Está en la página 1de 7

TRABALHO INDIVIDUAL KONA BA O TÓPIKU ........

PELO

NOME : SEBASTIÃO
CLASSE : ....
DISCIPLINA : ......
DEPARTAMENTO : .......

ESCOLA SECUNDÁRIA TÉCNICA VOCACIONAL (E.S.T.V.)


VILA-NOVA, BAUCAU
2018
LIAN MAKLOKE

Uluk nanain ha’u lahaluhan hato’o ha’u nia agradesimentu ba Aman Maromak
ne’ebe haraik ona Nia Espritu di’ak no Nia rahun diak ho Nia kbi’ik no matenek ne’ebe
haraik mai ha’u ho Ninia Espiritu Santu ne’ebe fo naroman mai hau, iha hau nia moris
tomak ne’e.
Ha’u lahaluhan hato’o mos ha’u nia agradesimentu ba hau nia mestre ...... ba
matéria (disciplina) ....... teknologia informatika (TI) nian nebe mak bele fahe ona ninia
siensia informátika ba ami estudante klasse ..... no fiar katak ba oin, parte husi siensia
informatika ne’e rasik sei habelar liu tan iha klase social hotu-hotu. No fo hau nia
agradesimentu mos ba hau nia kolega sira hotu husi klase .... nebe mak durante nee ami
estuda hamutuk no fahe mos experiência idak-idak nian ba malu, liu husi prosesu hanorin-
aprende.
Liu husi atividade ida nee, bele aumenta tan ha’u nia koñesimento no kapasidade
kona ba teknologia informatika ho ninia interelasaun elementos no sistematiku prosesu
funsionamentu ba computador ida nian.

i
INDICE

Sumário
LIAN MAKLOKE .............................................................................................................................. i

INDICE ...............................................................................................................................................ii

KAPITULU I DAHULUK ................................................................................................................. 1

1.1. Mahmosu ............................................................................................................................ 1

1.2. Objetivu .............................................................................................................................. 1

KAPITULU II FUNDAMENTU TEORIKU ..................................................................................... 2

2.1. Deskrisaun jeral kona ba komputador ................................................................................ 2

2.2. Komponente sira iha sistema komputador nian ................................................................. 2

2.2. 1. HardWare ................................................................................................................... 2

2.2. 2. SoftWare..................................................................................................................... 3

2.2. 3. BrainWare .................................................................................................................. 3

KAPITULU III LIA MAKTAKA ...................................................................................................... 4

REFERENCIA BIBLIOGRAFIA ...................................................................................................... 4

ii
KAPITULU I
DAHULUK

1.1. Mahmosu
Komputador ne'e sai hanesan sasan moderno ida ne'ebe importante tebes ba
ema hotu-hotu, ho relevante ba mundo globalização ba moris sociedade loron-loron
nian. Usa computador hahu halao serviso husi parte administratvo ba Instituisaun
Governo, privado, kompaña, Empresa boot no kiik sira hotu; multimedia (media
komunikasaun social) no lazer (hiburan) games oin-oin deit. Agora dadauk ne'e
mundo teknologia informatika progresu tebes no aumenta ba beibeik sei laiha
limitasaun. Tan ne'e ita ema, hanesan individu ida husi sociedade informátika tenke
estuda haklean liu tan no adapta diak ho progresu ba mundo teknologia informatika
nian nee, no loron-loron estuda hodi koñese klean liu tan kona ba area informatika
ne ho diak, atu nune'e bele fo benefisiu diak liu tan ba ema hotu-hotu.
Ohin loron iha área edukasaun mos barak liu utiliza sistema informatika iha
prosesu hanorin-aprende; tamba nee precisa fó valor ba progresu teknologia
informatika nebe iha no usa computador moris loron-loron nian, relasaun ba
necessidade ema idak-idak nian. Tmaba nee importante tebes estuda atu koñese
elemento sira nebe hola parte ba iha sistema funcionamento komputador nian ho
funsaun elemento sistematiku funcionamento computador (makina), hodi bele usa
komputador ho diak, tamba sorin seluk atu computador ne funciona ho diak,
wainhira ema nebe opera ne mos hatene ka koñese sasan nebe utiliza hela, hodi
bele halo qualifikasaun ba servisu no ba oin ema nia necessidade atu usa
komputador nee aumenta liu tan.

1.2. Objetivu
Haklean koñeseimento kona ba komputador.
Atu koñese parte komputador ho funsaun komponente sira husi komputador
nian.
Hatene utiliza komputador.

