Está en la página 1de 225

INTRODUCCIÓN A LAS

ECUACIONES
DIFERENCIALES
ECUACIONES DIFERENCIALES
Mg. Lorenzo Tanco Villasante
1

1.1
PROPÓSITO

Utiliza la notación de las


ecuaciones diferenciales para
clasificar y verificar sus soluciones
https://youtu.be/XVltHfpXQiM
ECUACIONES DIFERENCIALES
ECUACIONES DIFERENCIALES
Las soluciones
son funciones
DEFINICIÓN
Una ecuación diferencial es una ecuación que involucra derivadas
(o diferenciales) de una función desconocida de una o más
variables.

Si la función desconocida depende sólo de una variable, la


ecuación se llama una ecuación diferencial ordinaria (EDO).

La variable independiente (v. i) es x.


La variable dependiente (v. d) es y.
DEFINICIÓN
Sin embargo, si la función desconocida depende de más de una
variable la ecuación se llama una ecuación diferencial
parcial.

La variable independiente (v. i) es "x" y "y"


La variable dependiente (v. d) es V
NOTACIÓN
En nuestra asignatura, las derivadas ordinarias se presentaran
utilizando la notación de Leibniz:
CLASIFICACIÓN DE LAS ECUACIONES DIFERENCIALES

Las ecuaciones diferenciales pueden clasificarse por tipo,


orden, grado y linealidad.
Tipo
a) Si la función desconocida depende de solo una variable, la
ecuación se llama Ecuación Diferencial Ordinaria.

b) Si la función desconocida depende de más de una variable la


ecuación se llama Ecuación Diferencial Parcial.
CLASIFICACIÓN DE LAS ECUACIONES DIFERENCIALES

Orden
El orden de una ecuación diferencial es el orden de la derivada
mas alta que aparece en la ecuación.

Ejemplo
Determinar el orden de las ecuaciones diferenciales:
CLASIFICACIÓN DE LAS ECUACIONES DIFERENCIALES

Solución
La ecuación diferencial:

Es de primer orden dado que la derivada mas alta que figura en la


ecuación diferencial es la primera derivada.

La ecuación diferencial:

Es de segundo orden dado que la derivada más alta que figura en la


ecuación diferencial es la de la segunda derivada.
EJEMPLOS ADICIONALES
El orden de una ecuación diferencial está dado por el orden
mayor de su derivada. Ejemplo:
CLASIFICACIÓN DE LAS ECUACIONES DIFERENCIALES

Grado
El grado de una ecuación diferencial es el grado algebraico de su derivada de
mayor orden, es decir, el grado de una ecuación diferencial es la potencia a la
que esta elevada la derivada que nos dió el orden de la ecuación diferencial.

Ejemplo
El grado de la ecuación diferencial es:

de tercer grado, dado que la primera derivada está elevada al cubo.


Determina el orden y grado de las siguientes ecuaciones diferenciales
ordinarias.
Ejemplos:
CLASIFICACIÓN DE LAS ECUACIONES
DIFERENCIALES

Ejercicios para resolver en clase

Determinar el grado de las siguientes ecuaciones:

a)

b)
CLASIFICACIÓN DE LAS ECUACIONES
DIFERENCIALES

NOTA:
Cuando alguna derivada este dentro de un radical o en
polinomio, el cual este elevado a una potencia
fraccionaria, tendremos que eliminar dicho radical para
después determinar el grado de la ecuación diferencial.
CLASIFICACIÓN DE LAS ECUACIONES
DIFERENCIALES
Ejercicios para resolver en clase

Determinar el orden y grado de las siguientes ecuaciones diferenciales:

a)

b)
CLASIFICACIÓN DE LAS ECUACIONES
DIFERENCIALES

c)

d)

e)

f)
CLASIFICACIÓN DE LAS ECUACIONES
DIFERENCIALES
Linealidad
Una EDO de n – ésimo orden es lineal cuando:

Ejemplo
Dos casos especiales son las EDOs lineales de primer orden (n=1) y de
segundo orden (n = 2):

Las dos propiedades de una EDO lineal son:


Ejemplo
▪ La variable dependiente así como todas sus derivadas
son de primer grado, es decir la potencia de cada uno de los términos que
involucran a “y” es 1.
▪ Los coeficientes dependen a los sumo de la variable
independiente “x”.

Las Funciones no lineales de la variable dependiente o de sus derivadas, tales como


no pueden aparecer en una ecuación diferencial lineal.
Ejemplos de EDOs no lineales de primero, segundo y cuarto orden.
ECUACIONES

SOLUCIÓN DE ECUACIONES
DIFERENCIALES ORDINARIAS DE
PRIMER ORDEN

Mg. Lorenzo Tanco Villasante


INTRODUCCIÓN
Ejemplo – 1
Ejemplo – 1
Ejemplo – 2
Ejemplo – 2
Ejemplo – 3
Ejemplo – 3
SOLUCIÓN DE UNA EDO
Una solución de una ED es cualquier función que satisface la ED, esto es
cuando la reduce a una identidad.

Ejemplo
La función definida por es una solución de la ecuación diferencial:

Puesto que:

y al sustituir en la ED se obtiene una identidad.


SOLUCIÓN PARTICULAR DE UNA EDO
Una solución particular de una ED es toda solución obtenida asignando
valores específicos a las constantes “C” que intervienen en la solución general.

Ejemplo

Verifica que y = Cx3 es solución de la ecuación diferencial

Halla la solución particular sujeta a la condición inicial:


SOLUCIÓN PARTICULAR DE UNA EDO
SOLUCIÓN DE UNA EDO
Solución
Derivando y = Cx3 tenemos que y'=3Cx2, luego, sustituyendo en la ED:

de esta manera y = Cx3 es solución de la ED.

Para obtener la solución particular, apliquemos la condición inicial y(-3)=2


en la solución general y = Cx3 esto es:
La solución particular será:
COMPROBACIÓN DE LA SOLUCIÓN DE UNA EDO

Para comprobar que una ecuación es o no la solución de una ecuación dada, se


aplica el siguiente método:

MÉTODO
1. Observa que derivada o derivadas aparecen en la ecuación diferencial.
2. Estas derivadas las encontramos al derivar la ecuación que se supone
solución.
3. La ecuación será solución cuando al sustituir el valor de las derivadas
encontradas (paso 2) dentro de la ecuación diferencial, aparezca una
identidad a = a (donde a є R) al reducir la ecuación ya sustituida.
COMPROBACIÓN DE LA SOLUCIÓN DE UNA EDO
Ejemplo
Comprueba que y = x2 + C no es solución de la ecuación diferencial
COMPROBACIÓN DE LA SOLUCIÓN DE UNA EDO

Ejemplo
Comprueba que y = x2 + C no es solución de la ecuación
diferencial

Solución
1. Observando la ecuación diferencial vemos que aparece
una derivada por lo tanto, encontramos su valor
derivando la supuesta solución.
2. Derivando y = x2 + C tenemos
COMPROBACIÓN DE LA SOLUCIÓN DE UNA EDO

…. Solución

3. Sustituyendo el valor de la derivada encontrada en la


ecuación diferencial tenemos:

Por lo tanto y = x2 + C no es solución de la ecuación


diferencial
OBTENCIÓN DE LA ED A PARTIR DE LA SOLUCIÓN
GENERAL
Para obtener la ED a partir de su solución general, aplicaremos el
siguiente método:

1. Observemos el número de constantes de integración que aparecen


en la solución general dada.

2. Deriva la solución general tantas veces como el número de


constantes de integración aparezcan en ella. En otras palabra, si la
solución general tienen “n” constantes de integración diferentes,
entonces derivaremos “n” veces tal solución.
OBTENCIÓN DE LA ED A PARTIR DE LA SOLUCIÓN
GENERAL

3. Tomando en cuenta el resultado de la última derivada obtenida, se


nos pueden presentar los siguientes casos:

a) Si en la última derivada ya no aparecen constantes de integración,


esta será la ED que de la solución general dada.

a) Si la última derivada contiene constantes de integración, habrá


que eliminarlas, pudiendo utilizar para esto, las ecuaciones de las
derivadas encontradas, así como también la solución general
dada. En la ED NO deben aparecer constantes de integración.
OBTENCIÓN DE LA ED A PARTIR DE LA SOLUCIÓN
GENERAL
Ejemplo
Encuentra la ED cuya solución general es y = x2 + C

Solución
OBTENCIÓN DE LA ED A PARTIR DE LA SOLUCIÓN
GENERAL
Ejemplo
Encuentra la ED cuya solución general es y = x2 + C

Solución
Observamos que sólo aparece una constante de integración, de manera que
derivamos una sola vez la solución general y = x2 + C. Así

Como en esta derivada no aparecen constantes de integración, quiere decir


que esta es la ED de la solución general presentada al inicio.
OBTENCIÓN DE LA ED A PARTIR DE LA SOLUCIÓN
GENERAL
Ejemplo
Encuentra la ED cuya solución general es y = Cx2

Solución
OBTENCIÓN DE LA ED A PARTIR DE LA SOLUCIÓN
GENERAL
Ejemplo
Encuentra la ED cuya solución general es y = Cx2

Solución
Observamos que sólo aparece una constante de integración, de manera que
derivamos una sola vez la solución general y = Cx2. Así

Se va a despejar C de la solución general y se sustituye el valor encontrado en


la ED.
OBTENCIÓN DE LA ED A PARTIR DE LA SOLUCIÓN
GENERAL

… Solución

Por lo tanto:

Es la ED de la solución general puesto que ya no aparecen


constantes de integración.
EJERCICIOS
EJERCICIOS
EJERCICIOS
ECUACIONES

SOLUCIÓN DE ECUACIONES
DIFERENCIALES ORDINARIAS DE
PRIMER ORDEN

Mg. Lorenzo Tanco Villasante


1

1.2.
INTRODUCCIÓN
Ejemplo – 1
Ejemplo – 1
Ejemplo – 2
Ejemplo – 2
Ejemplo – 3
Ejemplo – 3
SOLUCIÓN DE UNA EDO
Una solución de una ED es cualquier función que satisface la ED, esto es
cuando la reduce a una identidad.

Ejemplo
La función definida por es una solución de la ecuación diferencial:

Puesto que:

y al sustituir en la ED se obtiene una identidad.


SOLUCIÓN PARTICULAR DE UNA EDO
Una solución particular de una ED es toda solución obtenida asignando
valores específicos a las constantes “C” que intervienen en la solución general.

Ejemplo

Verifica que y = Cx3 es solución de la ecuación diferencial

Halla la solución particular sujeta a la condición inicial:


SOLUCIÓN PARTICULAR DE UNA EDO
SOLUCIÓN DE UNA EDO
Solución
Derivando y = Cx3 tenemos que y'=3Cx2, luego, sustituyendo en la ED:

de esta manera y = Cx3 es solución de la ED.

Para obtener la solución particular, apliquemos la condición inicial y(-3)=2


en la solución general y = Cx3 esto es:
La solución particular será:
COMPROBACIÓN DE LA SOLUCIÓN DE UNA EDO

Para comprobar que una ecuación es o no la solución de una ecuación dada, se


aplica el siguiente método:

MÉTODO
1. Observa que derivada o derivadas aparecen en la ecuación diferencial.
2. Estas derivadas las encontramos al derivar la ecuación que se supone
solución.
3. La ecuación será solución cuando al sustituir el valor de las derivadas
encontradas (paso 2) dentro de la ecuación diferencial, aparezca una
identidad a = a (donde a є R) al reducir la ecuación ya sustituida.
COMPROBACIÓN DE LA SOLUCIÓN DE UNA EDO
Ejemplo
Comprueba que y = x2 + C no es solución de la ecuación diferencial
COMPROBACIÓN DE LA SOLUCIÓN DE UNA EDO

Ejemplo
Comprueba que y = x2 + C no es solución de la ecuación
diferencial

Solución
1. Observando la ecuación diferencial vemos que aparece
una derivada por lo tanto, encontramos su valor
derivando la supuesta solución.
2. Derivando y = x2 + C tenemos
COMPROBACIÓN DE LA SOLUCIÓN DE UNA EDO

…. Solución

3. Sustituyendo el valor de la derivada encontrada en la


ecuación diferencial tenemos:

Por lo tanto y = x2 + C no es solución de la ecuación


diferencial
OBTENCIÓN DE LA ED A PARTIR DE LA SOLUCIÓN
GENERAL
Para obtener la ED a partir de su solución general, aplicaremos el
siguiente método:

1. Observemos el número de constantes de integración que aparecen


en la solución general dada.

