Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
39974-Texto Del Artículo-51031-2-10-20121011
39974-Texto Del Artículo-51031-2-10-20121011
Recensións
ALONSO PIMENTEL, Emilio (2011): Vigo a 80 vista El Coyote1, que define al postmoderno
revolucións por minuto. Vigo: Xerais, 383 pp. desde un punto de vista marxista:
Emilio Alonso, el autor de la crónica de la [...] siñifica vestir dunha forma peculiar á últi-
movida viguesa de los años 80, es la persona idó- ma moda, isa que sae na televisión e que poñen
nea para hablar de la época. Trabajó en la Radio- nos desfiles; o peiteado é tamén moi importante,
ten que se acordar cos últimos diseños de peluque-
cadena Española (que después se fusionó con
ría [...] frecuentar unhas tascas [...] unha vez den-
RNE). Su primer programa fue Montaje Curioso tro, o posmoderno toma unha actitude pasiva [...]
(junto a Pilar Comesaña, periodista de Faro de pertencer a unha clase social alta [...] é un burgués
Vigo, y Antón Cancelas, pinchadiscos de la famo- no pior sentido da palabra [...]. En Vigo hai movi-
sa discoteca Kremlin). Más tarde inició una emi- mentos, mais non “LA MOVIDA”. (pp. 28-29)
sión radiofónica en solitario con A Trincheira, que
se convirtió en un referente, no solo en Vigo sino Incluye artículos como “¡Quietos, la Mo-
en casi toda Galicia. Asimismo, fue coordinador vida!”, “El origen de la movida” o “Vigo es una
de la revista Tintimán, correspondiente en Galicia nación”; encuentros como “Madrid se escribe con
a Rock de Lux, y guionista y copresentador del V de Vigo”, “Pop e poesía”; y capítulos y aparta-
concurso musical Racha coas Ondas (TVE- dos con los siguientes títulos: “Posmodernidade
Galicia); elaboró una página semanal de informa- en tempos de crise”, “Xa somos modernos”,
ción musical en Diario 16 de Galicia y colaboró “Comeza o espectáculo”, “Tempo de renovación”,
en otras publicaciones, como Faro de Vigo, “1984: a victoria del neo-viguismo”, “Video
Atlántico Diario, La Naval, Valiundiez, Escupe, doesn´t killed the radio star”, “Cine gallego… por
etc. fin!”, etc.
El libro consta de 383 páginas y está dividido El estudioso se basa en la prensa coetánea,
en doce apartados, con dos apéndices: el primero como por ejemplo en la colección Faro de Vigo de
incluye la banda sonora de esos años y el segun- aquella década, en La Voz de Galicia o Atlántico
do la cronología histórica por estaciones (prima- Diario: periódicos y revistas tanto gallegos como
vera, verano, otoño, invierno), además de un índi- españoles, además de investigar en los archivos
ce onomástico y otro índice de grupos musicales del ayuntamiento vigués. Añade una extensa y
y solistas vigueses, gallegos, españoles y portu- variada documentación gráfica y periodística,
gueses. sobre todo de la música, parte esencial de la movi-
Además de hablar de la movida, de cómo da. Así, podemos ver en el libro a los participan-
surge, cómo se desarrolla y cómo evoluciona, tes de la movida, gente afín, cafés, bares, concier-
trata temas afines a la movida y a las artes como tos, carteles, revistas, etc. Diverso material que se
la poesía, la pintura, la moda, la estética, el estilo, amplía en el blog http://vigo80rpm.blogaliza.org/.
la radio, la televisión, el teatro, la fotografía, el La sociedad española acababa de salir de una
cine, los fanzines, los carteles; y también hace re- dictadura, con una época de transición posterior.
ferencia a aspectos adicionales, como por ejemplo En estas páginas del libro, Emilio Alonso nos des-
los peluqueros, a quienes dedica un capítulo cribe además la sociología de la década de los
“Cando os perruqueiros dominaban a terra” (cap. ochenta y los cambios que se produjeron especial-
9, p. 243). mente en la juventud en estos años y cómo el
Emilio Alonso incluye un fragmento de la re- compromiso político o las formas de entreteni-
Recensións
Recensións
da? ¿Fue una muerte natural o un asesinato? ¿Se CALVO, Tucho (2011): Valentín Paz-Andrade,
extinguió como los dinosaurios o fue sustituida a memoria do século XX. A Coruña: Biblos Clube
por otra especie? ¿Evolucionó o se convirtió en de Lectores, 472 pp.
