitsomao yajan,
coa nion-la chonanquio
xi tatse nti-ve. Cia nca
coansjai-no, ticjinhoe-nao,
jme-ni nca coa-ti cjoi-sinia
an nca scoexcoan. 9 Cia nca
jequinhoe-le chotatitjonve, qui. Coe-ni je nio xi
tsave ya ja nca tjo-ni tsoi,
coa-sin quititjon-le nca je
jo santa nca jicho ya ja
tijna nti-ve, ya tsacasenson.
10 Coa nca tsave je nio-ve,
ali tocoa cji tsjoa coanle. 11 Jaasen ya ntia, tsave
je nti-ve cao Mara je na-le,

San Mateo2,3

coa tsaquinchaxconchintale tsavexcon. Quiscoainqui

tsojmi-le xi chji,
quitsjoacjoatjao-le oro cao
xoncosja cao xichaxi xi
nasca njen. 12 Ya nija-le
coatsacinya-le xcon tsa tiya
coaicon-nile Herodes. Xin ntia
jaa nca qui-ni nanqui-le.

Quinicen xi ntixin
13Cia

(Lc. 2:39-40)

nca jequi-ni nca je,

coe-ni je ancje-le Nai-na
coantsen-nile ya nija-le Jos,
quitso: Tisotjain, chjoai je
nti-ve cao na-le, coa tiyoi
ya Egipto. Tijnai ya-ve santa
cia nca an xi coaxin-le, nca
coicoan nca Herodes coasjai
je nti-ve tsa sicen. 14 Coa
Jos jaa-le, quiscoe nti-ve cao
na-le nca nitjen, qui ya Egipto.
15 Ya tsacejna santa nca cen
Herodes, jme-ni nca coitjosonsini je xi quitso je Nai-na xi
totatse chota xi quinchjaya
xi tatse, quitso: Nanqui
Egipto quinchja-le nti-na.
16 Cia nca Herodes tsave nca
tsavechicon je chotachjineve, ali coacji jti coan-le.
Tsacene nca quinicen ncatsi
ntixin xi jao no tjin-le, coa
xi nquisa nti-sa xi quise ya
Beln cao ncatsi xi quise
ntai-le naxinanta-ve, jo
cjoan tjin nihjin xi coa-sin
quitsoya-le je chotachjineve. 17 Cia coa-sin jitjoson
je xi coaquitso xi totatse
Jeremas, xi quinchjaya
tatse Nina: 18 Nion tse

cjoafao quinoya-le ya nte

Ram, quisquintia jaatsele Raquel xi squintatain
xti-le. Licoi coanme-le nca
quinijecon, nca isi titjioni. 19 Cia nca jecen Herodes,
coe-ni je ancje-le Nai-na
coantsen-nile ya nija-le
Jos ya nte Egipto. 20 Quitso:
Tisotjain, chjoai je nti-ve
cao na-le, coa tin nanqui
Israel. Jecen je xi coa-sin
me-le nca sicen nti-vi.
21 Cia tsaquisotjen. Quiscoe
je nti cao na-le, coa jaai
ya nanqui Israel. 22 Quinhoe
nca Arquelao tivatexoma ya
Judea ncajao-le Herodes xi
nai-le, Jos quitsacjon-le nca
ya coai. Tonca cia nca coasin tsacinya-le ya nija-le,
qui ya nanqui Galilea. 23 Coa
jaai, ya tsacejna ya ciudad
xi Nazaret mi, jme-ni nca
coitjoson-sini jo quitso je
xi quinchjaya tatse Nina,
nca coa-sin coin-nile chota
nazareno.

Jo-sin quinchjaya Juan Bautista

(Mr. 1:1-8; Lc. 3:1-9, 15-17; Jn. 1:19-28)

Je coi nihjin-ve jaai

Juan Bautista, xi quinchjaya
ya ntetaxinta xi tse Judea.
2 Coiquitso: Ticantjaiyao
cjoafaaitsjen-no, nca jenhoa
mahian cjoatexoma-le
ncajmi. 3 Je-vi ja-le xi
quitso-ni Isaas xi quinchjaya
tatse Nina: Je-vi jta-le xi
nion nchja ya ntetaxinta:
Tjantao ntia-le Nai-na,
tjaquixio ntianti-le. 4 Coa

San Mateo3,4

Juan tsacacja najontsjaJo-sin quisatenta Jess

le camello, coa jnco hjoaxin
(Mr. 1:9-11; Lc. 3:21-22)
tjicjantia. Coa tsacjen xi tjin
13
nquija, chjova cao ntsjen-le
Cia jaai-ni Galilea Jess.
chontsjenya. 5 Cia jitjo chota
Jaaicon-le Juan ya ntaje
Jerusaln, cao ncatsi chota
Jordn, jme-ni nca Juan
Judea, cao ncatsi xi tjiontai
coatenta-sini nca je. 14 Tonca
ya ntaje Jordn. Quicon-le
Juan nion tsacejnataja,
Juan. 6 Coa tsacatenta chotaquitso: An xi machjen nca
ve Juan ya ntaje Jordn. Coa
coatenta-nai ji, coa ji a
tsacjaacon je-le chota.
cjoaaichon-nai. 15 Tonca Jess
7 Juan tsave chota fariseos
quitso-le: Catave ntai-vi,
cao chota saduceos xi ncjin
nca coa-sin squentia-na
ma-ni, xi jaai satenta,
nca siquitjosoan ncayije
quitso-le: Chota xi ye cjoaon,
cjoatexoma xi cjoaquixi.
ya xi tsaquinchaxcon-no nca
Cia quisijyo-le. 16 Coa Jess,
coinchaxin-lao je cjoaain xi
coanscan-ni nca jequisatenta,
nhoa-vi. 8 Coatiaon tsocoa
jinhoami jinntiton-ni nanta.
cjoa xi nta tjin, xi vaquinCoe-ni je ncajmi quitjoai-le,
no tsa jequinicantjaiyao
coa tsave je Espritu-le Nina
cjoafaaitsjen-no. 9 Ali vixonxi jinhoajen-ni jo-ni nise
jion jajin nima-no: Tjin-na
paloma, jaaijenne-le Jess.
17 Coe-ni jnco jta quinoyaAbraham je naijchacjin-na.
An coaxin-no nca Nina
nile ncajmi xi coatso: Je-vi
coan-le nta tsa cao je lajaonti-na xi tsjoaque, jo nta
vi, scomitjen nti xi tatse
secoan xi tatse.
Abraham. 10 Coa-ti je hacha
Jo-sin nca chao quichota
jequijnata-le jama-le ya.
Jess
Ncayije ya xi tsi coi va-le to
11
(Mr.
1:12-13;
Lc. 4:1-13)
xi nta, jti setsaojin li. An-vi
xi cjoaquixi vatenta-nino cao
Cia je Espritu Santo quicao
nanta, nca quinicantjaiyao
Jess ya ntetaxinta, nca
cjoafaaitsjen-no, tonca je xi
je nai coanme-le nca chao
nhoatjennqui-na, nquisa tse
sicao.
2 Coa achan nihjin,
ncanion tjin-le cao-ni tsa an.
Je jte-le an licoi vaquin-na
achan nitjen, nca tsi tsacjen.
nca coa. Je xi coatenta-nino
Coanscan-ni coanvao-le.
3 Coa jichocon-le Jess je xi
cao Espritu Santo coa cao li.
12 Je xi ventjao-nile cjia ntsja,
chao sicao, quitso: Tsa nticoa sitsje tananqui, coa
le Nina ni ji, coatin-lai je
coinchaxco trigo jaya ninca-le, lajao-vi nca nioxtila catama.
coa tje-le coitijin li xi nicia- 4 Tonca quinchja-ncani Jess:
jin cjoitsao.
Tjita: Ali tocao nioxtila

San Mateo4

coejnacon-ni chota, tonca

cao ncayije en xi nchja-ni
tsoa Nina. 5 Cia je nai quicao
Jess ya naxinantatsje, cia
quisicejnason ya sonnca-le
yonco. 6 Quitso-le: Tsa ntile Nina ni ji, chjijennqui-lai
i-vi, nca tjita: Nina coexale ancje-le nca sicointa-li,
coa je ntsja scomitjen-nili,
jme-ni nca je lajao licoi
satenqui-sini ntsocoi. 7 Jess
quitso-le: Coa-ti tjita: Ali
chao chota-jin je Nai-li
Nina-li. 8 Nquijncoca je nai
quicao jnco ninto xi nion
nca, coa tsacaco-le ncayije
cjoatexoma-le sonnte, cao
cjoajeya-le. 9 Quitso-le:
Ncayije je-vi tsjoa-le ji-vi,
tsa coisenxconchinta-nai,
coa tsa jchaxcon-nai. 10 Cia
Jess tso-le: Tin, Satans, nca
tjita: Toje Nai-li Nina-li xi
jchaxcoin, coa toje tojnco xi
sixa-lai. 11 Cia je nai quixinle. Coe-ni je ancje xi jicho,
coa quisisin-le.

Jess vetsia xa-le

(Mr. 1:14-20; Lc. 4:14-15; 5:1-11; 6:17-19)

12Cia

nca quinhoe Jess nca

Juan quinicejnanion, qui ya
Galilea. 13 Quisicejna Nazaret,
jinhoa coa ya tsacejna
Capernaum, je naxinanta
xi tijnantai ntachicon, xi
nchja-ni Zabuln cao Neftal,
14 jme-ni nca coanjnco-sini je
xi quitso Isaas xi quinchjaya
tatse Nina, xi coiquitso:
15 Je nanqui Zabuln cao je
nanqui Neftal, xi ntia ya

jata-le ntachicon, coa xi

xincoata Jordn, coa ya
Galilea xi tse chota xi li
judo-jin. 16 Je naxinanta
xi tjiojin njion, jnco litse
tsave, coa je xi tjio ya ntele cjoaviya, xi tjionqui-le
cjoaviya, li quisiisen-le.
17 Santa cia Jess tsacetsia
nca quinchjaya, coa quitso:
Ticantjaiyao cjoafaaitsjenno, nca jenhoa mahian
cjoatexoma-le ncajmi.
18 Cia nca jaa Jess
ntai ntachicon ya Galilea,
tsave jao ntse, Simn xi
Pedro mi-ni, cao Andrs xi
tintse-ni. Tjiosicatjenjin
naya-le ntachicon, nca jti
ma-le sicen. 19 Jess quitsole: Nhoatjennqui-nao, coa
an tsjoa-no xa nca coexco
chota. 20 Ntiton quisicatio
naya-le, quitjennqui-le.
21 Coa qui-sa ya-ve, nquijao
ntse tsave, je Jacobo xi nti-le
Zebedeo, cao Juan xi tintseni jaya chitso cao Zebedeo
xi nai-le, tjiovejho nayale. Coa quinchja-le. 22 Coa je
ntiton quisicejna chitso-ve
cao nai-le, quitjennqui-le.
23 Coa Jess tsacamjenjinjnta
Galilea, tsacacoya ya ntia
xi sinagoga mi xi tse, coa
quinchjayajin-ni ennta
xi tatse cjoatexoma-le
ncajmi. Quisinta ncayije
chin, coa ncatsi xi aon-le
ya naxinanta-ve. 24 Coa-sin
tsancavason en xi tatse
Jess ncaquijnta Siria, coa
jaaicao-le ncatsi xi tjiomen,

San Mateo4,5
je xi ncjin jcoya tjin-le, xi
tse cjoaain tjiofaa, xi nai
tjiojin nima-le, xi chinxin
tjin-le, xi tocjio ya, coa
quisinta-ni. 25 Ncjin chota xi
tse Galilea quitjennqui-le, coa
xi tse Decpolis, coa xi tse
Jerusaln, coa xi tse Judea, coa
xi tse ya xincoata Jordn.

Jo-sin nca quinchjaya Jess ya

ninto
(Lc. 6:20-23)

Cia nca tsavetsi chota,

quimi ya ninto. Ya
tsacejna, cia jichocon-le
chota-le.
2 Cia tsacetsia nca quinchja,
tsacacoya-le, coiquitso: 3 Jo
tonta-le je xi yoma cjiayacon,
nca tse ni cjoatexoma-le
ncajmi. 4 Jo tonta-le je xi
cjintia, nca je xi coanjecon.
5 Jo tonta-le je xi intajin,
nca je xi scoecjoatjao je
sonnte-vi. 6 Jo tonta-le je
xi vao-le, coa xi fati-le cjoa
xi cjoaquixi, nca coansqui.
7 Jo tonta-le je xi mamacon,
nca je xi se-le cjoamatacon.
8 Jo tonta-le je xi tsje nimale, nca je xi scoe Nina. 9 Jo
tonta-le je xi siquinjennchan,
nca je xi nti-le Nina coin-le.
10 Jo tonta-le je xi cjoaain
faa xi tatse cjoaquixi, nca
je xi cjoatexoma-le ncajmi
tjin-le. 11 Jo tonta-no cia
nca nocjoaaon-no, cia nca
fitjennqui contran-no, coa
nca coitso-no ncayije xi chao
tjin xi tatsan, nca enntiso
nchja. 12 Tetsjoao-tacon, coa

tejnco-tacon, nca je chjino nion tse coan ya ncajmi.

Coa-sin quitjennquicontranle je xi quinchjaya tatse
Nina, xi titjon tjio-no.
Naxa-le sonnte. Li-le sonnte
(Mr. 9:49-50; Lc. 14:34-35)

13Jon

nio naxa-le sonnte,

coa tsa je naxa chajta, josin coan nquintia-ni coai-le
jta. Ali tijme-ni chji-le, tosa
sicatjen, catinchane chota.
14 Jon nio li-le sonnte.
Jnco naxinanta xi tijnason
ninto licoi coan sema.
15 Nicanti-jin setai, niya-jin
sejnanqui-le jnco caxachoa,
tonca ya sejnason ja
satioson canti, coa siisenle ncatsi xi tjio ya ntia.
16 Coa-sin catamaisen-le
li-no nquixcon chota, jme-ni
nca scoe-sini xanta-no, coa
coasjejeya-sini Nai-no xi
tijna ncajmi.

Jess jaai sijnco cjoatexoma

17Ali

nicjaaitsjen-jion tsa
cjoatexoma jee siquixoya,
nije-jin xi quinchjaya
tatse Nina. Licoi jee-nia
nca siquixoya, tonca jee
sijnco-nia cjoatexoma.
18 Xi cjoaquixi xi xin-no, jo
santa nca cjoeta ncajmi
cao sonnte, nijnco-jin letra,
nijnco-jin choa xi cha xi
tse cjoatexoma-vi, santa
nca coanjnco cjoatexomavi ncayije. 19 Toya-nive xi
coasjenqui jnco cjoatexomavi, nta tsa tochoa nacji-sa,

San Mateo5

coa-tisin coacoya-le chota,

cjainca tonti coin-le ya
cjoatexoma-le ncajmi. Tonca
toya-nive xi coasin xi
coati-sin coacoya, je-vi xi
nca coin-le ya cjoatexomale ncajmi. 20 Nca coaxin-no,
tsa je cjoaquixi-no xi tsi tsa
nquisa tse coan cao-ni tsa xi
tse chota scribano cao chota
fariseos, nicia-jin coitjasaon
ya cjoatexoma-le ncajmi.

Jo tso Jess xi tatse cjoajti

(Lc. 12:57-59)

21Quinoya-nio

jo tsacin-le
naijchacjin: Ali nicen-jin.
Tsa ya xi sicen, cjine-le
cjoaain. 22 Tonca an xin-no,
tsa jnco xi coanjti-le cao ntse,
cjine-le cjoaain. Toya-nive
xi chao coitso-le ntse entsen,
cjine-le cjoaain nquixcon
cjoatexoma. Toya-nive xi
sca-li coitso-le ntse, cjinele cjoaain nte ja nca titi
li. 23 Tocoi, tsa cjoaaicoai
cjoatjao-li ya sonxta, coa
tsa ya cjoaaitsjen-li nca
ntsai tjinitse-le cjoacontran
tatsi, 24 tejnai cjoatjao-li
yata sonxta, coa tin titjoncjoanla timiyo nquijncocai
ntsai, coa cia nhoai, coa
taitai cjoatjao-lini. 25 Ntiton
chovanta-nio cao xi jtiqueli, totjen nca timicoai ya
ntia, jme-ni nca je xi jtiqueli licoi tsjoata-sinili xcale,
coa je xcale scanita-li
polica, coa scanisen-li ntoya.
26 Xi cjoaquixi xi xin-le, nca
licoi ticoan coitjo-ni ya-ve

santa nca coechjintjai yao-li

ncayije jo tjin xi cjine-li.
Jo tso Jess xi tatse
cjoachajnqui

27Quinoya-nio

nca
coiquitso cjoa: Ali
nichajnqui-jin. 28 Tonca an
xin-no: Toya-nive xi cotsenle jnco chjon nca maxcai-le,
jequisichajnqui jajin nimale cao je. 29 Tocoi tsa xcoin
ncaquixi sicjitson-li, chasjai,
ticejna taxin-lai yao-li.
Nquisa nta-ni nca cha jnco
ya-le yao-li, jme-ni nca tsi
tsa ncayije yao-li tsaojinsini ja nca titi li. 30 Tsa
ntsai ncaquixi sicjitson-li,
tichatai, ti-cejna taxin-lai
yao-li. Nquisa nta-ni nca cha
jnco ya-le yao-li, jme-ni nca
tsi tsa ncayije yao-li tsaojinsini ja nca titi li.

Jo tso Jess xi tatse

je xi tsjion chjon-le

31Coa-ti

quitso: Toya-nive
xi tsjion chjon-le, tai-lai xon
xi tsjion-ni xincjin chota.
32 Tonca an xin-no, nca je
xi tsjion chjon-le, tsa tsi xi
totatse cjoachajnqui, je
chota coasin nca sichajnqui
chjon-le. Coa je xin xi
coixancao chjon xi quinjionve, sichajnquita-le.

Ali enntiso-jin ve

33Coa-ti

jequinoyao nca
coa tsacin-le naijchacjin:
Ali enntiso-jin vai. Je
Nai-na coechji-lai je cjoa xi

San Mateo5,6
en-li vai. 34 Tonca an xin-no:
Nitojme-jin xi tatse vai
en-li, nitatse ncajmi-jin,
nca coi xi yaxile-le Nina.
35 Nitatse-jin sonnte, nca
coi ja vinchane ntsoco
Nina. Nitatse-jin Jerusaln,
nca coi xi naxinanta xi tse
je chotatitjon xi nion nca.
36 Nitatse jco-jin vai enli, nca licoi coan-li sihoai
nisijmai jnco ntsja. 37 Tonca
catajaon-li tsa jaon-li, coa
tsa mai mai-li. Je xi faatosa je-vi, ya nhoa-ni xi chao
tjin.

Sicjain-le xi tsen
(Lc. 6:27-30)

38Quinoya-nio

nca
coatsacin-le naijchacjin: Xi
xcon catasincajao-ni xcon,
coa xi nio catasincajaoni nio. 39 Tonca an xin-no:
Ticjain-lao xi tsen. Tosa
tsa jnco xi siquiaon ncjain
ncaquixi-li, ticofayalai xincoa-ni. 40 Tsa jnco
xi coajnquiyatain-li, coa
tsa scoe najo-li, coa-ti
ticejnanqui-lai tsonca-li.
41 Coa toya-nive xi cjoanion
sin-li nca cjin coincoai, jao
ya coacji tincoai. 42 Tsa jnco
xi sije-li, tai-lai, coa tsa
jnco xi me-le scoinyata-li,
ali mai-jin mi-lai.

Catamatsjoacha xi jtique-na
(Lc. 6:32-36)

43Quinoya-nio

nca
coaquitso: Catamatsjoachai
xinqui, coa catamajtichai xi

jtique-li. 44 Tonca an xin-no:

Catamatsjoachao xi jtique-no,
tichicontaon xi nchjaaon-no,
nta ticao xi chao veconno, tetsoantjao xi chao
sicao-no, coa xi fitjennqui
contran-no, 45 jme-ni nca coansinio nti-le Nai-no xi tijna
ncajmi. Nca je xi sicjitjoson
tsoi-le xi tatse xi tsen coa
xi tatse xi nta. Vane-le jtsi
jason-le je xi quixi coa xi tsi
quixi tjioma. 46 Tsa tsjoachao
xi matsjoaque-no, jme-ni chjino. A tsi coa-ti niaon jo sin
xi vea taonvasen. 47 Coa tsa
toje ntsao nitintao, jme xi
nquisa tse niaon. A tsi coati niaon jo sin chota xi li
judo-jin. 48 aqui cjoaquixi
catamao nca jon, jo-ni tsa
Nai-no xi tijna ncajmi xi
aqui quixi-ni.

Jess vacoya nca li nquixconjin chota coanian cjoanta-na

Ticointao nca je
cjoaquixi-no ali ciajin niaon nquixcon chota,
jme-ni nca scoe-sini xi
cjoaquixi-no. Tsa coasiaon,
licoi tsjoa-no chji-no je Naino xi tijna ncajmi. 2 Cia nca
coaicjoatjao-lai limosna, ali
hjao-jin nicjane titjon-lai
yao-li, jo sin chota xi jao
ncjain ya niya xi sinagoga
mi, coa yajin ntitsin, jme-ni
nca chota coasjejeya-sini.
Xi cjoaquixi xi xin-no, nca
jetjin-le chji-le. 3 Cia nca ji
vai limosna, ntsai ncascon
li je-jin ve jme xi sin ntsai

San Mateo6

ncaquixi, 4 jme-ni nca je

limosna-li coaima-sini. Coa
Nai-li xi ve xi tjima, je xi
tsjoasontsen-li chji-li.

Jo tso Jess xi tatse

cjoavetsoa
(Lc. 11:2-4)

5Cia

nca vetsoai, ali coajin niain jo sin xi jao ncjain,

nca je xi matsjoaque xi
vetsoa mi ya niya sinagoga,
coa ya cro-le calle, jme-ni
nca coa-sin scoe-sini chota.
Xi cjoaquixi xi xin-no, nca
jetjin-le chji-le. 6 Tonca ji, cia
nca vetsoai titjasain taxin,
coa techjoai xontjoa-li,
tetsoa-lai Nai-li xi tijnama,
coa Nai-li xi ve xi tjima,
je xi tsjoasontsen-li chji-li.
7 Coa cia nca vetsoai, ali
ticoi-jinni en nichjain, josin chota xi li judo-jin, xi
sicjaaitsjen nca tocoi nca tse
nchja, nca coi xi coinoyanile. 8 Ali coa-jin niaon jo
sin nca je, nca je Nai-no
ve ncayije xi machjen-no,
tonqui-ni nca nijao. 9 Jon
coi-sin tetsoao: Nai-najin
xi tijnai ncajmi, catayaxcon
janain-li. 10 Catjinhoa
cjoatexoma-li. Coacatasin
jo-sin nca me-li, jo-ni ya
ncajmi coa-tisin i sonnte.
11 Tai-najin nioxtila xi nihjin
nca nchaon machjen-najin.
12 Tichata-najin jme xi tjennajin, jo-sin nca coa-ti jin-jin
nichata-laijin je xi quitjen-le
tsain-jin. 13 Coa ali chanitajinnajin xi chao sicao-najin,

tonca chasjentjai-najin
xi cjoatsen. Nca tsi ni
cjoatexoma, cao ncanion, cao
cjoajeya ncantsjai nihjin.
Coa catama. 14 Cia tsa jon
sichata-lao je-le chota, je
Nai-no xi tijna ncajmi coatisin sichata-no. 15 Tonca
tsa tsi sichata-lao chota
je-le, coa-ti je Nai-no licoi
sichata-no je-no.

Jo tso Jess xi tatse

cjoavijnanchjan

16Cia

nca viyonchjaon,
ali coa-jin niaon jo sin xi
jao ncjain nca va-le ncjain.
Je sicantjaiya ncjain, nca
me-le nca coacoan cjoan
jo-sin chota xi tsi tsa cjen.
Xi cjoaquixi xi xin-no, nca
jetjin-le chji-le. 17 Tonca ji, cia
nca vijnanchjain, tejin siti
ntsjajcoi, coa choncjain, 18 jmeni nca tsi scoe-sinili chota,
tsa tijnanchjain, toje Nai-li
xi tijnama xi scoe-li, coa je
Nai-li xi ve xi tjima, je xi
tsjoasontsen-li chji-li.

Chjoexcoa cjoanchina ya
ncajmi
19Ali

(Lc. 12:32-34)

cjoanchina-jin vexco
i sonnte-vi, ja nca choquixo,
coa cao ntsjao siquitson,
coa ja nca che vacjanqui,
coa siche. 20 Tonca chjoexco
cjoanchina ya ncajmi, ja
nca tsi choquixo, coa cao
ntsjao xi siquitson, ja nca
tsi che-jin xi vacjanqui, ni
siche-jin. 21 Nca ya ja nca

10

San Mateo6,7
tijna cjoanchina-li, coa-ti ya
coejna nima-li.
Je xcoan li-le yao-na
22Je

(Lc. 11:33-36)

xcoan li-le yao-na ni.

Tsa je xcoin aqui nta, coa-ti
isen coan-le ncayije yaoli. 23 Tonca tsa xcoin xi chao
cjoan, njion chon-le ncayije
yao-li. Coa-sin tsa je li xi
tijnajin nima-li, tocjoanjion
ni, jo totse cjoanjion-ni.

Xi tatse Nina cao cjoanchina

(Lc. 16:13)

24Niya-jin

xi jao nai-le
ma sixa-le. Coa jtique coan
jnco, coa xijnco tsjoaque, coa
coaita-le jnco coa xijnco
chao scoecon. Alicoi coan
nixa-lao nca jao, Nina cao
cjoanchina.
Ali vexcon-jin-le yao-na xi
tatse cjoavijnachon-na
(Lc. 12:22-31)

25Coaxin-no:

Ali vexconjinlao yao-no xi tatse

cjoavijnachon-no, jme xi
chinao, jme xi sio, ni
xi tatse yao-no, jme xi
chacjao. A tsi nquisa chjile cjoavijnachon-no cao-ni
tsa xi chinao, coa je yaono cao-ni tsa je xi chacjao.
26 Chotsen-lao nise xi fitjen
jinsen, niventje-jin jno,
nivexco-jin, nivincha-jin ya
ninca. Coa je Nai-no xi tijna
ncajmi, tsjoa-le xi cjine. Coa
jon nquisa-sa chji-no caoni tsa je. 27 ya-ni xi jon-vi

xi coan-le sinca-sa yao-le

jnco nta, nta tsa vexconlao yao-no. 28 Xi chacjao,
a-ni vexcon-nilao yao-no.
Chotsen-lao naxoja, jo-sin
majcha. Alicoi sixa, nivaajin. 29 Tonca an xin-no, nta tsa
Salomn, cao ncayije cjoajeyale, licoi tsacacja-ni najo
xi coacjoan jo cjoan naxove. 30 Coa tsa Nina coa-sin
sicacja je xcaja xi tjio ntaivi, coa nchaon-li setsaoya
ncajanti, a tsi sicacja-no
jon, chota xi tochoa macjainno. 31 Ali vexcon-jinlao
yao-no, tsocoa, nca coixon:
Jme xi chine, coa jme xi
sioa, axo jme xi chacja.
32 Nca je chota xi li judo-jin
xi vasjai je cjoa xotjin-vi.
Je Nai-no xi tijna ncajmi
ve nca machjen-no ncayije
cjoa je-vi. 33 Tonca titjon
tijnchisjao je cjoatexomale Nina, cao cjoaquixi-le,
coa ncayije cjoa je-vi coasin coaison-no. 34 Coa-sin
ali vexcon-jinlao yao-no xi
tatse nchaon, nca nchaon-li
se-no cjoa xi coexcon-nilao
yao-no. Catama-nile jncojnco
nihjin cjoaain-le.

Ali je-jin fane xica

(Lc. 6:37-38, 41-42)

Ali je-jin fanao, jme-ni

nca tsi je coane-nino.
2 Jo-sin nca je fanao, coatisin je coane-nino. Coa
jo-sin nca vechoyao, coatisin coechoya-nino. 3 A-ni
nca chotsen-sinilai je tje xi

11

San Mateo7

tijnanqui xcon ntsai, tonca

je yaquicho xi tijnanqui ya
xcoin licoi chotsain. 4 Axo
jo coin-lai ntsai: Tijyola itsenai, coa-sjenquia je
tje-ve xi tijnanqui xcoin,
coa ji, tojo tijnanqui
yaquicho xcoin. 5 Chota jao
ncjain ni nca ji, chasjenqui
titjoncjoalai je yaquicho-ve
xi quijnanqui xcoin, cia nta
jcha-ni nca chasjenqui tjeve xi quijnanqui xcon ntsai.
6 Ali nia-jin vai-lai je xi
tsje, ni ya-jin nicatsao-lao
tofanqui-no chinca, jme-ni
nca tsi tsa coinchane-sini
ntsoco, coa tsa sicofaya nca
sinao-no nca jon.

Sije, coijnchisje, sicjaneta

xontjoa
7Tijao,

(Lc. 11:9-13; 6:31)

coa coai-no.
Tijnchisjao, coa coansjaino. Ticjanetao xontjoa, coa
tjoai-no. 8 Toya-nive xi sije,
vai-le. Coa je xi vajnquisjai,
masjai-le. Coa je xi
sicjaneta xontjoa, tjoai-le.
9 ya chota xi tijnajinjnco-no,
tsa nti-le sije-le nioxtila,
a lajao tsjoa-le. 10 Coa tsa
jti sije-le, a ye tsjoa-le.
11 Tsa jon xi chao cjoaon, mano nca nta vaicjoatjao-lao
xti-no, je Nai-no xi tijna
ncajmi, a tsi nquisa-sa tse
tsjoa-le cjoatjaonta je xi
sije-le. 12 Coa-sin ncayije
cjoa xi me-no nca sicao-no
chota, coa-tisin ticao-nio
nca je. Coi cjoa je-vi xi tso

cjoatexoma cao chota xi

quinchjaya tatse Nina.
Xi tatse xontjoa xi nhoeya
(Lc. 13:24)

13Titjasen-nio

xontjoa xi
nhoeya, nca teya xontjoa,
coa teya je ntia xi fini ja nca cha-jin, coa ali
coacji ncjin xi ya faasen.
14 Nca nhoeya je xontjoa,
coa xcoya je ntia xi fi-ni
cjoavijnachon, coa choa mani xi ya masjai-le.

Ya xi nta, va-le to xi nta

15Nta

(Lc. 6:43-45; 13:25-27)

ticointa-lao yaono je xi enntiso nchjaya,

xi faaicon-no xi quijtejon
hjoa xi tse varre, tonca
ya nima-le ncoya-le tsen
xcai-ni. 16 Cao xa-le jcha-nile
chota-ve. Totse a tjoejin-le
naya, axo to higo a tjoejinle naxonaya. 17 Coa-sin
nca ncayije ya xi nta, va-le
to xi nta, tonca je ya xi tsi
nta, va-le to xi chao cjoan.
18 Jnco ya xi nta licoi ma vale to xi chao cjoan, nije-jin
ya xi tsi nta, va-le to xi nta.
19 Ncayije ya xi tsi tsa vale to xi nta, ti-ni, coa sejin
li. 20 Coa-sin cao xa-le jchanile chota. 21 Licoi cjoaasen
cjoatexoma-le ncajmi ncatsi
xi Seor, Seor, tso-na. Toje xi
coasin jo-sin me-le Nai-na
xi tijna ncajmi xi cjoaasen. 22 Ncjin xi coicoitso-na
coi nihjin-ve: Seor, Seor,
a tsi quinocjoayai-jin cao

12

San Mateo7,8
janain-li, coa cao janainli quichaaxin-nijin nai
xi ntajin, coa cao janainli ali coacji ncjin cjoaxcon
quiniain-jin. 23 Coa cia
siquixiya-le: Nicia-jin
tsavexcon-no, tinchaxinnao chota xi cjoatsen ma-no
nixao.

Xi tsacentason naxi coa xi

tsacentason tsomi
(Lc. 6:46-49)

24Toya-ni

xi nhoe je
en-navi, coa xi coasin,
sincosoncoa jnco chota xi
tonqui-ni nta quisicjaaitsjen,
nca ntia-le tsacentason
naxi. 25 Coa nion tsa jtsi,
coa jaa ntaje, coa jaa
ntjaonion, jaane ntia, coa
licoi chixoya, nca coa-sin
quisentason naxi. 26 Coa
toya-ni xi nhoe je ennavi, coa xi licoi coasin,
sincosoncoa jnco chota xi
chicon, xi tsacentason ntiale jin tsomi. 27 Coa nion tsa
jtsi, coa jaa ntaje, coa jaa
ntjaonion, jaane ntia-ve, coa
chixoya. Ali tocoa xi coan
nca chixoya. 28 Coa coan cia
nca Jess quisicje en-vi, jo
tocoanxcon-le ncatsi chota,
jo-sin tsacacoya. 29 Nca
tsacacoya-le jo-ni tsa jnco
chota xi tjin-le nte, licoi joni tsa chota scribano-le.

Jess sinta jnco xi jtse cji

(Mr. 1:40-45; Lc. 5:12-16)

Cia nca jaaijen-ni

ya ninto, ali coacji

ncjin chota quitjennquile. 2 Coa coe-ni jnco chota

xi jtse cji jaaicon-le, coa
tsacasenxconchinta-le Jess,
quitso: Seor, tsa me-li, coan
nitsje-nai. 3 Coa tsacjen ntsja
Jess, quisicao, quitso: Mena, catamatsjai. Coa ntiton
coannta jtse-le. 4 Cia Jess
quitso-le: Nanta-lai, niyajin xi jo mi-lai, tonca tin,
taco-lai yao-li nami, coa tai
cjoatjao je xi tsacene Moiss,
jme-ni nca coanquixiya-nile
nca je.

Jess sinta chonta-le jnco xi

ncajco-le sontado
(Lc. 7:1-10)

5Cia

nca jaasen Jess ya

Capernaum, jaaicon-le Jess
jnco xi ncajco-le sontado,
tsacetsoa-le. 6 Quitso-le:
Seor, je chonta-na tiquijna
ya ntia-na, tocji ya ni,
nion tao. 7 Coa Jess quitsole: Cjoia, coa sinta-nia.
8 Quinchja-ncani je xi ncajcole sontado-ve, quitso: Licoi
vaquin-na nca coitjasain
ntia-na. Totinocjoai en, coa
chonta-na coannta-ni. 9 Coati an nia chota xi tijna
nqui cjoatexoma, coa-ti an
tjin-na sontado xi tjionquina. Coaxin-le jnco: Tin,
coa fi-ni, coaxin-le xijnco:
Nhoai, coa nhoa-ni, coaxinle chonta-na: Coatiain je-vi,
coa coasin. 10 Cia nca Jess
quinhoe-le, tocoanxcon-le,
coa quitso-le xi quitjennquile: Xi cjoaquixi xi xin-no,

13

San Mateo8

nca nijnco-jin xi quisaco-na

quitsentai-le, tsacene-le nca
xi coa-sin nta macjain-le ya
jaatota xincoa-le ntachicon.
19 Coa jaaicon-le jnco chota
Israel. 11 Coaxin-no nca ncjin
cjoaai-ni ya ja nca tjo-ni
scribano xi quitso-le: Maestro,
tsoi, coa ya ja nca cantjaicjoitjennqui-le toja-ni nca
ni, coa tojnco coatiota cao
coin. 20 Jess quitso-le: Je
Abraham, cao Isaac, cao Jacob
ninta tjin-le nquijao, coa je
ya cjoatexoma-le ncajmi.
nise xi simanca tjin-le tje,
12 Tonca je xti-le xi tjen-ni
tonca je nti-le chota tsin-le
cjoatexoma-ve, cjoichonsje jin nte-jin ja sicjaya. 21 Nquijnco
njion ntitsin-jan. Ya squinta,
chota-le quitso-le: Seor,
coa ya tsaocjao nio. 13 Cia
tainte-nai nca titjon-cjoala
Jess quitso-le ncajco-le
cjoicee nai-na. 22 Coa Jess
sontado-ve: Tin, coa joquitso-le: Nhoatjennqui-nai.
sin nca coancjain-li, coa-sin
Je xi tjiocen, cataveai
coitjoson-li. Coa chonta-le
cen-le.
ticia-ni coannta.

Jess sinta nacha-le Pedro

(Mr. 1:29-34; Lc. 4:38-41)

14Coa

jaai Jess ya ntia-le

Pedro, coa tsave je nachale nca tiquijna nca chinntai
tjin-le. 15 Coa quisicao ntsja
chjon-ve, coa jitjoxin-le
ntai-ve. Tsaquisotjen-ni,
coa quisisin-nile. 16 Nca
jecoanxon-ni, jaaicaole Jess ncjin ma-ni xi nai
tjiojin-le. Tsacjaaxin naive xi cao en, coa quisinta
ncatsi xi tjiomen, 17 jmeni nca coitjoson-sini je xi
quitso Isaas xi quinchjaya
tatse Nina: Tije quiscoeni chin-na, coa quicao
cjoaaon-na.

Chota-ve xi me-le fitjennquile Jess

18Cia

(Lc. 9:57-62)

nca tsave Jess

nca ncjin ma-ni chota xi

Jess vechjoa-le ntjaoxcon

(Mr. 4:35-41; Lc. 8:22-25)

23Cia

jaasen Jess ya
chitso. Quitjennqui-le chotale. 24 Coe-ni jaaine ntjaoxcon
jajin ntachicon, santa nca
je chitso aqui tsacema-ni
ntaxo-le, tonca Jess quijnafe.
25 Coa chota-le jichoconle nca quisicjaa-le, quitso:
Seor, chasjentjai-najin nca
jetinchamain-jin. 26 Coa Jess
quitso-le: A-ni nca vijcon-sinio,
chotaxin xi choa macjain-no.
Cia tsaquisotjen, tsacechjoale ntjao-ve cao ntachicon,
coanntachon-ni. 27 Coa je chotale jo tocoanxcon-le, quitso: Jo
cjoan chota je-vi, nta tsa ntjao
cao ntachicon sitjoson-le.

Jao chota gadarenos xi nai xi

ntajin tjin-le jajin nima-le
(Mr. 5:1-20; Lc. 8:26-39)

28Cia

nca jicho xincoantani jan ya nanqui-le chota

14

San Mateo8,9
gadarenos, ya quisatecjao jao
chota xi nai xi ntajin tjin-le
jajin nima-le, xi jitjojin-ni
tsjo, nion tsen, jo santa nca
niya-jin xi coan jaa ntiave. 29 Coe-ni quisquintia,
quitso: Jme xi tjin-najin xi
cao ji, Jess, nti-le Nina. A
cafaai cai-najin cjoaain
nca tonqui-ni. 30 Cjin tjiojtin-le
nca je, chinca xi tjiomacjen.
31 Coa je nai xi ntajin-ve
tsacetsoa-le Jess, quitso:
Tsa chaaxin-najin, taintenajin nca coanqui-nijin ja
nca tjiojtin chinca. 32 Coa
quitso-le: Tanquion. Jitjo,
coa jaasen-le chinca-ve.
Coe-ni ncatsi ajtin chincave tsancajennqui naxi-ve,
quitsaojin ntachicon, coa ya
cenjin nanta. 33 Coa tsanca
chota xi conta chinca. Jaaini ya naxinanta, tsace najmi
ncayije cjoa-ve xi coan tse
chinca cao chota xi nai xi
ntajin tjin-le jajin nimale. 34 Coa coe-ni ncayije
naxinanta-ve jitjoconle Jess. Cia nca tsave,
tsacetsoa-le nca catafi-ni
yante-le.
Cia jaasen Jess ya
chitso, jaatota xincoani, jaai-ni naxinanta-le xi
tse. 2 Coe-ni jaaichani-le
jnco chotayoma xi quijnason
nachan. Cia nca tsave Jess
jo-sin nca macjain-le nca
je, quitso-le chotayoma-ve.
Ji, ntiti, ali coa-jin ma-li,
quichata-li je-li. 3 Coe-ni tjin
ca chota scribano xi coi-sin

quitso-le yao-le: Je chota-vi

tinchjaaon-ni. 4 Tsave Jess
cjoafaaitsjen-le, quitso:
A-ni nca coa-sin chao
nicjaaitsjenjin-sinio nimano. 5 Ja-le xi licoi tojo ain,
tsa coixoan: Quichata-li je-li,
axo tsa coixoan: Tisotjain,
titomjain. 6 Coi cjoa, jme-ni
nca jcha-sinio nca je nti-le
chota tjin-le nte i sonnte-vi
nca sichata je, Jess quitsole chotayoma-ve: Tisotjain,
chjoai nachan-li, coa tin-ni
ya niya-li. 7 Cia tsaquisotjen,
qui ya niya-le. 8 Cia nca
tsave chota jo tocoanxcon-le,
tsacasjejeya Nina xi coasin tse ncanion quitsjoa-le
chota.

Jess nchja le Mateo

9Cia

(Mr. 2:13-17; Lc. 5:27-32)

nca jaa-ni ya-ve

Jess, tsave jnco chotaxin
xi mi Mateo, xi tijna ya
ja sea taonvasen,
coaquitso-le: Nhoatjennquinai. Tsaquisotjen, coa
quitjennqui-le. 10 Coi coan
nca Jess ya tijnata yamixa
ya niya, coe-ni jaai ncjin
chota xi vea taonvasen, cao
chota xi tsen. Tsacatiotacao
yamixa Jess cao chota-le.
11 Cia nca quiscotsen-le coivi, je chota fariseos quitso-le
chota-le: A-ni nca cjencaosini je Maestro-no je xi vea
taon-ve cao chotatsen-ve.
12 Quinhoe Jess, quitso:
Chota xi nta tjio, licoi
machjen-le chjinexqui, toje

15

San Mateo9

xi tjiomen xi machjen-le.
tsocoa, chotayao
jo tso-ni: Cjoamatacon xi
me-na, ali je-jin cjoatjao xi
vaita-nao, nca tsin chota xi
quixi-jin jee nchja-le, toje
xi chotaje, nca sicantjaiya
cjoafaaitsjen-le.

13Tanquion,

Xi tatse cjoavijnanchjan
(Mr. 2:18-22; Lc. 5:33-39)

14Cia

chota-le Juan jaaiconle, quitso: A-ni nca ncjin ca

viyonchjan-sinijin jin-jin cao
chota fariseos, coa chota-li
licoi vationchjan. 15 Coa Jess
quitso-le: A coan-le miyole xin xi vixan nca se-le
cjoava, tjen nca tojo tijna xi
xin. Tonca cjoaai nichjin
cia nca je xin coitjotaxin-le.
Cia coationchjan. 16 Aliya xi
najo jchinca vejho cao itse
najo chotse. Je najo chotse
nquisa tse vejnta najo
jchinca-ve, coa nquisa xijnta
ja nca tjonya. 17 Nicoa-jin
sin nca vino chotse seya
hjoa jchinca, nca cjaai sin
chota, nca hjoa-ve xijnta-ni,
coa vino-ve xijten-ni, coa cha
hjoa-ve. Tonca vino chotse ma
seya hjoa chotse. Coa-sin
nta tjio nca jao.

xi quisicao najo-le Jess

(Mr. 5:21-43; Lc. 8:40-56)

18Tjen

nca tsacjacao
je cjoa-vi, coe-ni jnco
chotatitjon jaai, coa
tsacasenxconchinta-le,
quitso: ntitsoti-na sacjoan
jecen. Tonca nhoai,

tajnason-lai ntsai, coa

coejnacon-ni. 19 Tsaquisotjen
Jess, cao chota-le
quitjennqui-le chotatitjonve. 20 Coe-ni jnco chjon xi
jecoan tejao no nca tive njin.
Je chjon-ve jaai casenhian
jajton yatsin Jess, quisicao
tjon najo-le, 21 nca coi-sin
quisicjaaitsjenjin nimale: Tsa toje-cjoan najo-le
sicoa, coannta-nia. 22 Tonca
Jess quisicofaya, tsave
chjon-ve, quitso-le: Ali
coa-jin ma-li, ntina. Coi
nca macjain-li, camantani. Coa je chjon-ve coannta
ticoi-ni hora. 23 Cia nca jicho
Jess niya-le chotatitjon,
tsave chota xi tjiosicjane
hjaoxovi, cao chota xi
tosi tjiomasin. 24 Quitso-le:
Tinchaxion, nca tsoti-ve licoi
quijnacen, toquijnafe-ni.
Coa jo totsaquijnoque Jess
ncatsi. 25 Cia nca chota-ve
quiniquitjo ntitsin, Jess
jaasen quiscoe ntsja tsotive, coa tsaquisotjen tsoti-ve.
26 Tsatjivison en ncaquijnta
ya nte-ve tatse cjoa xi coan.

Jao xi xca cjio xi Jess quisinta

27Coa

nca jaa-ni Jess

ya-ve, jao chota xi xca cjio
quitjennqui-le, nion quinchja,
quitso: Jchamatacon-najin,
ji nti-le David. 28 Cia nca
jaasen niya jaaicon-le xi
xca cjio, coa Jess quitso-le:
A macjain-no nca coan-na
coasian je-vi. Je quitso:
Jaon, Seor. 29 Cia quisicao

16

San Mateo9,10
xcon nca je, quitso-le: Josin nca macjain-no, coa-sin
catama-no. 30 Je xcon nca
je quitjoainqui-ni. Jess
nion tsacene-le, quitso: Nta
ticointao nca niya-jin xi
catasejin-le. 31 Cia jitjo nca
je, quisicavison en xi tatse
Jess ncaquijnta ya nte-ve.

ma-ni xi sixa. 38 Tetsoa-lao

tsocoa je Nai-na xi tse je xi
cjimajcha-ve, nca catasicasen
chota xi sixa xi tatse xi
majcha-le.

Jess sicasen xi tejao-vi

Jnco chotayoma xi
coan quinchja

32Cia

nca jitjo nca je, coeni jaai chanita-le Jess jnco

chotayoma xi nai xi ntajin
tijnajin nima-le. 33 Cia nca
jitjoxin je nai xi ntajin-ve,
quinchja je chotayomave. Coa ncatsi chota
tocoanxcon-le, quitso: Niciajin tsaya cjoa xi coicoan
i nte Israel. 34 Tonca je chota
fariseos quitso: Tatse je xi
ncajco-le nai vasjexin nai
xi ntajin.

Nion tse xi majcha,

tochoa ma-ni xi sixa

35Coa

Jess tsamjenjinjnta
naxinanta cao nquichao,
tsacacoya ya ntia sinagoga
xi tse, coa quinchjaya je
ennta xi tatse cjoatexomale ncajmi, coa quisinta
ncayije chin, cao ncatsi xi
coanaon-le ya naxinantave. 36 Cia nca Jess tsave
chotancjin, coanmaque, nca
coa-sin tjiotsaova, coa taxin
tjio, jo-ni varre xi tsin-le xi
conta. 37 Cia Jess quitso-le
chota-le: Xi cjoaquixi, nion
tse xi majcha, tonca tochoa

(Mr. 3:13-19; 6:7-13; Lc. 6:12-16; 9:1-6)

10

Cia quinchja-le
xi tejao chota-le,
quitsjoa-le nte nca
coatexoma-le ntjao xi ntajin,
jme-ni nca coasjexin-sini.
Coa quitsjoa-le nte nca sinta
ncayije chin, coa ncayije
cjoaain xi cjoaa chota.
2 Coi mi je tejao chota xi
pastro: Je xi titjon, Simn, je
xi mi-ni Pedro; coa Andrs xi
ntse; Jacobo xi nti-le Zebedeo;
cao Juan xi ntse. 3 Felipe, cao
Bartolom; Toms, cao Mateo
xi vea taonvasen; Jacobo
xi ti-le Alfeo, cao Lebeo
xi mi-ni janain-le Tadeo.
4 Simn xi chota cananita;
cao Judas Iscariote xi coa-ti
tsacetain najmi xi tatse
Jess. 5 Je xi tejao-vi Jess
quisicasen, coa-sin tsacenele quitso: Ntia-le chota xi
li judo-jin ali manquin-jion,
coa naxinanta-le chota
samaritanos ali vitjasen-jion.
6 Tonca tosa tanquichon-lao
varre xi quicha xi tse chota
Israel. 7 Cia nca timanquion,
tinocjoayao, coitixon:
Je cjoatexoma-le ncajmi
jenhoa mahian. 8 Tintao xi
tjiomen, titsjao xi jtse cjoan
yao-le, ticjaaya-lao xi
cjiocen, tichonsjejion xi nai

17

San Mateo10

xi ntajin. Tocjoatjao quitsaino, tocjoatjao tai-nio. 9 Ali

taonsine-jin, nitaonhoa-jin,
niquichasine-jin chjoao xi
vinchao xijtsa-no, 10 ninayajin chao xi tatse ntia,
nijao-jin chinca chacjao,
nijte-jin fayao, niyanisejin chao, nca je xi sixa,
vaquin-le nio-le. 11 Toja-ni
naxinanta axo nquichao ja
coitjasaon, chonanquio ya
xi scoetjao-no. Ya tojnco ca
tiyo jo santa nca coitjoncanio. 12 Cia nca coitjasaon
niya, titintao. 13 Coa tsa
je niya scoetjao-no, nchan
catatio tatse cjoanitintano, tonca tsa tsi scoetjao-no,
catachajin cjoanitinta-no.
14 Coa toya-ni xi tsi tsjoanteno, nicjoinhoe-jin en-no,
techajon chao-le ntsoco cia
nca coitjo-nio ya ntia-ve, axo
naxinanta-ve. 15 Xi cjoaquixi
xi xin-no, chota Sodoma cao
xi tse Gomorra nquisa choa
cjoaain se-le cao-ni tsa je
naxinanta-ve coi nihjin-ve
nca se-le cjoaain.

Cjoaain xi cjoaai

(Mr. 9:41; Lc. 6:40; 12:2-9, 1112, 49-53; 14:26-27)

16Coe-ni

an sicasenno jo-ni tsa varre yajin-le

tsen. Cjoafaaitsjen cataseno jo-ni tsa ye, coa nta
catamao jo-ni tsa nisepaloma.
17 Ticointa-lao yao-no chota,
nca coa-sin tsjoata-no
ya cjoatexoma, coa yaya
niyasinagoga coa-no. 18 Coa

xi totatsan coaicao-no
gobernador cao chotatitjon,
coa-sin coai-lao en je
chota-ve cao chota xi li
judo-jin. 19 Tonca cia nca
tsjoata-no, ali vexconjinlao yao-no, jo-sin axo
jme xi coinocjoao, nca
ticia-ni coai-no jo-sin
coinocjoao, 20 nca tsi tsa jon
xi coinocjoao, toje Espritule Nai-no xi nchjajin-no
nca jon. 21 Coa ntse tsjoatale cjoaviya ntse, coa nai
tsjoata nti-le. Coa nti-le
contran coai-le xijcha-le, coa
sicen. 22 Coa coanjtique-no
ncatsi xi totatsan, tonca je
xi jchocjoa-le jo santa nca
cjoeta-ni, je-vi coitjontjai-ni.
23 Tonca cia nca coiyotjennqui
contran-no i naxinantavi, tiyo ja xin naxinanta.
Cjoaquixi xi xin-no, nca titjon
cjoaai je nti-le chota, ticje
feta-jinnino nca coitsomao
ncaquijnta naxinanta xi tse
Israel. 24 Je xi fita-le jnco xi
vacoya-le, licoi-jin nquisa nca tijna cao-ni tsa xi
vacoya-le, nije-jin chonta
nquisa nca tijna cao-ni tsa
Nai-le. 25 Toma-nile je chotave nca coama-le jo-sin ma-le
maestro-le, coa toma-nile
je chonta-ve nca coamale jo-sin ma-le Nai-le. Tsa
Beelzeb tsacin-le nai-le ntia,
nquisa-sa coacoin-le xi tse
ntia-le. 26 Ali vijcon-jinlao,
nca ncayije xi tjiojtsanqui,
coa-sin jchasontsen-le, coa
ncayije xi tjioma, coa-sin

18

San Mateo10,11

jcha-le. 27 Je xi coaxinmatsjoaque nti-le axo tsoti-le

no, ya ja isen coatixon
cao-ni tsa an, licoi vaquinnca jon. Coa je xi noyachele nca je xi tsan. 38 Coa je
nio, nion tinocjoaya-nio
xi tsi scoe cro-le nca nta
santa sonnca ntia. 28 Coa
coaita-na, licoi vaquin-le
ali vijcon-jinlao je xi sicen
xi tsan. 39 Je xi vasjai jo-sin
yao-na, tonca nima-na licoi
vejnatjao nima-le, tosichacoan-le sicen. Toje tijconni, coa je xi sicha nima-le
lao xi ma-le siquixoya
xi totatsan, coansjai-nile.
40 Je xi nta vetjao-no nca jon,
nima-na cao yao-na ya ja
29
nca titi li. A tsi tsa satena
coa-ti vetjao-na nca an. Coa
jao nisenti nca tojnco
je xi vetjao-na nca an, coantitaon. Nta tsa coatjin,
ti vetjao xi quisicasen-na.
41 Je xi vetjao jnco chota xi
nijnco-jin nca je catananqui,
tsa tsi tsa jyo-le Nai-no. 30 Nta nchjaya tatse Nina, nca ve
tsa ntsjajco tjioxqui ncayije.
nca chota xi nchjaya tatse
31 Coa-sin ali vijcon-jion, nca
Nina, chji-le chota xi nchjaya
nquisa chji-no nca jon cao-ni
tatse Nina toncoson-sin
tsa ncjin nisenti. 32 Ncatsi
coai-le. Coa je xi vetjao
xi tsen coitso nquixcon chota
chotacjoaquixi, nca ve
nca tsan, coa-ti an tsen
nca chotacjoaquixi, chji-le
coaxian nca tsan, nquixcon
chotacjoaquixi toncosonNai-na xi tijna ncajmi.
sin coai-le. 42 Coa toya-nive
33 Coa toya-nive xi coitso
xi tsjoa itse-le nanta jnco
nquixcon chota nca tsi tsan,
ntixti-vi, nca je xi chota-na,
coa-ti an coaxian nca tsi
xi cjoaquixi xi xin-no nca
tsan, nquixcon Nai-na xi tijna niitse-jin sicha chji-le.
ncajmi. 34 Ali nicjaaitsjenJao chota le Juan Bautista
jion tsa nchan tjin xi jee
jichocom-le Jess
sicejna-le i sonnte-vi.
(Lc. 7:18-35)
Alicoi jee nca sicejna xi
nchan tjin, tocjoajchan xi jee
Coicoan-ni cia nca
sicejna. 35 Coi xa jaai-nia,
Jess jequitsjoa-le cjoajme-ni nca je ti-ve contran
texoma je xi tejao chota-le,
coai-sinile nai-le, coa xi
qui-ni ya-ve, qui cacoya, coa
tsoti contran coai-le xi na-le,
quinchjaya ya naxinanta
coa xi janta contran coaixi tse. 2 Je Juan xi tijna
le xi nacha-le. 36 Coa je xi
ntoya, cia nca quinhoe je
contran-le chota, tije-ni xi
xi quisin Cristo, jao chota-le
tjio ya ntia-le. 37 Je xi nquisa
quisicasencon-le. 3 Quitsotsjoaque nai-le cao na-le caole: A ji ni je xi cjoinhoa,
ni tsa an, licoi vaquin-le nca
axo choya-laijin xi cjaai.
4 Coa quinchja Jess, quitsoje xi tsan. Coa je xi nquisa

11

19

San Mateo11

le: Tanquion, coa coatin-lao

Juan cjoa xi tinoyao, coa
xi tiyao. 5 Je xi xca cjoan
matsen-le, coa je xi chinque
cjoan vema-ni, coa je xi jtse
cjoan matsjejon-ni, coa je xi
jtaya ma nhoe-ni, coa je
xi cen faaya-nile, coa je
xi yoma tjio tinocjoayajinle je ennta xi tatsan. 6 Jo
tonta-le je xi tsi niquitsonya
cjoafaaitsjen-le xi totatsan.
7 Coa cia nca qui nca je,
tsacetsiacao Jess nca
quinchjacao chota xi tatse
Juan: Jme xi jitjo chotsenlao ya ntetaxinta. A jnco
yanaxo xi sitinya ntjao.
8 Tonca jme xi jitjo chotsenlao. A jnco chota xi nion nta
cjoan najo-le. Coe-ni je xi
yacja najo xi sexcon cjoan,
ya tjio ntia-le chotatitjon.
9 Tonca jme xi jitjo chotsenlao. A jnco xi nchjaya tatse
Nina. Jaon, an xin-no, coa
nquisa-sa titjon tijna caoni tsa jnco xi nchjaya tatse
Nina. 10 Je-vi je chota xi
tatse xi tjita-ni: Coeni an sicasen titjon-le
je chota-na xi ficao en, xi
coanta titjon-li ntia-li. 11 Xi
cjoaquixi xi xin-no, nca jin-le
chotasonnte tsin xi nquisa
titjon ma cao-ni tsa Juan
Bautista. Tonca je xi nquisa
nanqui ma ya cjoatexoma-le
ncajmi nquisa titjon ma caoni tsa je. 12 Santa nihjin-le
Juan Bautista santa ntai-vi, je
cjoatexoma-le ncajmi nion
tse cjoaain tifaa, coa je

chota xi sicjaa cjoaain cjoe.

xi quinchjaya tatse
Nina, coa je cjoatexoma
quinchjaya-ni xi tatse,
santa nca jaai Juan. 14 Tsa
me-no nca chjoetjao, je ni
Elas xi coa-sin tjin-ni nca
cjoaai. 15 Je xi tjin xoo xi
nhoe-ni, nta catavaseno.
16 ya-niveni xi sincosoncoa
je chota-vi xi tjio ntai-vi.
Coa cjoan jo cjoan xi tjio
ntitsin, coa xi tjionchja-le
xincjin. 17 Xi tso: Quinicjintalaijin hjaoxovi, coa licoi
quichao. Quichintia-laijin,
coa licoi quichintiao. 18 Nca
jaai Juan xi nitsacjen-jin,
niquitsi-jin. Coa tso chota:
Nai xi ntajin tijnajin nimale. 19 Jaai nti-le chota xi
cjen, xi vi. Coa tso chota:
Coe-ni jnco chotaxin xi nion
cjen, coa xi nion vi vino,
coa-ti miyo-le chota xi vea
taonvasen cao chotatsen.
Tonca je cjoaisentacon
maquixiya xi totatse xti-le.
13Ncatsi

sicantjaiya cjoafaaitsjen-le
20Cia

(Lc. 10:13-16)

tsacetsia nca
quinchjaticao chota xi tse
naxinanta-ve, ja-ni nca
coa-sin quisin ncjin cjoaxcon,
nca tsi quisicantjaiya
cjoafaaitsjen-le, quitso-le:
21 Ma-xoni nca ji, Corazn.
Maxoni nca ji, Betsaida. Je
cjoaxcon-vi xi coan ya tsaon,
tsa coaquisin ya Tiro, tsa
coaquisin ya Sidn, jecotse
quisicantjaiya cjoafaaitsjen

20

San Mateo11,12
le cao najo-naxa cao chaoli.
22 Tocoi coaxin-no nca chota
Tiro, cao xi tse Sidn, nquisa
choa cjoaain se-le cao-ni
tsa jon je nihjin-ve nca se
cjoaain. 23 Coa ji, Capernaum,
a minca-ni santa ncajmi.
Santa ntecjoaain scajin.
Je cjoaxcon-vi xi coacoan ya
tsi, tsa coacoan ya Sodoma,
tojo tijna santa ntai-vi.
24 Tocoi coaxin-no nca ya nte
Sodoma nquisa jchocjoa-le je
cjoaain-le cao-ni tsa ji, je
nihjin-ve nca se cjoaain.

Chota-le Jess quiscoe trigo

nihjin nicjaya

Jess siceyocjaya-na
(Lc. 10:21-22)

25Ticoi-ni

nihjin quinchja
Jess, quitso: Tsjoa-le cjoanta,
Nai, Nai xi tsi ncajmi, xi tsi
sonnte, nca ji tsacejnamalai je cjoa-vi chotachjine
cao xi machoya-le, coa
tsacacosontsen-lai xi toxquia
xti. 26 Tsjoa-le cjoanta, Nai,
nca coa-sin coanme-li.
27 Ncayije cjoa an quitsjoana Nai-na. Toje xi Nai xi ve
jo cjoan xi nti, niya-jinsa
xi ve. Toje xi nti xi ve jo
cjoan xi Nai, coa cao je xi je
nti me-le nca coacosontsenle. 28 Nhoachon-nao ncatsio
xi nion tinixao, coa xi
tse cha tichao, nca an xi
siceyocjaya-no. 29 Tjayasonlao yao-no yugo xi tsan,
chotayao xi tsan, nca ntenia, coa yoma cjiacoan. Coa
saco-no cjoanicjaya xi tatse
nima-no. 30 Nca yugo-na ali
ain-jin, coa tja-ni cha-na.

12

(Mr. 2:23-28; Lc. 6:1-5)

Coi nihjin-ve cia

nca nihjin nicjaya
tsovajin Jess ja cjintje
tsojmi. Coa chota-le coanvaole, tsacetsiacao nca quiscoe
trigo, coa quisquine. 2 Cia nca
tsave je chota fariseos, quitsole: Coe-ni chota-li coatjiosin
ja-le xi tsi tjonte je nihjin
nicjaya. 3 Coa je quitso-le: A
tsi tsacexquiao jme xi quisin
David, cia nca coanvao-le, cao
je xi atjen tsacatio. 4 Jo-sin
nca jaasen niya-le Nina,
coa tsacjen nioxtila xi ya
nchatsen nquixcon Nina, xi
licoi quitjonte-le nca tsacjen,
niquitjonte-jinle je xi atjen
tsacatio, toje-cjoanni namive. 5 Axo, a tsi tsacexquiao
ya cjoatexoma, nca nihjin
nicjaya je nami-ve ya yonco
licoi vexcon nihjin nicjaya,
coa tsin-le je-jin. 6 An xinno nca je xi tijna i-vi, je
ni nquisa titjon cao-ni tsa
yonco. 7 Tonca tsa coanchoyano tsacai jo tso-ni je-vi:
Cjoamatacon xi me-na, coa
ali cjoatjao xi vaita-naojin.
Cia licoi tsacai-nilao tsacai
cjoaain je xi tsin-le je-jin.
8 Nca je nti-le chota, Nai-le
ma nihjin nicjaya.

Jnco chota xi quixita ntsja

9Coa

(Mr. 3:1-6; Lc. 6:6-11)

nca jitjo-ni ya-ve,

jaasen ya niya sinagoga

21

San Mateo12

xi tse. 10 Coe-ni ya tijna jnco

chota xi quixita jnco ntsja,
coa quisconanqui-le Jess
chota, quitso: A tjonte-ni nca
sinta chota nihjin nicjaya.
Tocoi quisconanqui-le, jme-ni
nca ma vajnquiyatain-sini.
11 Coa Jess quitso-le: yani jon, xi tjin-le jnco varre,
tsa ya scasen jnco ncajao je
nihjin nicjaya, a tsi tsa scoeni, coa coasje-ni. 12 Nquisa
chji-le chota cao-ni tsa jnco
varre. Coa-sin tjonte-ni
nca nta nian nihjin nicjaya.
13 Coa cia Jess quitso-le je
chota-ve: Tjain ntsai. Coa
tsacjen, coa coannta-ni ntsja
jo-ni xijnco. 14 Cia jitjo-ni
chota fariseos, tsacjaoya-ni qui
contran-le Jess, nca coanmele nca sicen.

scotao. Je xca xi totjonti,

licoi siquitsao santa nca
coinjen-le cao cjoaquixi.
21 Coa xi tatse janain-le sele cjoachoyacaocjoa chota xi
li judo-jin.

Tsa jnco xi coinchjaaon-le je

Espritu Santo, licoi chata-le
(Mr. 3:19-30; Lc. 11:14-23; 12:10)

22Cia

jaaichanita-le jnco
xi nai xi ntajin tijnajin
nima-le, xi xca cji, coa xi
yoma. Coa-sin quisintani, coa je xi xca xi yoma
cji quinchja, coa coantsenle. 23 Coa ncatsi chota jo
tocoanxcon-le, quitso: A je-vi
nti-le David tsocoa. 24 Cia nca
je chota fariseos quinhoele, quitso: Tocao ncanion-le
Beelzeb xi ncajco-le chotonai, ma-le je chota vasjexin
Je chonta xi Nina tsacjaajin.
nai xi ntajin. 25 Coa nca tsave
15 Tonca tsave Jess,
cjoafaaitsjen-le Jess quitsotsacasenxin-le ya-ve, coa
le: Ncayije cjoatexoma xi
ncjin chota quitjennquima jao ya, xi contran tjio-le
le. Quisinta ncatsi. 16 Coa
xincjin, fitsonya. Coa ncayije
je nion tsacene-le nca tsi
naxinanta axo ntia xi jao
tsa jme xi coacosontsen xi
ya ma-ni, xi contran tjiotatse, 17 jme-ni nca coitjoson- le xi-ncjin, licoi ticoeyo-ni.
26 Tsa Satans vasjexin xi
sini xi quitso Isaas xi
quinchjaya tatse Nina, xi
tije-ni Satans, jao ya ma-ni,
quitso: 18 Coe-ni je chonta-na
contran fi-le yao-le. Jo-sin
xi tsacjaajian. Je xi tsjoaque, coejna-ni cjoatexoma-le.
27 Coa tsa an cao ncanion-le
ja-le xi matsjoajin-le nimana. Coejnason-le je espritu-na, Beelzeb vasjexian je naicoa je xi coinchjayajinve, jaxti-no ya tse ncanion
le chota xi li judo-jin xi
xi vasjexin-ni. Coi cjoa-vi
tatse cjoaquixi. 19 Licoi scan,
je xti-no xcale coan xi tsjoa
nisquintiaxa-jin, niya-jin xi
cjoaquixi xi tatsaon. 28 Coa
ncho calle cjoinhoe-le jta-le.
tsa an xi totatse Espritu
20 Je yanaxo xi chicjan, licoi
xi tse Nina, vasjexian je

22

San Mateo12
nai-ve, cjoaquixi jejaaino nca jon cjoatexoma-le
Nina. 29 Jo-sin coan-nile
chota nca cjoaasen-ni ntiale chota xi tjin-le ncanion,
nca siche tsojmi-le, tsa
tsi tsa titjon vetanion
je xi tjin-le ncanion. Cia
siche tsojmi-le. 30 Je xi
tsi fita-na, contran fi-na.
Je xi tsi tsa vexcocao-na,
vetsaova. 31 Tocoi coaxinno: Ncayije je axo cjoaaon
chata-le chota, tonca tsa
coinchjaaon-le je Esprituve, licoi chata-le. 32 Coa
toya-ni xi coinchjaaonle je nti-le chota, coa-sin
chata-le, tonca toya-ni
xi coinchjaaon-le Espritu
Santo, licoi chata-le, nije-jin
nihjin-vi, nije-jin nihjin
xi cjoaai. 33 Tentjao ya xi
nta, coa xi nta to va-le, axo
tentjao ya xi tsi nta, coa
xi licoi nta to-le. Totatse
to-le coa-sin ya-nile yave. 34 Chota xi ye cjoaon,
jo-sin coan-no coinocjoao
cjoanta, nca tsaon. Nca je
xi nion tjin-le nima-na, coi
xi nchja-ni ntsova. 35 Je xi
nta chota, cjoanta xi sin, nca
cjoanta tjin-le nima-le. Coa
je chota xi tsen, cjoatsen
xi sin, nca cjoatsen tjin-le
nima-le. 36 Tonca an xin-no
nca je ncayije en xi toxquia
coitso chota, ticoi-ni tsjoa
cointa nihjin cia nca sele cjoaain. 37 Xi tatse en-li
coitjoquixi-ni. Xi tatse en-li
scane-li cjoaain.

Chotatsen sije choa xi tse

Jess

38Tjin

(Lc. 11:24-26; 29-32)

ca chota scribano cao

chota fariseos xi cia quitso-le:
Maestro, me-najin nca jchai-jin
jnco choa xi tsi. 39 Coa Jess
quitso-ncanile: Chota xi tsen,
coa xi sichajnqui, sije choa,
tonca choa licoi coai-le, toje
choa-le Jons xi quinchjaya
tatse Nina. 40 Nca jo-sin
nca jan nihjin cao jan nitjen
tsacejna Jons ya tsoa jnco
jtije, coa-sin jan nihjin cao
jan nitjen coejnajin nanqui
je nti-le chota. 41 Cia nca se
cjoaain, je chotanaxinanta
Nnive coisotjen cao je chota
xi ntai tjio, coa coane-le
cjoaain. Nca quisicantjaiya
cjoafaaitsjen-le nca
quinchjaya Jons, coa coe-ni
i tijna-vi jnco xi nquisasa tonion cao-ni tsa Jons.
42 Cia nca se cjoaain, je
reina xi tse sur cjoaaya-nile
cao je chota xi ntai tjio,
coa coane-le cjoaain. Nca
jaai-ni santa ja nca fetani sonnte, nca quinhoe-le
cjoachjine-le Salomn. Coa
coe-ni i tijna-vi jnco xi
nquisa-sa tonion cao-ni tsa
Salomn. 43 Cia nca ntjao xi
ntajin jitjo-nile chota, tsova
ja nca ntequixi, vasjai ja
nca sicjaya, coa licoi masjaile. 44 Cia tso: Cjoi-ncania
tsocoa ntia-na ja nca jitjonia. Cia nca faai tocjitia-ni,
coa jequisatecha, coa

23

San Mateo12,13

jecoanntachon. 45 Cia fi, coa

nhoacao nquiato ntjao xi
ntajin xi nquisa-sa chao cjoan
cao-ni tsa je. Coa ya faasen,
ya vatio. Je chota-ve nquisasa chao ma cjoan xi feta-nile
cao-ni tsa xi titjon. Coa-tisin
coan chotatsen xi tjio ntai-vi.

Na-le cao ntse Jess

(Mr. 3:31-35; Lc. 8:19-21)

46Cia

nca tojo tifacao chota

Jess, coe-ni na-le cao ntse
tjiontitsin, nca me-le nca
cjoacao. 47 Coa jnco xi quitsole: Coe-ni na-li cao ntsai tjio
ntitsian. Me-xole cjoacao-li.
48 Coa Jess quinchja-ncanile
nca je xi coaquitso-le je-vi,
quitso: ya-ni xi na-na, coa
ya-ni xi ntse. 49 Coa tsacjen
ntsja ya ja nca tjio chotave: Coe-nivi je xi na-na, coa
je xi ntse. 50 Toya-ni xi sin
jo-sin me-le Nai-na xi tijna
ncajmi, je-ve xi ntse, coa xi
tichja, coa xi na-na.

Cjoaxcoson xi tatse jnco

chota xi cojnti naxin

13

(Mr. 4:1-9; Lc. 8:4-8)

Cia coi nihjin-ve

jitjo-ni niya Jess,
tsacejnantai ntachicon.
2 Ncjin chota coanxcotale, santa Jess jaasen jnco
chitso xi tsacejnaya, coa
ncatsi chota tsacationtaile ntachicon. 3 Coa ali
coacji cjoa xi cjoaxcoson
quinchjanile, quitso: Coe-ni
jnco chota xi cojnti naxin,
qui cojnti. 4 Cia nca ticojnti,

tjin ca naxin xi quitsaontai

ntia, coa jaai nise, tsacjen.
5 Coa tjin ca naxin xi quitsao
ja lajao chon, ja nca tochoa
nanqui chon. Coanntje ntiton,
coi nca tsi tse ninte xi tjin-le.
6 Cia nca jitjo tsoi, quiti, coa
quixi, coi nca tsin-le jamajin. 7 Coa tjin ca xi quitsaojin
naya, coa je naya-ve chiso,
tsacechjoajin-le. 8 Coa tjin ca
xi nta nanqui quitsaojin, coa
quitsjoa ntje-le, tjin ca xi jnco
ciento, tjin ca xi jan can, tjin
ca xi cante. 9 Je xi tjin xoo
xi nhoe-ni, nta catavaseno.

A-ni nca tocjoaxcoson facao-ni

Jess
(Mr. 4:1 10-12; Lc. 8:9-10; 10:23-24)

10Cia

nca jichocon-le
chota-le, quitso-le: A-ni nca
tocjoaxcoson nocjoa-sinilai.
11 Coa je quinchja-ncani: Nca
jon quitsai-no nca jchao
cjoama-le cjoatexoma-le
ncajmi, tonca je, licoi coasin quitsai-le. 12 Toya-ni
xi tjin-le, coai-sale, coa
coantsesale, coa je xi lijme
xi tjin-le, santa je xi tjinle, tjoxin-le. 13 Tocoi nca
tocjoaxcoson facao-nia, nca
cia nca tjiove, licoi veni, coa cia nca tjionhoe,
licoi nhoe-ni, nimachoyajinnile. 14 Xi tatse nca je
cjimajnco-nile je cjoa xi
quinchjaya Isaas tatse Nina,
xi quitso: Xoo coinoya-nio,
tonca licoi coanchoya-no,
coa aqui tichotsaon, tonca
licoi jchao. 15 Nca je nima

24

San Mateo13
le naxinanta-vi jenion
coannchja, coa xoo ain
nhoe-ni, coa xcon tosa-sa
tsacechjoanqui-ni, jme-ni nca
tsi scoe-ni xcon, coa jme-ni
nca tsi cjoinhoe-ni xoo, coa
jme-ni nca tsi coanchoya-nile
nima-le, coa jme-ni nca tsi
sicofata-nile Nina, coa an
sinta-nia. 16 Tonca jo tonta-le
xcon xi tsaon, nca matsenle, coa xoo nca nhoe-ni.
17 Xi cjoaquixi xi xin-no, nca
ncjin xi quinchjaya tatse
Nina coa cao chotacjoaquixi
coanmecon nca tsave je
xi tichotsen-lao, tonca
licoi tsave. Coanmecon nca
quinhoe je xi tinoyao,
tonca licoi quinhoe.

Jess siquixiyanta jo tso ni

cjoaxcoson ve
(Mr. 4:13-20; Lc. 8:11-15)

18Tinoyao

tsocoa nca
jon, jo tso-ni je cjoaxcosonvi xi tatse xi cojnti naxin.
19 Cia nca nhoe je en xi tse
cjoatexoma-le ncajmi, coa
nca tsi machoya-nile, faai
je xi tsen, faai cjaa-le je
xi sentje ya nima-le. Jevi xi ya mantje ntai ntia.
20 Coa je xi mantjejin lajao,
je-vi xi nhoe je en, coa
ntiton cjoe-ni cao cjoatsjoa.
21 Tonca tsin-le jama ya
nima-le, tojnco tjo faa. Cia
nca faai cjoaain, axo tjin
xi ficontran-le xi tatse envi, ntiton tsjion ntia-le Nina.
22 Coa je xi mantjejin naya,
je xi nhoe en-vi, tonca coi

nca cjoava xi tjin tse coi

nihjin-vi, cao cjoachanacha
xi tse cjoanchina, toya
satechjoa-le ennta-vi, coa
lijme xi tsjoa. 23 Tonca je xi
ya mantje ja nta nanqui,
je-vi xi nhoe, coa machoyale en-vi, coa je-vi xi aqui
sincjinya-ni. Coa jnco xi
ciento ca sincjinya-ni, coa
nquijnco xi jan can ca tsjoa,
coa nquijnco xi cante ca.

Cjoaxcoson xi tatse je ja xi
tsi nta, xi quisentjejin trigo
24Tsace

nquijnco-le
cjoaxcoson: Je cjoatexoma-le
ncajmi ya mancoson chota xi
nta naxin ventjeson nanquile. 25 Tonca cia nca cjiofe
chota, jaai xi contran-le, coa
ja xi tsicoi nta tsacentjejin
trigo, cia quitaxin-ni. 26 Cia
nca je trigo quitsjoa xcantsja,
quise-le to, coa cia coantsen
je ja xi tsi nta. 27 Cia nca
jicho chonta-le nai-le ntia
quitso-le: Seor, a tsi nta
ntje tsacentjai ya nanquili. Ja-nive tsocoa, tjin-le
ja xi tsi nta-ve. 28 Coa je
quitso-le: Jnco chota contranna xi coaquisin je-vi. Coa
chonta-le quitso-le: A me-li
nca coanquin cexcojin-jin.
29 Coa je quitso-le: Mai, tsa
chonao je ja xi tsi nta-ve, a
tsi tsa coa-ti chonecao trigove. 30 atjen catamajcha nca
jao ca, santa nca sexco. Cia
nihjin nca sexco, an coaxinle ya xi coexco: Texcotitjon
ja xi tsi nta-ve, jnco jte

25

San Mateo13

tiaon, jme-ni nca coiti-sini.

Tonca catincha je trigo-ve
yaya ninca-na.
Cjoaxcoson xi tatsc naxin-le
mostasa

tatse Nina: Coinchja

cjoaxcoson. Siquixiya cjoa xi
tjioma santa nca quisenta
sonnte.
Jess siquixiyanta tatse je
ja xi quisentjejin trigo

(Mr. 4:30-32; Lc. 13:18-19)

31Tsace

36 Cia nca jequisixata je

nquijnco-le
cjoaxcoson: Je cjoatexomachotancjin-ve, jaasen niya-le.
le ncajmi ya mancoson jnco
Jichocon-le chota-le, quitsonaxin xi tse mostasa. Jnco
le: Tiquixiyanta-ninajin je
chota quiscoe je naxin-ve,
cjoaxcoson xi tatse je ja xi
coa tsacentje ya nanqui-le.
tsi nta, xi quisentjejin nanqui.
32 Cjoaquixi je-sa xi nquisa
37 Coa quinchja-ncani Jess: Je
nti cji cao-ni tsa tojaxi nta naxin ventje, je ni xi
nile naxin, tonca cia nca
nti-le chota. 38 Je nanqui je ni
jecoannca, je-vi xi nquisaxi sonnte. Je naxin xi nta, je ni
sa nca cao-ni tsa toja-nile
xi chota xi se-le cjoatexomanaxin xi sentje. Coa-sin ma
le ncajmi. Coa je ja xi tsi
jnco ya, ja faai nise xi sima nta, je ni xi chota-le nai. 39 Je
jinsen, coa ya ventaa tje-le
xi contran xi tsacentje, je
jin yantsja.
ni xi nai. Je xi sexco, je xi
cjoeta-ni je nihjin-vi. Coa je
Cjoaxcoson xi tatse nayosan
xi vexco, je ni je ancje. 40 Jo(Lc. 13:20-21)
sin nca sexco je ja xi tsi nta,
33 Nquijnco cjoaxcoson
coa ti jin li, coa-sin coan nca
cjoeta-ni je nihjin-vi. 41 Je
quitso-le: Je cjoatexomanti-le chota sicasen ancje-le,
le ncajmi ya mancoson
coa coexcojin cjoatexomanayosan xi quiscoe jnco
le ncajmi ncayije xi vetsia
chjon, coa jan choa scoan
cjoasi, coa je xi cjoatsantjaicjoa
nioxtila quisicotjijin santa
sin. 42 Coa ya ncaja ja titi,
nca quitsinjin ncayije
sicatsaojin. Ya squintia, coa
nayo-ve.
ya tsaocjao nio. 43 Coa cia je
Tocao cjoaxcoson quinchja
xi chotacjoaquixi coanfatejon
Jess
jo-ni tsa ntoa, ya cjoatexoma(Mr. 4:33-34)
le Nai-le. Je xi tjin xoo xi
34 Ncayije je-vi Jess
nhoe-ni nta catavaseno.
quinchjacao chotancjin cao
Xi tatse cjoanchina
cjoaxcoson. Tocao cjoaxcoson
35
xi tijnama
tsacjacao. Coi cjoa-vi nca
44
Coa-ti je cjoatexoma-le
coa-sin coanjnco-sini je xi
ncajmi ya mancoson jo-ni tsa
quitso chota xi quinchjaya

26

San Mateo13,14
cjoanchina xi tijnama jin-le
nanqui. Cia nca jnco chota
coansjai-le, tsacejnama. Coi
nca tsjoa-le xi tatse, qui
catena ncayije xi tjin-le, coa
tsacatse je nanqui-ve.

le: Tocoi ncatsi chota

scribano xi quiscotaya tatse
cjoatexoma-le ncajmi, ya
mancoson jnco nai-le ntia xi
vasje-ni cjoanchina-le cjoa xi
chotse, coa cjoa xi jchinca.

Xi tatse tofanqui xi nion chji

Jess licoi tsayaxcon ya

Nazaret

45Coa-ti

je cjoatexomale ncajmi ya mancoson

jnco chota xi cjoama sin, xi
vasjai tofanqui xi nta. 46 Cia
nca coansjai-le jnco tofanqui
xi nion chji, qui tsacatena
ncayije xi tjin-le, coa coi
tsacatse-ni.

Xi tatse naya xi je

47Coa-tisinni

je
cjoatexoma-le ncajmi ya
mancoson jnco naya xi je,
xi nicatjenjin ntachicon, xi
cjoe toja-nile jcoya-ni jti.
48 Cia nca jequitse, tsacasje
ya ntai-le ntachicon. Coa
tsacatio tsacjaajin. Ncayije
xi nta quisincha nisinya,
coa je xi tsi nta quisicatsao.
49 Coa-sin coan nca cjoeta je
nihjin-vi. Coitjo je ancjeve, coa cjoaaxinjin ja-le xi
tsen, coa xi chotacjoaquixi.
50 Coa ya ncaja ja nca titi
sicatsaojin. Ya squintia, coa
ya tsaocjao nio.

Nai-le ntia xi vasjeni cjoanchina-le cjoa xi

chotse, coa cjoa xi jchinca

51Jess

quitso-le: A
jecamachoya-no ncayije
je cjoa-vi. Coa je quinchja:
Jaon, Seor. 52 Coa je quitso

53Coi

(Mr. 6:1-6; Lc. 4:16-30)

coan nca jejetacao

je cjoaxcoson-vi Jess, jaa-ni
ya-ve. 54 Cia jaai-ni nanqui
ja nchja-ni, tsacacoya-le ya
niya sinagoga xi tse chota.
Coa-sin coan nca tocoanxconle chota-ve, coaquitso: Ja-ni
quisaco-le cjoachjine je-vi,
coa coi cjoaxcon-vi. 55 A tsi
tsa je-vi ti-le chjineya. A
tsi Mara mi na-le. Coa ntse
Jacobo, cao Jos, cao Simn,
cao Judas. 56 A tsi tjiocaona ncatsi ntichja. Ja-ni
quisaco-le tsocoa ncayije
cjoa-vi. 57 Tojti coan-le ncatsi
xi tatse. Tonca Jess quitsole: Ncatsi xi nchjaya tatse
Nina tjin-le xi vexcon nca je.
Toya nanqui-le ja nchja-ni,
coa ya niya-le licoi yaxcon.
58 Coi cjoa nca tsi coancjain-le
chota-ve, licoi ncjin cjoaxcon
quisin ya-ve.

Jo-sin, nca, cen, Juan Bautista.

14

(Mr. 6:14-29; Lc. 9:7-9)

Coi nihjin-ve je
gobernador xi Herodes mi
quinhoe je en xi tsatjivison
tatse Jess. 2 Coaquitso-le
chonta-le: Je-vi Juan Bautista,
cafaayajin-nile cen. Coi

27

San Mateo14

nca coa-sin tjin cjoaxcon

le nca quitjennqui-le.
14 Cia nca jitjo-ni chitsoxi ma-le. 3 Nca Herodes je xi
quitsoa Juan, xi ya ntoya
ve Jess, tsave chotancjin.
tsacetanion xi tatse
Coa coanmaque nca je, coa
Herodas, chjon-le Felipe, ntse.
quisinta xi tjiomen. 15 Coa
4 Nca Juan quitso-le: Licoi
cia nca jecoanxon, chotatjonte-li ji nca coijnacoai.
le jichocon-le, quitso: Je
5 Coa coanme-le nca quisicen, nte-vi cjai totaxinta, coa
tonca quitsacjon-le chotancjin jecoanxon. Coatin-lai catafi
xi quisicjaaitsjen nca Juan
chota, jme-ni nca coaiquinchjaya tatse Nina.
sini ya naxinantanti, coa
6 Tonca tsasje soi-le je
catavatse-le yao-le jme xi
Herodes. Tsoti-le Herodas
squine. 16 Coa Jess quitsoquitejin-le chota, coa
le: Licoi machjen nca coai.
quisasen-le Herodes. 7 Coa
Tai-lao nca jon xi squine.
17 Coa je quitso: Tsin-najin
quisisenqui-le nca quitsjoa
en-le nca tsjoa-le tojmei-vi, toaon ma nioxtila, coa
ni xi sije. 8 Coa titjon
jao jti xi tjio-najin. 18 Coa
na-le quisimaa tsoti-ve,
je quitso-le: Nhoacaocia tsoti-ve quitso-le Herodes:
nao i-vi. 19 Coa tsacene-le
Taiya-ninai jnco hoa jco
chotancjin, nca catavatiojin
Juan Bautista. 9 Cia tocoanfaoja, quiscoe je aon nioxtila
le chotatitjon-ve, tonca
cao xi jao jti, quiscotsennca
tocoi nca jequitsjoa en-le,
quisichicontain. Quisixcoa
coa coi nca chota tjiocao
nioxtila-ve, quitsjoa-le chotayata yamixa, chotatitjon-ve
ve. Coa chota-le quisicavi-le
tsacene nca coai-le. 10 Cia
chotancjin-ve. 20 Coa tsacjen
quisicasen, tsacene nca qui
ncatsi, aqui coansqui-ni.
catesin Juan yaya ntoya-ve.
Coa tsacexco xi quinjennqui,
11 Coa jaaichani jco jaya jnco
tejao nisin ma-ni nioxtila
hoa, quitsai-le tsoti-ve. Je
hoa. 21 Coa aon jmi-la majaaicao-le na-le. 12 Cia jicho
ni chotaxin xi tsacjen, coa
chota-le Juan, quiscoe yaotaxin yanchjin cao ntixti.
le, coa tsaceai. Qui, coa
Jess tsovason ntachicon
tsace-le najmi Jess.

Jess quisicjen xi aon jmi chota

(Mr. 6:30-44; Lc. 9:10-17; Jn. 6:1-14)

13Cia

nca quinhoe Jess,

quitaxin-ni ya-ve. Quiya jnco
chitso, qui ya ntetaxinta.
Cia nca chotancjin quinhoe,
ntsoco qui-ni naxinanta-

(Mr. 6:45-52; Jn. 6:15-21)

22Jess

tsacene ntiton-le
chota-le nca jaasen yaya
chitso-ve, coa nca quititjonle santa xincoanta-ni jan.
Tjen Jess quisixata chota.
23 Cia nca jecoa-sin tsacenele chotancjin, Jess quimi ya

San Mateo14,15

28

ninto, quicetsoa taxin. Cia

nca jecoanxon, toje tsacejna
ya-ve. 24 Coa je chitso-ve
jetjen vasen jin ntachiconve. Nanta si tisicao, nca ntjao
cjaai-sin tifaa. 25 Cia nca
jichoca las tres nca tanjionya,
Jess quicon-le tsovason
ntachicon-ve. 26 Coa je chotale nca tsave nca tsovason
ntachicon, jo quitsacjon,
quitso: Tosen-le chota. Jo nion
quisquintia, nca quitsacjon.
27 Tonca Jess ntiton quinchjale, quitso: Tejncotacon, an
nia, ali jcon-jion. 28 Cia Pedro
quinchja-le, quitso-le: Seor, tsa
ji ni, tene-nai nca cjoiconle son nanta-ve. 29 Coa Jess
quitso: Nhoai. Coa Pedro
jitjojen-ni ya chitso-ve.
Tsamjenson nanta nca quiconle Jess. 30 Cia nca tsave je
ntjao xi nion, quitsacjon.
Tsacetsiacao nca quisenjin
nanta, quisquintia, quitso:
Seor, chasjentjai-nai. 31 Ntiton
Jess tsacjen ntsja, quitsoa, coa
quitso-le: Ji xi choa macjainli, a-ni nca jao cave-sini
tacoin. 32 Cia nca je jaasen
ya chitso-ve, quisejyo ntjao.
33 Cia je xi tjio ya chitso,
tsaquinchaxconchinta-le
tsavexcon, quitso: Xi aqui
cjoaquixi, ji ni nti-le Nina.

Jess sinta xi tjiomen ya

Genesaret
34Cia

(Mr. 6:53-56)

nca jejaatota
ntachicon, jicho ya nanqui
ja Genesaret mi. 35 Cia nca

je chota xi tse ya nte-ve

tsavexcon Jess, quisicasen
ncaquijnta jante ya hian-le,
jaai chani-le nca je ncatsi
xi tjiomen. 36 Coa tsacetsoale nca tocoicjoan sicao tjon
najo-le, coa ncatsi xi coasin quisicao coannta-ni.

Ja-le cjoa xi siquitson chota

15

(Mr. 7:1-23)

Cia tjin ca chota

scribano cao chota
fariseos xi tse Jerusaln, xi
jichocon-le Jess, quitso-le: 2 Ani nca siquitson-sini chota-li
costumbre-le chotajchinca, nca
tsi vanejon ntsja cia nca cjen
nio. 3 Cia Jess quitso-le: A-ni
nca coa-ti timaniquitsonsinio jon cjoatexoma-le Nina
xi tocjoa tatse costumbreno. 4 Nca Nina xi coaquitso:
Jchaxcoin nai-li cao na-li.
Je xi nchjaaon-le nai-le axo
na-le ntia catamen. 5 Tonca
jon xi vixon: Toya-ni xi
coitso-le nai-le axo na-le:
Ncayije xi machjen-li xi tsan,
an jequitsjoa-le cjoatjao Nina,
6 nca je chota-ve licoi machjen
nca scoexcon nai-le axo
na-le. Coa-sin quinixoyao
cjoatexoma-le Nina xi tocjoa
tatse costumbre-no. 7 Xi
chota jaoncjain mi-no, nta
quinchjaya xi tatsaon je Isaas
xi coiquitso: 8 Je naxinanta
cao en-le vexcon-na, tonca
nima-le xin tjio-na. 9 Tonca
lijme chji-le nca vexcon-na,
nca vacoya cjoafaaitsjen xi
toxquia cjoatexoma-le chota.

29

San Mateo15

10Coa

quinchja-le chotancjin,
jnco chjon cananita jitjo-ni
quitso-le: Tinoyao, coa nta
ya nte-ve nion quinchjacatamachoya-no: 11 Licoi je
le Jess: Seor, nti-le David,
xi faasen tsoa xi siquitson
jchamatacon-nai. Je tsoti-na
chota, tonca je xi vitjo-ni
cjai tse cjoaain tifaa nca
tsoa, je xi siquitson. 12 Cia
nai xi ntajin tijnajin nimajichocon-le chota-le, quitso-le: le. 23 Tonca Jess nijnco-jin
A ya-ni nca je chota fariseos
en tsacjacao. Cia jichoconcoanjti-le cia nca quinhoe je
le chota-le, tsacetsoa-le:
en-vi. 13 Tonca cia quinchjaCoatin-lai nca catavitjoxin
ncani Jess: Ncayije tsojmintje
nca cjintiatjennqui-na. 24 Coa
xi tsi tsa coi tsacentje Naije quinchja-ncanile: Licoi
na xi tse ncajmi, coa-sin
coa-sin quinicasen-na.
tjone-ni. 14 Ticatio xi coacjoan. Totatse varre xi quicha, xi
Toxca cjoan, coa vantia-le
tse ntia-le Israel quinicasenxi xca. Coa tsa je xi xca cjoan
nina. 25 Cia je chjon-ve jaai,
coantia-le je xi xca cjoan,
tsacasenxconchinta-le,
tsaoya nca jao ja tixa. 15 Coa
quitso-le: Seor, tisencaoquinchja Pedro: Tiquixiyanai. 26 Coa Jess quitso-le:
16
ninajin je cjoaxcoson-vi. Coa Licoi nta nca chjoe nioxtila-le
Jess quitso: A coa-ti tojo cje
ntixti, coa nianti nicatsaomachoya-jinno jon. 17 A tsi
le. 27 Coa je quitso: Jaon, Seor,
machoya-no nca ncayije xi
tonca nianti cjine xcoanti
faasen tsoa fisen tsoa, coa
xi tsaonqui yamixa-le xi tse
faa-nile. 18 Tonca je xi vitjonai-le. 28 Cia quinchja Jess:
ni tsoa, nima-le nhoajin-ni.
Ji chjon, nion nta macjainJe-vi xi siquitson chota. 19 Nca
li. Coa catama-li jo-sin nca
nima-ve vitjo-ni cjoafaaitsjen me-li. Coa tsoti-le coannta-ni
xi tsen, xi sicen cen, coa
ticoi-ni hora.
cjoachajnqui xi sin xi jechixan
Ncjin chota xi Jess quisinta
coa xi cje vixan-jin, cjoache,
29
xi enntiso vasen-le xincjin,
Cia nca qui-ni Jess yacoa xi nchjaaon. 20 Coi cjoa
ve, jaai hian-le ntachicon
je-vi xi siquitson chota. Je xi
Galilea. Quimijon ninto, ya
cjen nca cje vanejon ntsja, je-vi tsacejna. 30 Coa ncjin chota
licoi siquitson chota.
jichocon-le xi coa-sin tjencao
xi chinque, xi xca, xi yoma, xi
Jnco chjon cananita xi nion nta
tjioxcoya ntsja, coa ncjin-saje,
coancjain-le
coa ya quisicatio nquintsoco
(Mr. 7:24-30)
Jess, coa quisinta-ni. 31 Coa21 Coa jitjo-ni ya-ve Jess,
sin tocoanxcon-le chota, nca
qui nte ja Tiro mi cao
tsave nca coan quinchja je xi
ya ja Sidn mi. 22 Coe-ni
yoma, coa je xi tjioxcoya ntsja

30

San Mateo15,16
coannta-ni, coan tsacema-ni je
xi chinque, coan quiscotsen-ni
je xi xca. Tsacasjejeya Nina
xi tse chota Israel.
Jess quisicjen xi o jmi chota
(Mr. 8:1-10)

32Coa

Jess quinchja-le
chota-le: Cjainca mamaque
chotancjin-vi, nca jecoan jan-le
nihjin nca tjiomatjennqui-na,
nca tsin-le xi cjine-jin. Alicoi
me-na nca scaninchjan, jmeni nca tsi ya coaninta-sini ya
ntia. 33 Cia chota-le quitso-le:
Ja-ni saco-najin nioxtila xi
ncjin ma-ni i ntetaxinta-vi,
xi coansqui-ni chotancjin-vi.
34 Cia Jess quitso-le: Jo tjin
nioxtila cjio-no. Coa je quitso:
ato ma-ni, coa jncojao ma-ni
jtinti. 35 Coa tsacene-le chota
nca catavatione nanqui. 36 Coa
quiscoe je nioxtila xi ato-ve
cao jti-ve, coa quitsjoa cjoanta,
quisixcoa, coa quitsjoale chota-le. Je chota-le
quisicavi-le chotancjin. 37 Coa
tsacjen ncatsi, aqui coansqui.
Tsacexco xi quinjennqui, ato
nisinya ma-ni nioxtila hoa.
38 Coa je xi tsacjen o jmi mani xi xin, coa taxin yanchjin
cao ntixti. 39 Cia nca tsacenele nca catafi-ni chota, jaasen
chitso, jinhoa ya nte Magdala.

saduceos, nca chao sicao,

quisije-le nca coacojncole choa ya ncajmi. 2 Tonca
Jess quinchja-ncani: Cia nca
jemaxon nca nihjin, jonvi vixon: Nta chon nchaon,
nca ni chon nca. 3 Coa nca
tanjion: Ntai coa jtsi, nca
yojvijma cjoan xi ncha
nca, coa ni chon nca. Xi
chotajaoncjain mi-no, mano chota jo ma chon nca,
tonca choa-le nihjin licoi
ma-no. 4 Je chota xi ntai tjio,
xi tsen-ni, xi tosichajnqui,
sije choa, tonca choa licoi
coai-le, toje choa-le Jons xi
quinchjaya tatse Nina. Coa
Jess quisicatio chota, qui-ni.

Je nayosan xi tse chota

fariseos cao chota saduceos

Chota fariseos cao chota

saduceos quisije-le Jess jnco
choa

16

(Mr. 8:11-13; Lc. 12:54-56)

Cia jichocon-le chota

fariseos cao chota

(Mr. 8:14-21)

5Coa

jaai chotale xincoata ntachicon,

quichajin-le nioxtila. 6 Jess
quitso-le: Chotsaon, ticointalao yao-no je nayosan xi
tse chota fariseos cao chota
saduceos. 7 Tonca je tsacjaoyani, coa quitso-le xincjin:
Coi nca coa catso-na nca
tsi quicha nioxtila. 8 Coa
coanjin-le Jess, quitso-le:
Chota xi choa macjain-no,
a-ni nca coa-sin tichovayasinio jin-no nca jon nca
tsin-no nioxtila-jin. 9 A cje
machoya-jinno, a tsi tjinjinno je xi aon nioxtila-ve xi
tse chota xi aon jmi ma-ni,
coa jo tjin nisin tsacexco.
10 Nije-jin xi ato nioxtila,

31

San Mateo16

xi tse xi o jmi ma-ni, coa

jo tjin nisinya tsacexco.
11 Jo-sinni nca tsi machoyano nca tsi totatse nioxtila
coacaxin-no nca ticointalao yao-no je nayosan xi
tse chota fariseos cao chota
saduceos. 12 Cia coanchoya-le
nca tsi tsa coaquitso-le nca
sicointa-le yao-le nayosan
xi tse nioxtila, tonca xi
totatse cjoafaaitsjenle chota fariseos cao chota
saduceos.

Pedro siquixiyanta nca Jess je

Cristo.
(Mr. 8:27-30; Lc. 9:18-21)

13Cia

nca jinhoa Jess

ya nte ja Cesarea xi nchjani Filipo, quisconanqui-le
chota-le: Jo tso chota, yala xi nti-le chota. 14 Coa je
quitso: Tjin ca xi tso nca je
Juan Bautista, coa tjin ca xi
tso je Elas, coa tjin xi tso
je Jeremas, axo je jnco xi
tse xi nchjaya tatse Nina.
15 Coa Jess quitso-le: Coa
nca jon, jo vixon, ya-nia
an. 16 Quinchja Simn Pedro: Ji
ni Cristo, xi nti-le Nina xi
tijnacon. 17 Cia quinchja Jess:
Jo tonta-li nca ji, Simn, nti-le
Jons, nca tsi tsa chotasonnte
xi tsacacosontsen-li, toje
Nai-na xi tijna ncajmi.
18 Tonca coa-ti xin-le,
nca ji ni Pedro. Coa son
coi lajao-vi coentasoan
je naxinanta-na. Coa je
ncanion-le ntecjoaain, licoi
siquinjen-le naxinanta-na.

19Coa

ji sintsja-le yovi xi
tse xontjoa-le cjoatexomale ncajmi, coa ncayije cjoa
xi tsi tsa coi coainte-lao
i sonnte-vi, coa-ti licoi
coainte-le ya ncajmi.
Ncayije cjoa xi coainte-lao
i sonnte-vi, coa-ti coaintele ya ncajmi. 20 Cia Jess
tsacene-le chota-le nca
niya-jin xi jo coitso-le nca je
ni xi Cristo.

Jess tsacayacon cjoaviya-le

(Mr. 8:31-9:1; Lc.9:23-27)

21Santa

nca ticoi-ni
nihjin-ve. Jess tsace tsiacao
nca quisiquixiya-le chotale nca coanchjen-le nca coai
Jerusaln, nca tse cjoaain
cjoaa xi tatse chotajchinca,
cao chotatitjon-le nami,
cao chota scribano, coa nca
sicen-ni nca je, tonca
sicjaaya-nile xi coanjanni nihjin. 22 Coa Pedro
quicao taxin, tsacetsia
nca quinchjaticao quitso:
Seor, Nina catavechjoale cjoa-vi tatsi.
Nicia-jin nca coacoantain.
23 Cia quisicofaya Jess,
quinchjaticao Pedro: Titjajtonnai, ji Satans. Cjai tochao
nicao-nai, nca tsi mita-lai
cjoa-le Nina, tonca mitalai cjoa-le chota. 24 Cia Jess
quitso-le chota-le: Toyanive xi me-le nca chota-na
coan, catatsjioncon yao-le,
catavami cro-le, coa nta
catafita-na. 25 Toya-nive xi
me-le coasjentjai nima-le,

32

San Mateo16,17
tosicha nima-le, coa toyanive xi sicha nima-le xi
totatsan, coansjai-nile. 26 Jme
xi scason-le chota, nta tsa
coinjen-le ncayije sonnte, tsa
sicha nima-le. Axo jme chji
xi tsjoa chota xi tatse nimale. 27 Nca je nti-le chota sa
cjoaaicao cjoajeya-le Nai-le
cao ancje-le, coa cia coechji
nca jncojnco jo-sin sixa. 28 Xi
cjoaquixi xi xin-no: tjin ca
xi i tjio-vi xi tsicoi coiya
santa nca scoe nti-le chota
xi cjoaaicao cjoatexoma-le.

Jo-sin nca Jess tsantjaiya

17

(Mr. 9:2-13; Lc. 9:28-36)

Xi coan jaon nihjin,

Jess quicao Pedro cao
Jacobo cao Juan xi ntse, coa
quimijon taxin jnco ninto
xi nion nca. 2 Tsantjaiya
nquixcon nca je. Coanfate
ncjain jo-ni tsa tsoi, coa
najo-le coanhoa jo-ni tsa
nchan. 3 Coe-ni je chotave tsave Moiss cao Elas, xi
tjiofacao Jess. 4 Coa quinchja
Pedro, quitso-le Jess: Seor,
nta-ni nca i tiyoi-jin. Tsa
me-li i sinta jan xcojnta,
jnco xi tsi, jnco xi tse Moiss,
coa jnco xi tse Elas. 5 Tjen
nca tinchja nca je, coe-ni jnco
yojvifate jaane-le. Coa
coe-ni jnco jta quinoya-le
yajin yojvi-ve, xi quitso: Jevi nti-na xi tsjoaque. Jo nta
secoan xi tatse. Tinoyalao nca je. 6 Cia nca quinhoe
chota-le, quitsaotsocjan, coa
nion quitsacjon. 7 Coa Jess

jicho, quisicao, coaquitso:

Tisotjaon, ali vijcon-jion.
8 Coa cia nca quiscotsennca,
niya-jin xi tsave, tojnco Jess.
9 Tia-ni nca tjionhoajenta,
tsacene-le Jess, quitso:
Niya-jin xi jo mi-lao je
xi cayao, santa nca nti-le
chota cjoaayajin-nile cen.
10 Cia chota-le quisconanquile: A-ni nca coatso-sini
chota scribano nca tjin-ni nca
titjon cjoaai Elas. 11 Quinchja
Jess: Xi aqui cjoaquixi,
titjon cjoaai Elas, coentaya
nquijncoca ncayije cjoa jo
coan ncasa. 12 Tonca an xinno nca jejaai Elas, coa chota
licoi tsavexcon. Coa chota
quisicao jo-sin coanmecon.
Coa-tisin je nti-le chota
cjoaa cjoaain xi tatse.
13 Cia chota-le coanchoya-le
nca quinchja xi tatse Juan
Bautista.

Jess sinta jnco ti xi chinxin

tjin-le
(Mr. 9:14-29; Lc. 9:37-43a)

14Cia

nca jejicho ja nca tjio

chotancjin, jaaiconjnco-le
xin, tsacasenxconchintale. 15 Coaquitso: Seor,
jchamatacoin tatse nti-na,
nca chinxin tjin-le, coa li
coacji cjoaain tifaa, nca
coan ncjin ca cajin li, coa
ncjin ca jin nanta. 16 Coa
jejaai caco-le chota-li, licoi
coan-le quisinta. 17 Quinchja
Jess: Chota xi tsi macjainno tatse Nina, xi toxin
ntia manquincao yao-no.

33

San Mateo17,18

Cia santa tjinne-na nca

coatejnacao-no nca jon. Cia
santa tjinne-na nca sicjainno nca jon. Nhoacao-nao
i-vi. 18 Coa Jess quinchjaticao
nai xi ntajin xi tijnajin-le
ti-ve, coa jitjojin-nile nai
xi ntajin. Coa ti-ve coanntani santa ticoi-ni hora. 19 Cia
jichocon taxin-le Jess
chota-le, quitso: A-ni nca jinjin licoi coan-sininajin nca
quichasjexin-laijin nai-ve xi
ntajin. 20 Coa Jess quitso-le:
Coi nca tochoa macjain-no. Xi
cjoaquixi xi xin-no, tsa nta
macjain-no, nta tsa tochoa tjin
jo-ni tsa jnco naxin-le mostaza
xi nti nacjoan, coacoinlao je ninto-vi: Titja-ni i-vi
nta xincoa jan, coa cjoaa.
Coa nijme-jin xi tsi coanno. 21 Niitse-jin mavitjo nai
xocjoan-vi, tsa tsi coetsoa,
coa tsa tsi coiyonchjan.

Jess vayacon-ncani cjoaviyale

(Mr. 9:30-32; Lc. 9:43b-45)

22Cia

nca tjiomaa ya
Galilea, Jess quitso-le: Je
nti-le chota coa-sin coaitale ntsja chota. 23 Coa chota
sicen, coa xi coanjan-ni
nihjin sicjaaya-nile. Coa
chota-le nion coanfao-le.

Xi tatse taon xi tse yonco

24Cia

nca jicho Capernaum,

je chota xi vexco taon
xi tse yonco, coaquitso:
Je Maestro-no, a tsi vechji
taon xi tse yonco. 25 Coa

Pedro quitso: Jaon. Cia nca

jaasen ya ntia, Jess quinchja
titjon-le: Jo si, Simn. Je xi
chotatitjon-le i sonnte-vi,
ya-ni xi machjen nca vechjile taonvasen coa taonsa. A
je xi xti-le naxinanta-le,
axo xi xinnte-le. 26 Pedro
quitso-le: Je xi xinntele. Jess quitso-le: Cia je xi
xti-le naxinanta-le tjiontai
xi tatse taon-ve. 27 Tonca
jme-ni nca tsi tsa chao sicaosinia, tin ya ntachicon,
ticatjenjin quichava, coa
jti xi cjoaaititjon chjoai. Cia
nca tixa tsoa coansjai-li taon.
Chjoai, coa tai-lai xi tatsan
cao xi tatsi.

ya-ni xi nquisa titjon ya

cjoatexoma-le ncajmi

(Mr. 9:33-37; 9:42; Lc. 9:46-48; 17:1-2)

18

Coi hora-ve chotale jichocon-le Jess,

quitso: ya-ni xi nquisa
titjon ya cjoatexoma-le
ncajmi. 2 Coa Jess quinchjale jnco ntiti, quisicasenjna
nchovasen-le. 3 Quitso: Xi
cjoaquixi xi xin-no, tsa tsi
coantjaiyao nca coaon joni xti, licoi coan coitjasaon
ya cjoatexoma-le ncajmi.
4 Coa-sin nca toya-ni xi
nanqui vasje yao-le jo-ni
je ntiti-ve, je-vi xi nquisa
titjon ya cjoatexoma-le
ncajmi. 5 Coa toya-nive xi
scoetjao xi tatsan jnco nti,
an xi cjoetjao-na. 6 Coa toyanive xi sicajnqui je jnco
xi je ntixti-vi xi macjain

34

San Mateo18
le tatsan, nquisa nta-le tsa
jnco lajao xi ai xi tse molino
setjenvanqui yasin, coa nca
ya chanihjoajin ntachicon
ja nion nanca.
Tjin xi sicajnqui je
(Mr. 9:43-48)

7Maxoni

chotasonnte, nca
tjin xi sicajnqui je. Machjen
nca cjoaai xi sicajnqui je
xincjin. Tonca maxoni je
chota xi sicajnqui je xijnco.
8 Tocoi, tsa ntsai axo tsa
ntsocoi siquitson-li, tichatai,
coa ticatjain. Nquisa nta
tsa chinquetai axo tsa coto
ntsja tisoi nca coitjasain
cjoavijnachon ncantsjai caoni tsa nca jao ma ntsocoi axo
nca jao ntsai, coa nca coa-sin
chanijin-li li xi ncantsjai.
9 Coa tsa je xcoin siquitson-li,
chasjai, coa ticatjain. Nquisa
nta tsa coa-sin coitjasain
cjoavijnachon ncantsjai cao
tojnco xcoin cao-ni tsa nca
jao ma xcoin, coa nca coasin chanijin-li ya nte ja nca
titi li.

sicatio je xi o can cao-ni

hjaaono, nca coai yajinja
nca coai casjai je xi cacha.
13 Tsa coansjai-le, xi cjoaquixi
xi xin-no, nqui-sa matsjoale xi tatse xi jnco xi quicha
cao-ni tsa xi tatse je xi o
can cao-ni hjaaono xi tsi
tsa quicha. 14 Coa-sin licoi
me-le Nai-no xi tijna ya
ncajmi nca cha jnco xi je
ntixti-vi.

Jo-sin nichata-lai ntsai

Xi tatse varre xi quicha

(Lc. 15:3-7)

10Chotsaon

nca licoi
chasjenquio jnco ntixti-vi.
Coaxin-no nca je ancje-le
ntixti-vi, ya ncajmi ventsjai
ncjain Nai-na xi tijna ncajmi.
11 Je nti-le chota jaai nca
coasjentjai je xi quicha. 12 Jo
vixon. Tsa jnco chota tjinle jnco ciento varre, coa tsa
quicha jnco varre, a tsi tsa

15Coa

(Lc. 17:3-4)

tsa ntsai coajnqui

je xi tatsi, tinchon-lai, coa
tiquixiya-lai nca toji nca
toje tojnco. Tsa cjoinhoeli, jequiniquinjain ntsai.
16 Tonca tsa tsi cjoinhoe-li,
catjicao-li tsa jnco tsa jao,
jme-ni nca siquixiyantani ncayije en-le, tsa jao,
coa tsa jan testigo. 17 Tsa tsi
cjoinhoe-le je xi coaicaoli, coatin-lai ncatsi xi ya
yonco, coa tsa tsi cjoinhoele je ncatsi-ve, tocoa-sin
jchatacoin jo-ni jnco chota
xi xin nte axo chota xi vea
taonvasen. 18 Xi cjoaquixi xi
xin-no, ncayije cjoa xi tsi tsa
coi coainte-lao i sonntevi, coa-ti licoi coainte-le
ya ncajmi. Ncayije cjoa xi
coainte-lao i sonnte-vi,
coa-ti coainte-le ya nca-jmi.
19 Nquijnco ca coaxin-no, tsa
jao xi nca jon-vi xi i sonntevi coa-sin nta coejnco-tacon
tatse tojme cjoa-ni xi sijao,
coa-sin se-no xi totatse

35

San Mateo18,19

Nai-na xi tijna ya ncajmi.

20 Ya ja nca tojnco tjio jao
axo jan xi tsan chota, ya
tijnajin vasen-le nca je. 21 Cia
Pedro jichocon-le Jess, quitso:
Seor, jo tjin ca sichata-le
ntse xi coajnqui je xi tatsan.
A santa ato ca. 22 Jess
tso-le: Alicoi coaxin-le tsa
santa ato ca, tonca tosa
santa ato ca jancan cao te.

Xi tatse chonta xi licoi

quisichata-le chontaxincjin
23Tocoi

je cjoatexomale ncajmi mancoson jnco

chotatitjon xi coanme-le
nca tsacexquicao chonta-le.
24 Cia nca tsacetsiacao nca
tsacexqui, jaai chanita-le
jnco xi quitjen-le te jmi xi
tse chotatitjon-ve. 25 Jevi licoi coan tsacechji-le.
Nai-le tsacene nca satena
cao chjon-le, cao ntixtile, cao ncayije xi tjin-le,
coa-sin coanchji-nile naile. 26 Cia je chonta-ve
tsacasenxconchinta-le naile quitso-le: Seor, catase-li
cjoajetacon xi tatsan. An
coechji-le ncayije. 27 Je
nai-le coanmaque chontave, quisicejnantai, coa
quisichata-le ncayije xi
quitjen-le. 28 Cia nca jitjo je
chonta-ve, quisatecjao jnco
xi chontaxincjin xi quitjen-le
jnco ciento vixo xi tse. Quitsoa
nca je, jo quisixijnto, quitso:
Techji-nai je xi quitjenli. 29 Cia je chontaxincjin
quiscanqui ntsoco, tsacetsoa

le: Catase-li cjoajetacon

xi tatsan. An coechji-le
ncayije. 30 Tonca je coancaile. Tonca qui quiscani ntoya
santa nca coechji-le je xi
quitjen-le. 31 Cia nca tsave
xica chontaxincjin je cjoa
xi coan, nion coanva-le.
Jaai tsace-le najmi nai-le
ncayije je cjoa xi coan. 32 Cia
nai-le quinchja-le je chontave, quitso-le: Ji chonta xi
tsain. Ncayije xi quitjenli, an quisichata-le nca
tsacetsoa-nai. 33 A tsi coati machjen nca coanmachai
chontaxinqui, jo-sin nca an
coanmaque-le. 34 Cia nai-le
coanjti-le, quitsjoata-le chota
xi nion tsjoa cjoaain, santa
nca tsacechji ncayije xi
quitjen-le. 35 Coa-ti sicao-no
Nai-na xi tijna ncajmi, tsa
tsi sichata-lao cao nima-no
nca jncojnco ntsao.

Jess vacoya xi tatse je

chotaxin xi tsjion chjon-le

19

(Mr. 10:1-12; Lc. 16:18)

Coa coan cia nca

jequinchja Jess
je en-vi, jitjo-ni Galilea,
jaai nanqui Judea xi tijna
xincoanta-ni ntaje Jordn.
2 Nion ncjin chota
quitjennqui-le, coa Jess
quisinta chota ya-ve. 3 Cia
jichocon-le Jess chota fariseos,
chao-sin quisicao, quitsole: A tjonte-le xi xin nca
tsjion chjon-le xi tatse tojme
cjoa-ni. 4 Coa Jess quitso-le:
A cje vexquiajion nca je xi

36

San Mateo19
quisinta-le santa nca titjon,
xi xin cao xi chjon quisintale. 5 Coa Nina quitso: Tocoi
cjoa je xin sicatio nai-le cao
na-le, coa tojnco coejnacao
chjon-le, coa tocoanjnconi yao-le. 6 Coa-sin nca tsi
tijao manqui-sani, tojnco
yao ma-ni. Tocoi je xi Nina
tsacecjao, ali vasjexin-jin
chota. 7 Chota fariseo quitsole Jess: A-ni tsocoa nca
Moiss tsacene nca tsjoa xon
xi tsjion-ni xincjin chota,
coa cia ntia tsjion. 8 Jess
quitso-le: Tocoi nca xijin
nima-no, Moiss quitsjoante
nca coinjion yanchjin-no,
tonca ncasa santa nca titjon
licoi coacoan. 9 Tonca an xinno, toya-ni xi tsjion chjon-le,
tsa tsi tsa xi totatse nca
chjon-le quisichajnquitale, coa tsa cjaai chjon
coixancao, je xin-ve
sichajnquita-le chjon-le. Coa
je xin xi coixancao chjon
xi jequinjion, sichajnquitale. 10 Chota-le quitso-le: Tsa
coa-sin tjin cjoa-le xin cao
chjon-le, licoi nta-ni nca
coixan. 11 Cia Jess quitso-le:
Licoi ncatsi xi coan-le scoe
cjoafaaitsjen je-vi, toje-ni
xi coa-sin quitsai-le. 12 Tjin
ca xi nti xi xa coa-sin
quitsin-ni. Coa tjin xi nti xi
coa-sin coan nti xi totatse
chota. Coa tjin xi nti xi tije
coasin-ni, jme-ni nca sixasinile cjoatexoma-le ncajmi.
Je xi coa-sin jchocjoa-le xi
tatse je-vi, coa catasin.

Jess sichicontain xi ntixti.

(Mr. 10:13-16:Lc. 18:15-17)

13Cia

quichanita-le ntixti,
jme-ni nca coason-sinile
ntsja, coa coetsoa. Je chotale Jess quinchjaticao xi
jaaicao. 14 Tonca Jess quitso:
Tainte-lao, catjinhoacon-na
ntixti-ve, ali vechjoa-jinlao,
nca coa-sin cjoan je xi tse
cjoatexoma-le ncajmi. 15 Jess
tsacason-le ntsja, cia qui-ni
ya-ve.

Xi tatse jnco chotatitjon xi

sa xti, coa xi nchina.
(Mr. 10:17-31:Lc. 18:18-30)

16Coe-ni

jnco chota
jichocon-le, quitso:
Maestro, jme cjoanta xi
sian nca se-sinina
cjoavijnachon ncantsjai.
17 Coa Jess quitso-le: Ani nca chonanqui-sininai
tatse xi nta. Niya-jin xi nta,
tojnco xi je Nina. Tsa meli nca se-li cjoavijnachon,
tiquitjosoin cjoatexoma.
18 Chota-ve quitso-le: Jna-le,
Jess quitso: Ali nicen-jin.
Ali nichajnqui-jin. Ali nichejin. Ali vasen ntiso-jinlai
xica. 19 Jchaxcoin nai-li
na-li. Catamatsjoachai xica
jo-ni tsa tiji-ni. 20 Je tixin
quitso-le Jess: Ncayije jevi coa-sin quisitjosoan jo
santa nca xtia. Jme-sa xi
cha-na. 21 Jess quitso-le: Tsa
me-li nca aqui coanjncoi,
tin tatenai ncayije xi tjin-li,
coa tai-lai je xi yoma. Coa

37

San Mateo19,20

se-li cjoanchina ya ncajmi.

Coa nhoai, nhoata-nai.
22 Cia nca je tixin quinhoe
je en-ve, fao coan-le nca qui,
nca ncjin tsojmi xi tjin-le.
23 Cia Jess quitso-le chotale: Xi cjoaquixi xi xian, nca
nion ain coan-le jnco xi
nchina nca cjoaasenjin
cjoatexoma-le ncajmi.
24 Tonca an xin-no, licoi tojo
ain cjoaasen jnco camello
ja tixa ninto, cao-ni tsa nca
cjoaasenjin cjoatexomale Nina jnco chotanchina.
25 Tonca chota-le nion
coanxcon-le cia nca quinhoe
je cjoa-vi, quitso: ya-ni
tsocoa xi coan coitjontjai.
26 Jess quiscotsen-le quitsole: Chota licoi coan-le, tonca
Nina coan-le ncayije cjoa.
27 Cia Pedro quitso-le: Coeni jin-jin jequinicatoi-jin
ncayije, coa jejinhoatalaijin. Jme-ni tsocoa xi
se-najin. 28 Jess quitso-le:
Xi cjoaquixi xi xin-no, jon
xi jejinhoata-nao, cia nca
coanchotseya ncayije cia nca
je nti-le chota coejnason
yaxile-le cjoajeya-le, coa-ti
jon coiyoson tejao yaxile,
nca coatexoma-lao je tejao
ntje-le Israel. 29 Toya-nive xi
tatse janain-na quisicejna
ntia-le, axo ntse, axo ntichja,
axo nai-le, axo na-le, axo
chjon-le, axo ntixti, axo
nanqui, nquijnco ciento coatjin
coai-le, coa se-le cjoatjao
xi cjoavijnachon ncantsjai.
30 Tonca ncjin xi ma titjon,

cia cjoeta-ni coan, coa je xi

feta-ni, titjon coan.

Chonta xi quisixacao
tsojmintje.

20

Nca je cjoatexomale ncajmi mancoson

jo-ni tsa jnco xi nai-le ntia,
xi jitjo nca tanjionya nca qui
cajnqui chonta xi sixacao
tsojmintje-le.
2 Cia nca jequisentacao
chonta nca jnco vixo nca
jnco nihjin, quiscanijin
tsojmintje-le. 3 Jame-la las
nueve nca tanjion jitjo-ncani,
tsave ca xi tjio ya ntitsin, xi
tsijme xa tjin-le. 4 Quitso-le:
Coa-ti tanquion nca jon jajin
tsojmintje-na, an tsjoa-no jo
tjin xi vaquin-no. Coa qui
chonta-ve. 5 Jamenchisenle jitjo nquijnco ca, coa
nquijnco ca las tres nca
coanxon, coa tiquisin-ncani.
6 Jame-la las cinco nca coanxon
jitjo-ncani, coansjaica-le xi
toxquia ya tjio, coaquitsole: A-ni nca tii tiyo-sinio
coanihjin nca tsi nixao.
7 Chonta quitso-le: Nca tsi
tsa ya xi tsacentacao-najin.
Je quitso-le: Coa-ti tanquion
nca jon jajin tsojmintje-na,
coai-no jo tjin xi vaquin-no.
8 Cia nca jecoanxon je naile tsojmintje-ve quitso-le
je chonta xi sicointa xica:
Tinocjoa-lai chonta, tailai chji-le, tetsiacoai santa
xi feta-ni santa xi titjon.
9 Cia nca jaai je xi me las
cinco nca coanxon qui sixa,

38

San Mateo20
quitsai-le jnco vixo nca
jncojnco. 10 Cia nca jaai je
xi titjon, quisicjaaitsjen nca
nquisa tse coai-le. Tonca
coa-ti nca je quitsai-le jnco
vixo nca jncojnco. 11 Cia nca
quiscoe, tsacjayojeta-le naile ntia. 12 Quitso: Je xi scan
cafaai, tojnco hora quisixa
coa toncoson casicao-najin
cao xi scan casixa cao nca
jin-jin xi quijchocjoa-najin
cha-le ntoa-le nihjin. 13 Cia
je nai-le ntia quitso-le jnco
xi tse chonta-ve: Miyo,
alijme xi chao tisicao-le. A
tsi tsacentacao-nai nca jnco
vixo. 14 Chjoai je xi tsi, coa
tin, an me-na tsjoa-le je xi
feta-ni jo-ni ji. 15 A tsi tjin-na
nte nca coa-sin sian jo-sin
me-na cao je xi tsan. A chao
ntai cjoain, nca an aqui nta
nima-na. 16 Coa-sin je xi ma
titjon cjoeta-ni coan, coa je
xi feta-ni titjon coan, Ncjin
xi quinocjoa-le, tonca choa xi
jitjojin.

Jess vayacon-ncani cjoaviyale.

(Mr. 10:32-34; Lc. 18:31-34)

17Cia

nca quimi Jess ya

Jerusaln, quicao taxin xi
tejao chota-le, coaquitso-le
ya ntia: 18 Coe-ni manquinmia
ya Jerusaln. Coa je nti-le
chota coaita-le chotatitjonle nami, cao chota scribano,
coa caonne-le cjoaviya.
19 Coa scanita-le chota xi
li judo-jin, jme-ni nca coasin coijnoque-sini, coa nca

coa-le, coa nca coata cro,

coa xi majan-ni nihjin
sicjaaya-nile.
Cjoa xi quisije-le Jess je xti-le
Zebedeo.
(Mr. 10:35-45)

20Cia

na-le xti-le Zebedeo

jichocon-le Jess, cao xtile, tsacasenxconchinta-le
nca tjin xi quisije-le. 21 Coa
Jess quitso-le: Jme xi me-li.
Quitso: Coa-si nca catatio je
jao xti-na, jnco xi ncaquixili, coa nquijnco xi ncascon-li
ya cjoatexoma-li. 22 Cia Jess
quinchja-ncani: Licoi yao
jme xi nijai. A coan-no
sioyao je chotsin cjoaainna xi an scoiya, coa nca
satentao tatse cjoaain
jo-sin nca an satenta. Je
xi jao-ve quitso-le: Coannajin. 23 Jess quitso-le: Xi
cjoaquixi sioyao je chotsin cjoaain-na, coa jo-sin
nca an satenta-nia, coa-sin
satentao jatatse cjoaain,
tonca xi coiyota-nao
ncaquixi-na coa ncascon-na,
ali an-jian xi tsjoa-le, tonca
je nte-ve coai-le je xi Naina tsacenta-le. 24 Cia nca
je xi te-ve quinhoe je-vi,
coanjti-le xi tatse xi jao
ntse-ve. 25 Cia Jess quinchjale, coaquitso: ya-nio nca
je chotatitjon-le chota xi li
judo-jin siceyonqui chotale tatse cjoatexoma-le, coa
je xi ncajco-le nion vene-le.
26 Tonca jin-le nca jon, licoi
coacoan, tosa toya-nive xi

39

San Mateo20,21

me-le nca jeya coeyojin-no

nca jon, catasixa-le xica.
27 Coa je xi jin-le nca jon,
xi me-le nca titjon coan,
chonta-no ncatsio catama
nca je. 28 Ticoa-sinni je
nti-le chota licoi jaai nca
sixa-le, tonca je xi sixa, coa
tsjoa nima-le nca coechjintjai
ncjin chota.

Jao chota xi xca cjio coantsenle.

(Mr. 10:46-52; Lc. 18:35-43)

29Cia

jitjo-ni Jess ya nte

Jeric, chotancjin quitjennquile. 30 Coe-ni jao chota xi xca
cjio tjiontai ntia. Cia nca
quinhoe nca Jess jaato-ve
quisquintiata, quitso: Seor, ji
xi nti-le David, jchamataconnajin. 31 Je chotancjin-ve
quinchjaticao, jme-ni nca
jyo catavatio-sini, tonca je
nquisa nion quinchja: Seor,
ji xi nti-le David, jchamachanajin. 32 Cia Jess tsacasenjna,
quinchja-le, quitso: Jme
xi me-no nca sicao-no.
33 Je xi xca cjio quitso-le:
Seor, catatjoainqui xcoinjin. 34 Cia Jess coanmaque
quisicao xcon. Coantsen
ntiton-le, coa quitjennqui-le.

Jo-sin nca Jess jaasen ya

Jerusaln.

(Mr. 11:1-11; Lc. 19:28-40; Jn. 12:12-19)

21

Cia nca jaaihian

Jerusaln, jaai ya nte
Betfag, ya ninto xi mi Olivos,
cia Jess quisicasen jao
chota-le.

2Quitso-le:

Tanquion ya
naxinantanti xi tijnatsen-ve,
ntiton coansjai-no jnco borra xi
tijnatanion, coa jnco borronti
xi tijnacao. Chojntao, coa
nhoacao-nao. 3 Tsa ya-nive xi
jo coitso-no, coitixon: Je Naina machjen-le. Ntiton sicasen.
4 Ncayije je-vi coacoan, jmeni nca coanjnco-sini je xi
quitso je xi quinchjaya tatse
Nina: 5 Coatin-lao tsoti-le
Sin: Coe-ni je chotatitjon-li
nhoacon-li, nte, tijnasonle jnco borra, coa son-le jnco
borronti xi nti-le chocha.
6 Cia chota-le qui, coaquisin
jo-sin Jess tsacene-le.
7 Jaaicao borra cao borrontive. Tsacayoson-le tsonca-le,
coa Jess tsacejnason-le. 8 Ncjin
ma-ni tse chotancjin-ve xi
tsacayonta-le ya ntia tsoncale. Xica tsacateta xca-le ya,
coa-ti tsacayo ya ntia. 9 Je
chotancjin xi tjentitjon-le cao
xi tjennqui-le nion quinchja,
quitso: Viva nti-le David. Jo
tonta-le je xi nhoa ncajaole Nai-na. Viva xi nquisa nca.
10 Cia nca Jess jaasen ya
Jerusaln ncayije naxinanta jo
cjaai-nca coan, quitso: ya-ni
je-vi. 11 Je chotancjin-ve quitso:
Je-vi je Jess, xi nchjaya tatse
Nina, xi tse naxinanta Nazaret
xi nchja-ni Galilea.

Quitsaonsje ncatsi xi
tjiovatena ya yonco.

(Mr. 11:15-19; Lc. 19:45-48; Jn. 2:13-22)

12Cia

Jess jaasen ya
yonco, quitsaonsje ncatsi

40

San Mateo21
xi tjiovatena, xi tjiovatse
ya yonco-ve. Quiscaniticja
yamixa-le je xi tjiosicantjai
taon. Quiscaniticja yaxile-le
je xi tjiovatena nise paloma.
13 Quitso-le: Tjita-ni: Je ntiana coin-le ntia ja setsoaya,
tonca jon nquijao-le che
tiniaon. 14 Cia je xi xca cjoan,
cao xi chinque, jaaiconle ya yonco, coa quisinta.
15 Tonca chotatitjon-le nami
cao chota scribano jo coanjtile cia nca tsave cjoaxcon xi
quisin, coa tsave xti xi nion
tjionchja ya yonco, tjio-tso:
Viva nti-le David. Jo coanjtile chotatitjon-le nami cao
chota scribano. 16 Quitso-le
Jess: A noya-ni xi je-vi
tjiotso. Jess quitso-le: Jaon.
A nicia-jin tsacexquiao:
Tsoa-ni ntixti, coa cao
xi tjiovaqui, quichasje-ni
cjoanta xi aqui coatjin.
17 Coa Jess quisicatio chotave, jitjo-ni ya naxinanta-ve,
qui-ni ya Betania. Ya
quisicjaya nca nitjen.

Jnco ya higo xi quixi.

18Cia

(Mr. 11:12-14; 20-26)

nca tanjion jaai

nquintia-ni ya naxinantave, coanvao-le. 19 Tsave
jnco ya higo hian ntai ntia.
Jaai ja sejna, coa lijme
to xi quisaco-le, toxca-ni,
cia quitso-le: Nitocia-jin
nihjin ticatava-nili to
santa ncantsjai. Coa quixi
ntiton je ya higo-ve. 20 Cia
nca tsave je-vi chota-le

coanxcon-le. Quitso: Jo-sinni

nca caxi ntiton je ya higo.
21 Jess quitso-le: Xi cjoaquixi
xi xin-no, tsa macjain-no,
coa tsa tsi jao tjin-tacon,
ali toje-vi coasicao je ya
higo, tonca tsa coacoin-lao
je ninto-ve: Tisexin, coa
catanicatjenjin-li ntachicon,
coa coan. 22 Ncayije tojme-ni
xi nijao nca vetsoao, cia tsa
macjain-no, coa-sin coai-no.

Chota vinanqui-le Jess jale cjoatexoma xi tsjoa-le

ncanion.
(Mr. 11:27-33; Lc. 20:1-8)

23Cia

nca Jess jaasen

ya yonco, chotatitjon-le
nami cao chotajchinca-le
naxinanta jichocon-le, cia
nca tivacoya, quitso: Ja-le
cjoatexoma-ni xi tsjoanteli nca coaniain je cjoa-vi.
ya-ni je xi quitsjoa-li je
cjoatexoma. 24 Jess quitsole: Coa-ti an sconanqui-no
jnco cjoa. Cia tsa jon
coacoin-nao, coa-ti an
coaxin-no ja-le cjoatexoma
xi tsjoante-na nca coasian
je cjoa-vi. 25 Je cjoasatenta
xi quisin Juan, ja jaai-nile.
A tse ncajmi ni, axo tse
chota ni. Cia je tsacjaoyani: Cia tsa coixoan nca tse
ncajmi ni, coa-jin coitso-ni:
A-ni nca tsi coancjain-sinino
xi tatse. 26 Coa tsa coixoan
nca tse chota ni, jcon-le
je naxinanta, nca ncatsi
coaquitso nca Juan jnco chota
xi nchjaya tatse Nina. 27 Cia

41

San Mateo21

quinchja-ncani Jess: Licoi

yai-jin. Coa-ti Jess quitso-le:
Nian-jin coaxin-no ja-le
cjoatexoma xi tsjoante-na
nca coasian je cjoa-vi.
Cjoaxcoson xi tatse jao xti.
28Tonca

jo vixon. Jnco chota

tjin-le jao xtixin, coa nai-le
jichocon titjon-le jnco ti-le
quitso-le: nti-na, tin nixalai tsojmintje-na ntaintai.
29 Coa je quitso: Licoi me-na.
Tonca scan quisicantjaiya
cjoafaaitsjen-le, coa qui.
30 Coa nai-le jichocon-le
xijnco ti-le, quitso-le ticoi-ni
en. Coa je quitso: Jaon, nai,
cjoia. To-nca licoi qui. 31 Jale nca jao coaquisin jo-sin
nca coanme-le nai-le. Quitso
je chota-ve: Je ti xi titjon.
Jess quitso-le: Xi cjoaquixi xi
xin-no, nca je chota xi vea
taonvasen coa je yanchjinsca
xi sichajnqui faasen
titjon-no je cjoatexomale Nina. 32 Juan jaaicon-no
tsacacoya-no ntia xi tse
cjoaquixi, coa licoi coancjainno. Tonca je chota xi vea
taonvasen cao yanchjinsca
xi sichajnqui coancjain-le.
Nta tsa tsayao je-vi, jon
licoi scan quinicantjaiyao
cjoafaaitsjen-no nca
coancjain-no.

Cjoaxcoson xi tatse xcatotse

cao chota xi sixason.
(Mr. 12:1-12; Lc. 20:9-19)

33Tinoyao

je cjoaxcoson:
Jnco chota xi nai-le ntia

xi tsacentje xcatotse.
Tsacenchoantai-le,
tsacejnanta jnco mquina xi
sitsionnqui nanta-le totse,
tsacenta jnco xjaonca, coa
quisiquinyason-le chota
xi sixason, cia qui ja nca
cjin. 34 Cia nca coanhian-le
nihjin nca coanjcha totseve, chonta quisicasencon-le
je chota xi sixason nanquile, jme-ni nca scoe-sini jo
tjin xi coanjcha-le xi je
vacao-le. 35 Tonca je chota xi
sixason quitsoa chonta-leve,
quisiquiaon xi coan titjon,
quisicen xi nquijnco, lajao
tsace-le xi nquijnco. 36 Cia je
quisicasen xi cjaai chonta,
xi nqui-sa ncjin ma-ni jo-ni
xi titjon, coa-tisin quisicao
jo-ni xica. 37 Cia nca jetani, quisicasen ti-le, quitso:
Scoexcon ti-na. 38 Tonca je
chota xi sixason, cia nca
tsave je ti-le, quitso-le
xincjin: Je-vi xi coaicjoatjaole tsojmintje-vi. Tjin
sicen, coa chjoe cjoatjaole. 39 Quitsoa tsaonsjejin
tsojmintje-ve, coa quisicen.
40 Cia nca cjoaai nai-le
tsojmintje-ve, jme xi sicao je
chota xi sixason-ve. 41 Chota
quitso-le Jess: Je chotatsenve aqui sicha. Coa je
tsojmintj-le tsjoason-le cjaai
chotasixa xi coechjisonle cao xcatotse xi majcha
cia nca nihjin-le. 42 Jess
quitso-le: A tsi tsacexquiao
je xon Escritura. Je lajao xi
quisicatjen chota xi venta

42

San Mateo21,22
niya, je-vi xi coan lajao
xinqui. Je Nai-na coaquisin
je-vi. a tomaxcon-nina nca
ya. 43 Tocoi coaxin-no, nca
je cjoatexoma-le Nina coasin tjoxin-nino nca jon, coa
coai-le naxi-nanta xi coasin
xa xi vaquin-le cjoatexomale Nina. 44 Je xi scason
lajao-vi, coa-sin coanxcoa.
Coa tsa ya xi lajao-vi scanele, coa-sin coanchao. 45 Cia
nca je chotatitjon-le nami
cao chota fariseos quinhoe je
cjoaxcoson-ve, coanchoya-le
nca Jess quinchja xi tatse.
46 Cia nca tsacasjai josin nca tsoa, quitsacjon-le
chotanaxinanta. Nca chota
coancjain-le nca Jess jnco
chota xi nchjaya tatse Nina.

Xi tatse soi cjoavixan

22

Coa Jess quinchja,

nquijnco ca quitsonile cao cjoaxcoson:
2 Je cjoatexoma-le ncajmi
mancoson jnco chotatitjon
cia nca tsacejna soi
tatse cjoavixan-le ti-le.
3 Quisicasen chonta-le nca
quinchja-le je xi quinocjoale tatse cjoavixan, tonca
coancai-le nca jinhoa.
4 Cjaai chonta tiquisicasenncani, quitso: Coatin-lao
je xi quinocjoa-le: Coe-ni,
je xi coichi-nia jetsacenta.
Je nhaja-na, coa
nhajantinchja-na jequinicen,
coa ncayije jetjinnta. Nhoao
cjoavixan-vi. 5 Tonca je
licoi quisisin. Qui jnco ya

nquichao-le, coa xijnco ntia

cjoama-le. 6 Xica quitsoa
chonta-le, chao quisicao,
coa quisicen. 7 Je chotatitjon
coanjti-le, quisicasen
sontado-le, quisicen je
chota xi cen quisicen,
coa tsacaca naxinanta-le.
8 Cia chotatitjon quitso-le
chonta-le: Je cjoavixan aqui
cjoaquixi jetjinta, tonca je
xi quinocjoa-le licoi coasin tsaquin-le. 9 Tanquion
tsocoa, ya ja nca majnco-ni
ntia, coa tinocjoa-lao tatse
cjoavixan jo tjin xi masjai-no.
10 Jitjo chonta-le ya ntia-ve,
tsacexco ncatsi xi coansjaile xi tsen, coa xi nta. Coa
je ntia ja tjin cjoavixan
quitse chota xi tsacjen.
11 Jaasen je chotatitjon nca
scotsen-le je xi jaai cjen.
Ya tsave jnco chota xi tsi
yacja najo xi tse cjoavixan.
12 Coaquitso-le: Miyo, jo-sin
cavitjasain i-vi, nca tsin-li
najo xi tse cjoavixan. Tonca
je tsacechjoa tsoa. 13 Cia
je chotatitjon-le quitsole je xi tjioveya: Tintoao
tetanion ntsoco cao ntsja,
coa tichaonsje taxion ja
nca njion. Ya squinta, coa
tsaocjao nio. 14 Nca ncjin xi
coa-sin quinocjoa-le, coa
choa xi quitjojin.

Xi tatse taonsa xi tsacai-le

Csar
(Mr. 12:13-17; Lc. 20:20-26)

15Cia

qui je chota fariseos,

tsacjaoya-ni jo-sin coan-ni

43

San Mateo22

nca coanqui Jess xi tatse

jnco en-le. 16 Chota fariseos
quisicasencon-le Jess
chota-le xi tije-ni cao chota
herodianos, xi quitso: Maestro,
ya-nijin nca ji xi aqui
cjoaquixi, coa nca vacoyai je
ntia-le Nina cao xi cjoaquixi,
coa nca niya-jin xi jconlai, nca tsi tsa chotsen-lai
jo cji chota. 17 Coatin-najin
tsocoa: Jo ma-li. A nta tjin
nca coechji-le taonsa Csar,
axo mai. 18 Tonca Jess tsave
cjoataon-le, quitso-le: A-ni
nca chota-sininao, jon xi
chota jaoncjain cjoaon. 19 Taconao je taon xi nicechjintje.
Cia jaaicao jnco xi coi taonve. 20 Coa Jess quitso-le: ya
tse je xcoson-vi, coa je en xi
tjiota. 21 Quitso-le: Tse Csar.
Cia Jess quitso-le: Tai-lao
tsocoa Csar je xi tse Csar,
coa tai-lao Nina je xi tse
Nina. 22 Cia nca quinhoe
je-vi, coanxcon-le quisicejna
Jess, coa qui.

Xi tatse cjoafaaya

xi quise-le, quisicejna-le
ntse chjon-le. 26 Ticoa-sin
coan je xi majao-ni, coa
je xi majan-ni, santa je xi
maato-ni. 27 Coa coanscan-ni
nca jecen ncatsi, coa-ti cen
chjon-ve. 28 Cia nca cjoaayana tsocoa, ya tse coan
chjon-ve, nca ncatsi xi
ato-ve coa-sin tsacatiocao
je chjon-ve. 29 Cia Jess
quitso-le: Mascaya-no, nca
tsi yao jo tso xon Escrituras
nincanion-le Nina-jin. 30 Cia
nca cjoaaya-na, nicoixan-jin,
coa nisiquixan-jin, nije-jin
yanchjin xin se-le. To-nca
coa cjoan jo-ni ancje xi tse
Nina ya nca-jmi. 31 Cia nca
cjoaaya-nile je xi cen, a
tsi tsacexquiao je xi Nina
quitso-no: 32 An nia Ninale Abraham, Nina-le Isaac,
coa Nina-le Jacob. Nina ali
Nina-le cen-jin, tonca tse xi
tjiocon. 33 Cia nca chotancjin
quinhoe je-vi, coa-sin
tsacatioxcon xi tatse
cjoafaaitsjen-le.

Je cjoatexoma xi titjon

(Mr. 12:18-27; Lc. 20:27-40)

23Ticoi-ni

nihjin-ve
jichocon-le Jess chota
saduceos, je xi tso nca tsi
cjoafaaya-jin, quisconanquile, 24 Maestro, Moiss quitso: Tsa
jnco chota xi coiya nca tsinle xti-jin, je ntse coixancao
chjon-le, coa catase-le xti
ncajao-le ntse. 25 Tsacatiocaonajin ato ntse. Je xi titjon
quise-le chjon, coa cen
xin-ve. Coi nca tsijme xti

(Mr. 12:28-34)

34Cia

nca je chota fariseos

quinhoe nca Jess coa-sin
quisicechjoa-le tsoa chota
saduceos, tojnco tsacatioxco.
35 Jnco chotachjine xi
sicatoya cjoatexoma,
quisconanqui nca quiscotale Jess: 36 Maestro, ja-le
cjoatexoma xi nquisa nca
cao ncayije cjoatexoma.
37 Jess coaquitso-le:

San Mateo22,23

44

Catamatsjoachai Nai-li
Nina-li. Catamatsjoachani ncayije nima-li, cao
ncayije cjoatsjoa-li, coa cao
ncayije cjoafaaitsjen-li.
38 Je-vi xi titjon, xi nquisa
nca cjoatexoma. 39 Coa je xi
majao-ni coa-tisinni je-vi:
Catamatsjoachai xica joni nca tiji-ni. 40 Xi coi je jao
cjoatexoma-vi tiya nhoa-ni
ncayije cjoatexoma cao en-le
chota xi quinchjaya tatse
Nina.

Je Cristo nti le David

(Mr. 12:35-37; Lc. 20:41-44)

41Cia

nca tojnco tjio chota

fariseos, Jess quisconanquile: 42 Jo vixon xi tatse
Cristo. ya tse nti-le. Chota
fariseos quitso-le Jess: Tse
David. 43 Cia Jess quitso-le:
Jo-sinni nca David quitsole Nai-na cia nca totatse
Espritu Santo quinchja, nca
tso: 44 Je Nai-na quitso-le
je Nai-na: Tijnata-nai nca
quixi-na santa nca coa-sin
siceyoa contran-li yanqui
ntsocoi. 45 Tsa je David Naina tso-le, jo-sin nca nti-le
ma-le. 46 Niya-jin xi coan
quinchjacao-ncani. Niyajin xi timanion-nicon nca
scoinanqui-sale, santa coi
nihjin-ve.

Jess tso-le chotajaoncjain

chota scribano cao chota fariseos
(Mr. 12:38-40; Lc. 11:37-54; 20:45-47)

23

Cia Jess tsacjacao

chotancjin, coa cao

chota-le. 2 Quitso: Je chota

scribano cao chota fariseos
vatioson yaxile-le nca
sicatoya xi quitso Moiss.
3 Ncayije xi coacoitsono coasiaon, coa-sin
siquitjoson. Tonca li coajin niaon jo-sin sin nca
je, nca coatso, tonca licoi
coasin. 4 Vanion cha xi
ai, xi nion ain cha, coa
vayoson yatsin chota,
tonca tije-ni nisicao-jin cao
jnco najmantsja. 5 Ncayije
je xa xi sin, coasin jmeni nca catave-sini chota.
Siteya-sa je hjoa ja
vayoya xoncjoatexoma,
coa sijnhotjon-sa ntsjaa-le
najojnho-le. 6 Tsjoaque nte
xi nquisa titjon cia nca cjen,
coa je yaxile xi nquisa titjon
ya ntia sinagoga. 7 Tsjoaque
cjoanitinta ya ntitsin, coa
nca Rab, Rab tso-le chota.
8 Tonca jon licoi catami-no
Rab, nca tojnco je xi Maestrono, je Cristo, coa ncatsio
nca jon ntse ma-nio. 9 Coa
niya-jin xi coami-lao nai
i sonnte-vi, nca tojnco je
xi Nai-no, je xi coa-sin
tijna ncajmi. 10 Nincajco-jin
catami-no, nca tojnco je
xi ncajco-no, je Cristo. 11 Je
xi titjon coeyojin-no nca
jon, je-vi xi sixa-no. 12 Je
xi nca vasje yao-le, cjainca
nanqui coan-ni, coa je xi
nanqui vasje yao-le, nca
coitjo-ni. 13 Tonca ma-xonio
nca jon, chota scribano cao
chota fariseos, jaoncjain nio.

45

San Mateo23

Vechjoa-nio xontjoa-le je
cjoatexoma-le Nina nquixcon
chota xi me-le faasen,
tijon-nio licoi vitjasaon, coa
je xi tjiofaasen tsacechjoalao nca faasen. 14 Ma-xonio
nca jon, chota scribano
cao chota fariseos, jaoncjain
nio. Soyontjao niya-le
yanchjincan xi cen-le xin,
coa tontiso-nio nca coa-sin
tse vetsoao. Xi tocoi cjoa
nquisa tse cjoaain se-no.
15 Ma-xonio nca jon, chota
scribano cao chota fariseos,
jaoncjain nio. Coa-sin
vimajion ntachicon coa son
nanqui, jme-ni nca siquinjensinilao jnco chota xi
coaita-no. Cia nca jecoa-sin
coan, jon coanicao santa nca
vaquin-le ntecjoaain, jaoya
coatjin nquisa vaquin-le caoni tsa jon. 16 Ma-xonio nca
jon, chota xi fantiao, tonca
xca nio, coavixon: Toyanive xi tsjoa en-le xi tatse
ntetsje-le yonco, alijme-jin,
tonca toya-nive xi tsjoa enle xi tatse taonsine xi tse
ntetsje, coa-sin tjinne-le.
17 Chota xi tsi cjoafaaitsjen
tjin-no, coa xca nio. Ja-le xi
nquisa titjon, a je taonsine,
axo je yonco xi sitsje je
taonsine. 18 Coa vixon toyanive xi tsjoa en-le xi tatse
xta, alijme-jin, tonca toyanive xi tsjoa en-le xi tatse
je cjoatjao xi tijnason-le xtave, coa-sin tjinne-le. 19 Chota
xi tsi cjoafaaitsjen tjin-no
coa xca nio. Ja-le xi nquisa

titjon, a je cjoatjao, axo je

xta xi sitsje je cjoatjao. 20 Je
xi tsjao en-le xi tatse xta-ve,
tsjoa en-le xi tatse, coa xi
tatse ncayije xi tijnasonle. 21 Coa je xi tsjoa en-le
xi tatse ntetsje, tsjoa enle xi tatse, coa xi tatse
je xi tijnaya-le. 22 Coa je xi
tsjoa en-le xi tatse ncajmi,
tsjoa en-le xi tatse yaxilele Nina, coa xi tatse je
xi tijnason. 23 Ma-xonio nca
jon, chota scribano cao chota
fariseos, jaoncjain nio. Jon
vao jnco ya xi te ya ma-ni,
jo tjin xi njen-no xi tse xca
menta cao xca eneldo cao xca
comino, coa tsacejnao je xi
nquisa nion machjen xi tse
cjoatexoma, xi coi cjoaquixi
cao cjoamatacon cao xi
macjain-na. Je-vi xi tjinneno nca coasiaon tsacai, coa
nicoejna-jion xica cjoa.
24 Chota xi fantiao tonca xca
nio, nca nicao je nti natse,
tonca chojaon camello. 25 Maxonio nca jon, chota scribano
cao chota fariseos, jaoncjain
nio. Nitsjao sonnca-le
chotsin cao hoa, tonca jayale tjioquitse-ni cjoache cao
cjoachinca. 26 Xca ni, ji xi
chota fariseo, titsje titjoin
jaya-le chotsin, cao hoa,
jme-ni nca coa-ti sonnca-le
aqui coantsje-sini. 27 Maxonio nca jon, chota scribano
cao chota fariseos, jaoncjain
nio. Coa cjoaon jo-ni tsjo xi
coan hoajon, xi sontain-le
nasca matsen, tonca jaya-le

46

San Mateo23,24
tjioquitse-ni ninta-le cen,
cao ncayije xi jnti. 28 Coasin nca jon xi sontain-no
matsen nca nion quixi timao
nquixcon chota, tonca jayano tjioquitse-nio cjoajaoncjain
cao cjoatsen. 29 Ma-xonio nca
jon, chota scribano cao chota
fariseos, chotajaoncjain nio.
Coa-sin ventao tsjo-le cen
xi tse chota xi quinchjaya
tatse Nina, coa ninionjon
laochicon-le chotacjoaquixi.
30 Coa vixon: Tsa a-la nia xi
tsaquiyochoan cia nihjinle naijchacjin-na tsacai,
licoi coa-sin cao je tojnco
tsacejten njin-le chota xi
quinchjaya tatse Nina.
31 Coa-sin tijon fanqui-nio
yao-no nca jon nio xti-le
je chota xi quisicen chota
xi quinchjaya tatse Nina.
32 Tequitsao-ni je choale naijchacjin-no. 33 Jon xi
chota xi ye cjoaon, jo-sin
coitjoxin-nilao je cjoaainle ntecjoaain. 34 Tocoi
cjoa-vi an sicasen-no chota
xi nchjaya tatse Nina,
cao chotachjine, cao chota
scribano. Tjin ca xi tse xi
sicaon, coa cjoatao cro. Coa
xica cjoa-lao ya ntia sinagoga,
coa coaitjennqui contran-lao
xqui naxinanta. 35 An coa-sin
sicasen-no je chota-ve, jmeni nca cjoaaine-sinino nca
jon je njin-le chotacjoaquixi
xi quisejten son sonntevi, santa njin-le Abel, xi
chotacjoaquixi, santa njinle Zacaras, nti-le Berequas, xi

quinicenncho ntetsje-ve
cao xta-ve. 36 Xi cjoaquixi xi
xin-no, ncayije je cjoa je-vi
cjoaaine-le je chota xi tjio
ntai-vi.

Jess cjintatain Jerusaln

(Lc. 13:34-35)

37Jerusaln,

Jerusaln, xi
nicain chota xi nchjaya
tatse Nina, coa lajao
nicen-ni je xi nicasenconli. Jo-lana tjin ca nca
coanme-na nca tsacexcoa
xti-li jo-ni tsa xanta xi
venquijnca nti-le, tonca
coancai-li. 38 Coe-ni ntia-no
sejna cjitia-no. 39 Coaxin-no
nca vasetsia-cjoanni ntaivi, licoi tijcha-ninao santa
nca coixon: Jo tonta-le je xi
nhoa ncajao-le Nai-na.

Jess vayacon nca tsaonqui

yonco

24

(Mr. 13:1-2; Lc. 21:5-6)

Cia nca Jess jitjoni yonco, coa tifi-ni,

chota-le jichocon-le, nca
tsacaco-le jo tjin ma-ni ntiale yonco. 2 Jess quitso-le: A
tiya-nio ncayije je-vi. Xi
cjoaquixi xi xin-no, nca licoi
tisatioson-nile xincjin lajao,
tsaonqui ncayije.

Choa xi se cia nca cjoeta

sonnte-vi
(Mr. 13:3-23; Lc. 17:22-24; 21:7-24)

3Cia

nca Jess tsacejnajon

ya ninto xi mi Olivos,
chota-le jichocon taxinle, quitso: Coatin-najin,

47

San Mateo24

cia-nive nca coa coan je

cjoa-vi. Jme choa xi se cia
nca cjoaai, coa nca cjoeta
sonnte-vi. 4 Jess quitso-le:
Ticointao yao-no nca tsi tsa
ya xi coanacha-no. 5 Ncjin
xi cjoaai xi janain-na ya,
xi coacoitso: An nia Cristo,
coa ncjin xi coanachale. 6 Coinoya-lao tatse
cjoajchan, coa en xi coamjen
tatse cjoajchan. Ticointao
yao-no, ali viyoxconjion. Machjen nca coacoan
ncayije je cjoa-vi, tonca
cje feta-jin. 7 Coisotjenne
naxinanta contran-le xi
cjaai naxinanta, coa
cjoatexoma coisotjenne xi
cjaai cjoatexoma. Se chin,
coa se cjinha, coa chaon
cjoaa ncjin nte. 8 Ncayije je
cjoa-vi tovetsia cjoaain.
9 Cia scanita-no nca coasin sicjaa-no cjoaain,
sicen-no, chao scoeconno ncatsi naxi-nanta xi
tatsan. 10 Cia ncjin xi
coatio taxin, coa tsjoata
xi-ncjin, coa chao scoecon
xincjin. 11 Ncjin chotantiso
xi coinchjaya xi coisotjen,
coa ncjin xi coanachale. 12 Cia nca coanncjinya
cjoatsen, je cjoatjaocha-le
ncjin chota satenchanjin.
13 Je xi jchocjoa-le santa nca
cjoeta-ni, je-vi coitjontjai.
14 Coa je ennta xi tatse
je cjoatexoma-le ncajmi
coinocjoaya-ni ncaquijnta
sonnte, nca siquixiyanta-le
ncatsi naxinanta. Cia cjoaai

xi cjoeta. 15 Cia nca jchao

nca coejna ya nte ja tsje je
xi chao cjoan xi siquixoya
ncayije, xi coaquitso Daniel
xi quinchjaya tatse Nina (je
xi vexquia, catamachoyale) , 16 cia je xi tjio ya nte
Judea, catamanca ya jinja
jan. 17 Coa je xi tijnason
ntia-le, licoi catavitjojen
nca scoe jme-ni ya ntiale. 18 Je xi ya jinja tisixa,
licoi sicofaya-ni nca scoe
tsonca-le. 19 Tonca maxoni je
xi ya nti, coa je xi sicaqui
coi nihjin-ve. 20 Tetsoao
tsocoa, nca tsi coiyo cia
nca chan nchan, ni nihjin
nicjaya-jin. 21 Nca cia nion
tse se cjoaain xi tsi tsa
coacoan santa nca totsinle cjoa, santa ntai, nicia-jin
coacoan-ncani. 22 Coa tsa je
nihjin-ve tsi tsa cjoinhoajen,
nijnco-jin chota xi coitjontjai,
tonca xi tatse je xi quitjojin
je nihjin-ve cjoinhoajen.
23 Cia tsa jnco chota coitsono: Coe-ni i tijna-vi Cristo,
axo tsa coitso: Ya tijna-ve,
ali macjain-jinno, 24 nca coasin coisotjen chotantiso xi
Cristo coitso-le yao-le, coa
chotantiso xi coinchjaya, tse
choa cao cjoaxcon xi tsjoa.
Coa-sin coanacha-le nta tsa
je xi Nina tsacjaajin, tsa
coan-le. 25 Coe-ni tonqui-ni
coacaxin-no. 26 Tsa coitsono: Coe-ni ntetaxinta tijna,
ali vitjo-jion ya-ve. Tsa
coitso-no: Coe-ni tijnaya,
ali macjain-jinno. 27 Jo-ni

48

San Mateo24
lichaon xi vitjo-ni ja nca
vitjo tsoi, coa nca matsen
santa ja nca cantjai-ni tsoi,
coa-tisin coan cia nca cjoaai
je nti-le chota. 28 Toja-ni nca
tijna yaocen, ya coatiojtin
nique.

cao sonnte cjoeta-ni, tonca

je en-na licoi cjoeta. 36 Tonca
xi cjoichoca je nihjin-ve,
coa je hora-ve nca coacoan,
liya xi ve, nije-jin ancje
xi tse ncajmi, tojnco je
Nai-na xi ve. 37 Tonca jo
coanchon nihjin-le No, coaJe nti-le chota cjoaaijin yojvi tisin coan cia nca cjoaai je
(Mr. 13:24-37; Lc. 12:41nti-le chota. 38 Jo coanchon
48; 17:25-36; 21:25-36)
je nihjin-ve tonqui-ni je
29 Xi cjoeta je cjoaain
jtsinion, nca tjiocjen, tjiovi,
tjiovixan, coa tjiosiquixan,
xi tse coi nihjin-ve, ntiton
santa nca je nihjin nca No
tsoi senjion-ni, coa sa licoi
jaasen je chitsoyai. 39 Chota
tisiisen-ni, coa nio
licoi tsave santa nca jaai je
coixojen-ni ncajmi, coa je
jtsinion-ve xi quicao ncatsi.
li xi tjin-le ncajmi jtinyaCoa-tisin coanchon cia nca
ni. 30 Cia coantsen choa-le
cjoaai je nti-le chota. 40 Cia
nti-le chota ya nca-jmi. Cia
coatio jao ya nquichao. Jnco
squintiava ncatsi ncayije
xi tjove, coa xi nquijnco
ntje-le sonnte, coa scoe je
sejna-ni. 41 Jao yanchjin xi
nti-le chota xi cjoaaijintjiovao nca sicatji. Jnco
ni yojvi ya ncajmi cao
xi tjove, coa xi nquijnco
tse ncanion, coa cao tse
sejna-ni. 42 Tjenya-tacon
cjoajeya. 31 Cia nca sicasen
tiyo, nca tsi tsa yao jme hora
ancje-le nion squintia hjao,
nca cjoaai Nai-no. 43 Tonca
coa ancje-le coexco je xi
catayao je-vi, tsa je nai-le
quitjojin. Coexco-ni nca o
ntia tsave jo chon nca cjoaai
xinqui-le sonnte, coa santa
chotache, tsacejnaconnta
jnco ncoa ncajmi, santa xi
tsacai, coa licoi quitsjoante
nquijnco ncoa. 32 Chotayao
jnco cjoaxcoson xi tse ya higo: nca tsacacjanjho xjao niya
nca jaasenche. 44 Tocoi
Cia nca yantsja coejtsen,
coa-ti nca jon cjia-tacon
cia xca nhoa-le, ya-nio nca
tiyo, nca je nti-le chota
jetijnahian chanjtsi. 33 Coatisinni nca jon, cia nca jchao cjoaai coi hora cia nca tsi
tjinjin-no. 45 ya ni tsocoa
nca coacjima je cjoa-vi,
je chonta xi niontacon,
catayao nca je nti-le chota
xi nta ve xa, xi je nai-le
jetijnahian jajho xontjoa.
34 Xi cjoaquixi xi xin-no, nca
quisicejnanta xica chontale, jme-ni nca tsjoa-sinile xi
tsi tsa coiya chota xi tjio
coacjen-ni nca ficho choa-le.
ntai-vi santa nca ncayije
46 Jo tonta-le je chontaje cjoa-vi coacoan. 35 Ncajmi

49

San Mateo24,25

ve, xi nai-le coansjai-le cia

nca cjoaai nca coatisin.
47 Xi cjoaquixi xi xin-no,
nca je nai-le sicejnanta-le
ncayije tsojmi-le. 48 Tonca tsa
je chonta xi tsen coitsojin
nima-le: Nai-na coahjin-le
nca cjoaai. 49 Coa coetsiacao
nca siquiaon je xi toncoson
chontacao, coa coacjencao
scoicao je xi chi. 50 Cjoaai
nai-le je chonta-ve, cia
nihjin nca tsi ticoya-le, coa
hora nca tsi tsa ve. 51 Coatenca
yao-le, coa scanijin-le xi jao
ncjain. Ya squintia, coa ya
tsaocjao nio.

Cjoaxcoson xi tatse xi
te yanchjin xonco

25

Cia je cjoatexoma-le
ncajmi coanncoson
cao te yanchjin xonco xi
quiscoe li-le, coa jitjo nca
qui coyayantia-le xin xi
coixan. 2 Coa aon ma-ni xi
isencon, coa je xi nqui aon
chicon. 3 Je xi chicon quiscoe
li-le, tonca licoi tsaca
siti. 4 Je xi isencon quiscoe
chotsinsiti-le, tojncocao
li-le. 5 Coantseya-le xin xi
coixan, coan nija-le ncatsi,
coa tsacjayofe. 6 Cia nca
vasennitjen, quinoya-le
jnco jta xi nion quisquintia:
Coe-ni je xin nhoa, titjo
nca choyayantia-lao. 7 Cia
ncatsi yanchjin xonco-ve
tsaquisotjen, coa tsacenta
li-le. 8 Je xi chicon quitso-le
je xi isencon: Tai itse-najin
siti-no, nca je li-najin

jetjiofitsao. 9 Tonca je xi
isencon quitso: Licoi-la
coanson-nia ncatsia. Tosa
nta tsa coanquin quijnchitalao je xi vatena, coa-ti
tintao xi tatsaon. 10 Tjen nca
quicatse nca je, jaai xin-ve.
Je xi tjionta, jaasen cao je
ya cjoavixan, cia quisechjoa
xontjoa. 11 Coanscan-ni
jaai yanchjin xonco xica,
quitso: Seor, Seor, tintoainajin. 12 Tonca je quitso: Xi
cjoaquixi xi xin-no, licoi
vexcon-no. 13 Tjenya-tacon
tiyo, tsocoa, nca tsi tsa yao
jme nihjin-ni, coa jme hora-ni
nca cjoaai je nti-le chota.

Cjoaxcoson xi tatse taon

xi quitsai-le chonta

14Coa

coan je cjoatexoma-le
ncajmi jo-ni tsa jnco chota
xi cjin tifi, xi quinchja-le
chonta-le, coa quitsjoata-le
tsojmi-le. 15 Jnco xi quitsjoale aon jmi, coa xi nquijnco
jao jmi, coa xi nquijnco jnco
jmi. Nca jncojnco quitsjoa-le
jo-sin nca coan-le. Cia qui
ja nca cjin. 16 Je xi quitsaile aon jmi, qui sin ntiton
cjoama cao taon-ve, coa aon
jmi quisiquinjenson. 17 Coatisinni je xi quitsai-le jao
jmi. Coa-ti quisiquinjenson
nquijao-sa. 18 Tonca je xi
quitsai-le jnco jmi, qui
ceaijin nanqui, coa
tsacejnama taon-le nai-le.
19 Cia nca jecoan ncjin nihjin,
jaai nai-le chonta-ve, coa
tsacenta cuenta-le cao je.

50

San Mateo25
20Cia

nca jicho je xi quitsaile aon jmi, jaaicao nqui aon

jmi, quitso: Seor, aon jmi
quitsai-nai, coe-ni nqui aon
jmi quinjenson-na. 21 Je naile quitso-le: Toma-ni, ntai
chonta, coa xincjoai. Cjainca
nta quiniquitjosoin cjoa xi
tochoa tjin. Ntai coejnata-le
xi nquisa tse tjin. Titjasenjin
cjoatsjoa-le nai-li. 22 Coati jicho je xi quitsai-le jao
jmi, quitso: Seor, jao jmi
quitsai-nai. Coe-ni nqui jao
jmi quinjenson-na. 23 Je naile quitso-le: Toma-ni, ntai
chonta, coa xincjoai. Cjainca
nta quiniquitjosoin cjoa xi
tochoa tjin. Ntai coejnata-le
xi nquisa tse tjin. Titjasenjin
cjoatsjoa-le nai-li. 24 Coa-ti
jicho je xi quitsai-le jnco
jmi, quitso: Seor, vexconle nca ji ni chota chatixai,
nca ji vexcoi je xi tsi tsa
ji tsacentjai, coa vexcoi
je xi tsi tsa ji quichojnti.
25 Coa quitsacjoan, quia,
tsacejnama taon-li jin
nanqui. Coe-ni i tijna-li xi
tsi. 26 Je nai-le quitso-le:
Tsen-ni, coa chonta tse
ni. Tsa coa-sin tsaya-nai
nca vexcoa je xi tsi tsa
an tsacentje, coa vexcoa
je xi tsi tsa an quiscojntia,
27 cjai-lanca nta machjen nca
quitsai-lanilai taon-na tsacai
je chota xi vetjao taon.
Cia nca jee an, coa-lasin
quitsai-na taon-na cao ntile. 28 Chaaxin-lao tsocoa je
taon-ve, coa tai-lao je xi te

jmi tjin-le. 29 Toya-nive xi

tjin-le, coai-sale, coa nion
se-sale. Coa je xi lijme xi
tjin-le, santa je xi tjin-le
tjoxin-le. 30 Coa je chonta
xi tsijme chji-le, ticatjaon
ntitsin ja njion. Ya squintia,
coa ya tsaocjao nio.

Jncojnco naxinanta coasin se-le jo-sin vaquin-le.

31Cia

nca je nti-le chota

cjoaaicao cjoajeya-le, coa
cao ncatsi ancje-le xi tsje
cao je, cia coejnason yaxilele cjoajeya-le. 32 Coanxco
nquixcon nca je ncatsi
naxinanta, coa sicatio
taxin nca jncojnco ca, josin je xi conta cho sicatio
taxin varre, coa taxin
tintso. 33 Coa je sicatio
varre ncaquixi-le, coa
tintso ncascon-le. 34 Cia je
chotatitjon coitso-le je xi
tjio ncaquixi-le: Nhoao, jon
xi Nai-na quisichicontain,
chjoecjoatjao je cjoatexoma
xi tijnanta xi tatsaon,
santa nca totsin-le cjoa.
35 Coanvao-na, coa quitsainao xi tsacjen. Coanfati-na,
coa quitsai-nao xi tsacia.
Quitsainte-nao, nta tsa tsi
tsayaxcon-nao. 36 Cjijtia,
coa quinicacja-nao. Timen,
coa tsanquin nicointa-nao.
Tsacatejna ya ntoya, coa
jinhoachon-nao. 37 Cia je
chotacjoaquixi-ve coitso-le:
Seor, cia-ni tsaya-laijin nca
coanvao-li, coa nca quitsailaijin xi quichinai. Ciani

51

San Mateo25,26

coanfati-li, coa nca quitsailaijin xi quiyoi. 38 Cia-ni

nca tsi tsa tsayaxcon-laijin,
coa nca quitsainte-laijin.
Coa nca quisojnajti, coa nca
quinicacja-laijin. 39 Cia-ni
tsaya-laijin nca timain, axo
ya ntoya, coa nca jaaichonlaijin. 40 Cia je chotatitjon
coitso-le: Xi cjoaquixi xi
xin-no, cia nca coaquinicao
jnco xi je ntse-vi xi nquisa
nanqui tjio, coa-ti an xi
coaquinicao-nao. 41 Cia
coa-ti coitso-le je xi tjio
ncascon-le: Tincha taxin-nao
nca jon, xi nai tivexa-no,
tanquion ya nte ja nca
titi li ncantsjai, xi tijnanta
tatse nai, coa xi tatse
ancje-le. 42 Coa-sin coanvaona, alicoi tsacai-nao xi
tsacjen. Coa coanfati-na, coa
licoi quitsai-nao xi tsacia.
43 Tocoi nca tsi tsa tsayaxconnao, licoi quitsainte-nao.
Cjijtia, coa licoi quinicacjanao. Timen, coa ya ntoya
tsacatejna, coa licoi tsanquin
nicointa-nao. 44 Cia coa-ti
je chota ncascon-le coitso:
Seor, cia-ni tsaya-laijin nca
coanvao-li, axo coanfati-li,
axo tsi tsa tsayaxcon-laijin,
axo quisojnajti, axo timain,
axo ntoya tsaquijnayai,
coa licoi quinisin-laijin.
45 Cia coitso-le: Xi cjoaquixi
xi xin-no, cia nca tsi
coaquinicao jnco xi je-vi xi
nquisa nanqui tjio, nian-jian
coaquinicao-nao. 46 Je-vi
coai ya cjoaain xi ncantsjai,

coa je chotacjoaquixi ya coai

cjoavijnachon ncantsjai.
Chotatitjon faoya ni nca
tsoache Jess

(Mr. 14:1-2; Lc. 22:1-2; Jn. 11:45-53)

26

Cia nca jequinchja

ncayije je en-vi, Jess
quitso-le chota-le: 2 ya-nio
nca ntai jan nihjin coan soi
paxco, coa je nti-le chota
chanita nca seta cro.
3 Cia chotatitjon-le nami,
coa chota scribano, coa-ti
chotajchinca-le naxinanta
coanxco ya ntitsin xi tse
namititjon, xi mi Caifs.
4 Tsacjaoya-ni nca tsoache
Jess, coa nca sicen.
5 Coaquitso: Ali cia nihjinle soi, jme-ni nca tsi cjoasi
se-sini i naxinanta-vi.

Jnco chjon vejtenjon-le Jess

siti
6Cia

(Mr. 14:3-9; Jn. 12:1-8)

nca tijna Jess ya

Betania ya niya-le Simn,
je xi tifintojon yao-le,
7 jaaicon-le jnco chjon xi
ya jnco chotsin xi lajao
xi nasca cji, xi tjia siti xi
nion chji. Tsacejtenson jco
Jess, nca tijnata yamixa.
8 Cia nca chota-le tsave jevi, coanjti-le, quitso: A-ni
nca quisiquitson-sini je-vi.
9 Coan nca nion chji satena
siti-vi tsacai-ni, coa coaile taon-ve chotayoma.
10 Cia nca coanchoya-le Jess,
quitso-le: A-ni nca nijtisinilao je chjon-vi, nca

52

San Mateo26
nasca tjin xa xi casicao-na.
chotayoma tjiocaontsjaino, tonca an licoi ncantsjai
coatejnacao-no. 12 Cia nca
je quitsjojon yao-na je siti
xi nta njen, coaquisin nca
quisicajnanta-na nca see.
13 Xi cjoaquixi xi xin-no,
toja-ni ncaquijnta sonnte
nca coinocjoaya-ni je enntavi xi tatsan, coa-tisin se en
nca coa-sin casicao-na, jmeni nca cjoaaitsjen-nile chota
xi tatse.
11Je

Judas tjinjncocon nca scanita

Jess
(Mr. 14:10-11; Lc. 22:3-6)

14Cia

jnco xi tejao-ve xi
mi Judas Iscariote, quiconle chotatitjon-le nami.
15 Coaquitso-le: Jme xi meno nca coai-nao, coa an
scanita-no Jess. Cia je-vi
cante taonhoa tsacechji-le.
16 Cia santa tsacasjai jo-sin
nca scanita Jess.

Je cena xi tatse Nai-na

(Mr. 14:12-25; Lc. 22:7-23; Jn.
13:21-30; 1 Co 11:23-26)

17Je

titjon nihjin-le soi

nioxtila xi tsin-le nayosan-jin,
jaaicon-le Jess je chota-le,
quitso-le: Ja-ni nca me-li nca
coentai-jin nte xi tatsi nca
coichi soi paxco. 18 Jess quitso:
Tanquinchon-lao jnco chota
ya naxinanta, coatin-lao:
Je Maestro xotso: Nihjin-na
jetijnahian, ya niya-li coasje
soi paxco cao chota-na. 19 Coa
chota-le coaquisin jo-sin

nca Jess tsacene-le, coa ya

tsacenta je paxco-ve. 20 Cia
nca coanxon je nihjin-vi, Jess
tsacejnata yamixa cao xi
tejao. 21 Cia nca tjiocjen quitso:
Xi cjoaquixi xi xin-no, nca
jnco xi jon scanita-na. 22 Nion
coanfao-le chota-le, tsacetsia
nca jncojnco nca quitso-le:
A an nia, Seor. 23 Cia Jess
quitso: Je xi canisen ntsja ya
hoa cao an, je xi scanita-na.
24 Xi cjoaquixi je nti-le chota
coai, jo-sin nca tjita xi tatse.
Tonca maxoni je chota xi
scanita je nti-le chota. Nquisa
nta-ni tsa tsi quitsin je chotave. 25 Cia Judas, je xi quiscanita
Jess, quitso: A an nia, Seor.
Jess quitso-le: Ji xi coacasi.
26 Cia nca tjiocjen, Jess quiscoe
nioxtila, quisichicontain,
quisixcoa, quitsjoa-le chotale, coaquitso: Chjoao, ticho,
je-vi yao-na ni. 27 Cia quiscoe
jnco chotsin, quitsjoa cjoanta,
quitsjoa-le, quitso: Tio
ncatsio. 28 Je-vi njin-na ni xi
tse cjoachotse xi quisenion,
xi xijten xi tatse xi ncjin
chota, jme-ni nca chata-nile
je-le. 29 Tonca an xin-no, nca
licoi tiscoi-nia nantatotse-vi
santa cia nihjin-ve cia nca
scoi nquijncoca-nia cao nca
jon ya cjoatexoma-le Nai-na.

Jess vayacon nca Pedro

coejnamacao nca je
(Mr. 14:26-31; Lc. 22:3134, 39; Jn. 13:36-38; 18:1)

30Cia

nca jequise tatse

Nina, qui ya ninto Olivos.

53

San Mateo26

31Cia

Jess quitso-le: Ncatsio

nca jon, coa-sin tsaotaxion
xi tatsan coi nitjen-vi, nca
coa-sin tjita: Siquioan je
xi conta cho, coa je varre
xi tjiojtin tsaoya. 32 Tonca
scan-ni nca cjoaaya-na,
cjoititjon-no ya nta nanqui
Galilea. 33 Cia Pedro quitso-le:
Nta tsa coa-sin tsaotaxin
ncatsi xi tatsi, an nicia-jin
scataxian. 34 Jess quitsole: Xi cjoaquixi xi xin-le,
nca coi nitjen-vi tonquini nca squinta chaxicha,
jan ca coijnamacao-nai.
35 Pedro quitso-le: Nta tsa
machjen nca coiyacao-le,
licoi coatejnamacao-le.
Coa chota-le ticoaquitso-ni
ncatsi.

Jess vetsoa ya Getseman

(Mr. 14:32-42; Lc. 22:40-46)

36Cia

jicho Jess cao chotale ya nte ja nca Getseman

mi. Jess quitso-le chotale: Tiyo i-vi santa nca
cjoia ya-ve, coa coetsoa.
37 Quicao Pedro, cao jao xtile Zebedeo, tsacetsia nca
nion coanfao-le, coa nca
nion quisicjaojin. 38 Cia Jess
quitso-le: Nion fao-le nimana santa cjoaviya. Tiyo
i-vi, coa tiyochonntacaonao. 39 Jess quititjon itse-sa
tsacajnatsacjan tananqui,
tsacetsoa quitso: Nai-na,
tsa coan-ni chaaxin-nai
je cjoaain-vi, tonca licoi
jo-sin nca me-na, tojosin nca me-li nca ji.

40Cia

jaaicon-le chota-le,
coansjai-le nca cjiofe, coa
quitso-le Pedro: A tsi tsa ma
nca caviyochoncao-nao
jnco hora. 41 Tiyochonntao,
coa tetsoao, jme-ni nca
tsi tsaojin-sinio je cia nca
chao sicao-no. Je esprituna tijnanta, tonca je yao-na
tsin-le ncanion-jin. 42 Qui
nquijnco ca, xi majao-ni ca,
tsacetsoa quitso: Nai-na,
tsa tsi tsa coan nca tjoxinna je cjoaain-vi, tsa tsi tsa
an scoia, coa catasejo-sin
nca me-li. 43 Tijaai-ncani,
coansjai-le nca cjiofe
nca xcon quisechjoantso.
44 Quisicatio qui nquijnco ca,
coa tsacetsoa xi majanni ca, quitso-ncani ticoi-ni
en. 45 Cia jaaicon-le chotale, coa quitso-le: Sayofao
tsocoa, coa ticjayao. Coe-ni
jecaficho hora, coa je ntile chota chanita-le ntsja
chotatsen. 46 Tisotjaon,
tjian. Coe-ni jetijnahian xi
scanita-na.

Chota tsoanion Jess

(Mr. 14:43-50; Lc. 22:47-53; Jn. 18:2-11)

47Cia

nca tojo tinchja-sa

Jess, coe-ni jaai Judas, jnco
xi tejao-ve, cao chotancjin xi
ya quicha, ya ya. Jaai-ni xi
tatse chotatitjon-le nami,
coa xi tatse chotajchincale naxinanta. 48 Judas xi
tsacetain najmi xi tatse
Jess, coa-sin quitsjoa-le
choa chota, quitso: Je xi an
coentsoa, je ni-ve, tintoao.

San Mateo26

54

49Ntiton

nca jichocon-le
Jess, quitso: Tinta-li Maestro.
Coa tsacentsoa. 50 Cia Jess
quitso-le: Miyo, coatiain
jme xa canhoa-ni. Cia jaai
chota, quitsoanion-ni ntsja
Jess. 51 Jnco xi tijnacao Jess
tsacjen ntsja, tsacasje quichale, tsaca-le jnco chonta-le
namititjon, coa tsacateta
xoo. 52 Cia Jess quitsole: Chanisain quicha-li
yahjoa-le, nca ncatsi xi
scoe quicha, quicha coiyani. 53 A nicjaaitsjen-nio nca
tsi tsa coan-na coetsoale Nai-na, coa je tsjoa-na
xi nquisa tsato cao-ni tsa
tejao jmi ancje-le. 54 Jo-sin
coan-ni nca coanjnco-ni jo
tso xon Escrituras, nca coasin machjen nca coacoan.
55 Cia hora-ve Jess quitsole chotancjin: A joni che
cavitjo-nio cao quicha
cao ya, nca cointoa-nao.
Nchaonnchaon tsacatejnacaono nca tsacacoya yayonco,
coa licoi quintoa-nao.
56 Tonca ncayije je-vi
coacoan, jme-ni coanjnco-sini
jo tso xon Escrituras xi quisqui
chota xi quinchjaya tatse
Nina. Cia ncatsi chota-le
tsanca quitsjioncon Jess.

Jess tijna nquixcon chotaxa

(Mr. 14:53-65; Lc. 22:54, 6371; Jn. 18:12-14, 19-24)

57Cia

je xi quitsoa Jess,
quicao-le Caifs xi namititjon,
ja nca tjioxco chota scribano
cao chotajchinca. 58 Tonca Pedro

cjincjin qui cotsentjennquile, santa nca jicho ntitsin-le

namititjon. Jaasen, coa-sin
tsacejnacao chonta-ve nca
scoe jo-sin cjoeta cjoa. 59 Cia
je chotatitjon-le nami, cao
chotajchinca, cao ncatsi xi
xa tjioxco-ni, tsacasjai en xi
coaine-nile Jess, jme-ni nca
sicen-sini. 60 Coa lijme xi
coansjai-le, nta tsa coa-sin ncjin
chotantiso xi jicho tsjoa en. Xi
jeta-ni, jaai jao chotantiso,
61 xi quitso: Je-vi quitso: Coanna siquixoya je yonco-le Nina,
coa nca jan nihjin coentaya
nquintia. 62 Tsacasennto
namititjon, quitso-le Jess:
A tsi jme xi coinocjoai. Jme
en xi tjiotsjoa je-vi contran
tsi. 63 Tonca Jess jyo tsacejna.
Quinchja je namititjon, quitsole: Vene-le xi tatse Nina
xi tijnacon nca coatin-najin
tsa ji ni je Cristo, nti-le Nina.
64 Jess quitso-le: Ji xi coacasi.
Tonca an xin-no, nca santa
ntai-vi, coa xi fi-sani jchao je
nti-le chota nca tijna ncaquixile ncanion-le Nina, coa nca
cjoaaijin-ni yojvi ya ncajmi.
65 Cia je namititjon tsacejnta
najo-le, quitso: Canchjaaon-le
Nina, jme-sa testigo xi machjenna. Coe-ni ntai jecanoyao
nca canchjaaon-le Nina. 66 Jo
vixon. Cia quinchja chotave: Vaquin-le cjoaviya. 67 Cia
tsacehaa ncjain, coa xonco
tsace-le, coa xica quisijtsina
ncjain. 68 Quitso: Coatin-najin
ji, Cristo, ya-ni xi coa-sin
casiquiaon-li.

55

San Mateo26,27
Pedro vejnamacao Jess
(Mr. 14:66-72; Lc. 22:5562; Jn. 18:15-18, 25-27)

69Pedro

tijna ya ntitsin.
Jichocon-le jnco chjon chonta
xi quitso: Coa-ti ji tojnco
tsaquijnacoai Jess, je chota
galileo. 70 Coa je tsacejnama
nquixcon ncatsi, quitso: Licoi
ve jme xi si. 71 Cia Pedro jitjo
casenjho xontjoa, nquijnco
chjon chonta tsave Pedro,
coa quitso-le je xi coa-ti
ya tjio: Coa-ti je-vi tojnco
tsacejnacao Jess, je chota
nazareno. 72 Coa nquijnco ca
tsacejnama Pedro, quitsoanion
en-le: Licoi vexcoan je xinve. 73 Coa coanscan itse-ni
jicho je xi coa-sin tsacatio,
coaquitso-le Pedro: Xi aqui
cjoaquixi, coa-ti ji ni chota-le
Jess, nca je en-li vacosontsenli. 74 Cia tsacetsia nca quitso:
Nina catatsjoa-na cjoaain
tsa tsi coatjin en-na. aqui
quitsjoa en-le: Licoi vexcoan
je xin-ve. Tia cia-ni chaxicha
quisquinta. 75 Cia Pedro
jaaitsjen-le je en-le Jess
jo quitso-le: Tonqui-ni nca
squinta chaxicha, jan ca
coijnamacao-nai. Cia jitjo
Pedro ntitsin, ali tocoacji aon
coan-le.

Jess quichanita-le Pilato

(Mr. 15:1; Lc. 23:1-2; Jn. 18:28-32)

27

Cia nca quisesen,

ncatsi chotatitjonle nami, cao chotajchinca-le
naxinanta tsacjaoya-ni nca

contran qui-le Jess, jme-ni

nca sicen-sini. 2 Tjitanion
quicao, quiscanita-le Poncio
Pilato, je gobernador.

Cen Judas

3Judas,

je xi tsacetain najmi
xi tatse Jess, quisicantjaiya
cjoafaaitsjen-le cia nca tsave
nca cjine-le cjoaain Jess.
Quitsjoa-nile chotatitjon-le
nami cao chotajchinca je xi
cante taonhoa-ve. 4 Quitso:
An tsajnquia je, nca quiscanita
njin-le chota xi tsijme je tjin-le.
Tonca je quitso: Jme xi yai-jin
nca jin-jin, ji xi yai. 5 Cia Judas
tsacetsao taon-ve yayonco,
jitjo. Qui sixijnto yao-le. 6 Je
chotatitjon-le nami quiscoe
taon-ve, coaquitso: Licoi tjonte
nca sijncota-le taon xi tjia
caxa, nca chji-le njin ni. 7 Cia nca
tsacjaoya-ni, cao coi tsacatse-ni
nquichao-le je xi sinta ti, jme-ni
nca ya coeaisini chota xi tsi
tsa i tse. 8 Xi coi cjoa-vi, santa
ntai, nquichao-le njin mi. 9 Cia
coanjnco je xi coaquitso Nina xi
totatse Jeremas xi quinchjaya:
Quiscoe je cante taonhoa-ve,
chji-le xi quisentatain, xi je
xica chota Israel tsacentane.
10 Coa quitsjoa taon-ve xi tatse
nquichao-le je xi sinta ti, jo-sin
tsacene-na je Nai-na.

Pilato vinanqui-le Jess

(Mr. 15:25; Lc. 23:3-5; Jn. 18:33-38a)

11Jess

tsacejna nquixcon
gobernador. Je gobernador
quisconanqui-le: A ji ni
chotatitjon-le chota judos.

San Mateo27

56

Jess quittso-le: Coatjin xi

si-ve. 12 Je chotatitjonle nami cao chotajchinca
tsacanqui Jess, tonca nijmejin xi quinchja. 13 Cia Pilato
quitso-le: A tsi noyai, jo tjin
cjoa tjiotso contran-li. 14 Coa
nijme-jin en quinchja Jess. Jo
tocoanxcon-le gobernador.

Jess axo Barrabs ja-le

(Mr 15:6-15; Lc 23:13-25; Jn 18:38b-40)

15Cia

nca soije, je
gobernador coa-sin coanncale nca sicejnantai-le
naxinanta jnco preso, tojale xi naxinanta me-le.
16 Cia tijna jnco preso xi nion
cjixqui-le, xi mi Barrabs.
17 Cia nca coanxco nca je,
Pilato quitso-le: Ja-le xi
me-no nca sicejnantaino. A Barrabs, axo Jess
xi mi Cristo. 18 Nca tjinjinle Pilato nca tocjoaxintacon
quiscanita-le Jess. 19 Cia nca
Pilato tijnason yaxile-le, je
chjon-le quisicasen-le en,
quitso: Alijme xi vacao-li
cao je chotacjoaquixi-ve, nca
ntai-vi tse cjoaain tifaaya
nija-na xi tatse nca je.
20 Tonca je chotatitjonle nami, cao chotajchinca
tsacesjoe-le naxinanta,
jme-ni nca sije-ni Barrabs,
coa nca Jess sicen-sini.
21 Je gobernador quitso-le:
Ja-le nca jao-ve me-no
nca sicejnantai-no. Coa
je quitso: Barrabs. 22 Pilato
quitso-le: Jme-ni tsocoa xi
sian cao Jess xi mi Cristo.

Quitso-le: Cataseta cro.

23 Je gobernador quitso-le:
Jme cjoatsen xi quisin-ni.
Tonca je quisquintia-sa:
Cataseta cro. 24 Cia nca
tsave Pilato nca tsi tsa jme xi
coan quisin, tonca nquisa-sa
tse cjoasi coaitsia, quiscoe
nanta tsacanejon ntsja
nquixcon chotancjin, quitso:
Alijme je tjin-na xi tatse
njin-le je chotacjoaquixivi. Jon xi yao. 25 Ncatsi
chotanaxinanta quitso:
Je njin-le catasene-najin
nca jin, cao xti-najin. 26 Cia
quisicejnantai-le Barrabs,
coa nca jetsaca-le Jess,
quiscanita, jme-ni nca
seta-sini cro.

Sontado vijnoque Jess

(Mr. 15:16-20; Jn. 19:1-3)

27Cia

je sontado-le
gobernador quicao Jess
ya nte-le chotaxatitjon,
coa coanjtinntai-le ncatsi
sontado. 28 Tsacasjexin-le
najo-le, quisicacja jnco
najojnho xi ni cji xi tse
sontado. 29 Quisicejnason
jco jnco coronanaya, coa jnco
yanise jaya ntsja ncaquixi.
Tsaquinchaxconchin
nquixcon nca je,
totsaquijnoque, quitso:
Tinta-li, chotatitjon-le
chota judos. 30 Tsacehajon,
quiscoe yanisele, coa tsaca-le jco.
31 Cia nca jequisitsjoatain,
tsacasjexin-le je
najojnho-le sontado,

57

San Mateo27

coa quisicacja xi tse, cia

quicao nca coata cro.
Jo sin nca quiseta cro Jess
(Mr. 15:21-41; Lc. 23:26-49;
Jn. 19:16b-24, 28-30)

32Cia

nca jitjo, quisatecjao

jnco chota cireneo xi Simn
mi, je quinicanca cjoanion,
jme-ni nca coa-sini crole Jess. 33 Cia nca jicho nte
ja nca Glgota mi, xi tsoni ntejcocen, 34 quitsjoa-le
vinagre xi titsojin-le xquisja.
Cia nca quiscota, licoi
quitsi. 35 Coanscan-ni nca
jetsacata cro, quisisca-ni
najo-le nca quisicavi-le
xincjin. Coa-sin coanjnco
je xi coaquitso chota xi
quinchjaya tatse Nina:
Quisicavi-le xincjin najona, coa tatse najo-na
quisisca-ni. 36 Cia tsacatio,
ya quisicointa Jess. 37 Coa
son jco tsaceta cjoa-le xi
tsacanqui tatse: Je-vi Jess
chotatitjon-le chota judos.
38 Cia coa-ti tsacata cro
jao chotache, xi tsaquincha
jnco ncaquixi-le, coa xijnco
ncascon-le. 39 Cia je xi
tjiofaato quinchjaaonle, jo nca tsacejco quisin.
40 Coaquitso: Ji xi quisi
nca siquixojain je yonco,
coa nca jan nihjin coentani, chasjentjai yao-li.
Tsa ji xi nti-le Nina,
titjojen-lai cro-ve. 41 Coati chotatitjon-le nami cao
chota scribano, cao chota
fariseos, cao chotajchinca

coi-sin quitsjoatain, quitso:

xi cjaai,
tonca licoi ma-le nca
vasjentjai-ni yao-le. Tsa je
ni xi chotatitjon-le Israel,
catavitjojenta-ni cro-ve
ntai-vi, cia coancjain-na xi
tatse. 43 Je coancjain-le xi
tatse Nina, catavasjentjainile ntai-vi, tsa tsjoaque,
nca coaquitso: An nia ntile Nina. 44 Coa-tisinni je
chotache-ve xi ya tojnco
tjenvata cro, quinchjaticao
Jess. 45 Cia nca jichoca
nchisen coannjion ncaquijnta
sonnte, santa las tres nca
maxon. 46 Cia nca jame
las tres nca maxon, Jess
nion quinchja: El, El, lama
sabactani, xi tso-ni: Ninana, Nina-na, a-ni nca
tinjiontacon-sininai.
47 Quinhoe-le ca xi ya
tjio, quitso: Je-vi nchja-le
Elas. 48 Quitoca ntiton jnco
xi ya tijna, quiscoe tsanca,
quisicanchi-ni vinagre, coa
quisicejnajco yanaxo,
quisici. 49 Tonca xica quitso:
Catave, chotsen-le tsa
cjoaai Elas nca coasjentjai
nca je. 50 Cia Jess, cia nca
jequisquintia nquijncoca,
quichajta. 51 Coe-ni je najo
xi quitjenchjoa yaya yonco,
coanvasenya. Coa jaa
chaon, coa coanjaoya lajao.
52 Quitjoai tsjocen, coa
ncjin yao-le chota-le Cristo xi
tsacjayofe quiniquisotjen.
53 Jitjo-ni tsjo-le coanscan-ni
nca jaaya-nile Jess, jaasen
42Tsacasjentjai

58

San Mateo27,28
ya naxinanta tsje, coa ncjin
xi ya coantsen-le nca je. 54 Je
ncajco-le sontado cao je xi
tjiocao, xi tjiosicointa Jess,
nion quitsacjon-le cia nca
tsave chaon-ve, coa je cjoa
xi coan, quitso: Xi aqui
cjoaquixi je ni nti-le Nina
ni. 55 Coa ncjin yanchjin xi ya
tjio, xi cjin tjiocotsen-ni, xi
jinhoatjennqui-nile Jess ya
Galilea, nca quisisin-le. 56 Jinle nca je tjio Mara Magdalena,
Mara na-le Jacobo cao Jos, coa
na-le xti-le Zebedeo.

Josin quiseai Jess

(Mr. 15:42-47; Lc. 23:50-56; Jn. 19:38-42)

57Cia

nca coanxon je
nihjin-ve jaai jnco chota
xi nchina, xi Arimatea tse, xi
Jos mi, xi coati chota-le
Jess coan. 58 Je-vi jichocon-le
Pilato, coa quisije yao-le Jess.
Cia Pilato tsacatexoma nca
catavai-le. 59 Cia Jos quiscoe
yao-le Jess, quisicajtejin
jnco sbana xi tsje.
60 Quiscanisennqui tsjochotse
xi titse-ni, xi quisenta ja
nca quitjoaicja jnco naxi.
Quiscaniticjajho xontjoale tsjo-ve jnco lajaotse, cia
qui. 61 Coa tjio ya-ve Mara
Magdalena, cao xi nquijnco
Mara, tjiontai-le tsjo-ve. 62 Cia
nca coannchaon-ni, coanscanle vspera, coanxcota-le
Pilato chotatitjon-le nami
cao chota fariseos. 63 Quitsole: Seor, faaitsjen-najin
nca je chotachanacha-ve
quitso nca tijnacon-sa: Xi

coan jan nihjin cjoaayana. 64 Tatexomai tsocoa nca

ctasechjoanta je tsjocen
santa coan jan nihjin, jme-ni
nca tsi cjoaai-sini chotale nca njion, coa siche,
coacoitso-le naxinanta:
Cafaayajin-nile cen. Coa
je cjoachanacha xi coanscanni nquisa chao coan jo-ni xi
titjon. 65 Pilato coaquitso-le:
Chjoao sontado xi sicointa,
tanquion cechjoantao tsjove, jo-sin coan-no. 66 Cia qui
nca je, tsacechjoanta tsjove, tsacechoa lajao, coa
quisicationta sontado.

Jo-sin nca jaaya-le Jess

(Mr. 16:1-8; Lc. 24:1-12; Jn. 20:1-10)

28

Cia nca coannjion

nca xoto, coa nca
quisesen nihjin tainco nca
totsin xomana, jaai Mara
Magdalena, cao je xi nquijnco
Mara, jaai cotsen tsjo.
2 Coe-ni jaa jnco chaon xi
nion, nca jnco ancje-le Nai-na
xi jitjojen-ni ncajmi, jicho
quiscaniticja taxin lajaove, coa tsacejnason. 3 Sen-le
coacji jo-ni lichaon, coa
najo-le hoa jo-ni nchan.
4 Quitsacjon je xi tjiosicointa,
jo nca jatse, coa jo-ni cen
coan cjoan. 5 Quinchja je ancje,
quitso-le yanchjin-ve: Ali
vijcon-jion nca jon, nca an
ve nca timafasjai-nio Jess
xi quisejnata cro. 6 Ali i
tijna, nca cafaaya-nile jo
quitso: Nhoao, chotsaon nte
ja nca quisejna. 7 Tanquin

59

San Mateo28

ntiton, coatin-lao chotale nca jecafaayajin-nile

cen. Coa coe-ni fititjon-no
ya Galilea, ya jchao nca je.
Coe-ni an xi jecoaquixin-no.
8 Cia yanchjin-ve, nca quini tsjocen tjiotsacjon, coa
nion tsjoa-le. Quitoca nca qui
siquinhoe chota-le. 9 Coeni Jess quisatecjao quitso:
Tinta-li. Coa yanchjin-ve
jichota-le quitsoacja ntsoco,
tsacasenxconchinta-le. 10 Cia
Jess quitso-le: Ali vijconjion, tanquin niquinhoao
ntse, jme-ni nca coai-sini ya
Galilea, coa ya scoe-na. 11 Cia
nca tjiofi nca je, coe-ni tjio
ca sontado xi tjiosicointa,
xi jaai ya naxinanta-ve,
quisiquinhoe chotatitjonle nami xi tatse ncayije
cjoa xi coa-sin coan. 12 Cia
nca coanxco cao chotajchinca,
tsacjaoya-ni, coa tse taon
quitsjoa-le je sontado,
13 quitso-le: Coitin-lao: Je
chota-le jaai nca njion, coa
quisiche cia nca tisayofaijin. 14 Coa tsa je-vi cjoinhoe
gobernador, jin-jin sicejyoai

jin, coa sicationta-laijin nca

jon. 15 Cia je quiscoe taonve, coaquisin jo-sin nca
tsacacoya-le. Coa je en-ve
quison jin-le chota judos
santa ntai-vi.

Cjoa xi Jess tsacene-le chotale

(Mr. 16:14-18; Lc. 24:36-49; Jn. 20:19-23)
16Tonca

je xi tejnco chotale Jess qui ya Galilea, ya

ninto ja nca Jess tsacenele. 17 Cia nca tsave Jess,
tsaquinchaxconchintale, tonca tjin ca xi jao
tsacatiocon. 18 Cia nca Jess
jinhoatahian-le, tsacjacao:
Ncayije cjoatexoma quitsaina ncajmi, coa i sonnte.
19 Tanquion, tinchaao ncatsi
naxinanta, tiquinjaon
chota tatsan, tatentao
cao janain-le Nai, cao tse
nti, coa cao tse Espritu
Santo. 20 Tacoya-lao nca
catasitjoson ncayije cjoa xi
an tsacene-no. Coe-ni an
tijnacao-no nca jon ncantsjai
nihjin, santa nca cjoeta
sonnte-vi. Coa catama.

