Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
3 5
ln|x| + ln|v − 1| + ln|v + 2| + ln|v − 2| = k
4 4
y−x 3 y + 2x 5 y − 2x
ln|x| + Ln| | + ln| | + ln| |=k
x 4 x 4 x
4 Resolver: 4x2 − xy + y 2 + y0(x2 − xy + 4y 2 ) = 0
Solución:
dy 2 dy 4x2 − xy + y 2
(x − xy + 4y 2 ) = −(4x2 − xy + y 2 ) ⇒ =− 2 es homogénea
dx dx x − xy + 4y 2
dy dv 4x2 − x2 v + v 2 x2
Sea y = vx ⇒ =v+x =− 2
dx dx x − x2 v + 4v 2 x2
dv 4 − v + v2 dv −4 + v − v 2 − v + v 2 − 4v 3
v+x =− ⇒ x = −
dx 1 − v + 4v 2 dx 1 − v + 4v 2
dv −4v 3 − 4 4v 2 − v + 1 dx
⇒x = 2 ⇒ dv + =0
dx 4v − v + 1 4(v 3 + 1) x
R dx 1 R 4v 2 − v + 1
+ dv = k
x 4 v3 + 1
4v 2 − v + 1 A Bv + C Av 2 − Av + A + Bv 2 + Cv + Bv + C
• = + =
v3 + 1 v + 1 v2 − v + 1 v3 + 1
2
(A + B)v + (A + C + B)v + (A + C)
= ⇒ A + B = 4, −A + C + B =
v3 + 1
−1, A + C = 1 ⇒ A = 2, B = 2, C = −1
1 Z 4v 2−v+1
⇒ ln|x| + dv = k
4 Z v3 + 1
1 1 Z
2v − 1
⇒ ln|x| + [2 dv + dv] = k
4 v−1 Z v −v+1
2
1 2v − 1
⇒ ln|x| + ln|v − 1| + dv = k
2 v −v+1
2
1 y−x y2 y
⇒ ln|x| + ln| | + Ln| 2 − + 1| = k
2 x x x
∂M (x, y) ∂N (x, y)
Una ecuación diferencial M (x, y)dx+N (x, y)dy = 0 es exacta, si =
∂y ∂x
Ejemplos
Determine, si las siguientes ecuaciones diferenciales son exactas.
Solución
3x2 ydx + (y + x3 )dy = 0
Sean M (x, y) = 3x2 y, N (x, y) = y + x3
∂M (x, y) ∂N (x, y)
⇒ = 3x2 , = 3x2
∂y ∂x
∂M (x, y) ∂N (x, y)
Como = ⇒ La ecuación es exacta
∂y ∂x
2 xydx + y 2 dy = 0
Solución
xydx + y 2 dy = 0
Sean M (x, y) = xy, N (x, y) = y 2
∂M (x, y) ∂N (x, y)
⇒ = x, = 0 La ecuación no es exacta
∂y ∂x
Ejercicios Propuestos
c) yexy dx + xexy dy = 0
d) xexy dx + yexy dy = 0
Métodos de Solución
Dado M (x, y)dx + N (x, y)dy = 0 una ecuación diferencial ordinaria exacta entonces
∂g(x, y) ∂g(x, y)
existe ∃!g(x, y) tal que verifica = M (x, y), = N (x, y)
∂x ∂y
donde la solución del problema es g(x, y) = k
Ejemplos
∂M ∂N
⇒ = xyexy , = xyexy , luego es exacta ∃!g(x, y)
∂y ∂x
∂g(x, y)
= xyexy ⇒ g(x, y) = xyexy dx + c1
R
∂x
2
2 Resolver: 2xydx + (1 + x )dy = 0
Solución
∂M (x, y) ∂N (x, y)
Veamos si la ecuación exacta, para ello bastará ver que =
∂y ∂x
∂M (x, y)
Sea M (x, y) = 2xy ∧ N (x, y) = 1 + x2 ⇒ = 2x
∂y
∂N (x, y) ∂M (x, y) ∂N (x, y)
= 2x por tanto = 2x =
∂x ∂y ∂x
∂g(x, y) ∂g(x, y)
Ahora buscaremos g(x,y) que satisfaga = M (x, y), = N (x, y)
∂x ∂y
∂g(x, y)
⇒ = M (x, y) = 2xy ⇒ ∂g(x, y) = 2xydx
R R
∂x
⇒ g(x, y) = x2 y + h(y)
∂g(x, y)
Ahora = x2 + h(y) ⇒ x2 + h(y) = 1 + x2 ⇒ h(y) = 1 ⇒ h(y) = y + C1
∂y
Luego g(x, y) = x2 y + h(y) = x2 y + y + C1
Como la solución implícita está dado por g(x, y) = C2 .