2. Deriva la solución general tantas veces como el número de


constantes de integración aparezcan en ella. En otras palabra, si la
solución general tienen “n” constantes de integración diferentes,
entonces derivaremos “n” veces tal solución.
OBTENCIÓN DE LA ED A PARTIR DE LA SOLUCIÓN
GENERAL

3. Tomando en cuenta el resultado de la última derivada obtenida, se


nos pueden presentar los siguientes casos:

a) Si en la última derivada ya no aparecen constantes de integración,


esta será la ED que de la solución general dada.

a) Si la última derivada contiene constantes de integración, habrá


que eliminarlas, pudiendo utilizar para esto, las ecuaciones de las
derivadas encontradas, así como también la solución general
dada. En la ED NO deben aparecer constantes de integración.
OBTENCIÓN DE LA ED A PARTIR DE LA SOLUCIÓN
GENERAL
Ejemplo
Encuentra la ED cuya solución general es y = x2 + C

Solución
OBTENCIÓN DE LA ED A PARTIR DE LA SOLUCIÓN
GENERAL
Ejemplo
Encuentra la ED cuya solución general es y = x2 + C

Solución
Observamos que sólo aparece una constante de integración, de manera que
derivamos una sola vez la solución general y = x2 + C. Así

Como en esta derivada no aparecen constantes de integración, quiere decir


que esta es la ED de la solución general presentada al inicio.
OBTENCIÓN DE LA ED A PARTIR DE LA SOLUCIÓN
GENERAL
Ejemplo
Encuentra la ED cuya solución general es y = Cx2

Solución
OBTENCIÓN DE LA ED A PARTIR DE LA SOLUCIÓN
GENERAL
Ejemplo
Encuentra la ED cuya solución general es y = Cx2

Solución
Observamos que sólo aparece una constante de integración, de manera que
derivamos una sola vez la solución general y = Cx2. Así

Se va a despejar C de la solución general y se sustituye el valor encontrado en


la ED.
OBTENCIÓN DE LA ED A PARTIR DE LA SOLUCIÓN
GENERAL

… Solución

Por lo tanto:

Es la ED de la solución general puesto que ya no aparecen


constantes de integración.
EJERCICIOS
EJERCICIOS
EJERCICIOS
Ecuaciones Diferenciales

Unidad 1: Ecuaciones Diferenciales de Primer Orden y de


Primer Grado

PROFESOR: Mg. LORENZO TANCO


Asignatura
Ecuaciones Diferenciales
Encontrar la solución
Encontrar la solución
EDO DE VARIABLE SEPARABLE
Ejemplo – 1

Solución General
Ejemplo – 2

• Resuelva la ecuación:
• Solución:
• Separando variables: ydy = -xdx
integrando
 ydy = − xdx
Reescribiendo x2 + y2 = c2 (solución general)
Con valores iniciales: 42 + (-3)2 = c2
c2 = 25
luego, la solución particular es: x2+y2 = 25
Ejemplo – 3

Resuelva la ecuación:
Solución:
Separando variables
integrando

Reescribiendo:

(solución general)
PROFESOR: Mg. LORENZO TANCO
PROFESOR: Mg. LORENZO TANCO
1. Introducción-Ecuaciones Diferenciales Homogéneas.
Definición:
Se dice que una función f(x, y); x e y pertenece a los números reales es
homogénea de grado k, si

Ejemplo: 1. f(x, y) = x2 – y2 + 2x.y, es una función homogénea de


grado 2, porque
f(tx, ty) = (tx)2 – (ty)2 + 2(tx)(ty) = t2.x2 – t2.y2 + 2t2.xy
= t2.(x2 – y2 + 2.xy) = t2.f(x, y)
Ecuaciones Diferenciales Homogéneas.

Definición:
Diremos que una ecuación diferencial de primer orden y de primer
grado de la forma

M(x, y).dx + N(x, y).dy = 0

es homogénea, si tanto M(x, y) y N(x, y) son funciones homogéneas


del mismo grado
Ejemplos: Las siguientes ecuaciones diferenciales ordinarias son
homogéneas
1. (x3 + y3).dx + x.y2.dy = 0
Solución

La ecuación diferencial ordinaria


es homogénea
Las siguientes ecuaciones diferenciales ordinarias son
Ejemplos:
homogéneas
2. xex/y. dx + y.ey/x. dy = 0
Solución

La ecuación diferencial ordinaria


es homogénea
𝑅𝑒𝑠𝑜𝑙𝑣𝑒𝑟 𝑙𝑎 𝑠𝑖𝑔𝑢𝑖𝑒𝑛𝑡𝑒 𝑒𝑐𝑢𝑎𝑐𝑖ó𝑛 𝑑𝑖𝑓𝑒𝑟𝑒𝑛𝑐𝑖𝑎𝑙
𝑅𝑒𝑠𝑜𝑙𝑣𝑒𝑟 𝑙𝑎 𝑠𝑖𝑔𝑢𝑖𝑒𝑛𝑡𝑒 𝑒𝑐𝑢𝑎𝑐𝑖ó𝑛 𝑑𝑖𝑓𝑒𝑟𝑒𝑛𝑐𝑖𝑎𝑙
𝑅𝑒𝑠𝑜𝑙𝑣𝑒𝑟 𝑙𝑎 𝑠𝑖𝑔𝑢𝑖𝑒𝑛𝑡𝑒 𝑒𝑐𝑢𝑎𝑐𝑖ó𝑛 𝑑𝑖𝑓𝑒𝑟𝑒𝑛𝑐𝑖𝑎𝑙
𝑅𝑒𝑠𝑜𝑙𝑣𝑒𝑟 𝑙𝑎 𝑠𝑖𝑔𝑢𝑖𝑒𝑛𝑡𝑒 𝑒𝑐𝑢𝑎𝑐𝑖ó𝑛 𝑑𝑖𝑓𝑒𝑟𝑒𝑛𝑐𝑖𝑎𝑙
Resolver las siguientes ecuaciones diferenciales ordinarias

1. 𝑥2 + 3𝑥𝑦 + 𝑦2 . 𝑑𝑥− 𝑥2. 𝑑𝑦= 0

𝑑𝑦
2. 𝑥. = 𝑦+ 𝑦2 − 𝑥2
𝑑𝑥

3. 𝑥.𝑦´= 𝑦+ 2𝑥. 𝑒𝑦/𝑥


𝑦 𝑦
4. 𝑑𝑦 = − 𝐶𝑠𝑐2
𝑥 𝑥
Ecuaciones
Diferenciales
Unidad I
Ecuaciones Diferenciales
de 1er Orden y 1er Grado
EDO Exacta

Mg Lorenzo Tanco Villasante


Ecuaciones
Diferenciales

Propósito de la clase
❖ Identificar y resolver ecuaciones
diferenciales ordinarias exacta.

Mg Lorenzo Tanco Villasante


Definición:
Teorema:
Ejemplos: Las siguientes ecuaciones diferenciales ordinarias son
exactas
2. (ex.Seny – 2y.Senx).dx + (ex.Cosy + 2.Cosx).dy = 0
Solución
Solución de una Ecuación Diferencial Ordinaria
Exacta
Ejercicios Propuestos
Ecuación Diferencial Ordinaria
Exacta
PROCEDIMIENTO
Paso 1 Identificar M y N

Paso 2 Comprobar si es una EDE

Paso 3 Tomar la expresión mas sencilla M o N e integrar

Paso 4 Obtener g(y)

Paso 5 Se completa la forma del paso 3 y se iguala a C.


Resolver las siguientes ecuaciones diferenciales
𝒔𝒆𝒏𝒚 − 𝒚𝒔𝒆𝒏𝒙 𝒅𝒙 + 𝒄𝒐𝒔𝒙 + 𝒙𝒄𝒐𝒔𝒚 − 𝒚 𝒅𝒚 = 𝟎
Resolver las siguientes ecuaciones diferenciales
𝟐𝒙𝒚𝟓 𝒅𝒙 + 𝟓𝒙𝟐 𝒚𝟒 𝒅𝒚 = 𝟎
Resolver las siguiente ecuación diferencial
Resolver las siguiente ecuación diferencial
Resolver las siguientes ecuaciones diferenciales
𝒆𝒚 + 𝟔𝒙 𝒅𝒙 + 𝒙𝒆𝒚 𝒅𝒚 = 𝟎
Resolver las siguientes ecuaciones diferenciales
𝟓𝒙 + 𝟒𝒚 𝒅𝒙 + 𝟒𝒙 − 𝟖𝒚𝟑 𝒅𝒚 = 𝟎

𝒙 + 𝒚 + 𝟏 𝒅𝒙 + 𝒙 − 𝒚𝟐 + 𝟑 𝒅𝒚 = 𝟎
Resolver las siguientes ecuaciones diferenciales
Ecuaciones Diferenciales

Unidad 1: Ecuaciones de Bernoulli

PROFESOR: Mg. LORENZO TANCO


Asignatura
Ecuaciones Diferenciales

Resolver ecuaciones
diferenciales aplicando
el método de Bernoulli
Para que me sirven las ED

https://youtu.be/dL2V26pejSE
Resolver la siguiente ecuación diferencial
Resolver la siguiente ecuación diferencial
Resolver la siguiente ecuación diferencial
RESOLVER:

𝑑𝑦 1
𝑥 +𝑦 = 2
𝑑𝑥 𝑦
Ecuaciones Diferenciales
Unidad : Modelado de Ecuaciones
Diferenciales
✓ Ley de enfriamiento/Calentamiento de Newton
✓ Crecimiento/Descomposición
✓ Dinámica Poblacional. Ecuación Logística

PROFESOR: Mg. LORENZO TANCO


Asignatura
Ecuaciones Diferenciales

Identificar problemas de la vida real


que se resuelvan mediante
ecuaciones lineales de primer grado.
Para que me sirven las ED

https://youtu.be/W1xTgWfkiAk
Dudas

Ecuaciones diferenciales Homogéneas


Ecuaciones diferenciales Exactas
Ecuaciones diferenciales de Bernoulli
LEY DE NEWTON DEL ENFRIAMIENTO O CALENTAMIENTO
LEY DE NEWTON DEL ENFRIAMIENTO O CALENTAMIENTO

Demostración:
LEY DE NEWTON DEL ENFRIAMIENTO O CALENTAMIENTO
LEY DE NEWTON DEL ENFRIAMIENTO O CALENTAMIENTO
PROBLEMAS DE CRECIMIENTO Y DECRECIMIENTO

dp dp
P ó = kP
dt dt
PROBLEMAS DE CRECIMIENTO Y DECRECIMIENTO
La rapidez con la cual crece una población es proporcional
al tamaño presente de dicha población.

dp dp
P ó = kP
dt dt

Resolviendo se obtiene la Función


de crecimiento poblacional:

P(t ) = Ce kt
PROBLEMAS DE CRECIMIENTO Y DECRECIMIENTO
PROBLEMAS DE CRECIMIENTO Y DECRECIMIENTO
Determinación de la constante de decaimiento y de la vida media:

Modelo de decaimiento
radioactivo
PROBLEMAS DE ECUACIÓN LOGISTICA
PROBLEMAS DE ECUACIÓN LOGISTICA
PROBLEMAS DE ECUACIÓN LOGISTICA
Crecimiento logístico de la membresía de un club:
PROBLEMAS DE ECUACIÓN LOGISTICA
Modelado de la difusión de un rumor:
Preguntas
¿Qué hemos aprendido?
Formulario A ➟ Integrales 277

  ➠ Formulario A: Integrales
En este formulario: a, b, p, q, C ∈  son constantes reales, m, n ∈ N son enteros positivos y u = u ( x ) y
v = v( x ) son funciones que dependen x.

Fórmulas básicas
 u sen(2u )
 + +C
1. 20.  2 4
∫ cos (u ) du =  1
2
∫ 0 dx = C  [ u + sen(u )cos(u )] + C
2.  2
∫ k dx = kx + C
21. ∫ sec(u ) tan(u ) du = sec(u ) + C
3. ∫ ( a ⋅ u ± b ⋅ v )dx = a ∫ udx ± b ∫ vdx + C
u n+1
22. ∫ csc(u )cot(u ) du = − csc(c) + C
4. ∫ u du =
n
+ C; ∀ n ≠ −1 regla de la potencia
n +1
5. ∫ u dv = uv − ∫ v du integración por partes
Fórmulas trigonométricas hiperbólicas
a n

6. ∫a
n
du = +C
ln(a ) 23. ∫ sen h(u ) du = cosh(u ) + C
du
7. ∫ u = ln | u | +C 24. ∫ cosh(u ) du = sen h(u ) + C
8. ∫e
u
dx = e + C
u
25. ∫ tanh(u ) du = ln [ cosh(u )] + C
26. ∫ coth(u ) du = ln [sen h(u )] + C
Fórmulas trigonométricas
 sen −1 [ tanh(u )] + C

9. ∫ sen(u ) du = − cos(u ) + C 27. ∫ sech(u ) du = 
( )
 2 tanh e + C
−1 u

10. ∫ cos(u ) du = sen(u ) + C    u


 ln  tanh    + C

11. ∫ tan(u )du = 


 ln [ sen(u )] + C 28. ∫ csch(u ) du =    2  
 − ln [ cos(u )] + C  ( )
 −2 coth −1 eu + C

12. ∫ cot(u ) du = ln [sen(u )] + C 29. ∫ sech 2 (u ) du = tanh(u ) + C


 ln [ sec(u ) + tan(u )] + C 30. ∫ csch2 (u ) du = − coth(u ) + C

13. ∫ sec(u ) du =   u π
 ln  tan  2 + 4   + C 31. ∫ tanh (u ) du = u − tanh(u ) + C
2

  
32. ∫ coth 2 (u ) du = u − coth(u ) + C
 ln [ csc(u ) − cot(u )] + C

14. ∫ csc(u ) du =    u  sen h(2u ) u
− +C
 ln  tan    + C 
  2   4 2
 33. ∫ sen h (u ) du =  1
2

 [ sen h(u )cosh(u ) − u ] + C


15. ∫ sec 2
(u ) du = tan(u ) + C  2

16. ∫ csc2 (u ) du = − cot(u ) + C  sen h(2u ) u


+ +C

 4 2
17. ∫ tan 2 (u ) du = tan(u ) − u + C 34. ∫ cosh (u ) du =  1
2

 [ sen h(u )cosh(u ) + u ] + C


 2
18. ∫ cot 2 (u ) du = − cot(u ) − u + C
 u sen(2u ) 35. ∫ sech(u ) tanh(u ) du = − sech(u ) + C
 − +C
 2 4
19. ∫ sen (u ) du =  1
2
36. ∫ csch(u )coth(u ) du = − csch(u ) + C
 [ u − sen(u )cos(u )] + C
 2