Ennta xi tatse Cristo

josin Marcos quisqui
Juan Bautista quinchjaya

(Mt. 3:1-12; Lc. 3:1-9, 15-17; Jn. 1:19-28)

Coa-sin quitotsincao
ennta xi tatse Jesucristo
xi nti-le Nina. 2 Jo-sin nca
quisqui je chota xi Isaas
xi quinchjaya tatse Nina:
Coe-ni, an sicasen titjonle je chota-na xi ficao en,
xi coanta titjon-li ntiali. 3 Tjin xi nion nchja ya
ntetaxinta: Tjantao ntia
xi tatse Nai-na. Tjaquixio
ntianti-le. 4 Juan tsacatenta
ya ja ntetaxinta. Coa-sin
quinchjaya cjoasatenta xi
tatse chota nca sicantjaiya
cjoafaaitsjen-le, jme-ni nca
chata-sini je-le. 5 Jitjoconle ncatsi chota xi tjin ja
nca Judea mi, cao chota xi
tjin Jerusaln. Juan tsacatenta
chota-ve ya ntaje xi Jordn
mi, nca quisiquixiyanta je-le.
6 Juan tsacacja najontsjale camello, coa jnco hjoaxin
tjicja cjantia-le. Tsacjen chova
cao ntsjen-le chontsjenya
xi tjin nquija. 7 Coa-sin
quinchjaya: Jave cjoaai

60

jnco xi nquisa nta ma-le

cao-ni tsa an, santa licoi
vaquin-na nca coasennia nca
scojnta hjoaxin-le jte-le.
8 Xi cjoaquixi an-vi tonanta
tsacatenta-nino, tonca
je xi cjoaai, Espritu Santo
coatenta-nino.

Juan tsacatenta Jess

9Coi

(Mt. 3:13-17; Lc. 3:2l-22)

nihjin-ve Jess jaaini Nazaret xi nchja-ni Galilea.

Juan tsacatenta Jess ya
ntaje xi Jordn mi. 10 Ntiton
nca jitjocajin-ni nanta, cia
tsave nca titjoai ncajmi. Je
Espritu Santo jinhoajenne-le
Jess jo-ni nise paloma. 11 Jnco
jta quinoya-nile ncajmi xi
coatso: Ji ni xi nti-na xinle. Ji ni xi tsjoaque-le, jo
nta secoan xi tatsi.

Satans me-le nca chao sicao

Jess
12Je

(Mt. 4:1-11; Lc. 4:1-13)

Espritu Santo quicao

ntiton Jess ja ntetaxinta.
13 achan nihjin tsacejna
Jess ya ntetaxinta.

61

San Marcos1

Satans coanme-le nca chao

sicao. atjen tjio choja
cao Jess. Ancje quisisin-le
Jess. 14 Cia nca jequichani
ntoya Juan, Jess jaai-ni ya
Galilea. Quinchjaya ennta
xi tatse cjoatexomale Nina. 15 Coaquitso:
Nihjin-vi jecoanjnco,
coa je cjoatexoma-le
Nina jenhoa mahian.
Ticantjaiyao cjoafaaitsjenno, catamacjain-no ennta-vi.

jaasen ntia sinagoga. Ya

tsacacoya. 22 Tocoanxcon-le
chota ja-le cjoafaaitsjen xi
quinchja Jess nca tsacacoyale jo-ni tsa jnco chota xi
cjoatexoma ntsja, licoi joni tsa xi tochota scribano
ma. 23 Ya ntia sinagoga tijna
jnco chota xi tjin-le ntjao xi
ntajin. Nion quinchja chota
xocji-ve. 24 Coaquitso: Jain!
Jme xi tjin-najin xi cao ji,
ji ni Jess xi chota nazareno
mi-li. A cafaai nicjitsonJess quinchja le chota xi ma-le najin. An ve-le ya-nive ji.
sicen jti
Ji ni xi tsjai xi tse Nina.
25 Jess quinchjaticao ntjao
(Mt. 4:18-22; Lc. 5:1-11)
16 Cia nca jaa ntai-le
xi ntajin. Jyo tijnai, quitsole. Titjoxin-lai nca je. 26 Jo
ntachicon ya Galilea, Jess
quisitinya chota. Je ntjao
tsave Simn, cao ntse Andrs
xi ntajin xi quisicao. Jo
xi tjiosicatjen naya
quisquinta, cia jitjoxin-le.
jajin ntachicon. Jti ma-le
27 Jo coanxcon-le ncatsi, jo
sicen. 17 Jess coaquitso-le:
nca i nca jan quisconanqui-le
Nhoatjennqui-nao, coa an
tsjoa-no xa nca coexco chota. xincjin: Jme xi cjima ntai-vi.
18 Simn cao Andrs tsacatio
A sa cjoachotse xi tivacoya,
nca je chota coa-sin tjin-le
ntiton naya-le. Quitjennquicjoatexoma nca vatexomale Jess. 19 Quintai-sa
le nta tsa je ntjao xi ntajin.
ntachicon. Tsave Jacobo cao
Je ntjao-ve sicjitjoson xi tso
ntse Juan xi jaxti-le Zebedeo.
Jess. 28 Quison en xi tatse
Tjioya chitso. Ya tjio-vejho
20
Jess ncaquijnta Galilea.
naya-le xi caniya jti. Jess
quinchja ntiton-le Jacobo cao
Jess quisinta nacha-le Simn
Juan. Ya quisicatio nai-le
(Mt. 8:14-15; Lc. 4:38-39)
Zebedeo cao chonta-le jaya
29
Cia jitjo-ni Jess ntia
chitso-ve. Quitjennqui-le Jess.
sinagoga. Jinhoa ntiton ntiaJnco chota xi tjin-le ntjao xi
le Simn cao Andrs. atjen qui
ntajin
Jacobo cao Juan. 30 Je nacha(Lc. 4:31-37)
le Simn tiquijna, chinntai
21 Jess jicho ya nte ja
tjin-le. Je xti-le coaquitso
ntiton-le Jess xi tatse
nca Capernaum mi. Cia
nacha-le. 31 Cia jaasen Jess,
nca jicho nihjin nicjaya,

San Marcos1,2

62

quiscoe ntsja, quisiquisotjen.

Jitjoxin ntiton-le chinntai-le,
quisisin-nile Jess cao chota
xica.
Ncjin ma-ni chota xi coannta
(Mt. 8:16-17; Lc. 4:40-41)

32Cia

nca coanxon nca

quiscantjai tsoi, jaai cani-le
ncatsi xi tjiomen, xi tjin-le nai
xi ntajin. 33 Ncatsi chota xi tjio
ya-ve quitsejho xontjoa. 34 Ncjin
ma-ni chota xi tjiomen xi Jess
quisinta. Quisinta tojme-ni
chin xi tjin-le. Ncjin ma-ni nai
xi ntajin xi tsacasjexin-le.
Licoi quitsjoante-le nai-ve nca
coinchja nca je nai-ve tsave
Jess.

Jess qui, quinchjaya

35Cjainca

(Lc. 4:42-44)

tanjion jisotjen
Jess, njionya-sa jitjo, qui ja
taxinta. Ya-ve tsacetsoa-le
Nina. 36 Simn cao xi tjiocao,
quitjennqui-le Jess. 37 Cia
nca tsave chota ja tijna
Jess, coaquitso-le: Ncatsi
chota tjiovasjai-li. 38 Jess
quitso-le: Tjian naxinanta ja
nca hian, jme-ni nca coa-ti
coinchjaya-sinia ya-ve. Coi
cjoa nca jitjo-nia. 39 Quinchjaya
ya ntia xi sinagoga mi.
Tsacamjenjinjnta Galilea.
Tsacasjexin-le je nai xi ntajin
xi tjiojin nima-le chota.

jichocon-le, tsacetsoa-le,
tsacasenxconchin-le, quitsole: Tsa me-li coan sitsje-nai.
41 Coa Jess coanmaque.
Tsacjen ntsja, quisicao, quitsole: Me-na, catamatsjai. 42 Cia
nca jequinchja, ntiton jitjoxin
chin-le chota-ve. Coantsje.
43 Cia Jess tsaquinchaa.
Tin, quitso ntiton-le. 44 Jess
quitso-le: Ji, aliya-jin xi
jo mi-lai, tonca tin, tacolai yao-li nami. Taita-lai
xi Moiss tsacatexoma nca
coantsjai. Coa-sin coai-lai
cjoaquixi jo-sin coanntai.
45 Tonca je chota-ve qui.
Coa tsacetsia nca quinchja
ncjin en. Quiscanison
cjoanta-le Jess, santa licoi
ticoan-nile nca jaasentsen
yajin naxinanta. To ya
ja taxinta tsacejna. Ya
jaaicon-le ncatsi.

Jess quisinta chotayoma

Jess quisitsje jnco chota

(Mt. 8:1-4; Lc. 5:12-16)

40Jnco

chota xi jo
tifintojon yao-le,

(Mt. 9:1-8; Lc. 5:17-26)

Xi coannchaon coanjnquini, jaasen-ncani nte

ja nca Capernaum mi, ya
tsaya-le nca tijnaya niya.
2 Ali tocoacji ncjin chota
xi jaai maxcota-le Jess,
santa licoi titinte-ni jajho
xontjoa-le niya. Coa ya
quinchjayajin-le en-le Nina.
3 Cia jaaicao jnco chotayoma.
o chota tsacanca. 4 Licoi
quitjonte-le jichosenconle Jess, nca coa-sin chon
chotancjin xi quitseya niya.
Ya quixi ja nca tijna Jess,
tsacjaaxin teja-le nca. Ya

63

San Marcos2

quiscanijenne-nile nachan
xi tsacajnane je xi timen.
5 Cia nca tsave Jess jo-sin
nca coancjain-le, coaquitsole chotayoma: nti miyo-na,
i cachata-li je-li ntai. 6 Ya
tjiohian ca chota scribano
xi tjioma sicja-aitsjenjin
nima-le. 7 Coatso: A-ni
nca coatso-sini je-vi, nca
Nina nchjaaon-nile. ya-ni
xi coan-le sichata-na jena, a tsi tsa tojnco Nina xi
coan-le. 8 Jess tsave ntiton
nima-le nca coa-sin chotave tjioma sicjaaitsjenjin
nima-le. Coaquitso-le: A-ni
nca coa-sin sicjaaitsjenjinsini nima-no. 9 Ja-le xi licoi
tojo ain, tsa coaxin-le
chotayoma-ve: Je-li chatali ntai, axo tsa coaxin-le:
Tisotjain, chjoai nachan-li,
titomjain. 10 Tonca coi cjoavi jme-ni nca jcha-sinio nca
je nti-le chota tjin-le nte i
sonnte-vi nca sichata jele chota, cia coaquitso-le
chotayoma-ve: 11 Coaxinle nca ji: Tisotjain, chjoai
nachan-li, tin niya-li. 12 Cia
tsaquisotjen chotayomave, quiscoe ntiton nachan-le,
jitjojin nquixcon ncatsi chota.
Ncatsi tocoanxcon-le.
Nion nca tsacasje Nina,
coaquitso: Nisajnco-jin
nihjin tsaya xi coama.

Jess quinchja le Lev

(Mt. 9:9-13; Lc. 5:27-32)

13Jess

jitjo-ni niya. Quincani jantai ntachicon. Ya

jaaicon-le ncatsi chota. Coa

tsacacoya-le. 14 Cia nca Jess
jaato, tsave Lev, ti-le Alfeo,
xi tijna ya ja nca vea
taonvasen. Coaquitso-le:
Nhoatjennqui-nai. Je Lev
tsacasennto, coa quitjennquile. 15 Coa xi coan-ni cia nca
Jess tijnata yamixa ya
niya-le Lev, ncjin chota xi
vea taonvasen, coa ncjin
chotatsen, ya atjen tjiota
yamixa cao Jess, coa cao
chota xi tse, nca lito ncjin
chota xi jaaitjennqui-le.
16 Cia nca chota scribano cao
chota fariseos tsave nca Jess
ticjencao chota xi vea
taonvasen cao chotatsen,
coaquitso-le chota-le: A-ni
nca je cjencao-sini, coa nca
je vicao-sini chota xi vea
taonvasen cao chotatsen.
17 Cia nca Jess quinhoe jevi, quitso-le: Je chota xi nta,
ali chjinexqui-jin machjen-le,
toje xi tjiomen xi machjen-le
chjinexqui. Alicoi jee nca an
nca coinchja-le chota xi tjinle cjoaquixi, toje chotaje xi
coinchja-le.

Xi tatse cjoavijnanchjan
(Mt. 9:14-17; Lc. 5:33-39)

18Chota-le

Juan cao chotale chota fariseos vationchjan.

Coa jaai xi quitso-le Jess:
A-ni nca vationchjan-sini
chota-le Juan cao chotale chota fariseos, coa tsi tsa
vationchjan chota xi tsi.
19 Jess coaquitso-le: A ma
nca vationchjan miyo-le xin

64

San Marcos2,3

xi tivixan, tjen nca tojo tijna

xi tatse chota. Ali chotaxi xin. Tjen nca tijnacao xi
jin xi quininta xi tatse coi
xin licoi ma vationchjan.
nihjin-vi. 28 Coa-sin nca je
20 Tonca cjoaai nihjin cia
nti-le chota Nai-le ma nihjin
nca je xin coitjotaxin-le.
nicjaya.
Cia je nihjin-ve coationchjan
Je chota xi quixita jnco ntsja
miyo-le. 21 Liya xi najo
(Mt 12:9-14; Lc 6:6-11)
chotse vejhoya-ni najo
jchinca. Tsa tjin xi coa-sin
Jaasen Jess nquijncoca
sin je najo chotse faaixco,
ntia sinagoga. Ya tijna
coa toxijnta-sa najo jchinca. jnco chota xi quixita jnco
22 Liya xi vino chotse veya
ntsja. 2 Chota tjiocotsen-le
hjoa jchinca. Tsa tjin xi coaJess, tsa sinta chota-ve coi
sin sin, vasenjnta-ni hjoa-ve, nihjin nicjaya. Coa-sin
coa vitjoxijten vino-ve. Ya
quisin chota nca me-le nca
sicha hjoa-ve. Tonca vino
coanqui Jess. 3 Cia Jess
chotse ma seya hjoa chotse.
coaquitso-le je chota-ve
xi quixita ntsja: Tisotjain,
Nihjin nicjaya quiscone
tisennto nchovasen-lai.
4 Cia Jess quitso-le chota xi
natin-le trigo
(Mt. 12:1-8; Lc. 6:1-5)
tjiontai-le: A tjonte-ni cia
23 Cia nihjin nicjaya,
nca nihjin nicjaya nca nta
Jess jaa ya ja nca tjintje
sian, axo nca chao sian,
trigo. Coa nca tjiofi chota-le
nca chasjentje jnco chota,
tsacetsiacao nca quiscone
axo nca nicen chota. 5 Jess
24
natin-le trigo. Cia chota
quiscotsenntai-le, coanjti-le.
fariseos coaquitso-le: NeAon coan-le nca xijin nima-le
nintai, a-ni nca coasin-sini
chota-ve. Quitso-le chotaxinjnco cjoa xi tsi tjonte coi
ve: Tjain ntsai. Tsacjen ntsja,
nihjin-vi nca nicjaya. 25 Jess
ntsja xi quixita coannta. 6 Cia
quitso-le: A tsi tsacexquiao
jitjo chota fariseos, coana cao
jme xi quisin David cia nca
chota herodianos. Tsacjaoyacoanvao-le cao je xi atjen
ni jo-sin nca coan-ni sicen
tsacatio, 26 jo-sin nca jaasen Jess.
David ya niya-le Nina cia
Chotancjin ya jantainca Abiatar coan namititjon.
le ntachicon
Toje nami-ve xi tjin nte nca
7
cjen nioxtila xi ya nchatsen
Tonca Jess tsacasenxin
nquixcon Nina. Tonca je David
cao chota-le. Qui ya jantaitsacjen nioxtila-ve, coale ntachicon. Quitjennqui-le
ti quitsjoa-le je xi atjen
ncjin chota xi tse Galilea,
tsacatio. 27 Jess quitso-sa:
cao xi tse Judea, 8 cao xi tse
Je nihjin nicjaya quininta
naxinanta Jerusaln, cao xi

65

San Marcos3

tse nanqui Idumea, cao xi

tse nanqui xincoata ntaje
Jordn, cao xi tse jantai-le
naxinanta Tiro cao naxinanta
Sidn. Coa-sin coan-ni nca
jaaicon-nile chota xi
quinhoe cjoa xi quisin Jess.
9 Jess quitso-le chota-le nca
janta catajnantsjai xi tatse
jnco chitso nti jme-ni nca
tsi tsa sicejnanchonionsini chota. 10 Nca Jess
quisinta ncjin chota. Coi
cjoa ncatsi xi tjiomen
quisicejnanchonion jme-ni
nca sicao-sini Jess ncatsi.
11 Coa je ntjao xi ntajin,
tocia-ni nca quiscotsen-le
nca je, nion quinchja: Ji ni
nti-le Nina. 12 Tonca Jess
cjainca nion tsacene-le nca
tsi tsa coitsoya-le chota yanive nca je.

Jess tsacjaajin tejao chota

13Cia

(Mt 10:1-4; Lc 6:12-16)

Jess quimijon jnco

ninto. Quinchjamaa-le chota
xi je coanme-le nca jaaiconle. 14 Tsacjaajin tejao chota
xi coatiocao nca je, xi je
scanison nca coinchjaya,
15 coa xi se-le nte nca coan-le
sinta chota xi chin tjinle, coa nca coasjexin nai
xi ntajin xi tjiojin nima-le
chota. 16 Je xi tejao-ve xi
Jess tsaquincha: Je Simn xi
Pedro quitso-le, 17 cao Jacobo xi
ti-le Zebedeo, cao Juan xi ntse
Jacobo. Apellido-le Boanerges
quitso-le, xi tso-ni nca nti-le
chaon, 18 cao Andrs, cao Felipe,

cao Bartolom, cao Mateo, cao

Toms, cao Jacobo xi ti-le Alfeo,
cao Tadeo, cao Simn xi chota
cananita, 19 cao Judas Iscariote
xi tsacetain najmi xi tatse
Jess.

Tsa tjin xi nchjaaon-le Espritu

Santo
(Mt 12:22-32; Lc 11:14-23)

Cia nca jetsacjaajin chota

xi tejao-ve, Jess jaai-ncani
niya-le. 20 Coanxco-ncani
chotancjin, santa licoi coan
tsacjen. 21 Cia nca quinhoe
xincjin Jess, jinhoatsoa nca
quitso: Alicoi nta tjincon.
22 Chota scribano xi jaaijen-ni
naxinanta Jerusaln coaquitso
nca Beelzeb tijnajin nimale Jess. Coi nca Jess coan
tsacasjexin-le nai xi ntajin
xi tjiojin nima-le chota
nca je xi ncajco-le nai xi
quitsjoante-le, tso-sa. 23 Jess
quinchja-le chota scribano,
tsacjacao jnco cjoaxcoson: Josin ma-le Satans nca tije-ni
vasjexin-nile je xi tije-ni
Satans. 24 Tsa jnco cjoatexoma
majaoya, tsa contran tjio-le
xincjin, alicoi coan coejnani. 25 Tsa jnco familia majaoya,
tsa contran tjio-le xincjin, je
familia alicoi coan coejnani. 26 Tsa Satans coisotjenne
yao-le, tsa jao ya coan,
nitocia-jin coan coejnani, tosa aqui sicha yao-le.
27 Niya-jin xi coan cjoaasen
niya-le chota xi tjin-le
ncanion nca siche tsojmile, tsa tsi titjon vetanion

66

San Marcos3,4
je xi tjin-le ncanion. Tocia
nca coan siche tsojmi-le. 28 Xi
cjoaquixi xi xin-no ncayije
je-le chata-le chota, coati en xi nchjaaon-le Nina,
tojme-ni-ve en xi nchjaaon,
chata-le. 29 Tonca toya-nive
xi nchjaaon-le Espritu Santo,
nitocia-jin chata-le, tonca
tijna-le cjoaain ncantsjai.
30 Coi cjoa nca je chota
scribano coaquitso-le: Ntjao xi
ntajin tijnajin nima-le Jess.

Ntse cao na-le Jess

(Mt 12:46-50; Lc 8:19-21)

31Cia

jaai ntse cao

na-le Jess. Tjiontitsin.
Quisicasencjoa-le Jess nca
quinchja-le. 32 Ncjin chota
tjiontai-le Jess, quitso-le:
Coe-ni, na-li cao ntsai jancha
jantitsian. Ji xoi, tjiovasjaili. 33 Jess quinchjacao,
quitso-le: ya-ni xi na-na, coa
ya-ni xi ntse. 34 Quiscotsen-le
xi tjiontai-le, quitso: Coe-ni,
je-vi xi na-na, coa xi ntse.
35 Toya-nive xi coa-sin sin
jo-sin me-le Nina, je-vi xi
aqui ntse, xi tichja, coa xi
na-na.

Xi tatse je xi cojnti naxin

(Mt 13:1-23; Lc 8:4-15)

Nquijncoca Jess
tsacetsiacao nca
tsacacoya ya ntai ntachicon.
Ncjin chota coanxcota-le
santa Jess jaasen jnco
chitso xi tsacejnaya jajin
ntachicon. Ncatsi chota
tsacatio ja nca quijna

nanqui jantai ntachicon.

2 Ncjin cjoa tsacacoya-le
chota Jess. Tsacacoya-le
cao cjoaxcoson. Coa-sin
tsacacoya-le: 3 Tinoyao:
Coe-ni, jnco xi cojnti naxin
qui cojnti. 4 Coacoan cia nca
ticojnti, jnco ca quitsaontai
ntia, coa nise xi simatjen
jinsen quisquine. 5 Xi nquijnco
ca quitsao ja lajao chon,
ja nca tochoa nanqui chon.
Coanntje ntiton-ni nca tsicoi
nanca nanqui xi tjin-le.
6 Tonca cia nca jitjo tsoi,
quiti nca tsin-le jamajin. 7 Tjin ca xi quitsaojin
naya. Je naya chiso,
tsacechjoajin-le, coa lijme
xi quitsjoa. 8 Coa tjin ca xi
nta nanqui quitsaojin. Cjainca
nta quitsjoa, nta coannca,
nion coanncjinya. Jnco xi
cante ca quitsjoa ntje-le,
jnco xi jancan ca quitsjoa,
xijnco santa jnco ciento ca
quitsjoa. 9 Cia Jess quitso-le:
Je xi tjin xoo xi nhoeni, nta catavaseno. 10 Cia
nca jetaxin tijna Jess, je xi
hian tjiota-le cao xi tejao-ve
quisconanqui-le: Jo tso-ni je
cjoa-vi. 11 Jess coaquitso-le:
Nca jon quitsai-no nca jchao
je cjoama-le cjoatexomale Nina, tonca je xi tsicoi
tjiocao-na, coaxin-le ncayije
cjoa cao en xi tocjoaxcoson,
12 jme-ni nca licoi scoe-sini,
nta tsa nta scotsen, coa jmeni nca licoi coanchoya-sinile
nta tsa nta cjoinhoe, coa
jme-ni nca tsi sicofayata

67

San Marcos4

sinile yao-le, nca tsi tsa coi

chata-sinile je-le. 13 Jess
quitso-le: A tsi tsa machoyano je cjoaxcoson-vi. Jo-sin
coanchoya-no tsocoa, ncayije
cjoaxcoson. 14 Je xi cojnti
naxin, je ni xi ventje enntale Nina. 15 Je xi quitsao ya
ntia, coacjoan chota xi nhoe
je ennta-vi, tonca nca nhoele, coa jacjoan nhoa Satans,
faaxin ennta xi tjintjejin
nima-le. 16 Coatisinni je xi
quisentjejin ja nca lajao
chon. Coacjoan chota xi tjinle cjoatsjoa nca cjoe ntiton
je en xi nhoe. 17 Tonca tsinle jama-jin. Toxqui nihjin
matse-le. Cia nca faai cjoasi,
axo cia nca faa cjoaain
xi tatse ennta-vi, ntiton
tsjion ntia-le Nina. 18 Je xi
quisentje jin naya, coacjoan
chota xi quinhoe ennta,
19 tonca je cjoava xi tse coi
nihjin-vi, cao cjoachanacha
xi tse cjoanchina, cao
cjoaxitacon, ncayije coi
cjoa-vi nca faasenjin-le
vechjoa-le ennta-vi, lijme
xi tsjoa. 20 Je-vi xi quisentje
ja nca nta nanqui, coacjoan
chota xi nhoe ennta, cjoeyani, coa si-ncjinya-ni, jnco
santa cante ca, xijnco santa
jancan ca, xi nquijnco santa
jnco ciento ca tsjoa.

Je li xi sejnanqui caxachoa
21Jess

(Lc 8:16-18)

quitso-sale: A
faaicao canti chota jme-ni
nca vejnanqui-sini caxachoa,

axo nquinachan. A tsi tsa

vejnanca. 22 Lijme xi tjin
xi tjima xi tsi sesontsen,
nicjoache-jin xi tsi jchale. 23 Tsa ya xi tjin xoo xi
nhoe-ni, nta cata-vaseno.
24 Jess quitso-sale chota-ve:
Ticointao jo-sin noyao: Je
xi ticoi-ni choa xi vechoao,
sechoya-nino, coa nquisa tse
se-no nca jon. 25 Je xi tjin-le,
coai-sale, coa je xi lijme xi
tjin-le, tjoxin-le santa je xi
tjin-le.

Xi tatse nca majcha nijin

26Jess

coaquitso: Coa-sin
mancoson je cjoatexoma-le
Nina, jo-ni tsa jnco chota xi
vetsao naxin-le tsojmintje
jajin nanqui. 27 Vajnafe nca
nitjen, visotjen nca nihjin. Je
naxin mantje, majcha, tonca
licoi ve chota-ve jo-sin mani. 28 Toya mantje jinnanqui
nca toje. Titjon vitjo jee, cia
ma nchotin, jascan ma nijin.
29 Cia nca jecoanjcha nijin,
ntiton vicha-ni quicha, nca
jejicho nihjin-le nca sexco.

Xi tatse naxin-le mostaza

(Mt 13:31-32; Lc 13:18-19)

30Jess

quitso: Jme xi ncoson

coan-na je cjoatexomale Nina, axo jme en xi
coinocjoa xi mancoson. 31 Je
mancoson jo-ni jnco naxinle mostaza. Cia nca sentje
jinnanqui, je-sa xi nquisa nti
cji cao-ni tsa ncayije naxin
xi tjin sonnte-vi. 32 Tonca cia
nca fe sentje, majcha, nquisa

68

San Marcos4,5
sa manca cao-ni tsa ncayije
tsojmintje. Cjainca totejnca
ma, santa ma fayotaina
nise xi fitjen jinsen. 33 Cao
ncjin en xi cjoaxcoson xi
coatjin, Jess quitsoya-le
ennta, jo tjin xi jichocjoa-le
nca quinhoe. 34 Tocao en xi
cjoaxcoson tsacjacao, tonca
cia nca tijnacao taxin chotale, quitsoyanta-le ncayije.

Jess tsacechjoa-le ntjao

(Mt 8:23-27; Lc 8:22-25)

35Ticoi-ni

nihjin-ve nca
coanxon, coaquitso-le:
Coitja xincoata ntachicon.
36 Chota-le quisicatiotjennqui
ncatsi jo tjin ma-ni
chotancjin. Quicao Jess josin nca tijnaya jaya chitso.
Coati tjin-sa chitso nti xi
quitsentai-le. 37 Ali tojo xi
coan ntjaoxcon. Tsaquincha
nanta jaya chitso, jo
mequitsentjai nanta chitso-ve.
38 Jess quijnafe ya totsin-le
chitso. Quijnafe tjinnquijco
jnco najofanquijco.
Quisicjaa-le quitso-le:
Maestro, a tsi jo coan-li tsa
tinchamain-jin. 39 Tsaquisotjen
Jess, tsacechjoa-le ntjaove, quitso-le ntachicon: Jyo
tijnai. Quisejyo ntiton ntjaove. Coanntachon-ni. 40 Jess
quitso-le: A-ni nca coa-sin
jcon-sinio. A-ni nca tsi tsa
macjain-sinino. 41 Chota-le
cjainca quitsacjon, quitsole xincjin: ya-nive je-vi, nca
santa ntjao-vi cao ntachiconvi sitjoson-le.

Coannta chota xi nai xi ntajin

tjin-le
(Mt. 8:28-34; Lc. 8:26-39)

Jess cao chota-le jicho

xincoa-nile ntachicon
ya nanqui-le chota gadarenos.
2 Cia nca Jess jitjo chitso,
jitjocon ntiton-le jnco chota
xi jajin tsjo tijna, xi cjainca
tjin-le ntjao xi ntajin. 3 Jnco
ca ya tijnantsjai jajin tsjove. Niya-jin xi coan-le
coetanion nca je, nta tsa cao
cadena. 4 Ncjin ca tsacenion-ni
cadena ntsoco cao ntsja, tonca
tsacatejtso cadena. Niya-jin
xi coan-le quisinte. 5 Ncantsjai
nihjin, ncantsjai nitjen, tsova
ticjintia nquija cao yajin
tsjo-ve. Siquiaon yao-le cao
lajao. 6 Cia nca tsave Jess
nca cjin, je chota-ve quitoca,
tsacasenxconchinta-le,
coa tsavexcon Jess. 7 Nion
quinchja, quitso: Jme xi tjinna xi cao ji, ji xi nti-le Nina
xi nion nca tijna. Vetsoale nquixcon Nina nca tsi
cjoaain sicjaa-nai. 8 Nca
Jess quitso-le: Titjojin-lai
je chota-vi, ntjao xi ntajin.
9 Jess quisconanqui-le: Jo
mi-li. Je quitso: Legin mina, coi nca ncjin ma-nijin.
10 Coa cjainca tsacetsoa-le
Jess nca tsi taxin nte scani.
11 Ncjin chinca xi tjiomacjen
ya tjioxco-le hian-le nintove. 12 Ncatsi nai xi ntajin
tsacetsoa-le Jess, quitsole: Ya ticjaasenjin-najin
chinca-ve, jme-ni nca ya

69

San Marcos5

coitjasenjin-sinilaijin. 13 Jess
ntachicon. Ali toncjin chota
quitsjoante ntiton-le. Jitjo je
xi coanxcota-le. Ya ntai
nai xi ntajin, ya jaasen-le
ntachicon tijna. 22 Jaainhoe
chinca-ve. ajtin chincaJess jnco chotatitjon xi
ve tsancajennqui naxi-ve,
tse ntia sinagoga. Jairo
quitsaojin ntachicon. Jao
mi. Cia nca tsave Jess,
jmi-la ma-ni chinca-ve xi ya
tsacasenxconchinta ntsoco
cenjin ntachicon. 14 Tsanca
Jess. 23 Cjainca tsacetsoa-le,
chota xi tjioma conta chinca- quitso-le Jess: nti tsoti-na
ve. Tsace najmi ya naxinanta jememen. Nhoai tjason-lai
cao ya nquichao. Chota jitjo
ntsai, jme-ni nca coannta-sini,
cotsen-le cjoa xi coan. 15 Chota nca coe jnacon-sini. 24 Jess
jaaicon-le Jess. Tsave je xi
quicao nca je. Ali toncjin
quise-le nai xi ntajin. Tonca
chota xi quitjennqui-le, jo nca
ntai tijna, yacja najo-le,
tsacejnanchonion-le Jess
nta tjincon. Chota quitsacjon.
chotancjin. 25 Jecoan tejao no
16 Je xi tsave tsace-le najmi
nca tivitjo njin-le jnco chjon.
26 Ali tocoacji cjoaain xi
chota jo coan-le je xi tjin-le
nai xi ntajin, coa jo coan-le
jetsacjaa xi tatse ncjin
chinca-ve. 17 Chota nanquichjinexqui. Jequisicje
ve tsacetsoa-le Jess nca
ncayije taon-le. Nijme-jin xi
catafi cjin-le. 18 Jess jaasen
tsacasencao, tosa nquisa tao
ya chitso. Je xi nai xi ntajin
coan. 27 Cia nca quinhoe xi
quisijti-le tsacetsoa-le Jess
tatse Jess, quijin-le ncatsi
nca catavejnatantsjaichota, jaaicasenhian jajton
le . 19 Tonca Jess licoi
yatsin Jess. Quisicao najoquitsjoante-le, quitso-le:
le. 28 Chjon-ve coaquitso:
Tin niya-li, tinchon-lai
Tsa toje cjoan najo-le
xinqui, te-lai najmi jo
sicoa, coannta-nia. 29 Ntiton
nca tjin cjoanta xi casin
quisatechjoa-le njin-le.
xi tatsi je Nai-na, jo-sin
Chjon-ve aqui tsen coannca camamaque-li. 20 Qui
le yao-le nca coannta-ni
chota-ve, tsacetsiacao nca
chin-le. 30 Ntiton Jess
quisincason en ya nte
tsave yao-le nca jitjo-le xi
Decpolis, jo nca tjin cjoaxcon
ncanion-le, quisicofaya,
xi quisin Jess xi tatse.
quiscotsen-le chotancjin
Ncatsi chota jo coanxcon-le.
xi tjencao, coaquitso: yani xi casicao najo-na.
31 Chota-le coaquitso-le:
Jairo tsacetsoa xi tatse
tsoti-le
Ji yai nca coa-sin
(Mt.9:18-26; Lc.8:40-56)
chotancjin vejnanchonion21 Jinhoa nquijncoca-ni
li. A-ni coasi-sini, ya-ni
xi casicao-na. 32 Jess
Jess ya chitso xincoa-ni

70

San Marcos5,6
quiscotsenntai-le nca scoe
ya-ve xi coaquisicao.
33 Cia chjon-ve, quitsacjon,
jo jatse, nca ve jo coanni chin-le. Jinhoanhoe,
tsacasenxconchintale Jess, coaquitso-le
ncayije xi cjoaquixi. 34 Jess
coaquitso-le: nti na, coi
nca coancjain-li, camanta-ni.
Tin-lana ntai, catamantai
chin-li. 35 Tojo tinchja-sa
Jess nca jaai-ni chota xi
tse niya-le chotatitjonle ntia sinagoga, coaquitso:
Je tsoti-li jecen. A-ni nca
tojo nisi-sinilai Maestro.
36 Cia Jess, nca quinhoe je
cjoaquixi xi jaai-le, quitso-le
chotatitjon-ve: Ali jcon-jin,
tocatamacjain-li. 37 Toje Pedro,
cao Jacobo, cao Juan ntse Jacobo
xi Jess quitsjoante-le nca
jinhoatjennqui-le, niya-jinsa
xi cjaai. 38 Jaai niya-le
chotatitjon-ve, cia tsave
nca li tojo xi cjima. Cjainca
tjiovejta, tjiocjintia. 39 Jess
jaasen coaquitso-le: A-ni
nca coa-sin si nian-sinio,
coa tichintao. nti tsoti-ve
ali camen-jin, toquijnafeni. 40 Jo totsaquijnoque
Jess chota. Tonca cia nca
jetsacasje ntitsian ncatsi
chota-ve, quiscoe nai-le na-le
nti tsoti-ve cao je xi tjiocao
nca je, jaasen ja nca tijna
nti tsoti-ve. 41 Quiscoe ntsja
nti tsoti-ve, quitso-le: Talita
cumi xi tso-ni: Tsoti, ji xi xinle, tisotjain-ntai. 42 nti tsoti
jisotjen ntiton. Tsacamjen,

nca tejao no tjin-le. Chota

tocoanxcon-le. 43 Tonca Jess
cjainca nion tsacene-le
nca niya-jin xi scoe je-vi.
Quitso-le nca catatsjoa-le xi
squine tsoti-ve.

Taon tsave Jess ya Nazaret

(Mt. 13:53-58; Lc. 4:16-30)

Jess jitjo-ni ya-ve.

Jaai-ni nanqui-le.
Chota-le tjennquitsao-le.
2 Jichoca nihjin nicjaya, Jess
tsacetsiacao nca tsacacoya ya
ntia sinagoga. Ncjin chota nca
quinhoe-le, jo tocoanxconle, quitso: Ja-ni nca tjin-le
coi cjoa-vi. Jme cjoachjine xi
tsacai-le nca tocao ntsja sin
cjoaxcon xi coachon. 3 A tsi
tsa je-vi xi chjineya, xi nti-le
Mara, xi ntse Jacobo, cao Jos,
cao Judas, cao Simn. A tsi tsa
coa-ti i tjiocao-navi je ntichja.
To jti coan-le chota xi tatse
Jess. 4 Tonca Jess coaquitsole: Ncatsi xi nchjaya tatse
Nina tjin-le xi vexcon nca je.
Toya nanqui-le ja nchja-ni,
coa ya jin-le xincjin, coa ya
niya-le licoi yaxcon. 5 Nijmejin cjoaxcon coan-le Jess ya-ve.
Tochoa chota xi tjiomen, xi
je quisinta nca tsacayoson-le
ntsja. 6 Jo tocoanxcon-le Jess
nca tsi coancjain-le chota.
Tsacamjen ya nquichao-ve xi
tjiontai-le, tsacacoya-le.

Je xa-le chota xi tejao-ve

(Mt. 10:5-15; Lc. 9:1-6)

7Quinchja-le

xi tejao chotaleve. Jaojao quisicasen.

71

San Marcos6

Quitsjoa-le nte nca

coatexoma-le ntjao xi ntajin.
8 Jess tsacatexoma-le nca
tsijme xi coa nca coai ya
ntia, ninaya-jin, ninioxtilajin, toje yanise-le xi coa,
nitaon-jin coincha xijtsa-le.
9 Tonca hjoajte catavaya,
tojnco chinca catavacja,
ali jao-jin. 10 Jess coaquitsole: Toja-ni nca coitjasaon
jnco niya, tojnco ca tiyo jo
santa nca coitjonio ya nteve. 11 Je ncatsi xi tsi tsjoa-no
nte, coa xi tsi nhoe-no, cia
nca coitjo-nio ya nte-ve,
tetsaojnao chao-le ntsoco,
nca coa-sin coai-lao en
nca tsi nta cjoan nima-le. Xi
cjoaquixi xi xin-no nca cia
nihjin nca tsjoa cjoaain
nquisa tse cjoaain cjoaa
coi naxinanta-ve cao-ni tsa
tse naxinanta Sodoma axo
xi tse naxinanta Gomorra.
12 Chota-le jitjo, quinchjaya
nca catasicantjaiya chota
cjoafaaitsjen-le. 13 Ncjin nai
xi ntajin tsacasjexin. Siti
quitsojon ncjin xi tjiomen,
coannta-ni.

Quinicen Juan Bautista

14Je

(Mt. 14:1-12; Lc. 9:7-9)

chotatitjon xi Herodes
mi quinhoe xi tatse Jess,
nca ncaquijnta quinoya-le
janain-le Jess. Coaquitso
Herodes: Je Juan xi tsacatenta,
jaayajin-nile cen, coi nca
coa-sin tjin cjoaxcon xi male. 15 Coa chota xica quitso:
Je Elas. Xica-ncani quitso:

Jnco xi nchjaya tatse Nina

jo-ni tsa xi quinchjaya ncasa.
16 Cia nca Herodes quinhoe jevi, quitso: Je-vi je Juan xi an
tsacatesian. Jaayajin-nile
cen. 17 Nca tije-ni Herodes xi
quisicasen chota xi quitsoa
Juan, xi quiscani ntoya Juan
totatse Herodas. Je xi chjonle ntse xi Felipe mi. Herodes
chixancao je chjon-le ntse.
18 Juan coaquitso-le Herodes:
Nitoitse-jin tjonte-li nca
ji coijnacoai chjon-le ntsai.
19 Coa Herodas coanjtique Juan,
me-le sicen, tonca licoi cia
coan-le quisicen. 20 Herodes
quitsacjon-le Juan, nca veni nca Juan jnco chotaxin xi
tjin-le cjoaquixi, xi tsje, coi
cjoa nca tsavechota nca je.
Cia nca quinhoe-le ncjin
cjoa xi quisin. Cjainca tonta
quinhoe-le cao cjoatsjoa.
21 Jaai jnco nihjin xi nta,
cia nca Herodes tsacasje
soi-le nihjin nca quitsin.
Cia nca coanxon tsacjencao
chotatitjon-le, cao xi ncajcole sontado, cao chotatitjon-le
ya ja nca Galilea mi.
22 Jichosen tsoti-le Herodas,
quite, quisasen-le Herodes cao
je xi tjiota yamixa cao nca
je. Je chotatitjon quitso-le
tsoti-ve: Tije-nai tojme-ni
xi me-li, tsjoa-le. 23 Herodes
quitsjoa en-le: Ncayije xi
sije-nai tsjoa-le, santa
vasen xi an vatexoma-le.
24 Tsoti jitjo, coaquitso-le
na-le: Jme xi sije-le. Na-le
coaquitso: Tije-lai jco Juan

72

San Marcos6
Bautista. 25 Tsoti-ve jacjoan
jaasennhoe Herodes, coasin quisije-le: Coi xi me-na
nca ntaicjoan coaiya-ninai
jnco hoa jco Juan Bautista.
26 Cjainca coanfao-le Herodes,
tonca tocoi nca jequitsjoa
en-le, coa-ti coi nca chota
tjiocao yata yamixa, alicoi
coanme-le nca mai quitsole. 27 Herodes quisicasen
ntiton jnco sontado-le nca
catjinhoacao jco Juan. 28 Je
sontado qui catesin Juan ya
ntoya. Jaaicao jco jaya jnco
hoa. Quitsjoa-le tsoti-ve. Je
tsoti-ve quitsjoa nquintiale na-le. 29 Cia nca quinhoe
chota-le Juan nca coacoan,
jaai quiscoe yao-le, tsacaai.

Aon jmi ma-ni xi Jess

quisicjen.

(Mt. 14:13-21; Lc. 9:10-17; Jn. 6:1-14)

30Pastro

coanxcota-le Jess,
tsaceyije-le najmi ja-le
cjoa xi quisin, cao ncayije xi
tsacacoya. 31 Jess coaquitsole: Nhoao nca jon ja
ntetaxinta. Ya ticjayao jnco
tjo, nca ncjin chota xi tjiofi,
xi tjiofaaicon-le, santa licoi
tjonte-le nca cjen. 32 Qui ya
chitso jinntachicon santa
ya ntetaxinta. 33 Ncjin xi
tsave nca tjiofi, coa ncjin xi
tsavexcon nca je. Ya-jan quini ntsoco ncjin xi tse ncayije
naxinanta xi yahian. Jicho
titjon-le nca je, coanxcota-le
Jess. 34 Cia nca Jess jitjo-ni
chitso-ve, tsave chotancjin.
Coanmaque nca je, nca je

jo-ni tsa varre xi tsinle xi conta. Tsacetsiacao

nca tsacacoya-le ncjin
cjoa. 35 Cia nca jecoanxon,
jichocon-le chota-le, quitso:
Cjaito taxinta nte-vi,
coa jecoanxon. 36 Coatinlai chota-ve nca catafi,
jme-ni nca coai-sini ja-ve
nquichao ja-ve naxinanta
nti xi hian, jme-ni nca
ya coatse-sinile yao-le xi
coacjen. 37 Jess quinchja,
quitso-le: Tai-lao nca jon
xi coacjen. Chota-le quitsole: A coanquin quintai-jin
jao ciento vixo nioxtila nca
coai-le xi coacjen. 38 Jess
quitso-le: Jo tjin nioxtila tjinno. Tanquin chotsen-lao. Cia
nca tsave, quitso: Aon ma-ni,
coa jao jti. 39 Cia tsacexa-le
nca quisicatio ncatsi chota
ya jin lijixcoen. Tsacatiojtin
jncojnco nte. 40 Jncojnco ciento
tsacatiojtin, coa achante
achante tsacatio. 41 Jess
quiscoe xi aon nioxtila cao
xi jao jti-ve, quiscotsennca,
quisichicontain, quisixcoa
nioxtila-ve, quitsjoa-le chotale jme-ni nca sicavi-sinile.
Ticoa-sinni quisicavi-le
ncatsi je jao jti-ve. 42 Tsacjen
ncatsi, coansqui. 43 Tsacexco
nioxtilahoa, cao hoa-le jti.
Tejao ma-ni nisin xi quitse.
44 Aon jmi chotaxin tsacjen.

Jess tsovason ntachicon

(Mt. 14:22-27; Jn. 6:15-21)

45Jess

tsacene ntitonle chota-le nca jaasen

73

San Marcos6,7

chitso-ve, nca qui titjon-le

santa naxinanta Betsaida ya
xincoa-ni. Tjen nca tjiofi nca
je, tije-ni Jess tsacene-le
chotancjin nca catafi ncatsi.
46 Cia nca jecoa-sin tsacenele ncatsi, qui cetsoa taxin.
47 Xi jecoanxon, je chitsove tijna ncavasen-le jin
ntachicon. Jess tijna nca
toje ya nanquiquixi. 48 Jess
tsave nca jecoijta chota-le
nca tjiocjennta chitso-ve, nca
je ntjao-ve cjainca cjaai-sin
tifaa. Jo-ni tsa las tres nca
tanjionya, Jess jichoconle chota-le nca tsovason
ntachicon jo-ni tsa me-le
fi titjon. 49 Cia nca chotale tsave nca tsovason
ntachicon, quisicjaaitsjen
nca tsave xi coacji sen-le
chota cji. Quisquintiaxcon
chota-le. 50 Ncatsi chotale tsave nca je, toquijma-le
chinxcon. Tonca Jess
tsacjacao ntiton chota-le.
Coaquitso-le: Tiniontacon,
an nia, ali jconjion. 51 Jess
jaasencon-le ya chitso-ve,
quisejyo ntjao. Je chotale jo nca licoi tive-jinni
yao-le, jo coanxcon-le, 52 nca
licoi coanchoya-le je cjoa-le
nioxtila, tonca xijin nima-le.

Jess quisinta je xi tjiomen ya

Genesaret
53Cia

(Mt. 14:34-36)

nca jejaatota
ntachicon, jicho ya nanqui
ja Genesaret mi. Tsaquincha
chitso-ve. 54 Cia nca jitjo

ni chitso-ve, chota xi ya tjin

tsave ntiton Jess. 55 Sima
ncaquijnta jante xi ya
hian-le. Jaaicao quijnta-ni
xi tjiomen, xi tjioson-nile
nija, toja-ni nca nhoe
nca tijna Jess. 56 Tojanive nca jaasen nca je,
nta tsa naxinanta nti, nta
tsa naxinanta yai, nta tsa
nquichao, quisicatio jinsen
ya ntitsin je xi tjiomen.
Tsacetsoa-le nca tocoi cjoan
sicao tjon je najo-le. Ncatsi
xi coa-sin quisicao coanntani.

Xi vitjojin-ni nima-le, coi xi

sicjitson chota
(Mt. 15:1-20)

Coanxcota-le Jess
chota fariseos, cao ca xi
tse chota scribano xi jaaini Jerusaln. 2 Quiscotsen-le
ca chota-le Jess nca tjiocjen
nioxtila cao ntsja xi licoi
tsje nca cje vanejonjin,
tsacjaanquijmi. 3 (Nca je
chota fariseos cao ncatsi chota
judos coa-sin quisitjoson
costumbre-le naijchacjin-le,
nca tsa tsi ncjin ca coanejon
ntsja licoi cjen. 4 Cia nca
fefaai-ni ntitsian, tsa tsi
titjon coancoya, licoi cjen.
Coa-ti ncjin-sa cjoa xi cjaai
xi quise-le nca vaneya
chotsin xi viya, cao xolo,
cao tiquicha, cao nijale.) 5 Chota fariseos cao chota
scribano quisconanqui-le Jess:
A-ni nca tsi sicjitjosonsini chota-li je costumbre-le

74

San Marcos7
naijchacjin-na, tonca cjen
nioxtila cao ntsja xi licoi
tsje. 6 Jess coaquitso-le: Nta
quinchjaya Isaas xi tatsaon
xi chota jaoncjain mi-no.
Coa-sin tjita: Je chota-vi
vexcon-na cao en-le, tonca
nima-le xin tjio-na. 7 Lijme
xi chji-le nca vexcon-na, nca
vacoya jo-ni cjoafaaitsjen
xi tsan, cjoa xi toxquia
cjoatexoma-le chota.
8 Quinjion cjoatexoma-le
Nina, nitjoson-lao costumbrele chota: Nca vaneya xolo,
cao chotsin xi viya. Ncjinsa cjoa xi coa-sin niaon.
9 Jess quitso-sale: Nicjitson
cjoatexoma-le Nina jmeni nca nitjoson-sinilao
costumbre-no xi tsaon. 10 Moiss
coaquitso: Jchaxcoin nai-li
na-li. Coa je xi nchjaaon-le
nai-le na-le ntia catamen.
11 Tonca jon vixon nca nta-ni
tsa jnco chota coatso-le naile axo na-le: Tojme-nive xi
coanchjen-no xi tsan, Corbn
ni, xi tso-ni: Jequitsaita-le
Nina. 12 Jon licoi tivaintenilao nca jme-sa xi sin xi
tatse nai-le axo xi tatse
na-le. 13 Jon nicjitson enle Nina nca lijme chji-le
xi tocjoa tatse costumbreno. Coa-tisin niaon ncjin
cjoa jo-ni tsa je-vi. 14 Jess
quinchja-le chotancjin, quitsole: Nta tinoya-nao ncatsio,
catamachoya-no. 15 Lijme xi
tjin xi faasenjin-le chota xi
coan sicjitson nca je, toje xi
vitjojin-ni nima-le, toje-ve

xi sicjitson chota. 16 Tsa ya xi

tjin-le xoo xi nhoe-ni, nta
catavaseno. 17 Jess jitjoxinle chota, jaasen jnco niya,
chota-le quisconanquile xi tatse je cjoaxcoson.
18 Jess quitso-le: Coa-ti jon
a tsi machoya-no. A tsi
machoya-no nca ncayije xi
faasenjin-le chota licoi
coan sicjitson nima-le.
19 Licoi faasenjin nima-le,
toya tsoa, coa cia vitjo nca
vajti. Jess coaquitso nca
tsijme tsojmi xi machine xi
sicjitson nima-na. 20 Tonca
quitso nca je cjoafaaitsjen
xi vitjojin-nile nima-le
chota, je ni xi sicjitson chota.
21 Jajin nima-le chota nhoani cjoafaaitsjen tsen xi tsi
nta tjin, ncayije cjoachajnqui
xi tse xin cao yanchjin xi
jechixan cao xi cje vixan-jin,
cao xi cen sicen, 22 ncayije
cjoache, cjoaxitacon, cjoatsen,
cjoachanacha, cao xi tsinle cjoasoa-jin, cao xi toxcon
vimacao, cjoaaontacon,
cjoachicon. 23 Ncayije coi
cjoatsen-vi, nima-le nhoajinni chota. Je-vi xi sicjitson
chota.

Coancjain-le chjon xi Sirofenicia

mi nanqui-le
24Jess

(Mt. 15:21-28)

tsaquisotjen. Qui
nanqui-le naxinanta Tiro, cao
naxinanta Sidn. Jaasen jnco
niya. Cai-le nca ya xi scoe,
tonca licoi coan tsacejnama.
25 Jnco chjon xi tjin-le jnco

75

San Marcos7,8

tsoti nti xi tjin-le ntjao xi

ntajin. Ntiton nca quinhoe
xi tatse Jess, jaainhoe,
tsacasenxconchinta-le ntsoco
Jess. 26 Je chjon-ve tse chota
griega tonca Sirofenicia nanquile. Je chjon-ve tsacetsoa-le
Jess nca coasjexin-le tsotile je nai xi ntajin. 27 Tonca
Jess coaquitso-le: Titjon
catacjen xi ntixti, nca licoi
nta nca chjoe nioxtila-le
ntixti nca nia nti nicatsaole. 28 Chjon-ve quitso-le Jess:
Jaon, Seor, tonca nia nti
xi vationqui yamixa cjine
xcoa-le nioxtila-le ntixti.
29 Cia Jess quitso-le: Coi nca
coacasi, tin-lanantai. Je
nai xi ntajin cavitjojin-ni
nima-le tsoti-li. 30 Chjon qui
niya-le. Tsave tsoti-le nca
quinicateson nachan, coa
nai-ve jejitjojin-ni nima-le.

Coannta jnco xi jtaya, xi

licoi nta ma-le nchja

31Jess

jitjo nquijncocani naxinanta Tiro. Jaato

naxinanta Sidn. Coa
jaatojin ja nca Decpolis
mi. Jaai ntachicon Galilea.
32 Chota jaaicao-le jnco
xi jtaya, xi licoi nta male nchja. Tsacetsoa-le Jess
nca coason-le ntsja. 33 Jess
quiscoe tsacjaaxinjinle chotancjin xi tjio.
Quiscanisen najmantsja
ya xoo nca je, tsaceha,
quisicao nijen. 34 Jess
quiscotsennca, jaatsejin
nima-le, quitso-le: Efata xi

tso-ni catatjoai. 35 Ntiton

quitjoai xoo, coanjntayani nijen. Nta quinchja. 36 Jess
tsacene-le nca nijo-jin
coitso-le niya-jin. Tonca
cia nca coa-sin tsacenele, tonquisa quiscanison en.
37 Ali tocoacji coanxcon-le
chota, quitso: Nta quisin
ncayije. Sintaya-ni xi jtaya
nca nhoe, xi yoma nca nchja.

o jmi ma-ni xi Jess quisicjen

(Mt. 5:32-39)

Coi nihjin-ve, cjai

toncjin chota xi coanxco.
Tsijme xi tjin-le xi cjine.
Jess quinchja-le chotale, coaquitso-le: 2 Cjainca
mamaque chotancjin-vi
nca jecoan jan nihjin nca
tjiomatjennqui-na, coa
tsin-le xi cjine-jin. 3 Tsa
toscaninchjan-nia niya-le,
tocoaninta-ni yaya ntia,
nca tjin ca xi cjin faai-ni.
4 Je chota-le quitso-le: Joni coansqui-jinni nioxtila je
chota-vi i ja ntetaxinta.
5 Jess quisconanqui-le: Jo
tjin nioxtila xi tjin-no. ato
ma-ni, quitso chota-le. 6 Cia
tsacene-le chotancjin nca
catavatione nanqui. Quiscoe
nioxtila xi ato-ve, coa
quitsjoa cjoanta, quisixcoa,
quitsjoa-le chota-le jme-ni
nca sicavi-sinile chota xi
coanxco. Chota-le quisicavile chotancjin. 7 Coa-ti
tjiojncojao-le jtinti. Jess
quisichicontain. Tsacene nca
coa-ti catasicavi-le chota xi

76

San Marcos8
coanxco. 8 Chota tsacjen, aqui
coansqui. Tsacexco hoa-le xi
quinjennqui, ato nisin mani. 9 o-la jmi ma-ni chota
xi tsacjen. Jess tsacene-le
chota nca catafi. 10 Jaasen
ntiton chitso cao chota-le.
Jaai ya nte Dalmanuta.

Chota quisije-le jnco choa

(Mt. 16:1-4; Lc. 12:54-56)

11Jaaicon-le

chota fariseos,
tsacetsiacao nca quiscancao
Jess. Quiscota nca je nca
quisije-le jnco choa xi tse
ncajmi. 12 Jess tojaatsejin
nima-le, quitso: A-ni nca choa
sije-sini je naxinanta-vi. Xi
cjoaquixi xi xin-no nca licoi
coai-le choa je naxinanta-vi.
13 Jess quisicatio chota-ve,
jaasen nquijncoca-ni chitso,
qui xincoata ntachicon.

Nayosan-le chota fariseos

(Mt. 16:5-12)

14Chota-le

quichajinle nioxtila, licoi tsaca.

Tojnco ma-ni nioxtila xi ya
nca qui ya chitso. 15 Jess
tsacene-le chota-le, quitsole: Chotsenlao, ticointao
yao-no xi tatse nayosan-le
chota fariseos, cao nayosan-le
Herodes. 16 Chota-le tsacjaoyani, coaquitso-le xincjin: Coi
nca tsin-na nioxtila, coi nca
coaquitso-na. 17 Cia nca Jess
coanjin-le, quitso-le: A-ni nca
coa-sin tichovaya-sinio nca
tsin-no nioxtila. A cje yajion. A cje machoya-jinno.
A tojo xijin nima-no. 18 Tjin

xcon. A-ni nca tsi matsensinino. Tjin xoo. A-ninca tsi

noya-sinio. A tsi tjinjin-no.
19 Cia nca aon jmi ma-ni chota
xi an quisixcoa-le je nioxtila
xi aon ma-ni, jo tjin nisin
ma-ni je nioxtilahoa xi
tsacexco. Chota-le quitsole: Tejao nisin coan. 20 Cia
Jess quitso: Cia nca ato
ma-ni nioxtila, coa o jmi
chota, jo tjin nisinya ma-ni
je nioxtilahoa xi tsacexco.
Chota-le quitso-le: ato
nisinya coan. 21 Jess quitsole: A cjemachoya-jinno.

Coannta chota xi xca

cji ya Betsaida

22Jess

jicho naxinanta Betsaida.

Chota jaaicao-le jnco chota
xi xca cji. Tsacetsoa-le Jess
nca catasicao nca je chota-ve.
23 Cia Jess quiscoe ntsja je chota
xi xca cji-ve. Tsacasjejin jajin
naxinanta. Tsacehanqui xcon,
tsacason-le ntsja, quisconanquile tsa tjin xi matsen-le.
24 Chota-ve quiscotsennca,
quitso: Jeve chota, tonca
tocoacjoan ya cjoan xi sima,
ma-na. 25 Nquintia Jess tsacason
ntsja xcon, nion quisica xcon.
Coannta chota-ve. Nta tsaveyije.
26 Jess quiscani niya-le chotave, quitso-le: Ali vitjasenjin-jin
naxinanta-li. Ali ya xi jo milai naxinanta-li.

Pedro siquixiyanta Jess

(Mt. 16:13-20; Lc. 9:18-21)

27Jitjo

Jess cao chota-le, qui

ya naxinantanti xi nchja-

77

San Marcos8,9

ni naxinanta Cesarea de Filipo.

Yaya ntia Jess quisconanquile chota-le, quitso-le: Jo
tso-na chota, ya-nia an-vi.
28 Chota-le quinchja: Juan
Bautista. Tjin ca xi Elas tso,
coa tjin ca xi tso nca jnco xi
nchjaya tatse Nina. 29 Cia
Jess quitso-le: Coa jon, jo
vixon, yania an-vi. Pedro
quinchja quitso-le: Ji ni xi
Cristo mi-li. 30 Jess tsacene-le
nca niya-jin xi jo coitso-le xi
tatse.

Jess tsacacoya xi tatse

cjoaviya-le
(Mt. 16:21-28; Lc. 9:22-27)

31Tsacetsiacao

nca
tsacacoya-le nca je nti-le
chota-ve tjinne-le nca cjoaa
cjoaain. Chotajchinca cao
chotatitjon-le nami, cao
chota scribano taon scoe nca
je, sicen-ni nca je, tonca xi
coanjan-ni nihjin cjoaayanile. 32 Jess quinchjatsen
je en-vi. Cia Pedro quicao
taxin Jess, tsacetsiacao
nca quinchjaticao nca je.
33 Tonca Jess quisicofaya,
quiscotsen-le chota-le,
quinchjaticao Pedro, quitso:
Titjajton-nai Satans nca
tsi mita-lai cjoa-le Nina,
tonca mita-lai cjoa-le chota.
34 Coa quinchja-le chota-le
cao chotancjin, quitso-le:
Toya-nive xi me-le nca
chota-na coan, catatsjioncon
yao-le, catavami cro-le,
nta catafita-na. 35 Toyanive xi me-le coasjentjai

nima-le, tosicha nima-le.

Toya-nive xi sicha nimale xi totatsan, xi totatse
je ennta, coasjentjai nimale. 36 Jme xi coinjen-le
chota tsa sicha nima-le,
nta tsa coinjen-le ncayije
sonnte. 37 Axo jme chjile xi tsjoa-ncani chota xi
titatse-ni nima-le. 38 Je xi
masoaconque-na cao je enna nquixcon chota xi tjin
ntai-vi, xi chotachajnqui, xi
chota-je, je nti-le chota coati coansoaconque nca je cia
nca cjoaai-ni cao cjoajeya-le
nai-le cao ancje xi tsje.
Jess coa-ti quitso-le:
Xi cjoaquixi xi xin-no
nca tjin ca xi i tjio-vi xi tsi
scota cjoaviya santa nca
scoe cjoatexoma-le Nina xi
cjoaai cao ncanion.

Jess tsantjaiya-le
2Xi

(Mt. 17:1-13; Lc 9:28-36)

coan jaon nihjin Jess

quicao Pedro cao Jacobo cao
Juan. Quimijon taxin jnco
ninto xi nca. Ya tjio toje.
Jess tsantjaiya-le nquixcon
nca je. 3 Coanfate najole. Cjainca nion coanhoa.
Coacjoan nchan coan najole. Nijnco-jin xi coa-sin vane
i sonnte-vi nca coa-sin nion
hoa sihoa najo. 4 Coa-ti
coantsen-le Elas cao Moiss
xi tjiofacao Jess. Pedro cao
Jacobo cao Juan tsave. 5 Cia
quinchja Pedro, coa quitsole Jess: Maestro, nta-ni nca i
tiyoi-jinvi, tsa jan xcojnta

San Marcos9

78

sintai-jin, jnco xi tatsi, jnco

xi tatse Moiss, nquijnco xi
tatse Elas. 6 Licoi coanchoyale ja-le xi quitso-le,
toquitsocjon nca jan. 7 Jaai
jnco yojvi xi quisincianle. Jnco jta quinoya-le ya
jin yojvi xi quitso: Je-vi
nti-na xi tsjoaque, tinoyalao nca je. 8 Ntiton chota-le
quiscotsenntai. Niya-jin xi
titsave-ni xi tijnacao Jess.
Tojnco je Jess xi tijna.
9 Tia-ni nca tjionhoajenta
ninto-ve, Jess tsacene-le nca
niya-jin xi jo coitso-le jme
xi tsave. Tocia coan coe
najmi cia nca je nti-le chota
cjoe cjoaayajin-nile cen.
10 Je chota-le tsacejincon je
en-ve, tsacjaoya-ni jme-ni xo
tso-leve: Cjoaayajin-nile
cen. 11 Chota-le quisconanquile Jess: Jme-ni xi tso chota
scribano, nca machjen nca
Elas titjon-cjoala cjoaai.
12 Jess quitso-le: Cjoaquixi
titjon cjoaai Elas. Coenta
nquijncoca ncayije cjoa jo
cjoan ncasa. Jo-sin tjita xi
tatse je nti-le chota, nca
tse cjoaain cjoaa, nca chota
taon scoe nca je. 13 Tonca
coaxin-no nca an nca jejaai
Elas, coaquisicao jo-sin
coanmecon, jo-sin tjita xi
tatse.

Coannta ti xi tjin-le ntjao xi

ntajin
(Mt. 17:14-21; Lc. 8:37-43)

14Cia

nca Jess jichoconle chota-le, tsave nca li

toncjin chota xi quitsentaile. Chota scribano tjiofaoya-ni

cao je. 15 Tocoanxcon ntitonle ncatsi chota, cia nca
tsave Jess. Quitocanhoe,
quisitinta. 16 Jess
quisconanqui-le: Jme-ni xi
tichovaya-nio. 17 Quinchja
jnco xi tijnajin-le, quitso:
Maestro, jaaicao-le nti-na
xi tsi ma-le nchja, xi tjin-le
ntjao xi ntajin. 18 Toja-nive
nca ficao nca je, sicatjenta
nanqui yao-le. Ntaxo vitjo
tsoa, mancaya nio, tixiya.
Coacaxin-le chota-li nca
catamaonsje, tonca licoi
cama-le. 19 Jess quinchja,
quitso-le: Jon xi chota
xi licoi macjain-no. Cia
santa nca coatejnacao-no.
Cia santa nca sicjain-no.
Nhoacao-nao ti xi timen.
20 Jinhoacao-le. Cia nca
quiscotsen-le, ntiton ntjao
xi ntajin-ve quisicjatse tive. Quisicatjenta nanqui,
tsancoya nte. Ntaxo jitjo
tsoa. 21 Jess quisconanquile nai-le ti-ve: Jo coan
tjin nihjin nca coacoan-le.
Nai-le quitso: Santa nca
nti cji. 22 Ncjin ca ntjao xi
ntajin caniticja nti-navi,
li canijin, nanta canijin,
jme-ni nca sicen-sini
nca je. Tonca tsa coan-li,
jchamatacon-najin, tisencaonajin. 23 Jess coaquitso-le:
Tsa coan-li nca coancjainli, ncayije cjoa coan-le je
xi macjain-le. 24 Ntiton nion
quinchja nai-le ti-ve, quitso:

79

San Marcos9

Macjain-na, xi tsi timacjainnina, tisencao-nai. 25 Cia

nca tsave Jess nca coanncjin
chota, quinchjaticao ntjao
xi ntajin, quitso-le: Ntjao
xi tsi ma-li en, xi tsi
noyai, an vatexomale, titjojin-lai nca je, ali
tivitjasen-jinnilai nimale ti-ve. 26 Cia quisquintia
ntjao-ve. Cjainca quisicjatse
ti-ve. Ntjao-ve jitjojin-le. Tive quisejna jo-ni tsa cen.
Coa-sin nca ncjin chota xi
coaquitso: Jequijnacen.
27 Tonca Jess quiscoe-ni
ntsja ti-ve, quisiquisotjen,
coa jisotjen ti-ve. 28 Cia
nca jejaasen niya Jess,
je chota-le quisconanqui
taxin-le: A-ni nca tsi
coan-sininajin nca jin nca
quichasjexin-laijin ntjao-ve.
29 Jess quitso-le: Niitse-jin
mavitjo ntjao xo cjoanvi, tocao cjoavetsoa cao
cjoavijnanchjan.

ya xi coasenjna titjon

Jess tsacacoya-ncani xi tatse

cjoaviya-le
(Mt. 17:22-23; Lc. 9:43-45)

30Cia

nca jejitjo-ni yave, jaatojin nanqui Galilea.

Licoi coanme-le nca scoe
chota. 31 Jess tsacacoyale chota-le, coaquitso-le:
Je nti-le chota coaita-le
ntsja chota. Sicen nca je.
Cia nca jecen, cjoaaya-nile
nca coan jan nihjin. 32 Tonca
chota-le licoi coanchoyale je en-vi. Toquitsacjon nca
scoinanqui-le.

(Mt. 18:1-5; Lc. 9:46-48)

33Jicho

ya naxinanta
ja Capernaum mi. Cia nca
jetijna jaya niya, Jess
quisconanqui-le chotale: Jme xi tichovaya-nio
yaya ntia. 34 Tonca chotale totsacatiojyo. Coa-sin
tsacjaoya-ni xincjin yaya
ntia, ya xi coasenjna titjon.
35 Cia Jess tsacejna, quinchjale xi tejao-ve, quitso-le: Tsa
ya xi me-le coasenjna titjon,
coejnatjennqui-le ncatsi, coa
chonta-le ncatsi coan. 36 Jess
quiscoe jnco nti, quisicajna
nchovasen-le nca je.
Tsacanca. Quitso-le ncatsi
chota. 37 Je xi scoetjao jnco
nti xi tatsan, an xi scoetjaona, coa je xi scoetjao-na nca
an, ali an-jian xi scoetjaona, tonca scoetjao je xi
quisicasen-na.

Je xi tsi ficontran-na,
jatatsan tijna
(Lc. 9:49-50)

38Juan

quinchja, quitso-le:
Maestro, jnco chota tsayai-jin
xi cao janain-li vasjexin-ni
nai xi ntajin xi tjiojin nimale chota, tonca licoi fita-na.
Tsacatechjoa-laijin, nca licoi
a fita-na. 39 Jess quitso:
Ali viyochjoa-jion. Niyajin xi tjin xi sin cjoaxcon
cao janain-na, xi cia ntiton
coan-le aon coinchja-na. 40 Je
xi tsi ficontran-na, jatatsan
tijna. 41 Xi cjoaquixi xi xin-no

San Marcos9,10

80

nca niitse-jin sicha chji-le

toya-nive xi tsjoa itse-no
nanta xi tatsan, nca chota-le
Cristo nio.
Tsa tjin xi sicjitson-li
(Mt. 18:6-9; Lc. 17:1-2)

42Toya-nive

xi sicajnqui
je jnco nti xi macjain-le
tatsan, cjai-la nca nta-le
tsa jnco lajao xi tse molino
setanionnqui yasin, coa
sicatjenjin ntachicon chota
xo cji-ve. 43 Tsa ntsai sicjitsonli, tosa tichatai. Nquisa
nta tsa coijnachoin nca coto
ntsja tisoi, cao-ni tsa tojo jao
ma ntsai, coa nca chanijinli ya infierno, yajin li xi tsi
coan coitsao, 44 ja nca tsi coi
men chonto-le, coa niciajin fitsao li. 45 Tsa ntsocoi
sicjitson-li, tosa tichatai.
Nquisa nta tsa coijnachoin
chinque, cao-ni tsa tojo jao
ma ntsocoi, coa nca chanijinli ya infierno, ja nca tjin li
xi tsi coan coitsao, 46 ja nca
tsi coi men chonto-le, coa
nicia-jin fitsao li. 47 Tsa
xcoin sicjitson-li, chasjai.
Nquisa nta tsa coitjasainjin
cjoatexoma-le Nina cao
tojnco xcoin, cao-ni tsa nca jao
ma xcoin, coa nca chanijinli ya infierno, 48 ja nca tsi coi
men chonto-le, coa nicia-jin
fitsao li. 49 Ncatsi coantsjeni cao li, ncayije cjoatjao
sijnha-ni naxa. 50 Nta-ni je
naxa-ve, tonca tsa je naxa-ve
chajta, jo-sin coan nquintia
coai-le jta. Catasejnajin

nima-no naxa-ve. Nchan

tiyocao xinquio.
Jess tsacacoya xi tatse nca
tsjion xincjin chota

10

(Mt. 19:1-12; Lc. 16:18)

Jess jitjo-ni ya-ve,

jaai ya ja nanqui xi
Judea mi, coa jaatota ntaje
Jordn. Coanxcota nquintiale chotancjin. Nquintia Jess
tsacacoya-le jo-sin nca
coannca-le. 2 Chota fariseos
jichocon-le, quisconanquile, nca chao-sin sicao nca
je: A tjonte-le xi xin nca
tsjion chjon-le. 3 Tonca Jess
quitso-le: Jo-sin tsaceneno Moiss. 4 Chota fariseos
quitso: Moiss quitsjoante
nca senta xon nca coan tsjion
xincjin. 5 Jess quitso-le: Coi
nca xijin nima-no quisquino je cjoatexoma-vi. 6 Santa
quisenta sonnte-vi, Nina
tsacenta xi xin cao xi chjon.
7 Coi-vi je xin sicatio nai-le
na-le, coa chjon-le coejnacao.
8 Je xi jao coan-ni nca chjon
nca xin, tomajnco-ni yao-le.
Coa-sin nca li tijao ma-ni
nca je, tonca tojnco yao coanni. 9 Je xi Nina tsacecjao,
ali vasjexin-jin chota. 10 Cia
nca jicho niya-le chotale quisconanqui nquintia-le
Jess xi tatse ticoi-ni cjoa.
11 Jess tso-le: Toya-nive xi
tsjion chjon-le, xi cjaai chjon
vixancao, sichajnquita-le
chjon-le. 12 Tsa chjon xi tsjion
xin-le, xi cjaai xin vixancao,
coa-ti sichajnquita-le xin-le.

81

San Marcos10

Jess quisichicontain ntixti

(Mt. 19:13-15; Lc. 18:15-17)

13Chota

jaai chanita-le
ntixti Jess, jme-ni nca sicaosini. Chota-le quinchjaticao
je xi jaaicao. 14 Cia nca Jess
tsave, coanjti-le, quitso-le:
Tainte-lao catjinhoacon-na
ntixti-ve, ali vechjoajinlao, nca coa-sin cjoan
je xi tse cjoatexoma-le
Nina. 15 Xi cjoaquixi xi xinno, toya-nive xi tsi scoe
je cjoatexoma-le Nina
jo-ni tsa ntixti scoe xi vaile, licoi coan cjoaasen.
16 Jess tsacanca ntixtive, tsacayoson-le ntsja,
quisichicontain.

Jnco chotanchina

(Mt. 19:16-30; Lc 18:18-30)

17Cia

nca Jess jitjoni nca coai ya ntia,

jinhoa tocanhoe jnco xi
tsacasenxconchin nquixcon
nca je, quisconanqui-le:
Maestro ntai, jme cjoanta xi
sian jme-ni nca se-sinina
cjoavijnachon ncantsjai.
18 Jess quitso-le: A-ni nca
chotantai mi-sininai, niyajin xi nta, tojnco je Nina.
19 Je cjoatexoma ji yai: Ali
nicen-jin, ali niche-jin, ali
vasenntiso-jinlai xica, ali
chanacha-jin, jchaxcoin naili na-li. 20 Chota-ve quitso-le:
Maestro, je ncayije xi mi-nai,
aqui coa-sin quisitjosoan
jo santa nca xtia. 21 Cia Jess
quiscotsen-le coantsjoaque,

quitso-le: Nquijnco-sa cjoa xi

cha-li. Tin, tatenai ncayije
xi tjin-li, tai-lai je xi yoma,
se-li cjoanchina ya ncajmi.
Nhoai, nhoata-nai, chami
cro-li. 22 Coanfao-le chota-ve
cia nca quinhoe je en-vi.
Cjainca fao-le nca qui, nca
ncjin tsojmi xi tjin-le. 23 Cia
Jess quiscotsenntai, quitsole chota-le: Ali tocoacji
ain coan-le cjoaasenjin
cjoatexoma-le Nina je xi
cjoanchina tjin-le. 24 Chota-le
tocoanxcon-le cao je en-le.
Tonca Jess quitso nquintia-le:
Jon xi ntixtio, cjainca toain
faasen cjoatexoma-le Nina
je xi taon-le niontacon
yao-le. 25 Licoi tojo ain
nca cjoaasen jnco camello
ja tixa xcon ninto caoni tsa nca cjoaasenjin
cjoatexoma-le Nina jnco
chotanchina. 26 Chota-le
tonquisa-sa coanxcon-le,
quitso-le xincjin: ya-ni
tsocoa xi coan coitjontjai.
27 Cia Jess quiscotsen-le,
quitso: Chota-le licoi coanle, tonca Nina coan-le.
Ncayije cjoa coan-le Nina.
28 Cia Pedro tsacetsiacao nca
coaquitso-le: Coe-ni, jin-jin
jequinicatoi-jin ncayije,
coa jinhoata-laijin nca ji.
29 Jess quitso: Xi cjoaquixi xi
xin-no, nca niya-jin xi tjin
xi quisicejna niya-le, axo
ntse, axo ntichja, axo naile, axo na-le, axo chjon-le,
axo xti-le, axo nanqui-le,
xi totatsan, xi totatse je

82

San Marcos10
ennta-na, 30 xi tsi ntai-vi nca
je nihjin-vi nquisa ncjin ya
coatjin coai-le niya-le, cao
ntse, cao ntichja, cao na-le,
cao xti-le, cao nanqui-le, coa
cao cjoaain, coa cia nihjin
xi cjoaai se-le cjoavijnachon
ncantsjai. 31 Tonca ncjin xi
matitjon, cia cjoeta-ni coan,
coa je xi feta-ni titjon coan.

le: Jme-ni xi me-no nca sian

xi tatsaon. 37 Jacobo cao Juan
quitso-le: Cia nca se-li
cjoatexoma cao cjoajeya-li,
tainte-najin nca coiyotalaijin, jnco ncaquixi-li xijnco
ncascon-li. 38 Cia Jess quitsole: Licoi yao jme xi nijao.
A coan sioyao chotsin xi an
tiviya, axo coan satenta-nio
cao cjoaain jo-sin nca an
Jess tsacacoya-ncani xi tatse tisatenta-nia. 39 Je xi jao-ve
cjoaviya-le
quitso-le: Coan-najin. Jess
(Mt. 20:17-19; Lc. 18:31-34)
coaquitso-le: Xi cjoaquixi,
32 Ya tjioma ya ntia nca
je chotsincjoaain-na xi an
tiviya, sioya-nio, coa jotjiofimi nta naxinanta
sin nca an tisatenta-nia cao
Jerusaln. Jess tjentitjoncjoaain, coa-tisin satentale chota-le. Tocoanxcon-le
nio. 40 Tonca xi coiyota-nao
chota-le. Coa je chotancjin
ncaquixi-na cao ncascon-na,
xi quitjennqui-le quitsacjon.
ali an-jian xi tsjoa-le. Toje
Cia nquintia quicao
xi tijnanta xi tatse coai-le
taxin xi tejao-ve. Cia
nte-ve. 41 Cia je xi te-ve cia
tsacetsiacao nca quitso-le
33
nca quinhoe-le, tsacetsiacao
je cjoa xi coantain. Coe-ni,
nca coanjti-le xi tatse
manquinmia ya naxinanta
Jerusaln. Chotatitjon-le nami Jacobo cao Juan. 42 Tonca Jess
quitso-le: Jon yao nca je xi
cao chota scribano scoe ntichotatitjon-le chota xi li
le chota, tsjoa-le cjoaain xi
judo-jin, siceyonqui chota-le
tse cjoaviya, coa scanita-le
xi tatse cjoatexoma-le, coa
chota xi li Judo-jin. 34 Taon
je xi ncajco-le je xi tjin-le
scoe nti-le chota, coa-le,
coehajon nca je, sicen nca nte nca vatexoma. 43 Tonca
jin-le nca jon, licoi coacoan,
je, tonca xi coan jan nihjin
tosa toya-nive xi me-le
cjoaaya-nile.
nca jeya coeyojin-no nca
Cjoa xi quisije Jacobo cao Juan
jon, catasixa-le xica. 44 Coa
(Mt. 20:20-28)
toya-nive nca jon xi me-no
35 Cia Jacobo cao Juan xi
nca coinchatitjon, chontano ncatsio catama nca je.
nti-le Zebedeo, jichocon-le,
45 Nta tsa je nti-le chota, licoi
coaquitso-le: Maestro, coi xi
jaai nca sixa-le, tonca je xi
me-najin nca coasiain xi
sixa, coa tsjoa nima-le nca
tatsain-jin tojme-nive xi
coechjintjai ncjin chota.
sijai-jin. 36 Jess coaquitso

83

San Marcos10,11

ve. Ntiton nca coitjasaon,

coansjai-no jnco borronti xi
(Mt. 20:29-34; Lc. 18:35-43)
ya tijnatanion, xi ni-sa ya46 Cia jaai naxinanta xi
jin chota tsacejnason-le.
Chjojntao, nhoacao-nao. 3 Tsa
Jeric mi. Cia nca jitjo-ni
ya-nive xi jo coitso-no: A-ni
ya Jeric cao chota-le, cao xi
coanian-sinio coi-vi. Coatinchotancjin, Bartimeo xi xca
lao nca je Nai-na machjen-le.
cji, xi nti-le Timeo, tijnantai
Coa sicasen ntiton-ncani i-vi.
ntia, tisije caridad. 47 Cia nca
4 Chota-le qui-ni, coansjai-le
quinhoe nca tijna Jess xi
borronti-ve xi ya tijnatanion
Nazaret tse, tsacetsiacao nca
ntitsin xontjoa, ya ja nca
quisquintiata, quitso: Jess,
faacjacro-le xincjin ntia,
nti-le David, jchamatacon-nai.
48 Ncjin ma-ni xi quinchjaticao
quiscojntanion. 5 Chota ya tjio,
jnco quitso-le: Jme xi sianBartimeo, jme-ni nca jyo
nio nca tichjojntao-sinio
catavejna-sini. Tonca je
tonquisa nion quinchja: nti-le borronti-ve. 6 Cia chota-le
Jess coaquitso-le jo quitso
David, jchamatacon-nai. 49 Cia
Jess. Cia chota quitsjoanteJess tsacasenjna, tsacene
le nca coaicao. 7 Jaaicao-le
nca coinchja-le. QuinchjaJess je borronti-ve. Chota-le
le chotaxca-ve, quitso-le:
Catamaniontacoin, tisotjain, tsacason-le tsonca-le. Jess
tsacejnason-le. 8 Ncjin chota xi
tinchja-li. 50 Cia Bartimeo
tsacjaaxin tsonca-le, jisotjen, tsacanta-le najo-le yaya ntia.
Coa xica xca-le ya tsacate.
jaainhoe Jess. 51 Cia Jess
Tsacanta-le ya ntia. 9 Je xi
quitso-le: Jme-ni xi me-li
tjentitjon, coa je xi tjennqui,
nca sicao-le. Chotaxca-ve
nion quinchja, tjiotso: Viva. Jo
quitsole: Me-na nca coantsen
tonta-le je xi nhoa ncajaonquintia-na. 52 Jess quitso-le:
le Nai-na. 10 Jo tonta-le je
Tin-lantai, coi nca macjain-li
cjoatexoma-le nai-na David
camanta-ni. Ntiton coantsenxi nhoa. Viva xi nquisa nca.
le, quicao Jess ya ntia jan.
11 Jess jaasen ya naxinanta
Jess jaasen ya naxinanta
Jerusaln, quisen jaya yonco.
Jerusaln
Quiscotsenntai-le ncayije
(Mt. 21:1-11; Lc. 19:28-40; Jn. 12:12-19)
tsojmi. Coi nca jecoanxon, jitjo
nta naxinanta Betania cao xi
Cia nca jichohian-le
tejao-ve.
naxinanta Jerusaln, ja
nca Betfag mi, cao xi Betania
Quinchjaaon ya higo
mi, ya ninto xi Olivos mi,
(Mt. 21:18-19)
Jess quisicasen jao chota12
2
Xi coannchaon-ni cia nca
le, coaquitso-le: Tanquion
jitjo-ni Betania, coanvao-le.
ya naxinanta xi tijnatsenBartimeo coantsen nquintia-le

11

84

San Marcos11
13Cjin

tsave-ni jnco ya higo xi

tjin-le xca. Jichohian-le tsa
jme to-le xi soco-le. Tonca
cia nca jichonhoe, nijmejin to xi quisoco-le, toxca
ni, nca tsi tsa cia nihjin-le
higo. 14 Cia Jess quitso-le je ya
higo: Niya-jin xi tisquine-ni
to-li ncantsjai nihjin. Chotale quinhoe je-vi.

Jess quisitsje yonco

(Mt. 21:12-17; Lc. 19:45-48; Jn. 2:13-22)

15Jaai

ya naxinanta
Jerusaln, coa Jess jaasen
yonco. Tsacetsiacao nca
quitsaonsje je xi tjiovatena,
xi tjiovatse yaya yonco.
Quiscaniticja yamixale je xi tjiosicantjai taon.
Quiscaniticja yaxile-le je
xi tjiovatena nise paloma.
16 Licoi quitsjoante nca ya
xi cha faatoyacao yonco.
17 Tsacacoya-le quitso: A tsi
tjita nca je ntia-na coacoinle ntia ja vetsoaya ncatsi
chota, tonca jon nquijao-le
che tiniaon. 18 Chota scribano
cao chotatitjon-le nami
quinhoe-le. Tsacasjai josin sicen nca je. Tonca
quitsacjon-le Jess, nca ncatsi
chota jo tocoanxcon-le cjoa xi
tatse cjoafaaitsjen-le. 19 Cia
nca jecoanxon Jess jitjo-ni
naxinanta Jerusaln.

higo santa jama-le. 21 Cia

Pedro jaaitsjen-le, quitsole: Maestro, coe-ni je ya
higo xi quinocjoaaon-lai.
Jequixi. 22 Jess quitso-le:
Catamacjain-no tatse Nina.
23 Xi cjoaquixi xi xin-no, nca
toya-nive xi coacoitsole je ninto-vi: Tisexin,
catanicatjenjin-li ntachicon,
tsa vejncocon nima-le nca
macjain-le nca coacoan je xi
tso, je xi coitso coacoan-le.
24 Coi nca coaxin-no, ncayije
tojme-ni xi ni-jao nca
vetsoao Nina, catamacjainno nca coa-sin se-no, coa
coa-sin cjoaai-no. 25 Cia nca
tinchanto nca vetsoao Nina,
tichata-lao tsa jme xi tjinno tatse contran-no, jme-ni
nca je Nai-no xi tijna ncajmi
coa-ti sichata-sinino nca
jon je cjoatsen-no. 26 Tonca
tsa tsi sichata-lao chota,
coa-li je Nai-no xi tijna
ncajmi licoi sichata-no
cjoatsen-no.

Jequixi ya higo
20Cia

(Mt. 21:19-22)

nca tanjion ya
jaato-ncani ja sejna ya
higo. Tsave nca jequixi ya

Quisconanqui xi tatse
cjoatexoma-le Jess
(Mt. 21:23-27; Lc. 20:1-8)

27Qui-ncani

ya Jerusaln.
Cia nca Jess tsovaya
yonco, chotatitjon-le
nami cao chota scribano
cao chotajchinca jaaiconle Jess. 28 Quitso-le: Jme
cjoatexoma-ni xi tsjoa-li
nte nca coaniain je cjoavi. ya-ni je xi quitsjoa-li je
cjoatexoma nca coasian-sini.
29 Cia Jess quinchja quitso

85

San Marcos11,12

le: Coa-ti an sconanqui-no

jnco cjoa. Tinocjoa-nao, cia
coaxin-no ja-le cjoatexoma
xi tsjoante-na nca coa-sian
je cjoa-vi. 30 Je cjoasatenta xi
quisin Juan, a tse ncajmi ni,
axo tse chota ni. Tinocjoanao. 31 Cia nami cao chota
scribano cao chotajchinca
tsacjaoya-ni, quitso: Cia
tsa coixoan nca tse ncajmi
ni, coacoitso-jinni: A-ni
nca tsi coancjain-sinino xi
tatse. 32 Cia tsa coacoixoan
nca tse chota ni, jconle chotanaxinanta nca
ncatsi coaquitso nca aqui
cjoaquixi nca Juan jnco xi
nchjaya tatse Nina. 33 Cia
quinchja-ncanile Jess: Licoi
yai-jin. Cia Jess quitso:
Nian-jin coaxin-no ja-le
cjoatexoma xi tsjoante-na
nca coasian je cjoa-vi.

Cjoa-le xca-le totse cao chota

xi sixason

12

(Mt. 21:33-46; Lc. 20:9-19)

Jess tsacetsiacao
nca tsacjacao cao
cjoaxcoson: Jnco chotaxin
tsacantje xca-le totse,
tsacenchoantai-le,
tsanquiya, tsacejnanta jnco
mquina xi sitsionnqui-ni
nanta-le totse. Tsacenta jnco
xjaonca, quisiquinyasonle chota xi sixason. Cia qui
ja nca cjin. 2 Cia nca jicho
nihjin-le nca sexco totseve, quisicasencon-le je chota
xi sixason-ve jnco chonta,
jme-ni nca tsjoa-sinile

tsojmi-ve xi je vacaole. 3 Tonca je chota xi

sixason quitsoa chonta-ve,
quisiquiaon, quiscanicjitia.
4 Je nai-le tiquisicasen
nquijnco-ncani chonta. Tonca
nquintia chota-ve tolajao
tsace-le, quisiquiaon jco,
quitsaontjennqui cao cjoatsen.
5 Je nai-le tiquisicasen
nquijnco-ncani chonta.
Chota-ve aqui quisicen-ni
nca je. Ncjin xi coaquisicao,
tjin xi toquisiquiaon-ni,
coa tjin xi aqui quisicenni. 6 Je nai-le tojo tjin-sale
jnco nti xi tsjoaque, coati quisicasen nca je. Je xi
jeta-ni. Scoexcon ti-na,
quitso. 7 Tonca je chota-ve
xi sixason-ve, quitso-le xincjin: Je-vi xi coaicjoatjao-le
xca-le totse-vi. Tjian sicennia jme-ni nca cjoatjao-le
tsan coan-ni. 8 Quitsoa ti-ve,
quisicen nca je, quisicatjen
taxin. 9 Je nai-le xca-le
totse-ve, jme xi sicao-ni
tsocoa je chota-ve. Cjoinhoa
coa siquixoya je chota xi
sixason-ve, coa xca-le totsele tsjoason-le xi cjaai. 10 A
tsi tsacexquiao xon Escritura:
Je lajao xi quisicatjen
chota xi venta niya, jevi xi coan lajaoxinqui.
11 Je Nai-na coaquisin
je-vi, a tomaxcon-na
nca ya. 12 Chotatitjon-le
nami cao chota scribano
cao chotajchinca tsacasjai
jo-sin tsoa Jess, nca
coanchoya-le nca coaquitso

San Marcos12

86

je cjoaxcoson-ve xi tatse
nca je, tonca quitsacjonle chotanaxinanta. Coi nca
quisicejna Jess, coa qui-ni.

chjon-le, coa tsa tsin-le xtijin xi sicatio, cia je ntse

catacjoetjao chjon-le, coa
catase-le xti ncajao-le ntse.
20 ato coan xi tintse-ni. Je
Catavechji-le taonsa Csar
xi ntitjon quise-le chjon,
(Mt. 22:15-22; Lc. 20:20-26)
cen xin-ve, coa nijnco-jin
13 Quiscaninhoe Jess ca
xti quise-le. 21 Je ntse xi
majao-ni quiscoetjao chjonchota xi tse chota fariseos cao
le, coa-ti cen nca je, coa-ti
xi tse chota herodianos, jme-ni
nijnco-jin nti quise-le. Coa
nca siquinjen-sini cao en-le.
14 Cia nca jichocon-le Jess,
je xi majan-ni tsacejnacaoncani chjon-ve, coa-tisin
quitso-le: Maestro, ya-nijin
coantain. 22 Xi ato ntse
nca ji xi tjin-li cjoaquixi.
tsacatiocao chjon-ve. Coa
Niya-jin xi jcon-lai, nca tsi
nijnco-jin xti quise-le ncatsi.
tsa chotsen-lai jo cji chota,
Xi jeta-ni coa-ti cen chjontonca cjainca nta vacoyai
ntia-le Nina cao xi cjoaquixi. ve. 23 Cia nca cjoaaya-na
tsocoa, ya tse coan chjon-ve,
A nta tjin nca coechji-le
nca je xi ato-ve tsacatiocao
taonsa Csar, axo mai. A
chjon-ve. 24 Cia Jess quitsocoai-le axo tsi tsa coaile: A tsi mascaya-no nca tsi
le. 15 Cia Jess nca tsave nca
yao xon Escrituras, coa-ti licoi
chotajaoncjain, coaquitsoyao ncanion-le Nina. 25 Cia
le: A-ni nca chota-sininao.
nca cjoaaya-le xi cen, licoi
Nhoacao-nao taon-ve,
coixan, coa liya xi siquixan,
jme-ni nca scotsen-sinile.
16 Jaaicao-le taon-ve. Jess
tonca coa cjoan jo-ni ancje
xi tjio ncajmi. 26 Je cjoa je-vi
quitso-le: ya tse je xcosonnca cjoaaya-le xi cen, a tsi
vi, coa je en xi tjiota. Coa
tsacexquiao libro-le Moiss, jochota-ve quitso-le: Tse Csar.
17 Jess quitso-le: Tai-lao Csar
sin nca Nina tsacjacao yajin
yanaya, nca quitso: An nia
je xi tse Csar, coa tai-lao
Nina je xi tse Nina. Chota-ve Nina-le Abraham, Nina-le Isaac,
coa Nina-le Jacob. 27 Nina
tocoanxcon-le je-vi.
ali Nina-le cen-jin, tonca
Xi tatse cjoafaaya-le xi cen
tse xi tjiocon. Jon cjainca
(Mt. 22:23-33; Lc. 20:27-40)
mascaya-no.
18 Cia jaaicon-le chota
Je cjoatexoma xi titjon
saduceos, je xi tso nca tsin
(Mt. 22:34-40)
cjoafaaya-jin. Quisconanqui28
19
Jnco chota scribano jaaiconle, coaquitso-le: Maestro,
le Jess, quinhoe-le nca
Moiss quisqui-na, tsa jnco
tjiofaoya-ni, tsave nca nta
ntse coiya, xi sicejna

87

San Marcos12

quinchja Jess, quisconanquile: Ja-le cjoatexoma xi titjon

cao-ni ncayije. 29 Jess quinchja:
Je cjoatexoma xi titjon caoni ncayije: Tinoyao chota
Israel, je Nai-na Nina-na tojnco
ma-ni. 30 Catamatsjoachai
tsocoa je Nai-na Nina-li.
Catamatsjoacha-ni ncayije
nima-li, cao ncayije cjoatsjoali, cao ncayije cjoafaaitsjen-li,
cao ncayije ncanion-li. Je-vi
je ni cjoatexoma xi titjon.
31 Coa je xi majao-ni coatisinni je-vi. Catamatsjoachai
xica jo-ni nca tiji-ni. Tsin
cjoatexoma xi cjaai, xi nquisa
titjon cao-ni je-vi. 32 Cia je
chota scribano quitso-le: Nta
tjin, Maestro, cjoaquixi xi casive nca tojnco Nina, tsin xi
cjaai. 33 Coa nca tsjoacha
nca je cao ncayije nima-na,
cao ncayije cjoafaaitsjenna, cao ncayije cjoatsjoa-na,
cao ncayije ncanion-na, nca
tsjoacha xica jo-sin nca
tsjoacha yao-na, je-vi xi
tonquisa-sa chji-le cao-ni tsa
ncayije cjoatjao xi aqui ti
ncayije, cao cho xi nicen
nca coaita-le Nina. 34 Cia
Jess nca tsave nca je chota
quinchja cao cjoachjine,
quitso-le: Ali cjin-jin tijnai
cjoatexoma-le Nina. Niyajin xi timanionnicon nca
scoinanqui-sale.

Xi tatse nti-le David

(Mt. 22:41-46; Lc. 20:41-44)

35Jess

tsacacoya ya yonco,
coaquitso: Jo-sinni nca

coatso-ni chota scribano nca

Cristo nti-le David. 36 Tije-ni
David coaquitso cao Espritu
Santo: Je Nai-na quitso-le Naina. Tijnata-nai ncaquixi-na
santa nca siceyoa contranli yanqui ntsocoi. 37 Tije-ni
David Nai-na tso-le. Jo-sinni
nca nti-le ma-le. Ncatsi
chotanaxinanta quinhoe cao
cjoatsjoa jo quitso Jess.

Jess tsacacoya xi tatse chota

scribano
(Mt. 23:1-36; Lc. 11:37-54; 20:45-47)

38Coa-sin

tsacacoya-le:
Ticointa-lao yao-no chota
scribano xi tsjoa-le vamjen cao
najojnho, coa tsjoa-le nca
chota sitinta-le ya ntitsinve. 39 Coa tsjoaque je yaxile
xi titjon ya ntia sinagoga, coa
je nte xi titjon ya ja cjen
soi. 40 Je fayontjai ntia-le
yanchjincan xi cen xin-le.
Tochjine-ni tse vetsoa. Je xi
coacjoan nquisa tse cjoaain
se-le.

Xi tatse taon xi tsaquincha

jnco chjon xi cen xin-le
41Jess

(Lc. 21:1-4)

tsacejna ja nca
quijna caxa xi sincha taon
limosna. Quiscotsen jo-sin nca
chotanaxinanta tsaquincha
taon caxa-ve. Ncjin mani chotanchina xi tse taon
tsaquincha. 42 Cia jicho jnco
chjoncan xi jecen xin-le,
coa xi yoma. nti quichasine
tsaquincha xi tochoa chji-le.
43 Cia Jess quinchja-le chota

88

San Marcos12,13
le, coaquitso-le: Xi cjoaquixi
xi xin-no nca je chjoncan xi
jecen xin-le, coa xi yoma,
nquisa tse tsaquincha caoni tsa ncatsi xi tsaquincha
caxa. 44 Nca ncatsi tsaquincha
je xi vanqui-le, tonca nta tsa
yoma je chjon-vi tsaquincha
ncayije xi tjin-le xi tatse xi
cjen.

8Coisotjenne

naxinanta
contran-le xi cjaai
naxinanta, coa cjoatexoma
coisotjenne contran-le xi
cjaai cjoatexoma. Coa chaon
cjoaa ncjin nte. Cjinha
coan cao cjoa-si. Je cjoavi tocoetsia cjoaain.
9 Jon ticointao yao-no nca
scanita-no chotaxa, ya
ntia sinagoga coa-no yajti.
Jtsaonqui yonco
Janquixcon gobernador cao
(Mt. 24:1-28; Lc. 21:5-24)
chotatitjon coinocjoa-no xi
totatsan nca coai-lao nca
Cia nca jitjo-ni yonco,
je je en-no. 10 Titjon machjen
jnco chota-le Jess
nca je ennta xi tatse Cristo
quitso-le: Maestro, coe-ni,
catafison-le ncatsi chota.
jme-si cjoan-ni lajao, jme-si
11 Cia nca cjoaaicao-no nca
cjoan-ni ntia-vi. 2 Jess quitsoscanita-no cjoatexoma, ali
le: A tiya-nio je ntiayai-vi.
coa-jin ma-no tonqui-ni jme
Jtsaonqui ncayije, licoi
xi coixon, ninicjaaitsjentisatioson-nile xincjin lajao.
jion. Se-no cjoafaaitsjen
Choa xi se cia nca mecoanjnco cia hora-ve, coi xi tinocjoao.
3 Jess ya tsacejna ninto
Ali jon-jion xi coinocjoao,
toje Espritu Santo xi coinchja.
xi Olivos mi. Quiscotsenta
12 Tije-ni ntse scanita ntse
yonco. Pedro, Jacobo, Juan, cao
nca sicen, coa je xi nai
Andrs quisconanqui taxin-le
Jess. 4 Coatin-najin: Cia-nive scanita nti-le nca sicen.
Xi xti-le coisotjenne-le
nca coacoan. Jme choa xi se
xijcha-le, scanita nca sicen.
cia nca mecoanjnco ncayije
13 Ncatsi chota coanjtiqueje cjoa-vi. 5 Jess quinchja,
no xi totatsan, tonca je xi
tsacetsia nca coaquitsojchocjoa-le santa xi cjoetale: Ticointao yao-no jme-ni
ni, je-vi coitjontjai-ni. 14 Tonca
nca niya-jin xi coanacha6
sinino. Nca ncjin xi cjoaai xi cia nca jchao je xi chao
cjoan, xi siquixoya, xi sejna
janain-na ya, xi coacoitso:
nte ja tsi vaquin-le, cia je
An nia Cristo. Coanachaxi tjio ya Judea, catamanca
le ncjin chota. 7 Tocia-nive
jinja. (Je xi vexquia jo
nca coinoyao nca tjin
quitso Daniel xi quinchjaya
cjoajchan, coa-ti coamjen en
tatse Nina catamachoyanca tjin cjoajchan, ali coale.) 15 Je xi ya tijnasonnca
jin ma-no, nca machjen nca
ntia-le, ali vitjojen-jin
coacoan, tonca cjefeta-jin.

13

89

San Marcos13

nifaasen-jin, nta tsa tjin xi

me-le scoe jaya ntia-le. 16 Je
xi tijna jinja jan, ali yatsin
sicofaya-ni nca scoe tsoncale. 17 Ma-xoni je yanchjin xi
nti ya, coa je xi nti sicaqui
coi nihjin-ve. 18 Tetsoao
tsocoa nca tsi coiyo cia nca
channchan. 19 Cia nihjinve cjainca tose cjoaain.
Ni-sa jnco ca-jin coama jo
santa nca Nina tsacanta
sonnte, nitocia-jin coacoanncani. 20 Tsa je Nai-na licoi
quisintiya coi nihjin-ve,
nijnco-jin chota xi coitjontjai,
tonca xi tatse je chota xi
Nina tsacjaajin, quisintiya
coi nihjin-ve. 21 Cia tsa jnco
chota coacoitso-no: Coeni, i tijna-vi Cristo, axo tsa
coitso, coe-ni, ya tijna-ve, ali
macjain-jinno. 22 Cjaincato
coisotjen chotantiso xi
Cristo coitso-le yao-le, coa
xi je xi nchjaya tatse Nina
coitso-le yao-le. Tse choa cao
cjoaxcon xi tsjoa. Coa-sin
xin ntia ficao, nta tsa je xi
Nina tsacjaajin, tsa coan-le.
23 Ticointao nca jon, tonqui-ni
coaxin-no ncayije.

nti-le chota cjoaai

(Mt. 24:29-35, 42-44; Lc. 21:25-36)

24Tonca

cia nihjin-ve
nca cjoeta je cjoaain-ve,
tsoi senjion-ni, coa sa licoi
tisiisen-ni. 25 Coa nio
jtsao-ni ncajmi, coa je li
xi tjin-le ncajmi jtinya-ni.
26 Cia scoe je nti-le chota xi
cjoaaijin-ni yojvi, cao tse

ncanion cao cjoajeya. 27 Cia

je nti-le chota sicasen
ancje-le, coa coexco
chota-le xi tsacjaajin,
coexco-ni nca o xinquile sonnte, coa ncaquijnta
sonnte, coa ncaquijnta
ncajmi. 28 Chotayao je xi
vaco ya higo-ve. Cia nca
yantsja coejtsen, cia nca
xca nhoa-le, ya-nio nca
jetijnahian chanjtsi. 29 Coatisin nca jon cia nca jchao
nca coacjima je cjoa-vi.
Catayao nca je nti-le chota
jetijnahian, jajho xontjoa.
30 Xi cjoaquixi xi xin-no, nca
tsi tsa coiya chota xi tjio
ntai-vi santa ncayije je
cjoa-vi cjoecoacoan. 31 Ncajmi
cao sonnte cjoeta-ni, tonca
je en-na licoi cjoeta. 32 Tonca
xi cjoichoca je nihjin-ve,
coa je hora-ve nca coacoan,
liya xi ve, nije-jin ancje xi
tse ncajmi, nije-jin nti-le
Nina, tojnco je Nai-na xi ve.
33 Ticointao, tiyochonntao,
tetsoao, nca licoi yao cianive nca coacoan. 34 Jo-ni jnco
chota xi cjin qui. Tsacejna
niya-le, tsacene-le chontale nca jncojnco quitsjoa-le
xa-le. Tsacatexoma-le
je xi sicointa xontjoa.
Tijnachonntai, quitso-le.
35 Tjenyatocon tiyo, nca
tsi yao cia cjoaai je naile ntia, tsa sainquixon,
axo vasennitjen, cia nca
squintia chaxicha, axo nca
tanjionya, 36 jme-ni nca tsi
sayofe-sinio cia nca cjoaai

90

San Marcos13,14
ntiton. 37 Je cjoa xi xin-no
nca jon, coaxin-le ncatsi:
Tjenyatocon tiyo.

Chota tsacasjai jo-sin nca

sicen Jess
(Mt. 26:1-5; Lc. 22:1-2; Jn. 11:45-53)

14

Jao nihjin tonqui-ni

nca quitsia soipaxco,
coa nihjin nca tsacjen
nioxtila xi tsin-le nayosanjin, je chotatitjon-le nami
cao chota scribano tsacasjai
jo-sin nca tsoache nca sicen
Jess. 2 Coaquitso: Ali cia
nihjin-le soi, jme-ni tsi
cjoasi se-sini i naxinanta.

Chjon quitsjojon yao-le Jess

3Jess

(Mt. 26:6-13; Jn. 12:1-8)

tijnaya niya-le Simn

ya naxinanta Betania. Simn
tjin-le chin nca tifintojon
yao-le. Cia nca tijnata
yamixa, jaainhoe jnco
chjon xi ya jnco tixolo xi
tjia-le siti nardo xi aqui coi,
xi cjainca chji-le. Tsacacjan
tixolo-ve, tsacejtenson jco.
4 Tjin ca xi coanjti-le, quitso:
A-ni nca quisiquitson-sini
siti-ve. 5 Coan nca satena
tsacai-ni. Santa tsato jan
ciento vixo coitjo chji-le. Coan
coai-le chotayoma taonve tsacai-ni. Quinchjaticao
chjon-ve xi coaquisin.
6 Tonca Jess quitso: Cataveno. A-ni nca nijti-sinilao.
Cjainca tonta-ni nca coa-sin
casicao-na. 7 Je chotayoma
coatiocaontsjai-no. Tocia-ni
me-no coan-no nta sicao nca

je. Tonca an licoi ncantsjai

coatejnacao-no. 8 Je chjonve coacasin ja santa
tjen cama-le, nca tonqui-ni
quitsjojon yao-na xi tatse
nca coajnae. 9 Xi cjoaquixi
xi xin-no, toja-ni ncaquijnta
sonnte nca coinocjoaya-ni
ennta-vi, coati-sin se en nca
coa-sin casicao-na, jme-ni
nca coa-sin cjoaaitsjen-nile
chota xi tatse.

Judas tjinjncocon nca scanita

Jess
(Mt. 26:14-16; Lc. 22:3-6)

10Cia

Judas Iscariote, jnco

xi tejao-ve, jaaicon-le
chotatitjon-le nami, jme-ni
nca coeta-sinile najmi xi
tatse Jess. 11 Chotatitjonle nami nca quinhoe-le,
coantsjoa-le. Quitsjoa tsoa nca
tsjoa-le taon. Judas tsacasjai
jo-sin nca scanita Jess.

Jess tsacjen cao chotale je paxco

12Xi

titjon nihjin-le soi

nioxtila xi tsin-le nayosanjin, cia nca xijten njin-le
varre xi tatse soipaxco,
chota-le Jess quitso-le: Jani nca me-li nca coanquin
centai-jin jme-ni nca chinesini je varre xi tse paxco.
13 Jess quisicasen jao chotale, coaquitso-le: Tanquion
ya naxinanta, ya satejion
jnco chotaxin xi ya jnco
nisananta. Taintjennqui-lao.
14 Ya ja cjoaasen nca je,
coatin-lao je xi tse ntia:

91

San Marcos14

Maestro xo tso: Ja tijna je

cuarto ja nca coacjen cao
chota-na je paxco. 15 Je
xi tse ntia coaco-no jnco
cuarto xi je, xi tijna sonnca,
xi jechonnta. Ya tentao
xi tatsan. 16 Qui chota-le,
jicho ya naxinanta, coasin coansjai-le jo quitso-le
Jess. Tsacenta je paxco-ve.
17 Cia nca jecoanxon, Jess
quicao xi tejao-ve. 18 Cia
nca tsacatiota yamixa, tjen
nca tjiocjen, Jess coaquitso:
Xi cjoaquixi xi xin-no, jnco
xi jon xi coichicao-nao
xi scanita-na. 19 Chotale coanfao-le. Quitso-le
jncojnco: A an nia. Xica, a
an nia, coa-ti quitso. 20 Jess
quitso-le: Je jnco xi tejaove xi tisicanchicao-na jaya
hoa. 21 Xi cjoaquixi je nti-le
chota coai jo-sin nca tjita
xi tatse. Tonca ma-xoni je
chota-ve xi scanita je ntile chota. Nquisa nta-ni tsa
tsi quitsin chota-ve. 22 Cia
nca tjiocjen, Jess quiscoe
nioxtila, quisichicontain,
quisixcoa, quitsjoa-le, quitso:
Chjoao, je-vi yao-na ni.
23 Quiscoe chotsin, quitsjoa
cjoanta, quitsjoa-le. Ncatsi
quitsiya. 24 Jess quitsole: Je-vi njin-na ni xi tse
cjoachotse xi quisenion, xi
xijten xi tatse ncjin chota.
25 Xi cjoaquixi xi xin-no nca
tsi tiscoi-nia nantatotse
santa cia nihjin-ve cia
nca scoi nquijncoca-nia ya
cjoatexoma-le Nina.

Pedro coejnamacao Jess

(Mt. 26:30-35; Lc. 22:31-34; Jn. 13:36-38)

26Cia

nca jequise tatse

Nina, jitjo nta ninto Olivos.
27 Cia Jess quitso-le: Ncatsio
jtsaotaxion xi tatsan coi
nitjen-vi, nca tjita: Siquioan
je xi conta cho, coa varre
nca i nca jan coai. 28 Tonca
coanscan-ni nca cjoaayana, cjoi titjon-no ya nta
nanqui Galilea. 29 Cia Pedro
quitso-le: Nta tsa ncatsi
jtsaotaxin, an majain. 30 Jess
quitso-le: Xi cjoaquixi xi
xin-le nca je nitjen-vi ntai,
jan ca coijnamacao-nai
tonqui-ni nca squintia jao
ca chaxicha. 31 Tonca Pedro
nquisa nion quitso: Nta tsa
machjen nca coiyacao-le,
licoi coatejnamacao-le.
Ticoaquitso-ni ncatsi.

Jess vetsoa ya Getseman

(Mt. 26:36-46; Lc. 22:39-46)

32Jicho

jante xi Getseman
mi, Jess quitso-le chota-le:
Tiyo i-vi, tjen an coetsoa.
33 Quicao Pedro, Jacobo, cao Juan.
Jess tsacetsia nca jatsexcon,
coa nion quisicjaojin.
34 Coaquitso-le: Nion faole nima-na, santa cjoaviya.
Choyao i-vi, tiyochonntao.
35 Qui titjon itse-sa, tsacajna
tsacjan tananqui, tsacetsoa
tsa coan catafaato-le
hora-ve. 36 Coaquitso: Abba
Nai-na, ji ma-li ncayije cjoa.
Chjaaxin-nai je cjoaain,
tonca li je-jin xi an me-na,

92

San Marcos14
toje xi ji me-li. 37 Jaaincani coansjai-le Pedro,
Jacobo, cao Juan nca cjiofe.
Jess quitso-le Pedro: Simn, a
sojnafe-ni. A tsi tsa ma nca
cavijnachonntai jnco hora.
38 Tiyochonntao, tetsoao,
jme-ni nca tsi jtsaojin-sinino
je, cia nca chao sicao-no.
Je esprituna tijnanta, tonca
je yao-na tsin-le ncanionjin. 39 Nquijncoca qui-ncani,
tsacetsoa, quitso-ncani xi
ticoi-ni en. 40 Tijaai-ncani,
nquijncoca coansjaile nca cjiofe, nca xcon
quisechjoantso, coa licoi ve
jo coitso-le Jess. 41 Jess jaai
xi coanjan-ni ca, quitsole: Sayofao ntai, ticjayao.
Jejicho hora. Coe-ni je ntile chota chanita-le ntsja
chotatsen. 42 Tisotjaon, tjian.
Coe-ni je xi tsacetain najmi
xi tatsan jetijnahian.

Quitsoa Jess

(Mt. 26:47-56; Lc. 22:47-53; Jn. 18:2-11)

43Tojo

tinchja-sa Jess
cia nca jaai ntiton Judas,
jnco xi tejao-ve. Jaaicao
chotancjin xi ya quicha
ya ya, jaai-ni tatse
chotatitjon-le nami, chota
scribano, cao chotajchinca.
44 Judas xi tsacetain najmi
xi tatse Cristo, jequitsjoale chota jnco choa, quitso:
Je xi an coentsoa, je
ni-ve. Tintoao nca je, nta
tanquincao. 45 Cia Judas
jaai, ntiton jinhoatahianle Jess, quitso-le: Maestro,

Maestro. Tsacentsoa. 46 Cia

chota quitsoanion-ni ntsja.
47 Jnco xi tijna ya-ve, tsacasje
quicha. Tsaca-le chontale namititjon. Tsacateta
xoo. 48 Jess quinchja,
quitso-le: A cavitjo-nio
cao quicha, cao ya nca
cointoa-nao. 49 Nchaonnchaon
tsacatejnacao-no nca
tsacacoya-no ya yonco.
Coa licoi quintoa-nao,
tonca catamajnco jo tso
xon Escrituras. 50 Cia ncatsi
chota-le quitsjioncon, tsanca.
51 Tonca jnco chotaxti
quitjennqui-le, tijnajte jnco
sbana nca quijnajti. Chota
quitsoa nca je. 52 Tonca
chotaxti-ve tsacejna sbana,
quijti nca tsanca-le chota-ve.

Quicao-le chotatitjon-le nami

Jess
(Mt. 26:57-68; Lc. 22:54, 6771; Jn. 18:12-14, 19-24)

53Chotancjin-ve

quicao Jess.
Quicon-le je xi namititjon.
Coana ncatsi chotatitjonle nami, chotajchinca, cao
chota scribano. 54 Tonca Pedro
qui cotsentjennqui-le santa
nca jicho jaya ntitsin-le je xi
namititjon. Ya tsacejnacao
chonta. Tisiso-nile li yaole. 55 Je chotatitjon-le nami
cao ncatsi chotaxa tsacasjai
en xi coaine-nile Jess,
jme-ni nca sicen, tonca
licoi quisaco-le. 56 Ncjin
xi enntiso tsacentane
Jess, tonca cja-ai cjaai
quitso nca jncojnco. 57 Cia

93

San Marcos14,15

tsaquinchanto ca, quitsjoa

enntiso xi tatse Jess,
quitso: 58 Jin-jin quinoyalaijin nca coaquitso: An
siquixoya je yonco-vi
xi ntsja quisinta-ni, coa
tojan nihjin coenta-nia xi
nquijnco xi tsi ntsja senta-ni.
59 Nicoa-jinsin coanncoson
en-le. 60 Cia je xi namititjon
tsaquinchanto jinvasen,
quisconanqui-le Jess, quitso:
A tsijme en xi nocjoai. Jo
tso-ni je en xi tsjoa je chotavi contran tsi. 61 Tonca Jess
jyo tsacejna, nijme-jin en
xi quinchja. Je namititjon
nquintia quisconanqui-le,
quitso-le: A tsi tsa ji xi Cristo
xi nti-le je xi tonta. 62 Jess
quitso-le: An nia. Jchanio nti-le chota nca tijna
ncaquixi-le ncanion-le Nina,
nca cjoaaijin-ni yojvi-le
ncajmi. 63 Cia je namititjon
tsacasenjnta najo-le,
coaquitso: Jme-sa testigo xi
machjen-na. 64 Jecanoyao
nca canchjaaon-le Nina: Jo
vixon. Cia ncatsi quitsjoale Jess cjoaain, coaquitso
nca vaquin-le cjoaviya. 65 Tjin
ca xi tsacetsiacao nca
tsacehajon Jess. Tsacajtsa
ncjain, tsace-le, coaquitsole: Tinocjoayai. Je xi chonta
quisijtsina ncjain.

Pedro tsacejnama
(Mt. 26:69-75; Lc. 22:5562; Jn. 18:15-18, 25-27)

66Pedro

ya tijnanqui ntitsin
jan. Jaai jnco tsoti xi sixa-

le namititjon. 67 Je tsoti-ve
cia nca tsave Pedro nca
tisiso yao-le, quiscotsena,
quitso-le: Coa-ti ji tojnco
tsaquijnacoai Jess je chota
nazareno. 68 Tonca Pedro
tsacejnama, quitso: Licoi
vexcoan, licoi machoyana jo si. Jitjo santa
jajho xontjoa. Quisquintia
chaxicha. 69 Je tsoti xi sixale namititjon titsave-ncani
Pedro, tsacetsiacao nca
coaquitso-le chota xi ya
tjio: Je chota-vi tse Jess.
70 Tonca Pedro mai tiquitsoncani. Xi coanjncotjo-ni
je chota xi ya tjio quitso
nquijncoca-le Pedro: Xi
cjoaquixi ji ni chota-le Jess,
nca ji ni chota galileo. Je enli coatso. 71 Pedro tsacetsia
nca quitso: Nina catatsjoana cjoaain tsa tsi coatjin
en-na. aqui quitsjoa en-le.
Licoi vexcoan chota xocji-vi
xi vixon nca jon. 72 Chaxicha
quisquintia xi coanjao cani. Pedro jaaitsjen-le je en-le
Jess jo quitso-le: Jan ca
coijnamacao-nai tonqui-ni
nca squintia jao ca chaxicha.
Cia nca quisicjaaitsjen je-vi,
quisquinta.

Quicao-le Pilato Jess

(Mt. 27:1-2, 11-14; Lc. 23:1-5; Jn. 18:28-38)

15

Nca tanjion cia

nca jecoan junta,
chotatitjon-le nami,
chotajchinca, chota scribano,
cao ncatsi chotaxa. Quicao
Jess xi tjitanion, qui

94

San Marcos15

canita-le Pilato. 2 Pilato

Chota nquisa tsacejta: Cro
quisconanqui-le: A ji ni
tjatai. 15 Pilato me-le siacon
chotatitjon-le chota judos.
chotanaxinanta, coi cjoa-vi
Jess quitso-le: Coatjin
quisicejnantai-le Barrabs.
xi si-ve. 3 Cjainca ncjin je
Coa cia nca jetsaca-le Jess,
quiscanita jme-ni nca setatsacanqui Jess chotatitjonsini cro.
le nami. 4 Pilato nquijncoca
tiquisconanqui-ncanile:
Sontado quisitsjoatain Jess
A tsi jme en xi nocjoai.
16 Cia sontado quicao Jess
Coe-ni jo nca ncjin cjoa xi
5
vanqui-li. Tonca Jess licoi
ya nte-le chotaxatitjon xi
quinchja nta tsa coatimimi Pretorio. Quinchjamaale. Jo tocoanxcon-le Pilato.
le ncatsi sontado.
6 Cia nca soije Pilato
17 Quisicacja Jess najojco.
sicejnantaintsjai jnco preso
Tsacejnason jco jnco corona
nca xquino, toya-nive xi
naya. 18 Tsacetsiacao ntiton
chotanaxinanta quisije.
nca quisitinta: Tinta7 Tijna cjoaain jnco chota
li, chotatitjon-le chota
xi Barrabs mi, cao miyo-le
judos. 19 Tsacantjai ya jco.
xi tsaquisotjen cao cjoasi.
Tsacehajon nca je, jo
Quisicen cen jajin cjoasi-ve.
tsaquinchaxconchinta-le
8 Chotancjin jaaicon-le Pilato.
jo-ni xi tsavexcon. 20 Cia nca
Tsacetsia nca quisije-le nca
jequisitsjoatain, tsacasjexincoa-sin sitjoson-ncanile
le na-jojco-le. Quisicacja-ni
jo-sin ncantsjai xi tatse.
najo xi tse, cia jitjocao nca
9 Pilato quitso-le: A mecoata cro.
no nca sicejnantai-no
Tsacata cro Jess
je chotatitjon-le chota
10
(Mt.
27:57-61;
Lc. 23:50-56; Jn. 19:38-42)
judos. Pilato tjinjin-le nca
21
tocjoaxintacon-le nca
Quisicanca cjoanion xi
chotatitjon-le nami jicho
ya jaa, xi jaai-ni nquichaocanitta-le Jess. 11 Tonca
le, (je Simn xi chota cireneo,
chotatitjon-le nami
nai-le Alejandro cao Rufo) jmetsaquinchaa ncatsi chota
ni nca coa-sini cro-le Jess.
22 Quicao Jess jante Glgota,
nca tosa catasicejnantai-le
12
Barrabs. Pilato nquijncoca
xi tso-ni je ntejcocen.
23 Quitsjoa-le vino xi titsojinquitso-ncanile: Jme xi
me-no tsocoa nca sian xi
le mirra, tonca Jess licoi
tatse je chota-vi xi mi-lao
quitsi. 24 Cia nca jetsacata
chotatitjon-le chota judos.
cro, quisicavi najo-le,
13 Chota nquintia tsacejta: Cro
quisiscacao ya-ni xi coa
tjatai. 14 Tonca Pilato quitsonca jncojnco. 25 Las nueve nca
le: Jme cjoatsen xi quisin-ni. tanjion cia nca tsacata cro.

95

San Marcos15

26Coa

sonjco tsaceta xi
tsacanqui Jess: Chotatitjon-le
chota judos. 27 Coa-ti tsacata
cro Jess jao chotache xi
tsaquincha jnco ncaquixi-le,
coa xijnco ncascon-le. 28 Coasin coanjnco je en Escritura
xi tso: Cao chotatsantjaicjoa
coanxquicao nca je. 29 Je xi ya
jaato quinchjaaon-le, jo nca
tsacejco quisin, quitso: Jan.
Ji xi quisi nca siquixojain
yonco xi tse Nina, coa
nca jan nihjin coenta-ni,
30 chasjentjai yao-li, titjojenlai cro-ve. 31 Ticoaquisin-ni
chotatitjon-le nami, cao
chota scribano quisitsjoatain
nca i nca jan quitso-le
xincjin: Tsacasjentjai xi
cjaai, tonca licoi ma-le
vasjentjai-ni yao-le. 32 Je
Cristo, chotatitjon-le chota
Israel, catavitjojenta cro
ntai-vi, jme-ni nca jcha-sinia,
coa coancjain-sinina. Coa-ti
je xi ya tojnco tjenvata cro
quinchjaticao Jess. 33 Cia nca
jichoca nchisen, coannjion
ncaquijnta sonnte, santa
las tres nca maxon. 34 Cia
nca las tres nca maxon Jess
nion quinchja, quitso: Eloi,
Eloi, lama sabactani, xi tsoni: Nina-na, Nina-na, a-ni
nca canjiontacon-sininai.
35 Xi jequinhoe-le ca xi ya
tjio, quitso: Coe-ni nchja-le
Elas. 36 Jnco chota quitoca,
quisicanchi-ni tsanca,
quisicejnajco yanaxo,
quisici, quitso: Catave,
chotsen-le tsa cjoaai Elas

nca cjoaaxin Jess. 37 Tonca

Jess nion quisquintia,
quichajta. 38 Cia je najo
xi quitjenchjoa yaya yonco
coanvasenya. Jinhoa-ni jco
santa tananqui quixijntajen.
39 Je xi ncajco-le sontado xi
ya tsacasenjnata-le Jess, cia
nca tsave nca ntia quichajta
Jess, quitso: Xi cjoaquixi
je chota-vi nti-le Nina ni.
40 Coa-ti tjio ca yanchjin xi
cjin tjiocotsen-nile. Mara
Magdalena, coa Mara xi na-le
Jacobo xi manti cao Jos, coa
Salom tjio jin-le nca je. 41 Je
yanchjin quita-le, quisisin-le
Jess cia nca tojo tsacejna
ya nanqui Galilea. Coa ncjin-sa
yanchjin xi atjen jinhoami
cao Jess ya naxinanta
Jerusaln.

Quiscanisenqui tsjo

(Mt. 27:57-61; Lc. 23:50-56; Jn. 19:38-42)

42Cia

nca jecoanxon, coi

nca je vspera-le cia nca
tsacenta xi tatse nihjin
nicjaya, 43 Jos xi Arimatea
tse, jnco chotaxa xi cjainca
tjin-le cjoaquixi, xi coa-ti
quiscoya-le cjoatexomale Nina, coannioncon nca
jaasennhoe Pilato, quisijele yao-le Jess. 44 Pilato
tocoanxcon-le nca jecen.
Quinchja-le je xi ncajco-le
sontado-ve, quisconanqui-le
tsa jecen. 45 Je xi ncajcole sontado quitsjoa-le
cjoaquixi. Cia nca Pilato tsave,
quitsjoa-le Jos yao-le Jess.
46 Jos tsacatse jnco sbana,

San Marcos15,16

96

tsacjaaxin Jess, tsacajte

sbana, quiscanisennqui tsjo
ja quitjo-aicja jnco naxi.
Jnco lajao quiscaniticja
jhoxontjoa-le tsjo.
47 Mara Magdalena, cao Mara
xi na-le Jos, tsave ja-ni nca
tiquijnaai.

Jess jaaya-nile

(Mt. 28:1-10; Lc. 24:1-12; Jn. 20:1-10)

16

Cia nca jejaato

nihjin nicjaya, Mara
Magdalena, Mara na-le Jacobo,
cao Salom, tsacatse xqui xi
nta njen, jme-ni nca cjoaai
sicajon-sinile yao-le Jess.
2 Cia nca nihjin tainco
nca cjainca tanjionya, xi
quisesen, jinhoa ja quijna
tsjo-ve. 3 Quitso-le xincjin:
ya-nive xi cjoaaxin-na je
lajao xi quijnajho xontjoale tsjo. 4 Cia nca quiscotsen,
tsave lajao-ve xi jequitji
taxin-le tsjo-ve. Cjainca toje
cji lajao-ve. 5 Quisen tsjove. Tsave jnco chotaxti xi
tijna ncaquixi-le. Tijnajte
jnco najojnho xi hoa cji.
Yanchjin quitsacjon. 6 Tonca
je coaquitso-le: Ali vijconjion, timafasjai-nio Jess
xi tse Nazaret, xi quisejnata
cro. Cafaaya-nile, licoi i
tijna-vi. Chotsen-lao i nte-vi
ja nca tsacajna. 7 Tanquion
tsocoa, coatin-lao chota-le
cao Pedro nca je tifi titjon-no
ya Galilea. Ya jchao nca je, josin nca quitso-no. 8 Yanchjin
jitjo ntiton-ni tsjo-ve. Jo
quitoca, jo jatse yao-le, jo

coanxcon-le. Niya-jin xi jo
quitso-le, nca nion tjiotsacjon.
Mara Magdalena tsave Jess
9Jess

(Jn. 20:11-18)

jaaya-nile nca tainco

nitjenya. Tsatsen titjon-le
Mara Magdalena xi tsacasjexinle ato nai xi ntajin. 10 Qui
Mara Magdalena, tsace-le najmi
je xi tsacatiocao Jess. Fao-le
chota-ve, tjioquinta. 11 Cia nca
quinhoe nca tijnacon Jess,
coa nca Mara tsave nca je,
chota-le licoi coancjain-le.

Jao chota-le tsave Jess

12Tonca

(Lc. 24:13-35)

coanscan-ni cjaai
cji yao-le nca quisicatsenle jao chota xi tjiofi ntia
nquichao. 13 Quisicofa-ni nca
jao. Qui ce-le najmi xica.
Coa-ti licoi coancjain-le.

Jess tsacene-le chota-le

(Mt. 28:16-20; Lc. 24:36-49; Jn. 20:19-23)

14Xi jeta-ni Jess quisicatsen-

le yao-le je xi tije-ni tejnco

chota-le cia nca tjiota yamixa.
Quinchjaticao nca coa-sin xijin
nima-le, nca tsi coancjain-le jo
quitso je xi tsave Jess cia nca
jaaya-nile. 15 Coaquitso-le:
Tanquion ncaquijnta sonnte.
Tinocjoayajin-lao ncatsi chota
je ennta xi tatsan. 16 Je xi
coancjain-le, coa xi satenta-ni,
coitjontjai-ni. Tonca je xi tsi
coancjain-le, se-le cjoaain. 17 Je
xi coancjain-le, coasin je choa
je-vi: Cao janain-na coasjexin
nai xi ntajin, coa coinchja en

97

San Marcos16

xi cjaai. 18 Scomitjen ye, coa tsa

scoi tsojmi xi sicen, lijo sicao.
Coayoson-le ntsja je xi tjiomen,
coannta-ni.

Jess quitjoemi ncajmi

19Je

(Lc. 24:50-53)

Nai-na, cia nca

jetsacjacao chota-

le quitjoemi ncajmi.
Tsacejna ncaquixile Nina. 20 Jitjo je
chota-leve, quinchjaya
ncaquijnta nte. Je Nai-na
quisixacao nca je, aqui
quisiquixiyanta en-le
cao choa xi quisin. Coa
catama.

Ennta xi tatse Cristo

josin Lucas quisqui
cjoatexoma-le, jo-sin nca
vene Nai-na. 7 Tsin-le xti-jin,
nca nti-ni je Elisabet, nca jao
jeficjeta-le nihjin. 8 Coa
coan nca tsacao-le Zacaras
nca sixa nquixcon Nina josin sixa nami nca ficho
nihjin-le. 9 Jo-sin coanncale nami, tsacao-le Zacaras
nca coejna xoncosja, nca
jaasen ya ntetsje-le Nai-na.
10 Ncatsi tojo tjin ma-ni chota
xi tjio ntitsin, tjiovetsoa-ni,
cia hora cia nca ti xoncosja.
11 Coantsen-le Zacaras jnco
ancje xi tse Nai-na, ya
sentota nca quixi-le xta-ve
ja ti xoncosja. 12 Coanxcon-le
Zacaras nca tsave, coa nion
quitsacjon. 13 Tonca ancje-ve
quitso-le: Zacaras, ali jconjin, cjainca nta quinoya-le je
cjoavetsoa-li. Coa je chjonli, Elisabet, coe jnco nti xi tsi,
coa ji coai-lai janain-le Juan.
14 Coa se-li cjoatsjoa, nion
tsjoa setocoin. Cjainca ncjin
xi coantsjoa-le cia nca jtsin
nca je. 15 Je coan chotajeya
nquixcon Nina. Alicoi scoi
vino nixan-jin. Cjainca tosejin

Coa-sin quitsoya-le Tefilo

Ncjin xi quisiquixiyanta
je historia xi tse cjoa
ncayije xi coanjin-na, xi
cjoaquixixcon. 2 Jo-sin nca
quitsoya-na je chota xi
santa nca totsin-le cjoa
tsave-ni cao xcon, nca quisele xa xi tatse je en. 3 Coa-ti
an nta quisasen-na nca squile, ji xi nion ntai Tefilo,
jo-sin tjio nca jncocajncoca,
nca aqui nta quiscotajian
ncayije cjoa santa totsin-le
cjoa, 4 jme-ni nca jcha-sini xi
aqui coatjin je cjoa xi toen
tsacinya-li.

Quitso nca sajtsin xi

Juan Bautista coin

5Je

nihjin-ve cia nca

Herodes chotatitjon tse Judea,
tijna jnco nami xi Zacaras
mi, xi tsacao-le nihjin-le
xa-le Abas. Je Zacaras tjinle chjon xi Elisabet mi, xi
ntje-le Aarn. 6 Coa je nca jao
tjin-le cjoaquixi nquixcon
Nina, nca sima nca tsijme
je xi tjin-le jatatse ncayije

98

99

San Lucas1

nima-le nti-ve je Espritu Santo, aon sa, quitso: 25 Je Naijo-sin nca santa jinhoana coaquisin xi tatsan je
ni jaya tsoa na-le. 16 Ncjin
nihjin nca quisicjaaitsjen
nca cjoaaxin xi taon ve-na
ntje-le Israel sicofayata-le
chota.
Nai-na Nina-le xi totatse
nca je. 17 Je coai titjon-le
Quitso nca sajtsin xi Jess coin
nca je cao espritu, coa cao
26 Xi coan jaon sa, Nina
ncanion-le Elas, jme-ni nca
nima-le nai-le sicofayataquisicasen je ancje Gabriel
sinile xti-le, coa jme-ni nca
santa jnco naxinanta xi
chota tsantjaicjoa scoe-sini
Nazaret mi, xi nchja-ni ya nte
cjoachjine-le chotacjoaquixi,
Galilea. 27 Quinicasencon-le
jme-ni nca sicationtajnco chjonxonco xi tsje, xi
sini xi tatse Nai-na chota
siquixancao jnco xin xi Jos
naxinanta xi coationta.
mi, xi ntje-le David. Je janain18 Zacaras coaquitso-le ancje:
le chjonxonco xi tsje-ve Mara
Jo-sin coan-ni nca scoe
ni. 28 Jaasen ancje-ve ya ja
je-vi, nca jecoan jchinca
tijna, quitso-le: nta-li ji xi
nca an, coa-ti chjon-na
cjainca tonta-li. Je Nai-na
jeficjeta-le nihjin. 19 Coa
tijnacao-li. Nquisa tontaje ancje quitso-le: An-nia
li cao-ni tsa yanchjin xica.
29 Mara coanxcon-le en-le, cia
Gabriel xi tijna nquixcon
Nina. Quinicasen-na nca
nca tsave. Quisicjaaitsjen,
coinchjacao-le nca tsjoaa-ni nca coa-sin cjoaai
le je ennta-vi. 20 Coe-ni,
sixata-sinina. 30 Coa je
coan chisin-ni ji. Licoi
ancje quitso-le: Mara, ali
coinocjoai santa nihjin
jcon-jin, jecoansjai-li cjoanta
nca senta je-vi, coi nca tsi
nquixcon Nina. 31 Coe-ni
coancjain-li je en-na, ja-le xi coanjchaya-li jnco ntixin xi
coitjoson je nihjin-le. 21 Je
coai, xi coai janain-le Jess.
32 Je-vi chotajeya coan, coa
chota naxinanta tjiocoyale Zacaras. Tocoanxcon-le nca
coin-le nti-le Nina xi nion
matseya-le jaya ntetsje-le
nca tijna. Je Nai-na Nina
Nina. 22 Cia nca jitjo licoi
tsjoa-le yaxile-le David naima-le nchja. Coa coanchoya-le le. 33 Je coatexoma ntsjai-le
chota nca je Zacaras quitsaichota ntia-le Jacob. Coa je
le jnco nija jaya ntetsje-ve.
cjoatexoma-le licoi cjoeta.
34 Cia Mara quitso-le ancje:
Coa totimjenchisin-ni ntsja.
23
Jecoanchisin. Xi jequisijnco Jo coan je-vi, nca tsi xin
nihjin-le xa-le, qui niya-le.
tjin-na. 35 Coa ancje quitso24 Xi coanscan-nile je nihjinle: Je Espritu Santo cjoaai-li,
ve, coantsenqui tsoa Elisabet xi coa coejnason-li ncanionchjon-le Zacaras. Tsacejnama le Nina xi nion nca tijna.

100

San Lucas1
Coi nca je nti xi aqui tsje
xi jtsin, nti-le Nina coin.
36 Coe-ni Elisabet xi xinqui,
coa-ti je coantsenqui tsoa
nta tsa jchinca. Coa-ti ntaivi je xi majaon-ni sa-le je xi
chjonnti tsacin-le. 37 Nijncojin cjoa xi tsi tsa coi coan-le
Nina. 38 Cia Mara quitso: I
tijna-vi an, chjonchonta-le
Nina nia. Coa catama-na
jo tso en-li. Coa je ancje
tsacasenxin-le nca je.

Mara quicon-le Elisabet

39Je

coi nihjin-ve
tsaquisotjen Mara, qui ntiton
jnco naxinantaje xi tijna
nchoninto ya nanqui Jud.
40 Coa jaasen niya-le
Zacaras, quisitinta Elisabet.
41 Coa xi coan-nive, cia
nca quinhoe Elisabet nca
quisitinta Mara, je ntive quisicjan ya tsoa. Coa
cjainca toquisejin nimale Elisabet je Espritu Santo.
42 Cjainca nion quinchja:
Nqui-sa tonta-li cao-ni
tsa yanchjin xica, coa jo
tonta-le nti-li jaya ntsoai.
43 Jo-sinnini je-vi nca je
na-le Nai-na cjoaaicon-na.
44 Coe-ni cia nca quinhoejtale nca quinitinta-nai, je
nti quisicjan cao cjoatsjoa
jaya ntsoa. 45 Jo tonta-le je
xi coancjain-le, nca coanjnco
je cjoa xi quicin-le jatatse
Nai-na. 46 Cia Mara quitso:
Je nima-na cjainca jeya
vasje Nina. 47 Je espritu-na
coantsjoa-le tatse Nina xi

vasjentjai-na. 48 Quiscotsenni nca yoma-nia xi chonta

ma. Coe-ni santa ntai-vi
jo tonta coitso-na ncatsi
chota. 49 Cjainca tse cjoa
quisinta-na Nina xi tjin-le
ncayije ncanion, coa tsje je
janain-le. 50 Je Nina tjin-le
cjoamatacon xi tatse ncatsi
chota xi ncasa santa ntaivi, xi tatse je xi vexcon
nca je. 51 Cao hja-le tsacaco
ncanion-le. Tsacetsaova
je chota xi ncacon
cjoafaaitsjen-le nima-le.
52 Nina quisicjinhoajen xi
nca tjio, coa quisiquinnca
xi yoma tjio. 53 Je chota
xi vao-le quisitse-le
tsojminta, coa je xi nchina
quiscanicjitia. 54 Nina
tsacasencao Israel xi chontale, nca quisicjaaitsjen-le
cjoamatacon-le. 55 Jo-sin
nca tsacjacao naijchacjinna, cao Abraham cao ntje-le
jonta ncantsjai nihjin. 56 Jan
sa tsacejna Mara cao Elisabet.
Cia jaai-ncani ntia-le.

Juan quitsin

57Jequicho

nihjin-le Elisabet
nca coe nti, coa tsace jnco
ntixin. 58 Quinhoe chota
ntai niya-le, coa xi xincjin,
nca Nina cjainca coanmaque
nca je, coa coantsjoa-le
cao je. 59 Coa xi coan jinni nihjin jaai quitsjoa-le
cjoacircuncisin je nti-ve. Coa
Zacaras tsacin tsacai-ni, me-le
quitsjoa-le janain-le nai-le.
60 Quitso na-le: Mai, Juan coin.

101

San Lucas1,2

61Coaquitso-le:

A-nive, nca
niya-jin xi xinqui xi coami.
62 Coa quinchjachisin-ni
ntsja, coa-sin quitsinanquile nai-le jo-sin me-le jo
coin. 63 Cia Zacaras quisije
jnco ntsjaxon. Quisquijon:
Juan mi janain-le. Ncatsi
tocoanxcon-le. 64 Ntiton
quitjoai-le tsoa, quisicjan
nijen, coa quinchja. Nta
tsasje Nina. 65 Coa quitsacjon
ncatsi xi ntai ntia-le. Coa
ncaquijnta nchoninto Judea
tsoya i tsoya jan-le xincjin.
66 Ncatsi xi quinhoe cjoavi tsaceyotjaojin nima-le,
quitso: ya xocjoan nti xocjivi. Je ntsja Nai-na tijnacao
nca je.

Zacaras quinchjaya tatse Nina

67Coa

Zacaras naile ali tocoacji Espritu

Santo xi quisejin nimale, coa quinchjaya tatse
Nina, quitso: 68 Jo tontale je Nai-na Nina-le Israel,
xi jaai cotsen-le, coa xi
tsacechjintjai naxinanta-le.
69 Ya ntia-le David chontale, Nina quiscomitjen-na
jnco xi tjin-le ncanion xi
vasjentjai-na. 70 Jo-sin nca
Nina coaquitso-ni cao tsoa
chota xi tsje xi quinchjaya
tatse santa nca nion
coatse. 71 Nina quiscomitjen
je-vi, jme-ni nca coitjontjaisinia tatse contran-na, coa
tatse ntsja xi coanjtique-na,
72 jme-ni nca coanmaque-sini
naijchacjin-na, coa jme-ni

nca jaaitsjen-sinile je cjoa

xi tsje, xi tsacenion. 73 Coasin Nina quitsjoa-le tsoa
Abraham naijchacjin-na, 74 nca
licoi cao cjoajcon sixa-le,
cia nca coitjontje xi tatse
contran-na. 75 Coa-sin Nina
quitsjoa tsoa nca coa-sin
sixa-le nca tsje tima, nca
tjin-na cjoaquixi nquixcon
nca je ncantsjai nihjin-navi.
76 Coa ji, nti, coacoin-li je xi
nchjaya tatse Nina xi nca
tijna. Coin titjon-lai Nai-na
nca cjoantai ntia-le. 77 Nca
coai-lai cjoaquixi naxinantale, jo-sin coitjontjai, cia nca
chata-le je-le. 78 Ncayije coi
cjoa-vi coacoan xi totatse
cjoamatocon-le Nina-na, cia
nca jaai cotsen-na jo-ni tsoi
xi tjo ncajmi. 79 Nca siisenle xi tjio jajin njion, coa xi
tjiocoya-le cjoaviya, nca
siquincha ya ntia ntsocoa
ja nca ja chon. 80 Coa je nti
coanjcha, quise-le ncanion.
Ya tsacejna ntetaxinta
santa nihjin nca tsacaco-le
yao-le Israel.

Jess quitsin

(Mt. 1:18-25)

Coacoan coi nihjin

je-ve nca Augusto Csar
tsacatexoma nca catjaa
seta xon janain-le ncatsi
chota xi tjio ncaquijnta.
2 Je padron titjon-vi jitjo cia
nca Cirenio tijna gobernador
ya nte Siria. 3 Coa ncatsi
ficaya xon yao-le nca jncojnco
naxinanta-le ja vacao

102

San Lucas2
le. 4 Coa-ti quimi-ni Jos ya
Galilea, ya naxinanta Nazaret,
qui ya Judea ya naxinantale David xi Beln mi, coi
nca tse ntia-le cao ntje-le
David. 5 Qui caya xon yao-le.
Coa-ti qui Mara chjon-le xi
tjinioncao-le cjoa cao je, je
xi jeya nti. 6 Coa coan-le cia
nca tjio ya-ve, jicho nihjin
nca jtsin nti-le. 7 Coa quitsin
ntitjon xi ntixin. Quisicojin
ntinajova-le. Ya tsacajnaya
caxa xi cjenya cho nca tsin
nte-jin xi tatse ja nca ma
sicjaya chota.

Ancje jaaicon-le pastor

8Tjin

pastor xi conta cho

xi tiya-ni nanqui-ve, xi
quisicaya nija-le jinsen,
xi quisconta cho-le nca
nitjen. 9 Coe-ni je ancjele Nai-na jaaicon-le nca
je. Je cjoajeya-le Nina
quisiisenntai-le. Ali coacji
quitsacjon. 10 Tonca je ancje
quitso-le: Ali jcon-jion, nca
coe-ni, an sicjinhoe-no
ennta xi tse tjin cjoatsjoa,
xi tatse ncatsi naxinanta.
11 Catsin-no ntai-vi ya
naxinanta-le David, jnco xi
coasjentjai-no xi Cristo je
Nai-na. 12 Coa je-vi coan-no
jnco choa: Coansjai-no jnco
nti xi tjitsojin najova-le xi
quijnaya caxa xi cjenya cho.
13 Ntiton tjiocao ancje cjainca
ncjin-sa xi tse ncajmi, xi nta
tjiovasje Nina, xi quitso:
14 Catase-le cjoajeya Nina
ya ncajmi, coa i sonnte

ja catamachon-le jin-le
chota xi quise-le cjoanta-le
Nina. 15 Coacoan-ni cia nca
je ancje quitaxin-le pastor,
qui ya ncajmi. Cia pastor-ve
quitso-le xincjin: Tjian santa
Beln, coa cataya je-vi xi
cjima, xi je Nai-na cavacona. 16 Qui ntiton, coansjai-le
Mara cao Jos cao nti-ve xi
tiquijnaya caxa xi cjenya
cho. 17 Cia nca quiscotsen-le
tsace najmi jme xi tsacinle xi tatse nti-ve. 18 Ncatsi
xi quinhoe tocoanxcon-le
je cjoa xi pastor quitso-le.
19 Tonca Mara tsacejincon
ncayije je cjoa-vi, toje
tsacjacao nima-le. 20 Qui
nquintia pastor xi conta cho,
tojeya tonta tsasje Nina
xi tatse ncayije cjoa xi
quinhoe, coa xi tsave, josin nca tsacin-le. 21 Coa
cia nca coanjnco jin nihjin,
cjoacircuncisin coan-le nti-ve.
Jess tsacin janain-le, ja-le
xi coaquitso ancje tonquileni nca quisejnaya tsoa.

Jaaicao nti-ve ya Jerusaln

22Cia

nca jicho nihjin

nca quisitsje yao-le na-le,
jo tso cjoatexoma-le Moiss,
jaaicao nti-ve ya Jerusaln
nca coaco-le Nai-na. 23 Jo-sin
tjita cjoatexoma-le Naina: Ncatsi xin xi ntitjon-le
na-le coacoin-le nca tsje xi
tatse Nai-na. 24 Jaai nca
tsjoata jnco nca tocjo axo jao
paloma, jo tso cjoatexoma-le
Nai-na. 25 Tjin jnco chota ya

103

San Lucas2

Jerusaln xi Simen mi. Je ni

jnco nin xi cjoaquixi, xi nta
tsavexcon Nina. Ticoya-le je
xi sinioncon Israel. Je Espritu
Santo tijnacao nca je. 26 Je
Espritu Santo quitsosontsenle Simen nca tsi coi coiya
tonqui-leni nca scoe Cristo xi
tse Nai-na. 27 Simen jaasen
ya yonco nca je Espritu
Santo coaquitso-le. Cia nca
xijcha-le jaasencao nti
Jess ya yonco, jme-ni nca
coasin-sini tatse, jo tso
cjoatexoma xi tijna-le, 28 cia
Simen quiscoe tsacjayahja
Jess, quitsjoa-le cjoatjaocha
Nina, quitso: 29 Ntai-vintai
Nai-na, coainte-lai chontali nca nchan catafi, jo tso
en-li. 30 Nca tsavexcoan
je xi vasjentjai, 31 ja-le
xi tsacejnantai nquixcon
ncatsi naxinanta. 32 Je ni xi
siisen chota xi li judo-jin,
coa je ni xi coan cjoajeya-le
naxinanta-li Israel. 33 Naile cao na-le tocoanxcon-le
je cjoa xi timi-le xi tatse
Jess. 34 Simen quisichicontain
Jos cao Mara, quitso-le
Mara na-le Jess: Coe-ni
je nti quisejna vasen xi
tatse ncjin xi tse Israel xi
tsaonqui, coa xi tjomitjenni, coa jo-ni tsa jnco choa
xi chota coinchjaaon-le.
35 Quisejnavasen nca je
jme-ni nca sesontsensini cjoafaaitsjen-le ncjin
nima. Coa-ti jnco quichanto
cjoaatocja ya nima-li xi
tiji-ni. 36 Coa-ti ya tijna Ana

chjon xi nchjaya tatse Nina,

tsoti-le Fanuel xi tse ntjele Aser, ja-le xi jeficjeta
nihjin-le. Cia nca jechixan,
tsacejnacao xin-le ato
no. 37 Coanscan-ni nca cen
xin-le ocan cao-ni o
no tsacejnacan. Alicoi
tsacasenxin-le yonco ja
tsavexcon Nina nca nihjin
nca nitjen cao cjoavijnanchjan
cao cjoavetsoa. 38 Je-vi
jaaihian tije-ni hora, coa-ti
quitsjoa-le cjoatjaocha Nina,
coa quinchja-nile tatse ntive ncatsi xi tjiocoya nca
coitjontjai Jerusaln.

Qui nquijncoca ya
naxinanta Nazaret

39Cia

nca Jos cao Mara

quisicjitjoson ncayije cjoa
jo tso cjoatexoma-le Naina, qui nquijncoca ya Galilea
ya naxinanta Nazaret. 40 Coa
je nti-ve coanjcha, quisele ncanion. Nion quise-le
cjoaisentacon. Cjoanta-le
Nina tijnacao nca je.

Jess tsacejna ya yonco

41Xqui

no qui xijcha-le ya
Jerusaln, cia nca soi paxco.
42 Cia nca Jess tjin-le tejao
no, ncatsi quimi ya Jerusaln
jo-sin coannca-le soi paxco.
43 Cia nca quisicjitjoson
nihjin-le, qui-ni xijcha-le,
tsacejna ti xi Jess mi ya
Jerusaln, tonca licoi tjinjinle xijcha-le. 44 Xijcha-le
quisicjaaitsjen nca Jess
tijnajin-le chota xi tjiofi,

104

San Lucas2,3

tsacema ya ntia jnco nihjin.

Herodes chotatitjon ya nte
Coa tsacasjaita-le xincjin
Iturea cao ya nte Traconite,
cao xi vexcon. 45 Cia nca tsi
coa Lisanias chotatitjon ya
coansjai-le, qui nquijncoca
nte Abilinia, 2 cia nca coan
ya Jerusaln. Tsacasjai.
namititjon Ans cao Caifs,
46 Coa xi coan jan nihjin
en-le Nina jaai-le Juan, nticoansjai-le ya yonco nca
le Zacaras ya ntetaxinta.
3 Juan jichoquijnta yante
tijnajin-le chota xi vacoya
cjoatexoma, tinhoe-le, coa
jantai ntaje Jordn.
tivinanqui-le. 47 Ncatsi xi
Quinchjaya cjoasatenta xi
quinhoe-le tocoanxcon-le
tatse chota nca sicantjaiya
cjoafaaitsjen-le jo-sin nca
cjoafaaitsjen-le, jme-ni nca
quinchja. 48 Cia nca xijchachata-sini je-le. 4 Jo-sin
le tsave, tocoanxcon-le,
tjita je libro xi tjin-le encoa na-le quitso-le: Ji, nti,
le Isaas xi quinchjaya tatse
a-ni nca coaquinicaoNina: Jta-le xi nion nchja
sininajin. Coe-ni nai-li
ya ntetaxinta, tjantao
coa an tivijnchisjai-laijin
ntia-le Nai-na, tjaquixio
cao cjoava. 49 Cia je quitsontianti-le. 5 Ncaquijnta conca
le: Jme-nive. A-ni nca an
coanncason, coaijenquijnta
vijnchisjai-sininao. Atsi-lana ninto cao xinqui, je ntia xi
tjinjin-no nca machjen-na
coetin coanquixi-ni, coa je
nca coatejna ntia-le Naintia xi tjenjenya tjenjenta
na. 50 Tonca je xijcha-le licoi
chon coan hjaai-ni. 6 Scoe
coanchoya-le je en xi Jess
ncatsi jo-sin nca vasjentjai
tsacjacao. 51 Jess jaaijencao
Nina. 7 Juan quitso-le chota
Jos cao Mara, coa jaai ya
xi jitjo jme-ni nca coatentaNazaret. Quisitjoson-le. Je
sini: Jon xi ye cjoaon, ya
na-le tsacejincon nima-le
xi tsaquinchaxco-no nca
ncayije je cjoa-vi. 52 Coa Jess
coinchaxin-lao je cjoaain xi
cjimajchacao cjoancjintacon,
nhoa-vi. 8 Coatiaon tsocoa
cjimajchinca, tise-sale
cjoa xi nta tjin xi vaquincjoanta xi tatse Nina, coa xi no tsa jequinicantjaiyao
tatse chota.
cjoafaaitsjen-no. Ali
vetsiacao-jion nca vixon
Juan quinchjaya
jajin nima-no: Tjin-na
(Mt 3:1-12; Mr 1:1-8; Jn. 1:19-28)
Abraham je naijchacjin-na.
An coaxin-no nca Nina
Nca ma hjaaon-ni no
coan-le nta tsa cao je lajaonca vatexoma Tiberio
vi, scomitjen nti xi tatse
Csar, cia nca coan gobernador
Abraham. 9 Coa-ti je hacha
Poncio Pilato ya nte Judea,
jequijnata-le jama-le ya.
coa Herodes chotatitjon ya
Ncayije ya xi tsi coi vante Galilea, coa Felipe xi ntse

105

San Lucas3

le to xi nta, jti seatsaojin

li. 10 Chota quitsinanquile: Jme xi siain-jin. 11 Juan
quinchja-le: Je xi jao chinca
tjin-le, catatsjoa-le xi tsin-le.
Je xi tjin-le xi cjine, ticoa
catasin-ni. 12 Coa-ti jaai
chota xi vexco taonvasen,
quitso-le Juan: Maestro, jme
xi siain-jin ntai. 13 Coa je
quitso-le: Ali nquisa tse
nije-jion cao-ni tsa xi
quisatexoma-no. 14 Coa-ti
sontado quitsinanqui-le:
Coa jin-jin, jme xi siainjin. Juan coaquitso-le: Ali
cjoanion-jin niche-lao, ali
vijnchiyatain-jion xi cjaai
tojo nca me-no nca coanchjino. Tejnco-lao tocon ja-le
xi cjimachji-no. 15 Tjiocoya
naxinanta, tjiosicjaaitsjenjin
nima-le tatse Juan, tsa
je Cristo. 16 Juan quitso-le
ncatsi: An xi cjoaquixi
vatenta-nino cao nanta,
tonca cjoaai je xi nquisa
tse ncanion tjin-le cao-ni
tsa an. An licoi vaquin-na
nca scojnta hjoaxin-le jtele. Je xi coatenta-nino cao
Espritu Santo, coa cao li.
17 Je xi ventjao-nile cjia
ntsja, sitsje tananqui, coa
coinchaxco trigo jaya nincale, coa tje-le coitijin li xi
nicia-jin cjoitsao. 18 Coa-sin
quinchjayajin-le naxinanta
ennta cao ncjin xi cjaaisa cjoa xi tivene-le. 19 Cia
Juan quinchjaticao Herodes xi
chotatitjon xi tatse Herodas,
chjon-le Felipe xi ntse, coa

xi tatse ncayije cjoatsen

xi quisin Herodes. 20 Herodes
quisitaonyacao-sa nca
quiscani ntoya Juan.

Jess quisatenta

(Mt. 3:13-13-17; Mr. 1:9-11)

21Cia

nca ncatsi naxinanta

jequisatenta, coa-ti Jess
quisatenta. Tjen nca Jess
tivetsoa ncajmi quitjoai.
22 Coa jitjojenne-le Jess
je Espritu Santo xi coacji
jo cji nise paloma. Jnco jta
quinoya-nile ncajmi xi
quitso: Ji ni nti-na xi
tsjoaque-le, jo nta secoan xi
tatsi.

Janain-le chotajchinca-le
Jess

(Mt. 1:1-17)

23Coa

tije-ni Jess tsacetsia

cjoan cante-la no-le. nti-le
Jos quitso-le chota. Je Jos
nti-le El, 24 xi nti-le Matat, xi
nti-le Lev, xi nti-le Melqui,
xi nti-le Jana, xi nti-le Jos
25 xi nti-le Matatas, xi ntile Ams, xi nti-le Nahum, xi
nti-le Esli, xi nti-le Nagai, 26 xi
nti-le Maat, xi nti-le Matatas,
xi nti-le Semei, xi nti-le Jos,
xi nti-le Jud, 27 xi nti-le
Joana, xi nti-le Resa, xi nti-le
Zorobabel, xi nti-le Salatiel, xi
nti-le Neri, 28 xi nti-le Melqui,
xi nti-le Adi, xi nti-le Cosam,
xi nti-le Elmodam, xi nti-le
Er, 29 xi nti-le Josu, xi ntile Eliezer, xi nti-le Jorim, xi
nti-le Matat, 30 xi nti-le Lev,
xi nti-le Simen, xi nti-le Jud,

106

San Lucas3,4
xi nti-le Jos, xi nti-le Jonn,
xi nti-le Eliaquim, 31 xi nti-le
Melea, xi nti-le Mainn, xi ntile Matata, xi nti-le Natn, 32 xi
nti-le David, xi nti-le Isa, xi
nti-le Obed, xi nti-le Booz, xi
nti-le Salmn, xi nti-le Naasn,
33 xi nti-le Aminadab, xi nti-le
Aram, xi nti-le Esrom, xi ntile Fares, xi nti-le Jud, 34 xi
nti-le Jacob, xi nti-le Isaac, xi
nti-le Abraham, xi nti-le Tar,
xi nti-le Nacor, 35 xi nti-le
Serug, xi nti-le Ragau, xi nti-le
Peleg, xi nti-le Heber, xi ntile Sala, 36 xi nti-le Cainn, xi
nti-le Arfaxad, xi nti-le Sem,
xi nti-le No, xi nti-le Lamec,
37 xi nti-le Matusaln, xi nti-le
Enoc, xi nti-le Jared, xi nti-le
Mahalaleel, xi nti-le Cainn, 38 xi
nti-le Ens, xi nti-le Set, xi
nti-le Adn, xi nti-le Nina.

Nai coanme-le nca chao sicao

Jess

(Mt. 4:1-11; Mr. 1:12-13)

Espritu Santo quisejin

nima-le Jess. Jinhoa
nquijncoca-ni ntaje
Jordn, je Espritu quicao
jnco ntetaxinta. 2 achan
nihjin je nai coanme-le
nca chao sicao Jess. Lijme
xi tsacjen coi nihjin-ve.
Cia nca jeta nihjin-ve,
coanvao-le. 3 Cia je naive quitso-le: Tsa nti-le
Nina ni ji, coatin-lai
je lajao-vi nca nioxtila
catama. 4 Jess quitso-le:
Tjita: Ali tocao nioxtilajin coejnacon-ni chota,

tonca cao ncayije en-le

Nina. 5 Cia je nai quicao
Jess ya jnco nintonca.
Tojnco tjo tsacaco-le
ncayije nte cjoatexoma-le
sonnte. 6 Je nai-ve quitsole: Ji tsjoa-le ncayije je
ncanion-vi, coa cjoajeyale, nca an tsacai-na, coa
je xi me-na tsjoa-le. 7 Cia
tsa ji coisenxconchintanai, jchaxcon-nai, tsi coan
ncayije. 8 Coa Jess quitsole: Tisenxin-nai Satans,
nca coa-sin tjita xon: Je
Nina-li coisenxconchintalai, jchaxcoin, coa toje
tojnco xi sixa-lai. 9 Cia
nai-ve quicao Jess ya
Jerusaln, coa quisicejnason
jasonnca-le yonco quitsole: Tsa nti-le Nina ni ji,
chjijennqui tananqui. 10 Nca
coa-sin tjita: Nina coexale ancje-le jme-ni nca
sicointa-sinili. 11 Coa je
ntsja scomitjen-nili, jme-ni
nca lajao-ve licoi satenquisini ntsocoi. 12 Coa Jess
quitso-le: Coatso: Ali chao
chota-jin je Nai-li Ninali. 13 Cia nca jeta ncayije
cjoa-ve xi chao chota-le
Jess, je nai quixin-le jnco
tjicja nihjin.

Jess vetsiacao xa-le

(Mt. 4:12-17; Mr. 1:14-15)

14Coa

Jess jaai cao

ncanion-le Espritu Santo
ya Galilea, quison en xi
tatse ncaquijnta sonnte xi
tjiontai-le. 15 Tsacacoya ya

107

San Lucas4

ntia sinagoga xi tse. Ncatsi

tsasjejeya Jess.

li nca tiji-ni. Xi coatoxcon

tjin cjoa xi quinoyai-jin xi
tsacentai ya Capernaum, coaQuitsaonsjejin Jess naxinanta ti tiain i nte-vi xi tsi. 24 Coa
Nazaret
Jess quitso-sa: Xi cjoaquixi
(Mt. 13:53-58; Mr. 6:1-6)
xi xin-no, nca nijnco-jin chota
16 Jaai Nazaret ya nte ja
xi nchjaya tatse Nina, xi nta
yaxcon ya nanqui-le. 25 Tonca
nca coanjcha. Jo-sin nca
cjoaquixi xi xin-no, cjainca
tjin costumbre-le je nihjin
totjin yanchjin xi cen xinnicjaya, jaasen ya ntia
le ya Israel cia nca nihjin-le
sinagoga. Tsacasennto nca
Elas, cia nca quisechjoa
tsacexquia. 17 Tsacai-le xonncajmi jan no vasen, nca
le Isaas xi quinchjaya. Cia
nijme-jin jtsi quitsjoa. Cjainca
nca quiscoai xon, coansjai-le
tse coancjinha-le ncaquijnta
ja nca tjita en xo tso: 18 Je
nanqui. 26 Tonca nijnco-jin
Espritu-le Nai-na tijnacaoxi coi xi Elas quichanita-le.
na, nca quitsjonjon-na tatse
Tojnco chjon xi cen xin-le
xa nca an nchjayajin-le xi
xi quichanita-le ya Sarepta
yoma je ennta. Quisicasentse Sidn. 27 Cjainca totjin xi
na nca sintaya chota xi
tifintojon yao-le ya Israel coi
cjoaaon tjiojin nima-le, nca
nihjin-le Eliseo xi quinchjaya
coinchjayajin-le preso nca
tatse Nina, tonca nijnco-jin
coationtai, coa cao je xi xca
cjoan nca coantsen-le xcon, nca xi je coantsje, toje Naamn xi
tse Siro. 28 Cia ncatsi ya ntia
siceyontai xi quiniquinaon.
19 Nca coinchjaya je no cia
sinagoga nion coanjti-le nca
quinhoe je cjoa-vi. 29 Jisotjen
nca coantsen cjoanta-le
ncatsi, quitsaonsjejin Jess
Nai-na. 20 Tsacaxcoyacjaoya naxinanta-ve, coa quicao
ni xon, quitsjoa-le je xi
santa jco ninto ja nca
sicointa xon, coa tsacejna.
quisejna naxinanta-le.
Je xcon ncatsi tjiocoa nca
Chota-ve me-le sicatjenjin
je ya ntia sinagoga. 21 Jess
naxi ja nion tajenta.
tsacetsiacao nca quitso-le:
30 Tonca Jess jaatojinvasenNtai-vi jecoanjnco jo tso je
22
xon-vi nca jecanoyao. Coa le. Qui.
aqui nta quinchja ncatsi xi
Chota xi tjin-le ntjao xi ntajin
tatse. Tocoanxcon-le je en xi
(Mr. 1:21-28)
nion tjin-le cjoanta jo-sin nca
31
quinchja-ni tsoa, coaquitso: A
Quijen ya Capernaum,
tsi tsa je-vi nti-le Jos. 23 Cia
naxinanta xi nchja-ni nte
Jess quitso-le: Xi cjoaquixi
Galilea. Tsacacoya-le nca
coacoin-nao je en xo tso-vi:
nihjin nicjaya. 32 Chota
Chjinexqui, tixqui-lai yaotocoanxcon-le cjoafaaitsjen

108

San Lucas4,5
le nca en-le nion tjin-le
ncanion. 33 Ya ntia sinagogave tijna jnco chota xi tjin-le
ntjao xi tse nai xi ntajin.
Nion quinchja chota xocjive. 34 Quitso: Ali coa-jin
nicao-najin. Jme xi tjinna xi cao ji, Jess nazareno.
A cafaai nicjitson-najin.
An ve-le ya-nive ji. Ji ni
xi tsjai xi tse Nina. 35 Jess
quinchjaticao, coa quitso: Jyo
tijnai, coa titjoxin-lai. Cia je
nai-ve quitsontsjata nanqui
ya jinvasen-le. Jitjoxinle tonca licoi quisiquiaon
chota-ve. 36 Quitsacjonle ncatsi ncai ncajan
quinchjacao xincjin: Jme en-ni
je-vi nca cao cjoatexoma,
coa cao ncanion vatexomale ntjao xi ntajin, coa vitjo.
37 Quison en xi tatse Jess
ncaquijnta nte xi tijnantai.

Nacha-le Simn timen

(Mt. 8:14-15; Mr. 1:29-31)

38Cia

jisotjen Jess nca

coitjo ntia sinagoga, jaasen
ntia-le Simn. Nacha-le Simn
timen, chin tjin-le. Chota
tsacetsoa-le Jess xi tatse
nca je. 39 Jess tsacjatenele. Quiscancao ntai, coa
jitjoxin-le ntai-ve. Coa je
chjon-ve jisotjen ntiton,
quisisin-nile xica.

Ncjin xi Jess quisinta

(Mt. 8:16-17; Mr. 1:32-34)

40Cia

nca quiscantjai tsoi,

ncatsi xi tjin-le xi tjiomen xi
cjaaicjaai chin-le, jaaicao-

le Jess. Jess tsacayoson-le

ntsja nca jncojnco. Coa-sin
quisinta-ni. 41 Coa-ti je nai
xi ntajin jitjo-le xi ncjin
chota. Quisquintia, quitso
ntjao-ve: Ji ni nti-le Nina.
Tonca Jess quiscancao, licoi
quitsjoante-le nca coinchja,
nca ve nca je xi Cristo.

Jess quinchjaya ya ja xin-sa

naxinanta
(Mr. 1:35-39)

42Xi

jequisesen, jitjo Jess.

Coa qui ja ntetaxinta.
Coa chotancjin tsacasjai.
Jaaicon-le. Coanme-le nca
sicejnanion nca tsi tsa coi
coaitaxin-le. 43 Tonca Jess
quitso-le: Coa-ti xi xinsa naxinanta machjen nca
coinchjaya je ennta xi tatse
cjoatexoma-le Nina nca
coi xa jinhoa-nia. 44 Coa
tinchjaya ya ntia sinagoga ya
nte Galilea.

Ncjin jti quitjove

(Mt. 4:18-22; Mr. 1:16-20)

Cia nca Jess tijna jantaile jnhoje Genezaret, je

chotancjin majtinntai-le nca
cjoinhoe-le en-le Nina.
2 Jess tsave jao chitso xi
tjiohian yantai jnho. Coa je
xi jti sicen jejitjojen chitso,
tjiovanejon naya-le. 3 Cia
Jess jaasen jnco chitso xi
tse Simn, tsacetsoa-le nca
sicatojin nanta itse taxin
nanqui. Ya tsacejnaya ya
chitso-ve nca quitsoya-le
chota. 4 Cia nca jequinchja,

109

San Lucas5

quitso-le Simn: Tin ja nca

nquisa nion nanca jnho, coa
ticatjennquintao ntinayano nca cointovao jti. 5 Simn
quitso-le: Maestro, jecanixaijin cavanitjen, nijme-jin xi
casaco-najin, tonca tsa ji
xi coasi, sicatjennquinta
naya. 6 Cia nca coaquisin,
ali tocoacji jti xi quisincha,
coa naya-ve xijnta.
7 Quisicatjichisin-le ntsja
xincjin xi tjioya chitso xijnco
nca cjoinhoaquinchacao.
Jaai-ni. aqui quitse
nca jao chitso santa me
quitsenta chitso. 8 Cia nca
Simn Pedro tsave je-vi,
tsacasenxconchinta-le Jess.
Quitso-le: Tisexin-nai nca
an, Seor, nca chotaje-nia.
9 Coi nca quitsacjon-ni nca je
cao ncatsi xi tjiocao nca ncjin
jti quitjove-le. 10 Coa-tisin
quitsacjon Jacobo cao Juan xi
nti-le Zebedeo, xi xincjin Simn.
Cia Jess quitso-le Simn: Ali
jcon-jin, vasetsia-cjoanni
ntai-vintai coinocjoaxcolai chota xi tatsan. 11 Cia
nca jaaicajnantai nanqui
chitso-ve, quisicatio ncayije,
quitjennqui-le Jess.

Jess quisitsje jnco chota

12Cia

(Mt. 8:1-4; Mr. 1:40-45)

nca Jess tsacejna jnco

naxinanta, coe-ni jnco xin xi
tifintojon yao-le quiscotsenle Jess, tsacjaniane ncjain
tsacetsoa-le, quitso-le:
Seor, tsa me-li coan sitsjenai. 13 Cia Jess tsacjen ntsja,

quitso-le: Me-na catamatsjai.

Ntiton jitjoxin chin-le chotave. 14 Jess tsacene-le nca
niya-jin xi jo coitso-le, tonca
tin (quitso-le) taco-lai yaoli nami, coa tai cjoatjao
nca jecoanntai jo-sin nca
tsacene Moiss nca coailai en-li xi tatse. 15 Tonca
cjai ncjin en tsancasonsa xi tatse Jess. Coanxco
ncjin chota jme-ni nca
cjoinhoe-sinile, coa jmeni nca coannta-sini chin xi
tjin-le. 16 Tonca Jess qui ya
ntetaxinta, ya tsacetsoa.

Jess quisinta jnco xi timen

17Jnco

(Mt. 9:1-8; Mr. 2:1-12)

nihjin cia nca Jess

tivacoya, ya tjio chota
fariseo cao chota xi vacoya
cjoatexoma, ja-le xi jaaini ncaquijnta naxinanta xi
nchja-ni Galilea, coa xi nchjani Judea, coa jaai-ni Jerusaln.
Je ncanion-le Nina tijnacao
Jess nca sinta xi tjiomen.
18 Coe-ni ca chotaxin jaaicao
jnco xin xi tifaaixco,
xi cjison-le nachan.
Tsacasjainte-le jo-sin
scanisen nca sicejnata-le
Jess. 19 Licoi coansjai-le jo-sin
nca scanisen, nca nion ncjin
chota quitseya. Quitsinson
ntia. Yason ntia tsacjaaxin
teja-le, quiscanijenne-le
cao nachan, ya ncavasen-le
chota nquixcon Jess. 20 Cia
nca tsave Jess, jo-sin nca
coancjain-le chota-ve, quitsole: Ji, quichata-li je-li. 21 Cia

110

San Lucas5
je chota scribano cao chota
fariseo tsacetsiacao nca
quisicjaaitsjen, quitso: ya-ni
je-vi xi coi-sin tochao nchja.
ya-ni xi coan-le sichata-na
je-na, a tsi tsa tojnco Nina
xi ma-le. 22 Jess nta tsave
cjoafaaitsjen-le, quitso-le:
Jme xi nicjaaitsjaon jajin
nima-no. 23 Ja-le xi licoi
tojo ain. Tsa coixoan:
Quichata-li je je-li, axo tsa
coixoan: Tisotjain, titomjain.
24 Tonca jme-ni nca jchasinio nca je nti-le chota
tjin-le nte i sonnte-vi nca
sichata je, Jess quitsole je chota xi tifaaixco:
Ji xi xin-le, tisotjain, coa
chjoai nachan-li, coa tin
ntia-li. 25 Coa jisotjen ntiton
nquixcon ncatsi, coa quiscoe
nachan xi quijnason, qui
ntia-le, cjainca jeya tsasje
Nina. 26 Tocoanxcon-le
ncatsi, tsacasjejeya Nina.
aqui quitsacjon-ni, quitso:
Jetsaya cjoaxcon ntai-vi.

Jess quinchja-le Lev

(Mt. 9:9-13; Mr. 2:13-17)

27Jascan-ni

je cjoa je-vi,
Jess jitjo, coa tsave jnco
chota xi vea taonvasen
xi Lev mi. Ya tijna ja
vea taonvasen. Jess
quitso-le: Nhoatjennquinai. 28 Lev tsacejna ncayije,
tsaquisotjen, quitjennquile. 29 Lev ali tocoacji soi
tsacasje-le Jess ya ntiale. Ali tocoacji ncjin chota
xi taonvasen vexco, coa xi

cjaai chota xi tjiota yamixa

cao je. 30 Chota scribano cao
chota fariseo tsacejtacao
chota-le Jess quitso: A-ni
nca tivichi-sinio, coa tiyo
cao chota xi taonvasen vea,
coa cao chotatsen. 31 Jess
quitso-le: Je xi nta tjio, licoi
machjen-le chjinexqui, toje
xi tjiomen xi machjen-le.
32 Licoi jaai nchja-le xi tjinle cjoaquixi, toje chota xi
je tjin-le nca sicantjaiya
cjoafaaitsjen-le.

Quisconanqui xi tatse
cjcavijnanchjan
(Mt. 9:14-17; Mr. 2:18-22)

33Cia

je chota-ve quitsole Jess: A-ni nca chota-le

Juan vationchjan-ni ncjin ca,
coa-ti vetsoa, coa-tisinni
chota fariseos, tonca chota-li
cjen, coa vi-ni. 34 Jess quitsole: A coan-no coasiaon nca
vationchjan miyo-le xin xi
vixan tjen nca tojo tijna xi
xin. 35 Tonca cjoaai nihjin
cia nca je xin coitjotaxin-le.
Coi nihjin-ve coationchjan.
36 Jess quitso-le: Liya xi
najo chotse vejho-ni
najo jchinca. Tsa coasin
je xi chotse vejnta, coa je
najo jchinca licoi vaquin-le
nca najo chotse sejho-ni.
37 Niya-jin xi coeya vino
chotse ya hjoa jchinca. Tsa
coasin je vino chotse coejnta
hjoa-ve, coa je vino-ve xijten,
coa hjoa-ve cha-ni. 38 Tonca
vino chotse ma seya hjoa
chotse. Coa je vino cao hjoa

111

San Lucas5,6

cjainca nta setjao. 39 Niyajin xi scoi vino jchinca xi me

ntiton-le je xi chotse, nca tso:
Je vino jchinca xi nquisa nta.

Chota-le Jess quisconeya trigo

nihjin nicjaya

(Mt. 12:1-8; Mr. 2:23-28)

Jnco nihjin nicjaya Jess

jaato ya ja nca tjintje.
Je chota-le quisconeya
natin-le trigo, quitsojveya
cao ntsja, quisquine. 2 Tjin ca
chota fariseos xi quitso-le:
A-ni nca coatinian-sinio xi
tsi tsa tjonte cia nca nihjin
nicjaya. 3 Quinchja Jess
quitso-le: A tsi tsacexquiao
jme xi quisin David cia nca
coanvao-le cao je xi atjen
tsacatio. 4 Jo-sin jaasen
ntia-le Nina, coa quiscoe
nioxtila xi ya nchatsen.
Tsacjen je nioxtila-ve xi
licoi tjonte nca coicha nca
toje nami xi cjen. Coa-ti
David quitsjoa-le je xi atjen
tsacatio. 5 Coa Jess quitsole: Je nti-le chota nai-le ma
nihjin nicjaya.

Jnco chota xi quixita ntsja

(Mt. 12:9-14; Mr. 3:1-6)

6Nquijnco

nihjin nicjaya
Jess jaasen ntia sinagoga.
Ya tsacacoya. Ya tijna
jnco chota xi quixita jnco
ntsja ncaquixi. 7 Je chota
scribano cao chota fariseos
cjainca nta quiscotsena
Jess, tsa sinta-la chota coi
nihjin nicjaya. Coanme-le
nca coansjai-le jo-sin nca

coanqui. 8 Tonca Jess tjinjinle jo tjio cjoafaaitsjen-le.

Quitso-le je chota xi
quixita ntsja: Tisotjain,
tisenntoi ncavasen-vi. Coa
je tsaquisotjen, tsacasennto.
9 Cia Jess quitso-le ncatsi:
Scoinanqui-no jnco cjoa: A
tjonte-ni cia nca nihjin
nicjaya nca nta sian axo
chao sian, nca chasjentje
jnco chota axo chjaaxinnia. 10 Quiscotsen-le ncatsi
xi tjiontai-le, cia quitso-le
chota xi quixita ntsja: Tjain
ntsai. Je coaquisin, ntsja
coannta. 11 Ncatsi je chota-ve
aqui coanjti-le. Tsacjaoya-ni
xincjin jme xi sicao Jess.

Tejao chota xi Jess tsacjaajin

12Coi

(Mt. 10:1-4; Mr. 3:13-19)

nihjin-ve Jess qui

nquija nca quicetsoa.
Tsanitjen tsacetsoa-le
Nina. 13 Cia nca quisesen
quinchjamaa-le chota-le,
coa tsacjaajin tejao xi coati pastro quitso-le. 14 Je Simn
xi Pedro quitso-le, coa Andrs
xi ntse, Jacobo, Juan, Felipe,
Bartolom, 15 Mateo, Toms, Jacobo
ti-le Alfeo, Simn xi Zelote
mi-le, 16 Judas ntse Jacobo, cao
Judas Iscariote xi coan contran.

Jess quisinta chotancjin

17Coa

(Mt. 4:23-25)

jitjojen cao je, ya jnco

nte ja ncason tsacejna cao
ncjin chota-le cao nion ncjin
ma-ni xi tse ncayije Judea,
cao Jerusaln, cao xi tse ntai-

112

San Lucas6
le ntachicon ya Tiro cao Sidn.
Coi xa jaai nca nhoe-le, coa
nca coannta chin xi tjin-le.
18 Je xi tjin-le ntjao xi ntajin
xi sijti-le, coa-ti je coanxquile. 19 Je ncatsi chotancjin
coanme-le nca quisicao Jess,
nca tse ncanion jitjo-le, coa
quisinta ncatsi.

Jo tonta-no, coa ma-xonio

(Mt. 5:1-12)

20Cia

Jess quiscotsena
chota-le, quitso: Jo tontano jon xi yoma, nca tsaon
nio je cjoatexoma-le Nina.
21 Jo tonta-no jon xi vao-no
ntai-vi, nca jon coansquio.
Jo tonta-no jon xi chintao,
nca coijno. 22 Jo tontano cia nca chota chao
ve-no, cia nca faaxin-no,
cia nca nchjaaon-no, cia nca
vasjenqui janain-no jo-ni
tsa tsen, xi totatse ntile chota. 23 Titsjoaya-lao
tacon coi nihjin-ve, tsjoa
taotacon. Coe-ni cjainca tse
coan je chji-no ya ncajmi, nca
naijchacjin-le coaquisicao
je xi quinchjaya tatse Nina.
24 Tonca ma-xonio jon xi
chotanchinao, nca jetjin-no
xi sijecon-no. 25 Ma-xonio jon
xi tiyoquitsao, nca coanvaono. Ma-xonio jon xi ntai-vi
vijno, nca coanva-no, coa
chintao. 26 Ma-xonio jon
cia nca chotantao coitso-no
ncatsi, nca naijchacjin-le
coaquisicao je xi ntiso
quinchjaya.

Catamatsjoachao contran-no
27Tonca

(Mt. 5:38-48)

jon xi noyao
coaxin-no: Catamatsjoachao
contran-no, nta ticao je xi
chao ve-no. 28 Tichicontaon je
xi nchjaaon-no, tetsoantjao
je xi chao sicao-no. 29 Je xi
sijtsin tajtsa-li, ticofayalai xincoa-ni, coa je xi
faaxin-li tsonca-li, coa-ti
ticejnanqui-lai chinca-li.
30 Toya-ni xi sije-li, tailai, coa je xi scoe xi tsi,
ali tinije-jinnilai. 31 Josin nca me-no nca sicao-no
chota, jon coa-tisin ticaonio nca je. 32 Tsa tsjoachao
je xi matsjoaque-no, jme
cjoanta xi niaon. Coa-tisin
chotatsen matsjoaque chota
xi tsjoaque nca je. 33 Tsa nta
sicao je xi nta sicao-no, jme
cjoanta xi niaon. Coa-ti sin
chotatsen. 34 Tsa siquinyalao nca je xi choya-lao nca
chjoe-ncanio, jme cjoanta xi
niaon. Coa-ti chotatsen
siquinya-le chotatsen, jme-ni
nca scoe-sini chji-le ncayije.
35 Catamatsjoachao tsocoa
contran-no, coa nta tiaon,
coa tiquinyao nca alijmejin xi choya-lao xi tse. Tse
coanchji-no, coa coaon ntile Nina xi nion nca, nca je
tjin-le cjoanta xi tatse xi
ncacon, coa xi chao cjoan.
36 Catamamachao jo-sin
nca coa-ti Nai-no Nina
mamaque.

113

San Lucas6,7
Ali je-jin fane xica

37Ali

(Mt. 7:1-5)

je-jin fanao, coa licoi

coane-no je. Ali cjoaain-jin
vichonao, coa licoi coichoneno cjoaain. Tichata-lao,
coa jon chata-no. 38 Tao,
coa coai-no. Coa-sin tsjoa-no
nca coejtetjon-no jchao-no,
jnco choa xi nta, xi ticjitsenion, xi setsaojneya, xi nion
quitse santa tsao-ntjai. Je
choa xi vechoyao, ticoi-ni xi
sechoya-nino nquintia. 39 Coa
Jess quitso-le jnco cjoaxcoson:
A coan-le chota xi xca cjoan,
coantia-le xi xca cjoan. A tsi
jtsaoya nca jao-ve ja nca tixa.
40 Je xi cotaya alicoi-jin nquisa
nca tijna cao-ni tsa xi vacoyale. Toya-ni xi ticoacoan
jo-ni maestro-le, sejnco nca je.
41 A-ni chotsen-sinilai je tje xi
tijnanqui xcon ntsai. Tonca je
yaquicho-ve xi tijnanqui xcoin
licoi chotsen-lai. 42 Jo-sin coan-li
nca coin-lai ntsai: Ntse, taintenai coasjenquia je tje-ve xi
tijnanqui xcoin, cia nca tiji-ni
licoi tichotsen-lai yaquichove xi tijnanqui xcoin. Chota
jaoncjain ni nca ji, cha-sjenqui
titjon-cjoalai je yaquicho-ve
xi quijna-nqui xcoin, cia nta
jcha-ni nca chasjenqui tje-ve xi
tijnanqui xcon ntsai.

cjoan-jin ya xi va-le to xi nta

cjoan. 44 Nca jncojnco ya coasin ya-nile jo cjoan to-le.
To higo ali yanaya majchani, nije-jin totse majcha-ni
yachjinho. 45 Je xi nta chota
cjoanta xi sin, nca cjoanta
tjin-le nima-le. Je xi tsen
cjoatsen xi sin, nca cjoatsen
tjin-le nima-le, nca je xi nion
tjin-le nima-le coi xi nchja-ni
tsoa.

Jao xjaojama xi tse ntia

46A-ni

nca nocjoa-sininao
Nai-na, Nai-na, coa licoi
nicjitjoson jo xin-no. 47 Je
ncatsi xi faaicon-na, xi
nhoe en-na, xi sicjitjoson,
coacoya-no jo cjoan nca je.
48 Toncoson cjoan je chota
xi venta jnco ntia, cjainca
nanca tsanqui, tsacejna
xjaojama yason naxi. Cia
nca nion tsa jtsi, je xonca-ve
qui-scatanion niya-ve, tonca
licoi coan quitinya-le nca ya
tijnasonnion naxi-ve. 49 Tonca
je xi quinhoe en-na, xi licoi
sicjitjo-son, toncoson cjoan
je chota xi tsacenta ntiale yajin nanqui, coa licoi
tsacejna xjaojama. Je xoncave quiscatanion quisca
ntiton. Quisoco cjoaxcon
chixojenyije niya-le.

Jnco ya coa-sin ya-nile jo

cjoan to-le
43Nca

(Mt. 7:15-20)

tsi tsa coi nta ya xi

va-le to xi chao cjoan, nichao

(Mt. 7:24-27)

Jecoannta chonta-le jnco

capitn

(Mt. 8:5-13)

Cia nca jequinchja

ncayije en-le xi

114

San Lucas7
tjionhoe-le chotanaxinanta,
Jess jaasen ya Capernaum.
2 Jnco capitn tjin-le chonta xi
tsjoaque, timen-ni chonta-ve,
jame viya. 3 Cia nca je capitn
quinhoe xi tatse Jess,
quisicasen-le chotajchinca xi
tse chota judos, tsacetsoale nca cjoinhoanhoe nca
sixqui-le chonta-le. 4 Cia je
chotajchinca jinhoanhoe
Jess, cjainca nion tsacetsoale, quitso-le: Vaquin-le
nca coasiain xi tatse. 5 Je
tsjoaque naxinanta-najin,
coa je ni xi tsacenta-najin
ntia sinagoga-najin. 6 Cia Jess
quicao nca je. Tonca cia nca
tsi coi ticjin tjio-ni ntia-le,
je capitn quisicasen-le Jess
ca miyo-le nca quitso-le:
Seor, ali nijti-jinlai yaoli, nca licoi vaquin-na nca
coitjasain ntia-na. 7 Coa-ti
an quisicjaaitsjen nca tsi coi
vaquin-na nca cjoaaicon-le,
tonca tai en cia chontana coannta-ni. 8 Coa-ti an
tijnanqui-le cjoatexoma,
coa-ti tjin-na sontado xi
tjionqui-na. Coaxin-le jnco:
Tin, coa fi-ni. Coa coaxin-le
xijnco: Nhoai, coa nhoa-ni.
Coa coaxin-le chonta-na:
Coatiain je-vi, coa coasin.
9 Cia nca Jess quinhoe je-vi,
tocoanxcon-le. Quisicofani quitso-le chotancjin xi
tjennqui-le: Coaxin-no,
nijnco-jin ya Israel xi quisacona, xi coa-sin nta macjain-le.
10 Cia nca je xi quinicasenle jaai nquintia niya-le,

coansjai-le nca jecoannta

chonta-ve xi timen.
11 Coanscan-ni Jess qui ya
naxinanta xi Nan mi. Ncjin
chota-le, coa ali tocoacji
ncjin chota xi atjen quicao.
12 Cia nca jaaihian-ni
xontjoa naxinanta, coe-ni
ntitsin-jan tjiovasje jnco
cen xi toje tojnco nti-le
na-le ja-le xi tijnacan.
Coa ncjin chota xi ya tse
naxinanta-ve tjiocao nca je.
13 Cia nca je Nai-na tsave,
coanmaque nca je, coaquitsole: Ali chinta-jin. 14 Cia nca
jaaita-le quisicao caxa-le
cen-ve. Je xi ya tsaquincha,
Jess quitso: Ti, ji xo xin-le,
tisotjain. 15 Cia tsacejnaquixi
cen-ve, coa tsacetsia nca
quinchja. Coa Jess quitsjoale na-le. 16 Ncatsi quitsacjon,
coa tsacasjejeya Nina.
Quitso: Jnco tsaquisotjenjinna xi nion nca, xi nchjaya
tatse Nina. Coaquitsosa: Nina jaai quisixata
chotanaxinanta-le. 17 Quison
je en-vi ncaquijnta Judea cao
ncaquijnta nanqui xi ntai-le.

Tjin xi quisicasencon-le Jess

18Coa

(Mt. 11:2-19)

chota-le Juan tsace-le

najmi tatse ncayije je cjoavi. Cia Juan quinchja-le jao
chota-le. 19 Quisicasenconle Jess, quitso: A ji ni je xi
cjoinhoa axo choya-laijin
xi cjaai. 20 Cia nca je chota
jaaicon-le Jess, quitso: Je
Juan Bautista quisicasen-najin

115

San Lucas7

xi tatsi, quitso: A ji ni je
xi cjoinhoa axo choyalaijin xi cjaai. 21 Ticoi-ni hora
quisinta ncjin xi tjiomen,
xi chintao, chinvi tjin-le,
xi ntjao xi ntajin tjin-le, coa
ncjin chotaxca quiscoainqui
xcon. 22 Cia quinchja Jess,
quitso-le: Tanquion coatinlao Juan cjoa xi cayao-vi,
xi canoyao nca je xi xca
cjoan matsen-nile, coa je
xi chinque ma fi-ni, je xi
jtse cjoan matsjejon-ni, je xi
jtaya ma nhoe-ni, je xi cen
faaya-le, je xi chotayoma
tinocjoayajin-le je ennta
xi tatse Cristo. 23 Jo tontale je xi tsi tsa niquitsonya
cjoafaaitsjen-le xi totatsan.
24 Cia nca jequi je xi Juan
quisicasencao en, Jess
tsacetsia nca tsacjacao chota
xi tatse Juan: Jme xi jitjo
chotsen-lao ya ntetaxinta,
a jnco yanaxo xi sitinya
ntjao. 25 Tonca jme xi jitjo
chotsen-lao. A jnco chota
xi yacja najo xi nion nta
cjoan. Coe-ni je xi yacja
najo xi nasca cjoan, xi nion
sincjoa, ya tjio ntianion xi
tse chotatitjon. 26 Tonca
jme xi jitjo chotsen-lao. A
jnco chota xi nchjaya tatse
Nina. Jaon, an coaxin-no,
tonca jnco xi nquisa-sa titjon
cao-ni tsa jnco xi nchjaya
tatse Nina. 27 Je ni je chota
xi tatse xi tjita-ni: Coeni an sicasen titjon-le je
chota-na xi ficao en-na,
xi coanta titjon-li ntia

li. 28 Coaxin-no nca jajin-le

chotasonnte tsin xi nquisa
titjon ma cao-ni tsa Juan
Bautista. Tonca je xi nquisa
nanqui ma ya cjoatexomale ncajmi nquisa titjon ma
cao-ni tsa Juan. 29 Cia nca
ncatsi chotanaxinanta cao
chota xi vea taonvasen
quinhoe je-vi, quitsjoa enle nca tjin-le cjoaquixi Nina.
Quisatenta cao cjoasatentale Juan. 30 Tonca chota fariseo
cao chotachjine xi tse
cjoatexoma tsacasjenqui
en jo-sin quitsoya-le Nina.
Licoi quisatenta tatse Juan.
31 Coaquitso Jess: ya-niveni
xi sincosoncoa je chota xi
tjio ntai-vi. Ja-le xi ncoson.
32 Coa cjoan jo cjoan xti xi
tjio ntitsian, xi tjionchja-le
xincjin, coatso: Quinicjintialaijin xovi, coa licoi
quichao. Quichintava-laijin,
coa licoi quichintao. 33 Jaai
Juan Bautista xi nitsacjen-jin
nioxtila, niquitsi-jin vino,
coavixon: Nai xi ntajin
tijnajin-le. 34 Coa jaai je
nti-le chota xi cjen, xi vi,
coavixon: Coe-ni jnco chota
xi nion cjen, xi cjai nion vi,
xi miyo-le chota xi vea
taonvasen cao xi chotatsen.
35 Tonca je cjoaisentacon
maquixiya xi totatse ncatsi
xti-le.

Jess jaasen ntia-le Simn

36Tsacetsoa-le

Jess jnco
chota fariseo nca coacjencao.
Jaasen ya ntia-le chota

San Lucas7,8

116

fariseo, tsacejnata yamixa.

37 Coe-ni ya naxinanta tijna
jnco chjonsca, xi quinhoe
nca Jess tijnata yamixa ya
ntia-le je chota fariseo-ve,
ya jnco chotsinlajao nti xi
xquixine tjia-le. 38 Ya tijnajton
tantsoco, quisquinta chjonve, tsacetsia nca quitsaojon
ntaxcon ntsoco Jess, coa
quisitsje-ni cao ntsja-le. Ncjin
ca tsacetatsoa-le ntsoco
Jess, coa quitsojon cao xquive. 39 Cia nca tsave je-vi je
chota fariseo xi quinchjale Jess, quisicjaaitsjenjin,
quitso-le yao-le: Tsa cjoaquixi
nca je-vi jnco xi nchjaya
tatse Nina, scoe tsacaini ya-nive, coa jo cjoan
chjon-ve xi sicao nca je nca
chjonsca ni. 40 Cia quinchja
Jess quitso-le: Simn, jnco
cjoa xi machjen nca xin-le.
Coa Simn quitso-le: Coatinnai, Maestro. 41 Tjio jao xi
quitjen-le taon xi tse jnco
chota xi siquinya taon, jnco
xi aon ciento vixo quitjen-le,
coa xi nquijnco achante
vixo. 42 Coa tsin-le taon
xi sijnta-ni. Quisichatale nca jao. Coatin-nai
tsocoa: Ja-le je-ve xi
nquisa tonta coantsjoaque
nca je. 43 Simn quitso: venia nca je xi nquisa tse
quisichata-le. Jess quitsole: Nta quichoson-lai. 44 Coa
quisicofayata-le chjon-ve,
quitso-le Simn: Chotsenlai chjon-vi. Jaasencon-le
ntia-li, licoi quitsai-nai

nanta xi coanchjen-le ntsocoa.

Tonca je chjon-vi quitsaojon
ntaxcon ntsocoa, coa
quisitsje-ni cao ntsja-le.
45 Licoi tsacetatsoa-nai
tonca je-vi jonta nca
jaasen, licoi tsatecjayale nca vetatsoa-le ntsocoa.
46 Licoi quinojoin jcoa
siti xi nta njen, tonca jevi quitsojon cao xquixine
ntsocoa. 47 Coi coaxin-le
nca je-le chjon-vi xi cjainca
totse quichata-le, nca je
cjainca coantsjoaque, tonca je
chota xi choa chata-le choa
tsjoaque. 48 Cia Jess quitso-le
chjon-ve: Je-li quichatali. 49 Cia je xi atjen tjiota
yamixa cao je, tsacetsiacao
nca coaquitso-le xincjin: yani je-vi xi coa-ti sichata je.
50 Jess quitso-le chjon-ve: Coi
nca coancjain-li jitjontjai-ni,
tin catanjennchanjin nimali.

Yanchjin quisisin-le Jess

Coanscan-ni Jess qui

ncaquijnta naxinantave cao naxinantanti.
Quinchjaya, quitsoya je
ennta xi tatse cjoatexomale Nina. Je xi tejao-ve
tjiocao nca je. 2 Coa-ti tjio
yanchjin xi coannta tse ntjao
xi ntajin coa tse chin-le:
Mara xi Magdalena mi xi
jitjo-le ato nai. 3 Juana
chjon-le Chuza xi sicointa
tsojmi-le Herodes, Susana, cao
ncjin-sa xi quisisin-le cao
tsojmi-le.

117

San Lucas8

Cjoaxcoson xi tatse jnco xi

cojnti naxin
(Mt. 13:1-15, 18-23; Mr. 4:1-20)

4Cia

chon, je-vi xi quinhoe cao

cjoatsjoa, quiscoe en-ve,
tonca tsin-le jama. Tojncojao
nihjin macjain-le, cia nca
nihjin nca chota vitjoxin.
14 Je xi quitsaojin naya, je-vi
xi quinhoe, tonca cia nca
tjiofi-sa, je cjoanicjaojin cao
cjoanchina cao cjoatsjoa xi
tse sonnte vechjoa-le, licoi
majcha to-le. 15 Tonca je xi
quitsaojin ja nta nanqui,
je-vi xi tjin-le nimaquixi xi
aqui nta, xi nhoe en, xi
vejincon en, xi coasin-ni
cjoatsejta cjoa xi nta tjin.

nca cjainca ncjin chota

coanxco, coa jaaicon-le je xi
tjio nca jncojnco naxinanta,
Jess quinchja jnco cjoaxcoson.
5 Jnco xi cojnti naxin qui
cojnti. Cia nca ticojnti, jnco
ca quitsaontai ntia, coa
tsaquinchane-ni, coa nise xi
simatjen jinsen quisquine. 6 Xi
nquijnco ca quitsao ja lajao
chon, quixi nca coanntje, coi
nca tsin nchi nte. 7 Tjin ca xi
quitsao jin naya. Je naya-ve
Jnco li xi vejtsanqui-ni cao
xi chisocjajao tsacechjoajin8
tsojmi
le. Coa tjin ca xi nta
(Mr.
4:21-25)
nanqui quitsaojin. Coanntje,
16
tsaca-le to, jnco ciento ya
Niya-jin xi vaca li xi
coan. Cia nca jequitso je
vejtsanqui-ni cao tsojmi, axo
cjoa-vi, nion quinchja Jess:
nachan vejnamanqui, tonca
Je xi tjin xoo xi nhoente-le minchaya, jme-ni nca
ni, nta catavaseno. 9 Cia
je xi faasen scoe-sini li.
17 Lijme xi tjin xi tijnama
chota-le quisconanqui-le: Jo
tso-ni je cjoaxcoson-vi. 10 Jess xi tsi sesontsen, nicjoa xi
quitso: Nca jon quitsaiquisema xi tsi jcha-le, xi
no nca jchao je cjoama-le
tsi cjoaai-le li. 18 Ticointao
cjoatexoma-le Nina, tonca
tsocoa jo-sin noyao. Toyaxica vai-le cao cjoaxcoson,
nive xi tjin-le, coai-sale. Coa
jme-ni nca tsi scoe-sini cia
je xi lijme xi tjin-le, tjoxin-le
nca tjiove-ni, coa jme-ni
santa je xi tjin-le, ma-le.
nca tsi coanchoya-sinile
Na-le Jess cao ntse
cia nca tjionhoe. 11 Je xi
(Mt. 12:46-50; Mr. 3:31-35)
coatso-ni cjoaxcoson-ve: Je
12
19
naxin en-le Nina ni. Je xi
Cia jaaicon-le Jess
quitsaontai ntia-ve, je-vi xi
na-le cao ntse. Licoi coannhoe, coa jacjoan nhoa nai,
le jichonhoe Jess, nca nion
coa faaxin-le nima-le je en,
ncjin ma-ni chota. 20 Jicho
jme-ni nca tsi macjain-sinile,
nicjinhoe, quicin-le: Na-li
coa nca tsi vitjontjai-sini.
cao ntsai tjio ntitsian, me13 Je xi quitsaoson ja lajao
xole nca scotsen-li. 21 Cia

118

San Lucas8
Jess quinchja, quitso-le
ncatsi: Toya-ni xi nhoe enle Nina, coa xi coasin, je ni
na-na, coa je ni ntse.
Jess tsacatexoma-le ntjao
(Mt. 8:23-27; Mr. 4:35-41)

22Jnco

nihjin Jess jaasen

jnco chitso cao chotale, coaquitso-le: Coitja
xincoata ntachicon-ve.
Coa qui-ni. 23 Tonca tjen nca
quijinnta, Jess tsacajnafe.
Cia jaaine ntjaoxcon jajin
ntachicon. Jaasenntjai
nanta chitso, coa cjainca
nion xcon tsacatio. 24 Cia
jichocon-le Jess, quisicjaale, quitso-le: Maestro, Maestro,
jetinchamain-jin. Cia jaa-le
Jess, tsacechjoa-le ntjaove cao xo-le nanta-ve, coa
quisejyo. Coanntachonni. 25 Cia quitso-le: Jme xi
coan nca tsi coancjain-no.
Quitsacjon, tocoanxcon-le,
quitso-le xincjin: ya-nive
je-vi, nca santa ntjao-vi cao
nanta-ve vatexoma-le, coa
sitjoson-le.

