Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Euskera: Gramatika
Euskera: Gramatika
GRAMATIKA
Pág. 1/63
2020-08-21INDICE
CUADRO DE AUXILIARES.......................................................................................................................3
BALDINTZAK............................................................................................................................................3
TRINKOAK.................................................................................................................................................3
JOAN.................................................................................................................................................3
ETORRI.............................................................................................................................................3
IBILI..................................................................................................................................................3
EGON................................................................................................................................................3
JAKIN................................................................................................................................................3
EDUKI...............................................................................................................................................3
EKARRI............................................................................................................................................3
ERAMAN..........................................................................................................................................3
ESAN.................................................................................................................................................3
ERABILI............................................................................................................................................3
JARIO Manar, derramar...............................................................................................................3
ETZAN Yacer, estar tumbado, residir, descansar........................................................................3
EGON (NOR-NORI) Corresponder............................................................................................3
IRITZI (NOR-NORI-NORK) Creer, pensar, parecer; Nombrar.................................................3
IRAUN (NOR-NORK) Durar, permanecer, continuar................................................................3
EROAN (NOR-NORK) Llevar (= ERAMAN)............................................................................3
IHARDUN (NOR-NORK) Estar haciendo algo, ocuparse en (= ARI IZAN )............................3
ADITZ BEREZIAK.....................................................................................................................................3
NAHI, BEHAR, AHAL, EZIN, BALIO, BIZI, ESPERO, USTE izan...................................................3
PARTIZIPIOA.............................................................................................................................................3
AHALERA...................................................................................................................................................3
SUBJUNTIVO..............................................................................................................................................3
IMPERATIVO.............................................................................................................................................3
COMPLETIVAS (Forma indirecta)..........................................................................................................3
CONTADORES...........................................................................................................................................3
ZENBAT (Cuanto/s) + Sustantivo....................................................................................................3
BATZUK (Algunos) + Sustantivo.....................................................................................................3
ZENBAIT (Algunos) + Sustantivo....................................................................................................3
ASKO (Mucho/s) + Sustantivo, Adverbio, o Adjetivo......................................................................3
GUTXI (Poco/s) + Sustantivo, Adverbio, o Adjetivo.......................................................................3
HAINBAT (Mucho, bastante) + Sustantivo......................................................................................3
UGARI (mucho, en abundancia) + Sustantivo..................................................................................3
DEXENTE (Bastante) + Sustantivo..................................................................................................3
SAMAR (Bastante, un poco) + Adjetivo, Adverbio..........................................................................3
-XE, -TXO, -SKO (Bastante, un poco) + Adverbio..........................................................................3
-XEAGO (Un poco más) + Adverbio................................................................................................3
NAHIKO (Bastante, suficiente) + Sustantivo, Adverbio, o Adjetivo...............................................3
ASKI (Bastante, suficiente) + Sustantivo, Adverbio, o Adjetivo......................................................3
PILO BAT, MORDO BAT, MAKINA BAT (Un montón) + Sustantivo.........................................3
APUR BAT, PIXKA BAT, PITIN BAT (Poco) + Sustantivo.........................................................3
NEURRIAK..................................................................................................................................................3
PRECIO.............................................................................................................................................3
PESO, CAPACIDAD, CANTIDAD.................................................................................................3
-KADA..............................................................................................................................................3
LARGURA, ANCHURA, ALTURA, PROFUNDIDAD.................................................................3
VELOCIDAD....................................................................................................................................3
PORCENTAJES................................................................................................................................3
TANTEO (ETA, -NA).......................................................................................................................3
-NA Cada uno, -NAKA De ... en ............................................................................................3
Hogei BAT Indica un numero aproximado..................................................................................3
Ehun INGURU Alrededor de.......................................................................................................3
FRACCIONES..................................................................................................................................3
Pág. 2/63
OPERACIONES ARITMETICAS............................................................................................................3
FONETIKA..................................................................................................................................................3
ORDUA.........................................................................................................................................................3
ZENBAKIAK...............................................................................................................................................3
EGURALDIA...............................................................................................................................................3
SENTIPENAK.............................................................................................................................................3
DATA............................................................................................................................................................3
DEKLINABIDEA........................................................................................................................................3
LOTURAK...................................................................................................................................................3
NOMINALIZACION..................................................................................................................................3
COMPARATIVAS......................................................................................................................................3
KAUSALAK.................................................................................................................................................3
LAKO................................................................................................................................................3
... ETA................................................................................................................................................3
BAIT + Aditza...................................................................................................................................3
-T(Z)EAGATIK / -T(Z)EARREN.....................................................................................................3
-NEZ GERO......................................................................................................................................3
-LA ETA............................................................................................................................................3
-LA BIDE / -LA MEDIO / -LA KAUSA..........................................................................................3
-ZEREN ETA....................................................................................................................................3
KONTZESIBOAK.......................................................................................................................................3
NAHIZ ETA......................................................................................................................................3
ARREN..............................................................................................................................................3
BA... ERE..........................................................................................................................................3
-TA ERE / -RIK ERE........................................................................................................................3
-AGATIK...........................................................................................................................................3
TEMPORALES...........................................................................................................................................3
ETA GERO, ONDOREN, OSTEAN, -TAKOAN, -Z GERO Después de .................................3
BAINO LEHEN, AURRETIK Antes de .....................................................................................3
-T(Z)ERAKOAN Al ir a hacer algo.............................................................................................3
-NEAN, -LA(RIK) Cuando .........................................................................................................3
-T(Z)EAZ, -AZ BATERA Cuando ..............................................................................................3
-T(Z)EAN Al hacer algo...............................................................................................................3
-N BITARTEAN Mientras ..........................................................................................................3
BEZAIN LASTER, ETA BEREHALA Tan pronto como ...........................................................3
-NEKO Tan pronto como ............................................................................................................3
ORDUKO Para cuando, en cuanto ..............................................................................................3
-NERAKO, -T(Z)ERAKO Para cuando ......................................................................................3
-N GARAIKO De cuando.............................................................................................................3
-NETIK, -NEZ GEROZTIK Desde que ......................................................................................3
ARTE, -N ARTE, HARIK ETA ... ARTE Hasta que ..................................................................3
-N BAKOITZEAN Cada vez que.................................................................................................3
-N GEHIENETAN La mayoría de las veces que.........................................................................3
-N GUZTIETAN Todas las veces que..........................................................................................3
MODUZKO PERPAUSAK........................................................................................................................3
-N BEZALA / -N BEZALAKO(A) Como ..................................................................................3
-N MODUAN / -N MODUKOA Como ......................................................................................3
-T(Z)EKO MODUAN Como para ...............................................................................................3
-NEZ Como ..................................................................................................................................3
-N ERAN Como ...........................................................................................................................3
-N GISAN Como .........................................................................................................................3
-N LEGEZ (Bizkaieraz) Como ....................................................................................................3
-N ANTZERA Parecido que ........................................................................................................3
-N NEURRIAN / -N HEINEAN En la medida que .....................................................................3
AHALA A medida que … / Tan pronto …...............................................................................3
BA-... BEZALA Como si …....................................................................................................3
Pág. 3/63
POSTPOSIZIOAK......................................................................................................................................3
PARTITIBOA ...........................................................................................................................................3
GABE Sin.................................................................................................................................3
*** BARIK Sin.................................................................................................................................3
EZEAN, FALTAN Si no .........................................................................................................3
NOREN .....................................................................................................................................................3
GAINEAN, AZPIAN, AURREAN, ATZEAN, ONDOAN, BARRUAN, KANPOAN...............3
INGURUAN Dentro ................................................................................................................3
BURUAN Al cabo de...............................................................................................................3
GAINEAN = -(R)I BURUZ Acerca de.....................................................................................3
ARTEAN Entre ........................................................................................................................3
ALDE, KONTRA (AURKA) A favor, en contra ....................................................................3
ALDETIK, PARTEZ Por el lado de, Por parte de ...................................................................3
KONTURA, KABUZ Por mi cuenta .......................................................................................3
BIDEZ, BITARTEZ Por medio de .........................................................................................3
ZAIN A la espera .....................................................................................................................3
BILA En busca de ....................................................................................................................3
ARABERA Según ...................................................................................................................3
ESKU En manos de .................................................................................................................3
TRUKE A cambio de ...............................................................................................................3
GISA A modo de ....................................................................................................................3
LEKUAN En su puesto.............................................................................................................3
ORDEZ En lugar de .................................................................................................................3
MAILAN A nivel de ..............................................................................................................3
ARLOAN En el campo de .......................................................................................................3
NORI .........................................................................................................................................................3
BURUZ Sobre ..........................................................................................................................3
EZKER Gracias a .....................................................................................................................3
BEGIRA Mirando a ................................................................................................................3
NON ..........................................................................................................................................................3
ZEHAR A lo largo de ..............................................................................................................3
GORA, BEHERA Arriba de , Abajo de ..................................................................................3
NONDIK ...................................................................................................................................................3
KANPORA, AT, LANDA, LEKORA Fuera de ......................................................................3
ZEREZ ......................................................................................................................................................3
GAIN Además de .....................................................................................................................3
BESTE KASUAK.....................................................................................................................................3
GAZTEIZ ALDEAN En la zona de .........................................................................................3
Zazpiak ALDERA, Zazpiak INGURU Alrededor de ..............................................................3
Aditz + BEHARREAN En lugar de ........................................................................................3
ESTRUCTURAS..........................................................................................................................................3
ZENBAT ETA …AGO HAINBAT ETA …AGO Cuanto más … más …................................3
GERO ETA …AGO Cada vez más ….........................................................................................3
-Z GERO 1.-Después de … / 2.- Si..............................................................................................3
HAIN … { NON } … BAIT/-N Tan … que … / Tanto … que.............................................3
-LAKOAN Creyendo que… / En la creencia de que … / Pensando que …................................3
AHALIK ETA (izena-RIK) adj./adb.-EN Lo más … posible.....................................................3
AHAL DEN/DUZUN (izena-RIK) adj./adb.-EN Lo más … que puedas....................................3
ALBAIT adberbioa-EN Lo más … posible..................................................................................3
DENA, OSOA, GUZTIA..................................................................................................................3
BATAK BESTEA – El uno al otro....................................................................................................3
NORENGANDIK (Procedencia) – DE QUIEN................................................................................3
BERDINA Igual - BERA (BERBERA) El mismo.................................................................3
SINGULAR ETA PLURAL HURBILA...........................................................................................3
NOIZ ARTE?.....................................................................................................................................3
INOR, NORBAIT, EDONOR...........................................................................................................3
ERE También, tampoco, incluso, ni siquiera................................................................................3
HOBE ...............................................................................................................................................3
-TAKO /-DAKO(AK).......................................................................................................................3
REFLEXIVOS (Nire burua)..............................................................................................................3
-T(Z)EKOTAN = -T(Z)EKO ASMOTAN (Con la intención de...)..................................................3
Me gustaría .......................................................................................................................................3
Pág. 4/63
Infinitivo + OHI + aux. Suelo.......................................................................................................3
OMEN + aux. Según parece..., Se dice.........................................................................................3
OTE + aux. Quizás..., acaso..........................................................................................................3
Falso Presente....................................................................................................................................3
ELKAR..............................................................................................................................................3
ESKUTITZAK.............................................................................................................................................3
ESAMOLDEAK (FRASES HECHAS)......................................................................................................3
ESAERA ZAHARRAK (REFRANES)......................................................................................................3
SIGLAK eta LABURDURAK....................................................................................................................3
VOCABULARIO.........................................................................................................................................3
FAMILIA...................................................................................................................................................3
GORPUTZA..............................................................................................................................................3
ETXEA......................................................................................................................................................3
JANTZIAK................................................................................................................................................3
VERBOS Frecuentes: CASTELLANO - EUSKERA.............................................................................3
VERBOS Frecuentes: EUSKERA - CASTELLANO...........................................................................3
ADJETIVOS Frecuentes...........................................................................................................................3
EJERCICIOS...............................................................................................................................................3
DEKLINABIDE........................................................................................................................................3
ERE............................................................................................................................................................3
INDEFINIDOS (Inor, norbait, edonor).....................................................................................................3
GABE........................................................................................................................................................3
ALHALIK ETA, AHAL DEN/DUZUN, ALBAIT...................................................................................3
TEMPORALES.........................................................................................................................................3
NOMINALIZACION................................................................................................................................3
KONTZEZIBOAK....................................................................................................................................3
ADITZ BEREZIAK...................................................................................................................................3
-LAKOAN.................................................................................................................................................3
COMPARATIVAS....................................................................................................................................3
Pág. 5/63
CUADRO DE AUXILIARES
NOR NOR-NORI NOR-NORK NOR-NORI-NORK
ORAINA Naiz Natzai T Nau T Dut Ditut T T
Zara Zatzaizki ZU Zaitu ZU Duzu Dituzu ZU ZU
Da Zai O Du --- Du Ditu Di(zki) O ---
Gara Gatzaizki GU Gaitu GU Dugu Ditugu GU GU
Zarete Zatzaizki ZUE te Zaituzte ZUE Duzue Dituzue ZUE ZUE
Dira Zaizki E Ditu (z)TE Dute Dituzte E TE
Nintzen Nintzai DA N Nindu DA N Nuen Nituen Ni DA N
IRAGANA
Pág. 6/63
BALDINTZAK
Ejercicios:
1.- Si fueras en busca de mi hermano a la escuela, luego te daría las gracias
Zu eskolara nire anaiaren bila joango bazina, gero nik zuri eskerrak emango nizkizuke
2.- Si hubiera venido Mikel, nos habríamos ido a Bilbao Mikel etorri balitz, gu Bilbora joango ginatekeen
3.- Si todos los alumnos hicieran los deberes, habría mas aprobados.
