Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Angarisi 2009
Angarisi 2009
resursebis sammarTvelo
angariSi
2009 weli
________________________________________________
aWaris avtonomiuri respublikis garemos dacvisa da
bunebrivi resursebis sammarTvelos mier 2009 wels
gaweuli saqmianobis Sesaxeb
_________________________________________________-
2009 wels aWaris avtonomiuri respublikis garemos dacvisa da
bunebrivi resursebis sammarTvelos saqmianobis ZiriTadi
mimarTulebebi ganisazRvra sammarTvelos ufrosis brZanebiT
damtkicebuli sammarTvelos 2009 wlis sakoordinacio gegmiT.
gasuli wlisaTvis prioritetulad iqna miCneuli:
2
Wris saxe
satyeo specialuri Wra, moTxril - motexili
resursebis xe-tye
marTvis
ganyofileba.
sammarTvelos a T v i s e b u l i
nebarTviT (m3)
(m3)
1 2 3 4 5 6 7 8
3
aRniSnul saqmeebze gadaeca garemos dacvis inspeqcias.
damrRvevebis gamovlena ver moxerxda unebarTvo Wris 3 faqtze
(12,82 m3). aRniSnul darRvevebze masalebi gadaigzavna Sinagan
saqmeTa saministros Sesabamis ganyofilebebSi. Wris adgilzea
205,23 m3 unebarTvod moWrili xe-tye (samasale – 76,14 m3; saSeSe –
129,29 m3) 3 851,42 laris sanixre RirebulebiT. xe-tyis ganmkargveli
saxelmwifo organosaTvis (safinanso saagento) gadacemis mizniT
aRniSnul xe-tyeze masalebi gadagzavnilia garemos dacvis
inspeqciaSi.
seqvestrs
unebarTvo unebarTo Wrebi garemoze
daqvemdebarebuli
ganyofilebis Wrebis (m3) miyenebuli
xe-tye (m3)
dasaxeleba SemTxvevaTa ziani
masal SeSa
raodenoba sul masala SeSa sul (lari)
a
sul 522 2 464,41 449.2 2015,21 205,43 76,14 129,29 148 935,42
4
unebarTvo Wrebi
800
unebarTvo Wrebi
4 500
4 000
3 500
3 000
2 500
m3
2 000
1 500
1 000
500
0
2006 w. 2007w. 2008 w. 2009 w.
5
atmosferuli haerisa da wylis dacva
6
mxridan wyaldacviTi zonebis nagavsayrelebad gamoyenebis
faqtebs. msgavsi darRvevebi gamovlinda mdinareebis:
mejiniswylis, yoroliswylis, barcxanis wyaldacviT zonebSi.
aRniSnuls emateba am mdinareTa sanapiroebze ganlagebul
sawarmoTa mxridan mcire mdinareTa ubnebis ekologiuri
wonasworobis SenarCunebisaTvis garemosdacviTi RonisZiebebis
Seusrulebloba. msxvili damabinZureblebia S.p.s ,,baTumis
navTobterminali”, S.p.s ,,baToili”, S.p.s ,,baTfarma” da
ind/mewarme ,,zuri verZaZe”. analogiuri SeiZleba iTqvas md.
aWariswyalzec, sadac yovelwliurad qedis, Suaxevisa da
3
xulos dabebidan 945 aTasi m sakanalizacio fekaluri wylebi
saTanado filtraciis gareSe Cadis mdinareSi da iwvevs mis
baqteorologiur dabinZurebas.
avtonomiur respublikaSi sakurorto sezonis dadgomis win
zRvis sanapiro zolis damabinZurebel 70 sawarmos daegzavnaT
werilobiTi mimarTvebi garemos xarisxobriv normebze
kontrolis dawesebisa da TviTmonitoringis sistemis
gaZlierebis Sesaxeb.
2010 wlisaTvis SemuSavda ori miznobrivi programa- 1. “aWaris
sanapiro zolis sarfi-Coloqis monakveTze zRvis wylebis
xarisxobrivi maCveneblebis monitoringi” da ,,zRvis sanapiro
zolis wylisa da atmosferuli haeris aqtiur damabinZurebel
kerebSi garemosdacviTi kanonmdeblobis moTxovnebis
Sesrulebis mdgomareobis monitoringi”.
