Está en la página 1de 21

CASANDRA EN EL

AGAMENÓN DE
eSQUILO
Seminario Monográfico II
Ana María Acevedo Rodríguez
Orden de la exposición

I Contexto de la obra
II Trama de la obra

Análisis Lingüístico de los


III fragmentos
II Contexto de la obra

 Tragedia de Esquilo (ca.526 a.c., ca.456 a.c.)

● Trilogía: La Orestiada (Agamenón, Las Coéforas y


las Euménides)
● Representación: Fiestas dionisíacas (458 a.c.)
II. aRGUMENTO

• Cuatro episodios

• Tema: Regreso de Agamenón a Argos, quién volvió de la


guerra de Troya luego de diez años de ausencia.
Clitemnestra ha cometido adulterio con Egisto durante la
ausencia de su esposo, y planea asesinarlo. Agamenón trae
consigo a Casandra, profetisa hija de Príamo.

• Clitemnestra asesina a Agamenón y a Casandra. A él,


para vengar la muerte de su hija Ifigenia; a ella, por haber
venido en calidad de concubina.
Pasión

Razón

Futuro

Muerte
Pasaje i
(1035-1072*)
Pasaje I (1035-1072)*
{Κλ.} εἴσω κομίζου καὶ σύ, Κασσάνδραν λέγω·  (…) {Χο.} ἑρμηνέως ἔοικεν ἡ ξένη τοροῦ 
(…) ἔκβαιν' ἀπήνης τῆσδε, μηδ' ὑπερφρόνει.  δεῖσθαι. τρόπος δὲ θηρὸς ὡς νεαιρέτου. 
{Χο.} σοί τοι λέγουσα παύεται σαφῆ λόγον.  {Κλ.} ἦ μαίνεταί γε καὶ κακῶν κλύει φρενῶν, 
ἐντὸς δ' ἁλοῦσα μορσίμων ἀγρευμάτων  ἥτις λιποῦσα μὲν πόλιν νεαίρετον 
πείθοι' ἄν, εἰ πείθοι'· ἀπειθοίης δ' ἴσως.  ἥκει, χαλινὸν δ' οὐκ ἐπίσταται φέρειν 
{Κλ.} ἀλλ' εἴπερ ἐστὶ μὴ χελιδόνος δίκην  πρὶν αἱματηρὸν ἐξαφρίζεσθαι μένος. 
ἀγνῶτα φωνὴν βάρβαρον   οὐ μὴν πλέω ῥίψασ' ἀτιμασθήσομαι. 
ἔσω φρενῶν λέγουσα πείθω νιν λόγῳ. {Χο.} ἐγὼ δ', ἐποικτίρω γάρ, οὐ θυμώσομαι. 
ἴθ', ὦ τάλαινα, τόνδ' ἐρημώσασ' ὄχον, 
εἴκουσ' ἀνάγκῃ τῇδε καίνισον ζυγόν. 