Coannta jnco xi nai xi ntajin

tjin-le
(Mt. 8:28-34; Mr. 5:1-20)

26Quijinnta,

jaai nanquile chota gadarenos xincoata

tse Galilea. 27 Jitjojen-ni
chitso Jess. Jaata nanqui.
Jinhoa satecjao jnco chota
xi tse naxinanta-ve, xi
jecotse tjin-le nai xi ntajin.
Licoi vacja najo, nintiajin vejnaya, totijnajin

tsjo. 28 Cia nca chota-ve

tsave Jess, quisquintia,
tsacasenxconchinta-le Jess,
coa nion quinchja: Jme xi
tjin-na xi cao ji, ji xi ntile Nina xi nion nca tijna.
Coetsoa-le nca tsi cjoaain
sicjaa-nai. 29 Coaquitso nca
Jess tsacatexoma-le ntjao xi
ntajin nca coitjo-le chotave. Ncjin ca ntjao-ve quitsoa
nca je. Quisicejnatjao preso.
Tsacenion-ni cadena ntsja cao
ntsoco. Tonca tsacatejtso
cadena, je nai xi ntajin quicao
ya ntetaxinta. 30 Jess
quitsinanqui-le: Jo mili. Je quitso: Legin mi-na.
Coami-le nca cjainca ncjin
nai xi ntajin xi jaasenle nca je. 31 Coa nai-ve
tsacetsoa-le Jess nca tsi
tsa coi scani ya ja sejnale cjoaain. 32 Cjainca ncjin
chinca ya tjiojtin. Tjiocjen
jinja-ve. Nai-ve tsacetsoale Jess nca tsjoante-le nca
cjoaasen-le chinca-ve. Coa
je quitsjoante-le. 33 Cia
nai-ve jitjo-le chota-ve,
jaasen-le chinca. ajtin
chinca-ve tsancajennqui
naxi santa jicho tsaojinnta.
Ya cenjin nanta. 34 Tsanca
je xi tjioconta je cho-ve,
cia nca tsave cjoa xi coan.
Quisicjinhoe ya naxinantave, coa ya nquichao-ve.
35 Chota jitjo cotsen-le cjoa
xi coan, coa jaaicon-le Jess.
Coansjai-le je chotaxinve xi jitjo-le nai xi ntajin,
nca tijnata nquintsoco Jess.

119

San Lucas8

Yacja najo, coa nta tjincon.

Quitsacjon chota-ve. 36 Je xi
tsave, tsace-le najmi, josin coan-ni nca jitjontjai-ni
je chota-ve xi nai xi ntajin
tjin-le. 37 Cia ncatsi chota
xi tjio ya nanqui-le chota
gadarenos, coa yantai-le,
tsacetsoa-le Jess nca catafini, nca cjainca tjin-le cjoajcon.
Cia Jess quitsin chitsove qui nquijncoca-ni. 38 Je
chotaxin-ve xi jitjo-le nai xi
ntajin, tsacetsoa-le Jess nca
catavejnatantsjai-le. Tonca
Jess quiscani nca je, quitsole: 39 Tin niya-li, te-lai najmi
jo nca tjin cjoanta xi casin
xi tatsi. Coa qui chota-ve,
quisincason en ncaquijnta
naxinanta-ve jo ncayije
cjoaxcon xi quisin Jess xi
tatse.

Tsoti-le Jairo

(Mt. 9:18-26; Mr. 5:21-43)

40Cia

nca jaai nquijncocani Jess, ncjin chota

quisitinta, nca ncatsi
tjiocoya-le. 41 Coe-ni jnco xin
xi Jairo mi, xi chotatitjonle ntia sinagoga, jinhoa,
quiscanqui tantsoco Jess,
tsacetsoa-le nca cjoaasen
ntia-le, 42 nca tjinjnco-le tsoti
xi tojnco ma-ni, xi tejaola
no-le, xi jememen. Cia nca
tifi Jess, tsacejnanchonionle chotancjin. 43 Jaai jnco
chjon xi jecoan tejao no
nca jitjo-le njin. Jequisicje
ncayije tsojmi-le tatse
chjinexqui. Nijnco-jin xi

coan-le quisinta. 44 Jaai

casenhian jajton yatsin Jess.
Quisicao tjon najo-le. Ntiton
quisatechjoa-le nca tivitjo-le
njin. 45 Cia Jess quitso: yani xi casicao-na. Mai quitso
ncatsi. Pedro cao xi tjiocao
quitso: Maestro, chotancjin
sitenencho-li canitsja-li.
Coa jo si: ya-ni xi casicaona. 46 Coa quitso Jess: Tjin xi
casicao-na. An venia nca
jitjo ncanion xi tsan. 47 Cia
nca chjon-vi tsave-ni nca
tsi coi tijnama, jaai nca
tifatse, tsacasenxconchintale Jess, nquixcon ncatsi
chotanaxinanta tsace-le
najmi, jme cjoa-ni nca coasin quisicao-ni, coa jo-sin
nca ntiton coannta-ni. 48 Jess
quitso-le: nti na, coi nca
coancjain-li, camanta-ni.
Tinntai catanjennchanjin
nima-li. 49 Cia nca tojo
tinchja-sa Jess, jaai-ni
jnco chota xi tse niya-le
chotatitjon-le ntia sinagoga,
coatso: Je tsoti-li jecen.
Ali tinijti-nilai maestro-ve.
50 Cia nca quinhoe je-vi
Jess, coaquitso-le: Ali jconjin, tocatamacjain-li, coa
coannta-nini. 51 Jess jaasen
ntia, niya-jin xi quitsjoantele nca jaasencao, toje Pedro,
Jacobo, Juan, cao nai-le, na-le
tsoti-ve. 52 Senjta ncatsi nca
tjio, jo tjiosijtsinta nima-le.
Jess quitso: Ali chinta-jion,
ali camen-jin, toquijnafeni. 53 Jo totsaquijnoque
Jess chota, nca tjinjin-le

120

San Lucas8,9
nca camen. 54 Tonca Jess
quiscoe ntsja, quinchjale:
Tsoti, tisotjain-ntai. 55 Cia je
espritu-le jaai nquijncoca,
tsaquisotjen ntiton-ni, coa
Jess tsacatexoma nca sentale xi squine. 56 Nai-le na-le
tocoanxcon-le. Jess tsacenele nca niya-jin xi jo coitso-le
jme xi cama.

tisin Jess, tojao tjin-le nca

quitso ca: Juan jejaayajinnile cen. 8 Xica quitso: Elas
jecoantsen-ni. Coa xica:
Jaaya-nile jnco chota xi
nchjaya tatse Nina, xi tse
chotajchinca. 9 Quitso Herodes:
An tsacatesian Juan. ya-ni jevi xi nhoe-le je cjoa-vi. Nion
coanme-le nca quiscotsen-le.

Xa-le chota xi tejao ma-ni

(Mt. 10:5-15; Mr. 6:7-13)

Jess quinchja-le xi tejao

chota-le. Quitsjoa-le nte
nca coatexoma-le ncatsi
nai xi ntajin, coa nca coanle sinta chin. 2 Quiscani
nca coai tsoya cjoatexomale Nina, coa nca sinta xi
tjiomen. 3 Quitso-le: Nijmejin xi jchao ya ntia-ve,
niyanise-jin, ninaya-jin,
ninioxtila-jin, nitaon-jin,
nijao-jinla ma-ni chincano. 4 Toja-nile niya ja
coitjasaon, tojnco ca tiyo,
ya coitjo-nio. 5 Je ncatsi
xi tsi tsjoante-no, cia nca
coitjo-nio ya naxinanta-ve,
tetsaojnao chao-le ntsoco
nca coa-sin vao en-no nca
contran tse. 6 Jitjo chotaleve. Tsacema jncotjontai
ncaquijnta naxinanta-ve.
Quinchjayajin je ennta xi
tatse Cristo, coa quisinta
chota ncaquijnta.

Cen Juan Bautista

(Mt. 14:1-12; Mr. 6:14-29)

7Chotatitjon

xi Herodes mi
quinhoe ncayije cjoa xi

Aon jmi chota tsacjen

(Mt. 14:13-21; Mr. 6:30-44; Jn. 6:1-14)

10Cia

nca jaai-ni pastro,

tsace-le najmi ncayije cjoa
Jess, jme xi quisin. Cia Jess
quicaotaxin jnco nte xi tse
naxinanta xi Betsaida mi.
11 Cia nca quinhoe chota,
quitjennqui-le. Jess quisisinle, tsacjacao cjoatexoma-le
Nina, coa quisinta xi
tjiomen. 12 Xi jecjimaxon je
xi tejao-ve jichocon-le Jess,
coaquitso-le: Coatin-lai
nca catafi chota, jme-ni nca
coai-sini ya naxinanta ntive cao nquichao yantai-ve,
nca coansjai-sinile nte, coa
saco-le xi coacjen, nca i ja
tiyoa-vi tontetaxinta ni.
13 Cia Jess quitso-le: Tailao xi coacjen. Quitso-ni
nca je: Tsin-najin. Toaon
ma nioxtila, coa jao jti xi
tjin-najin, tsa tsi coanqui
quinta-laijin xi coacjen
ncatsi chota xochonvi. 14 Aon-la jmi ma-ni xi
chotaxin. Cia Jess quitsole chota-le: Tiquinchantao,
achante achante
tiquinchao. 15 Coa-sin quisin.

121

San Lucas9

Quisicatio ncatsi. 16 Jess

quiscoe xi aon nioxtila-ve
cao xi jao jti, quiscotsennca,
quisichicontain. Coa
quisixcoa nioxtila-ve,
quitsjoa-le chota-le nca
quisicavi-le chotancjin-ve.
17 Tsacjen, coansqui ncatsi.
Tsacexco xi quinjennquile. Tejao nisin ma-ni
nioxtilahoa.

Pedro tsace najmi

(Mt. 16:13-20; Mr. 8:27-30)

18Cia

nca tijnataxin Jess,

tivetsoa. Chota-le tjiocao
nca je. Jess quitsinanquile: Jo tso chotancjin, ya-nia
an-vi. 19 Quitso-le nca je: Juan
Bautista. Coa tjin ca xi Elas
quitso. Coa tjin ca xi tso
nca jaaya-nile jnco chota
xi nchjaya tatse Nina, xi
chotajchinca. 20 Cia Jess
quitso-le: Coa jon, jo vixon,
ya-nia an. Cia quinchja Simn
Pedro, quitso: Ji ni Cristo xi
tse Nina.

coan, catatsjioncon yao-le,

catavami cro-le nca xqui
nihjin, nta catafita-na.
24 Nca toya-ni xi me-le
coasjentjai nima-le, tosichani. Coa toya-ni xi sicha
nima-le xi totatsan, je-vi,
coasjentjai nima-le. 25 Jme
xi coinjen-le chotanta nca
siquinjen ncayije sonnte
tsa sicha yao-le, coa tsa
siquitson yao-le. 26 Je xi
masoaconque-na cao je
en-na, je nti-le chota
coansoaconque nca je cia nca
cjoaaicao cjoajeya xi tse,
coa cao cjoajeya xi tse Naile, xi tse ancjetsje-le. 27 Coa
xin-no xi cjoaquixi, nca tjin
ca xi i tjio-vi xi cje men-jin
santa nca scoe cjoatexoma-le
Nina.

Cjoajeya-le Jess

Jess tsacayacon cjoaviya-le

(Mt. 16:21-28; Mr. 8:31-9:1)

21Tonca

Jess nion tsacenele nca niya-jin xi jo coitso-le

cjoa-vi. 22 Quitso: Machjenni nca tse cjoaain cjoaa
je nti-le chota, nca taon
scoe nca je je chotajchinca
cao chotatitjon-le nami cao
chota scribano, sicen-ni nca
je, tonca sicjaaya-nile xi
coan jan nihjin. 23 Cia Jess
quitso-le ncatsi: Toyanive xi me-le nca chota-na

28Xi

(Mt. 17:1-8; Mr. 9:2-8)

coan-ni jin-la nihjin

nca coanscan-nile je en, Jess
quiscoe Pedro, Juan, cao Jacobo,
quimijon ninto nca mele vetsoa. 29 Tjen tivetsoa
tsantjaiya ncjain, cjaai
quise, coa najo-le hoa
quise, jo fatejon. 30 Coe-ni
jao chota xi Moiss cao Elas
tsacjacao nca je. 31 Coantsen
cao cjoajeya, quinchja jo coan
nca coitjo Jess ya Jerusaln.
32 Cjai nion nija-le Pedro
cao xi tjiocao nca je, tonca
quisicanca nija-le, coa
tsave cjoajeya-le Jess, coa
tsave nca jao chota xi tjiocao.
33 Cia nca je jao chota-ve

122

San Lucas9
tjiofitaxin-le Jess, Pedro
quitso-le Jess: Maestro, ntani nca i tiyoi-jinvi, coa tsa
jan xcojnta sintai-jin, jnco xi
tsi, jnco xi tse Moiss, jnco xi
tse Elas. Licoi ve xi quitso.
34 Cia nca coa-sin tinchja
je-vi, jaai jnco yojvi xi
jaane-le. Coa je quitsacjon
cia nca jaajin yojvi. 35 Jnco
jta quinoya-le yajin yojvive xi quitso: Je-vi nti-na xi
tsjoaque. Tinoya-lao nca je.
36 Cia nca jequinchja je jta
je-ve, toje tijna Jess, coa
je chota-le jyo tsacatio, coa
coi nihjin-ve nijme-jin xi
quitso-le niya-jin jme xi
tsave.

42Cia

nca tinhoahian, nai xi

ntajin quisicatsao tananqui,
quisicjatse yao-le, tonca
Jess quinchjaticao je ntjao xi
ntajin, coa quisinta-ni ti-ve,
quitsjoa nquintia-nile nai-le.

Jess quisinta-ni ti
37Xi

(Mt. 17:14-21; Mr. 9:14-29)

coannchaon-ni, xi
jejinhoajenjon-ni nintove, nion ncjin chota xi
quisatecjao. 38 Coe-ni jnco
xi ya tjenjin-le quinchja-le
Jess: Maestro, coetsoa-le nca
chotsen-lai nti-na, nca toje
tojnco xi tjin-na. 39 Coe-ni jnco
ntjao xi ntajin tsoa nca je,
ntiton cjintia, coa sicjatse
yao-le santa ntaxo vitjo
tsoa, jo toain vitjoxin-le,
miaon nca je. 40 Tsacetsoale chota-li nca catamaonsje,
tonca licoi cama-le. 41 Jess
quitso-le: Jon naxinanta
xi tsi macjain-no, xi toxin
ntia manquincao yao-no.
Cia-ni nta tjinne-na nca
coatejnacao-no, nca sicjainno. Nhoacao-nai nti-li i-vi.

Jess tsacayacon-ncani
cjoaviya-le
(Mt. 17:22-23; Mr. 9:30-32)

43Ncatsi

tocoanxcon-le je
cjoajeya xi tse Nina. Tjen
cjimaxcon-le ncatsi ncayije
cjoa xi quisin, Jess quitso-le
chota-le: 44 Nta tinchao ntaintai je en-vi, nca sacoacoan
nca je nti-le chota coaitale ntsja chota. 45 Tonca licoi
coanchoya-le je en-vi.
Quisema-le jme-ni nca tsi
coi coanchoya-sinile. Coa
quitsacjon nca scoinanqui-le
tatse en je-vi.

ya xi coasenjna titjon
(Mt. 18:1-5; Mr. 9:33-37)

46Cia

cjainca nta tsacjaoyani, ya xi coasenjna titjon.

47 Tonca Jess ve cjoafaaitsjenle nima-le, quiscoe jnco ntiti,
quisicejnata-le yao-le.
48 Coaquitso-le: Toya-ni xi
scoetjao xi tatsan jnco nti,
an xi scoetjao-na. Toya-ni
xi scoetjao-na nca an, coa-ti
scoetjao nca je xi quisicasenna. Je xi nquisa nanqui
tijnajin-no, je-vi xi jeya ma.

Je xi tsi contran fi-na, fita-na

49Cia

(Mr. 9:38-40)

Juan quitso: Maestro,

tsaya-nijin jnco xi cao

123

San Lucas9,10

janain-li ma-le faaxin nai

xi ntajin. Tsacechjoa-laijin,
nca tsi tsa ficao-na. 50 Jess
quitso-le: Li vechjoa-jinlao,
nca je xi tsi contran fi-no,
fita-no.

Jess tsacatecjayale Jacobo cao Juan

51Cia

nca jecjimajnco
nihjin nca tjove nca, Jess
aqui coatjincon nca coai ya
Jerusaln. 52 Quisicasen chota
xi qui titjon-le. Qui, jaasen
jnco naxinanta-le chota
samaritano, nca coajnquinte
xi tatse. 53 Tonca licoi
quitsjoante-le nca tsave
nca coai Jerusaln. 54 Cia nca
chota-le tsave je-vi, Jacobo
cao Juan quitso: Seor, a
me-li nca coatexomaijin nca catjinhoajen-ni li
ncajmi, nca catafejco nca
je jo quisin Elas. 55 Jess
quisicofayaa nca je,
tsacatecjaya-le, quitsole: Jon-vi licoi yao ya tse
espritu xi tsaon. 56 Je ntile chota licoi jaai jme-ni
nca sicha-sini nima-le
chota, tonca jaai jme-ni nca
coasjentjai-sini nima-le. Cia
qui cjaai naxinanta.

Je xi me-le fitjennqui-le Jess

57Cia

(Mt. 8:18-22)

nca tjiofi ya ntiave, jnco chota coaquitso-le:

Seor, cjoitjennqui-le toja-ni
nca coin. 58 Jess quitso-le: Je
ninta tjin-le nquijao, coa nise
xi simanca soco-le nte ja

nca sicjayaa ya, tonca je

nti-le chota tsin-le nte-jin ja
nca sicjaya. 59 Coa quitso-le
xi nquijnco: Nhoatjennquinai. Je quitso: Seor,
tainte-nai nca titjon-cjoala
cjoicee nai-na. 60 Jess
quitso-le: Je xi jo-ni tsa xi
tjiocen, cataveai cen-le.
Coa ji tin, tinocjoayajinlai chota cjoatexoma-le
Nina. 61 Cia coa-ti quitso
xi nquijnco: Cjoitjennqui-le,
Seor. Tonca tainte-nai nca
sixata titjoncjoala je xi tjio
niya-na. 62 Jess quitso-le:
Toya-ni xi ntsja quitsoa-ni ya
arado, xi jton yatsin cotsen-ni,
alicoi vaquin-le cjoatexomale Nina.

Xa-le je xi jancan cao te chota

10

Xi coanscan-ni je
cjoa-vi, je Nai-na
tsaquinchanta jancan cao
te chota xi cjaai, ja-le xi
quisicasen titjon-le, jaojao
ncaquijnta naxi-nanta cao
nte ja nca je sacoai. 2 Coa
quitso-le: Nion tse xi majcha,
tonca tochoa ma-ni xi sixa.
Tetsoa-lao tsocoa je Naile xi tse je xi cjimajcha-ve
nca catasicasen chota xi
sixa xi tatse xi majchale. 3 Tanquion, coe-ni, an
sicasen-no jo-ni tsa varre
yajin-le tsen. 4 Ali xijtsataonjin chao, ninaxaxijtsa-jin,
nijte-jin. Coa niya-jin xi
chacao ya ntia-ve. 5 Tojale ntia-nive xi coitjasaon,
titjon-cjoala coatin-lao:

124

San Lucas10
Nchan catase-le niya-vi.
6 Tsa tijna ya-ve jnco xi nchan
tjincon, je cjoanixata-no
xi nchan tjin sejna-le, tsa
mai coainhoe nquintianino. 7 Tiyo xi ticoi-ni niya,
chinao, coa tio je xi tsjoano, nca je xi sixa vaquin-le
chji-le. Ali xqui niya-jin
nicantjaiyao. 8 Toja-ni
naxinanta ja coitjasaon,
ja scoetjao-no, chinao je
xi coeyo nquixcon. 9 Coa
tintao xi tjiomen xi ya tjio,
coatin-lao nca jenhoa
mahian cjoatexoma-le Nina.
10 Tonca toja-ni naxinanta
ja nca coitjasaon, ja
nca tsi coi scoetjao-no, cia
nca vitjo-nio ya ntiatele, coatin-lao: 11 Nta tsa
je chao-le naxinanta-no
xi tsacajon ntsocoi-jin,
coetsaojnejon-laijin nca
jon. Tonca catayao jevi, je cjoatexoma-le Nina
jenhoa mahian. 12 Coaxinno nca Sodoma nquisa choa
cjoaain se-le cao-ni tsa je
naxinanta-ve, coi nihjin-ve
nca se-le cjoaain.

cao-ni tsa xi se-no nca jonvi coi nihjin-ve cia nca se

cjoaain. 15 Coa ji Capernaum,
a minca-ni santa ncajmi.
Santa ntecjoaain scajin.
16 Je xi nhoe-no an xi nhoena, coa je xi jon vasjexin-no
an xi vasjexin-na. Je xi
vasjexin-na nca an, vasjexin
je xi quisicasen-na.

Ma-xoni naxinanta xi tsi

sicantjaiya cjoafaaitsjen-le

(Mt. 11:25-27; 13:16-17)

(Mt. 11:20-24)

13Ma-xoni

nca ji Corazn. Maxoni Betsaida. Je cjoaxcon xi

coan ya tsaon, tsa coaquisin
ya Tiro, tsa ya Sidn, jecotse
quisicantjaiya cjoafaaitsjenle nca yacja najonaxa cao
chaoli. 14 Coi Tiro cao Sidn
nquisa choa cjoaain se-le

Jaai nquintia-ni xi
jancan cao te

17Jaai

nquintia-ni cao
cjoatsjoa xi jancan cao te,
quitso: Seor, nta tsa nai xi
ntajin sitjoson-najin cao
janain-li. 18 Jess quitsole: An tsave Satans jo-ni
lichaon xi quiscajen-ni nca.
19 Jequitsjoa-no cjoatexoma
nca coinchanao ye cao
chonaya, nca niquinjen-lao
ncatsi ncanion-le xi contranno. Nijme-jin xi siquiaon-no.
20 Tonca ali nitsjoa-jion xi
coi je-vi nca ntjao xi ntajin
sitjoson-no, tosa catatsjoa-no
nca je janain-no jetjita ya
ncajmi.

Jess coantsjoa-le

21Ticoi-ni

hora Jess nion

coantsjoa-le xi tatse Espritu
Santo, quitso: Tsjoa-le cjoanta,
Nai, Seor, xi tsi ncajmi, xi
tsi sonnte, nca je cjoa-vi
tsacejnama-lai chotachjine
cao xi machoya-le, coa
tsacacosontsen-lai xi toxquia
xti. Coa-sin tsjoa-le cjoanta,
Nai, nca coa-sin coanme-li.

125

San Lucas10

22Ncayije

cjoa an quitsjoa-na
Nai-na. Toje xi Nai xi ve jo
cjoan xi nti, niya-jinsa xi
ve. Toje xi nti xi ve jo cjoan
xi Nai. Coa ve je xi je nti
me-le nca coacosontsen-le.
23 Quisicofayata-le chotale nca taxin quitso-le: Jo
tonta-le xcon xi ve je xi jon
chotsen-lao. 24 Coaxin-no
nca ncjin chota xi quinchjaya
tatse Nina, coa ncjin
chotatitjon coanme-le nca
scoe je xi jon yao, tonca
licoi tsave, coa coanme-le
nca cjoinhoe xi jon noyao,
tonca licoi quinhoe.

Nta chota je chota samaritano

25Coe-ni,

jnco chotachjine xi
ve cjoatexoma, tsacasennto,
coa quiscota-le, quitsole: Maestro, jme cjoanta
xi sian nca se-sinina
cjoavijnachonntsjai. 26 Jess
quitso-le: Jme xi tjita jajin
cjoatexoma. Jo-sin vexquiai.
27 Chotachjine quitso:
Catamatsjoachai je Naili
Nina-li. Catamatsjoachani ncayije nima-li, coa cao
ncayije cjoatsjoa-li, coa
cao ncayije ncanion-li, coa
cao ncayije cjoafaaitsjenli. Coa-ti catamatsjoachai
ncatsi xica jo-ni tsa tijini. 28 Jess quitso-le: Nta
canocjoai. Coatiain jevi, coa coijnachon-nini.
29 Tonca me-le chota nca
tije sicjeta-ni je-le, quitsole Jess: ya-ni xi xinquia.
30 Jess quitso: Jnco chotaxin

quijen-ni ya Jerusaln nta

Jeric. Quiscaya ntsja jnco
che xi tsacjaa-le najole, coa quisiquiaon. Jame
quisicajnacen. Qui-ni che.
31 Tonanta jnco chotanami
ya jaajen je ntia-ve. Xi
tsavexcon, jaataxin xincoani. 32 Coa-tisinni jnco
chota levita jicho ya nteve, tsavexcon, jaataxin
xincoa-ni. 33 Tonca jnco
chota samaritano xi ya tifi,
cia nca jaaitahian-le xi
quitsiaon, cia nca tsavexcon,
coanmaque. 34 Jichoconle, tsaquinchasen siti cao
vino, tsacajtejon ja nca
quitsinaon, quisicejnasonle cho-le, quicao ja sicjaya
chota, quisicointa nca je.
35 Xi coan nchaon-ni tsasje
jao taonvixo, quitsjoa-le
nai-le ntia, coaquitso-le:
Ticointa-lanai, coa ncayije
xi sicje-sai, an coechji-le
cia nca cjoee-nia. 36 Jo si,
ya-ni xi jan ma-ni, xi miyole je-ve xi quiscaya ntsja je
che-ve. 37 Coa je quitso: Je xi
coanmaque. Jess quitso: Tin,
coatiain nta tsa ji.

38Cia

Jess jichocon-le
Mara cao Marta

nca tifi Jess, jaasen

jnco naxinanta nti. Jnco
chjon xi Marta mi quitsjoa-le
nte ya ntia-le. 39 Je-vi tjinle jnco ntichja xi Mara mi,
xi tsacejnanqui tantsoco
Jess, nca tinhoe-le enle. 40 Tonca Marta nca i nca

126

San Lucas10,11
jan tse xa sicajon-le yao-le.
Quicon-le Jess, quitso-le:
Seor, a tsi coama-li nca je
tichja sicejna-na nca sixa
nca tojnco an. Coatin-laini
nca catasencao-na. 41 Tonca
Jess quitso-le: Marta, Marta,
nijti-lai yao-li, cjainca ncjin
cjoa satetai. 42 Tojnco cjoa xi
machjen. Mara tsacjaajin xi
nta tjin, xi tsi tsa tjoa-nile.

Jess tsacacoya xi tatse

cjoavetsoa

11

(Mt. 6:9-15; 7:7-11)

Jess tijna jnco nte,

tivetsoa. Cia nca
jeta-le, jnco chota-le quitsole: Seor, tacoya-najin
jo-sin coetsoai-jin, jo nca
quisin Juan nca tsacacoyale chota-le. 2 Jess quitso-le:
Cia nca vetsoao, coi tixon:
Nai-najin xi tijnai ncajmi,
catayaxcon janain-li.
Catjinhoa cjoatexoma-li.
Coacatasin jo-sin nca
me-li, jo-ni ya ncajmi coatisin i sonnte. 3 Tai-najin
nioxtila xi nihjin nca nchaon
machjen-najin. 4 Tichatanajin je je-najin, nca
coa-ti jin-jin nichata-laijin
je ncatsi xi quitjen-le tsainjin. Coa ali chanita-jinnajin
xi chao sicao-najin, tonca
chasjentjai-najin xi cjoatsen.
5 Coa-ti Jess quitso-le: ya-ni
xi jon-vi xi tjinjnco-le miyo
xi coaicon-le vasennitjen,
xi coitso-le: Miyo, tiquinya
jan-nai nioxtila, 6 nca jnco
miyo-na xi tsova ya ntia

cafaaicon-na, coa tsin-na

jme xi tsjoa-le. 7 Coa je miyole jaya ntia-jan nchja-ni,
tso-le: Ali an-jin nijti-nai.
Je xontjoa jetjichjoa, coa
je ntixti-na cjiosoncao-na
nachan. Alicoi coan coisotjen
nca tsjoa-le. 8 Coa tixinno: Nta tsa tsi coisotjen nca
tsjoa-le xi totatse cjoamiyo,
tocoi nca cjainca si sin,
coisotjen, tsjoa-le ncayije xi
machjen-le. 9 Coa an xi xin-no
nca jon: Tijao, coa coai-no,
tijnchisjao, coa coansjaino, ticjanetao xontjoa, coa
tjoai-no. 10 Toya-nive xi
sije, vai-le. Je xi vajnquisjai,
masjai-le. Je xi sicjaneta
xontjoa, tjoai-le. 11 Ja-le
jon xi nai mi-no, tsa ntino sije-no nioxtila, a lajao
coai-lao. Coa tsa jti sijeno, a ye coai-lao. 12 Tsa
sije-no chjao, a chonaya
coai-lao. 13 Cia tsa ma-no
jon-vi xi chao cjoaon nca nta
vaicjoatjao-lao je xti-no, je
Nai-no xi tijna ya ncajmi,
a tsi nquisa-sa tsjoa-le je
Espritu Santo je xi sije-le nca
je.

Fitsonya xi contran tjio-le

xincjin
(Mt. 12:22-30; Mr. 3:19-27)

14Cia

Jess tivasjexinle jnco chota jnco nai xi

ntajin xi yoma. Cia nca
jejitjoxin-le nai xi ntajin-ve,
je chotayoma quinchja. Coa
ncatsi chota tocoanxcon-le.
15 Tonca tjin ca xi quitso:

127

San Lucas11

Cao ncanion-le Beelzeb

xi ncajco-le chotanai
vasjexin nai xi ntajin. 16 Coa
xica nca tjiocota nca je,
quisije-le choa xi nhoa-ni
ncajmi. 17 Tonca Jess tsave
cjoafaaitsjen-le, quitsole: Ncayije cjoatexoma xi
majaoya, xi contran tjio-le
xincjin, fitsonya. Coa jnco
ntia xi majaoya, xi contran
tjio-le xincjin, tsaontijao. 18 Tsa
coa-ti je Satans majaoya, tsa
contran tjio-le xincjin, jo-sin
sejna cjoatexoma-le, nca jon
xo vixon nca cao ncanionle Beelzeb vasjexian nai-le.
19 Tsa an vasjexian naive cao ncanion-le Beelzeb,
jaxti-no ya cao tse ncanion
xi vasjexin-nini. Coi cjoavi xti-no coan xcale, tsjoa
cjoaquixi tatsaon. 20 Tonca
tsa an cao najmantsja Nina
vasjexian nai xi ntajinve, cjoaquixi jejaai-no nca
jon je cjoatexoma-le Nina.
21 Cia nca jnco chota xi taja,
sicointa cao tjo ntianion-le,
cjainca nchan tjio tsojmi-le.
22 Tonca tsa nquijnco chota
xi nquisa nion cao-ni tsa
je, cjoaaine, siquinjen-le,
cjoaa-le ncayije tjo-le xi
maniontacon, coa coavison
tsojmi-le. 23 Je xi tsi fitana, contran fi-na. Je xi tsi
vexcocao-na vetsaova.
24 Tocia-ni nca je ntjao xi
ntajin coitjo-nile chota,
tsova ja nca ntequixi,
vasjai ja nca sicjaya. Coa
licoi masjai-le, tso: Cjoi

ncania tsocoa ntia-na ja

nca jitjo-nia. 25 Cia nca jaai,
jequisatecha, jecoan nta
chon. 26 Cia fi, coa nhoacao
nqui ato ntjao xi ntajin, xi
nquisa-sa chao cjoan cao-ni
tsa je. Cia faasen, ya vatio.
Je chota-ve nquisa-sa chao
ma cjoan xi feta-nile cao-ni
tsa xi titjon. 27 Cia nca Jess
titso je cjoa, jnco chjon xi ya
tjencao chotancjin-ve, nion
quinchja, quitso-le: Jo tontale tsoa ja coanjchayai, coa
je chiqui xi tsacaqui. 28 Tonca
Jess quitso: Nquisa toxcon
nta-ni je xi nhoe en-le Nina,
coa xi sitjoson.

Chota xi tjio ntai-vi vasjai

choa
29Cia

(Mt. 12:38-42)

nca jicho maatasale chota, Jess tsacetsiacao

nca quitso: Je chota xi ntai
tjio, chao cjoan. Vasjai choa,
tonca licoi coai-le, toje choale Jons xi coai-le. 30 Jo-sin
nca Jons quisejna choa xi
tatse chota ninivitas, coatisin je nti-le chota sejna
choa xi tatse chota xi ntai
tjio. 31 Je reina xi ya tse Sur,
cjoaaya-nile cao je chotaxin
xi tjio ntai, cia nca sentajinle cjoa chota, coa cia tsjoa-le
cjoaain, nca je reina jaai-ni
santa ja feta sonnte nca
quinhoe-le cjoaisentacon-le
Salomn. Coe-ni tjin xi nquisasa nion cao-ni tsa Salomn
xi i tijna-vi. 32 Je chotaxin
xi tse Nnive, cjoaaya-nile

128

San Lucas11
cao chota xi tjio ntai, cia
nca sentajin-le cjoa chota,
coa cia tsjoa-le cjoaain,
nca je quisicantjaiya
cjoafaaitsjen-le cia nca Jons
quinchjayajin-le. Coe-ni, i
tijna-vi jnco xi nquisa-sa
tonion cao-ni tsa Jons.
Li-le yao-na
(Mt. 6:22-23)

33Nijnco-jin

xi vejnama
li xi titi, nivejnamanquijin caxachoa, tonca ya ja
ma sinchaya li, jme-ni
nca coanisen-sinile je xi
cjoaasen. 34 Je xcoan li-le ni
yao-na. Tsa je xcoin aqui nta,
coa-ti isen coan-le ncayije
yao-li. Tonca tsa tsi tsa nta
xcoin, coa-ti njion chon-le
yao-li. 35 Ticointai tsocoa
je li xi tijnajin-li, jme-ni
nca tsi tsa njion ma-sinile.
36 Coa-sin tsa ncayije yao-li
coanisenjin, nca niitse-jin
cjoanjion tijnajin-le, aqui
coanisenjin-ni jo-sin cia nca
jnco li xi nion fate siisen-li.

Jess quinchjaticao chota

fariseos

(Mt. 23:1-36; Mr. 12:38-40; Lc. 20:45-47)

37Cia

nca Jess jequinchja,

jnco chota fariseo tsacetsoale nca coacjencao. Jaasen
Jess, tsacejnata yamixa.
38 Je chota fariseo coanxconle cia nca tsave nca tsi
tsacanejon ntsja tonquini nca coacjen. 39 Je Seor
quitso-le: Jon xi chota fariseo
mi-no, ya sonnca-le chotsin

cao hoa-ve nitsjao, tonca

jaya nima-no tjioquitse-ni
cjoache cao cjoatsen. 40 Xijion,
je xi quisinta sonnca-le, a
tsi coa-ti quisinta jaya-le.
41 Tonca je xi nchaya tsojmino taicjoatjao-lao xi yoma.
Coe-ni ncayije tsje coan-no.
42 Ma-xonio jon, chota fariseo,
nca jnco ya xi teya ma-ni
vao xi tse xcaxi cao xca
ruda cao ncayije nti xcantiave, tonca taxin vejnao je
xi cjoaquixi cao cjoatjaocha
xi tatse Nina. Je cjoavi machjen nca coasiaon
tsacai, coa licoi machjen nca
niceyota-xion xica cjoave. 43 Ma-xonio jon, chota
fariseo, nca tsjoachao nte xi
titjon ya ntia sinagoga, coa
cjoanixata-no ya ntitsin-ve.
44 Ma-xonio jon, chota scribano
cao chota fariseo, xi jaoncjain,
xi cjoaon jo-ni tsa tsjo xi tsi
coi matsen, coa xi vemasonle chota nca licoi ve. 45 Coa
quitso jnco chotachjine xi
tse cjoatexoma: Maestro,
cia nca coasi je cjoa jevi, coati nocjoaaon-najin.
46 Jess quitso: Ma-xonio nta
tsa jon, chotachjinao xi tse
cjoatexoma, nca nicao cha
chota xi tsicoi coan coaicao,
tonca jon-vi nijnco-jin
najmantsao nicao-nio chave. 47 Ma-xonio jon xi ventao
tsjo-le chota xi quinchjaya,
xi naijchacjin-no quisicen.
48 Cjoaquixi nca vao en, coa
tjiojncotacon cjoa xi quisin
naijchacjin-no, nca aqui

129

San Lucas11,12

cjoaquixi je ni xi quisicen,
coa jon xi ventao tsjo-le.
49 Nina cao cjoaisentaconle quitso: Sicasen-le chota
xi coinchjaya tatsan cao xi
pastro. Sicen ca xi tse, coa
xica coaitjennqui contranle. 50 Coi xi sian jme-ni nca
catanije-nile je chota xi
ntai tjio, je chji-le njin-le
ncatsi chota xi quinchjaya
tatse Nina, xi quixijten
santa nca quisenta sonnte,
51 santa njin-le Abel, coa
santa njin-le Zacaras xi cen
ya ncho-le xta-ve cao yonco.
Coa-sin xin-no nca sije-le je
chota xi ntai tjio. 52 Ma-xonio
chotachjine-le cjoatexoma,
nca quichjaaxion yovile cjoachjine. Tijon-nio
licoi jitjasaon, coa je xi
tjiofaasen tsacechjoa-lao.
53 Cia nca quitso-le je cjoavi, chota scribano cao chota
fariseo tsacetsiacao nca tse
tsacanion, quisijtsoa ncjin
cjoa. 54 Quisicointa taxin
jo tjiocoxin-le tsa jme xi
coinchja, jme-ni nca coanquisini.

tjioma coa-sin jcha-le. 3 Nca

je cjoa xi tsaquixon jin njion,
ya jinsen coinoya-le, coa xi
quinocjoachao jaya ntia-no,
nion coinchja-ni ya sonnca
niya.

ya xi coijcon-le

12

Ticointao yao-no
tatse cjoajaoncjain

Cia coanxco ncjinxcon

chota, quisitencho
xincjin. Jess tsacetsiacao
nca quinchjacao titjon-cjoala
chota-le: Ticointao yao-no
tatse je nayosan-le chota
fariseo xi coi cjoajaoncjain ni.
2 Ncayije xi tjiojtsanqui, coasin jchasontsen-le, ncayije xi

4Tonca

(Mt. 10:26-31)

coaxin-no xi miyona: Ali vijcon-jinlao je xi

sicen yao-na, cia lijme-sa
xi ma sin. 5 Tonca xinya-no
ya xi coijcon-lao. Tijconlao je-ve xi scan nca sicen,
tjin-le nte nca sicatsaojin
je infierno. Coa-sin xin-no:
Je-ve xi tijcon-lao. 6 A tsi
satena aon ntinise nca tojao
ntitaon. Nijnco-jin xi je xi
tichajin-le Nina. 7 Nta tsa
ntsjajco tjioxqui ncayije. Ali
jcon-jionni. Nquisa-sa chjino nca jon cao-ni tsa ncjin
ntinise.

Tsen tjiotso nca tse Cristo

8Coaxin-no,

nca ncatsi xi
tsen coitso nquixcon chota
nca tsan, coa-ti je nti-le
chota tsen coitso nquixcon
ancje-le Nina nca tse. 9 Tonca
je xi coitso nquixcon chota
nca tsi tsan, coa-ti sema-le
nquixcon ancje-le Nina. 10 Je
ncatsi xi nchjaaon-le ntile chota, coa-sin chata-le,
tonca je xi nchjaaon-le je
Espritu Santo, licoi chata-le.
11 Cia nca cjoaaicao-no ntia
sinagoga, coa ya nquixcon
chotatitjon cao chotaxa, ali
vexcon-jinlao jo-sin axo

130

San Lucas12
jme-ni xi coinocjoao axo
jme-ni xi coixon. 12 Nca je
Espritu Santo coitsoya-no nca
ticoi-ni hora ja-le xi machjen
nca coixon.

Jess quitsoya-le xi tatse

jnco chotanchina

13Quitsojnco-le

xi tse
chotancjin: Maestro, coatinlai ntse nca catasijaoya je
cjoatjao xi se-najin. 14 Tonca
Jess quitso-le: Ji xin, ya xi
quisicejna-na jo-ni xcale
nca an sijaoya-no tsojmi
xi tsaon. 15 Cia Jess quitsole ncatsi: Chotsaon, coa
ticointao yao-no jatatse
ncayije cjoachinca, nca je
cjoavijnachon-levi chota,
alicoi-jin xi tso-nile nca
ncjin tsojmi xi tjin-le. 16 Cia
quitsoya-le jnco cjoaxcoson,
quitso: Tse tsojmi quitsjoa je
nanqui-le jnco chotanchina.
17 Je tifacao jco, titso: Jme
xi sian, nca tsin-na ja
coinchaxcoa tsojmi-na xi
majcha. 18 Coaquitso: Je-vi
coasian. Siquixoya nincana, coa coenta xi nquisa je.
Ya-ve coinchaxcoa ncayije
xi coanjcha-na cao tsojmi-na.
19 Coaxin-le nima-na: Nima,
cjainca ncjin tsojmi tjin-li xi
ncjin no sinchatjao. Ticjayai,
tichi, toi, cjoayatsjoai tacoin.
20 Tonca Nina quitso-le:
Chicoin, je nitjen-vi cjoaai
sije-ncani nima-li, coa
ncayije xi tonqui-ni tjiontali, ya tse coan. 21 Coa-sin je
xi vexco-le yao-le cjoanchina

xi titatse-ni, ali nchina-jin

tatse Nina.
Ali vexcon-jinle yao-na
tatse cjoavijnachon-na
(Mt. 6:25-34)

22Cia

Jess quitso-le
chota-le: Coi coaxin-no,
ali vexcon-jinlao yaono tatse cjoavijnachon-no
jme xi chinao, ni xi tatse
yao-no jme xi chacjao. 23 Je
cjoavijnachon-na nquisa
chji-le cao-ni tsa xi chine,
coa je yao-na nquisa chjile cao-ni tsa chinca xi
chacja. 24 Chotsen-lao nha,
niventje-jin jno, nivexcojin, nitjin-jinle ja vexco,
nininca-jin tjin-le, coa Nina
sicjen. Coa jon nquisa-sa
chji-no cao-ni tsa ntinise-ve.
25 ya-ni xi jon-vi xi coanle sinca-sa yao-le jnco nta,
nta tsa vexcon-lao yaono. 26 Tsa tsi tsa coan-no xi
tochoa tjin, a-ni nca vexconsinilao yao-no tatse cjoa
xica-ni. 27 Chotsen-lao naxo
jo-sin majcha, licoi sixa,
nivaa-jin, coa coaxinnino, licoi tsacacja najo
xi coacjoan nta tsa Salomn
cao ncayije cjoajeya-le. 28 Cia
tsa Nina coa-sin sicacja
je xcaja-ve xi tjio ntai-vi,
coa xi sicatsaojin li-le
ncaja nchaon-li, a tsi nquisa
sicacja-no jon, chota xi
tochoa macjain-no. 29 Jonni, ali vijnchisjai-jion
jme xi chinao, jme xi sio,
nicoi-jin sicjaojion. 30 Ncatsi

131

San Lucas12

naxinanta xi tjin i sonnte-vi

vasjai ncayije je cjoa-vi. Je
Nai-no ve-ni nca machjen-no
je cjoa-vi. 31 Tonca tijnchisjao
cjoatexoma-le Nina, coa
ncayije je cjoa-vi coaison-no.

Cjoanchina xi tijnatjao ya
ncajmi
32Ali

(Mt. 6:19-21)

jcon-jion, jon xi
tochoa ma-ni xi tiyojtion,
nca je Nai-na cjainca
coantsjoa-le nca tsjoa-no
cjoatexoma-le. 33 Tatenao xi
tjin-no, coa tai cjoatjao-lao
xi yoma. Tintao xijtsataon xi
tsi tsa coanjchinca, cjoanchina
xi tijnatjao ya ncajmi,
xi nicia-jin cha, ja tsin
chotache-jin, nichoquixojin siquitson. 34 Ya ja tijna
cjoanchina-no, coa-ti ya
tijna nima-no.

tsa cjoaai tsa las dos nca

tanjionya-sa, tsa coa-sin
satejin chonta nca tjioconta,
jo tonta-le je chonta
xi coacjoan-ve. 39 Tonca
catayao je-vi, tsa je naile ntia tsave tsacai, jo chon
cjoaai chotache, cjoaquixi
tsacejnaconnta, coa licoi
quitsjoante-le nca jaasen
ntia-le. 40 Jon-vi tsocoa,
cjiatocon tiyo, nca je nti-le
chota cjoaai coi hora cia nca
tsi tjinjin-no.

Chonta xi nta sicjitjoson

35Texconquio

cjantia-no
najo-no, coa li-no catati.
36 Coa jon-vi coa-sin ncoyalao je chota xi coya-le
nai-le, nca cjoaai-ni jnco
cjoavixan, jme-ni nca ntiton
scoai-sinile cia nca cjoaai,
coa sicjaneta xontjoa.
37 Jo tonta-le je chontave xi je nai-le satejin nca
tjioconta, cia nca cjoaai. Xi
cjoaquixi xi xin-no, je naile coexconqui cjantia-le
najo-le, sicejnata yamixa
chonta-le, cjoaai, coeyale. 38 Nta tsa cjoaai nai-le
nca las diez nca coannjion, nta

Chonta xi licoi sicjitjoson

41Cia

(Mt. 24:45-51)

Pedro quitso-le: Seor,

a totatsain-jin xo mi-najin
je cjoaxcoson-vi, axo coa-ti
tatse ncatsi ni. 42 Coaquitso
je Nai-na: ya chonta xi
sicointa chonta xincjin, coa
xi niontacon, xi nta ve xa,
xi je nai-le sicejnanta
xica chonta-le, jme-ni nca
tsjoa-sinile xi coacjen-ni nca
ficho choa-le. 43 Jo tontale je chonta-ve xi je nai-le
coan sjai-le nca coatisin, cia
nca cjoaai. 44 Xi cjoaquixi
xi xin-no, nca je nai-le
sicejnanta ncayije tsojmile. 45 Tonca tsa je chonta
coitsojin nima-le: Je nai-na
coahjin-le nca cjoaai, coa
coetsiacao nca siquiaon
chonta xi xin cao xi yanchjin,
coa coacjen, scoi, coanchi.
46 Cjoaai nai-le chonta-ve
cia nihjin nca tsi ticoya-le,
coa jme hora nca tsi tsa ve,
coa-le santa coatenca yao

San Lucas12,13

132

le, coa se-le cjoaain cao je

xi tsi tsa sicjitjoson. 47 Nion
coa-le je chonta xi tsave
jo-sin coanme-le nai-le, coa
licoi tsacejnanta, nicoajin quisin jo-sin nca me-le.
48 Tonca je xi licoi tsave, coa
xi coaquisin cjoa xi vaquinle nca coa-le, coachoa-le.
Toya-ni xi tse quitsai-le, tse
sije nquijncoca-le. Coa je xi
tse quitsai-le nca sicointa,
nquisa tse sijeson-le.

Jess sijaoya chota

49Li

(Mt. 10:34-36)

jaai sicasenjian i
sonnte. Jme-sa xi me-na
tsa jetiti. 50 Tjin cjoasatenta
xi nta machjen-na nca an
satenta. Ali tocoacji
sicjaojian santa coanjnco.
51 A nicjaaitsjen-nio nca cjoa
xi nchan tjin jee sicejna-le
i sonnte. Majain coaxinno, tonca xi sijaoya chota.
52 Ntai xi fi-ni jan, coi-sin
coiyo, coanjaoya aon nca jnco
niya, jan contran-le nca jao,
coa jao contran-le nca jan.
53 Coanjaoya ncatsi. Je nai
contran coai-le ti-le, coa ti-le
contran coai-le nai-le. Na-le
contran coai-le tsoti-le, coa
tsoti-le contran coai-le na-le,
coa xi nacha contran coaile nta-le, coa xi nta contran
coai-le nacha-le. 54 Coa-ti
Jess quitso-le chotancjin:
Cia nca jchao yojvi xi vitjoni ja cantjai-ni tsoi, ntiton
vixon-ni: Jtsi coa ntai. Coajin coan. 55 Cia nca jchao nca

faa ntjaoquixi xi nhoa-ni

ncascon-le sonnte, vixon-ni:
Ntoa nion coansjoe, coa-jin
coan-ni. 56 Chota jaoncjain
nio, ma-no nca chotao jo
ma chon sonnte cao ncajmi.
A-ni nca tsi ya-sinio jo-sin
chotao coi nihjin-vi ntai.
57 A-ni nca tsi tsa tijon yasinio xi cjoaquixi. 58 Cia nca
coin cao contran-li nquixcon
chotaxa, choson ntiton-lai
nca nta coentai cjoa-li cao
contran-li yaya ntia, jme-ni
nca tsi tsa cjoanion coaicaosinili nquixcon xcale, coa je
xcale-ve scanita-li polica,
coa je polica scanisen-li
ntoya. 59 Coaxin-le nca licoi
ticoan coitjo-ni xi ya-ve,
santa nca coechjintjai yao-li
ncayije jo tjin xi cjine-li.

Ticantjaiyao cjoafaaitsjen-no

13

Ticoi-ni nihjin tjio

ca chota xi tsace-le
najmi Jess xi tatse chota
galileo. Coi njin-le chota-ve xi
Pilato tsacejtenjin-le njin-le
cho xi chota-ve quitsjoatale Nina. 2 Jess quitso-le: Jo
vixon, a nquisa tochotatsen
coan je chota galileo cao-ni
tsa ncatsi chota galileo, nca
coa-sin tsacjaa cjoaain.
3 Majain, xin-no, tonca tsa
tsi sicantjaiya nquintia-nio
cjoafaaitsjen-no, coa-tisin
coiya-nioni. 4 Axo je xi
hjaaonjan xi torre quiscanele ya Silo, coa quisicen-ni,
jo vixon, a nquisa-sa tse
quitjen-le cao-ni tsa ncatsi

133

San Lucas13

chota xi tjio ya Jerusaln.

5 Majain, xin-no, tonca tsa
tsi sicantjaiya nquintia-nio
cjoafaaitsjen-no, coa-tisin
coiya-nioni.

Jnco ya higo xi licoi ya-le to

6Cia

Jess quitso je
cjoaxcoson: Jnco chota xi tjinle ya higo xi tjinntje-le yajin
tsojmintje-le. Jaai casjai
to-le, coa licoi quisaco-le.
7 Coa quitso-le xi sicointa
tsojmintje-ve: Coe-ni, jecoan
jan no nca faai casje tole ya higo xo cji-vi, coa licoi
saco-na. Tichao, a-ni nca
tocjoatjao sicjitson-ni nanqui.
8 Je chonta-ve quitso-le: Seor,
catasejna-lasa toje-sa no-vi
santa coinchaxan-le nanqui,
coa sitjente-le. 9 Cia tsa no
xijnco coa-le to, nta-nini.
Coa tsa mai, coichai-ni.

Jess quisixqui-le chjon

cia nca nihjin nicjaya

10Jnco

nihjin nicjaya Jess

tsacacoya ya ntia sinagoga.
11 Coe-ni jnco chjon xi
hjaaonjan no tjin-le ntjao
xi ntajin xi tsjoa-le chin.
Cjinia nca tsamjen, coa
nitojo-jinsin maquixi. 12 Cia
nca Jess tsave, quinchja-le:
Chjon, jetomjennta-lai chinli. 13 Jess tsacajnason-le ntsja,
coa ntiton tsacjaquixi-ni,
coa tsacasjejeya Nina. 14 Je
chotatitjon-le ntia sinagoga
coanjti-le, nca Jess quisixquile cia nca nihjin nicjaya.
Coa chotatitjon quitso-le

chotancjin xi ya tjio: Jaon

nihjin tjin-ni nca ma nixa.
Coi nihjin-ve nhoao, coa
coannta-nio, coa mai cia
nca nihjin nicjaya. 15 Cia
je Nai-na quitso-le: Chota
jaoncjain nio. Jncojnco nca
jon-vi, a tsi chjojntanion
nhaja-no axo borro-no ya
ntiacho-ve cia nca nihjin
nicjaya, coa coanquincao
nca coanquin nicio nanta.
16 Coa je ntitsoti-le Abraham
xi Satans tsacenion-le
hjaaonjan no, a tsi tsa
machjen nca tjojnta je chjonvi coi nihjin nicjaya. 17 Cia
nca titso je cjoa-vi, coansoale ncatsi xi contran-le, tonca
ncatsi chotancjin coantsjoa-le
ncayije cjoa xi jeya xi Jess
quisin.

Cjoatexoma-le Nina coacjoan

ntinaxin xi tse mostaza
(Mt. 13:31-32; Mr. 4:30-32)

18Cia

Jess quitso: Jme xi

ncoson coan-na cjoatexoma-le
Nina. Jme cjoa xi sincosoncoa.
19 Coa-sin ncoya-le jnco
ntinaxin xi tse mostaza xi
quiscoe chota. Tsacentje jin
tsojmintje-le. Coanntje, coa
jnco ya coan, coa nise xi
simajinsen tsacentaa tjele. 20 Coa quitso nquijncoca:
Jme cjoa xi sincosoncoa je
cjoatexoma-le Nina. 21 Coasin ncoya-le nayosan xi
quiscoe jnco chjon, coa jan
choa scoan nioxtila quisicojin
santa quitsinjin ncayije
nayoscoan-ve.

134

San Lucas13,14
31Ticoi-ni

hora jicho ca chota

fariseo xi quitso-le: Titjoi,
coa tin-ni i-vi, nca Herodes
me-le sicen-li. 32 Jess quitsole: Tanquion, coatin-lao je
ninta-ve, coe-ni vasjexin-nia
nai xi ntajin, coa sinta-nia
chota ntai-vi cao nchaonli, coa cia nca coicho jan
nihjin sicjeta-nia xa-na.
33 Tonca machjen nca ntai-vi
cao nchaon-li cao jnqui-li nca
cjoi-nia, nca tsi tsa coi coan
nca chota xi nchjaya tatse
Nina coiyataxin-le Jerusaln.

Je xontjoa xi nhoeya
(Mt. 7:13-14; 21-23)

22Jess

jaato ncaquijnta
naxinanta cao nquichao.
Tivacoya, coa tifi ntia
Jerusaln. 23 Jnco chota quitsole: Seor, a tochoa ma-ni
xi vitjontjai. Jess quitsole: 24 Chasjao ncanion-no
nca coitjasaon xontjoa xi
nhoeya. Coaxin-no nca jonvi nca cjai ncjin xi coasjai nca
cjoaasen, tonca licoi coan-le.
25 Coanscan-ni nca je nai-le
ntia coisotjen nca coechjoa
Jess cjintatain Jerusaln
xontjoa, coetsiacao nca
(Mt. 23:37-39)
coiyo ntitsin, coa sicjanetao
34
xontjoa, coixon: Seor, Seor,
Jerusaln, Jerusaln, ji xi
tintoai-najin, coa coitsonicain chota xi nchjaya
no: Licoi ve-no ja-ni
tatse Nina, coa lajao nicentsaon. 26 Cia coetsiacao
ni je xi nicasencon-li nca ji.
nca coacoin-lao: Nquixcoin
Jo-lana tjin ca nca coanmetsaquichi-jin, quiyoi-jin, coa na nca tsacexcoa ntixti-li
ya ntitsin-najin tsacacoyai.
jo-ni tsa xanta xi venquijnca
27 Coa je coitso-no: Coaxinnti-le, tonca coancai-li. 35 Coeno nca tsi coi ve-no ja-ni
ni sejna-no ntia-no, tonca
tsaon, tinchaxin-nao ncatsio, coaxin-no nca licoi tijchachota xi cjoatsen siaon. 28 Ya
ninao santa nca coixon: Jo
chintao tsaonao nio cia
tonta-le je xi nhoa ncajao-le
nca jchao Abraham, Isaac, Jacob,
Nai-na.
cao ncatsi xi quinchjaya
Jnco chota xi nchiconjao
tatse Nina, xi ya tjio ya
cjoatexoma-le Nina. Coa
Jnco nihjin nicjaya
jon taxin-nio. 29 Chota
Jess jaasen niyacjoinhoa-ni yaja tjo-ni tsoi,
le jnco chotatitjon-le chota
coa ya ja cantjai-ni tsoi,
fariseos, nca coacjen, tjiocoxincoa ncaquixi, coa ncasconle. 2 Coe-ni, jnco chota xi
le sonnte, coa coeyota
nchiconjao tijna nquixcon
yamixa ya cjoatexoma-le
Jess. 3 Jess quinchjacao
Nina. 30 Coe-ni je xi fetachotachjine xi ve cjoatexoma
ni titjon coan, coa je xi
cao chota fariseos, quitso-le:
matitjon cjoeta-ni coan.
A tjonte nca maxqui-le cia

14

135

San Lucas14

nca nihjin nicjaya. 4 Tonca

je tojyo tsaceyo. Cia Jess
quiscoe chota-ve, quisinta-le,
coa quiscani. 5 Cia quitsole xica: Tsa borro, coa tsa
nhaja xi tsaon scasen jnco
ncajao, ya-ni xi jon xi tsi coi
chasje ntiton nta tsa nihjin
nicjaya. 6 Licoi coan-le nca
quinchja je cjoa-vi.

Chota xi xa canocjoa-le

7Cia

nca Jess quiscotsenle jo-sin nca je chota xi

xa canocjoa-le quiscoejin
yaxile xi titjon xi sejnata
yamixa, tsace-le najmi jnco
cjoaxcoson, quitso-le: 8 Tsa
coinchjajnco-li xi coichicoai
ja nca vixan, ali ya-jin
vijnasoin yaxile titjon, tsa
coi nihjin tjin nquijnco chota
xi nquisa titjon cao-ni tsa ji,
xi xa canocjoa-nile. 9 Cjoaai
xi quinchja-li, coa je coitsoli: Tai-lai nte chota je-vi.
Cia-jin coansoa-lini nca
coijnai nte xi feta-ni jan.
10 Tonca cia nca coinocjoali, tin, tijnai nte xi feta-ni.
Coa-sin cia nca cjoaai je xi
quinchja-li, tsa coacoitso-li:
Miyo, tin vacjamitain, ciajin se-li cjoajeya nquixcon
chota xi toa tjiota yamixa.
11 Ncatsi xi nca vasje yao-le,
cjainca nanqui coan-ni, coa
je xi nanqui vasje yao-le,
nca coitjo-ni. 12 Jess coa-ti
quitso-le xi xa quinchja-le:
Cia nca ventai comida axo
cjensoi, ali nocjoa-jinlao
xi tomiyo-li, nitontsai

jin, nitoxinqui-jin, nito

chotanchina xi ntai ntia-lijin,
jme-ni nca tsi tsa je coatisin coinchja-sinili, coa
coa-sin coechji-sinili je-vi.
13 Tonca cia nca soi nosjai,
tinocjoa-lai chotayoma,
coa xi yoma cjoan yao-le, xi
chinque, xi xca. 14 Jo tonta
coan-li, nca tsi tsa coan-le
coechji nquintia-nili, ya
coanchji nquintia-li cia nca
cjoaaya-le chotacjoaquixi.

Xi tatse xi tsacjen soi

15Cia

nca quinhoe je-vi,

jnco xi toa tjiota yamixa,
quitso-le: Jo tonta-le je xi
coacjen ya cjoatexoma-le
Nina. 16 Cia Jess quitso-le:
Jnco chota tsacenta tsojmi
nca cjensoi, coa quinchjale ncjin chota. 17 Cia nca
jichoca hora-le nca vichi,
quisicasen chonta-le nca
coinchja-le je xi cjoaai.
Chonta-ve coaquitso-le:
Nhoao. Jetjinnta ncayije.
18 Tsacetsia ncatsi nca
quitso alicoi-la coan.
Nijnco-jin xi tsi coaquitso.
Je xi titjon, quitso-le: Jnco
nquichao tsacatse, coa
machjen-na nca coitjoa, cjoi
cotsen-le. Coetsoa-le: Tjinli cjoajetocon. Alicoi cjoia.
19 Xi nquijnco quitso: Aon nca
nhajavenchi tsacatse, coa
cjoi cota-cjoala. Coetsoale: Tjin-li cjoajetocon.
Alicoi cjoia. 20 Xi nquijnco
quitso: Sacafe cavixan
an-vi, coi cjoa nca tsi tsa

136

San Lucas14,15
coi cjoi-niani. 21 Cia nca
jaai-ni chonta-ve, tsacele najmi ncayije je cjoa-vi
nai-le. Coanjti-le nai-le ntiave. Quitso-le chonta-le:
Tin ntitoin ntitsin-jan, coa
cao calle-le naxinantavi, coa ticjinhoacoai i-vi
chotayoma, coa xi yoma
cjoan yao-le, xi chinque, xi
xca. 22 Quitso chonta-ve:
Seor, jecavitjoson ntai josin cavenai, tojo tjin-sa
nte. 23 Coa nai-ve quitso-le
chonta-le: Tin ya ntiajan,
coa ntianti-ve. Cjoanion
ticjaasain, jme-ni nca jtseni niya-na. 24 Coaxin-no nca
nijnco-jin chota xi quinocjoaleve xi coacjen soi-na.

Scoson-nile jo tjin senqui

25Li

tocoacji chotancjin xi
quicao Jess, quisicofayaa,
quitso-le: 26 Toya-nive xi
faaicon-na, xi tsi jtique naile na-le chjon-le xti-le ntse
ntichja, coa nta tsa nimale, licoi coan nca chota-na
coan. 27 Toya-ni xi tsi tsa ya
cro-le xi titse-ni, coa xi tsi
tsa nta coaita-na, licoi coan
nca chota-na coan. 28 ya-ni
xi jon-vi xi me-le scomitjen
jnco torre xi tsi titjon coejna
scoson-nile jo tjin senquile, tsa tjin-le xi machjen-le
nca sicjeta. 29 Tsa mai cia
nca cafe cavejna xjaojama,
tsa tsi coan-le sicjeta, je
ncatsi xi scoe coetsiacao
nca coijnoque. 30 Coitso:
Je xe-vi xa tsacetsiacao

nca quiscomitjen, coa licoi

coan jeta-le. 31 Axo ja-le
chotatitjon xi sin cjoajchan
cao nquijnco chotatitjon xi tsi
titjon coejna scoson-nile tsa
cao te jmi chota coan satecjao
je contran-le xi cjoaai cao
can jmi chota. 32 Tsa mai, cia
nca xijnco tojo cjin tijna,
sicasen ncajao-le, coetsoale nca ja se. 33 Coa-sinni
toya-nive xi jon-vi xi tsi tsa
sicatio ncayije xi tjin-le,
licoi coan chota-na coan.

Tsa naxa chajta

(Mt. 5:13; Mr. 9:50)

34Nta-ni

je naxa-ve, tonca
tsa je naxa-ve chajta, josin coan nquintia coai-le jta.
35 Licoi nta nitatse nanquijin, nitatse nanquitje-jin.
Xin sejten. Je xi tjin xoo xi
nhoe, nta catavaseno.

Jnco varre xi quicha

15

(Mt. 18:10-14)

Jichohian-le Jess
ncatsi chota xi vea
taonvasen cao chotaje nca
cjoinhoe-le. 2 Tjiosicaxquiche
chota fariseos cao chota
scribano xi tatse Jess, quitso:
Je-vi nta facao chotatsen,
coa cjencao. 3 Cia Jess
quitso-le je cjoaxcoson-vi.
4 ya xin xi jon-vi xi tjin-le
jnco ciento varre, cia tsa jnco
varre-ve cha, a tsi sicatio xi
ocan cao-ni hjaaono-ve
ya jinja-ve, coa coai casjai
xi cacha jo santa coansjaile. 5 Cia nca coansjai-le,

137

San Lucas15

coantjaihja cao cjoatsjoa.

6 Cia nca cjoaai ntia-le
coinchjamaa-le miyo-le
cao xi hian ntia-le, coitsole: Catamatsjoa-no cao an,
nca jecamasjai varre-na
xi quicha. 7 Coaxin-no nca
coa-sin nquisa tse cjoatsjoa
se ya ncajmi xi tatse jnco
chotatsen xi sicantjaiya
cjoafaaitsjen-le cao-ni tsa
ocan cao-ni hjaaono xi
tjin-le cjoaquixi, xi tsi tsa
machjen-le nca sicantjaiya
cjoafaaitsjen-le.

coanscan-ni, je ti xi manti
tsacexco ncayije tsojmi-le.
Quitaxin jnco nte xi cjinta. Ya
quisicjitson xi quitsaicjoatjaole, toaqui chao quicao yao-le.
14 Cia nca ncayije jequisicjeya,
jnco cjinha xi nion jaai
yante. ain tsacejna nca
je. 15 Qui, quitajnco-le chota
naxinanta ya nte-ve. Je
quisicasen ti-ve ya nquichaole, jme-ni nca coai sicjen-sini
chinca. 16 Coa coanme-le ti-ve
nca quisitse tsoa cao xca xi
cjen chinca, coa niya-jin xi
tsjoa-le. 17 Cia nca jecoanntayaJnco ntitaonhoa xi quicha
ni cjoafaaitsjen-le, quitso:
8 Axo ya chjon-ni xi tijnaJo tjin ma-ni chonta-le naina xi cjainca tjin-le nioxtila
le te ntitaonhoa, cia tsa
santa njennqui-le, coa anjnco ntitaonhoa sicha, a
ni tiviya-nia cjinha i-vi.
tsi coaca li, coa coecha
18 Coisotjen, cjoicon-le nai-na,
ntia-le, nion nta coasjai
coaxin-le: Nai, tsajnquia je xi
jo santa nca coansjaitatse ncajmi, coa xi tatsi.
le. 9 Cia nca jecoansjai-le,
19 Licoi tivaquin-nina nca nticoinchjamaa-le miyo-le
li coin-na, coa-sin ticao-nai
cao yanchjin xi hian ntiajo-ni tsa jnco chonta-li. 20 Cia
le, coitso-le: Catamatsjoa-no
tsaquisotjen, jinhoanhoe
cao an, nca jecamasjai-na je
nai-le. Cia nca cjin-sa tijna,
ntitaonhoa-vi xi quisicha.
10 Coaxin-no nca coanai-le tsave coanmaque,
quitocanion, quitsoacja,
sin tjin cjoatsjoa nquixcon
nion tsacentsoa. 21 Je nti-le
ancje-le Nina xi tatse jnco
quitso-le: Nai, tsajnquia je xi
chotatsen xi sicantjaiya
tatse ncajmi, coa xi tatsi.
cjoafaaitsjen-le.
Licoi tivaquin-nina nca nti-li
Jnco ti xi quicha
coin-na. 22 Tonca nai-ve quitso11 Cia Jess quitso: Jnco chota
le chonta-le: Chasjao najo
xi nasca cjoan, ticacjao nca
xi jao ma xtixin-le. 12 Je xi
je, coa teyao jnco taonnco
manti quitso-le nai-le: Nai,
tai-nai cjoatjao-na jo tjin xi an najmantsja, coa-ti tjaya-lao
jte. 23 Nhoacao nhajanti xi
vacao-na i nquichao-vi. Coa
nchja, ticaon. Chine, coa soi
nai-le quisixcoa-le nquichaocoinosje. 24 Nca je nti-na jeve. 13 Licoi ncjin nihjin

138

San Lucas15,16
vi jecen tsacai, coa tijnacon
nquijncoca-ncani. Jequicha
tsacai, tonca jecoansjainini, coa tsacetsiacao soi.
25 Je nti-le xi majchinca tijna
nquichao-jan, coa quinhoele hjao cao xi tjiote, cia nca
tinhoahian ntia. 26 Quinchja-le
jnco chonta, quitsinanqui-le
jme-ni je-ve. 27 Je quitso-le:
Ntsai jaai-ni, coa nai-li
casicen je nhajanti xi nchja,
nca tocoanta catjoetjao
nquijncoca-nile nti-le. 28 Cia
coanjti-le, coa cai-le jaasen.
Coi cjoa jitjo-ni nai-le, coa
tsacetsoa-le nca cjoaasen.
29 Tonca je quitso-le nai-le:
Coe-ni coan ncjin no nca sixale, nijncoca-jin tifaato-le
cjoatexoma-li. Nicia-jin
tsacai-nai ntitintsonti, jme-ni
nca coasje-nia soi cao miyona. 30 Tonca cia nca jaai je
nti-li je-vi xi quisicje cjoatjaoli cao yanchjinsca, quinicain
xi tatse je ntinhajanti xi
nchja. 31 Cia nai-le quitso-le: Ji
nti, i tijnacaontsjai-naivi, coa
ncayije xi tsan tsi ni. 32 Tonca
machjen nca soi coinosje,
coa coai-le cjoatsjoa yao-na,
nca je ntsai-vi jecen tsacai,
coa tijnacon nquijncocancani. Jequicha tsacai, tonca
jecoansjai-nini.

16

Jnco chontatsen xi
tijnanta tsojmi

Coa-ti Jess quitsole chota-le: Jnco

chotanchina tjin-le jnco
chonta xi tijnanta-

le tsojmi-le, coa je-vi

quisenqui nquixcon nai-le
nca tsojmi-le tisicje cjoatjao.
2 Nai-ve quinchja-le: Jme-ni
je-vi xi tinhoe-levi. Tai
cointa xi tatse tsojmi xi
quinicejnanta-li, nca licoi
ticoan coijnanta-ni. 3 Cia
je chonta-ve tije quitso
nca tije-ni: Jme xi sian. Je
nai-na tifaaxin-na xa-vi.
A cjoi canqui-nia, tonca
tsin-na ncanion. Tsa tsojmi
sijecjoatjoa, cjoasoa tjin-na.
4 An xi ve-nia jo sian jmeni nca chota tsjoante-sinina
ya ntia-le, cia nca tjoxinna xa je-vi. 5 Cia quinchja-le
nca jncojnco xi quitjen-le tse
nai-le, quitso-le xi titjon: Jo
tjin quitjen-li tse nai-na. 6 Je
quitso: Jnco ciento lata siti.
Coa quitso-le: Chjoai xon
xi tjita-li, coa cjitananqui
tijnai, coa achante chji.
7 Cia quitso-le xi nquijnco:
Coa ji, jo tjin quitjen-li. Je
quitso: Jnco ciento quinta
xi trigo: Coa je quitso-le:
Chjoai xon xi tjita-li, coa
chji ocan quinta. 8 Je nai-le
tsacasjenta je chontatsenve xi tijnanta tsojmi-ve,
nca coaquisin nca xincjoa.
Nca je chota xi sixacao
cjoasonnte ntai-vi nca coi
nihjin-vi, nquisa nion chjine
ma tatse cjoama-le caoni tsa chota xi tse li. 9 An
coaxin-no: Miyo tiaon xi
tatse cjoanchina xi chao tjin.
Coa-sin tsjoante-no ya ja
sicjayao ncantsjai nihjin cia

139

San Lucas16

nca cha cjoanchina-no. 10 Je

coixancao je chjon xi xin-le
xi aqui nta sitjoson-le cjoa
quitsjion, cjoachajnqui tjin-le.
xi tochoa tjin, coa-ti aqui
Jnco chotanchina cao
nta sitjoson-le xi nquisa tse
jnco xi Lzaro mi
tjin cjoa. Tonca je xi vanacha
19
cao cjoa xi tochoa tjin, coaTjin jnco chotanchina
ti vanacha cao xi nquisa
xi tsacacja najojco xi
tse tjin. 11 Tsa cao cjoanchina
nion nta. Nchaonnchaon
xi chao tjin, licoi nta
tsacjensoi. 20 Coa-ti tjin jnco
quiniaon, ya xi sicationtachotayoma xi Lzaro mi,
no je cjoanchina xi aqui
xi nicejnata xontjoa-le,
coatjin. 12 Cia tsa cao tsojminion yajon-le jtse. 21 Me-le
le xi cjaai chota licoi nta
nca sitse-ni yao-le ntihoa
quiniaon, ya xi tsjoa-no xi
xi tsaonqui-ni yamixa-le
tsaon. 13 Nijnco-jin chonta
chotanchina-ve. Nta tsa je
xi jao nai-le sixa-le, nca
nia jaai quitomajon jtsejtique coan jnco, coa xijnco
le. 22 Coa coan-ni nca cen
coantsjoaque, axo coaita-le
ntichotayoma-ve. Ancje
jnco, coa xijnco chao scoecon. quicao, quisicejnataLicoi coan sixa-lao nca jao,
le Abraham. Coa-ti cen
Nina cao cjoanchina. 14 Coa-ti
chotanchina-ve, coa
quinhoe ncayije je cjoa-vi
quiseai. 23 Coa ya nte
je chota fariseos xi tsjoaque
cjoaain chotanchinataon, totsaquijnoque Jess.
ve tifaa cjoaain.
15 Cia Jess quitso-le: Jon xi
Quiscomixcon, tsave Abraham
nosjentao yao-no nquixcon
nca cjinta, coa Lzaro ya
chota, tonca Nina ve nimatijnata-le. 24 Cia quisquintia,
no. Je cjoa-vi xi nquisa nca
quitso: Nai Abraham,
tjin jo tso chota, chao tjin
jchamatacon-nai, coa
nquixcon Nina. 16 Tjio santa
ticasain Lzaro, catasicanchi
nihjin-le Juan cjoatexoma
jconajmantsja cao nanta,
cao je xi nchjaya tatse Nina. catasiquinjennchan nijen.
Cia santa nocjoaya-ni ennta Cjainca tse cjoaain tifaa
tatse cjoatexoma-le Nina.
jinli-vi. 25 Abraham quitso-le:
Ncatsi vasje ncanion-le nca
nti, nta ticjaaitsjain nca nion
cjoaasen cjoatexoma-ve.
quitjoe-li tsojmi xi nta tjin
17 Nquisa choa ain cjoa nca
cia nca tsaquijnachoin, coa
cjoeta ncajmi cao sonnte
Lzaro quiscoe xi chao tjin.
cao-ni tsa nca jnco nti letraTonca ntai-ntai je matsjoayale cjoatexoma xi tsicoi
le i-vi, coa ji cjoaain
coanjnco. 18 Toya-ni xi tsjion
tichjaai. 26 Coa xi tjin-sa,
chjon-le, tsa cjaai coixancao,
jnco xonca xi nion nanca
cjoachajnqui tjin-le. Coa je xi
quijna nchovasen-na, jme-ni

140

San Lucas16,17
nca je xi me-le cjoaatotano ya-ve licoi coan-le, nije
xi jan cjoaa i-vi. 27 Quitso
chotanchina-ve: Coetsoaleni, nai, nca sicasen-ni
Lzaro ya ntia-le nai-na. 28 Nca
aon ntse tjin-na, jme-ni nca
nta tsjoa-sinile cjoaquixi,
jme-ni nca tsi tsa je coati cjoaai-sini jante je-vi
ja tjin cjoaain. 29 Abraham
quitso-le: Tjin-le Moiss cao
chota xi quinchjaya tatse
Nina. Catjinhoe-le. 30 Cia
quitso chotanchina-ve: Mai,
nai Abraham. Tonca tsa jnco xi
jetsave cjoaviya coaicon-le,
sicantjaiya cjoafaaitsjen-le.
31 Tonca Abraham quitso-le: Tsa
tsi nhoe-le Moiss cao chota
xi quinchjaya tatse Nina,
coa-ti licoi coancjain-le tsa
jnco xi cjoaayajin-nile cen.

Me-le scanijin-na je

17

(Mt. 18:6-7, 21-22; Mr. 9:42)

Jess quitso-le chotale: aqui cjoaquixi

nca cjoaai xi me-le
scanijin-na je, tonca maxoni je xi totatse cjoaai.
2 Nquisa tonta-le tsa jnco
lajao setanionnqui yasin,
coa sicatjenjin ntachicon
cao-ni tsa nca scanijin je
jnco je ntixti-vi. 3 Coasin ticointao yao-no nca
jon. Tsa je coajnqui ntsai xi
tatsi, tichacjaya-lai, coa tsa
sicantjaiya cjoafaaitsjenle tichata-lai. 4 Cia tsa ato
ca nca jnco nihjin coajnqui
je xi tatsi, coa tsa ato ca

nca jnco nihjin cjoaaiconli nca coitso: Casicantjaiya

cjoafaaitsjen-na, tichata-lai.
5 Cia chota-le quitso-le Naina: Tisencao-najin, jme-ni
nca nquisa nion coancjainsininajin. 6 Cia je Nai-na
quitso: Cia tsa nta macjainno nta tsa tochoa tjin jo-ni
tsa jnco naxin-le mostaza,
coacoixon-lao je ya sicmoro:
Chjoneyai yao-li, coa tentjai
yao-li ya jin ntachicon, coa
sitjoson-no.

Chonta xi coaquisin
je xi tjitain-le

7ya-ni

xi jon-vi xi tjinjncole chonta xi ficenchi, axo

cho sicointa, xi coacoitso-le
cia nca cjoaai-ni nquichao:
Ntiton ntiton titjai, tijnatai
yamixa. 8 A tsi tsa coitso-le:
Tenta-nai xi coacjen-nia,
texconqui cjantia-li najoli, teya-nai santa cjoe
coacjen, scoia. Xi coanscan-ni
je-vi coichi nca ji, coa soi.
9 A tsjoa-le cjoanta chontale nca nta casitjoson xi
quisetain-le. An xian nca
mai. 10 Coa-tisin nca jon-vi
cia nca cafecavitjosonno ncayije xi casetain-no,
coatixon: a-vi chonta xi
tsijme chji-le, nca toje xi
tjitain-na coaquinian.

Te chota xi tifintojon yao-le

11Coacoan

cia nca tifi Jess

ya Jerusaln, jaajinvasen
Samaria cao Galilea. 12 Cia nca
jaasen jnco naxinantanti,

141

San Lucas17

te chotaxin xi tifintojon
yao-le jinhoanhoe
yaya ntia. Je xi cjin
tsaquincha-nile. 13 Nion
quinchja-le, quitso: Jess,
Maestro, jchamatacon-najin.
14 Cia nca je tsave, quitso-le:
Tanquion, taco-lao yao-no
nami-ve. Coacoan nca tjiofi,
tsje coan-ni. 15 Cia nca jnco
nca je tsave nca jecoannta,
quisicofaya, cao nionjta
tsasjejeya Nina. 16 Jicho
sicatjen tananqui yao-le
yanqui ntsoco Jess. Nina xi
catechji-li quitso-le. Coa
je-vi chota samaritano ni.
17 Jess quitso: A tsi te mani xi coantsje. Xi nqui ajan,
ja tjio. 18 A tsi ya-sa tjin xi
quisicofaya, xi quitsjoa-le
cjoanta Nina. A toje-vi xi
chotataxin ni. 19 Cia Jess
quitso-le: Tisotjain, tinlantai, coi nca coancjain-li
camanta-ni.

Cjoaai cjoatexoma-le Nina

20Cia

(Mt. 24:23-28, 36-42)

chota fariseos
quitsinanqui-le: Cia tjin-ni
nca cjoaai cjoatexoma-le
Nina. Jess quitso-le: Je
cjoatexoma-le Nina licoi tsen
cji nca cjoaai. 21 Nicoitso-jin:
Coe-ni i-vi, axo coe-ni ya-ve,
nca je cjoatexoma-le Nina i
tijnajin-novi. 22 Coaquitsole chota-le: Nihjin cjoaai
cia nca coanme-no jchao jnco
nihjin-le nti-le chota, coa
licoi jchao. 23 Coacoitso-no:
Coe-ni i-vi, coe-ni ya-ve. Ali

manquin-jion, nimaitjennquijinlao. 24 Jo-ni tsa lichaon

xi sicjate santa ncaquijnta
nca, coa-tisin coan nti-le
chota coi nihjin-le. 25 Tonca
titjon-cjoala machjen nca tse
cjoaain cjoaa, coa chota
xi tjio ntai coasjexin-le.
26 Jo coan chon nihjin-le
No, coa-tisin coan nihjinle je nti-le chota. 27 Tsacjen,
quitsi, chixan, quisiquixan
xincjin, santa nihjin nca
jaasen No chitso yai-ve. Cia
jaai jtsixcon-ve xi quisicen
ncatsi. 28 Coa-tisin jo coan
chon nihjin-le Lot. Tsacjen,
quitsi, tsacatse, tsacatena,
tsacentje, tsacenta niya.
29 Tonca je nihjin nca Lot
jitjo-ni nte Sodoma, tsa-ni
ncajmi li cao chao azufre xi
quisicen ncatsi. 30 Jo-ni tsa
je-vi, coa-sin coan chon je
nihjin cia nca je nti-le chota
coantsensontsen. 31 Coi nihjinve je xi ya tijnason ntia-le,
coa tsojmi-le tjioya ntiale, nquisa nta tsa licoi fijen
nca scoe. Coa je xi jan tijna
nquichao jan, coa-ti nquisa
nta tsa licoi sicofayata.
32 Nanta ticjaaitsjaon je
chjon-le Lot. 33 Toya-ni xi mele nca coasjentjai nima-le,
tosicha nima-le. Coa toya-ni
xi sicha nima-le, coasjentjai
nima-le. 34 Coaxin-no nca jao
chota coeyoson jnco nachan
je nitjen-ve, jnco xi tjove,
coa xi nquijnco sejna-ni.
35 Jao yanchjin xi toa scao,
jnco xi tjove, coa xi nquijnco

142

San Lucas17,18
sejna-ni. 36 Jao xi coatio ya
nquichao, jnco xi tjove, coa
xi nquijnco sejna-ni. 37 Chota
quitso-le Jess: Ja-ni, Seor.
Coa je quitso-le: Ya ja sejna
yaocen, ya coatiojtin nique.

Jnco chjon xi cen xin-le

18

Jess quitso-le jnco

cjoaxcoson jo-sin
machjen nca coetsoantsje,
coa licoi coan nca siquijta.
2 Quitso: Ya jnco naxinanta tjin
jnco xcale xi tsi tsa tsacjon-le
Nina, nitsavexcon-jin chota.
3 Coa-ti ya naxinanta-ve tjin
jnco chjon xi cen xin-le, coa
xi ncjin ca jaainhoe xcaleve, quitso: Tisencao-nai,
chasjentjai-nai tatse contranna. 4 Tonca jncojao nihjin
coancai-le, licoi quisisin-le. Xi
coanscan-ni quitso-le yao-le:
Nta tsa licoi tsacjon-le Nina,
nivexcon-jian chota, 5 coi
nca je chjoncan-ve tisijti-na,
coasjentjai-le, jme-ni nca tsi
tsa ticjoaai quinchasi-nina.
6 Quitso je Nai-na: Tinoyalao jo tso xcaletsen xi tsin-le
cjoaquixi. 7 Coa Nina a tsi
coentajin-le xi tse chota xi
tsacjaajin xi nion nchja-le
nihjin cao nitjen, a tsin-le
cjoatsejta xi tatse. 8 Coaxinno nca nion xiti coentajin-le.
Tonca cia nca je nti-le chota
cjoaai, a coansjai-le chota xi
coancjain-le i sonnte.

Jnco chota xi vea taonvasen

9Coa-ti

quitsoca-le xi
tije-ni macjain-le nca

chotacjoaquixi cjoan, xi
tsasjenqui ncatsi xica,
quitsojnco-le cjoaxcoson.
10 Jao chota xi quiquin yonco
nca coetsoa, jnco xi chota
fariseo, xi nquijnco xi chota
xi vea taonvasen. 11 Je
chota fariseo nca sento, coasin tivetsoa tije-ni: Nina
tsjoa-le cjoanta nca ali coijian jo cjoan xica chota, xi
chotache, xi tsin-le cjoaquixi,
xi chajnqui, ni jo-sin cjoan
nta tsa je chota-vi xi vea
taonvasen. 12 Jao ca nca
jnco xomana vijnanchjan,
tsjoania jnco ya xi te ya tojo
tjin xi saco-na. 13 Tonca je
chota xi vea taonvasen, cjin
tijna. Cai-le nca cjominca
xcon ncajmi. Tosijtsintani ntanisin-le, quitso: Nina,
catase-li cjoamatacon xi
tatsan, nca chotatsen nia.
14 Coaxin-no nca je-vi, licoi je
xijnco-ve, xi quijen niya-le
nca jeta je-le. Nca toya-ni
xi nca vasje yao-le, cjainca
nanqui coan-ni, coa je xi
nanqui vasje yao-le, nca
coitjo-ni.

Jess sichicontain ntixti

(Mt. 19:13-15; Mr. 10:13-16)

15Jaaicao-le

nta tsa
ntixti, jme-ni nca sicaosini. Cia nca je chota-le
Jess tsave, quinchjaticao
xi jichocao. 16 Tonca Jess
quitso: Tainte-lao xti-ve,
nca catjinhoacon-na, ali
vechjoa-jinlao nca coa-sin
cjoan je xi tse cjoatexoma

143

San Lucas18

le Nina. 17 Xi cjoaquixi xi
xin-no, toya-ni xi tsicoi scoe
cjoatexoma-le Nina jo-ni tsa
jnco nti scoe xi vai-le, licoi
coan cjoaasen.

Jnco chotatitjon xi nchina

(Mt. 19:16-30; Mr. 10:17-31)

18Jnco

chotatitjon
quitsinanqui-le: Maestro
ntai, jme cjoanta xi sian,
jme-ni nca se-sinina
cjoavijnachon xi ncantsjai.
19 Jess quitso-le: A-ni nca
chotanta mi-sininai. Niyajin xi nta, tojnco je Nina.
20 Jeyai cjoatexoma: Ali
nicen-jin, ali nichajnquijin, ali niche-jin, ali
vasenntiso-jinlai xica.
Jchaxcoin nai-li na-li. 21 Cia
je quitso: Ncayije cjoa jevi, coa-sin tisicjitjosoan
jo santa nca xtia. 22 Cia nca
Jess quinhoe je-vi, quitsole: Nquijnco-sa cjoa xi cha-li.
Tatenai ncayije xi tjin-li,
tai-lai je xi yoma, coa seli cjoanchina ncajmi, coa
nhoata-nai. 23 Cia nca je
quinhoe je-vi, cjainca tofao
coan-le, nca cjainca nchina.
24 Tive Jess nca cjainca va
coan-le chota je-ve, quitso:
Ali tocoacji ain coan-le
cjoaasenjin cjoatexoma-le
Nina je xi cjoanchina tjinle. 25 Licoi tojo ain nca
cjoaasen jnco camello ja
tixa xconninto, cao-ni tsa
cjoaasenjin cjoatexoma-le
Nina jnco chotanchina. 26 Je
xi quinhoe-le, quitso: ya

ni tsocoa xi coan coitjontjai.

27 Cia Jess quitso-le: Je xi
tsi coi coan-le chota, Nina
coan-le. 28 Cia Pedro quitso:
Coe-ni, jequinicatoi-jin jme
xi tsain-jin, coa ji jinhoatalaijin. 29 Cia Jess quitso-le:
Xi cjoaquixi xi xin-no, niyajin tjin xi quisicatio ntia-le,
xijcha-le, ntse, chjon-le, xtile, xi tatse cjoatexoma-le
Nina, 30 xi tsi tsa nquisa ncjin
ya coatjin coai-le, coi nihjin
je-vi, coa se-le cjoavijnachon
je nihjin xi sanhoa.

Jess tsacacoya jo-sin nca sele cjoaviya

(Mt. 20:17-19; Mr. 10:32-34)

31Cia

Jess quitaxincao xi
tejao chota-le, quitso-le: Coeni manquinmia ya Jerusaln,
coa coitjoson ncayije cjoa xi
je chota xi quinchjaya tatse
Nina quisqui tatse nti-le
chota. 32 Scanita-le chota
xi li judo-jin, coijnoque, coa
chao sicao, coehajon-le.
33 Cia nca cjoe coa-le, sicenni, tonca xi coanjan-ni nihjin
cjoaaya-nile. 34 Tonca chotale niitse-jin coanchoya-le je
cjoa-vi. Je en je-vi tijnamale, coa licoi coanchoya-le jo
tso-ni.

Jnco chotaxca xi quisije

caridad

(Mt. 20:29-34; Mr. 10:46-52)

35Cia

nca Jess jinhoahian

ya Jeric, jnco chotaxca tijna
yantai ntia, tisije caridad.
36 Cia nca quinhoe nca

144

San Lucas18,19
chotancjin xi tjiofaato,
quitsinanqui jme-ni je-ve.
37 Quitso-le nca Jess nazareno
tifaato. 38 Cia nion quinchja,
quisquintiata, quitso: Jess,
nti-le David, jchamataconnai. 39 Je xi tjentitjon
quinchjaticao, jme-ni nca jyo
catavejna-sini, tonca je
nquisa nion quinchja: nti-le
David, jchamatacon-nai. 40 Cia
Jess tsacasenjna, tsacenele nca cjoinhoatacao-le.
Cia nca jaaitahian-le,
quitsinanqui-le: 41 Jme xi
me-li nca sicao-le, coa je
quitso: Seor, me-na nca nta
coantsen nquintia-na. 42 Cia
Jess quitso-le: Catamatsen-li,
coi nca coancjain-li, camantani. 43 Ntiton coantsen-le,
quitjennqui-le, tsasjejeya
Nina. Ncatsi naxinanta
tsasjenta Nina cia nca
tsave.

19

Zaqueo jnco chota xi

vea taonvasen

Jess jaasen Jeric,

tifaato. 2 Coe-ni, jnco
chota xi Zaqueo mi, xi ncajcole chota xi vea taonvasen,
coa je-vi chotanchi-na ni.
3 Me-le scotsen ya-nive
Jess, tonca licoi coan-le
nca cjainca nion ncjin ma
chota, coa ntijtoa cji nca
je. 4 Quitoca titjon. Jnco ya
sicmoro quiquina, jme-ni nca
scotsen-sinile Jess, nca coasin cjoaato ya-ve. 5 Cia nca
ya jinhoa jante je-ve, Jess
quiscotsennca, coaquitso-le:

Zaqueo, titjojen ntitoin, nca

machjen-na coatejna niya-li
ntai-vi. 6 Cia Zaqueo jitjojen
ntiton, coa quiscoetjao cao
cjoatsjoa. 7 Cia nca tsave je-vi,
ncatsi quisicaxqui, quitso
nca jejaasen sicjaya ntia-le
jnco chotatsen. 8 Cia Zaqueo
tsacasennto, quitso-le Naina: Coe-ni Seor, vasen tsojmi
xi tjin-na tsjoa-le chotayoma,
cia tsa tjin xi tsacanachale, tsjoa-ncanile o ca. 9 Cia
Jess quitso-le: Ntai-vi cafaai
xi cjoavitjontjai i ntia-vi,
nca nti-le Abraham ni nta tsa
je. 10 Nca je nti-le chota jaai
casjai, coa jaai casjentjai je
xi quicha.

Xi tatse je te vixo-ve

11Cia

nca chota quinhoe

je cjoa-vi, Jess quitso
jnco cjoaxcoson, nca Jess
tijnahian-le Jerusaln, coa
nca chota quisicjaaitsjen
nca ntiton coantsen je
cjoatexoma-le Nina. 12 Coa
quitso-ni: Jnco chota xi nca
tijna nca coa-sin quitsin, qui
jnco nte ja nca cjinta, jmeni nca scoejnco-ni cjoatexoma
xi titatse-ni, coa cjoinhoa
nquintia-ni. 13 Quinchja-le te
chonta xi tse, quitsjoa-le te
vixo. Coaquitso-le: Tiaon
cjoama jo-sin tjen nca cjoee.
14 Tonca chotanaxinantale coanjtique, coa
quisicasentjennqui-le chota
xi xa ya, quitso: Licoi
me-najin nca je coatexomanajin. 15 Cia nca jaai

145

San Lucas19

nquintia-ni nca jequiscoe

tonca je xi tsin-le, nta tsa xi
cjoatexoma-ve, tsacetain nca tjin-le, tjoa-le. 27 Coa-ti je
quinocjoa-le je chonta jaxi contran-na xi tsi coi mele xi quitsjoa-le taon, jme-ni
le nca an coatexoma-le nca
nca jcha-nile ja-le cjoama xi
je, nhoacao i-vi, tichasion i
quisin nca jncojnco. 16 Jaai
nquixcoan-vi.
je xi titjon, quitso: Seor, je
Jess jaasen Jerusaln
taonvixo-li quisiquinjenson
17
(Mt.
21:1-11; Mr. 11:1-11; Jn. 12:12-19)
te vixo. Je nai-le quitso-le:
28
Nta tjin-ni, nta-ni chonta ji.
Cia nca Jess jecoaquitso
Nta quinitjosoin cao xi choa,
je-vi, qui titjon, quimi
te naxinanta coatexomaya Jerusaln. 29 Cia nca
18
lai. Jaai xi majao-ni,
jichohian-le ya Betfag
quitso: Seor, je taonvixo-li
cao ya Betania, ya ninto xi
quisiquinjenson aon vixo.
Olivos mi, quisicasen jao
19 Coa-ti nai-le quitso-le jechota-le, 30 quitso: Tanquion
vi: Coa-ti ji aon naxinanta
naxinantanti xi tijnatsen,
coatexoma-lai. 20 Jaai
ya ja nca coitjasaon
nquijnco xi quitso: Seor, i
coansjaijnco-no borronti xi
tijna-li je taonvixo-li xi
tijnatanion, xi ni-sa yatijnatjao-na jajin paneto.
jin chota tsacejnason-le.
21 Nca quitsacjon-le nca ji
Chjojntao nhoacao-nao.
31 Tsa ya-nive scoinanqui-no:
ni chota chatixai, ji chjoai
xi tsi tsa ji tsacejnai, coa
A-ni nca timachjojntaovexcoi xi tsi ji tsacentjai.
sinio, coatin-lao, je Nai-na
22 Cia je quitso-le: Chao
machjen-le. 32 Coa qui xi
chonta cjoain ji, tocao
quisetain-levi, coa coansjaien-li maonne-le je. Tsa
le jo nca quitso-le. 33 Cia
coa-sin tsaya-nai nca an
nca ticjenjntao borro-ve,
chotachatixa, nca cjoe xi tsi
nai-le quitso-le: A-ni nca
tsa an tsacejna, coa vexcoa tichjojntao-sinio borro
je xi tsi tsa an tsacentje,
nti-vi. 34 Coa je quitso: Je
23 a-ni nca tsi tsacai-sini
Nai-na machjen-le. 35 Cia
taon-na ntia ja nca matse
jaaicao-le Jess, tsacasontaon. Cia nca cjoee tsa cao
le tsonca borronti-ve,
nti-le xi cason sije-le tsacai.
quisicejnason Jess. 36 Cia nca
24 Cia quitso-le xi ya tjio:
tifi nca je, chota tjiovantaChjaaxin-lao je taonvixole tsonca-le ya ntia. 37 Cia
ve, coa je tai-lao xi te vixo
nca jejichohian ja fijen
tjin-le. 25 Cia chota quitsoninto Olivos, ncatsi chotancjin
le: Seor, jetjin-le te vixo.
xi fita-le coantsjoa-le,
26 Coaxin-no jon-vi, toyatsacetsia tsacasjenta
nive xi tjin-le, coai-sale,
Nina, nion tsacejta xi

146

San Lucas19,20
tatse ncayije cjoaxcon xi
tsave. 38 Quitso: Jo tonta-le
chotatitjon xi nhoa ncajaole Nai-na. Ja chon ncajmi,
coa cjoajeya ya ja ncave. 39 Cia ca chota fariseos
xi ya tjenjin-le chotancjinve quitso-le: Maestro,
tinocjoaticoai chota-li.
40 Cia Jess quitso-le: Coaxinno nca tsa je-vi jyo coeyo,
lajao squintia-ni. 41 Cia
nca jichohian, cia tsave
naxinanta-ve. Quisquinta
xi tatse. 42 Quitso: Tsa coati ji yai ntai-vi je cjoa xi
siquinjennchan-li, tonca
ntai-vi tijnama-le xcoin.
43 Cjoaaine-li nihjin nca je
contran-li coejna-li jnco
nchoaninte, cjoaaicationtaili, coa toja-ni ncaquijnta
sicejnanchonion-li. 44 Coa
siquixojen-li tananqui cao
je xti-li xi ya tjiocao-li, licoi
ticoeyoson-nile xincjin lajao
ya tsi, nca tsi tsayai nihjin
nca Nina jaai sixata-li.

nca sicen Jess. 48 Coa licoi

coansjai-le jme-nive xi sicao,
nca ncatsi naxinanta cjainca
nta tjionhoe-le.

Jme-la cjoatexoma xi
quitsjoante-le Jess

Jess quisitsje yonco

(Mt. 21:12-17; Mr. 11:15-19; Jn. 2:13-22)

45Cia

Jess jaasen yonco.

Tsacetsiacao nca quitsaonsje
ncatsi xi tjiovatena cao xi
tjiovatse ya-ve. 46 Quitsole: Tjita xon: Ntia-na ntia
xi setsoaya-ni, tonca jonvi nquijao-le che quiniaon.
47 Tsacacoya nihjin nca
nchaon ya yonco, tonca je
chotatitjon-le nami cao
chota scribano cao chotatitjonle naxinanta vasjai jo-sin

(Mt. 21:23-27; Mr. 11:27-33)

20

Jnco nihjin cia nca

tivacoya-le naxinanta
ya yonco, coa tinchjayajinle je ennta, jichone-le
chotatitjon-le nami cao chota
scribano cao chotajchinca.
2 Quitso-le: Coatin-najin jme
cjoatexoma-ni xi tsjoanteli nca coaniain je cjoa-vi
axo ya-ni je xi quitsjoa-li je
cjoatexoma je-vi. 3 Cia Jess
quitso-le: Coa-ti an sconanquino jnco cjoa, coatin-nao, 4 Je
cjoasatenta xi quisin Juan a
tse ncajmi ni, axo tse chota
ni. 5 Cia je tsacjaoya-ni: Cia
tsa coixoan nca tse ncajmi ni,
coacoitso-jinni: A-ni nca tsi
coancjain-sinino xi tatse. 6 Cia
tsa coacoixoan nca tse chota
ni, ncatsi naxinanta lajao
coe-na, nca aqui macjain-le
nca je Juan jnco xi quinchjaya
xi tatse Nina. 7 Coa quitso nca
tsi tsa coi ve ja tse. 8 Cia Jess
quitso-le: Nian-jin coaxinno ja-le xi tsjoante-na nca
coasin-sinia je cjoa-vi.

Xca-le totse quisiquinyasonle chota

(Mt. 21:33-44; Mr. 12:1-11)

9Jess

tsacetsiacao nca
quitsojnco-le naxinanta
cjoaxcoson: Jnco chota

147

San Lucas20

tsacentje jnco xca-le totse,

coa quisiquinyason-le chota
xi sixason, coa ncjin no
qui. 10 Cia nca jicho nihjinle nca sexco totse-ve,
quisicasencon-le je chota
xi sixason-ve jnco chonta,
jme-ni nca tsjoa-sinile
tsojmi-ve xi je vacao-le,
tonca je chotasixa-ve tsacale, quiscanicjitia chonta-ve.
11 Nquijncoca quisicasenncani nquijnco chonta,
tonca je-ni coa-ti tsacale, coa chao quitso-le, coa
tiquisicasen cjitia-ncani.
12 Tiquisicasen nquijnconcani xi majan-ni chonta,
tonca je coa-ti quisiquiaon
je-vi, coa quitsaonsje.
13 Cia quitso je nai-le xcale totse-ve: Jme xi sian. Tsa
coi nihjin sicasen nti-na
xi tsjoaque. Je-vi scoexcon
cia nca scoe. 14 Tonca chota
xi sixason-ve cia nca tsave,
quitso-le xincjin: Je-vi xi
coaicjoatjao-le xca-le totsevi. Tjian sicen-nia jme-ni nca
cjoatjao-leve tsan coan-ni.
15 Quitsaonsjejin tsojmintje-ve,
coa quisicen. Je nai-le xcale totse-ve, jme xi sicao-ni
tsocoa je chota-ve. 16 Je naile xca-le totse-ve cjoinhoa,
coa siquixoya je chota xi
sixason-ve, coa xca-le totsele tsjoason-le xi cjaai. Cia
nca je chota xi tjionhoe-le
Jess quinhoe je-vi, quitso:
Niitse-jin coatjin. 17 Tonca
Jess quiscotsen-le quitso:
Jme-ni tsocoa je xi tjita xon:

Je lajao xi quisicatjen chota

xi venta ntia, je-vi xi coan
lajaoxinqui. 18 Toya-ni xi ya
scason je lajao-ve coanxcoani, tonca je xi lajao-ve
scane-le coanchao.

Vechji-le taonsa Csar

(Mt. 21:45-46; 22:15-22; Mr. 12:12-17)

19Tsacasjai

chotatitjonle nami cao chota scribano

jo-sin nca tsoa Jess ticoi-ni
hora-ve, tonca quitsacjonle chotanaxinanta, nca
coanchoya-le nca contran
tse quitso je cjoaxcoson-ve.
20 Tjiocoxin-le. Quisicasenma
chota xi scotsenxin-le xi
coaquisin jo-ni chotanta
jme-ni nca cjoinhoe-nile
en-le jo tso, coa coasin coansjai-le jo-sin nca
scanita-le je chotaxatitjon
xi tjin-le nte cao cjoatexoma.
21 Je chota xi cotsenxin-le
quitsinanqui-le Jess: Maestro,
ya-nijin nca ji nta coasi, coa
nta vacoyai, coa toncoson
micoai chota, coa cjainca
nta vacoyai ntia-le Nina
cao cjoaquixi. 22 A nta tjin
nca coechji-le taonsa Csar
axo mai. 23 Tonca je tsavelecon cjoamaa-le, quitso-le:
A-ni nca chota-sininao.
24 Taco-nao taon-ve: ya tse
xcoson xi tjin-le, coa je en xi
tjiota. Coaquitso: Tse Csar.
25 Cia Jess quitso-le: Tai-lao
tsocoa Csar je xi tse Csar,
coa tai-lao Nina je xi tse
Nina. 26 Licoi coansjai-le josin tsacanqui en-le nquixcon

148

San Lucas20
naxinanta, tosa coanxcon-le
jo quitso-le. Totsaceyojyo-ni.
Quitsinanqui xi tatse
cjoafaaya
(Mt. 22:23-33; Mr. 12:18-27)

27Cia

jichoconca-le chota
saduceos. Je chota saduceos
tso nca tsin cjoafaayajin. Quitsinanqui-le Jess:
28 Maestro, Moiss quisqui-na:
Tsa jnco ntse coiya, tsa chjon
tjin-le, tsa tsi quise-le xti nca
coiya, je ntse catacjoetjao
chjon-ve, coa catase-le xti
ncajao-le ntse. 29 ato coan
xi tintse-ni. Je xi ntitjon
quise-le chjon. Tsin-le xtijin nca cen. 30 Tsacejnacao
chjon-ve ntse xi majao-ni.
Coa-ti je tsin-le xti-jin nca
cen. 31 Tsacejnacao chjon-ve
ntse xi majan-ni, coa-tisin
ncatsi xi ato, coa cenni, alicoi xti quise-le.
32 Xi feta-ni, coa-ti cen
chjon-ve. 33 Cia nca cjoaayana tsocoa, ya tse coan
chjon-ve, nca je xi ato-ve
tsacatiocao chjon-ve. 34 Cia
Jess quitso-le: Je chota xi
tjio coi nihjin je-vi coixanni, coa cjoavixan coai-le.
35 Tonca je chota xi vaquinle cjoafaaya cia nihjin-ve,
nicoixan-jin, nicoai-jinle
cjoavixan. 36 Licoi ticoannile coiya, nca mancoson
ancje. nti-le Nina coan,
nca coacao-le cjoafaaya.
37 Je xi cen cjoaaya-nile.
Nta tsa Moiss coa-sin
tsacacosontsen, ya ja tjita

xi tatse ntiyanaya, ja
nca quitso-le Nai-na Ninale Abraham, coa Nina-le
Isaac, coa-ti Nina-le Jacob.
38 Nina ali Nina-le xi cenjin, tonca tse xi tjiocon, nca
ncatsi tatse Nina tjiocon.
39 Quinchjaca-le xi chota
scribano: Maestro, cjoaquixi xi
casi-ve. 40 Alicoi coannioncon
nca quitsinanqui-sale.

Quitsinanqui xi tatse nti-le

David
(Mt. 22:41-46; Mr. 12:35-37)

41Jess

quitso-le: Jo-sinni
nca tso nca Cristo nti-le David.
42 Tije-ni David tso ya libro
Salmos: Je Nai-na quitsole Nai-na: Tijnata-nai
ncaquixi-na, 43 santa siceyoa
contran-li yanqui ntsocoi, joni tsa ya ja nchason ntsocoi.
44 Coa-sin David Nai-na tso-le.
Jo-sinni nca nti-le ma-le.

Jess quinchjaticao chota

scribano

(Mt. 23:1-36; Mr. 12:38-40; Lc. 11:37-54)

45Tjionhoe-le

ncatsi
naxinanta, cia nca Jess
coaquitso-le chota-le:
46 Ticointa-lao yao-no chota
scribano xi tsjoa-le vamjen cao
najojnho, coa tsjoa-le nca
chota sitinta-le ya ntitsinve, coa me-le je yaxile xi
titjon ya ntia sinagoga, coa je
nte xi titjon ya ja cjensoi.
47 Xi fayontjai ntia-le yanchjin
xi cen xin-le. Tochjine-ni
tse vetsoa. Je xi coacjoan
nquisa tse cjoaain se-le.

149

San Lucas21

ntiquichasine tsaquincha
ntichjon
(Mr. 12:41-44)

21

Cia Jess quiscotsenle, tsave chotanchina

nca tsaquincha taon-le ya
caxa-le yonco. 2 Coa-ti tsave
jnco ntichjon xi yoma, xi
jecen xin-le. ntiquichasine
tsaquincha ya-ve. 3 Jess
quitso: Xi cjoaquixi xi
xin-no nca je chjon-vi xi
yoma, xi jecen xin-le,
nquisa tse tsaquincha caoni tsa ncatsi. 4 Ncatsi je-vi
tocatsjoacjoatjao-le Nina xi
njennqui-le, tonca je-vi nta
tsa yoma tsaquincha ncayije
xi tjin-le tatse xi cjen.

Jtsaonqui yonco, choaxcon xi

nhoa-ni
(Mt. 24:1-28; Mr. 13:1-23)

5Coa

tjin ca chota xi
quinchja xi tatse yonco,
nca coannionta lajao
xi nascacjoan, coa cao
cjoatjao xi tsacai-le. Jess
quitso-le: 6 Tatse je cjoa xi
yao-vi, cjoaai nihjin nca
tsi tisatioson-nile xincjin
lajao, coa jtsaonqui ncayije.
7 Quitsinanqui-le: Maestro,
cia-nive nca coacoan je cjoavi. Jme choa xi se cia nca
mecoanjnco ncayije je cjoavi. 8 Cia quitso Jess: Chotsaon
jme-ni nca tsi coaicao-sinino
ntiataxin, nca cjai ncjin
cjoaai cao janain-na, coitso:
An nia Cristo. Coa coitso-sa:
Nihjin tijnahian-ni. Ali

manquintjennqui-jinlao nca
je. 9 Cia nca coinoya-lao xi
tatse cjoajchan cao cjoasi,
ali vijcon-jion, nca machjenni nca titjon coacoan cjoa
je-vi. Tonca licoi ntiton
cjoeta. 10 Cia quitso-leni:
Coisotjenne naxinanta
contran-le xi cjaai
naxinanta, coa cjoatexoma
contran-le cjoatexoma. 11 Coa
cjoaa chaonxcon, coa cjai
ncjin nte coan cjinha chinvi.
Coa se cjoaxcon, coa cjai tse
choaxcon xi nhoa-ni ncajmi.
12 Tonca tonqui-ni ncayije
je cjoa-vi, tsoa-nino cao
ntsja, chao coaitjennqui-no,
scanita-no ntia sinagoga, coa
scanisen-no ntoya. Coaicaono nquixcon chotatitjon, coa
nquixcon gobierno xi totatse
janain-na. 13 Je-vi coacoanno nca coa-sin coao en-no.
14 Coa-sin tao-tocon, nca tsi
tonqui-ni nicjaaitsjaon jme
xi coixon. 15 Nca an tsjoano en cao cjoancjintocon xi
tsi tsa coi coan-le coetano, nicoecjaoacao-jinno
ncatsi xi contran coai-no.
16 Scanita-no, nta tsa nai-no
cao ntsao cao xinquio cao
miyo-no. Coa sicencano nca jon. 17 Coanjtique-no
ncatsi xi totatsan. 18 Tonca
nijnco-jin ntsja-le jco cha.
19 Xi totatse cjoatsejta-no
siquinjaon cjoavijnachonno. 20 Cia nca jchao Jerusaln,
nca tjiochjoantai-le sontado,
jchao-ni nca coixoya xiti.
21 Cia je chota xi tjio ya

150

San Lucas21,22
Judea, catamanca ya jinja,
coa je xi tjio ncavasen-le
Jerusaln, coa-ti catafixin,
coa je xi ya tjio nquichao,
ali ya faasenjin naxinanta.
22 Nca je nihjin-le cjoancajao,
jme-ni nca coitjoson-ni
ncayije cjoa xi tjita xon.
23 Ma-xoni je xi nti ya, coa
je xi sicaqui coi nihjinve, nca se cjoaain xi nion
i sonnte-vi, coa cjoaain
cjoaa je naxinanta-vi xi
totatse cjoajti-le Nina.
24 aqui quichanto coiyani, coa-ti preso coaicao
ncaquijnta naxinantayai,
coa coinchanetaon Jerusaln
chota-le naxinantayai xi li
judo-jin, jo santa nca nihjinle je chota xi li judo-jin
coanjnco.

29Quitsojnco-le

cjoaxcoson:
Chotsen-lao ya higo-ve, coa
ncayije ya. 30 Tocia-ni nca
vejtsen ntixca-le, nta yao
nca chanjtsi tinhoahian.
31 Coa-tisin nca jon-vi, cia
nca jchao nca coacjima
je cjoa-vi, catayao nca
tijnahian cjoatexoma-le
Nina. 32 Xi cjoaquixi xi xinno nca tsi coi coiya chota xi
tjio ntai-vi, jo santa coacoan
ncayije je cjoa-vi. 33 Ncajmi
cao sonnte cjoeta-ni,
tonca je en-na licoi cjoeta.
34 Ticointao yao-no nca tsi
tsa coi ai sca-le nima-no cao
cjoachinca cao cjoachi, coa
cao ncayije cjoa xi ai xi tse
i sonnte-vi. Cia je nihjin
cia nca tsi tsa cjiatocon,
cjoaaine-no jo-ni tsa chen.
35 Nca je nihjin-ve cjoaainele ncatsi xi tjio ncaquijnta
sonnte-vi. 36 Cjiatacon tiyoni, tetsoao ncantsjai nihjin,
jme-ni nca se-sinino ncanion
nca coinchaxin-lao ncayije je
cjoa-vi xi cjoaai, coa jme-ni
nca saco-sinino nte nquixcon
nti-le chota. 37 Nca nihjin
Jess tsacacoya ya yonco,
cia nca njion jitjo tsacejna
ya ninto xi Olivos mi. 38 Nca
tanjion ncatsi naxinanta
jaaicon-le ya yonco, jme-ni
nca cjoinhoe-sinile.

nti-le chota cjoaai

(Mt. 24:29-35,42-44; Mr. 13:24-37)

25Cia

se choa tse tsoi, tse

sa, tse nio, coa i sonntevi cjoava se-le ncatsi
naxinantayai, nca i nca jan
coejta jo-sin nion fane
ntachicon cao ntaxo-le.
26 Coaninta chota xi tocoi
cjoajcon-ve, coa xi scoya-le
je cjoa-ve xi cjoaaine-le i
sonnte-vi, nca je li xi tjinle ncanion ncajmi jtinya-ni.
27 Cia scoe nti-le chota xi
cjoaaijin yojvi cao ncanionle, coa cao tse cjoajeya. 28 Cia
nca je cjoa-vi coetsiacao
nca coacoan, chotsenncao,
coa chomitjaon jco, nca je
cjoavitjontjai-no nhoahian.

Contran qui-le Jess

22

(Mt. 26:1-5, 14-16; Mr. 14:12, 10-11; Jn. 11:45-53)

Coanhian-le
nihjin nca vitjo

151

San Lucas22

soi-le nioxtila xi tsin-le

nayosan, xi paxco mi-le.
2 Je chotatitjon-le nami
cao chota scribano tjiovasjai
jo-sin nca sicen Jess, nca
quitsacjon-le naxinanta.
3 Cia Satans jaasenjinle nima-le Judas xi Iscariote
mi, je jnco xi tejao-ve. 4 Qui
Judas, tsacjacao chotatitjonle nami cao ncajco-le chota
xi sicointa yonco. Tsacjacao
jo-sin nca scanita-le.
5 Je-vi coantsjoa-le. Coa
tsacenta-ni nca tsjoa-le taon.
6 Judas quisisenqui-le, coa
tsacasjainte nca scanita
Jess cia nca nichotancjin-jin
scoe.

Tsacenta je paxco-ve
(Mt. 26:17-29; Mr. 14:12-25; Jn.
13:21-30; 1 Cor. 11:23-26)

7Jaai

nihjin-le soi
nioxtila xi tsin-le nayosanjin cia nca machjen nca xijten
njin-le je varre xi tatse
soi. 8 Jess quisicasen Pedro
cao Juan, quitso-le: Tanquion,
tentao tatsan paxco, jme-ni
nca coichi-sinia. 9 Je quitsole: Ja-ni nca me-li nca
coentai-jin. 10 Jess quitso-le:
Coe-ni cia nca coitjasaon
ya naxinanta-ve, satejion
jnco chotaxin xi ya jnco
nisananta, taintjennqui-lao
santa niya ja cjoaasen.
11 Coatin-lao je xi tse ntia:
Maestro xo tso-li: Ja tijna
je cuarto ja nca coacjen cao
chota-na je paxco. 12 Cia
je coaco-no jnco cuarto

xi je, xi tijna sonnca, xi

jechonnta. Teyontao ya-ve.
13 Qui tsocoa, coansjai-le jo
quitso-le, tsacenta je paxcove. 14 Cia nca jichoca hora,
Jess tsacejnata yamixa,
coa cao pastro. 15 Quitso-le:
Cjainca tonion tse coanmena nca coacjencao-no je
paxco-vi tonqui-leni nca
cjoaa cjoaain. 16 Coaxinno nca tsi tsa tisquine-sania
paxco santa nca coitjoson
ya cjoatexoma-le Nina.
17 Quiscoe jnco chotsin,
quitsjoa cjoanta, quitso:
Chjoao je-vi, coa ticavijinlao xinquio. 18 Coaxin-no
nca licoi tiscoi-sania je
nantatotse-ve santa nca
cjoaai cjoatexoma-le Nina.
19 Quiscoe nioxtila, quitsjoa
cjoanta, quisixcoa, quitsjoa-le
chota-le, quitso: Je-vi yaona ni xi tsjoa xi tatsaon,
coatiaon coi-vi jme-ni nca
nta coejintacon-sininao.
20 Cia nca jetsacjen, coatisin quisin cao je chotsin,
quitso: Je chotsin-vi je ni xi
cjoachotse xi ventacoa cao
njin-na xi xijten tatsaon.
21 Tonca, coe-ni, ntsja je xi
coetain najmi xi tatsan,
i tijnatacao-na yamixa-vi.
22 Xi cjoaquixi je nti-le chota
coai jo-sin nca tonqui-ni
xa tjinta-ni, tonca ma-xoni
je chota-ve xi coetain
najmi xi tatse. 23 Cia ncatsi
chota-le tsacetsiacao nca
quitsinanqui-le xincjin ja-le
xi coasin je-vi.

152

San Lucas22
Tsacjaotiya-ni chota-le

24Coacoan

nca tsacjaotiyani ya-ni xi tije-ni xi

coasenjna titjon. 25 Cia Jess
quitso-le: Je chotatitjonle chota xi li judo-jin
siceyonqui chota-le tatse
cjoatexoma-le, coa je
xi vatexoma-le, je ni xi
chotanta coami-le. 26 Tonca
jon-vi ali coi-jion, tosa je
xi titjon jin-no, catama joni tsa je xi manti. Coa je
xi chotatitjon, catama joni tsa je xi sixa. 27 Ja-le xi
titjon-ni, a je xi vejnata
yamixa, axo je xi veya
tsojmi. A tsi tsa je xi
vejnata yamixa-vi. Coa an
nia xi tijnajin-novi jo-ni tsa
chota xi sixa-no. 28 Jon nio
xi tsaquiyocaontsjai-nao,
cia nca chao quichota-na.
29 Coa an coa-sin tsjoano cjoatexoma, jo-sin nca
quitsjoa-na Nai-na, 30 jme-ni
nca coichi-sinio, sio-sinio
ta yamixa-na, ya ja
vatexoma, coa coiyosonsinio yaxile, coa sicointao
xi tejao ntje-le Israel.

ntsai. 33 Cia Pedro quitsole: Seor, tijnanta-nia nca

cjoicao-le nta tsa ntoya,
nta tsa cjoaviya. 34 Cia Jess
quitso: Pedro, coaxin-le
nca licoi squintia chaxicha
ntai-vi santa ji jan ca
coijnamacao-nai nca tsi coi
yaxcon-nai.

Jnco xijtsataon, coa

naya, coa quichanto

Pedro coejnamacao Jess

(Mt. 26:31-35; Mr. 14:27-31; Jn. 13:36-38)

31Coa-ti

quitso je Nai-na:
Simn, Simn, coe-ni, Satans
quisije-no nca sitsje-no joni tsa trigo xi setsaojnenqui.
32 Tonca an tsacetsoantjaile, jme-ni nca tsi tsa ntia cha
xi macjain-li, coa ji, cia nca
cjoecofaya-ni, tinioin-con

35Cia

Jess quitso-le: Cia

nca an quisicasen-no, ali cao
xijtsataon-jin, ni cao nayajin, ni cao jte-jin, a tjin xi
cha-no. Coa je quitso: Nijmejin. 36 Coa quitso-le: Tonca
ntai-vi je xi tjin-le xijtsataon,
catacjoe, coa-ti je xi tjin-le
naya, catacjoe. Je xi tsinle quichanto-le, catatena
tsonca-le, catatse. 37 Coi
coaxin-no, je xi tjita xon-ve
machjen-ni nca coitjosonsa tatsan: Tsaxquicao cao
chota xi tsantjaicjoa. Nca je
xi quichji tatsan tjin-ni nca
coitjoson. 38 Cia je quitso-le:
Seor, coe-ni jao quichanto.
Coa je quitso-le: Tocoan-ni.

Jess tsacetsoa

(Mt. 26:36-46; Mr. 14:32-42)

39Cia

Jess jitjo, qui jo-sin

nca coannca-le ya ninto Olivos,
coa-ti chota-le quitjennquile. 40 Cia nca jicho je nte-ve,
quitso-le: Tetsoao jme-ni
nca tsi tsaojin-sinio je cia
nca chao sicao-no. 41 Cia
Jess tsacasenxin-le jo-ni tsa
jnco lajao xi cjin sate, coa

153

San Lucas22

tsacasenxconchin, tsacetsoa.
Nai, tsa me-li
chjaaxin-nai je cjoaain,
tonca licoi jo-sin nca me-na
nca an, tojo-sin nca me-li
nca ji. 43 Cia coantsenjncole ancje xi tse ncajmi, xi
quitsjoa-le ncanion. 44 Cjai
aon cjima-le nima-le nquisa
tonion tsacetsoa, coa
quitjonta jo-ni tsa tse njin xi
catin xi quitsaova tananqui.
45 Cia nca tsaquisotjen-ni nca
tivetsoa, jaaicon-le chotale, coansjai-le nca cjiofe
tatse cjoafao-le. 46 Quitso-le:
A-ni tiyofe-sinio. Tisotjaon,
tetsoao jme-ni nca tsi
tsaojion je cia nca chao
sicao-no.
42Quitso:

ncajco-le chota xi sicointa

yonco cao chotajchinca xi
jinhoacon-le: A tatse jnco
che cavitjocao quichanto
cao ya. 53 Ya tsacatejnacaono nihjin nca nchaon yaya
yonco, alicoi quichomitjaon
ntsao nca quintova-nao,
tonca je-vi tsaon hora, coa
tse cjoatexoma-le cjoanjion.

Pedro tsacejnamacao Jess

(Mt. 26:57-58, 69-75; Mr. 14:5354, 66-72; Jn. 18:12-18, 25-27)

Quitsoa Jess

(Mt. 26:47-56; Mr. 14:43-50; Jn. 18:2-11)

47Cia

nca tojo tinchja-sa

Jess, coe-ni jaai chotancjin,
coa je xi Judas mi, jnco xi
tejao-ve, tjentitjon-le nca
je. Jichonhoe Jess nca
coentsoa. 48 Cia Jess quitsole: Judas, a je cjoaventsoa-vi
chanita-ni je nti-le chota.
49 Je xi tjiocao Jess, cia
nca tsave jme xi coan-ve,
quitso-le: Seor, a siquiaonnijin cao quichanto. 50 Cia
jnco chota-le quisiquiaon
jnco chonta-le namititjon,
tsacateta xoo ncaquixi.
51 Cia Jess quitso: Ticejnao
toi tjen-vi, cia quisicao
xoo, quisinta-ni. 52 Jess
quitso-le je chotatitjonle nami cao chota xi

54Cia

quitsoa, quicao,
quiscanisen ya ntia-le
namititjon-le. Pedro qui
cotsentjennqui-le. 55 Chota
tsacetse li ya ncavasen-le
ntitsin-ve, coa tsaceyontai-le
ncatsi. Coa-ti tsacejnajin-le
Pedro. 56 Cia jnco chjon chonta
tsave Pedro nca tijnantai li,
quiscotsena, quitso: Je chota
xocji-vi ya tsacejnacao nca
je. 57 Tonca Pedro tsacejnama,
quitso: Ji chjon, licoi vexcoan
nca je. 58 Xi ticoan jncotjoncani xi cjaai tsave Pedro,
quitso: Ji-vi coa-ti tse Jess.
Cia Pedro quitso: Ji xin, ali
an-jian. 59 Jnco-la hora scanni, nquijnco coaquitso-ncani:
Xi aqui cjoaquixi, coa-ti
je-vi ya tsacejnacao, nca
chota galileo ni. 60 Pedro quitso:
Ji xin, licoi ve jme xi si.
Ntiton cia nca tojo tinchjasa, quisquintia chaxicha.
61 Cia Nai-na quisicofaya,
quiscotsen-le Pedro. Cia Pedro
jaaitsjen-le en-le Nai-na, jo
quitso-le: Cia nca cje cjintia

154

San Lucas22,23
jin chaxicha, coijnamacao-nai
jan ca. 62 Cia Pedro jitjo ntitsin,
ali tocoacji quisquinta.

Tsaquijnoque, coa tsaca-le

Jess
(Mt. 26:67-68; Mr. 14:65)

63Je

chota xi tjiotsoanion
Jess, tsaquijnoque, coa
tsaca-le. 64 Tsacajhoma
ncjain, quisijtsina, coa
quitsinanqui-le: Coatinnajin ya xi cave-li. 65 Coa-ti
quitso-sale, coa cjai ncjin cjoa
quinchjaaon-le.

Quicao-le junta Jess

(Mt. 26:59-66; Mr. 14:55-64; Jn. 18:19-24)

66Cia

nca quisesen,
coana chotajchinca xi tse
naxinanta-ve cao chotatitjonle nami cao chota scribano,
quicao Jess ya junta-leve.
67 Quitso: Tsa ji ni Cristo,
coatin-najin. Jess quitsole: Cia tsa coaxin-no licoi
coancjain-no. 68 Cia tsa an
sconanqui-no nca jon-vi, licoi
coinocjoa-nao, ni coinjionjinnao. 69 Xi vasetsia ntai coa
xi fi-sani, je nti-le chota ya
coejna ncaquixi-le ncanionle Nina. 70 Quitso ncatsi: Nco
a ji ni nti-le Nina-ni. Jess
quitso-le: Jon xo vixon nca
coia. 71 Cia quitso nca je: Jmesa testigo xi machjen-na, nca a
soa xi jequinoya-le tsoa.

Quicao-le Pilato Jess

(Mt. 27:1-2, 11-14; Mr. 15:1-5; Jn. 18:28-38)

23

Jisotjen ncatsi
chota-ve, quicao-le

Pilato Jess. 2 Tsacetsiacao

nca tsacanqui, quitso: Je-vi
coansjai-najin nca xinntia
ficao naxinanta-najin, nca
vechjoa-najin nca vai-laijin
taonsa Csar, nca tso nca tije
ni Cristo je chotatitjon. 3 Cia
Pilato quisconanqui-le: A ji
ni chotatitjon-le chota judos.
Cia Jess quitso-le: Coatjin
xi si-ve. 4 Cia Pilato quitsole chotatitjon-le nami cao
chotanaxinanta: Nijme-jin
je xi masjai-na tatse chota
je-vi. 5 Tonca quinchjaquitini, quitso: Vetsia cjoa-si nca
vacoya ncaquijnta nanqui
Judea, vetsiacao-cjoanni
nanqui Galilea santa i-vi.

Quicao-le Herodes Jess

6Cia

nca Pilato quinhoe

je en xi Galilea tso-ve,
quitsinanqui-le tsa je chotave nchja-ni Galilea. 7 Cia
nca nta ve nca vacao-le
cjoatexoma-le Herodes, Pilato
quisicasencon-le je Jess,
nca Herodes coa-ti ya tijna
Jerusaln coi nihjin-ve. 8 Cia
nca Herodes tsave Jess, cjainca
tsjoa coan-le nca coatse me-le
nca scoexcon Jess, nca nion
tse cjoa quinhoe xi tatse.
Ticoya-le nca Cristo coaco-le
jnco cjoaxcon. 9 Quitsinanquile tatse ncjin cjoa, tonca
nitojme-jin xi quinchja Jess.
10 Cia chotatitjon-le nami
cao chota scribano xi tsacatio
ya-ve, tjiovanqui. Cjainca
quitia. 11 Tonca Herodes
cao sontado-le nion taon

155

San Lucas23

tsave Cristo. Tsaquijnoque.

Quisicacja jnco najojnho
xi nion nta cji, cia quisicasen
nquijncoca-le Pilato. 12 Ticoi-ni
nihjin coan miyo-le xincjin
Pilato cao Herodes, nca ncasa
contran tjio-le xincjin.

Jess axo Barrabs

(Mt. 27:15-26; Mr. 15:6-15; Jn. 18:38-19:16)

13Cia

Pilato quinchjamaale chotatitjon-le nami

cao chotaxa, coa cao
naxinanta. 14 Quitso-le:
Caniquinchavasen-nao jevi jo-ni tsa chota xi xinntia
ficao naxinanta. Coeni, an casitsoa nquixcon
nca jon-vi, nijme-jin je xi
camasjai-na xi tatse chota,
ja-le je xi timacjanquio.
15 Ni nta tsa Herodes camasjaile, nca Herodes quisicasen
nquijncoca-no Jess. Coe-ni,
nijme-jin quisin xi vaquinle cjoaviya. 16 Coa-cjoanlale,
cia scaninte. 17 Tjinne-le
nca sicejnantai jnco chota
xi tijnanion nca xqui soi.
18 Tonca chotanaxinanta
tojnco quisquintia ncatsi:
Chjaaxin je-vi, ticejnantainajin Barrabs. 19 Je chota-ve
quichani ntoya xi tocjoa-le
cjoa-si xi quitjomitjen ya
naxinanta-ve, coa nca cen
quisicen. 20 Cia Pilato quinchja
nquijncoca-le, nca me-le nca
sicejnantai Jess. 21 Tonca je
tsacejta nquintia: Cro tjatai,
cro tjatai. 22 Cia Pilato quitsole xi majan-ni ca: Coa jme
cjoatsen quisin-ni. Nijme

jin je xi coansjai-na xi tatse

xi vaquin-le cjoaviya. Coa-le
tsocoa, scaninte-ni. 23 Tonca
tojo nion tsacejtaquiti-ncani
nca cro seta Jess. Jta-le
chota cao tse chotatitjon-le
nami quinjen-le. 24 Cia Pilato
tsacatexoma nca catjitjoson
ja-le xi quisije nca je.
25 Quisicejnantai-le je chota
xi quichani ntoya xi tocjoale cjoasi xi jitjomitjen,
coa nca cen quisicen. Cia
quiscanita-le Jess nca
coasicao jo-sin me-le.

Qui ja seta cro

(Mt. 27:32-56; Mr. 15:21-41; Jn. 19:17-30)

26Cia

nca quicao Jess,

quitsoa jnco chota xi
Simn mi, xi chota cireneo,
xi tinhoa-ni nquichao.
Tsacajnane-le cro nca coaicao
jton-le Jess. 27 Quitjennquile ncjin chota naxinanta
cao yanchjin xi tjiosijtsinta
nima-le, xi tjiocjintiava.
28 Tonca Jess quisicofayatale, quitso-le: Jaxti yanchjin
Jerusaln, ali an chintantjainao, tonca chintao xi
titatsaon-nio cao xi tatse
ntixti-no. 29 Coe-ni cjoaai
nihjin cia nca coitso: Jo
tonta-le xi nti, je tsoa xi
tsi nti tsaca, coa je chiqui
xi tsi nti quisijcha. 30 Cia
coetsiacao nca coitso-le
ninto: Catacaneson-najin,
coa coitso-le xinqui
tjajtsama-najin. 31 Cia tsa
coasin je cjoa, cia nca xcoen
cjoan ya, jme xi coan cia nca

156

San Lucas23
quixi. 32 Coa-ti quicaota
nquijao chota xi chao cjoan,
nca sicen. 33 Cia nca jaai
nte ja nca ntejcocen mi,
tsacata cro ya-ve, coa cao
chota xi chao cjoan, jnco
xi ncaquixi-le, coa xijnco
ncascon-le. 34 Cia Jess quitso:
Nai, tichata-lai nca tsi coi ve
jme xi sin. Quisicavi najole, quisiscacao ya-ni xi
coacao-le. 35 Chota naxinanta
tjiocotsen. Chotaxa
tjiovijnoque, quitso: Xi cjaai
tsacasjentjai, catavasjentjai
yao-le nca tije-ni, cia tsa
je-vi xi Cristo xi tse Nina,
xi Nina tsacjaajin. 36 Je
sontado-ve quitsjoatain,
jichonhoe jichocao-le
vinagre. 37 Quitso-le: Cia tsa
ji ni chotatitjon-le chota
judos, chasjentjai yao-li nca
tiji-ni. 38 Coa-ti tjitasonle jnco en cao letra griega,
latina, cao hebrea xi tso: Je-vi
chotatitjon-le chota judos.
39 Jnco xi jao-ve xi chao
cjoan, xi cjio tjenvanquitale, quinchjaticao: A tsi tsa ji
ni Cristo, chasjentjai yao-li
nca tiji-ni, coa cao jin-jin.
40 Xijnco quinchjaticao: A tsi
jcon-lai Nina, nca ticoi-ni
cjoaain xi tise-li. 41 a-vi
nta vaquin-na nca tivaina cjoaain, nca chjoe-nia
jme xi vaquin-le xi quinian,
tonca je-vi nijme-jin xi
chao quisin. 42 Coaquitso-le
Jess: Ticjaaitsjen-nai cia
nca cjoaaicoai cjoatexomali. 43 Cia Jess quitso-le:

Cjoaquixi xi xin-le, ntaivintai coijnacao-nai ja

nasca chon ncajmi. 44 Cia nca
jichoca nchisen-la, coannjion
ncaquijnta sonnte santa
las tres nca maxon. 45 Je tsoi
coannjion, coa quixijntajen
vasen je najo xi quitjenchjoa
ncavasen-le yonco. 46 Cia
Jess nion quinchja, quitso:
Nai jaya ntsai vejna esprituna ntai. Cia nca jecoaquitso
quichajta. 47 Cia nca je xi
ncajco-le sontado tsave je
cjoa xi coan, tsasjejeya Nina,
quitso: Xi cjoaquixi je chota
je-vi chotacjoaquixi ni. 48 Je
ncatsi chotaxcon xi tjiovasen
je cjoa je-vi, tjiocotsenle jme xi coan, qui nquintia
niya-le, jo totjiosijtsinta
nima-le. 49 Tonca cjin
tjiocotsen-le cjoa je-vi ncatsi
xi vexcon Jess cao yanchjin
xi jinhoatjennqui-nile Galilea
santa Jerusaln.

Quiscanisennqui tsjo

(Mt. 27:57-61; Mr. 15:42-47; Jn. 19:38-42)

50Coe-ni

jnco chota xi
Jos mi, xi tse Arimatea
jnco naxinanta-le Judea, xi
tse chotajchinca. Je ni jnco
chotanta, coa chotacjoaquixi.
51 Je licoi tjinjnco-lecon cjoa
xi tsacenta, nije-jin cjoa xi
quisin. Coa je quiscoya-le
cjoatexoma-le Nina. 52 Je-vi
jichocon-le Pilato, quisijele yao-le Jess. 53 Cia nca
jetsacajenta cro, sbana
tsacejtejin. Quiscanisennqui
tsjo xi quitjoacja naxi,

157

San Lucas23,24

ya ja nca ni-sa ya-jin xi

sejnaya. 54 Coi nihjin vsperale soi paxco, cia nca jame
tsacetsia nihjin nicjaya.
55 Je yanchjin xi atjen
jinhoa-ni Galilea, quitjennquile, quiscotsen tsjo-ve coa
jo-sin nca quisejna yao-le.
56 Qui-ni, tsacationta xqui xi
nasca njen cao xquixine, coa
nihjin nicjaya quisicjaya jo
tso cjoatexoma.

Jaayajin-nile cen

(Mt. 28:1-10; Mr. 16:1-8; Jn. 20:1-10)

24

Cia nca nihjin

tainco nca totsin
xomana, cjainca tanjionya
jinhoa ja quijna tsjo-ve.
Jaaicao xqui xi nasca njen,
xi tsacenta. Coa tjencaosa nquijncojao yanchjin.
2 Coansjai-le lajao-ve nca
jequitji taxin-le tsjo-ve. 3 Cia
nca jaasen, licoi coansjaile yao-le Nai-na Jess. 4 Cia
nca coacoan-ve, tocoanxconle yanchjin-ve xi tatse
je-vi. Coe-ni jao chota xi
yacja najojnho xi jo fate,
tsaquinchata-le. 5 Quitsacjonle, tsaquinchajten tananqui,
cia je chota quitso-le: A-ni
timafasjai-sinio i jin cenvi je xi tijnacon-ni. 6 Licoi
i tijna-vi, tonca jaayanile. Ticjaaitsjaon jo-sin
tsacjacao-no, cia nca tijna-sa
ya Galilea. 7 Quitso: Machjen-ni
nca nti-le chota chanitale ntsja chotatsen, nca cro
seta, coa cjoaaya-nile nca
majan-ni nihjin. 8 Cia je

jaaitsjen-leni en-le Jess.

9 Cia nca jinhoa-ni ya tsjo-ve
quitsjoa-le cjoaquixi xi tejnco
cao ncatsi xica, xi tatse
ncayije je cjoa je-vi. 10 Mara
Magdalena, Juana, Mara na-le
Jacobo, cao xica xi coaquitsole pastro je cjoa je-vi.
11 Tocjoasca tsavecon en-le,
licoi coancjain-le. 12 Tonca
jisotjen Pedro, quitoca
ja quijna tsjo-ve. Cia nca
quiscotsensen, jancha toje
najo xi quisejtejin Jess.
Tocoanxcon-le coi cjoa xi
coan-ve.

Tjin xi coan ya ntia

13Coe-ni,

(Mt. 16:12-13)

ticoi-ni nihjin jao

chota tjiofi jnco naxinanta xi
Emas mi, xi jao-la hora cjin
tijna-le Jerusaln. 14 Cia nca
tjiofi, tjiofaoya-ni ncayije
cjoa xi coan-ve. 15 Coacoan
nca tjiofaoya-ni, coa nca
tjiocjonanqui-le xincjin,
tije-ni Jess jichotahianle, toa quitsjen-ni. 16 Tonca
xcon quisechjoa-le nca tsi
tsa scoexcon Jess. 17 Coa
Jess quitso-le: Jme en-ni
xi chova-niovi nca timao.
Coa je tsaquincha. Nion
va cjoan. 18 Quinchja jnco xi
Cleofas mi, quitso-le: A toji
tojnco ni xi cjoaai nixatai
Jerusaln, xi licoi tsayai cjoa
xi ya coacoan coi nihjinvi. 19 Cia Jess quitso-le: Jme
cjoa-ni. Cia chota-ve quitsole: Tse Jess chota nazareno,
xi quinchjaya tatse Nina.

158

San Lucas24
Cjainca mayije-le cjoa, coati mayije-le en nquixcon
Nina, coa nquixcon ncatsi
naxinanta. 20 Chotatitjon-le
nami cao chotatitjon-najin
quiscanita nca quinicen,
coa tsacata cro. 21 Tonca
jain-jin quichoya-laijin
nca tije-ni xi coechjintjai
chota Israel. Coa je xi
cjima-sa, ntai jan nihjin
nca coacoan coi cjoa-vi.
22 Coa-ti ca yanchjin xi tijinnijin tsaquinchaxcon-najin.
Tanjionya qui ya tsjo-ve.
23 Alicoi-xo coansjai-le yao-le.
Jinhoa-ni quitso: Coa-xoti
tsave sen-le ancje xi quitsole nca Cristo tijnacon-ni. 24 Qui
ca xi tijin-nijin ya ta tsjove, coa-ti chon coansjai-le
jo nca quitso yanchjin-ve,
tonca je licoi tsave Jess.
25 Cia Jess quitso-le: Jo
tochicon, coa xijin nimano nca tsi ntiton coancjain-no
ncayije xi quitso je chota xi
quinchjaya tatse Nina. 26 A
tsi tsa coanchjen nca Cristo
tsacjaa cjoaain je cjoa-vi,
coa nca jaasen cjoajeya-le.
27 Cia Jess tsacetsiacao nca
quitsoyatsen-le ncayije xi
tjita xon Escrituras xi tatse,
santa xi tse Moiss cao
ncatsi chota xi quinchjaya
tatse Nina. 28 Cia jichohian
naxinantanti ja nca tjiofi,
Jess coaquisin jo-ni tsa
cjin coai-sa. 29 Tonca je jao
chota-ve cjoanion quisinle, quitso-le: Tijnacao-najin
nca jecoanxon, coa tsoi

jequiscantjai. Jaasen, coa

tsacejnacao. 30 Xi coan-ni,
tsacejnatacao yamixa,
Jess quiscoe nioxtila,
quisichicontain, quisixcoa,
coa quitsjoa-le. 31 Cia
quitjoainqui xcon, coa
tsavexcon-ni tonca je qui
quicha nquixcon nca je.
32 Tsacjacao xincjin: A tsi tsa
cjai tsjoaya coan-le nima-na,
cia nca tsacjacao najmina yaya ntia, coa cia nca
quiscoxanqui xcoan jo tso en
xi tjita xon Escrituras. 33 Ticoini hora tsaquisotjen. Qui ya
Jerusaln. Coansjai-le xi tejnco
xi tjioxco cao xica xi ya
tjiocao. 34 Xi tjiotso: Cjoaquixi
ni nca jaaya-le Nai-na, coa
coantsen nquixcon Simn. 35 Cia
je xi jao-ve tsace najmi jme
xi coan-le yantia, coa jo-sin
nca tsavexcon Jess cia nca
quisixcoa nioxtila.

Coantsen Jess nquixcon xi

tejnco

(Mt. 28:16-20; Mr. 16:14-18; Jn. 20:19-23)

36Tjen

nca tjionchja je cjoavi, Jess je soa tsacasenjnajin

vasen-le, quitso-le: Nchan
tiyo nca jon-vi. 37 Cia ncatsi
nion quitsocjon, tsacatioxcon,
quisicjaaitsjen nca tsave jnco
espritu. 38 Tonca Jess quitsole: A-ni nca tiyoxcon-sinino,
a-ni nca nion tjiosicjaojinsini nima-no. 39 Chotsen-lao
ntsa ntsocoa, nca tian-nia:
Chajon-nao, chotsaon, nca
je xi espritu mi niyao-jin
nininta-jin tjin-le, jo-sin

159

San Lucas24

yao nca tjin-na. 40 Cia nca

coaquitso-le je-vi, tsacaco-le
ntsja cao ntsoco. 41 Tonca je cje
macjain-jinle, nca nion tsjoale, coa tjioxcon. Cia Jess
quitso-le: A tjin itse-no xi
mavichi-ni. 42 Cia je quitsjoa
itse-le jtiquichjan cao jnco
hjoantsjen-le choserra. 43 Jess
quiscoe, quisquine nquixcon
nca je. 44 Cia quitso-le: Jevi en xi tsacjacao-no cia
nca an tsacatejnacao-no,
nca machjen-ni nca coitjoson
ncayije cjoa-ve xi tjiota
xi tatsan ya cjoatexomale Moiss, coa ya xonlibro-le
chota xi quinchjaya tatse
Nina, coa ya xon xi Salmo
mi. 45 Cia quiscoaintele cjoafaaitsjen-le, jme-ni
nca coanchoya-sinile xi
tjiota xon Escritura. 46 Quitsole: Coa-sin tjita xon, nca
coa-sin coanchjen nca je
Cristo tsacjaa cjoaain,
coa nca jaayajin-nile

cen nca coan jan nihjin,

nca coinocjoayajinle ncatsi naxinanta cao
janain-le, nca machjen-le nca
sicantjaiya cjoafaaitsjenle, coa jo-sin nca chata-le
je-le. Coaitsia-cjoanni ya
Jerusaln. 48 Coa jon nio xi
coao cjoaquixi coi cjoa jevi. 49 Coe-ni an sicasen-no je
xi quisisenqui-no Nai-na,
tonca jon tiyo ya naxinanta
Jerusaln, santa nca saco-no
ncanion xi nca nhoa-ni.
47coa

Jess quichani ncajmi

(Mt. 16:19-20)

50Quicao

santa
Betania. Tsacjennca ntsja,
quisichicontain. 51 Tjen nca
tisichicontain, tsacasenxinle, coa quichani ncajmi.
52 Xi jetsavexcon Jess, cao
tse cjoatsjoa qui ya Jerusaln.
53 Coa tjiontsjai ya yonco,
tjiovasjejeya Nina. Coa
catama.

Ennta xi tatse Cristo

josin Juan quisqui
Je en chota coan

Cia nca totsin-le cjoa

tocoa tijna je en. Je en
tijnata Nina. Je en aqui Nina
ni. 2 Je-vi xi tijnata Nina cia
nca totsin-le cjoa. 3 Je tsacenta
ncayije tsojmi. Tsa tsin je,
nitojme-jin xi tjin xi quisenta.
4 Je xi tjin-le cjoavijnachon. Je
cjoavijnachon je li xi siisenle chota. 5 Je li siisen ja nca
njion-na, tonca je cjoanjion licoi
coanchoya-le tatse li-ve. 6 Jnco
chotaxin xi Nina quisicasen,
je xi Juan mi. 7 Jo-ni tsa testigo
jaai, nca coasin tsjoa en xi
tatse je li, jme-ni nca ncatsi
coancjain-sinile xi totatse
Juan. 8 Alije-jin xi je li. Toje
xi jaai tsjoa en xi tatse li-ve.
9 Je-ve je li xi aqui cjoaquixi,
xi jaai i sonnte-vi, xi siisenle ncatsi chota. 10 I sonnte-vi
tsacejna, coa je tsacenta
sonnte. Tonca chotasonntevi licoi tsavexcon. 11 Jaai ja
tse, tonca je chota-le licoi
tsavetjao. 12 Ncatsi jo tjin ma-ni
xi je tsavetjao, quitsjoante-le
nca nti-le Nina coan, je ncatsi

xi macjain-le tatse janain-le,

tsi tsa njin quitsin-ni, ni
tatse-jin cjoatsjoa-le yao-na, ni
tatse-jin cjoatsjoa-le xin, tonca
tatse Nina quitsin-ni. 14 Je
en chota coan. I tsacejnajinna. (Tsaya-nijin cjoajeya-le
jo-ni tsa xi tse tojnco ntile Nai-na.) Cjainca totjin-le
cjoanta cao cjoaquixi. 15 Je Juan
coasin quitsjoa en xi tatse.
Nion quinchja, coiquitso:
Je-vi ntai xi coa-na quixinno, je xi cjoaaitjennqui-na,
je nquisa titjon tsova cao an,
nca je nquisa titjon tijna-na.
16 Jasatse jasatse-sa cjoanta
quitjoe-na ncatsia xi tse
cjoanta-le xi cjainca nion tse
tjin-le. 17 Totatse Moiss quitsai
cjoatexoma, tonca cjoanta cao
cjoaquixi jaai xi totatse
Jesucristo. 18 Nitoya-jin nicia-jin
tsave Nina. Je tojnco nti-le xi
tijnata Nai-na, je xi coasin
quitsoya tatse.
13xi

Je en xi quitsjoa Juan

(Mt. 3:11-12; Mr. 1:7-8; Lc. 3:15-17)

en xi quitsjoa
Juan, cia nca chota judos

160

19Je-vi

161

San Juan1

quisicasen xa je nami cao

chota levitas tse Jerusaln,
jme-ni nca sconanquisinile Juan: Ji, ya-ni.
20 Juan quisiquixiyanta, licoi
tsacema, tonca coaquitso:
Ali an-jian Cristo. 21 Cia
quisconanqui-le: ya-nini. A
ji ni Elas. Quinchja Juan: Ali
an-jian. A ji ni xi nocjoayai
tatse Nina. Majain, quitso.
22 Coaquitso-le: ya-cjoanni
ji, nca coacoin-nilaijin je
xi quisicasen-najin. Jo si
xi titatsi-ni. 23 Juan quitso:
An nia xi nion nchja ya
ntetaxinta. Tjaquixio ntiale Nai-na, jo quitso Isaas
xi quinchjaya tatse Nina.
24 Je chota xi quinicasentale Juan tse chota fariseos.
25 Coasin quisconanquile Juan: A-ni nca ma-nili
vatenta, tsa tsi tsa ji ni
Cristo, ni Elas-jin, nije-jin
chota xi nchjaya tatse
Nina. 26 Cia Juan quitso-le:
An vatenta-nia nanta, tonca
tijnajin-no jnco xi tsi tsa
coi yaxcon. 27 Je-vi ntai xi
cjoaaitjennqui-na. Je nquisa
titjon tsova cao an, santa
licoi vaquin-na nca scojnta
hjoaxin-le jte-le. 28 Je cjoa
xi coan-vi ya coa coan ya
Betbara ya xincoa-nile je
ntaje Jordn, ja nca Juan
tsacatenta. 29 Xi coan nchaon
Juan tsave Jess xi tinhoaconle, coiquitso: Coe-ni nti
varre-le Nina, xi faaxin jele chotasonnte. 30 Je-vi ntai
xi quixin-no: Cjoaaitjennqui

na jnco chotaxin. Je nquisa

titjon tsova cao an, nca je
nquisa titjon tijna-na. 31 An
licoi tsavexcoan, tonca jaai
catenta-nia nanta, jme-ni
nca chota Israel scoe-sini nca
je. 32 Juan coasin quitsjoa
en coiquitso: Tsave je
Espritu Santo nca jitjojen-ni
ncajmi, jo-ni tsa jnco nise
paloma, quisasenjnason-le
Jess. 33 An licoi tsavexcoan,
tonca je xi quisicasen-na
nca nanta coatenta-nia,
je-ve xi coiquitso-na: Toyani xi jchai, xi je Espritu
Santo cjoaaijentain-le, xi ya
sasenjnason-le, je-vi ntai xi
vatenta-ni Espritu Santo. 34 An
tsave, quitsjoa en-na nca jevi xi nti-le Nina.

Je xi titjon coan chota-le Jess

35Xi

coan nchaon tiya tijnancani Juan cao jao chota-le.

36 Ticotsen-le Jess xi ya
tsova, coiquitso: Coe-ni nti
varre-le Nina. 37 Je nca jao
chota-le quinhoe-le nca
quinchja, cia quitjennqui-le
Jess. 38 Cia quisicofa Jess,
tsave nca tjiofitjennquile, coaquitso-le: Jme xi
vijnchisjao. Cia quinchja nca
jao: Rab (je en-vi Maestro
tso-ni), ja-ni tijnai. 39 Jess
quitso-le: Nhoao chotsaon.
Cia jinhoa, tsave ja tijna.
Ya tsacatiocao cia nihjinve, nca je hora jo-ni tsa las
cuatro nca maxon. 40 Je Andrs,
ntse Simn Pedro, jnco nca jaove xi quinhoe-le Juan, coa

162

San Juan1,2
quitjennqui-le Jess. 41 Je-vi
titjon coansjai-le titse-ni
ntse xi Simn mi, coaquitsole: Jecoansjai-najin je Mesas
(Cristo tso-ni je en-vi) . 42 Cia
jaaicao-le Jess. Cia nca Jess
ticotsen-le quitso: Ji ni
Simn, nti-le Jons. Ji Cefas
coin-li (je en-vi lajao tsoni) .

Jess nchja-le Felipe cao Natanael

43Xi

coan nchaon Jess

me-le nca coai ya Galilea.
Quisatejin Felipe, coaquitsole: Tintjennqui-nai.
44 Felipe, ya Betsaida tse, je
naxinanta-le Andrs cao Pedro.
45 Felipe quisatejin Natanael,
coaquitso-le: Jecoansjainajin Jess, nti-le Jos, xi ya
Nazaret tse, jo tso cjoatexoma
xi tsacajna Moiss cao chota
xi quinchjaya tatse Nina.
46 Natanael quitso-le: A tjin xi
nta xi Nazaret faai-ni. Felipe
quitso-le: Nhoai chotsain.
47 Cia nca Jess tsave Natanael
xi tinhoacon-le, quitso xi
tatse: Ne jnco xi cjoaquixi
chota israelita, xi tsin-le
cjoachanacha-jin. 48 Natanael
quitso-le: Ja-ni tsaya-ninai.
Jess quinchja-ncani: Tonquini nca cje nchja-jinli Felipe,
cia nca ya tijnanqui ya higo
tsave-le. 49 Natanael quitsole: Rab, ji ni nti-le Nina, ji
ni chotatitjon-le chota Israel.
50 Jess coaquitso-le: A coi nca
macjain-li nca coacaxin-le
nca tsave-le nca tijnanqui
ya higo. Jcha-sai cjoa xi nquisa

xcon tjin. 51 Quitso-le: aqui

cjoaquixi aqui cjoaquixi
xi xin-no: Nihjin xi fi-sani
jcha-nio ncajmi nca tixa cao
je ancje xi tse Nina, xi fimi,
xi vitjojentain-le je nti-le
chota, je Jess.

Cjoavixan xi quise ya Can

Xi coanjan-ni nihjin

quise jnco cjoavixan ya
Can xi tse Galilea. Ya tijna
na-le Jess. 2 Coa-ti quinocjoale Jess cao chota-le ja
chixan chota. 3 Cia nca jeta
vino, na-le Jess coiquitsole: Tsin-le vino-jin. 4 Cia Jess
quitso-le: Jme xi tjin-na
cao ji, chjon. Cje ficho-jin
hora-na. 5 Na-le coiquitso-le
chonta: Coatiaon nitjosonlao ncayije xi je coitso-no.
6 Ya tjio jaon ti tsian xi lajao,
xi nanta seya, josin sitsjeni chota judos. Jao jan-la
nisananta jchoya ti-ve nca
jncojnco. 7 Jess coiquitsole: Tinchao nanta ti-ve. Cia
quisitsentjai. 8 Coiquitso-le:
Chasjao nanta-ve, tanquincaolao maxtoan. Quicao-le.
9 Maxtoan-ve quiscota je
nanta xi quitsonya vino. Licoi
tsave ja jaai-ni (tonca je
chonta xi tsacasje nanta
tsave). Cia maxtoan-ve
quinchja-le je xin xi tivixan.
10 Coiquitso-le: Ncatsi chota
titjon tsjoa vino xi nquisa nta.
Cia nca jequitse, cia tsjoa
xi licoi tojo nta. Tonca ji
totsacejnatjao-ni je vino xi
nquisa nta santa ntai. 11 Je

163

San Juan2,3

vi choa xi tsacejna titjon-le

ncayije choa xi Jess quitsjoa
ya Can xi tse Galilea. Coasin
tsacacosontsen cjoajeya-le.
Cia coancjain-le chota-le xi
tatse. 12 Cia nca jecoan je-vi,
quijen ya Capernaum Jess, cao
na-le, cao ntse, cao chota-le.
Tojncojao nihjin tsacatio nca
ya.

nca Jess jaayajin-nile cen,

je chota-le coasin jaaitsjenle nca coaquitso-le. Cia
coancjain-le je xon Escritura
cao je en xi Jess quinchja.

Jess sitsje yonco

(Mt. 21:12-13; Mr. 11:15-16; Lc. 19:45-46)

13Jecjimahian-le

soi paxco
xi tse chota judos. Quimi
Jess ya Jerusaln. 14 Yaya
yonco quisatejin chota xi
tjiovatena nhaja cao varre,
cao nise paloma. Coa-ti ya tjio
je xi sicantjai taon. 15 Jess
quisinta jnco no, tsacaonsje
ncatsi yonco cao varre-ve
cao nhaja-ve. Tsacetsaova
taon-le xi taon sicantjai.
aqui quisinchancajten
yamixa-le. 16 Coaquitso-le
je xi tjiovatena nise paloma:
Chaaxion je-vi. Ali ntitsinjin niaon ntia-le Nai-na.
17 Cia jaaitsjen-le chota-le
nca tjita xon: Nion sin-na
ntia-li santa coanxcenjinnia. 18 Cia chota judos
coiquitso-le:Jme choa xi
vai nca coiniain. 19 Cia
Jess quitso-le: Tiquixoyao
je yonco-vi, tojan nihjin
coenta-nia. 20 Cia quitso
chota judos: achanjaon no
quisenta-ni je yonco-vi. Coa
ji-ni, a tojan nihjin coentani. 21 Tonca je yonco xi je
yao-le quitso-le Jess. 22 Cia

23Ya

Jess ve ncatsi

tijna ya Jerusaln cia

nca quisejna soi paxco.
Cjainca ncjin xi coancjainle tatse janain-le, nca
tsave ja-le choa xi quitsjoa.
24 Tonca Jess licoi tjinjncolecon ncatsi, nca Jess
jeve ncatsi. 25 Liya xi Jess
coanchjen-le xi coacoitso-le
jo cjoan chota. Je ve jo cjoan
chota.

Jess facao Nicodemo

Tjin jnco chota fariseo xi

Nicodemo mi, chotatitjonle judos. 2 Je-vi jaainhoe
Jess nca njion, coiquitso-le:
Rab, ya-nijin nca ji jaai joni jnco Maestro. Quisicasen-li
Nina. Niya-jin xi tsjoa choa
xi vai nca ji, tsa Nina licoi
tijnacao. 3 Cia Jess coiquitso:
aqui cjoaquixi aqui
cjoaquixi xi xin-le, je xi tsi
jtsin nquijnco ca, licoi coan
scoe cjoatexoma-le Nina.
4 Cia quitso Nicodemo: Jo coanni nca jtsin chota xi jecoan
jchinca. A coan cjoaasen
nquintia tsoa na-le, coa jtsinni. 5 Jess quinchja: aqui
cjoaquixi aqui cjoaquixi xi
xin-le, je xi tsi quitsin tatse
nanta coa tatse Espritu
Santo, licoi coan cjoaasen
cjoatexoma-le Nina. 6 Je xi

164

San Juan3
tatse yao tsin-ni, yao ni. Je
xi tatse Espritu Santo tsin-ni,
espritu ni. 7 Ali maxcon-jinli
jo caxin-le: Machjen nca
nquijnco ca jtsion. 8 Je ntjao
toja-nive cjonajon-ni,
coa noya-nilai nca fane,
tonca licoi yai ja nca
nhoa-ni, ni ja fi. Coasin
ma ncatsi xi tatse Espritu
Santo quitsin-ni. 9 Nicodemo
coiquitso-le: Jo ma-ni nca
coa ma-ni. 10 Jess coiquitsole: A tsi tsa ji maestro-le chota
Israel, coa licoi yai-ni jevi. 11 aqui cjoaquixi aqui
cjoaquixi xi xin-le, je xi
yai-jin nocjoa-nijin, coa je
xi quichotsen-laijin coi xi
vai-jin en-najin. Coa jon
licoi chjoao en-najin. 12 Tsa
jecoaquixin-no ja-le xi chon
sonnte, coa licoi macjainno, josin coancjain-no tsa
coaxin-no ja-le xi chon
ncajmi. 13 Niya-jin xi quimi
ncajmi, toje xi ya jaaijenni, je nti-le chota xi tijna
ncajmi. 14 Jo quisin Moiss
nca quiscomitjen je ye ya
ntetaxinta, coasin machjen
nca je nti-le chota tjomitjenni, 15 jme-ni nca ncatsi-sini
xi macjain-le tatse Jess,
licoi cha, tonca tjin-le
cjoavijnachon ncantsjai.

Nina coasin
coantsjoaque sonnte

16Nca

Nina coasin
coantsjcaque sonnte nca
quitsjoa je xi tojnco nti-le,
jme-ni nca ncatsi-sini xi

macjain-le tatse, licoi cha,

tonca tjin-le cjoavijnachon
ncantsjai. 17 Nca Nina licoi
xa quisicasen-ni nti-le
nca caonne-le cjoaain
chotasonnte, tocoi nca
coasjentjai chotasonnte.
18 Je xi macjain-le tatse
Jess, licoi tijnane-le
cjoaain, tonca je xi tsi
tsa coi macjain-le tatse,
jetijnane-le cjoaain, nca tsi
tsa coi coanecjain-le tatse
janain-le xi je tojnco nti-le
Nina. 19 Je li jaai i sonnte,
tonca chotasonnte nquisa
coantsjoaque cjoanjion caoni li, nca cjoatsen xi quisin.
Coi nca tijnane-le cjoaain.
20 Je ncatsi xi cjoatsen sin,
majtique li, licoi ya nhoa
ja tjin li, jme-ni nca tsicoi
coantsen-sini je cjoatsen xi
sin. 21 Tonca je xi cjoaquixi xi
sin, nhoanhoe li-ve, jme-ni
nca coantsen-sini cjoanta-le
nca tse Nina.

Je miyo-le xin xi vixan

22Xi

coan-ni jaai Jess

cao chota-le ya nanqui
Judea. Ya tsacejnacao
chota-le tsacatenta. 23 Juan
coa-ti tsacatenta ya Enn
hian-le Salim, nca cjainca
tjin nanta ncaya. Chota
jinhoanhoe quisatenta.
24 Juan cje nicjaasen-jin
ntoya. 25 Tsacjaoya-ni chotale Juan cao chota judos
josin nca sitsje-ni. 26 Cia je
jinhoanhoe Juan coiquitsole: Rab, tsacai en-li xi

165

San Juan3,4

tatse Jess xi tsacejnacao-li

xincoanta-ni Jordn. Coe-ni
coa-ti je vatenta, coa aqui
je faainhoe ncatsi. 27 Juan
coiquitso: Lijme xi tjinle chota xi tsi tsa ncajmi
jaai-nile. 28 Jon nio ncatsio
testigo-na jo quixian: Ali anjian Cristo, tonca nquixcon
quinicasen titjon-na. 29 Je
xi tjin-le chjon je xin-le.
Tonca je miyo-le xin-le xi
sejnata, nhoe-le, cjainca
tomatsjoa-le jo tso xinve. Coasin cjoatsjoa-na
coantseya. 30 Machjen nca
je Cristo cataminca, nquisa
catasasentjennquia nca an.

Je xi nhoa-ni janca

31Je

xi nhoa-ni janca, je
xi titjon-le ncatsi. Je xi tse
sonnte, chotasonnte ni, toje
cjoa xi tse sonnte nchja. Je xi
nhoa-ni ncajmi, je xi titjonle ncatsi. 32 Je-vi tsjoa en-le
jme xi tsave cao xi quinhoe,
tonca niya-jin xi cjoe enle. 33 Je xi cjoe en-le, je-vi
quisiquixiyanta nca Nina
xi cjoaquixi. 34 Je xi Nina
quisicasen, je en-le Nina xi
nchja. Nina licoi faachoya
nca tsjoa Espritu Santo.
35 Je Nai-na tsjoaque nti-le,
tsacejnaya ntsja ncayije cjoa.
36 Je xi macjain-le tatse ntile Nina, tjin-le cjoavijnachon
ncantsjai. Je xi tsi macjainle tatse nti-le Nina, licoi
scoe cjoavijnachon, tonca
je cjoaain xi Nina tsjoa-le
tijnane-le.

Jess facao chjon samaritana

Cia nca tsen coan-le

Jess nca je chota fariseos
quinhoe nca Jess nquisa
ncjin tsacatenta chota caoni tsa Juan, 2 (Nta tsa tsi je
cjoan Jess xi vatenta, tonca
je chota-le,) 3 Jess jitjo-ni ya
Judea, nquintia qui ya Galilea.
4 Coanchjen nca jaatojin ya
Samaria. 5 Cia jicho Samaria
ja nca naxinanta Sicar mi,
ya hian-le nte xi Jacob
quitsjoa-le Jos, je nti-le. 6 Ya
tijna je pilananta xi tse Jacob.
Cjainca jijta-le ntia Jess,
cia tsacejnata je pilanantave. Je hora jo-ni tsa nchisen.
7 Jaai jnco chjon xi tse
Samaria. Jicho cjaa nanta.
Jess coiquitso-le: Tai-nai
xi scoia. 8 (Je chota-le jequi
naxinanta-ve. Qui catse xi
cjine.) 9 Je chjon samaritana
coiquitso-le: Jo ma-ni nca ji
xi chota judo nanta nije-nai,
nca chjon samaritana nca an. Je
chota judos licoi facao chota
samaritanos. 10 Jess coiquitsole: Tsa yai cjoatjao-le Nina
coa tsa yaxcoin je xi coatsoli: Tai-nai xi scoia, ji xi
sije-lai nca je, coa je tsjoali nanta xi tijnacon. 11 Cia
chjon-ve quitso-le: Seor,
alijme xi quichai xi chasjeni nanta. Cjainca nanca je
ncajao-ve. Ja-niveni tjin-li
je nanta xi tijnacon. 12 A ji
ni titjon-le nai-najin Jacob,
xi quitsjoa-najin je pila-vi.
Je tsaci nanta xi i tjia-vi,

166

San Juan4

cao xti-le cao nhaja-le. 13 Cia

ti vasjai chota xi coasin
Jess coiquitso-le: Toya-ni
scoexcon nca je. 24 Nina
xi scoi je nanta-vi coanfati
espritu ni. Je xi vexcon nca
nquintia-le. 14 Tonca je xi
je, machjen nca vexcon cao
nima-le coa cao cjoayaxcon
scoi je nanta xi an tsjoa-le,
xi aqui coatjin. 25 Cia chjonnicia-jin ticoanfati-nile. Je
nanta xi an tsjoa-le, toya
ve coaquitso-le: ve-nia nca
sejnajin-le jo-ni nanta
cjoaai je Mesas, je xi Cristo
xi cjincajin-le, xi tsjoa
mi. Cia nca je cjoaai, aqui
cjoavijnachon ncantsjai. 15 Cia
coacoitso-na jo chon ncayije.
26 Jess coiquitso-le: An nia
chjon-ve quitso-le: Seor,
tai-nai je nanta je-vi, jmeje xi facao-le. 27 Cia jaai
ni nca tsi ticoanfati-nina,
chota-le. Jo tocoanxcon-le nca
coa licoi tii cjoee cjaaJess tifacao jnco chjon. Tonca
nia. 16 Coiquitso Jess: Tin
niya-jin xi quitso: Jme-ni
tinocjoa-lai xin-li, nhoai
xi chonanqui, axo jme-ni en
i-vi. 17 Quinchja chjon-ve
xi chacoai chjon-ve. 28 Cia
coiquitso: Tsin-na xin-jin.
chjon-ve tsacejna nisa-le,
Jess quitso-le: Cjai cjoaquixi
qui ya naxinanta, coiquitsoxi casi, tsin-na xin-jin. 18 Coan le chotaxin-ve: 29 Nhoao
aon xin jequise-li. Je xi tjinchotsen-lao jnco chota xi
li ntai-vi, ali je xin-li. Je-vi
coaquitso-na ncayije jo
cjoaquixi xi casi. 19 Chjon-ve
quisian. Tsa je-vi xi Cristo
quitso-le: Seor, jetive nca ji
mi. 30 Cia chota jitjoxi nocjoayai tatse Nina. 20 Je ni naxinanta, jaainhoe
nai-najin tsavexcon Nina i
nca je. 31 Je chota-le Jess
ninto-vi. Tonca jon coavixon tjiovetsoa-le, coiquitso: Rab,
nca ya Jerusaln ya nte ja nca tichi. 32 Jess coiquitso-le:
machjen nca yaxcoan Nina.
Tjin-na xi vacjen-nia xi tsi
21 Cia Jess quitso-le: Chjon,
coi yao nca jon. 33 Cia chotacatamacjain-li nca cjoaai
le nca i nca jan nchjacao
hora, cia nca nii-jin ninto-vi,
xincjin: ya-ni xi cafaaicaoniya Jerusaln-jin, jchaxcon
le xi coacjen. 34 Quinchja
Nai-na. 22 Jon-ni yaxcon-nio
Jess: Je xi vacjen-nia, nca
xi tsi tsa yao, tonca jincoasian josin me-le je xi
jin yaxcon-nijin xi yaijin,
quisicasen-na coa nca sijncoa
nca chota judos faai-ni xi
xa-le. 35 A tsi tsa vixon nca
vasjentjai. 23 Tonca cjoaai
jon: Cha-sa nquio sa nca
hora, coa jejaai, cia nca je xi coicho je nihjin nca sexco
aqui cjoaquixi vexcon Nina,
xi majcha. Ne coaxin-no,
scoexcon Nai-na cao nima-le
choainquio xcon, chotsencoa cao cjoayaxcon xi aqui
lao sonnte, nca jejichotaon
coatjin, nca je Nai-na coanihjin-le nca sexco. 36 Je xi

167

San Juan4,5

vexco ntje, machji-le. Vexco

le ncayije cjoa xi quisin
ntje xi tatse cjoavijnachon
ya Jerusaln cia nca soi, nca
ncantsjai, jme-ni nca coacoa-ti qui chota-ve je soi.
46 Nquintia tijaai-ncani Jess
ti je xi ventje tjin-sinile
cjoatsjoa cao je xi vexco
ya Can xi tse Galilea, ja nca
ntje. 37 Je-vi en xi cjoaquixi:
je nanta quitsonya vino. Ya
Jnco xi ventje, coa cjaaiCapernaum tijna jnco xi tse
ni xi vexco ntje. 38 An
chotatitjon. nti-le timen.
47 Cia nca quinhoe nca Jess
quisicasen-no nca coexco
ntje xi tsi tsa jon quisenqui
jinhoa-ni Judea, jaai ya
cjoama-no nca quinixa-lao.
Galilea, quicon-le tsacetsoa-le
Cjaai xi quisenqui cjoamanca catavitjojen, catasixquile nca quisixa, coa jon
le nti-le nca jememen. 48 Cia
quiniquinjaon. 39 Cjainca ncjin
Jess coiquitso-le: Tsa tsi
chota samaritanos xi ya tse
tsa jchao choa coa cjoaxcon,
naxinanta-ve coancjain-le
licoi coancjain-no. 49 Je xi tse
tatse Jess xi totatse en-le
chotatitjon coiquitso: Seor,
chjon-ve xi coasin quitsjoa
tian-nai cjoanta, nhoajain
en-le: aqui coaquitso-na
nca cje men-jin nti-na.
50 Jess coiquitso-le: Tin, ntincayije jo quisian. 40 Ncjin
chota samaritanos jinhoanhoe li tijnacon-ni. Je chota-ve
Jess, tsacetsoa-le nca ya
coancjain-le en-le Jess. Quicatavejnacao. Jao nihjin
ni. 51 Cia nca jetifichojen
ya tsacejna Jess. 41 Nquisa
chota-ve, je chotachontancjin chota xi coancjain-le xi
le jitjonhoe coaquitso-le:
totatse en-le Jess. 42 Chota
nti-li tijnacon-ni. 52 Cia je
coaquitso-le chjon-ve: Ali
quisconanqui-nile jo chon
tsa tocoi nca macjain-najin
nca coanxan-nile. Coiquitsoxi totatse en-li. Coa-ti
le: Ncoja la una coanxan-le
jecanoyai-jin nca jin, coa
ntai. 53 Cia quisejinnta-le
ya-nijin nca je xi aqui
nai-le nca ticoi-ni hora-ve cia
cjoaquixi vasjentjai chota, je
nca Jess coaquitso-le: nti-li
Cristo mi.
tijnacon-ni. Coancjain-le nca
je cao ncatsi xi tjio niya-le.
54 Je xi coan jao ca-ni choa xi
Jess sinta jnco ntiti
43 Xi coan jao-ni nihjin
quitsjoa Jess nca jinhoa-ni
Judea nca jaai ya Galilea.
jitjo-ni ncaya. Qui ya Galilea.
44 Santa je soa Jess coaquitso
Jnco xi timen ya Betesda
nca jnco xi nchjaya xi tatse
Nina licoi yaxcon ya nanqui
Xi jecoan je cjoa jexi tse. 45 Cia nca jicho ya
vi, jnco nihjin soi tse
Galilea, je chota galileos cjainca
chota judos quimi Jess ya
nta tsavetjao, nca jetsayaJerusaln. 2 Tijna ya Jerusaln

168

San Juan5

ya xontjoa nchoa-le cho jnco

nte-ve. 14 Cia nca coanscan-ni
tanque nanta xi Betesda mi nca Jess quisatejin-ncani chotaen hebreo. Aon corredor tjin-le.
ve ya yonco, coiquitso-le:
3 Yanqui corredor cjainca ncjin
Coe-ni jecoanntai, ali tijejin vijnchi-ni, jme-ni nca
chota cjio xi tjiomen, xi xca,
tsi tsa ticjoaaine-nili xi
xi chinque, xi quixi cjoan, xi
nquisa toai tjin. 15 Chotatjiocoya-le nca jtinya nanta4
ve. Jasacoa tjin nihjin cia
ve qui, coaquitso-le chota
nca jnco ancje vitjojenya
judos: Je Jess xi quisintatanque-ve, coa sicojin nantana. 16 Tocoi cjoa-vi je chota
ve. Je xi titjon vitjojenya
judos quitjennqui contrantanque-ve nca jequitinya
le Jess, me-le nca sicen,
nanta-ve, coannta-ni tojanca Jess coiquisin nihjin
nile chin xi tjin-le. 5 Ya
nicjaya. 17 Jess coiquitso-le:
tijna jnco chotaxin xi coan
Je Nai-na sixa santa ntaican hjaaon-jan no timen.
vi, coa an sixa. 18 Cia nquisa
6 Cia nca Jess tsave nca
tonion me-le chota judos nca
tiquijna chota-ve, coanjin-le
sicen, nca tsi tsa toje nihjin
nca nion coatse nca timen,
nicjaya tifaatontjai. Coa-ti
coiquitso-le: A me-li nca
Jess Nai-na quitso-le Nina,
coanntai. 7 Quinchja xi timen:
coasin tisincoson yao-le cao
Seor, tsin-na chotaxin-jin xi
Nina.
coanca-na, xi sicajnayaJe nti-le Nina xi
na tanque cia nca matinya
ventajin-le
ncatsi
nanta-ve. Tjen an nhoa cjaai
19
xi jejitjojenya titjon-na.
Cia Jess coiquitso8 Jess coiquitso-le: Tisotjain,
le: aqui cjoaquixi aqui
chjoai nija-li, coa tomjain.
cjoaquixi xi xin-no: Lijme xi
9 Ntiton coannta chota-ve,
ma sin nti nca toje-ni, tocoi
quiscoe nija-le, quini. Cia
xi je ve jo sin Nai-na. Je
je nihjin-ve nihjin nicjaya
ncayije xi sin Nai-na, coa-ti
ni. 10 Cia chota judos quitso-le sin nti-le. 20 Je Nai-le cjainca
xi coannta-ve: Nihjin nicjaya totsjoaque nti-le, coasin
ntai-vi. Tsin-li nte-jin nca
vaco-le ncayije xi coasin
jchai nija-li. 11 Chota-ve
nca je. Tojo coacosale ja-le
quitso-le: Je xi casinta-na,
xi nqui-sa xcon tjin, jme-ni nca
je soa coacatso-na: Chjoai
tocoanxcon-sinino. 21 Josin je
12
nija-li, coa tomjain. Cia
Nai-na cjomitjen cen, tsjoaquisconanqui-le: ya xi
le cjoavijnachon, coa-tisinni
coacatso-li: Chjoai nija-li,
nti-le tsjoa-le cjoavijnachon
coa tomjain. 13 Je xi coanntaya xi me-le. 22 Tsi tsa je Naive licoi ve ya-nive, nca Jess
na xi ventajin-le chota,
jitjoxinjin-le chota xi tjio ya
tonca coi xa tsacejnaya

169

San Juan5

ni ntsja nti-le, 23 jme-ni nca

coasin ncatsi scoexcon-sini
nti-le josin vexcon Naina. Je xi tsi vexcon nti-le,
coa-ti tsi vexcon Nai-na xi
quisicasen nti-le. 24 aqui
cjoaquixi aqui cjoaquixi
xi xin-no: Je xi nhoe enna, coa xi macjain-le tatse
je xi quisicasen-na, tjinle cjoavijnachon ncantsjai.
Lijme cjoaain se-le, tonca
jejitjo-ni cjoaviya, jetjinle cjoavijnachon. 25 aqui
cjoaquixi aqui cjoaquixi
xi xin-no: Cjoaai hora, coa
jejaai, cia nca je xi cen
cjoinhoe jta-le nti-le Nina.
Je xi cjoinhoe coatiocon-ni.
26 Josin nca Nai-na tjin-le
cjoavijnachon xi titatse-ni,
coa-tisinni quitsjoa-le ntile nca tjin-le cjoavijnachon
xi titatse-ni. 27 Coa-ti
quitsjoa-le cjoatexoma nca
coentajin, nca je ni xi ntile chota. 28 Ali maxcon-jinno
je-vi. Cjoaai hora cia nca je
ncatsi xi tjio ya nchoacen
cjoinhoe-le jta-le. 29 Coa
coitjo-ni ncatsi, je xi cjoanta
quisin cjoaaya-nile, se-le
cjoavijnachon, tonca je xi
cjoatsen quisin cjoaayanile, se-le cjoaain.

Je testigo xi tatse Cristo

30Alijme

xi ma sian nca
toan. Josin nhoe-le Naina, coasin ventajian.
Ventajian xi cjoaquixi, nca
tsi tsa an vasje josin mena, tonca tojo-sin me-le je

xi quisicasen-na, je Naina. 31 Tsa tian-nia tsjoa en

xi tatsan, je en-na licoi
cjoaquixi. 32 Cjaai xi tsjoa
en xi tatsan. ve-nia nca je
xi coatso xi tatsan, aqui
cjoaquixi-ni xi tso. 33 Jon
quinicasenchon-lao Juan.
Je-vi xi quitsjoa en-le xi
tatse xi cjoaquixi. 34 Tonca
an licoi vasjesian en xi tsjoa
chota. Coi coaxian, jmeni nca jon coitjontjai-sinio.
35 Juan xi jo-ni tsa li xi titi,
coa xi siisen. Coa jon-ni
coanme-no nca quinitsjoa
itse-lao yao-no jnco tjo cao
xi isen-le. 36 Tonca an tjin-na
xi nquisa nta siquixiyanta
xi tatsan cao-ni tsa je xi
tse Juan. Je xa xi quitsjoa-na
Nai-na nca sijncoa, tijeni xa xi coasian, coasin
siquixiyanta tatsan nca
quisicasen-na Nai-na. 37 Je
xi quisicasen-na, je Nai-na,
je xi quitsjoa en xi tatsan.
Nicia-jin quinoyao jta-le,
ni tsaya-jion jo cji nca je.
38 Ni tjinjinntsjai-jinno en-le,
nca je xi Nina quisicasen,
licoi macjain-no xi tatse.
39 Jon fasjaijion xon Escrituras,
nca jon nicjaaitsjaon nca
coasin se-no cjoavijnachon
ncantsjai. Je xon Escrituras xi
tsjoa en xi tatsan. 40 Jonni cai-no nhoanhoe-nao,
jme-ni nca coasin se-sinino
cjoavijnachon. 41 An licoi cjoe
je cjoajeya xi tsjoa-le xincjin
chota. 42 Tonca an vexcon-no
nca tsi tsa tsjoachao Nina nca

170

San Juan5,6

jon. 43 Jaai-nia cao janainni nca itseitse squine-sini

le Nai-na, tonca jon licoi
ncatsi. 8 Cia jnco chota-le,
chjoe-nao. Tsa cjaai xi cjoaai je Andrs, ntse Simn Pedro,
cao titse-ni janain, coa
coiquitso-le: 9 Jnco ti tijna
44
tosa je chjoao-ni. Josin
i-vi, aon ma-ni nioxtila
coancjain-no nca jon xi chjoao cebada-le coa jao ma-ni jti
cjoajeya xi chota tsjoa-le
ya. Jo tjin coan-le xonatjinxincjin, coa licoi fasjao je
vi, nca ncjin ma-ni. 10 Cia
cjoajeya xi tojnco je Nina
coiquitso Jess: Catavatiotsi
tsjoa. 45 Ali nicjaaitsjen-jion
chota-vi. Cjainca tjin liji ya
tsa an xi coanqui-no nquixcon nte-ve. Tsacatio jo-ni tsa
Nai-na. Tjin xi coasin
aon jmi xi chotaxin. 11 Jess
vanqui-no, je Moiss, tije-ni
quiscoe je nioxtila-ve. Cia
xi nionta tacon. 46 Cia tsa
nca jequitsjoa-le cjoanta
jon coancjain-no jo quitso
Nina, quisicavi-le chota-le.
Moiss, coancjain-no xi tatsan
Coa je chota-leve quisicavitsacai-ni, nca je xi qui-squi xi le je chota xica xi ya tjio.
tatsan. 47 Tsa tsi tsa macjainTicoa-sinni quitsjoa jti,
no jo tso xon-le Moiss,
jo tjin coanme-le. 12 Cia
jo-sinni coancjain-no en-na.
nca nta coansqui chota-ve,
Jess coiquitso-le chota-le:
Jess sicjen aon jmi chota
Texco xcoa-le xi cavanqui,
(Mt. 14:13-21; Mr. 6:30-44; Lc. 9:10-17)
jme-ni nca tsi cjoitsonsini. 13 Tsacexco, tejao-la
Xi coan je cjoa-vi,
nisinya coan je xcoa-le je
Jess qui xincoanta-ni
aon nioxtila cebada xi tsanqui
ntachicon Galilea ya tse
nca jetsacjen chota. 14 Cia
Tiberias. 2 Jo nca ncjin chota
nca tsave je choa xi quitsjoa
quitjennqui-le, nca tsave je
Jess, coiquitso chota-ve: Jechoa xi quitsjoa Jess, nca
vi xi aqui cjoaquixi nchjaya
coa-sin quisinta xi tjiomen.
3 Jess quimijon ninto, ya
tatse Nina, je xi tjin-ni nca
cjoaai sonnte.
tsacejna cao chota-le.
4 Jenhoahian-le soi paxco
Jess tsovason ntachicon
xi tse chota judos. 5 Cia nca
(Mt. 14:22-27; Mr. 6:45-52)
Jess quiscotsen-le, tsave nca
15
Tsen coan-le Jess nca
li coacji chota xi jaaiconme-le nca cjoaai tsoa, nca
le. Coiquitso-le Felipe: Ja
chotatitjon-le sin. Tiquicointa nioxtila xi coacjen
ncani ninto nca toje. 16 Cia
chota-vi. 6 Tocoaquitso-le
nca jecoanxon, jitjojen chotanca quiscota-ni Felipe, nca
le, jicho ya ntai ntachicon.
jetjinjin-le jo sin. 7 Felipe
17 Jaasen jnco chitso,
quinchja: Licoi coan-nile jao
qui ya Capernaum, nhoa-ni
ciento vixo nioxtila, jme

171

San Juan6

xincoanta. Jecoannjion, tonca

Jess cje faaicon-jinle. 18 Jo
quitsinnca nanta nca je ntjao
xi nion jaa. 19 Cia nca jequi
jo-ni tsa jnco hora, chotale tsave Jess nca tsovason
ntachicon, tinhoahian-le
ya chitso. Jo nca quitsacjonle chota-le. 20 Tonca Jess
coiquitso-le: An nia, ali
jcon-jion. 21 Cia chota-le
coantsjoa-le nca quiscoesen
Jess yaya chitso. Ntiton jicho
chitso ya nte ja nca tjiofi.

Chota vasjai Jess

22Xi

coan nchaon je chota xi

tjio xincoanta jan tsave nca
tsin-sa chitso ya-ve, tojnco
ma-ni je xi quiya chotale Jess. Tonca Jess licoi
jaasen, toje chota-le xi
qui. 23 Xi cjaai chitso jaaini ya Tiberias, ya hian ja
nca tsacjen nioxtila cia nca
je Nai-na jequitsjoa cjoanta.
24 Cia nca tsave chota nca
Jess li ya tijna, nichotalejin, je chota xi tjio-save
quisen ya chitso-ve, jaai ya
Capernaum, tsacasjai Jess.

Jess je nioxtila xi
tsjoa cjoavijnachon

25Cia

nca quisatejin
xincoanta jan, coiquitso-le:
Rab, cia jaai i-vi. 26 Jess
coiquitso-le: aqui cjoaquixi
aqui cjoaquixi xi xin-no,
nca jon tivijnchisjai-nao,
alicoi-jin nca je choa quiyao,
tocoi nca tsaquicho nioxtila,
coa coansquio. 27 Tixao ali

totatse je xi vicha xi
fitson, tonca tatse je xi
vicha xi tijnantsjai xi tsjoa
cjoavijnachon ncantsjai, xi je
nti-le Nina tsjoa-no. Je ntile xi Nai-na Nina tsacechoa.
28 Chota-ve coiquitso-le Jess:
Jme xi siain-jin, jme-ni nca
sixa-sinilaijin Nina jo-sin
me-le. 29 Jess coiquitsole: Je-vi xa xi me-le Nina,
nca coa-sin coancjain-no
xi tatse je Cristo xi Nina
quisicasen. 30 Cia chotave coiquitso-leni: Jme-ni
choa xi coai-najin, jme-ni
nca coa-sin jcha-sinijin,
coa coancjain-najin xi tatsi.
Jme xa xi niain ji. 31 Ne je
naijchacjin-na tsacjen je
nioxtila man ya ntetaxinta,
jo-sin tjita xon: Quisicjen je
nioxtila xi jaai-ni ncajmi.
32 Cia Jess quitso-le: aqui
cjoaquixi aqui cjoaquixi
xi xin-no: Alicoi je Moiss
xi quitsjoa-no je nioxtila
xi ncajmi jaai-ni, tonca
Nai-na je-vi xi tsjoa-no je
nioxtila xi ncajmi faaini xi aqui cjoaquixi. 33 Je
nioxtila xi tse Nina, je xi
vitjojen-ni ncajmi, xi tsjoa-le
cjoavijnachon chotasonnte.
34 Chota-ve coiquitso-le:
Seor, taintsjai-najin je
nioxtila je-vi. 35 Jess quitsole: An nia je nioxtila xi
tsjoa cjoavijnachon. Je xi
faaicon-na nca an, ali cia
coanvao-le. Je xi macjain-le
xi tatsan, ali cia coanfatile. 36 Tonca coaquixin-no, nta

172

San Juan6
tsa an jetsaya-nao, licoi
macjain-no. 37 Je ncatsi xi
tsjoa-na Nai-na cjoaaiconna, coa je xi faaicon-na,
an licoi maonsje. 38 Licoi
jitjojen-nia ncajmi, jmeni nca coasin-sinia jo-sin
me-na nca an, tonca josin nca me-le je Nai-na xi
quisicasen-na. 39 Coi xi me-le
je Nai-na xi quisicasenna, nca nijnco-jin cha-na
je ncatsi xi je quitsjoa-na,
tonca an sicjaaya-nile nca
coichocjeta nihjin. 40 Coa coi
xi me-le je xi quisicasen-na,
nca je ncatsi xi ve nti-le,
coa xi macjain-le tatse,
catase-le cjoavijnachon
ncantsjai. Coa an sicjaayanile nca coichocjeta nihjin.
41 Cia chota judos tsacjaoyani xi tatse nca coiquitso:
An nia nioxtila xi jitjojennia ncajmi. 42 Chota judos
coiquitso: A tsi tsa je-vi
Jess, nti-le Jos. yaxcon-nia
nai-le cao na-le. A-ni coatsosini: Jitjojen-nia ncajmi.
43 Cia Jess coiquitso-le:
Ali coa-jinsin chovaya-nio
xinquio. 44 Niya-jin xi coan
nca cjoaaicon-na, tsa je Naina xi quisicasen-na licoi
cjoaaicao. An sicjaayanile nca coichocjeta nihjin.
45 Je xi quinchjaya tatse
Nina, coa-sin quisqui:
Nina coacoya-le ncatsi.
Coa-sinni je ncatsi xi
quinhoe-le Nai-na, xi
coanchoya-le, an faaiconna. 46 Liya xi tsave Nai-na

toje xi jaai xi tse Nina, jevi xi tsave Nai-na. 47 aqui

cjoaquixi aqui cjoaquixi xi
xin-no: Je xi macjain-le xi
tatsan, tjin-le cjoavijnachon
ncantsjai. 48 An nia nioxtila
xi tsjoa cjoavijnachon. 49 Je
naijchacjin-no tsacjen je
nioxtila man ya ntetaxinta,
coa cen-ni. 50 Je-vi je
nioxtila xi vitjojen-ni
ncajmi, jme-ni nca tsi coiyasini je xi je coacjen. 51 An
nia nioxtila xi tijnacon,
xi jitjojen-nia ncajmi. Tsa
jnco xi je nioxtila coacjen,
coejnacon-ni ncantsjai.
Je yao-na je nioxtila xi
an tsjoa. Coi xi an tsjoa,
jme-ni nca coatiocon-sini
chotasonnte. 52 Cia chota
judos quinchja i quinchja
jan quitso: Jo-sin coan-nile
je-vi nca sicjen-na yao-le.
53 Jess coiquitso-le chota
judos: aqui cjoaquixi aqui
cjoaquixi xi xin-no, tsa tsi tsa
chinao yao-le nti-le chota,
tsa tsi tsa sio njin-leje, tsinno cjoavijnachon-jin. 54 Je
xi squine yao-na, coa scoi
njin-na, tjin-le cjoavijnachon
ncantsjai. An sicjaaya-nile
nca coichocjeta nihjin. 55 Je
yao-na xi aqui machine,
coa je njin-na xi aqui
mayo. 56 Je xi squine yaona, coa xi scoi njin-na, an
tijnacaontsjai-na, coa-ti an
tijnajinntsje nima-le. 57 Josin quisicasen-na Nai-na xi
tijnacon, coa an tijnacoan xi
totatse Nai-na, coa-tisin

173

San Juan6,7

ya xi an squine-na coejnacon
xi totatsan. 58 Je-vi nioxtila
xi jitjojen-ni ncajmi. Ali
jo-sin naijchacjin-no tsacjen
je nioxtila man, coa cenni. Je xi cjen je nioxtila
coejnacon ncantsjai. 59 Je
cjoa je-vi coaquitso ya ntia
sinagoga cia nca tsacacoya ya
Capernaum.

En xi tsjoa cjoavijnachon
ncantsjai

60Ncjin

chota-le coiquitso
cia nca quinhoe-le: Cjainca
ain tjin en je-vi. ya xi
coan cjoinhoe-le. 61 Cia nca
tsave-lecon Jess nca chota-le
tjiofaoya-ni xi tatse en-vi
coiquitso-le: A sijti-no je
en-vi. 62 Jo coan-no tsa jchao
nti-le chota nca coaimi ja
nca jaai-ni. 63 Je espritu-na xi
tsjoa cjoavijnachon. Je yaona lijme xi chji-le. Je en xi
tsacjacao-no je xi espritu,
coa je xi cjoavijnachon.
64 Tonca tjin cao nca jon xi tsi
macjain-no. Jess tsave-lecon
jo santa nca titjon ya-nive
xi tsi tsa coi macjain-le, coa
ya-nive xi coetain najmi
xi tatse. 65 Coiquitso Jess:
Coi coaquixin-no, niya-jin
xi coan cjoaaicon-na tsa tsi
je Nai-na xi quisicasenconna. 66 Cia santa ncjin
chota-le Jess quisicofaya,
licoi tiya tsamjencao-ni.
67 Cia Jess quitso-le xi tejao
pastro-le: A coa-ti menoje nca jon nca coanquion.
68 Simn Pedro quitso-le: ya xi

coanquinchon-laijin. Ji xi tjinli en xi tsjoa cjoavijnachon

ncantsjai. 69 Jin-jin macjainnajin, coa ya-nijin nca ji
ni Cristo, xi nti-le Nina xi
tijnacon. 70 Cia Jess quitsole: A tsi tsa an quiscoejin-no
xi tejao mao, tonca jnco xi
tijnajin-no xi nai cjoan.
71 Quinchja xi tatse Judas
Iscariote, nti-le Simn, nca je-vi
xi coetain najmi xi tatse
Jess. Je Judas jnco xi tejao
ma-ni pastro-ve.

Ntse Jess licoi coancjainle xi tatse

Xi coan je cjoa-vi

tsamjen Jess ya Galilea.
Cai-le vamjen ya Judea, nca je
chota judos tocoa-sin me-le
nca sicen.
2 Jenhoahian-le soi-le
chota judos, je soi tabernculos.
3 Ntse quitso-le Jess: Titjoni i-vi, tin ya Judea, jme-ni
nca chota-li coa-ti scoesini jo niain. 4 Nitoya-jin
xi me-le vacosontsen yao-le
sixa-nquima. Tsa coaniain
je cjoa-vi, tacosontsen-lai
yao-li chota. 5 Santa je ntse
licoi coancjain-le xi tatse.
6 Cia Jess coiquitso-le:
Nihjin-na cje faaijin, tonca
nihjin-no tijnantsjai-ni. 7 Je
chotasonnte licoi ma nca jon
chao ve-no, tonca an chao
ve-na, nca an tsjoa en-na xi
tatse nca licoi nta sin. 8 Jon
tanquinmio soi-ve. Cje fimijian je soi-vi, nca nihjin-na
cje ficho-jin. 9 Cia nca

174

San Juan7
jecoaquitso-le, ya tsacejna
ya Galilea.
Jess quimi ya soi tabernculos
10Cia

nca jequimi ntse,

coa-ti quimi Jess ya soi-ve.
Licoi quitsen, toquima-ni.
11 Chota judos tsacasjai Jess
ya soi-ve, coiquitso: Ja
tijna ntai nca je. 12 Jo nca
tsacjaoya-ni ncatsi chota
xi tatse Jess. Tjin ca xi
quitso: Cjainca nta nca je.
Xi cjaai quitso: Majain,
tovanacha-le chota. 13 Niyajin xi quinchjatsen xi tatse,
nca quitsacjon-le chota judos.
14 Cia jin soi-ve quimi Jess
ya yonco, coa tsacacoya. 15 Jo
tocoanxcon-le chota judos,
coiquitso: Jo ma-ni nca coasin tochjine-sini, nca tsi
tsa coi quiscotaya. 16 Jess
quitso-le: Je en xi tivacoya
ali tsan-jian en, tonca tseni je xi quisicasen-na. 17 Je
xi me-le nca sin jo-sin mele Nina, coa-sin scoe je en
xi tivacoya, tsa tse Nina,
coa tsa an nchja xi totsan.
18 Je xi totse nchja-ni, vasjai
cjoajeya xi titatse-ni. Je
xi vasjai cjoajeya xi tatse
je xi quisicasen nca je,
je-vi xi cjoaquixi, coa tsinle cjoachanacha-jin. 19 A
tsi tsa quitsjoa-no Moiss je
cjoatexoma, coa niya-jin
nca jon xi coi tisiquitjoson.
A-ni nca coa-sin me-no
nca sicen-nao. 20 Chota-ve
coiquitso: Chotanai-lai.
ya xi me-le nca sicen-li.

21Cia

Jess coiquitso-le: Jnco

xa quisian. Jo coanxcon-no
ncatsio. 22 Cjoaquixi-ni Moiss
quitsjoa-no je cjoacircuncisin
(ali tsa je Moiss xi tse,
tocoa-sin ya-ni santa
naijchacjin-na). Jon nianlao cjoacircuncisin chotaxin
coi nihjin nicjaya. 23 Cia
tsa coi nihjin nicjaya cjoe
cjoacircuncisin chotaxin,
jme-ni nca tsi cjoitsonyasini cjoatexoma-le Moiss, a
majticha-nao nca quisinta
ncayije yao-le jnco chotaxin
coi nihjin nicjaya. 24 Alicoi
coa-sin choson-nilao jaleve jo-sin nca matsen, tonca
coa-sin choson-lanantalao
ja-le xi tjin-le cjoaquixi.

25Cia

A je-vi je Cristo

quitso ca chota xi
Jerusaln tse: A tsi tsa jevi xi tjiovasjai nca sicen.
26 Coe-si tisin, tinchjajin
vasen-le chota, coa lijo tsole. Tsa aqui jecoanchoya-le
chotatitjon nca je je-vi Cristo.
27 Tonca je-vi ya-nia ja-nive
tse. Cia nca cjoaai Cristo,
liya xi scoe ja-nive tse.
28 Cia nion quinchja Jess ya
yonco, tsacacoya, coiquitso:
yaxcon-nao nca an, ya-nio
ja-nive tsan. Licoi jee
xi totatsan, tonca je Naina xi quisicasen-na, je xi
cjoaquixi. Alicoi yaxcon
nca je. 29 Tonca an vexcoan
Nai-na, nca an nia xi tse. Je
quisicasen-na. 30 Cia chota
me-le nca tsoa Jess, tonca

175

San Juan7

niya-jin xi jo quisicao, nca

cje ficho-jin hora-le. 31 Cjainca
ncjin chotanaxinanta-ve
xi coancjain-le tatse Jess.
Coiquitso chota-ve: Cia nca
cjoaai je Cristo, a nquisa
cjaai-sin tsjoa choa jo-sin
tsjoa je-vi.

