Está en la página 1de 63

EUSKERA

GRAMATIKA

Pág. 1/63
2020-08-21INDICE
CUADRO DE AUXILIARES.......................................................................................................................3
BALDINTZAK............................................................................................................................................3
TRINKOAK.................................................................................................................................................3
 JOAN.................................................................................................................................................3
 ETORRI.............................................................................................................................................3
 IBILI..................................................................................................................................................3
 EGON................................................................................................................................................3
 JAKIN................................................................................................................................................3
 EDUKI...............................................................................................................................................3
 EKARRI............................................................................................................................................3
 ERAMAN..........................................................................................................................................3
 ESAN.................................................................................................................................................3
 ERABILI............................................................................................................................................3
 JARIO  Manar, derramar...............................................................................................................3
 ETZAN  Yacer, estar tumbado, residir, descansar........................................................................3
 EGON (NOR-NORI)  Corresponder............................................................................................3
 IRITZI (NOR-NORI-NORK)  Creer, pensar, parecer; Nombrar.................................................3
 IRAUN (NOR-NORK)  Durar, permanecer, continuar................................................................3
 EROAN (NOR-NORK)  Llevar (= ERAMAN)............................................................................3
 IHARDUN (NOR-NORK)  Estar haciendo algo, ocuparse en (= ARI IZAN )............................3
ADITZ BEREZIAK.....................................................................................................................................3
NAHI, BEHAR, AHAL, EZIN, BALIO, BIZI, ESPERO, USTE izan...................................................3
PARTIZIPIOA.............................................................................................................................................3
AHALERA...................................................................................................................................................3
SUBJUNTIVO..............................................................................................................................................3
IMPERATIVO.............................................................................................................................................3
COMPLETIVAS (Forma indirecta)..........................................................................................................3
CONTADORES...........................................................................................................................................3
 ZENBAT (Cuanto/s) + Sustantivo....................................................................................................3
 BATZUK (Algunos) + Sustantivo.....................................................................................................3
 ZENBAIT (Algunos) + Sustantivo....................................................................................................3
 ASKO (Mucho/s) + Sustantivo, Adverbio, o Adjetivo......................................................................3
 GUTXI (Poco/s) + Sustantivo, Adverbio, o Adjetivo.......................................................................3
 HAINBAT (Mucho, bastante) + Sustantivo......................................................................................3
 UGARI (mucho, en abundancia) + Sustantivo..................................................................................3
 DEXENTE (Bastante) + Sustantivo..................................................................................................3
 SAMAR (Bastante, un poco) + Adjetivo, Adverbio..........................................................................3
 -XE, -TXO, -SKO (Bastante, un poco) + Adverbio..........................................................................3
 -XEAGO (Un poco más) + Adverbio................................................................................................3
 NAHIKO (Bastante, suficiente) + Sustantivo, Adverbio, o Adjetivo...............................................3
 ASKI (Bastante, suficiente) + Sustantivo, Adverbio, o Adjetivo......................................................3
 PILO BAT, MORDO BAT, MAKINA BAT (Un montón) + Sustantivo.........................................3
 APUR BAT, PIXKA BAT, PITIN BAT (Poco) + Sustantivo.........................................................3
NEURRIAK..................................................................................................................................................3
 PRECIO.............................................................................................................................................3
 PESO, CAPACIDAD, CANTIDAD.................................................................................................3
 -KADA..............................................................................................................................................3
 LARGURA, ANCHURA, ALTURA, PROFUNDIDAD.................................................................3
 VELOCIDAD....................................................................................................................................3
 PORCENTAJES................................................................................................................................3
 TANTEO (ETA, -NA).......................................................................................................................3
 -NA  Cada uno, -NAKA  De ... en ............................................................................................3
 Hogei BAT  Indica un numero aproximado..................................................................................3
 Ehun INGURU  Alrededor de.......................................................................................................3
 FRACCIONES..................................................................................................................................3

Pág. 2/63
OPERACIONES ARITMETICAS............................................................................................................3
FONETIKA..................................................................................................................................................3
ORDUA.........................................................................................................................................................3
ZENBAKIAK...............................................................................................................................................3
EGURALDIA...............................................................................................................................................3
SENTIPENAK.............................................................................................................................................3
DATA............................................................................................................................................................3
DEKLINABIDEA........................................................................................................................................3
LOTURAK...................................................................................................................................................3
NOMINALIZACION..................................................................................................................................3
COMPARATIVAS......................................................................................................................................3
KAUSALAK.................................................................................................................................................3
 LAKO................................................................................................................................................3
 ... ETA................................................................................................................................................3
 BAIT + Aditza...................................................................................................................................3
 -T(Z)EAGATIK / -T(Z)EARREN.....................................................................................................3
 -NEZ GERO......................................................................................................................................3
 -LA ETA............................................................................................................................................3
 -LA BIDE / -LA MEDIO / -LA KAUSA..........................................................................................3
 -ZEREN ETA....................................................................................................................................3
KONTZESIBOAK.......................................................................................................................................3
 NAHIZ ETA......................................................................................................................................3
 ARREN..............................................................................................................................................3
 BA... ERE..........................................................................................................................................3
 -TA ERE / -RIK ERE........................................................................................................................3
 -AGATIK...........................................................................................................................................3
TEMPORALES...........................................................................................................................................3
 ETA GERO, ONDOREN, OSTEAN, -TAKOAN, -Z GERO  Después de .................................3
 BAINO LEHEN, AURRETIK  Antes de .....................................................................................3
 -T(Z)ERAKOAN  Al ir a hacer algo.............................................................................................3
 -NEAN, -LA(RIK)  Cuando .........................................................................................................3
 -T(Z)EAZ, -AZ BATERA  Cuando ..............................................................................................3
 -T(Z)EAN  Al hacer algo...............................................................................................................3
 -N BITARTEAN  Mientras ..........................................................................................................3
 BEZAIN LASTER, ETA BEREHALA Tan pronto como ...........................................................3
 -NEKO  Tan pronto como ............................................................................................................3
 ORDUKO  Para cuando, en cuanto ..............................................................................................3
 -NERAKO, -T(Z)ERAKO  Para cuando ......................................................................................3
 -N GARAIKO  De cuando.............................................................................................................3
 -NETIK, -NEZ GEROZTIK  Desde que ......................................................................................3
 ARTE, -N ARTE, HARIK ETA ... ARTE  Hasta que ..................................................................3
 -N BAKOITZEAN  Cada vez que.................................................................................................3
 -N GEHIENETAN  La mayoría de las veces que.........................................................................3
 -N GUZTIETAN  Todas las veces que..........................................................................................3
MODUZKO PERPAUSAK........................................................................................................................3
 -N BEZALA / -N BEZALAKO(A)  Como ..................................................................................3
 -N MODUAN / -N MODUKOA  Como ......................................................................................3
 -T(Z)EKO MODUAN  Como para ...............................................................................................3
 -NEZ  Como ..................................................................................................................................3
 -N ERAN  Como ...........................................................................................................................3
 -N GISAN  Como .........................................................................................................................3
 -N LEGEZ (Bizkaieraz)  Como ....................................................................................................3
 -N ANTZERA  Parecido que ........................................................................................................3
 -N NEURRIAN / -N HEINEAN  En la medida que .....................................................................3
 AHALA  A medida que … / Tan pronto …...............................................................................3
 BA-... BEZALA  Como si …....................................................................................................3
Pág. 3/63
POSTPOSIZIOAK......................................................................................................................................3
PARTITIBOA ...........................................................................................................................................3
 GABE  Sin.................................................................................................................................3
*** BARIK  Sin.................................................................................................................................3
 EZEAN, FALTAN  Si no .........................................................................................................3
NOREN .....................................................................................................................................................3
 GAINEAN, AZPIAN, AURREAN, ATZEAN, ONDOAN, BARRUAN, KANPOAN...............3
 INGURUAN  Dentro ................................................................................................................3
 BURUAN  Al cabo de...............................................................................................................3
 GAINEAN = -(R)I BURUZ Acerca de.....................................................................................3
 ARTEAN  Entre ........................................................................................................................3
 ALDE, KONTRA (AURKA)  A favor, en contra ....................................................................3
 ALDETIK, PARTEZ  Por el lado de, Por parte de ...................................................................3
 KONTURA, KABUZ  Por mi cuenta .......................................................................................3
 BIDEZ, BITARTEZ  Por medio de .........................................................................................3
 ZAIN  A la espera .....................................................................................................................3
 BILA  En busca de ....................................................................................................................3
 ARABERA  Según ...................................................................................................................3
 ESKU  En manos de .................................................................................................................3
 TRUKE  A cambio de ...............................................................................................................3
 GISA  A modo de ....................................................................................................................3
 LEKUAN  En su puesto.............................................................................................................3
 ORDEZ  En lugar de .................................................................................................................3
 MAILAN  A nivel de ..............................................................................................................3
 ARLOAN  En el campo de .......................................................................................................3
NORI .........................................................................................................................................................3
 BURUZ  Sobre ..........................................................................................................................3
 EZKER  Gracias a .....................................................................................................................3
 BEGIRA  Mirando a ................................................................................................................3
NON ..........................................................................................................................................................3
 ZEHAR  A lo largo de ..............................................................................................................3
 GORA, BEHERA  Arriba de , Abajo de ..................................................................................3
NONDIK ...................................................................................................................................................3
 KANPORA, AT, LANDA, LEKORA  Fuera de ......................................................................3
ZEREZ ......................................................................................................................................................3
 GAIN  Además de .....................................................................................................................3
BESTE KASUAK.....................................................................................................................................3
 GAZTEIZ ALDEAN En la zona de .........................................................................................3
 Zazpiak ALDERA, Zazpiak INGURU  Alrededor de ..............................................................3
 Aditz + BEHARREAN  En lugar de ........................................................................................3
ESTRUCTURAS..........................................................................................................................................3
 ZENBAT ETA …AGO HAINBAT ETA …AGO  Cuanto más … más …................................3
 GERO ETA …AGO  Cada vez más ….........................................................................................3
 -Z GERO  1.-Después de … / 2.- Si..............................................................................................3
 HAIN … { NON } … BAIT/-N  Tan … que … / Tanto … que.............................................3
 -LAKOAN  Creyendo que… / En la creencia de que … / Pensando que …................................3
 AHALIK ETA (izena-RIK) adj./adb.-EN  Lo más … posible.....................................................3
 AHAL DEN/DUZUN (izena-RIK) adj./adb.-EN  Lo más … que puedas....................................3
 ALBAIT adberbioa-EN  Lo más … posible..................................................................................3
 DENA, OSOA, GUZTIA..................................................................................................................3
 BATAK BESTEA – El uno al otro....................................................................................................3
 NORENGANDIK (Procedencia) – DE QUIEN................................................................................3
 BERDINA  Igual - BERA (BERBERA)  El mismo.................................................................3
 SINGULAR ETA PLURAL HURBILA...........................................................................................3
 NOIZ ARTE?.....................................................................................................................................3
 INOR, NORBAIT, EDONOR...........................................................................................................3
 ERE  También, tampoco, incluso, ni siquiera................................................................................3
 HOBE ...............................................................................................................................................3
 -TAKO /-DAKO(AK).......................................................................................................................3
 REFLEXIVOS (Nire burua)..............................................................................................................3
 -T(Z)EKOTAN = -T(Z)EKO ASMOTAN (Con la intención de...)..................................................3
 Me gustaría .......................................................................................................................................3
Pág. 4/63
 Infinitivo + OHI + aux.  Suelo.......................................................................................................3
 OMEN + aux.  Según parece..., Se dice.........................................................................................3
 OTE + aux.  Quizás..., acaso..........................................................................................................3
 Falso Presente....................................................................................................................................3
 ELKAR..............................................................................................................................................3
ESKUTITZAK.............................................................................................................................................3
ESAMOLDEAK (FRASES HECHAS)......................................................................................................3
ESAERA ZAHARRAK (REFRANES)......................................................................................................3
SIGLAK eta LABURDURAK....................................................................................................................3
VOCABULARIO.........................................................................................................................................3
FAMILIA...................................................................................................................................................3
GORPUTZA..............................................................................................................................................3
ETXEA......................................................................................................................................................3
JANTZIAK................................................................................................................................................3
VERBOS Frecuentes: CASTELLANO - EUSKERA.............................................................................3
VERBOS Frecuentes: EUSKERA - CASTELLANO...........................................................................3
ADJETIVOS Frecuentes...........................................................................................................................3
EJERCICIOS...............................................................................................................................................3
DEKLINABIDE........................................................................................................................................3
ERE............................................................................................................................................................3
INDEFINIDOS (Inor, norbait, edonor).....................................................................................................3
GABE........................................................................................................................................................3
ALHALIK ETA, AHAL DEN/DUZUN, ALBAIT...................................................................................3
TEMPORALES.........................................................................................................................................3
NOMINALIZACION................................................................................................................................3
KONTZEZIBOAK....................................................................................................................................3
ADITZ BEREZIAK...................................................................................................................................3
-LAKOAN.................................................................................................................................................3
COMPARATIVAS....................................................................................................................................3

Pág. 5/63
CUADRO DE AUXILIARES
NOR NOR-NORI NOR-NORK NOR-NORI-NORK
ORAINA Naiz Natzai T Nau T Dut Ditut T T
Zara Zatzaizki ZU Zaitu ZU Duzu Dituzu ZU ZU
Da Zai O Du --- Du Ditu Di(zki) O ---
Gara Gatzaizki GU Gaitu GU Dugu Ditugu GU GU
Zarete Zatzaizki ZUE te Zaituzte ZUE Duzue Dituzue ZUE ZUE
Dira Zaizki E Ditu (z)TE Dute Dituzte E TE
Nintzen Nintzai DA N Nindu DA N Nuen Nituen Ni DA N
IRAGANA

Zinen Zintzaizki ZU N Zintu ZU N Zenuen Zenituen Zeni ZU N


Zen Zitzai O N  --- eN Zuen Zituen Zi O N
Ginen Gintzaizki GU N Gintu GU N Genuen Genituen Geni (zki) GU N
Zineten Zintzaizki ZUE te N Zintuzte ZUE N Zenuten Zenituzten Zeni ZUE te N
Ziren Zitzaizki E N  (z)TE N Zuten Zituzten Zi E te N
Banintz Banintzai T Banindu T Banu Banitu Bani T
ONDORIOA BALDINTZA

Bazina Bazintzaizki ZU Bazintu ZU Bazenu Bazenitu Bazeni ZU


Balitz Balitzai O  --- Balu Balitu Bali O
Bagina Bagintzaizki GU bagintu GU Bagenu Bagenitu Bageni (zki) GU
Bazinete Bazintzaizki ZUE te bazintuzte ZUE Bazenute Bazenituzte Bazeni ZUE te
Balira Balitzaizki E  (z)TE Balute Balituzte Bali E te
ORAINA

Nintzateke Nintzai DA ke Nindu ke T Nuke Nituzke Ni DA ke


Zinateke Zintzaizki ZU ke Zintuz ke ZU Zenuke Zenituzke Zeni ZU ke
Litzateke Litzai O ke  --- Luke Lituzke Li O ke
Ginateke Gintzaizki GU ke Gintuz ke GU Genuke Genituzke Geni (zki) GU ke
Zinatekete Zintzaizki ZUE ke te Zintuz ke te ZUE Zenukete Zenituzkete Zeni ZUE ke te
Lirateke Litzaizki E ke  TE Lukete Lituzkete Li E ke te
IRAGANA

Nintzatekeen Nintzai DA ke eN Nindu ke DA N Nukeen Nituzkeen Ni DA ke eN


Zinatekeen Zintzaizki ZU ke eN Zintuz ke ZU N Zenukeen Zenituzkeen Zeni ZU ke eN
Zatekeen Zitzai O ke eN  --- eN Zukeen Zituzkeen Zi O ke eN
Ginatekeen Gintzaizki GU ke eN Gintuz ke GU N Genukeen Genituzkeen Geni (zki) GU ke eN
Zinateketen Zintzaizki ZUE ke te N Zintuz ke te ZUE N Zenuketen Zenituzketen Zeni ZUE ke te N
Ziratekeen Zitzaizki E ke eN  TE N Zuketen Zituzketen Zi E ke te N
AHALERA
ORAINA

Naiteke Naki DA ke Naza ke T Dezaket Ditzaket T ke T


Zaitezke Zakizki ZU ke Zaitza ke ZU Dezakezu Ditzakezu ZU ke ZU
Daiteke Daki O ke Deza ke --- Dezake Ditzake (i)O ke ---
Gaitezke Gakizki GU ke Gaitza ke GU Dezakegu Ditzakegu Dieza (zki) GU ke GU
Zaitezkete Zakizki ZUE ke te Zaitza ke te ZUE Dezakezue Ditzakezue ZUE ke ZUE
Daitezke Dakizki E ke Ditza ke TE Dezakete Ditzakete (i)E ke TE
IRAGANA

Nintekeen Nenki DA ke eN Nintza ke DA N Nezakeen Nitzakeen Nieza DA ke eN


Zintezkeen Zenkizki ZU ke eN Zintza ke ZU N Zenezakeen Zenitzakeen Zenieza ZU ke eN
Zitekeen Zeki O ke eN  ke --- eN Zezakeen Zitzakeen Zieza (i)O ke eN
Gintezkeen Genkizki GU ke eN Gintza ke GU N Genezakeen Genitzakeen Genieza(zki) GU ke eN
Zintezketen Zenkizki ZUE ke te N Zintza ke te ZUE N Zenezaketen Zenitzaketen Zenieza ZUE ke teN
Zitezkeen Zekizki E ke eN  ke TE N Zezaketen Zitzaketen Zieza (i)E ke te N
ORAINA ALEGIAZKOA

Ninteke Nenki DA ke Nintza ke T Nezake Nitzake Nieza DA ke


Zintezke Zenkizki ZU ke Zintza ke ZU Zenezake Zenitzake Zenieza ZU ke
Liteke Leki O ke  ke --- Lezake Litzake Lieza (i)O ke
Gintezke Genkizki GU ke Gintza ke GU Genezake Genitzake Genieza(zki) GU ke
Zintezkete Zenkizki ZUE ke te Zintza ke te ZUE Zenezakete Zenitzakete Zenieza ZUE ke te
Litezke Lekizki E ke  ke TE Lezakete Litzakete Lieza (i)E ke te
SUBJUNTIBOA

Nadin Naki DA N Naza DA N Dezadan Ditzadan T DA N


Zaitezen Zakizki ZU N Zaitza ZU N Dezazun Ditzazun ZU ZU N
Dadin Daki O N  --- N Dezan Ditzan (i)O --- N
Gaitezen Gakizki GU N Gaitza GU N Dezagun Ditzagun Dieza(zki) GU GU N
Zaitezten Zakizki ZUE te N Zaitzate ZUE N Dezazuen Ditzazuen ZUE ZUE N
Daitezen Dakizki E N  TE N Dezaten Ditzaten (i)E TE N
IRAGANA

Nendin Nenki DA N Nintza DA N Nezan Nitzan Nieza DA N


Zintezen Zenkizki ZU N Zintza ZU N Zenezan Zenitzan Zenieza ZU N
Zedin Zeki O N  --- N Zezan Zitzan Zieza (i)O N
Gintezen Genkizki GU N Gintza GU N Genezan Genitzan Genieza (zki) GU N
Zintezten Zenkizki ZUE te N Zintzate ZUE N Zenezaten Zenitzaten Zenieza ZUE te N
Zitezen Zekizki E N  TE N Zezaten Zitzaten Zieza (i)E te N
--- --- T Naza --- --- --- DA ---
AGINTERA

Zaitez Zakizki ZU --- ZU Ezazu Itzazu ZU ZU


Bedi Beki O (B)eza --- Beza Bitza (B)ieza(zki) iO ---
--- --- GU Gaitza --- --- --- GU ---
Zaitezte Zakizki ZUE te --- ZUE Ezazue Itzazue ZUE ZUE
Bitez Bekizki E (B)itza TE Bezate Bitzate iE TE

Pág. 6/63
BALDINTZAK

Afirmativa: Verbo (izan) ba...


Negativa: Verbo (izan) ez ba...

PRESENTE: Ni zinemara JOANGO banintz, zu POZTUKO ZINATEKE


Si fuera al cine, te alegrarías
PASADO: Ni zinemara JOAN (izan) banintz, zu POSTUKO ZINATEKEEN
Si hubiera ido al cine, te habrías alegrado.