otra cosa? Si alguna de estas preguntas es correc-
ta, ¿entonces cuando desapareció o cuando empe- Era o mes de setembro de 1982 cando o autor,
zó la evolución? Tucho Calvo, fixo unha entrevista a Valentín Paz-
Como hemos visto, Emilio Alonso Pimentel se Andrade que supuxo o xerme deste volume, agora
pregunta sobre la existencia de este movimiento y reeditado máis de vinte e catro anos despois da
del mismo término movida. Pero al final del libro, morte do autor de Galicia como tarea. O contido
después de describir y analizar ciertos aspectos, da devandita entrevista compón os vinte e seis
concluye: “foron apenas cento cincuenta ou duas- capítulos que conforman este libro –orixinal-
centas persoas as que, coa súa actividade deron mente publicado en 1998–, vinte e seis etapas do
vida a aquela movida” (p. 296), “[...] as que fixeron percorrido vital, humano e profesional de Paz-
que a cidade se movese a 80 revolucións por minu- Andrade (1898-1987), figura homenaxeada neste
to” (p. 301). Expone, por otra parte, que la movida ano das Letras Galegas 2012.
no desapareció, ni murió, ni se extinguió, sino que, Nado en Lérez, perto de Pontevedra, “o arra-
simplemente, evolucionó o se globalizó; es decir, balde con maior tradición literaria” (p. 13), nas
que las actividades características dejaron de ser primeiras páxinas asistimos á lembranza dos anos
excepcionales y se irían haciendo cada vez más da infancia de Valentín, coas impresións do neno
habituales. Vigo nunca dejó crecer en número de sobre a morte do avó e da nai, sobre os seus
grupos y cada vez iban teniendo menos dificultades primeiros mestres que “marcarían o sentido de
en la realización de maquetas, grabaciones, etc. En moitos feitos posteriores” (p. 21) na súa vida. A
este sentido, para la difusión de la música o de súa mocidade transcorre en Pontevedra, en cuxo
otras actividades creativas ahora se utiliza cada vez instituto cursou o segundo ensino. O segundo
menos la radio y la televisión, ya que estos medios capítulo contén algunhas anécdotas que nos ache-
están siendo sustituidos por Internet. Y hoy en día gan ao Valentín Paz-Andrade estudante aplicado e
la actividad lúdico-cultural está en niveles mucho que escolle a carreira de avogado despois do
más altos que hace algunos años. bacharelato. Xa na etapa universitaria, en San-
Creció la movida en una situación muy espe- tiago de Compostela, o futuro avogado recoñece
cífica: agotamiento por la lucha antidictatorial y que era o tempo no que “o movemento galeguista
de la construcción de la democracia, desencanto comezou a gañar conversos na hoste escolar” (p.
de los resultados de esa lucha, el querer deshacer- 25); son os últimos anos da década dos 10 e os
se de todo lo que caracterizaba los setenta, tuvie- comezos da dos 20, anos de asembleas e grupos
se o no algo que ver con la transición. Y es tam- estudantís galeguistas, como o Grupo Autono-
bién por eso que esa movida ya no puede propor- mista Galego de Estudantes, afín ás Irmandades
cionar el mismo movimiento y por lo tanto la da Fala, constituídas anos antes.
vuelta a los ochenta ya no se puede dar. Concluye En 1921 licenciouse en Dereito en Santiago e
el autor diciendo que la movida de ahora es la comezou a exercer a avogacía. 1921 é o ano do
movida llamada 15-M, reacción a las circunstan- desastre de Annual, a derrota do exército español
cias socioeconómicas que estamos viviendo, no en Marrocos; Paz-Andrade formou parte das
una reacción lúdica o hedonista. tropas e lembra as súas estadías naquel país. Os
Por todo lo expuesto creemos que este estudio anos vinte constitúen unha década chea de acon-
recupera un movimiento de búsqueda, de rebel- tecementos profesionais na vida do avogado
día, de descubrimientos que, poco a poco, se fue Valentín: fúndase o xornal Galicia en 1922, que
normalizando con la llegada de las libertades. saíu á rúa o 25 de xullo, día da Patria Galega. A
Damos nuestra enhorabuena a su autor por no vida desta publicación durará até setembro de
dejar caer en el olvido esa época y a la editorial 1926 e nese tempo gozaría dun grande éxito no
por apoyar esta iniciativa que nos descubre mundo xornalístico galego: “Articulistas como
muchas inquietudes a los que no vivimos en esa Antón Villar Ponte, Vicente Risco, Antonio Pala-
Movida. cios, Ánxel Amor Ruibal […] forxaron o prestixio
María SOKOLOVA popular do xornal” (p. 56).
Coa chegada da Ditadura de Primo de Rivera
en 1923, Valentín pasará algunhas noites na ca-