EJERCICIO 15.

9 DE HIBBELER
Datos: M1 = 0 kN.m L1 = 15 m
M2 = 0 kN.m L2 = 15 m
M3 = 0 kN.m L3 = 15 m
M4 = 0 kN.m D6 = 0 m
E= 1 GPa a = 1.16E-05 1/Cº
Solución: (1 GPa = 1 kN/mm2)
1) Grados de libertad: GDL
8 GDL en total, 4 GDL rotacionales: 1, 2, 3, 4 y 4 GDL traslacionales: 5, 6, 7, 8
4 GDL no restringidos: 1, 2, 3 y 4 GDL restringidos: 5, 6, 7, 8
2) Matrices de rigidez en coordenadas locales y globales de cada elemento (unidades en kips·ft/rad, kips y kips/ft)

Elemento 1: L1 = 15 m I1 = 1000 mm⁴ f1 = 0.00 mm

h1 = 0 mm DT1 = 0.00º C
Matriz de rigidez en coordenadas locales:

0.266666667 0.133333333
[k1]´ =
0.133333333 0.266666667
2x2

dNy´ = Di dNz´ = qi dFy´ = Dj dFz´ = qj

0.066666667 1 -0.066666667 0 i=N
[T1] = MEP de E1:
0.066666667 0 -0.066666667 1 j=F

2x4

Matriz de rigidez en coordenadas locales/globales incluyendo fuerzas conrtantes y moemntos flectores: [k 1] = [T1]T×[k1
globale
coord.

coord. globales 5 1 6 2 1
s

0.003555556 0.026666667 -0.003555556 0.026666667 5 0

0.026666667 0.266666667 -0.026666667 0.133333333 1 1
[k1] =
-0.003555556 -0.026666667 0.003555556 -0.026666667 6 0
0.026666667 0.133333333 -0.026666667 0.266666667 2 0
4x4

Matriz de rigidez extendida en coordenadas globales: [K1] = [S1]T×[k1]×[S1]

coord. globales 1 2 3 4 5 6
0.266666667 0.133333333 0 0 0.026666667 -0.026666667
0.133333333 0.266666667 0 0 0.026666667 -0.026666667
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
[K1] =
0.026666667 0.026666667 0 0 0.003555556 -0.003555556
-0.026666667 -0.026666667 0 0 -0.003555556 0.003555556
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0

Elemento 2: L2 = 15 m I2 = 1000 mm⁴ f2 = 0.00 mm

h2 = 0 mm DT2 = 0.00º C
Matriz de rigidez en coordenadas locales:
 0.266666667 0.133333333
[k2]´ =
0.133333333 0.266666667
2x2

dNy´ = Di dNz´ = qi dFy´ = Dj dFz´ = qj

0.066666667 1 -0.066666667 0 i=N
[T2] = MEP de E2:
0.066666667 0 -0.066666667 1 j=F

2x4

Matriz de rigidez en coordenadas locales/globales incluyendo fuerzas conrtantes y moemntos flectores: [k 2] = [T2]T×[k2
coord.
globales
coord. globales 6 2 7 3 1
0.003555556 0.026666667 -0.003555556 0.026666667 6 0
0.026666667 0.266666667 -0.026666667 0.133333333 2 0
[k2] =
-0.003555556 -0.026666667 0.003555556 -0.026666667 7 0
0.026666667 0.133333333 -0.026666667 0.266666667 3 0
4x4

Matriz de rigidez extendida en coordenadas globales: [K1] = [S1]T×[k1]×[S1]

coord. globales 1 2 3 4 5 6
0 0 0 0 0 0
0 0.266666667 0.133333333 0 0 0.026666667
0 0.133333333 0.266666667 0 0 0.026666667
0 0 0 0 0 0
[K2] =
0 0 0 0 0 0
0 0.026666667 0.026666667 0 0 0.003555556
0 -0.026666667 -0.026666667 0 0 -0.003555556
0 0 0 0 0 0

2.3) Elemento 3: L3 = 15 m I3 = 1000 mm⁴ f3 = 0.00 mm

h3 = 0 mm DT3 = 0.00º C
Matriz de rigidez en coordenadas locales:

