Está en la página 1de 352

INVENTARIO GENERAL

DE

MANUSCRITOS
DE LA

BIBLIOTECA NACíOiNAL

r
(1 a 500)

MINISTERIO DE EDUCACIÓN NACIONAL


DIRECCIÓN GENERAL DE AnCIIlVOS Y BIBLIOTECAS

SERVICIO DE PUBLICACIONES
MADRID, 1953
ABREVIATURAS MAS FRECUENTES

AA. SS. Acta Sanctorum. Collecta ... a Sociis Bollandianis.


3.' edición.—París, 1863.
A. B. Aanalecta Boüandiana,—Bruxelles, 1882.
ANGLÉS - SUBIRÁ. A í í . ANGLÍS, Higinio y SUBIRÁ, José. Catálogo musical de
la Biblioteca Nacional de Madrid. I. Manuscritos.—
musicales. Barcelona, 1946.
Beatus.
B. F R . VICENTE BELTRÁN DE HEREDIA, O. P. Los man
BELTRÁN DE HEREDIA.
nuscritos de Santo Tomás, de la Biblioteca Nacio-
Mss. de S. T.
nal de Madrid. La Ciencia Tomista, 1926, C, pá-
ginas 88-1 I I, 196-216.
H. t . Bibliotheca Hagiografica Latina antiquae et mediae
aetatis ediderunt' Socii BoUandi<ini. — Bruxellis,
1898-1911. 3 vols.
B. N. Biblioteca Nacional. Madrid.
BORDONA; MS. cátala' DOMÍNGUEZ BORDONA, Jesús. Catálogo de los manus-
nes. critos catalanes de la Biblioteca Ndcional.—Ma-
drid, 1931.
BORDONA. Aíí. con pin- DOMÍNGUEZ BORDONA, Jesús. Manuscritos con pintu-
turas, ras.—Madrid, 1933. 2 vols.
c. p. DEKKERS, E Clavis patrum latinorum.—Brugge, Sa-
• cris erudiri, 1951.
E.- S. Exempla scripturarum: Edita consilio et opera Pro-
curatorum Bibliothecae et Tabularii Vaticani.—Ro-
mae. Apad Bibliothecam Vaticanam, 1928-1930.
Ene. Encuadernación.-
E w A L D. Reise nach EwALD, Paulus. Códices manuscripti Hisparáci ad
Spanien. historiam medii aevi et praesertim ad res históricas
Germaniae spectantes. 'Reise nach Spanien im Win-
ter von 1S7S auf 1879.—Hannover, 1881.

CXV
FLOR. Florilegium Casinense (in opere, cui titulus. Biblio-
theca Casinensis). — Vol. 1-4. — Monte Casinensi,
1873-1880.
GALLARDO. Ensayo, . GALLARDO, Bartolomé José. Ensayo de una Bibliote-
ca española de libros raros y curiosos.—-Madrid.
1863-1889. 4 t.
GLORiEUX. Litterature, GLORIEUX, Fierre, La litterature quodiibetique de
1260 a 1320.—Le Saulchoir. Kain. Revue d e s
Sciences Philosophiques et Theologiques, 1925.
GLORiEux. Les m<Htres GLORIEUX, Fierre. >Repertoire des Maütres en théolo-
en théologie. gie de Parts au XIII' siecle.—Farís, Vrin, 1933-
I934i "2 vols.
LIVERANI. L1VERANI. Spicilegimn Liberianum.—Florentiae, 1863.
LOEWE-HAHTEL. Bibliotheca Patrum Latinorum Hisponiensis.—Wien.
B. P. L. H. 1887. 2 vols.
MAI. MAX. Nova Patrum Bibliotheca, vol. I - V I I . — Romae,
1844-1854.
O. DE TOLEDO. OCTAVIO D E TOLEDO, José María. Catálogo de la Li-
brería del Cabildo Toledano. J.» parte. Manuscri-
Librería C. T. tos,—Madrid, 1903.
Patrología graeca. edidit J. P . Migne.—Farís, 1857-
^. G. 1886. 156 vols.
P. L. Patrología latina, edidit, J. M. Migne.—Paris, 1844-
1864.—222 vols.
I-. MARTÍ DE BARCELO- M A R T Í D E BARCELONA, O. F . M . Cap. Notes descrip-
NA. Mss. Francis- tives deis manuscrits francíscans medievals de la
cans de la B. N. Biblioteca Nacional de Madrid. Estudis Francis-
cans, 1933, X L V . págs. 337-404.
P. P . Papa.
PAZ. Ms. de América. PAZ Y ESPESO, Julián.—Catálogo de Manuscritos de
América, existentes en la Biblioteca Nacional. M a -
drid, 1933.
PITRA, A. .S. PITRA Analecta sacra. Spicilegto Salesmenst, vol. I -
V, VII-VIII.—Parisiis, 1876. Monte Casinensi,
1882.
Proc Procedencia.
S. Siglo.
S. Sanctus.
T. T H O R N D I K E , Lynn. A Catalogue of íncipits of mediae-
val scientific writings in latín.—Cambridge, Mass.,
1937.
TORRE-LONGÁS. TORRE, Martín de la, y LONGAS, P e d r o . Catálogo de
Biblicos. Códices latinos. I. BíWíew,—"Madrid. 1035.

CXVI
FRANCISCXD N E G R O . Planta de todas las placas y fortalegas del
Reyno de Sicilia, sacadas de orden de Su Magestad el Rey Philippo
Quarto. Armo de MDCXXX.

S. XVII. 97 fols., papel con filigranas del s. xvi, 700 X 500, y 3 mapas
de 1670 X 1520.
Ene: Terciopelo rojo, 712 X 502.
Oltm: 92 bis.
Proc: Biblioteca Real. Ss. i; K. 2; 210-2-224-1.
Mapas y planos en color, dibujos de fortalezas y ciudades, fechados algunos,
y con el parecer de don JUAN DE MEDIZES, MARQUÉS DE SANTÁNGEL ; en la por-
tada y planos la firma: "FRAN.° NEGRO / [ m í ] " . EJI el terciopelo señales de es-
cudo imi)erial, cantoneras metálicas.

2
Biblia sacra.

S. XI (visigótica), 194 fols., pergamino, 555 X 373, a tres columnas, 60


lineas.
Ene: Pasta s. xix.

OUm: A, 2.
Proc.: San Juan de la Peña.
En los fols. I, 2 y 3 árboles genealógicosi miniados, así como las iniciales.
Biblioteca Nacional. («'5

Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 12, núm. 2; BORDONA, MSS. con pin-


turas, I, 227, núm. 401.

Biblia sacra.

S. XII. 192 fols., pergamino, 554 X 381, a dos columnas, 75 líneas.


Ene.: Pasta s. x i x . 560 X 388.

Olim: A. 3.
Proc.: Iglesia de MESINA ; DUQUE DE UCEDA.
Iniciales con orlas y adornos miniados.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 18, núm. 4.

Biblia sacra.

S. XII. 257 fols., pergamino, 555' X 370, a 2 columnas, 45 líneas.


Ene.: Pasta s. x i x .
OUm: A. 4.
Proc: Fondo antiguo.
3 fols. do guardas al principio (en la última hoja el índice) y 3 al fin. Iniciales
mimadas.
Descripción en TORREILONGÁS, Bíblicos, 47, núm. 11.

5
Biblia sacra.

S. XI. 151 fols. pergamino, 550 X 398, a dos columnas, 57 líneas.


Ene.: Pasta s. x i x . 358 X 403.
Olim: A. 5.
Proc: Iglesia de MESINA; DUQUE DE UCEDA.
Portada, adornos e iniciales miniadas. Notación musical al fol. 147. índice con
letra del s. xvni.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 21, núm. 5.
6-9) Inventario General de Manuscritos.

6
Biblia sacra,

S. XII. 184 fols., pergamino, 564 X 285, a dos columnas, 47 lineas.


Ene.: Pasta s. x i x . 572 X 290.

G/ÍW.A. 6.
Prac.: Iglesia de MESINA ; DUQUE DE UCBDA.
3 fcJs. de guardas al principio (la última hoja lleva el índice con letra del si-
glo xviii) y 3 al fin. Iniciales miniadas.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 44, núm. 10.

7-8
Biblia sacra.

S. XI. 2 vols., 224 y 255 fols., respectivamente, pergamino, 570 X 395, a 2


columnas, 51 líneas.
Ene.: Piel con hierros dorados, s. xvii. 578 X 400.
Olim: Est. res, i y Est. res. 2.
Proc.: Iglesia de MESINA; DUQUE DE UCEDA.
Iniciales miniadas.
Descripción en TORRES-LONGAS, Bíblicos, núm. 6, pág. 24.

[Homilias y lecciones correspondientes a las dominicas comprendi-


das entre la Primera de Adviento y la Quinta después de Epifanía] :
I. Sermo de aduentu Domini: Ekice aparuerunt promissiones predic-
te... (fol. I a).—II. ítem serme: H i s temporibus omnia que de Chris-
to... (fol. I V. a).—III. S. M A X I M U S . Dominica prima. Sermo:
Igitur quoniam post tempus spiritualibus (sic)... p. i,., t v i l , 7.159 ?
(fol. 2-a).—IV. V E N E R A B I L I S B E D A . Conferendum hoc euañge-
lium marci principium... (fol. 2 b).—S. A M B R O S I U S . Omelia domi-
nica II: Clementissimus pater omnipotens deus cum doleret... MAI, I ,
153 (fol. 5 b).—VI. Superiori traotatu capitulum evangelicum diffe-
4 Biblioteca Nacional. (9

rentes... (fol. 5 v. b).—VIL B. GREOORIUS. Omelia: Dominus ac


redemiptor noster paratos nos invenire ... p. Í,., LXXVI, 1077 (fol. 6
vuelto a).—VIII. Superiori tractatu satis abundeque dixisse... (fo-
lio 8 a).—IX. S. AUGUSTINUS. Sermo: Qui sunt in illa nocte dúo
in lecto... p. I,., 1.VII, 533 (fol. 8 v. b).—X. B. GREGORIUS. Ome-
lia: Querendum uobis est fratres karissimi et plus... p. L., LXXVI,
1095 (fol. 9 a).—XI. VENERABILIS BEDA. Omelia: Exordium
nostre redemptionis fratres karissini hodierna nobis... P. Í,., xciv, 9
(fol. 10 V.).—XII. VENERABILIS BEDA. Omelia: Lectio quam
audiuimus sancti euangeli fratres karissimi (sic) et redemptionis nos-
tri... p. h., xciv, 15 (fol. 12 V. b).—XIIL B. GREGORIUS. Omelia:
Redemptoris nostri precursor quo tempore... P. L., LXXVI, I 160 (fo-
lio 16 b).—XIV. Legimus in Euangelio quod archangelus Gasbriel...
(fol. 19 V. b.).—XV. ORÍGENES. Omelia: Exurgens autem Maria
in diebus... (fol. 21 v. a).—XVI. S. MAXIMUS: Feria VI, sermo:
In aduentu dominico fratres karissimi quem nunc sanctam per or-
bem... (fol. 22 V. a).—XVII. S. AUGUSTINUS. Dominica IV ser-
me: Propitia diuinitate fratres karissimi iam aduenit dies... P. I,.,
LVii, 843 (fol. 23 a). — XVIII. B. GREGORIUS. Omelia: Ex
huius uobis lectionis uerbis ... P. L., LXXVI, 1099 (fol. 24 a).—
XIX. S. LEO. Ow^Zw.- Credere se in dominum patrem omnipoten-
tem... (fol. 25 V. b).—XX. Feria IV. De aduentu donúni: Sanctam et
desiderabilem gloriosamque (sic) ac singularem solemnitaAem...
p. h., xxxix, 1975 y Lvii, 847 (fol. 27 b).—XXI. S. MAXIMUS
Sermo: Laetitia quanta sit quantusque concursus... P. I,., tvii, 221
(fol. 28 b).—XXII. ítem unde supra: Legimus et fideliter retinemus
quod sub ipso principio... P. Í,., XXXIX, 1982 (fol. 29 b).—XXIII.
ítem sermo: Audiat in presentí dileotio uestra fratres charissimi quem
adimodum... (fol. 30 bX^-XXIV. ítem sermo: Hodie fratres dilectis-
simi hesternum debemus sermonem redimere ... P. I.., LII, 1596
(fol. 31 b).—XXV ORÍGENES: Omelia in uigilia natalís domini:
Que fuit (sic) necesitas ut desponsata esset Maria loseph nisi prop-
terea ... p. u, xcv, 1172 (fol. 33 b).—XXVI. S. AUGUSTINUS.
SertHo: Audite filii lucis ad adoptati in regnum dei fratres ... p. L.,
XXXVIII, 1015 (fol. 35 b).—XXVII. S. AUGUSTINUS. Sermo:
Quis tantarum (sic) rerum uerumque copia ... P. U., XXXVIII, 1987
(fol. 36 a).—XXVIII. LEO, pp. Omelia: Exultemus in domino di-
lectissimi fratres et spirituali iucunditate... P. I.., U V , 1913, 429 y ex,
16 (fol. 36 v. b).—XXIX. In natali domini de prophetia ysaie: Primo
9) Inventario General de Manuscritos. 5

tempere alleuiata est térra zabulón... (fol. 37 v. b).—XXX. S. AU-


GUSTINUS. Serme: Legimus sanctum moysen populo dei precepta
dantem ... P. X.., XXXIX, 2196 (fol. 39 v. b).—XXXI. S. AUGUSTl-
NUS. Sertno: Nos inquam conuenio uiui dei qui usque in hodiernum
diem... (fol. 40 b).—XXXII. ORÍGENES. Otnelia: Prefatio totius
operis promisit de quo dicturus erat... (fol. 42 a).—^XXXIII. S. H I E -
RONYMUS. Otnelia: In esaia legitur. Generationem eius quis ena-
rrabit... (fol. 44 v. a).—XXXIV. B. GREGORIUS. Omelia: Quia
largiente domino missarum solemnia ter hodie celebraturi sumus...
p. h., hxxvi, 1103 (fol. 44 V. a).—XXXV. VENERABILIS BEDA.
Otnelia: Nato in bethleem domino saluatore sicut sacra euangelii tes-
tatur historia... p. L., XCIV, 34 (fol. 45 b).—XXXVI. VENERABI-
LIS BEDA. Omelia: Quia temporalem mediatoris dei hominum ho-
minis Christi lesu (sic) natiuitatem... p. L., XCIV, 38 (fol. 46 v. b).—
XXXVII. S. FULGENTIUS. Sermo: Herí celebrauimus tem.pora-
lem sempiterni Regis nostri natalem... p. L., I,XV, 729 (fol. 49 b).—
XXXVIII. S. AUGUSTINUS. Sermo: Hesterna die celebrauimus
quo rex martyrum... P. U, LXV, 859 (fol. 50 b).—XXXIX. Unde
supra: Hesterno die natale domini celebrauimus. Hodie natalem serui
celebramus... p. L., XXXIX, 2137 (fol. 51 a). — XI. ítem unde su-
pra: Beatissimus stephanus quomodo fueritdiaconus... P. U, XXXVIII,
1426 (fol. 51 V. a).—XLI. S. MAXIMUS. Omelia: Lectio actuum
apostolorum que uobis hodie lecta est... p. h., LVii, 379 (fol. 53 v. a).
XLII. ítem serm^o: ínter purpúreos martirum choros quos nazarenus
sanguis interficit... (fol. 54 v v. a).—XLIH. S. HIERONYMUS.
Sermo: Hoc quod ante dixerat, implete mensuram patrum... (fo-
lio 55 b).—XLIV S. ISIDORUS. Sermo: loannes apostolus et euan-
gelista filius zebedei (sic) frater iacobi (sic) uirgo electus est a Domi-
no (sic)... p. h., ccix, 253 (fol. 56 a).—^XLV. Excerptum de eccle-
siastica historia: Audi fabulam, non fábulas sed rem gestam de iohan-
ne apostólo... (fol. 56 b).—XLVI. S. AUGUSTINUS. Sermo: Non
parua questio est fratres charissimi cur apostólo petro... (fol. 57 a).—
XLVII. VENERABILIS BEDA. Omelia: Lectio sancti euangelii
quae uobis lecta est, fratres mei, tanto maiori... p. i,., xciv, 44 (folio
59 a).—XLVIII. De eodem: Possumus autem mistice in his que petro
lanni... (fol. 60 b).—XLIX. S. SEVERINUS. Serm^: Zelus quo
tendat quo prosiliat liuor inuidia quo feratur... P. L., LII, 504 y xcv,
1174 (fol. 61 b).—L. ítem sermo: Dedicatur nouus sermo ab infanti-
bus sanctis laudibus Christi... P. L., XCV, 1176 (fol. 62 a).—'LI. ítem
Biblicteca Nacional. (9

sermo: Dedicatur nouus ab infantibus sermo sanctis laudibus Christo


(sic) in gloriam domini primam uocem... P. t,., xcv, 1176 (fol. 62 v. a).
LII. VENERABILIS BEDA. Omelia: De morte preciosa martyrum
Christi innocentum sacra nobis est... P. Í,., XCIV, 50 (fol. 63 b). —
Lili. S. AÜGÜSTINUS. Sermo: Laudem domina loquetur os meum
eius DomJni per quem... P. L., XXXIX, IOOI (fol. 64 v. a). — LIV.
S. FULGENTIUS. 5gn»o;Cupientes aliquid de diei solemnitate na-
rrare... p. L., Lxv, 726 (fol. 65 V.).—LV. S. AUGUSTINUS. Ser-
mo: Dominus ihesus christus fratres karissimi qui in eternum est
cunctorum creator... p. i,., xxxix, 1997 (fol. 66 v. b).—LVI. ORÍGE-
NES. Omelia: Congregemus in unutn ea que in ortu lesu... P. L.,
XXVI, 253. (269) y xcv, 1179 y p. G., xii, 1839 (fol. 68 a).—LVII.
S. MAiXIMUS. Sermo: Quamquam non dubitem uos karissini (sic)
per patemam sollicitudinem... p. i,., i,vii, 255 (fol. 70 b).—LVIII.
S. AMBROSIUS. Sermo: Quid est hoc (sic) ut octaua die circum-
cideretur (sic) puer... MAI, I, 253 (fol. 71 b).—LIX. S. AMBRO-
SlUiS. Serma: Quod mortuus est christus peccato mortuus ...
p. h., XXVI, 246 y p. G., XIII, 1836 (fol. 72 V. b).—LX. ítem sermo:
Circumciditur itaque puer. Quis ille puer... (fol. 73 a).—>LXI. VENE-
RABILIS BEDA. Omelia: Sanctam uenerandamque presentís festi
memoriam paucis quidem uerbis... P. U, XCIV, 53 (fol. 73 b).—^LXII.
S. AUGUSTINUS. Sermo de miracidis S. Stephani: Ad aquas tibi-
litanas episcopo preiecto... (fol. 75 b).—LXIII. Sermo tmde supra:
Hesterno die natale haibuimus dománi saluatoris... P. L., XXXIX, 2137
y LVII, 70 (fol. 76 V. b).—LXIV. ítem sermo de eodem: Triumphalis
est hodie sancti martiris stephani a lapidibus mortui... (fol. 76 v. b).
LXV. B. lOHANNES CHRYSOSTOMUS. Omelia: Prophetas et
sapientes et scribas... P. G., LVI, 890 (fol. 78 a).—LXVI. D. PElTRUS
DAMIANUiS. Serm^ in octaua S. lohannis Euangelistae: Hodie di-
lectissimi uobis gaudia letitiae generantur (sic)... P. L., CXUV, 857
(fol. 81 V. a).—LXVII. Octaua Sanctorttm Innocentum: Hodie fra-
tres karissimi natalem illorum infantium colimus quos ab Herode...
p. í,., XXXIX, 2152 (fol. 85 V. a).—LXVIII. Sermo unde supra: Quo-
tiens cumque (sic) fratres sanctorum martyrum celebramus diem...
(fol. 86 b).—LXIX. ítem: Audiuimus fratres karissimi in sacra scrip-
tura quod cum herodes... (fol. 86 v. b).—LXX. S. SEVERINUS.
Omelia: Si conceptum uirginis partum sermo non aperit sensus...
p. L., u i , 599 (fol. 87 V. b).~LXXI. B. HIERONYMUS. Omelia
in iñgilia epiphanie: Multi propter ignorantiam historie labuntur erro-
9) Inventario General de Manuscritos. 7

re... (fol. 89 a).—LXXII. S. AUGUSTINUS. 5"er»»o; Post mira-


culum uirginei partus... FU)R., i, 149 (fol. 89 v. b).—^LXXIII. Lec-
tiones III in Epiphania domini: Omnes sitientes uenite ad aquas...
(fol. 90 V.).—LXXIV. S. MAXIMUS. Sermo: In hac dilectissimi ce-
iebritate sicut relatu paterne traditionis... p. i,., LVII, 272 (fol. 91 b).
LXXV. S. LEO. Sermo: Celébralo próximo die quo intemerata
uirginitas... p. í,., u v , 235 (fol. 92 a).—^LXXVI. Consmnant ergo
magi desiderium suum... (fol. 92 b).—LXXVII. B. GREGORIUS.
Omelia: Sicut ex lectione euangelica fratres audistis celi rege nato,
rex terre... (fol. 92 v. b).—LXXVIII. VENERABILIS BEDA.
Omelia: lohannes baptista et precursor domini quem diu uenturum...
p. í,., xciv, 704 (fol. 94 V. b).—^LXXIX. S. LEO. Sermo: Gaudete
in domino dilectissimi iterum dico gaudete... P. L., LIV, 297 (fol. 96
V. b).—LXXX. Sermo huius supra: Quamvis sciam dilectissimi quod
sanctitatem uestranx.. P. L., U V , 240 (fol. 98 9.).—LXXXL S. MAXI-
MUS. Sermo: Audistis fratres lectionem euangelii salutaria praesen-
tis diei... p. I,., Lvii, 279 (fol. 99 b).—LXXXII. S. FULGENTIUS.
Sermo: Nostis kaiússimi fratres quia dies iste qui nobis in honore
Domini... Pix)R., 11, 163 (fol. 100 a).—LXXXIII. S. MAXIMUS.
Sermo: Sit prophetarum precipuus ysaias... (fol. 102 b).—LXXXIV.
Sermo unde supra: Salutare uobis est fratres atque conveniens ut
concurrentes... P. U, i,wii, 287 (fol. 103 b).—LXXXV. S. MAXI-
MUS. Sermo: Quam plura nobis fratres atque diuersa festiuitas...
(fol. 104 a).—LXXXVI. ítem sermo unde supra: Licet dilectissimi
de soleninitate diei huius ueterum... (fol. 105 a).—^LXXXVII. ítem
sermo unde supra: Redemptionis nostre (sic) autor etemus... (folio
105 V. b).—LXXXVIII. VENERABILIS BEDA. Omelia: Lectio
sancti euangelii quam modo fratres audiuimus m ^ n u m nobis... P. L.,
xciv, 58 (fol. 106 V. a).—^LXXXIX. Dominica prima post epyphania:
Letitiam dominicam fratres karissimi adhuc corda nostra.. (fol. 109 v.)
XC. De eodem: Quamvis dilectissimi ineffabilis sit incarnatio (sic)
domini... p. 1.., u v , 208 (fol. n o a).—XCI. VENERAíBILIS BEDA.
Omelia: Aperta uobis est fratres karissimi sancti euangelii l«;tio re-
citata ñeque opus est... p. i,., xciv, 63. (fol. i i i b).—^XCII. S. MA-
XIMUS. Sermo in Dominica II post epyphaniam: Ad illud precipuum
Christi miraculum ueniamus quando per doctunento... (fol. 114 a).—
XCIII. VENERABILIS BEDA. Omelia: Quod dominus noster ac
saluator ad nuptías uocatus... P. L., XCIV, 68 (fol. 115 a).—XCIV. Do-
minica III post epyphaniam: Confkemini domino q-uam bonus est...
8 Biblieteca Nacional. (9-10

(fol, 118 b).—XCV. O R Í G E N E S . Omelia: Docente domino ihesu in


monte disdpuli uenerunt... (fol. 120 v. b).—XCVI. ORÍGENES.
Omelia: Ingrediente domino in nauiculam secuti stmt eum discipuli
eius... p. h., xciv, 411 y xcv, 1196 (fol. 124 v. a).—XCVII. S. SE^
VERINUS. Sermo: Quociens Christe nostra dormitatione et igna-
uie... (fol. 126 V. a).—XCVIII. S. AUGUSTINUS. Sefmo: Quo-
niam uoluit dominus fratres karissimi (sic) trt caritatem uestram...
p. L., XXXVIII, 1186 (fol. 127 V. a).—^XCIX. Dominica V omelia lec-
tiofiris eiusdem: Hec enim secunda parábola cum interpretatione sua...
FLOR., I I I , 46 (fol. 130 a).—^C. [Juramento de sumisión al Metropo-
litano de Mesina, D. Roberto, salva la fidelidad al rey de Sicüia, Gui-
llermo, por el archimandrita del monasterio del Salvador, Enufrius...]
(fol. 134).

S. XIII. 131 + 3 fols., vitela, 542 X 372, a dos columnas de 44 líneas,


5 X 95; caja, 385 X 225.
Ene: Pergamino verde, cortes jaspeados, 560 X 380.
Olim: B. I.
Proc: DUQUE DE UCEDA.
Títulos en rojo, iniciales iluminadas en azul, ocre y gris, estilo lombardo.
Cfr,: BoRDOKA, Mss. con pinturas. I, 230, núm. 406.

10
I. S. L E O . Sermo in die Pentecostés: Hodiernam solemnjíateih
dilectissitni in precipuis festis... P. L., LIV, 400 (fol. i).—II. S. LEO.
Sermo: Hodiemam dilectissimi in festiuitatem toto terrarum orbe...
p. L., u v , 491; ex, 255 (fol. 2).—III. S. MAXIMUS. Sermo: Nosse
credo, tíos fratres que sit ratio... (fol. 2 v. b).—IV. B. GREGORIUS.
Omelia in die secundo Pentecostés: Licet fratres karissimi euangelice
uerba lectionis... (fol. 3).—V. B. AUGUSTINUS. Omelia feria II:
Ordo lectionis euangelice fratres karissimi admonet... (fol. 6 b).—^VI.
B. AUGUSTINUS. Omelia, Feria III: Cum enim dominus dixisse in
iudicium... (fol. 7 b).—VIL B. AUGUSTINUS. Omelia, Feria IV:
Cum dominus noster Ihesus Christus sicut in euangelio cum legere-
tur... (fol. 10b).—VIII. VENERABILIS BEDA.- Omelia, Feria V:
Concessa prímum potestate signorum misit dominus noster discípulos
predicare regnum Dei... P. L., XCIV, 455 (fol. 13 v. b).—IX Omelia,
lo) Inventario Generd de Manuscritos. 9

Feria VI: Uibi dominus ihesus sedens docuerit quando scribis et pha-
riseis concedentibus... P. U, ex, 274 (fol. 14 v. a).—X. B. AMBRO-
SIUS. Omelia, Sabbato: Vide clementáam domini saluatoris. Haec in-
dignationem... (fol. 15 v. a).—XI S. AUGUSTINUS. Serme De
triñitate: Principalker atque indubitantes toto... (fol. 16 v. b).—
XII. VENERABILIS BEDA. Homelia in octabam pentecosten: Si-
cut ex lectione sancti euangelii fratres karissimi audistis princeps...
p. L., xciv, 197 (fol. 18 V. b).—XIII. S. AUGUSTINUS. Sermo:
lam hoc nostis quia raí>bi magister... (fol. 20 v. b).—XIV. Sermo de
sancta triñitate: Qvod unius substantie sit pater... (fol. 23 v. a).—
XV. B. GREGORIUS. Om-elia Dominica I post pentecostem: In ver-
bis sacri eloquii fratres karissimi, prius seruanda est ueritashistoriae...
p. T,., Lxx, 1302 (fol. 25 V. a).—XVI. Rem fratres refero quam bene
is... (fol. 28 V. b).—XVII. B. lOHANNES CONSTANTINOPO-
LITANUS, EPiscopus. Omelia. Homo quídam erat diues. Quum dixe-
rat nemo seruus potest... (fol. 29 v. a).—XVIII. B. GREGORIUS.
pp. Omelia Dominica II: Hoc distare fratres karissimi inter de-
licias corporis et cordis solet... P. L., LXXVI, 266 (fol. 32 b). —
XIX. B. GREGORIUS, PP. Omelia Dominica III: Aestiuum tempus
quod corpori meo ualde contrarium est... p. z,., Lxxvi, 246 (fol. 35
V. a).—XX. Angelorum quippe et hominum naturam ad cognoscen-
dum... (fol. 36 V. b).—XXI. Rem fratres breuiter refero quam uiro
uenerabili... (fol. 39 v. b).—XXII. VENERABILIS BEDA. Omelia
Dominica IV: Misericors est dominus noster ingratos et malos (sic)
scilicet multiplici sua misericordia... P. L., ex, 335 (fol. 40 b).—
XXIII. Itenti: Expositionem sancti huius euangelii uellem succinta re-
latione... (fol. 41 v. b).—XXIV. VENERABILIS BEDA. Omelia
Dominica V: Magnum genessareth idem dicunt esse quod Mare ga-
lile... p. h., xciv, 278 (fol. 44 b).—XXV. B. REMIGIUS. Omelia:
Omnis qui irascitur f raitri suo in quibusdam codicibus additur sine cau-
sa... ia,OR. II, 105 (fol. 45 V. a).—XXVI. Vos estis lumen mundi. Na-
tura luminis ... (fol. 47 b). — XXVII. VENERABILIS BEDA.
Omelia Dominica VII: Prius quam de seiptem panibus et paucis pis-
ciculis quattuor milia hominum dominus ac redemptor... MAI I, 363
(fol. 48).—XXVIII. ORÍGENES. Omelia Domnica VIII: Quod
paulo superius spaciosam et latam uiam... (fol. 50 b).—XXIX. Ex-
positio unde supra. Ex commentario super Matheum: Paulo supe-
rius dixerat dominus quam... (fol. 52 v. a).—XXX. VENERABI-
LIS BEDA. Omelia Dominica VIII: In villico hoc quem dominus et-
lo Biblioteca Nacional. (lo

ciebat de uillicatu et laudabat cum ... P. Í,., ex, 396 (fol. 53 v. ). —


XXXI. Homo qvidam erat diues et habebat uillicum ... (fol. 54 vuel-
to b). ... XXXII. B. GREGORIUS. Omelia Dominica X: Lectio-
nem sancti euangelü fratres karissimi breui si possum uolo ser-
mone ... (fol. 55 V. a). — XXXII. VENERABILIS BEDA. Ome-
lia DonUmca XI: Quia parabolam dominus quam semper orare...,
p. h., xciv, 289 (fol. 58 V. a).—XXXIII. S. AUOUSTINUS. Sermo:
Modo? ex euangelio audiuimus fratres karissimi duorum hominum...
PLOR. II. H 4 (fol. 59 V. b). — XXXIV. VENERABILIS BEDA.
Omelia Dominica XI: Surdus ille et mutus quem mirabiliter curatum
a domino... p. L., XCIV, 234 (fol. 60 v. a).—XXXV. ORÍGENES.
Omelia Dominica XIII: Cum multa in lege precepta sint... P. h., xxvi,
291 (fol. 62 a).—XXXVI.—Sermo unde supra: Homo quidam des-
cendebat ab ierhusalem... (fol. 663 a).—XXXVII. Sermo unde su-
pra: Tune dixit dominus simildtudinem istam... {fol. 63 v. a).—
XXXVIII. VENERAÍBILIS BEDA. Sermio: Beati oculi qui uident
quod uos uidetis ... P. h., cccv, 615 (fol. 64 v. a). — XXXIX. Audivit
uerba diletio euangelium cauens... (fol. 66 a).—XL. VENERABI-
LIS BEDA. Omelia Dominica XIV: Leprosi non absurde intelligi
possunt qui scientiam uere fidei... P. L., XCIV, 276 (fol. 67 b).—
XLI. S. AMBROSIUS: Omelia Dominica XV: Nemo potest duobus
dominis sentiré... (fol. 68 b).—XLII. VENERABILIS BEDA.
Omelia: Ideo dico uobis. Nolite esse soHciti animae... (fol. 69 v. a).—
XLIII. VENERABILIS BEDA. Omelia Dondnica XVI: Medja-
tor dei et hominum christe ihesu homo pro nobás factus... (fol. 70 b).
XLIV. S. AMBROSIUS. Sermo: Cum apropinquaret autem porte
ciuitatis... (fol. 71 V. a).—^XLV. Serm/) unde supra: Hodie ibeatus
euangelista quia uidue matris unicum. P.L., Lii, 487 (fol- 7^ a).—
XLVI. VENERABILIS BEDA. Omelia Dominica-XVII: Hydro-
pis morbüs ab aquoso humore (sic) uocabulum trahit... p. L., XCIV, 300
(fol. 73 a).—XLVII. Feria IV: Factum est in sequenti die descen-
dentibus ilHs de monte... (fol. 74 b).—XLVIII. B. GREGORIUS.
Omelia Feria VI: Cogitanti mihi de marie penitentia fieri magis...
p. h., hxxvi, 1239 (fol. 75 a ) . ~ X L I X B. GREGORIUS: Omelia:
Dominus et redemptor noster per euangelium suum aliquando uer-
bum loquitur... (fol. yj v. a).—h. ítem. De arbore ficulnea quae
trienium habebat... P. L./XXXVIII, 638 (fol. 79 b).—LI. VENERA-
BILIS BEDA. Omelia: Dicebat autem ihesu hanc similitudinem...
(fol. 80 V. a).—LII. B. lOHANNES CRYSOSTOMUS. Owe/ia.- In
lo) Inventario General de Manuscritos. ii

illa die aoceserunt ad eum sadticei qui dicunt ressurectionem ...


FLOR. II, 90 (fol. 82 a).—UII. B. lOHANNES OS AUREI. Ome-
lia: Convenerunt ut multitudine uincerent... (fol. 84 h). LIV. Unde
supra: Duae erant hereses in iudeis una phariseorum et altera saduc-
ceorum... P. L., XCIV, 302 (fol. 86 b).—LV. B. lOHANNES OS
A U R E I : In illo tempere accesserunt ad eum in illo die uidilicet...
(fol. 87 a).—LVI. O R Í G E N E S : Omelia Dominica XX: Christum in
humanis actibus diuina gessisse... (fol. 88 v. a).—^LVII. S. H I E R 0 -
NYMUS. Sermo: Et venit inciuitatem suam et ecce offerebant... (fo-
lio 89 V. a).—LVIII. Unde supra: Ascendens iehsu in nauiculam
transfretauit... (fol. 89 v. b).—LIX. GREGORIUS, PP. Omelia Do-
minica XX: Textum lectionis euangelice fratres karissimi uolo si
possum... p. h., Lxxvi, 1282 (fol. 90 V. b).—LX. Tres quippe pater
meus sórores habuit... (fol. 94 a).—LXI. Aliud miraculum: Ante
bienium frater quídam in monasterio meo... (fol. 94 v. b).—^LXII..
lOHANNES EPiscopus. Omelia unde supra: Simile est Regnimi
celorum homini regi... P. L., CLXXXIII, 767? (fol. 95 b).—LXIII.
B. GREGORIUS. Homelia Dominica XXI: Lectio sancti euangelii
quam modo fratres audistís expositionem... (fol. 98 v. b).—LXIV.
B. AUGUSTINUS. Omelia: Abiit ihesu post biduum quod fecerat
in Samarla... (fol. 99 v. a). — LXV. B. HIERONIMUS. OmdiaDo.
minien XXII: Simile est regnum celorum homini regi qui uoluit ra-
tíonem faceré eum seruis suis... (fol. loi b).—LXVI. B. HIERONY-
MUS. Omelia unde supra: Ideo asimálatum est regnum celorum... (fo-
lio 103 a).—LXVII. Omelia unde supra: Presens sancti euangelii
lectio quam nunc uera... (fol. 103 b).—LXVIII. B. lOHANNES
EPiscopus. Dominica vacat: Omnis malitia confunditur quidem
aliquociens ratione ueritatis ... (fol. 105 b).—^LXIX. Tune abeuntes
pharisei consilium fecerunt... (fol. 106 b).—'LXX. B. HIERONY-
MUS. Unde supra: Quantis remediis et medicaminibus dominus...
íLOB. II, 117 (fol. 106 V. b).—LXXI. B. AUGUSTINUS. Omelia:
Modo ergo eum sacrum euangelium dominum diulgaret... (fol. 107
vuelto a).—LXXII. Omelia unde supra: Granes euangelice magna
uobis et presentís ... p. L., LII, 296 (íol. 108 v. b). — LXXIII.
Sermo unde supra: Sed de synagoge principe iam loquamur ... (fo-
lio 109 V. a). — LXXIV. S. HIBRONYMUiS. Omelia: Ecce prin-
ceps unus accésit ... (fol. 109 v. b). — LXXV. S. AUGUSTINUS.
Omelia: Dominica ante aduentum: Miracula que fecit dominus ihesu
christe sunt quidem diuina opera... P. L., XCV, 1453 (fol. (fol. i i o b ) . —
12 Biblioteca Nacional. (lo

LXXVI. B. AUGUSTINUS. Omelia in uigilia sancti andree: In his


enim luobus eratandreas sicut... (fol. n o v. b).—LXXVII. B. GRE-
GORIUS. Omelia: Audistis fratres carissimi quia ad unius iussionis
uocem... p. h., LXXVI, 1093 (fol. 115 a).—LXXVIII. B. AUGUSTI-
NUS. Omelia in festiuitate Sancti Nicholai: Sancti euangelii fratres
karissimi uobis aperta est lectio recitata... P. h., Lxxvi, 1123 (fol. 116).
LXXIX. B. GREGORIUS. Omelia in Sánete Lucie idrginis: Celorum
regnum fratres karissimi iccirco... (fol. 117 b).—LXXX. B. GRE-
GORIUS . Omelia in Sancti Thome: Cum cuneta sacra eloquia do-
minicis plena sint preceptis... p. h., LXXvi, 1206 (fol. 118 v. a).—
LXXXI.—Reliqui in octaba pasche Sermones et expositiones euan-
geliorum. Scmcti Stephani et Sancti lohannis euangeliste et sanctorum
innocentum. Reliqui post natale domini.., (fol. 120 v. a).—LXXXII.
Omelia lectionis Sancti Süuestri: His verbis perspicue dominus os-
tendit... (fol. 120 v. a).—LXXXIII. Omelia lectionis eiusdem: Plu-
rime turbe sequebantur doniinum... (fol. 121 v. b).—LXXXIV.
B. GREGORIUS. Omelia Sánete Ag-netis uirginis: Sepe uos fratres
karissimi admoneo pama opera fugere... p. L. LXXVI, I 188 (fo-
lio 125 a).—LXXXV. B. AUGUSTINUS. Omielia in Sancti uin-
centii: Se ipsiun autem dicebat granum (sic) mortificandum et mul-
tiplicandum... p. L., ex, 432 (fol. 126 b).—LXXXVI. Sermx> in coti-
uersione Sancti Patdi: Hodie uobis dilectissimi (sic) lectio de actibus
apostolorum haec pronuntiata est... p. t., xxxviii, 268 (fol. 127 b).
L/XXXVII. Omelia lectionis eiusdem: Qváa dominus et saluator nos-
ter diuites diuitias mundi diligentes... PLOR., I I I , 49 (fol. 128 a).—
LXXXVIII. S. AUGUSTINUS. Sermo de Purificatione Sanctae
Mariae: Exultent uirgines uirgo peperit christum... (fol. 129 a).—
bXXXIX. S. AMBROSIUS. Sermo: Ecce homo erat in ierusalem
€ui nomen symeon... (fol. 129 v. a).—XC. V E N E R A B I U S BEDA.
Omelia: Solemnitatem uobis hodierne celebritatis fratres clarissimi
(sic) quam quadragesimo... P. L., XCIV, 79 (fol. 129 v. b).—XCI.
Sermo in cathedra Sancti Petri: Institutio festiuitatis hodierne a se-
nioribus nostris... p. h., xcv, 1464 (fol. 131 v. a).—^XCII. VENE-
RABILIS BEDA. Omelia: Lectio sancti euangelii quam modo fras-
tres audistis... p. L., xcv, 1465 (fol. 132 a).—XCIII. B. GREGO-
RIUS . Omelia in festiuitate Sancti Mathie ApostoU: Deum constet
ómnibus fratres karissimi qui redetnptor noster... (fol. 1.33 v. b).—
XCIV. Omelia lectionis in sancti Gregorü: Qvia dixerat dominus su-
perius discipulis suis quod pro ueritate... (fol. 135 a).—^XCV. VENE,
lo) Inventario General de Manuscñtos. 13

RABILIS BEDA. Omelia in sancti Benedicti Apostoli: De se ipso


domrnus hec Ibquetur ostendens... p. L., XCIV, 1465 (fol. 156 v. a).
XCVI. S. AUGUSTINUiS. in Anmiciatione Sanctae Mariae: Adest
nobis dilectissimi optatus dies beate ac uenerabiUs... P. h., xxx, 2104;
ex, 54; cxLi, 336 (fol. 137 a).—XCVII. VENERABILIS BEDA.
Omelia In Sancti Ambrosii Bpiscopi: Homo nobilis tile est cui cetus
supraclamabat... (fol. 147 v. b).—XCVIII. B. GREGORIUS. Orné,
lia in Sancti Georgii Martiris: Si consideremus fratres karissimi que
et quanta sunt que nobis... p. i,., xr,xxvi, 1275 (fol. 139 b).—XCIX.
B. AUGUSTINUS. Omelia in Sancti Marchi euangeliste: Iste locus
euangelicus fratres ubi se dominus dicit uitetn ... P. 1,., t,xxv, 913
(fol. 141 V. a).—C. B. AUGUSTINUS: Omilia Philippi et lacobi:
Erigenda est nobis fratres ad dominum maior intentio... (fol. 142 b).
CI. B. AUGUSTINUS. Omelia in festo inuentionis... Crucis, Sancti
lohannis ante portam latinam et Sancti Barnabe: In lectione euangeli-
ca que hanc antecedit dixerat... (fol. 143 a).—CII. VENERABILIS
BEDA. Omelia Sactorwm geruasi et protasi: luxta historia manifes-
tus est sensus... p. i,., xcii, 259 v. b).—CIII. VENERABILIS
BEDA. Omelia vigilia S. lohatutis baptiste: Sacratissima precursor
res domini nobilitas non solum... {fol. 144 v. b).—CIV. S. AU-
GUSTINUS : Semw in Natdis Sancti lohannis Baptistae: Aurum de
t«rra eligere qui nouerunt... p. L., XXXIX, 2117; 1,11, 455 (fol. 147 a).
CV. Serm^ unde supra: Sancti lohannis baptiste natalitia hodie pro-
secuturos tacere uellim et laborem atque inuperitáam meam... MAI, i,
355 (fol. 147 v.).-^CVI. VENERABILIS BEDA. Omelia: Verbum
impletionis sancta scriptura in bonorum tantum ortu... p. t,., ox, 341
(fol. 148 V. a).—CVII. Dominica infra octabis. Sermo natalis S. lohan-
nis Baptistae: Hodie dilectissimi fratres iohannis qui domini precu-
currit aduentum... p. L., xxxix, 2115 (fol. 150 b).—CVIII. VENE-
RABILIS BEDA. Omelia in Natalis lohannis et Paidi: Ad hoc
fermentum pertinent ornnia que recunbens apud phariseum... P. L.,
xciv, 457 (fol. 151 b).—CIX B. AUGUSTINUS: Omelia in Vigi-
lia Sancti Petri: Hunc inuenit exitum ille negator et amator... (fo-
lio 153 a).—CX. S. LEO; Sernto in Natalis apostolorum Petñ et Pau.
li: Omnium quidem sanctarum solemnitatum frartres dilectissimi to-
tus mundus... p. i.., wv, 422 (fol. 154 b).--CXI. S. lOHANNES
CHRYSOSTOMUS. Sermo in coi^memoratione Sancti Pauli: Bea-
tus paulus qui tanta humane alacritatis... (fol. 155 b).—CXII. Sermo
dominica infra octabis: Duorum maximorum apostolorum hodie nata-
14 Biblioteca Naciotuü. (lo

lis... (fol. 156 a).—CXIII. Sermo in octábis SancH lohanms Baptistae:


Solemnitate uobis diuersorimi martyrum fratres charis&itní uite pre-
sentís... p. L., t v i i , 383 (fol. 157 V. a).--CXIV. VENERABILIS
BEDA. Omelia: Ab altitudine promisionum soarum hesitans pro-
pheta... (fol. 158 b).—CXV. Sermo octcéis apostolorum: Cum om-
nis beati apostoli paretn gratáam sanctitatis (sic) apud dominum ob-
tíneant... P. h., xxxix, 2120; i^vii, 402 (fol. 159 b).—CXVI. Omelia
lectioms eiwsdem: Dominus noster ihestí'cBristus discipulis precepit..
(fol. 160 a).—CXVII. Lectiones eiusdem in sánete Mariae Magda-
lene et in uigilia SancH lacobi: Qverendum est fratres karissimi unde
sumipsit ista mater... (fol. 161 a).—CXVIII. Sermo od uincula
Sancti Petri: Eodem tempore misit heredes... (foí. 162 v. b).—
CXIX. ítem sermo: In diebus ilüs misit herodes rex magnus ut...
(fol. 163 b).—CXX. S. EPHRAEN. Sermo de transfiguratione do-
mifti: De regionibus messis gaudiiim de uinea fructus suavitatis..,
FtOR., n i , 28 (fol. 164 a).—CXXI. B. GREOORIUS. Omelia vigilia
Sancti Laurenti: Quia dominus ac redemptor noster nouus homo ue-
tiit... p. h., t x x v i , 1233 (fol. 166 b).—CXXII Ontelia lectionis eius-
dem in natale Sancti Laürentii: In pf imis notandum quia non ait sanc-
tus euangelista... (fol. 168 v. a).—CXXIII. S. HIERONYMUS. Ser-
mo de asumptione Sánete Marie: Cogitis me o paula et eustochium im-
mocaritas christi... P. t., xxx, 122 (fol. 169b).—CXXIV. Omelia lec-
tionis eiusdem: Sacre lectionis series que uobis de euangelico fonte
manauit... P. I.., XCV, 1569 (fol. 171 v. b).—CXXV. AUBERTUS
PRESBiTER. Sermo: Adest uobis dilectissimi fratres dies ualde
uenerabilis ... P. L., XXXIX, 2130 ,fol. 174 a). — CXXVI. S.
AMBROSIUS: Sermo in octaba Scmctae Marie: Sit igitur uobis
tamquam in imagine... (fol. 17S a).—CXXVII. Omelia lectionis eius-
dem in Vigilia sancti Bartholomei: Quia dominus iehsu christe qui de
celis dignatus... (fol. 176 a).—CXXVIII. VENERABILIS BEDA.
Omelia In festo Sancti Bartholomei: Sicut bonis esse morís solet in
scripturis sémper exempla... P. h., xciv, 423 (fol. 178 a).—CXXIX.
In nótale scmcti AugusHni: Ex prouincia affricana ciuitate cartilá-
gine... (fol. 178 V. b ) . - ^ X X X . VENERABILIS BEDA. Om^.
lia: Perspicue ostendet quare dixerit de die autem illa (sic)... i». L,,
xciv, 470 (fol. 179 V. a)—CXXXI. S. AUGUSTINUS: in decolla-
tione sancti iohamiis Bábtiste: De presenti capitulo fratres dilectissi-
mi sancti euangelii... (fol. 180 a ) . - ^ X X X I I . VENERABILIS
BEDA: Natalem fratres karissimi beati iohannis die celebrantes
lo) Inventario General de Manuscritos. 15

oportet ut non solum... p. L., XCIV, 237 (fol. 181 a).—CXXXIII.


S. FULBERTUS: Serme: in nativitate Sante Mane: Aprobate con-
suetudinis est apud christianos sanctorum patrum... P. t.., c x u , 320
(fol. 183 V. a).—CXXXIV. Exaltatio Sánete Crucis: Tempere illo
postquam Constantino Augusto contra Maxentium tyrannum... p. i,.,
ex, 131 (fol. 185 b ) . - ^ X X X V . B. AUCUSTINUS: Quid ergo ex-
pectandum est in fine seculi... (fol. 186 v. a).—CXXXVI. VENERA-
BILIS BEDA: in vigilia Sattcti Mathei: ídem levi qui matheus est,
sed luchas marcusque propter uerecundiam... p. 1,., xciv, 419 (fo-
lio 188 a).—CXXXVII. Omelia lectionis eiusdetn in festo Sancti
Mathei: Huius quoque uocationis tres sancti euangeliste... (fol. 18S
vuelto a).—CXXXVIII. VENERABILIS BEDA. In festo Sancti
Mauricii: Electurus apostólos dominus in montana subiit turbas uero...
p. h., xciv, 447 (fol. 190).—CXXXIX. Omelia lectionis eiusdem in
festo Sancti Michaelis archangeli: Quod autem dicit in illa hora...
(fol. 191 V. b).—CXL. Omelia lectionis eiusdem in Sancti leronimi:
Haec sententia contraria uidetur... (fol. 195 a).—CXLI. B. GREGO-
R I U S : Omelia in Sanctorum Dionisi Rustid et eleutherii: Qvia Ion-
ge ab urbe digressi sumus ne ad reuertendum ... P. L., Lxxvi,
259 (fol. 197 b).—^CXLII. In Sánete Luce eucmgeliste: Sancta qua-
tuor animalia que per prophetie spiritum... P. X,., LXXVI, 816 (fo-
lio 199 v. b).—CXLIII. S. GREGORIUS: Omelia: dominus ac salua-
tor noster iehsu christus fratres charissimá aliquando nos sermonibus...
p. z,., ivxxvi, 1139 (fol. 201 b).—CXLIV. Omelia lectionis eiusdem^
in vigilia sim^mis et iude: Sedente autem iehsu super montem... (fo-
Uo 205 b).^CXLV. B. AUGUSTINUS: Omelia in uigilia omnium
sanctorum: Nempe sicut homo dominum rogat pro discipulis suis...
p. L., ex, 215 (fol. 20 a).—CXLVI. Solemnitas omnium scmetorum..
IX leetiones: Legimus in ecclesiasticis historiis quod sanctus bonifa-
cius... p. L.y xeiv, 452 (fol. 207 V. a).—CXLVII. B. GREGORIUS-
Omelia in sancti Martini: Lectio sancti euangelii fratres karissimi
sollicite considerare nos admonet... P. L., I^XXVI, I 106 (fol. v. a).
CXLVIII. VENERABILIS BEDA. In sancti Briccii: Et in audien-
do quisque uel esponendo euangelii... (fol. 213 a).—CXLIX. Ome-
lia Biusdem, in sancti clementis Papae et Martiris: Cur debetis timere
ueros persecutores cum nihil sit... (fol. 213 v. b).—CL. B. AUGUS-
TINUS : Sermo in dedicatione ecclesie: Recte fratres (sic) festa eccle-
sie filios... p. L., xxxix, 2171; LVII, 883 (fol. 215 v. a).—CLI. VE--
i6 Biblioteca Nacional. (10-J3
1 — -*—

N E R A B I L I S B E D A . Omelia: Que imposibilia sunt apud homines


possibilia sunt apud deum... p. t., xciv^ 439 (fol. 216 b).
S. XII. 217 fols., vitela, 552 X 367, a columnas de 42 líneas, 4 X 10;
caja: 380 X 230.
Ene: Pasta, s. xx, 570 X 375-
OUm: B. 2.
Proc: Fondo antiguo.
Iniciales iluminadas de rojo, azul y ocre intensos, con adornos de entrelazados
de líneas y tallos, flora y fauna de leones y grifos. Títulos en rojo y azul.

11
í. S. A M B R O S I U S . I. [De Elia et leiunio]: Diuinmn ad pa-
ires resultauit oraculum ut cum egrederentur..., p. t., x i v , 697 (fo-
lio I a). — 2. De dignitate sacerdotali: [ S ] i quis fratres oraculum
reminiscatur..., P. Í,., XVII, 567 (fol. 7 b). — II. exigitis rem magis
iocundam... (fol. 10 a). — III. [ O R Í G E N E S . Commentaria Orige-
ms in epistolam sancti Pauli ad Romanos ex interpretatione Ruffini,
iibri I - X ] (fol. 13 a).

S. XII. n o fols., vitela, 530 X 350, a 2 columnas, 58 líneas, 4 X 104.


Ene.: Pasta s. xix. 535 X 360.

OUm: A 7.
Proc.: Fondo antiguo.
Iniciales miniadas. Los fols. 11 y 12 están en blanca La escritura y W tinta
de los fols. I al II diferente de los otros.
Cfr. Para el núm. III, descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 237, núm. 60.

1213
S. A M B R O S I U S . Opera omnia.

S. XV. 2 vols., 2 + 1 6 0 fols., pergamino (158 fols. útiles), 962 X 381, a 2


columnas, 65 líneas de 4 X 125; caja, 378 X 275 el ms. 12, y i + 185
folios, pergamino (184 útiles) del mismo tipo el ms. 13.
Ene.: Tabla y becerro con hierros, broches y cantoneras de metal, s. xvi.
970 X 385.
OUm: Vitrina 10. i.
13 - 14 ) Inventario General de Manuscritos. 17

Proc.: Librería del CABU.DO DE TOLEDO de donde se trajo el año 1869, y cuya
signatura era: Cajón 11. i y z.
Falta el tomo II. El primer tomo empieza por: Ad impressorem Epístola: Pres-
tanti uiro Domino JOHANNI DE AMERBACH in artibus lib^eratibus PAUIENSI ma-
gistro... (fol. I b. línea 34). Al fin del tomo III lleva el colofón diciendo que
este manuscrito fué mandado hacer por GUICHARDO DE PAVÍA y escrito en 1502
en VARAMBON [BRESSE, distrito de I'AIN] por ENRIQUE DE BELLOORTO, natural
de AMIENS.—^Al principio del tomo I miniatura representando a S. AMBROSIO,
vestido de pontifical, entregando sus obras a uno de sus familiares y presen-
ciando esta escena otros cuatro personajies. — Al principio de cada libro, orlas
que juegan a lo largo de toda la margen vertical de la izquierda y de las dos
superior e inferior, llevando en todas las últimas el escudo de GUICHARDO,
adornado con frutas, aves, grifos, etc. Las iniciales y capitales en oro y colo-
res con adornos marginales. Los títulos y membretes de toda la margen su-
perior en rojo en todas las páginaa Lai letra gótica muy esmerada e igual.
Cfr.: BORDONA, MSS. con pinturas, I, 233 númi. 408.

14
I. CASSIODORUS. [M. Amrelii Cassiodori Historia ecdesias-
tica vocata tripartita ex graeds auctoribus Sozomeno, Socrate et
Theodoreto, per Epiphandutn scholasticum uersis excerpta et in com-
pendium o se redacta.] i. [Prologus incompleto]... indicatur. Quid
enim commodius... per Cassiodorum senatorem iam Domino properan-
te conuersum... (fol. i a).—2. [Tabula capittdorum libri primi incom-
pleto hasta:] ... v. Quomodo constantinus christianum dogma... ex-
pliciuat capitula. 3. hicipit liber primus. Allocutio Sosomeni ad impe-
ratorem Theodosium (fol. i b). [empieza solamente con] [A] : ...dem
ornamentorum purpura (fol. i v. a). — 4. Incipit capituli libri secundi
(fol. 15 a ) . [El texto del segundo libro empieza sin título] : Commu-
nicabat igitur niceno concilio..., P. L., LXIX, 919 (fol. 15 b). — 5. [l,i-
ber Tertius]: Et indorum gentes... (fol. 23 a).—-6. [Liber Quartus] :
Igitur sub imperio Constantini..., P. L., LXIX, 957 (fol. 28 b). — 7.
[Liber Quintus]: Ocddentis imperatore Constante... (fol. 38 a). —
8. [Liber Sextus] : Nunc igitur de iuliana pauca dicenda sunt..., P. h.,
LXIX, 1027 (fol. 53 b). — 9. [Liber Septitmts] : Milites igitur in Má-
xima estuacione uenientes..., P. L., LXIX, 1073 (fol. 65 v. b). — 10.
[Liber Octaviis] Eo tempore fuit Arsius (sic) monasterii praesul...,
p. L., LXIX, 1103, (fol. 80 b).—11. [Liber Nonus] : Igitur defunto Va-
lente denuobarbari..., p. L., LXIX, 1121 (fol. 87 a). —. 12. [Liber De-
cimus]: Defuncto Theodosio eius imperio ..., P. L., LXIX, 1163 (fo-
i8 Biblicfteca Nacional. (14-16

lio loi V. b). — 13, [Líber Undecimus]: Igitur Arcadio imperatofe


defuncto Honorius... (fol. 109 v. b).—14. [Liber Duodecinuus] I^tur
occiso tyrano cogitabat Theodosius..., P. L., LXIX, 1201 (fol. 114 b)...
O sacratíssime... Theodore tuam compleuimus iussionem finem fa-
cientes hystorie in anno secundo tricentessime quinte olitnpiadis. Con-
sulatu septies decies imperatoris Theodosii. Per contuli... (fol. 118 v.).
II. S. BERNARDUS. Expositio clareuallensis ábbaüs. Incipiunt capi-
tula primi libri... (fol. 119 a); Vobis fratres alia quam alus de seculo
aut certe..., P. Í,., ctxxxiii, 785 (fol. 119 b)... Sermo LXXIV...
[Cfr. p. L., CLxxxiii, 1139, incompleto; acaiba]: aduerti potentia vir-
tutis eius et ex discussione... (fol. 221 v. b).
Ss. XII-XIII. 7 fols., papel + 225 vitela + 4 papel guardas al fin, 550 X
360, a 2 columnas, 40 líneas, 4 X 105.
Ene.: Pasta s. xrx, 545 X 365.
OUm: F. 19.
Proc: Iglesia de MESINA. Biblioteca de FELIPE V.
Títulos en rojo, iniciales en colores, iluminadas y con adornos rasgueadosi. Los
fols. I y 2 y 215 a 221 mutilados en la cabecera desde la línea primera hasta
la siete.
Cfr.: LoEW—HARTEL, B. P. L. HS., 405.

15
S. HIERONYMUS. Brevúmum sancti Hierommi presbiteri in
Psálmos.
S. XI. 238 fóls. Pergamino, 393 X 245, a 2 columnas, 6e líneas, 2 X 70;
caja 269 X 180.
£«c.; Pasta s. xix. 400 X 252.
OUm: A. 14.
Proc.: En el folio i: "Iste liber est ecclesiae maioris Messanensis". DÜÜUE DE
UCEDA.
Iniciales miniadas.
Cfr.: Descripción en TORRE-LONGÁS, BiÚicos, 335, núm. 57.

16
ALPHONSUS DE MADRIGAL, i. Defensaritm trium quesHo-
num disputandarutn in urbe senenssi in curia per Reuerendis.ñnmm
i6 -17 ) Inventario General de Manuscritos. 19

magistrum Aifonsi Tostado scolastici Studii Salmantini archiepiscopi


abidensis quod opus dirigií episcopo bwgensi...: Quodam stillo bre-
uiloqiiio (fol. I ) . . . ad honorem beatae Mariae et eius ecclesiae. Deo
Gratias. [firmado]: Secundi SALINIS DE ZAMORA. Opus istud perfec-i
tum est una die ante uesperum sanoti lohannis Baptistae in die lune
solepnisahte me nupciis mee uicine de PERAMATO (fol. 76 v. b). —
2. Tractatus de petra super quam edificata est Eclesia et de portis in-
ferü: Queritur cum Christus dicit... (fol. yy a). — 3. Repetitio Epis-
copi Abiüensis de Beata Trimtate: luxta conditionem temporis... (fo-
lio 175 a). — 4. Reprehensio libelli Nicholaii de lira quem contra
tudeos edidit...: Nicolaus tamen in quoddam libello ... (fol. 177 b). —
S. Tractatus de epidemia siue de mortalitate: Arcam hanc quoniam
huiusmodi... (fol. 186).—6. Questio de presciencia et predestinacio-
ne... ad archiepiscoptan Sibille: Hanc solam uel precipuam... (fo-
lio 188 a).—7. Questio de predestinacione...: Solet queri an possent...
(fol. 188 V. a). [Queda incompleto]: ...quod falssum est et im-
perfectio... (fol. 189 v. b).

S. XV. 189 fols., papel, 404 X 280, a 2 columnas, 56 líneas, i X 72; caja,
276 X 180.
Ene.: Tafilete rojo s. xviii, 417 X 290.
Olim: B. 18.
Títulos e iniciales en rojo, iluminaciones con dibujos azules y rojosi En d
folio I escudo con una paloma y una cruz, sostenido por dos grifos. Notas
marginales.

17
[BARTIHOLOMABUS DE SALICBTO] i. [Lectura super codi-
cent]: [C]um peritorum secretarium forem... (fol. i a). Explicit lec-
tura egregii doctoris bartholomei de salicetus... perfecta per me
JoANNEM CANZiENssEM. Deo gratias. [Y en línea siguiente y de otra
mano]: viü." die aprilis anno a natiuitate domini 1460 studii ego
FRANCiscus PATÁN bacalkrus. In villa de Ei,o X X V die mensis an-
gustí aimo 1462... (fol. 178 V. a). — 2. [NaM,issimum opus libri fu^
gitiui] : 'Cum plures Kbelli super... (fol. 179 a). — 3. Tractatus ar-
morum. lusta materiam arniorum: Quero primo... (fol. 189) [Se
interrumpe]: ...mortuorum. Sed quid si alíquid... (fol. 189 v. b).
x> Biblioteca Nacional. ( I7 - I9

S. XV. 189 fols., papel, 403 X 288, a 2 columnas, 63 líneas, 1 X 7 ; caja,


250 X 160.
Ene: Tafilete rojo, s. xvjii, 420 X 300, idéntico a la ene. del ms. núm. 16.
Olim: D. 3,
Iniciales en rojo y azul adornadas con dibujos. Títulos en letra uncial. Falta
la inicial primera. Importantes notas marginales de los siglos xv y xvi de va-
rias manos.

18
\PnRO LÓPEZ DE AYALA. Crónicas de los reyes de Castilla D.
Pedro, D. Enrique II y D. luán I] : ...ques de Tortosa su sobrino...
(fol. 2 a) ...de la borden de Sant Benito de Valladolid en el alcázar
uiejo et lo doto. La coronica es acabada dios sea loado a dios muchas
gratias (fol. 329 a).

S. XV, 328 fols., papel, 404 X 280, a 2 columnas, 48 líneas, 3 X 85; caja,
27S X 185.
Ene: Pasta. Restaurado por GINESTA en 1875. 420 X 290.
Olim: F. 23.
La numeración va del II al CCCXWII, 2 fols. sin numerar entre el CXXVI-
CXXVII; falta i fol. al principio y 7 al fin, en los últimos capítulos de la
Crónica, cuyo final de distinta letra está en el fol. CCXXXVIII, numerado
posteriormente a lápiz. Epígrafes en rojo, iniciales en azul y rojo alternando.

19
L BEDA. I. Líber de temporibus expositus et ordinatus venerabiíi
Beda presbítero. Incipít prologus eiusdem libri: De natura rerum et ra-
tione temporum dúos quondam..., P. t., xc, 293, 685... (fol. i a). —
2. Incipiunt capitula... (fol. i b). — 3 ) De computo... capitulo 1:
De tetnporum ratione domino iuuante dicturi necessarium ducimus...,
p. u, xc, 295 (fol. I V. b). — IL De cursu etatum... Prima igitur
aetate secuH nascentís... Adam annorum centum Iriginta genuit
Seth..., p. t., xciv, 1173? (fol. 32 V. a) ...capitulo Ixxii de octaua
etate mundi: Et haec est octaua illa aetas... (fol. 47 b) ...mereamur
accipere palmam (fol. 48 a). — IIL ítem mártirologium de presbiteri
Bede heroico compositum metro et aduerte prudens lector quia hi
uersus quos obelo et chrunons in capite prenotatos inuenio ab erchen
19 ) Inventario General de Manuscritos. 21

presbítero monacho nwnasterii sancti benedicti de castro casino editi


sunt: Presbiterí Bede martyrolc^ium incipit acri. Festa quibus pas-
sitn sanctorum inscripta leg^untur... (fol. 48 a). — IV. ítem uersus de
anno solari seu de regularibus mensium: Nec rota per gyrum quam
tradit machina lymphe... (fol. 50 a) [Siguen varios versos sobre las
épocas del año, que terminan]: ...uersus cycli anniuersalis: linea
christe tuos prima est que continet annos... aetate lunae monstrat no-
uissimtis ordo (fol. 53 a). — V. ARATUS. Liber Arati philosophi.
De Astronomia: Aratus patris quidem est athinodori... (fol. 55 a)...
ceteri in imo gurgitío descendunt (fol. 74 v. a). — VI. Quot pedes ha-
beat hora per singulos menses anni circuli: Si uis scire quot pedes
habet... et dicito hora. vi. sola pedes dúo (fol. 74 a). — VIL Incipit
ordo computi expositutn a pluribus doctoribus seu trecentis decem
et octo pontificibus qui congregati fuerunt apud nichea bithinie ciui-
tatem sub Constantino augusto: lanuarius Augustus et Decemlber iii
... omnes uero menses, ooto idus habent. [Aquí termina el libro De
ratione anni a Julio caesare instituti. Cf. P. I,., XC, 799. Sigue]:
... lue (sic) mensis qui ha;bet iii... (fol. 74 b) [parece glosas sobre el
De argumentis lunae, y se termina en el folio 87 v. a, con] : De Hu-
manae uite cautela: De his qi»e a me et (sic) ad humanae uitae cau-
telara inuenta sunt..., p. L., XC, 963-5 (fol. 87 v. a) ... uictorem Achi-
llem et Hectorem uiotum absque ambiguitate significat... [fol. 87
vuelto b), y en la parte inferior del folio se lee: "Herror calami da-
tur in supra scriptis numeris", en letra del s. xvii.] — VIII. De divi-
nando exitu morgorum e positionibus lune et de sphera Pythagore:
Disce diem lunae in qua quis decubuit... T. 203 (fol. 88 a).—IX. S.
ISIDORUS. De corpore humano eiusque morbis de elementis et de
humoribus]: Quattuor sunt uenti quattuor anguli celi... T. 551 (fo-
lio 88 v. a). — X. [VINDICIANUS. Epístola de simplicium medi-
ciña] : Licet te charissime nepos... T. 391 (fol. 89 a).—XI. Epístola
Ypocratis de Flebotomía. De viginti et una uenis... (fol. 89 v. a). —
XII. De dieta Hippocratis per singulos menses anni obseruanda. Men-
se ianurio zinziber et reuponcticu... T. 408 (fol. 90 b). — XIII. [Sin
título, empieza]: Expositio m«mbrorum quo ordine et quibus ner-
uis ut quibus... (fol. 90 v. a). — XIV. De monstruosa fecunditate ex
libro solini: Romae mulier quadam ex plebe fausta... (fol. 92 v. a).
XV. ídem. Itaque ut democritus phisicus ostendit... (fol. 92 v. a). —
XVI. De Similitudinibus hom¿nibus: Interdum enim ad genus spec-
tat... (fol. 93 b). — XVII. De longitudine Homhtum: licet ergo pie-
22 Biblioteca Nacional. (19

fique desiniant ....(fol. 93 v. a). — XVIII. De uelocitate hominis:


Primam palmam uelocitatis... (fol. 93 v. b). — XIX. De ade hominis:
Uisi deánde plurimum putauit straibo... (fol. 93 v. b). — XX. De
fortitudine quorundam: Preualúisse fortitudine apud romanos... (fo-
lio 94 a). — XXI. De •memoria et obliuion^ aliquorwm et de locu-
Hone muti: Cyrus memoriae 'bono inclaruit ... (fol. 94 a). — XXII.
De filia que patrem suum lactauit proprüs ubeñbus in carcere: PSeta-
tatis documentum nobilius quidem ... (fol. 94 b). — S. ISIDORUS.
De homdne et partibus eius: Natura dicta eo quod nasci'aliquid fa-
ciat, p. I,., ivxxxii, 397 (fol. 95 a). — XXV. Scarpsvm ex chronica
oñgems [Liber generationis uide chronica minora in Monumenta
Germaniae Histórica, I, 7 9 ] : diuisio tefrae et trium filiorum Noe
post diluuium ... (fol. 99 a). — XXVI. De gentibus et uocabulis
earum ex libro Ysidori episcopi: Gens €st miiltitudo ab imo principio
orta ... (fol. 100 V. a). — XXVII. Ex libro eiusdem de lapidibus in-
signioribus: Magnes lapis indicus ab inuentore uocatus fuit ... (folio
103 V. a). — XXVIII. De natura priné lapidís et thitis ad quid ua~
leat...: Lapis ethiten uero lapis ... (fol. 109 a). — XXIX. Ambi-
tus secundum ... (fol. 113 v. a) [son hexámetros leoninos con
aliteraciones, que terminan]: hís lector digne tibí seruit seruius inde
(fol. 114 V. a). — XXX. BEDA. Incipit liber uenefabüis Bede
presbyteri de natims rerum de quadrifario opere dei: Operatio diuina
quae sécula creauit et gubemat ... P. U XC, 187 (fol. 115 a), [desde
el capítulo iii no está conforme con el texto de la edición de Migne y
tiene cxxxvi capítulos, el último e s ] : Quomodo angelicus ieronimub
susceptus in eremita: Cosmas cognomento uestitor doctor apud gre-
cos ... (fol. 133 V. a). — XXXI. De canonibus conciliorum: canon
autem grece latine regula ... (fol. 133 v. a). — XXXII. {Excepta ex
dtversis operüjus et epistolis variorum auctorum, nem-pe: Augustini,
leronimi, Gregorii pp. Bedae, Isidori, Leonis pp., Gennadii, Ambrosii,
Alcmni, Casdodori, etc.] <fol. 134 a). — XXXIII. S. AUGUSTl-
NUS. Incipit tractatus sancti augustini episcopi contra quinqué he-
reses: Ddbitor suwi fratres non necessitate ... (fol. 182 v. a). —
XXXIV. — [Excerpta ex iisdem, núm. XXXII] (fol. 188 v. a). —-
XXXV. Incipit pritdlegium sonctae romcmae ecclesiae quod consti-
tuit dontinus constantinus imperator: In nomine sánete ét indiuidue
trinitatis ... (fol. 190 v. a) ... datus ... sub die tertio Kalendarrum
apriliarum a domino nostro flauio Constantino ... (fol. 192 v. b).
XXXVI. S. GREGORIUS, PP. Sereno episcopo maxiliensi: Per-
19-30) Inventario General de Mawiscrüos. 23

latum siquidem ad nos ... (fol. 192 v. b). — X X X V I I . Africanus ad


Añstidem de genedogia Chñsti. Que a Matheo et luca diuerse refe-
runtur: U t autem clarius fiat... (fol. 193 b). — X X X V I I I . [Excerpta
ex iisdem núm. XXXII] (fol. 193 v. a). — X X X I X . Incipit liber
iwiioris philosophi in quo continetur totius mundi descñptio: Post
omnes ammonitiones ... (fol. 195 v. a). — X L . Peram. rex ad adria-
num imperatorem . . . PITRA, A. S.> I I , 647 (fol. 198 b). — X L I . [Ex-
cerpta ex tractatibtis alchimiae. Empieza p o r : ] ítem de chrisogra-
phia: Aurum obrigum ... (fol. 199 a). [Estos tratados se interrum-
pen] : ... personas et laue et dessicas. Sécula (fol. 203 v. b).