NOR NOR-NORI NOR-NORK NOR-NORI-NORK


Banintz Banintzai T Banindu T Banu Banitu Bani T
BALDINTZA

Bazina Bazintzai zki ZU Bazintu ZU Bazenu Bazenitu Bazeni ZU


Balitz Balitzai O  --- Balu Balitu Bali O
Bagina Bagintzai zki GU bagintu GU Bagenu Bagenitu Bageni (zki) GU
Bazinete Bazintzai zki ZUE te bazintuzte ZUE Bazenute Bazenituzte Bazeni ZUE te
Balira Balitzai zki E  (z)TE Balute Balituzte Bali E te
ORAINA
ONDORIOA

Nintzateke Nintzai T ke Nindu ke T Nuke Nituzke Ni DA ke


Zinateke Zintzai zki ZU ke Zintuz ke ZU Zenuke Zenituzke Zeni ZU ke
Litzateke Litzai O ke  --- Luke Lituzke Li O ke
Ginateke Gintzai zki GU ke Gintuz ke GU Genuke Genituzke Geni (zki) GU ke
Zinatekete Zintzai zki ZUE ke te Zintuz ke te ZUE Zenukete Zenituzkete Zeni ZUE ke te
Lirateke Litzai zki E ke  TE Lukete Lituzkete Li E ke te
IRAGANA

Nintzatekeen Nintzai T ke eN Nindu ke DA N Nukeen Nituzkeen Ni DA ke eN


Zinatekeen Zintzai zki ZU ke eN Zintuz ke ZU N Zenukeen Zenituzkeen Zeni ZU ke eN
Zatekeen Zitzai O ke eN  --- eN Zukeen Zituzkeen Zi O ke eN
Ginatekeen Gintzai zki GU ke eN Gintuz ke GU N Genukeen Genituzkeen Geni (zki) GU ke eN
Zinateketen Zintzai zki ZUE ke te N Zintuz ke te ZUE N Zenuketen Zenituzketen Zeni ZUE ke te N
Ziratekeen Zitzai zki E ke eN  TE N Zuketen Zituzketen Zi E ke te N

Ejercicios:
1.- Si fueras en busca de mi hermano a la escuela, luego te daría las gracias
Zu eskolara nire anaiaren bila joango bazina, gero nik zuri eskerrak emango nizkizuke
2.- Si hubiera venido Mikel, nos habríamos ido a Bilbao  Mikel etorri balitz, gu Bilbora joango ginatekeen
3.- Si todos los alumnos hicieran los deberes, habría mas aprobados.
Ikasle guztiek etxerako lanak egingo balituzte, nahiko gehiago egongo lirateke.
4.- Si no hubieran ido a Madrid, habríamos llegado pronto  Madrilera joan ez balira, garaiz helduko ginatekeen
5.- Si le rompieraís el jersey a Unai, le tendríais que comprar uno nuevo.
Zuek Unaiari jertsea apurtuko bazeniote, berria erosi beharko zeniokete

TRINKOAK
 JOAN
BALDINTZAK
ORAIN LEHEN Baldintza ORAIN LEHEN
NOA NINDOAN BANINDOA NINDOAKE NINDOAKEEN
ZOAZ ZINDOAZEN BAZINDOAZ ZINDOAZKE ZINDOAZKEEN
DOA ZIHOAN BALIHOA LIHOAKE ZIHOAKEEN
GOAZ GINDOAZEN BAGINDOAZ GINDOAZKE GINDOAZKEEN
ZOAZTE ZINDOAZTEN BAZINDOAZTE ZINDOAZKETE ZINDOAZKETEN
DOAZ ZIHOAZEN BALIHOAZ LIHOAZKE ZIHOAZKEEN

 ETORRI
BALDINTZAK
ORAIN LEHEN Baldintza ORAIN LEHEN
NATOR NENTORREN BANENTOR NENTORKE NENTORKEEN
ZATOZ ZENTOZEN BAZENTOZ ZENTOZKE ZENTOZKEEN
DATOR ZETORREN BALETOR LETORKE ZETORKEEN
GATOZ GENTOZEN BAGENTOZ GENTOZKE GENTOZKEEN
ZATOZTE ZENTOZTEN BAZENTOZTE ZENTOZKETE ZENTOZKETEN
DATOZ ZETOZEN BALETOZ LETOZKE ZETOZKEEN
Pág. 7/63
 IBILI
BALDINTZAK
ORAIN LEHEN Baldintza ORAIN LEHEN
NABIL NENBILEN BANENBIL NENBILKE NENBILKEEN
ZABILTZA ZENBILTZAN BAZENBILTZA ZENBILZKE ZENBILZKEEN
DABIL ZEBILEN BALEBIL LEBILKE ZEBILKEEN
GABILTZA GENBILTZAN BAGENBILTZA GENBILZKE GENBILZKEEN
ZABILTZATE ZENBILTZATEN BAZENBILTZATE ZENBILZKETE ZENBILZKETEN
DABILTZA ZEBILTZAN BALEBILTZA LEBILZKE ZEBILZKEEN

 EGON
BALDINTZAK
ORAIN LEHEN Baldintza ORAIN LEHEN
NAGO NENGOEN BANENGO NENGOKE NENGOKEEN
ZAUDE ZEUNDEN BAZEUNDE ZEUNDEKE ZEUNDEKEEN
DAGO ZEGOEN BALEGO LEGOKE ZEGOKEEN
GAUDE GEUNDEN BAGEUNDE GEUNDEKE GEUNDEKEEN
ZAUDETE ZEUNDETEN BAZEUNDETE ZEUNDEKETE ZEUNDEKETEN
DAUDE ZEUDEN BALEUDE LEUDEKE ZEUDEKEEN

 JAKIN
BALDINTZAK
ORAIN LEHEN Baldintza ORAIN
DAKI(ZKI)T NEKI(ZKI)EN BANEKI(ZKI) NEKI(Z)KE
DAKI(ZKI)ZU ZENEKI(ZKI)EN BAZENEKI(ZKI) ZENEKI(Z)KE
DAKI(ZKI) ZEKI(ZKI)EN BALEKI(ZKI) LEKI(Z)KE
DAKI(ZKI)GU GENEKI(ZKI)EN BAGENEKI(ZKI) GENEKI(Z)KE
DAKI(ZKI)ZUE ZENEKI(ZKI)TEN BAZENEKI(ZKI)TE ZENEKI(Z)KETE
DAKI(ZKI)TE ZEKI(ZKI)TEN BALEKI(ZKI)TE LEKI(Z)KETE

 EDUKI  ERAMAN
ORAIN LEHEN ORAIN LEHEN
DAU(Z)KAT NEU(Z)KAN DARAMA(TZA)T NERAMA(TZA)N
DAU(Z)KAZU ZENEU(Z)KAN DARAMA(TZA)ZU ZENERAMA(TZA)N
DAU(Z)KA ZEU(Z)KAN DARAMA(TZA) ZERAMA(TZA)N
DAU(Z)KAGU GENEU(Z)KAN DARAMA(TZA)GU GENERAMA(TZA)N
DAU(Z)KAZUE ZENEU(Z)KATEN DARAMA(TZA)ZUE ZENERAMA(TZA)TEN
DAU(Z)KATE ZEU(Z)KATEN DARAMA(TZA)TE ZERAMA(TZA)TEN

 EKARRI  ESAN
ORAIN LEHEN ORAIN LEHEN
DAKAR(TZA)T NEKAR(TZA)REN DIOT NIOEN
DAKAR(TZA)ZU ZENEKAR(TZA)REN DIOZU ZENIOEN
DAKAR(TZA) ZEKAR(TZA)REN DIO ZIOEN
DAKAR(TZA)GU GENEKAR(TZA)REN DIOGU GENIOEN
DAKAR(TZA)ZUE ZENEKAR(TZA)TEN DIOZUE ZENIOTEN
DAKAR(TZA)TE ZEKAR(TZA)TEN DIOTE ZIOTEN

 ERABILI
ORAIN LEHEN
DARABIL(TZA)T NERABIL(E)(TZA)N
DARABIL(TZA)ZU ZENERABIL(E)(TZA)N
DARABIL(TZA) ZERABIL(E)(TZA)N
DARABIL(TZA)GU GENERABIL(E)(TZA)N
DARABIL(TZA)ZUE ZENERABIL(TZA)TEN
DARABIL(TZA)TE ZERABIL(TZA)TEN

Ej1: Zuk orain nire autoa darabilzu lanera joateko  Ahora usas mi coche para ir al trabajo
Ej2: Nork darabiltza liburu hauek ikasteko?  ¿Quién usa estos libros para estudiar?
Pág. 8/63
TRINKO BEREZIAK

 JARIO  Manar, derramar


T DAN
ZU ZUN
DARIO -- DARIZKIO / ZERION -- ZERIZKION
GU GUN
ZUE ZUEN
E EN
Horri hitzak errazegi darizkio  A ese le fluyen demasiado fácil las palabras
Ametsetan iturritik ura nola zerion ikusi dute  En sueños han visto como manaba agua de la fuente
Gaztetan alai handi bat zerigun  Cuando eramos jóvenes nos manaba una gran alegría

 ETZAN  Yacer, estar tumbado, residir, descansar


NATZA NENTZAN
ZAUTZA ZEUNTZAN
DATZA ZETZAN Se declina parecido a EGON
GAUTZA GEUNTZAN
ZAUTZATE ZEUNTZATEN
DAUTZA ZEUTZAN
Hilari honen azpian ezezagun eskale baten gorpua datza  Bajo esta lápida yace el cuerpo de un vagab. sin identificar.
Herriaren nortasuna bere askatasunean datza  La personalidad e un pueblo reside en su libertad
Zuek lurrean zeuntzaten  Vosotros yacíais en el suelo

 EGON (NOR-NORI)  Corresponder


T DAN
ZU ZUN
DAGO(z)KIO / ZEGO(z)KION
GU GUN
ZUE ZUEN
E EN
Horri dagokio zaharrak zaintzea  A ese le corresponde cuidar a los ancianos.
Zuri dagokizunez ez du inork ezer esan  Nadie ha dicho nada en lo que se refiere a ti.
Lan horiek zuri zegozkizula esan du nagusiak  El jefe ha dicho que esos trabajos te correspondían a ti.
Lan hau egitea iaz niri zegokidan  El año pasado me correspondió hacer este trabajo.

 IRITZI (NOR-NORI-NORK)  Creer, pensar, parecer; Nombrar


T T NERITZON NERITZEN
ZU ZU ZENERITZON ZENERITZEN
DERITZO - DERITZE / ZERITZON -- ZERITZEN
GU GU GENERITZON GENERITZEN
ZUE ZUE ZENERITZOTEN ZENERITZEN
TE TE ZERITZOTEN ZERITZETEN
Nik soldata horri gutxi deritzot  Me parece poco ese sueldo
Ondo ez dagoela deritzot  Creo que no está bien
Etxe horri deritzo “Arrantzal Etxea”  Esa casa se llama Casa del Pescador

 IRAUN (NOR-NORK)  Durar, permanecer, continuar


T NIRAUEN
ZU ZENIRAUEN
DIRAU - ZIRAUEN
GU GENIRAUEN
ZUE ZENIRAUTEN
TE ZIRAUTEN
Gure kulturak mendeetan zehar dirau  Nuestra cultura permanece a través de los siglos
Ikusi nahi duzuen filmek bi ordu dirau  La película que quereis ver dura dos horas.
Oraindik landatu zenituen zuhaitzek har diraute  Todavía permanecen ahí los árboles que plantaste

Pág. 9/63
 EROAN (NOR-NORK)  Llevar (= ERAMAN)
T NEROA(tza)N
ZU ZENEROA(tza)N
DAROA(tza) - ZEROA(tza)N
GU GENEROA(tza)N
ZUE ZENEROA(tza)TEN
TE ZEROA(tza)TEN
Gurasoek seme-alabak hondartzara daroatzate  Los padres llevan a los hijos a la playa
Zergatik zeneroatzan nire apunteak zure etxera?  ¿Por qué llevaste mis apuntes a tu casa?

 IHARDUN (NOR-NORK)  Estar haciendo algo, ocuparse en (= ARI IZAN )


T NIHARDUEN
ZU ZENIHARDUEN
DIHARDU - ZIHARDUEN
GU GENIHARDUEN
ZUE ZENIHARUTEN
TE ZIHARDUTEN
Ertzainek trafikoa zuzentzen dihardute  Los ertzainas están dirigiendo el tráfico.
Zertan diharduzu une honetan  ¿Qué estás haciendo en este momento?.
Eta besteak? Hor dihardute bazkaria prestatzen  ¿Y los otros?. Están ahí preparando la comida.
Zuk klasera berandu heltzeko denbora galtzen zeniharduen  Estabas perdiendo el tiempo para llegar tarde a clase.
Atezainak baloiak gelditzen ziharduen atzoko partiduan  El portero estuvo parando balones en el partido de ayer.

ADITZ BEREZIAK EJERCICIOS  Pág. 62

BEGIRATU
Mirar Nor-Nori-Nork NORI begitatu Elkarri begiratu zioten  Se miraron
Nor-Nork NORA begiratu Atzera begiratu zuten  Miraron atrás
NON begiratu Gelan begira ezazu  Mira a la habitación
Proteger, cuidar Nor-Nork Begira ezazu lapikoa, erre ez dadin  Cuida la cazuela, que
no se queme
Cuidarse de Nor NONDIK Begiratu Mendi horretara bakarrik joatetik begira zaitez  Cuídate de
ir solo a ese monte

EKIN
Empezar Nor-Nori-Nork Lanari ekin diogu  Hemos empezado el trabajo

EMAN
Gogoak eman Nor-Nori-Nork Gogoak ematen didanean egingo dut  Lo haré cuando tenga ganas
Negarrari eman Nor-Nori-Nork Berria entzutean negarrari eman zion  Al oir la noticia me dio por llorar
Ihesari eman Nor-Nori-Nork Lapurrak ikustean ihesari eman zioten  Al ver a los ladrones se dieron a la fuga
Edanari eman Nor-Nori-Nork Porrotaren aurrean edanari emateko arriskua da  Es peligroso darse a la bebida
ante un fracaso

HELDU
Coger Nor-Nori-Nork Hankatik heldu nion  Le cogí de las piernas

BELDURTU
Asustar Nor Beldurrezko filmak ikustean beldurtzen naiz  Me da miedo ver pelís de miedo
Nor-Nork Egoera horrek beldurtzen nau  Me asusta esa situación
Tener miedo Nor-Nori-Nork Zuzendariaren begiradari beldurra diot  Le tengo miedo a la mirada del director

ERAGIN
Obligar a hacer, Nor-Nori-Nork Jan eragin zion  Le obligó a comer
Influir, accionar
Provocar Nor-Nork Euriteak uholdeak eragin zituen  La lluvia provocó inundaciones

ERASO
Atacar, acometer Nor-Nori-Nork Gauez eraso ziguten  Nos atacaron por la noche
Pág. 10/63
ERANTZUN
Contestar Nor-Nori-Nork Berehala erantzungo dizut  En seguida te contesto
Nor-Nork Ez du erantzun nahi  No quiere contestar

JARRAITU
Seguir Nor-Nori-Nork Araudiari jarraitu diogu  Hemos seguido la normativa
Nor-Nork Lanean jarraitzen du (zertan)  Sigue en el trabajo

ITXARON
Esperar Nor-Nori-Nork Zortziak arte itxarongo dizut  Te esperaré hasta las 8

EUTSI
Sostener, mantener Nor-Nori-Nork Emandako hitzari eutsiko diogu  Mantendremos la palabra dada

UKITU
Tocar Nor-Nori-Nork Ukitu zion lepoa baina ez zen mugitu  Le tocó el cuello pero no se movió
Aludir Nor-Nork Gai hau ukitu genuen  Tocamos este tema

NAHI, BEHAR, AHAL, EZIN, BALIO, BIZI, ESPERO, USTE izan

Pág. 11/63
Nahi dut  Quiero Ez dut nahi  No quiero
Nahi izan dut  He querido Ez dut nahi izan  No he querido
Nahi izaten dut  Suelo querer Ez dut nahi izaten  No he solido querer
Nahi izango dut (nahiko dut)  Querré Ez dut nahi izango (nahiko)  No querré
Nahi nuen  Quería Ez nuen nahi  No quería
Nahi izan nuen  Quise Ez nuen nahi izan  No quise
Nahi izaten nuen  Solía querer Ez nuen nahi izaten  No solía querer

Behar dut  Necesito Ez dut behar  No necesito


Behar izan dut  He necesitado Ez dut behar izan  No he necesitado
Behar izaten dut  Suelo necesitar Ez dut behar izaten  No suelo necesitar
Behar izango dut (beharko dut)  Necesitaré Ez dut behar izango (beharko) No necesitaré
Behar nuen  Necesitaba Ez nuen behar  No necesitaba
Behar izan nuen  Necesité Ez nuen behar izan  No necesité
Behar izaten nuen  Solía necesitar Ez nuen behar izaten  No solía necesitar

Etorri ahal naiz (Etorri naiteke) Puedo venir Ezin naiz mendira joan (Ezin naiteke)  No puedo ir...
Etorri ahal izan naiz  He podido venir Ezin izan naiz mendira joan  No he podido ir ...
Etorri ahal izaten naiz  Suelo poder venir Ezin izaten naiz mendira joan  No suelo poder ir ...
Etorri ahal izango naiz (ahalko naiz) Podré venir Ezin izango naiz mendira joan (Ezingo naiz)No podré ir...
Ikasi ahal nuen (Ikasi nezakeen)  Podía estudiar Ezin nuen hori egin (Ezin nezakeen)  No podía hacer eso
Ikasi ahal izan nuen  Pude estudiar Ezin izan nuen hori egin  No pude hacer eso
Ikasi ahal izaten nuen  Solía poder estudiar Ezin izaten nuen hori egin  No solía poder hacer eso
PARTIZIPIOA

ADJETIBOA -Φ IkusiA Sagar gorria zuretzat da  La manzana roja es para ti


IkusiAK Sagar gorriak zuretzat dira
-TA IkusiTA Gaur oso nekatuta nago
ADBERBIOA IkusiTAKO Zuk esandakoa egia da  Lo que has dicho es verdad
-(R)IK IkusiRIK Gaur nekaturik nago

-(E)Z IkusiZ Irakurriz asko ikasten da  Leyendo se aprende mucho


Nola jakin duzu? Galdetuz  ¿Cómo lo has sabido?. Preguntando
Gezurrak esanez ez duzu ezer lortuko  Diciendo mentiras no ...
-(E)AN IkusiAN Erdi jantzian irten zen kalera  Salió a la calle medio vestido
IZENA -Φ IkusiA Barkatu ez etorria  Perdón por no venir
Orain gogoratzen dut han ikusia  Ahora recuerdo lo visto allí

BESTERIK ERDI + part. ERDI Ikusia Erdi amaituta daukat  Lo tengo medio terminado
Gaur erdi lo nago  Hoy estoy medio dormido
Part. + BERRI Ikusi BERRIa Pintatu berri dago  Está medio pintado
AHALERA
NOR NOR-NORI NOR-NORK NOR-NORI-NORK
AHALERA
ORAINA
Naiteke Naki DA ke Naza ke T Dezaket Ditzaket DA ke T
Zaitezke Zaki zki ZU ke Zaitza ke ZU Dezakezu Ditzakezu ZU ke ZU
Daiteke Daki O ke Deza ke --- Dezake Ditzake (i)O ke ---
Gaitezke Gaki zki GU ke Gaitza ke GU Dezakegu Ditzakegu Dieza (zki) GU ke GU
Zaitezkete Zaki zki ZUE ke te Zaitza ke te ZUE Dezakezue Ditzakezue ZUE ke ZUE
Daitezke Daki zki E ke Ditza ke TE Dezakete Ditzakete (i)E ke TE
IRAGANA

Nintekeen Nenki DA ke eN Nintza ke DA N Nezakeen Nitzakeen Nieza DA ke eN


Zintezkeen Zenki zki ZU ke eN Zintza ke ZU N Zenezakeen Zenitzakeen Zenieza ZU ke eN
Zitekeen Zeki O ke eN  ke --- eN Zezakeen Zitzakeen Zieza (i)O ke eN
Gintezkeen Genki zki GU ke eN Gintza ke GU N Genezakeen Genitzakeen Genieza(zki) GU ke eN
Zintezketen Zenki zki ZUE ke te N Zintza ke te ZUE N Zenezaketen Zenitzaketen Zenieza ZUE ke te N
Zitezkeen Zeki zki E ke eN  ke TE N Zezaketen Zitzaketen Zieza (i)E ke te N
ALEGIAZKOA

Ninteke Nenki DA ke Nintza ke T Nezake Nitzake Nieza DA ke


Zintezke Zenki zki ZU ke Zintza ke ZU Zenezake Zenitzake Zenieza ZU ke
Liteke Leki O ke  ke --- Lezake Litzake Lieza (i)O ke
Gintezke Genki zki GU ke Gintza ke GU Genezake Genitzake Genieza(zki) GU ke
Zintezkete Zenki zki ZUE ke te Zintza ke te ZUE Zenezakete Zenitzakete Zenieza ZUE ke te
Litezke Leki zki E ke  ke TE Lezakete Litzakete Lieza (i)E ke te

- ¿Me puedes dejar las llaves, por favor?  Utz diezazkidakezu giltzak, mesedez ?
- ¡Al menos, ellos podrían darnos las gracias!  Gutxienez, ezkerrak eman liezazkigukete!.
- ¿Puedes ver la pizarra desde tu asiento?  Ikus al dezakezu zure lekutik arbela?
- Yo también podía hacerlo pero no tuve tiempo  Nik ere egin nezakeen, baina ez nuen astirik izan.
- Hoy no puedo llevarte en coche porque no voy al trabajo  Gaur ezin zaitzaket zu eraman autoan, ez bainoa
lanera.
- En las reuniones de la Direc. no puede tomar parte cualq.  Zuzendaritzaren bileretan ezin dezake edonork
parte har.
- Puedo invitaros a mi casa pero antes tendré que hacer las compras  Nire etxera gonbida zaitzaketet baina
aurretik erosketak beharko ditut.
- Koldo te podía tirar al suelo fácilmente  Koldok zu erraz bota zintzakeen lurrera.
- De pequeño no podíamos hacer ninguna pregunta a los profesores sobre esos temas  Txikitan irakasleei ezin
geniezaiekeen galderarik egin gai horietaz.
- También los tontos pueden aprender a usar el ordenador  Tontoek ere ikas dezakete ordenagailua erabiltzen.
- Mientras hacéis ese trabajo, yo os puedo defender  Lan hori egiten duzuen bitartean, nik zuek babes
zaitzaketet.

