Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
METODOS GEOFISICOS
DE EXPLORACION MINERA
Dra. Natalia Caparrini Marín
Consultora de CAMIPER
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
INDICE
I. Introducción.
II. Métodos de campo natural y artificial.
III. Resolución del problema directo e inverso.
IV. Clasificación de los métodos geofísicos.
• Método gravimétrico.
• Métodos eléctricos y electromagnéticos.
• Método magnético.
• Métodos sísmicos.
• Método radiométrico.
V. Elaboración de informes geofísicos.
VI. Instrumentación geofísica.
VII.Bibliografía.
11 Años Capacitando a la Comunidad Minera Global 2
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
2
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
3
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Demostración de la
Exploración previa al desarrollo,
existencia de un
Definición del mediante sondeos en malla y
yacimiento, y obtención de 10%
yacimiento galerías para determinar sus a menos
los datos para el desarrollo
características.
de una mina.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Recopilación de información.
Teledetección .
Geología.
Geoquímica.
Geofísica.
Calicatas .
Sondeos mecánicos.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
4
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Detección y
Geodesia,
reconocimiento
magnetismo,
de yacimientos,
electricidad terrestre,
recursos naturales o
campo gravitatorio,
para la resolución de
sismicidad.
problemas geológicos.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
PROSPECCION GEOFISICA
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
5
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
APLICACIONES
Geológicas.
Mineras.
Geotécnicas.
Hidrogeológicas.
Medioambientales.
Arqueológicas.
Patologías en estructuras.
11 Años Capacitando a la Comunidad Minera Global 9
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CLASIFICACION DE LOS
METODOS GEOFISICOS
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
6
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
7
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Potencial espontáneo.
Gravimétrico.
Magnético.
Electromagnético: AFMAG.
Sísmica pasiva.
Radiométrico.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
8
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Método de resistividades.
Polarización inducida.
Sísmica de reflexión.
Sísmica de refracción.
Electromagnético.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Prospección aérea.
Métodos de superficie.
Testificación geofísica.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
9
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
INTERPRETACION
1. Cualitativa
2. Cuantitativa
Modelado directo.
Modelado inverso.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
10
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
INTERPRETACION CUALITATIVA
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
INTERPRETACION CUALITATIVA
Pautas
• Separación de isolíneas.
• Gradientes.
• Tendencias.
• Alineaciones.
• Signo.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
11
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Datos de coordenadas X, Y y Z.
Creación de una cuadrícula.
Funciones de extrapolación e interpolación:
• Kriging
• Inverse distance to a power
• Minimum curvature
• Natural neighbor
• Nearest neighbor
• Polynomial regression
• Triangulation with linear interpolation
11 Años Capacitando a la Comunidad Minera Global 21
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
2. Creación de un mapa
Mapa de curvas de nivel (contour map).
+ + +
+ +
+
4665705 + + 4665705
+ + +
+ + +
5
54
+ + +
+
+ +
5
0 4665700 + 4665700
54
54
+ + +
525810 525815 525820 525825 525810 525815 525820 525825
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
12
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
3. Herramientas: mapas 3D
4665900
525700
4665600
525400
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
13
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
3. Herramientas: filtros
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
3. Herramientas: perfiles
45080
45070
45060
45050
45040
45030
45020
45010
45000
44990
0 2 4 6
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
14
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
INTERPRETACION CUANTITATIVA
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
15
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
16
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
+P +E
+d -ρ
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Resistividad Porosidad
Velocidad sísmica Saturación
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
17
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
0.8
1000
APPARENT RESISTIVITY
Depth [m]
91/2 1
0.4
z(mgal) 100
X1/2
0.0
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
100
RESISTIVIDAD
100
M3N3
10
M2N2
CRA (MN-1m)
M1N1 CRA (MN-10m)
10 CRA (modelo)
10 100 1000 1
0.1 1 10 Z;AB/2(m) 100 1000
AB/2(m)
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
18
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
El modelado inverso
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
El modelado inverso
3. Los datos serán repartidos en una malla regular. Se puede
considerar que la subsuperficie está formada por un
conjunto de prismas.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
19
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
LANDFILL SURVEY
0.0 24.5 48.0 72.0 96.0 120 H.