S. XII. 293 fols., perg^nino, 394 X 362, a 2 columnas, 47 lineas, 2 X 8 2 ;


caja 315 X 187.
Ene.: Tafilete rojo s. xviii, 420 X 270.
Olim: A. 16; vit. 13, 3.
Títulos e iniciales en rojo, ilustraciones en rojo, azul y ocre. Desde el folio
2 V. al 4 V. figuras que por diversas posiciones del cuerpo y de los dedos de las
manos expresan un sistema de contar hasta mil, y entre los fols. 55 al 73 otras
miniaturas de significado astronómico. El fol. 54 en blanco.
Cfr.: EwALD. 'Reise nach SpatUen. 285. LOEWE-HARTEL, B. P. L. HS., 315; BOR-
DONA, Mss. con pinturasj I, 234, núm. 411.

20
B A R T H O L O M A E U S D E U R B I G O . Milleloquium D. Anibrosii:
Doctoris optimi Sancti Anubrosii doctrinam de scripturus ... (folio
16 V.) . . . ergo qui uult perfecta purgationem . . . (fol. 371 v. b).

5". XV. 371 fols., pergamino, 390 X 286, a 2 columnas, 55 líneas, 2 X 8 3 ;


caja, 278 X 192.
Ene.: Tafilete rojo, s. xviii, 412 X 290.
Olim: B. II.
Proc,: ? G. 371 (signatura del s. XVIII).
La inicial de texto y márgenes de los fols. i v. c, 136 v. b, 169 v. a, 271 v. b,
322 b, están ilustradas; las demás iniciales van en rojo y azul. Falta el primer
folio del códice original. El fol. i de este códice es una continuación de la
tabla y empieza: A Soneto Athanasio... (fol. i a), y acaba en: Esurice. (fol. i
vuelto b). El códice está incompleto y acab^ en el capitulo: Exiie et Exitus.
Faltan por lo tanto 6 capítulos de la letra E. El fdl. i tiene 4 columnas y el 2
tiene 3, de las cuales 2 son del índice. Los fols. 93 y 94 están deteriorados en
la parte inferior.
24 Biblioteca Naciotuü. (Á^-22

C/r. .LOEWE-HAKTEL, B. P. L. HS., 376; BORDONA^ MSS. con pinturas, I, 236,


número 412.

21
I. UGOLINUS. Incipiunt distinctiones dormni Ugolini ...: Munenun
alia sórdida, alia honesta ... (fol. 2 a).—II. ROFFREDUS DE BE-
NEVENTO. [Quaestiones selectae]: Cum essem aretii dbique... (fo-
lio 25 a).—Ili. [Codex lusHniam cutn commentariis anonymi]: Nunc
ego sucinte tanquam breuitatis amator... (fol. 44 a). — IV. [Quaes-
tiones...] : Episcopus Bononiensis lutio titio rem quamdam... (fol. 67
a). — V. [Quaestiones in Codicem lustiniam incerto auctore]: Bono-
nienses düm querimoniam... (fol. 71 a). — VI. [Quaestiones... •.\
Propone tibí seruum tuum... (fol. 91 a).

5". XIV. 93 fols., pergamino, 397 X 255, a 2 columnas de 48 líneas, i X


92; caja, 288 X 190.
Ene.: Pergamino verde con hierros dorados y cifra del DUQUE DE UCEDA.
410 X 258.
OUm: D. 11.
Proc.: Biblioteca Real. 14-1.
Iniciales en azul y rojo; notas marginales de la misma época. En el fol. i de
papel tiene este título: Ugolinus in Codicem. El último folio de guarda es el
folio 96 de un códice del siglo xv y empieza: Questio talis id est anima...

22
[ALFONSO X EL SABIO, REY DE CASTILLA Y LEÓN: Par-
tidas I, 2 y 3].—i. Bste es el libro de las leyes que fizo el nobre rey
don aifonso señor de CasUella, de Tolledo, de León, de Gallizta, de
Sevilla, de Cordoua, de Murcia, de Jahen et de Algarbe que fuefijo
del muy noble rey don Fernando enperador de España et de la muy
noble reyna doña Beatriz...: Dios es comen^miento et m^edianero...
(fol. I a). Explicit li'ber primus. Quem scripsit scribat. Bit semper
cum domino uiuat (fol. 78 a). — 2. [índice de títulos i al 24 de que
consta el primer libro.] (fol. yS a). — 3. Ley de los ayunos que dicen
ledanias que fueron establecidos e conw deben ser gttardados (fol. 78
b). — 4. Aqui comienca la segunda partida que fabla de los empero-
ara - as ) InvetOario General de Manuscritos. 25

dores e de los reyes e de los otros gratules señores de las tierras que les
han de numtener e de judgar en justicia e en uetdad. La fe católica
de nuestro señor Jesu Cristo avenios... (fol. 79 a). Aquí se acaba el
libro de la segunda partida. Finito libro sit laus et gloria christo. (fo-
lio 170 b). — 5. aqui comiengan los títulos de la segunda partida des-
te libro, (fol. 170 V.). Aqui comienza la tercera partida que fabla de
la justicia de como se ha de hacer ordénamientre en cada lugar por
palabra de juisio e por otra de fecho. Fizo nuestro señor dios todas
las cosas muy cumplidas... (fol. 171 a). ...Fincar comunalment a to4r
les compañeros. Finito libro sit laus et gloria christo. Amen. (fol. 273
h). — 6) [índice de los 32 titulos de que consta este tercer libro.'\
(fol. 273).—7) [Nota biográfica del Emperador Federico 11.] (folio
274). — 8) [Fragmentos sobre demandas.] (fol. 275.)

S. XV. Vil 4- 275 fols., pergamino, 398 X 252, a 2 columnas, 49 líneas


3 X 82; caja, 293 X 180.
Ena: Pasta, s. xix, 410 X 267.
Olims D. 34.
Proc.: "Esta primera y segunda partida son del MONESTERIO DE SANTO THOMAS
DE AVILA, de la orden de los predicadores." (fol. 273 v, b), en cursiva del s, xv.
Títulos en rojo e iniciales con adornos en colores. iCortado en varios folios el
pergamino. Hay esta noticia: "E comengado el quarto anno que regno en el
mes de iunio en la uigilia de sant Johan Babtista que fue en era de mil e do-
zientos et noventa e quatro annos et acaba lo en el anno que regno en el mes
de agosto en la viespra del mismo Sant J-ohan Babtista guando fue martirizada
en la era de mü e ccc e iii anos." (fol. i a). El fol. 170 v. está escrito a una
línea. Los fols44, 141 v., 142, 145 v., 146, 180, 192, 322, 232, 248 están borro-
sos. El fol 274 es una nota sobre papel de 12 X 215, y el fol. 275 es dé perga-
mino de 223 X 130, no perteneciendo ninguno de los dos folios al códice, con
el que se encuadernaron en el s. xrx. Los folios de guarda, VII al principio y
VI al fin, están en papel.

23
[Ordenamientos de Cortes.] I. Tabla por menudo de los ordenamien-
tos (fol. I ) . — II. Ordenamiento de tahurerías: Este es el libro que
yo maestre Roldan ordene en rason de las tafurerias por mandado
del... señor don Alfonso... rey de Castilla... (fol. 50) ...Fecho era
de mili e trescientos quinse años (fol. 53 v.). — III. [Ordenamiento
de Alfonso XI en las cortes de ValladoUd, 1325.] (fol. 55). — IV-
26 Biblioteca Nacional. (a3

lOrdenamiento de Alfonso XI en las cortes de Madrid, 1329,] (fo-


lió 65 V.). — V. [Ordenamiento de Alfonso XI en las cortes de Se-
govia, 1347.] (fol. 74 V.). — VI. [Ordenamiento de Alfonso XI en
las cortes de León, 1349.] (fol. 83 v.). — VII. [Ordenamiento de En-
rique II en las cortes de Burgos. Incompleto al fin.] (fol. 90). —
VIII. [Ordenamiento de Enrique II en las cortes de toro, 13,71, in-
completo al principio] (fol. 95). — IX. [Ordenamiento de Alfonso XI
en las cortes de Alcalá de Henajes, 1348, incompleto en el medio]
(fol. 102 V.). — X. [Peticiones fechas al rey D. Enrique en las cor-
tes de Toro por los perlados e derecia con las spuetas e leyes. 15 SEP-
TIEMBRE ERA 1409 AÑO 1371] (fol. 112). — XI. Ordenamiento de
.Toro del i'ey D. Enrique sobre el boluimiento de la moneda de los
crusados e paga de las debdas e manedas e otras cosas fecha era 1411
[AÑO 1373] (fol. 114 V.). — XII. Ordenamiento de Burgos del rey
D. Enrique fecho en CCCCXXII [AÑO I 3 8 I ] sobre el derecho de^ los
oficiales e escriuanos que deuen leuar (fol. 117 v.). — XIII. Ordena-
miento del rey D. Enrique que fiso en Burgos, fue fecho dase dias de
Noídemhre era de 1415 [AÑO 1377] (fol. 120 v.). — XIV. Ordenar,
miento de Burgos del rey D. Enrrique que fecho era de CCCCXV
[AÑO 1377] sobre lo de las sacas e cosas vedadas (fol. 124 v.). —
XV. Ordenamiento de Toledo del rey don Enrique fecho era de
MCCCCXVI años [AÑO 1378] sobre sacas (fol. 127 v.). — XVI.
Ordenawdento primero del rey don Joan de las cortes de Burgos de
petición e leyes al año primero que regno, era de MCCCCXVII años
[AÑO 1379] (fol. 128 V.). — XVII. Ordenamiento de las cortes de
Soria del rey Don Johan era de MCCCCXVIII años [AÑO 1380J
(fol. 136 V.). — XVIII. Ordenamiento de VaUadoKt del rey don
Johan, AÑO DE 1385 años (fol. 141 v.). — XIX. Ordenamiento
del rrey don Johan fecho en Segovia AÑO DE 1386 años con peti-
ciones respuestas (fol. 152). — XX. Ordenamiento de Breuiesca fe-
cho por el rrey don Johan en XX dias de desiemhre año de
M.CCCLXXXVII años [AÑO 1387] (fol. 162 v.). — XXI. Ordena-
miento del rey don lohan del AÑO 1388 años. Falencia (fol. 170 v.). —
XXII. Ordenamiento de las cortes de Guadalfajara del rey don Juan
AÑO 1390 (fol. 174 V.).— XXIII. Ordenamiento postrimero del Rey
dotí lohan fecho en Segouia AVIO DE 1390 (fol. 181 v.). — XXIV.
Primero ordenamiento en Madrit del rrey don Enrrique AÑO I 39 I
(fol. 186 V.). — XXV. Ordenamiento de Segovia del rrey don En-
rrique del año... de 1396 años (fol. 195 v.). — XXVI. Ordenamien-
33" 34 ) Inventario General de Manuscritos. 27

lo de D. Juan II en las cortes de Palemuela, AÑO 1425 (fol. 198). —


XXVII. [Siguen 5 reales cedidas de D. Juan II de 1426-1427, y el
"traslado de la clausula del testamento del rey don Enrique en razan
de los mayorasgos"] (fol. 198). — XXVIII [Ordenamiento de
D, Juan II en las cortes de Zamora, AÑO 1432] (fol. 215). — XXIX.
[4 cédulas de D. Juan II de 1419, 1426 y 1427] (fol. 215).

¿•. XV. 228 fols., papel, 398 X 272, 250 X 180.


Ene.: Pasta s. xix, 440 X 280.
Olin%: D. 35.
Hay dos foliaciones, del I al XLIV, más 4 hojas sin foliar; y del I al CXCI.
De esta foliación son duplicados el II y XIII, y faltan del XV al XXVI, LUÍ
al LVI, XXXVII al XCIV y del CLIX al CLXV. Títulos en rojo. En el fo-
lio 197 V. Este libro se escriuió enla ... cibdad de Murcia e acabóse de escre-
uir a ocho dios del mes de octvibre ... 1425 ... eScrimolo Juan del Castillo. No-
tas marginales del s. xvii. Hay una nota del siglo xv al pie ád fol. 94 v. que
dice: faltan 4 hojas. En estas hojas estaba el fin del nrnn. 7 y el principio del
núm. 8; al pie del fol. 104 v. hay otra nota de la misma mano y aunque borrada
se puede leer y dice faltan 10 hojas, en ellas jp capitulos.

24
[Bxpositio in epístolas divi Patdi et dwersae homiliae.^
I. [Epístola prima ad Romanos'\ [I] deo uos fratres charissimi ho-
die atteirtius quam soJetis ad eoclesiam... (fol i a) ...uos benedictus
christus dominus peTuenire.concedat quam uenit in nomine dei patris
cum quo uiuit et regnat deus... Amen (fol. i b v.). II. Ut rerum no-
titia habeatur plenior principia rerum ... P. L., XVII, 45 ... potest
uerum uideri quod dicimus. Constat ¡taque temporibus apostolorum
iudeos propterea... (fol. 2 a)... docet sic incipit. — explicit prologus.
[P]aulus seruus iesus christi apud ueteres rarione nomina compone-
bantur ut Ysahac propter... (fol. 2 a v.)... tjua eius sanguine redem^p-
ti, facti sumus filü d^i. [P]rimum quidem grafías ago domino meo...
(fol. 3 V. b) ... si conpuncti creatoris fidem et uirtutem noluerit cre-
dere. (fol. 9 b v.). III [Epístola prima ad Ronumos] Incipit prologus:
ü t rerum notitia habeatur plenior... Constat itaque temporibus apos-
tolorum iudeos propterea... (fol. ip a), [se repite el texto del n.° II
hasta i." 16 a, línea 5 de donde continúa] ...fidem et uirtutem nolue-
rint credere. Aut sí stupore quodam considerant ... Ecce inquit uo-
28 Biblioteca Nacional. (24

biscum sum ómnibus diebus usque ad constunmationem seculi. Expli-


cit tractatus I. Incipit II (fol 49 b). IV. [Epístola secunda ad Roma-
nos] : Ab achaia regione grecorum scripsit apostolus romanus hanc
epistolam ... (49 a v.) ... per totum textum huius epistole ab eo scripta
sunt. Explich Epístola ad Romanos (fol. 98 v. b).^-IV [bis]. Incipií
Epístola I ad Corinthíos. Precepto domini saluatoris. Ammonitus apos-
tolus Plaulusuenit... P. L., CXVII, 507 (fol. 99 a ) ; . . . fiat quod opto uel
uera sunt omnia superius commemorata 'Explicit epistola ad Corin-
thios prima (fol. 133, a). — V. Incipit Epistola II. Apostólo récedente
a coñnthiis: Cumaudisset eos seducios... p. L. CXVII, 605 (fol. 133 a).
VI. Incipit epistola ad Tesalonicenses: Macedonia prouitKia est gre-
corum... p. L. cxvii, 765 (fol. 159 a V.). VIL Incipit epístola II ad
Tesalonicenses: Thesalonicenses accipientes priorem epistolam cum
peruenissent... P. L. CXVII, yyy (fol. 159 a v.). VIII. Incipit Eipstola I
ad Timotheum: Tymotheus filius fuit mtilieris uiduae patre gentili
Graeco procreatus... p. L. CXVII, 783. {fol. 161 b). IX. Incipit episto-
la II ad Timotheum: Secundam epistolam Timotheo scribit (sic) ab
urbe de carcere ... P. t. cxvii, 797 (fol. 166 a v.). X. Incipit ad
Galathcís: Primo quaerendum est in exhordio huius epistole unde sint
(sic) galathe appellati... p. L. cxvii 669 (fol. 170 b v.).' XI. Incipit
epístola ad ephesios: Ephesus ciuitas est asie et grecie cuius habita-
tores efesii... p. i.. cxvii, 699 (fol. 182 a). XII. Ad PhUipenses:
Philipenses sunt macedones -id est greci. Grecia anim a diuersis regi-
bus... p. I,, cxvii, 733 (fol. 194 a V.)... quia si manserit in mente ma-
nebit et in corpore. explicit annotatio in epistola ad philipenses. (fol.
201 a). XIII. Indpü epistola ad colosensei: Misterium quod abscon-
ditum fuit (fol. 201 a) ... ac remissio peccatorum maneat semper
uobiscum. Explicit epistola ad colossenses (fol. 205 a). XIV. Indpit
prephatio in epistola ad hebreos: In primordiis huius epistolae dicen-
dum est quae causa ... P. L. cxvii, 819 (fol. 205 a) ... etiam gratiam
euangelii legem moisi (fol. 223 a v.). XV. In natiuitate plurimorum
confessorum: Et alii quid%m plures facti sunt sacerdotes ... ubi gen-
tiles stabunt ad orandum post iudeos. (fol. 226 a v.). XVI. Sabbato in
quatuor temporum septembris: Tabemaculum enim factura est pri-
mum in quo erant candelaibra et menssa ... (fol. 226 a v.) ... anime pa-
Xf^^ jdeperünt operari. (fal. 228 a). XVII. Dominica de passione:
Fratres, Christus assistens pontifex futurorum bonorum... (folio
228 a) ... Samuhel et prophetis qui fide uicerunt regna (fol. 240 a).
XVIII. In natiuitate Sanctí Sebastiani: Quod omnes in commune
24 ^ 26 ) Inventario General de Manuscritos. 29

commemorat illud est quod singtilorum... (fol. 240 a)... Tu autem


Ídem ipse es et araii tiii non deficient. (fol. 247 b). XIX. In natiuitate
sanctorum Paustini et Beatricis atque Simplicii: Doctrinis uariis et
peregrinis nolite abduci... (fol. 247 a)... superbiae inflati dedignan-
tur (fol 248 b V.). XX. [índices de epístolas, dominicas y versículos
en fol. 248 b V.]

S. XII. 248 fols., pergamino, 397 X 270, a 2 columnas, 43 líneas, 2 X 80;


caja, 307 X 182.
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, cifra del DUQUE DE UCEDA,
403 X 275.
Olim: B. í7.
Proc.: Biblioteca Real: 15, i.
Al principio 5 fols. de guardas en papel. El primero tiene: Expositio in Epís-
tolas D. Pauli, en escritura del siglo xviii. Algunas notas marginales del
s. xiv-xv.

25
[RICARDUS DE MEDIAVILLA. Questiones subtilissimne super
quartum librum Sententiarum Petri Lombardi]: Innoua signa et im-
muta mirabilia ... (fol. i a) ... restauratione per propositam quare ad
ípsam experte. (fol. 291 v. b). [Sigue tabla]: Samaritanus... (folio
292 a) ... Expiiciunt tituli questionum quarti libri super sententia-
rum (fol. 311 b). [Sigue índice alfabético: fol. 311 v. a 313 v.].

5. XV. 312 fols., papel, 398 X 270, a 2 columnas, 48 líneas, i X 67;


caja, 279 X 273.
Ene.: Tafilete rojo, s. xviii, 412 X 282, del mismo encuadernador que d
núm. 16.
OÍM».- B. 29.
El índice alfabético a 3 columnas. El códice escrito de diferente mano.
Cfr.: GLORIEUX, Les maitrts en theologie, núm. 324.

26
I. GUIDO, o. c.: Epístola Guigonis Cartusiae prioris ad durbo-
nenses fratres super epistolis B. leranimi: Amicis et fratribus in
30 Biblioteca Nacional. (a6

Christo dilectissimis... (fol. i a).—II. Epitaphium de beato ieronimo


presbítero: leronimus litteris grecis et latinis rome ... (fol. i b). —
III. [Tabula capittdórum] (fol. i v. a). — IV. Simbolum de Fide Ni-
cetii concüii: Credimus in unum deum patrem omtiipotentem oninium
visibilium et invisibilium creatorem, P. U, XXX, 176 (fol. 2 vi a). —-
V. S. HIERONYMUS. Simbolttm fidei a Beato Ieronimo composi-^
tum et S. P. Danuiso ab eodem missum. Credimus in deum patrem
onitiipotentem cunctortim..., p. i,., xhv, 1716 (fol. 3 v. b). — VI.
S. DAMAlSUS. Epístola... ad S. leronimum: Dormientem te et lon-
go jam tempore legentem..., p. u, xiii, 3.71, y xxii, 451 (fol. 4 v. a).
Vil. S. HIERONYMUS. Epístola... ad B. Damasum PP. de propo-
sítis ab eo sibi questionibus: Postquam epistolam tuae Sanctitatis
aocepi, confestim..., p. t., xxn, 452 (fol. 4 v. ). — VIII. S. HIERO-
NYMUS. Prologus ad eundem PP. Damasum ín expositione Orige-
nis super Cántica Canticorum: Orígenes cum in caeteris libris...,
p. h., XXIII, 1173 (fod. 6 V. b). — IX. O R Í G E N E S . Homilía prima
origenis super Cántica Canticorum translata a beato ieronimo de gre-
co in latinum: Quomodo dicimus per moysen esse quedam..., P. L.,
XXIII, 1175; p. G., XIII, 37 (fol. 6 V. b). — X. O R Í G E N E S . Omelia
secunda: Omnes anáme motiones universitatis conditor Deus...,
p. L., XXIII, 1185; ccx, 253; p. G., XIII, 47 (fol. 9 b). — XI. S. DA-
MASUS. Epístola... ad S. leroninmm de Osarma: Conunentariacum
legerem Graeco Lathioque sermone..., P. L., X I I I , 571; xxii, 375
(fol. 12 b). — XII. S. HIERONYMUS: Epístola... ad beatum Da-
masum papam de Osanna: Multi super hoc sermone diuersa finxerunt,
e quibus..., p. L., XXII, 375 (fol. 12 v. a). — XIII. S. HIERONY-
MUS. Ad S. Damaswm, de frugi et luxwioso fUio: Beathudinis tue
interrogatio di^nitatio fuit et sic..., P. L., XXII, 379 (fol. 13 b). —
XIV. S. HIERONYMUS. ad eundem Papam de nouo nomine^ trium
hypostaseon, et de fide cwi apttd antiochiam communicare debeat:
Quoniam uetusto Oriens inter se populorum..., P. L., XXII, 355 (fo-
Ho 16 V. í>). — XV. S. HIERONYMUS. ad supra dictum Papam
Damasum, cui apud SyHam in fide communicare debeat: Importuna
in euangelio mulier tándem meruit... P. U, XXII, 358 (fol. 17 v. a). —
XVI. S. HIERONYMUS. Ad Heliodorum Epíscopum epitaphium
Nepotiani presbiteri editum a B. Ieronimo: Grandes materias ingenia
pama non suffenint..., P. L., XXII, 589 (fol. 17 v. b). — XVII.
S. AUOUSTINUS. Epístola... ad S. lerominum: Audiui pervenisse
in manustuas, litteras meas..., P. t., xxii, 829: xxxiii, 236 (fol. 20
36 ) Inventario General de Manuscritos. 31

vuelto a). — XVIII. S. HIERONIMUS. Epístola ad S. Augustinum:


In ipso profectionis articulo Sancti filii nostri..., p. L., XXII, 630;
xxxiii, 237 (fol. 20 vuelto b). — XIX. S. HIERONYMUS,
Epístola ad S. Augustinum: Anno pretérito per fratrem nos-
trum..., P. í.., XXII, 831; xxxiii, 154 (fol. 21 a). — XX. S. AUGUS-
TINUS. Epístola ad S. Presidium: Sicut presens rogaui sinceritatem
tuam, nunc queque commoneo..., p. L., XXII, 915; xxxiii, 350 (fo-
lio. 21 b). — XXI. S. AUGUSTINUS. Epístola ad S. Híeronímum.:
Quamuás existimen antequam istas sumeres venisse..., p. í^., XXU,
909; xxxiii, 245 (fol. 21 b). — XXII. S. AUGUSTINUS. Epístola
ad S. leronímum: Nunquam aeque quisquam tam facile cuilibet...,
p. u, XXII, 565; xxxiii, 111 (fol. 22 V. a). — XXIII. S. HIERONY-
MUS. Epístola ad S. Augustinum-: Crebras ad me epístolas dirigfis et
saepe..., P. L., XXII, 834; xxx, 243 (fol. 23 v. a). — XXIV. S. AU-
GUSTINUS. Epístola ad S. lerommum: Habeo gratiam quod pro
suscripta..., P. I,., XXII, 647; xxxiii, 154 (fol. 24a). — XXV. S. AU-
OUSTINUS. Epístola ad S. leronímum: Ex quo cepi ad te scribere
ac tua scripta..., P. L., XXII, 832; xxxiii, 241 (fol. 25 a). — XXVI.
S. HIERONYMUS. Epístola ad S. Augustinum: Cum a sancto fra-
tre nostro..., P. X,., XXII, 935; xxxiii, 275 (fol. 25 v. b). — XXVII.
S. AUGUSTINUS. Epístola ad S. leronimum: lam pridem caritati
tue prolÁxam epistolam..., p. L., XXII, 936 {fol. 25 v. b). — XXVIII.
S. HIERONYMUS. Epístola ad S. Augustinum: Tres simul epísto-
las irrano libellos..., p. L., XXII, 916; xxxiii, LTE (fol. 30 b). —
XXIX. S. AUGUSTINUS. Líber ad S. leronimum, de origine ani-
mae: Deum nostrum qui nos uocauit..., P. I,., XXII, 1124; xxxiii, 720
(fol. 33 v. b). — XXX. S. AUGUSTINUS. Líber alíus ad S. ¡eroni-
mum, de eo quod scríptum est qui totam legem sefuauerit offendat
autem in uno, factus est omníum reus: Quod ad te scripsi honorande
mihi in Christo..., p. i,., xxii, 1138; xxxiii, 933; ucii, 561 (fol. 37 b).
XXXI. S. HIERONYMUS. Epístola ad S. AugusHnum: Virum ue-
nerabílemí fratrem metan, filium dignátionis tuae..., P. L., xxii, ii6i>
xxxiii, 752 (fol. 39 v. a). — XXXII. S. HIERONYMUS. Epístola
ad S. Augustinum: Omni quidem tempore beatitudiíiem..., P. I,., XXII,
1179; xxxiii, 891 (fol. 29 v. b). — XXXIII. S. HIERONYMUS.
Epístola ad Alipium et S. Augustínumí: Sanctus innocentius presibiter
qta huius sermonis..., p. L., XXII, I 181; xxcxiii, 928 (fol. 40 a)). - ^
XXXIV. S. E M P H A N I U S . B. Epyphmií saUmine ... ad lohanem
itrosolvmitanum ..., traslata a sancto leronimo de greco in latinum:
32 BiblicHeca Nacional. (a6

Oportebat nos dilectissime dericatus honore..., P. h., xxii, 517; P. G.,


XLiii, 379 (fol. 40 b). — XXXV. S. HIERONYMUS. Bfñstola ad
Paulinum, de studio sanctarum scripturarum: Frater Ambrosius tua
mihi munuscula..., p. i,., xxii, 540 (fol. 42 v. a).—XXXVI. S. HIEU
RONYMUS. Epístola ad Paulinum: Bonus homo de bono thesauro
cordis sui..., p. I,., XXII, 579; xcix, 641; XLXXI, 295; CLXxxii, 177
(fol. 44 V. b). — XXXVII. S. HIERONYMUS. Epístola ad Nepo-
tianum, de vita cleñcorum, monachorum et episcoporum: Petis a me
Nepotiane cariss¡m« Ikteris..., P. L., XXII, 527 {fol. 46 b). XXXVIII.
S. HIERONYMUS. Epístola ad Ettangelíum, de Mekhisedech: Mi-
sisti michi uolumen anonimon at espoton (sic) et nescio utrum tu...,
p. L., XXII, 676 (fol. 49 a). — XXXIX. S. HIERONYMUS. E-pis-
tola ad Eucnigelium, qualiter presbiter et diaconus differant: Legimus
in ysaia: fatuus fatua loquetur audio quendam in tantam..., P. h.,
XXII, 1192 (fol 50 b). — XL. S. HIERONYMUS. Epístola ad Vigi-
lantium: Justum quidem fuerat ut nequáquam tibi litteris..., P. L.,
XXII, 602 (fol. 50 V. b). — XLI. S. HIERONYMUS. Epístola ad^
uersus eundem: Multa in orbe monstra generata sunt..., P. t,., xxiii,
355 (fol 51 V. a.). — XLII. S. HIERONYMUS. Epístola ad Ripa-
rium: Acceptis primum litteris tuis non responderé superbiae est...,
p. L., XXII, 906 (fol. 54 a). — XLIII. S. HIERONYMUS. Epístola
ad Amandu/m: Breuis epístola longas explanare non ualet..., p. L.,
XXII, 560 (fol. 54 V. a.). — XLIV. S. HIERONYMUS. Epístola ad
Rufinum presbiterum: Multum in utramque partem erebro fama men-
titur..., p. L., xxii, 682 (fol. 55 V. b). — XLV. R U E I N U S : Fre/o-
Ho Rufim preshiteri, librorum Peña/rchon, quos de greco transtulit
in latinum: Scio quam plurimos fratrum scientdae scripturarum desi-
dexio..., p. L,, XXII, 733; p. G., XI, I I I (fol. 56 v. a). — XJvVI. RU-
FINUS. Apología eiusdem... ad Anastasium romanae urbís episco-
pum: Audiui quosdam ciun apud beatitudinem controversias..., p. L.,
XXI, 623 (fol. 57 a). — XLVH, S. HIEHONYMUS. Epístola B.
lerommi ad eundem Rufin%m: EHu te rome moratum serme pro-
pius..., p. h., XXII, 735 (fol. 57 V. a). — XLVIII. S. HIERONY-
MUS. Liber aduersus eundem Rufinum: Lectis litteris prudentiae
tuae quibus in me inveheris..., P. h., xxiii, 477 (fol. 57 v. b). —
XLIX. De epístola epyphanii: Te autem frater liberet dominus...
(fol. 62 a) ...sit Ínter nos una fides, et ilico pax sequetur (fol. 65 v. b).
1,. S. HIERONYMUS. Epistolo (td Marcum presbiterum chalcid^:
Decreueram quidem utendum mihi Psalmiste voce..., p. u, xxii, 359
96) Inventario General de Manuscritos. 33

(fol. 56 V. b). — LI. S. HIERONYMU.S. Epístola aduersus Helui-


dium, de uirginitate B. Mariae: Nuper rogatus a f ratribus ut aduer-
sus líbellum cuiusdam Helvidü..., p. L., XXIII, 193 (fol. 66 a). —
LII. S. HIERONYMUS. Epístola ad Vitdem de sdomone et ochas:
Zenon nauclerus per quem dicit mihi tua sanctitatis litteras..., P. I,.,
XXII, 673 (fol. 70 V. a). — L i l i . S. HIERONYMUiS. Epistala ad
Sabianum: Samuel quondam lugebat saulem quia penituerat Domi-
num..., p. h.. XXII, 1195 (fol 71 a). —LIV. S. HIERONYMUS.
Epístola ad Julianum diaconutn aquileienu: Antiquus sermo est; Men-
daces faciunt ut nec..., p. i,., xxii, 337 (fol. 73 b). —• LV. S. HIEU
RONYMUS. Epístola ad Annicíam hípodíaconum: Turpilius comi-
cus tractansí de vicissitudine Ikterarum..., p. i,., xxii, 331 (fol. 73 b).
LVI. S. HIERONYMUS. Epístola ad Rusticum: Nichil est christia-
no felidus cui promittitur regnum..., p. L., xxii, 1072 (fol. 73 v. a).
IvVII. S. HIERONYMUS. Epístola ad Antomum monachum: Do-
núnus noster humilitatis magister..., p. u, xxii, 345 (fol. 76 b). —
LVIII. S. HIERONYMUS. Epístola ad Heliodorum: Quanto stu-
dio (sic) et amore contenderim ut pariter in eremo inoraremur...,
p. L., xxii, 347 (fol. 76 b). — LIX. S. «HIERONYMUS. Líber ad
Grísogomam monachtmu: Qui circa te affectus meus sit..., p. L., XXII,
342 (fol. 77 V. b). — LX. S. HIERONYMUS. Epístola ad Theodo-
síum et ad caeteros heremitas. Quam vellem nunc vestro interesse
conventui; et acbnirandum consortium..., p. 1,., xxii, 331 (fol. 78 a).
LXI. S. HIERONYMUS. Epístola exoftatoría ad Rusticum de pe-
nítentia: Quod ignotus ad ignotum audeo scribere sanctae ancilae...,
p. u, xxii, 1038 (fol. 78 a).—LXII. S. HIERONYMUS. Epístola ad
Peramachium monachum, de dormítíone patdinae: Sanato uulneri et
in cicatricem superductae cuti..., P. I,., XXII, 639 (fol. 80 a). — LXIII.
S. HIERONYMUS: Epístola ad eundem, de óptimo genere
ínterptetcmdi: Paulus apostolus presente agripa rege de criminibus...,
p. u, XXII, 568 (fol. 81 V. b). — LXIV. PAMMACHIUS, OCEA-
NUS. Epístola ad B. leronimum: Sanctus aáiquis ex f ratribus scedu-
las ad nos cuiusdam.,,, p. i,., xxii, 743 (fol. 84 b). — L ^ V . S. HIEU
RONYMUS, Lib^er apologetícus ad eundem. Pamachiwn: Quod ad te
hucusque non scripsit causa fuit.,,, p. L., xxii, 493 (fol. 86 b). —
LXVIL S. HIERONYMUS. Epístola ad Pammachium: Cristiani
rnterdum pudoris est etiam apud amicos.,,, P. L., XXII, 511 (fol. 90
vuelto a). — LXVIIL S, HIERONYMUS. Epístola ad Pammachium
et Marcellam: Rursum orientalibus vos lócupleto mercibus et Alexan-
34 Bibiioteca Nacional. (áó

drinas opes..., P. t., xxii, 790 (fol. 91 a). — LXIX. S. H I E R O N Y Í -


MUS. Liber de uita clerici uel monachi ad Oceanuw.-Deprecatus es
ut tíbi breuiter exponerem qualiter clerici..., p. L., XXX, 288 (297);
CLvii, 719 (fot 91 V. a). — LXX. S. HIERONYMUS. Epístola ad
eundem, de tnorte Pabiole: Plures anni sunt quod super dormitio-
nem <sic) ..., P. U, XXII, 690 (fol. 92 b). — LXXI. S. HIERONY-
MUS. Epístola ad eundem, de eo quod scHptum est in apostólo úhius
uxoris uirum: Nunquam fili oceane fore putabam..., P . L . , XXII, 653
(fol. 94 a). — LXXII. S. HIERONYMUS. Epístola ad Míneruum
et Alexandrum de resurrectione carms: In ipso iam prof ectionis ar-
ticulo sancti fratris..., p. L., XXII, 966 (fol. 96 v. b). — LXXIII.
S. HIERONYMUS. Epístola concordíae ad Paulum senem: Huniaj-
nae uitae breuitas dampnatio dilectorum..., p. u, xxii, 343 (fol. 99
vuelto b). — LXXIV. S. HIERONYMUS. Epístola ad Crotnatíum,
Joidnum etEusebium: Nondebet karta diuidere quo&amor mutuus...',
p. L., XXII, 338 (fol. 100 a). — LXXV. S. HIERONYMUS. Bpis^
tola ad Abigaum hispanum: Quamquam mihi multorum sim conscius
peccatorum, P. h., xxii, 689 (fol. 100 v. a). — LXXVI. S. HIERO-
NYMUS. Epístola ad lulíanum exortaría: Filius meus, Frater tuus,
Ausonius in ipso..., p. i,., xxii, 960(fól. loi a). — LXXVIL S. HIEi-
RONYMUS. Liber de septies percussa, ad Innocentíum: Sepe a me
innocenti carissime, postulasti, ot de eius rei miraculo..., P. I,., XXII,
326 (fol. 102 b). — LXXVIII. S. HIERONYMUS. Epístola ad Mar-
celium et AnapsícMam: Tándenn ex affrica uestrae litteras unanimi-
tatis...., p. L., XXII, 1085; XXXI, 718 (fol. 103 b). — L X X I X . S. H I E ^
RONYMUS. Epístola ad Tranquíllínum, quomodo Oñgenem legen
debeat: Maiora spiritus uincula esse quam corporum..., p. i,., xxii.
606 (fol. 103 V. b). — LXXX. S. HIERONYMUS. Epístola ad Aux-
tutn, de errorihus. Oñgenis in líbris periarchon: Ante annos circiter
decem sanctus uir..., P. L., xxii, 1059 (fol. 103 v. b); — LXXXI.
S. HIERONYMUS. Epistilo ad Exufferatium: Initr omain quse
núhi fratris Quintilliani amicitiae..., P. L., xxil, i09i*(fol. 106 v. a).
LXXXII. S. HIERONYMUS. Epístola ad desiderium: Lecto ser^
nüóne digtíatiotiis tuae, quem mihi noa ..., P. L., XXII, 492 (fól. ió6
vuelto b). — LXXXIII. S. HIERONYMUS. Epístola ad Dardanum,
de: térra repromíssionís: Quaeris dardanum christianorum Jiobilisrimé
nobaüimchristíanissime..., P. U, XXII, (fol. 107 a). — LXXXIV.
S. HIERONYMUS. £/»wío/a'oíi Lucinium beticwn: Non opirianti
mihi siíbitolitteraetuaereditae sunt... (id. 108 v. b). — bXXXV'.
46) Inventario General de Manuscritos. 35

S. HIERONYMUS. Epístola ad magnwn oratorem urbis romae:


Sabesiutn nostrum tuis monitis profecisse..., p. h., xxii, 664 (fol. 109
vtieko a). — LXXXVI S. HIERONYMUS. Bpistoia ad Florenti-
num, de ortu amicicie: Quantus beatitudinis tuae rumor diuersa po-
pulorum ora compleuerit..., P. I,., XXII, 335 (foh 110 v. a). —
LXXXVII. S. HIERONYMUS. Epístola ad Castricianum, ut de
taecitate quae ei contigit non debeat contristan: Sanctus filius meus
heraclius diaconus mihi retulk..., P. L., XXII, 651 (fol. i i o v. a). —
LXXXVIIL S. HIERONYMUS. Epístola ad Cypríanum ,de psdtno
octogesinuo séptimo: Frater carissime cypriane scito pernocens quia
auxilio deseretur... (fol. n i a). — LXXXIX. S. HIERONYMUS.
Epístola ad Dandonem: Litterae tuae et amore sonant pariter...,
p. L. xxii, 512 (fol. I I I V. a). — XC. S. HIERONYMUS. Epístola
ad Thesiphontem: Non audacter ut falso putas, ut sed amanter...
p. L., xxii 1147; xw, 1692 (fol. 112 V. a). — XCI. S. HIERONY-
MUS. Sed ad quem dirigeretur núnime inuenire potuit: Presumptio-
nejn meam excurare conarer si me non..., P. Í,., XXX, 105 (108) (fo-
lio 115 a). — XCII. S. HIERONYMUS. Tractatus de mansionibus
israelitici poptdi: In septuagésimo séptimo psakno quem juxta...,
p. u, XXII, 698 (fol. 118 b). — XCIII. S. HIERONYMUS. Expo-
sitio super Yscdam: Et factum est in anno quo mortus est..., P. i;.,
XXII, 361 (fol. 123 V. b). — XCIV. S. HIERONYMUS. Sermo ad
P. Damasum in eodem propheta: Septuaginta; et missum est unura
de seraphim... (fol. 126 v. a). — XCV. S. HIERONYMUS. Sermo
eiusdem., de tribus virtutibus, id est: fortitudine, sapientía et prudentki:
Tres quodammodo uirtutes deiassumens propheta..., P. L., XXX, 116
(120) (fol. 127 b). — XCVI. S. HIERONYMUS. Sermo eiusdem,
dé honorandis parentibus: Parentium meritis subiugabant filios om-
nipoteris deus serviendi legem..., p. L., XXX, 145 (150) (fol. 128
vuelto a). - ^ XCVII. S. HIERONYMUS. Epístola eiusdem., de de-
cem temptationibus: Haec sunt uerba quae locutus est moyses...,
P.L., XXVIII, 451 (fol. 129 b). — XCVIII. S. HIERONYMUS. Li-
berad Agerüchiáin, de monogamia: In uetere uia nouam semitam
quaerimus, e t i n antiqúa..., p. L. XXII, 1046 (fol. 129 v. b ) . — XCIX.
S. HIERONYMUS. Epístola ad Theodoram Spanam, de mótte Lu-
ci»t: Lugidwi nuntio consternatus super sanoti et ue¡neiaibilis.."., P. I..,
XXII, 685 (123.V. b); — C. Exortatoría Paulae et Eustochii ad Mar''-
cd/ow: Mehsuram caritas non habet, et iiripatiieiitia..., p. L., xxit,
483 (fol. 133 V. a). — CI. B. HIERONYMUS. Pr^/acto in epístola
36 Biblioteca Naciotuii. (a6

ad matrem et filtatn in Gallia commorantes: Retulit mihi quidam fra-


tep e GalKa se habere sororem..., P. t., xxii, 95J (fol. 135 b).—CU.
ítem Epístola: Primum scire nos cupio sóror ac filia me non iccirco
scribere, p. L., XII, 954 (fol. 135 v. a).—CIII. S. HIERONYMUS.
Liber ad idrgenes hemonenses: Cartae exiguitas inditium solitudinis
est... qua re oculus tuus nequam est. p. L., XX, 364 (fol. 137 a).—CIV.
S. HIERONYMUS. Epístola ad Castorinam materteram: lohannes
Ídem apostolus euangelista in Epistola..., p. x.., xxii, 346 (fol. 137 a).
CV. S. HIERONYMUS. Epistola ad Principíam tdrgínem: Scio me
principia in Christo filia a plerisque reprehendi..., p. u, ."Xii, 622 (fo-
lio 137 Ib). — CVI. S. HIERONYMUS. Epístola ad Furíam, de
uiduítate seruanda: Obsecras litteris et supliciter deprecaris ut tíbi
scribam..., p. u, xxii, 550 (fol. 140 v. ib). — CVII. S. HIERONY-
MUS. ad Saluinam, de tnorte Nebridíi consolatoria et de uiduítate
seruanda: Vereor ne officium^ ptitetur ambitio et quod illius exem-
plo..., p. t., XII, 724 (fol. 143 a).-^OVIII. S. HIERONYMUS. Pre-
fatio ín epistola, siue libro, ad Hebidiam: Ignoto uultu fidei mihi ar-
deré notissima es ... P. I,., XXII, 981 (fol. 145 b). — CIX. ítem
Líber siue epistola: Interrogas quomodo praefectus esse... (fol. 145
vuelto a). — e x . S. HIERONYMUS. Prefatio in libro vel epístola
ad Algasíam: Filius meus peregrinus apodemius qui interpretatio-
nem..., p. i,., xxii, 1007 (fol. 151 a). — C X I . ítem Textus librí uel
epistola: Cur iohannes discípulos suos mittit... (fol. 151 b). — CXII.
S. HIERONYMUS. Epistola ad Eustochium füiam sanctae paulae,
de uirginítate seruanda: Audi filia et uide et inclina, aurem tuam...,
p. u, XXII, 394 (fol. 158 a). — CXII. S. HIERONYMUS. Epistola
ad eandem, de transmissis muneríbus: Parua specie sed karitate magna
sunt muñera..., P. I,., XXII, 445 (fol. 164 v. a). — CXIV. S. HIERO-
NYMUS. Epistola consolatoria ad paulam de donnitione blesUle:
Quis dabít capiti meo aquam et oculis meis f ontem lacrymarum et
píorabo non ut leremias ait, vulneratos..., P. U, XXII, 456 (fol. 164
vuelto b). — CXV. S. HIERONYMUS. Epístola ad Paulam et Eus-
tocMvm; ín assumptíone sanctíssimae Dei genítrícis Mariae: Cogitis
me o paula et eustochium immo charitas Ohristi..., p. L., XXX, 122
(126) (fol. 166 vuelto a). — C X V I . Sanctae Paulae, ab eodem edita:
Uita micans paule uirtutum plena beatae si cuneta mei corporis mem-
bra uerterentur in linguas, p. i,., xxii, B7& (fol. 171 v. b). — CXVII.
S. HIERONYMUS. Líber de hosanna ad Marcellam: Medid quos
uocat chirurgicos crudeles putantur ... P. L., XXII, 473 (fol. 177
26 ) Inventario General de Manuscritos. 37

vuelto a). — CXVIII. S. HIERONYMUS. Ad eandem, de quin-


que questionibus noui testamenti uel de his qui domino occursuri
sint: Magnis uir prouocas questionibus et torpes..., P. i^, xxii,
586 (fol. 177 V. b). — CXIX. S. HIERONYMUtS. ítem ad eandem
de hebraicis nomirdbus: Nuper cum pariter essemus non per episto-
lam..., p. L., XXII, 430 (fol. 178 b). — CXX. S. HIERONYMUS.
ítem ad eandem, de decem nom:inibus quibus apud hebreos uocatur
Deus: Nonagesimum! psalmum legens in eo loco quo scribitur...,
p. u, XXII, 428 (fol. 178 V. a). — S. HIERONYMUS. ítem ad ean-
dem, de fide nostra et dogmate herético: Testimonia de iohannis euan-
gelio congregata quae tibi quidam..., p. í,., xxii, 474 (fol. 178 v. b).—
CXXII. S. HIERONYMUS. ítem ad eandem, de ifremissibili blas-
phemia in spiritum sanctunu: Breuis est questiuncula quam misisti et
aperta..., P. U, XXII, 477 (fol. 179 a). — CXXIII. S. HIERONY-
MUS. ítem ad eandem, de detractoribtts suis: Post priorem episto-
iam in qua de hebreis..., P. L., XXIII, 431 (fol. 179 v. a). — CXXIV.
S. HIERONYMUS. ítem ad eandem, de muneñbus transmissis: Ut
absentiam corporum spiritus confabulatione solemur..., P. L., XXII,
480 (fol. 179 V. b). — CXXV. S. HIERONYMUS. ítem ad eatidem,
de urbe secedendum: Anubrosius quo kartas sumptus notarios..., P. L.
XXII, 418 (fol. 179 V. b). — CXXVI. S. HIERONYMUS. ítem ad
eandem, ne contristetur de egrotatione blesille: Abraham temptatur
in filio et fidelior..., P. I,., XXII, 463 (fol. 180 b). — CXXVII.
S. HIERONYMUS. ítem ad eandem: Epistolare officium est de re
faiTiiliari..., p. u, xxii, 435 (fol. 180 v. b). — CXXVIII. S. H I E -
RONYMUS. /í^m ad eandem: Beatus pamphilus tnartyr cuius uitam
Eusebius..., P. L., XXII, 448 (fol. 182 a). — CXXIX. S. HIERONY-
MUS. ítem ad eandem: Uit tam paruam epistolam scribere causae
dupldcis fuit..., p. u, XXII, 446(fol. 182 V. a). — CXXX. S. HIERO-
NYMUS. ítem ad eandem: Nudiustertius cum centesimum decimum
psalmum..., P. U, XXII, 441 (fol. 182 v. b). — CXXXI. S. HIERO-
NYMUS. ítem ad eandem, de diapsalma: Quae acceperis reddenda
cum foenore sunt fortisque usuram..., p. i,., xxix, 433 (fol. 183). —
CXXXII. S. HIERONYMUS. ítem ad eandem, de exitu leae: Cum
hora ferme tercia hodierno diei..., p. h., xXii, 425 (fol. 183 v. b). —
CXXXIII. S. HIERONYMUS. ítem ad eandem, de uita asellae:
Nemo reprehendat quod in epistolis aliquos aut laudamus..., p. L.,
XXII, 427 (fol. 184 a). — CXXXIV. S. HIERONYMUS. Epístola
ad Asellam, de fictis amicis qui sibi dett'áhebant: Si tibi putem a me
38 Bibliofecá Nacional. (26

gratias referre posse..., P. i.., xxii, 480 (fol. 184 v. a). — CXXXV.
S. HIERONYMUS. Epístola ad Demetriadem uirginetn: ínter om-
nes materias quas ab adolescentia usque ad hanc aetatem.,., P. h.,
XXII, 1107 (fol. 185 a). - - CXXXVI. S. HIBRONYMUS. Epístola
ad Aletam de instítutíone filiae: Apostolus paulus scribens ad corin-
thios..., p. L., XXII, 867 (fol. 182 V. b). — CXXXVII. S. HIBRO-
NYMUS. Epístola ad Fdbiolam, de ueste sacerdotdí: Usque hodie
in lectione ueteris testamenti super faciem Moysi..., P. L., XXII, 608
(fol. 192 V. b). — CXXXVIII. Vita S. leronimi preshiteri: Plerosque
nimirum illustrium uiros non arribigo nosse..., P. L., xxii, 201 (folio
194 a). — CXXXIX. Haec sunt epistolae quae ábsciduntur. Dísputa-
tio de ratione anitnae ad Marcellinum et Anapsíchiam: Cum apud uos
celesti eloquentia purissimi fontis..., p. i,, xxx, 261 (270) (folio
197 b). — CXL. S. HIERONYMUS. Epístola beatí íeronimí ad Ty-
rasíttm, de morte filiae suae: Caritatis tuae scripta percepti, in quibus
animum tuum..., p. h., xxx, 27S (287) (fol. 199 v. b). — CXLI.
S. HIERONYMUS. Epístola de lapsu uirgíms siue de penítentia ad
Susannam: Quid taces o anima susanne quid cogitationibus aestuas;
quid non erumpis..., P. L., XVI, 367 (383) (fol. 200 v. b). — CXLII.
S. HIERONYMUS. Epístola ad Demetriadem uirgínem: Si summo
ingenio panqué fretus scientia..., P. I,., XXX, 15 (16); xxxiii, 1099
(fol. 202 V. a). — CXLIII. S. HIERONYMUS. Epístola de duode-
cim lectoribus: Vis nunc acriter, mi frater Desideri, ut tibi quasi de
luminaribus..., p. Í,., XXIII, 767 (fol. 211 a). — CXLIV. S. HIERO-
NYMUS. Epístola ad Marcellam táduam: Magnam humillitati nostrae
fiduciam scribendi... p. L,., XXX, 50 (52); i,xi, 717 (fol. 2x1 v. b). —
CXLV. S. HIERONYMUS. Epístola ad Celantíam ne uxor maritum
suum dináttat propter relígionís causam síne illius consensu. Veteris
scripturae sententia est ... P. I,-, XXII, 1204 (fol. 212 vuelto b). —^
CXLVI. [D]iversorum opprofcria, tribulaciones multíplices..., P. L.,
XXX, 282 (291) (fd. 216 b). — CXLVII. S. HIERONYMUS.
Líber ad PammacMum contra lohannem íerosolimitanum episco-
pum et Rufinum presbíterum orígenis assertorem: Si juxta apos-
tolum paulum quod sentimus orare non possumus..., p. 1.., xxiii,
371 (fol. 218 a). — CXLVIII. ORÍGENES. Planctus seu lamentum
Orígenis, translatum a beato leronímo presbítero de greco in latínunf.
In afflictione et dolore animi incipio loqui ad eos qui cogunt ... (fo-
lio 226 a). — CXLIX. S. HIERONYMUS. Epístola ad Damasum,
de septem gradíbus ecclesíae.' Suiñc&re quidem fidei tuae arbitror
a6-a7) Inventario General de Manuscritos. 39

conversationem..., p. h. xxx, 148 (152) (fol. 227 b). — CL. S. HIE-


RONYMUS. Epístola ad Presidium: NuUa res vetus inquit comicus
lám facilis est..., p. L., XXX, 182 (188) (fol. 230 v. b). — CLI. S. R I E -
RON YMUS. Epistola ad Susanam: Lugent et se et sua latera... (fo-
lio 231 bis V. b). ^ CLII. S. HIERONYMUS. Epístola ad Paulum:
Voce me prouocas ad scribendum terres eloquentia..., P. I,., XXII, 752
(fol. 232 a). — CLIII. S. HIERONYMUS. Epístola ad Theophílum
papaní: Ex eo tempore quo Beatitudinis tuae accepi..., P. I*, XXII, 8a2
(fol. 232 b). — C U V . S. HIERONYMUS. Epístola ad Rufinum:
Plus Deum tribuere quamTogatur et ea saepe concederé..., P. L., XXII,
232 (fol. 232 V. a). — CLV. S. HIERONYMIUS. Epístola ad Mar-
cellam: Diuites fieri volumus ... omnem aquam ubi bos et asinus
calcat. (fol. 233 b). — CLVI. ítem epístola ad eamdenu: Nuper cutn
Rheticii Augustodunengis episcopi, qui..., P. u , xxii, 461 (fol. 233 b).
CLVII. S. HIERONYMUS. Epístola ad Dardanum: Cogor a te, ut
tiibi Dardane de aliquibus generibus musicorum..., p. L., xxx, 213
(219) (fol. 233 V. b). — CLVIII. S. HIERONYMUS. Epístola de
diversís generibus leprorum: Admirabile diuinae dispositionis examen
quae exhiberi..., p. L., XXX, 245 (253) (fol. 234 a). —CLIX. [Q]uan-
taní in caelestibus beatitudinem virginitas sancta..., P. L., xviii, 77;
XX, 227; xxx, 165 (168); ciii, 671 (fol. 235 a). — OLX. S. HIERO-
NYMUS. Epístola generatis: Etsi ignotus tibi sim facie iam te corde
cognoui..., p. L., LXi, 300 (fol. 238 b). — CLXI. Ecce quod diu mul-
tumque postubndo impetrare non potuit uestra humilitas..., P. I,.,
cxciv, 1889 (fol. 239 b).

S. XIV. 239 fols., pergamino, 390 X 280, a 2 columnas de 46 líneas, 3 X


90;caja, 315 X 214.
Ene: Tafilete, 405 X 300.
OHm: B. 29.

27
I. [ALFONSO DE SANTA MARÍA. Doctrinal de caballeros.] 1.
Tabla de los títulos deste libro: Libro primero en que hay ocho títulos,
libro segundo en que hay cinco títulos... (fol. i a)... libro tercero en
que hay seis títulos... libro quarto en que hay ocho títulos... (fol. i b)...
conclusión, (fol. ii a). Aquí comienQa una copilladon de aquellas leyes
40 Biblioteca Nacional. (37-38

del rregno de Castilla que fablan de los fechos que tañen a los caua-
Ueros e fijosdalgo. 2. Libro primero: Los famosos caualleros muy no-
ble señor... (fol. i a ) . . . et faga del lo que quisiere Hacabase el pri-
mero libro (fol. 47 V. b). 3. Aqui comiengo el segundo libro prologo:
Oydo aues muy esforzado cauallero... (fol. 48 a) ... de lo faser que
otros ningunos. Aqui se acaba el secundo libro (fol. 98 v. b). 4. [Ter-
cero libro]: Con grauesa gi-ande muy prudente señor... (fol. 99 a)
... asi como de suso diximos (fol. 130 a). 5. Aqtd se acaba el tercero
libro et cotmengasse el quattor: E constumlbran en los conbites o barón
magnifico... (fol. 130 b) ...aceptad este pequeño trabajo que por man-
damiento vuestro con alegre corazón e presta mano en esta cumpusi-
cion yo tome. (fol. 157 a). — II. E N R I Q U E D E V I L L E N A . Este
libro fiso don Enrique de Villena en que puso las dose cosas señaladas
que Hercules el grande fiso. Cotmengase el prologo: Muy honorable
e uirtuoso cauallero ya sea per... (fol. 158 a). ...que después ueman
puedan cierta en la corregida obra auisacion fallar e mas seguros
exiemplos e consejos de aquella auer. (fol. 194 a).

-S". XV. 194 fols., papel, 391 X 280, a 2 columnas, 48 líneas, 2 X 9 ; caja,
287 X 190.
Ene.: Piel sobre tabla con hierros y broches, s. xvi, restaurada en el s.xix,
470 X 280.
OUm: S. 73.
Títulos en rojo, iniciales adornadas en rojo. La foliación antigua acaba en
el fol. clviiii. Falta el foi clxxxix de la foliación antigua, saltado en la mo-
derna. Los dos primeros folios de guardas, sin numeración, llevan diversas no-
tas manuscritasi de los siglos xv y xvi. Al pie dd fol. i se lee: No toca el ex-
purgatorio novísimo de 1640. FRAY PEDRO DE CARVAJAL, predicador general.
Y en el verso de la última hoja de guarda dice: En la muy noble e muy leal
ciudad de BURGOS..., en una escritura del siglo xv y sigue una firma ilegible.
Con notas marginales de diversas manos y épocas. Contenía este ms. los Pro-
verbios del MARQXJÉS DE SANTILLANA, que fueron arrancados después de la
restauración del códice, s^fún la referencia del antiguo fichero.

28
I. [ A N D R E A B O N E L L I , O " D E B A R U L O " ] : Si prius lex ista
uariis modis potest intelligi... (fol. i a) ...caste modus est amicus li-
cere huius... et uerus (fol. 35 b). — II. l A C O B U S B E L V I S I U S .
lu&titia et iure lex prima in glossa una contra equitatem... (folio
a8 - 39 ) Im/entario General de Manuscritos. 41

36 a) ... Expliciunt soluciones cotnmuniorum delictorum in glossis


ordinaris digestí ueteris in solutorum compilati per dominiun IACO-
BUM DE BEIÍUISIO k g u m doctorem de BONONIA. Scripte hic secunda
uice que ipse legit PERUSIO. {fol. 4 8 a). — I I I . Digestís •ueteris et ru-
brica: Super rubrica semiper cum Dei auxilio debet quis faceré... (fo-
lio 49 a) ...quia possunt cum principes uice populi. a ad eca... (foI. 57
vuelto b). — IV. [ídem] ...Spectet imperii electio ut extra delecta-
tionem... (fol. 59 a) ...et michi D I Ñ O D E MUGELI,O uidetur quod possit
petera alimenta ... (iol. 59 b, línea 4) ... eges cum ostendimus ubi
debent... (fol. 60 v. b). — V. [ídem] Super legem si arrogator ibi
non indictio eius... (fol. 61 a) ...qua res pignorari et obligari possit...
(fol. 92 V. b). — V I . [ídem] Super legem si arrogator stipulatione
de ista stipulatione... (fol. 93 a) ...per legem istam sed de consuetu-
dine sicut... (fol. 98 b). — V I L [ídem] Super legem plañe ibi assue-
uit quid sumís... (fol. 98 v. b) ...pertinet quies populi ut deo sancto
per sécula urbis lex i sequentes... (fol. 146 v. b).

S. XIV. 146 fols., pergamino, 385 X 255, los fols. 55-60, 75-94 y 145-146
que están cortados por el margen inferior, 370 X 255, a 2 columnas; para
el núm. I, de 80 líneas, 2 X 80; caja, 273 X 177; para el núm. II, de 68
líneas, 2 X i o o ; caja, 293 X 212; para el núm. III, de 70 líneas, 2 X 87;
caja, 278 X 190; para el núm. V, de 64 líneas, 2 X 8 3 ; caja, 300 X 178,
y para los núms. VI y VII, de 80 líneas, i X 85; caja, 320 X 187.
Ene.: Tafilete avellana, del mismo encuadernador del ms. 16, 397 X 260.

Olim: C. 30.
Proc.: ?, C-i.
Escrituras de diversas manos con iniciales alternativamente en azul y rojo
para los núms. I y 11. Los otros tratados tienen los títulos en rojo. El fol. 48
está cortado por la mitad; el fol. Sl8 está en blanco; los fols. Q&V3> 80^87.
107-108, y 139 están'muy borrosos. Se lee: lectura ANDREE DE BARULO super
tribus libris, y de otra mano: BARULO sive BARYLO (fol. i ) ; lectura de ZACHOTO
super distinctione iure iii (fol. 49). ¡Numerosas notas marginales. Los trata-
dos III y siguientes carecen de principio y de fin; están formados por cua-
dernos que pertenecieron a otros códices y los jurisconsultos, a nombre de los
cuales se cataloga, figuran al final de algiuias rúbricas.

29
I. [ G U L I E L M U S B O N N E T , OBISPO D E B A Y E U X ] non puniuntur
quia propter peccatum unius plures... (fol. i a). Expliciunt lecturae
42 Biblioteca Nacional. (39-30

et expositiones litterae super decreta compilatae a domino GUILLER-


MO BONNET THESAURARius ANDEGAVENSEs. Anno domíni M°CXXrXX.
(fol. 107 V. a).

5". XIV. 108 fols., pergamino, 386 X 265, a 2 columnas, 78 líneas, 2 X


io2;caja, 314X 220.
Ene: Tafilete avellana con hierros dorados,, 398 X 274, del mismo encua-
dernador del ms. 16. En el tejuelo: THESAURAR. IN DECRET.
Olim: C. 32.
El tratado está incompkto al principio. El primer folio lleva la foliación xlvÜ,
de la época del ms. En el fol 107 v. hay una adición en letra más moderna:
Corripioftt cvlparum et personnOrum... (fol. 167 v. b), que continúa hasta el
fol. 106 v. b. Algunas notas marginales. Letra de capítulos alternativamente
en rojo y azul.

30
, I. [C]reauit deus hominem in uirili etate... (fol. i a) ...is ubi non
detur accio. (fol. i b). — II. ...datur accio expremisso teneri cum...
(fol. I V. a) ...alicuius rei si res non est presens qui mandat non tene-
tur quia... (fol. i v. b). — III. [VINCENTIUS HISPANUS. Ap-
paratus super quinqué liWos Decretalium] : ...si qui cepit rem tene-
tur... (fol. 2 a) ...quia nostre meditatio possideri non possum. ut de-
cimus. ad hace VINCENTIUS. Deo gratías. Explicit apparatus... (folio
278 y. b). — IV ...itas ob causas uel casas humanos... (fol. 283 a)
...sed ad eamperuenire benignum... (fol. 284 v. b).

5. XIV. 284 fols., pergamino, 385 X 225, a 2 columnas, 64 líneas, 1 X 7 ° ;


caja, 270 X 150.
Ene:: Tafilete avellana, s. xviii, del mismo encuadernador que el ms. 16,
397 X 225.
Olim: C. 33.
Proc.: Biblioteca Real.
Los fols. 279-382, del V libro, están encuadernados fuera de lugar, y los fo-
lios 283-284 están encuadernados con textos de Decretales pertenecientes a
otro códice, y tienen glosas muy extensas. Letras de capítulos alternativamen-
te en rojo y azul. Únicamente los tratados II y III son de la misma mano.
Notas marginales.
Jti-4&} Inventario General de Manuscritos. 43

31-47
Glossa ordinaria Walfridi Strábonis et interlinearis Anselmi Lau-
dunensis in Vetus et Navum Testamentwm: I. Génesis (Ms. 31). —
II. Liber Excxius (Ms. 33). — III. Liber Leviticus (Ms. 33). — IV.
Líber Numeri (Ms. 34).—^V. Líber Deuteronomii (Ms. 35).—^VI. Lí-
ber Josué, Hebraíce, lehosua, ludíces (Ms. 36). — VII. Líber Pro-
verbíorum et Cántica Canticorum (Ms. 37). — VIII. Ecclesiasticus
(Ms. 38). — IX. Prophetia Isaiae (Ms. 39). — X. Prophetia Jeremiae
(Ms. 40). — XI. Prophetia Ezechielis (Mis. 41). — XII. Prophetae:
Osee, lohel, Amos, Abdias, Joñas, Michaeas, Nahum, Habacuc, So-
phonias, Aggeus, Zacharias, Malachias (Ms. 42). — XIII. Evangelíum
secundum Matthaeum (Ms. 43). — XIV. Evangelium secundum Lü-
cam (Ms. 44). — XV. Evangelium secundum loannem (Ms. 45). —
XVI. Epistolae B. Pauli Apostoli (Ms. 46). — XVII. Epistolae B. la-
cobi Apostoli, B. Petro, loannis, ludae, Apocalypsís. In fol. 133 est
expositío Bedae in Acta Apostolorum (Ms. 47).

¿\ XII. 17 vols., 180, 157, 117, 122, 117, 180, 204, 1312, 196, 190, 199
193, 126, 123, 115, 211 y 153 fols., respectivamente, vitela, 330 X 222.
Ene.: Pergamino verde, s. xvii,, xviii, con hierros dorados. Cifra del DU-
QUE DE UCEDA. 340 X 240.

OUm: A. 26 a A. 4a.
Proc.: Iglesia de MESINA; Biblioteca de FELIPE V; Cajón i. Orden 2. Núme-
ros 5-10 y 15-25.
Todos los títulos de los Mss. precedentes son los que llevan en la portada del
siglo xvin. — Iniciales miniadas, capitales en rojo y azul. El ms. 37, desde el
folio 199 a, contiene además diversos tratados de SAN GREGORIO. Parece, según
las signaturas antiguas, que faltan 4 mss.
Descripción TORRE-LONGÁS, Bíblicos, núm. 38, págs. 157-169.

48
Commentarius in Psalmos... máxima ex parte tnoralis ex Hieronymo,
Augustino, Cassiodoro, Aytnone et Remigio conánnatus, cum prologo
GlLBERTI PORRETANI.

5". XIII. i8o fols., vitela, 337 X 215, a 2 columnas.


44 Biblioteca Nacional. (48-50

Ene: Pergamino verde, s. xvii con hierros dorados.. Cifra del DUQUE DE
UcEDA. 343 X 220.
OUm: B. 34.
Proa.: Biblioteca de FELIPE V.
Iniciales en rojo y azul con dibujos de los mismos colores.
Descripción en TORRE-LONGÁS, BíMicos, 260, núnx 80.

49
N I C H O L A U S D E GORRA, o. p. Enarratio in Epístolas Pouli
Apostoli.

S. XIII. 296 fols., vítela, 330 X 225, a 2 columnas.


hnc.: Pergamino verde, hierros y cantos dorados, s. xvii, 340 X 232.
OUm: B. 34,
Inicial miniada. Cuatro guardas dtí papel al principio. En la primera los títulos
de las epístolas. En la segunda la descripción del códice por Iriarte. Falta el
folio I. En el á V. y 3,, índice de conceptos. Los fols. 4 y 5 en blanco. Al fin 5
guardas de papel en blanco.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 267, núm. 89; referencias en BORDONA,
Mss. con pinturas, I, 236, núm. 414.

50
I. Dichones contenti in praesenH suma quas requiras quotationem
adiunctam... (fol. 2 v.). — II. Summa conf essorunt^ secundum compi-
lationem fratris bartholomei de pisis ordinis fratrwn praedicatorum:
Quoniam tit ait Gregorius super ecechielem... (fol. 4 a) ...alter exce-
dit ipsum in bonis tune est inuidie ut supra inuidia etc... Explicit deo
gratias. Araen {fol. 178 a). — I I I . Iste simt declarationes de bretda-
turis positis in suma ista (fol. 178 b). — IV. Abreuiationes iuris ciui-
lis... (fol. 178 V. b).

5*. XIV. 179 fols., vitela, 355 X 240, a 2 columnas, 38 líneas, 2 X 78;
caja, 230 X 170.
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, s. xvii y cifra del DtTQUE DE
UcEDA, 345 X 240.
OUm: C. 51'.
Proc: Iglesia de MESINA. Biblioteca de FELIPE V.
50 - 51) Inventario General de Manuscritos. 45

Iniciales en color y con rasgos caligráficos. La foliación antigua empieza en


el folio 4. La moderna en la última hoja de guarda de pai>el, donde hay una
nota que dice: Fratris Bartholomei de Pisis Summa confessorum; y tienie 279
folios, todo escrito en letra del s. xviii. En el folio 2 hay dos notas jurídicas,
la última de las cuales dice: Iste Uber est thesaurU ecclesiae MESSANENSIS de
mis itnus dictí NicoLAY DE COXA grs, VELASCI sunt ecclesiae predicti et assig-
«ati miki RANERIO^DE AUSELL thesawrario. Los fols. 2 v. a 3 v. están escritos
a 3 columnas con índice alfabético. Hay numerosas notasi jurídicas en los folios
178 V. al 179 V. glosas, notas y correcciones muy numerosas en los márgenes.