SUBJUNTIVO
NOR NOR-NORI NOR-NORK NOR-NORI-NORK
SUBJUNTIBOA
ORAINA

Nadin Naki DA N Naza DA N Dezadan Ditzadan T T N


Zaitezen Zaki zki ZU N Zaitza ZU N Dezazun Ditzazun ZU ZU N
Dadin Daki O N Deza --- N Dezan Ditzan (i)O --- N
Gaitezen Gaki zki GU N Gaitza GU N Dezagun Ditzagun Dieza(zki) GU GU N
Zaitezten Zaki zki ZUE te N Zaitzate ZUE N Dezazuen Ditzazuen ZUE ZUE N
Daitezen Daki zki E N Ditza TE N Dezaten Ditzaten (i)E TE N
IRAGANA

Nendin Nenki DA N Nintza DA N Nezan Nitzan Nieza DA N


Zintezen Zenki zki ZU N Zintza ZU N Zenezan Zenitzan Zenieza ZU N
Zedin Zeki O N  --- N Zezan Zitzan Zieza (i)O N
Gintezen Genki zki GU N Gintza GU N Genezan Genitzan Genieza (zki) GU N
Zintezten Zenki zki ZUE te N Zintzate ZUE N Zenezaten Zenitzaten Zenieza ZUE te N
Zitezen Zeki zki E N  TE N Zezaten Zitzaten Zieza (i)E te N

 T(Z)EKO: Hemos venido a ayudar para que terminéis


 Buka dezazuen laguntzera etorri gara = Bukatzeko laguntzera etorri gara
No he traido nada para que bebas  Zuk edan dezazun ez dut ezer ekarri = Zuk edateko ez dut ekarri
Mandamos el hijo a la escuela para que sea un hombre de verdad
 Semea, benetako gizona izan dadin ikastolara bidaltzen dugu
Llamó para que no fueramos  Gu joan ez gintezen deitu zuen

 T(Z)EA: Quiero que vengais a casa  Nik zuek etxera etor zaitezten nahi dut = Nik zuek etxera etortzea
nahi dut
No quieren que salgamos con cualq. chico  Edozein mutilarekin irten gaitezen ez dute nahi.
No quereis que os acerque  Ez duzue ni zuei hurbil nakizuen
 AGINDUA: 3. pertsona (-LA)  Que se vaya a freir esparragos  Joan dadila pikutara
Beste pertsona bat (-N)  Empecemos de una vez  Has gaitezen behingoz
Entremos ahí  Horra sar gaitezen
IMPERATIVO

NOR NOR-NORI NOR-NORK NOR-NORI-NORK


--- Naza --- T ---
Zaitez --- ZU ZU ZU
Bedi NO SE USA (B)eza --- (b)ieza(zki) iO ---
--- Gaitza --- GU ---
Zaitezte --- ZUE ZUE ZUE
Bitez (B)itza TE iE TE

Beza Bitza
Bezate Bitzate
Ezazu Itzazu
Ezazue Itzazue
Bezate Bitzate
Ejemplos:
- Que vengan lo más rápido posible  Etor bitez ahalik eta azkarren.
- Dime todo lo que sabes  Esan iezadazu dakizun guztia.
- Llévame a casa  Eraman nazazu etxera.
- Díselo a Pello  Esan iezaiozu hori Pellori
- Venid aquí  Etor zaitezte hona.
- No seais vagos  Ez zaitezte alferrik izan.
- Aparece hacia las 4  Ager zaitez laurak inguruan.
- Caiganse los montes sobre los enemigos  Eror bitez mendiak etsaien gainean.
- No entreis a esa tienda  Denda horretara ez zaitezte sar.
- Que no se mueva nadie de aquí  Inor ez bedi hemendik mugi.

Los verbos correspondientes a 3ª persona se usan muy poco. Se sustituye por sobjuntivo + LA:
- Joan bedi pikutara  Joan dadila pikutara.
- Eraman biezazkio opariak umeari  Eraman diezazkiola opariak umeari.

TRINKOAK
EGON ETORRI JOAN IBILI
--- --- --- ---
zaude zatoz zoaz zabiltza
bego betor bihoa bebil
--- --- --- ---
zaudete zatozte zoazte zabiltzate
beude betoz bihoaz bebiltza

- Zaude isilik! - Zatoz hona! - Zaudete lasai!

Kontrakzioak:
- ESADAZUE egia  ESAN IEZADAZUE - EGIOZU lana  EGIN IEZAIOZU
- ESAIOZU gezurra dela  ESAN IEZAIOZU - GALDIOZU non ibili den  GALDETU IEZAIOZU
- EMADAN musu bat  EMAN IEZADAN - ENTZUIOZU  ENTZUN IEZAIOZU
- EMAIOZU ostia pare bat  EMAN IEZAIOZU - BARKAIOZU  BARKATU IEZAIOZU
- UZTAZU bakean  UTZ EZAZU - AIZU
- UTZKIKIDAZU apunteak  UTZ IEZAZKIDAZU - JARTZAZU ate ondoan  JARRI ITZAZU.
- EGIZU hori  EGIN EZAZU

Pág. 17/63
COMPLETIVAS (Forma indirecta)

Interrogativas -N Non bizi den Mikel galdetu dio  Le ha preguntado dónde vive Mikel
Afirmativas -LA Javi deitzen dela esan du  Ha dicho que se llama Javi
Negativas -NIK Ez dut uste etxean dagoenik  No creo que esté en casa
Mandatos -T(Z)EKO Etortzeko hona esan dio  Le ha dicho que venga aquí
Exclamaciones -N Zenbat jende dagoen hemen!  ¡Cuánta gente hay aquí!
Ze(r) polita etorri zaren!  ¡Qué guapa has venido!
Ea -N Ea nondik atera dituzuen  A ver de donde los habeis sacado
Dakit -N Ez dakit zer nahi duzun  No se que quieres
Badakizu arpa jotzen  Ya sabes tocar el arpa
Bai Baietz Nik uste dut baietz  Creo que sí
Ez Ezetz Nik uste dut ezetz  Creo que no

Pág. 18/63
CONTADORES

 ZENBAT (Cuanto/s) + Sustantivo


Zenbat jende etorri da?  ¿Cuánta gente ha venido?
Zenbat diru ordaindu behar da?  Cuanto dinero tiene que pagar?
Zenbati esan diezu  ¿A cuantos se lo has dicho?
Zenbatek deitu du?  ¿Cuántos han llamado?
 BATZUK (Algunos) + Sustantivo
Pertsona batzuk oso lotsatiak dira  Algunas personas son muy vergonzosas
Ikasle batzuek ez dute azterketarik egin  Algunos estudiantes no hacen los examenes
Batzuetan leloa zarela pensatzen dut  Algunas veces pienso que eres tonto.
 ZENBAIT (Algunos) + Sustantivo
Zenbait umek jateko ere ez dauka(te)  Algunos niños no tienen ni para comer
Zenbait lekutan hiru musu emateko ohitura daukate  En algunos sitios tienen la costumbre de dar 3 besos
 ASKO (Mucho/s) + Sustantivo, Adverbio, o Adjetivo
Gaur jende asko etorri da  Hoy ha venido mucha gente
Jende askori berdin dio nork irabazten duen  A mucha gente le da igual quien gane
Ikasle askok ez dauka(te) esperientziarik  Muchos estudiantes no tienen experiencia
Lotsati askoa da  Es muy timido
Ondo asko zenekien  Lo sabías muy bien
 GUTXI (Poco/s) + Sustantivo, Adverbio, o Adjetivo
Mutil horrek gutxi daki  Ese chico sabe poco
Gaur bezero gutxi etorri da (dira)  Hoy han venido pocos clientes
Oso jende gutxik ezagutzen du bide hau  Muy poca gente conoce este camino
Nahiko esne gutxi geratzen zaigu  Nos queda bastante poca leche
 HAINBAT (Mucho, bastante) + Sustantivo
Hainbat lagun batu ginen  Nos reunimos bastantes amigos
Hainbat arazo izan dugu  Hemos tenido bastantes problemas
 UGARI (mucho, en abundancia) + Sustantivo
Jende ugari izan da Bilboko jaietan  En fiestas de Bilbao ha habido gente en abundancia
 DEXENTE (Bastante) + Sustantivo
Horrek diru dexente irabazten du  Ese gana bastante dinero
 SAMAR (Bastante, un poco) + Adjetivo, Adverbio
Handi samarrak dira  Son bastante grandes
Nekatu samartuta nago  Estoy bastante cansado
 -XE, -TXO, -SKO (Bastante, un poco) + Adverbio
Beranduxe heldu gara  Hemos llegado un poco tarde
Gaur ondotxo dato  Hoy está bastante bien
Lapikoa berosko dago  La cazuela está bastante caliente
 -XEAGO (Un poco más) + Adverbio
Geroxeago etorriko da  Vendrá un poco más tarde
Handixeago behar genuke  Necesitaríamos un poco más grande
 NAHIKO (Bastante, suficiente) + Sustantivo, Adverbio, o Adjetivo
Nahiko lan eman digu horrek  Nos ha dado bastante trabajo
Nahiko ardo(rik) edan dugu gaurkoz  Hemos bebido suficiente vino por hoy
Nahiko nekatuta nago. Nahiko altua da.
 ASKI (Bastante, suficiente) + Sustantivo, Adverbio, o Adjetivo
Aski jende hurbildu zen  Se acercó bastante gente
Aski da txorakeriaz!  ¡Basta ya de tonterias! (es suficiente ...)
Aski leloa da
 PILO BAT, MORDO BAT, MAKINA BAT (Un montón) + Sustantivo
Jende pilo bat etorri da  Ha venido un montón de gente
Jende mordo bat etorri da  Ha venido un montón de gente
Makina bat jendek deitu du informazioa eskatuz  Un montón de jente ha llamado pidiendo información
 APUR BAT, PIXKA BAT, PITIN BAT (Poco) + Sustantivo
Diru apur bat utz diezadakezu?  ¿Puedes dejarme un poco de dinero?
Diru pixka bat ...

Pág. 19/63
Ardo pitin bat baino ez dut edan  No he bebido más que un poco de vino
NEURRIAK

 PRECIO

Pág. 20/63
Zenbat balio du honek?  ¿Cuánto vale esto? Honek hamar euro balio du
Zenbat da hau?  ¿Cuánto es esto? Hamar euro dira
Zenbat da dena?  ¿Cuánto es todo? Sei EURO eta berrogeita hamar EHUNEKO dira.
Zenbatean dago gazta?  ¿A cuánto está el queso? Gazta sei eurotan dago
Zenbatekoa da gazta hau?  ¿De cuánto es este queso? Sei eurotakoa da

Pág. 21/63
 PESO, CAPACIDAD, CANTIDAD

Pág. 22/63
Kilo erdi madari  Medio kilo de peras Litro eta erdi esne  Litro y medio de leche
Kilo eta erdi sagar  Kilo y medio de manzanas Litro bat ardo  Un litro de vino
Hiru kilo kipula  3 kilos de cebollas Litro eta erdiko botila  Un botella de litro y medio
Ehun gramo txorizo  Cien gramos de chorizo Dozena erdi piper  Media docena de pimientos
Lau kilotako pakete bat  Un paquete de 4 kilos Dozena eta erdi porru  Docena y media de puerros
Hauek bost kilotakoak dira  Estos son de 5 kilos Dozena bi piper berde  Dos docenas de pimientos verdes
Litro erdi ur  Medio litro de agua

Pág. 23/63
 -KADA
Bota bi koilarakada azukre  Echa dos cucharadas de azúcar
Platerkada (platazo); eskukada (puñado); katilukada (tazón), basokada (baso)

 LARGURA, ANCHURA, ALTURA, PROFUNDIDAD


Zenbat metroko luzera dauka?
Bi metro(ta)ko luzera dauka / Bi metro luze dauka  Tiene 4 metros de largo
Bi metroko zabalera dauka / Bi metro zabal dauka  Tiene 2 metro de ancho
Metro bateko altuera dauka / Metro bat altu dauka  Tiene 1 metro de alto
Lau koma bost zentimetroko lodiera dauka / Lau koma bost zentimetro lodi  Tiene 4,5 centímetros de grosor
Bi zentrimetrotako sakonera dauka / Bi zentimetro sakon dauka  Tiene 2 centimetros de profundidad

 VELOCIDAD
Laurogei kilometro orduko  Ochenta kms por hora Hogei metro segundoko  Veinte metro por segundo
Ehun kilometro orduko  Cien kms por hora Hamar metro minutuko  10 metros por minuto

 PORCENTAJES
%5  Ehuneko bost
Gasolina ehuneko bost (%5) igo da  La gasolina ha subido un 5 por ciento
Ehuneko bosteko (%5eko) deskontua egin dit  Me ha hecho un descuento del 5%.

 TANTEO (ETA, -NA)


Nola doaz? Lau ETA huts (4-0) irabazten  ¿Cómo van?. Ganando 4 a cero
Hogeita bi ETA hogei (22-20) geratu dira  Han quedado veintidós veinte
EMPATE (-NA): ZenbaNA doaz?. HusNA (huts + -NA) doaz  ¿Empate a cuanto van?. Empate a 0
BosNA amaitu dute
Hainbana geratu dira  Han quedado empatados

 -NA  Cada uno, -NAKA  De ... en ...


-NA
Liburu BANA erosiko dugu  Hemos comprado un libro cada uno
EhuNA pezeta eman dizkiet umeei  A los niños les he dado cien pesetas
Neska BANAREKIN etorri dira  Han venido cada uno con una chica
HamarNA mila pezeta ordaindu dizkigute  Nos han pagado 10.000 pts a cada uno
Kotxe BANATAN egorri gara  Hemos venido en un coche cada uno.

-NAKA
Horrek BINAKA igotzen ditu eskailerak  Ese sube las escaleras de 2 en 2
BANAKA-BANAKA (BANAN-BANAN) begiratu dugu  Los hemos mirado uno por uno
Nik launaka jaten ditut gailetas  Como las galletas de 4 en 4
BOSNAKA jarri behar duzue  Tenéis que poneros de 5 en 5.

Erdi BANA  ErdiZKA


ERDI BANA egin dugu  Lo hemos hecho a medias (la mitad cada uno)
ERDIZKA egin dugu  Lo hemos hecho a medias (A medio terminar)

 Hogei BAT  Indica un numero aproximado


Hogei bat etorriko dira  Vendrán unos veinte
Hamabost bat izango gara  Seremos unos 15.

 Ehun INGURU  Alrededor de...


Ehun INGURU etorriko dira  Vendrán alrededor de cien
Hamabi INGURU ekarri ditut  He traído alrededor de doce.

 FRACCIONES
1/2  Erdi 1/5  Bosten 1/20  Hogeiren 4/5  Lau bosten
1/3  Heren 1/7  Zazpiren 2/3  Heren bi 6/10  Sei hamarren
1/4  Laurden 1/10  Hamarren 3/4  Hiru laurden 4/100  Lau ehunen
Pág. 24/63
OPERACIONES ARITMETICAS
SUMA BATUKETA
Cinco más seis igual a once 5 + 6 = 11 Bost gehi sei berdin hamaika
RESTA KENKETA
Nueve menos siete igual a dos 97=2 Bederatzi ken zazpi berdin bi
MULTIPLICACION BIDERKAKETA
Cuatro por dos igual a 8 4x2=8 Lau bider bi berdin zortzi
DIVISION ZATIKETA
Diez entre cinco igual a dos 10 / 5 = 2 Hamar zati bost berdin bi
POTENCIACION BERREKETA
Tres al cuadrado igual a nueve 32 = 9 Hiru ber bi berdin bederatzi
RADICACION ERROKETA
Raiz cuadrada de dieciseis igual a cuatro √16 = 4 Bi erro hamasei berdin lau

FONETIKA
SILABA BAKARRA
Ez da [eztá] Ez dakigu [eztákigù] Etxe bat [etxébàt]
Ez dut [eztút] Ez ditugu [eztítugù] Mutil bat [mutílbàt]
Ez dakit [eztákìt] Badaukat [badáukàt] Nahi baduzu [naibáduzù]
Ez gara [ezkárà] Badakigu [badákigù]

BI SILABA
Egin [egín] Batek [baték] Hori [horí]
Mutil [mutíl] Agur [agúr] Horrek [horrék]

HIRU SILABA
Ikusi [ikúsì] Apurtu [apúrtù] Honetan [honétàn]
Mutila [mutílà] Laguna [lagúnà] Ditugu [ditúgù]

LAU SILABA
Batasuna [batásunà] Euskaltegi [euskáltegì] Telebista [telébistà]
Ikastola [ikástolà] Irakasle [irákaslè] Emakume [emákumè]

BOST SILABA
Euskaltegia [euskátegià] Aizkolaria [aizkólarià] Emakumea [emákumeà]
Askatasuna [askátasunà] Interesgarri [intéresgarrì] Bertsolaria [bertsólarià]

ADITZA
SALDU  sáldu, sáltzen, sáldukò, sáldutà IKASI  ikási, ikásikò, ikásità, ikásterà
HARTU  hártu, hártzen, hártukò, hártutà APURTU  apúrtu, apúrtukò, apúrtutà, apúrtukò

Pág. 25/63
ORDUA
Zer ordu da? Zer ordutan?
Es la una Ordu bata da Ordu batean
Son las 2 Ordu biak dira Ordu bietan
Son las 3 Hirurak dira Hiruretan
Son las 4 Laurak dira Lauretan
Son las 5 Bostak dira Bostetan
Son las 6 Seiak dira Seietan
Son las 7 Zazpiak dira Zazpietan
Son las 8 Zortziak dira Zortzietan
Son las 9 Bederatziak dira Bederatzietan
Son las 10 Hamarrak dira Hamarretan
Son las 11 Hamaikak dira Hamaiketan
Son las 12 Hamabiak dira Hamabietan
Es la una y cinco Ordu bata eta bost da Ordu bata eta bostean
Son las 2 y 10 Ordu biak eta hamar dira Ordubiak eta hamarrean
Son las 3 y cuarto Hiru eta laurdenak dira Hiru eta laurdenetan
Son las 4 y 20 Laurak eta hogei Laurak eta hogeian
Son las 5 y 25 Bostak eta hogeita bost Bostak eta hogeita bostean
Son las 6 y media Sei eta erdiak dira Sei eta erdietan
Son las 7 menos 25 Zazpiak hogeita bost gutxiago dira Zazpiak hogeita bost gutxiagotan
Son las 8 menos 20 Zortziak hogei gutxiago dira Zortziak hogei gutxiagotan
Son las 9 menos cuarto Bederatziak laurden gutxiago dira Bederatziak laurden gutxiagotan
Son las 10 menos 10 Hamarrak hamar gutxiago dira Hamarrak hamar gutxiagotan
Son las 11 menos 5 Hamaikak bost gutxiago dira Hamaikak bost gutxiagotan
16:54:00 Hamaseiak eta berrogeita hamalau
07:02:06 Zazpi ordu bi minutu eta sei segundo
Desde las 9 Bederatzietatik
21:00etatik
Hasta las 9 Bederatzietara / Bederatziak arte
21:00etara / 21:00ak arte