Por tanto se tiene que x2 y + y + C1 = C2
k
⇒ y(x2 + 1) = C2 − C1 = k ⇒ y = 2
x +1
3 Resolver: (x + seny)dx + (xcosy − 2y)dy = 0
Solución
∂M (x, y)
Sea M (x, y) = x + seny ⇒ = cosy
∂y
∂N (x, y)
N (x, y) = xcosy − 2y ⇒ = cosy
∂x
∂M (x, y) ∂N (x, y)
como = ⇒ La ecuación es exacta buscando g(x, y) tal que
∂y ∂x
∂g(x, y) ∂g(x, y)
= M (x, y), = N (x, y)
∂x ∂y
∂g(x, y)
(*) = M (x, y) = x + seny ⇒ ∂g(x, y) = (x + seny)dx
∂x
x2
⇒ g(x, y) = + xseny + h(x)
2
∂g(x, y)
Ahora = xcosy + h0 (y) ⇒ xcosy + h0 (y) = N (x, y) = xcosy − 2y
∂y
⇒ h0(y) = −2y ⇒ h(y) = −y 2 + C1
x2
Luego g(x, y) = + xseny − y 2 + C1 = C2
2
x2
⇒ + xseny − y 2 = k
2
2 + yexy
0
4 Resolver:y =
2y − xexy
Solución
Transformando a su forma diferencial
dy 2 + yexy
= xy
⇒ (2y − xexy )dy = (2 + yexy )dx
dx 2y − xe
⇒ (2y + yexy )dx + (xexy − 2y)dy = 0
• Veamos si es exacta. Sean M (x, y) = 2 + yexy , N (x, y) = xexy − 2y
∂M (x, y) N (x, y)
⇒ = exy + xyexy , = exy + xyexy
∂y ∂x
∂M (x, y) ∂N (x, y)
como = luego la ecuación es exacta
∂y ∂x
• Cálculo de g(x,y)
∂g(x, y)
Sea = 2 + yexy ⇒ ∂g(x, y) = (2 + yexy )dx
∂x
exy
g(x, y) = 2 dx + y exy dx = 2x + y
R R
+ h(y)
y
⇒ g(x, y) = 2x + exy + h(y)
∂g(x, y)
(*) Ahora = xexy + h0(y) = xexy − 2y ⇒ h0 (y) = −2y
∂y
h0 (y) = −2y ⇒ h(y) = −y 2 + C1
y2 y2
luego g(x, y) = 2x + exy − + C 1 = C2 ⇒ 2x + exy − =k
2 2
Por tanto la solución es 2x + exy − y 2 = k
0 exseny
5 Resolver:y + x =0
e cosy + 2y
Solución
dy ex seny
=− x ⇒ (ex cosy + 2y)dy + ex senydx = 0
dx e cosy + 2y
⇒ ex senydx + (ex cosy + 2y)dy = 0 Veamos si es exacta
∂M (x, y)
a Sean M (x, y) = ex seny ⇒ = ex cosy
∂y
∂N (x, y)
N (x, y) = ex cosy + 2y ⇒ = ex cosy
∂x
∂M (x, y) ∂N (x, y)
como = ⇒ La ecuación es exacta.