51
SCRIPTXDRES ANTIQUI HISPAiNIAE. I. Indpit epithoma m -
peratorutn vel Arabunt Ephemerides atque Hispaniae Chronographia
sub vno colecta ab Issidoro Paccensi Episcopo Ex Vetustissimo Códi-
ce ovetensis: Aera VDCXLVIIII Romanorum quinquagesimus septi^
mus Heraclius Imperio Coronatus regnat An. xxx, Menses xiii.
Peractís a Principio Mundi quinqué MDCCCXXVIII ... (fol. i) ... se-
cundum quosdam históricos qui annorum mundi seriem conscripse-
runt. (fol. 31 V.) — II. Liber Chronicae seu Chroniconi Aetmlianense
ex vetustissimo códice Monasterii Sancti Aemiliani Ordinis Sancti
Benedicti (Vuigo de la Cogolla). Extat post libros Machabeorum in
uolumine Bibliorum uetetis et noui testantenti: Omnis mundus des-
criptus est a viris sapientissimis, videlicet Nicodoso Didimito Teu-
doto... (fol. 33) ...ut inimicorum crebro defficiente audacia in melius
sen^er concressat ecclesia Aínea (fol. 57 v.). — III. Chronicon
Yrietise Authore Anónimo. Extat In perantiquo códice Bibliothecae
publicae Catholici Hispaniarum Regis: Cum Vandali Silingui, et Vg"i
spreta Gothorum, et Sueuorum societate in Affrica transfretarent...
(fol. 59) ...et cum ipse Rex audisset obitum Ranemiri uocauit. (folio
65 V.). — IV. [Sin títtdo.'] Hae stmt ciuitas quas regebant reges go-
thorum ... (fol. 66) ... sunt sedes pontificum LXXXIX quas reges Go-
thorum obtinuerunt in Spania. (fol 66 v.). — V. Chronicon Adefonsi
Regis Astvriarvm: Adefonsus Rex Sebastiano, nostro salutem. No-
tum sit tibí... (fol. 67) ... Ordonius supra factus Rex post xvi anno
regni, expleto morfjo ... oueto est defunctus ... et gloriatur pemum-
quam finienda semper saecula saeculorum. Am«n (fol. 78).—VI. Scem-
piri Astoñcensis Episcopi Chronicon Regum Legionis: Adefonsus fi-
iius Domdni Ordonii succesit in regno... (foi. 79) ...nemo ex eis vibus
40 Biblioteca Nacional. (51

remansit, qui rediret in patriam vnde venerat. (fol. 96). — VII. Pela-
gii Ovetensis episcopi. Chronicon suorum temporum: Mortuo Ranu
miro Veremundus Ordonii filíus ingressus est Legionem... (fol. 99)
.^.sepelietur praedictum Regem in Eoclessia Sanotorum iPacundi et
Primitiui cum laudibus, et hymnis requiescat in pace Amen, (fol. 106
vuelto).—^VIII. Annales Complvtenses Authore Anónimo. Bxtant in
principio per antiqui Codicis Complutensis qui modo extat in Biblio-
theca publica Catholid Hispaniarum Regis: In era xxxviii Ihesus
Christus filius Dei uiui ... (fol. 107) ... In era MI,XXVI die iii feria
ocdderunt Regem Veremutus in Val de Tamaron. (fol. 110). —
IX. Chronicon Editum a Monacho Monasterii SenUnis, quod aestima-
tur Monasíerieum Silense: Cum olim Hispania omni Liberali Doctrina
Vbertim floreret... (fol. 111) ... Anno Regni sui xxvii Mensibus vi
Diebüs XII {fol. 163 V.). — X. Incipit Chtonica Adéfonsi Impératd-
ris: Quoniam [en blanco] ab Historiogiraphis antiquae historiae me-
moriaeque postero ... (fol. 167) ... ad praedestinatam obsidionem
venere, dicere hoc modo disposuimus (fol. 234 v.). — XI, Prefatio de
Almario: Rex pie Rex fortis, cui sors manet vltima mortis... (folio
235) •••Qui fecit ketus nobis miracula solus. Constant et coeli. ( f o
lio 242). — XII. Annales Compostellani ex Vetusto códice Ecclesiae
Compostellcmae: Aera singulorum araiorum a Cesare Augusto est
constittrta... (fol. 243,) ...et Jaén mense Nóbembri in die Sancti Cle-
mentis Martyris (fol. 249). —- XIII. Annales Compostelkfni: Aera
singulorum annorum a Cesare Augusto est constituía... (fol. 251)
...et Jahen mense Nouembri in die Sancti Clementis Martyris. (fo^
Ho 257 V.). — XIV. Annales Toletani: Aera DCCCXXVI Fieron de
la montaña de Malaquara... (fol. 258 v.) ...e tomáronse el dia de San
Martin, (fol. 274 v.). — XV. Aqui condensan otros Annales diferen^
tes y ay en ellos algunas cosas de los pasados y otras de nvevo: El co-
nien9amiento de la Aera de los Moros fue en Jueves en XV días de
Julio ... (fol. 275) ... Aera año Mxciv Jufezaueh A exe fin entro en
España (fol. 280 v.). — XVI. Anales de Garci Sattchez Jurado de
Seuüla: En el año del nascimiento del Señor de 617,.. (fol. 283).,.que
le daría veinte mil henriques y que lo dejasse, y respondió que lo son
haría, (fol. 329 v.). — XVII. Appendice de Don Juan de Valenzuelaí
Año de 1489. 23. de Diciembre ganó eí Rey Don Femando quinto..;
(fol. 329 V.) ,. .y se publicó que todos so ciertas penas se pusiesen luto:
Cfol. 344 v.).^^XVIII. Genealogía Comitwm Bárcinone. Ex antiquq
Códice Monasterii Rivipulli (fol. 347). Descripta ex %pso Códice a Ja^
51 - 53 ) Inventario General de Manuscritos. 47

tobo Vila praesbytero. Anno Dotnini MDC (fol. 347 v.): Zacarías Pa-
pa natione Grecus sedem incipit anno Domini DCCXW ... (fol. 348)
.. .quas dictus Comes Fortibrachio ac armata manu vicit. (fol. 364). —
XIX. Genealogía Comitum Barcinone Vrgelli et (diorvm comitatwm
ab archivo monasterii Rivipvlli a qvodam vetvstissimo libro pergame-
neo scripto abstracta a me Didaco Monfar... A quodam translato abs-
tracto per admodum Rever. D. lacobum Raymundum Vila a dicto ar-
chivo anno MDC est ut sequitur: Fidelis antiquitas et antiqua fide-
litas... (fol. 365) ...et protinus receptus per suos nobiles et alios cum
honore. (fol. 432 v.)

S. XVIII. 432 fols., papel, 343 X 235-


Ene.: Pergamino verde con orla de hierros dorados, s. xvii, 355 X 240.
Oím; El. 2.
Proc.: Biblioteca Real. 2-1.
En el folio 251 a continuación del título de ANNALES COMPOSTELLANI se añade:
Todo lo siguiente se sacó del tumbo negro que está en el thespro de la Yglesia
de SANTIAGO y sacóse del mismo original. En postrera oja de dicho libro esta-
uan estas memorias; y en el folio 258 después de ANNALES TOI-ETANI: Estos
Afínales se trasladaron de un libro arto antiguo, que era del archiuo de la ciu-
dad de TOLEDO y en diuersas partes de él aparece como se escribió en Toledo,
y contiene principalmente lo que pasó en tiempo del rey Dn. Alonso de las
Ñauas, y nuucho antes desde la toma de Toledo, hasta Dn. Femando el Santo;
aunque también tiene otras cosas fuera desto. También se vee muchas ueces
como se yban escribiendo estoS¡ Annales en el mismo tempo que las cosas suce.
dian y parece por el tempo que los escriuio DON RODRIGO XIMENEZ ARZOBISPO DÉ
TOLEDO. En blanco los fols. 58, 97, 98, i64¡-fi66, 250, 281, 252. Hay 8 hojas de
guardas en blanco, excepto la 3.* que contiene las tablas.

52
Missale Romanuní: ...excita quesvtmus domine potentiam.,. (fol. i)
...Pater beate resurrec... (fol. 30?).

5". XIII. 303 fols., pergamino, 318 X 220, a 2 columnas, 17 líneas, 5 X 45;
caja 190 X 130.
Ene.: Piel estezada, hierros por A. MENARD, 337 X 230.

Olim: C 54 y vit. 20-9 y 7-1.


QaleíQdario (fol. 4-9 V.) con 24 rtiedállotJes^j dorados e insertos en ellos los sig-
nos del Zodíaco. .Gran número de iniciales pon igual fondo. Las palabras del
prefacio hasta él dignum et iustum est en oro, excepto las iniciales que son de
48 Biblioteca Nacional. (s^'M

amarillo y azul. Grandes iniciales en la introducción y texto. Numerosas minia*


turasL Desde el folio ¡282 varios salmos con notación musical. Al fin del fo-
lio 304 1^ oración Deus infinite ndsericordie de escritura parecida a la del fo-
lio 2 donde nada se puede leer por borrosa. 4 hojas de guarda al principio y 3
al fin; cuatro de papel y tres de pergamino.
Cfr.: BORDONA, MSS. con pinturas. I, 377, núm. 934; ANGLÉS-SUBIRÁ, MSS. mu-
sicales, I, 91-92.

53
I. [INNOCENTIUS V, PP. Commentarium in quartum librum
sententicerum]: Haurietis aquas de fontibus saluatoris ... (fol. i a)
...uita in primo lob xiiü ad qui uitaní ipse cui est nostra nos perducit
cui est honor et gloria... Amen. Expdicit quartus liber super senten-
tias fratris petrí de thanim [fol. 141 a. Sigue la tabla]: Quare quid
sit sacramentum... (fol. 141 a) ...sit graviorum quam gehenna (fo-
lio 144 a). II. AEGIDIUS ROMANUS, o. s. A. Continmtiones
libri Canticorutn: Sonet uox tua in auribus meis... (fol. 145 a) ...no-
bis tribuere dignetur lesus Marie filius qui est deus in sécula bene-
dictus... Expliciunt continuaciones supra librum cantícorum edite a
fratre egidio de roma... (fol. 158 v. a). [Sigue la tabla, ibid.]. — III.
NICHOLAUS DE GORRA, o. p. Postilla ... super librum Cántico,
rum: Funiculus triplex... (fol. 160 a) ...qui nobis tribuere ...uerus
homo per sécula. Explicit postilla fratris Nicolai de gorra de ordine
fratrum predicatorum (fol. 182 v. b). [Signe la tabla,]

S. XIV. 183 fols., pergamino, 303 X 200, a 2 columnas, 59 líneas, 3 X 170;


caja 225 X 150.
Ene.: Pasta, s. xix, 310 X 220. Tejuelo: P. DE THARUM. COMMENTARIA
IN IV.

0/tm.B.6i.
Cfr.: Para el núm. II descripción en TORSE-LONGÁS, Bíblicos, 285-286, núme-
ro 106,

54

I. Dialogus hierarchiae subcelestis: Intitulationes capitulortmi libro-


rum hierarchie subcelestis (fol. i) [solo un fragmento empezando en
54 ) Inventario General de Manuscritos. 49

el capítulo V.] Explicit dyalogus jerarchie subcelestis ínter catholi-


cum orthodoxum et cathecumdnmn Panchristum in quatuor libros diui-
sus et recolectus in senis ex sacre scripture canonumque sacrorum et
priimi sententiís anno dominí millessímo tricentésimo octuagesimo oc-
tavo per quendam fratrem de Ordine Predicatorum et episcopum
cuius nomen utinam de libro uiuentium temporali ut scribatur etema-
líter libro uite (fol. 25). Incipit tabula prologii et quatrum librorum
ierarchíe subcelestis... (fol. 25-28).—II. Incipit tractatus de triplice
uta quem recollegit quídam fráter ordinis Cartusiensis: Aesyon lugent
eo quod non sit qui uadat... (fol. 29) ...uerum est in quantum ab in
sunimís (incompleto)... (fol. 57 v.). — III. S. BONAVENTURA.
Opusculum Lignum uite...: sceleratorum in die solemni... (fol. 58)
...hoc etiam nunc per crucem tuam petimus obtinere ad laudem sa-
cratissimi... per infinita sécula seculorum Amen (fol. 61). — IV.
6. AÜOUSTINUS. Incipit regula sacerdotum et clericorum Sancti
Augustini episcopi cum textu et glosa super eodem quam regulam ex-
ponit uenerabüis Hugo ut infra in glosa patet: Haec precepta que sus-
cripta sunt ideo regula appellantur..., p. L., CLXXVI, 881 (fol. 61-61
vuelto) ...non inducat. Amen (fol. yy v.). — V. Contra peccatum
sodome et circunstancias eius: Notandum est quod qualiqunque...
(fol. yy V.) ...minime potest (fol. 78 v.). — VI. De decem preceptis
quorum tria spectant ad Deum, VII ad hominem: Sacra scriptura con-
tinet... (fol. 79) ...a morte redemit Aímen (fol. 89 v.). — VII. S. AU-
GUSTINUS. Incipit líber... de penitentia: Quam sit utilis et neces-
saria penitentia... P. h., xxxix, 1536 (fol. 89 v.).—VIII. Chronologia
bíblica: Ab initio mundi usque ad natiuitatem ... P. I,., CXLII, 12I3
(fols. 94-94 V.). — IX. S. AUGUSTINUS. Epístola ad Ciríllum ...
de magnifícentiis ... beati leronimi: Gloriosissimi christiane fidei
athlete ... P. L., XXII, 281 (fol. 94 v.). — X. S. CYRILLUS. Episto-
la ad sanctum Augustinum, de prodigiis et miraculis beati leronimi et
de morte beati Eusebii et de gloria sanctorum et pena malorum: Ve-
nerabili uiro temporum eximio... (fol. 97). — XI. De Saluiano heré-
tico et venerabili Siluano archiepiscopo: In ameno namque ... (fo-
lio 100) ... coronam obtinere. Amen (fol. 100 v.). — X I I . PETRAR-
CA. Petrarche laureatí de secreto conflictu curarum suarum líber
primus: Atónito michi quidem et sepissime cogitanti ... (fol. loi) ...
¡Líber tertius étsimt] non obstrepat (fol. 123). — X I I . S. BERNAR-
DUS. Epístola... de cura et modo reí familíarís utilíus gitbernande:
Glorioso et felici militi ... (fol. 123) ... [incompleto, desinit:] ...
50 Biblioteca Nacional. (54

cognoscere uíua cañe (fol. 123 v.). — X I V . De natura herbarum es-


pecierum et lapidum [por orden alfabético] ... Aloe et succus ...
[Cfr. T. p. 3 9 : Aloe succus est Lui>e] (fol. 124) ... auribus etc. (fo-
lio 148). — XV. P E T R U S D E A L U A C O . Petro de Aliaco specu-
lum considerationis: Quisquís es qui a mundi ... (fol. 148 v.) ...
erudiens uita reficiens unus deus benedictus in sécula seculorum.
Explicit speculum considerationis Petri Episcopi quondam Came-
racensis nunc sánete romane ecclesie cardinalis (fol. 162 v.). —
X V I . Tractatus de quatuor gradíbus ex dictis beati (el nombre borra-
do) ( f d . 162 V.): Quatuor stmt spirituales gradus anime... (fol. 163)...
uoluptartis indeficientis impleamini. Amen (fol. 164 v.). — X V I I .
S. B O N A V E N T U R A : Incipit prologus in itinerarium mentís a fta-
ire Bonaventura compositum: In principio primum principio a quo
cuneta... (fol. 165) ...requiescam eterna fruens beatitudine Amen
(fol. 176 V.) — X V I I I . HUGO A S A N C T O V I C T O R E . Tractatus
de oratione...: Quo affectuquo studio... (fol. 176 v.) ...memento mei.
Gracia sit tecum. Amen (fol. 184). — X I X . S. A L B E R T U S M A G -
N U S . Tractatus... de proprietatibus uini: De uino et eius proprieta-
tibus intime... (fol. 184) ...suocesiue in cibum sumatur (fol. 187 v.).
X X . Lexicón iuridicum (por orden alfabético): Arbiter est qui com-
promiso ... (fol. 187 V.) (incompleto) ... uaritas cum e auis ... (fo-
lio 199 V.).

S, XIV. 199 fols., vitela y papel con 7 puntizones y 20 corondeles, 300 X


200; caja 215 X 150.
Ene.: Tafilete s. xviii. 318 X 225.

Otim: B. 91.
Epígrafes y capitales en rojo y colores, inicial iluminada. El folio i arrancado
en su mayor parte. Contenía las tablas del tratado I. Los últimos folios están
deteriorados por la humedad. Los folios 1-2, 8-9, 14-15, 25-26, 29, 38-39, 48-49,
58-59, 67-68, 77-78, 87-88, 97-gg, 107-1018, 117-118, 124, 133-134. 143-144,
153-154, 163-164, 173-174, 183-184, 193-194, son de pergamino. El folio 28 v.
está en blanco, y el 57 cortado; tiene 280 X 190- Hay una nota encuadernada
entre el folio 57 y el 58 donde se lee: Entre los folios numerados 57 y 58 faltan
varias hojas con el fin del tratado DE TRIPLICI VÍA y con los 27 primeros ca-
pítulos y parte del 28 de un tratado de SAN BUENAVENTURA que se titula Ovus-
CULUM QUOD iNSCRiBiTUR LiGNUM viTAE. Deben faltOT utws 6 folios. En escri-
tura del siglo XIX.
Cfr.: LOEWE-HARTEL, B. P. L. HS., 328-383.
Ss ) Inventario General de Manuscritos.

55
I. lEREMIAS MONTAGNONIS. Incipit compendium moralium
notabüium compositum per Geremiam Judicem de Montagnone áuem
paduanum praemisis infra^scriptis prohemiis ad presciendum summa-
riam intentionem tocitís hidus operis. Utilimum et quasi necessarium...
(fol. I a) ... I. De notmnibus auctorum uel librorum... ex quibus cotn-
püatutn est hoc compendium. R^uhñca.: qui auctorum uel librorum...
(fol. i6) ... [son 99 títulos de los cuales el último es] : proverbia uul-
garia (fol. i v. b). — 2. De Dispositione partium huius com^pendii ru-
brica: partes huius compendii sunt quinqué... et morte morali consi-
deratione. (fol. i b v.). — 3. De dispositione librorum et tituloruttt
huius compendii: — i. [PJRIORE PARTÍS PRIMUS LÍBER tractat de reli-
gione et pertinentibus ad reUgionem sub Mis titulis: de religione et su-
perstitione... (fol. 2 a) [son 42 títulos, el último:] ... de falsis opinio-
nibus contrariis christiane relígíoni cognoscendis et dampnandis in
libris usualibus chrístianorura 42. — ii. [S]ECUNDUS UBER PRIME
PARTÍS tractat de bono et honesto uirtutibus et contrariis sub hits
titulis: de bono atque malo... [son 5 títulos el último:]... de tranquilla
et bona uita. 5. — ¡ii [T]ERTIUS LÍBER PRIME PARTÍS tractat de na-
turalitate et mortalitate et pertinentibus ad eos sub hiis titulis: De
naturalitate et consideratione morali i... (fol. 26)... [son 18 títulos el
último.] De senum mortalitate. 18. — ív. [S]ECUNDE PARTÍS PRIMUS
UBER tractat de iusticia et pertinentibus ad eadem et de contrariis.
sub hiis titulis: De iusticia equitate et iníquitate i ... [son 14 títulos
el último] De iusticia naturali iudicio 14. — v. [S]ECUNDUS LÍBER
SECUNDE PARTÍS tractat de ueritate et falsitate et connexis utrique uel
alterutri sub hiis titulis. De ueritate falsitate emendatio i ... [son 12
títulos er último] De clandestinitate et patulítate 12. — vi. [T]ERTIUS
LÍBER SECUNDE PARTÍS tractati de dilectione et amicitia sub hiis titu-
lis: (fol. 2 a V.). ...De amore et dilectione i : [son 14 títulos el último]
...De amicorum constántía. 14. — vH. [Q]UARTUS LXBER SECUNDE
PARTÍS tractat de odio discordia et pace sub hiis titulis^: de odio i...
[son 14 títulos el último:] ...de causis índucentibus pacem et concor-
diam. 14. — vííi. [Q]UINTUS LÍBER SECUNDE PARTÍS tractat de bene-
ficiis sub hiis titulis: de petítioníbus et rogátionibus beneficiorunt i...
[son 10 títulos y hasta el 6 inclusive en f.° 2 b v. el último:]... De mer-
cede premio et retriibutione. 10.—ix. [S]EXTUS ET ULTIMUS LÍBER SE-
Biblici)eca Nacional. ( S5

CUNDE PARTÍS tractat de poUticis moribus sub hiis titulis: De policía


seu ciuilitate i... [son 19 títulos el últirrío] ...De seueritate seu rigo-
re et crudelita seu lenitia 19. — x. [ T ] E R T I E PARTÍS PRIMUS LÍBER
tractat de intelligentia et scientia consideratione tnorali sub hUs ti-
tulis: De intelligentia cognitione ingenio et scietia consideratione
morali. i ...[son 10 tratados el último] ...De coniectura morum per
uerba. 10. (fol. 3 a). — xi. [S]ECUNDUS LÍBER TERTIE PARTÍS tractat
de prttdetUia et pertinentibus ad eam et de contrariis sub hiis titulis:
de prudentia et sapientia i ... [son 14 tratados el último] ...De certi-
tudine et incertitudine. 14. — xii. [T]ERTIUS LÍBER TERTIE PARTÍS
tractat: de phylosofia et scientia litteraruim i... [son 11 títulos el úl-
timo] ... De curiositate uaná 11. — xiii. [Q]UARTUS LÍBER TERTIE
PARTÍS tractat de prudcíitia operandi et hiis quae pertinent, ad eam
sub hiis titulis: De utilitate seu proficuo i ... [son 8 tratados el últi-
mo] ...De laibore óperatio uel actio et corpore seu mollicie (fol. 3. b).
xiv. [Q]uiNTus LÍBER TERTIE PARTÍS tractat de prudentia tacitumi-
tatis et locutionis sub hiis tittdis: De taciturnitate et loquacitate i...
[son 15 títulos el último] ...De minis 15. ... xv. [S]EXTUS ET ULTI-
Mus LÍBER TERTIE PARTÍS tractat de eloquentia sub hiis titulis: De re-
torica et poética i... [son 23 tratados el último] ...De elo [fol. dete-
riorado] conclusionibus rethorice orationis [23] — xvi. [QUAR]TE
PARTÍS PRIMUS LÍBER tra[ctat] de temperantia [...] et pertinentibus
ad eam sub hiis [titu]lis. De tem[pera]ntia modestia et modo atque
nim|i[e4a]te i... [son 11 títulos el último] ...De suficentia sacieta-
te II. — xvii. [S]ECUNDUS LÍBER QUARTE PARTÍS tractat de diuitiis
et paupertate et pertinentibus^ ad eas sub hiis titulis. rubrica: de dini-
ciarum proficuo ac nocumento paupertatis i... [son 16 títulos y has-
ta el 4 inclusive en el fol. 3 b v.] ...De modo expressarum 16. —
xviii. [T]ERTIUS LÍBER QUARTE PARTÍS tractat de potentia et honori-
bus ei congruis ac pertinentibus ad haec sub hiis titulis. rubrica: de
potentioribus et impotentioribus maioribus et minoribus i ... [son
17 títulos el último] ...De oibsequio et resistentia 17. — xix. [ Q ] U A R -
TUS LÍBER, QUARTE PARTÍS tractcDt de delectationibus et delectabüibus
et pertinentibus ad ea sub hiis titulis (fol. 4 a) ...De delatione i...
[son 18 títulos el últímo] ...De munditia pulchritudine et omatu
humani corporis. 18. — xx. [Q]UINTUS LÍBER QUARTE PARTÍS tractat
de amore uenerio et eius libidine sub hiius titulis: de delectatione i...
[son 18 títulos y hasta el 17 inclusive en el fol. 4 b] ...de mtmditia
pulchritudine et ornatu humani corporis. 18. [esta parte está tacha-
55 ) Inventario General de Manuscritos. 53

da con dos rayas en forma de cruz en la época]. — xxi. [ Q ] U I N T U S


LÍBER QUARTE PARTÍS tractat de a/more uetverio et eius libídine sub
hits titvdis: De ueneri amoris laude, i . . . [son i i tratados el último]
...De exclusivis et diminutis amoris uenerei et libidinis eius i i . —
xxii. [ S ] E X T U S ET UIVTIMUS W B E R QUARTí PARTÍS tractat de convicu
uiri et mulieñs sub hiis titulis: D e laudibus mulierum et aceptabilitate
earum i . . . [son l o títulos el último] ...De conservationé atque se-
paratione miatrimonii lo. — xxiii. [Q]uiNTE ET ULTIME PARTÍS L Í -
BER PRiMUs tractat de fortitttdine el pertinentibus ad eam sub hiis
titulis: De fortitudine animí' i . . . [son 12 títulos y hasta el 5 inclusive
en el folio 4 a v.] ...De temeritate 12. — xxiv. [ S ] E C U N D U S LÍBER
QUINTE PARTÍS tractat de bello et hostilitate et arte bellandi sub hiis
titulis: Unde oriantur bella i ... [son 39 tratados y hasta el 27 inclu-
sive en el folio 4 b v.] ... De diuersis docimientis belli et artis. 39.—
XXV. [ T ] E R T I U S LÍBER QUINTE PARTÍS tractat de aduersitatibus et
prosperitatibus ab eos [estas dos palabras tachadas] sub hiis titulis et
pertinentibus ad eas: De aduersitate et prosperitate i . . . [son 12 títu-
los el últinlo] ...de humana consolatione miserorum. — xxvi.
[Q]uARTus ET ULTiMUS LÍBER QUINTE PARTÍS troctot de moroli con-
sideratione vite et mortis sub hiis titulis: De laboriositate et uanitate
uite I ... [son I I títulos y hasta el 4 inclusive en el fol. 5 a] ... De
sepultura 11 (fol. 5 ib). — 4. Prime partis nwralis compendii liber
primus-incipit tractatus de religione et pertinentibus ad religionera
sub infra scriptis quadraginta duobus titulis. — i. De religione et su-
persticione. Rubrica. [T]ulius de natura deorum. i. i. Sanctitas est
scientiam... (fol. 5 a v.) ...celo tegitur qui caret urna. D e o gratias.
Amen. Ebq)licit comj)endiuin moralium comipositum' per dominum j e -
remian judicem de montagnone ciuem paduanum. Deo gratias. Amen
(fol. 136 b V.). — II. {Alfabeto en diferentes tipos de letra.\ (folio
137). I I I . [S'\alomon in proverbis c. 13 spes que defertur ... (fol. 141
a) ...si animo miagnus sed moribus agrá uelut agnus — de mansuetu-
dine (fol. 160 b),

S. XV. 160 fols., papel, 302 X 215, a 2 columnas, 49 líneas, 2 X 7 0 ; caja,


230 X 150.
Ene: Tafilete rojo, hierros dorados, s. xviii, 310 X 215. Tejuelo: IERE-
MiAE MORAL.
Olim: B. 90.
La foliación moderna (del s. xviii) es errónea: dos folios faltan después del
54 Biblioteca Nacional. (ss-ff^

folio 77 y dos después del 94, Los folios 48 v., 78 v., 86 a v. a 87 a, 95, 137 v., a
141 están en blanco. El folio 48 recto tiene notas de matemáticas; en el fo-
lio 94, elementas de gramática griega, y en el 94 v., el Padrenuestro, Ave
María y Credo en griego. Los folios 1 7 3 mutilados, y el folio 160 mutilado
por la parte inferior. Se lee en el folio 141: Iste liber quartus quarte partís
tractat de delectationibits et pertinentibus ad ea sub hiis titidis et primo de
delectatione caput primum rubrica. Parece que se puede leer en la parte supe-
rior del misnw folio 144. Notas al verso del folio 160, y numerosas notas
margfinales.

56
CLEMENTE SÁNCHEZ DE VERCIAI.. Sacramental. — i. lesus
Christus nuestro Señor y nuestro saluador. Jesús christo que vino
redemir el humanal linage... (fol. i ) . . . Por ende yo clemente sanchez
arceviano de valderas en la iglesia de león maguer peccador e indigno
propuse de travajar de fa^er una breve copilación de las causas que
necesarias son a los sacerdotes que han cura de animas... (fol. i v.).—
2. [tabla de capítulos del primer libro: f.° 2 v. a 3, v.] ... — 3. Ca-
pitulo I: Como omhre se debe santiguar o signar: In nomine patris...
porque en todas las cosas... (fol. 3, v.)... cofntulo 76. De las siete obras
de misericordia corporales (fol. 57 v.)... Nec septem sum opera quibus
en dilectio uera (fol. 59 v.). — 4. [tabla de capítulos del segundo li-
bro, fols. 60 hasta 64.] Capítulo I: Títulos de los sacramentos. Pues
que suso es tractado de los artículos de la fée... (fol. 64)... capitu-
lo CLxxxiii... (fol. 127)... in tabernaculis eorum non sit qui inhabi-
tet (fol. 127 v.). — 5. [Tabla de los capítulos del tercer libro, fols. 128
a 131 v.] Capítulo de los cuatro sacramentos: el quarto sacramento
es la penitencia (fol. 131 v.)... capitulo cxciii (fol. 225)... e la pra-
tica que en lo administrar deve tener. Deo gratias. (fol. 226).

5". XV. 226 fols., papel, 305 X 215.


Ene: Tafilete avellana, hierros dorados, s. xviii, cortes jaspeados, 315 X
225. Tejuelo: SÁNCHEZ COMPILACIÓN PARA SACERD.
OUm: B. 87.
Al folio I r. espacio para la inicial; epígrafes, iniciales y calderones en rojo;
notas marginales de la misma mano que el texto; reclamos.
57) Inventario General de Manuscritos. 55

57
S. ANSELMOS CANTUARIENSIS. I. [Index] (fol. i). — í l .
Incipit tractatus de casu diaboli editus a beato Anselmo cantuariensi
archiepiscopo et post istum secuuntur plures alii tractatus multum de-
uoti et morales: Quod etiam ad angelos dicatur... (fol. i a) ... in-
cipit tractatus: Illud apostoli quid homines... (fol. 2 b)... potestate
loquendi (fol. 11 a). — III. De conceptu uirginali et de peccato ori-
ginali (fol. i i a ) : Cum in ómnibus religiose uoluptate..., p. t., CLVIII,
431 (fol. II V. a) ...probad poterit (fol 18 v. a). — IV. De ueritate
[Prolc^fus]: Tres tractatus pertinentes... (fol. 18 v. a) [Después de
la tabla, el texto empieza]: Quoni^n liberum arbitrium uidetur
repugnare..., p. L., CLVIII, 489 (fol. 24 b.) ...illitts interrogare (fol.
28 V. a). — VI. Epístola ad Urbanum papam: Domino et patri... (28
vuelto a) ...aperte inueniet (fol. 35 a). — VIL Tractatus cur Deus
homo. Praefatio: Opus subditiun propter... (fol. 35 a) ...quod non
despiciat (fol. 35 b). {Index] (fol. 35 b) ...primum capitulum: Sepe
et studiosissime a multis..., p. i,., CLVIII, 361 (fol. 35 v. a) ...attri-
buere debemus qui est benedictus in sécula. Amen (fol. 54 a). —
VIII. De prescientia et gratia: De tribus illis questionibus in quibus
Dd..., p. L., CLVIII, 507 (fol. 54 a) ...non sunt indissólubile (fol. 57 b).
IX. De praedestinaiione et libero arbitrio. Praefacio: Nunc ergo in
eo... (fol. 57 V. a). ...fecit fecisset (fol. 58 a). — X. Tractatus de
gratia et Ubero arbitrio: Restat nunc ut de gratia ... (fol. 58 a) ... gra-
tia uoluit petentibus impenderé (fol. 63 v. b). — XI Liber monolo-
gium ... ad lanfrancum archiepiscopum: Reuerendo et amando suo
domino (fol. 64 a) ...uolentibus prebeatur (fol. 64 b). Quidam fra-
tres saepe..., P. L., CLVIII, 142 (fol. 64 b) ...trinus et unus (fol. 82
vuelto b). — XII. Liber prosologium (fol. 82 v. h) [Después de ia
tabla, el texto empieza] : Eya (sic) nunc homuncio fuse paululum...,
p. L., CLVIII, 225 (fol. 83 b) ...doñee intrem in gaudium domini mei...
benedictus in sécula Amen (fol. 87 v. b). — XIII. Tractatus de pro-
cessione Spiñtus Sancti: Negatur a grecis quod Spiritus Sanctus...,
p. L., CLVIII, 285 (fol. 87 V. b) ...sensui latinitatis... (fol. 97 v. b). —
XIV. Disputatio Ínter christianum et gentilem: Maiestas diuina cur ad
dolores... (fol. 98 a) ...hoc interim facientes (fol. 102 v. a). — XV.
Tractatus de simüitudinibus: Voluntas triplex ¡ntelligitur..., p. L.,
CLXix, 605 (fol. 102 V. a) ...noceant inquisitum uolunt (fol. 129 a). —
56 Bibliffteca Naciond. (57-59

XVI. Meditationes Beati Anselmi...: Dideis... Jesu Christi qui exi-


buisH... (fol. 129 V. a) ...per intemiinata sécula. Amen{fol. 131 a). —
XVII. Tractatus de deploratione tdrginitatds amisse: Anima inquarn
misera... (fol. 131 b) ...anima tua qui es benedictas in sécula amen
(fol. 132 b). — XVIII. Tractatus ad sororem Que ad dilectionem dei
excitam... (fol. 132 b) ...dilectus meus mihi et ego illi (fol. 136 v. a).
XIX. [Tractatus de bona occupatione]; Ad insinuandam interióris ho-
minis ... [incompleto] (fol. 136 v. a).

S. XIV. 136 fols. + 3 de guardas, vitela, 305 X 240, a 2 columnas, 43


lineas, 2 X 73; caja, 210 X 158.
Ene.: Tafilete rojo, s. xviii, 313 X 250.
Olim: A. 91.
Sobre la primera hoja de guarda hay la signatura 139, en letra del s, xviii.
Cfr.: ms. 223.

58
JOSÉ DE LA ENCARNACIÓN. Tractatus de Animae immortalitate
a doctissimo Patre Dr. Joseph de la Encarnación Sacro Ordinis Dis-
calceatorum Beatae Mariae de Monte Carmelo alumno et in Collegio
Salmanticensi vespertinae Sacrae Theodogiae Cathedrae antecesore.
Cum additionibus marginali'bus (fol. i). Elucidatio única an rationalis
anima immortalitate gaudeatf: Nosce te ipsum vulgatisimum... (fo-
lio 3) ...in extrema fame alere recusarunt (fol. 138 v.).

S. XVII. 138 fols., papel, 304 X 207.


Ene: Tafilete rojo, hierros, cantos y cortes dorados, 312 X 210.
OUm: B. 571
Tiene numeración antigua, desde el folio 1-260 al 136-3188. Notas marginales.

59
I. GEBEiNON. Interpretado prophetiae merlini vatis brictanici et
Erithreae babilonicae prophetissae fratre Gevenone dicto priore aucto-
re: Interpretatí tua serenitas impefat Merlium ... (fol. i) ... sola
suis ciuitas alienis plenas describitur (fol. 44). — II. Specidnm futu-
59 - 6o ) Inventario General de Manuscritos. 57

roruin temporuMi sive Penthacronon sánete Hidelgardis: Honorabi-


libus uiris semper in Christo diligendis magistro REMUNDO scolastico
et magistro RENIERO canotiici saticti Stephani in MAGUNTIA frater
CEVENO dictus prior... (fol. 45, líneas 1-3) ...quia post ter tribus tem-
poribus animam reddes deo (fol. 54 a, líneas 4-6). — III. SibyUino-
rum uerborum mterpretatio Bedae a nonnullis adscripta: Sibille ge-
neraliter omnes femine dicunt prophetantes..., p. í,., xc, 1184 (fo-
lios 56-57 V. a). — IV. Bxcerpta de libro qui didtur Nasüografus quod
interpretatur imperialis scriptura quem Erithea babilónica temfore
Priami ad petitionem grecorum edidit, quem libro de erario ma (sic)
Manuelts imperatotis eductum dominus Eugenitts regni Sicilie admi-
ratus de greco sermone transtidit in latinunv: Exquiritis me illustris-
sima turba danaum ... (fol. 57 v. a) ... uiuatque bestia per tempus et
témpora et abhominatio sid)sequetur (fol. 58 v. a). — V. Prophetia
Sanctae Hildegardis: Anno Domini M° C" h" v" prophetauit Hilder-
gardis dicens: insurgent gentes... (fol. 58 v. a) ...Quod prestare
dignetur qui tune noua faciet omnia per infinita sécula seculorum.
Amen (fol. 59 a).

S. XIII-XIV. 59 fols., vitela, 302 X 212, a 2 columnas desde el folio 53


hasta el fin, 40 líneas; caja, 244 X 155.
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, 306 X 216.
Olim: B. 70.
Iniciales en azul y capitales en rojo. Faltan los epígrafes. Los fols. 54 v. y 55
están en blanco.
C/r.; Para el núm. 11: PITRA. Aml. sacr. VIII, 484-487.

60
I. S. lOHANNES CHRYSOSTOMUS. i. Incipit prologus burgun-
dionis pisani iudicis in comentationetn iohanis crisostomi super euan-
gelium sancti iohanis euengeliste: Ómnibus in christo fidelibus fratri-
bus ... (fol. I ) ... confirmatione habere auctoritatem. Hic finit prolo-
gus (fol. 3 V.). — 2. Expianatio in sanctum iohannem incipit amp-
lia prima: Qui agnum qui forls sunt... (fol. 3 v.) ...gracia et clemen-
cia domini nostri lesu Christi Amen. Finís exposicionis beati patris
nostri sancti iohannis crisostomi in sanctumi euangeliste Johañem a
BURGUNDiONE, lUDicE PisANo ciuE dc greco in latinum traslate.
58 Biblicteca Nacional. (60-61

ANNo CHRisTi M. c. Lxxiiii (fol. 172). — II. GUILLELMUS PA-


RISIENSIS. Indfñt tractatus de collatione heneficiorum magistñ
guiUielmi pañsietisis. Capitulum pñnmm: Umbram vehemoth sicut
scriptum est Jab xl" (fol. 173) ...hec tnaiora tnaioribus relinquentes.
Explicit de collatione beneficiorum (fol. 183 v.). — III. GUILLEIy-
MUS PARISIENSIS. Incipit Rethoñca diuina magistñ guiUielmi
Parisiensis. Capitudum primum: In sacris ac sanctificantis exercíta-
cionibus... (fol. 183 V.) ....sed etiam interpretatur ab ¡pso et gratia
(fol. 263).

5". Xiy. 264 fols., vitela, + 4 guardas papel, 295 X 230.


Ene.: Tafilete rojo, s. xviii. En el tejuelo: CHRYSOSTOMI HOMILIE ET
GVILLEL. PARISIENSIS.

Olim: A. 95.
Proc: "liber hic est bihUothecae MARANIANAE" en el folio 263 v.
Iniciales en azul y capitales en rojo; dos iniciales orladas en oro y colores. Al
vuelto del folio ^64 y en sentido horizontal están los títulos de las obras en
letra del s. xvii.
Cfr.: LOEWE-HARTEL, B. P. L. HS., 339.

61
[JUAN CASIANO. Colaciones.] i. Tabla de los títulos de las
XXIII collaciones: esto es, conuersaciones o platicas de preguntas y
respuestas de los padres ancianos hermitaños y solitarios contempla-
tiuos que morauan en los yermos de Scitla, Estechados y Thebayda y
Diolchos y otros lugares de Egipto, escritas por... Juan Cassiano
praesbitero ... (fols. i-xiv). — 2. Traducción en romance de las
XXIIII collaciones del fecundísimo Juan Cassiano hecha por JUAN
GONZÁLEZ DE VILLASIMPLIZ, presbítero, conseruador de Aragón y
secretario de los Reyes Católicos... dedicada a Don Frcmcisco de
Bórja Duque de Gandía ... (fol. xiv v.). — 3. Prologo de las cda-
aones de Juan Cassiano... por la traducción hecha dellas de latin en
romance ... (fol. xvi). — 4. Prefación que hace el tradusidor ... (fo-
lio XVIII V.). — 5. Comienga la prefación ... (fol. xx v.). — 6.
Comienza la colación primera ... (fol. xxi v.) ... Acaba la colación
del abbad Abraan ... ultima de las xxiiii que Juan Cassiano ... es-
criuio ... (fol. 326).
<6i - 63 ) Inventario General de Manuscritos. 59

i'. XVI. X X I + 326 fols., papel, 304 X 213, a 2 columnas, 33 lineas,


2 X 6 5 ; caja, 242 X I43-
Ene.: Pergamino, 316 X 216. En el tejuelo: COLACIONES PATRUM.
Olim: A. 94.

62
I. F R A N ' C E S C H E X I M E N I C - {Libre deis angels]: Assi conwnsa
le libre deis angels... (fol. i ) . — [ Tabla de capítulos que llega hasta el
folio I I . El texto empieza en el folio 12.] — I I . [Relación en latín
de casos reservados y de conciencia que pueden ser absueltos por el
confesor o por el obispo o vicario] (fol. 213 v.). — III. [Notas en le-
mosin de asuntos de la Escritura, en quince renglones] (fol. 216 v.).
IV. Benedicta est Maria, virgo clemens et pia... (fol. 218).

S". XV. II + 218 fols., papel, 290 X 210.


Ene.: Tafilete, s. xviii, del mismo encuadernador del núm. 16. 292 X 213-
OUm: B. 94.
Los II primeros folios a lápiz contienen la tabla de los cincuenta capítulos de
la obra. La dedicatoria a MOSEN PER DARTÉS, Mestre Racional de D. JUAN II
de Aragón, va en el folio i. El tercer folio de g^uardas tiene anotaciones y es
del mismo papel que el códice. El primer folio de la numeración antigua está
en el folio 12. Los números II y siguientes son de la misma época y de dife-
rentes manos.
Cfr.: BORDONA, MSS, catalanes, 11, núm. 62.

63
l O H A N N E S T U R R E C R E M A T A . Exposicio breuis super psdte-
rtutn. Prologus: Beatissimo patri ... pió secundo lohannes de turre-
cremata sabinensis ... (fol. i ) . Psalmus primus ... (fol. 2) [queda in-
completo] : ... quia per eam mundum ... (fol. 157 v.).

S. XV. 157 fols., papel, 300 X 205, a 2 columnas, 36 líneas, 3 X 6 3 ; caja


159 X 140.
Ene.: Tafilete rojo s. xviii. Tejuelo: TURRECREMATA IN PSAL.
OUm: B. 93.
Proc.; Fondo antigua.
Títulos y epígrafes en rojo.
Cfr.: Descripción en TORRE-LONGXS, Bíblicos, 306, núm. 120.
6o Biblioieca Nacional. (64-66

64
[ A L F O N S O D E S A N T A M A R Í A . Oracional]: Este libro es lla-
mado oracionario; fue sacado de un libro del rey don Enrique en la
cibdad de Segovia con mucha presa escrito segund por sus letras e
tinta veres. [C]uydaua yo nobre uaron que les ... (fol. i) [queda
incompleto] : ...saludaible socorro en nuestros menesteres e aduersi-
dades e tribulaciones... (fol. 96 v.).

S. XV. Gfj fols., papel, 297 X 206; caja 175 X 120.


Ene: Tafilete rojo s. xviii, 303 X 210.
Olim: B. 86.
Proc.: Biblioteca de FELIPE V.
Espacios en blanco para iniciales y epígrafes. El folio 97 de letra diferente y
también incompleto. Los folios 1-27 y 93-97 se leen muy |mal por lá tinta.

65
G E R A R D U S O D O N I S . Repetitimies in quatuor libros senientia-
rum: Haec est interpretatio sive altissimi... (fol. i a) ...Expliciunt
repetitiones super lecturam fratris gerardi odonis de ordine fratrum
minorum ... A n n o dncarnationis eiusdem domini M°ccc''xxvi*' cui
sit honor et gloria in sécula seculorum. Amen (fol. 203 v. a). Tabula
(fol. 204 a). Expliciunt repetitiones super primum sententiarum se-
cundum lecturam uenerabilis doctoris in theologia magistri fratris
G. Odonis de ordine fratrum minorum (fol. 205 b.).

S. XIV. 205 fols., pergamino, 295 X 210, a 2 columnas, 35 líneas, 2 X 6 8 ;


caja 215 X 141.
Ene: Pasta s. x i x , 310 X 220.
Olim: B. 66.
Hay algunas notas marginales, así como el folio 205 v. y 206. En el folio i se
lee: costo VII florines en letra del s. xvi. El folio 48 vj a está en blancoi. Hay
foliación antigua, la moderna empieza en el 2 de la antigua.

66
[S. G R B G O R I U S M A G N U S ] . Aqui comienza el dialogo de Sant
Gregorio. Aqui comienga la epistola que Pemané Peres de Gusman
66 - 68 ) Inventario General de Manuscritos. 6i

ttnbio a un religioso su amigo rogándole que le romanease el dialogo


de sant Gregorio (fol. i a). Aqui comienza el prologo del que roman-
go este libro... (fol. 2 v. ib). Aqui comienza el dialogo de san Grego-
rio papa. Capitulo primero de como se querellaua... Como io estuuiese
un día... (foJ. 4 v. b). ...Aquí acaba el quarto libro del dialogo de Sant
Gregorio para deo gracias (fol. 181 v. b).
S. XV. 181 fols., papel, 296 X 250, a 2 columnas, 28 líneas, 4 X 60; caja
225 X 135-
Ene.: Pasta s. xix, 307 X 215.
Olim: A. 92.
Títulos en rojo, iniciales con adornos en color.

67
[THOMAS WALLEIS, o. p.] [Expositio super librum De ciuitate
Dei, S. Augustini.] [F]luminis ímpetus letificat ciuitatem dei ... (fo-
lio i a) ... explícit exipostttio super XII in libros de ciuitate Dei im-
mediate precedens secundum fratrem thomam (fol. 169 a).
5". XV. 169 fols. -f- 18 guardas, vítela y papel, 298 X 210, a 2 columnas,
38 líneas, i X 54; caja 192 X 125.
Ene.: Pasta s. xix, 307 X 220.
Olim: A, 106,
Proc: Biblioteca Real.
IA vitela y el papel van en cuadernillos de 5 de papel y 2 de vitela. Espacios en
blanco para iniciales y epígrafes. En el folio 9 de guardas se lee: En 18 de
noviembre de 17^2 se compró esta Exposición de Thomas AngUco ord. Praed.
sobre el libro de CIUITATE DEI DE SAN AGUSTÍN y fué este libro del convento
de SAN AGUSTÍN de la ciudad de VALLADOLID. Algunas notas marginales.

68
I. AURELIUS AUGUSTINUS. Indpj,unt Ubri confessionum...:
Magnus es domine et laudabílís ualde ... P. 1,., xxxii, 659 (fol. i) ...
sic inuenietur, sic aperietur. Amen ... Eboplicit líber decimus tertius
et ultimus confessionumi ... (fol. 103). — II. AüGUSTlNUS, EPIS-
copus. Incipit retractatio libri Augustini episcopi de uera Religione:
Nunc etiam de uera religione librum scripsi ... (fol. 103 v.) ... ín
62 Biblioteca Nacional. ( 68 - 7d

uera religione sit constituía et cetera. Explicit Retractio libri Augus*-


tini episcopi de uera religione (fol. 104 v.). — III. A U G U S T I N U S .
Líber de uera religione: Cum omni uite bone ac beate uia ... P . h,,
XXXIV, 121 (fol. 104 V.) ... beati uiuimus ... Explicit liber .., de
uera Religione (fol. 126 v.). — IV. A U G U S T I N U S , I;PISCOPUS. Li-
ber primuis ad ianuariwm de diuersis consuetudinibus . . . : A d ea que
me interrogasti mallem ... P. Í,., X X X I I I , 200 (fol. 127) ... multis da-
turam atque lecturam (fol. 137 v.). Incipit liber tertius Augustini epis-
copi de diuersis consuetudinibus ad casulanum [sólo la rúbrica]
(fol. 137 V.).

5". XV. 138 íols., vitela y papel, 292 X 214.


Ene.: Pasta s. x i x , 298 X 218.
Olim: A. 99.
Iniciales en color con rasgos caligráficos. El explicit del Liber Confessionum
tiene borrado: Explicit liber... quem uenerábilis presbiter GUIDO AUERNORUM
EPiscopuM orditids predicatorum scribi fecit atino domini n." ce" Ixiiii. Deo
gracias, (fol. 103). Al final tiene el códice: Monachus Ule de isto MONASTERIO DE
FETRA qui librum scripsit per obedienciam... (íól. 13S).
Cfr.: LOEWE-HARTEL, B. P. L. Hi., 340-341.

69
P E T R U S P A R I S I U S , o. F . M. Scriptum super primunu sententia-
rum...: Fecit ante me inueste candida ... (fol. i a) ... [deteriorado]
actiuitas ... perducentis ... (fol. 181 b).
S. XIV. 181 fols., pergamino y papel, 293 X 210, a 2 columnas, 47 líneas,
I X 62; caja 184 X 145.
Ene.: Holandesa s. x i x , 304 X 220.
Olim: B. 56.
Espacios en blanco para iniciales, calderones en rojo y toques en color amari-
llo algunas letras, sin epígrafes. Se lee en el folio i : incipit ... reportatum a
venerabili uiro PETRO DE CARANDIA PARISIUS de ordine fratrum minorum sancii
francisci qui... El tratado está incompleto. Restaurados kw últimos folios,

70
F R A N C I S C U S D E M A Y R O N I S . Lectura super primum librum sen-
tentiarum [empieza Incompleto]: De deffinito affirmo et negó non
70 - 7« ) Itwentario General de Manuscritos. 63

sunt ... (fol. 3 a) ... pertinent ad alium habitum practicum sed ad


orationem dominicam. Deo gracias ... Explicit lectura super primum
sententiarum fratris FRANCISCI D E MAYRONIS de prouincia prouincie
Ordinis fratrum minorum. Reportata sub eo PERUSAIS anno domini
M" CCC° XX° (fol. 172).

5". XIV.: 172 fols., vitela, 290 X 210, a 2 columnas, 58 lineas, 1 X 6 ;


caja 180 X 125.
Ene: Tafilete rojo s. xviii, 305 X 215.

Olim: B. 65.
Los dos primeros folios llevan el índice de cuestiones. Iniciales en rojo y azul
alternando, llamadas marginales.

71
F E L I P E IV, REY DE ESPAÑA. Cartas que escriuio el señor rey Phelipe
Quarto a sor María de Jhesus, Abadessa en el conuento de la concep-
ción de Agreda con sus respuestas desde el año de 1643 hasta el
de 1665.

á. XVIII. 325 fols., papel, 298 X 203.


Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, s. xvii.
OUm: B. 73.
Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Además de los folios numerados hay otros en blanco para las cartas de los años
1652 (fol. 163-164), 1652 (fol. 207-235), 1655 (fol. 238-258), 1656 (fol. 261-
271), 1658-1659 (fol. 283-288), 1660 (fol. 302-303). No consta el año 1654.
Adornos caligráficos en tinta, escudos, armas y corona en la portada y en la
última hoja.

72
[Sermones dominicales] [ H a y tablas del fol. i a 3.3. Él texto em-
pieza] : — A'biciamus opera tenebrarum ... (fol. 35 a).

S. XIII. 247 fols., pergamino, 292 X 200, a 2 columnas el texto de 27


líneas, S X 60; a línea tirada la tabla; caja 240 X 136.
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, s. xvii. Cifra del DUQUE DE
UcEDA. 305 X 210.
64 Biblioteca Nacional. i 7^'74

Olim: B. 3$-
Proc.: Biblioteca de FÍXIPE V.
El folio 53 en blanco.

73
FRANCESCH EXIMENIC. Libre deis angels ... i. Aqi comenta la
taula ... (fols i-i8 v. de la tabla). — 2. A^i comienza lo libre deis an-
gels... (fol. I del texto). Iste líber fuit exipletus per manus ANTHONI
MARTI scriptoris ciuis VA1,ENCIA die mercurii vicessima séptima men-
sis marcii anno M. CCC. XXXI (fol. 306 v. a).

S. XV. 20 X 306 fols., pergamino y papel, a 2 columnas, 25 líneas,


5 X 65; caja 190 X 142.
Ene.: Pasta s. xviii, 305 X 220.
Olim): B. 95.
Los folios primeros numerados a lápiz y los segundos con cifras romanas y
arábigas del s. xviii. El pergamino y el papel van en la proporción de dos
hojas de aquél por ocho de éste. Títulos en rojo, iniciales adornadas en colo-
res, pero la mayoría sin hacer. Los fols. 19-20 en blanco.
Cfr.: BORDONA, MSS. catalanes, 11-12.

74
I. [Tratado de la mortificación.] ...soberbia que sale y nace dellas
como la polilla del paño... (fol. 2) ...[incompleto al fin]: el hombre
eternamente a EHos y hunirse con el (fol. 21). — II. JUAN GER-
SON. Tratado de Juan Gerson para las personas denotas syn le-
tras en que numera se han de aver discreta e cautamente en sus
exercicios: Quiere dios que el serui^io que le facemos ... (fol. 23). —
III. S. BONAVENTURA. Incipit tractatus sancti Bonaventure quem
intitulaTÁt remedium defectum religiosi de imitatione perfectione...
(fol. 40). — IV. Epístola Abagaris regís... ad Xristum (fol. 49 v.) —
V. Primo studeat frater qudliibet quantum potest se biHssimun.».
p. L., ci,xxxiv, 1171 (fol. 40 V.) ... amaritudine nisi in te (fo-
lio 41). — [Desde el folio 42 hay numerosos tratados de mística.
En ellos:] — V. Exemplum rescripti a lesu per Ananiam cursorem
ad Abagarum Thoparcam (fol. 49 v.). — VI. Carta de Santo Inacio
74 ) Inventario General de Manuscritos. 65

a nuestra señora y respuesta (fol. 50). — Yll. Dichos sacados asi de


la sagrada scriptura como de muchos santos e santas (fol. 50). —
VIH. Dos cartas de L. Alecain a un muy ilustre señor sobre asuntos
espirituales. TOLEDO 30 JULIO Y 9 DE AGOSTO DE 1525 (fol. 53). —
IX. Carta de una religiosa a superiora in articulo mortis ... (fol. 56 v.).
X. Directorium aureum contemplationis [traducción castellana, incom-
pleta al principio y al fin], (fol. 57). — XI. Epístola mistica seguida
de algunas notas sobre la misma materia (fol. 87). — XII. Sentencia
contra Jesucristo pronunciada por Pilatos (fol. 94 v.).—XIll. Epístola
de Santa Catalina de Sena (fol. 95). — XIV. Ars orandi: aquel sumo
bien que todas las cosas desea... (fol. 96 v.). — XV. In ómnibus ope-
ribus ttás memorare nouissima tua [Versos con este titulo que em-
piezan] : Memorare para mientes ... (fol. loi v.). — XVI. BEATO
RAIMUNDO LULIO. Liber magtstri Rem,onis: Libro del amigo y
del amado... (fol. 102). — XVII. Demanda querellosa y respuesta de
la querella (fol. 124). — XVIII. [Carta sin firma dirigida a un ilus-
trísimo señor sobre mística, 1525] (fol. 127 v.). — XIX. Esta es una
epístola que escribió San Dionisio o Thinwteo en que le muestra
que cosa es la diuina escuridad y como se ha de subir a ella (fol. 133
V.). — XX. De raptu et éxtasi (fol. 134 v.), — XXI. Escriptura para
entender ciertos úocablos de las epístolas de Sant Pablo, nota, (fo-
lio 135 V.). — XXII. Carta para un cura que quería dexarlo de ser
el qual no solamente se lo avia procurado, pero aun lo avia estor-
bado... (fol. 144). — XXIII. S. BASILIO DE CESÁREA. Expo-
sición de Scnit Basilio sobre: Domine non est exaltatum cor meum...
(fol. 146 V.). — XXIY. [Cartas místicas] (fol. 148). — XXV. Car-
ta para conocer el propio amor (fol. 152 v.). — XXVI. Carta para
aprovechar uno en el amor de Dios (fol. 158 v.). — XXVII. Alfabe-
to del corcusan muy prouechoso ... otro alfabeto mas sugstancial ...
otro alfabeto de amor... (fol. 160 v.) ...[Termina el ms.]: ...porque
en ti se derrita y destruya toda la dureza y resistencia de mi tibio
cora9on. Amen. (fol. 161).

S. XVI. 161 fols. + 7 de guardas, papel, 286 X 200; caja 300 X 240.
Ene.: Tafilete rojo s. xviii, 300 X 200. EJI el tejuelo: TRATADOS VARIOS
MÍSTICOS.

Olim: B. 105.
Proc.: Primitiva librería de FBT.IPE V: 13, 3, y después B, N. A!. 96.
La foliación de principios del s. xix. Falta la hoja primera. Los folios 122,
E
66 Biblioteca Nacional. (74-75'

123, 126 en blanco. En la hoja primera con letra del s. xvii. Mysiicos trata-
dos sacados de varios autores, tiene 160 fols. Dibujos grotescos en el fo-
lio 59. Algunos folios cortados con el raspador. Los dos últimos folios llevan
una relación de gastos de casa fechados algunos en 1567 y en 1600.

75
I. DIONYSIUS AREOPAlGlTA. i. de coelesti hierarchia: Omne
datum optimum..., P. I,., CLXXV (fol. i) ... silencio honorificafttes (fo-
lio 15). — 2. de aecclesiastica hierarchia: Quia quidem secundum nos
ierarchia puerorum..., P. U, CXXII, 1071, (fol. 15) ...usque uapores.
(fol. 35 V.). — 3. de divinis nominibus: Nunc autem o beate post theo-
logicos characteres..., P. h., cxxii, 1113, (fol. 36) ...theologiam du-
ce. (fol. 63). — 4. de mística theologia: Ante misticam theologiam...
(fol. 63) ... cum ipse in eo vives (fol. 73 v.). — II. S. ANSEL-
MiUS. I. liber de concordia praescientia: De tribus illis questionibus
inquibus..., P. L. CI<VIII, 507, (fol. 75) ...petentibus impenderé, (fo-
lio 81 v.). 2. liber monologium: Quidam fratres sepe me studiose-
que..., P. í,., CLViii, 142, (fol. 82 v.) ...inefabiliter trinus et unus.
(fol. 93 V.). — 3. Liber prosologium.: Postquam opusculum quoddam...
p. í,., CLViii, 223 (fol. 93 V.) ... maliuolentia reprehendisti (fol. loO'
a). — 4. De veritate: Tres tractatus pertinentes ad studium sacrae
scripturae..., P. Z,., CLVIII, 467, (fol. 100 a) ...rectitudo. (fol. 103 vuel-
to a). — 5. De libero arbitrio: Quoniam liberum arbitrium uidetur
repugnare gratiae..., P. h., CLVIII, 489, (fol. 103 v.) ...de illius...
(fol. 106 V. a). — 6. De casu diaboli: Illud apositoli; Qttis habes quod;
non axxepisti..., p. i,., CLVIII^ 325, (fol. 106 v. a) ...loquendi. (folio-
112 v. a). — 7. cur Deus homo (falta el principio): immo iustum no-
tum intelligo ut cui noluit... (fol. 11 a) ...existimamos deonon nobis
atribuere debemus qui est benedictus in sécula. Amen. (fol. 113 b).
8. Epístola ad... [Texto estropeado, no se puede leer] (fol. 113 b)
...qui fecit. (fol. 114 a). — 9. Epístola de incarnatione uerbi: Univer-
sae ecclesiae ... Urbano ... Quoniam divina prouidentia ues.tram ...
p. u, CLViii, 261, (fol. 114) ... aperte inveniet (fol. 118). — 10. de
conceptu virginali: Que sit originalis et quae ... (fol. 118 b) ... proba-
re poterit (fol. 123 V.). — II. De procesione Spiritu Sancti: Nega-
tur a grecis quod spiritus sanctus de fiilio procedat..., p. L. CLVIII,
285 (fol. 123 V. b) ... sensui latinitatis (fol. 131). — 12. SiiniUtttdi-
nes: Voluntas triplicer intelHgitur uoluntas etenim dicitur ... p. L..
75 " 76 ) Inventario General de Manuscritos. 67

c u x , 605 (fol. 131 ... repudiandum iudicatur (fol. 149). — 13. Epís-
tola de Sacramentis aecdesiae: Domino et amioo Walenirio (sic) gra-
tia dei nuenburgensi (sic) uenerabili episcopo. Gaudio et gratias ^ o
Deo..., p. h. c i . v n i , 551 (fol. 149) ...in saecula amen. (fol. 151). —
14. Meditatio de humana redemptione [Meditatio X I ] Anima chris-
tiana anima de gravi morte..., p. h., C L V I I I , BCL (fol. 151 a). —
15. Quaedam excerpta de vita Beati Anselmi: Osubinis quídam no-
mine aetate adolescentulus... (fol. 152 b) ...consuetudinis dirrnni-
patUT (fol. 156 V. a). — III. Postilla super Angelicam Iherarchiam
Beati Dionisii: O uenerabiles et electe domini ... (fol. 157) ... [que-
da incompleto] uir pietatis uel... (fol. 250 v.).

S. XIII y XIV. 250 fols. + I de; guarda, pergamino, 287 X 195, a 2 co-
lunmas, 50 líneas 2, X 65; caja 200 X 130.
Ene.: Tafilete rojo, de la Biblioteca Real. 300 X 210.

OUm: A. 97.
Se lee en el folio de guarda: Et liber iste fwit fratris SANCTI DE LACHA et modo
est ffratrum praedicatorwm VALENCIAE, en letra del s. xiv. Iniciales miniadas,
Cfr.: LX)EWE-HARTEL B. P. L. HS., 340; BORDONA, MSS. con pinturas, I, 236,
número 416.

76
A G U S T Í N M A R C O A R T U . Croquis del curso de las aguas del rio
Tajo desde Aranjuez hasta Portugal con la indicación de sus obstácu-
los naturales y accidentales y la expresión de las obras que d e t e n
practicarse en él para realizar su navegación, egecutado por encargo
del brigadier de infantería D. FRANCISCO J A V I E R D E GABANES por el
arquitecto de la Real Academia de San Fernando D. AGUSTÍN M A R -
CO A R T U en los meses de abril, mayo y junio de 1828.

i". XIX. 24 fols. + 4 guardas, papel, 586 X 426.


Ene: Holandesa, 580 X 430.
Olim: Pp. 19.
Proo.: Comprado al librero MONTBS en febrero de 1880.
La portada en la primera de las guardas. Hay 46 croquis de otras tantas partes
del río. Firmas autógrafas.
68 Biblioteca Nacional. (77-7*

77
Royaume de Naples. Plans des chateaux de Naples et des villes de
Gaette, Pescare, Longone, Talamone et Orbitelle. 1705.

S. XVIII. 41 fols. + 3 guardas, papel varios tamaños: 400 X 540 a 780


y 325 X 425.
Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, 550 X 410.
Olim: I. 14.
Proc: Víctor Amadeo Luis, Príncipe de MASEKANO. Primitiva librería de
FELIPE V.

78
I ...unde et dudum discifndis...: unigenitum a patre pro uestra salu-
te missiun (fol. i).—II. S. SEVERINUS. Sermo... Adhuc apud asiam
demorabatur ipse quem... (fol. i a).—III. loannes apostolus et euan-
gelista, filius zeibedei frater iacobi uirgo est electus... (fol. i v. b). —
IV. Fratres scirrms autem quem diligentibus... (fol. 2 v. b). — V. Do-
minicam circumcisionem octaua die... (fol. 4 a). — VI. Si quis supe-
riora euangelii uerba diligenter... (fol. 5 v. b). — VII.REMIGIUS.
Omelia: Postquam sanctus matheus euangelista... (fol. 8 a). — VIII.
Omelia lectionis eisdem: Ingrediente domino in nauiculam secuti sunt
discipuli ... p. h., xciv, 411 (fol. 12 a). —. IX. Fidelis autem deus
non patitur (sic) ..., P. G., hxxx, 1487 (fol. 13 b). — X. Omelia: Bea-
tus matheus qui hoc scribit... (foL 16 b). — XI. Omelia in natiuitate
sanctorum Fábiani et Sebastiani: Audistis ex lectione euangelica fra-
tres charissími exortantes ... (fol. 17 a). — XII. S. AUGUSTINUS.
Sermo in natiuitate sanctae agnetis: Dum in toto mundo uirgineus
flos... (fol. 17 V. b). — XIII. S. AUGUSTINUS. Omelia: ínter pa-
rábolas a domino dictas... (fol. 19 a). — XIV. In conuersione Sancti
Fou/t.-Filioli mei audite nos et libérate uos... P. L., XXXIX, 2124 (fo-
lio 20 b). — XV. S. AUOUSTINUS. Serm^ item uftde supra: Ho-
die lectio de actibtis apostolorum..., P. h., xxxviii, 1278 (fol. 21 b). —
XVI. Unde supra in conuersione Sancti Pauli: Saulus autem adhuc
spirans ... (fol. 22 a). — XVII. S. AMBROSIUS. Sermo in purifica-
tione Sanctae Mariae: Et ecce homo erat in hierusalem ... (fol. 24 a).
78 ) Inventario General de Manuscritos. 69

XVIII. S. SEVERINÜS. Sermo unde supra: Exclesiastice lectíonis


si .... p. h., u i , 253 (fol. 25 a). — XIX. S. AUGUSTINUS. Ser.
mo unde supra: Sic namque fratres olim per prophetam ... FLOR, I I ,
175 (fol. 25 V. b). — XX. S. HIBRONYMUS. Semw unde supra:
Si igitur fratres charissimí sancta et magna... (fol. 26 v. b). — XXI.
ítem unde supra sermo: Ita intra tdrginea uiscera... (fol. 2y v. a). —
XXII. S. AUGUSTINUS. Unde supra sermo: Hodiemus dies mag-
num uobis ... FLOR, I I , 78 (fol. 28 v. a). — XXIII. S. AMBRO-
SIUS. Sermo unde supra: Sanctam ac celeberrimam sollempnitatem
hodieme celebrabitís..., p. i,., ex, 19 (fol. 29 b). — XXIV. BEDA.
Omelia: Solletnnitatem nobis hodierne celebritatis quam quadragesi-
me..., p. L., xciv, 79 (fol. 30a). — XXV. S. RABANUS. Sermo in
sante agathe uel in ceteris uirginibus: Iiimaculatus dominus inmacu-
iatas sibi..., P. Í,., ex, 71 (fol. 31 v. a). — XXVI. In cathedra sancti
Petri: Petrus apostolus Ihesu Christi electus aduenis ... P. L.,
XXXIX, 835 (fol. 32 b). — XXVII. S. AMBROSIUS. Sermo item
ut supra: Instítutio sollemnitatis hodieme a senioribus nostris...,
p. I,., XXXIX, 2100 (fol. 32 V. a). — XXVIII. S. AMBROSIUS.
Sermx) unde supra: Srimus fratres quod ad sitnilitudinem eve... (fo-
lio 2,¿. a). — XXIX. S. AMBROSIUS. Sermo unde supra: Astruxi-
mus superius (sic) sancttun petrum..., P. L., LVII, 353 (fol. 33 v. b). —
XXX. Sermo in annuntiatione sanctae Mariae: Eo tempore missus est
ángelus gabrihel... (fol. 34.b). — XXXI. S. lOHANNES OS AU-
REI. Sermo in annuntiatione Sanctae Mariae: Omnium quidem mar-
tirum soUempnitates..., FXOR, ii, 82 (fol. 35 v. b).—^XXXII. S. lO-
HANNES OS AUREI. Sermo unde supra: Iterum libertas nititur
iterum reconciliatio ... (fol. 36 v. a). — XXXIII. S. LEO. Sernvo
unde supra: Aduentum domini et saluatoris nostri..., p. L., t i v , 508
(fol. 37 V. b). — XXXIV. S. AUGUSTINUS. Sermo in septuagési-
ma: Ad laudem dei atque confessionem uere fidei... (fol. 39 a). —
XXXV. S. lOHANNES. Serm^ sancti lohannis EPISCOPUS: pri-
mus homo totius plantus et creature: EHgnitas humane originis fácil e
agnoscitur..., P. X,., XCV, 120 (fol. 39 v. a). — XXXVI. S. AMBRO-
SIUS. Dictis de creatura rerum: Tántum ne oppinionis assumpse (sic)
homines dicimus... (fol. 40 b). — XXXVII. S. GREGORIUS. Ome-
lia: In explanatione sua ntulta alloquendum..., P. L., LXXVI, I I54
(fol. 43 a). — XXXVIII. S. lOHANNES APOSTOLUS. Sermo in
sexagésima: Dignitas humanae originis facile agnoscitur..., p. i,., xcv,
1205 (?) (fol. 44 V. b). — XXXIX. S. OREGORIUS. Omelia: Lectio
70 Biblioteca Naciofud. (78

sancti euangelii quam modo fratres chairissimi audistis expositione


non indiget..., p. i.., LXXVI, I 131 {fol. 45 v. b). — XL. S. lOHAN-
NES EPISCOPUS. Sermo de fide abrahmi et de immolaiione ysaac:
Kides est religionis sanctissime fundamentum charitatis..., P. Í,., XCV^
210 (fol. 47 a). — XLI. S. FULGENTIUS. Sermo: Rogo uos et
ammoneo, fratres charisimi, ut in isto legitimo..., p. -L,., XXXIX, 2022
(fol. 48 a). — XLII. B. GREGORIUS PP. Omelia: Redemptor nos-
ter preuidens ex passione sua..., P. Í,., I,XXI, 1082 (fol. 49 a). —
XLIII. O R Í G E N E S . Sermo: Super habundanter et digne domini
(sic) post sequentia... FLOR, II, 128 (fol. 50 b). — XLIV. S. SEVE-
RINUS. Serms: Spiritus in corpore manens quod omnes non suxi-
tauit mortuos... (fol. 51 v. b). — XLV. ORIGENEvS. Sermo: Sicut
illa alia precepta... FLOR, I I , 131 (fol. 52 v. a). — XLVI. S. HIERO-
NYMUS: Omelia: Et dimissa turba ascendens in monitem... (folio
54 b). — XLVII. S. MAXIMUiS. Sermo: Permotos esse credo fra-
tres..., p. L., 1.IV, 488 (fol. 54 V. b). — XLVIII. S. LEO. Sermo:
Hebreorum quondam populas et omnes..., p. L., WV, 273 (fol. 55 b).
XLIX. S. (?) Sermo item unde supra: Licet nobis dilectissimi ad (sic)
propinquante (sic)..., p. u, u v , 268 (fol. 56 b). — L. B. GREGO-
RIUS. Omelia: Dubitari a quibusdam solet..., p. t,., i,xxvi, 1135
(fol. 57 a). — LI. Sermo: Indiscussus quidem sermo uidetur esse
manifestus... (fol. 58). — LII. S. LEO. Omelia: Introeunte Ihesu
iherosoliman..., FLOR, I I I , 75 (fol. 60 v.. a). — LUÍ. ORÍGENES.
Omelia: O impietas o duritia..., FLOR, I I , 150 (fol. 62 v. a). —
LIV. S. AUGUSTINUS. Omelia: Quod lectionem pristinam sequi-
tur et de sancto euangelio... (fol. 65 v. a). — LV. S. AUGUSTI-
NUS. Omelia: Uinun non esse débet... (fol. 69 v. b). — LVI.
S. LEO. Sermo: Euangelica lectio, dilectissimi, que per aures...,
p. L., LIV, 308 (fol. 72 a). — LVII. S. lOHANES OS AUREI. De
natiuitate esau et iacob legendum: Portaibat Rebecca gemines..., Li-
vERANí, 185 (fol. 73 b). —• S. lOHANNES. Sermo de confessione:
Confitemini dominoquoniam bonus est Spiritus medelam... (fol. 74 a).
LIX. S. lOHANNES OS AUREI. Omelia: Dominus noster lehsus
Christus criminum distraxit fastigia ... (fol. 75 b). ... LX. S. AU-
GUSTINUS. Omelia: Lectio sancti euangelii que precessit hodier-
nam... (fol. 77). — LXI. S. lOHANNES OS AUREI. Omelia:
Postquam dominus impios saceoxiotes..., p. G., LVi, 876 (fol. 79 e). —
LXII. S. lOHANNES OS AUREI. Omelia: Omnis Gloria dei
et omnis salus..., p. c , LVI, 822 (fol. 80 v. a). — LXIII. S. AU-
78) Inventario General de Manuscritos. 71

GUSTINUS. Omelia: Si sicut audis iudicas... (fol. 83 v. b).—LXIV.