ZENBAKIAK

225  Berrehun eta hogeita bost 1.003  Mila eta hiru


579  Bostehun eta hirurogeita hemeretzi 3.456  Hiru mila, laurehun eta berrogeita hamasei
908  Bederatziehun eta zortzi 35.436  Hogeita hamabost mila, laurehun eta hogeita hamasei
457.908  Laurehun eta berrogeita hamazazpi mila, bederatziehun eta zortzi
137.954.218  Ehun eta hogeita hamazazpi milloi, bederatziehun eta berrogeita hamalau mila, berrehun eta hamazortzi
Pág. 26/63
EGURALDIA

Euria egin : Llover Hotz egin : Hacer frio


Elurra egin : Nevar Bero egin : Hacer calor
Txingorra egin : Granizar Fresko egin : Hacer fresco
Zirimiria egin : Sirimiri Sargori egin : Hacer bochorno
Haizea egin : Hacer viento Izotz egin : Helar

Eguraldi ona egin du  Ha hecho buen tiempo Atzo elurra egin zuen  Ayer nevó
Egun ona egiten du  Hace buen día Bihar hotz egingo du  Mañana hará frío
Euria egiten du  Llueve Zelako beroa egiten du  ¡Qué calor hace!
Bihar EZ du euriRIK egingo  Mañana no lloverá Ez du batere hotzik egiten  No hace nada de frio
Aurten ez du elurrik egin  Este año no ha nevado

Pág. 27/63
Además de esta forma, se utilizan también otras como:
- IZAN :Euria da (Llueve), Elurra izan da (Ha nevado), Bero izango da (Hará calor)
- BOTA :Euria botatzen du (Tira agua), Txingorra bota du (Ha tirado granizo)
- ARI IZAN :Euria ari du (Está nevando), Elurra ari izan du (Ha estado nevando)

Eguzkia dago : Hace sol Hotza dago : Hace frio


Lainoa dago : Hay niebla Beroa egon da : Ha hecho calor
Behelainoa dago: Hay niebla baja Sargoria zegoen: Hacía bochorno
Haizea zegoen : Hacía viento

 NO CONFUNDIR: BeroA dago (Hace calor) con Bero dago (Está caliente)

SENTIPENAK

GOSE NAIZ
Gose izan : Tener hambre Bero izan : Tener calor
Egarri izan : Tener sed Beldur izan : Tener miedo
Hotz izan : Tener frío Lotsa izan : Tener vergüenza
Logura izan : Tener sueño
Gose naiz,goazen zeozer jatera  Tengo hambre, vamos a comer algo
Umeak egarri dira  Los niños tienen sed
Beldur bazara, ez etorri  Si tienes miedo, no vengas

HOTZAK NAGO
Itxi leihoa hotzak nago eta  Cierra la ventana que tengo frio
Beroak zaude, ala? Bai, izerditan nago  Tienes calor, o no? Si estoy sudando
Hotzak hilda nago  Estoy muerto de calor

LOGURA NAIZ
Logura  Sueño : Ohera noa, logura naiz eta (me voy a la cama porque tengo sueño)
Hazkura  Picor : Jertse honek hazkura ematen dit (Este jersey me da picor)
Barregura  Ganas de reir : Horrek barregura ematen dit (Ese me da ganas de reir)
Negargura  Ganas de llorar : A ze tristura! Negargura naiz! (¡Qué tristeza!, tengo ganas de llorar)

-LARRI se usa para indicar URGENCIA: Txizalarri naiz (Tengo que ir a hacer pis urgentemente)

BURUKO MINA DAUKAT


Nongo mina daukazu? Tripako mina daukat  En donde tienes dolor. Tengo dolor de tripa.
Begietako mina daukat  Tengo dolor de ojos
Ez nago ezertarako buruko minez nago  No tengo para nada dolor de cabeza

DATA
En Bayona, a 6 de abril de 1996  Baionan, 1996ko apirilaren 6an
Bayona, a 6 de abril de 1996  Baiona, 1996ko apirilaren 6a.

06/04/1996  1996/04/06

La reunión se celebrará el próximo martes 8 de Junio  Datorren asteartean , ekainak 8, egingo da bilera
La reunión se celebrará el proximo día 8 de Junio, martes  Datorren ekainaren 8an, asteartea, egingo da bilera
DEKLINABIDEA EJERCICIOS  Pág. 56

MUGA GABE SINGULARRA PLURALA IZEN BEREZIAK

NOR - ZER Egoki Egoki-A Egoki-AK Gernika Eneko


Labur Laburr-A Laburr-AK Gasteiz Ines

PARTITIBOA Egoki-RIK ---------- ---------- Gernika-RIK Eneko-RIK


Laburr-IK ---------- ---------- Gasteiz-IK Ines-IK

NORK - ZERK Egoki-K Egoki-AK Egoki-EK Gernika-K Eneko-K


Laburr-EK Laburr-AK Laburr-EK Gasteiz-EK Ines-EK

NORI - ZERI Egoki-RI Egoki-ARI Egoki-EI Gernika-RI Eneko-RI


Laburr-I Laburr-ARI Laburr-EI Gasteiz-I Ines-I

NOREN -ZEREN Egoki-REN Egoki-AREN Egoki-EN Gernika-REN Eneko-REN


Laburr-EN Laburr-AREN Laburr-EN Gasteiz-EN Ines-EN

NONGO -NOIZKO Egoki-TAKO Egoki-KO Egoki-ETAKO Gernika-KO ----------


Laburr-ETAKO Laburr-EKO Laburr-ETAKO Gasteiz-(E)KO ----------

ZEREZ/ZERTAZ - Egoki-Z Egoki-AZ Egoki-EZ Gernika-Z Eneko-Z


NORTAZ Laburr-EZ Laburr-AZ Laburr-EZ Gasteiz-EZ Ines-EZ

NOREKIN - Egoki-REKIN Egoki-AREKIN Egoki-EKIN Gernika-REKIN Eneko-REKIN


ZEREKIN Laburr-EKIN Laburr-AREKIN Laburr-EKIN Gasteiz-EKIN Ines-EKIN

NORENGATIK - Egoki-(REN)GATIK Egoki-A(REN)GATIK Egoki-ENGATIK Gernika-(REN)GATIK Eneko-(REN)GATIK


ZERENGATIK Laburr-ENGATIK Laburr- A(REN)GATIK Laburr-ENGATIK Gasteiz-(EN)GATIK Ines-(EN)GATIK

NORENTZAT Egoki-RENTZAT Egoki-ARENTZAT Egoki-ENTZAT Gernika-RENTZAT Eneko-RENTZAT


Laburr-ENTZAT Laburr-ARENTZAT Laburr-ENTZAT Gasteiz- ENTZAT Ines-ENTZAT

PROLATIBOA Egoki-TZAT ---------- ---------- Gernika-TZAT Eneko-TZAT


Labur-TZAT ---------- ---------- Gasteiz-TZAT Ines-TZAT

NON Egoki-TAN Egoki-AN Egoki-ETAN Gernika-N ----------


Laburr-ETAN Laburr-EAN Laburr-ETAN Gasteiz-EN ----------

NONDIK Egoki-TATIK Egoki-TIK Egoki-ETATIK Gernika-TIK ----------


Laburr-ETATIK Laburr-ETIK Laburr-ETATIK Gasteiz-(E)TIK ----------

NORA Egoki-TARA Egoki-RA Egoki-ETARA Gernika-RA ----------


Laburr-ETARA Laburr-ERA Laburr-ETARA Gasteiz-ERA ----------

NORAINO Egoki-TARAINO Egoki-RAINO Egoki-ETARAINO Gernika-RAINO ----------


Laburr-ETARAINO Laburr-ERAINO Laburr-ETARAINO Gasteiz-ERAINO ----------

NORANTZ Egoki-TARANTZ Egoki-RANTZ Egoki-ETARANTZ Gernika-RANTZ ----------


Laburr-ETARANTZ Laburr-ERANTZ Laburr-ETARANTZ Gasteiz-ERANTZ ----------

NORAKO / Egoki-TARAKO Egoki-RAKO Egoki-ETARAKO Gernika-RAKO ----------


ZERTARAKO Laburr-ETARAKO Laburr-ERAKO Laburr-ETARAKO Gasteiz-ERAKO ----------

NORENGAN Egoki-(REN)GAN Egoki-A(REN)GAN Egoki-ENGAN ---------- Eneko-(REN)GAN


Laburr-E(N)GAN Laburr-A(REN)GAN Laburr-ENGAN ---------- Ines-(EN)GAN

NORENGANDIK Egoki-(REN)GANDIK Egoki-A(REN)GANDIK Egoki-ENGANDIK ---------- Eneko-(REN)GANDIK


Laburr-E(N)GANDIK Laburr-A(REN)GANDIK Laburr-ENGANDIK ---------- Ines-(EN)GANDIK

NORENGANA Egoki-(REN)GANA Egoki-A(REN)GANA Egoki-ENGANA ---------- Eneko-(REN)GANA


Laburr-E(N)GANA Laburr- A(REN)GANA Laburr-ENGANA ---------- Ines-(EN)GANA

NORENGANAINO Egoki-(REN)GANAINO Egoki-A(REN)GANAINO Egoki-ENGANAINO ---------- Eneko-(REN)GANAINO


Laburr-E(N)GANAINO Laburr- A(REN)GANAINO Laburr-ENGANAINO ---------- Ines-(EN)GANAINO

NORENGANANTZ Egoki-(REN)GANANTZ Egoki-A(REN)GANANTZ Egoki-ENGANANTZ ---------- Eneko-(REN)GANATZ


Laburr-E(N)GANANTZ Laburr- A(REN)GANANTZ Laburr-ENGANANTZ ---------- Ines-(EN)GANANTZ
LOTURAK

COPULATIVAS
Eta Y Aita tabernan dago ETA ama jokoan
Ere También Mutil hori gaur ERE agertu da
Tampoco Mutil hori gaur ERE ez da agertu
Ere bai También Niri asko gustatzen zait eta Mireni ERE BAI
Baita…ere Niri asko gustatzen zait, BAITA Mireni ERE
Baita Zuri asko gustatzen zaizu, baina Mireni? BAITA
Ere ez Tampoco Ez zaigu gustatzen eta Mireni ERE EZ
Ezta…ere Ez zaigu gustatzen EZTA Mireni ERE
Ezta Zure amari gustatzen zaio? EZTA
Ez bakarrik, …ere No solo … sino tb. EZ Jonek BAKARRIK, beste guztiek ERE gaizki dute
Hau BAKARRIK EZ, beste guztiak ERE jango dituzu
Ez ezik, …ere Nik EZ EZIK, zuk ERE txarto egin duzu.
ADVERSATIVAS
Baina Pero Asko gustatzen zait BAINA garestiegia da
Ordea Sin embargo Portu Bizkaian dago, Mutriku, ORDEA, Gipuzkoan
Ostera Hori merkeagoa da; besta hau, OSTERA, hobeto eginda dago.
Aldiz, berriz
Alabaina
Haatik Gaur egun mantentzen da ohitura hori; ez HAATIK lehengo indarrez
Halarik ere Eta HALARIK ERE, ez zara hori egitera ausartu
Hala ere Aún así Liburu hori oso ona da; HALA ERE ez zait gustatzen
Hala eta guztiz ere A pesar de todo Merkea da; HALA ETA GUZTIZ ERE ez dut erosiko
Dena dela/dena den Sea como fuera Oso zaila da; DENA DEN saiatu egin behar dugu
Nolanahi ere De todos modos Dirurik ez dut; NOLANAHI ere, hori ez da kezkatzen nauena
Baizik Sino Tipo hori ez da emakumea, gizona BAIZIK
Baino BAINO
Baizik eta BAIZIK ETA gizona
(Izan) ezik/ezean Excepto Laranja (IZAN) EZIK fruta gustatzen zait
Besterik Sino Ostegunetan BESTERIK ez dut erretzen
Baino Lagun bi BAINO ez gara etorri (No hemos venido sino 2 amigos)
Ordez En lugar de
Barik Amarekin BARIK, aitarekin hitz egiten dut
Beharrean Konpondu BEHARREAN, apurtu egin du
-z gain A parte de Lelokeriak egiteaZ GAIN, zer dakizu egiten?
-z aparte ZutaZ APARTE, nork daki?
DISTRIBUTIVAS
Bai…bai… (baita…ere) Tanto… como… Bilbon BAI goizez, BAI arratsaldez, jende asko dabil
(como tb.)… BAI hemen, BAI hor, BAITA han ERE euriak busti
Nahiz…nahiz Nolanahi ere, NAHIZ batera NAHIZ bestera, lortuko dugu.
Zein…zein ZEIN etxean ZEIN kalean beti ondo dago
Hala…nola / nola…hala HALA lurrean NOLA zeruan
Ez…ez… (ezta…ere) Ni…ni… EZ du lanik egiten EZ besteei lanean uzten
(ni tampoco)… EZ zu, EZ zure ama, EZTA zure aita ERE, ez zarete atseginak.
Oraindik ez dut EZ idazlana burutu, EZ mintza prestatu
Edo…edo / ala…ala O …o… EDO zorra kendu EDO eraztuna itzuli
Dela…dela Que si…que si… Haiekin DELA gurekin DELA beti gezurretan dabil
Alde batetik…bestetik Por un lado…Por otro... ALDE BATETIK Errealekoa dela BESTETIK Athletikoak…
Ez bakarrik ... ere No solo sino también EZ Jonek BAKARRIK, beste guztiek ERE gaizki egin dute
Ez ezik ... ere Klasean euskaraz EZEZIK erderaz ERE hitz egiten da
AGIAN Tal vez, quizás AGIAN hilko da
APIKA
BEHARBADA BEHARBADA etorriko da
ALDERANTZIZ Por el contrario Gizarte horietan, ALDERANTZIZ, emakumezkoek ez dute zer eginik.
AITZITIK
ESATE BATERAKO Por ejemplo ESATE BATERAKO, zu zara aberatsa eta ni behartsua
HALA NOLA Bihar lanak egin behar ditugu, HALA NOLA belarra moztu
ALEGIA Es decir, esto es 14 olerki hauetatik, 4 soilak ditugu; ALEGIA, zer ikusirik ez dutenak
HOTS Batasunaren aldekoek, HOTS, guk, ez dugu zuzen jokatu.
HAU DA Zuk diru asko dituzu, HAU DA, zu zara aberatsa.
BERAZ Por tanto Ni zu baino gazteagoa naiz; BERAZ, zu ni baino zaharragoa zara.
ORDUAN Zer esan behar dugu ORDUAN?
HORTAZ Hasiera da polita; HORTAZ, has gaitezen ahalik eta gehienetan.
BADA Pues, Entonces Zer da, BADA, maitasuna?
HONELA Así HONELA ez goaz inora.
HAU DELA ETA Por este motivo HORI DELA ETA, gaur egun hori egiten da.
HORI DELA ETA
ZENTZU HONETAN En el mismo sentido ZENTZU HONETAN esan behar da ...
INOLAZ ERE De ningun modo Ez dut uzte oker nagoenik eta ez nuke INOLAZ ERE oker egon nahi
INONDIK ERE (No creo que esté equivocado y no quisiera estarlo de ninguna manera)

IZAN ERE De hecho IZAN ERE, argi eta garbi dio Estatuko Boletin Oficialak
ORO HAR En general ORO HAR eta salbuespenak salbu, baliagarria da
(En general y salvo las excepciones, es útil)
ERA BEREAN Así mismo. Gogoan duzu ERA BEREAN, aurtengoarekin datozela 50
(Recuerdas así mismo que este año cumples 50).
HALABER También, así Eskola haietan eta HALABER beste guztietan
mismo (En aquellas escuelas y también en todas las demás.
BAINA ERA BEREAN Pero al mismo Politak dira BAINA ERA BERAN merkeak.
tiempo, a la vez. Badu antzen (semejanza) bat, baina era berean, zein ezberdina!
GAINERA Además Ez daukat dirurik, eta GAINERA ez dut erosi nahi
HAIN ZUZEN ERE Precisamente, Franco hil zen urtean HAIN ZUZEN ERE, hasi nintzen euskara ikasten
concretamente (Precisamente el año que murió Franco, empecé a estudiar euskera)
BATEZ ERE Sobre todo, Zaharragoak dira, BATEZBESTE, gurasoak irakasleak baino
BATEZBESTE Generalmente (Son mayores, generalmente, los padres que los profesores)

BESTEAK BESTE Entre otros Hor daude, BESTEAK BESTE, aldizkariko lanak
BEHIN ETA BERRIZ Una y otra vez BEHIN ETA BERRIZ esan duenez (Como ha dicho una y otra vez)
BEHIN ETA BERRIRO BEHIN ETA BERRIRO gauza bera esanez dator (Viene repitiendo
lo mismo una y otra vez)
BIDE BATEZ De una vez BIDE BATEZ egiten ditu bi mandatu (Hace 2 recados de una vez)
BADAEZPADA Por si acaso Eguraldi ona zen, baina BADAEZPADA euritakoa hartu zuen.
BESTELA De lo contrario Ekar ezazu; BESTELA ikusiko duzu zer den ona!
HARIK ETA Hasta que HARIK ETA ikusi arte ez naiz lasaituko (Hasta que no le vea no
estaré tranquila)
ZORIONEZ Afortunadamente, ZORIONEZ, Athletic irabazi zuen
por suerte
SEGURASKI Seguramente SEGURASKI berandu arte lan egingo dut
NOMINALIZACION EJERCICIOS  Pág. 60

T(Z)EA T(Z)EN T(Z)ERA T(Z)EKO


GUSTATU ARI naiz JOAN ESAN
BURURATU ARITU (lehen.) ETORRI naiz AGINDU
JARDUN BIDALI
AHAZTU zait HASI naiz HELDU ESKATU dut
(Puntual) IRITSI
TOKATU JARRAITU BEHARTU (Obligar N-Nk) AHOLKATU
PENTSATU SEGITU dut ERAZI (Obligar) GOGOA dut
ERABAKI AMAITU ASMOA dut
ASMATU BUKATU AUSARTU (Atreverse) PREST dago
NAHI BULTZATU GERTU (preparado)
NAHIAGO dut JOAN KONDENATU ARRISKUA
DEBEKATU ETORRI ZIGORTU JOERA (tendencia)
LORTU IBILI naiz GONBIDATU PREMIA (necesidad)
GOMENDATU EGON ERAMAN BELDUR
ESPERO EKARRI LOTSA da
IMPORTA GELDITU OHITU GAI
KOSTATU GERATU ADORETU (Animar) GAUZA
USTE
EZINEZKOA JAKIN ORDUA da
ZAILA IKASI
ERREZA IRAKATSI dut
BEHARREZKOA LAGUNDU T(Z)EARI T(Z)EAZ
ONA IRITZI ARDURATU
TXARRA da IKUSI LOTU ASPERTU
HOBE ENTZUN dut EKIN GOGAITU (molestar)
KOMENI OHITU UTZI GOGORATU naiz joateaz
KALTEGARRIA SENTITU Erretzeari utzi diot KEZKATU
MEREZI HARRAPATU dut NEKATU
NORMALA AHASTU zait POZTU
ATSEGIN (Algo que sabias) Posten naiz zuek ikusteaz
ALFERRIK SAIATU OROITU naiz (acordarse)
ONDO AUSARTU
GAIZKI dago NEKATU
DEBEKATUTA ASPERTU
UTZI (Dar permiso: Nire
jostailuak jolasten utzi diot)

COMPARATIVAS EJERCICIOS  Pág. 63


 -AGO (más)  Zu altuAGOa zara (Eres más alto)
ON HOBE ONEN ONEGI
 -EGI (demasiado)  AltuEGIA zara (BeranduEGI etorri da) ONDO HOBETO ONDOEN ONDOEGI
TXAR TXARRAGO TXARREN TXARREGI
 -(R)IK -EN (El más)  NeskaRIK altuENa zara TXARTO TXARTOAGO TXARTOEN TXARTOEGI
HANDI HANDIAGO HANDIEN HANDIEGI
 …BAINO ASKOZ ERE …-AGO (Mucho más que…) ASKO GEHIAGO GEHIEN GEHIEGI
GUTXI GUTXIAGO GUTXIEN GUTXIEGI
 Ni BAINO ASKOZ ERE zaharragoa zara.
 HAIN (Tan)  Ez da HAIN txikia (No es tan pequeño)
 HAINBESTE (Tanto) = HONENBESTE, HORRENBESTE  Ez dago HAINBESTE diru (No hay tanto dinero)
 BEZAIN (Tan como)  Ni zu BEZAIN polita naiz (Soy tan guapa como tu)
 BESTE (Tanto como) = HAINBAT Nik zuk beste liburu daukat (Tengo tantos libros como tu)

ADINAKO / BESTEKO (Izen abstraktuak konparatzeko)


Neska hori ederra da. Ni ederra naiz Neska horrek edertasuna dauka. Nik ere bai
Ni neska hori BEZAIN ederra naiz Nik neska horrek ADINAKO edertasuna daukat

NOTA: Adjektiboak deklinatzen dira  Ni zu baino azkarragoa naiz


Adberbioak ez dira deklinatzen  Ni zu baino azkarrago etorri naiz
KAUSALAK
 LAKO
Zergatik zaude nekatuta?  Lo gutxi egin dudalako / Lo nahiko egin ez dudalako

ZEBILEN + LAKO = ZEBILELAKO

 ... ETA
Nekatuta nago:  Lo gutxi egin dut ETA / Ez dut lorik egin ETA

 BAIT + Aditza
Nekatuta nago:  Lo gutxi egin BAITUT / Ez BAITUT lorik egin

BAIT + DUT = BAITUT BAIT + GARA = BAIKARA


BAIT + NUEN = BAINUEN BAIT + NABIL = BAINABIL
BAIT + ZIDAN = BAITZIDAN BAIT + DABIL = BAITABIL
BAIT + ZAIZU = BAITZAIZU BAIT + DA = BAITA

 -T(Z)EAGATIK / -T(Z)EARREN
Hori esateagatik betirako haserretu zitzaidan

 -NEZ GERO
Eguraldi ona egiten duenez gero, mendira joango gara  Porque hace bueno iremos al monte.