Ikasle guztiek etxerako lanak egingo balituzte, nahiko gehiago egongo lirateke.
4.- Si no hubieran ido a Madrid, habríamos llegado pronto Madrilera joan ez balira, garaiz helduko ginatekeen
5.- Si le rompieraís el jersey a Unai, le tendríais que comprar uno nuevo.
Zuek Unaiari jertsea apurtuko bazeniote, berria erosi beharko zeniokete
TRINKOAK
JOAN
BALDINTZAK
ORAIN LEHEN Baldintza ORAIN LEHEN
NOA NINDOAN BANINDOA NINDOAKE NINDOAKEEN
ZOAZ ZINDOAZEN BAZINDOAZ ZINDOAZKE ZINDOAZKEEN
DOA ZIHOAN BALIHOA LIHOAKE ZIHOAKEEN
GOAZ GINDOAZEN BAGINDOAZ GINDOAZKE GINDOAZKEEN
ZOAZTE ZINDOAZTEN BAZINDOAZTE ZINDOAZKETE ZINDOAZKETEN
DOAZ ZIHOAZEN BALIHOAZ LIHOAZKE ZIHOAZKEEN
ETORRI
BALDINTZAK
ORAIN LEHEN Baldintza ORAIN LEHEN
NATOR NENTORREN BANENTOR NENTORKE NENTORKEEN
ZATOZ ZENTOZEN BAZENTOZ ZENTOZKE ZENTOZKEEN
DATOR ZETORREN BALETOR LETORKE ZETORKEEN
GATOZ GENTOZEN BAGENTOZ GENTOZKE GENTOZKEEN
ZATOZTE ZENTOZTEN BAZENTOZTE ZENTOZKETE ZENTOZKETEN
DATOZ ZETOZEN BALETOZ LETOZKE ZETOZKEEN
Pág. 7/63
IBILI
BALDINTZAK
ORAIN LEHEN Baldintza ORAIN LEHEN
NABIL NENBILEN BANENBIL NENBILKE NENBILKEEN
ZABILTZA ZENBILTZAN BAZENBILTZA ZENBILZKE ZENBILZKEEN
DABIL ZEBILEN BALEBIL LEBILKE ZEBILKEEN
GABILTZA GENBILTZAN BAGENBILTZA GENBILZKE GENBILZKEEN
ZABILTZATE ZENBILTZATEN BAZENBILTZATE ZENBILZKETE ZENBILZKETEN
DABILTZA ZEBILTZAN BALEBILTZA LEBILZKE ZEBILZKEEN
EGON
BALDINTZAK
ORAIN LEHEN Baldintza ORAIN LEHEN
NAGO NENGOEN BANENGO NENGOKE NENGOKEEN
ZAUDE ZEUNDEN BAZEUNDE ZEUNDEKE ZEUNDEKEEN
DAGO ZEGOEN BALEGO LEGOKE ZEGOKEEN
GAUDE GEUNDEN BAGEUNDE GEUNDEKE GEUNDEKEEN
ZAUDETE ZEUNDETEN BAZEUNDETE ZEUNDEKETE ZEUNDEKETEN
DAUDE ZEUDEN BALEUDE LEUDEKE ZEUDEKEEN
JAKIN
BALDINTZAK
ORAIN LEHEN Baldintza ORAIN
DAKI(ZKI)T NEKI(ZKI)EN BANEKI(ZKI) NEKI(Z)KE
DAKI(ZKI)ZU ZENEKI(ZKI)EN BAZENEKI(ZKI) ZENEKI(Z)KE
DAKI(ZKI) ZEKI(ZKI)EN BALEKI(ZKI) LEKI(Z)KE
DAKI(ZKI)GU GENEKI(ZKI)EN BAGENEKI(ZKI) GENEKI(Z)KE
DAKI(ZKI)ZUE ZENEKI(ZKI)TEN BAZENEKI(ZKI)TE ZENEKI(Z)KETE
DAKI(ZKI)TE ZEKI(ZKI)TEN BALEKI(ZKI)TE LEKI(Z)KETE
EDUKI ERAMAN
ORAIN LEHEN ORAIN LEHEN
DAU(Z)KAT NEU(Z)KAN DARAMA(TZA)T NERAMA(TZA)N
DAU(Z)KAZU ZENEU(Z)KAN DARAMA(TZA)ZU ZENERAMA(TZA)N
DAU(Z)KA ZEU(Z)KAN DARAMA(TZA) ZERAMA(TZA)N
DAU(Z)KAGU GENEU(Z)KAN DARAMA(TZA)GU GENERAMA(TZA)N
DAU(Z)KAZUE ZENEU(Z)KATEN DARAMA(TZA)ZUE ZENERAMA(TZA)TEN
DAU(Z)KATE ZEU(Z)KATEN DARAMA(TZA)TE ZERAMA(TZA)TEN
EKARRI ESAN
ORAIN LEHEN ORAIN LEHEN
DAKAR(TZA)T NEKAR(TZA)REN DIOT NIOEN
DAKAR(TZA)ZU ZENEKAR(TZA)REN DIOZU ZENIOEN
DAKAR(TZA) ZEKAR(TZA)REN DIO ZIOEN
DAKAR(TZA)GU GENEKAR(TZA)REN DIOGU GENIOEN
DAKAR(TZA)ZUE ZENEKAR(TZA)TEN DIOZUE ZENIOTEN
DAKAR(TZA)TE ZEKAR(TZA)TEN DIOTE ZIOTEN
ERABILI
ORAIN LEHEN
DARABIL(TZA)T NERABIL(E)(TZA)N
DARABIL(TZA)ZU ZENERABIL(E)(TZA)N
DARABIL(TZA) ZERABIL(E)(TZA)N
DARABIL(TZA)GU GENERABIL(E)(TZA)N
DARABIL(TZA)ZUE ZENERABIL(TZA)TEN
DARABIL(TZA)TE ZERABIL(TZA)TEN
Ej1: Zuk orain nire autoa darabilzu lanera joateko Ahora usas mi coche para ir al trabajo
Ej2: Nork darabiltza liburu hauek ikasteko? ¿Quién usa estos libros para estudiar?
Pág. 8/63
TRINKO BEREZIAK
Pág. 9/63
EROAN (NOR-NORK) Llevar (= ERAMAN)
T NEROA(tza)N
ZU ZENEROA(tza)N
DAROA(tza) - ZEROA(tza)N
GU GENEROA(tza)N
ZUE ZENEROA(tza)TEN
TE ZEROA(tza)TEN
Gurasoek seme-alabak hondartzara daroatzate Los padres llevan a los hijos a la playa
Zergatik zeneroatzan nire apunteak zure etxera? ¿Por qué llevaste mis apuntes a tu casa?