S. lOHANNES CONSTANTINOPOLITANUS. Serme: Homo
erat paterfamilias... (fol. 84 v. b).—LXV. S. HIERONYMUS. Ser-
mo: Homo quídam habebat dúos filios... (fol. 86 v. a).—LXVI. S.
LEO. Serme in quadragesima: In ómnibus, dilectissimi, sollenupnitati-
bus christianis..., P. h., hiv, 295 (fol. 90 a).—LXVH. S. LEO. Sermo
Apostólica, dilectissimi, doctrina nos ammonet..., P. Í,., XXXIX, 203;2,
y Liv, 281 (fol. 90 V. b). — L X V i n . VENERABILIS BEDA. Ser-
mo : Demoniacus iste apud matheum non solum mutus..., p. L., XCII,
469, y xciv, 380 (fol. 91 V. b.). — LXIX. S. AMBROSIUS. Tracta-
tus ambrosü super Lucam.: Amen dico uobis quod nemo propheta ac-
ceptus est... (fol. 93 b). — LXX. ORÍGENES. Sermo: Si peccauc-
rit in nos, frater* noster, et in qualibet... (fol. 95 a). — LXXL OiRI-
GENES. Serm-o unde supra: Dominus Christus pietatis... LIVERANI,
195 (fol. 95 b). — LXXH. S. HIERONYMUS. Sermo ex commen-
íario iheronimi presbiteri: Quare discipuli tui transgrediuntur tradi-
tiones seniorum... (fol. 95 v. b). — LXXIII. S. AUGUSTINUS.
Om,elia: Quaeritis me propter aliud querite me propter me... (fol. 96
vuelto, b). — LXXIV. S. AUGUSTINUS. Omelia: Non rude est
auriibus caritatis uestrae... (fol. 97 v. a). — LXXV. S. AUGUSTI-
NUS. Otuelia: Meminit caritas uestra sermone prístino ex occasio-
ne... (fol. lor v. a). — LXXVI. S. AMBROSIUS. Sermo dominica
in media Quadragesima: Agite fratres gratias diuine pietati qui
(sic) vos ... p. L., XVII, 664 (686) (fol. 102 v. a). — LXXVII.
S. LEO. Sermo unde supra: Uirtus dilectissimi, et sapientia íidei
christianae..., P. L., LIV, 288 (fol. 103 b). — LXXVIII. S. LEO.
Sermo unde supra: Deuotionis quidem uestrae, dilectissimi, moui-
mus..., p. L., wv, 292 (fol. 103 a). — LXXIX. S. AUGUSTINUS.
Omelia: Miracula que fecit dominus..., P. L., XCV, 1453 (fol. 104 b).
— LXXX. S. AUGUSTINUS. Omelia: In psalmo audistis gemitum
pauperis... (fol. 106 a). — LXXXI. S. AUGUSTINUS. Omelia:
Hestemo die hucusque lectum erat ... (fol. 108 v. b). — LXXXII.
S. AUGUSTINUS. Omelia: De Homine quem dominus ihesu illu-
minauitqui... (fol. n i b). — LXXXIII. S. AUGUSTINUS. Ome-
lia: lohannes euangelista ínter consortes et conparticipes... (fo-
lio 113 b).—J^XXIV. S. AUGUSTINUS. Omelia: ínter omnia
miracula quae fecit dominus... (fol. 115 v. b). — LXXXV. S. AU-
GUSTINUS. Omelia: Quod modo audiuimus et intenti accepimus...
(fol. 119 b). — LXXXVI. S. LEO. Sermo dominica de passione:
72 Biblioteca Nacional. (78

Sacramentum, dilectissimi, dominicaepassionis quam dominus..., P. L.,


wv, 313. (fol. ii2i a). — LXXXVII. S. LEO. Unde supra sermo:
Exigit fides, dilectissimi, partem sermonis..., P. U, tiv, 317 (fol. v. b)i
— LiXXXVIII. S. LEO. Unde supra sermo: Expectationi uestrae,
ddlectissimi, quod debettw domino largiente... (fol. 122 b). —
LXXXIX. S. AMBROSIOS: Unde supra sermo: Scito te, fratres,
quia (sic) cuius opera quisque facit..., P. L.., XVII, 665 (687) (fol.
123 a). — XiC. S. PAUíLUS. Lectio epistolae ad hebreos: Christus
assistens pontifex... (fol. 123 v. a). — XCL S. LEO. Unde supra
sermo: Sacramentum, dilectissimi, dominlicae passionis in salute hu-
mani generis ante témpora..., P. U, hiw, 342 (fol. 124 b). — XCII.
S. GRBGORIUS. Omelia habita ad populum in basílica beati petri:
Pensate fratres charissimii mansuetudinem..., p. i,., i,xxvi, 1150 (fo-
lio 125 a). — XCIII. S. AUGUSTINUS. Omelia: Principes uero illi
audita mutótudinis fide... (fol. 126 b). — XCIV. S. AUGUSTINUS.
Omelia: In isto euangelii capitulo, fratres, dominus noster... (fol.
128 V. b). — XCV. S. AUGUSTINUS. Omdia: Quoniam commen-
daui dilectioni uestrae stabil'iter meminisse... (fol. 129 v. b). —
XCVI. S. AUGUSTINUS. Omelia: Cc^itanti nñchi de mariae poe-
nitentia..., p. i,., LXXVI, 1239 (fol. 131 v. a). — XCVII. S. AUGUS-
TINUS. Omelia [tachada]: Collegerunt pontífices et pharisei con-
silium... (fol. 133 h). — XCVIII. S. AUGUSTINUS. Sermo unde
supra: Frequenter semper (sic) diximus christiani... [Anécdota III,
por II, 402] (fol. 133 V. ib). — XCIX. S. AUGUSTINUS. Omelia:
Quomodo quidem detur et quisnam..., p. t,., cxviii, 348 (fol. 134
vuelto a). — C. S. LEO. Sermo dominica íw pcdmis: ínter omnia, di-
lectissimi, opera misericordiae dei quae ab initio..., MAI, I, 334 (fo-
lio 136 a). — CI. S. LEO. Unde supra sermo: Creator et dominus re-
rum omiMum Christus post..., P. U, LIV, 326 (fol. 137 a). — CII.
S. AMBROSIUS. Unde supra sermo: Vide te uos, fratres, hodie at-
tentíus..., p. u, xvn, 668 (690) (fol. 137 v. a). — CIII. S. AMBRO-
SIUS. Unde supra sermo: Ueniente domino nostro ihesu christo, ad
urbem. Iherusalem... p. i,., xvii, 667 (689) (fol. 138 a). — CIV.
S. AMBROSIUS. Unde supra sermo: Retinet ad huc sensus vestri,
fratres, nos hoc supeniore... (fol. 138 b). — CV. S. AMBROSIUS.
Bx tractatu super Lucam: Pulchrae relictís iudéis..., p. L., XV, 1793
(1885) (fol. 138 V. b). — CVI. S. AUGUSTINUS. Omelia: Ne
putarent homines phantasina esse faotum quia mortunm ... (fol. 139
vuelto b). ^ CVII. S. AUGUSTINUS. Omelia: Audiuimus secun-
78 ) Inventario General de Manuscritos. 73

dtun euangelium loquente domino atque dicente... (fol. 142 a). —


CVIII. Unde supra: Non parua, f ratres, ex euangelio beati iohannis
nobis proponitur questío... (fol. 142 v. a). — CIX. S. lOHANNES
CONSTANTINOPOLITANUS. Unde supra sermo: Hodierna die,
domirius noster pependit in cruce..., P. L., XXXIX, 2047 (fol. 143
vuelto b). — CX.Sabbato soneto...: Misericordie domini qttia non
sumus consmnpti quia non ... (fol. 146 b). — CXI. Incipit oratio
iheremiae prophetae: Recordare dotndne quid acciderit nobis (fo-
lio 146 V. b). — CXII. In II Nocturno: Christus autem adsistens...
(fol. 147 a). — C X I I . S. LEO. Unde supra sermo: Sermo proximius,
d'ilectíssimi, cuius uobis promissam..., P. L., LIV, 372 (fol. 147 v. a).
CXIV. S. LEO. Uwle supra sermo: Audiat in presentí dilectío ues-
tra fratres quid sit iste latro ... (fol. 148 h). — CXV. VENERA-
BILIS BEDA. Omelia Uigilias nobis huius sacratissime noctis...,
p. h., xciv, 133 (fol. 149 a). — CXVI. S. AUGUSTINUS. Unde su-
pra sermo: Oculta coelum et in laetitia esto nobis... (fol. 131 b). —
CXVII. S. AUGUSTINUS. Unde supra sernio: Non minus etiam
nunc laetare (sic) debemus(..., p. L. hvii, 605 (fol. 131 v. b). —
CXVIII. S. AUGUSTINUS. Sermo: Post custodias sevas et uincu-
to... MAi, I, 77 (fol. 132 V. a). — CXIX. S. GREGORIUS. Ome-
lia: Multis uobis lectíonibus, fratres charissimi, per dictatum..., P. L.,
hxxvi, 1169 (fol. 133 a). — CXX. S. GREGORIUS. Omelia: In
cotidiana uobis sollempnitate laborantibus..., P. h., lyXxvi, 1182 y ex,
144 (fol. 134 V. a.). — CXXI. S. GREGORIUS. Omelia: Gloriam
suae ressurectíonis dominus et redemptor noster..., P. L., XCIV, 139
(fol. 135 a). — CXXII. S. GREGORIUS. Omelia: Lectio Sancti
euangelii qiiae modo in uestris (sic) auribus..., P. U, I.XXVI, I 184
(fol. 136 V. b). — CXXIII. VENERABILIS BEDA. Omelia:
Euangelica lectione (sic), fratres charissimi, quomodo (sic) audiui-
mus etiuxta litteram..., p. L,., XCIV, 114 (fol. 159 v. b). — CXXIV.
S. GREGORIUS. Omelia: Practus longa molestia stomachus diu
me..., p. h., hxxvi, 1174 (fol. 161 b). — CXXV. S. GREGORIUS.
Omelia domimca octava Pentecostés: Primia lectíonis huius euangeli-
cae questio animum pulsat..., p. L., LXXVI, I 197 (fol. 162 v. a). —
CXXVI. VENERABILIS BEDA. Omelia in paschua annotina (sic) r
Sicut ex lectione sancti euangelii, fratres charissimi, audistís prin-
ceps..., p. h., XCIV, 197 (fol. 165 a). — CXXVII. VENERABILIS
BEDA. Omelia in letanía mcdore: Rogatus a disdpulis Saluator non
modo formam orationis, sed ..., P. t,., ex, 224 (fol. 167 a). —
74 Biblioteca Nacional. (78

CXXVIII. S. GREGORIUS pp. Omelia dominica I post octauam pas-


chae: Audistis, fratres charissimi, ex lectione euangelica eniditio-
Tiem..., p. h., Lxxvi, 1127 (fol. 169 b).—CXXIX. VENERABIUS
BErDA. O^nelia dominica II post octauain paschae: Laeta domim et
saluatords nostri promissa, fratres charissimi, Laeto cordis..., p. t,.,
xciv, 154 (fol. 170 V. a). — CXXX. V E N E R A B I U S BEDA. Ome-
lia vi kalendae madii natalitate sancti mathei apostoli..,: Legimus
apostólo dicente quia omnes peocauerunt et egent gloria dei..., P. h.,
xciv, 249 (fol. 171 V. a). — CXXXI. V E N E R A B I U S BEDA.
Om^elia dominica III post octauam pentecostem (síc) : Sicut ex lectio-
ne euangelica, fratres carassimi, audiudmus dominus..., P. L., XCIV,
158 (fol. 173 V. b). — CXXXII. VENERABIUS BEDA. Ome-
lia dominica iiii post octauam Pentecostés: Potest mouere infimios
auditores quomodo in capite lectionis..., P. L,., XCIV^ 163 (fol. 175
vuelto a). — CXXXIII. S. AMBROSIUIS: Serm>o in festiuitate San-
cti Georgii: Dignumi et congruum (sic) est, fratres, ut post laeti-
tiam..., p. u, XVII, 728 (752) y LVII, 703 (fol. 177 b). — CXXXIV.
In natiuitate sancti Mctrci euangeliste sermo: Si omniuní sanctorum
martyirum grata nobis debet esse solempnitas..., P. L., XXXVIII, 2156
y ex, 66 (fol. 177 V. b). — CXXXV. In letaniis Gre[go]rianis ser-
mo d[...] : Oportet, fratres charissimi, ut conventus istius causam
non ignoretis..., P. h., ex, 37 (fol. 178 b). — CXXXVI. Feria iii.
tractatus epistole iacobi: Iste iacobus filius alphei fuit qui et frater
dománi nominatur... (fol. 179 a). — CXXXVII. Unde supra: Cha-
rissimi, Confitemini alterutrum peccata uestra ... in hac autem sen-
tentia illa deibet esse discrettio ut ... (fol. 179 b). — CXXXVIII.
Unde supra: Audiuimus euangeliistam dicentemí, fratres charissimi,
nolite iudicare..., P. L., XXXIX, 1871 (fol. 179 v. b). — CXXXIX.
Uinde supra: Legimus in prophetis qui (siic) cum ninneue oiuitatis
submersio (sdc)..., P. L., LVII, 459 {fol. 180 v. a). — CXL. Sermo MI
letaniis: Euangelica lectio, fratres charissimi, dum legeretur audiui-
<mus..., LivERANí, 25 (fol. 181 a). — CXLI. In natiuitatem sanctorum
apostolorum philippi et iacobi: Erigunt nos diuine lectiones ne des-
perationes ÍTagamur..., p. Í,., XXXIX, 1779 (fol. 181 v. a). — CXLH.
S. AUOUSTINUS. Omelia item unde supra: O [tachado y reempla-
zado posteriormente por E']rigenda est nobis, fratres, ad deum maior
intentio... (fol. 183 a). — CXLIII. S. HIERONYMUS. Sermo in
festiuitate sancti angelí in mense maidio: Quod sepe monui etiam
obseruandum est ... (fol. 184 v. b). — CXUV. V E N E R A B I U S
78 ) Inventario General de Manuscritos. 75

BEDA. Ontelia in uigiliam ascensionis domini: Ascensurus in coelum


dominus primo discípulos de rmsterio..., P. L., XCIV, 174 (fol. 186 a).
— CXIyV. S. AUGUSTINUS. Sermo in die ascensionis domini: As-
censionis domini nostri ihesu christi sanctus et sollemipnis dies hodie
iUuxit..., i^ivERANí, 27 (fol. 187 b). — CXLVI. S. AUGUSTINUS:
Sermo item unde supra: Hodierno die ascensionem domini in coelo
(sic) coelebramiis..., P. U, XXXIX, 1716 (fol. 189 a). — CXLVII.
ítem unde supra: Glorificatio domini nostri ihesu christi resurgen-
do..., p. u, XXXVIII, 1209 (fol. 189 b). — CXLVIII. S. LEO. Ser-
mo item unde supra: Saiuator (sic) noster, dilectissimi fratres, ascen-
dit in coelum..., P. L., XXXIX, 2082 (fol. 189 v. b.). — CXLIX.
S. AUGUSINUS: ítem unde supra sermo: Omnia, Chariss.inii, quae
dominus ihesus christus in hoc mundo suffragilitate..., P. L., XXXIX,
2081 (fol. 190 a). — CL. ítem unde supra: Cum enira christus as-
cendit ad coelum et nostri aufertur ... FLOR, II, 145 (fol. 190 v. a).
CLI. S. GRBGORIUS. Omelia: Quod resurrectionem dominicaní
disciipuU tairde crediderunt..., P. h., LXXVI, 1213 (fol. 191 v. a). —
CLII. V E N E R A B I U S BEDA. Omelia dominica per Ascensa do-
»iÍM*:Ex multis sancti euangelii locis inuenimus quia discipuli..., p. 1,.,
Liv, 500, y xciv, 181, y ex, 237 (fol. 193 b). — CLIII. VENERA-
BILIS BEDA. Omelia in uigiliam Pentecostés: Audiuimus, fra-
tres, currt euangelium legeretur dominum dicentemi: Si diligis me
iTiandata mea... (fol. 195 v. b). — CLIV. S. LEO. Sermo de ieiu-
nio Pentecostés: Hodiernam, dilectissimli fratres, tranitatem (sic)
toto orbe terrarum, uenerabilem ille ... p. h., WV, 411, y Cx, 225
(fol. 197 a.) — CLV. ítem unde supra: Post illam' singularem nisi
genereque uictoriam quam publicus... (fol. 197 v. a). — CLVI. ítem
unde supra: Nosse credo uos, fratres quae sit ratio quod uenerabilem
hanc... (fol. 198 v. b). —CLVII. S. LEO. Sermo unde supra: Sancti-
tati uestrae, charissimi, uotorum iam nota debet esse fe&tiuitas...,
p. h., xxxix, 2039 (fol. 199 a). — CLVIII. Unde supra: Discesurus
e mundo isto et ascensurus..., P. Í,., XXXIX, 2092 (fol. 199 v. a). —
CLIX. S. LEO. Sermo unde supra: Plenissime quidem, dilectissimi,
causam atque rationem..., p. Í,., WV, 404 (fol. 199 v. b). —CLX.
S. LEO. Ufule supra sermo: Félix» est dies hodierna, fratres charissi-
mi, amixürabilis est... (fol. 200 v. b). — CLXI. S. AUGUSTINUS.
Unde supra sermo: Aiduentu spinitus sancti anniuersaria festi...,
p. u, xxxviii, 1234 (fol. 201 b). — CLXIL S. AUGUSTINUS.
Unde supra sermo: Per te enim sollemipniter modo celebrauimus
76 Biblioteca Nacional. (78

aduentum spiritus sancti... (fol. 201 v. a). — CIvXIII. S. GREGO-


RIUS. ítem tolde supra Omelia: Libet, fratres charissimi, euange-
lii huius lectionem sub ibreuitáte transcurrere ut..., p. i,., LXXVI, 1220
(fol. 202 h). — CLXIV. S. AUGUSTINUS. Sernw: Sic enim di'le-
xit deus mundum ut filium suum... (fol. 204 v. b). — CLXV S. AU-
GUSTINUS. Omelia: Oe illuminato illo qui cecus est natus sermo ...
(fol. 205 V. a). — CLXVI. S. AUGUSTINUS. Sernw: Non ignorat
fides uestra, charissiurf, et ita..., P. I,., XXXVIII, 754 (fol. 208 v. a).
CLXVII. S. GREGORIUS. Omelia: Cum constet ómnibus, fratres
'charissimi, quia redeimpltor..., p. i,., Lxxvi^ 1089 (fol. 209 v. b).
CLXVIII. Onüelia: Factum est in una dierum..., FLOR, I I , 195 (fol.
210 V. b). —• CLXIX. S. AMBROSIUS. ítem unde supra serme: Et
•ecce tiiiri portantes in lecto hominem... (fol. 211 v. a). — CLXX.
VENERABILIS BEDA. Omelia: Si uirum a demonio liberatum...,
p. i^, ex, 278 (fol. 212 b). — CLXXI. S. GREGORIUS. Omelüi
dommica octaua pentecostes: Erat autem. homo ex phariseis nicho-
demus nomine princeps iudeoruan... (fol. 212 v. b). — CLXXII.
S. GREGORIUS. Omelia domino e post octaumn pentecostes: In uer-
bis sacri eloquii, fratres charissimi, prius seruandum ... P. L., LXXVI,
1302 (fol. 218 a). — CLXXIII. S. GREGORIUS. Omelia dominice
ii post octauani pentecostes: Hoc distare fratres charissimi inter de-
licias..., p. u, Lxxvi, 1266 (fol. 221 V. a). — CLXXIV. S. LEO.
Sermo feria iiii mensis kuarti: Sanctorum solleminitate dilectissimi
ordine celebrati... (fol. 224 v. a). — CLXXV. ínter omnia dilectis-
simi apostolice instituta doctrine..., P. I,., U V , 421 (fol. 424 v. b). —
CLXXVI. Omelia lectionis eiusdem: Hodie declinata turbas... (fol.
225 a). — CLXXVII. S. BEDA. Omelia: Et egredientibus illis ab
iericho... (fol. 227 v. a). — CLXXIX. S. GREGORIUS. Domini-
nica iii post octauam pentecostes Omelia: Aestiuum tempus quod cor-
pori meo»..., p. L., LXXVI, 1246 (fol. 228 v. a). — CLXXX. ítem
unde supra: Angelorum quippe et hominum naturam... (fol. 229 v. a).
CLXXXI. B. MAXIMUS. Sermo de eodem: Nolite iudicari et non
iudicabimini... (fol. 232 v. b). — CLXXXII. B. MAXIMUS. Sermo
beati Maximi episcopi de timore dei et correctione linguarum: Glo-
riosissimus prophetarum idemque rex..., p. Í,., LVII, 497 (fol. 233 v.
b). — CLXXXIII. S. AMBROSIUS. Tractatus... super epístola
pauli uel super domum: Existimo enim quod non sunt condigne...
(fol. 234 V. a). — CLXXXIV. S. MAXIMUS. Tractatus... de
eodem: Tempus admonet fratres ut euangelicum ... P. L., I,VII.
78 ) Inventario General de Manuscritos. 77

7^3 (fol. 23.5 a). — CLXXXV. Unde supra: Factum est atitem cum
turbe irruerent... (fol. 235 v. b). — OLXXXVI. S. MAXIMUS.
Serme unde supra: Quantorum márabilium operator sit dominus...,
p. h., XVII, 676 (fol. 236 V. b). — CLXXXVII. BEDA. Sermo domi-
nica iii post octauam. Pentecostés: Promittuntur nobis celi noui et
térra noua que facturus est... (fol. 237 v. a). — CLXXXVII. BEDA.
Sermo de ca... [borrado] lectio de expositione super marcunv. Dotni-
nica vii post octauam pentecostem: In illis dteibus iterum cum multa
turba essent cum ihesu... (fol. 238 b.). — CLXXXIX. S. H I E -
RONYMUS. Sermo ex commento in mathaeo. Dominica vii post
octauam pentecostem (sic): Adtendite a falsis prophetis qui ueniunl
ad uos in uestri mentís ... (fol. 239 v. b). — CXC. S. HIERONY-
MUS. Om^elia dominica viiii post octauamn petecostem (sic): Quis
sit uillicus iniquitatis quid nisi uoce laudatur ... (fol. 240 b). — CXI.
S. GRBiGORIUS. Omelia dominica x post octauam Pentecostés:
Sancti euangelii, fratres charissimi, lectíonem breui uolo sermone
percurrere... (fol. 241 v. a). — CXCII. BEDA. Sermo donúnica xi
post octauam Pentecostés: Ddxit autem ihesus ad quosdam qui in se
coaíidebant ... (fol. 244 b). — CXCIII. Unde supra sermo: Modo
ex euangelio audiuimus fratres charissimi duorum hominum...,
PW)R., II, 114 (fol. 245 V. a). — CXCIV. BEDA. Omelia dominica
xi post octouam Pentecostés: Surdus ille et mutus quer» mirabiliter
curatvim a domino..., P. L., XCIV, 234 y 290 (fol. 246 a). — CXCV.
BEDA. Sermo. Dominica xiii post octauam pentecostes: Et ecce quí-
dam legis peritus stnrexit teniptans illum... (fol. 247 v. a). —
CXCVI. ORÍGENES. Omelia Dominica xiiii post octauam pente-
costem: Cum multa in lege precepta sunt (sic) hec tantum., P. L., XXVI,
291 (316) y p. G., XIII, 1886 (fol. 248 V. a). — CXCVII. BEDA.
Omelia Dominica xv post octauam pentecostem: Lepirosi non absur-
de intelligi possunt..., P. L., XCIV, 296 (fol. 249 v. a). — CXCVIII.
S. AMBROSIUS. Sermo dominica xvi post octauam pentecotem
(sic): Nemo potest duobus dcaninis seruire quia non ualet simul
transtoria ... (fol. 250 v. a). ... CXCIX. Sermo in dominica: Ideo dico
uobis nolite solliciti esse dicentes anime... (fol. 251 v. a). — CC.
BEDA. Sermo dominica xxi post octauam pentecotem (sic): Et fac-
tum est deinceps ibat in ciuitatem quae uocatur naim... (fol. 252 b).—
CCI. BEDA. Omelia dominica xx post octauam pentecotem: Hidro-
pis moirbus áb aquoso bumore (sic) uocabulum trahit..., P. I,., XCIV,
300 (fol. 252 V. b. — OCII. S. IvEO. Incipiunt sermones sancti Leo-
78 Biblioteca Nacional. (78

nis pape de ieiuniis mensis septimi: Deuotionem fidelium, dilectissi-


mi, nichil est in quo prouidentia ... P. L., U V , 450 (fol. 253 v. b). —
CCIII. De quo supra: Apostólica institutio, dilectissimi, que domi-
ntim ihesum christum ad hoc uenisse in hunc mundum..., P. I,., LIV,
453 (f<>l- 254 b). — CCIV. De quo supra: Scio quidem, dilectissimi
plurimos uestruní ita in his..., P. t,., hiv, 458 (fol. 255 a). — CCV.
Unde supra: Sacratumi dilectissimi, in séptimo mense ieiunium ad...
p. i,., hiv, 447 (fol. 255 V. a). — OCVI. BEDA. Sermo Feria iii men-
sis septimi: Factum est in sequenti die descendentibus illis de monte
occurit illi turba... (fol. 256 b). — CCVII. BEDA. Sermo Feria vi
mensis septimi: Facttun est in una dierum et ipse sedebat..., FLOR., I I ,
195 (fol. 256 V. b). — OCVIII. S. G R E G O R Í U S . Sermo die sabbato
mensis septimi: Dominus et redemptor noster per euangelium suum
aliquid (sic) aierbis..., P. Í.., LXXVI, 1228 (fol. 257 v. b). — CCIX.
BEATUS. lOHANNES OS AUREI. Omelia Dominica xviiii post
octauami pentecostem: In illa die accesserunt ad ihesum saducei...,
FW)R., II, 90 (fol. 259 b). — OCX. S. SEVERINUS. Sermo domini-
ca XX post octauam pentecostem, (sic): Spiritum in humanis actibus
diuina gessisse misteria in rebus... (fol. 260 v. b). — CX^XI. S. GRE-
GORÍUS. Omelia dominica xxi post octauam pentecostem, (sic):
Textum lectionis eaiangelice, fratres charissimi, uolo si possum...,
p. u, Lxxvi, 1282 <fol. 261 b). — OCXII. S. GREGORIÜS. Omelia
dominica xxii post octauam Pentecostés: Lectio sancti euangelii quam
modo fratres audistis expositionem ... p. h., xciv, 219, y xcv, 1465
(fol. 266 a). — CCXIII. PAUIvUS DIACONUS. Omelia dominica
xxiii post octauam pentecostem (sic): Presens sancti euangelii lectio
quam nunc uestra fraternitas audiuit... (fol. 266 v. a). — CCXIV.
S. lOHANNES OS AUREI. Omelia dominica xxiiii post octauam
pentecostem (sic): Omnis malitia confunditur quia aliquotiens ratio-
ne ... (fol. 268 b). —CCXV. VENERABIUS BEDA. Omelia domi-
nica XXV post octauam Pentecostés: Et ecce uir uenit cui iarrus (sic)...
FLOR., II, 93 (fol. 269 a). — CCXVI. Dominica sanctae Trinitatis:
Cum in uno deo in una diuinitatis substantia tres esse personas pre-
dicamus... (fol. 270 v. b).--CCXVII. VENERABILIS BEDA. Orne-
Ka in uigüia sancti iohannis bctptistae: Ueniturus in carne dominus et
redemptor noster multos..., P. L., XCIV, 202 (fol. 271 v. a). —
CCXVIII. viii kalendae iulii natimtate sancti iohannis baptistae:
Post illum saorosanctum domini natalis (sic) diem nuUius hominis
natiuitatem ... P. L., XXXIX, 21 I I (fol. 274 a). — CCXIX. S. AU-
78 ) Ittventario General de Manuscritos. 79

GUSTINUS. Sermo unde supra: Sollemipms dies hodierna (sic)^


fratres charíssimi, quo (sic) nativitatís sancti iohannis baptiste...,
p. I,., xLVí, 991 (fol. 275 a). — OCXX. ítem unde supra: Sancti pre-
cursoris domini iohannis baptistae natiuitatem quam hódie celebrat...,
p. I,., irVii, 651 (fol. 275 V. b). — OCXXI. Unde supra: Et dixit
Zacharias ad angelum: unde hoc sciam. Ego enim sum senex... (fo-
lio 275 V. a). — CCXXIl. ítem unde supra: Sancti iohannis baptis-
tae natalem hodie persecuturus tacere uelim..., P. L.^ XVII, 708 (731)
(fol. 2'^ó a). — CCXXIII. ítem sermo: in sancti ac beatissimi iohan-
nis..., p. h., XVII, 706 (730) y ivVii, 873 (fol. 276 V. a). — CCXXIV.
ítem unde supra: imperator coeli et terrae ut nos fuisset uisitare dig-
natus ... p. L., xxxix, 2118 (fol. 277 a).—OCXXV. VENERABIUS-
BEDA. Omelia unde supra: Precursoris domini natiuitas sicut...,
p. t., xciv, 210 (fol. 277 V. a). — OCXXVI. Omelia in uigilia Sanctit
Petri: Uirtutem nobis peirfecte dilectionis presens sancti euangelü
lectio commendat ... P. h., xciv, 214 (fol. 279 a). — CCXXVII-
Incipiunt sermones in natiuitatem sancti petri apostolí. S. LEO.
Sermo: Omnium qtiidem sanctorum solempnitatum fratres (sic) di-
leotiissimi itotus mundus..., P. Í,., LIV, 422 (fol. 280 v. a). —
CCXXVIII. S. LEO. Unde supra Sermo: Exultemus in domino, di-
lectissimii, et spiritali iocunditate..., P. h., u v , 193 y 429 (fol. 281 b).
CCXXIX. Unde supra: Piscatoris et predicatoris (sic) sacratissimum
diem gemine festiuitatis oocursum (sic)..., P. L., XXXIX, 2125 (folio.
281 V. b). — OCXXX. S. AUGUSTINUS. Unde supra serm^: Filio-
H mei, audite nos et libérate uos..., P. L,., XXXIX, 2124 (fol. 282 v. a).
CCXXXI. Unde supra: Alpostolici natalis gaudium, fratres charissi-
mi, petri etipauli ... P. L., i.vn, 397 (fol. 283 a).—CCXXXII. S. MA-
XIMUS. Unde supra sermo: Beatissiimorum apostolorum petri et
pauli inseparahilem fidem..., P. L., LVII, 397 (fol. 1283 b). —
OCXXXIII. S. MAXIMUS. Unde supra sermo: BeatissimDrum
apostolorum; passio, fratres, quorum hodie natalem... P. L., LVII, 399-
(fol. 283 V. b). — OCXXXIV. B. REMIOIUS. Ex commento super
»Mií/ice«m; Philippus iste sicut lucas testatur tetrarcha fuit... (folio*
284' a). — CCXXXV. In natiuitate sancti Pauli: Beatus Paulus qui
tantam uim humane ... P. G., t,, 483 (fol. 285 v. a). — OCXXXVI.
Unde supra: Cum multas in leges diuitias possidentes credentium.. _
(fol. 286 V. a). ^ CCXXXVII. Unde supra: Huius, dilectissimi fra-
tres, ingenii ualet subtilitas omsnipotentis ... (fol. 288 a). •—
OCXXXVIII. B. HILARIUS. OmeUa: Dominus ac redemptor nos-
8o Biblioteca Nacional. (78

ter, fratres charissimi, breui absolutaque ratione..., LIVERANI, 113


(fol. 288 V. a). — OCXXXIX. Omelia in octaua apostolorum: Euan-
gelium quod recentissime recitatuim est..., p. 1,., xxxviii, 479 (folio
289 V. a). — CCXL. Omelia in natiidtate machabeorum: Unum esse
spiritum noui ueteris testaimenti..., p. L,, L,VII, 693 (fol. 290 v. b). —
CCXLI. Unde supra: Quid iprimiuin chairissimi, de machabeis fra-
tribus quorum hodie..., p. u, LVii, 691 (fol. 291 b), — CCXLII. Un-
de supra: hicet me fratres debitum caritatis uestrae ... p. h.,
hwii, 899 (fol. 291 V. a). — CCXLIII. Unde supr'a: Ad celebritatem
presentís diei, fratres charissimi, omni nos cum alacritate... P. h., LVii,
697 (fol. 292 V. a). — CCXLIV. Umde supra: Contigit autem septem,
fratres, cum matre sua comprehensos cogi a rege... (fol. 293 b). —
CCXLV. S. GREGORIUS. Omelia: Sancti euangelii, fratres cha-
rissimi, breuius est lectio recitata sed magnis..., P. L., I ^ X V I ,
1086 (fol. 294 a). — OCXLVI. Inuentíone sancti stephani protomar-
tyris: Lucianus misericordia indigens et omnium hominum: minimus...
(fol. 294 V. b). — CXIXLVII. Incipit náraada de inuentione sancti
stephani protomartyris: Factum est autem cum esset reconditum
coiipus..., p. h., x u , 817 (fol. 296 a). — CX^LVIII. De Transfigu-
ratione domini: De .regionibus gaudii (sic) de uinea fructus suauita-
tis..., FLOR., III, 28 (fol. 297 b). — CCXUX. S. GREGORIUS.
Omelietin vigilia sancti Laurentii: Qvúa. dominus ac redemptor (sic)
nouus homo uenit..., p. L., LXXVI, 1233 (fol. 299 a). — CCL. In
tiatalitate sancti Laurentii serm,o: Cum omnium, dilectissimi, summa
ujrtutum et totius plenitudo.,., p. L., U V , 435 y LVII, 679 (fol. 3,00
vuelto b). — CCLI. Unde supra: Sanctum est, fratres, a (sic) deo
placitum ut natalem..., p. í,., Lvii, 408 (fol. 301 b). — CCLU. Unde
supra: Sicut patrum nostrorum, fratres charissimi, non incerta rela-
tione..., p. u, LVii, 410 (fol. 301 V. b). — CCLIII. S. MAXIMUS.
Unde supra sermo: Beatissimi Laurentii, fratres charissimó, annua
semperque noua festiuitas..., P. L., LVII, 413 (fol. 302 b). — CCLIV.
Unde supra sermo sancti Laurentii martyris: Quamuis, fratres cha-
rissimi, beati Laurentii passionem quam presentí die perfidia seculi
triumphauit... (fol. 302 v. a). — CCLV. S. GREGORIUS. Omelia:
Se autem (sic) ipsum (sic) dicebat ipsum esse granum mortificandum
et multiplicandum..., P. L., ex, 432 (fol. 303 a). — CCLVI. S. AU-
GUSTINUS. Sermo in assumptione sanctae mariae: Celebritas ho-
dierne die nos amnwnet ut in laude uirginis..., P. L., XCVI, 277 (fo-
lio 303 V. b). — CCLVII. PAULUS DIAOONUS. Sermo in assump-
78) Inventario General de Manuscritos. 8i

tíone sanctae mariae: Adest, dilectissimi fratres, dies ualde uenerabi-


lis, dies omnium sanctorum solempnitatem precellens..., p. L.,
Lxxxix, 1275 (fol. 304 V. a). — CCLVIII. S. HIERONYMUS.
Serme in assumptione sanctae mariae: Cogitis me o paula et eusto-
chium immo charitas..., P. h., xxx, 122 (126) (fol. 336 v. a). —
CCLIX. S. AUGUSTINUS. Omelia unde supra: Sanctum euange-
iium ciun legeretur audiuimus a femina religiosa..., P. h., xxxviii,
616 (fol. 343 V. a). — CCLX. S. AUGUSTINUS. Serme in decolla-
iione sancti iohannis baptistae: De presentí capitulo, fratres dilectis-
simi, sanoti euangelü quid nos dominus docere uoluit... (fol. 344 v. a).
CCLXI. ítem unde supra: Quinto décimo anno tiberri cesaris in que
quartus erat... (fol. 345 b). — CX3LXII. Unde supra: Beatus igitur
iohannes baptista dum predicaret iudeos... (fol. 345 v. a). —
CCLXIII. Natalis (sic) fratres charissimd beati iohannis diem cele-
brare (sic) oportet ut non solum constantiam..., P. I,., XVII, 712 (736)
y Lvii, 669 (fol. 346 a). — CCIvXIV. S. HIERONYMUS. Die
natitdtatis sanctae mane iherommus chromatio et ethioboro episttda:
Petitis a me petiunculam opere quidem leuem... ad sensimi pertinet
huius prefationem habuisse. Petitis a me ut uobis rescribam quod mi-
chi de quodam libello..., p. í,., xx, 372 y xxxy 297 (307) (fol. 348 b).
CCLXV. ítem unde supra: Igitur beata et gloriosissima seniper tair-
go maria ex regia... (fol. 348 v. a). — (XLXVI. S. IOHANNES
OS AUREI. Extractus desuper maribus: ludas autem genuit phares
et zara in mysterio iudaici populi... (fol. 350 a). — CCLXVII.
S. AUGUSTINUS. Om.elia xviii kalendae octubris in exaltatatione
sanctae crucis: Multa autem sunt indicia dei. Unde dicitur in psalmo...
(fol. 350 V. a). — CCLXVIII. In dedicatione sancti michaelis ar-
changeli: Angelorum quippe et hominum naturam ad cognoscendum
se dominus condidit. Ulsque u'bi dicit quia per caritatem spiritus ab
alio in aliis habentur. Require retro in dominica iii post pentecosten
inf ra omelia gregorii pape ubi sic inchoat: Memoriam beati michaelis
archangeli toto orbe ueneranda (sic)... P. U, XCV, 1522 y ex, 60 (fo-
lio 351 a). — CCLXIX. ítem unde supra: Haec interea uero tune
temporibus neapolitani paganis... (fol. 351 v. a). — CCLXX. ítem
unde supra: Factum est ut suggesserat antistes nocte uero... (folio
351 V. b). — OCLXXI. S. MAXIMUS. Omelia item unde supra:
Si diligenter audistis euangelicam lectionem potestis..., p. í,., LVII,
445 (fol. 352 a). — OCLXXII. Kalendas nouemJbris commemoratio
omnium sanctorum.: Legimus in ecclesiasticis historiis quod boni-
6
82 Biblioteca Nacional. (78

facius qui ... P. h., xciv, 452 (fol. 352 v. b). — CCLXXIII.
Lectio de sancta maria: Per ipsum uero consubstantialis sibi uni-
genitus filius ... (fol. 353. a). — CCLXXIV. Lectio de sattcto
angelor-um: Omnipotens deus coelorum ... (fol. 353 v. a). —
CCLXXV. Lectio de patriarchis: De hac eadem tam ptilchra atque...
(fol. 353 V. a). — CCI/XXVI. Lectio de sancto iohatune baptista:
Nunc uero reuertamur ad eos... (fol. 354 a). — CCLXXVII. De
apostdis: Huic athletae dei electo concordat... (fol. 354 a). —
CCLXXVIII. De sanctis martyríbus: His subieotum est triumpha-
le ... (fol. 354 b). — CCLXXIX. De sacerdotibus seu confessoribus:
Christi uero sacerdotibus atque doctoribus... (fol. 354 b). —
CCLXXX. De coniuge et uirginá: O Gíoriosa et beata dei geni-
trix... (fol. 354 V. a). — OOLXXXI. De anachoretis: Sic et anacho-
ritarum singulare... (fol. 354 v. a). — CCI/XXXII. ítem in comme-
moratione omnium sanctontm: Hodie dilectissimi, omnium sancto-
rum sub una sollernpnitate (sic) laetátiam..., P. I,., XXXIX, 2135 y
xciv, 450 (fol. 355 a). — (XILXXXIII, S. BASIUUS. Omelia:
Sanctum euangelium audiuit nobis cum caritas imam de ipso capitulo
quod redtajtum est... (fol. 356 a). — CXJLXXXIV. Incipit passio
sanctae imaginis saluatoris domini: Apud Cesaream cajipadociae ur-
bem ... p. G., xxviii, 811 (fol. 358 a). — OCLXXXV. ítem unde
supra: Quaedarn ciuitas est in syriae partibus... (fol. 358 b). —
CCLXXXVI. V E N E R A B I U S BEDA. Omelia in uigilia sancH An-
drae. Tanta ac talis est scripture diuinae sublimitas ut non solum
uerba ... P. h., xciv, 256 (fol. 360 v. a).--OOLXXXVII. S. GREGO-
RIÜS. Omelia in natimtate sancti andreae apostoli: Audistis fratres
charissimi quia ad iinius iussionis uocem..., p. L., LXXVI, 1093. (folio
362 b). — OCLXXXVIII. S. F U I J O E N T I U S . Sermo in natiuitate
unius martiris: Beatus iste martyr cuius hodiernus illuxit dies ... (fo-
lio 363 a). — CCLXXXIX. In natiuitate plmium miprtyrum: Cum
omnium sanctorum martyrum, fratres charissimi (sic) natalem^ deuo-
tissime (sic)..., P. L., LVII, 427 (fol. 363 v. b). — CCXC. S. AUGUS-
TINUS. Sermo unde supra: Qaoútns cumque, fratres charissimi
sanctorum martyrum sollempnia coelebramus..., P. h., xxxix, 2161 y
xcv, 1543 (fol. 364 a). — CCXCI. S. FULGENTIUS. Sermo in
natimtate confessorum: Dominicus sermo quem debemus omnes non
solum studiose ... P. t., Lxv,719 (fol. 364 v. b). — OCXCII. S. GRE-
GORIUS. Sermo in natiuitate uirginis: Hodie, fratres charissimi,
uirginale nobis decus illuxit quod nostrae memoffiae..., p. L. CXI,TV.
78 - 79 ) Inventario General de Manuscritos. 83

892 (fol. 366 V. a). — CCXCIII. S. GREGORIUS. Omelia in natí-


uitate euangelistarum uel confessorufti: Dominus et saluator nos-
ter ihesu christu (sic), fratres charissimi, aliquando nos sermo-
nibus..., p. L., Lxxvi, 1139 (fol. 368 b). — OCXCIV. S. GREGO-
RIUS. Omelia item de confessorum: Lectio sancti euangelii, fratres
charissimi, sollicite considare ... P. U, l,xxvi, 1106 (fol. 369 a). —
CCXCV. S. GREGORIUS. Omelia: Sancti euangelii, fratres cha-
rissimi, aperta uobis est lectio recitata ... P. t,., Lxxvi, 1123. (fo-
lio 370 b). — CCXCVI. S. GREGORIUS. Omelia in natiuitate uir-
ginum: Coelorum regnum, fratres charissimi, idcirco rebus terrenís
(sic) simile dicitur..., p. u, Lxxvi, 1114 (fol. 371 b). —CCXCVII.
S. GREGORIUS. Omelia: Sepe uos, fratres charissimi, admoneo
opera fugere..., p. u, i<xxvi, 1118 (fol. 372 b). — CCXCVIII. In
dedicatione ecclesiae serm^o Petrus: Ad dedicationém ecclesiae, diléc-
tissimi, pie deuotionis uos feruor attraxit... (fol. 373 v. a). —
CCXCIX. VENERABILIS BEDA. Omelia item> unde supra: Qui
propitia diuinitate, fratres charissimi, sollempnia deuotionis (sic) eccle-
siae..., p. h., xciv, 433 (fol- 375 v. b.).

S. XII. 375 fols., pergamino, 490 X 340, a 2 columnas de 49 lineas,


3 X n o ; caja: 400 X 240.
Ene.: Pasta s. xix, 510 X 355-
OUm: A. 8.
En el margen derecho del folio i: Iste Idber ügamt presbiter de ANESIFOÍIO,
anno dowini cccc quinta décima. La foliación salta del 305 al 376; del 50 al $8
deteriorados por la humedad; muchos cortados y otros restaurados. Capitales
miniadas con dibujos grotescos.

79
Biblia Hebraica: Prophetae majores et minores, cum punctis \ocah\x-
lis, et accentibus a manu recentiori adjectis, necnon utraque Masora,
magna scilicet a capite, et ad calcem paginarum, parva vero inter co-
lumnas, quadrato charactere.

¿\ XIV. 442 fols., pergamino, -\- 3 vitela, 485 -f- 340 a 3 columnas.
Ene.: Tabla forrada de piel con hierros dorados, s. xvii. Tejuelo: PRO-
PHETAE MAIOR. ET MINOR. HAGIOGRAPHI.
84 Biblioteca Nacional. (80-86

Proc.: Catedral de TOLEDO, fondo ZELADA : Cajón 3, núm. 3.


Observaciones: Las hojas de guarda fueron añadidas modernamente; en dos
de ellas está la descripción del códice hecha y firmada por JOAN ANTONIUS
CoNSTANTius hebroicarum litterarum in BiUiotheca Vaticana et CoUegio Ur-
bano de Propaganda Fide professor. Al margen hay una nota del hebrjústa
Ji'AN BAUTISTA ROSSI.
Cfr:: O. de Toledo, Librería C. T., 47, núm. LXXX; MILLAS VALLICROSA,
Mss. hebraicos, en Sefarad 1943, 290.

80
S. G R E G O R I U S M A G N U S . Sancti Gregorii pape romensis in expo-
sitione lob... libros Mordimn trighita quinqué...

S. X (AÑO 945). 502 fols, pergamino y vitela, 488 X 337. a 2 columnas,


43 lincas.
Ene: Piel estezada con tabla, nervios, dos broches, hierros, s. xiv, 499 X
345-
Olim: Vitrina 13-2.
Proc. Catedral de TOLEDO: cajón 11 núm. 3.
Cfr. O. DE TOLEDO, Librería C. T., CCXVI; LOEWE-HARTEL, B. P. L. HS., 270.
Descripción detallada en TORKE-LONGÁS, Bíblicos, 187-193, núm. 51.

81 86
Botanices viridarium semper frondens praecipuis plantis consitum et
tn sex areolas distributum: i. AREOLA I : de plantis et floribus euro-
peis (ms. 81). — 2. AREOLA I I : de plantis europeis (ms. 82). —
3.. AREOLA I I I : de plantis europeis (ms. 83). — 4. AREOLA I V : de
arboribus europeis (ms. 84). — $. AREOLA V : de plantis et floribus
europeis (ms. 85). — 6. AREOLA V I : de arboribus et plantis indicis
(ms. á6).

5". XVII. 6 vols., 223, 202, 188, 122, 194 y 144 fols., respectivamente.
Papel. 510 X 350.
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados. 510 X 356. Cifra del DUQUE
DE UCEDA.

OUm: L. 16 a L. 21.
Proc.: Biblioteca de FELIPE V: lo-i
86-89) Inventario General de Mcmuscñtos. 85

Cada tomo alterna folios numerados, que contienen flores disecadas, con otros
sin numerar y en blanco.

87
[Decretum Gratiani] [La tabla empieza en el fol. 4 a y acaba en
el fol. 17 V. b, donde enipieza el t e x t o : ] Humanum genus duobus
regitur ... (fol. 17 v. b) ... nisi quod uiderit patrem fácientem (fo-
lio 405 V. a).

S. XIII. 406 fols., vitela, 500 X 335 + 10 guardas papel, a 2 columnas,


46 líneas, 3 X 9 5 ; caja, 335 X 220.
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados s. xvii, 505 X 334. Cifra: D U -
QUE DE UcEDA. En el tejuelo, equivocadamente: DECRETALES DE GKEGO-
Rio XIII, PAPA.

Olim: C. I.
Proc.: Biblioteca de FELIPE V: 14 s.
Iniciales miniadas. El folio a en blanco. El folio 3 lleva una explicación sobre
la formación del Derecho Canónico. En el folio 5 de guardas al principio:
Decretum Gregorii Papae XIII. Con igual letra del s. xvii: tiene 406 folios.
Numerosas notas marginales.
Cfr.: BORDONA, MSS. con pinturas. I, 2136, núm. 418.

88
Biblia sacra [Libros históricos y sapienciales del A. T., con prefa-
cios y prólogos de San Jerónimo. ]

5 . XI. 113 fols., vitela, 470 X 360, a 2 columnas.


Ene.: Pasta s. xix, 479 X 368.
Olim: A. II.
Proa.: Iglesia de MESINA. DUQUE DE UCBDA. Biblioteca de FELIPE V.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 17, núm. 3.
Cfr. BORDONA, MSS. con pinturas, I, 23Í6, núm. 419.

89
I. C A R D I N A L I S B I T E R R E N S I S M A I O R . Surntrn de peniten-
tía. índices (fol. 2-3 b ) : In primis debet interrogare sacerdos... (fo-
86 Biblioteca Nacional. (89-90

)io 4 a) ...leges quos omito quia raro accidunt (fol. 44 b). — l í .


S. R A Y M U N D U S D E P E Ñ A F O R T ... summa breuis extracta
a summa magistri Raymundi fratris predicatorum quomodo peni-
tentes debent remitiere ad superiorem: Quotiiam sepe dubitatur quia
penitentes ... (fol. 44 b) ... Sacerdotes nostris temporibus qua-
les descripti hic sunt ... finito libro ... (fol. 64 a). — I I I . ...cmis-
titutiones sinodales episcopatus Barchinone: i. ...domini Michaele
episcopi... (fol. 67 a). — 2. ...domini Pontii... III° Idus Decembris.
Anno Domini Millessimo cccxix" (fol. 98 b). — 3. domini fra-
tris Perrarii ... VI° Idus Aprilis Anno Domini Millessimo ccc° tri-
cessimo nono (fol. 100 b). — 4. ...domini fratris B e m a r d i . . . X I I I P
Kalendas Septembris anno Domini Millessimo 0 0 C ° y XL" quinto
(fol. 103 a). — IV. Tractatus patriarche: Beatus petrus apostolus
qui promissionem accepit... (fol. 110 b) ...sue sacratissime passio-
nis nos perducat. Qui cum... (fol. 114 v. b).

5". XIV. 114 foís., papel (filigrana: caballo; puntizones y corondeles 20 =


48, 4 = 45), 290 X 215, a 2 columnas, 21 lineas, 2 X 70; caja,
185 X 140.
Enci.- Tafilete rojo, hierros y nervios dorados s. xviii, 290 X 210. En el
tejuelo: CASTULANI SUHMA.

OHm: C. 6a. C. 61.


En la parte baja del folio 3 v.: Swmma in foro penitencian breuis et utdde
necesaria clericis máxime curam habentibus animarum super hiis noticiam non
habentibiu que dicitur composita a DOMINO TOSCxn.ANo id est a DOMINO CARDI-
NALi BiTERRENSí MAiORi. Títulos y calderones en rojo. Antiguamente tenía dos
fcliaciones: I-LXI con los dos primeros tratados; la otra I-XLIIII con las
Constituciones sinodales. El fol. i, que es de guarda, contiene dos fórmulas de
absolución; y el último, también de guarda, una nota sobre la celebración de
la misa. Los folios 65 v. y 66 ítífa de festividades del año en letra del si xvi.

90
P E T R U S CXDMESTOR. Petri Comestoris Trecensis Hystoria Seo-
lastica.

S. XIV. 308 fols., pergamino, 280 X 225, a 2 columnas.


Ene.: Pergamino verde, hierros y nervios dorados, s. xvii. Cifra del DU-
QUE DE UcBDA. 292 X 232.
90" 91) Inventario General de Matmscritos. 87
• • 1

OUm: A. roo.
Proc: Iglesia de MESINA. DUQUE DE UCEDA. Biblioteca de FELIPE V.
Incompleto al fin: profectus est in... (fol, 308 v.) En el margen inferior del
folio I: "De illis qui erant in cámara ARCHIEPISCOPI IACOBI. Historia scolas-
ticaf\ en letra del s. xv. Muy borrosas algunas páginas.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 368^369, núm. 184.

91
I. [Apuntaciones sobre los símbolos de las piedras preciosas] :in la-
pide fidei uiriditas figurat... (fol. i).—II. In hoc volumine sunt hec
scripture (fol. 2 v.). — III. S. HIEiRONYMUS. Incipit prologus
sancti leronimi presbiteri in libro qua£stio um hebraicarum: Qui in
prirtcipiis librorum debebam secuturi..., p. i,., xxiii, 983 (fol. 3,).
iV. S. HIBRONYMUS. Liber de disiantiis locorum: Eusebius qui
a beato Pamphilo martyre cognomentum sortitus est..., p. L., XXIII,
903 (fol. 20 V.). — V. S. HIERONYMUS. Liber in interpretatio-
nes hebraicorum nominorunu: philo uir disertissimus ludaeorum...,
p. u, XXIII, 805 (fol. 37 V.). — VI. S. HIERONYMUS. Liber de
quaestionibus regutn: Fuit uir unus de Ramathaim Sophim..., P. I,.,
XXVIII, 611; cxcviii, 1295 (fol. 64). — VIL S. HIERONYMUS.
Liber de paralypomenon. In diebus eius diuisa est térra. Quia in
diebus eius facta est turris ubi confusio linguarum facta est..., P. L.,
xxiii, 1431 (fol. 75 y.). — VIII. S. HIERONYMU.S. Líber de de-
cent temptationibus: Haec sunt uerba quae locutus est moyses...,
p. L., xxviii, 451 (fol. 87). — IX. Incipit de sex dvitatibus ad qtuis
¡wmicida fugit: prima ciuitas est cognitio ubi ... (fol. 88). — X.
S. HIERONYMUS. Incipit canctiqum debborae cecinerunque: de-
berá et barach filius abinoem. Barach uir debora prophetidis fuis-
se traditur..., p. L., xxiii, 1383 (fol. 88). — XI. S. HIERONY-
MUS. Incipiunt lamentationes leremiae: et factura est postquam in
captiuitate ductus... (fol. 90). — XII. S. HIERONYMUS [ex-
positio super alphabeto hebreo] quomodo sedet sola ciuitas plena
populo..., p. h., xxviii, 985 (fol. 90). — XIII. Incipit tractatus su-
per edificiwm prudeniium: Gratia Dei adiutrice uitiorum uoragine ...
(fol. 92 V.). — XIV. S. HIERONYMUS. Epístola ad Damasum:
Cogor a te ut tibi Dardane de aliquibus generibus musicorum,..,
p. h., XXX, 312 (219) (fol. 94). — XV. S. HIERONYMUS. Epis-
88 Biblioteca Naciorud. (9*

tola ad Rusticum monachitm: Nihil christiano f elicius cuí promittitur


regnum..., p. i,., xxii, 1072 (fol. 94 v.). — XVI. Tractaius de sphaera
caeli: Affirmatur caelutn rotundum iuxta ... (fol. 98 v.). — XVII.
S. HIERONYMUS. In Epístola ád Calatas: Paulus apostolus non al>
hominibus, ñeque per hominem sed per lesum Christum et Deuní
jfetrem..., P. L., XXIX, 771 (811) (fol. 98 v.). — XVIII. Abraham
pater exelsus: Isaac ... (fol. 105 v.). — XIX. Glosae septimae ebdo-
madae: Non ad hoc abreuiauit illos annos... (fol. 106 v.). — XX.
In Genesi: Sintagma doctrina... (fol. 107 v.). — XXI. {De éxodo-
et de libris veteñs testamenti] (fol. 108). — XXII. S. H I E R O -
NYMUS. Epístola ad Darmsmn. Gloriam sanctitatis tue nostra hu-
militas deprecatur ... p. i,., xxx, 293, 302 (fol. 109). — XXIIL
S. DAMASUS. Rescríptia Dantasi pape ad leronimutn: Gandet
eoclesia tua fonite iam satiata... (fol. 109). — XXIV. Indpii ordo-
episcoporum rotnae excerptorum Beatus Symon Petrus apostolus el
princeps apostolorUm prouincie galüee... (fol. 109) [hay 96 noti-
cias]. — XXV. De mensuris: Mensurarum appelationes quibus...
(fol. 112). — XXVI. Novem praefationes canonicae... (fol. 112 v.).
XXVII. De lapidibus. laspis viridis... (fols. 112 v.). — XXVIII.
Notae diuine legi necessarie ... (fol 113). — (fol. 113). — XXIX.
Monocordum dondni encheriadis: Constant in X et VIII cordis...
p. L,., c u , 693 (fol. 113 V.). — XXX. BOECIO. Mensura domini
Boetii: Totatn tabulam diuide in quatuor... (fol. 114). — XXXI.
Crotnatum et enharmonicum ita focies: sume nuedietatem spacií..,
(fol. 114). — XXXII. Mensura domini Guidonis: Gamma itaque im-
primiis... (fol. 114). — XXXIII. Diapasón qui consonantia seruat...
(fol. 115). — XXXIV. [De metalis: Q]uidam septigenmn describunt
esse metallum... (fol. 115). — XXXV. [Cryptogramo] (fol. 115 v.).
XXXVI. [anotaciones de los signos del Zodíaco con líneas y círculos:
acaban: sic duodena poli chaldeus signa notavit.] (fol. 116).

S. XIII. 116 fols., pergamino, 282 X 206, a 36 líneas, 2 X 142; caja.


205 X 142.
Ene.: Tafilete rojo s. xviii, 292 X 215.
Olim: A. lai.
hos folios 38 a 63 son a dos columnas de 2 X 72.
Cfr.: LOEWE-HARTEL : B. P. L. Hs., p. 341-1343, y para el núm. XXXI, ANGLÉS:
Mss, musicales. I, p, 147.
9* • 93 ) Inventario General de Manuscritos. 89

92
FRANCESCH EXIMENIC- Seda Dei. [empieza por dedicatoria y
tablas (fol. 2-6) después el texto:] La molt no'bla e virtuosa Regina,
en que deu sovent pensar. Primerament donch ... (fol. 6 bis) ... la SUÍL
gloria Amen. Fon acabat disapte a V dies del mes de Agosto any
Mccccxuiii (fol. 102).

5". XV. 102 fols. + 4 guardas al principio y 7 al fin. Papel, 275 X 194.
Ene.: Tafilete avellana, hierros dorados, s. xviii, 280 X 194; del mismo
encuadernador que el ms. 16.
Olim: B. g;.
Iniciales en colores, oro y adornos. Apostillas en latín en letra cursiva poco
posterior al texto. Falta el folio i. En la guarda primera lleva pegado el tejue-
lo de la primitiva encuademación de pergamino que tenía: FR. FRANGÍS, XIM .
ESCALA DEY. W
Cfr.: BORDONA : Mss. catalanes, 12; P. MARTÍ DE BARCELONA, MSS. frOnciscans:
de la B. N., E. F., 1933, XLV, 342.

93
I. [INNOCENTIUS I I I ] : Liber de Miseria Humane conditionis-
editus a lothario diácono cardvnali sanctorum sergi et bachi qm post
inocentitis papa tertius est appellatus. Prologas (pág. i ) : Quare de
uulua matris egresus sum ... P. L., CCXVII, 701 (pág. i) ... sulphur et
ignis ardens insecula seculorum. Amen (pág. 66). — II. uita beati
yheronimi: Yeronimus Eusebii uiri nobilis ... (pág. 68) ... nec male-
dictio grauis est que laude diuina deputatur (pág. 73). — III. uita-
beati antonii abatís: Antonius ctmi xx esset annorum ... (pág. 73 ) ...
fratres deosculans in pace requieuit (pág. 7'^).—IV. uita sanctae marie
egiptiace: Maria egiptiaca que pecatrix appellatur,.. (pág. y y) ...ad
suum monasterium glorificans deum uenit (pág. 80).—V. uita sancti
alexii: Alexius fuit filius eufemiichii... (pág. 80) ...obiit autem xvii
kalendas Augusti Amen... (pág. 84).—VI. uita beati pauli primi here-
mite: Paulus primus heremita feruente Decii persecucione... (pág. 85)'
...obiit circa annum domini TI,XXXVII (pág. 86). — VIL uita sanc-
ti eustachii: Eustachius anima placidus uocabatur ... (pág. 86) ...quos-
dam kalendarios XII kalendas octubris (pág. 93). — VIII. de sanctcr
90 Biblioteca NucioncU. ( 93 - 94

Cecilia virgine: Cecilia virgo clarissima... (pág. 93) ,..in ecclesiam


consecrauit... (pág. 99). — IX. uita et martirium sánete lude uirginis:
Lucia uirgo siracusana... (pág. 100) ...sepulta et eoclesia fabricata
(pág. 102). — X. de sancta chñstina uirgine: Christina nobilissiniis
parentibus exorta...-(pág. 102) ...spiTitum domino redimit (pág. 104).
XI. De asumptione uirginis marie: Asumptio uirginis marie quomo-
do facta sit... (pág. 105) ...et demones properant ad infernumi (pá-
gina 118). — XII. legenda sánete agate: Ágata uirgo ingenua mente...
(pág. 119) ...et ultra et tenus non processit (pág. 122).

S. XIV. 123 páginas numeradas + 9 sin numerar + 7 fols. en blanco +


6 giurdas, papel, 285 X 200; caja 145 X 95-
Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados s. xviii, 290 X 205. Tejuelo: LOTHA-
RIUS IN MISTERIO.

Olim: B. 106.
' En la guarda 2 del principio va un dibujo a la aguada representando a un
monje con barba y la leyenda: Quare de wdua matris egresus swm. Iniciales
en color, títulos en rojo. Desde la página 123 hasta la 132 índice en letra del
s. XVII. Pegado al final de la misma página ún papel más antiguo con letra del
s. XV: Iste liber coníemtu mundi est Ineo fratri JOHANO DE SCUTARO ordinis
núnorum quicumque inuenerit eum det michi et ego soUtam debitum situm. Al
final del tratado núm. I (pág. 66) y tachado: Explicit libfir de Contemptu mundi
compositus a domino LOTHARIO ARCHIDIÁCONO m cccc xxx ii die xi mensis julii
hora xxiii. Completus. Laus Deo.

94
I. JUAN DE HOVEDEN (?). Libro llamado espejo de los legos:
I. Tabla de los capítulos que contiene este libro llamado espejo de
los legos (fol. 2-5 V.). — 2. Capítulo primero de la abstinettcia: La
abstinencia es de tres maneras... (fol. I a) ...Capitulo XXI de la
usura... en el capítulo de las sepulturas. Aquí acaba el libro que es
Mamado espejo de los legos (fol. ccxxxxi b). — II. Aqui comienza
la estoria de la fiesta del cuerpo de Dios (fol. ccxxx b). No es
asmoible la dignidad que los beneficios ... (fol. ccxxxi v. a) ... al-
canzar la salud que dura para siempre ... Aqui acaba la estoria de
la fiesta del cuerpo de Dios (fol. CCXXXVIII v. a).
S. XV. CCXXXVIII fols. -f 8 de guardas al principio -j- i al fin papel,
278 X 195, a 2 columnas, 33 líneas, 3 X 70; caja, 190 X 140.
94 ~ 96 ) Inventario General de Manuscritos. 91

Ene: Pasta, hierros dorados s. x i x , 290 X 200.

OUm: B. 109.
Títulos en rojo, iniciales en colores. La tabla en tinta roja es del s.xvii.
Cfr.: Para el núm. I, ms. 117, y J. M. MOHEDANO, El espéculo de los legos,
Madrid, 1951.

95
I. G E R A R D U S O D O N E . i. [Tabla incompleta al principio, empie-
za] exemplum de multis criminibus... (fol. 2 a) ...tanto forcior sit (fo-
lio 7 V. b). 2. Prologus super compositionem epistolarmn per Magis-
trum Odonem: Afferte domino filii dei... (fol. 8 a). Quales cibos domi-
no debemus praesencie. Iste est cibus quem desiderat... (fol. 8 a) ...in
die illa quem celi mouendi sunt de térra... Cotnipletum est hoc opus
anno ab incamatione domini m° ocxx" üii" a magistro Odone ad laii-
dem ipsius qui est alpha et omega (fol. 144 b). — II. Sermones: de
purgatipne iustorum... Scriptura, Et.sedebit conflans et abundantius...
(fol. 145 a) ...uaJeamus peruenire Quod ipse prestare dignetur (fo-
lio 152 b).

S. XIII. 153 fols., pergamino, 280 X 190, a 2 columnas, 52 líneas,


I X 60; caja, 220 X 130.
Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados s. xviii, 290 X 200.

OUm: B. iio.
En el folio i : Odón de inmuutabilitate... En el mismo folio hay un pasaje del
tratado de Poewitencia de S. AGUSTINUS en letra del s. xiv. En el folio 144 v.
hay unas advertencias de retórica en letra del s. xv. En el folio 52 un sermón
de la Asunción: MulH multa sciunt et se ipsos nesciunt ... p. L., CLXXXIV, 485,
en letra del s. xv. Los 6 fols. de índice son copia posterior, y en el folio 6 v. se
repite el explicit del 144 b. Iniciales y títulos en rojo. Nietas marginales.

96
l O H A N N E S D E T U R R E C R E M A T A . i. Opus expositionis breuis
super psalteriutn... fol. i ) ...finitum est die vicessima marcii 1469.
(fol. 178). — 2. De procuratione rerum contemplatio prima.,. A d -
92 Biblioteca Nacional. 96 - 97 )

miranda et laudanda... (fol. 180) ...Expliciunt contemplationes...


( f d . 197).

5". XV. ig7 fols. + 13 guardas al principio + 6 al fin, papel, 290 X 200.
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, s. xvii, 300 X 205. Cifra del
DUQUE DE UCEDA.

Olim: B. 99 = 15-2.
Proc.: En la guarda 5.* del principio, en letra del s. xviii, se da nota detallada
de los diferentes poseedores: MARTÍN DE AYALA, obispo de Segovia, J, DE PA-
LACIOS y DIEGO COLMENARES que lo compró al librero COSME SANDI en 28 de
Julio de 1638. De la biblioteca de FELIPE V.
Iniciales en rojo y azul. En el folio 178: Obiit Author operis Cardinalis Tu-
rrecremata Anno 1468 die 26 septembris.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 305-306.

97
I. H I E R O N Y M U S D E SANiCTA F I D E . Hec sunt raciones que co-
ram sanctissimo... Benedicto papa 13... in mensa augusti anno a natiui-
tate domini m.cccc xii pontificatus uero prefati domini pape anno xviii
per uenerabilem magistrum Geronimum de sancta fide dicti domini
pape medicum contra Judeos ueri messie negantes aduentum... ( f o -
lio 2 a) [Tabla de capitula en el fol. 2 a, después empieza el texto] :
Manifestum est per philosophum... (fol. 2 v. a) ...messyas dominus
noster... Amen (fol. 19 a). — I I . S. A U G U S T I N U S . i. Líber XII
super Genesim... [ A ] b exordio scripture sánete... (fol. 26 a) ...isto
tándem fine concludimus... (fol. 318 v. b. — 2. Líber de ecclesiasticis
dogmatibtis: credimus unum deutn es&e..., p. i,., X L I I , 1213 (fol. 39 a )
...similitudinem inuenire. Amen (fol. 42). — I I I . S. A N S E L M U S
C A N T U A R I E N S I S . i. Epístola ad ualeríanum numjburgensem epis-
copum de fermento et asímo: Anselmus seruus... scienti breuiter lo-
quor... p. L., CLViii, 541 (fol. 42 b)... rationabiliter reputandum iudica-
tur. Exiplicit (fol. 43 V. b).—2. Líber de concordia prescíencie et pre-
destínacionis et grade dei cum libero arbitrio: De tribus illis quaes-
tionibus ... p. í,., CLViii, 507 (fol. 44 a) ... uolui petentibus impen-
deré (fol. 54 V. a). — 3. Epístola secunda ad ualeríanum nuembur-
gensem episcopttm de sacramentís ecclesie: Gaudeo et gratias ago ...
p. i,., ci^viii, 551 (fol. 54 V. a). ... misi uobis olim quadam in episto-
lam. Explicit (fol. 55 b).—4. Prologusin libro prosohgion (fol. 55 b ) :
97) Inventario Generctl de Manuscritos. 93

Postquamopusculumquoddam uelut..., P. L., CLVIII, 223 (fol. 55 v. a)


...gaudium plenum quod promictit dominus. Explicit prologus. Incipit
prosologion... Eya nunc ... P. L., CLVIII, 225 (fol. 56 a) ...qui diligimt
nomen tuum... Explicit (fol. 61 v. b). — IV. S. AUGUSTINUS.
[Libri II, III et IV Confessionum]: Incipit secundus liber... Recor-
dari uolo..., p. i,., xxxii, 675 (fol. 61 v. b). [Liber quartus des.] non
ruit domus uestra eternitas tua (fol. 72 b). — V. PETRUS DE PE-
RUSIO. Tractatus de canónica porcione: Quia de canónica seu quar-
ta episcopali... (fol. 73) ...episcopali decin^a sufficiant... (fol. 79 v.).
VI. Tractatus de aduerbiis: Quoniam circa aduerbia... (fol. 84 a) ...tu
lege et ille legat [borrado] (fol. 91 v. b).—^VII. Responsa variorum
iurisconsultorum... de clerico coniugato homicida ad iurisdictionem
ecclesiasticam remissionem pétente (fol. 92-93 v.).—VIII. TICHO-
NIUS. Tichonii septem regide ad intelligentiam Scripturarum sutn^
míUmi expositae (fol. 94). — IX. Clericorum Messanensium XII ad
S. Pontificem, supplicatio ut quem elegerint confessori ipsos sentel
in vita ab ómnibus peccatis et censuáis absoluendi facvdtatem annuat...
ad Eundem Supplicatio qua plenariam... indidgentiam in mortis ar-
ticulo postulant (fol. 94 v.).—X. Commem^ratio... formidolosi ac
Magni Terrae motus traducía de Graeco in Latinum per Rev. Do-
MiNUM PERIUM BARBUM ANNO DOMINI mcccclvi FEBRARii DiE xxvi:
In fine imperii parui theodosii... (fol. 95). — XI. Copia Bullae sus-
petísionis Indulgentiarum aliarum qua Pius II ómnibus in expeditione
contra Turcas 1463, 10 NOVEMBRIS... plettariam remissionem pecca-
torum concedens Datum Romae ANNO 1464 (fol. 95). — XII. Copia
Brezñs [ejusdem Pontificis ad PETRUM RANSANUM... in Sicilia nun-
cium] de extensione auctoritatis absoluendi. [1464] (foL 95). —
XIII. [LuDOVici PoNTANí RoMANí JuñsconsiUti Responsum ad
Quaestionem an de relictis facHs Ecclesiis sitis in DiECEsi MESSA-
NENsí per testatorem subscriptum EPISCOPO CATHANENSI... Quarta
Canónica debeatut^] (fol. 95 v.). — XIV. Copia BULLAE MESSANEN-
siBUs [a NICOLAO V] concessae quod possint absolví ab excomunicc^
ttone... ANNO 1447, 23 dic. (fol. 96). — XVI. De modo faciendi co-
llationes siue sermones: omnis tractatio scripturarum (fol. 96 v. a)
...non principaliter sed ex consequenti (fol. 96 v. b.) — XVII. [De
re divinatoria juxta Prophetarum et signorum nomina: fragmentos]
(fol. 97 V.). — XVIII. PETRUS DE LUNA. [Tractatus de Ho-
ris Canonicis dicend^¿] Que nuper de horia, canonicis (fol. 109 a)
sunt recitandi vel hora que (fol. 109 f).
94 Biblioteca Naciomd. 97" 99 )

S. XIV-XV, 113 fols. + 20 en blanco intercalados + 10 de guardas. Per-


canino y papel, 280 X 205, a 2 columnas y a línea tirada 39 líneas 2 X
75; caja, 210 X 150 (fol. 73 a 79, 92 y ss.).
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, cifra DUQUE DE UCEDA, S. XVII,
290 X 210.
Ohm: A. 103.
Proc.: Librería de FELIPE V. Cajón i, or. 3.» X.' 34.
Los folios 3 y 4 de guardas contienen el índice de mano de D. JUAN IRIARTE^
y el 5 una portada en letra del s. xviii; 20 a 25, 70, 72 v., lai v., 102 a 108,
109 V., lio a 114, 115 blancos. En el folio 114 v. a existe un fragmento de
PETRÜS ANDREA DE ANCHARANO, De sententia excommtmicationis y otro de
S. HIERONYMUS en el prólogo del Liber quaestionum Haebraücarum.
Cfr.: EwALO Reise nach Epain, 287; LOEWE-HARTEL, B. P. L. HS., 343.