Cálculo integral • José Alfredo Ramos Beltrán Alfaomega


278 Formulario A ➟ Integrales

Fórmulas con Fórmulas con


du 1
37. ∫ au + b = a ln ( au + b ) + C du 2 au + b
56. ∫ = +C
au + b a
u u b
38. ∫ du = − 2 ln ( au + b ) + C u 2(au − 2b )
au + b a a 57. ∫ du = au + b + C
au + b 3a 2
39. ∫ u du = (au + 3b) 2b(au + b ) b 2
2 2
− + 3 ln ( au + b ) + C u2 2(3a 2 u 2 − 4 abu + 8b 2 )
au + b 2a a3 a 58. ∫ du = au + b + C
au + b 15 a 3
u3 (au + b )3 3b(au + b )2 3b 2 (au + b ) b 3
40. 
∫ au + b du = 3a 4

2a 4
+
a4
− 4 ln(au + b ) + C
a  1  au + b − b 
 ln +C
3
3b(au + b )2 3b 2 (au + b ) b 3 du  b  au + b + b 
− + − 4 ln(au + b ) + C 59. ∫ u au + b = 
2a 4 a4 a  2 au + b
 tan −1 +C
du  1  u  − b −b
41. ∫ = ln   +C
u (au + b ) b  au + b 
60. ∫ 2 du au + b a du
2b ∫ u au + b
du  1 a au + b  =− −
42. ∫ 2 =− + ln   +C u au + b bu
u (au + b ) bu b 2  u 
du 1 2 (au + b )3
43. ∫ =− +C 61. ∫ au + b du = +C
(au + b )2 a(au + b ) 3a

u b 1 2(3au − 2b )
44. ∫ (au + b)2 du = a 2 (au + b) + a 2 ln(au + b) + C 62. ∫ u au + b du = (au + b )3 + C
15 a 2

2b 2(15 a 2 u 2 − 12 abu + 8b 2 )
45. ∫
u2
du =
au + b
− 3
b2
− ln(au + b ) + C 63. ∫ u 2 au + b du = (au + b )3 + C
(au + b )2 a3 a (au + b ) a 3 105 a 3
du 1 1  u  au + b du
46. ∫ u(au + b)2 = b(au + b) + b2 ln  au + b  + C 64. ∫ du = 2 au + b + b ∫
u u au + b
du a 1 2 a  au + b 
47. ∫ u 2 (au + b)2 = − b2 (au + b) − b2u + b 3 ln  u  + C 65. ∫
au + b
du = −
au + b a
+ ∫
du
u2 u 2 u au + b
du 1
48. ∫ =− +C um 2u m au + b 2 mb u m−1
(au + b )3 2(au + b )2 66. ∫ du = du
(2 m + 1)a ∫ au + b

au + b (2 m + 1)a
u 1 b
49. ∫ du = − 2 + +C
du au + b (2 m − 3)a du
(au + b )3 a (au + b ) 2 a 2 (au + b )2 67. ∫ m
( m − 1)bu m−1 (2 m − 2)b ∫ u m−1 au + b
=− −
u au + b
50. ∫ u 3 du = 3 2b − 3 b 1
2 2
+ ln(au + b ) + C
(au + b ) a (au + b ) 2 a (au + b )2 a 3 2u m 3
2 mb
68. ∫ u m au + b du =
(2 m + 3)a
(au + b ) 2 −
(2 m + 3)a ∫
u m−1 au + bdu
51. ∫ (au + b) du = (au + b)
2
+C
2a au + b au + b a du
69. ∫ du = −
( m − 1)u m−1 2( m − 1) ∫ u m−1 au + b
+
52. ∫ (au + b)n du = (au + b)
n+1
+C ∀ n ≠ −1 um
(n + 1)a
3

53. ∫ u(au + b) du = (au + b) 2 b(au + b )n+1 (au + b ) 2 (2 m − 5)a


n+ 2
n au + b au + b
∀ n ≠ −1, −2 70. ∫ du = − du
( m − 1)bu m−1 (2 m − 2)b ∫ u m−1
− −
(n + 2)a (n + 1)a 2 um
(au + b )n+ 3 2b(au + b )n+2 b 2 (au + b )n+1 m+ 2
54. 
∫ u (au + b) du =
2 n
− + +C ∀n ≠ −1, −2, −3 m 2(au + b ) 2
(n + 3)a 3 (n + 2)a 3 (n + 1)a 3 71. ∫ (au + b) 2 du = +C
a( m + 2)
(au + b )n+ 3 2b(au + b )n+2 b 2 (au + b )n+1
du = − + +C ∀n ≠ −1, −2, −3 m+ 4 m+ 2
(n + 3)a 3 (n + 2)a 3 (n + 1)a 3 m
2(au + b ) 2 2b(au + b ) 2
72. ∫ u(au + b) du = a2 (m + 4) − a2 (m + 2) + C
2

 u m+1 (au + b )n nb
55. u m (au + b )n−1 du
m+ 6 m+ 4 m+ 2

m + n +1∫
 +
 m + n +1
m
2(au + b ) 2 4 b(au + b ) 2 2b 2 (au + b ) 2
∫ u (au + b) du = a 3 (m + 6) − a 3 (m + 4) + a 3 (m + 2) + C
2 2
 u m (au + b )n+1 mb 73. 
∫ u m
( au + b ) n
du =  − ∫ u m −1
( au + b ) n
du
 ( m + n + 1)a ( m + n +m 1)a m+ 6 m+ 4 m+ 2

 u m+1 (au + bu)n2+(1au m 2(


+ 2= m au + b ) 2
4 b ( au + b ) 2
2 b 2
( au + b ) 2

∫ + + b+) n du2
u (
3au + b )
n+1 −
du + +C
(n + 1)b ∫ a ( m + 6)
 − a ( m + 4)
3
a ( m + 2)
3
 (n + 1)b

Alfaomega Cálculo integral • José Alfredo Ramos Beltrán


Formulario A ➟ Integrales 279

m m m− 2
93. ∫ du 1 1 du
(au + b ) 2 2(au + b ) 2 (au + b )
2 a 2 (n − 1)(u 2 + a 2 )n−1 a 2 ∫ u (u 2 + a 2 )n−1
2 = +
74. ∫ u du = m + b ∫ u du u (u 2
+a 2 n
)
m m+ 2 m um u m− 2 u m−2
(au + b ) 2 (au + b ) 2
am (au + b ) 2 94. ∫ du = ∫ du − a 2 ∫ du
75. ∫ u 2 du = − bu +
2b ∫ u
du (u 2
+a )
2 n
(u 2
+a )
2 n−1 (u 2 + a 2 )n

95. ∫ du 1 du 1 du
2 1
a2 ∫ u m u 2 + a2 a 2 ∫ u m− 2 u 2 + a 2
du du = −
76. ∫ (u ) ( )
n−1
( )
b∫
= + 2 n n
m m− 2 m− 2 um 2
+a
u (au + b ) 2
b( m − 2)(au + b ) 2
u (au + b ) 2

Fórmulas con
Fórmulas con  1  u − a
 ln   +C
du 1 −1  u  du  2a  u + a 
77. ∫ u 2 + a 2 =
a
tan   + C
 a 96. ∫ u 2 − a2 =  1 −1  u 
 − coth
 a   + C
 a
u 1
78. ∫ 2 2 du = ln (u 2 + a 2 ) + C
u +a 2 u 1
97. ∫ 2 2 du = ln(u 2 − a 2 ) + C
u2 −1  u  u −a 2
79. ∫ u 2 + a2 du = u − a tan  a  + C
98. ∫ 2 u 2 du = u + a ln  u − a  + C
2

u3 u 2 a2 u −a 2  u + a
80. ∫ u 2 + a2 du = 2 − 2 ln u + a + C
2 2
( )
99. ∫ 2 u 2 du = u a2
3 2

du 1  u2  + ln(u 2 − a 2 ) + C
81. ∫ u(u 2 + a2 ) = 2a2 ln  u 2 + a2  + C u −a 2 2

du 1  u 2 − a2 
du 1 1 −1  u 
100. ∫ = 2 ln  +C
82. ∫ u 2 (u 2 + a2 ) = − a2u − a 3 tan  a  + C u (u − a ) 2 a
2 2
 u 2 

du 1 1  u − a
du 1 1  u2  101. ∫ = + ln   +C
83. u 2 (u 2 − a 2 ) a 2 u 2 a 3  u + a 
∫ u 3 (u 2 + a2 ) = − 2a2u 2 − 2a 4 ln  u 2 + a2  + C
du 1 1  u2 
du u 1  u 102. ∫ = 2 2 − 4 ln  2 +C
84. ∫ = 2 2 + tan −1   + C u (u − a ) 2 a u
3
2 2
2a  u − a 2 
(u ) 2 a (u + a 2 ) 2 a 3
2
2
+ a2  a
du u 1  u − a
u 1 103. ∫ =− − ln   +C
(u ) 2 a 2 (u 2 − a 2 ) 4 a 3  u + a 
2
85. ∫ du = − +C 2
− a2
(u ) 2(u 2 + a 2 )
2
2
+ a2
u 1
u2 u 1  u 104. ∫ du = − +C
86. ∫ du = − + tan −1   + C (u 2 − a 2 )2 2(u 2 − a 2 )
(u ) 2(u 2 + a 2 ) 2 a
2
2
+ a2  a
u2 u 1  u − a
105. ∫ du = − + ln   +C
87. ∫
u 3
du =
a 1 2
+ ln(u 2 + a 2 ) + C ( u − a2
2
)
2
(
2 u 2 − a2 )
4a  u + a 
(u ) 2(u 2 + a 2 ) 2
2
2
+ a2
u3 a 1
106. ∫ du = − + ln u 2 − a 2 + C ( )
88. ∫
du
= 2 2
1
+
1  u 2
+C ( u 2 − a2 )
2
(
2 u 2 − a2 2 )
u (u 2
+a 2 2
) 2 a (u + a 2 ) 2 a 4  u 2 + a 2 
du 1 1  u2 
107. ∫ =− + 4 ln  2 +C
89. ∫ 2
du 1
=− 4 − 4 2
u

3  u
tan −1   + C (
u u −a 2 2 2
) (
2a2 u 2 − a2 2a )
 u − a 2 
(u ) a u 2 a (u + a 2 ) 2 a 5
2
u 2
+ a2  a
du 1 u 3  u − a
du 1 1 1  u2  108. ∫ =− − − 5 ln 
 u + a 
+C
90. ∫ 3 =− − 4 2 − 6 ln  2 +C (
u 2 u 2 − a2 )
2
a 4 u 2a 4 u 2 − a2 (
4a )
u (u 2
+ a2 )
2
2a u
4 2
2 a (u + a ) a
2
 u + a 2 
du 1 1 1  u2 
91. ∫ du u 2n − 3 du 109. ∫ =− − + 6 ln  2 +C
=− 2 + ∫ u u −a
3
( 2 2 2
) 2a 4 u 2 2a 4 u 2 − a2 a (
 u − a 2  )
(u ) 2 a (n − 1)(u 2 + a 2 )n−1 (2 n − 2)a 2 (u )
n n−1
2
+ a2 2
+ a2
du u 2n − 3 du
u 1 110. ∫ ( 2n − 2 ) a 2 ∫ (u 2 − a 2 )n−1
=− −
92. ∫ du = − +C (u 2
− a2 )
n
(
2 a 2 ( n − 1) u 2 − a 2 )
n−1

(u 2
+a )
2 n 2(n − 1)(u 2 + a 2 )n−1

Cálculo integral • José Alfredo Ramos Beltrán Alfaomega


280 Formulario A ➟ Integrales

u 1 du 1 1 1  u2 
111. ∫ du = − +C 128. ∫ =− + 4 2 + 6 ln  2 +C
(u 2
−a )
2 n
2 ( n − 1) u − a ( 2
)
2 n−1
u a −u
3
( 2 2 2
) 2a u
4 2
2a a − u 2
a  a − u 2  ( )
du 1 1 du du u 2n − 3 du
112. ∫ =− − 2∫ 129. ∫ = +
( 2n − 2 ) a 2 ∫ ( a 2 − u 2 )n−1
(u ) ( )
2 n−1
( ) (a ) ( )
n−1 2 n−1
u 2
−a 2 n
2 a ( n − 1) u − a
2 2 a u u 2 − a2 2
−u 2 n
2 a ( n − 1) a − u
2 2

um u m− 2 u m−2 u 1
113. ∫ du = ∫ du + a 2 ∫ du 130. ∫ du = +C
(u ) (u )
2 n−1
(u ) (a ) ( )
2 n n n n−1
2
−a 2
−a 2
− a2 2
− u2 2 a 2 ( n − 1) a 2 − u 2

du 1 du 1 du
114. ∫ m
a 2 ∫ u m− 2 u 2 − a 2 a2 ∫ u m u 2 − a2
= +
(u ) ( ) ( )
n n n−1
u 2
− a2 Fórmulas con

