Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
0000 Completa PDF
0000 Completa PDF
Cuba 2018
Edición Julio 2019
PANORAMA TERRITORIAL
CUBA 2018
Julio de 2019
"Año 61 de la Revolución"
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
CONTENIDO Página Página
3
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
INTRODUCCIÓN
La publicación "Panorama Territorial. Cuba 2018" elaborada por la Oficina Nacional de Estadística e Información, ONEI,
tienen como objetivo brindar información sobre la evolución y desarrollo de una serie de indicadores demográficos,
económicos y sociales que reflejan el comportamiento del país por territorio.
La fuente fundamental de los datos que se exponen proceden del Sistema Nacional Estadístico, a través del cual la, ONEI,
capta información de los centros informantes y de la población.
Agradecemos que las observaciones o sugerencias que contribuyan a perfeccionamiento de este servicio estadístico sean
enviadas a usuario@onei.gob.cu
4
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
1 - Población residente (a)
Miles
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 11 174,0 11 175,0 11 167,9 11 175,4 11 173,2 11 210,1 11 238,3 11 239,0 11 239,3 11 221,1 11 209,6
Pinar del Río 589,2 587,9 586,5 586,3 587,2 588,3 589,7 589,0 588,2 586,5 585,6
Artemisa 486,1 486,5 486,3 487,3 495,1 498,4 501,3 503,4 506,2 508,5 511,1
La Habana 2 163,3 2 160,6 2 157,6 2 157,3 2 105,3 2 117,3 2 121,9 2 125,3 2 130,1 2 129,6 2 131,5
Mayabeque 373,8 374,0 372,8 371,1 376,8 378,4 379,9 381,0 381,7 382,5 383,4
Matanzas 685,8 689,0 691,4 695,9 694,8 699,2 702,5 705,8 709,7 712,4 714,8
Villa Clara 798,3 794,2 789,8 786,7 791,7 792,3 792,4 790,2 787,9 784,2 780,7
Cienfuegos 398,4 399,7 400,6 401,8 404,4 405,8 406,9 406,9 407,7 407,2 406,8
Sancti Spíritus 462,2 462,5 462,4 462,8 463,8 465,2 466,4 466,2 466,4 465,9 465,8
Ciego de Ávila 418,3 420,4 421,9 424,5 426,0 428,4 431,0 432,9 434,9 435,2 435,0
Camagüey 777,0 775,0 772,3 770,0 771,6 773,1 774,8 773,6 772,2 769,9 767,1
La Tunas 524,9 525,3 526,0 526,9 533,4 535,0 536,8 537,3 537,3 536,1 535,3
Holguín 1 028,9 1 029,3 1 028,8 1 029,2 1 036,6 1 037,8 1 038,7 1 036,6 1 034,4 1 030,0 1 027,2
Granma 828,8 829,6 829,6 831,3 835,4 836,1 837,4 834,9 831,2 826,9 823,7
Santiago de Cuba 1 046,9 1 049,0 1 050,5 1 052,6 1 050,4 1 053,9 1 057,4 1 056,3 1 053,9 1 051,1 1 049,3
Guantánamo 507,6 507,3 507,0 507,4 515,9 515,9 516,3 514,9 512,9 511,1 508,6
Isla de la Juventud 84,6 84,6 84,5 84,4 84,8 84,8 84,9 84,7 84,6 84,0 83,8
(a)
A partir del año 2011, se ajustaron las cifras según las definitivas, obtenidas del Censo de Población y Viviendas de 2012.
5
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
2 - Población residente mujeres (a)
Miles
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 5 586,2 5 590,6 5 590,9 5 598,3 5 600,9 5 620,7 5 636,9 5 638,6 5 641,1 5 636,2 5 633,6
Pinar del Río 289,3 288,8 288,2 288,0 288,7 289,4 290,3 290,1 289,8 289,2 288,8
Artemisa 240,4 240,8 240,8 241,5 245,5 247,2 248,7 249,6 251,1 252,4 253,9
La Habana 1 126,0 1 124,8 1 123,9 1 123,5 1 097,3 1 103,5 1 106,4 1 108,3 1 111,5 1 112,2 1 113,7
Mayabeque 184,3 184,4 183,8 182,9 185,6 186,3 187,1 187,8 188,2 188,7 189,3
Matanzas 341,3 343,3 344,7 347,1 346,7 349,1 350,8 352,6 354,6 356,2 357,8
Villa Clara 396,8 395,0 392,9 391,7 394,7 395,0 395,1 394,2 393,5 392,2 390,8
Cienfuegos 196,1 196,8 197,5 198,2 199,4 200,2 200,9 200,9 201,4 201,5 201,4
Sancti Spíritus 227,5 228,0 228,4 228,9 229,9 230,6 231,3 231,3 231,5 231,4 231,5
Ciego de Ávila 205,9 207,1 207,9 209,3 210,3 211,7 213,0 214,2 215,3 215,6 215,7
Camagüey 385,6 385,2 384,4 383,6 384,9 385,8 386,8 386,3 385,9 385,1 384,0
La Tunas 257,9 258,4 258,6 259,2 262,7 263,5 264,3 264,3 264,3 263,7 263,5
Holguín 508,0 508,4 508,6 509,6 513,8 514,4 515,4 514,7 513,9 512,1 511,0
Granma 408,3 408,7 409,0 410,3 412,7 413,2 413,9 412,8 411,0 409,0 407,6
Santiago de Cuba 523,9 525,6 526,8 528,7 528,2 530,2 532,0 531,5 530,5 529,3 528,5
Guantánamo 253,3 253,6 253,7 254,2 258,6 258,7 258,9 258,0 256,7 255,9 254,7
Isla de la Juventud 41,7 41,7 41,7 41,7 42,0 42,0 42,0 42,0 41,9 41,6 41,6
(a)
Los años 2005 al 2012 se ajustaron, según las cifras definitivas obtenidas del Censo de Población y Viviendas de 2012.
6
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
3 - Población residente hombres (a)
Miles
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 5 587,8 5 584,3 5 577,1 5 577,1 5 572,3 5 589,3 5 601,4 5 600,4 5 598,2 5 584,9 5 576,0
Pinar del Río 299,9 299,2 298,4 298,3 298,5 298,9 299,4 298,9 298,4 297,3 296,8
Artemisa 245,7 245,7 245,5 245,8 249,6 251,3 252,6 253,8 255,1 256,1 257,2
La Habana 1 037,2 1 035,8 1 033,7 1 033,8 1 008,0 1 013,8 1 015,5 1 017,0 1 018,6 1 017,4 1 017,8
Mayabeque 189,5 189,6 189,0 188,3 191,3 192,1 192,8 193,2 193,5 193,8 194,1
Matanzas 344,5 345,7 346,7 348,8 348,1 350,1 351,6 353,2 355,1 356,2 357,1
Villa Clara 401,5 399,2 397,0 394,9 397,0 397,3 397,3 396,0 394,4 392,1 390,0
Cienfuegos 202,3 202,8 203,2 203,6 204,9 205,6 206,1 206,0 206,3 205,8 205,3
Sancti Spíritus 234,7 234,5 234,0 233,9 233,9 234,6 235,1 234,9 234,9 234,5 234,3
Ciego de Ávila 212,4 213,4 214,0 215,2 215,6 216,8 218,0 218,7 219,6 219,6 219,3
Camagüey 391,4 389,8 387,9 386,4 386,7 387,4 388,0 387,3 386,3 384,8 383,2
La Tunas 266,9 267,0 267,3 267,6 270,7 271,5 272,6 273,0 273,0 272,4 271,8
Holguín 521,0 520,8 520,2 519,6 522,8 523,3 523,4 521,9 520,5 517,9 516,2
Granma 420,6 420,8 420,5 421,0 422,7 423,0 423,4 422,1 420,2 417,9 416,0
Santiago de Cuba 523,0 523,5 523,6 523,9 522,2 523,7 525,4 524,8 523,4 521,8 520,8
Guantánamo 254,3 253,7 253,3 253,2 257,3 257,2 257,4 256,9 256,2 255,2 253,9
Isla de la Juventud 42,9 42,9 42,8 42,7 42,8 42,8 42,8 42,7 42,7 42,4 42,3
(a)
Los años 2005 al 2012 se ajustaron, según las cifras definitivas obtenidas del Censo de Población y Viviendas de 2012.
7
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
4 - Densidad de la población (a)
Habitantes/kilómetros cuadrados
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 101,8 101,7 101,7 101,6 101,7 101,7 102,0 102,3 102,3 102,1 102,0
Pinar del Río 66,3 66,2 66,0 66,0 66,1 66,2 66,4 66,3 66,2 66,0 65,9
Artemisa 121,4 121,5 121,5 121,7 123,7 124,5 125,2 125,7 126,4 127,0 127,7
La Habana 2 970,4 2 966,8 2 962,7 2 962,3 2 890,9 2 907,4 2 913,6 2 918,4 2 924,9 2 924,2 2 926,8
Mayabeque 99,9 99,9 99,6 99,1 100,7 101,1 101,5 101,8 102,0 102,2 102,4
Matanzas 58,2 58,4 58,6 59,0 58,9 59,3 59,6 59,9 60,2 60,4 60,6
Villa Clara 94,9 94,4 93,9 93,5 94,1 94,2 94,2 93,9 93,7 93,2 92,8
Cienfuegos 95,1 95,4 95,6 95,9 96,5 96,9 97,1 97,1 97,3 97,2 97,1
Sancti Spíritus 68,2 68,2 68,2 68,3 68,4 68,6 68,8 68,8 68,8 68,7 68,7
Ciego de Ávila 60,0 60,3 60,5 60,9 61,1 61,5 61,8 62,1 62,4 62,4 62,4
Camagüey 50,5 50,4 50,2 50,0 50,2 50,2 50,4 50,3 50,2 50,0 49,9
La Tunas 79,6 79,7 79,8 79,9 80,9 81,2 81,4 81,5 81,5 81,3 81,2
Holguín 111,7 111,7 111,6 111,7 112,5 112,6 112,7 112,5 112,2 111,8 111,5
Granma 99,0 99,1 99,1 99,3 99,8 99,8 100,0 99,7 99,3 98,7 98,4
Santiago de Cuba 168,1 168,4 168,7 169,0 168,7 169,2 169,8 169,6 169,2 168,8 168,5
Guantánamo 82,3 82,3 82,2 82,3 83,6 83,6 83,7 83,5 83,2 82,9 82,5
Isla de la Juventud 35,0 35,0 34,9 34,9 35,0 35,0 35,1 35,0 34,9 34,7 34,6
(a)
A partir del año 2011, se ajustaron las cifras según las definitivas, obtenidas del Censo de Población y Viviendas de 2012.
8
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
5 - Tasa de crecimiento de la población (a)
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA -1,25 0,09 -0,63 0,67 -0,20 3,30 2,52 0,06 0,02 -1,62 -1,02
Pinar del Río -2,92 -2,17 -2,36 -0,44 -2,73 1,80 2,32 -1,09 -1,27 -3,05 -1,58
Artemisa -0,01 0,85 -0,35 2,16 15,90 6,67 5,72 4,09 5,65 4,51 5,08
La Habana -3,03 -1,22 -1,38 -0,15 -6,64 5,71 2,14 1,62 2,24 -0,25 0,90
Mayabeque 0,04 0,37 -3,23 -4,37 -3,85 4,09 4,11 2,81 1,78 2,02 2,47
Matanzas 4,21 4,71 3,48 6,45 2,69 6,39 4,65 4,68 5,56 3,81 3,40
Villa Clara -5,85 -5,11 -5,53 -4,05 -2,37 0,77 0,15 -2,80 -2,96 -4,60 -4,47
Cienfuegos 1,35 3,26 2,38 2,90 -5,75 3,62 2,68 -0,16 2,08 -1,11 -1,21
Sancti Spíritus 0,46 0,65 -0,26 0,94 0,24 2,97 2,72 -0,39 0,23 -0,92 -0,32
Ciego de Ávila 2,17 5,10 3,45 6,11 3,42 5,80 6,07 4,60 4,33 0,59 -0,38
Camagüey -3,98 -2,51 -3,57 -2,99 -3,82 1,96 2,09 -1,51 -1,80 -3,04 -3,55
La Tunas -1,07 0,94 1,16 1,72 -7,06 3,00 3,34 0,80 -0,04 -2,10 -1,42
Holguín -0,33 0,31 -0,46 0,37 3,81 1,12 0,93 -2,09 -2,16 -4,17 -2,70
Granma -0,17 0,88 0,01 2,12 1,90 0,87 1,44 -2,97 -4,38 -5,20 -3,95
Santiago de Cuba 0,06 2,06 1,37 2,05 6,40 3,34 3,30 -0,99 -2,26 -2,75 -1,73
Guantánamo -1,68 -0,58 -0,73 0,79 13,22 0,03 0,78 -2,70 -3,78 -3,65 -4,98
Isla de la Juventud -7,82 -0,69 -0,49 -1,41 -14,63 0,21 1,38 -2,84 -1,42 -6,16 -2,53
(a)
Los años 2011 y 2012, se ajustaron según las definitivas, obtenidas del Censo de Población y Viviendas de 2012.