98
VILLANO. Relación formada por el Regente Villano, por orden del
vi/rey, DUQUE D E ALCAI^A, de los decretos y disposiciones del Concilio
de Trento, que interesaba» a la jtmsdicciSii de Su Majestad. [En ita-
liano.] Concilio f r i d e n t i n o : I I sacrosanto sínodo... (fol. i) ...in
questo regno cosa alcuna (fol. 196).

S. XVII. ig6 fols. + I guarda al pincipio y 2 al fin, papel, 290 X 200;


caja 240 X 160.
Ene.: Pergamino s. xviii, 302 X 210; en el lomo: De rebus spectanti-
bus ad ConciUum.
Olim: C. 45.
En la guarda i.', sin numerar, va: Tavola delle rubriche del presente libro.

99
B E R N A R D U S D E CIRCA. Summorum Pontificum Epistolarum
Decretalium Compilatio in Hbros V distributa: ...uindicate filii ho-
minum... (fol. 2 a) ...si lupus oues comedit et pastor nescit (folio
60 V. a).

S. XIV. 2 fols. papel, 59 pergamino, i de guarda + 19 papel, 278 X 1S5,


a 2 columnas, 48 lineas, 2 X 55; caja, 175 X n o .
Ene.: Pasta s. xrx, 290 X 196.
99" l o i ) Inventario General de Manuscritos. 95

Olim • C. 46.
Los 19 primeros fols. de papel en blanco sin numerar, de los tres primeros el
I va en blanco, el 2 de mano de J. IRIARTE : Bemardi Circae, Praepositi Papien-
sis, Summorum Pontificum EpistóUtrum Decretalivm Compilatío ... En el fo-
lio 3 donde empieza la numeración en letra del s. xvii: Decreta statuta Eccle-
siastici incerti auctoris. El folio 61 en blanco.

100
P E T R U S l O H A N N E S O L I V A . Postilla super lob fratris Petri
lohannis \_Oliva\ Ordinis Fratrwm Minorum.

S. XIII. 93 fols. + 3 guardas, pergamino, + 18, papel, 2S3 X 207, a 2


columnas.
Ene.: Pasta s. x i x .
OUm: B. 100.
Proc.: Fondo antiguo.
Al fin sin foliación cuatro hojas con fragmentos de un tratado de Derecho
Canónico en letra del s. xiv, a 2 columnas, que empieza: hic inteUigens dum-
iauit...
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 272-273, núm. 94.

101
G U I D U S R O C H E R I U S . Manipulus curatorum: [Tabula] In isto
libello sunt tres particulae... (fol. i a). Reuerendo in christo...RAY-
MUNDO... UALENTINE S E D I S . . . mitissimUS GUIDO ROCHERH... (fo-
lio i a). Q a o n i ^ n quod secundum quod dicit... (fol. i b). nos faciat
rex regum et dominus dominantium qui... etc. Finito libro... Dida-
cus xiricensis (fol. 94 v. b).

5". XV. i + 94 fols., papel, 223 X 200, a 2 columnas, 35 líneas, 2 X 6 0 ;


caja, 200 X 145-
Ene: Pasta, 295 X 215. Tejuelo: ROCHERIUS MANIPULUS CURATORUM.

Oltm: B. 104.
Algunas iniciales en rojo, otras con adornos caligráficos a pluma; huecos para
mayúsculas.
96 Biblioteca Nacional. (102 -104

102
DIEGO CASTILLO. Doctrinal de confesores en casos de rrestitu-
cion hecho por el doctor Diego Castillo, natural e vesino de la villa
de MOLINA... a instancia del Abad... de aquella villa, corregido... por
el bachiller Castillo, su hijo... con ciertas reglas al fin... dirigido al...
señor don FERNANDO DE VALDES, obispo e señor de ... SIGUENZA ...
Epístola, prefación (fol. i v.) [Texto] que ese trato de vender e com-
prar ... (fol. iii) ... el ingenio o industria e costumbre de la patria.
B. I. C. M. (fol. CXXIIl).

^. XVI. cxxiii fols. + 2 de tabla s. n. al principio, papel, 280 X 204;


caja, 295 X 215.
Ene: Holandesa, s. xix, 295 X 215.
Olim: B. 98.
En lo#>dos folios del principio s. n.: Tabla de capítulos y otras cosas de este
tratado, siguiendo hasta la mitad del folio primero. Apostillas de la misma le-
tra del ms. Saltado en la foliación el folio LXXXVH. Notas marginales. Al-
gunos folios corridos por la tinta.

103
KR. JUAN LÓPEZ DE SALAMANCA. Libro... en el qual aco-
mídase e iuntasse las deuotissimas e satttissimas historias que con-
prehenden toda la vida de nuestra Señora dedicado a Doña LEONOR
PiMENTEL, Condesa de PLASENCIA, por fray JUAN LÓPEZ DE SALA-
MANCA, religioso de los frailes predicadores.

S. XV. 226 fol., papel, 285 X 208, a 2 columnas, 32 líneas, 3 X 63; caja,
207 X 142.
Ene.: Pasta valenciana s. xix.
Olim: B. 102.
Títulos en rojo. Publicado por e^ P. Luis G. A. GETINO en MADRID, 1924.

104
lOHANNES DE TURRBCREMATA. Opus expositionis breuis su-
per Psalteriutn, copilatum per dominum lohannem de Turrecremata...
104 -105) Inventario General de Mamtscritos. 97

[incompleto al principio:] Considerassem quod temporibus iam nos-


tris... (fol. 2) ...finitum est in urbe DIE QUARTA MADII ANNO 1463
in qua die translatus sum de ecclesia penestrina ad Ecclesiam Gabi-
nensem... (fol. 150 v.).

S. XV. 150 fols., papel, 283 X 205. Caja, 190 X 120.


Ene: Pergamino verde s. xviii, 290 X ido.
Olim: B. loi.
Proc: Bibiioteca Real: 15-2, después en la Biblioteca Nacional: A. 93.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 304, núm. 118,

105
I. S. lULIANUS, EPISCOPUS TOI,ETANUS. Liber pronosticorum fu-
turi saeculi: Diem illum clare redemptorum ommium..., p. L., XCVI,
453 (fol. I ) ...ad regnum cuius nullus est finis... Explicit liber pro-
nosticorum (fol. 20 V.) — II. SMARAGDUS. De diuersis mrtutibus
siue diadema monachorum: Hunc modicum operis nostri libellum...,
p. h., en, 593 (fol. 21) ...prestante domino nostro lesu Christo...
(fol. 51 V.). — III. B. GRBGORIUS. Liber diaiogorum: Quadam
die nimis quorundam secularium. tum»altibus depressus... (fol. 52)
...si ante mortem Deo hostia ipsius fuerimus. Explicit liber dialo-
gorimi (fol. 117 V.). — IV. HEITTON, ABBAS: Tremiende visionis
vera narratio: Cum predictus frater die saibbaiti..., p. h., cv, 771
(fol. 118) ...ultimam huius instabilem uite clausit horam. Explicit
tremende visionis vera narratio (fol. 122). — V. Uirtuts de l'aygua
ardent (fol. 122-124 v.).

^. XIV. 122 fols., 270 X 180; caja, 216 X 150.


Ene.: Pasta s. xix, 290 X 205.
Olim: A. 113.
Iniciales y títulos en rojo con rasgos caligráficos en colores. Numerosas notas
marginales.
Cfr.: Para el núm. V, BORDONA: MSS. catalanes; ANGLÉS-SITBIRA: Mss, mu-
sicales, I, 164-165,
7
98 Biblioteca Nacional. (io6

106
I. Compendium tocius sacre theologie Thome de Aquino (fol. 6).
[Empieza el texto en el fol. 7.] Ueritatis theologiae sublimitas
cum superni ... [Son VII libros, y el último acaba]: secundum que
ralerita sine fine. Amen. Explicit liber conupendji totius theologie ut
suponitur sanoti THOME DE AQUINO ordinis fratrum predicatorum...
Incipit tabula infra scriptorum librorum... (fol. 135). [La tabla está
escrita a 4 columnas en el folio 136 v. y acaba al final de la segunda
columna del folio 137]. — II. lACOBUS TUDESKIS, MESSANEN-
sis ARCHJEPiscopi. Bulla qualiter canonici et clerici Ecclesiae Messa-
nensis possunt et valeant testare et de bonis ecclesiasticis tam de iure
quam de approbata consuetudine. MESSANAE, DIE 13 APRIUS, 1459
(fol. 138 V.). — III. S. BONAVENTURA. Tractatus de uitiis quem
speculum consciencie nimcupantsus: Arbor mala malos fructus facit...
(fol. 139) ... noticiam ad traotatum superiore recurrat. Explicit trac-
tatus de uitiis quem speculum consciencie niincupamus... [Siguen al
explicit unos versos; Alma beata que da noy partita... (fol. 154), y
una octava: Rende lo ingegno spento a la memoria.] (fol. 154). —
IV. CHRYSOSTOMUS. In libro contra deridentes religionem...
[Introductio] : At inquies... (fol. 154). Queritur utrum' anima sit
incorruptibilis... quia non habet naturam suam permanente (fol. 156).
Y. De vicio superbie omnium malorum caput: Quinto loco ínter cri-
minalia dicendum est de superbia... (fol. 156 v.). — VI. NICO-
I/AUS V. Bulla Pastoris aeterni Nicolai V qua Regni Sicüiae habi-
tatoribus Jubilei Anni 1450 plenissinuini induigentiam concedit. RO-
MAS 28 Octobris. Declaración amplificatoria y prórroga en 1451 (fo-
Ko 157 V.). — VIL Forma Bullae elucidcmtibus Smne Concilii Basi-
liensis in qua deffinitum est Gloriosam Vvrginem absque omni peccor-
to originali conceptam fuisse... BASII,EAE 18 OCTOBRIS 1439 (fo-
lio 160). — VIII. LUDOVICUS MASSAROTA. Copia Bullae Lu-
domci Massarota cardinalis et patriarchae Aquiliensis... capitulo et
ecclesiae Messanensi... ut a quozñs confessore possint... ab omni si-
monía... dbsdiÁ... MESSANAE 9 SEPTEMBRIS 1456 (fol. 160 v.). —
IX. ALEXANDER IV. BuUa "Grande ac singulare" qua stigma-
tum B. Prancisci miraculum commendat. ANAGNIAE 10 jutii 1254
(fol. 161). — X. ÁNGELUS DA CREMONA. Copia judien... sive
serme de certitudine et zHrtutíbus astrdgiae judiciaricte (fol. 161 v.).
io6 -107) Inventario General de Manuscritos. 99

XI. Epístola Tulii Paulo Trebonio qui in tua provincia ...quae inter
ejusdem familiares extat (fol. 162 v.). — XII. Acta juramenti, Pre-
ces signum Crucis et Nota super Scripturam (fol. 162 v.).
S. XV. 162 fols., pergamino, 275 X 200, a 2 columnas, 39 lineas, 2 X 5»;
caja, 18 X 115-
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, cifra DUQUE DE UCEDA,
s, xyii, 290 X 210.
290 X 210.
Olim: B. 72.
Proc: Biblioteca de FELIPE V: cajón i, orden 3.*, núm. 28.
En el folio 2 hay: Glosa super clementinis de prittUegiis et excessihus prelato-
rum. — Ex traciattt PAULI DE PERUSIO ... ad magistrum Barbatum Suhnonen^
sem in prologo eius libri ...: De nonUnibtis Sicüiae. — Incisiones venarum
brachiorum S. ISIDORI. — Catalogus 'Regum ludeorum. En los fols. 2 y 3 de
guardas Índice de la mano de IRIARTE. Los fols. 31 v., 91 v., 92, 93 v., 137 v.,
138, en blanco; y el folio 154 ss. a línea tirada. Notas marginales.

107
I. HUMBERTUiS DE ROMANIS. De laudibus regule beati augus-
íím...[índice de 216 capítulos] (fol. 1-3 v.): Uiris religiosis noil iu-
dicum... (fol. 3. V. b) ...subleuat uincentes coronat. Explicit expositio
regulae... (fol. 158 b). — II. S. AUGUSTINUS. Regula ante otn-
nia f. c. diligatur deus... (fol. 158 t>). Explicit regula beati atigustini
episcopi (fol. 160 a). — III. S. AUGUSTINUS. Liber dialogorum
ad Orosium: Licet mailti doctissimi et probatissimi... (fol. 161) ...pre-
esse desiderant non prodesse. Eixplicit dyalogus beati Augustini epis-
copi habitus cum Orosio (fol. 171 v.). — IV. ARNALDUS BER-
NARDUS. Manitale professorum regule beatissitm patris Augustini:
Dominis uenerabilis et eximia laude... (fol. 173) ...nequáquam pos-
sit. Explicit expositio... quam edidit... Arnaldus Bernardi... regens
in scholis theologie metropoHtane ecclesie tholetane (fol. 215). —
V. De potestate praepositi: Pirepositus secundum regulam... (folio
215 V.) ...in superiori tierbo debetur (fol. 216 v.).
S. XIV-XV. 216 fols., pergamino, 273 X 195, a 2 columnas, 40 líneas,
3 X 75, y a línea tirada; caja, 217 X 142.
Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, s. xviii, 285 X 205.
OWm.C. 89;C. 79y B.6.
100 Biblioteca Naciomd. (107 -109

Orla de oro y colores en el folioi i ; iniciales en oro y colores, rúbricas, titulos


y calderones en rojo. De la misma mano se hallan tres notas, i.* (fol. i ) :
Expositio ... per dictitm MAGISTRUM RUMBERTUM ... generalem ordinis predi-
catorwm; 2.' (fol. 158 b): ExpUcit expositio ... edita per MAGISTRUM UMBER-
TUM ... y 3." (fol. 215) después de tachar en tinta roja se escribió' encima en
tinta negra: ExpUcit expositio. El tratado V es tanAién de la misma mano.
Cfr.: LOBWE-HARTEL, B. P. L, HS., 385.

108
PETRUS DE RIGA. Scolastica Hystoria theologice discipline ...
quam intitukmt Aurora.

S. XII. 199 fols., vitela, 268 X 155.


Ene: Tafilete rojo, hierros y cantos dorados, s. xviii, 270 X 160.
Otím: A. lio.
Proc: Fondo antiguo.
Títulos e iniciales en rojo y azul. Apostillas.
Descripción en TORRETLONGÁS : Bíblicos, 343, núm. 166.

109
I. Super elecHone Urbani VI: Quia post completum tractatum... (fo-
lio 3) ...alHlitiim est nec perspectum (fol. 14). — II. [Tabla de capí-
tulos del tratado siguiente, fol, 17-18 b] — III. Testi comentati in Si-
cüiana: ab ineunte pueritía... (fol. 20 a) ...quinti uolti in niyu la
imagini... (fol. 20 a). Completa fuit ista expositio in vulgari nostro
siculo ANNO DoMiNim" coc° Ixxiii"* DiE APRiLis TERTIO xi° indi... Ex-
plicit liber quartus ... (fol. 96 b). — IV. Sta pistula mandata ...
[poesía muy borrosa] (fol. 96 v. a).

S. XIV-XV. 97 fols., los 15 primeros a línea tirada en papel, pergamino


los restantes, 267 X 210, y a 2 columnas, 45 líneas, i X 65; caja,
210 X 145.
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, cifra del DUQUE DE UCEDA,
s. XVII, 2185 X 210.
Olim: C. 61. C. 55.
Proc: Biblioteca de FELIPE V : 14-2.
Cfr.: BERGER/£7n commentaire sicüien sur la Passion. Romanía, 1899, t. gg,
p. 120.
lio - III) Inventario General de Manuscritos. loi

110
I. CROMACIUS. Epístola D. Hieronymo: Ortum mariae beatissime
regina..., P. L., XX, 369 (fol. i). — II. HIERONYMUS. Rescrip-
twm: Qui térra auri..., P. t. xx, 370 (fol. i).—III. De nativitate Bea-
tae Mariae: Igitur beata et gloriosa semper uirgo... (fol. 2).—IV. Lí-
ber miraculorumr B. Mariae. Pfaefatium: Ad omnipotentis dei lau-
dem cum sepe... (fol. 8). Incipiunt miracula... de ueste quam ipsa attu-
lit hildefonso archiepiscopo. Fuit in illa toUetana urbe... (fol. 8). —
V. HUGO DE FARSIT. Libellus de miraadis B. Mariae... Prolo-
gus: Ad laudem et honoreml... (fol. 81 v.). Anno ab incarnatione do-
mini millesimo centesimo uicesimo octauo quo iudicio dei..., P. t.
CLXXix, 11177 (fol. 8 2 . — VI. S. C A L U X T U S II, pp. Epístola:
Qumincunctis... (fol. 115). — VIL S. BEDA. Serme: Quoniambea-
ti iacobi vigilias... (fol. 117 v.). — VIII. Passío Beati lacobi: Post
ascensionem dominicam ad celos... (fol. 122). — IX. S. CALLIS-
TUS II, pp. Hanc beati iacobi ... (fol. 130). Incipit translatio ...
Post saluatoris nostri passionem ... (fol. 131). — X. S. LEO, pp.
Epístola... Noscat serenitas... (fol. 135). — X I . S. HIERONYMUS.
Epístola: Sollemnitatem hodiernam... (fol. 141). — XII. S. CA-
LlylSTUS II, ipp. Sermones: Vigilia noctis saoratissime... (fol. 144
vuelto).—XIII. Liber miraculorum B. lacobi: Summopere precium est
beati iacobi miracula... (fol. 224 v.) ...clerici ac laici ex more... [in-
completo el reclamo] ad ecclesiam (fol. 238 v.).

5". XIII. 239 fols., papel, 270 X 175; caja, 245 X 120.
Ene: Pasta, 275 X 180.
Olim: A. 116.
Iniciales iluminadas.
Cfr.: LX)EWE-HARTEL, B. P. L. HS., 350.

111
I. S. HIERONYMUS. Symbolum fideí a beato ieronimo presbítero
compositum et soneto damaso urbis rome episcopo ab eodem ieronimo
transrmssum. Sic ergo incipit: Credimus in deum patrem omnipoten-
tes cunctorum..., p. L., XLV, 1716 y xviii (fol. i). — II. S. DA-
I02 Biblioteca Nacional. (iii

MASUS. ...epístola... ad bedtissimum ieronimum presbiterum: Dor-


mientem te et longo iam tempore legentem..., P. L., X I I I , 371 (fo-
lio 2 V.). — III. S. HIEIRONYMUS ... epístola ... ad sattctum pa-
pam damasum de prepositis ab ipso damaso sibi questiotuibtis: Post-
quam epistolam tue sanctitatis..., P. L., XXII, 452 (fol. 3). — IV.
S. HIERONYMUS. Ad hoc beatum ieronimim ita eidem damaso
pape respottdit: Hoc vero problema cum legissem... (fol. 8). — V.
S. HIERONYMUS. Differo paulisper... (fol. 8). — VI. S. H I E -
RONYMUS. ...epístola ...ad tranquillinutn quomodo orígenes lege-
re debeat: Maiora spiritus uincula sunt (sic) quam corporum..., P. L.,
XXII, 606 (fol. 8). — VII. S. DAMAS US. ...epístola ...ad sanctum
ieroninmm de osanna: Dilectissimo... commentaria cum legerem gre-
co latinoque sermone..., P. 1,., xiii, 371 y xxii, 375 (fol. 8 v.). —
VIII. S. HIERONYMUIS. ...responsio de uerbo osanna ad eutndem
papam damasum: Multi super hoc sermone diuersa finxerunt, e quí-
bus..., p. u, xxii, 375 (fol. 8 V.). — IX. S. HIERONYMUS. ...epís-
tola... ad papam, damasum de nouo nomine tñum ypostaseon: Quo-
niam vetus oriens inter se populorunt..., p. u, xxii, 355 (fol 10.). —
X. S. HIERONYMUS. ...epístola ad eumdem papam cui apud sy-
riam ín fide comunicare debeat: Importuna in euangelio mulíer tán-
dem meruit..., P. h., xxu, 358 (fol. 11 v.).—XI. HIERONYMUS.
Pars quedam cuiusdam scripti beati ieroními de seraphim et calculo
forcípe accepto de aitarí ín ysaia: Septuaginta et müssum esit ad me
unum de seraphim... (fol. 12). — XII. S. HIERONYMUS. ítem
pars cuiusdam alterius scripti eíusdem beati ieroními de eodem loco in
ysma: Et factum est in anno quo mortuus est..., P. L., XXII, 361 (fo-
lio 14). — XIII. S. HIERONYMUS. Indpít líber ad sanctum dama-
sum de duobus evangelice parábale filiis prodigo et frugí: Beatitudi-
nis tue interrogatio disputatio fuit, et sic..., P. I,., XXII, 379 (fol. 20
vuelto.)..— XIV. S. AUGUSTINUS. Indpít epístola ad beatum le-
roninvum: Audiui peruenisse in manus tuas litteras meas ... P. Í,.,
XXII, 829 y xxxiii, 236 (fol. 29). — XV. S. HIERONYMUS.
Epístola ad Sanctum Augustinum: In ipso profectionis articulo sanc-
ti filii nostri..., p. h., XXII, 830 y xxxiii, 237 (fol. 29 v.). — XVI.
S. HIERONYMUS. Epístola ad beatum Augustinum: Auno preté-
rito per fratrem nostrum asterium..., p. L., xxii, 831 y xxxiii, 154
(fol. 30). — XVII. S. AUGUSTINUS. Epístola ad presidium: Sicut
praesens rogaui sinceritatem tuam nunc quoque commoneo... p. L.,
XXII, 915 y xxxxii, 350 (fol. 30 V.). — XVIII. S. AUGUSTINUS.
III) Inventario General de Ma/nuscritos. 103

Epístola ad sanctum leroninms: Quarrmis existimen antequam istas


sumeres, venisse..., P. t., xxii, 909 y xxxiii, 245 (fol. 31). — XIX.
S. AUGUSTINUS. epístola ad beatum leronimum: Numquam aeque
quisquam tam faicile ... p. 1,., xxii 565 y xxxiii, i i i (fol. 34 v.). —
XX. S. HIERONYMUS. Epístola ad sanctum Augusiinutn episco-
pum: Crebras ad me epístolas dirigís et saepe..., p, 1,., xxii, 834 y
XXXIII, 243 (fol. 36 V.). — XXI. S. AUGUSTINUS. Epístola ad
sanctum leronimwm: Habeo gratiam quod pro subscripta..., P. I,., XXII,
647 y xxxiii, 154 (fol. 38). — XXII. S. AUGUSTINUS. Epístola
ad sanctum leronimum: Ex quo cepi ad te scribere aut (sic) tua sorip-
ta..., p. L., XXII, 832 y XXXIII, 241 (fol. 40 v.). — S. HIERONY-
MUS. Epístola ad sanctum Augustinunt: Tres simul epístolas ímmo
libellos per diaconum..., p. L., XXII, 916 y xxxii, 251 (fol. 42). —
XXIV. S. AUGUSTINUS. Epístola ad beatum leronimum presbi-
terum: lam prídem tue carítatí prolíxam epistolam..., p. i,., xxii, 936
(fol. 52). — XXV. S. HIERONYMUS. Epístola ad marcellinum et
Auapsychiam: Dominís... Tándem ex affrica uestrae lítteras unani-
mitatis, p. L., xxii, 1085 y xxxiii, 718 (fol. 64). — XXVI. S. AU-
GUSTINUS. Líber ad sanctum ieronimum de origine anime: Deum
nostrum qui nos uocauit... p. L., XXII, I 124 y xxxiii, 720 (fol. 65). —
XXVII. S. AUGUSTINUS. Alius líber ad sactum ieronimum de
eo quod scriptum est qui totam legem obseruauerit offendat autem
in uno factus est omníum reus: Quod ad te scripsi honorande míhí in
christo..., P. L., XXII, II38 y xxxiii, 753 y wi, 561 (fol. 74). —
XXVIII. S. HIERONYMUS. Epístola ad beatum Augustínwm: Vi-
rum venerabilem (sic) fratrem meum filíum dígnationis tuae..., P. I,.,
XXII, 1161 y XXXIII, 752 (fol. 80 V.). — XXIX. S. HIERONY-
MUS. ítem eiusdem ad eumdem: Omni quídem tempere beatítudinis
tue (sic)..., p. L., XXII, 1179 y xxxiii, 891 (fol. 81). — XXX. S.
HIERONYMUS. [ítem eiusdem ad eumdem] : Multi utroque clau-
dicant pede et ne fractis..., P. I^., XXII, I 180 y xxxiix, 472 (fol. 81
vuelto). — XXXI. S. HIERONYMUS. ítem epístola ad alípium et
Augustínum episcopis (sic). Sanctus innocentius presbiter qui huius
sermonis..., p. h., xxii, 1181 y xxxiii, 928 (fol. 81 v.). — XXXII.
S. HIERONYMUS. Epístola exhortatoria... ad helidorum: Quan-
to amore et studio contenderim ut pariter in heremo moraremur...,
p. L., XXII, 347 (fol. 82). — XXXIII. S. HIERONYMUS. Epístola
ad nepotenter (sic) presbiterum de uita monachorum et clericorum:
Petis a me nepotiane karissime litteris..., p. L., XXII, 527 (fol. 86 v.).
I04 Biblioteca Nacional. (iii

XXXIV. S. HIERONYMUS. Epístola ad paulinum presbiterum de


institutiofte dericorum et monacorum et de diuine hystoriae exposito-
ribus diuersis: Bonus homo de bono thesauro cordis..., p. i,., xxir,
579; xcix, 641; CLxxi, 295; CLxxxii, 167 (fol. 93 V.). — XXXV.
S. HIERONYMUS. ítem eiusdem epístola ad eumdem pavlinvm de
ottmíbus diuine hystoñe libris: Frater Ambrosius tua mihi munuscu-
la..., p. h., XXII, 540 (fol. 97 V.). — XXXVI. S. HIERONYMUS.
Epístola ad Amandum presbíterwm de diversis questíonibi*s: Breuis
epistola longas explicare (sic) non valet..., P. L,., XXII, 560 (fol 103).
XXXVII. S. HIERONYMUS. Epístola ad pammachíum de óptimo
genere interpretandí: Paulus apostolus coram Agrippa rege de
criminibus... P. h., xxii, 568 (fol. 105 v.). — XXXVIII. S. E P I -
piHANIUS. Epístola beati epíphanU salamíne cypñ epíscopi ad íohan-
nem cotistctntinopolitamtm episcopum translata a beato ieronimo de
greco in latinum: Oportebat nos dilectissime clericatus honore...,
p. u, XXII, 517; p. G., x u i , 379 (fol. 112). — XXXIX. PAM-
MACHIUS E T OCEANUS. Explíñt (sic) epístola pammachi et
oceani ad beatum ieronimum: Sanctus aliquis ex fratribus scedulas
ad nos..., p. h., xxn, 743 (fol. 118). — XL. S. HIERONYMUS.
[Epístola ad Pammachíum et OceOtium] : Scedule quas misistis ho-
norifice me affecere contumelia..., p. L., XXII, 744 (fol. 118). —
XLI. S. HIERONYMUS. Epístola ad oceanum de uíta dericorum:
Sophronius... Deprecatus es ut tibi breuiter exponerem qualiter cle-
rici..., p. L., XXX, 288 (297); ci,vii, 719 (fol. 123 V.). — XLII.
S. HIEHiONYMUS. Ad oceanum de unius uxoris uiro: Nunquaní
fili oceane fore putabam..., P. h., xxii, 653 (fol. 125 v.). — XLIII.
S. HIERONYMUS. Epístola ad euangelíum presbiterum qualiter
presbiter et diaconus differant: Legimus in ysaia. Fatuus faitua lo-
nuitur. Audio quendam in tantam..., P. h., xxii, 1192 (fol. 132 v.).—
XLIV. S. HIERONYMUS. Ad evangelium presbiterum de melchi-
sedech: Misisti mihi uolumen anonimon asespoton (sic) et nescio,
utrum tu..., p. L., xxii, 676 (fol. 133 v.). — XLV. S. HIERONY-
MUS. leronimus marco presbítero cálcide: Decreueram quidem uten-
dum mihi psalmiste uoce..., p. L., XXII, 359 (fol. 136 v.). — XLVI.
S. HIERONYMUS. Epístola ad Auitum de erroribus orígenes in
libris periarchon. Ante annos circiter decem sanctus uir pamma-
chius..., p. I,., XXII, 1059 (fol. 137. — XLVII. Symbolum de fide
niceni concilii: Credimus in unum deum Patrem ommipotentem, om-
nium visibilium et invisibilium creatorem..., P. I,., XXX, 176 (182)
III ) Inventario General de Manuscritos. 105

(fol. 144 V.). — XLVIII. Deus erat quidem semper et est et erit...
(fol. 149). — XLIX. Dúo sunt in celo que teñen non posstMt...
(fol. 151 V.). — L. S. EPIPHANIUS. Epístola ad loannem Episco-
pum Ierosolymorum Hieronymo interprete: Oportebat nos dilectissi-
me clericatus honore..,, P. L., XXII, 517; p. G., x u i i , 379 (fol. 152).
LI. S. HIERONYMUS. Epístola ad Lucinum: Nec opinanti mihi
súbito littere tue reddite sunt..., p. h., xxii, 669 (fol. 15& v.). — LII.
S. HIERONYMUS. Líber De Perpetua Virgínitate B. Mariae ad-
versus Helvidium: Nuper rogatus a fratribus ut aduersus libellum
cuiusdam heluidi..., P. t,., xxiii, 193 (fol. 161). — Lili. S. HIERO-
NYMUS. Epístola aduersus Vigüantimn ubi eius arguit blasfemias:
lustum quidem fuerat nequaqum tibi litteris..., P. L., XXII, 602 (folio
173 V.). — LIV. S. HIERONYMUS. Epístola ad ripariimt presbite-
rum contra Vigüantium: Aoceptis primura litteris tuis non responde-
re superbiae est..., P. X,., xxii, 906 (fol. i75¡ v.); — LV. S. HIERO-
NYMUS. Líber aduersum uígilantíum: Multa in orbe monstra gene-
rata sunt..., p. iv., xxxiii, 353 (fol. 177 V.). — LVI. S. HIERONY-
MUS. leronímus ad magnum oratorem urbis rom-e: Sebesiran nos-
trum tuis monitis profecisse..., P. T,., XXII^ 664 (fol. 184 v.). —
EVII. S. HIERONYMUS. Ad Rufinum presbíterum urbis rome,
de iudítío salomonís in sectione parutdi: Multum in utramque partem
crebro famamentitur..., p.^., xxii, 682(fol. 187). — LVIII. S. H I E -
RONYMUS. leronímus ad Vitalem presbíterum de Salomone et
Achaz: Zenon nauclerus per quem dicis michi tue sanctitatis litteras...
p. h., xxiiy 673 (fol. 189). — LIX. S. HIERONYMUS. Epístola ad
florentium de ortu AmicíHe: Quantus beatitudinis tue rumor diuersa
populorum ara compleverit..., P. h., xxn, 335 (fol. 191 v.). — LX.
S. HIERONYMUS. ítem ad eundem: In ea michi parte heremi coni-
moranti quae iuxta Syriam..., P. L., XXII, 336 (fol. 192). — LXI.
S. HIERONYMUS. ítem alia ad abigaum hispanum: Quanquam mi-
chi multorum sim conscius peccatorum..., P. t,., xxii, 689 (fol. 192 v.).
LXII. S. HIERONYMUS. Ad castricianum ut de cecitate que ei
contigit non debeat contristan,: Sanctus filius meus eraclius diaconus
núhi Tetulit..., p. L., XXII, 651 (fol. 193). — LXIII. S. HIERONY-
MUS. Epístola ad sdbianum diaconum lapsum ad castrit (sic): Sa-
muel quondam lugebat saulem quia penituerat Dominum,.., P. L.,
XXII, 1195 (fol. 195). — LXIV. S. HIERONYMUS. Epístola ad
rustícum monachum: Ndchil est Christiano felicius cui promittuntur...,
p. L., XXII, 1172 (fol. 200). — LXV. S. HIERONYMUS. Ad pau-
io6 Biblioteca Nacional. ( m

lum senem monachum concordie: Humane vite breuitas dampnatio


delictorum..., P. U, XXII, 343 (fol. 208). — LXVI. S. HIERONY-
MUS. Bpistola ad cromatium, iouinicmum et eusebiwm: Non debet
carta diuidere qiaos amor mutuus..., p. t,., xxii, 338 (fol. 209). —
LXVII S. HIEiRONYMUS. Ad crisogomam monachum: Qui circa
te affectus meus sit carissimus aníbobus Heliodorus tibi potuit...,
p. L., XXII, 342 (fol. 210 V.). — LXVIII. S. HIERONYMUS. Ad
Antonium monachum: Dominus noster hunnilitatis magister..., P. 1,.,
XXII, 345 (fol. 211). — LXIX. S. HIERONYMUS. Epístola ad
mtneruum et alexandrum m^onachos de resurrectione: In ipso iam
profectionis articulo sancti fratris..., P. L., XXII, 966 (fol. 212). —
lyXX. [Epístola] : Frater karissime cypriane scite pemoscens quod
si soribitur... (fol. 215). — LXXI. S. HIERONYMUS. Epístola seu
líber apologetícus ad Pcmtmachíwm pro líbrís contra Iouinicmum,:
Quod ad te hucusque non scripsi causa fuit..., P. h-, xxii, 493 (fo-
lio 223). — LXXII. S. HIERONYMUS. Ad Pammachíum: Cristiani
interdum pudoris est etiamapudamioos..., p. 1,., xxii, 511 (fol. 235.).
LXXIII. S. HIERONYMUS. Ad pammachíum et marcellum: Rur-
sum orientalibus uos locupleto meroibus et Alexandrinas opes...,
p. h., XXII, 790 (fol. 236). — (fol. 236). — LXXIV. S. HIERONY-
MUS. Ad dommonum: Littere tue et amorem sonant pariter..., p. t,.,
XXII, 512 (fol. 237 V.). — LXXV. S. HIERONYMUS. Ad Busto,
chtum: Audi filia et uide et inclina aurem tuam..., P. 1,., xxii, 394
(fol, 240). — LXXVI. S. HIERONYMUS. Ad Asellam de fíctis
amicis qui síbi et eius scríptis detrahebant: Si tibi putem a me gratias
referri posse..., p. L., XXII, 480 (fol. 260). — LXXVII. S. HIERO-
NYMUS. Epístola beatí leronimí ad vírgines hemonenses: Carte
exiguitas inditium... p. L., XXII, 344 (fol. 261 v.). — LXXVIII.
S. HIERONYMUS. Epístola ad Amandum presbíterum: Prositio
(sic) de eadem apostoli epístola ubi de resurrectione... (fol. 262). —
LXXIX. S. AUGUSTINUS. [Sermo.] Multi sunt fratres karissimi
qui putant quod eis solum ad uitam eternam sufficiat..,, p. x., xxxix,
2231 (fol. 263).

S. XII. 264 fols., num. -f- 2 en blanco sin num., pergamino, 270 X 165,
30 líneas, 3 X 108, caja 204 X 108.
Ene: Tafilete rojo, 272 X 167.
Olim: A. III.
Iniciales en colores, algunas adornadas; títulos en rojo.
H2 -115) Inventario General de Manuscritos. 107

112
I. ALVARUS CORDUBENSIS. Líber scintillarum ... collectus de
sententiis sanctorum patrum (fol. i). — II. [Fragmentum vitae
S. Leandri] (fol. 81 v.). — III. Duae apparitiones et una oratio (fo-
lio 82). IV. S. LEANDER. Líber de ínstítutione Vírginum.- Perqui-
renti mihi sóror..., p. h., Lxxvii, 874 (fol. 82 v.). — V. ARCHIDIA-
CONUS REDEMPTUS. Líber de transítu Beatí Isidorí Híspanien-
sis: Visum est mihi ut tue sanctitati..., p. t,., Lxxxi, 30 (fol. 103-109).

S. Xl-Xn. 109 fols., pergamino, 265 X 155; caja, 185 X 113.


Ene: Pasta s. xix, 280 X 165. Tejuelo: CORDOVA, LÍBER SCINTILL, ET
ALIA.

OUm: A. 115.
El folio 82 es de letra posterior; entre el 81 y el 82 un folio cortado. Iniciales
y capítulos en rojo. Foliación del s. xviii.

113
PETRUS COMESTOR. Historia Scholastíca.

S. XIIL 212 fols., vitela, 268 X 185.


Ene.: Pasta s. xrx, 274 X 192.
OUm: A. 112.
Proc: Fondo antiguo.
Descripción en TORRE-LONGÁS : Bíblicos, 361, núm. 181;
Cfr.: ANGLÉS-SUBIRÁ^ MSS. musiccdes, I, 89-190.

114-115
Escrituras de la controuersia suscitada en Flandes sobre la inteligen-
cia del formulario de Alejandro VII hecho contra los Jansenistas,
desde el año i6j2 a 1694.

S. XVII. 2 vols., 247 fols., papel, 275 X 200 el tomo I, y 282 fols. el
tomo II.
io8 Biblioteca Nacional. ( H 5 -117

Ene.: Piel s. x v i i i , 285 X 200, cantos dorados. Tejuelo: CONTROVER. DE


JANSENIST.

Olim: B. 112 y B. 113.


Proc: Biblioteca Real.
La controversia se desarrolló entre FR. BERNARDO DESIRANT y el DR. JUAN
LIBERTO HENNEBEL. En latín, italiano y francés. Tomos I y IL
Sólo el tomo I tiene titulo.

116
[Missale et Rituale. Fragmenta. Tabla que comprende los meses de
enero-abril y septiembre-diciembre] (fol. 1-5). Oficio de Sant Vicient.
Letabitur iustus (fol. 5). [Acaba incompleto:] mereatur incolumis per
dominum (fol. 74 v.).

5-. XIII-XIV. 74 fols., papel, 265 X 190.


Ene: Tafilete rojo s. xviii. Cantos en rojo, 280 X 195. Tejuelo: RITUAL.

Olim: C.71.
Iniciales y capitales rojas con adornos morados y viceversa. Los fols. 42 v. y
50 V. sin texto.

117
J U A N D E H O V E D E N (?). Espejo de los legos: Comiencanse los
capítulos del libro que es dicho espejo de los legos e hay en el no-
venta e uno capítulos (fol. i ) . Cominza el libro capitulo primero que
fabla de la abstinencia. Abstinencia es de tres maneras... (fol. 2 v.).
[Incompleto al fin]: ... e como muy festiuosamente lo aquexasse
llemo otra uegada... (fol. 175).

5 . XV. 175 fols., pergamino y papel alternando, 275 X 200; caja,


190 X 135-
Ene: Pasta s. xix, 275 X 205.
Olim: B. 108.
Faltan los fols. 2, 11, 14 a 17, 20 a 23, 27, 34, 39 a 41, 44. lop a 113, 116 a 119,
145 a 156, 1667, 169 a 180, 187, 195 y 202, segrún la primitiva foliación en ro-
manos. En el s. XIX fué foliado con cifras arábigas. En el folio i la nota:
117-119) Inventario General de Manuscritos. 109

Merqué este libro de HIERONIMO DE SPINOSA librero oy lunes 18 DE SETIEMBRE


DE 1589 años en cuatro reales ante ALONSO DE CtiEixAR. Capitales y títulos
en rojo.

118
I. Explicatio quotnodo imperium dependeat a Sede Apostólica (fo-
lio I).—II. Discorso di Mons. Giovanni Francesco Lottino sopra la ac-
twni del Conclave (fol. 25). — III. ConsideraMone in torno alfultimú
scrittwa venuta fuora in torno a quello che si debbe far nella Sede
vacante (fol. 75). — IV. Elucidatíones quorundam locorum Concilii
Tridentini ... (fol. 13,7).—V. Elucidatíones ...de concilio in ordinetn
sessionum positae (fol. 271).

5". XVII. 7 + 297 + 7 fols., papel, 285 X 200.


Ene.: Pasta s. xix, 278 X 205. Tejuelo: D E SEDE APOSTÓLICA VARIA
OPUSCULA.

OUm: C. 93.
En el folio 6: Tabla de los capítulos. En el 7: Tratados de la Sede Apostólica
y de los Conclaues copiada 123.

119
I. Congregatione particolare sopra la dogliome de Prencipi secolari
airea l'osservanza della Bolla di Gregorio XIV [de Immunitate eccle-
siastica]. [Actas de sesiones celebradas desde el 5 de julio de 1668
hasta el 7 de diciembre de 1671. En latín y en italiano.] (fol. 1-247
vuelto). — II. PULVIO DE CONSTANZO, MARQUÉS DE CORNE-
TO : Tractatus de reformanda ecclesiastica libértate eorum qui delin-
quendo ad templa confugiunt... (fol. 248-270). — III. ANGELO
DE LANTUSCA. Index Declorationum ac Decretorum quae in li-
bris Sacrae Congregationis super immunitate ecclesiastica et contro-
versiis iurisdictionaUbus continentur. Alb anno 1620 usque ad annum
1666 iticlusiue per Fr. Angelum a Lantusca... (fol. 273-367 v.).
5". XVII. 4 + 367 + 3 fols., papel, 268 X 190.
Ene.: Piel, cortes jaspeados, hierros dorados, 280 X 210. Tejuelo: MA-
TERIE DI GlüRID. SOPRA LA BOLLA GREGOR.
I lo Biblioteca Naciofud. ( 119 - lai

OUm: C. 98.
Proc: Biblioteca de FELIPE V. 14.3.
En el folio 2 de guardas al principio: Nomi d' Quatro scritture stampate twn
copíate in questo libro. Anotaciones marginales.

120
[Escritos varios contra las herejías de Molinos]: I. Bulla Innocen-
tii XI super condemnatione propositicmum hereticarum Michaelis de
Molinos (fol. I ) . — II. Sommario del processo o abiufa letta nella
chiesa delta Minerva ... ordinata dalla ... congregatione del santo
Officio contra Michele de Molinos, eresiarca dogmático li 3 SETTEM-
BRE 1687 (fol. 15). — III. Propositioni cávate non solo da testimonii,
ma anche sopra mille lettere originali del dottor Molinos... (fol 67).
IV. Se li disordini ... circa la prattica de la nuova forma d'oratione
o contempiatione altiva di fede di quiete siano coerenti alie dottrine
stampate da i maestri di questa scuold (fol. 91). — V. Agiuta di dtre
dottrine del Molinos nella sua Cuida spirituale (fol. 123). — VI. Co-
pia di una lettera di un scolare di teologia scritta da Monte Filantra-
no a Roma ... sopra le materie correnti delVoraeione mística rifar-
mata {fol. 129). — VIL Dottrine moraU publícate nelle stampe da
quietiíti... (fol. 145). — VIII. Brevissima informatione circa le dot-
trine de quietiste (fol. 161). — IX. Quinta parte de dubii sopra ü con-
fronto di alcune propositioni cávate dall'opere del maestro deüa nuo-
va scuola delVcratione con le condanme di Molinos (fol. 171).

í". XVII. 200 fols. + I de tabla, papel, 263 X i95-


Ene.: Pasta s. xvii, 275 X 200. Tejuelo: SCRITT. CIR. L'HER. DEL MOL.

Olim: B. 107.
Proc: Biblioteca Real 15,3. Después en B. N.: B. 109.

121
[Index Congregationis Concilii Tridentini.'\

S. XVII. 115 fols. + 2 + 18 en blanco, papel, 268 X 195.


Ene.: Pasta s. xix, 280 X 200.
i w -134 ) Inventario General de Manuscritos. 111

OUm: C. 90.
En el folio 8 de guardas tiene el título: Decreta sacrae congragationis ConciUi.
Escritura de varias manos.

122
I. Declarationes quorundam Tride^itini Concüii decretorum ... anno
1589 mense decembri (fol. i ) . — II. Aliae dedarationes... (fol. 182).
I I I . Aliae novae dedarationes de anno 1588 et 1599 (fol. 193). —
IV. Breue compendio sopra tutti ti sessioni ... raccolto ... dal Padre
Giovctnni Battista Romano ... 1589 (fol. 250). — V. Blucidationes
quorundam locorum ConciUi Tridentini... (fol. 268).

5 . XVI. 325 fols. + 4 guardas, papel, 260 X ípS, excepto el núm. V que
mide 265 X 200.
Ene.: Tafilete rojo, hierros y cantos dorados hasta el folio 267, 280 X 200.
Olim: C. 91.
Cada tratado es de mano diferente. En el núm. V es de otro vas. encuadernado
con el resto; lleva foliación antigua del i al 65. Los fols. 59 al 65 de esta fo-
liación van en blanco. En el folio 57 hay una carta del FÁRROCO DE BÉRGAMO
al Auditor de la ROTA ROBUSTERIO, fechada en 25 DE FEBRERO DE 1575. Los
folios 176, i8a y 192 en blanco.

123
Glossa ordinaria Walafridi Strábi et interlinearis Anselmi Laudunen-
sis super epístolas saticti Pauli.

S. XII. 154 fols., vitela, 262 X 135.


Ene.: Pergamino verde, cifra del DUQUE DE UCEDA, LCF X 140.
OUm: A. 100.
Proc: Iglesia de MESINA. Biblioteca de FELIPE V, cajón i. Ordo 3, núm. 5;
Luego en B. N.: A. 105.
Descripción en TORRE-LONGÁS : Bíblicos^ 170-171, núm. 40.

124
Processus in Causa Canomaotionis Beatae Eiisábethae Reginae Por-
tugaliae ... ad instontiam ... Philippi 3** Hispaniarum Regis...
TI2 Biblioteca Nacional. (134-137

S. XVII. 658 fols. + 4 + 1 2 guardas en blanco, papel, 260 X 190.


Ene.: Pergamino verde, cifra de DUQUE DE UCEDA. Cortes jaspeados.
273 X 203.
Olim: C 92.
Proc: Primitiva librería de FELIPE V.

125
Declaraüones Sacrae Congregatianis Concilii Tridentini...

S. XVII. 310 fols., papel, 260 X 185.


Ene: Pasta, 265 X 190. s. xviii.
Olim: C. 99.
Portada grabada (Attdr. Anco del) con sello en tinta del CONDE-I>UQUE DE OLI-
VARES lleva la fecha de 1680 en la misma escritura que el título.

126
I. [Calendaño] (fol. i a 6 v.). — II. Incipit tabula sanctorum quos
huius compendium capitulañi —iuxta romanum— twn capit (fol. 7).
III. Commune sOnctorum iuxta ñtum Romanae Cuñae et Fratrum
Ordinis sancti Hieronynd (fol. 130 v. a). ... [acaba incompleto en el
fol. 174 V. b ] .

5". XVI. 189 fols., pergamino, 250 X 180, a 2 columnas, 24 líneas, ó X 60,
y a renglón tirado; caja, 204 X 133-
EMC..- Pasta s. x(x, 270 X 195.

Olim: C. 73.
Proc: Fondo antiguo.
Iniciales iluminadas. Falta el folio XXI y sigue con la foliación antigua vi a
cxxx donde acaba con la vigilia de muchos Apóstoles, — Oración —•. Ocho
hojas de guardas en papel. Muchos folios recortados.

127
P E T R U S A P A L U D E . Libri quatuor sententiartim. [falta el folio i
y enupieza]: intenditur quo usque... (fol. 2 a) beati dictus. Amen.
137-1^) Inventario iJeneral de Manuscritos. 113

Explicit quartus liber sententiarum fratris petri de palude de ordine


predicatorum doctoris sacre theologie. natione burgondi. Scripttim
per me WOLFARDUS DÉTE D E HERDER-WIICIVR. ANNO DOMINI M ' CCCC"
<iUINQUAGESIMO SEXTO^ DIE OCTAUA MENSIS DECEMBRIS ROME (foHo
324 V. a). Incipiunt tytuli... (fol. 324 v. h) ... Expliciunt tytuli. O pen-
na cessa quia manus est me pessa (fol. 3.33).

-S". XV. 333 fols., vitela, 255 X 170, a 2 columnas, 51 líneas, i X 57;
caja, 178 X 118.
Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, 273 X 180.
Olim: B. 116.

128
Decisiones concUii tHdentini sive elucidationes locorum quorutiuimt
concilii Tridentim ab ... Cardinalibus Congregationis missae et con-
cessae diversis episcopis et Praelatis.

S. XVII. 75 fols., papel, 259 X i95-


Ene: Pergamino, 270 X 195.

Olim: C. 94.

129
Tractatus de suffragiis defunctonmir: [SJancta et salubris est co-
guitatio pro defunctis (fol. 2 a) ... in futuro per gloriam. Ad quam
gloriam etc.

S. XIV. 28 fols., vitela, 255 X 190, a 2 columnas, 29 líneas, 2 X 60; caja,


190 X 140-
Ene: Pergamino verde, cifra del DUQUE DE UCEDA, 268 X 205.

Olim: B. I I I .
Proc: Biblioteca de FELIPE V, cajón i, orden 3, núm. 24; luego en B. N.:
A. lio.
8
114 Biblioteca Nacional. (xdO-133

130
PETRUS COMESTOR. Petri Comestoris presbiteñ Trecensis His-
toria Scholastica.

S. XJII. 306 fols., vitela, 255 X 165, a 2 columnas.


Ene.: Pasta s. xix, 267 X 180.
Olim: B. 119.
Proc: Fondo antiguo.
Capitales miniadas. Apostillas en cursiva de los s. xiv y xv.
Descripción en TORRE-LONGAS : Bíblicos, 359, núm, i8a.

131 132
B. RAYMUNDUS LULLIUS. Opus contemplationis. [TOMO I. Ta-
bula] : Qualiter unusquisque debet gaudere... (fol. i). [Prologus
—^incompleto—]: ... quibus mediantibus ... (fol. 3). [Líber / ] : In-
cipit prima distinocio ... Deus pater ... (fol. 3). ... ad laudem et glo-
riara tu¡ deus (fol. 47 v.). [Liber II —emipieza incompleto—] ...
creas bene videtur esse venerabile ... (fol. 48) ... in hac vita de ho-
minuin quis deus. Explicit primum volume<n et secundius liber huius
operis ... (fol. 181). [TOMO II. TO&M/O] : Qualiter aduentus... (fo-
Uo I ) . Incipit liber tertius et secundum volumen ... Deus qui huma-
num Corpus viitute ... (fol. 4). ExpUcit secundum volumen et tertius
liber operís contemplationis ... (fol. 303 v.).

S. XV. 181 fols. vitela, -f- 20 guardas papel y 303 fols. vitela + 14 guar-
das papel, 246 X 185.
Ene.: Pasta s. xix, 260 X 198 y 269 X 210.
OIM»; B. 114 y B. 115.
Proc: En el folio i del ms. 132: "Liber MONASTERH VIRIDIS VAIXIS IN
ZONIA »
Iniciales miniadas. Son 2 tomos.
Cfr.: BORDONA, MSS. con pinturas. I, 238, núm. 423,
133" 134) Inventario General de Manuscritos. 115

133
l O H A N N E S BUCKINOHAM. Quaestiones theologicae scholasti-
cae: Uitrum fruí deo sit summa tnerces ... (fol. i ) ... inflingitur pena
eterna, et est finís questionis Boquincham (fol. 92).

i". XIV. 92 fols. + 4 guardab al principio, pergamino, + 14 al fin, papel,


246 X 175-
Ene: Pasta s. x i x , 258 X 180.
Olim: B. 117.
Las cuatro guardas del principio contienen fragmentos de un tratado canónico.
En el folio 92 v.: £jr Kbris de PETRO RAYNARIO obligavit et promisit faceré
instrumento statim cum abierit dominio pro... hospitator in hospicio. Iniciales
en rojo y azul alternando. Notas marginales.

134
I. Incipit liber diuine doctrine date per personam dei patris intellec-
tum loquentis glorióse et sánete [raspado] ordinis sancti Dominici
de Mantellatis: Conscriptus ipsa dictante licet vulgariter et stante ¡n
raptu ... Ordocapitulorum libri (fol. 2-6) [Hay 166 capítulos]: E x u r -
gens quedamanima... (fol. 6 v. a) ... quod animam meam nuper ine-
brias. Deo gratias. Amen (fol. 129 b). — II. [Colección de sermones
pora diversas festividades durante el año]: Meraor esto unde excide-
ris... (fol. 133 a) ... nobis prestare dignetur et cetera (fol. 266 b).

.S. XIV. 266 fols., vitela, 242 X 180, a 2 columnas, 40 líneas, 2 X 55;
caja, 190 X 120.
Ene.: Pasta s. x i x , 255 X 190.
Olim: B. 120.
Proa.: En la parte superior del folio 2: Liher Monasterii VIRIDIS VAIÍIS in
ZONIA.

En el folio 130 v. a va la tabla de sermones. En el folio 255 b, en la parte in-


ferior: Magister ALBERTUS DE BREMA DE SAXONIA sive DE FRISIA doctor in
medicina et bacidarius in iure canónico medicus et phisicus serenissimi ducisf
et principis IOHANNIS DE BRABANTIA dedit et donamt mihi reuer ... (mutilado).
En el folio I en letra del s. xvii: Mystica Theologia Anonym. Moniales, En
letra del s. xviii: CATALINA DE SENA: Liber divinae doctrinae data a persona
116 Biblioteca Nacional. ( 134 - 136

Dei Patris. Los fols. 255 v. y 265 en blanco. En el folio 256 v.: Sequens qua-
temio fvit intruducta ab aliquo q^tia non pertinet ad authorem quia est contra
suam opinionem de Immaculata Conceptione Virgims et etia/m stihts non Ray-
mundi (hay 3 líneas borradas) ad haec notanlum est quod alius fuit sermo
compositus in precedentüms contionibus de Nativitate deiparae Mariae in alio
stilo et cum diversis ac appositis conceptibus. Falta un folio después del i y
del 139. Hay además muchos cortados. Ocho fols. de guardas de papel al prin-
cipio y ocho al fin.

135
I. Sermones contra Anomios quod Deus sit incomprehensibilis [em-
pieza incompleto] ... as quoque vidi dominum deum ... (fol. i) ...
semper in sécula seculorum amen. Finis quarito. Eiusdem sermo quin-
tas et ultintus quod deus sit incomprehensibilis (fol. 7). Finis quinto
et ultimo contra Anomios quod deus sit incomprehensibilis (fol. 18 v.),
II. Eiiisdem contra iudeos et iudaizantes christiamos sermo primus:
Vellemnobis hodie ... (fol. 19) ... [Sermo VI, queda incompleto]: ...
in stercore. Com ... (fol. 91).

S. XV. 91 fols., vitela, 240 X 160; caja, 165 X 98.


JBMC.; .Pasta s. xix, 250 X I75-

Olim: B. 118,
Cinco iniciales de oro y colores. La foliación antigua empieza en el folio 31 y
acaba en el 128. Notas marginales. Ocho guardas de papel al principio y siete
al fin.
Cfr.: LOEWE-HARTEL^ B. P. L. HS., 383.

136
Proc essionarium.

S. XIV. 86 fols., pergamino, 240 X 164.


Ene.: Tafiletes rojo s. xviii, 250 X 165.
Olim: C. 131.
Notación aquitana del 9. xiv.
Cfr.: ANGLÉS-SUBIRÁ, MSS. musicales. I, 94-98.
137 • 138) Inventario General de Manuscritos. 117

137
LAURENTIUS DUNELMBNSIS. Iponnosticon Laurentii Dunel-
mensis nwnachi de Ueteri et Novo Testamento, Libri I-IX.

S. XII. 64 fols. pergamino, + 10 guardas de papel, 225 X 160.


Ene.: Pergamino verde, hierros dorados con cifra del DUQUE DE UCEDA,
237 X 170.
Olim: A. 122.
Proc: Biblioteca de FELIPE V: B. 121.
En letra moderna la portada e índice, de los nueve libros.
Descripción en TORRE-LONGÁS : Bíblicos, I, 345, núm. 167. Cfr. LOEWE-HARTEL,
B. P. L. Hs., 352.

138
I. \_Series capitum Tertii Libri sententiarum desinentis totiusque
quarti Distinctionum Petri Lombardi] (fol. 3.-4 v.). — II. [Varia
vinorum confectiones] : Vinum ipassularum conficitur sic pro qualibet
sarcinata ... (fol. 6-7). — III. [ARNALDUS DE VILLANOVA]:
I. Aphorismi de Arthetica: Conseruatio sanitatis in lapsis corpori-
bus... T., 115 (fol. 7 V.).—2. [Ordinatis ab eodem dictata Nobili viro
Conúti Herminiatensi de uirtutibus herbae tunicae quae alio nomine
dicitur dicta-mus] (fol. 8).—3. [Alia eiusdem ad podagram\ (fol. 8).—
IV. [Pia contio] : Ego Guilleknus peregrinas filius matris mee et ex-
traneus fratribus meis particeps in tribulationibus... (fol. 9) ... do-
mine exaudí nos et omnes iustos tuos amen. Gratia domini nostri ...
(fol. 14). — V. Prima erit prologi explanata in euangeliumi lucae se-
cunda erit dubii declaratiua ad scienduní Christo duce Utrum cúra-
las morbi humanae transgressionis fuit ... (fol. 22) ... ratio non est
de sterili et uirgine nec de cato (sic) et uirgine. (fol. 50 v.). — VI.
Circa secundium librum sententiarum ... utrum mundi creatio possi-
bilis sit uera mutatio rei uertibilis ... (fol. 51) ... ad opportuntun ar-
ticulum quod Deus potest faceré formaim sine materia, (fol. 124). —
VII. Ad laudem uirginis maiorem tenemus quod uirgo illabata fuit
sincera mente ... (fol. 124) ... praecipui secundtim considerationem
ii8 Biblioteca Naciorud. (138

diuinalis suffragii et spiritualis oonceptíonia. (fol. 128). — VIII.


[Quatuor librorum Sententiarum hreviarium\ : Cupientes totali libro
premittit magister prolc^um in quo tractat causas suscepti operis ...
(fol. 130) ... iusis penis lectores sancti deo iubilabutit postremo que-
ritur. (fol. 161 V.). — IX. Tractus super soneto ttnionis ecclesie ad
scistna tollendum secuttdum certam uiam nouiter inuentam: Quoniam
magnos tractare magnalia et diuina quae animartim dinoscuntur pro-
desse saluti ... (fol. 164) ... hoc tractatu promisit uerba praescripta
fomiaitus est talis. (fol. 165). — X. Quaestio super ecclesiae unitate
tractonda: Utnim ad sacrosanctae Romanae et uniuersalis ecclesiae
unitatem habendam ... (fol. 166) ... ad quem uellet sine consdentie
scrupulo pro libito uoluntatis. (fol. 168). — XI. FRANCISCUS
MARTINUS. Responsio de mandato üliistrissimi domini regis ad
quaesitum: Utram ad consequendam unitatem uniuersalis Ecclesiae
et schisma tollendum possit quilibet istorum praesidentium in papatu
remanere in dicto ofíicio et nománari papa et queirüibet eorum uica-
rium substinere cum plenitudine potestatis (fol. 169) ... Ego frater
f ranciscus martini indignus magister in sacra pagina prouincialis pro-
uinciae cathaloniae ordinis fratrum beate dei genitricis Mariae de
Monte Carmeli minus digeste in soriptis notaui xvii DIE MENSIS OC-
TOBRIS AKTNO DOMINI M° CCCC". (fol. I73). — XII. PETRUS CO-
RREGIUS. Magister Petri CorregU prouincialis praedicatorum circo
noua uia pro unitate ecclesiae procuranda ... (fol. 178). — XIII. PE-
TRUS BONANATUS. [De eadem re] : In hoc dubio ita difficile et
arduo... (fol. 179-186). — XIV. Bonifacii IX legati orationes ad
Regem forte Sicüiae, de eadem unitate Ecclesiae procurando, III,
uel potius II, nam prior bis exscripta. (fol. 202-214).

S. XIV. 214 fols., papel (espacio dentro de cada puntizón: 37 mm.; 10 co-
rondeles = 23 mm.), 215 X 145.
Ene: Pergamino verde, hierros dorados, 230 X 150.
Olim: A. 141.
Proc: Biblioteca Real, cajón i, orden 3.*, núm. 20.
En el fol.,3 de guardas, sin munerar, hay un índice de IRIARTE, según el cual
van algunos números de los tratados del códice. Empieza la foliación en el
fol. 5 de guardas. Están en blanco los fols. 2, 5, 15 al 21, 129, 162, 163, 187,
188, 190 a 202, 213 y 6 de guardas al fin. Al fin del fol. 2: Opera theologica.
Y en la parte superior: O pus super swmmas. Diversas manos.
139 ~ 141) Inventario General de Manuscritos. 119

139
Glossa ordinaria Wdafridi Strabi et interlinearis Anselnd Laudunen-
sis in libros Paralipomenon.

S. XII. 128 fols., vitela, 220 X 160.


Ene: Pergamino verde, hierros dorados, cifra del DUQUE DE UCEDA,
230 X 160.
Olim: A. 162.
Proc: Biblioteca de FELIPE V, cajón i, orden 3, núm. 3.
Descripción en TORRE-LONGÁS : Bíblicos, 172, núm. 41.

140
Biblia sacra: [Antiguo y Nuevo Testamento, con prefacio, prólogos
y argumentos de S. Jerónimo y de otros. Interpretaciones de los
nombres hebreos por Remy d'Auxerre.]

5. XIII. 415 fols., vitela, 227 X 154, a 2 columnas, 57 líneas, i X 45;


caja, 160 X 100.
Ene.: Tafilete, escudo cartujano en las tapas, cxiadros dorados, 235 X 155.
Olim: A. 168.
Proc. .-Escala Dci, O. C, TARRAGONA.
Descripción en TORRE-LONGÁS: Bíblicos, 81-85, núm. 18.

141
I. [,S. PROSPERUS AQUITANENSIS. GrammaHcalia]: Localium
aduerbiorumquatuorsuntspecies... (fol. i). — II. [S. PROSPERUS
AQUITANENSIS. Bpigramata]: Iste prosper fuit eqtiitanicus ...
[vida del Santo en prosa, después hay 10 hexámietros]: Haec au-
gustini ex sacris epigramata dictis ... [y después em(pieza el texto]:
Dum sacris mentem placet exercere loquelis..., p. i,., LI, 498 (fo-
lio 2 V.)... Explicit liber prosperi deo gratias amen... (fol. 25).—III.
AESOPUS. [Fabtdae]: Ut iuuet et prosit conatus pagina presens ...
T20 Biblioteca Nacional. ( 1 4 1 -145

(fol. 25 V.). De gallo et yaspide: Dum rigido fodit ... (fol. 25 v.).
Explidt líber E^sopi ... (fol. 41 v.).

S. XIV. 41 fols., pergamino, 220 X 155; caja» 150 X 95-


Ene.: Tafilete rojo, 230 X 155.
Olim: A. 163,
Proc: Biblioteca Real.
En el folio de guarda de pergamino al principio lleva un índice escrito en letra
del s. xv-xvi. Muchas apostillas y notas marginales e interlineares. En la mar-
gen superior del fol. 25 en letra del siglo xv: GARICII prologus.
Cfr.: LOEWE-HARTEL, B. P. L. HS., 359.

142
I. S. l O H A N N E S C H R Y S O S T O M U S . Liber beati lohannis Chri-
sostomi quod nema potest ledi: Scio quod crassioribus ... (folio i )
... a semetipso non leditttr. Explicit Deo gracias (fol. 20 v.). —
II. S. l O H A N N E S C H R Y S O S T O M U S . Eiusdem ...de computictio-
ne cordis ad beatum Denvetrium ... Cum te intueor ... (fol. 21).
Intípit liber secundus: et quomodo fieri ipotest ... (fol. 40) ... inmor-
taliibus flammis. finís (fol. 52 v.).

S. XV. 52 fols., papel, + 22 guardas, 220 X I45; caja, 150 X 185.


Ene.: Pasta s. x i x , 230 X 150.
Otim: A. 142.
La foliación antigua se queda en el folio xxi. El folio 6 que es el primero de-
papel antiguo lleva las dos notas siguientes: liber beati iohannes crisostouti
quod tierno potest ledi fdsi a se ipso a prima usque xx v. Y la otra: liber iohan-
tiis crisostomi de compuncione cordis. Hay al fin 8 fols. en blanco sin numerar
del mismo papel.

143
PBTRRUS D E T A R E N T A S I A . ToHus theologicae veritatis com-
pendium: Veritates theologicae sublimitas ... (fol. i ) ... secundum
meríta síne fine. Amen (fol. 226). [Tábida] : Quod deus est... ( f o -
lio 226 V.) ... est finís uius libri (fol. 229).
5 . XV. 233 fols. + 3 en blanco + 5 guardas, vitela y papel en cuadernos
143 - 1 4 4 ) Inventario General de Manuscritos. I2r

de 2 y de 8 fols., menos et primer cuaderno que consta de un folio, i vite-


la y 8 de papel, 215 X 130.
Ene: Tafilete rojo, 220 + 136. Tejuelo: INCERTI THEOLOGIA.

OUm: A. 143.
Proc: Biblioteca Real.
Según el ms. 9450 el autor es HUGO DE STRASSBURGO, O. P. En el folio 232:
uidgariter dicitur de tarantasia ordinis predicatorutn... Y de otra mano: Co-
legiwm magister hervasi christiani. Las dos notas del s. xv.

144
I. S. A U G U S T I N U S . De sermone dotnini in monte habito Líber
primus: S... Ihesus Christus ... secundum Matheum ... considerauit
puto ... [El folio i.° muy deteriorado] (fol. 2) ... aliquantulum et
ad catara se reficiat iam alio libro considenanda. Explicit líber pri-
mus ... Incipit líber secundus: Misericordiam usque ad eius tracta-
tionem liber primus terminum accepit sequitur cordis mundatio ...
p. -L,., XXXIV, 1269 (fol. 29) ... si uolumus edificare suipra petram.
Explicit líber secundus (fol. 56 v.). — II. S. A U G U S T I N U S . Vigi-
late quia nescitis ... hds uobis perspicue dominus ostendit ... (fol. 56-
vuelto) ... erudiunt multos quasi stelle in perpetuas eternitates (fo-
lio 57 V.). — III. S. A U G U S T I N U S . Liber ad Petrum de fide: Epis-
tolam fili petre tuae caritatis accepit in qua... P. L., XL, 752 (fol. 58) ....
ómnibus catholicis anathermatizandus appareat (fol. 78). — IV.
S. H I E R O N Y M U S . Ad Paidam: Quoniam in nostris litteris non po-
test quis ad legenda uerba ... (fol. 78 v.) ... seculi fluctus domino
praeunte calcare. Saluta blesillam et eustochium tirunculas christr.
(fol. 79 V.). — V. Querendum nobis est cur Spiritus Sanctus patri e t
filio coeternus in igne apparuit ... (fol. 79) ... tanto erga se d e b e t
fieri nostra infirmitas aocensa ... (fol. 79 v.).

5". XII. 79 fols., pergamino, 210 X 140, 38 líneas; caja, 170 X 95.
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, cifra del DUQUE DE UCEDA,.
225 X 150.
Olim: A. 146.
Proc: Biblioteca Real, cajón i, orden 3.', núm. 13.
En el folio i de papel al principio lleva el título en letra del s. xviii: Divi"
122 Biblioteca Nacional. (144 -147

Augustitii de Beatitudine et trinitate. Iniciales y títulos en rojo. Muy deterio-


rados los folios 2 a 6 por los márgenes con pérdida del texto.
Cfr.: IXXEWE-HARTEL, B. P. L. HS., 345.