1.5
6.1
10.8
15.4
21.5
Measured Apparent Resistivity Pseudoselection
x x x xx x x xx x xx x xx x x xx xx xx
x xxx xx xxx xxx xx xx x xx x xx
x x x xx x x x x x x x x x x x x xx x x xx x
x xxx xx xxx xxx xx xx x xx x xx 0.0 24.5 48.0 72.0 96.0 120 H.
xx x x xx x xx x xx x x xx xx xx
1.5
xx x x x x x x x x x x x x xx x x xx x
xx x x x x x x x x x x x x x x x x x xx x x x x x x x x x x x x x x x x x
x xx x xx x xx x x xx xx xx
6.1
x xx xx xx xx xx xx xx xxx
xxx xxx xx xx x xx x xx xxx xxx xx xx x xx x xx
x xx x xx x xx xx xx xx xx xxx x xx xx xxx
xxx xx xx x xx x xx
10.8
xxx xx xx x xx x xx
x x xx x xx x xx x x xx x xx x xx
x x xx x xx x x xx x xx 15.4
xx xx
21.5
xxxx
x x
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
20
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
• Recopilación de datos.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
21
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
• Separación de anomalías.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
22
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
• Conclusiones y recomendaciones.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
23
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
24
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CONSIDERACIONES GENERALES
El éxito en los resultados que suministran estas técnicas,
radica en un conocimiento elemental sobre las leyes que
rigen cada método.
• Conocimiento geológico.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CONSIDERACIONES GENERALES
• Limitaciones.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
25
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CONSIDERACIONES GENERALES
La geofísica elabora modelos que siempre son imágenes
aproximadas de la realidad.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CONSIDERACIONES GENERALES
Un factor determinante, no solo en la ejecución de una campaña
geofísica, sino también en la adopción de sus métodos, es el
presupuesto económico.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
26
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Fundamento físico.
Instrumentación.
Modus operandi.
Interpretación.
Ventajas, inconvenientes y limitaciones.
Aplicaciones.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
METODOS ELECTRICOS
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
27
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
METODOS ELECTRICOS
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
FUNDAMENTO FISICO
La resistividad eléctrica de un medio, es la característica de este,
por la que se opone al paso de corriente eléctrica.
V
R=
I
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
28
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Unidades
Sistema mks:
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
ρ0 = F * ρw
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
29
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Factor de formación:
F = a -m
• a: factor de ajuste.
• m: factor de cementación.
a 0 (0.6-1) y m 0 (1.3-2.15)
F = 1 / Ф2
11 Años Capacitando a la Comunidad Minera Global 57
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
• Temperatura y viscosidad.
• Presión.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
30
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
31
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
- 300
1700 si > 2000 /cm
C (ClNa) = 1.1
si < 2000 /cm
2000
σ: conductividad en μmho/cm – C(ClNa): concentración en g/l
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
ρ (Ω · m) = 10.000 / σ (μmhos/cm).
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
32
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
• Temperatura y viscosidad.
• Presión.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Temperatura
(T + 21.5)
(25 C) = (T)
(25 + 21.5)
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
33
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
• Temperatura y viscosidad.
• Presión.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Presión
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
34
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Resistividad aparente
r
Electrodo puntual A I
M
Líneas equipotenciales
Líneas de corriente
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
35
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Resistividad aparente
I
A M N B
I 1 1 1 1 1 1 1 1
V = ( - - + ) K = 2 / ( - - + )
2 AM AN BM BN AM AN BM BN
V
= K*
I
11 Años Capacitando a la Comunidad Minera Global 69
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
A M N B A M N B
a a a
Schlumberguer Wenner
MN < AB/5 AM = MN = NB = a
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
36
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
A B M N
Ecuatorial Axial
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
B
M
B = 5AN
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
37
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Punto de atribución
A M N B
P´ P = AB/2
P = AB/5 - 10
P
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Técnicas
Calicatas eléctricas.