Fórmulas con 131. ∫ u 2 + a 2 du =


u u 2 + a2 a2
2
+ ln u + u 2 + a 2 + C
2
( )
3

 1  a + u (u 2
+ a2 ) 2

132. ∫ u u +a du = +C
2 2
 ln   +C
du  2a  a − u  3
115. ∫ a2 − u 2 
=
 1  u 3
tanh −1   + C (
u u 2 + a2 ) a 2u u 2 + a 2 a 4
( )
2

 a  a 133. ∫ u 2 u + a du =
2 2
− − ln u + u 2 + a 2 + C
3
4 8 8

116. ∫ 2 2 du = − ln ( a 2 −∫uu22) +uC2 + a 2 du = ( )


u 1 u u 2
+a 2 2

a −u 2 4

a2u u 2 + a 2 a 4
8 8
(
− ln u + u 2 + a 2 + C )
117. ∫ 2 u 2 du = −u + a ln  a + u  + C
2 5 3

a −u 2  a − u (u 2
+ a2 ) 2
(
a2 u 2 + a2 ) 2

134. ∫ u 3
u +a 2 2
du =
5

3
+C

118. ∫ 2 u 2 du = − u a
3 2 2
− (
ln a 2 − u 2 + C )
a −u 2 2 
 ln u + u + a + C
du

2 2
( )
du 1  u2  135. ∫ =
119.  u
∫ u a2 − u 2 = 2a2 ln  a2 − u 2  + C
( )
u 2 + a2  sen h −1   + C
 a


du 1 1  a + u u
120. ∫ = 2 + 3 ln   +C 136. ∫ du = u 2 + a 2 + C
(
u 2 a2 − u 2 a u 2a  a − u  ) u 2 + a2

du 1 1  u2 
121. ∫
u a −u
23 2
(
= − 2 2 + 4 ln  2
2 a u 2 a )
 a − u 2 
+C 137. ∫
u 2 + a2
u2
du =
u u 2 + a2 a2
2
− ln u + u 2 + a 2 + C
2
( )
3
du u 1  a + u
122. ∫ = + 3 ln   +C u3 (u 2
+ a2 ) 2

(a 2
−u )
2 2
(
2a a2 − u 2
2
4a  a − u  ) 138. ∫ u 2 + a2
du =
3
− a2 u 2 + a2 + C

u 1
123. ∫ du = +C du 1  a + u 2 + a2 
( a2 − u 2 )
2
(
2 a2 − u 2 ) 139. ∫ u u +a
2
= − ln 
a 
2 u
 +C

u2 u 1  a + u
124. ∫ du = − ln   +C du u 2 + a2
( a − u2
2
)
2
(
2 a2 − u 2 4a  a − u ) 140. ∫
u 2
u +a 2 2
=−
a 2u
+C

u 3
a 1 2
du u 2 + a2 1  a + u 2 + a2 
125. ∫ du = + ln a 2 − u 2 + C ( ) 141. ∫ u 3 + 3 ln   +C
(a 2
−u )
2 2
(
2 a − u2 2 2
) u 2 + a2
=−
2a u2 2
2a  u 

du 1 1  u2  u 2 + a2  a + u 2 + a2 
126. ∫ = + 4 ln  2 +C
142. ∫ du = u 2 + a 2 − a ln   +C
(
u a −u 2 2 2
) 2a a − u
2 2 2
(2a  a − u 2  ) u  u 

du 1 u 3  a + u
127. ∫
u a −u
2
( 2 2 2
)
=− +
a 4 u 2a 4 a2 − u 2
+ 5 ln 
4a  a − u 
(
+C
)
143. ∫ u 2 + a2
u 2
du = −
u 2 + a2
u
+ ln u + u 2 + a 2 + C ( )

Alfaomega Cálculo integral • José Alfredo Ramos Beltrán


Formulario A ➟ Integrales 281

3 3
u 2 + a2 u 2 + a2 1  a + u 2 + a2  (u 2
+ a2 ) 2
(u 2
+ a2 ) 2
3 2 3  a + u 2 + a2 
144. ∫ du = − − ln   +C du = − u + a 2 − a ln 
u 3
2u 2
2a  u 157. ∫ +  +C
 u 3
2u 2
2 2  u 
3 3
du u
145. ∫ = (
+ Cu + a
2 2 2
) du = −
(u 2
+a 2 2
) 3 2 3  a + u 2 + a2 
u + a 2 − a ln   +C
3

(u 2
+a )
2 2 a 2
u 2 + a2 ∫ u 3
2u 2
+
2 2  u 

u 1
146. ∫ du = − +C
(u 2
+a )
3
2 2 u + a2 2
Fórmulas con

147. ∫
u2
du = −
u
(
+ ln u + u 2 + a 2 + C ) du
( )
3
u + a2 2
( u +a
2
)
2 2
158. ∫ = ln u + u 2 − a 2 + C
u 2 − a2
u 3
a 2

148. ∫ 3
du = u 2 + a 2 + +C
159. ∫
u
du = u 2 − a 2 + C
u 2 + a2
(u 2
+a )
2 2
u 2 − a2
du 1 1  a + u 2 + a2 
149. ∫
(
u u +a 2
3
2 2
)
=
a2 u 2 + a2
− ln 
a3  u
 +C

160. ∫
u −a
u2
2 2
du =
u u 2 − a2 a2
2
+ ln u + u 2 − a 2 + C
2
( )
3
du u 2 + a2 u
+C
u3 (u 2
− a2 ) 2

150. ∫ 3
=−
a4u

a u 2 + a2
4 161. ∫ du =
3
+ a2 u 2 − a2 + C
(
u 2 u 2 + a2 ) 2 u 2 − a2

du 1  u
du 1 3 3  a + u 2 +162. = sec −1   + C
a2  ∫ u u 2 − a2 a  a
151. ∫ =− − + 5 ln   +C
u 2 + a2 2a
3
2a 2u 2 u 2 + a 2 2a 4 u
(
u 3 u 2 + a2 ) 2  
163. ∫ 2 du2 2 = u 2− a + C
2 2

u u −a au
1 3 3  a + u 2 + a2 
− + ln   +C
u 2
u +a 2 2
2a 4
u +a2 2 2a 5
u du u 2 − a2 1
   u
164. ∫ = + 3 sec −1   + C
3 u 3
u −a2 2 2a 2u 2 2a  a
(
u u 2 + a2 ) 3a 2 u u 2 + a 2 3 4
( )
3 2

152. ∫ (u +a ) du = + a ln u + u 2 + a 2 + C
2 2 2
+

(u 2
+a
3
2 2
) 3a 2 u u 2 + a 2 3 4
4 8 8 165. ∫ u 2 − a 2 du =
u u 2 − a2 a2
2
− ln u + u 2 − a 2 + C
2
( )
4
+
8
+ a ln u + u 2 + a 2 + C
8
( ) 3

(u 2
− a2 ) 2

∫ u u − a du = +C
2 2
5 166. 3
3
(u 2
+a )
2 2

153. ∫ u (u 2 + a ) 2 2
du =
5
+C 3

(
u u 2 − a2 ) a 2u u 2 − a 2 a 4
( )
2

167. ∫ u
2
u − a du =
2 2
+ − ln u + u 2 − a 2 + C
5 3 4 8 8
( ) ( ()
3
u u +a a u u + ua u − aa u u +2 a 2 a 2
2 2 2 2 2 2 2
) ( )
3 2 24 2 2 2 6

154. ∫ u (u + a ) du = a u u− − aln ua+4 u 2 + a 2 2+ C 2


( )
2 2 2 2

∫6 u u −− a du24= − − ln u + u − a + C
2 2 2
+
16
4 8 16 8
5 3

(
a 2u u 2 + a )
2 2 5 3
a4u u 2 + a2 a6
( ) (u ) ( )
2
− − − ln u + u 2 + a 2 + C
2
− a2 2 a u 2 − a2 2

168. ∫ u u −a du = +C
3 2 2
24 16 16 +
5 3

(u 2 + a 2 ) 23 3

(u 2 + a2 )2 + a2  a + u 2 + a2  u 2 − a2  u
155. ∫ u du = u 2 + a 2 − a 3 ln   +C
169. ∫ du = u 2 − a 2 − a sec −1   + C
3 u u  a
 

3 3 170. ∫
u 2 − a2
du = −
u 2 − a2
+ ln u + u 2 − a 2 + C ( )
156.  (u ) (u ) u u
2
2
+a 2 2 2
+a 2 2
3u u 2 + a 2 3 2
∫ u2
du = −
u
+
2
+ a ln u + u 2 + a 2 + C
2
( ) u 2 − a2 u 2 − a2 1  u
171. ∫ du = − + sec −1   + C
3
u 3
2u 2 2a  a
(u 2
+a )
2 2
3u u 2 + a 2 3 2

u
+
2 2
(
+ a ln u + u 2 + a 2 + C ) du u
172. ∫ 3
=− +C
a2 u 2 − a2
(u 2
−a 2 2
)

Cálculo integral • José Alfredo Ramos Beltrán Alfaomega


282 Formulario A ➟ Integrales

u 1 u2 u a2 − u 2 a2
173. ∫ du = − +C  u
3
u −a2 2 188. ∫ du = − + sen −1   + C
(u 2
−a )
2 2
a −u 2 2 2 2  a
3

(a 2
− u2 )
u2 u
( )+C u3 2

174. ∫ du = − + ln u + u − a 2 2
189. ∫ du = − a2 a2 − u 2 + C
3
u 2 − a2 a2 − u 2 3
(u 2
−a )
2 2

du 1  a + a2 − u 2 
u3 a2 190. ∫ u = − ln   +C
175. ∫ 3
du = u 2 − a 2 − +C a −u2 a  u2

u 2 − a2
(u 2
− a2 ) 2

du a2 − u 2
du 1 1  u 191. ∫ =−
a2u
+C
176. ∫ 3
=− − 3 sec −1   + C u 2
a −u2 2

a2 u 2 − a2 a  a
(
u u 2 − a2 ) 2
du a2 − u 2 1  a + a2 − u 2 
192. ∫ =−
2a u
2 2
− 3 ln 
2a  u
 +C
u 3 a2 − u 2 
du u 2 − a2 u
177. ∫ 3
=− − +C
a4u a4 u 2 − a2
u2 u2 − a( 2 2
) 193. ∫ a 2 − u 2 du =
u a2 − u 2 a2  u
+ sen −1   + C
2 2  a
du 1 3 3  u
178. ∫ = − − sec −1   + C 3

u u −a
3
( 2
3
2 2
) 2a 2u 2 u 2 − a 2 2a 4 u 2 − a2 2a5  a (a 2
− u2 ) 2

194. ∫ u a −u du = − +C
2 2

3
1 5  3
( )
3
179. ∫ (u 2 − a 2 ) 2 du = 2u u 2 − a 2  u 2 − a 2  − a 4 ln −u + u 2 − a 2 + C (
u a2 − u 2 )
3

8 16  8
2
a 2u a 2 − u 2 a 4  u
195. ∫ u
2
a − u du = −
2 2
+ + sen −1   + C
4 8 8  a
1 5  3
(
= 2u u 2 − a 2  u 2 − a 2  − a 4 ln − u + u 2 − a 2 + C
8 16  8 ) 5 3

(a 2
− u2 ) 2
(
a2 a2 − u 2 ) 2

196. ∫ u a −u du = +C
3 2 2

5
5 3
3
(u 2
− a2 ) 2

180. ∫ u (u −a ) du = +C
2 2 2

5 a2 − u 2  a + a2 − u 2 
5 3 197. ∫
u
du = a 2 − u 2 − a ln 
u
 +C
(
u u2 − a 2 2
) (
a 2u u 2 − a )
2 2  
a4u u 2 − a2 a6
( )
3
181. ∫ u 2 (u 2 − a2 ) 2 du = 6
+
24

16
+ ln u + u 2 − a 2 + C
16
198. ∫ a −2 u du = − a − u − sen −1  u  + C
2 2 2 2
5 3

(
a 2u u 2 − a )
2 2
a4u u 2 − a2 a6
( )
2
+ − + ln u + u 2 − a 2 + C u u a
24 16 16
a2 − u 2 a2 − u 2 1  a + a2 − u 2 
7 5 199. ∫ du = − + ln   +C
(u ) ( ) u 2u 2a  u
3 2
3 2
−a 2 2
a2 u 2 − a 2 2

182. ∫ u (u − a ) 2 du = +C
3 2 2
+
7 5
du u
200. ∫ 3
= +C
3 3
a2 a2 − u 2
( u −a 2
)
2 2
( u −a2 2 2
)  u (a 2
−u )
2 2

183. ∫ du = − a 2 u 2 − a 2 + a 3 sec −1   + C
u 3  a
u 1
201. ∫ 3
du = +C
a2 − u 2
(u 2
−a )
3
2 2
(u 2
−a )
3
2 2
3u u − a 3
(a 2
−u )
2 2

( )
2 2

184. ∫ u2
du = −
u
+
2
− a 2 ln u + u 2 − a 2 + C
2
3
u2 u  u
(u 2
−a )
2 2
3u u 2 − a 2 3 2 202. ∫ du = − sen −1   + C
=−
u
+
2 2
(
− a ln u + u 2 − a 2 + C ) (a 2
−u )
3
2 2 a2 − u 2  a

3 3
u3 a2
(u 2
− a2 ) 2
(u 2
− a2 ) 2
3 u 2 − a2 3  u 203. ∫ 3
du = a 2 − u 2 + +C
185. ∫ du = − − a sec −1   + C a − u2
2

u3 2u 2
+
2 2  a (a 2
−u )
2 2

du 1 1  a + a2 − u 2 
Fórmulas con 204. ∫ 3
= − ln 
a3  u
 +C
a 2
a −u2 2
(
u a2 − u 2 2
) 
du  u
186. ∫ = sen −1   + C
 a
a2 − u 2 du a2 − u 2 u
205. ∫ 3
=− + +C
a4u a4 a2 − u 2
u
du = − a 2 − u 2 + C
u a −u
2
( 2 2 2
)
187. ∫ a −u 2 2