Chota fariseos quisicasen

mayo nca catatsoa Jess

32Chota

fariseos quinhoele chota-vi nca coatjiotso

je cjoa-vi xi tatse. Je
chotatitjon-le nami cao
chota fariseos quisicasen
mayo nca catatsoa Jess.
33 Cia coiquitso Jess:
Tojo coatejnacao-sano
tochoa nihjin. Cjoicon-le xi
quisicasen-na. 34 Coijnchisjainao, licoi coansjai-nao.
Ya ja nca tijna licoi coan
cjoinhoao nca jon. 35 Cia
chota judos quitso-le xincjin:
Ja-la coai xocji-vi, nca tsi tsa
coansjai-na. A ya coaicon-le
je xi quijin-le chota griegos. A
coai cacoya-le chota griegos.
36 Jo tso-nile nca coicatso:
Coijnchisjai-nao, licoi
coansjai-nao. Ya ja nca tijna
licoi coan cjoinhoao nca jon.

Xoncananta xi tijnacon

37Je

nihjin xi jeta-ni nca

soije, Jess tsacasennto, nion
quinchja: Tsa jnco xi fati-le,
catjinhoacon-na catavi.
38 Je xi macjain-le xi tatsan,
jo-ni xoncananta xi tijnacon
coitjojin-nile nima-le, jo tso
xon Escritura. 39 Coi xi quitso

xi tatse je Espritu Santo xi

je xi macjain-le tatse Jess
sa scoe. Cje-sa faai-jin je
Espritu Santo, nca cje se-jinle
cjoajeya Jess.
Chota tjiojaoya xi tatse Jess
40Ca

chota xi ya tjiojin
coiquitso cia nca quinhoe
je en-vi: Je-vi ntai xi aqui
nchjaya tatse Nina. 41 Cjaaisa xi coiquitso: Je-vi Cristo.
Tonca tjin ca xi quitso: A ya
Galilea cjoaai-ni Cristo. 42 A tsi
tsa coatso xon Escritura nca
Cristo cjoaai-ni ntje-le David ya
naxinanta Beln, ja nca tse
David. 43 Coa-sin coanjaoya
chota xi tatse je Cristo. 44 Tjin
ca chota xi me-le nca tsoa,
tonca liya xi je quisicao.

Nicia-jin quinchja chota

jo-sin tinchja Jess

45Je

mayo jaaiconle chotatitjon-le nami

cao chota fariseos xi
quisconanqui-le: A-ni nca tsi
jinhoacao-sinio.
46 Je mayo quinchja:
Nitocia-jin quinchja chota
jo-sin tinchja je chotaxinvi. 47 Cia je chota fariseos
coiquitso-le:
A coa-ti quichanachano nta tsa jon. 48 A coa-ti
cjimacjainca-le chotatitjon
axo chota fariseos. 49 Tonca
je chotayoma xi tsi tsa ve
cjoatexoma, nai cataficao.
50 Nicodemo coiquitso-le (je ni
xi jaaicon-le Jess nca njion,
je xi jnco xi tije-ni chota):

176

San Juan7,8
51Je

cjoatexoma-na a tsjoale cjoaain jnco chota, tsa tsi

tsa titjon-cjoala coinoyale, coa coanchoya-na jme xi
quisin.
52 Chota fariseos quitso-le
Nicodemo:
A coa-ti ya tsi ya Galilea.
Tjasjaijin, coa chotsian nca
nicia-jin jaai-ni ya Galilea
jnco xi nchjaya tatse Nina.

Je chjon xi quisichajnqui

53Tocoa-sin

quitsaoya
chota. Ncai ncajan qui niyale.
Cia qui Jess ya ninto
Olivos. 2 Xi quisesen
jaai-ncani yonco. Ncatsi
chota jaaicon-le. Jess
tsacejna tsacacoya-le. 3 Cia
je chota scribano cao chota
fariseos jaaicao-le jnco chjon
xi quisichajnqui. Chota
quisicejnavasen chjon-ve.
4 Coiquitso-le Jess: Maestro,
je chjon-vi tsayatain-ni
nca quisichajnqui. 5 Tjita
cjoatexoma-le Moiss nca
coasen-le lajao chota
xi coasin. Jo si nca ji.
6 Tocoaquitso nca quiscota
Jess, jme-ni nca coan-nile
nca coanqui. Tonca Jess
tsacasennia, quisqui-ni
najmantsja jatananqui. 7 Cia
nca tojo quitsinnanquisale Jess quisasenquixi-ni
quitso-le: Je nca jon xi
tsin-le je-jin, je-vi xi titjon
catasen-le lajao chjon-ve.
8 Nquintia tsacasennia-ncani,
quisqui jatananqui. 9 Chota

quinhoe-le, coa coansoa-le.

Jncojnco jitjo, vasetsiacjoanni xi jchinca santa xi manti.
Tsacejna toje Jess cao
chjon-ve xi tijnajinvasen.
10 Quisasenquixi-ni Jess,
tsave nca liya xi tiya tjio-ni
toje-sa chjon-ve, quitso-le:
Chjon, ja tjio xi tsacanquili. A tsi ya xi tsacaonne-li
cjoaain. 11 Chjon-ve quitso:
Seor, niya-jin. Cia Jess
quitso-le: Coa-ti an licoi
caonne-le cjoaain. Tin, ali
tije-jin vijnchi-ni.

Jess je li xi siisen sonnte

12Jess

coiquitso-ncanile
chota fariseos: An nia li xi
siisen sonnte. Je xi fitana licoi coamjen ja nca
njion, tonca se-le je li xi
tsjoa cjoavi-jnachon. 13 Cia
chota fariseos coiquitso-le:
Ji vai en-li xi totatsi-ni,
tonca licoi cjoaquixi en-li.
14 Quinchja Jess coiquitsole: Nta tsa an tsjoa en-na xi
totatsan, je en-na cjoaquixini, nca ve ja nca jaai-nia,
coa ja nca cjoia, tonca jon
licoi yao ja nca jaai-nia,
coa ja cjoia. 15 Jon coasin choson-nilao jo cjoan
chota jo-sin chotsen-lao,
tonca liya xi an coa-sin
coson-nile. 16 Tsa an cosonnile, aqui coatjin xi an
coson-nile, nca tsi tsa
toan-jian, tonca an cao je
xi quisicasen-na, je Naina. 17 Ya xon cjoatexoma-no
tjita, cia nca jao ma-ni

177

San Juan8

testigo, je en-le cjoaquixi-ni.

nia xi tsjoa en-na xi
totatsan, coa-ti tsjoa en-le
xi tatsan je xi quisicasenna, je Nai-na. 19 Chota fariseos
coiquitso-le Jess: Ja tijna
Nai-li. Jess quinchja: Santa
an licoi yaxcon-nao, coa
niyaxcon-jion Nai-na. Tsa
yaxcon-laninao, coa-ti
yaxcon Nai-na. 20 Je en-vi ya
quinchja Jess ya nte ja nca
sexco taon, nca tivacoya ya
yonco. Niya-jin xi quitsoa
Jess, nca cje ficho-jin hora-le.
18An

Jess tso: Ja nca cjoia, jon

licoi coan coanquion

21Jess

coiquitso-ncanile:
Cjoi-nia an, coa coijnchisjainao, tonca je-no coiyajion.
Ja nca cjoia nca an, jon
licoi coan coanquion. 22 Cia
coiquitso chota judos: A tije
sicen-ni yao-le nca coa
tso: Ja nca cjoia nca an, jon
licoi coan coanquion. 23 Jess
coiquitso-le: Jon nio xi i
tsaon nanqui-vi, an janca
tsan. Jon i sonnte-vi tsaon,
tonca an-vi ali i sonnte-vi
tsan. 24 Coi coaquixin-nino
nca je-no coiyajion. Tsa tsi
tsa coancjain-no ya-ni nca
an, toya je je-no coiyajion.
25 Chota judos coiquitso-le:
ya-ni ji. Cia Jess quitso-le:
Je xi jecoaquixin-no nca
titjon. 26 Cjainca ncjin cjoa xi
coinchja, xi scoson-nile xi
tatsaon. Je xi quisicasenna, je xi cjoaquixi. Je en xi
quinhoe-le nca je, aqui

coi xi nchja i sonnte-vi.

27 Tonca licoi coanchoya-le
chota judos nca coaquitsole xi tatse Nai-na. 28 Cia
Jess coiquitso-le: Cia nca
chomitjaon nti-le chota,
cia coanchoya-no nca an
nia nti-le chota. Nijme-jin
xi sian nca toan-nia. Jo-sin
quitsoya-na Nai-na, coa-sin
nchja. 29 Je xi quisicasen-na
i tijnacao-na. Je Nai-na licoi
quisicejna-na nca toan, nca
coasian ncantsjai je xi sasenle nca je. 30 Cia nca Jess
quinchja je cjoa-vi, cjainca
ncjin xi coancjain-le xi tatse.

Je xi cjoaquixi sicationtai-no
31Jess

coiquitso-le chota
judos xi coancjain-le: Tsa
en-na siquitjosonntsjao,
jon nio xi aqui chota-na.
32 Jcha-nio xi cjoaquixi, coa
je xi cjoaquixi sicationtaino. 33 Chota judos quinchja:
Jin ni-jin ntje-le Abraham,
nitocia-jin niya-jin xi
quinixanqui-laijin. Jo si nca
ji: Coiyontai-nio. 34 Jess
quitso-le: aqui cjoaquixi
aqui cjoaquixi xi xinno: Ncatsi xi vajnqui je,
sixanqui-le je. 35 Je xi
sixanqui-le chota licoi
vejnantsjai niya. Je xi
nti ma vejnantsjai. 36 Cia
tsa coa-sin je nti-le Nina
sicationtai-no, aqui
cjoaquixi nca coiyontao.
37 ve-nia nca jon ntje-le
Abraham, tonca me-no nca
sicen-nao, nca je en-na

178

San Juan8
tsin-le ntia-jin xi tatsaon.
38 An nchja je xi tsave cia
nca tijnacoa Nai-na. Jon
coa-tisin coaniaon je xi
quinoya-lao nai-no.

Jon mo xi nai-no je nai

39Cia

chota judos coiquitsole: Je nai-najin Abraham.

Jess quitso-le: Tsa jon nti-le
Abraham, coatiaon jo quisin
Abraham. 40 Tonca ntai-vi
coa-sin me-no nca sicennao. An nia chotaxin xi
coaquixin-no xi cjoaquixi,
xi an quinhoe-le Nina.
Licoi coaquisin Abraham.
41 Jon coaniaon jo quisin
nai-no. Cia chota quitso-le:
Jin-jin ali cjoachajnqui-jin
quitsinjin-jin. Tojnco ma-ni
nai-najin, je xi Nina. 42 Cia
Jess coaquitso-le: Tsa Nina
je nai-no, aqui cjoaquixi
nca coantsjoacha-nao. An
jitjo-nia Nina, coi jaai-nia.
Licoi jee xi titatsan-nia,
tonca je quisicasen-na. 43 Ani nca tsi tsa machoya-sinino
en-na. Coi nca licoi ma-no
noyao en-na. 44 Jon nio xi
nai-no je nai, coa tsjoa-no
nca coasiaon jo-sin mele nai-no. Je nai-no sicen
cen santa titjon, coa licoi
tsacejnajin-le xi cjoaquixi,
nca tsin-le cjoaquixi-jin. Cia
nca nchja enntiso, nchja jo
cjoan nca je. Ntiso nca je,
coa nai-le cjoantiso. 45 Coi
nca an coaxian xi cjoaquixi
licoi macjain-no. 46 ya-ni
xi jon xi siquixiya nca an

tjin-na je. Tsa cjoaquixi xi

xian, a-ni nca tsi tsa macjainsinino. 47 Je xi tse Nina,
nhoe je en-le Nina. Coi nca
tsi tsa noya-lao nca jon, nca
tsi tsa tse Nina-jion. 48 Cia
chota judos coiquitso-le
Jess: A tsi tsa nta vixoinjin nca ji chota samaritano,
nca chotanai-lai. 49 Jess
quinchja: Ali chotanai-jian,
tonca vexcoan Nai-na. Jon
tsayataon-nao. 50 Alicoi an
xi vasjejeya yao-na. Tjin
jnco xi tivasjejeya-na, xi
ticoson-nile ncayije. 51 aqui
cjoaquixi aqui cjoaquixi xi
xin-no: Je xi siquitjoson enna, nicia-jin scoe cjoaviya.
52 Cia chota judos quitsole: ya-nijin ntai nca ji
chotanai. Ne Abraham cen-ni
cao je xi quinchjaya tatse
Nina, tonca ji si-ni: Je xi
siquitjoson en-na, nitociajin nca coicho-le cjoaviya.
53 A ji nquisa titjon cao-ni
nai-najin Abraham, je xi cen.
Coa-ti je chota xi quinchjaya
tatse Nina cen-ni. ya xi
tiji-ni chasjejeya-ni yaoli. 54 Quinchja Jess: Tsa an
vasjejeya yao-na, je-vi
nitojme-jin chji-le. Je Nai-na
je xi tivasjejeya-na, tije-ni
xi Nina-najin mi-lao. 55 Jon
licoi yaxcon nca je, tonca
an vexcoan. Tsa coixian
alicoi vexcoan, toya
coanncoson-niani cao jon xi
ntiso. Tonca an vexcon-nia,
coa-sin siquitjosoan en-le.
56 Je Abraham nai-no cjainca

179

San Juan8,9

coantsjoa-le nca coicho

ve nihjin-na, coa tsave
coantsjoa-le. 57 Cia chota
judos quitso-le Jess: Cje tjinjinli achante no. Jo coan-ni
nca tsaya-ni Abraham. 58 Jess
quitso-le: aqui cjoaquixi
aqui cjoaquixi xi xin-no: An
titjon tijna-le Abraham. 59 Cia
quiscoe lajao chota judos nca
coasen-le Jess. Tonca Jess
tsacejnama, jitjo-ni yonco,
ya jaajin vasen-le chota,
qui.

Jess sinta chota xi xca cji

Cia nca jaa Jess, tsave

jnco chota xi xca cji jo
santa nca quitsin.
2 Chota-le quisconanquile: Rab, ya xi tsajnqui je, a
je xi xca cji axo je xijchale, nca coa-sin xca cji-ni
nca quitsin. 3 Jess quinchja:
Nije-jin je-vi tsajnqui je,
coa nije-jin xijcha-le, tonca
coa-sin quitsin jme-ni nca
coantsen-sini xa-le Nina xi
totatse. 4 Cjainca tomachjenna nca siquitjosoan xa xi
tse je xi quisicasen-na, ntai
tia-ni nca cje manjion-jin.
Nhoa manjion cia nca liya
xi ticoan sixa-ni. 5 Tjen
tijna i sonnte-vi, an nia
li xi siisen sonnte. 6 Cia
nca jecoaquitso, tsaceha
tananqui, quisinta-ni ntasi
ntanaha-le, quisicajon
xcon xi xca cji. 7 Coiquitsole: Tin choncjan-ni ya
nanta Silo (tso-ni en-vi
je xi quinicasen). Cia qui

quisconcjan, jinhoa-ni,
jematsen-le. 8 Cia chota
ntainiya-le cao xi ncasa
tsave nca xca cji coiquitso:
A tsi tsa je-vi xi ya tsacejna
nca quisije quichasine.
9 Coiquitso xica: Je-nco. Coa
xica coitso: Coa-nco mecji
jo cji nca je. Cia quinchja
xi xca cji ncasa: An nia.
10 Coiquitso-le: Jo coan-ni
nca quitjoainqui-ni xcoin.
11 Je coiquitso: Je chotaxin
xi Jess mi qui-sinta ntasi
quisicajon xcoan, quitso-na:
Tin ya nanta Silo choncjain.
Cia quia-ni quisconcjan,
coantsen-na. 12 Cia coiquitsole: Ja tijna nca je. Licoi ve
quitso.

Chota fariseos vinanqui-le

chota xi quitjoainqui xcon

13Quicao-le

chota fariseos
je xi xca cji ncasa.
14 Nihjin nicjaya ni cia nca
quisinta ntasi-ve Jess, nca
quiscoainqui xcon je xi
xca cji. 15 Cia chota fariseos
tiquisconanqui-ncanile jo
coan-ni nca quitjoainqui
xcon. Cia je coiquitso-le:
Ntasi quisicajon xcoan, cia
quisconcjan. Matsen-nani
ntai. 16 Cia coiquitso ca
chota fariseos: Je chotaxin-vi
ali Nina-jin quisicasen, nca
tsi tsa taxin vejna nihjin
nicjaya. Coitso xica: Jo
ma-ni nca jnco chotaxin
xi je tjin-le nca ma-le
tsjoa choa je-vi. Coanjaoya
chota. 17 Coiquitso-ncanile

180

San Juan9
chotaxca-ve: Ji, jme-ni
en xi nocjoai xi tatse xi
quiscoainqui xcoin. Cia
quinchja je chotaxca: Je
ni xi nchjaya tatse Nina.
18 Tonca je chota judos licoi
coancjain-le nca je xi xca cji
nca jecoantsen-le. Cia santa
coancjain-le nca quinocjoa-le
xijcha-le je xi coannta xcon.
19 Quisconanqui-le: A je-vi
nti-no, je xi vixon nca xca
cji nca quitsin. Jo ma-ni nca
matsen-nile ntai-vi. 20 Xijchale coiquitso-le: ya-nijin nca
je-vi nti-najin, coa xca cji
nca quitsin. 21 Jo ma-ni nca
matsen-le ntai licoi yaijin. ya-ni xi quiscoainqui
xcon coa-ti licoi yaijin. Jecoanjchinca, je soa
chonanqui-lao. 22 Coiquitso
xijcha-le nca quitsacjonle chota judos. Jecoaquitso
chota judos, tsa ya-nive
xi je Mesas coitso-le Jess,
aqui coichonsje-ni ya ntia
sinagoga. 23 Coi coaquitso-ni
xijcha-le: Jecoanjchinca, je
soa chonanqui-lao. 24 Nquintia
tiquinocjoa-ncanile xi xca
cji, coiquitso-le: Chasjejeyai
Nina. Jin-jin ya-nijin
nca chotaje je chotaxinvi. 25 Cia chotaxca-ve
quitso: Tsa chotaje licoi
ve. Tocoi xi ve nca xca
cjiya, ntai-vi jematsen-na.
26 Tiquisconanqui-ncanile:
Jme xi quisicao-li. Jo
quisin nca quiscoainqui
xcoin. 27 Chotaxca-ve
quitso: Jecoaquixin-no,

licoi quinoyao. A-ni nca

me-sinino nca nquintia
noya-nio. A coa-ti me-no
nca je chota-le catamao.
28 Cia quinchjaaon-le quitso:
Ji ni chota-le Jess, tonca
jin-jin chota-le Moiss nijin. 29 ya-nijin nca Nina
tsacjacao Moiss, tonca je-vi
licoi yai-jin ja jaai-ni.
30 Chota-ve coiquitso-le:
Cjoaquixi-ni nca cjai-nca tse
cjoa je-vi, nca jon licoi yao
ja jaai-ni, tonca coa-sin
quiscoainqui xcoan. 31 Jeya
nca Nina licoi nhoe-le
chotatsen, tonca tsa jnco xi
coa-sin tsacjonque Nina,
xi coa-sin siquitjoson josin me-le Nina, je-vi xi
Nina nhoe-le. 32 Niciajin quinoya-le nca tjin xi
quiscoainqui xcon jnco xi
coa-sin xca cji nca quitsin.
33 Tsa je-vi alicoi Nina xi
quisicasen, lijme xi coan
sin. 34 Chota judos coiquitsole: A tsi je quitsinjin ji.
A ji xi vacoya-najin. Cia
tsacaonsje ntitsin.

Je xi xca cjoan tatse nima-le

35Jess

quinhoe nca
tsaquichonsje ntichotave. Cia nca quisatejin
quisconanqui-le: A macjainli ji xi tatse je nti-le Nina.
36 Chota-ve coiquitso: ya-ni
je, Seor, jme-ni nca coasin coancjain-sinina xi
tatse. 37 Jess coiquitso-le:
jetsayai, je xi facao-li, je ni.
38 Chota-ve coiquitso-le Jess:

181

San Juan9,10

Macjain-na, Seor. Coa-sin

tsavexcon Jess. 39 Coiquitso
Jess: An tocoi xa jaai-nia
i sonnte-vi, nca coa-sin
scoson-nile jo-sin vaquinle chota, jme-ni nca je xi tsi
matsen-le coantsen-nile, coa
je xi matsen-le coanxca-ni.
40 Tjin ca chota fariseos xi ya
tjiocao Jess, xi quinhoe je
en-ve. Coiquitso-le: A coa-ti
xca cjoain-jin. 41 Jess quitso-le:
Tsa xca cjoaon, tsin-lano jejin. Tonca ntai-vi coivixon:
Matsen-najin. Coi cjoa nca
coa-sin coejnata-nino jeno.

10

Cjoaxcoson tatse je
nchoa-le varre

aqui cjoaquixi aqui

cjoaquixi xi xin-no: Je
xi tsi faasen-ni ya xontjoale nchoa-le varre, toxin
mijon-ni nchoa, je xi che, coa
chota xi ficaoche cho.
2 Tonca je xi xontjoa-le
nchoa faasen-ni, je ni xi
conta varre. 3 Je xi sicointa
xontjoa cjoai-le, coa je varre
xi nchaya nhoe jta-le. Nchjale janain-le varre-le, cia
vasje. 4 Cia nca jetsasjejin
ncatsi varre-le, coa-sin
fititjon-le. Tofitjennqui
varre-ve nca ve jta-le. 5 Tonca
licoi coaitjennqui-le chota
xi cjaai, tosa-la tocoancale, nca tsi tsa ve jta-le chota
xi cjaai. 6 Je-vi cjoaxcoson
xi Jess quitso-le, tonca
licoi coanchoya-le chota jo
quitso-le.

Jess xi nta conta varre

7Nquintia

Jess ticoaquitsoncanile: aqui cjoaquixi

aqui cjoaquixi xi xin-no,
an nia xontjoa-le varre.
8 Je ncatsi xi jaaititjon-na
tochotache ni, coa chota xi
ficaoche cho, tonca varre
licoi quinhoe-le. 9 An nia
xontjoa. Je xi cjoaasen
tatsan, coa-sin coitjontjai.
Cjoaasen coitjo saco-le liji. 10 Chotache tofaai siche,
faai sicen, faai siquixoya,
tonca an coi xa jaainia, jme-ni nca tjin-sinile
cjoavijnachon, jme-ni nca
nion tse tjin-sinile. 11 An nia
xi nta conta varre. Je xi nta
conta varre, tsjoantjai nimale xi totatse varre. 12 Tonca
je xi chonta ma, xi li je-jin
xi conta varre, xi tsi tsa naile varre, ve nca nhoa tsen,
tocoa-sin sicatio varre, coa
manca-le. Je tsen-ve tsoa,
tsaova varre. 13 Coi-jinni nca
je xi chonta ma manca-le,
nca chonta ni. Alicoi nta
sicointa varre-ve. 14 An nia
xi nta conta varre. Coasin vexcon-nia varre-na jo
cjoan, coa je vexcon-na nca
an. 15 Jo-sin nca vexcon-na
Nai-na, coa-ti an vexcoan
Nai-na. Tsjoantje nima-na xi
tatse je ntichovarre. tjiojin.
Coa-ti je-ve machjen-na nca
cjoinhoa
16 Coa-ti tjin-sana xi
cjaai varre xi tsi tsa i coa,
cjoinhoe jta-na. Tojnco

182

San Juan10
coanjtin, coa tojnco coan xi
sconta. 17 Coi nca coa-sin
tjaoque-nina Nai-na, nca
coa-sin tsjoantje nima-na,
jme-ni nca nquintia coa-sin
scoe-sinia. 18 Nitoya-jin xi
cjoaaxin-na nima-na, toan
coa-sin tsjoantje nima-na.
Tjin-na nte nca coasian,
coa tjin-na nte nca nquintia
scoe-nia nima-na. Coi
cjoatexoma xi tsacene-na
Nai-na. 19 Nquintia coanjaoya
chota judos xi tatse je envi. 20 Ncjin chota judos xi
coiquitso: Chotanai-la, scalale. A-ni nca noya-sinilao.
21 Coiquitso xica: Je envi ali tse chotanai-jin. A
coan-le nai-ve nca scoainqui
xcon xi xca cjoan.

Chota judos sijtique Jess

22Cia

jitjo soi dedicacin ya

Jerusaln, cia nca channchan.
23 Jess tsova ya nqui
corredor Salomn ya yonco.
24 Chota judos tsacationtaile quitso-le: Cia santa nca
choya-laijin. Tsa ji ni Cristo,
tinocjoatsen-najin. 25 Cia
quinchja Jess: Coaquixin-no,
tonca licoi macjain-no. Je
xa xi coasian cao janainle Nai-na, je xi coa-sin
siquixiyanta xi tatsan.
26 Tonca jon licoi coa-sin
macjain-no, nca li jon-jion
tse varre-na, jo nca quixinno. 27 Je varre-na nhoe
jta-na, coa an vexcon-nia,
coa fitjennqui-na. 28 An tsjoale cjoavijnachon ncantsjai.

Nitocia-jin nca ntia cha,

nitoya-jin xi cjoaaxinya-ni
ntsa. 29 Je Nai-na xi quitsjoana varre-na, je ni titjon-le
ncayije cjoa. Niya-jin xi coan
cjoaaxinya-ni ntsja Nai-na
je varre-na. 30 An cao Nai-na
tojnco-nijin. 31 Cia quiscoencani lajao je chota judos
nca coasen-le Jess. 32 Jess
quitso-le: Cjainca toncjin xa
xi nta xi tsacaco-no xi tse
Nai-na. Ja-le xi jentjai-le
xa-vi coasen-sininao lajao.
33 Chota judos coiquitso-le:
Licoi lajao coasen-laijin
jatatse xa xi nta, tocoi nca
nocjoaaon-lai Nina, nca ji xi
chotaxin, Nina nia coisi.
34 Jess quitso-le: A tsi coasin tjita cjoatexoma-no:
An coiquixian: Jon xi nina
nio. 35 Tsa nina tsacinle je xi jaai-le en-le Nina
(xon Escritura licoi ya xi
coan siquixoyajin) , 36 Je
xi Nai-na tsacasen xa coa
quisicasen i sonnte-vi, jon
vixon-lao: Ji nocjoaaonlai Nina, nca coi quixian,
nti-le Nina nia. 37 Tsa tsi
tsa coasian xa-le Nai-na,
ali macjain-jinno jo xian.
38 Nta tsa tsi macjain-no
jo xian, tsa coasian xa-le
Nai-na, catamacjain-no xi
totatse xa xi sian, jmeni nca coa-sin jcha-sinio
coa coancjain-sinino nca je
Nai-na tijnacao-na coa an
tijnacoa Nai-na. 39 Nquintia
time-le quitsoa-ncani, tonca
je jitjocaya ntsja. 40 Cia

183

San Juan10,11

tiqui-ncani ya xincoanta
Jordn, ya ja nca Juan titjon
tsacatenta. Ya tsacejna Jess.
41 Cjainca toncjin xi jaaiconle Jess, coiquitso: Juan, aqui
cjoaquixi-ni nca tsijme choa
quitsjoa. Tonca ncayije jo
quitso Juan xi tatse Jess
aqui cjoaquixi ni. 42 Cjainca
toncjin xi ya coancjain-le xi
tatse Jess.

Cen Lzaro

11

Cia jnco xi timen xi

Lzaro mi, ya Betania
tse, ya naxinanta-le Mara cao
Marta ntichja.
2 (Je Mara je xi quisicajon
je Seor cao jnco xquixine.
Ntsja-le quisixi-ni ntsoco.
Je ntse xi Lzaro mi, xi
timen.) 3 Ntichja Lzaro
quisicasencjoa-le Jess,
coiquitso-le: Seor, coe-ni je
xi tjaochai timen-ni. 4 Cia nca
Jess quinhoe-le, coiquitso:
Je chin-vi licoi coiya-ni,
tonca tatse cjoajeya-le
Nina, jme-ni nca je nti-le
Nina coitjojeya-sini. 5 Jess
cjainca tjaoque Marta cao
ntichja cao Lzaro. 6 Cia nca
quinhoe nca timen nquijao
nihjin tsacejna ya nte ja
nca tijna. 7 Xi jecoan je-vi, cia
coiquitso-le chota-le: Tjinlancania ya Judea. 8 Chota-le
coiquitso-le Jess: Rab, lajaona me-le vasen-li chota
judos. A nquintia ticoin-ncani
ya-ve. 9 Quinchja Jess: A tsi
tejao hora tjin-le nihjin. Je
xi tsova nca nihjin licoi

satenqui, nca matsen-nile

je li xi siisen sonnte.
10 Tonca je xi tsova nca njion,
satenqui-ni, nca tsi tsa isenle. 11 Cia nca jecoaquitso,
cia Jess coiquitso-le
chota-le: Lzaro je miyona tiquijnafe-ni, tonca cjoi
sicjaa-nile. 12 Cia quitso
chota-le: Seor, tsa quijnafe,
coannta-ni. 13 Coiquitso Jess
tatse cjoaviya-le Lzaro.
Coa je chota-le cjaaisin coanchoya-le xi Jess
canchja. Quisicjaaitsjen
nca totisicjaya Lzaro
nca tiquijnafe. 14 Cia
Jess quinchjatsen: Lzaro
tiquijnacen-ni. 15 Matsjoana xi tatsaon nca tsi ya
tijna, jme-ni nca coancjainsinino. Tonca tjinchon-le.
16 Cia Toms, je xi Ddimo mi,
coiquitso-le xica chota-le
Jess: Coa-ti tjian nca a, jmeni nca ya coiyacao-sinia.

Jess xi sicjaaya, coa

Jess xi cjoavijnachon

17Cia

jinhoa Jess,
quisejin-le nca jecoan o
nihjin nca quiseai Lzaro.
18 Betania tijna hian-nile
Jerusaln, jo-ni tsa vasen
hora-la. 19 Cjainca toncjin
chota judos jaainhoe Marta
cao Mara. Jaai sijecon
nca cen ntse. 20 Cia nca
Marta quinhoe nca Jess
tinhoa ya ntia, qui cjaa,
tonca je Mara ya tsacejna
ya niya. 21 Marta quitsole Jess: Seor, tsa i-lasa

184

San Juan11
tijnai tsacai, je ntse licoi
cen. 22 Tonca coa-ti ve-nia
ntai-vi, tojme-ni xi nije-lai
Nina, Nina tsjoa-li. 23 Jess
quitso-le: Cjoaaya-nile
ntsai. 24 Marta coiquitso-le:
ve-nia nca cjoaaya-nile
cia nca coichocjeta nihjin.
25 Jess quitso-le: An nia
xi sicjaaya, coa an nia
xi cjoavijnachon. Je xi
macjain-le tatsan, nta tsa
cen, coejnacon-ni. 26 Coa
toya-nive xi tijnacon, xi
macjain-le tatsan, licoi ntia
coiya. A macjain-li je-vi.
27 Marta quitso-le Jess: Jaon,
Seor, jecoancjain-na nca ji ni
Cristo, je nti-le Nina, xi jaai
sonnte.

Jess quisquinta ya
tatsjo-le Lzaro

28Cia

nca jecoaquitso Marta,

qui quinchjama-le Mara xi
ntichja, coiquitso-le: I tijnavi Maestro, tinchja-li. 29 Cia
nca Mara quinhoe-le, ntiton
tsaquisotjen jinhoanhoe
Jess. 30 Cje-sa ficho-jin Jess
ya naxinanta, toya tijna ya
nte ja nca Marta quisatecjao.
31 Cia je chota judos xi tjiocao
Mara ya niya-le, xi sijecon,
tsave nca Mara tsaquisotjen
ntiton coa jitjo, quitjennquile, coiquitso: Ya-la coai
cjinta ya tatsjo-le. 32 Mara
jicho ya ja nca tijna Jess,
tsave tsacasenxconchinta-le,
coiquitso-le: Seor, tsa i-lasa
tijnai tsacai, je ntse licoi
cen. 33 Cia nca Jess tsave nca

ticjinta Mara coati tjiocjinta

je chota judos xi tjencao, cia
aon coan-le Jess, coanfao-le.
34 Coiquitso: Ja tsaceao.
Quitso-le: Seor, nhoai
chotsain. 35 Quisquinta Jess.
36 Cia quinchja chota judos:
Coe-ni jo nca tjaoque coan
Lzaro. 37 Tjin ca chota judos xi
coiquitso: Ne quiscoainqui
xcon xi xca cji. A tsi tsa coanle je-vi nca quisin cjoanta
nca tsi tsa cen Lzaro.

Quinicjaaya-le Lzaro

38Aon

coan-ncanile Jess.
Jaai jatsjo-ve, jnco nquijao
ja nca quijnajho jnco
lajaote. 39 Coiquitso Jess:
Chaaxion lajao. Marta,
ntichja Lzaro, coiquitsole: Seor, jenjen, nca jeo-le
nihjin nca quiseai. 40 Jess
quitso-le Marta: A tsi tsa
coaquixin-le, tsa coancjainli, jcha-ni cjoajeya-le Nina.
41 Cia tsacjaaxin lajao ja
nca quiseai cen. Jess
quiscotsennca quitso: Nai-na,
tsjoa-le cjoanta nca coa-sin
canoya-nai. 42 An tsavenia nca noya-nai ncantsjai.
Tocoi nca ncjin chota tjiontai,
coacaxin-nia, jme-ni nca coasin catamacjain-sinile nca
ji quinicasen-nai. 43 Cia nca
jecoaquitso ncayije en-vi,
nion quinchja: Lzaro, nhoai
ntitsin-vi. 44 Je xi quijnacen
jitjo. Ntsja cao ntsoco tjinionni najo. Je ncjain jnco najo
tijtejin. Jess quitso-le chota:
Chojnta-nio, catafi.

185

San Juan11,12

Chota judos faoya contran-ni

Jess
(Mt. 26:1-5; Mr. 14:1-2; Lc. 22:1-2)

45Cjainca

ncjin chota
judos xi jaainhoe Mara.
Tsave ncayije jo quisin
Jess, coancjain-le xi tatse.
46 Tonca tjin ca chota judos
xi quicon-le chota fariseos,
coaquitso-le jo quisin Jess.
47 Cia chotatitjon-le nami
cao chota fariseos quisin junta
quitso: Jme xi nian, nca
ncjin choa xi tsjoa je chotavi. 48 Tsa tocoa-sin sicejna,
aqui ncatsi coancjain-le xi
tatse. Cjoaai chota romanos,
cjoaaxin-na nte-na cao
naxinanta-na. 49 Je Caifs jnco
xi ya tjio, je xi namititjon
coi no-ve, coiquitso-le: Jon
lijme xi ma-no. 50 Santa licoi
nicjaaitsjaon nca machjenna nca jnco chota coiyantjai
naxinanta-na, coa licoi
nta nca aqui sicha ncatsi
chota. 51 Je-vi ali toje xi
coaquitso. Tocoi nca xale namititjon va je no-ve,
coa-sin tsacayacon nca
Jess coiyantjai naxinanta.
52 Ali tsa toje naxinanta-ve
xi coiyantjai Jess, coati coexco ncatsi nti-le
Nina xi tjiotsaova sonnte.
53 Santa coi nihjin-ve coasin tsacjaoya-ni jo-sin nca
sicen. 54 Tocoi cjoa-vi Jess
licoi titsacamjen vasenjinnile chota judos. Qui-ni
ya-ve, qui jnco naxinanta
xi Efran mi, xi tijnahian-le

ntetaxinta. Ya tsacejnacao
chota-le. 55 Jenhoahian soi
paxco xi tse chota judos.
Cjainca ncjin xi qui-ni ya
nte-ve. Quimi Jerusaln, nca
cje vitjo-jinsa paxco, jmeni nca sitsje-sini yao-le.
56 Tsacasjai Jess. Ncai ncajan
tsacjacao xi-ncjin nca tjio ya
yonco: Jo vixon, a tsi cjoaai
soi-vi. 57 Je chotatitjonle nami cao chota fariseos
coa-sin tsacatexoma, tsa
ya-ve xi ve ja nca tijna
Jess, coacatatso, jme-ni nca
cointoa-sini.

Je Mara sicajon Jess

(Mt. 26:6-13; Mr. 14:3-9)

12

Jaon nihjin nca cje

vitjo-jinsa soi paxco,
Jess jaai ya Betania ja nca
tijna Lzaro, je xi cen xi
Jess quisicjaayajin-nile xi
cen. 2 Ya quisicjen Jess nca
njion. Je Marta tsaceya-le. Je
Lzaro coa-ti jnco xi tije-ni
xi tsacatiota yamixa cao
Jess. 3 Cia Mara quiscoe jnco
libra xquixine xi mi nardo xi
cjainca chji. Quisicajon ntsoco
Jess, cao ntsja-le quisixi-ni
ntsoco. Ali tojo xi quinjen
jaya niya. 4 Quitso jnco
chota-le Jess, je Judas Iscariote,
nti-le Simn, je xi coetain
najmi xi tatse Jess. 5 A-ni
nca tsi jan ciento quisatenasini je xquixine-vi, coa
tsa quitsai-le chotayoma.
6 Tocoi coaquitso-ni, ali
tsa nca cjoaquixi-jin nca
nion cjijin-le chotayoma,

186

San Juan12
tocoi nca che. Tijna-le nti
caxataon, quisiche je xi
ya quiseya. 7 Cia Jess
coiquitso: Catave-le.
Catavejnatjao santa cia nca
an xi see. 8 Je chotayoma
tjiocaontsjai-no, tonca an
licoi i coatejnacaontsjaino. 9 Cjainca toncjin chota
judos tjinjin-le nca Jess ya
tijna. Ali tocoicjoan cjoa
jaai-ni xi tatse Jess. Coati jaai cotsen-le je Lzaro
xi Jess quisicjaaya-nile xi
cen. 10 Coa-sin tsacjaoyani je chotatitjon-le nami,
nca coa-ti me-le nca sicen
Lzaro. 11 Coi nca cjainca
toncjin chota judos qui, coa
coancjain-le tatse Jess xi
tocoi cjoa-le Lzaro.

Jess faasen Jerusaln

(Mt. 21:1-11; Mr. 11:1-11; Lc. 19:28-40)

12Xi

coan nchaon cjainca

toncjin chota xi jaai je soive cia nca quinhoe nca Jess
tinhoa ya Jerusaln. 13 Quiscoe
xcajen, jitjocjaayantia, nion
quinchja: Viva. Jo tonta-le
je xi faai ncajao-le Naina,
je chotatitjon xi tse chota
Israel. 14 Jess quisaco-le jnco
borronti, tsacejnasonle jo-sin tjita xon: 15 Ali
jcon-jin, tsoti-le Sin, coeni chotatitjon-li tinhoa,
tijnason jnco borronti.
16 Je en-vi licoi coanchoyale chota-le Jess nca titjon.
Tonca cia nca quise-le
cjoajeya Jess, cia jaaitsjenle nca coa-sin tjita xon

xi tatse, coa nca coa-sin

quisicao Jess. 17 Je chota xi
ya tjiocao coa-sin quitsjoa en,
jo-sin nca quinchja-le Lzaro
jatsjo-le nca quisicjaayajinnile xi cen. 18 Coi cjoa nca
coa-sin tonta coanxco-ni
chota nca qui coyantia-le,
nca quinhoe nca quitsjoa je
choa je-vi. 19 Tonca je chota
fariseos coiquitso-le xincjin: A
tsi yao nca lijme xi njen-no.
Coe-sisin ncatsi, cjainca nta
fita-le.

Chota griegos vasjai Jess

20Tjin

ca chota griegos xi
jicho quexcon ya soi. 21 Jevini jichocon-le Felipe xi tse
Betsaida ya Galilea, tsacetsoale: Seor, cjainca me-najin
nca jchai-jin Jess. 22 Felipe
jaai, coaquitso-le Andrs. Cia
Andrs cao Felipe coaquitso-le
Jess. 23 Cia Jess coiquitso:
Jejaai hora nca je nti-le
chota se-le cjoajeya. 24 aqui
cjoaquixi aqui cjoaquixi xi
xin-no: Tsa je naxin-le trigo
licoi scajin nanqui, coa tsa
tsi coiya, toje coejna. Tonca
tsa coiya, ali tocoa cji to xi
coa-le. 25 Je xi tsjoaque nimale, coa-sin sicha nima-le,
tonca je xi majtique nima-le
i sonnte-vi, coa-sin coetjao
nima-le santa cjoavijnachon
ncantsjai. 26 Tsa jnco xi sixana, catafita-na. Ja nca
coatejna nca an, coa-ti ya
coejna je xi sixa-na. Tsa
jnco xi sixa-na, je Nai-na
cjainca nta coasje. 27 Ntai

187

San Juan12

cjainca fao-le nima-na. Jo

xian. Nai-na, chasjentjainai je hora je-vi, tonca coi xa
jaai-nia je hora je-vi. 28 Naina, chasjejeyai janain-li.
Cia quinoya-nile jnco
jta ncajmi: Jetsasjejeya
janain-na, coa coa-sin
coasjejeya-ncania. 29 Je
chota xi ya tjiocao quinhoe,
coaquitso nca chaon. Xica
quitso: Ancje xi cafacao.
30 Jess coiquitso: Je jta-vi ali
tatsan jaai, tonca tatsaon
nio. 31 Ntai-vi ntai chosonnile jo cjoan chotasonnte.
Ntai-vi je nai xi vatexoma
sonnte-vi coichonsje-ni.
32 An tsa tjomitjenta-nia
nanqui, cjoaaitatsi-na.
33 Coi coaquitso-ni nca coasin quitsoya-ni jo-sin nca
coiya. 34 Chota coiquitso-le
Jess: Jin-jin quinoya-laijin
cjoatexoma xi coatso nca
Cristo tijna ncantsjai. Ani coisi-sini nca ji, nca
machjen nca je nti-le chota
tjiomitjenta-ni nanqui. yani je nti-le chota. 35 Cia Jess
coiquitso-le: Tojo tijnajinlasano nca jon li-vi. Timao
tia-ni nca isen-sano, jme-ni
nca tsi coannjion-nino. Je xi
vemanjion, licoi ve ja fi.

Chota judos licoi macjain-le

36Ntai-vi

tia-ni nca isenno, catamacjain-no xi tatse

je li-vi, jme-ni nca nti-le
li-ve coan-sinio. Coiquitso
Jess. Cia qui, tsacejnamale ncatsi. 37 Nta tsa coa-sin

totse choa quitsjoa-le, tojo

licoi coancjain-le xi tatse
Jess, 38 jme-ni nca coa-sin
coitjoson-ni je en-le Isaas
xi quinchjaya tatse Nina:
Seor, ya-ni xi coancjain-le
je en xi miyai-jin. ya xi
coantsen-le je hja-le Nai-na.
39 Coi nca licoi coancjain-le
nca nquijncoca coaquitsoncani Isaas: 40 Quisixca xcon,
quisitaja nima-le, jme-ni nca
tsi coantsen-nile cao xcon,
nca tsi coanchoyajin-nile
nima-le, nca sicofayatale, coa nca an sinta nca je.
41 Je cjoa-vi coaquitso Isaas,
cia nca tsave cjoajeyale Nai-na, coa quinchja xi
tatse. 42 Coi cjoa nta tsa ncjin
chotatitjon coancjain-le xi
tatse Jess. Tonca tocoi cjoa
nca tsacjon-le chota fariseos
licoi coacjoan-sin tsacaco
yao-le nca coancjain-le xi
tatse Cristo, jme-ni nca tsi
ya coichonsje-sini ya ntia
sinagoga. 43 Nquisa coantsjoaque
cjoajeya xi chota tsjoa-le caoni tsa cjoajeya xi Nina tsjoa.
44 Tonca Jess nion quinchja,
coiquitso: Je xi macjainle xi tatsan, alicoi tsa
totatsan macjain-le, tonca
macjain-le xi tatse je xi
quisicasen-na. 45 Je xi ve-na,
coa-ti ve je xi quisicasenna. 46 An jee sonnte-vi jo-ni
li, jme-ni nca ncatsi-sini xi
macjain-le xi tatsan, alicoi
jinnjion coationtsjai. 47 Je
xi cjoinhoe en-na, coa tsi
tsa coancjain-le, an alicoi

188

San Juan12,13
tsjoa-le cjoaain. Nca tsi tsa
coi xa jaai-nia nca tsjoa-le
cjoaain chotasonnte, tocoi
xa jaai-nia nca coasjentje
chotasonnte. 48 Je xi
chaoque-na, coa tsi cjoe enna, tjin xi tsjoa-le cjoaain. Je
en xi quinchja, coi xi tsjoa-le
cjoaain cia nca coichocjeta
nihjin. 49 Ali toan xi coasin quinchja, tonca je
Nai-na xi quisicasen-na, je
tsacatexoma-na ja-le xi
xian, coa ja-le xi coinchja.
50 ve-nia nca je cjoatexomale je xi tsjoa cjoavijnachon
ncantsjai. Je en xi nchja, coasin nchja jo-sin quitso-na
Nai-na.

Jess vanejon ntsoco chota-le

13

Cje vitjo-jinsa soi

paxco. Tjinjin-le Jess
nca jenhoahian hora-le nca
coitjo-ni sonnte, nca coaiconle Nai-na. Jess tjaoque
coan ncatsi xi tse xi tjio i
sonnte-vi, coa-sin tjaoque
coan santa xi jeta-ni.
2 Cia nca jecoan tsacjen
nca njion, je nai jecoa-sin
quiscanijin nima-le Judas,
xi nti-le Simn Iscariote, nca
je xi coetain najmi xi
tatse Jess. 3 Ve Jess nca je
Nai-na coa-sin quitsjoale ncayije cjoa jaya ntsja,
nca coa-sin jaai-ni tatse
Nina, coa-ti ya coaicon-le
Nina. 4 Jisotjenta yamixa
nca jetsacjen, tsacjaaxin
tsonca-le, quiscoe jnco toalla,
tsacecjantia. 5 Cia tsaceya

nanta jnco bandeja, tsacanejon

ntsoco chota-le. Quisitsjejonni toalla xi tjicjantia. 6 Cia
nca jaai cata-le Simn Pedro,
Pedro coiquitso-le: Seor, a
ji coanejoin ntsocoa. 7 Jess
coiquitso-le: Je xi sian nca
an, licoi yai ntai-vi, tonca
coanscan-ni coanchoya-li.
8 Pedro quitso-le: Licoi cia
coanejoin ntsocoa. Jess
quitso-le: Tsa tsi coanejon-le,
licoi se-li nte cao an. 9 Simn
Pedro coiquitso-le: Seor, ali
toje-jin ntsocoa, coa-ti ntsa
cao jcoa. 10 Jess coiquitso-le:
Je xi tsacancoya, toje ntsoco
xi machjen-le nca vanejon,
nca jetsje ncayije. Jon jetsje
cjoaon, nta tsa tsi ncatsio.
11 Jess jeve-lecon ya xi coasin coetain najmi xi tatse.
Coi coaquitso-ni: Licoi tsje
cjoaon ncatsio. 12 Cia nca
jetsacanejon ntsoco, tsacacja
tsonca-le, tsacejnata-ncani
yamixa, coiquitso-le: A
machoya-no xi casicao-no.
13 Jon Maestro coa Seor minao. Cjainca nta vixon, nca
coi nia. 14 Ne-ni tsa an xi
Seor, xi Maestro, cavanejoan
ntsoco, coa-ti jon machjenno nca tanejon-ncaao
ntsoco xinquio. 15 Coa-sin
cavejnachoya-no jo-sin
nca an casicao-no. Coasin ticao xinquio. 16 aqui
cjoaquixi aqui cjoaquixi
xi xin-no: Je xi chonta ma,
ali je-jin titjon-le nai-le.
Nije-jin xi quinicasen titjonle je xi quisicasen nca je.

189

San Juan13

17Tsa

ya-nio cjoa je-vi, jo

tonta-no tsa coasiaon. 18 Ali
coa-sin nchja xi tatsaon
ncatsio. venia jo cjoan xi
tsacjaajian, tonca jme-ni nca
coa-sin catavitjoson-ni je
xon Escritura: Je xi cjencao-na
nioxtila, quitsjon-na. 19 Coa
tixin-no ntai-vi tonquini nca coacoan, jme-ni nca
coancjain-sinino nca an nia
cia nca coacoan. 20 aqui
cjoaquixi aqui cjoaquixi
xi xin-no: Je xi cjoetjao xi
an sicasen, an xi cjoetjaona. Coa je xi an cjoetjao-na,
cjoetjao xi quisicasen-na.

Jess vayacon ya xi coetain

najmi xi tatse
(Mt. 26:20-25; Mr. 14:17-21; Lc. 22:21-23)
21Cia

nca jecoaquitso, Jess

aon coan-le, quisiquixiya:
aqui cjoaquixi aqui
cjoaquixi xi xin-no, jnco
xi jon coetain najmi xi
tatsan. 22 Cia ncai ncajan
quiscotsen-le xincjin chotale, nca tsi tsa ve ya-ve xi
coatso-le. 23 Jnco xi tije-ni
chota-le, je xi Jess cjainca
tjaoque, tijnata-le Jess.
24 Simn Pedro quisicao sea,
jme-ni nca sconanqui-sini
ya-ni xi coatso-le. 25 Cia je
xi tijnata-le Jess coiquitsole: Seor, ya-ni. 26 Quinchja
Jess: Je ni je xi nioxtila nchi
tsjoa-le. Quisicanchi nioxtila,
quitsjoa-le Judas Iscariote, ntile Simn. 27 Cia nca jequiscoe
nioxtila nchi, coa-sin je nai
Satans jaasenjin-le Judas.

Cia Jess coiquitso-le: Je xi

niain, xiti tiain. 28 Niya-jin
xi tjiota yamixa coanchoyale a-ni nca coaquitso-nile.
29 Tjin ca xi quisicjaaitsjen
nca coi nca je Judas xi tijnale nti caxataon, coi nca Jess
coiquitso-le: Tintai jme-ni xi
machjen-na i soi-vi, axo tai
jo tjin-lai chotayoma. 30 Cia
nca Judas jequiscoe nioxtila,
jitjo ntiton. Jecoan njion.

Je cjoatexoma chotse

31Cia

nca jejitjo Judas,

coiquitso Jess: Ntaintai
jejitjojeya nti-le chota,
coa Nina jejitjojeya xi
tatse nca je. 32 Tsa Nina
jitjojeya xi tatse, coa-ti
Nina coasjejeya Jess cao
cjoajeya-le xi titse-ni Nina,
ntiton coasjejeya. 33 ntixti,
tojo tijnacao-sano nquijnco
tjo. Coijnchisjai-nao, tonca jo
quixin-le chota judos, coaxinno ntai-vi, ja nca cjoia, jon
licoi coan coanquion. 34 Jnco
cjoatexoma chotse xi tsjoano: Catamatsjoachao xinquio.
Jo-sin nca an coantsjoaqueno, coa-sin catamatsjoachao
xinquio. 35 Coi-sin scoe
ncatsi nca jon nio chotana, tsa coa-sin matsjoachao
xinquio.

Jess vayacon nca Pedro

coejnamacao nca je.

(Mt. 26:31-35; Mr. 14:27-31; Lc. 22:31-34)

36Simn

Pedro coiquitsole: Seor, ja timi. Jess

quitso-le: Ja nca cjoia, licoi

190

San Juan13,14
coan-li cointjennqui-nai
ntai-vi, tonca coanscan-ni
cointjennqui-nai. 37 Pedro
quitso-le: Seor, a-ni nca tsi
coan-na cjoitjennqui-sinile
ntai-vi. Je nima-na coejna
xi tatsi. 38 Jess quitso-le: A
nima-li coejnai xi tatsan.
aqui cjoaquixi aqui
cjoaquixi xi xin-le: Licoi
squintia chaxicha santa ji
coijnamacao-nai jan ca.

14

Jess cao Nai-na

Ali aon-jin ma-le

nima-no. Macjain-no
xi tatse Nina, coa-ti
catamacjain-no xi tatsan.
2 Ya ntia-le Nai-na cjainca
totjin nte. Tsa tsi coatjin,
coaquixin-no. Cjoia tsocoa,
cjoi sintachon-no nte xi
tatsaon. 3 Tsa cjoia, tsa
sintachon-no nte, cjoaai
nquintia-nia. Scoetjao-no
tatsan, jme-ni nca coa-ti
jon ya coiyo-sinio, ja nca
tijna nca an. 4 ya-nio ja
nca cjoia, coa ya-nio ntia.
5 Toms quitso-le: Seor, licoi
yai-jin ja nca coin. Jo coannini nca jchai-jin ntia. 6 Jess
quitso-le: An nia xi ntia, an
nia xi cjoaquixi, an nia xi
cjoavijnachon. Nitoya-jin xi
faaicon-le Nai-na, tsa tsian
nca an. 7 Tsa tsaya-ninao,
coa-tisin tsayao Nai-na.
Vasetsia-ni ntai ya-nio nca
je, coa quichotsen-lao. 8 Felipe
quitso-le: Seor, taco-najin
Nai-na. Tocoan-ninajin. 9 Jess
quitso-le: A tocoa cjitse

tijnacao-no, coa licoi tsayanai, Felipe. Je xi tsave-na

nca an, tsave Nai-na. A-ni
coasi-sini taco-najin Naina. 10 A tsi macjain-li nca an
tijnacoa Nai-na, coa je Naina tijnacao-na. Je en xi an
facao-no, ali toan xi coasin nchja, tonca je Nai-na
xi tijnacao-na, je xi coasin
je xa-vi. 11 Catamacjain-no
nca an tijnacoa Nai-na, coa
je Nai-na tijnacao-na. Tsa
tsi coa-sin, catamacjainno tatsan xi totatse je xa
xi tisian. 12 aqui cjoaquixi
aqui cjoaquixi xi xin-no:
Je xi macjain-le xi tatsan,
je ncayije jo nca tisian,
coa-tisin sin nca je, santa
nquisa-sa cjoaatontjai-le,
nca an cjoicon-le Nai-na.
13 Tojme-ni xi sije-lao Nai-na
cao janain-na, coa-sin sian,
jme-ni nca coa-sin Nai-na
coitjojeya xi totatse ntile. 14 Tsa sijao jme-nive cao
janain-na, an coa-sian.

Jess sisenqui Espritu Santo

15Tsa

tsjoacha-nao,
tiquitjoson cjoatexoma-na.
16 Coa-sin coetsoa-le Naina, coa je tsjoa nquijnco-no
xi coasencao-no, jme-ni nca
coejnacaontsjai-sinino. 17 Je
xi Nai-na tsjoa-no, je Espritu
Santo xi aqui cjoaquixi, xi
chotasonnte-vi licoi male cjoetjao nca tsi tsa coi
ve, nivexcon-jin. Tonca jon
yaxcon-nio, nca tijnacao-no,
coa cjoaasenjin nima-no.

191

San Juan14,15

18Alicoi

sicatiojchan-no,
cjoaaicon-no. 19 Nquijnco
tjo, cia sonnte licoi tiscoenina, tonca jon jcha-nao.
Coi nca tijnacoan, coa-ti jon
coiyochon. 20 Coa coi nihjinve jcha-nio nca an tijnacoa
Nai-na, coa jon tiyocaonao, coa an tijnacao-no. 21 Je
xi tjin-le cjoatexoma-na, xi
siquitjoson coi cjoatexomavi, je-vi xi tsjoaque-na. Je
xi tsjoaque-na nca an, coasin Nai-na tsjoaque nca je,
coa an tsjoaque nca je. Coati coacosontsen-le yao-na.
22 Judas, ali je xi Iscariote mi,
quitso-le: Seor, jme xi coan
nca jin coacosontsen-najin
yao-li, nca tsi scoe-ni ncatsi
chota. 23 Jess quitso-le: Je
xi tsjoaque-na, siquitjoson
en-na. Nai-na tsjoaque nca
je, cjoaaichon-laijin, coa
coiyocoai-jin. 24 Je xi tsi
tsjoaque-na, licoi siquitjoson
en-na. Je en xi quinoyao
ali tsan-jian, tse Nai-na
xi quisicasen-na. 25 Je en
xi coisin tsacjacao-no nca
tijnajin-no. 26 Je Nai-na
sicasen ncajao-na je Espritu
Santo, je xi vasencao. Jevi xi coacoya-no ncayije,
coa sicjaaitsjen-no
ncayije jo quixin-no. 27 An
siquinjennchanjian nimano. Jo-sin nca nchan tijna,
coa-sin tsjoa-no. Ali coasin siquinjennchanjian
nima-no, jo-sin tsjoa
sonnte-vi. Ali aon-jin male nima-no, ali jcon-jion.

28Quinoya-nio

jo quixin-no:
Cjoia, cjoaaicon-ncanino.
Tsa coantsjoacha-nao,
cjainca totsjoa coan-no, nca
coaquixian nca cjoiconle Nai-na. Je Nai-na
nquisa titjon cao-ni tsa an.
29 Coaquixin-no tonquini nca coacoan, jme-ni nca
coancjain-sinino cia nca
coacoan. 30 Alicoi titse
coinchjacao-nino, nca nhoa
je nai xi vatexoma sonntevi. Tonca nijme-jin xi tjin-le
xi tatsan. 31 Coa-sin sian
jo-sin nca Nai-na quitsjoa-na
cjoatexoma, jme-ni nca coasin catave-ni sonnte-vi nca
tsjoaque Nai-na. Tisotjaon
cjoian.

Jess je yaje xi cjoaquixi

15

A n nia yaje xi aqui

cjoaquixi, coa je
Nai-na xi sicointa. 2 Ncayije
yantsa xi tsi tsa va-le to,
faaxin. Ncayije yantsa xi
va-le to, vatetaca, jmeni nca nquisa toncjin to
coa-sinile. 3 Jon jecoa-sin
coantsjao, xi totatse je en
xi quinchja-no. 4 Tiyocaonao, coa an coatejnacao-no.
Jo-ni tsa jnco yantsa xi tsi
tsa va-le to nca toje, tsa tsi
tijnatanion yaje, coa-tisin
lijme xi coan siaon nca jon,
tsa tsi coa-sin coiyocao-nao.
5 An nia yaje, coa jon nio
yantsa. Je xi an tijnacao-na,
coa an tijnacoa nca je, jevi xi cjainca toncjin to va-le.
Lijme xi ma niaon nca jon,

192

San Juan15
tsa tiyotaxin-nao. 6 Je xi tsi
tijnacao-na, coa-sin tjoxin
jo-ni tsa jnco yantsa xi tsi
tsa jme xi tsjoa, coa xi-ni.
Cia sexco, seyojin li, coa
ti-ni. 7 Tsa an tiyocao-nao,
coa tsa en-na tjinjin-no,
ncayije xi me-no, tijao, coasin coitjoson-no. 8 Coi-vi xi
coa-sin vasjejeya Nai-na,
nca coa-sin toncjin to coano. Coa-sin jchaquixi-no
nca chota-na mao. 9 Jo-sin
nca tsjoaque-na Nai-na, coasin tsjoaque-no. Tiyocao
cjoatsjoacha-na. 10 Tsa
siquitjoson cjoatexoma-na,
coiyocao cjoatsjoacha-na, josin nca an quisiquitjosoan
je cjoatexoma-le Nai-na,
coa tijnacoa cjoatsjoachale. 11 Je en-vi tsacjacao-no,
jme-ni nca je cjoatsjoa-na
sejnajin-sini nima-no, coa
je cjoatsjoa-no coantseyasini. 12 Je-vi cjoatexoma-na:
Catamatsjoachao xi-nquio,
jo-sin tsjoaque-no nca an.
13 Liya-sa xi nquisa tsjoaque
jo-ni jnco xi tsjoantjai nimale xi tatse miyo-le. 14 Jon
nio miyo-na, tsa coa-sin
siaon ncayije jo-sin veneno. 15 Licoi tichonta-na
xin-nino, nca je chonta licoi
ve jme xi sin nai-le. Tonca
miyo-na quixin-no, nca coasin quixinya-no ncayije
cjoa xi quinhoe-le Nai-na.
16 Ali jon-jion quichjoejinnao, tonca an quiscoejin-no
nca jon. Quisiquinchantano, jme-ni nca coanquin-nio,

coa nta sixa-sinio, coa je

xa-no satio-sini, jme-ni nca
Nai-na tsjoa-nino ncayije
xi nije-lao cao janain-na.
17 Je-vi xi coa-sin vene-no:
Catamatsjoachao xinquio.

Chotasonnte jtique
Jess cao chota-le

18Tsa

chotasonnte
jtique-no, ya-nio nca
an titjon coanjtique-na.
19 Tsa i tsaon i sonnte-vi,
je chotasonnte tsjoaque xi
tse. Tonca jon licoi i tsaon,
tosa an quiscoejin-nino
chotasonnte. Coi nca jtiquenino chotasonnte-vi. 20 Nta
catafaaitsjen-no je en xi
quixin-no: Je xi chonta ma,
ali je-jin titjon-le nai-le.
Tsa an chao quisicao-na,
coa-ti jon chao sicao-no.
Tsa quisiquitjoson en-na,
coa-ti siquitjoson tsaon.
21 Toaqui coa-sin sicao-no
xi totatsan, nca tsi tsa coi
vexcon je xi quisicasen-na.
22 Tsa tsi jee, coa tsa tsi tsa
tsacjacoa, alicoi je tjin-leni.
Tonca ntai-vi ntai lijme xqui
tjin-le xi tatse je-le. 23 Je xi
an jtique-na, coa-ti jtique
Nai-na. 24 Tsa tsi coaquisian
jin-le nca je, je cjoa xi niyajinsa coaquisin, alicoi je
tjin-leni. To-nca jetsavenajin, coa coanjtique-najin
an cao Nai-na. 25 Coa-sin
catavitjoson-ni je en xi
tjita je cjoatexoma-le: Tsi tsa
jme cjoa xi tjin nca coa-sin
coanjtique-na. 26 Tonca cia

193

San Juan15,16

nca cjoaai je xi vasencao, xi

an sicasen-no tatse Naina, je Espritu Santo xi aqui
cjoaquixi, xi ya faai-ni Naina, je xi tsjoa en-le xi tatsan.
27 Coa-ti jon coao en-no
nca coa-sin tiyocao-nao jo
santa nca titjon.
Je cjoa-vi tsacjacaono, jme-ni nca tsi
tsaotaxin-sinio. 2 Caonsjeno ntia sinagoga. Cjoaai hora
cia nca toya-ni xi sicenno sicjaaitsjen nca coa-sin
sixa-le Nina. 3 Je-vi cjoa
coasicao-no, nca tsi tsa
vexcon Nai-na cao an.

16

Je xa xi sin Espritu Santo

4Coaquixin-no

je cjoa-vi,
jme-ni nca cjoaaitsjen-sinino
nca jecoaquixin-no, cia
nca cjoaai hora je-ve. Alicoi
coaquixin-no nca titjon,
nca an tsacatejnacao-no.
5 Tonca jetificon-le je xi
quisicasen-na. Niya-jin
xi jon xi tso-na: Ja timi.
6 Tonca cjainca tova-le
nima-no, nca tsacjacao-no
je cjoa-vi. 7 Coa tixin-no xi
cjoaquixi: Cjainca tomachjenno nca an cjoia. Tsa tsi tsa
cjoia, licoi cjoaaicon-no je
xi vasencao. Tsa an cjoia,
sicasen-no je xi vasencao.
8 Cia nca je cjoaai, coa-sin
siquixiya-le chotasonntevi je-le, coa siquixiya-le
cjoaquixi xi tjin-na, coa
siquixiya-le nca sentajin
cjoa. 9 Siquixiya-le je-le, nca
tsi tsa macjain-le xi tatsan.

10Siquixiya-le

cjoaquixi
xi tjin-na, nca cjoicon-le
Nai-na, coa licoi tijchaninao. 11 Siquixiya-le nca
sentajin cjoa, nca je nai xi
vatexoma sonnte-vi tijnanele cjoaain. 12 Tojo tjin-sana
cjoa xi coaxin-no, tonca
ntai-vi licoi coanchoya-no.
13 Cia nca cjoaai je Espritu
Santo xi aqui cjoaquixi,
je xi siquinchayantia-no
ncayije xi aqui cjoaquixi,
nca tsi tsa toje xi coa-sin
coinchja, tocoa-sin coinchja
ja-le xi cjoinhoe, coa-sin
sicjinhoe-no jme-sani cjoa
xi cjoaai. 14 Je xi coasjejeyana, nca scoe xi tsan, coa
sicjinhoe-no. 15 Je ncayije
xi tjin-le Nai-na, tsan nia.
Coi coacaxin-nia nca scoe xi
tsan, coa sicjinhoe-no.

Cjoava cjoatsjoa coan

16Jnco

tjo, cia licoi tijchaninao. Nquijnco tjo, cia

jcha-nao, nca cjoicon-le
Nai-na. 17 Cia ca chota-le
tsacjacao xincjin: Jme-ni xo
tso-levi. Jnco tjo, cia licoi
tijcha-ninao. Nquijnco tjo,
cia jcha-nao, nca cjoiconle Nai-na. 18 Coiquitso:
Jme-ni xo tso-leve: Jnco tjo.
Licoi machoya-na jo tso.
19 Tsen coan-le Jess nca mele nca sconanqui-le, coa
quitso-le: A chonanquilao xinquio jo caxian: Jnco
tjo, cia licoi tijcha-ninao.
Nquijnco tjo, cia jcha-nao.
20 aqui cjoaquixi aqui

194

San Juan16,17

cjoaquixi xi xin-no: Cjainca

nia Nina. 28 Jitjo-nia Nai-na,
tochintao, jo tocoanvajaasen sonnte. Coejna-nia
no, tonca je sonnte cjainca
sonnte, cjoicon-le Nai-na.
29 Chota-le quitso-le: Coetotsjoa coan-le. Nta tsa jon va
coan-no, je cjoava-no cjoatsjoa ni ntai-vi, tinocjoatsain.
coan. 21 Cia nca jnco chjon
Nijme-jin cjoaxcoson si.
30 Jeyai-jin ntai nca ji ni xi
ve nti, tse cjoaain ve-ni,
nca jejaai hora-le. Tonca
yai ncayije, licoi machjen-li
cia nca jetsace nti, licoi
nca ya xi sconanqui-li. Coatifaaitsjen-nile je cjoaain
sin macjain-najin nca jitjo-ni
xi cafaato. Tocjoatsjoa
Nina. 31 Jess quitso-le: A
xi tjin-le nca jnco chota
macjain-no ntai. 32 Coe-ni
22
catsin i sonnte. Coa-ti jon
cjoaai hora, coa jejaai, cia
cjoaquixi cjainca va-no ntainca jncojnco tsaova-nio ja
vi, tonca scoe nquijncoca-no.
nca tsaon. Toan sicejna-nao.
Cjainca coantsjoa-le nimaTonca li toan-jin tijna, nca
no. Niya-jin xi cjoaaxin-no
je Nai-na tijnacao-na. 33 Je
23
cjoatsjoa-no. Cia nihjin-ve
cjoa-vi jequixin-no, jme-ni
nijme-jin xi chonanqui-nao.
nca cao an coinjennchanjinaqui cjoaquixi aqui
sinino. I sonnte-vi cjoaain
cjoaquixi xi xin-no, tojmechjaao, tonca catamanionni xi sije-lao Nai-na cao
tacon. An jequisiquinjen-le
janain-na, je tsjoa-no.
sonnte.
24 Santa ntai-vi nijme-jin xi
Jess vetsoantjai chota-le
timanijao cao janain-na.
Tijao, coa-sin coai-no, jmeJe en-vi quinchja
ni nca coa-sin cjoatsjoa-no
Jess, quiscotsennca,
coantseya-sini.
coiquitso: Nai, je hora
jejichoca, chasjejeyai ntiJess tso: An jequisiquinjenli, jme-ni nca coa-ti nti-li
le sonnte
coasjejeya-nili.
25 Je en tsacjacao-nino
2 Jo-sin nca tsacai-lai
cao cjoaxcoson. Cjoaai hora
cjoatexoma xi tatse ncatsi
cia nca tsi tsa ticjoacaochota, jme-ni nca tsjoa-sinile
nino cao cjoaxcoson, tonca
cjoavijnachon ncantsjai
sicjinhoetsen-no xi tatse
ncatsi xi tsacai-lai. 3 Je xi
26
Nina. Cia nihjin-ve
cjoavijnachon ncantsjai, nca
sijao cao janain-na. Alicoi
coa-sin scoe-li xi tojnco ji
coaxin-no nca an coetsoa-le Nina xi aqui cjoaquixi,
Nai-na xi tatsaon. 27 Tijecoa scoe Jesucristo je xi
ni Nai-na tsjoaque-no nca
quinicasain. 4 An tsasjejeyajecoantsjoacha-nao, coa
le i sonnte. Jequisijncoa je
jecoancjain-no nca ya jitjoxa xi ji tsacai-nai. 5 Ntai-vi

17

195

San Juan17

Nai, coa-sin chasjejeyanai yata-li nca ji, cao je

cjoajeya-ve xi quise-na cia
nca tsacatejnata-le cia nca
cje tsin-jin sonnte. 6 Je chota
xi tsacai-nai i sonntevi, an tsacacosontsen-le jo
cjoain nca ji. Tsi ni, coa ji
tsacai-nai. Quisiquitjoson
en-li. 7 Ntai-vi jetsave nca
ncayije cjoa xi tsacai-nai
tsi ni. 8 Nca je en xi tsacainai coa-sin quitsjoa-le,
coa je quiscoe. Tsave nca
cjoaquixi nca jaai-nia xi
tatsi. Coa-sin coancjain-le
nca ji quinicasen-nai. 9 An
vetsoantje nca je. Ali je
chotasonnte-vi vetsoantje,
toje chota xi ji tsacai-nai,
nca je xi tsi. 10 Je ncatsi xi
tsan, tsi ni. Coa je xi tsi,
tsan nia. Jitjojeya-nia xi
totatse. 11 Licoi tii tijna-nia
i sonnte-vi, tonca je i tjio i
sonnte-vi. An cjoicon-le nca
ji. Naitsje, nta ticatiotjoanqui
ncanion-li je xi cao janainli tsacai-nai. 12 Cia nca
tsacatejnacoa i sonntevi, an quisicatiotjoa cao
janain-li. Je xi ji tsacai-nai,
coa-sin quisicointa. Nijncojin quicha, toje xi cjoeta
nihjin-le cha ncantsjai, jme-ni
nca coa-sin catavitjosonni je xon Escritura. 13 Tonca
ntai-vi cjoicon-le. Je en-vi
xi nchja i sonnte-vi, jme-ni
nca coa-sin coantseya-sini
je cjoatsjoa-na jajin nimale. 14 An quitsjoa-le en-li.
Je chotasonnte coanjtique

chota-na, nca li tse sonntejin, jo-ni nca coa-ti an li

tse sonnte-jian. 15 Alicoi
vetsoa-nia nca chaaxinlai sonnte chota-na. Tocoi
xi vetsoantje nca coa-sin
sicointai, jme-ni nca je xi
tsen licoi sicao-sini. 16 Ali
tse sonnte-jin, jo-ni nca
coa-ti an li tse sonntejian. 17 Ticationtatsjai xi
totatse cjoaquixi-li. Je en-li
xi aqui cjoaquixi. 18 Jo-sin
nca quinicasen-nai nca
an i sonnte-vi, coa-tisin
quisicasen je chota-na i
sonnte. 19 Xi tatse coasin vejnantatsje-le yao-na,
jme-ni nca coa-ti je aqui
cjoaquixi coationtatsje-sini.
20 Ali tsa toje chota-vi xi
vetsoantje, tonca coa-ti
vetsoantje je xi coancjain-le
xi tatsan, xi totatse enle je chota-vi, 21 jme-ni nca
tojnco coan-sini ncatsi, jo-ni
nca ji, Nai, tijnacao-nai, coa
an tijnacao-le. Coa-ti je
tojnco catatiocao-na, jme-ni
nca chotasonnte coancjainsinile nca ji quinicasen-nai.
22 Je cjoajeya xi ji tsacainai, coa-tisin quitsjoa-le,
jme-ni nca tojnco coan-sini
jo-ni tsa a tojnco ma-nia.
23 An tijnacoa je chota-na,
coa ji tijnacao-nai, jme-ni
nca aqui tojnco coan-sini,
jme-ni nca coa-sin scoesini chotasonnte nca ji
quinicasen-nai, coa nca ji
coantsjoachai nca je, jo-sin
nca coa-ti coantsjoacha-nai

196

San Juan17,18
nca an. 24 Nai, coi xi me-na,
nca je chota xi ji tsacainai, coa-ti ya coatiocao-na
ja nca an tijna, jme-ni nca
coa-sin scoe-sini cjoajeyana xi ji tsacai-nai, nca
coantsjoacha-nai tonqui-ni
nca cje senta-jin sonnte.
25 Nai xi tjin-li cjoaquixi,
chotasonnte-vi licoi tsaveli, tonca an tsave-le. Coa-ti
je chota-navi tsave nca ji
quinicasen-nai. 26 Je chotavi an tsacacosontsen-le jo
cjoain nca ji. Tojo coa-lasin
coacosontsen nquisa-le, jmeni nca se-sinile cjoatsjoacha,
jo-sin nca coantsjoacha-nai,
coa an coatejnajian nima-le.

Chota tsoa Jess

(Mt. 26:30, 47-56; Mr. 14:26, 4350; Lc. 22:39, 47-53)

18

Cia nca jecoaquitso

Jess ncayije je en-vi,
quicao chota-le xincoantani xonca Cedrn, ja nca cji
tsojmintje. Ya jaasen Jess
cao chota-le.
2 Coa-ti Judas, je xi
tsacetain najmi xi tatse
Jess, ve je nte-ve, nca ncjin
ca coana ya-ve Jess cao
chota-le. 3 Judas cao ncjin
sontado, cao polica xi tse
chotatitjon-le nami, cao
chota fariseos, jaai ya-ve.
Ya linterna cao linicha cao
quicha. 4 Jess jetjinjin-le
ncayije cjoa xi cjoaainele, jitjo titjon, coiquitso-le:
ya-ni xi vijnchisjao. 5 Chota
quitso-le: Je Jess xi Nazaret

tse. Jess quitso-le: An nia.

Judas, je xi quiscanita
Jess, coa-ti ya tijnacao
chotancjin-ve. 6 Cia nca Jess
quitso-le: An nia, chotave qui-ni yatsin, quitsao
tananqui. 7 Cia Jess
tiquisconanqui-ncanile:
ya-ni xi vijnchisjao. Coa
chota-ve quitso: Je Jess
xi Nazaret tse. 8 Quinchja
Jess: Jecoacaxin-no nca an
nia. Tsa an xi vijnchisjainao, catafi je chota je-vi.
9 Coaquitso jme-ni nca coasin coitjoson-sini en xi
quinchja: Je xi ji tsacainai, nijnco-jin quisicha.
10 Cia Simn Pedro tsacasje
quichanto-le, quisiquiaon
jnco chonta-le namititjon.
Tsacateta xoo ncaquixi.
Malco mi chonta-ve. 11 Cia
Jess coiquitso-le Pedro:
Quichanto-live chanisen-ni
hjoa-le. Je chotsincjoaain
xi je Nai-na quitsjoa-na, a tsi
scoia.

Jess tijna nquixcon Ans

(Mt. 26:57-66, 69-70; Mr. 14:5368; Lc. 22:54-57, 66-71)

12Cia

sontado cao nai-le cao

je polica-le chota judos quitsoa
Jess, tsacanion. 13 Ya titjon
quicao-le Ans, je naichale Caifs, je xi namititjon
coi no-ve. 14 Je Caifs xi
tsaquinchaa chota judos,
nca cjainca machjen nca jnco
chota coiyantjai naxinanta.
15 Je Simn Pedro quitjennqui-le
Jess cao nquijnco-sa chota

197

San Juan18

le. Je xijnco-ve tjiaxcon je

namititjon. Jaasencao Jess
ya ntitsin-le namititjon.
16 Tonca je Pedro ya tsacejna
ntitsin, ya jho xontjoa. Jitjoni je xijnco-ve xi tjiaxcon
namititjon, tsacjacao
chjon xi sicointa xontjoa,
quisicjaasen Pedro. 17 Cia
je chjon xi sicointa xontjoa
coiquitso-le Pedro: A tsi
tsa ji-je tse je chota xocjivi. Coiquitso Pedro: Majain.
18 Chonta cao polica ya
nchantontai-le li xi tsacetse.
Tjioma siso-le yao-le nca
cjainca nchan. Coa-ti Pedro ya
tijnacao. Tisiso-le yao-le. 19 Je
namititjon quisconanquile Jess xi tatse chota-le
coa xi tatse je en xi
vacoya. 20 Jess quitso-le:
Cjainca toquinchjatsen-le
ncatsi chota. Ncantsjai
tsacacoya ya ntia sinagoga
cao ya yonco ja nca maa
ncatsi chota judos. Nijmejin xi quinchjama. 21 A-ni
nca chonanqui-sininai. Je
chonanqui-lai xi quinhoe
jo quixin-le. Coe-ni je-ve
xi ve jo quixian. 22 Cia nca
jecoaquitso je-ve, jnco polica
xi ya tijna quisijtsinjnco-le
Jess, coiquitso: A coatso en
xi nocjoacoai namititjon.
23 Jess quitso-le: Tsa canchja
entsen, tai en-li xi tatse
je cjoatsen. Tsa nta caxian,
a-ni nca ve-sininai.
24 Jess tjitanion nca je Ans
quisicasenta-le Caifs xi
namititjon.

Pedro vejnamacao Jess

(Mt. 26:71-75; Mr. 14:69-72; Lc. 22:58-62)

25Pedro

sejnanqui nca
tisiso-le yao-le. Coiquitso-le:
A tsi tsa coa-ti ji tse chotale. Pedro tsacejnamacao,
majain quitso. 26 Jnco chontale namititjon, xincjin ma-ni
je xi Pedro tsacateta xoo,
coiquitso-le: A tsi tsave-le
ja cji tsojmintje cao Jess.
27 Nquijnco ca mai tiquitsoncani Pedro. Quisquintia
ntiton-sani chaxicha.

Jess tijna nquixcon Pilato

(Mt. 27:1-2, 11-31; Mr. 15:120; Lc. 23:1-5, 13-25)

28Quicao-ni

Jess ntia-le
Caifs santa ntia-le Pilato
chotaxatitjon. Tanjionya ni.
Chota-ve licoi ya jaasen
ntia-le Pilato, jme-ni nca
tsi cjoitson-sini, jme-ni
nca coan coacjen-sini soi
paxco. 29 Cia jitjocon-le
Pilato ya ntitsin, coiquitso:
Jme xi sayojetain-nio je
chotaxin-vi. 30 Chota-ve
coiquitso-le: Tsa je chota-vi
tsi tsa jme je tjin-le, licoi-la i
cjoaaicao-laijin. 31 Cia Pilato
coiquitso-le: Tanquincao
nca jon, tentajin-lao jo tjin
cjoatexoma-no. Chota judos
coiquitso-le: Tonca jinjin licoi tjonte-najin nca
nicain-jin chota. 32 Coa-sin
jitjoson-ni jo quitso Jess,
nca coa-sin tsacejna en
jo-sin nca coiya. 33 Pilato
jaasen-ncani ya ntia-le,

San Juan18,19
quinchja-le Jess coiquitsole: A ji ni chotatitjon-le
chota judos. 34 Jess quitsole: A coami-nai nca toji,
axo cjaai xi coaquitso-li
xi tatsan. 35 Pilato quinchja:
A an nia chota judo. Tijeni chotanaxinanta-li cao
chotatitjon-le nami xi
coisin cafaai canitali tatsan. Jme ni xi
quiniain. 36 Quinchja Jess:
Je cjoatexoma-na licoi
tse i sonnte-vi. Tsa tse
sonnte-vi je cjoatexomana, je chota-na scan-la,
jme-ni nca tsicoi chanitasinina chota judos, tonca
cjoatexoma-nani ali i-jin
tse. 37 Cia Pilato coiquitso-le:
A chotatitjon mi-li tsocoa.
Quinchja Jess: Coatjin xi
tisi-ve nca chotatitjon mina. Coi xa quitsin-nia, coi
xa jaai-nia i sonnte-vi,
jme-ni nca tsjoa-sinia enna xi tatse xi cjoaquixi. Je
ncatsi xi tse cjoaquixi nhoe
jta-na. 38 Pilato coiquitsole: Jme ni xi cjoaquixi.
Cia nca jecoaquitso-le,
jitjocon-ncanile chota judos,
coiquitso-le: Nitojmejin je masjai-na xi tatse.
39 Tonca jon coa-sin yanio nca sicejnantaijnco-no
preso nca soi paxco. A me-no
tsocoa nca sicejnantai-no
je chotatitjon-le chota judos.
40 Cia ncatsi nion quinchja
nquijnco ca: Ali je-vi,
tonca je Barrabs. Je Barrabs
chotache ni.

198

19

Cia Pilato quiscoe

Jess, coa tsaca-le.
2 Je sontado tsacenta jnco
corona naya, tsacejnason
jco, quisicacja jnco najo xi
jco cji. 3 Coiquitso: Tintali, chotatitjon-le chota
judos. Ali coacji quisijtsinle. 4 Cia Pilato jitjo-ncani
ntitsin, coiquitso-le: Coe-ni
cjoaaicao-no i ntitsin-vi,
jme-ni nca coi-sin jcha-sinio
nca nijme-jin je masjaina xi tatse. 5 Jitjo ntitsin
Jess. Tjison jco corona naya,
yacja najo xi jco cjoan.
Pilato coiquitso-le chotave: Coe-ni je chotaxin-vi.
6 Cia nca je chotatitjon-le
nami cao polica tsave Jess,
nion quinchja: Tjatai cro,
tjatai cro. Pilato quitso-le:
Jon chjoao, jon tjatao cro,
nca tsi tsa jme je masjai-na xi
tatse. 7 Chota judos quitso-le:
Jin-jin tjin-najin cjoa-texoma.
Coatso cjoatexoma-najin
nca machjen-le nca coiya,
nca nti-le Nina quitsole yao-le. 8 Cia nca Pilato
quinhoe je en-vi, nquisa-sa
quitsacjon. 9 Jaasen-ncani
ntia-le, quitso-le Jess:
Ja-ni tsi. Tonca Jess licoi
quinchja. 10 Cia Pilato quitsole: A tsi chacao-nai. A
tsi yai nca tjin-na nte nca
coata-le cro, coa-ti tjinna nte nca sicejnantai-le.
11 Quinchja Jess: Nitojmejin nte tjin-li xi tatsan,
tsa tsi nca quitsai-nili. Coi
nca je xi catsjoata-na tatsi

199

San Juan19

nquisa tse je tjin-le. 12 Cia

santa coanme-le Pilato nca
sicejnantai Jess, tonca je
chota judos nion quinchja:
Cia tsa je sicejnantai, alicoi
ji miyo-le Csar. Toya-ni
xi chotatitjon tso-le yaole ficontran-le Csar. 13 Cia
nca Pilato quinhoe je en
je-vi, quicao Jess ntitsin. Ya
tsacejnason yaxile, ya nte
ja mi Xjaocjia, coa Gabata
nca en hebreo. 14 Cia vspera-le
soi paxco, jame-la nchisen.
Cia Pilato coiquitso-le chota
judos: Coe-ni chotatitjonno xi tsaon. 15 Chota-ve
nion quinchja: Chaaxin,
chaaxin, tjatai cro. Pilato
quitso-le: A je chotatitjonno xi coata cro. Quinchja
chotatitjon-le nami: Tsinnajin xi cjaai chotatitjon,
toje Csar. 16 Cia Pilato
quiscanita-le chota judos
Jess, jme-ni nca coata-sini
cro. Quiscoe Jess, quicao.

Cjita cro Jess

(Mt. 27:32-50; Mr. 15:21-37;

Lc. 23:26-38, 44-46)

17Jitjo,

ya cro-le. Qui ya
nte ja mi ntejcocen, coa
nca en hebreo Glgota mi,
18 ja nca tsacata cro cao
nquijao-sa chota, jncojnco
ncoancoa, Jess ya ncavasenle. 19 Coa-ti quisqui Pilato
jnco en xi tsaceta ya cro. Je
xi tjita coitso: Jess xi tse
Nazaret, chotatitjon-le chota
judos. 20 Ncjin chota judos
xi tsacexquia je en-vi, nca

je nte ja nca tsacata cro

Jess tijnahian-le naxinanta.
En hebreo tjita cao en griego
cao en latn. 21 Je chotatitjonle nami xi tse, chota
judos coiquitso-le Pilato:
Ali chji-jin chotatitjonle chota judos, tonca chji
nca je xi coaquitso: An
nia chotatitjon-le chota
judos. 22 Quinchja Pilato: Je
xi quisquia, quisquia. 23 Cia
nca sontado jetsacata cro
Jess, quiscoe najo-le, o ya
quisin (Jncojnco ya quiscoe
jncojnco sontado). Coa-ti
quiscoe je najojnho-le,
tonca je najojnho-le licoi
quitjonya, toaqui cjijnco-ni.
24 Sontado quitso-le xincjin:
Licoi coejnta je najojnhole, tosiscacao-nia, ya-laxo
xi tjoe-le, jme-ni coa-sin
coitjoson-ni je xon Escritura xi
coitso: Quisicavi-le xincjin
najo-na, coa toquisiscacao
najo-na. Coaquisin sontado.
25 Ya tjiota-le cro-le Jess je
na-le cao ntichja na-le, Mara
chjon-le Cleofas, cao Mara
Magdalena. 26 Cia nca Jess tsave
na-le cao je chota-le xi Jess
cjainca tsjoaque xi ya tijna,
Jess quitso-le na-le: Chjon,
coe-ni nti-li. 27 Cia quitso-le
je chota-levi: Coe-ni na-li.
Santa cia-ni hora-ve je chotalevi quiscoetjao na-le Jess.
28 Xi coan je-vi, Jess tsave nca
jejitjoson ncayije. Coaquitso,
jme-ni nca xon Escritura
coitjoson-sini: Fati-na.
29 Ya tijna jnco chotsin cjitse

200

San Juan19,20
vinagre. Cia quisicanchi-ni
vinagre jnco tsanca, tsacejco
jnco ya hisopo, quisicaa tsoa.
30 Cia nca Jess quitsi vinagre,
coiquitso: Jejitjoson ncayije.
Tsacjenjten jco. Quichajta.

Quichanisen
nintanisin-le Jess

31Coi

nca vspera-le soi paxco

chota judos tsacetsoa-le Pilato
nca catacjotao ncaso-le,
catafaaxin yao-le Jess cao xi
nquijao-ve, jme-ni nca tsi tsa
je yao-le satio-sini yata cro
cia nihjin nicjaya, nca coi
nihjin soije. 32 Jaai sontado,
quiscotao ncaso-le je xi
titjon. Ticoaquisicao-ni je
xijnco xi atjen tsacata cro.
33 Cia nca jaai ja cjita cro
Jess, tsave nca jecen. Licoi
quiscotao ncaso-le. 34 Tonca
jnco sontado-ve quiscanisen
nintanisin-le jnco quicha lanza.
Ntiton jitjo njin cao nanta.
35 Je xi tsave jequitsjoa en-le,
coa je en-le aqui cjoaquixini. Je ve nca aqui en xi
cjoaquixi xi nchja, jme-ni nca
coa-ti jon coancjain-sinino.
36 Je cjoa-vi coacoan, jmeni nca coitjoson-sini je xon
Escritura: Nijnco-jin ninta-le xi
tjotao. 37 Coa-ti nquijnco xon
Escritura coitso: Je scotsen-le je
xi quiscanisen-le quicha.

le, nca quitsacjon-le chota

judos, tsacetsoa-le Pilato nca
coan cjoaaxin yao-le Jess.
Quitsjoante Pilato. Cia Jos
jaai tsacjaaxin yao-le Jess.
39 Coa-ti jicho Nicodemo, je
xi ncasa jichonhoe Jess
nca coannjion. Jichocao
jnco xqui xi tjitsojin mirra
cao loes, jnco ciento-la libra
tjin-ni. 40 Quicao yao-le Jess,
tsacajtejin sbana cao xqui xi
nta njen, jo-sin ve-ni chota
judos nca veai. 41 Ya nte ja
nca tsacata cro, tjin jnco nte
ja nca cji tsojmintje. Coa ya
nte-vi quijna jnco tsjochotse,
ja nca cje ya-jin cen xi
sejnaya. 42 Ya tsacaai Jess,
nca je tsjo-ve quijnahian,
nca vspera-le soi paxco xi tse
chota judos.

Quiseai Jess

(Mt. 27:57-61; Mr. 15:42-47; Lc. 23:50-56)

38Xi

coan je cjoa-vi, je Jos

xi Arimatea tse, chota-le
Jess xi tsacamjenmata-

Jess jaaya-le

(Mt. 28:1-10; Mr. 16:1-8; Lc. 24:1-12)

20

Cia nihjin tainco

nca je Mara Magdalena
jaai ya tsjo-ve nca tanjion,
nca tanjionya-sa. Tsave nca
jequitjoxin lajao-ve. 2 Cia
quitoca, jaainhoe Simn
Pedro cao xi nquijnco chotale xi Jess cjainca tsjoaque,
coiquitso-le: Jetsasjeai-ni
tsjo-ve Nai-na. Licoi yaijin ja qui cajna. 3 Cia jitjo
Pedro cao xijnco chota-le Jess,
jaai jatsjo. 4 atjen quitoca
nca jao, tonca je xi nquijnco
quitoca titjon-le Pedro. Jicho
titjon ya tsjo-le Jess. 5 Cia
tsacasennia, quiscotsensen.
Tsave je najonta-ve xi

201

San Juan20

ya cjio, tonca licoi quisen.

6 Cia jicho Simn Pedro xi
quitjennqui-le. Quisen jatsjo,
tsave je najonta xi ya cjio.
7 Je najo xi quisejtejin jco
Jess, licoi ya quijna cao xica
najonta, toxin tijnaxcoya.
8 Coa-ti cia quisen xi
nquijnco-ve, je xi titjon
jicho ya tsjo-ve. Tsave coa
coancjain-le. 9 Cje ve-jin jo
tso xon Escritura nca machjen
nca Jess cjoaayajin-nile
cen. 10 Cia chota-le qui-ncani
ntia-le.

quisicofaya Mara, quitso-le:

Raboni, xi Maestro tso-ni. 17 Jess
quitso-le: Ali nicao-jinnai,
nca cje fimicon-jinle Nai-na.
Ya tinnhoai ntse, coatinlai: Tifimicon-le Nai-na,
coa-ti je Nai-no, je Ninana, coa-ti Nina-no. 18 Cia qui
Mara Magdalena, quisicjinhoe
chota-le Jess nca tsave Jess,
nca tsacjacao je en-vi.

Jess vacosontsen-le yao-le

chota-le

Jess vacosontsen-le yao-le

Mara Magdalena
11Tonca

(Mr. 16:9-11)

je Mara tijna
ntitsin. Ticjinta yata tsjo.
Cia nca ticjinta tsacasennia,
quiscotsensen tsjo-le
Jess. 12 Tsave jao ancje xi
najohoa yacja, jnco xi tijna
yajco, jnco xi tijnanqui ntsoco
ja nca qui seai yao-le Jess.
13 Ancje coiquitso-le Mara:
Chjon, a-ni tichinta-sini.
Mara quitso-le: Quicao je Naina. Licoi ve ja nca tsacajna.
14 Cia nca jecoaquitso,
quisicofaya. Tsave Jess
nca ya tijna, tonca licoi ve
tsa je Jess. 15 Jess quitso-le:
Chjon, a-ni tichinta-sini.
ya-ni xi vijnchisjai. Mara
quisicjaaitsjen, je-la
chonta xi sixajin tsojmintje,
quitso-le: Seor, tsa ji
cincoai, coatin-nai ja
nca ji tsacajnai. An cjoicoa.
16 Jess quinchja-le: Mara. Cia

(Mt. 28:16-17; Mr. 16:14; Lc. 24:36-43)

19Cia

nca jecoanxon je
nihjin tainco, tjiochjoa
xontjoa ja nca tjio chota-le
Jess, nca quitsacjon-le chota
judos. Jaai Jess, tsacasenjna
jinvasen-le, coiquitso-le:
Nchan catase-no nca jon-vi.
20 Cia nca jecoaquitso,
tsacaco-le ntsja cao
nintanisin-le. Jo coantsjoale chota-le nca tsave Nai-na.
21 Jess tiquitso-ncanile:
Nchan catase-no. Jo-sin xa
quisicasen-na Nai-na, coatisinni sicasen-no nca an.
22 Cia nca jecoaquitso,
quisconajon coiquitso-le:
Chjoao Espritu Santo. 23 Je xi
sichata-lao je-le, coa-sin
tjiochata-le. Je xi tsi sichatalao, licoi tjiochata-le.

Toms licoi coancjain-le

24Tonca

Toms, jnco xi tejao

ma-ni, je xi Ddimo mi, licoi
ya tijnacao cia nca jicho
Jess. 25 Je xica chota-le Jess
coiquitso-le Toms:

202

San Juan20,21
Caya-nijin Nai-na. Toms
quitso-le:
Tsa tsi tsa scoe ntsja ja
nca quisasensen xo, coa tsa
tsi tsa scanisen najmantsa
ja nca quisen-le xo, coa
tsa tsi tsa scanisen ntsa
ya nintanisin-le, licoi
coancjain-na.
26 Xi coan jin nihjin ya
tjioya-ncani je chota-le
Jess. Toms tijnacao. Xontjoa
tjiochjoa, tonca Jess jaai,
tsacasenjna jinvasen-le,
coiquitso:
Nchan catase-no.
27 Ntiton coiquitso-le Toms:
Chanisain najmantsai i-vi,
chotsen-lai ntsa, tjantoi ntsai
i-vi, chanisain nintanisinna. Ali nitajajin-jin,
catamacjain-li.
28 Cia Toms coiquitso-le:
Seor-na, Nina-na.
29 Jess quitso-le:
Coi nca tsaya-nai Toms, a
coancjain-nili. Jo tonta-ni je
xi tsi tsa an tsave-na, tonca
coancjain-le.

Je en tjiota, jme-ni nca

coancjain-sinina

30Cjainca

toncjin-sa choa
quitsjoa Jess ya nquixcon
chota-le, xi tsi tsa i tjiota
je libro je-vi. 31 Tonca je en
xi coi-sin tjiota, jme-ni
nca coancjain-sinino nca
Jess, je xi Cristo, je nti-le
Nina, jme-ni nca tjin-sinino
cjoavijnachon xi totatse
janain-le, cia nca coa-sin
macjain-no.

Jess vacosontsen-le yaole ato chota-le

21

Nquijnco ca Jess
tsacacosontsenle yao-le chota-le yantai
ntachicon Tiberias. Coi-sin
tsacacosontsen yao-le. 2 Tjio
Simn Pedro cao Toms xi Ddimo
mi, cao Natanael, je xi tse
Can xi nchja-ni Galilea, cao
xti-le Zebedeo, cao nquijao-sa
chota-le Jess. 3 Simn Pedro
quitso-le: Jti tifi sicen. Coati timanquincao-laijin, quitso
xica. Jitjo, coa quisen jnco
chitso. Je nitjen-ve nitojmejin xi quitjoe-le. 4 Cia nca
quisesen Jess tsacejnantai
nanta, tonca je chota-le licoi
tsen coan-le tsa je Jess. 5 Jess
quitso-le: Xti, a cje sacojinno jti. Mai, quitso-le. 6 Jess
coiquitso-le: Chjoao naya,
chanijinntao ya ncaquixile chitso, coa saco-no. Cia
quisca-nijinnta naya-le,
licoi coan quitjoemi-nile
nca coa-sin toncjin ma-ni jti
xi quisincha. 7 Cia je chotale xi Jess cjainca tsjoaque,
quitso-le Pedro: Je ni Naina. Cia nca quinhoe Simn
Pedro nca je Nai-na, tsacecja
najo-le nca tsi tsa coi najo
yacja. Quiscanijinnta yao-le.
8 Je xica chota-le jaaicao
chitso (nca tsi tsa coi cjin
tjiojinnta, hian nanqui ni,
totjin-lale tsa jnco ciento
metro). Tsacajvejin nanta
naya jti-le xi nion quitse
jti. 9 Cia nca jejitjojen-ni

203

San Juan21

chitso jata nanqui, tsave nca

ncha xoli, jnco jti cjichjan,
coa tsave nioxtila. 10 Jess
quitso-le: Nhoacao je jti
xi catjoe-no ntai-vi. 11 Cia
quisen chitso Simn Pedro.
Tsacejve naya-le tananqui.
Jo ncjin jti xi yai cjoan
cjioya, jnco ciento vasen cao-ni
jan ma-ni, tonca nta tsa ncjin
ma-ni, licoi quixijnta naya.
12 Jess quitso-le: Nhoao,
ticho. Niya-jin chota-le xi
coannioncon nca scoinanquile: ya-ni ji. Tsen coan-le nca
je Nai-na. 13 Jinhoa Jess,
quiscoe nioxtila, quitsjoa-le.
Ticoaquisin-ni cao jti-ve.
14 Je-vi coanjanca-ni nca
Jess tsacacosontsen-le yao-le
chota-le, cia nca jejaayajinnile cen.

Jess tso: Ticointai varre-na

15Cia

nca jetsacjen, Jess

quitso-le Simn Pedro: Simn,
nti-le Jons, a nquisa tsjoachanai cao-ni tsa je-vi. Pedro
quitso-le: Jaon, Seor, ji yai
nca tsjoaque-le. Jess quitsole: Ticointai varrenti-na.
16 Jess coaquitso-ncanile
nca majaoca-ni: Simn, ntile Jons, a tsjoacha-nai. Pedro
quitso-le: Jaon, Seor, ji yai
nca tsjoaque-le. Jess quitsole: Ticointai varre-na. 17 Cia
coiquitso-le xi coanjancani: Simn, nti-le Jons, a
tsjoacha-nai. Coanva-le Pedro
nca coanjanca-ni coaquitsole: A tsjoacha-nai. Quitso-le:
Seor, ji xi yai ncayije cjoa,

ji yai nca tsjoaque-le. Jess

quitso-le: Ticointai varrena. 18 aqui cjoaquixi aqui
cjoaquixi xi xin-le: Cia
nca nquisa-sa xti tisoi, tiji
quichacja-ni najo-li, cin ja
nca coanme-li. Tonca cia nca
coanjchincai cjoencai ntsai,
cjaai xi sicacja-li najoli, coaicao-li ja nca licoi
coanme-li. 19 Coi coiquitso-ni
Jess, nca coa-sin quisichoyale jo-sin nca coiya, nca
coasjejeya Nina. Cia nca
jecoaquitso, tintjennqui-nai,
quitso-le Pedro.

Je chota-le xi Jess
cjainca tsjoaque

20Quisicofa

Pedro,
quiscotsen-le nca
tifitjennqui-le je chotale xi Jess cjainca tsjoaque,
xi tsacejnata-le Jess cia
nca tsacjen nca njion, xi
coiquitso-le: Seor, ya-ni xi
scanita-li. 21 Cia nca Pedro
tsave je chota-vi, coiquitsole Jess: Seor, coa je-vi, jme
xi coan-le. 22 Jess coiquitsole: Tsa me-na nca je coejna
jo santa nca cjoee, jme
cointa-li. Tintjennqui-nai
nca ji. 23 Jitjojin-le ntse
jnco en xi tso nca je chotaleve licoi coiya. Tonca Jess
licoi coaquitso nca licoi
coiya, tonca quitso tsa mena nca je coejna jo santa
nca cjoee, jme cointa-li.
24 Je-vi je chota-le Jess xi
coa-sin tsjoa en xi tatse
ncayije cjoa-vi. Je quisqui

San Juan21

204

je cjoa-vi, coa ya-nia nca

en-le cjoaquixi-ni. 25 Coati cjainca toncjin-sa cjoa xi
quisin Jess. Tsa tjita-lasa

xon nca jncojnco, an xian nca

nii-jinla sonnte coan jchoya
je libro xi coa-sin seta. Coa
catama.

Je cjoa xi quisin je pastro

Je xi Nai-na quisisenqui,
je Espritu Santo

Jess quitjove janca

Ji-lai Tefilo, je xon xi

titjon quisqui-le ya
quinchjata ncayije cjoa
xi Jess tsacetsiacao nca
coaquisin, coa nca quisin,
cao nca tsacacoya, 2 santa je
nihjin nca quitjove janca. Xi
totatse je Espritu Santo Jess
jequitsjoa-le cjoa-texoma je
pastro xi tsacjaajin. 3 Cia
nca jetsacjaa cjoaain,
Jess tsacaco-le yao-le nca
tijnacon. Li tocoacji ncjin
cjoa xi tsacaco, nca aqui
coatjin nca tijnacon. achan
nihjin Jess coantsen-nile
pastro-le, coa tsacjacao xi
tatse cjoatexoma-le Nina.
4 Cia nca Jess tijnacao-sa je
pastro, tsacene-le nca tsi
tsa coitjo-ni Jerusaln, tonca
catacoya-le je xi Nai-na
quisisenqui-le nca je. Jess
coiquitso-le: Coi xi quinoyaninao. 5 aqui cjoaquixi nca
Juan tsacatenta-ni cao nanta,
tonca mahian-le nihjin nca
jon satenta-nio cao je Espritu
Santo.

nca tjioxco,
quitsinanqui-le: Seor, a
coentaya nquijncoca-lai
chota Israel je cjoatexoma coi
nihjin-vi. 7 Jess coaquitso-le:
Licoi jon vacao-no nca jchao
cia-ni axo jo chon-ni. Je
Nai-na toje tojnco tsacejnale yao-le cjoatexoma. 8 Tonca
tjoe-no ncanion cia nca je
Espritu Santo cjoaai-no. Jon
coaon testigo-na i Jerusaln, cao
ncaquijnta nanqui Judea, cao
ya Samaria, cao ja santa nca
feta sonnte. 9 Cia nca Jess
jecoaquitso, tjen nca je pastro
tjiocotsen-le, Jess quitjove
janca. Quichajin yojvi. Pastro
licoi titsave-ni Jess. 10 Tjen
nca tjiocotsennca pastro,
nca tifi Jess, jao chotaxin
tsaquinchata-le pastro.
Najohoa yacja. 11 Je chota
xocjoan-ve coaquitso-le: Jon
chotaxin galileos, a-ni nca
tinchanto-nio, nca tichotsenlao ncajmi. Tije-ni Jess xi
jitjoxin-no, xi qui nca, ticoasin cjoaai-ni, jo-sin nca
cayao nca cafimi nca.

205

6Cia

206

Hechos de los Apstoles1,2

Matas coanxquicao
xi tejnco pastro

12Cia

jinhoa-ni ninto ja
nca Olivar mi xi tijnahianle Jerusaln, jo-sin nca
tjonte-le fi ja hian cia
nca nihjin nicjaya. Jaai-ni
Jerusaln. 13 Jaasen Jerusaln.
Quimi cuarto xi majaojconi ja nca tjio Pedro, Jacobo,
Juan, Andrs, Felipe, Toms,
Bartolom, Mateo, Jacobo nti-le
Alfeo, Simn Zelote, Judas ntse
Jacobo. 14 Je ncatsi pastro-vi
cao yanchjin, cao Mara nale Jess, coa cao ntse, tojnco
cjoafaaitsjen-le, coa tojnco
tjio. Nchaonnchaon tjiovetsoale Nina. 15 Cia nihjin-ve
Pedro tsaquisotjenjin-le ntse.
(Je ncatsi chota xi coanxco
jnco ciento cao can-la ma-ni.)
Pedro quitso-le: 16 Ncatsio
ntintse, coanchjen nca
jitjoson xon Escritura jo quitso
ncasa xi tatse Judas, je xi
quicaco-le je xi quitsoa Jess.
Je Espritu Santo xo quitso
cao tsoa David. 17 Je chota-ve
coanxqui cao a-vi. Quitsai-le
nte nca quisicjitjoson xa-vi.
18 Je-vini tsacatse jnco nte
cao je taon xi quinjen-nile
cjoatsen-le. Quiscatsacjan
tananqui. Quitjoai tsoa,
ncayije noye-le quitsaova.
19 Tsave ncatsi xi tsacatio ya
Jerusaln. Coi cjoa Acldama mi
je nte-ve nca en-le xi tsoni ntenjin. 20 Ya tjita libro
xi salmos mi: Catavixoya
niya-le, niya-jin chota xi

catavatio. Cjaai chota xi

catavai-le xa-le. 21 Machjenlani jnco xi testigo catama
cao a nca Cristo jaaya-le,
22 jnco xi tse je chotaxin
xi tjiocao-na ncantsjai
nihjin cia nca je Nai-na
Jess tsacejnajin-na, santa
nihjin nca Juan tsacatenta,
coa santa nihjin nca
quitjovejin-na Jess janca.
23 Cia jao chota tsacjaajin:
Jnco xi Matas, jnco xi Jos xi
Barsabs mi, nquijnco janain
tjin-le Justo mi. 24 Tsacetsoa:
Ji Seor xi yai nima-le
ncatsi, taco-najin ja-le xi
chjaajin nca jao-vi, 25 jmeni nca je scoe-sini xa-le
pastro xi quitsjion Judas nca
tsacajnqui je. Jequi ja nte
tsacao-le. 26 Quisiscacao. Je
Matas quinjen-le. Coanxquicao
xi tejnco pastro.
Cia nca jicho nihjinle soi Pentecosts, ncatsi
tojnco tjio.
2 Ntiton jaai-ni ncajmi jnco
xi fane, jo-ni ntjao xi nion
faa. Janeya ncayije niya
ja nca tjio. 3 Coantsen-le joni tsa nijenli xi coanjaoya.
Jncojnco quitsaoson-le.
4 Cia cjainca toquisejin
nima-le ncatsi je Espritu
Santo. Tsacetsiacao nca
cjaai en quinchja, jo-sin
nca je Espritu quitsjoa-le
nca quinchjaya. 5 Coi nihjin
tjio ya Jerusaln chota judos,
chotaxin xi vexcon Nina.
Jaai-ni ncaquijnta nte
xi tjin sonnte-vi. 6 Cia

207

Hechos de los Apstoles2

coanxco ncatsi chotancjinve nca quinhoe je-ve. Jo

tocoanxcon-le nca jncojnco
quinhoe-le nca quinchja xi
titse-ni en. 7 Jo tocoacoan-le,
jo tocoanxcon-le. Quitso: A
tsi tsa chota galileo je ncatsi
xi tjionchja. 8 Jo ma-nini nca
noya-le nca jncojncoa je
en-na xi quitsincoa. 9 Chota
partos, chota medos, chota
elamitas, ncatsia xi tiyoa
ya Mesopotamia, i Judea, ya
Capadocia, ya Ponto, ya Asia, 10 ya
Frigia, ya Panfilia, ya Egipto, je
nte Africa xi tjiontai-le nanqui
Cirene, chota romanos xi tojaai
cotsen, chota judos cao je xi
quisicantjaiya yao-le nca
judo coan, 11 chota cretenses
cao chota rabes, noya-le
nca nchja xi titsan-nia en
je cjoaxcon xi tse Nina.
12 Jo tocoacoan-le ncatsi,
toquijma-le. Coiquitso-le
nca i nca jan xincjin: Jme xi
tsoya-nile je-vi. 13 Coa xica
totsaquijnoque, coiquitso:
Cjai-la nca tse xan cavi-vi.

Pedro quinchjayajin-le chota

14Cia

Pedro tsacasenntojinle cao xi tejnco pastro,

nion quinchjacao, coa
quinchjayajin-le: Nai judos,
coa ncatsio xi tiyo i
Jerusaln, nanta yao je-vi,
coa tinoyao en-na. 15 Je
chota-vi ali chi-jin, josin nca nicjaaitsjaon, nca
sacoan jan hora-le nihjin.
16 Tonca je-vi xi coaquitso
Joel, je xi quinchjaya tatse

Nina: 17 Coatso Nina nca

coacoan cia nca cjoeta-ni
nihjin. Je Espritu Santo-na
sicavison-le ncatsi chota. Je
xtixin-no, coa je xtiyanchjinno coinchjaya. Je chotaxti-no
scoe cjoaxcon, coa je
chotajchinca-no coai-le nija.
18 Xi cjoaquixi, cia nihjin-ve
je chonta-na xi xin cao xi
yanchjin sicavison-le Espritu
Santo-na. Coa-sin coinchjaya.
19 Coacoa cjoaxcon ya ncajmi,
coa i sonnte-vi tsjoa choa
xi njin cao li cao ninti. 20 Je
tsoi coannjion-ni, coa je sa
njin coan, tonqui-ni nca cjoaai
nihjin-le Nai-na. Nion tse
cjoa xi coantsen coi nihjinve. 21 Coacoan nca je ncatsi xi
coinchja-le Jesucristo je Nai-na
cao janain-le coitjontjaini. 22 Ncatsio nai israelitas,
tinoyao je en-vi: Jess chota
nazareno, chotaxin xi Nina
jaai-ni xi coanquixiyajinno xi totatse ncanion-le,
cao cjoaxcon, cao choa. Je
cjoa-vi xi Nina quisinta cao
Jess nquixcon nca jon, jo-sin
nca coa-ti yao nca jon. 23 Je
Jess quinintsja, jo-sin nca
Nina tonqui-ni quiscosonnile, coa tonqui-ni tsave. Jon
quintovao quinicen-nio cao
ntsja chotaje. Tsacjatao cro.
24 Je Jess Nina quiscomitjen,
tsacjaaxin-le je cjoaain xi
tse cjoaviya. Licoi coan nca
ntia quisejnanion cjoaviya
Jess. 25 Je David quitso xi
tatse: Tsave-nia je Naina ncantsjai nquixcoan. I

208

Hechos de los Apstoles2

ntsaquixi tijna, jme-ni nca
tsi cjoatsexcon-sinia. 26 Coi
cjoa nima-na coantsjoa-le,
coa nijen totsjoa coan-le.
Coa-ti yao-na nta sicjaya
nca ticoyacaocjoa. 27 Licoi
sicejnai nima-na nqui
cjoatexoma-le cjoaviya. Licoi
coainte-lai Cristo xi ntitsje-li
nca cjointo. 28 Tsacinya-nai
ntia-le cjoavijnachon.
Cjainca totsjoa coan nimana cia nca tijnacao-nai.
29 Ncatsio ntintse, tjonte-na
nca facaotsen-no xi tatse je
chotajchinca-na David xi cen,
coa xi quiseai. Je tsjo-le
tijnacao-na santa ntai-vi.
30 Je David xi quinchjaya tsave
nca coa-sin Nina quitsjoa
tsoa nca aqui cjoaquixi
coejnane yaxile-le jnco xi
cjoinhoa-ni ntje-le, je Cristo.
31 Coa-sin David tonqui-ni
tsave, coa quinchja xi tatse
cjoafaaya-le Cristo, nca tsi
tsa ya quisejna nima-le nqui
cjoatexoma-le cjoaviya, nijejin yao-le jinto. 32 Je Jess xi
Nina quisicjaaya-le. Ncatsijin testigo ni-jin xi tatse
je-vi. 33 Nina quisiquinnca
Jess, quisicejna ya ncaquixile. Jess quitjoe-le je Espritu
Santo xi Nai-na quitsjoa tsoa
nca tsjoa-le. Coa-sin Jess
quisicavison je cjoa-vi xi
yao xi noyao ntai-vi. 34 Je
David licoi quimi ncajmi,
tonca je coaquitso: Je Naina quitso-le Nai-na, tijnai
ncaquixi-na, 35 santa nca
sicejnanquia ntsocoi contran

li. 36 Cjainca nta catave

ncatsi chota Israel nca je
Jess xi jon tsacjatao cro,
Nina tsacasennta Nai-na coa
Cristo. 37 Cia nca quinhoe en
xo tso-ve, chota quisicjaojin
nima-le, coaquitso-le Pedro
cao xica pastro: Ncatsio
ntintsai-jin, jme-ni xi siainjin ntai. 38 Cia Pedro quitso-le:
Ticantjaiyao cjoafaaitsjenno, catasatentao ncatsio
nca chota-le Cristo coaon,
jme-ni nca chata-sini jeno, coa tjoe-no je cjoatjao
xi je Espritu Santo. 39 Tsaonnio je xi Nina quitsjoa-no
tsoa cao xti-no cao ncatsi xi
cjin tjio, jo tjin ma-ni xi je
Nai-na, je Nina-na, coinchjale. 40 Ali tocoacji en xi
cjaai xi quinchja Pedro nca
quitsjoa en nca tsacene-le,
coaquitso: Chasjentjai-lao
yao-no chotatsen xi tjin
ntai-vi. 41 Je xi quiscoe enle quisatenta-ni. Jan-la jmi
ma-ni chota xi jaasenta-le
coi nihjin-vi. 42 Nchaonnchaon
tocoi quitjennqui-le je en
jo-sin quitsoya pastro, coa
nca tojnco coanxco, coa nca
quisixcoa nioxtila, coa nca
tsacetsoa.

Coaquisin chota-le Cristo

43Ncatsi

chota quitsocjonle. Cjainca toncjin cjoaxcon

cao choa xi quisin je pastro.
44 Je ncatsi xi coancjain-le
aqui tsacatiojtin-ni. Tojnco
tjin-le ncayije tsojmi-le.
45 Tsojmi-le cao nanqui-le

209

Hechos de los Apstoles2,3

tsacatena-ni. Quisicavi-le
ncatsi jo-sin nca coanchjen-le
nca jncojnco. 46 Nchaonnchaon
quisisin ncatsi yaya yonco,
coa ya niya-le quisixcoa
nioxtila. atjen tsacjen
cao cjoatsjoa nca aqui
tjiojncocon nima-le. 47 Cjainca
tojeya tsasje Nina, coa
ncatsi chota naxinanta
cjainca tonta tsasje nca
je. Nchaonnchaon je Nai-na
quisicjaasenta-le je chotale Cristo je xi coitjontjai.
Pedro cao Juan atjen
quimi ya yonco, choa-le
nca vetsoa chota, las tres nca
maxon.
2 Chota ya jaaicao jnco
chotaxin xi chinque
jo santa nca quitsin.
Nchaonnchaon ya quisicejna
jho xontjoa-le yonco, coi
xontjoa xi nasca cji mi.
Ya quisije-le limosna je xi
faasen. 3 Je chota chinquevi cia nca tsave Pedro cao
Juan nca tjiofaasen ya
yonco, tsacetsoa-le nca
catatsjoa jo tjin-le limosna.
4 Pedro cao Juan quiscoa
quitso: Chotsena-najin. 5 Coa
je chota-veni quiscoajnta.
Ticoya tsa jme xi tsjoa itsele. 6 Coiquitso Pedro: Tsin-na
taonhoa, tsin-na taonsine,
tonca je xi tjin-na, tsjoale. Cao janain-le Jesucristo
xi Nazaret tse, tisotjain
tomjain. 7 Quiscoe ntsja
ncaquixi quiscomitjen. Cia
quise ntiton-le ncanion
ntsoco cao yasinntsoco. 8 Cia

quisquinca, tsacasennto,
tsacamjen. Jaasen yonco
cao Pedro cao Juan. Tsova,
cjinca, jo vasjejeya Nina.
9 Ncatsi chota naxinanta
tsave nca tsova nca
vasjejeya Nina. 10 Ve ncatsi
nca je ntichota xocji-ve je ni
xi quisije limosna, xi tsacejna
jho xontjoa-le yonco xi nasca
cji mi. Jo nca tocoanxconle, jo toquitsocjon je cjoa xi
coan-le.

Pedro coiquitso-le naxinanta

11Je

chota chinque xi
coannta-ni quitsoa Pedro
cao Juan. Ncatsi chota
naxinanta jichonhoe yanqui
corredor ja nca Salomn mi.
Tocoanxcon-le ncatsi. 12 Cia
nca Pedro tsave, coiquitso-le
chota naxinanta: Chotaxin
israelitas, a-ni nca maxconsinino je-vi. A-ni nca
chotsena-sininajin jo-ni
tsa jin-jin xi quinicamjainjin je chota-vi cao ncanion,
coa cao cjoanta xi titsainnijin. 13 Je Nina-le Abraham
cao Isaac cao Jacobo, je Nina-le
naijchacjin-na tsacasjejeya
Jess xi nti-le, je xi jon
quinintsjao. Ali tsain-jinjin
tsaquixon nquixcon Pilato,
cia nca je quisicjaaitsjen
nca sicejnantai. 14 Jon
tsacemao je xi tsje, xi tjinle cjoaquixi. Quinijao nca
quitsai-no jnco chota xi cen
quitjen-le. 15 Coa quinicaon
je xi tsjoa cjoavijnachon, je
xi Nina quisicjaayajin-nile

210

Hechos de los Apstoles3,4

xi cen. Testigo ni-jin ncatsijin xi tatse je-vi. 16 Jess
quisinta je chota-vi xi tiyao
xi yaxcon, nca macjainnajin xi tatse Jess. Tocoi
nca macjain-najin tatse
Jess, coi nca cavai-nile
cjoanta je chota-vi nca aqui
camanta-ni nquixcon nca
jon. 17 Ntai-vintai, ntintse,
jeve nca tocjoanjion-no nca
coaquiniaon. Ticoaquisinni chotatitjon-no. 18 Tonca
coa-sin Nina jequisitjoson
je en-le xi quitso nca Cristo
cjoaa cjoaain. Coi xi
tonqui-ni quitsotsi chota-le
xi quinchjaya. 19 Ticantjaiyao
tsocoa cjoafaaitsjen-no,
catavantjaiya-nio, jme-ni
nca chata-sini je-no, jme-ni
nca cjoaai-sini nihjin nca
coinjen nchan jo-sin Nina
coatexoma, 20 coa jme-ni nca
Nina sicasen-sini Jesucristo,
xi quisasennta-no. 21 Tonca
cjoaquixi nca machjen nca
coejna Jesucristo ya ncajmi, jo
santa nca cjoicho nihjin nca
coanchotseya ncayije, jo-sin
quitso Nina cao tsoa chotale xi tsje xi quinchjaya santa
coatse. 22 Je Moiss coiquitsole naijchacjin-na: Je Nai-no
Nina-no scomitjenjin-le
ntsao jnco xi coinchjaya
tatse Nina jo-ni an. Je xi
coinoya-lao ncayije jo
coitso-no. 23 Je ncatsi xi
tsi cjoinhoe-le je chota xi
coinchjaya tatse Nina, aqui
ntia tjoxin-ni. 24 Ncatsi chota
xi quinchjaya tatse Nina

santa cia nihjin Samuel, coa

je ncatsi xi jinhoa-sani xi
quinchja, aqui je tsacima
tsoya jme xi coan coi nihjinvi. 25 Jon nio xi xti-le je
xi quinchjaya tatse Nina,
coa tsaon je cjoa xi Nina
tsacenion cao naijchacjinna. Nina coaquitso-le
Abraham: Ncatsi xinqui xi
tjin sonnte coanchicontain
xi totatse ntje-li. 26 Nina
quiscomitjen nti-le. Cia jon
nio xi titjoncjoala Nina
quisicasen-no je nti-le, jmeni nca sichicontain-sinino
nca sicantjaiya ntia-no nca
jncojnco nca licoi ticoasiannio cjoatsen-no.

Quiscani ntoya Pedro cao Juan

Je Pedro cao Juan tjiofacao

chota naxinanta cia
nca jichone-le nami cao
nai-le yonco, cao chota
saduceos. 2 Cjainca tojti
coan-le nca Pedro cao Juan
coa-sin tsacacoya-le chota
naxinanta. Quinchjayajin-le
nca chota cjoaayajin-nile
cen jo-sin nca Cristo jaayanile. 3 Cia quitsoa Pedro cao
Juan. Quiscani ntoya santa
coannchaon-ni, nca jecoanxon.
4 Ncjin xi quinhoe je en
coancjain-le. Aon-la jmi ma-ni
xi chotaxin.

Coiquitso-le chotaxa Pedro

5Xi

coannchaon-ni coanxco
chotaxa, chotajchinca,
chota scribano ya Jerusaln.
6 Coanxco Ans xi namititjon,

211

Hechos de los Apstoles4

Caifs, Juan, Alejandro, cao

ncatsi xi xincjin nami.
7 Quisiquinchavasen Pedro
cao Juan, coa quisconanquile: Ja-le ncanion, ya xi
catsjoante nca coacaniaon
je-vi. 8 Cia cjainca totijnajin
nima-le Pedro je Espritu
Santo, coaquitso-le: Ncatsio
chotaxa-le naxinanta cao
chotajchinca-le chota Israel,
9 tichjonanqui-najin ntai-vi xi
tatse je cjoanta xi canianlaijin jnco chota xi timen,
jo-sin nca camanta-ni jevi. 10 Nantayao ncatsio cao
ncatsi naxinanta Israel nca
je chota-vi tijna nquixcon,
coa jecoannta-ni xi totatse
je xi Jesucristo mi, xi Nazaret
tse, je xi tsacjatao cro, coa
je xi Nina quisicjaayajinnile cen. 11 Jesucristo, je ni je
lajao xi cayataon nca jon
xi ma-no chjomitjen niya,
tonca ntai-vintai sejna
titjon ya xinqui-le. 12 Nitoyajinsa xi vasjentjai-na, nca
tsi xi cjaai xi tjio i sonntevi xi ma-le vasjentjai-na.
13 Cia coanxcon-le ncatsi nca
quiscotsen-le cjoaniontoconle Pedro cao Juan. Vetsi
nca toxquia ntichota ni,
xi tsi tsa tse quiscotaya.
Tsavexcon nca tsacatiocao
Jess. 14 Quiscotsen-le je
chotaxin xi coannta-ni, xi
ya tijnacao. Alicoi coan
nca quinchja contran xi
tatse. 15 Cia tsacatexomale nca catavitjojin-le chota
xi tijna-le junta. Cia je

chotaxa-veni tsacjaoya-ni.
Jme xi nicoa
chota xocjoan-ve. Cjoaquixi
ni tsen choa xi quitsjoa. Ve
ncatsi xi tjio i Jerusaln.
Alicoi coan coema-le.
17 Nion coene-le nca liya xi
ticjoacao-ni cao je janainvi ntai-vi coa xi fi-sani,
jme-ni nca tsi coaison-sanile
chota naxinanta je cjoave. 18 Cia quinchja-le Pedro
cao Juan. Tsacatexoma-le
nca niitse-jin coan coinchja,
nicoacoya-jin cao janainle Jess. 19 Cia Pedro cao Juan
coiquitso-le: Choson-nilao
a nta tjin nquixcon Nina
tsa jon xi noya-no axo
Nina xi noya-le. 20 Alicoi
coan nca jyo coiyoi-jin xi
tatse xi tsayai-jin, xi
quinoyai-jin. 21 Cia chotaxave quiscanintai Pedro cao
Juan. Chao-sin tsacene-le.
Alicoi quisacosjai-le jo-sin
nca tsjoa-le cjoaain totatse
chota naxi-nanta, nca ncatsi
tsasjejeya Nina ja-le xi
coan. 22 Tsato achan no-le je
chota xi coa-sin coannta-ni
cao je cjoaxcon-vi.
16Coiquitso:

Chota-le Cristo quisije

cjoaniontacon

23Xi

jetotjenntai Pedro
cao Juan, quicon-le miyole. Tsace najmi jo quitso-le
chotatitjon-le nami cao
chotajchinca. 24 Cia nca
quinhoe, tojncojta quitsjoale cjoanta Nina, coiquitso-le:
Seor, ji ni Nina xi quinintai

Hechos de los Apstoles4,5

ncajmi cao sonnte cao
ntachicon cao ncayije xi tjinle nca je. 25 Ji xi coiquisi cao
tsoa David, je chonta-li: A-ni
nca coa-sin toquisquintiasini chota sonnte, coa
je chota naxinanta a-ni
nca quisicjaaitsjen-sini
cjoa xi tsijme chji-le.
26 Je chotatitjon-le xi tjin
sonnte tsaquisotjen, coa
je xi vatexoma tojnco
coanxco contran-le Nai-na,
coa contran-le Cristo xi tse.
27 Herodes cao Poncio Pilato,
cao chota xi li judo jin, cao
naxinanta-le Israel, cjoaquixi
nca coanxco i naxinantaje
contran-le Jess nti-li xi tsje,
xi tsacai-lai cjoatexoma.
28 Je coanxcocontran-le nca
coasin jo-sin tonqui-ni
quichoson-nilai cao ncanionli nca coa-sin coacoan.
29 Ntai-vintai, Seor, chotsenlai jo-sin nca chao-sin
vene-najin. Choxantelai chonta-li nca tsi tsa
cataficjaa cjoajcon nca
coinchja en-li. 30 Tjain ntsai,
jme-ni nca coannta-sini chin.
Choa cao cjoaxcon catama xi
totatse janain-le Jess nti-li
xi tsje. 31 Cia nca jetsacetsoa,
jaa chaon ya nte ja nca
coana. Espritu Santo quisejin
nima-le ncatsi. Licoi
quitsacjon nca quinchja en-le
Nina.

Tse ncatsi ncayije xi tjin-le

32Je

ncatsi xi coancjainle tojnco coan nima-le cao

212
cjoafaaitsjen-le. Nijnco-jin
xi quitso-le xi-ncjin: Tsan
nia tsojmi xi tjin-na. 33 Ali
tocoacji ncanion quise-le
pastro nca quitsjoa en nca
jaaya-nile Nai-na Jess. Ali
tocoacji cjoanta xi quise-le
ncatsi. 34 Niya-jin xi nijmejin xi coantsin-le. Ncatsi xi
tjin-le nanqui, coa tsa niya,
coa-sin tsacatena. Jaai
cani ncayije taon-le tsojmi
xi quisatena. 35 Yanqui ntsoco
pastro tsacatio taon. Tsavile nca jncojnco chota jo tjin
xi machjen-le. 36 Cia tjin jnco
chota levita xi Jos mi. Je
pastro Bernab quitso-le (xi
tso-ni nti-le cjoanijecon). Ya
nte-le Chipre tse je chota-ve.
37 Tjin-le nanqui xi tsacatena.
Jaaicao taon-le. Ya tsacejna
nqui ntsoco pastro.

Ananas cao Safira

Tonca jnco chotaxin xi

Ananas mi, cao chjon-le
xi Safira mi, tsacatena jnco
nanqui-le.
2 Tsacjaaxinta chji-le xi
tatse yao-le. Coa-ti tsave
chjon-le. Je xi tsanquile jaaicao. Tsacejna nqui
ntsoco pastro. 3 Pedro quitso:
Ananas, a-ni nca ya tijnajinsini nima-li Satans nca
enntiso chjacoai Espritu
Santo, nca tichjaaxintani je chji-le nanqui-li. 4 Cia
nca quisejna-li, a tsi tsi ni.
Cia nca jequisatena, a tsi
tsa ji xi quisejnaya ntsai
taon-ve. A-ni nca coa-sin

213

Hechos de los Apstoles5

tsace-ni nima-li. Ali chotajin xi tsacasenntiso-lai, je

Nina. 5 Cia nca quinhoe
Ananas je en xo tso-ve, cia
quiscatsotjen, jecen. Ali
tocoacji quitsocjon ncatsi xi
quinhoe nca cen. 6 Chotaxti
tsaquinchanto, tsacajte yaole Ananas. Tsacasje, tsaceai.
7 Cia nca jecoan jo-ni jan hora,
jaasen chjon-le. Alicoi ve
jme-ni xi cama. 8 Cia Pedro
coaquitso-le: Coatin-nai,
a coatjin tsacatena-nio je
nanqui-no. Coa je coiquitso:
Jaon, coatjin. 9 Pedro
coiquitso-le: A-ni nca
coa-sin quichovaya-sinio
nca quichanacha-lao je
Espritu xi tse Nai-na. Coeni ya ncha jho xontjoa-ve
je xi caveai xin-li. Coa-ti
coasje-li. 10 Ntiton chjonve quiscatsotjen yanqui
ntsoco Pedro. Jecen. Cia
jaasen chotaxti. Tsave nca
quijnacen chjon-ve. Ntiton
tsacasje tsaceaita-le xinle. 11 Ali tocoacji quitsocjon
ncatsi xi tse naxinanta-le
Cristo cao ncatsi xi quinhoe
je en-vi.

Ncjin ma-ni cjoaxcon xi quisin

12Ali

tocoacji choa cao

cjoaxcon xi quisin pastro
cao ntsja jajin-le chota
naxinanta. Ncatsi tojnco
cjoafaaitsjen-le, coa tojnco
tjio yanqui corredor-le Salomn.
13 Je xica nijnco-jinla
coannioncon nca quitale pastro. Tonca je chota

naxinanta cjainca tonta

tsacasje pastro. 14 Je xi
coancjain-le tatse Jess tosin
tonta coanncjin. Ali tocoacji
ncjin ma-ni cao xin cao
yanchjin. 15 Tsasje xi tjiomen
ya ntia, coa quisicayoson
yanachan cao nija, jme-ni
nca coacaoca-sinile nta
toncian-le Pedro cia nca
cjoaai. 16 Coati je chota xi
tse naxinanta xi tjiontai, ali
tocoacji jicho ya Jerusaln.
Jaaicao xi tjiomen, cao
chota xi nai tjiojin nimale. aqui jitjoxin-le chin-le
ncatsi.

Tsancatjennquicontranle Pedro cao Juan

17Cia

tsaquisotjen
namititjon cao ncatsi xi
tjiocao xi chota saduceos.
Ali tocoacji coanchinique.
18 Quitsoa je pastro. Quiscani
ntoya-le naxi-nanta. 19 Xi
jecoannjion jnco ancje-le
Nai-na quiscoai xontjoa-le
ntoya. Tsacasje je pastro-ve,
coaquitso-le. 20 Tanquin quiyo
ya yonco. Coatin-lao ncatsi
chota naxinanta ncayije en
xi tatse je cjoavi-jnachon.
21 Cia nca quinhoe ja-le
xi tsacin-le, jaasen yonco
nca quisesen. Tsacacoya.
Cia jaai je namititjon cao
ncatsi xi tjiocao. Quinchjale chotaxa cao ncatsi
chotajchinca xi tse ntje-le
Israel. Quisicasencjaa pastrove ya ntoya. 22 Cia nca jicho
polica, licoi quisacosjai

214

Hechos de los Apstoles5

le je pastro-ve ya ntoya.
Quisicofaya-ni, coa tsace
najmi. 23 Coaquitso: Cia
nca cafichoi-jin, cayaijin nca cjainca nion tjichjoa
ntoya. Je chota xi ya tjioma
sicointa tjio yajho xontjoa.
Cia nca quichoai-jin, niyajin xi tjin ya ntoya. 24 Cia
nca quinhoe en xo tjin-vi,
je namititjon cao je naile yonco, cao chotatitjon-le
nami, alicoi tsave jo coan
je-vi. 25 Cia jaai jnco xi
tsace-le najmi: Coe-ni je
chota xi quichanio ntoya,
i tjio ya yonco, tjiovacoyale chota. 26 Cia qui nai-le
yonco cao polica. Jaaicaolanta, nca quitsocjon-le
chota naxinanta, tsa lao
coasen-le. 27 Cia nca jaaicao,
quisicatiovasen junta. Je
namititjon quisconanquile: 28 A tsi tsa coa-sin nion
stacene-laijin, nca tsi tsa
coacoyao cao je janain. Coeni jo tichanison ncaquijnta
Jerusaln je en xi tivacoyao.
Coa me-no chanine-najin je
njin-le chota xocji-ve. 29 Cia
coiquitso Pedro cao ncatsi
pastro: Nqui-sa machjen
nca nicjitjoson-le Nina
cao-ni tsa chotasonnte.
30 Je Nina-le naijchacjin-na
quiscomitjen Jess. Je xi jon
quinicaon, ya tsacjentao
jnco ya. 31 Je-vi xi Nina
quisiquinnca ya ncaquixile. Je-vi xi chotatitjon-na,
coa xi vasjentjai-na, jmeni nca tsjoa-sinile cjoanta

chota Israel nca sicantjaiya

cjoafaaitsjen-le, nca chatale je-le. 32 Jin ni-jin testigo
xi tatse je cjoa. Coa testigo
je Espritu Santo xi Nina
quitsjoa-le je xi sicjitjosonle. 33 Cia nca quinhoe je-vi,
nion coanjti-le, tsacjaoyani nca me-le sicen. 34 Cia
tsacasenntojin-le chotajunta
jnco chota fariseo xi Gamaliel
mi, je xi vacoya cjoatexoma.
Ncatsi chota naxinanta
cjainca vexcon. Je Gamaliel
tsacatexoma nca jnco
tjo catavitjo je pastro.
35 Coiquitso-le: Ncatsio xi
chota israelitas, chotsen-lao
yao-no xi tatse je chota
xocjoan-ve, jo-sin chosonnilao. 36 Ncasa nca nihjin
jchinca jisotjen jnco xi Teudas
mi. Coiquitso: An-vi, an
nquisa-vi. o-la ciento ma-ni
chotaxin xi quita-le. Tonca
quinicen-ni je Teudas. Ncatsi
xi quita-le quitsaova. Lijme
xi ticoan quisin-ni. 37 Cia nca
jejaato xocjoan-ve, jisotjen
Judas, je chota galileo, je
nihjin nca quisenta padrn.
Ali tocoacji chota naxinanta
xi je quicao. Coa-ti cen nca
je. Ncatsi xi je quita-le
aqui quitsaova. 38 Ntai-vintai
coaxin-no: Catave-lano,
tocoa-lasin ticatio je
chotaxin-vi. Je cjoa xi
tjinta-le, coa je xa-vi tsa tse
chotaxin, sicha. 39 Tonca tsa
tse Nina ni, alicoi coan-no
jo sicao. Ticointao yao-no
tsa coi nihjin coiyotaja-lao

215

Hechos de los Apstoles5,6

Nina. 40 Chotajunta tjiojincon

cao je Gamaliel. Quinchja-le
pastro. Cia nca jetsaca-le,
chao-sin tsacene-le nca
tsi tsa cao janain-le Jess
coinchja. Coa quiscanintaini. 41 Je pastro-ve jitjojin-le
chotajunta. Cjainca totsjoale nca coa-sin tsaquin-le
nca quichasjenqui xi tatse
janain-le Jess. 42 Ncantsjai
nihjin ya yonco ya niyale nitocia-jin tsacatiojyo
nca tsacacoya, coa nca
quinchjaya tatse Jess je
Cristo.

ato ma-ni chota

xi tsacjaajin

Cia nihjin-ve cjainca

coanncjinya chota-le
Cristo. Je chota griegos cjainca
tochao tsacatio-lecon chota
hebreos nca je yanchjin-le xi
jecen xin-le licoi coa-sin
tsacao-le je tsojmi xi vavile nchaonnchaon.
2 Cia je xi tejao pastro
quinchjamaa-le ncatsi
chota-le Cristo, coaquitsole: Alicoi nta tjin nca jin-jin
coejnai-jin je en-le Nina
nca coeyai-jin ta yamixa.
3 Chjaajion xinquio, ntintse,
ato chotaxin xi ya-le
nca nta chota, xi cjainca
totjinjin nima-le je Espritu
Santo, coa xi tjin-le cjoaisentacon. Je xi coai-le je
xa-vi. 4 Jin-jin tojo coetsoa
ntsjai-nijin, coacoya ntsjainijin en-le Nina. 5 Je en xi
quitso je pastro cjainca nta

quisasen-le ncatsi chotave. Cia tsacjaajin Esteban,

jnco chotaxin xi cjainca nta
macjain-le, coa xi cjainca
totjinjin nima-le je Espritu
Santo. Coa-ti tsacjaajin Felipe,
Prcoro, Nicanor, Timn, Parmenas,
cao Nicols xi jaaita-le, xi
ya Antioqua tse. 6 Je xi atove tsaquinchavasen nquixcon
pastro. Je pastro tsacetsoa
tsacayoson-le ntsja. 7 Cjainca
quison je en-le Nai-na.
Nion coanncjinya chota-le
ya Jerusaln. Coa-ti cjainca
ncjin ma-ni nami xi coa-sin
coancjain-le.

Quitsoa Esteban

8Je

Esteban cjainca toquisele cjoanta cao ncanion. Ali

tocoacji cjoaxcon coa choa
xi quisin jin-le chota. 9 Cia
quiscomitjen yao-le ca
chota xi tse ntia sinagogale chota xi coami-le
chotantai, cao xi tse chota
cireneos, cao xi tse chota
alejandrinos, cao xi tse Cilicia,
cao xi tse Asia. Tsacjaotiyani cao je Esteban. 10 Tonca
licoi coan tsacatiotajale je cjoaisentacon-le
cao je Espritu xi je Esteban
quinchjaya-ni. 11 Cia
quitsoyama ca chota xi
coacoitso nca quinhoele Esteban nca
quinchjaaon-le Moiss cao
Nina. 12 Quisiquisotjen cjoasi
jin-le chota naxinanta
cao chotajchinca cao
chota scribano. Jichocon-le,

216

Hechos de los Apstoles6,7

quitsoache. Jichocao ya ja
nca tjio chota junta. 13 Cia
tsacasenvasen-le testigos
ntiso xi coaquitso: Je chota
xocji-ve alicoi vejnajyo
nca coa-sin tinchjaaon-le
je ntetsje-vi cao je cjoatexoma. 14 Quinoya-laijin
nca coaquitso nca je Jess
xi Nazaret tse siquixoya je
nte-vi, sicantjaiya je cjoa
xi nian xi quitsjoa-na Moiss.
15 Cia je ncatsi chotajunta
quiscoa Esteban. Tsave ncjain
jo-ni xi tse jnco ancje.
Cia je namititjon
coaquitso: A cjoaquixi
nca coatjin je-vi. 2 Cia Esteban
quitso: Ncatsio ntintse cao
xi nao, tinoyao: Je Nina xi
tjin-le cjoajeya tsatsen-le
chotajchinca-na Abraham, cia
nca tijna Mesopotamia. Cje-sa
ficho-jin ya Harn. 3 Nina
coaquitso-le: Titjo-ni
nanqui-li. Catavatio xinqui.
Tin ya nanqui ja nca coacole. 4 Cia jitjo-ni nanqui-le
chota caldeos. Ya jichocejna
ya Harn. Cia nca cen nai-le,
Nina quisicantjaiya-le nte.
Jaaicao i nte-vi ja nca tiyo
ntai-vi. 5 Nina licoi
quitsjoacjoatjao-le nanqui, ni
santa ja nca coasen jnco
ntsoco. Tonca Nina quitsjoa
tsoa nca tsjoa-le xi titse-ni,
cao xi tse ntje-le xi scan-le
nca je cjoaai, nta tsa cje
tjin-jinle nti. 6 Nina
coiquitso-le: Je ntje-li
coimason nte xi cjaai tse,
ja nca tochonta coan, coa

totaon jcha o ciento no. 7 Nina

quitso: Tonca an tsjoa-le
cjoaain je naxinanta ja
nca chonta coan. Coanscan-ni
coitjoxin-ni, coa i nte-vi
scoexcon-na. 8 Nina
tsacenion-le Abraham je cjoa
circuncisin. Coa-sin Abraham
quise-le Isaac. Xi coanjin-ni
nihjin cjoa circuncisin
quitsjoa-le. Coa je Isaac
quise-le Jacob. Coa je Jacob
quise-le je chotajchinca xi
tejao ma-ni. 9 Tocoi cjoa nca
coanxinconque, je
chotajchinca-ve tsacatena-le
Jos chota xi quicao ya Egipto.
Tonca Nina tijnacao Jos.
10 Tsasjentjai Jos ncayije
cjoaain xi tjin-le. Quitsjoa-le
cjoanta cao cjoaisentacon ya
nquixcon Faran xi chotatitjon
ya nanqui Egipto. Faran
tsacasen Jos ncajco-le Egipto,
coa ncajco-le ncayije ntia-le.
11 Cia jaai cjinha ncaquijnta
Egipto cao nanqui Canan. Ali
tocoacji cjoaain tsacjaa
chota. Je naijchacjin-na licoi
quisaco-le xi quisquine. 12 Cia
nca quinhoe Jacob nca tjin
najme ya Egipto, ya quisicasen
je naijchacjin-na nca titjon.
13 Cia nca coan jao ca-ni, Jos
tsacaco-le yao-le ntse. Coasin Faran tsave xincjin Jos.
14 Jos quisicasen quinchja-le
Jacob je nai-le cao ncatsi
xincjin. Jancan cao-ni
hjaaon ma-ni chota. 15
Coa-sin Jacob quijen ya Egipto
ja cen nca je, cao ncatsi
naijchacjin-na. 16 Quicao

217

Hechos de los Apstoles7

yao-le naijchacjin-na ya
Siquem. Ya quiseai ya tsjo xi
Abraham tsacatse-ni cao taon
je xti-le Hamor xi Siquem tse.
17 Cia nca jecoanhian je
nihjin xi Nina quitsjoa-le
tsoa Abraham, je chota
naxinanta coanncjinya, coa
quise-le ncanion ya Egipto,
18 santa jisotjen nquijnco
chotatitjon xi tsi tsa vexcon
Jos. 19 Je-vini cjainca totse
cjoamaa quicjaa-le nca
tsacexa-le xinquia. Chao
quisicao je naijchacjin-na, jo
santa nca cjoanion
tsasjejinsen ncatsi ntixti-le,
jme-ni nca cha-sini ntje-le.
20 Tije-ni nihjin quitsin
Moiss. Coa je cjainca nasca
quise nquixcon Nina. Jan sa
quinijcha ya niya-le nai-le.
21 Cia nca tsasjejinsen je
tsoti-le Faran quiscoe. Je
quisijcha jo-ni tsa nti xi tse.
22 Tsacacoya-le Moiss ncayije
cjoachjine xi tse chota
egipcios. Ali tocoacji nca
tsacejna cao ncayije xi
quitso, cao ncayije xi quisin.
23 Cia nca jetjin-le achan no,
jaai-le jnco cjoafaaitsjen nca
coanme-le nca quicon-le ntse,
je xti-le Israel. 24 Cia nca tsave
jnco xi tochao tinicao, je
Moiss quisitoanntjai, coa
quisincajao-ni je xi chao
tinicao nca quisiquiaon je
chota egipcio. 25 Moiss
quisicjaaitsjen nca je ntse
coanchoya-le nca Nina
titsjoa-le cjoavitjontjai cao
ntsja Moiss, tonca je ntse

licoi coanchoya-le. 26 Xi
coannchaon-ni tjiocjan jao
ntse. Cia Moiss jaaicon-le,
coanme-le nca quisicatiojyo,
coaquitso-le: Ntse chovao
nca jon. A-ni nca coa-sin
chao nicao-sinio xinquio.
27 Cia je xi chao tisicao
xijnco, quiscanitsja quitso-le
Moiss: ya-ni xi chotatitjon
cavasenjna-li. ya-ni xi xcale
catso-li xi tatsain-jin. 28 A
me-li nca sicen-nai, jo-sin
nca quinicain je chota egipcio
ncoja. 29 Cia nca
jecoaquitso, Moiss tsanca-ni,
jo-ni chota xi cao cjoanion
quichonsjejin-ni nte-le.
Quicejna ya nquijnco nte ja
nca Madin mi, ja nca
quisejao-le ntixti.
30 Coanson-le achan no ya
nte-ve. Jnco ancje coantsen-le
Moiss ya ntetaxinta ja nca
ninto Sina mi. Jnco yaxcacha
titi. Ya li-le tsatsen-jin je
ancje. 31 Cia Moiss quiscotsen.
Tocoanxcon-le jme xi tsave.
Quihian jme-ni nca nta
scoe-sini. Cia je Nai-na
tsacjacao: 32 An nia Nina-le
naijchacjin-li, Nina-le
Abraham, Nina-le Isaac, Nina-le
Jacob. Tonca Moiss
toquitsocjon-ni. Alicoi
coannioncon nca quiscotsen.
33 Cia je Nai-na coaquitso-le
Moiss: Chjaaxin jte xi cjia
ntsocoi. Je nte ja nca
tivisennai-vi ntetsjexcon ni.
34 Tsave, tsave-nia je
cjoaain xi tjin-le je chota-na
xi tjio ya Egipto. Quinhoe-nia

218

Hechos de los Apstoles7

nca tjiocjintiava. Coi xa
cavitjojen-nia, nca
coasjentje. Nhoai ntai, ya
scani-le ya Egipto. 35 Je Moiss
xi chota Israel totsacjaaxin
nca quitso: ya-ni xi
chotatitjon cavasenjna-li.
ya-ni xi xcale catso-li. Je-vi
xi Nina quisicasen nca
chotatitjon, nca coasjentjai
cao ntsja ancje xi coantsenjin
yaxcacha. 36 Moiss tsacasje
chota Israel. achan no nion
tse cjoaxcon cao choa xi
quisin ya nanqui Egipto, cao
ya nanta Mar Rojo, cao ya
ntetaxinta. 37 Je-vi je Moiss
xi quitso-le ncatsi xti-le
Israel: Je Nai-no Nina-no
scomitjenjin-no jnco ntsao xi
coinchjayajin-no jo-ni an, je
xi coinoya-lao. 38 Je chota
xomi-ve je ni xi tsacejnacao
je naxinanta-le Nina ya
ntetaxinta, cao je ancje xi
tsacjacao ya ninto Sina, cao
je ncatsi naijchacjin-na. Je
Moiss xi tsacai-le je en xi
tse cjoavijnachon jme-ni nca
tsjoa-sinina. 39 Je naijchacjinna coancai-le nca
quisitjoson-le Moiss, tosa
tsacjaaxin-le. Coanme-le
nima-le nca qui-ncani ya
Egipto. 40 Coaquitso-le Aarn:
Tinta-najin nina xi catafi
titjon-najin. Je Moiss xi
tsacasje-najin ya nanqui
Egipto, alicoi yai-jin jme-ni
xi coan-le. 41 Cia quisinta jnco
toro nti. Quitsjoata-le cjoatjao
je xcoson-ve. Ali tocoacji
tsjoa coan-le chota Israel cao je

xa xi coan-le ntsja. 42 Tonca

Nina tsacjaaxin yao-le.
Coa-sin quiscani chota Israel
nca scoexcon tsoi cao sa cao
nio, jo-sin tjita ya libro-le
chota xi quinchjaya: A coasin tsacaita-nao chocen
cao cjoatjao ya ntetaxinta
achan no. 43 Tonca quichao
je ntianajo xi tse Moloc, cao
je nio-le je nina-no Renfn.
Je ni xcoson xi jon quinintao
nca tsayaxcon. Tosa scanino jan, ja cjin-sale Babilonia.
44 Ya ntetaxinta je
naijchacjin-na quise-le je
ntianajo xi tjia en-le Nina.
Coa-sin cia nca tsacjacao
Moiss, Nina tsacatexoma nca
coa-sin catasinta ntianajo
jo cji nca tsave. 45 Cia nca
jequise-le ntianajo je
naijchacjin-na, coa-ti
jaaicao cia nca jaasen cao
Josu ya nte-le chota xi li
judo-jin. Nina tsacjaaxin je
chota xi li judo-jin nquixcon
naijchacjin-na, santa nihjinle David. 46 Je David quisaco-le
cjoanta nquixcon Nina.
Quisije nca catasaco-le jnco
niya xi tatse je Nina-le
Jacob. 47 Tonca Salomn
quisinta-le niya. 48 Tonca je
Nina xi nca tijna, licoi
vejnaya niya xi ntsja chota
manta-ni. Je xi quinchjaya
tatse Nina tso: 49 Je ncajmi
je ni yaxile-na, coa je
sonnte je ni ja nca
sicjayane ntsocoa. Ja-le
niya xi ninta-nao, tso Naina, axo, ja-ni nte ja nca

219

Hechos de los Apstoles7,8

sicjaya nca an. 50 A tsi tsa je

ntsa xi quisinta ncayije je-vi.
51 Jon cjainca toxijin jco. Jon
jo-ni tsa chota xi tsin-le cjoa
circuncisin, alicoi vasensinnao cao nima-no, coa cao
xoo. Toaqui coa-sin
viyotaja-lao je Espritu Santo.
Je xi quisin naijchacjin-no,
coa-ti tinian-ncao nca jon.
52 Je naijchacjin-no, ja-le
chota xi quinchjaya xi tsi tsa
tsancatjennqui contran-le.
aqui quisicen-ni je xi
tonqui-ni quinchjaya nca
cjoaai jnco xi tjin-le
cjoaquixi. Je-vi xi jon
quintovao ntai-vi, coa xi
quinicaon. 53 Quise-no je
cjoatexoma xi quitsai-nino
cao ancje, coa licoi
quinitjoson. 54 Cia nca chota
quinhoe en xo tso-ve, ali
tocoacji jti coan-le nima-le.
Jo quisquinene nio nca jti
coan-le xi tatse Esteban.
55 Tonca je Esteban, ali
tocoacji Espritu Santo xi tjinjin
nima-le. Quiscotsen ncajmi.
Tsave cjoajeya-le Nina, coa
tsave Jess xi senntota
ncaquixi-le Nina. 56 Esteban
coaquitso: Coe-ni, tive-nia
ncajmi nca tixa, coa je
nti-le chota xi ya senntota
ncaquixi-le Nina. 57 Cia ali
tocoacji quisquintiaxa
ncatsi. Tsacechjoa xoo.
Ncatsi quitocane-le contranle. 58 Tsacasjejin naxinanta.
Tsace-le lajao. Je xi coan
testigo ya quisicatio najo-le
nqui ntsoco jnco chotaxti xi

Saulo mi. 59 Ali tocoacji lajao

xi tsace-le Esteban. Tonca
quinchja-le Cristo: Seor Jess,
chjoetjoai nima-na.
60 Tsacasenxconchin Esteban,
nion quinchja: Seor ali je
xotjin-vijin michonta-lai je
chota-vi. Xi jecoaquitso,
quisefe-ni.

Saulo tsancatjennqui contranle naxinanta-le Cristo

Saulo tsacacjaojco nca

quinicen Esteban. Coa
tsaca-ni je nihjin-vi nca
aqui tsancatjennqui contranle je naxinanta-le Cristo
xi tjio ya Jerusaln. Ncatsi
quitsaova ncaquijnta nanqui
Judea cao Samaria.Toje-sa
pastro xi tsi tsa quitsaova.
2 Chota xi tsavexcon Nina,
quiceai Esteban. Ali tocoacji
quisquintiatain nca je.
3 Cia je Saulo quisiquixoya
naxinanta-le Cristo. Coa
jaasen niya-le nca jncojnco,
tsacajve xin cao yanchjin.
Quiscani ntoya.

Felipe quinchjaya ya Samaria

4Tonca

je ncatsi xi
quitsaova, qui ncaquijnta,
quinchjaya je en-le Nina.
5 Cia Felipe quijen jnco
naxinanta ya Samaria. Coa
quinchjayajin-le xi tatse
Cristo. 6 aqui nta quinhoe
chota ncayije cjoa xi quitso
Felipe. Tjionhoe-le, coa
tjiove ncayije choa xi titsjoa.
7 Ncjin chota xi ntjao xi ntajin
tjiojin nima-le, jitjo-le ntjao

220

Hechos de los Apstoles8

ve, quisquintiacao. Cjainca
ncjin chotayoma, cao je xi
chinque, xi coannta. 8 Coi
cjoa nca cjainca tse cjoatsjoa
xi tjin ya naxinanta. 9 Tijna
jnco chotaxin xi Simn mi,
xi ncasa ma-le venta ya
naxinanta-ve. Tsacanachale chota xi Samaria tse nca
coaquitso-le yao-le nca nion
chotaxcon. 10 Ncatsi aqui
nta quinhoe-le, jo santa
ntixti, jo santa chotajchinca.
Coaquitso: Je-vi xi tjin-le je
ncanion-le Nina xi nion tse.
11 Chota aqui nta quinhoe-le
nca ncjin no tsaquinchaxconle chota cao cjoaventa-le.
12 Cia nca chota coancjain-le
Felipe xi quinchjaya je ennta
xi tatse cjoatexoma-le
Nina, coa xi tatse Jesucristo,
quisatenta xi yanchjin-ve, xi
xin-ve. 13 Santa tije-ni Simn
coa-ti coancjain-le. Cia nca
jequisatenta, quita-le Felipe.
Tsave je choa cao cjoaxcon
xi cjima, tocoanxcon-le. 14 Je
pastro xi tjio ya Jerusaln
quinhoe nca ya Samaria
quitjoe je en-le Nina. Cia
quisicasen-le Pedro cao Juan.
15 Cia nca jicho Pedro cao Juan,
tsacetsoantjai chota, jme-ni
nca tjoe-sinile je Espritu Santo.
16 (Nca cje faasenjin-jinle.
Toquisatenta-ni xi tatse
janain-le Nai-na Jess.) 17 Cia
Pedro cao Juan tsacayosonle ntsja. Coa je quitjoe-le je
Espritu Santo. 18 Cia nca tsave
Simn nca toje ntsja pastro
coajnason-le chota nca

tsjoa-le Espritu Santo, cia

coanme-le nca tsjoa-le taon
je pastro. 19 Coaquitso Simn:
Tai-nao an je cjoatexoma
je-vi, jme-ni nca toyanive xi ntsa cjoason-le
tjoe-sinile je Espritu Santo.
20 Cia Pedro coaquitso-le:
Je taon-li catamencoai,
nca nicjaaitsjain nca je
cjoatjao-le Nina ma vintani taon. 21 Ji tsin-li nte-jin
xi tatse xa xotjin-vi, nca je
nima-li licoi quixi tatse
Nina. 22 Ticantjaiyai
cjoafaaitsjen-li xi tatse je
cjoatsen-li. Tetsoa-lai Nina
tsa coan-sa nca sichata-li
je cjoafaaitsjen-le nima-li.
23 ve nca je xi sja tijnajinli, coa tijnajin cjoaain xi
totatse cjoatsen-li. 24 Cia
Simn coaquitso: Tian-nao
cjoanta, tetsoalao je Naina xi tatsan, jme-ni nca
nijnco-jin cjoa xi timi-naove
nhoane-sinina. 25 Cia nca je
pastro jequitsjoa en-le, coa
jequinchja en-le Nina, cia
qui-ncani ya Jerusaln. Cjainca
ncjin nte-le chota samaritanos
ja quinchjaya je ennta xi
tatse Cristo.

Felipe cao chota Etiope

26Tonca

jnco ancje-le Naina

coiquitso-le Felipe: Tisotjain,
tin ja nca ncaquixi-le
sonnte, je ntia xi fijen-ni
Jerusaln, xi ficho-ni Gaza ja
nca ntetaxinta. 27 Cia Felipe
jisotjen, qui. Coe-ni jnco
chota etope xi chotanti, coa

221

Hechos de los Apstoles8,9

xi gobernador xi tse Candace

je reina-le chota etopes. Je
chota-ve vejnanta ncayije
cjoanchina-le. Chota xocjive jaai quexcon Nina ya
Jerusaln. 28 Jinhoa-ncani,
tijnaya carro-le. Tivexquia
xon-le Isaas je xi quinchjaya
tatse Nina. 29 Je Espritu Santo
coaquitso-le Felipe: atjen
tincoai je carro-ve. 30 Felipe
quitocacon-le chota-ve.
Quinhoe-le nca tivexquia
xon-le Isaas. Coaquitso-le:
A machoya-li xi tivexquiai.
31 Chota-ve quitso: Jo-sin
coan-nina, tsa tsi ya xi
coitsoya-na. Cia tsacetsoale Felipe nca catafiquinya
carro-le, nca ya catavejnatale nca je. 32 Je xi tjita xon
Escritura xi tivexquia, je je-vi:
Jo-ni tsa varre xi quichani nca sicen, coa jo-ni tsa
varre nti xi tsicoi cjintia
nca tijnata-le xi vejonle, coa-sin licoi quiscoai
tsoa nca quinchja. 33 Cia nca
tsacjaa cjoaain, alijme cao
cjoaquixi xi quisentajinnile. Je naxinanta-le ya-ni
xi coan coaco jo coan cjoan.
Jitjoxin-le sonnte-vi je
cjoavijnachon-le. 34 Cia je
chotanti-ve quitso-le Felipe:
Tjin-li cjoanta, ya ni xo tsole je-vi nca coaquitso je xi
quinchjaya tatse Nina. A je
xo tso-le yao-le, axo cjaai
ni. 35 Cia Felipe tsacetsia
nca quinchja. Tsacetsiacao
santa je xon escritura-vi,
coaquitso-le je ennta xi

tatse Jess. 36 Cia nca tjiofi

ya ntia, jicho ja tjin nanta.
Coaquitso je chotanti-vi:
Tjin nanta i-vi. A-ni nca tsi
coan-ni nca satenta an-vi.
37 Je Felipe coaquitso: Tsa cao
ncayije nima-li macjainli, coan-jinni. Chotanti-ve
coaquitso: Macjain-na
nca Jesucristo je ni nti-le
Nina. 38 Tsacatexoma nca
quisicasenjna je carro-le.
Jitjojenjin nanta nca jao,
Felipe cao chotanti-ve. Felipe
tsacatenta chotanti-ve.
39 Cia nca jitjojin-ni nanta, je
Espritu-le Nai-na tsacjaaxin
Felipe. Je chotanti-ve licoi
titsave-ni Felipe. Tsjoa tjincon
nca qui ntia-le. 40 Tonca
je Felipe ya tijna ya Azoto.
Cia nca tsamjen ya ntia
quitsoya je ennta xi tatse
Cristo ncaquijnta naxinanta,
santa nca jicho ya Cesarea.

Saulo quisicantjaiya
cjoafaaitsjen-le

(Hechos 22:6-16; 26:12-18)

Saulo tojo coatso-sa nca

sicen chota-le Nai-na.
Jichonhoe je namititjon.
2 Quisije-le xonncanion-le
xi coa-le je ntia sinagogas
ya Damasco, jme-ni nca
cjoaaicao-ni presos ya
Jerusaln, tsa nka sacosjaile chotaxin axo yanchjin xi
coa-sin macjain-le. 3 Cia nca
tifi jaya ntia, cia nca jicho
hian Damasco, toacjoan jaa
nca coanisenntai-le jnco li
xi ncajmi jinhoa-ni. 4 Saulo

222

Hechos de los Apstoles9

quiscata nanqui, quinhoeAnanas: Seor, cjainca toncjin

le jnco xi quinchja: Saulo,
chota xi quinhoe-le xi
Saulo, a-ni nca an mitjennqui
tatse je chota-ve, jo nca
contran-sininai. 5 Cia Saulo
chao quisicao chota-li ya
quitso: ya-ni ji, Seor. Cia
Jerusaln. 14 Santa i-vi yaje quitso: An nia Jess
sa cjoatexoma xi tatse
xi timitjennqui contranchotatitjon-le nami nca tsoa
nai. Tosiquioain yao-li, tsa
ncatsi xi janain-li nchja.
15 Cia je Nai-na coaquitsocoinjon-lai ya xi yaoxcon
cji. 6 Cia Saulo jatse, cjainca
le Ananas: Tin. Je chota-vi
toquitsocjon, coaquitso:
tsacjaajian, nca coanchjenSeor, jme-ni xi me-li nca sian na jme-ni nca coaicao-ni
an. Je Nai-na coaquitsojanain-na nquixcon chota xi
le: Tisotjain, titjasain
li judo-jin, cao chotatitjon,
naxinanta-vi. Ya coacoincao xti-le Israel. 16 An coaco-le
li ja-le xi machjen-li nca
ncayije cjoaain xi machjen
coasiain. 7 Je chotaxin xi
nca cjoaantjai xi totatse
tjencao Saulo tsaquinchajyojanain-na. 17 Cia Ananas qui,
ni, tocoanxcon-le. Quinhoe
jaasen niya. Tsacajnasonjta-le xi tinchja, tonca liya xi le ntsja, coaquitso: Saulo
tsave. 8 Cia Saulo jisotjentantintse, je Nai-na Jess xi
ni nanqui. Quiscoai xcon,
coantsen-li nca jaai ya
alicoi ticoantsen-nile. Chota
ntia, quisicasen-na jme-ni
toquitsoa ntsja nca quisencao
nca coantsen nquijncocaya Damasco. 9 Jan nihjin ya
sinili, coa nca tse sejin-sini
tsacejna nca niitse-jin tsennima-li Espritu Santo. 18 Ntiton
le. Alicoi tsacjen, lijme xi
je xi coacjoan hjoajtse
tsaci. 10 Jnco chota-le Cristo
cjoan jitjoxin-le xcon
tijna ya Damasco xi Ananas
Saulo. Coantsen-nile. Cia
mi. Je Nai-na coaquitso-le
nca jisotjen, quisatenta.
19 Xi jetsacjen Saulo, quise-le
yaya nija-le: Ananas. Coa
je-ni cia quinchja: I tijna-vi,
ncanion.
Seor. 11 Je Nai-na coaquitsoSaulo quinchjaya ya
le: Tisotjain, tinnchoi
Damasco
Tojo tjin nihjin
calle jan ja nca quixi mi.
tsacejnacao
je chota-le
Chjonanqui ya ntia-le Judas
Cristo
xi
tjio
ya
Damasco.
jnco xi Saulo mi. Tarso tse.
12
20
Coe-ni tivetsoa. Jetsave
Ntiton ya ntia sinagogas
yaya nija-le jnco chotaxin
quinchjaya Saulo xi tatse
xi Ananas mi, xi cjoaaiconCristo. Coaquitso nca je ni
le, coajnason-le ntsja, jme-ni
xi nti-le Nina. 21 Ncatsi xi
nca nquijncoca coantsenquinhoe-le tocoanxconsinile. 13 Cia quinchja je
le, coaquitso: A tsi je-vi xi

223

Hechos de los Apstoles9

ya Jerusaln quisicen je xi
quinchja je janain-le Cristo.
Coi xa jaai i-vi nca coaicao
preso ja tjio chotatitjon-le
nami. 22 Tonca Saulo tonquisasa nion quise-le ncanion. Je
chota judos xi tjio ya Damasco
quitso-le nca coanscaya-le.
aqui quisiquixi Saulo nca
Jess je Cristo. 23 Xi jejaato
ncjin nihjin, je chota judos
tsacjaoya-ni jo-sin nca
sicen Saulo. 24 Tonca Saulo
quinhoe jo-sin nca mele sicenche. Chota judos
aqui quisicointa xontjoa nca
nihjin nca nitjen, nca mele nca sicen. 25 Cia chota-le
Cristo quiscoe Saulo nca njion.
Quisicejnaya jnco nisinya
nca. Quiscanijenjton xjao xi
tjintai.

Tonca je-vini coanme-le nca

sicen. 30 Cia nca chotantse
tsave, atjen quicao Saulo
yanta Cesarea. Ya quisicasen
ya Tarso. 31 Ncaquijnta Judea cao
Galilea cao Samaria aqui nchan
tjio naxinanta-le Cristo. Lijme
cjoasi xi tjin-le. Quise-sale
ncanion nca coa-sin tjioma,
nca quitsacjonque Nai-na. Je
Espritu Santo tsacasencao, coasin coanncjinya.

26Xi

Jerusaln tijna Saulo

jejaai ya Jerusaln,
me-le nca coanata-le
chota-le Cristo. Tonca ncatsi
quitsocjon-le Saulo. Alicoi
coancjain-le tsa coa-ti chotale Cristo nca je. 27 Cia Bernab
quiscoe Saulo. Jaaicao-le
pastro. Tsace-le najmi josin nca tsave Nai-na yaya
ntia, coa jo-sin nca je Naina tsacjacao, coa jo-sin
nca tonta coannioncon nca
quinchjaya xi tatse janainle Jess ya Damasco. 28 Coa-sin
Saulo tsacejnajin-le pastro
ya Jerusaln. 29 Cjainca tonta
coannioncon nca quinchjaya
xi tatse janain-le Nai-na.
Tsacjaoya-ni cao chota griegos.

Coannta Eneas

32Coacoan

nca Pedro
tsacamjenson ncatsi chotale Cristo. Coa-ti jaaicon-le je
chota-le Cristo xi tjio ya Lida.
33 Ya quisatecjao jnco xi Eneas
mi. Coan jin no nca tiquijna,
nca tsi tima sitinya-ni yaole. 34 Pedro coiquitso-le: Eneas,
Jesucristo sinta-li. Tisotjain,
tjaxcoyai nija-li. Jisotjen
ntiton. 35 Tsave ncatsi chota
xi tjio ya Lida cao ya Sarn.
Quita-le Nai-na.

Quise-ncanile
cjoavijnachon Dorcas

36Ya

Jope tijna jnco chjon

xi coa-ti chota-le Cristo.
Tabita mi, xi tso-ni Dorcas.
Ali tocoacji nta chjon
je-vi. Cjainca nta tjin xale, coa tse limosna xi tsjoa.
37 Coacoan je nihjin-ve
nca coanaon-le. Coa cen.
Cia nca jequisicancoya,
quisicajna yao-le ya cuarto
ja nca. 38 Je naxinanta xi
Lida mi tijnahian-le Jope. Je
chota-le Cristo quinhoe nca

224

Hechos de los Apstoles9,10

Pedro ya tijna. Jao chotaxin
quiscanilnnhoe, tsacetsoale: Ali nitseya-jin, ntiton
nhoachon-ninajin. 39 Cia
Pedro jisotjen, quicao nca je.
Xi jejicho, quicao ya cuarto
ja nca. Jo tsaquinchatale yanchjin xi jecen xin-le.
Tjiocjintia, tjiovaco-le najo
chotji xi Dorcas quisinta
cia nca tijnacao-sa. 40 Cia
Pedro quitsaonsje ntitsin
ncatsi. Tsacasenxconchin,
tsacetsoa. Quiscotsen-le
yao-le cen-ve, coiquitso:
Tabita tisotjain. Coa je-vini
quiscoainqui xcon. Cia nca
tsave Pedro, tsacejnaquixi.
41 Pedro quitsjoa-le ntsja,
quisiquisotjen. Cia quinchjale ncatsi chota-le Cristo
cao je yanchjin xi cen xinle. Tsacaco-le Dorcas nca
tijnacon. 42 Ali tocoacji
quison je-vi ncaquijnta ya
Jope. Ali tocoacji chota xi
coancjain-le xi tatse Nai-na.
43 Coacoan nca ncjin nihjin
tsacejna Pedro ya Jope, ya
ntia-le jnco Simn chjinehjoa.

10

Pedro cao Cornelio

Ya Cesarea tijna jnco

chotaxin xi Cornelio
mi. Je-vi xi ncajco-le jnco
ciento sontado xi Italiana mi.
2 Ali tocoacji tsavexcon, cao
ncayije ntia-le quitsacjonque
Nina. Ali tocoacji limosna
tsjoa-le chota naxinanta, coa
aqui vetsoantsjai-le Nina.
3 Tjin xi tsave Cornelio nca
tsacai-le nija, jo-ni tsa las

tres nca maxon. Jnco ancje-le

Nina jichonhoe, coaquitsole: Cornelio. 4 Coa je-vi
quiscoa, jo toquitsocjon-ni,
coaquitso: Jme ni, Seor.
Coiquitso-le: Je xi tivetsoai,
cao je limosna xi tivai, jicho
cata-le cjoafaaitsjen-le
Nina. 5 Ntai-vi ticasain xin
ya Jope. Catjicjaa jnco Simn.
Pedro mi je janain-le xi
majao-ni. 6 Pedro tijna ntia-le
jnco Simn chjinehjoa. Jantai
ntachicon quijna niya-le. Je
coacoitso-li ja-le xi machjen
nca siain. 7 Qui je ancje xi
tifacao Cornelio. Cia Cornelio
quinchja-le jao chonta-le cao
jnco sontado xi vexcon Nina,
xi tije-ni sontado-le xi
sichjenntsjai. 8 Xi jetsace-le
najmi ncayije, quisicasen ya
Jope. 9 Xi coannchaon-ni cia
nca tjiofi ya ntia, cia nca
jichohian naxinanta-ve,
jo-ni tsa nchisen, Pedro quitsin
ya sonnca niya nca
coetsoa. 10 Ali tocoacji
coanvao-le, coanme-le nca
tsacjen. Cia nca sa tisenta-le
tsojmi xi squine, tsacaijncole nija. 11 Tsave ncajmi nca
tixa. Ya jinhoajen-ni jnco
tsojmi, jo-ni tsa jnco najo xi
nion te, xi tjinniontjon nca
o xinqui-le. Jinhoajen
tananqui. 12 Ya jaaiya
ncayije jcoya cho xi o ma
ntsoco xi tjin i sonnte-vi, cao
cho xi fijve, cao nise xi
fitjennca. 13 Pedro quinhoe
jnco xi quinchja-le: Tisotjain
Pedro, ticain, chinai. 14 Cia

225

Hechos de los Apstoles10

coiquitso Pedro: Majain Seor.

Nitocia-jinla quisquine
tsojmi xi xcon, axo xi chao
cjoan. 15 Nquijncoca
tiquinhoe-ncani je jta: Je xi
Nina quisitsje, ali
tsojmixcon-jin mi-lai. 16 Jan
ca nca coa-sin coan. Je
najo quitjoe nquintia-ni ya
ncajmi. 17 Pedro licoi
machoya-le jme xi tsoya-ni
je nija-ve xi cavai-le.
Coe-ni jicho je chota xi
quisicasen Cornelio.
Quitsinanqui niya-le Simn.
Jaaijho xontjoa. 18 Cia
quitsinanqui tsa tijna ya-ve
jnco Simn xi tjin-le nquijnco
janain xi Pedro mi. 19 Cia nca
tisicjaaitsjen Pedro je nija
xi cavai-le, je Espritu
coiquitso-le: Coe-ni i tjio-vi
jan chotaxin xi vasjai-li.
20 Tisotjain ntai, tinjain, ali
jao-jin vaitocoin nca
coincoai. An casicasen je
chota-ve. 21 Cia Pedro
quijencon-le chota xi Cornelio
quisicasen, coaquitso: An
nia xi vijnchisjai-nao. Jme
ni cjoa xi tjin nca canhoasinio. 22 Chota-ve quitso:
Nixa-laijin Cornelio, je xi
ncajco-le jnco ciento sontado,
coa chotacjoaquixi xi vexcon
Nina, coa xi nta chota tso-le
ncatsi naxinanta judo. Jnco
ancje-le Nina quisiquinhoe
nca catasicasencjaa-li
niya-le, nca catanhoe-li je
en xi tivai. 23 Cia Pedro
quisicjaasen niya-le chotave, coa quitsjoa-le nte. Xi

coannchaon-ni jisotjen, quicao

chota-ve. Tjin ca chotantse
xi tjio ya Jope xi coa-ti
quicao. 24 Xi coannchaon-ni
jaasen ya Cesarea. Cornelio
ticoya-le. Jequinchja-le
ncatsi xincjin cao miyo-le xi
nquisa nta fao. 25 Cia nca
jaasen Pedro, jitjocjaa
Cornelio. Tsacasenxconchintale, tsavexcon Pedro. 26 Tonca
Pedro quisiquisotjen,
coaquitso: Tisotjain. Coa-ti
an-je chota nia. 27 Pedro
tsacjacao, coa jaasen. Nion
ncjin chota quisaco-le xi
coanxco. 28 Coiquitso-le:
ya-nio nca jon-vi nca tsi tsa
tjonte nca jnco chota judo
sijnco yao-le, axo ficon-le
chota xi li judo-jin. Tonca
Nina quitsoya-na nca nijncojin chota xi xcon, axo xi chao
cjoan xin-le. 29 Coi cjoa cia nca
quinocjoa-nai, jaai ntitoan.
Coa-sin ntai cjonanquia, a-ni
nca an quinocjoa-sininao.
30 Cia Cornelio coaquitso:
Coano-na nihjin nca
tijnanchjan coi-la hora-vi. Las
tres nca maxon, tivetsoa i
niya-na. Coe-ni jnco chota
tsacasen nquixcoan. Fate cji
najo-le. 31 Coaquitso: Cornelio,
je xi tivetsoai, quinoya-li,
coa je limosna xi tivai, jicho
cata-le cjoafaaitsjen-le
Nina. 32 Ticasain chota ya
Jope, catjicjaa jnco Simn.
Pedro mi je janain-le xi
majao-ni. Tijna ntia-le jnco
Simn chjinehjoa. Jantai
ntachicon quijna niya-le. Cia

226

Hechos de los Apstoles10,11

nca cjoaai, cjoacao-li. 33
Coa-sin ntiton quisicasenle. Coa ji-ni, cjainca nta
caniain nca canhoai. Ntaivintai ncatsi-jin i tiyoi-jin
nquixcon Nina, nca
coinoyai-jin ncayije xi
coaquitso-li Nina. 34 Cia
Pedro tsacetsia nca quinchja:
Cjoaquixi ni, tive-nia nca
Nina toncoson ficao ncatsi.
35 Toja-ni sonnte, je xi
tsocjonque Nina, xi sin xi
cjoaquixi, Nina tjaoque-ni.
36 Jon ya-nio je en xi Nina
quisicasen-le xti-le Israel.
Quinchjaya je ennta xi tso
nca Cristo siquinjennchan
nima-na. Je-vi Nai-le ncatsi.
37 Jon ya-nio je en xi quison
ncaquijnta Judea. Quitsia-ni
Galilea coanscan-ni nca Juan
quinchjaya je cjoasatenta.
38 Jon ya-nio je en xi tatse
Jess xi Nazaret tse, jo-sin nca
Nina quitsjoa-le xa cao
Espritu Santo cao ncanion. Je
Jess xi tsacamjen nca
tocjoanta quisin, coa
quisinta ncatsi xi je nai
quisicjaa cjoaain, nca Nina
tijnacao Jess. 39 Jin-jin testigo
ni-jin ncayije jme-ve cjoa xi
coaquisin i nanqui Judea cao
Jerusaln. Je xi chota Judea
quisicen nca tsacetjen
vanquita jnco ya. 40 Je-vi xi
Nina quiscomitjen nca
coanjan-ni nihjin, coa xi
quisicatsen. 41 Alicoi
quisicatsen-le ncatsi chota
naxinanta, tojin
quisicatsen-najin xi testigo

tsaquincha-najin ncasa,
jin-jin xi tsaquichicoai-jin, xi
quiyocoai-jin, coanscan-ni
nca jejaayajin-nile cen.
42 Tsacatexoma-najin nca
coinocjoaya-laijin chota
naxinanta, coa nca coai-jin
en-najin nca je ni xi Nina
tsacasen jo-ni tsa Juez xi
venta-jin cjoa-le chota xi
tjiocon cao xi cen. 43 Ncatsi
xi quinchjaya tsjoa en xi
tatse, nca ncatsi xi
coancjain-le xi tatse Jess
chata-le je-le xi totatse
Jess. 44 Tojo tinchja-sa Pedro je
en xo tso-ve, cia nca je
Espritu Santo jaasenjin nimale ncatsi xi tjionhoe en-vi.
45 Je chota xi tjencao Pedro, xi
coancjain-le, xi tije-ni chotale cjoacircuncisin coanxcon-le
nca je cjoatjao xi je Espritu
Santo coa-ti jaaijin nima-le
chota xi li judo-jin.
46 Quinhoe-le nca nchja xi
cjaai en-je, coa nca cjainca
nta vasjejeya Nina. 47 Cia
quinchja Pedro, a tjin-ni chota
xi coatechjoa nanta-ve, jmeni nca tsi satenta-sini je-vi
xi coa-ti catjoe-le Espritu
Santo, jo-sin nca a quitjoena. 48 Cia Pedro
tsacatexoma-le nca satenta
cao janain-le Nai-na Jess.
Chota tsacetsoa-le nca
coejna-sa nqui jo tjin nihjin.

Pedro ve-le najmi ya Jerusaln

11

Ya Judea je pastro cao

ntse xi macjain-le
quinhoe nca coa-ti je chota

227

Hechos de los Apstoles11

xi li judo-jin quiscoetjao
en-le Nina. 2 Cia nca Pedro
quimi ya Jerusaln, chota-le
cjoacircuncisin tsacjaotiyani. 3 Coaquitso: A-ni coa-sin
camisen-sini niya-le chota
xi tsi cjoacircuncisin coanle, coa cavichicoai. 4 Cia
tsacetsia Pedro, ntiantia
quitsoya-le jme xi coan: 5 Cia
nca tijna ya naxinanta Jope
nca tivetsoa, tsacaijncona nija. Tjin xi tsave. Jnco
tsojmi jo-ni tsa jnco najo xi
nion te, xi tjinniontjon nca
o xinqui-le, jinhoajen-ni
nca-jmi. Jaai nta ja tijna.
6 Cia nca quiscotsen, tsavenia chosonnte xi o ma
ntsoco, cao choja, cao cho xi
fijve, cao nise xi fitjennca.
7 Quinhoe jnco xi quitso-na:
Tisotjain Pedro, ticain, chinai.
8 Coiquixian: Majain Seor.
Nitocia-jinla quisicjaasen
ntsova tsojmi xi xcon, axo
xi chao cjoan. 9 Nquijncoca
je jta quinchja-nina ncajmi:
Je xi Nina quisitsje, ali
tsojmixcon-jin mi-lai. 10 Jan
ca nca coa-sin coan. Ncayije
tsojmi-ve quitjoe nquintiani ya ncajmi. 11 Coa cia-ni
jan chotaxin jaai ya niya
ja nca tijna. Jnco chota ya
Cesarea quisicasencon-na.
12 Je Espritu Santo coaquitsona nca ya cjoicoa, nca tsi tsa
jao coecoan. Coa-ti quicaona je jaon ntse. Jitjasain-jin
niya-le je chotaxin-ve. 13 Je
chotaxin-ve tsace-najin
najmi nca tsave jnco ancje

xi tsacasenjna ya niya-le,
coaquitso-le: Ticasain xin
ya Jope. Catjicjaa jnco Simn.
Pedro mi je janain-le xi
majao-ni. 14 Je xi coacoitsoli en jo-sin nca coitjontjai
cao ncatsi xi tse ntia-li.
15 Cia nca an tsacetsia nca
quinchja, je Espritu Santo
jaaijin nima-le nca je, jo-sin
nca jaaijin nima-na nca a
ncasa. 16 Cia jaaitsjen-na enle Nai-na, jo quitso: Cjoaquixi
Juan tsacatenta-ni cao nanta,
tonca jon satenta-nio cao
Espritu Santo. 17 Coa-sinni, tsa
Nina quitsjoa-le nca je tijeni cjoatjoa, jo-sin quitsjoa-na
nca a xi coancjain-na xi
tatse Nai-na Jesucristo, ya-ni
an nca coan coatejnanionle Nina. 18 Cia nca quinhoe
ncayije xo tso-ve,
tsacatiojyo. Cjainca tojeya
tsasje Nina. Coaquitso:
Cjoaquixi-ni nca Nina coati quitsjoa-le cjoanta santa
chota xi li judo-jin nca
sicantjaiya cjoafaaitsjenle nca se-le cjoavijnachon
ncantsjai.

Bernab qui yanta Antioqua

19Ncatsi

xi quitsaova xi
totatse je cjoaain xi jaai
cia nca tsacejna Esteban,
tsacema yanta Fenicia
cao Chipre cao Antioqua.
Quinchjaya en-le Nina, tonca
toje chota judos xi coasin quitso-le, niya-jinsa xi
cjaai. 20 Ya tjiojin-le ca chota
xi tse Chipre cao chota xi tse

228

Hechos de los Apstoles11,12

Cirene. Cia nca jaasen ya
Antioqua, je-vi tsacjacao chota
griegos, coa quinchjaya ennta
xi tatse Nai-na Jess. 21 Je
Nai-na quitsjoancanion-le.
Ncjin coan xi coancjain-le, coa
quita-le Nai-na. 22 Quison je
cjoa-vi santa je naxinantale Cristo xi tjio ya Jerusaln.
Cia quisicasen Bernab nca
coai yanta Antioqua. 23 Cia nca
Bernab jicho, tsave cjoanta-le
Nina, coantsjoa-le. Tsacene
ncatsi nca cao ncayije nimale catavatiota-le Nai-na.
24 Cjainca tonta chota Bernab,
cjainca totjinjin nimale je Espritu Santo, nion nta
macjain-le. Ali tocoacji ncjin
chota xi ya jaasenta-le je
Nai-na. 25 Cia qui Bernab ya
Tarso, qui casjai Saulo. Cia nca
quisacosjai-le, jinhoacao
ya Antioqua. 26 Jnco no ya
coanata-le naxinanta-le
Cristo. Ncjin chota tsacacoyale. Coa chota-le Cristo
cristianos tsacin nca titjon
ya Antioqua. 27 Cia nihjinve jitjojen-ni Jerusaln chota
xi quinchjaya tatse Nina.
Jaai ya Antioqua. 28 Jnco xi
Agabo mi tsaquisotjenjin.
Tsacayacon nca nion tse
cjinha xi coan ncaquijnta
sonnte, nca je Espritu Santo xi
coa-sin quitso-le. Coacoan
je nihjin cia nca tsacejna
jnco xi tsacatexoma xi
Claudio mi. 29 Cia je chotale Cristo quisicjaaitsjen nca
tsjoancanion-le jo-sin tjinle nca jncojnco. Coa-sin

tsaquinchacao ntse xi tjio

ya Judea. 30 Coa-tisin quisin,
quisicasen-le chotajchinca.
Bernab cao Saulo quicao.

12

Quintova preso Pedro

Ticia-ni je chotatitjon
Herodes tsacatexoma
nca chao quisicao ca chota
naxinanta-le Cristo. 2 Cuchillo
quisicen-ni Jacobo ntse Juan.
3 Cia nca quisasenca-le
chota judo, coa-ti coanmele nca quitsoa Pedro. Coi
nihjin-ve cia nca nioxtila
xi tsin-le nayosan-jin. 4 Cia
nca quintova preso Pedro,
Herodes quisicjaasen ntoya.
Quiscanita-le hjaaonjnco
sontado xi quisicointa.
Herodes me-le nca coasjele chota naxinanta, cia nca
jejaato soi paxco. 5 C?oasin Pedro tsacejnatjaoya ya
ntoya. Tonca je naxinantale Cristo licoi vatiojyo, tojo
aqui nion tjiovetsoa-le
Nina xi tatse Pedro.

6Cia

Jitjontjai Pedro

nca me-le coasje

Pedro je Herodes, tije-ni
nitjen Pedro tiquijnafenchole jao sontado. Jao cadena
tjitanion-ni. Je xi tjioma
sicointa ntoya yancha jho
xontjoa-le ntoya. 7 Tonca coeni je ancje-le Nai-na jicho.
Coanisenson ya ntoya. Je
ancje-ve quisicao Pedro tajnile, quisicjaa-le, coiquitso-le:
Xati tisotjain. Cia je cadena xi
tjita ntsja Pedro quitjocata.

229

Hechos de los Apstoles12

8Ancje

coaquitso-le Pedro:
Tenioin nocjantia-li, tjayai
jte-li. Coaquisin Pedro.
Ancje coiquitso-le: Chacjai
tsonca-li, nhoatjennqui-nai.
9 Cia jitjo Pedro, quitjennquile ancje-ve. Licoi ve tsa
cjoaquixi xi quisin je ancje.
Quisicjaaitsjen nca tonija
xi quitsai-le. 10 Jaata-le xi
sejnatitjon, coa xi majaoni xi tjioma sicointa ntoya.
Jicho ja nca xontjoaquicha,
ja nca vitjasen-nia
naxinanta. Toquitjoai toje.
Jitjo, jaancho jnco calle. Cia
ancje-ve jitjoxin ntiton-le.
11 Cia Pedro quisicjaaitsjennta,
coiquitso: Ntai-vintai
aqui macjain-na nca je
Nai-na casicasen ancjele, cafaaxin-na jaya ntsja
Herodes cao ncatsi chota judos
xi tjioma coya-na. 12 Cia nca
jequiscoson-nile je-vi, Pedro
jicho ya niya-le Mara, na-le
Juan. Je xi Marcos mi janainle xi majao-ni. Ya niya-le
Mara ncjin chota tjiojtin,
coa tjiovetsoa. 13 Pedro
quisicjaneta xontjoa niya.
Jitjo jnco tsoti nca cjoinhoe.
Rode mi tsoti-ve. 14 Coa jevini quinhoe jta-le Pedro.
Coantsjoa-le santa licoi
quiscoai xontjoa. Tojaasen
toca-ni yaya niya. Tsace
najmi nca je Pedro ya sejna
jho xontjoa. 15 Chota-ve
Coaquitso-le: Sca-lali. Tonca
tsoti tojo coa-sin titso nca
aqui je. Cia coaquitso
chota-ve: Je-la ancje-le.

16Coa

Pedro tojo tisicjane.

Cia nca quitjoai-le, tsaya-le
nca je. Tocoanxcon-le chota.
17 Tonca Pedro quiscomitjen
ntsja nca jyo catatio. Tsace
najmi jo-sin tsasje-ni ntoya
Nai-na. Coaquitso: Coasin te-lao najmi Jacobo cao
ncatsi ntse. Cia jitjo qui ja
nca xin. 18 Cia nca quisesen,
cjai toquise-le cjoasi sontado
xi tatse jo-sin cama-ni
nca cavitjo-ni Pedro. 19 Coa
Herodes tsacasjai, tonca licoi
coansjai-le. Quitsinanquile ncatsi xi tjioma sicointa.
Tsacatexoma nca coai nicen.
Cia Herodes quijen-ni ya Judea,
jicho ya Cesarea, ya tsacejna.

Quinicen Herodes

20Herodes

ali tocoacji
jti coan-le cao chota xi
tse Tiro cao Sidn. Tonca
ncatsi chota-ve tojnco
jaaicon-le. Tsacechjima
Blasto, je xi quisisinle chotatitjon-ve. Cia
quisije nca catanjennchan
cjoasi, nca je xi quisquine
chota-ve jaai-ni nanquile chotatitjon-ve. 21 Jnco
nihjin xi quisejnachoa,
Herodes tsacacja najo xi
tse chotatitjon, tsacejnane
yaxile-le, quinchjayajinle naxinanta. 22 Nion
quisquintia chota naxinanta:
Je-lave jta-le Nina, ali tsa je
xi tse chota. 23 Ntiton ancjele Nai-na tsace-le Herodes,
tocoi cjoa nca Herodes licoi
quitsjoa-le cjoajeya Nina.

230

Hechos de los Apstoles12,13

Yaja quise-le, coa-sin cen.
24 Tonca je en-le Nai-na ali
tocoacji quison, coanncjinya
xi coancjain-le. 25 Bernab cao
Saulo jinhoa nquintia-ni ya
Jerusaln, nca jequisijnco xale. Coa-ti jinhoacao Juan,
je xi Marcos mi janain-le xi
majao-ni.

chota judo xi toenntiso

nchjaya. Barjess mi. 7 Ya
tijnacao je chotatitjon xi mi
Sergio Paulo, jnco chotaxin xi
cjainca nta tjin cjoafaaitsjenle. Je-vi xi quinchja-le
Bernab cao Saulo. Me-le nca
cjoinhoe en-le Nina. 8 Tonca
tsacejnanion-le je Elimas xi
chotachjine tso-ni. Me-le nca
Majnco-ni ca nca quinicasen
cjoaaxin je xi tifaasenjin
Bernab cao Saulo
nima-le chotatitjon. 9 Cia
Saulo, xi coa-ti Pablo mi,
Jajin-le naxinantacjainca nta quisejin nima-le
le Cristo xi maa ya
je Espritu Santo. Quiscoa-ni
Antioqua, tjin chota xi nchjaya
Elimas. 10 Coiquitso-le: Ja!
cao xi vacoya: Bernab, cao
Ali tocoacji cjoachana-cha
Simn xi Niger mi, cao Lucio
cjoataon xi tjin-li, ji xi nti-le
xi tse Cirene, cao Manan, jenai, contran-le ji ncayije xi
vi coanjcha cao Herodes je
cjoaquixi. A tsi tsa coijnajyoi
chotatitjon, cao Saulo.
2 Ncatsi chota-vi
nca coa-sin niquixoyai je
ntia xi quixi xi tse Nai-na.
quisixata-le Nai-na,
11 Ne ntai-vintai, je ntsja Naitsacationchjan-ni. Cia quitso
na contran coai-li. Coanxcai,
Espritu Santo: Chjaaxin-nao
licoi jchai tsoi jo tjin nihjin.
Bernab cao Saulo xi tatse xa
Ntiton coannjionxa-le xcon,
xi an quinchja-nile. 3 Cia
tsacationchjan, coa tsacetsoa cia aqui nion coannjionle sonnte je Barjess.
chota-ve. Tsacayoson ntsja
Tsacamjenntai, tsacasjai
Bernab cao Saulo, quisicasen.
4 Coa je-vini quinicasen
ya-nive xi coaicao-ni ntsja.
12 Cia nca je chotatitjon tsave
nca je Espritu Santo xi
jme-ve xi coan, coancjaincoaquitso, jichojen ya
le. Tocoanxcon-le je cjoa xi
Seleucia. Ya quisonnta santa
tsacacoya xi tse Nai-na.
ya Chipre. 5 Cia nca jicho
ya Salamina, quinchjaya enPablo quinchjaya ya Antioqua
le Nina ya ntia sinagoga xi
13
Pablo cao miyo-le xi
tse chota judo. Coa-ti qui
tjencao jitjo-ni ya Pafos. Jaai
Juan, tsacasencao Bernab cao
ya Perge xi tse nanqui Panfilia.
Saulo. 6 Qui ncaquijnta nte ya
Cia Juan jitjoxinta-le. Qui
Chipre xi isla (ja tjio-jin tsejti
nquintia-ni ya Jerusaln. 14 Je
nanqui ntachicon). Jicho
xica tojaato-ni Perge. Jicho
santa Pafos. Ya quisatejin
ya Antioqua xi tse nanqui
jnco chota xi tjie cjoan, jnco

13

231

Hechos de los Apstoles13

Pisidia. Jnco nihjin nicjaya

xa chotatitjon David. Xi tatse
jaasen ya ntia sinagoga. Ya
David Nina quitsjoa en, nca
tsacatio. 15 Cia nca
coiquitso: Jequisaco-na
jequisexquia je cjoatexoma
David, nti-le Isa, jnco
cao je xon xi tse je xi
chotaxin xi tjinjnco-le con
quinchjaya tatse Nina, je
nima-na, xi coasin ncayije
chotatitjon-le ntia sinagoga
jo-sin me-na. 23 Ya ntje-le
quinchja-le Pablo cao miyo-le,
David jaai-ni Jess xi
coaquitso: Ncatsio ntintse,
coasjentjai chota israelitas,
tsa tjin-no jme-ve en xi
jo-sin nca Nina quitsjoa tsoa.
24 Tonqui-ni nca jaai Jess,
coene-lao naxinanta,
16
tinocjoao. Cia Pablo
Juan quinchjayajin-le ncatsi
tsacasennto, quiscomitjen
chota israelitas nca catasatenta
ntsja nca jyo catatio,
je chota xi quisicantjaiya
coaquitso: Ncatsio chota
cjoafaaitsjen-le. 25 Cia nca
israelitas, coa jon xi jconchao
Juan tifetain xa xi tsova-ni,
Nina, tinoyao: 17 Je Nina-le
coaquitso: ya nia an, jo
chota israelitas tsacjaajin
vixon. Ali an-jian xi Cristo.
naijchacjin-na, quisiquinnca
Tonca coe-ni jnco xi
je chota-ve cia nca
nhoatjennqui-na, santa licoi
jichocatio jo tjin nihjin ya
vaquin-na nca scojnta
nanqui Egipto. Tonca Nina
hjoaxinjte-le. 26 Ncatsio
quiscomitjen hja-le nca
ntintse, ntixti-le xi ntje-le
tsacasencao, tsasjexin-ni
Abraham, coa jon xi tiyojionnte-ve chota israelitas.
vi, xi jconchao Nina, jon nio
18 achan-la no quisicjain
xi jaai-no je en-vi, jo-sin
Nina jo-sin quicao yao-le
vitjontje. 27 Ncatsi cao
chota israelitas ya
chotatitjon-le xi tjio ya
ntetaxinta. 19 ato nte
Jerusaln, licoi tsave Jess, coa
quisiquixoya ya nanqui
licoi quinhoe en-le chota xi
Canan. Toquisicavi cjoatjaoquinchjaya tatse Nina, nta
le chota israelitas je nte-ve.
tsa jinjin nihjin nca nihjin
20 o ciento cao-ni achante no
nicjaya sexquia xon-le. CoaNina quitsjoa-le chota
sin chota ya Jerusaln
israelitas xcaletitjon xi
quisicjitjoson en-le chota xi
tsacatexoma santa Samuel xi
quinchjaya tatse Nina nca
quinchjaya tatse Nina. 21 Cia
quisicjaa cjoaain Jess.
28 Nta tsa tsijme je xi
quisije chotatitjon. Nina
quitsjoa-le jnco xi Sal mi,
coansjai-le chota xi tatse
nti-le Cis, jnco xin xi ntje-le
Jess, nta tsa tsicoi vaquin-le
Benjamn. achan no
nca coa-sin quinicen-ni,
tsacatexoma. 22 Cia nca
chota quisije-le Pilato nca
jejitjoxin je-vi, cia quisasen
sicen. 29 Cia nca

232

Hechos de los Apstoles13

jequisitjoson ncayije cjoa xi
coa-sin tjita tatse Jess,
tsacjaaxinta cro, coa qui
cajnaya tsjo. 30 Tonca Nina
quiscomitjenjin-nile cen.
31 Ncjin nihjin tsaya-nile. Je
xi tsave, je ni xi
jinhoamicao-ni Galilea santa
Jerusaln. Je ni xi testigo-le
Jess, coa xi ve-le najmi
chota naxinanta. 32 Coa-ti
jin-jin coa-sin nocjoayajinlaijin je ennta xi tatse je xi
Nina quitsjoa-le tsoa je
naijchacjin-na. 33 Coi xi Nina
aqui quisiquitjoson-na xi
xti-le naijchacjin-na, nca
quisicjaaya-nile Jess, jo-sin
tjita ya salmo xi majao-ni: Ji
ni nti-na, ntai-vi ji xi coasin nti-na xin-le. 34 Nina
quiscomitjenjin-ni xi cen
Jess, nca tsi cia cjointo
yao-le. Coaquitso: An tsjoa-no
nca jon je cjoanta xi aqui
coatjin xi quitsjoa ntsova
tatse David. 35 Coi nca coa-ti
tso ja tjita-sa: Licoi
coainte-lai nti-li xi tsje nca
cjointo yao-le. 36 Cjoaquixi,
cia nca David jecoanchjen-le
naxinanta-le quisitjoson
jo-sin me-le Nina, David
quisefe. Quitjoetjaota-le
naijchinca-le, yao-le jinto.
37 Tonca licoi jinto yao-le je
xi Nina quiscomitjen.
38 Catayao ncatsio ntintse
nca totatse Jess coa-sin
nocjoayajin-no nca chata-no
je-no. 39 Xi totatse Jess
ncatsi xi macjain-le feta-le
je-le. Je cjoatexoma xi

tsacejna-no Moiss licoi

quisicjeta-no je. 40 Ticointao
yao-no tsocoa, jme-ni nca tsi
coacoantain-sinio jo quitso
chota xi quinchjaya tatse
Nina. 41 Chotsaon jon xi taon
yao, catamaxcon-no,
catachao. An coasian jnco xa
je nihjin-no, jnco xa xi tsi
coi coancjain-no tsa jnco xi
coe-no najmi. 42 Cia nca Pablo
cao miyo-le jitjo-ni ntia
sinagoga xi tse chota judos,
chota xi li judo-jin
tsacetsoa-le nca
ticatatsoya-ncanile je en je
nihjin nicjaya xijnco. 43 Cia
nca quisixata xincjin ncatsi
xi coana-ve, ncjin chota
judos cao chota xi quita-le
chota judos quitjennqui-le
Pablo cao Bernab. Pablo cao
Bernab tsacjacao, nion
tsacene-le nca
catavejnajinntsjai nima-le
je cjoanta-le Nina. 44 Cia nca
nihjin nicjaya xijnco, ali
tocoacji coana chota
naxinanta, nca quinhoe je
en-le Nina. 45 Tonca cjainca
coanchini chota judos, cia nca
tsave nca nion ncjin chota
coana. Coaquitso nca licoi
coatjin je en-le Pablo.
Quinchjaaon-le. 46 Cia Pablo
cao Bernab coannioncon,
coaquitso: Cjoaquixi
coanchjen-cjoala nca
quinchjayajin-no nca jon je
en-le Nina. Tonca coi nca
cai-no, coa nicjaaitsjaon nca
tsi coi vaquin-no
cjoavijnachon ncantsjai,

233

Hechos de los Apstoles13,14

coe-ni, coanquinchon-laijin
chota xi li judo-jin. 47 Coa-sin
tsacatexoma-najin Nai-na,
coaquitso: Ji tsacejna-le xa
nca niisen-lai chota xi li
judo-jin, jme-ni nca coa-sin
coitjontjai-ni chota ja santa
feta-ni sonnte. 48 Cia nca je
chota xi li judo-jin quinhoe
en xo tjin-vi, ali tocoacji
coantsjoa-le. Tsasjejeya je
en-le Nai-na. Coancjain-le
ncatsi xi quisinchanta xi
tatse cjoavijnachon
ncantsjai. 49 Coa je en-le
Nai-na quison ncaquijnta je
nanqui-ve. 50 Tonca chota
judos tsaquinchaa
chotatitjon-le naxinanta-ve
cao yanchjin xi nion fi yonco,
coa xi yanchjin-le
chotatitjon. Coa-sin
quiscomitjen cjoasi nca
contran qui-le Pablo cao
Bernab. aqui tsacjaaxin ya
nte-le. 51 Pablo cao Bernab
tsacetsaojne chao-le ntsoco.
Coa-sin quitsjoa en contranle chota-ve. Jaai ya Iconio.
52 Chota-le Cristo ali tocoacji
coantsjoa-le. Cjainca nta
quisejin nima-le je Espritu
Santo.

