Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Ch’uspikuna – insectos
Akatanqa = escarabajo pelotero
Wayronqo = avispón negro
Hamak’u = garrapata
Apaychikchi = avispa negra
Ninanina = avispón negro azulado Ch’illiku = grillo
Pesqokuna – aves
K’anka, utulu = gallo
Kuntur = cóndor
Chiwchi = pollo
Anka = águila, gavilán
Aqchi = gallinazo
Waman = halcón
Tunki = gallito de las rocas
Qellwa = gaviota
Ch’ayña = jilguero
Waychaw = ave malagüero
Pichinku = gorrión
Suri = avestruz
Khallwa = golondrina
K’illichu = cernícalo
Wankar = garza blanca
Wallpa = gallina
Yachachiq: Ellenka Condorhuamán Y.
Uywakuna - animales
Pesqokuna – aves
Waswa = pato hembra
Tuku = búho
Khaka = pato macho
Ch’useqa = lechuza
Urpi = paloma
K’alla = loro
Pichiw = pájaro pequeño
Wakamayu = papagayo
Hak’aqllu = pájaro pito
Pisiti = tucán Kukuli = torcaza
Pariwana = pariguana Cheq’ollo = ruiseñor
P’usti = paucar Kullku = tórtola
Yutu = perdiz (Ayacucho) Chiwaku, chuchiku = zorzal, tordo
Lluthu, P’isaqa = perdiz ( Cusco)
Yachachiq: Ellenka Condorhuamán Y.
Q’enti = picaflor
Uywakuna - animales
Asno = burro
Charapa = tortuga de agua
Masu = murciélago
Qowi = cuye
Soqro, oveja = oveja
Haka = conejillo
Chita = cordero
Hatun huk’ucha = rata
domesticado
Huk’ucha = ratón
Khuchi = chancho, cerdo,
porcino
Unkaka = raposa
Kirkinchu = armadillo
Achoqalla = comadreja
Qoa = nutria
Yachachiq: Ellenka Condorhuamán Y.
Uywakuna - animales
Hoqkuna - otros
Challwa = pez, pescado
Qalaywa = lagartija, lagarto
K’ayra = rana
Ch’eqlla = rana marsupial
Hoq’oyllo = renacuajo
Hanp’atu = sapo
Mach’aqway = culebra, víbora
Amaru = serpiente
Ch’uru = caracol
K’allanpa = hongo
Uña = cría de un animal mamífero
Uywa = animal Uyway = criar, crianza
Yachachiq: Ellenka Condorhuamán Y.
PACHAQ KAWSAYNINKUNA – La Naturaleza
Illapa = relámpago
Q’aqya = trueno Khutu = helado, congelado
Chinchaysuyu = Norte
Qollasuyu = Sur
Qollasuyu