145
H U G O A S A N C T O V I C T O R E . Miscellanea: Adnotationes in Sa-
crom Scñptttram.

S. XIV. 269 fols., vitela, 212 X 162, a 2 columnas, 23 líneas, 4 X 5'i;


caja, 175 X 120.
Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados s. xviii, 225 X 162. Tejuelo: INCER-
TI AUTORIS SERMONE.

Olim: A. 149.
Proc.: Fondo antiguo.
Descripción en TORRE-LONGAS : Bíblicos, 285, núm, 105.

146
Biblia sacra: [Antiguo y Nuevo Testamento con prólogos de S. J e -
rónimo. ]

5". XIII. 321 fols., vitela, 213 X 140, a 2 columnas, 60 líneas, 5 X 45;
caja, 150 X 95-
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, 223 X 150.
OUm: A. 153.
Proc.: Biblioteca Real, cajón i, orden 3.*, núm. i.
Iniciales de prólogos, argumentos y textos oro bruñido sobre fondo rojo.
Descripción en TORRE-LONGÁS: Bíblicos, 85, núm. 19.

147
U R B A N U S D E P E R A L T A . Scholia in canticum canticorum Salo-
monis quae faciebat dominus Urbanus de Peralta ex militia ordinis
de Alcántara varianim disciplinarum studiosus.

S. XVII. 503 fols., papel, 215-X 152.


Ene: Pasta s. x i x , hierros y tejuelo dorados, 227 X 160.
147 -149) Inventario General de Manuscritos. 123

Olim: B. 130.
Proc: Fondo antiguo.
Dedicatoria a FELIPE III en castellano (fol. 2). "Acabóse esta obra a gloria del
Todopoderoso y de la sacratísima Virgen María cuio esclauo aunque inmérito
ÍOÍ a 3 DE OCTUBRE DE l60l4 (fol. SO3 V.).
DescrijKión en TORRE-LONGAS : Bíblicos, 323, núm. 142.

148
dber qtd uocatur Mamotrectus super uocábulis Biblie.

S. XIII. lio fols., vitela, 208 X 160, a 2 columnas.


Ene: Pergamino verde, hierros dorados, s. xvii, cifra del DUQUE DE
UcEDA, 220 X 160.
Olim: 152.
Proc: Biblioteca FELIPE V, cajón i, orden 3.' núm. a.
Descripción en TORRE-LONGÁS : Bíblicos, 347, núm. 170.

149
I. BENEiDICTUS ARIAS MDNTANUS. i. Adam sive humani sen-
sus interprete lingita ... Benedicto Aria Montano ... obseirvatore et
descriptore (fol. i). — 2. De perfectione christiana tractatus (fo-
lio 16). — 3, Dissertationes in aliquos Psalmos Davidicos (fol. 40). —
4. De hebrcdcorum bibliorum varia scriptione et lectione atque de
vario intenpretum instituto ... animadversio (fol. 120. — 5. Bpa-
nor thosis sive emendatio vulgatae lectionis saororum librorum ex
aeditione vaticana ANNI 1593. (fol. 126). — 6. De vtdgata aeditione
(fol. 147). — 7. Censura sobre el libro de los PP. Jerónimo de Prado
y Juan Bautista Vill-alpando en orden a la interpretación de los capí-
tulos I y 10 del profeta Ezequiel y otros lugares de la Sagrada Escri-
tura (fol. 159). — 8. De proposito Dei (fol. 171). — II. PEDRO DE
VALENCIA. Exposición ... sobre el Capíttdo I del Génesis (folio
184). — III. Loca observata in tractu de doctrina Odioth (fol. 196).—
IV. S. MACARIUS. Sancti Macorii opuscula (fol. 207). — V. BE-
NEDICTOS ARIAS MONTANUS. Epístola super studiis Sacra-
124 Biblioteca Nacional. (149-151

rutn linguarum: Doctissimo viro Genebrando scripta ... Antuerpiae


(fol. 261).

5". XVII. 266 fols. + 26 en blanco intercalados, papel, 200 X 150.


Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, 230 X 160.
Olim: A. 165.
Precede al texto una tabJa en letra del s. xviii. Escritura de diversas manos.

150
Evangeliuan secundum Matthaeum cum expositione sancti Hieronymi.

S. XIII. 88 fols., vitela, 213 X 147.


Ene.: Pasta s. xix, 225 X 150,
Olim: A. 170.
Proc: Fondo antiguo.
Descripción en TORRE-LONGÁS : Bíblicos, 263, núm. 83.

151
I. S. B E R N A R D I N U S A S E N I S . i. Tractatus de restitutione. [ T a -
bla de capítulos (fol. 1-15). El texto empieza]: Sequebatur eum
multitudo magna ... (fol. 16) ... que est benedictus deus amen. E x -
plicit tractatus ... (fol. 74). — 2. Tractatus de contractihus et usuris.
[Tabla de capítulos (fols. 96-107). El texto empieza] : Vade et noli
amplius peccare ... (fol. 108) ... gloriosus et triumphator mortis reg-
nat... Explicit tractatus... (fol. 236 v.).—II. l O H A N N E S N Y D E R .
Mamulle confessorum: Quoniam iuxta beati gregorii ... (fol. 240).
Eximii ... iohannis nider ... manuale feliciter finit. deo gracias (fo-
lio. 283).

5". XV. 283 fols. + I de guarda al principio, papel, 216 X 145; caja,
150 X 95-
Ene.: Pasta s. xix, 228 X 153-
Olim: A. 128.
Proc.: En la hoja dé guardas: Este libro pertenece al convento de SANTA CRUZ
DE SEGOVIA.
X5I - 1 5 3 ) Inventario General de Manuscritos. 125

Los fols, 14 V., 95, 237 a 239 en blanco. Hay un hueco en blanco en el fol. 176.
La foliación antigua empieza en el folio 16.

152
FRANCISCUS BARRIENTOS DE LA TORRE. [Notas y apun-
tes tomadas de varias lecturas y cartas a diversos.]

S. XVII. 230 fols., papel, 215 X I55-


Ene.: Pasta s. xix, 230 X 160.
OUm: B. 123.
De los tratados, los principales son estos: Commentarium ad distinctionem 7
primi libri sententiarum magistri PETRI LOMBARDI ... 1633 MENSIS MAII xii die
(fol. 4 ) . — • 2. Fommlae iüustriores ad praecipua genera epistolarwm conscri-
benda ... (fol. 14). — 3. Inscriptio epigraphica Manresae ... ubi auctor So-
cietatis Jesu coepit penitere ... awcíore IONNE B . CARDONA, episcopo dertu-
sensi (fol. 59). — 4. Avisos para estudio/r Les Arts en particular, de PEDRO
JUAN NÚÑEZ (fol. 60). — 5. Ratio studii theologici (fol. 61 v.). — 6. Oratio
habita in Academia Valentina ... ad PHILIPPUM TERTIUM . . . (fol. 66 v.). — 7.
Epístola PAULI MANUTII . . . cardinali ALEXANDRO FARNESIO (fol. 68). — 8. Ele-
gía Alexandri Magni (fol. 69 v.). — 9. Epístola BENBDICTI ARIAS MONTANI^
FRANCISCO PERESIO COLLADO (fol. 68). — 10. Carta del Doctor VALVERDE so-
bre la interpretación del texto hebreo déla Biblia (fol. 71 v.). — 11. IOSEPHUS
ESTEBAN: de cantu ecclesiastico et canioribus (fol. 74). — 12. [Comentarios
sobre] verbd Terttdiom in libro de Palio tomo primo (fol. 79). — 13. De clara
Dei visione (fol. 82). — I4.[£>OÍ cartas] amantissimo frotri HIPÓLITO B A -
RRiENTOS DE LA ToRRE ... Excerpta socra (fol. 123).
En Manco varios folios e intercalados algunos otros de diferente tamaño.

153
SOR MARÍA DE JESÚS DE AGREDA. Varios fragmentos de la
Madre María de Jesús, abadesa del Convento de Agreda, i. De los
siete psalmos penitenciales, paráfrasis (fol. 9). — 2. Em.pieza el
exercicio de la cruz que hacía nuestra venerable Madre Sor María de
Jesús (fol. 31). — 3. Oración en arrepentimiento de los pecados que
hacía la V. M. Sor María de Jesús después del exercicio de la cruz
(fol. 34). — 4. Protestación de la fe que todos los días hada la V. M.
María de Jesús (fol. 40). — 5. Tratado de los propósitos de perfec-
126 Biblioteca Nacional. (153 -154

ción que para mayor bien del alma y beneplácito del Señor y repar-
timiento para ocupar las horas del día hizo la V. M. María de Je-
sús (fol. 41). — 6. La oración siguiente decía todos los días la reina
de los Angeles María, señora nuestra y se la enseñó ... para que todos
los días ella la digese (fol. 51). — 7. Tratado segundo de revelacio-
nes especiales (fol. 52). — 8 . Tratado tercero en que se tocan kts co-
sas que pasaron a la V. M. ... ya por doctrina, ya por aviso, ya por
documento... (fol. 76). — 9. Tratado cuarto en que se contienen va-
rias sentencias, ya de la Madre María ... ya de nuestra Señora o los
Angeles a dicha V. M. (fol. 94). — 10. Tratado quinto en el cual se
contienen las doctrinas deducidas de ... la ... historia intitulada: Mís-
tica ciudad de Dios, la cual escribió la V. M. María de Jesús... (fo-
lio 109). — I I . Comienza el sexto tratado en el qual se contiene la
relación que por mandado de sus superiores hizo la madre Sor María.,.
(fol. 165). ... Aquí se concluye el sexto tratado de los fragmentos de
la madre María de Jesús, el qtml se acabó de trasladar a 23 DÉ OCTU-
BRE DE 1680 en este convento de Nuestra Señora de la Esperanza de
Ocaña de ... S. Francisco (fol. 192 v.). — 12. Tratado del grado de
luz y conocimiento de la ciencia infusa que tuvo la V. M. Sor María
de Jesús ... Trata de la redondez de la tierra y de los habitadores de
ella ... (fol. 195). — 13. Tratado de la descripción breve de los orbes
celestiales ... (fol. 230). — 14. Tremado de la región celeste ... (fo-
lio. 259).

S. XVIII. 270 fols., papel, 215 X 150.


Ene. Tafilete rojo s. xviii, 230 X 155-
Olim: B. 124.
Proa.: Primitiva librería de FEUPE V.
En el folio 193 «tnpieza una nueva foliación antigua, y el tamaño de los folios
es de 205 X 145. índice del volumen, fols. i v. a 8.

154
PETRUS MARTÍNEZ DE BREA. CommentarU in Psalmos et in
Epistolam canonicam sancti ludae.

S. XVII. 428 fols., papel, 220 X 150.


Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados s. xviii, 226 X 160.
154 -156) Inventario General de Manuscritos. 127

Olim: B. 128.
Proc: Fondo antiguo.
Descripción en TORRE-LONGAS : Bíblicos, 328, núm. 148.

155
BENBDICTUS ARIAS MONTANO. Carmina (fol. i al 292 v.).

S. XVI. 301 fols. + 4 guardas, papel, 220 X 150.


Ene. Tafilete rojo, cantos jaspeados, 233 X 155. En el tejuelo: ARIA
MoNTANí CARMINA.
OUm: B. 129.
Proc.: Fondo antiguo.
En el fol. 292 V. hay la fecha: MADRITI 4 NOVEMBRIS 1576. La numeración va
del I al 295, 15 has, 50 bis, 184 bis y 197 bis, ter, quater. En los fols. 135 al
141 V. va una disertación sobre las lenguas que empieza: Notitia cognitioque
rerum..., y acaba: matris dicamus Ecclesiae. En el folio 1515 una epístola con
firma, tachada, de ÍPEDRO DE VALENCIA^ al Papa Paulo V, que empieza: Quod
te summwm in terris a Christo. Numerosas correcciones interlineares y mar-
ginales autógrafas.

156
1. lOHANNES SENDIN CALDERÓN, i. Disputatio única de causa
finali seu motiba Incamatioms elauorata per loannem Sendin (fol. 1).
2. Tractatus de satisfactione ChrisPi ... dktatus a Patre Fratre loan-
ne Sendin Calderón (fol. 40). — II. IGNATIUS DE QUIROS.
Tractatus de impecobiliiate Christi iuxta mentem Subtilis Doctoris
Scoti, elauoratus a Patre Fratre Ignatio de Quiros (fol. ^6-^2)7 v.)-—
III. lOHANNES SENDIN CAIjDERON. Tractatus theologicus de
fide diuina actuali iuxta mentem ... loannis Duns Scoti, a ... loane
Sendin ... (fol. 131-300). ... IV. lOHANNES DE LA PERA. Trac-
tatus de virtute theologali spe iuxta mentem ... loannis Duns Scoti ...
elaboratus a ... loanne de la Pera (fol. 302-3,74). — V. Tractatus
theologicus simul et historicus de statu quem habuit controversia
circa misterium Immaculatae Conceptionis ... a tempore Diui Thomae
usque ad presens tempus post decretum Sanctissimi Alexandri Sep-
128 Biblioteca Nacional. (156-157

t i m i e x p e d i t u m OCTAUO D I E D E C E M B R I S ANNO 1 6 6 1 . E l a b o r a t u s ( f o -
lio 3 7 6 - 4 2 0 ) .

S. XVII. 420 fols. + 4 de guardas al principio y 5 al fin, papel 220 X 155


y 190 X 120.
Ene: Pergamino, 225 X 160.

Olim: B . 127.
Los tratados I, II y IV impresos en Alcalá, en 1699, por Francisco García
Fernández, formando parte de la obra de Sendin: AUquot tracWus theologici.
E n el folio 94: Fraier Dominicus de Castro et Possada tramscripsi non parum-
•que itisudavi ... En el folio 300 v . : Frater Dominicus de Castro exaravit, non
parunque insudavit ... Die secunda lulii anni Domini 1694 htiic operi finem
imposuit qui supra. En el folio 366 una nota: El tratado núm. V : A. P. F.
Gregorio Sánchez elaboratus. L a escritura de este tratado es de varias manos.
Los fols. 95, 128, 129, 13101, 301, 330 a 333, 346, 347, 368, 404 a A06, en blanco.
Apostillas marginales. Entre los fols. 406 y 407 y al final hay cinco hojas
arrancadas.

157
FRANCISCUS BARRIENTOS DE LA TORRE. [Notas y apuntes
tomados de diversos autores y sobre diferentes materias.]

S. XVII. 252 fols. + 4 de guardas al principio + 4 al fin, papel,


215 X 150.
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, 225 X I55-

Olim: B . 131.
Proc.: Biblioteca Real, 15, 3 ; P- 201.
De estas notas y apuntes los principales son: i. dtibia quaedam quibus proba-
tur ... Mysterium Trinitatis . . . a patre ... MARTINO AMBROSIO ... 1619 (fo-
lio 1-26). — 2. Addenda in Thesauro lingtiae hebraicae Sanctis Pagnini ex
doctissimo Aria Montano excerpta a PETRO IOHANNE TRILLESIO . . . (folio
29-52 V.). 3. Tractatus de vita Ckristi ... o Doctore FRANCISCO CRUILLES ...
et a me Francisco Barrienios ... acceptus (fol. 53-117). — 4. Notae ad Sacrae
Soripturae intelligentiam ex Institutionibus Moralibus IOHANNIS AZORII ...
GRANADA, 1625 (fol. 119-122 v.>. — 5. Adnotationies aliquae Doctoris ROCA-
FULL, SALÓN, VÁZQUEZ, BELDA, CATALÁN, NOGUERA . . . (fol. 123-130 y 130 v.-
252 v.). E n el folio 3 de guardas del principio: Doctor Barrientes Adversarios.
Tomo i.° Tiene! 252 fols. E n el folio 4P: De Trinitate. Cfr. ms. 152; éste pa-
rece ser el tomo segundo de las notas de Barrientos. E n blanco los fols. 27, 28,
118, 195, 221^224.
15* - i 6 o ) Inventarió General de Manuscritos. 129

158
S O R M A R I A N A D E J E S Ú S . Espejo puñssvmo de la vida, pasión,
muerte y resurrección de Christo ... manifestada por el mismo a la
madre María (sic) de Jesús religiosa en el monesterio de descaías
de San Antonio de la orden del Seraphico Padre San Francisco de la
ciudad de TRUXII,I<O. A Ñ O de 1617.

S. XVII. I I I fols., papel, 222 X 161.


Ene.: Pergamino con filetes dorados, 228 X 165.

OHm: B. 132.
Proc.: Perteneció a JITSESPA DE LA ENCARNACIÓN.
Saltada la foliación desde el 26 al 30, pero sin faltar las hojas.

159
FRANCISCUiS B A R R I E N T O S D E L A T O R R E . Expositio in
oliquos Danñdicas Psalntos.

S. XVII. 174 fols., papel, 220 X 145.


Em:.: Pergamino verde, hierros dorados, 212 X 150.
Olim: B, 134.
Proc: Bibdioteca Real, 15, 3.
En las márgenes inferiores de los fols. i y 174 v.: El Doctor Barrientos, ru-
bricado.
Descripción en TORRE-LONGÁS : Bíblicos, 32a, núm. 140.

160
F R A N C I S C U S BARRIENTC)S D E L A T O R R E . [Notas y apun-
tes tomados de diversos autores y sobre diferentes m^erias.]

S. XVII. 205 fols., papel, 215 X 150.


Ene.: Pasta s. xx, 230 X 160.
Olim: B. 135. . . . . .
De estas notas y apuntes los principales sotí: i. Dé decem nonUnSbus ^Ubus M
>
130 Biblioteca Naciotud. ( i 6 o -162

fonte Hebraeo Deus vocatur a DOCTORE ALCAMORA profesor tw VALENTINA


UNIVERSITATE ... 1624 (fol. 2). — 2. Assertiones bibUcae (fol. 13 ). — 3. Ser-
món que predicó en la oposición de GRANADA^ 1624, en el mes de octubre (fo-
lio 152). — 4. Notae variae (fol. 168). — Canticum gradum (fol. ife). —•
6. Epistolae Sanctissimo Papae URBANO VIH (fol. 182).

Cfr. mss. 152 y 157. Este tomo es el tercero, como dice el folio 2 de guardas.
Antes de su restauración tenía encuademación de pergamino verde como
el ms. 157.

161
F R A ' N C I S C U S B A R R I E N T O S D E L A T O R R E - [Notas y apun-
tes tomados de diversos autores y sobre diferentes materias.]

S. XVII. 206 fols., papel, 220 X 155.


Etic.: Pasta s. x i x , 230 X 160. Antes estuvo en pergamino.
Olm: B. 136.
De estas notas y apuntes los principales son: i. Comwfntatio ... ad illud Cé-
neseos: Sed fons ascendebat ... [Impreso en SALAMANCA por ANTONIO VÁZ-
QUEZ, 16212. Es de 'GONZALO CORREAS como el segundo soneto y la oda que
siguen] (fol. 12). Apuntes sobre materias de S. S. (fol. 29 ss.)'. — 2. Oraiio
habita ... ad illustrissimos collegas eximii coUegii conkensis ... 1625 DIE TRI-
GESSIMA SEPTEMBRIS . . . (fol. 115). — 3. Carta de FRANCISCO DE ARAGÓN sobre
el pasaje de los Números: Venient in trieribus de Italia (fol. 161). — 4. Diver-
sas cuestiones teológicas y escriturarias y fórmulas principales para hablar co-
rrectamente laiUi tomadas de los principales autores ... (fol. 179 ss.).

En el folio i tiene: Barrientes adversaria tomo 5. Cfr. los mss. 152, 157, 160.

162
[FRANCISCUS BARRIENTOS DE LA TORRE.] Expositio cum
dissertatione in diquos Dcañdicos Psalntos.
S. XVII. 118 fdls., papel, 220 X 153-
Ene.: Pasta s. xrx, 230 X 160.
OUm: B. 137.
Tiene los cortes jaspeados como los mss. 152, 157, 160 y 161, lo que hace su-
poner teníai la misma encuademación que ellos e igual procedencia.
Descripción en TORRE-LONGÁS : Bíblicos, 332, núm. 155.
i<ít3-i65) Inventario General de Manuscritos. 131

163
F R A N C I S C U S B A R R I E N T O S D E L A T O R R E . [Notas y apun-
tes tomados de diversos autores y cartas vanas.]

S. XVII. 214 fols., papel, 122 X 112.


Ene.: Pergamino verde, 227 X 158.
OUm: B. 138.
Proc.: Biblioteca Real, 15, 3 ; P, 202.
De estas notas y apuntes los principales son: De CRISTÓBAL DE ARJONA, ANTK-
QüERA^ 10 FEBRERO DE 16410 (fol. 40 V.). — 2. De DiEGO DE S. RAMÓN, MADRID.
22 JULIO DE 1643 (fol- 41 v-)' — 3- D^ LUCAS DE LERENA MÉNDEZ, GRANADA, 15
jtJLio DE 1642 (fol. 42). — 4. De Fr. BÍJ¡S TINEO (fol. 43 v.., 70 v. y 106 v.).
5. De ALVARO QUEIPO DE LLANO VALDÉS, GRANADA, JULIO DE 1643 (fol. 69 v.),
6. De FRANCISCO VÁZQUEZ DE ARELLANO, de Fr. ANTONIO ARPONSI, de DIEGO
FERNÁNDEZ DE TRIVIÑO...
En el folio 4 de guardas: DOCTOR BARRIENTOS. Isagoge ad scripturae intelligen-
ti¡hH et alia. Tomo 4.°. Cfr. mss, 152, 157, 160 y 161.

164
Breviarum Romanum.

S. XV (1455). 400 fols., vitela, 210 X 160, a 2 columnas, 28 líneas, 2 X


40; caja, 112 X 45-
Ene.: Pasta, hierros y cantos dorados s. xviii, 172 X 117.

Olim: C. 191.
Iniciales iluminadas y miniadas. En el folio i, en la margen inferior, hay ima
advertencia que dice: quaw Van 1495 /** copié per me MARTIN MARTINII (fo-
lioi v.). En el folio 8: ...liber iste conctusive dte 7 FEBRÜARIT ANNI 1455 de
quo... Calendario (fol. 2 a 7 v.). Acaba en el folio 400 v, con la Sahíe Regina.
Hasta el folio 169, el resto de distinta mano coetánea, excepto los folios 2r¡6 v.-
277 V., de principios del s. xvi.

165
Gramática árabe.

S. XVIII. 121 fols., papel, 165 X 105.


132 Biblioteca Nacional. (165 -167

Ene.: Piel, con hierros s. xviii, 163 X 107.


OUm: C. 186.
Proc: Comprado en 11 DE ABRIL DE 1863.
Equivocada la paginación en las 96 hojas primeras. Según nota al pie del fo-
lio 96 V., se escribió el año 1758.

166
Manual del Indise expurgatorio de la Supretna y General Inquisición
de España, para ttso del Padre Fray Thomas Muñoz del Orden de Mi-
nimos y Calificador del mismo Tribunal.

S. XVIII. 195 fols., papel, 160 X 90.


Ene: Pasta s. x i x , 166 X 98.
OUm: B. 188.
Proc: Adquirido en 8 DE JUNIO DE 1876.
Van asentados los autores por orden alfabético de apellidos, siguen a cada le-
tra las obras anónimas latinas, luego las castellanas, después las portuguesas,
italianas, francesas y, por último, las manuscritas. Están anotados por separado
en el folio 176 y siguientes los libros jansenistas. Algunas letras tienen al fin
artículos adicionados de distinta mano.

167
S. RAIYMUNDUS D E P E N I A P O R T . Suntmi de poenitentia et
tnatrim^mio: De simonia: Quondam ut ait ieronimus ... (fol. i a) ..^
De dotibus et donatiombus propter nuptias ... Explicit summa Deo
gratias (fol. 166 b). Incipunt capitula (fol. 166 V.-167).

5". XIV. 167 fols. + 5 de guardas, pergamino, 160 X 115; a 2 columnas,


30 líneas, 5 X 40; caja, 98 X 85.

OUm: C. 156.
Proc: Biblioteca Real^ O. 12.
La* hojas dt guardas contienen anotaciones de varias épocas referentes al
texto.
i68 -169) Inventario General de Manuscritos. 133

168
I. Summa de cadbus abreuiata: Quoniam nimia proILxitas solet ge-
nerare fastidSum legentibus ... (fol. i a) ... siue consanguinitate siue
afiinitate et si contra «Lxerint omnino separandi sunt ut dicit (folio
54 V. a). — II. De temporibíts et qualitate ordinandorum: Queritur
de hiis qui scienter peccauerunt peccatis enormibus ... (fol. 57 a) ...
demum non quod causa exheredacionis exprími decet et nomdnari
alias non decet exheredare (fol. 132 v. a). — III. De peccato in com-
mtmi. Incipit summa de uiciis: Dicturi de singulis cum oportunitas
se offert Incipiemus a uicio guie ... (fol. 129 a) ... Veterio ad com-
mendationem silencii potest ualere id sapientis licitum esse aliquan-
do penitus? tacere uero numquam (fol. 217 v. a). — IV. Sutnma de
uirtutibus abremata: Cum uirtutibus nichil sit utiHus in hac uita ho-
minibus ... (fol. 219 a) ... uocantur filii dei in mundo isto ape [in-
completo] (fol. 312 V. b).
S. XV. 312 fols., vitela, 160 X 104, a 2 columnas, 43 líneas, i X 40; caja,
l i s X 80.
Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, 170 X 120. Tejuelo: SUMMA DE CAS-
SIBUS,

OUm: C. 157.
Proc.: Antes C. 134.
El folio I de guardas en pergamino al principio. En blanco el folio 55. En el
56 V. una nota sobre el nacimiento de Cristo. En' el 138 V., con letra del mismo
siglo, pero diferente de la del códice: Swmma fratris QUUUMI ordinis predi-
catorum episcopi luffdunensis de uiciis et uirtutibus abreuiata fdiciter i»-
cipit. Notas marginales. En los fols. 138 v. y 218 v. Tablas. Iniciales en colo-
res, títulos y calderones en rojo.

169
Canstitutiones antiquae et novae ordinis carthusiensis. Incipiunt capi-
tula prime partís ... (fol. 6). Incipit prima pars consuetudinum or-
dinis cattusiensis de divino officio ... Primuro capitulum ... ut divini
officium per omnes domos uno modo celebrent ... (fol. 7) ... Expli-
citUit oonstitutiones noves et fuertmt finite ianuarii anni domini
Mccccx ... (fol. 254).
134 Biblioteca Nacional. i^i - 691)

S. XV. 254 fols., pergamino, 150 X 120.


Ene.: Tafilete rojo, 165 X 123.

Olim: C. 161.
Proc.: Biblioteca Real. C 143.
En los primeros 4 folios, escrito con letra más antigua que la de las Consti-
tuciones, hay: I. Constituti» dontim nostri Urbani pape ad confirmationem
ordinis Cartiisiensis (fol. i). — W. Sequitur sententia in die ratms pálmOrum
in capittdo monachorum cunctis presentibus pronuncianda (fol. i v.). [Sermone
vulgari a Priori Sanctae Mariae de las Ctitevas] (fol. 2). — III. Regula ad ce-
lebrandum secutuhtm tnissam infra octavas corpoñs Christi (fol. 2 v.). — IV.
Forma ad legenditm statuta in domo Cartusiae (fol. 3). — V. In e.rpositione
regule bfiati Augustini (fol. 3). — VI. Quomodo divinvm officium fuit
autenticatum in ordine (fol. 3 v ) . — VIL In expositione regule beati Froftcisci
(fol. 3 V.). — VIII. De institutoribus Statutorum nostri ordinis. Los capítulos
en rojo.

170
H É C T O R PINTO. Summa de Hedor Pinto.

S. XVI. 125' fols., papel, 156 X n o .


Ene: Pasta, hierros s. xvi, 163 X 102.

Olim: C. 197.
Proc.: Colegio de ALCALÁ DE HENARES.
Parecen ser extractos de la obra Imagen da vida christiam de HÉCTOR PINTO.
Están por orden alfabético de materias.

171
Bibiia sacra. [Antiguo y Nueva Testatnento, con prefacios, prólogos
y argumentos de S. Jerónimo y otros.]

S. XIII. 600 fols., vitela, 160 X n o , a 2 columnas, 45 líneas, 0,5 X 35;


caja, l i s X 75-
Ene.: Tafilete rojo con nervios, s. x v i i i , 170 X 112.

Proc.: Colegio de la Compañía de Jesús de SALAMANCA.


Descripción en TOKRE&JLONGAS : Bíblicos, 89, núm. 20.
17*" 173) Inventario General de Manuscritos. 135

172
Forma de rezar de los caualleros freires de la Orden de Santiago.

S. XV. 59 fols., vitela, 152 X 102, 16 líneas, 100 X 70.


Ene.: Tafilete rojo hierros dorados, 165 X n o .
Otím: O. 171.
Proc.: Biblioteca Real: C. 142.
Letras capitales miniadas y capítulos en rojo.

173
I. S. OREOORIUS MAGNUS. Liher pastoralis. [Ub. I ] : Reueren-
tissimo et sanctissimo fratri iohaimi coepiscopo Gregorios Pastora-
lis curae se pondera fugere deldtescendo uoluisse ... p. h., i ^ x v i i , 13
(fol. I ) ... audientiiun debeat {fol. 33, v.). [Lib. I I ] : Aliter monendi
sunt uiri atque aliter femánae ... P. L,., I,XXVII, 50 (fol. 33 v.) ... tui
mentí manus leuet (fol. 98 v.). — II. S. AUGUSTINUS. Quam sit
utilis et necessaría penitencie me<Iicina ... p. u, xxxix, 1535 (fo-
lio loi) ... dies mortis incertus (fol. 124). — III. S. AUGUSTI-
NUS. De confUctu uitiorum: Apostólica uox clanut per orbem ...
p. u, xh, 1091 (fol. 125) ... uictor diaboli existes Aimen (fol. 139).—
IV. GELASIUS. Sicut septem sunt dona spirítus sancü ita septem ...
(fol. 141) ... confitemur detnn patrem omnipotentem sine inicio...
(fol. 141). — V. GELASIUS. Primumi dies in creatione ... (folio
142 V.) ... spirítus sanctus essentialiter ... (fol. 147) ... [queda in-
completo] uel ometur uel ordinentur ... (fol. 152 v.). — VI. Dilec-
tissimo fratri ade. P. peccator monachus ... (fol. 153 v.) ... sic pur-
gabit electos (fol. 154).
5". XII-XIII. 154 fols., pergamino, 156 X ii5> 24 lineas; caja, n o X 70.
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, cifra del DUQUE DE UCEDA,
170 X 120.
Olim: A. 135.
Proc: Biblioteca de FELIPE V, 15, 3.
Capitales iluminadas. En blanco los fola.. 99, 100 y 140.
Cfr.: LOBWE-HARTEL : B. P. L. Hs,, 354.
136 Biblioteca Naciorud. (174-175

174
I. BOECIO. Aqui comienza el libro de la conssoiacion natural de
Anicio Manlio Torquato Seiterino Boecio romano extra cónsul ordi-
nario patricio: Natural es llamakla esta manera ... (fol. i) ... según
que lo tiene la sancta eglesia este es sant Seuerino mártir. Deo gra-
cias (fol. 118). — II. GONZAÍLO MORANTE. Aqui cotmenga un
tratado breue en el qual se declara en que manera se ayan ín contra-
dicción la predestinación al libre albedrio y el libre áluedrio a la pre-
destinación e fue puesto aqui luego tras este quinto libro de Boecio
en el qual se toca esta mesma matherya porque assi mejor pueda ser
entendida (fol. 118 v.). — III. [Anotaciones al libro de la Consola-
ción de Boecio] (fol. 142). — IV. S. GREGORIO MAIGNO, PP. :
Comiengan los capítulos de los Morales de sant Gregorio (fol. 161).
5". XV. 183 folsv pergamino y papel alternando, 150 X 113; caja, 95 X 70.
Ene.: Pasta s. xix, 160 X n o .
OWm; A. 136.
Se lee al fin del nútn. I: Este escripto fué sacado por my FRAIY SANCHO DE
AYBAR bachiller en Santa theologia de un libro que hizo el muy científico va-
rón GoNCALo MORANTE ... contra un mal cristiano presbítero que ama nombre
JUAN ROGBL (fol. 118 v.). Los fols. 140 v. a 141 v. están llenos de rasgueos de
pluma. Escritura de varias manos. Numerosas notas marginales.

175
Libro del Ave María: Al christiano lector. Conociendo muchos deuo-
tos ... (fol. I ) ... la qual gocemos de la otra vida por los siglos de
los siglos Amen. Finis ... (fol. 364) ... — Tabula locorum tam! vete-
tis quam noui testamenti quae in in hoc opere reperiuntur (folio
364-384).
5*. XVII. 384 fols. + 9 guardas, papel, 150 X 100.
Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, 162 X n o .
OUm.: A. 137.
Proc: Biblioteca Real.
En el folio 384firmay rúbrica de ALONSO DE VAULKJO, escribano de FELIPE II.
176 -178) Inventario General de Manuscritos. 137

176
Horae Beatissimae Virginis Mariae ad ttsum Roftumum.

S. XVI (1585). 18+ fols., vitela, 150 X 105.


Ene: Piel de la época, hierros dorados, 160 X n o .
OUm: A. 166.
Dice en la portada: Para la ilustrtsima señora Doña Juana Dormer Duquesa
de FERIA.
Capitales e iniciales miniadas. En el folio 191 se loe: Estas horas no son de las
condenadas en el cathalogo de reprobadas en mes de NOVIEMBRE 16, 1584. El
Doctor Heredia. 1

177
FR. MICUEL GONZÁLEZ. I. Diccionaño de Griego a Español
(fol. I ) . — I I . Adición al Dicñcmario en Español (fol. 73).

5". XVII. 88 fols. + 6 de guardas al principio + 6 al fin, en blanco, pa-


pel, 165 X n o .
Ene.: Pergamino, 158 X 105.
OUm: C. 183.
Proc.: MARQUÉS DE LA ROIMAMA.

178
Historia de la Ciudad de Jaén. I. Primera parte en que Por el juizio
de los planetas de la figura se trata del sitáo temperamento y propiedla-
des de la ciudad de Jaén (fol. 1-126). — II. Segunda parte deste libró
en que se pone la información del Milagro que nuestra Señora hizo
en Jaén ... (fol. 129-318).

S. XVII (1615 ?). 318 fols. papel, 155 X n o .


Ene.: Pergamino, 164 X 113.
OUm: C. 184.
En el folio 102 v. se dice que el autor cursó &es años en la universidad de
Baesa hasta graduarse en artes; y en el folio 118 V.-119 v-, que escribió esta
historia siendo obispo de Jaén D. SANCHO DAVILA [1600-1615].
iji8 Biblioteca Nacional. (178-183

179-181
MARCO VALERIO MARCIAL. Los quince libros de los epigra-
mas traducidos a el Castellano, e ilustrados con natas por DON PEDRO
THORO Y AÍLMANSA, Presbytero.

S. XVIII. 3 vols.: 336, 172 y 87 fols. útiles, respectivamente, papel, 155


X 105.
Ene.: Pergamino, 160 X 113.
Olim: C. 198 a 200.
Proc: Ex libris A. MOSTI.
Libro I (Ms. 179). Libros II y III principio (Ms. 180). Libro III continua-
ción (MIS. 181). El tomo más completo es el primero.
El traductor era cura beneficiado de la villa de EÍL ARAHAL, donde murió en
11 DE OCTUBRE DE 1776, según coHsta en una nota de don PATRICIO GUTIÉRREZ
BRAVO puesta en la portada. El ms. i8i lleva, además, en et tolio 29: Vida de
Marco Valerio Marcial. Ex Nicolao Antonio BibUotheca Vetus, totno i, lib. i,
cap. 13. En el folio 45; Noticia de los Escritores latinos distribuidos en seis
Edades. En el folio 55, solo el epígrafe de: Tabla de las cosas más notables
que se encuentran en el momento de los quatro libros de MarciaL E igualmente
en el icAio 87, solo el epígrafe: Compendio de lo más curioso de la ciudad dt
SEVILLA. Por don PATRICIO GUTIÉRREZ BRAVO. Año de 1874. La encuadema-
ción del ms. 179 muy estropeada.

182
Reforma del Clero: Va ya para mucho tiempo ... (fol. i) ... reinen
en paz y en gloria por largos siglos. Amen.
5". XIX. 190 fols., papel 115 X 100.
Ene.: Holandesa, 162 X 108.
Proc: Adquirido por la Biblioteca Nacional en 15 DE ABRIL DE 1863.

183
I. JUAN RUFO. Apotegmas de Juan Rufo Jurado de Cordoua.
AÑO 1596 (fol. I ) . — II. DESIDERIUS ERASMUS. Apopthegtna^
tum ex optimis utriusque linguae scriptoribus per Desiderium Eras-
mutn Roteradumum. collectorum libri ocio. Impresi LuGDxmí. ANNO
1560. Liber i (fol. 52 v.). — III. AiNiDREAS RODRÍGUEZ. Bxem-
i83 -185) Inventario General de Manuscritos. 139

plorum metnorabilium tum Bthnicorum tum Christianofum e proba-


tissinás Scñptoribus collecta per Andream Eborensem litsitanwfn..
PARISIIS. 1575. (fol. 104 V.). —' IV. Letrillas y enigmas sobre la Pu-
rísima Concepción (fol. 126). — V. ROBEJRTXJS OiLCX>TT. Nouum
Insigneque Opusculum pro Christi Verbum Evangelizantibus mora-
lizatuim ... ANNO 1507 (fol. 136-151 v.). — VI. Anécdotas y coplas
(fol. 152-153)-
6". XVII. 167 fols., papel, 155 X n o .
Ene.: Pergamino, 165 X n o .
Olim: C. 206.
En blanco los fols. 128-135 y 154-167.

184
MUGALDUS. Incipiunt sermones fratris Mugaldi de ordine fratrum
minorunn De passione: O vos omnes qui transitis per viam ... (fo-
lio I ) ... et exaltauit humiles. et rogemus dominum amen. Expliciunt
sermones ... [borrado] (fol. 267 v.). [índices] (fol. 268). Expliciunt
sernmnes Mugaldi ... (fol. 272 v.).

S. XIV. 272 fols. pergamino -(- i en blanco + 5 guardas papel, 150 X 120.
Ene.: Pergamino verde. Tejuelo: F. MUGALDI. FRANCISCANI.
OUm: A, 134.
Proc: Biblioteca de FELIPE V: 13, 3.

185
BEATD RAIMUNDO LULIO. i. Comenga aquest libre ... de doc-
trina pueril ... (fol. i) ... Aiquest libre: sonc acabat de escriure en lo
convent de Sant Francisc de la ciutat de MALLORCA any del Señor
1645 A 5 DE OCTUBRE de ma de mi fr. JUAN GUARDIA . . . (fol. 160 v.).
Táula de la doctrina pueril (fol. 161-163 v.). — 2. ... Camelia lo
llibre de filosofía de amor ... (fol. 166) ... Aquest Ilibre anomenat
arbre de filosofía de amor sonc acabat de escriure ... a 7 DE AGOST
ANY' DE ... 1645 (fol- 285). Taula de la filosofía de amor (folio
286-288).
I40 Biblioteca Nacional. (185 -187

S. XVII. 288 fols., papel, 150 X 105.


Ene.: Pergamino, 160 X n o .
Olim: G. 459.
Proc: Librería de DURAN.
Los folios 164.-165 están en blanco.
Cfr.: BORDONA: MSS. catalanes, 13.

186
Poemata et orationes variae ex variis Auctoribus Soc. Jesu. Annd^
1641. [Collectore Hieronymo de Hinestrosá]. — I. Sancti Ludovici
Gonzaga in coelos rapttts (fol. i). — II. Symbolica Aegiptiorum
Sapientia Francisci Xan/erii Indiarutn Apostoiici laudibus famula-
ta ... (fol. 10). — III. Oratio in festo notmíiali Collegii Montella.
ni Annunciationis Vifgtnis Mariae (fol. 35). — IV. De Gratmna-
ticae laudibuus ... (fol. 49). — V. Certamen ínter Haereticos so~
cietatemque de suo nomine Jesu insHtutum (fol. 61). — VI. MAR-
TIN ZUAZNABAlR. i. Patientis Donvini Bpicedium (fol. 82). — 2.
Epigrammata (fol. 88). — VII. Anthologia nabüiorum poetorum (fo-
lio 108). — VIII. Polymthea apophtegmatum ... (fol. 148). — IX.
Quotidiani usus latitiae locutiones (fol. 168). — X. Codex pandeli-
cus (fol. 182). — XI. Formulae selectiores latinae hquutionis (fo-
lio 214).

5". XVII. X + 231 fols., papel, 145 X 100.


Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, cantos en rojo, s. xviii, 160 X 100.
Olim: M. 215.
Portada grabada por I. ne COURBES en el folio III. Dibujos a pluma en los
folios XI y 47. índices en el folio V; en el X v. título en letra del s. xvrii y
"Tiene 231 fols." En el folio XI al pie dé la portada: Scribebat D. HIERONY-
Müs M H1NKSTRO8A. En Manco los fols. I, II, W, VI, al X, 48, 73 al 8r, 104
al 107, 141 al 147, 180 al 181, 198 al 203 y 13 hojas al fin sin numerar.

187
FR. ALONSO DB ESCOBEDO, o. P. M. La Florido, primera, se-
gunda y tercera partes ... donde se canta la vida, muerte y milagros ...
de San Diego de San Nicolás del Puerto ... Prólogo (fol. 2).
187 - 1 8 9 ) Inventario General de MoMUScrüos. 141

S. XVI. A49 fols., papel, 14S X 95-


Ene: Pergamino, cortes azulados, 153 X 105.

Otím: M. 220.
Proc: Fondo antiguo.
Las tres partea en octavas reales. En los fols. 4 al 6 v., sonetos de Fu. JUAN
NAVAKRO, del Licenciado LORENZO DE S. PEa>RO, del licenciado FILIPO GUDI-
NEZ, de FRANCISCO ENRÍCUEZ y de FR. DIEGO BERMÚDEZ.
Cfr.: PAST: MSS. de América, 147, núm. 256.

188
FR. P E D R O B E R T R Á N , o. P. La chañdad Guzmana...

S. XVIII. 519 fols., papel, 145 X 106.


Ene.: Pergamino, 152 X 112.

OKm: M. 214.
Proc: Fondo antiguo.
'Es un poema en 14 cantos donde se hace la historia y descripción de SAN LÚCAK
DE BARRAOCEDA y de la iglesia de Nuestra Señora de la Caridad fundada por los
Guzmanes. Fué publicado en 19418 por PEDRO BARBADILLO DELGADO.

189
I. La pastora de Manzanares y desdichas de Panphilo. [ S o n cuatro
libros en diferentes metros. Empieza el primero] : Cerca de un rio
que aunque pobre tiene ... (fol. 9). [Acat» el libro cuarto] : Pidiendo
me perdonen los pastores. F i n (fol. 154). — I I . Décimas a panfilo de
un lector: Buen ipanfilo yo e leído ... (fol. 155) ... y solo fueras ma-
rido... Laus Deo. (fol. 257 v.).

í". XVII. 257 fols., papel, 145 X 105.


Ene.: Pergamino, cantos dorados, hierros, 145 X 106.
Olim: M. 2.
En el folio i hay un soneto al lector. En el folio 2 en letra posterior: Compuesto
por D. ANTONIO DE LOS CARAMANCHELES y le presentaron. A continuación y de
otra mano: Este Ubro es de FRANCISCO GOMEZ y no hay otro no tiene precio
vale 60 reales. Todo debajo del titulo. Dibujos a pluma alusivos al texto en los
142 Biblioteca Naciotud. (189 -191

folios 35, 75, 95, 1,00, 145, 22(5. Los libros van consignados en rojo. La primera
hoja deteriorada.
Cfr.: GALLARDO: Ensayo, I, 991-995.

190
I. Canzuni et autri cosi spirituali composti per diuersi Auturi Sici-
liani. — I. [índice de primeros versos] (íol. 11). — 2. [índice de poe-
sías] (fol. xxxiii). — 3,. De incarnationi [Octavas]: Scisi di lu
sublimi empireuj celu ... (fol. i) ... iu non ui dicu chiui e faz zu fini.
(fol. 387 V.). — II. GIOVANNI B. ROMANU Y VENTIMIGHIA,
BARÓN DE RUSETTANA: Strati dil Infernu e Paszia di U genti dittu
per autru notmi Specchiu di la vita humana conupostu in linffua Sici-
liana. [Son octavas]: Pietusu zelu, anzi cordoghiu intemu ... (fo-
lio. 388) ... chi va sempre la prima e mai non pati... (fol. 439 v.).

5. XVII. XL + 439 fols., papel, 141 X 95-


Ene.: Tafilete rojo, cantos dorados y gofrados, s. xviii, 150 X 100. Te-
juelo: CANZUNI SICIUANE.
Olim: M. 212.
Proc: Biblioteca Real.
Dibujos a pluma. Los fols. xxvii a XL, 370 a 376 y 440 a 475 están en
blanco. En la portada hay un grabado de la Virgen y el Niño, y la nota: Tiene
439 folios sin el principio ni tabla.

191
PAOLO SALVElTTi. Satire ... dedicóte aU' ... Conté Giovanni An-
gídscioia. In Madrid l'anno 1742: Segnor Conté Anguisciola; io sto
mirando (fol. i) ... Vattene passa il mar, pugna e travaglia (fol. 112
vuelto).

5". XVIII. 113 fols., papel, 133 X 99-


Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, 145' X 100. Tejuelo: SALVETTI
SATIRE.

Olim.- M. 219.
Proc: Antes en la Biblioteca Nacional: Vitrina 3-11. Vitrina 19-15.
Después de la portada un dibujo al aguatinta con un fauno al pie de un árbol.
En el folio 113 índice.
19a - 1 9 3 ) Inventario General de Manuscritos. 143

192
Biblia sacra.

S. XII. 257 fols., pergamino, 480 X 350, a 2 columnas de 47 líneas d e


5 X 95 y 5 X 100; caja, 407 X 230.
Ene i.- Pasta s. x i x , 495 X 350.

Olim: A. 10.
Proc: Biblioteca de FELIPE V.
En el folio i se lee: Iste liber est Ecclesie Messane queyn olim tenebat reve-
retidus dominus Henrigu de AuiUino canonicus et deccmMs restitutis m[ihi]
Rayneri de Castello thesaurario. Cortados los márgenes de algunos folios.
Libros sapienciales e históricos del Antiguo Testamento, y legales y sapiencia-
les del Nuevo. Prefacios y prólogOG de San Jerónimo y de otros. Títulos en
hebreo y en latín. En el 4.** folio de guarda: D, HIERONIMI. IN PROVERBIA S A -
LOMONis. Este volumen está mal rotulado, contiene los libros siguientes de la^
sagrada Escritura: Prouerbia. Ecdesiastes. Cántica. Sapientia. Ecclesiesticus.
Paralipomenon I y,II. Esdras I et II. lob. Tobias. ludifh. Esther. Machabaco-
rum I et II. Quatitor Euangelia. Acta Apóstol. Apocalypsis, Epist. lacobi Petri.
locmnis. ludae et S. Pauli Apostoli. Grandes iniciales en colores. Notación
musical con pentagrama en el folio 122.

Descripción en TORRH-LONGÁS : Bíblicos, 40i42, moa. 8; ANGLÍS-SUBIRIA :


Mss. musicales, 151-^152. Ewald. p. 285; BORDONA, MSS. con pinturas, I, 238,.
número 425.

193
S. AUGUSTINUS. ...[in Joanms Bvangelium tractatus CXXIV] :
Incipit sermo Sancti Aurelii Aug^stini ... in Euangelium' secundum
Johanení. Homelia prima: Intuentes (sic) quod modo audiuimus ex
lectione apostólica ... P. t., xxxv, 1379 (fol. 5) ... ipse ccMnpellerer
meum terminare sermonem. Explicit feliciter Deo gratias Amen,
(fol. 277 V.).

S. X. 277 fols. pergamino + 9 guardas papel, 470 X 310, a 2 columnas


de 43 lineas de 3 X 9»; caja, 357 X 205.
Ene.: Pasta s. xx, 488 X 323. Tejuelo: D. AUGUSTINI SERMONES.
Olim: A. IB,
Proc.: (¿ Biblioteca Reai?) Después en la Biblioteca Nacional: Vitr. 20-2. •
144 Biblioteca Nacional. (193 -194

En los fols. I; 2 y 3 fragmentos de la misma materia en letra del s. x i i ; en el


3 V. y 4 un índice incompleto de letra del s. xiii. En el folio 4v. una miniatura
a toda plana dividida en dos partes por una orla horizontal, representando arri-
ba a la izquierda a S, Juan escribiendo, y a la derecha el águila; abajo, a la
izquierda, a S. Agustín predicandoi con otra figura, y a la derecha el auditorio.
El folio 185 suelto. El texto figura en p. L^ XXXV; el número 18 (fol. 77) no
contenido en Migne: Hec ai*rib»s et cordibus vestris ... [desinit]: deeñt MÍ
quasi inopiam patiaris (fol. 82). Hay en el fol. 5 de guarda portada del si-
glo xviii, que dice: D. Augustini Sermones. Cuya portada es parecida a las
otras procedentes de la Biblioteca Real.
Cfr.: BORDONA : Mss. con pinturas, I, 238, núm. 426.

194
I. [BEDA. Homüia] : Uigilias ... (no se puede leer hasta la línea 8,
folio estropeado) ... quod iipsum quoque statum temporis ... (folio
1 b). — II. BEDA. HomeUa: Aperta nobis est, fratres charissimi, de
resurrectione domini et saluatoris ... p. L., xciv, 149. (fol. 4 a). —
III. GREGORIUS, p. p. HomeUa: Multis uobis lectionibus, fratres
charissimi per dictatunn loqui consueui ... P. L.> I/XXVI, I I69. (folio
6 V. a). — IV. S. AUGdJSTlNUS. Sefmo feria ii: In ista die sacra
(sic) fratres charissimi in ista die indita atque egregia ... P. L., u v ,
497 (fol. 8 V. a). — V. GREGORIUS, p. p. Homelia: In quotidiana
nobis sollemnitate laborantibus ... P. Í,., IVXXVI, I 182 y ex, 144 (fo-
lio 9 V. ib). — VI. ítem unde supra. feria ii: Hodierno die, id est noc-
te lecta est ex euangelio ressurectio saluatoris ... (fol. 10 v. a). —
VIL S. AMBROSIUS. Tractatus in feria iii pasche: Mane autem
sabbati uenerunt ualde tempere ad monumentimi ... (fol. 11 b). —
VIII. S. AUGUSTINUS. ítem, unde supra: Una autem s^bati ma-
fia magdalena uenit mane cum( adhuc tenebre essent ... (fol. 14 b).
IX. GREGORIUS, p. p. Honíelia feria iii pasche: Lectio sancti etmn-
geli quae modo in uestris auribus ... P. I,., LXXVI, I 184 (fol. 14 v.). —
X. [Sin título.] Post narrationem rei gestae in qua tomas discipulus
oblatis sibi ... (fol. 16 v.). — XI. B. GREGORIUS. Hom£lia feria v:
Maria magdalenae quae fuerat in ciuitate peccatrix amando ... p. x,.,
Lxvi, 1189 <fol. 20 a). — XII. VENERABILIS BEpA. Sermo:
Euangelica lectio, fratres charissimi, quam modo audiuimus ...
p. L., xciv, 144 (fol. 23 V. a). — XIII. S. HIERONYMUS. ítem
unde supra in expositi&ni super matheum: Uespere autem sabbati
quae lucescit in prima sabbati ... (fol. 25). — XIV. S. AUGUSTI-
194 ) Inventario General de Manuscritos. 145

ÑUS. ítem unde supra homelia: Sublatum esse dominum de monu-


mento discipuli ... (fol. 27 a). — XV. S. GREGORIUS. Homelia
die sabbati: Fractus longa molestia stomachus diuine p. h.j t x x v i .
1174... (fol. 28 b).—XVI. B. GREGORIUS. Homelia: Prima lectio-
nis huius euangelicae questio animum pulsat ... P. L., I^XXVI^ I I 9 7
(fol. 31 V. a)....XVII. B. AUGUSTINUS. Serm^ item unde supra:
Cum esset ergo sero die illo una saibbatorum et fores essent clausae ...
(fol. 34 V. b). — XVIII. B. GREGORIUS. Homelia de eadem lec-
tione: Audistis, fratres charissimi ex lectione euangelica eruditio-
nem... p. L., I.XXVI, 1093 (fol- 3^ v. a).—XIX. B. AUGUSTINUS.
Homelia: Loquens dominus ihesus ouiíbus suis et presentibus et futu-
ris... (fol. 37 V. b).—XX. AUGUSTINUS. ítem cuius supra. Qui ser-
mone dei non solum libenter sed etiam diligenter audistis... (fol. 39 v.
b).—XXI. S. AUGUSTINUS. Dominica ii post ociaba paschae: Lo-
quente domino Ihesu Christo apud judeos et atenta miraculorum signa
faciente ... (fol. 44 a). — XXII. S. AUGUSTINUS. ítem de eo quod
ait: Haec domini uerba ubi ait modicum et iam non uidebitis me ...
(fol. 46 b). Hec domini uerba ubi ait ... (fol. 46 v. a). — XXIII. S.
AUGUSTINUS. Dominica üi post octava pasche. ítem: Iste locus
euangelicus fratres ubi se dicit dontínus uitem ... P. 1,. Lxv, 913
(fol. 47 V. b). — XXIV. S. AUGUSTINUS. ítem unde supra de
eo quod dicit: Vitem se dixit esse ihesus et discípulos seros palmi-
tes... (fol. 48 V. b). — XXV. S. AUGUSTINUS. Sermo item unde
supra de eo quod dicit. Cum dominus ihesus praedixisset discipulis
suis ipersecfutiones quas passuri fuerant ... (fol. 49 v. b). — XXVI.
B. AMBROSIUS. Omeiia Dominica iiij post octaba paschae, euan-
geli de nocte secundum Lucam.: Quis uestrum habens amicum ... Alius
precepti locus est ut ómnibus mcanentis... (fol. 51 a). — XXVII.
B. AUGUSTINUS. ítem unde supra, sermo: Domini uerba nunc
ista traotanda sunt. Amen dico uobis... (fol. 51 v. a). — XXVIII.
B. AUGUSTINUS. ítem unde supra, ontelia: Quales fuerunt disci-
puli christi quando cumi eis ante passionem loquebatur ... (fol. 53 a)..
XXIX. B. AUGUSTINUS. ítem unde supra, sermo: Ante ista que
nunc sumus adiuuante domino tractaturi dixerat ihesus... (fol. 54 b).
XXX. ítem lectio de actuum apostolormn legenda in ascensione domi-
ni nostri ad patrem: Primiuní quidemí sermones feci de ómnibus ...
p. u. XXIX 689 (723.) (fol. 55 V. a). — XXXI. GREGORIUS. Ome-
iia. ejusdem ad poptdi in basilica beati petñ apostoli die ascensionis
domini: Quod resurrectionem dominicam discipulis tarde credide-
10
146 Biblioteca Nacional. (194

runt ... p. L. Lxxvi, 1215 (fol. 56 .b). — XXXII. B. AUGUSTI-


NUS. ítem sermo de ascensu domini: SoUemnitatem diei huius am-
monemus et scientis ... P. t,., xxxviii, 1219 (fol. 59 a). — XXXIII.
[Sin título.] Ascensionis dominicae inclytum regulae mysterium que
carne christus leuabit... (fol. 61 v. b). — XXXIV. AUGUSTINUS.
Dominica post ascensionem domini sernw: Dominus ihesus in sermone
quem locutus est disdpulis suis post cenam proximus passioni ...
(fol. 62 V. a). — XXXV. AUGUSTINUS. ítem unde supra sermo:
In his quae precedunt hoc euangelii capitulum dominus discípulos
suos ... (fol. 63 V. a). — XXXVI. In uigiliis pentecoste primea lectio
de actum apostolorum: Oam complerentur dies pentecostes erant au-
tem onrnes pariter discipuli in uno loco ... (fol. 65 b). — XXXVII.
B. AUGUSTINUS. ítem unde supra. sermo: ínter dissensíones et
dubitationes íudeorum de domino ihesu christo ínter caetera que dí-
xít ... (fol. 66 a). — XXXVIII. B. GREGORIUS. Homelia: Libet
fratres karisimí evangelice uerba lectíonis sub brevitate... P. 1,., i,xxvi
1220 (fol. 69 a). — XXXIX. BEDA. Unde supra homelia: Quia
sancti spiritus fratres charissimi celebramus aduentum ... P. U , XCIV,
189 (fol. 72 V. a). — XL. AUGUSTINUS. ítem unde supra de Pen-
tecoste: Félix est dies hodierna fratres charissimi, amabílís et grata
In qua ... (fol. 76 b). — XW. AUGUSTINUS. ítem sermo: Grata
est deo sollempnitas ubi uiget pietas et feruet caritas ... P. I,., xxxix,
1673 (fol. 77 a).—XLII. AUGUSTINUS. Dominica octOAia pentecos-
tes omelia: Oportunae nobis dominus procurauit ordierno die lectíonis
huius ordine... (fol. 77 v. a).—XLIII. VENERABILIS BEDA. Ser.
mo: Sicut ex lectionef sancti eudngelii fratres charissimi audistis pritu-
ceps Íudeorum uenit ... P. h., xciv, 197 (fol. 82 v. b). — XLIV. V E -
NERABILIS BEDA. Dominica ii post pentecostes Buangelii se-
cundum lucam sermo: Estote ergo nrisericordes sicut et pater uester
misericoTs est ... P. h., cuxv, 818 (fol. 85 b). — XLV. S. MAXI-
MUS. ítem unde supra sermo: hicet ante dies breuiter summatímque
perstrínxerint que sit ratio ... (fol. 86 v. a). — XL,VI. Dominica iii
post pentecostes euangelii secundum Lucam. [Sin título] Ascendens
autem iehesus in unam nauem que erat synionis ... (fol. 87 v. a). —
XLVII. VENERABILIS BEDA. ítem unde supra sermo: Factum
est autem cum turbe írruerent in eum ut audirent verbum deí ... (folio
89 a). — XLVIII. B. AMBROSIUS. Dominica iiii post pentecostes
euangelii secundum Lucam. Tractatus de eadem, lectione: Quis ex uo-
bis inquit homo qui habet centum oves et si errauerit una ex íUís...
194 ) Inventario General de Manuscritos. 147

(fol. 90 V. a). — XLIX. B. GREGORIUS. ítem unde supra omelia:


Aestiutmi temipus quod corpori meo ualde contrarium est ... P. L.,
Lxxvi, 1246 (fol. 91 a). — L. AMBROSIUS. ítem unde supra super
epístola ad romanos: Igitur sicut per unius delictum in onmes homines
in condemnationem sic et per unius iustitiam (fol. 97 b). — LI. EPY-
PHANIUiS. Dominica v post Pentecostés. Sermo de cena caeleste:
Beatus noster aípostolus paulus doctor gentium dicit et hortatur ...
P1.0R. 1, 189 (fol. 98 a). — LII. B. GREGORIUS. ítem unde supra
omelia: Hoc distare fratres charissimi inter delicias coaporis et cor-
áis solet ... p. í,., Lxxvi, 1266 (fol. 99 V. h). — LUÍ. S. AMBRO-
SIOS, ítem unde supra ... De epistola ad romanos: Quicumque
baptizati sumus in christo ihesu in morte ipsius baptizati sumus ...
ífol. 104 b). — LIV. ítem in uigilia sancti iohatinis baptiste: Fuit in-
quít in diebus herodis regis iudeae sacerdos quidam nomine Zacha-
rias ... FLOR. I, loi (fol. 105 a). — hV. S. AUGUSTINUS. ítem
de Sancti iohannis, sernw: Sancti iohannis baptiste nataleml hodie
prosecuturus ... MAI I, 355 (fol. i i i a). — LVI. ítem unde supra de
eodem die in sancti iohanis: Diximus superiori dominica cum silentii
nostri ueniam ... P. I,., XVII, 709 (733) (fol. i i i v. b). — LVII. Un-
de supra [sin título] : Aurum de térra eligere (sic) qui nouerunt ubi
diuitem senserint ... p. i,., xxxix, 2117 y, u i , 455 (fol. 112 v. b). —
LVIII. ítem unde supra [sin título] : Prolixa narratio sed compensa
tur labor audientis dulcedíne ueritatis ... P. I,., XXXVIII, 1301 (folio
113 V. b). — LIX. VENERABILIS BEDA. Sermo: Precursoris
domini natiuitas sicut sacratissLma lectionis ... P. L., XCIV, 210 (fo-
lio 114 b). — L X . Itent unde supra de sancti iohannis [sin título] :
Per ecclesiam autem christi longe lateque diffusam natalis hodie
iohannis baptiste ... MAI I, 209 (fol. 116 v. a). — LXI. S. AUGUS-
TINUS. In uigilia sanctorum petri et patdi sermo: Cum prandisset
ihesus dicit simoni petro simón iohannis diligis me ... (fol. 117 b). —
LXII. B. MAXIMUS. In octaua eorundem apostolorum sermo: Exul-
teraíus fratres et gloriemur in domino deo nostro quia apostolorum
natalis ecclesiae est ... (fol. 119 v. b). — LXIII. ítem alia cuius su-
pra de eadem festiuitate: Necessariae fratres charisimi de uenerabi-
lium apostolorum passionibus atque obitu patrum ... P. h., hvu, 663
(fol. 121). — LXIV. ítem unde supra. In natalem apostolorum petri
et pauli: Notum on^nibus uobis est, fratres et uniuerso mundo certis-
simum ... (fol. 122 a). — LXV. S. AUGUSTINUS. Unde supra,
sermo: Cum dominus ihesus se autem dilectionem qua se inuicem
148 Biblioteca Nacional. (194

diligerent discipulis suis ... (fol. 123 v. a). — LXVI. Unde supra in
natalem apostolorum petñ et pauli: Piscatoris et prosecutoris sacra-
tissimus dies aduenit. Ule quo retia euasit seculi ... (fol. 124 v. b). —
LXVII. ítem in sancti pauli: Saulus adhuc spirans minarum et cedis
in discipulos domini accésit ad principem... (fol. 125 v. a).—LXVIII.
B. MAXIMUS. In natalem sancti pauli, sermo: Cuius dilectissimi
fratres ingennuaJes subtilitates omnipotentis dei ... (fol. 126 a). —
LXIX. ítem mide supra, in sancti pauli: Fratres libenter suf f ertis in-
cipflientes cum sitis ipsi sapientes ... (fol. 127 a). — LXX. ítem
unde supra, in sancti pauli: Cum omnis beati apostoli parem gratiam
apud dominum sanctitatis obtineant nescio ... p. i,., xxxix, 2120 y
Lvii, 402 (fol. 127 V. a).—LXXI. B. HIERONYMUS. Dominica i.
Post natalem apostoloruni Sequentia schtcti euangelii securuhim tna-
teum: Omnis qui irascitur fratri suo in quibusdam codicibus additur
sine causa ... PLOR. 11, 105 (fol. 12S b). — IXXU. S. AUGUSTI-
NÜS. Expositum: Vos estis lumen mundi natura luminis est ... (fo-
lio 130 V. a). — LXXIII. HILARIUS. ítem dominica unde supra:
Vos estis lux,mundi apostólos lucera mundi dicit ... (fol. 131 b). —
LXXIV. S. AUGUSTINUS. ítem in ociaba apostoloritm serm-o:
Etiangelü lectio <^axa. modo audiuimus admonet humSJitatem ...
p. I,., XXXVIII, 475 (fol. 131 V. b). — LXXV. B. AMBROSIUS.
Dominica i post octauam apostolorum sequentia sancti euangelii secun.
dum marcum. ítem sermo: Príusquam de septem panibus et paucis
pisciculiS quattuor milia hominum dominus ac redemptor noster ...
MAi, I, 363 (fol. 133 V. b).—LXXVI. EPYPHANIUS, EPISCOPUS.
ítem unde supra. Expositio: In ¡llis inquit diebus ait euangelis-
ta in presentí lectione: cum turba multa esset ... (fol. 135 v. b). —
LXXVII. ítem unde supra: Et egressus ihesus rursus ad mare omnÍF-
que turbe ueniebant ad eum ... (fol. 136 v. b). — LXXVIII. H I E -
RONYMUS. Dominica ii post octcamn apostolorum expositio:
Et ecce unus accedens ad ihesum ait illi... (fol. 137 v. a).—LXXXIX.
HIERONYMUS. ítem dominica unde supra: Attendite a falsis pro-
phetis qui ueniunt ad vos in uestitu ouium ... (fol. 138 b). — LXXX.
AUGUSTINUS. ítem unde supra: Et ecce unus aocessit ad eum et
ait ei magister quid boni faciam ... (fol. 139 a). — LXXXI. AM-
BROSIUS. Dominica unde supra, tractatus de euangelio de nocte
secwndum lucam: Interrogauit autem eum quidam princeps dicens:
magister ibone quid faciendo uitam... (fol. 140 b).—^LXXXII. VE-
NERABILIS BEDA. Sermo, dominica iii post octabam apostolorum
194 ) Inventario General de Manuscritos. 149

sequentia sancti euangelü secundum lucam: Dicebat autem dominus


ihesus ad discípulos suos homo quídam erat diues ... (fol. 142 v. a).
LXXXIII. EPYPHANIÜS. ítem unde supra: Homo quídam erat
diues et ha'bebat uillicum et hic diffamatus erat ... c. v., 914, SER-
Mo 51. (fol. 144 ). — LXXXIV. B. HIBRONYMUS. Sermo. In
uillico quem dominus eiciebat de uillicatu ... FLOR., I I , I I I (fol. 142
vuelto ib). — LXXXV. Cuius supra. sermo habitus tuneba (sic) de
patientia et de lectione euangelii de uillico: Quamdiu sumus in hoc
sáculo sic cor sursiun habere curerrius ... (fol. 145 b). — LXXXVI.
O R Í G E N E S . Dominica iiii post octauam apostolorum sequentia sancti
euangelii secundum marcum, omelia de eadem lectione: Cum multa in
lege praecepta sint et tantumi in euangelio saluator posuit ... P. L.,
XXVI, 297 (316), y p. G., XIII, 1886 (fol. 149 V. a). — LXXXVII.
B. AUGUSTINUS. Dominica unde supra, sermo: Homo quidam
descendebat ab lerusalem in iericho ipse adam' intellegitur ... c. p.,
1161 (fol. 150 V. b). — L X X X V n i . lOHANNES OS AUREI.
ítem unde supra, sermo: Tune díxit dominus similitudinem) istam ad
phariseos homo quidam ... (fol. 151 b). — LXXXIX. AMBRO-
SIUS. ítem unde supra, tractatus: Homo quidam ex hierusalem! des-
cendebat in hiericho est eumi locum quia propositus est nobis... (fo-
lio 152 V. a). — XC. B. MAXIMUS. Sermo nativitate sanctorum
martyrum machabeorum. necnon eusehii uercellensis episcopi: Unum
esse spiritum noui ac ueteris testamenti et iam machabeorum ...
p. h., i/Vii, 693 (fol. 154 a). — XCI. Cuius supra de eadem re:
Quid primum charissimi de machabeis fratribus quorum hodie nata-
lis est... p. L., hvu, 691. (fol. 154 V., b). — XCII. AUGUSTINUS.
Dominica i post octauam apostolorum sequentia sancti euangelii secun-
dum lucam. Omelia: Quia parabolam d<»ninus qua semper orare et
non deficere docebat ita conclusit ut diceret ... P. L. XCIV, 289 (fo-
lio 155 V. a). — XCIII. AMBROSIUS. Unde supra sermo: Modo ex
euangelio audiuimus fratres charissimi duorum hominum personnas
humilis et inflati ... FLOR., I I , 114 (fol. 157 a). — XCIV. AUGUS-
TINUS. ítem unde supra: Non est opus sanis medicus sed male ha-
bentíbus. Non ueni uocare justos ised ... FLOR., I I , 114 (fol. 157 v. b).
XCV. B. GREGORIUS. In uigüia sancti laurenti commentaria ome-
lia. Quia dominus ac redemptor noster nouus homo uenit in mun-
dum. noua praecepta dedit mundo ... p. L., LYXVI, 1233 (fol. 158 v. b).
XCVI. S. AUGUSTINUS. In ncOivitate ejusdem, semw et commen'
taria super iohannem de eadem lectione. Amen amén dico uobis nisi
150 Biblioteca Nacional. (194

granum frumenti cadens in terram mortuum' fuerit ... P. h. ci^xv,


1031 (fol. 161 V. a). — XCVII. B. LEO. De iam dicta passione Sanc-
ti Icwrenti, serrm: Cum omnium dilectissima suma uirtutum et totius
plenitudo iustitiae ... P. Í,., U V , 43,5, LVII^ 679 (fol. 162 v. a). —
XCVIII. PAULUS DIACXDNUS. In assumptione sanctae mariae,
omelia: Sacrae lectionis series quae nobis euangelico de fonte mana-
vit ... p. í., xcv, 1569 (fol. 163 V. a). — XCIX. AUTPERTUS.
Serme in c^sumptione sctnctaé mariae: adest dilectissimi fratres dies
ualde (sic) uenerabilis, dies omnium sanctorum soUemnitates praece-
llens ... F.x,., t x x x i x , 1275 (fol. 166 b). — C. [sin título]: Cogitis
me o paula et eustochium immo chantas christi me compellit ...
p. L,., XXX, 122 (126) (fol. 169 V. a). — CI. [Sin título]: Hunc geni-
trix domini paruimi tibí magna libellum ... PtOR., 11, 116 (fol. 179
vuelto b). ... hanc autem supra scrípti libelli [así acaban estos 100
versos y siguen 9 líneas de prosa que no se pueden leer por borrosa]
(fol. 180 b). — CU. AUlGUSTINUS. ítem serme que legendus est
in octaua. Adest nabis dilectissimi beatae semper uirginis dei geni-
tricis mariae ... (fol. 180 b). — CIII. VENERABILIS BEDA. Do-
minica i post sancti kturentid omelia. Surdus ille et mutus quem mira-
biíiter curatum o domino cum euangelio legeretur... P. h., xciv, 234,
290 (fol. 182 V. b ) . - ^ I V . AMBROSIUS. Unde supra. Nunc uos pha-
risei prius quod de forís est calicis et catini ratundatis ... (fol. 184
V. a).—CV. VENERABILIS BEDA. Dominica ü post sancti lauren-
tii omelia. Et factum est dum iret in Hierusalem transibat per me-
diam samariam ... (fol. 185 b).-^CVI. HIERONYMUS. Unde supra
expositio: Cumque transisset ihesus uenit secus mare galilee et ascen-
densinmontem ... (fol. 186 v. a). — CVII. VENERABILIS BEDA.
Dominica iiii post sancti laurentii, sermo: Ideo dico uobis nolite solli_
citi esse anime quid manducetis ñeque corpori quod uestianrini ...
(fol. 187 a). — CVIII. EPYRHANIUS. Unde supra: Omnis scrip-
tura ait apostolus diuinitus inspirata utilis est ad docendtiní^ ad au-
diendum ... PLOR. I, 183 (fol. 188 a). — CIX. lOHANNES OS
AUiREI. Unde supra, sermo: Oportet semper orare et non deficere
cum beneficia diuina considero cum celestem bonitatem admiror ...
(fol. 189 b). — CX. AUGUiSTINUS. Epístola ad uictorianum pres-
biteritnt de praessuris temporcMbus qua serui dei patiuntur: Domino
dilectissimo ... Literae tuae ímpleuerunt gravi dolore cor nostrum
quibus ... p. í,., XXXIII, 422 (fol. 190 a). — CXI. In decollactione
sancti iohannis baptiste: Natalem fratres charissinri beati iohannis
194 ) Inventario General de Manuscritos. 151

diem celebrantis oportet ut non solum ... P. I,., XCIV, 237 (fol. 192
vuelto a). — CXII. B. AUGUSTINUS. ítem unde supra serme:
De presentí capitulo fratres dilectissimi sancti euangeli nos dominus
docere uoluit... (fol. 195 v. h). — CXIII. Ista dominica ttacat. Domi-
nus enim noster atque saluator inter suas innumerabiles uirtutes ...
c. p., 914, SERM. 53, (fol. 196 V. ib). — CXIV. ítem itnde supra. Bt ait
quidam de turba ad ihesum magister dic fratri meo ut diuidat nue-
cum hereditatem ... (fol. 198 a). —CXV. ítem, unde supra. Tractatus
de evangelio de duobus fratribus: Dominus ihesus largitor caritatis
accusator est cupiditatis uult enim eradicare arborem malam ... (fo-
lio 199 V. a). — CXVI. Dominica iin. post sancti laurentii ... [sin
título] : Et factum est deinceps ibat ihesus in ciuitatem quae uocatur
Nahim. Nahim ciuitas est galilee ... P. t,., xciv, 299 (fol. 204 b). —
CXVII. B. AMBROSIUS. ítem unde supra, sermo super lucam.
Cum appropinquaret autem porte ciuitatis et ecce efferebatur de-
functus filius unius ... (fol. 205 a). — CXVIII. B. AMBROSIUS.
ítem in natiidtate sanctae ntariae omelia: Lectio quam audiuimus
sancti euangelii et redemptionis nostri nobis semper uenerandam ...
p. L., XCIV, 15 {fol. 205 V. a).^CXIX. V E N E R A B I U S BEDA. Do-
minica iv post sancti laurentii omelia de hydropico. Et factum est cum
intraret ihesus in domum cuiusdam principis phariseorum sabato man-
ducare panem ... (fol. 209 ,v. a).—CXX. ítem sermo in natiuitate sanc-
ti Cypriani martiris: Sollempnitatem eius martiris hodie celebramus
quem multos ante se martyres misit eloquio ... (fol. 210 v. b). —
CXXI. ítem alius sermo eisdemí aduersus donatistas in eodem die:
Dominus et saluator noster ihesus christus in quo spes nobis est sa-
lutis eateme ad hoc cum esset deus homo factus est et homo longe
factus a deo ... (fol. 212 b). — CXXII. V E N E R A B I U S BEDA.
Omelia: Legimus apostólo dicente quia onmis peccauerunt et egent
gloria dei... P. L., XCIV, 249 (fol. 215 a).--CXXIII. B. SEUERIA-
NUS. Sermo. Sicutperitus magister ad audiendtmi rudes adinteligen-
dum tardos discipulorum sensus... P. L „ hu, 495 (fol. 216 b). —
CXXIV. B. QREGORIUS. Omelia: Dominus et redem|ptor noster per
euafigelíum suum aliquando uerbis loquitur aliquando rebus... P. h.,
hxxvi, 1228 (fol. 2i7).^CXXV. S. AMiBROSIUS. Unde supra:
Erat ihesus docens in synagogis iudeorum sabbatis et ecce mulier qui
habebat spiritum inñrmlitatis annis decem et octo... (fol. 219 b). —
CXXVI. B. lOHANNBS OS AUREI. Dominica VII post sancti lau-
rentii, sermo. In illa diae accesserunt ad ihesum sadducei qui dicunt
152 Biblioteca Nacional. (194

resurrectionem non esse in qua die Quando resedebant pharisei ...