BEGIRATU
Mirar Nor-Nori-Nork NORI begitatu Elkarri begiratu zioten Se miraron
Nor-Nork NORA begiratu Atzera begiratu zuten Miraron atrás
NON begiratu Gelan begira ezazu Mira a la habitación
Proteger, cuidar Nor-Nork Begira ezazu lapikoa, erre ez dadin Cuida la cazuela, que
no se queme
Cuidarse de Nor NONDIK Begiratu Mendi horretara bakarrik joatetik begira zaitez Cuídate de
ir solo a ese monte
EKIN
Empezar Nor-Nori-Nork Lanari ekin diogu Hemos empezado el trabajo
EMAN
Gogoak eman Nor-Nori-Nork Gogoak ematen didanean egingo dut Lo haré cuando tenga ganas
Negarrari eman Nor-Nori-Nork Berria entzutean negarrari eman zion Al oir la noticia me dio por llorar
Ihesari eman Nor-Nori-Nork Lapurrak ikustean ihesari eman zioten Al ver a los ladrones se dieron a la fuga
Edanari eman Nor-Nori-Nork Porrotaren aurrean edanari emateko arriskua da Es peligroso darse a la bebida
ante un fracaso
HELDU
Coger Nor-Nori-Nork Hankatik heldu nion Le cogí de las piernas
BELDURTU
Asustar Nor Beldurrezko filmak ikustean beldurtzen naiz Me da miedo ver pelís de miedo
Nor-Nork Egoera horrek beldurtzen nau Me asusta esa situación
Tener miedo Nor-Nori-Nork Zuzendariaren begiradari beldurra diot Le tengo miedo a la mirada del director
ERAGIN
Obligar a hacer, Nor-Nori-Nork Jan eragin zion Le obligó a comer
Influir, accionar
Provocar Nor-Nork Euriteak uholdeak eragin zituen La lluvia provocó inundaciones
ERASO
Atacar, acometer Nor-Nori-Nork Gauez eraso ziguten Nos atacaron por la noche
Pág. 10/63
ERANTZUN
Contestar Nor-Nori-Nork Berehala erantzungo dizut En seguida te contesto
Nor-Nork Ez du erantzun nahi No quiere contestar
JARRAITU
Seguir Nor-Nori-Nork Araudiari jarraitu diogu Hemos seguido la normativa
Nor-Nork Lanean jarraitzen du (zertan) Sigue en el trabajo
ITXARON
Esperar Nor-Nori-Nork Zortziak arte itxarongo dizut Te esperaré hasta las 8
EUTSI
Sostener, mantener Nor-Nori-Nork Emandako hitzari eutsiko diogu Mantendremos la palabra dada
UKITU
Tocar Nor-Nori-Nork Ukitu zion lepoa baina ez zen mugitu Le tocó el cuello pero no se movió
Aludir Nor-Nork Gai hau ukitu genuen Tocamos este tema
Pág. 11/63
Nahi dut Quiero Ez dut nahi No quiero
Nahi izan dut He querido Ez dut nahi izan No he querido
Nahi izaten dut Suelo querer Ez dut nahi izaten No he solido querer
Nahi izango dut (nahiko dut) Querré Ez dut nahi izango (nahiko) No querré
Nahi nuen Quería Ez nuen nahi No quería
Nahi izan nuen Quise Ez nuen nahi izan No quise
Nahi izaten nuen Solía querer Ez nuen nahi izaten No solía querer
Etorri ahal naiz (Etorri naiteke) Puedo venir Ezin naiz mendira joan (Ezin naiteke) No puedo ir...
Etorri ahal izan naiz He podido venir Ezin izan naiz mendira joan No he podido ir ...
Etorri ahal izaten naiz Suelo poder venir Ezin izaten naiz mendira joan No suelo poder ir ...
Etorri ahal izango naiz (ahalko naiz) Podré venir Ezin izango naiz mendira joan (Ezingo naiz)No podré ir...
Ikasi ahal nuen (Ikasi nezakeen) Podía estudiar Ezin nuen hori egin (Ezin nezakeen) No podía hacer eso
Ikasi ahal izan nuen Pude estudiar Ezin izan nuen hori egin No pude hacer eso
Ikasi ahal izaten nuen Solía poder estudiar Ezin izaten nuen hori egin No solía poder hacer eso
PARTIZIPIOA
BESTERIK ERDI + part. ERDI Ikusia Erdi amaituta daukat Lo tengo medio terminado
Gaur erdi lo nago Hoy estoy medio dormido
Part. + BERRI Ikusi BERRIa Pintatu berri dago Está medio pintado
AHALERA
NOR NOR-NORI NOR-NORK NOR-NORI-NORK
AHALERA
ORAINA
Naiteke Naki DA ke Naza ke T Dezaket Ditzaket DA ke T
Zaitezke Zaki zki ZU ke Zaitza ke ZU Dezakezu Ditzakezu ZU ke ZU
Daiteke Daki O ke Deza ke --- Dezake Ditzake (i)O ke ---
Gaitezke Gaki zki GU ke Gaitza ke GU Dezakegu Ditzakegu Dieza (zki) GU ke GU
Zaitezkete Zaki zki ZUE ke te Zaitza ke te ZUE Dezakezue Ditzakezue ZUE ke ZUE
Daitezke Daki zki E ke Ditza ke TE Dezakete Ditzakete (i)E ke TE
IRAGANA
- ¿Me puedes dejar las llaves, por favor? Utz diezazkidakezu giltzak, mesedez ?
- ¡Al menos, ellos podrían darnos las gracias! Gutxienez, ezkerrak eman liezazkigukete!.
- ¿Puedes ver la pizarra desde tu asiento? Ikus al dezakezu zure lekutik arbela?
- Yo también podía hacerlo pero no tuve tiempo Nik ere egin nezakeen, baina ez nuen astirik izan.
- Hoy no puedo llevarte en coche porque no voy al trabajo Gaur ezin zaitzaket zu eraman autoan, ez bainoa
lanera.
- En las reuniones de la Direc. no puede tomar parte cualq. Zuzendaritzaren bileretan ezin dezake edonork
parte har.
- Puedo invitaros a mi casa pero antes tendré que hacer las compras Nire etxera gonbida zaitzaketet baina
aurretik erosketak beharko ditut.
- Koldo te podía tirar al suelo fácilmente Koldok zu erraz bota zintzakeen lurrera.
- De pequeño no podíamos hacer ninguna pregunta a los profesores sobre esos temas Txikitan irakasleei ezin
geniezaiekeen galderarik egin gai horietaz.
- También los tontos pueden aprender a usar el ordenador Tontoek ere ikas dezakete ordenagailua erabiltzen.
- Mientras hacéis ese trabajo, yo os puedo defender Lan hori egiten duzuen bitartean, nik zuek babes
zaitzaketet.
SUBJUNTIVO
NOR NOR-NORI NOR-NORK NOR-NORI-NORK
SUBJUNTIBOA
ORAINA
T(Z)EA: Quiero que vengais a casa Nik zuek etxera etor zaitezten nahi dut = Nik zuek etxera etortzea
nahi dut
No quieren que salgamos con cualq. chico Edozein mutilarekin irten gaitezen ez dute nahi.
No quereis que os acerque Ez duzue ni zuei hurbil nakizuen
AGINDUA: 3. pertsona (-LA) Que se vaya a freir esparragos Joan dadila pikutara
Beste pertsona bat (-N) Empecemos de una vez Has gaitezen behingoz
Entremos ahí Horra sar gaitezen
IMPERATIVO
Los verbos correspondientes a 3ª persona se usan muy poco. Se sustituye por sobjuntivo + LA:
- Joan bedi pikutara Joan dadila pikutara.
- Eraman biezazkio opariak umeari Eraman diezazkiola opariak umeari.
TRINKOAK
EGON ETORRI JOAN IBILI
--- --- --- ---
zaude zatoz zoaz zabiltza
bego betor bihoa bebil
--- --- --- ---
zaudete zatozte zoazte zabiltzate
beude betoz bihoaz bebiltza
Kontrakzioak:
- ESADAZUE egia ESAN IEZADAZUE - EGIOZU lana EGIN IEZAIOZU
- ESAIOZU gezurra dela ESAN IEZAIOZU - GALDIOZU non ibili den GALDETU IEZAIOZU
- EMADAN musu bat EMAN IEZADAN - ENTZUIOZU ENTZUN IEZAIOZU
- EMAIOZU ostia pare bat EMAN IEZAIOZU - BARKAIOZU BARKATU IEZAIOZU
- UZTAZU bakean UTZ EZAZU - AIZU
- UTZKIKIDAZU apunteak UTZ IEZAZKIDAZU - JARTZAZU ate ondoan JARRI ITZAZU.
- EGIZU hori EGIN EZAZU
Pág. 17/63
COMPLETIVAS (Forma indirecta)
Interrogativas -N Non bizi den Mikel galdetu dio Le ha preguntado dónde vive Mikel
Afirmativas -LA Javi deitzen dela esan du Ha dicho que se llama Javi
Negativas -NIK Ez dut uste etxean dagoenik No creo que esté en casa
Mandatos -T(Z)EKO Etortzeko hona esan dio Le ha dicho que venga aquí
Exclamaciones -N Zenbat jende dagoen hemen! ¡Cuánta gente hay aquí!
Ze(r) polita etorri zaren! ¡Qué guapa has venido!
Ea -N Ea nondik atera dituzuen A ver de donde los habeis sacado
Dakit -N Ez dakit zer nahi duzun No se que quieres
Badakizu arpa jotzen Ya sabes tocar el arpa
Bai Baietz Nik uste dut baietz Creo que sí
Ez Ezetz Nik uste dut ezetz Creo que no
Pág. 18/63
CONTADORES
Pág. 19/63
Ardo pitin bat baino ez dut edan No he bebido más que un poco de vino
NEURRIAK
PRECIO
Pág. 20/63
Zenbat balio du honek? ¿Cuánto vale esto? Honek hamar euro balio du
Zenbat da hau? ¿Cuánto es esto? Hamar euro dira
Zenbat da dena? ¿Cuánto es todo? Sei EURO eta berrogeita hamar EHUNEKO dira.
Zenbatean dago gazta? ¿A cuánto está el queso? Gazta sei eurotan dago
Zenbatekoa da gazta hau? ¿De cuánto es este queso? Sei eurotakoa da
Pág. 21/63
PESO, CAPACIDAD, CANTIDAD
Pág. 22/63
Kilo erdi madari Medio kilo de peras Litro eta erdi esne Litro y medio de leche
Kilo eta erdi sagar Kilo y medio de manzanas Litro bat ardo Un litro de vino
Hiru kilo kipula 3 kilos de cebollas Litro eta erdiko botila Un botella de litro y medio
Ehun gramo txorizo Cien gramos de chorizo Dozena erdi piper Media docena de pimientos
Lau kilotako pakete bat Un paquete de 4 kilos Dozena eta erdi porru Docena y media de puerros
Hauek bost kilotakoak dira Estos son de 5 kilos Dozena bi piper berde Dos docenas de pimientos verdes
Litro erdi ur Medio litro de agua
Pág. 23/63
-KADA
Bota bi koilarakada azukre Echa dos cucharadas de azúcar
Platerkada (platazo); eskukada (puñado); katilukada (tazón), basokada (baso)
VELOCIDAD
Laurogei kilometro orduko Ochenta kms por hora Hogei metro segundoko Veinte metro por segundo
Ehun kilometro orduko Cien kms por hora Hamar metro minutuko 10 metros por minuto
PORCENTAJES
%5 Ehuneko bost
Gasolina ehuneko bost (%5) igo da La gasolina ha subido un 5 por ciento
Ehuneko bosteko (%5eko) deskontua egin dit Me ha hecho un descuento del 5%.