Tomografía eléctrica.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
38
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
A A A M N B B A
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
A M N B A M N B A M N B
P P P
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
39
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
l V l V
l V 2
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 nx 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
1 x nx x x 2 x x nx x
3 4 5
11 Años Capacitando a la Comunidad Minera Global 77
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Se denominan SEV.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
40
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
A M N B
ρ1
ρ2
ρ1
50 m
Curva de resistividades
aparentes
A M N B
ρ1
ρ2
ρ1
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
120 m
Curva de resistividades
aparentes
A M N B
ρ1
ρ2
ρ1
200 m
Curva de resistividades
aparentes
A M N B
ρ1
ρ1
ρ2
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
41
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Cortes geoeléctricos
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
ρ1 > ρ2 ρ1 < ρ2
ρ1 ρ1
ρ2 ρ2
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
42
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
TIPO H
TIPO A
Resistividad (ohm.m)
Resistividad (ohm.m)
ρ1 > ρ2
ρ2 < ρ3 ρ1 < ρ2
ρ2 < ρ3
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
TIPO K TIPO Q
Resistividad (ohm.m)
ρ1 < ρ2
ρ2 > ρ3
Resistividad (ohm.m)
ρ1 > ρ2
ρ2 > ρ3
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
43
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Resistividad (ohm.m)
Distancia AB/2 (m) Distancia AB/2 (m)
KH QH
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
INSTRUMENTACION
Batería
Georesistivimetro:
Milivoltímetro
Miliamperímetro
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
44
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
INSTRUMENTACION
1) Conexiones a MN y AB.
3) Impresora.
6) Teclado.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
INSTRUMENTACION
7) Conexiones al resistivímetro.
8) Selección de la tensión.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
45
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
INSTRUMENTACION
a. Electrodos.
b. Carretes de cable.
c. Pinzas de conexión.
d. Batería externa.
e. Otros.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
MODUS OPERANDI
1. Planificar las distancias utilizadas.
6. Configurar el equipo.
7. Tomar medidas.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
46
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
1 2 1 11.78
2 2.5 1 18.85
3 3.2 1 31.38
4 4 1 49.48
5 5 1 77.75
6 6.5 1 131.9
7 8 1 200.3
8 10 10 23.56
9 12.5 10 41.23
10 16 10 72.57
CROQUIS
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
47
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
SEV-1
SEV- 2
SEV-3
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
MODUS OPERANDI
1. Planificar los trabajos de campo.
6. Configurar el equipo.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
48
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
RESISITIVITY hh :
mm
………………………..
1 – TEST NUMBER 00
2 – SAMPLES 00
3 – REPEAT TIME 00 Sec
4 – PRINTER
5 – TX DATA
6 – BUFFER
select:
(low bat ) ( buf full )
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
MODUS OPERANDI
1. Planificar los trabajos de campo.
6. Configurar el equipo.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
49
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
1 2 1 11.78 1200 70
201,94
2 2.5 1 18.85 1050 68
291,06
1000
3 3.2 1 31.38 980 75 410,03
4 4 1 49.48 720 64 556,65
5 5 1 77.75
RESISTIVIDAD APARENTE
6 6.5 1 131.9
100
V
= K*
I
10
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CRITERIOS ECONOMICOS
Personal
1 operador.
2-3 operarios.
Superficie
Perfil de 100 metros.
Paso 15 estaciones.
Tiempo estimado: 1 hora.
Día: 8 SEV.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
50
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
INTERPRETACION
Tratamiento de la curva de resistividades aparentes (CRA).