Alfaomega Cálculo integral • José Alfredo Ramos Beltrán


Formulario A ➟ Integrales 283

du 1 3 3  a + a2 − u 2  du b  au 2 + bu + c  1 b 2 − 2 ac du
206. ∫ =− + − ln  218. 
 + C ∫ u 2 au 2 + bu + c = 2 c 2 ln  − +
2 c 2 ∫ au 2 + bu + c
(
u 3 a2 − u
3
2 2
) 2a u 2 2
a −u2 2
2a 4
a −u2 2 2a 5
 u  ( u2  cu )
du b  au 2 + bu + c  1 b 2 − 2 ac du
∫ = 2 ln   − cu + 2 c 2 ∫ au 2 + bu + c
1
+
3 3  a + a − u  u au + bu + c
− 5 ln 
2 2

 +C
2 2
2c  u2 ( )
a 2u 2 a 2 − u 2 2a 4 a2 − u 2 2a  u 
du 2 au + b 2a du
219. ∫ = +
4 ac − b 2 ∫ au 2 + bu + c
( ) ( 4 ac − b )( au )
2
3
au 2 + bu + c
2 2
+ bu + c
3
(
u a2 − u 2 2
)
3a 2u a 2 − u 2 3 4  u 
207. ∫ ( a − u2 ) du = + a sen   + C
2 2 +
4 du 8 8 2 au + ba  2a du
∫ au 2 + bu + c 2 = 4 ac − b2 au 2 + bu + c + 4 ac − b2 ∫ au 2 + bu + c
( 5
) ( )( )
3
(a 2
−u 2 2
)
208. ∫ u ( a −u ) du = − +C u bu + 2 c b du
2 2 2

220. ∫ du = −
4 ac − b 2 ∫ au 2 + bu + c
5 −
( au 2
+ bu + c )
2
( 4 ac − b )( au 2 2
+ bu + c )
5 3
3
(
u a 2u− u  
2 2
) a 2u a 2 − u( 2 2
) bu a+ 2uc a4 2
− u2 a6 b u du
209. ∫ u ( a − u ) 2 du ∫=( −au 2 + bu6 + c )2 +du = − (24 +− sen −1 2 ∫  +2C
2 2 2
+
4 ac − b 2 )( au 2 +16
bu + c ) 16
4 ac − b a au + bu + c
5 3

(
u a2 − u 2 ) 2
(
a 2u a 2 − u 2 ) 2
a4u a2 − u 2 a6  u

=−
6
+
24
+
16
+ sen −1   + C
16  a u2 (b 2
)
− 2 ac u + bc 2c du
221. ∫ du = +
4 ac − b 2 ∫ au 2 + bu + c
( au 2
+ bu + c )
2
( )(
a 4 ac + b 2 au 2 + bu + c )
( a − uu ) a ( a − u ) (b − 2ac) u + bc
2 7 5 2
3 2 2 2 2c 2 2 2 2 du
210. ∫ u ( a
3 2
−u 2 2
) du =∫ ( au 7+ bu +−c) du =5 a ( 4 ac++Cb )( au + bu + c) + 4 ac − b ∫ au
2 2 2 2 2 2
+ bu + c

3 3
du 1 b du 1 du
(a 2
− u2 ) 2
(a 2
− u2
 a + a2 − u 2  )
222. ∫ 2 =
2 c au 2 + bu + c 2 c ∫ au 2 + bu + c
(

)
+
c ∫ u au 2 + bu + c
( )
( ) ( )
2 2
211. ∫ u 3
+ a 2
a 2
− u
du =2
− a 3
ln 
u
 + C  u au 2
+ bu + c
 
3 3 du 1 b du 1 du
2
(a 2
− u2 ) 2  a + a 2 −∫u 2  2 =
2 c au 2 + bu + c 2 c ∫ au 2 + bu + c
− + ∫
( ) ( )
( ) ( )
2 2
du = + a2 a 2 − u 2 − a 3 ln  u au+ C+ bu + c c u au 2 + bu + c
3  u 
du 1 3a du 2b du
3 3
223. ∫ u 2 =−
(

c ∫ au 2 + bu + c
)

c ∫ u au 2 + bu + c
( ) ( ) ( )
2 2 2
(a 2
−u 3u a − u )
2 2
3  u
+ a 2sen   + C
du = −
(a 2
−u 2 2
)
au + bu + c 2 2 2 cu au 2 + bu + c
212. ∫ u 2 2

u
du 12  a 3a du 2b du
∫ u 2 au 2 + bu + c 2 = − cu au 2 + bu + c − c ∫ au 2 + bu + c 2 − c ∫ u au 2 + bu + c 2 ( )
3 3 ( ) ( ) ( )
a2 − u 2 2 ( a2 − u 2 2 3 a2 − u 2 3)  a + a2 − u 2  ( )
213. ∫ u 3 du = − 2u 2 − 2 + 2 a ln   +C
224. ∫ 2 u u m−1 c u m− 2 b u m−1
m
u  du = − ∫ 2 du − ∫ 2 du
3 au + bu + c a ( m − 1) a au + bu + c a au + bu + c
du = −
(a 2
− u2 ) 2
3 a −u
2 2
3 
+ a ln 
a+ a −u 2 2 
−  +C um u m−1 c u m− 2 b u m−1
2u 2 2 2  u  ∫ au 2 + bu + c du = a ( m − 1) − a ∫ au 2 + bu + c du − a ∫ au 2 + bu + cdu
du 1 b du a du
Fórmulas con 225. ∫ u n ( au 2 + bu + c ) = − c ( n − 1) u n−1 − c ∫ u n−1 ( au 2 + bu + c ) − c ∫ u n−2 ( au 2 + bu + c )
 du 1 b du a du
∫ u ( au 2 = − −1  2 au n+−1b−  ∫ n−1 − ∫ n− 2
n 2
+ bu + c 2 tanc ( n − 1) u) c + uC au 2 + bu + c
2 
c u au 2 + bu + c ( ) ( )
du  4 ac − b  4 ac − b 
214. ∫ =
au + bu + c 
2
 2 au + b − b 2 − 4 ac 
1
 ln   +C
 b − 4 ac  2 au + b + b 2 − 4 ac 
2
Fórmulas con
u 1 b du du 1  ( a + u )2  1  2u − a 
215. ∫ au 2 + bu + c du = 2a ln ( au 2 + bu + c ) − 2a ∫ au 2 + bu + c 226. ∫ u 3 + a 3 = 6a2 ln  u 2 − au + a2  + a 2 tan −1  +C
3  a 3 
216. ∫ u2 u b b 2 − 2 ac du
au + bu + c
2
du = − 2 ln au 2 + bu + c +
a 2a 2 a 2 ∫ au 2 + bu + c
( ) u 1  u 2 − au + a 2  1  2u − a 
227. ∫ u 3 + a 3 du = 6a ln  (u + a )2 +
 a 3
tan −1 
 a 3 
+C
b b − 2 ac du 2

2a2
(
ln au 2 + bu + c + )
2 a 2 ∫ au 2 + bu + c
u2 1
217.
du 1  u2  b du 228. ∫ u 3 + a 3 du = 3 ln (u 3 + a 3 ) + C
∫ u au 2 + bu + c = 2c ln  au 2 + bu + c  − 2c ∫ au 2 + bu + c
( )

Cálculo integral • José Alfredo Ramos Beltrán Alfaomega


284 Formulario A ➟ Integrales

du 1  u3  u3 1
229. ∫ u = 3 ln  3 +C 241. ∫ du = ln u 4 + a 4 + C( )
( u 3 + a3 )
3a  u + a 3  u 4 + a4 4

du 1  u4 
du 1 1  u 2 − au + a 2  1 −1  2u − a  242. ∫ u (u = 2 ln  4 +C
230. ∫ u 2 u 3 + a 3 = − a 3u − 6a 4 ln  (u + a )2  − a 4 3 tan  a 3  + C
( )
4
+ a4 )
4a  u + a 4 

1  u 2 − au + a 2  1  2u − a  u 1  u2 
ln  − 4 tan −1 
 a 3 
+C 243. ∫ u 4 + a 4 du = 2a2 tan −1  a 2  + C
6a 4
 (u + a )  a 3
2

du 1 1  u2 
du u 1  ( u + a )2  2  2u − 244.
a ∫ u (u = − 4 2 − 6 tan −1  2  + C
231. ∫ =
(
+ 5 ln  2
) 2
+ 5 tan −1 
 a 3 
+C 3 4
+a 4
2 )
a u 2 a a 
(u ) 9a  u − au + a  3a 3
2
3
+ a3 3a u + a
3 3 3

 ( u + a )2  du 1  u − a 1  u
1
ln  2
2
+ 5
 2u − a 
tan −1  +C 245. ∫ u 4 − a 4 = ln  −
4 a 3  u + a  2a 3
tan −1   + C
 a
2
9a 5
 u − au + a  3a 3  a 3 

u 1  u 2 − a2 
u u2 1  u 2 − au + a 2  1  2
246.
u − a  ∫ u 4
− a 4
du = 2 ln  2
4 a  u + a 2 
+C
232. ∫ u 3 + a 3 2 du = 3a5 u 3 + a 3 + 18a 4 ln  (u + a )2  + 3a 4 3 tan  a 3  + C
−1

( ) ( )
u2 1  u − a 1  u
247. ∫ du = ln  + tan −1   + C
u2 1  u − au + a 
2 2
1 −1  2u − a  u − a4
4
4 a  u + a  2a  a
+ ln  + tan  +C
u 3 + a3 ) 18 a 4  ( u + a )2  3a 4 3  a 3 
248. ∫ 4 u 4 du = 1 ln u 4 − a 4 + C
3

u −a 4
( )
233. ∫ 3 u 3 2 du = − 31 3 + C
2

(
u +a )
3 u +a ( ) du 1  u 4 − a4 
249. ∫ u u 4 − a 4 = 4 a 4 ln  u 4  + C
( )
du 1 1  u3 
234. ∫ 3 3 2 = 3a 3 u 3 + a 3 + 3a 6 ln  u 3 + a 3  + C
u u +a ( ) ( ) du 1 1 u−a 1 u
250. ∫ u 2 u 4 − a 4 = a 4 u + 4 a5 ln  u + a  + 2a5 tan −1  a  + C
( )
du 1 u2 4 u
235. ∫ =− 6 − 6 3 − 6∫ 3 du
(
u2 u 3 + a3 )
2
a u 3a u + a 3 3a u + a 3 ( ) 251. ∫ u 3
du 1 1  u 2 − a2 
= 4 2 + 6 ln  2 +C
( u −a
4 4
2a u) 4a  u + a 2 
u m
u u m− 2 m− 3
236. ∫ du = − a3 ∫ 3 du
u 3 + a3 m−2 u + a3
Fórmulas con
du 1 1 du
237. ∫ u n (u 3 + a 3 ) = − a 3 ( n − 1) u n−1 − a 3 ∫ u n−3 (u 3 + a 3 )
cos ( au )
252. ∫ sen ( au )du = − a
+C

Fórmulas con sen ( au ) u cos ( au )


253. ∫ usen ( au ) du = a2

a
+C
du 1
 u 2 + au 2 + a 2  1  −1  u 2  u 2
238. ∫ u 4 + a 4 ln  2
= −  tan  1 − − tan −1  1 + +C
4 a 2  u − au 2 + a 2  2 a 3 2  a    ( au ) du = 2u sen ( au ) +  2 − u  cos ( au ) + C
2

254. ∫au 2sen


3
 
a2  a 3 a 
 u 2 + au 2 + a2  1  −1  u 2  u 2
n 2 2
− 3  tan  1 −  − tan −1  1 + +C
 u − au 2 + a  2 a 2   a   a    3u 2 6   6u u 3 
255. ∫ u 3sen ( au ) du =  a 2 − a 4  sen ( au ) +  a 3 − a  cos ( au ) + C
u2 1  u 2 − au 2 + a 2  1  −1  u 2  u 2
239. ∫ u 4 + a 4 du = 4 a 2 ln  u 2 + au 2 + a2  − 2a 2  tan  1 − a  − tan  1 + an   + C
−1
u n cos ( au ) n n−1
 256. ∫ u sen( au ) du = − a + ∫ u cos ( au ) du
a
 u 2 − au 2+a  2
1  −1  u 2  u 2
ln  2 −  tan 1 − − tan −1
1 +  + C
 u + au 2 + a 2  2 a 2  
 a  
 a   u n cos ( au ) nu n−1 n ( n − 1) n−2
257. ∫ u nsen ( au ) du = − a + 2 sen ( au ) −
a a2 ∫
u sen ( au ) du

du 1 1 u n cos
 u=2 −− au 2 +( au
a 2)+ nu 1 sen ( au−)1 −
n−1
 n ( nu −21) n−2 −1  u 2
= − 4 ∫−u sen5 ( auln
) du  tan  1 − a 2  ∫−utansen 1( au+ ) du   + C
n

240. ∫ u (u 2 4
+a 4
a u 4 a 2  u + au 2a+ a  2aa 2 
)  2 2  + 25
 a   a  

 u 2 − au 2 + a 2  1  −1  u 2  u 2 u sen ( 2 au )
n 2 2
+ 5  tan  1 − − tan −1  1 + +C 258. ∫ sen 2 ( au )du = 2 − 4a
+C
 u + au 2 + a  2 a 2   a   a  