∂y ∂x
b Cálculo de g(x,y)
∂g(x, y)
como = M (x, y) ⇒ ∂g(x, y) = M (x, y)dx
∂x
g(x, y) = M (x, y)dx = ex senydx = ex seny + h(y)
R R
∂g(x, y)
Ahora = ex cosy + h0(y) = N (x, y) = ex cosy + 2y
∂y
⇒ h0(y) = 2y ⇒ h(y) = y 2 + C1
0 xexseny + yexcosy
6 Resolver: y = f (x, y), sif (x, y) = x
e yseny − exxcosy
Solución
xex seny + yex cosy
y0 =
ex yseny − ex xcosy
dy xex seny + yex cosy
= x ⇔ (ex xcosy −ex yseny)dy +(xex seny +yex cosy)dx =
dx e yseny − ex xcosy
0
⇔ (xex seny + yex cosy)dx + (ex xcosy − ex yseny)dy = 0
Sea M (x, y) = xex seny + yex cosy, N (x, y) = xex cosy − yex seny
a Veamos si la ecuación es exacta
∂M (x, y)
(*) = xex cosy + ex cosy − yex seny
∂y
∂N (x, y)
(*) = xex cosy + ex cosy − yex seny
∂x
∂M (x, y) ∂N (x, y)
como = luego la ecuación es exacta
∂y ∂x
∂g ∂g
⇒ ∃g(x, y) tal que = M, =N
∂x ∂y
∂g(x, y)
b Cálculo de g(x,y) (*) = xex seny + yex cosy
∂x
⇒ g(x, y) = xex senydx + yex cosydx + h(y)
R R
∂g(x, y) ∂g(x, y)
Por tanto ∃!g(x, y)/ = M (x, y); = N (x, y)
∂x ∂y
∂g(x, y)
(*) = M (x, y) = ye2x (xy + x2 y + y 3 )
∂x
⇒ ∂g(x, y) = ye2x (xy + x2 y + y 3 )dx
y2 R
⇒ g(x, y) = y 2 e2x (x + x2 + y 2 )dx = d(e2x (x2 + y 2 ))
R
2
y 2 2x 2
⇒ g(x, y) = e (x + y 2 ) + h(y)
2
∂g(x, y) ∂g(x, y)
(*) = ye2x (x2 + 2y 2 ) + h0(y) como = N (x, y)
∂y ∂y
ye2x (x2 + 2y 2 ) + h0(y) = N (x, y) = ye2x (x2 + 2y 2 ) ⇒ h0(y) = 0
y2
Luego h(y) = k1 Por tanto g(x, y) = e2x (x2 + 2y 2 ) + k 1 = C
2
y 2 2x 2 2
Por lo tanto: e (x + y ) = k
2
8 Resolver:
x 1 1 y 1 1
(√ 2 ) + + )dx + ( √ ) + − )dy = 0
x + y2 x y x2 + y 2 y y2
Solución
x 1 1
Sean M (x, y) = √ + +
x2 + y 2 x y
y 1 x
N (x, y) = √ 2 2
+ − 2
x +y y y
∂M (x, y) −xy 1
= 2 √ −
∂y (x + y 2 ) x2 + y 2 y 2
∂N (x, y) −xy 1
= 2 2
√ 2 2
− 2
∂x (x + y ) x + y y
∂M (x, y) ∂N (x, y)
como = ⇒ La ecuación es exacta, por tanto ∃!g(x, y) tal
∂y ∂x
∂g(x, y) ∂g(x, y)
que = M (x, y); = N (x, y)
∂x ∂y
∂g(x, y) x 1 1
(*) = M (x, y) = √ 2 + +
∂x x + y2 x y
x 1 1
⇒ ∂g(x, y) = ( √ 2
R R
+ + )dx
x + y2 x y
√ x
⇒ g(x, y) = x2 + y 2 + Ln|x| + + h(y)
y
∂g(x, y) y x
(*) =√ 2 − + h0 (y)
∂y x + y2 y2
∂g(x, y)
como = N (x, y)
∂y
y x y 1 x 1
⇒√ 2 2
− 2 + h0 (y) = √ 2 2
+ − 2 ⇒ h0 (y) =
x +y y x +y y y y
√ 2 2
x
Luego h(y) = Ln|y| Por tanto: g(x, y) = x + y + Ln|x| + + h(y) + k1 = k2
y
√ 2 2
x
Por lo tanto: x + y + Ln|x| + + h(y) = k
y
dy
9 Resolver: =x+y
dx
Solución
dy
Como = x+y ⇒ dy = (x+y)dx ⇒ dy−(x+y)dx = 0 ⇒ dy−xdx−ydx = 0
dx
lo cual no es separable.
• ¿Será Homogénea?
Para ello,basta verificar f (tx, ty) = f (x, y)
Como f (x, y) = x + y ⇒ f (tx, ty) = t(x + y) 6= f (x, y),por tanto no es Exacta.
• ¿Será Exacta?
∂M (x, y) ∂N (x, y)
Para ello,basta verificar,si M (x, y)dx+N (x, y)dy = 0 ⇒ =
∂y ∂x
∂M (x, y) ∂N (x, y)
Pero = −1 6= 0 = Por lo que la ecuación no es exacta
∂y ∂x
entonces no garantiza la existencia de g(x,y)
Factor de Integracion
Si la ecuación diferencial M (x, y)dx+N (x, y)dy = 0 no es exacta. Entonces se
busca una función u tal que u(x, y)M (x, y)dx + u(x, y)N (x, y)dy = 0 ,convierte
a exacta.