1
KAPITULU II
FUNDAMENTU TEORIKU

2.1. Deskrisaun jeral kona ba komputador


Komputador nee sistema ida neebe husi komponente hirak nebe liga malu
mak fo sai resultado "informasaun automatiku". Lia fuan sistema ne rasik ho ninia
signifikadu husi lian Latinu (Systema) no lian Yunani (Sustema) ho ninia
definisaun katak buat hamutuk ida nebe husi komponente ka elemento sira nebe
bele hamutuk ka iha ligasaun ba malu atu facilita ka hafasil liña ba informasaun,
materia ka energia. Sistema nemos sai hanesan parte sira nebe hamutuk iha fatin
ida, nebe mak liga ba malu, wainhira liga bele funsiona ho diak.
Komputador ne sasan ida ne'e ita bele usa atu foti dados (data) tuir prosedur
sira nebe formulado tiha ona. Elemento sira husi komputador mak hanesan husi
ema (BrainWare), Aplikasaun (SoftWare) no Sasan ka material (HardWare).
Elemento sira ne hanesan elemento nebe base ka inklui iha sistema informatika
komputador nian.

2.2. Komponente sira iha sistema komputador nian


Komponente sira iha sistema komputador nian, mak hafae ba parte tolu (3)
mak hanesan:
2.2.1. HardWare
HardWare: Material ka sasan sira nebe ita bele hare no kaer fisikamente.
 Processing Device: Central Processing Unit (CPU), parte ida nebe bele rai
ho halo processo ba dadus sira hotu, tuir instrusaun nebe haruka.
 Input Device: funsaun atu hatama dadus/data ou fo ordem dadus sira ne ba
komputador (Keyboard, Mouse, Touch screen, Scanner, Microphone).
 Output Device: Funsaun atu hamosu ka fo sai resultado ba dadus ka data
nebe iha komputador (Ba surat-tahan, Ba Monitor ka bele mos liu husi
audio/lian.); sira ne mak hanesan MOnitor, Printer no Spaker.
 Storage Device: CPU hanesan fatin ida nebe bele rai dadus/data, mak tenke
halo kompletu ho memoria ho kapacidade nebe bele suficiente atu rai dadus
(dokumentu sira). Iha nee bele fahe ba parte rua (2) mak hanesan:

2
I. Internal Stroage: fatin rai dadus iha komputador ne’e rasik ka Random
Acess Memory (RAM); nebe mak ita bele acesu (bele hakerek ka edit, foti
ka bele hamos). Read Only Memori (ROM) ita ita só bele lé no fatin atu
prepara fo inofrmasaun, wainhira ita halo lakan (liga) komputador.
II. External Storage: atu halo operasaun ba hakerek, le no rai dadus/data, iha
komponeten principal nia liur; mak hanesan Floppy disk, Hard disk, CD
Room no DVD.

2.2.2. SoftWare
SoftWare: Sasan hirak ne’ebe ita bele haree maibe labele kaer ho liman.
Programa sira nebe mak ho funsaun atu fo solusaun ba problema sira ita hakarak,
hodi fó intrusaun ba komputador ne rasik hodi halo procesu ba hakerek no halo
sistema operasional ba komputador ho diak.
 Operating System: Programa base ka principal ba komputador atu halo
ligasaun ba hardware no halo koordinasi husi atividade sistema komputador
nian (LINUX, Windows no MAc OS).
 Application Program: ne’e mak programa ida nebe prontu atu usa ka
aplikasaun bisnis, industria, organisaun. Mak hanesan Pakote office, Adobe
Photoshop, CorelDraw.
 Languague Programa: Lian sira nebe ema utiliza atu halo komunikasaun ho
komputador, tamba komputador iha lian rasik, karik ita usa lian seluk
ne’ebe la komptaivel ho lian programado iha komputador mak sei la fó
intrusaun ba proceu ba servisu ruma. Por exemplu: Visual basik, Turbo
pascal, Delphi.

2.2.3. BrainWare
BrainWare: Ema nebe maka halo operasaun ba komputador. Tamba, karik
mak liha ema ruma atu procesu operasaun ba komputador mak automatikamente
komputador la lao ka labele funciona.

3
KAPITULU III
LIA MAKTAKA

Liu husi biban ida ne’e ha’u nu’udar hakerek nain husi eskola ensino sekundario
tekniku vokasional (TEC.TOC) númeru 2 vila baucau. Hau foti konklusaun katak
dokumentu ne bele fó benefisiu ba lé nain sira hotu no bele sai modelu ida ba estuda
siensia teknologia informatika nebe bele iha vantagem ba nivel akademiku no sociedade
toamk. Karik, buat ruma ne'ebé maka la satisfeito ka seidauk kompletu hakerek nain hein
ita boot sira sugestaun nebe mai ho konstrutivu hodi bele hadia diak liu tan hakerek nain
nian nia hanoin iha tempu sira tuir mai nee (Futuru).

REFERENCIA BIBLIOGRAFIA
Informasaun sira ne’e foti iha internet kona ba koñesimento “Harware, Software no
Brainware”. Link’s:
1. https://tecnetindo.blogspot.com/2017/03/pengertian-hardwaresoftware-
brainware.html
2. http://sederhanamm.blogspot.com/2014/10/pengertian-hardware-software-dan.html.
Acesso: Loron, 08/09/2018.

También podría gustarte