,,2009 wlisaTvis aRricxuli da identificirebuli atmosferuli
haeris dabinZurebis stacionaruli obieqtebis CamonaTvalis
damtkicebis Sesaxeb” saqarTvelos garemos dacvisa da bunebrivi
resursebis ministris 2009 wlis 23 ivlisis #24 brZanebis
moTxovnaTa Sesrulebis mizniT Sedgenili iqna im sawarmoTa
nusxa, romlebic miekuTvnebian atmosferuli haeris dabinZurebis
stacionarul obieqtebs da eqvemdebarebian teqnikuri angariSebis
Sedgenas. TiToeulma sawarmom miiRo Sesabamisi Setyobineba.
atmosferul haersa da mdinareebze (yoroliswyali, barcxana,
qubaswyali da mejiniswyali) dakvirvebisaTvis wlis
ganmavlobaSi dawesebuli iyo yoveldRiuri savele gasvlebi.
2009 wlis 7 aprils sammarTveloSi Seiqmna specialuri komisia,
romelmac gamoikvlia sawvavze misarTebis “PETROX-1” da
“DIZOX“ - is damatebiT^ gamonabolqvze CO-s Semcirebis efeqti.
dadginda maTi araefeqturoba.
saqarTvelos garemos dacvisa da bunebrivi resursebis
saministros birTvuli da radiaciuli usafrTxoebis samsaxuris
specialistebTan erTad Seswavlili iqna ssip ,,arqeologiuri
kvlevebis centris’’ (sof. gonio) radiaciuli mdgomareoba.
Semowmda 6500 m2 farTobis teritoria da administraciuli
Senoba. centris ezoSi administraciul SenobasTan, 25 m2
farTobze dafiqsirda radiaqtiuri nivTierebis cezium-137
izotopis xsnariT dabinZurebis faqti. nivTierebis maqsimaluri
radiaqtiuri simZlavre Seadgenda 0,55 mkzv/sT. moxda
dabinZurebis keris gauvnebelyofa.
7
sammarTvelo aqtiur monawileobas iRebda ,,aWaris myari
sayofacxovrebo narCenebis marTvis’’ proeqtis 2009 wels
mimdinare RonisZiebebSi. sammarTvelos organizebiT Catarda
proeqtis 2 sajaro ganxilva qalaq baTumSi, qobuleTsa da daba
CaqvSi. proeqtiT dainteresebul pirebs ZiriTadad sammarTvelos
specialistebi uwevdnen konsultaciebs.
aRiricxa regionSi arsebuli toqsikuri da saxifaTo narCenebi.
maTi saerTo raodenoba Seadgens 30 000 tonas. dabinZurebulia
daaxloebiT 15 ha farTobis niadagi. dabinZurebis didi wili
modis baTumis navTobgadamamuSavebel qarxanaze. aq
ganTavsebulia 25 000 tona saxifaTo narCeni da dabinZurebulia
daaxl. 10 ha farTobis niadagi.
mimdinareobda dakvirveba aWaraSi myari sayofacxovrebo
narCenebis Segrovebis procesze. dadginda narCenebis saerTo
moculoba da unebarTvo nagavsayrelTa raodenoba:
8
2009 wels aRiricxa 912 sacxovrebeli saxli da sxva saxis
Senoba - nageboba. maT Soris 124 saxli eqvemdebareba sxva
usafrTxo adgilze gadatanas. darCenili 788 saxli saWiroebs
sxvadasxva saxis gamagrebis samuSaoebis ganxorcielebas.
adgilmdebareobis
gamagrebas
Secvlas
# municipaliteti daqvemdebarebuli sul
daqvemdebarebuli
Senoba
Senoba
1 xelvaCauri 39 390 429
2 qobuleTi 18 119 137
3 qeda 18 97 115
4 Suaxevi 17 66 83
5 xulo 32 116 148
sul 124 788 912
miwis marTva
biomravalferovnebis dacva
9
silibaurSi _ 0,6 ha-ze, dandaloSi _ 0,85 ha-ze. aseve xelvaCauris
municipalitetis soflebSi: kirnaTSi (,,Galantus woronovii”-is
bunebrivi populacia), gonioSi (xelovnurad gaSenebuli 0,7 ha),
xolo qobuleTis municipalitetis sofel qaquTSi Seswavlili
iqna 0,7 ha-ze xelovnurad gaSenebuli TeTryvavilas populacia.