 -LA ETA
Lan asko dagoela eta, laguntza eskatu digu  Porque hay mucho trabajo, …

 -LA BIDE / -LA MEDIO / -LA KAUSA


Lana dela bide, istripu asko egon dira  Por causa del trabajo, ha habido muchos accidentes.

 -ZEREN ETA
Busti egin naiz zeren eta euria baita  Me he mojado porque ha llovido (Redundante)

ZER DELA ETA? = ZERGATIK?

ZE ... (Se utiliza solo hablado)


Etxera noa ze gaixorik nago  Voy a casa porque estoy enfermo.

KONTZESIBOAK EJERCICIOS  Pág. 62


 NAHIZ ETA
NAHIZ ETA nekatuta egon, ez dut hutsik egingo  Aunque estoy cansado , no faltaré
NAHIZ ETA esan EZ, pentsatzen dago  Aunque no lo dice, lo está pensando
NAHIZ ETA dirurik EDUKI EZ, ondo bizi naiz  Aunque no tengo dinero, vivo bien
NAHIZ ETA etorri behar EZ izan, etorri zen  Aunque no tuvo que venir, vino
NAHIZ ETA ikusten zaitudaN, ...  Aunque te vea, ...
NAHIZ ETA ikusten ez zaitudaN, ...  Aunque no te vea, ...

 ARREN
EURIA EGIN ARREN, mendira joango gara  Aunque llueva, iremos al monte
DIRURIK EDUKI EZ ARREN, ondo bizi naiz  Aunque no tengo dinero, vivo bien
OSO GARESTIA EZ IZAN ARREN, ezin dut erosi  Aunque no es muy caro no puedo comprarlo
Ikusten zaitudan ARREN  Aunque te vea
Ikusten ez zaitudan ARREN  Aunque no te vea

 BA... ERE
Filma ikusi badut ere, ez dut ulertu  Aunque he visto la película, no la he entendido
Filma ikusi ez badut ere, ondo dagoela esan didate  Aunque no he visto la peli me han dicho que está bien

 -TA ERE / -RIK ERE


Etxera etorrita ere, ez du ezer egin  Aunque he venido a casa, no he hecho nada
Etxera ez etorrita ere, gauza asko egin ditut  Aunque no he venido a casa, he hecho muchas cosas

 -AGATIK
Etxera etorriagatik, ez dut ezer egin  Aunque he venido a casa no he hecho nada
Etxera ez etorriagatik, ...  Aunque no he venido a casa, ...
TEMPORALES EJERCICIOS  Pág. 59

 ETA GERO, ONDOREN, OSTEAN, -TAKOAN, -Z GERO  Después de ...


Afaldu ETA GERO joango naiz  Iré después de cenar
Lana amaituTAKOAN, etxera joan ginen  Después de terminar el trabajo, nos fuimos
Zerbait janDAKOAN, hobeto sentituko zara  Despues de comer algo, te sentirás mejor
Aita HILEZ GERO sortu zen  Nació depués de morir su padre
 BAINO LEHEN, AURRETIK  Antes de ...
Egin BAINO LEHEN, ondo pentsatu  Antes de hacerlo, piénsalo bien
Etorri AURRETIK, telefonoz deitu  Antes de venir, llama por teléfono
 -T(Z)ERAKOAN  Al ir a hacer algo.
Argia pizTERAKOAN ikusi dut kablea solte  Al ir a encender la luz he visto el cable suelto
OrdainTZERAKOAN konturatu da poltsa lapurtu diotelaAl ir a pagar se ha dado cuenta que le han robado el bolso
 -NEAN, -LA(RIK)  Cuando ...
Josu heltzen deNEAN, dena da problema  Cuando llega Josu, todo son problemas
Josu heltzen deNEAN, avísame  Cuando llegue Josu, avísame
Ikusten EZ duzuNEAN  Cuando no lo ves, o cuando no lo veas

Menditik zetorreLA(RIK) istripu bat izan zuen  Cuando venía del monte
 -T(Z)EAZ, -AZ BATERA  Cuando ...
Zuzendaria agerTZEAZ (agertuAZ) BATERA, denak isildu ziren  Cuando llegó el Director, todos callaron
 -T(Z)EAN  Al hacer algo.
Atea zabalTZEAN ikusi dut  Al abrir la puerta le he visto
Argia piZTEAN jaso dut deskarga  Al encender la luz he recibido la descarga
 -N BITARTEAN  Mientras ...
Ikasten duDAN BITARTEAN, musika entzuten dut  Mientras estudio, escucho música
Hori egiten ez duzuN BITARTEAN  Mientras no hagas eso
 BEZAIN LASTER, ETA BEREHALA Tan pronto como ...
Jakin BEZAIN LASTER etorri naiz  He venido tan pronto como lo he sabido
Konturatu (naizen) BEZAIN LASTER joan naiz  He ido tan pronto como me he dado cuenta
 -NEKO  Tan pronto como ...
Etxera heldu nintzeNEKO, oheratu egin nintzen  Tan pronto como llegué a casa, me acosté en la cama
 ORDUKO  Para cuando, en cuanto ...
Medikua etorri ORDUKO eria hila izanen da  Para cuando llegue el médico, el enfermo estará muerto
Konturatu ORDUKO, umea kalean zegoen  Para cuando se enteró el niño estaba en la calle
Bilera amaitu ORDUKO alde egin zuen  En cuanto acabó la reunión, se marchó
 -NERAKO, -T(Z)ERAKO  Para cuando ...
Gu heldu gineNERAKO, ez zen inor geratzen  Para cuando llegamos, no quedaba nadie
Zu itzulTZERAKO, gu lotan egongo dira  Para cuando regreses, estaremos dormidos
 -N GARAIKO  De cuando...
Argazki hauek Kuban egon ginen garaikoak dira  Estas fotos son de cuando estuvimos en Cuba.
 -NETIK, -NEZ GEROZTIK  Desde que ...
Ezkondu zeNETIK, ez dut berriro ikusi  Desde que se casó, no le he visto de nuevo
Heldu zireNEZ GEROZTIK, ez dira gelarik irten  Desde que llegamos, no hemos salido de la habitación
 ARTE, -N ARTE, HARIK ETA ... ARTE  Hasta que ...
Medikua etorri deN ARTE, ezin izan dugu ezer egin  Hasta que ha venido el médico, no hemos podido hacer nada
Ez mugitu HARIK ETA nik esaten dizudan ARTE  No te muevas hasta que yo te lo diga.
 -N BAKOITZEAN  Cada vez que...
 -N GEHIENETAN  La mayoría de las veces que...
 -N GUZTIETAN  Todas las veces que...
Saiatzen naizeN BAKOITZEAN, txarto ateratzen zait  Cada vez que lo intento, me sale mal
Joan naizeN GEHIENETAN, damutu egin naiz  La mayoría de las veces que he ido, me he arrepentido
Zurekin hitz egiten dudaN GUZTIETAN, gauza bera esaten didazu  Todas las veces q hablo contigo, me dices lo mismo.
MODUZKO PERPAUSAK
 -N BEZALA / -N BEZALAKO(A)  Como ...
Jon zuk esan duzun bezala dago  Jon está como has dicho
Jon zuk esan duzun bezalakoa da  Jon es como has dicho

Zuk (egin duzun) bezala egin dut  Lo he hecho como tú.


Zu (zaren) bezalakoa da  Es como tú.

Nik zuk EZ BEZALA egin dut  Lo he hecho diferente a ti.

 -N MODUAN / -N MODUKOA  Como ...


Nahi duzun moduan egin dezakezu  Puedes hacerlo como quieras.
Jonen autoa zuk esan duzun modukoa da  El coche de Jon es como has dicho.

 -T(Z)EKO MODUAN  Como para ...


Ez nago zure txantak eramateko moduan  No estoy como para aguantar tus bromas.

 -NEZ  Como ...


Irakasleak berak esan duenez egin dut  Lo he hecho como ha dicho el mismo profesor.
Ikus daitekeenez, oso erraza da  Como se puede ver, es muy fácil.

 -N ERAN  Como ...


Aitak esan duen eran egin dut  Lo he hecho como ha dicho aita.

 -N GISAN  Como ...


Aitak esan duen gisan egin dut  Lo he hecho como ha dicho aita.

 -N LEGEZ (Bizkaieraz)  Como ...


Nahi duzun legez egin dezakezu  Puedes hacerlo como quieras.

 -N ANTZERA  Parecido que ...


Nik ere zuk egin duzun antzera egin dut  Yo también lo he hecho parecido que (como lo has hecho) tú.

 -N NEURRIAN / -N HEINEAN  En la medida que ...


Ahal den neurrian (heinean) saiatu egin behar da  En la medida que se pueda se tiene que intentar.
Ikasten duzun neurrian (heinean), hobeto ulertuko duzu  En la medida que aprendas, entenderás mejor.

 AHALA  A medida que … / Tan pronto …


Afaltiarrak sartu ahala haien jarlekuak eraman itzazu  Tan pronto como entren los comensales, lleva sus asientos.
Disko bat bukatu ahala hurrengoa jartzen dute  Tan pronto acaba un disco ponen el siguiente.
Txiste bat kontatu ahala, barrez itotzen ginen  A medida que contaba un chiste nos moríamos de risa.
Erretzeari utzi ahala edariari ematen zioten  Tan pronto dejaron de fumar le dieron a la bebida.

 BA-... BEZALA  Como si …


Niri ez hitz egin leloa banintz bezala  No me hables como si fuera tonto.
Zure etxean egongo bazina bezala  Como si estuvieras en tu casa.

POSTPOSIZIOAK

PARTITIBOA ...
 GABE  Sin EJERCICIOS  Pág. 59
-RIK GABE Verbo + GABE
Ariketarik gabe  Sin ejercicios Egin gabe  Sin hacer
Ariketak gabe  Sin los ejercicios.

*** BARIK  Sin


Betaurreko BARIK ez dut ezer ikusten  No veo nada sin gafas
Gogo BARIK ezin da  Sin ganas no se puede.
Con verbo: Begiratu, baina ukitu BARIK
 EZEAN, FALTAN  Si no ...
Besterik EZEAN, honekin konformatu beharko dugu  Si no hay más nos tendremos que conformar con esto
Liburu hori irakurri EZEAN, nekez jakingo duzu zertan ari naizen  Si no lees ese libro, dificilm. sabrás que estoy
haciendo
Ur FALTAN, esnea edango dut  Si falta agua, beberé leche

NOREN ...
 GAINEAN, AZPIAN, AURREAN, ATZEAN, ONDOAN, BARRUAN, KANPOAN
Pertsonak: NOREN kasu-marka hartzen dute beti
Noren GAINEAN dago umea? Aitaren gainean  ¿Encima de quien está el niño? Encima de aita.
Zure AURREAN dago  Está delante de ti
Nire ONDOAN dago Aitor  Aitor está a mi lado.
Objetuak: normalean markarik gabe
Liburua aulki AZPIAN utzi dut  He dejado el libro debajo de la silla
Etxe horren ATZEAN ezkutatu da  Se ha escondido detrás de esa casa
Etxe urdinaren ONDOAN dago  Está al lado de la casa azul

 INGURUAN  Dentro ...


Umeak mahai(aren) INGURUAN daude  Los niños están alrededor de la mesa

 BURUAN  Al cabo de
Hiru egunen buruan egingo dut  Al cabo de 3 días lo haré.

 GAINEAN = -(R)I BURUZ Acerca de


Horren gainean badaukat zer kontaturik  Tengo cosas que contar acerca de eso.

 ARTEAN  Entre ...


NORTZUEN ARTEAN dago Jon? Ana eta JosuREN ARTEAN  ¿Entre quienes está Jon? Entre Ana y Josu.
Jendearen ARTEAN dago  Está entre la gente
Jende askoren ARTEAN banatu ditugu  Hemos repartido entre mucha gente.

 ALDE, KONTRA (AURKA)  A favor, en contra ...


NOREN ALDE zaude? Zure alde nago  ¿ De parte de quién estás? Estoy de tu parte
Ekonomi askatasunaren ALDE nago  Estoy a favor de la economía libre.
Bihar Athletic-ek Osasunaren KONTRA (AURKA) jokatuko du  Mañana el Athletic jugará en contra de Osasuna

 ALDETIK, PARTEZ  Por el lado de, Por parte de ...


Ekonomia ALDETIK oso interesgarria da guretzat  Por el lado economico es muy interesante para nosotros
Josuren ALDETIK ez dut uste arazorik egongo denik  Por parte de Josu no creo que haya ningun problema
Goraintziak eman gurasoei Josuneren PARTEZ (aldetik)  Da recuerdos a los padres de parte de Josune

 KONTURA, KABUZ  Por mi cuenta ...


Ez daukat irakaslerik, neure KONTURA ikasten dut  No tengo profesor, aprendo por mi cuenta
Bere KABUZ egin du  Lo ha hecho por su cuenta

 BIDEZ, BITARTEZ  Por medio de ...


Bidai agentzia baten BIDEZ lortu dut txartela  Por medi de una agencia de viajes he conseguido la entrada
Anaiaren BITARTEZ lortu dut  Lo he conseguido por medio del hermano.
 ZAIN  A la espera ...
Amaiaren ZAIN nago  Estoy a la espera de ama

 BILA  En busca de ...


Amaiaren BILA joan da  Ha ido en busca de ama

 ARABERA  Según ...


Legearen ARABERA, besteak dauka arrazoia  Según la ley, el otro tiene razón
Inkestek adierazten dutenAREN ARABERA  Según lo que anuncian las encuestas
 ESKU  En manos de ...
Azken erabakia zure ESKU dago  La ultima decisión está de tu mano
Hau ezin dugu edonoren ESKU utzi  Esto no lo podemos dejar en manos de cualquiera

 TRUKE  A cambio de ...


Honen TRUKE zer emango didazu?  ¿A cambio de esto que me darás?

 GISA  A modo de ...


Azeriaren GISA jokatu behar duzu  Tenemos que jugar como el zorro
Adibide GISA proba bat egingo dugu  Haremos una prueba a modo de ejemplo

 LEKUAN  En su puesto
Zuk ere, bere LEKUAN, gauza bera egingo zenukeen  Tu también, en su puesto, hubieras hecho lo mismo

 ORDEZ  En lugar de ...


Joan naiteke zure ORDEZ  Puedo ir en tu lugar

 MAILAN  A nivel de ...


Ekonomia MAILAN gauzak hobetzen doaz  A nivel de economía las cosas van mejorando

 ARLOAN  En el campo de ...


Fisika ARLOAN oso ezaguna da teoria hori  En el campo de la física es muy conocida esa teoría.

NORI ...

 BURUZ  Sobre ...


Nori BURUZ hitz egin du? Gabriel Arestiri BURUZ  ¿De quién ha hablado? De Gabriel Aresti.
Zeri BURUZ hitz egin duzue? Ekonomiari BURUZ  ¿Sobre qué habéis hablado?. Sobre economía.
Noiz da ekonomiari BURUZKO hitzaldia?. ¿Cuándo es la conferencia sobre economía?

 EZKER  Gracias a ...


Zuri ESKER lortu dugu  Lo hemos conseguido gracias a ti.
Lagun bati EZKER lortu dugu  Lo hemos conseguido gracias a un amigo

 BEGIRA  Mirando a ...


Guri BEGIRA dago  Nos está mirando

NON ...
 ZEHAR  A lo largo de ...
Historian ZEHAR  A lo largo de la historia
Mendeetan zehar A través de los siglos
Hortik ZEHAR  Por ahí.

 GORA, BEHERA  Arriba de , Abajo de ...


Aldapan GORA
Mendian BEHERA
NONDIK ...
 KANPORA, AT, LANDA, LEKORA  Fuera de ...
Etxetik KANPO bazkaldu dut gaur  Hoy he comido fuera de casa
Herritik AT dabil  Anda fuera del pueblo.

ZEREZ ...
 GAIN  Además de ...
Horretaz GAIN  Además de eso
BESTE KASUAK
 GAZTEIZ ALDEAN En la zona de ...
Donostia ALDEAN bizi da  Vive por la zona de Donostia

 Zazpiak ALDERA, Zazpiak INGURU  Alrededor de ...


 Aditz + BEHARREAN  En lugar de ...
Kalera joan beharrean geratu etxean  En lugar de ir a la calle, quédate en casa.

ESTRUCTURAS

 ZENBAT ETA …AGO HAINBAT ETA …AGO  Cuanto más … más …


ORDUAN ETA … AGO

Zenbat eta gehiago irakurri, hainbat eta arinago ikasten du  Cuanto más lee, más rapido aprende.
Zenbat eta ardo gehiago edan, hainbat eta gehiago moskortzen zara  Cuanto más vino bebes, más te emborrachas.
edaten duzun
Zenbat eta azkarrago egiten duzun hainbat eta goizago oheratu ahalko zara  Cuanto más rápido lo hagas, más pronto
te podrás acostar
Zenbat eta gehiago egin behar hainbat eta gogo gutxiago eduki izaten dira  Cuanto más haya que hacer, menos ganas
se suelen tener
Zenbat eta gehiago eztabaidatzen genuen, orduan eta urduriagoa zen giroa  Cuanto + discutíamos, el clima era + tenso

 GERO ETA …AGO  Cada vez más …


Bilbo gero eta kutsatuago dago  Bilbao está cada bez más contaminado.
Gero eta alferragoa zara  Eres cada vez más vago.

 -Z GERO  1.-Después de … / 2.- Si


Después de ...
Aita hilez gero sortu zen  Nació depués de morir su padre.
Barbaroen inbasioaz gero ez da sekula horrelakorik ikusi  Desde la invasión de los Bárbaros no se ha visto nada
semejante
Si ...
Gogor ikasiz gero, azterketa gaindituko nuke  Si estudiara con empeño aprobaría el examen.

 HAIN … { NON } … BAIT/-N  Tan … que … / Tanto … que


{ EZEN }

Hainbeste euri egiten zuen non ibaiak gora egin baitzuen  Llovió tanto que se desbordó el río.
Hain leloa zara ezen ez baitzara/zaren ezertaz jabetzen  Eres tan tonto que no te enteras de nada.
Hori hain txikia da non ezin baitu/duen ikusi  Eso es tan pequeño que no se puede ver.

 -LAKOAN  Creyendo que… / En la creencia de que … / Pensando que … EJERCICIOS  Pág. 62


Gurekin etorriko zarelakoan zuretzako ere prestatu dugu  Pensando que vas a venir con nos. nos hemos prep. para ti
Etxera etorriko zinelakoan, janari gehiago prestatu du  Pensando que ibas a venir a casa, ha preparado más comida
Eguraldi ona egingo zuelakoan goizeko 7etan altxatu gara  Pensando que iba a hacer buen tiempo nos hemos
levantado a las 7 de la mañana
Nire eskakizuna kontutan hartuko duzulakoan, adeitasunez agurtzen zaitut  Confiando que tenga a bien mi petición,
le saluda afectuosamente …

 AHALIK ETA (izena-RIK) adj./adb.-EN  Lo más … posible EJERCICIOS  Pág. 59


Ahalik eta azkarren joan behar dugu  Tenemos que ir lo más rápido posible
Ahalik eta lorerik politenak ekarri behar dituzu  Tienes que traer las flores más bonitas posibles

EJERCICIOS  Pág. 59
 AHAL DEN/DUZUN (izena-RIK) adj./adb.-EN  Lo más … que puedas
Ahal diren hizlaririk onenak ekarriko ditugu  Traeremos los mejores conferenciantes que se puedan

 ALBAIT adberbioa-EN  Lo más … posible EJERCICIOS  Pág. 59


Albait isilen sartu ginen gelara  Entramos a la habitación lo más silencioso posible

 DENA, OSOA, GUZTIA


- DENA (sin nombre)  DENA jan dugu
- OSOA  Tarta OSOA – toda la tarta
- GUZTIA  Tarta GUZTIAK – todas las tartas

 BATAK BESTEA – El uno al otro


Gure etxean batak besteari mozten dio ilea  En nuestra casa el uno le corta el pelo al otro.