Sección geoeléctrica.
Asignación geológica.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
1000
RESISTIVIDAD (O*m)
100
M3N3
M2N2
M1N1
10
1 10 100 1000
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
51
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
INTERPRETACION
Tratamiento de la curva de resistividades aparentes (CRA).
Sección geoeléctrica.
Asignación geológica.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
INTERPRETACION CUALITATIVA
Extraer el modelo del corte geoeléctrico, el número de capas y
el carácter de los cambios de resistividad.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
52
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
INTERPRETACION
Sección geoeléctrica.
Asignación geológica.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
100 Inf
40
20
15
14
7
10 5
3.5
Pa(n,m)
2.5
2
1.5
1.25
1 0,8
0,65
0,5
0,4
0,3
0,2
0.1 0,15
0,1
0,07
0,05
0,025
0
0.01
0.1 1 10 100 AB/2 (m) 1000
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
53
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
1000 1000
Angosto de Andaluca Angosto de Andaluca
SEV 3 SEV 4
100 100
P: p(n.m)
P: p(n.m)
10
10
4 0.1
10
APPARENTM PRESERVITY (ohm-n)
1000
Depth (m)
100
10 10
4 5
1 10 100 1000 10 10
1 10 100 1000
AB/2 (a) RESISTIVITY (Ohm-m)
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
54
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
INTERPRETACION
Tratamiento de la curva de resistividades aparentes (CRA).
Sección geoeléctrica.
Asignación geológica.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
SEV-1 SEV-2
SEV-3
90
75 84
520
300 480
75
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
55
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
INTERPRETACION
Tratamiento de la curva de resistividades aparentes (CRA).
Sección geoeléctrica.
Asignación geológica.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
NO SE
SEV-1 SEV-3
SEV-2 SEV-4 SEV-5 SEV-6 SEV-7
150
100 100 45 35
55 180
80
50 98 112
95
120
0
90
12
15
-50 18
16 Arenas
11
-100 15 Calizas
Margas
-150 18
-200
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
56
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CALICATAS ELECTRICAS
Se denominan CE.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
57
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
A M N B A´ M´ N´ B´
2 2 2
1 1 1
A M N B A´ M´ N´ B´
2 2 2
1 1 1
A´B´ Profundidad H´
Resistivida d
AB Profundidad H
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
A B
M N M N M N
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
58
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
MODUS OPERANDI
1. Planificar las medidas.
6. Configurar el equipo.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CRITERIOS ECONOMICOS
Personal
1 operador.
3-4 operarios.
Superficie
Perfil de 100 metros.
Paso 4-5 metros.
20-25 medidas.
Tiempo estimado: 2 horas.
Día: 4-5 perfiles.
500 m lineales.
11 Años Capacitando a la Comunidad Minera Global 116
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
59
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
INTERPRETACION CUALITATIVA
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
INTERPRETACION
100
A10M10N10
A5M5NB
PASO 5m
RES ISITIVDAD
10
1
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
ESTACIONES
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
60
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
INTERPRETACION CUANTITATIVA
M - m
A = 100
M + m
11 Años Capacitando a la Comunidad Minera Global 119
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
INTERPRETACION
Planos de isorresistividad. Representan la distribución de la
resistividad aparente sobre una superficie.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
61
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Se denominan TES.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
DISPOSITIVOS
Longitud del perfil.
Distancia interelectródica.
Elección del dispositivo.
• Profundidad de investigación.
• Sensibilidad del dispositivo.
• Cobertura horizontal de datos.