0.266666667 0.133333333
[k3]´ =
0.133333333 0.266666667
2x2

dNy´ = Di dNz´ = qi dFy´ = Dj dFz´ = qj

0.066666667 1 -0.066666667 0 i=N
[T3] = MEP de E3:
0.066666667 0 -0.066666667 1 j=F

2x4

Matriz de rigidez en coordenadas locales/globales incluyendo fuerzas conrtantes y moemntos flectores: [k 3] = [T3]T×[k3
globale
coord.

coord. globales 7 3 8 4 1
s

0.003555556 0.026666667 -0.003555556 0.026666667 7 0

0.026666667 0.266666667 -0.026666667 0.133333333 3 0
[k3] =
-0.003555556 -0.026666667 0.003555556 -0.026666667 8 0
0.026666667 0.133333333 -0.026666667 0.266666667 4 0
4x4
 Matriz de rigidez extendida en coordenadas globales: [K1] = [S1]T×[k1]×[S1]

coord. globales 1 2 3 4 5 6
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0.266666667 0.133333333 0 0
0 0 0.133333333 0.266666667 0 0
[K3] =
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
0 0 0.026666667 0.026666667 0 0
0 0 -0.026666667 -0.026666667 0 0

3) Matriz de rigidez global de la viga (unidades en kN/m y kN.m/rad):

1 2 3 4 5 6
0.266666667 0.133333333 0 0 0.026666667 -0.026666667
0.133333333 0.533333333 0.133333333 0 0.026666667 0
0 0.133333333 0.533333333 0.133333333 0 0.026666667
0 0 0.133333333 0.266666667 0 0
[IK] =
0.026666667 0.026666667 0 0 0.003555556 -0.003555556
-0.026666667 0 0.026666667 0 -0.003555556 0.007111111
0 -0.026666667 0 0.026666667 0 -0.003555556
0 0 -0.026666667 -0.026666667 0 0

4) Subdivisión de la matriz de rigidez global de la armadura (unidades en kips/ft)

1 2 3 4
0.266666667 0.133333333 0 0 1
0.133333333 0.533333333 0.133333333 0 2
[K11] = [K12] =
0 0.133333333 0.533333333 0.133333333 3
0 0 0.133333333 0.266666667 4
4x4

1 2 3 4
0.026666667 0.026666667 0 0 5
-0.026666667 0 0.026666667 0 6
[K21] = [K22] =
0 -0.026666667 0 0.026666667 7
0 0 -0.026666667 -0.026666667 8
4x4

5) Sistema general matricial de fuerzas y desplazamientos:

[Q] = [K]×[D] + [Q0]

Qk K11 K12 Du
= ×
Qu K21 K22 Dk
8x1 8x8

1 2 3 4
0 1 0.266666667 0.133333333 0 0
0 2 0.133333333 0.533333333 0.133333333 0
0 3 0 0.133333333 0.533333333 0.133333333
 0 4
0 0 0.133333333 0.266666667
=
Q5 5 0.026666667 0.026666667 0 0
Q6 6 -0.026666667 0 0.026666667 0
Q7 7 0 -0.026666667 0 0.026666667
Q8 8 0 0 -0.026666667 -0.026666667
6x1

5.1) Primera ecuación matricial:

[Qk] = [K11]×[Du] + [K12]×[Dk] + [Q0k]

1 2 3 4
0 1 0.266666667 0.133333333 0 0
0 2
0.133333333 0.533333333 0.133333333 0
=
0 3 0 0.133333333 0.533333333 0.133333333
0 4 0 0 0.133333333 0.266666667
3x1

5.2) Segunda ecuación matricial:

[Qu] = [K21]×[Du] + [K22]×[Dk] + [Q0u]

1 2 3 4
5
Q3 0.026666667 0.026666667 0 0
Q5 6
-0.026666667 0 0.026666667 0
=
Q6 7 0 -0.026666667 0 0.026666667
Q8 8 0 0 -0.026666667 -0.026666667
6x1

6) Cálculo de los desplazamientos nodales desconocidos [Du] de la primera ecuación matricial en 5.1):