 NORENGANDIK (Procedencia) – DE QUIEN


Umeek gurasoengandik gauza asko ikasten dute  Los niños aprenden muchas cosas de los padres.

 BERDINA  Igual - BERA (BERBERA)  El mismo


Gogoratzen duzu atzoko autoa?
- Bai, hori bera (berbera) da  Si, es el mismo; - Bai, hori berdina da  Si, es igual.

Los dos cantaron la misma canción  Biek kanta bera abestu zuten.
Las dos hermanas son iguales  Ahizpa biak berdinak dira.
Hoy me he puesto el mismo vestido que ayer  Gaur atzoko soineko bera jantzi dut.
Los dos vivían en la misma casa  Biak etxe berean bizi ziren.
Es la misma chica que hemos visto por la mañana  Goizean ikusi dugun neska bera da.
Siempre viste los mismos zapatos  Beti zapata berak janzten ditu.

 SINGULAR ETA PLURAL HURBILA


SINGULAR PLURAL
- Aurton  Este año. Tiene tres significados:
- Aspaldion  Esta última temporada. - Estás dentro de un grupo  Gazteok uste dugu ...
- Asteon  Esta semana. - Para expresar cercanía  Mendiotara goaz
- Berton  Aquí mismo. - Sentido despectivo  Umeok tontoak dira.
- Hileon  Este mes.

Ejs Declinación: Lagunok, Gazteokin, Guztioi, kaleotan, kaleotara, kaleotatik ...

 NOIZ ARTE?
Izenak  -RA ARTE  Ingandera arte, asatelehenera arte, datorren astera arte
Adberbioak  ARTE  bihar arte, etzi arte, orain arte, gaur arte

 INOR, NORBAIT, EDONOR EJERCICIOS  Pág. 57

Afirmativas Negativas / Interrogat. Cualquier ...


NOR NORBAIT INOR EDONOR
ZER ZERBAIT EZER EDOZER
NORK NORBAITEK INORK EDONORK
NORI NORBAITI INORI EDONORI
NOREN NORBAITEN INOREN EDONOREN
NORENA NORBAITENA INORENA EDONORENA
NORENTZAT NORBAITENTZAT INORENTZAT EDONORENTZAT
NOREKIN NORBAITEKIN INOREKIN EDONOREKIN
ZERTAN ZERBAITETAN EZERTAN EDOZERTAN
NOLA NOLABAIT INOLA EDONOLA
NON NONBAIT INON EDONON
NORA NORABAIT INORA EDONORA
NONDIK NONBAITETIK INONDIK EDONONDIK
NONGO NONBAITEKO INONGO EDONONGO
NONGOA NONBAITEKOA INONGOA EDONONGOA
NOIZ NOIZBAIT INOIZ EDONOIZ

EDOZEIN + SUSTANTIVO (Muga gabe) = Cualquier ...

Ej.: Edozein pertsona = Edonor = Cualquier persona.

- EDOZEIN MUTIL (EDONOR, o EDOZEIN) etor daiteke Arkautera  Cualquier chico puede venir a Arkaute
- EDOZEIN GAUZA (EDOZER o EDOZEIN) ekar dezakezu  Puedes traer cualquier cosa
- EDOZEIN UMERI (EDONORI o EDOZEINI) gustatzen zaio txokolatea  A cualquier niño le gusta el chocolate.
- EDOZEIN NESKARENTZAT (EDONORENTZAT o EDOZEINENTZAT) erosiko ditu lore horiek  Para cualquier chica ...
- EDOZEIN HONDARTZARA (EDONORA o EDOZEINETARA) joan gaitezke  Podemos ir a cualquier playa.

 ERE  También, tampoco, incluso, ni siquiera


Gu ere Gasteizen bizi gara  Nosotros también vivimos en Vitoria
Izenik ere ez zidaten galdetu  No me preguntaron ni el nombre
Jo ere egin zuten  Incluso le golpearon
Ez al da inor etorriko? Inor ere ez  ¿No vendrá nadie?. Ni uno
 HOBE ...
HOBE DA
Hobe da ondo pentsatzea  Es mejor pensarlo bien
HOBE DUGU
Hobe dugu etxean geratu  Mejor nos quedamos en casa
 -TAKO /-DAKO(AK)
Esan dugun ardoa Errioxakoa zen  El vino que hemos bebido era de la Rioja
Edandako ardoa Errioxakoa zen (Esandakoa Errioxakoa zen)

Soldadutzara joan direnak ez daude pozik = Los que se han ido a la mili no están contentos
Soldadutzara joandakoak ez daude pozik

Etorri den gizona nire aita da  El hombre que ha venido es mi padre


Etorritako gizona nire aita da (Etorritakoa nire aita da)
 REFLEXIVOS (Nire burua)
Se ha suicidado  Bere burua hil du
 -T(Z)EKOTAN = -T(Z)EKO ASMOTAN (Con la intención de...)
Siempre estoy con la intención de ir y nunca voy  Beti nago joatekotan eta ez noa inoiz.
Podeis entrar a la reunión a condición de no decir nada  Bilerera sar zaitezkete ezer ez esatekotan.
Cambiaría de trabajo a condición de ganar un poco más  Lanez aldatuko nuke apur bat gehiago irabaztekotan.
Han ido al cine con intención de ver la peli  Zinemara joan dira filma ikustekotan (ikusteko asmotan)
De vender la casa, la vendería con todos los muebles  Etxea erostekotan altzariekin salduko nuke
Tengo la intención de volver mañana  Bihar itzultzekotan nago.
De no hacer las cosas como se deben hacer, mejor no hacer nada  Gauzak egin behar diren moduan ez
egitekotan, ezer ez egitea hobe da.
De llervarles algo a los niños, podríamos comprarlo aquí  Umeei zerbait eramatekotan, hemen eros gintezke.
 Me gustaría ...
1. Aditz + NAHI IZAN + nuke
Zurekin bizi nahi nuke  Me gustaría vivir contigo
Ez nuke hil nahi  No me gustaría morirme
Ez nuke Malagara joan nahi  No me gustaría ir a Málaga
Zuk kantatzea nahi genuke  Nos gustaría que cantases
2. Potencial
Herrira itzuliko nintzateke  Me volver al pueblo
3. Posik edo Gustura + potencial
Posik joango nintzateke zinemara  Me gustaría ir al cine
Gustura edango nuke garagardo bat  Me gustaría beberme una cerveza.
4. Baldintza.
Aberatsa banintz ...!  Me gustaría ser rico.
 Infinitivo + OHI + aux.  Suelo...
Astero berarekin geratu ohi gara  Solemos quedar con él todas las semanas
Txikitan telebistako pailazoak ikusi ohi nituen  De pequeño solía ver los payasos de la tele.
Ohiko tabernara joatea gustatzen zaigu  Nos gusta ir a la taberna de costumbre
 OMEN + aux.  Según parece..., Se dice...
Mutil hori bihurria omen da  Según parece ese chico es un travieso
Lau urte hauetan ez omen da kanpora atera  Según parece no ha salido en estos cuatro años.
 OTE + aux.  Quizás..., acaso...
Berak galdu ote zituelako susmoa zabaldu da  Se ha extendido la sospecha de que quizás fue él el que los perdió
Horrela ote da?  ¿Acaso es así?
 Falso Presente
En castellano se emplea muy a menudo el presente para tiempos verbales en futuro o pasado. En euskera esto no es
correcto:
Alemania invade Polonia el 1 de Sept. de 1939 1939ko irailaren 1ean Alemaniak Polonia indarrez hartu zuen.
Ya te oigo  Entzun dizut
Te lo dejo en el bar  Tabernan utziko dizut
Te lo comes o no vas  Jan ezazu, bestela ez zara joango
Es correcto, sin embargo en frases como estas:
A ver si aparecen mañana  Ea bihar agertzen zareten.
Si vienes mañana...  Bihar etortzen bazara...
Cuando venga aita, terminaremos el trabajo  Aita etortzen denean, lana amaituko dugu

 ELKAR
ELKAR Elkar jo nahi dugu  Queremos pegarnos (el uno al otro)
Elkar ikusiko dugu  Nos veremos
ELKARREKIN Elkarrekin joan ginen mendira  Hemos ido juntos al monte
ELKARRI Haiek elkarri eman diote musu bat  Se han dado un beso
Eskua eman zioten elkarri  Se dieron la mano
Pellok eta Mikelek elkarri opari bat eman diote  Pello y Mikel se han dado un regalo
ELKARREN Horiek elkarren ondoan eseriko dira  Esos se sentarán juntos
ELKARRENGANA Zu eta biok elkarrengana hurbilduko gara  Nos acercaremos el uno al otro
ELKARRENGANDIK Elkarrengandik urrundu ginen  Nos alejamos el uno del otro
ELKARREZ Elkarrez askotan gogoratzen zarete  Os acordais mucho el uno del otro

 GERUNDIO
-T(z)EN Umeak ikasten utzi ditut  He dejado a los niños estudiando
Irakurtzen ari naiz  Estoy leyendo
- Z (Respuesta a Nola) Nola lortu zuen? Erosiz  ¿cómo lo consiguió? Comprando
Botoi hau sakatuz pizten da  Se enciende pulsando este botón
Irakurriz asko ikasten da  Leyendo se aprende mucho
- AN Noiz ezagutu nuen gogoratu nahian nabil  Ando queriendo recordar cuando le conocí
- TA Atea itxita, alde egin zuen  Cerrando la puerta se fue
Hau kenduta, besteak ondo daude  Quitando esto, los otros están bien
- KA Nitaz gaizki esaka dabil  Anda hablando mal de mi
Hor dabiltza denak oihuka  Anda gritando a todos
 Oihuka, estulka, esaka, bultzaka, ...
ESKUTITZAK

ADISKIDE/SENIDEEN ARTEAN

HASTEKO:
(Nire) Guraso maiteak/ok
Aita-ama laztanak/ok
Osaba-iseko biotzekoak/ok
Adiskide maitea / maite hori

Kaixo lagun / lagun hori / lagunak / lagunok


Zer moduz neska / mutil / neskak / neskok / mutilak / mutilok
Agur t’erdi  ¡Aupa ¡

BUKATZEKO:
Besterik ez, … / besterik gabe, … / Honenbestez, …
Agur / Agur t’erdi / Agur, ez adiorik
Agur bero bat / Agur bihotzez
Besarkada bat / Besarkada handi bat / Besarkada batez
Musu handi bat / Musu luze
Laztan luze / Laztan estu
Laster arte / Hurrengora arte / Hurrena arte / Nahi duzun arte
Ongi izan / Ongi bizi
Bihotzez / Bihotz bihotzez
Zure seme / Zure adiskide

DATAK:
Barakaldon, 2003ko Azaroaren 23an
Barakaldon, 2003-02-13

HARREMAN OFIZIALETAN

HASTEKO:
Jaun-andre agurgarriok  Estimados (Queridos) señores y señoras
Alkate jauna: / Lehendakari jauna: / Zuzendari Jauna: / Jauna:

BUKATZEKO:
Besterik gabe, …/ Oraingoz besterik ez  Sin más
Honenbestez, …  Por tanto
Agur / Agur t’erdi
Ongi izan eta hurrengora arte
Zure erantzunen zain geratzen naiz  Quedo a la espera de tu respuesta …
Nire eskaera ahal bezain laster beteko duzulakoan  En la creencia de que se tenga a bien
mi petición cuanto antes
Nire eskaera kontuan hartuko duzulakoan  En el pensamiento de que tendrás en cuenta mi petición.
Nire arazoak konponduko dituzulakoan  En la creencia de que me arreglarás los problemas
Aldez aurretik eskerrak emanez, …  Dando las gracias por adelantado …
Zure esanetara  A sus órdenes / Zure aginduetara  A sus mandatos
Mila ezker / Eskerrik asko zure laguntzagatik
Zure erantzuna baiezkoa izango delakoan, ...

Ejemplos:
Zure berri laster izango dugulakoan, eta aldez aurretik ezkerrak emanez, agur bero bat.
Oraingoz besterik ez, ikusi arte. Ongi izan.
Aldez aurretik ezkerrak emanez, har ezazu nire agurrik aldizkidetasuna (amistad)
Nere begirurenik leialenaz, agur t’erdi  Con mi más sincero aprecio.
Nire eskaera kontuan hartuko duzulakoan, agurtzen zaitut,...
ESAMOLDEAK (FRASES HECHAS)
 Gracias!  Gaitzerdi = Ezkerrak
 A medias  Erdibana = Gauzak erditik banatu
 En un santiamén  Jesús batean = Amen batean = Denbora laburrean
 En un suspiro  Negar batean = Negar zotinka
 Cuanto antes  Lehenengo eta behin = Batez ere! = Lehenik! = Garrantzitsuena!
 Cualquiera sabe!  Batek jakin! = Auskalo!
 Fuera de aquí  Alde hemendik! = Ospa!
 Desperezarse  Nagiak atera
 Acertar de pleno  Buru buruan
 Irse al 5º pino  Lekutara joan
 Cantar las cuarenta  Kritorenak esan
 Tener mucho curro  Esku bete lan
 ¡Hace un calor!  Hau bero hau!
 ¡Echale una mano!  Lagun iezaiozu!
 Me gustaría ir al cine  Zinemara joan nahi nuke
 ¿Está Arantza por ahí?  Arantza hor da? = Badago Arantza?
 ¿Te ries de mi?  Nitaz barrezka?
 Llevo 8 horas trabajando  8 ordu eman ditut lanean
 ¿Vamos a tomar un pote?  Poterik hartuko dugu?
 ¡Menos mal que has venido!  Ezkerrak etorri zaren!
 La radio no funciona  Irratia ez dabil
 Es de segunda mano  Bigarren eskukoa da
 Querer y no poder  Nahi eta ezin
 Está tronado  Burutik dago
 Nos partimos de risa  Barrez ito ginen
 ¡Lo tienes claro!  Jai daukazu!
 ¡La has hecho buena!  Ederra egin duzu!
 La cagamos  Gurea egin dugu
 Ha aprendido por su cuenta  Bere kabuz (kontura) ikasi du
 ¡Vete a freir espárragos!  Joan zaitez antzarrak ferratzera
 Me apostaría el cuello  Lepoa egingo nuke
 De tanto decirlo le creimos  Esanaren esanez sinestu genion
 ¿Una cerveza a medias?  Garagardo bat erdibana?
 ¡Si no hay más!  Besterik ezean!
 Me han puesto en un aprieto  Estu hartu naute
 Siempre con excusas  Beti aitzaki maitzaki
 Se murió recién nacido  Jaio berritan hil zen
 Con buena intención  Ondo beharrean
 Ya  Dagoeneko, Honez gero
 Ni pies ni cabeza  Ez hanka , ez buru.
 ¡Y un jámón!  Baita zera ere!
 Trabajar sin parar  Izarretik izarrera.
 Hacer la colada  Lisiba egin
 En absoluto  Batere. Ej: Gertaera horrek ez zaitu batere harritu.
 ¡Estás avisado!  Jakinaren gainean zaude
 Estoy indispuesto  Ondoezik nago
 ¡A que no le das!  Ezetz eman!
 No dijo ni mú  Ez zuen txintik ere esan.
 ¡Dímelo en voz baja!  Ahozpez esaidazu!
 Es un hipócrita  Pertsona zuria da
 ¡Puto crío!  Ume madarikatua!
 Eres un bocazas  Ahobero hutsa zara
 ¡Estate quieto!  Geldi egon zaitez!
 Estoy hecho polvo  Neke-neke (porru) eginda nago
 Sin pelos en la lengua  Ahoan legarrik gabe

 Hala bazan, ez bazan, sar dadila kalabazan eta irten dadila Lazkaoko plazan = colorin colorado....
 Horra non... : mira por donde
 Joan den egunean joan nintzen Mirenen bila eta HORRA NON klasean agertu zen
 Noren berri : saber noticias de alguien
BEGI  Honetatik atera: sacar de sus casillas
 Begietan hartu: coger mania (Nor-Nork)
EGIN
 Begietan izan: la niña de tus ojos
 Bakeak egin: hacer las paces
 Begi ona du: tiene buen ojo
 Lepoa egin: apostar
 Begiluze: mirón
 Piper egin: hacer pira
 Begizkoa bota: mal de ojo (Nor-Nori-Nork)
 Porrot egin: hacer ruina
BURU  Pot egin: fallar, no hacer bien
 Burutik eginda (edo jota): loco (Egon)  Topo egin: encontrarse
 Burutsua: listo, sabio  Txiki-txiki egin:Te voy a hacer polvo, paliza
 Burugogorra: cabezón
EGON
 Buruarina, txoriburu: ligero de cascos
 Bistan egon: está a la vista
AHO  Egonean egon: perdiendo el tiempo
 Ahotik kendu: quitar de la punta de la lengua  Gure esku egon: está en nuestras manos
 Ahozabal: bocazas  Josita egon: lleno
 Ahozpez: boca abajo  Lekutan (tokitan) egon: estar muy lejos
 Ahozkora: boca arriba  Praketan kabitu ezinik: muy orgulloso, está que no
caga
LEPO
 Leporaino: hasta el gorro GARBI
 Garbizalea: purista
LARRU
 Argi eta garbi: claro, fijo
 Larrugorrian, Larrugorritan jarri, biluzik, arroparik
gabe: en pelotas NOLA
 Larrua jo: echar un polvo  Neure artean: para mis adentros
 Larrututa (Egon): sin pelas  Atzekoz aurrera: al reves
ESKU  Ez atzera ez aurrera: ni para atrás ni para adelante
 Eskuoneko: de buen corazón  Hutsaren truke: gratis, de balde
 Eskuluze: mano larga que pega  Izerdi patsetan: sudando como un cerdo
 Eskupekoa eman: dar propina  Nola edo hala: de alguna manera
 Eskuzabal: generoso  Jo ta ke: erre que erre
 Eskulana: manualidades  Noiz aurretik: de antemano
 Ez da atzo goizekoa: no es de ayer
GORRI  Behin betiko: de una vez por todas
 Gorriak ikusi: pasarlas moradas  Behin behineko: provisionalmente
GOGO  Behin edo behin, (Noizbehinka): alguna vez
 Gogoan eduki: tenerlo en cuenta (resentido)  Egunean baino egunean ...ago: cada día más ...
 Gogoan hartu: tener en cuenta (consejo)  Lehenago eta behin: antes de nada
 Gogait egin: dar asco  Sasoi ederrean: a buenas horas
 Gogaikarria: asqueroso ESKLAMAZIOA
 Gogoz kontra: contra mi voluntad  Auskalo, (Batek daki): vete tu a saber
OKER  Bejondeizula: enhorabuena
 Oker zaude: estás en un error  Hara bestea: mira el otro...
 Okerreko bidetik: por el camino equivocado  Hor dago gakoa: ahí está el problema
 Hor konpon, Hor konpon, Marianton! = Bost axola neri!:
JO arreglatelas
 Behetik jota: echado por bajo  Txakurraren bibolinak: y una leche
 Goitik jota: echado por alto  Barra-barra : asko (euria)
 Adarra jo: tomar el pelo  Mara-mara: asko (elurra)
 Hitz eman: prometer  Tipi-tapa: ibili
ATERA  Txipli-txapla: en los charcos
 Bizimodua atera: buscarse la vida  Zanga-zanga: asko edan
 Zirti-zarta: kolpeka
ESAERA ZAHARRAK (REFRANES)
 Arrain handiak jaten du txikia = El pez grande se come al pequeño
 Txakur zaunkaria, gutxitan hoskaria = Perro ladrador poco mordedor
 Edozein txoriri eder bere habia(nido) = Cada persona como mejor está es su casa y en su ambiente.
 Geroa alferren leloa = No dejes para mañana lo que puedas hacer hoy
 Lan lasterra(rápido), lan alferra(inutil) = Lo que se hace muy rapido no vale para nada
 Nori berea da zuzenbidea = Cada uno con su cruz
 Ustea ez da jakitea = Una cosa es la sospecha y otra el hecho
 Zauri gainean pikoa = Tocar en la llaga
 Goiz gorri arrats iturri = Cuando amanece el cielo rojizo, por la tarde llueve.
 Gogozko tokian aldaparik ez = Sarna con gusto no pica
 Haizea nora, zapiak hara = Chaquetero
 Zahar hitz, zuhur hitz = Las palabras antiguas son sabias
 Hil eta gero salda bero = A burro muerto la cebada al rabo
 Umeak zer ikusi hura ikasi = Los niños aprenden lo que ven
 Kanpoan uso etxean otso = En la calle paloma y en casa lobo
 Zenbat buru, hainbat aburu = Tantas cabezas, tantas opiniones
 Nolako egurra halako ezpala = De tal palo tal astilla