9
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
6 - Índice de urbanización (a)
Por ciento
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 75,3 75,4 75,3 75,2 76,8 76,8 76,8 76,9 76,9 77,0 77,0
Pinar del Río 62,3 62,6 62,7 62,7 64,4 64,6 64,8 65,0 65,0 65,2 65,5
Artemisa 70,5 70,2 70,0 69,8 70,6 70,4 70,2 69,9 69,7 69,4 69,2
La Habana 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0
Mayabeque 73,5 73,3 73,1 72,9 73,6 73,5 73,3 73,1 73,0 72,8 72,6
Matanzas 82,2 82,2 82,1 82,1 83,3 83,3 83,2 83,3 83,4 83,5 83,4
Villa Clara 75,7 75,8 75,8 75,8 77,8 77,9 77,9 78,0 78,0 78,0 78,0
Cienfuegos 81,0 81,0 81,0 81,1 82,0 82,0 82,0 82,1 82,2 82,3 82,4
Sancti Spíritus 70,0 70,1 70,1 69,6 72,8 72,6 72,6 72,6 72,6 72,5 72,6
Ciego de Ávila 71,6 71,7 71,1 71,1 73,6 73,6 73,6 73,6 73,5 73,6 73,7
Camagüey 75,7 76,0 76,2 76,1 77,9 78,0 78,0 78,1 78,2 78,4 78,6
La Tunas 62,2 62,2 62,4 62,6 65,2 65,6 65,9 66,3 66,7 67,0 67,2
Holguín 63,9 64,2 64,1 64,1 66,1 66,2 66,3 66,4 66,4 66,5 66,7
Granma 58,8 58,8 58,8 58,7 61,3 61,3 61,3 61,4 61,4 61,4 61,4
Santiago de Cuba 69,5 69,5 69,3 69,1 71,2 71,1 71,1 71,1 71,0 70,9 70,9
Guantánamo 60,5 60,5 60,5 60,4 63,7 63,7 63,6 63,7 63,7 63,6 63,7
Isla de la Juventud 84,0 83,8 83,7 83,5 82,6 82,4 82,4 82,3 82,1 82,0 82,0
(a)
Los años 2011 y 2012, se ajustaron según las definitivas, obtenidas del Censo de Población y Viviendas de 2012.
10
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
(a)
7 - Población media
Miles
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 11 181,0 11 174,5 11 171,4 11 171,7 11 174,3 11 191,6 11 224,2 11 238,6 11 239,1 11 230,1 11 215,3
Pinar del Río 590,1 588,6 587,2 586,4 586,8 587,8 589,0 589,3 588,6 587,4 586,0
Artemisa 486,1 486,3 486,4 486,8 491,2 496,8 499,9 502,3 504,8 507,3 509,8
La Habana 2 166,5 2 161,9 2 159,1 2 157,5 2 131,3 2 111,3 2 119,6 2 123,6 2 127,7 2 129,8 2 130,5
Mayabeque 373,8 373,9 373,4 371,9 374,0 377,6 379,2 380,5 381,4 382,1 382,9
Matanzas 684,4 687,4 690,2 693,7 695,3 697,0 700,8 704,1 707,7 711,1 713,6
Villa Clara 800,6 796,3 792,0 788,2 789,2 792,0 792,4 791,3 789,0 786,1 782,5
Cienfuegos 398,1 399,0 400,2 401,2 403,1 405,1 406,4 406,9 407,3 407,5 407,0
Sancti Spíritus 462,1 462,3 462,4 462,6 463,3 464,5 465,8 466,3 466,3 466,1 465,9
Ciego de Ávila 417,8 419,4 421,2 423,2 425,2 427,2 429,7 432,0 434,0 435,0 435,1
Camagüey 778,5 776,0 773,6 771,1 770,8 772,4 774,0 774,2 772,9 771,0 768,5
La Tunas 525,1 525,1 525,7 526,4 530,1 534,2 535,9 537,0 537,2 536,7 535,7
Holguín 1 029,1 1 029,1 1 029,0 1 029,0 1 032,9 1 037,2 1 038,3 1 037,7 1 035,5 1 032,2 1 028,6
Granma 828,9 829,2 829,6 830,4 833,4 835,8 836,7 836,1 833,0 829,1 825,3
Santiago de Cuba 1 046,8 1 047,9 1 049,7 1 051,5 1 051,5 1 052,2 1 055,7 1 056,9 1 055,2 1 052,5 1 050,2
Guantánamo 508,1 507,5 507,2 507,2 511,6 515,9 516,1 515,6 513,9 512,0 509,8
Isla de la Juventud 85,0 84,6 84,6 84,5 84,6 84,8 84,8 84,8 84,6 84,3 83,9
(a)
Los años 2005 al 2012 se ajustaron, según las cifras definitivas obtenidas del Censo de Población y Viviendas de 2012.
11
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
8 - Población en edad laboral (a)
Miles
PROVINCIAS 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 6 785,0 6 829,1 6 802,9 6 871,9 6 976,1 7 097,2 7 202,8 7 191,0 7 173,1 7 146,9
Pinar del Río 347,381 355,5 353,7 356,7 361,8 368,5 373,6 372,8 371,2 369,5
Artemisa 295,617 311,6 312,8 305,0 316,0 322,8 329,7 331,8 333,6 334,2
La Habana 1301,798 1 289,4 1 285,1 1 322,8 1 322,1 1 346,4 1 372,0 1 373,4 1 373,2 1 368,2
Mayabeque 222,263 231,0 230,1 228,6 236,3 241,0 245,6 246,0 246,5 246,1
Matanzas 421,634 422,8 423,9 432,0 438,5 447,9 458,1 460,5 461,8 460,9
Villa Clara 464,469 468,2 464,9 466,0 476,2 485,4 493,2 491,8 489,4 486,1
Cienfuegos 243,975 247,9 248,0 247,3 253,6 258,3 262,1 262,5 261,8 260,7
Sancti Spíritus 278,991 280,0 278,7 281,4 286,9 291,9 296,2 295,6 295,0 294,4
Ciego de Ávila 260,917 263,4 263,5 266,8 270,8 276,2 281,1 282,0 281,6 280,5
Camagüey 480,064 481,9 477,2 479,3 484,7 492,5 498,0 495,6 492,9 490,4
La Tunas 327,231 333,9 333,0 329,9 338,0 343,2 347,5 346,4 344,6 342,6
Holguín 627,549 629,8 625,3 630,2 641,3 651,2 658,9 656,2 652,7 649,7
Granma 507,615 510,1 508,2 512,3 521,7 529,1 533,9 530,2 527,2 525,2
Santiago de Cuba 645,364 641,1 637,7 651,8 656,2 665,5 672,3 668,1 665,1 663,0
Guantánamo 306,43 308,0 307,0 308,6 317,5 322,2 325,0 323,0 321,8 321,0
Isla de la Juventud 53,71 54,6 54,1 53,2 54,5 55,2 55,6 55,1 54,7 54,3
(a)
Los años 2011 y 2012, se ajustaron según las definitivas, obtenidas del Censo de Población y Viviendas de 2012.
12
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
9 - Tasa de natalidad (a)
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 10,9 11,6 11,4 11,8 11,3 11,2 10,9 11,1 10,4 10,2 10,4
Pinar del Río 10,7 11,4 11,0 11,7 11,5 11,0 11,0 11,4 10,6 10,4 10,9
Artemisa 11,0 11,6 11,4 11,6 11,9 11,5 11,4 11,6 11,0 10,6 10,9
La Habana 8,7 9,4 9,2 9,5 9,1 9,6 9,0 9,3 8,9 8,7 9,3
Mayabeque 9,9 10,8 10,5 11,0 10,8 10,8 10,6 10,6 9,7 9,9 10,3
Matanzas 10,0 10,7 10,0 11,3 10,9 10,7 10,5 10,6 10,3 10,2 10,3
Villa Clara 9,5 10,1 10,1 10,5 10,0 10,0 9,9 9,9 9,3 9,3 9,5
Cienfuegos 10,8 11,7 11,3 11,3 10,9 10,8 10,5 10,8 10,5 10,1 10,2
Sancti Spíritus 11,2 11,4 11,0 11,3 10,9 10,9 10,9 10,7 10,0 9,9 9,5
Ciego de Ávila 11,4 12,1 11,8 12,4 11,5 11,6 11,0 11,1 10,7 10,8 11,1
Camagüey 10,8 11,9 11,7 12,4 11,3 11,1 10,7 11,4 10,1 10,5 10,2
La Tunas 11,6 12,8 12,4 12,6 11,9 11,6 11,9 12,3 11,0 11,0 10,8
Holguín 12,7 12,9 12,3 12,4 11,5 11,4 10,7 10,9 10,4 10,1 10,4
Granma 12,1 12,2 12,6 13,6 13,2 13,0 12,5 12,4 11,5 11,0 11,0
Santiago de Cuba 12,7 13,7 13,7 14,0 13,1 13,4 13,1 12,8 11,8 11,6 11,5
Guantánamo 14,0 14,4 14,8 15,5 14,4 13,7 13,6 14,4 13,2 12,9 11,8
Isla de la Juventud 12,0 12,6 12,6 13,2 11,7 11,8 11,8 11,7 11,4 10,1 11,3
(a)
Los años 2011 y 2012, se ajustaron según las definitivas, obtenidas del Censo de Población y Viviendas de 2012.
13
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
10 - Tasa de mortalidad general (a)
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 7,7 7,7 8,1 7,7 8,0 8,2 8,6 8,9 8,8 9,5 9,5
Pinar del Río 7,4 7,4 7,5 7,2 7,4 7,9 8,0 8,3 8,7 9,0 9,1
Artemisa 7,4 7,3 7,6 7,1 7,8 7,9 8,0 8,4 8,7 9,0 8,5
La Habana 9,6 9,6 10,1 9,5 9,6 9,9 10,4 10,4 10,6 11,2 11,0
Mayabeque 8,4 8,4 8,8 8,3 8,7 8,7 9,3 9,4 9,3 9,8 9,8
Matanzas 8,0 8,3 8,7 8,1 8,2 8,6 9,1 9,1 9,3 9,9 9,8
Villa Clara 8,5 8,9 9,2 8,9 9,3 9,1 9,9 10,2 10,1 10,7 11,1
Cienfuegos 7,6 7,6 8,0 7,7 8,0 8,4 8,6 9,1 8,7 9,5 9,3
Sancti Spíritus 8,1 8,0 8,4 8,3 8,6 8,8 9,6 9,4 9,5 10,0 9,9
Ciego de Ávila 7,5 7,4 8,0 7,3 7,7 7,9 8,1 8,4 8,6 9,4 9,2
Camagüey 7,5 7,7 7,9 7,8 8,1 8,3 8,3 9,0 8,8 9,6 9,6
La Tunas 6,4 6,6 6,6 6,5 6,6 6,9 7,2 7,7 7,8 8,5 8,1
Holguín 7,0 6,5 7,0 6,7 6,9 7,2 7,7 8,2 7,8 8,9 8,8
Granma 6,4 6,5 6,9 6,6 6,9 7,1 7,2 7,6 7,6 8,2 8,4
Santiago de Cuba 6,5 6,6 7,2 7,0 7,2 7,6 7,5 8,1 7,7 8,8 8,6
Guantánamo 6,2 6,0 6,1 6,2 6,4 6,7 6,7 7,1 6,8 7,3 7,6
Isla de la Juventud 5,7 6,3 5,6 5,4 6,2 6,2 6,9 6,4 6,9 7,5 8,1
(a)
Los años 2011 y 2012, se ajustaron según las definitivas, obtenidas del Censo de Población y Viviendas de 2012.
14
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
11 - Tasa de mortalidad infantil (a)
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 4,7 4,8 4,5 4,9 4,6 4,2 4,2 4,3 4,3 4,0 4,0
Pinar del Río 3,0 3,7 5,0 4,0 5,5 3,9 3,1 3,4 2,1 2,1 3,0
Artemisa 1,6 4,3 4,5 3,9 3,8 5,4 5,8 5,8 5,4 3,7 4,0
La Habana 5,7 4,9 5,0 4,3 4,9 3,4 4,1 4,1 5,0 4,4 4,9
Mayabeque 0,7 5,8 5,7 5,7 5,5 5,9 4,2 4,4 5,4 5,3 6,3
Matanzas 4,1 4,5 3,7 5,4 4,9 4,8 5,2 4,5 5,0 5,7 4,1
Villa Clara 3,3 4,4 2,5 5,7 4,8 3,9 3,2 4,1 3,1 4,6 3,5
Cienfuegos 4,8 6,8 3,7 5,0 3,9 4,4 3,0 3,9 2,8 4,4 2,7
Sancti Spíritus 4,2 3,6 4,9 5,9 2,8 3,2 3,5 4,2 3,4 2,0 2,9
Ciego de Ávila 6,9 5,8 5,4 4,4 5,3 3,4 6,2 5,0 4,3 3,8 4,4
Camagüey 4,7 4,0 4,4 5,6 4,7 5,7 4,7 4,1 4,3 3,0 2,6
La Tunas 2,7 3,6 5,5 3,5 5,1 4,0 4,6 5,0 4,1 4,2 3,8
Holguín 3,3 3,5 3,0 4,0 3,9 3,3 3,5 3,8 3,8 3,3 3,7
Granma 4,0 5,3 4,7 4,4 4,1 3,1 4,8 3,8 3,5 4,7 2,7
Santiago de Cuba 6,1 6,7 5,3 5,9 4,8 5,5 3,8 4,1 4,4 4,0 3,6
Guantánamo 5,7 4,6 5,7 6,1 4,8 4,3 4,1 5,0 6,2 4,7 7,3
Isla de la Juventud 2,9 9,2 2,8 7,9 6,1 2,0 3,0 6,0 2,1 4,7 2,1
(a)
A partir del año 2011, se ajustaron las cifras según las definitivas, obtenidas del Censo de Población y Viviendas de 2012.
15
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
12 - Tasa de mortalidad menores de 5 años (a)
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 6,2 6,1 5,7 6,0 5,9 5,7 5,7 5,7 5,5 5,5 5,3
Pinar del Río 3,6 5,5 7,0 4,8 6,8 5,0 4,5 4,8 3,2 4,1 4,4
Artemisa 2,2 5,0 5,4 6,0 4,8 6,8 7,4 6,2 6,9 5,2 5,0
La Habana 6,8 6,0 5,8 5,6 6,2 4,7 6,0 5,4 5,7 5,6 6,1
Mayabeque 2,9 7,7 6,2 7,4 5,7 8,1 5,7 6,7 6,5 6,4 7,6
Matanzas 5,4 5,7 5,2 6,2 5,8 6,8 6,0 6,4 5,8 7,5 5,3
Villa Clara 5,0 4,9 3,3 6,7 6,1 4,8 4,2 4,8 3,5 5,6 5,0
Cienfuegos 7,1 8,3 4,1 6,1 4,6 6,0 4,5 5,9 4,7 5,3 3,1
Sancti Spíritus 5,8 3,8 5,9 7,2 3,2 4,9 4,3 6,2 4,5 2,2 3,8
Ciego de Ávila 8,8 7,4 7,0 5,5 7,2 5,1 7,0 5,6 5,8 5,7 5,6
Camagüey 6,0 5,9 6,1 6,6 6,5 7,9 5,9 6,4 6,1 5,1 4,6
La Tunas 4,4 5,1 6,3 4,7 6,6 5,5 5,8 6,5 4,7 4,9 4,7
Holguín 4,3 4,9 4,8 4,7 5,1 5,1 4,9 4,7 5,3 5,0 4,9
Granma 5,3 6,7 5,9 5,0 5,2 4,5 6,7 5,1 5,6 5,8 3,5
Santiago de Cuba 8,2 7,9 6,3 7,0 6,4 7,4 5,7 6,1 5,8 5,8 5,4
Guantánamo 8,0 5,7 7,0 7,4 7,4 5,7 6,1 7,1 8,1 5,9 9,1
Isla de la Juventud 3,9 10,2 6,4 9,6 7,1 3,0 4,0 6,0 3,1 8,2 3,2
(a)
A partir del año 2011, se ajustaron las cifras según las definitivas, obtenidas del Censo de Población y Viviendas de 2012.