• Relación señal/ruido.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
62
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
DISPOSITIVOS
SCHLUMBERGER (AM = NB = na Y MN= a)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
n =1 ; 13 configuraciones
n =2 ; 11 configuraciones
n =3 ; 9 configuraciones
n =4 ; 7 configuraciones
n =5 ; 5 configuraciones
n =6 ; 3 configuraciones
n =7 ; 1 configuración
N.º de configuraciones por nivel: CONFIGURACIONES TOTALES = 49
N.º de configuraciones del nivel anterior - 2
L = AP
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
DISPOSITIVOS
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
n.= 1 ; 13 configuraciones
n.= 2 ; 12 configuraciones
n.= 3 ; 7 configuraciones
n.= 4 ; 4 configuraciones
n.= 5 ; 1 configuración
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
63
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
DISPOSITIVOS
DIPOLO - DIPOLO (AB = a = MN Y BM = na)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
n= 1 ; 13 configuraciones
n= 2 ; 12 configuraciones
n= 3 ; 11 configuraciones
n= 4 ; 10 configuraciones
n= 5 ; 9 configuraciones
n= 6 ; 8 configuraciones
n= 7 ; 7 configuraciones
n= 8 ; 6 configuraciones
n= 9 ; 5 configuraciones
n=10 ; 4 configuraciones
N.º de configuraciones por nivel: n=11 ; 3 configuraciones
N.º de electrodos - (nivel + 2) n=12 ; 2 configuraciones
n=13 ; 1 configuración
N.º de niveles = N.º electrodos - 3
CONFIGURACIONES TOTALES = 91
Factor geométrico:
x ( n + 1).(n+2)
A B P M N
a na a
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
64
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
20.48
-20.48
-10.24
10.24
10.24
20.48
-5.12
-2.56
-1.28
-0.64
-0.32
-0.16
-0.08
-0.04
-0.02
-0.00
-5.12
-2.66
-1.28
-0.64
-0.32
-0.16
-0.08
-0.04
-0.02
-0.00
0.02
0.04
0.08
0.16
0.32
0.64
1.28
2.56
5.12
0.02
0.04
0.08
0.16
0.32
0.64
1.28
2.56
5.12
c) Wenner - Schlumberger
n=4 C1 P1 P2 C2
Prof. m
0.10
0.20
0.30
0.40
0.50
0.60
0.70
0.80
0.90
1.00
-1.00 -0.50 -0.00 0.50 1.00 1.50 2.00
-20.48
-10.24
10.24
20.48
-5.12
-2.58
-1.28
-0.64
-0.32
-0.16
-0.08
-0.04
-0.02
-0.00
0.02
0.04
0.08
0.16
0.32
0.64
1.28
2.58
5.12
Valores de Sensibilidad
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
65
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Profundidad de Investigación
70 70
Dipolo - Dipolo
Profundidad de Investigación (m)
60 Polo - Dipolo 60
40 Wenner - 40
Schlumberger
30 30
20 20
10 10
0 0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
WENNER SCHLUMBERGER
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
n = 1; 13 puntos n = 1; 13 puntos
n = 2; 10 n = 2; 11
n = 3; 7 n = 3; 9
n = 4; 4 n = 4; 7
n = 5; 1 n = 5; 5
PUNTOS TOTALES = 35 n = 6; 3
n = 7; 1
PUNTOS TOTALES = 45
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
66
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
n k n k n k
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
INSTRUMENTACION
Link Box
Tomógrafo
Batería
11 Años Capacitando a la Comunidad Minera Global 132
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
67
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
INSTRUMENTACION
1: zona de alimentación.
2: pantalla táctil.
3: LED de accionamiento.
4: rotor de refrigeración.
5: zona de transferencia de
datos.
6: zona sísmica.