FLOR. II. 90 (fol. 219 V. b). — CXXVII. S. AUOUSTINUS. Unde
supra expositio: In illa die acceserunt ad ihesum Sadducei qui d¡-
cunt non esse resurectionem ... Sadducei extra sedem resurrec-
tionis sunt ... (fol. 221 v. b). — CXXVIII. HIERONYMUS. Und€
supra expositio: In ¡lio die ai^ceserunt ad ihesum sadducei qui dicunt
non esse resurectionem duae erant hereses in iudeis una phariseorum
et altera saduceorum ... (fol. 222 b). — CXXIX. VENERABILIS
BEDA. ítem in ieiunio. Sefmo: Magister attuli filium meum ad te ha-
bentem Sipiritus mutum qui ubicumque eum adprehenderit ... (fo-
lio 223 a). — CXXX. B. SEUERIANUS. Dominica i. post sancti
angelí ísermo de eadem re: Christum in humanis actibus diuina
gessisse misteria in rebus uisibilibus ... P. I,., L I I , 339; LVii, 502,
xcv, 1430 (fol. 224 V. b). — OXXXI. S. HIERONYMUS. ítem de
eadem lectio. sermo ex commentario super mathaeum: Et uenit in
civitatem suam et ecce offere'bant ei paraliticum iacentem in lecto ...
(fol. 225 V. b). — CXXXII. PAULUS DIACX>NUS. Omelia de ea-
dem. Lectio quam, ex maiorum dictis composidt. Praesens sancti
euangelii lectio quam nunc uestra fraternitas audiuit ad superio-
ris interrogationis uerba respicit ... (fol. 2126 b). — CXXXIII.
LSin título.] Ojnnis malitia confunditur quidem aliquotiens ra-
tione ueritatis corrigitur autem nunquam máxime eorum ... (fo-
lio 228 ,v. a). — CXXXIV. S. EPYPHANIUS. ítem unde supra
sermo: Quantis remediis et medicaminibus dominus noster uoluit
Curare miseros et uulneratos ... FLOR. 11, 117 (fol. 229 v. a). —
CXXXV. B. SEUBRIANiUS. Dominica iüi post sancti angelí sermo:
Omnes euangelice lectíones magna nobis et presentis et futurae uitae
commoda largiuntur ... P. L., LII, 296 (fol. 230 b). — CXXXVI.
B. HIERONYMUS. Dominica í post sancti angelí euangelium se-
cundum maíheunt. Tractatus de eadem re: Simile factum est regnum
coelorum homini qui seminauit bonum semen in agro suo ... (folio
231 b). r— CXXXVII. B. GREGORIUS. Omelia Dominica v post
sancti angelí euangelii secundum lucam: Lectionem braeuem sancti
euangelii brevi si possem uolo sermone percurrere ut illis in ea pro-
lixioT detur intentio ... P. L., LXXVI, 1294 (fol. 231 v. b). —
CXXXVIII. S. BONIPACIUS. Incípit sermo de omnium sanctorum
aedíta: Legimlis in eoclesiasticis historiis quod sanctus. Bonifacius
precibus a ... p. L., XCIV, 452 (fol. 235 b). — CXXXIX. Dominica i
post simcti martini [sin título] : Et egressus ihesus de templo ibat
194) Inventario General de Manuscritos. 153

et acceserunt discipuli eius ut ostenderent ei structuram ... (folio


238 a). — CXL. HIERONYMUS. Unde supra capitula VII.
Et egressus ihessus de templo ibat et accedunt ad eum discipuli
eius ut ostenderent ei edificia ... (fol. 239 b). — CXLI. EPY-
PHANIUS. Dominica ii. post sancti martini. sermo: Dulcissimi
nobis domiini preceptutn est dicentis non potest discipulus sapere
super magistrum ... PLOR., I I , 118 (fol. 240 a). — CXLII. B. H I E -
RONYMUS. Unde supra: Cum ergo uiderit^s ab omni natione
desolationem quae dicta est a daniele propheta ... PI/>R., I I , 195 (fo-
lio 242 a). — CXLIII. HIERONYMUS. Dominica iii expositio:
De die autem illa et hora nemo scit ñeque angelí celorumi nisi pater
solus ... (fol. 243 V.). — CXLIV. AMBROSIUS. Unde supra: Et
predicabitur euangelium per oranes ciuitates idest ciuitates iudee.
Notus enim in iudea (fol. 244 b). — CXLV. AMBROSIUS. ítem
unde supra super lucam: In illa hora fuerit in tecto et uasa eius in
domo ne descendat toUere illa et qui in agro similiter non redeat re-
tro ... (fol. 245 a). — CXibVI. B. GREGORIUS. Dominica iiii om£-
lia: Textum lectionis euangelice fratres charissimi uolo si possiun
sub breuitate transcurere ut in fine ... P. Í,., LXXVI, 1282 (fol. 248 a).
CXLVIL BEDA. In vigilia sancti andreae apostoH omelia: Tanta ac
taüs est scripture diuine sublimitas ut non solo uerba qui sanctis uel
a ipso domino dicta referuntur ... p. Í,., XCIV, 256 (fol. 253 v. a). —
CXLVIII. B. GREGORIUS. In natalem eiusdem omelia: Audistis
fratres charissimi quia ad unius iussionis uocem petrus et andreas
relictis retibus secuti sunt redemiptorem ... P. h., LXXVI, 1094 (fo-
lio 254 V. b). — CXLIX. GREGORIUS. In nomine domini incipit
omelia de apostoíorum: Cum cuneta sacra eloquia dominicis plena
sunt preceptis ... P. L., LXXVI, 1205 (fol. 256 a). — CL. In nomine
sánete tñnitatis incipiunt sermones de martyribus: Cum omnium
sanctoriun martyrum fratres devotissime natalem celebrare debea-
mus tune precipue eorum soUemnitates ... (fol. 258 v. a). — CLI.
Alius sermo de martyribus sufficere nobis deberent tad profectum
saJutis nostre martyrum exempla sanctorum ... p. L., LVII, 429 (fo-
lio 260 a).—CLU. S. lOHANNES CONSTANTINOPOLITANUS
EtPISCOPUS. De martyribus sermo: lustorum animae in manu del
sunt et non tanget illos tormentum uisi sunt ocuJis insipientum morí...
(fol. 260 V. a).—CLIII. CYPRIANUS. ítem de martyribus: Exulto
letus et congratulor fortissimi hac beatissimi fratres cognita fide et
Uirtute martyrum ... p. L., IV, 245 (251) (fol. 261 v. b).—CLIV. Tiem
154 Biblioteca Nacional. (194

in natiuitate nutrtyrum serme: Memorias martyrum celebramus laudes


ergo martyrum ammiremur omnia ista quae audistis ... (fol. 263 a).
CLV. AUGUSTINUS. Unde supra sermo: Omnium quidem bono-
rum fidelium christi christianorum máxime tamen gloriosorum mar-
tyrum ... p. h., XXXVIII, 467 (fol. 264 ib). — CLVI. ítem wide supra
sermo: Martyres sancti cum hic mala patiuntur et sperant in domino
spe enim salui facti sunt... (fol. 266 a). — CLVlI. ítem unde supra:
Sanctorum martyrum non magna solum sed etiam pia uirtus ipsa est
enim utilis uirtus ... (fol. 267 v. a). — CLVIII. Item^ unde supra:
Beatorum martyrum sollempnem dieml uoluit nos dominus celebrare
nobiscum hunc ergo aliquid loquamur ... (fol. 268 v. a). — CLIX.
ítem unde supra sermo de martyribus: Beatus apostolus adhibuit tes-
timonium de scripturis in quo nobis gloriara martyi*um commenda-
uit ... p. I,., XXXIX, 1731 (fol. 270 b). — CLX. Unde supra: Itaque
martyres nostri multum amauerunt deum quia perf ectam in se habe-
bant caritatem ... (fol. 271 v. a). — CLXI. ítem unde supra sermo:
Psalmum cantauimus benedictus dominus qui non dedit nos in uena-
tione dentibus eorum vox est certe grátulationis ... P. L,., XI,VI, 866
(fol. 272 a). — CLXII. ítem unde supfa sermo de martyribus Christi
hoc est de téstibus christi qui non sunt confussi confiteri nomen eius
coram hominibus ... (fol. 273 v. a). — CLXIII. ítem de umus mar-
tyris de laurentü uincentii leuite et martyri^: Beatissimi uincentii
(sic) laurenti martyria cuius natalem hodie celebramus passione nosse
uos credo et quanta in persecutione pertulerit ... p. L., xxxix, 2127,
hvn, 675 (fol. 272 V. b). — CLXIV. Aiius evusdenu: Cum omnes bea-
tos martyres quos nobis tradet antiquitas honorificentiis digna mire-
mur precipue tamen beati ... P. U, XXXIX, 2128, LVII, 695 (fol. 275
vuelto b). — CIvXV. B. GRBGORlUiS. Itenü unde supra de unvus
martyris omelia: Sancti euangelii fratres charissimi aperta uóbis est
lectio recitata sed ne aliquibus ipsa eius planities alta ... p. t,., LXXVI,
1123 (fol. 276 V. a). — CLXVI. GREGDRIUS PP.. Alia omelia de
euangelio: Siquis uult ,post me uenire... — CLXVII. BEDA. Sermo
in uigüia de confessoribus: De se ipso dominus haec loquitur osten-
dens etsi supra dixerit nullum generationi nequam nisi signum ...
p. I,., XLiv, 465 (fol. 276 a). — CLXVIII. B. GRBGORIUS. ítem
unde supra omelia: Si consideramus fratres charissimi quae et quan-
ta sunt que nobis promittuntur in coelis ... P. h., Lxxvi, 1275 (fo-
lio 278 V. a). — CLXIX. B. GRBGORIUS. Omelia: Lectio sancti
auangelii fratres charissimi solHcite considerare nos admonet ne nos
194) Inventario General de Manuscritos. 155

qtii plus ceteris ... P. I.., I ^ X V I , I 106 (fol. 282 a). — CLXX." B.
GREGORIUS. ítem de idrginibus omelia: Sepe uos fratres charissi-
mi admoneo prava opera fugere ... p. h., t x x v i , 1118 (fol. 293 v. b).
CLXXI. AUGUSTINUS. ítem unde sufra sermo: ínter parábolas
a domino dictas solet quaerentes multum exerere ista quae de de-
cem uirginibus posita est ... (fol. 286 a). — CLXXII. AUGUSTI-
NUS. ítem unde supra ex euangelio de decem uirginühts: Haesterno
die qui adfuistis promissionem nostram tenentis qiiae hodie non so-
lum uobis sed pluribus etiam ... P. L., XXXVIII, 573 (fol. 287 v. b). —
CLXXIII. B. GREGORIUS. ítem de unius mtginis omelia: Coelo-
rnm regnum fratres charissimi idcirco terrenis robus simile dicitur
íit ex hiis quae ... p. L., LXXVI, 114 (fol. 290 v. a). — CI/XXIV.
AUGUSTINUS. Incipit sermo de anmmtiasHone sanctae mKmae:
Thalamum marie et secreta coniugia quibus gabriel paranymphus
interfuit ambulante promissione ... (fol. 292. a). — CLXXV. ítem
sermx> eiusdem. Mariae nuptias uirginis et thalamum cum illesa uir-
gine deitatis temeraria ñauase conatur ... MAI, I, 375 (fol. 293 b).—
CLXXVI. Indpiunt lectiones in dedicatione ecclesiae. Ángelus
autem domini precepit gad. ut diceret david ut ascenderet ex-
trueretque altare domino ... (fol. 294 v. a). — CLXXVII. [Sin tí-
tulo]. Conuocauit igitur dauid omnes principes iherusalem duces tri-
bum et prepósitos turmarum) qui ... (fol. 295 b). — CLXXVITI. [Sin
título.] Intulit igitur Salomón omnia quae nouerat david pater suus
argentum et aurum ... (fol. 295 b). — OLXXIX. S. AUGUSTINUS.
In dedicatione oratorii sermo: Celebritas huius congregationis dedi-
catio est domus orationis, domus ergo nostrarum orationuní ista . . . '
p. u, XXXVIII, 1474 (fol. 298 b). — (XXXX. AUGUSTINUS. In
oedicatione ecclesiae: admoneo uos fratres dilectissimi ut demus ope-
ram ut simus dei ut habeamus in nobis ... P. I,., XLVI, IOOI (fol. 299
vuelto a). — CLXXXI. EPYPHANIUS. ítem tractatus in dedica-
tione oratorii: Dorríinus noster ihesus christus uirtutem patris coelum
sicut pellem fundauit terram super axjuas ... c. p., 914, SCBMO 21 (fo-
lio 301 b). — CLXXXII. lOíHANNB» OS AUREI. /t«:i/»íí sermo
de cruce dominica: Quid dicam quid loquar quod uobis nomen impo-
nam cues an pastores nautas an gubematores discípulos an magis-
tros ... (fol. 302).... Explicit eius hudernt dicere audite. Crux est spes
Christianorum ... (son 49 .versos Litania) ... Crux sitientium po-
tus. Crux nudorum protectio ... [acaba incompleto en el fol. 303 v.].
156 Biblioteca Nacional. (194-197

S. X. 300 fols., pergamino, 4S0 X 130, a 2 columnas de 38 líneas de


4 X 103; caja, 356 X 235.
Ene.: Pasta española del s. x x , 480 X 325.
Olim: B. 3.
Escritura longobarda. Tinta roja paraj los títulos. Iniciales de adorno en n ^ r o
y algunas con toques de bermellón. Error dte foliación entre los fols. 117-119,
191-201 y 202-21014. Lomos jaspeados del s. xviii. La portada en letra del si-
glo XVIII, que parece de la Biblioteca Real. En el fol. i de guarda, en letra del
s. XVII: Sermones dominicales diversorum.. Algunos folios muy borrosos por
la tinta. Restauranción del s. xvii.
Cfr.: EwALD, pág. 289. LOEWE-HARTEX, B. P. L. HS. BORDONA, en Revista
Arch., Bibl. y Museos, II, 1922, 638.

195
S. A U G U S T I N U S . Expositio sancti Augustini episcopi super pri-
tmis quinquaginta Psalnms.

S. XII. 126 fols., vitela, 456 X 310, a 2 columnas de 54 líneas 3 X 110;


caja, 385 X 224.
Ene.: Tafilete rojo s. xviii, hierros dorados. 48a X 330.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 255, núm. 75. Cfr.: LOEWE-HARTEL,
B. P. L. Hs.

196 197
B A R T H O L O M A E U S D E S A X O F E R R A T O . I. In primam et se^
cundam partem inforHati commentaria (Ms. 196). — II. In ptimam
et secundant digestí novi partem commentaria (Ms. 197).

S. XIV. 2 vols. 260 y 304 + 4 fols., respectivamente, pergamino, 460 X


28b, a 2 columnas de 80 líneas de 3 X 80; caja, 330 X 180.
Ene: Pasta siglo x x , 480 X 195.
Olim: p . i y D. a.
Proc: BiUioteca de FELIPE V. Antes el núm. 197 ha tenido en la Biblioteca
Nacional las signaturas Vitrina 12-1 y 21-1.
En el vol. I, fol. i se lee, florenti'us. En el fol. 2 v.: Iste líber gst mei / / / /
núm. 14 Bartholo sopra tutto lo inforzato q.scripto per me Pauolo not., en
letra del s. xv y de igual mano que las apostillas y anotaciones. En el ved. II,
197 "199) Inventario General de Manuscritos. 157

en la a.** guarda se lee: «,° 15 Bartholo sopra tutto lo digesto novo q. scripio
per me Pauolo not. Tenía noticiasi en el fol. II del tomo II que borradas no se
pueden leer.
Cfr.: Para descripción de las miniaturas: BOEDONAJ MSS. con pinturas. I, 239,
núm. 428.

198
S. R E M I O I U S . Expositio heati Remigii super Mathettm.

S. XI-XII. I V + 201 fols. + 4 guardas al principio y 4 al fin, pergami-


no, 446 X 320, a 2 coliunnas de 44 líneas de 3 X 93, caja, 330 X 225.
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, cifra del DUQUE de UCEDA, si-
glo xvii, 465 X 330.
Proc: Iglesia de MESINA. Biblioteca de FELIPE V, cajón i, orden i, núm. 19.—
A. 16.
En el margen inferior del fol. i dice: hic liber est maiories messanensis eccle-
siae. Los 2 primeros folios de guardas contienen fragmentos de sermones en
letra del s. xii. En el fol. iii hay una BULA DE ANAOLETO (II, ANTIPAPA) ...
PRIVERNI, 1131. Y en el fol. iv hay capitula expositionis¡.
Descripción en TORRB^LONGÁS, Bíblicos, 233, mim. 54.
C/r.; EwALD, pág. 289. LOBWE-HARTEL, B. P. L. HS., 347; BORDONA, MSS. con
pinturas. I, 239, núm. 429.

199
I. S. CYPRIANUS. Incipit textus epistdarum sancti cypriani mar-
tyris et episcopi in twrmne dotmni nostri lesu Christi. — i Prima
[epístola]: Bene ammones (sic) dónate carissime ... P. h., iv, 192
(194) (fol. I a) ... [son una mezcla de tratados y de cartas, de las
cuales es la última]: Cyprianus pp. [en blanco] et dominus rome
consistentibus fratribus salutem: Quum conperi fratres charissimi
minus siniipliciter et minus fideliter ... (fol. 62 v. a) ... disponere sin-
gula et reformare possimus. Opto uos fratres charissimi semper bene
ualere. (fol. 62 v. ib). — II. S. HIERONYMUS. [Epístola.] [Tabk
de las cartas: hay 102 cartas, fol. 64]. — 2. [Epístola.] Quanto stu-
dio et amore contenderim ut ... (fol. 65 a) ... Epístola sancti ieroní-
mi consolatoria ad aniicum egrotttm. di. Quamquam certissime noue-
rim experientia ... P. 1,., xxx, 71 (fol. 257 v. a). — III. ínter cetera
158 Biblioteca Nacional. (199-aoo

conrinthii per litteras quesierant utrum post fidem christi ... (folio
263 V. b) ... In septuagésimo vii psalmo iuxta euangelistam matheum
ex persona dictum credinfus decem plagarum in egypto ... (folio
268 V. b).
S. XII. 268 fols., pergamino, 425 X 290, a 2 columnas, 39 líneas, 3 X 9°;
caja, 300 X 190.
Ene.: Pasta s. xix, 440 X 290.
Cfr.: BORDONA, MSS. con pinturas. I, 239, núm. 430

200
[NICOLAUS DE TUDESCHIS.] ABBAS SICIWAE. Lectura secun-
dae partís super secundo decretalium. [Incompleto] : et nunc intro
materiam (?) codicis ut patet in loco finali codicis ... (fol. I) ... deus
aperiat intelleottmi studentium in hac compillatione ad honorem eius
qui uiuit per infinita seculorum sécula. Amen. ExpHcit lectura se-
cunde partis domini Abbatis de Sicilia super secundo decretalium
Deo gratias (fol. 441 a).

S. XV, 441 fols., papel, 435 X 280, a 2 columnas 61 lineas, 2 X 65; caja,
275 X 160.
Ene.: Tafilete avellana, hierros dorados, 445 X 290. Tejuelo: PANORMITA-
Nus SUPER DECRETALIUM.

Oít'w: C. 19.
Capitales rojas y azules alternadas y de oro y colores en los folios 46, 117 v.,
22 V., 151, 169 V., 235 V., 335 y 435 v.

201
I. O R Í G E N E S . ítem Omelia Origenis XXV [et XXVI] super Leui-
ticus: Tres diuersas legis de domorum uenditionibus ... p. G., xii,
1558 (fol. I a) ... tocius sanctitatis imposuit ipsi gloría in ... amen,
(fol. 5 a). — II. O R Í G E N E S . Incipit de libro numeri: Diuinus (sic)
numeras non omines sunt digni ... P. G., XII, 585 (fol. 5 a) ... et pér-
fida apostoHcam traditur. Explicit líber numeri. (fol. 246). — III.
O R Í G E N E S . [HomÜiae IX-XXVI in Librum Josué] [incomple-
to] ... in lapidibus uiuis et integris ... (fol. 25 a) ... ecclesia dei uí-
300 ) Inventario General de Manuscritos. i59

uentis et ubi est uersus israel in christo ... amen. Explicit XXV
omelia de Ihesu ñaue. (fol. 43, b). — IV. Incipit de eo quod scriptum
est in libro iudicum: Lector quidem presentís lectoris ita legebat ...
p. G., XII, 951 (fol. 43 ib) ... ut in nouitate uitae ambulem in chris-
to ... amen. Ebcplicit omelia I in regnorum. (fol. 58 a). — V. Incipit
cántica canticorum ...: Quomodo dicimus per moysen esse quedam ...
p., L., XXIII, 1175 y p. G., XIII, 37 (fol. 58 a) ... [acaba incompleto] :
super montes ibathel cernit sponsun^ appropinquasse uicinius. (fo-
lio 63 b). — VI. O R Í G E N E S : [Homiliae in Visiones Iscáae, Hiero-
nymo interprete],: [incompleto] ... thronus eius plenaque est domus
gloria ... (fol. 64 a) ... per singula opera et efficieris filius dei in
christo ... amen. Ebq)liciunt in [i]saia omelie nouem feliciter. (folio
74 V. b). — VIL O R Í G E N E S . Incipit in iheremia omelia prima:
Deus qui ad benefaciendum promptus est ... P. I,., XXV, 1585 y
p. G., XIII, 255 (fol. 74 V. b). ... significare omnipotentem deum cum
christo ..., amen. Explicit orígenes super uetus testamentumi feliciter.
Quicumque librum istum defraudauerit 'uel scienter male tractauerit
uel litteras deleuerit per maliciam suam sit anathema m|arathema (sic)
id est despensatus dampnatus et a, consorcio dei separatus doñee do-
ñee dominus redeat ad iudicium. (fol. loi a). — VIII. S. HIERO-
NYMUS. Incipit prologus Iheronitni presbiteri in libro esechielis
prohete: Magnum est quidem amice quod postulas ... P. t,., xxv, 583
(fol. loi a) ... ego uocem prebeam tu uotarium. (fol. loi b). — 2.
Incipit Omelia prima: Non omnis qui captiuus est propter peccata ...
p. iv., xxv, 691 y p. G., xiii, 665 (fol. loi b). — 3. [Honália / / ] ... in
libro uiuentium ante conscripti in christo ... amlen. Expliciunt omelie
ezechielis. (fol. 107 a). — IX. RUFINUS. i. Incipit prefatio Rufini
presbiteri in expositionem, Origenis super psdlmum xxxvi: Quoniam
tricesimi sexti et tricesimi septimi ... p. G., xii, 1319 (fol. 107 a). ...
camis intexuisset uel blandimenta pinguedinis. Explicit prefatio. (fo-
lio 107 a). — 2. Incipit, expositio prirtta: Multifarie mjultis que modis
deus locutus patribus in prophetis ... P. G., XII, I319 (fol. 107 a) ...
Adhesit anima mea post te in christo ... amen. Explicit omelia II
origenis super psalmus xxxviii translata a Rufino presbítero de gre-
co in latinumu (fol. 130 v. b). — X. ORÍGENES. Incipit epitalamum
(sic) origenis in cántico canticorvm: (fol. 130 v. b) [incompleto] ...
struuntur et proficiunt. Iste ergo ad se ... (fol. 131 a) ... tune profi-
ciet et florebit in fid^amen. (fol. 153 a). — XI. ORÍGENES. Planc-
tus seu Urnientítm origenis translatum a beato iheronimo: In af flictio-
í6o Biblioteca Naciotud. (aoo

ne et dolore animi incipio loqui ... (fol. 153. a) ... petitione condolen-
tíum michi ecclesiae. Quia tibi est gloria ... amen. (fol. 154 v.). —
XIV. RUFINUS. Incipit prologus rufini in libro oñgenis super epis.
tolam pauli ad romanos: Uolentertl me paruo subuectum nauigio ...
p. h., Lxix, 1251 y p. G., XIV, 831 {fol. 155 a) ... suscepti operis díri-
gat audiamus. (fol. 155 a). — XIII. ORÍGENES. Bxplanatio orige-
nis super epistolmn platdi (sic) ad romanos. Incipit liber primus: Quod
ceiteris apostoli paiili epdstolis diffidlior ... P. G., XIV, 833 (folio
155 a) ... que possumus domino dirigente dictabimus. (fol. 260 a). —
XIV. [Noticia de S. Panfilo:] Fx libro uirorum illustrium iheroni-
mi presbiteri ... (fol. 260 b) ... passus est cesárea palestine sub per-
secutione n^aximi (fol. 260 b). — XV. RUFINUS. Incipit prologtis
rufini presbiteri in apologético pamphili martyris: Cognoscende ue-
ritatis amore per motus ... (fol. 260 b) ... pax super illos et super
israel d d amen (fol. 260 v. a). — XVI. S. PAMPHILUS. Incipit apo-
¡ogetícus pamphili martyris pro origer.e libris in latinum translatis:
Nichil mirum fratres uidenini michi esse perpessi ... P. G., XVII,
5611 (fol. 260 V. a) ... quorum leuiora et fadliora peccata sunt. Finit
apologeticus pro origene secundum pamphilum martirem de greco in
latinum translatus (fol. 273 v, b). — XVII. Incipit de adulteratione
librorum origenis: In hiis que in superiore libro secundumi apologe-
ticum ... p. G., XVII, 615 (fol. 273 V. b) ... a regno dei separat eos
qui tales sunt declinamus. Orígenes (fol. 276 a). — XVIII. S. RU-
FINUS. Incipit prologus sancH rufini presbiteri super quatuor libris
periarchon oñgenis: Scio quod plurimos fratrum scientie scriptura.-
rum desiderio ... P. i,. xxii, 733 y P. G. XI,J( I I I (fol. 276 a) ... ihaío-
res obscuritates legentibus generet. Finit prologus sancti rufini (ío-
lio 276 V. a). — XIX. ORÍGENES. Incipit primus líber periarcon
origenis et primo incipit prologus origems: Omnes qui credunt et
certi sunt quod et gratia ... P. G., XI, 115 (fol. 276 v. a) ... ipsius in-
dagine ac recti tenore reperit. Incipit pritrtfus Wef: Scio quoniam
conabuntur quídam etíam secundum ... (fol. 277 v. b) ... formam
quam supra exposuímus sentiendum est. Híc est finís librorum pe-
riarchon origenis a rufino expositorum secuiKiumj antíquum exemplar
monasterií curie dei ordinis cystercíensis prope aurelianis per víi leu-
cas in foresta.

S. XIII. 295 fols., pergamino, 425 X 230 a coliunnas de 50 líneas 3 X 85;


caja, 290 X 190.
20I - ao3) Inventario General de Manuscñtos. i6i

Ene.: Pasta s. x x , 440 X 305. Tejuelo: ORIGENIS OPERA.

OUm: A. 15.
Los márgenes de muchas hojas han sido cortadas y también hojas enteras en-
tre los folios 24 y 25, 63, y 64., 93 y 94, y 3 antes de la última que está muy re-
cortada. Además hay equivocación dentro de los tratados IX y X. Parece que
faltan diversas hojas en el cuaderno 14: éste tiene 4 folios (fob. 12^132), los
otros 10. En el último folio una relación del contenido del códice. Iniciales
adornadas en oro, azul y rojo; Epígrafes y textos bíblicos en rojo.

202
S. AUGUSTINUiS. Bnarrationes in Psalmos LXXII-XC.

S. XII. 118 fols., vitela, 366 X 254, a 2 columnas de 5S líneas de 2 X 78,


caja, 280 X 175-
Ene.: Tafilete rojo, s. xviii, 380 X 250.
OUm: A. 43.
Proc: Biblioteca Real.
Seiis guardas al principio, 4 de papel eq blanco y 2 de vitela, en las cuales hay
fragmentos de un tratado canóbicb sobre Causas, en letra del s. xiii. Al fin
hay una hoja de vitela y 3 de papel en blanco.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 255, núm. 74. Cfr.: LOBWE-HARTEI,,
B. P. L. Hs., 319.

203
S. AUGUSTINUS. I. Solüoquiorum libñ dúo. Incipit solüoquio-
rum liher primus: Uoluenti mihi multa ac uaria mecum diu ... P. h.,
XXXII, 869 (fol. I a) ... Bene habet interím facies postea quidquid
iam uisus ipse percepit. Explicit solilcquiorum liber primus. Incipit
secundus: Satis intermissum est opus nostrum et iropatiens ... P. t.,
XXXIII, 885 (fol. 7 b) ... plenissimum síne ullo mendacio polli [cor-
tado] ut speramus (fol. 15 a). — II. Retractatio sancti Auffustini in
librum sequentem. Incipit liber primus ... ad Uincentium uictorem de
anima et origine anime: Quod mihi ad te scribendum putaui hoc
prius cogites ... P. L., XUV, 509 (fol. 15 b) ... eius intentío ab alio
11
102 Biblioteca Nacional. (MJ

remouetur exordio. Explicit liber primus de natura et origine ani-


me ... Incipit liber secundus eiusdem...: Accipe nunc iam etiam de
me ipso ... p. h., xí,iVj 523 (fol. 20 b) ... oportet gerere de sermoni-
bus tuis remotis plausibus alienis. III. Incijñt líber sancH AtMfust^
episcopi de opere monachorum: lussioni tuae sánete frater Aureli ...
p. h., xh, 549 (fol. 30 a) rescriptis beatitudinis tue nouinnus (folio
42 V. b). — IV. Liber sancti Augttstini de idta beata (fol. 42 v. b). —
V. De bono corñugali, P. X,., XL, 373 (fol. 49 v. b). — VI. Epístola ad
Ualetiuim comitem (fol. 57 v. a). — VIL De nuptiis et concupiscen-
tiis. p. 1,., x u v , 415 (fol. 58 a). — VIII. De adulterinis nwribus. p. u,
Xhj 451 (fol. 79 V. b). — IX. Retractatiomm libri dúo. p. h., x x x i i ,
583 (fol. 93 b). — X. De decem cordis Dommus et deus noster mise-
ricors ... P. h., x x x x v i i i , 75 (fol. 120 a). — X I . De ommbus haere-
stbtis (fol. 126 V. a). — X I I . De mendatio, P. h., xh, 487 (folio
136 V. b). — X I I I . Epístola ad Fortunatianum^ P . h., x x x i i i : epis-
tula liii (fol. 148 V. b). — X I V . De reddendis decimis (fol. 152 b). —
X V . De sancta uirginitate (fol. 153 b).—^XVI. De sancta uiduitate,
p. í,., XL,, 429 (fol. 165 b).—XVII. De utiKtate credendi, p. L., X U I ,
63 (fol. 173 V. a ) . — X V I I I . De catheqtdsandis rudibus. Si mihi hono-
rate unum atque idem, P. Í,., XÍM, 65 (fol. 185), — X I X . Epístola ad
Hieronymum (fol. 199 a). — XX. De aduersarittm legtrní et prophe-
tarum libri dúo, p. L., X U I , 603 (fol. 202 v^ b). — X X I . Contra perfi-
diam arrianorum, P. t,., x u i , 677 (fol. 227 b). XXII. De baptísmo
paruulorunt, p. h., xhiv, 109 (fol. 239 v. b). — XXIII. De único bap-
tísmo, p. I,., x w i i , 595 (fol. 277 a). — X X I V . De quantitate anime,
p. I,., XXXII, 1035 (fol. 283 a). X X V . De immortaUtate anime, P. L.
x x x i i , 1021 (fol. 301).

S. XIV. 306 fols., vitela, 370 X 245, a 2 columnas, 48 líneas, 3 X 70;


caja, 250 X 160.
Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, 380 X 260. Firmada por A. MENARD.

Olim: A. 62.
En el folio i orla miniada. Capitales miniadas que fueron arrancadas, corta-
das en su mayoría, circunstancia que impide la cmnprobación de los tratados
en d Migne, para aquellos a los que alcanzó la mutilación. En d folio últi-
mo V. índice de los tratados en letra del s.xv. En un trozo de pergamino p^:a-
do a dicho folio, dice: Iste est liber THOME DE ORTIS emptus pretio XXII so-
lidorum. Iniciales y capítulos en rojo.
303" ao5) Inventario General de Manuscritos. 163

Cfr.: LOEWE-HARTEL, B. P. L. HS., 326; BOKDOKA^ MSS. can pinturas, 239,


núm. 431.

204
P E T R U S LOMBARDUiS. Sententiarttm libri ÍV: Unami substan-
tiam patris et filii ... (fol. i á). ... ad pedes usque uia duce peruenit
(fol. i c » V. a).

S. XIV. 200 fols., pergamino, 365 X 25O, a 2 columnas de 49 lineas de


3 X 80; caja, 270 X 170.
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, s. xvii. Cifra del DUQUE DE
UCEDA, 380 X 270.

Olim: B. 35.
Proc.: Iglesia de Mesina. Biblioteca de FELIPE V: 15-1. En el fol. i dice: hic
tiber est maioris Mesinensis ecclesiae. vUU lanuarii 1468, iU kaletidas. hic U-
ber erat in poste olint doniini nicolai de idrorcits et postea reditus fuit Mm' Do-
nano archiepiscopo et dóminus mandauit Milaranerio de Castillo thesaurario
ecclesiae Mesinense ut in thesawo id introducatw et sic est. Notas en letra
del s. XV. Iniciales iluminadas.
Cfr. el texto en P. L., cxcii.

205
[ A D Á N C E N T U R I Ó N , MARQUÉS DE ESTEPA. Traducción de los
übros en árabe escritos en láminas de plonvo que con las reliquias de
los santos Cesüio, Hiscio y Thesiphon, diaifntlos del Apóstol Santia-
go se hallaron guardados desde aquel tiempo debajo de tierra cerca
de Granada año de 1595. Hacida con suma fidelidad y diUgemia con
sus interpretes Adam Centurión . . . ]

S. XVIII. 134 folios papel, 370 X 235, de los cuales los 75 primeros nu-
merados y útiles.
Ene.: Pergamino a la romana, 380 X 242.

OUm: A. 69.
Manuscrito autógrafo. Además de la portada y 4 folios con dibujos y grabado
de las láminas, lleva a partir del folio 75 otros 79 en blanco.
164 Biblioteca Nacional. (ao6 - ao7

206
Glossa ordinaria IValafridi Strabi et interlmeañs Anselmi Laudunen-
sis super Jeremiam et Damelem.

S. XIII. 172 fols., vitela, 368 X 265.


Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, s. xvii. Cifra del DUQUE DE
UCEDA, 380 X 275.
Olim: A. 44.
Proc: Iglesia de MESINA. Biblioteca de FELIPE V: Cajón i. Orden 2, niím. 26.
Iniciales miniadas. Genealog^ías de reyes orientales (fol. 170), fragmento de
glosa (fol. 172).
Descripción en TORRE- LONGÁS, Bíblicos, 175, núm. 44. Cfr.: mss. 31-47.

207
I. S. GREGORIUS. Liber pastoralis. ... i. Incipiunt capitula ... (fo-
lio I ) ... expliciunt capitula (fol. 2). — 2. Incipit prologus in libro
pastordi: [PJastoralis curae me pondera fugare delitescendo uoluis-
se ... p. X,., Lxxvii, 13 (fol. 2) ... (fol. 2) ... explicit prologus (fo-
lio 2). — 3. Incipit Kber pastoralis. Regulad beati gregorü papae ad
iohannenu episcopum: [N]ulla ars doceri praesumitur, nisi intenta
prius meditatíone discatur ... p. L., LXXVII, 14 (fol. 2) ... deprimit
tui me meriti manus leuet. Epq)lic¡t liber pastoralis regulae beati
gregorü papae ad iohannem rauennatem edi¿um (fol. 42). — II. RU-
FINUS. Praephatio ad AppToimanwm ad super librum beati gregorü
nasaseni: [P]rofiscenti mihi ex urbe magnopere, iniungebas aprovia-
re, íili..., p. G., XXXVI, 735 (fol. 42) ... utriusque linguae habes pe-
riciam magis probato (fol. 42 v.). — III. S. GREiGORIUS NA-
CIANCI. Incipit apologeticum quod tocius uerbi uel operis origo a
deo sumenda est et in deum conswmenda: [V]ictus sum et fateor
me esse superatum ... (fol. 43) ... gloriam grex simul et pastores in
christo ... am«n. (fol. 58). — IV. [GERBERTUS seu SYLVES-
TERII. De informatione episcoporunt.I Incipit Liber pastoralis sanc-
ti ambrosü mediolanensis episcopi: [S] quis fratres oraculuin remi-
niscatur quo frugi famulum, de reseruata sibi pecunia ... p. i,.,
cxxxix, 169 (fol. 58 V.) ... [está incompleto y acaba]: ... et sacerdo-
ao7 - ao8) Inventario General de Manuscritos. 165

tes malignus eum sine causa predauit (fol. 60 v.). — V. B. AUGUS-


TINUS. Epístola ad Uderium comitem et quasi prefatio in librum
qui sequitur: Domino illustri et mérito praestantissimo cum diu mo-
leste haberem quod ... p. í,., xxxiii, 925 y x u v , 411 (fol. 61 a) ...
ipse suo principio commodius intimabit explicit epístola (fol. 61 v. a).
VI. Incipit líber de nuptiis et concupiscentia: Heretici noui, dilectis-
sime fili ... p. L, x u v , 413 (fol. 61 v. b). — VIL S. AUGUSTI-
NUS. Responsio contra cartukwi missam ucderio comiti a quodam
reprehéndeme eundem librurU: ínter militiae tuae curas illustris per-
sonae ... P. h., x u v , 437 (fol. 74 v. b) ... propter quae ihesus id est
saluator possit esse et ipsorum. Explioit responsio contra cartulam
(fol. 95 V.). — VIII. S. AUGUiSTINUS. Epistolam ad Claudium
episcopum quae et prologus est in librum qui sequituY: Beatissimo
fratri et coepiscopo Claudio ... (fol. 96 a) ... Quaní mihi fraterno
excitatus affectu iuliani ... (fol. 96 b). — IX. S. AUGUSTINUS.
Liber contra lulianum Peíagiane heresis defensorem: Contumelias
tuas et uerba maledicta, iuliane ... P. U, XVIV, 641 (fol. 96 v. a) ...
tune ueritatem posteris tenere qua uinceris. Explicit líber sancti au-
gustini magni doctoris editus contra iulianum pelagiamim hereticum
libris suis inuidiosissime calumniantem (fol. 242 v. b).

S. XII-XIII. III + 242 fols., pergamino, 355 X 265, a 2 columnas, 56


líneas, caja, 280 X 160.
Ene.: Tafilete rojo, 360 X 268. ejuelo: S. GREGOR PASTORAL ET AUGUST.
Olim: B. 7.
EJI las 2 hojas de pergamino del principio hay un fragmento de código; en la
hoja del fin hay esta nota: Iste liber est R.de Gebini episcopi Monii. Sé trata
de dos códices encuadernados en el mismo volumen, ¡s^pín se ve por el cambio
de escritura en el fol. 61, y el cambio de mano; el texto está a 2 columnas
después del fol. 61. Munerosos folios borrosos por la tinta, de los que al-
gunos no se pueden leer más que en el primer códice (fols. 1-69). Hay un fo-
lio cortado después del fol. 40. Notas marginales.

208
S. THOMAS AQUINATIS. Libri IV de ueritate catholicae fidei
contra errores infidelium editus a fratre Thonta de Aquino ordinis
fratrum praedicatorum. [Tabula.] Capitulum' primum. Quod sit
officium sapientis: Veritatem meditaJbítur g^ttur meum et labia mea...
i66 • Biblioteca Naciorutl. ( 3 0 8 - ao9

(fol. I V. a) ... sed gaudebitis et exxiltabitis usque in sempiternum.


Amen. Explicit quartus liber ... de fide catholica et gentiles a sancti
thomas de aquino editus (fol. 237 v. b).

ó". XIV. 237 fols. + 4 de guardas, vitela, 355 X 250, a 2 columnas, 45 lí-
neas, 0,61; caja, 245 X l6o.
Ene.: Becerro labrado sobre tabla del x v i , 381 X 265.

OUm: B. 43.
Mutilado el folio i v. en la parte de la inicial, las demás en oro y colores al
principio de cada libro. Las hojas de guardas al fin contienen fragmentos de
un tratado canónico. Parece que faltan las primeras hojas. También después
del fol. 237 hay dos hojas cortadas.

209
S. GRElGORIUS PAPA. In hoc ordine continentur onteliae beoti gre-
gorii papae in ezechielenu prophetam números XXII díctate en pa-
triarchia lateranensi in basílica que appellatur aiurea (fol. i a). Dilec-
tissimo fratri mariano episcopo ... Omelias quae in beato iezechihel...
(fol. I a). — I. [Prefacio] : aspiratione dei ezechihele propheta locu-
turus ... (fol. I b) ... quod pro n<:A)is incamatum uiuit ... Explicit
prephatio (fol. 5 v. b). — 2. Incipit omelia prima (fol. 5 v. b ) : Usus
propheticae locutionis ... (fol. 6 a). — 3. Incipit omelia X X I I : Sacri
eloquii ni(isticos sensus ... (fol. 150 b) ... Sit itaque gloria omnipo-
tenti domino nostro ... Expliciunt omelie beati gregorii papae super
ezechielem, numero X X I I (fol. 155 v. b).

5". XI-XII. I + 155 + 2 fols., pergamino, 360 X 260, a 2 columnas, 37


lineas, 3 X 8 0 ; caja, 280 X 180.
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, cifra DUQUE DE UCEDA, 375
X 270.
OUm: B. 3.
Proc: Biblioteca de FELIPE V: Cajón i núm. 18.
En la 4.* hoja de guarda de papel, título del s. xviii: D E GKEGORII SUPER EZE-
CHIELEM. El folio I sin numerar y los dos finales en blanco sin numerar. Ini-
ciales miniadas.
Cfr.: BORDONA, MSS. con pinturas. I, 243, núm. 436.
aiQ - 2 1 2 ) Inventario General de Manuscritos. 167

210
P E T R U S L O M B A R D U S . In Psalmos Dazñdicos commentarii.

S. XIII. 277 fols., vitela, 343 X 255, a 2 columnas, 53 líneas, 2 X 70;


caja, 240 X 150.
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, cifra DUQUE DE UCEDA, 375
X260.
OUm: A. 45.
Proc,: Iglesia de MESINA, Biblioteca de FELIPE V, cajón i, orden 2, núme-
ro 13.
Descripción en TORHE-LONGAS, Bíblicos, 262, núm. 82. Cfr.: BORDONA, MSS. con
pinturas. I, 243, núm. 437.

211
Concordantia Bibliorum.

S. XIII. 477 fols., vitela, 355 X 260, a 6 columnas de 63 líneas de 3 X 16


para a, c, e, y de 3 X 34 para b, d, f; caja, 260 X 180.
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, cifra del DUQUE DE UCEDA,
375 X 268.

OUm: A. 46.
Proc: Iglesia de MESINA, Biblioteca de FELIPE V, caj6n i, orden 2, núm. i.
Descripción en TORRE-LONGAS, Bíblicos, 358, núm. 179. Cfr.: BORDONA, MSS.
con pinturas. I, 243, núm. 438.

212
I. S. G R E G O R I U S . Homeliae. — i. Prologus: Reuerendissimo et
sanctissimso f ratri secundino episcopo ... (fol. i v. a). — 2. [Incipiunt
Homeliae]: Dominus ac redemptor noster, fratres chaTÍssimi, para-
tos nos inuenire ... p. 1,., i^xxvi, 1077 (fol. 2 a) ... [Homelia] : Sae-
pe uos fratres charissimi admoneo praua opera fugare ... P . h.,
t x x v i , 1118 (fol. 102 V. a) [es la última de las 33 primeras homilías
de este códice, y acaba así] : ... quia nescitis diem ñeque horam (fo-
lio 107 a). — I I . [Vita D. Hieronymi]: [P]leros námirum illustrium
i68 Biblioteca Nacional. (ai¡t

uirorum non ambigo nosse ... p. h., xxii, 201 (fol. 107) [incompleto,
acaba así]: ... thesaurus tuus ibi cor tuuní ... (fol. i i i v. b). — III.
[lOHANNES NAPOLIS. uita S. Nicolai] [incomt)leto al princi-
pio]: ... edidit pectore uocem ... (fol. ii'2 a) ... quatenus fideliter
ihesum christo domino seruire mereamur qui cum patre et spiritu
sánete ... amen (fol. 115 a). — IV. [S. GRElGORIUS. Homelia]:
Quia largiente domino missarum solempnia ter hodie celebraturi su-
mus ... p. h., t x x v i , 1003(fol. 115 V. a).—V. V E N E R A B I U S BE-
DA. Hofnelia]: Nato in Bethleem domino saluatore, sicut sacra
euangelii testatur historia ... P. h., xciv, 34 (fol. 117 b). — VI.
[S. GRElGORIUS. Homelia]: De exordio euangelii sancti iohannis
uobis locuturi breuiter commemorandum quare discipulus ... (folio
118 V. a). — VII. [S. GREGORIUS. Homelia]: Sicut in lectione
euangelica fratres audistis coeli rege nato ... P. h., i.xxvi, 1110 (fo-
lio 121 V. a ) . — VIII. [Homelia]: Quia dominus Ihesus christusí non
ueneratsolvere legem sed implere ... (fol. 125 b). — IX. [VENERA-
BILIS BBDA. Homelia]: Quae imjxyssibilia sunt apud homines, pos-
sibilia sunt apud deum. Ecce enim camelus ... P. L., xciv, 439 (fo-
lio 128 a). — X. [S. GREGORIUS. Homelia]: Multis uobis lectio-
nibus, fratres charissimi, per dictatum loqui consueui ... P. Í,., LXXVI,
1169 (fol. 131 a). — XI. [S. GREGORIUS. Homelia] : Quod resu-
rrectionem domónicam discipuli tarde crediderunt ... P. h., LXXVI,
1213 (fol. 134 V. a). — XII. [S. GREGORIUS. Homelia] -. Libet
fratres charissimi euangelica uerba lectionis sub breuitate ... P. t,.,
hxxvi, 1220 (fol. 140 a). — X I I I . RABANUS MAURUS. Homelia:
Uerbum implectionis sancta scriptura in bonorum tantum ortu uel
obátu ... p. i^,cx, 341 (fol. 146 V. a). — XIV. [Homelia] : Philippus-
iste, sicut lucas testatur tetrarcha fuit ... (fol. 149 b).

5". XJI. 159 fols., pergamino, 366 X 230, a 2 columnas de 32 lineas,.


3 X 80; caja, 285 X 185.
Ene.: Pasta, s. xix, 375 X 240.
Otím: D. 208, antes B. 8.
Proc.: Biblioteca Real.
Desde d fol. 115 v. está escrito de otra mano, pero de igual éimca. Los 2 pri-
meros y 2 últimos fols., restaurado en el XVIII con falta de texto.
313 - *i4) Inventario General de Manuscritos. 169

213
[Anommi collectio expositioms epistolarum B. Pauii ad Romanos et
ad Corinthios éigesta ex übris S. Augustini.'\ In nontine dei et salua
toris Ihesu christi. Incipit collectio expositionis epistolarum beati
PauH apostoli digesta per ordinem ex liibris sancti Augustini eirisco-
pi, et doctoris eloquentissimi. In quam expositionem licet nonulla ex
uerbis apostoli omissa uideantur. Tamen quaecumque difficilliora
profundioraque ábi uidentur hic clare et diligenter tractata inueniun-
tur: Páulus seruus christi ihesu uocatus apostolus segregatus in euan-
gelium dei quod promiserat ... P. 1,., 105 (fol. 2 a) ... Anathema
grecp sermone dixit condemnatus Maranatha definiuit doñee domi-
nus redeat. Explicit ad corinthios (fol. 159 b).

S. XII-XIII, 158 fols. numerados del 2 al 159 + 8 guardas papel, vitela,


360 X 260, a 2 columnas de 46 líneas, 2 X 85; caja, 270 X i8ó.
Ene.: Pergamino verde, cifra del DUQUE; DE UCEDA, 370 X 275. Tejuelo:
AuG. EPIS. ExPosiT IN EPis. B. PAULI APOST.
OUm.- A. 70.
Proc.: Biblioteca de FELIPE V. Cajón i. Orden 2, núm. 28.
Falta la 4.' guarda, que debió estar foliada con d nmq. i. En el fol. 2, dice:
HuHc librum dedit domirnu papa Urbanus. Dos iniciales miniadas, títulos en
rojo.

214
S. Thomas Aquinatis. Catena áurea in Evangelia secundum Mathaeum
et Marcum.

S. XIII. 268 fols., vitela, 357 X 242, a 2 columnas, 2 X 75; caja, 240
X 160.
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, cifra del DUQUE DE UCEDA,
365 X 240.
OUm: B. 45.
Proc: Biblioteca de FELIPE V, 15-2.
Iniciales miniadas títulos en rojo.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 264, núm. 8. Cfr.: BORDONA, MSS. coit
pinturas. I, nóm.
170 Biblioteca Nacional. (aig - ai6

215
S. GRBGORIUS. I. Simbolum quod dictauit sanctae metnoñe domi-
nus Gregoñus papa romanus: Credo in unum deum Patrem et filiuní
et Spiritui4Sanctum, tres personas ... P. h., ivxxvii, 1327 (fol. I a).—
II. In nomine dotmni incipitmt epistole ex registro beati Gregorü
Pape mense septembre indictio iñiii Gregorius universis epistolis per
Sicilicmi constitutis (fol. I a) valde necessarum esse perspeximus ut
sicut ... (fol. I b ) ... Explicit líber tertius registri beati Gregorü pape
urf>is rome (fol. 121 v. b). Capitula libri registri (fol. 121 v. b-128 a).
[Son 291 epístolas.]—III. In nondne dotmni incipiunt epistole ex re-
gistro dotmw Gregorü mense septetnbri indictione i: Gregorius Pe-
tro episcopo corsica: Susceptís epistolis fraternitatís uestre magnas
omnipotentis deo gratias, P. t., ucxvii, 903 (fol. 128 b) ... [la última
es] : Gregorius Secundvno in clauso capite ccxxiiii: Imagines quas tibí
dírgendas perdulcidum' diaconem tui rogastí ... (fol. 228 a) ... per
totum mundum est dignatus redimere. Ihesus Christus ... seculum.
Amen. (fol. 228 b). — IV. S. AUÍGUSTINUS. Questio est cur ipse
dominus noster Jhesus Christus qui humano corpori ... (fol. 228 b)...
Augustinus de sermone in capite ieiunii sic refert.

S. XII. V. 228 fols., pergamino, 348 X 230, a 2 columnas, 40 líneas, 2 X


70; caja, 265 X 155-
Ene.: Tabla y pergamino verde, cifra del DUQUE DE UCEDA, 362 X 238.
OUm: D. 12.
Proa.: Iglesia dfe MESSINA; Biblioteca de FELIPE V; cajón I, orden I, sita. 27.
En la hoja de guarda V hay portada del xviii: D. Gregorü papáe Opera, id
est Epistolae.

216
Glossa ordinaria Walafridi Strabi et interlinearis Anselmi Laudtt-
nensis super libros Regum [I-IV].

S. XIII. 243 fols., vitela, 333 X 230, texto y glosas en calumnas varias.
Ene: Pergamino verde con hierros dorados, s. xvii, cifra del DUQUE DE
UCEDA, cortes jaspeados, 350 X 235. Tejuelo: EXPLANAT IN LIB. REGUM.
ai6-2i9) Inventario General de Manuscritos. 171

Ohm: A. 48.
Proc: Iglesia de MESINA; Biblioteca de FELIPE V ; cajón i, orden 2/, núm. 12.
Descripción en TORRE-<LO«GÁS, Bíblicos, 179, núm. 48.

217
Glossa ordinaria Wdafridi Strabi et interlinearis Anselmi Laudu-
nensis super libros Regutn [I-IV].

S. XIII. 243 fols., vitela, 333 X 230, texto y glosas en columnas varias.
Ene: Pergamino verde, hierros dorados, cortes jaspeados, s. xv'ii, cifra
del DUQUE DE UCEDA, 340 X 237. Tejuelo: S. SCRIP. L I B . REGV.

OUm: A, 49.
Proc: Iglesia de MESINA. Biblioteca de FELIPE V; cajón i. Orden 2.* Núm. 11.
Después en B. N., A. 31.
Descripción en TORRE-LONGAS, 175, núm. 45.

218
Glossa ordinaria Walafridi Strabi et interlinearis Anselmi Laudu-
nensis, super librum Proverbiorum, Bcclesiastem, Canticutn Canti-
corutn, Sapientiam et Bcdesiasticunt.

S. XIII. 212 fols., vitela, 326 X 225, texto y glosas en columnas varias.
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, cifra del DuQim DE UCEDA, cor-
tes jaspeados, s. xvii, 340 X 235. Tejuelo: EVSEBI Hi[ERONyMi] IN I J B .
SALO [MONIS].

OUm: A. 90.
Proc: Descripción en TORRE-LONGÁS/ Bíblicos, 176, núm. 46.

219
Textus quattuor evangeliorum [cum prologis et argumentis S. H i e -
ronyirii].

S. XII. 124 fols., vitela + i en blanco, 335 X 212.


172 Biblioteca Nacional. (M9-iso

Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, cifra del DUQUE DE UCEDA, 340
X 220. Tejuelo: CAÑONES EVANG.

OZMM; A. 55; antes A. 66.


Proc: Iglesia de MESINA, Biblioteca de FELIPE V.; cajón i, orden 2, núm. 4.
En el folio i de papel, con letra del s. xviu: Cañones Evcmgeliorwm Divi Hie-
ronvmi opus jussu Domasii, Pafae.lxys fols. 5 al 11 con arcos en colores, ini-
ciales y títulos en rojo.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 43, núm. 9,

220
1. S. A M B R O S I U S . I. De Ysaac et Anima: In patre nobis sancto
isaac uel orígo satis est expressa ... P . U, x i v , 501 (527) (fol. 2). —
2. Liber de bono mortis: Quoniam de anima superiore libro sermo-
nem aliquem contexuimus ... P . L., XIV, 567 (539) (fol. 13).—3. Li-
ber de fuga saecidi: Frequens nobis est (sic) de effugiendo saeculo
isto sermo ... p. L., XIV, 569 (597) (fol. 24). — 4. De iacob et uita
beata [libñ / / ] : Necessarius ad disciplinam bonus onvnibus sermo,
plenus prudentiae ... P . t,., xiw, 597 (627) (fol. 32). — 5. Liber de
Paradyso: E t plantauit deus paradysum in Edén ... de paradyso ado-
riundus sermo ... P . t . , x i v , 275 (291) (fol. 45). — 6. Liber de con-
solatione, Ualentiniani: Eltsi incrementum doloris sit id quod ... P . h.,
XVI, 1357 (1417) (fol. 59). — 7 . Epístola ad Uercellemsem ecclesiam:
Conficior dolore quia ecclesia domini quae est ... p. i,., i , x x x v i ,
1189 (1289 (1240) (fol. 65 V.). — I I . De tribus pfaecepHs prime
tabule: Audi, Israel, Deus tuus, Deus unus est, ipsum adorabis . . .
Non hoc totum de praecepto ... P . L., c t x x v i , 9 (fol. 75 a). ... [que-
da incompleto, y acaba a s í ] : prohibuit lex corporalem mechiam, p r o -
hibuit concupiscentiam ... (fol. 76 v. b).

S. XJI-Xin. 76 fols. + 4 guardas papel, pergamino, 335 X 205, 44 lineas,


de 2 X 145; caja, 259 X 145; el tratado I I es a 2 columnas de 45 líneas
de 2 X 70, y de diferente mano, aunque de la misma época.
Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, cortes jaspeados, 350 X 215. Tejue-
lo: AMBROS. OPUSCUL.

OUm: A. g6. •
Proc: Antes en la B. N. A. 58.
aao - 23») Inventario General de Manuscritos. 173

En el íol. 1 hay una lista de obras de los Santos Padres y noticias genealógi-.
cas de la Virgen.
Iniciales en colores. Folios cortados después de los fols. 17, 72 y 75.

221
S. HIERONYMUS. in Iheremiam prophetam Explanationum libri
I-VI (fol. I a-96 b). II. PASCHASIUS RATBERTUS. In lanven-
tationibus leremie expositio (fol. 97 a-197 v. a).

.9. XIII. 197 fols., vitela, 340 X 250, a 2 columnas, 36 líneas 3 X 80;
caja, 255 X 176.
Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, cortes jaspeados, s. xviii, 350
X 270.
Olim: A, 52.
Proc: Fondo antiguo.
Epígrafes, versales y adornos en azul y rojo.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 261, núm. 81.

222
I. lOHANNES ANDREA D E BOLONIA. Indpit líber de magnifi-
centiis sancti leronvmi doctoris qui uocatur leronimianus. Et primtim
de diuisione. leronimianutn hoc opus per Johannem andree urgente
deuocione composituirt in partes rite diuiditur testante domino fratre
ezechiele ... (fol. i) ... in expositione symboli testatur ipse Jerony-
mus. Aocipe Jeronimum non ex doctoribus ymum Nec miris mini-
mum sed lingue mttnimine primum. Amen. Hic finit. Deo gratias
(íol. 95 V. b). — II. Expositio in Epistolam sancti Hieronyntí ad
Paulinum de studio Saipturarum (fol. 96 a). — III. Expositio in
Praefationem sancti Hieronyrm in Pentateuchum (fol. 112 b) [que-
da incompleto].

5". XV. 114 fols , vitela, 334 X 240, a 2 columnas, 51 líneas, 2 X 65; caja,
210 X 155-
Ene.: Tafilete rojo, s. xviii, 342 X 246.
OUm.: A. 53.
Proc.: Fondo antiguo.
174 Biblioteca Nacional. iaxt-i*s

En el folio 5 v. la secuencia: Hic sacerdos fuit ordine peregrinas maris cul-


mine ... En el fol. 26 b. empieza la cuarta parte donde da cuenta de las obras
de San Jerónimo. Iniciales rojas y azules con adornos caligráficos.
Descripción de los números II y III en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 309, núm. 25.
Cfr.: Para eli núm. I, LOEWE-HARTEL, B. P. L. HS., 321.

223
1. S. ANSELiMUS. Dialogus de ueritate. — i. Prologus: Tres trac-
tatus pertinentes ad studium sacre scripture quondan]( feci ... P. t,.,
civViii, 467 {i<A. 2 a). — 2. Dialogus: Quoniam' deum ueritatem esse
credimus ... P. I.., CI^VIII, 468 (fol. 2 b). — II. S. ANSELMUS.
Dialogiis de libero arbitño: Quoniam liberum art)itrium uide (sic)
uidetur repiugliiare gratíai ... p. L., CI<VIII, 489 (fol. 6 b). — III.
S. ANSEIjMUS. Dialogus de casu dyaboli: Illud apostoli quid habes
quod nonaccepisti ?dicitur hominibus ... P. I,., CLVIII, 325 (fol. 10 b).
IV. S. ANSEI/MUS. Cttr Deus homo. — i. Prologus: Opus subdi-
tun< propter quosdam qui antequam perfectum ... p. i,., Chviii, 559
(fol. 17 V. a). — 2. Tractatus: Saepe et studdosissime a multis roga-
tus sum et uerbis et litteris ... P. I,., ct,viii, 361 (fol. 18 a). — V.
S. ANSELMUS. De conceptu idrginali: Cum in ómnibus religiosae
tuae uoluntati uelim ... p. x,., CLVIII, 431 (fol. 32 v. a). — VI. S. AN-
SELMUS. De processione spiritus sancti: Negatur a graecis quod
spiritus sanctus de filio procedat, sicüt nos ... P. L,., ci,viir, 285
(fol. 39 a). — VIL S. ANSELMUS. De fermento et asymo: Ansel-
rao seruus eoclesie canturiensis ... (fol. 47 b) ... absque dubio ratio-
nabiliter reputandum iudicatur <fol. 48 v. b). — VIII. S. ANSEX-
MUS. De concordia prescientiae: De tribus illis quaestionibus, in
quibus Dei praescientiae ... P. L., CI,VIII, 507 (fol. 48 v. b). — IX.
S. ANSELMUS. Epístola ad Vailerianum: Caudeo et gratias ago
deo quia sicut ... scribitis glorificat eum ... (fol. 57 v. a). X.
S. ANSELMUS. Líber monologium. — i. Prologus: Quídam fra-
tres saepe me studioseque precati sunt... P. Í,., CI,VIII, 142 (fol, 58 a).
2. Incipiunt capitula: Si quis unam naturam summam omnium quae
sijnt ... p. I,., ci,viii, 144 (fol- 59 a). — XI. S. ANSELMUS. L^er
prosologium. — i. Prologm: Postquam opusculum, quoddam, uelut
exenípltan meditandi ... P. I,., cuvni, 223 (fol. 73 v. a). 2. Incipiunt
capitula: Eya nunc homtmcio ... p. -L,., CLVIII, 225 (fol. 74 a). — XII.
S. AUGUSTINUS. Enchiridion: EMci, non potest, dilectissime fili
aa3-224) Inventario General de Manuscritos. I75

laurenti quantum ... XL, 2 J I (fol. 79 a). — XIII. S. AUOUSTINUS.


De doctrina christiana: Libro de doctrina christiana ... (fol. 94 v. b).
XIV. S. AUOUSTINUS. Super Genesim ad litte'om: Omnis diuina
scriptura bipartita est ... P. U, XXXIV, 245 (fol. 120 a). — XV.
S. AUOUSTINUS. De ecclesiasticis dogmaiibus: Credimus unuí»
deum esse ... P. U, XWI, I213 (fol. 183. a). — XVI. S. AUOUSTI-
NUS. Contra maximinum haereticum altercatio: Cum augustinus et
maximinus hippone regio unum in locum ... P. l,., XLII, 709 (folio
185 V. a). — XVII. S. AUOUSTINUS. Contra manichaeos: Si eli-
gerent manichaei quos deciperent, eligeremus et nos ... P. U, XXXIV,
173 (fol. 214 V. a). — XVIII. S. AUOUSTINUS. Retractatio libri
Confessionum: Magnus es domine et laudabilis ualde ... P. 1,., xxxii,
659 (fol. 233 a). — XIX. S. AUOUSTINUS. Retractationum: lam
diu est ut faceré cogito atque dispono quod nunc ... p. í,., xxxiii^ 583
(fol. 285 a). — XX. S. AUOUSTINUS. De diuersis haeresibus:
Cum dominus ascendisse in coelum ... (fol. 303 v. a).

S. XIV, 308 fols. + I guarda + 6 guardas, vitela, 345 X 235, a 2 colum-


nas de 50 líneas 2 X 70; caja, 252 X 150.
Ene.: Pergamino verde con hierros y cifra del DUQUE DE UCEDA,354 X
240. Tejuelo: D. AUGUSTINUS IN LÍBER BIBL.
Olim: A. 57.
Proc: Iglesia d^ MESINA; Biblioteca de FELIPE V; cajtón i, orden 2, núm. 30,
y después en B. N.: A-33.
En el fol. 309 Y. hay un índice en letra del s. xv. En el íol. de guarda dice en
letra d^ s. xv: Iste liber est thesawi ecclesiae MESSANENSIS. Iste Uber est ec-
clesiae MESSINAE quae olim tenebat dominus HENRIQUS DE AUILLINO canonicus
et decanus.

224
S. AUGUSTINUS. De Trinitate: Lecturus haec quae de trinitate
disserimtts prius oportet ut nouerit ... p. u, x u i , 819 (fol. 3 v. b) ...
et tu ignosce et tui. Amen. Uerbis textum sumjne Trinitatis, P. I,.,
x u i , 1098 (fol. 219 ib).

S. X. 219 fols., pergamino, 327 X 243, a 2 columnas de 31 líneas de 2 X


243, a 2 columnas de 31 líneas de 2 X 69; caja, 234 X 154.
176 Biblioteca Nacional. (334 - 335

Ene.: Pergamino verde, s. xvii^ hierros dorados y armas del DUQUE DE


UcEDA, 342 X 255.

OK-m: A. g8.
Proc: Iglesia de MESINA. Biblioteca de FELIPE V; cajón i, orden 2, núm. 29.
El texto empieza así: Ittcipiunt capitida libri I de trinitate (fol. 3 a). Y sigue
así: Incipit prologus Beati Aurelii Augustini episcopi. Liber primus de Trinita-
te (fol. 3 a). Domino b/eatissimSo et sincerissivta caritate uenerando sancto fra-
tri et consacerdoti aurelio augustinus in domino salutem. De Trinitate, quae
Deus summus et uterits est... P. L., XLII, 817. En el fol. i, que es de papel, y en
letra del s, xviii se dice: D. AUGUSTINI DE TRINITATE. En el fol. 2 v. dice asi
'ura ncla: Libet] i!s#^ de trinitate est ecclesie MESSIANENSIS xxvi septembris
viiii indictionis domini BARCHI DE NIGRANO cantare ... Y en letra más tardía:
Augustinus de Trinitate,
Cfr.: LOEWE-HARTEL : B. P. L. Hs., 324.