16
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
13 - Tasa global de fecundidad (a)
PROVINCIAS 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 1,70 1,69 1,77 1,69 1,71 1,68 1,72 1,63 1,61 1,65
Pinar del Río 1,74 1,69 1,80 1,78 1,73 1,74 1,80 1,69 1,65 1,75
Artemisa 1,67 1,65 1,68 1,70 1,68 1,67 1,71 1,62 1,56 1,62
La Habana 1,45 1,42 1,47 1,38 1,47 1,39 1,43 1,37 1,34 1,45
Mayabeque 1,61 1,57 1,65 1,63 1,66 1,63 1,64 1,50 1,53 1,62
Matanzas 1,60 1,50 1,69 1,63 1,63 1,59 1,62 1,58 1,56 1,59
Villa Clara 1,63 1,64 1,71 1,65 1,65 1,64 1,65 1,55 1,56 1,60
Cienfuegos 1,74 1,71 1,71 1,65 1,66 1,62 1,69 1,65 1,60 1,62
Sancti Spíritus 1,76 1,71 1,77 1,72 1,75 1,77 1,74 1,65 1,63 1,59
Ciego de Ávila 1,70 1,67 1,76 1,66 1,70 1,62 1,66 1,63 1,65 1,72
Camagüey 1,73 1,72 1,85 1,71 1,70 1,66 1,78 1,62 1,69 1,65
La Tunas 1,82 1,78 1,83 1,76 1,74 1,80 1,89 1,72 1,74 1,73
Holguín 1,89 1,84 1,88 1,77 1,80 1,71 1,76 1,69 1,66 1,73
Granma 1,73 1,80 1,96 1,94 1,95 1,90 1,93 1,81 1,75 1,77
Santiago de Cuba 1,90 1,92 1,99 1,89 1,96 1,95 1,93 1,81 1,80 1,80
Guantánamo 1,93 2,00 2,11 1,97 1,92 1,93 2,07 1,91 1,90 1,75
Isla de la Juventud 1,77 1,80 1,91 1,70 1,77 1,79 1,81 1,78 1,59 1,80
(a)
Los años 2011 y 2012, se ajustaron según las definitivas, obtenidas del Censo de Población y Viviendas de 2012.
17
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
14 - Tasa bruta de reproducción (a)
PROVINCIAS 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 0,82 0,82 0,86 0,82 0,82 0,81 0,83 0,78 0,77 0,79
Pinar del Río 0,85 0,84 0,87 0,87 0,85 0,86 0,87 0,83 0,81 0,84
Artemisa 0,82 0,81 0,82 0,84 0,83 0,81 0,83 0,77 0,75 0,80
La Habana 0,71 0,69 0,73 0,66 0,71 0,67 0,70 0,67 0,66 0,70
Mayabeque 0,79 0,77 0,80 0,78 0,79 0,78 0,81 0,73 0,71 0,76
Matanzas 0,76 0,72 0,83 0,78 0,78 0,78 0,78 0,77 0,76 0,78
Villa Clara 0,79 0,79 0,81 0,77 0,77 0,77 0,79 0,76 0,75 0,76
Cienfuegos 0,84 0,81 0,82 0,78 0,78 0,79 0,82 0,80 0,77 0,78
Sancti Spíritus 0,82 0,79 0,85 0,83 0,85 0,87 0,85 0,78 0,77 0,76
Ciego de Ávila 0,84 0,82 0,86 0,81 0,83 0,79 0,80 0,80 0,79 0,83
Camagüey 0,82 0,84 0,90 0,83 0,83 0,81 0,85 0,78 0,82 0,77
La Tunas 0,89 0,84 0,88 0,79 0,79 0,78 0,92 0,76 0,72 0,82
Holguín 0,91 0,89 0,91 0,85 0,86 0,85 0,86 0,81 0,80 0,84
Granma 0,84 0,87 0,95 0,93 0,94 0,92 0,93 0,87 0,84 0,86
Santiago de Cuba 0,91 0,95 0,96 0,95 0,98 0,95 0,95 0,88 0,88 0,87
Guantánamo 0,93 0,97 1,04 0,97 0,95 0,92 1,01 0,83 0,93 0,83
Isla de la Juventud 0,86 0,89 0,94 0,79 0,82 0,84 0,89 0,84 0,80 0,86
(a)
Los años 2011 y 2012, se ajustaron según las definitivas, obtenidas del Censo de Población y Viviendas de 2012.
18
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
15 - Saldo migratorio interno (a)
Unidad
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA - - - - - - - - - - -
Pinar del Río -1082 -1 378 -1 293 -1 195 -1 328 -884 -437 -1 172 -1 331 -1 611 -1 380
Artemisa 2302 2 459 2 287 2 284 1 624 1 510 893 1 835 2 484 2 766 2 455
La Habana 11712 10 952 12 326 12 634 14 364 11 060 8 977 15 768 15 108 14 902 14 695
Mayabeque 1878 1 560 814 -106 1 223 764 1 001 1 825 1 253 1 731 1 615
Matanzas 3666 3 255 3 326 3 503 4 551 2 874 1 894 3 557 4 127 4 115 3 789
Villa Clara -1392 -1 167 -988 -667 -762 -280 -209 -85 -274 -533 -644
Cienfuegos 1244 1 334 1 447 1 325 482 358 230 12 602 301 28
Sancti Spíritus 212 -99 136 328 605 266 447 -10 260 424 359
Ciego de Ávila 631,9 1 185 864 1 264 1 290 903 1 149 1 577 1 615 824 30
Camagüey -2190,9 -2 287 -2 658 -3 026 -3 331 -1 085 -593 -1 333 -1 021 -940 -1 086
La Tunas -977 -861 -554 -674 -907 -1 045 -974 -1 450 -1 593 -1 655 -1 688
Holguín -3591 -3 859 -3 695 -3 707 -3 838 -3 379 -2 446 -4 022 -4 239 -4 366 -3 966
Granma -3165 -3 006 -3 598 -3 428 -4 101 -4 145 -3 245 -5 937 -6 265 -6 002 -5 131
Santiago de Cuba -4950 -4 300 -4 621 -4 814 -5 323 -2 851 -3 022 -5 228 -5 723 -5 090 -4 335
Guantánamo -3581 -3 596 -3 644 -3 350 -3 938 -3 618 -3 336 -4 837 -4 693 -4 400 -4 419
Isla de la Juventud -717 -192 -149 -371 -611 -448 -329 -500 -310 -466 -322
(a)
Los años 2011 y 2012, se ajustaron según las definitivas, obtenidas del Censo de Población y Viviendas de 2012.
19
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
16 - Tasa de migración (a)
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA -3,3 -3,3 -3,4 -3,5 -4,2 0,3 0,2 -2,2 -1,5 -2,3 -1,9
Pinar del Río -4,6 -5,4 -5,1 -4,6 -6,5 -1,3 -0,6 -4,1 -3,2 -4,4 -3,4
Artemisa 1,3 0,8 0,1 1,3 2,7 3,0 2,3 0,9 3,4 2,9 2,7
La Habana -3,1 -2,6 -2,1 -2,5 -3,0 6,1 3,5 2,7 3,9 2,2 2,6
Mayabeque 1,6 0,4 -2,4 -5,0 1,3 2,0 2,9 1,6 1,4 1,9 2,0
Matanzas 2,8 2,2 2,0 2,6 2,2 4,3 3,3 3,1 4,6 3,5 2,9
Villa Clara -4,8 -5,0 -5,1 -4,9 -5,9 -0,2 0,2 -2,5 -2,2 -3,2 -2,9
Cienfuegos 0,6 0,9 0,7 0,4 -3,4 1,2 0,7 -1,9 0,3 -1,7 -2,1
Sancti Spíritus -1,4 -2,2 -2,3 -2,0 -1,7 0,9 1,3 -1,6 -0,3 -0,8 0,1
Ciego de Ávila -0,6 0,8 0,0 0,8 -0,1 2,1 3,3 1,9 2,2 -0,8 -2,2
Camagüey -5,6 -5,7 -6,3 -7,1 -9,0 -0,9 -0,3 -3,9 -3,1 -4,0 -4,1
La Tunas -3,0 -2,8 -2,2 -2,5 -4,3 -1,8 -1,3 -3,9 -3,3 -4,6 -4,1
Holguín -4,6 -5,3 -5,1 -5,2 -5,9 -3,1 -2,1 -4,9 -4,7 -5,4 -4,3
Granma -4,4 -4,2 -5,0 -4,8 -6,3 -5,0 -3,8 -7,8 -8,2 -8,0 -6,5
Santiago de Cuba -6,2 -5,6 -5,8 -6,1 -6,7 -2,5 -2,3 -5,7 -6,3 -5,6 -4,6
Guantánamo -8,2 -7,9 -8,4 -8,0 -9,2 -6,9 -6,1 -10,0 -10,2 -9,3 -9,2
Isla de la Juventud -11,0 -4,5 -5,1 -7,4 -11,7 -5,4 -3,5 -8,2 -5,9 -8,7 -5,7
(a)
Los años 2011 y 2012, se ajustaron según las definitivas, obtenidas del Censo de Población y Viviendas de 2012.
20
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
17 - Tasa de nupcialidad (a)
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 5,5 4,9 5,2 5,3 5,0 5,5 5,7 5,5 5,5 4,8 5,2
Pinar del Río 4,7 3,8 4,1 4,3 4,4 4,4 4,0 4,4 4,6 3,6 4,1
Artemisa 5,7 5,3 5,6 6,1 6,3 6,7 5,8 5,6 5,9 5,1 5,9
La Habana 8,4 7,1 8,0 6,9 7,0 7,5 8,7 8,2 8,3 6,7 6,9
Mayabeque 6,4 5,5 5,7 6,5 6,3 6,7 6,6 7,0 7,0 5,3 6,5
Matanzas 5,6 5,1 4,6 5,1 4,5 5,1 6,4 5,3 6,4 4,3 5,3
Villa Clara 5,4 4,4 4,9 4,5 4,1 5,7 4,7 4,7 4,5 4,3 4,8
Cienfuegos 6,0 5,2 5,5 4,4 3,3 4,1 5,1 5,4 5,0 4,8 5,6
Sancti Spíritus 5,9 4,4 4,4 4,2 4,0 4,4 4,6 4,2 4,8 4,5 5,2
Ciego de Ávila 6,1 5,3 5,1 5,0 3,9 4,7 5,2 5,2 5,8 5,0 5,5
Camagüey 5,1 5,0 5,2 6,3 5,3 5,2 5,6 5,2 5,7 4,4 4,6
La Tunas 3,9 3,9 4,0 4,4 4,7 4,6 4,8 4,6 4,5 3,9 3,6
Holguín 3,1 3,2 3,6 3,9 4,1 4,8 4,6 4,8 4,0 4,5 4,6
Granma 2,8 2,6 2,6 3,1 3,0 3,6 3,7 3,7 3,3 3,2 3,4
Santiago de Cuba 3,8 3,6 3,6 3,8 3,6 3,9 4,0 3,6 3,4 3,2 3,5
Guantánamo 4,2 3,7 4,4 6,1 4,2 5,2 4,3 4,5 4,0 4,1 4,5
Isla de la Juventud 5,8 6,2 7,5 6,3 7,0 6,5 7,1 5,9 7,3 6,2 6,8
(a)
Los años 2011 y 2012, se ajustaron según las definitivas, obtenidas del Censo de Población y Viviendas de 2012.
21
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
18 - Tasa de divorcialidad (a)
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 3,2 3,1 2,9 2,7 2,9 2,9 2,9 3,0 2,8 2,9 2,7
Pinar del Río 3,3 2,9 2,3 2,6 2,8 2,5 2,3 2,0 2,5 2,6 2,1
Artemisa 3,7 3,9 3,4 3,1 3,5 3,2 3,1 3,3 3,3 3,0 3,0
La Habana 5,5 4,7 4,4 3,6 4,5 4,7 4,6 4,6 4,6 5,1 4,6
Mayabeque 4,6 4,6 3,7 2,3 3,4 3,6 3,1 2,9 3,1 2,9 3,1
Matanzas 3,3 3,7 3,8 3,4 3,4 3,1 3,1 3,4 3,0 3,4 2,4
Villa Clara 4,0 3,5 3,2 3,0 3,0 2,8 2,8 2,4 2,6 2,5 2,2
Cienfuegos 3,4 3,1 2,0 1,5 2,8 2,9 2,4 2,8 2,9 2,6 2,7
Sancti Spíritus 3,9 3,0 2,5 2,5 2,6 2,3 2,4 2,6 2,3 2,4 2,5
Ciego de Ávila 3,2 2,8 2,6 2,5 2,4 2,8 2,9 3,1 2,6 2,4 2,7
Camagüey 2,1 2,6 2,8 3,0 2,8 3,2 3,2 3,1 3,0 2,9 2,7
La Tunas 1,8 2,5 2,5 2,5 1,7 1,8 2,5 2,5 2,2 1,7 2,0
Holguín 1,5 2,0 2,0 2,1 2,3 2,4 2,2 2,4 2,3 2,3 2,4
Granma 1,4 1,6 1,4 1,4 1,4 1,5 1,5 1,7 1,2 1,4 1,4
Santiago de Cuba 1,6 1,8 2,0 2,1 1,7 2,0 2,4 2,2 1,4 1,3 1,4
Guantánamo 2,3 2,2 1,8 2,2 1,7 1,9 2,2 2,3 2,0 2,1 2,1
Isla de la Juventud 3,7 4,5 4,3 2,1 3,5 3,3 4,0 4,5 2,8 3,0 3,8
(a)
Los años 2011 y 2012, se ajustaron según las definitivas, obtenidas del Censo de Población y Viviendas de 2012.