Análisis: Como u(x, y)M (x, y)dx + u(x, y)N (x, y)dy = 0 es exacta
∂ ∂
⇒ (u(x, y)M (x, y)) = (u(x, y)N (x, y))
∂y ∂x
con M ∗ (x, y) = u(x, y)M (x, y), N ∗ (x, y) = u(x, y)N (x, y)
1 ∂M (x, y) ∂N (x, y)
con F (x) = ( − )
N (x, y) ∂y ∂x
Z
du(x) Z Z
= F (x)dx ⇒ ln(u(x)) = F (x)dx
u(x)
R
F (x)dx
Luego el Factor de Integración es de la forma u(x) = e
R R
F (x)dx −dx
Como F (x) = −1 ⇒ u(x) = e =e = e−x
Sabemos que u(x, y)M (x, y)dx + u(x, y)N (x, y)dy = 0
⇒ e−x M (x, y)dx + e−x N (x, y)dy = 0 ⇒ −e−x (x + y)dx + e−x dy = 0.
por lo que M ∗ (x, y) = −e−x (x + y), N ∗ (x, y) = e−x
∂ ∗ ∂ ∗
⇒ M (x, y)) = −e−x = N (x, y))
∂y ∂x
Isoclinas.
Campos Direccionales
∂M (x, y)
Sean M (x, y) = xy + x2 y + y 3 ⇒ = y + x2 + 3y 2
∂y
∂N (x, y)
N (x, y) = x2 + 2y 2 ⇒ = 2x
∂x
∂M (x, y) ∂N (x, y)
6= ⇒ La ecuación no es exacta por lo que no garantiza la
∂y ∂x
existencia de g(x,y)
Factor de Integracion
Si la ecuación diferencial M (x, y)dx+N (x, y)dy = 0 no es exacta. Entonces se
busca una función u tal que u(x, y)M (x, y)dx + u(x, y)N (x, y)dy = 0 ,convierte
a exacta.
Análisis: Como u(x, y)M (x, y)dx + u(x, y)N (x, y)dy = 0 es exacta
∂ ∂
⇒ (u(x, y)M (x, y)) = (u(x, y)N (x, y))
∂y ∂x
con M ∗ (x, y) = u(x, y)M (x, y), N ∗ (x, y) = u(x, y)N (x, y)
∂M (x, y) ∂u(x, y) ∂N (x, y) ∂u(x, y)
⇒ u(x, y) + M (x, y) = u(x, y) + N (x, y)
∂y ∂y ∂x ∂x
∂M (x, y) ∂N (x, y) ∂u(x, y) ∂u(x, y)
( − )u(x, y) = N (x, y) − M (x, y)
∂y ∂x ∂x ∂y
∂M (x, y) ∂N (x, y) ∂u(x, y) ∂u(x, y)
( − )u(x, y) = N (x, y) − M (x, y)
∂y ∂x ∂x ∂y
♣ Para u = u(x, y) se tiene las siguientes posibilidades:
∂M (x, y) ∂N (x, y) ∂u(x, y) ∂u(x)
a Si u = u(x) ⇒ ( − )u(x) = N (x, y) −M (x, y)
∂y! ∂x ∂x ∂y
∂M (x, y) ∂N (x, y) du(x)
⇒ − u(x) = N (x, y)
∂y ∂x dx
du(x) 1 ∂M (x, y) ∂N (x, y)
= ( − )dx
u(x) N (x, y) ∂y ∂x !
Z
du(x) Z 1 ∂M (x, y) ∂N (x, y) Z
= − dx = F (x)dx
u(x) N (x, y) ∂y ∂x
1 ∂M (x, y) ∂N (x, y)
con F (x) = ( − )
N (x, y) ∂y ∂x
Z
du(x) Z Z
= F (x)dx ⇒ ln(u(x)) = F (x)dx
u(x)
R
Luego el Factor de Integración es de la forma u(x) = e F (x)dx
du(y) ∂M (x, y) ∂N (x, y)
b Si u = u(y) ⇒ −M (x, y) =( − )u(y)
R u(y) ∂y ∂x
Análogo al anterior u(y) = e g(y)dy
1 ∂M (x, y) ∂N (x, y)
con g(y) = − ( − )
M (x, y) ∂y ∂x
∂M (x, y) ∂N (x, y)
como 6= ⇒ La ecuación no es exacta.