-NAKA
Horrek BINAKA igotzen ditu eskailerak Ese sube las escaleras de 2 en 2
BANAKA-BANAKA (BANAN-BANAN) begiratu dugu Los hemos mirado uno por uno
Nik launaka jaten ditut gailetas Como las galletas de 4 en 4
BOSNAKA jarri behar duzue Tenéis que poneros de 5 en 5.
FRACCIONES
1/2 Erdi 1/5 Bosten 1/20 Hogeiren 4/5 Lau bosten
1/3 Heren 1/7 Zazpiren 2/3 Heren bi 6/10 Sei hamarren
1/4 Laurden 1/10 Hamarren 3/4 Hiru laurden 4/100 Lau ehunen
Pág. 24/63
OPERACIONES ARITMETICAS
SUMA BATUKETA
Cinco más seis igual a once 5 + 6 = 11 Bost gehi sei berdin hamaika
RESTA KENKETA
Nueve menos siete igual a dos 97=2 Bederatzi ken zazpi berdin bi
MULTIPLICACION BIDERKAKETA
Cuatro por dos igual a 8 4x2=8 Lau bider bi berdin zortzi
DIVISION ZATIKETA
Diez entre cinco igual a dos 10 / 5 = 2 Hamar zati bost berdin bi
POTENCIACION BERREKETA
Tres al cuadrado igual a nueve 32 = 9 Hiru ber bi berdin bederatzi
RADICACION ERROKETA
Raiz cuadrada de dieciseis igual a cuatro √16 = 4 Bi erro hamasei berdin lau
FONETIKA
SILABA BAKARRA
Ez da [eztá] Ez dakigu [eztákigù] Etxe bat [etxébàt]
Ez dut [eztút] Ez ditugu [eztítugù] Mutil bat [mutílbàt]
Ez dakit [eztákìt] Badaukat [badáukàt] Nahi baduzu [naibáduzù]
Ez gara [ezkárà] Badakigu [badákigù]
BI SILABA
Egin [egín] Batek [baték] Hori [horí]
Mutil [mutíl] Agur [agúr] Horrek [horrék]
HIRU SILABA
Ikusi [ikúsì] Apurtu [apúrtù] Honetan [honétàn]
Mutila [mutílà] Laguna [lagúnà] Ditugu [ditúgù]
LAU SILABA
Batasuna [batásunà] Euskaltegi [euskáltegì] Telebista [telébistà]
Ikastola [ikástolà] Irakasle [irákaslè] Emakume [emákumè]
BOST SILABA
Euskaltegia [euskátegià] Aizkolaria [aizkólarià] Emakumea [emákumeà]
Askatasuna [askátasunà] Interesgarri [intéresgarrì] Bertsolaria [bertsólarià]
ADITZA
SALDU sáldu, sáltzen, sáldukò, sáldutà IKASI ikási, ikásikò, ikásità, ikásterà
HARTU hártu, hártzen, hártukò, hártutà APURTU apúrtu, apúrtukò, apúrtutà, apúrtukò
Pág. 25/63
ORDUA
Zer ordu da? Zer ordutan?
Es la una Ordu bata da Ordu batean
Son las 2 Ordu biak dira Ordu bietan
Son las 3 Hirurak dira Hiruretan
Son las 4 Laurak dira Lauretan
Son las 5 Bostak dira Bostetan
Son las 6 Seiak dira Seietan
Son las 7 Zazpiak dira Zazpietan
Son las 8 Zortziak dira Zortzietan
Son las 9 Bederatziak dira Bederatzietan
Son las 10 Hamarrak dira Hamarretan
Son las 11 Hamaikak dira Hamaiketan
Son las 12 Hamabiak dira Hamabietan
Es la una y cinco Ordu bata eta bost da Ordu bata eta bostean
Son las 2 y 10 Ordu biak eta hamar dira Ordubiak eta hamarrean
Son las 3 y cuarto Hiru eta laurdenak dira Hiru eta laurdenetan
Son las 4 y 20 Laurak eta hogei Laurak eta hogeian
Son las 5 y 25 Bostak eta hogeita bost Bostak eta hogeita bostean
Son las 6 y media Sei eta erdiak dira Sei eta erdietan
Son las 7 menos 25 Zazpiak hogeita bost gutxiago dira Zazpiak hogeita bost gutxiagotan
Son las 8 menos 20 Zortziak hogei gutxiago dira Zortziak hogei gutxiagotan
Son las 9 menos cuarto Bederatziak laurden gutxiago dira Bederatziak laurden gutxiagotan
Son las 10 menos 10 Hamarrak hamar gutxiago dira Hamarrak hamar gutxiagotan
Son las 11 menos 5 Hamaikak bost gutxiago dira Hamaikak bost gutxiagotan
16:54:00 Hamaseiak eta berrogeita hamalau
07:02:06 Zazpi ordu bi minutu eta sei segundo
Desde las 9 Bederatzietatik
21:00etatik
Hasta las 9 Bederatzietara / Bederatziak arte
21:00etara / 21:00ak arte
ZENBAKIAK
Eguraldi ona egin du Ha hecho buen tiempo Atzo elurra egin zuen Ayer nevó
Egun ona egiten du Hace buen día Bihar hotz egingo du Mañana hará frío
Euria egiten du Llueve Zelako beroa egiten du ¡Qué calor hace!
Bihar EZ du euriRIK egingo Mañana no lloverá Ez du batere hotzik egiten No hace nada de frio
Aurten ez du elurrik egin Este año no ha nevado
Pág. 27/63
Además de esta forma, se utilizan también otras como:
- IZAN :Euria da (Llueve), Elurra izan da (Ha nevado), Bero izango da (Hará calor)
- BOTA :Euria botatzen du (Tira agua), Txingorra bota du (Ha tirado granizo)
- ARI IZAN :Euria ari du (Está nevando), Elurra ari izan du (Ha estado nevando)
NO CONFUNDIR: BeroA dago (Hace calor) con Bero dago (Está caliente)
SENTIPENAK
GOSE NAIZ
Gose izan : Tener hambre Bero izan : Tener calor
Egarri izan : Tener sed Beldur izan : Tener miedo
Hotz izan : Tener frío Lotsa izan : Tener vergüenza
Logura izan : Tener sueño
Gose naiz,goazen zeozer jatera Tengo hambre, vamos a comer algo
Umeak egarri dira Los niños tienen sed
Beldur bazara, ez etorri Si tienes miedo, no vengas
HOTZAK NAGO
Itxi leihoa hotzak nago eta Cierra la ventana que tengo frio
Beroak zaude, ala? Bai, izerditan nago Tienes calor, o no? Si estoy sudando
Hotzak hilda nago Estoy muerto de calor
LOGURA NAIZ
Logura Sueño : Ohera noa, logura naiz eta (me voy a la cama porque tengo sueño)
Hazkura Picor : Jertse honek hazkura ematen dit (Este jersey me da picor)
Barregura Ganas de reir : Horrek barregura ematen dit (Ese me da ganas de reir)
Negargura Ganas de llorar : A ze tristura! Negargura naiz! (¡Qué tristeza!, tengo ganas de llorar)
-LARRI se usa para indicar URGENCIA: Txizalarri naiz (Tengo que ir a hacer pis urgentemente)
DATA
En Bayona, a 6 de abril de 1996 Baionan, 1996ko apirilaren 6an
Bayona, a 6 de abril de 1996 Baiona, 1996ko apirilaren 6a.
06/04/1996 1996/04/06
La reunión se celebrará el próximo martes 8 de Junio Datorren asteartean , ekainak 8, egingo da bilera
La reunión se celebrará el proximo día 8 de Junio, martes Datorren ekainaren 8an, asteartea, egingo da bilera
DEKLINABIDEA EJERCICIOS Pág. 56
COPULATIVAS
Eta Y Aita tabernan dago ETA ama jokoan
Ere También Mutil hori gaur ERE agertu da
Tampoco Mutil hori gaur ERE ez da agertu
Ere bai También Niri asko gustatzen zait eta Mireni ERE BAI
Baita…ere Niri asko gustatzen zait, BAITA Mireni ERE
Baita Zuri asko gustatzen zaizu, baina Mireni? BAITA
Ere ez Tampoco Ez zaigu gustatzen eta Mireni ERE EZ
Ezta…ere Ez zaigu gustatzen EZTA Mireni ERE
Ezta Zure amari gustatzen zaio? EZTA
Ez bakarrik, …ere No solo … sino tb. EZ Jonek BAKARRIK, beste guztiek ERE gaizki dute
Hau BAKARRIK EZ, beste guztiak ERE jango dituzu
Ez ezik, …ere Nik EZ EZIK, zuk ERE txarto egin duzu.
ADVERSATIVAS
Baina Pero Asko gustatzen zait BAINA garestiegia da
Ordea Sin embargo Portu Bizkaian dago, Mutriku, ORDEA, Gipuzkoan
Ostera Hori merkeagoa da; besta hau, OSTERA, hobeto eginda dago.
Aldiz, berriz
Alabaina
Haatik Gaur egun mantentzen da ohitura hori; ez HAATIK lehengo indarrez
Halarik ere Eta HALARIK ERE, ez zara hori egitera ausartu
Hala ere Aún así Liburu hori oso ona da; HALA ERE ez zait gustatzen
Hala eta guztiz ere A pesar de todo Merkea da; HALA ETA GUZTIZ ERE ez dut erosiko
Dena dela/dena den Sea como fuera Oso zaila da; DENA DEN saiatu egin behar dugu
Nolanahi ere De todos modos Dirurik ez dut; NOLANAHI ere, hori ez da kezkatzen nauena
Baizik Sino Tipo hori ez da emakumea, gizona BAIZIK
Baino BAINO
Baizik eta BAIZIK ETA gizona
(Izan) ezik/ezean Excepto Laranja (IZAN) EZIK fruta gustatzen zait
Besterik Sino Ostegunetan BESTERIK ez dut erretzen
Baino Lagun bi BAINO ez gara etorri (No hemos venido sino 2 amigos)
Ordez En lugar de
Barik Amarekin BARIK, aitarekin hitz egiten dut
Beharrean Konpondu BEHARREAN, apurtu egin du
-z gain A parte de Lelokeriak egiteaZ GAIN, zer dakizu egiten?