SIGLAK eta LABURDURAK


- Adib.  Adibidez e.b.  Esate baterako - EEBB  Estatu batuak (AEB)
- etab.  Eta abar e.a.  eta abar - EHBO  Euskal Herriko Buletin Ofiziala
- or.  Orrialde orr.  Orrialdeak - ET  Eusko Trenbideak EH  Euskal Herria
- zenb.  Zenbakia zk.  Zenbakia - FFAA  Foru Aldundiak EJ  Eusko Jaurlaritza
- jn.  Jaun and.  Andrea - IFZ  Identifikazio Fiskalaren Kodea
- esk.  Eskuinalde ezk.  Ezkeralde - NAN  Nortasun Agiri Nazionala (DNI)
- k.  Kale pl.  Plaza - NATO  Ipar Atlantikoko Trataruaren Erakundea (OTAN)
- enp.  Enparantza etorb.  Etorbidea - HIES  Hartutako Inmuno-Eskasiaren Sindromea (SIDA)
- prob.  Probintzia P.D..  Posdata - PFEZ  Pertsona Fisikoen Errenta gaineko Zerba (IRPF)
- K.a.  Kristo aurretik K.o.  Kristo ondoren
VOCABULARIO
FAMILIA
Aita padre Iloba nieto, nieta Neska novia (de chavales)
Ama madre Osaba tío Mutila novio (de chavales)
Gurasoak padre y madre Izeko tía Suhia nuero
Semea hijo Loba sobrino, sobrina Errain nuera
Alaba hija Lehengusu primo Aitaginarreba suegro
Semealabak hijos e hijas (en gral) Lehengusina prima Amaginarreba suegra
Umeak hijos e hijas (en gral) Gizona hombre Kuinatu cuñado, cuñada
Anaia hermano (de chico) Jauna señor Aitabitxi padrino
Neba hermano (de chica) Senarra marido Amabitxi madrina
Arreba hermana (de chico) Emakumea mujer Senide familiar
Ahizpa hermana (de chica) Andrea señora Familia familia
Aitite abuelo Emaztea esposa
Amama abuela Ezkongaiak novios formales
GORPUTZA
Burua cabeza Bularra pecho Hanka pierna
Bekokia frente Sorbalda hombro Belauna rodilla
Bekaina ceja Bizkarra espalda Oina pie
Betile pestaña Ditia teta Behatzak dedos del pie
Ezpainak labios Ditiburu pezón Zakila pene
Kokotsa barbilla Zila ombligo Barrabilak testículos
Lepoa cuello Besoa brazo Alua vagina
Ilea pelo Ukondo codo Gerria cintura
Begia ojo Eskuturra muñeca Ipurdi culo
Sudurra nariz Eskua mano Sabela tripa
Belarria oreja Atzamarra dedo
Ahoa boca Atzazala uña

ETXEA
Sukaldea cocina Garbigailua lavadora Sardeska tenedor
Egongela sala Labea horno Goilara cuchara
Logela habitación Aulkia silla Labana cuchillo
Komuna vater Mikrouhinak microndas Lapikoa olla
Teilatu tejado Leihoa ventana Zartagina sarten
Horma pared mahaia mesa Kazola cazuela
Solairu piso Hozkailua frigorífico Ipitza estropajo
Igongailua ascensor Plater-ikuzgailua lavavajillas Ehogailua cafetera
Sutegia fuego Platera plato Katilua taza
Txorroa grifo Azpila fuente Garbikaria detergente
Sukaltarria lavabo Edalontzia vaso Lisakina plancha

JANTZIAK
Soineko vestido Gorbata corbata Zapia pañuelo
Gona falda Soingainekoa abrigo Galtzontziloak calzonzillos
Prakak pantalones Eskularruak guantes Kuleroak bragas
Alkondara camisa Jertsea jersey Betaurrekoak gafas
Galtzerdiak calcetines Bainujantzia trajebaño Txandala chandal
Jaka chaqueta Txapela boina Belarritakoak pendientes
Gerrikoa cinturón Kapela sombrero Eraztuna anillo
Bularretakoa sujetador Txanoa gorro Eskuturrekoa pulsera
Zapatak zapatos Bikinia bikini Idunekoa Collar
Botak botas Amantala delantal
VERBOS Frecuentes: CASTELLANO - EUSKERA
Abrir Ireki Desvestir Erantzi Pasear Paseatu
Abrir Zabaldu Detenerse Gelditu Pedir Eskatu
Aburrirse Aspertu Dormir Lo egin Pegar Jo
Acabar Bukatu Echar Bota Peinar Orraztu
Acompañar Lagundu Empezar Hasi Pensar Pentsatu
Adornar Apaindu Encender Piztu Perder Galdu
Agarrar Heldu Encontrar Aurkitu Perdonar Barkatu
Amar Maitatu Enfadarse Haserretu Pintar Pintatu
Andar Ibili Entender Ulertu Poder Ahal
Apagar Amatatu Entrar Sartu Poner Jarri
Apagar Itzali Enviar Bidali Poner Ipini
Aparecer Agertu Esconderse Ezkutatu Poner de pie Zutitu
Aprender Ikasi Escribir Idatzi Preguntar Galdetu
Aprobar Gainditu Escuchar Entzun Preparar Prestatu
Asar Erre Esperar Itxaron Probar Probatu
Asustar Beldurtu Estar Egon Prohibir Debekatu
Ayudar Lagundu Estudiar Ikasi Pudrir Usteldu
Bajar Jaitsi Freír Frijitu Quedarse Geratu
Beber Edan Fumar Erre Quemar Erre
Buscar Bilatu Ganar Irabazi Querer Nahi izan
Caer Erori Gastar Gastatu Quitar Kendu
Cambiar Aldatu Girar Hartu Recibir Jaso
Cansarse Nekatu Guardar Gorde Recoger Batu
Cantar Kantatu Hablar Hitz egin Regresar a Etxeratu
Cantar Abestu Hacer Egin casa
Casarse Ezkondu Ir Joan Responder Erantzun
Celebrar Ospatu Jugar Jolastu Romper Hautsi
Cenar Afaldu Juntar Elkartu Romper Apurtu
Cerrar Itxi Leer Irakurri Saber Jakin
Cobrar Kobratu Levantar Altxatu Sacar Atera
Coger Hartu Levantarse Jaiki Salir Irten
Comer Jan Limpiar Garbitu Saludar Agurtu
Comer Bazkaldu Llamar Deitu Sembrar Erein
(mediodía) Llegar Heldu Sentarse Jesarri
Comprar Erosi Llegar Iritsi Ser Izan
Conducir Gidatu Llenar Bete Servir, valer Balio izan
Conocer Ezagutu Llevar Eraman Subir Igo
Contar Kontatu Matar Hil Suceder Gertatu
(Narrar) Merendar Askaldu Tener Ukan
Contar Kontatu Meter Sartu Tener Eduki
(Números) Mirar Begiratu Terminar Bukatu
Corregir Zuzendu Morir Hil Terminar Amaitu
Cortar Ebaki Mostrar Erakutsi Tirar Bota
Cuidar Zaindu Nacer Jaio Trabajar Lan egin
Curar Sendatu Nadar Igeri egin Traer Ekarri
Dar Eman Necesitar Behar izan Trocear Txikitu
Decir Esan Oír Entzun Utilizar Erabili
Dejar Utzi Olvidar Ahaztu Vender Saldu
Desayunar Gosaldu Organizar Antolatu Venir Etorri
Descansar Atsedena Pagar Ordaindu Ver Ikusi
hartu Parar Gelditu Vestirse Jantzi
Desear Nahi izan Pasar Pasatu Vivir Bizi izan
Despertar Esnatu Volver itzuli
VERBOS Frecuentes: EUSKERA - CASTELLANO

Abestu Cantar Esan Decir Jesarri Sentarse


Afaldu Cenar Eskatu Pedir Jo Pegar
Agertu Aparecer Esnatu Despertar Joan Ir
Agurtu Saludar Etorri Venir Jolastu Jugar
Ahal Poder Etxeratu Regresar a Kantatu Cantar
Ahaztu Olvidar casa Kendu Quitar
Aldatu Cambiar Ezagutu Conocer Kobratu Cobrar
Altxatu Levantar Ezkondu Casarse Kontatu Contar
Amatatu Apagar Frijitu Freír (Narrar)
Amaitu Terminar Gainditu Aprobar Kontatu Contar
Antolatu Organizar Galdetu Preguntar (Números)
Apaindu Adornar Galdu Perder Lagundu Acompañar
Apurtu Romper Garbitu Limpiar Lagundu Ayudar
Askaldu Merendar Gastatu Gastar Lan egin Trabajar
Aspertu Aburrirse Gelditu Detenerse Lo egin Dormir
Atera Sacar Gelditu Parar Maitatu Amar
Atsedena Descansar Geratu Quedarse Nahi izan Querer
hartu Gertatu Suceder Nahi izan Desear
Aurkitu Encontrar Gidatu Conducir Nekatu Cansarse
Balio izan Servir, valer Gorde Guardar Ordaindu Pagar
Barkatu Perdonar Gosaldu Desayunar Orraztu Peinar
Batu Recoger Hartu Coger Ospatu Celebrar
Bazkaldu Comer Hartu Girar Pasatu Pasar
(mediodía) Haserretu Enfadarse Paseatu Pasear
Begiratu Mirar Hasi Empezar Pentsatu Pensar
Behar izan Necesitar Hautsi Romper Pintatu Pintar
Beldurtu Asustar Heldu Agarrar Piztu Encender
Bete Llenar Heldu Llegar Prestatu Preparar
Bidali Enviar Hil Matar Probatu Probar
Bilatu Buscar Hil Morir Saldu Vender
Bizi izan Vivir Hitz egin Hablar Sartu Entrar
Bota Echar Ibili Andar Sartu Meter
Bota Tirar Idatzi Escribir Sendatu Curar
Bukatu Acabar Igeri egin Nadar Txikitu Trocear
Bukatu Terminar Igo Subir Ukan Tener
Debekatu Prohibir Ikasi Aprender Ulertu Entender
Deitu Llamar Ikasi Estudiar Usteldu Pudrir
Ebaki Cortar Ikusi Ver Utzi Dejar
Edan Beber Ipini Poner Zabaldu Abrir
Eduki Tener Irabazi Ganar Zaindu Cuidar
Egin Hacer Irakurri Leer Zutitu Poner de pie
Egon Estar Ireki Abrir Zuzendu Corregir
Ekarri Traer Iritsi Llegar
Elkartu Juntar Irten Salir
Eman Dar Itxaron Esperar
Entzun Escuchar Itxi Cerrar
Entzun Oír Itzali Apagar
Erabili Utilizar itzuli Volver
Erakutsi Mostrar Izan Ser
Eraman Llevar Ezkutatu Esconderse
Erantzi Desvestir Jaiki Levantarse
Erantzun Responder Jaio Nacer
Erein Sembrar Jaitsi Bajar
Erori Caer Jakin Saber
Erosi Comprar Jan Comer
Erre Asar Jantzi Vestirse
Erre Fumar Jarri Poner
Erre Quemar Jaso Recibir
ADJETIVOS Frecuentes

ANTONIMOS -GARRI Agente causante, ser digno de


Bueno On Txar Malo Pozgarri Gozoso, que produce alegría
Mejor Hobe Barregarri Gracioso
Hermoso Eder Maitagarri Adorable
Excelente Bikain Zoragarri Maravilloso, alucinante
Bonito Polit Itsusi Feo Ikusgarri Vistoso
Honrado/Formal Zintzo Gaizto Malo/Malvado Aipagarri Digno de mención
Dócil/Formalito Txintxo Bihurri Travieso Harrigarri Asombroso
Alegre Alai Triste Triste Apaingarri Elegante
Joven Gazte Zahar Viejo Mesedegarri Provechoso, beneficioso
Agradable/afable Atsegin Zakar Tosco Kaltegarri Perjudicial
Campechano Jator Gezurti Mentiroso Aspergarri Aburrido, fastidioso
Humilde Apal Harro Orgulloso Nekagarri Fatigoso
Rico Aberats Pobre Pobre Mingarri Doloroso
Behartsu Necesitado Nazkagarri Asqueroso
Rápido/Listo Azkar Motel Lento Lotsagarri Vergonzoso
Vigoroso/Agil Bizkor Baldar Torpe Penagarri Penoso, lamentable
Habilidoso Trebe Trakets Torpe Negargarri Lamentable, deplorable
Trabajador Langile Alfer Vago Beldurgarri Espantoso, que da miedo
Tranquilo Lasai Estu Apurado Izugarri Terrible, enorme
Adecuado Egoki Desegoki Inadecuado Ikaragarri Terrible, enorme
Necesario Beharrezko Kaltegarri Perjudicial Susmagarri Sospechoso
Recto /Correcto Zuzen Oker Incorrecto -ARI, -LARI, -TARI Actividad profesional, o aficción
Limpio Garbi Zikin Sucio Korrikalari Corredor
Arreglado/pulcro Txukun Narras Desaliñado Borrokalari Luchador
Claro Argi Ilun Oscuro Aizkolari
Caliente Bero Hotz Frio Bertsolari
Templado Epel hizlari Orador
Mojado Busti Lehor Seco Pelotari
Dulce Gozo Gazi Salado Gudari Soldado
Facil Erraza Zail Dificil dendari Tendero
Tierno Samur Ehiztari Cazador
Blando Bigun Gogor Duro agintari Gobernante
Ligero Arin Astun Pesado zuzendari Director
Barato Merke Garesti Caro -LE Verbos terminados en -n, o -i
Grande Handi Txiki Pequeño Irabazle Ganador
Largo Luze Labur Corto Erosle Comprador
Mucho Asko Gutxi Poco Ikusle Espectador
Más Gehiago Gutxiago Menos Entzule Oyente
Bien Ondo Gaizki/txarto Mal Idazle Escritor
Mejor Hobeto Okerrago Peor Irakurle Lector
Temprano Goiz Berandu tarde Egile Autor
Antes Lehen Gero Luego Eragile Promotor
Cerca Hurbil Urruti Lejos -TZAILE Resto de los verbos
Arriba Gora Behera Abajo Antolatzaile Organizador
Especial Berezi Asmatzaile Acertante
Gordo Lodia Argal Flaco Sortzaile Creador
Especial Berezi Arrunt Ordinario Laguntzaile Ayudante
Saltzaile Vendedor
Galtzaile Perdedor
Erretzaile Fumador
Hiltzaile Matador
Jarraitzaile Seguidor
EJERCICIOS

DEKLINABIDE

1. Izeko___ deitu du bere etxera joan gaitezen


2. Lantegiko hamabi langile____, denei banatu dizkiete gabon-sariak
3. Irudi horiek arkatz___ egin behar dituzue, ez boligrafo___
4. Zenbat ikasle___ irakurri ote du liburu hau?
5. Hitzalditxo bat eskaini ziguten, aho-literatura___
6. Bero ziren eta ur___ sartu ziren denak
7. Zein alderdi politiko___ emango zenioke zeure botoa?
8. Gure herriko zenbait kale___ hondakin___ beterik dago
9. Iruñeko lehengusu batzu___ etxera joango naiz etzi
10. Edozein belarri___ entzun dezake hots hori
11. Afaltzeko zera duzue: arrautzak patata frijitu___
12. Horko zuhaitz___ zenbat txori___ egingo ote du kabia?
13. Lau___ hiru___ baino balio handiagoa dute,dudarik gabe
14. Ez dakit zenbat ume___ daukaten
15. Zein herri___ dagokio argazki hau?
16. Atzo ez zuen inolako lan___ egin
17. Ez dakit zenbat___ egon zen. Lau edo bost___ bai behintzat
18. Badakit zein___ ikusi dudan?
19. Aurten ez dut haren berri___ izan
20. Uste dut bi esku___ idatz dezakeela
21. Horretarako ez du edozein gazte___ balio
22. Zenbat lagun___ ahaztu zaiek hire urtemuga?
23. Ez zuen hango gauza___ erosi
24. Eiffel dorrea burdina___ egin zuten
25. Edozein___ egin dezake hori
26. Ez zion inoren arrazoi___ kasurik egin
27. Nolako___ da zure laguna?
28. Non dago boligrafo___ egindako kopia?
29. Goiz___ hamaika___ jaiki naiz
30. Nirekin bizi den laguna___ konfiantza osoa daukat
31. Su___ zegoen lapikoa
32. Esku___ ala pala___ jokatzen duzue?
33. Ez dakit zein kale___ dagoen denda hori
34. Ez du inolako lagun___
35. Zer ordu___ iritsiko haiz hara?
36. Ez diot inoren kotxe___ kristalik apurtu
37. Hiru edo lau klase___ ikasle___ etorriko dira
38. Konfiantza duzue edozein pertsona___
39. Zein ikasle___ datos kexa hori?
40. Leku asko___ jende___ joango da jaialdi horretara
41. Bero handia egiten zuen eta itzal___ itzal ibili ginen
42. Horren etxera joateko ezke___ hartu beharko duzu
43. Hamar bat adiskide___ jo dut, baina ez dut laguntza___ lortu
44. Gau___ egindako lanak egun___ ageri
45. Ez dakit zein mendi___ abiatu diren mendizaleak
46. Ez dio inoren esana___ kasurik egiten

Soluciones:
1. ak 11. ekin 21. k 31. tan 41. ez
2. ri 12. ean, k 22. i 32. az, z 42. rretara
3. ez, z 13. k, k 23. rik 33. tan 43. rengana, rik
4. k 14. --- 24. z 34. ik 44. ez, ez
5. z 15. ri 25. ek 35. tan 45. tara
6. etan 16. ik 26. ari 36. ko 46. ri
7. ri 17. ekin, ekin 27. a 37. tara, ak
8. tan, ez 18. --- 28. z 38. rengan
9. rekin 19. rik 29. eko, etan 39. gandik
10. k 20. rekin 30. rengan 40. tako, a

ERE

1. Mikel ni me ha visto cuando ha pasado por la plaza  Mikelek ere ez zaitu plazatik pasatu denean
2. ¿No vendrá nadie?. Ni uno.  Ez al da inor etorriko? Inor ere ez
3. En Bilbao también hay casas elegantes  Bilbon ere badaude etxe dotoreak
4. Creemos que lo que hemos hecho tampoco sirve para nada  Uste dugu egin dugunak ere ez duela balio ezertarako
5. En esta leccion veremos tambien una cosa nueva  Ikasgai honetan gauza berri bat ere ikusiko dugu.
6. Mis padres estuvieron también en el museo del Louvre  Nire gurasoak Louvreko Museoan ere egon ziren
7. Idoia no es reponsable para nada  Idoia ezertaz ere ez da arduratzen
8. Nosotros también vivimos en Vitoria  Gu ere Gasteizen bizi gara.
9. ¿Vas a Bilbao? Yo también voy  Zoaz Bilbora? Ni ere banoa (Ni ere bai)
10. Eli no ha venido y Miren tampoco  Eli ez da etorri eta Miren ere ez
11. No solo lo hemos oído, también lo hemos leído  Ez bakarrik entzun, irakurri ere egin dugu
12. Joxean también viene a cenar  Joxean ere badator afaltzera
13. Despertaron hasta al amigo que estaba dormido  Lo zegoen laguna ere esnatu zuten
14. Incluso le golpearon  Jo ere egin zuten
15. No me preguntaron ni el nombre  Izenik ere ez zidaten galdetu
16. ¿Ni siquiera sabes fregar?  Harrikoa egiten ere ez dakizu?
17. No vi absolutamente a nadie  Ez nuen inor ere ikusi
18. En ningún lugar lo encontrarás tan barato  Inon ere ez duzu hain merke aurkituko
19. Si necesitas algo (sea lo que sea), llámame  Ezer ere behar baduzu, deitu
20. Aunque es caro lo compraré  Garestia bada ere, erosi egingo dut
21. Aunque se lo digas 1000 veces no te hará caso  Mila aldiz esanda ere, ez dizu jaramonik egingo
22. Por dificil que sea, no has de ceder  Zaila izanagatik, ez duzu etsi behar

INDEFINIDOS (Inor, norbait, edonor)