2Tonca

chota judos xi tsi

tsa coancjain-le tsaquinchaa,
coa chao-sin quisiceyo
nima-le chota xi li judo-jin
nca contran qui-le je ntse.
3 Nta tsa coacoantain, tse
tsacatio ya-ve. Coannioncon
nca quinchjaya tatse Nai-na.
Coa je Nai-na quisiquixiya
tatse en xi tse cjoanta-le
nca quitsjoa nca tontsja Pablo
cao Bernab coannile choa
cao cjoaxcon. 4 Jao ya coan
chota naxinanta. Jnco ca xi
chota judos tjiocao, coa je xi
nquijnco ca pastro tjiocao.
5 Chota judos, cao chota xi
li judo-jin, cao chotatitjonle aqui quine-ni Pablo cao
Bernab. Coanme-le nca chao
sicao, coa nca coasen-le
lajao. 6 Cia nca coanchoyale jme-ve xi coantain, Pablo
cao Bernab tsanca ya Listra
cao ya Derbe, naxinanta xi
tse nanqui Licaonia, coa cao
ya ncaquijnta nte xi jantai-le.
7 Ya-ve quinchjaya je ennta xi
tatse Cristo.

14

Pablo cao Bernab

quinchjaya ya Iconio

Coacoan ya Iconio
nca Pablo cao Bernab
jaasen ntia sinagoga xi tse
chota judos. Ali tocoacji nta
quinchja, santa nion ncjin
ma-ni chota judos cao chota
griegos xi coancjain-le.

Tsacasen-le lajao Pablo

8Ya

Listra tijna jnco

chotaxin xi tsi tsa ma fi.
Chinque cji jo santa nca
quitsin. Nitocia-jin coan
tsamjen. 9 Je-vi quinhoele Pablo nca quinchja. Cia
nca Pablo quiscoa, tsave nca
coancjain-le nca coannta.
10 Cia nion quinchja Pablo:
Tisotjain, tisenjnaquixi-ni
ntsocoi. Coa je chota-veni
aqui quisquinca-ni. Coan

234

Hechos de los Apstoles14

tsamjen. 11 Cia nca tsave
ncatsi jme-ve xi quisin Pablo,
nion quinchja nca en licanica:
Nina xi coacjoan jo cjoan
chotaxin cavitjojencon-na.
12 Bernab, Jpiter quitso-le. Coa
Pablo, Mercurio quitso-le, nca je
ni xi quinchjaya en. 13 Xcosonle Jpiter sejnantai naxinanta,
coa je nami-le jaaicao
nhaja cao corona ya xontjoale nchoa-le naxinanta. Me-le
cao ncatsi chota naxinanta
nca sicenta-le Pablo cao
Bernab. 14 Cia nca quinhoe
je pastro Bernab cao Pablo,
aqui tsacasenjnta najo-le,
quitocajin-le chotancjinve, quisquintiaxa-le ncatsi.
15 Coaquitso: Ncatsio ntinai,
a-ni nca coanian-sinio.
Coa-ti jin chota ni-jin, jo
tinchasayo nca jon. Coasin tinocjoayajin-laijin nca
nitojme-jin chji-le je cjoa xi
tiniaon. Tinjion je cjoa je-vi,
coa tanquinta-lao je Nina xi
tijnacon, xi quisinta ncajmi,
cao sonnte, cao ntachicon,
cao ncayije jme-sa xi ya
tjin. 16 Je nihjin xi jejaato,
Nina quitsjoante-le ncatsi
chota nca tsacema ntia xi
titse-ni. 17 Tonca Nina licoi
quitsjioncon yao-le, nca tsi tsa
jme testigo quise-le. Cjainca
nta quisin. Quitsjoa-no jtsi xi
ncajmi nhoa-ni, coa nihjin
jo-sin nca majcha tsojmintje.
Quitsjoa-no je tsojmi xi
viyochon-nio, cao cjoatsjoa xi
sejna-jin nima-no. 18 Cia nca
Pablo cao Bernab coaquitso

je-vi, tocia tsacatecjaya

itse-le chota naxinanta,
jme-ni nca tsi coi quitsjoasinile je cho xi sicenta-le.
19 Cia jicho ca chota judos
xi jinhoa-ni ya Antioqua
cao ya Iconio. Tsaquinchaa
chota naxinanta, tsacasenle lajao Pablo, tsacajvetaxin
naxinanta-ve. Je-la cen,
quitso chota. 20 Tonca chotale Cristo coanantai-le Pablo.
Pablo jisotjen nquintia-ni,
jaasen nquintia naxi-nanta.
Xi coannchaon-ni quicao
Bernab ya Derbe. 21 Cia nca
jequinchjaya-le je ennta xi
tatse Cristo ya naxinantave, coa nca jetsacacoya-le
ncjin chota, qui-ncani ya
Listra, ya Iconio, ya Antioqua.
22 Quitsjoa-le ncanion nimale chota-le Cristo. Tsacene-le
nca coa-sin catatiocaontsjai xi macjain-le. Quitso-le
nca cjainca machjen nca tse
cjoaain chjaa nca coitjasen
ya cjoatexoma-le Nina.
23 Nca jncojnco nte ja tjin
naxinanta-le Cristo, Pablo
cao Bernab tsaquinchantale chotajchinca. Cia
nca jetsacetsoa nca
tsacationchjan, quisicatiocao
je Nai-na nca jecoancjain-le
xi tatse.

Quisonnta santa Antioqua

24Jaato

ya nanqui Pisidia.
Jicho-ncani ya nanqui Panfilia.
25 Cia nca jequinchjaya je
en-le Nina ya Perge, quijen
ya Atalia. 26 Ya quisonnta

235

Hechos de los Apstoles14,15

santa ya Antioqua ja
quinicasenta-le je cjoantale Nina xi tatse je xa xi
quisicjeta. 27 Cia nca jejicho,
tsacexco naxinanta-le Cristo.
Pablo cao Bernab tsace-le
najmi ncayije, jme-ve xi
Nina tsacenta xi tatse, coa
jo-sin Nina quiscoaintele chota xi li judo-jin nca
coancjain-le. 28 Ncjin nihjin
ya tsacatiocao chota-le Cristo
Pablo cao Bernab.

Coana pastro cao

chotajchinca ya Jerusaln

15

Cia tjin ca xi jaaini ya Judea xi coa-sin

tsacacoya-le je ntse: Tsa tsi
je cjoacircuncisin xi coan-no,
jo tso cjoatexoma-le Moiss,
licoi coan coitjontjao.
2 Coa-sin jao ya coan, coa
Pablo cao Bernab tsacjaotiyani cao xica. Coa-sin
tsacjaoya-ni nca catafimi-ni
Pablo cao Bernab ya Jerusaln,
cao ca xi cjaai. Catafinhoe
pastro cao chotajchinca
xi tatse cjoa je-vi.
3 Je naxinanta-le Cristo qui
caniyantia Pablo cao Bernab
cao xica. Jaato ya Fenicia
cao Samaria. Tsace najmi
jo-sin nca quisicantjaiya
yao-le nca quita-le Cristo
je chota xi li judo-jin. Ali
tocoacji tsjoa coan-le ncatsi
xi ntse. 4 Cia nca jicho ya
Jerusaln, ali tonta quiscoetjao
naxinanta-le Cristo cao pastro
cao chotajchinca. Tsace-le
najmi ncayije jme-ve cjoa

xi Nina tsacenta xi tatse.

5 Tonca tjin ca xi coa-ti
coancjain-le, xi chota fariseos,
xi tsaquinchanto coiquitso:
Cjainca tomachjen nca
cjoacircuncisin coan-le nca
sene-le nca catasitjoson
je cjoatexoma xi quitsjoa
Moiss. 6 Coana pastro cao
chotajchinca, nca scosonnile cjoa xo tjin-vi. 7 Ali
tocoacji tse tsacjaoyani. Cia tsacasennto Pedro
coiquitso: Ncatsio ntintse,
jon ya-nio nca jecoatse Nina
tsacjaajin-na nca je chota
xi li judo-jin cjoinhoe-ni
ntsova je ennta xi tatse
Cristo, coa coancjain-leni.
8 Coa Nina xi ve nimana quitsjoa en-le xi tatse,
nca coa-ti quitsjoa-le nca
je Espritu Santo, jo-sin
quitsjoa-na nca a. 9 Nina
toncoson-sin quicaona ncatsia cao a cao je.
Quisitsje-ni nima-le cia
nca coancjain-le. 10 Ntai-vi,
a-ni nca coa-sin chotasinio Nina, nca coa-sin
nichanao cjoa xi ain tjin
chota-le Cristo. Santa nijejin naijchacjin-na nia-jian
quijchocjoa-na je-vi. 11 Coasin macjain-na nca coitjontje
totatse cjoanta-le Nai-na
Jess jo-ni coa-ti je.

Cjoafaaitsjen-le Jacobo

12Cia

ncatsi chota
tsacatiojyo. Quinhoe-le
Bernab cao Pablo nca tsacele najmi, jo-sin nca tse

236

Hechos de los Apstoles15

choa cao cjoaxcon xi Nina
tsacenta jin-le chota xi li
judo-jin xi totatse. 13 Cia
nca jetsacatiojyo Bernab cao
Pablo, cia Jacobo coaquitso:
Ncatsio ntintse, tinoyanao. 14 Je Simn coa-sin
tsace najmi jo-sin Nina
nca titjon jichocon-le chota
xi li judo-jin, nca cjoaajin
chota xi coin-le nca tse.
15 Coa je en xo tso-ve coasin ncoson tsoya cao en-le
je xi quinchjaya tatse Nina,
xi tjita xon. 16 Xi coanscan-ni
cjoee-nia, quitso je Naina, coa coentaya-nia je
ntia-le David xi jechixoya.
Coa nquijnco ca coenta-nia
xjaojto-le, coa-sin nquijnco
ca scomitjen-nia, 17 jme-ni
nca coa-sin coasjai-sini je
Nai-na chota xica, cao ncatsi
chota xi li judo-jin, ja-le xi
ya janain-na. 18 Coatso je
Nai-na xi tsacacosontsen-le
ncayije cjoa-vi santa coatse.
Je Nina tsave ncayije xale, jo santa quise sonnte.
19 Coi nca an xian nca licoi
sijti-le je ncatsi chota xi li
judo-jin xi sicantjaiya yaole nca fita-le Nina. 20 Tonca
chji-le nca catavinchaxinle tsojmi xi vaita-le
xcoson, catavinchaxin-le
cjoachajnqui, cao yao-le
cho xi quichontosin, cao
njin. 21 Santa coatse tjin xi
nchjaya xi tatse Moiss nca
jncojnco naxinanta ya ntia
sinagoga. Ya sexquia xon-le
ncantsjai nihjin nicjaya.

22Cia

nta quisasen-le pastro,

cao chotajchinca, cao ncatsi
naxinanta-le Cristo, nca
tsacjaajin chotaxin xi tse
chotatitjon-le ntse, je Judas
xi tjin-le janain xi nquijnco
xi Barsabs mi, cao Silas.
Quiscani ya Antioqua cao
Pablo cao Bernab. 23 Je xon xi
quisqui-ni cao ntsja: Je pastro
cao chotajchinca, cao ntse
tinitinta-laijin ncatsio xi
ntsai-jin xi chota xi li judojin, xi tiyo ya Antioqua cao
ya Siria cao ya Cilicia. 24 Coasin quinoyai-jin nca tjin ca
xi jitjojin-ninajin xi tosi
sicao-no cao en. Tjiosiquitson
nquijncoca-ni nima-no nca
vene-no nca cjoa circuncisin
coai-no, nca coa-sin sitjoson
je cjoatexoma. Licoi coasin tsacatexoma-laijin chota
xocjoan-ve. 25 Nta quisasennajin nca tsacexcoi-jin
yao-najin, nca quichjaajin-jin
chotaxin xi quichanichonlaijin, cao je Bernab cao
Pablo xi tsjoachai-jin. 26 Je
chotaxin tsacejncocon nca
quitsjoa nima-le tatse
Nai-na Jesucristo. 27 Coa-sin
quichani-jin je Judas cao Silas.
Je xi ticoi-ni en xi tjita xon
coitsoya-no nca toen. 28 Nta
quisasen-le je Espritu Santo,
coa cao jin-jin, nca tsi tojo
tse cha coene-laijin. Toje
je-vi xi nion machjen. 29 Coasin chjaaxin-lao yao-no je
ncayije tsojmi xi vaita-le
xcoson, cao njin, cao yaole cho xi quichontosin, cao

237

Hechos de los Apstoles15,16

cjoachajnqui. Tsa chjaaxinMarcos. Quisonnta cao barco ya

lao yao-no je ncayije
nta Chipre. 40 Pablo tsacjaajin
cjoa-vi, cjainca tonta siaon.
Silas, coa jitjo. Je ntse
Nta catji-no nihjin. 30 Cia
quisicatiocao cjoanta-le Naina. 41 Ya tsacema ya Siria cao
quiscani Pablo cao Bernab,
cao Judas cao Silas. Jichojen
ya Cilicia. Quitsjoa-le ncanion
ya Antioqua. Tsacexco ncatsi
naxinanta-le Cristo.
chota. Quitsjoa xon xi ya.
31 Cia nca tsacexquia, cjainca
Timoteo quicao Pablo cao Silas
tocoantsjoa-le nca jicho-le
Cia jaai Pablo ya Derbe,
je cjoanta. 32 Je Judas cao Silas
coa ya Listra. Coe-ni ya
coa-ti coan-le quinchjaya.
tijna jnco chota-le Cristo xi
Ali tocoacji quisijecon je
Timoteo mi, nti-le jnco chjon
ntse. Quitsjoa-le ncanion. 33 Ya juda xi macjain-le, tonca je
tsacatio jo tjin nihjin. Cia je nai-le chota griego ni. 2 Ncatsi
ntse quiscanicon-le je pastro
ntse xi ya tjio ya Listra
nca sitinta. 34 Tonca Silas
cao ya Iconio, cjainca tonta
nta quisasen-le nca tsacejna
tsasje je chota-vi. 3 Pablo
35
ya-ve. Pablo cao Barnab ya
coanme-le nca je Timoteo
tjio ya Antioqua. Tjiovacoya je coaicao. Coa quiscoe-ni
en-le Nai-na. Coa tjionchjaya
quitsjoa-le cjoacircuncisin xi
je ennta xi tatse Cristo cao
totatse je chota judo xi tjio
ncjin xica.
je nte-ve, nca ncatsi ve-ni
nca chota griego nai-le. 4 Cia
Pablo cao Bernab
nca jaato ya naxinanta,
tsacjaaxinta-le yao-le xincjin coa-sin quitso-le, nca
36 Cia nca coan jncojao-ni
catasitjoson je cjoatexoma
nihjin, Pablo coiquitso-le
xi coa-sin tsacenta pastro,
Bernab: Tjinchon nquintiacao chotajchinca xi tjio ya
le je ntse, ncaquijnta
Jerusaln. 5 Coa-sinni je
naxinanta ja nca
naxinanta-le Cristo ncaquijnta
quinocjoaya je ennta xi
quininionjin nca macjaintatse Nai-na. Jo-laxosin tjio
le. aqui nca nchaonnchaon
ntai-vi. 37 Bernab coanme-le
coanncjinya chota.
nca coa-ti catafi Juan, je xi
Tjin xi tsave Pablo ya nija-le
tjin-le janain xi majao-ni xi
38
6 Cia nca jejaa yante Frigia,
Marcos mi. Tonca Pablo licoi
quisasen-le nca coaicao je xi
coa ya nanqui Galacia, je
tsacjaaxin-le yao-le santa
Espritu Santo licoi quitsjoantePanfilia, nca tsi tsa quicao
le nca coinchjaya je en-vi ya
je xa xi tjioma-ni. 39 Cjoasi
Asia. 7 Cia nca jaaiquixicja-le
quise-le. Tsacjaaxinta-le
ya nte Misia, coanme-le nca
yao-le xi-ncjin. Bernab quicao
qui ya nanqui Bitinia, tonca je

16

238

Hechos de los Apstoles16

Espritu Santo licoi quitsjoantele. 8 Cia nca jaahian ya Misia,
jaajen ya Troas. 9 Tjin xi tsave
Pablo ya nija-le. Jnco chota
xi Macedonia tse, tsacasen
nquixcon Pablo, tsacetsoa-le
coiquitso: Titjai i Macedonia,
tisencao-najin. 10 Cia nca
Pablo tsave, ntiton tsacjasjaijin jo-sin coanquin-jin ya
Macedonia. Coatsaquixoin-jin
nca Nina xi quinchja-najin,
jme-ni nca coinocjoayajinlaijin je ennta xi tatse Cristo.

Quiscani ntoya Pablo

cao Silas ya Filipos

11Cia

nca jitjo-nijin ya Troas,

tsanquinjinntaquixi-jin ya
nta Samotracia. Xi coannchaonni jichoi-jin ya Nepolis. 12 Coa
xi ya-ve tsanquin-jin ya
Filipos, xi naxinanta titjon ya
nte xi tse Macedonia, coa xi
nchja-ni Roma, ya tsaquiyoijin jo tjin nihjin. 13 Jnco
nihjin nicjaya, ya jitjonijin xontjoa-le naxinanta,
ya tsanquin-nijin jnco nte xi
tijnantai xonca, ja nca coasin ve chota nca vetsoa. Ya
tsaquiyoi-jin quichjacoai-jin
ncatsi yanchjin xi coanxco.
14 Cia jnco chjon xi Lidia
mi, xi vatena najoni, xi
ya naxinanta Tiatira tse,
tsavexcon Nina, tinhoe. Je
Nai-na quiscoai nima-le,
tsacasen xoo jme-ni nca
quinhoe-sini xi quitso Pablo.
15 Cia nca jequisatenta cao
ncatsi xi tse ntia-le, coasin tsacetsoa-najin: Tsa

cjoaquixi nca canicjaaitsjaon

nca an nta fita-le Nai-na,
titjasaon niya-na, ya tiyo.
Jo cjoanion quisin-najin.
16 Jnco ca nca coicoan cia nca
tsanquin-jin ja nca vetsoa,
jnco tsoti xi tjin-le ntjao xi
ntajin xi ma-le cota-ni suerte
quisatejin-jin. Ali tocoacji
taon njen-le nai-le, nca tsotive ma-le chasje suerte. 17 Je
tsoti-vi quitjennqui-le Pablo
cao jin-jin. Nion quinchja,
coiquitso: Je chota-vi
chonta-le Nina xi tijna nca.
Je-vi xi nchjayajin-no jo-sin
vitjontje. 18 Ncjin nihjin nca
coaquisin tsoti-ve. Tonca je
Pablo coanjti-le, quisicofa,
coiquitso-le je ntjao xi ntajin
xi tjin-le tsoti-ve: Coasin vene-le cao janain-le
Jesucristo, titjoxin-lai tsoti-vi.
Ticoi-ni hora jitjoxin-le. 19 Je
nai-le tsave nca jitjoxin-le
je cjoama xi tjin-le. Quitsoa
Pablo cao Silas, coa jichocao
ntitsin ya nquixcon chotaxa.
20 Tsacasenjnavasen chotaxa,
coiquitso: Je chota xocjoanve chota judo ni. Faai cejna
cjoasi i tsan naxinanta.
21 Je costumbre xi tjiotsoya
licoi nta tjin nca a chjoe.
Nicoa-jin sian, nca chota
romano nia nca a. 22 aqui
coanjtinne chota naxinanta,
qui contran-le Pablo cao Silas.
Je chotaxa tsacasenjntajon
najo-le. Tsacatexoma nca
coa-le cao yajti. 23 Cjainca
tsaca-le yajti. Cia nca
jequisiquiaon, quiscani

239

Hechos de los Apstoles16,17

ntoya. Coa-sin tsacenele je xi sicointa ntoya, nca

nion nta catavinchaya.
24 Cia nca jecoatsacin-le,
quiscanisen ntoya ja nquisa
cjin ncho. Tsacatanion
taya ntsoco. 25 Cia nca jicho
vasennitjen, Pablo cao Silas
tjiovetsoa, tjiose-le Nina. Je
chota xica xi tjio cjoaain,
tjionhoe. 26 Ntiton jaa jnco
chaon xi nion, jo santa
quitinya xjaojama-le ntoya.
Cia quitjoai ntiton ncayije
xontjoa. aqui quitjoxin-le
cadena ncatsi xi tjio cjoaain.
27 Je xi sicointa ntoya jaale. Tsave nca tixa xontjoa-le
ntoya. Tsasje quichanto-le,
nca me-le nca sicen yaole. Je-la qui preso, coiquitso.
28 Tonca nion quinchja Pablo:
Lijme-jin xi nicoai yaoli. I tiyoi-jin ncatsi-jin.
29 Cia je xi sicointa ntoya
quisije li, quitocasen. Jo
tifatse. Quisicatjen yaole nquintsoco Pablo cao Silas.
30 Coa tsacasje Pablo cao
Silas. Coaquitso-le: Jonve, jme-ni xi machjen nca
coasian nca coitjontje an-vi.
31 Coa Pablo cao Silas quitso:
Catamacjain-li tatse Nai-na
Jesucristo, coa coitjontjaini nca ji cao ncatsi xi tse
niya-li. 32 Tsacjacao je enle Nai-na, cao ncatsi xi
tjio niya-le. 33 Cia ticoi-ni
hora nca njion je xi sicointa
ntoya quicao Pablo cao Silas.
Tsacanejon ja nca quise-le
yajti. Cia quisatenta ntiton

nca je, cao ncatsi xi tjio

niya-le. 34 Quicao niya-le,
tsacasenjna-le yamixa. Ali
totsjoa coan-le nca coancjainle tatse Nina cao ncatsi
xi tjio niya-le. 35 Cia nca
quisesen, je chotaxa-ve
quiscani polica. Coiquitsole: Catafi chota xocjoan-ve.
36 Je xi sicointa ntoya-ve
quitsoya-le Pablo: Je chotaxa
casicasencjoa nca coiyontainio. Ntai-vintai coan nca
coanquion. Tanquin-lanantao.
37 Cia Pablo coiquitso-le:
Titjoncjoala tsacanajin
nquixcon naxinanta, nca
nijme-jin je tjin-najin. Jinjin chota romanos mi-najin.
Quichani-najin ntoya. Coa
ntai-vi a chanima-najin.
Xi cjoaquixi, majain. Je soa
catafaai casje-najin. 38 Je
polica coaquitso-le chotaxa
jo quitso Pablo. Quitsacjon
cia nca quinhoe nca chota
romano. 39 Jaainhoe-ncani
Pablo cao Silas, tsacetsoale. Tsacasje, coiquitso-le:
Titjo-nio naxinanta. 40 Cia
nca jejitjo-ni ntoya, jaasen
ya niya-le Lidia. Tsave ntse,
tsacjacao, cia qui.

Quise cjoasi ya Tesalnica

17

Jaa Pablo cao Silas ya

Anfpolis cao ya Apolonia.
Jicho ya Tesalnica, ja nca
tijna jnco ntia sinagoga-le
chota judo.
2 Jo-sin manca-le je Pablo
jaasencon-le chota judo.
Jan xomana tsacjacao cjoa xi

240

Hechos de los Apstoles17

tjita xon Escritura. 3 Coa-sin
quitsoya, coa quisiquixiya
cjoa nca coanchjen nca Cristo
tsacjaa cjoaain, coa nca
jaayajin-le cen. Je Jess,
je-vi je Cristo. (Je xi an
coatixin-no, quitso Pablo.)
4 Coancjainca-le, quitale Pablo cao Silas. Coa li
toncjin chota griego xi vexcon
Nina, coa li tsa choa-jin
yanchjintitjon. 5 Cia je chota
judo xi tsi tsa coancjainle, nion coanchini. Quiscoe
ca chotatse xi chao cjoan.
Tsacexco xincjin. Tsacejna
cjoasi ya naxinanta. Jicho
niya-le Jasn. Me-le nca
tsacasjejin vasen-le chota
naxinanta Pablo cao Silas.
6 Tonca licoi coansjai-le.
Toje Jasn cao jncojao ntse
xi jaaicao-le chotaxa xi tse
naxinanta. Nion quinchja: Je
xocjoan-ve xi cjoasi tjiovejna
ncaquijnta sonnte, coa-ti
i cafaai. 7 Je Jasn catsjoale nte. Je ncatsi contran
qui-le cjoatexoma-le Csar.
Coatjiotso nca tjin nquijnco
chotatitjon xi Jess. 8 Coasin quise-le cjoajcon chota
naxinanta cao je chotaxale naxinanta, nca quinhoe
je cjoa-vi. 9 Chotaxa quiscoe
en-le Jasn cao xica nca
taon coejnanqui yao-le. Cia
quichanintai.

Ya Berea tsacatio pastro

10Cia

nca njion je ntse

quiscani ntiton Pablo cao
Silas ya Berea. Cia nca jicho,

jaasen ntia sinagoga xi tse

chota judo. 11 Nquisa nta chota
je-vi cao xi tjio ya Tesalnica.
Je-vi cjainca tontiton
quiscoe je en-le Nina cao
tse cjoatsjoa. Nchaonnchaon
quiscota je xon Escritura, tsa
cjoaquixi nca coatjin je cjoavi. 12 Ncjin chota-vi xi coa-sin
coancjain-le, cao yanchjin
griega xi yanchjintitjon, coa
ali tsa choa-jin chotaxin.
13 Tonca quinhoe je chota
judo xi Tesalnica tse, nca coati ya Berea Pablo quinchjaya
je en-le Nina. Ya qui chotave. Coa-ti ya tsacejna-le
cjoasi chota naxinanta-ve.
14 Tonca je ntse quiscani
ntiton Pablo ntai ntachicon.
Silas cao Timoteo ya tsacatio
ya Berea. 15 Je xi quicaoyantia
nca quisicointa Pablo, quicao
ya santa Atenas. Coa yave Pablo quisicasencjoa-le
Silas cao Timoteo nca ntiton
catanhoacon-le. Coa chotave qui.

Atenas tsacejna Pablo

16Cia

nca Pablo ticoya-le ya

Atenas, ali tocoacji xi male nima-le nca tsave nca je
naxinanta-ve cjainca totjin-le
xcoson. 17 aqui coa-sin ya
ntia sinagoga tsacjacao chota
judo, cao je xi vexcon. Coa
ya ntitsin-ve nchaonnchaon
tsacjacao je xi tocoi nihjin
ya tjio. 18 Tjin ca chotachjine
xi tse chota epicreos, cao
xi tse chota estoicos, xi
tsacjaoya-ni cao Pablo. Tjin

241

Hechos de los Apstoles17

ca xi quitso: Jo-sin tso-ni

je chota xi coi-sin toma-le
nchja. Je xica: Je-la nchjaya
xi tatse Nina xi cjaai, coi
quitso nca Pablo quinchjaya
xi tatse Jess coa xi tatse
cjoafaaya. 19 Cia quicao Pablo.
Jaaicao ya ntitsin Arepago,
coiquitso: A coan nca jchaijin je cjoafaaitsjen chotse
xi satimiyai. 20 Cjainca
noyai-jin cjoa chotse xi
miya-najin. Me-najin nca
jchai-jin jo tso-nile je-vi.
21 (Je ncatsi chota atenienses,
cao chota xi ya tsacatio xi
xin nte-le, tocoi xi ma-le, nca
nchja, coa nca nhoe, cjoa xi
nquisa chotse.) 22 Cia nca tijna
Pablo ya ncavasen-le ntitsin
Arepago, coiquitso: Ncatsio
chota atenienses, aqui veno nca cjainca tonta yaxcon
xcoson. 23 Cia nca jaa, cjainca
nta tsave xcoson-no. Coa-ti
quisaco-na jnco sonxta ja
tjita xi coatso: Je Nina xi
tsi tsa ya-le. Je xi yaxcon
nca tsi tsa yao, je-vi xi an
nchjayajin-no. 24 Je Nina xi
quisinta sonnte, cao ncayije
tsojmi xi tjin sonnte-vi, je ni
xi Nai-le ncajmi, coa Nai-le
sonnte. Je alicoi ya tijna ya
yonco xi ntsa quisenta-ni.
25 Alicoi je ntsja chotasonnte
xi sisin-le Nina jo-ni tsa
tjin xi machjen-le nca je. Je
tsjoa-na cjoavijnachon-na,
coa nca chjenjta, coa cao
ncayije tsojmi. 26 Tojnco njin
quisinta-ni ncatsi jcoya
chota nca coatio ncaquijnta

sonnte. Tonqui-ni tsacenta

nihjin-le, coa ja santa
cjoeta nte-le, 27 jme-ni nca
coasjai-ni Nina, tsa coanle, jo-sin nca soco-le jo-ni
tsa xi xca cji xi scanjonnte
nca coasjai. Tonca cjoaquixi
nca tsi tsa cjin tijna-na
nca jncojncoa. 28 Totatseni nca tiyoa, nicjan, coa
tiyochoan, jo-sin nca coa-ti
quitso ca chotachjine-no:
Coa-ti a ntje-le Nina nia.
29 Tsa ntje-le Nina nia, licoi
nta tsa nicjaaitsjen nca je
Nina coacji jo cji taonsine,
axo jo-ni taonhoa, axo jo-ni
lajao, je xi xa coannta-ni nca
tojco tsasje-ni chota. 30 Tonca
Nina licoi quisisin je nihjin
xi tse je cjoanjion-vi. Tonca
ntai-vintai Nina venele ncatsi chota ncaquijnta
sonnte nca catasicantjaiya
cjoafaaitsjen-le. 31 Nca Nina
tsacejna jnco nihjin cia
nca coentajin sonnte cao
xi cjoaquixi, totatse je
chotaxin xi tsacasen. Coasin Nina quitsjoa-le cjoaquixi
ncatsi nca quisicjaayajin-le
cen Jess. 32 Cia nca quinhoe
nca faaya-nile xi men,
tjin ca xi totsaquijnoque,
coa xica quitso: Coinoyalaijin jo tjin-ni je-vi nquijnco
nihjin. 33 Coa-sin Pablo
jitjojin vasen-le. 34 Tonca tjin
ca xi coancjain-le, xi quitale Pablo. Tije-ni Dionisio, je
xi tse ntitsin Arepago, cao
jnco chjon xi Dmaris mi, cao
ncjin-sa xica xi quita-le.

242

Hechos de los Apstoles18

18

Pablo sixa ya Corinto

Cia nca jejaato je

cjoa-vi, Pablo jitjo ya
Atenas, jicho ya Corinto.
Quisatejin jnco chota
judo xi Aquila mi, xi ya
nanqui Ponto quitsin. Tosa
choa nihjin tjin nca jaaini Italia cao Priscila chjon-le
(nca je Claudio tsacatexoma
nca ncatsi chota judo
coitjosjejin ya Roma). Pablo
jichocon-le. 3 Coi nca tijeni xa tjin-le tsacejnacao
nca je, quisixacao. Coi xa
tjin-le nca venta carpa. 4 Ya
ntia sinagoga aqui coa-sin
tsacjacao ncantsjai nihjin
nicjaya. Coa-sin coanmele nca siintajin chota judo
cao chota griego. 5 Cia nca
jaaijen-ni Macedonia, Silas cao
Timoteo, Pablo aqui tsacenele yao-le nca quinchjaya
je en-le Nina. Quitsjoa-le
en chota judo, nca je Jess
xi tije-ni Cristo. 6 Tonca je
chota-ve totsacatecjaoa
Pablo, coa quinchjaaon-le.
Cia Pablo tsacetsaojne najole, coiquitso-le: Cao njin-no
techji-nio, tsje nia nca an.
Ntai-vi cjoicon-le chota xi
li judo-jin. 7 Jitjo-ni ya-ve.
Jaasen niya-le jnco xi Justo
mi, xi vexcon Nina. Niya-le
ya cjiocjao cao ntia sinagoga.
8 Crispo, je xi chotatitjon-le
ntia sinagoga, cao ncatsi xi tjio
niya-le, coancjain-le xi tatse
Nai-na. Ncjin chota corintios
xi quinhoe, coancjain-le, coa

quisatenta. 9 Coa nca nitjen

quitsai-le nija Pablo. Je Naina tsacjacao: Ali jcon-jin,
tinocjoai, alijyo-jin vijnai.
10 An tijnacao-le. Niya-jin
xi cjaainca sicao-li. An
cjainca tjin-na chota i ntevi. 11 Jnco novasen tsacejna
ya-ve. Tsacacoya-le en-le
Nina. 12 Cia nca Galin coan
chotatitjon ya nte Acaya,
je chota judo tsaquisotjen
contran-le Pablo, nca tojnco
tsace yao-le. Quicao
ntiavasen. 13 Coiquitso:
Je Pablo tivinchaa chota
nca cjaai-sin scoexcon
Nina, nca tsi tsa coatjin jo
tso cjoatexoma. 14 Cia nca
mecoinchja Pablo tsacai, je
Galin coaquitso-le chota
judo: Tsa jnco cjoatsen, axo
jnco je xi tse tjin, cjoaquixi ni
nca coinhoe en-no, 15 tonca
tsa je cjoa je-vi toen-ni,
tsa tojanain-ni, coa tsa
totatse cjoatexoma-no,
tojon tentajion. Alicoi mena nca an coentajian je
cjoa xotjin-ve. 16 Tsacaonsje
ntiavasen. 17 Cia ncatsi
chota griego quiscoe Sstenes,
je chotatitjon-le ntia
sinagoga. Tsaca-le ya nquixcon
ntiavasen. Galin licoi
quisisin-le je cjoa-vi. 18 Ncjin
nihjin tsacejna Pablo nca ya.
Cia quisixata je ntse. Cao
Priscila cao Aquila quisonnta
santa ya nanqui Siria.
Tsacejon ntsjajco ya Cencrea,
nca coa-sin quitsjoa-le choa
nca quitsjoa-le tsoa Nina.

243

Hechos de los Apstoles18,19

19Jaai

ya Efeso, ya quisicatio
Priscila cao Aquila. Je jaasen
ya ntia sinagoga. Tsacjacao
chota judo. 20 Je chota judo
tsacetsoa-le Pablo nca ncjinsa nihjin catavejnacao
nca je. Tonca je coancai-le.
21 Quisixata je chota-ve,
coiquitso: Cjainca machjen
nca ya tijna je soi xi nhoa
ya Jerusaln. Tonca cjoaaicon
nquijncoca-ncanino, tsa coasin me-le Nina. Jitjo-ni ya
Efeso.

Pablo qui-ncani Antioqua

22Jicho

ya Cesarea, jitjo-ni
barco, quimi ya Jerusaln. Cia
nca jequisixata naxinantale Cristo, quijen ya Antioqua.
23 Ya tsacejna jo tjin nihjin.
Cia jitjo. Qui xqui naxinanta
ya nte Galacia, ya nte Frigia.
Quitsjoa-le ncanion ncatsi
chota-le Cristo.

Apolos tinchjaya ya Efeso

24Cia

jicho ya Efeso jnco

chota judo xi Apolos mi, xi
quitsin ya Alejandra, jnco
chotaxin xi aqui nion
nta ma-le nchjaya. Cjainca
nta ma-le xon Escritura.
25 Je-vi xa quiscotaya-ni
ntia-le Nai-na. Nion xatiya
yao-le. Ali tocoacji nta
quinchjaya, ali tocoacji
nta tsacacoya ncayije cjoa
xi tatse Nai-na, nta tsa
toje cjoasatenta-le Juan
xi je tsave. 26 Coannioncon,
tsacetsia nca quinchjaya
ya ntia sinagoga. Cia nca

Priscila cao Aquila quinhoele, quiscoe Apolos, nquisa nta

quitsoyatsen-le je ntiale Nina. 27 Apolos coanme-le
nca coai ya Acaya. Tsacenele je ntse nca quisqui-le je
chota-le Cristo nca scoetjao.
Cia nca jicho, cjainca nta
tsacasencao je xi coancjainle xi totatse cjoanta. 28 Ali
tocoacji ncanion quise-le
nca quisiintajin chota judo
nquixcon ncatsi. Tsacaco-le
cao xon Escritura nca je Jess xi
tije-ni Cristo.

Pablo ya Efeso

19

Coacoan cia nca tijna

Apolos ya Corinto, Pablo
jaai ya Efeso. Jetsamjen
ncaquijnta jante jatain-ni.
Quisatejin ca chota-le Cristo.
2 I quitso-le: A quitjoeno je Espritu Santo cia nca
coancjain-no. Coa je chotaveni coaquitso-le: Majain,
nisanta licoi quinoyaijin tsa tjin Espritu Santo.
3 Cia Pablo quitso: ya-ni
xi tatse quisatentao-ni.
Chota-ve coaquitso:
Tatse Juan. 4 Coiquitso
Pablo: Je Juan tsacatenta-ni
cia nca jequisicantjaiya
cjoafaaitsjen-le chota.
Coiquitso-le chota nca
catamacjain-le xi tatse
je xi cjoaaitjennqui-le, xi
tso-ni xi tatse je Jess xi
Cristo. 5 Cia nca quinhoe
je-vi, quisatenta xi tatse
janain-le Nai-na Jess. 6 Cia
Pablo tsacajnason-le ntsja,

244

Hechos de los Apstoles19

jaaijin nima-le je Espritu
Santo. Quinchjacao xi cjaai
en, quinchjaya. 7 Ncatsi mala tsa tejao chota. 8 Pablo
jaasen yaya ntia sinagoga.
Coannion-con, jan-la sa
quinchja. Tsacjacao tsacenele xi tatse je cjoatexoma-le
Nina. 9 Tonca taja tsacatio
ca. Licoi coancjain-le. Chao
quitso xi tatse ntia-le Naina nquixcon ncatsi chota.
Pablo tsacasenxin-le, coa
tsacasjejin-le chota-le Cristo.
Nchaonnchaon tsacjacao ya
ntia scoela-le jnco chota
xi Tirano mi. 10 Jao no nca
coacoan. Coa-sin nca ncatsi
xi tjio ya Asia, chota judo cao
chota griego, quinhoe en-le
xi tatse Nai-na Jess. 11 Coasin nca nion tse cjoaxcon xi
quisin Nina cao ntsja Pablo.
12 Santa coa-ti fi canile chota xi tjiomen najo
paneto cao najofata xi
jetsacata yao-le Pablo. Jitjonile ncayije chin-le, cao
je ntjao xi ntajin xi tjinjin
nima-le. 13 Coa-ti tjin ca
chota judo xi ma-le chasje
suerte xi toya ntia sima. Je
coanme-le nca quinchja-le
je janain-le Nai-na Jess xi
tatse je xi ntjao xi ntajin
tjiojin nima-le. Coiquitso-le:
An vatexoma-no xi totatse
Jess, je xi Pablo tsoya. 14 ato
ma-ni xti-le jnco chota judo
xi Sceva mi, xi namititjon, xi
coaquisin. 15 Cia quinchja je
ntjao xi ntajin, coiquitso: Je
Jess ve-nia ya-nive, coa-ti

ve-nia ya cjoan Pablo, tonca

jon ya nio. 16 Je chotaxin
xi ntjao xi ntajin tijnajin
nima-le quisquine-le,
quisiquinjen-le xti-ve. Nquisa
coan-le nca je cao-ni tsa xtive. Coa-sin nca totsanca
ya niya-ve, nca cjiojti, nca
quitsinaon. 17 Je-vi tsaya-le
tatse ncatsi xi tjio ya Efeso,
chota judo cao chota griego.
aqui quitsocjon ncatsi. Ali
tocoacji quitsinnca janainle Nai-na Jess. 18 Cjainca
toncjin xi coancjain-le xi
jaai tsoyanta, coa quitso jo
chao quisin xa-le. 19 Coa-ti
ncjin xi coa-sin coan-le je
cjoacha-nacha jaaicao librole tjiovaca nquixcon ncatsi.
Tsacasje cuenta jo tjin chji-le
xon xi tsacaca. Coansjaile nca achante jmi chji-le
ncayije. 20 Coa-sin nca nion
nta tsancason je en-le Nai-na,
coa nion quise-le ncanion.
21 Cia nca jejeta je cjoa-vi,
coa-sin coanme-le nima-le
Pablo nca qui ya Jerusaln, cia
nca jejaato ya Macedonia
cao Acaya. Coiquitso: Cia
nca jetijna ya-ve, coa-lati
machjen nca cjoia ya Roma.
22 Cia Pablo quiscani Timoteo
cao Erasto ya Macedonia. Je
jao-ve xi tjiovinchacao. Tonca
Pablo tsacejna jo tjin nihjin
ya Asia.

Cjoasi xi quise ya Efeso

23Cia

ali tojo xi cjitse

cjoasi xi tatse ntia-le Naina. 24 Jnco chota xi sixacao

245

Hechos de los Apstoles19

taonhoa xi Demetrio mi, xi

sinta-ni taonhoa xcoson-le
Diana. Cjainca totse cjoama
quisiquinjen-nile je xi male xa-vi. 25 Tsacexco xincjin
xi je va-vi ma-le, cao xica
xi ticoi-ni cjoama tjin-le. Je
Demetrio coiquitso-le: Ncatsio
ya-nio nca je xa-navi cjainca
totse taon siquinjen-na. 26 yanio, coa noya-nio nca je
Pablo coa-sin quisiintajin
ncjin chota nca xin ntia qui,
ali tsa toi-jin Efeso-vi, tonca
me-la tsa ncaquijnta Asia.
Coatso-le: Ali Nina-jin je
xi ntsa manta-ni. 27 Ali tsa
tocoi-jin cjoajcon xi tjin nca
tocoi je cjoama je-vi sisoanina, tonca santa je yonco-le
na-na Diana taon jcha, coa
cjoajeya-le je xcoson-ve xi
vexcon ncatsi ncaquijnta
Asia, coa ncaquijnta sonnte,
coixoya. 28 Cia nca quinhoe
je en xo tso-ve, ali tocoacji
coanjti-le chota-ve.
Quisquintiaxa coiquitso: Ali
tonca tijna je Diana xi tse
chota efesios. 29 Ali tocoacji
cjoasi quise ya naxinantave. Tojnco jaasenjtin ya
ntejinsen ja maa chota.
Quitsoa, coa quicao Gayo
cao Aristarco, chota macedonios
xi miyo-le. 30 Coanme-le
Pablo nca cjoaasencon-le
chota naxinanta, tonca
je chota-le Cristo licoi
quitsjoante-le. 31 Coa-ti
tjin ca je xi maxtoantitjon
ya Asia, xi miyo-le Pablo, xi
quisicasencjoa-le. Tsacetsoa

le nca tsi ya coai ya nte-ve.

32 Quisquintia nca jncojnco
ca cjaai cjaai quitso. Je
junta toquisin jo quisin,
coa je xi nquisa ncjin licoi
ve a-nive nca coana-ni.
33 Tsacasjejin-le chotancjinve je Alejandro. Je chota judo
quitsonntsja. Cia Alejandro
quiscomi ntsja, jyo-la tiyo
coiquitso. Me-le nca tsjoa-le
cjoaquixi chota naxinantave. 34 Tonca tsave nca je ni
chota judo. aqui tojnco jta
qui ncatsi. Jao hora-la coasin tsacejta: Ali tonca tijna
je Diana xi tse chota efesio.
35 Cia nca je chota scribano
quisicejyo chota, coiquitso:
Ncatsio chota efesio, yani chota xi tjin xi tsicoi ve
nca je naxinanta-le chota
efesio nta sicointa je xcoson
nina Diana, je xcoson xi je
Jpiter quiscajen-ni. 36 Coasinni niya-jin xi coan
nca coema je-vi. Cjainca
machjen nca coiyojyo, nca
tsi tsa jme xi toxquia siaon.
37 Jon cafaaicao je chotave, nca tsijme xi quisiche ya
yonco-no, niquinchjaaonjinle je nina-no. 38 Tsa
je Demetrio cao chota xi
sixacao tjincao-le cjoa, tjin
cjoatexoma, tjin chotatitjon.
Catavanqui xincjin. 39 Coa tsa
me-no nca fanquio xi cjaai
cjoa, catasejna junta jo tso
cjoatexoma. Coa catasenta
xi cjoaquixi. 40 Jo-lani tsa tjin
xi coanqui-na, nca cavejna
cjoasi ntai. Alicoi coan

246

Hechos de los Apstoles19,20

coe en a-ni nca coa-sin
camaa-nia nca tsijme cjoa
xi tjin. 41 Cia nca jecoaquitso,
tsacene-le ncatsi nca qui-ni.

Pablo qui ya Macedonia

cao ya Grecia

20

Cia nca jequiseja

cjoasi, Pablo
quinchja-le chota-le Cristo.
Tsacene-le, quitsoacja, quisixata, qui ya Macedonia.
2 Cia nca jetsacamjen nca
ya, ali tocoacji ncjin en
quitsoya-le, jaai ya Grecia.
3 Cia nca jetsacejna ya-ve
jan sa, me coaison-ni nanta
ya Siria. Tonca tsacatiochjoale je chota judo. Cia
quisicjaaitsjen nca ticoaitoncani ya Macedonia. 4 Quicao
santa Asia je Spater chota xi
tse Berea, coa je chota xi tse
Tesalnica, Aristarco, Segundo,
coa-ti Gayo xi Derbe tse, coa
Timoteo, coa Tquico, cao Trfimo
xi tse Asia. 5 Je ncatsi chota-vi
quititjon. Ya quiscoya-najin
ya Troas. 6 Cia nca jejaato
nihjin-le je nioxtila xi tsinle nayosan-jin, tsanquin-nijin
ya Filipo. Tsanquinsonntaijin cao barco. Xi coan aon-ni
nihjin, jichonhoai-jin
nca je xi jetjio ya Troas. Ya
tsaquiyoi-jin ato nihjin.

vasennitjen. 8 Cjainca toncjin

lmpara tjin jaya cuarto ja nca
tsacatiojtin. 9 Jnco chotaxti xi
Eutico mi ya tijnajho ventana.
Nion coannija-le nca coasin totse quinchja Pablo. Ya
tsacajnafe. Quiscanqui xi
majan-ni piso. Jequijnacen
nca quiscomitjen. 10 Cia
jitjojen Pablo, tsacajnasonle quitsoacja coiquitso: Ali
coa-jin ma-no, nca tijnacon
nima-le. 11 Cia nca quimi
nquintia-ni Pablo, quisixcoa
nioxtila, tsacjen. Ali tocoacji
quinchja nquintia santa
quise-le sen. Cia qui-ni.
12 Chota jaaicao je chotaxtive nca tijnacon. Cjainca
totsaceyatsjoa-nicon chota.

Tse quinchjaya Pablo ya Troas

7Nihjin

tainco coana
chota-le Cristo nca quisixcoa
nioxtila. Pablo tsacjacao nca
coitjo nca nchaon-ni. Ali
totse quinchjaya-ni santa

13Coa

Jaai ya Mitilene

jin-jin
tsanquintitjoin-jin
ja tiquijna barco.
Tsanquinsonntai-jin santa
ya Asn ja nca coanjnconijin cao Pablo. Je coa-sin
coanme-le nca ntia ntsoco
coai-ni. 14 Cia nca coanjncoijin ya Asn, quichjoai-jin
Pablo jaya chitso, jaai-jin
ya Mitilene. 15 Nquijnco ca
tsanquinsonntai-jin cao barco.
Xi coannchaon-ni jichoijin ya nquixcon Quo. Cia
nca ticoannchaon-ncani
ya tsaquiyoi-jin puerto
Samos. Tsaquiyocjayai-jin
ya Trogilio. Xi coannchaonni jichoi-jin ya Mileto.
16 Pablo quisicjaaitsjen nca
coaisonnta, tocjoaatoquixi

247

Hechos de los Apstoles20

Efeso. Cai-le nca sitseya-le

yao-le ya Asia. Quisixatiya
tsa coi nihjin coichonhoe
soi Pentecosts ya Jerusaln.
Pablo coiquitsole chotajchinca-le
naxinanta-le Cristo

17Cia

nca tijna-sa ya Mileto,

quisicasencjoa ya Efeso.
Quinchja-le chotajchinca-le
je naxinanta-le Cristo. 18 Cia
nca jaaicon-le coiquitsole: Nanta tjinjin-no jo-sin
nca quicoa yao-na cia nca
tsacatejnacao-no ncantsjai
santa nca jaasentitjoan i
Asia. 19 Intananqui quisixale je Nai-na, cjainca totse
ntaxcoan tsacejten. Ali
tocoacji cjoa xi coanten nca
coa-sin tsacatiochjoa-na je
chota judo. 20 Nitojme-jin xi
coancai-na nca quinchjayajinno xi coanchjen-no, nca
quixinya-no nquixcon
ncatsio, coa xqui niya-no.
21 Quitsjoa-le en je chota
judo cao chota xi li judojin nca catasicantjaiya
cjoafaaitsjen-le xi tatse
Nina coa catamacjain-le
xi tatse Nai-na Jesucristo.
22 Ntai-vintai tsen ma-na nca
je nima-na ticani-na, tifinia ya Jerusaln. Alicoi ve
jme xi coanten ya-ve. 23 Tonca
je Espritu Santo ncaquijnta
naxinanta tsjoa-na cjoaquixi
nca ya-xo coatejna ntoya,
coa ya cjoaa cjoaain.
24 Tonca nijme-jin cointana. Alicoi nima-na scon-le

xi totatsan. Tocoi xi me-na

nca nta sicjeta ntia-na cao
cjoatsjoa, coa nca nta sicjeta
je xa xi quitsjoa-na je Naina Jess, nca tsjoa je ennta
xi tatse cjoanta-le Nina.
25 Coa ntai-vi tsen ma-na nca
licoi tichoa-ninao ncatsio
jon-vi xi tsacamjenjin-no xi
quinchjayajin-no xi tatse
je cjoatexoma-le Nina. 26 Coi
coaxin-no ntai-vi nca tsi tsa
an vacao-na xi tatse njinno. 27 Licoi coancai-na nca
coa-sin quinchjayajin-no
ncayije jo tso Nina. 28 Jon xi
je Espritu Santo tsaquinchantano nca sicointao. Jo-ni tsa
varre xi tjiojtin, coa-sin
ticointao naxinanta-le Naina xi je Nai-na quinjen-le xi
titatse-ni cao njin-le. 29 venia nca an nca coanscan-ni
nca cjoia, cjoaasenjin-no
jo-ni tsa tsen xi nion
toan, xi licoi sichata-le
chota-le Cristo xi jo-ni tsa
varre tjiojtin. 30 Xi tijonnio coisotjenjin-no chota
xi coinchja en xi chao tjin.
Coanme-le coaicao chota xi je
coaita-le. 31 Cjiatocon tiyo,
catafaaitsjen-no nca jan no
nca nihjin nca nitjen licoi
tsacatejnajyoa. Cao ntaxcoan
quixinya-no nca jncojnco jon.
32 Ntai-vintai ncatsio ntintse,
sicatiocao-no Nina cao je
en xi tatse cjoanta-le. Je
en coan-le tsjoa-no ncanion,
tsjoa-no cjoatjao cao ncatsi
chota xi jecoantsje. 33 Niyajin xi an coanxinconque

248

Hechos de los Apstoles20,21

taonhoa-le, axo taonsine-le,
axo najo-le. 34 Nanta yao
nca je ntsa quisixa xi tatse
xi coanchjen-na, coa xi tatse
xi tjiocao-na. 35 aqui coasin tsacaco-no nca cjainca
tomachjen nca coa-sin nixa
nca coinchacoa xi tjiomen,
nca sicjaaitsjen je en-le Naina Jess xi quitso: Tonquisa
nta-ni nca coe cao-ni tsa nca
chjoe. 36 Cia nca jecoaquitso
tsacasenxconchin
tsacetsoa cao ncatsi.
37 Cia aqui quisquintiani ncatsi, quitsoacja Pablo,
tsacetatsoa-le. 38 Ali toaon
coan-le je en xi quitso nca tsi
tiscoa-ni je Pablo. Qui cani
ya ntia santa ja quijna
barco.

le Cristo. Chota coiquitso-le

Pablo nca je Espritu Santo
tsacjacao, ali mi-jinxoi ya
Jerusaln. 5 Cia nca jejaato
je nihjin-ve jitjoi-jin. Qui
caniyantia-najin ncatsi cao
yanchjin-le cao xti-le ja
santa nca feta-ni naxinanta.
Tsaquinchaxconchin-jin ya
ntainanta tsacetsoai-jin.
6 Quinixatai-jin xinquijin. Cia tsanquinquin-jin
barco. Coa je chota-ve qui-ni
niya-le.

Pablo qui ya Jerusaln

21

Cia nca
jetsanquinta-nilaijin
tsanquinsonntai-jin
tsanquinquixi-nijin santa
Cos. Xi coannchaon-ni
jichoi-jin ya Rodas. Cia
tsanquinsonntai-jin ya Ptara.
2 Ya quisacojnconajin barco xi coai ya
Fenicia, tsaquiyoyaijin tsanquinsonntai-jin.
3 Quichotsentai-jin ya Chipre.
I-sin ntsai-jin ncascoinjin tijna. Tojo coa-sin
tsanquinsonntai-jin. Jichoijin ya Siria, jichoi-ncanijin
ya Tiro nca je cha xi ya
barco-ve ya tsajen. 4 ato
nihjin tsaquiyoi-jin ya-ve
nca quisaco-najin je chota

Jitjasain-jin ntia-le Felipe

7Coa

jin-jinni, jinhoa-nijin
ya Tiro, cia nca jejitjatontaijin, jichoi-jin ya Tolemaida.
Quinitintai-jin je ntse.
Jnco nihjin tsaquiyocoai-jin.
8 Xi coannchaon-ni, jitjoi-jin
Pablo cao jin-jin xi tiyocoaijin, jaai-jin ya Cesarea. Ya
jitjasain-jin ntia-le Felipe, je
xi quinchjaya-ni xi tatse
Nina. Je ni jnco xi ato mani. Ya tsaquiyocoai-jin. 9 o
ma xtiyanchjin xonco xi tjinle Felipe, coa xi quinchjaya-ni
xi tatse Nina. 10 Ncjin nihjin
ya tsaquiyocoai-jin. Jnco
xi quinchjaya tatse Nina
xi Agabo mi jinhoajen-ni
ya Judea. 11 Jichocon-najin.
Quiscoe je no xi vecja Pablo.
Tije-ni Agabo tsacetanion
ntsoco cao ntsja, coaquitso:
Je-vi xi tso je Espritu Santo. Je
chota judo ya Jerusaln coisin coetanion je chotaxin
xi tse no-vi. Coa sintsja
chota xi li judo-jin. 12 Cia nca

249

Hechos de los Apstoles21

quinoyai-jin je-vi, jin-jin cao xi tjin xi jecoancjain-le.

je xi ya nte-le tsacetsoaNcatsi cjainca nta sicjitjoson
laijin Pablo, nca tsi coaimi
cjoatexoma. 21 Tonca
ya Jerusaln. 13 Cia quinchja
quinhoe xi tatsi, nca coaPablo: Jme-ni xi niaon nca
sin vacoya-lai ncatsi chota
chinta-sinio, toniva-lao
judo xi tjiocao chota xi li
nima-na. Ali tsa tocoa-jinsin judo-jin nca cjoaaxin-le
tijnanta-nia nca setanionyao-le en-le Moiss. Coimina, coa-ti tijnanta-nia nta
lai nca tsi tsa cjoacircuncisin
tsa coiya-nia ya Jerusaln,
tsjoa-le ntixti-le, nca tsi tsa
xi totatse je janain-le
ticoamjen-ni jo tjin costumbreNai-na Jess. 14 Alicoi coan
na. 22 Jme-ni xi machjen-ni.
quichjaaxin-laijin, tocoa-sin Cjoaquixi-jinni nca coanxco
tsaquiyojyoi-jin. Coatsacinchota, nca cjoinhoe nca ji
laijin: Catavitjoson
jaai. 23 Coa-la tiain-ni, jo
jo-sin me-le Nai-na. 15 Cia
timi-laijin. o ma-ni chota
nca jejaato nihjin-vi,
xi tjiojin-najin xi quitsjoa-le
tsacexcoi-jin tsojmi-najin,
tsoa Nina. 24 Tincoai jetsanquinmi-jin ya Jerusaln.
vi, titsjai yao-li cao je. Coa
16 Coa-ti jinhoacao ca-najin
techji xi tatse, jme-ni nca
je chota-le Cristo xi ya Cesarea
coejon-sini ntsjajco. Coatse. Quicao-najin ya niya-le
sin catave ncatsi nca tsi tsa
je xi Mnasn mi, xi Chipre tse,
cjoaquixi ja-le xi quinhoe
xi coatse chota-le Cristo. Je
tatsi, nca coa-ti ji coa-sin
coiyocoai-jin.
micoai yao-li nca nitjosoin
je cjoatexoma. 25 Tonca xi
Quitsoa Pablo ya yonco
tatse je chota xi li judo17 Cia nca jichoi-jin ya
jin xi jecoancjain-le, coa-sin
quichji-laijin nca coa-sin
Jerusaln, je ntse cjainca
quichoson-nilaijin nca tsi
tonta quiscoetjao-najin cao
tsa jme cjoa xi sitjosoncjoatsjoa-le. 18 Xi coannchaonle. Toje xi catafaaxin-le
ni Pablo cao ncatsi-jin
yao-le je tso-jmi xi vaitajitjasenchon-laijin Jacobo.
le xcoson, cao xi njin, cao
Ncatsi chotajchinca tjioxco.
19 Cia nca jequisitinta,
yao-le cho xi quichontosin,
cao xi cjoachajnqui. 26 Cia
Pablo coa-sin tsacetsje tsje
Pablo quiscoe chota-ve. Xi
najmi jo tjin cjoa xi Nina
coannchaon-ni quisitsje
tsacentajin-le chota xi li
yao-le nca je. Jaasen
judo-jin xi tatse xa-le Pablo.
20 Cia nca quinhoe chota-ve
yonco nca coacoitso jo tjin
nihjin coantsje-ni, santa
tsasjejeya Nina. Coiquitsotsjoata cjoatjao xi tatse nca
le: Coe-ni nanta yai, ntintse,
jncojnco. 27 Cia nca metife
ali toncjin jmi chota judo

250

Hechos de los Apstoles21,22

nca ato nihjin, ca chota

jan quinchja xi cjaai quitso.
judo xi Asia tse tsave Pablo
Cia nca licoi coanchoyaya yonco. Tsacejna cjoasi
le ja-le xi cjoaquixi, nca
ncatsi chota naxinanta,
coa-sin totjiovejtancjinya,
quitsoa Pablo. 28 Coa-sin
tsacatexoma-le sontadoquisquintiaxa: Ncatsio nai
le nca coaicao ya cuartel.
35 Cia nca jicho ya escaln,
israelitas tinchacao-najin.
Je-vi chotaxin xi tsova
je sontado tsacanca
cacoya-le ncatsi ncaquijnta.
Pablo nca coa-sin toxcon
Je-vi xi tisicatio contrantjiomasin chota-ve.
36 Ali tocoacji chota ncjin
le naxinanta-na chota, coa
contran-le cjoatexoma, coa
xi jinhoatjennqui-le,
contran-le je nte-vi. Ali tocoi quisquintiaxa: Ticaon.
je-vi, santa jaaicao chota
Pablo nchjantjai yao-le
griegos i yoncoa. Coa-sin
29
37
quisijnti je ntetsje-vi. Coi
Cia nca jetisicasen
quitso nca ya naxinantaya cuartel, Pablo coiquitsove ncasa tsayaxcon-le
le je xi ncajco-le sontado:
cao Pablo je Trfimo xi Efeso
A coainte-nai nca cjoacao
tse. Quisicjaaitsjen nca
itse-le. Coa je quitso:
je Pablo jaaicaosen yonco.
A ma-li en griego ? 38 A tsi
30 Coa-sin ncaquijnta
tsa ji je chota egipcio xi
naxinanta quisaco cjoasi,
quichomitjain cjoasi ncasa,
coana chota. Quitsoa Pablo,
coa ya ntetaxinta cincoai
tsacasje ntitsin-le yonco.
o jmi chota xi sicen cen.
39 Cia coiquitso Pablo: An-vi
Ntiton tsacechjoa xontjoa-le.
31 Coanme-le chota nca sicen
cjoaquixi ni nca chota judo
Pablo. Quitsjoa-le cjoaquixi
mi-na. Ya tsan Tarso, jnco
je xi ncajco-le sontado, nca
naxinanta xi nion titjon ya
tjin cjoasi ncaquijnta ya
nanqui Cilicia. Tonca sije-le
naxinanta Jerusaln. 32 Je-vini cjoanta nca coainte-nai nca
quiscoe ntiton je sontado
coinchjacoa chota naxinanta.
40 Cia nca jequitsjoante-le,
cao nai-le, quitocajennhoe
chota-ve. Coa chota-ve
Pablo tsacasennto ya escaln,
tsacatiojyo-ni, cia nca tsave
quiscomi-le ntsja chota
je xi ncajco-le cao sontado.
naxinanta. Cia nca jejyo
Licoi tiquisiquiaon-ni Pablo.
tsacatio, quinchjacao en
33 Cia jaai je xi ncajcohebrea, i quitso.
le sontado, quitsoa Pablo.
Ncatsio ntintse,
Tsacatexoma nca jao cadena
cao xi nao mi-no,
coenionta. Quisconanqui
tinoyao je cjoaquixi xi
ya-lani, coa jme-ni xi quisin. tsjoa-no. 2 Cia nca quinhoe
34 Yajin chota ncjin, nca i nca
nca en hebrea quinchjacao

22

251

Hechos de los Apstoles22

nquisa tsacatiojyo. Pablo

quitso-le: 3 An-vi aqui
cjoaquixi ni chota judo
mi-na. Ya Tarso quitsian, tse
nanqui Cilicia. I coanjcha
naxinanta-vi. Je Gamaliel
quitsoya-na ja-le xi
aqui cjoaquixi xi tatse
cjoatexoma-le naijchacjinna. Cjainca nta quita-le
Nina nca an, jo-ni nca jon
ncatsio ntai-vi. 4 An-vi coasin quitjennqui contran-le je
ntia-vi santa nca quisicen.
Tsacetanioan, coa
quiscani-nia ntoya chotaxin
cao yanchjin. 5 Santa je xi
ncajco-le nami testigo-na
cao ncatsi chotajchinca.
Quisije-le xonncanion, je
quisqui-le je ntse-ve. Quia
ya Damasco, nca cjoinhoacoa
preso i Jerusaln je xi ya tjio,
jme-ni nca coa-sin coai-nile
cjoaain.

Pablo coaquitso jo-sin nca

quisicantjaiya cjoafaaitsjenle
(Hechos 9:1-19; 26:12-18)

6Tonca

xi coan-ni nca tifia.

Jejichohian ya Damasco, jo-ni
tsa nchisen, toacjoan jaa
nca coanisenntai-na jnco
li xi tse xi ncajmi jinhoani. 7 Coa quiscata nanqui,
quinhoe jnco xi quinchjana: Saulo, Saulo, a-ni nca an
mitjennqui contran-sininai.
8 Cia quinchja-le: ya-ni ji-vi,
Seor. Coiquitso-na: Annia Jess xi Nazaret tse, xi ji
timitjennqui contran-nai. 9 Je

ncatsi xi tjencoa aqui tsave

xi cjoaquixi li-ve, quitsacjonni. Tonca licoi quinhoejta-le
je xi an tsacjacao-na.
10 Coiquixian: Jme-ni xi
sian, Seor. Coa je Nai-na
coiquitso-na: Tisotjain, tin
ya Damasco, ya coacoin-li
ja-le xi tisejnachoa-li nca
coasiain. 11 Coa an-ni, alicoi
ticoantsen-nina, nca coa-sin
tocoanfate li-ve. Toquitsoa
ntsa je xi tjencao-na. Coa-sin
jichoa ya Damasco. 12 Cia jnco
Ananas xi chotanta, xi vexcon
Nina jo tso cjoatexoma, xi
chotanta tso-le ncatsi chota
judos xi ya tjio, 13 jaaiconna, jaaicasenta-na,
coiquitso-na: Ji ntse Saulo,
catamatsen-nili. Coa an-ni
ntiton quiscotsen-le. 14 Coa je
Ananas coiquitso: Je Nina-le
naijchacjin-na tsacasen-li,
jme-ni nca jcha-sini jo tso nca
je, jme-ni nca chotsen-sinilai
je xi tjin-le cjoaquixi, jme-ni
nca coinoya-sinilai je en-le
tsoa. 15 Ji ni xi testigo coain
xi tatse, nca coai-lai en
ncatsi chota, ja-le xi tsayai
cao xi quinoyai. 16 Ntai-vi
tsocoa a-ni nca visenjnajyosini. Tisotjain, catasatentai,
titsjai je-li nca nocjoai
janain-le.

Pablo quichani-le chota

xi li judo-jin

17Coacoan-na

cia nca
jichoa ya Jerusaln, cia nca
tivetsoa ya yonco, tsacaina nija. 18 Tsave-nia Nai-na,

Hechos de los Apstoles22,23

coiquitso-na: Tixitiyai,
titjojin ntiton Jerusaln. Niyajin xi i scoe en-li xi tatsan.
19 Coiquixin-le: Seor, tijeni ve nca xquintia sinagoga
an quiscania ntoya, coa
quisiquioan je xi coancjain-le
xi tatsi. 20 Cia nca quixijten
njin-le Esteban, je testigo-li,
coa-ti an ya tijna-je. Coa-ti
tjinjncocoan nca quinicen.
Santa an xi quisicointa
najo-le xi quisicen Esteban.
21 Coiquitso-na Nai-na: Tin
nca cjainca cjin scani-le, ya
ja nca tjio chota xi li judojin. 22 Chota-ve quinhoe-le
Pablo santa je en je-vi. Cia
nion quinchja, coiquitso:
Chjaaxin i sonnte-vi
je chota xocji-ve. Alicoi
nta nca coejnacon. 23 Coa
chota-ve quisquintiaxa.
Quisicatsao najo-le.
Quiscoe chao, tsacetsaonca.
24 Cia je xi ncajco-le
sontado tsacatexoma
nca coaisencao Pablo ya
cuartel. Coa tsacatexoma
nca catanijtsoa nca se-le
hjoaxin, jme-ni nca jchasinile a-ni nca coa-sin
tocjintia-ni contran tse.
25 Cia nca tsacetanion-ni cao
nohjoaxin, Pablo coiquitsole je nai-le sontado xi ya
tijna: A tsjoante-no nca
coa-sin ve-lao hjoaxin
jnco chota romano xi cjeyajinle je-le. 26 Cia nca je nai-le
sontado quinhoe en-vi, qui
ce-le najmi je xi ncajco-le
sontado, coiquitso: Jo siain,

252
nca je chota-ve chota romano
ni. 27 Coa jinhoacon-le Pablo
je xi ncajco-le sontado,
coiquitso-le: Coatin-nai a
chota romano ni nca ji. Coa
Pablo quitso: Jaon-na. 28 Coa
je xi ncajco-le sontado
quinchja: An cjainca tse taon
quisenqui-na nca chota
romano coan. Cia Pablo quitso:
Tonca an coa-sin quitsian.
29 Coa-sin nca tsaquinchaxin
ntiton-le je xi sijtsoa Pablo.
Cia nca tjinjin-le nca chota
romano ni, santa je xi ncajcole sontado quitsocjon nca
tsacetanion Pablo.

30Xi

Pablo tijna nquixcon

junta-le chotaxa

coannchaon-ni coanmele nca scoe xi cjoaquixi

a-ni nca chota judo
coa-sin tsacanqui Pablo.
Quiscojntao Pablo. Quinchjale je chotatitjon-le nami
cao ncatsi junta-le chotaxa.
Tsacasje Pablo. Quisicasenjna
vasen-le nquixcon nca je.
Cia Pablo quiscoa
je chotajunta-ve,
coiquitso: Ncatsio ntintse,
an aqui nta tijna nimana, jo-sin quicoa yao-na
nquixcon Nina santa ntaivi. 2 Cia je xi namititjon, je
Ananas, tsacatexoma-le je xi
nchata-le nca sijtsina xo
titso-ve. 3 Cia quitso-le Pablo:
Ji xi sijtsina-li Nina xjao
xi tocoan hoai. A ji xi tijnani nca coentajin-nai jo tso
cjoatexoma, coa contran-

23

253

Hechos de los Apstoles23

le cjoatexoma vatexomai
nca nijtsina-na. 4 Je chota
xi nchata-le coiquitso: A
coa-sin tochao mi-lai je xi
namititjon-le Nina. 5 Cia je
Pablo quitso: Licoi tjinjin-na,
ntse, tsa je xi namititjon,
nca coa-sin tjita: Je xi
ncajco-le naxinanta-li, licoi
chao coin-lai. 6 Cia nca Pablo
ve nca jnco ca chota-ve xi
chota saduceo, coa xijnco ca
xi chota fariseo, nion quinchja
ya junta-ve: Ncatsio ntintse,
an nia chota fariseo, coa
nti-le chota fariseo. Xi tatse
je cjoanta xi ticoya-le nca
cjoaaya-nile xi cen, coi cjoa
nca coa-sin tisentajin-nina
ntai. 7 Cia nca jecoaquitso
quiscantse-ni chota fariseo cao
chota saduceo. Coanjaoya-ni xi
chota ncjin. 8 Je chota saduceo
coatso nca tsin cjoafaaya,
nitse ancje-jin, nitse espritujin. Tonca je chota fariseo
siquixiya nca jao ca cjoa.
9 Ali tocoacji tsacejta chotave. Tsaquisotjenjin je chota
scribano xi tse chota fariseo,
tsacjaoti quitso: Nitojme-jin
xi chao tjin masjai-najin xi
tatse je chota-vi. Tsa espritu
xi quinchjacao, axo tsa ancje,
li coa-jinsin coiyonion-le
Nina. 10 Cia nca je cjoasi-ve
nion coantse, je xi ncajco-le
sontado quitsocjon tsa chotave sixcoa Pablo. Quinchja-le
sontado, tsacatexoma-le nca
cjoaaxin cjoanion Pablo jajinle chota-ve, coa nca coaicao
ya cuartel. 11 Xi coannchaon

ni, cia nca coan njion, je

Nai-na tsacasenta-le Pablo,
coiquitso-le: Ali coa-jin mali Pablo. Jo-sin nca quitsai
en-li xi tatsan i Jerusaln,
coa-sin machjen nca coai enli coa-ti ya Roma.
Tsacentane cjoatsen
chota judo

12Cia

nca quisesen,
tsacentane cjoatsen chota
judo. Coa-sin quitsjoa tsoa,
coa Nina catatsjoa-najin
cjoaain quitso, nca licoi
coacjen niscoi-jin, jo santa
nca sicen Pablo. 13 Tsatole achan ma-ni xi coa-sin
quitsjoa tsoa. 14 Je chota-vi
quicon-le je chotatitjonle nami cao chotajchinca,
coiquitso: Jin-jin coa-sin
cavai-jin ntsovai-jin nca
Nina catatsjoa-najin cjoaain
nca tsijme xi coichi-jin
nisio-jinjin, jo santa nca
sicain-jin Pablo. 15 Ntai-vi
tsocoa, jon cao chotaxajunta,
ticjinhoao je xi ncajco-le
sontado nca catjinhoajencao
je Pablo nchaon-li, jo-ni tsa
me-no nca nquisa nta chotao
je cjoa xi tatse. Coa jin-jin
coiyontai-jin, jme-ni nca coan
sicen-nijin tonqui-ni nca je
cjoicho.

Ti-le ntichja Pablo

tsace-le najmi

16Cia

jnco ti-le ntichja Pablo

quinhoe nca coaicatiochjoale. Qui quisen ya cuartel,
tsace-le najmi Pablo. 17 Cia

254

Hechos de los Apstoles23

Pablo quinchja-le jnco nai-le
sontado, coiquitso: Tincoai
ti-vi ya ja nca tijna je xi
ncajco-le sontado. Tjin en
xi ya coe-le najmi. 18 Cia je
nai-le sontado quiscoe tive, quicao-le je xi ncajco-le
sontado, coiquitso: Je Pablo
xi tijna preso canchja-na,
cavetsoa-na nca canhoacaole je ti xocji-vi. Tjin-xo
en xi coe-li najmi. 19 Je xi
ncajco-le sontado quiscoe
ntsja ti-ve, coa quicao taxin,
quisconanqui-le: Jme ni xi
coe-nai najmi. 20 Cia ti-ve
quinchja: Je chota judo coasin tjiojncocon nca sije-li
cjoanta, jme-ni nca nchaonli chasjai coinjencao-sini
je Pablo ya tse chotaxajunta,
jo-ni tsa nca nquisa nta
scoinanqui-xole ja-le xi
cjoaquixi. 21 Coa ji, ali
macjain-jinli, nca tsato-la
achan chotaxin xi tse xi
coa-sin vatiochjoa-le Pablo.
Je chota xi quitsjoa tsoa nca
Nina catatsjoa-le cjoaain
nca tsi tsa coacjen niscoijin, jo santa nca sicen
Pablo. Coa ntai-vi jetjionta,
tjiocoya-le tsi en. 22 Cia je xi
ncajco-le sontado quisixata
ti-ve. Coa-sin tsacene-le,
nca liya xi coacoitso-le nca
coa-sin jejaaice najmi.

Pablo quichanita-le Flix

23Coa

quinocjoa-le jao
chota xi nai-le sontado. Je
xi ncajco-le sontado coasin tsacetain-le nca las

nueve nca njion catavationta

jao ciento sontado xi coai ya
santa Cesarea, coa jancan
cao te xi naxin coatioson,
coa jao ciento xi lanza coa.
24 Coa-ti tsacetain nca
catasasennta naxin cao xile
je xi Pablo coejnason, jme-ni
nca nta coaicao-sinile je Flix
chotaxatitjon. 25 Jnco xoncarta
quisqui xi coi tsace. 26 An
Claudio Lisias sitinta-le Flix
xi coa-sin tonca gobernador:
27 Je chota je-vi xi quitsoa je
chota judo. Jame quisicen.
An tsacasjentje nca jichocoa
sontado, nca quisejin-na nca
chota romano. 28 Coanme-na
nca scoe jme je xi tjin-le, nca
coa-sin tsacanqui. Quicaonia ya tse chotaxajunta
xi tse. 29 Cia coansjai-na
nca tsacanqui toje tatse
cjoatexoma-le xi tse. Nijncojin je tjin-le xi vaquin-le nca
coiyantjai, axo nca ntoya
coejna. 30 Tonca tsace-na
najmi nca me-le coatiochjoale. Coa-sin tsacationta je
chota judo. Coi ji quiscani
ntiton-nile. Coa-ti tsacenele je xi tjiovanqui Pablo, nca
ya nquixcoin coacatatso-li
jme ni xi tjin-le xi contran
tse. Nta catafi-li nihjin.
31 Cia je sontado quiscoe
Pablo jo-sin nca quisenele. Quicao nca njion ya
Antpatris. 32 Xi coannchaon-ni
ya quisicatiocao xi naxin
tjioson, nca je xi coaicao.
Coa je xica quisicofaya-ni
ya cuartel. 33 Cia nca jicho ya

255

Hechos de los Apstoles23,24

Cesarea, quitsjoa-le gobernador

xi ya tijna je xoncarta-ve.
Coa-ti quisicasenjnavasen
Pablo nquixcon. 34 Je gobernador
tsacexquia xoncarta-ve,
quisconanqui ja ni nte-le.
Coanjin-le nca ya Cilicia tse.
35 Cjoinhoe-le cia nca cjoaai
je xi ji vanqui-li, quitso. Cia
tsacatexoma nca coejna
coya ya palacio-le Herodes.

Pablo nchjantjai yaole nquixcon Flix

24

Cia nca coanaonni nihjin, jicho

je namititjon, je Ananas.
Tjencao ca chotajchinca,
coa jnco xi ma-le nchjaya xi
Trtulo mi. aqui quitsoyale gobernador cjoacontran
tatse Pablo. 2 Cia quinocjoale. Trtulo tsacetsiacao nca
tsacanqui, coiquitso-le:
Totatsi-sa nca coa-sin nion
nchan tiyoa. Ali toncjin cjoa
xi ji nta ventai xi tatse
cjoanta-le je naxinanta-vi, xi
totatsi cjoachjine. 3 Ncantsjai
nihjin coa ncaquijnta-ni
coa-sin chjoai-jin je cjoa-vi.
Can ca coa-sin vai-laijin
cjoanta, ji ntinai Flix. 4 Tonca
cai-najin nca tosin tonta
nisi-laijin. Tjin-li cjoanta,
coa-sin vetsoa-le nca
tinoya itse-najin jo-sin nca
tjin-li cjoamatacon. 5 Coasin tsayai-jin je chota-vi
nca nion chao cjoan. Je xi
cjomitjen cjoasi jin-le ncatsi
chota judo ncaquijnta sonnte.
Coa je ni chotatitjon-le je

chota nazarenos xi ntiataxinle Nina fita-le. 6 Je xi coa-ti

coanme-le nca quisijnti je
yonco-najin. Quintovai-jin,
me-najin nca chota-le, jo tso
cjoatexoma-najin. 7 Tonca je
Lisias xi ncajco-le sontado
tsacja-jin. aqui tsacjaanajin Pablo ya ntsai-jin.
8 Coa-sin tsacatexomale je chota xi vanqui nca
catafaaicon-li. Je xi ji
coa-sin coinoya-lai coa-sin
choson-nilai. Coa-sin jcha-ni
jme cjoa-ni nca fanqui-nijin.
9 Coa-ti quitsjoa en chota
judo nca coatjin je cjoa-vi.
10 Cia gobernador quiscomile ntsja nca catanchja Pablo.
Pablo coiquitso: An-vi ve-nia
nca coan ncjin no ji tijnacoai
cjoatexoma i nte-vi. Coasin tian coinchjantjai-nia
yao-na cao cjoatsjoa. 11 Ji
jcha-ni nca tosa tejao nihjin
nca quimia. Quicetsoa
ya Jerusaln. 12 Nisajnco cajin tiya-na ya yonco nca
chota facoa, nichotancjinjin vexcoa, ni ya-jin ntia
sinagoga, ni ya-jin naxinanta.
13 Licoi coan-le siquixiya-li
je cjoa, je xi ntai tivanqui-na.
14 Tonca je-vi aqui coatjin
coan nca coaxin-le, jo-sin
ntiataxin-le Nina tso-le,
coa-sin machjen-le an je
Nina-le naijchacjin-na, coasin macjain-na ncayije jo-sin
tjita ya cjoatexoma, coa ya
xon-le je xi quinchjaya tatse
Nina. 15 Coa-sin ticoya-le
xi tatse Nina nca cjoaaya

256

Hechos de los Apstoles24,25

le xi cen, nta tsa cao chota
xi tjin-le cjoaquixi, cao
chotatsen. Coa-tisinni je
chota judo coya-le xi tatse
Nina xi ticoi-ni. 16 Coi nca
aqui vene-le yao-na, jmeni nca nta tijna-sini nima-na
ncantsjai, nca tsijme je xi
tjin-le xi tatse Nina, coa xi
tatse chotasonnte. 17 Jascanni nca ncjin no jaato,
jaaicania limosna cao cjoatjao
naxinanta-na. 18 Cia ca chota
judo xi tse Asia tsave-na yaya
yonco, nca coantsje nca an.
Ni cao chotancjin-jin, ni cao
cjoasi-jin tsave-na. 19 Je-jin
tsacai xi catafaai nquixcoin.
Coa-sin catavanquina tsa jme-ve xi tjin-le xi
contran tsan. 20 Tije-ni je-vi
coacatatso tsa quisacosjaile jme-ve xi quisian xi
tsicoi tsa nta tjin, cia nca
tsacatejna ya nquixcon
chotaxajunta. 21 Tojnco-jin
cjoa xi tjin-le xi quinchja
cia nca ya tijnajin-le xi coi
jo-sin nca cjoaaya-le ncatsi
cen. Coi cjoa xi cjimaten
ntai-vi. 22 Je Flix cjainca nta
tjinjin-le jo-sin macjain-le
je chota-vi xi ntiataxinle Nina fita-le. Coi cjoa
quiscoyacaocjoa je cjoa-ve
cia nca jequinhoe ncayije
je en-vi coiquitso: Cia nca
cjoaaijen je Lisias xi ncajcole sontado, cia cjoescoe
je cjoa xotjin-novi. 23 Cia
Flix tsacatexoma-le nai-le
sontado nca sicejnatjao
Pablo, nca sixan-le cjoaain.

Licoi quisechjoa-le je
xincjin xi me-le nca sisinle, nca cjoaaicon-le. 24 Cia
nca jejaato jo tjin nihjin,
jaai Flix cao Drusila chjon-le
xi chota juda ni. Quinchjale Pablo, coa quinhoe-le xi
cjoaquixi jo-sin macjain-na
xi tatse Jesucristo. 25 Pablo
tsacjacao jo-sin sene-na
nca sian xi cjoaquixi, nca
coechjoa-le yao-na xi tatse
cjoachicon. Coa tsacjacao
jo-sin sa cjoaai nihjin xi
sentajin cjoa. Toquitsacjon
Flix, coiquitso: Ntai-vintai
tin-ni. Cia nca coanana, coinchja-le. 26 Flix
quiscoya-le nca Pablo taon
tsjoantjai yao-le, jme-ni nca
sicejnantai-sini. Coi nca
ncjin ca quinchja-le, nca
tsacjacao nca je. 27 Cia nca
coanjao-ni no, tsantjaiya
Flix. Je quisasen xa Porcio
Festo. Coanme-le Flix nca
sinteta-le je chota judo.
Coa-sin quisicejna cjoaain
Pablo.

Pablo quisije-ni ncanionle tatse Csar

25

Je chotaxa chotse

Festo jaasen yantele. Xi coanjan-ni nihjin,
quimi-ni Cesarea, jicho
ya Jerusaln. Jerusaln. 2 Ya
jaaicon-le je chotatitjonle nami, cao chotatitjon-le
chota judo xi quitsoya-le
cjoacontran tatse Pablo. Coasin tsacetsoa-le: 3 Quisije-le
cjoanta nca catanhoacao

257

Hechos de los Apstoles25

Pablo ya Jerusaln. Je chotave coatiochjoa-le jme-ni

nca sicenche-sini ya
ntia. 4 Tonca je Festo coasin quinchja nca je Pablo ya
catavejnatjao ya Cesarea.
Je soa ya coai ntiton.
5 Coaquitso-le: Toyani xi jon-vi xi tjin-no xa,
tanquinjencao-nao, tsa
cjoaquixi nca je quitjenle Pablo, coa ya tjanquio
nca je. 6 Tojin-la totela nihjin coantseya-le
Festo nca ya tsacejnacao.
Cia quijen ya Cesarea. Xi
coannchaon-ni jichocejnane
yaxile-le. Cia quinchjale Pablo nca catanhoacao.
7 Cia nca jaaicao, jo
coanmajtinntai-le chota
judo xi jaai-ni ya Jerusaln.
Ali coacji cjoa xi tsacanqui
Pablo, cjoa xi licoi coanle quisiquixiyatain. 8 Cia
quinchjantjai yao-le je Pablo:
Nijme-jin je xi tsajnquia,
nicontran tse cjoatexoma xi
tse chota judo-jin, nicontran
tse yonco-jin, nicontran
tse Csar-jin. 9 Tonca Festo
coanme-le nca sintetale je chota judo, tsacjacao
Pablo, coiquitso: A me-li nca
coinmi ya Jerusaln, coa ya
coentajin-li ncayi-je cjoavi nquixcoan nca an. 10 Cia
Pablo quitso: I tijnata-le
cjoatexoma-le Csar, ja nca
machjen nca sentajin-na,
nijme-jin cjoataon xi quisinle je chota judo, jo-sin nca
cjainca nta yai nca ji. 11 Tsa

tjin-na je, coa tsa jme cjoa

xi vaquin-le nca coiyantje,
licoi coetsoantje cjoaviyana. Tonca tsa tsi tsa jme cjoa
xi tjin-ni, jme xi vanquinina je chota-vi, niya-jin
xi tixante-le nca ya scanina cao je chota-vi. Sije-nia
ncanion-na tatse Csar.
12 Cia Festo tsacjacao chota
junta-le, coiquitso: A je Csar
quinije-lai ncanion. Ya
coinchon-laini.

Pablo nquixcon Agripa

cao Berenice

13Cia

nca jejaato jo
tjin nihjin, je chotatitjon Agripa cao Berenice jaai
ya Cesarea, jaai sixata je
Festo. 14 Coa ncjin nihjin ya
tsacatio. Je Festo tsace-le
najmi chotatitjon je cjoale Pablo, coiquitso: Je Festo
quisicejna preso jnco chota.
15 Cia nca quia ya Jerusaln, je
chotatitjon-le nami, cao je
chotajchinca-le chota judo
quitsoya-na cjoacontran xi
tatse Pablo. Quisije jnco
cjoaain xi tatse chotave. 16 Coaquixin-le an, nca
tsi tsa coa-sin ve chota
romano nca toxquia nicenle chota. Je-cjoala xi
vanqui, catavinchavasen
cao je xi fanqui, jme-ni
coa-sin tjonte-sinile nca
coinchjantjai yao-le xi tatse
cjoa xi cjimatain. 17 Coasin licoi quisitseya nca
an, cia nca jaaitsi i-vi. Xi
coannchaon-ni nca tijna ya

258

Hechos de los Apstoles25,26

ntiavasen tsacatexoma nca
catafaaicao chota-ve. 18 Cia
nca nchavasen je xi vanqui,
nijme-jin cjoa xi quisicatsen
jo-sin nca coya-le tsacai.
19 Tocoi quicontran-nile je
cjoa xi tatse jo-sin nca
vexcon Nina, coa xi tatse
jnco xi Jess tsacin xi
jecen. Je Pablo-ve coa-sin
quitso nca tijnacon. 20 Coa
an-ni tojao tjin-na je cjoavi. Coaquixin-le Pablo tsa
me-le nca coai ya Jerusaln,
coa ya sentajin-le ncayije
cjoa xotjin-vi. 21 Tonca Pablo
quisije nca sicejnatjao-le
santa je Augusto cjoinhoele. Cia tsacatexoma nca
catanicejnatjao jo santa
nca scani-le je Csar. 22 Cia
Agripa coiquitso-le Festo: Coati me-na nca cjoinhoe-le je
chota. Festo quitso-le: Nchaonli coinoiya-lai.

Tsacasje-le chotatitjon
je Pablo

23Xi

coannchaon-ni jaai
Agripa cao Berenice. Ali tojo
xi coan nca jaai. Jaasen ya
ntiavasen, cao je xi ncajco-le
sontado, cao chotatitjonle ya naxinanta-ve. Festo
tsacatexoma nca quichjaa-le
Pablo. 24 Cia Festo coiquitso:
Ji ni chotatitjon Agripa,
cao ncatsio xi xion xi i
tiyocao-najin, chotsen-lao
je chota-vi. Je-vi xi ncatsi
chota judo tsacetsoa-na
contran xi tatse ya Jerusaln
cao i-vi. Coa-sin quisquintia

nca tsi tsa vaquin-le nca

coejnacon-sa. 25 Tonca anvini coa-sin tsave nca
nijme-jin je xi quitjen-le,
xi vaquin-le nca coiyantjai.
Coa je soa coa-sin quisije
tatse Augusto ncanionle. Quiscoson-nile nca an
nca tosa ya scaninhoe.
26 Tonca nijme-jin cjoaquixi
xi coansjai-na xi squi-nile je
Csar xi tatse. Coi xa-ni nca
cavasje-no nca jon je Pablo.
aqui ji ni xi cavasjele, chotatitjon Agripa.
Coa-sin se-na cjoaquixi
xi squini-le Csar, cia nca
jequichonanqui-le Pablo.
27 Coama-na nca licoi nta tjin
tsa scania jnco preso, tsa tsi jo
xian jme cjoa xi tjin contranle nca je.

Pablo quinchjantjai yaole nquixcon Agripa

26

Cia je Agripa
coiquitso-le Pablo:
Vainte-li nca coinocjoantjai
yao-li. Cia Pablo quiscomi
ntsja tsacetsia nca
quinchjantjai yao-le:
2 Ji chotatitjon Agripa
jo tomatsjoa-na nca ntaivi coinchjantje yao-na
nquixcoin, xi tatse je
ncayije cjoa xi vanqui-nina
chota judo. 3 Nca ji xi nquisa
nta yai ncayije jo-sin veni chota judo, coa ncayije
cjoa xi faoya-ni. Coa-sin
tian-nai cjoanta nca tinoyanai nca sin nca nta. 4 Ncatsi
chota judo tjinjin-le jo-sin

259

Hechos de los Apstoles26

quicoa yao-na santa nca

xtia, jo-sin santa nca titjon
tsacatejna jin-le naxinantana ya Jerusaln. 5 Tsa me-le
nca tsjoa en-le je chota judo
coatse ve-na, nca an quicoa
yao-na santa titjon jo-sin
ve-ni je chota fariseo, je xi
nquisa vene-le yao-le nca
vexcon Nina. 6 Ntai-vi i
tijnata-le cjoatexoma xi
tatse je cjoanta xi ticoyale, xi Nina quitsjoa-le tsoa je
naijchacjin-na. 7 Coi cjoanta
xi tjiocoya-le xi tejao
jcoya ntje-le naijchacjinna. Coa-sin tjiosixa-le Nina
ncantsjai nca nihjin nca
nitjen, nca tjiocoya-le nca
se-le je cjoanta-ve. Coaxinle ji chotatitjon Agripa nca
totatse je cjoanta xi ticoyale, tocoi cjoa tjiovanqui-nina
chota judo. 8 Coa jon, a-ni nca
tsi macjain-sinino nca Nina
sicjaaya-nile cen.

Pablo quitjennqui contranle chota-le Cristo

9Coa

cjoaquixi ni nca an
coa-sin quisicjaaitsjen nca
coanchjen-na nca coaquisian
ncjin cjoa contran-le janainle Jess xi Nazaret tse.
10 Coaquisian ya Jerusaln.
Ali tocoacji chota-le Cristo
quiscania ya ntoya. Coasin quitsjoante-na je
chotatitjon-le nami. Cia nca
quinicen, coa-sin quitsjoa
en-na contran-le nca je.
11 Cjainca toncjin ca tsaca-le
ncaquijnta jaya ntia sinagoga,

santa cjoanion quisinle nca nchjaaon-le Nina.

Ali tocoacji jti coan-na xi
contran tse. aqui coa-sin
qui contran-le nta tsa santa
ja nca xin naxinanta.
Pablo tsave jnco li ya ntia
12Cia

(Hechos 9:1-19; 22:6-16)

nca coa-sin quitjennqui

contran-le, quia ya Damasco.
Ya orden ja nca tsacenena je chotatitjon-le nami.
13 Ji-lai chotatitjon, cia nca
nchisen, tsave ya ntia jnco li
xi ncajmi jinhoa-ni xi nquisa
tofate matsen cao-ni tsa tsoi.
aqui coanisenntai-na cao je
xi tjencoa. 14 Quitsaotsacjannijin ncatsi-jin. Quinhoe-le
jnco xi quinchja-na nca en
hebrea: Saulo, Saulo, a-ni nca
an mitjennqui contransininai. Tosiquioain yao-li,
tsa coinjon-lai ya xi yaoxcon
cji. 15 Cia coaquixin-le: ya ni
ji, Seor. Coa je Nai-na quitso:
An-nia Jess xi timitjennqui
contran-nai. 16 Tonca tisotjain,
tisenntoi. Tocoi xa-ni nca an
tisicatsen-le yao-na, nca
tsjoa-le xa nca ji sixa-nai,
coa testigo-na coain xi tatse
je cjoa xi cayai, coa-ti testigona coain xi tatse je cjoa xi sa
sicatsen-le yao-na. 17 Coasin coasjentjai-le xi tatse
chota naxinanta, coa xi
tatse chota xi li judo-jin, je
xi scanijin-le ntai-vi, 18 jme-ni
nca coa-sin choainqui-sini
xcon. Catavitjo-ni
cjoanjion-le, catamaisen

260

Hechos de los Apstoles26,27

le, catavinchaxin-le
je ncanion-le Satans,
catanhoata-le Nina, jmeni nca coa-sin chata-sinile
je-le, coa secjoatjao-sinile
jajin-le je xi jecoantsje nca
macjain-le xi tatse. 19 Coi
cjoa, ji chotatitjon Agripa,
licoi quisitaja-le yao-na
je xi tsave, xi nca jaainina. 20 Tosa nca titjon
quinchjayajin-le je xi tjio
ya Damasco, cia je xi tjio ya
Jerusaln, coa ncaquijnta nanqui
Judea, cao ncatsi chota xi li
judo-jin, nca catasicantjaiya
cjoafaaitsjen-le, catanhoatale Nina. Coa catasin je xi
cjoanta mi-le, xi vaquinle je xi jequisicantjaiya
cjoafaaitsjen-le. 21 Totatse
je cjoa xotjin-vi je chota
judo quitsoa-na ya yonco.
Coanme-le nca sicen-na.
22 Tonca Nina tsacasencao-na.
Tojo coatisian santa ntaivi. Coa-sin titsjoa-le en-na,
nta tsa chota xi tjennqui,
nta tsa chotatitjon. Alijmesa xi cjaai xi xian, toje
ncayije cjoa xi je chota xi
quinchjaya tatse Nina cao
Moiss coaquitso nca coacoan.
23 Je coaquitso nca je Cristo
cjoaa cjoaain, coa nca je
titjon cjoaayajin-nile cen.
Coa-sin coaco-le cjoaisen
chota naxinanta cao chota
xi li judo-jin. 24 Cia nca Pablo
coa-sin quinchjantjai yao-le,
je Festo nion quinchja: Sca-lali
Pablo, tocoi-la cjoachjine-li
siscaya-nili. 25 Tonca Pablo

quitso: Ali sca-jinna, ji-lai

Festo, xi coa-sin tonca tijnai.
aqui enquixi xi nchja, coa
nta tjincoan. 26 Je chotatitjon
ve ncayije cjoa-vi. Coa-ti
manioncoan nca facoa nca je.
Licoi sicjaaitsjen nca tjimale ncayije je-vi, nca tsi tsa
toja-jin nchoo coacoan.
27 A macjain-li chotatitjon
Agripa, tatse je xi quitso je
chota xi quinchjaya tatse
Nina. ve-nia nca macjain-li.
28 Cia Agripa coaquitso-le Pablo:
Ji tochoatse-ni niintajinnai nca chota-le Cristo coan.
29 Cia quinchja Pablo: Jo tonta
tsa tojo-sinni tsjoa-no Nina
nca tochoatse-ni axo nion
tse coacatamao jo-ni an. Ali
toji-jin, coa ncatsi nio xi i
tinoya-naovi ntai-vi. Toje
xi titanion-na xi mai. 30 Cia
nca jecoaquitso ncayije en-vi,
tsaquisotjen je chotatitjon cao
je gobernador cao Berenice cao
je ncatsi xi ya tsacatiocao.
31 Tsacjaotaxin, coiquitsole xincjin: Nitojme-jin cjoa xi
sin je chota-vi xi vaquin-le
nca coiyantjai, nintoya-jin.
32 Je Agripa coiquitso-le Festo:
Coan-ni tsacai nca chanintai
chota-vi, tsa tsi tsa coa-sin
quisije ncanion-le xi tatse
Csar.

Pablo quison nanta cao

barco santa Roma

27

Jecoa-sin quisenta
cjoa nca coanquinsoinjin nanta cao chitso santa
Italia. Je Pablo cao xica preso

261

Hechos de los Apstoles27

quichanita-le jnco nai-le

sontado xi Julio mi. Je Julio
tse sontado xi ya janain-le
Augusta. 2 Cia tsanquinyai-jin
jnco barco xi ya Adramitio tse,
xi cjoaato je naxinanta-le
Asia xi tjiontai-le ntachicon.
Coa-ti je Aristarco, jnco chota
macedonio xi Tesalnica tse,
quicao-najin. 3 Xi coannchaonni, jichoi-jin ya Sidn. Je Julio
cjainca tonta tsavecon Pablo.
Coa-sin quitsjoante-le nca
coaicon-le miyo-le, jme-ni
nca sisin-nile. 4 Cia coa-sin
tsanquin-jin, jo-sin ve ntjao.
Coa-sin tsanquinsonntai-jin
xincoa-ni ya nte Chipre, nca je
ntjao-ve xi cjaai-sin qui. 5 Ya
tsaquimatoi-jin ntachicon
ya Cilicia cao ya Panfilia. Ya
quinicasenjnai-jin barco ya
Mira, naxinanta yante Licia.
6 Je nai-le sontado quisocole jnco barco xi tse Alejandria
xi tifisonnta ya Italia. Ya
quisicatioya-najin. 7 Ali
toncjin nihjin quiniain-jin
nca toi tsanquinsonntai-jin.
Tosa ya Gnido jichoi-jin tocoi
nca licoi quitsjoante-najin
je ntjao. Tojitjacjanqui-laijin
ya nte Creta, xi quijnatale nte Salmn. 8 Ali toain
jitjatoi-jin, jichoi-jin jnco
nte ja nca Buenos Puertos mi,
hian-nile ja-ni tijna je
naxinanta Lasea. 9 Jejaato
ncjin nihjin. Jexcon chon
nca tsanquinsonntai-jin,
nca jejaato nihjin cia
nca tsacationchjan soi.
Pablo coa-sin tsacene-le,

10coiquitso-le:

Ncatsio venia nca cjainca toain cjoian,

coa tse sicha, li tsa toje chave, li tsa toje barco-vi, tonca
coa-ti a-vi sicha yao-na
tsa cjoian. 11 Tonca je nai-le
sontado nquisa coancjain-le
xi quitso je xi ticani barco,
coa xi quitso je nai-le barco,
cao-ni tsa je xi quitso Pablo.
12 Coa je nte-ve licoi nta
chon, licoi coan nca coiyoijin je channchan. Je xi nquisa
ncjin ma-ni coa-sin tsacjaoa
nca ya cjoaa, tsa coan nca
coicho ya Fenice, nca ya
cjoaato-le je channchan. Ya
Fenice jnco puerto xi tse Creta,
xi cotsenta ja nca cantjai-ni
tsoi.

Jaaine-le jtsintjao

13Cia

nca tojvi tifaa

je ntjao xi sur faai-ni,
quisicjaaitsjen ncatsi
nca jejaai-le xi me-le.
Quisonnta-ni, qui hian-nile
ya ntai-le nte Creta. 14 Tonca
tia jaai-ni jnco ntjao xi nion
tjen, xi Euroclidn mi. 15 Ntjaove quiscoe-le barco-ve. Licoi
tiquijchocjoa-nile. Tocoasin quitsainte-laijin jo-sin
ve ntjao. Coa-sin je ntjao-ve
quicao-najin. 16 Toaqui qui-ni
jichocata jnco nanquinti xi
isla mi, janain-le Clauda mi.
Toya quichjoai-jin chitso.
17 Cia nca quiscoe chitso,
quisetano. Tsacetanion je
barco-ve. Cjainca toquitsocjonle, tsa ya scajin je tsomi xi
Sirte mi. Tsacajen je najo

262

Hechos de los Apstoles27

xi quitjen, tocoa-sin ntjao-ve
quicao. 18 Nion ain tisin nca
aqui jaai jtsintjao. Cjainca
chao quisicao. Xi coannchaonni quisicatsao cha-le.
19 Xi coanjan-ni nihjin cao
ntsai-jin aqui quinicatsoaijin je tsojmi-le barco-ve.
20 Ncjin nihjin licoi coantsen
nitsoi-jin, ninio-jin. Ticoasin jaaine-ncaninajin
jtsintjao, li tojo xi coan.
Licoi quichoya-laijin nca
coitjontjai-jin. 21 Jecoan ncjin
nihjin nca tsaquiyonchjainjin. Cia je Pablo tsacasennto
ncavasen-le, coiquitso:
Nquisa-la nta tsacai nai,
tsa coa-sin quinoya-nao.
Licoi-ni jitjo-nia Creta tsacai.
Licoi coa-sin cjimaten
tsacai. 22 Tonca ntai-vintai
vetsoa-no tiniontacon.
Nitojnco-jinla xi a coiya.
Toje barco-ve xi sicha. 23 Ntai
je nitjen-vi tsacasenta-na
je ancje-le Nina, je xi an
coa-sin fita-le, coa je xi
an sixa-le. 24 Coaquitso-na:
Pablo, ali jcon-jin. Cjainca
tomachjen nca ya coichoi
nquixcon Csar. Coe-ni Nina
coa-sin quitsjoa-li ncatsi xi
ji tjioficao-li. 25 Coi nai, coasin tiniontacon nca jon. An
coa-sin niontacoan Nina
nca coa-sin sicjitjoson jo
quitso-na. 26 Tonca machjen
nca coichocata-le jnco isla,
jnco nanquinti. 27 Xi jecoan
teo nitjen. Cia quicao yajin
nanta xi Adritico mi. Cia nca
coan vasennitjen, je chota

xi sixa ya barco coaquitso

nca jecjimahianta-le
nanqui. 28 Quisicatjenjin
je xi vechoya jo cji nanca
nanta. Tsacechoa. Can-la
nanca quijna nanta. Cia qui
nquiitse-ncani, tinquijnco
ca tiquisicatjenjin-ncani je
xi vechoya; hjaaon nanca
jicho. 29 Cjainca toquitsacjon
tsa ya coichocata nte
ja coa totjin lajao. o
quicha xi jo-ni tsa yanhji
quisicatjenjin ya totsin
barco, jme-ni nca tsi ya setani lajao. Jo coan me-le nca
ntaicjoan catasesen. 30 Je
ncatsi xi ya sixa ya barcove me-le nca tocoaiche.
Quiscanijin nanta je chitso.
Tocoaquisin jo-ni tsa
me-le nca scaninto-sa je quichanhji yajco barco-ve. 31 Je
Pablo coiquitso-le je nai-le
sontado cao sontado. Tsa je
ncatsi chota-vi licoi coatio i
barco-vi, jon licoi coitjontjao.
32 Cia je sontado tsacate je
no xi tjiotanion-ni je chitso.
Tocoa-sin quiscani nca toje.
33 Cia nca jequisesen, Pablo
tsacetsoa-le ncatsi nca
catacjen, coiquitso-le: Ntaivi teo-ni nihjin nca coi-sin
tichoyao tiyonchjaon, nca
nitojme-jin xi quichinao.
34 Coi nca vetsoa-no nca
ticho, jme-ni nca se-sinino
ncanion. Nijnco-jinla ntsjajco
ncatsio-vi xi cha. 35 Cia nca
jecoaquitso, quiscoe nioxtila,
quitsjoa-le cjoanta Nina
nquixcon ncatsi. Quisixcoa

263

Hechos de los Apstoles27,28

tsacjen. 36 Cia quisationtanicon ncatsi. Coa-ti tsacjen

nca je. 37 Jao ciento cao-ni
jancan cao-ni hjaaonjnco
mai-jin xi ya tiyoyai-jin
barco-ve. 38 Cia nca jecoansqui,
quisitja-sa barco-ve, ya
quisicatjenjin ntachicon je
cha trigo.

Coanxcoa barco-ve

39Cia

nca jequisesen,
licoi ve je nanqui. Tonca
tsave jnco nte ja tjitin xi
toyantai-le aqui tsomi ncha.
Coa-sin quisicjaaitsjen
nca ya sicasenjna barco tsa
coan. 40 Cia tsacasjecaa je
quichanhji, ya tsacejnajinle ntachicon. Coa-ti
quiscaninto je no xi tjiota
ya totsin-le barco, xi coa-sin
tsjoa cointa jo-sin fi barco.
Quiscaniminca je najo xi
titjon tjennca jo-sin fini ntjao. Qui santa ja nca
nanqui tjin. 41 Cia nca jicho
jnco nte ja nca jao nanta
satecjao, ya quisicajna barcove. Ya jco quiscatanion,
licoi ticoan quisicjan-ni.
Coa ya totsin quitjocjao
nca toje ncanion-le nanta.
42 Cia tsacjaoya-ni sontado.
Coanme-le nca sicen je
preso, jme-ni nca tsi ya xi
coannca-ni nca coaijinnta.
43 Tonca je nai-le sontado
coanme-le nca coasjentjai
Pablo. Totsacechjoa-le je
cjoafaaitsjen-le. Coa-sin
tsacatexoma ya xi male cjennta, catafititjon,

cataficho ja nca nanqui tjin.

je xica catafison, tsa
yate, tsa toja-nile tsojmi xi
tse barco. Coacoan jitjontjai
aqui ncatsi. Jicho ja nca
quijna nanqui.
44Coa

28

Pablo ya Malta

Cia nca jejitjontjaijin, cia tsayai-jin

nca je nte-ve Malta mi. 2 Je
chotayoma xi ya tjio cjainca
tonta tsave-najin. Tsacetse
li. Quitsjoante-najin
ncatsi-jin nca cjiva jtsi.
Ali tonchan coan. 3 Pablo
tsacexco yaxi, tsaquinchajin
li. Jnco ye quitoca-le li
nca coansjoe-le. Quitsonjon
ya ntsja Pablo. 4 Cia nca je
chotayoma tsave je ye, nca
coa-sin quitjenvanquini ntsja Pablo, nca i nca jan
quitso-le xincjin: Cjoaquixila je chota-vi xi sicen cen.
Jitjontjai-ni ntachicon, tonca
xi tjin-le cjoaquixi licoi
sicejnacon. 5 Tonca Pablo
tsacetsaojnejin li je ye-ve.
Nijme-jin xi coan-le. 6 Ncatsi
tjiocoya-le, cia tsa coitjoya,
coa tsa scatsotjen, nca
coiya ntiton. Tse quiscoyale. Tsave nca nijme-jin xi
coan-le. Tsacatiojyo. Ninalavi, coiquitso. 7 Ya nte-ve
cjainca totjin-le nanqui je
chotatitjon xi Publio mi.
Je-vi xi quitsjoante-najin,
jan nihjin nta tsaquiyocoaijin. 8 Xi coan je nai-le Publio
tiquijnason nachan, timen.
Ntai tjin-le cao chinnjin.

264

Hechos de los Apstoles28

Pablo jaasencon-le. Cia
nca jetsacetsoa, ntsja
tsacajnason, aqui coanntani. 9 Cia nca coacoan, coa-ti
je xica xi tjiomen-ve ya
nte-ve, jichonhoe. aqui
coannta-ni. 10 Ali tocoacji
tsojmi cjoatjao quitsjoa-najin.
Cia nca tsanquin-jin, ncjin
jcoya tsojmi xi coanchjennajin ya ntia, quitsjoa-najin.

Pablo jicho ya Roma

11Coa-sin

xi coan jan sa
tsanquinyai-jin jnco barco
xi tse Alejandria. Ya nteve tsacejna je channchan
xi jejaato. Tjichoa-le
barco-ve je nio xi Cstor
cao Plux mi. 12 Cia nca
jichoi-jin ya Siracusa, jan
nihjin tsaquiyoi-jin nca
ya. 13 Nca ya tsacetinsoinjin, santa jichoi-jin ya
Regio. Xi coannchaon-ni je
ntjao jitjomi-ni nca quixi-le
sonnte. Coa-sin xi coan jaoni nihjin jichoi-jin ya Puteoli,
14 ja quisatejin-jin chota-le
Cristo. Tsacetsoa-najin nca
coiyocoai-jin ato nihjin.
Cia ya jinhoa-nijin santa
Roma. 15 Ya quinhoe je ntse,
jicho cjaayantia-najin ya
santa ntitsin-le Apio, coa-ti
ja Jan Hotel mi. Cia nca je
Pablo tsave chota-ve, quitsjoale cjoanta Nina, secoanjecon.
16 Cia nca jichoi-jin ya Roma,
je nai-le sontado quitsjoale je xi ncajco-le sontado
ncatsi preso. Tonca je Pablo
tsacainte-le nca coejna nca

toje, cao jnco sontado xi

sicointa.
Pablo nchjaya ya Roma

17Cia

nca jecoan jan

nihjin, Pablo quinchja-le je
chotatitjon-le chota judo. Cia
nca jecoanxco, coiquitso-le:
Ncatsio ntintse, nitojmejin xi quisian contran-le
naxinanta, coa contran-le
costumbre-le chotajchincana. Ya quisintsja-na preso ya
Jerusaln ya ntsja chota romano.
18 Cia nca jequichota-na,
coanme-le quiscanintai-na,
nca tsi tsa jme je tjin-na xi
vaquin-le nca coiyantje.
19 Tonca cjaai quitso je chota
judo. Cjoanion quisije-nia
ncanion-na tatse Csar. Anvi nijme-jin xi tjin-na nca
nanqui-na coanqui-nia. 20 Toje
cjoa-vi nca canchja-nino,
nca scoe-no nca cjoacaono. Totatse je cjoanta xi
ticoya-le chota judo nca
coa-sin tjitanion-nia. 21 Cia
coiquitso-le: Tonca jin-jin
nijme-jin xon jaai-ninajin
xi tatsi ya Judea. Nijncojin ntse xi jaai canqui-li,
xi jaai nchja xi chao tjin xi
tatsi. 22 Tonca jin-jin menajin coinoya-laijin jo si
nca ji. Jeyai-jin, ncaquijnta
nte tjin xi cjaai tso xi ntia
taxin Nina tso-le. 23 Chota-ve
tsacejnachoa-le jnco nihjin
cia nca ncjin xi jaaicon-le
Pablo ya ntia ja nca tsacejna.
Pablo aqui quitsoya-le
nca tanjion jo santa nca

265

Hechos de los Apstoles28

coanxon, quitsjoa-le en xi
tatse je cjoatexoma-le
Nina. Quisiintajin chotave xi tatse Jess jo tso
cjoatexoma-le Moiss cao
xon-le je xi quinchjaya tatse
Nina. 24 Tjin ca xi coancjainle je cjoa xi quitsoya Pablo.
Tonca tjin ca xi tsi coancjainle. 25 Tiya quiscancao-ni
xincjin, cia nca tjiofi. Pablo
coiquitso-le je en-vi: Je
Espritu Santo cjainca nta
tsacjacao je naijchacjin-na
cia nca coa-sin quinchjaya
Isaas. 26 Coaquitso: Tinchonlai je naxinanta-ve,
coatin-lai: Coinoya-nio
xoo, tonca licoi coanchoyano. Chotsen-nio xcon, tonca
licoi jchao. 27 Je nimale je chota naxinanta-vi
toaqui tjiotaja-ni. Xoo
toya quinhoe-ni. Xcon

tsacechjoanqui, jme-ni nca tsi

ve-ni xcon, nca tsi nhoe-ni
xoo, nca tsi coanchoya-nile
nima-le, nca tsi sicantjaiya
yao-le nca sicofayata-na,
nca an sixqui-le. 28 Coa-sin
tejintacon tsocoa nca Nina
quisicasen-le je chota xi li
judo-jin je cjoanta-ve, josin vasjentjai-na Nina. Je
chota xi li judo-jin cjoinhoeni. 29 Cia nca jecoaquitso,
je chota judo jitjo. aqui
totsacjaoyatse-ni ncatsi.
30 Je Pablo jao no tsacejna
jnco niya xi totsacechji.
Cao cjoatsjoa quiscoetjao
ncatsi xi jaaicon-le.
31 Coa-sin quinchjaya xi
tatse cjoatexoma-le Nina.
Quitsoya je cjoa xi tatse
Nai-na Jesucristo. aqui
quitjonte-le nca quitsoya,
liya xi tsacatechjoa-le.

Xon xi pastro Pablo

quisquile chota romanos
Pablo sitinta

A n nia Pablo, xi
chonta-le Jesucristo.
Quinocjoa-na nca pastro
coan, coa quinosjexin-na
xi tatse je ennta-le Nina
2 xi tonqui-ni Nina quitsjoa
tsoa nca tsjoa. Ya tjita xon
Escrituras xi tsje, je xi quisqui
chota xi quinchjaya tatse
Nina. 3 Je ennta-vi xi nchjani Jesucristo Nai-na xi nti-le
Nina, xi jinhoa-ni ntje-le
David jo cjoan yao-le. 4 Je xi
cao ncanion tsayasontsen-le
nca nti-le Nina ni, jo cjoan
Espritutsje-le, nca jaaya-nile
nca cen. 5 Xi totatse Cristo
quiscoe cjoanta cao xa-le
pastro, jme-ni nca ncatsi
chota xi li judo-jin coitjosonsinile nca coancjain-le
tatse janain-le Cristo.
6 Coa-ti coi nio nca jon xi
coa-sin quinocjoa-no tatse
Jesucristo. 7 Ticji-no ncatsio
xi tiyo ya Roma, xi tsjoaqueno Nina, xi quinocjoa-no
nca chota-le Cristo coaon.
Nina Nai-na cao Nai-na

Jesucristo catatsjoa-no cjoanta,

catasiquinjennchanjin
nima-no.
Pablo me-le nca coai ya Roma
8Titjon,

xi totatse Jesucristo
tsjoa-le cjoanta Nina-na
xi tatsaon ncatsio nca
ncaquijnta sonnte nocjoayani nca macjain-no. 9 Testigo-na
ma-ni Nina, xi an sixa-le
cao nima-na, nca nchjaya je
ennta xi tatse nti-le, nca
faaitsjen-na ncantsjai xi
tatsaon cia nca vetsoa.
10 Tisije-nia tsa coichona nihjin tsa Nina coa-sin
me-le nca coacoan-na nca
cjoicon-no nca jon tojo-sinni.
11 Cjainca me-na nca scoe-no,
jme-ni nca tsjoa-sinino jnco
cjoatjao xi tse Espritu Santo,
coa jme-ni nca se-sinino
ncanion. 12 Coi xi tso-le nca
tojnco sijetacoan xinquia
cao jo-sin macjain-na cao
jon cao an. 13 Tonca me-na,
ntse, nca jchao nca ncjin ca
tsacatejnanta nca cjoiconno (tonca santa ntai-vi
tisechjoa-na) , jme-ni nca

266

267

Romanos1

coa-ti tjin xi siquinjenjinsinino, jo-sin nca

quisiquinjenjin-le xica chota
xi li judo-jin. 14 An quitjen-na
xi tatse chota griego coa xi
tatse chotacjaai, xi tatse
chotachjine, coa xi tatse
xi tsi tsa chjine. 15 Coa-sin
tijnanta nca an, nca coa-ti
coinchjayajin-no je ennta xi
tatse Cristo, jon xi tiyo ya
Roma.

Je ennta xi tatse Cristo

coi xi ncanion-le Nina

16Nca

licoi masoa-na xi
tatse je ennta xi tatse
Cristo, nca coi xi ncanion-le
Nina, xi vasjentjai ncatsi xi
macjain-le, titjon chota judo
coa-ti chota griego. 17 Je ennta
xi vacosontsen cjoaquixi-le
Nina xi tatse xi macjain-le
chota nca macjain-sale, jo-sin
tjita: Je xi chotacjoaquixi
coejnacon xi totatse nca
macjain-le.

Chotasonnte aqui tjin-le je

18Tijnasontsen

je cjoajtile Nina xi nhoa-ni ncajmi

contran-le ncayije xi tsi
vexcon Nina cao xi tsi
cjoaquixi xi sin, chota xi
vechjoa-le xi cjoaquixi
totatse xi tsi cjoaquixi. 19 Je
cjoa xi ya-le xi tatse Nina
tjiosontsen-le chota-ve, nca
Nina tsacejnasontsen-le.
20 Je cjoa xi tsicoi matsen xi
tse Nina, xi coi ncanion-le
xi tijnantsjai, coa xi coi jo
cjoan Nina, coantsen santa

nca quisenta sonnte. Je

cjoa-vi tsaya-le totatse
tsojmi xi quisenta. Coi nca
aqui tjin-le je chota. 21 Nca
nta tsa tsave Nina, licoi
tsacasjejeya jo-ni tsa Nina,
niquitsjoa-jinle cjoanta, tonca
quisiscaya-le cjoafaaitsjenle, coa je nima-le xi chicon
quisenjionjin-le. 22 Chjine
quitso-le yao-le, scaya coanle. 23 Coa quitsjion cjoajeya-le
Nina xi tsi fitsonya coa
ncajao-le quisicjoan sen-le
chotasonnte xi fitsonya,
coa quisicjoan sen-le nise,
coa sen-le cho xi o ma-ni
ntsoco, coa sen-le ye. 24 Coi
cjoa nca Nina quiscanitale cjoatsen, nca cjoachinca
tjin-le nima-le. Coa-sin
quisiquitson yao-le yajin-le
xincjin. 25 Je chota xocjoan-vi
quisicantjaiya cjoaquixile Nina nca tsacasje ntiso.
Nquisa tsavexcon, coa nquisa
quisixa-le chotasonnte
cao-ni tsa Nina xi tsacenta,
ja-le xi coanchicontain
ncantsjai nihjin. Coa
catama. 26 Xi coi-vi Nina
quiscanita-le cjoachincale xi tjin-le cjoasoa. Nta tsa
yanchjin-le quisicantjaiya
jo-sin machjen-le yao-le
xi tatse je xi tsi tsa coi
coa-sin machjen-le. 27 Ticoasin quisin-ni chotaxin
nca quisicejna jo-sin nca
machjen xi yanchjin. aqui
nion quisisin-le yao-le cao
xinxincjin, quisicao je xincjin
jo-ni tsa yanchjin. Je soa

268

Romanos1,2
quiscoe chji-le xi tsaquin-le
cjoascaya-le. 28 Coa jo-sin
nca je tsicoi quisasen-le nca
Nina cjoaaitsjen-le, Nina
quiscanita-le cjoafaaitsjen
xi nion chao tjin, jme-ni nca
coasin-sini xi tsi tsa coi
nta tjin. 29 Tjinyije-le tojo tjin
jcoya cjoatsen, cjoachajnqui,
cjoataon, cjoachaontai, cjoa
xi chao tjin, cjainca tse
quise-le cjoaxintacon, coa
xi sicen cen, cjoavixcan
tjin-le, cao cjoachanacha,
coa chao sicjaaitsjen-le
ncatsi xica. 30 Sicaxqui
xica, vinchantiso-le, jtique
Nina, chotatsena, ncacon,
vasjejeya yao-le, vasjeni jco cjoa xi chao tjin,
tsantjaicjoa tatse xijchale, 31 chicon, licoi sitjoson-le
en-le, xijin nima-le, nioncon,
tsin-le cjoamatacon-jin.
32 Nta tsa ve jme cjoaquixi xi
tsjoa Nina, nca je xi coasin
vaquin-le cjoaviya, ali tocoijin nca coasin, tonca coa-ti
tojnco matsjoaya-le cao je xi
coasin.

Cao cjoaquixi Nina tsjoale cjoaain chotaje

Coi nca tsin-li cjoaquixijin jo-sin nca chasjentjai

je yao-li, ji chotai xi yasin
chota. Cia nca yasin chota
xi cjaai, tiji yasin-ni yaoli, nca coa-ti tinian-ni,
ji xi tiyasin. 2 Tonca yania nca cao cjoaquixi Nina
tsjoa-le cjoaain je xi
coasin je cjoa-vi. 3 Ji xi

yasin chota xi coasin je

cjoa-vi, coa-ti ji coatinianni. A nicjaaitsjen-ni nca
coitjontjai-lai cjoaain-le
Nina. 4 Axo nosjenqui-ni
xi nion tse cjoanta-le Nina,
cao cjoachoyacaocjoa-le,
cao cjoatsetacon-le, nca
tsi yai nca je cjoanta-le
ficao-li nca sicantjaiyani cjoafaaitsjen-li. 5 Tonca
jo-sin xijin nima-li nca tsi
nicantjaiyai cjoafaaitsjen-li,
tinichane-lai yao-li cjoajti-le
Nina xi tatse cia nihjin-le
cjoajti-le, cia nca coacotsen
je cjoaain xi cjoaquixi xi
tsjoa Nina. 6 Nina coechji-le
nca jncojnco jo-sin xa-le xi
quisin. 7 Je chota xi vasjai
cjoajeya cao cjoaxcontacon
cao xi nicia-jin cjoitson,
nca tsejta nta ncha sin,
Nina tsjoa-le cjoavijnachon
ncantsjai. 8 Tonca je xi mele siquinjen tatse yao-le, xi
tsi sitjoson-le xi cjoaquixi,
tonca sitjoson-le xi cjoatsen,
Nina nion tsjoa-le cjoajti cao
cjoajti xi nion, 9 cjoaain cao
cjoava xi tatse ncatsi chota
xi chao sin, titjon chota judo,
coa-ti chota griego, 10 tonca
cjoajeya cao cjoaxcontacon
cao cjoanchantacon tatse
ncatsi xi nta sin, titjon
chota judo, coa-ti chota
griego. 11 Nina toncoson-sin
ficao ncatsi. 12 Je ncatsi
xi tsin-le cjoatexoma, coa
xi tsajnqui je, coa-ti tsinle cjoatexoma nca chajin.
Coa je ncatsi xi tjionqui

269

Romanos2

cjoatexoma, coa xi tsajnqui

je, coa-ti cao cjoatexoma
sentajin-nile. 13 Ali je-jin
xi tonhoe-le cjoatexoma
xi tjin-le cjoaquixi nquixcon
Nina, tonca je xi sitjosonle cjoatexoma, je xi cjoeta
je-le. 14 Je chota xi li judojin xi tsin-le cjoatexoma-jin,
xi toxa je-ni nca coasin
jo tso cjoatexoma, nta
tsa tsin-le cjoatexomave, je chota-ve toxa je-ni
nca tjin-le cjoatexoma
titatse-ni. 15 Vacochoya
nca jetjin-le nima-le je
xi vene-le cjoatexoma.
Coa-ti je cjoafaaitsjenle tojnco siquixiya. Coa je
cjoafaaitsjen-le faoa nca
vanqui coa vasjenqui je yaole. 16 Coacoan coi nihjin cia
nca Nina coentajin cjoamale chota xi totatse Jesucristo.
Coatso ennta xi tatse Cristo
xi nchjaya.

Chota judo cjainca nta

vecon cjoatexoma

17Coe-nivi,

ji xi janain
judo tjin-li, cjainca nion nta
yatacoin cjoatexoma, coa
nosjejeyai yao-li nca Nina
yai. 18 Nta yai jo-sin me-le
Nina. Nta chasjai xi nquisa
nta tjin, nca je cjoatexoma
xi tsoya-li. 19 Nionta-tacoin
yao-li nca ji xi vaco-lai ntia
xi xca cjoan. Ji xi niisen-lai
xi njionjin tjio. 20 Ji xi vacoyalai xi tsi tsa jme xi ma-le, nca
maestro-le xti mai, nca yajin
cjoatexoma tjin-li jo tjin

cjoachjine cao xi cjoaquixi.

21 Ji-ni xi vacoya-lai xi cjaai,
a tsi miya-lai yao-li. Ji xi
nocjoayai nca tsi tsa coan nca
siche, a niche-ni. 22 Ji xi si
nca tsi tsa coan sichajnquita,
a nichajnquita-ni. Ji
xi chaochai xcoson, a
nicheta-ni yonco-le. 23 Ji xi
chasjejeyai yao-li nca tjinli cjoatexoma, a tsi tsa taon
yai Nina nca cjoatexoma
vitjatontjai-lai. 24 Je janainle Nina nocjoaaon-le xi
totatsaon yajin-le chota xi
li judo-jin, jo-sin tjita. 25 Je
cjoacircuncisin aqui chji-le
tsa sitjoson-lai cjoatexoma,
tonca tsa ji coitjatontjai-lai
cjoatexoma, je cjoacircuncisin
coacoan-li jo-ni xi tsinle cjoacircuncisin. 26 Coa tsa
je xi tsin-le cjoacircuncisin
xi sitjoson-le cjoa xi vene
cjoatexoma, nta tsa tsinle cjoacircuncisin, coa-tisin
maxquicao jo-ni tsa xi
cjoacircuncisin. 27 Je xi tsinle cjoacircuncisin, tonca nion
nta sitjoson-le cjoatexoma,
sicjaa-li cjoaain nca ji xi
vitjatontjai-lai cjoatexoma,
nta tsa tjin-li cjoatexoma xi
tjita xon, coa nta tsa tjin-li
cjoacircuncisin. 28 Nca li judo-jin
je xi toxquia coacji nca judo
ni, nicoi-jin xi cjoacircuncisin
xi toxquia coacji je xi tse
yao-le chota. 29 Tonca je xi
aqui judo xi aqui coacjoan
nima-le. Coa je xi aqui
cjoacircuncisin je xi aqui tse
nima-na, tse espritu, licoi

270

Romanos2,3
totse xi tjita, je xi licoi
vitjonta-ni chota, tonca Nina
xi vasjenta.
Jme-nini xi tjin-sale
chota judo. Axo jme xi
chji-le cjoacircuncisin. 2 Cjainca
ncjin ca chji-le. Xi titjon,
nca je en-le Nina tsacai-le
chota judo nca coantjao-le.
3 Coa jme-ni, tsa tjin ca xi
tsicoi coancjain-le. Je xi tsicoi
macjain-le, a coechjoa-le
cjoaquixi-le Nina. 4 Niitsejin. Tosa catama quixi Nina,
tonca catavitjo ntiso ncatsi
chota, jo-sin nca tjita: Jmeni nca coitjoquixi-ni jo tso
en xi vai, coa siquinjain
cia nca sentajin-li. 5 Cia tsa
je cjoatsen-na vejnatsen
cjoaquixi-le Nina, jo coixoanni. A tjin-le cjoatsen Nina nca
tsjoa-na cjoaain. (Nchja-nia
jo-ni tsa chota.) 6 Niitsejin coatjin. Cia tsa coatjin
cjoa, jo-sin coentajin-leni
sonnte-vi Nina. 7 Tsa an licoi
quisijncoa en-na, tonca coi
cjoa-vi nca nquisa nion nta
vacosontsen cjoaquixi-le Nina
tatse cjoajeya-le, a-ni nca
tojo coa-sin an se-sinina
cjoaain jo-ni tsa chotaje.
8 Tjin ca xi nocjoaaon-najin,
xi coatso nca jin xo vixoinjin: A coasian cjoatsen,
jme-ni nca coan-sini xi nta
tjin. Je cjoaain-le xi coacjoan
tjin-le cjoaquixi.

Ncatsi chota tjionqui-le je

9Jme-nini.

A nquisa tjinsana a-vi cao je. Niitse-jin.

Jetsacanquia chota judo

cao chota xi li judo-jin, nca
ncatsi tjionqui-le je. 10 Jo-sin
tjita: Tsin xi chotacjoaquixijin, nijnco-jin. 11 Tsin xi nhoe,
tsin xi vasjai Nina. 12 Ncatsi
tsaquinchaxin-ni. Ncatsi
lijme tichji-nile. Niya-jin
xi sin cjoanta, nijnco-jin.
13 Naxajta-le coa-sin jo-ni
ncoya-le tsjo xi tixa. Cao
nijen vanacha-ni jo-ni tsa
xan-le ye xi tjinqui hjoatsoa.
14 Je tsoa aqui tjiquitse xi
chao tso, coa xi cjainca jnha.
15 Cjainca chjinca ntsoco nca
njin vejten. 16 Sicjejcoyije,
cjoava sicatio yaya ntiale. 17 Je ntia xi nchan tjin
licoi ve. 18 Licoi tsacjonque
Nina yajin cjoafaaitsjen-le.
19 Tonca ya-nia nca ncayije xi
tso cjoatexoma nchja-le je xi
cjoatexoma tjionqui-le, jme-ni
nca ncatsi tsoa sechjoani, coa ncatsi chotasonnte
nanqui coeyo-sinile
cjoatexoma-le Nina. 20 Nca
nijnco-jin chota xi cjoetale je ya nquixcon Nina nca
coasin jo tso cjoatexoma,
nca totatse cjoatexoma yale je.

Se-na cjoaquixi-le Nina

xi totatse nca macjainna tatse Cristo

21Tonca

ntai-vintai taxin xi
cjoatexoma mi, je cjoaquixile Nina jecoantsen. Testigo
coan-le je cjoatexoma
cao chota xi quinchjaya
tatse Nina. 22 Jecoantsen

271

Romanos3,4

je cjoaquixi-le Nina tatse

ncatsi xi macjain-le, xi
totatse nca macjain-le tatse
Cristo. Nca toncoson ficao
ncatsi. 23 Ncatsi tsajnqui je,
licoi nta vitjo nquixcon Nina.
24 Feta-le je xi tocjoatjao, xi
totatse cjoanta-le Nina, nca
Cristo tsacechjintjai xi tatse.
25 Nina quisicejnasontsen
Cristo nca coan-le jentjaina cao njin-le. a chjoe coi
cjoanta-vi nca macjainna. Coa-sin sesontsen
cjoaquixi-le Nina, nta tsa cao
cjoatsejta-le quisicato-ni je
xi jejaato. 26 Coacoan, jme-ni
nca coa-sin sesontsen-sini
cjoaquixi-le Nina nihjin jevi, coa jme-ni nca jcha-sini
nca Nina tjin-le cjoaquixi coa
nca sicjeta je-le chota xi
macjain-le tatse Jess. 27 Josin coan-nia nca chasjejeya
yao-na. Alicoi coan. Tjichjoana. Ja-le cjoatexoma xi
tjichjoa-nina. A je xi tse
jo nian. Majain, tonca je xi
tse nca macjain-na. 28 Coasin nta choson-nile nca
chota feta-na je totatse
nca macjain-na, taxin je xa
xi tse cjoatexoma. 29 Nina, a
toNina xi tse chota judo. A
tsi coa-ti Nina xi tse chota
xi li judo-jin. Cjoaquixi-jin,
coa-ti Nina xi tse chota xi
li judo-jin. 30 Nca tojnco Nina
xi sicjeta je-le chota xi tse
cjoacircuncisin xi totatse
nca macjain-le, coa xi
sicjeta je-le chota xi tsinle cjoacircuncisin, xi totatse

nca macjain-le. 31 A nicha-nia

cjoatexoma xi totatse nca
macjain-na. Niitse-jin. Tosa
sicejnanta cjoatexoma.

Jo-sin nca coancjainle Abraham tatse Nina

Jme xi coixoan-ni, jme

xi quisaco-le Abraham
je nai-na jo cjoan yao-na.
2 Tsa je-le Abraham jeta-le xi
totatse xi quisin, tjin-le josin nca vasjejeya-ni yao-le,
tonca licoi nquixcon Nina.
3 Jo tso xon Escritura. Abraham
coancjain-le tatse Nina.
Coa-sin Nina chotacjoaquixi
quitso-le. 4 Tatse je xi sixa,
je chji-le licoi maxquicao
jo-ni tsa xi tocjoatjao,
tonca jo-ni tsa xi quitjen
xi tatse. 5 Tonca tatse je
xi tsi sixa, tonca macjain-le
tatse Nina xi sicjeta jele chota xi tsi vexcon nca
je, tocoi tsa nca macjain-le,
chotacjoaquixi tso-le. 6 Josin coa-ti je David quitso:
Jo tonta-le je chota xi Nina
chotacjoaquixi tso-le, taxin
xa-le. 7 Quitso: Jo tonta-le
je-ve xi cjoatsantjaicjoale quichata, coa xi je-le
quisema. 8 Jo tonta-le
je chota xi Nai-na licoi
sicaxquicao je-le. 9 Je cjoanta
je-vi a tojnco tse xi tjin-le
cjoacircuncisin, axo coa-ti
tse xi tsin-le cjoacircuncisinjin. Nca vixon-nia nca Abraham
chotacjoaquixi quitso-le
nca coancjain-le. 10 Jo-sinni
nca chotacjoaquixi quitso

272

Romanos4
le. A cia nca jequise-le
cjoacircuncisin axo cia nca
cje tjin-jinle. Ali cia nca
jequise-le cjoacircuncisin,
tonca cia nca cje tjin-jinle.
11 Coa cjoacircuncisin coanle jo-ni tsa choa, coa sello
xi coi cjoaquixi xi quise-le
nca coancjain-le cia nca cje
tjin-jinle cjoacircuncisin. Coi
coa-sin nca nai-le ncatsi
chota coan-sini xi macjainle nca tsin-le cjoacircuncisin,
jme-ni nca chotacjoaquixi
coitso-sinile nta tsa je.
12 Coa-tisin nai-le coan xi
tjin-le cjoacircuncisin. Ali
tsa tojnco je-jin xi tjinle cjoacircuncisin, tonca
coa-ti je xi fitjennquile ntia-le Abraham, jo-sin
coancjain-le nca cje tjin-jinle
cjoacircuncisin.

coama-sini tocao cjoanta-le

Nina, coa jme-ni nca je xi
Nina quitsjoa-ni tsoa aqui
tjinquixi-ni tatse ncatsi
ntje-le, ali toje-jin xi tse
cjoatexoma, tonca coati je xi macjain-le jo-sin
coancjain-le Abraham xi naina ncatsia. 17 (Jo-sin tjita:
Nai-le xi ncjin naxinanta
quisicejna-le.) Coacoan
nquixcon Nina. Abraham
coancjain-le tatse Nina, je xi
tsjoa-le cjoavijnachon xi cen,
coa nchja-le cjoa xi tsin joni tsa xi tjin. 18 Cia nca lijme
titjin-nile cjoachoyacaocjoa,
tojo cao cjoachoyacaocjoa
coancjain-nile Abraham, nca
coan nai-le ncjin naxinanta,
jo-sin nca tsacin-le: Coasin coan ntje-li. 19 Licoi
coanintajin jo-sin coancjainle, cia nca quisicjaaitsjen
Nina quisisenquijo-ni tsa jecen yao-le (nca
le Abraham cjoatjao xi
jeme jnco ciento no-le) , coa
totatse nca coancjain-le
cia nca quisicjaaitsjen nca
13 Nca Nina quisisenqui-le
nti Sara. 20 Tonca nta coancjainle. Licoi jao tsace-con xi
Abraham cao ntje-le nca setatse xi Nina quitsjoa-le
le cjoatjao sonnte-vi, ali
tsoa. Tosa nquisa nion nta
totatse-jin cjoatexoma,
coancjain-le, tsasjejeya Nina,
tonca totatse je cjoaquixi
21 coa nion nta tsace-lecon
xi quise-le nca coancjain14
nca ncayije xi Nina quitsjoale. Tsa je chota xi tse
le tsoa, coa-ti Nina tjin-le
cjoatexoma se-le cjoatjao,
ncanion nca coasin. 22 Coi
lijme-jin chji-le xi macjainnca Nina chotacjoaquixi
nani, coa quicha xi Nina
quitsjoa tsoa. 15 Je cjoatexoma quitso-le. 23 Ali tsa tojejin tatse nca quichji-ni nca
sicejnane cjoaain, tonca ya
chotacjoaquixi quitsole,
ja nca tsin cjoatexoma-jin,
24 tonca coa-ti tatsan xi
coa-ti tsin xi faatontjai-le.
16 Coi nca coama xi totatse
chotacjoaquixi coitso-na, a
xi macjain-na tatse Nina
nca macjain-na, jme-ni nca

273

Romanos4,5

xi quisicjaaya-nile Jess,
Nai-na, yajin-le cen. 25 Je xi
quinicen tatse cjoatsen-na,
coa xi jaaya-le jme-ni nca
cjoeta-sini je-na.

Feta je-na xi totatse

nca macjain-na

Coi nca jeta je-na xi

totatse nca macjainna, tjin-na cjoa xi nchan tjin
tatse Nina, xi totatse
Nai-na Jesucristo. 2 Xi totatse
Cristo coa-ti quisaco-na nte
nca jitjasen je cjoanta-vi,
nca macjain-na tatse. Nion
nta tiyojin-le coi cjoantavi, coa chasjejeya yao-na
tatse cjoachoyacaocjoa xi
tjin-na nca coacaota-na
cjoajeya-le Nina. 3 Ali tsa
tocoi je-vi, tonca coati chasjejeya yao-na
tatse cjoaain xi tjin-na,
nca ya nca je cjoaain-ve
sijchajin-na cjoatsejta. 4 Je
cjoatsejta-ve sijchajin-na
nca nta coitjoa. Coa nca nta
coitjoa, coi xi sijchajinna cjoachoyacaocjoa. 5 Coa
je cjoachoyacaocjoa alicoi
sisoa, nca je cjoatjaocha-le
Nina quisitseya nima-na
xi totatse je Espritu Santo
xi tsacai-na. 6 Cia nca tojo
intajin-sana, coi nihjin
xi quisechoa nca Cristo
cen xi tatse xi tsi vexcon
Nina. 7 Xi cjoaquixi licoila coiyantjai jnco chota xi
tatse chotacjoaquixi, tonca
tsa coi nihjin nca jnco xi
coannioncon nca coiyantjai xi

tatse jnco chotanta. 8 Tonca

Nina vacoquixi cjoatjaochale xi tatsan nca Cristo cen xi
tatsan, cia nca tojo chotaje
nia. 9 Tocoi cjoa nca ntai-vi
jejeta je-na xi totatse njinle, nquisa-jin nion cjoaquixi
nca coitjontjai-nia je cjoajtile Nina xi totatse Cristo.
10 Tsa cia nca contran-na coan
Nina, tije-ni quisicjaontana titatse-ni xi totatse
cjoaviya-le nti-le, tosa
ntai, nca jequichovantania, coitjontjai-nia xi
totatse cjoavijnachon-le.
11 Ali tsa toje je-vi, tonca
coa-ti nosjejeyasa Nina
totatse Nai-na Jesucristo.
Totatse jequichjoe ntai-vi je
cjoachovanta-vi.

Je Adam coa je Cristo

12Coi

je xi je mi jaasenjin
sonnte xi totatse jnco
chota. Coa-sin tjin cjoaviya
xi totatse je-ve. Coa
je cjoaviya-ve coa-sin
quitsaota-le ncatsi chota,
nca tsajnqui je ncatsi.
13 Titjon nca jaai cjoatexoma,
tjin je i sonnte-vi, tonca
licoi maxquita je, tsa tsin
cjoatexoma. 14 Tonca cjoaviya
tsacatexoma nihjinle Adam santa nihjin-le
Moiss. Tsacatexoma-le nta
tsa je xi tsi je tsajnqui jo
quisin Adam nca jaatontjaile cjoatexoma. Je Adam
ncoya-le je xi cjoaai.
15 Tonca je cjoatjao-le Nina,
ali coa-sin coan jo-ni tsa

274

Romanos5,6
je cjoatsantjaicjoa. Nca tsa
ncjin xi cen xi totatse je-le
jnco chota-ve, nquisa nion
coanncjinya cjoanta-le Nina
xi tatse xi ncjin ma-ni,
coa je cjoatjao coanncjinya
xi totatse cjoanta-le
jnco chota xi Jesucristo.
16 Je cjoatjao-le Nina licoi
coacoan jo coan je je-ve.
Cia nca Nina tsacentajin
je cjoatsantjaicjoave xi jnco ma-ni, quise
cjoaain, to-nca je cjoatjao
jaai xi totatse ncjin
cjoatsantjaicjoa, nca coasin cjoeta je-na. 17 Cia tsa
totatse jnco cjoatsantjaicjoa
xi tse jnco chota-ve,
cjoaviya tsacatexoma,
nquisa tonion coatexoma
je chota xi cjoe xi nion tse
cjoanta coa je cjoatjao nca
jeta je-le. Coatexoma nca
coejnaconntsjai xi totatse
jnco xi Jesucristo. 18 Coasin jo-sin nca totatse je
cjoatsantjaicjoa xi tse jnco
chota-ve cjoaain quisele ncatsi chota, coa-tisin
totatse je cjoaquixi-le jnco
chota cjoanta quise-le ncatsi
chota, nca cjoeta je-le, coa
coa-sin se-le cjoavijnachon.
19 Jo-sin nca cjainca ncjin xi
chotaje coan xi totatse nca
jnco chota xi tsi quisitjoson,
coa-tisin cjainca ncjin xi
chotacjoaquixi coan xi
totatse nca jnco chota
xi quisitjoson. 20 Tonca je
cjoatexoma jaasenta, jmeni nca je cjoatsantjaicjoa-ve

nquisa tse coan-sini. Tonca ja nca je je-ve coantse,

coa-ti nquisa tse coan-sa
cjoanta. 21 Jo-sin nca je jeve tsacatexoma xi tatse
cjoaviya, coa-tisinni je
cjoanta-ve coatexoma xi
totatse cjoaquixi nca se
cjoavijnachon ncantsjai xi
totatse Jesucristo Nai-na.

Jo-ni tsa tiyocen,

licoi tia ya-nia je

Jme xi coixoan-ni. A
coijnchi-sa je, jmeni nca nquisa coantse-ni
cjoanta. 2 Niitse-jin. a
xi jo-ni tsa tiyocen, nca
licoi tia ya-nia je. Jo-sin
ticoiyo-sania cao je. 3 Axo
tsi tsa yao nca ncatsia jo
tjin ma-nia xi quisatentatale Cristo Jess, coa-ti
quisatentata cjoaviya-le.
4 Tojnco quiseai-nia cao je
nca coa-sin quisatentata
cjoaviya-le, jme-ni nca coatisinni a-vi coitsomacoa
cjoavijnachon, jo-sin nca
Cristo jaayajin-nile cen xi
totatse cjoajeya-le Naina. 5 Cia tsa coa-sin tojnco
coan cao je, jo-ni tsa cen
jo-sin cen nca je, coatisin tojnco coan cao je
nca cjoaaya-na jo coan nca
jaaya-le nca je. 6 ya-nia
je-vi nca ncayije jo cjoan
ncasa tojnco quiseta cro
cao Jess, jme-ni nca je yao-na
xi tjin-le je sechjoa-sinile,
coa jme-ni nca tsi ticjoanion
coanchjen-sinina je-ve. 7 Nca

275

Romanos6

je xi cen, jeta je-le. 8 Cia

tsa cencoa Cristo, macjainna nca coa-ti coiyochoncoa
nca je. 9 ya-nia nca Cristo licoi
ticoiya-sani nca jaayajinnile cen. Cjoaviya licoi
tivatexoma-sanile nca je.
10 Cia nca cen Cristo, tojnco ca
ntiacen tatse je, tonca nca
tijnacon, tijnacon-ni tatse
Nina. 11 Coa-tisin nca jon,
choson-nilao tatse yao-no
nca cjoaquixi nca jo-ni tsa
tiyocen-nio tse je, tonca
tiyochon-nio tatse Nina nca
tiyocao Cristo Jess Nai-na.
12 Coi cjoa nca li vaintejinlao je-ve nca coatexoma
yajin yao-no xi viya, nca
coa-sin sitjoson-nilao xi
cjoachinca-le. 13 Niitse-jin
vainte-lao je jo tjin jcoyale yao-no, nca cjoatsen
sichjen. Tosa Nina taintelao yao-no, jo-ni tsa xi cen
quinicjaaya-nile, tjiocon-ni
ntai-vi. Coa-ti tainte-lao
Nina ncayije jcoya-le yao-no,
nca coanchjen-le xi tatse xi
cjoaquixi. 14 Nca je je-ve licoi
coatexoma-no, nca tsi tsa
nanqui tiyo-lao cjoatexoma,
tonca nanqui tiyo-lao
cjoanta-le Nina.

Chonta xi tse xi
cjoaquixi catama

15Jme-nini.

A coijnchinia je nca tsi tsa nanqui

tiyo-le cjoatexoma, tonca
nanqui tiyo-le cjoanta.
Majain niitse-jin. 16 A tsi
yao ya-nive xi coai-lao

yao-no nca chonta-le coaon

nca sitjoson-lao, jon nio xi
aqui chonta-le mao je xi
nitjoson-lao. Tsa je je-ve
xi chonta-le coaon, coiyanioni, tonca tsa sitjoson-lao
Nina, coai-no xi cjoaquixi.
17 Tonca cjoanta coai-le Nina
nca jon xi chonta-le je coaon,
tonca jequinitjoson-lao
cao nima-no jo cji choa-le
cjoafaaitsjen xi tsacinyano, ja-le xi quichanita-lao
yao-no. 18 Tonca jejitjontailao je je. Jecoaon chonta-le
xi cjoaquixi. 19 Coa tisichjen
en jo tso chota, nca tochoa
ncanion tjin-no. Jo-sin
nca tsacainte-lao ncayije
jcoya-le yao-no nca jo xi
chonta-sin coanchjenlao xi chao tjin cao xi
cjoatsantjaicjoa xi tosin
tonta, coa-tisin ntai-vi
tainte-lao ncayije jcoya-le
yao-no nca jo xi chonta-sin
coanchjen-lao xi cjoaquixi,
nca coa-sin coantsje-nio
nca jon. 20 Cia nca chonta-le
je coaon, tsaquimantai-lao
xi cjoaquixi. 21 Jme-ni xi
quisijchajin-no je cjoa je-ve,
xi ntai-vintai masoa-nino.
Je xi cjoeta-le je cjoa-ve,
cjoaviya ni. 22 Tonca ntaivintai nca jejitjontai-lao je,
coa chonta-le Nina coaon,
coa-sin cjimajchajin-no
xi coantsjejin-nino. Coa xi
cjoeta-ni je-vi cjoavijnachon
ncantsjai ni. 23 Nca je chji-le je
cjoaviya ni, tonca je cjoatjaole Nina cjoavijnachon

276

Romanos6,7
ncantsjai ni, xi totatse Cristo
Jess Nai-na.
Cjoancoson tatse cjoavixan

A tsi tsa yao, ntse,

(nca facoa je xi
ve cjoatexoma) nca je
cjoatexoma vatexoma-le
chota cia nca tijnacon-sa.
2 Je chjon xi jechixan nanqui
tijna-le xin-le jo tso
cjoatexoma, cia nca tjen
tijnacon-sa xin-le, tonca
tsa cen xin-le tijnantaile cjoatexoma xi tatse
xin-le. 3 Coa-sin cia nca
tijnacon xin-le, tsa tjin-le
xin xi cjaai chjonchajnquita
mi, tonca tsa cen xin-le,
tijnantai-le cjoatexoma. Cia
tsa xin xi cjaai se-le, ali
chjonchajnquita-jin mi-le.
4 Coa-tisin nca jon-vi, ntse,
jo-ni tsa xi tiyocaon tatse
cjoatexoma-ve xi totatse
yao-le Cristo, jme-ni nca tse xi
cjaai coan-sinio. Tse coaon
je xi jaayajin-nile xi cen,
jme-ni nca coanjchajin-sinina
cjoanta xi tatse Nina. 5 Cia
nca tsaquiyoa jo coan cjoan
yao-na, je cjoachinca-le je-ve
xi coan totatse cjoatexoma,
quisixajin ncayije jcoya-le
yao-na, quisijchajin-na cjoa xi
tatse cjoaviya. 6 Tonca ntai-vi
jejitjontai-le cjoatexoma, nca
jo-ni tsa jetiyocen-le ja-le
xi tsaquiyonion-le. Coa-sin
coanchjen-na jo-ni tsa chonta
jo-sin tso cjoachotse xi tse
Espritu Santo, alicoi jo-sin tso
je cjoajchinca xi tjita xon.

Je xi je mi tijnajin-na

7Jme-ni

xi coixoan-ni.
Je cjoatexoma-ve, a je ni.
Majain, nitoitse-jin coatjin.
Tonca an licoi tsave xi
je mi, tsa tsi xi totatse
cjoatexoma. Coa-ti licoi
tsave xi cjoaxintacon,
cia tsa cjoatexoma licoi
coaquitso: Ali maxintaconjin. 8 Tonca je je-ve quise-le
nte xi totatse cjoatexoma.
Coa-sin quisincjin-coan
ncayije jcoya cjoachinca. Cia
tsa tsin cjoatexoma je je joni tsa tijnacen-ni. 9 Coa-sin
tsacatejnacoan xijnco nihjin
taxin cjoatexoma, tonca
cia nca jaai cjoatexomave, je je-ve tsacejnacon-ni,
coa an jo-ni tsa cen-nia.
10 Coa coansjai-na nca je
cjoatexoma-ve xi ta-tse
cjoavijnachon coacoan-na
jo-ni tsa cjoa-viya. 11 Nca
je je-ve quise-le nte xi
totatse cjoa-texoma. Je
je-ve tsacanacha-na, coa
quisicen-na xi totatse
cjoatexoma. 12 Coa-sin
ncayije cjoatexoma aqui
tsje-ni, coa tjin-le cjoaquixi,
coa nta-ni. 13 Je xi nta-veni
a quisicen-na. Majain,
tonca je je-ve quisixajinna cjoaviya xi totatse xi
nta tjin, jme-ni nca coantsensini nca je xi je. Xi totatse
cjoatexoma je je-ve nquisa
nion tjin-le je. 14 ya-nia nca
je cjoatexoma tse Espritu
Santo, tonca an toxa yao

277

Romanos7,8

nia. Quisatenata-le jeve nanqui tijna-le. 15 Alicoi

machoya-na jme xi sian
an-vi, ni-coa-jin sian je xi
me-na, tonca je xi chaoque,
je-ve xi coasian. 16 Coa tsa
coasian je xi tsi tsa coi mena, an siquixiyanta nca nta
tjin je cjoatexoma. 17 Coasin licoi an xi ticoasin-nia,
tonca je je-ve xi tijnajinna xi coasin. 18 Coa ve-nia
an nca tsijme xi nta tjin
xi tijnajin-na (xi tixian
xi tijnajin xi toxa yao-na
ni) . Tjin-na cjoametacon
nca coasian je xi nta tjin,
tonca licoi coichotjennquile nca coasian. 19 Nca tsi
tsa coasian je xi nta tjin xi
me-na, tonca je xi chao tjinve xi tsicoi me-na, je-vi xi
coasian. 20 Coa tsa coasian
xi tsicoi me-na, licoi an xi
ticoasin-nia, tonca je jeve xi tijnajin-na, xi coasin.
21 Coa-sin masjai-na je
cjoatexoma-vi, cia nca mena an nca coasian xi nta tjin,
je xi chao tjin tijnajin-na.
22 Tjin-na cjoatsjoa xi tatse
cjoatexoma-le Nina, jo-sin
tjin nima-na. 23 Tonca ve
nquijnco cjoatexoma ijin
ncayije jcoya-le yao-na xi
cjancao je cjoatexoma xi
tse cjoafaaitsjen-na. Jevi xi sicejnatanion-na
je cjoatexoma xi tse je xi
tijnajin ncayije jcoya-le
yao-na. 24 Ma-xonia an-vi. ya
xi sicejnantai-nina yao-na
xi tse cjoaviya-vi. 25 Tsjoa

le cjoanta Nina xi totatse

Jesucristo Nai-na. Coa-sin
tian-nia cao cjoafaaitsjenna machjen-le cjoatexoma-le
Nina, tonca cao yao-na an
machjen-le cjoatexoma-le je.

Je Espritu Santo tsjoana cjoavijnachon nca

tiyocoa Cristo

Ntai-vintai nijme-jin
cjoaain xi tjinne-le je
xi tjiocao Cristo Jess, je xi
tsi tsa coi coa-sin vetsoma
jo-sin nca me-le yao-na, tonca jo-sin nca me-le Espritu
Santo. 2 Je cjoatexoma xi
tse Espritu Santo, je xi tsjoa
cjoavijnachon, nca tiyocoa
Cristo Jess. Quisicejnantainina cjoatexoma xi tse je,
coa xi tse cjoaviya. 3 Je xi tsi
tsa coi coan je cjoatexoma,
nca tsin-le ncanion-jin
xi totatse yao-na, Nina
coaquisin je-vi cia nca
quisicasen nti-le xi coacji
yao-le jo cjoan yao-na xi tjinle je, coa quisicasen Cristo
xi tocjoa-le je-ve. Coa-sin
tsacene-le cjoaain je je
xi tijnajin yao-na, 4 jme-ni
nca je cjoaquixi xi vene-na
cjoatexoma coitjosonjinsinina a-vi, xi tsi tsa coi
coa-sin coitsomacoa jo-sin
me-le yao-na, tonca jo-sin
me-le Espritu Santo. 5 Nca je
xi coa-sin ficao yao-le josin me-le yao-na, sisin-le
cjoa-le yao-na, tonca je xi
coa-sin ficao yao-le jo-sin
me-le Espritu Santo, sisin-le

278

Romanos8
cjoa xi tse Espritu Santo. 6 Je
xi sisin-le cjoa-le yao-na,
tjin-le cjoaviya, tonca je xi
sisin-le cjoa xi tse Espritu
Santo, tjin-le cjoavijnachon
cao cjoanchantacon. 7 Nca
je xi sisin-le cjoa-le yao-na
contran fi-le Nina, nca tsi
nanqui vatio-le cjoatexomale Nina, niitse-jin coan-le.
8 Coa-sin je xi coa-sin
yao-le tjio-ni, licoi ma-le
sitsjoaya-le Nina. 9 Tonca
jon licoi yao-no tiyo-nio,
tonca Espritu Santo tiyo-nio,
tsa cjoaquixi nca je Espritu
Santo xi tse Nina tijnajin
nima-no. Tonca tsa jnco xi
tsin-le je Espritu xi tse Cristo,
ali tse Cristojinni. 10 Tonca
tsa Cristo tijnajin nima-no, je
yao-no cjoaquixi ni nca joni tsa tjiocen xi totatse je,
tonca je espritu-no tjioconni xi totatse cjoaquixi.
11 Coa tsa je Espritu Santo xi
tse Nina xi quisicjaayajinnile cen Cristo, tsa coi
Espritu tijnajin nima-no,
je xi quisicjaayajin-nile
cen Cristo Jess, coa-ti tsjoale cjoavijnachon yao-no xi
viya, xi totatse je Espritu
Santo-le xi tijnajin nima-no.
12 Coa-sin ntse, nijme-jin xi
quitjen-na ta-tse yao-na, nca
coiyochon-nia jo-sin mele yao-na. 13 Tsa coiyo jo-sin
me-le yao-na, coiya-nioni,
tonca tsa cao je Espritu Santo
sicaon je cjoa xi sin yao-na,
coiyochon-nioni. 14 Ncatsi
xi je Espritu Santo xi tse Nina

vantia-le, je-vi xi nti-le

Nina-ni. 15 Nca jon alicoi
quichjoao cjoafaaitsjen
xi tse xi tjionion, nca
nquijncoca se-no cjoajcon,
tonca quichjoe-nio je Espritu
Santo xi vecon-na jo-ni tsa
xti-le. Xi totatse je Espritu
Santo no-cjoa Abba, xi tsoni Nai. 16 Tije-ni Espritu
Santo tojnco tsjoa cjoaquixi
cao nima-na nca coia nti-le
Nina. 17 Cia tsa nti-le ma,
coa-ti se-na cjoatjao tse
Nina. Tojnco se-na cjoatjao
cao Cristo, tsa atjen chjaa
cjoaain cao Cristo, jme-ni nca
atjen coitjojeya-sinia cao
je. 18 Cjainca coson-le nca an
nca cjoaquixi nca je cjoaain
xi tichjaa coi nihjin-vi licoi
coanncosoncao je cjoajeya
xi sa nhoa, xi coansontsen
tatsan. 19 Nca coa-sin
ncayije xi quisenta sonntevi nion tjiocoyacaocjoa nca
coansontsen ncatsi xi ntile Nina. 20 Nca ncayije xi
quisenta sonnte-vi, nanqui
quiniceyo-le cjoa xi tsijme
ncanion tjin-le, ali tsa toje
xi coa-sin me-le, tonca
coa-sin coanme-le je xi
nanqui quisiceyo-le cao
cjoachoyacaocjoa. 21 Coasin tije-ni je ncayije
xi quisenta sonnte-vi,
coitjontai-le je cjoa xi coasin venion-le xi tofitson.
Coai-le nca coeyontai cao
cjoajeya xi tse nti-le Nina.
22 ya-nia nca ncatsi xi
quisenta sonnte-vi santa

279

Romanos8

ntai-vi, tojnco tsene, coa

tojnco jo ma sin jo-ni tsa
jnco chjon xi nti tive. 23 Ali
tsa toje-jin nca je, tonca
coa-ti a nca a-vi xi tjinna je Espritu Santo jo-ni tsa xi
titjon cjoatjao, a-vi tsene
jin yao-na, nca timachoya-le
nca coanjnco nca coasen-na
jo-ni tsa xti-le, nca tsovantai
yao-na. 24 Nca jitjontjai-nia
cao cjoachoyacaocjoa-vi.
Tonca je xi tichoya-le, tsa
matsen, licoi tichoya-le. ya
xi scoya-sale xi jecotsen.
25 Tonca tsa tichoya-le je xi
tsi tsa coi ya, cao cjoatsejta
choya-nile. 26 Coa-tisinni
je Espritu Santo vasencao-na
nca inta cjoan, nca licoi ya
jme xi sije jo-sin vaquinle, tonca tije-ni Espritu
Santo vetsoantjai-na cao
nca cjainca totsene, nca tsi
ma-na jo vixoan. 27 Tonca je
xi vasjaijin nima-na, ve je
cjoafaaitsjen-le Espritu Santo,
nca vetsoantjai chota-le
Cristo jo-sin nca me-le Nina.

Nina tonqui-ni xa tsacentani, coa-ti Nina quinchja-le

je-vi. Coa je xi quinchja-le,
coa-ti je-vi xi quisicjeta jele. Coa je xi quisicjeta je-le,
coa-ti je-vi tsacasjejeya.
31 Jme xi coixoan-ni je-vi.
Cia tsa Nina tijna tatsan,
ya xi contran-na coan-ni.
32 Je xi licoi tsacechjoale nca quise-le cjoaain,
nta tsa titse-ni nti-le,
tonca quitsjoata xi tatsan
ncatsia, a tsi coa-ti
tsjoacjoatjao-na ncayije cjoa
cao Cristo. 33 ya xi coanqui
je chota xi Nina tsacjaajin.
Nina xi sicjeta je. 34 ya xi
vene-na cjoaain. Cristo
Jess xi cen, tonca coa-ti
je xi jaaya-le, xi ya tijna
ncaquixi-le Nina, je xi coati vetsoa xi tatsan. 35 ya
xi cjoaaxin-na cjoatjaochale Cristo. A cjoaain ni. A xi
ai cjine-na. A je xi contran
mancatjennqui-na. A cjinha
ni. A je xi quixijntajoan. A
je xi xcon-na. A je xi quicha
va-na. 36 Jo-sin tjita: Xi
Xi totatse Cristo
tatsi tiviya-nijin ncantsjai,
nquisa coasian-sa caotojo-ni varre xi tinicen
ni tsa je xi siquinjen
tiyatacon-najin. 37 Tonca
28 ya-nia nca ncayije cjoa
ncayije je cjoa je-vi nquisa
nion coasian-sa cao-ni tsa
atjen sixa cjoanta tatse
je xi siquinjen, xi totatse
je xi tsjoaque Nina, xi Nina
je xi coantsjoaque-na.
quinchja-le jo-sin nca xa
38 Tocoi je-vi aqui tjijncotsacenta-ni, 29 je xi Nina
lecoan, nca nicjoaviya-jin,
tonqui-ni tsave, coa-ti
nicjoavijnachon-jin, niancjetonqui-ni xa tsacenta-ni nca
jin, ni xi ncajco-lejin,
coacoan cjoan jo cjoan nti-le,
jme-ni nca ntitjon coan-sinile nije-jin xi tjin-le ncanion,
ni xi ntai-vijin, nije xi sa
jin-le ncjin ntse. 30 Coa je xi

280

Romanos8,9
nhoa-jin, 39 ni xi nca-jin, ni
xi nanqui-jin, nitojnco-jinsa
xi xa quisenta-ni xi coan
cjoaaxin-na je cjoatjaocha-le
Nina nca tiyocoa Cristo Jess
Nai-na.

Chota Israel xi tsacinle nca nti-le Nina coan

Xi cjoaquixi xi xian

nca tijnacoa Cristo, licoi
ventisoa. Je cjoafaaitsjenna tojnco tsjoa cjoaquixi xi
tatsan cao je Espritu Santo.
2 Cjainca tse cjoava xi tjinna, coa ncantsjai nion cjine
nima-na. 3 Tian-nia me-na
ntiacoasentaxin-le Cristo,
tsa coan-na, xi tatse ntse,
xi xinquia xi toncoson yaonajin, 4 xi coi chota israelita
ni, je xi tsacin-le nca nti-le
Nina coan, coa tse cjoajeya,
cao cjoa xi quisenion, cao
je cjoatexoma xi quitsaile, cao cjoa xi vexcon, cao
xi quinisenqui-le. 5 Je xi
naijchacjin tse ni, coa-ti je
Cristo jo cjoan yao-le jinhoani ntje-le. Je xi Nina xi
vatexoma-le ncayije cjoa,
catachicontain ncantsjai
nihjin. Coa catama.
6 Tonca en-le Nina nijmejin xi quicha-le. Nca tsi tsa
toncatsi-jin xi nhoa-ni ntjele Israel xi chota israelita ni.
7 Nicoi-jin nca ntje-le Abraham
nca nti-le coan ncatsi, tonca
je xi tse Isaac, je xi ntje-li
coin. 8 Coi xi tso-ni: Ali je-jin
xi nti-le jo cjoan yao-le xi
nti-le Nina, tonca je xi nti

le jo-sin nca quisisenqui-le,

je ni xi coanxquicao nca
ntje-le. 9 Je en xi Nina
quisisenqui-le Abraham, coi
je-vi: I-cjoansin nihjin no
xijnco cjoee, coa se-le Sara
jnco nti. 10 Ali tsa tocoi jevi, tonca coa-ti Rebeca, cia
nca quisaco-le nti xi tse jnco
xin Isaac, nai-najin, 11 (cia
nca cje-sa tsin-jin, coa cia
nca nisajme-jin xi sin, ni
xi nta tjin, ni xi chao tjin,
jme-ni nca sejnantsjai-ni
jo-sin xa tsacenta-ni Nina
nca tsacjaajin, ali totatse
xa-lejin, to-nca totatse
jo-sin me-le je xi nchja) ,
12 coatsacin-le Rebeca nca je
xi majchinca chonta coan-le
xi manti. 13 Jo-sin nca tjita:
Je Jacobo xi coantsjoaque,
tonca Esa chaoque coan.
14 Jme xi coixoan-ni. Nina, a
tjin xi tsi cjoaquixi xi sin.
Majain. Niitse-jin coatjin.
15 Tonca Nina quitso-le Moiss:
Coanmaque toya-nive xi mena nca coanmaque, coa aon
coan-na toya-nive xi tatse
aon coan-na. 16 Coa-sin nca
tsi tsa coi nca coa-sin mele chota, nicoi-jin nca nion
sixa, tonca coi nca Nina xi
tjin-le cjoamatacon. 17 Nca je
xon Escritura coatso-le Faran:
Coi je-vi nca quiscomitjenle, jme-ni nca coaco-sinia
ncanion-na xi totatsi,
coa jme-ni nca janain-na
coinocjoaya-sini ncaquijnta
sonnte. 18 Coa-sin Nina
tjin-le cjoamatacon tatse

281

Romanos9,10

chota toya-nive xi me-le.

Coa-ti Nina sitaja nima-le
chota toya-nive xi me-le.
19 Coacoin-naini. A-ni nca
Nina vane-sini je chota, nca
ya xi coan coejnataja-le xi
me-le Nina. 20 Tonca ji chota,
ya ni ji nca coatecjaoacaosini Nina. A coinchjacao
tinte je xi casinta: A-ni
nca coacanica-sininai. 21 A
tsin-le nte-jin je xi sinta
ti nca sinta-ni xi ticoini ntasi jnco xi nion nta cji
coa nquijnco xi totiyoma.
22 Tonca Nina, nta tsa me-le
nca coaco cjoajti-le, coa nta
tsa me-le nca jcha-le ncanionle, coa-sin quichocjoa-le
cao cjoatsejta-le je ti xi xa
coannta-ni tatse cjoajti-le. Je
ti xa coannta-ni nca coixoya.
23 Coi xi coaquisin jme-ni
nca jcha-sinile jo nca nion
tse tjin cjoajeya-le xi tatse
ti xi xa coannta-ni tatse
cjoamatacon-le. Je ti xi
Nina tonqui-ni tsacejnanta
tatse cjoajeya. 24 Xi coi a-vi
nca coa-ti Nina quinchja-na,
ali tsa toje-jin xi tse chota
judo, tonca coa-ti chota xi
tse xi li judo-jin. 25 Jo-sin
nca Nina coa-ti tso ya tse
Oseas: Coinchja-le naxinantana, je xi tsi tsa coi tsan
naxinanta. Coa-ti coinchjale xi tjaoque, je xi tsi tsa coi
coantjaoque. 26 Coa coan ya
nte ja nca coatsacin-leve,
jon-vi ali naxinanta-najin,
ya coinocjoa-le nti-le Nina
xi tijnacon. 27 Coa-ti Isaas

nchjaya xi tatse Israel: Nta

tsa coatjin ma-ni nti-le
Israel jo cji ma-ni tsomi-le
ntachicon, toje xi coanqui
coitjontjai-ni. 28 Nca je Naina sijnco cjoaquixi-le xi
tjinne-le sonnte nca aqui
coatjin, coa ntiton coacoan.
29 Jo-sin nca tonqui-ni
coaquitso Isaas: Tsa je Naina xi Nai-le sontado tsa
tsi quisicatiocon-na ntje,
coa-tisin coacoan jo coan
Sodoma, coa-tisin coacoan
cjoan jo cjoan Gomorra.

Je cjoaquixi xi totatse
nca macjain-na

30Jme

xi coixoan-ni: Je chota
xi li judo-jin, xi tsi quitjennquile cjoaquixi-le Nina,
jichotjennqui xi cjoaquixi, xi
coi cjoaquixi tjoe-na xi totatse
nca macjain-na, 31 tonca
chota Israel xi quitjennquile je cjoatexoma xi vene xi
cjoaquixi licoi jichotjennquile nca quisijnco cjoatexoma
xi vene xi cjoaquixi. 32 A-ni.
Tocoi nca licoi quitjennqui-le
xi cjoaquixi xi totatse nca
coancjain-le, tonca coa-sin
quitjennqui-le xi cjoaquixi
xi totatse nca quisixa-le
cjoatexoma. Ya quisatenqui-ni
ya lajao xi quijnachjoa. 33 Jo-sin
tjita: Coe-ni i coejna ya Sin
lajao xi quijnachjoa, coa lajao
xi satenquia. Je xi coancjain-le
tatse licoi coansoa-le.
Ntse, aqui cjoaquixi
ni coi xi me-le nimana, coa coi xi vetsoa-le

10

282

Romanos10
Nina tatse Israel, nca
coitjontjai. 2 Nca an tsjoa
cjoaquixi tatse Israel
nca nion xcon ve Nina,
tonca licoi jo-sin machjen
cjoaisentacon. 3 Licoi ve
cjoaquixi xi Nina tsjoa.
Tocoi xi me-le nca vasje
cjoaquixi xi titse-ni. Licoi
nanqui tsacatio-le cjoaquixile Nina. 4 Cristo quisicjeta
cjoatexoma-ve, jme-ni nca
se-sinile cjoaquixi ncatsi
xi macjain-le. 5 Je Moiss
coa-sin quisqui tatse je
cjoaquixi xi tse cjoatexoma:
Je chota xi coasin je cjoa
je-vi, xi totatse je cjoavi coejnacon-ni. 6 Tonca je
cjoaquixi xi totatse nca
macjain-na coitso: Ali coajin tso nima-li: ya xi coai
ncajmi, (xi tso-ni, nca coai
cajen Cristo) . 7 Axo: ya xi
coaisen tsjo cjoaviya, (xi tsoni, nca coai cajinnquintia-ni
cen Cristo) . 8 Tonca jo tso. Je
en-ve hian tijna-li, tijnaa
ntsovai, coa ya tijnajin
nima-li. Je-vi je en xi tatse
nca macjain-na, ja-le xi
nocjoayajin-nijin. 9 Xi coivi, tsa siquixiyanta-lai cao
ntsovai nca Nai-li Jess, coa
tsa coancjain-le nima-li nca
Nina quisicjaayajin-nile
cen Cristo, cia coitjontjainini. 10 Nca cao nima-na
macjain-na xi tatse nca
cjoeta je-na, tonca cao
ntsova niquixiyanta-nia
xi tatse nca coitjontje. 11 Je
xon Escritura tso: Je ncatsi

xi macjain-le tatse Cristo,

licoi coansoa-le. 12 Nca Nina
toncoson ficao chota judo cao
chota griego, nca tije-ni Cristo
xi Nai-le ncatsi, nion tjin-le
cjoanchina tatse ncatsi xi
nchja-le. 13 Nca ncatsi toyanive xi coinchja-le janain-le
Nai-na, coitjontjai-nini. 14 Josin coinchja-le Cristo tsocoa,
nca je xi tsi coancjain-le
tatse. Coa jo-sin coancjainle tatse, nca je xi tsicoi
nhoe tatse. Coa josin
coan-ni cjoinhoe, tsa tsin xi
coinchjayajin-le. 15 Coa jo-sin
coinchjayajin-le tsa tsi ya
xi sicasen-le, jo-sin tjita:
Li tocoa nasca cjoan ntsoco
je xi tse xi nchjayajin je
ennta-le tatse xi nchan tjin,
xi tse xi nchjayajin je enntale tatse xi nta tjin. 16 Tonca
licoi ncatsi xi quisitjoson
ennta-vi, nca je Isaas tso:
Seor, ya xi coancjain-le en xi
quinocjoayai-jin. 17 Coa-sin
macjain-na xi totatse nca
noya. Coa coa-sin noya xi
totatse en-le Nina. 18 Tonca
coaxian: A tsi quinhoe.
aqui coatjin, ncaquijnta
sonnte tsatjivison jta-le,
coa jicho en-le santa ja
tjen feta-ni sonnte. 19 Tonca
coaxian: A tsi tsave je-vi
chota Israel. Titjon Moiss tso:
An sichini-no contran-le
chota xi tsi naxinanta, coa
contran-le chota xi tsicoi
sicjaaitsjen sijti-no. 20 Tosa
Isaas manioncon nca tso:
Coansjai-le nca an je xi tsi

283

Romanos10,11

tsacasjai-na, coa tsacacole yao-na je xi tsi tsa coi

quitsinanqui tatsan. 21 Tonca
xi tatse chota Israel tso:
Ncayije nihjin tsacjen-le
ntsa jnco naxinanta xi xijin,
xi tocjaai-nca tso.

Je xi tse chota Israel xi Nina

tsacjaajin cao cjoanta-le

11

Coaxian-ni: A
tsacasjetaxin-ni
Nina naxinanta-le. Majain,
niitse-jin coatjin. Coa-ti
an-vi chota israelita nia, ntjele Abraham nia, xi ticoi-nia
xincjin Benjamn. 2 Nina licoi
tsacasjexin naxinanta-le xi
tonqui-ni tsave. A tsi yao
jo tso xon Escritura tatse
Elas, jo-sin nca tsacetsoale Nina contran-le Israel,
3 Seor, quisicen chota-li
xi quinchjaya tatsi, coa
quisixcoaya sonxta-li, coa
toan tsacatejna, coa me-xole
nca sicen-na. 4 Tonca jo-sin
quisicofaya-le en Nina:
ato jmi chota quisicatioa
xi tatsan xi tsi tsa ya
tsaquinchaxconchinta-le
Baal. 5 Coa-tisinni, nta tsa
coi nihjin je-vi tojo tjin-sa
chota xi njennqui xi Nina
tsacjaajin-ni cao cjoantale. 6 Cia tsa totatse cjoanta,
licoi totatse xanani. Tsa
cjaai tjin cjoa, je cjoantave ali ticjoanta-nini. Coa
tsa totatse xa-na, ali
ticjoanta-nini. Tsa cjaai
tjin cjoa, je xa-na licoi tixanini. 7 Jme-nini. Israel licoi

jichotjennqui-le jme xi
tsacasjai, tonca je xi Nina
tsacjaajin jichotjennquile. Coa je xica aqui nion
xijin coan. 8 Jo-sin tjita:
Nina quitsjoa-le nca cjainca
njion tjio nima-le, coa xcon
xi tsi matsen-nile, coa xoo
xi tsicoi nhoe-ni, santa
je nihjin-vi. 9 Coa David
tso: Catavantjaiya soile. Jnco nochjiye catama,
coa naya xi ya tsaoya, coa
lajao xi satenqui, coa cao
cjoaain-le catavechji-ni.
10 Catasechjoanqui xcon, jmeni nca tsi scoe-sini. Ncantsjai
catamintiyacao yatsin.

Coa-ti jaai-le cjoavitjontjai

chota xi li judo-jin
11Coaxian-ni:

A
quisatenqui-ni jo santa
nca quitsaontijao. Majain,
niitse-jin, tonca totatse
nca quitsaojin je chota Israel,
coa-sin jaai-le cjoavitjontjai
chota xi li judo-jin, jmeni nca coanchinique-sini
chota Israel. 12 Tsa totatse
nca quitsaojin je chota Israel,
coi nca se-le cjoanchina
sonnte-vi, coa tsa totatse
nca quicha-le chota Israel, coi
nca se-le cjoanchina chota xi
li judo-jin, jo tjin-sa cjoanta
xi se-le cia nca coanjnco-ni
chota judo. 13 Jon xi facaono xi chota xi li judo-jin. Coi
nca an nia xi pastro-le chota
xi li judo-jin, vasjejeya je
xa xi tsacai-na, 14 tsa tojosinni cjoa coan-na sichinia je

284

Romanos11
xi xinquia, tsa coa-ti coanna coasjentje jncojoa xi je.
15 Tsa je xi quitsjioncon-le
Nina, tsa coi cjoa je-vi nca
tsacjaonta-ni chotasonnte
cao Nina, jme xi coan cia nca
tjovetjao nca je, tsa tsi joni xi tjovetjao cjoavijnachon
ncajao-le cjoaviya. 16 Tsa
je xi titjon ntje xi vaita,
tsje ni, coa-ti tsje ncayije.
Coa tsa je jama-ve tsje ni,
coa-ti cjoan yantsja-ni.
17 Cia tsa jnco jao yantsja xi
quitita, coa ji ni xi yaoliva
xi jinja cjimajchai, ya
tisenjnayai nte-le nca je,
coa ya tjicjaocoai jama nca
chjoai ncanion-le yaoliva.
18 Ali chasjejeya-jinlai yaoli yantsja xi quitita-ve.
Coa tsa chasjejeya-lai yaoli, catafaaitsjen-li nca tsi
tsa coi ji xi vai-lai ncanion
jama-ve, tonca je jama-ve xi
tsjoa-li ncanion. 19 Ji coa-la
si: Je yantsja quitita, jme-ni
nca an coasejnaya-nia ntele. 20 Nta tjin. Totatse nca tsi
tsa coancjain-le nca quititani nca je. Tonca ji totatse
nca macjain-li, visenjnanionni. Ali ncatacon-jin mai,
tosa tijcon-lai. 21 Nca tsa
Nina li coi tsacechjoa-le
nca quise-le cjoaain je xi
toxa yantsja-ni, coa-ti ji
niitse-jin coechjoa-li nca
se-li cjoaain. 22 Chotsenlaini, je cjoanta-le coa je
cjoatajatacon-le Nina, je
cjoatajatacon-le xi tatse
je xi quitsao-ve, tonca je

cjoanta-le Nina xi tatsi,

tsa coa-sin coijnacao-sai
je cjoanta-ve. Coa tsa mai,
coa-ti ji coichata-lini.
23 Coa nta tsa je xica, tsa
tsi coa-sin coeyocao nca
tsi macjain-le, sasenjnaya
nte-le, nca Nina tjin-le
ncanion nca sicasenjnaya
nquijncoca nte-le. 24 Tsa ji xi
quititai je yaoliva xi toxa
cjoan-ni jinja, coa coa-sin
sasenjnayai nte-le xi nquisa
nta yaoliva xi tsi tsa coi toxa
cjoan-ni jinja, jo tjin-sa je-ve
xi aqui xa cjoan-ni yantsja
ya-ve coa-ti sasenjnaya
nquijncoca nte-le ya yaoliva
xi tse.

Chota Israel sacole cjoamatacon

25Nca

tsicoi me-na, ntse,

nca tsi jchao je cjoama-ve,
jme-ni nca tsi nion ncatacon
coan-sinio xi titatsaon-nio.
Je cjoatajatacon xi coancale chota Israel, jo santa nca
cjoe coanjnco ncatsi chota xi
li judo-jin xi cjoaasen. 26 Cia
nca coa-sin cjoe coan-ve,
ncatsi chota Israel coitjontjai,
jo-sin tjita: Ya Sin cjoinhoani xi coasjentjai, je xi
cjoaaxin-le Jacobo cjoa xi tsi
vexcon Nina. 27 Je-vi cjoa xi
coentacoa cia nca cjoaaxian
je-le. 28 Coa-sin xi tatse je
ennta xi tatse Cristo, contran
ma-le. Coi cjoa coacoan xi
tatsaon. To-nca jo-sin nca
Nina tsacjaajin, Nina cjainca
tjaoque nca je xi tatse

285

Romanos11,12

naijchacjin-le. 29 Nca licoi

coan coantjaiya cjoatjao-le
Nina cao jo-sin nca quinchjale Nina. 30 Jo-sin nca coa-ti
jon-vi cia licoi quinitjosonlao Nina, tonca ntai-vi
quisaco-no cjoamatacon
totatse nca tsi quisitjosonle nca je. 31 Coa-tisin je-vi
ntai-vi licoi quisitjoson-le,
jme-ni nca coa-ti je sacole cjoamatacon totatse
cjoamatacon xi quisacono nca jon. 32 Nca Nina
tsaceyonqui-le ncatsi nca tsi
tsa quisitjoson-le, jme-ni nca
coanmaque-sini ncatsi. 33 Li
tocoacji tse tjin cjoachjine-le
cao cjoaisentacon-le Nina.
Niya-jin xi ma-le machoyale jo tjin cjoatexoma-le
Nina. Niya-jin xi ma-le ve
ntia-le. 34 ya xi coanchoya-le
cjoafaaitsjen-le Nai-na. Axo
ya xi quitsoya-le. 35 Axo ya
xi titjon quitsjoa-le nca je,
jme-ni nca coanchji-sinile.
36 Ncayije cjoa jinhoa-ni
nca je. Ncayije cjoa tatse
quisenta. Coa ncayije
cjoa tjio tatse. Catase-le
cjoajeya nca je tojo tjin-ni
nihjin. Coa catama.

12

Cjoa xi machjenle chota-le Cristo

Coa-sin ntse,
coetsoa-no xi
totatse cjoamatacon-le
Nina, nca coinchavasaon yaono nca coaita-lao Nina je
yao-no jo-ni jnco cjoatjao xi
tijnacon, xi tsje, xi sasen-le

Nina. Coa-sin machjenlao Nina cao nima-no. 2 Ali

coa-jinsin manquincao
yao-no jo tjin cjoa sonntevi. Catavantjaiyao
yao-no nca coanchotseyanta
nquijncoca-ni cjoafaaitsjenno, jme-ni nca jcha-sinio
jme-ni xi Nina me-le, jale xi nta, xi sasen-le, xi
aqui tjijnco. 3 Coaxin-no
nca jncojnco xi tiyo-vi, xi
totatse cjoanta xi tsacaina, nca tsi ya xi nquisa
nion nca sicjaaitsjen-le
yao-le cao-ni tsa xi jo-sin
nca vaquin-le, tonca coasin catasicjaaitsjenjin nca
ninca-jin coa ninanquijin sicjaaitsjen xi tatse
yao-le, tonca jo-sin choa
xi Nina quitsjoa-le nca
jncojnco nca coancjain-le.
4 Jo-sin cjoan yao-na nca ncjin
jcoya tjin-le, tonca ncayije
jcoya-le yao-na ali tojncojin xa tjin-le xi toncoson.
5 Coa-sin xi totatse Cristo
tojnco yao nia, nta tsa ncjin
ma-nia, tonca ncatsia nca
jncojncoa xincjin ma-ni yaona. 6 Coa-sin cjaai-nca cjoan
cjoatjao-le Espritu Santo xi
tjin-le nca jncojnco. Jo-sin
quitsai-le cjoanta-le, coa-sin
catasichjen. Tsa cjoatjao-ve
nca nchjayajin-ni, catasichjen
jo-sin choa-le nca macjainle, 7 axo tsa je cjoatjao-ve
nca sixa, catasichjen jo-sin
vai-le nca sixa, axo je xi
vacoya, coa-sin catasichjen
jo-sin vai-le nca vacoya. 8 Je

286

Romanos12,13
xi vetain, catasichjen josin vai-le nca vetain. Je xi
sicavi cjoatjao, coacatasin
cao cjoanta. Je xi ma ncajcole, nta catasicointa. Je xi
mamaque, coacatasin cao
cjoatsjoa. 9 Je cjoatjaocha xi
aqui cjoaquixi catama.
Chaocha catamao xi chao
tjin, nion tanquinta-lao xi
nta tjin. 10 Catamatsjoachao
xinquio jo-ni nca ntsao.
Nquisa titjon jchaxcon
xica jo-ni tsa tijon-nio.
11 Ali tse-jion xi niaon,
tixitiyao, tsjoacjoa catamao
cao Espritu Santo, coa jo-ni
chonta-sin tixa-lao Naina. 12 Cjoatsjoa catase-no
xi tatse xi choya-lao,
cjoatsejta catase-no xi
tatse cjoaain xi tichjaao,
tetsoantsjao. 13 Tai-lao jme
xi machjen-le chota-le Cristo,
tainte-lao chota xi xin
faai-ni. 14 Tichicontaon je xi
chao ficao-no, tichicontainnio ali nocjoaaon-jinlao.
15 Titsjoacao ya xi matsjoale, chjintacao ya xi cjinta.
16 Tojnco cjoafaaitsjen
catasejin-no nca jon, ali
ncacon-jin mao, tonca
miyo tiaon chotayoma, ali
nosjenca-jion yao-no. 17 Ali
chao-jin nicao je xi chao
sicao-no, ticointao xi nta
tjin nquixcon ncatsi chota.
18 Tojo cji ncayije xi coanno, coatiaon jme-ni nca
nchan coiyo-sinio cao ncatsi
chota. 19 Jon xi tsjoaque-no,
ali nijnta-jinnio nca tijon

nio, tonca tainte-lao Nina

cao cjoajti-le, nca coa-sin
tjita: An xi sijnta-nia, an
coechji-nia, tso Nai-na. 20 Tsa
contran-li xi vao-le, ticjain.
Cia tsa fati-le, tai-lai xi scoi.
Tsa coaniain, vinchantosoin
jco contran-li xoli-ve. 21 Ali
je-jin siquinjen-li xi chao
tjin-ve, to-nca tiquinjen-lai xi
chao tjin xi totatse xi nta
tjin.
Ncatsi chota
catasitjoson-le chota
xi xa tjin-le, xi vatexoma,
nca tsin cjoatexoma-jin xi tsi
tsjoante Nina, coa je xi tjio,
Nina quisiquincha. 2 Coasin je chota xi veyotajacao
chota xi xa tjin-le,
veyotajacao cjoatexoma-le
Nina, coa je xi veyotajaveni, tije tjove-le cjoaain
yao-le. 3 Je xi xa tjin-le,
ali coi-jin xa tjin-le nca
siquinchaxcon chota xi nta
sin, tonca je xi chao sin. A
me-lini nca licoi coijcon-lai
chotaxa-ve. Coatiain xi nta
tjin, coa coasjenta-lini. 4 Nca
je chotaxa sixa-le Nina nca
nta coijna-ni nca ji. Cia tsa
ji xi chao siain, tijcon-lai,
nca tsi tsa tocjoatjao-jin ya
je quicha, nca je xi sixa-le
Nina, xi sijnta-le, xi tsjoa-le
cjoaain xi chao sin. 5 Coi
nca machjen-ni nca nanqui
tiyo-lao, ali tsa tocoi-jin
nca licoi ticjoaain senino, tonca coa-ti tatse
cjoafaaitsjen-no. 6 Nca coi
cjoa-vi nca coechjintjao,

13

287

Romanos13,14

nca je chotaxa toxa tjionile Nina nca nta sicointa xi

ticoi-ni cjoa je-vi. 7 Techjilao ncatsi xi quitjen-no
tse, tsa taonsa techji-lao
taonsa-no, tsa taonvasen ni,
techji-lao taonvasen-no, tsa
je xi vaquin-le cjoaxcontacon,
tai-lao cjoaxcontacon, tsa je
xi vaquin-le cjoanosjenta,
tai-lao cjoanosjenta.
8 Nitojme-jin xi quitjenno cao ya-nive, toje-jin
cjoatjaocha nca matsjoachao
xinquio. Je xi tsjoaque
xincjin, je xi siquitjoson
cjoatexoma. 9 Je cjoatexoma
xi tso: Ali chajnquita-jin
mai, ali nicen-jin, ali nichejin, ali enntiso-jin nocjoai,
ali maxintaconcha-jin. Cia
tsa tjin-sa nquijnco xi cjaai
cjoatexoma, i tinchjayije
cjoatexoma je-vi: Tsjoacha
catamai xinqui jo-ni tsa
tiji-ni. 10 Je cjoatjaocha ali
chao-jin sicao xincjin. Coasin, je xi sijnco cjoatexoma,
je xi cjoatjaocha. 11 Coa-ti
ya jme nihjin-ni ntai-vi,
nca je coi hora nca coisotjenle nija-na. Nca ntai-vintai
nquisa tijnahian-na nca
coitjontje cao-ni tsa cia nca
titjon coancjain-na. 12 Nitjen
jefaato-ni, coa jenhoahian
nihjin. Chjaaxian tsocoa
xa xi tjin ja njionchon, coa
chacja najoquicha xi tse
ja isen. 13 Nta coannquincoa
yao-na jo-sin xi cjoaquixi
jo-sin vema nca nihjin.
Alicoi cjoachinca cao cjoachi

coitsomajian. Alicoi yanchjin

cjoajta cao xi toxquia
nian cao yao-na. Alicoi
coixcancoa xinquia. Alicoi
coanxintacon jcha xinquia.
14 Tonca coa-sin catamao
jo cjoan Nai-na Jesucristo. Ali
tonqui-jinni venta-lao yaono nca sitjoson-lao jo tso xi
me-le yao-no.

Xi tatse chota xi macjain-le

tonca xi cje tsm-sale ncanion

14

Chjoetjaoyao chota xi
macjain-le, tonca xi
cje tsin-sale ncanion. Licoi
coixcancao cjoafaaitsjen-le.
2 Jnco chota macjain-le nca
ma cjineyije tso-jmi, coa xi
nquijnco xi tsin-le ncanionjin tontixca cjen. 3 Je xi cjen,
ali vasjenqui-jin je xi tsicoi
cjen. Coa je xi tsicoi cjen, ali
vesin-jin je xi cjen, nca Nina
xi quiscoetjao. 4 ya-ni ji nca
yasin-ni chonta xi tse xi cjaai. Tatse xi aqui tse nai-le
nta tijna axo scanqui-je.
Tonca aqui nta sicejna, nca
je Nai-na ma-le sicejnanta
nca je. 5 Jnco xi cjaai-ncasin
vecon nihjin, tonca xi cjaai
toncoson vecon ncantsjai
nihjin. Nca jncojnco aqui
catasejncotacon. 6 Je xi cjoale nihjin va, coasin tatse
Nai-na, coa je xi tsi cjoa-le
nihjin va coa-tisin tatse
Nai-na. Je xi cjen, cjen tatse
Nai-na, nca tsjoa-le cjoanta
Nina. Coa je xi tsicoi cjen,
coa-ti tatse Nai-na licoi
cjen, coa tsjoa-le cjoanta

288

Romanos14,15
Nina. 7 Nca nijnco-jin xi avi, xi tijnacon xi titatse-ni
yao-le, coa nijnco-jin xi viya
xi titatse-ni yao-le. 8 Tsa
tiyochon-nia, totatse Naina nca tiyochoan. Tsa viya,
totatse Nai-na nca viya.
Coa-sin tsa viyochon-nia
axo viya-nia, tse nia Nai-na.
9 Cristo coi cjoa-vi cen-ni, coa
jaaya-nile, coa tsacejnacon
nquijncoca-ni, jme-ni nca
Nai-le coan-sini xi cen coa
xi tjiocon. 10 Tonca ji, a-ni nca
ntsai yasin-sini. Axo coa-ti
ji, a-ni nca ntsai nosjenquisini. Nca ncatsia coiyoa
nquixcon cjoatexoma-le Cristo.
11 Nca coa-sin tjita: Tso je
Nai-nave: Jo-sin cjoaquixi
nca tijnacoan, coincha-na
xconchin-le ncatsi chota,
coa siquixiyanta Nina
ncatsi chota. 12 Coa-sin
ncatsia-vi coai-le cointa
Nina xi titatse yao-nani
nca jncojncoa. 13 Coa-sin
alicoi tijchasin-sania
xinquia, tosa ticjaaitsjaon
nca tsi coejnao xi satenqui
ntsao, axo tsi sicajnquio
je ntsao. 14 An ve-nia, coa
nta vecoan nca tijnacoa
Nai-na Jess, nca nijme-jin
xi tjin xi chao tjin nca tijeni, tonca je xi sicjaaitsjen
nca chao tjin tojme cjoanive, tatse chao tjin-ni.
15 Tonca tsa coi cjoa-le xi ma
vichi-ni je ntsai aon male, ji alicoi titomjencao-ni
cjoatjaocha. Ali niquitson-jin
ntsai cao xi vichi-nive, ja

le xi Cristo cen tatse. 16 Ali

nocjoaaon-jinle xi nta tjin
tatsaon. 17 Je cjoatexoma-le
Nina ali toxquia tsojmi xi
chine, nixi yo-jin, tonca xi
cjoaquixi, xi nchan tjin, cao
xi cjoatsjoa tjin-ni xi tatse
Espritu Santo. 18 Je xi coa-sin
sixa-le Cristo jo-ni chonta,
sasencon-le Nina, coa nta
vitjo nquixcon chota. 19 Coasin cjointjennqui-le cjoa xi
siquinjennchanjin-na, coa-ti
je xi siquinnca xincjin. 20 Ali
tatse tsojmi xi mavichinijin siquixoya-ni je xa xi
sin Nina. Ncayije cjoa aqui
tsje-ni, tonca chao tjin tatse
chota xi sicate-nqui xica
xi totatse nca cjen. 21 Nta
tjin nca tsi tsa yao chinai,
niyo-jin xan, coa nijmejin xi niain xi satenqui
ntsai, xi sicajnqui je, axo xi
siintajin nca je. 22 Je xi josin macjain-li catamacjain-li
xi titatsi-ni nquixcon Nina.
Jo tonta-le xi tsi vene-le je
yao-le cao xi coson-nile nca
nta tjin. 23 Tonca je xi jao tjinsacon, tsa coacjen, cjoaain
tjinne-le, nca tsacjen nta tsa
tsi coa-sin coancjain-le. Coa
je ncayije xi sian, coa tsa
tsi coa-sin coancjain-na, je xi
je-ni.
Coa-sin a-vi xi tjinna ncanion, tjinne-na
nca coinchacoa cjoaintajinle xi tsin-le ncanion-jin, coa
licoi sitsjoaya-le yao-na xi
tia-nia. 2 Nca jncojncoavi sitsjoaya-le xinquia xi

15

289

Romanos15

ta-tse nca nquisa nta coanle coa nca coinnca-sa. 3 Nca

Cristo licoi tije quisitsjoayanile yao-le, tonca jo-sin
tjita: Je en xi chao tso, xi
tse je xi chao quitso-li,
quiscason-na an. 4 Je cjoa
quichjita ncasa, quichjita
xi tatse nca coacoyana, jme-ni nca se-sinina
cjoachoyacaocjoa xi totatse
cjoatsejta cao cjoanijetacon
xi tjin-le xon Escrituras. 5 Tonca
je Nina xi tsjoa cjoatsejta cao
cjoanijetacon, coa catatsjoano nca tojnco cjoafaaitsjen
catasejin-no, jo-sin quitso
Cristo Jess, 6 jme-ni nca tojnco
coan-sinio, nca tojnco cjoajtao
nca chasjejeyao Nina-le coa
Nai-le je Nai-na Jesucristo.