7: zona eléctrica.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
INSTRUMENTACION
1. Electrodos.
2. Carretes de cable.
3. Pinzas de conexión.
4. Batería externa.
5. Otros.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
68
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
MODUS OPERANDI
1. Planificar la tomografía eléctrica.
6. Configurar el equipo.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Profundidad Señal
Cobertura H Sensibilidad
n.º de niveles ?K
Wenner Cambios verticales
Schlumberguer Cambios H y V
Dipolo-dipolo Cambios horizontales
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
69
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
MODUS OPERANDI
1. Planificar la tomografía eléctrica.
6. Configurar el equipo.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
I Resistivita
te
Ie
ti
t0 t
ts ta
Ie
t s = settling time
te t a = aequisition time
t i = delay between waves aequisition
do set te > t s + t a i.e,; te > 0.25 + 0.075 0.350s
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
70
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
MODUS OPERANDI
1. Planificar la tomografía eléctrica.
6. Configurar el equipo.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
71
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
MODUS OPERANDI
1. Planificar la tomografía eléctrica.
6. Configurar el equipo.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
72
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CRITERIOS ECONOMICOS
Personal
1 operador.
1-2 operarios.
Superficie
Perfil de 100 metros.
Independiente del paso.
20 electrodos.
Tiempo estimado: 1 hora.
Día: 8 perfiles.
800 m lineales.
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
INTERPRETACION
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
73
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
x x xx x xx x x x x x xx x xx x xx
x x xx x x x x x xx x xx
xx xx xx xx
x x
MODEL BLOCK
x DATUN POINT
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
10.0
20.0
Model block Number of model blocks 433
50.0
60.0
90.0
100.0
560
520
500
PK.808+270
490
460
250 100 300 500 1000 5000 10000 15000
Resistivity in oh.m
Unit Electrode Spacing = 100 m.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
74
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
LANDFILL SURVEY
Ps.Z H.
0.0 24.0 48.0 72.0 96.0 120
1.5
6.1
10.8
15.4
.
21.5
Measured apparent resistivity pseudosection
Ps.Z 0.0 24.0 H.
48.0 72.0 96.0 120
1.5
6.1
10.8
15.4
21.5
Calculated apparent resistivity pseudosection
Iteration 4 RNS error - 1.6%
Depth Landrill Plume
0.0 24.0 48.0 72.0 96.0 120 H.
0.8
6.5
13.0
17.6
23.2
Inverse model reisitivity section Unit. electrode spacing 3.0.N
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
TES 3D
C1 C2 P1 P2 C1 C2 P1 P2
P1
P1
P2
P2
P4 P3 P3
METODOS ELECTRICOS
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
75
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
20
8.0 40
60
y Layer 1, Depth: 0.00-040 m
80
x 0.0 8.0 24.0 32.0 40.0 48.0 56.0 x 0
0.0
W
0
8.0
20
60
0.0 8.0 24.0 32.0 40.0 48.0 56.0 x
0.0 80
0
8.0 0
20
y Layer 3, Depth: 0.80-1.40 m
0.0 8.0 24.0 32.0 40.0 48.0 56.0 x 40
0.0 60
80
0
8.0
8.0
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
A2
Primera posición
del resistiyimetro A4 B3
Dirección x
A2
A4 B3
Dirección y
A1 A1 B1 B1
Segunda posición
del restivimiento
A3 B4
B2
A3 B4
B2
1182
1175 110.0
Z 1169 73.3
1162 36.7 X
Y
Resisitvity (Ohm-m)
10 33 110 363 1200
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
76
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
APLICACIONES
Exploración de yacimientos metálicos.
Localización y caracterización de minerales industriales .
Prospección y caracterización de aguas subterráneas.
Contaminación de suelos y acuíferos, fugas de fluidos.
Localización de cavidades y túneles.
Detección de estructuras antrópicas superficiales.
Geometría y espesor de estratos del terreno.
Estructuras geológicas .