Semowmda mdinareebis: aWariswylis, maWaxliswylis, kinkiSas
saTave nagebobebze da hidroeleqtro sadgurebze Tevzsavali da
efeqturi Tevzamridi konstruqciebis mdgomareoba. aRniSnul
obieqtebze Seswavlil iqna saqarTvelos garemosdacviTi
kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli moTxovnebis Sesruleba.
monitoringis dros dafiqsirda, rom aRniSnul obieqtebs ar
gaaCniaT Tevzsavali da Tevzamridi nageboba, sawarmoebis
umravlesobaSi ar xdeba arsebuli wesiT wyalsargeblobis
pirveladi aRricxva, rac warmoadgens ,,cxovelTa samyaros
Sesaxeb” saqarTvelos kanonis me-17 muxlisa da ,,wylis Sesaxeb”
saqarTvelos kanonis 41-e muxlis ,,e” qvepunqtiT
gaTvaliswinebuli moTxovnebis darRvevas. Sedgenil iqna
Sesabamisi aqtebi da sawarmoebs ganemartaT TavianTi
valdebulebebi.
Sefasda invaziuri saxeobebis zegavlena adgilobriv mcenareTa
Tanasazogadoebebze. am mxriv dakvirveba, xorcieldeboda
xelvaCauris municipalitetis soflebis: Warnalis, axalSenis,
gonios, axalsoflis, xeRrus, Txilnaris, salibauris,
maxinjauris, ganTiadis, maWaxliswylis xeobis da qobuleTis
municipalitetis soflebis: oCxamuris, leRvas, kvirikes,
boboyvaTis, cixisZiris, Caqvis, e.w. me-7 raionisa da saxalvaSos
teritoriebze. dadginda graklasa da ambroziis gavrcelebis
arealebi, aRebul iqna gavrcelebis adgilebis GPS-s
koordinatebi da gadaRebul iqna fotosuraTebi. monitoringis
Sedegebma aCvena, rom grakla masiurad ikavebs rogorc Caisa da
citrusis plantaciebs aseve gzis napirebsa da satyeo fondis
miwebs. invaziuri saxeobebi droTa ganmavlobaSi saarsebo
arealidan gandevnian endemur saxeobebs. iwveven niadagebis
degradaciasa da gamofitvas.
wlis ganmavlobaSi aWaris Savi zRvis sanapiro zolSi
aRricxul iqna 4(oTxi) gamoriyuli delfini. aRniSnuli
informacia miewoda saqarTvelos garemos dacvisa da bunebrivi
resursebis saministros biomravalferovnebis samsaxurs.
sazogadoebasTan urTierToba
10
garemos dacvis dRe” (5 ivnisi), ,,metyevis dRe” (10 oqtomberi),
,,Savi zRvis dacvis saerTaSoriso dRe” (31 oqtomberi).
mimdinareobda ganaSenianebis aqciebi q.baTumSi, xelvaCaurisa da
qobuleTis municipalitetebSi. sul dairgo 10 000 Ziri
fiWvisa (6 000 Z.) da kriptomeriis (4 000 Z.) nergi.
sammarTvelos saqmianoba da regionSi arsebuli garemos dacvis
problemebi Suqdeboda masobrivi mediis saSualebebiT: wlis
ganmavlobaSi televiziiT gadaica 81 siujeti, Jurnal -
gazeTebSi daibeWda 34 statia da interviu, radioTi gavida 26
sxvadasxva saxis informacia.
Catarda staJorTa konkursi, romelSic gamovlinda 14
gamarjvebuli. isini 3 Tvis ganmavlobaSi miiReben garemos
dacvis administrirebis samuSao praqtikasa da Sesabamis
sertifikatebs.
yvela mniSvnelovani informaciis ganTavseba xdeboda
sammarTvelos veb-gverdze (www.denr-adjara.ge).
11