De 5.1): [Qk] = [K11]×[Du] + [K12]×[Dk] + [Q0k]

[Qk] - [K12]×[Dk] - [Q0k] = [K11]×[Du]
{[Qk] - [K12]×[Dk] - [Q0k]} = [K11]×[Du]
[K11]-1×{[Qk] - [K12]×[Dk] - [Q0k]} = [K11]-1×[K11]×[Du]
[K11]-1×{[Qk] - [K12]×[Dk] - [Q0k]} = [I]×[Du]
[K11]-1×{[Qk] - [K12]×[Dk] - [Q0k]} = [Du]
[Du] = [K11]-1×{[Qk] - [K12]×[Dk] - [Q0k]}

Þ [Du] = [K11]-1×{[Qk] - [K12]×[Dk] - [Q0k]}

1 2 3 4
D1 1 4.333333333 -1.166666667 0.333333333 -0.166666667
D2 2 -1.166666667 2.333333333 -0.666666667 0.333333333
[Du] = =
D3 3 0.333333333 -0.666666667 2.333333333 -1.166666667
D4 4 -0.166666667 0.333333333 -1.166666667 4.333333333
4x1

D1 1 -57.6 1 rad
D2 2 -28.8 2 rad
[Du] = =
D3 3 28.8 3 rad
D4 4 57.6 4 rad
 4x1 4x1

7) Cálculo de las fuerzas desconocidas en los apoyos (reacciones) de la segunda ecuación matricial de 5.2):

De 5.2): [Qu] = [K21]×[Du] + [K22]×[Dk] + [Q0u]

Þ [Qu] = [K21]×[Du] + [K22]×[Dk] + [Q0u]

1 2 3 4
Q5 5 0.026666667 0.026666667 0 0
Q6 6 = -0.026666667 0 0.026666667 0
[Qu] =
Q7 7 0 -0.026666667 0 0.026666667
Q8 8 0 0 -0.026666667 -0.026666667
4x1

Q5 5 5.056 5 kN
Q6 6 = 42.944 6 kN
[Qu] =
Q7 7 42.944 7 kN
Q8 8 5.056 8 kN
4x1 4x1

8) Comprobación del equilibrio en toda la estructura:

SFx = 0: 0 [Existe equilibrio en el eje x]

SFy = 0: 0 [Existe equilibrio en el eje y]
Toda la
SMA = 0: 4.54747E-13 [Existe equilibrio a la rotación en A]
estructura:
SMB = 0: [Existe equilibrio a la rotación en B]
SMC = 0: [Existe equilibrio a la rotación en C]
SMD = 0: [Existe equilibrio a la rotación en D]

9) Cálculo de las fuerzas internas en los elementos o barras de la viga:

Þ [q] = [k]×[D] + [qo]

9.1) Barra 1: [q1] = [k1]×[D] + [q0]1

5 1 6 2
0.003555556 0.026666667 -0.003555556 0.026666667 0
0.026666667 0.266666667 -0.026666667 0.133333333 -57.6
[q1] = ×
-0.003555556 -0.026666667 0.003555556 -0.026666667 0
0.026666667 0.133333333 -0.026666667 0.266666667 -28.8
4x4

q1Ny´ V1i 5.056

q1Nz´ M1i 0
[q1] = = → [q1] =
q1Fy´ V1j 18.944
q1Fz´ M1j -44.16
4x1 4x1

9.2) Barra 2: [q2] = [k2]×[D] + [q0]2

6 2 7 3
0.003555556 0.026666667 -0.003555556 0.026666667 0
0.026666667 0.266666667 -0.026666667 0.133333333 -28.8
[q2] = ×
-0.003555556 -0.026666667 0.003555556 -0.026666667 0
0.026666667 0.133333333 -0.026666667 0.266666667 28.8
 4x4

q2Ny´ V2i 24
q2Nz´ M2i 44.16
[q2] = = → [q2] =
q2Fy´ V2j 24
q2Fz´ M2j -44.16
4x1 4x1