Alfaomega Cálculo integral • José Alfredo Ramos Beltrán


Formulario A ➟ Integrales 285

cos ( au ) cos 3 ( au ) Fórmulas con


259. ∫ sen ( au )du = − +C
3
+
a 3a
sen ( au )
3u sen ( 2 au ) sen ( 4 au ) 275. ∫ cos ( au ) du = +C
260. ∫ sen ( au ) du = 8 − +C a
4
+
4a 32 a
cos ( au ) usen ( au )
u 2 usen ( 2 au ) cos ( au ) 276. ∫ u cos ( au )du = a2
+
a
+C
261. ∫ usen ( au )du = +C
2
− −
4 4a 8a2
2u  u2 2 
sen ( au ) ( au ) ( au ) 3 5 277. ∫ u 2 cos ( au )du = a 2 cos ( au ) +  −
a a 3 
sen ( au ) + C
262. ∫ u du = au − 3 ⋅ 3! + 5 ⋅ 5! − ...
 3u 2 6   u 3 6u 
sen ( au ) sen ( au ) cos ( au ) 278. ∫ u 3 cos ( au )du =  a 2
− 4  cos ( au ) +  − 3  sen ( au ) + C
a   a a 
263. ∫ u 2 du = − u + a ∫ u du
u n sen ( au ) n n−1
 1 279. ∫ u n cos ( au )du = − ∫ u sen ( au ) du
 ln ( csc ( au ) − cot ( au )) + C a a
du  a
∫ sen ( au ) =  1   au   u n sen ( au ) nu n−1 n ( n − 1) n−2
 ln tan   + C
280. ∫ u cos ( au )du = − a + a 2 cos ( au ) − a 2 ∫ u cos ( au )du
n

264.  a   2  

u sen ( au ) nu
n n−1
n ( n − 1) n−2
∫ u cos ( au )du3 = − 5a + a22n−1cos ( au ) − 2 n+a12 ∫ u cos ( au )du
n

u 1  ( au ) 7 ( au ) 2 2 (
− 1 Bn ( au ) )

265. ∫ sen ( au ) du = a2 au + 18 + 1800 + ... + ( 2 n + 1)!
+ ...
u sen ( 2 au )
 
281. ∫ cos ( au )du = 2 + 4 a + C
2

1 
du = 2 au +
( ) 2 n+1
( au )3 + 7 ( au )5 + ... + 2 2 2 n−1 − 1 Bn ( au ) + ... sen ( au ) sen 3 ( au )
 cos 3 ( au )du = +C
a 

18 1800 ( 2 n + 1)!
 282. ∫ a

3a

du 1 3u sen ( 2 au ) sen ( 4 au )
266. ∫ sen 2 ( au ) = − a cot ( au ) + C 283. ∫ cos ( au ) du = 8 +
4

4a
+
32 a
+C

du cos ( au ) 1   au   u 2
usen ( 2 au ) cos ( 2 au )
284. ∫ u cos ( au )du = 4 +C
2
267. ∫ sen 3 ( au ) = − 2asen 2 ( au ) + 2a ln  tan   +C
2  
+
4a
+
8a2

2 4 6
sen (( a − b ) u ) sen (( a + b ) u ) cos ( au ) ( au ) + ( au ) − ( au ) + ...
285. ∫ du = ln ( u ) −
268. ∫ sen ( au )sen (bu ) du = 2 (a − b)

2 (a + b)
+C a≠b u 2 ⋅ 2! 4 ⋅ 4! 6 ⋅ 6!

cos ( au ) cos ( au ) sen ( au )


du 1 π au  286. ∫ du = − − a∫ du
269. ∫ 1 − sen ( au ) = a tan  4 + 2
 +C u2 u u

 1
u u π au  2   π au    ln sec ( au ) + tan ( au )  + C
270. ∫ 1 − sen ( au ) du = a tan  4 +  + ln sen  +  + C
2  a 2   4 2   du  a
287. ∫ cos ( au )  1   π au  
=
 ln tan  +  + C
du 1 π au   a   4 2  
271. ∫ 1 + sen ( au ) = − a tan  4 − 2
 +C

2 4 6 2 n+ 2
u 1  ( au ) ( au ) 5 ( au ) E ( au ) 
288. ∫ cos ( au ) du = a 2  + + + ... + n + ...
u u  π au  2   π au   2 8 144 ( 2n + 2 )( 2n )! 
272. ∫ 1 + sen ( au )du = − a tan  4 − 2  + a2 ln sen  4 + 2   + C  

2 4 6 2 n+ 2
u 1  ( au ) ( au ) 5 ( au ) E ( au ) 
1  π au  1du =3 2π au  + + ... + n + ...
tan  +∫ cos( au
du +
273. ∫ =
2a  4 2  6a
+ ) tan a + 2  + C 8
4 2 
144 ( 2n + 2 )( 2n )! 
(1 − sen ( au ))
2

1 du tan ( au )
du  π au  1  π au  289. ∫ cos2 ( au ) = +C
274. ∫ =−
2a
tan  −  −
 4 2  6a
tan 3  −  + C
4 2  a
(1 + sen ( au ))
2

du sen ( au ) 1  π au  
290. ∫ cos3 ( au ) = 2a cos2 ( au ) + 2a ln  tan  4 +  +C
2  

Cálculo integral • José Alfredo Ramos Beltrán Alfaomega


286 Formulario A ➟ Integrales

sen (( a − b ) u ) sen (( a + b ) u ) du 1   π au  
291. ∫ cos ( au ) cos (bu ) du = − +C a≠b 309. ∫ sen ( au ) ± cos ( au ) = a ln  tan  ±   + C
2 (a − b) 2 (a + b) 2   8 2 

du 1 au  sen ( au ) u 1
292. ∫ 1 − cos ( au ) = − a cot  2
 +C 310. ∫ sen ( au ) ± cos ( au ) du = 2 ∓ 2a ln sen ( au ) ± cos ( au ) + C

u u au  2   au   cos ( au ) 1 u
293. ∫ 1 − cos ( au ) du = − a cot   + ln sen   + C
2  a 2   2  
311. ∫ sen ( au ) ± cos ( au ) du = 2a ln sen ( au ) ± cos ( au ) ± 2 + C

du 1 au 
294. ∫ 1 + cos ( au ) = a tan  2
 +C Fórmulas con
 1
u u au  2   au    − ln  cos ( au )  + C
295. ∫ 1 + cos ( au )du = a tan   + ln cos   + C
2  a 2   2   tan
 a
312. ∫ ( au )du = 
 1 ln sec ( au )  + C
1  a  
du  au  1  au 
296. ∫ =− cot   − cot 3   + C
(1 − cos ( au ))
2
2a  2  6a  2
tan ( au )
313. ∫ tan ( au ) du = −u+C
2

a
du 1  au  1  au 
297. ∫ =
2a
tan   +
 2  6a
tan 3   + C
 2
(1 + cos ( au ))
2

tan 2 ( au ) 1
314. ∫ tan ( au ) du = + ln  cos ( au )  + C
3

2a a
Fórmulas con
( ) tan n−1 au
315. ∫ tan ( au ) du = a ( n − 1) − ∫ tan ( au )du
n n− 2

sen ( au )
2

298. ∫ sen ( au ) cos ( au )du = 2a


+C

( ) tan n+1 au
316. ∫ tan ( au ) sec ( au )du = a ( n + 1) + C
n 2
cos ( p − q ) u  cos ( p + q ) u 
299. ∫ sen ( pu ) cos ( qu )du = − 2 ( p − q)

2 ( p + q)
+C

sec 2 ( au ) 1
sen n+1 ( au ) 317. ∫ du = ln  tan ( au )  + C
300. ∫ sen ( au ) cos ( au )du = a ( n + 1) + C
n
tan ( au ) a

cosn+1 ( au ) du 1
301. ∫ cosn ( au ) sen ( au ) du = − a ( n + 1) +C 318. ∫ tan ( au ) = a ln sen ( au ) + C

u sen ( 4 au ) u tan ( au ) 1 u2
302. ∫ sen ( au ) cos ( au ) du = 8 − +C 319. ∫ u tan ( au )du = + 2 ln  cos ( au )  −
2 2 2
+C
32 a a a 2

du 1
303. ∫ sen ( au ) cos ( au ) = a ln  tan ( au ) + C
Fórmulas con
du 1   π au   1
304. ∫ sen2 ( au ) cos ( au ) = a ln  tan  4 + 2   − asen ( au ) + C 1
320. ∫ cot ( au ) du = a ln sen ( au ) + C
du 1  au   1
305. ∫ sen ( au ) cos2 ( au ) = a ln  tan   +
2   a cos ( au )
+C cot ( au )
 321. ∫ cot 2 ( au ) du = − a
−u+C

du 2 cot ( 2 au )
306. ∫ sen 2 ( au ) cos2 ( au ) = − +C cot 2 ( au ) 1
a
322. ∫ cot ( au ) du = − − ln sen ( au )  + C
3

2a a
sen 2 ( au ) sen ( au ) 1   π au  
307. ∫ du = − + ln  tan  +   + C ( ) cot n−1 au
cos ( au ) a a   4 2 
323. ∫ cot ( au ) csc ( au ) du = − a ( n + 1) + C
n 2

cos2 ( au ) cos ( au ) 1   au  
308. ∫ du = + ln  tan    + C csc 2 ( au ) 1
sen ( au ) a a   2  du = − ln  cot ( au )  + C
324. ∫ cot ( au ) a

Alfaomega Cálculo integral • José Alfredo Ramos Beltrán


Formulario A ➟ Integrales 287

du 1 u cot ( au ) 1
325. ∫ cot ( au ) = − a ln  cos ( au ) + C 340. ∫ u csc ( au ) du = −
2
+ 2 ln sen ( au )  + C
a a

u cot ( au ) 1 u2 csc n−2 ( au ) cot ( au ) n − 2


326. ∫ u cot ( au ) du = − + 2 ln sen ( au )  − +C 341. ∫ csc ( au ) du = − csc n−2 ( au ) du
2

n −1 ∫
n
+
a a 2 a ( n − 1)

cot n−1 au
( )
327. ∫ cot ( au ) du = − a ( n − 1) − ∫ cot ( au ) du
n n− 2

Fórmulas con funciones trigonométricas


inversas
Fórmulas con
 u  u
342. ∫ sen −1  a  du = usen −1  a  + a2 − u 2 + C
 1
 ln sec ( au ) + tan ( au )  + C
 a
328. ∫ sec ( au )du =  1   π au   343. ∫ usen −1 
u  u 2 a2  −1  u 
 du =  −  sen   +
u a2 − u 2
+C
 ln tan  +  + C a   2 4 a 4
 a   4 2  

tan ( au )
 u u3
2
(
 u  u + 2a
2
)
a2 − u 2
344. ∫ u 2sen−1  a  du = sen −1   + +C
∫ sec ( au ) du = +C
2
329. 3  a  9
a
3 5 7
sec ( au ) tan ( au ) 1  u  u  u  u
sen −1   1 ⋅ 3  1⋅ 3⋅ 5 
∫ sec ( au ) du = ln sec ( au ) + tan ( au )  + C u  a 
3
330. 2a
+
2a 
 a  a  a
345. ∫ u du = a + 2 ⋅ 3 ⋅ 3 + 2 ⋅ 4 ⋅ 5 ⋅ 5 + 2 ⋅ 4 ⋅ 6 ⋅ 7 ⋅ 7 + ⋅ ⋅ ⋅
sec ( au )
n

331. ∫ sec ( au ) tan ( au ) du = +C


n

an  u  u
sen −1   sen −1  
 a  a  1  a + a2 − u 2 
346. ∫ u 2 du = − u − a ln  u
+C
du sen ( au )  
332. ∫ sec ( au ) = a + C
2 2
 −1  u    −1  u   −1  u 
∫ sen  a   dx = u  sen  a   − 2u + 2 a − a sen  a  + C
2 2

u 1 347.
333. ∫ u sec2 ( au ) du = a tan ( au ) + a 2 ln  cos ( au ) + C
 u  u
sec n−2 ( au ) tan ( au ) n − 2 348. ∫ cos−1  a  du = u cos−1  a  − a2 − u 2 + C
334. ∫ sec ( au ) du = n −1∫
sec n−2 ( au ) du
n
+
a ( n − 1)
u  u 2 a2  −1  u  u a2 − u 2
349. ∫ u cos−1   du =  −  cos   − +C
a   2 4 a 4
Fórmulas con
 u u3  u (
u 2 − 2a2 )(
a2 − u 2 )
 1 350. ∫ u 2 cos−1  a  du = 3
cos −1   −
 a 9
+C
 ln  csc ( au ) − cot ( au )  + C
 a
335. ∫ csc ( au ) du =  1   au    u  u
 ln tan   + C cos−1   sen −1  
 a   2    a π  a
 351. ∫ u du = 2 ln (u ) − ∫ u du
cot ( au )
336. ∫ csc ( au ) du = − +C
2
 u  u
a cos−1   cos−1  
 a  a  1  a + a2 − u 2 
352. ∫ u 2 du = − u + a ln  u
 +C

csc ( au ) cot ( au ) 1   au  
∫ csc ( au ) du = − ln tan   + C
3
337. 2a
+
2 a   2  
2 2
  u  −1  u   −1  u 
353. ∫  cos    du = u  cos    − 2u − 2 a − u cos   + C
−1 2 2

csc ( au )
n
a  a a
338. ∫ cscn ( au ) cot ( au ) du = − na
+C

 u  u a
du cos ( au ) 354. ∫ tan −1  a  du = u tan −1  a  − 2 ln (u 2 + a 2 ) + C
339. ∫ csc ( au ) = − a + C