1. No me regalaron nada  Ez zidaten ezer oparitu


2. Alguien irá contigo  Norbait zurekin joango da
3. Cualquiera puede ir con nosotros  Edonor gurekin joan daiteke
4. Iremos a cualquier lugar  Edozein lekutara (edonora) joango gara
5. Algo si sabe, pero no demasiado  Zerbait badaki baina ez gehiegi
6. Tendrán que ir a algún lugar  Norabait joan beharko dute
7. A cualquiera no le gusta una cosa así  Edonori horrelako gauza bat ez zaio gustatzen
8. Para eso servirá la boina de cualquiera  Hartarako edonoren txapelak balio izango du
9. Otro como el mío lo podrás encontrar en cualquier sitio  Nirea bezalako beste bat edonon aurkitu ahalko duzu
10. No lo haremos de cualquier modo, sino como tú has dicho  Ez dugu edonola egingo, zuk esan duzun moduan baizik
11. Hacerlo de cualquier manera no traerá buenas consecuencias  Edonola egiteak ez du ondorio onik ekarriko
12. Cualquier momento es bueno para hacer lo que te guste  Edonoiz ona da gustatzen zaizuna egiteko
13. No lo han podido hacer de ninguna manera  Ezin izan dute inola egin
14. Entre todos pensaremos si lo hacemos de algún modo  Denon artean nolabait egingo dugun pentsatuko dugu
15. Cualquier razón no nos convencerá  Edozein arrazoik ez gaitu konbentzituko
16. Cuando está triste se acerca a donde cualquiera  Triste dagoenean edonorengana hurbiltzen da
17. Más que el suyo le gusta el de cualquiera  Edonorena berea baino gehiago gustatzen zaio
18. Cualquiera lo puede hacer antes de marcharse  Edonork egin ahal du joan aurretik
19. Se emborracha con cualquier vino  Edozein ardoz mozkortzen da
20. Le gusta el vino de cualquier bodega  Edozein upelategiren ardoa gustatzen zaio
21. ¿Hay jamón para alguien?  Urdaiazpikoa dago inorentzat?
22. Ese viste la ropa de cualquiera  Horrek edonoren arropa janzten du
23. Cualquiera sabe eso  Edonork daki hori
24. A cualquier persona le parece mal lo que has hecho  Edozein pertsonari zuk egin duzuna txarto iruditzen zaio
25. He traido estos libros para cualquier niño  Edozein umerentzat liburu hauek ekarri ditut
26. No les gustaron a nadie  Inori gustatu zitzaion
27. Nadie tenía fuego  Inork zeukan surik
28. No doy mi vida por nadie  Ez dut inorengatik nire bizitza ematen
29. ¿Con quién sueles ir al cine? Con cualquier amigo  Norekin zinemara joaten zara? Edozein lagunekin
30. ¿A quién has escuchado eso?. A uno que tu sabes  Nori entzun diozu hori? Zuk dakizun bati
31. Vienes de cualquier sitio y sales con cualquier persona  Edonondik zatoz eta edonorekin ateratzen zara
32. Es normal que no te aclares de nada  Normala da zuk ezertaz ez jabetzen
33. Si te sientas al lado de cualquiera te puede pasar cualq. cosa  Edonoren ondoan esertzen bazara edozer gertatu ahal zaizu
GABE
1. Tengo un geranio sin flores  Geranio bat lorerik gabe daukat
2. Sin libro no puedo recordarlo todo  Libururik gabe ezin dut dena gogoratu
3. Tenemos que comer sin sal  Gatzik gabe jan behar dugu
4. Hoy he venido sin prisa  Presarik gabe etorri naiz gaur
5. Este cigarro está sin apagar  Zigarro hau itzali gabe dago
6. Luis viene a trabajar sin ganas  Luis gogorik gabe lan egitera etortzen da
7. La mesa está sin pintar  Mahaia pintatu gabe dago
8. Para adelgazar hay que comer sin aceite  Argaltzeko oliorik gabe jan behar da
9. Quiero toda la verdad, sin mentiras  Egia osoa nahi dut, gezurrik gabe
10. Nos hemos quedado sin ver la película  Filma ikusi gabe geratu gara

ALHALIK ETA, AHAL DEN/DUZUN, ALBAIT


1. Tienes que pintar esta habitación lo antes posible
Ahalik eta lasterren gela hau pintatu behar duzu (Ahal duzun lasterren ...)
2. Coje las flores más rojas posibles
Ahalik eta lorerik gorrienak har itzazu (Ahal diren lorerik gorrienak hartu)
3. Aunque hagas el examen lo peor posible, te voy a aprobar
Nahiz eta ahal duzun azterketarik txarrena, egin, gaindituko dizut (Azterketa ahalik eta txarren egiten duzun arren, ...)
4. Tienen que venir lo antes posible pq si no cerraremos la ventanilla
Ahalik eta lasterren etorri behar dute, bestela leihatila itxiko dugu (Albait lasterren etorri behar dute, ...)
5. Tenemos que juntar la mayor cantidad de gente posible
Ahalik eta jenderik gehiena batu behar dugu
6. Me dijo el fotógrafo que para cambiar el carrete, la habitación tiene que estar lo más oscura posible
Karrete aldatzeko gelak ahal den ilunen izan behar duela esan zidan argazkilariak
7. Aunque tenga el coche más rápido del mercado siempre va a 90 km. por hora
Nahiz eta merkatuko autorik azkarrena eduki, beti doa orduko 90 kilometrotara
8. Tenemos que encontrar el mejor jugador de baloncesto posible para ganar la liga
Ahal den zazkibaloiko jokalaririk onena aurkitu behar dugu liga irabasteko
9. Me ha dicho la andereño que escriba lo más claro posible
Albait argien nik idazteko esan dit andereñoak
10. Ese trapecista hace los ejercicios más dificiles posibles
Trapezista horrek ahalik eta ariketarik zailenak egiten ditu

TEMPORALES
1. Después de cenar nos fuimos al Casco Viejo  Afaldu ondoren Alde Zaharrera joan ginen
2. Cuando quieres no puedes, y cuando no quieres ...  Nahi duzunean ezin duzu, eta nahi ez duzunean ...
3. Mientras preparas el desayuno, yo me voy a duchar  Gosaria prestatzen duzun bitartean, ni dutxatu egingo naiz
4. Cuando estoy solo, me sale mejor  Bakarrik nagoenean, hobeto ateratzen zait
5. Mientras no rompan nada, déjales que jueguen  Ezer apurtzen ez duten bitartean, utzi jolasten
6. Al ir a pagar se ha dado cuenta de q la han robado el bolso  Ordaintzerakoan konturatu da poltsa lapurtu diotela
7. Al abrir el libro, se te ha caído este papel  Liburua zabaltzean, paper hau jausi zaizu
8. Antes de salir de casa, teneis que hacer la cama  Etxetik irten baino lehen, ohera egin behar duzue
9. Antes de venir, llamad por tfno  Etorri aurretik, telefonoz deitu
10. ¿Cuándo vendrás?. Cuando pueda  ¿Noiz etorriko zara?. Ahal dudanean
11. Para cuando se dio cuenta, el niño estaba en la calle  Konturatu orduko, umea kalean zegoen
12. Después de cerrar la puerta me di cuenta que olvidé la llave  Atea itxitakoan konturatu nintzen giltza ahaztu nuela
13. Tan pronto como lo dijo, me di cuenta que estaba mintiendo Esan zueneko konturatu nintzen gezurretan ari zela
14. Al ver al perro han escapado  Txakurra ikustean, alde egin dute
15. Cada vez que hablas, metes la pata  Hitz egiten duzun bakoitzean, hanka sartzen duzu
16. Para cuando me di cuenta, era demasiado tarde  Konturatu nintzenerako, beranduegi zen
17. Desde que has venido, no has parado ni un instante  Etorri zarenetik, ez zara une batez ere gelditu
18. Desde que ha empezado a trabajar, a mejorado mucho  Lanean hasi zenez geroztik, asko hobetu du
19. La mayoría de las veces q he quedado con el, no ha aparecido> Berarekin geratu naizen gehienetan, ez da agertu
20. Esto lo tengo guardado para cuando venga aita  Hau gordeta daukat aita datorrenerako
21. Hasta q ha conseguido lo q quería, no ha quedado tranquilo  Nahi zuena lortu duen arte, ez da lasai geratu
22. Tan pronto como llegue a casa, te llamaré  Etxera heldu bezain laster, deituko dizut
23. No se qué pasó desde entonces  Ez dakit zer gertatu zen harez geroztik
NOMINALIZACION

1. Te ayudaré a hacer eso  Hori egiten lagunduko dizut


2. Beber y fumar es muy perjudicial para la salud  Edatea eta erretzea oso kaltegarria da osasunerako
3. Yo no se tocar el txistu  Nik ez dakit txistua jotzen
4. He dejado de beber  Edateari utzi diot
5. No me dejan entrar  Ez didate sartzen uzten
6. Conviene hacer las cosas bien  Gauzak ondo egitea komeni da
7. Al final, he conseguido aprobar  Azkenean gainditzea lortu dut
8. Estoy acostumbrado a hacerlo así  Honela egiten ohituta nago
9. Empezó a hablar  Hizketan hasi zen
10. Están jugando a las cartas  Kartetan ari dira
11. Se ha ido a comprar el pan  Ogia erostera joan da
12. Podeis venir oyendo la radio  Irratia entzuten joan zaitezkete
13. No me atrevo a hacerlo  Ez naiz egitera ausartzen
14. Venid a oir la radio  Irratia entzutera etorri
15. Se me ha olvidado hacer integrales  Integralak egiten ahaztu zait
16. Se me ha olvidado apagar el fuego  Sua itzaltzea ahaztu zait
17. Está prohibido aparcar coches  Autoak aparkatzea debekatuta dago
18. He aprendido a todar el acordeón  Akordeoia jotzen ikasi dut
19. Las cosas van arreglandose  Gauzak konpontzen doaz
20. Me gusta ir al monte  Mendira joatea gustatzen zait
21. He empezado a comer  Jaten hasi naiz
22. Estoy cansado de hacer eso  Hori egiten nekatuta nago
23. He traido unas patatas para hacer la cena  Patata batzuk ekarri ditut afaria egiteko
24. Estoy haciendo porrusalda  Porrusalda egiten nago
25. He pensado hacer otro  Beste bat egitea pentsatu dut
26. Quiero aprender a jugar al mus  Musean ikasi nahi dut
27. Me han invitado a cenar  Afaltzera gonbidatu naute
28. Tengo que aprender a nadar  Igerian ikasi behar dut
29. Ha llegado a ofrecerme dinero  Dirua eskaintzera heldu da
30. He dejado de ver la televisión  Telebista ikusteari utzi diot
31. No me atrevo a hacerlo  Ez naiz egitera ausartzen
32. No se cose botones  Ez dakit botoiak josten
33. Espero que estés bien  Zu ondo egotea espero dut
34. No sabíamos usar el vídeo  Ez genekien bideoa erabiltzen
35. Pronto aprenderemos a hablar inglés  Laster ikasiko dugu ingelesaz hitz egiten
36. Es dificil jugar al futbol  Futbolean jolastea zaila da
37. No quieres que vea la tele  Ez duzu nahi nik telebista ikustea
38. Oye, ¿nos enseñarás a andar en piragua?  Aizu, irakatsiko diguzu piraguaz ibiltzen
39. Los nadadores esperan venir a las olimpiadas  Igerilariek olinpiadetara etortzea espero dute
40. Se ha atrevido a bailar  Dantzatzera ausartu da
41. ¿Quién me enseña a hacer eso?  Nork irakatsiko dit hori egiten?
42. Me quedaré a estudiar contigo  Zurekin ikasten geratuko naiz
43. Me he esforzado por contarlo en euskera  Euskeraz kontatzen saiatu naiz
44. Creo que consiguieron salir de allí  Nik uste dut handik irtetea lortu zutela
45. Han intentado hacerlo pero no han podido  Egiten saiatu dira baina ezin izan dute
46. ¿Hasta cuando estarás aquí leyendo?  Noiz arte hemen irakurtzen egongo zara
47. Es necesario descansar  Atseden hartzea beharrezkoa da
48. El médico me ha recomendado comer poco  Medikuak gutxi jatea gomendatu dit
49. Se le ha ocurrido comprar un coche nuevo  Auto berri bat erostea bururatu zaio
50. Prefiero ir a casa  Etxera joan nahiago dut
51. Hemos terminado de hacer el pastel  Pastela egiten amaitu dugu
52. Has seguido cantando Rock and Roll  Rock and Roll abesten jarraitu duzu
53. Me he acostumbrado a hacer deporte  Kirola egiten ohitu naiz
54. Hemos andado haciendo tonterías  Tontakeriak egiten ibili gara
55. He empezado a hacer los ejercicios  Ariketak egiten hasi naiz
56. Me ha ayudado a hacer los deberes  Etxerako lanak egiten lagundu dit
57. Espero verte pronto  Laster ikustea espero dut
58. Le he dejado pasar en el autobús  Autobusean pasatzen utzi diot
59. Quiero que me hagas eso  Zuk hori egitea nahi dut
60. Ha aprendido a andar en bici  Txirrindulaz ibiltzen ikasi du
61. Lo he roto al hacer la limpieza  Garbiketa egitean apurtu dut
62. Andar un poco te hará bien  Pixka bat ibiltzeak on egingo dizu
63. Me alegro de veros  Pozten naiz zuek ikusteaz
KONTZEZIBOAK

1. Aunque ese coche es muy caro, lo necesitamos


(ARREN)  Auto hori oso garestia izan arren, behar-beharrezkoa dugu
(BA... ERE)  Auto hori oso garestia bada ere, ...
2. Aunque has comprado gafas, cada vez ves menos
(-TA ERE)  Betaurrekoak erosita ere, gero eta gutxiago ikusten duzu
(BA... ERE)  Betaurrekoak erosi badituzu ere, ...
3. Aunque no es rico, dio un dineral para los necesitados
(-TA ERE)  Aberatsa ez izanda ere, dirutza eman zuen behartsuentzat
(NAHIZ ETA)  Nahiz eta aberatsa izan, ...
4. Aunque la han visto 2 veces, todavía no se han enterado del argumento
(NAHIZ ETA ...N)  Nahiz eta bi aldiz ikusi duzuen, oraindik ez zarete argumentuaz jabetu
(ARREN)  Bi aldiz ikusi arren, ...
5. Aunque fueramos deprisa, no podríamos coger el autobús de las 7.
(BA... ERE)  Arineketan joango bagina ere, ezin izango genuke 7etako autobusa hartu
(ARREN)  Arineketan joan arren, ...
6. Aunque nos caimos abajo desde un 6º piso, no nos rompimos ningún hueso
(NAHIZ ETA)  Nahiz eta seigarren pisutik behera jautsi, ez genuen hezurrik apurtu
7. Aunque tenía las llaves en la mano, no consiguió abrir la puerta
(-AGATIK)  Giltzak eskuan edukiagatik, ez zuen lortu etxeko atea irekitzea
(-N ARREN)  Giltzak eskuan zituen arren, ...
8. Aunque anduvieron con dificultad, los montaneros consiguieron subir hasta arriba
(-AGATIK)  Ezinean ibiliagatik, mendizaleek goraino igotzea lortu zuten
(BA... ERE)  Ezinean ibili baziren ere, ...
9. Aunque te lavé la ropa que me dejaste, no se notaba en absoluto
(-TA ERE)  Utzi nizun jantzia garbituta ere, ez zen batere nabaritzen
(BA... ERE)  Utzi nizun jantzia garbitu bazenidan ere, ...

ADITZ BEREZIAK
1. ¿Tienes miedo a la soledad?  Bakardadeari beldurra diozu?
2. ¿A dónde mirais tan tristes?  Nora begiratzen duzue hain triste?
3. Agarrale por los pelos y no se te escapará (HELDU)  Ileetatik heldu iezazkiozu eta ez dizu ihes emango
4. Cuando nos vieron se echaron a llorar  Ikusi gintuztenean negarrari eman zioten
5. Cuida las alubias mientras salgo a la puerta (BEGIRA) Indabak begira itzazu atera irteten naizen bitartean
6. Espérame hasta las 10 pero ni un minuto más  Itxaron nazazu hamarrak arte baina minutu bat gehiago ere ez.
7. Esperaron hasta que os vieron salir del bar  Itxaron zuten tabernatik ikusi zintuzteten arte
8. Mirame a la cara para decir esas cosas  Begira ezazu nire aurpegira gauza horiek esateko
9. ¿Por qué no me esperas?. Te esperaré abajo  Zergatik ez didazu itxaroten? Behean itxarongo dizut
10. ¿A qué miras? A ese coche rojo  Zeri begiratzen diozu? Auto gorri horri
11. Me agarró del cuello y me tiró al suelo (HELDU)  Lepotik heldu zidan eta lurrera bota ninduen
12. Cuando escuchó eso, le dio por llorar  Hori entzun zueneanm negarrari eman zion
13. ¿Dónde les esperaremos? Podemos esperarles en casa  Non itxarongo diegu?. Etxean itxaron diezaiekegu
14. ¿Has mirado en el cajón?  Begiratu duzu kajoian?
15. Nada más llegar, empezó a trabajar (EKIN)  Heldu bezain laster, lanari ekin zion
16. Si no lo agarras fuerte, se te caerá (HELDU)  Gogor heltzen ez badiozu, jausi egingo zaizu
17. Nos atacaron de improviso y no pudimos hacer nada  Ustekabean eraso ziguten eta ezin izan genuen ezer egin
18. Nos iremos de aquí cuando nos de la gana  Hemendik joango gara gogoak ematen digunean
19. Seguiremos luchando hasta conseguirlo  Borrokan jarraituko dugu lortu arte
20. Si me tocas así, me haces cosquillas  Honela ikutzen badidazu, kilikiak egiten diskidazu

-LAKOAN
1. Pensando que lo ibais a comprar vosotros dos, no lo hemos comprado  Zuk biak erostera joango zinetelakoan ez dugu erosi.
2. Lo hemos hecho mal pensando que era así  Gaizki egin dugu horrela zelakoan
3. Esperando que tengas un buen viaje y a la vuelta me lo cuentes todo, un abrazo muy fuerte de tu amigo
 Bidaia on bat daukazulakoan eta itzultzerakoan dena kontatuko didazulakoan, zure lagunaren partez besarkada handi bat.
4. No he hecho los ejercicios pensando que los corregiríamos mañana  Ez ditut ariketak egin, bihar zuzenduko ditugulakoan.
5. Confiando que tenga a bien mi petición, le saluda afectuosamente ...
 Nire eskaera kontuan hartuko duzulakoan, begirunez agurtzen dizu ...
COMPARATIVAS
1. Trabaja menos que nosotros; cobra tanto como nosotros y no mete tantas horas 
Guk baino gutxiago lan egiten du; guk beste diru irabazten du eta ez du hainbeste ordu sartzen
2. Tengo tantos problemas como tu pero no me quejo tanto  Zuk beste arazo dauzkat baina ez dut hainbeste kexatzen
3. No es tan rico como parece  Ez da hain dirudi bezain aberatsa
4. No necesitas tanto dinero  Ez duzue hainbeste diru behar
5. No es para tanto  Ez da hainbesterako
6. Ellos no eran tan cabezotas como tú  Haiek ez ziren zu bezain burugogorrak
7. Tengo tantos años como tú  Zuk beste urte dauzkat
8. Es más fuerte que tú  Zu baino indartsuagoa da
9. Habéis estado en más lugares que yo  Zuek ni baino gehiagotan egon zarete
10. Peru tiene menos amigos que tú  Peruk zuk baino lagun gutxiago dauzka.
11. Es menos vergonzoso que tú  Ez da zu bezain lotsatia. (En euskera no existe el “menos que...”)
12. Es menos cariñoso que yo  Ez da ni bezain maitegarria.
13. No es como el de antes  Ez da lehenengoa bezalakoa
14. No es como antes  Ez da lehen bezalakoa
15. Lo has hecho mejor que ayer, pero peor que mañana  Atzo baino hobeto egin duzu baina bihar baino txartoago.
16. Vivirás durante más años y tu salud será mejor  Biziko zara urte gehiagotan eta zure osasuna hobea izango da.
17. Los más jóvenes que trabajen más  Gazteenek gehiago lan egin dezatela.
18. Lo has pintado con demasiado color  Kolore gehiegiz margotu duzu
19. Mikel ha llegado el más tarde  Mikel heldu da beranduen
20. Si nos lo das ahora tanto mejor  Orain ematen badiguzu hainbat eta hobe
21. Cuanto más veces lo veo, menos lo entiendo  Zenbat eta gehiagotan ikusi, hainbat eta gutxiago ulertzen dut
22. Es demasiado temprano para cenar  Goizegi da afaltzeko

También podría gustarte