 
Pasaje I (1035-1072)*
(1035) {Κλ.} Y ven tú adentro, te digo yo,
Cassandra (…) baja de ese carro, y no seas (…) {Χο.} La extranjera parece necesitar de un
orgullosa. (…) intérprete claro; su carácter (es) como el de
{Χο.} A ti, pues, la que ha dejado de hablar te una bestia recién capturada.
ha dicho palabras claras; y atrapada dentro de {Κλ.} Ella está loca y escucha solo a su dañada
las redes del destino, obedecerás, si obedeces; mente, ella que llega abandonando una ciudad
pero quizás no obedecerás. recién tomada, incapaz de soportar el freno
{Κλ.} Si no es ella dueña de una lengua bárbara antes de espumear la sangrienta cólera.
y desconocida, como de golondrina, la Yo no seré insultada arrojando más (palabras).
persuadiré con palabras dentro de su {Χο.} Yo en cambio la compadezco, no me hará
entendimiento enojar. Ven, oh desgraciada; dejando ese carro,
{Κλ.} εἴσω κομίζου καὶ σύ, Κασσάνδραν λέγω·  {Κλ.} Y ven tú adentro, te digo yo, Cassandra
(…) ἔκβαιν' ἀπήνης τῆσδε, μηδ' ὑπερφρόνει. (…) baja de ese carro, y no seas orgullosa.
  {Χο.} A ti, pues, la que ha dejado de hablar te
{Χο.} σοί τοι λέγουσα παύεται σαφῆ λόγον.  ha dicho palabras claras; y atrapada dentro de
ἐντὸς δ' ἁλοῦσα μορσίμων ἀγρευμάτων  las redes del destino, obedecerás, si obedeces;
πείθοι' ἄν, εἰ πείθοι'· ἀπειθοίης δ' ἴσως.  pero quizás no obedecerás.
{Κλ.} Pero si no es ella dueña de una lengua
{Κλ.} ἀλλ' εἴπερ ἐστὶ μὴ χελιδόνος δίκην  desconocida y bárbara, como de golondrina,
ἀγνῶτα φωνὴν βάρβαρον   la persuadiría diciendo palabras dentro de su
ἔσω φρενῶν λέγουσα πείθω νιν λόγῳ. entendimiento
 
(…) {Χο.} ἑρμηνέως ἔοικεν ἡ ξένη τοροῦ 
(…) Χο.} La extranjera parece necesitar de un
δεῖσθαι. τρόπος δὲ θηρὸς ὡς νεαιρέτου. 
intérprete claro; su carácter (es) como el de una
bestia recién capturada
{Κλ.} ἦ μαίνεταί γε καὶ κακῶν κλύει φρενῶν, 
{Κλ.} Ella está loca y escucha solo a su dañada
ἥτις λιποῦσα μὲν πόλιν νεαίρετον 
mente, ella que llega abandonando una ciudad
ἥκει, χαλινὸν δ' οὐκ ἐπίσταται φέρειν 
recién tomada, (ella), incapaz de soportar el freno
πρὶν αἱματηρὸν ἐξαφρίζεσθαι μένος. 
antes de espumear la sangrienta cólera. Yo no
οὐ μὴν πλέω ῥίψασ' ἀτιμασθήσομαι. 
seré insultada arrojando más (palabras).
{Χο.} Yo en cambio la compadezco, no me hará
{Χο.} ἐγὼ δ', ἐποικτίρω γάρ, οὐ θυμώσομαι. 
enojar. Ven, oh desgraciada, dejando ese carro,
ἴθ', ὦ τάλαινα, τόνδ' ἐρημώσασ' ὄχον, 
cediendo tú al destino, prueba este yugo. 
εἴκουσ' ἀνάγκῃ τῇδε καίνισον ζυγόν. 
 
Pasaje iI
(1136-1142)
Pasaje II (1136-1142)
{Κα.} Ay, ay, desgraciados, malogrados
{Κα.} ἰὼ ἰὼ ταλαίνας κακόποτμοι τύχαι· 
destinos; lloro mi propio dolor,
τὸ γὰρ ἐμὸν θροῶ πάθος ἐπεγχέασα. 
vertiéndolo.
ποῖ δή με δεῦρο τὴν τάλαιναν ἤγαγες; 
¿Con qué fin me has traído aquí a mí,
οὐδέν ποτ' εἰ μὴ ξυνθανουμένην. τί γάρ; 
desgraciada? A nada, sino a morir con
  otro. ¿A qué mas? 
{Χο.} φρενομανής τις εἶ θεοφόρητος, ἀμ- {Χο.} Eres una demente, poseída por
φὶ δ' αὑτᾶς θροεῖς νόμον ἄνομον (…) algún dios, y lloras cantos inarmónicos
alrededor tuyo (…)
Pasaje II (1136-1142)