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
10 10 10
pa
pa
pa
1 1 1
46m 15 m 64m
0,1 0,1 0,1
Tipo I Agua salada Tipo II Agua dulce sobre agua Tipo II Agua dulce
sobre margas salada sobre margas sobre margas
I II III
duna
nivel freático
agua dulce
int
e r fa
agua salada se
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
77
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
680 680
670
LADERA NORTE 670
SEV-3
640 SEV-10 640
SEV-4 SEV-9
630 SEV-5 SEV-6
630
SEV-7 SEV-8
RIO
620 620
610
610 610
600 600
580 580
560 560
0 10 20 30 40 30 40 79 80 90 100 110 120 130 140 150 160 170 180 190 200 210 220 230 240 250 260 270 280
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
PERFIL 2
Depth Iteration 2 RMS error = 232.4 %
0.0 4.00 8.00 12.00 16.00 20.00 24.00 28.00 32.00 36.00 40.00 44.00 48.00 50.00 55.00
0.500
2.70
3.90
5.37
6.91
8.60
10.5
Inverse Model Resistivity Section
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
78
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
79
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Es un método antiguo.
La instrumentación es relativamente barata.
Se puede alcanzar la profundidad de investigación.
Es poco operativo.
La interpretación es cualitativa.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
80
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
METODOS
ELECTROMAGNETICOS
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
81
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
FUNDAMENTO FISICO
Cuando hay un campo
electromagnético primario (P) se
propaga por el terreno, induce
corrientes.
Instrument
subterráneo.
11 Años Capacitando a la Comunidad Minera Global 162
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
82
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Sustituyendo y operando:
2E = εμ * 2E/t2 2E = (jωμσ - ω2 με) E
2H = εμ * 2H/t2 2H = (jωμσ - ω2 με) H
• σ: conductividad eléctrica.
• μ: permeabilidad magnética.
• ε: constante dieléctrica.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
83
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
• a: factor de atenuación.
• b: constante de fase.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
84
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Obtenemos la solución:
Hy = H0 e-az cos (ωt - az).
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
w
a=
2
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
85
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
ρ (Ωm)
PROFUNDIDAD (~) DE
PENETRACIÓN (m)
10-2 1 102 104
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
86
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
TIME ON
MAGNETIC FIELD
TIME OFF
TRANSMITER
CURRENT &
TIME
ELECTROMOTIVE
FORCE
by the transmitter
current turn-of
TIME
during tim-off
TIME
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
87
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
F = 100 Hz
CAMPO PRIMARIO +1
EN EL RECEPTOR t (ms)
-1
0 1 2 3
CORRIENTE
SECUNDARIA t (ms)
CAMPO SECUNDARIO + 2
EN EL RECEPTOR t (ms)
-2
DESCOMPOSICION EN:
DESFASE 0º
+2
COMPONENTE t (ms)
EN FASE
-2
DESFASE 90º
COMPONENTE +2
EN CUADRATURA t (ms)
-2
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
Artificiales.
Naturales.
Ajenos.
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
88
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
MEDIDA DE CAMPOS EM
1. Inclinación del campo magnético.
de
ción
Varia
R
(º)
+20º
S
VALORES DE
P S P
0º P
S
-20º
R
Corriente Inducida
Mineral
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
89
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
MEDIDA DE CAMPOS EM
2. Componente en fase y cuadratura.
F = 100 Hz
CAMPO PRIMARIO +1
EN EL RECEPTOR t (ms)
-1
0 1 2 3
CORRIENTE
SECUNDARIA t (ms)
CAMPO SECUNDARIO + 2
EN EL RECEPTOR t (ms)
-2
DESCOMPOSICION EN:
DESFASE 0º
+2
COMPONENTE t (ms)
EN FASE
-2
DESFASE 90º
COMPONENTE +2
EN CUADRATURA t (ms)
-2
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
MEDIDA DE CAMPOS EM
3. Componente real e imaginario
es
R S
S cos ?
R sen a ?
a P
R cos a S sen ?
c.real R cos
tg
c.imaginar io Rsen
11 Años Capacitando a la Comunidad Minera Global 178
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING
90
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
BOBINAS ORTOGONALES
CERTIFICAN:
ISO
9001 MINING SOCIETY
OF SOUTH AFRICA
CAMIPER www.camiper.com
CONSULTANCY & TRAINING