Cálculo integral • José Alfredo Ramos Beltrán Alfaomega


288 Formulario A ➟ Integrales

 u 1  u au 371.
355. ∫ u tan −1  a  du = 2 (u 2 + a 2 ) tan −1  a  − 2
+C
  u n eau u n enau nn−1 au n−1 au
  − ∫−u ∫e u due du
  a aa a
u u3  u  au
2
a3 u
∫ ∫ e u
due
n au n au
= du
 = 
356. ∫ u 2 tan −1  a  du = tan −1   − (
+ ln u 2 + a 2 + C )  e  uen − unun − nu
au  au  n−1
n ( n −n1()nu− 1) u
n−1 n− 2 n− 2
(⋅ −⋅ ⋅1+)n(n−!1)n+n! + C ∀ =∀n = 
3  a 6 6 
 a  a  a + + 2 + ⋅ ⋅ ⋅ ++  C n
a a a2 a n a n 
 
3 5 7
 u  u  u  u
tan −1    
 a u  a   
a a eau au ( au ) ( au )
2 3

357. ∫ u du = a − 32 + 52 − 72 + ⋅ ⋅ ⋅ 372. ∫ du = ln ( u ) + + + + ⋅⋅⋅


u 1 ⋅ 1! 2 ⋅ 2! 3 ⋅ 3!

 u
373. ∫ e n du = − eau a eau
au
tan −1   du
 a u −1  u  1  u 2 + a 2 
u ( n − 1) u n−1
+ ∫
n − 1 u n−1
358. ∫ u 2 du = − a tan  a  − 2a ln  u 2  + C
du u 1
 u −1  u  a 374. ∫ p + peau = −
p ap
(
ln p + qeau + C )
359. ∫ cot  a  du = u cot  a  + 2 ln u + a + C
−1 2 2
( )
du u 1 1
1 2 375. ∫ = + − 2 ln p + qeau + C ( )
360.
 u −1  u 
( )au
∫ u cot  a  du = 2 u + a cot  a  + 2 + C
−1 2
( p + qeau )
2
(
p 2 ap p + qeau ap )
 1  p au 
u u3  u  au
2
a3
361. ∫ u 2 cot −1  a  du = 3
cot −1   +
 a 6 6
(
− ln u 2 + a 2 + C ) 
 a pq
tan −1 

e +C
q 

du   au q
 u  u 376. ∫ peau + qe− au =
e − −
cot  
−1
tan −1    1 p
 a π  a ln
 2 a − pq   +C
362. ∫ u du = ln ( ) ∫
u − du q
2 u   e
au
+ − 
 p

 u  u
cot −1   cot −1  
 a  a 1  u 2 + a2  eau  asen ( bu ) − b cos ( bu ) 
363. ∫ u 2 du = − u + 2a ln  u 2  + C 377. ∫ e
au
sen ( bu )du = +C
a2 − b2

1
364. ∫ u msen −1  u  du = u m+1  u
sen −1   −
u m+1
 a  m + 1 ∫ a2 − u 2
du 378. ∫ e
au
cos ( bu ) du =
eau  a cos ( bu ) + bsen ( bu ) 
+C
a m +1 a2 + b2

1
365. ∫ u m cos−1  u  du = u m+1  u
cos −1   + ∫
u m+1
du 379. ∫ e
au
ln ( u )du =
eau ln ( u ) 1 eau
− ∫ du
a m +1  a  m + 1 a2 − u 2 a a u

366. ∫ u m tan −1  u  du = u m+1  u


tan −1   −
a

u m+1
du
a m +1  a  m + 1 u + a2
2

Fórmulas con
−1  u  u m+1 −1  u  a u m+1
367. ∫ u cot  a  du = m + 1 cot  a  + m + 1 ∫ u 2 + a2 du
m
380. ∫ ln (u ) du = u ln (u ) − u + C
2 2
381. ∫  ln (u ) du = u  ln (u ) − 2u ln ( u ) + 2u + C

Fórmulas con n n n−1


382. ∫  ln (u ) du = u  ln ( u )  − n ∫  ln ( u )  du
368. ∫ eau du = e
au
+C
a u2  1
383. ∫ u ln (u )du =  ln ( u ) − 2  + C
2
1
369. ∫ ueau du = e
au

 u −  + C
a  a
u m+1  1 
384. ∫ u m ln (u )du =  ln ( u ) −  +C
eau  2 2u 2 
m + 1 m + 1
370. ∫ u 2 eau du = a 
u − +  +C
a a2 
ln ( u ) 1
385. ∫ du = ln 2 ( u ) + C
u 2

Alfaomega Cálculo integral • José Alfredo Ramos Beltrán


Formulario A ➟ Integrales 289

ln ( u ) ln ( u ) 1 senh ( au ) senh ( au ) a cosh ( au )


386. ∫ du = − − +C du = − du
404. ∫ ( n − 1) u n−1 n − 1 ∫ u n−1
+
u2 u u un

387. ∫ ln 2 (u )du = u ln 2 (u ) − 2u ln (u ) + 2u + C du cosh ( au ) n−2 du


405. ∫ senh n ( au ) = − a ( n − 1) senh n−1 ( au ) − n − 1 ∫ senh n−2 ( au )
ln n ( u ) ln n+1 ( u )
388. ∫ du = +C
u n +1

du Fórmulas con
389. ∫ u ln (u ) = ln ( ln (u )) + C
senh ( au )
 u 406. ∫ cosh ( au )du = a
+C
390. ( 2 2
) (
∫ ln u + a du = u ln u + a − 2u + 2a tan  a  + C
2 2
) −1

usenh ( au ) cosh ( au )
 u + a 407. ∫ u cosh ( au ) du = a

a2
+C
391. ( ) (
∫ ln u − a du = u ln u − a − 2u + a ln  u − a  + C
2 2 2 2
)
2u cosh ( au )  u 2 2 
408. ∫ u
2
cosh ( au )du = − +  + 3  senh ( au ) + C
a2  a a 

Fórmulas con 2 4 6
cosh ( au ) ( au ) + ( au ) + ( au ) + ⋅ ⋅ ⋅
409. ∫ du = ln ( u ) +
1 u 2 ⋅ 2! 4 ⋅ 4! 6 ⋅ 6!
392. ∫ senh ( au )du = a cosh ( au ) + C
cosh ( au ) cosh ( au ) senh ( au )
u cosh ( au ) senh ( au ) 410. ∫ u2
du = −
u
+ a∫
u
du
393. ∫ usenh ( au ) du = a − a2 + C
du 2
 u2 2  2u
411. ∫ cosh ( au ) = a tan −1 ( eau ) + C
394. ∫ u senh ( au ) du =  a + a 3  cosh ( au ) − a2 senh ( au ) + C
2

u senh ( au ) cosh ( au )
412. ∫ cosh ( au )du = 2 + +C
2

2a
3 5
senh ( au ) ( au ) ( au )
395. ∫ u du = au + 3 ⋅ 3! + 5 ⋅ 5! + ⋅ ⋅ ⋅
u 2
usenh ( 2 au ) cosh ( 2 au )
413. ∫ u cosh ( au )du = 4 +C
2
+ −
senh ( au ) senh ( au ) 4a 8a2
396. ∫ u 2 du = − u + a ∫ cosh ( au ) du
du tanh ( au )
414. ∫ cosh 2 ( au ) = +C
du 1   au   a
397. ∫ senh ( au ) = a ln  tanh   +C
2  

senh ( p − q ) u  senh ( p + q ) u 
senh ( au ) cosh ( au ) u 415. ∫ cosh ( pu ) cosh ( qu ) du = 2 ( p − q)
+
2 ( p + q)
+C
398. ∫ senh ( au )du =
2

2a
− +C
2
u m senh ( au ) m m−1
usenh ( 2 au ) cosh ( 2 au ) u 2 416. ∫ u m cosh ( au )du = a
− ∫ u senh ( au ) du
a
∫ usenh ( au )du = 4 a − 8a2 − 4 + C
2
399.
cosh n−1 ( au ) senh ( au ) n − 1
417. ∫ cosh ( au )du = n ∫
cosh n−2 ( au ) du
n
du coth ( au ) +
an
400. ∫ senh2 ( au ) = − a + C
cosh ( au ) cosh ( au ) a senh ( au )
418. ∫ du = − du
( n − 1) u n−1 n − 1 ∫ u n−1
+
senh ( p + q ) u  senh ( p − q ) u  un
401. ∫ senh ( pu ) senh ( qu ) du = 2 ( p + q)

2 ( p − q)
+C

du senh ( au ) n−2 du
419. ∫
cosh n ( au ) a ( n − 1) cosh n−1 ( au ) n − 1 ∫ cosh n−2 ( au )
= +
u m cosh ( au ) m m−1
402. ∫ u senh ( au ) du = − ∫ u cosh ( au ) du
m

a a

senh n−1 ( au ) cosh ( au ) n − 1


403. ∫ senh ( au )du = n ∫
senh n−2 ( au ) du
n

an

Cálculo integral • José Alfredo Ramos Beltrán Alfaomega


Formulario B ➟ Derivadas 291

  ➠ Formulario B: Derivadas
En este formulario: c es una constante real, f , g y u son funciones derivables en x .

FÓRMULAS GENERALES FUNCIONES LOGARÍTMICAS


d
1.
dx
(c) = 0
20.
d

dx
( e )=e
x x

d d
2. ( cf ( x )) = c ( f ( x ))
dx dx

3. d
[ f ( x ) ± g( x ) ] = f ′ ( x ) ± g′ ( x )
21.
d

dx
( a ) = a ln a
x x

dx

d d 1
4. [ f ( x )g ( x ) ] = f ( x )g ′ ( x ) + g ( x ) f ′ ( x ) 22. ( ln x ) =
dx
dx x
d  f ( x )  g ( x ) f ′ ( x ) − f ( x )g ′ ( x )
5. = d 1
dx  g( x )  [ g( x )]2 23. (log a x ) =
dx x ln a
d du
6.  f ( u )  = f ′(u )
dx  dx

7. d n
( )
u = nu n−1
du 24.
d

dx
( e )=e
x x

dx dx

FUNCIONES TRIGONOMÉTRICAS 25.


d

dx
(a x ) = a x ln a
d
(sen x ) = cos x
8. dx d 1
d
26. ( ln x ) =
9. (cos x ) = −sen x dx x
dx
d 1
10. d
( tan x ) = sec2 x 27. (log a x ) =
dx dx x ln a

d
11. (cot x ) = − csc2 x
dx FUNCIONES TRIGONOMÉTRICAS INVERSAS
d
12.
dx
(sec x ) = sec x tan x
28.
d

dx
( sen x ) =
−1
1− x
1
2
13. d
(csc x ) = − csc x cot x
dx

14. d
(sen u ) = cos u
du 29.
d

dx
( cos x ) = −
−1
1− x
1
2
dx dx

d du
15.
dx
( cos u ) = −senu
dx 30.
d

dx
( tan x ) =
−1 1

1+ x
2
d du
16. ( tan u ) = sec2 u
dx dx
d du
31.
d
( cot x ) = −
−1 1

1+ x
2
17. ( cot u ) = − csc2 u dx
dx dx

18. d
dx
(sec u ) = sec u tan u
du
dx
32.
d

dx
(sec−1 x ) = x x
1
2
−1
d du
19. ( csc u ) = − csc u cot u
dx dx

Cálculo integral • José Alfredo Ramos Beltrán Alfaomega


292 Formulario B ➟ Derivadas

49. d du
33.
d

dx
( csc
−1
)
x =−
x x
1
2
−1
dx
( coth u ) = − csc h 2u
dx

50. d du
(sec hu ) = − sec hu tanh u
dx dx
34. d
dx
(sen−1u ) = 1 2 du
1 − u dx d du
51. ( csc hu ) = − csc hu coth u
d 1 du dx dx
35. (
cos−1 u = − )
dx 1 − u 2 dx
FUNCIONES HIPERBÓLICAS INVERSAS
36. d
dx
( tan−1 u ) = 1 +1u 2 du
dx
52. d
(
sen h −1 x = )1
dx 1 + x2
37. d 1 du
dx
(
cot −1 u = − )
1 + u 2 dx 53. d
(
cosh −1 x =) 1
dx 2
x −1
d 1 du
38. (
sec −1 u = ) 1
dx u u 2 − 1 dx 54. d
dx
(
tanh −1 x =)1 − x2
39. d
( csc−1 u ) = − 12 du 1
dx u u − 1 dx 55. d
dx
( )
coth −1 x = −
1 − x2
d 1
FUNCIONES HIPERBÓLICAS 56. ( )
sec h −1 x = −
dx x 1 − x2
d
40. (sen h x ) = cosh x
dx d 1
57. ( )
csc h −1 x = −
dx x x2 + 1
41. d
( cosh x ) = sen h x
dx 1
d
58. d
dx
( )
sen h −1 u =
2
du
1 + u dx
42. ( tanh x ) = sec h2 x
dx
1
d
59. d
dx
(
cosh −1 u =) du
u 2 − 1 dx
43. (coth x ) = − csc h2 x
dx
1 du
44. d
(sec hx ) = − sec hx tanh x
60. d
dx
(
tanh −1 u =)1 − u 2 dx
dx
1 du
45. d
(csc hx ) = − csc hx coth x
61. d
dx
( )
coth −1 u = −
1 − u 2 dx
dx
1
46. d
(sen h u ) = cosh u
du 62. d
dx
( )
sec h −1u = −
du
u 1 − u 2 dx
dx dx
1
47. d
dx
( cosh u ) = sen h u
du
dx
63. d
dx
( )
csc h −1u = −
2
du
u u + 1 dx