{Κα.} Ay, ay, desgraciados, malogrados


{Κα.} ἰὼ ἰὼ ταλαίνας κακόποτμοι τύχαι· 
destinos; mi propio dolor lloro,
τὸ γὰρ ἐμὸν θροῶ πάθος ἐπεγχέασα. 
vertiéndolo.
ποῖ δή με δεῦρο τὴν τάλαιναν ἤγαγες; 
¿Con qué fin me has traído aquí a mí,
οὐδέν ποτ' εἰ μὴ ξυνθανουμένην. τί γάρ; 
desgraciada? A nada, sino a morir con
  otro. ¿A qué mas? 
{Χο.} φρενομανής τις εἶ θεοφόρητος, ἀμ- {Χο.} Eres una demente, poseída por
φὶ δ' αὑτᾶς θροεῖς νόμον ἄνομον (…) algún dios, y lloras cantos inarmónicos
alrededor tuyo (…)
Pasaje iII
(1295-1303)
{Χο.} ὦ πολλὰ μὲν τάλαινα, πολλὰ δ' αὖ σοφὴ  {Χο.} ¡Oh mujer, en exceso desgraciada, y por otro
lado, en exceso sabia, mucho te has extendido!
γύναι, μακρὰν ἔτεινας. εἰ δ' ἐτητύμως 
Pero, si en verdad conoces tu propio destino,
μόρον τὸν αὑτῆς οἶσθα, πῶς θεηλάτου 
¿Cómo caminas, con tanta valentía hacia el altar,
βοὸς δίκην πρὸς βωμὸν εὐτόλμως πατεῖς;   
a la manera de una vaca conducida por un dios?
{Κα.}  El escape, oh forasteros, ya no es posible
{Κα.} οὐκ ἔστ' ἄλυξις, οὔ, ξένοι, † χρόνῳ πλέῳ. 
en el tiempo.
{Χο.} ὁ δ' ὕστατός γε τοῦ χρόνου πρεσβεύεται.  {Χο.} . Pero lo último del tiempo se aprecia más.
{Κα.} ἥκει τόδ' ἦμαρ· σμικρὰ κερδανῶ φυγῇ.  {Κα.} Este día llegó; proco provecho hay en la huida.
{Χο.} ἀλλ' ἴσθι τλήμων οὖσ' ἀπ' εὐτόλμου φρενός. {Χο.}  Debes saber que eres paciente, de corazón
{Κα.} οὐδεὶς ἀκούει ταῦτα τῶν εὐδαιμόνων.  valiente
{Κα.} Ninguna persona dichosa escucha estas cosas.
{Χο.} ¡Oh mujer, en exceso desgraciada, y por otro
{Χο.} ὦ πολλὰ μὲν τάλαινα, πολλὰ δ' αὖ σοφὴ 
lado, en exceso sabia, mucho te has extendido!
γύναι, μακρὰν ἔτεινας. εἰ δ' ἐτητύμως  Pero, si en verdad conoces tu propio destino,
μόρον τὸν αὑτῆς οἶσθα, πῶς θεηλάτου  ¿Cómo caminas, con tanta valentía hacia el altar,
βοὸς δίκην πρὸς βωμὸν εὐτόλμως πατεῖς; a la manera de una vaca conducida por un dios?
   {Κα.}  El escape, oh forasteros, ya no es posible
{Κα.} οὐκ ἔστ' ἄλυξις, οὔ, ξένοι, † χρόνῳ πλέῳ.  en el tiempo.
{Χο.} . Pero lo último del tiempo se aprecia más
{Χο.} ὁ δ' ὕστατός γε τοῦ χρόνου πρεσβεύεται. 
{Κα.} Este día llegó; proco provecho hay en la huida.
{Κα.} ἥκει τόδ' ἦμαρ· σμικρὰ κερδανῶ φυγῇ. 
{Χο.}  Debes saber que eres paciente, de corazón
{Χο.} ἀλλ' ἴσθι τλήμων οὖσ' ἀπ' εὐτόλμου φρενός. 
valiente