22
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
19 - Esperanza de vida al nacer
Años
23
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
20 - Producción de viandas (a)
Miles de toneladas
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 1 676,0 1 666,9 1 700,6 1 766,8 1 817,2 1 750,0 2 117,3 2 214,0 2 320,0 2 188,8 2 246,4
Pinar del Río 128,4 108,3 166,2 158,3 144,9 180,0 220,3 235,4 244,2 242,7 210,9
Artemisa 254,2 270,2 185,3 155,1 183,6 203,3 251,7 275,1 199,8 168,3 260,6
La Habana 27,3 17,0 18,1 19,1 19,4 19,2 29,3 46,1 57,0 81,2 63,5
Mayabeque 244,4 209,0 136,0 113,1 124,8 143,7 148,0 172,2 230,7 198,7 218,1
Matanzas 82,2 81,6 88,9 106,4 91,2 124,4 131,2 157,3 125,2 126,4 119,1
Villa Clara 122,3 113,3 147,5 141,0 139,0 154,9 174,7 174,5 208,4 195,5 151,1
Cienfuegos 68,0 73,3 81,2 76,4 79,8 90,6 128,0 135,7 155,6 139,5 184,0
Sancti Spíritus 118,2 97,0 101,0 137,3 139,7 153,5 201,5 218,9 211,6 178,1 239,2
Ciego de Ávila 111,9 153,6 131,1 128,8 143,9 152,0 176,0 185,5 216,6 134,7 102,0
Camagüey 37,4 20,8 29,3 33,3 46,3 48,1 53,5 48,3 60,6 43,7 36,2
La Tunas 40,9 21,1 44,2 63,8 74,5 79,3 103,5 79,9 109,3 91,0 110,6
Holguín 84,0 69,6 81,5 119,0 121,3 82,9 112,4 83,9 101,5 69,2 91,8
Granma 110,4 127,1 142,2 133,1 145,6 143,5 183,8 177,0 165,4 243,8 196,5
Santiago de Cuba 105,3 133,2 153,6 183,0 190,9 107,4 128,4 141,8 162,2 225,0 193,3
Guantánamo 138,2 168,0 189,9 196,7 167,7 62,7 72,0 79,7 69,5 48,9 62,6
Isla de la Juventud 2,9 3,8 4,6 2,4 4,6 4,4 2,9 2,7 2,4 2,1 6,8
(a)
Excluye la producción de patios y parcelas.
24
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
21 - Producción de tubérculos y raíces (a)
Miles de toneladas
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 1 075,2 1 177,2 1 150,9 1 121,6 1 108,8 1 223,3 1 465,1 1 547,1 1 597,8 1 466,7 1 583,7
Pinar del Río 105,0 93,1 142,5 134,2 123,8 150,0 190,7 205,4 212,4 210,6 185,7
Artemisa 206,4 228,5 146,9 117,7 140,7 162,5 201,4 209,2 138,4 107,8 181,7
La Habana 12,4 8,0 9,1 9,1 9,6 9,3 14,6 27,3 34,2 49,0 40,4
Mayabeque 203,2 184,3 118,5 96,3 105,0 125,5 122,9 144,1 182,1 158,8 181,7
Matanzas 70,8 77,1 80,1 93,3 73,0 98,7 105,0 126,9 99,1 103,3 104,4
Villa Clara 84,7 93,6 116,4 108,1 102,0 118,0 132,1 132,8 146,0 145,6 119,1
Cienfuegos 52,2 63,5 65,8 60,2 60,4 67,4 97,4 107,6 122,0 102,7 143,7
Sancti Spíritus 88,4 79,2 77,5 102,4 99,0 107,6 143,2 154,2 150,8 126,4 174,2
Ciego de Ávila 65,6 111,0 84,4 75,1 72,3 84,5 102,0 112,9 134,0 76,1 51,3
Camagüey 14,6 12,1 14,9 14,2 20,6 23,6 27,7 25,6 32,1 24,5 16,8
La Tunas 13,1 12,8 23,4 32,9 35,9 42,9 57,9 45,8 66,3 54,7 77,1
Holguín 19,4 35,2 41,0 52,6 50,4 52,1 60,5 46,5 60,2 38,8 53,1
Granma 49,7 61,3 76,7 70,4 75,4 83,5 113,0 106,3 96,4 132,3 119,4
Santiago de Cuba 43,3 57,3 84,9 80,8 80,6 67,3 68,0 71,6 96,4 111,0 109,9
Guantánamo 44,1 57,2 65,9 72,7 56,9 27,4 26,9 29,0 26,1 24,1 20,9
Isla de la Juventud 2,3 3,0 2,9 1,7 3,2 3,1 2,0 1,9 1,3 1,2 4,2
(a)
Excluye la producción de patios y parcelas.
25
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
22 - Producción de plátanos (a)
Miles de toneladas
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 600,8 489,7 549,7 644,4 708,4 526,7 652,2 666,9 722,6 722,1 662,6
Pinar del Río 23,4 15,2 23,7 24,2 21,0 29,9 29,7 30,0 32,5 32,1 25,2
Artemisa 47,8 41,7 38,4 37,4 42,9 40,8 50,3 65,9 61,4 60,5 78,9
La Habana 14,9 9,0 9,0 9,2 9,8 9,9 14,7 18,8 22,7 32,3 23,1
Mayabeque 41,2 24,7 17,5 16,8 19,7 18,2 25,1 28,1 48,5 40,0 36,4
Matanzas 11,4 4,5 8,8 13,0 18,2 25,7 26,2 30,4 26,1 23,1 14,7
Villa Clara 37,6 19,7 31,1 32,9 37,0 36,9 42,6 41,7 62,4 49,9 32,0
Cienfuegos 15,8 9,8 15,4 16,2 19,4 23,2 30,5 28,1 33,6 36,8 40,3
Sancti Spíritus 29,8 17,8 23,5 34,9 40,7 45,9 58,4 64,7 60,8 51,8 65,0
Ciego de Ávila 46,3 42,6 46,7 53,8 71,7 67,5 74,0 72,6 82,5 58,6 50,7
Camagüey 22,8 8,7 14,4 19,2 25,7 24,5 25,8 22,7 28,5 19,3 19,4
La Tunas 27,8 8,3 20,8 30,9 38,6 36,4 45,6 34,1 43,1 36,3 33,5
Holguín 64,6 34,4 40,5 66,3 70,9 30,9 51,9 37,4 41,3 30,5 38,7
Granma 60,7 65,8 65,5 62,7 70,2 60,0 70,8 70,7 68,9 111,5 77,1
Santiago de Cuba 62,0 75,9 68,7 102,2 110,3 40,2 60,4 70,2 65,8 114,0 83,4
Guantánamo 94,1 110,8 124,0 124,0 110,8 35,3 45,2 50,7 43,4 24,9 41,7
Isla de la Juventud 0,6 0,8 1,7 0,7 1,3 1,3 0,9 0,8 1,1 0,9 2,5
(a)
Excluye la producción de patios y parcelas.
26
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
23 - Producción de hortalizas (a)
Miles de toneladas
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 1 529,5 1 697,6 1 429,5 1 504,0 1 444,0 1 665,9 1 903,6 2 102,9 2 042,3 2 253,4 2 160,1
Pinar del Río 156,3 209,8 199,7 225,8 206,1 229,7 268,4 295,9 274,6 292,1 282,4
Artemisa 123,6 131,7 71,7 65,8 56,2 64,3 67,9 91,4 57,9 63,0 78,8
La Habana 99,6 69,7 51,0 55,9 55,4 58,0 85,5 108,7 109,4 162,9 105,3
Mayabeque 208,1 179,5 57,2 61,3 66,8 110,3 123,1 143,2 141,0 141,9 140,8
Matanzas 48,0 48,1 49,7 71,4 62,6 110,0 94,9 111,9 98,4 90,0 85,1
Villa Clara 107,6 111,8 109,7 109,6 119,1 137,6 149,1 155,6 187,0 169,1 153,9
Cienfuegos 75,1 63,4 70,0 89,8 76,2 98,4 136,2 155,4 150,5 152,7 272,4
Sancti Spíritus 125,6 141,2 112,4 123,0 122,1 147,5 173,7 192,9 204,6 193,1 247,1
Ciego de Ávila 85,3 144,6 116,8 110,2 105,5 134,7 163,6 184,3 173,5 127,7 123,1
Camagüey 61,6 76,1 69,4 74,9 70,3 78,3 80,3 80,8 85,2 98,3 80,3
La Tunas 30,3 23,4 25,7 34,7 40,3 44,7 68,1 55,2 58,6 51,0 56,1
Holguín 68,3 71,4 51,1 60,3 47,4 53,7 69,7 59,5 58,2 38,4 38,9
Granma 172,2 206,4 195,2 176,7 180,2 206,0 212,7 241,6 209,8 267,0 228,4
Santiago de Cuba 99,2 118,1 146,3 149,7 155,5 142,1 155,1 166,6 170,2 342,8 206,6
Guantánamo 60,3 90,7 92,8 85,9 70,6 36,9 47,0 52,3 58,0 57,5 47,2
Isla de la Juventud 8,4 11,7 10,8 9,1 9,7 13,7 8,4 7,6 5,4 5,9 13,7
(a)
Excluye la producción de patios y parcelas.
27
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
24 - Producción de arroz cáscara húmedo (a)
Miles de toneladas
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 205,4 317,6 320,1 459,7 514,2 597,8 549,6 418,0 514,1 402,6 449,8
Pinar del Río 42,2 63,6 60,1 45,1 56,1 71,5 41,6 26,9 40,1 67,4 49,2
Artemisa 2,4 8,1 3,2 12,6 11,7 3,7 2,7 7,8 2,3 1,6 1,4
La Habana 0,1 0,6 1,3 0,8 0,2 0,1 0,1 0,2 0,2 1,6 0,6
Mayabeque 13,1 12,7 11,0 12,6 6,6 18,2 12,1 21,5 43,1 9,8 5,5
Matanzas 13,8 17,0 20,8 26,6 24,4 46,2 35,3 41,8 46,1 48,4 28,0
Villa Clara 11,4 15,0 22,4 33,1 32,1 41,7 35,9 35,9 35,4 24,9 18,5
Cienfuegos 13,1 13,1 15,2 19,3 24,6 26,1 28,6 32,1 38,4 8,2 30,3
Sancti Spíritus 47,4 75,9 39,5 91,5 111,3 119,3 123,4 91,8 87,3 13,4 90,2
Ciego de Ávila 3,8 5,6 10,3 17,0 18,5 26,3 19,5 10,8 16,8 7,5 9,3
Camagüey 23,0 25,7 40,8 49,6 67,4 73,4 89,3 60,1 78,7 89,0 95,2
La Tunas 1,3 3,6 4,3 4,4 9,2 13,3 10,3 4,2 5,8 2,9 6,3
Holguín 0,5 1,0 0,5 0,7 0,7 0,8 0,9 1,0 2,6 2,3 1,6
Granma 33,2 74,4 88,0 143,4 148,2 155,7 148,9 82,7 116,4 125,1 112,8
Santiago de Cuba 0,1 0,3 0,9 1,0 0,9 0,5 0,4 0,3 0,1 0,5 0
Isla de la Juventud - 0,1 0,5 1,1 1,5 1,0 0,5 0,9 0,8 0 0,8
(a)
Excluye la producción de patios y parcelas.
28
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
25 - Producción de maíz (a)
Miles de toneladas
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 229,4 214,9 228,3 248,9 253,4 304,8 376,4 329,2 363,5 340,9 305,0
Pinar del Río 35,7 25,3 31,8 31,2 25,7 28,4 33,6 32,3 27,3 21,1 24,4
Artemisa 9,7 10,2 6,2 6,3 6,2 9,2 11,4 11,8 6,9 8,6 10,7
La Habana 4,9 4,5 3,9 3,4 3,3 3,7 5,8 8,0 7,8 9,5 7,6
Mayabeque 25,9 21,1 9,0 10,2 11,7 23,4 24,5 25,2 23,6 26,9 18,4
Matanzas 7,5 5,4 11,2 15,9 12,7 23,7 28,5 27,0 26,0 25,1 17,9
Villa Clara 17,1 23,4 25,6 18,8 23,6 28,0 38,4 29,5 31,8 25,5 16,1
Cienfuegos 11,8 14,0 18,9 16,9 22,8 24,0 28,6 27,0 28,2 21,4 26,3
Sancti Spíritus 23,5 15,3 15,8 17,2 16,5 20,3 25,1 25,3 26,7 21,5 26,8
Ciego de Ávila 8,7 9,0 7,2 9,6 9,6 10,5 12,9 12,1 23,8 10,8 10,4
Camagüey 5,9 3,8 4,7 5,9 7,7 8,3 12,6 8,3 7,5 7,3 4,4
La Tunas 5,7 3,5 6,1 9,4 11,2 12,4 17,7 11,2 12,2 10,8 12,3
Holguín 8,7 10,0 8,8 9,1 8,8 10,9 21,9 9,0 13,7 8,4 12,5
Granma 22,2 20,4 21,5 27,5 30,3 36,5 35,2 33,2 40,8 56,8 42,1
Santiago de Cuba 31,7 35,7 47,6 56,8 54,0 57,8 72,3 64,2 79,9 80,3 68,0
Guantánamo 10,2 12,4 9,6 10,2 9,0 6,9 7,7 4,8 7,2 6,9 6,9
Isla de la Juventud 0,2 0,9 0,4 0,4 0,4 0,7 0,4 0,3 0,1 0,1 0,1
(a)
Excluye la producción de patios y parcelas.