-z aparte ZutaZ APARTE, nork daki?
DISTRIBUTIVAS
Bai…bai… (baita…ere) Tanto… como… Bilbon BAI goizez, BAI arratsaldez, jende asko dabil
(como tb.)… BAI hemen, BAI hor, BAITA han ERE euriak busti
Nahiz…nahiz Nolanahi ere, NAHIZ batera NAHIZ bestera, lortuko dugu.
Zein…zein ZEIN etxean ZEIN kalean beti ondo dago
Hala…nola / nola…hala HALA lurrean NOLA zeruan
Ez…ez… (ezta…ere) Ni…ni… EZ du lanik egiten EZ besteei lanean uzten
(ni tampoco)… EZ zu, EZ zure ama, EZTA zure aita ERE, ez zarete atseginak.
Oraindik ez dut EZ idazlana burutu, EZ mintza prestatu
Edo…edo / ala…ala O …o… EDO zorra kendu EDO eraztuna itzuli
Dela…dela Que si…que si… Haiekin DELA gurekin DELA beti gezurretan dabil
Alde batetik…bestetik Por un lado…Por otro... ALDE BATETIK Errealekoa dela BESTETIK Athletikoak…
Ez bakarrik ... ere No solo sino también EZ Jonek BAKARRIK, beste guztiek ERE gaizki egin dute
Ez ezik ... ere Klasean euskaraz EZEZIK erderaz ERE hitz egiten da
AGIAN Tal vez, quizás AGIAN hilko da
APIKA
BEHARBADA BEHARBADA etorriko da
ALDERANTZIZ Por el contrario Gizarte horietan, ALDERANTZIZ, emakumezkoek ez dute zer eginik.
AITZITIK
ESATE BATERAKO Por ejemplo ESATE BATERAKO, zu zara aberatsa eta ni behartsua
HALA NOLA Bihar lanak egin behar ditugu, HALA NOLA belarra moztu
ALEGIA Es decir, esto es 14 olerki hauetatik, 4 soilak ditugu; ALEGIA, zer ikusirik ez dutenak
HOTS Batasunaren aldekoek, HOTS, guk, ez dugu zuzen jokatu.
HAU DA Zuk diru asko dituzu, HAU DA, zu zara aberatsa.
BERAZ Por tanto Ni zu baino gazteagoa naiz; BERAZ, zu ni baino zaharragoa zara.
ORDUAN Zer esan behar dugu ORDUAN?
HORTAZ Hasiera da polita; HORTAZ, has gaitezen ahalik eta gehienetan.
BADA Pues, Entonces Zer da, BADA, maitasuna?
HONELA Así HONELA ez goaz inora.
HAU DELA ETA Por este motivo HORI DELA ETA, gaur egun hori egiten da.
HORI DELA ETA
ZENTZU HONETAN En el mismo sentido ZENTZU HONETAN esan behar da ...
INOLAZ ERE De ningun modo Ez dut uzte oker nagoenik eta ez nuke INOLAZ ERE oker egon nahi
INONDIK ERE (No creo que esté equivocado y no quisiera estarlo de ninguna manera)
IZAN ERE De hecho IZAN ERE, argi eta garbi dio Estatuko Boletin Oficialak
ORO HAR En general ORO HAR eta salbuespenak salbu, baliagarria da
(En general y salvo las excepciones, es útil)
ERA BEREAN Así mismo. Gogoan duzu ERA BEREAN, aurtengoarekin datozela 50
(Recuerdas así mismo que este año cumples 50).
HALABER También, así Eskola haietan eta HALABER beste guztietan
mismo (En aquellas escuelas y también en todas las demás.
BAINA ERA BEREAN Pero al mismo Politak dira BAINA ERA BERAN merkeak.
tiempo, a la vez. Badu antzen (semejanza) bat, baina era berean, zein ezberdina!
GAINERA Además Ez daukat dirurik, eta GAINERA ez dut erosi nahi
HAIN ZUZEN ERE Precisamente, Franco hil zen urtean HAIN ZUZEN ERE, hasi nintzen euskara ikasten
concretamente (Precisamente el año que murió Franco, empecé a estudiar euskera)
BATEZ ERE Sobre todo, Zaharragoak dira, BATEZBESTE, gurasoak irakasleak baino
BATEZBESTE Generalmente (Son mayores, generalmente, los padres que los profesores)
BESTEAK BESTE Entre otros Hor daude, BESTEAK BESTE, aldizkariko lanak
BEHIN ETA BERRIZ Una y otra vez BEHIN ETA BERRIZ esan duenez (Como ha dicho una y otra vez)
BEHIN ETA BERRIRO BEHIN ETA BERRIRO gauza bera esanez dator (Viene repitiendo
lo mismo una y otra vez)
BIDE BATEZ De una vez BIDE BATEZ egiten ditu bi mandatu (Hace 2 recados de una vez)
BADAEZPADA Por si acaso Eguraldi ona zen, baina BADAEZPADA euritakoa hartu zuen.
BESTELA De lo contrario Ekar ezazu; BESTELA ikusiko duzu zer den ona!
HARIK ETA Hasta que HARIK ETA ikusi arte ez naiz lasaituko (Hasta que no le vea no
estaré tranquila)
ZORIONEZ Afortunadamente, ZORIONEZ, Athletic irabazi zuen
por suerte
SEGURASKI Seguramente SEGURASKI berandu arte lan egingo dut
NOMINALIZACION EJERCICIOS Pág. 60
... ETA
Nekatuta nago: Lo gutxi egin dut ETA / Ez dut lorik egin ETA
BAIT + Aditza
Nekatuta nago: Lo gutxi egin BAITUT / Ez BAITUT lorik egin
-T(Z)EAGATIK / -T(Z)EARREN
Hori esateagatik betirako haserretu zitzaidan
-NEZ GERO
Eguraldi ona egiten duenez gero, mendira joango gara Porque hace bueno iremos al monte.
-LA ETA
Lan asko dagoela eta, laguntza eskatu digu Porque hay mucho trabajo, …
-ZEREN ETA
Busti egin naiz zeren eta euria baita Me he mojado porque ha llovido (Redundante)
ARREN
EURIA EGIN ARREN, mendira joango gara Aunque llueva, iremos al monte
DIRURIK EDUKI EZ ARREN, ondo bizi naiz Aunque no tengo dinero, vivo bien
OSO GARESTIA EZ IZAN ARREN, ezin dut erosi Aunque no es muy caro no puedo comprarlo
Ikusten zaitudan ARREN Aunque te vea
Ikusten ez zaitudan ARREN Aunque no te vea
BA... ERE
Filma ikusi badut ere, ez dut ulertu Aunque he visto la película, no la he entendido
Filma ikusi ez badut ere, ondo dagoela esan didate Aunque no he visto la peli me han dicho que está bien
-AGATIK
Etxera etorriagatik, ez dut ezer egin Aunque he venido a casa no he hecho nada
Etxera ez etorriagatik, ... Aunque no he venido a casa, ...
TEMPORALES EJERCICIOS Pág. 59
Menditik zetorreLA(RIK) istripu bat izan zuen Cuando venía del monte
-T(Z)EAZ, -AZ BATERA Cuando ...
Zuzendaria agerTZEAZ (agertuAZ) BATERA, denak isildu ziren Cuando llegó el Director, todos callaron
-T(Z)EAN Al hacer algo.
Atea zabalTZEAN ikusi dut Al abrir la puerta le he visto
Argia piZTEAN jaso dut deskarga Al encender la luz he recibido la descarga
-N BITARTEAN Mientras ...
Ikasten duDAN BITARTEAN, musika entzuten dut Mientras estudio, escucho música
Hori egiten ez duzuN BITARTEAN Mientras no hagas eso
BEZAIN LASTER, ETA BEREHALA Tan pronto como ...
Jakin BEZAIN LASTER etorri naiz He venido tan pronto como lo he sabido
Konturatu (naizen) BEZAIN LASTER joan naiz He ido tan pronto como me he dado cuenta
-NEKO Tan pronto como ...
Etxera heldu nintzeNEKO, oheratu egin nintzen Tan pronto como llegué a casa, me acosté en la cama
ORDUKO Para cuando, en cuanto ...
Medikua etorri ORDUKO eria hila izanen da Para cuando llegue el médico, el enfermo estará muerto
Konturatu ORDUKO, umea kalean zegoen Para cuando se enteró el niño estaba en la calle
Bilera amaitu ORDUKO alde egin zuen En cuanto acabó la reunión, se marchó
-NERAKO, -T(Z)ERAKO Para cuando ...
Gu heldu gineNERAKO, ez zen inor geratzen Para cuando llegamos, no quedaba nadie
Zu itzulTZERAKO, gu lotan egongo dira Para cuando regreses, estaremos dormidos
-N GARAIKO De cuando...
Argazki hauek Kuban egon ginen garaikoak dira Estas fotos son de cuando estuvimos en Cuba.
-NETIK, -NEZ GEROZTIK Desde que ...
Ezkondu zeNETIK, ez dut berriro ikusi Desde que se casó, no le he visto de nuevo
Heldu zireNEZ GEROZTIK, ez dira gelarik irten Desde que llegamos, no hemos salido de la habitación
ARTE, -N ARTE, HARIK ETA ... ARTE Hasta que ...
Medikua etorri deN ARTE, ezin izan dugu ezer egin Hasta que ha venido el médico, no hemos podido hacer nada
Ez mugitu HARIK ETA nik esaten dizudan ARTE No te muevas hasta que yo te lo diga.
-N BAKOITZEAN Cada vez que...
-N GEHIENETAN La mayoría de las veces que...
-N GUZTIETAN Todas las veces que...
Saiatzen naizeN BAKOITZEAN, txarto ateratzen zait Cada vez que lo intento, me sale mal
Joan naizeN GEHIENETAN, damutu egin naiz La mayoría de las veces que he ido, me he arrepentido
Zurekin hitz egiten dudaN GUZTIETAN, gauza bera esaten didazu Todas las veces q hablo contigo, me dices lo mismo.
MODUZKO PERPAUSAK
-N BEZALA / -N BEZALAKO(A) Como ...
Jon zuk esan duzun bezala dago Jon está como has dicho
Jon zuk esan duzun bezalakoa da Jon es como has dicho
POSTPOSIZIOAK
PARTITIBOA ...
GABE Sin EJERCICIOS Pág. 59
-RIK GABE Verbo + GABE
Ariketarik gabe Sin ejercicios Egin gabe Sin hacer
Ariketak gabe Sin los ejercicios.
NOREN ...