{Κα.} οὐδεὶς ἀκούει ταῦτα τῶν εὐδαιμόνων. 
{Κα.} Ninguna persona dichosa escucha estas cosas.
Pasaje iV
(1305-1314)
{Κα.} ¡Agh agh, padre, tu y tus nobles hijos¡
{Κα.} ἰὼ πάτερ σοῦ σῶν τε γενναίων τέκνων. 
{Χο.}  ¿Pero cuál es el problema? ¿Qué miedo
{Χο.} τί δ' ἐστὶ χρῆμα; τίς σ' ἀποστρέφει φόβος; te hace retroceder?
{Κα.} ¡Ah! ¡Ahh!
{Κα.} φεῦ φεῦ. 
{Χο.}  ¿Por qué lloras, si no es algún horror de tu
{Χο.} τί τοῦτ' ἔφευξας; εἴ τι μὴ φρενῶν στύγος. 
mente?
{Κα.} φόνον δόμοι πνέουσιν αἱματοσταγῆ.  {Κα.} El palacio exhala (un olor) a matanza sangrienta.
{Χο.} ¿Qué dices? Así huelen los sacrificios del hogar
{Χο.} καὶ πῶς; τόδ' ὄζει θυμάτων ἐφεστίων. 
{Κα] El vapor (es) igual al que se siente desde
{Κα.} ὅμοιος ἀτμὸς ὥσπερ ἐκ τάφου πρέπει. 
la tumba.
{Χο.} οὐ Σύριον ἀγλάισμα δώμασιν λέγεις;  {Χο.} No hablas de perfumes sirios, el esplendor de la
casa
{Κα.} ἀλλ' εἶμι κἀν δόμοισι κωκύσουσ' ἐμὴν 
{Κα.} Voy a lamentar dentro del palacio mi destino
Ἀγαμέμνονός τε μοῖραν. ἀρκείτω βίος. 
y el de Agamenón. Ya es suficiente vida.
{Κα.} ¡Agh agh, padre, tu y tus nobles hijos¡
{Κα.} ἰὼ πάτερ σοῦ σῶν τε γενναίων τέκνων. 
{Χο.}  ¿Pero cuál es el problema? ¿Qué miedo
{Χο.} τί δ' ἐστὶ χρῆμα; τίς σ' ἀποστρέφει φόβος; te hace retroceder?
{Κα.} ¡Ah! ¡Ahh!
{Κα.} φεῦ φεῦ. 
{Χο.}  ¿Por qué lloras, si no es algún horror de tu
{Χο.} τί τοῦτ' ἔφευξας; εἴ τι μὴ φρενῶν στύγος. 
mente?
{Κα.} φόνον δόμοι πνέουσιν αἱματοσταγῆ.  {Κα.} El palacio exhala (un olor) a matanza sangrienta.
{Χο.} ¿Qué dices? Así huelen los sacrificios del hogar
{Χο.} καὶ πῶς; τόδ' ὄζει θυμάτων ἐφεστίων. 
{Κα.} El vapor (es) igual al que se siente desde
{Κα.} ὅμοιος ἀτμὸς ὥσπερ ἐκ τάφου πρέπει. 
la tumba.
{Χο.} οὐ Σύριον ἀγλάισμα δώμασιν λέγεις;  {Χο.} No hablas de perfumes sirios, el esplendor de la
casa
{Κα.} ἀλλ' εἶμι κἀν δόμοισι κωκύσουσ' ἐμὴν 
{Κα.} Voy a lamentar dentro del palacio mi destino
Ἀγαμέμνονός τε μοῖραν. ἀρκείτω βίος. 
y el de Agamenón. Ya es suficiente vida.
BIBLIOGRAFÍA
Murray, G. (Ed.)(1955), Repr. 1960.
Aeschylus Trag., Agamemnon (0085: 005)
“Aeschyli tragoediae, 2nd edn.”, 
Oxford: Clarendon Press

Raeburn, D. & Thomas, O. (2011). The Agamenon


of Aeschylus. A Comentary for students. Oxford
University Press. Nueva York
Gracias 

También podría gustarte