29
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
26 - Producción de frijol (a)
Miles de toneladas
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 43,8 60,5 44,1 72,9 69,7 72,4 99,2 105,7 117,7 113,8 137,8
Pinar del Río 12,5 17,5 11,5 13,2 12,9 12,3 15,8 17,4 17,8 14,0 20,9
Artemisa 2,2 2,6 1,2 3,6 3,2 4,0 4,8 4,9 4,4 2,9 6,0
La Habana 1,0 0,6 0,7 0,8 0,6 0,6 0,8 1,4 6,1 5,7 6,5
Mayabeque 4,5 5,6 2,8 5,1 4,7 7,1 10,8 13,1 15,0 13,5 11,1
Matanzas 1,1 1,0 1,8 6,1 4,3 5,7 9,5 11,2 10,1 12,2 12,0
Villa Clara 3,4 5,3 5,6 9,2 8,8 8,3 11,8 12,0 11,6 15,0 13,1
Cienfuegos 2,1 2,3 1,8 3,5 3,8 4,3 5,8 5,5 7,1 7,4 17,7
Sancti Spíritus 4,6 4,8 3,0 4,9 5,9 6,1 8,4 8,8 12,2 10,3 12,4
Ciego de Ávila 2,7 5,3 2,3 5,8 4,1 4,3 6,6 10,1 10,8 11,7 10,1
Camagüey 0,6 0,7 0,6 0,8 1,1 1,2 1,8 1,5 1,8 2,3 2,1
La Tunas 0,9 1,1 1,8 3,3 3,5 4,2 4,2 2,4 3,2 2,8 2,7
Holguín 2,5 3,6 3,0 6,6 6,9 5,7 8,8 5,6 6,5 2,7 6,0
Granma 2,3 2,5 1,9 2,5 3,1 2,6 3,7 3,6 3,6 5,0 6,2
Santiago de Cuba 0,9 2,5 2,8 2,7 3,1 3,3 3,7 4,4 4,4 5,2 5,9
Guantánamo 2,2 4,8 3,0 4,4 3,1 2,2 2,5 3,1 2,8 2,8 3,4
Isla de la Juventud 0,3 0,3 0,3 0,3 0,7 0,6 0,4 0,7 0,3 0,3 1,8
(a)
Excluye la producción de patios y parcelas.
30
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
27 - Producción de cítricos (a)
Miles de toneladas
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 367,1 370,6 309,2 237,3 182,8 148,4 94,2 106,6 105,7 83,2 52,4
Pinar del Río 2,4 2,2 4,5 2,2 0,8 0,8 0,7 0,6 0,5 0,7 0,3
Artemisa 21,9 21,8 14,0 7,8 5,7 4,5 2,3 2,4 1,7 1,3 0,9
La Habana 2,2 1,1 1,0 0,7 0,5 0,7 0,7 1,0 1,0 1,0 0,8
Mayabeque 1,5 1,2 0,4 0,2 0,4 0,4 0,7 0,9 0,9 0,8 1,8
Matanzas 235,7 249,0 192,6 155,1 122,1 110,2 54,1 70,4 67,2 48,8 24,8
Villa Clara 2,4 2,6 2,4 1,6 2,4 2,9 6,9 3,4 4,6 3,1 1,6
Cienfuegos 8,1 9,8 10,1 5,5 4,4 2,8 3,0 3,0 2,6 2,5 0,9
Sancti Spíritus 1,3 0,3 0,3 0,5 0,5 0,5 0,6 0,6 0,8 0,8 0,9
Ciego de Ávila 28,3 14,7 6,9 2,6 0,4 0,2 0,3 0,7 1,6 3,4 1,7
Camagüey 9,0 10,7 11,6 13,4 8,4 8,0 7,5 5,0 5,3 4,7 1,9
La Tunas 1,6 0,2 0,5 0,8 1,1 1,0 1,3 0,9 0,8 0,7 1,6
Holguín 5,0 3,8 5,2 3,3 2,2 1,1 1,5 1,2 1,4 1,4 2,0
Granma 7,6 4,9 7,4 5,5 4,2 4,0 2,8 3,0 4,2 2,8 2,3
Santiago de Cuba 18,6 18,9 19,9 11,1 9,4 4,4 5,0 5,6 8,2 7,0 7,3
Guantánamo 19,0 29,2 32,0 26,6 20,2 6,8 6,6 7,9 4,8 4,2 3,6
Isla de la Juventud 2,5 0,2 0,4 0,1 0,1 0,0 0,0 0 0 0 0,1
(a)
Excluye la producción de patios y parcelas.
31
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
28 - Producción de frutales (a)
Miles de toneladas
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 400,5 388,1 395,4 424,7 501,3 501,3 507,4 619,1 624,1 704,7 590,2
Pinar del Río 22,8 15,8 17,1 17,9 21,5 22,8 27,1 34,9 34,4 39,5 31,3
Artemisa 23,8 20,3 14,5 17,5 18,9 22,6 25,2 30,2 22,8 24,9 32,9
La Habana 19,1 15,1 19,3 18,5 21,9 21,2 24,8 38,5 25,2 64,7 34,6
Mayabeque 45,3 30,3 16,3 16,5 20,1 57,4 41,8 40,5 54,3 48,3 47,3
Matanzas 19,6 24,0 24,6 39,3 46,5 59,0 63,8 79,4 74,5 72,7 68,4
Villa Clara 36,4 37,3 39,2 36,7 52,7 51,2 58,3 69,0 80,8 84,0 39,9
Cienfuegos 13,0 12,9 15,9 18,2 21,5 22,5 25,4 27,6 34,7 26,2 31,7
Sancti Spíritus 18,0 14,5 21,5 24,1 26,4 32,0 35,5 40,9 43,5 39,8 48,2
Ciego de Ávila 18,7 18,9 22,9 35,6 37,7 40,6 45,7 51,3 59,5 41,5 37,8
Camagüey 14,2 12,1 11,8 13,1 14,5 17,8 18,8 22,8 23,8 22,8 28,1
La Tunas 10,6 3,9 8,8 13,7 17,0 19,7 21,9 20,4 23,9 25,1 21,7
Holguín 31,7 29,4 29,0 23,7 33,1 22,5 24,7 28,8 28,6 25,4 32,8
Granma 25,6 27,4 35,7 27,5 40,3 45,2 32,4 46,8 32,5 54,6 48,2
Santiago de Cuba 59,4 78,1 70,5 74,7 81,1 37,8 35,0 57,0 58,5 116,8 64,1
Guantánamo 41,1 47,3 46,8 46,8 46,3 26,6 25,7 29,2 23,5 16,1 19,2
Isla de la Juventud 1,2 0,8 1,5 0,8 1,9 2,4 1,3 1,8 3,6 2,2 4,1
(a)
Excluye la producción de patios y parcelas.
29
32
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
29 - Producción de leche de vaca (a)
Millones de litros
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 482,0 535,9 557,9 506,8 516,3 503,5 497,1 479,5 594,9 520,7 560,1
Pinar del Río 19,1 21,7 24,6 20,2 19,1 18,7 19,2 17,6 18,7 23,8 20,5
Artemisa 20,8 21,5 24,3 23,7 26,1 23,1 21,3 20,9 22,0 22,2 23,5
La Habana 10,8 11,5 9,5 10,1 10,5 8,6 8,2 9,0 42,0 5,8 6,8
Mayabeque 38,0 40,5 38,8 36,5 35,3 34,6 37,8 32,3 38,4 36,4 37,2
Matanzas 41,9 44,1 48,0 45,7 44,4 43,4 43,7 45,4 47,1 47,3 45,2
Villa Clara 55,0 59,6 60,3 55,8 51,8 52,7 52,1 51,2 71,1 58,6 59,3
Cienfuegos 26,5 34,8 40,5 33,1 29,1 30,3 28,3 28,6 31,8 27,1 30,7
Sancti Spíritus 39,5 45,9 50,7 48,1 49,9 50,6 51,9 55,8 63,1 52,5 58,0
Ciego de Ávila 17,1 20,6 22,5 19,0 20,1 18,8 17,3 18,1 20,8 18,5 21,0
Camagüey 92,6 108,6 103,3 84,8 96,4 93,3 90,2 82,9 99,7 90,8 99,4
La Tunas 28,7 32,6 33,9 29,8 32,2 32,1 30,3 29,5 40,2 35,9 48,7
Holguín 34,5 35,7 38,1 35,8 36,9 34,8 36,1 31,2 34,3 29,2 28,9
Granma 29,5 30,6 31,9 30,7 31,8 31,9 30,7 29,8 35,9 42,4 47,4
Santiago de Cuba 15,5 16,8 17,3 18,0 18,4 17,7 18,7 18,5 18,0 20,4 20,8
Guantánamo 10,5 8,8 11,6 13,3 12,1 10,9 9,1 6,0 7,1 8,3 7,7
Isla de la Juventud 1,8 2,6 2,6 2,2 2,2 2,0 2,2 2,7 4,7 1,5 5,0
(a)
Excluye la producción de patios y parcelas.
33
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
30 - Entrega a sacrificio vacuno
Miles de toneladas
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 120,6 121,5 118,8 123,9 124,9 124,5 135,6 151,2 167,6 167,1 178,1
Pinar del Río 8,7 9,2 8,3 8,8 8,0 6,6 7,4 8,2 8,4 10,7 9,7
Artemisa 3,6 3,9 3,2 3,6 3,8 3,7 4,1 3,8 4,2 3,8 3,4
La Habana 2,0 2,0 1,9 2,1 2,3 1,9 2,2 4,5 5,8 4,3 4,3
Mayabeque 3,9 3,9 3,8 3,8 4,0 4,3 4,5 4,9 5,4 5,2 15,9
Matanzas 8,5 7,4 7,1 7,4 7,7 8,7 9,3 11,9 12,9 12,8 12,8
Villa Clara 17,1 16,6 15,8 16,6 17,5 16,6 18,4 20,9 29,0 27,0 23,4
Cienfuegos 6,2 5,4 6,0 5,8 5,6 5,8 8,3 8,5 8,6 10,0 9,5
Sancti Spíritus 11,7 13,3 13,1 13,9 13,6 12,8 12,2 14,8 15,4 16,3 17,8
Ciego de Ávila 5,8 5,8 5,8 5,6 6,2 5,9 6,3 7,1 9,0 7,5 7,9
Camagüey 18,8 19,5 18,1 20,1 20,8 23,1 24,8 26,2 27,5 25,0 23,4
La Tunas 6,1 6,3 6,9 6,6 6,9 7,8 8,9 8,3 10,4 9,6 11,6
Holguín 9,7 9,6 9,9 10,9 10,9 10,9 12,1 12,4 10,9 11,9 12,0
Granma 10,1 10,1 9,8 9,0 8,4 8,0 8,2 9,5 9,8 12,4 15,1
Santiago de Cuba 4,9 5,1 5,4 5,6 4,9 4,4 4,5 5,3 6,0 6,2 6,5
Guantánamo 2,8 2,6 3,1 3,5 3,7 3,3 3,8 4,2 3,8 3,9 4,2
Isla de la Juventud 0,6 0,8 0,6 0,6 0,6 0,7 0,6 0,7 0,5 0,5 0,7
34
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
31 - Entrega a sacrificio porcino (a)
Miles de toneladas
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 194,3 170,7 170,3 192,7 177,6 202,5 225,4 255,3 281,4 295,7 277,1
Pinar del Río 21,0 12,4 14,0 11,5 10,9 11,7 13,0 16,2 17,2 18,7 19,1
Artemisa 1,2 0,9 0,8 1,7 1,4 0,9 1,2 1,1 9,7 10,7 11,0
La Habana 20,5 13,7 16,7 19,6 14,4 19,1 17,6 24,2 26,5 21,5 18,9
Mayabeque 2,0 1,7 3,2 4,1 2,5 3,0 7,0 5,6 5,8 4,8 4,7
Matanzas 15,9 13,5 12,2 14,9 13,2 15,5 16,8 21,0 22,7 22,5 22,2
Villa Clara 23,7 18,8 18,5 20,3 18,9 22,5 25,6 29,3 30,5 35,4 35,1
Cienfuegos 22,5 18,1 17,6 17,2 18,0 20,5 23,6 23,7 24,4 27,1 21,5
Sancti Spíritus 15,0 14,2 15,8 16,7 16,9 17,8 20,2 21,3 23,8 24,0 22,3
Ciego de Ávila 13,3 13,5 11,3 12,3 10,4 12,7 14,0 15,6 17,6 15,3 13,4
Camagüey 10,4 12,8 9,9 11,7 9,0 10,4 12,0 11,6 12,1 17,5 14,3
La Tunas 5,8 6,5 6,1 7,8 7,8 8,3 9,1 11,3 12,1 14,4 14,6
Holguín 9,5 9,7 10,5 15,5 14,9 17,6 18,7 20,2 21,9 26,3 26,0
Granma 15,2 12,6 10,6 11,8 11,2 12,4 13,5 15,5 16,5 20,3 21,3
Santiago de Cuba 11,8 15,8 17,8 20,5 20,0 21,0 23,1 27,2 28,3 25,1 22,9
Guantánamo 5,2 5,0 4,0 5,4 6,4 7,1 7,5 8,1 8,5 8,2 8,0
Isla de la Juventud 1,6 1,5 1,3 1,7 1,7 2,0 2,5 3,4 3,8 3,9 1,7
(a)
Excluye la producción de patios y parcelas.