Je ennta xi tatse Cristo coati se-le chota xi li judo-jin

7Coi

cjoa nca coa-sin

chjoetjao xinquio, jo-sin nca
Cristo quiscoetjao-na xi tatse
cjoajeya-le Nina. 8 Coaxin-nia
nca Cristo Jess coan chonta-le
chota xi tse cjoacircuncisin
xi tatse cjoaquixi-le Nina,
jme-ni nca coejnco-sini je
cjoa xi Nina quisisenqui-le
naijchacjin-na, 9 coa jme-ni
nca je chota xi li judo-jin
coasjejeva-sini Nina tatse
cjoamatacon-le, jo-sin tjita:
Coi nca an siquixiyanta tatsi
jajin-le chota xi li judo-jin,
coa seya-nia tatse janainli. 10 Coa nquijncoca tso:
Catamatsjoaya-no xi chota
xi li judo-jin, cao naxinanta

le Nina. 11 Coa nquijncoca

tso: Chasjentao Nai-na
ncatsio xi chota xi li judojin, coa ncatsi naxinanta
chasjejeyao Nina. 12 Coa
nquijncoca tso Isaas: Jtsenle Isa cjoinhoa-ni, coa je xi
coisotjen nca coatexoma-le
chota xi li judo-jin. Je chota
xi li judo-jin scoyacaocjoa-le
nca je. 13 Coa je Nina xi tsjoa
cjoachoyacaocjoa, catasitseno cao ncayije cjoatsjoa,
coa cao cjoanchantacon
nca macjain-no, jme-ni
nca coanncjinya-sinino
cjoachoyacaocjoa xi totatse
ncanion-le je Espritu Santo.
14 Tonca aqui tjinjncocoan
xi tatsaon, ntse, nca tijonnio nion matse-nio cjoanta,
tjinyije-no cjoafaaitsjen,
coa-ti coan-no coinyalao xi-nquio. 15 Tonca
coannioncoan nca jncojao
ca quisqui-no, ntse, josin nca quisicjaaitsjen-no,
nca coa-sin Nina quitsjoana je cjoanta. 16 Nca an
coan chonta-le Jesucristo
tatse chota xi li judojin, nca sixacoa ennta-le
Nina, jme-ni nca je cjoatjao
xi tsjoata, xi coi chota
xi li judo-jin, sasenconnile Nina, nca coantsje cao
je Espritu Santo. 17 Jo-sin
tijnacoa Cristo Jess, tjin-na
jme xi coasjejeya-nia yaona jatatse xa-na xi tatse
Nina. 18 Licoi coannioncoan
nca coinchja tojme cjoa-ni,
toje cjoa xi Cristo quisinta xi

290

Romanos15,16
totatsan cao en coa cao xa,
jme-ni nca chota xi li judo-jin
sicjitjoson-sinile. 19 Quisixa
cao ncanion-le cjoaxcon cao
choa, coa cao ncanion-le je
Espritu Santo xi tse Nina. Coasin tsacasentsiacao-nia ya
Jerusaln, coa xi cao ya ntai-le
santa ya Ilrico, jecoanjncona nca quisicatjivisoan
ncaquijnta je ennta xi tatse
Cristo. 20 Coa-sin nca tsasje
ncanion-na nca quinchjaya je
ennta-ve, ali ya-jin ja nca
jequinocjoa janain-le Cristo,
jme-ni nca tsi siquinsonsinia hjaojama xi tse xi
cjaai. 21 Tonca jo-sin tjita:
Je xi tsicoi quinocjoayajinle tatse Cristo, scoe-ni.
Coa je xi tsi tsa quinhoe,
coanchoya-le.

Pablo me-le nca coai ya Roma

22Coi

cjoa-vi nca ncjin ca

quisechjoa-na nca cjoaaiconno nca jon tsacai. 23 Tonca
ntai-vintai tsin-sana nte nca
sixa i nte je-vi, coa coan
ncjin no-jan nca coanmena nca quicon-no. 24 Coi cjoa
cia-la nca cjoia Espaa,
cjoicon-no nca jon, nca tjin-na
cjoachoyacaocjoa nca cjoaa
cotsento-no, coa coinchacaonao nca jon nca cjoia ya-jan,
cia nca titjon camatsjoaya
jncotjo-na cao jon. 25 Tonca
ntai-vi tifi-nia ya Jerusaln
nca coasencoa chota-le Cristo.
26 Nca ya Macedonia cao ya
Acaya coantsjoa-le nca quitsjoa
taon xi tatse chotayoma xi

tse chota-le Cristo xi tjio ya

Jerusaln. 27 Nta coantsjoa-le
nca coaquisin, coa quitjenle xi tse. Tsa chota xi li
judo-jin coa-ti tsacaotale cjoanta xi tse Espritu
Santo, coa-ti tjinne-le nca
je nca coinchacao tsojmile sonnte-vi. 28 Coa-sin cia
nca cjoe sijncoa cjoa je-vi,
coa cia nca cjoe sicasenle je cjoatjao-vi je-vi, cia
cjoaato-no nca cjoia ya
Espaa. 29 Coa ve-nia cia nca
cjoichocon-no, cjoichocaonia xi nion tse cjoanta
xi tse ennta tatse Cristo.
30 Tonca vetsoa-no ntse,
xi totatse Nai-na Jesucristo,
coa xi totatse cjoatjaochale Espritu Santo, nca tojnco cao
an nion vao ncanion-no nca
vetsoa-lao Nina xi tatsan,
31 jme-ni nca coitjontjaisinia tatse chota xi tsicoi
macjain-le xi tjio ya Judea,
coa jme-ni nca je cjoatjao-le
xa-navi tatse chota-le Cristo
xi tjio ya Jerusaln sasensinile, 32 coa jme-ni nca
cao cjoatsjoa cjoichoconsinino nca jon jo-sin
me-le Nina, coa jme-ni nca
coa-sin tojnco coaincanionsininao nca jon. 33 Je Nina
xi siquinjennchanjin-na
catavejnacao-no ncatsio.
Coa catama.

16

Pablo sitinta chota

Tonca vetain-no xi
tatse Febe je tichja,
je xi sixa-le chota-le Cristo

291

Romanos16

xi tjio ya Cencrea. 2 Tisinnilao jo-ni tsa xinquio

tatse Nai-na, jo-sin nca
vaquin-no xi chota-le Cristo.
Coa-ti tinchacao tojme
cjoa-ni xi coanchjen-le. Je
ni ali tocoacji ncjin chota
tsacasencao, coa-ti anvije.
3 Titintao je Priscila coa cao
Aquila je xin-le, xi toatjen
sixacao-na tatse Cristo Jess,
4 (xi mequitisin tatsan. Ali
toan-jin tsjoa-le cjoanta,
tonca coa-ti ncatsi chota
xi li judo-jin xi chota-le
Cristo.) 5 Coa-tisin titintao
je chota-le Cristo xi maa ya
ntia-le. Titintao je Epeneto,
xi tsjoaque, je xi titjon
coancjain-le tatse Cristo ya
Acaia. 6 Titintao je Mara xi
nion nta quisixa tatsaon.
7 Titintao je Andrnico coa
cao Junias, xi xinquia xi atjen
tsaquiyoyai-jin ntoya, je xi
nta ya-le yajin-le pastrove, ja-le xi nquisa titjon
tsacatiota-le Cristo cao-ni
tsa an. 8 Titintao je Amplias,
xi tsjoaque an xi tatse je
Nai-na. 9 Titintao je Urbano
xi atjen sixacao-na tatse Cristo Jess, cao Estaquis,
xi tsjoaque an. 10 Titintao
je Apeles, xi nta jitjo tatse
Cristo. Titintao je xincjin
Aristbulo. 11 Titintao je
Herodin, xi xinquia. Titintao
je xincjin Narciso, xi tjiocao
Nai-na. 12 Titintao je Trifena,
cao je Trifosa, ja-le xi nion
sixa tatse Nai-na. Titintao
je Prsida xi tsjoaque, je xi

cjainca nion quisixa tatse

Nai-na. 13 Titintao Rufo,
xi Nai-na tsacjaajin, coa
cao na-le xi coa-ti nana. 14 Titintao je Asncrito,
cao Flegonte, cao Hermas, cao
Patrobas, cao Hermes, coa cao
je ntse xi tjiocao nca je.
15 Titintao je Fillogo, cao
Julia, cao Nereo, cao ntichja,
cao Olimpas, cao ncatsi
chota-le Cristo xi tjiocao
nca je. 16 Titintao xinquio
nca tsje tetatsoa-lao xinquio. Ncatsi chota-le Cristo
sitinta-no. 17 Coa vetsoa-no
ntse, nca choson-nilao je xi
sijaoya xincjin, xi sicajnqui
je xincjin, contran-le je
cjoafaaitsjen xi quichotayao
nca jon. Chjaaxin-lao yao-no
nca je. 18 Je chota xi coacjoan
alicoi Nai-na Jesucristo
sixata-le jo-ni chonta, tonca
toyao-le sixantjai. Cjai ntsjen
en xi nchja, coa cjainca male nchja. Coa-sin vanacha-le
nima-le xi tsicoi ve. 19 Nca
jo-sin nca nitjoson jonvi, cjainca nion nta ya-le
ncatsi. Coi nca coa-sin
ma, tsjoa-na xi tatsaon,
tonca me-na nca chjine
coaon tatse xi nta tjin,
tonca nca aqui tsje coaon
tatse xi chao tjin. 20 Coa je
Nina xi siquinjennchanjinna sixcoantiton Satans ya
nquintsoco nca jon-vi. Je
cjoanta-le Nai-na Jesucristo
catase-no. 21 Sitintano Timoteo xi atjen
nixai-jin, cao Lucio, cao Jasn,

292

Romanos16
cao Sospater, xi xinquia. 22 An
xi Tercio mi-na, xi quisquia
je xon-vi, sitinta-no tatse
Nai-na. 23 Sitinta-no Gayo
xi sisin-na i ntia-levi, xi
coa-ti sisin-le ncatsi xi
chota-le Cristo. Sitinta-no
Erasto xi sicointa taon xi tse
naxinanta-vi, coa cao je
ntse Cuarto. 24 Je cjoanta-le
Nai-na Jesucristo catase-no
ncatsio. 25 Catavitjojeya
Nina xi tjin-le ncanion nca
sinionjin-no jo tso ennta xi
ya, jo-sin nca nchjayajinnia tatse Jesucristo, jo-sin

nca coantsen je cjoama-ve

xi tsacejnatjaoma santa
nihjin coatse. 26 Tonca
jetijnasontsen ntai-vi.
Totatse xon Escrituras
xi quisqui je chota xi
quinchjaya ta-tse Nina, jo
tso cjoatexoma-le Nina xi
tijnantsjai, jetsacinya-le
ncatsi naxinanta nca quijnta
sonnte, jme-ni nca sitjosonsinile nca coancjain-le. 27 Je
xi tojnco Nina xi tjin-le
cjoaisentacon catavitjojeya
xi totatse Cristo ncantsjai
nihjin. Coa catama.

Xi titjon xon xi pastro Pablo

quisqui-le chota corintios
Pablo sitinta

A n nia Pablo, xi
quinocjoa-na nca pastrole Jesucristo coan, jo-sin
coanme-le Nina, coa cao je
ntse Sstenes, 2 tichji-laijin
jon xi naxinanta-le Nina, xi
tiyo ya Corinto, xi coantsjao
nca tiyocao Cristo Jess.
Quinocjoa-no nca chota-le
Cristo coaon cao ncatsi tojanive xi nchja janain-le Nai-na
Jesucristo, Nai-le xi tse, coa xi
tsan. 3 Catatsjoa-no cjoanta,
catasiquinjennchanjin nimano Nina je Nai-na cao Nai-na
Jesucristo.

Pablo tsjoa-le cjoanta Nina

4Cjoanta

tsjoa-le Nina
ncantsjai xi tatsaon, xi tatse
je cjoanta-le Nina xi quitsaino nca tiyocao Cristo Jess.
5 Coannchina-lao ncayije cjoa
nca tiyocao Cristo, jo-sin
nca nocjoao cao jo-sin nca
machoya-no. 6 Coa-sin je en
xi tatse Cristo coanquixiyajin
nima-no. 7 Nijme-jin cjoatjao
xi cha-no, nca tichoya

lao nca cjoaai catsen je

Nai-na Jesucristo. 8 Jesucristo
coasennion-no santa nca
cjoeta, jme-ni nca tsijme
je se-sinino cia nihjinle je Nai-na Jesucristo. 9 Nina
niontacon, je xi quinchja-no
nca tojnco coiyocao je nti-le
xi Nai-na Jesucristo.

A ncjin ya ma-ni Cristo

ntse, xi
totatse janain-le Naina Jesucristo, nca ncatsio
toncoson-sin coixon, coa
nca tsi tsa jme cjoasi sejinno nca jon. Tosa aqui tojnco
tiyo nca tojnco cjoafaaitsjen,
coa nca toncoson-sin
choson-lao. 11 Je chota xi
tse Clo quisiquixiya-na
xi tatsaon, ntse, nca tjinno cjoachovatiya-ni. 12 Coi
xi tixian: Jncojnco nca jon
coivixon: An tse Pablo
nia, tonca an tse Apolos
nia, tonca an tse Cefas nia,
tonca an tse Cefas nia, tonca
an tse Cristo nia. 13 A ncjin
ya ma-ni Cristo. A quiseta
cro Pablo xi tatsaon. Axo

293

10Vetsoa-no

294

1 Corintios1
a quisatentata-lao Pablo.
tsjoa-le Nina nca
nijnco-jin tsacatenta-no
nca jon, toje Crispo cao Gayo.
15 Niya-jin xi coacoitso
nca quisatentata-nao.
16 Coa-ti tsacatenta xincjin
Estfanas, tonca licoi ve tsa
tsacatenta-sa xi cjaai. 17 Nca
tsi tsa coi xa quisicasen-na
Cristo nca chota coatenta.
Tocoi xa quisicasen-na nca
coinchjaya-nia je ennta
xi tatse Cristo, licoi cao
cjoachjine xi toxquia en, jmeni nca tsi cha-sini ncanion-le
cro-le Cristo.
14Cjoanta

Cristo ncanion-le Nina

coa cjoaisentacon-le

18Je

en xi tatse cro
tocjoasca ma-le je xi chajin,
tonca a xi vitjontje, coi
xi ncanion-le Nina mana. 19 Coa-sin tjita: Sicha
cjoachjine-le chota xi
chjine, coa scanitaxian
cjoaisentacon-le chota
xi machoya-le. 20 Ja tijna
xi tjin-le cjoachjine. Ja
tijna xi ma-le cjita xon.
Ja tijna xi ma-le fajin-le
i sonnte-vi ntai-vi. Nina
a tsi tsa quisiscaya-le je
cjoachjine-le sonnte-vi. 21 Je
sonnte licoi tsave Nina
xi totatse cjoachjine-le
chota. Nina xi coaquitso cao
cjoaisentacon-le. Quisasenle Nina nca tsasjentjai je xi
macjain-le xi totatse cjoasca
xi tse en xi quinocjoaya.
22 Je chota judo sije choa, coa

je chota griego vajnquisjai

cjoachjine, 23 tonca a-vi
nocjoaya tatse Cristo nca
quiseta cro. Xi totatse
coi-vi satenqui chota judo,
coa tocjoasca ma xi tatse je
chota xi li judo-jin. 24 Tonca
tatse xi quinocjoa-le, chota
judo cao chota griego nca jao,
Cristo ncanion-le Nina ni coa
cjoaisentacon-le Nina ni.
25 Je cjoasca-le Nina nquisa
chjine cao-ni tsa cjoachjine-le
chotasonnte, coa cjoaintale Nina nquisa tjin-le
ncanion cao-ni tsa ncanion-le
chotasonnte. 26 Ticjaaitsjaon
jo-sin quinocjoa-no, ntse,
nca tsi tojo ncjin ma-nio xi
chjinao jo-sin sicjaaitsjen
chotasonnte, nca tsi ncjin
xi ncanion tjin-no, nca tsi
ncjin xi nca cjoaon. 27 Tosa
Nina tsacjaajin je xi scayale i sonnte-vi, jme-ni nca
sisoa-sinile je xi chjine.
Coa Nina tsacjaajin je
xi inta i sonnte-vi, jmeni nca sisoa-sinile je xi
tjin-le ncanion. 28 Coa Nina
tsacjaajin je xi yoma, coa
je xi taon ya i sonnte-vi,
coa je xi tsi tsa coi tjin, jmeni nca siquixoya-ni xi tjin,
29 jme-ni nca nijnco-jin chota
coannca-nicon nquixcon nca
je. 30 Tse Nina nio jon nca
tiyocao Cristo Jess. Je xi
Nina quitsjoa nca cjoachjinena coan. Je xi quisicjeta
je-na, coa quisitsje-na,
coa tsacechjintjai-na.
31 Coi cjoa-vi, jo-sin tjita,

295

1 Corintios1,2

je xi vasjejeya yao-le,
catavasjejeya yao-le nca
tijnacao Nai-na.
Pablo nchjaya tatse Cristo
nca quiseta cro

Ntse, cia nca quiconno, ali cao ennca-jin

quicon-no, nicao cjoachjine
xi nca-jin nca quitsjoano cjoaquixi xi tatse
Cristo. 2 Tsi tsa cjaai cjoa xi
quisicjaaitsjen-sa jin-no
nca jon, toje Jesucristo, coa
je nca quiseta cro. 3 Inta
coan cjoan an, quitsacjoan,
coa jo quifatsecoa cia nca
tsacatejnacao-no. 4 Je en-na
cao je cjoaquixi xi quinchjaya
licoi quinchjayajin-no cao
cjoachjine-le chota xi toxquia
vejnco-tacon, tonca cia
nca quinchjaya coa-sin
tsacacosontsen-no je Espritu
Santo cao ncanion-le, 5 jmeni nca tsi coancjain-sinino
totatse cjoachjine-le chota,
tonca totatse ncanion-le
Nina.

Je Espritu Santo vacoya

6Tonca

nocjoa-nijin
cjoachjine jin-le chota xi
jecoanjcha. Je cjoachjine-vi
licoi tse sonnte-vi ntaivi, nitse chotatitjon xi tse
sonnte-vijin xi cha. 7 Tonca
nocjoa-nijin cjoachjine xi
tse Nina, xi ma tjin, xi
tijnama santa ncasa, xi
tonqui-ni nca totsin-le cjoa,
xa tsacenta-ni Nina xi tatse
cjoajeya-na. 8 Nijnco-jin

chotatitjon xi tse sonnte-vi

ntai-vi coanchoya-le je-vi.
Tsa coanchoya-lanile tsacai,
licoi tsacata cro Nai-na xi
tjin-le cjoajeya 9 Tjita: Cjoa
xi tsi xcon tsave-ni, nixoojin quinhoe-ni, ninima-le
chota-jin quisicjaaitsjen-ni,
cjoa xi Nina tsacejnantani xi tatse je xi tsjoaque
nca je. 10 Je cjoa-vi Nina
quisicatsen-na xi totatse
Espritu Santo. Je Espritu
Santo nta vasjaiya ncayije,
nta tsa je xi ain tjin xi
tse Nina. 11 ya-ni xi chota
xi ve cjoafaaitsjen-le xi
nquijnco chota, toje espritu
xi titse-ni xi tijnajin-le nca
je. Coa-tisin niya-jin xi
coanchoya-le cjoafaaitsjen-le
Nina, toje Espritu Santo xi tse
Nina. 12 Ali je-jin espritu xi
tse sonnte quitsai-na, tonca
je Espritu Santo xi tse Nina,
jme-ni nca jcha-sinia je cjoa
xi Nina quitsjoacjoatjaona. 13 Je cjoa-vi xi coa-sin
nocjoa, alicoi cao en xi
cjoachjine-le chota vacoyana, tonca cao en xi je Espritu
Santo vacoya-na. Cao en xi
tse Espritu Santo nicatoya
cjoa xi tse Espritu Santo.
14 Je chota xi toxa cjoanni licoi cjoe je cjoa xi tse
Espritu Santo xi tse Nina, nca
tocjoasca ma-le. Licoi ma
machoya-le nca tocao Espritu
Santo chotajin je cjoa-ve. 15 Je
xi Espritu Santo tijnajin nimale cotajin ncayije cjoa, tonca
liya xi cota nca je. 16 ya-ni

296

1 Corintios2,3
xi tsave cjoafaaitsjen-le Naina. ya xi tsacacoya-le. Tonca
a tjin-na je cjoafaaitsjen xi
tse Cristo.
Pastro tojnco sixacao Nina

A n licoi coan-na nca

tsacjacao-no, ntse,
jo-ni tsa je xi nta sitjosonle Espritu Santo. Tonca
tsacjacao-no jo-ni tsa xi
tochotasonnte, jo-ni tsa
xi tontixti tatse Cristo.
2 Quisici-no ntachiqui. Licoi
tsojmi xi taja quitsjoa-no,
nca cje coan-jinsano, nintaijin ma-no, 3 nca tojo coamao
jo-ni tsa chotasonnte.
Tijnajin-no cjoachini,
cjoachovatiya-ni, coa ncjin
ya ma-nio. A tsi tsa joni chotasonnte mao, coa
manquincao yao-no jo-ni tsa
chotasonnte. 4 Tocia-ni nca
tjin xi coicoitso: An tse Pablo
nia, coa je xijnco: An tse
Apolos nia, a tsi tsa toxquia
chotasonntao. 5 ya-ni tsocoa
Pablo. Coa ya-ni Apolos. Chota
xi sixa-le Nina, xi totatse
nca coa-sin coancjain-no.
Coa-sin Nai-na quitsjoa-le xa
nca jncojnco. 6 An tsacentje,
Apolos tsacejtennqui-le nanta,
tonca Nina xi quisijcha.
7 Nije-jin xi ventje xi chji-le,
nije-jin xi nanta vejtennquile, tonca Nina xi sijcha. 8 Je
xi ventje, coa je xi nanta
vejtennqui-le, toncoson ma,
nta tsa coai-le jncojnco je
chji-le jo-sin coan xa-le. 9 Nca
jin-jin tojnco nixacoai-jin

Nina, coa jon nio nte-le ja

nca sixa Nina, coa jon nio
ntia-le xi venta Nina.
Nca jncojnco chota xa-le

10Jo-sin

quitsjoa-na
cjoanta Nina, jo-ni je xi
nion nta ma-le venta ntia,
an xi tsacejna xjaojama,
coa nquijnco xi ventason.
Jncojnco catasicointa jo-sin
nca ventason. 11 Niya-jin
xi coan-le coejna nquijnco
xjaojama cao-ni tsa je xi
jetijna xi coi Jesucristo.
12 Tsa ya-ni xi coentasonni xjaojama-vi taonsine,
taonhoa, lajaochji xi nasca
cjoan, ya, liji, xca, 13 xa-le nca
jncojnco coantsen. Je nihjinve sicatsen nca cao li
coantsen-ni. Je li-ve xi scota
xa-le nca jncojnco jo cjoan.
14 Tsa jnco xi xa-le sejna,
xi coa-sin tsacentason,
coai-le chji-le. 15 Tsa jnco xi
xa-le coiti, cha chji-le, tonca
je chota-ve coitjontjai-ni,
tonca jo-ni xi coitjojin-ni
li. 16 A tsi tsa yao nca jon
xi ntia-le Nina mi-no, coa
je Espritu Santo xi tse Nina
tijnajin nima-no. 17 Tsa jnco
xi siquitson je ntia-le Nina,
Nina siquitson nca je, nca
ntia-le Nina tsje-ni, ja-le
xi coio nca jon. 18 Niya-jin
xi tije catavenacha-nile
yao-le. Tsa ya-nive jin-no
nca jon xi tosicjaaitsjenjin
nca chjine i sonnte-vi ntaivi, scaya catama-le, jme-ni
nca aqui chjine coan-sini.

297

1 Corintios3,4

19Je

cjoachjine-le sonntevi cjoasca ni xi tatse Nina,

nca coa-sin tjita: Je xi tsoa
chotachjine ticia-ni nca sin
cjoamaa-le. 20 Nquijncoca
tjita: Nai-na ve nca je
cjoafaaitsjen-le chotachjine
tsijme chji-le. 21 Coa-sin
nijnco-jin xi catavasjejeya
chota, nca ncayije tsaon
nio. 22 Tsa Pablo, tsa Apolos,
tsa Cefas, tsa je sonnte-vi, tsa
cjoavijnachon, tsa cjoaviya,
tsa je xi ntai, tsa je xi cjoaai,
ncayije tsaon nio. 23 Coa jon
tse Cristo nio, coa Cristo tse
Nina ni.

Chota coa-sin catavenajin jo-ni tsa xi sixa-le

Cristo, xi sicointa cjoamale Nina. 2 Machjen nca je
xi sicointa, nca jncojnco
niontacon catama. 3 An
nion choa cointa-na tsa jon
ventajin-nao, coa tsa xi
chotaxa ventajin-na. Nianjian ventajin-le yao-na. 4 Nta
tsa an sicjaaitsjen nca lijme
je tjin-na, litocoi-jin nca feta
je-na. Tonca je xi ventajinna, je Nai-na. 5 Lijme xi
coentajion nca tonqui-ni
nihjin-le, cia santa nca
cjoaai Nai-na xi siisen xi
tjima ja njion chon, coa xi
coacosontsen cjoafaaitsjenle nima-na. Cia Nina
coasjejeya nca jncojnco.
6 Tonca je-vi, ntse, quixian
tatsan, coa tatse Apolos,
nca coa-sin tsacjantia

Je xa-le pastro

laijin nca jon, jme-ni nca

cao jin-jin chotaya-sinio
nca tsi nquisa tse sian-sao jo
tjin xi tjita, jme-ni nca tsi
ncacon coanquinta-sinilao
jnco chota, coa contran
coanquin-lao xi cjaai. 7 yani xi faajin-li, coa jme xi
tjin-li xi tsi quitsai-li. Tsa
quitsai-li, a-ni nca nca manili jo-ni tsa xi tsi quitsai-li.
8 Jequitsao, jenchinao. Nta tsa
tsi cao jin-jin jevatexomao.
Jo tonta tsa cjoaquixi nca
vatexomao, jme-ni nca
coa-ti jin-jin tojnco cao
jon coatexoma-sinia.
9 Sicjaaitsjen an nca jin-jin
xi pastro mi-najin, Nina
tsacacosontsen nca jin-jin xi
feta, jo-ni xi cjoaviya cjinenajin, nca tocjoasca coain-jin
nquixcon sonnte cao ancje
cao chota. 10 Sca-najin nca
jin-jin xi tatse Cristo, tonca
jon tjin-no cjoaisentacon nca
tiyocao Cristo. Intajin nca
jin-jin, tonca jon taja-nio.
Jon xcon ya-no, tonca jinjin chao ya-najin. 11 Santa
je hora-vi cjinha-najin, coa
fati-najin, coa tsin-najin
najo-jin, coa quitsinoainjin nca quise-najin, coa
totimason-nijin nca tsinnajin ntia. 12 Tse nixa-nijin
ntsai-jin. Cia nca chao tsonajin, nichicontain-jin nca
je. Cia nca sicjaa-najin
cjoaain, jchocjoacao-najin.
13 Cia nca nchjaaon-najin,
nta nocjoa-laijin. Totje-le
sonnte jecjimai-jin, jo-ni

298

1 Corintios4,5
tsa ntajto-le ncayije tojmenive santa ntai-vi. 14 Licoi
cjia je-vi nca sisoa-no, tonca
vene-no jo-ni tsa xti-na xi
tsjoaque. 15 Nta tsa tjin-no te
jmi chota xi sicointa-no nca
tiyocao Cristo, licoi ncjin nai
se-no. Nca tiyocoa Cristo an
coan nai-no xi totatse je
ennta xi tatse Cristo. 16 Tocoi
vetsoa-no nca chjennquinao. 17 Tocoi cjoa nca
quisicasen-no Timoteo, ntina xi tsjoaque, xi niontacon
nca tijnacao Nai-na. Timoteo
sicjaaitsjenjin-no xi tatse
ntia-na, jo-sin tsovacoa
Cristo, jo-sin vacoyale ncatsi chota-le Cristo
ncaquijnta. 18 Tjin ca xi nca
macon, jo-ni tsa nicia-jin
cjoicon-no nca jon. 19 Tonca
cjoiconntiton-no, tsa Nai-na
me-le, coa scoe-nia licoi je
en-le xi toncacon tjioma,
tonca je ncanion-le. 20 Je
cjoatexoma-le Nina licoi
tocao en-jin se-ni, tonca
cao ncanion. 21 Jme xi meno. A cjoicon-no cao yajti,
axo cao cjoatjaocha, coa cao
cjoantetacon.

Pablo tsjoa cjoaquixi xi

tatse cjoachajnqui

Xi cjoaquixi noya-le nca

tjin cjoachajnqui jin-no
nca jon, tonca cjoachajnqui
xi coatjin xi niya-jin tjin
jin-le chota xi li judo-jin.
Coa-sin tjin jnco xi tijnacao
je chjon-le nai-le. 2 Jon coasin ncacon timao, niaon-jin

coan-no, jme-ni nca tjoxinsinino je xi coaquisin coi

cjoa-vi. 3 Xi cjoaquixi, cjin
tijna-no, tonca ya-cjoan tijnani nima-na. Jo-ni tsa jnco xi
ya tijna, jetsacentajin-le je
xi coaquisin cjoa-vi. 4 Cao
janain-le Nai-na Jesucristo
jetsacentajin-le. Cia nca
coanao nca jon, coa nca
je nima-na ya tijna, cao je
ncanion-le xi tse Nai-na
Jesucristo 5 cataitain-le je
Satans chota-ve nca coiya
yaojchinca-le, jme-ni nca je
espritu-le coitjontjai-sini cia
nihjin-le Nai-na Jess. 6 Licoi
nta-ni nca yao-no nosjencao.
A tsi tsa yao, nta tsa tochoa
nayosan, sisan ncayije
nayo. 7 Titsjeyao tsocoa je
nayosan xi jchinca, jme-ni
nca nayochotse coan-sinio,
nca jon licoi nayosan coaon.
Je paxco-na, xi je Cristo,
coa-sin quitsaita-le cro xi
tatsan. 8 Coa-sin chasje
soi, licoi cao je nayosan
xi jchinca, nije-jin nayosan
xi cjoafaaitsjen tsen xi
sin cjoatsen, tonca cao
nioxtila xi tsin-le nayosanjin, xi aqui coatjin, coa
xi cjoaquixi. 9 Coa-sin
quisqui-no cao xon-na, nca
tsi tsa manquinta-lao xi
sichajnqui. 10 Nta tsa sacoa
machjen nca chacao, niitsejin manquinta-lao je xi
sichajnqui xi i tse sonnte,
axo cao xi xincon, axo cao
xi che, axo cao xi xcoson
vexcon. Coanchjen-no nca

299

1 Corintios5,6

coitjo sonnte-vi, tsa taxin

coiyo-lao. 11 Tonca coi-vi
coa-sin quisqui-no, nca tsi
tsa manquinta-lao tsa jnco
xi ntse chovao, xi coasin chajnqui, axo xi xincon,
axo xi xcoson vexcon,
axo xi nchjaaon, axo xi
chotachi, axo xi che, cao
je xi coacjoan nivichicaojion. 12 Jme xi vacao-na
nca an nca ventajin-le je
xi taxin tjio. A tsi tsa je xi
tojnco tjiocao-no xi tjin-ni
nca ventajin-lao. 13 Je xi
taxin tjio, Nina ventajinle. Chjaaxion tsocoa je
chotatsen xi tijnajin-no nca
jon.

Cataventajin-le xincjin
chota-le Cristo

Tsa jnco xi jin-no nca

jon xi tjin itse-le cjoa
cao xijnco, a coannioncon
nca coaicon-le cjoa-texoma
xi tse je xi tsi quixi tjioma,
coa nca tsi nquixcon chotale Cristo. 2 A tsi tsa yao nca je
chota-le Cristo tjin-nile nca
coentajin-le sonnte. Coa
tsa je sonnte-vi sentajin-le
xi totatsaon, a tsi vaquinno nca coentajin-lao cjoa
xi choa tjin. 3 A tsi yao nca
a coa-sin coentajin-le
je ancje. Jo tonquisa-sa
coasian cao je cjoa xi tse
sonnte-vi ntai-vi. 4 Coi, tsa
tjin-no cjoa xi tse sonntevi ntai-vi, je xi nquisa
nanqui tjio yajin-le chotale Cristo, a je xi niquinchao

nca coentajin cjoa je-vi.

5 Coi coaxin-nia nca sisoano. A tsi tsa tjinjnco-no xi
chjine, a nitojnco-jin xi
coan-le nca coentajin-le
ntse. 6 Tonca tintse tintseni ficontran-le xincjin
nquixcon cjoatexoma, nta
tsa nquixcon xi tsi macjainle. 7 Xi cjoaquixi aqui chao
niaon nca coa-sin tjin-no
cjoachajnquiya jin-le xinquio.
A-ni nca tsi tosa sicjainsinilao cjoatsen. A-ni nca
tsi tosa sicjain-sinilao nca
chanacha-no. 8 Tonca jon
coa-sin niaon cjoatsen,
coa chanacha-lao, nta tsa
ntsao. 9 A tsi tsa yao nca je
xi tsin-le cjoaquixi-jin licoi
secjoatjao-le cjoatexoma-le
Nina. Ali chanacha-jinno.
Nije-jin xi chajnqui, nije-jin
xi xcoson vexcon, nije-jin
xi sichajnquita-le chjonle axo xin-le, nije-jin xin
xi tije coasicao-ni yao-le,
nije-jin xin xi tixin xincjin
fayocao-ni, 10 nije-jin xi che,
nije-jin xi xincon, nije-jin
xi chi, nije-jin xi nchjaaon,
nije-jin xi sicheson,
secjoatjao-le cjoatexoma-le
Nina. 11 Coacoan cjoaon cao.
Tonca jetsacaneyao yao-no,
jecoantsjeyao, jejeta je-no,
cao je janain-le je Nai-na
Jesucristo, coa xi totatse je
Espritu Santo xi tse Nina-na.

Cao yao-no chasjejeyao Nina

12Ncayije

tjonte-na, tonca
licoi ncayije nta machjen-

300

1 Corintios6,7
na. Ncayije tjonte-na, tonca
an licoi nanqui coatejna-le
ncanion-le. 13 Je tsojmi xi
chine, coi xi tatse ntsoa,
coa je ntsoa xi tatse je
tsojmi xi chine. Tonca Nina
sixoya nca jao. Je yao-na
licoi xi tatse je cjoachajnqui,
tonca xi tatse je Nai-na, coa
je Nai-na xi tatse je yaona. 14 Nina xi quiscomitjen
je Nai-na, coa-ti a-je
scomitjen-nina cao ncanionle. 15 A tsi tsa yao nca je
yao-no tse Cristo. A cjoaaxinnia tsocoa je xi tse Cristo,
nca tse chjonchajnqui sian.
Nicia-jin. 16 Axo tsi tsa yao
nca je xi chjonchajnqui
vejnacao, coa-sin tojnco
yao ma cao je, nca coatso:
Nca jao coa-sin tojnco yao
coan. 17 Tonca je xi vejnacao
je Nai-na, tojnco espritu ma.
18 Tinchaxin-lao cjoachajnqui.
Toja-sanile je xi vajnqui
jnco xin, licoi vajnqui je
xi tatse yao-le, tonca je
xi sichajnqui, vajnqui je xi
titatse-ni yao-le. 19 Axo
tsi tsa yao nca je yao-no
ntia-le Espritu Santo ni, je xi
tijnajin-no nca jon, ja-le xi
tse Nina tjin-nino, coa nca
tsi titsaon-nio nca jon. 20 Chji
tsaquinta-nino. Chasjejeyao
Nina tsocoa. Chasjejeyao
cao yao-no coa cao espritu-no,
ja-le xi coi tse Nina.

Xi tatse cjoavixan

Xi tatse cjoa xi quichjininao, nta tjin-nile je

xin nca tsi tsa chjon sicao.

2 Tonca coi nca tse tjin
cjoachajnqui, nca jncojnco
catase-le chjon-le, coa nca
jncojnco catase-le xin-le. 3 Je
xin jo-sin tjinne-le
cjoavixan, coa-sin nta
catasicao chjon-le, coatisinni je chjon cao xin-le.
4 Je chjon licoi vatexoma-le
xi titse-ni yao, toje xin-le xi
vatexoma-le. Ticoa-sinni je
xin licoi vatexoma-le xi
titse-ni yao, toje chjon-le xi
vatexoma-le. 5 Ali mai-jin
vixon-lao xinquio, tsa tsi
tocia-ni nihjin nca
tjiocjaojco, jme-ni nca tosa
coetsoa-sinio. Cia
nquijncoca aqui coiyocao
xinquio nca tojnco coaon,
jme-ni nca tsi tsa Satans
sicao-sinino xi tatse nca
licoi chjoexco yao-no. 6 Tonca
je-vi coaxian nca tsjoante,
licoi nca coa-sin vatexoma.
7 Me-na nca ncatsi xi xin,
coacoan cjoan jo-ni tsa an,
tonca jncojnco tjin-le xi tse
cjoatjao-le Nina, jnco xi
coasin, jnco xi cjaai sin.
8 Coaxin-le tsocoa je xi tjio
toje, coa xi jecen xin-le, nca
nta tjin-le tsa coi-sin coatio
jo-sin nca an. 9 Tsa tsi coan-le
cjoexco yao-le, tosa
catavixan. Nquisa nta nca
coixan cao-ni tsa yao-le
sisjoeya-le. 10 Tonca an
vene-le je xi tojnco tjio nca
jechixan, ali an-jian tonca
je Nai-na: Je chjon ali
vasentaxin-jinle xin-le. 11 Tsa

301

1 Corintios7

coasentaxin, coa-sin
catejna nca tsi tsa coixan,
axo catafaonta-ni
nquijncoca cao xin-le. Coa je
xi xin ali tsjion-jin je chjonle. 12 Je xica an coaxin-le,
licoi je Nai-na. Tsa jnco ntse
xi tjin-le chjon xi tsi macjainle, coa tsa je chjon mamecon
nca vejnacao, ali tsjion-jin.
13 Coa je chjon xi tjin-le xin
xi tsi tsa macjain-le, coa tsa
je xin mamecon nca
vejnacao, coa-ti li tsjion-jin.
14 Je xin xi tsi tsa macjain-le,
coa-sin chota-le Cristo ma xi
totatse chjon-le, coa je
chjon xi tsi tsa macjain-le
coa-sin chota-le Cristo ma xi
totatse xin-le. Tsa tsin-lani
coa-sin, je xti-no tojnti coan
cjoan, tonca ntai chota-le
Cristo ma. 15 Tsa je xi tsi
macjain-le coasentaxin,
catavasentaxin. Tsa coa-sin
tjin cjoa, je ntse axo tichja
licoi tjinne-le nca coatiocao
xi tsi macjain-le. Tosa Nina
quinchja-na nca nchan
coiyoa. 16 Jo-sin ya-ni ji
chjon tsa tsi coa-sin
chasjentjai xin-li, axo jo-sin
ya-ni ji xin tsa tsi coa-sin
chasjentjai chjon-li. 17 Jo-sin
nca je Nai-na quisicavi-le
nca jncojnco, coa jo-sin nca
Nina quinchja-le nca jncojnco,
coa-sin catema. Coa-sin
vene-le ncatsi chota-le
Cristo. 18 A tjin ca xi jecoan-le
cjoacircuncisin nca quinocjoale. Coa-sin catavejna. A tjin
ca xi cje ma-jinle

cjoacircuncisin nca quinocjoale. Ali cjoacircuncisin-jin

vasjai. 19 Je cjoacircuncisin
lijme-jin. Je xi tsi
cjoacircuncisin, coa-ti lijmejin. Toje xi chji-le nca
nitjoson-le cjoatexoma-le
Nina. 20 Jncojnco jo-sin tjio
cia nca quinocjoa-le, coa-sin
cateyo. 21 A ji quinocjoa-li
nca chonta mai. Ali coa-jin
ma-li. Tonca tsa coa-ti coanli nca coijnantai, tosa nta nca
coi tichjain. 22 Je xi
quinocjoa-le nca tijnacao
Nai-na nca chonta ma,
tijnantai nca tse Nai-na.
Coa-tisinni je xi coa-sin
quinocjoa-le nca tijnantai
chonta-le Cristo ni. 23 Chji
tsaquinta-nino, ali chonta-le
chota-jin mao. 24 Nca jncojnco,
ntse, jo-sin quinocjoa-le,
coa-sin cateyocao Nina.
25 Tonca xi tatse
yanchjinxonco, tsin-na
cjoatexoma xi tse Nai-na.
Tonca coa-sin coson-le an,
jo-ni tsa jnco xi
quichotjennqui cjoamataconle Nai-na nca niontacon ma.
26 Totatse je cjoaain xi tjin
ntai-vi, sicjaaitsjen-nia nca
nta-ni tsa chota coa-sin
catatio jo-sin tjio. 27 A
jechixancoai chjon. Ali
masjai-jinli nca coinjioin. A
cje vixancao-jin chjon. Ali
chjon-jin vijnchi-lai yao-li.
28 Tonca tsa coixancoai chjon,
ali je-jin xi vijnchi. Coa tsa
je chjonxonco coixan, ali
je-jin xi vajnqui. Tonca je xi

302

1 Corintios7,8

coasin, se-le cjoaain yao-le, cje vixan-jin tsoti-le nta tsa

tonca an cjoaaxin-no je
jecoanjchinca, coa tsa nta
cjoaain-vi. 29 Je-vi xi
tjin-ni nca coacoan, coa
coaxian ntse, nca je nihjin
catasin jo-sin nca me-le. Ali
choa ni. Je nihjin xi cha-sa,
je-jin vajnqui. Catavixan.
37 Tonca je xi nion quixi tjin
je xi tjin-le yanchjin, coa-sin
catatio jo-ni je xi tsin-le.
nima-le, coa nca tsijme
30 Coa je xi cjintiava jo-ni je
cjoanion tjin-le, tonca tjin-le
xi tsi cjintiava. Coa je xi
nte jo-sin me-le, coa nta
tjin-le cjoatsjoa jo-ni je xi
quiscoson-le jajin nima-le
tsin-le cjoatsjoa. Coa je xi
je-vi, nca coa-sin nta
vatse jo-ni je xi tsijme tjintijnatjao-le je tsotixonco-le,
le. 31 Coa je xi sichjen xi tse
nta sin. 38 Coa-sin nca je xi
sonnte jo-ni je xi tsi tsa nion siquixan, nta sin, coa je xi
sichjen, nca je xi matsen
tsi tsa tsjoa nca vixan, tosa
sonnte-vi tofaato ni. 32
nquisa nta sin. 39 Je chjon xi
Me-na nca coa-sin coiyo nca
jechixan, coa-sin
tsijme xi jo ma-no. Je xin xi
tijnanionta-le xin-le, cia
tijnacan, tocoi xi coama-le
nca tijnacon-sa xin-le, tonca
je cjoa xi tse Nai-na, jo-sin
tsa je xin-le coiya, tijnantai.
nca nta sitsjoa-le Nai-na.
Catavixancao toya-ni xi
33 Tonca je xi jechixan, tocoi
me-le, tsa nca tjiocao Nai-na.
40 Tonca nquisa tonta-le tsa
xi coama-le cjoa-le sonnte,
jo-sin nca nta sitsjoaya-le
tocoa-sin coejna, jo-sin
chjon-le. 34 Coa-tisinni nca
coson-le an. Coa
cjaai-sin tjio cao je chjon xi
sicjaaitsjen-nia nca coa-ti
jechixan cao je chjonxonco.
tjin-na je Espritu Santo xi tse
Je chjonxonco nquisa
Nina.
coama-le je cjoa xi tse NaiTsojmi xi vaita-le xcoson
na, jme-ni nca tsje coan-sini
cao yao-le, jo-ni cao espritu-le.
Xi tatse je tsojmi xi
Tonca je chjon xi jechixan,
vaita-le xcoson, yatocoi xi coama-le cjoa-le
nia nca ncatsia tjin-na
sonnte, jo-sin nca nta
cjoachjine. Je cjoachjine
sitsjoaya-le xin-le. 35 Je-vi
sincacon, tonca je
coaxin-no, jme-ni nca nta
cjoatjaocha siquinnca.
2 Tsa jnco xi majincon nca
coiyo-sinio, licoi nca
siquinchatanion-no, tonca
machoya-le, cje jme-jin xi
jme-ni nca nta coima-sinio,
ve, jo-sin tjin-ni nca scoe.
3 Tonca tsa jnco xi tsjoaque
coa nca nta sisin-sinilao
Nai-na, nca tsi tsa jme xi
Nina, Nina xi nta ve nca
coatechjoa-no. 36 Tsa jnco xi
je. 4 Xi tatse je tsojmi xi
chao tjin-nile cjoa nca tojo
machine xi vaita-le xcoson,

303

1 Corintios8,9

ya-nia nca je xcoson nijmejin i sonnte-vi, nca tsi tsa

tjin-sa xi cjaai, tojnco Nina.
5 Nta tsa coa-sin tjin xi Nina
mi-le, axo ya ncajmi, axo
i sonnte (nca coa-sin ncjin
nina tjin, coa ncjin xi nai
ma), 6 tonca a tojnco Nina
xi tjin-na, je Nai-na, ja-le
xi je jinhoa-ni ncayije cjoa.
Coa a tjian xi tatse. Coa
jnco Nai-na Jesucristo xi tjinna, xi totatse coannta-ni
ncayije, coa xi totatse tjian.
7 Tonca licoi ncatsi xi tjinle je cjoachjine. Tjin ca xi
coa-sin coanncacao-le xcoson
santa ntai-vi. Coa-sin cjine
je cjoatjao-ve jo-ni tsa xi
cjoaquixi vaita-le xcoson. Je
cjoafaaitsjen-le nca choacon
coama-le xi je tjin-le ma-le.
8 Je tsojmi xi chine licoi je
xi nquisa nta sasencon-le
Nina. Nta tsa coicha, licoi
nquisa nca coan. Nta tsa tsi
coicha, licoi nquisa nanqui
coan. 9 Tonca chotsaon jo-sin
sichjaon cjoantai-no, nca tsi
ya satenqui je xi choacon.
10 Tsa jnco xi scoe-li nca ji
xi tjin-li cjoachjine, nca ya
tijnatai yamixa ya nte-le
xcoson, coa je cjoafaaitsjenle je xi choacon a tsi
ticoa-sinni coannion-nicon
nca squine je cjoatjao xi coasin vaita-le xcoson. 11 Coa
xi totatse je cjoachjineli chajin je xi choacon, je
ntse xi Cristo cen tatse.
12 Coa nca coa-sin vijnchitalao je ntse, nca niquiaon

je cjoafaaitsjen-le je xi
choacon, coa-tisin vijnchitalao je Cristo. 13 Tocoi je-vi tsa
je tsojmi xi chine sicajin-ni
je ntse, nicia-jin tisquinenia yao, jme-ni nca tsi tsa an
sicajin-sinia je ntse.

Je cjoa xi tjonte-le pastro

A tsi tsa an pastro. A tsi

tijnante nca an. A tsi
tsa tsave je Jess Nai-na. A
tsi tsa jon xi xa-na xi tatse
je Nai-na. 2 Tsa je xica tso
nca tsi an pastro, tonca jon
nio xi cjoaquixi yao nca an
pastro nia, nca jon nio jo-ni
sello xi tse cjoapastro-na nca
tiyocoa Nai-na. 3 Coa-sin
sicofa-le en je xi vinanquina. 4 A tsi tsa tjin-najin nte
nca soi-jin nca coichi-jin.
5 A tsi tsa tjin-najin nte nca
coannquincoai-jin jnco chjon
xi tichja mai-jin, coa-tisin
jo-sin xica pastro, coa je
ntse xi tse Nai-na, coa Cefas.
6 Axo toan nia cao Bernab xi
tsi tjin-najin nte nca tsi sixanijin ntsai-jin. 7 ya sontado
xi tije vechji-nile yao-le. ya
xi ventje tsojmintje, coa nca
tsi cjine-ni to-le. Coa ya xi
conta cho, coa nca tsi squine
xi ma ntachiqui-le cho-ve. 8 A
coaxian je-vi jo tso chota. A
tsi coa-ti tso cjoatexoma. 9 Je
cjoatexoma xi tse Moiss coasin tjita: Ali naya-jin veai
nhaja cia nca vene tso-jmi.
A tjin-le cointa Nina xi tse
nhaja. 10 Axo tsi tsa nchja
Nina xi totatsan. Xi tatsan

304

1 Corintios9
coa-sin quiseta nca je xi
nhaja sicenchi, coa-sin
sicenchi nca tjin xi coyale, coa je xi vene tsojmi,
ticoya-le nca scoe xi tivene.
11 Tsa jin-jin tsacentje-laijin
je xi tse espritu, a tsi nta
tjin tsa coa-ti coexcoi-jin
je xi coi tsojmi-no. 12 Tsa je
xica tjin-le nte xi tatsaon,
a tsi nquisa tse nte tjinnajin nca jin-jin, tonca licoi
quinichjain-jin je nte, tosa
ncayije cjoaain jchocjoanajin, jme-ni nca tsi tsa coi
coechjoa-sinilaijin je ennta
xi tatse Cristo. 13 A tsi tsa
yao nca je xi sixa ya ntetsje,
cjine tsojmi xi nhoa-ni ya
ntetsje, coa je xi sisin sonxta,
coa-ti vacaota-le tsojmi xi
tse sonxta. 14 Coa-tisinni
je Nai-na tsacene nca je xi
nchjaya je ennta xi tatse
Cristo nca coi coatiocon-ni.
15 Tonca an nijme-jin quisicania coan je-vi. Nicoa-jinsin
quisquita je-vi, jme-ni nca
coasicao-sinina nca an. An
nquisa nta tjin-na tsa coiya
coa-ni tsa ya xi cjoaaxinna je cjoaquixi xi tjin-na nca
vasjejeya yao-na. 16 Tsa coasin nchjaya je ennta xi tatse
Cristo, tsijme cjoaquixi xi tjinna nca vasjejeya yao-na, nca
tocjoanion sene-na. Maxonia tsa tsi coinchjaya je ennta
xi tatse Cristo. 17 Tsa coasian
nca coa-sin me-na, se chjina, tonca tsa tsi coa-sin
me-na, tojo coa-sin cjoanion
quisene-na xa-ve. 18 Ja-le

tsocoa je xi chji-na. Coi, cia

nca an coinchjaya je ennta xi
tatse Cristo, coejnacjoatjoa
je ennta tatse Cristo, jme-ni
nca tsi chao-sin sichjensinia je nte xi tjin-na xi
tatse je ennta tatse Cristo.
19 Nta tsa ntai tijna-le ncatsi,
coa-sin chonta-le ncatsi
tsacenta-nia yao-na, jmeni nca nquisa ncjin chota
siquinjen-sinia tatse Cristo.
20 An coan jo-ni chota judo
xi tatse chota judos, jmeni nca siquinjen-sinia chota
judos. Coa xi tatse je xi
tjionqui-le cjoatexoma, coatisin coan jo-ni xi tjionqui-le
cjoatexoma, (nta tsa tsi an
vatejnanqui-le cjoatexoma)
jme-ni nca siquinjen-sinia
je xi coa-sin tjionqui-le
cjoatexoma. 21 Coa xi tatse
je xi tsin-le cjoatexoma,
coa-ti coan an jo-ni je xi
tsin-le cjoatexoma-jin, (licoi
coacoan an jo-ni tsa tsinna cjoatexoma-jin, tonca
tijnanquia cjoatexoma-le
Cristo) jme-ni nca siquinjensinia tatse Nina je xi
coa-sin tsin-le cjoatexomajin. 22 Coa xi tatse je xi
choacon, coa-ti an choacoan,
jme-ni nca siquinjen-sinia
je xi coa-sin choacon.
Xi tatse ncatsi, coa-sin
coan an ncayije, jme-ni
nca tojo coasin-nia nca
coasjentjaica-nia. 23 Coa
je-vi coasian xi tatse
ennta tatse Cristo, jme-ni
nca tojnco coacaota-sinina

305

1 Corintios9,10

cao je. 24 A tsi tsa yao je xi

tocanacha, cjoaquixi-ni nca
ncatsi toca, tonca tojnco xi
siquinjen cjoatjao. Coa-sin
tocao, jme-ni nca coa-sin
chjoe-sinio cjoatjao. 25 Coa
toya-nive xi coa-sin sitaja,
cjoexco-le yao-le ncayije.
Je-vi xi coasin, jme-ni nca
siquinjen-sini jnco corona xi
tofitson, tonca a jnco corona
xi tsi cia fitson. 26 Coa-sin
an toca, licoi jo-ni tsa je xi
tsi ve quixi. Coa-sin cjancoa,
licoi jo-ni jnco xi tove
jinsen. 27 Tosa siquioan yaona, coa-sin vene-le yao-na,
jo-ni tsa jnco chonta, jme-ni
nca tsi tsa an chjaaxin-nina
cjoatjao cia nca an xi coasin quinchjayajin-le xica.

Ali yaxcon-jian xi xcoson

10

jinsin yaxcon xcoson, jo-sin

quisin ca nca je, jo-sin nca
tjita: Tsacatio je naxinantave nca tsacjen tsaci, coa
tsacasennto nca quite.
8 Ali nichajnqui-jian, jo-sin
quisichajnqui ca nca je, coa
nca tojnco nihjin canjan
jmi quitsao. 9 Nichao sicaojian Nai-na jo-ni nca tjin ca
nca je quisicao, coa cen nca
tsace-le ye. 10 Nisayojetajion, jo quisin ca nca je nca
tsacjayojeta, coa cen, nca je
xi quisixoya quisicen. 11 Coa
je cjoa-vi coacoan-le nca
quisichoya-le, tonca coa-sin
quichjita nca vacoya-na nca
a xi jejaaine-na je nihjin
xi feta-ni. 12 Coa-sin nca je
xi sicjaaitsjen nca nion quixi
tijna, catasicointa yao-le
nca tsi sca. 13 Nijme-jin cjoa xi
chao sicao-no xi tsi tsa coati chao sicao ncatsi chota.
Tonca niontacon Nina, xi
tsi tsa tsjoante nca nquisa
tse sicao-no cao-ni tsa je
ncanion-no. Cia nca chao
sicao-no, Nina atjen tsjoa
jo-sin coitjo, jme-ni nca coan
jchocjoa-sinino.

Licoi me-na, ntse, nca

tsi jchao nca je naina tsacationqui yojvi, coa
ncatsi jaatojin ntachicon.
2 Coa ncatsi quisatentata-le
Moiss yajin yojvi, coa yajin
ntachicon. 3 Coa ncatsi ticoi
quisquine-ni je tsojmi xi
tse espritu. 4 Coa ncatsi ticoi
tsaci-ni xi tse espritu, nca
Coinchaxin-le cjoa-le xcoson
quitsi-ni tse je lajao xi tse
14 Tocoi, ntse xi tsjoaqueespritu xi quitjennqui-le, coa
5
no, tinchaxin-lao cjoa-le
je lajao-vi Cristo ni. Ncjin xi
tse licoi quisasen-le Nina. Xi xcoson. 15 An nchja-no jocoi quitsaova ya ntetaxinta. ni tsa chota xi nta tjin-le
6 Je cjoa-vi xi coacoan nca
cjoafaaitsjen. Choson-nilao
nca jon je xi xian. 16 Je xi
quisichoya-na, jme-ni nca tsi
yoa xi machicontain, xi nta
coanxintacon-sinile tsojmi
nichiconten, a tsi tsa coi
xi chao tjin, jo-sin nca je
xi njin-le Cristo xi tiyocjaocoanxincon-le. 7 Ali coa

1 Corintios10

306

nia. Je nioxtila xi nixcoa,

a tsi tsa coi xi yao-le Cristo
xi tiyocjao-nia. 17 Nca tojnco
nioxtila, coa-sin tojnco yao
nia, nta tsa ncjin ma-nia,
nca ncatsia vacaota-na
nioxtila-ve. 18 Chotsen-lao
Israel xi i tse sonnte-vi. Je
xi cjen cjoatjao xi quitsaita,
a tsi tsa je xi vacaota-le
cao sonxta. 19 Jme xi xian-vi
tsocoa. A tjin-le cjoaquixi
xcoson-ve, axo a tjinle cjoaquixi je cjoatjao xi
quitsaita-le xcoson. 20 Tonca
coaxian nca je xi tsjoata
je xi li judo-jin, tsjoata-le
je nai xi ntajin, coa licoi
tsjoata-le Nina. Coa licoi
me-na nca jon tojnco coaon
cao nai xi ntajin. 21 Licoi coan
sioyao chotsin xi tse Naina cao chotsin xi tse nai xi
ntajin. Licoi coan coiyotao
yamixa xi tse Nai-na cao
yamixa xi tse nai xi ntajin.
22 Axo a xi nichinia Nai-na.
A nquisa tjin-na ncanion caoni tsa je.

Coasian ncayije xi
tatse cjoajeya-le Nina

23Ncayije

tjonte-na, tonca
licoi ncayije machjen-na.
Ncayije tjonte-na, tonca
licoi ncayije nta siquinncana. 24 Niya-jin xi vasjai
nca nta coejna xi totse-ni,
tonca catavasjai nca nta
coejna xi cjaai. 25 Ncayije
yao xi satena ya ja men
cho, chinao nca tsi tsa
jme xi chonanquio, jme

ni nca tsi chao sicao-sini

cjoafaaitsjen-no. 26 Nca tse
Nai-na je sonnte, coa je
ncayije xi ncha sonnte-vi.
27 Tsa jnco xi tsi macjain-le
xi nchja-no, coa nca meno nca coanquion, chinao
ncayije tojme-ni xi satio
nquixcon nca tsi tsa jme
xi chonanquio, jme-ni
nca tsi chao sicao-sini
cjoafaaitsjen-no. 28 Tonca tsa
jnco xi coicoitso-no: Je-vi
xi quitsaita-le xcoson, ali
chine-jion xi totatse je
chota xi coacatso-no, coa
xi totatse cjoafaaitsjen.
Nca tse Nai-na je sonnte,
coa je ncayije xi ncha
sonnte-vi. 29 Cjoafaaitsjen,
xian, ali tsi-jin, tonca xi
tse xijnco ni. Jme chjile cjoantai-na tsa coa-sin
se-le cjoaain xi totatse
cjoafaaitsjen-le xi cjaai.
30 Coa tsa an tsjoa cjoanta
cia nca vacaota-na, a-ni
nca coa-sin coinocjoaaonsinina xi totatse je-ve
ja-le xi cjoanta tsjoa-nia
nca cjen. 31 Tsa vicho, coa tsa
yo, tsa tojme-nive xi niaon,
coatiaon ncayije xi tatse
cjoajeya-le Nina. 32 Ali
chao-jinsin maicao chota
judos cao chota xi li judojin, coa cao naxinanta-le
Nina, 33 jo-ni nca coa-ti an
nta sasencon-le ncatsi, nca
tsi vasje xi tian machjenna, tonca je xi machjen-le xi
ncjin, jme-ni nca coitjontjaisini.

307

1 Corintios11

11

Chjennqui-nao nca an,

jo-ni nca coa-ti an
cjennqui-le Cristo.

2An

Yanchjin machjenle nca coejtsa jco

vasjenta-no, ntse, nca

nta tjiojin-tacon tatsan,
coa nca vejincon cjoaquixi
jo-sin nca tsacacoya-no.
3 Tonca me-na nca jchao, nca
Cristo ncajco-le ncatsi xi xin.
Coa je xin ncajco-le chjon-le.
Coa Nina xi ncajco-le Cristo.
4 Toya-ni xin xi vetsoa,
axo nchjaya tatse Nina, tsa
vejtsa jco, sisoa-le jco. 5 Tonca
toya-ni chjon xi vetsoa
axo nchjaya tatse Nina, tsa
tsi vejtsa jco, sisoa-le jco,
nca ticoi-ni tsa jti ntsja-le.
6 Tsa je chjon licoi vejtsa
jco, coa-ti catasejon-le. Tsa
masoa-le chjon nca sejonle, nca jti ntsja-le, catavejtsa
jco. 7 Je xin licoi tjin-nile
nca coejtsa jco, nca coa-sin
coantsenya jo cjoan Nina, cao
cjoajeya-le. Tonca je chjon
cjoajeya-le ni xin-le. 8 Ali
je xin quisenta-ni chjon,
tonca je chjon quisenta-ni
xin. 9 Je xin licoi quisentani xi tatse chjon, tonca je
chjon quisenta-ni xi tatse
xin. 10 Tocoi je chjon tjinnenile nca coejtsa jco, jo-ni
jnco choa xi tse cjoatexoma.
Tjinne-nile nca coasin xi
tatse je ancje. 11 Jo-sin nca
tjiocao Nai-na, nitoje-jin xin
nca tsin chjon, nije-jin chjon
nca tsin xin. 12 Jo-ni tsa je

chjon quisenta-ni xin, coatisinni je xin quisenta-ni xi

totatse chjon, tonca ncayije
tse Nina ni. 13 Choson-nilao
nca tijon-nio. A vaquin-le
chjon nca coetsoa-le Nina
nca tsi tjijtsa jco. 14 Jo cjoan
nca toxa cjoan-nia sonnte,
a tsi vacoya-no nca je xin
chao tjin-ni nca ntsja-le
sinto. 15 Tonca je chjon nca
sinto ntsja-le coi cjoajeyale, nca coi xa quitsai-le
ntsja-le, nca vejtsa jco joni pao coan-le. 16 Tsa jnco
xi me-le nca tocjaai coitso,
catave nca jin-jin licoi
cjaai-sin nca-najin, nije-jin
naxinanta-le Nina.

Chota chao quisichjen

je cena-le Nai-na

17Tonca

je-vi xi venenino, coa licoi nta vasje-no

nca jon nca coa-sin tsi nta
niaon, tochao niaon nca
maao. 18 Titjon je-vi, cia nca
maao jon xi naxinanta-le
Cristo mi-no, nhoe-nia nca
coa-sin ncjin ya ma-nio. Coa
macjainitse-na. 19 Machjen
nca tjin yajin-no nca jon xi
cjaai tso, jme-ni nca je xi
chotacjoaquixi coantsenjinsinino nca jon. 20 Cia nca
tojnco maao, li cena-le Nainajin xi chinao-ve. 21 Jncojnco
tonqui-ni cjine cena xi titseni, coa jnco xi vao-le, coa xi
nquijnco chi. 22 Jme-nini. A
tsi tjin-no ntia ja nca vicho
ja yo. Axo taon yao je
naxinanta-le Nina, coa a

308

1 Corintios11,12
nisoa-lao je xi tsin-le. Jme xi
xin-no. A nta coasje-no. Coi
je-vi licoi nta vasje-nino.
Xi tatse je cena-le Nai-na

(Mt. 26:26-29; Mr. 14:22-25; Lc. 22:14-20)

23Nai-na

quitsjoa-na ticoi
xi tsacacoya-no nca jon: Je
Nai-na Jess quiscoe nioxtila
je nitjen cia nca quichanita.
24 Cia nca jequitsjoa cjoanta,
quisixcoaya, coaquitso:
Chjoao, ticho. Je-vi yaona xi coa-sin maxcoaya
tatsaon. Coatiaon je-vi nca
cjoaaitsjen-no xi tatsan.
25 Coa-tisinni quiscoe je
chotsin, coanscan-ni nca
jetsacjen, quitso: Je chotsinvi je cjoachotse xi senion
cao njin-na. Tojo tjin ca nca
sioyao chotsin-vi coatiaon
nca cjoaaitsjen-no xi tatsan.
26 Tojo tjin ca nca coicho
nioxtila-vi, coa nca sioyao
chotsin-vi, coinocjoaya-nio
cjoaviya-le Nai-na santa nca
cjoaai nca je.

Ali toxquia coanian nca

vicha je cena-le Nai-na

27Coa-sin

toya-ni xi
coacjen nioxtila-vi axo xi
scoiya chotsin-vi, xi toxquia
coasin, je se-le tatse yaole coa tatse njin-le Nai-na.
28 Tocoi catacota nca
jncojnco yao-le nca tije-ni,
coa-sin catacjen nioxtilavi, coa cataviya chotsin-vi.
29 Coa je xi cjen, xi vi, xi
toxquia coasin, tije vasjenile cjoaain yao-le, nca

tsi tsa nta coson-le tatse

yao-le Nai-na. 30 Tocoi nca
coa-sin ncjin xi tjiomen,
coa xi choacon, tjio yajin-le
nca jon, coa ncjin xi fayofe
nca jecen. 31 Tsa coa-sin nta
choson-le tatse yao-na nca
tia-nia, xi cjoaquixi licoi
coaitain-na cjoaain. 32 Tonca
nca vaitain-na cjoaain,
coa-sin sique-na cjoaain
je Nai-na, jme-ni nca tsi
coaitain-sinina cjoaain cao
je sonnte. 33 Coa-sin ntse,
cia nca maao nca vicho,
choya-lao xinquio. 34 Tsa jnco
xi vao-le, catacjen ya niyale, jme-ni nca tsi coana-sinio
nca coaitain-no cjoaain.
Je xica cjoa coenta cia nca
cjoee.

Je cjoatjao-le Espritu Santo

12

Xi tatse cjoatjaole Espritu Santo, licoi

me-na, ntse, nca tsi jchao.
2 ya-nio cia nca chota xi li
judo-jin coaon, tojo-sin ncai
ncajan quicao-no, nca coasin cjoanion tsanquinta-lao
xcoson xi tsi ma-le nchja.
3 Tocoi coaxin-nino nca
niya-jin xi nchja totatse je
Espritu xi tse Nina, xi coitsole Jess, catjicao-li nai. Coa
liya xi ma-le nchja Jess Seor,
tsa tsi totatse je Espritu
Santo. 4 Tonca tjin jo-sin vavi
cjoatjao, tonca tije-ni Espritu.
5 Coa tjin jo-sin vavi xa,
tonca tije-ni Nai-na. 6 Coa
tjin jo-sin vavi ncanionle xa, tonca tije-ni Nina xi

309

1 Corintios12

coa-sin sixajin-le ncatsi

yao-na li tojnco jcoya-jin,
chota ncayije coi cjoa-vi.
tonca ncjin jcoya tjiocjaota7 Tonca nca jncojnco coani. 15 Tsa je ntsoco coitso:
sin vai-le nca sicatsen je
Ali an-jian ntsa, coi nca li
Espritu Santo, jme-ni nca coatse yao-vejian. Ali tocoi
sin nta coatio-sini ncatsi.
nca tsi tsa tse coan-ni yao8 Xi cjoaquixi, totatse je
ve. 16 Coa tsa xoo coitso:
Espritu Santo vai-le jnco chota
Ali an-jian xcon, coi nca li
en xi tse cjoafaaitsjen xi
tse yao-vejian. Ali tocoi
nta tjin, coa nquijnco en xi
nca tsi tse coan-ni yao-ve.
17 Tsa ncayije yao toxcon
tse cjoachjine, jo-sin nca
tije-ni Espritu Santo tsjoa.
coan, jo-sin cjoinhoe-ni. Tsa
9 Coa totatse tije-ni Espritu
ncayije toxoo coan, jo-sin
Santo vai-le xi nquijnco nca
coinjen-le. 18 Tonca coe-ni
macjain-le, coa nquijnco, je
Nina coa-sin tsacecjaojin
cjoatjao-ve nca ma-le sinta
yao-na nca jncojnco jcoya,
totatse tije-ni Espritu
jo-sin coanme-le. 19 Tsa
10
Santo. Coa nquijnco, vaincayije tojnco jcoya coan,
le ncanion xi ma-le sixa-jin
ja tijna yao-na. 20 Tonca
cjoaxcon. Coa nquijnco,
coe-ni ncjin jcoya ma-ni,
nca nion nta nchjaya. Coa
tonca tojnco yao-na. 21 Nijenquijnco, nca ma-le cotajin
jin xcon coan coitso-le ntsja:
espritu. Coa nquijnco, nca
Licoi machjen-le, niticoacjaai en ma-le nchja. Coa
jinnisin je jco cao ntsoco:
nquijnco, nca ma-le sicatoya
Licoi machjen-na nca jon.
22 Tosa je jcoya-le yao-na xi
en. 11 Tonca tojnco, xi tije-ni
Espritu Santo, coa-sin sixajin
matsen nca tsin-le ncanion,
ncayije cjoa-vi, nca sicavije xi nquisa machjen. 23 Coa
le nca jncojnco ncatsi xi
je jcoya-le yao-na xi matsen
titse-ni cjoatjao, jo-sin me-le nca nquisa choa nta ya, je-vi
nca je. 12 Jo-sin nca je yaoxi nquisa xcon nicacja, coa
na tojnco ni, nta tsa ncjin
je jcoya-le xi soa-taconcha,
jcoya tjin-le xi tjiocjaota-ni,
nquisa toma nicatioa. 24 Je
tonca ncayije jcoya-le yaojcoya-le yao-na xi nquisa ma
na, nta tsa ncjin ma-ni, tojnco
nicatiotsen, licoi machjen nca
yao ma, ticoa-sinni Cristo.
ma nicatioa. Tonca Nina xi
13 Totatse jnco Espritu Santo
coa-sin tsacecjaota je yaoquisatenta-nia ncatsia, nca
na, nca nquisa yaxcon je xi
tojnco yao-na ma, tsa chota
nquisa tse cha-le, 25 jme-ni nca
judo nia, axo chota griego nia,
tsi tsa jaoya coan-sini yao-na,
tsa chonta nia, axo tiyontaitonca jme-ni nca je ncayije
nia. Ncatsia tojnco Espritu
jcoya-le toncoson-sin sisinSanto quisitseya nima-na. 14 Je le xincjin. 26 Tsa jnco jcoya-le

310

1 Corintios12,13
aon-le, ncayije jo tjin jcoya
tojnco maaon-le, coa tsa jnco
jcoya-le xi xcon ya, ncayije
xi jo tjin ma-ni jcoya-le
tojnco matsjoa-le. 27 Coa jon
yao-le Cristo nio, coa jncojnco
jcoya ma-nio. 28 Coa tjin ca
xi Nina quisicatiojin-le
naxinanta-le Cristo, titjon je
xi pastro, cia je xi nchjaya,
majan-ni je xi vacoya. Cia
je xi sixajin cjoaxcon, cia je
xi ma-le sinta, xi vasencao,
xi vatexoma, xi ma-le nchja
en xi cjaai. 29 A pastro ni
ncatsi. A nchjaya-ni ncatsi.
A vacoya-ni ncatsi. A male sixajin cjoaxcon ncatsi.
30 A ma-le sinta ncatsi. A
nchja en xi cjaai ncatsi. A
sicatoya en ncatsi. 31 Tonca
te-taconlao je cjoatjao xi
nquisa nta tjin. Tonca an
vaco-no jnco ntia xi nion
nquisa nta tjin.

Xi tatse cjoatjaocha

13

Nta tsa an nchja en

xi tse chota, coa
xi tse ancje, coa tsa tsinna cjoatjaocha-jin, coa-sin
nca an jo-ni quicha xi
nion faneya, axo platillo xi
nion fane nca vichoncjaole xincjin. 2 Coa nta tsa an
tjin-na cjoatjao nca mana nchjaya, coa nta tsa
machoya-na ncayije cjoa
xi tjima, coa ncayije
cjoachjine, coa nta tsa tse
macjain-na ncayije, santa
nca coan-na cjoaaxian
ninto, tsa tsin-na cjoatjaocha,

nijme-jianni an. 3 Coa nta

tsa sicavia ncayije xi
tjin-na, jme-ni nca sicjensinia je xi yoma, coa nta
tsa tsjoata yao-na nca
coa-sin coiti, tsa tsin-na
cjoatjaocha, lijme chji-na.
4 Je cjoatjaocha tsejta-ni, coa
tjin-le cjoanta. Je cjoatjaocha
tsin-le cjoaxintacon-jin. Je
cjoatjaocha licoi vasjejeya
yao-le, licoi mancacon. 5 Licoi
sisoa-le xincjin, licoi vasjai
xi titse-ni, licoi matijta,
licoi vejincon xi chao tjin.
6 Licoi sitsjoa-nile yao-le
xi tatse xi tsin cjoaquixi,
tonca tojnco sitsjoa-nile
yao-le cao xi cjoaquixi.
7 Sicjain-le ncayije, macjainle ncayije, coya-le ncayije,
ncayije jchocjoacao-le. 8 Je
cjoatjaocha nicia-jin feta,
tonca je cjoa xi nocjoayani licoi ticoanchjen-ni,
coa-ti sechjoa-le je enle chota, coa je cjoachjine
licoi ticoanchjen-ni. 9 Tochoa
xi yaxcoan, coa tochoa
xi nocjoaya. 10 Tonca cia
nca cjoaai je xi aqui
tjinjnco, cia je xi tochoa
tjin, licoi ticoanchjen-ni.
11 Cia nca ntia, quinchja
jo-ni nti, quisicjaaitsjen
jo-ni nti, quiscoson-le
jo-ni nti, tonca cia nca
jecoanjchinca, quisicejna
cjoanti-na. 12 Ntai-vi joni chotsin tichotsenya,
toxa tiya, tonca cia
chotsen-le nca nchacjaoa.
Ntai-vi tochoa xi ve, tonca

311

1 Corintios13,14

cia scoeyije an, jo-sin yana ncayije. 13 Ntai-vi coa-sin

tjiontsjai xi macjain-na, xi
cjoachoyacaocjoa, coa xi
cjoatjaocha, coa je xi jan
cjoa-vi, tonca je xi nquisa
titjon, je xi cjoatjaocha.

Je xi encjaai nchja

14

Tanquintjennquilao cjoatjaocha, coa

te-taconlao je cjoatjao-le
Espritu Santo, tonca xi nquisa
nion machjen nca nocjoayanio. 2 Je xi encjaai nchja,
ali chota-jin xi nchjacao,
toje Nina xi nchjacao, nca
tsi tsa ya xi nhoe-le, nca
tocjoama nchja xi totatse
Espritu Santo. 3 Tonca je xi
nchjaya, nchjacao chota, nca
siquinnca cjoafaaitsjen-le,
coa nca sinionjin-le, coa nca
sijecon. 4 Coa je xi encjaai
nchja, tije-ni siquinnca
yao-le, tonca je xi nchjaya,
naxinanta-le Cristo siquinnca.
5 Coa-sin me-na nca
coinocjoao encjaai ncatsio,
tonca xi nquisa me-na nca
coinocjoayao. Nquisa titjon
je xi nchjaya cao-ni tsa je
xi encjaai nchja, tsa coati tsin xi sicatoya en-le,
jme-ni nca je naxinanta-le
Cristo coinnca-sini. 6 Ntai-vi
tsocoa, ntse, tsa an cjoiconno nca coinchja encjaai,
jme xi coinjen-no, tsa tsin
coinchjatsenjin-no, axo tsa
tsi sichjine-no, axo tsa tsi
coinchjaya-no, axo tsa tsi
coacoya-no. 7 Xi cjoaquixi,

je tsojmi xi tsin-le nima-jin,

xi coa-sin cjintia jo-ni je
xovi axo je arpa, tsa tsi tsa
cjaai-sin cjoaneya, jo-sin
jcha-nile jo tso xi tinicjintia
cao xovi cao arpa. 8 Coa tsa
je hjao corneta tsi nta fane,
ya xi coeyonta-le cjoajchan.
9 Coa-tisinni nca jon, tsa
cao nijaon nocjoa-nio en
xi tsijme tsoya-ni, jo-sin
coinoya-nile jme xi nocjoao,
nca tocoinocjoa jinsaon.
10 Ali toncjin jcoya en xi tjin
i sonnte, coa nijnco-jin xi
tsi tsa tjin-le jo-sin nchja-ni.
11 Tonca tsa an tsi ve jo tso
je en, coa-sin chota xi xin
nte-le coan nca an xi tatse
je xi coa-sin nchja. Coa je xi
nchja chota xi xin nte-le coan
tatsan. 12 Coa-tisinni nca
jon nca coa-sin nixatiya-lao
yao-no nca me-no cjoatjaole Espritu Santo. Coa-sin
tixatiyao nca siquinncao
naxinanta-le Cristo. 13 Tocoi je
xi nchja encjaai, catavetsoa
nca coan sicatoya-le. 14 Tsa
an vetsoa cao encjaai,
je espritu-na vetsoa, tonca
je cjoafaaitsjen-na licoi
vinchacao. 15 Jme-ni tsocoa.
Coetsoa cao espritu-na,
tonca coa-ti coetsoa cao
cjoafaaitsjen-na. Se cao
espritu-na, tonca coa-ti se
cao cjoafaaitsjen-na. 16 Tsa
coai-lai cjoanta Nina cao je
espritu-li, je xi tijna xi tsinle je cjoatjao-vi, jo coitso
coa catama tatse cjoa xi
vai-lai cjoanta Nina, nca

312

1 Corintios14
tsi tsa coi ve je xi coacasi.
ji nta vai-lai
cjoanta Nina, tonca je xijnco
lijme xi coinnca-ni. 18 Tsjoale cjoanta Nina nca nquisa
nchja encjaai cao-ni tsa
jon ncatsio. 19 Tonca yajinle naxinanta-le Cristo nquisa
me-na coinchja aon en cao
cjoafaaitsjen-na, jme-ni nca
nion nta xinya-sinile xica
cao-ni tsa te jmi en xi cao
encjaai. 20 Ntse ali coajinsin tonti mao tatse
cjoafaaitsjen-no, tonca nti
catamao tatse cjoatsen,
tonca jchinca catamao
tatse cjoafaaitsjen-no. 21 Ya
cjoatexoma coa-sin tjita:
Cao xi cjaai en, coa cao
tsoa xi cjaai coinchjacoa je
chotanaxinanta-vi, nicoajinsin cjoinhoe-na, tso je
Nai-na. 22 Coa-sin nca je
encjaai choa ma, licoi xi
tatse xi macjain-le, tonca
xi tatse je xi tsi macjainle, tonca je xi nocjoaya-ni
licoi coasin xi tatse je
xi tsi macjain-le, tonca xi
tatse je xi macjain-le. 23 Tsa
coa-lanisin tsa ncatsi
naxinanta-le Cristo tojnco
coana, coa tsa encjaai nchja
ncatsi, coa tsa faasen je
xi tsin-le je cjoatjao-vi axo
xi tsi macjain-le, a tsi coitso
nca coa-sin sca cjima-no.
24 Tonca tsa ncatsi nchjaya,
coa faasen jnco xi tsi
macjain-le axo xi tsin-le je
cjoatjao-vi, coa-sin aon manile je-le xi totatse ncatsi

17Cjoaquixi

xi nchjaya, coa cota-ni

yao-le nima-le jo cjoan. 25 Je
xi tijnama yajin nima-le,
coa-sin yasontsen-le. Coasin coajnatsacjannqui xcon,
scoexcon Nina, siquixiya
nca aqui cjoaquixi Nina
tijnajin-no. 26 Jme-ni tsocoa,
ntse. Cia nca maao, nca
jncojnco nca jon tjin-le enle Nina, tjin-le cjoafaaitsjen
xi vacoya, tjin-le xi
vacosontsen, tjin-le encjaai,
coa tjin-le xi sicatoya.
Coa-sin catama ncayije nca
nta coinnca-nio. 27 Tsa tjin xi
coinchja encjaai, catanchja
tsa tojao axo tojan-sa, nca
jncojnco catavacao-le, coa
jnco xi catasicatoya en.
28 Tsa tsin xi sicatoya, tojyo
catejna yajin-le naxinantale Cristo. Catanchja cao yao-le,
coa cao Nina. 29 Coa-tisin je
chota xi nchjaya, catanchja
nca tojao axo jan-sa, coa
xica catacoson-nile. 30 Coa
tsa nquijnco xi coa-sin tijna,
tsa je-vi coantsenyajinle, jyo catejna xi titjon.
31 Nca coan-no ncatsio nca
coinocjoayao nca jncojnco,
jme-ni nca ncatsi coan-sinile,
coa ncatsi coannionjin-sini.
32 Coa je espritu-le chota xi
nchjaya nanqui tjio-le chota
xi nchjaya. 33 Nina ali jejin xi tsjoa cjoasi, tonca
siquinjennchanjin, jo-ni
yajin-le ncatsi naxinantale xi tse chota-le Cristo. 34 Je
yanchjin-no tojyo catatio
yajin-le naxinanta-le Cristo,

313

1 Corintios14,15

nca tsi tsa tjin-le nte nca

coinchja, tonca nanqui
catatio, jo nca coa-ti tso
cjoatexoma. 35 Coa tsa jme
cjoa xi me-le nca scotaya,
cataconanqui-le je xin-le
ya niya-le. Chao tjin-ni cjoa
nca nchja jnco chjon ja maa
naxinanta-le Cristo. 36 Jmeni, a jon jitjojin-no je en-le
Nina, axo tojon jichojinno. 37 Tsa jnco xi sicjaaitsjen
nca coi chota xi nchjaya,
axo xi tjin-le cjoatjao-le
Espritu Santo, catavequixi
nca je xi ticjita-novi nca
coi cjoatexoma-le Nai-na.
38 Tonca tsa jnco xi tsicoi ve
je-vi, coa-sin catavejna.
39 Coa-sin, ntse, te-taconlao
nca coinocjoayao. Ali
vechjoa-jinlao nca encjaai
nchja xica. 40 Tonca coasin nta catama, ntiantia
tanquincao ncayije cjoa.

15

Xi tatse cjoafaaya
xi tse cen

Ntai siquixiya-no,
ntse, je ennta xi tatse
Cristo xi coa-sin
quinchjayajin-no, ja-le xi
coa-ti quichjoao, ja-le xi
coa-ti tiyocao, 2 ja-le xi
tatse vitjontjai-nio, tsa tsi
toya-ni coancjain-no, tsa tojo
ntoanion-nio je en jo-sin
quinchjaya-no. 3 Nca je xi
nquisa nion machjen xi coasin quitsai-na, ticoi
tsacacoya-no: Nca Cristo cen
xi tatse je-na, jo-sin tjita
xon Escritura, 4 nca quiseai,

nca jaaya-nile nca coanjanni nihjin, jo-sin tjita xon

Escritura, 5 coa nca tsatsen-le
Cefas, cia coanscan-ni je xi
tejao-ve. 6 Coanscan-ni jnco
ca-cjoan tsatsen-le ntse xi
tojnco tjio xi tsato aon ciento
ma-ni. Xi nquisa-sa ncjin tojo
tjiocon, tonca tjin ca xi
jecen. 7 Coanscan-ni tsatsenle Jacobo, coanscan-ni ncatsi
pastro. 8 Coa je xi feta-ni
ncatsi, tsatsen-na nca an,
jo-ni jnco nti xi
toquinjentaon. 9 An nia pastro
xi nquisa nanqui tijna-sale
xica pastro, nca tsi tsa
vaquin-na nca coami-na
pastro, nca contran qui-le je
naxinanta-le Nina. 10 Tonca
cao cjoanta-le Nina coacjoan
jo cjoan. Coa je cjoanta-le li
tocjoatjao-jin quitsjoa-na nca
an, tonca nquisa nion
quisixa cao-ni tsa ncatsi nca
je, tonca li an-jian, tonca je
cjoanta-le Nina xi tijnacaona. 11 Tsa an, axo tsa je,
coa-sin nocjoayai-jin, coa
coa-sin coancjain-no nca jon.
12 Tonca tsa Cristo coa-sin
nocjoaya-ni nca
quinicjaayajin-nile je xi
cen, a coan ca-le nca jon nca
coicoitso nca tsin cjoafaaya
xi tse cen. 13 Tsa tsin
cjoafaaya xi tse cen, Cristo
coa-ti nicoi-jin quinicjaayale. 14 Tsa Cristo licoi
quinicjaaya-le, toya-jinni
tsocoa xi nocjoayai-jin,
coa-ti toya-jinni xi macjainno. 15 Coa-ti jin-jin tjitsen nca

314

1 Corintios15
testigo ntiso ni-jin xi tatse
Nina, nca coa-sin quitsai-jin
en-najin xi tatse Nina nca
je xi coa-sin quisicjaaya-le
Cristo, ja-le xi tsi
quisicjaaya-le, tsa cjoaquixi
nca je xi cen tsi faaya-le.
16 Tsa je xi cen licoi
nicjaaya-le, coa-ti Cristo
licoi quinicjaaya-nile. 17 Tsa
Cristo licoi quinicjaaya-nile,
toya-jinni xi macjain-no, tojo
tiyojion je-no. 18 Coa-ti je xi
quita-le Cristo xi jecen,
coa-sin quicha. 19 a xi
viyochoan i sonnte-vi, tsa
tocjoachoyacaocjoa xi tjin-na
xi totatse Cristo, vacao-na
nca nquisa scoema-na cao-ni
tsa ncatsi chota. 20 Tonca ntai
Cristo jequinicjaayajin-nile
je xi cen. Je xi coan tjon-le
je xi jecen. 21 Jo-sin nca je
cjoaviya jaai xi tatse jnco
chota, coa-ti xi tatse jnco
chota jaai cjoafaaya-le xi
cen. 22 Jo-sin xi tatse Adn
ncatsi men, coa-tisinni
tatse Cristo ncatsi
siceyocon-ni. 23 Tonca nca
jncojnco jo-sin vacao-le,
Cristo je xi tjon-le coan, scan
je xi tse Cristo, cia nca cjoaai
nca je. 24 Cia je xi cjoeta, cia
nca tsjoa-le cjoatexoma-le je
Nina coa Nai-na, cia nca
siquixoya ncatsi xi tjio
titjon, coa ncatsi xi tjin-le
ncanion, coa ncatsi xi
vatexoma. 25 Nca tjin-ni nca
je coatexoma santa nca
coationqui ntsoco ncatsi
contran-le. 26 Coa je contran

le xi feta-ni xi coixoya, coi

cjoaviya. 27 Ncayije cjoa
quisicatio nquintsoco. Cia
nca tso: Ncayije cjoa coa-sin
quinicationqui-le nca je,
aqui tjitsen nca xin tijna je
xi quisicationqui-le nca je
ncayije cjoa. 28 Cia nca
ncayije cjoa nanqui satio-le,
cia tije-ni nti-le nanqui
coejna-le je xi nanqui
tsacejna-le nca je ncayije
cjoa, jme-ni nca Nina
coanyije-sini tatse ncatsi.
29 Tsa tsin-lani coa-sin, jme
xi sin je xi satenta xi tatse
cen, tsa nijo-jinsin
nicjaaya-nile xi cen. A-ni
tsocoa nca satenta-sini xi
tatse cen. 30 Coa-ti a, a-ni
nca xcon vima-sinia tojme
hora-ni. 31 Jo-sin nca
vasjejeya yao-na tatsaon
nca tiyocoa Cristo Jess, coasin nca nchaonnchaon men.
32 Tsa an quiscancoa xa ya
Efeso, jo sin chota, jme xi
njen-na. Tsa je xi cen licoi
nicjaaya-le, coicha, sioa,
nca nchaon-li coiya-nia. 33 Ali
chanacha-jinno. Je miyo xi
tsi nta, je xi siquitson xi nta
tjin. 34 Ticjaa-lao yao-no,
ticjaaitsjaon xi cjoaquixi,
coa ali je-jin tivijnchi-nio,
nca tjin ca xi licoi ve Nina.
An nchja nca sisoa-no.
35 Tonca tjin ca xi coitso: Jo
sin sicjaaya-nile xi cen. Jo
cjoan yao-le xi cjoaaicao-ni.
36 A scaya-li. Je xi ventjai,
tsa tsi tonqui-ni viya, licoi
veyocon. 37 Coa je xi

315

1 Corintios15

ventjai, licoi coacji yao-le

jo cji nca coanjcha, tonca
ventjai je naxin nca
tocoacjoan, tsa tse trigo, axo
tsa tse xi cjaai naxin.
38 Tonca Nina tsjoa-le yao-le
jo-sin coanme-le, coa nca
jncojnco ntje titse-ni yao-le.
39 Ncayije yao licoi toncoson,
tonca jnco yao xi cjoaquixi
tse chota, coa nquijnco yao
xi tse cho, coa nquijnco xi
tse jti, coa nquijnco xi tse
nise. 40 Tjin yao xi tse ncajmi,
coa tjin yao xi tse sonnte,
tonca xi cjoaquixi jnco
cjoajeya-le xi tse ncajmi,
tonca cjaai-nca cjoan
cjoajeya-le xi tse sonnte.
41 Nquijnco cjoajeya-le tsoi,
coa nquijnco cjoajeya-le sa,
coa nquijnco cjoajeya-le
nio, nca jnco nio cjaai-nca
cji cjoajeya-le cao-ni tsa tse
xi nquijnco. 42 Coa-tisinni cao
cjoafaaya-le xi cen. Seai
je xi tofitsonya-ni, tonca
nicjaaya-le je xi licoi
fitson. 43 Seai cao cjoasoa,
nicjaaya-le cao cjoajeya.
Seai cao cjoainta,
nicjaaya-le cao ncanion.
44 Seai yao xi toxquia yao,
nicjaaya-le yao xi tse
espritu. Tjin yao xi toxquia
yao, coa-ti tjin yao xi tse
espritu. 45 Coa-tisin tjita: Je
titjon xin xi Adn mi, coan
nima xi tijnacon, coa je Adn
xi jeta-ni coan espritu xi
sicejnacon. 46 Tonca je xi tse
espritu, ali je-jin xi titjon,
tonca je xi toxquia yao, cia je

xi tse espritu. 47 Je xin xi

titjon xi tse sonnte-vi, ninte
ni. Je xin xi majao-ni, xi je
Nai-na, tse ncajmi ni. 48 Jo
cjoan je xi ninte coannta-ni,
coa-tisin cjoan-sa je xi tse
ninte. Jo cjoan je xi tse
ncajmi, coa-tisin cjoan-sa je
xi tse ncajmi. 49 Jo-sin nca
tjin-na sen-le xi tse ninte,
coa-ti se-na sen-le xi tse
ncajmi. 50 Tonca coaxian je-vi
ntse nca je yao cao njin-na
licoi coan secjoatjao-le
cjoatexoma-le Nina, nije-jin
xi fitsonya coan secjoatjao-le
je xi tsi fitson. 51 Coe-ni an
coaxin-no jnco cjoama. Xi
cjoaquixi, licoi ncatsia
coiya, tonca ncatsi nia
nicantjaiya-na, 52 xi
ntitonntiton xi tojnco
nicajtsoa xcoan, cia nca je
hjao xi feta-ni cjoane.
Coa-sin cjoane je hjao, coa
je xi cen sicjaaya-nile nca
tsi cjoitson, coa a coa-sin
nicantjaiya-na. 53 Nca coasin tjin-ni je-vi xi fitsonya
nca coacja xi tsi fitson, coa
je yao xi viya nca coacja je
xi tsi viya. 54 Coa cia nca je
xi fitson-vi coa-sin coacja je
xi tsi fitson, coa je xi viya
coacja je xi tsi viya, cia
coitjoson je en xi tjita: Je
cjoaviya jechixoya, nca
jequiniquinjen-le. 55 Ji
cjoaviya, ja tijna nayatsinli. Coa ji tsjo, ja tijna xi
quinjen-li. 56 Je nayatsin-le
cjoaviya, coi je, coa je
ncanion-le je, coi

1 Corintios15,16

316

cjoatexoma. 57 Tonca Nina

catavai-le cjoanta, nca
titsjoa-na nca niquinjen xi
totatse je Nai-na Jesucristo.
58 Coa-sin, ntse xi tsjoaqueno, quixi tiyo. Ali
nicantjaiya-jion. Nquisa tse
tixasalao Nai-na ncantsjai,
nca ya-nio nca je xa-no nca
tiyocao Nai-na ali
tocjoatjao-jin.

Xi tatse taon xi maa xi

tatse chota-le Cristo

16

Xi tatse taon xi

maa xi tatse chotale Cristo, coatiaon nca jon
jo-sin nca tsacene-le je
naxinanta-le Cristo ya Galacia.
2 Nca tainco nca jncojnco
nca jon teyotjao taxion
taon ya niya-no, jo-sin nca
tocjoanta-le Nina se-no,
jme-ni nca tsi cia coanasini taon, cia nca an cjoichoa.
3 Cia nca cjoichoa, je xi
jon chjaajion, je-vi xi an
sicasencoa xon nca coaicao je
cjoatjao-no ya Jerusaln. 4 Tsa
vaquin-le cjoama-ve nca coati cjoia an, coaicao-na.

Pablo coai ya Corinto

5Coa

cjoicon-no nca jon,

cia nca cjoe cjoaatoa ya
Macedonia, nca tjinnta-na nca
cjoaa ya Macedonia. 6 Coa
tsa coi nihjin coatejnacaono nca jon, axo coa-ti ya
coatejna channchan, jme-ni
nca jon coinchacao-sininao
toja-ni nca cjoia. 7 Nca
tsi tsa me-na ntai-vi nca

tocjoaa cotsento-no, nca

coya-nia nca coatejnacaono jo tjin nihjin tsa je Nai-na
tsjoante. 8 Tonca coatejna ya
Efeso santa soi Pentecosts,
9 nca quitjoainte-na xi nion
tse tjin nca nion machjen,
coa ncjin ma-ni xi contran
fi. 10 Tsa coicho Timoteo,
chotsen-lao nca coejnacaono, nca tsi cjoajcon se-le,
nca coa-ti je sixa-le Nai-na
jo-ni nca an. 11 Tocoi niyajin xi chao catave, tosa
nchan chaniyantiao jme-ni
nca cjoinhoacon-sinina, nca
ticoya-le cao je ntse. 12 Xi
tatse ntse, Apolos, li coacji
tsacetsoa-le nca coaicon-no
nca jon cao je ntse. Tonca
niitse-jin coanjyo-le nca qui
ntai-vi. Tonca coai cia nca
se-le nte.

Cjoanitinta xi feta

13Tiyochonntao,

nion
tiyocao xi macjain-no, coa
nion taja tiyo, coa chjoao
ncanion. 14 Coa ncayije
cjoa xi tsaon coacatama
cao cjoatjaocha. 15 Jeyao
nca je ntia-le Estfanas coi
xi titjon coancjain-le ya
Acaya, xi tsacene-le yaole nca coa-sin tjiosisin-le
chota-le Cristo. 16 Coa-sin
vetsoa-no ntse nca coati jon nanqui coiyo-lao
xi coacjoan, coa ncatsi
xi atjen sixacao-na, coa
xi nion sixa. 17 Matsjoana nca jaai Estfanas,
coa Fortunato, coa Acaico,

317

1 Corintios16

nca je-vi xi quisijnco xi

Titintao xinquio nca
quicha-na nca tsion nca
jncojnco nca tsje tetatsoajon. 18 Quisinioncon je
lao xinquio. 21 An xi Pablo
nima-na, coa je xi tsaon.
mi-na sitinta-no nca cjia
Coa nta jchachotao je xi
je-vi cao ntsa. 22 Tsa jnco xi
19
coacjoan. Je naxinanta-le tsi tsjoaque Nai-na Jesucristo,
Cristo xi tse Asia sitintanai cataficao. Nai-na
no. Ali coacji sitinta-no
cjoaai. 23 Je cjoanta-le
nca tjiocao Nai-na je
Nai-na Jesucristo catase-no
Aquila cao Priscila, cao je
nca jon. 24 Je cjoatjaochachotanaxinanta-le Cristo
na catase-no ncatsio, nca
xi maa ya niya-le.
tiyocoa Cristo Jess. Coa
20 Sitinta-no ncatsi ntse.
catama.

Xi majao-ni xon xi pastro Pablo

quisqui-le chota corintios
Pablo sitinta

A n nia Pablo, pastrole Jesucristo, jo-sin

coanme-le Nina, cao ntse,
je Timoteo, tojnco tichjilaijin jon xi naxinanta-le
Nina xi tiyo ya Corinto, cao
ncatsi chota-le Cristo xi tjio
ya ncaquijnta Acaya. 2 Nina
je Nai-na coa je Nai-na
Jesucristo catatsjoa-no cjoanta,
catasiquinjennchanjin
nima-no.

Nina sijecon-na
ncayije cjoaain-na

3Cjoanta

catavai-le je
Nina-le coa Nai-le Naina Jesucristo, je Nai xi tse
cjoamatacon, coa Nina xi tse
ncayije cjoanijetacon, 4 xi
sijecon-na ncayije cjoaainna, jme-ni nca coa-ti a
coan-sinina sijetacoan je xi
tjiojin toja-le cjoaain-ni
cao xi ticoi-ni cjoanijetacon,
jo-sin sijecon-na Nina nca
a. 5 Jo-sin nca mancjinyajinna cjoaain xi tse Cristo, nca
coa-ti vacaota-na, coa

tisinni mancjinyajin-na
cjoanijetacon xi totatse
Cristo. 6 Tonca tsa chjaaijin cjoaain, coi xi tatse
cjoanijetacon-no coa
cjoavitjontjai-no. Coa
tsa majetacoin-jin, coi
xi tatse cjoanijetaconno, coa cjoavitjontjai-no.
Je cjoanijetacon-vi xi
sixajin-no nca jon, cia
nca jchocjoa-no xi ticoi-ni
cjoaain xi tichjaai-jin nca
jin-jin. 7 Coa je xi choyalaijin xi tatsaon nion tijna,
nca yaquixi-jin nca jo-sin
nca vacaota-no je cjoaain,
coa-tisinni vacaotano je cjoanijetacon. 8 Nca
ntse, licoi me-najin nca
tsi jchao xi tatse cjoaain
xi coantain-jin ya Asia
nca nquisa tse cjoaain
quichjaai-jin cao-ni tsa je
xi coan quijchocjoa-najin,
santa nca mecain-jin. 9 Coasin coan-najin jo-ni tsa xi
cjoaviya quisene-le, jme-ni
nca tsi nta yatacon-sinijin
yao-najin xi tijin-nijin, tonca
Nina xi nta yatacoin-jin, xi

318

319

2 Corintios1,2

sicjaaya-le xi cen. 10 Je xi
tsacasjentjai-najin cjoaviya
xi tse, coa xi coasjentjai.
Coa choya-laijin nca tojo
coasjentjai-sanajin. 11 Nca
tinchacao-najin nca jon nca
vetsoantjai-najin, jme-ni
nca ncjin xi tsjoa-sini cjoanta
xi tatsain-jin, nca coa-sin
quitsai-najin je cjoanta, nca
ncjin xi tsacetsoantjai-najin.

Pablo tjin-le cjoamatacon

xi tatse chota corintios

12Chasjejeyai-jin

yaonajin tatse cjoa-vi nca je

cjoafaaitsjen-najin siquixiyanajin nca tsje-nijin coa
nca aqui cjoaquixi-nijin,
jo-sin quitsjoa-najin Nina.
Coa-sin tsaquiyochoin-jin i
sonnte, coa nquisa tse coasin tsaquiyojincao-laijin
nca jon, ali cao cjoachjine-le
yao-najin, tonca cao cjoanta-le
Nina. 13 Nca tsi tsa chji-laijin
cjoa xi cjaai, toje xi vexquiao
axo xi coa-ti machoya-no.
Coa an coya-le nca santa
cjoeta coanchoya-no, 14 josin nca jecoanchoyaca-no,
nca jin ni-jin xi chasjejeyao,
coa-tisinni jo-sin nca jinjin chasjejeya-laijin cia
nca nihjin-le Nai-na Jess.
15 Coa aqui tjinjnco-lecoan
je-ve, coanme-na nca titjon
quicon-no nca jon, jme-ni nca
quise-sinino xi coanjaocani cjoanta. 16 Coa coanme-na
nca jaato-no cia nca quia ya
Macedonia, coa nca jinhoacon
nquijncoca-nino cia nca

jinhoa-nia ya Macedonia, nca

quichaniyantia-nao cia
nca quia ya Judea. 17 Coa nca
coanme-na nca coaquisian
je-vi, a toensca xi quisichjen.
Axo coi xi sicjaaitsjen, a
coa-sin sicjaaitsjen-nia joni tsa chota xi toxa cjoan-ni,
nca sejin-sinina xi jaon-le
coa xi mai-le. 18 Tosa Nina
xi cjoaquixi xi tive nca je
en-najin xi quichacao-laijin
licoi coajaon-le coamai-le.
19 Nca je nti-le Nina, Jesucristo,
xi an cao Silvano cao Timoteo
quinocjoayajin-laijin nca
jon, je-vi licoi coajaon-le
coamai-le, tonca jaon coanle nca je. 20 Ncayije jo tjin
xi quisisenqui Nina jaon
ma tatse, coa je xi tso
coacatama, coama tatse.
Coi nca a vixoan xi tatse
cjoajeya-le Nina coacatama.
21 Coa je xi sinionta-na
Cristo, jin-jin cao jon, coa je
xi quisicanjon-na, je Nina.
22 Je xi coa-ti tsacechoa-na,
coa quitsjoa-na je Espritu
Santo xi tijnajin nima-na joni xi quisejnanqui. 23 Tonca
an nchja-le Nina nca testigo
ma tatse nima-na nca coasin tjin-na cjoamatacon xi
tatsaon nca tsi jaanquintia
ya Corinto. 24 Licoi nca jinjin vatexoma-laijin je xi
macjain-no, tonca jin xi
vinchacao-laijin xi tatse
cjoatsjoa-no, nca xi tatse xi
macjain-no nion tiyo-nio.
Je-vi xi quisicjaaitsjen
nca an, nca tsi cjoaaicon

320

2 Corintios2

nquijncoca-nino nca jon

Je xi an quisichata, tsa
cao cjoava. 2 Tsa an coatjin xi quisichata, coa-sin
sin siva-no, cia ya-ni xi
quisian xi tatsaon nquixcon
sitsjoa-na, tsa tsi je xi an
Cristo, 11 jme-ni nca tsi
3
siva-le. Tije-nivi xi quisqui- siquinjen-sinina Satans, nca
no, jme-ni nca tsi tse cjoava
ya-nia cjoafaaitsjenmaatsjoa-sinina je xi tjin-nile
le. 12 Cia nca jee ya Troas
nca tsjoa-na cjoatsjoa cia
nca quinchjaya je ennta xi
nca an xi coichoa. Tjinjncotatse Cristo, quisetixantelecoan xi tatsaon ncatsio
na tatse Nai-na, 13 tonca
nca je cjoatsjoa-na ticoi-ni xi
licoi quisicjaya nima-na,
tsaon ncatsio. 4 Nca quisquinca tsi tsa coansjai-na ntse
no cao xi tse ntaxcoan nca cjai Tito. Coa-sin quisixata
tse cjoaain cao cjoafao xi
chota ya-ve, coa quia ya
quise-le nima-na, alicoi-jin
Macedonia.
nca coa-sin coanva-no nca
Niquinjen nca tiyocoa Cristo
jon, tonca jme-ni nca jcha14 Tonca Nina catavai-le
sinio jo cji tse cjoatjaocha xi
tjin-na tatsaon.
cjoanta, nca je xi tsjoa-na
ncantsjai nca niquinjen nca
Cjoanichata xi machjen
manquincoa Cristo Jess. Xi
5 Tsa jnco xi jequisiva-na,
totatsan Nina sicavison
licoi quisiva-na nca toan,
ncaquijnta je cjoaquixi xi
tonca santa quisicacaota
tatse Cristo, xi jo-ni xoncosja
itse-no ncatsio. Coanca mancavason. 15 Xi tatse
sin xian, jme-ni nca tsi
Nina jtantanjen-le Cristo
tse entsjoa sichjen-sinia.
nia, yajin-le je xi vitjontjai,
6 Je xi coaquisin, tocoancoa yajin-le xi cha. 16 Xi
lanile je cjoaain-vi, nca
tatse xi cha xi cjoaquixi
ncjin coan xi jequisicjaajta-le cjoaviya nia xi tsjoa
le. 7 Tosa jon tichata-lao,
cjoaviya, coa tatse xica
coa tijetacon-lao, jme-ni
jta-le cjoavijnachon nia xi
nca je xi coaquisin licoi
tsjoa cjoavijnachon. Coa xi
ya cjoejin cjoava xi nion
tatse je cjoa-vi, ya-ni xi
tse. 8 Tocoi cjoa vetsoacoan-le cjoa je-vi. 17 Nca jinnino nca siquixiyatsaon
jin licoi coa-sin cjoain-jin
je cjoatjaocha-no xi tatse
jo-ni tsa je xi ncjin ma-ni, xi
nca je. 9 Coa-ti tocoi
vanacha xi siquinjen tacjoa-vi nca quisqui-no
tse en-le Nina, tonca jin-jin
nca quiscota-no nca jon
tjinquixi tatsain-jin, nca tse
tsa quinitjoson ncayije.
Nina ni-jin. Nquixcon Nina
10 Coa je xi jon nichatanocjoai-jin nca tiyocoai-jin
lao, coa-ti an sichata-le.
Cristo.

321

2 Corintios3
Sixa-le Nina tatse
cjoachotse xi tjinnion

A coetsiacao
nquijncocai-jin nca
chasjentai-jin yao-najin, axo
jo-ni ca a machjen-najin
xoncarta xi coasjenta-najin
xi tatsaon, axo xi tsaon.
2 Jon nio xi coio xon-najin,
xi tjiota yajin nima-najin,
xi ncatsi chota ve, coa
vexquia. 3 yasontsen-le nca
jon xon-le Cristo, xi jin chjijin, xi licoi ntajin quichji-ni,
tonca cao je Espritu Santo
xi tse Nina xi tijnacon.
Licoi ya tjiotajon lajao,
tonca ya tjiotajon xi yao xi
nima-le chota. 4 Coa-sin nta
tjiojncocon nima-najin xi
totatse Cristo nquixcon Nina.
5 Licoi nca tijin-ni ma-najin
nca sicjaaitsjain-jin nca tjin
tojme-nive xi totatsain-jin,
tonca je xi totatse ma-najin,
je Nina, 6 xi coa-ti quitsjoanajin ncanion nca ma-najin
nixa-laijin tatse jnco
cjoachotse xi tjinnion, licoi
xi tse xi jetjita, tonca je
xi tse Espritu Santo, nca je xi
tjita sicen, tonca je Espritu
Santo tsjoa cjoavijnachon. 7 Coa
je cjoa xi quiscoainte-le
cjoaviya, xi ya quisetajon
lajao, coacoan cao cjoajeya,
santa je xti-le Israel licoi
coan nion quiscotsen-le je
ncjain Moiss, totatse je
cjoajeya-le ncjain. Je cjoajeya
tjin-ni nca qui quicha. 8 Jo-sin
nca tsi nquisa nta coitjojeya

je cjoa xi je Espritu Santo

cjoainte-le. 9 Tsa je cjoa xi
quiscoainte-le cjoaain
coan cao cjoajeya, nquisa
tocoanjeya je cjoajeyale je cjoa xi cjoainte-le
cjoaquixi. 10 Je xi quise-le
cjoajeya, licoi ticoa-sin
tjin-nile cjoajeya ntai, nca
tjin nquijnco cjoajeya xi
tonquisa nca tjin. 11 Tsa je
xi cha, quise-le cjoajeya,
nquisa tose-le cjoajeya je
xi vejnantsjai. 12 Coa-sin
nca tichoya-le coi cjoa-vi,
nioncon nima-na nca nocjoania. 13 Licoi jo-ni Moiss xi
tsacejtsa ncjain jnco najo,
jme-ni nca je xti-le Israel licoi
nion quiscotsen-le jo-sin
cjoeta je xi tjin-ni nca cha.
14 Tonca je cjoafaaitsjen-le
chota Israel xijin coan. Santa
ntai-vi cia nca vexquia je
cjoa xi jchinca xi tjinnion,
tojo cje tjosjejtsa-jinle najo
xi ticoi-ni, xi toCristo faaxin.
15 Santa ntai-vi, je najo
tojo cjijtsa nima-le, tocianive nca sexquiajin-ni xi
tse Moiss. 16 Tonca cia nca
sicofayata-le je Nai-na, je
najo xi cjijtsa tjoxin. 17 Je
Nai-na tso-ni Espritu Santo.
Coa ja nca tjin je Espritu
Santo xi tse Nai-na, ya tjin
cjoantai. 18 Tocoi a ncatsia
nca tsi tjioma ncjan, nca
chotsenya jo-ni tsa jnco
chotsin je cjoajeya-le Naina, coa-sin cjivantjaiya
nca coacoan cjoan jo cjoan
Nai-na, nca tjin-na cjoajeya,

322

2 Corintios3,4
coa nquisa tse cjoajeya
nca nhoa-ni je Nai-na xi je
Espritu.

Je ennta xi tatse
Cristo xi siisen

Tocoi nca tjin-najin

jin-jin je xa-vi, jo-sin
Nina coanmaque-najin,
licoi maintai-jin. 2 Tonca
quichjaaxin-jin je cjoa
xi toma-sin sin xi tse
cjoasoa, nca tsi cjoamaa
coitomjencoai-jin, nca tsi
sicantjaiyai-jin je en-le
Nina, tonca chasjesontsain-jin
je xi cjoaquixi, nca tijin-nijin
nta chasjai-jin yao-najin
tatse cjoafaaitsjen-le ncatsi
chota nquixcon Nina. 3 Tsa
je ennta xi tatse Cristo xi
nocjoayai-jin tojo tjijtsama,
tjijtsamajin-le toje xi cha.
4 Tatse xi cha, je nina
xi tse sonnte-vi ntai-vi
tsacechjoanqui cjoafaaitsjenle je xi tsi macjain-le, jme-ni
nca tsi se-sinile sen cao
cjoaisen-le je ennta xi
tatse cjoajeya-le Cristo xi
Nina jitjojin. 5 Nca tsicoi
nocjoayai-jin xi titatsainnijin, totatse Jesucristo nca
Nai-na ma, coa jin-jin chontano mai-jin xi tatse Jess.
6 Nca Nina xi coaquitso, je li
catamaisen-ni ja njionchon,
coa je ni xi quisiisenjin
nima-najin. Coa-sin tatsainjin quisiisen, jme-ni nca
jcha-sinijin je cjoajeyale Nina xi ncjain Jesucristo
matsen-ni.

Pablo tijnacon-ni xi
totatse xi macjain-le

7Tonca

tjin-najin je cjoa-vi
xi nion nta jo-ni tsa jaya-le
jnco ti xi ninte, jme-ni nca
jcha-sinile nca je ncanion
xi nion tse tse Nina ni, ali
tsain-jinjin. 8 Tojo cji ncayije
tjin-najin cjoaain, tonca
lijo ma-najin. Licoi yaijin jme xi siain-jin, tonca
licoi nicjaojin-jin. 9 Tjin xi
tjennquicontran-najin, tonca
licoi quinjion-taconnajin,
nicatsao-najin, tonca licoi
chai-jin. 10 Ncantsjai toja-ni
maincaojin-jin yao-najin je
cjoaviya xi tse Jess, jme-ni
nca coa-ti je cjoavijnachon-le
Jess coa-tisin coantsenjinsini yao-najin. 11 Nca jin-jin xi
tiyochoin-jin, vaitainntsjainajin cjoaviya xi tatse Jess,
jme-ni nca je cjoavijnachonle Jess coantsenjin-sini
yao-najin xi men. 12 Coa-sin
cjoaviya sixajin-najin nca
jin, to-nca cjoavijnachon
sixajin-no nca jon. 13 Tonca
toncoson-sin macjain-najin
jo-sin coancjain-le je xi coasin quisqui: Coancjain-na,
tocoi coa-sin quinchjania. Jin-jin coa-tisinni
macjain-najin, tocoi coa-sin
nocjoa-nijin. 14 yaquixi-nijin
nca je xi quisicjaaya-le
Nai-na Jess, coa-ti jin-jin
sicjaaya-najin cao Jess,
coa sicatiovasen-najin
cao jon. 15 Ncayije je cjoavi tatsaon nio, jme-ni nca

323

2 Corintios4,5

coantseya-sisani cjoanta xi
xi ticoi-ni je-vi, je Nina,
tatse chotancjin-sa, coa jme- xi quitsjoa-najin je Espritu
ni nca coai-sisanile cjoanta
Santo xi quisejnanqui-najin.
6 Coa-sin tjiojncotacoin-jin
Nina, coa-sin coantseyasa je cjoajeya-le Nina.
ncantsjai, nca yaquixi16 Tocoi licoi mainta-nijin.
nijin nca tiyotaxin-laijin
Tonca nta tsa je yaochotaNai-na tjen nca tiyojin-jin
najin coa-sin tifenqui, je jo
yao-najin. 7 Nca tima-nijin
cjoanya-najin cjimachotseya
xi tatse xi macjain-najin,
nihjin nca nchaon. 17 Coa je
licoi xi tatse xi tochotsaincjoaain-najin xi tojnco tjo
jin. 8 Tonca tjiojncotacoin-jin,
ntai-vi, xi xan tjin, tiventacoa nquisa coantsjoa-najin
najin xi nquisa tse cjoajeya
tsa tiyotaxin-laijin yaoxi ncantsjai xi licoi ma
najin, nca tiyocoai-jin Nai-na.
9 Tocoi coa-ti nquisa nion
manincoson. 18 Nca tsi nisinlaijin cjoa xi matsen, tonca je vetacon-laijin nca nta
xi tsi matsen, nca je cjoa xi
sasentacon-laijin nca je, axo
matsen tofaato-ni, tonca je
nca tiyotaxin-jin, axo nca
xi tsi matsen tjio ncantsjai.
ya tiyocoai-jin. 10 Cjoanion
coiyoa ncatsia nquixcon
Nca yaquixi-nijin tsa
cjoatexoma-le Cristo, jme-ni
je ntiasonnte xi jo-ni
tohjoacarpa ja viyoya-nijin nca jncojnco coai-sinina josin quinian cao yao-na, tsa
coa-sin cjoitson, tjin-najin
nta tjin axo tsa chao tjin.
jnco niya xi Nina tsacentanajin, xi tsi tsa ntsja chota
Nina tsacejnatain Pablo
coannta-ni, xi tijnantsjai
2
je en xi nicjaonta-ni
ncajmi. Tsenai-jin i
11
ntiasonnte-najin, nca cjai
Tocoi cjoa nca coa-sin
me-najin chacjasonncai-jin
xcon yai-jin Nai-na, coaje ntia-najin xi cjoinhoa-ni
sin nintetai-jin chota,
ncajmi. 3 Tsa jequichacjaitonca Nina nta vesontsenjin, cia licoi coansjai-jin
najin. Coa coya-le nca coa-ti
nca tiyojti-jin. 4 Nca coayasontsen-najin yajin-le
tisinni jin-jin xi tiyoi-jin je
cjoafaaitsjen-no. 12 Licoi
ntianajo-vi, tsenai-jin nca
nosjenta nquijncoca-nijin
ain cjine-najin cjoa, licoi
yao-najin nquixcon, tonca
nca me-najin nca chjaaxinvainte-laijin nca jon nca
najin ntianajo-vi, tonca coi
nosjejeya-najin nca jin-jin,
nca me-najin chacjasoinjme-ni nca se-sinino en xi
jin, jme-ni nca je xi men
coixon-lao je xi vasjejeya
coa-sin coantjaiyajin-ni
jo cjoan yao-le, coa licoi
cao cjoavijnachon. 5 Coa je
vasjejeya xi tse nima-le.
13 Tsa sca-najin, coi xi tatse
xi tsacenta-najin tatse

324

2 Corintios5,6
Nina, coa tsa nta tjiotacoinjin, coi xi tatsaon
nca jon. 14 Je cjoatjaochale Cristo cjoanion sin-najin,
nca jequinicjaaitsjain-jin
je-vi, nca jnco xi cen xi
tatse ncatsi, coi tjiocen-ni
ncatsi. 15 Coa cen xi tatse
ncatsi, jme-ni nca je xi
tjiocon, licoi ticoatiocon-ni
xi titatse-ni, tonca xi tatse
je xi coa-sin cen, coa xi
quinicjaaya-nile xi tatse.
16 Tocoi nca ntai-vi xi fi-sani
jin-jin niya-jin xi yai-jin
jo-sin tjio cjoafaaitsjenle chota, nta tsa coa-sin
tsayai-jin Cristo jo-sin tjio
cjoafaaitsjen-le chota, tonca
ntai-vi licoi ticoa-sinni yanijin nca je. 17 Cia tsa jnco xi
tijnacao Cristo, coanchotseya
nquintia-ni. Je cjoa ncasa
jejaato. Coe-ni coanchotse
ncayije cjoa. 18 Coa ncayije
je-vi Nina nhoa-ni. Xi
totatse Cristo quisicjaontana Nina xi titatse-ni, coa
quitsjoa-najin je xa nca
sicjaonta-nijin. 19 Coi jevi nca Nina tsacejnacao
Cristo, nca quisicjaontani sonnte xi titatse-ni.
Licoi ya quisica je-le, coa
tsacejnatain-najin je en xi
nicjaonta-nijin. 20 Coa-sin
nca jin-jin tiyoncajao-laijin
Cristo, jo-ni tsa Nina xi
vetsoa-no xi totatsain-jin.
Vetsoa-laijin xi totatse
Cristo, chovanta-nio cao Nina.
21 Je xi tsi tsajnqui je, Nina
quisinta-ni je xi tatsan,

jme-ni nca a coacoan cjoannia je cjoaquixi-le Nina, nca

tiyocoa Cristo.
Coa-sin nca jin-jin,
xi tojnco nixai-jin
cao Cristo, vene-laijin
nca tsi toya-ni chjoao
je cjoanta-le Nina. 2 Nca
coatso: Cia nihjin xi nta
quinhoe-le, coa je nihjin
xi tse cjoavitjontjai,
tsacasencao-le. Coe-ni je
nihjin-vi ntai-vi xi nta. Coeni je nihjin-vi ntai-vi xi tse
cjoavitjontjai. 3 Niya-jin xi
chao-sin maincoai-jin, jmeni nca je xa-najin lijme je
sene-sinile. 4 Tonca tojme
cjoa-ni nta manquincoai-jin
yao-najin, jo-ni xi sixa-le
Nina, nca tse jchocjoa-najin,
nca cjoaain chjaai-jin, nca
nion cha-najin, nca tse cjoa
cjine-najin, 5 nca ve-najin,
nca jinntoya viyoyaijin, nca cjoasi tsaota-najin,
nca xa nion xi niain-jin,
nca viyochonntai-jin,
nca viyonchjain-jin, 6 nca
tsje tiyoi-jin, nca chjinaijin, nca nicjain-laijin, nca
cjoanta tjin-najin, cao Espritu
Santo, cao cjoatjaocha xi
aqui cjoaquixi, 7 cao en
xi cjoaquixi, cao ncanionle Nina, cao quicha xi
tse cjoaquixi xi ncaquixi
xi ncascon machjen, 8 nca
vasjejeya-najin, coa nca
chao vasje-najin, nca
nocjoaaon-najin, nca nta
nocjoa-najin, nca coatsonajin jo-ni tsa chota xi

325

2 Corintios6,7

vanacha, tonca chota

cjoaquixi ni-jin, 9 jo-ni tsa xi
tsi yaxcon-le, tonca nta yanajin, jo-ni xi tiviyai-jin,
tonca coe-ni tiyochoinjin, jo-ni xi nicjaa-najin
cjoaain, tonca tsi quinicennajin, 10 jo-ni xi va-najin,
tonca tsjoa-najin ncantsjai,
jo-ni tsa xi yoma, tonca
ncjin xi tininchinai-jin,
jo-ni xi tsi tsa jme xi tjinnajin, tonca xi nai-le mai-jin
ncayije. 11 Coa-sin tixa-najin
ntsovai-jin cao jon xi chota
corintios mi-no. Je nima-najin
cjimatseya. 12 Licoi choaya
nima-najin tatsaon, tonca
titsaon-nio nima xi choaya.
13 Tonca coa-ti tian-nio nca
jon, titseyao nima-no. (An
facao-no jo-ni tsa xti) .

titjojin vasen-nilao nca

je, coa tinchataxin-lao,
tso je Nai-na. Coa li nicaojion je xi chao cjoan, coa
an scoetjao-no. 18 Coa an
coan Nai-no, coa jon coaon
xtixin-na coa xtiyanchjin-na,
tso je Nai-na xi mayije-le.
Coa-sin jon xi tsjoaqueno, coi nca tjin-na coi
cjoa-vi xi quinisenqui,
sitsjeya-le yao-na ncayije xi
chao cjoan xi tse yao-na, coa
xi tse espritu-na, nca aqui
sijncoa xi coantsje-nia nca
xconcha Nina.

a nia ntia-le Nina

xi tijnacon

14Ali

tojnco-jin viyocjao
cao xi tsi macjain-le. Jme
cjoamiyo xi tjin, je xi
chotacjoaquixi cao je xi tsi
chotacjoaquixi. Jo coan-ni
nca satiocjao li cao ja njion
chon. 15 Jo-sin coan-ni nca
satiocjao-ni Cristo cao Belial,
axo jme nte xi tojnco coannile je xi macjain-le cao je
xi tsi macjain-le. 16 Jo-sin
toncoson vatio-ni je ntia-le
Nina cao je xcoson. Nca jon
nio ntia-le Nina xi tijnacon,
jo quitso Nina: Coatejnacoa,
coa coamjenjin-le nca je.
Coa an coan Nina-le, coa je
coan naxinanta-na. 17 Tocoi

Pablo cjimatsjoa-le xi tatse

chota-le Cristo ya Corinto

2Taintejin-najin

nimano. Niya-jin xi chao-sin

quinicoai-jin, coa niya-jin xi
quiniquitsoin-jin, coa niyajin xi quichanacha-laijin.
3 Licoi coatixian nca coaneno je, nca jecoaquixian
nca nima-najin tiyojion,
nca tojnco coiyoa tsa
coiya coa tsa coiyochoan.
4 Ali coacji nta veconno nca jon. Xi tatsaon ali
coacji ncacoan. Nion tse
coanjecoan, santa tsatontjai
cjoatsjoa xi tjin-na cao
ncayije cjoaain-najin. 5 Cia
nca jaai-jin ya Macedonia,
nijme-jin cjoanicjaya quisele yao-najin, tosa coa-sin
quise-najin cjoaain ncayije
cjoa, ncai ncajan cjoasi, coa
yajin nima-najin cjoajcon.
6 Tonca Nina xi sijecon je xi
inta tjiocon, quisijecon-najin

326

2 Corintios7,8
cia nca jaai Tito. 7 Ali tocoicjoan nca jaai Tito, tonca
coa-tisin quinijetacon-najin
cao xi ticoi-ni cjoanijetacon,
jo-sin nca jon quinijecon
nca je. Je quinchjajin-najin
jo-sin nca tse quinicjaojinnao, jo-sin quichjintao,
jo-sin quinicointa-nao.
Coi nca nquisa tse cjoatsjoa
quise-nina. 8 Nta tsa coa-sin
quisiva-no an cao xon-ve,
licoi mafaojin-na (nta tsa
quisicjaojin-nia) , nca tivenia nca je xon-ve quisiva-no,
nta tsa totjichoa nihjin.
9 Ntai-vi cjimatsjoa-na, licoijin nca coa-sin coanva-no,
tonca coi nca coanva-no
santa quinicantjaiyao
cjoafaaitsjen-no. Coa-sin
coanva-no jo-sin Nina mele, jme-ni nca nijme-jin xi
quinicha-sinio xi totatsainjin. 10 Je cjoava xi jo-sin
me-le Nina sixajin-na nca
nicantjaiya cjoafaaitsjenna. Coa-sin vitjontje. Cia
nca coa-sin nicantjaiya
cjoafaaitsjen-na, licoi
nicjaojian. Tonca je cjoavale sonnte nion sixajin-na
cjoaviya. 11 Coe-ni, xi ticoi-ni
cjoava-vi jo-sin nca me-le
Nina, jo cji tse cjoaxitiya
quisixajin-no, jo nca
quinocjoantjao yao-no, jo nca
jti coan-no, jo nca tsaquijcon,
coa jo tse quinicjaojion, jo
nca quinicointao, jo nca
quinitoanntjao. Ncayije cjoa
tsacaco yao-no nca tsjao.
12 Coa-sin, nta tsa coa-sin

quisqui-no, licoi coaquisian

xi tatse xi cjoatsen quisin,
nitatse-jin je xi aon coanle, tonca jme-ni nca coa-sin
coansontsen-sinino josin nca quinicointai-jin xi
tatsaon nquixcon Nina.
13 Tocoi coanjecon-najin. Ali
tocoi-jin cjoanijetaconnajin, tonca nquisa nion tse
coantsjoa-najin cao cjoatsjoale Tito, nca ncatsio nca jon
quiniquinjennchanjion
je nima-le. 14 Tsa an
tsacasjejeya-no nquixcon
nca je, licoi coa-sin
coansoa-na. Jo-sin ncayije
xi tsaquixon-laijin, coi xi
cjoaquixi, coa-tisinni josin nca quichasjejeya-laijin
nquixcon Tito, coa-tisin coan
xi cjoaquixi. 15 Je nimale nquisa tse tijna cao jon,
cia nca faaitsjen-le jo-sin
quiniquitjoson ncatsio,
jo-sin nca quitsainte-lao
cao cjoajcon cao cjoafatse.
16 Matsjoa-na nca coa-sin nta
vecon-no ncayije.

Xi tatse taon xi maxco

tatse chota-le Cristo

Coa-tisinni, ntse,
coamiya-laijin je
cjoanta-le Nina, xi quitsaile naxinanta-le Cristo
ya Macedonia. 2 Cia nca tse
quiscota cjoaain, cjoatsjoa
xi tse quise-le, coa cjoayoma
quise-le xi cjainca tse, tonca
jaatontjai cjoanchina xi tse
cjoanta-le. 3 An tsjoa en-na
nca quitsjoa jo tjin ncanion

327

2 Corintios8

xi tjin-le, coa santa nca

quitsjoason-sa ncanionle nca ticjoatsjoa-leni. 4 Tse
tsacetsoa-najin nca quisijenajin nca sian-laijin cjoanta
nca tojnco catacaota-le je
xa xi tatse chota-le Cristo.
5 Coa licoi coa-sin coan josin quichoya-laijin, tonca
titjon tije quitsjoata-le
yao-le Nai-na cao jin-jin,
jo-sin nca coanme-le Nina.
6 Coi nca coa-sin tsacenelaijin je Tito, jo-sin nca
tsacetsiacao nca titjon,
coa-tisin catasicjeta-ni
je cjoanta-vi yajin-no nta
tsa jon. 7 Tocoi jo-sin nca
tjintsatontjai-no ncayije,
jo-sin nca macjain-no, jo-sin
nca nocjoao, cao cjoachjine,
cao ncayije cjoanicointa, cao
cjoatjaocha-no xi tatsain-jin,
coa-ti tse catase tsatontjaino je cjoanta-vi. 8 Licoi nchja
jo-ni tsa je xi vatexoma,
tonca jo-sin tsjoancanion
xica, jme-ni nca chota-nio
tsa coa-ti aqui cjoaquixi
je cjoatjaocha-no. 9 Jeyao
je cjoanta-le xi tse Nai-na
Jesucristo, nca xi tatsaon coan
yoma, nta tsa nchina, jme-ni
nca jon coa-sin nchina coannio xi totatse nca yoma
coan nca je. 10 Coa cao je
cjoa-vi xinya-no, nca je-vi
xi nta tjin-nino nca jon. Je
xi titjon tsacetsiacao nta
nihjin no xi jaato, nca tsi
tsa tocoi nca coaquinian
titjon, tonca coa-ti titjon
coa-sin coanme-no. 11 Ntai

vi, tsocoa, coa-ti ticjetao

je xi niaon. Jo-sin nca
coa-sin coanjyo ntiton-no,
coati-sin titjoson ntiton,
jo-sin nca tjin-no. 12 Tsa jnco
xi jyontiton-le, coa-sin tjoe
jo cji tjin-le, licoi jo cji xi
tsin-le. 13 Licoi coaxian jevi, jme-ni nca je xica licoi
ain coatio-sini, coa nca jon
ain coiyo. 14 Tonca coaxian
je-vi, jme-ni nca ncoson
coan-sinio, coa je xi tse tjinno ntai-vi, catinchacao je
xi cha-le, jme-ni nca coa-ti
je xi tse se-le coinchacaosinino xi cha-no. Coa-sin
toncoson coaon. 15 Jo-sin nca
tjita: Je xi tse tsacexco,
lijme xi quinjennqui-le,
coa je xi choa tsacexco,
lijme xi quicha-le. 16 Tonca
catavai-le cjoanta Nina xi
quitsjoajin nima-le Tito nca
ticoa-sin quisicointa-nino.
17 aqui cjoaquixi nca nta
quiscoe xi quisene-le. Coatisin nion nta quisicointa-no
nca tije xi coanjyo-le nca
quicon-no. 18 Cao Tito tojnco
quichanicoai-jin je ntse xi
tichasjenta nca nchjaya je
ennta xi tatse Cristo yajin
ncatsi naxinanta-le Cristo.
19 Coa ali tocoi-jin je-vi,
tonca coa-ti je naxinantale Cristo tsacjaajin nca je
nca tojnco coamjencaonajin, cao cjoanta-vi, xi
coi xa-vi tjin-najin. Coi xi
niain-jin tatse cjoajeya-le
Nai-na, coa nca coaco josin nca coanjyo ntiton-no.

328

2 Corintios8,9
20Coa-sin

coechjoa-laijin
nca tsi ya xi jin-jin coanenajin tatse je cjoatjao xi
tse xi jin-jin tinixacoai-jin.
21 Coetacon-laijin cjoa xi
nta tjin, ali tocoicjoan ya
nquixcon Nai-na, tonca coa-ti
ya nquixcon chota. 22 Coati nicasencoai-jin ntse cao
je, xi ncjin ca quichotai-jin
nca nta sicointa, tonca ntaivi nquisa-sa nta sicointa
nca coa-sin tse nta veconno nca jon. 23 Ntai-vi je xi
vacao-le Tito, miyo-na mani xi atjen sixacao-na
tatsaon. Coa-ti je xi vacaole ntse, je ni xi fi tsjoa en
xi tatse je naxinanta-le
Cristo coa coasjejeya Cristo.
24 Tacosontsen-lao tsocoa,
nquixcon je chota-vi, coatisin nquixcon ncatsi
naxinanta-le Cristo, jo-sin nca
tsjoachao, coa jo-sin nca tjin
cjoaquixi nca chasjejeyalaijin.
Coa je taon xi maxco
xi tatse chota-le Cristo,
licoi timachjen-nina nca
squi-no tatse je-vi. 2 Nca
ve-nia jo-sin nca jyontitonno. Coi xi vasjejeya-nino
nquixcon chota ya Macedonia,
nca Acaya jetijnanta santa
nihjin no xi jaato. Coa
jo-sin nca quinicointao,
ncjin xi coa-sin quinicjaalao nca cjimamecon. 3 Tonca
sicasen ntse, jme-ni nca je
cjoajeya-najin xi tatsaon
licoi toxocoacoan cjoa-vi,
jme-ni nca coiyonta-sinio

jon jo quixian, 4 coa jme-ni

nca tsi tsa tojin coansoasininajin, coa-ti coaon nca
jon, nca coa-sin nion nta
tsayatacon-laijin. Coa
coan tsa cjoaaicao-na chota
macedonios, tsa scoe-no nca
tojo cje tiyonta-jinnio.
5 Tocoi quisicjaaitsjen
nca coanchjen-nina nca
tsacene-le ntse nca coaicon
titjon-nino nca jon, coa nca
tonqui-ni coeyonta titjon
je cjoatjao xi coanxco xi
quinisenquio, jme-ni nca
totjinnta-ni je cjoatjao-vi
jo-ni xi nima-no jitjojin-ni,
coa licoi tocjoanion coan-no.
6 Tonca je-vi coaxin-no: Je
xi choa ventje, coa-ti choa
coanjcha-le. Coa je xi tse
ventje, coa-ti tse coanjcha-le.
7 Nca jncojnco catatsjoa jo-sin
coson-nile nima-le, ali cao
cjoava-jin, nicao cjoanionjin, nca Nina tsjoaque je xi
cao cjoatsjoa tsjoa. 8 Coa Nina
tjin-le ncanion nca nquisa
sitseya-no ncayije cjoanta,
nca sentsjai-no ncayije xi
machjen-no, jme-ni nca tse
coanncjinya-sinino ncayije
xa xi nta, 9 jo-sin nca tjita:
Quisicavi, quitsjoa-le
chotayoma. Je cjoa quixi-le
tjin ncantsjai. 10 Je xi tsjoale naxin je xi ventje, coa-ti
tsjoa-le nioxtila xi vicha,
coa-ti sincjinya-no xi ma
sentje, coa sitseya-sa xi
coanjcha xi tse cjoaquixi-no.
11 Coa-sin coannchina-nio cao
ncayije, jme-ni nca tse coai

329

2 Corintios9,10

sinilao ncayije cjoanta xica,

xi sixajin-le nca tsjoa-le
cjoanta Nina cia nca chanilaijin cjoatjao-no. 12 Cia nca
ve je taon-vi xi coa-sin
vinchacao, ali tocoi-cjoan
nca tsjoa je xi cha-le chota-le
Cristo, tonca coa-ti matseya
je cjoanta xi ncjin ma-ni
xi tsjoa-le Nina. 13 Coa-sin
coasjejeya Nina nca coa-sin
niquixiyao jo-sin nitjosonlao je ennta xi tatse Cristo,
nca coa-sin chota-no nca
vao taon-vi coa nca tse ma
cjoatjao-no xi coai-lao nca
je coa ncatsi. 14 Coa-tisinni
nca je vetsoantjai-no. Nion
coanmecon-no nca tjin-no je
cjoanta-le Nina xi nion tse.
15 Cjoanta catavai-le Nina xi
tatse je cjoatjao-le xi tsi tsa
ya xi majin-le.

Pablo nchjantjai je xa xi
quitsai-le jo-ni pastro

10

Tonca an nia xi Pablo

vetsoa-no cao cjoante
coa cao cjoaintajintacon
jo-ni tsa tse Cristo, an xi
cjoaquixi nanqui cjia cia nca
tijna nquixcon nca jon, tonca
cia nca xin tijna, manioncoan cao nca jon. 2 Vetsoa-no
nca tsi tsa tjinne-na nca
coannionjincoan cia
nca tijnajin-no, jo-sin
maniontaconcoa ca xi coasin sicjaaitsjen xi tatsain-jin
nca timai-jin jo-sin me-le
yao-najin. 3 Nta tsa coa-sin
timacoai-jin yao-najin joni tsa chotasonnte, licoi

vixcain-jin jo-sin cjan

chotasonnte. 4 Je quicha xi
tse cjoajchan-najin, ali tsejin yao-najin, tonca tjin-le
ncanion xi totatse Nina,
nca siquixoya tojme-ni
xi nion tjio. 5 Niquixoyaijin cjoafaaitsjen xi nca tjio
coa ncayije cjoa xi nca
tjin, xi visotjen contranle cjoachjine-le Nina.
Ntoanioin-jin ncayije
cjoafaaitsjen, jme-ni nca
sitjoson-sinile Cristo. 6 Coa
tiyontai-jin nca coai-laijin
cjoaain tojme cjoa-ni xi tsi
sitjoson, cia nca cjoecoanjnco
jo-sin nitjoson nca jon.
7 Jon chotsen-lao cjoa josin nca matsen. Tsa jnco
xi tije nta vecon-ni yao-le
nca tse Cristo, coa-ti je-vi
catasicjaaitsjen nquintia
jo-sin nca je tse Cristo ni,
coa-tisinni jin-jin tse Cristo
ni-jin. 8 Nta tsa nquisa nion
tse vasjejeya-sa yao-na xi
tatse cjoatexoma-najin,
licoi coansoa-na. Je Nai-na
quitsjoa-najin cjoatexoma
nca siquinnca-laijin. licoi
nca siquixoya-laijin. 9 Coi
xi me-na nca tsi tsa coi
coantsen jo-ni tsa an xi
me-na coinchaxcon-nino
cao xoncarta. 10 Nca coi xi
coatso: Je xon-le nion
nchjata, coa en-le nionjin,
tonca cia nca tijnasoa je,
tsin-nile ncanion-jin, coa
en-le alijme-ni chji-le.
11 Je xocjoan-ve xi coatso
catasicjaaitsjenjin je-vi,

2 Corintios10,11

330

jo cjoain-jin cao en-najin xi

chjitai-jin xon, cia nca xin
tiyoi-jin, coa-ti coan cjoainjin cao xi niain-jin cia
nca tiyovasain-jin. 12 Nca
tsi manion-tacoinjin nca
ya sixquitai-jin yao-najin
axo sincosoncoai-jin yaonajin cao ca xi tije nta
vasje-ni yao-le. Nca tije
vechoya-ni yao-le yajinle xincjin, coa sincoson
yao-le cao xincjin, tsin-le
cjoafaaitsjen-jin. 13 Tonca
jin-jin licoi sicatoi-jin
choa-le nca chasjejeyaijin yao-najin, tonca jo-sin
tjichoa cjoatexoma xi Nina
quitsjoachoa-najin, santa
nca coichochon-laijin nca
jon. 14 Nca tsi tsa maison
tsato-saijin choa-najin,
jo-ni tsa tsicoi coichochonlaijin santa jon, nca jin-jin
xi titjoin-jin jejichochonlaijin santa jon cao je
ennta xi tatse Cristo. 15 Nca
tsi nicatoi-jin choa-le nca
chasjejeyai-jin yao-najin
cao xa xi tse xi cjaai. Tonca
choya-laijin nca nquisa
coanjchajin-sano je xi
macjain-no. Coa-sin nquisa
coanjeyatacoin-jin yajin-le
nca jon, jo-sin choa-le xanajin. 16 Coa choya-laijin nca
coinocjoayai-jin je ennta
xi tatse Cristo ya nte xi
nquisa cjinta-no nca jon,
nca tsi chasjejeyai-jin yaonajin cao je xi jetijnanta
ya nte-le xi cjaai. 17 Tonca
je xi vasjejeya yao-le, tosa

catavasjejeya yao-le nca

tijnacao Nai-na. 18 Nca tsi tsa
je xi tije vasjenta-ni yao-le,
xi coa-sin nta chota, tonca
je xi Nina vasjenta.
Toma-ni nca
nicjainitsao je
cjoasca-na. Jaon, ticjain-nao.
2 Nca coa-sin machiniqueno tatse Nina. Nca an
xi coa-sin quisian nca
quinisenqui-no jnco xin,
nca coasenjna vasen-no joni tsa jnco chjonxonco xi
tsje tatse Cristo. 3 Tonca
tsacjon-nia jo-sin nca je ye
tsacanacha-le Eva cao je
cjoamaa-le, tsa coa-sin
cjoitsonjin je cjoafaaitsjenno nca coaitaxin-le nca tsi
titjiojnco-nitacon tatse
Cristo. 4 Nca tsa je xi faai,
nchjaya-no xi nquijnco Jess
cao-ni tsa je xi quinocjoayaijin, axo tsa chjoao nquijnco
espritu xi cjaai cao-ni tsa je
xi jequichjoao, axo nquijnco
ennta xi tatse Cristo xi cjaai
cao-ni tsa je xi jequichjoao,
nta sicjain-lao. 5 Cjoaquixi
sicjaaitsjen-nia nca nijme-jin
xi nanqui tijna-le je pastro
xocjoan-ve xi nion nca vasje
yao-le. 6 Nta tsa tsi tojo nta
nchja, tonca lijme cjoachjine
xi cha-na. Cao ncayije cjoa
coa-sin tsacacosontsenlaijin nca jon je cjoachjine.
7 A tsajnqui-nia je nca nquisa
nanqui tian quisicjaajennia yao-na, jme-ni nca jon
nquisa nca coan-sinio, nca
tsijme xi quisenqui-no nca

11

331

2 Corintios11

quinchjayajin-no je en-le
Nina. 8 Coa-sin quisichele xica naxinanta-le Cristo,
nca quisechji-na, jme-ni nca
sixa-sinino nca jon. 9 Cia
nca tsacatejnacao-no nca
jon, nca tjin xi coanchjen-na,
niya-jin xi quisichane-le.
Je xi coa-sin quicha-na, je
ntse xi jinhoa-ni Macedonia
quitsjoa-na. Coa cao ncayije
quisicointa yao-na, coa
sicointa yao-na, nca tsi tsa jon
sichane-no. 10 Je cjoaquixile Cristo tijnajin nima-na, nca
licoi sechjoa-na ya nte Acaya
nca coa-sin vasjejeya yaona tatse cjoa je-vi. 11 A-ni. A
coi nca tsi tsjoaque-no. Nina
tive nca tsjoaque-no. 12 Je xi
coasian, tojo coasin-sa, jmeni nca coatechjoa-sinile je
chota xi me-le nca coatso nca
mancoson cao jin-jin. Tatse
je cjoa vasjejeya-ni yao-le.
13 Nca je-vi pastro ntiso ni,
chota xi sixa xi vanacha, nca
sicantjaiya yao-le nca coama
cjoan jo-ni pastro xi tse Cristo.
14 Coa ali cjoaxcon-jin je-vi,
nca tije-ni Satans sicantjaiya
yao-le jo-ni tsa jnco ancje xi
siisen. 15 Coa-sin nca licoi
sixcon tjin tsa coa-ti je xi
sixa-le sicantjaiya yao-le joni tsa xi sixa-le xi cjoaquixi.
Coa xi feta-le coacoan jo-sin
xa-le.

Tse cjoaain tsacjaa

Pablo jo-ni pastro

16Nquijncoca

coaxian:
Niya-jin xi catasicjaaitsjen

nca sca-na, tonca tsa coasin sicjaaitsjaon, chjove-nao

jo-ni jnco xi sca-le, jme-ni
nca tojo coasjejeya itsesania yao-na. 17 Je xi nchja,
licoi coa-sin nchja jo-sin
tsa cjoafaaitsjen-le Nai-na,
tonca jo-ni tsa cao cjoasca,
nca coa-sin nta vecoan yaona xi vasjejeya. 18 Ncjin xi
vasjejeya yao-le xi totatse
jo-sin matsen. Coi nca an
coa-tisin coasjejeya yao-na.
19 Cao cjoatsjoa nta nicjainlao je xi scaya-le, nca jon
xi chjinao. 20 Nca nicjainlao tsa jnco xi tochonta
cjoanion sin-no, tsa jnco xi
cjoachanacha tsoa-nino, tsa
jnco xi sicheta-no, tsa jnco
xi jeya vasje yao-le, tsa jnco
xi ncjaon coea. 21 Sisoa-le
yao-na nca coaxian, nca jinjin jo-ni tsa tsi quise-najin
ncanion. Tojme cjoa-ni tsa
tjin ca xi manioncon, coati an manioncoan (nchja an
jo-ni xi sca-le) . 22 A chota
hebreos ni. Coa-ti an. A
chota israelitas ni. Coa-ti an.
A ntje-le Abraham ni. Coati coi an. 23 A sixa-le Cristo.
An nquisa-sa nion sixa-le,
(jo-ni jnco xi tsovasca-sin
nchja) . Cao xa xi nquisa-sa
tse, cao xi tsaca-na santa
nca tsi coanxqui jo tjin ca,
cao nca ntoya nquisa ncjin
ca tsacatejna, coa ncjin ca
mecen. 24 Je chota judos aon
ca tsaca-na, can hjaaono
ca nca jncojnco ca. 25 Jan ca
coa-sin tsaca-na cao yajti.

2 Corintios11,12

332

Jnco ca nca lajao quisatePablo quitsaijin yaona. Jan ca quiscanquinta ya

le jnco naya
ntachicon, jnco nihjin cao
jnco nitjen tsacatejnajian
Cjoaquixi ni, licoi
ya ncavasen-le ntachicon.
nta tjin-nina nca
26 Ya ntiaxcon ncjin ca, ya
coasjejeya-nia yao-na,
xonca ja xcon chon, xcon-le
tonca coaxin-sa tatse je xi
che, xcon-le chota nanqui-na,
faayaxcoan coa xi vesontsen
xcon-le chota xi li judo-jin,
xi Nai-na quitsjoa. 2 vexconxcon-le ya naxinanta, xconnia jnco chota xi fita-le Cristo,
le ya nte taxinta, xcon-le
xi jecoan teo no quintoa
ya ntachicon, xcon-le yajin-le
ntiton-ni, santa xi majan-ni
ntse xi tontiso, 27 cao xanion ncajmi (tsa tijnajin yao-le,
cao cjoavijta, cao xi ncjin ca
licoi ve, coa tsa tsi tijnajin
tsacatejnaconnta, cao nca
yao-le, licoi ve. Nina xi ve) .
3 Coa vexcon-nia je chota-ve,
coanvao-na coanfati-na, cao
nca ncjin ca tsacatejnanchjan, (tsa tijnajin yao-le axo tsa tsi
cao nca nchan coan-na, cao
tijnajin yao-le, licoi ve. Nina
nca me quisejtia. 28 Coa
xi ve) 4 coa-sin quintoantitontjin-sa cjoa xi cjaai, coa
ni santa nca ya ja paraso
je xi coa-sin majtinne-na
mi, ja nca quinhoe-le en
nca nchaonnchaon, nca nion
xi nion xcon, xi tsi tjonte-le
fatseya nima-na tatse
nca nchja chota. 5 Xi tatse je
ncatsi naxinanta-le Cristo.
chota-ve, coasjejeya yao29 ya-ni xi maaon-le, tsa
na, tonca xi titatsan-nia
tsi nca an coa-ti maaonnijme-jin xi coasjejeya yaona. ya-ni xi nisatenqui, nca
na, tocoi tatse cjoainta-na.
6 Nca tsa me-na coasjejeya
tsi an majtintjai-na. 30 Tsa
machjen nca coasjejeya
yao-na, licoi sca coan-na,
yao-na, an coasjejeya-nia
nca coaxian xi cjoaquixi.
yao-na cao cjoainta-na. 31 Je
Tonca sicejna-nia, jme-ni
Nina coa je Nai-le Nai-na
nca niya-jin xi nquisa nta
Jesucristo xi machicontain
sicjaaitsjen-sini jo cjoan
ncantsjai ve-ni nca tsi tsa
an, cao-ni tsa xi ve tsan, axo
ventisoa. 32 Ya Damasco, je
xi nhoe-nina. 7 Coa cjainca
gobernador xi tse nte-le je
totse cjoa xi coansontsen-na.
chotatitjon Aretas quisicointa
Tocoi cjoa-vi nca quitsaijin
je naxinanta-le chota
yao-na jnco naya, jme-ni nca
damascenos, jme-ni nca tsoalicoi coanncacon-sinia xi
sinina. 33 Tsacaonjenntjai-na
totsatontjai choa-le. Je nayacao jnco nisinya ya ventanave jnco chonta-le Satans
le hjaonhoa-ve. Coa-sin
xi coa-sin ve-na, jme-ni
quitocantsja-na.
nca tsi coanncacon-sinia xi

12

333

2 Corintios12

totsatontjai choa-le. 8 Xi tatse

coi-vi jan ca jetsacetsoa-le
Nai-na nca coitjoxin-na. 9 Coa
je coaquitso-na: Cjima-nili
je cjoanta-na, nca je ncanionna nquisa nion nta matsen-ni
cao cjoainta-li. Tocoi cao
cjoatsjoa tosa coasjejeya
yao-na xi tatse cjoaintana, jme-ni nca je ncanion-le
Cristo sejnajin-sinina. 10 Xi
tatse Cristo tocoi nta tjincoan cao cjoainta-na, cao nca
nocjoaaon-na, cao cjoaain,
cao nca fitjennqui contranna, cao xi li tojo xi cji ain
ma-na. Tocia-ni nca inta an,
cia tjin-na ncanion. 11 Jecoasin scaya-na nca vasjejeya
yao-na. Jon nio xi cjoanion
quinian-nao. An nia xi tjinni nca nta chasje-nao, nca
nijme-jin xi nquisa nanqui
tsacatejna-le cao-ni tsa je
pastro xi nion nca vasje
yao-le, nta tsa nijme-jian.
12 Cjoaquixi-ni nca je choale pastro coa-sin coacoan
yajin-le nca jon cao ncayije
cjoatsetacon, cao choa, cao cjoa
xi tse, cao cjoaxcon. 13 Jo-sin
nquisa tochoa nta tsayataconno nca jon cao-ni tsa xica
naxinanta-le Cristo, tsa tsi
xi tocoi nca tian-nia licoi
quisichane-no. Tichata-nao
xi coa-sin chao quisian.

Pablo coaicon-le chota

corintios xi majan-ni ca

14Coe-ni

nca jetijnanta nca

cjoicon-no xi majan-ni ca,
coa licoi sichane-no, nca

tsi tsa je tsojmi-no xi vasje,

tonca jon nio xi vasjai-no.
Nca licoi machjen nca je xti
coetjao tatse xijcha-le,
tonca je xijcha-le coetjao
xi tatse xti. 15 Tonca cao
cjoatsjoa sicjejian ncanion-na,
coa ntia cjoejin ncanionna tatse nima-no, nta tsa
nquisa tse tsjoaque-no, coa
jon nquisa choa tsjoacha-nao.
16 An licoi quisichaneno, tonca jon vixon nca
nion maa nca an, nca
tocjoachanacha quiscoenino. 17 A tsacanacha-no
nca jon cao jnco xi tse
je xi quisicasencon-no.
18 Tsacene-le Tito, coa
quisicasenjncoa ntse cao
je. A coa-sin tsacanachano Tito. A tsi tsa ticoi-ni
cjoafaaitsjen timajin-nijin,
coa ticoi-ni ntia timayaijin. 19 A tojo nicjaaitsjen-nio
nca totinocjoantjai-jin yaonajin cao jon. Nquixcon Nina
nocjoai-jin nca tiyocoai-jin
Cristo, tonca jon xi tsjoaqueno, ncayije nocjoa-nijin
xi tatse nca coinncao.
20 Tsacjon-nia nca cia nca
coichoa, nca satejin-no jo
cjoaon, jo-sin nca tsi sasenna, coa an satejin-nao jo
cjoan nca tsi sasen-no, tsa
coa-sin tjin cjoavixcan yajinle nca jon, cao cjoaxintacon,
cjoajti, nca jaoya tiyo, cao
xi chao milao xinquio,
cao xi chjaanquijmio, cao
cjoancatacon, cao cjoasi.
21 Tsacjon-nia cia nca coicho

2 Corintios12,13

334

nia nca Nina sicjaajen-na

nquixcon nca jon, coa nca
squinta xi tatse xi ncjin xi
ncasa tsajnqui je, coa nca cje
sicjaaitsjenjin-jinni xi tatse
cjoajnti-le, cao cjoachajnquile, coa cao cjoachinca-le xi
quisin.
Je xi majan-ni ca
cjoicon-no nca jon.
Cao xi jao axo jan testigo xi
tsjoa en-le coa-sin senta-ni
ncayije cjoasenqui. 2 Tonquini jecoaquixian ncasa, coa
ntai nquijncoca coaxinncania. Tojo-sin nca quixin-le
cia nca tsacatejnacao-no xi
coanjao-ni ca, coa-sin ntai
nca xin tijna, coaxin-le je xi
ncasa tsajnqui je, coa ncatsi
xica. Tsa cjoinquijncoca
licoi sichata-le. 3 Coi nca
me-no nca chota-nao tsa
Cristo nchjajin-na. Je Cristo
licoi inta xi tatsaon, tonca
tjin-le ncanion xi tatsaon.
4 Quiseta-ni cro totatse
cjoainta-le, tonca totatse
ncanion-le Nina tijnaconni. Coa-ti a coa-sin inta
cjoan cao je, tonca cao je
coiyochon-nia xi tatsaon xi
totatse ncanion-le Nina.
5 Chotao yao-no nca tijon-nio,
tsa nta tiyocao xi macjainno. Nta chotao yao-no tsa nta
cjoaon. A tsi nta yaxcon-nio
yao-no nca Jesucristo tijnajin
nima-no, tonca licoi coasin ma tsa tsi nta jitjo-nio.
6 Tonca an coya nca jchao
nca jin-jin nta jitjoi-jin.

13

7Coa

vetsoa-laijin Nina nca

nijme-jin cjoa xi chao tjin xi
siaon, ali coi-jin nca jin-jin
nta chota-najin, tonca jme-ni
nca jon coasian-sinio je xi
nta tjin, nta tsa jin-jin xi licoi
nta coitjoi-jin. 8 Nca nijme-jin
xi coan-najin contran-le je xi
cjoaquixi, tonca toje xi coannajin je xi tatse cjoaquixi.
9 Tocoi matsjoa-ninajin cia
nca intai-jin, coa cia nca jon
xi tjin-no ncanion. Coi cjoa xi
vetsoai-jin, nca aqui quixi
coaon. 10 Tocoi cji-nino jevi, cia nca xin tijna, jme-ni
nca tsi tajajin sicao-sinino
cia nca ya tijna, jo-sin
je cjoatexoma xi Nai-na
quitsjoa-na, nca siquinnca-no,
coa licoi nca siquixoya-no.

Cjoanitinta xi feta

11Xi

tofeta-ni, ntse,
catase-no cjoatsjoa,
quixi catamao, cataseno cjoanijetacon.
Tojnco tjacjaojco, nchan
catamachon-no. Coa je
Nina xi siquinjennchanjin
nima-no, coa xi tse
cjoatjaocha coejnacao-no
nca jon. 12 Titintao xinquio
xijnco cao xica nca tsje
tetatsoa-lao xinquio.
13 Ncatsi chota-le Cristo
sitinta-no. 14 Je cjoantale Nai-na Jesucristo, coa je
cjoatjaocha-le Nina coa-sin
cateyojin-no ncatsio cjoavi, coa nca atjen coiyocao
Espritu Santo. Coa catama.

Xon xi pastro Pablo

quisquile chota glatas

A n nia Pablo, xi pastro,

xi tsi tse-jin xale chotasonnte, nije-jin
chotasonnte xi quitsjoa-na
xa. Tonca Jesucristo, coa Nina
Nai-na xi quisicjaayajinnile cen Jess, je xi
quitsjoa-na xa. 2 An Pablo cao
ncatsi ntse xi i tjiocaona tichjilai-jin jon xi
naxinanta-le Cristo mi-no ya
Galacia. 3 Cjoanta catatsjoa-no,
catasiquinjennchanjin nimano je Nina Nai-na cao Nai-na
Jesucristo. 4 Je Jesucristo xi tije
quitsjoa-ni yao-le tatse je-na,
jme-ni nca coasjentjai-sinina
coi nihjin je-vi xi chao tjin,
jo-sin nca me-le Nina Naina. 5 Je Nina catavitjojeya
ncantsjai ncantsjai. Coa
catama.

Tojnco ennta xi tjin

xi tatse Cristo

6Cjainca

en tsanquinta-lao. 7 Licoi-jin
tjin nquijnco en xi ticoi-ni,
tonca tjin ca xi vinchascano, xi me-le nca sicantjaiya
je ennta xi tatse Cristo.
8 Cia tsa jin-jin, axo tsa
jnco ancje-je xi tse ncajmi
coinchjayajin-no xi cjaai
en xi tsi tsa coi xi jin-jin
quinocjoayajin-laijin, toja
catafichajin. 9 Jo tsaquixoinjin nca titjon, ntai-vi ticoati
xin-ncania: Tsa jnco xi
coinchjayajin-no xi cjaai en
cao-ni tsa je xi quichjoetjao,
toja catafichajin. 10 A tse
chota je cjoanta xi vasje
ntai axo tse Nina ni. A
vasjai-nia nca sitsjoa-le
chota. Xi cjoaquixi ni, tsa an
sitsjoa-le chota, ali cho-ntale Cristo-jianni.

Pablo sitinta

Jesucristo quisicatsenjinle Pablo je ennta

11Tonca

tocjimaxcon-na nca
coa-sin ntiton quinicofatalao je xi quinchja-no tatse
je cjoanta-le Cristo, nca cjaai

sicjinhoe-no, ntse,
je ennta xi ta-tse Cristo xi
an quinchjayajian, ali je-jin
xi chota nchja. 12 Nichotajin quitsjoa-na, nichota-jin
tsacacoya-na, toje Jesucristo

335

336

Glatas1,2
xi quisicatsenjin-na je
ennta-vi. 13 Jequinoyao
jo-sin tsamjencoa yaona ncasa, jo-sin sin chota
judo, nca nion quitjennqui
contran-le je naxinantale Nina, coa coanme-na
nca quisicha. 14 Ncjin coainjin xi toncoson tjin no-le
chotanaxinanta-na, tonca
an jaatitjon-le xi tatsee
cjoa-le chota judo, nca an
nion quisitjosoan jo quisin
chotajchinca-na. 15 Tonca
Nina xi coa-sin tsacjaajinna jo santa nca cje tsin-jian,
xi cao cjoanta-le quinchja-na.
Cia nca quisasen-le 16 Nina
quisicatsenjin-na je nti-le,
jme-ni nca coinchjayajinsinile chota xi li judo-jin
xi tatsee je nti-le. An
aliya xi quisije ntitonle cjoaquixi-le. 17 Niya-jin
Jerusaln qui cotsenmi-le je
xi pastro coan nquisa titjon
cao-ni tsa an, tonca ya Arabia
quia, cia nquintia jee-nia
Damasco. 18 Cia nca jecoan
jan-ni no, quimia ya Jerusaln.
Quicon-le Pedro. Chjaaon
nihjin tsacatejnacoa. 19 Licoi
titsave-nia xi cjaai pastro,
toje Jacobo ntse je Nai-na
xi tsave. 20 Ne, nquixcon
Nina, ali enntiso-jin xi an
ticjia. 21 Cia coanscan-ni quia
ya nte-le Siria cao ya Cilicia.
22 Tonca licoi tsavexconna je naxinanta-le Cristo
xi tjio ya Judea. 23 Tocoi xi
quinhoe naxinanta-ve: Je xi
ncasa quitjennqui contran

na, ntai-vi tinchjayajin je

en xi macjain-na, je en-vi xi
ncasa coanme-le nca sicha.
24 Coa-sin tsasjejeya Nina xi
totatsan.
Cia nca jecoan-ni teo
no, quimi nquintiancania cao Bernab ya Jerusaln.
Coa-ti qui-coa Tito-je. 2 Tocoi
nca Nina quisicatsenjin-na
nca qui-sinia. Qui cacole je ennta xi tatse Cristo
xi nchjayajin-le chota xi li
judo-jin. Taxin tsacaco-le je
xi tsen cjoan nca nca xa-le,
jme-ni nca tsi tsa toca-sinia
xi tocjoatjao, coa jme-ni
nca tsi tsa quitoca-sinia
xi tocjoatjao. 3 Nije-jin Tito
xi ya tsacejnacao-na, licoi
cjoanion quinian-le nca
cjoacircuncisin coan-le, nta
tsa chota griego ni. 4 Tonca
tjin ca xi tontsentiso
xi quichjaasencaoma.
Jaasencaoma jme-ni nca
scoeche-sini jo-sin nca ntai
tiyocoa Cristo Jess, coa
jme-ni nca sicationionsinina jo-ni tsa chonta.
5 Xi coi nijnco-jin hora
tsacainte-laijin nca nanqui
tsaquiyoi-jin, jme-ni nca je
cjoaquixi xi tse je ennta xi
tatse Cristo coejnantsjaisini xi tatsaon. 6 Tonca
je xi tsen cjoan nca nca
xa tjin-le, (jo-sin tsacatio
ncasa lijme cointa-na, nca
Nina licoi faajin jo cjoan
chota) cjoaquixi ni je xi
nca xa-le nijme-jinsa xi
quitsjoa-na nca an. 7 Tosa

337

Glatas2

cia tsave jo-sin nca Pedro

quisene-le xa nca tsjoa-le je
chota xi tse cjoacircuncisin
je ennta xi tatse Cristo.
Ticoa-sinni quisene-na
xa nca an tsjoa-le je chota
xi tsi tse cjoacircuncisin je
ennta xi tatse Cristo. 8 (Je
xi quitsjoa ncanion-le Pedro
nca pastro coan xi tatse
chota xi tse cjoacircuncisin,
coa-tisin quitsjoa ncanionna nca an nca pastro coan xi
tatse chota xi li judo-jin.)
9 Cia nca tsave je cjoanta
xi an tsacai-na, Jacobo,
cao Cefas, cao Juan, xi jo-ni
chotatitjon nca coa-sin tjinle ncanion, quitsjoa-najin
ntsja nca tsaquimaicoai-jin
xinqui-jin Bernab cao an,
jme-ni nca jin coanquinnhoesinijin chota xi li judo-jin,
coa je coainhoe chota xi
tse cjoacircuncisin. 10 Tocoi
quisije-najin nca licoi
chajin-najin xi chotayoma.
Xi tocoi coa-ti an cjainca nta
quisixitiya-le yao-na.

Pablo nchjaticao Pedro

ya Antioqua

11Tonca

cia nca jaai Pedro

ya Antioqua, tsacatejnatajale nca quichovaai-jin,
nca je tjin-le je. 12 Cia
nca cje faai-jin ca xi
jinhoata-nile Jacobo, Pedro
tsacjencao chota xi li judojin, to-nca coanscan-ni, nca
jaai, quisicofayajtonle, totsacasenxin-ni, nca
quitsacjon-le chota xi tse

cjoacircuncisin. 13 Coa-ti xicasa chota judos chotajaoncjain

coan cao je. Coa-tisin nta tsa
Bernab quita-le cjoajaoncjainle. 14 Tonca cia nca tsave nca
tsi-ni tsa cao cjoaquixi xi
tjioma-ni xi tatse je ennta
xi tatse Cristo, coiquixin-le
Pedro nquixcon ncatsi: Tsa ji,
nca chota judo mi-li, coatisin micoai yao-li jo-ni
chota xi li judo-jin, alicoi
coa-sin jo-ni chota judo,
jo-sinni nca cjoanion niannilai chota xi li judo-jin, nca
coeyo jo-ni chota judo. 15 a
xi quitsinjin-le chota judos,
ali tsa chotaje-jian xi tse
chota xi li judo-jin. 16 yania nca chotasonnte licoi
feta je-le nca coasin jo tso
cjoatexoma, tonca coi nca
macjain-le tatse Jesucristo.
Coa-ti a coancjain-na tatse
Jesucristo, jme-ni nca cjoetasini je-na nca macjain-na
tatse Cristo, ali tsa coi nca
coanian jo tso cjoatexoma.
Niya-jin xi coa-sin feta
je-le nca coasin jo tso
cjoatexoma. 17 Tsa coa-ti a
coansjai nca chotaje mi-na,
nca coijnchisje nca cjoeta
je-na xi totatse Cristo, a
sixa-le je Cristo. Niitsejin. 18 Tsa je cjoa xi an
quisicjitsoan, ticoi coentaya
nquijncoca-nia, a tsi coacoa
yao-na nca chotaje coan.
19 An tijnacen xi totatse
cjoatexoma. Jetijnacen xi
tatse cjoatexoma, jme-ni
nca coatejnacon-sinia xi

Glatas2,3

338

tatse Nina. 20 Cia nca Cristo

Je cjoa xi Nina tsacenion
tsacejna cen yata cro, coacao Abraham
ti an tojo coa-sin tsacatejna
6
cen, tonca tijnacoan, licoi
Abraham coancjaintian-nia, tonca Cristo
le xi tatse Nina.
tijnacon jajin nima-na. Je
Coa-sin coanxquicao nca
cjoavijnachon xi ntai-vi
tjin-le cjoaquixi. 7 Coa-sin
tijnacon-nia yao-na, tijnacoan ya-nio nca je xi macjain-le,
nca macjain-na tatse je
je ni xi nti-le Abraham ma. 8 Je
nti-le Nina, xi coantsjoaquexon Escritura tonqui-ni tsave
na, xi quitsjoantjai yao-le xi
nca coa-sin Nina sicjeta
tatsan. 21 Licoi siquitsonya je je-le chota xi li judo-jin
cjoanta-le Nina. Tsa totatse
xi totatse nca coancjaincjoatexoma feta je-na, coa
le. Tonqui-ni quinchjaya-le
cia tocjoatjao-nini cen
Abraham je ennta-vi: Xi totatsi
Cristo.
coanchicontain ncatsi
naxinanta i sonnte. 9 CoaJe Espritu Santo tjoesin je chota xi macjain-le
na nca coancjain-na
machicontain cao je Abraham,
xi coa-tisin coancjain-le.
Ne chota glatas xi scaya10 Je ncatsi xi macjain-le
no. Ya nquixcon nca jon
Jesucristo je-sa quisasentsenjin- nca machjen nca coasin jo
tso cjoatexoma, tocoa-sin
no jo coan nca tsacejna cen
tijnane-le cjoaain. Nca tjita:
yata cro. ya-ni xi tsacexconCatavejnane-le cjoaain
no nca coa-sin coanchao-no.
2 Tocoi-vi xi me-na nca scoe
ncatsi xi tsi vejinconntsjai
ncayije cjoa xi tjiota je
xi tatsaon: A quitjoe-no je
xon xi tse cjoatexoma, nca
Espritu Santo nca coaquiniaon
coa-sin sitjoson. 11 Tonca
jo tso cjoatexoma, axo nca
jetiya-le nca niya-jin xi
coancjain-no nca quinoyao.
3 A coa-sin scaya-no.
je cjoatexoma sicjeta je-le
nquixcon Nina. Je xi tjinTsacetsiao xi totatse je
le cjoaquixi nca macjain-le,
Espritu Santo, ntai-vi a sijncocoa-sin coejnacon. 12 Coa-ti
nio xi totatse yao-no. 4 A
je cjoatexoma taxin tijna-le
tocjoatjao-ni nca coa-sin
xi macjain-na, tonca coatso:
quichjaao cjoaain. Tsa
Je chota xi jequisitjoson je
cjoaquixi nca tocjoatjaocjoa-vi, coa-jinsin coejnacon
ni. 5 Je xi coa-sin tsjoajin
xi totatse. 13 Je Cristo
nima-no je Espritu Santo, je xi
tsacechjintjai-najin tatse
totse cjoaxcon quisinjin-no,
cjoaain-le cjoatexoma, nca
a coaquisin nca coaquitso
je tsacejnane-le cjoaaincjoatexoma, axo nca
najin. Nca tjita: aqui
coancjain-no nca quinoyao.

339

Glatas3

cjoaain tijnane-le toya-ni

xi ya tsjentjenvanquita ya.
14 Cristo tsacechjintjai-najin
jme-ni nca coanchicontainsini xi totatse Cristo Jess
chota xi li judo-jin, jo-sin
coanchicontain Abraham,
coa jme-ni nca quichjoesinia je Espritu Santo xi
Nina quitsjoa-na tsoa nca
tsjoa-na xi totatse nca
coancjain-na. 15 ntintse, nchjania jo-sin nchja chota: Cia
nca aqui tjinta jnco cjoa
xi chota venion, aliya xi
siquitsonya, niveta-jinsa
xi cjaai tso. 16 Je Abraham
xi coa-sin quinisenquile, cao ntje-le. Alicoi tso:
Tatse ncatsi ntje, jo-ni tsa
ncjin ma ntje, tonca jo-ni
tsa tojnco ma, tso: Ta-tse
je tojnco ntje xi tsi, je ni
xi Cristo. 17 Je-vi xi coixian:
Je cjoatexoma xi quise o
ciento cao cante no coanscanni, licoi siquitsonya je cjoa
xi Nina jetsacenion cao
Cristo. Nca tsa quisiquitsonya
je cjoa, cia tsijme xi chjile tsacai-ni je cjoa xi Nina
quitsjoa tsoa nca tsjoa. 18 Tsa je
cjoatjao xi se-na, tsa totatse
je cjoatexoma, cia licoi
totatse je xi Nina quitsjoa
tsoa nca tsjoa. Tonca Nina
quitsjoacjoatjao-le Abraham, nca
coa-sin quitsjoa-le tsoa.

Je cjoatexoma
canita-na Cristo

19Jo-sin

machjen je
cjoatexoma tsocoa.

Totatse cjoatsantjaicjoa
quisejna, santa nca jaai
je ntje xi Nina quitsjoa-le
tsoa. Je ancje xi coa-sin
tsacene-le, coa quinintsja
je xi tsacjayojin-le. 20 Je
xi fayojin-le ali tojncojin xi fajin-le, tonca Nina
tojnco-ni nca je. 21 Je
cjoatexoma, a contran-le
ni je xi Nina quitsjoa tsoa
nca tsjoa. Niitse-jin. Tsa
quitsai-le cjoatexoma xi
coan-le quisiceyocon tsacai,
cjoaquixi-jinni nca totatse
cjoatexoma-ve feta je-le
chota. 22 Tonca je xon Escritura
quisiceyonionnqui je ncatsi
chota, jme-ni nca coai-sinile
chota je xi quinisenquile, tsa macjain-le tatse
Jesucristo. 23 Tonca cia nca cje
faaiai-jinsa je xi macjainna, toya tsaquiyotjaonqui-le
cjoatexoma. Coa-sin
tsaquiyonioan, jme-ni nca
coancjain-sinina tatse je
xi sa coantsen. 24 Coa-sin
cjoatexoma jo-ni tsa chonta
coan, xi quiscanita-na ya
Cristo, jme-ni nca cjoeta-sini
je-na xi totatse nca macjainna. 25 Tonca cia nca jaai xi
macjain-na, licoi titiyonquinile je chonta-ve. 26 Xti-le
Nina nio ncatsio, xi totatse
nca macjain-no tatse
Cristo Jess. 27 Jon ncatsio xi
quisatenta-nio tatse Cristo,
coa-sin tsacetsiao nca
tsaquiyochonta-lao Cristo.
28 Tsin chota judo-jin, nichota
griego-jin. Tsin xi chonta-jin,

340

Glatas3,4
ni xi tjiontai-jin. Tsin xi xinjin, niyanchjin-jin. Ncatsio
tojnco-nio nca tiyocao Cristo
Jess. 29 Cia tsa jon tse Cristo
mao, aqui cjoaquixi nca
ntje-le Abraham mao-ni, coati tjin-no cjoatjao jo-sin nca
Nina quitsjoa tsoa nca tsjoa.
Coa-ti xian: Cia nca sa
nti je xi tse cjoatjao,
toncoson ma cao chonta, nta
tsa nai-le ncayije. 2 Tonca
tjen tijnanqui xi sicointa
nca je, coa xi sicointa-le
tsojmi-le, santa je nihjin xi
tsa-cechoa nai-le. 3 Coa-ti
a cia nca sa ntia tiyonqui
cjoanion-le cjoacostumbre
xi tjin sonnte. 4 Tonca cia
nca jecoanjnco nihjin,
Nina quisicasen nti-le.
Chjon tsace. Quitsinnqui
cjoatexoma. 5 Nina
quisicasen nti-le jme-ni
nca coa-sin coechjintjaisini xi tjionqui cjoatexoma,
coa jme-ni nca xti-le coinsinina. 6 Nina quisicasenjin
nima-no je Espritu-le nti-le,
je xi coitso: Abba, Nai, nca
jon nio xti-le. 7 Ntai-ntai ali
tichonta-ni. Ji ni nti-le. Tsa
nti-le, coa-ti se-li cjoatjao xi
tse Nina xi totatse Cristo.

Pablo vene nca tsi

sicofayata nquintiale je cjoa xi yoma

8Ncasa

cia nca tsi tsayao

Nina, coa-sin coanchjenlao je xi toxa cjoan-ni nca
li nina-jin. 9 Tonca ntaivi, nca jeyao Nina, tosa

je Nina xi ve-no, a-ni nca

sicofayata nquintia-nilao
je cjoacostumbre xi yoma xi
tsin-le ncanion-jin, xi me-no
nquintia coanchjen-ncanilao.
10 Nion tinicointao soile nihjin, cao sa, cao chan,
cao no. 11 Cjainca tsacjoan xi
tatsaon, nca tocjoatjao nca
nion quisixacao-no nca jon.

Pablo vetsoa-le chota glatas

12ntintse,

coa-sin vetsoano, catamao jo-ni tsa an, nca

an coan jo-ni jon. Nitojmejin cjoatsen quinicao-nao.
13 Tonca jon ya-nio nca chin
tjin-le yao-na. Coi cjoa coasin quinchjayajin-no je ennta
xi tatse Cristo nca titjon.
14 Alicoi coansichao, nitaonjin tsayao je chin xi tjin-le
yao-na, xi ain quisin-no.
Tosa quichjoetjao-nao jo-ni
tsa ancje-le Nina, jo-ni tsa
Cristo Jess. 15 Ja tijna-ni je
cjoatsjoa-no xi ncasa. An tsjoa
en-na tatsaon, tsa coan-lasa
jon tsacai, quichasjao-ni
xcon, coa tsacai-nao an. 16 A
coa-sin contran qui-no, nca
coaquixin-no xi cjoaquixi.
17 Tjin xi nta vasje-no, tonca
licoi nta ficao-no. Tosa mele coasjexin-no, jme-ni nca
jon nta chasje-sinio nca je.
18 Cjainca tonta-ni nca nta
chasje-no ncantsjai jale cjoa xi nta tjin, ali tsa
tocia nca an tijnacao-no.
19 Jon xi ntixti-na, nion aon
manquijncoca-na, jo santa
coa-la ma-le yanchjin cia

341

Glatas4,5

nca ve nti, santa nca tsen

jcha-le nca nta coaincao Cristo.
20 Cjainca tome-na tsacai
nca ya coatejnacao-no ntaivintai. Me-na sicantjaiya
jta-na, nca tojao tjin-na
tatsaon.

Je cjoaxcoson-le Agar cao Sara

21Coatin-nao

jon xi
me-no nca coiyonquilao cjoatexoma, a tsi tsa
tinoya-lao cjoatexoma.
22 Nca tjita nca jao xti quisele Abraham, jnco xi tse chjon
chonta, je xi nquijnco tse
chjon-le cjoan xi tsi chonta.
23 Tonca je xi tse chjon
chonta tocoa-sin quitsin
jo-sin tsin ncatsi nti, coa
je xi tse xi chjon-le cjoan,
xi tsi chonta, quitsin josin Nina quitsjoa tsoa.
24 Je-vi cjoaxcoson ni. Je
yanchjin-vi ncoya-le jao cjoa
xi quisenion, jnco cjoa xi
tse ninto xi Sina mi, coi xi
mancoson je chjon xi coasin tsace nti xi chonta
coan. Je xi Agar mi. 25 Je Agar
xi Sina xi jnco ninto xi ya
Arabia sejna, xi tiya nchja-ni
Jerusaln xi tijna ntai-vi, nca
je coa-sin cjimachjennion,
nca chonta ma cao xti-le.
26 Tonca je Jerusaln xi tse
nca, tijnantai, coi xi nana ncatsia. 27 Nca tjita:
Catamatsjoa-li xi nti, xi tsi
nti vai. Chjintiacoai cjoatsjoa
ji xi tsi nti tivai, nca nquisa
ncjin coan xti-le chjon xi tsi
tijnacao xin-le ntai cao

ni tsa je xi tijnacao xin-le.

28 ntintse, coa-tisinni a
joni tsa Isaac, jaxti-le ma
tatse xi Nina quitsjoa tsoa.
29 Je nihjin-ve je xi quitsin
xi tatse yao-na quitjennqui
contran-le je xi quitsin tatse
Espritu Santo, coa-tichon ntaivi. 30 Tonca jo tso xon Escritura.
Chjaaxin je chjon chonta
cao nti-le, nca tsi tsa jme xi
tjoecjoatjao-le je nti-le chjon
chonta, tosa tjoecjoatjaole nti-le chjon xi tsi chonta.
31 Coa ntai-vi ntintse, ali
xti-le chjon chonta-jian.
a nia xti-le chjon xi tsi
chonta-ve.

Nion coiyojin-le je cjoantaive xi Cristo tsjoa-na.

Xi tatse je cjoantai-ve

Cristo quisiceyontai-na.
aqui nion tiyojin-lao je
cjoantai-ve. Ali tivaintejinnio nca ya yugo senqui
nquijncoca yasion nca chonta
coaon. 2 Coe-ni an Pablo xi xinno, tsa cjoacircuncisin coan-no,
Cristo lijme chji-le tatsaon.
3 Nquintia tinion coatixinncanile ncatsi xi cjoacircuncisin
coan-le, nca cjoanion tjin-le nca
sitjoson ncayije cjoatexoma.
4 aqui quichaaxinjin-lao
yao-no Cristo, jon xi totatse
cjoatexoma nicjetao jeno. aqui quitsaotaxin-lao
cjoanta-le Nina. 5 Xi totatse je
Espritu Santo a tichoya-le nca
cjoeta je-na xi totatse nca
macjain-na. 6 Nca tiyocoa Cristo
Jess, nije-jin cjoacircuncisin chji

Glatas5

342

le, nije-jin xi tsi cjoacircuncisin,

toje jo-sin macjain-na xi nta
machjen totatse nca tsjoacha.
7 Cjainca tonta tsanquincao yaono. Coa ya-ni xi tsacechjoa-no
nca tsi tsa nitjoson-sinio xi
cjoaquixi. 8 Licoi coa-sin
tsacene-no je xi quinchjano. 9 Itse nayosan xi sejin
nioxtila aqui sijcha ncayije.
10 An niontacon-no xi totatse
Nai-na, nca toncoson-sin
choson-nilao jo-ni tsa an. Je
xi si sicao-no, coa-sin sejna-le
cjoaain, toya-nive tojo cji-ni.
11 Coa an, ntse, tsa tojo coa-sin
tinchjaya-nia xi cjoacircuncisin
tsacai, a-ni tojo tjiomatjennqui
contran-sinina nca je. A tsi tsa
coa-sin jitjoxin-le je cjoajticha
xi tatse cro. 12 Je xi coa-sin
siquitson-no, catateta yao-le.
13 Jon ntse, quinocjoa-no nca
coiyontao, tonca ali nichjenjion cjoantai-no jo-sin me-le
yao-no, tonca tocoa-sin tichjenncaao cao cjoatjaocha tatse
xinquio. 14 Ncayije cjoatexoma
vitjoson cao nca tojnco en-ve:
Tjaocha tiain xinqui jo-sin
tjaochai yao-li. 15 Tsa nca i
nca jan chinejion xinquio,
ticointao, ali coi-jinsin
nicjejon xinquio.

Je cjoanta xi tsjoajin nimana je Espritu Santo, coa

je cjoa xi sin yao-na

16Coixian:

Timacao ncanionle Espritu Santo, ali toje-jin

cjoachinca-le yao-no sitjosonlao. 17 Je cjoa xi me-le yao-na
vechjoa-le je Espritu Santo, coa

je cjoa xi me-le Espritu Santo

vechjoa-le yao-na. Je cjoa-ve
ficontran-le xincjin, jme-ni nca
tsi coasian-sinio jo-sin nca
me-no. 18 Tonca tsa je Espritu
ficao-no, licoi nanqui tiyolao cjoatexoma. 19 Je cjoa
xi sin yao-na, tjiotsen, xi
coi: Cjoachajnqui, cjoajnti,
cjoachinca, 20 xi vexcon xcoson,
cjoaventa, cjoacontran,
cjoavixcan, cjoachini, cjoajti, xi
faotia, xi jaoya tjin, xi xin tjiole xincjin, 21 cjoaxintacon, xi cen
sicen, xi cjoachi, je xi toxquia
sinjin soi, coa je ncayije cjoa
xi coi-sin cjoan. Tonqui-ni
minchaa-no nca chao tjin, josin tonqui-ni quinchjayajin-no,
nca je xi coatjiosin ncantsjai
licoi secjoatjao-le cjoatexomale Nina. 22 Tonca je cjoanta
xi tsjoajin nima-na je Espritu
Santo, xi coi: Cjoatjaocha,
cjoatsjoa, cjoa xi nchan tjin,
coa nca nicjain-le xinquia,
cjoante, cjoanta, coa nca
macjain-na, 23 cjoaintajintacon,
coa nca chjoexcoa yaona. Tsin cjoatexoma-jin
xi contran fi-le je cjoa-vi.
24 Je xi tse Cristo jo-ni tsa xi
centa cro. Ntia quisichanqui
cjoafaaitsjen xi tse cjoatsenle cao cjoachinca-le. 25 Tsa
tiyochoan tatse je Espritu
Santo, coa-ti catavimacoa
ncanion-le Espritu Santo. 26 Alicoi
tichasjejeya-nile yao-na xi
tsijme chji-le. Alicoi tisijti
xiincajan-nile xinquia.
Alicoi ticoanxintaconcha-nia
xinquia.

343

Glatas6

ntintse, tsa jnco xi

tocacajinsca je, jon xi
jenta manquincao je Espritu
Santo, tintachota nquijncocao
cao cjoaintajintacon-no.
Nta ticjaaitsjen-lao yaono nca tijon-nio, jme-ni nca
tsi tsa coa-ti jon sicaosinino. 2 Tinchacao ncaao
cjoa xi jo cha-sin cjine-le
xinquio. Coa-sin sitjoson
je cjoatexoma-le Cristo. 3 Je
xi sicjaaitsjen nca toje xi
chji-le, coa nca tsi tsa jme-ni
chji-le, toyao-le vanacha-le.
4 Coa-sin jncojnco catacota
xi titse-ni xa. Cia se-le
cjoajeya xi totatse xaleni.
Ali totatse xa-le xicajin vasjejeya-ni yao-le.
5 Nca jncojnco catavami
cha xi titse-ni. 6 Je xi
jequiscotaya je en xi tatse
Cristo, catatsjoa ncaa-le je xi
quitsoya-le. Catatsjoa jale ncayije xi nta tjin. 7 Ali
chanacha-jinsalao yaono. Nina alicoi taon ya. Je
ncayije xi coentje, chota
coati-sin ticoi coexco-ni.
8 Je xi tatse yao-le ventje,
coa-tisin tse yao-le coexconi xi chitsonya. Tonca je xi
ta-tse Espritu Santo ventje,
coa-tisin tse Espritu Santo
coexco-ni je xi tsjoa-le
cjoavijnachon ncantsjai. 9 Ali
chove-jinna nca nta sian.
Cia choa-le coexcoa, tsa tsi
coijta-na. 10 Tjen nca se-sana
nte, nta sixa tatse ncatsi.
Tosa nion sixa tatse je xi
coa-ti macjain-le.

Toje cro-le Jesucristo xi Pablo

vasjejeya-ni yao-le
11Ne-si

cjoan yai letra xi

ntsa cacji-nino. 12 Je ncatsi
xi tome-le nca nta vasje
yao-le nquixcon xica, jevi xi nion vene-no nca
cjoacircuncisin coan-no, jmeni nca tsi tsa cjoaa-sinile
cjoaain xi totatse cro-le
Cristo. 13 Licoi siquitjoson
cjoatexoma, ninta tsa
tije-ni xi cjoacircuncisin
coan-le. Tonca me-le nca
jon cjoacircuncisin coanno, jme-ni nca coa-sin
coasjejeya-sini yao-le xi
totatse yao-no nca jon.
14 Tonca an cjainca toxin
tijna-na nca coasjejeya
yao-na. Nijme-jin xi cjaai
xi vasjejeya-nia yao-na,
toje cro-le Nai-na Jesucristo.
Sonnte ya jeta-na nca an
yata cro, coa an jetale sonnte yata cro. 15 Nca
tiyocoa Cristo Jess, nije-jin
cjoacircuncisin chji-le, nijejin xi tsi cjoacircuncisin,
toje xi senta chotse xi
chji-le. 16 Catanjennchanjin
nima-le, coa cjoamatacon
catasaco-le ncatsi xi coasin tjioma jo tso en je-vi,
coa je chota Israel xi tse
Nina. 17 Xi fi-sani, niyajin xi sijti-na, nca an ya
yao-na je choa xi tatse je
Nai-na Jess. 18 ntintse, je
cjoanta-le Nai-na Jesucristo
catase-le nima-no. Coa
catama.

Xon xi pastro Pablo

quisquile chota efesios

 n nia Pablo, pastroA

le Jesucristo, nca coa-sin
coanme-le Nina. Ticji-no
jon xi chota-le Cristo, xi tiyo
ya Efeso. Nta manquintalao Cristo Jess. 2 Nina
nai-na cao Nai-na Jesucristo
catatsjoa-no cjoanta, coa
catasiquinjennchanjin
nima-no.

Nina sichicontain-na
nca tiyocoa Cristo

3Catavitjojeya

Nina-le
cao Nai-le Nai-na Jesucristo,
xi quisichicontain-na cao
ncayije cjoanta xi tse
ncajmi xi tatse nima-na,
nca tiyocoa Cristo. 4 Nina
coa-sin tsacjaajin-na nca
tiyocoa Cristo santa nca cje
senta-jin sonnte, jme-ni nca
tsje coan-sinia nca nijme-jin
je se-sinina nquixcon nca je.
5 Coa-sin coantsjoaque-na nca
tonqui-ni quiscoson-nile nca
nti-le coitso-na xi totatse
Jesucristo, jo-sin coanme-le
nca je, 6 jme-ni nca nta coitjosini cjoajeya-le xi totatse
cjoanta-le. Je cjoanta

le quitsjoacjoatjao-na nca
tiyocoa je nti-le xi tsjoaque.
7 Je Cristo tsacechjintjai-na cao
njin-le. Quisichata je-na nca
coa-sin tonion tse cjoanta
xi tjin-le. 8 Je cjoanta-le
nion tse quisincjinyasonna cao ncayije cjoachjine
cao cjoafaaitsjen-le. 9 Coasin quisicatsen-na je xi
je me-le, xi tjima, jo-sin
nca cjoatsjoa-leni, jo quitso
je cjoafaaitsjen-le nca xa
coenta-ni xi totatse, 10 nca
coexco nquintia totatse
Cristo ncayije tsojmi xi tjio
ncajmi cao xi tjio i sonnte,
cia nca cjoicho choa-le.
11 Tocoi nca Cristo tiyocoa,
tsacjaajin-na, coa tsacasenna jo-sin nca tonqui-ni
quiscoson-nile je xi venta
ncayije jo-sin sicjaaitsjen,
nca coa-sin me-le. 12 Nina
tsacjaajin-najin nca jin-jin
xi titjon quichoyacaocjoaijin tatse Cristo, jme-ni nca
coan chasjenta-sinijin je
cjoajeya-le. 13 Coa-ti jon xi
Cristo tiyocao, jequinoyalao je en xi cjoaquixi, je en

344

345

Efesios1,2

xi vaco-no jo-sin vitjontjao.

Jon xi jecoancjain-no, je
Espritu Santo xi quinisenquino tsacasenchoa-no nca
tiyocao Cristo. 14 Coa-sin
Nina tsacejnanqui-na je
Espritu Santo xi tatse cjoatjaona, santa aqui se-na xi
tsan, jme-ni nca chasjentasinia je cjoajeya-le.

Pablo vetsoa nca nta scoe Nina

15Coi

cjoa nca an quinhoe

nca macjain-no tatse je Naina Jess, coa nca tjaochao
ncatsi chota-le Cristo, 16 licoi
sichajian nca tsjoa cjoanta
xi tatsaon. Coa-tisin
sicjaaitsjen-no nca vetsoa.
17 Coa-sin vetsoa nca Ninale Nai-na Jesucristo, je Nai-na
xi tse cjoajeya, catatsjoajin
nima-no cjoachjine,
catasiisen-no santa nta
jchao Nina. 18 Coa-sin
siisen-le cjoafaaitsjen-le
nima-no, jme-ni nca jchanio ja-le xi choya-nilao
nca quinocjoa-no. Jcha-nio
jo-sin nca nion tse cjoajeya
xi tjin-le je cjoatjao xi sele Nina, xi je chota-le Cristo.
19 Jcha-nio jo-sin nca li tojo
xi cji nca tijna ncanion-le
xi tatsan xi jecoancjain-na.
Jcha-nio jo-sin nion sixacao
ncanion-le xi tse tjin-le. 20 Cao
je ncanion-le quisixajin-le
Cristo nca quisicjaayajin-nile
cen, coa nca quisicejnata
ncaquixi-le ya ncajmi.
21 Nquisa tonca quisicejna-le
cao-ni tsa xi xatitjon tjin-

le, cao ncatsi chotaxa, cao

ncatsi xi tjin-le ncanion, cao
ncatsi xi tjin-le cjoatexoma,
cao ncatsi janain xi i
sonnte tjin, ali tsa toje-jin
nihjin-vi, jo-sa tjin nihjin
xi sa nhoa-sa. 22 Nina coasin quisiceyonqui ntsoco
Cristo ncayije tojme-nive.
Nina quisicejna Cristo
ncajco-le ncayije cjoa xi
tatse naxinanta-le Cristo.
23 Je naxinanta-le Cristo jo-ni
tsa yao-le ma, xi sijnco je xi
sijnco ncayije.

Vitjontje totatse cjoanta

J e quisiceyocon-no
nca jon xi jo-ni tsa xi
tiyocaon xi totatse cjoatsen
cao je-no. 2 Ncasa xi cjaai
nihjin coa-sin tsaquimajion je cjoa-ve jo cjimachon
sonnte, jo-sin nca me-le
je xi ncajco-le xi ya tjinle ncanion jinsen. Je ni xi
ncajco-le nai xi ntajin xi
ntai-vi sixajin chota xi xijin.
3 Coa-tisin tsaquiyocoai-jin
yao-najin ncatsi-jin ncasa,
jo tso cjoatsjoa-le yao-najin.
Coaquiniain-jin tojo-sin
coanme-le yao-najin cao
cjoafaaitsjen-najin. Toxa cjoan
nijin chota xi se-le cjoaain,
jo-ni tsa xica. 4 Tonca
Nina, nca coa-sin totse
cjoamatacon tjin-le, cjainca
nion coantsjoaque-na. 5 Nta tsa
a xi jo-ni tsa xi tiyocen xi
totatse cjoatsen-na, tojnco
cao Cristo quisiceyocon-na.
Totatse cjoanta-le jitjontjai

346

Efesios2
nio. 6 Tojnco quisicjaaya-na,
coa-tisin quisicatiota-na ya
ncajmi cao Cristo Jess, 7 jmeni nca je nihjin xi nhoa-sa
coaco-sini je cjoanta-le xi
li tojo xi cjitse, nca coa-sin
quise-le cjoamatacon tatsan
nca tiyocoa Cristo Jess.
8 Totatse cjoanta jitjontjainio nca macjain-no. Ali je-jin
xi tsaon je-vi, nca cjoatjao ni
xi Nina tsjoa. 9 Ali tatse xajin, jme-ni nca nitoya-jin xi
coasjejeya-sini yao-le. 10 Nca
a nia xa-le Nina. Nina coasin quisinta-na nca tiyocoa
Cristo Jess, jme-ni nca nta
sixa-nia ja-le xi Nina
tonqui-ni tsacenta nca coasin coimacoa cjoa-vi.

Totatse cro quinicjaonta-nia

11Xi

coi, jon xi chota xi li

judo-jin jo cjoan yao-no, chota
xi tsi tse cjoacircuncisin
tsacin-no. Coaquitso-no je
chota xi tse cjoacircuncisin
xi je ntsja chota sinta-ni
yao-le. 12 Ticjaaitsjenjion
jo-sin ncasa lijme xi quiseno tatse Cristo. Taxin
tsaquiyo-lao naxinantale Israel. Chotacjaai nio
nca tsi coan-no nte tatse
je cjoa xi quisenion
xi Nina quisisenqui.
Lijme xi quichoya-lao
nca tsaquiyotaxin-lao
Nina i sonnte-vi. 13 Nca
tiyocao Cristo jon xi ncasa
cjainca cjin tiyo, ntai-vi
jecoanhiantao xi totatse
njin-le Cristo. 14 Tije-ni xi

quisiquinjennchan cjoa
tatsan. Tojnco quisinna nca joa. Quisiquixoya
hjao xi jaoya ma-nina, xi
coi cjoacontran. 15 Cao yao-le
tsacjaaxin je cjoacontran,
coa je cjoatexoma xi
vene. Quisintayachotse
nca tojnco coan nca jao
nca tjiocao Cristo. Coa-sin
quisiquinjennchanjin-le.
16 Totatse cro Cristo
quisicjaonta-ni Nina
cao xi jaoya chota, nca
tojnco yao coan nca jao.
Tiya tacro quisichajinni cjoacontran. 17 Jaai Jess,
quinchjaya cjoa xi nchan
tjin. Quinchjayajin-no nca
jon xi cjin tiyo, coa cao je
xi hian tjio. 18 Totatseni a nca joa tjin-na nte
nca cjoichochon-le Nai-na
xi totatse tojnco Espritu
Santo. 19 Alicoi tichotacjaainio, nitotima-jion. Tojnco
naxinanta vacao-no cao
chota-le Cristo, coa xinqui
mao chota-le Nina. 20 Coasin jon quiseyosonncao je
hjaojama xi je pastro cao
xi quinchjaya tatse Nina.
Je lao xi titjon tijna ya
xinqui-le, tije-ni Jesucristo.
21 Jo-sin cjioncho-le xincjin
xinte, coa tjiocjaonion, coasin timi jnco yonco xi tsje.
Coatisinni tiyocjaocao Naina. 22 Coa-ti jon, nca tiyocao
Nai-na, coa-tisin secjaonion
cao xinquio, jme-ni nca ntiale Nina coan-sinio totatse je
Espritu Santo.

347

Efesios3

Je xa xi quisene-le Pablo xi
tatse chota xi li judo-jin

 oi cjoa nca an Pablo, xi

C
cjoaain tijna tatse
Cristo xi totatsaon jon xi
chota xi li judo-jion. 2 Coasin quinoyao nca xa
quisene-na nca an xi tatse
je cjoanta-le Nina xi quitsaina xi tatsaon, 3 jo-sin nca
Nina tsacacosontsen-na je
cjoa xi tjima, jo-sin nca
jequisquia-vi nca tochoa
en quisichjen. 4 Cia nca
coexquiao je-vi, coa-sin
jchao jo-sin machoya-na
tatse je cjoama xi tatse
Cristo. 5 Je xi cjaai nihjin
Nina licoi tsacaco-le nijncojin chotasonnte je cjoama,
jo-sin ntai-vi xi totatse je
Espritu Santo tsacacosontsenle je pastro-le xi tsje cao je
xi quinchjaya tatse. 6 Coi
xi cjoama-vi: Je chota xi
li judo-jin coa-sin tojnco
se-le je cjoatjao je-vi, coa
tojnco yao-le xincjin. Tojnco
quinisenqui-le nca tjiocao
Cristo xi totatse je ennta
tatse Cristo. 7 Quitsai-na
nca sixa-le xi coi ennta
tatse Cristo, jo-sin Nina
quitsjoacjoatjao-na cjoantale nca sixa je ncanion-le.
8 Je xi nquisa-sa nanqui
tjio xi chota-le Cristo, an xi
nquisa-sa nion nanqui tijnale. An tsacai-na cjoanta-vi
nca coa-sin coinchjayajin-le
chota xi li judo-jin je ennta
tatse je cjoanta xi tjin-le

Cristo xi licoi coan jchayije.

9 An siisen-le ncatsi josin nca Nina xa tsacenta-ni
xi coa-sin tsacejnama jo
santa totsin-le cjoa. Nina
tsacenta ncayije xi tjin
sonnte. 10 Coa coan jme-ni
nca je naxinanta-le Cristo
coacoya-sinile ntai-vi je xi
tjin-le xatitjon cao xi tjin-le
ncanion ya ncajmi. Caocoyale je cjoaisentacon-le Nina
xi cjai ncjin jcoya tjin. 11 Coasin tjinnta cjoafaaitsjen-le
Nina ncantsjai, nca coasin tsacenta xi totatse
Cristo Jess Nai-na. 12 Cia
nca tiyocoa Cristo cjainca
nta nion-tacoan, coa coan
coitjasen nca lijme xi
xcon coan-na, nca macjainna tatse nca je. 13 Coi cjoa
nca sije-no, ali niinta-jion
nima-no xi totatse ja-le
cjoaain xi an tifaatoa xi
tatsaon. Je cjoaain-na xi
coasjejeya-no.

Pablo vetsoa nca nion

coatiocao cjoatjaocha

14Coi

cjoa vasenxconchintale nca vetsoa-le Nai-le je

Nai-na Jesucristo. 15 Xi totatse
Nai-na ncatsi xincjin ma
ya ncajmi cao i sonnte.
16 Coa-sin totatse je Espritu
Santo-le catatsjoajin nimano xi tse ncanion, jo-sin nca
nion tse cjoajeya-le. 17 Nta
catavejnajin nima-no Cristo
nca macjain-no. Vetsoa
nca nion coiyocao nca
nionta coaon cjoatjaocha,

348

Efesios3,4
18jme-ni

nca coa-sin sesinino ncanion nca aqui

nta coanchoya-sinino cao
ncatsi chota-le Cristo jo
cji cjoatjaocha-le Cristo, jo
cji teya, jo cji nto, jo cji
nanca, jo cji nca. 19 Coa-sin
jcha-nio je cjoatjaocha-le
Cristo, xi aqui faatitjonle ncayije cjoafaaitsjen,
jme-ni nca jtsejin-sinino
ncayije xi tse Nina. 20 Nina
nquisa totse ma-le sin
ncayije cjoa jo cji xi nije,
jo-sin faaitsjen-na, totatse
je ncanion xi sixajin-na.
21 Je catavitjojeya yajinle naxinanta-le Cristo xi
totatse Cristo Jess, tojo tjin
nihjin ncantsjai ncantsjai.
Coa catama.