GAINEAN, AZPIAN, AURREAN, ATZEAN, ONDOAN, BARRUAN, KANPOAN
Pertsonak: NOREN kasu-marka hartzen dute beti
Noren GAINEAN dago umea? Aitaren gainean ¿Encima de quien está el niño? Encima de aita.
Zure AURREAN dago Está delante de ti
Nire ONDOAN dago Aitor Aitor está a mi lado.
Objetuak: normalean markarik gabe
Liburua aulki AZPIAN utzi dut He dejado el libro debajo de la silla
Etxe horren ATZEAN ezkutatu da Se ha escondido detrás de esa casa
Etxe urdinaren ONDOAN dago Está al lado de la casa azul
BURUAN Al cabo de
Hiru egunen buruan egingo dut Al cabo de 3 días lo haré.
LEKUAN En su puesto
Zuk ere, bere LEKUAN, gauza bera egingo zenukeen Tu también, en su puesto, hubieras hecho lo mismo
NORI ...
NON ...
ZEHAR A lo largo de ...
Historian ZEHAR A lo largo de la historia
Mendeetan zehar A través de los siglos
Hortik ZEHAR Por ahí.
ZEREZ ...
GAIN Además de ...
Horretaz GAIN Además de eso
BESTE KASUAK
GAZTEIZ ALDEAN En la zona de ...
Donostia ALDEAN bizi da Vive por la zona de Donostia
ESTRUCTURAS
Zenbat eta gehiago irakurri, hainbat eta arinago ikasten du Cuanto más lee, más rapido aprende.
Zenbat eta ardo gehiago edan, hainbat eta gehiago moskortzen zara Cuanto más vino bebes, más te emborrachas.
edaten duzun
Zenbat eta azkarrago egiten duzun hainbat eta goizago oheratu ahalko zara Cuanto más rápido lo hagas, más pronto
te podrás acostar
Zenbat eta gehiago egin behar hainbat eta gogo gutxiago eduki izaten dira Cuanto más haya que hacer, menos ganas
se suelen tener
Zenbat eta gehiago eztabaidatzen genuen, orduan eta urduriagoa zen giroa Cuanto + discutíamos, el clima era + tenso
Hainbeste euri egiten zuen non ibaiak gora egin baitzuen Llovió tanto que se desbordó el río.
Hain leloa zara ezen ez baitzara/zaren ezertaz jabetzen Eres tan tonto que no te enteras de nada.
Hori hain txikia da non ezin baitu/duen ikusi Eso es tan pequeño que no se puede ver.
EJERCICIOS Pág. 59
AHAL DEN/DUZUN (izena-RIK) adj./adb.-EN Lo más … que puedas
Ahal diren hizlaririk onenak ekarriko ditugu Traeremos los mejores conferenciantes que se puedan
Los dos cantaron la misma canción Biek kanta bera abestu zuten.
Las dos hermanas son iguales Ahizpa biak berdinak dira.
Hoy me he puesto el mismo vestido que ayer Gaur atzoko soineko bera jantzi dut.
Los dos vivían en la misma casa Biak etxe berean bizi ziren.
Es la misma chica que hemos visto por la mañana Goizean ikusi dugun neska bera da.
Siempre viste los mismos zapatos Beti zapata berak janzten ditu.
NOIZ ARTE?
Izenak -RA ARTE Ingandera arte, asatelehenera arte, datorren astera arte
Adberbioak ARTE bihar arte, etzi arte, orain arte, gaur arte
- EDOZEIN MUTIL (EDONOR, o EDOZEIN) etor daiteke Arkautera Cualquier chico puede venir a Arkaute
- EDOZEIN GAUZA (EDOZER o EDOZEIN) ekar dezakezu Puedes traer cualquier cosa
- EDOZEIN UMERI (EDONORI o EDOZEINI) gustatzen zaio txokolatea A cualquier niño le gusta el chocolate.
- EDOZEIN NESKARENTZAT (EDONORENTZAT o EDOZEINENTZAT) erosiko ditu lore horiek Para cualquier chica ...
- EDOZEIN HONDARTZARA (EDONORA o EDOZEINETARA) joan gaitezke Podemos ir a cualquier playa.
Soldadutzara joan direnak ez daude pozik = Los que se han ido a la mili no están contentos
Soldadutzara joandakoak ez daude pozik
ELKAR
ELKAR Elkar jo nahi dugu Queremos pegarnos (el uno al otro)
Elkar ikusiko dugu Nos veremos
ELKARREKIN Elkarrekin joan ginen mendira Hemos ido juntos al monte
ELKARRI Haiek elkarri eman diote musu bat Se han dado un beso
Eskua eman zioten elkarri Se dieron la mano
Pellok eta Mikelek elkarri opari bat eman diote Pello y Mikel se han dado un regalo
ELKARREN Horiek elkarren ondoan eseriko dira Esos se sentarán juntos
ELKARRENGANA Zu eta biok elkarrengana hurbilduko gara Nos acercaremos el uno al otro
ELKARRENGANDIK Elkarrengandik urrundu ginen Nos alejamos el uno del otro
ELKARREZ Elkarrez askotan gogoratzen zarete Os acordais mucho el uno del otro
GERUNDIO
-T(z)EN Umeak ikasten utzi ditut He dejado a los niños estudiando
Irakurtzen ari naiz Estoy leyendo
- Z (Respuesta a Nola) Nola lortu zuen? Erosiz ¿cómo lo consiguió? Comprando
Botoi hau sakatuz pizten da Se enciende pulsando este botón
Irakurriz asko ikasten da Leyendo se aprende mucho
- AN Noiz ezagutu nuen gogoratu nahian nabil Ando queriendo recordar cuando le conocí
- TA Atea itxita, alde egin zuen Cerrando la puerta se fue
Hau kenduta, besteak ondo daude Quitando esto, los otros están bien
- KA Nitaz gaizki esaka dabil Anda hablando mal de mi
Hor dabiltza denak oihuka Anda gritando a todos
Oihuka, estulka, esaka, bultzaka, ...
ESKUTITZAK
ADISKIDE/SENIDEEN ARTEAN
HASTEKO:
(Nire) Guraso maiteak/ok
Aita-ama laztanak/ok
Osaba-iseko biotzekoak/ok
Adiskide maitea / maite hori
BUKATZEKO:
Besterik ez, … / besterik gabe, … / Honenbestez, …
Agur / Agur t’erdi / Agur, ez adiorik
Agur bero bat / Agur bihotzez
Besarkada bat / Besarkada handi bat / Besarkada batez
Musu handi bat / Musu luze
Laztan luze / Laztan estu
Laster arte / Hurrengora arte / Hurrena arte / Nahi duzun arte
Ongi izan / Ongi bizi
Bihotzez / Bihotz bihotzez
Zure seme / Zure adiskide
DATAK:
Barakaldon, 2003ko Azaroaren 23an
Barakaldon, 2003-02-13
HARREMAN OFIZIALETAN
HASTEKO:
Jaun-andre agurgarriok Estimados (Queridos) señores y señoras
Alkate jauna: / Lehendakari jauna: / Zuzendari Jauna: / Jauna:
BUKATZEKO:
Besterik gabe, …/ Oraingoz besterik ez Sin más
Honenbestez, … Por tanto
Agur / Agur t’erdi
Ongi izan eta hurrengora arte
Zure erantzunen zain geratzen naiz Quedo a la espera de tu respuesta …
Nire eskaera ahal bezain laster beteko duzulakoan En la creencia de que se tenga a bien
mi petición cuanto antes
Nire eskaera kontuan hartuko duzulakoan En el pensamiento de que tendrás en cuenta mi petición.
Nire arazoak konponduko dituzulakoan En la creencia de que me arreglarás los problemas
Aldez aurretik eskerrak emanez, … Dando las gracias por adelantado …
Zure esanetara A sus órdenes / Zure aginduetara A sus mandatos
Mila ezker / Eskerrik asko zure laguntzagatik
Zure erantzuna baiezkoa izango delakoan, ...
Ejemplos:
Zure berri laster izango dugulakoan, eta aldez aurretik ezkerrak emanez, agur bero bat.
Oraingoz besterik ez, ikusi arte. Ongi izan.
Aldez aurretik ezkerrak emanez, har ezazu nire agurrik aldizkidetasuna (amistad)
Nere begirurenik leialenaz, agur t’erdi Con mi más sincero aprecio.
Nire eskaera kontuan hartuko duzulakoan, agurtzen zaitut,...
ESAMOLDEAK (FRASES HECHAS)
Gracias! Gaitzerdi = Ezkerrak
A medias Erdibana = Gauzak erditik banatu
En un santiamén Jesús batean = Amen batean = Denbora laburrean
En un suspiro Negar batean = Negar zotinka
Cuanto antes Lehenengo eta behin = Batez ere! = Lehenik! = Garrantzitsuena!
Cualquiera sabe! Batek jakin! = Auskalo!
Fuera de aquí Alde hemendik! = Ospa!
Desperezarse Nagiak atera
Acertar de pleno Buru buruan
Irse al 5º pino Lekutara joan
Cantar las cuarenta Kritorenak esan
Tener mucho curro Esku bete lan
¡Hace un calor! Hau bero hau!
¡Echale una mano! Lagun iezaiozu!
Me gustaría ir al cine Zinemara joan nahi nuke
¿Está Arantza por ahí? Arantza hor da? = Badago Arantza?
¿Te ries de mi? Nitaz barrezka?
Llevo 8 horas trabajando 8 ordu eman ditut lanean
¿Vamos a tomar un pote? Poterik hartuko dugu?
¡Menos mal que has venido! Ezkerrak etorri zaren!
La radio no funciona Irratia ez dabil
Es de segunda mano Bigarren eskukoa da
Querer y no poder Nahi eta ezin
Está tronado Burutik dago
Nos partimos de risa Barrez ito ginen
¡Lo tienes claro! Jai daukazu!
¡La has hecho buena! Ederra egin duzu!
La cagamos Gurea egin dugu
Ha aprendido por su cuenta Bere kabuz (kontura) ikasi du
¡Vete a freir espárragos! Joan zaitez antzarrak ferratzera
Me apostaría el cuello Lepoa egingo nuke
De tanto decirlo le creimos Esanaren esanez sinestu genion
¿Una cerveza a medias? Garagardo bat erdibana?
¡Si no hay más! Besterik ezean!
Me han puesto en un aprieto Estu hartu naute
Siempre con excusas Beti aitzaki maitzaki
Se murió recién nacido Jaio berritan hil zen
Con buena intención Ondo beharrean
Ya Dagoeneko, Honez gero
Ni pies ni cabeza Ez hanka , ez buru.
¡Y un jámón! Baita zera ere!
Trabajar sin parar Izarretik izarrera.