35
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
32 - Entrega a sacrificio de aves (a)
Miles de toneladas
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 11,1 10,6 13,1 12,0 11,9 11,0 11,6 14,5 15,2 14,9 15,8
Pinar del Río 1,3 0,9 0,9 1,0 1,2 1,2 1,2 1,5 1,5 1,5 1,1
La Habana 3,2 2,8 1,3 0,6 0,6 0,7 0,7 2,0 2,6 1,8 2,0
Mayabeque 0,1 0,1 0,1 1,1 1,2 1,1 1,4 1,3 1,0 1,2 1,2
Matanzas 0,8 1,0 1,0 0,9 1,1 1,1 1,1 1,3 1,1 1,0 1,0
Villa Clara 1,0 0,8 1,1 1,0 0,9 0,8 0,7 1,1 1,4 1,5 1,0
Cienfuegos 0,5 0,4 0,5 0,5 0,3 0,4 0,4 0,5 0,6 0,5 0,5
Sancti Spíritus 0,5 0,4 0,4 0,4 0,5 0,4 0,4 0,6 0,5 0,5 0,6
Ciego de Ávila 0,4 0,6 0,5 0,6 0,5 0,4 0,6 0,6 0,7 0,7 0,7
Camagüey 0,6 0,6 0,8 0,7 0,9 0,7 0,7 1,0 1,0 0,9 0,9
La Tunas 0,3 0,2 0,4 0,4 0,5 0,3 0,5 0,4 0,6 0,4 0,7
Holguín 0,7 0,8 0,8 1,0 0,9 0,7 1,0 0,7 0,8 0,9 0,9
Granma 0,7 0,8 0,8 0,9 0,8 0,7 0,7 1,2 0,8 1,2 1,5
Santiago de Cuba 0,6 0,7 0,7 0,8 0,7 0,8 0,4 0,6 0,8 0,9 0,9
Guantánamo 0,4 0,4 0,4 0,6 0,5 0,5 0,4 0,6 0,6 0,6 0,5
Isla de la Juventud 0,1 0,1 0,0 0,1 0 0 0,1 0,1 0,2 0,3 0,4
(a)
Excluye la producción de patios y parcelas.
36
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
33 - Entrega a sacrificio ovino-caprino (a)
Miles de toneladas
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 10,2 8,9 11,3 13,2 13,4 12,7 12,9 13,2 13,7 14,5 13,6
Pinar del Río 0,1 0,1 0,1 0,3 0,2 0,3 0,2 0,2 0,2 0,1 0,1
Artemisa 0,2 0,1 0,2 0,2 0,5 0,5 0,2 0,2 0,3 0,1 0,2
La Habana 1,7 0,5 2,6 2,6 2,4 2,0 2,0 2,0 2,4 2,2 1,3
Mayabeque 0,4 0,3 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,5 0,5
Matanzas 0,1 0,2 0,2 0,2 0,4 0,3 0,2 0,3 0,3 0,3 0,3
Villa Clara 0,7 0,7 0,7 1,0 1,2 1,2 1,3 1,2 1,3 1,5 1,0
Cienfuegos 0,7 0,4 0,4 0,6 0,2 0,1 0,2 0,2 0,2 0,4 0,1
Sancti Spíritus 0,5 0,5 0,5 0,7 0,7 0,7 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6
Ciego de Ávila 0,3 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,2 0,2 0,2 0,2
Camagüey 0,8 1,0 0,9 1,0 1,0 1,0 1,0 1,1 1,1 1,4 1,1
La Tunas 0,8 1,0 1,0 1,2 1,2 1,4 1,4 1,3 1,3 1,4 1,2
Holguín 1,0 1,1 1,3 1,5 1,7 1,5 1,7 1,8 1,6 1,7 1,8
Granma 1,2 1,2 1,1 1,1 1,2 1,1 1,2 1,4 1,4 1,5 2,7
Santiago de Cuba 1,0 0,9 1,0 1,3 1,2 1,4 1,4 1,5 1,5 1,6 1,4
Guantánamo 0,7 0,8 0,8 1,0 1,0 0,7 1,0 0,8 0,9 1,0 1,0
Isla de la Juventud 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
(a)
Excluye la producción de patios y parcelas.
37
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
34 - Producción de huevos (a)
Millones de unidades
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 1 920,4 1 931,9 1 924,0 2 038,3 1 954,3 2 066,9 2 063,7 2 192,1 2 286,0 2 396,1 2 478,3
Pinar del Río 221,1 199,9 216,4 232,4 235,9 252,0 247,7 274,7 287,5 295,0 292,4
Artemisa 2,5 2,7 231,1 237,8 234,8 248,5 241,5 225,8 194,2 182,0 185,6
La Habana 451,7 418,7 213,0 23,7 23,9 27,0 28,4 85,6 88,2 86,0 89,9
Mayabeque 3,0 1,6 1,7 209,7 192,2 218,6 228,3 207,0 207,8 207,2 196,2
Matanzas 156,7 155,0 156,3 156,7 154,0 153,2 135,9 160,8 177,6 299,0 223,6
Villa Clara 163,5 160,4 161,7 172,3 167,6 177,9 168,5 177,0 189,0 193,2 226,3
Cienfuegos 74,1 71,9 69,2 75,1 72,0 77,0 83,4 87,3 109,2 82,6 85,6
Sancti Spíritus 74,0 81,2 81,1 87,6 84,9 82,2 83,6 98,7 97,3 92,0 122,5
Ciego de Ávila 95,9 117,6 118,7 129,6 124,8 124,7 125,5 123,2 129,2 116,0 129,0
Camagüey 104,5 106,3 101,6 111,8 90,2 93,5 137,4 126,3 132,8 124,1 165,9
La Tunas 64,2 67,4 72,1 78,4 77,9 78,9 56,7 65,0 79,2 110,1 100,4
Holguín 173,5 157,1 162,9 167,9 157,3 163,6 162,9 178,4 180,5 200,3 198,2
Granma 139,8 146,6 149,3 149,5 144,5 158,6 159,9 154,5 165,8 161,0 199,1
Santiago de Cuba 104,7 155,7 106,5 117,2 110,0 124,2 123,3 137,2 148,6 146,1 163,5
Guantánamo 64,3 71,1 65,7 69,2 64,2 64,8 58,7 67,5 77,2 71,6 69,6
Isla de la Juventud 26,8 18,7 16,7 19,4 20,1 22,2 22 23,1 21,9 29,9 30,5
(a)
Excluye la producción de patios y parcelas.
38
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
35 - Viviendas terminadas
Unidad
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 44 775 35 085 33 901 32 540 32 103 25 634 25 037 23 003 22 106 21 827 30 437
Pinar del Río 2 547 3 892 3 749 2 468 2 493 1 462 1 402 1 184 1 416 1 257 1 117
La Habana 4 696 3 955 3 921 4 361 3 650 4 110 4 090 3 741 2 533 3 380 4 552
Matanzas 2 835 1 590 1 742 1 895 1 610 1 625 1 600 1 086 1 149 864 1 253
Villa Clara 3 229 1 686 1 364 1 819 1 968 1 666 1 606 1 629 1 895 1 507 2 313
Cienfuegos 3 541 1 955 2 103 2 401 1 759 1 035 976 914 820 563 1 143
Sancti Spíritus 2 922 1 767 1 160 1 395 1 478 1 270 1 260 1 122 1 282 1 302 1 375
Ciego de Ávila 3 473 1 660 1 229 1 451 1 650 939 998 1 291 1 188 883 1 155
Camagüey 2 627 2 091 2 795 1 883 1 886 1 215 1 347 1 006 1 028 1 954 1 714
La Tunas 2 996 2 365 2 880 2 390 2 584 1 317 1 075 1 232 1 308 974 1 422
Holguín 3 307 3 393 3 664 3 253 3 445 3 295 2 939 1 598 1 940 1 740 2 145
Granma 4 516 3 826 2 934 2 563 2 567 1 641 1 375 1 408 1 918 1 524 1 539
Santiago de Cuba 3 254 2 643 2 612 1 799 1 816 2 985 3 583 3 331 3 301 3 534 6 511
Guantánamo 1 516 1 591 1 593 1 009 1 103 1 086 1 107 1 105 573 957 2 121
Isla de la Juventud 232 211 500 664 823 221 363 120 194 116 250
39
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
36 - Volumen de inversiones
Millones de pesos
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 5 263,9 4 414,3 4 246,3 4 341,1 4 599,9 5 191,4 4 728,9 5 906,6 6 507,7 8 058,9 9 300,4
Pinar del Río 143,0165 131,7 124,3 107,8 122,8 111,7 101,5 112,6 116,3 123,9 125,8
Artemisa 90,7643 42,8 24,4 180,5 350,1 525,8 405,8 423,6 430,4 678,4 785,0
La Habana 2366,9168 1 921,1 2 066,0 2 050,2 1 989,9 2 462,1 2 351,6 3 067,5 3 550,8 4 434,5 5 172,1
Mayabeque 48,2405 74,2 97,0 130,2 143,1 117,2 71,1 144,2 97,0 81,1 92,5
Matanzas 330,333 249,6 315,5 366,4 313,1 312,9 321,5 341,8 353,5 395,1 433,1
Villa Clara 228,9687 191,8 113,9 97,8 125,5 152,1 146,1 223,4 285,0 405,3 413,3
Cienfuegos 229,0426 241,1 130,6 120,3 166,2 100,3 85,8 126,6 129,8 164,3 280,3
Sancti Spíritus 107,1329 107,4 76,5 80,7 89,9 82,8 75,2 95,2 111,9 164,4 170,5
Ciego de Ávila 161,6802 117,2 97,8 97,0 125,0 128,7 122,1 136,2 118,6 167,2 176,1
Camagüey 211,104 148,0 237,2 155,6 198,3 192,0 201,2 234,1 249,3 264,0 289,7
La Tunas 139,9422 103,3 105,3 96,2 94,4 83,9 69,0 91,7 118,0 133,0 156,5
Holguín 603,0138 528,8 403,9 494,1 465,8 444,1 315,0 372,4 327,9 359,3 452,5
Granma 171,7991 151,6 122,3 115,1 126,1 117,3 87,8 106,3 122,8 159,9 160,8
Santiago de Cuba 269,7764 258,9 212,4 142,7 172,5 232,4 263,1 316,5 366,4 351,4 432,6
Guantánamo 129,3405 103,2 78,8 80,6 90,9 96,7 81,2 83,6 84,2 147,5 136,2
Isla de la Juventud 32,8 43,5 40,5 26,0 26,2 31,3 30,8 30,9 45,9 29,7 23,5
40
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
37 - Circulación mercantil minorista
Millones de pesos
Pinar del Río 1 693,0 1 622,9 1 684,0 1 675,2 1 737,6 1 743,8 1 769,8
41
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
38 - Índice de bajo peso al nacer
Por ciento
PROVINCIAS 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
CUBA 5,1 5,1 5,4 5,3 5,2 5,1 5,3 5,3 5,2 5,1 5,3
Pinar del Río 5,0 4,7 5,4 4,7 4,6 5.3 4,7 5,1 4,4 4,2 4,2
La Habana 5,4 4,9 5,1 5,1 5,4 5.6 5,7 5,7 5,8 5,8 5,6
Matanzas 4,6 4,9 4,8 5,6 5,2 5.0 5,5 5,5 6,0 5,3 5,3
Villa Clara 4,6 4,4 4,4 4,5 4,2 3.9 4,2 4,3 4,3 4,4 4,4
Cienfuegos 5,3 5,0 5,4 4,9 4,7 4.9 5,0 5,7 5,0 4,6 5,2
Sancti Spíritus 4,5 4,8 5,9 4,9 4,1 4.5 5,0 5,3 4,7 4,1 4,5
Ciego de Ávila 5,4 4,6 4,8 5,0 5,3 5.1 4,8 5,3 4,3 4,4 5,7
Camagüey 4,4 4,5 4,7 4,9 4,6 3.5 4,3 4,0 4,5 4,9 5,3
La Tunas 5,9 6,5 6,1 5,3 5,8 5.6 5,6 5,5 5,7 6,3 6,2
Holguín 5,0 5,0 5,7 5,2 5,0 5.1 5,5 5,4 4,8 4,9 5,6
Granma 4,6 4,4 5,4 5,3 5,0 4.8 5,3 4,8 4,9 5,2 5,3
Santiago de Cuba 6,2 6,4 6,6 6,6 6,0 5.8 6,1 5,7 5,7 5,7 5,4
Guantánamo 5,8 5,3 5,3 5,6 6,3 5.7 5,2 5,1 5,5 5,4 5,6
Isla de la Juventud 4,2 4,8 4,6 5,7 4,4 5.5 5,4 4,1 3,3 3.7 3,9
39
42
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
39 - Personal docente frente al aula. Educación primaria (a)
Unidad
Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso
PROVINCIAS
2008/2009 2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014 2014/2015 2015/2016 2016/2017 2017/2018 2018/2019
CUBA 81 975 82 983 89 798 87 223 84 362 84 126 84 091 84 949 83 960 82 497 81 679
Pinar del Río 6 049 5 935 5 206 5 143 5 049 5 206 5 282 5 485 5 420 5 407 5 285
Artemisa … … 3824 3719 3517 3 556 3 452 3 413 3 345 3 208 3 126
La Habana 10 922 10 726 11 243 10 552 9 613 9 570 9 320 9 011 8 313 8 049 7 955
Mayabeque … … 2698 2632 2345 2 246 2 243 2 276 2 484 2 295 2 202
Matanzas 4 158 4 134 4 389 4 346 4 297 4 278 4 707 4 788 4 393 4 275 4 335
Villa Clara 5 944 5 693 5 602 5 487 5 484 5 359 5 445 5 504 5 400 5 559 4 973
Cienfuegos 3 524 3 430 3 577 3 250 3 072 3 040 3 081 3 082 2 995 2 821 2 848
Sancti Spíritus 3 272 3 159 3 492 3 296 3 202 3 213 3 297 3 328 3 397 3 317 3 261
Ciego de Ávila 3 799 3 697 4 051 3 749 3 295 3 146 2 969 3 060 3 095 3 037 3 034
Camagüey 4 776 5 014 5 700 5 549 5 395 5 290 5 176 5 257 5 293 5 141 5 205
La Tunas 4 692 4 801 5 141 5 292 5 194 5 137 5 401 5 479 5 476 5 760 5 791
Holguín 9 110 9 389 9 583 9 757 9 894 10 170 9 767 9 874 9 947 9 689 9 655
Granma 7 360 7 789 9 034 9 125 8 921 8 943 8 903 9 062 9 165 8 837 8 722
Santiago de Cuba 8 354 9 169 10 262 9 738 9 561 9 327 9 257 9 259 9 278 9 157 9 302
Guantánamo 4 431 4 564 5 303 4 827 4 921 5 068 5 211 5 502 5 421 5 427 5 484
Isla de la Juventud 578 563 693 761 602 577 580 569 538 518 501
(a)
A partir del curso 2010-2011 se incluye la enseñanza prescolar.