9.3) Barra 3: [q3] = [k3]×[D] + [q0]3

7 3 8 4
0.003555556 0.026666667 -0.003555556 0.026666667 0
0.026666667 0.266666667 -0.026666667 0.133333333 28.8
[q3] = ×
-0.003555556 -0.026666667 0.003555556 -0.026666667 0
0.026666667 0.133333333 -0.026666667 0.266666667 57.6
4x4

q3Ny´ V3i 18.944

q3Nz´ M3i 44.16
[q3] = = → [q3] =
q3Fy´ V3j 5.056
q3Fz´ M3j 0
4x1 4x1

Diagrama de fuerzas cortantes:

Diagrama de momentos flectores: (convención del momento positivo abajo)

Diagrama de momentos flectores: (convención del momento positivo arriba)

12) Deformada de la viga:

ips·ft/rad, kips y kips/ft)

Momentos de empotramiento: Cortantes de las cargas: Efectos térmicos y error por curv
8 5
19.2 kN.m 0 1
[q0]1´ = + [q0]1´´ = + [q0]1´´´ =
-28.8 kN.m 16 6
2x1
0 2
oemntos flectores: [k 1] = [T1]T×[k1]´×[T1] 4x1

globale
coord.
2 3 4 5 6 7 8

s
0 0 0 1 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 1 0 0
1 0 0 0 0 0 0

Matriz de fuerzas de fijación: [Q0]1 = [S1]T×[Q0]1´

globale

globale
coord.

coord.

7 8
s

0 0 1 19.2 1
0 0 2 -28.8 2
0 0 3 0 3
0 0 4 0 4
[Q0]1 =
0 0 5 7.36 5
0 0 6 16.64 6
0 0 7 0 7
0 0 8 0 8
8x8 8x1
 Momentos de empotramiento: Cortantes de las cargas: Efectos térmicos y error por curv
24 6
48 kips.in 0 2
[q0]2´ = + [q0]2´´ = + [q0]2´´´ =
-48 kips.in 24 7
2x1
0 3
oemntos flectores: [k 2] = [T2]T×[k2]´×[T2] 4x1

2 3 4 5 6 7 8
0 0 0 0 1 0 0
1 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 1 0
0 1 0 0 0 0 0

Matriz de fuerzas de fijación: [Q0]1 = [S1]T×[Q0]1´

coord. coord.
globales globales
7 8
0 0 1 0 1
-0.026666667 0 2 48 2
-0.026666667 0 3 -48 3
0 0 4 0 4
[Q0]2 =
0 0 5 0 5
-0.003555556 0 6 24 6
0.003555556 0 7 24 7
0 0 8 0 8
8x8 8x1

Momentos de empotramiento: Cortantes de las cargas: Efectos térmicos y error por curv
16 7
28.8 kips.in 0 3
[q0]3´ = + [q0]3´´ = + [q0]3´´´ =
-19.2 kips.in 8 8
2x1
0 4
oemntos flectores: [k 3] = [T3] ×[k3]´×[T3]
T 4x1
globale
coord.

2 3 4 5 6 7 8
s

0 0 0 0 0 1 0
0 1 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 1
0 0 1 0 0 0 0
 Matriz de fuerzas de fijación: [Q0]1 = [S1]T×[Q0]1´

globale

globale
coord.

coord.
7 8

s
0 0 1 0 1
0 0 2 0 2
0.026666667 -0.026666667 3 28.8 3
0.026666667 -0.026666667 4 -19.2 4
[Q0]3 =
0 0 5 0 5
0 0 6 0 6
0.003555556 -0.003555556 7 16.64 7
-0.003555556 0.003555556 8 7.36 8
8x8 8x1

7 8
0 0 1
-0.026666667 0 2
0 -0.026666667 3
0.026666667 -0.026666667 4
0 0 5
-0.003555556 0 6
0.007111111 -0.003555556 7
-0.003555556 0.003555556 8
8x8

5 6 7 8
0.026666667 -0.026666667 0 0 1
0.026666667 0 -0.026666667 0 2
0 0.026666667 0 -0.026666667 3
0 0 0.026666667 -0.026666667 4
4x4