Hacer la colada Lisiba egin
En absoluto Batere. Ej: Gertaera horrek ez zaitu batere harritu.
¡Estás avisado! Jakinaren gainean zaude
Estoy indispuesto Ondoezik nago
¡A que no le das! Ezetz eman!
No dijo ni mú Ez zuen txintik ere esan.
¡Dímelo en voz baja! Ahozpez esaidazu!
Es un hipócrita Pertsona zuria da
¡Puto crío! Ume madarikatua!
Eres un bocazas Ahobero hutsa zara
¡Estate quieto! Geldi egon zaitez!
Estoy hecho polvo Neke-neke (porru) eginda nago
Sin pelos en la lengua Ahoan legarrik gabe
Hala bazan, ez bazan, sar dadila kalabazan eta irten dadila Lazkaoko plazan = colorin colorado....
Horra non... : mira por donde
Joan den egunean joan nintzen Mirenen bila eta HORRA NON klasean agertu zen
Noren berri : saber noticias de alguien
BEGI Honetatik atera: sacar de sus casillas
Begietan hartu: coger mania (Nor-Nork)
EGIN
Begietan izan: la niña de tus ojos
Bakeak egin: hacer las paces
Begi ona du: tiene buen ojo
Lepoa egin: apostar
Begiluze: mirón
Piper egin: hacer pira
Begizkoa bota: mal de ojo (Nor-Nori-Nork)
Porrot egin: hacer ruina
BURU Pot egin: fallar, no hacer bien
Burutik eginda (edo jota): loco (Egon) Topo egin: encontrarse
Burutsua: listo, sabio Txiki-txiki egin:Te voy a hacer polvo, paliza
Burugogorra: cabezón
EGON
Buruarina, txoriburu: ligero de cascos
Bistan egon: está a la vista
AHO Egonean egon: perdiendo el tiempo
Ahotik kendu: quitar de la punta de la lengua Gure esku egon: está en nuestras manos
Ahozabal: bocazas Josita egon: lleno
Ahozpez: boca abajo Lekutan (tokitan) egon: estar muy lejos
Ahozkora: boca arriba Praketan kabitu ezinik: muy orgulloso, está que no
caga
LEPO
Leporaino: hasta el gorro GARBI
Garbizalea: purista
LARRU
Argi eta garbi: claro, fijo
Larrugorrian, Larrugorritan jarri, biluzik, arroparik
gabe: en pelotas NOLA
Larrua jo: echar un polvo Neure artean: para mis adentros
Larrututa (Egon): sin pelas Atzekoz aurrera: al reves
ESKU Ez atzera ez aurrera: ni para atrás ni para adelante
Eskuoneko: de buen corazón Hutsaren truke: gratis, de balde
Eskuluze: mano larga que pega Izerdi patsetan: sudando como un cerdo
Eskupekoa eman: dar propina Nola edo hala: de alguna manera
Eskuzabal: generoso Jo ta ke: erre que erre
Eskulana: manualidades Noiz aurretik: de antemano
Ez da atzo goizekoa: no es de ayer
GORRI Behin betiko: de una vez por todas
Gorriak ikusi: pasarlas moradas Behin behineko: provisionalmente
GOGO Behin edo behin, (Noizbehinka): alguna vez
Gogoan eduki: tenerlo en cuenta (resentido) Egunean baino egunean ...ago: cada día más ...
Gogoan hartu: tener en cuenta (consejo) Lehenago eta behin: antes de nada
Gogait egin: dar asco Sasoi ederrean: a buenas horas
Gogaikarria: asqueroso ESKLAMAZIOA
Gogoz kontra: contra mi voluntad Auskalo, (Batek daki): vete tu a saber
OKER Bejondeizula: enhorabuena
Oker zaude: estás en un error Hara bestea: mira el otro...
Okerreko bidetik: por el camino equivocado Hor dago gakoa: ahí está el problema
Hor konpon, Hor konpon, Marianton! = Bost axola neri!:
JO arreglatelas
Behetik jota: echado por bajo Txakurraren bibolinak: y una leche
Goitik jota: echado por alto Barra-barra : asko (euria)
Adarra jo: tomar el pelo Mara-mara: asko (elurra)
Hitz eman: prometer Tipi-tapa: ibili
ATERA Txipli-txapla: en los charcos
Bizimodua atera: buscarse la vida Zanga-zanga: asko edan
Zirti-zarta: kolpeka
ESAERA ZAHARRAK (REFRANES)
Arrain handiak jaten du txikia = El pez grande se come al pequeño
Txakur zaunkaria, gutxitan hoskaria = Perro ladrador poco mordedor
Edozein txoriri eder bere habia(nido) = Cada persona como mejor está es su casa y en su ambiente.
Geroa alferren leloa = No dejes para mañana lo que puedas hacer hoy
Lan lasterra(rápido), lan alferra(inutil) = Lo que se hace muy rapido no vale para nada
Nori berea da zuzenbidea = Cada uno con su cruz
Ustea ez da jakitea = Una cosa es la sospecha y otra el hecho
Zauri gainean pikoa = Tocar en la llaga
Goiz gorri arrats iturri = Cuando amanece el cielo rojizo, por la tarde llueve.
Gogozko tokian aldaparik ez = Sarna con gusto no pica
Haizea nora, zapiak hara = Chaquetero
Zahar hitz, zuhur hitz = Las palabras antiguas son sabias
Hil eta gero salda bero = A burro muerto la cebada al rabo
Umeak zer ikusi hura ikasi = Los niños aprenden lo que ven
Kanpoan uso etxean otso = En la calle paloma y en casa lobo
Zenbat buru, hainbat aburu = Tantas cabezas, tantas opiniones
Nolako egurra halako ezpala = De tal palo tal astilla
ETXEA
Sukaldea cocina Garbigailua lavadora Sardeska tenedor
Egongela sala Labea horno Goilara cuchara
Logela habitación Aulkia silla Labana cuchillo
Komuna vater Mikrouhinak microndas Lapikoa olla
Teilatu tejado Leihoa ventana Zartagina sarten
Horma pared mahaia mesa Kazola cazuela
Solairu piso Hozkailua frigorífico Ipitza estropajo
Igongailua ascensor Plater-ikuzgailua lavavajillas Ehogailua cafetera
Sutegia fuego Platera plato Katilua taza
Txorroa grifo Azpila fuente Garbikaria detergente
Sukaltarria lavabo Edalontzia vaso Lisakina plancha
JANTZIAK
Soineko vestido Gorbata corbata Zapia pañuelo
Gona falda Soingainekoa abrigo Galtzontziloak calzonzillos
Prakak pantalones Eskularruak guantes Kuleroak bragas
Alkondara camisa Jertsea jersey Betaurrekoak gafas
Galtzerdiak calcetines Bainujantzia trajebaño Txandala chandal
Jaka chaqueta Txapela boina Belarritakoak pendientes
Gerrikoa cinturón Kapela sombrero Eraztuna anillo
Bularretakoa sujetador Txanoa gorro Eskuturrekoa pulsera
Zapatak zapatos Bikinia bikini Idunekoa Collar
Botak botas Amantala delantal
VERBOS Frecuentes: CASTELLANO - EUSKERA
Abrir Ireki Desvestir Erantzi Pasear Paseatu
Abrir Zabaldu Detenerse Gelditu Pedir Eskatu
Aburrirse Aspertu Dormir Lo egin Pegar Jo
Acabar Bukatu Echar Bota Peinar Orraztu
Acompañar Lagundu Empezar Hasi Pensar Pentsatu
Adornar Apaindu Encender Piztu Perder Galdu
Agarrar Heldu Encontrar Aurkitu Perdonar Barkatu
Amar Maitatu Enfadarse Haserretu Pintar Pintatu
Andar Ibili Entender Ulertu Poder Ahal
Apagar Amatatu Entrar Sartu Poner Jarri
Apagar Itzali Enviar Bidali Poner Ipini
Aparecer Agertu Esconderse Ezkutatu Poner de pie Zutitu
Aprender Ikasi Escribir Idatzi Preguntar Galdetu
Aprobar Gainditu Escuchar Entzun Preparar Prestatu
Asar Erre Esperar Itxaron Probar Probatu
Asustar Beldurtu Estar Egon Prohibir Debekatu
Ayudar Lagundu Estudiar Ikasi Pudrir Usteldu
Bajar Jaitsi Freír Frijitu Quedarse Geratu
Beber Edan Fumar Erre Quemar Erre
Buscar Bilatu Ganar Irabazi Querer Nahi izan
Caer Erori Gastar Gastatu Quitar Kendu
Cambiar Aldatu Girar Hartu Recibir Jaso
Cansarse Nekatu Guardar Gorde Recoger Batu
Cantar Kantatu Hablar Hitz egin Regresar a Etxeratu
Cantar Abestu Hacer Egin casa
Casarse Ezkondu Ir Joan Responder Erantzun
Celebrar Ospatu Jugar Jolastu Romper Hautsi
Cenar Afaldu Juntar Elkartu Romper Apurtu
Cerrar Itxi Leer Irakurri Saber Jakin
Cobrar Kobratu Levantar Altxatu Sacar Atera
Coger Hartu Levantarse Jaiki Salir Irten
Comer Jan Limpiar Garbitu Saludar Agurtu
Comer Bazkaldu Llamar Deitu Sembrar Erein
(mediodía) Llegar Heldu Sentarse Jesarri
Comprar Erosi Llegar Iritsi Ser Izan
Conducir Gidatu Llenar Bete Servir, valer Balio izan
Conocer Ezagutu Llevar Eraman Subir Igo
Contar Kontatu Matar Hil Suceder Gertatu
(Narrar) Merendar Askaldu Tener Ukan
Contar Kontatu Meter Sartu Tener Eduki
(Números) Mirar Begiratu Terminar Bukatu
Corregir Zuzendu Morir Hil Terminar Amaitu
Cortar Ebaki Mostrar Erakutsi Tirar Bota
Cuidar Zaindu Nacer Jaio Trabajar Lan egin
Curar Sendatu Nadar Igeri egin Traer Ekarri
Dar Eman Necesitar Behar izan Trocear Txikitu
Decir Esan Oír Entzun Utilizar Erabili
Dejar Utzi Olvidar Ahaztu Vender Saldu
Desayunar Gosaldu Organizar Antolatu Venir Etorri
Descansar Atsedena Pagar Ordaindu Ver Ikusi
hartu Parar Gelditu Vestirse Jantzi
Desear Nahi izan Pasar Pasatu Vivir Bizi izan
Despertar Esnatu Volver itzuli
VERBOS Frecuentes: EUSKERA - CASTELLANO
DEKLINABIDE
Soluciones:
1. ak 11. ekin 21. k 31. tan 41. ez
2. ri 12. ean, k 22. i 32. az, z 42. rretara
3. ez, z 13. k, k 23. rik 33. tan 43. rengana, rik
4. k 14. --- 24. z 34. ik 44. ez, ez
5. z 15. ri 25. ek 35. tan 45. tara
6. etan 16. ik 26. ari 36. ko 46. ri
7. ri 17. ekin, ekin 27. a 37. tara, ak
8. tan, ez 18. --- 28. z 38. rengan
9. rekin 19. rik 29. eko, etan 39. gandik
10. k 20. rekin 30. rengan 40. tako, a
ERE
1. Mikel ni me ha visto cuando ha pasado por la plaza Mikelek ere ez zaitu plazatik pasatu denean
2. ¿No vendrá nadie?. Ni uno. Ez al da inor etorriko? Inor ere ez
3. En Bilbao también hay casas elegantes Bilbon ere badaude etxe dotoreak
4. Creemos que lo que hemos hecho tampoco sirve para nada Uste dugu egin dugunak ere ez duela balio ezertarako
5. En esta leccion veremos tambien una cosa nueva Ikasgai honetan gauza berri bat ere ikusiko dugu.
6. Mis padres estuvieron también en el museo del Louvre Nire gurasoak Louvreko Museoan ere egon ziren
7. Idoia no es reponsable para nada Idoia ezertaz ere ez da arduratzen
8. Nosotros también vivimos en Vitoria Gu ere Gasteizen bizi gara.
9. ¿Vas a Bilbao? Yo también voy Zoaz Bilbora? Ni ere banoa (Ni ere bai)
10. Eli no ha venido y Miren tampoco Eli ez da etorri eta Miren ere ez
11. No solo lo hemos oído, también lo hemos leído Ez bakarrik entzun, irakurri ere egin dugu
12. Joxean también viene a cenar Joxean ere badator afaltzera
13. Despertaron hasta al amigo que estaba dormido Lo zegoen laguna ere esnatu zuten
14. Incluso le golpearon Jo ere egin zuten
15. No me preguntaron ni el nombre Izenik ere ez zidaten galdetu
16. ¿Ni siquiera sabes fregar? Harrikoa egiten ere ez dakizu?
17. No vi absolutamente a nadie Ez nuen inor ere ikusi
18. En ningún lugar lo encontrarás tan barato Inon ere ez duzu hain merke aurkituko
19. Si necesitas algo (sea lo que sea), llámame Ezer ere behar baduzu, deitu
20. Aunque es caro lo compraré Garestia bada ere, erosi egingo dut
21. Aunque se lo digas 1000 veces no te hará caso Mila aldiz esanda ere, ez dizu jaramonik egingo
22. Por dificil que sea, no has de ceder Zaila izanagatik, ez duzu etsi behar
TEMPORALES
1. Después de cenar nos fuimos al Casco Viejo Afaldu ondoren Alde Zaharrera joan ginen
2. Cuando quieres no puedes, y cuando no quieres ... Nahi duzunean ezin duzu, eta nahi ez duzunean ...
3. Mientras preparas el desayuno, yo me voy a duchar Gosaria prestatzen duzun bitartean, ni dutxatu egingo naiz
4. Cuando estoy solo, me sale mejor Bakarrik nagoenean, hobeto ateratzen zait
5. Mientras no rompan nada, déjales que jueguen Ezer apurtzen ez duten bitartean, utzi jolasten
6. Al ir a pagar se ha dado cuenta de q la han robado el bolso Ordaintzerakoan konturatu da poltsa lapurtu diotela
7. Al abrir el libro, se te ha caído este papel Liburua zabaltzean, paper hau jausi zaizu
8. Antes de salir de casa, teneis que hacer la cama Etxetik irten baino lehen, ohera egin behar duzue
9. Antes de venir, llamad por tfno Etorri aurretik, telefonoz deitu
10. ¿Cuándo vendrás?. Cuando pueda ¿Noiz etorriko zara?. Ahal dudanean
11. Para cuando se dio cuenta, el niño estaba en la calle Konturatu orduko, umea kalean zegoen
12. Después de cerrar la puerta me di cuenta que olvidé la llave Atea itxitakoan konturatu nintzen giltza ahaztu nuela
13. Tan pronto como lo dijo, me di cuenta que estaba mintiendo Esan zueneko konturatu nintzen gezurretan ari zela
14. Al ver al perro han escapado Txakurra ikustean, alde egin dute
15. Cada vez que hablas, metes la pata Hitz egiten duzun bakoitzean, hanka sartzen duzu
16. Para cuando me di cuenta, era demasiado tarde Konturatu nintzenerako, beranduegi zen
17. Desde que has venido, no has parado ni un instante Etorri zarenetik, ez zara une batez ere gelditu
18. Desde que ha empezado a trabajar, a mejorado mucho Lanean hasi zenez geroztik, asko hobetu du
19. La mayoría de las veces q he quedado con el, no ha aparecido> Berarekin geratu naizen gehienetan, ez da agertu
20. Esto lo tengo guardado para cuando venga aita Hau gordeta daukat aita datorrenerako
21. Hasta q ha conseguido lo q quería, no ha quedado tranquilo Nahi zuena lortu duen arte, ez da lasai geratu
22. Tan pronto como llegue a casa, te llamaré Etxera heldu bezain laster, deituko dizut
23. No se qué pasó desde entonces Ez dakit zer gertatu zen harez geroztik
NOMINALIZACION
ADITZ BEREZIAK
1. ¿Tienes miedo a la soledad? Bakardadeari beldurra diozu?
2. ¿A dónde mirais tan tristes? Nora begiratzen duzue hain triste?
3. Agarrale por los pelos y no se te escapará (HELDU) Ileetatik heldu iezazkiozu eta ez dizu ihes emango
4. Cuando nos vieron se echaron a llorar Ikusi gintuztenean negarrari eman zioten
5. Cuida las alubias mientras salgo a la puerta (BEGIRA) Indabak begira itzazu atera irteten naizen bitartean
6. Espérame hasta las 10 pero ni un minuto más Itxaron nazazu hamarrak arte baina minutu bat gehiago ere ez.
7. Esperaron hasta que os vieron salir del bar Itxaron zuten tabernatik ikusi zintuzteten arte
8. Mirame a la cara para decir esas cosas Begira ezazu nire aurpegira gauza horiek esateko
9. ¿Por qué no me esperas?. Te esperaré abajo Zergatik ez didazu itxaroten? Behean itxarongo dizut
10. ¿A qué miras? A ese coche rojo Zeri begiratzen diozu? Auto gorri horri
11. Me agarró del cuello y me tiró al suelo (HELDU) Lepotik heldu zidan eta lurrera bota ninduen
12. Cuando escuchó eso, le dio por llorar Hori entzun zueneanm negarrari eman zion
13. ¿Dónde les esperaremos? Podemos esperarles en casa Non itxarongo diegu?. Etxean itxaron diezaiekegu
14. ¿Has mirado en el cajón? Begiratu duzu kajoian?
15. Nada más llegar, empezó a trabajar (EKIN) Heldu bezain laster, lanari ekin zion
16. Si no lo agarras fuerte, se te caerá (HELDU) Gogor heltzen ez badiozu, jausi egingo zaizu
17. Nos atacaron de improviso y no pudimos hacer nada Ustekabean eraso ziguten eta ezin izan genuen ezer egin
18. Nos iremos de aquí cuando nos de la gana Hemendik joango gara gogoak ematen digunean
19. Seguiremos luchando hasta conseguirlo Borrokan jarraituko dugu lortu arte
20. Si me tocas así, me haces cosquillas Honela ikutzen badidazu, kilikiak egiten diskidazu
-LAKOAN
1. Pensando que lo ibais a comprar vosotros dos, no lo hemos comprado Zuk biak erostera joango zinetelakoan ez dugu erosi.
2. Lo hemos hecho mal pensando que era así Gaizki egin dugu horrela zelakoan
3. Esperando que tengas un buen viaje y a la vuelta me lo cuentes todo, un abrazo muy fuerte de tu amigo
Bidaia on bat daukazulakoan eta itzultzerakoan dena kontatuko didazulakoan, zure lagunaren partez besarkada handi bat.
4. No he hecho los ejercicios pensando que los corregiríamos mañana Ez ditut ariketak egin, bihar zuzenduko ditugulakoan.
5. Confiando que tenga a bien mi petición, le saluda afectuosamente ...
Nire eskaera kontuan hartuko duzulakoan, begirunez agurtzen dizu ...
COMPARATIVAS
1. Trabaja menos que nosotros; cobra tanto como nosotros y no mete tantas horas
Guk baino gutxiago lan egiten du; guk beste diru irabazten du eta ez du hainbeste ordu sartzen
2. Tengo tantos problemas como tu pero no me quejo tanto Zuk beste arazo dauzkat baina ez dut hainbeste kexatzen
3. No es tan rico como parece Ez da hain dirudi bezain aberatsa
4. No necesitas tanto dinero Ez duzue hainbeste diru behar
5. No es para tanto Ez da hainbesterako
6. Ellos no eran tan cabezotas como tú Haiek ez ziren zu bezain burugogorrak
7. Tengo tantos años como tú Zuk beste urte dauzkat
8. Es más fuerte que tú Zu baino indartsuagoa da
9. Habéis estado en más lugares que yo Zuek ni baino gehiagotan egon zarete
10. Peru tiene menos amigos que tú Peruk zuk baino lagun gutxiago dauzka.
11. Es menos vergonzoso que tú Ez da zu bezain lotsatia. (En euskera no existe el “menos que...”)
12. Es menos cariñoso que yo Ez da ni bezain maitegarria.
13. No es como el de antes Ez da lehenengoa bezalakoa
14. No es como antes Ez da lehen bezalakoa
15. Lo has hecho mejor que ayer, pero peor que mañana Atzo baino hobeto egin duzu baina bihar baino txartoago.
16. Vivirás durante más años y tu salud será mejor Biziko zara urte gehiagotan eta zure osasuna hobea izango da.
17. Los más jóvenes que trabajen más Gazteenek gehiago lan egin dezatela.
18. Lo has pintado con demasiado color Kolore gehiegiz margotu duzu
19. Mikel ha llegado el más tarde Mikel heldu da beranduen
20. Si nos lo das ahora tanto mejor Orain ematen badiguzu hainbat eta hobe
21. Cuanto más veces lo veo, menos lo entiendo Zenbat eta gehiagotan ikusi, hainbat eta gutxiago ulertzen dut
22. Es demasiado temprano para cenar Goizegi da afaltzeko