43
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
40 - Personal docente frente al aula. Educación media
Unidad
Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso
PROVINCIAS
2008/2009 2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014 2014/2015 2015/2016 2016/2017 2017/2018 2018/2019
CUBA 89 555 89 397 90 658 94 929 91 455 89 560 85 067 81 726 78 355 74 196 71 924
Pinar del Río 6 811 6 529 5 933 6 359 5 849 5 340 5 134 4 887 4 701 4 512 4 369
Artemisa … … 3716 3744 4037 3 639 3 518 3 502 3 471 2 823 2 532
La Habana 12 804 12 381 12 960 13 869 12 176 13 258 10 951 11 172 9 943 9 625 10 990
Mayabeque … … 2570 2746 2771 2 471 1 920 1 883 2 090 1 788 1 474
Matanzas 4 951 4 944 4 843 4 987 5 168 4 456 4 635 4 408 4 276 3 941 3 625
Villa Clara 6 571 6 535 7 656 6 691 6 264 6 044 5 920 5 338 5 643 4 689 4 809
Cienfuegos 3 399 3 546 3 611 3 643 3 674 3 629 3 491 3 367 3 293 3 414 3 026
Sancti Spíritus 3 663 3 282 3 474 3 667 3 483 3 183 3 016 2 867 2 615 2 396 2 210
Ciego de Ávila 3 328 3 251 3 062 3 451 3 212 3 038 2 830 2 717 2 671 2 538 2 322
Camagüey 5 589 5 231 5 201 6 056 5 670 5 615 5 503 5 263 5 033 4 353 4 271
La Tunas 4 435 4 593 4 644 4 850 4 560 4 499 4 414 4 377 4 160 4 280 4 080
Holguín 8 360 8 478 8 327 8 845 8 752 8 594 8 301 7 769 7 403 6 989 6 584
Granma 8 257 9 053 8 977 9 039 9 107 9 222 9 268 8 775 8 394 8 451 7 894
Santiago de Cuba 9 895 9 925 9 932 10 615 10 696 10 612 10 312 9 753 9 566 8 955 8 686
Guantánamo 4 348 4 905 4 925 5 494 5 322 5 212 5 144 5 089 4 581 4 984 4 660
Isla de la Juventud 785 844 827 873 714 748 710 559 515 458 392
44
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
41 - Personal docente frente al aula. Educación adultos
Unidad
Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso
PROVINCIAS
2008/2009 2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014 2014/2015 2015/2016 2016/2017 2017/2018 2018/2019
CUBA 16 736 11 725 7 605 6 821 5 553 4 728 3 967 4 037 4 189 4 263 4 133
Pinar del Río 1 050 755 418 387 406 287 296 292 300 330 323
Artemisa … … 345 373 248 190 146 161 156 157 148
La Habana 1 488 1 347 1 129 1 255 881 675 375 361 331 340 323
Mayabeque … … 262 269 248 200 112 124 212 143 117
Matanzas 849 549 368 351 316 173 177 179 185 211 211
Villa Clara 1 648 1 080 458 399 297 283 210 205 217 220 215
Cienfuegos 897 625 258 225 173 157 109 128 221 288 279
Sancti Spíritus 922 760 561 579 468 260 249 231 224 212 212
Ciego de Ávila 1 161 829 296 217 153 251 117 119 113 114 121
Camagüey 1 067 672 538 383 356 284 245 227 223 205 200
La Tunas 1 181 770 449 331 318 278 256 235 237 269 247
Holguín 1 569 964 633 517 447 424 368 406 408 412 396
Granma 1 908 1 197 754 571 447 457 475 489 511 482 465
Santiago de Cuba 1 190 961 684 569 514 517 540 581 624 638 652
Guantánamo 893 518 390 338 231 230 248 252 182 205 191
45
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
42 - Personal docente frente al aula. Educación especial
Unidad
Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso
PROVINCIAS 2008/2009 2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014 2014/2015 2015/2016 2016/2017 2017/2018 2018/2019
CUBA 10 041 10 431 10 356 10 348 10 202 9 913 9 543 9 355 9 132 8 681 8 685
Pinar del Río 465 480 441 458 432 426 377 338 333 318 300
Artemisa … … 381 402 389 381 363 362 396 333 311
La Habana 1 348 1 454 1 486 1 510 1 530 1 490 1 357 1 397 1 319 1 172 1 198
Mayabeque … … 350 324 336 313 283 291 350 301 306
Matanzas 404 426 467 474 474 473 477 455 445 417 411
Villa Clara 702 701 619 665 636 556 548 534 516 462 482
Cienfuegos 452 464 403 418 431 424 362 363 395 380 371
Sancti Spíritus 438 430 422 418 444 423 447 418 429 437 436
Ciego de Ávila 479 461 415 424 422 427 429 402 363 360 345
Camagüey 734 723 736 681 630 558 574 556 528 503 469
La Tunas 561 644 639 625 637 615 601 619 608 680 651
Holguín 1 108 1 109 1 016 954 954 849 828 827 813 836 820
Granma 1 091 1 171 1 132 1 132 1 049 1 111 1 079 981 917 867 903
Santiago de Cuba 955 1 044 1 141 1 148 1 153 1 169 1 178 1 189 1 154 1 029 1 100
Guantánamo 532 524 577 590 583 601 549 522 464 497 497
46
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
43 - Personal docente frente al aula. Educación superior
Unidad
Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso
PROVINCIAS 2008/2009 2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014 2014/2015 2015/2016 2016/2017 2017/2018 2018/2019
CUBA 62 288 62 509 65 489 53 891 47 355 44 222 45 490 43 491 53 627 53 313 53 755
Pinar del Río 3 358 4 033 4 225 1 869 1 691 1 700 3 022 2 990 2 972 2 971 3 105
La Habana 14 713 15 230 11 209 12 947 13 723 11 662 11 066 263 11 485 11 621 11 975
Matanzas 2 749 2 360 2 544 2 045 1 621 1 612 2 833 1 139 2 648 2 719 2 697
Villa Clara 3 146 5 689 5 786 5 563 5 424 5 236 5 192 2 590 5 039 4 934 4 708
Cienfuegos 5 226 3 357 2 741 2 955 2 661 1 223 2 227 2 307 1 795 1 780 1 530
Sancti Spíritus 3 111 2 444 2 640 2 740 1 084 1 296 2 827 5 235 2 658 2 683 2 684
Ciego de Ávila 2 325 2 872 3 604 1 355 2 319 2 336 2 077 2 693 2 106 2 058 2 058
Camagüey 3 871 4 721 4 606 3 781 2 010 1 784 2 102 2 124 3 464 3 393 3 341
La Tunas 2 202 2 640 2 392 1 150 1 239 1 178 1 284 3 457 2 120 2 204 2 174
Holguín 5 848 1 702 1 792 2 246 2 574 3 015 2 556 1 235 4 537 4 664 5 032
Granma 4 647 5 441 5 436 9 027 4 536 4 751 4 137 2 679 4 249 3 920 3 947
Santiago de Cuba 5 778 6 150 6 302 2 878 2 919 2 860 2 772 4 950 4 863 4 838 4 929
Guantánamo 2 953 3 460 3 434 3 373 3 414 3 382 1 431 2 836 2 951 2 782 2 683
Isla de la Juventud 1 179 333 627 391 192 334 350 1 444 239 210 212
47
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
44 - Matrícula inicial. Educación primaria (a)
Unidad
Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso
PROVINCIAS 2008/2009 2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014 2014/2015 2015/2016 2016/2017 2017/2018 2018/2019
CUBA 826 068 811 598 901 776 868 341 839 312 826 893 815 659 806 870 810 826 815 671 829 742
Pinar del Río 57 632 56 913 50 552 48 459 46 431 45 011 43 684 42 409 42 194 42 347 42 784
Artemisa … … 41820 39738 38180 37 600 37 049 36 769 36 996 37 348 38 195
La Habana 147 667 144 004 159 313 151 535 146 228 142 731 140 028 138 774 138 877 139 859 143 207
Mayabeque … … 28566 27564 26594 26 262 26 029 25 979 26 144 26 418 26 964
Matanzas 50 777 49 033 52 921 51 275 49722 49 471 49 161 48 795 49 964 50 794 52 028
Villa Clara 57 503 54 932 58 587 55 880 53 288 52 158 51 211 50 634 51 140 51 293 51 931
Cienfuegos 29 130 28 666 32 107 30 844 30 239 29 798 29 747 29 310 29 250 29 118 29 270
Sancti Spíritus 32 111 31 477 35 067 34 059 33 319 33 354 33 131 32 989 33 251 33 471 34 099
Ciego de Ávila 30 576 30 287 33 908 33 059 32 192 32 451 32 053 31 881 32 424 32 876 33 726
Camagüey 55 944 55 215 62 283 59 949 57 301 56 203 55 496 55 330 55 855 56 327 57 248
La Tunas 39 233 38 589 42 688 41 243 40 217 40 120 39 822 39 564 40 020 40 296 40 991
Holguín 76 734 76 017 86 465 84 238 82 480 82 475 81 652 80 489 79 870 79 122 79 160
Granma 65 387 65 555 73 350 70 849 68 042 66 531 64 403 62 375 62 093 62 416 63 667
Santiago de Cuba 78 295 77 895 88 331 85 684 83 147 81 940 82 000 82 296 83 167 84 243 86 588
Guantánamo 43 646 43 540 48 379 46 783 45 108 44 182 43 723 42 908 43 213 43 512 43 580
Isla de la Juventud 6 606 6 462 7 439 7 182 6 824 6 606 6 470 6 368 6 368 6 231 6 304
(a)
A partir del curso 2010-2011 se incluye la enseñanza prescolar.