∂y ∂x
Por tanto buscaremos un u(x) factor de integración
1 ∂M (x, y) ∂N (x, y)
Sea F (x) = [ − ]
N (x, y) ∂y ∂x
1
⇒ F (x) = [xcosy + cosy − yseny − cosy]
xcosy − yseny
xcosy − yseny
⇒ F (x) = = 1 ⇒ F (x) = 1
xcosy − yseny R
Por lo que F (x)dx = dx = x ⇒ u(x) = e F (x)dx = ex Luego u(x) = ex
R R
Por tanto se tiene que: (xex cosy − yex seny)dy + (xex seny + yex cosy)dx
Sean M ∗ (x, y) = xex seny + yex cosy
N ∗ (x, y) = xex cosy − yex seny
∂M ∗
= xex cosy + ex [cosy − yseny] = xex cosy + ex cosy − yex seny
∂y
∂N ∗
= cosy(ex + xex ) − yex seny = xex cosy + ex cosy − yex seny
∂x
∂M ∗ ∂N ∗
como = ⇒ La ecuación es exacta
∂y ∂x
∂g(x, y) ∂g(x, y)
Por tanto existe g(x, y)/ = M ∗ (x, y), = N ∗ (x, y)
∂x ∂y
⇒ ∂g(x, y) = M ∗ (x, y)dx ⇒ ∂g(x, y) = (xex seny + yex cosy)dx
R R
∂N (x, y)
= ex coty
∂x
∂M (x, y) ∂N (x, y)
como 6= ⇒ La ecuación no es exacta por lo que buscaremos
∂y ∂x
el factor de integración
1 ∂M (x, y) ∂N (x, y) ex coty
♣ F (x) = [ − ]=− x
N (x, y) Z ∂y ∂x e coty + 2ycscy
ex coty
Luego F (x)dx = −
R
dy No es fácil de integrar
ex coty + 2ycscy
1 ∂M (x, y) ∂N (x, y) 1
♣ Hallemos g(y) = − [ − ] = − x [−ex coty] = coty
M (x, y) ∂y ∂x e
⇒ g(y)dy = cotydy = Ln|seny|
R R
R
g(y)dy
Por lo tanto u(y) = e = eLn|seny| = seny
Por tanto se tiene la nueva ecuación senyex dx + (ex cosy + 2y)dy = 0
Sean M ∗ (x, y) = ex seny; N ∗ (x, y) = ex cosy + 2y
∂M (x, y) ∂N (x, y)
⇒ = ex cosy; = ex cosy
∂y ∂x
∂M ∗ (x, y) ∂N ∗ (x, y)
como = ⇒ La ecuación es exacta
∂y ∂x
∂g(x, y) ∂g(x, y)
Por lo tanto existe g(x, y)/ = M ∗, = N∗
∂x ∂y
♣ ∂g(x, y) = M ∗ (x, y)dx ⇒ dg(x, y) = ex senydx
R R
2y(2x − 3y) 2 R 1
g(y) = − 2 = − ⇒ g(y)dy = −2
R
dy
y (2x − 3y) y y
−2 1
⇒ g(y)dy = −2Ln|y| luego u(y) = eLn|y| | = y −2 = 2
R
y
7
Por tanto la nueva ecuación es:(2x − 3y)dx + ( − 3x)dy = 0
y2
7
Sean M ∗ (x, y) = 2x − 3y, N ∗ (x, y) = − 3x
y2
∂M (x, y) ∂N ∗
⇒ = −3, = −3
∂y ∂x
∂M ∗ ∂N ∗ ∂g(x, y)
como = ⇒ La ecuación es exacta, por lo que existe g(x, y)/ =
∂y ∂x ∂x
∂g(x, y)
M (x, y), = N (x, y)
∂y
∂g(x, y)
⇒ = M (x, y) ⇒ ∂g(x, y) = M (x, y)dx
∂x
⇒ g(x, y) = (2x − 3y)dx = x2 − 3xy + h(y)
R
∂g(x, y) 7 7 7
Ahora = −3xy + h0(y) = 2 − 3x ⇒ h0(y) = 2 ⇒ h(y) = − + k1
∂y y y y
2
Por tanto g(x, y) = x − 3xy + h(y) + k1 = k2
7
Luego x2 − 3xy − = k
y
Ejercicios Propuestos