Je Espritu Santo vecjao-na

 n xi tijna cjoaain
A
xi tijnacoa je Nai-na,
vetsoa-no nca coimao jo-sin
machjen je xa xi quinocjoano, 2 cao cjoayoma cjiatacon,
cao cjoante, cao cjoatsetacon,
Ticjain-lao xinquio nca
tjaochao. 3 Tixitiya-lao yaono nca tojnco tiyocjao nca
nchan tiyo, nca je Espritu
Santo tsacecjao-no. 4 Jnco
yao tjin. Jnco Espritu Santo
tjin, jo-sin nca coa-ti
quinocjoa-no xi tatse jnco
cjoachoyacaocjoa xi quiseno nca quinocjoa-no. 5 Jnco
Nai-na tjin, jnco jo-sin nca
macjain-na, jnco cjoasatenta,
6 jnco Nina, coa Nai-le
ncatsi, je xi tijnatitjon-le

ncatsi, xi tijnacao ncatsi,

xi tijnajin nima-le ncatsi.
7 Tonca nca jncojncoa tsacaina cjoanta jo-sin choa-le
Cristo xi tsjoacjoatjao-na. 8 Je
Nina coiquitso: Ncjin ma-ni
xi tjiotanion xi quicao cia
nca quiminca, coa quitsjoale cjoatjao chotasonnte.
9 Xi quiminca, jo tso-nile
tsa tsi jitjojen ya nte xi
nquisa nanqui xi tse sonnte.
10 Je xi jitjojen, tije-ni xi
jaato-sale ncajmi nca
quiminca, jme-ni nca coa-sin
sijncosini-le ncayije cjoa.
11 Tije-ni xi quitsjoa-le ca
nca pastro ma, coa xica nca
vema nchjaya, coa xica nca
vemason nca tsoya tatse
Nina, coa xica nca pastor ma,
coa nca maestro ma. 12 Coasin coan jme-ni nca chota-le
Cristo nta coatio-sini tatse
xa-le nca sixa-le Nina. Coasin je yao-le Cristo coinnca.
13 Santa nca cjoichoa nca
tojnco coan-nia ncatsia
jo-sin coancjain-na, jo-sin
jchaxcoan je nti-le Nina,
nca cjoe coannca-na jo-ni
tsa jnco chotajchinca, jo
santa cjoichoa choa nca coa
coan cjoan jo cjoan Cristo.
14 Ali ticoa sian-nia joni tsa ntixti xi sicofaya
cjoafaaitsjen-le, xi jo-ni
tsa ntjao xi tjen nca i nca
jan, xi tofitjennqui-le xi
tocjaai cjoafaaitsjen, xi
tocjoamaa-le chotasonnte,
xi vanacha cao je xi tsi
tsa coi nta tjin, xi ficao

349

Efesios4,5

taxin ja-le xi cjoaquixi.

cjointjennqui-le xi
cjoaquixi cao cjoatjaocha.
Coa-sin catamajchajin-na
ncayije cjoa xi tatse nca je
xi jcoa ma, xi je Cristo. 16 Xi
totatse Cristo ncayije yao-le
coa-sin mayai manca cao
cjoatjaocha, nca jenta tjiocjao
ncaquijnta ja nca xco-le.
Coa-sin tjin-le ncanion josin nca nta sixa jncojnco ca
xi tse yao-le.

15Tosa

Cristo sichotseya-na

17Je-vi

xi coaxian, coa
vene tatse Nai-na, nca
tsi tsa ticoima-nio jo-ni
xica chota xi li judo-jin,
xi tjiomacao cjoafaaitsjenle xi tsijme chji-le. 18 Tonjion
tjio cjoafaaitsjen-le.
Cjainca totaxin tjiole cjoavijnachon-le Nina
nca coa-sin tocjoanjion
tjin-le, coa nca cjainca
xijin nima-le. 19 Coanscanni nca jequisichajin
cjoafaaitsjennta-le, tocoasin quiscanitaon yao-le nca
tochotacjoasoa coan. Totatse
cjoaxintacon-le coaquisin jo
tjin jcoya cjoajnti. 20 Tonca licoi
coa-sin quichotayao tatse
Cristo. 21 A tsi tsa cjoaquixi nca
quinoyao tatse Cristo, nca
tsaquiyocao nca quichotayao
jo-sin nca cjoaquixi xi tjin
tatse Cristo. 22 Chjaaxin-lao
yao-no je nima-no xi jchinca
xi cjainca tocoannca-le cjoa
xi chao tjin jo tso cjoatsjoa-le
yao-no xi tovanacha, jo-sin

tsanquincao yao-no ncasa.

23 Coa-sin catamachotseya
jo tjin cjoafaaitsjen-no.
24 Chjoao je nima-no xi
chotse, xi ncoya-le Nina
quisenta-ni cao xi tjin-le
cjoaquixi coa cao xi aqui
tsje. 25 Coi nca quichjaaxion
cjoantiso, chovacao xinquio
xi cjoaquixi, nca tojnco tjicjao
yao-na ncatsia. 26 Nta tsa
majti-no, ali je-jin vijncho.
Ali jti-jin ma-no jo santa
nca cantjai tsoi. 27 Ni vaintejinlao nai. 28 Je xi quisiche,
ali tisiche-jinni. Tosa
catasixa, coa-sin catasixani ntsja xi nta tjin, jme-ni
nca se-sinile xi tsjoa-le xi
tsijme tjin-le. 29 Nitojncojin en xi chao tso nosje-nio
ntsovao, toje en xi nta tjin
xi coinchacao, xi machjen-le,
jme-ni nca coa-sin tsjoa-sinile
cjoanta je xi nhoe. 30 Ali
coa-jinsin niva-jinlao je
Espritu Santo xi tse Nina, xi
tsacasenchoa-no tatse cia
nihjin nca coanchjintjao.
31 Ncayije cjoajnha, cjoajti,
cjoajticha, xi nion nchjati, cao
xi nchjaaon, catatjoxin-no,
cao ncayije cjoatsen. 32 Tosa
nta ticao xinquio. Cataseno cjoamatacon. Tichata-lao
xinquio, jo-sin nca Nina
quisichata-no nca tiyocao
Cristo.

Coima jo-ni tsa ntile Nina xi isen-le

 hjennqui-lao Nina,
C
jo-ni tsa nti xi cjainca

350

Efesios5
tjaocha. 2 Cao cjoatjaocha
timacao xinquio, josin Cristo coantsjoaque-na,
quitsjoantjai-na yao-le, joni jnco cjoatjao, coa jo-ni
xi quitsaintjai-na xi nasca
njen nquixcon Nina. 3 Ali
nicaxquijin-jion xinquio
niitse-jin cjoachajnqui, ni
ncayije xi nion chao tjin, ni
cjoaxintacon-jin. Je cjoa-vi
licoi ntia squen-le chotale Cristo. 4 Ni je-jin entsen
nocjoao, ni enchicon-jin,
ni enntsjena-jin, xi tsi tsa
vaquin-no, tosa tao cjoanta.
5 Jeyao je-vi, nca nijnco-jin
chotachajnqui, nijnco-jin xi
cjoajnti tjiomasin, nijncojin xi xincon, xi mancoson
xi xcoson vexcon, nijnco-jin
tjin-le nte ya cjoatexoma-le
Cristo cao Nina. 6 Nitoya-jin
xi catavanacha-no cao xi
toxquia en. Xi tocoi cjoa-vi
nhoane-le cjoajti-le Nina
je chota xi xijin. 7 Ali ya-jin
atjen maicao nca je. 8 Ncasa
njion nio, tonca ntai-vintai
jeisaon nca tiyocao je Naina. Timao jo-ni tsa nti-le
xi isen-le. 9 (Je Espritu Santo
tsjoantjejin nima-na je xi
cjoanta, xi tjin-le cjoaquixi,
coa je xi aqui coatjin.)
10 Chotao je xi sasencon Naina. 11 Ali coa-jinsin niaon je
xa xi tsi coanntje-no, xi totse
cjoanjion, tosa tacosontsaon.
12 Cjainca tochao tjin, nta tsa
tocoinocjoao xi tatse je
xi tocjoama sin. 13 Ncayije
je cjoa xi vatiosontsen,

coa-sin satiosontsen cao

li. Je ncayije xi coa-sin
vatiosontsen, isen jo-ni tsa
li. 14 Xi coi coitso: Ticjaalai yao-li, ji xi tisojnafai.
Tisotjenjin-lai cen, coa-sin
siisen-li Cristo. 15 Chotsaon,
tsocoa, nca quixi timao,
ali jo-ni chota xi tsin-le
cjoafaaitsjen-jin, tonca jo-ni
chota xi tjin-le cjoafaaitsjen.
16 Ali nihjin-jin nichalao yao-no, nca je nihjin
cjainca tochao chon. 17 Xi coi,
ali chicon-jin mao, tonca
catamachoya-no jo-sin nca
me-le Nai-na. 18 Ali yao-nojin
nichi-nio vino, nca coa-sin
siquixoya-ni cjoa, tonca
catatsejin nima-no je Espritu
Santo. 19 Chjacao xinquio
je en-le Nina xi coijntao,
tijnta-lao je xi vasjejeya
Nina, tijntao jajin nima-no.
Tijnta-lao, coa chasjejeyao
je Nai-na jajin nima-no.
20 Ncantsjai ncayije tailao cjoanta Nina Nai-na xi
totatse janain-le Nai-na
Jesucristo.

Nanqui coiyo-le xinquia

21Nanqui

tiyo-lao xinquio
nca jcon chao Nina. 22 Je
yanchjin nanqui catavatiole xin-le, jo-sin nca nanqui
tjio-le Nai-na. 23 Je xin-ve
ncajco-le chjon-le, jo-sin nca
Cristo ncajco-le naxinanta-le.
Je xi vasjentjai naxinanta-le
xi tije-ni yao-le. 24 Jo-sin nca
je naxinanta-le Cristo nanqui
tjio-le Cristo, coa-tisinni

351

Efesios5,6

nca je yanchjin nanqui tjiole xin-le ncayije. 25 Jon xi

xion, tsjoacha catamao
yanchjin-no, jo-sin nca Cristo
coantsjoaque naxinanta-le,
coa quitsjoantjai yao-le xi
tatse, 26 jme-ni nca coa-sin
Cristo tsacejnatjao-sini coa
quisitsje-sini naxinantale, jo-ni tsa cao nanta xi
totatse en-le, 27 jme-ni nca
tije-ni sicasen vasen-sinile
yao-le jnco naxinanta xi tse
xi cjainca tojeya, xi tsi tsa
coi je tjin-le, xi tsi tsa yo
cjoan, nitocoacjoan coamajin, jme-ni nca toaqui tsje
coan-sini nca tsijme je se-le.
28 Coa-tisin xi xin tsjoaque
catama yanchjin-le, jo-ni tsa
titse-ni yao. Je xi tsjoaque
chjon-le, tije-ni yao-le xi
tsjoaque. 29 Nijnco-jin xi tije
taon ve-ni yao-le. Tocoasin
sijcha, coa tjao-le, jo-ni
tsa Cristo sijcha, coa tjaole naxinanta-le. 30 Nca a
tjiocjao-nia yao-le cao nintale. 31 Coi cjoa-vi nca je xi xin
sicatio-ni nai-le cao na-le,
nca nta tijnacao chjon-le.
Tojnco yao ma nca jao. 32 Je-vi
jnco cjoama xi cjainca tseya,
tonca an coaxian xi tatse
Cristo, coa tatse naxinantale. 33 Jncojnco ncatsio-vi
aqui coa-sin tsjoacha
catamao yanchjin-no, jo-sin
tsjoachao yao-no. Je xi chjon
xcon catave xin-le.
Jon xi ntixtio, titjoson-lao xijcha-no nca
tiyocao Nai-na. Je-vi xi

nta tjin. 2 Jchaxcoin naili cao na-li, nca je xi titjon

cjoatexoma xi tjin-le xi
sisenqui, 3 jme-ni nca nta
coijna-sini, coa tse coansinili i sonnte. 4 Jon xi nai
mao, ali nijti-jinlao xti-no.
Tocoa-sin tijchao nca sin nca
nta coaco-lao coacoyantalao cjoa xi tsoya Nina. 5 Jon
xi chonta mao, titjoson-lao
nai-no xi chotasonnte cao
cjoajcon-no cao cjoafatse-no,
nca aqui nta tjin nima-no,
jo-ni tsa Cristo nixa-lao. 6 Ali
coa-jinsin nixao nquixcon
chota, jo-sin xi toxquia
sitsjoa-le chota, tonca joni tsa chonta-le Cristo, tocao
cjoatsjoa coatiaon jo-sin
me-le Nina. 7 Tocao cjoanta
tixao, jo-ni tsa tatse Nai-na
Cristo, alicoi tatse chotajin. 8 Nta yao nca jncojnco
nca je Nai-na tsjoa-ncancano
je-vi jme-ve xi nta siaon,
tsa chonta coa tsa je xi ntai
tjin. 9 Jon xi nai-le mao, coatisinni ticao nca je. Tinjion
xi ain nian-lao, nca jeyao
nca je Nai-le xi tse coa xi
tsaon tijna ncajmi, toncoson
ficao ncatsi.

Je cjoa xi tse Nina xi ncoyale quicha xi tse sontado

10Xi

feta, ntintse,
catase-no ncanion nca
tiyocao Nai-na cao ncayije
ncanion xi tse tjin-le. 11 Joni tsa sontado tincajon
yao-no ncayije quicha xi
tse Nina, jme-ni nca coan

352

Efesios6
sini nca coiyotaja-lao
cjoamaa-le je nai. 12 Licoi
chotasonnte xi njin xi yao
tjin-le xi coixcancoa. Toje
xi contran-na xi xatitjon
tjin-le, xi cjoatexoma
tjin-le, xi naititjon xi
ncaquijnta vatexoma ja
njion, xi je ncatsi ntjao
xi chao sin xi tse janca.
13 Coi nca coa-sin chjoenio ncayije quicha xi tse
Nina, jme-ni nca coiyotajasinilao je nihjin xi
ain tjin. Coa-sin tojo
coiyotajao, nca jecoa-sin
quinijnco ncayije. 14 Coasin nion tiyontao. Nta
tecjao hjoaxincjantiano xi ncoya-le xi aqui
coatjin. Tjacjao me-no
najoquicha xi ncoya-le
cjoa xi tjin-le cjoaquixi.
15 Tjayao ntsoco je jte xi
ncoya-le nca tiyontao xi
tatse je ennta xi tsjoa xi
nchan tjin. 16 Je xi nquisa
machjen, nca chjoao je
quicha xi vajhochjoa
yao-no xi ncoya-le je xi
macjain-na, jme-ni nca coasin sicjitsao-sinio je flecha
xi titi xi tse nai. 17 Teyao
jco je xompequicha xi
ncoya-le cjoavitjontjai-na,
cao je quichanto xi tse je
Espritu Santo, xi ncoya-le je
en-le Nina. 18 Tetsoa-lao
Nina ncantsjai, tije-lao
cjoanta ncayije xi totatse

je Espritu Santo. Coasin tiyochonntao tojme

hora-ni, nca vetsoantjao
tatse ncatsi chota-le
Cristo. 19 Coa-tisin tetsoao
tatsan, jme-ni nca coaisinina en nca scoe
ntsova, coa jme-ni nca
licoi tsacjon-sinia nca
coinchjaya je cjoama xi tse
ennta tatse Cristo. 20 An nia
xi coi-sin tijna ncajaole Nina. Tijnanionta
noquicha xi tatse je
ennta tatse Cristo. Coa-sin
tetsoao tatsan, jme-ni nca
licoi tsacjon-sinia nca nion
coinchjaya xi tatse, jo-sin
nca tjinne-na nca coinchja.

Cjoanitinta xi feta

21Je

Tquico, je ntse xi
cjainca tsjoacha, xi cjainca
nta sixa tatse Nai-na, je
coacoitsoyije-no, jme-ni
nca jcha-sinio jo-sin tijna
coa jo-sin ma xa-na. 22 Coi
cjoa nca quiscanicon-no
Tquico, jme-ni nca jchasinio xi tatsainjin, coa
jme-ni nca sijecon-sini
nima-no. 23 Je Nina Naina, coa je Nai-na Jesucristo
catasiquinjennchanjin
nima-le ntse, catatsjoa-le
cjoatjaocha nca macjain-le.
24 Cjoanta catase-le ncatsi xi
tsjoaque Nai-na Jesucristo cao
cjoatjaocha xi nicia-jin cjoe.
Coa catama.

Xon xi pastro Pablo

quisquile chota filipenses

Pablo sitinta

Jin ni-jin Pablo

cao Timoteo, chontale Jesucristo. Tichji-laijin
ncatsio xi chota-le Cristo
ya Filipos. Tiyocao Cristo
Jess. Coa-ti tichji-laijin nca
jon xi nicointao chota-le
Cristo, cao jon xi nisin-lao.
2 Catatsjoa-no cjoanta,
catasiquinjennchanjin nimano Nina Nai-na cao Nai-na
Jesucristo.

Pablo vetsoa xi tatse chotale Cristo xi tjio ya Filipos

3Tsjoa-le

cjoanta Nina-na xi
tatse ncayije xi faaitsjenna xi tatsaon. 4 Ncantsjai cia
nca vetsoa-le Nina, tsjoa
vetsoantjai-no ncatsio.
5 Tsjoa-le cjoanta Nina-na
nca nta timaicao-nao xi
tatse je ennta tatse Cristo
santa nihjin nca quinoya
titjon santa ntai-vi ntai.
6 Nta ve-coan nca Nina xi
coa-sin tsacetsiacaojin
nima-no je xa xi nta-ve,
tosin tonta sijnco santa

nihjin nca cjoaai Jesucristo.

cjoaquixi nca coasin sicjaaitsjen tatsaon
ncatsio, nca sicjaoque-no. Jon
nio xi tojnco tichjoecao-nao
cjoanta-le Nina, nca tijna
cjoaain, coa nca nchjantje
nca siquixiyanta je ennta
xi tatse Cristo. 8 Nina je
ni xi testigo-na jo-sin nca
cjoaquixi nion tjaoque-no
cao cjoatjaocha-le Jesucristo.
9 Je-vi xi vetsoantjaino, nca je cjoatjaocha-no
coanncjinya-ni cao cjoachjine
cao cjoaisentacon, 10 jmeni nca jcha-sinio xi nta tjin,
coa jme-ni nca tsje coansinio, nca nijme-jin je se-no
cia nihjin nca cjoaai Cristo.
11 Vetsoantjai-no nca nion
nta coasiaon je cjoaquixi xi
nhoa-ni Jesucristo. Coa-sin
chasjejeyao, coa nta chasjao
Nina.
7Tjin-na

Pablo qui tojnco ntia-le Cristo

12ntintse,

me-na nca
catayao nca totatse je cjoa
xi cjimaten nca an, nquisasa toncjin ca quiscason je
353

354

Filipenses1
ennta xi tatse Cristo. 13 Jeve
ncatsi xi tjio i cuartel, cao
ncatsi xica, nca jentjaile Cristo tijna-nia cjoaain.
14 Ncjin ma-ni xi ntse chova
nca tiyocoa Nai-na. Coi
cjoa tjiocjoe cjoaniontacon
nca cjoaain tijna nca an.
Tonquisa-sa manioncon
nca nchja je en-le Nina, nca
tsin-le cjoajcon-jin. 15 Tjin ca
chota xi cjoaquixi nchjaya
tatse Cristo nca maxincon,
coa nca cjancao xica. Tonca
coa-ti tjin ca chota xi aqui
cao cjoanta-le nchjayani. 16 Je xica nchjaya en
tatse Cristo, tonca toxocoa
tjiosin nca me-le nca nquisa
tse cjoaain scane-na.
17 Tonca je xica aqui cao
cjoatjaocha nchjaya-ni, nca
ve-ni nca coi xa quisenena nca coinchjantje je ennta
tatse Cristo. 18 Jme ni-ni.
Tojo tjionchjaya tatse Cristo,
nta tsa tjin ca xi toxocoa
tjiosin, coa nta tsa tjin ca xi
cao cjoaquixi nchjaya-ni. Coi
matsjoa-na, tojo coantsjoa-na.
19 ve-nia nca je-vi coa-sin
cjoetain-na, coi-tjontjai-nia
nca tivetsoantjai-nao. Coati je Espritu Santo-le Jesucristo
tivasencao-na. 20 Coa-sin
nion me-na, coa ticoya-le
nca nitojme-jin xi coansoanina. Tosa cao ncayije
cjoaniontacon jo-ni ncantsjai
coa-ti ntai-vi, nquisa-sa
coitjojeya Cristo xi totatsan,
nta tsa coatejnacoan, nta
tsa coiya. 21 Tojnco ntia

le Cristo tifia nca tijnacoan,

cia tsa men, coinjen-na.
22 Tonca tsa coatejnacoan,
cia nta coitjo xa-na. Licoi
ve an-vi ja-le xi cjoaajian.
23 Je nca jao cjoa-ve tijnajin
vasen-le. Cjainca tso-coan
an-vi nca coitjojian i-vi,
nca coatejnacoa Cristo, coi xi
nquisa nion nta tjin. 24 Tonca
tsa coatejnacoan, coi xi
nquisa machjen xi tatsaon.
25 Nta ve-coan je-vi. ve-nia
nca coatejna-sa, nca tojo
coatejnajin-sano ncatsio,
jme-ni nca se-sanino
cjoatsjoa, coa jme-ni nca
coanquintitjon cao nquisao
jo-sin macjain-no. 26 Nquintia
cjoicon-no, jme-ni nca nquisa
nion coinosjejeyao Cristo
totatsan. 27 Nta tanquincao
yao-no, jo-sin vaquin-le je
ennta xi tatse Cristo, jme-ni
nca tsa coan cjoicon-no, coa
tsa tsi tsa cjoia, cjoinhoenia xi tatsaon nca nta coiyo
nca tojnco cjoafaaitsjen seno, coa nca coai-lao ncanion
xinquio xi tatse ennta xi
macjain-na. 28 Nitojme-jin xi
vijcon-lao xi chao veconno. Coi xi aqui coa-sin
vacosontsen-le nca coaicha,
tonca jon coitjontjai-nio. Je
Nina xi coa-sin vacosontsen.
29 Jon tsacai-no xi totatse
Cristo, ali tsa tocoi cjoan
nca macjain-no, tonca coati coan-no jentjai-le xi tse.
30 Coa-tisin jon tiyojion
cjoasi, jo-sin nca tsayao
nca tsacatejnajian. Coa-ti

355

Filipenses1,2

ntai-vi noya-nio jme cjoa xi

tijnajian.
Jo-sin nca jaajen-le Cristo
coa jo-sin nca jitjojeya

Coinchaxconchin-le ncatsi
xi tjio ncajmi, cao xi tjio i
sonnte cao xi tjiojin nanqui,
11 jme-ni nca siquixiyantasini ncatsi chota nca
Jesucristo je ni Nai-na. Coa-sin
coasjejeya Nina Nai-na.

Tsa sinion-tacoan Cristo,

tsa je cjoatjaocha venena, tsa aqui cjoaquixi
Coiyojin isenisen i
tiyocjoa cao je Espritu Santo,
sonnte-vi jo-ni tsa li
tsa tjin-na cjoatjaocha cao
12
2
Jon xi cjainca tsjoaquecjoamatacon, tijnco-nao
no, jo-sin nca qui nitjoson
cjoatsjoa-na. Tejncotacon,
ticoa-sinni catamatsjoachao, ncantsjai, ali tocia-jin
coaniaon cia nca an tijna,
tijnco yao-no, coa tojnco
tojo coatiaon ntai-vi nta
cjoafaaitsjen catase-no.
3 Ali coa tochaontai mao.
tsa tsian. Coa-sin tichjaon
cjoavitjontjai-no cao cjoajcon
Ali coa-jin toncatacon mao.
cao cjoafatse. 13 Je Nina nta
Tosa cjoayoma cjiatacon
tisixajin nima-no, jo-sin nca
nca choson-nilao nca xica
me-le cjoanta-le, jme-ni nca
nquisa nta ma-le cjoa xi tjin
coacoitso-sinita-con nca jon,
cao-ni tsa jon. 4 Ali cointa-jin
coa jme-ni nca coasian-sinio.
niaon xi totsaon cjoa, tonca
14 Nta coatiaon ncayije,
coa-ti tiaon cointa tse xi
ali nocjoaticao-jion, ali
cjaai chota. 5 Catase-no nca
chonanquiya-jion, 15 jme-ni
jon ja-le cjoafaaitsjen xi
nca nijme-jin je xi se-sinino,
quise-le Cristo Jess. 6 Je Cristo
coa nca nta coaincao-sinio
nta tsa mancoson cao Nina,
yao-no nca nti-le Nina nio
coanjyo-le nca quitsjionta
xi aqui tsjao. Tiyojin-lao
yao-le. 7 Quitsjioncon yao-le,
chotasonnte xi tsen, xi chao
tochonta tsavecon yao-le,
tjiocon. Coa-sin tiyojin
coa chotasonnte coan. 8 Cia
isenisaon i sonnte-vi jonca jecoacji jo-ni jnco
ni tsa li. 16 Ticavison je
chotaxin, quisicajenjta
en xi tatse cjoavijnachon,
yao-le, quisitjoson-ni
jme-ni nca je nihjin nca
nta tsa cjoaviya, nta tsa
cjoaai Cristo coantsjoa-sinina,
quinicenta cro. 9 Coi
nca tsi tsa tocjoatjao-jin
cjoa nion nta tsasjejeya
quitocanacha, nitocjoatjaoCristo je Nina. Quitsjoajin quisixa. 17 Nta tsa
le je janain xi nquisa-sa
coa-sin njin-na coejtenson
totitjon tijna cao-ni tsa
je cjoatjao xi vaitao xi coi
ncayije janain, 10 jme-ni nca
xa-no tatse xi macjain-no,
coinchaxconchin-sini ncatsi
matsjoa-na ali tocjoatsjoa xi
xi tatse janain-le Jess.

356

Filipenses2,3
tjin-na xi tatsaon. 18 Coatisin catamatsjoa-no nca jon,
ali tonta tsjoa catase-no xi
tatsan.

Xi tatse Timoteo cao Epafrodito

19Tonca

ticoya-le tsa mele Nai-na Jess, nca xiti

sicasen-no Timoteo, jme-ni
nca coa-ti an nta coe-sinia
coan nca jetjinjin-na josin tiyo. 20 Niya-jin xi
tjin-na xi ticoa-sin ncoson
tjin-con jo-ni Timoteo,
nca aqui sicjaoque-no.
21 Ncatsi xica vasjai xi
titse-ni, ali tsa je-jin xi
tse Cristo Jess. 22 Jetsayao
jo tjin cjoaquixi-le Timoteo,
jo-ni tsa nti-na, coa-sin
quisixacao-na xi tatse je
ennta tatse Cristo. 23 Ticoyale nca sicasen-no Timoteo,
cia nca scoentitoan jme xi
coanten. 24 Maniontaconnia Nai-na, tsa me-le nca
je, cjoicon ntiton-no an-vi.
25 Tonca quisicjaaitsjen nca
coanchjen nca quisicasenno Epafrodito, je ntse xi
sixacao-na, tsovacao-na
jo-ni tsa sontado-le Nina.
Je xi quinicasen-nao, jmeni nca sixa-sinina jme
xi machjen-na. 26 Cjainca
me-le nca scoe-no ncatsio.
Cjainca tocoanva-le nca
jequinoyao nca jetimen
nca je. 27 aqui cjoaquixi-ni
nca cjainca totao coan tsacai,
santa jame cen. Tonca Nina
coanmaque-ni, ali tsa tojejin, coa-ti coanmaque-na

an, jme-ni nca tsi nquisa tse

se-sinina cjoava. 28 Coi nion
ntiton tisicasen-no, jmeni nca coantsjoa-sinino cia
nca jchanquintiao. Coa-sin
tjoxin itse-na cjoava-na. 29 Coi
cjoa chjoetjao cao ncayije
cjoatsjoa nca tiyocoa Naina. Coa-sin jchachotao xi
coacjoan jo cjoan nca je.
30 Tatse xa-le Cristo nca jeme
cen. Quitsjoalecon nca coiya,
jme-ni nca quisijnco-sinino
jme-save xa-no xi quicha xi
totatsan.

Chasje ncanion-na, jme-ni nca

coinjen-sinina xi tse Cristo

Nquijnco en xi xinno, ntintse. Tsjoa

taotacon nca tiyocao
Nai-na. Cjoaquixi-ni nca an
licoi masi-na nca squi-no
xi ticoi-ni cjoa. Coa-sin se
ncanion-no. 2 Nta ticointa-lao
yao-no nia. Nta ticointalao yao-no chota xi chao
sin. Nta ticointa-lao yaono chota xi vate yao-le. 3 a
nia xi aqui chota xi tse
cjoacircuncisin. yaxcon-nia
cao je Espritu xi tse Nina,
coa nion tjin-na cjoatsjoa nca
tiyocoa Cristo Jess. Alicoi
toyao-na xi nionta-tacoan.
4 Nta tsa an tjin-na jo-sin
nca maniontacoan yao-na.
Tsa jnco xi sicjaaitsjen nca
vaquin-le nca niontacon
yao-le, an nia xi nquisa nta
vaquin-na. 5 Cia nca quitsian,
nca coan jin nihjin-ni, cia
cjoacircuncisin coan-na. An

357

Filipenses3

nia ntje-le Israel, xi tse

xincjin Benjamn. aqui chota
hebreo tjen-nia an-vi. Xi tatse
cjoatexoma an nia partidole chota fariseo. 6 Coancjain-na
cjoa-vi santa quitjennqui
contran-le naxinanta-le Cristo.
Xi tatse cjoaquixi xi tse
cjoatexoma nijme-jin je tjinna. 7 Tojme-nive xi tsan xi
jequisiquinjen, quisichajian
ncayije, jme-ni nca coinjensinina Cristo. 8 Cjoaquixi-ni,
coa-sin vecoan ncayije
cjoa nca lijme chji-le. Cjainca
tonquisa chji-le nca nta ve
Cristo Jess, Nai-na. Tatse
Cristo quisicha-nia ncayije,
tojo-ni tsa tje vecoan,
jme-ni nca coa-sin coinjensinina Cristo, 9 coa jme-ni nca
coanncata-sinile an Cristo. Je
cjoaquixi xi tsan xi totatse
nca sitjosoan cjoatexoma,
licoi titjin-nina, tonca jetjinna ntai-vi je cjoaquixi xi
totatse nca macjain-na
tatse Cristo, je cjoaquixi
xi tse Nina, xi saco-na xi
totatse nca macjain-na.
10 Coa-sin vecoan ncayije
cjoa nca lijme chji-le, jmeni nca scoe-sinia Cristo cao
ncanion-le nca jaaya-le,
coa jme-ni nca coacoantainsinia cjoaain nca fita-le
Cristo. Coa catacjoan nca an
jo cjoan nca je nca cen. 11 Tsa
coa-la nquisa-sin cjoicho
nhoe nca cjoaayajin-nina
cen. 12 Cje ficho nhoe-jian
je-vi, cje majnco-jinna, tonca
cjoitjennqui-le je cjoa-vi,

jme-ni nca coinjen-sinina

xi ticoi-ni cjoa nca Cristo
tsasjentjai-na. 13 ntintse,
an nia xi ve nca cje ficho
nhoe-jian, tonca jnco cjoa
tisian. aqui tisichajian je
xi jejaato, tonca vasje-nia
ncanion, jme-ni nca cjoicho
nhoe-sinia xi sa nhoa.
14 Sin-le cjoanion yao-na,
jme-ni nca cjoicho nhoesinia choa nca tjoe-na chji-na
xi tse Nina, xi coi nca Nina
coinchjami-na ncajmi nca
tiyocoa Cristo Jess. 15 Ncatsia
xi jequiscason no-na,
catase-na je cjoafaaitsjen.
Tsa cjaai cjaai coao-tacon
coa-ti coaco-no je-vi Nina.
16 Tonca je xi jejichotjennquile, tocoa-sin sentia
cjoincao-sa toncoson coetacoan. 17 ntintse, ncatsio
chjennqui-nao jo tisian anvi. Chotsen-lao je chota xi
tjioma jo-sin tifantia-laijin
nca jin-jin. 18 Ncjin ma-ni
chotacontran-le cro-le Cristo
xi sima. Ncjin ca coaquixinno, tojo tjen ntaxcoan nca
coatixin-no ntai-vi. 19 Xi
cjoeta nihjin-le tocha-jin
yao-le. Tome-le tsoa sisin-le.
Je cjoajeya-le tocjoasoa-le
ni. Tosicjaaitsjen xi tatse
cjoa-le sonnte. 20 a-vi chotale ncajmi nia. Ya cjoaai-ni
Jesucristo Nai-na xi vasjentjaina, toje xi tichoya-le. 21 Je ni
xi sicantjaiya yaoyoma-na,
jme-ni nca coanncoson-sinia
jo-sin tsenya cji yao-le
nca je. Ticoi ncanion-le

358

Filipenses3,4
sichjen-ni jo-sin sichjen nca
vatexoma ncayije.

Tsjoa coe-tacoan nca

tiyocoa Nai-na

ncayije xi cjoaquixi,
ncayije xi aqui coatjin,
ncayije xi tjin-le cjoaquixi,
ncayije xi tsje tjin, ncayije
xi nasca tjin, ncayije xi
nta tiya-le, toja-nile xi
tjin-le cjoanta, toja-nile
xi tjin-le cjoanosjenta.
Coi xi sicjaaitsjaon. 9 Je xi
coanjncojao-no, je xi quitjoeno, je xi quinoyao, je xi
tsayao jo nca quisian an-vi,
coa-tisin tiaon-ni. Je Nina
xi siquinjennchanjin nimano, coejnacao-no.

ntintse, cjai tsjoaque-no,

sicjaojian xi tatsaon. Jon
nio xi nitsjoa-lao nima-na.
Jon nio jo-ni tsa corona-na.
Nion tiyocao Nai-na, jon xi
tsjoaque-no. 2 Tivene-le je
Evodia cao Sntique, nca ncoson
catave-con nca tjiocao Naina. 3 Coa-ti ji-lai ntintse xi
atjen nixai, vene-le nca
nta tisencoai je yanchjin-ve xi
Pablo tsace-con nca chota
quisixacao-na tatse je ennta
filipenses
quisitjaoque nca je
tatse Cristo, cao Clemente, cao
10
Jo tsjoa tsace-coan nca
xica xi quisixacao-na xi
tijnacoa Nai-na nca sa
ya xon xi tse cjoavijnachon
quinitjaocha nquintia-nao.
tjiota janain-le. 4 Tsjoa taoCoa-sin coanmentsjai-no,
tacon ncantsjai nca tiyocao
tonca licoi quitjonte-no.
Naina. Nquijncoca coaxin11 Ali jo tixian tsa jme xi
ncanino tsjoa tao-tacon.
5 Catave ncatsi chota jocha-na. Jecoannca-na nca
tonta se-coan jo tjin xi
sin nca ntao nca jon. Nai-na
tjin-na. 12 ve-nia cjoayoma.
tijnahian. 6 Ali coa-jin mano. Tojme-nive xi machjen-no, ve-nia cjoatseya. Tojmenive xi maten an-vi, tsa
tije-lao Nina, tetsoa-lao,
nion masquia, tsa nion vaocoa tai-lao cjoanta. Coa-sin
na, coa tsa tse se-na, coa
catasejin-le Nina jme xi
tsa tse sicha-je, jecoanncanijao. 7 Je cjoanchantaconna. 13 Ncayije coan-na nca
le Nina xi aqui faato-le
tijnacoa Cristo xi tsjoa-na
ncayije cjoafaaitsjen-le
ncanion. 14 Tonca cjai nta
chota, je xi sicointa nimaquiniaon nca tsaquinchacaono cao cjoafaaitsjen-no nca
nao cia nca tifaa cjoaain.
tiyocao Cristo Jess.
15 Coa-ti jon xi chota filipenses
Sicjaaitsjen tatse je
mi-no, ya-nio nca tojon nio
ncayije xi cjoaquixi
xi tsaquinchacao-nao cia nca
8 Coaxin nquijnco-no
titjon quichjacao-no je ennta
tatse Cristo, cia nca jitjoen xi feta-ni, ntintse.
nia Macedonia. Niya-jinsa xi
Ticjaaitsjaon tatse je

359

Filipenses4

chota-le Cristo xi tsacasencaona cao xi tsjoa cao xi tjoe,

tojon nio. 16 Coa-ti cia nca
tsacatejna ya Tesalnica,
quinicasen yantiajaocanao jme xi coanchjen-na.
17 Ali tsa jme cjoatjao-no
xi me-na, tocoi xi me-na
nca je chji-no catamatjaosano totatse je cjoanta
xi niaon. 18 Jequiscata-na
ncayije, jejaantjai-le xi
tjin-na. Jetocoan-nina ntai.
Jequiscata-na tsojmi xi
quinicasencao Epafrodito.
Jo-ni tsa jta xi nasca njen,
sasen-le Nina coi cjoatjaono xi tsacaitao, coa je

scoe. 19 Nina-na tsjoa-no

tojme-save xi cha-no, josin tjio cjoanchina-le cao
tse cjoajeya, nca tiyocao
Cristo Jess. 20 Je Nina Naina catavitjojeya ncantsjai
ncantsjai. Coa catama.

Cjoanitinta xi feta

21Titintao

jncojnco chotale Cristo. Je ncatsi ntse

xi i tjiocao-na sitinta-no.
22 Ncatsi chota-le Cristo
sitinta-no. Je xi titjon
sitinta-no je xi tjio ntia-le
Csar. 23 Catase-no ncatsio je
cjoanta-le Jesucristo je Nai-na.
Coa catama.

Xon xi pastro Pablo

quisquile chota colosenses

Pablo sitinta

A n nia Pablo, pastrole Jesucristo, nca coa-sin

coanme-le Nina, coa cao je
ntse Timoteo 2 tichji-laijin
jon xi chota-le Cristo, cao
ntse xi nta manquintalao Cristo, xi tiyo ya Colosas.
Catatsjoa-no cjoanta,
catasiquinjennchanjin nimano je Nina Nai-na cao Nai-na
Jesucristo.

Pablo vetsoa nca senile cjoaisentacon xi

tse Espritu Santo

3Ncantsjai

tivai-laijin
cjoanta Nina Nai-le je
Nai-na Jesucristo cia nca
tivetsoantjai-laijin. 4 Jecoasin quinoyai-jin jo-sin nca
macjain-no tatse Cristo Jess,
jo-sin nca tjaochao ncatsi
chota-le Cristo. 5 Tivai-laijin
cjoanta Nina xi totatse
cjoanta xi tichoya-lao xi
tijnatjao-no ncajmi. Jon
jequinoyao cjoa je-vi
totatse je ennta xi cjoaquixi
xi tatse Cristo. 6 Je ennta

xi quiscata-no, coa-tisin
tsovason sonnte. Coa-sin
tivitjoson, cjimancjinya
ncaquijnta sonnte, josin nca tivitjosonjin-no
cjimancjinyajin-no nca jon, jo
santa nihjin nca cjoaquixi
quinoyao coa tsayao
cjoanta-le Nina. 7 Coasin tsacacoya-no Epafras,
je ntichota xi tsjoachaijin, xi tojnco sixacao-najin,
xi cho-nta-le Cristo xi nta
fita-le xi tatsaon. 8 Je xi
coa-ti tsaceya najmi-najin
jo-sin nca nta tsjoachao nca
tiyocao je Espritu Santo. 9 Xi
coi cjoa santa nichjin nca
quinoyai-jin, licoi nichajinjin tivetsoantjai-laijin.
Coa-sin tinijai-jin nca
aqui nta catayao ncayije
jo-sin me-le Nina, cao
ncayije cjoaisentacon-le
cao cjoafaaitsjen-le Espritu
Santo, 10 jme-ni nca coa-sin
coima-nio jo-sin nca vaquinle Nai-na, ja-le ncayije xi
sasen-le nca je. Nquisa tse
catitjoson-no ja-le xa xi
nta tjin, nca nquisa nta jchao

360

361

Colosenses1

Nina. 11 aqui tse ncanion

catase-no, jo-sin ncanionle cjoajeya-le Nina, jme-ni
nca tse jchocjoa-sinino, coa
jme-ni nca se-nino
cjoatsetacon. 12 Cao cjoatsjoa
coai-lao cjoanta je Naina, nca quitsjoa-na ncanion
nca coa-ti a coacao-na
je cjoatjao xi tjin-le chotale Cristo ya ja nca isen.
13 Coa-sin tsacasjentjainina je ncanion-le cjoanjion.
Quisicjaa-na ya ja nca
vatexoma je nti-le, xi
cjainca tsjoaque, je Jesucristo.
14 Je tsacechjintjai-na cao
njin-le. Quisichata je-na.

Cao Cristo Nina quisicjaonta

ncayije cjoa

15Je

xi jitjojin Nina xi tsi

matsen. Je xi tijna titjonle ncayije xi quisenta. 16 Je
tsacenta ncayije xi tjin
ncajmi, cao xi tjin i sonnte,
cao xi matsen, coa cao xi tsi
matsen, tsa ncajco-le, tsa xi
vatexoma, tsa xi tjio titjon,
tsa xi xa tjin-le. aqui je
tsacenta ncayije, coa-ti
ncayije quisenta xi tatse.
17 Je titjon tijna-le ncayije,
coa je tsjoa-le ncanion
ncayije. 18 Je ni jco yao-le. Je
yao-le je naxinanta-le Cristo
ni. Je Cristo xi totsin-le cjoa,
je xi titjon jaaya-nile cen,
jme-ni nca je coa-sin coejna
titjon-nile ncayije. 19 Coasin coanme-le Nina nca
aqui coacjoan Cristo ncantsjai
jo cjoan Nina. 20 Cao Cristo

Nina quisicjaonta ncayije

cjoa, ncayije xi tjin sonnte
cao xi tjin ncajmi. Coasin quisiquinjennchanjin
xi totatse njin-le xi quitjo
ta cro. 21 Coa-ti jon ncasa
cjainca nta jitjoxin-lao,
coa contran coan-lao cao
cjoafaaitsjen-no, nca cjoatsen
quiniaon, tonca ntai-vintai
jecoa-sin quisicjaonta-no.
22 Quisicjaonta-no xi totatse
je yao-le xi jo chota, xi
quitsjoa nca cen, jme-ni nca
coa-sin tsje coaco-sinino,
nca tsi jnti cjoaon nca tsi
je tjin-no nquixcon nca je.
23 Coacoan tsa coanquin-sao,
coa tsa coiyonion jo-sin
nca macjain-no, coa tsa tsi
nca i nca jan coao-tacon
tatse je cjoanta xi tichoyalao, xi tse je ennta tatse
Cristo xi quinoyao, ja-le
xi quinocjoayajin-le ncatsi
xi tjio i sonnte-vi. An Pablo
quitjoe-na coi xa tatse en
je-vi.

Pablo nchjayajin-le
chota xi li judo-jin

24Ntai-vintai

cjainca
matsjoa-na nca coi-sin
cjoaain tifaa xi tatsaon.
Jin yao-na sijncoa jme-save
xi cha-le cjoaain xi tifaa
tatse Cristo, coa tatse yaole xi je naxinanta-le. 25 Xi
tatse je naxinanta-le Cristo
quitjoe-na je xa xi coa-sin
quitsjoa-na Nina xi tatsaon,
jme-ni nca coitjoson-ni je
en-le Nina. 26 Je en xi je

362

Colosenses1,2
cjoama xi tijnama jo santa
ncasa nca jncojnco ntje,
tonca ntai-vintai jecoa-sin
tsayasontsen-le chota-le
Cristo. 27 Nina coanme-le nca
quisicjinhoe je chota-le
Cristo jo-sin nion tse cjoajeya
tjin-le je cjoama-ve yajinle chota xi li judo-jin. Je
cjoama-ve je Cristo xi tijnajin
nima-no. Coi nca se-no je
cjoajeya xi tichoya-lao. 28 Je
Cristo xi nocjoayai-jin, nca
tivinchaai-jin ncatsi, coa
tivacoya-laijin cao ncayije
cjoaisen-tacon, jme-ni nca
siquincha-sinijin ncatsi
nca aqui coanjcha tatse
Cristo. 29 Xi coi tisixa-nia
tisixitiya-nile yao-na, josin ncanion-le Cristo nion
sixajin-na.
Coa-sin me-na nca jchao
jo-sin nion sixitiyale yao-na xi tatsaon, coa
xi tatse xi tjio ya Laodicea,
coa xi tatse jo tjin ma-ni xi
tsi tsave ncjan, 2 jme-ni nca
coa-sin nta catase-nicon
nima-le, nca sijnco yao-le
nca tjaoque xincjin, santa
aqui coanchoyayije-le. Coasin aqui nta scoe Cristo xi
je cjoama xi tse Nina, coa
xi tse Nai-na. 3 Tjioma cao
Cristo ncayije ncanion xi tse
cjoachjine cao cjoaisentacon.
4 Coi cjoa coaxin-nino, jme-ni
nca tsi tsa ya xi coanachasinino cao enntsjena xi
cjoacao-no. 5 Nta tsa tsi tsa
ya tijnacao-no yao-na, tonca
nima-na ya tijnacao-no.

Cjimatsjoa-na nca tive nca

nta tiyo, coa nca coa-sin
nion tiyo nca macjain-no
tatse Cristo. 6 Coi cjoa, jo-sin
nca quichjoetjao je Nai-na
Jesucristo, coa-sin timacao.
7 Cristo xi nion tiyocao,
coa je xi tisijcha-no. Coasin tjinncanion ntsjai-no
nca macjain-no, jo-sin nca
tsacacoya-no, nca nquisa
totse cjoanta vao.

Nca tiyocoa Cristo tjinyije-na

8Chotsaon

nca niya-jin xi
coanacha-no cao cjoachjine
xi tocjoantiso xi tsijme chjile, jo-sin manca-le chota,
jo-sin tjioma sicjitjosonle yao-le jo tso cjoa-le
sonnte, tonca licoi jo tso
Cristo. 9 aqui coacjoan Cristo
ncantsjai cao yao-le jo cjoan
Nina. 10 Nca tiyocao Cristo
tjinyije-no. Je xi ncajco-le
ncatsi xi tjio titjon, xi xa
tjin-le. 11 Coa-ti cao je coanno cjoacircuncisin, ali tsa je
cjoacircuncisin xi ntsa sicao,
tonca je xi fa-axin ncayije
je xi tjin-le yao-na, jo-sin
sin je cjoacircuncisin xi tse
Cristo. 12 Tojnco quiseao cao
Cristo, nca quisatentao. Coatisin jaaya-nino cao je nca
coancjain-no tatse ncanionle Nina xi quiscomitjenjin-le
cen Cristo. 13 Jon xi jo-ni tsa xi
tiyocaon xi totatse je-no,
coa totatse je yao-no xi tsi
tsa coi coantsje, tonca Nina
quisicatiocon-no cao Cristo
nca qui-sichata-no ncayije

363

Colosenses2,3

je-no. 14 Je quisichajon je
xon xi quitjomitjenten
ja tjiota cjoatexoma xi
contran-na. Quisichata, ya
tsacajnata cro. 15 Tsacjaaxin
je xi tjio titjon cao xi xa tjinle, tsasjesoa nquixcon chota.
Nina quisiquinjenson-le cao
Cristo. 16 Coi cjoa ali vaintejinlao nca jon cjaoya-nino
jme xi chinao, jme xi yo, jme
soi xi no-sjao tsa soi-no,
tsa soi sachotse, tsa cia nca
nihjin nicjaya. 17 Ncayije
cjoa-vi jo-ni tsa ncian-le
cjoa xi nhoa, tonca je xi tse
cjoan, je Cristo. 18 Alinijyojinlao xi cjoaaxin-no je xi
coinjen-no, nca me-le nca ma
chasjao yao-no nca yaxcon
ancje. Vinanquiya xi tatse
xi tsi quiscotsen. Toya-ni
nca jo jeya vasje yao-le
xi totatse cjoafaaitsjen
xi tse sonnte-vi. 19 Licoi
sicjitjoson-le jco. Je ncayije
yao-na jcoa majcha-ni, coa
Nina xi sijcha yao-na. Majcha
yao-na nca ticjao ya xcole ninta-na. 20 Tsa cao Cristo
caon xi tatse cjoa-le sonnte,
a-ni nca nitjoson-sinilao
cjoatexoma-le, jo-ni tsa
cjoa-le sonnte tiyochon-nio.
21 Je cjoatexoma xi coitso:
Ali nicao-jin, ali chinejin, ali chajon-jin. 22 (Je
ncayije cjoa-ve fitsonya nca
nichjen.) A-ni nca nitjosonsinilao cjoatexoma-le coa
cjoafaaitsjen xi vacoya
chotasonnte. 23 Cjoaquixi
ni je ncayije cjoa xocjoan

ve tomatsen-ni nca tjin-le

cjoachjine, nca cjoanion nianle yao-na nca yaxcoan, nca
ma chasje yao-na, coa nca
cjoaain vai-le yao-na, tonca
nijme-jin cjoajeya tjin-le
ncayije je-vi, totsjoa-le yaona jme xi me-le.
Tsa coa-sin jaayano cao Cristo, tijnchisjao
jme-ve xi tse ncajmi, ja
tijna Cristo. Tijnata ntsja
ncaquixi Nina. 2 Ticjaaitsjaon
tatse jme-ve xi tjin nca,
ali tatse-jin jme-ve xi tjin
i sonnte. 3 Jecaon, coa je
cjoavijnachon-no ya tijnamata-le Nina nca tiyocao
Cristo. 4 Cia nca Cristo, tijeni cjoavijnachon-no,
sasenjnavasen, coa-ti jonni sinchavasaon cao je cao
cjoajeya.

Je nima xi jchinca coa

je nima xi chotse

5Tinchachao-lao

yao-no,
jo-ni tsa tinicaon yaono, tatse je cjoa xi tjin
sonnte: cjoachajnqui, cjoajnti,
cjoachinca, cjoa xi me-le
xi chao tjio, cjoaxintacon,
xi jo-ni tsa xi vexcon
xcoson. 6 Coi cjoa cjoajtile Nina faaitsaota-le
chotatsantjaicjoa. 7 Coati jon-je ncasa coa-tisin
tsaquimajin-lao cjoave, cia nca tsaquiyocao.
8 Coa-ti jon-je ntai-vi
ticatio ncayije cjoa-vi:
cjoajtichatacon, cjoajti,
cjoatsen, cjoaaontacon, en

Colosenses3
xi chao tso xi vitjo ntsovao.
9 Ali enntiso-jin vai-lao
xinquio, nca jequichjaaxinlao yao-no je nima xi
jchinca cao cjoa xi quisin.
10 Jequichjoao je nima xi
chotse, xi jecjimachotseya
cao cjoafaaitsjen xi cjoaquixi
jo cjoan je xi tsacenta nca
je. 11 Ntai licoi jcha-le chota
griego, ni chota judo-jin, xi
cjoacircuncisin, ni xi tsi tsa
cjoacircuncisin-jin, ni chota
xi cjaai nchja-jin, ni chota
escita-jin, ni xi tjionion, ni xi
tjiontai-jin. Toje Cristo tojesa xi tijna, coa tijnajin-le
ncayije. 12 Jon nio xi Nina
tsacjaajin-no, xi tsjao, xi
Nina tsjoaque-no. Coa-sin
ticantjaiyao yao-no, cataseno cjoamatacon, cao cjoanta,
cao cjoayoma cjiatacon, cao
cjoante, cao cjoatsetacon.
13 Ticjain-lao xinquio,
tichata ncaincajan-lao
xinquio, tsa jnco xi fajetain
xincjin. Jo quisin Cristo nca
quisichata-no, coatiaon nca
jon. 14 Je nca titjon-le ncayije
cjoa-vi, catamatsjoachao
xinquio, nca je cjoatjaocha xi
nta vecjao-na, coa sijnco-na.
15 Je cjoanchantacon-le Nina
catavatexoma-le nimano. Coa-sin quinocjoa-no
nca catanjen-nchanjin-no,
nca tojnco yao nio. Tao
cjoanta. 16 Je en xi tatse
Cristo catasejin nimano, catamancjinya jajin
nima-no. Tacoya-lao tenelao xinquio cao ncayije

364
cjoaisentacon. Tijnta-lao
Nina je en-le, tijntao je xi
vasjejeya Nina, tijntao jajin
nima-no. Nca sin nca nta
tijnta-lao Nai-na jajin nimano, nca coai-lao cjoanta. 17 Je
ncayije xi niaon, tsa cao enno tsa cao ntsao, coatiaon
ncayije jo-ni tsa chota xi ya
janain-le Nai-na Jess. Tailao cjoanta Nina Nai-na xi
totatse Jess.

Je cjoa xi machjen nca

se-na nima xi chotse

18Jon

xi yanchjon xi chixaon,
nanqui tiyo-lao xin-no, josin vaquin-no nca tiyocao
Nai-na. 19 Jon xi xion xi
chixaon, tjaocha catamao
yanchjin-no, ali tsencao-jin
mao. 20 Jon xi ntitio, titjosonlao xijcha-no ncayije. Je-vi
xi cjai sasen-le Nai-na. 21 Jon
xi nai mi-no, ali si-jin nicao
xti-no, jme-ni nca tsi tsa
sicjaajen-sinicon. 22 Jon xi
chontao, titjoson-lao je naino xi i sonnte ncayije. Ali
tocia nixao nca ticotsen, nca
nta sitsjoa-lao nai-no, tonca
nionta-tacon catamao nca
vijcon-lao Nina. 23 Tojme-ni xi
siaon, tsjoa coatiaon, tatse
Nai-na ni, ali tatse chota-jin.
24 Jeyao nca je Nai-na tsjoa-no
chji-no xi cjoaquixi, je cjoatjao
xi tijna xi tatsaon, nca je
Nai-na Cristo cjimachjen-lao.
25 Tonca je xi cjoatsen sin,
coa-tisin coanchji-le xi tatse
cjoatsen xi quisin. Toncosonnio ncatsio nquixcon Nina.

365

Colosenses4

Jon xi nai mi-no,

coaticao chonta-no
ja-le xi nta tjin, xi aqui
cjoaquixi, nca ya-nio nca
coa-ti jon tjin-no Nai ya
ncajmi. 2 Ali nichajinjion nca vetsoantsjao.
Tiyochonntao nca vetsoao.
Coa-ti tao cjoanta. 3 Coatisin tetsoantjai-najin,
jme-ni nca je Nai-na
tsjoante-sininajin xi tatse
en-vi, nca coinocjoai-jin je
cjoama xi tatse Cristo. Tojo
tijna cjoaain totatse.
4 Tetsoantjai-nao jme-ni nca
siquixiyanta-sinia je en josin nca machjen nca coinchja.
5 Nta taincao yao-no cao
cjoaisentacon nquixcon je
xi tsovataxin. Ali nihjinjin nichao. 6 Je en-no aqui
nta tinocjoao cao cjoanta.
Catama-le jo-ni tsa tsojmi xi
nta chine, jme-ni nca jchasinio jo-sin machjen nca
chjacao nca jncojnco chota.

7Je

Cjoanitinta xi feta

ncayije cjoa-na Tquico

sicjinhoe-no, je ntse
xi cjainca tjaoque. Cjainca
niontacon, sixa-na, coati chontaxincjin-le Nai-na.
8 Je xi coi xa casicasen-nia,
jme-ni nca scoe-nia cjoa-no
nca jon, coa je sijecon-sini
nima-no. 9 Coa-ti casicasen
Onsimo, je ntse xi cjainca
tjaoque, xi cjainca nta ficaona, je xi tsaon nca jon.
Je nca jao sicjinhoe-no
ncayije jme xi cjima i-vi.

10Je

Aristarco, je xi tijnacaona i ntoya-vi, si-tinta-no, cao

Marcos, nticjame-le Bernab.
Jejicho-no cjoatexoma xi
tatse. Cia tsa ya cjoichoconno, tainte-lao. 11 Coa-ti
Jess, je xi Justo mi sitintano. Toje chota xi tse
cjoacircuncisin xi tjiosixacaona tatse cjoatexoma-le
Nina, toje-sa xi sijecon-na.
12 Sitinta-no Epafras, je xi
tsaon chota, cho-nta-le Cristo.
Sixitiyantsjai-le yao-le xi
tatsaon nca vetsoantjaino, jme-ni nca nion nta
coan-sinino, nca aqui nta
sitjoson-sinilao ncayije
xi me-le Nina. 13 Tiveno najmi xi tatse Epafras,
nca cjainca tonion sixa xi
tatsaon, cao xi tatse xi
tjio ya Laodicea, cao tatse xi
tjio ya Hierpolis. 14 Sitintano je Lucas, je chjinexqui xi
cjainca tjaoque, cao Demas.
15 Titintao ncatsi ntse xi
tjio ya Laodicea, cao Ninfas,
cao je chotanaxinanta-le
Cristo xi maa ya ntia-le.
16 Cia nca jecoexquiajinlao xinquio xon-vi,
coa-ti catamaxquiajin-le
naxinanta-le Cristo xi tse
chota laodicenses, coa je xon
xi tse Laodicea, coa-ti jon
texquiao. 17 Coatin-lao
Arquipo nca catasitjoson
je xa xi quitsjoa-le Nai-na.
18 An xi Pablo mi-na xi ticjinino cao ntsa. Tjajin-tacon
nca cjoaain tijna. Cjoanta
catase-no. Coa catama.

Xi titjon xon xi pastro Pablo

quisqui-le chota tesalonicenses
Pablo sitinta

Jin-jin Pablo cao Silvano

cao Timoteo tichji-laijin
ncatsio xi naxinanta-le
Cristo xi chota tesalonicenses
mi-no, xi tiyocao Nina
Nai-na cao Nai-na Jesucristo:
Catatsjoa-no cjoanta,
catasiquinjennchanjin nimano Nina cao Nai-na Jesucristo.
Jo-sin nca nta macjainle chota tesalonicenses

2Coa-sin

vai-laijin cjoanta
ncantsjai Nina xi tatsaon
ncatsio. Nicjaaitsjen-laijin
nca jon cia nca vetsoaijin. 3 Ali cia nichajin-jin nca
nicjaaitsjen-laijin nquixcon
Nina Nai-na, jo niaon nca
macjain-no, jo-sin nixao
nca tsjoachao, jo-sin tjinno cjoatsejta nca choya-lao
Nai-na Jesucristo. 4 Ntse, xi
tjaoque-no Nina, ya-nijin
nca je xi tsacjaajin-no.
5 Je ennta xi tatse Cristo xi
quinocjoayajin-laijin, ali
toen-jin xi jicho-no, coa-ti
tjin-le ncanion cao Espritu

Santo, coa cao cjoanionjin

quinocjoaya-no. Jeyao
jo-sin tsanquincoai-jin yaonajin yajin-no nca jon, nca
tjaocha-laijin. 6 Coa jon
quichjennqui-najin nca jinjin cao je Nai-na. Quichjoao
en-le Nina cao cjoatsjoa xi
tse Espritu Santo, nta tsa tse
cjoaain quichaao. 7 Coa-sin
tsacjantiao xi tatse ncatsi
xi coancjain-le ya Macedonia
cao ya Acaya. 8 Jon xi coa-sin
quinicavison en-le Naina, ali tsa toya Macedonia
cao ya Acaya, tonca coa-ti
ncaquijnta nte tsavison
jo-sin macjain-no tatse
Nina. Coi cjoa licoi machjennajin nca coinocjoa-saijin.
9 Tijeni chota ve najmi josin quichjoetjao-najin, jo-sin
quinicofayata-lao Nina
nca quinjion xcoson, jme-ni
nca cjimachjen-sinilao Nina
xi tijnacon, xi aqui Nina.
10 Tichoya-lao nti-le Nina xi
cjoaai-ni ncajmi, je xi Nina
quisicjaaya-nile yajin-le
cen, je Jess xi faaxin-na
cjoaain xi cjoaai.

366

367

1 Tesalonicenses2
Pablo tsjoaque chota
tesalonicenses

Ntse, jon yao nca li

tocjoatjao-jin jichochonlaijin. 2 Nta tsa tse cjoaain
quichaai-jin ncasa, nta
tsa tjin xi taon tsave-najin
ya Filipos, jo-sin nca jeyao,
coannion-tacoinjin tatse
Nina-na, nca quinocjoayajinlaijin je ennta tatse Nina,
nta tsa nion tse cjoaain
quise. 3 Alicoi tsacenelaijin xi tsi tsa coi coatjin,
xi cjoajnti, xi cjoachanacha,
4 tonca coa-sin nocjoai-jin
jo-sin nca quiscota-najin
Nina, jme-ni nca quisenesininajin je ennta. Ali
coa-sin nocjoai-jin, jmeni nca matsjoa-sinile
chotasonnte, tonca jmeni nca matsjoa-sinile
Nina, je xi cota nima-na.
5 Jeyao nca li toenntsjenjin quichasjai-jin, nicao-jin
cjoaxintacon. Je Nina tive.
6 Ali tsa je cjoajeya-le chota
tsaquijnchisjai-jin, nitsaonjion, nitoya-jinsa xi tse,
nta tsa coan-najin nca jon
quinichane-laijin, nca
pastro-le Cristo ni-jin. 7 Tosa
coanintajin-jin cao jon, joni tsa jnco na xi sicaqui,
xi cjoetjao nti-le. 8 Coa-sin
tonion tjaocha-laijin, nca
me-najin nca coai-laijin ali
tsa toje ennta tatse Nina,
santa me-najin coai-laijin
nima-najin. Cjainca tjaocha
coan-laijin. 9 Jetjinjin-no,

ntse, je xa-najin, jo-sin nca

quiniquijtai-jin yao-najin.
Quinixai-jin nihjin nca
nitjen, jme-ni nca tsi ya xi
jon xi nichane-sinilaijin.
Coa-sin quinocjoayajinlaijin je ennta tatse Nina.
10 Jon nio cao Nina testigo
nca coa-sin totsje, nca coasin toquixi, nca tsi tsa
jme je tjin-najin, coa-sin
tsanquinjin-laijin nca jon xi
coancjain-no. 11 Coa-sin yao
jo-ni tsa nai cao ntixtile, coa-sin tsacene-laijin
quininioin-jin tacon nca
jncojnco. 12 Nion tsacenelaijin nca coa-sin timao
jo-sin vaquin-le Nina xi
nchja-no tatse cjoatexomale cao cjoajeya-le. 13 Coi cjoa
coa-ti jin-jin licoi nichajinjin nca vai-laijin cjoanta
Nina nca coa-sin quichovao
en-le Nina xi quinoyanajin. Licoi quichovao jo-ni
tsa en-le chota, tonca joni tsa en-le Nina xi aqui
coatjin, je xi tisixajin-no
xi coancjain-no. 14 Jon, ntse,
coa-sin quichjennqui-lao
je naxinanta-le Nina xi
tjiocao Cristo Jess, xi tjio
ya Judea. Xi tsaon xinquio
quisicjaa-no ticoi-ni
cjoaain xi je chota judos
xi xincjin ma-ni quisicjaale naxinanta-le Cristo ya
Judea. 15 Je chota judos xi
quisicen Nai-na Jess cao je
chota xi quinchjaya tatse
Nina. Coa jin-jin contran
tsacematjennqui-najin.

368

1 Tesalonicenses2,3
Licoi sasen-le Nina jo sin
nca je. aqui contran tjio-le
ncatsi chota. 16 Vatechjoanajin nca chjacoai-jin chota
xi li judo-jin, jme-ni nca
coitjontjai-sini. Totjioma
sitse je-le ncantsjai. Xi fetani jaaine-le cjoajti-le Nina.

Pablo me-le coaicon-le chotale Cristo ya Tesalnica

17Ntse,

tochoa nihjin
nca xin tiyo-laijin, tonca
je nima-najin ya tjiocaono. Coi cjoa nca nquisa nion
nixitiya-laijin yao-najin, nca
cjainca me-najin nca jchai-jin
ncjaon. 18 Coi cjoa nca coanmenajin nca tsanquinchon-laijin.
Cjoaquixi an Pablo jao ca
coanme-na, tonca je Satans
tsacechjoa-najin. 19 Jme-ni xi
tichoya-laijin. Jme cjoatsjoa
xi se-najin. Jme corona xi
scaninca-najin. Atsi tsa coi
nca jon xi coinchao nquixcon
Nai-na Jesucristo nca cjoaai-ni.
20 Jon nio xi cjoajeya-najin
cao cjoatsjoa-najin.
Coi cjoa nca tsicoi coannajin quichoya-saijin,
quinicjaaitsjenjin-jin nca
tojin-jin coiyoi-jin ya Atenas.
2 Quichani-jin Timoteo, je
ntse xi sixa-le Nina, xi
tivasencao-najin tatse
je ennta tatse Cristo, nca
coa-sin sinion-taconno
coene-no jo-sin coancjainno, 3 jme-ni nca tsi tsa ya xi
sicantjaiya yao-le nca faa
je cjoaain-vi. Jeyao nca jon
nca coa-sin coacao-na. 4 Cia

nca tojo ya tsaquiyocaolaijin, coa-sin tonqui-ni

tsacin-laijin nca cjoaain
chjaa, jo cjima, ne jetiyao.
5 Xi coi nca coa-ti an licoi
quiscoya-sania quisicasennia nca scoe-no, jo-sin
tjiotacon nca macjain-no, tsa
tsi tsa ya chao tisicao-no
Satans, tsa tsi tsa tocjoatjao
quinixai-jin. 6 Cia nca
jejinhoata-nino Timoteo,
jaainhoe-najin, coa-sin
tsace-najin najmi jo-sin nca
macjain-no, nca matsjoachao,
nca nta fajin-taconnajin
ncantsjai, nca me-no nca
jcha-najin, jo-sin nca coa-ti
me-najin nca jcha-laijin nca
jon. 7 Coi cjoa ntse, nta tsa
cjoafao cjoaain tjin-najin,
majnco-tacoinjin xi tatsaon
nca coa-sin tonta macjain-no.
8 Ntai-vintai tiyochoin-jin,
tsa coa-sin nion nta tiyocao
Nai-na. 9 Jme cjoanta xi coailaijin Nina xi tatsaon,
jo-sin nca aqui nion
nta tjin-najin cjoatsjoa xi
tatsaon nquixcon Nina-na.
10 Cjainca nta tivetsoai-jin
nihjin nca nitjen, jmeni nca jcha-sinijin ncjaon,
jme-ni nca sijnco-sinijin
xi cha-sale nca macjainno. 11 Tonca tije-ni Nina
Nai-na cao Nai-na Jesucristo
catasicasen yantia-najin
nca coannquinnhoe-laijin
nca jon. 12 Catasincjinya-no
Nai-na, coa nquisa-sa tse
catamatsjoachao xinquio
cao chota ncatsi, jo-sin nca

369

1 Tesalonicenses3,4

jin-jin tsjoacha-laijin nca jon,

nca nion-sinicon
nima-no, nijme-jin je tjin-le
nca tsje cjoan nquixcon Nina
Nai-na, cia nca cjoaai-ncani
Nai-na Jesucristo cao ncatsi
chota-le.

13jme-ni

Jo-sin machjen nca coima

jo-sin sasen-le Nina

Je xi feta-sani, ntse,

nca vetsoa-laijin venelaijin nca tiyocoa Nai-na
Jess. Jo-sin nca tsacinyalaijin, jo-sin machjen nca
coimao jo-sin sasen-le Nina,
coa-sin catamancjinyao.
2 Jeyao jme cjoatexoma
tsacai-laijin xi ta-tse Naina Jess. 3 Coa-sin me-le Nina
nca coantsjao, nca chjaaxinlao yao-no cjoachajnqui.
4 Jncojnco nca jon tsje tiyocao
yanchjin-no, jchaxcon. 5 Ali
tocoi-jin cjoachinca xi niannilao, jo-ni tsa chota xi li
judo-jin xi tsicoi ve Nina.
6 Niya-jin xi vantjaicjoa, xi
vanacha-le ntse je cjoa-vi,
nca je Nai-na xi sijnta-ni
ncayije cjoa je-vi, jo-sin
nca jecoatsacin-laijin
tsacene-laijin. 7 Nina licoi
quinchja-na jme-ni nca jnti
coan-sinia, tonca aqui tsje
coiyoa. 8 Je xi taon ve, licoi
taon ve chotasonnte, toje
Nina xi taon ve, je xi coati quitsjoa-na Espritu Santo-le.
9 Licoi machjen nca squi-no xi
tatse cjoatjaocha jo-sin nca
matsjoachao xinquio. Tijonnio jecoa-sin quichotayao

tse Nina jo-sin nca

matsjoachao xinquio. 10 Coatisin tsjoachao ntse jo tjin
ma-ni xi tjio ya ncaquijnta
Macedonia. Tonca tivetsoalaijin, ntse, nca nquisa-sa
tsjoachao xinquio. 11 Tixitiyalao yao-no nca nchan coiyo,
coa tisin-lao cjoama-no xi
titsaon-nio. Tixao cao ntsao
jo-sin nca tsacene-laijin,
12 jme-ni nca scoexin-sinino
chota xi tsi macjain-le, coa
jme-ni nca tsi tsa jme xi
cha-no.

Jo-sin cjoaai Nai-na

13Ntse,

coa-ti licoi menajin nca tsi sejin-no xi

tatse xi cjiofe, jme-ni nca
tsi tsa coanva-sinino, jo-ni
tsa xica xi tsi tsa jme coyale. 14 Cia tsa macjain-na nca
Jess cen, coa jaaya-nile,
coa-tisin macjain-na nca
Nina sicjinhoacao Jess
je xi cjiofe nca tjiocao Jess.
15 Coi cjoa coamiya-laijin
je-vi xi quitso je Nai-na:
a xi tiyochoan xi tojo
tiyoa santa cjoaai Nai-na,
ali a coanquintitjon-le xi
je-tsacjayofe. 16 Je soa Naina cjoaaijen-ni ncajmi nca
squintiaxa, cao jta-le ancje
ncajco, cao hjao-le Nina.
Coa je xi cen xi tse Cristo
cjoaayatitjon-le. 17 Cia
a xi tiyochoan, xi tojo
tiyoa, coa-sin coanjncoa
tjoemincajian yojvi cao
je, nca coanquin cha Nai-na
jinsen. Coa-sin coiyocoa

370

1 Tesalonicenses4,5
ncantsjai Nai-na. 18 Coasin ncai ncajan tijetacon
xinquio cao je en-vi.
Tonca tatse jo chon
nihjin, jo chon sonnte,
lijme xi machjen-no ntse nca
squi-no. 2 Jenanta yao nca
je nihjin-le Nai-na cjoaai
jo-ni tsa che nca nitjen.
3 Cia nca coacoitso: Jo nta
nchan tiyoa. Nijme-jin xi
coan-na. Cia cjoaaine-leni
nca coixoya ntiton, jo-ni
tsa jnco chjon xi ficho horale nca nti coe. Niya-jin xi
chata-le. 4 Tonca jon, ntse,
licoi tiyonjion, jme-ni nca je
nihjin-vi cjoaaine-sinino
jo-ni tsa che. 5 Ncatsio isen
tsaon, nihjin tsaon. Ali tsa
chotanitjen chotanjion-jian.
6 Coi cjoa ali sayofe-jian jo-ni
tsa je xica, tosa coiyochonnia, nion tojvi coannquincoa
yao-na. 7 Je xi fayofe, fayofe
nca njion, coa je xi chi,
chi nca njion. 8 Tonca a xi
nihjin tsan, nta tjaincoa
yao-na. Je xi macjain-na, je
cjoatjaocha catase-na jo-ni
tsa chincaquicha xi sontado
yacja. Je cjoachoyacaocjoa
nca coitjontje catase-na
jo-ni tsa xompequicha xi
cjison-le sontado. 9 Licoi xa
quisiquinchanta-na Nina nca
cjoajti-le se-na, tonca sena cjoavitjontjai xi totatse
Nai-na Jesucristo. 10 Jesucristo
cen xi tatsan, jme-ni nca
coa-sin coiyo-nia cao je,
nta tsa coiyochoan, nta tsa
coiyofe. 11 Coa-sin ncai

ncajan tijetacon xinquio,

tai-salao ncanion xinquio,
jo-sin timaniaon.
Pablo vene-le ntse

12Vetsoa-laijin

ntse, nca
jchaxcon je xi sixajin-no nca
jon, xi vinchatitjon-no nca
tiyocao Nai-na, xi tsoyano. 13 Nion nta jchaxcon,
catamatsjoachao, xi totatse
xa-le. Nchan tiyocao
xinquio. 14 Coa-tisin vetsoalaijin, ntse, nca tene-lao je
xi toxquia chao-sin tjioma.
Tinion-con xi choa tjiocon,
tinchacao xi tsin-le ncanionjin, ticjain-lao ncatsi.
15 Ticointao yao-no nca niyajin xi catasicofa-ni jnco
cjoatsen-le xincjin. Tixitiyao
nca nta ticao xinquio
ncantsjai, coa-ti nta ticao
ncatsi chota. 16 Tsjoa catamano ncantsjai. 17 Tetsoao ali
nichajin-jion ncantsjai.
18 Tao cjoanta ncayije, nca
je-vi xi me-le Nina tatsaon
nca tiyocao Cristo Jess. 19 Ali
vechjoa-jinlao je Espritu
Santo. 20 Ali chasjenqui-jion
je en xi nocjoaya tatse
Nina. 21 Nanta chotajion
ncayije. Ali njion-jion jale xi nta tjin. 22 Chjaaxin-lao
yao-no ja-le ncayije xi
chao tjin. 23 Je Nina xi tsjoa
xi nchan tjin, tije-ni Nina
catsitsjeya-no ncayije, coa
je espritu-no cao nima-no
cao yao-no catamacointa
nca cjijnco, nca tsijme je
tjin-le cia nca cjoaai Nai-na

371

1 Tesalonicenses5

Jesucristo. 24 Je xi quinchja-no,
je cjainca niontacon, coa je
coa-ti coasin.

Cjoanitinta xi feta

25Ntse,

tetsoantjainajin. 26 Titintao ncatsi

ntse, nca tsje tetatsoalao. 27 An vene-no xi

totatse Nai-na nca je
xon catasexquia-le ncatsi
ntse. 28 Je cjoanta-le Naina Jesucristo catase-no.
Coa catama.

Xi majao-ni xon xi pastro Pablo

quisqui-le chota tesalonicenses

6Tjin-le

Pablo sitinta

Pablo cao Silvano cao Timoteo

tichji-laijin xi naxinantale Cristo xi chota tesalonicenses
mi-no, xi tiyocao Nina Naina cao Nai-na Jesucristo.
2 Catatsjoa-no cjoanta,
catasiquinjennchanjin nimano Nina Nai-na cao Nai-na
Jesucristo.

Chotaje se-le cjoaain

cia nca cjoaai Cristo

3Machjen

nca coai-laijin
cjoanta ncantsjai Nina
xi tatsaon, ntse, nca
jecjimacjain-sano, coa nca
jncojnco ncatsio cjainca nta
tsjoachao xinquio.
4 Tijin-nijin cjainca matsjoanajin xi tatsaon yajin-le
naxinanta-le Nina, nca tjinno cjoatsejta, coa macjain-no
nta tsa viyotjennqui contranno, nta tsa cjoanain chjaao.
5 Coasin cjimatsen nca
Nina ventajin xi aqui
coatjin, jme-ni nca coaquinnino cjoatexoma-le Nina, nca
tatse tichjaao cjoaain.

cjoaquixi Nina nca

coechji-le cao cjoaain je xi
tjiotsjoa-no cjoaain.
7 Coa-ti coechji-no nca jon
xi cjoaain tichjaao, nca
siceyocjaya-no cao jin-jin
cia nca coantsen Nai-na Jess,
nca cjoinhoa-ni ncajmi cao
ancje xi vaco ncanion-le.
8 Coantsenjin nijenli. Tsjoale cjoaain je xi tsi tsave
Nina, coa xi tsi sitjosonle je ennta xi tatse Nai-na
Jesucristo.
9 Je xi tjoe-le cjoaain
nca aqui ntia coaichajin,
nca tsi tsa tiscoe-ni Naina, nicjoajeya-lejin xi tse
ncanion-le,
10 cia nca cjoaai cia nihjin
je-vi nca tjosjejeya totatse
chota-le, coa nca toxcon scoe
ncatsi xi coancjain-le. (Nca je
en-najin xi coasin coancjainno nca jon.)
11 Coi cjoa nca coasin
tivetsoai-jin ncantsjai xi
tatsaon, jme-ni nca coasin
Nina tsjoa-sinino cjoanta
nca coaquin-no je xa xi
quinchja-no. Cjainca totse-sa

372

373

2 Tesalonicenses1,2

cjoanta catatsjoa-le ncayije

cjoafaaitsjen-no xi nta tjin.
Catatsjoa-sale ncanion
ncayije xa-no nca macjain-no,
12 jme-ni nca coitjojeyajinsinino je janain-le Nai-na
Jesucristo, coa jon coitjojeyasinio cao Cristo, jo-sin tsjoa-no
cjoanta Nina-na cao Nai-na
Jesucristo.

Coantsen je chotatsen

Tonca vetsoa-laijin,
ntse. coi cjoa josin nca
cjoaai Nai-na Jesucristo, coa
coanxcota-le,
2 ali jnco tjo-jin mofaya-no
cjoafaaitsjen-no, ali nivajinlao nima-no, nicao-jin en,
nicao-jin xon, xi coatso nca
tsain-jin je-vi xi tso nca je
nihjin-le Nai-na.
3 Ali vanacha-jinno toyani nitojme cjoa-ni. Nca licoi
cjoaai nihjin-le Nai-na, tsa
tsi titjon cjoaai xi contran
coai-le Jess, coa tsa tsi
coantsen je chotatsen, je
chota xi chajin.
4 Coejnatoan coisotjen
contran-le ncayije xi Nina
mi axo xi yaxcoan, santa
coejna ya yonco jo-ni tsa
Nina, nca Nina tso-le yao-le.
5 A tsi tjinjin-no nca
coanaquixin-no cia nca yasa tsacatejnacao-no.
6 Jeyao jme xi vechjoa-le
ntai-vi, jme-ni nca coantsensini nihjin xi tjichoa-le.
7 Jetisixama cjoatsen,
tonca tjin xi vechjoa ntai,

jo santa tjoxinjin je xi ntai

vechjoa.
8 Cia coantsen je chotatsen,
xi je Nai-na sicen-ni
cao jta-le tsoa. Cia nca
Jesucristo coantsen nca cjoaai,
siquixoya.
9 Je chotatsen cjoaai josin
sixa Satans. Cjoaai cao
ncayije ncanion cao choa cao
cjoaxcon ntiso.
10 aqui chaosin coanachale je xi chajin, nca tsi
coantsjoaque xi cjoaquixi,
jme-ni nca coitjontjai-sini.
11 Coi cjoa nca Nina sicasennile jnco cjoacha-nacha xi
sixajin-le nca je, jme-ni
nca coasin coancjain-sinile
cjoantiso,
12 jme-ni nca se-nile
cjoaain ncatsi xi tsi tsa
coancjain-le xi cjoaquixi, xi
tosa quisasen-le cjoatsen.

Nina tsacjaajin je
ntse nca coitjontjai

13Tonca

jin-jin machjennajin nca coai-laijin cjoanta

Nina ncantsjai xi tatsaon,
ntse xi tjaoque-no Naina. Tsacjaajin-no Nina
santa nca totsin-le cjoa
nca coitjontjao totatse je
Espritu Santo xi quisitsjeya-no
coa totatse nca macjain-no
xi cjoaquixi.
14 Tatse coi-vi Nina
quinchja-no cao je ennta xi
tatse Cristo xi nocjoai-jin.
Coasin se-no cjoajeya-le
Nai-na Jesucristo.

374

2 Tesalonicenses2,3
15Coasin

ntse, nion tiyo

tejin-tacon je cjoafaaitsjen
xi quichotayao, nta tsa cao
en, nta tsa cao xon-najin.
16 Tije-ni Nai-na Jesucristo
cao Nina Nai-na, je xi
cjainca coantsjoaque-na,
quitsjoa-na cjoajetacon xi
coejnajinntsjai-na, coa xi
nta tichoya-le xi totatse
cjoanta-le.
17 Catasijecon nima-no,
coasin nion catasicatio-no
ncayije en-no cao xa-no xi
nta tjio.

Coetsoa nca je en-le

Nina catavatjison

Je xi feta-ni, ntse,

nca tetsoantjai-najin
nca je en-le Nai-na xiti
catavatjison, cataminca-sa
jo quisin yajin-no nca jon.
2 Coa-ti tetsoantjai-najin
nca coitjontjai-laijin chota xi
chao sin cao chotatsen, nca
tsi tsa macjain-le ncatsi.
3 Je Nina cjainca niontacon,
nca nion sicatio-no,
sicointa-no nca tsi sicao-no
je xi tsen.
4 Nta yatacon-laijin
nca tiyocao Nai-na, nca
coaniaon nca coasiaon je
xi vene-laijin.
5 Je Nai-na catatsoya-le
nima-no cjoatjaocha-le Nina
cao cjoatsejta-le Cristo.

Licoi nta tjin tsa tsi nion sixa

6Tonca

coasin venelaijin, ntse, xi tatse

janain-le Nai-na Jesucristo,

nca coinchaxin-lao ncatsi

ntse xi chaosin tjiomacao
yao-le, xi tsi tsa coasin ficao
jo tso cjoafaaitsjen xi jin
tsacai-laijin.
7 Tijon ya-nio josin machjen
nca chjennqui-najin, nca tsi
tsa chaosin tsanquincoai-jin
yao-najin yajin-le nca jon.
8 Ali tocjoatjao-jin
tsaquichi-jin nio-le xica,
tosa nion quinixai-jin
quiniquijtai-jin yao-najin nca
nihjin nca nitjen, jme-ni nca
nijnco-jin coanchane-sinio.
9 Ali tsa tsin-najin nte,
tonca coasin coejnachoa
jnco-laijin, jme-ni nca
chjennqui-sininajin.
10 Cia nca tojo tsaquiyocaosalaijin, coasin
tsacene-laijin je-vi: Tsa
jnco xi cai-le sixa, coa-ti tsi
coacjen.
11 Quinoya-nijin nca
tjiomajin ca-no xi chaosin
tjioma, niitse-jin sixa, coa
cjoasincjoa vema-ni.
12 Je xi coacjoan vene-laijin
vetsoa-laijin nca tiyocoa
Nai-na Jesucristo nca tojvi
catasixa, coa catacjen nio xi
titse-ni.
13 Tonca jon, ntse, ali vijtajinno nca nta niaon.
14 Tsa jnco xi tsi siquitjoson
en-najin xi tjita xon-vi,
chotsen-lao je chota-vi, ali
ya-jin nijncocao yao-no, jmeni nca coansoa-nile.
15 Tonca ali tsa jo contranno yatacon, tonca coasin
tinya-lao jo-ni tsa ntsao.

375
Cjoanta catase-le ncatsi

16Tije-ni Nai-na xi tsjoa

xi nchan tjin coasin

catasiquinjennchanjin-no tojmesanive ncantsjai. Je Nai-na
catavejnacao-no ncatsio.

2 Tesalonicenses3
17An

xi Pablo mi-na cao ntsa

ticji-nino. Coasin ya choa
ncayije xon xi tsan. Coisin
cjia.
18 Je cjoanta-le Nai-na
Jesucristo catase-no ncatsio.
Coa catama.

Xi titjon xon xi pastro

Pablo quisqui-le Timoteo

Pablo sitinta

A n nia Pablo, pastrole Jesucristo nca coasin

tsacene-na Nina xi
vasjentjai-na, cao Naina Jesucristo xi tichoya-le.
2 Ticji-le, ji Timoteo, ji xi
aqui nti-na, jo-sin macjainna. Nina Nai-na cao Cristo
Jess Nai-na catatsjoa-li
cjoanta, catamamaque-li,
catasiquinjennchanjin
nima-li.

Pablo vene nca tsi tsa cjaai

cjoafaaitsjen coitsoya

3Jo-sin

tsacetsoa-le
cia nca quia ya Macedonia
nca tsaquijnai ya Efeso, coasin vetsoa-le ntai, jme-ni
nca coene-nilai xica nca tsi
tsa cjaai-nca cjoafaaitsjen
coitsoya. 4 Nisisin-jinle xi toen,
nivexqui-jinle chotajchincale xi tsicoi feta-le. Je cjoa-vi
ventje xi tocjoachovayatini. Alicoi ventje cjoa-le Nina
xi tse xi macjain-na. 5 Coi xi
me-le cjoatexoma-le Nina nca
tsjoacha cao nima-na xi tsje,

cao cjoafaaitsjennta-na, cao

nca aqui cjoaquixi macjainna. 6 Tjin ca xi tsaquinchaxin-le
coi cjoa-vi. Quita-le en xi tsi
tsa coi jme chji-le. 7 Me-le nca
maestro-le cjoatexoma coan,
tonca licoi machoya-le, ni
xi nchja-jin, ni xi siquixiyajin. 8 Tonca ya-nia nca je
cjoatexoma cjainca nta tjin, tsa
chota sichjen jo-sin vaquinle. 9 ya-nia nca je cjoatexoma
tijnavasen ali tatse chota
xi tjin-le cjoaquixi, totatse
chota xi chao cjoan, cao chota
xi vesin cjoa-le Nina, cao xi
siquiaon nai-le na-le, cao xi
cen sicen, 10 cao chotachajnqui,
cao je chotaxin xi chaosin
matsjoaque xin xincjin, cao xi
siche chotaxincjin, coa cao
tojme-save cjoa xi contranle cjoafaaitsjen xi nta tjin.
11 Coatso je ennta xi tatse
cjoajeya-le Nina xi nion nta.
Coi en xi quisene-na nca an.

Jo-sin nca sixale Cristo je Pablo

cjoanta je xi
quitsjoa-na ncanion, Cristo

376

12Tsjoa-le

377

1 Timoteo1,2

Jess Nai-na, nca coasin niontacon-na nca

tsacasejna-na je xa-vi.
13 Ncasa quinchjaoan Cristo,
quitjennquicontran-le, taon
tsave, tonca tsavemaconna, nca tjichjoa xcoan nca
coaquisian, nca tsicoi
coancjain-na. 14 Tonca je
cjoanta-le Nai-na cjainca
coanncjinya-na jo-sin
nca macjain-na jo-sin nca
tsjoaque nca tijnacoa Cristo
Jess. 15 Je en-vi xi aqui
coatjin, xi vaquin-le nca
chjove ncatsia: Cristo Jess
jaai i sonnte-vi, jaai
casjentjai chotaje. An nia
xi chotajetitjoan. 16 Coi
cjoa tsavemacon-na, jmeni nca coa-sin Jesucristo
coacotitjon-sini tatsan
ncayije cjoamatacon-le.
Coa-sin tsacacochoya-le
je xi coancjain-le tatse
Cristo, jme-ni nca se-sinile
cjoavijnachon ncantsjai.
17 Je Chotatitjon xi
vatexomantsjai, xi nicia-jin
coiya, xi tsi tsa matsenna, je Nina xi toje tojnco
Nina, catase-le cjoanca cao
cjoajeya ncantsjai ncantsjai.
Coa catama. 18 Ji nti-na,
Timoteo, je cjoatexoma-vi
vene-le, jo-sin tonqui-ni
quise en tatsi ncasa, jmeni nca nion nta coixcan-sini
xi totatse cjoa-vi. 19 Ali
nichajin-jin xi jecoancjain-li
cao cjoafaaitsjennta-li. Tjin
ca xi tsacjaaxin-le yao-le je
cjoafaaitsjennta-le. Coa-sin

quisicha xi jecoancjainle. 20 Coacjoan Himeneo cao

Alejandro, je xi an quitsjoatale Satans, jme-ni nca cao
cjoaain scoe-ni nca tsi ma
nocjoaaon.

Jo-sin machjen nca vetsoa

Coa-sin vene titjonle ncayije cjoa nca sije,

coetsoa, coetsoantje, coe
cjoanta xi tatse ncatsi
chota, 2 xi tatse chotatitjon
cao ncatsi xi nca tjio,
jme-ni nca nchan coiyosinia, coa jme-ni nca tojvi
coanquincao-sinia yao-na nca
jchaxcoan Nina nca jchaxcoan
cjoa. 3 Je-vi xi nta tjin, xi
sasen-le Nina xi vasjentjaina. 4 Je me-le nca ncatsi
chota coitjontjai, coa nca
coichonhoe xi cjoaquixi.
5 Jnco ma-ni Nina, coa-ti jnco
ma-ni xi chjineen, Jesucristo
chotaxin xi sicjaonta Nina
cao chotasonnte. 6 Je xi
quitsjoa yao-le jo-ni chjile xi tsacechjintjai ncatsi.
Quitsai en xi tatse je-vi
nca jicho nihjin nca tsacaole. 7 Xi tatse je cjoa an
quisicasenjna-na nca nchjaya
nca pastro coan. (aqui
cjoaquixi xi xian, alicoi
cjoantiso.) An vacoya-le
chota xi li judo-jin jo-sin
macjain-na cao xi cjoaquixi.

Jo-sin machjen-le nca ficao

yao-le je xi yanchjin

8Me-nani

nca ncatsi
chotaxin coetsoa ncaquijnta

378

1 Timoteo2,3
nte, nca scominca ntsja
xi tsje, nca tsi tsa jti-le,
ni scan-jin. 9 Coa-ti je xi
yanchjin catavacja najo
xi nta xi vaquin-le. Catase
itse-le cjoasoatacon nca
nta cataficao yao-le.
Ali tosexcon-jin venion
ntsjajco. Ali taonsine-jin,
ali tofanquichji-jin, ali
chotjichji-jin sichjen. 10 Tosa
catasin xa xi nta, jo-sin
vaquin-le yanchjin xi tso nca
vexcon Nina. 11 Je xi yanchjin
tojvi tojvi catacotaya,
nanqui catavatio-le
ncayije. 12 Licoi tsjoa nte nca
yanchjin coitsoya-le, nijejin coatexoma-le chotaxin,
tonca jyo catavatio, 13 nca
Adn titjon quisenta, scan Eva.
14 Adn licoi quichanacha-le,
tonca chjon-ve quichanachale, aqui tsantjaicjoa-ni.
15 Tonca coitjontjai-ni
nca se-le xti, tsa aqui
coejnantsjaicao xi macjain-le,
nca tsjoaque, nca tsje, nca nta
ficao yao-le.

Cjoa xi machjen-le je xi
sicointa naxinanta-le Cristo

Je en-vi aqui coatjin:

Tsa jnco xi me-le xa
nca sicointa naxinanta-le
Cristo, cjainca nta xa xi me-le.
2 Machjen nca je xi sicointa
naxinanta-le Cristo alijme je
se-le. Tojnco chjon catasele. Chotatojvi catama, coa
chotaintatacon, coa chota
xi nta sichoya-le yao-le, xi
nta sisin-le xi faaicon-le, xi

nta ma-le vacoya. 3 Machjen

nca tsi sisin-le vino, nca tsi
ve-le chota. Ali chotachincajin ma tatse tsojmi, nca
tochotante ni, nca licoi
cjoasi sisin, nca licoi chincale taon. 4 Machjen nca nta
vatexoma-le niya-le, nca nta
vene-le xti-le nca aqui nta
catavexcon cjoa. 5 (Je xi tsi
tsa ma-le vatexoma niya-le,
jo-sin sicointa naxinantale Nina.) 6 Ali tsa je-jin xi
tosa coancjain-le, jme-ni nca
tsi scajin-sini xi ticoi-ni
cjoaain jo-ni tsa nai, nca
ncacon coan. 7 Coa-ti machjen
nca xi cjaai chota nta coasje
nca je, jme-ni nca tsi tsa
scajin-sini cjoasoa cao chen-le
nai.

Cjoa xi machjen-le je xi
sisin-le naxinanta-le Cristo

8Ticoa-sinni

je xi sisin-le
naxinanta-le Cristo, tjinne-le
nca scoexcon cjoa, ali jaojanjin vecon, ali toxquia vi-jin
vino, ali chotachinca-jin
ma tatse tsojmi. 9 Coasin catase-le je cjoama xi
macjain-na cao cjoafaaitsjen
xi tsje. 10 Coa-ti je chota
xi sisin-le naxinanta-le
Cristo, titjon catachota, cia
catasixa, tsa tsi tsa jme
je tjin-le. 11 Ticoa-sinni je
xi yanchjin, tjinne-le nca
scoexcon cjoa, ali chao-jin
sicaxqui xincjin. Chota tojvi
catama, nta catasicjitjoson
ncayije. 12 Je chota xi
sisin-le naxinanta-le Cristo

379

1 Timoteo3,4

tojnco chjon catase-le. Nta

catavatexoma-le xti-le cao
niya-le. 13 Je chota xi nion
nta sisin-le naxinanta-le
Cristo, cjainca nta nte sacole, coa coannioncon, nca
macjain-le tatse Cristo Jess.

Je cjoama-ve josin yaxcoan Nina

14Je-vi

ticji-le, nta
tsa ticoya nca ntiton
cjoichonhoe-le. 15 Tsa
coantseya-na, ticji-le jmeni nca jcha-sini jo-sin
nca machjen-li nca micoai
yao-li ya niya-le Nina
xi coi naxinanta-le Nina
xi tijnacon. Nca ncoya-le
xjaonion ni, coa xjaojama xi
tsjoancanion-le xi cjoaquixi.
16 aqui ya ncatsia nca
cjainca tojeya je cjoama-ve
jo-sin yaxcoan Nina. Nina
tsaya-le nca chotayao cjoan
jo-ni a. Xi totatse Espritu
Santo tsaya-le nca tjin-le
cjoaquixi. Tsave je ancjeve. Quinocjoayajin-le ncatsi
naxinanta. Xi i sonnte-vi tjio
coancjain-le tatse. Quitjoe
ncajmi cao cjoajeya.

Se ca xi toxin ntia coai

Tonca je Espritu Santo

nchjatsen-ni nca je
nihjin xi nhoa, tjin ca
xi toxin ntia coai-le en
xi macjain-na, cjoinhoele espritu xi vanacha-le,
cao cjoafaaitsjen-le nai
xi ntajin. 2 Jao coai-ni nca
coinchja enntiso, nca xijin

cjoafaaitsjen-le, jo-ni xi
quitijmajon. 3 Licoi tsjoante
nca coixan chota. Coa-sin
coene nca tsi tsa coan chine
tsojmi xi Nina tsacenta.
Nina tsacenta tsojmi jmeni nca scoe-sini je xi nta
fita-le Nina cao je xi ve xi
cjoaquixi, coa tsjoa cjoanta
nca scoe. 4 Je ncayije xi Nina
tsacenta nta-ni. Nitojme-jin
xi chjaaxian. Coan chine
tsa coe cjoanta. 5 Nca je en-le
Nina cao xi vetsoa sitsje-ni
tsojmi-ve.

Cjoa xi machjen-le jnco

xi nta sixa-le Cristo

6Tsa

je cjoa-vi coacoinlai ntse, cjainca nta

sixa-lai Jesucristo.
Coanjchacoai en xi macjainna cao xi nta cjoafaaitsjen
xi jichotjennqui-lai. 7 Tonca
je xi toxquia en xi vasjenqui
cjoa-le Nina, xi tsijme chji-le,
tisenxin-lai. Chasjai ncanionli xi tatse nca jchaxcoin
Nina. 8 Je ncanion xi vasje
yao-na tochoa chji-le, tonca
cia nca yaxcoan Nina chji-le
ni ncayije. Ali tocoacji chjile tatse je cjoavijnachon xi
quinisenqui-na ntai-vi cao xi
sa nhoa. 9 Je en-vi xi aqui
coatjin, xi vaquin-le nca
chjove. 10 Coi je-vi nixantje.
Coa-ti chjaa-le cjoaain
xi nchjaaon-na, nca coasin nion choya-le Nina xi
tijnacon, xi ma-le vasjentjai
ncatsi chota, vasentsiacjoanni xi macjain-le.

1 Timoteo4,5

380

Timoteo vantiale chota-le Cristo

11Tenai,

coa tacoyai coi

cjoa-vi. 12 Nitoya-jin xi taon
catave-li, nta tsa xti-sai,
tonca coa-sin tjantia-lai
je chota xi macjain-le cao
je en-li, cao jo-sin micoai
yao-li, cao jo-sin tsjoachai,
cao espritu-li, cao jo-sin
nca macjain-li, cao jo-sin
nca tsjai. 13 Cia nta nca
cjoichoa, coa-sin texquiai,
tenai, tacoyai. 14 Ali njiontaconjin je cjoatjao xi
tijna-li, xi tsacai-li, josin tsacjayatacon-li cia
nca chotajchinca-le chotale Cristo tsacason-li ntsja.
15 Chotayacoai je cjoa-vi,
tocoi xa tiain, jme-ni nca
scoe-sini ncatsi jo-sin nca
mititjoin. 16 Ticointai yao-li,
coa ticointai je xi tivacoyai.
aqui coa-sin nta tincao-sai.
Cia nca coaniain ncayije
je-vi, coasin coitjontjai nca
tiji-ni, coa-ti je xi nhoe-li.

Cjoanta xi machjen
xi tatse xica

Ali nocjoaticao-jin
chotajchinca, totene-lai
jo-ni tsa nai-li. Je xi nquisa
xti tene-lai jo-ni tsa ntsai.
2 Je yanchjin jchinca tene-lai
jo-ni tsa na-li, je xtiyanchjin
jo-ni tsa tichjai nca aqui tsje
catamai. 3 Jchaxcoin yanchjin
xi cen xin-le xi aqui
can cjoaquixi. 4 Tsa jnco
yanchjincan xi tjin-le xti cao

xtintai, titjon-cjoala catamale xti-ve nca catavexcon

chotaniya-le jo-sin nca
vexcon Nina, coa catatsjoa
ncajao-le cjoatjaocha xijchale. Je-vi xi nta tjin xi sasen-le
Nina. 5 Je xi chjoncan
cjoaquixi nca cen xin-le,
coa xi toje tijna, jeticoya
tatse Nina. Coasin ficao-sa
nca sije cjoanta nca vetsoa
nihjin cao nitjen. 6 Tonca
je xi totsjoante quitele yao-le xi cao cjoatsjoa,
nta tsa tijnacon ncoya-le
tijnacen-ni. 7 Coa-sin tenai
je cjoa-vi, jme-ni nca tsi tsa
jme je se-nile. 8 Tsa jnco
xi tsi tsa sicointa xincjin,
vasentsiacjoanni je xi tse
niya-le, totsacejnamacao
cjoa xi coancjain-le. Tonquisa
chao sicejna yao-le caoni xi tsi tsa macjain-le.
9 Tjayaxqui ta xon jo-ni
yanchjincan xi cen xin-le
toje xi jejancan no tjin-le,
xi tojnco xin quise-le, 10 xi
nta tsaya-le xi totatse xa-le
xi nta, tsa quisijcha xti, tsa
quisisin-le xi jaaicon-le, tsa
tsacanejon ntsoco chota-le
Cristo, tsa tsaquinchacao xi
cjoava tjin-le, tsa coa-sin nta
quisixa ncayije cjoa. 11 Tonca
je yanchjincan xi xti-sa xi
cen xin-le ali nicasentajin xon. Tsa cjaai-ncasin
coatio-con, contran-le
Cristo coai-ni. Scan-ni mele nca coixan. 12 Coa-sin
saco-le cjoaain nca licoi
quisicjitjoson xi coancjain-le

381

1 Timoteo5,6

nca titjon. 13 Coa-ti mancale nca matse, tovemason

niya nca i nca jan. Ali tsa
tocoi-jin nca vematse, coati tocjoasincjoa-le, totsoa
vemacao. Vemanchja xi tsi
tsa machjen. 14 Coi xi me-na
nca je xi yanchjincan xi xtisa xi cen xin-le, catavixan,
catase-le xti, catavatexoma
niya-le. Ali tsjoante-jinle
contran-le nca chao coitso.
15 Jetjin ca xi quisicofayani yao-le, xi quita-le Satans.
16 Tsa jnco chotaxin axo
chjon xi macjain-le, xi tjin
xincjin xi yanchjincan xi
cen xin-le, catasicointa,
jme-ni nca tsi tsa coanchanesinile je naxinanta-le Cristo,
coa jme-ni nca se-sinile xi
machjen-le je xi yanchjincan
cjoaquixi. 17 Je chotajchinca
xi nta vatexoma vaquin-le
nca can-ni ca catayaxcon,
vasentsia-cjoanni xi tse
xa tjin-le nca nchjaya nca
vacoya. 18 Je xon Escritura
coitso: Ali no-jin veai je
nhajante xi sicatji trigove. Cjainca vaquin-le nca
je xi sixa, catamachji-le.
19 Ali nisin-jin xi vanqui
chotajchinca, tsa tsin-le
jao jan testigo xi siquixiya
cjoa. 20 Je xi tjiomajnqui je
tinocjoaticoai nquixcon
ncatsi, jme-ni nca xica
coa-sin coanxcon-sinile.
21 Vene-le nquixcon Nina
cao Nai-na Jesucristo cao ancje
xi quitjoejin, nca tejintacoin ncayije cjoa-vi.

Nijme-jin cjoa xi tonqui-ni

coentajin, cia nca cje tsin
cjoaquixi. Niya-jin chota
xi chjaajin nca sisin-lai.
22 Aliya xi fason ntitonlai ntsai, nca coai-lai xa.
Ali ya-jin nijncocoai je-le
xi cjaai. aqui tsje tijnai.
23 Ali toxquia nanta-jin yoi,
tonca tichjen itsai vino xi
tatse ntsoai cao je chin xi
tjinntsjai-li. 24 Je je-le ca
chota tjiosontsen-ni titjon nca
sentajin-le, tonca xica scan
coantsen tse. 25 Coa-tisin je
xi nta xa tjiosontsen-ni titjon.
Coa je xi cjaai-sin cjoan
licoi coan coatioma.
Je ncatsi xi chonta ma
catavexcon nai-le, jme-ni
nca tsi tsa coinocjoaaonnile janain-le Nai-na cao je
cjoafaaitsjen-le. 2 Je xi tjinle nai xi macjain-le tatse
Cristo, ali tocjoa-jin vecon,
nca coa-ti ntse. Tosa nquisa
nta catasixa-le nca je nai-le
chonta-ve coa-ti macjain-le
tatse Cristo, coa tjaocha ma
xincjin. Je cjoa-vi tacoyai,
coa tenai.

Nta coejnco-tacoan
nca yaxcoan Nina

3Tsa

tjin ca xi cjaai
tso xi vacoya, xi tsicoi
tjijncocon tatse je en xi
nta xi tse Nai-na Jesucristo
cao je cjoafaaitsjen josin nca yaxcoan Nina, 4 je
chota mancacon-ni. Nijmejin xi ma-le, tocjoasca
tjin-le tatse xi toen xi

1 Timoteo6

382

tocjoachovatiya-ni. Ya nhoani cjoaxintacon, cjoavixcan,

enaon, cao xi tocjoatjao
vane-le cjoa. 5 Ya nhoa-ni
xi chao-sin faoti chota xi
jechitsonya cjoafaaitsjenle, xi tsin-le cjoaquixi-jin,
xi tovexcon Nina tatse xi
njen-le. Chjaaxin-lai yao-li
xi coacjoan. 6 Cjainca totse
coinjen-na tsa vejncotacoan
nca yaxcoan Nina. 7 Nitojmejin cjoa xi quitsincoa i
sonnte. aqui coa-jin tjin nca
nijme-jin xi coan-na chasje.
8 Tsa tjin-na xi chine cao
najo xi chacja, tocoa-sin
coejnco-tacoan. 9 Je xi mele nca coannchina scajin xi
chao sicao, coa scanqui tsa
chen. Scajin cjoaxintacon,
coa cjoasca xi siquiaon, xi
sichajin xi sicjitson chota.
10 Je xi simecon taon, ya
nhoa-ni ncayije cjoatsen.
Je chota xi coi simecon, xin
ntia qui-le en xi macjain-na.
Ali tocoacji cjoaso cjoaain
tsacjaa.

Je cjoajchan xi nta
tatse xi macjain-na

11Tonca

ji, chota xi
tse Nina, tisenxin-lai
cjoa-vi. Coa-sin tincoai
yao-li cao xi cjoaquixi,
cao cjoaxcontacon tatse
Nina, cao xi nta macjainli, cao cjoatjaocha,
cao cjoatsetacon, cao
cjoaintajintacon. 12 Nta
tixcantai je cjoajchan xi
nta tatse xi macjain-na.

Chjoai je cjoavijnachon xi
ncantsjai, je xi quinocjoanili cia nca nta tsacai
cjoaquixi-li nquixcon ncjin
testigo. 13 Coa-sin vene-le
nquixcon Nina xi tsjoantsjaile cjoavijnachon ncayije,
coa nquixcon Jesucristo xi
nta quitsjoa cjoaquixi-le
nquixcon Poncio Pilato. 14 Nta
tijnacoai je cjoatexoma-vi,
jme-ni nca tsi jnti coan-sini,
coa nca tsi chao coitjosini santa nca coantsen
nquintia-ni Nai-na Jesucristo.
15 Cia nca cjoicho nihjinle, Nina sicatsen Cristo.
Nina toje xi coa-sin
nion nta tijna, xi toje xi
nca cjoatexoma tjin-le,
Chotatitjon xi titjon-le
ncatsi chotatitjon, Nai xi
titjon-le ncatsi nai. 16 Toje
Nina xi nicia-jin men. Ya
tijnajin li xi tsi tsa ya xi
coan cjoicho. Je xi nijncojin chota tsave, nicoan-jinle
scoe. Je catase-le cjoajeya,
catase-le cjoatexoma
ncantsjai. Coa catama. 17 Je
chotanchina xi tjin sonnte,
tene-lai. Ali nca-taconjin
ma. Ali sinionta-taconjin
je cjoanchina-ve xi tsi
coatjin. Catasiniontacon
Nina xi tijnacon, xi cjainca
tse tsjoa-na ncayije tsojmi,
jme-ni nca se-sinina
cjoatsjoa. 18 Je chotanchinave cjoanta catasin, nion
tse cjoanta catase-le,
catasitjaocha xi yoma,
nca sin nca nta catatsjoa.

383

1 Timoteo6

19Coa-sin

catavexco xi
titatse-ni jo-ni tsa xi
casentje tatse nihjin xi
cjoaai, jme-ni nca scoesini cjoavijnachon xi
ncantsjai. 20 Ji-lai Timoteo,
nta tijnacoai je xi quiseneli. Tisenxin-lai najmi xi

tocjoatjao, xi tsijme chjile tatse Nina, cao xi

cjoachovayati-ni xi tse
cjoachjinentiso. 21 Tjin ca xi
siquixiya coi cjoa, tonca xin
ntia qui-le en xi macjainna. Catase-li cjoanta. Coa
catama.

Xi majao-ni xon xi pastro

Pablo quisqui-le Timoteo

A n nia Pablo, pastrole Jesucristo nca

coa-sin coanme-le Nina.
An nia pastro xi tatse
je cjoavijnachon xi Nina
quisisenqui, coa xi Cristo
Jess tsjoa. 2 Ticji-le Timoteo
nti-na xi tsjoaque. Nina
Nai-na cao Jesucristo Naina catatsjoa-li cjoanta,
catamamaque-li,
catasiquinjennchanjin
nima-li.

Coe en-na xi tatse Nai-na

3Tsjoa-le

cjoanta Nina, je xi
coa-sin sichjen-na nca tsje
tjin cjoafaaitsjen-na jo-sin
jitjojian chotajchinca-na.
Licoi chajin-na nihjin nca
nitjen nca sicjaaitsjen-le
nca vetsoa. 4 Me-na nca
scoe-le, nca faaitsjenna ntaxcoin, jme-ni nca tse
cjoatsjoa se-sinina. 5 Tjinjinna jo-sin nca aqui cjoaquixi
macjain-li, nca coa-sin titjon
coancjain-le najcha-li Loida
cao na-li Eunice. Coa-ti nion

nta ve nca macjain-li. 6 Xi

coi-vi sicjaaitsjen-le nca
coetse-sai je cjoatjao-le
Nina xi jetijnajin-li nca an
tsacason-le ntsa. 7 Nina licoi
quitsjoa-na cjoajcon. Tocoasin quitsjoa-na ncanion, cao
cjoatjaocha, cao cjoafaaitsjen
xi nta ficao yao-na. 8 Coi cjoa
ali masoa-jinli nca coai en
xi tatse Nai-na, nitatsanjian nca cjoaain tijna xi
tatse Nai-na. Tosa coa-ti
ji chjaai cjoaain xi tatse
je ennta tatse Cristo, jo
tjin ncanion-le Nina. 9 Je xi
tsacasjentjai-na, xi quinchjana xi tatse xatsje-vi. Ali
tsa coa-sin vaquin-le xa-na,
toje xi coa-sin coanme-le
cao cjoanta-le xi quitsaina cao Cristo Jess jo santa
titjon nca totsin-le cjoa.
10 Ntai-vi jecoantsen nca jaai
catsen xi tsacasjentjaina, Jesucristo, xi tsacjaaxin
cjoaviya. Totatse je ennta
xi tatse Cristo quisicatsen
cjoavijnachon xi nicia-jin
cjoeta. 11 Xi tatse je enntavi coa-sin quisene-na nca

Pablo sitinta

384

385

2 Timoteo1,2

nchjaya, nca pastro ma, nca

maestro ma-le chota xi li
judo-jin. 12 Coi cjoa coi-sin
tifaa-nia cjoaain-vi, tonca
licoi masoa-na nca venia Cristo xi jecoancjain-na
tatse. aqui tjinjin-na nca
toje-sa xi tjin-le ncanion
nca coetjao xi an quiscanile santa cia nihjin-ve.
13 Nta tejin-tacoin jo tso je
en xi nta, xi an quinoyanai. Tejin-tacoin jo-sin
nca macjain-na, coa jo-sin
nca tjaocha nca tiyocoa
Cristo Jess. 14 Xi totatse
je Espritu Santo xi tijnajin
nima-na, nta tejnatjoai je
xi quichani-li. 15 Jeyai jevi nca quitsjion-na ncatsi xi
tjio ya Asia. Ya tjiojin-le Figelo
cao Hermgenes. 16 Je Nai-na
catamamaque chota xi tse
ntia-le Onesforo. Cjainca ncjin
ca quisicejnacon-na. Licoi
coansoa-le nca cjoaain tijna.
17 Tosa cia nca jicho Onesforo
ya Roma, cjainca xitiya
tsacasjai-na. Coansjai-le. 18 Je
Nai-na catamamaque nca je
cia nihjin-ve. Ali tocoacji
nta tsacasencao ya Efeso, ji ni
xi nquisa nta yai.

Jo-ni tsa sontado xi nta

fita-le Jesucristo catama

Ji nti-na, chasjai

ncanion, nca Cristo
Jess tsjoa-li cjoanta. 2 Je xi
quinoya-nai nquixcon testigo
xi ncjin ma-ni, je-vi tene-lai
chota xi tjiojncocon, xi coati coan-le coacoya-le xica.

3Coa-ti

ji chjaai cjoaain,
jo-ni tsa sontado xi nta
fita-le Jesucristo. 4 Nijnco-jin
xi sontado tsova, tjontele nca canijin yao-le cjoa xi
tjin sonnte, jme-ni nca nta
coe-nicon je xi cjoasontado
quitsjoa-le. 5 Coa-tisin je xi
sisca licoi siquinjen chji-le
tsa tsi nta sisca, jo-sin xi
cjoaquixi. 6 Je chota xi nion
nta sixa cjainca machjen nca
titjon-cjoala sixa, jme-ni nca
coa-sinni coexco ntje-le.
7 Choson-nilai jo xin-le. Je
Nai-na sichoya-li ncayije.
8 Ticjaaitsjain tatse Jesucristo
xi jinhoa-ni ntje-le David.
Jaayajin-nile cen jo tso
je ennta xi nchjaya. 9 Xi
tatse je ennta-vi tifaa
cjoaain santa ntoya joni tsa chotatsen. Tonca je
en-le Nina licoi sechjoa-le.
10 Coi cjoa ncayije jchocjoana xi tatse je chota xi
quitjojin, jme-ni nca coa-ti
je coitjontjai-sini xi totatse
Cristo Jess cao cjoajeya xi
ncantsjai. 11 aqui enquixi:
Tsa coa-sin cen a cao je,
coa-tisin coiyochoan a cao
je. 12 Tsa tijchocjoa-na cao je,
coa-tisin coatexoma cao
je. Tsa coema-le, coa-ti je
coema-na. 13 Tsa tsi macjainna nca a, tojo sijnco nca
je. Licoi coan sicantjaiya
yao-le.

Nta sichjen je en xi cjoaquixi

14Ticjaaitsjen-lai

je-vi,
tene-lai nquixcon Nai-na

386

2 Timoteo2,3
nca tsi faoya-ni en-ve xi
nitojme-jin chji-le. Tosa
siscaya-le xi tjionhoe.
15 Cjainca nta tixitiyai, jme-ni
nca coisenjnavasen-sini nca
nta coitjoi tatse Nina, jo-ni
jnco xi sixa xi tsi tsa jme xi
coansoa-le nca nta sichjen je
en xi cjoaquixi. 16 Tisenxinlai xi toxquia najmi xi tsijme
chji-le tatse Nina. Tonquisasa cjin scani chota nca tsi
scoexcon Nina. 17 Je en-le
tocoai cajna jo-ni tsa jnco
jtse. Himeneo cao Fileto tjiojin-le
xi coacjoan. 18 Xin ntia quile cjoaquixi. Quitso nca je xi
cjoaaya-le, jecoan. Coa-sin
siscayaca-le xi macjain-le.
19 Tonca je ncanion-le Nina
jo hjaojama xi nion tijna.
Tjin-le je choa-vi: Je Nai-na
ve ja-le xi tse. Je ncatsi
xi nchja janain-le Cristo
catavitjoxin-le cjoatsen.
20 Ya jnco niya xi je, ali tsa
tsojmi xi taonsine taonhoajin tjin, tonca coa-ti tjin
xi ya xi ninte coannta-ni.
Coa-tisin tjin ca xi yaxcoan
coa xi tsi yaxcoan. 21 Tsa jnco
xi coi cjoa sitsje-ni yao-le,
coacjoan jo-ni tsa chotsin
xi yaxcoan, xi jecoantsje, xi
coan coanchjen-le Nai-na, nca
tijnanta tojme xa xi nta tjin.
22 Tisenxin-lai cjoascaya-le
xti. Coa-sin tincoai yaoli cao xi cjoaquixi, cao xi
macjain-na, cao xi cjoatjaocha,
cao xi cjoanchantacon, cao
je chota xi nchja-le Nai-na
cao nima xi tsje. 23 Tonca je

xi sicjana-ni en-le xincjin

xi tsijme chji-le, xi tsin-le
cjoachjine-jin, titjoxin-lai.
Jeyai nca tocjoasi vetsia.
24 Je chonta-le Nai-na alicoi
machjen nca chotacjoasi
coan, tonca machjen nca
nte coan xi tatse ncatsi,
nca ma-le vacoya, nca
sicjain xi chao sicao. 25 Cao
cjoanta catatsoyanta-le je
xi vatiotaja-le, tsa tsjoasale Nina nca sicantjaiya
cjoafaaitsjen-le, jme-ni nca
scoe-ni xi cjoaquixi. 26 Coasin coitjoxin-ni chen-le nai
je xi tjionion-le jo-sin me-le
nca je.

Jo cjoan chota xi se je
nihjin xi cjoeta

Je-vi coa-ti catayai

nca je nihjin xi cjoeta
cjoaai-na cjoaain xi tse.
2 Se chota xi toyao-le
tsjoaque coan, xi chaontai,
xi nchjata yao-le, xi ncacon,
xi chao tso-le xincjin, xi
tsantjaicjoaque xijcha-le,
xi niitse-jin tsjoa cjoanta,
xi tsi tsje tjin, 3 xi tsin-le
cjoatjaocha-jin, xi siquitson
en-le, xi vanqui cao cjoantiso,
xi tocjaai-nca sin, xi toan, xi
taon ve xi nta, 4 xi jao ncjain,
xi toxquia sin, xi tosixcon
ma-le, xi nquisa matsjoaque
cjoasca cao-ni tsa Nina, 5 xi
matsen jo xi vexcon Nina,
tonca tjiotaxin-le ncanionle Nina. Je xocjoan-vi xi
tisenxin-lai. 6 Tjin ca xi tse
je-vi xi ma faasenche,

387

2 Timoteo3,4

sinteta-le nti yanchjin xi

cjainca tse je ya, xi cjaai-sa
cjoachinca ficao nca je, 7 xi
tjiocotayantsjai, coa niciajin ma-le cjoafaaitsjen xi
cjoaquixi. 8 Jo-sin quisin
Janes cao Jambres nca aqui
tsacatiotaja-le Moiss, coati sin je-vi nca vatiotaja-le
xi cjoaquixi, chota xi chao
tjio cjoafaaitsjen-le, xi tsi nta
jitjo tatse en xi macjain-na.
9 Tonca lijme xi ticoinjennile, nca je cjoasca-le
jcha-le ncatsi, jo-sin tsayale cjoasca-le xi nquijao-ve.

Pablo vene-le Timoteo

10Tonca

ji coanchoyali je cjoafaaitsjen-na,
jo-sin tsacacoya-le, jo
quisian, jme xi tsacamjen
casje, jo-sin coancjainna, jo-sin quisi-cjen,
jo-sin coantsjoaque, josin quichocjoa-na, 11 jo-sin
tsaquiyotjennqui contranna, jo-sin quisicjaa-na
cjoaain, je-vi xi jaaine-na
ya Antioqua, ya Iconio, ya Listra.
Coi cjoaain xi tsacjaa. Naina tsacasjentjai-na ncayije.
12 Coa je ncatsi xi me-le nca
tsje coatioconta-le Cristo Jess,
coa-tisin cjoaa cjoaain.
13 Tonca je chotatsen, coa
je xi vanacha toaqui
tosin tonta nquisa-sa tsen
coan, coanacha-sale, coati chanacha-sale. 14 Tonca ji
nta tincoai xi quichotayai,
xi nta coancjain-li, nca jeyai
ya xi tsacacoya-li. 15 Santa

nca nti tisoi, tsayai je xon

Escritura xi tse Nina, je xi nta
sichjine-li jo-sin coitjontjai
xi totatse nca macjain-li
tatse Cristo Jess. 16 Ncayije
xon Escritura Nina jinhoa-ni,
coa cjainca nta machjen nca
vacoya-na, nca nchjaticaona, nca sichoyanta-na, nca
siquinchayantia-na xi
cjoaquixi, 17 jme-ni nca je
chota-le Nina aqui tjijncosini, nca aqui tjinyije-le xi
machjen-le tatse ncayije xa
xi nta.
Vene-le nquixcon Nina
cao Nai-na Jesucristo xi
sa coentajin-le xi tjiocon
cao xi cen, nca Jesucristo
coantsen, cjoaai catexoma.
2 Tinocjoayai en-vi, tixitiyai
ncantsjai nihjin, tichoyalai tinocjoaticoai tene-lai
cao ncayije cjoatsetacon
cao cjoafaaitsjen xi
coinya-lai. 3 Cjoicho nihjin
nca tsicoi sicjain-le xi
nta cjoafaaitsjen, tosa
coexcota-le yao-le maestro
jo-sin me-le cjoachinca-le,
coa jo-sin nca nasca tso-le
xoo. 4 Licoi coinchao-le
xi cjoaquixi, toya coai
nhoe xi toen. 5 Tonca ji
nta tijnachonntai, ticjain-lai
cjoaain, tixai, tinocjoayai
tatse Nina, tijncoi xa-li.
6 Jetijnahian cjoaviya-na,
jo-sin vaita cjoatjao.
Cjainca choa-sa ma nihjin
nca cjoia. 7 Nta quisitoanjian
cjoajchan. Quisijncoa xana. Nta quisitjoson-nia en

388

2 Timoteo4
xi macjain-na. 8 Je xi feta,
tijnatjao-na je cjoaquixi
xi jo-ni jnco corona, xi cia
nihjin-ve tsjoa-na je Nai-na
xi ventajin cao cjoaquixi.
Ali tsa toan-jian xi tsjoa-na,
coa-ti tsjoa-le ncatsi xi mele nca coantsen nca je.

Pablo vene-le chota

9Tixitiyai

nca ntiton
nhoachon-nai. 10 Je Demas
quitsjion-na nca coantsjoaque
cjoa xi tjin ntai-vi. Qui ya
Tesalnica. Crescente qui ya
Galacia. Tito qui ya Dalmacia.
11 Toje Lucas xi tijnacao-na.
Chjoai Marcos, nhoacoai.
Cjainca coanchjen-na xi
tatse xa-vi. 12 Je Tquico
quiscania ya Efeso. 13 Cia
nca cjoinhoai nhoacoai
je tsonca xi tsacejna ya
Troas ya ntia-le Carpo, cao
xon, titjon je xonhjoa.
14 Alejandro je chjinequicha
ali tocoacji taon tsave-na.
Je Nai-na coechji-le jo tso
je-le. 15 Coa-ti ticointai yaoli xi cao je. Cjainca totaja
tsacejna-le en-na. 16 Cia nca

titjon quinchjantje yao-na

nitoya-jin xi tsaquinchacaona, tosa quitsjion-na ncatsi.
Ali cointa-jin sin-le. 17 Tonca
je Nai-na tsacejnacao-na.
Quitsjoa-na ncanion, jme-ni
nca totatsan coanjnco-sini
cjoaquixi xi quinchjaya, coa
jme-ni nca ncatsi chota xi
li judo-jin cjoinhoe-sini.
Jitjontjai-nia tsoa xa. 18 Je
Nai-na coasjentjai-na ncayije
cjoatsen, coa coetjao-na xi
tatse cjoatexoma-le nca.
Catase-le cjoajeya ncantsjai
ncantsjai. Coa catama.

Cjoanitinta xi feta

19Titintai

Prisca cao Aquila

cao ncatsi chota xi tse ntiale Onesforo. 20 Erasto tsacejna
ya Corinto. Je Trfimo quisicejna ya Mileto nca timen.
21 Tixitiyai nhoantitonni nca cje channchan-jin.
Eubulo, cao Pudente, cao Lino,
cao Claudia, cao ntse ncatsi
sitinta-li. 22 Je Nai-na
Jesucristo catavejnacao nimali. Cjoanta catase-no. Coa
catama.

Xon xi pastro Pablo quisqui-le Tito

Pablo sitinta

 n nia Pablo, xi chonta-le

A
Nina, xi pastro-le Jesucristo,
jme-ni nca coancjain-sinile je
xi Nina tsacjaajin, coa jmeni nca scoe-sini je cjoaquixi xi
vaquin-le nca vexcon Nina. 2 Jevi xi coacoan nca tichoya-le
cjoavijnachon ncantsjai. Nina
xi licoi vanacha quisisenqui
je cjoavijnachon-ve jo santa
nca titjon nca cje nhoa-jin
sonnte. 3 Tsacesontsen enle nca jicho nihjin-le nca
quinocjoaya-ni. An quinchjaya
jo-sin quisene-na, nca
coa-sin tsacatexoma-na
Nina xi vasjentjai-na. 4 An
ticji-le ji Tito xi ntinta-na
ma-le, jo-sin nca macjainna ncatsia. Catatsjoa-li
cjoanta, catamamaque-li,
catasiquinjennchanjin nimali je Nina Nai-na, cao Nai-na
Jesucristo xi vasjentjai-na.

Ja-le cjoa xi machjenle je chotajchinca xi

tse chota-le Cristo

5Coi

cjoa nca ya quisicejnale Creta, jme-ni nca

coenta-sini jme-sa xi cha,

coa jme-ni nca siquincha-sini
xa chotajchinca ya ncayije
naxinanta, jo-sin tsacenele nca an. 6 Siquinchai xa
chotajchinca xi tsin-le je-jin,
xi tojnco chjon chixancao,
xi tjin-le xti-le xi macjainle, xi tsi ya xi coanqui
nca tosin toma-ni, axo
nca tsantjaicjoa. 7 Cjainca
machjen nca tsin-le je-jin
je chotajchinca xi sicointa
naxinanta-le Cristo, nca je
xi sicointa tatse Nina.
Machjen nca tsi ncacon-jin
ma, nca tsi majti ntiton-jinle,
nca tsi machi-jin, nca tsi
sitoan-jin, nca tsi chaontaijin. 8 Tonca catasisin-le
xica, catamatsjoaque xi nta
tjin, nta cataficao yao-le,
chotacjoaquixi catama, tsje
catama, catacjoetjao yaole, 9 nta cataficao je en xi
cjoaquixi, jo-sin tisacoya,
jme-ni nca coa-sin coan-nile
coene cao cjoafaaitsjen
xi nta, coa jme-ni nca coasin sichoya-nile xi cjaai
tso. 10 Cjainca totjin xi
tsantjaicjoa, coa xi tosin-

389

390

Tito1,2
le nchja en xi tsijme chji-le,
coa xi vanacha-le chota. Je
xi nquisa ncjin ma-ni xi coa
cjoan, tse chota circuncisin.
11 Cjainca machjen nca sechjoa
tsoa, nca siscaya-le ncatsi xi
tjio nca jnco ntia, nca vacoya
xi tsi tsa machjen, jme-ni
nca siquinjen-sini xi chao
tjin. 12 Quitso jnco xi je, xi ya
nchja-ni tse, xi vajincon: Je
chota cretenses ntiso ncantsjai,
jo-ni tsa cho xi chao cjoan,
chota tse xi tosicjen tsoa.
13 Je en-vi aqui cjoaquixi-ni.
Coi cjoa nion tinocjoaticaoni, jme-ni nca coanntaya-sini
nca nta coancjain-le, 14 coa
jme-ni nca tsicoi sisinsini en-le chota judos xi
toen, coa jme-ni nca tsicoi
sisin-sini cjoatexoma-le
chota xi vasjexin-le yao-le
xi cjoaquixi. 15 Ncayije cjoa
tsa machjen-nile chota xi
tsje, tsje-ni. Tonca licoi tsje
ncayije cjoa xi machjen-nile
chota xi fita-le xi chao tjin,
coa xi machjen-nile chota
xi tsi tsa macjain-le. Tosa je
nima-le cao cjoafaaitsjen-le
fita-le xi chao tjin. 16 Coatso
nca vexcon Nina, tonca je
ja-le xa xi sin, cjaai-sin
tsoya-ni. Cjainca chao cjoan,
coa tsantjaicjoa, lijme chji-le
tatse xa xi nta tjin.

Je xi nta cjoafaaitsjen
xi machjen

 onca ji tinocjoa-ni
T
jo-sin vaquin-le xi nta
cjoafaaitsjen. 2 Coatin

lai chotajchinca nca nta

catacjoetjao yao-le. Coatinlai nca tsi toxquia sin. Nta
cjoafaaitsjen catase-le.
Nta catavatio jo-sin nca
macjain-le, cao cjoatjaocha,
cao cjoatsejta. 3 Je xi yanchjin
jchinca, coa-tisin nta
cataficao yao-le. Coatin-lai
nca tsicoi sicaxqui xincjin,
nca tsicoi sincaa vino yao-le.
Catavacoya xi nta tjin. 4 Je
yanchjin jchinca catavacoyale yanchjin xti jo-sin nta
coaicao yao-le. Tsjoaque
catama xin-le. Tjaoque
catama xti-le. 5 Catavacoyale nca nta cjoafaaitsjen
catase-le, nca tsje catavatio.
Nta catasicointa niya-le.
Chotanta catama. Nanqui
catavatio-le xin-le, jmeni nca tsi ya xi en-le Nina
coinchjaaon-sinile. 6 Coatisin tene-lai je xtixin
nca nta cjoafaaitsjen
catase-le. 7 Tacochoyai xali ja-le ncayije xa xi nta
tjin. Cia nca vacoyai, nion
nta tacoyai xi tsje tjin, xi
tsi toxquia sin. 8 Tinocjoai
en xi nta. Tinocjoai xi tsi
coan chao coin-le, jme-ni
nca coansoa-sinile contranli, nca nitojme-jin xi chao
tjin xi coan coitso tatsaon.
9 Tene-lai chonta nca
nanqui catavatio-le naile. Nta catamatsjoacao-le
ncayije xa-le nai-le. Ali
cjennquia-jin. 10 Ali sichetajinle nai-le, tosa aqui nta
catafita-le, jme-ni nca

391

Tito2,3

siniontacon-sini cao ncayije

xa-le je cjoafaaitsjenle Nina xi vasjentjai-na.
11 Nca coantsen je cjoanta-le
Nina xi vasjentjai ncatsi
chota. 12 Tivacoya-na, jmeni nca chjaaxin-sinile
yao-na ncayije cjoa xi tsi
vexcon Nina, coa jme-ni
nca chjaaxin-sinile yaona ncayije cjoachinca-le
sonnte, coa jme-ni nca nta
coiyo-sinia sonnte-vi ntaivi. Tivacoya-na jme-ni nca
nta cjoincao-sinia yao-na,
jme-ni nca chotacjoaquixi
coan-sinia, jme-ni nca
coiyochonta-sinile Nina.
13 Tichoya-le xi cjainca tonta
cjoanta, cia nca coantsen
cjoajeya-le je Nina xi nion
nca, xi vasjentjai-na, xi tijeni Jesucristo. 14 Jesucristo quitsjoa
yao-le xi totatsan, jme-ni
nca coa-sin tsacechjintjaisini ncayije je-na, jme-ni
nca quisitsjeya-sini xi tatse
yao-le jnco naxinanta xi
aqui tse. Je naxinanta-ve
sixitiya-le yao-le tatse xa
xi nta tjin. 15 Je-vi tinocjoai,
tene-lai, tinocjoaticoai,
jo-sin nca tjin-li nte.
Ali vainte-jinlai ya xi
coasjenqui-li.

Totatse cjoanta-le
Nina nca jeta je-na

 icjaaitsjen-lai nca
T
nanqui catavatio-le
chotatitjon cao chotaxa,
catasitjoson-le, catavationta
tojme xa-ni xi nta.

2Ticjaaitsjen-lai

nca tsi
catanchjaaon-le chota, ali
cjan-jin, tonte tointajin
catama cao ncatsi chota.
3 Coa-ti a ncasa cjai quichana cjoafaaitsjen, tsantjaicjoa
coan, toxin quichani-na,
quinichjen xi tocjoachinca
cao xi tocjoascaya.
Cjoatsen cao cjoaxintacon
tsaquiyocoa. Chota
coanjtique-na. a coanjticha
ncai ncajan xinquia. 4 Tonca
cia nca coantsen cjoanta
xi tse Nina xi vasjentjaina, cao cjoatjaocha-le xi
tatse chota, 5 tsasjentjaina, ali coi-jin totatse-jin
xa xi nta quinian. Tocoi nca
coanmaque-na tsasjentjaina, nca quisitsjeya-na jo xi
nquijncoca quitsian, nca je
Espritu Santo quisichotseyana. 6 Xi totatse Jesucristo xi
tsacasjentjai-na, Nina cjainca
tse quitsjoajin nima-na je
Espritu Santo, 7 jme-ni nca coasin se-sinina cjoatjao, jo-sin
tichoya-le cjoavijnachon
ncantsjai, nca jeta je-na xi
totatse cjoanta-le. 8 En xi
cjoaquixi je-vi. Me-na nca
nion nta siquixiyai je cjoa-vi,
jme-ni nca nta sisin-sinile
xa xi nta tjin je chota xi
jecoancjain-le tatse Nina.
Cjainca nta je cjoa-vi, coa
cjainca nta machjen-le ncatsi
chota. 9 Chjaaxin-lai yaoli cjoasca xi faoya-ni chota.
Chjaaxin-lai yao-li je xi
sicaxqui chotajchincacotseli, cao cjoasi, cao

Tito3

392

cjoachovatiya-ni tatse
cjoatexoma. Nitoja-jin
machjen je cjoa-vi, nijmejin chji-le. 10 Tisenxin-lai je
chota xi sixcoaya chota, cia
nca quinichoya jncojaocalai. 11 Jeve-le tocoin nca je
chota-ve toscaya-le, vajnqui
je, tsjoa-le cjoaain yao-le.

12Cia

Pablo nchja-le Tito

nca sicasen-le
Artemas, axo Tquico, tixitiyai
nca nhoanhoe-nai nca an
ya Nicpolis, nca quiscoson-le
nca ya cjoaatoa channchan.

13Tisencoai

nca ntiton coaisa Zenas xi ve cjoatexoma,

cao Apolos. Ticointai nca tsi
tsa jme xi cha-le. 14 Coa-tisin
catacotaya xi tsan chota,
nca nta catasisin-le xa xi nta
tjin, jme-ni nca coinchacaosini je xi machjen-le,
jme-ni nca coanncjinya-sinile
cjoanta-le.
15 Je ncatsi xi tjiocaona sitinta-li. Coa-tisin
titintai je xi tjaoque-na,
nca macjain-na. Cataseno cjoanta ncatsio. Coa
catama.

Xon xi pastro Pablo

quisqui-le Filemn
Pablo sitinta

1An

nia Pablo, xi tijna ntoya

xi tatse Jesucristo. An cao
ntse Timoteo tichji-laijin
Filemn. Tjaocha-laijin nca
nixacoa xinquia. 2 Coa-ti
tichji-laijin Apia xi tjaochaijin, cao Arquipo xi tojncoa
sontado-le Nina, cao chotale Cristo xi maa niya-li.
3 Je Nina Nai-na cao Nai-na
Jesucristo catatsjoa-no cjoanta,
catasiquinjennchanjin
nima-no.

Je cjoatjaocha-le Filemn, coa

nta macjain-le tatse Jess
4Cia

nca vetsoa, ncantsjai

tsjoa-le cjoanta Nina-na,
nca sicjaaitsjen-le nca ji.
5 Tsjoa-le cjoanta nca noenia jo-sin tjaochai, jo-sin
macjain-li tatse Nai-na Jess,
coa tatse ncatsi chota-le
Cristo. 6 Vetsoa jme-ni nca
coanchjen-sini je cjoanta xi
vai nca macjain-li, jme-ni
nca coantsen-sini ncayije
cjoanta xi tjin-no tatse Cristo
Jess. 7 Cjainca tse cjoatsjoa

cao cjoamatacon tjin-najin

xi totatse cjoatjaocha-li,
nca jequinjennchanjin nimale chota-le Cristo, xi totatsi,
ntintse.
Pablo vetsoa xi tatse Onsimo
8Nta

tsa cjainca
manioncoan cao Cristo nca
vene-le jme xi machjen,
9 coi nca tjaocha xinquia,
tosa vetsoa-le, jo-sin
cjoan nca an, xi Pablo jchinca,
nca ntai-vi ntoya tijna xi
tatse Jesucristo. 10 Coa-sin
vetsoa-le xi tatse ntina Onsimo xi quisijcha
i yantoya. 11 Je xi ncasa
nitoja-jin coanchjen-li,
tonca ntai-vintai cjimachjenna nca joa. 12 Je xi coa-sin
sicasennquintia-le. Jo-ni tsa
an, coa-sin tisin-lai. 13 Me-na
tsacai, nca i coejnacao-na,
jme-ni nca je coanchjensinina ncajao-li nca ji
ntai-vi nca tijnaya ntoya
totatse je ennta xi tatse
Cristo. 14 Tonca nitojmejin xi toan coaquisian,
tsa tsi coa-sin coanme

393

394

Filemn
li nca ji, jme-ni nca je
cjoanta-li ali tocjoanionjin se-sini. Toji xi coa-sin
coanme-li. 15 Jo-lani tsa
coi cjoa nca coancjinta-li
jo tjin nihjin, jme-ni nca
chjoetjao-sini ncantsjai.
16 Alicoi ticoa-sinni joni tsa chonta chjoe-tjoai,
tonquisa nca cao-ni tsa
chonta, jo-ni tsa ntsai xi
tsjoachai. Ali totsan-jian
ntse, tonca nquisa nion
ntsai ma-ni nca ji. Ntse
chova cao yao-na, coa-ti
tatse Nai-na. 17 Tsa coasin miyo chova, chjoetjoai
jo-ni tsa an. 18 Tsa ja-ve
taon tsave-li, tsa quitjenle tsi, taitain-nai cointa.
19 An Pablo ntsa quisqui-nia,
an coechja. Alicoi coaxinle nca nquisa tse quitjen-li

cjoavijnachon-li xi tatsan.
20 Jaon, ntse, catamatsjoayana tatsi nca tiyocoa Nai-na.
Tiquinjennchanyai nimana nca tiyocoa Nai-na.
21 Quisqui-le nca ve nca
sitjoson-nai. ve-nia nca
nquisa tse-sa coasiain josin tixin-le. 22 Coa-tisin,
tichonnta-nai nte ja
coatejna. An coya-le nca
totatse nca tivetsoao,
cjoichonhoe-no.

Miyo sitinta

23Sitinta-li

Epafras, je
miyo-na i ntoya-vi totatse
Cristo Jess. 24 Coa-ti sitintali Marcos, Aristarco, Demas,
cao Lucas, xi tojnco sixacaona. 25 Je cjoanta-le Nai-na
Jesucristo catase-le nima-no.
Coa catama.

Xon xi quichji-le chota hebreos

Ntai-vi ji xi coa-sin nti-na
xin-le. Nquijncoca: An coan
Nai-le, coa je coan ntina.
6 Cia nca vasenvasen je
Nihjincotse ali coacji
ntitjon i sonnte, nquijncoca
ncjin ca Nina tsacjacao
tso: Ncatsi ancje-le Nina,
naijchacjin-na. Quisichjen
catavexcon nca je. 7 Xi tatse
chota xi quinchjayajin-le
ancje tso: Je xi coasin
naijchacjin-na tatse. Cjaai
ancje-le nca tojo espritu cjoan,
cjaai-sin quinchja. 2 Je nihjin
coa je xi coasin chontaxi sa jaato Nina quinchjacaole nca tojo nijenli cjoan.
na. Quisichjen je nti-le nca
tsacjacao-na. Nina tsacasennta 8 Tonca xi tatse nti-le tso:
Je yaxile-li, Ji Nina, jo
je nti-le nca tsjoacjoatjao-le
ncayije. Cao nca je tsacenta-ni ncantsjai ncantsjai. Je nisele cjoatexoma-li, nise xi
je sonnte-vi. 3 Tije-ni Jesucristo
ntiaquixi ya. 9 Coantsjoachai
xi quisicatsen cjoajeya-le
xi ntiaquixi, coa coanjtichai
Nina. Coa-ti cjoan-ni Cristo
xi chao tjin. Tocoi Nina,
tije-ni sen-le jo cjoan Nina.
je Nina-li, nquisa nion tse
Coa je Cristo vasennion-ni
cjoatsjoa xi quitsjoa-li caoncayije cjoa cao en xi tse
ni tsa miyo-li. 10 Coatso: Ji,
ncanion-le. Cia nca jequisitsje
Nai-na, santa totsin-le cjoa
je-na, tsacejnata-le ntsja nca
quinintai sonnte, coa ncajmi
quixi je xi tijnajeya ncajmi.
4 Cristo nquisa titjon coan cao-ni
tsacenta-ni ntsai. 11 Je sonnte
cao ncajmi coixoya, tonca ji
tsa ancje, nca quitsai-le jnco
janain xi nquisa nca cao-ni tsa tojo coijnantsjai-ni. Sonnte
cao ncajmi coanjchincatse ancje.
ni jo-ni tsa najo. 12 Coa
Je nti-le Nina nquisa titjon
cjoaxcoyai jo-ni najojnho.
coan cao-ni tsa ancje
Coa-sin coantjaiya jo-ni
5 Nina a coaquitso-le
najo. Tonca ji tojo tiji-ni,
coa je no-li ali cia cjoeta.
ancje jnco ca: Ji ni nti-na.

Nina quisichjen je ntile nca tsacjacao-na

395

396

Hebreos1,2
13Nina

a coaquitso-le ancje
jnco ca: Tijnai nca quixina, santa nca je xi jtique-li
coationquia ntsocoi jo-ni
yate xi vinchanai. 14 A tsi
tsa je ncatsi ancje xi espritu
xi sixa, xi nicasen nca
sixa-le je xi coaicjoatjao-le
cjoavitjontjai.

Je cjoavitjontjai xi nion tse

Coi je-vi, tjinne-na nca

nquisa nta coasensian
je cjoa xi quinoya, jmeni nca tsi tsa xin ntia
coannquin-sinia. 2 Tsa
coanquixi je en xi quitso
je ancje, coa tsa quitsaile cjoaain xi tsaquin-le
ncatsi xi tsantjaicjoa, xi tsi
quisitjoson, 3 jo-sin coitjontje
nca a, tsa tsi macjainna cjoa-le cjoavitjontjai
xi nion tse. Je Nai-na
coantitjon nca quinchjaya
tatse je cjoavitjontjai.
Je xi quinhoe-le, je-vi
quisiquixiya-na. 4 Nina tojnco
cao je quitsjoa en-le, cao
choa, cao cjoaxcon, coa cao
cjoaxcon xi cjaainca tjin. Coa
quitsjoacjoatjao je Espritu
Santo xi Nina quisicavison-le
jo-sin nca me-le.

Jess ncajco-le cjoavitjontjai

5Nca

tsi tsa je ancje xi Nina

nanqui tsacejna-le je sonnte
xi cjoaai, coi xi chova-nia.
6 Tonca tjin xi quitsjoa en-le
ya jnco nte, quitso: Jme-nive
chji-le chota, nca faaitsjennili tatse, axo je nti-le

chota, nca mi chotsen-lai.

7 Ji coa-sin tojnco tjo nquisa
nanqui tsacejna-lai cao-ni tsa
je ancje. Quitsai-lai cjoajeya
cao cjoanca jo-ni tsa coronale. Coa quinicejnatain-lai
xa-le ntsai. 8 Coa ncayije
cjoa quinicejnanqui-lai
nquintsoco. Cia nca nanqui
tsacejna-le ncayije cjoa,
nijme-jin xi tsacejna xi
tsi tsa nanqui quisejna-le
nca je. Tonca tojo licoi ya
nca tjionqui-le ncatsi, coa
ncayije cjoa. 9 Tonca ya-nia
je Jess xi quitsai-le cjoajeya
cao cjoanca jo-ni tsa coronale, nca tsacjaa cjoaain nca
cen. Je Jess xi tojnco tjo
nquisa nanqui coan cao-ni tsa
ancje, jme-ni nca tocjoantale Nina quiscota-sini
cjoaviya xi tatse ncatsi.
10 Coa-sin tjin ncayije xi
tatse Nina. Je xi tsacenta
ncayije. Coa-sin tsaquin-le
Nina, cia nca jaaicao ncjin
xti xi vacao-le cjoajeyale, nca aqui quisijnco-ni
cao cjoaain je xi ncajco-le
cjoavitjontjai-le. 11 Je Jess
xi sitsje, coa je chota-le xi
tinitsje, ncatsi tse tojnco je
Nina. Coi licoi masoa-le Jess
nca ntse tso-le. 12 Coatso:
Coinchjaya-nile ntse je
janain-li, yajin-le chota-na
coasjenta-le. 13 Nquijncoca
tso: An nta niontacoan nca
je. Coa nquijncoca tso: Coeni, an cao je xti xi quitsjoa-na
Nina. 14 Tojo-sin nca je xti
quise-le yao cao njin, coa

397

Hebreos2,3

tisin quise-le nca je xi

ticoi-ni, jme-ni nca sicjetasini, totatse cjoaviya-le,
je xi tsacatexoma cjoaviya,
xi coi nai, 15 coa jme-ni
nca coa-sin sicationtaini je xi tsacatioxcon nca
quitsacjon-le cjoaviya jo
tjin nihjin tsacatiocon. 16 Xi
cjoaquixi Jess licoi quiscoe
ancje nca coasjentjai, tonca
quiscoe ntje-le Abraham nca
coasjentjai. 17 Tocoi nca aqui
coanchjen-le nca coa cjoan
jo cjoan ntse, toncayije-ni
cjoa, jme-ni nca coasin coansini namititjon xi tjin-le
cjoamatacon, xi nta sitjoson
ncayije ja-le xi tse Nina,
nca coechjintjai je-le chota.
18 Jo-sin nca tije-ni quichota
nca tsacjaa cjoaain, coatisin ma-le vasencao je xi
chota-ni cjoaain.

Jess nquisa tse cjoajeya

vaquin-le cao-ni tsa Moiss

Tocoi ntse xi tsje cjoaon,

jon xi coa-ti tsacjaajinno xi tatse ntia xi tse
ncajmi, nta ticjaaitsjenjion
xi tatse je Cristo Jess xi
pastro-le, coa namititjon-le
je cjoa xi niquixiyanta-nia.
2 Je xi nta sitjoson-le Nina
xi tsacene-le xa, jo-ni nca
coa-tisin quisin je Moiss
xi tatse chotaniya-le Nina.
3 Nquisa tse cjoajeya vaquinle Jess cao-ni tsa Moiss,
jo-sin nca je xi tsacenta jnco
ntia nquisa tjin-le cjoajeya
cao-ni tsa ntia. 4 Ncayije ntia

tjin jnco xi venta, tonca je

xi tsacenta ncayije, je Nina.
5 Xi cjoaquixi je Moiss nta
quisitjoson xi tatse ncatsi
chotaniya-le Nina, jo-ni
chonta, nca quitsjoa en-le
tatse cjoa xi coanscan-ni
coinocjoaya. 6 Tonca Cristo
quisitjoson jo-ni nti xi
tjinne-le nca sicointa-le
chotaniya-le Nina. a nia
xi coi chota-le, tsa santa
nca cjoeta nta cointoanioan
je cjoaniontacon-na coa
je cjoatsjoa-na xi tatse xi
choya-le.

Tjin cjoanicjaya xi
tatse chota-le Nina

7Coi

xi coatso Espritu
Santo: Tsa ntai-vi coinoyalao jta-le Nina, 8 ali taja-jin
veyo nima-no, jo-ni cia
nca tsanquin contran-nao je
nihjin cia nca quichotanao ya ntetaxinta, 9 ja nca
quiscota-na je naijchacjinno. Quiscota-na, coa tsave
je xa-na achan no. 10 Coi nca
coa-sin tsacatejnajchan-le
je naxinanta-vi,coa quixian:
Ncantsjai cjoafaaitsjen-le
toxin fi, coa licoi tsavexcon
ntia-na. 11 Quitsjoa ntsova cao
cjoajti-na: Licoi cjoaasen ja
nca tjin cjoanicjaya xi tsan.
12 Ticointao yao-no, ntse,
nca niya-jin xi jon xi se-le
nimatsen xi tsi macjain-le,
nca toxin coai-le je Nina xi
tijnacon. 13 Tosa tene-lao
xinquio nca nchaonnchaon,
xi totjen nca ntai-vi mi,

398

Hebreos3,4
jme-ni nca nijnco-jin xi
jon coantajajincao-sinio
cjoachanacha-le je. 14 Nca
cjitacoa Cristo nca coasin cjoan, tsa santa nca
cjoeta nta cointoanioan
je cjoaniontacon-na xi
titjon quise-na. 15 Totjen
nca coatso: Tsa ntai-vintai
coinoya-lao jta-le Nina, ali
taja-jin veyo nima-no, jo-ni
cia nca tsanquin contran-nao.
16 Tjin ca tonca licoi ncatsi
xi tsacetsia cjoasi cia nca
jequinhoe. Je-vi tse je xi
cao Moiss jitjo-ni nte Egipto.
17 yacao xi coa-sin coanjti-le
achan no. A tsi tsa cao je xi
tsajnqui je, xi yao-le quitsao
ya ntetaxinta. 18 Coa ya-ni
xi Nina quitsjoa-le en-le nca
tsi tsa cjoaasen ja nca tjin
cjoanicjaya xi tse. A tsi tsa
toje xi tsi tsa quisitjoson.
19 Coa-sin ya-nia nca tsi
tsa coan jaasen nca tsi
coancjain-le.
Tia-ni nca tijna-sa
xi Nina quisisenqui
nca coitjasen ja nca
tjin cjoanicjaya xi tse,
coijconcha tsa jnco xi jon cje
fichotjennqui-jion. 2 Coati a quinocjoaya-na en xi
sin xi nta, jo-ni nca je, tonca
lijme chji-le je xi quinhoeve nca tsi tsa coancjain-le je
xi quinhoe. 3 Vitjasen-nia
ja nca tjin cjoanicjaya, a
xi jecoancjain-na, jo-sin nca
quitso: Quitsjoa ntsova cao
cjoajti-na nca tsi cjoaasen
ja nca tjin cjoanicjaya

xi tsan, nta tsa jejeta je

xa santa nca quisenta-ni
sonnte. 4 Jnco ca coa-sin
quitso xi tatse nihjin xi
maato-ni: Xi maato-ni
nihjin quisicjaya Nina nca
jecoan ncayije xa-le 5 Coa
nquijncoca tiya quitso:
Licoi cjoaasen ja nca
tjin cjoanicjaya xi tsan.
6 Coa-sinni tojo tjin-ni nca
cjoaasen ca ya ja nca tjin
cjoanicjaya, coa je xi titjon
quinocjoaya-nile je en xi
sin xi nta, licoi jaasen
nca tsi quisitjoson. 7 Coi nca
nquijncoca vechoa jnco
nihjin, xi ntai-vi mi-le. Ncjin
nihjin nca coanscan-ni je
David quitso xi tatse, jo-sin
nca tjita: Ntai-vintai tsa
coinoya-lao jta-le Nina, ali
taja-jin veyo nima-no. 8 Tsa
Josu coa-lanisin quitsjoale cjoanicjaya tsacai, Nina
licoi-la quinchja coanscan-ni
tatse xi nquijnco nihjin.
9 Tocoi tojo tijna-nile
naxinanta-le Nina nquijnco
nihjin xi ma nicjaya.
10 Toya-nive xi coa-sin
jejaasen cjoanicjaya xi tse,
coa-ti je quisicjaya-ni ta
xa-le jo-sin Nina quisicjayani xi tatse. 11 Coencanioan
nca coitjasen cjoanicjayave, jme-ni nca niya-jin
xi tiya tsaojin-ni ticoi-ni
cjoatajajin-ve. 12 Je en-le
Nina tijnacon, coa nion sixa,
coa nquisa toyao cao-ni tsa
jnco quichantsan xi yao nca
jao ncoa, coa vatejin santa

399

Hebreos4,5

nca sixcoaya jajin nimana, coa-ti santa espritu-na,

coa santa xco-na, coa yajin
xineninta-na. Vasjaiya
cjoafaaitsjen, coa jo-sin
me-le sixa nima-na. 13 Tsin
xi quisenta xi tsi tsa ya-le
nquixcon Nina, tonca ncayije
cjoa tjiosontsen-ni, coa ve-ni
xcon je xi tjinne-na nca coaile cointa.

Jess namititjon

14Tocoi

cointoanioan je cjoa
xi niquixiyanta-nia, nca tjinna jnco namititjon xi nion
nca, xi jaasen ya ncajmi, je
Jess, xi nti-le Nina. 15 Nca tsi
tsa tjin-na jnco namititjon xi
tsi tsa coan-le coanmaque-na,
nca tsi tse ncanion xi tjin-na,
tonca je quichota ncayije
jo-sin nca cjoan, tonca licoi
quise-le je. 16 Coinchahianle, tsocoa, je xi tijnason
yaxile-le, xi tjin-le cjoanta,
jme-ni nca chjoe-sinia xi tse
cjoamatacon-le, coa jme-ni
nca coansjai-sinina cjoanta
xi coasencao-na cia nca
coanchjen-na.
Ncatsi namititjon
tochota-vi tjojin-ni, coasin niquinchanta xi tatse
chota nquixcon Nina, jmeni nca tsjoata-sinile Nina
cjoatjao cao njin xi sejten
xi tatse je. 2 Je xi matselecon chota xi majnqui je
nca tsi machoya-le, coa nca
xin ntia tjioma, nca je coa-ti
faaita-le cjoainta. 3 Tojosin nca tsjoata xi tatse je-le

chota, coa-tisinni tjinne-le

nca tsjoata xi tatse je xi
titse-ni. 4 Niya-jin xi tije
scoe-ni xanca-ve, toje xi
Nina quinchja-le jo-ni Aarn.
5 Coa-tisinni Cristo licoi
tsacasjejeya-ni yao-le, nca
tije coan-ni namititjon,
tonca Nina tsa-casennta
Cristo, coaquitso-le: Ji ni
nti-na, ji xi ntai coa-sin
nti-na xin-le. 6 Coa-tisin
tso nquijncoca: Ji ni
nami xi tijna ncantsjai,
jo-sin nca quisene-le
Melquisedec. 7 Cia nihjin-le
nca tsamjen i sonnte-vi,
Cristo tsacetsoa, coa quisije
ncanion, quisquintia. Coa-sin
quitsjoata-le je xi coan-le
tsasjentjai-ni ya cjoaviya.
Quitsacjonque nta tsavexcon
Nina, coi nca quinoyanile. 8 Nta tsa coa-sin nti-le
coan, tota-le cjoaain xi
tsacai-le coan-le nca nta
quisitjoson. 9 Cia nca aqui
cjoaquixi jejitjoson-le, cia
coan nai-le cjoavitjontjai
ncantsjai xi tatse ncatsi xi
sitjoson-le. 10 Nina tsacasen
Jess namititjon, jo-sin nca
quisene-le Melquisedec.

Ali xin-jin ntia cjoian

11Tse

tjin xi tojo tjinnajin nca coinocjoai-jin xi

tatse, coa ain tjin nca
niquixiyai-jin, nca jon
ain noyao. 12 Je-la coasin maestro coaon tsacai, nca
jecotse coancjain-no, tonca
machjen-no nca coacoya

400

Hebreos5,6
nquijncoca-no ja-le cjoa
xi titjon tsacetsiacaoni je en-le Nina. Coa-sin
cjimao jo-ni tsa xi nti, xi
machjen-sale ntachiqui,
alicoi machjen-no tsojmi xi
taja. 13 Coa ncatsi xi coasin vacaota-le ntachiqui,
licoi tjionta nca coanchoyale je en xi aqui cjoaquixi,
nca coa-sin nti-sa. 14 Tonca
je tsojmi xi taja, coi xi
machjen-le je xi jecoanjcha,
xi nion coanncacao-le je
cjoafaaitsjen-le nca ma-le
faajin je xi nta, coa je xi
tsen.
Tocoi sicejna je xi
titjon quichotaya xi
tatse Cristo, cjointitjoan jo
santa nca coanson-na. Licoi
ticjoin chaya nquijncocania je xi titjon coan-na xi coi
cjoa-vi nca quinicantjaiya
cjoafaaitsjen-na xi tatse
je xa xi tsi timachjen-jinni,
coa nca coancjain-na tatse
Nina. 2 Licoi ticjoin chaya
nquijncoca-nia cjoafaaitsjen
xi tse cjoasatenta, coa xi tse
je cjoa xi vajnason-le ntsja,
coa xi tse cjoafaaya-le xi
cen, coa xi tse nca coai-le
cjoaain xi sejnantsjai. 3 Xi
cjoaquixi coasian je-vi, tsa
Nina tsjoante. 4 Tjin chota
xi jnco ca coanchoya-le,
coa quiscota je cjoatjao-le
ncajmi, coa tsacaota-le xi
tse je Espritu Santo. 5 Coatisinni quiscota je ennta-le
Nina, coa je ncanion-le xi
tse nihjin xi cjoaai. 6 Tsa je

chota-vi toxin ntia qui, nijojinsin ticoanntaya-ni, nca

sicantjaiya cjoafaaitsjenle. Je chota-vi nquijncoca
vata cro nti-le Nina xi
titatse-ni, coa sicejna
sontsen-le Cristo cao cjoasoa.
7 Nina sichicontain je nanqui
xi vinca nanta xi ncjin ca
jaaison-le, coa majcha
xca xi nta xi tatse yani xi sitsjenqui-le. 8 Tonca
tsa majcha-le naya cao
nayanaxo, lijme chji-le,
tojo-ni tsa nanquicjoaain.
Coa-sin cjoeta-ni nca coiti.
9 Nta tsa coa-sin nocjoaijin, choya-laijin xi tatsaon,
nca jon xi tsjoaque-no, cjoa
xi nquisa nta, coa xi nquisa
vaquin-le cjoavitjontjai.
10 Nina tjin-le cjoaquixi,
licoi chajin-le xa-no cao je
cjoatjaocha xi tsen tsayanino xi tatse janain-le.
Coantsen cjoatjaocha-ve nca
quinisin-lao je chota-le
Cristo, coa nca tojo nisinlao. 11 Tonca me-najin nca
ticoa-sin sixitiyao nca
jncojnco nca jon santa nca
cjoeta, jme-ni nca coanjncosini je xi choya-le. 12 Coi
cjoa xi me-najin, jme-ni
nca tsi tse ma-sinio, tonca
chjennqui-lao je xi se-le
cjoatjao xi quinisenqui-le
xi tatse nca macjain-le, coa
nca tsejta. 13 Cia nca Nina
quisisenqui-le Abraham, tije
quitsjoa-ni xi titse-ni enle, nca licoi coan quitsjoa
en xi totatse xi cjaai xi

401

Hebreos6,7

nquisa nca. 14 Quitso: aqui

cjoaquixi sichicontain-le,
coa sincjinya-le. 15 Coasin quise-le Abraham je xi
quinisenqui-le, nca tsejta
coan-le. 16 Chota tsjoa en-le
xi totatse xi nquisa nca
cao-ni tsa je. Cia nca tsjoa
en-le xi siquixiya, je-vi
xi sicjeta ncayije en xi
cjancao. 17 Nina coanme-le nca
nquisa tse tsacacosontsenle je xi se-le cjoatjao xi
quisisenqui, jo-sin nca tsi
sicantjaiya cjoafaaitsjenle. Quisiquixiyanta nca
aqui cjoaquixi xi quitso,
18 jme-ni nca a xi coa-sin
tsanquin toca nhoe, nion
tse se-sinina cjoaniontacon,
nca chjoe je xi choya-le xi
nhoa-na. Coi cjoa nca Nina
xi tsi coan-le tsacentiso
jao ca quitsjoa en-le tatse
cjoa xi tsi ma vantjaiya.
19 Je cjoachoyacaocjoa-vi
xi tjin-na cjoaquixi-ni, coa
sicejnanion nima-na joni tsa jnco quichava xi
cjitanion, xi faasen ntetsje
santa jton najo xi tjenjho.
20 Jess ya jaasen xi tatsan
jo-ni je xi tjen titjon, nca
coan namititjon xi ncantsjai,
jo-sin quisene-le Melquisedec.

Jo-sin nca quisenele je nami Melquisedec

Je Melquisedec, xi
chotatitjon xi tse Salem,
xi nami-le Nina xi nquisa
nion nca, quisatecjao
Abraham cia nca jinhoa-

ni nca quisiquinjen-le
ncatsi chotatitjon, coa
quisichicontain Abraham.
2 Abraham ticoa-sinni
quitsjoa-le jnco ya xi te ya
tjin-ni tse ncayije xi tjin-le.
Je Melquisedec titjon coami-le
chotatitjon xi tse cjoaquixi,
nca coatso-ni janain-le. Coati coami chotatitjon xi tse
Salem, xi tso-ni chotatitjon
xi tse cjoa xi nchan tjin.
3 Tsin-le nai-jin, tsin-le na-jin,
licoi tjita jme ntje jinhoani, tsin-le nihjintitjon-jin,
tsin-le nihjinfeta-jin.
Coanncoson cao Cristo, nti-le
Nina, nca nami xi tijnantsjai.
4 Ticjaaitsjaon tsocoa, jmesi tonca coan-ni je-vi. Nta
tsa Abraham xi chotajchinca
quitsjoa-le jnco ya xi te ya
tjin-ni, tse xi quinjen-le. 5 Xi
cjoaquixi je xi tse xti-le Lev
xi coa-sin coan nami, tjinle cjoatexoma nca scoe jnco
ya xi te ya tjin-ni xi tse
chotanaxinanta, jo-sin vene
cjoatexoma. Coi xi tso-ni xi
tse ntse, nta tsa coa-ti ya
jinhoa-ni ntje-le Abraham.
6 Tonca je Melquisedec xi tse
ntje xi tsi maxquitacao nca
je, tse Abraham quiscoe-ni
jnco ya xi te ya tjin-ni, coa
quisichicontain Abraham, je
xi tjin-le xi Nina quitsjoale tsoa. 7 Lijme xi jao tjin,
je xi nquisa nca tijna
sichicontain xi nanqui tjio.
8 Je nihjin-vi chotacjoaviya
cjoe jnco ya xi te ya tjinni, tonca je nihjin-ve jnco

402

Hebreos7
xi tijnacon xi quiscoe, nca
coatso en xi tatse. 9 Coati coan coixoan, je Lev xi
quiscoe jnco ya xi te ya tjinni, coa-ti tsacechji jnco ya
xi te ya tjin-ni nca Abraham
tsacechji tatse. 10 Lev cje
tsin-jin cia nca Melquisedec
jitjo quisatecjao Abraham,
xi naijchinca-le. 11 Tsa je
cjoanami-le Lev aqui
quisijncoya chota tsacai, (nca
quitsai-le chotanaxinanta
je cjoatexoma cia nca coan
cjoanami-le Lev) , jo-sin
coanchjen-sa nca quisasenjna
xi cjaai nami, jo-sin
quisene-le Melquisedec, cia
nca tojo quisinchanta josin quisene-le Aarn. 12 Cia
nca vantjaiya je cjoanami,
coa-ti machjen nca vantjaiya
cjoatexoma. 13 Ncayije je
cjoa-vi tatse Cristo tjita,
tonca Cristo nchja-ni xi
cjaai ntje. Niya-jin xi coi
ntje-ve quisisin-le sonxta.
14 Nca ya-le nca je Naina quitsin-ni ntje-le Jud.
Nijme-jin xi quinchja Moiss
xi tatse je ntje-ve xi tatse
cjoanami. 15 Coi xi nquisa
ya-sale, tsa sasenjna xi cjaai nami xi coacjoan jo-ni
Melquisedec. 16 Coi xi Cristo, xi
tsi tsa coa-sin coan nami
jo tso cjoatexoma tatse
ntje-le chota, tonca coan
nami nca tjin-le ncanion
xi tse cjoavijnachon xi
licoi fitson. 17 Coatso en
xi tatse: Ji ni nami xi
tijna ncantsjai, jo-sin nca

quisene-le Melquisedec. 18 Xi
cjoaquixi je cjoatexoma
xi titjon quichanqui, nca
tsin-le ncanion-jin, coa nca
tsi tsa timachjen-ni. 19 Je
cjoatexoma-ve lijme xi
quisijnco, tonca jaasen je
cjoachoyacaocjoa xi nquisa
nta, coi xi siquinchahiannina Nina. 20 Je coi-vi licoi
coacoan tsa tsi ya xi quitsjoa
en-le. 21 Xi cjoaquixi aliya xi
quitsjoa en-le cia nca je xica
coa-sin coan nami, tonca cia
nca je-vi coan nami, Nina
quitsjoa en-le nca quitsole: Je Nai-na quitsjoa en-le,
coa nicia-jin tisicofaya-ni
cjoafaaitsjen-le. Ji ni nami
xi tijna ncantsjai, jo-sin
nca quisene-le Melquisedec.
22 Coa-sin coan nca Jess
vasennion-ni jnco cjoa xi
nquisa nta xi quisenion. 23 Xi
cjoaquixi je xica ncjin nami
coan, nca licoi coanhjin-le,
nca cen-ni. 24 Tonca Cristo,
nca tijnantsjai, nami coan
xi tsi cia cjoeta-le. 25 Tocoi
ma-le vasjentjai ncantsjai
je xi tatse ficho nquixcon
Nina, nca tijnacon ncantsjai,
jme-ni nca vetsoantjai-sini
tatse. 26 Nca tsaquin-na jnco
namititjon xi coa-sin cjoan:
xi tsje, xi tsijme je tjin-le,
xi tsi quisijma nima-le, xi
taxin tijna-le chotaje, xi
nquisa nca quisejna jo-ni
ncajmi, 27 xi tsi machjen-le
jo-ni xica namititjon nca
nchaonnchaon tsjoata-cjoala
cjoatjao xi tatse xi titse-ni

403

Hebreos7,8

je-le, coa scan-ni xi tatse jele chotanaxinanta, nca je-vi

tojnco ca ntia coaquisin nca
tije quitsjoata-ni yao-le. 28 Je
cjoatexoma vasen chotaxin
xi tsin-le ncanion, jme-ni
nca namititjon coan-sini,
tonca je en-le xi quitsjoa
Nina coanscan-ni nca je cjoatexoma, vasen je nti-le xi
aqui tsje ncantsjai.

Jess xi fajin-nile
cjoachotse xi tsacenion

Je-vi xi nquisa nion

machjen xi tse je cjoavi xi nocjoa: Tjin-na jnco
namititjon xi tsacejna
ncaquixi-le je yaxile xi tse
xi jeya tijna ya ncajmi. 2 Je
namititjon sixa ya ntetsjeve, coa ya ntianajo xi
aqui cjoaquixi xi je Nai-na
tsacenta, alicoi chotasonnte
tsacenta. 3 Ncatsi namititjon
coa-sin sasen, jme-ni nca
tsjoata-sinile Nina cjoatjao
cao njin xi sejten. Coi
machjen-ni nca coa-ti jevi catase-le xi tsjoata-le
Nina. 4 Coa-sin tsa i tijna i
sonnte tsacai, licoi-jin nami
coan, nca tojo tjin nami xi
tsjoata cjoatjao jo-sin vene
cjoatexoma. 5 Je nami-vi xi
sixa-le cjoa xi cjenntia-le,
coa xi jo-ni ncian-le cjoa xi
tjio ncajmi. Cia nca Moiss
jeme vetsiacao nca venta
ntianajo, Nina coaquitsole: Ticointai nca coasiain
ncayije cjoa jo-sin nca
tsacacoya-li ya ninto-ve.

6Tonca

ntai, nquisa nion

nta je xa xi quise-le Cristo,
nca je xi fajin-le jnco cjoa
xi quisenion xi nquisa nta.
Coi xi coa-sin quisenionni cao xi nquisa nta cjoa xi
quinisenqui. 7 Tsa tsijme
xi cha-le, tsacai, je cjoa
xi quise-nion titjon, cia
cjoaquixi nca licoi coanchjen
nquijnco xi majao-ni. 8 Coatso
nca quinchjaticao: Coe-ni
nhoa nihjin, tso je Nai-na,
cia nca coejna nquijncocanile je naxinanta-le Israel,
cao naxinanta-le Jud jnco
cjoachotse. 9 Alicoi tsa joni je cjoa xi tsacenioan
cao nai-le je nihjin cia
nca quiscoe-nia ntsa, nca
tsacasje-nia ya nte Egipto.
Je licoi quitjennqui-le je
cjoa xi tsacenion-nia, coa
an quitsjioncon-nia nca je,
tso je Nai-na. 10 Je cjoa-vi
xi coentacoa naxinantale Israel, coanscan-ni nca je
nihjin-ve, tso je Nai-na:
Coejnajian cjoafaaitsjen-le,
coa squita jajin nimale cjoatexoma-na. Coa an
coan-le Nina, coa je coanna naxinanta-na. 11 Niya-jin
xi coacoya-le miyo-le, coa
niya-jin xi coacoya-le ntse,
nca coatso: Jchaxcoin Naina. Nca ncatsi scoexcon-na,
je xi jchinca, coa nta tsa je
xi nti. 12 Nca an sichata-le
cjoa xi chao quisin, coa licoi
ticjoaaitsjen-nina je-le. 13 Cia
nca tso: Cjoachotse, coa-sin
vasjejchinca je xi quisenion

Hebreos8,9

404

titjon, coa je xi cjimajchinca,

coa xi maxan ncanion-le,
jemecha.
Je cjoa xi titjon
quisenion, coa-ti je
quise-le cjoatexoma jo-sin
yaxcon Nina, coa quise-le
ntetsje xi tse i sonnte-vi. 2 Je
ntianajo coa-sin quisenta:
Je xi titjon, ja nca tjio xi
tiya li, coa yamixa, coa
nioxtila xi ya tjiovasen. Je-vi
xi coami-le ntetsje. 3 Jton je
najo xi tjenjho xi majao-ni,
tsacejna nquijnco ntianajo,
je xi coami-le nte xi nion
tsje, 4 ja nca tijna sonxta
taonsine xi venquinti-le cao
xoncosja, coa je caxa xi aqui
taonsine xi yajon, ja ncha je
cjoa xi quisenion, coa jnco
ti taonsine ja nca ncha je
nioxtila xi man mi, cao je
nise-le Aarn xi tsacejtsen,
cao je lajao xi tse cjoa xi
quisenion. 5 Coa ya tjioson je
caxa-ve xcoson-le xi querubines
mi xi tse cjoajeya-le Nina, xi
tsacajtsason-le je nte ja nca
sentajincon Nina. Je cjoavi licoi timanicaxqui-sani
ntai nca jncojnco. 6 Cia nca
coa-sin jequisenta ncayije,
je nami faasenntsjai ya
ntianajo xi titjon, nca
coasin xa-le jo-sin yaxcon
Nina. 7 Tonca ya ntianajo
xi majao-ni, je namititjon
toje tojnco faasen jnco ca
nca jnco no. Licoi faasen
tsa tsi cao njin, xi coa-sin
tsjoata xi titatse-ni, coa xi
tatse je-le cjoanjiontacon-

le chotanaxinanta. 8 Coa-sin
je Espritu Santo vaco nca tojo
tsicoi matsen je ntia xi
faasen-ni ntetsje, tjen nca
tojo tijna-sa je ntianajo xi
titjon. 9 Je-vi xi mancosoncao
nihjin xi ntai-ntai. Coa-sin
vaita cjoatjao cao njin xi
sejten, xi tsi tsa ma-le nca
siquixi cjoafaaitsjen-le je xi
coa-sin vexcon. 10 Je cjoa-vi
coasin totatse xi chine, coa
xi yo, coa je xi cjaai cjaaisin sanejon. Je-vi cjoatexoma
ni xi totatse je yao-na, xi
tjinne-na santa je nihjin cia
nca coanntjaiya-ncani. 11 Tonca
cia nca jaai casenvasen Cristo
xi namititjon-le je cjoanta xi
cjoaai, jaasen je ntianajo
xi nquisa nion nta, coa xi
nquisa quixi, xi tsi ntsja chota
coannta-ni, coi xi tso-ni nca
licoi tse je sonnte-vi. 12 Tojnco
ca ntia jaasen ya ntetsje,
alicoi cao njin-le chato,
nitse nhajanti-jin, toje xi
titse-ni njin. Coa-sin quisin
nca tsacechjintjai jo santa
ncantsjai. 13 Tsa je njin-le toro,
coa xi tse chato, coa je chaole nhajanti chjojntijon je
chota xi jnti cjoan, tsa ncayije
je-vi sitsje yao-na, 14 je njin-le
Cristo ali tocoacji nquisa nta
sitsje-ni cjoafaaitsjen-no xa
xi chao tjin, jme-ni nca sixasinilao je Nina xi tijnacon.
Cristo tije quitsjoata-nile
Nina yao-le nca aqui tsje,
xi totatse espritu xi titseni xi ncantsjai. 15 Coa-sin
tocoi fajin-nile je cjoachotse

405

Hebreos9,10

xi quisenion, jme-ni nca je

xi quinocjoa-le tjoe-sinile
je cjoatjao xi ncantsjai xi
quinisenqui-le. Coacoan
je-vi, nca je cjoaviya-le
vechjintjai je cjoatsantjaicjoale xi nanqui tjio-le je cjoa
xi titjon quisenion. 16 Cia
nca tjin cjoa xi quisenion,
machjen nca jcha-cjoalale
tsa cen je xi tsacajna xon.
17 Je cjoa xi quisenion coasin jemachjen cia nca viya,
nca nicia-jin chji-le cia tsa
tijnacon-sa nai-le. 18 Tocoi
nije-jin xi quisenion titjon
quisetsiacao nca coanchjen,
tsa tsi cao njin. 19 Cia nca
Moiss coa-sin quinchjayajinle ncatsi chotanaxinanta
ncayije cjoa xi quisene-le
jo tso cjoatexoma, quiscoe
je njin-le xi tse nhajanti,
coa xi tse chato, cao nanta,
cao ntsjavarre xi ni quitsi,
cao ya hisopo, quiscojntijon
tije-ni xon, coa-ti ncatsi
chotanaxinanta. 20 Quitso:
Je-vi njin-le cjoa xi quisenion
xi Nina coa-sin tsaceneno. 21 Coa-ti quiscojntijon
cao njin je ntianajo, cao
ncayije tsojmi xi machjen
cia nca yaxcon Nina. 22 Coa
me ncayije coa-sin matsjeya
cao njin, jo-sin vene je
cjoatexoma. Tsa tsi xijten njin,
licoi coan se cjoanichata.

Cristo tsacjaaxin je-na

nca quitsjoata yao-le

23Coanchjen,

tsocoa, nca
coantsje je cjoa xi coa-ti

cji-ni jo cji xi tjio ncajmi.

Coantsje cao je cjoa xi
coasin, tonca tije-ni cjoa xi
tse ncajmi coa-sin coantsje
cao njin xi quitsjoata, xi
nquisa nta cao-ni tsa je-ve.
24 Nca tsi tsa jaasen Cristo
ya ntetsje xi quisenta-ni
ntsja chota, xi ncoya-le je
ntetsje xi cjoaquixi, tonca
ya jaasen tiya ncajmi-ni.
Ya vaco yao-le ntai-vi xi
tatsan ya nquixcon Nina.
25 Alicoi jaasen nca ncjin ca
tsjoata tije-ni yao-le, jo-sin
nca je namititjon faasen
ya ntetsje nca jncojnco no
cao njin xi tse xi cjaai. 26 Tsa
coa-lani tjin, coanchjen nca
ncjin ca tsacjaa cjoaain
Cristo santa nca quisenta
sonnte, tonca ntai nca
jejeta je nihjin-vi, tojnco
ca-ni ntia tsacaco yao-le,
jme-ni nca tsacjaaxin-sini
je je nca quitsjoata yao-le.
27 Tojo-sin nca tjin-ni nca
jnco ca viya chota, coa
coanscan-ni sentajin-le cjoa.
28 Coa-tisinni Cristo tojnco
ca quitsaita, nca tsaca je
je-le xi tse xi ncjin ma-ni. Xi
majao-ni ca Cristo coantsenle je xi coya-le, alicoi
nca ticoa-ni je, tocoi nca
coasjentjai.
Je cjoatexoma tjin-le
toncian-le je cjoanta
xi cjoaai, alicoi tije soani je cjoa-ve. Je cjoatexoma
nicia-jin ma-le nca sijnco
je xi coa-sin vinchahianle, xi tsjoatacjita ticoi-ni

10

406

Hebreos10
njin nca jncojnco no.
2 Tsa coa-sin coan, licoi
tiquitsjoata-ni tsacai, nca
je xi coa-sin tsavexcon,
licoi tiquisicjaaitsjenni xi tatse je, tsacai, nca
aqui ntia coantsje. 3 Tonca
je njin xi sejten, xi tsjoata,
sicjaaitsjenjin je je nca
jncojnco no. 4 Nca je njinle toro, coa xi tse chato
licoi ma-le faaxin je je.
5 Tocoi cia nca Cristo jaasen
i sonnte-vi, quitso: Je
cjoatjao cao njin xi sejten
xi vaita licoi coanme-li,
toje yao-na tsacejnantai.
6 Cjoatjao xi quitiyije, coa
cjoatjao xi tatse cjoatsen
licoi quisasen-tacoin. 7 Cia
quixian: Nina, i jee-vi, jmeni nca coasin-sinia jo-sin
nca me-li, jo-sin nca tjita xi
tatsan ya xon xi cjioxcoya.
8 Cia nca titjon coaquitso:
Cjoatjao cao njin xi sejten
xi vaita, coa cjoatjao xi
quitiyije, coa cjoatjao xi
tatse cjoatsen licoi coanmeli, ni quisasen-taconjin. (Je
tsojmi-ve xi vaita jo-sin
vene cjoatexoma.) 9 Cia
quitso: Nina, i jee-vi, jme-ni
nca coasin-sinia jo-sin nca
me-li. Faaxin je xi titjon,
jme-ni nca sicejnantasini xi majao-ni. 10 Coa-sin
coanme-le Nina nca tsje
coan-nia xi totatse je yaole Jesucristo xi quitsaita, nca
tojnco ca ntia coa-sin coan.
11 Ncatsi nami vinchata xale nca nchaonnchaon nca ncjin

ca tsjoata cjoatjao xi ticoini xi nicia-jin ma-le faaxin

je. 12 Tonca je Jesucristo,
cia nca ntia quitsjoata
tojnco cjoatjao xi tatse je,
tsacejnata ntsja ncaquixi-le
Nina. 13 Ticoya-sa santa je
contran-le ya coationqui joni tsa ya xi vinchane ntsoco.
14 Cao xi tojnco cjoatjao
xi ntia quitsjoata, coasin ntia quisijnco ncantsjai
je xi matsje. 15 Coa-ti je
Espritu Santo tsjoa-na en-le,
nca coanscan-ni nca quitso:
16 Coanscan-ni nca je nihjinve, je cjoa-vi coentacoa cao
je, tso je Nai-na: Coejnajian
nima-le, coa squita jajin
cjoafaaitsjen-le cjoatexomana, 17 cia quitsoson: Nicia-jin
ticjoaaitsjenjin-nina je-le,
coa cjoatsantjaicjoa-le. 18 Ja
nca tjin cjoanichata xi tatse
je-vi, licoi titjin-ni cjoatjao
xi tatse je. 19 Coa-sin ntse
tjin-na nte nca coitjasen
ya ntetsje xi totatse njinle Jesucristo, 20 xi totatse
je ntia xi chotse xi tojnco
cao Jesucristo manquian, xi
quiscoxante titjon Cristo,
xi totatse je najo xi
tjenjho, xi coi xi tso-ni
jatatse yao-le. 21 Coa tjinna jnco nami xi tse ncanion
tjin-le, xi vatexoma ntia-le
Nina. 22 Tocoi coinchahiannia nca tjiquixi nima-na,
nca nion tjijnco-tacoan, nca
aqui nta macjain-na, nca je
nima-na jecoantsje tatse
cjoafaaitsjen xi tsen nca

407

Hebreos10

tsacejtenjon jo-ni nanta, coa

nca quisanejon yao-na cao
nanta xi tsje. 23 Cointoanioan
cjoaniquixiya-na xi tatse
xi choya-le, nca tsi tjinjen
tjincja cjoafaaitsjen-na, nca
Nina xi quitsjoa-na tsoa,
aqui tjicon nca sijnco. 24 Coa
sicjaaitsjenjin-nia xinquia
nca jncojncoa, nca sinionjian
xinquia, nca se-na
cjoatjaocha, coa nca coasian
xa xi nta. 25 Licoi sicejna nca
coana, jo-sin nca tjin ca
xi coa-sin manca-le, tonca
coene-le xinquia, tonquisa
coasiaon jo-sin nca jchao
nca je nihjin-ve nhoahian.

Ali coijnchi-jian je cia nca

jetjin-na cjoafaaitsjen
xi cjoaquixi.

26Tsa

coa-sin tjin-tacoan
nca coijncha je scan-ni nca
jetjin-na cjoafaaitsjen xi
cjoaquixi, licoi tisejna-ni
njin xi sejten xi vaita xi
tatse je, 27 tonca choya-le
cjoaain xi xcon tjin, coa
je xi aqui cjoajti xi cao
li, xi coa-sin sicjejco je
xi contran-le. 28 Je xi chaosin vecon je cjoatexoma xi
tse Moiss, viya xi totatse
en-le xi jao xi jan testigo,
nca tsijme cjoamatacon xi
tjin. 29 Jo-sin nicjaaitsjaon
nca jon, a tsi tsa nqui-sa
tse cjoaain vaquin-le je
xi vasenne je nti-le Nina,
coa xi sicjaaitsjen nca
jnti cjoan je njin xi tse cjoa
xi quisenion, coi njin xi

quisitsje nca je, coa xi chao

tso-le je Espritu Santo xi tjin-le
cjoanta. 30 ya-nia je xi quitso:
An xi sijnta, an xi coechja,
tso je Nai-na. Coa nquijncoca
quitso: Je Nai-na tsjoa-le
cjoaain je naxinanta-le.
31 Xcon-ni nca scaya ntsja
Nina xi tijnacon. 32 Tonca
catafaaitsjenjin-nino nihjin
xi jaato, coanscan-ni nca
coanisen-no, cia nca coa-sin
quinicjain-lao cjoasi xi nion
tse, nca quichjaao cjoaain.
33 Cjoaquixi-ni, sacoa chao
quinocjoa-no nquixcon
naxinanta, coa cjoaain
quisicjaa-no, coa sacoa
coanmiyo-no nca jon je xi
coa-tisin chao quinicao.
34 Coa-ti jon coanmachao je
xi tjio cjoaain, coa cia nca
quiniche-no je tsojmi-no,
quichjoao cjoaain-ve cao
cjoatsjoa, nca tsayao nca tjinno tsojmi xi nquisa nta ya
ncajmi, coa xi sejnantsjaino. 35 Ali nicha-jion tsocoa
xi nta nionta-tacon, je
xi tse chji-le. 36 Nca jon
machjen-no nca jchocjoajinno, jme-ni nca coinjen-sinino
je cjoanisenqui, cia nca
jequinitjoson jo-sin nca mele Nina. 37 Nquijncotjo-lani, je
xi cjoaai, cjoaai-ni, coa licoi
coantseya-le. 38 Ntai je xi
chotacjoaquixi coejnaconni xi totatse nca macjain-le,
tonca tsa coasentaxin, licoi
sasen-le nima-na. 39 Tonca
a licoi coacjoan nca
vinchataxian, nca cha. a

408

Hebreos10,11
coacjoan jo-ni je xi macjainle nca coitjontjai nima-le.
Jo-sin cjoan xi macjain-na

11

Coi xi macjain-na, coi

xi nta nionta-tacoan,
nca cjoaquixi nca tjio je cjoa
xi choya-le, xi vejnachoya
tatse cjoa xi tsi matsen. 2 Coi
nca coancjain-le je
chotajchinca, quichasjequixi
nquixcon Nina. 3 Coi nca
macjain-na, machoya-na nca
cao cjoatexoma-le Nina
quisenta-ni je sonnte-vi.
Coa-sin je xi matsen
quisenta-ni je xi tsi tsa
matsen. 4 Coi nca coancjain-le
Abel, je njin xi sejten xi
quitsjoata-le Nina nquisa
nta-ni cao-ni tsa cjoatjao-le
Can. Tocoi cjoa nca quisejna
en nca chotacjoaquixi coan,
nca Nina quitsjoa en tatse
cjoatjao-le. Nta tsa cen, tojo
nchja-sa nca coancjain-le. 5 Coi
nca coancjain-le Enoc,
quinosjexin i sonnte-vi, nca
tsi tsa cen. Licoi coansjai, nca
Nina tsacasjexin. Tonqui-ni
nca jitjoxin, quisejna en xi
tatse nca nta quisecon Nina
xi tatse. 6 Tsa tsi macjain-na,
licoi nta secon Nina xi
tatsan. Je xi faaicon-le
Nina, machjen nca coancjainle nca tijna Nina, coa nca
Nina tsjoa chji-le je chota xi
nion vasjai nca je. 7 Coi nca
coancjain-le No, coa nca
quitsacjonque, tsacenta
chitsoje. Coa-sin jitjontjai
ncatsi chotaniya-le, nca

coa-sin tonqui-ni tsacinyale xi tatse cjoa xi cje

matsen-jinsa. Tocoi nca coasin coancjain-le No, tsacaco
nca tsaquin-le cjoaain
chotasonnte, coa-sin
tsacaicjoatjao-le cjoaquixi, xi
se-na nca macjain-na. 8 Coi
nca coancjain-le Abraham, cia
nca quinocjoa-le, quisitjoson
nca jitjo santa ya nte xi
coa-sin coaicjoatjao-le. Coa
jitjo nca tsi tsa tsave janive. 9 Coi nca coancjain-le,
tsacamjenson ya nanqui xi
quinisenqui-le jo-ni tsa
nanqui xi quiniquinya-le,
coa ntianajo tsacejnanqui
cao Isaac cao Jacobo. Ticoi-ni
cjoatjao xi quinisenqui-le
Isaac, Jacobo, cao Abraham. 10 Nca
quiscoya-le je naxinantatseve xi tjin-le hjaojama, ja-le
xi tije-ni Nina tsacenta, coa
quisinta. 11 Coi nca coancjainle, coa-ti tije-ni Sara, nca
jejaato-le nihjin nca se-le
xti, quise-le ncanion nca
coan-le tsace nti. Sara
quiscoson-le nca Nina aqui
tjinquixicon cia nca
quisisenqui-le jnco nti. 12 Nta
tsa tojnco ma-ni Abraham, coa
je jo-ni tsa cen, quise-le ntje
xi ncjin ma-ni jo-ni nio-le
ncajmi, jo-ni tsomi xi
tjiontai-le ntachicon xi tsi
maxqui. 13 Tojo coancjain-le
cia nca cen ncatsi je-vi.
Licoi quiscoe je
cjoanisenqui, tocjin
quiscotsen-nile, coa
coantsjoa-le jo-ni tsa

409

Hebreos11

quicayantia. Quisiquixiya
nca totsacamjenson i
sonnte-vi nca xin nte-le. 14 Je
xi coitso je-vi, aqui
tsoyatsen-ni nca vasjai jnco
nte xi aqui tse. 15 Tsa
jaaitsjen-lanile xi tse nte
ja nca jitjo-ni, cjoaquixi
quitjonte-le nca
quisicofaya-ni. 16 Tonca
quitjennqui-le xi nquisa nta
tjin, coi xi tso-ni, je xi tse
ncajmi. Coa-sin Nina licoi
masoa-le nca coami-le
Nina-le xi tse, nca tsacentale jnco naxinanta. 17 Coi nca
coancjain-le Abraham,
quitsjoata Isaac, cia nca
coa-sin quichota. Je xi
quiscoetjao cjoanisenqui,
quitsjoata nti-le xi tojnco je.
18 coa-sin tsacin-le Abraham:
Xi totatse Isaac coa-sin
coai-li ntje xi ya janain-li.
19 Quiscoson-nile Abraham nca
Nina coan-le sicjaaya-nile
chota, nta tsa jecen. Coa-sin
quiscoe Isaac nquijncoca-ni,
jo-ni tsa ncoya-le xi jecen.
20 Coi nca coancjain-le Isaac,
quisichicontain Jacobo cao
Esa, xi tatse cjoa xi cjoaai.
21 Coi nca coancjain-le Jacobo,
cia nca jetiviya,
quisichicontain nca jncojnco
xti-le Jos, coa tsavexcon
Nina nca tsacasenxconnchin
tsacjajtenta yanise-le. 22 Coi
nca coancjain-le Jos, cia nca
jetiviya, tsaceya najmi
jo-sin coitjo xti-le Israel, coa
quitsjoa cjoatexoma xi tatse
ninta-le. 23 Coi nca coancjain

le xijcha-le Moiss, cia nca

quitsin Moiss, jan sa
quisicejnama, nca tsave nca
nasca cji je nti-ve, coa licoi
quitsacjon-le cjoatexoma-le
je chotatitjon. 24 Coi nca
coancjain-le Moiss, cia nca
jejchinca, coancai-le nca
coatsacin-le ti-le tsoti-le
Faran. 25 Tosa tsacjaajin nca
tsacjaa cjoaain cao chota-le
Nina, nca licoi tsacjaajin
nca coanmecon cjoatsjoa-le je
xi tofaato. 26 Quiscoson-nile
nca nquisa chji-le cjoa nca
quinocjoaaon-nile tatse
Cristo cao-ni tsa je cjoanchina
xi tse ya Egipto, nca quiscoya
je chji-le Nina. 27 Coi nca
coancjain-le, jitjo-ni ya Egipto.
Licoi quitsacjon-le cjoajti-le
chotatitjon, nca quisinionjin
yao-le jo-ni tsa xi ticotsen-le
xi tsi matsen. 28 Coi nca
coancjain-le, tsasje soi paxco
njin xijtenjon, jme-ni nca je
ancje xi quisicen ntitjon
licoi sicao-sini je xti-le
Israel. 29 Coi nca coancjain-le je
chota Israel, jaajin je
ntachicon xi ni mi, jo-ni
nanquiquixi. Cia nca je chota
Egipcios quiscota nca jaajin,
ya quichanquinta. 30 Coi nca
coancjain-le, quitsaojen je
xjaolao xi nchantai-le ya
Jeric cia nca tsacemantai-le
ato nihjin. 31 Coi nca
coancjain-le Rahab, je
chjonchajnqui, licoi tojnco
quicha cao xi tsi macjain-le,
cia nca tointanchan
quitsjoa-le nte je chota-le

410

Hebreos11,12
Nina xi jicho cotsenche.
32 Coa jme-sa xi xian, nca
nihjin cha-sana nca
coenajmia xi tatse Geden,
xi tatse Barac, xi tatse
Sansn, xi tatse Jeft, xi
tatse David, xi tatse Samuel,
coa xi tatse je chota xi
quinchjaya tatse Nina. 33 Coi
nca coancjain-le, quisiquinjen
nte, tsacene xi cjoaquixi,
jichotjennqui xi quinisenqui,
tsacechjoa tsoa xa,
34 quisicjitsao ncanion-le li,
jitjochinca-nile quicha xi
sicen. Nta tsa tsin-le
ncanion-jin yao-le quise-le
ncanion. Coa-sin nquisa taja
coan cia nca quiscan,
quisitoca je sontado xi xin
nte-le. 35 Je yanchjin quiscoe
je cen-ve nca jaaya-nile.
Tjin ca xi nion chao tjin
cjoaain tsacjaa, nca cai-le
quiscoe cjoavitjontjai-le,
jme-ni nca siquinjen-sini
cjoafaaya xi nquisa nta.
36 Xica jaato cjoaain nca
tsaquijnocha, coa nca tsacale, coa-ti quisationion jaya
ntoya. 37 Coa-sin quisate-le
lajao, coa quichanio
quisijaoya-ni, chao quinicao,
quinicen-ni quicha, tsacema
ncai ncajan nca tohjoa-le
varre cao xi tse tintso
tsacacja, yoma tsacatio, nion
tse cjoaain quise-le, coa
chao tsayatacon. 38 Je
sonnte licoi tsaquin-le chota
xi coa cjoan. Coa-sin
tsacemataxin ya
ntetaxinta, jinja,

nquinquijao, coa ya ncajao jin

nanqui. 39 Ncatsi je-vi, nta tsa
quitsai-le en xi tatse nca
aqui nta coancjain-le, licoi
quisaco-le je cjoanisenqui.
40 Nina tonqui-ni tsacenta
jnco cjoa xi nquisa nta xi
tatsan, jme-ni nca tsi
coanjnco-sini nca je, tsa tsian
nca a.

12

Nta chotsen-le Jess

Ali tocoa cji ncjin

chota testigo xi tjiontai
jncotjontai-na. Coi cjoa-vi
nca sicejna taxian ncayije
xi ai, coa je je xi siain-na.
Toca-lanta cao cjoatsejta
je cjoatocanacha xi tijna
nquixcoan. 2 Nta chotsenle Jess, xi tjen titjon-na,
coa aqui sijnco jo-sin
macjain-na. Quichocjoacaole cro xi tatse je cjoatsjoa
xi quisejna nquixcon,
alicoi quisisin-le cjoasoa.
Tsacejna ncaquixi-le je
yaxile-le Nina. 3 Jess xi
quichojtajin cjoaain cia nca
chotaje quinchjaaon-le. Nta
ticjaaitsjenjion xi ta-tse,
jme-ni nca tsi coijta-sinio nca
coanintajin nima-no. 4 Tojo
cje viyotaja-jion santa nca
njin-no xijten, nca vixcantao
je. 5 A jecoa-sin quichajin-no
jo-sin nca vene-no xi facaono jo-ni tsa xi cao xti-le,
nca tso: nti-na, ali taon-jin
yai je cjoaniquixi-le Nai-na,
nimaintajin-jin cia nca je
siquixi-li. 6 Je Nai-na tsjoale cjoaain je xi tsjoaque,

411

Hebreos12

coa va-le ncatsi nti-le xi

cjoetjao. 7 Tsa coi cjoaain
tichocjoacao-no, Nina coasin vecon-no jo-ni tsa nti-le,
nca ya nti-nive, xi tsi tsa
nai-le tsjoa-le cjoaain.
8 Tonca tsa xin tiyo-lao
je cjoaain-ve xi coa-sin
tsacoa-le ncatsi, cia ntixin
nio-ni, coa licoi aqui
ntinta-le Nina. 9 Ncatsia
quise-na nai xi tse yao-na
xi quitsjoa-na cjoaain, coa
tsayaxcoan. A tsi tsa nquisa
nta sitjoson-sinile je Naile nima-na, coa coiyochoan.
10 Coa je nai-nave xi tse yaona, cjoaquixi tochoa nihjin
quitsjoa-na cjoaain jo-sin
nca je quiscoson-le, tonca
Nina tsjoa-na cjoaain, jmeni nca chjoe-sinia cjoa xi nta
tjin, jme-ni nca coacao-sinina
nca tsje coan, jo-sin tsje
cjoan nca je. 11 Cjoaquixi-ni,
cia nca se cjoaain, nijmejin cjoaain xi tsjoa cjoatsjoa,
tocjoava xi tsjoa, to-nca scanni tsjoa-le cjoaquixi xi nchan
tjin je xi tiniquinchaquixi.