48
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
45 - Matrícula inicial. Educación media
Unidad
Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso
PROVINCIAS 2008/2009 2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014 2014/2015 2015/2016 2016/2017 2017/2018 2018/2019
CUBA 891 911 871 473 834 307 805 593 794 588 776 632 751 971 747 709 732 020 711 338 687 157
Pinar del Río 58 773 57 273 45 035 44 471 42 589 40 820 40 037 39 923 38 839 37 027 35 322
Artemisa … … 37 988 37 924 38 074 36 130 34 388 34 910 33 982 32 356 31 112
La Habana 134 170 137 111 147 503 144 516 145 051 147 194 144 692 142 863 136 900 131 573 128 287
Mayabeque … … 26 365 25 265 25 591 24 237 23 987 23 557 22 959 22 836 22 062
Matanzas 54 846 55 080 54 062 52 400 51 505 50 365 48 363 46 486 45 920 44 775 42 980
Villa Clara 62 952 61 798 59 289 56 696 55 779 54 603 52 487 50 758 48 276 46 135 44 275
Cienfuegos 31 695 31 096 30 204 29 044 28 258 27 922 26 566 26 362 25 847 25 210 25 109
Sancti Spíritus 34 810 33 799 32 350 30 639 30 476 29 623 28 235 28 278 28 416 27 641 26 418
Ciego de Ávila 33 979 32 907 31 372 29 296 29 328 28 372 27 838 28 769 28 521 27 935 26 627
Camagüey 65 038 62 753 56 508 53 625 52 380 52 553 52 179 51 891 51 636 49 821 47 394
La Tunas 44 652 44 057 40 750 39 056 38 117 36 418 34 379 35 583 35 132 34 548 33 274
Holguín 80 355 78 046 75 730 72 925 71 136 70 191 67 933 67 504 68 402 67 372 64 899
Granma 72 883 70 187 65 809 62 335 61 593 58 362 56 668 56 994 55 536 54 476 53 044
Santiago de Cuba 91 070 88 049 81 970 79 322 77 825 74 634 70 707 70 148 69 252 68 394 66 563
Guantánamo 44 686 44 216 42 057 41 333 40 440 39 003 37 349 37 548 36 425 35 370 34 506
Isla de la Juventud 7 614 7 997 7 315 6 746 6 446 6 205 6 163 6 135 5 977 5 869 5 285
49
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
46 - Matrícula inicial. Educación adultos
Unidad
Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso
PROVINCIAS 2008/2009 2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014 2014/2015 2015/2016 2016/2017 2017/2018 2018/2019
CUBA 373 229 276 069 175 618 128 644 109 719 105 112 115 282 115 228 117 485 114 131 107 315
Pinar del Río 22 925 14 729 5 985 4 594 5 098 5 043 5 294 5 278 5 615 5 742 5 459
Artemisa … … 7 087 5 513 4 603 4 849 5 613 6 000 5 962 6 063 5 573
La Habana 60 075 54 280 42 716 35 068 29 240 25 280 24 504 22 102 21 449 21 958 19 903
Mayabeque … … 6 486 5 219 4 202 4 090 5 610 5 590 5 765 4 938 5 079
Matanzas 25 998 18 698 11 815 8 334 7 096 7 141 8 133 8 287 8 664 8 536 7 915
Villa Clara 30 072 20 813 11 969 7 898 6 505 6 160 7 254 7 194 7 756 7 207 7 600
Cienfuegos 20 588 12 950 5 896 4 071 3 469 2 718 3 288 3 600 3 525 3 898 3 280
Sancti Spíritus 18 646 13 500 8 628 6 967 5 954 6 403 7 022 7 420 7 258 6 904 6 633
Ciego de Ávila 18 057 14 409 9 273 5 693 4 139 4 813 4 936 5 058 4 992 4 503 4 755
Camagüey 27 764 19 222 13 544 9 964 9 079 7 100 6 741 6 326 6 341 5 934 5 771
La Tunas 17 993 12 298 6 964 4 532 3 715 3 341 4 255 4 152 4 825 4 426 3 829
Holguín 31 442 21 774 11 789 8 762 7 471 8 764 9 955 9 556 9 657 8 192 7 331
Granma 24 920 16 529 9 225 5 581 5 400 5 810 6 598 7 020 7 090 6 973 6 989
Santiago de Cuba 36 630 24 494 14 874 9 508 8 015 7 673 10 000 11 006 12 091 12 458 11 510
Guantánamo 16 930 12 832 7 573 5 927 4 766 4 770 4 919 5 675 5 507 5 538 4 941
Isla de la Juventud 2 400 2 207 1 794 1 013 967 1 157 1 160 964 988 861 747
50
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
47 - Matrícula inicial. Educación especial
Unidad
Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso
PROVINCIAS 2008/2009 2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014 2014/2015 2015/2016 2016/2017 2017/2018 2018/2019
CUBA 42 409 41 146 40 176 39 618 39 340 38 239 38 133 37 025 35 607 33 975 33 764
Pinar del Río 1 882 1 812 1 447 1 366 1 310 1 304 1 350 1 241 1 181 1 113 1 077
Artemisa … … 1 388 1 514 1 624 1 671 1 686 1 665 1 628 1 684 1 662
La Habana 8 069 7 830 7 705 7 533 7 575 7 347 7 582 7 322 6 890 6 607 6 578
Mayabeque … … 1 079 1 117 1 112 1 080 1 135 1 130 1 125 1 075 1 068
Matanzas 1 850 1 743 1 922 1 824 1 782 1 714 1 623 1 626 1 591 1 499 1 449
Villa Clara 2 609 2 533 2 579 2 557 2 422 2 369 2 205 2 082 1 952 1 712 1 739
Cienfuegos 1 283 1 228 1 162 1 247 1 288 1 275 1 221 1 206 1 267 1 276 1 336
Sancti Spíritus 1 481 1 504 1 514 1 564 1 618 1 645 1 655 1 616 1 600 1 594 1 641
Ciego de Ávila 1 617 1 572 1 532 1 482 1 537 1 464 1 425 1 417 1 351 1 270 1 211
Camagüey 3 152 2 842 2 492 2 421 2 186 1 898 1 868 1 839 1 704 1 627 1 633
La Tunas 2 258 2 228 2 247 2 146 2 051 1 977 1 864 1 746 1 667 1 557 1 503
Holguín 4 601 4 328 3 970 3 786 3 717 3 621 3 706 3 679 3 591 3 469 3 567
Granma 3 518 3 329 3 167 2 994 2 980 2 887 2 877 2 868 2 729 2 668 2 617
Santiago de Cuba 4 767 4 874 5 016 5 164 5 249 5 267 5 263 4 960 4 756 4 403 4 310
Guantánamo 2 918 2 907 2 614 2 590 2 589 2 426 2 372 2 329 2 276 2 131 2 069
Isla de la Juventud 366 356 342 313 300 294 301 299 299 290 304
51
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
48 - Matrícula inicial. Educación superior
Unidad
Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso
PROVINCIAS 2008/2009 2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014 2014/2015 2015/2016 2016/2017 2017/2018 2018/2019
CUBA 710 978 606 863 473 309 351 116 261 468 207 237 173 298 165 926 218 643 224 944 240 813
Pinar del Río 42 336 37 023 30 183 19 693 14 903 11 172 9 209 9 367 11 828 11 530 12 352
La Habana 115 039 143 845 81 492 10 772 6 354 59 130 3 939 3 871 48 620 52 012 55 518
Matanzas 42 658 37 225 30 641 21 965 15 327 10 177 8 319 46 239 10 949 11 355 11 874
Villa Clara 48 003 36 200 27 583 24 865 19 972 15 818 13 752 7 870 15 115 15 702 16 321
Cienfuegos 24 173 20 579 21 409 12 873 9 269 6 486 6 210 5 236 8 019 8 244 8 515
Sancti Spíritus 28 049 20 802 17 790 12 991 8 624 6 342 5 220 13 576 8 245 8 170 9 180
Ciego de Ávila 24 451 18 744 15 378 12 274 8 702 6 320 5 431 4 710 6 995 6 951 6 696
Camagüey 49 351 37 874 32 610 24 159 18 269 13 265 11 448 4 782 17 316 17 121 18 539
La Tunas 34 910 26 388 21 561 14 668 10 206 7 193 6 377 10 447 9 344 9 677 10 554
Holguín 70 224 54 668 46 462 33 149 22 964 15 816 13 324 6 449 17 924 19 236 20 549
Granma 69 610 50 977 43 048 26 240 18 157 12 656 10 894 13 139 13 727 14 639 16 331
Santiago de Cuba 85 817 62 186 55 155 40 642 30 642 22 493 18 033 10 750 22 629 22 846 24 924
Guantánamo 39 567 32 453 25 583 20 276 13 764 9 374 8 458 17 316 13 359 13 232 14 412
Isla de la Juventud 5 799 4 839 4 115 2 818 2 219 1 649 1 359 8 154 1 351 1 531 1 668
52
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
49 - Graduados. Educación primaria
Unidad
Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso
PROVINCIAS 2007/2008 2008/2009 2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014 2014/2015 2015/2016 2016/2017 2017/2018
CUBA 130 848 141 060 138 210 138 003 132 556 128 163 129 670 126 590 117 874 110 566 102 743
Pinar del Río 8 684 9 600 9 740 7 949 7 150 7 119 7 319 7 231 6 400 5 967 5 457
La Habana 24 460 25 117 25 610 25 491 23 527 23 228 22 590 21 578 20 717 19 600 18 157
Matanzas 8 425 9 236 9 229 8 407 7 982 7 591 7 827 7 432 6 818 6 869 6 356
Villa Clara 9 044 10 416 10 269 9 562 8 961 8 534 8 390 7 951 7 190 7 081 6 503
Cienfuegos 4 857 5 152 4 982 4 994 4 597 4 579 4 547 4 652 4 305 3 970 3 733
Sancti Spíritus 5 172 5 702 5 234 5 169 5 229 5 016 5 294 5 125 4 673 4 505 4 030
Ciego de Ávila 4 866 5 189 4 991 4 984 5 126 4 848 5 316 5 100 4 694 4 304 3 916
Camagüey 8 566 9 264 8 733 9 362 9 347 8 996 9 102 8 587 8 122 7 522 6 824
La Tunas 6 053 6 739 6 434 6 341 6 141 5 851 6 390 6 218 5 727 5 177 4 786
Holguín 11 532 13 004 12 649 12 914 12 209 11 806 12 411 12 318 11 885 10 812 10 261
Granma 10 223 11 005 10 621 10 623 10 633 10 127 10 416 10 810 9 710 8 672 7 858
Santiago de Cuba 11 945 12 812 12 358 12 655 12 980 12 498 12 388 12 380 11 648 10 966 9 941
Guantánamo 6 930 7 161 6 917 7 252 7 082 6 796 6 481 6 715 6 114 5 563 5 339
Isla de la Juventud 1 081 1 147 955 1 098 1 093 1 067 999 1 028 935 910 804
53
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
50 - Graduados. Educación media
Unidad
Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso
PROVINCIAS 2007/2008 2008/2009 2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014 2014/2015 2015/2016 2016/2017 2017/2018
CUBA 294 714 273 004 261 965 250 462 257 965 255 662 258 240 233 476 229 459 229 459 226 429
Pinar del Río 18 382 19 173 17 685 13 953 15 134 14 462 14 323 12 744 12 779 12 821 12 218
La Habana 45 282 40 910 40 425 43 034 41 467 44 140 44 150 40 680 40 794 39 958 38 455
Matanzas 16 120 15 502 16 941 16 133 17 359 18 040 16 126 14 300 13 560 14 380 14 064
Villa Clara 20 965 18 331 17 657 17 990 19 197 18 060 18 241 17 065 15 986 16 043 14 786
Cienfuegos 10 327 9 572 9 376 9 216 9 745 9 360 9 619 8 736 8 512 8 056 8 121
Sancti Spíritus 11 265 10 479 9 671 9 531 9 907 9 759 10 180 8 809 8 622 9 147 8 651
Ciego de Ávila 11 032 10 404 9 771 10 681 9 329 8 940 8 762 8 318 7 976 8 424 8 803
Camagüey 22 436 19 186 18 861 17 108 17 919 15 625 16 885 15 651 15 167 16 244 15 654
La Tunas 15 643 13 322 13 188 12 569 12 989 13 063 12 465 11 034 11 269 11 619 11 495
Holguín 27 580 25 567 22 420 22 440 23 925 22 530 24 164 21 518 19 866 20 546 21 860
Granma 24 183 23 361 19 760 19 014 19 526 19 948 20 393 18 585 18 925 18 526 18 515
Santiago de Cuba 29 853 28 861 28 671 24 911 26 306 26 978 27 596 24 834 23 779 23 036 23 279
Guantánamo 15 412 14 045 13 338 12 831 13 735 13 418 12 777 12 045 12 872 11 817 11 922
Isla de la Juventud 2 598 2 231 2 471 2 237 2 199 2 083 2 076 1 754 1 679 1564 1660
54
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
51 - Graduados. Educación adultos
Unidad
Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso
PROVINCIAS 2007/2008 2008/2009 2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014 2014/2015 2015/2016 2016/2017 2017/2018
CUBA 136 029 179 224 118 412 75 633 53 911 37 300 21 580 19 557 23 759 26 564 29 900
Pinar del Río 5 799 11 731 6 912 2 234 1 846 1 281 1 169 901 1 148 1 239 1 610
La Habana 17 005 23 559 21 609 16 075 13 528 10 594 6 554 5 340 5 371 5 523 5 890
Matanzas 8 014 11 335 8 737 4 603 3 171 2 426 1 107 1 061 1 517 2 009 2 459
Villa Clara 7 031 14 747 9 847 5 050 3 637 1 988 994 929 1 138 1 382 1 571
Cienfuegos 8 443 11 092 5 920 2 833 1 788 1 362 586 707 947 819 946
Sancti Spíritus 4 819 8 739 6 452 3 972 2 792 1 882 1 368 1 309 1 633 1 801 1 984
Ciego de Ávila 6 380 8 627 5 619 5 623 2 609 1 200 596 559 820 975 913
Camagüey 13 643 10 558 8 173 6 540 4 197 2 366 2 076 1 540 1 529 1 789 1 659
La Tunas 9 438 9 362 4 780 3 370 2 051 1 474 771 775 1 184 1 337 1 587
Holguín 8 451 14 726 9 399 4 820 3 543 2 363 1 552 1 819 1 669 1 836 1 887
Granma 14 388 14 566 7 398 4 463 2 311 2 009 911 1 077 1 239 1 391 1 615
Santiago de Cuba 15 440 20 922 9 566 7 072 4 974 3 137 1 383 1 041 1 983 2 258 3 057
Guantánamo 6 322 9 386 5 872 2 866 2 551 1 488 679 776 1 162 1 527 1 774
Isla de la Juventud 3 592 798 1 043 1 232 590 311 247 163 189 195 178
55
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
52 - Graduados. Educación especial
Unidad
Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso
PROVINCIAS 2007/2008 2008/2009 2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014 2014/2015 2015/2016 2016/2017 2017/2018
CUBA 5 403 5 101 6 068 4 975 5 147 5 676 5 425 5 901 5 713 5 271 5 371
Pinar del Río 319 257 341 201 168 241 156 241 332 262 175
La Habana 808 833 1 022 803 842 906 837 880 1 044 978 934
Matanzas 144 198 156 205 148 233 189 185 198 195 200
Villa Clara 283 309 219 289 302 271 257 473 339 272 348
Cienfuegos 124 109 103 154 116 137 155 158 129 89 113
Sancti Spíritus 208 195 215 177 258 259 234 328 306 296 310
Ciego de Ávila 287 231 421 231 148 200 180 154 129 174 152
Camagüey 343 386 413 258 265 366 218 257 264 253 273
La Tunas 373 264 366 315 357 251 252 290 294 219 191
Holguín 767 800 807 633 606 747 730 627 629 628 605
Granma 512 384 588 548 473 454 470 459 343 424 492
Santiago de Cuba 507 454 603 459 571 618 685 667 753 645 693
Guantánamo 326 359 399 254 490 434 364 523 365 307 304
Isla de la Juventud 87 44 57 55 48 66 40 45 55 40 41
56
PANORAMA TERRITORIAL. CUBA 2018
53 - Graduados. Educación superior
Unidad
Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso Curso
PROVINCIAS 2007/2008 2008/2009 2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014 2014/2015 2015/2016 2016/2017 2017/2018
CUBA 71 475 74 845 84 779 85 757 89 560 70 341 54 373 36 261 23 971 23 478 22 344
Pinar del Río 3 752 3 432 3 914 4 253 4 035 3 738 3 256 1 878 1 414 1 599 1 332
La Habana 21 070 24 368 24 367 23 491 21 892 13 463 12 551 9 043 5 785 5 026 5 267
Matanzas 2 593 3 119 3 694 4 290 3 910 3 541 2 323 1 735 1 148 949 1 016
Villa Clara 4 758 4 637 4 656 4 625 4 755 4 927 4 080 2 512 1 843 2 005 2 033
Cienfuegos 3 144 2 064 2 135 2 666 3 666 2 706 2 000 1 624 862 774 877
Sancti Spíritus 2 288 2 682 3 058 2 983 3 597 2 563 1 918 1 270 635 638 648
Ciego de Ávila 3 215 2 551 2 867 2 439 2 967 2 372 2 007 1 273 679 777 690
Camagüey 3 976 3 594 7 499 5 540 4 960 4 398 3 464 2 580 1 493 1 492 1 303
La Tunas 2 958 3 636 3 315 3 501 4 533 3 333 2 093 1 371 871 1 098 949
Holguín 5 061 6 412 6 016 7 110 9 667 7 010 4 394 2 755 1 866 2 095 1 893
Granma 6 427 5 237 8 457 8 272 7 039 5 286 3 848 2 504 1 501 1 865 1 679
Santiago de Cuba 7 124 7 013 7 596 8 694 9 784 9 082 6 350 4 198 2 814 2 999 2 506
Guantánamo 3 200 3 096 4 202 4 509 4 805 4 044 3 040 1 672 1 143 1 138 1 081
Isla de la Juventud 244 420 438 680 670 1 177 486 182 134 105 95
57