48. d du
( tanh u ) = sec h 2u
dx dx

Alfaomega Cálculo integral • José Alfredo Ramos Beltrán


FORMULARIO C ➟ ÁLGEBRA, GEOMETRÍA Y TRIGONOMETRÍA 293

➠ Formulario C: Álgebra, Geometría y Trigonometría


Figuras geométricas
Triángulo rectángulo Triángulo equilátero Cuadrado

b a b
a a
h

c a a
1 1 3 3 2
A= ch = ab P = a + b + c , c2 = a2 + b2
2 2 , h=
2
a , A=
4
a , P = 3a
A = a2 , P = 4a

Rectángulo Romboide Trapezoide


a

h h h

b b
b
P = 2b + 2 h, A = bh A = bh 1
A = (a + b )h
2

Círculo Corona circular Sector circular

R θ s
r r
r

1 2
A= r θ, s = rθ
A = π r 2 , P = 2π r 2
A = π ( R − r ), P = 3a
2 2

Esfera Cono circular recto Cilindro circular recto

h
h
r

r
4
V = π r 3 , S = 4π r 2 V = π r h , S = 2π rh lateral
2

3 r
1 S = 2π rh + 2π r 2 total
V = π r 3, S = π r r 2 + h 2
3

CÁLCULO INTEGRAL • JOSÉ ALFREDO RAMOS BELTRÁN Alfaomega


294 FORMULARIO C ➟ ÁLGEBRA, GEOMETRÍA Y TRIGONOMETRÍA

Elipse Elipsoide Paralelepípedo rectangular

b b h
a c a
a
b
A = π ab V = abh, S = 2 ( ab + ah + bh )
4
A = π abc
3

Pirámide Cono truncado Pirámide Regular


r1

h h h

H a
r2

1 aH  1 
V = π h(r12 + 2 r1 r2 + r22 ) V=  h
1 3 2 3 
V= abh
3

➠ Álgebra
Fórmula cuadrática Desarrollo de productos notables y factorización
ax 2 + bx + c = 0 ( x ± y )2 = x 2 ± 2 xy + y2
−b ± b − 4 ac
2
( x ± y )3 = x 3 ± 3( x )2 ( y ) + 3( x )( y )2 ± y 3
x1,2 =
2a
 n  n  n  n−1 1  n  n−2 2  n  1 n−1  n  n
Discriminante b 2 − 4 ac ( x + y )n =  x + x y +  x y + ⋅⋅⋅ +  x y + y ∀n = 
 0 
  1 
  2   n − 1   n 
 n  n!
Donde  =
 k  k ! ( n − k )!
(x 2
)
− y 2 = ( x + y )( x − y )

(x 3
± y ) = ( x ± y)( x
3 2
∓ xy + y 2 )

Alfaomega CÁLCULO INTEGRAL • JOSÉ ALFREDO RAMOS BELTRÁN


Formulario C ➟ Álgebra, Geometría y Trigonometría 295

Reglas de exponentes Valores de exponenciales, propiedades de los logaritmos


y radicales 1
e− n =
en
x m x n = x m+n 1
xn = n x e0 = 1
(x )
m n
=x m⋅n
n e−∞ → 0
x m = m xn
x m
e∞ → ∞
= x m−n n

( x)
n
xn x = m m
eln( x ) = x
1 a loga x = x
x−m = m n
( xy ) = n x n y
x
log10 ( x )
 x
n
xn x n
x log a ( x ) =
= log10 ( a )
 y  = y n
n
y n
y
ln ( x ) = log e x
( xy )n = x n yn     m n x = mn x

ln ( x ) + ln ( y ) = ln ( xy )
 x
ln ( x ) − ln ( y ) = ln  
 y
n ln ( x ) = ln x n ( )
log a ( x ) + log a ( y ) = log a ( xy )
 x
log a ( x ) − log a ( y ) = log a  
 y
b log a ( x ) = log a x b ( )

  ➠ Geometría analítica
Distancia entre dos puntos Pendiente de una recta
∆y y2 − y1
m= =
d= ( x2 − x1 )2 + ( y2 − y1 )2 ∆x x2 − x1

y y (x2 , y2)
P2 P2

(x2 , y2)
∆y
(x1 , y1)
(x1 , y1) P3
P1 P1 ∆x (x2 , y1)
x x

Ecuación de la recta punto-pendiente Puntos de intersección de la recta

Cálculo integral • José Alfredo Ramos Beltrán Alfaomega


296 Formulario C ➟ Álgebra, Geometría y Trigonometría

Ecuación de la recta punto-pendiente Puntos de intersección de la recta


y − y1 = m ( x − x1 ) x y
+ =1 ∀a ≠ 0; b ≠ 0
a b
(x1 , y1)
y
y

(0 , b)

x
x (a , 0)

Ecuación de la circunferencia con centro en Ecuación de la circunferencia con centro


el origen fuera del origen.
x 2 + y2 = r 2
( x − h )2 + ( y − k ) 2 = r 2

y y

r
r
x
(h , k)

x x

Parábola Parábola
 p  p  p  p  p  p
x 2 = 2 py; Foco F=  0,  ; Extremos Izq  − p,  ; Der  p,  x 2 = −2 py; Foco F=  0, −  ; Extremos Izq  − p, −  ; Der  p, − 
 2  2  2  2  2  2
p p
Lado Recto Lr = 2 p; Recta Directriz y = − Lado Recto Lr = 2 p; Recta Directriz y =
2 2

y y
p
y= 2
x
F
p
(-h , p
) (0 , ) ( p, p
)
2
2 2 x (-p , 2p ) F
( p ,- 2p )
(0 ,- 2p )
y = - 2p

Alfaomega Cálculo integral • José Alfredo Ramos Beltrán


Formulario C ➟ Álgebra, Geometría y Trigonometría 297

Parábola Parábola
p  p  p   p   p   p 
y 2 = 2 px; Foco F=  , 0  ; Extremos Inf  , − p  ;Sup  , p  y 2 = −2 px; Foco F=  − , 0  ; Extremos Inf  − , − p  ;Sup  − , p 
2  2  2   2   2   2 
p p
Lado Recto Lr = 2 p; Recta Directriz x = − Lado Recto Lr = 2 p; Recta Directriz x =
2 2

y y

p p
( 2
,p) (- 2
, p)

p
x=-2 x (-
p
,0 ) p
F 2 x=2
p x
( 2
,0 )

p
( 2
,- p )
p
(- 2
,- p )

Elipse centro en el origen Elipse centro en el origen


x 2 y2 y2 x 2
+ =1 dF= a 2 − b 2 + =1 dF= a 2 − b 2
a2 b2 a2 b2

F1 ( − dF , 0 ); F2 ( dF, 0 ) F1 ( 0, − dF ); F2 ( 0, dF )

y y

( 0, dF ) F2
a
b
F1 F2 a
x dF
(- dF, 0) dF (dF, 0)
A x
b

( 0, -dF )
F1

Cálculo integral • José Alfredo Ramos Beltrán Alfaomega


298 Formulario C ➟ Álgebra, Geometría y Trigonometría

Hipérbola Hipérbola
x 2 y2 y2 x 2
− =1 dF= a 2 + b 2 − =1 dF= a 2 + b 2
a2 b2 a2 b2

F1 ( − dF , 0 ); F2 ( dF , 0 ) F1 ( 0, − dF ); F2 ( 0, dF )

y y
F2
( 0, dF )

dF
F1 F2 x x

(- dF, 0) dF (dF, 0)

F1
( 0, -dF )

División de un segmento en una razón Distancia de un punto a una recta


x2 − x1 y2 − y1 Ecuación general de la recta Ax + By + C = 0
r= r=
xr − x1 yr − y1 Ax1 + Bx2 + C
P ( x1, y1 ) Entonces: dPr =
A2 + B2
y
B y
( x2 , y2 )
( xr , yr ) P ( x1 , y1 )
R D
( x2 , yr ) dPr
x
S
x

A C Ax +By +C =0
( x1 , y1 ) E( xr , y1 ) ( x2 , y1 )

Alfaomega Cálculo integral • José Alfredo Ramos Beltrán


Ecuaciones Diferenciales

PROFESOR: Mg. LORENZO TANCO


Asignatura
Ecuaciones Diferenciales
Para que me sirven las ED
Dudas

✓ Ley de enfriamiento/Calentamiento de Newton


✓ Crecimiento/Descomposición
✓ Dinámica Poblacional. Ecuación Logística
Vaciado de tanques
Vaciado de tanques
Vaciado de tanques
Vaciado de tanques
Vaciado de tanques
Vaciado de tanques
Preguntas
¿Qué hemos aprendido?
• Definir y analizar las ecuaciones diferenciales
• Desarrollar ejercicios que involucren vaciado de tanques
Referencias Bibliográficas

• Larson, R. y Edwards, B. (2016). Cálculo. México: Cengage Learning.

• Cifra, M., Pokorný, J., Havelka, D. y Kucera, O. (2010). Electric field


generated by axial longitudinal vibration modes of microtubule. Bio
System, 100(2), 122-131.

• Santos-Febres, M. (12 de abril de 2013). Sonia Sotomayor o el abrazo


de la diáspora [Mensaje en un blog]. Recuperado de
http://mayrasantosfebres.blogspot.com/2013/04/sonia-sotomayor-o-
el-abrazo-dela.html
Tabla de derivadas

Reglas generales de derivación

Regla de la suma-resta f (x) = u(x) ± v(x) f 0 (x) = u0 (x) ± v 0 (x)

Regla del producto1 f (x) = u(x) · v(x) f 0 (x) = u0 (x) · v(x) + u(x) · v 0 (x)

u(x) u0 (x)·v(x)−u(x)·v 0 (x)


Regla del cociente f (x) = v(x) f 0 (x) = v(x)2

Regla de la cadena f (x) = (u ◦ v)(x) = u(v(x)) f 0 (x) = u0 (v(x)) · v 0 (x)

Inversa de una función f (x) = u−1 (x) f 0 (x) = 1


(u0 ◦ u−1 )(x)
= 1
u0 (u−1 (x))

1 En general, si f (x) = u1 (x) · u2 (x) · . . . · un (x) entonces

f 0 (x) = u01 (x) · u2 (x) · . . . · un (x) + u1 (x) · u02 (x) · . . . · un (x) + · · · + u1 (x) · u2 (x) · . . . · u0n (x).

Tipo f (x) f 0 (x) Restricciones

Constante f (x) = k f 0 (x) = 0

Identidad f (x) = x f 0 (x) = 1

Potencial f (x) = xn f 0 (x) = n xn−1



Irracional f (x) = n
x f 0 (x) = √1
n n−1
n x

Exponencial f (x) = ex f 0 (x) = ex

Exponencial en base a f (x) = ax f 0 (x) = ax · log a con a > 0


 
Exponencial de funciones f (x) = g(x)h(x) f 0 (x) = g(x)h(x) · h0 (x) · log g(x) + h(x)
g(x) · g 0 (x)

Logarítmica f (x) = log x f 0 (x) = 1


x

Logarítmica en base a f (x) = loga x f 0 (x) = 1


x·log a con a > 0, a 6= 1

Seno f (x) = sin x f 0 (x) = cos x

Coseno f (x) = cos x f 0 (x) = − sin x


..
.

1
Tipo f (x) f 0 (x) Restricciones

Tangente f (x) = tan x f 0 (x) = 1 + tan2 x = 1


cos2 x

Cosecante f (x) = csc x = 1


sin x f 0 (x) = − csc x · cot x

Secante f (x) = sec x = 1


cos x f 0 (x) = sec x · tan x

−1
Cotangente f (x) = cot x = 1
tan x f 0 (x) = − csc2 x = sin2 x

Arco seno f (x) = arc sin x f 0 (x) = √ 1


1−x2

Arco coseno f (x) = arc cos x f 0 (x) = √ −1


1−x2

Arco tangente f (x) = arc tan x f 0 (x) = 1


1+x2

Arco cosecante f (x) = arc csc x f 0 (x) = √−1


x x2 −1

Arco secante f (x) = arc sec x f 0 (x) = √1


x x2 −1

−1
Arco cotangente f (x) = arc cot x f 0 (x) = 1+x2

Seno hiperbólico f (x) = sinh x f 0 (x) = cosh x

Coseno hiperbólico f (x) = cosh x f 0 (x) = sinh x

Tangente hiperbólico f (x) = tanh x f 0 (x) = 1


cosh2 x

Cosecante hiperbólico f (x) = csch x = 1


sinh x f 0 (x) = − csch x · coth x

Secante hiperbólico f (x) = sech x = 1


cosh x f 0 (x) = − sech x · tanh x

−1
Cotangente hiperbólico f (x) = coth x = 1
tanh x f 0 (x) = − csch2 x = sinh2 x

Arco seno hiperbólico f (x) = arc sinh x f 0 (x) = √ 1


x2 +1

Arco coseno hiperbólico f (x) = arc cosh x f 0 (x) = √ 1


x2 −1

Arco tangente hiperbólico f (x) = arc tanh x f 0 (x) = 1


1−x2

Arco cosecante hiperbólico f (x) = arc csch x f 0 (x) = √−1


|x| 1+x2

Arco secante hiperbólico f (x) = arc sech x f 0 (x) = √−1


|x| 1−x2

−1
Arco cotangente hiperbólico f (x) = arc coth x f 0 (x) = x2 −1

Usando la regla de la cadena se obtiene una tabla similar a la anterior para funciones compuestas. Por ejemplo,
v 0 (x)
Si f (x) = log v(x), entonces f 0 (x) = .
v(x)

También podría gustarte