Ali coinchataxinle cjoanta-le Nina

12Tocoi

chomitjaon
ntsao xi tsi ma sicjan, coa
taincanion-lao xco-no xi tsi
timatinya-ni. 13 Choaintao
ntia xi quixi xi tatse ntsoco,
jme-ni nca je xi chinque
licoi coatjijin-nile xi-ncjin
nintantsoco, tonca catantani. 14 Cao ncatsi chota
tinchatjennqui-lao cjoa xi

nchan tjin, coa cjoa xi aqui

tsje cjoan. Tsa tsin je cjoa-ve,
niya-jin xi scoe je Nai-na.
15 Nta chotsaon nca niya-jin
xi coasentaxin-le cjoantale Nina, coa nca nijme-jin
cjoajnha xi cjoaaijin-no
xi chao-sin sicatio-no.
Xi totatse je cjoajnha-ve
ncjin ma-ni xi coantainle. 16 Niya-jin xi chajnqui
catama. Ncatsi catavexcon
Nina. Ali coa-jin catasin
jo-ni Esa xi totatse tojnco
tsojmi xi chine, tsacatenani je tsojmi xi tsacao-le
jo-ni ntitjon. 17 Jeyao nca
coanscan-ni cia nca coanmele nca scoe je cjoatjao xi
tse, xi coi cjoanichicontain,
licoi quitjonte-le, nca
licoi tiquise-nile nte nca
quisicantjaiya cjoafaaitsjenle, nta tsa coa-sin tsacasjai
cao ntaxcon. 18 Jon licoi
jicho ya ninto-ve xi coan
quinicao, cao je li xi quiti.
Jon licoi jicho xi chon va,
xi chon njion, xi je jtsixcon,
19 xi je jta-le hjao, xi jta-le
en xi coaquitso santa je
xi quinhoe-le tsacetsoa
nca tsi tsa ticoacoinsanile cjoa-vi. 20 Nca tsi tsa
ticoan quichocjoa-nile je
xi quisene. Nta tsa cho, tsa
sicao je ninto, lao sate-le,
axo quicha coaisencja-le.
21 Coa nion xcon tjin cjoa xi
coantsen santa quitso Moiss:
Totijnaxcon-nia, coa tifatsenia. 22 Tonca jon jecoa-sin
jicho ninto xi Sion mi, coa

412

Hebreos12,13
je naxinanta-le Nina xi
tijnacon, je Jerusaln xi tse
ncajmi. Jon jicho ja nca
ncjin jmi ma-ni ancje xi
coana, 23 coa ja nca tjiojtin
je xi ntitjon xi coa-sin
tjiota janain-le ya ncajmi.
Jon jichota-lao Nina xi juez
tatse ncatsi, coa jichotalao je espritu-le chota xi
tjin-le cjoaquixi xi aqui
coanjnco, 24 coa jichotalao Jess, je xi ventajin-le
cjoachotse xi quisenion, coa
je njin xi quichjojntivajon,
xi nquisa nta nchja cao-ni tsa
tse Abel. 25 Nanta-lao nca jon,
jme-ni nca tsi tsa coechjoaasinio je xi nchja. Tsa je xica
tsi tsa coan tsanca cia nca
tsacechjoaa je xi quinchjaya
i sonnte-vi, nquisa tochoa
coan coiyoa tsa coechjoaa
je xi ncajmi nchjaya-ni.
26 Je jta-le xi cia quisitinya
sonnte, tonca ntai quitsjoa
tsoa nca tso: Tojnco ca-sa
an ntia sitinya, ali toje-jin
nanqui, tonca coa-ti ncajmi.
27 Coa je en-vi xi tso: Tojnco
ca-sa, ntia vaco nca coitjoxin
je tsojmi xi matinya jo-ni tsa
tso-jmi xi xa coannta-ni, jmeni nca satio-sini je tsojmi xi
tsi matinya. 28 Coa-sin nca
chjoe je cjoatexoma xi tsi tsa
matinya, catase-na cjoanta.
Coa-sin nta coanchjen-le
tatse Nina, jo-sin sasencon
nca je nca jcon cha, coa nca
xcon jcha. 29 Nca cjoaquixi
je Nina-na jo-ni li ni xi
sicjejco-ni.

Coi cjoa xi machjen

tatse chota-le Cristo

13

Catamatsjoachantsjao
ntsao. 2 Ali nichajinjion nca coainte-lao je xi
fichocon-no. Coa-sin tjin
ca xi coa-sin quitsjoantele ancje, nta tsa tsi tsave.
3 Ticjaaitsjenjion je xi
cjoaain tjio, jo-ni tsa coati tojnco tiyo cjoaain cao
je, coa ticjaaitsjenjion je
xi chao yatacon jo-ni nca
coa-ti jon tiyojin-salao
yao-no. 4 Ncatsi catavexcon
je cjoavixan, coa je cjoale ali chao-jin ma, tonca
je xi sichajnqui, coa je xi
sichajnquita-le chjon-le
axo xin-le, Nina tsjoa-le
cjoaain. 5 Coa-sin tiyo ali
cjoanchina-jin nime-tacon.
Tejnco-tacon cao xi jetjinno, nca Nina coaquitso:
Licoi xin coatejna-le,
nitsjioncon-jinle. 6 Coasin nca coacoixon-nia nca
nion-tacoan: Je Nai-na xi
vasencao-na, licoi tsacjonnia. Jme xi coan sicao-na
chota. 7 Ticjaaitsjenjin-nio
je xi vantia-no, je xi
quinchjaya-no je en-le Nina.
Chjennqui-lao jo-sin macjainle, nta ticjaaitsjenjion
jme xi quisaco-le jo-sin
quicao yao-le. 8 Jesucristo
toncoson-le ncoja, coa ntai,
coa ncantsjai nihjin. 9 Ali
vainte-jinlao cjoafaaitsjen
xi ncjin ma-ni, xi cjaainca
nca xin ficao-no. Nta

413

Hebreos13

tjin cjoa nca cao cjoanta

vaincanion-le nima-na. Licoi
vaincanion-le nima-na cao
tsojmi xi chine, xi tsi tsa
jme chji-le je xi tocoi tjioni. 10 Tjin-na jnco sonxta. Je
xi sixa ya ntianajo licoi
tjin-le nte nca squine je
xi tse sonxta-ve. 11 Je njinle cho-ve xi vaita tatse
je ficaosen ya ntetsje xi
totatse namititjon, tonca
je yao-le cho-ve ti taxinle ya nte-ve. 12 Tocoi coa-ti
Jess tsacjaa cjoaain ntitsin
xontjoa-le naxinanta, jmeni nca quisitsje-sini je
chotanaxinanta cao xi
titse-ni njin. 13 Cjoinchon-le
tsocoa nca je ya ntetaxinve, coa cha cjoaaontacon
xi tatse. 14 Nca tsi tsa i
tijna-na naxinanta xi
tijnantsjai, tonca fasjai-nia
je xi cjoaai. 15 Xi totatse
Jesucristo coaitantsjai-le Nina
coi cjoatjao xi jo-ni njin xi
setjen, nca nta chasje-nia
Nina, xi tso-ni, en-le ntsova
xi siquixiya tatse. 16 Ali
nichajin-jion nca nta siaon,
coa nca coinchacao xica,
nca coi cjoatjao xi sasenle Nina. 17 Titjoson-lao je
xi vantia-no, coa nanqui
tiyo-lao nca je, nca tijeni vatiocontain xi ta-tse
nima-no, nca tjinne-le nca
tsjoa cointa. Titjoson-lao
jme-ni nca coasin-sini
cao cjoatsjoa, nca tsi tsa cao

cjoafao, nca je-vi licoi jo-sin

coanchjen-no. 18 Tetsoantjainajin, nca nta ya-tacoinjin
nca nta cjoafaaitsjen tjinnajin, nca me-najin nca
nta coanquincoai-jin yaonajin ncayije cjoa. 19 Coa
nquisa vetsoa-no nca coasin siaon, jme-ni nca an
nquisa ntiton coatejnacao
nquijncoca-sinino.

Cjoanitinta xi feta

20Je

Nina xi tsjoa cjoa xi

nchan tjin, xi tsacasjejinnile cen Nai-na Jesucristo,
xi totatse njin xi tse cjoa
xi quisenion ncantsjai.
Cjainca nta conta varre
Jesucristo xi nion jeya. 21 Nina
catasijncocao-no ncayije
xi nta, jme-ni nca coasiansinio jo-sin nca me-le nca
je, nca sixajin-no je cjoa xi
nquisa nta sasen-le nquixcon
nca je, xi totatse Jesucristo.
Je-vi xi catase-le cjoajeya
xi ncantsjai ncantsjai. Coa
catama. 22 Tonca vetsoa-no
ntse, nca catajchocjoacaono je en xi vene-no, nca
tochoa quisqui-no. 23 Catayao
nca je ntse Timoteo coanxannile cjoaain. Tsa je ntiton
cjoaai, an cjoicotsen-no
cao je. 24 Titintao ncatsi
xi vantia-no, coa ncatsi
chota-le Cristo. Je xi tse
Italia sitinta-no. 25 Cjoanta
catase-no ncatsio nca jon.
Coa catama.

Xon xi Santiago quisqui-le ncatsi

A n nia Santiago, xi
chonta-le Nina cao
Nai-na Jesucristo, ticji-no xi
tejao ntje-le Israel, xi coa-sin
tjiotsaova. Sitinta-no.

Je Nina xi tsjoa cjoaisentacon

2ntintse,

cjainca tonta
catamatsjoa-no cia nca
cjaainca cjoaain se-no.
3 ya-nio cia nca chotano xi tatse xi macjain-no,
coi xi sixajin-no cjoatsejta.
4 Je cjoatsejta catamajnco,
jme-ni nca coa-sin aqui
nta coanjnco-sinio, nca
tsijme xi cha-no. 5 Tsa jnco
xi jon xi cha-le cjoaisentacon, ca-tasije-le Nina, je
xi cjainca tse tsjoacjoatjaole ncatsi, coa licoi taon
ve. Coa-sin coai-le. 6 Tonca
catamacjain-le cia nca
sije. Alijaolijan-jin vecon. Je xi jao ve-con jo
ncoya-le ntachicon cia
nca ntjao faane, ncai
ncajan vetsaova. 7 Je
chota xi coicjoan alicoi
sicjaaitsjen-jin nca tjin xi

Nai-na tsjoa-le. 8 Je chota xi

jao ve-con nitocia-jin nion
tjin-le ncayije ntia-le. 9 Je
ntse xi nquisa yoma tijna
catamatsjoa-le nca nquisa
nca tijna. 10 Tonca je xi
nchina catamatsjoa-le nca
yoma tijna. Coa-sin cha nca
je jo-ni tsa naxo-le ja. 11 Cia
nca manca tsoi, masjoe. Je
ja-ve xi, naxo-le tsao. Coasin cha xi nascacjoan-le.
Coa-tisin cha xi chotanchina
cao ncayije cjoama-le.

Santiago sitinta

Sicjain-le cjoaain xi cota-na

12Jo

tonta-le chota xi
sicjain-le cjoaain. Cia nca
jequichota-le, coinjen-le
cjoavijnachon xi jo-ni jnco
corona, xi Nina quitsjoa tsoa
nca tsjoa-le je xi tsjoaque
nca je. 13 Cia tsa jnco xi
cjoatsen chao sicao, ali
tso-jin tsa je Nina xi chao
sicao cao cjoatsen. Je Nina
alicoi ma-le tjoe cjoatsen,
coa nijnco-jin xi je chao
sicao cao cjoatsen. 14 Tonca
jncojnco titse-ni cjoachincale xi chao sicao nca je. Je
cjoachinca-le nchjante-le

414

415

Santiago1,2

yao-le. 15 Cia nca jejitjoson

cjoachinca-ve vejnantje
cjoatsen. Cia nca jecoanjnco
cjoatsen-ve, se-le cjoaviya.
16 ntintse, xi cjai tsjoaque-no,
ali xin-jin ntia manquion.
17 Ncayije xi cjoanta, ncayije
cjoatjao xi aqui nta, nhoani janca, nhoajen-ni
Nai-na xi tsacenta tsoi cao
sa cao nio. Je Nai-na licoi
sicantjaiya yao-le, niitse-jin
sicantjaiya jo-ni tsa ncian.
18 Je xi coa-sin coanme-le,
nca tsacentje-na xi totatse
en xi cjoaquixi, jme-ni nca a
sejnatitjon-nia ncayije xi je
tsacenta.

Coinoya-le, coa
sichjen je en-le Nina

19Coi

cjoa-vi ntintse, xi
cjai tsjoaque-no, ncatsi chota
ntitonntiton catanhoe,
tonca catacjenjta nca nchja,
alitocjoan-jin catamajti-le.
20 Je chota xi majti-le licoi
sin xi cjoaquixi nquixcon
Nina. 21 Coi cjoa tejna-nio
ncayije cjoa xi chao tjin, cao
xi tse cjoatsen. Tointajin
chjoao je en xi jaasenjinno, je xi coan-le coasjentjai
nima-no. 22 Coatiaon jo tso
je en-vi, ali tonoya-jinlao
nca coa-sin tichanacha-lao
yao-no. 23 Tsa jnco xi nhoe
en-vi, coa licoi coasin
jo tso, je-vi coacjoan joni tsa jnco chota xi jnco
chotsin cotsensen-nile
ncjain. 24 Je quiscotsen-le
yao-le, qui, quichajin ntiton

nile jo cji. 25 Tonca jo tonta

coan-le je xi nta vasjaijin
je cjoatexoma xi aqui
cjoaquixi, xi siceyontaina. Jo tonta coan-le je xi
vejnanionjin, nca tsi tsa
tonhoe, cia chajin-le, tonca
coasin jo tso. 26 Tsa jnco xi
jon xi sicjaaitsjen nca vexcon
Nina, xi licoi vechjoale nijen, totivanacha-le
nima-le. Alicoi jme chjile jo-sin vexcon Nina.
27 Coa-sin aqui yaxcoan
Nina nca manquinchon-le
xi jchan xi cen xin-le, nca
cjoaain tjiofaai, coa-ti nca
chasjexin-le yao-na cjoa xi
tjin sonnte-vi. Je-vi xi cjoa-le
Nina xi tsje tjin xi tsi jma tjin
nquixcon Nai-na.

Ali chjaajin-jian chota

ntintse, ali chjaajinjion xi nisin-lao, nca

macjain-no tatse Naina Jesucristo xi nca tijna.
2 Tsa ya ja nca maao
cjoaasenjin-no jnco chota
xi taonnco taonsine tjin-le,
cao najo-le xi nta cjoan,
tsa coa-ti cjoichosenjinno jnco chotama xi jnti xi
quixijntajon cji, 3 tsa nquisa
xcon jchao je xi najo nta
vacja, tsa coacoin-lao:
Tijnai ja nta chon-vi, coa
tsa coacoin-lao je chotamave: Toya-la tisenntoi-ve,
axo i-la tijnatai nanquive, 4 a tsi tijon chjaajin-nio
xinquio, jo-ni tsa xcale mao
xi chao tjin cjoafaaitsjen-le.

416

Santiago2
5ntintse,

xi cjai tsjoaqueno, tinoyao: Nina a tsi

tsacjaajin chotayoma xi
tjin i sonnte-vi, jme-ni nca
nion coancjain-sinile tatse
Nina, nca coaicjoatjao-sinile
je cjoatexoma xi Nina
quitsjoa tsoa nca tsjoa-le je
xi tsjoaque nca je. 6 Tonca jon
yataon chotayoma. A tsi tsa
je chotanchina xi sicjaa-no
cjoaain, a tsi tsa coa-ti je
xi ficaocjoanion-no nquixcon
cjoatexoma. 7 A tsi tsa je
xi nchjaaon-le je janain
xi nta, xi coatsacin-nino.
8 Nta niaon, tsa cjoaquixi
nca nitjoson je cjoatexoma
xi nca, jo tso xon Escritura:
Tjaocha catamai xinqui
jo-ni tsa yao-li. 9 Tonca
tsa chjaajion xi nisinlao, je vijncho. Coa-sin
je cjoatexoma canine-no
je nca chotatsantjaicjoao.
10 Toya-ni xi sitjoson
ncayije cjoatexoma, coa
jnco cjoa faantjai-le, jevi tjin-le je xi ta-tse
ncayije cjoatexoma. 11 Je
xi coaquitso: Ali chajnquijin coain, coa-ti quitso:
Ali cen-jin nicain.
Tsa tsi chajnqui coain,
tonca quitjenjnco-li cen,
jetsantjaijcoi cjoatexoma.
12 Coi-sin tinocjoao, coisin tiaon, jo-ni tsa chota
xi me sentajin-le ta-le je
cjoatexoma xi siceyontaina. 13 Tjoe-le cjoaain,
alijme cjoamatacon xi
se xi tatse je xi tsicoi

tjin-le cjoamatacon. Je
cjoamatacon siquinjen-le
cjoaain.
Alijme chji-le xi macjainna tsa tsi nta tjin xa-na

14ntintse,

jme chji-le tsa

jnco xi coitso nca macjainle tatse Nina, coa licoi
nta tjin xa-le. A vitjontjaini nca coa-sin macjain-le.
15 Tsa jnco ntse tsa jnco
tichja xi quixijntajon cji,
tsa cjainca machjen-le xi
cjine nchaonnchaon, 16 coa
tsa jnco xi jon coicoitsole: Tanquinlanantao, tiso
yao-no, ticho, tonca tsi tsa
vai-nilaoni je tsojmi xi
machjen-le yao-le, jme chjile. 17 Coa-tisin xi macjain-na
tocoa-sin chajin, tsa toxquia
macjain-na, coa tsa tsi
nta tjin xa-na. 18 Tjin ca xi
coicoitso: Ji macjain-li, coa
an nta tjin xa-na. Taco-nai
jo-sin nca macjain-li, tsa tsi
nta tjin xa-li, coa an coacole jo-sin nca macjain-na nca
nta tjin xa-na. 19 Ji macjain-li
nca tojnco Nina. Nta niain.
Coa-ti macjain-le je nai xi
ntajin, coa fatseni. 20 Chotai
xi tsijme cjoafaaitsjen tjin-li,
a me-li jchai nca tochajinni xi macjain-na, cia tsa tsi
nta tjin xa-na. 21 A tsi tsa
je xa-le xi quisicjeta je-le
Abraham, je naijchacjin-na,
cia nca quitsjoata Isaac,
je nti-le, ya sonxta-ve. 22 A
tsi yai nca coa-sin Abraham
quisitjosoncao xa-le jo-sin

417

Santiago2,3

coancjain-le. Xi coancjainle aqui coanjncoson-ni xi

totatse xa-le. 23 Coa-sin
jitjoson xon Escritura xi tso:
Abraham coancjain-le tatse
Nina. Coa-sin coanxquicao
cjoaquixi. Miyo-le Nina
tsacin-le. 24 Jeyao-ni nca
chota feta je-le xi totatse
xa-le, ali tsa tocoi-jin cia nca
macjain-le. 25 Coa-tisinni je
chjonsca xi Rahab mi, a tsi
tsa jeta je-le xi totatse xale, cia nca quisisin-le chota
xi jaaicao en, cia taxin
quiscani xiti. 26 Jo-sin nca
je yao-na tijnacen-ni, tsa
tsi titijnajin-nile nima-le,
coa-tisin je xi macjain-na
tochajin-ni, tsa tsi nta tjin
xa-na.

Xi tatse nijen

ntintse, ali ncjin-jin

maestro mao, nca jeyao
nca nquisa tse cjoaain coaina xi maestro coan. 2 Nca
ncatsi nia tse tochao nian.
Tsa jnco xi tsi chao tso enle, je-vi xi aqui chotanta.
Coa-ti ma-le vatexoma-le
yao-le jo-ni tsa xi tjia freno.
3 Coe-ni a vea freno tsoa
naxin, jme-ni nca sitjosonsinina. Coa-sin ninte yao-le.
4 Coe-ni coa-ti je barco. Nta
tsa cjainca je, nta tsa cjainca
nion ntjao xi ficao, cjai tonti
cji yate timn xi ficao barco
toja-nive nca me-le ficao je
xi cani. 5 Coa-tisin je nijen
nti cji, tonca ali tocoacji
tse cjoa xi ma-le. Coe-ni nta

tsa toitse li, ali tocoacji

jajcha vaca. 6 Je nijen jo li
ni, cjainca chao sin. Coa-sin
nijen tijnajin-le yao-na, je
xi siquitson-na ncayije yaona, vaca ncayije jo xa coa
cjima-ni. Ya infierno nhoani xi vaca nijen. 7 Ncayije
jo tjin jcoya cho xi tjin
cao nise cao ye cao cho jin
nanta mante, coa ninte xi
chotasonnte mi-na. 8 Tonca
nijnco-jin chota xi coan-le
sinte nijen, nca je nijen
jnco cjoatsen xi tsi tsa ma
nicejyo. Ali tocoacji tjinle xquitoan xi sicen-nina.
9 Cao nijen chasjejeya-nia
Nina Nai-na, coa cao nijen
nocjoaaon-nile chota xi
coacoan cjoan jo cji Nina.
10 Tije-ni tsoa vitjo-ni ennta
cao entsen. ntintse, alicoi
machjen nca coi-sin ma
je cjoa-vi. 11 Jnco ncajao a
tiya vitjo-ni nantatsje cao
nantajnha. 12 ntintse je
yahigo a va-le to xi aceituna
mi, axo xcatotse a va-le
higo. Coa-tisin nijnco-jin
ncajao nanta xi tiya se-nile
nantajnha cao nantatsje.

Je cjoaisentacon
xi nca nhoa-ni

13ya-ni

xi jon xi chjine
xi xincjoa. Catavaco xa-le
jo-sin nca nta ficao yaole cao cjoainta-jin xi tse
cjoaisentacon. 14 Tsa nimano tjin-le cjoaxintacon xi vao
xi sja, tsa tjin-le cjoacontran,
ali chasjenta-jion yao

Santiago3,4

418

no, nichasje ntiso-jion

xi cjoaquixi. 15 Alicoi nca
nhoa-ni cjoaisentacon jevi, toi tse sonnte-vi, tse
xi xa coacjoan, tse nai. 16 Ya
ja nca tjin cjoaxintacon
cjoacontran, ya-ve tjin
cjoasi cao ncayije cjoatsen.
17 Tonca je cjoaisentacon xi
nca nhoa-ni, titjon-cjoanla
tsje, cia tojvi, intajin, nte,
tse cjoamatacon xi tjin-le,
nta xa-le, licoi vesin, licoi
ntiso. 18 Je chota xi ma-le
siquinjennchanjin, je ni xi
nchan-sin ventje cjoaquixi.

Je xi miyo-le cjoasonnte ma

Ja nhoa-nino cjoajchan

cjoasi. A tsi tsa tse
cjoatsjoa xi mame-le nimano, coi xi vixcan-jin yao-no.
2 Maxin-tacon jon, tonca tsinno. Nicaon, tocjoaxintacon
titi-nio, tonca lijme xi njenno. Nijchaon, vixcaon, tonca
tsin-no jme xi me-no nca
tsicoi nijao. 3 Nijao, tonca
licoi tjoe-no, chao tjin xi
nijao jme-ni nca sichjensinio xi tatse cjoatsjoa-no.
4 Jon xi xion, xi yanchjon,
xi quinjion ntia-le Nina, a
tsi tsa yao nca je xi miyo-le
cjoason-nte contran-le Nina
ni. Toya-ni xi me-le simiyo
cjoasonnte, contran-le
Nina ma. 5 A nicjaaitsjennio nca je xon Escritura
toya-ni coitso: Je Espritu
xi tijnajinntsjai nima-na
tjaoque-na jo santa machinini. 6 Tonca je Nina tsjoa xi

nquisa tse cjoanta. Coi cjoa

coitso-ni: Nina vejnatajale xi ncacon, tsjoa-le cjoanta
je xi intajincon. 7 Titjosonlao Nina. Tiyotaja-lao
je nai, coa-sin coanca
taxin-nino. 8 Tihiantalao Nina, cia coa-ti je
sihianta-no nca jon. Xi
chotajao, titsjao ntsao, coa
jon xi jao vao-tacon titsjao
nima-no. 9 Ticjaojion, tivao,
chintao. Je cjoavijno-no
catavantjaiya nca chintiao.
Je cjoatsjoa-no cjoava
catama. 10 Catafaajenno nquixcon Nai-na. Coa je
coasjejeya-no.

Ali chao-jin mi-le xinquia

11ntintse,

ali chao-jin
mi-lao xinquio. Je xi chao
tso-le ntse, xi vesin ntse, jevi chao tso-le cjoatexoma,
vesin cjoatexoma. Tsa ji
yasin cjoatexoma, licoi
nitjosoin cjoatexomave, jo-ni tsa xcale chasjai
yao-li. 12 Tojnco ma-ni je xi
tsjoa cjoatexoma, xi ma-le
vasjentjai, coa tije-ni xi male sichajin chota. ya-ni nca ji
nca yasin xi cjaai chota.

Cjoavijnachon-na joni tsa yojvi

13Coe-ni

ntai jon xi vixon:

Ntai-vi cao nchaon-li cjoian
naxinantatse jan, jnco no ya
coiyoa, coa cointa tsojmi,
coinjenson-na. 14 Alicoi yao jme
xi coan nchaon-li jnqui-li. Jmenive cjoavijnachon-no. aqui

419

Santiago4,5

cjoaquixi-ni nca jon jo-ni tsa

yojvi xi vatsen jnco tjo, sasa
cha-ni. 15 Tosa coicoixon: Tsa je
Nai-na me-le, tsa coiyochoan,
coasian je-vi axo coasian
xi cjaai. 16 Tonca ntai-vi
nosjencao yao-no xi tatse
cjoancatacon-no. Chao tjin
ncayije jo-sin nosjencao yaono. 17 Je xi ma-le nca nta sin,
tonca tsi tsa coasin, je xi tjin-le
je.

Xi tatse cjoanchina

Coe-ni ntai-vi jon xi

chotanchinao, chintao
chintiavao totatse cjoaain
xi cjoaai-no. 2 Cjoanchinano jejinto. Je najo-no
jecoanquixo. 3 Je taonsine cao
taonhoa-no jecoanntsjao. Je
ntsjao-le coan testigo xi contranno. Coacayije yao-no jo-ni tsa
li. Tsaquinchaxco cjoanchinano xi tatse nihjin xi cjoeta.
4 Coe-ni je xi quisixa nanquino vejnatsinya chji-le xi
quichanacha-lao xi cje vechjijinlao. Tjiovejta je xi quisixa.
Nai-na, je xi ncajco-le sontado,
quinhoe jta-le. 5 Toaqui
cjoatsjoa tsaquiyojion i sonnte,
chao tsanquincao yao-no.
Toxquia quinia-taconnio nimano cia nihjin nca quinicen
xica. 6 Tsacai-lao cjoaain,
quinicaon chotacjoaquixi, coa je
licoi tsacejnataja-no.

7Coi

Cjoachoyacaocjoa
cao cjoavetsoa

cjoa-vi ntintse,
choyacaocjoao jo santa

nca cjoaai Nai-na. Coeni je xi sixajin nanqui

coya-le tsojmintje xi nion
chji-le, xi tsjoa-le nanquive. Coyacaocjoa-le jo santa
nca cjoaai-le jtsitjon cao jtsi
xi scan tiva-ncani. 8 Coatisin jon choyacaocjoao.
Tinionjion nima-no, nca
jenhoahian nihjin nca
cjoaai Nai-na. 9 ntintse, ali
ncai ncajan-jin sojetalao xinquio, jme-ni nca
tsi se-sinino cjoaain.
Coe-ni je juez tijnajho
xontjoa. 10 ntintse, je xi
quinchjaya tatse janainle Nai-na, tsacjaa cjoaain,
quiscoyacaocjoa. Jo quisin
nca je coatiaon nca jon.
11 Coe-ni, jo tonta-le mi-le
je xi jchocjoa-le cjoaain.
Jequinoyao nca cjoatsejta
quise-le Job, coa tsayao
jo-sin coanme-le Nai-na,
nca je Nai-na cjainca tjinle cjoamatacon, vema-ni.
12 ntintse, titjon-le ncayije
cjoa, ali vai-jion en-no,
nicao janain-le ncajmijin, nitse sonnte-jin, nitse
cjaai cjoa-jin. Cia tsa jaonno, jaon tixon. Coa cia tsa
mai-no, mai tixon, jme-ni
nca tsi se-sinino cjoaain.
13 A tijnajinjnco-no xi tifaa
cjoaain. Cata-vetsoa. A
tijnajinjnco-no xi tsjoale. Cataseta-le Nina. 14 A
tijnajinjnco-no xi timen.
Catanchja-le chotajchinca
xi tse chota-le Cristo,
catavetsoantjai xi tatse

420

Santiago5
xi timen, catasicajon
siti cao janain-le Nai-na.
15 Tsa macjain-na cia nca
vetsoantje, coitjontjai je
xi timen, coa je Nai-na
siquisotjen. Tsa tsajnqui
je, coa-sin chata-le.
16 Chjaataconta-lao xinquio,
tetsoantjao xi-nquio, jmeni nca coannta-sinio. Je
cjoavetsoa-le chotacjoaquixi
cjai tjin-le ncanion, cjainca
nta vitjoson-le. 17 Elas coa-ti
jnco chota xi coacjoan joni tsa a. Tsacetsoa quisije

nca tsi coa jtsi. Jan no vasen

nca tsi tsa jtsi sonnte.
18 Nquijncoca tsacetsoa. Je
ncajmi quitsjoa jtsi, coa je
nanqui quitsjoa tsojmintje.
19 ntintse, tsa jnco xi jon
xi xin qui-le ntiaquixi,
coa tsa xijnco nchja-le nca
sicofayata-nile Nina,
20 je xijnco xi quinchja-le
nca quisicofayata-nile
Nina chota-ve xi xin ntia
qui, catave nca coasjentjaini cjoaviya jnco chota. Ali
tocoacji je xi coema.

Xi titjon xon xi pastro

Pedro quisqui-le ncatsi
Pedro sitinta

A n nia Pedro pastrole Jesucristo. Ticji-no

ncatsio xi chotaxinnanquio,
xi tsatjivison nte-ve ya
Ponto, ya Galacia, ya Capadocia,
ya Asia, ya Bitinia. 2 Quitjoejion
jo-sin nca tonqui-ni tsavelecon Nina Nai-na. Je
Espritu Santo quisitsje-no,
jme-ni nca sitjoson-sinilao
Jesucristo, coa jme-ni nca
setsaojon-sinino cao njinle Jesucristo. Catasesano
cjoanta, catanjennchanjin-sa
nima-no.

Tichoya-le xi tijnacon

3Jo

tonta-le Nina Nai-le

Jesucristo Nai-na, xi coa-sin
totse cjoamatacon tjin-le
nca quisichotseya-ncanina,
jme-ni nca choya-sinile xi
tijnacon nca jaayajin-nile
cen Jesucristo. 4 Coi coa-sin
coaicjoatjao-no xi nicia-jin
cjoitsonya-ni, xi nicia-jin
coanjnti-ni, nixintso-jin, xi
tijnatjao-no ya ncajmi. 5 Je
ncanion-le Nina sicointa

no nca macjain-no santa

se-no je cjoavitjontjai xi
tijnanta, xi coantsen cia
nihjin xi cjoeta. 6 Coi xi jon
cjimatsjoa-no, nta tsa jncojao
nihjin machjen nca tichjaao
cjoaain xi cjaainca tjin.
7 Coa-sin tichota xi macjainno, jme-ni nca nta tjosje-ni,
tjosjejeya-ni, jchaxcon-nile
cia nca coantsen Jesucristo. Je
xi macjain-no nquisa tonta
chji-le cao-ni tsa taonsine
xi fitson, nta tsa chota-ni
li. 8 Alicoi tsayao Jesucristo,
tonca tjaocha-nio. Macjainno xi tatse nca je, nta tsa tsi
tiyao ntai-vi. Cjimatsjoa-no
cao jnco cjoatsjoa xi niya-jin
xi ve, xi nion tjin-le cjoajeya.
9 Coi nca macjain-no se-no
cjoavitjontjai tatse nimano. 10 Je chota xi quinchjaya
tatse Nina tsacayacon je
cjoanta xi cjoaai-no nca
jon. Nion quitsinanquiya je
chota, nion tsacasjai jo-sin
vitjontjai-nia. 11 Tsacasjaijin
ja-le nihjin-ni, coa jo coanni xi quitso-le je Espritu-le
Cristo xi tsacejnajin nima-le,

421

422

1 Pedro1,2
cia nca tonqui-ni tsacayacon
cjoaain xi cjoaai-le Cristo,
coa cjoajeya-le xi coanscanni se-le. 12 Quinichoya-le
chota-ve nca li titatse-jinni,
tonca tatsan quisixacao
je cjoa xi quinocjoayajinno ntai-vi. Je chota xi
quinchjayajin-no je ennta
xi tatse Cristo coaquisin
xi totatse je Espritu Santo
xi quinicasen-ni ncajmi. Je
ancje me-le scoe je cjoa-ve.

Tsje coannquincoa yao-na

13Coi

cjoa-vi ticationtao
cjoafaaitsjen-no, tojvi tiyo,
aqui nta choya-lao je
cjoanta xi cjoaai-no cia nca
coantsen-no Jesucristo. 14 Jo-ni
ntixtinte li nitjoson-jinlao
cjoachinca-no jo-ni ncasa,
cia nca tjionjion-sa cjoafaaitsjen-no. 15 Jo-sin nca tsje
cjoan je xi quinchja-no, coati jon tsje catamao jo-sin
manquincao yao-no. 16 Coasin tjita xon: Tsje catamao
nca jon, nca tsje nia nca an.
17 Tsa Nai coin-lao je xi
toncoson ficao ncatsi chota,
nca ventajin jo sin xa-le
nca jncojnco, jchaxcon Nina.
Coa-sin tiyocao yao-no jo
tjin nihjin timason sonnte.
18 Jeyao nca coanchjintjao
jo-sin nca chao tsaquiyo, xi
coa-sin quise-no jo-ni tsa
cjoatjao-le xijcha-no. Li tsa
coanchjintjai-jion cao tsojmi
xi fitson, ni cao taonsine-jin,
ni cao taonhoa-jin, 19 tonca
coanchjintjao cao je njin

le Cristo xi nion chji-le, xi

jo-ni tsa tse ntivarre xi
tsi ja chao cji-le xi aqui
tsje. 20 Cristo coa-sin tonquini quisasennta jo santa
ncasa, nca cje senta-jin
sonnte, tonca jecoantsen je
nihjinfeta-vi xi tatsaon.
21 Xi totatse Cristo macjainno xi tatse Nina, je xi
quisicjaayajin-nile cen, coati je xi quitsjoa-le cjoajeya.
Coi cjoa-vi nca coa-sin
macjain-no, coa choya-lao
tatse Nina. 22 Quinitsjao
nima-no nca quinitjosonlao xi cjoaquixi xi totatse
je Espritu Santo, nca aqui
cjoaquixi matsjoachao ntsao.
Nion nta catamatsjoachao
xinquio cao nima-no xi tsje
tjin. 23 Quitsin nquijncocao,
ali tse ntje xi fitson-jin,
tonca tse xi tsa fitson,
xi totatse en-le Nina xi
tijnacon, coa xi coejnantsjai.
24 Ncatsi chota ncoya-le
tsa xca, coa je cjoajeya-le
chotasonnte ncoya-le tsa
naxo-le xca. Xi xca-ve, coa
naxo-le tsao. 25 Tonca je en-le
Nai-na aqui tijna ncantsjai.
Je en-vi je ennta xi tatse
Cristo xi quinocjoayajin-no.
Tejnao-ni ncayije
cjoatsen, cao
ncayije cjoachanacha,
cao cjoajaoncjain, cao
cjoaxintacon, cao
cjoaxintacon, cao ncayije xi
nocjoaaon. 2 Jo-ni ntile xi
sa catsin, catamame-no je
ntachiqui xi tatse nima

423

1 Pedro2

no, xi aqui nta, jme-ni nca

coa-sin coanjcha-sinio nca
coitjontjao. 3 Nca quichotao
nca je Nai-na tjin-le cjoanta.

Je lajao xi tijnacon

4Tihianta-lao

yao-no Naina, je jo-ni lajao xi tijnacon,

xi chota tsacjaaxin, tonca
xi Nina tsacjaajin nca nion
chji-le. 5 Coa-ti jon jo-ni tsa
lajao xi tjiocon catamao,
jnco niya xi tse espritu,
coa catamao nami xi tsje
nca coaita-nio cjoatjao
xi tse espritu, xi sasenle Nina, totatse Jesucristo.
6 Jo-sin tinchja xon Escritura:
Coe-ni ya Sin coejna xi
laotitjon xi laoxinqui, xi
nion chji-le. Coi lajao-ve
Cristo ni. Je xi coancjain-le
xi tatse licoi coansoa-le.
7 Cjainca tjin-le cjoajeya xi
tatsaon xi macjain-no xi
tatse. Xi tatse je xi tsi
sitjoson, je jo-ni lajao xi
chjinexjao tsacjaaxin, tonca
coan lajaoxinqui, 8 coa lajao
xi satenqui, coa lajaonti
xi sijti-le je xi satenqui
totatse je en-le Nina nca
tsantjaicjoa, nca coa-sin
tsacai-nile.

Je naxinanta-le Nina

9Jon

nio naxinanta xi
quitjojion. Jon nio nami
xi nca xa-le. Jon nio
naxinanta xi tsje, naxinanta
tatse Nina, jme-ni nca
coinocjoaya-nio cjoanta xi
tse Nina xi quinchja-no

ja nca isenxcon, jitjo ja

nca njion. 10 Jon ncasa ali
naxinanta-jion, tonca ntai-vi
Nina nocjoa-nio. Ncasa licoi
coanmaque-no Nina, tonca
ntai-vi jecoanmaque-no.

Nta coannquincoa yao-na

jo-ni tsa je xi sixa-le Nina

11Jon

xi tsjoaqueno, vetsoa-no
jo-ni tsa chotaxinnanqui
xi totjiotsomason sonnte,
tatechjoa-lao yao-no
cjoachinca-le xi cjancao
nima-no. 12 Nta tanquincao
yao-no yajin-le chota xi
li judo-jin. Nta tsa jo-ni
chotatsen vecon-no, cia
tsa scoe nca nta xa-no,
coasjejeya Nina coi nihjin
nca Nina cjoaaicon-le. 13 Xi
totatse Nina titjoson-lao
ncatsi xi vatexoma-no,
tsa chotatitjon titjosonlao jo-ni ncajco-le ncayije,
14 tsa gobernador coa-ti
titjoson-lao jo-ni tsa xi
Nina quisicasen ncajaole, nca tsjoa-le cjoaain
chotatsen, coa nca
coasjenta xi nta sin. 15 Jevi xi me-le Nina nca nta
niaon. Coa-sin coechjoao
cjoanjiontacon-le chota xi
tsijme cjoafaaitsjen tjinle. 16 Jon xi chotantai nio.
Ali nichjen-jion cjoantaino nca coema cjoatsen-no,
tonca coatiaon jo-ni tsa je
xi sixa-le Nina. 17 Jchaxcon
ncatsi. Catamatsjoachao
ntsao. Tijconchao Nina.

1 Pedro2,3

424

Jchaxcon chotatitjon.
18 Chontao, jchaxcon
titjoson-lao nai-no. Ali
toje-jin nitjoson-lao xi
nta, xi vetjao-no. Coati titjoson-lao je xi cao
cjoatsen vexa-no. 19 Je-vi xi
nta sasen-le Nina, tsa jnco
xi totatse cjoafaaitsjen-le
nquixcon Nina, sicjainle cjoaain xi tsi tsa
vaquin-le. 20 Jme chji-le tsa
jchocjoa-no cia nca majtsinno nca vijncho je. Tonca
tsa jchocjoa-no cia nca
vai-no cjoaain nca nta
niaon, je-vi xi cjoaquixi
sasen-le Nina. 21 Coi cjoa
quinocjoa-nino. Je Cristo
coa-ti tsacjaa cjoaain xi
tatsan. Tsacejnachoyana ntia xi tse, jme-ni nca
coa-ti jon coima-sinio
jo-sin tsacamjen nca je.
22 Cristo licoi tsajnqui je, ni
quinchja-jin enchanacha.
23 Cia nca quinocjoaaonle nijo-jin quitso nca je.
Cia nca tsacjaa cjoaain
licoi quiscancao, toya
quiscanita-le cjoa je xi
ventajin cao cjoaquixi.
24 Je soa tsaca xi tsan je,
cia nca quitsjentjenvata
cro yao-le, jme-ni nca
coiyochon-sinia tatse
cjoaquixi, nca jetiyotaxinle xi je mi jo-ni tsa cen.
Coi nca quitsinaon nca je,
coi coannta-nio. 25 Jon nio
jo-ni varre xi quichaxcon
ntia-le, tonca ntai-vi
jejinhoanhoe-nio nquintia

je Pastor xi sicointa nimano.

Jo-sin machjen nca ficao yaole xi yanchjin, coa xi xin-le

Coa-tisinni jon xi
yanchjon, nanqui tiyolao xin-no, jme-ni nca je
xin-no xi tsi macjain-le
je en-le Nina coinjentasinile Cristo, ali totatse
en-le yanchjin-lejin, tocoi
cjoa nca nta ficao yao-le je
yanchjin-le. 2 Nca cotsen-no
nca tsje tiyocao yao-no, nca
vijconchao. 3 Ali tosonncalejin nca nta sayo-lao, nca
jo nta venion ntsja-no,
nca venquio xi taonsine,
nca jo xcon cjoan najono, 4 tonca tichjaon xi
tijnama jajin nima-na,
xi tsi tsa fitson nca tse
nimante xi tojvi. Je xi
nquisa tse chji-le nquixcon
Nina. 5 Nihjin jchinca je
yanchjin xi tsje tjio, xi
quiscoya-le Nina, coasin quisichjen nimanta-le,
nca nanqui tsacatio-le
xin-le. 6 Jo quisin Sara
nca quisitjoson-le Abraham,
nca nai-na quitso-le. Jon
nio jaxtiyanchjin-le Sara,
tsa nta niaon, tsa tsijme
xi maxcon-no. 7 Jon, xi
xion, coa-tisin tiyocao
yanchjin-no jo-sin nca nta
machoya-no. Jchachotao
yanchjin-no jo-ni tsa jnco
chotsin xi nquisa hjoe,
nca tojnco tjin-no cjoatjao
xi cjoavijnachon, jme-ni

425

1 Pedro3,4

nca je xi vetsoao licoi

satechjoa-sini.
Chjaaxian xi chao tjin,
coasian xi nta tjin

8Xi

feta-ni, ncatsio tojnco

tiaon nima-no, tijao-tacon,
tjaocha catamao xinquio joni tsa ntsao, jchamatacon
xinquio, intananqui
chovao. 9 Ali cjoatsen-jin
nincosoncao xi cjoatsen, ali
cjoaaontacon-jin nincosoncao
xi cjoaaontacon, tosa nta
tichicontaon. Jeyao nca coi
quinocjoa-no, jme-ni nca sesinino cjoanichicontain. 10 Je
xi me-le tjaoque cjoavijnachon,
xi me-le scoe nihjin xi
nta, catavechjoa-le nijen
xi cjoatsen, je hjoatsoa
ali nchja-jin enchanacha.
11 Catavasenxin-le cjoatsen,
nta catasin. Catavasjai
cjoanchantacon, coa-sin
catafitjennqui-le. 12 Xcon Naina ya ticotsen-le xi quixi
vema, coa xoo tinhoe-le
xi vetsoa, tonca ncjain Nai-na
chao tiva-le xi sin cjoatsen.
13 ya-ni xi coan-le siquiaon-no,
tsa jon manquintjennqui-lao xi
nta tjin. 14 Coa-ti tsa cjoaain
chjaao xi totatse xi nta
niaon, jo tonta-no. Ali jconjinlao nca je, ali coa-jin
ma-no. 15 Tonca jajin nimano jchaxcon Nina xi Nai-na.
Cao cjoante cao cjoaxcontacon
tiyontao ncantsjai, nca coan
coixonya-lao nca jncojnco xi
sconanquiya-no xi tatse cjoa
xi tichoya-lao. 16 Catase

no cjoafaaitsjen xi nta tjin,

jme-ni nca coansoa-sinile je
xi fajeta tatsaon jo-ni tsa
chotatsaon, xi nchjaaon-no
nca nta timanquincao yaono tatse Cristo. 17 Tsa coa-sin
me-le Nina, tosa nquisa
nta tsa chjaao cjoaain xi
totatse xi nta niaon, caoni tsa xi totatse xi chao
siaon. 18 Coa-ti tojnco ca, ntia
tsacjaanion cjoaain Cristo xi
totatse cjoatsen. Je xi tjinle cjoaquixi tsacjaa cjoaain
xi tatse xi tsin-le cjoaquixi,
jme-ni nca coaicao-sinina
Nina. aqui cen jo cjoan
yao-le, tonca quinicejnacon
jo cjoan espritu-le. 19 Cao coi
espritu-le qui quinchjayajin-le
je espritu xi tjio cjoaain, 20 xi
ncasa tsantjaicjoa coan. Nina
cao cjoatsejta quisicjain-le je
chotatsantjaicjoa-ve cia nihjin
nca No tiventa je barco. Jaya
barco-ve tochoa chota, tojin
ma-ni, xi jitjontjaijin nanta.
21 Je nanta-ve ncoya-le je xi
ntai-vi vasjentjai-na, xi coi
cjoasatenta. Je cjoasatenta
licoi faaxin-na cjoatsen-le
yao-na. Tocoi xi tso nca nta
cjoafaaitsjen tjin-na nquixcon
Nina totatse nca jaaya-nile
Cristo. 22 Quimi ncajmi Cristo.
Tijnata nca quixi-le Nina.
Ancje cao ncayije cjoatexoma
cao ncayije ncanion tjionqui-le
nca je.

Nta sichjen cjoanta-le Nina

Xi tatsan Cristo tsacjaani cjoaain yao-le. Jon

426

1 Pedro4
coa-tisin chjoao ncanion cao
xi tije-ni cjoafaaitsjen. Je xi
tsacjaa-ni cjoaain yao-le,
licoi tije vajnqui-ni, 2 jmeni nca je vejna-sini jo-sin
nca me-le Nina je nihjin
nca tijna-sa. Licoi vejnajin
cjoachinca-le chotasonnte.
3 Jecoan-nina nihjin xi
jejaato nca coaquinian
jo-sin coanme-le chota xi li
judo-jin, cia nca tsanquincoa
yao-na ncayije xi chao
tjin, cao cjoaxintacon, cao
cjoachi, cao cjoavichisjoe, cao
cjoavichisoia, nca tsayaxcon
xcoson xi licoi tjonte-na.
4 Coi cjoa jecjimaxcon-nile
nca tsi tsa manquincao
xi tije-ni cjoa xi licoi
timante-ni, xi siquitsonya.
Tjionchjaaon-no. 5 Je chota
xocjoan-ve tsjoa-le cointa je
xi tijnanta nca coentajinnile xi tjiocon cao xi
tjiocen. 6 Coi cjoa nca coa-ti
quinocjoayajin-le xi tjiocen
je ennta xi tatse Cristo,
jme-ni nca coatiocon-sini
cao espritu jo-sin tijnacon
Nina, nta tsa quisentajinnile jo-sin sentajin-le
chotasonnte cia nca tjioconni yao-le. 7 Tonca mahian-le
nca cjoeta ncayije cjoa. Tojvi
tointa tiyo, tetsoantsjao.
8 Xi titjon-le ncayije cjoa,
nion catamatsjoachao
xinquio, nca ncjin cjoatsen
vematain cjoatjaocha-ve.
9 Tai-lao nte xinquio nca
sicjaya. Tsjoa coatiaon.
10 Jo-sin cjoanta tsacai

le, nca jncojnco catasichjen

tatse xi cjaai. Catasichjen
jo-sin xi nta sichjen xi
cjaainca cjoanta-le Nina.
11 Tsa jnco xi nchja, catanchja
jo tso en-le Nina. Tsa jnco xi
sixacao, catasixacao jo tjin
ncanion xi tsjoa Nina, jmeni nca coitjojeya-sini Nina
cao ncayije cjoa xi totatse
Jesucristo. Tse ni cjoajeya
cao cjoatexoma xi nicia-jin
cjoeta. Coa catama.

Chjaa cjoaain nca

chota-le Cristo nia

12Jon

xi cjainca tsjoaque-no,
li maxcon-jinlao xi faaineno, jo-ni tsa jnco cjoaxcon
xi cota-nino cao li. 13 Tsa
chjaacao cjoaain Cristo,
tosa nta catamatsjoa-no,
jme-ni nca coa-sin cjainca
tsjoa coan-sinino cia nca
coantsen cjoajeya-le Cristo.
14 Tsa nocjoaaon-no xi tatse
janain-le Cristo, jo tontano. Je cjoajeya-le coa je
Espritu xi tse Nina tjiocaono. Cjoaquixi ni je chota
nchjaaon-le Cristo, tonca jo
niaon nca jon tjosjejeyani. 15 Coa-sin nijnco-jin xi
jon cjoaa cjoaain jo-ni tsa
xi cen quitjen-le, xi che, xi
chao sin, axo xi canijin
yao-le xi tsi tsa je vacaole. 16 Tonca tsa jnco xi faa
cjoaain nca chota-le Cristo,
ali masoa-jinle. Tosa nquisa
catavasjejeya Nina nca
ya janain-le. 17 Jejicho
nihjin nca coetsiacao nca

427

1 Pedro4,5

sentajin-le chota-le Nina.

Tsa titjon coetsiacao-na
nca a, jo-sin cjoeta-le xi
tsi tsa sitjoson-le je enntale Nina. 18 Tsa ain vitjontjai
je xi quixi vema, jo-sin
coitjo je xi tsi macjain-le cao
xi chotaje. 19 Coi cjoa je xi
faa cjoaain jo quitso Nina,
nta catasin, catatsjoata-le
nima-le Nina xi nta quisinta
ncayije.

Je chotajchinca catasicointa
je chota-le Cristo

Vetsoa-le ncatsi
chotajchinca xi tjiojinno, coa-ti an chotajchinca
nia cao je. An tsave cjoaain
xi quise-le Cristo, coa-ti an
se-na cjoajeya xi coantsen.
2 Ticointao je chota-le
Nina xi tjiojin-no. Ali cao
cjoanion-jin nicointao,
tocao cjoanta-no coasiaon.
Ali tatse xi coinjen-no xi
chao tjin, tocao cjoatsjoa
coasiaon. 3 Ali tsa nion-jin
vene-lao chota xi vacao-no,
tonca tjantia-lao chota-le
Nina. 4 Cia nca coantsen je
Pastortitjon xi sicointa, jon xi
tjoe-no je corona xi tsi fitson,
xi tse cjoajeya. 5 Coa-ti jon
xi nanqui tiyo, titjosonlao chotajchinca. Catama
intajin-taconlao xinquio
ncatsio, catafaajen-no, nca
Nina vejnataja-le xi ncacon.
Tsjoa-le cjoanta je xi intajintacon. 6 Somatanqui-lao ntsja
Nina xi tjin-le ncanion, jmeni nca je siquinnca-sinino

cia nca coicho nihjinve. 7 Je ticamio ncayije

cjoanicjaojin-no, nca je
tisicointa-no. 8 Tojvi tointa
tiyo, tiyochonntao, nca je
contran-no, je nai, jo-ni tsa
xa xi tivate, tisicotjintai-no,
tivasjai ya xi squine. 9 Nion
tiyotaja-lao je nai. Nion
tiyo-lao xi macjain-no, nca
jeyao nca tije-ni cjoaain
coa-sin vitjoson cao ncatsi
ntsao xi tjio i sonnte. 10 Tonca
Nina xi tjinyije-le cjoanta,
xi quinchja-na xi totatse
Jesucristo, nca se-na cjoajeyale xi tijna ncantsjai. Cia nca
jequichjaa jncotjo cjoaain,
coanscan-ni je soa Nina
sintaya-no, sicejnantano, tsjoa-no ncanion, nta
siceyo-no. 11 Je catasele cjoajeya cao cjoatexoma
ncantsjai. Coa catama.

Cjoanitinta xi feta

12Tsen

ma-na nca nion

tacon ntse Silvano, je xi
quisqui xi tatsan, nca
an quiscani itse-no en.
Tivene-no, tisiquixiyano nca aqui cjoanta-le
Nina je-vi xi tiyojin-lao.
13 Sitinta-no je chota-le
Cristo xi tjio ya Babilonia, xi
tojnco quitjoejin cao jon.
Sitinta-no Marcos, ntina. 14 Titintao xinquio,
tetatsoao xinquio, nca
coa-sin tsjoachao xinquio.
Catanjennchanjin nima-no
ncatsio xi tiyocao Jesucristo.
Coa catama.

Xi majao-ni xon xi pastro

Pedro quisqui-le ncatsi

Pedro sitinta

A n nia Simn Pedro,

chonta-le coa pastrole Jesucristo. Ticji-no jon xi
toncoson macjain-no jo-sin
macjain-najin nca jin-jin. Xi
macjain-na nion chji-le. Coasin quitsai-na xi totatse
cjoaquixi-le Jesucristo xi Ninana coa xi tsacasjentjai-na.
2 Catase-sano cjoanta,
catanjennchanjin-sa nimano, nca aqui nta yao Nina
cao Jess Nai-na.

Coacoan cjoan jo cjoan Nina

3Je

ncanion-le Nina
quitsjoa-na ncayije
xi machjen-na tatse
cjoavijnachon, coa xi tatse
nca nta yaxcoan nca je. Coasin quitsjoa-na nca tsaya
je xi quinchja-na totatse
cjoajeya-le cao ncanion-le.
4 Totatse coi cjoa-ve tsacainina xi quinisenqui-na xi
cjainca nta tjin, xi cjainca
tse tjin, jme-ni nca coa-tisin
tjoe-sinino nca coacoan
cjoaon jo cjoan Nina, nca

tsaquinchaxin-lao je cjoa xi
tjio i sonnte, xi sicjitsonna, xi tse cjoachinca. 5 Coa-ti
jon nion tisin-lao ncayije
je cjoa-vi. Xi macjainno catase-le ncanion.
Je ncanion-no catase-le
cjoachjine. 6 Je cjoachjineno catase-le cjoante.
Je cjoante-no catase-le
cjoatsejta. Je cjoatsejta-no
catase-le cjoaxcontacon
tatse Nina. 7 Je
cjoaxcontacon-no tatse Nina
catase-le cjoatjaocha tatse
ntsao. Je cjoatjaocha tatse
ntsao catase-le cjoatjaocha
tatse ncatsi. 8 Tsa tjin-no
je cjoa-vi, tsa mancjinyajin
nima-no je cjoa-vi, licoi
tsjoante-no nca coiyotsao,
nca nijme-jin xi siaon.
Coa-sin coimasoncao je xi
machoya-no tatse je Nai-na
Jesucristo. 9 Tonca je xi tsinle je cjoa-vi, xca ni, alicoi
nta matsen-le. Quisichajin
nca jecoantsje jatatse
cjoatsen xi cotse quise-le.
10 Coi cjoa ntintse, nquisa
nta tixitiya-lao yao-no nca

428

429

2 Pedro1,2

coacosontsaon nca Nina

quinchja-no coa tsacjaajinno. Tsa coasiaon je cjoa-vi,
nitocia-jin tsaonnquio. 11 Coasin cjainca tonta coainte-no
cia nca coitjasenjion cao
cjoajeya je cjoatexomantsjaile Jesucristo xi Nai-na coa xi
tsacasjentjai-na.

Coi cjoa nca quisqui Pedro

12Coi

cjoa licoi coatejnajyoa

nca sicjaaitsjen ntsjai-no
je cjoa-vi, nta tsa jeyao,
nta tsa jetiyonionjin-lao
je cjoaquixi xi jetjin-no.
13 Tjen nca tijnajin-sa je
yao-na, coaxian nca nta tjin
nca coa-sin coene-no, nca
sicjaaitsjen-no. 14 Jeve nca
ntiton coitjoxin-na yao-na,
jo-sin tsacaco-na je Nai-na
Jesucristo. 15 Coa-ti cjai nion
coene-le yao-na, jme-ni nca
cjoaaitsjen-sinino ncantsjai
je cjoa-vi cia nca cjoe coiya
an.

Je xi tsave-ni xcon
cjoajeya-le Cristo

16Cia

nca tsacinyalaijin xi tatse ncanion-le

Jesucristo Nai-na, coa jo-sin
nca cjoaai, licoi quinisinlaijin xi tocuento mi, xi
tojin tsacentai-jin, tonca je
xcoin-jin coa-sin tsave je
cjoajeya-le. 17 Nina Nai-na
tsacasjenta coa tsasjejeya
Jesucristo cia nca tsacjacao-ni
jta xi jaai-ni ya ja nca jeya
chon ya ncajmi xi quitso:
Je-vi nti-na xi cjainca nta

tjaoque, jo nta quisecoan

xi tatse. 18 Coa-ti jin-jin
quinoya-laijin jta xi ncajmi
jaai-ni, cia nca ya tojnco
tsaquiyocoai-jin ya nintotsjeve. 19 Coa-sin nquisa nion
tijnaquixi-najin je en xi
tonqui-ni quiseyatacoan.
Cjainca nta niaon tsa sision
je en-ve, jo-ni tsa jnco
yali xi siisen nte ja nca
njion, jo santa nca sesen,
coa santa nca siisenjinle nima-no jo-ni niotse.
20 Titjon catamachoya-no
je-vi nca nijnco-jin en xi
quiseyatacon, xi tse xon
Escritura, xi toxquia chota
tsacenta. 21 Nca nihjin cotse
jaai je en xi tsacayaconna, licoi-jin nca coa-sin
coanme-le chotasonnte. Tosa
quinchjaya je chota xi tsje
tjio jatatse Nina, jo-sin
quisiisenjin cjoafaaitsjen-le
je Espritu Santo.

Chotantiso xi quinchjaya
tatse Nina, coa
chotantiso xi vacoya

Coa-ti ya naxinantave tsacatio chotantiso

xi quitso nca quinchjaya
tatse Nina, jo-sin sejinno chotantiso xi coacoya.
Je scanijinma-no cjoa xi
siquitson-no, coa licoi
coancjain-le tatse je Naina xi tsacechjintjai tatse.
Coa-sin coasjai-le yao-le
xi ntiton chajin. 2 Ncjin xi
coaitjennqui-le ntia xi chao
tjin. Xi totatse coinchjaaon

430

2 Pedro2
nile ntia xi quixi. 3 Cao
cjoaxintacon siquinjen-ni xi
totatsaon, nca coanacha-no
cao en xi tsi tsa coi coatjin.
Santa cotse tijnacoya
cjoaain-le. Licoi coantsele, licoi vejnafe xi chajin.
4 Nina licoi quisichatale je ancje xi tsajnqui je,
toya quiscani ja li titi,
coa quisicejnanion ya
ncajao ja njion chon, santa
nca sentajin-le. 5 Nina licoi
quisichata-le sonnte jchinca,
tonca quisicasen jtsinion
xi tsancason sonnte-le
chotatsen. Quisiceyocon
toje No xi quinchjaya xi
cjoaquixi, cao nqui ato
chota. 6 Nina quisicjaa
cjoaain je naxinanta Sodoma
cao Gomorra nca quisiquixoya.
Tochaoli tsaquinchane.
Coa-sin tsacacochoya-le
je xi tsacatio-sa, xi tsi tsa
vexcon Nina, je cjoaain xi
cjoaai-le. 7 Coa tsacasjentjai
Lot xi chotacjoaquixi, xi si
coan-le totatse chotatsen
xi tocjoachinca quitjennquile. 8 (Je chotacjoaquixi-ve
tsacejnajin-le chotatsenve. Tsave coa quinhoe xi
coaquisin je xi tocjoatsen
tjin-le. Nchaonnchaon aon
coan-le nca nta tjin nimale je chotacjoaquixi-ve.)
9 Cia nihjin nca faa
cjoaain, je Nai-na ma-le
vasjentjai chota xi vexcon
nca je. Ma-le sicejnatjao
je xi tsin-le cjoaquixi-jin,
santa nihjin nca sentajin

le, jme-ni nca coa-sin

sejnane-nile cjoaain. 10 Xi
titjon, je-ve xi fitjennqui-le
cjoachinca-le yao-le, xi toya
tjiomajin cjoachaocjoajntile, xi tocjoasca vecon
cjoatexoma, xi nion xijin,
chotatsantjaicjoa, licoi
tsacjon nca nchjaaon-le xi
nca tjio. 11 Tije-ni ancje, nta
tsa nquisa tjin-le ncanion
cao-ni je, nta tsa nquisa
titjon tjioma cao-ni je, licoi
ficontran-le, licoi nchjaaon-le
nquixcon Nai-na. 12 Jo-ni tsa
cho xi licoi nhoe, xi toxa
coacjoan-ni xi toxa quitsinni nca cointova nca sicen,
je chota-vi nchjachao-le cjoa
xi tsi tsa machoya-le, tojnco
cao je coiya-ni chajin-ni.
13 Coa-sin tjoe-le chji-le nca
tsin-le cjoaquixi-jin. Coa-sin
tsjoa ma-le, siacon yao-le
nta tsa nihjin. Je chota-ve
jnti, tsen chao cjoan. Tjin-le
cjoatsjoa nca vanacha cia nca
tjiocjencao-no. 14 Tjinnquintsjai
xcon cjoachajnqui. Licoi
ma-le tsjion je-ve. Sintetale je je chota xi toi
tojan sicjaaitsjen. Jecoasin coannca-le nima-le
cjoachaontai. nti-le cjoataon
ni. 15 Quisicejna ntiaquixi,
xin qui-le, nca quitjennquile ntia-le Balaam, nti-le
Beor, je xi coantsjoaque xi
cao cjoatsen quinjen.
16 Quinocjoaticao xi tatse
cjoatsen-le. Jnco chocha xi
tsi ma-le en, quinchja jo-ni
tsa chotaxin, tsacechjoaa

431

2 Pedro2,3

cjoasca-le je Balaam xi
quinchjaya xi tatse Nina.
17 Je chota-vi jo-ni tsa ncajao
nanta xi tsin-le nanta, jo-ni
tsa yojvixa xi ficao xquin. Xi
tatse je chota tijnatjao-le
cjoanjion yajin njionnion-ve
ncantsjai nihjin. 18 Cia nca
nchja ennca xi tsijme chjile, cao cjoachinca-le yao-le
sinteta-le je je chota xi
cjoaquixi jitjoxin-le xi tsi
nta tjioma. 19 Sisenqui-le
nca toscanintai, tonca je
cjoachinca-le vatexomantsjaile. Je xi quiniquinjen-le,
nanqui tijna-le, jo-ni chonta
ma-le je xi quisiquinjen-le.
20 Cjoaquixi ni, tsa je xi coasin tsaquinchaxinta-le je
cjoachaocjoajnti-ve xi tjin i
sonnte, nca jetsave Nai-na xi
tsacasjentjai-na, je Jesucristo,
tsa nquijncoca tjiosicojin
yao-le cjoachaocjoajnti-ve,
jequiniquinjen-le. Tonquisa
chaosin tjio xi feta-ni cao-ni
nca totsin-le cjoa. 21 Tonquisa
nta-ni tsacai-ni, tsa tsi tsa
tsave ntia xi cjoaquixi,
cao-ni tsa scan-ni nca tsave,
quisicofaya-nile cjoatexoma
xi tsje, xi tsacai-le. 22 aqui
coa-sin cjima-le jo tso en xo
tso: Je nia quisquine nquintia
ntaviso-le, coa je chinca
xi jetsacancoya nquintia
tsacancoya yajin ntasi.

Je Nai-na quitsjoa
tsoa nca cjoaai

Jon xi tjaoque-no, ticjino ntai-vi xi majao-ni

xon. Nca jao xon-ve veneno jme-ni nca sicjaa-sinile

cjoafaaitsjen-no xi tsje, 2 jmeni nca cjoaaitsjen-sinino
je en xi cotse tsacayacon
je chota xi tsje tsacatio,
xi quinchjaya tatse Nina,
coa nca cjoaaitsjen-sinino
je cjoatexoma-le Nai-na xi
tsacasjentjai-na, xi quitsaino totatse pastro-no. 3 Titjon
machjen nca catayao jevi, nca je nihjin xi cjoeta
cjoaai xi tsjoa-le vijnoque,
xi titse-ni cjoachinca-le
coemajin. 4 Coicoitso: Ja
tijna ntai xi quitsjoa tsoa
nca cjoaai. Jo santa nca
cen xijcha-na, tojo coa-sin
chon jo santa nca quisenta
sonnte. 5 Cjoaquixi cai-le
scoe chota nca cao je en-le
Nina quisenta-ni ncajmi
nihjin cotse, coa je nanqui
xi jitjoxin-le nanta-ve, xi
vaincanion-le cao nanta.
6 Cao nanta-ve quicha je
sonnte xi quise cia nihjinve nca tsancason nanta.
7 Tije-ni en-le Nina tivetjao
je ncajmi cao sonnte xi tjin
ntai, jme-ni nca coiti-sini coi
nihjin nca sentajin-le cjoa,
nca cha chota xi tsi vexcon
Nina. 8 Tonca jon xi tsjoaqueno, ali nichajin-jion cjoa-vi,
nca jnco nihjin jnco jmi no
ma-le Nai-na, coa jnco jmi
no jnco nihjin ma-le Naina. 9 Je Nai-na licoi sitseya
xi quisisenqui, jo-sin
sicjaaitsjen ca nca matseyale, tonca tjin-le cjoatsejta

2 Pedro3

432

xi tatsan. Cai-le nca jnco

xi cha. Tome-le nca cjoicho
sicantjaiya cjoafaaitsjenle ncatsi. 10 Je nihjin-le
Nai-na cjoaai jo-ni tsa che
ncanjion. Cia je ncajmi
coixoya, jo nion cjoaneya.
Je ncayije xi siisen ncajmi
coiti, cha. Je sonnte cao je
tsojmi xi i tjin coiti. 11 Tsa
ncayije cjoa-vi coixoya-ni,
jo-sin manquincao yaono xi tatse cjoa xi tsje,
coa jo-sin yaxcon Nina.
12 Jetichoyacao yao-no,
nion metacon nca cjoaai
nihjin-le Nina. Cia nihjin
coiti coixoya ncajmi. Coa
je ncayije xi siisen ncajmi
coan nanta-ni cao li. 13 Tonca
tichoya-le ncajmi chotse
cao sonnte chotse, ja nca
tijnantsjai xi cjoaquixi, josin nca quitsjoa tsoa Nina.
14 Coi cjoa nca tichoya-lao
je cjoa-vi, jon xi tsjoaqueno, tixitiya-lao yao-no nca
nta coannquincao yao-no,
jme-ni nca coansjai-sinino
nquixcon Jesucristo, nca tsi

jme cjoajnti tsi jme je seno, coa nca nchan coiyo.

15 Cjoavitjontjai catama-no
je cjoatsejta-le Nai-na. Coatisin quisqui-no ntse Pablo
xi tjaocha, jo-sin tsacai-le
cjoaisentacon. 16 Coa-sin
ncayije xon-le quisquita
je cjoa-vi. Tjiojin ca cjoa xi
cjainca ain machoya-na. Je
chota xi tsi tsa machoya-le,
xi toi tojan sicja-aitsjen,
sicantjaiya coi cjoa-vi.
Coa-sin sicao xi cjaai xon
Escrituras. Coi cjoa vaquin-sale
nca cha. 17 Jon xi tsjoaqueno, nca jequiniquinhoe-no,
ticointao yao-no, jme-ni
nca tsi tsa coa-ti jon xin
ntia coannquin-sinio, nca
coanacha-no je chota xi
chao cjoan, coa jme-ni nca tsi
tsa tsaojennqui-sini ncanionno. 18 Catamajchajin-no
cjoanta-le coa cjoafaaitsjenle Nai-na Jesucristo
xi tsacasjentjai-na. Je
catavitjojeya ntai-vi, coa
santa nca nihjin xi tsi
cjoeta. Coa catama.

Xi titjon xon xi pastro

Juan quisqui-le ncatsi
Je en xi tsjoa cjoavijnachon

J e xi tijna santa
nca totsin-le cjoa,
xi quinoyai-jin, xi
xcoin-jin tsaya-nijin, xi
quichotsen-laijin, xi ntsaijin quinicao-nijin, xi tatse
je en xi tsjoa cjoavijnachon
ncantsjai. 2 (Je cjoavijnachonve coantsen-ni. Tsayai-jin.
Jin ni-jin testigo, vai-jin
en, coa vai-jin cjoaquixi
xi tatse je cjoavijnachon
ncantsjai-ve xi tijnata-le
Nai-na, xi coantsen-najin.) 3 Je
xi tsayai-jin xi quinoyaijin, je-vi xi coa-tisin
nocjoayajin-laijin, jme-ni
nca coa-ti jon coiyocjao-sinio
cao jin-jin. Xi aqui cjoaquixi
jin-jin tiyocjoai-jin Naina cao nti-le Jesucristo. 4 Je
cjoa-vi coa-sin chji-laijin,
jme-ni nca coantseya-sini
cjoatsjoa-no.

5Je

Je Nina xi siisen

cjoaquixi je-vi
xi quinoya-laijin, xi
nocjoayajin-laijin nca jon. Je

Nina xi siisen, tsin cjoanjionjin xi tse niitse-jin. 6 Tsa a

xi coacoixoan nca tiyocjoa
cao je, coa toya-ni ja nca
njion manquian, toventisoa.
Licoi-ni cjoaquixi xi nian.
7 Cia tsa ja nca isen
manquian, jo-sin ja nca
isen tijna nca je, coasin tiyocjoa xinquia, coa
njin-le Jesucristo nti-le Nina
sitsjeya-na ncayije je-na.
8 Tsa coacoixoan nca tsinna je, tia chanacha-nile
yao-na. Tsin-na xi cjoaquixi.
9 Tsa niquixiyanta je-na,
Nina niontacon, coa tjinle cjoaquixi, sichata je-na,
coa sitsje-na ncayije xi licoi
nta tjin. 10 Tsa coacoixoan nca
licoi tsaquijncha je, Nina
chasjentisoa. Je en-le licoi
vejintacoan.

Cristo jentjai-na coan-le

 catsio ntixti-na, je
N
cjoa-vi cji-no, jme-ni nca
tsi coijnchi-sinio je. Tsa jnco
xi tsajnqui je, tijnajnco-na xi
fajin-na nquixcon Nai-na, je
Jesucristo xi tjin-le cjoaquixi.

433

434

1 Juan2
2Tije-ni

jentjai-na coan-le,
xi totatse janain-le Cristo.
13 Coa-sin cji-no nca jon
nca tsacjaaxin je-na. Ali tsa
totsan-jian je, tonca coa-ti
xi nai mi-no, nca tsayatse ncatsi chotasonnte. 3 Coi
nio je xi tijna santa nca
totsin-le cjoa. Coa-sin cjiya-nia nca tsaya nca je, tsa
no nca jon xi xtixion, nca
nicjitjosoan cjoatexoma-le.
4 Je xi coitso: An-vi tsave
jon quiniquinjen-lao je
nai. Coa-sin cji-no nca jon,
nca je, coa licoi sicjitjoson
ntixti, nca tsaya-nio Nai-na.
cjoatexoma-le, je cjainca
ntiso. Tsin-le cjoaquixi-jin nca 14 Coa-sin quisqui-no nca jon
je. 5 Tonca je xi sicjitjoson
xi nai mi-no, nca tsaya-nio
en-le, aqui coanjncojin
je xi tijna santa nca totsinnima-le cjoatjaocha-le Nina.
le cjoa. Coa-sin quisqui-no
Coi cjoa nca ya-nia nca je
nca jon xi xtixion, nca tjintiyocoa. 6 Je xi tso nca
no ncanion, coa je en-le
tijnacao Jesucristo, machjen
Nina sejinntsjai-no, coa
nca coa-sin coamjen, jo-sin
quiniquinjen-lao je nai.
15 Ali je-jin nimetacon
tsacamjen nca je.
sonnte, ni ncayije jaJe cjoatexoma chotse
le xi chon sonnte. Tsa jnco
7 Ncatsio ntintse, licoi
xi simecon sonnte, tsin-le
cjoatjaocha-jin xi tatse Nina.
cji-no cjoatexoma chotse,
16 Je ncayije xi tjin sonnte,
toje cjoatexoma jchinca xi
je cjoachinca xi tjin-le yaotijna-no santa nca coancjain
na, cao cjoachinca xi tjin-le
titjon-no. Je cjoatexoma
jchinca je en xi quinoyao jo xcoan, cao cjoancatacon xi
santa nca titjon. 8 Nquijncoca tse je cjoavijnachon-navi,
ali tse Nai-na, tse sonntecji-ncanino cjoatexoma
vi. 17 Je sonnte-vi faato-ni,
chotse, xi cjoaquixi xi
cao ncayije cjoachinca-le.
tatse, coa xi tatsaon. Je
Tonca je xi sitjoson jo tso
xi cjoanjion tifaato, coa je
Nina aqui coa-sin vejna
xi aqui li jesiisen. 9 Je
ncantsjai.
xi tso nca isen tijna, coa
chaoque ntse, je-vi tjinjionJe contran-le Cristo
sale. 10 Je xi tjaoque ntse
18
isenntsjai-le, coa licoi tjin-le
ntixti, jetifeta nihjin.
jme xi siquitson. 11 Tonca je
Cjoaai xi Cristo tso-le yaoxi chaoque ntse njion ja nca
le, xi contran coai-le, jo-sin
tijna, coa aqui njion ntia-le.
nca quinoyao. Jecoa-sin
Licoi ve ja fi. Je cjoanjion
cjima ntai-vi, nca jetjin
tsacechjoa xcon. 12 Coa-sin
ncjin xi Cristo tso-le yao-le, xi
cji-no nca jon, ntixti-na,
contran fi-le. Coa-sin yanca je je-no quichata-no
nia nca jetifeta nihjin.

435

1 Juan2,3

19Jitjosjejin-na,

tonca li
tsan-jian chota-ve. Tsa
tsan tsacai, aqui i-jin
tsacationtsjaicao-na tsacai.
Coi coa-sin jitjosjejin-na,
nca coa-sin coantsen nca li
ncatsi-jin chota tsan. 20 Coa
tjin-no je Espritu Santo, xi je
xi tsje quitsjoa-no jo-ni siti
xi quinonjon yao-no. aqui
ya-nio jo tjin-ni cjoa-vi.
21 Licoi coa-sin quisquino nca tsi yao xi cjoaquixi,
tonca quisqui-no nca jeyao
xi cjoaquixi, coa nca jeyao
nca ncayije cjoantiso licoi
tse xi cjoaquixi. 22 ya-ni xi
ntiso. A tsi tsa je xi tso nca
Jess ali je Cristo. Je-vi ntai xi
Cristo tso-le yao-le, xi contran
fi-le. Je-vi xi tso nca je Naina licoi Nina, coa Jess licoi
nti-le. 23 Toya-nive xi tso nca
Jess licoi nti-le Nina, je-vi
coa-ti tsin-le Nai-na. Toyanive xi vetsen en nca Jess
nti-le Nina, je-vi coa-ti tjinle Nai-na. 24 Je xi quinoyao
santa nca coancjain titjon-no,
catasejin-tacon ncantsjai.
Tsa coa-sin sejin-tacon
ncantsjai je xi quinoyao
santa nca coancjain titjon-no,
coa-ti jon coiyocjaontsjao
cao nti-le cao Nai-na. 25 Jevi xi Nina quitsjoa-na tsoa
nca tsjoa-na, je cjoavijnachon
ncantsjai-ve. 26 Coa-sin
quisqui-no je cjoa-vi xi tse je
xi jon vanacha-no. 27 Tonca
je Espritu Santo xi jon quitsaino jo-ni siti xi quinonjon
yao-no, tijnajinntsjai nima

no. Liya xi machjen-no xi

coitsoya-no. Tije-ni Espritu
Santo xi tsoya-no ncayije cjoa.
Je xi tjin-le cjoaquixi licoi
ntiso. Jo-sin nca quitsoyano, coa-sin tiyocjaontsjao
cao Cristo. 28 Ntai-vi, ntixti,
coa-sin tiyocjaontsjao
cao Cristo, jme-ni nca nta
niontatacon-sinia cia nca
coantsen nquijncoca nca je,
coa jme-ni nca licoi coansoasinina nquixcon nca je cia
nca cjoaai. 29 Tsa ya-nio nca
je tjin-le cjoaquixi, coa-ti
catayao nca ncatsi chota xi
sin xi cjoaquixi, je-vi quitsin
xi tatse Nina.

nti-le Nina mi-na

 e coatjin cjoatjaocha xi
N
quitsjoa-na Nai-na, jmeni nca nti-le Nina mi-sinina.
Coi nca i sonnte liya xi
ve-na, nca tsicoi tsave Nina.
2 Jon xi cjainca tsjoaqueno, ntai-vi nti-le Nina nia
nca a. Cje-sa matsen-jin jo
coan cjoan, tonca ya-nia cia
nca coantsen nca je, coa-ti
coacoan cjoan jo cjoan nca je,
nca coa-sin jcha jo cjoan nca
je. 3 Ncatsi xi tjin-le cjoatsjoa
nca scoya-le nca je, coantsje
nima-le jo-sin tsje cjoan nca
je. 4 Ncatsi xi je majnqui,
faatontjai-le cjoatexoma.
Je xi je mi xi faatontjai-le
cjoatexoma. 5 ya-nio nca coi
cjoa coantsen-ni Cristo, jmeni nca cjoaaxin-sini je-na.
Tsin-le je-jin nca je. 6 Toyani xi tijnacao Cristo ncantsjai,

436

1 Juan3
licoi majnqui je. Toya-nive
xi majnqui je, licoi tsave
Cristo, ni tsavexcon-jin Cristo.
7 ntixti, ali vainte-jion nca
ya xi jon vanacha-no. Je
xi sin xi cjoaquixi, cjainca
tjin-le cjoaquixi, jo-sin nca
Cristo coa-ti tjin-le cjoaquixi.
8 Je xi majnqui je, tse nai,
nca je nai majnqui je jo
santa nca totsin-le cjoa. Coi
nca tsatsen-ni nti-le Nina,
jme-ni nca siquixoya-sini
xa-le nai. 9 Ncatsi xi quitsin
xi tatse Nina, licoi je
majnqui, nca je ntje-le Nina
tijnajinntsjai nima-le. Alicoi
ma-le majnqui je, nca quitsin
xi tatse Nina. 10 Coi-sin
ya-nile je xi nti-le Nina,
coa je xi nti-le nai. Ncatsi
xi tsi cjoaquixi xi sin, xi tsi
tjaoque ntse, ali tse Nina-jin.
11 Je cjoaquixi xi quinoyao
santa nca coancjain titjonno, nca tjaocha coan xinquia.
12 Alicoi coaniaon jo-ni
Can xi tse nai, xi quisicen
ntse. A-ni nca quisicensini. A tsi coi nca tsi nta
xa-le, coa je xa-le ntse
tjin-le cjoaquixi. 13 Ncatsio
ntintse, ali maxcon-jinno
tsa chotasonnte chaoque-no.
14 Coa-sin ya nca jitjatoa
nihjin-le cjoatexomale cjoaviya, coa jitjasen
nihjin-le cjoatexoma-le
cjoavijnachon ncantsjai, nca
coa-sin tjaocha ntse. Je
xi tsi tjaoque ntse cjoaviya
tijnanquintsjai. 15 Toyanive xi chaoque ntse, je

jo-ni tsa xi cen sicen. yanio nca je xi cen sicen,

je cjoavijnachon ncantsjaive alicoi tijnajin nima-le.
16 Coa-sin coanchoya-na je
xi cjoatjaocha mi, nca Cristo
quitsjoa yao-le cao njinle xi tatsan. Coa-ti a-je
machjen-na nca coaita yaona cao njin-na xi tatse ntse.
17 Tonca je xi tjin-le ncayije
xi machjen-le xi tse sonnte,
coa scoe jnco ntse xi tsin-le
xi machjen-le, coa coechjoale nima-le, a tijnajinntsjai
nima-le cjoatjaocha-le Nina.
18 Ncatsio ntixti-na, aqui
nta tjaocha catama xinquia.
Ali toen coinocjoa, tonca
je cjoatjaocha xi cjoaquixi
xi sian. 19 Coa-sin ya-nia
nca a-vi tse xi cjoaquixi,
coa nion nta tijna nima-na
nquixcon nca je. 20 Tsa nimana vanqui-na, nquisa nca
tijna Nina cao-ni tsa nimana. Je aqui ve ncayije cjoa.
21 Jon xi cjainca tsjoaque-no,
tsa nima-na licoi vanqui-na,
nta niontatacoan nquixcon
Nina. 22 Tojme-ni xi nije-le,
je tsjoa-na, nca nicjitjosoan
cjoatexoma-le, coa ncayije
cjoa xi sasencon nca je
coanian nquixcon. 23 Je-vi xi
cjoatexoma-le: Catamacjainna tatse janain-le nti-le
Nina, Jesucristo, coa tjaocha
catama xinquia, jo-sin
tsacatexoma-na nca je. 24 Je
xi sicjitjoson cjoatexomale, tijnacao Nina, coa Nina
tijnacao nca je. Coi-sin

437

1 Juan3,4

yania nca Nina tijnajinntsjai

nima-na, nca quitsjoa-na je
Espritu Santo.

xinquia, nca je xi cjoatjaocha

mi tse Nina. Toya-nive
xi tjaoque, je xi quitsin
tatse Nina, coa aqui nta
Je Espritu Santo xi tse Nina, coa ve Nina. 8 Je xi tsi tjaoque,
je espritu xi contran fi-le Cristo
nicia-jin tsave Nina. Je
Nina xi cjoatjaocha. 9 CoaJon xi tsjoaque-no, ali
sin coanchoya-le nima-na
macjain-jinno ncatsi
jo-sin nca Nina tjaoque-na,
espritu, tonca chota-nio tsa
nca quisicasen i sonntetse Nina espritu-ve. Cjainca
vi je nti-le xi tojnco ma-ni,
toncjin chota xi cjoantiso
jme-ni nca coiyochon-sinia
nchjaya, xi simason sonnte.
2 Coi-sin ya-nio je Espritu
xi totatse. 10 Coi-sin tjin xi
cjoatjaocha: Ali coi-jin nca a
Santo xi tse Nina: Ncatsi
xi coantsjoacha Nina, tonca
espritu xi vetsen en nca
je Nina xi coantsjoaque-na
Jesucristo jaai cao yao-le,
nca a. Quisicasen nti-le
je-vi xi tse Nina. 3 Ncatsi
xi jentjai-na coan-le. 11 Jon
espritu xi tsi tsa vetsen en
xi tsjoaque-no, tsa Nina
nca Jesucristo jaai cao yao-le,
coa-sin coantsjoaque-na,
ali tse Nina-jin. Je-vi ntai
coa-ti machjen-na nca a
je espritu xi Cristo tso-le yaonca tjaocha coan xinquia.
le, xi contran fi-le. Coa-sin
12 Niya-jin xi quiscotsenquinoyao nca cjoaai, coa
le Nina. Tsa tjaocha coan
ntai-vi jetijna i sonnte-vi.
4 Jon nio, ntixti-na, tse Nina
xinquia, Nina tijnajinntsjai
nima-na, coa cjoatjaocha-le
nio, coa quiniquinjen-lao je
aqui coanjncojin nimaxi nchjaya cjoantiso, nca je
na. 13 Coa-sin ya-nia nca
xi tijnajin nima-no nquisa
tiyocoa nca je, coa je
nca tijna cao-ni tsa je nai
tijnacao-na nca a, nca
xi tsova i sonnte-vi. 5 Je xi
quitsjoa-na je Espritu Santo-le.
nchjaya cjoantiso, tse sonnte
ni. Coi nchja-ni xi tse sonnte, 14 Coa jin-jin quichotsennijin, coa testigo mai-jin
coa je sonnte nhoe-le nca
je. 6 Tonca a tse Nina nia. Je nca vai-jin en nca Nai-na
quisicasen nti-le, nca je xi
xi aqui nta ve Nina, nhoevasjentjai sonnte. 15 Toyana. Je xi tsi tse Nina, licoi
nive xi vetsen en nca Jess
nhoe-na. Coi cjoa nca ya-nia
je nti-le Nina, Nina tijnacao
je espritu xi cjoaquixi coa je
nca je, coa je tijnacao
espritu xi ntiso.
Nina. 16 a tsaya-nia coa
Je Nina xi cjoatjaocha
coancjain-na nca tjaoque-na
7 Jon xi cjainca tsjoaqueNina. Je Nina xi cjoatjaocha.
Coa toya-ni xi tjinntsjai-le
no, coa-sin tjaocha catama

1 Juan4,5

438

cjoatjaocha, tijnacao Nina,

tatse Nina, siquinjencoa Nina tijnacao nca je.
le sonnte-vi. Coi cjoa nca
17 Coa-sin majncojin-na
niquinjen-le sonnte-vi,
cjoatjaocha, jme-ni nca senca macjain-na. 5 ya-ni xi
sinina cjoaniontacon cia
siquinjen sonnte-vi. A tsi tsa
nihjin nca sentajin cjoa.
je xi macjain-le nca Jess je
Jo-sin cjoan nca je, coa-sin
nti-le Nina.
cjoan nca a i sonnte-vi.
18 Ali cjoajcon-jin tjin cia
Je Espritu Santo xi siquixiya en
6 Je Jesucristo jaai-ni cao
nca tjaocha xinquia. Cia
nca aqui cjoaquixi tjaocha,
nanta cao njin. Ali tsa tocao
tjoxin-na cjoajcon-ve. Xi
nanta-jin jaai-ni, tonca cao
cjoajcon-ve tjin-le cjoaain. Je nanta cao njin. Coa je Espritu
xi tsacjon alicoi coanjncojinSanto xi siquixiya en, nca je
le cjoatjaocha. 19 a cjainca
Espritu Santo je xi cjoaquixi.
7 Jan ma-ni xi siquixiya en
tjaocha Nina, nca je tjaoque
20
coan-na nca titjon. Tsa jnco
ya ncajmi, je Nai-na, je en
xi coatso: An cjainca tjaoque
xi tije-ni Cristo, cao je Espritu
Nina, tonca chao ve ntse,
Santo. Toaqui jnco ma nca
ntiso ni. Je xi ntse tsavejan-ve. 8 Coa-ti jan ma-ni
ni xcon, coa tsi tjaoque ntse,
xi siquixiya en i sonntejo-sin coan-ni nca tjaoque
vi, je Espritu, je nanta, cao
coan-ni Nina, xi tsi tsa tsavenjin. Je nca jan-vi mancoson
ni xcon. 21 Je-vi cjoatexoma
en-le. 9 Tsa coa-sin chjoe en
xi Nina quitsjoa-na: Je xi
xi siquixiya chotasonntetjaoque Nina, coa-ti machjen
vi, je en xi siquixiya Nina
nca tjaoque ntse.
nquisa nta tjin. Je-vi xi enle Nina xi quisiquixiya xi
Niquinjen-le sonnte
tatse nti-le. 10 Je xi macjainnca macjain-na
le tatse nti-le Nina, je cjoa
xi quiniquixiya tijnajin
Ncatsi xi macjain-le
nima-le. Je xi tsi macjain-le
nca Jess je Cristo, je-vi
tatse Nina, tsacasje ntiso
quitsin tatse Nina. ToyaNina, nca tsicoi coancjain-le
nive xi tjaoque xijcha-le
je en xi Nina quisiquixiya xi
coa-ti tjaoque ncatsi xi
tatse nti-le. 11 Je-vi xi enquitsin tatse. 2 Coi-sin yale: Nca Nina quitsjoa-na je
nia nca tjaocha nti-le Nina,
cjoavijnachon ncantsjai-ve, coa
cia nca tjaocha Nina, coa
je cjoavijnachon-vi tijnajin je
nicjitjosoan cjoatexoma-le.
3 Coa-sin tjaocha Nina, nca
nti-le. 12 Je xi tjin-le je nti-le,
coa-ti tjin-le je cjoavijnachonnicjitjosoan cjoatexoma-le.
vi. Je xi tsin-le nti-le Nina,
Je cjoatexoma-le ali aintsin-le je cjoavijnachon-vi.
jin tjin. 4 Je ncatsi xi quitsin

439

1 Juan5
Jo-sin nca ya ja-le xi
cjoavijnachon ncantsjai

13Je

ncayije cjoa-vi quisquino nca jon xi macjain-no

xi tatse janain-le nti-le
Nina, jme-ni nca jcha-sinio
nca tjin-no je cjoavijnachon
ncantsjai-vi, coa jme-ni
nca coancjainntsjai-sinino
tatse janain-le nti-le Nina.
14 Coa-sin niontatacoan
ntai nquixcon nca je. Tsa
nije tojme-ni cjoa jo-sin
me-le nca je, je nhoe-na.
15 Coa tsa ya nca je nhoena, tojme-ni cjoa xi nije-le,
ya-nia nca tjin-na je cjoa xi
quinije-le. 16 Tsa jnco xi scoe
nca ntse tivajnqui je, ali tsa
je je xi vaquin-le cjoaviya,
sije tatse ntse, coa coaile cjoavijnachon, tsa je je
xi majnqui tsi vaquin-le

cjoaviya. Tjin je xi vaquin-le

cjoaviya. Alicoi coaxian nca
coetsoa jatatse je je-vi.
17 Ncayije xi licoi nta tjin, je
ni, tonca tjin je xi tsi vaquinle cjoaviya. 18 ya-nia nca
ncatsi xi quitsin tatse Nina,
alicoi je majnqui. Tonca je
xi quitsin tatse Nina, je
Jesucristo sicointa nca je, coa
je nai licoi tsoa. 19 ya-nia
nca a tse Nina nia, coa i
ncaquijnta sonnte-vi tijnacao
nai. 20 ya-nia nca je nti-le
Nina jaai-ni. Quisichoyana jme-ni nca jcha-sinia je
xi aqui cjoaquixi. Tiyocoa
nca je xi aqui cjoaquixi, xi
Jesucristo je nti-le. Je-vi xi
Nina cjoaquixi, coa je-vi xi
cjoavijnachon ncantsjai-ve.
21 ntixti-na, chjaaxin-lao
yao-no ncayije xi xcoson
cjoan. Coa catama.

Xi majao-ni xon xi
pastro Juan quisqui
1An

Juan sitinta

nia chotajchinca ticjino ji chjon xi quitjojin,

coa cao xti-li. Xi cjoaquixi
matsjoaque-no an, coa ali
toan-jian, tonca coa-ti
ncatsi xi tsave xi cjoaquixi,
matsjoaque-no. 2 Ticjino xi tatse je cjoaquixi
xi tijnajin-na, coa xi
coejnajinntsjai-na. 3 Catatsjoano cjoanta, catamamaque-no,
catasiquinjennchanjin
nima-no je Nina Nai-na, cao
Nai-na Jesucristo, nti-le Naina. Catatsjoa-no cjoaquixi cao
cjoatjaocha.

Coeyojin-tacoan
cjoafaaitsjen-le Cristo

4Ali

coacji coantsjoajinna nca tsave ca je xti-li,

nca tjiomajin xi cjoaquixi,
jo-sin nca a-vi quitsaina je cjoatexoma-le Nai-na.
5 Coa ntai vetsoa-le, chjon,
licoi coa-sin jo-ni tsa ticjile cjoatexoma chotse, tonca
je xi a quise-na santa
nca coancjain titjon-na, nca

tsjoacha coan xinquia. 6 Coi

je-vi xi cjoatjaocha, nca coima
jo tso cjoatexoma-le. Coi
je-vi cjoatexoma: Timacao
cjoatjaocha, jo-sin nca
quinoyao santa nca coancjain
titjon-no. 7 Ncjin ma-ni xi
vanacha jaasen i sonntevi, xi tsi coatso nca Jesucristo
jaai-ni jo cjoan yao-na. Je
xi licoi coatso tovanacha,
coa je xi contran-le Cristo.
8 Ticointao yao-no, jme-ni
nca tsicoi sicha-sinio je xi
quinixai-jin, tonca coa-sin
coanchjitjichin-no. 9 Toya-ni
xi faantjai-le, coa xi licoi
veyojincon cjoafaaitsjen-le
Cristo, licoi tjin-le Nina. Coa je
xi veyojincon cjoafaaitsjen-le
Cristo, tjin-le Nai-na cao nti-le.
10 Tsa jnco xi cjoaaicon-no, xi
tsi ya cjoafaaitsjen-le Cristo,
ali vainte-jinlao ya niyano, nimi-jinlao: Nta cafaai.
11 Je xi tso-le: Nta cafaai,
vacaota-le xa-le xi tsi nta.

Juan coya-le nca coaicon-le

12Nta

tsa tse cjoa xi tjin-na

xi squi-no, licoi coanme-na
440

441
nca sicjinhoe-no cao xon
cao ntajin, tonca scoyania nca cjoicon-no, coa nca
cjoacaoncaa-no, jme-ni nca

2 Juan
je cjoatsjoa-na coantseyasini. 13 Je xti-le tichjai xi
quitjojin sitinta-li. Coa
catama.

Xi majan-ni xon xi
pastro Juan quisqui
nca coantsjoaque janainle Cristo. Lijme xi quiscoe
xi tse chota xi li judo-jin.
8 a, tsocoa, tjinne-na nca
coaincanion-le je chota
xocjoan-ve, jme-ni nca tojnco
sixacao-sinia xi tatse je xi
cjoaquixi.

Juan sitinta

1An

nia chotajchinca ticjile Gayo, xi nion tsjoaque-le.

Xi cjoaquixi matsjoaque-le
an. 2 Ji xi tsjoaque-le, me-na
nca an nca tonta catamali ncayije cjoa, coa nca nta
catase-le ncanion yao-li,
jo-sin nca nta tijna nima-li.
3 Cjoaquixi-ni, cjai coantsjoana cia nca jaai je ntse,
coa nca quitsjoa en xi tatse
cjoaquixi-li, jo-sin nca cao
cjoaquixi tomjen-ni. 4 Tsinna cjoa-jin xi nquisa se-na
cjoatsjoa jo-ni tsa je-vi, nca
nhoe-nia nca je xti-na cao
cjoaquixi tjioma-ni.

Je Ditrefes nchjacontran Juan

9An

Juan vasjenta je
cjoanta-le Gayo

5Ji

xi quisqui-le chotale Cristo, tonca je Ditrefes xi

me-le nca titjon coejnajin,
licoi tsjoante-najin. 10 Xi
totatse je cjoa-vi, tsa an
cjoee, sicjaaitsjen je xa xi
sin Ditrefes, nca nchjacontrannajin en xi chao tso. Licoi
tjinjncocon cao je cjoa-vi.
Licoi tsjoante-le je ntse, coa
vechjoa-le je xi me-le nca
tsjoante-le, coa maonsjejin
chota-le Cristo.

xi tsjoaque-le, aqui nta

niain ncayije xi nicoai xi
tatse ntse, coa xi tatse xi
xin tse. 6 Je coa-sin quitsjoa
en xi tatse cjoatjaocha-li
nquixcon chota-le Cristo. Tsa
coisencoai je chota-vi jo-sin
nca vaquin-le jo tso Nina, nta
siain. 7 Je chota-vi jitjo-ni

Je cjoaquixi xi nta
tatse Demetrio

11Ji xi tsjoaque-le, ali je-jin

chjennqui-lai xi chao tjin, tonca

je xi nta tjin. Je xi nta sin, tse
Nina ni, tonca je xi chao sin,
niitse-jin ve Nina. 12 Ncatsi,

442

443

3 Juan

coa-ti santa je xi cjoaquixi, tsjoa

en xi tatse Demetrio. Coa-ti an-je
tsjoa en-na, coa jon jeyao nca je
en-na cjoaquixi-ni.
13Nta

Miyo sitinta

tsa tse cjoa

quise-na nca quisqui-

le, licoi me-na nca cao

ntajin cao nia squi-le,
14 nca coya scoentiton-le,
coa chovanajmia.
15 Catanjennchanjin nimali. Je miyo-na sitinta-li.
Titintai je miyo-na nca
jncojnco.

Xon xi pastro Judas

quisqui-le ncatsi
1An

Judas sitinta

nia Judas, chontale Jesucristo, ntse Jacobo,

ticji-no xi quinocjoa-no,
xi Nina Nai-na quisitsjeno, xi quiniceyotjao-no
tatse Jesucristo.
2 Cjoamatacon cao cjoatjaocha
catamancjinyajin-no,
catanjennchanjin-sa nima-no.

Je Nai-na tsjoa-le cjoaain

je xi cjoantiso vacoya

3ntintse

xi tsjoaque, cjainca
coanme-na nca quisqui-no
tatse cjoavitjontjai-na. Cjainca
coanchjen-na nca quisqui-no nca
coene-no nca nion sinchjacaosao tatse xi macjain-na, xi ntia
tsacai-le chota-le Cristo. 4 Tjin
ca chota xi jaasenjinma, je
xi santa ncasa jetsacai-le je
cjoaain-vi, chota xi tsi vexcon
Nina, xi sicantjaiya-ni cjoantale Nina-na cao cjoachinca, xi tso
nca licoi macjain-le tatse Nina
xi toje vatexoma, coa tatse
Nai-na Jesucristo. 5 Me-na, tsocoa,
nca sicjaaitsjen nquijncoca-no,
nta tsa jetsayao je-vi, nca je

Nai-na tsacasjentjai-ni nanqui

Egipto naxinanta-le. Coanscan-ni
quisicha je xi tsi coancjain-le.
6 Je ancje xi tsicoi quisicointa
xatitjon-le, xi quitsjioncon
nte-le, Nina tsaceyotjao ya
ja nca njion chon cao cadena
xi tjiota ncantsjai jo santa
nca coicho je nihjin xcon nca
sentajin-le. 7 Sodoma cao Gomorra,
cao naxinanta xi hianta,
quisichajnqui, tocjoachincale yao-le quitjennqui-le.
Coa-sin tsacatiochoya nca
tsacai-le cjoaain, yajin li
xi tsi tsa cjoeta-ni. 8 Je xi
coacjoan coati totjinnijacon,
siquitson yao-le, chao ve
cjoatexoma, nchjaaon-le xi nca
tjio. 9 Cia nca je ancjetitjon,
Miguel, quiscancao je nai, nca
tsacjaotiya-ni xi tatse yaole Moiss, alicoi coannioncon
nca tsjoa-le cjoaain, nca
nchjaaon-le, tonca tocoiquitso:
Je Nai-na catacjancao-li.
10 Tonca je-vi nchjaaon tojme
cjoa xi tsi tsa machoya-le.
Fitsonjin je cjoa xi toje yani, jo-ni tsa cho xi tsijme
cjoafaaitsjen tjin-le. 11 Ma-xoni

444

445

Judas

nca ya quitjennqui ntia-le

Can. Coatisinni quiscani
yao-le ya cjoachanacha-le
Balaam, xi totatse xi coinjenle. Quisichajin yao-le jo-sin
quicha Cor xi tsacejnatoan-le
Nina. 12 Je-vi siquitsonjin soi-no
nca coasin cjentse, toje sisinle yao-le, tsin-le cjoajcon-jin. Je
xi jo-ni yojvi xi tsin-le nanta,
xi ficao ntjao nca i nca jan. Je
jo-ni tsa ya xi jequixintso cia
nca jejaato nihjin-le, tsin-le
to-jin, jao ca cen, xi quitjoe
ncayije jama-le. 13 Je chota
jo-ni tsa ntachicon xi nion
sitinya ntjaoxcon, xi tije-ni
mante cao cjoasoa-le. Je chota
jo-ni tsa nio xi faason, xi
coasin tijnatjaontsjai-le xi njion
ja tsi isen. 14 Xi tatse nca je
coa-tisin tsacayacon Enoc, xi
coanato-ni jco santa Adn,
coiquitso: Coenivi, je Nai-na
jaai-ni cao ncjin jmi chotale. 15 Jaai tsjoa-le cjoaain
ncatsi. Jaai sichoya-le ncatsi
xi tsi je vexcon, xi tatse xale xi chao quisin nca tsin-le
cjoaxcontacon-jin. Coa jaai
sichoya-le xi tatse ncayije
cjoa xi cjainca chao quinchja
contran-le Nai-na je chotaje
xi tsi vexcon Nina. 16 Je-vi xi
toxquia vema faoya-ni, chao
tjiocon, vemacao yao-le josin me-le, tsatontjaicjoa nchja,
tiventsjencao chota, jme-ni nca
coinjen-sinile.

Cjoa xi sene-le chota

17Tonca

jon, xi tsjoaque-no,
catasejin-tacon je en xi

tonqui-ni quitso je pastro-le

Nai-na Jesucristo, 18 jo quitsono: Je nihjin xi cjoeta
cjoaai xi tocoijnoque, xi
tocoemacao yao-le josin coanme-le cjoatsen-le.
19 Je-vi xi sijaoya chota,
tofaaitsjen-le tatse yaole, tsin-le je Espritu Santo-jin.
20 Tonca jon, xi tsjoaque-no,
aqui tijchajion yao-no xi
cjainca tsje xi macjain-no,
tetsoao cao je Espritu Santo.
21 Totatse cjoatjaocha-le
Nina chjoetjao yao-no, nca
tichoya-lao cjoamataconle Nai-na Jesucristo jatatse
cjoavijnachon ncantsjai.
22 Tichoya-lao cao
cjoamatacon xi jao vecon. 23 Chasjentjao xica nca
chjenntojin-nio li. Cataseno cjoamatacon tatse
xica nca jcon-lao Nina,
nca majtichao nta tsa je
najo xi cjimajntita cjoa-le
yao-le.

Je Nina tjin-le ncanion,

catamajeya

24Je

Nina xi cjainca tjin-le

ncanion, nca vasechjoano nca tsi tsa tsaonquio,
nca siquincha-no nquixcon
cjoajeya-le cao cjainca
tse cjoatsjoa nca tsijme
je xi tjin-no. 25 Je Nina
xi aqui nca toje xi
chjine, xi vasjentjai-na,
catavitjonca, catamajeya,
catavatexoma, catasele ncanion ntai-vi cao
ncantsjai. Coa catama.

Xi Nina quisicatsen-le Juan

Xi Nina quisicatsenle Jesucristo

Nina quisicatsenle Jesucristo, jme-ni nca

coaco-sinile chonta-le je
cjoa xi coan ntiton. Coa-sin
quisiquixiya quisicasencao
jnco ancje. Quisicasen-le
je Juan chonta-le. 2 Je Juan
quitsjoa en-le xi tatse
en-le Nina, coa xi tatse
en-le Jesucristo, coa xi tatse
ncayije cjoa xi tsave. 3 Jo
tonta-le je xi vexquia, coa
je xi nhoe en-vi xi coa-sin
vayacon, coa xi sitjoson-le
en xi tjiota-vi, nca je nihjinle cjimahian.

Juan sitinta xi ato

naxinanta-le Cristo

4An

xi Juan mi-na
ticji-no nca jon xi ato
naxinanta-le Cristo xi tiyo
ya Asia: Cjoanta cataseno, catasiquinjennchanjin
nima-no je xi tijna, xi
tsacejna, coa xi cjoaai-ni,
coa je ato espritu xi tjio
nquixcon yaxile-le Nina,
5 coa Jesucristo je testigonta,

je xi titjon jaayajinnile cen, je xi ncajco-le

chotatitjon xi i tjio sonntevi. Je xi coantsjoaque-na. Je
xi tsacaneya-ni cao njin-le
je je-na. 6 Coa-sin quitsjoana nca chotatitjon coan,
coa nami xi tatse Nina,
Nai-le. Je catjitjojeya, coa
je catavatexoma ncantsjai
nihjin. Coa catama. 7 Coeni yojvi cjoinhoajin, coa
scoe-ni xcon chota ncatsi,
cao xi quisiquiaon-le. Ncatsi
chota xi jncojnco ntje-le xi
i tjio sonnte-vi squintatain
nca je. Coa-sin catase. Coa
catama. 8 An nia je Alfa
coa je Omega, xi titjon coa
xi feta, tso je Nai-na. Je xi
tijna, coa je xi tsacejna,
coa je xi cjoaai-ni. Je xi
vatexoma ncayije.

Juan tsave je nti-le chota

9An

xi Juan mi-na, xi ntsao.

Tojnco tichjaa cjoaain, coa
tijnacao-no ya cjoatexomale cao cjoatsejta-le Jesucristo.
An tsacatejna ya nte xi
tijnajin ntachicon, ya ja
nca isla Patmos mi, xi tatse
446

447

Apocalipsis1,2

en-le Nina, coa xi tatse

en-le Jesucristo. 10 An coasin tijnacoa je Espritu Santo
nca je nihjin-le Nai-na, coa
yantsian quinhoe-le jnco jta
jo-ni tsa hjao xi fane, 11 xi
quitso: An nia je Alfa coa
je Omega, je xi titjon coa je
xi feta. Chjitajncoi xon je
xi tiyai, coa ticasen-lai je
ato naxinanta-le Cristo xi
tjin ya Asia: ya feso, coa ya
Esmirna, coa ya Prgamo, coa
ya Tiatira, coa ya Sardis, coa
ya Filadelfia, coa ya Laodicea.
12 Quisicofaya nca me-na
scoe ya-ni xi tsacjacao-na.
Cia nca quisicofaya tsave
ato xi sinchaya sera xi
taonsine. 13 Coa nchovasenle xi ato xi sinchaya sera
tijna jnco xi coacji jo cji
je nti-le chota. Yacja jnco
najojnho, tjicjanca-le jnco
nopao xi taonsine. 14 Je jco
coa je ntsjajco hoa cjoan joni tsa ntsja-le varre, jo-ni tsa
nchan, coa je xcon jo-ni tsa
nijenli cji. 15 Ntsoco coacjoan
jo-ni xoquichasine xi nta
cjoan, xi fate jo-ni tsa ncaja
li, coa jta-le jo-ni tsa nanta
xi nion fane. 16 Ntsja ncaquixi
ato nio tjioya, coa tsoa
jitjo-ni jnco quicha xi nion
yao nca jao ncoa. Sen-le
coacji jo tsoi cji cia nca nion
mafate. 17 Cia nca tsave,
quiscanquia nquintsoco jo-ni
tsa jnco cen. Tsacajnasonna ntsja ncaquixi, quitso-na:
Ali vijcon-jin. An nia je
xi titjon, coa je xi feta.

18An

nia xi tijnacoan, coa

an nia tsacatejnacen. Coeni tijnacoan ncantsjai. Coa
catama. Tjin-na yovi xi tse
cjoaviya, coa xi tse nte ja
nca titi. 19 Chji cjoa xi tsayai,
coa xi cjima, coa jo coan
xi coan-ni. 20 Je cjoama xi
tatse ato nio xi tsayai
ntsaquixia, coa xi tatse ato
xi sinchaya sera xi taonsine,
coi xi tso-ni: Xi ato nio
ancje xi tse ato naxinantale Cristo, coa xi ato xi
sinchaya sera xi tsayai, coi
naxinanta-le Cristo xi ato
ma-ni.

Cjoa xi tsacin-le naxinantale Cristo ya Efeso

Chji-lai je ancje xi tse

naxinanta-le Cristo ya
feso: Je xi tjin-le je ato
nio ntsja ncaquixi, je xi
tsova ncavasen-le ato xi
sinchaya sera xi taonsine,
tso cjoa je-vi: 2 An venia
xa-no, jo-sin nion nixao,
cao cjoatsejta-no, coa licoi
jchocjoacao-no chotatsen.
Jequichotao je xi pastro tsole yao-le, coa licoi-ni coan.
Jecoansjai-no nca chotantiso.
3 Quichjaao cjoaain, coa
quise-no cjoatsejta, coa nion
quinixao xi totatse janainna, coa licoi jijtao. 4 Tonca
tjin-na cjoa contran-no nca
quiniceyo cjoatjaocha xi
titjon. 5 Ticjaaitsjaon janive
nca quitsao, coa ticantjaiyao
cjoafaaitsjen-no, coatiaon
xa jo-sin nca titjon. Coa tsa

448

Apocalipsis2
mai-ni, cjoee nhoentitonno, coa cjoaaxin-nia nte-le
xi vinchayao sera-no, cia
tsa cje nicantjaiya-jion
cjoafaaitsjen-no. 6 Tonca
tjin-no jon nca chaochao je
cjoa-le chota nicolatas. Coa-ti
an chaoque. 7 Je xi tjin xoo,
catinchao-le jo tso-le je
naxinanta-le Cristo je Espritu
Santo. Je xi siquinjen, an
tsjoa-le nca squine je to-le ya
xi tse cjoavijnachon, xi sejna
ncavasen-le nte xi nascachon
xi tse Nina.

Cjoa xi tsacin-le naxinantale Cristo ya Prgamo

12Chji-lai

je ancje xi tse
naxinanta-le Cristo ya Prgamo:
Je xi tjin-le quicha xi yao nca
jao ncoa, tso cjoa je-vi: 13 An
venia xa-no, coa ja nca tiyo,
ja nca tijna yaxile-le je Satans.
Licoi nichajion janain-na, coa
licoi tsacemao xi macjainno tatsan, nta tsa je nihjin-le
je Antipas je testigonta-na, je xi
cenjin-no nca jon, ja nca tijna
Satans. 14 Tonca tjinchoa-na cjoa
contran-no, nca coa-sin tjinCjoa xi tsacin-le naxinantano ya-ve chota xi macjain-le
le Cristo ya Esmirna
je cjoa xi tsacacoya Balaam,
8 Chji-lai je ancje xi tse
ja-nile xi tsacacoya-le Balac,
naxinanta-le Cristo ya Esmirna:
nca coa-sin quisiquitson xti-le
Je xi titjon coa je xi feta,
Israel, nca quisquine je tsojmi
je xi cen coa xi ja ayaxi tsacaita-le xcoson, nca
le, tso cjoa je-vi. 9 An venia
quisichajnquita. 15 Coa-tisin
xa-no, coa cjoaain-no,
jon tjin-no je chota xi macjaincoa cjoayoma-no (tonca jon
le je cjoa xi vacoya chota
nchinao), coa jo-sin nca
nicolatas, ja-nileve xi chaoque.
nchjaaon je chota xi judo tso-le 16 Ticantjaiyao cjoafaaitsjen-no.
yao-le, coa licoi coan-ni, tonca
Tsa mai, cjoee nhoentitonntia sinagoga xi tse Satans
no, coa scancoa contran-le cao
coan. 10 Alijme-jin xi vijcon-lao quicha-le ntsova. 17 Je xi tjin
je cjoaain xi chjaao. Coexoo, catinchao-le jo tso-le
ni, je nai scanica-no ntoya,
je naxinanta-le Cristo je Espritu
jme-ni nca coa-sin chotaSanto. Je xi siquinjen, sicjen
sinino, coa te nihjin se-no
nioxtila man xi tijnama, coa
cjoaain. Nion tiaontacon
tsjoa-le jnco lajaonti xi hoa cji.
jo santa nca coiyao, coa
Coa tjita jnco janain lajao-ve,
an tsjoano cjoavijnachon xi
ja-le xi niya-jin xi ve, toje xi
jo-ni jnco corona. 11 Je xi tjin
cjoe.
xoo, catinchao-le jo tsoCjoa xi tsacin-le naxinantale je naxinanta-le Cristo je
le Cristo ya Tiatira
Espritu Santo. Je xi siquinjen,
18
lijme xi coan-le je cjoaviya xi
Chji-lai je ancje xi tse
majao-ni.
naxinanta-le Cristo ya Tiatira:

449

Apocalipsis2,3

Je nti-le Nina xi tjin xcon

xi coacji nijenli cji, coa
ntsoco coacjoan jo xoquichasine xi nta cjoan, tso cjoa
je-vi: 19 An ve-nia xa-no, coa
cjoatjaocha-no, coa jo-sin
nca macjain-no, coa jo-sin
nixao, coa je cjoatsejta-no.
ve-nia nca je xa-no xi jetani nquisa tse cao-ni xi titjon.
20 Tonca tjin-na cjoa contranno, nca vainte-lao je chjon
xi Jezabel mi, je xi tso-le
yao-le nca ma-le vayacon.
Vainte-lao nca vacoya, coa
nca vanacha-le chonta-na,
jme-ni nca sichajnquitasini, coa nca squine-sini je
tsojmi xi vaita-le xcoson.
21 An quitsjoante-le Jezabel,
jme-ni nca sicantjaiyasini cjoafaaitsjen-le xi
tatse cjoachajnqui-le, coa
coancai-le sicantjaiya
cjoafaaitsjen-le. 22 Coeni an sicajnasoan nachan
Jezabel, coa nion tse cjoaain
tsjoa-le je xi toncoson sin
cjoachajnqui cao je, tsa tsi
sicantjaiya cjoafaaitsjenle xi tatse cjoa xi quisin.
23 Sicen-nia ntixti-le cao
cjoaviya. Ncatsi naxinantale Cristo scoe nca an xi
vasjaijian cjoafaaitsjenle cao nima-le. Tsjoa-le nca
jncojnco nca jon jo-sin xa xi
quiniaon. 24 Tonca an xinno nca jon cao xica-sa xi
tiyo ya Tiatira, toya-nive xi
tsi tsa quiscotaya je cjoavi, coa xi tsi tsave je cjoa xi
ain ma xi tse Satans, jo tso

ca, an licoi sicasen-no xi

cjaai cha. 25 Tonca je cha xi
jetjin-no, coa-sin catasejnano santa nca an xi cjoee.
26 Je xi siquinjen, coa xi
sitjoson je xa-na santa nca
cjoeta, an tsjoa-le nte nca
coatexoma naxinanta-le
sonnte. 27 Coatexoma-le cao
yajtiquicha-le. Coacjanjin-le
jo-ni tsa jnco ti. Ticoa-sinni
jo-sin nca Nai-na quitsjoana cjoatexoma. 28 Coa tsjoa-le
je niotse. 29 Je xi tjin xoo,
catinchao-le jo tso-le je
naxinanta-le Cristo je Espritu
Santo.

Cjoa xi tsacin-le naxinantale Cristo ya Sardis

Chji-lai je ancje xi tse

naxinanta-le Cristo ya
Sardis: Je xi tjin-le je ato
espritu xi tse Nina, coa je
ato nio, tso cjoa je-vi:
An ve-nia xa-no, nca tjin-no
janain nca tiyochon, tonca
tiyocen-nio. 2 Jon ticointao,
coa tai-lao ncanion je
xica cjoa xi me coiya, nca
an coansjai-na nca je xano licoi tjinquixi nquixcon
Nina. 3 Ticjaaitsjenjion
je xi quichjoao coa xi
quinoyao. Titjoson-lao, coa
ticantjaiyao cjoafaaitsjenno. Tsa tsi sicointao,
cjoaaicon-no jo-ni tsa jnco
che, coa licoi jchao jme
hora-ni cjoaaicon-no. 4 Tonca
tjinjncojao-no chota ya Sardis
xi cje sijnti-jin yao-le. An
coemacao-na nca yacja

450

Apocalipsis3
najohoa, nca coa-sin
vaquin-le. 5 Je xi siquinjen,
najohoa coayo, coa licoi
sichajoan je janain-le yata
xon xi tse cjoavijnachon.
Coa an siquixiyanta janainle nquixcon Nai-na, coa
nquixcon ancje-le. 6 Je xi tjin
xoo, catinchao-le jo tso-le
naxinanta-le Cristo je Espritu
Santo.

Cjoa xi tsacin-le naxinantale Cristo ya Filadelfia

7Chji-lai

je ancje xi tse
naxinanta-le Cristo ya
Filadelfia: Tso cjoa je-vi je xi
tsje, je xi aqui cjoaquixi,
coa je xi tjin-le yovile David, je xi cjoai coa
liya xi ma-le vechjoa, coa
vechjoa coa liya xi ma-le
cjoai. 8 An ve-nia xa-no.
(Coe-ni jequitsjoajnco-no
xontjoa xi tixa nquixcon,
ja-ni nca niya-jin xi male vechjoa.) Tjinitse-no
ncanion, coa quinitjoson je
en-na, coa licoi tsacemao
janain-na. 9 Coe-ni, an
cjoanion sin-le je chota
xi maa ya ntiasinagoga xi
tse Satans, je xi judo tsole yao-le, coa licoi coan-ni,
toxocoaquitso. An cjoanion
sin-le nca cjoinhoa coa nca
scoexcon coinchaxconchintale ntsoco, coa nca scoe nca
an coantsjoaque-no. 10 Coi
nca quinitjoson je en xi
tse cjoatsejta-na, coa-ti
an coasjentjai-no cia nca
coicho-ca hora nca chota-no.

Je hora cjoaai-le ncaquijnta

sonnte-vi, nca coa-sin chota
je xi tjio i sonnte-vi. 11 Coeni, cjoeentiton-nia. Nta
tejintacon jme-ni xi tjinno, jme-ni nca niya-jin xi
cjoaa-nino corona-no. 12 Je
xi siquinjen, an coinchanta
ya ntia-le Nina-na, coa
ninquijnco-jin nihjin coitjo
ntitsin. Coa an squijoan
je janain-le Nina-na, coa
janain-le je naxinanta xi
tse Nina-na, je Jerusaln
chotse, ja-le xi faaijenni ncajmi tse Nina-na, coa
janain chotse-na. 13 Je xi tjin
xoo, catinchao-le jo tso-le
naxinanta-le Cristo je Espritu
Santo.

Cjoa xi tsacin-le naxinantale Cristo ya Laodicea

14Chji-lai

je ancje xi tse
naxinanta-le Cristo ya
Laodicea: Coe-ni, coitso je
Amn, je testigonta xi aqui
cjoaquixi, je xi tsacetotsinle cjoa xi Nina quisinta. 15 An
ve-nia xa-no, nca ninchanjion, coa nisjoe-jion. Jo
tonta tsa nchaon, coa tsa
sjoao. 16 Coi nca tosoyao, coa
licoi nchaon, nisjoe-jion, an
coeha-nino ntsova. 17 Nca
jon coicoixon: a nchinania, coa li coacji chji-na, coa
nijme-jin xi cha-na. Licoi
yao nca ain tiyo, coa nca
choao, coa nca yomao, coa
nca xcao, coa nca tisoyojtio.
18 An coinchaa-no nca an
tintata-nao taonsi-ne xi

451

Apocalipsis3,4

li quichjanjin, jme-ni nca

nchina catama-sinio nca jon.
Chacjao najo xi hoa cjoan,
jme-ni nca tsi jcha-sinile je
cjoasoa-no nca tisoyojtio.
Coa tinojon xcon jme-ni
nca coantsen-sinino. 19 An
nchjaticoa, tsjoa-le cjoaain
ncatsi xi an tsjoaque:
Tisin-sao coa ticantjaiyao
cjoafaaitsjen-no. 20 Coeni, an tijnajhoa xontjoa,
coa nchja. Tsa yanive xi
nhoe-le jta-na, coa tsa
scoai xontjoa, cjoaasenconle, coa coacjencoa, coa-ti
je coacjencao-na. 21 Je xi
siquinjen, an tsjoa-le nca
coejnata-na ya yaxilena, coa-sin jo-sin nca
jequisiquinjen nca an, coa
jetsacatejnata-le Naina ya yaxile-le. 22 Je xi tjin
xoo, catinchao-le jo tso-le
naxinanta-le Cristo je Espritu
Santo.

Jo-sin nca yaxcon

Nai-na ya ncajmi

Coanscan-ni cjoa je-vi,

quiscotsen, coa coeni jnco xontjoa xi tixa ya
ncajmi. Je titjon jta xi
quinhoe jo-ni tsa jta-le hjao
xi tsacjacao-na: Nhoami ivi, coaco-le je cjoa xi coan
coanscan-ni je-vi. 2 Ntiton
tsacatejnacoa je Espritu Santo.
Coe-ni jnco yaxile xi tijna
ya ncajmi, coa jnco xi ya
tijnane je yaxile. 3 Coa je
xi tijnane, coacji jo-ni tsa
jnco lajao xi jaspe mi, coa xi

cornalina mi. Coa jnco ya xi

ya sejnantai-le je yaxile, xi
coacji jo-ni tsa sen-le lajao
xi esmeralda mi. 4 Coa ya ntaile je yaxiletitjon tjio cano
yaxile. Tsave yason yaxileve cano chotajchinca xi ya
tjione, xi yacja najohoa.
Coa tjioson jco corona xi
taonsine. 5 Ya je yaxiletitjonve lichaon jitjo, coa quitsin
chaon cao jta. ato lmpara
tjioti ya nquixcon yaxile,
ja-le xi coi ato espritu
xi tse Nina. 6 Coa ya
nquixcon je yaxile tiquijna
jnco ntachicon xi coacji
chotsin cji, jo-ni chotsin
xi nion fate. Coa yata-le
je yaxile, coa yantai-le je
yaxile, o ma-ni xi tjiocon
xi quitsejon xcon tsoa cao
jton yatsin. 7 Je xi titjonle xi tjiocon coacji xa cji.
Je xi majao-nile xi tjiocon
coacji nhajanti cji. Je xi
majan-nile xi tjiocon coacji
ncjain chota cji. Je xi maonile xi tjiocon coacji ja xi
tifitjen cji. 8 Je xi o ma-ni
xi tjiocon tjin-le nca jncojnco
jaon jnca jncotjontai-le, coa
yaya-le ncjin xcon tjin. Licoi
quisicjaya nca njion ninca
nihjin, nca tso: Tsje, tsje, tsje
je Nai-na Nina xi vatexoma
ncayije, xi tsacejna, xi
tijna, coa xi cjoaai-ni.
9 Tocia-ni nca je xocjoanve xi tjiocon tsasjejeya
tsavexcon quisetain-le je
xi tijnane yaxile-ve, je xi
tijnacon ncantsjai nihjin,

452

Apocalipsis4,5
10cia

je cano chotajchinca
tsacjayoniata-le je xi
tijnane yaxile-ve. Jo nca
tsavexcon je xi tijnacon
ncantsjai nihjin. Tsacetsao
corona-le nquixcon yaxileve, nca tso: 11 Seor, vaquin-li
nca ji catjitjojeyai, coa nca
xcon catayatacon-li, coa
catase-li ncanion, nca ji
quinintai ncayije tsojmi, nca
ji coanmetacoin nca quise,
coa coa-sin coan.

Je xon xi sexcoya
coa je Varre

Tsave ya ntsja ncaquixi

je xi tijnane je yaxile
jnco xon xi sexcoya xi tjita
yaya-le coa ncatsen-le, xi
ato sello quisenion-ni.
2 Tsavejncoa ancje xi tjin-le
ncanion xi nion tinchjaya:
ya-ni xi vaquin-le nca scoai
je xon, coa nca coasjeta
sello-le. 3 Niya-jin xi coan-le
quiscoai je xon, coa niya-jin
xi coan quiscotsen-le, niyajin ncajmi, nii-jin sonnte-vi,
niya-jin nqui sonnte. 4 Coa
an ali coacji quisquintia,
nca tsiya xi coansjai xi
vaquin-le nca scoainqui je
xon, ni xi coexquia, ni xi
scotsen-le. 5 Jnco chotajchinca
coiquitso-na: Ali chintiajin. Coe-ni je xa-le chota
Jud, je xi ntje-le David, xi
quinjen-le nca scoainqui je
xon, coa nca coasjeta je
ato sello-le. 6 Quiscotsen.
Coe-ni ya ncavasen-le
yaxile-ve, coa je xi o ma

ni xi tjiocon, coa ncavasen-le

je chotajchinca, tijna jnco
Varre jo-ni xi cen cji, xi
ato nha tjin-le, coa ato
ma xcon, xi je ato espritu
xi tse Nina xi quinicasen
ncaquijnta sonnte. 7 Je Varre
jaai, coa quiscoe je xonve yaya ntsja ncaquixi je xi
tijnane yaxile-ve. 8 Cia nca
jequiscoe je xon, je xi o ma
xi tjiocon, coa je nca cano
chotajchinca tsacjayonia
nquixcon je Varre. Jncojnco
najniarpa ya, coa chotsin
taonsine tjioquitse xqui xi
nta njen, xi coi cjoavetsoale chota-le Cristo. 9 Coa quise
jnco jnta chotse, tso: Vaquinli nca chjoai je xon, coa
nca chasjetai sello-le. Nca ji
quinicen-li, nca cao njin-li ji
tsacechjintjain-ajin xi tatse
Nina, nca jaai-nijin ncayije
ntje, ncayije en, ncayije
naxinanta, ncayije nte. 10 Ji
tsaquincha-najin chotatitjon
coa nami xi tatse Nina.
Coa-sin coatexoma i
sonnte-vi. 11 Coa quiscotsen
quinhoe-le jta-le xi ncjin
ancje ntai-le je yaxile, cao xi
tse je xi tjiocon, cao xi tse
je chotajchinca. Ncatsi xi ya
tjio jo nca jmijmi coanxco,
12 coa nion quinchja: Je
Varre xi quinicen vaquinle nca je scoe cjoatexoma
cao cjoanchina cao
cjoaisentacon cao ncanion
cao cjoanca, cao cjoajeya,
cao cjoanichicontain. 13 An
quinhoe-le ncatsi xi

453

Apocalipsis5,6

quisenta xi tjio yancajmi

cao ya sonnte cao ya
nquinte, coa cao xi ya
ntachicon tjiojin, cao ncayije
tsojmi xi ya tjio, nca tso:
Je xi coa-sin tijnane
je yaxile, coa je Varre
catase-le cjoanichicontain,
cao cjoanca, cao cjoajeya,
cao cjoatexoma ncantsjai
nihjin. 14 Je xi o ma xi
tjiocon quitso: Coa catama.
Je cano chotajchinca
tsacjayonia-le ncjain, coa
tsavexcon je xi tijnacon
ncantsjai nihjin.

Je sello xi ato ma-ni

Quiscotsen cia nca je

Varre tsacasjeta xi
titjon sello, coa quinhoejncole xi o ma-ni xi tjiocon,
xi tso jo-ni jta-le chaon:
Nhoai, coa chotsain. 2 Coa
quiscotsen. Coe-ni jnco
naxinhoa. Je xi tijnasonle tjin-le jnco yatsitin.
Quitsaijnco-le corona, coa
je jitjo nca tinjen-le jme-ni
nca coinjen-sinile. 3 Cia nca
je tsacasjeta je xi majaoni sello, quinhoe-le je xi
majao-ni xi tjiocon, xi tso:
Nhoai, coa chotsain. 4 Jitjo
nquijnco naxin xi ni cji. Je
xi tijnason-le quitsai-le nte
nca cjoaaxin xi nchan chon
xi tse sonnte, nca sicensini xincjin. Quitsai-le jnco
quichaspada xi nion je. 5 Cia
nca je tsacasjeta je xi
majan-ni sello, quinhoe-le
je xi majan-ni xi tjiocon, xi

tso: Nhoai, coa chotsain.

Quiscotsen, coa coe-ni jnco
naxinjma. Je xi tijnasonle tjin-le jnco yalibra ya
ntsja. 6 Quinhoe-le jnco jta
ya ncavasen-le xi o ma
xi tjiocon xi tso: Jao libra
trigo nca jnco vixo, coa jaon
libra cebada nca jnco vixo.
Ali niquitson-jin je vino
nije siti-ve. 7 Cia nca je
tsacasjeta xi mao-ni sello,
quinhoe-le jta-le xi mao-ni
xi tjiocon, xi tso: Nhoai, coa
chotsain. 8 Coa quiscotsen.
Coe-ni jnco naxin xi bayo
cji. Je xi tijnason-le tjin-le
janain Cjoaviya, coa ya ja
nca titi quitjennqui-le. Coa
je quitsai-le nca coatexoma
jnco ya xi ma-ni o ya-le
sonnte, jme-ni nca sicensini cao quichaspada cao
cjinha cao cjoaviya cao je
choja-le sonnte. 9 Cia nca
je tsacasjeta je xi maaonni sello, tsavenqui-le sonxta
nima-le je xi quinicen xi
totatse en-le Nina, coa xi
totatse je en-le xi quitsjoa.
10 Jo nca nion quinchja tso:
Seor xi tsjai xi cjoaquixi, cia
santa nca coai-lai cjoaain
je xi ya tjiocon sonnte,
coa nca sijntai njin-najin.
11 Coa quitsai-le najo xi
hoa cjoan, coa tsacin-le
nca catasicjaya nqui jo tjin
nihjin, santa nca sejnco
cao je xi quinixacao coa cao
ntse, xi coa-ti sicen jo-ni
nca je. 12 Quiscotsen cia nca
tsacasjeta je xi majaon

454

Apocalipsis6,7
ni sello. Coe-ni coacoan
jnco chaon xi nion. Je tsoi,
jma quise jo-ni tsa jnco
najojma, coa je sa coan
njin ncayije. 13 Coa je niole ncajmi quitsao tananqui
jo-ni tsa ya higo xi tsaonqui
to-le xi cje chji-jin cia nca
jnco ntjao xi nion faa. 14 Coa
je ncajmi quitaxin jo-ni tsa
jnco xon xi sexcoya. Ncayije
ninto cao je nte xi tjioncho
ntachicon quichaaxin-ni
nte-le. 15 Je chotatitjon-le
sonnte cao chotajeya, cao
xi nchina cao xi capitn, cao
xi nion tjin-le ncanion, cao
ncatsi chonta cao xi ntai tjio,
qui catioma nquinquijao coa
nquinaxi xi tjiojin jajcha.
16 Coaquitso-le je jajcha-ve
cao je naxi-ve: Catatsaojonnajin, coa ticatioma-najin
ncjain je xi tijnane je yaxileve, coa cjoajti-le je Varre,
17 nca jejaai je nihjinle cjoajti-le. ya xi coan
jchocjoacao-le.

Je xi jnco ciento caoni achano jmi ma-ni

xi quisechoa

Coanscan-ni cjoa jevi tsave o ancje xi

ya tjio nca o xinqui-le
sonnte. Tjiovechjoa-le je
o ntjao-le sonnte, jme-ni
nca tsi tsjen-sini ntjao ison
sonnte, niyason ntachiconjin, nicjoaane-le nijnco-jin
ya. 2 Nquijnco ancje tsave xi
quimi-ni ya ja nca tjo tsoi,
xi tjin-le sello xi tse Nina xi

tijnacon. Nion quinchja-le je

nca o ancje, ja-le xi coasin quitsai-le nca siain-le
sonnte cao ntachicon. 3 Tso:
Ali niain-jinlao sonnte,
nije-jin ntachicon, nije-jin
ya, santa nca coechoaijin tjen chonta-le Nina-na.
4 Coa quinhoe jo ncjin xi
quisechoa. Jnco ciento caoni achano jmi ma-ni xi
quisechoa, tse ncatsi ntje-le
jaxti-le Israel. 5 Xi tse ntje-le
Jud, tejao jmi xi quisechoa.
Xi tse ntje-le Rubn, tejao jmi
xi quisechoa. Xi tse ntje-le
Gad, tejao jmi xi quisechoa.
6 Xi tse ntje-le Aser, tejao jmi
xi quisechoa. Xi tse ntje-le
Neftal, tejao jmi xi quisechoa.
Xi tse ntje-le Manass, tejao
jmi xi quisechoa. 7 Xi tse
ntje-le Simen, tejao jmi xi
quisechoa. Xi tse ntje-le
Lev, tejao jmi xi quisechoa.
Xi tse ntje-le Isacar, tejao
jmi xi quisechoa. 8 Xi tse
ntje-le Zabuln, tejao jmi xi
quisechoa. Xi tse ntje-le Jos,
tejao jmi xi quisechoa. Xi
tse ntje-le Benjamn, tejao jmi
xi quisechoa.

Je chotancjin xi
najohoa yacja

9Coanscan-ni

cjoa je-vi
quiscotsen. Coe-ni jo ncjin
ma-ni chota, ja-le xi tsi
maxqui-le, xi tse ncatsi
nte, cao ntje, cao naxinanta,
cao en. Tjio nquixcon je
yaxile-ve, coa ya nquixcon
je Varre. Najohoa yacja,

455

Apocalipsis7,8

coa xcajen nchaya ntsja.

quisquintiacao tso:
Cjoavitjontjai tjin-le je
Nina-na, xi ya tijnane je
yaxile-ve, coa je Varre.
11 Ncatsi ancje ya tjio ntaile je yaxile-ve, coa je
chotajchinca, coa je xi o
ma xi tjiocon. Tsacjayonia-le
ncjain nquixcon yaxile-ve, coa
tsavexcon Nina. 12 Quitso:
Coa catama. Nina-na
catase-le cjoanichicontain,
cao cjoajeya, cao
cjoaisentacon, cao ja-le
cjoanta xi vai-le, cao cjoanca,
cao cjoatexoma, cao ncanion
ncantsjai nihjin. Coa catama.
13 Quinchja jnco chotajchinca,
quitso-na: Je xi i tjio-vi,
xi yacja najohoa, ya-ni
xocjoan-ve, ja-ni canhoa-ni.
14 Coa an quixin-le: Seor, ji
yai. Coa je quitso-na: Je-vi
xi nion tse cjoaain tsacjaa,
coa jetsacanejon najole, coa je quisihoa cao je
njin-le je Varre. 15 Coi nca i
tjio-ni nquixcon je yaxilele Nina. Coa-sin sixa-le
nca nihjin cao nca nitjen
ya yonco-le. Je xi tijnane
je yaxile coejnajin-le nca
je. 16 Nicia-jin ticoanvaonile, nicoanfati-jinle. Coa
je tsoi licoi tiscane-nile,
coa nijme-jin xi ticoansjoenile. 17 Je Varre xi ya tijna
ncavasen-le je yaxile-ve, je
xi sicjen, je xi scanintia-le
ja titjo nanta xi tijnacon.
Nina sitsjejon ncayije
ntaxcon xi tse xcon.
10Nion

Xi maato-ni sello

Cia nca tsacasjeta je

xi maato-ni sello, aqui
quisejyo ya ncajmi vasenla hora. 2 Coa tsave je ato
ancje xi ya tjio nquixcon
Nina, coa quitsai-le ato
hjao. 3 Jaai xi nquijnco
ancje, tsacasenjna nquixcon
je xta, tjin-le jnco hoai
xi taonsine. Ali coacji tse
xoncosja quitsai-le, jme-ni
nca coa-sin coeson-sini je
cjoavetsoa-le ncatsi chotale Cristo, yason-le je xta xi
taonsine xi tijna nquixcon je
yaxile. 4 Coa je ninti-le je
xoncosja cao je cjoavetsoa-le
je chota-le Cristo quitsinncani ntsja je ancje nquixcon
Nina. 5 Je ancje quiscoe je
hoai, coa tsacequitse
hoai cao li-le je xta, coa
tsacetsaoson je sonnte. Ali
coacji chaon jane, cao jta, cao
lichaon, cao chaon.

6Coa

Je ato hjao

je ato ancje xi tjinle je ato hjao, tsacationta

nca quisicjane. 7 Je xi titjon
ancje quisicjane hjao, coa
tsa jtsilao cao li xi titsojin
cao njin. Ya quitjojon sonnte.
Je xi ma-ni jan ya jajcha,
jnco ya-le quiti, coa quiti
ncayije xcaxcoen. 8 Je xi
majao-ni ancje quisicjane
hjao. Jo-ni tsa jnco nintoje
xi titi quinicatjenjin yajin
ntachicon. Je xi ma-ni jan
ya ntachicon, jnco ya-le jo

456

Apocalipsis8,9
njin quise. 9 Coa jnco ya xi
ma-ni jan ya je cho xi tjiojin
ntachicon, xi ya tsacatiocon,
cen. Jnco ya xi ma-ni jan ya
barco quixoya. 10 Je xi majanni ancje quisicjane hjao.
Jnco nio quisca-ni ncajmi
xi nion je, xi titi jo-ni tsa
jnco linicha. Quiscajin jnco
ya xi ma-ni jan ya ntaje,
coa ya ja nca tjiotjo nanta.
11 Coa je nio nion sja mi
janain-le. Je xi jnco ya xi
ma-ni jan ya je nanta aqui
coansja-ni. Ali coacji chota
cen-ni je nanta, nca coa-sin
nion coansja. 12 Je xi maoni ancje quisicjane hjao.
Quitsinaon jnco ya xi ma-ni
jan ya tsoi, cao sa, cao nio.
Coannjion jnco ya xi ma-ni
jan ya nca je. Licoi coanisen
jnco ya xi ma-ni jan ya
nihjin, coa cao nca nitjen.
13 Quiscotsen, quinhoe-le jnco
ancje xi quitjen ya ncavasenle ncajmi. Nion quinchja:
Ma-xoni, ma-xoni, ma-xoni
je xi tjio ya sonnte, xi tocoi
cjoa-le xica jta-le je hjao xi
je jan ancje sa sicjane.
Je xi maaon-ni ancje
quisicjane hjao.
Tsavejncoa nio xi quiscani ncajmi, quiscata sonnte.
Coa quitsai-le je yovi xi tse
ntitjan ja nca tixajinsen.
2 Quiscoai je ntitjan, coa
jitjomi ninti ya nte-ve jo-ni
tsa ninti-le xi tse ncaja xi
nion yai. Je ninti-le ntitjanve quisinjionjin tsoi cao ntjao.
3 Coa je ninti-ve jitjojin-ni

chjova yason sonnte. Cia

quitsai ncanion-le jo-ni
nca coa-ti tjin-le ncanion
chonaya-le sonnte. 4 Coasin quisatexoma-le nca
tsicoi siquiaon ja xi tse
sonnte, nijme-jin tsojmi xi
xcoen cjoan, nijnco-jin ya, toje
chota xi tsicoi tjiota ya tjen
je sello xi tse Nina. 5 Licoi
quitsai-le nte nca sicen,
tosijti-le xi toaon sa. Coasin quisiquiaon jo-sin
siquiaon chonaya cia nca
ve-le chota. 6 Cia je nihjinve coajnqui-le cjoaviya
chota, coa licoi coansjai-le.
Coanmecon nca coiya, coa
je cjoaviya toxin coanca-le.
7 Je chjova coantsen jo-ni tsa
naxin xi tjionta-le cjoajchan,
coa yason jco tjin-le jo-ni
corona xi coacjoan taonsine
cjoan, coa je ncjain jo chota
cjoan. 8 Tjin-le ntsjajco jo
yanchjin cjoan, coa je nio
jo-ni nio xa cjoan. 9 Cjioson
ntanisin-le quichataja. Je
jnca-le jo nca nion fane,
jo-ni carro xi ncjin naxin
cjenntojve, jo ma cia nca ma
cjoajchan. 10 Tjin-le ntitsin xi
coacjoan tse chonaya cjoan,
coa tjin-le ntitsin naya.
Tjin-le ncanion cao ntitsin
nca aon sa coe-le chota.
11 Je ancje xi tse ntitjan xi
tixajinsen, je xi chotatitjonle coan. Je janain-le nca en
hebreo coami Abadn, coa
nca en griego, Apolin mi. 12 Je
xi titjon cjoaain jejaato.
Coe-ni nhoa nquijao-sa

457

Apocalipsis9,10

cjoaain xi coanscan-ni
je cjoa-vi. 13 Je xi majaonni ancje quisicjane hjao.
Coa quinhoejta xi nhoani je o nha-le je sonxta
xi taonsine, xi tijna ya
nquixcon Nina. 14 Quitso-le je
xi majaon-ni ancje xi tjin-le
hjao: Chojntai je o ancje
xi tjiotanion ya je xoncaje
Eufrates. 15 Coa quitjojnta je
o ancje xi tjionta xi tatse
je hora, cao nihjin, cao sa,
cao no, jme-ni nca sicensini jnco ya xi ma-ni jan ya
chota. 16 Je chotacjoajchan xi
tjioson naxin jao ciento milln
ma-ni. Quinhoe jo tjin mani. 17 Coa-sin tsave naxin
nca jaaiya xcoan, cao je xi
tjioson-le, ja-le xi cjioson
ntanisin-le quichataja, xi
ni jo li cji, xi jo zafiro cji,
xi jo azufre cji. Je jco naxin
coacjoan jco xa cjoan. Je
tsoa ya jitjo-ni li cao ninti
cao azufre. 18 Je xi jan ma-ni
cjoaain-ve cen jnco ya xi
ma-ni jan ya chota. Cen-ni li
cao ninti cao azufre xi jitjo-ni
tsoa naxin. 19 Je ncanionle tijnaa tsoa cao tjon
ntitsin. Je ntitsin coacjoan
ye cjoan, coa tjin-le jco. Cao
je siquiaon. 20 Je xica chota
xi tsicoi cen-ni cjoaainvi, tojo cje sicantjaiya-jin
cjoafaaitsjen-le xi tatse
xa xi quisin-ni ntsja, jmeni nca tsicoi scoexcon-sini
nai xi ntajin cao je xcoson
xi taonsine, xi taonhoa, xi
quicha, xi lajao, xi ya, ja-le

xi licoi ma ve, ninhoe-jin,

nima-jin fi. 21 Coa licoi
quisicantjaiya cjoafaaitsjenle xi tatse cen xi cjiotjen-le,
ni xi tatse cjoatjie-le, ni xi
tatse cjoachajnqui-le, ni xi
tatse cjoache-le.

Je ancje xi cjia ntsja xonnti

10

Tsave nquijncoa ancje

xi tjin-le ncanion
xi jitjojen-ni ncajmi, xi
quitsotjijin yojvi, coa je
ya xi tse ncajmi yason jco.
Je ncjain coacji jo cji tsoi,
coa je ntsoco jo-ni nijenli
cji. 2 Cjia ntsja jnco xonnti xi
tixanqui. Je ntsoco ncaquixi
ya tsacasenjin ntachicon,
coa je ntsoco ncascon
tsacasenson nanqui. 3 Jo nca
nion quinchja jo tso xa nca
cjintia. Cia nca jequinchja
jane nca ato chaon.
4 Cia nca jejane je chaon
xi ato, squi-nia tsacai,
tonca quinhoejtajncoa
xi jinhoa-ni ncajmi xi
quitso-na: Techjoanqui je
cjoa xi canchja je chaon
xi ato. Ali chjita-jin.
5 Coa ancje xi tsave nca
ya tijnason ntachicon, coa
yason sonnte, quiscominca
ntsja ncaquixi, 6 coa quitsjoa
en-le xi tatse xi tijnacon
ncantsjai nihjin, xi quisinta
ncajmi cao tsojmi xi ya
tjio, cao sonnte cao tsojmi
xi ya tjio, cao ntachicon cao
tsojmi xi ya tjio. Quitsjoa
en-le nca jejicho nihjin,
licoi tse-sa sejna. 7 Tonca je

458

Apocalipsis10,11
nihjin-le cia nca je ancje xi
maato-ni coetsiacao nca
sicjane hjao, je cjoama-le
Nina coitjoson jo-sin nca je
quinchjayajin-le je chontale xi quinchjaya tatse. 8 Je
jta xi quinhoe-nia ncajmi
tsacjacao nquijncoca-na,
coaquitso: Tin, coa chjoai
je xonnti xi tixanqui, xi
ya cjia ntsja je ancje xi ya
tijnason ntachicon, coa yason
sonnte. 9 Quicon-le ancje,
quixin-le: Tainai je xonnti.
Coa je quitso-na: Chjoai, coa
chjojain. Je xon xi sisja ya
ntsoai, tonca je ntsovai coan
xi jo-ni tsa ntsjen. 10 Quiscoe
je xonnti xi ya cjia ntsja je
ancje, coa quiscojen. Jo nca
xia coan ntsova jo-ni tsa
ntsjen. Cia nca jequisquine
coansja ya ntsoa. 11 Coa
je quitso-na: Tjinne-li nca
nquijncoca coinocjoayai
tatse ncjin naxinanta cao
chota cao en cao chotatitjon.

Je jao testigo

11

Quitsai-na jnco
yananca xi coacji
yabastn cji, coa tsacin-na:
Tisotjain, techoyai je yoncole Nina, cao je sonxta, cao je
xi vexcon nca je. 2 Toxin titjalai je ntitsin xi ya tijnantai-le
je yonco, ali vechoya-jin,
nca je quitsai-le je chota
xi li judo-jin. achanjao sa
siquixoya je naxinanta xi
tsje. 3 Tsjoante-le je jao testigona nca coinchjaya xi jnco jmi
cao-ni jao ciento cao jancan

nihjin, nca coacja najojma.

xi jao yaoliva, coa je
xi jao xi sinchaya sera xi ya
tjio nquixcon je Nai-na xi tse
sonnte. 5 Tsa jnco xi me-le nca
siquiaon nca je, li vitjo-ni
tsoa, coa sicen contranle. Tsa jnco xi me-le nca
siquiaon nca je, tjinne-le
nca ticoa-sin coiya-ni. 6 Je-vi
tjin-le ncanion nca coechjoa
je ncajmi, jme-ni nca tsi coasini jtsi cia nihjin-le nca
coinchjaya. Tjin-le ncanion
tatse nanta nca njin sin,
coa nca siain-le sonnte
cao ncayije cjoaain, tojo
tjin ca nca me-le. 7 Cia nca je
jao testigo cjoe tsjoa en-le, je
cho xi vitjomi-ni ntitjan ja
nca tixajinsen, cjoajchan sin
contran-le nca je. Siquinjenle, coa sicen. 8 Je yao-le ya
setsaojin ya ntitsin xi tse
je naxinantaje, xi coami
jo-ni tsa janain-le Sodoma
cao Egipto, ja nca coa-ti je
Nai-na quiseta cro. 9 Tjin ca
xi tse ncatsi naxinanta, coa
xi tse jncojnco ntje, coa xi
tse ncayije en, coa xi tse
chota xi li judo-jin, xi scoe je
yao-le nca jan nihjin vasen.
Licoi tsjoante nca je yaole seai. 10 Je xi tjio sonnte
jo nca coantsjoatain-le, coa
jo tsjoa coatiocon. Jo nca
tsjoa-le cjoatjao xincjin, nca
je jao xi quinchjaya coasin quisiain-le je xi tjio
sonnte. 11 Xi cjoecoan xi jan
nihjin vasen, je espritu xi
tsjoa cjoavijnachon xi Nina
4Je-vi

459

Apocalipsis11,12

quisicasen, jaasenjin-le
nca je, coa tsaquinchanto.
Jo quitsacjon je xi tsave.
12 Quinhoe-le jnco jta nion xi
nhoa-ni ncajmi, xi quitsole: Nhoamio i-vi. Coa
quimijin yojvi ya ncajmi.
Je contran-le tsave. 13 Cia
coi hora-ve jnco chaon jaa
xi nion. Je xi jnco ya nca
ma-ni te ya naxinantaje
chixoya, coa cen ato jmi
chota cao je chaon xi jaa. Je
xica jo nca quisinchaxcon,
coa jo nca tsasjejeya je
Nina xi tse ncajmi. 14 Je xi
majao-ni cjoaain jejaato.
Coe-ni, je cjoaain xi majanni nhoantiton.

Je hjao xi maato-ni

15Je

xi maato-ni ancje
quisicjane hjao. Jo nca
ncjin jta xi nion quinchja
ya ncajmi, xi quitso: Je
cjoatexoma-le sonnte jecoasin coan tse Nai-na, coa
tse Cristo-le. Je coatexoma
ncantsjai nihjin. 16 Je xi
cano chotajchinca xi tjione
yaxile-le nquixcon Nina
tsacjayonia-le ncjain, coa
tsavexcon Nina. 17 Quitso:
Tivai-laijin cjoanta,
Seor Nina xi vatexomai
ncayije, nca ji xi tijnai,
coa xi tsaquijnai, coa xi
cjoaai-ni, nca jequichjoai
je cjoatexoma-li xi nion
nca, coa jetsacatexomai.
18 Coanjti-le naxinanta, coa
je cjoajti-li jejaai, coa je
nihjin-le cia nca coai-le

cjoaain je xi cen, coa je

nihjin nca coechji-lai je
chonta-li je xi quinchjaya,
cao chota-le Cristo, cao xi
vexcon janain-li, ntixti cao
xi jchinca, coa je nihjin nca
siquitsoin je xi siquitson
sonnte. 19 Je yonco-le Nina
quisetixa ya ncajmi, coa je
caxa ja nca quijnaya en-le
coantsen ya yonco-le. Jo nca
coanfate lichaon cao jta cao
chaon cao chaon cao jtsilaots
ian.

Je chjon coa je chotoan

12

Jnco choa xi tse,

coantsen ya ncajmi.
Jnco chjon xi yacja-ni tsoi,
coa je sa yanqui ntsoco, coa
jnco corona tjison jco xi tejao
nio tjiota. 2 Ya nti chjonve, jo nca nion quisquintia
nca coanchan-le. Ali tocoacji
cjoaain tsacjaa nca tsace
nti. 3 Coantsen nquijnco
choa ya ncajmi. Coe-ni jnco
chotoan xi nion je, xi ni cji,
xi tjin-le ato jco cao te nha,
coa ya jco ato corona tjioson.
4 Je ntitsin quisquintojve
jnco ya xi ma-ni jan ya nio
xi tjio ncajmi, coa tsacetsao
tananqui. Coa je chotoan-ve
tsacasenjnanta je chjon xi
me ve nti, jme-ni nca squinesini nti-le cia nca jtsin. 5 Coa
je tsace jnco ntixin, ja-le xi
coatexoma-le ncatsi chota
cao yajti xi quicha. Coa
quichjoemi nti-le nquixcon
Nina ja tijna yaxile-le. 6 Je
chjon-ve tsanca ja taxinta,

460

Apocalipsis12,13
ja nte xi Nina tsacanta-le,
jme-ni nca ya coajnquiasini jnco jmi cao-ni jao ciento
cao jancan nihjin. 7 Coa coan
jnco cjoajchan xi nion coan
ya ncajmi. Miguel cao ancjele quiscancao je chotoan.
Coa quiscan chotoan-vi cao
ancje-le. 8 Licoi quinjen-le,
ninte-lejin ticoansjai-nile
ya ncajmi. 9 Quichanitaxin
je chotoan-ve, je ye jchinca
xi coatsacin je nai cao
Satans, ja-le xi vanacha
ncatsi. Quinicatjennqui
ya sonnte, coa ancje-le
quitsaocao. 10 Quinhoejncoa
jta nion ya ncajmi, xi
quitso: Ntai-vintai jejaai
cjoavitjontjai, cao ncanion,
cao cjoatexoma-le Nina-na,
cao cjoatexoma-le Cristo-le,
nca je nai xi tsacanqui ntse
jequinicatjennqui, ja-le
xi tsacanqui ntse nquixcon
Nina-na nihjin cao nitjen.
11 Coa je ntse quisiquinjen-le
xi totatse je njin-le je Varre,
coa xi totatse je en-le xi
quitsjoa. Licoi coantsjoaque
cjoavijnachon-le nta tsa
quinicen. 12 Xi tocoi-vi,
catamatsjoa-no ncajmi cao
xi ya tiyo. Ma-xoni xi tjio
sonnte cao ya ntachicon, nca
je nai jecoa-sin jitjojenjinno nca jon. Ali tocoacji jti
ma-le, nca ve nca tochoa
nihjin tjin-le. 13 Cia nca tsave
je chotoan-ve nca jecoa-sin
quinicatjennqui sonnte,
tsancatjennqui-le je chjon xi
tsace jnco ntixin. 14 Coa je

chjon-ve quitsai-le jao jncale jatse, jme-ni nca coaitjen

taxin-sinile je ye-ve. Quitjen
ya nte taxinta, ya nte ja
nca vijnchia xi jnco nihjin,
xi jao nihjin, cao xi tovasen
nihjin. 15 Coa je ye-ve nanta
tsacasje-ni tsoa jo-ni ntaje
jton yatsin chjon-ve, jme-ni
nca coaicao-sini ntaje. 16 Coa
je nanqui tsacasencao je
chjon-ve, je nanqui quitjoai,
ya quisen ntaje xi tsacasjeni tsoa je chotoan. 17 Cia
je chotoan-ve ali coacji
coanjtique chjon-ve. Qui sin
cjoajchan, contran qui-le je
xica ntje-le chjon-ve, ja-le
xi sitjoson je cjoatexomale Nina, coa tsjoa en tatse
Jesucristo.

13

Je jao cho

A n tsacasenjnajian
yason tsomi xi tse
ntachicon. Coa tsavejncoa
cho xi jitjomijin ntachicon,
xi tjin-le ato jco cao te
nha, coa yason nha-le te
corona, coa yajon jco tjita
janain xi nchjaaon. 2 Je cho
xi tsave coacji xainto
cji, coa je ntsoco jo-ni tse
oso, coa je tsoa jo-ni tsoa
xa. Je chotoan-ve quitsjoale cho-ve je ncanion-le,
cao je yaxile-le, cao tse
cjoatexoma. 3 Tsavejncoa
jco jo-sin nca quitsinaon
santa nca cen, coa ya ja
quitsinaon coannta-ni. Jo
nca tocoanxcon-le ncatsi
sonnte xi tatse cho-ve.

461

Apocalipsis13,14

4Coa

ncatsi tsavexcon
je chotoan-ve xi coa-sin
quitsjoa-le cjoatexoma-le je
cho xijnco. Coa tsavexcon je
cho, quitso: ya xi ticoacjinile cho-vi, coa ya xi coan
scancao. 5 Quitjoainte-le
tsoa nca coinchja ennca
xi quinchjaaon. Quitsaile cjoatexoma nca sixa
achanjao sa. 6 Quiscoai
tsoa quinchjaaon-le Nina.
Quinchjaaon-le janain-le
cao ntianajo-le, cao xi tjio
ya ncajmi. 7 Quitsainte-le
nca quisitoancao chota-le
Cristo, coa nca quisiquinjenle. Coa-ti quitsai-le
cjoatexoma xi tatse
ncayije ntje, cao ncayije
naxinanta, cao ncayije en,
cao ncayije nte. 8 Ncatsi xi
tjio sonnte tsavexcon, jale janain xi licoi tjiota
xon-le cjoavijnachon xi tse
je Varre, xi coa-sin cen
santa nca totsin-le cjoa.
9 Tsa ya-nive xi tjin xoo,
catinchao. 10 Je xi coa-sin
canijin cjoaain, coa-tisin
fijin cjoaain. Je xi quicha
sicen-ni, tjinne-le nca ticoasin coiya-ni. Tocoi cjoa-vi
nca machjen-le chota-le Cristo
cjoatsejta cao xi macjainle. 11 Coanscan-ni tsave
nquijnco cho xi jitjomijinni nanqui. Tjin-le jao nha
xi coacjoan tse varre cjoan,
tonca quinchja jo-ni chotoan.
12 Coa-sin vatexoma josin tsacatexoma titjon cho
ya nquixcon nca je. Coa

sin vene-le je sonnte

cao je xi tjio sonnte nca
scoexcon je cho xi titjon,
ja-le xi coa-sin coanntani ja nca quitsinaon. 13 Tse
cjoaxcon xi sin, santa li
canijen-ni ncajmi sonnte
nquixcon chota. 14 Vanachale je xi tjio sonnte cao je
cjoaxcon xi quitsainte-le
nca quisin nquixcon cho-ve.
Vene je xi tjio sonnte nca
catasinta xcoson xi coacjinile cho xi quitsinaon-ni
quicha, tonca tsacejnacon.
15 Coa quitsainte-le nca
sicejnacon je xcoson xi tse
cho-ve, jme-ni nca je xcosonle cho-ve coinchja-sini. Tsa
jnco xi tsi scoexcon je xcoson
xi tse cho-ve, nicen-ni.
16 Tsacene nca quiseyota-le
choa ncatsi ntsja ncaquixi cao
tjen, je xi xti cao xi jchinca,
je xi nchina cao xi yoma,
je xi tjiontai cao xi chonta.
17 Niya-jin xi coan coatse,
nicoan-jin coatena, tsa tsi
tjiochoa cao je janain-le chove axo je nmero-le janain-le.
18 Je-vi xi cjoaisentacon.
Je xi tjin-le cjoafaaitsjen,
catavexqui je nmero-le chove, nca nmero-le chota ni. Coi
nmero-le cho-ve jaon ciento cao
jancan cao-ni jaon.

Jo-sin nca se je xi jnco ciento

cao-ni achano jmi ma-ni

14

Quiscotsen, coe-ni
je Varre ya tijnason
ninto xi Sin mi, coa
tjiocao nca je jnco ciento

Apocalipsis14

462

cao achano jmi xi tjinle janain-le Varre cao

janain-le Nai-le. Tjiota ya
tjen. 2 Quinhoejncoa jta xi
jinhoa-ni ncajmi, jo nanta
xi nion tifane, coa jo-sin
faneya chaon xi nion tsin. Je
xi quinhoe jo-ni xi sicjane
arpa ma. 3 Quise jnco jnta
chotse nquixcon je yaxile,
coa nquixcon je xi o ma xi
tjiocon, cao je chotajchinca.
Niya-jin xi coan-le jntave, toje xi jnco ciento cao-ni
achano jmi ma-ni, ja-le
xi coa-sin coanchjintjai yajin
chotasonnte. 4 Je-vi xi tsi tsa
yanchjin coanchajnquicao nca
tsje ni. Je-vi xi fitjennqui-le
je Varre toja-nive nca coai.
Je-vi xi coanchjintjai yajin-le
chota, nca ntitjon coan xi tse
Nina cao je Varre. 5 Coa tsoa
nijme-jin cjoantiso quinchja,
nca je xi tsijme je tjin-le
nquixcon je yaxile-le Nina.

Je cjoaquixi xi quitsjoa
xi jan ma-ni ancje

6Tsave

nquijncoa ancje xi
quitjenjinvasen-le ncajmi,
xi tjin-le je ennta xi tjin
ncantsjai, nca coinchjayajin-le
je xi tjio sonnte, cao ncayije
nanqui, cao ncayije ntje,
cao ncayije en, cao ncayije
naxinanta. 7 Nion quinchja:
Jchaxcon Nina, chasjejeyao,
nca je hora-le nhoahian nca
tsjoa cjoaain. Jchaxcon je xi
quisinta ncajmi, cao sonnte,
cao ntachicon, cao ncajao ja
vitjo nanta. 8 Coa nquijnco

ancje quitjennqui-le quitso:

Jecavixojen, jecavixojen
Babilonia, je naxinanta xi
coa-sin toje, nca je xi
quisici ncaquijnta nte je
vino xi tse cjoachajnquile xi se-le cjoajti-le Nina.
9 Je xi majan-ni ancje
quitjennqui-le, nion quinchja:
Tsa ya-nive xi vexcon je
cho-ve cao xcoson-le, coa
tsa cjoe choa-le totjen cao
ya ntsja, 10 coa-ti je-vi scoi
je vino xi tse cjoajti-le Nina,
ja-le xi quiseya je tasa-ve
xi aqui coi cjoajti-le Nina.
Se-le cjoaain, cao li, cao
azufre nquixcon je ancje xi
tsje, coa nquixcon je Varre.
11 Je ninti-le cjoaain-le
coaimi ncantsjai nihjin. Je xi
vexcon je cho-ve cao xcosonle licoi sicjaya nihjin cao
nitjen, coa toya-nive xi cjoe
choa-le je janain-le licoi
sicjaya. 12 Xi tocoi cjoa-vi
nca cjoatsejta xi machjen-le
chota-le Cristo. Machjen-le nca
sitjoson cjoatexoma-le Nina,
coa nca macjain-le tatse
Jess. 13 Quinhoejncoa jta xi
jinhoa-ni ncajmi, xi quitsona: Chjitai: Jo tonta-le je xi
cen je nihjin xi fi-sani, xi
viya nca macjain-le tatse
Nai-na. Jaon, tso je Espritu
Santo, nca sicjaya xi tatse
xa-le. Je xa-le fitjennqui-le.

Nihjin cia nca coanjcha

ntje-le sonnte

14Quiscotsen.

Coe-ni jnco
yojvi hoa. Coa yason je

463

Apocalipsis14,15

yojvi-vi tijna jnco xi coacji

nti-le chota cji. Tjison jco
jnco corona xi taonsine, coa
cjia ntsja jnco quichava xi
yao. 15 Nquijnco ancje jitjoni ya yonco, nion quinchja-le
je xi tijnason yojvi-ve:
Chanisenjin quichava-li, coa
texcoi, nca jejicho-li nihjinle nca sexco, nca jecoanjcha
je ntje-le sonnte. 16 Je xi
tijnason yojvi quiscanijin
quichava-le ncaquijnta, coa
ncaquijnta sonnte quisexco.
17 Nquijnco ancje jitjo-ni ya
yonco xi tijna ya ncajmi,
coa-ti tjin-le jnco quichava
xi yao. 18 Nquijnco ancje
jitjo-ni ya sonxta, xi tjinle ncanion xi tatse je li.
Nion quinchja-le je xi tjinle quichava xi yao, quitso:
Chanisenjin quichava-li
xi yao, coa tichatai en-le
to-le ya uva xi tse sonnteve, nca jequichji totse. 19 Je
ancje-ve quiscanisenjin
quichava-le xi yao ya
sonnte, coa tsacateta tole ya uva xi tse sonnte. Je
totse quisicatsaojin je
yatsion xi tse cjoajti-le Nina.
20 Coa je yatsion tijnantai-le
naxinanta, ya quisitsionnta.
Coa yatsion-ve njin jitjo-ni,
santa je freno-le je naxin.
Jame jan ciento jmi metro
jitjo-ni.

Je ato ancje xi tjin-le ato

cjoaain xi cjoeta-ni

15

Tsave nquijncoa
cjoaxcon, xi nion tse,

xi nion xcon, ya ncajmi. ato

ma-ni ancje xi tjin-le ato
cjoaain xi cjoeta-ni. Coi
xi cjoeta-ni cjoajti-le Nina.
2 Coa tsavejncoa ntachicon
xi chotsin cji, tjitsojin cao
li. Je xi quisiquinjen-le
je cho-ve, cao xcoson-le,
cao choa-le, cao je nmerole janain-le, ya tsacatiojin
ntachicon xi chotsin. Tjinle arpa xi tse Nina. 3 Coa se
je jnta-le Moiss, chonta-le
Nina, cao je jnta-le je Varre,
tjiotso: Nion tse xcon je xali, Seor Nina xi vatexomai
ncayije. Je ntia-li aqui
coatjin, aqui cjoaquixi.
Ji xi ncajco-le chota-le
Cristo. 4 ya xi tsi tsacjon-li,
Seor, ya xi tsi coasjejeya
janain-li. Tojnco ji xi tsjai.
Tocoi ncayije nte cjoaai-ni,
scoexcon-li. Je cjoaquixi-li
jecjimatsen. 5 Coanscan-ni
je cjoa-vi quiscotsen. Coeni je yonco ja tjio je en-le
Nina quitjoai ya ncajmi.
6 Jitjo-ni yonco-le Nina je
ato ancje xi tjin-le je ato
cjoaain. Yacja najo lino xi
tsje xi hoa, coa tjiocjasonle ntanisin-le nopao xi
taonsine. 7 Jnco xi o ma
xi tjiocon quitsjoa-le je
ato ancje ato chotsin xi
taonsine, xi tjioquitse-ni
cjoajti-le Nina xi tijnacon
ncantsjai nihjin. 8 Xi totatse
je cjoajeya-le Nina coa xi
totatse ncanion-le, yonco-ve
aqui quitse-ni ninti. Niyajin xi coan quisen ya yonco,

464

Apocalipsis15,16
santa nca jecoanjnco je ato
cjoaain xi tse ato ancje.
Je ato chotsin xi tse
cjoajti-le Nina

16

Quinhoejncoa jta
ya yonco-le Nina xi
quitso-le je ato ancje:
Tanquion, tejtenntjao je
ato chotsin xi tse cjoajti-le
Nina yason sonnte. 2 Qui je
ancje xi titjon, tsacejtenntjai
je chotsin-le yason sonnte.
Jaai jnco cjoaain xi nion
tse, coa xi quisiquiaon je
chota xi tjin-le je choa-le je
cho, xi tsavexcon xcosonle. 3 Je xi majao-ni ancje
tsacejtenntjai chotsin-le
jajin ntachicon. Coan njin joni tsa tse jnco cen. Ncatsi
xi tjiocon yajin ntachicon
cen. 4 Je xi majan-ni ancje
tsacejtenntjai chotsin-le jajin
ntaje, cao ya ja tjiotjo nanta.
Coan njin. 5 Quinhoe-le je
ancje xi tse nanta, quitso:
Cjainca tjin-li cjoaquixi Seor,
ji xi tijnai, xi tsaquijnai, ji
xi tsjai, nca coa-sin quitsailai cjoaain tatse je cjoa-vi.
6 Nca je xi tsacejten njinle chota-le Cristo cao je xi
quinchjaya, coa-ti ji quitsailai nca quitsi njin. Coa-sin
vaquin-le. 7 Coa quinhoe
nquijnco-nia ya sonxta
xi quitso: aqui coatjin
Seor Nina xi vatexomai
ncayije, je cjoaain xi
vai aqui cjoaquixi-ni,
aqui coatjin. 8 Je xi maoni ancje tsacejtenntjai

chotsin-le ya sonnca-le
tsoi. Coa-sin quitsai-le nca
tsacaca chota cao li. 9 Chota
quiti-ni cao ntoanion, coa
quinchjaaon-le janain-le
Nina xi tjin-le ncanion xi
tatse je cjoaain. Licoi
quisicantjaiya cjoafaaitsjenle nca tsacasjejeya Nina
tsacai. 10 Coa je xi maaonni ancje tsacejtenntjai
chotsin-le yason yaxile-le
cho-ve. Je nte-le coannjionni. Chota quisquinetjon nijen
nca coa-sin aon coan-le.
11 Quinchjaaon-le Nina xi
tse ncajmi nca coa-sin aon
coan-le, nca tse cjoaain xi
tsacjaa. Licoi quisicantjaiya
cjoafaaitsjen-le xi tatse cjoa
xi quisin. 12 Je xi majaon-ni
ancje tsacejtenntjai chotsinle yajin je ntaje Eufrates. Je
nanta-le quixiya, jme-ni nca
coa-sin senta-sini ntia-le
chotatitjon xi nhoa-ni ja
nca tjo-ni tsoi. 13 Tsave nca
jitjo-ni tsoa je chotoan, cao
tsoa cho xijnco, cao tsoa je
xi toenntiso quinchjaya,
jitjo-ni jan ntjao xi ntajin
xi coacjoan xque cjoan. 14 Coi
ntjao xi tse nai xi ntajin, xi
sin cjoaxcon, nca fi cexcoya
chotatitjon xi tse ncaquijnta
sonnte xi tatse cjoajchan
cia nihjinje xi tse Nina xi
vatexoma ncayije. 15 Coe-ni
an nhoa jo-ni tsa che. Jo
tonta-le je xi tijnaconnta,
xi sicointa najo-le, jme-ni
nca tsi cjoajti-sini, coa scoesini cjoasoa-le. 16 Tsacexco ya

465

Apocalipsis16,17

nte xi coa mi Armagedn nca

en hebreo. 17 Je xi maato-ni
ancje tsacejtenntjai chotsinle ya jinsen. Jnco jta nion
jitjo-ni yonco xi tse ncajmi,
ya yaxile-le, quitso: Jecoan.
18 Cia coanfate lichaon, cao
jta, cao chaon, coa jaai jnco
chaon nion xi tsi cia coacoan
santa nca tsacatio chota
sonnte-vi. 19 Je naxinanta xi
nion je coanxcoa jan ya coan,
coa ncayije naxinanta xi tse
xica nte quitsao. Coa Nina
jaaitsjenjin-le je Babilonia xi
nion je nca coa-sin quitsjoale chotsin-le xi tse vino xi tse
cjoajti-le. 20 Ncayije nte xi
tjiojin ntachicon quicha, coa
je ninto licoi ticoantsen-ni.
21 Coa jajon chota quitsaoni ncajmi jtsilao nion, jo-ni
aon-la kilo ai. Coa chota
quinchjaaon-le Nina xi
totatse je cjoaain je jtsilao,
nca je cjoaain-le nion tse
coan.

17

Se-le cjoaain je
chjonchajnqui

Jaai jnco xi ato

ma-ni ancje xi ya
ato chotsin, quinchjacao-na:
Nhoai i-vi, coa coaco-le je
cjoaain-le je chjonchajnqui
xi nion sca-le, xi tijnason
xi nion ncjin ca nanta. 2 Je
chjon-ve xi chotatitjon sonnte
quisichajnquicao, coa je xi tjio
sonnte cjimachi-ni cao je vino
xi tse cjoachajnqui-le. 3 Coa
quicao-na ya nte taxinta
nca tijnacao-na je Espritu

Santo. Tsavejncoa chjon xi

tijnason jnco cho xi ni cji, xi
quitsejon janain xi nchjaaon,
coa ato ma jco, coa te nha
tjin-le. 4 Je chjon-ve yacja
ajo xi jco cji cao xi ni cji.
Coanntajon-ni cao taonsine,
cao lajao xi nasca cjoan cao
tofanqui xi hoa cjoan. Cjia
ntsja jnco chotsin xi taonsine,
tjiquitse-ni cjoanai, cao
cjoajnti xi tse cjoachajnquile. 5 Ya tjen tjita jnco janain,
jnco cjoama: Babilonia xi nion
je, xi na-le chotachajnqui cao
cjoanai xi tse sonnte. 6 Tsave
chjon-ve nca chi cao njinle chota-le Cristo, cao njin-le
je xi cen xi tatse Jess. Cia
nca tsave jo tocoanxconna. 7 Coa je ancje quitso-na:
A-ni nca maxcon-sinili. An
coaxin-le je cjoama xi tatse
chjon-vi, coa xi tatse cho
xi tijnason, xi ato ma jco
coa te nha tjin-le. 8 Je cho
xi cayai tsacejna, coa licoi
titijna-ni. Ya cjoinhoamini ntitjan ja nca tixajinsen,
coa coai cha. Je xi tjio sonnte
xi janain-le licoi tjiota ya
xon xi tse cjoavijnachon
santa nca quisenta sonnte,
coanxcon-le cia nca scoe cho-ve
xi tsacejna, coa licoi titijnani, coa cjoaai-ncani. 9 Coa-sin
machjen cjoafaaitsjen xi tjinle cjoaisentacon. Je xi ato
ma jco, coi xi ato ninto, xi
chjon-ve tijnane. 10 Coa-ti
ato ma-ni chotatitjon. Aon
ma-ni xi quitsaonqui. Jnco
tijna, je xi nquijnco cje faai

466

Apocalipsis17,18
jin. Cia nca cjoaai, tjinne-le
nca tochoa nihjin coejna.
11 Coa je cho xi tsacejna, coa
licoi titijna-ni, je xi majinni. Coa-ti tse xi ato ma-ni,
coa-ti coai cha. 12 Coa je xi
te ma nha xi cayai, je xi
te chotatitjon xi cje tjinjinle cjoatexoma, tonca se-le
cjoatexoma xi tojnco hora
jo-ni chotatitjon, cao je cho.
13 Je-vi xi tojnco cjoafaaitsjen
tjin-le, coa tsjoa-le cho-ve je
ncanion-le cao cjoatexomale. 14 Je xi coa-sin scancao
je Varre, coa je Varre
siquinjen. Je ni je Naititjonle xi nai ma, coa ncajco-le je
xi chotatitjon. Je xi tjiocao
coa-sin quinocjoa-le, coa-sin
quitjojin, coa niontacon. 15 Je
quitso-na: Je nanta xi cayaivi, ja nca chjonchajnqui-ve
tijnason, coi naxinanta, coa
chotancjin, coa nte, coa en.
16 Je nha xi te ma-ni xi cayai
cao cho-ve, je-vi xi majtique
chjonchajnqui-ve. Cjoaa-le
ncayije, coa sicajnajti, coa
squine je yao-le, coa coacajin
li. 17 Nina coa-sin quitsjoale chota-ve nima xi coa-sin
sitjoson-le jo-sin me-le Nina,
nca coa-sin tjiojncocon nca
tsjoa-le cjoatexoma-le je chove jo santa coitjoson je en-le
Nina. 18 Je chjon xi cayai je
naxinantaje xi vatexoma
chotatitjon xi tjio sonnte.

Je naxinanta Babilonia vixojen

18

Coanscan-ni je cjoavi tsave nquijncoa

ancje xi jitjojen-ni ncajmi,

xi nion tse ncanion tjin-le.
Coa je sonnte coanisen-ni
cjoajeya-le. 2 Nion quinchja:
Chixojen, chixojen je
Babilonia xi je. nte-le nai xi
ntajin coan, coa ya tjionion
ntjao xi ntajin, coa tjionion
ncayije nise xi chao cjoan,
xi chao ya-le. 3 Ncatsi
chota coa-sin quitsi je
vino xi tse cjoachajnqui-le
xi se-le cjoajti-le Nina. Je
chotatitjon xi tse sonnte
quisichajnquicao je, coa
je xi sin cjoama coa-sin
coan nchina xi totatse
ncanion-le cjoatsjoa-le.
4 Quinhoe nquijncoa jta xi
nhoa-ni ncajmi, xi quitso:
Titjojin-lao, naxinantana, jme-ni nca tsi sian-sinio
cjoatsen-le, coa nca tsi
coacao-sinino cjoaainle. 5 Je cjoatsen-le coa-sin
jicho santa ncajmi, coa
Nina jaaitsjen-le cjoanaile. 6 Coa-ti ticao jo-sin
quisicao-no. Jao ya coatjin
tai-lao cjoaain jo tjin xa-le.
Je chotsin xi quisiciyano, jao ya ticiyanquintiao.
7 Jo-sin tsacasjejeya yao-le
santa cao cjoatsjoa-le, nqui
coatjin tai-lao cjoaain,
catacjintia. Nca nima-le
xotso: An reina tijna, ali
chjoncan-jian, coa niciajin squintia. 8 Coi cjoa nca
tojnco nihjin cjoaai-ni je
cjoaain-le, cjoaviya-le, coa
squintia, cao cjinha. Coitijin
li, nca je Nai-na Nina xi

467

Apocalipsis18

tjin-le ncanion nca tsjoa-le

cjoaain. 9 Je chotatitjon-le
sonnte xi quisichajnquicao
xi tocjoatsjoa-le tsacatiocao
squintatain chjon-ve cia
nca scoe ninti-le nca coitijin
li. 10 Cjin coatio tsacjon-le
cjoaain-le, tso: Ma-xoni, maxoni ji naxinanta Babilonia
xi nion jai, xi nion tijnai, nca
tojnco tjo jaai-ni cjoaain-li.
11 Je xi sin cjoama jasonnte
cjintatain nca je, nca tsi
tiya xi coatse-nile tsojmi xi
vatena, 12 tsojmi xi taonsine,
cao xi taonhoa, cao lajao xi
nasca cjoan, cao tofanqui xi
hoa, cao najo lino xi nion
chji, cao najo xi jco cjoan,
cao xi seda, cao xi ni cjoan,
cao ncayije jcoya ya xi
nasca njen, cao ncayije jcoya
tsojmi xi ninta hoa cjoan,
cao ncayije jcoya tsojmi
xi ya xi nion chji cjoan, cao
quichasine, cao quichataja,
cao laochicon, 13 cao canela,
cao xi sejin tsojmi, cao
xoncosja, cao xquixine, cao
siti xi ti yonco, cao vino,
cao siti, cao scoannioxtila,
cao trigo, cao cho, cao varre,
cao naxin, cao yacarro, cao
chonta, cao nima-le chota.
14 Je cjoa xi coanmetacon
nima-li, quitaxin-li, coa
ncayije tsojmichji-li,
cao cjoajeya-li quicha-li.
Nicia-jin tisaco-nili. 15 Je
chotacjoama xi vatena je
tsojmi-vi, xi coannchina-ni,
cjin coaitaxin-le, nca tsacjonle cjoaain-le, coa squinta.

16Coacoitso:

Ma-xoni, maxoni, je naxinanta xi je, xi

tsacacja najo lino xi chji,
cao najo xi jco cjoan, cao
xi ni cjoan, cao xi taonsine
coannionjon-ni, cao lajao xi
nasca cjoan, cao tofanqui xi
hoa. 17 Nca tojnco tjo coa-sin
quicha tse cjoanchina. Ncatsi
nai-le chitso, cao ncatsi xi
ntachicon vemajin, cao xi
simacao chitso, cao ncatsi
xi sixajin ntachicon, cjin
tsacatio. 18 Tsave ninti-le nca
quitijin li, quisquintiaxa,
quitso: Jme naxinanta
xi coacji tse jo cji je-vi.
19 Coa chao tsacetsaojon
jco, coa quisquintiaxa,
quisquinta, quitso: Ma-xoni,
ma-xoni je naxinanta xi
je, ja nca ncatsi xi tjinle chitso yajin ntachicon
coa-sin coannchina-ni
cjoanchina-le. Tojnco tjo
quicha-ni naxinanta jeve. 20 Titsjoaya-lao tacon
xi tatse naxinanta-ve, ji
ncajmi, coa jon xi chota-le
Cristo, coa jon xi pastro, coa
jon xi nocjoayao tatse Nina,
nca Nina coa-sin quisijnta-le
je naxinanta xi totatsaon.
21 Jnco ancje xi tjin-le
ncanion quiscoe jnco lajao
xi nion je jo-ni lajao natsi,
quisicatjen-jin ntachicon,
quitso: Je naxinanta Babilonia
xi je xi coa-sin cao ticoi-ni
ncanion coixojenni. Nicia-jin
ticoansjai-ni. 22 Coa jta-le je
xi sicjane arpa, cao hjao, cao
xi sicjane xovi cao trompeta

468

Apocalipsis18,19
licoi ticoinoya-nilai nca ji.
Coa ncatsi chota xi sixa xi
tojme xa-ni, licoi tise-nili
nca ji. Coa xi vaoya licoi
ticoinoya-nilai, ji. 23 Coa
linicha licoi ticoanisen-nili
nca ji. Jta-le xin cao chjon-le
licoi ticoinoya-nilai. Nca je
chotacjoama-li xi chotatitjon
coan i sonnte-vi. Nca je
cjoaventa-li tsacanachale ncatsi naxinanta. 24 Coa
ya naxinanta-ve coansjai je
njin-le chota xi quinchjaya
tatse Nina cao xi tse chotale Cristo, cao xi tse ncatsi xi
coa-sin jecen i sonnte-vi.

Xi ncjin ma-ni vasjejeya

Nina ya ncajmi

19

Coanscan-ni cjoa je-vi

quinhoejncoa jta xi
nion, xi tse xi ncjin ma-ni
ya ncajmi, xi quitso: Tomani. Je xi cjoavitjontjai, cao
xi cjoajeya, cao xi cjoanca,
cao cjoatexoma tse Naina Nina. 2 Je cjoaain xi
tsjoa aqui cjoaquixi-ni, coa
coatjin. Coa-sin quitsjoale cjoaain je chjonchajnqui
xi quisiquitsonjin sonnte
cao je cjoachajnqui-le.
Nina quisicechji-ni ntsja
chjon-ve njin-le chonta-le.
3 Nquijncoca quitso: Toma-ni.
Je ninti-le chjon-ve quimi
ncantsjai nihjin. 4 Xi cano
chotajchinca cao je xi tjiocon
xi o ma-ni tsacjayoniatale Nina tsavexcon Nina xi
tijnason yaxile-le, quitso:
Coa catama. Toma-ni.

5Ya

yaxile jitjo jnco jta xi

quitso: Tijntataon Nina-na,
ncatsio xi chonta mao, coa
jon xi jconchao Nina, coasin xi xti cao xi jchinca.
6 Quinhoejncoa jta xi joni tsa tse xi ncjin ma-ni,
jo-ni jta-le nanta xi nion
fane, jo-ni chaon xi nion
fane, xi quitso: Tomani. Tsacatexoma Nai-na
Nina xi vatexoma ncayije.
7 Catamatsjoa-na, cjoayatsjoa
tacoan, coa chasjejeya, nca
jejaai cjoavixan-le je Varre,
coa je chjon-le jetijnanta.
8 Coa quitsai-le nca coacja
najo lino xi nion chji, xi
tsje, coa xi fate. Je najo
lino xi nion chji jnco ya-le je
cjoaquixi-le chota-le Cristo.

Xi tatse cjoavixan-le je
Varre xi tije-ni Cristo

9Coa

quitso-na: Chji:
Jo tonta-le je xi coa-sin
quinocjoa-le cjoavixan-le
nca coacjencao je Varre. Coa
quitso-na: Je en-le Nina
xotso-vi aqui cjoaquixi-ni.
10 An quiscanquia ntsoco nca
tsavexcoan. Coa je quitsona: Ali coa-jin niain. Coa-ti
an chonta nia jo-ni ji, cao je
ntsai xi tjin-le je en xi tatse
Jess. Jchaxcoin Nina, nca je
en xi tatse Jess coi cjoa xi
nocjoaya-ni.

Je xi tijnason naxin
xi hoa cji

11Tsave

ncajmi nca
quisetixa. Coe-ni jnco

469

Apocalipsis19,20

naxin xi hoa cji. Je xi

tijnason-le coa tsacin:
Niontacon cao cjoaquixi.
Tsjoa cjoaain xi tjinquixi,
coa cao cjoaquixi cjancao.
12 Xcon coacjoan nijenli
cjoan. Yason jco ncjin corona
tjioson. Coa jnco janain tjita
xi niya-jin xi machoya-le,
toje xi ve. 13 Yacja najo xi
njin quitsijin. Je janainle coami: En-le Nina. 14 Je
sontado xi tjio ya ncajmi
quitjennqui-le tjioson naxin
xi hoa. Yacja najo lino
xi nion nta cjoan, xi hoa,
xi tsje. 15 Ya tsoa vitjoni jnco quichanto xi yao
xcon. Cao je siquiaonni chotanaxinanta. Je
coatexoma cao yanise-le xi
quicha. Je coasenne yatsion
xi tse vino-le cjoatoan cao
cjoajti-le Nina xi vatexoma
ncayije. 16 Tjita najo-le
coa ncaso-le je janain-vi:
Naititjon-le xi nai ma, coa
ncajco-le je xi chotatitjon.
17 Tsavejncoa ancje xi tijnajin
tsoi, coa nion quinchja-le
ncatsi nise xi quitjen jinsen:
Nhoao, catamaxcotao xi
coichonjion xi tse je Nina
xi nion jeya, 18 jme-ni nca
chine-sinio yao-le chotatitjon
cao yao-le capitanes, cao
yao-le chotataja, cao yaole naxin, cao yao-le je xi
tjioson, cao yao-le ncatsi,
xi tjiontai cao xi chonta, xi
xti cao xi jchinca. 19 Tsave
je cho, cao chotatitjon xi
tse sonnte cao sontado-le,

xi tojnco tjio nca coa-sin

sin cjoajchan. Contran coaile je xi tijnason naxin, coa
contran coai-le je sontado-le.
20 Je cho-ve tsacejnanion, cao
je xi enntiso quinchjaya, xi
cjoaxcon quisin nquixcon chove. Coa-sin tsacanacha-le
je xi quiscoe choa-le chove, xi tsavexcon xcoson-le.
Quinicatsaojin nca tjiocon
nca jao ya jnco jnholi xi
titi cao azufre. 21 Coa je xica
quinicen-ni quichanto xi
jitjo-ni tsoa je xi tijnason
naxin. Ncatsi nise coansquini yao-le.

Satans setanion jnco jmi no

20

Tsavejncoa ancje
xi nhoa-ni ncajmi
xi tjin-le yovi-le ntitjan
xi tixajinsen, cao jnco
noquicha cadena xi cjia
ntsja. 2 Tsacetanion je
chotoan-ve, je yejcha-ve,
xi ticoi-ni nai xi Satans.
Jnco jmi no quisetanion.
3 Quisicatjensen ntitjan
xi tixajinsen, coa
tsacechjoajho. Tsacasenjon
sello, jme-ni nca tsi
ticoanacha-sinile naxinanta
santa nca jnco jmi no
coanjnco. Xi coanscan-ni jevi tjinne-le nca coamjenntai
xi tochoa nihjin. 4 Tsave
yaxile, coa tsacatioson je xi
quitsai-le nca tsjoa cjoaain.
Tsave nima-le je xi quitisin
xi totatse je en-le Jess,
coa xi totatse en-le Nina,
xi tsi tsavexcon je cho-ve,

470

Apocalipsis20,21
nije-jin xcoson-lejin, xi tsi
tsa quisechoa tjen, niya
ntsja-jin. Tsaceyocon, jnco
jmi no tsacatexoma cao
Cristo. 5 Je xica xi cen licoi
titsaceyocon-ni santa nca
coan jnco jmi no. Je-vi xi
titjon jaaya-le. 6 Jo tonta-le,
jo totsje, je xi coacaotale nca cjoaayatitjon-le. Je
cjoaviya xi majao-ni licoi
tjin-le ncanion xi tatse nca
je. Tosa nami-le Nina cao xi
tse Cristo coan. Coatexomacao
jnco jmi no. 7 Cia nca coanjnco
je xi jnco jmi no, je nai
tjojntao cjoaain-le. 8 Coitjo
nca coanacha-le naxinanta
xi tjio nca o xinqui-le
sonnte, ya Gog coa ya Magog,
jme-ni nca coa-sin coexcosini xi tatse cjoajchan. Je xi
coatjin ma-ni jo-ni tsa tsomile ntachicon. 9 Tsacemason
ncaquijnta sonnte, coa
tsacotjintai nte-le chota-le
Cristo, coa je naxinanta xi
tsjoacha. Nina quiscanijen-ni
li ncajmi, coa quiti ncatsi.
10 Je nai xi tsacanacha-le, ya
quinicatjenjin ya jnholi cao
azufre, ja nca tjio je cho-ve
cao je xi enntiso quinchjaya.
Ya cjoaa cjoaain nihjin cao
nitjen ncantsjai ncantsjai.

Se-le cjoaain nca

jncojnco jo-sin xa-le

11Tsavejncoa

yaxile xi
hoa cji cao je xi tijnason.
Nquixcon nca je tsancataxinle sonnte cao ncajmi. Licoi
ticoansjai-nile nte-le nca je.

12Tsave

je xi cen, xi jchinca
cao xi xti, xi tjio nquixcon
Nina. Je xon quitjoai. Coa
je xi nquijnco xon quitjoai,
xi tse cjoavijnachon. Coasin je xi cen quitsai-le
cjoaain tatse je cjoa xi
tjiota ya xon, jo-sin xa-le.
13 Je ntachicon quitsjoa je
xi cen xi ya tjiojin. Coa je
cjoaviya cao ya nte ja nca
tjio xi cen quitsjoa je xi ya
tjiojin. Coa-sin quitsai-le
cjoaain nca jncojnco josin xa-le. 14 Je nte ja nca
tjio xi cen cao cjoaviya
quinicatsaojin ya jnholi.
Je-vi cjoaviya xi majao-ni.
15 Je xi tsi coansjaita ya xon
xi tse cjoavijnachon, coa-sin
quinicatjenjin ya jnholi-ve.

21

Ncajmi chotse cao

sonnte chotse

Tsavejncoa ncajmi
chotse cao jnco sonnte
chotse. Je ncajmi titjon cao
sonnte titjon qui-ni, coa
ntachicon licoi titjin-ni.
2 An xi Juan mi-na tsave je
naxinanta xi tsje, Jerusaln
chotse, xi jitjojen-ni ncajmi
tse Nina. Tijnanta jo-ni tsa
jnco chjon xi tijnanta xi
tatse xin-le. 3 Quinhoejncoa
jta nion ya ncajmi, xi quitso:
Coe-ni je niya-le Nina
quijnajin-le chota, coa Nina
coejnacao. Chota naxinantale coan. Tije-ni Nina Nina-le
coan. 4 Nina coejon ncayije
ntaxcon xi tse xcon. Licoi
tise-ni cjoaviya. Licoi tise

471

Apocalipsis21

ni cjoava, nije-jin xi cjintia,

nije-jin xi aon ma-le, nca je
cjoa xi titjon jejaato. 5 Je xi
tijnason yaxile, quitso: Coeni an sichotse ncayije. Coa
quitso-na: Chji, nca je en-vi
nta-ni, coa cjoaquixi-ni. 6 Coa
je quitso-na: Jecoaquise. An
nia je Alfa coa je Omega, xi
titjon coa xi feta. Tsa jnco
xi fati-le, an tsjoa-le nanta
xi tsjoa cjoavijnachon, xi
tocjoatjao. 7 Je xi siquinjen
scoecjoatjao ncayije tsojmi.
An coan Nina-le, coa je coan
nti-na. 8 Tonca je xi tsacjon,
je xi tsi macjain-le, coa je xi
chao cjoan, je xi sicen, cao xi
sichajnqui, cao xi venta, cao
xi xcoson vexcon, cao ncatsi
xi ntiso, ya nte-le coan ya
jnholi xi titi cao azufre, je
cjoaviya xi majao-ni.

Je Jerusaln chotse

9Jinhoajnco-na

je xi
maato-ni ancje, xi tjin-le
ato chotsin xi tjioquitseni ato cjoaain xi feta.
Tsacjacao-na, quitso: Nhoai
i-vi, an coaco-le je xi
chjon-le coan Varre. 10 Coa
quicao-na ja nca jnco ninto
xi nion nca nca tijnacao-na
je Espritu Santo. Tsacaco-na
je naxinanta xi je xi tsje, je
Jerusaln, xi jitjojen-ni ncajmi
tse Nina. 11 Tjin-le cjoaisenle Nina. Je li-le coacji jnco
lajao xi nion nasca cji, jo-ni
lajao xi jaspe mi, xi fate jo-ni
tsa chotsin. 12 Tjin-le hjaolao
xi nion je, coa xi nca,

cao tejao xontjoa. Tjiojho

xontjoa-le tejao ancje. Tjiota
xontjoa-ve janain-le, xi coi
tejao ntje xi tse xti-le Israel.
13 Ya ja nca vitjo-ni tsoi,
jan xontjoa. Coa ncascon-le
jan xontjoa. Coa ncaquixi-le
jan xontjoa. Coa nca cantjaini tsoi jan xontjoa. 14 Coa
hjaolao-le naxinanta-ve
tjin-le tejao hjaojama. Ya
tjiota tejao janain-le je xi
tejao pastro xi tse Varre.
15 Je xi tsacjacao-na tjin-le
jnco yananca xi taonsine
xi vechoya-ni naxinanta
cao xontjoa-le cao hjaolaole. 16 Je naxinanta coa-sin
quijna nca o xinqui-le,
ticoacji nto-ni jo cji teya.
Tsacechoya naxinanta-ve
cao je yananca xi jao milln
metro ma-ni. Jo cji nto, jo cji
nca, jo cji teya toncoson
cjoan. 17 Tsacechoya hjaolaole, jnco ciento cao achano
nta ma-ni, xi choa-le xin, xi
tse ancje. 18 Je xi tjinta-ni je
hjaolao-ve coi xi jaspe mi.
Tonca je naxinanta aqui
taonsine ni, coacji chotsin xi
fate cji. 19 Je hjaojama-le je
hjaolao-ve xi tse naxinantave, tjinyije-le lajao xi nasca
cjoan. Je xi titjon hjaojama,
coi xi jaspe; xi majao-ni, zafiro;
xi majan-ni, gata; xi maoni, esmeralda; 20 xi maaon-ni,
nice; xi majaon-ni, cornalina; xi
maato-ni, crislito; xi majinni, berilo; xi maajan-ni,
topacio; xi mate-ni, crisopraso;
xi matejnco-ni, jacinto; xi

472

Apocalipsis21,22
matejao-ni, amatista. 21 Je
tejao xontjoa tejao tofanqui
xi hoa cjoan. Jncojnco xontjoa
jnco tofanqui. Je ntitsin-le
je naxinanta aqui taonsine
ni, jo-ni chotsin xi matsenya.
22 Nijnco-jin yonco tsave
ya-ve, nca je Nai-na Nina
xi vatexoma ncayije, cao
je Varre tije-ni xi yoncole. 23 Je naxinanta-ve licoi
machjen-le tsoi nisa-jin,
jme-ni nca siisen-sinile,
nca je cjoaisen-le Nina
xi siisen-le, coa je Varre
je li-le. 24 Je naxinanta xi
jitjontjai coemajin li-le. Je
chotatitjon xi tse sonnte
cjoaai tsjoa-le cjoajeya-le,
cao cjoanca-le. 25 Je xontjoale nicia-jin sechjoa nca
nihjin, nca ya licoi coannjion.
26 Ncatsi chota cjoaai tsjoale cjoajeya-le cao cjoanca-le.
27 Ya licoi cjoaasen nitojmejin xi jnti cjoan, xi chao
sin, xi ntiso, toaqui tojeni xi tjiota ya xon xi tse
cjoavijnachon, xon-le je
Varre.
Coanscan-ni tsacacona jnco ntaje xi tsje xi
tse cjoavijnachon, xi fatejin
jo-ni chotsin, xi jitjo-ni
yaxile-le Nina cao Varre. 2 Ya
ncavasen-le ntia-le, ya nca
jao ncoa-le ntaje ncha ya-le
cjoavijnachon xi tejao jcoya
to tsjoa. Jncojnco sa tsjoa
to-le. Xca-le ya-ve maxquinile ncatsi naxinanta.
3 Licoi tise-ni cjoaaontacon.
Toje yaxile-le Nina cao je

22

Varre sejna, coa chontale scoexcon. 4 Scoe ncjain. Je

janain-le sejnata tjen. 5 Coa
ya-ve licoi ticoannjion-ni.
Licoi machjen-le linicha,
nitsoi-jin. Nca je Nai-na Nina
xi siisen-le. Coa chontale coatexoma ncantsjai
ncantsjai.

Mahian-le nca cjoaai Cristo

6Coa

je quitso-na: Je en-vi
aqui nta-ni coa cjoaquixi-ni.
Je Nai-na Nina xi tse nimale je xi quinchjaya tatse
coa-sin quisicasen je ancjele, jme-ni nca coaco-sinile je
chonta-le je cjoa xi machjenni nca coacoan ntiton. 7 Coe-ni
an cjoee ntitoan. Jo tontale je xi sitjoson je en xi
quinocjoayajin-ni xon-vi. 8 An
xi Juan mi-na quinhoe coa
tsave je cjoa-vi. Coanscanni nca jequinhoe coa nca
tsave, quiscanquia ntsoco
ancje xi tsacaco-na je cjoa-vi
nca tsavexcoan. 9 Je quitsona: Coe-ni, ali coa-jin niain.
Coa-ti an chonta nia joni ji, cao je ntsai xi nchjaya
tatse Nina, cao je xi sitjoson
je en xi tse xon-vi. Jchaxcoin
Nina. 10 Coa je quitso-na:
Ali vechjoanqui-jin je en
xi nchjaya-ni je xon-vi, nca
je nihjin-le nhoahian. 11 Je
xi tsin-le cjoaquixi-jin, tojo
licoi cjoaquixi coan. Je xi
jnti, catasijnti-sa yao-le.
Je xi tjin-le cjoaquixi, tojo
cjoaquixi catasin. Je xi tsje,
catamatsjeya-sa. 12 Coe-ni

473

Apocalipsis22

an cjoee ntitoan, coa cao je

xi coechji-le, nca coa-sin
tsjoa-le nca jncojnco jo-sin
nca quisixa. 13 An nia je Alfa
coa je Omega, xi titjon coa
xi feta, je xi totsin-le coa
je xi ntatjon-le. 14 Jo tontale je xi vane najo-le, jme-ni
nca tjin-sinile nte cao ya-le
cjoavijnachon, coa cjoaasensini ya xontjoa-le naxinanta.
15 Tonca ya ntitsin-le coatio
nia, cao xi venta, cao xi
sichajnqui, cao xi sicen, cao
xi vexcon xcoson, cao toyani xi tsjoaque cjoantiso. 16 An
Jess quisicasen ancje-na
nca tsjoa-no en xi tatse je
cjoa-vi yajin-le naxinantana. An nia xinquia coa
ntje-le David, je niotse xi
tanjionya tjo. 17 Je Espritu
Santo coa je chjon-le Varre
tso: Nhoai. Coa je xi nhoe,

catatso: Nhoai. Coa je xi

fati-le, catanhoa. Coa je xi
me-le, catavi nanta xi tsjoa
cjoavijnachon, xi tocjoatjao.
18 An tsjoa-le en-na ncatsi xi
nhoe je en xi nchjaya-ni je
xon-vi: Tsa jnco xi coesonsale je cjoa-vi, Nina coa-sin
tsjoason-le cjoaain xi tjiota
je xon-vi. 19 Coa tsa jnco xi
cjoaaxin je en xi nchjaya-ni
xon-vi, Nina cjoaaxin-le ntele ya ya xi tse cjoavijnachon,
coa cao nte-le ya naxinanta
tsje, coa cao nte-le xi tse
cjoa xi tjiota je xon-vi. 20 Je
xi tsjoa en-le xi tatse je
cjoa-vi, tso: aqui cjoaquixi
an cjoee ntitoan. Coa
catama, coa catase. Nhoai,
Seor Jess. 21 Je cjoantale Nai-na Jesucristo coa-sin
catase-no ncatsio. Coa
catama.