3 4 7 8
0.003555556 -0.003555556 0 0 5
-0.003555556 0.007111111 -0.003555556 0 6
0 -0.003555556 0.007111111 -0.003555556 7
0 0 -0.003555556 0.003555556 8
4x4

Q0k
+
Q0u
8x1 8x1

5 6 7 8
1 1
0.026666667 -0.026666667 0 0 D1
2 2
0.026666667 0 -0.026666667 0 D2
3 3
0 0.026666667 0 -0.026666667 D3
 0 0 0.026666667 -0.026666667 4 D4 4

× +
0.003555556 -0.003555556 0 0 5 0 5

-0.003555556 0.007111111 -0.003555556 0 6 0 6

0 -0.003555556 0.007111111 -0.003555556 7 0 7

0 0 -0.003555556 0.003555556 8 0 8
8x8 8x1

5 6 7 8
1
D1 1 0.026666667 -0.026666667 0 0
2
D2 2 0.026666667 0 -0.026666667 0
× +
3 D3 3 0 0.026666667 0 -0.026666667
4 D4 4 0 0 0.026666667 -0.026666667
4x4 4x1

5 6 7 8
5
D1 1 0.003555556 -0.003555556 0 0
6
D2 2 -0.003555556 0.007111111 -0.003555556 0
× +
7 D3 3 0 -0.003555556 0.007111111 -0.003555556
8 D4 4 0 0 -0.003555556 0.003555556
4x4 4x1

cial en 5.1):

5 6 7 8
1
0 1 0.026666667 -0.026666667 0 0
2
0 2 0.026666667 0 -0.026666667 0
× +
3 0 3 0 0.026666667 0 -0.026666667
4 0 4 0 0 0.026666667 -0.026666667
4x4 4x1
n matricial de 5.2):

5 6 7 8
5 -57.6 1 0.003555556 -0.003555556 0 0
6 -28.8 2 -0.003555556 0.007111111 -0.003555556 0
× +
7 28.8 3 0 -0.003555556 0.007111111 -0.003555556
8 57.6 4 0 0 -0.003555556 0.003555556
4x4 4x1

Nx = D5 7.36 5
Ny = D1 19.2 4
+
Fx = D 6 16.64 6
Fy = D 2 -28.8 1
4x1 4x1

5 kN
4 kN·m

6 kN
1 kN·m
4x1

Nx = D6 24 6
Ny = D2 48 1
+
Fx = D 7 24 7
Fy = D 3 -48 2
4x1 4x1

6 kN
2 kN·m
7 kN
3 kN·m
4x1

Nx = D7 16.64 7
Ny = D3 28.8 2
+
Fx = D 8 7.36 8
Fy = D 4 -19.2 3
4x1 4x1

7 kN
3 kN·m
8 kN
4 kN·m
4x1
Efectos térmicos y error por curvatura:
0 5 7.36 5
0 1 19.2 1
[q0]1 =
0 6 16.64 6
0 2 -28.8 2
4x1 4x1
globale
coord.

1
2
3
4
4x8
Efectos térmicos y error por curvatura:
0 6 24 6
0 2 48 2
[q0]2 =
0 7 24 7
0 3 -48 3
4x1 4x1

coord.
globales

1
2
3
4
4x8

Efectos térmicos y error por curvatura:

0 7 16.64 7
0 3 28.8 3
[q0]3 =
0 8 7.36 8
0 4 -19.2 4
4x1 4x1
globale
coord.

1
2
3
4
4x8
 19 1

19.2 2

-19.2 3
 -19.2 4

7 5

40.64 6

40.64 7

7.36 8

8x1

1
0 5 19 1
2
0 6 19 2
× +
3 0 7 -19 3

4 0 8 -19.2 4
4x4 4x1 4x1

5
0 5 7.36 5
6
0 6 41 6
× +
7 0 7 40.64 7

8 0 8 7.36 8
4x4 4x1 4x1

1 0 5 19.2 1
2 0 6 19.2 2
× -
3 0 7 -19.2 3

4 0 8 -19.2 4
4x4 4x1 4x1
5 0 5 7.36 5
6 0 6 40.64 6
× +
7 0 7 40.64 7

8 0 8 7.36 8
4x4 4x1 4x1