225
I. S. A U G U S T I N U S . De libero arbitrio libri tres: Dic mihi, quaeso
te, utrum deus non sit auctor mali? ... p. T,., X X X I I , 1221 (fol. 2). —
II. S. A U O U S T I N U S . De uera religione: Cum omnis uitae bonae
et beata uia ... P. L., X X X I V , 121 <fol. 23). — I I I . S. A U G U S T I N U S .
De uita christiana: Sunt {M-aecepta quaedam tractandarum scriptu-
ras ... p. h., XXXIV, 15 <fol. 35 v . ) . . . . IV. S. A U G U S T I N U S . Re-
tractio: Dici non potest, dilectíssime fili Laurenti ... P. I,., XL, 231
(fol. 61 V.). — V. F U L G E N T I U S . De Pide ad Petrum: Epistolam
fili Petre, tuae charitatis accepi ... p. i,., 752, y i.xv, 671 (fol. 67).
[acaba incompleto] ... sapit hoc quoque ilK deus reuelauit ... (fo-
lio 82). — V I . De spiritu et littera: Lectis opuscule quae ad te nuper
elaborad ... P. L., XI^IV, 201 (fol. 82 v.). — V I I . De cognitione uerae
uttae: Sapientia dei quae os muti aperuit et rudibili animali ... p. L.,
xh, 1005 (fol. 93 V.). — V I I I . De quantitate animae: Quoniam uideo
te abundare otio quaeso ... P. I., X X X I I , 1035 ( f o l 98). — IX. Re-
tractio libri confessionum: Magnus es Domine et laudabilis ualde ...
p. L., XXXII, 659 (fol. 110). — X. Retractio sttper Genesi ad litteram:
Omnis diuina scripturabipartita est, secundum id ... P. L., X X X I V , 245
(fol. 160). — X I . Incipiunt capitula de diuerm quaestionibus: Omne
uertan a ueritate uerum est ... P. L,., XL, I I (fol. 219 v.).

5". XIII. 240 fols., numerados del 2 al 241 + 10 guardas de papel, perga-
mino, 325 X 240, a 2 columnas de 51 líneas de -2 X 70; caja 240 X 155.
325 - *26) Biblioteca Nacional. \Tf,

Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, armas del DUQUE DE UCEDA,


340 X 250. Tejuelo: D. AUGUST. OPERA.

Olim: A. 60.
Proc: Biblioteca de FELIPE V; cajón i, orden 2, núm. 32, y después A-65.
En el fol. 241 V., dice: Iste liber est fratris PHH-IPI DE CRISPÍ de m ... ssa
quem emit a 'Rauenrendissimo magistro benauentura de ... ad ordinis general*
atino domini m'ccclxxvii die ultimo junii tempore quo dictus frater phüippus
erat paduae regetts pro ducatis X, Iste liber est mcñoris nt^ssanensis ecclesiae.

226
I. HERVEUS DE NIDELLBC, o. P. i. Jncipiunt questiones de celo:
Quaeritur utrum aliqua uirtus ... (fol. i a) ... non imponit simplici-
ter necessitatem suo effectu ... Explicit nunc totum pro Christo des
mihi potum (fol. 24 v. a). 2. Incipit prinrnn quodlibef: In uestro pri-
mo quolibet quaerebatur unum que deo et creaturis intellectualibus...
(fol. 25 a) ... potestate interdictionis non facit nisi ministrare el ...
non est simile (fol. 144 v. b). 3. De formis: Ut ordinatius in hoc ope-
re procedamus et possit in formis ... (fol. 245 v. a) ... generarunt
dispositiones accidentales carnis et ossis (fol. 165 v. a). 4. Tractatus
de cognitione primi púncipii: Queritur utrum deum esse omnino sim-
plicem esse possit efficaci ratione probad ... (fol. 165 v, a) ... reali
argumentum autem in communi concedo (fol. 202 v. a). Incipiunt ti-
tuli ... (fol. 202 V. a). Explicit kalendariumi questionum ... (fol. 203
vuelto b). — II. DURANDUS. hicipit pñmwm quodlibet Magistri
Durandi Ordinis predicatorum lectoris sacri palatii: Primo querebatur
de deo quamtum ad ... (fol. 204 a) ... si non fuit aliqüid absolutum
eadem ratione sistendum in primo (fol. 249 v. a). Incipiunt tituli ...
(fol. 249 ib) ... Explicit hic totuml pro Christo da mihi potum ... (fo-
lio 250 a) ... In nostra disputatione generali quaerebantur quaedam
pertinentia ad ens ... (fol. 251 a) ... ad intentionem generare non
tamen quam ad carenciam ,.. Explicit (fol. 275 b).
S. XIV. 275 fols., pergamino, 234 X 225, a 2 columnas, 57 líneas, 2 X
90; caja, a6o X 190.
Ene: Tafilete rojo, hierros dorados, 350 X 240. Tejuelo: HERBEI ET DU-
RANDI OPERA VARIA.
Olim: B. 63, antes B. 10.
Proc: Biblioteca Real.
12
178 Biblioteca Naciorud. ( a a ó - aaS

En las dos últimas hojas de guardas, anotaciones en cursiva del s. xv alusivas


al texto. Títulos en rojo, iniciales y calderones en rojo y azul con adornos.
Notas marginales.
Cfr. para el núm. i, GLORIEUX, Litteratwe, 11, 138 y Les Maitres en Theolo-
gie, núm. 64 b, f. h. i p-r, w-aa-ad-. Para el númi. 11, GIX>RIEUX, Litterature,
II, 71, 72 y 74, y Les Maitres en Theologie, núm. 70. f. h. p-. A éstos hay que
añadir ARNOULD DE LIEGE: cfr. ibid. p. 62, y GLORIEUX, Les Maitres en Theo-
logie, núm. 61, d.

227
G U I L L E L M U S A U T I S I O D O R E N S I S . Summa [theologica in I V
libros distribuía]: Fides est substantía rerum sperandarum ... (fo-
lio I a) ... [incompleto, acaba a s í ] : non est satisfactoria, satisfacien-
dá non est penaliter non est ... (íol. 237 v. b).

5". XIV. 237 fols., vitela, 330 X 225, a 2 columnas, 75 líneas, 2 X 7 5 ;


caja, 235 X 155-
Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados s. xvii, 340 X 230.
OUm: B. 62.
Iniciales adornadas, capítulos en rojo.

228
l O H A N N E S S C O T U S . [Commentaria in I librum Sententiarum.
Prologi] (fol. I a 15 V.). [Texto] : Circa distinctionem pritnam ubi
magister agit de fruí ... (fol. 15 \ . b) ... ordinata ad finem ultimum
qui est alpha et omega principium et finis cui sit laus honor ... E x -
plicit Detí gratias. Incipiunt tituli ... (fol. 134 v. b-136 v. b). Explicit
tabula questioniun super scriptuinl in libro primo sententiarum editum
a uenerabili sacrae theologiae doctore fratre Johanne Scothus ordi-
nis fratrum minorum (fol. 136 v. a). 2. Quolibet Scoti. Incipit quod-
libet magistri Johannis Scoti. Cimcte res difficiles ait Salomón eccle-
siastes i° et tune intelliges eas ... (fol. 137 a) ... nouum ponimus et
per quam solute stent rationes. [Tabula] Finito libro sit k u s ...
(fol. 138 b).

S. XIV. 198 fols., pergamino, + i de guardas + 8 guardas de papel al


338-230) Inventario General de Manuscritos. 179

principio -|- 4 al fin, 330 X 225, a 2 columnas, 54 líneas 2 X 70; caja


230 X 150-
Ene: Pasta s. x i x , 250 X 230. Tejuelo: Scoxus COMMENTARIA IN LIBRO
SENTENTIARUM.

Olim: B. 64.
En la guarda 1.° de pergamino, fragmentos de otra obra. Numerosas apostillas
en letra posterior y cursiva. Borroso el índice del último folio v. Inicíales en
rojo y azul.

229
Biblia sacra. [Antiguo Testamento con prefacios, prólogos y argu-
mentos de S. Jerónimo. Títulos en latín y en hebreo.]

S. XII. 2ÍS2, fols., vitela, 330 X 215, a 2 columnas, 58 líneas, 2 X 70;


caja, 245 X 150.
Ene.: Pasta s. x i x , 347 X 230.
Olim: A. 47.
Proc: Iglesia de MESINA, DUQUE DE UCBOA. Biblioteca de FELIPE V.
Miniaturas en colores diversos. Los dos primeros fols. y el último restaurados.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 58-62, núm. 14. Cfr.: BORDONA, MSS.
con pinturas, 244, núm. 448.

230
[PETRUS DE TARENTASIA. I. Commentaria in tertium librmn
S^ntentiarum]: Ubi uenit plenitudo temporis misit ... (fol. i a) ...
et eam sua maiestate iinpleuit qui est ... Expliciunt scripta tertii Hbri
sententiaruml ... {fol. 74 v. b) [Sigue la Tabla del fol. 74 v. b hasta
el fol. 176 V.]. — II. [Líber qttartus]: Haurietis aquas in gaudio de
fontibus saluatoris ... (fol. yy a) ... ipse qui est uia nos perducat ...
Expliciunt scripta fratris Petri de Tarantasia super quartum librum
sententiarum' (fol. 186 b). [Sigue la Taibla desde el fol. 186 v. al fo-
lio iSSv.]

S. XIV. 188 fols., pergamino, 325 X 220, a 2 columnas de 57 líneas de


2 X 70; caja, 2401 X 150.
i8o Biblioteca Nacional. (aao - a33

Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, s. xviii, 340 X 225. Tejuelo: TA-
RANTAS. Sup. LiB. SENTEN.

OUm: B. 59.
Iniciales en rojo y azul. Las tablas van a cuatro columnas.

231
S. THOMAS AQUINATIS. Bxpositio ... super Ysayam prophetam.

S. XIII. 80 fols., vitela, 322 X 215, a 2 columnas, 48 líneas, 2 X 75;


caja, 235 X 160.
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, s. xvii, J233 X 230.
OUm: B. 47.
Proc: Biblioteca Real, 15, 2.
Diescripcíón en TOHRB-LONGÁS, Bíblicos, 268-269, "úm. 90; Cfr.: BORDONA,
Mss, con pinturas. I, núm. 449.

232
Glossa ordinaria Walafridi Strábi et interlinearis Anselmi Laudunen-
sis super evangelium secimdum Marcum. Prologus Scmcti Hieronymi.

S. XII, 76 fols., vitela, 242 X 155.


Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, cifra del DUQUE DE UCEDA,
350 X 160.
OUm: A. 104. ' '' '' i' l^H
Proc: Iglesia de MESINA; Biblioteca de FELIPE V, cajón 1, orden 3. núm. 4.
Descripción en TORRB^ONGAS, BibUcos, 173, núm. 43; Cfr. mss. 31-47.

233
RABANUS MAURUS. Commentaria in libros I-IV Regiim.

S. XIII. 52 fols., pergamino, 239 X I55-


Ene.: Pergamino, hierros dorados, cifra del DUQUE DE UCEDA, 250 X 160.
OHm: ros.
333 - 335) Inventario General de Manuscritos. i8i

Proc: Iglesia de MESINA, Biblioteca de FELIPE V; cajón i, orden lo, núm. 21.
Descripción en TORRE-LONGAS, Bíblicos, 272, núm. 93; Cfr. mss. 31-47 y 233.

234
ManiptUus Florum.

S. XIII-XIV. 132 fols., vitela, 232 X 165, a 2 columnas, 40 líneas 2 X 50;


caja, 226 X l i o .
Ene.: Tabla y becerro, 240 X 171.
Olim: A. 120.
Forman el contenido de este códice diversas materias teológicas y morales
dispuestas en forma de enciclopedia o diccionario, por orden alfabético y saca-
das de diversos autores. Los que se citan en el prefacio del anónimo compilador
son: Augustinus, Hieronymus, Gregorius, Bernardus, Hilarius, Grisous (sic)
Isidoras, Damascenus, Orígenes, Cipanus (sic), Fulgentius, Basilius, Maximus,
Balanus, Cessarius, Leo, Beda, Prosperus, Anselmus, Ricardus, Hugo, lohan-
nes, Cassianus, Cassiodorus, Alanus, Petrus, Ranellus, Punios, Solinus, Rabi
Moyses, Ualerius, Maximus, Uegetius, Agellius, Sidonius, Tullius, Boetius,
Séneca. El códice está incompleto: La primera rúbrica es abstinentia, y termi-
na en el artículo UberaUtas.
Espacios para las iniciales en blanco. En las márgenes inferiores algunos di-
bujos grotescos a pluma. Guardas en pergamino con tratados de derecho.
Cfr,: EwALD, pág. 288; LOEWE-HARTEL, B. P. L. HS., 351; BORDOÍTA, MSS. cotí
pinturas, I, 245, núm. 450.

235
S. RAYMUNDUS DE PEÑAFORT. I. Swmma de casibus: Quo-
niam ut ait ieronimus ... (fol. i a) ... uocem illam venite benedicti
perciiMte regnum amen (fol. 179 v. a). — II. Summa de matrimonio:
Quoniam frequenter in foro peniterrtiali ... (fol. 159 v. b) ... animo
sed benigno corrigat et emendet (fol. 195).

5". XIII. 195 fols., pergamino, a 2 columnas, 31 líneas, 3 X 50; caja,


160 X l i o .
Ene.: Taálete rojo, hierros dorados, 250 X 170.
Olim: C. 96, antes C 129.
Capitales en azul y rojo, títulos en rojo. En el fol. 195 v. hay una nota muy
borrosa de la cual sólo se lee: hutic librum dedit mÓti ... aimo m' ... 111°.
i82 Biblioteca Nacional. < 236 - 338

236
P E T R U S D E RIGA. Aurora: Evangélica Hystoria secuiidum Lucam.

S. XIII. 94 fols., numerados 2-95 + 7 guardas al principio, pergamino,


240 X 160.
Ene: Pergamino verde, hierros dorados, cifra del DUQUE DE UCEDA,
246 X 165. Tejuelo: R I G . AVRO. NOV. T E S .

Olim: A. 121.
Proc: Iglesia de MESINA, Biblioteca de FELIPE V, cajón i, orden 3, núm. 22.
índice y portadas de D. JUAN DE IRIARTE.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 356, núm. 176. Cfr. mss. 31-47.

237
S. I N N O C E N T I U S I I I , P P . Sermones: Dominica I Adventus D o -
n í n i . Ehim meditim silentium tenerent omnia ... (fol. i a) ... [in-
completo] pastoribus suis reddant lac lanam et fe . . . (fol. 107 v. b).

5. Xin. 107 foIs., pergamino, 240 X 155, a 2 columnas, 49 líneas i X 50;


caja, 180 X l i o .
Ene: Holandesa, 250 X 165.

OÍMM; A . 145.
En el fol. I, en letra del s. XVII, dioe: Sermone D. IfiwKentii Papae III, qui
vixit Anno domvni MCCCCXLVI. Fuerunt impressi coloniae anno i'^.S^. In-
completo. Hay yy sermones. El texto difiere mucho del de p. L., CCXVII, 309-690.
Según la foliación antigua, parece que faltan muchos folios.

238
P E T R U S D E RIGA. Aurora. Scholastica historia.

S. XIII. 245 fols., vitela, 240 X I45.


Ene.: Pergamino s. xvii, 250 X 155. Tejuelo: AURORA PETRI DE R I J A .
Olim: A. 1713.
Proa.: BOEHL DE FABER.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, I, 349-352, núm. 173.
1239 - 241) Irrventario General de Manuscritos. 183

239
Bfeviariwm fratrum minorum secundum consuetudinem romane cu-
rie. I. [Calendarium] (fol. i a 6 v.)-—2. In primo saibbato de Adven-
tu ad vésperos (fol. 7 a) [incompleto] ... onxnem et fratres persequen-
íes comiter totum comjple ... (fol. 517 v. b).

¿'. XIII. 517 fols., vitela, 203 X 65, a 2 columnas, 27 líneas, 3 X 55; caja,
160 X l i o .
Ene. Pasta s. xix^ 245 X 170. Tejuelo: BREVIARIUM FRANCISCANUM.
Olim: C 74.
Proc.: Fondo antiguo.
En el folio de guardas en pergamino, al fin, hay una protesta de la sentencia
dada por el honorable BERNARDO DE VILLAGALLANO por apelación en BARCELONA,
año 1430; texto incompleto y el signo del notario raspado. Manchados los fo-
lios primeros y algrunos de los últimos. Iniciales de rojo o azul alternando. Al-
gunos folios de letra de distinta mano. Mutilados los fols. 29, 454, 483 y 504.

240
[Breviarium secundum ritum. et consuetudinem fratrum clericorum
ordinis mdlitiae saticti lacobi de Spata. ]

S. XV. 593 fols., vitela, 333 X 165, a 2 columnas. 30 líneas, 3 X 4 5 ;


caja, 50 X 100.
Ene: Kel sobre tabla con hierros, nervios, cantoneras y broche. 340 X 170;
s. XVI.

Olim: A. 174.
Proc: Convento de UOLÉS.
Está incompleto al principio y al fin. Los fols. 207-270 están impresos sin lugar
y sin año, a dos tinta® y con grabados en los títulos, además de los grabados
que figuran en la portada y en el verso del último folio. Estos folios impresos
corresponden a un Psalterio.

241
I. HUySO A SANC1X> VICTORE. Liber Magistri Ugunis a Soneto
Victore Florilegium SS. PatruM de Trinitatis, Incarnaíionis et Bu-
i84 Biblioteca Nacional. (341 - 342

charistiae mysteñis. Prologus (fol. i) ... Capitula sequentis operís


(fol. 2 V.-3 V.). i. Uersus domini Odonis de sajcramento Corporis et
sar^ilinis domini: Conuiuas epuM mundos deus esse swperni ...
p. L., cxxxiii, 513 (fol. 4).—ii. Paschctsius Radbertus. Uersus ...
Placidum discijmlum: Regis adire sacrae qui uis solempnia mense ...
p. L., cxx, 1261 (fol. 4). iii. De libello paschassi rawtberti ad Placi-
dum discipulum: Christi communionem ueriun corpus et sanguinem
esse non dubitandum: Quisque catholicorum recte deum cuneta creas-
se ... p. L., cxx, 1667 (fol. 14 V.) ...-—II. De uestimentis sacerdatali-
bus modefnis ad antiquum habitum comparatis: Quid mistice signifi-
cent prosequamur in primis de siiper humerali ... (fol. 74).—III.
Expositio misse edita in cenobio sancti Dionisii ... (fol. 75)—IV. De
officio misse quid guando et a quibus statutunt est: Quod nunc agi-
mus multiplici ratione lectionum ... (fol. 86 v.).—^V. De baptismo et
omnis eju^ ordine iuxta indaginem catholicorum ... (fol. i i i v.).—
VI. INÑOCENTIUS III. Liber de officio missae secundum consue-
tudinetn Ecclesiae Romanae quam tenet: Tria sunt in quibus praeci-
pue lex diuina consistit: mandata ... P. h., ccxvii, 773 (fol. 121) ...
non solum imploro lectorem benignum uerum (fol. 184 v.) [con otra
letra] uel substractum seu transpositum uideatur ... [mutilado]
(fol. 185).

¿•. XIII. 185 fols., vitela, 240 X 150.


Ene.: Pasta, s. xi|x, 250 X 160. Tejuelo: DE OFFICIO MISSAE.

Olim: B. 152.
Eí nüm. I es una misceJánea de Santos Padres cuya mayoría viene en la co-
lección publicada a nombre de Hugo de San Víctor en el P. U, CCXX, como son:
S. Odo, S. Hilarius, S. Ciprianus, S. Gregorius, S. Augustinus, S. Ambrosios,
etcétera. Iniciales en rojo y azul, títulos en rojo y notas marginales en rojo y
negro; las hojas de guarda de difícil lectura por lo borrosas; son textos jurí-
dicos e históricos con su comentario recuadrándolos.

242
Nozfa collectio statutorum Ordinis Cctrtusiensis ea quae in antiquis
et novis statutis ac tertia compilatione dispersa et confusa habeban-
tur simul ordinate disposita complectens.
342 - 343) Inventario General de Manuscritos. 185

5. XVII. 198 fols., papel, 247 X i75-


Ene.: Tafilete negro, hierros y cantos dorados, 250 X 180.
Oltm: C. 129.
Proc: Antes en la B. N. C. 118 y P. 208.
En la guarda i, dice: N.° 3581, 2.* y 3.» parte de los statvios del Orden de la
Cartuja y la primera que anda impresa. 40 rs. Es copia de la i.* edición, París,
H Theodorici, 15812. 2." edición, CORREIAE, 1681. 3.* edición, Roma, 1688..

243
De exceptionibus et repUcationihus de actore et reo: Quídam impe-
rio litteras [raspado] (fol. i a) ... in iure patebantur decindis iusti-
tia mediante (fol. 18 a).—II. lOHANNES DE DEO, HISPANUS:
Suntrna iudicum. Prologus (fol. 18 v. a). Incipit líber ... Oirca perso-
nas iudicum sic distingue (fol. 18 v. b). ... et hae sufficiant ad prae-
sens ad honorem trinitatis. Explicit sunuma iudicum (fol. 31 b).—
III. BROCARDA [iuris canonici] : Quoniam secundum iuris uarie-
tatem ... (fol. 32 a) ... ctim ignorantia penes animtt sit non possit ali-
ter probari. Expliciiunt Brocarda (fol. 43 b).—IV. [Tabula] (fol. 43
vuelto a). Replicationes et exceptiones: Scientiain omnes naturali-
ter appetunt ... (fol. 44 a) ... nisi a iudice fuerit reseruata questio.
Expliciunt replicationes et exceptiones (fol. 52 v. a).—^V. [Tabula]
(fol. 52 V. 'b) Breuiarium ad omnes causas in iure canónico invenien-
das ucrborum superficie penitus resécala ... (fol. 53. a) ... continetur
itis quale est illud vide questionem V ... (fol. 54 v. b).—^VI. TAN-
CREDUS. Libellus ordinam iudiciarii: Quoniam administratione
maiorum ... (fol. 55) ... ad rudium instructionem hec breuiter dixisse
sufficiant. finito libro sit laus et gloria Qiristo (fol. loi v.).—^VII.
[Cartas de diversos personajes, entre ellos Federico II, emperado*-
de Alemania y rey de Sicilia'] (fol. 102-108 v.).

5". XIII-XIV. 108 fols., pergamino, 240 X 170, a 2 columnas y a línea


tirada, 54 líneas, 2 X So; caja, 178 X n o .
Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, s. xviii, 255 X 175.
Olim: D. 159.
Títulos ien rojo, iniciales en rojo y azul. Numerosas notas marginales en al-
f:unos folios. Mutilados varios. Distintas manos en la copia.
i86 Biblioteca Nacional. (244 - 246

244
Fuero Juzgo.

S. XIII y XVII. 133 fols. + 2 guardas al principio + 2 al fin, pergamino,


vitela y papel, 230 X 170, a 2 columnas, 39 líneas, 3 X 55; caja, 180
X 120.
Ene: Pasta, hierros dorados, 245 X 180. Tejuelo verde: FUERO JUZGO.

OUm: D. 163.
Iniciales en rojo y azul, títulos en rojo. El primitivo manuscrito, incompleto
o miutilado, fué completado a fines del s. xvi a pricipios del s. xvii, y así
resulta que los fols. 43 a 52, 55 a # , 61 a 68, 71 a 76, 79 a 81, 84 a 817, 92,
95. 96, 99 a loi, 104, 105, 108, 109, 115 a 124, 127 y 128, son del antiguo, y los
demás, modernos, y de éstos los ocho primeros de vitela y los demás de papel,
corroídos en muchos sitios por la tinta. Faltan en el texto las leyes nuevas de
judíos.

245
[Constituaones, acuerdos y cuentas de la Cofradía de San Martín
de Segovia.]

S. XV. 69 fols., papel, 240 X 170.


Ene.: Tafilete rojo, nervios y hierros dorados, 250 X 170- Tejuelo: CO-
FRADÍA DE S. MARTÍN.

OUm: D. 169.
Proc: Biblioteca Real, I4i2, después en B. N. 191.
Borroso por la tinta. La primera fecha es de 12 DE NOVIEMBRE DE 141 I y la úl-
tima, de 20 DE JUNIO DE 1453.

246
J U A N D E HERREÍRA. Tra^a de los edificios, el uno interior y
espiritual, y el segundo material, de una yglesia Maior Colhgial, que
se funda en la villa de Madrid. Con mtuchos y deversos arbitrios, ,para
la reformación de imichas costumbres del Reyno, ordenados a la ren-
a46 - 248) Inventario General de Manuscritos. 187

ta de la sancta yglesia, sin que se toque a la acienda de Vuestra Ma-


jestad ni se pida dinero a la villa de Madrid, echa por el padre fray
Juan de Herrera predicador de la mjisma villa. Con una tabla en el
quarto capitulo para que se bea todo el edificio junto, y otra al fin de
las cosas más notables. [Dedicatoria a Felipe III] por mano de den
Juan de Acuña.

S. XVII. 120 fols., papel, 236 X 170.


Ene.: Tafilete rojo, 240 X 175.
Olim: D. 173.
Proc: Biblioteca Real, 13-3.

247
Fuero de Zorita de los Canes. [Tabla incompleta (fol. i). Texto in-
completo (fol. 6-148)]

S. XIII-XIV. 148 fols., pergamino, 235 X 160.


Em.: Holandesa, 245 X 165.
Olim: D. 180.
La hoja 128 está encuadernada al fin, y faltan varias intermedias hasta CLIU,
que es el número que lleva la última, sin contar las tablas. Iniciales y títulos
en rojo como la tabla. Ms. muy deteriorado y borroso.
Cfr.: UREÑA, El fuero d^ Zorita, en Memorial Histórico Español, t. 44.

248
Fueros de Navarra. I. Quá es fuero y cómo debe ser hecho según las
leyes 7.* y 8.*, titido II de la Partida i.' [Incompleto] (fol. i v. a).—
II. [Tabla de los últimos títulos del libro 2.°] (fol. 2 a).—III. A'qui
empiega el primero libro que fue fayllado en espaynna de los fue-
ros ... (fol. 3 a).—IV. Aquí contensa el anipjorandento del Rey
D. Felipe ... [Incompleto] (fol. 113 a).—^V. Aqui empiegan los capi^
lulos de las leyes. Título de reptoríos. Como deuen reptar los fijos
dalgos. Prima Capitula (fol. 117).—^VI. Ley hecha por Carlos III de
Navarra, a petición de las Cortes de OLITIJ de 1398 para que los viu-
dos que amigassen pierdan la fidelidad como si se casaran (fol. 122).
i88 Biblioteca Nacional. (248 - 250

S. XIII. 122 fols., pergamino, 240 X 165, a 2 columnas, 28 líneas, 2 X


50; caja, 190 X 135-
Ene: Tafilete rojo, nervios dorados, 250 X 165. Tejuelo: FUERO DE SO-
BRARBE.

Olim: D. 196.
Proc.: Fondo antigfuo.
Iniciales en colores, epígrafes en rojo. Los fols. 2 y el 122 en parte a línea
tirada. Las notas marginales, alguna corrección, la numeración de títulos y
capítulos y la ley de Carlos III, en letra posterior. Falta una hoja entre los
fols. 112 y 113 con el fin del Fuero y el principio del Amejolramiento. En el
folio I hay varias notas y firmas, entre ellas: Año del nacimiento de Nuestro
Señor Jesucristo MIL QUINIENTOS Y CUARENTA Y DOS. YO PEDRO DE ALFARO.
Y al verso: año de 1560 JOAN DE ALFARO.

249
lACOBUS DE VORÁGINE. Legenda Sanctorum. Incipit prologas
super legendas santorum (fol. i a). De aduentu Domiiii: Aduentus
domini per quattuor septimanas agitur ad significandum ... (fol. i
vuelto a) ... ut tándem in eo habitare dignetur qui uiuit et regnat ...
(fol. 312 V. a). [Tabula (fol. 312 v. b-213 v. b ] .

S. XIV. 313 fols., vitela, 234 X 164, 38 líneas, 2 X 55; caja, iS3 X 125.
Ene.: Tabla y seda verde, 243, X 165.
Olim: D. 210.
En la primera contratapa con letra del s. xviii: Ex libris Joan. Bapt. LE BRUN
DES MARETTE. En la última contratapa en cursiva del s. xvi: Maistec LOYS
DuPLAU. Capitales rojas y azules; en el folio i miniatura y orla.
Cfr.: BORDONA, MSS. con pinturas. I, 245, núm. 452.

250
I. [Fuero de Scdamanca] (fol. 3). — II. [Ordenamiento de Juan I!
hecho en SEGOVIA en 27 DE OCTUBRE DE 1433, sobre los salarios y de-
rechos de los oficios de la corte y chancillería] (fol. 33).—III. [Ley
sobre que no se den oficios reales a clérigos con corona] (fol. 58).
IV. [Ley sobre que los corregidores sean personas idóneas que sirvan
el oficio por sí y no sean poderosas] (fol. 58 v.).
350 - 252) Inventarío General de Manuscritos. 189

S. XIV. 58 fols., papel, 240 X 160.


Ene.: Pergamino, 245 X 175.
Olim: D. 214.
El folio I está manchado y contiene un frag;miento de una disposición ecle-
siástica. En el folio 58 se lee la firma y rúbrica de PEDRO GONCALEZ. Algunas
iniciales y títulos en rojo.

251
[GRATIANUS DE CLUSIO. Decretum cum plenissimis glossis]:
Humanum genus duobus regitur ... (fol. i a). ... timidum nouis erit
me sentiré post modum de beatis seueritatis-ecclesiastice ultionem ...
[se acaba incompleto] (fol. 301 v.).

.S". XIV. 301 fols., pergamino, 430 X 280, a 2 columnas, 55 líneas, 2 X 70;
caja, 250 X 135-
Ene: Pasta, 448 X 292.
Olim: C. 2.
Proc: Biblioteca Real.
Numerosas notas marginales en escritura diminuta del s. xvii: DECRETUM
GRATIANI. Iniciales, títulos y calderones en rojo y azul.

252
[NICOLAUS SICULUS TUDESCHIS. Quaestiones et repetitio-
nes.]—I. Tante statuto comuniter in Ytalia ... (fol. i a) ... librorum
copiam non habentibus. Laus deo. Disputata fuit per me Nycolaum
de Sycilia decretorum doctorem, Ad vtramque partem dtíbiorum Res-
pondit peritissimus vir dominus PETRUS ANTHONII Ciuis et Canoni-
ce Señen. Anno domini MILI^ESIMO QUADRINGENTESIMO VICÉSIMO
PRIMO XIX IANUARII. Scriptoque per me GERARDUM apis de buscodu-
cis Leodiensis dioceseos. Sub anno eiusdem domini MILLESIMO
cccc'xLi". Nichil déficit hic (fol. 12 b).—2. [C]asus dúo clericali or-
dine insigniti quorum alter exempcionis priuilegio ... (fol. 12 v. a) ...
hec ille ubi supra. Disputata fuit hec questio per me Nicolaum de
Sycilia ínter doctores decretorum manimum in felici studio parmensi.
190 Biblioteca Naciotud. (252

A N N O DOMINI MILIVESIMO QUADRINGENTESIMO DÉCIMO SÉPTIMO. N O -


men scriptoris GERARDUS plenus amoris. Deo gracias 1441 (fol. 2^
vuelto b).—3. Qui vero iste paragraphus solet difficilis reputare ...
(fol. 24 a) ... minimie existit. Et est conclusio nona. Repetitus fuit
iste paragraphus (qui vero capitulo extirpande de preben) per me Ny-
colaum de Sycilia decretorem doctorem. A N N O DOMINI MII,I,ESIMO
CUADRINGENTÉSIMO DÉCIMO QUINTO. Scriptusque per me GERARDUM
A P I S DE BRABANCIA anno eiusdem domini M°CCCC°XLI. Hic nichil
déficit (fol. 38 b).—4. ['C]um esses hoc capitulumi variis modis legi-
tur ... (fol. 38 V. a) ... executore legittime. Impedito. Deo gracias.
Repetitum fuit per me Nycholaum de Sycilia decretorum doctorem.
A N N O DOMINI MILI,ESIMO CCCC" UNDÉCIMO. Et scriptum per G E R A R -
DUM APIS DE BUSCODUCIS LEODIENCIS DYOCESEOS. Anno eiusdem d o -
mini M I L L E S I M O CCCC" QUADRAGESIMO PRIMO (fol. 46 a).—5. [ S ] i
quis contra clericum huic capitulo ... (fol. 46 b) ... penitencialetn
etiam ex territorium dicere possunt etcétera. Deo gratias Amen. Dis-
putatum fuit per me Nycolaum de Sicilia decretorum doctorem In
Aiimo Senensi studio ibi tune actualiter legentem etcétera deo gra-
tias (fol. 60 V. b).—6. [AJugerio patronatus in basílica ... (fol 61 a)
... Et hec pro presentí sufficiant Laus deo etcétera. DispUtatum fuit
per me Nycolaum de Sicilia decretorum doctorem et monasterii ab-
batem I n Almo Senensi studio A N N O DOMINI MII,LESIMO QUADRIN-
GENTESIMO VICÉSIMO SÉPTIMO. Et ad utrumque partem dubiorum
Rescripsit subtilis scolaris de IOHANNES DE ALAMINA (fol. 74 a). —
7. Laudulfus clericus parte laicorum rectorem lambertum floren-
tinum ... (fol. 74 b) ... ídem in illa dicendum presertim cum textu
in dicto capitulo biduum huic [incompleto] (fol. 83 v. b).—8. De
úmpensis funeris clericurtí et prouisionis item^ disoluenti pro neutro
tempore prelati etcétera: [S]em(pronius clericus bona primo monialia
obtinens ... (fol. 84 a) ... et hoc ad diuine trinitatis gloriam sufficiat.
Deo gracias (fol. 91 v. b).—9. [TJicius clericus Qui ex sui beneficii
(sic) clerici redditus ... (fol. 92 a) ... nec non benedicti Amen. Deo
gracias (fol. 99 v. a).—10. [E]piscopus et quidem Rector curatus per
menses ... (fol. 99 v. b) ... fuerutit loce dubia predicta per melly
deus (fol. I I I V. b). — 11. [E]cclesia sánete marie infiri famosum
capitulo bonum ... (fol. 1x2 a) ... vel sit statutum mere priuilegiatum
(fol. 122 b). — 12. [ P ] e r tuas hoc capitulo proposui materianí uti-
iem ... (fol. 122 V. a) ... Repetitum fuit dictum capitulum per prin-
cipem canonum dominum Nycolaum de Cicilia abbatem monachum in
252-254) Inventario General de Mantiscritos. 191

celebérrimo studio bononiensi ANNO DOMINI M°CCCC°XXXII° D I E XV


MAii (fol. 132 V. b).

5. XV. 132 fols., papel, 427 X 285, a 2 columnas de 60 líneas de 3 X 6 3 ;


caja, 263 X 160.
Ene.: Tafilete avellana, hierros de la orla y tejuelo dorados, 445 X 290.
Tejuelo: PANORMITANI REPETITIO.

Olim: C. 20.
Proc.: Antes en B. N.: C. 26.
Hay huecos para las capitaks. Los tratados que contiene son: i. Quaestio H
(cfr. la ed. de VENECIA, 1576, fol. 191).—2, Quaestio V (id., fol. 207)'.—3.
Quaestio VI (id., fol. 213 v.).—4. Quaestio I (id., fol. 183).

253
Glossa ordinaria Walafridi Strabi et interlinearis Anselmi Laudu-
nensis super duodecim Prophetas Minores et Bzeqchielem prophetam.

S. XIII. 183 fols., vitela, 244 X 280.


Ene.: Pasta s. xix.
Olim: A. g.
Descripción en TORRE-ÍLONGÁS, Bíblicos, 180-182, núm. 49; Cfr. mss. 31-47.

254
I. R A B A N U S M A U R U i S : Commentaria ... super Genesim, Bxo-
dum, Números, Ihesu-Nave, ludices, Ruth, Paralipomenmi, Eccle-
siasticum et Máchateos. — II. S. H I E R O N Y M U S : Líber uirorum
illttstrium. Prologus: Hortaris dexter ut Tranquillum sequens ...
ecclesiasticos scriptores ... P. h., x x i i i j 621 ... Incipiunt capitula
(fol. 391 V. b a 392 ib). Incipit liber virorum illustrinm: Simón P e -
trus filius lohannis provinciae Galileae ... P. I,., X X I I I , 6 3 8 ; CLVI, 3,92
(fol. 392 ib). ... et ad pani|mach¡um apologeticum epitaphia. Explicit
liber ... (fol. 398 v. b). — I I I . S. H I E R O N Y M U S . Libellus de duo-
decim lectoribus. Prologus. Vis mine acriter mi frater desideri ... ut
tibd quasi de luminibus (sic) ... P. h., x x i i i , 787 (fol. 398 v. b) ... ideo
quasi umbra seCus homineim sinit. Explicit libellus de duodecim lee-
192 Biblioteca Naciofud. (254 - 255

toribus (fol. 399 a). [Sigue el índice del volumen.] In hoc uolumen...
(fol. 399 b).

S. XV. 399 fols., vitela, 405 X 295, a 2 columnas, 66 lineas, 3 X 90; caja;
310 X 200.
Ene.: Piel sobre tabla, de la época. 415 X 312.
Olim: B. 35.
Las 3 guardas de vitela con un tratado de Derecho Canónico s. xiv.
Descripción del núm. I en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 280-263, núm. 102; BOR-
DONA, Mss. con pinturas. I, 245, núm. 454.

255
I. NICOLAUS SICUIvUS. Glose dementinarum cum. quibusdam aliis
ailegationibus ... Apellatione iuris centum mille canonicum ... (folio
1 a) ... quam teñe menti semiper. Et hic finís omníum glossarum de-
mentinarum. Incepi ad studendum clementinas cum ístís glosís deci-
ma decembrís et perfecí vicésimo secundo ianuarí anno 1463. Deo gra-
tias (fol. 64 b)). — II. [NICOLAUS SICULUS.] In qtdbus casibus
admittendus sit procurator. Veniens hoc dícitur a famosa est et ...
(fol. 65 a) ... quam ceterí doctores tracten simul materiam. Deo gra-
tias. Quia inveni Marianum utriusque iuris doctorem qui sicut bea-
tus Thomas affixe manus in latere corporis Christi appossuit ita pre
ceteris doctores unam materiam adraissionis procuratoris in causa
criminali profundius ingenio et intellectu tractauit. Ego si ponatur
han sibi post doceatur nes fferdinandus uocatur qui est. Amen (fo-
lio 103 V. b). — III. ANDREAS DE CECILIA, alias BARBACO
[ANDREA BARBAZZA] : Apparattts rubrkae de fide instrumentorum:
Illud in médium referam ... (fol. 104 a) ... de concessione prebende
et hec sufficiant ad presens. Deo gracias. Explicit apparatus ... et
fuit repetita presens rubrica per dignissimum virum ante alios pri-
nifuan et magnum vita et moribus et sciencia dotninum ANDREAM,
alias BARBACO, quasi magnam portans barbam. Deo gratias. Perfecta
fuit presens rubrica sive repetitio per me BALTASAREM FABREGES SEX-
TA DIE MENSIS SEPTEMBRIS ANNO DOMINI M° CCCC" SEXAGESSIMO PRI-
MO (fol. 130 v. b). — IV. FRANCISCUS DE ZABARELLIS. Re-
petitio in caput: Perpendimus ex litteris tuis dificilis interea ... (fo-
lio 131, a) ... aperitur vía ad omnia. Laus et gloria sit individué Tri-
nitatis Amen. Repetitum per me FRANCISCUS DE ZABARELLIS vtrius-
355 ) Inventario General de Manuscritos. 193

que iuris doctorem anno domini 1494 MENSIS NOUEMBRIS felici stu-
dio paduano et pro fratre scribenti per BALTASAREM FABREGUES ...
(fol. 151 V. b). [Sigue tabla, fol. 151 v. h-152 v. b]. — V. BAR-
THOLOMAEUS DE BRESCIA. Repetitio in caput: ludex per
imperitiam contra ius. Litigator Indicauit ... (fol. 153 a) ... in parte
que potunt (sic) et cetera ... Bartolomeus legum doctor. Deo gratias.
Axnen (fol. 155 v. a). — VI. BAR'PHOLOMAEUS DE BRESCIA.
Repetitio in caput: Non minits: layci collectas imponentes ecclesiis ...
(fol. 156 a) ... sucolanus abbas qui legebat senis [sigue una nota ju-
rídica de 10 líneas] (fol. 162 b). — VII. [Repetitio] : Nuper Reve-
rendissime domine cuna exercendi ingenii causa ... (fol. 163. a) ...
[termina incompleta en el fol. 200 b ] . — VIII. MARIANUS
SOCCINI. Ad audientia<m a postulatus: Caput homicidium casuale
imputatur ei cui dabat ... (fol. 201) ... Laus deo. Completus fuit pre-
sens tractatus SENIS DIE LUNE XXVI JUNII ANNO 1492. Compilatus
per famosissimum uirum utriusque iuris interpretem dominus MARIA-
NUM succiNi senensis cuius anima requiescat in pace. Scripta per
fratrem SPACIO VII DIERUM pa. Deo gratias (fol. 232 b). — IX. NI-
COLAUS SICULUS, Quinta ualis: Cassus ille cuius mandato
quis stare ... (fol. 233 a) ... Explicit repetitio super quinta uallis de
iure ... edita a excellentissimo utriusque iuris dootori domino NICO-
LAO DE SICILIA ARCHiEPiscoPUs PANORMITANUS perfecta tertia die
mensis octobris anno millesimo c Sexagésimo primo (fol. 257 v. a).

S. XV. 257 fols., papel, 410 X 285, a 2 columnas, 48 líneas, 2 X 65; caja,
260 X 156.
Ene: Tafilete rojo, 428 X 290, igual que la del ms. 16. Tejuelo: PANORMI-
TANI IN C L E M E N T I N O S .

Olim: C. 21.
Proc: Biblioteca Real.
En el margen del fol. 4, dice: qui uocatur fraitciscus palau etatis xx annorum
studens in iure canónico. Al fin del fol. 257, y de la misma letra del ms., dice:
ffrbnck fcxs. pblbx. vocatur qui scripsit henedicatur detur pro pena una pul-
chra pueUa. Tres digiti scribunt et cetera membra dolent. Deo gratias. Amen.
Et in supra próximo mense decesit ille sanctissimus vir IOHANNES CAROLUS
PRINCEPS ARAGONIE ET CATALONIE et decBsit in ciuitcUe BARCHINONENSI qui pOSt
mortem eius plurima fecit miracula videlicet cecos iluminare ... et in dicto
anno vil NOUEMBRIS cepit possesionem regni FERDINANDUS frater eius...
IS
194 Biblioteca Nacional. (356 - 357

256
S. HIERONYMUS. I. Eusebii leronimi in libris hebraicarum Ques-
Honum (fol. 2 a). — II. Liber de situ et nondnibus locorum hebrai-
coi*um ... (fol. 40 V. b).

S. XII. 89 fols., pergamino, 410 X 278, a 2 columnas, 40 líneas, 2( X 90;


caja, 305 X 195-
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, s. xvii, cifra DUQUE DE UCEDA,
427-287.
Olim: A. 18.
Proc: Biblioteca de FELIPE V, cajón i, orden i, núm. 16.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 241-246, núm. 63. Cfr. BORDONA,
Mss. con pinturas, 245, núm. 455.

257
lOHANNES OAUFRIDUS TRANENSIS. [Prima pars collectarii
iuris sive lectura super primo et secundo libris decretalimn.] — i.
[Prohemium]: Reuerendo in christo pátri ac domino donrino pa-
tri petro dei gratia episcopo penestrino beatus lohannes gauffridi
canonicus de corona ... (fol. i). — 2. [Liber I]: Gregorius episco-
pus hoc nomen dicitur a grex et gore quid est predicare siue dicere ...
(fol. I ) ... per eius deinde capite prinius libro sexto etcétera. Explicit
Uber primius collectarii Deo gratias (fol. 117). — 3. [Liber II]: De
quo uult deo quem hic ponitur ... (fol. 118) ... iniustam per narratio-
nem apparebat collectarius. Explicit prima pars collectarii bicesima
OCTAUA MENSIS AUGUSTI ANNO DOMINI MILLESIMQ QUADRINGENTESIMO
DUODÉCIMO. Dúo (sic) gratias. Qui scripsit scribat semper cirnn d<mii-
no biuat amen (fol. 235 v.).

S. XV. 235 fols. + 6 de guardas, vitela y papel, 415 X 290, a 2 columnas


de 62 líneas de 2 X 80; caja, 257 X 187.
Ene.: Pasta s. XEC. 424 X 300.
Olim: C. 12.
Proc: Antes en B. N.: C. 3.
«57" *63) Inventario General de Manuscritos. 195

Capitales y calcterones en rojo. Alterna cuadernos de vitela y papel en anár-


quica distribución.

258
I. HENRICUS BOHIC: [Re>pertorium Decretalmm] (fol. i a-4
vuelto a). — II. [lOHANNES GAUFRIDUS TRANEÑSIS: Co-
llectorimn iuris sive lectwra swper libris Decr'etalium]: In Christo Pa-
tri et domino domino ... (fol. 5 a) ... ex parte cuius concor commis-
sum, loannes Gaufredus (fol. 131 v. b). — III. HENRICUS BOHIC.
Repertorium sexti libri [Decretalium] : In dei nomine amen, qui ope-
ribus virtuosis...(fol. 132 a)...in crastino festi sancti vincencii gloriosi
martyris ANNO A PASSIOJSTE DOMINI MII,I,ESIMO CCC° I.IX° ipso domino
cooperante qui Ego HEINRICUS BOHIC servuus suus simpliciter ex oro
ut ... Explicit rreportorium sexti libri quod copilauit henricus bond
bonhic professor excellentissimus sacri iuris. Deo gracias (fol. 40
vuelto b).

5. XV. 40 fols., papel, 405 X 275, a 2 columnas, 52J líneas, 3 X 85; caja,
308 X 200.
Ene.: Tafilete avellana, hierros dorados, 415 X 285; igual al ms. 16.
Olim: C. 3.
Proc: Biblioteca Real.

259 263
NICOLAUS DE LYRA: Postillae ... — I. Postilla super libros
Prophetarwm et Machaibeorum (ms. 259). — 11. Postillae super qua-
tuor Euangelistas (ms. 260). — III. Postilla super Epístolas sancti
Pauli, Actus Apostolorum, Epístolas Canónicas et Apocalipsím sancti
loannis (ms. 261). — IV. Postilla super Pentateuchum, et Josué
(ms. 262). V. Postilla super Job et Psalterium (ms. 263).

S. XV. 5 vols., 299, 197, 236, 176 y 210 fols., respectivamente, papel, 410
X 283, a 2 coliunnas de 57-59 líneas de 2 X 70; caja, 263-270 X 170.
Ene: Tafilete avellana, con hierros dorados, s. xviii^ del mismo encuader-
nador que el del ms. 16, 420 X 283.
IQ6 Biblioteca Nacional. ( 2 6 3 - 266

Olim: A. 19, A. 30, A. 21, A. 22, A. 23, respectivamente.


Proc.: Fondo antiguo.
Etescripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 292, núm. 112; 295, núm. 113; 297,
ni'im. 114; 289, núm. iio; 291, núm. i i i , respectivamente.

264
I. l O H A N N E S D E T U R R E C R E M A r T A . Tractatus contra princi-
pales errores perfidi machometi et turcos ... Prplogus (fol. i)., [El
texto empieza] : Beatus loannes Eívangelista cui pro virginitatis ...
(fol. 2 V.) ... hiis qui diligunt domintrai. Explicit tractatus ... (fol. 67
y 67 V.). [Tabula, fols. 67 v. a 6 8 ] . — II. S. THOMAvS A Q U I N A -
T I S . Tractatus de ente et essentia: Quoniam paruus error in prin-
cipio ... (fol. 72) ... et propter sui simplicitatem in quo est finis oni-
nium ... Eíxplicit tractatus ... (fol. 82).

5 . XV. 82 fols., papel, 215' X 150.


Ene: Tafilete rojo, hierros dorados, s. xviii, 225 X 150.
Olim: B. 146.
Proc.: Biblioteca Real, P.-1207.
Cfr.: Para el núm. 11, BELTRÁN DE HEREDIA, MSS. de S. T., Ciencia Tomista,
1926, núm. C.

265
P E T R U S l O H A N N E S T R I L L E S : I. Commentaria in Canticum
Cantícorum et in Evangelium secundum Lucam (fol. i).—II. Censura
sobre lo estampado del títido de la Cruz de Cristo (fol. 155).

S. XVII. 177 fols., papel, 222 X i53-


Ene.: Pasta, 230 X 160.
Olim: B. 143.
I>escripd6n en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 330, núm. 151.

266
P E T R U S l O H A N N E S T R I L L E S : Commentaria et annotationes in
Psalmos.
í66 - a68) Inventario General de Manuscritos. 197

S. XVII. 362 fols., papel, 220 X i53-


Ene.: Pergamino verde, hierros dorados.

Olim: B. 140.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 328-329, núm. 149.

267
Decreta pontificum, ac conciliorum, diversorumque ecdesiae doc-
torum.
S. XIII. 161 fols., vitela, 220 X 132, 33 líneas; caja, 158 X 79.
Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, 230 X 137.

Olim: C. 144.
El título de este códice está añadido en letra posterior a la del texto. En este
códice se halla un florilegio de Padres de la Iglesia: S. HIERONYMUS, S . AU-
GUSTiNUS, S. AMBROSIUS, etc.; y también diversos tratados de entre los cuales
resalta: De quattucr concüiis principalihus (fol. 57 v. a 65). Inicialesi en color,
epígrafes en rojo. Notas marginales y en los folios de guardas.
Cfr.: EwALD, pág. 290.

268
I. [Testamento de Felipe IV, otorgado en 14 D E SEPTIEMBRE DE
1665] (fol. I ) . — II. [Noticias de varios privilegios y donaciones
hechos a la iglesia de San Isidoro de León, años 1063-41183] (fo-
lio 69). — III. Noticias de unas memorias conservadas en el archivo
de San Salvador de Oña relativas a los Condes llamados Salvadores
y Sarmientos y de los Sres. de Burella (fols. 124 y 125). — IV. Tres-
lado dos autos do juramento d'obediencia, preito e mefiage que don
Joam duque de Braganca e sua molher e seu füho fizieram a Philip-
pe II ... (fol. 159). — V. [Tratado de la dignidad, atribuciones y
preeminencias del Presidente de Castilla'] (fol. 177). — VI. M A R -
Q U E S D E M O N D E J A R : Apuntamientos sacados de algunas escri-
turas de Segovia (fol. 224). V I I . Donación que el Conde Don Ramón y
Doña Etmesinda, su mujer, hacen de la cueva básilica de S. Miguel, en
el lugar que dicen Fallió, a Gundebaldo, y donación que el mismo Gun-
debaldo y su m>ujer hacen de la misma cueva al monasterio de San
Miguel al motuisterio de S. Víctor de Marsella (fol. 335).
igB Biblioteca Nacional. (268 - 270

5". XVIII. 243 fols. papel, a 2 columnas y a línea tirada.


Ene: Tafilete rojo, hierros dorados, 210 X 155. Tejuelo: ESCRITURAS
VARIAS.

OUm: D. 162.
El tomo ¡está compuesto de documentos de archivos que fueron encuaderna-
dosi sin cuidado en el siglo xviii y así el iiúm. II resulta en el folio 130, como
se ve por la foliación antigua. El traslado núm. IV está firmado por MIGUEI-
DE MouRA y precedido de la aprobación de LELIO CAMPUCIO ; sigue luego una
poesía. Hay un plano de color en el folio 332, sin más toponimia, según pare-
ce, que es San Martin. Un escudo en color en el folio 334 v. Segim nota mar-
ginal de PELLICER el núm. VI es de letra del MARQUÉS DE MONDÉXAR, quando
mozo.

269
J U A N B E R N A R D O D E A C E V E D O Y S A L A M A N C A Tesoro
de regidores donde sumariamente se trata de la autoridad, calidades
y obligaciones del oficio de regidor destos reinos de la Corona de
Castilla ... — Primera parte de la obra autoridad y obligaciones y
en la segunda se tratara de la jurisdicción del Cabildo de Regidores.
5". XVm 176 fols,, papel, 220 X 160.

Ene.: Pergammo, 227 X 165.

OKm: D. 175, antes D. 23.


Al fin la firma de FRANCISCO DÍAZ.

270
Manuale Missae.

S. XII-XIII. 44 fols., pergamino, 228 X 150; caja, 160 X 92.


Ene.: Tafilete marrón s. xviii con hierros dorados, 228 X 152, igual al
ms. 16.
OUm: C. 145,
Cfr.: ANGLÉSTSÜBIRÁ, MSS. musicales. I, 86, núm. 25.
371" ^4) Inventario General de Manuscritos. log

271
ANTONIO DE MIRANDA. Constituciones y regla de los hermanos
de la Tercera Orden de Nuestra Señora del Carnteit de la ciudad de
Toledo.

S. XVIII. 31 fols., papel, 219 X 153.


Ene.: Pergamino, 223 X 160.
Olim: D. 164.
Los folios están numerados por páginas. En la contratapa un grabado a buril
de la Virgen de Porta CoeU, de GAÍLLE» Iniciales en amarillo.

272
lOSBPHUS DE LA CRUZ. Tractatus de ecclesia, traditionibus,
conciUis et potestate Papae.
S. XVIII —1655—. 194 fols., papel, 215 X 150.
Ene.: Pergamino, 223 X i5S.
Olim: C. 143.
La escritura es de varias manos.

273
Defensiones en derecho de la jurisdicción tempor'al que las Catholi-
cas Reales Majestades de los Reyes nuestros señores han concedido
al Santo Tribunal de la Inquisición de Mallorca.

S. XVII. 104 fols., papel, 212 X 155.


Ene.: Pasta s. xK, 225 X 160,
Ohm: D. 167.

274
MARTINUS LÓPEZ DE ONTIVEROS. I. De sacramento ordims
(fol. I ) . — II. Tractatio de poenitentia (fol. 46).
200 Biblioteca Nacional. (274 - 275

S. XVII. 100 fols., papel, 207 X 150.


Ene.: Pasta, 221 X 150.

Olim: B. 156.
Proc: Biblioteca Real, 13, 3.
Según las notas del folio i de guardas parece que el ms. está incompleto y que
contenía antes, también, lecciones del D E . RANIDOLI. En el mismo folio se lee:
El Doctor Ontiveros fué catedrático de Derecho y de Prima de Cánones en
SALAMANCA 1644. Después Oidor del Consejo Real. Después Arcobispo de
VALENCIA, hombre doctissimo en Cánones.—DOCTOR RANDOLI fué catedrático
de Vísperas de Cánones y Oidor de VALLADOLID. Después del Consejo ReoL.
En el folio 2 v. de guardas: GODOLPHIN.

275
Indfñunt istorie quae non inueniuntur in breuiario. — I. In festo
sánete barbare uirginis et martiris: Regnante maximiano imperato-
re ... B. H. L., 915 (fol. I ) . — II. In festo sánete leocadie uirginis et
martiris: In temlporibus illis duim (post) corporeum saluatoris aduen-
tum ... B. H. iv., 4848 (fol. 3 V.). — III. In sánete eulalie emeritensis
uirginis et martiris: Innum-erus populus et infinita ... B. H. L., 2.700
(fol. 5). — IV. In saneti domimci de silicibus abbaPis: Igitur beatus
dominicus ex patre nobile... (fol. 7). — V. In sánete anastasie mar-
tiris: Anastasia nobilissima romanorum filia pretaxati ... (fol. 8. —
VI. In saneti basiüi episcopi et confessoris: Basilius episcopus apud
cesaream ciuitatem palestina et doctor predpuius ... (fol. 9 v.). —
VIL In saneti paidi prind herenvite: Apud inferiorem thebaidam na-
thale saneti pauli ... (fol. 10). — VIII. In saneti ilarii episeopi et
confessoris: Beatus illarius pictanensium urbis episcopus ... (folio
13). — IX. In saneti mauri abbatis: Beatus igitur maurus clarissimo
senatoruim genere ... B. H. X,., 5773 (fol. 15). — X. In saneti ignacii
episcopi et confessoris: Natale saneti ygnacii episcopi et confesso-
ris ... (fol. 17 V.). — XI. In saneti Masii martiris: Deus qui beatuní
blasium martirem tuumi atque pontificem ... (fol. 19. — XII. In sáne-
te seolastice uirginis: Beatus gregorius dixit. Quis nam erit ... (fo-
lio 21 V.). — XIII. In sánete ettlalie barehinonensis virginis et mar-
tiris: In diebus illis eulalia sancta barchinonensium ciuis ... B. H. L.,
2693 (fol. 22 V.). — XIV. In saneti ualenHni presbiteri et martiris:
Rome nathale saneti ualentini quem tentiit claudius imperator ...
(fol. 25). — XV. In sanetorum martirum emeterii et celedonis: Et
a75 ) Inventario General de Manuscritos. 20x

si priscarum antiquitas passionum ... B. H. I,., 2533 (fol. 25 v.). —


XVI. In sancti thome de aquino confessoris et doctoris: Beatus tho-
mas de aquino ordinis fratrum predicatorum ... B. H. t,., 8157 (fo-
lio 26). — XVII. In sancti leandri episcopi et doctoris: Leander
beatissiraus duce seueriano patre genitus ... (fol. 28 v.). — XVIII.
In sánete marte egipciace: Secretum regis cellare bonum est... B. H. I,.,
5466 (fol. 31). — XIX. In sancti isydori archiepiscopi et confessoris
et doctoris: Igitur egregius confessor Isidoras cum egregiis uenus-
taretur exordiis ... (fol. 34 v.). — XX. In sanctormn tmrtirum tibur-
cit et valeriani: Postquam santus urbanus episcopus bautizauit spon-
sum ... (fol. 36 V.). — XXI. In sancti toribii episcopi et confessoris:
Fuit uir beatissimus toribius nacione hispanus ... (fol. 3.9). — XXII.
In sancti georgii martiris: In perside ciuitate diospoli ... (fol. 41 v.).
XXIII. In sanctorum martirum cleti et marcelini: Cletus nacione ro-
manus de regione uico ... (fol. 43). — XXIV. In sancti uitalis marti-
ris: Apud rauenam nathaiem sancti uitalis patris sanctorum geruasii
et prothasii ... (fol. 44). — XXV. In sancti petri martiris de ordine
predicatorum: Beatus petrus nouus niiartir de hordine predicato-
rum ... B. H. u, 6724 (fol. 45). — XXVI. In sanctorum martirum
marceliani et marchi: Cum. autem clarissimi uiri dúo gemdni fra-
tres ... (fol. 47 V.). — XXVII. In sancti marcialis episcopi discipuli
domini: Anno quadragesimo post resurrectionem domini ... (fol. 50).
XXVIII. In sanctorum^ martirum quirice et iulite: Sanctorum mar-
tirum pia certamina debita ueneracione ... (fol. 52 v.). — XXIX. [In-
sanctarum iiiste et rufine iñrginum et martirum] : Magna est et plu-
rimum laudabilis constantia ... B. H. I,., 4566 (fol. 53 v.). — XXX.
In sancti alexii confessoris: Fuit uir sinplex in urbe roma ... (fo-
lio 55). — XXXI. In sánete marine virginis et martiris: In tempori-
bus illis post corporetmi saluatoris aduentuim ... B. H. L., 5307 (fo-
lio 58). — XXXII. In sánete margante virginis et martiris: Margari-
ta de ciuitate antiochia filia fuit theodosii ... B. H. L,., 5309 (fol. 61
vuelto). — XXXIII. In sancti apolinaris martiris: Aipolinaris sancti
petri apostoli discipulus ... (fol. 64). — XXXIV. In sánete cristine
virginis et martiris: Apud italiam in tiro que est circa lacum ulsi-
num ... (fol. 65 V.). — XXXV. In sancti christofori martiris: Chris-
to forus genere cananeus procerissime stature ... (fol. 67 v.). —
XXXVI. In sánete marte hospite ihesu ehristi: Marta beata hospita
christi ex patre nouile uiro ... (fol. 71 v.). — XXXVII. In sanctorum
machdbeorum: Contigit autem septem fratrés cum matre ... B. H. Z,..
202 Biblioteca Nodiotud. (275

5106 (fol. 75 V.). — XXXVIII. In sanctorwm martirimt iusti et pas-


toñs fratrum: In diebus illis dum crudelissimus dacianus ... B. H. I,.,
4595 (fol' 78). — XXXIX. In sancti ludomci episcopi et confesso-
ris: Almus christi confessor et episcopus in diuiciis ... (fol. 80 v.). —
XL. In sancti bernarcK abbatis confessore et doctore: Bernardus in
burgundia ex religiosis et nobálibus ... (fol. 83). — XL,I. In sancti
bartolomei apostoli: In die tres esse ab istoriografis asseruntur ...
B. H. í,., 1002 (fol. 85). — XLII. In sancti egidii abbatis: Egidius ex
genere atheniensium ex christianis parentibus ... (fol. 88). ... XLIII.
In sancti antonini: Igitur reuerentissimius testis christi antoninus
regali stirpe ... (fol. 90). — XLIV. In sancti adriani martiñs: Apud
nicomediam nathale sancti adriani cum alus ... (fol. 94. — XLV.
[In sanctorwm sergü et bacci'\ Ab incarnacione domini nostri ihesu
christi anno ... B. H. L., 7604 (fol. 97). — XLVI. In sanctarum unde-
cim imlium vifginwm et martirum: Britanoruml nomine notus ... (fo-
lio ICO V.). — XLVII. In sanctarum martirum seruandi et germani:
Beatissimi martiris seruandus et germanus ... (fol. 105 v.). —
XLVIII./» sanctarum martirum vincencü sabine et chrispente: In
diebus illis dum| post corporeum saluatoris aduentum> ... B. H. L,.,
8619 (fol. 108). — XLIX. In sancti bricii episcopi et confessoris:
Igitur post excessum beati martini turonice ciuitatis archiepiscopi ...
B. H. I,., 1452 (fol. 112). — L. In sanctarum martirum aciscli et uic-
torie: Ein(sic) temporibus illis cumprimum!descedisset ... B. H. Í,., 26
(fol. 114). — LI. In sancti petri alexandrimi (sic) episcopi: Natale
sancti petri alexandrini episcopi inter precipuos uiros ... B. H. I,., 6694
(fol. 116). — LII. In sanctarum martirum facundi et prindtiui: In
temporibus illis dum per uniuersum mundum ... (fol. 118). — L i l i . In
sánete paule uidue: Sancta paula fuit nobilissimá matrona romano-
rum ... B. H. L,., 6550 (fol. 120). — LIV. In festo sancti iohanis de
oríeca confessoris: Solerapnem sanctorum memoriam' ad hoc sancta
retJnet ecclesia ... B. H. L., 4443 (fol. 125) ... cum tripudio letetur
yspania, qui talem patronumi meruit habere in gloria. Tu autem (fo-
lio 130).

S. XIV. 130 fols., pergamino, 210 X 145-


Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, lomo cuajado, cortes jaspeados, si-
glo XVIII, 220 X 150. Tejuelo: HISTORIAE QUAE NON SUNT IN BREVIARIO.
Olim: C. 136. 1 : 1
froc- Biblioteca Real: 13-3.
*75 - 277) Inventario General de Manuscritos. 203

Fué escrito en España. Títulos en rojo e iniciales en rojo y azul. En el fol. i,


la finna del Licenciado DIEGO DE COOÍENARES, a quien perteneció el códice.
En los fol'S. 127 V. y 128, glosas en letra del s. xv. En el fol. 105 v. y con re-
ferencia a la vida de los santos Servando y Germán, dice una nota: estcu actas
imprimió Tamaio a 22 de Diciembre todas adulteradas. En el fol. 130 v. hay
un índice en cursiva del s. xv.

276
I. Psalterium ad honorem beatissime Marie Virginis. — i. Prologus:
Mente concipio laudes conscribere ... (fol. 2) ... per matrera filio ma-
tri per filium (fol. 2 v.). — 2. Uersus: Aue uirgo uirginuin parens
aibsque parí ... (fol. 2 v.) ... in ultionemj transeat in salutem per ...
(fol. 95 V.). — II. [Lectiones supef psalmos]: In cognitione humane
rationis supernorum ... (fol. 96) ... in seculum seculi laudabunt te
(fol. 119). — III. PETRUS D E LUNA. [Horae canonicae] : Que
nuper de horis canonicis in quadam lectione ... (fol. 120) ... de hiis
criminibus. Aimen. Deo gratias. Petrus de Luna (fol. 124). ... IV.
Libellum salutis et re gis que quolibet die lege: Qvá quilibet christia-
nus ... (fol. 124) ... eorum iuuant si m¡e (fol. 125 v.). — V. [Prag-
ntentum, Angelicae in Sabbato Sancto] : Exultet iam angélica turba...
(fol. 126) ... cum omni populo suo per ... (fol. 126 v.). — VI. [De-
finitio fidei et nota m-edifationum] (fol. i'2j v.).

5. XVI-XVII. 127 fols., papel, 210 X 147,


Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, cifra del DUQUE DE UCEDA.
220 X 160.

Olin%: C. 138.
Proc: Biblioteca de FELIPE V; cajón i, orden 3.*, núm. 12.

277
JUAN PALAFOX Y MENDOZA. Carta que D. Juan Palafox y
Mendosa, obispo de Puebla de los Angeles, escribió al Padre Hora-
cio Carrochi, Prepósito de la casa profesa de la Compama de Jesús
(fol. I ) ... irreprensible injuriar ni romper lo de christiano (fol. 186
vuelto).
204 Inventario General de Manuscritos. (277 - 278

S. XVIII. 186 fols., papel, 205 X 145.


Ene.: Pasta s. x i x , 226 X 156.
Olim: C 137, antes B. 131.
Proc: Biblioteca Real.
Cfr. ms. 3438, del cual no es copia exacta, pues mientrasi éste tiene 148 párra-
fos, el 277 acaba incompleto en el párrafo 155.

278
I. EUSEBIUS CREMONENSIS. Epístola ad beatum Damasum ...
et ad Theodordum senatorem de marte beati lerommi confessoris et
doctoris eximii: Patre Reuerendissimo Dámaso ... Miultipharie (sic)
multisque ... modis olim deus locuttis est nobis ómnibus per ...
p. h., XXII, 239 (fol. I ) ... que jam possid'es tu adipisa. Exjplicit; epís-
tola beati Eusebii ... de morte gloriosissimi leronimi doctoris mag-
míici et confessoris (fol. 43). — II. VENERABILIS AUGUSTI-
NUS. Epístola ... ad beatum Círillum, ...de magnificis mdractdis beti
leronimi doctoris eximii: Gloriosissimi christiane fidei athlete sánete
matris ecclesie lapidis, angularis in quo ... P. Í,., XX, 281, y
XXXIII, 1120 (fol. 45) ... aliquanter defraudatur desiderio. Explicit
epistola venerabilis Augustini ... de magnificentiis beati leronimi
doctoris magnifici (fol. 53). — III. S. CYRILLUS. Epistola ... ad
beatum Augustínum ...de miracidis beati lerommi doctoris eximii:
Venerabili viro ... Qui quantus sit et tu bene nosti eius usus máxi-
me ... (fol. 54) ... in tuis orationibus memor esto. Amen (fol. 88). —
IV. Epithaphium beati leronimi Rome in ecclesia sánete Marte mcdo-
ris septdti: Hic dux doctorum iacet et flors presbiterum hic veniens ...
(fol. 88) ... anc de super iré caue (fol. 88). — V. Hynmus composi-
tus in eíus lattdem: Ecce qui christi decorauit aulam ... (fol. 88) ...
verus deus atque trinus omnem precuum. Hic anno christi cccixxxvi
bibliam de ebreo in latinum transtulit obiifejue pridie kalendis octo-
bris. Atmo eius etatis xci ANNO M^CCCC'XVIIII" (fol. 88). — VI.
S. HIERONYMUS. leronímus in fine cuiusdam epistolae ad eusto-
chium de obitu beate paule: Scipio quos genuit paule dixere paren-
tes ... (fol. 88 V.) ... portantes hominique deoque dedere. Dor-
nniuit in pace sancta paula séptima kalendis ... anni triginta sex.
Affuit huic finis operi xv OCTOBRIS ANNO M°CCCC°XXXX'' (fol. 88 v.).
VII. Quarta tábida quarti operis: Prologus in regula uiuendi in mo-
378 - 279) Inventario General de Manuscritos. 205

nasteriis ... (fol. 93 v.). — V I I I . S. H I E R O N Y M U S . Prologus in


Regula viuendi in monasteriis edita a sancto Iheronimo et missa
ad Eustachium ceterasque virgines eius: Tepescens in membris
procliuum Corpus p. L., XXX, 391 ... (fol. 95) ... deuoti I h e -
ronimi sanctís vestris juuare orationibus. D e o gracias. Explicit r e -
gula viuendi in mionasteriis edita a sancto Iheronimo cardinali atque
doctore missa ad Eustochium virginem ceterasque virgines ac eius
sórores in christo (fol. 128 v.). — IX. Ex legenda beati Thome de
Aqiiino ordinis predicatorum qualiter sibi oranti frater romanus post
niortem apparuit et de his que sibi reuelauit: Hic vir sanctus et deuo-
tus orator dum semel ... (fol. 129) ... eterna beatitudine potiretur
(fol. 129 V.).

¿'. XV. 131 fols. + 18 de guardas, vitela y papel, 213 X 140.


Ene: Pasta, 220 X 147. Tejuelo: MISCELÁNEA CAMBISIANA.

Olim: D. 208.
Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Alterna vitela y papel en cuadernos de dos hojas de vitela y seis de papel, hasta
el fol. 81; dos hojas de vitela y cinco de papel, hasta él fol. 95, y, a partir de
éste, dos hojas de vitela y cuatro de papel. Tiene dos foliaciones: una
(i-lxxxviiii) para los seis primeros tratados, y otra (i-xxxv) para los demás.
Inicial de oro y colores en el fol. i. Títulos, rúbricas y capitales en rojo y azul
alternando. Los fols. 89-93 están en blanco. En la hoja 10 de guardas, una
nota sobre: Fructus Elemositiae. Y al pie, en letra distinta: Monseigneur de
BEAUVAU Archeveque de NARBONNE. En el fol. i, intercalado entre incipit y el
texto: ex Libris iUustrissimi domini hiacinti serroni episcopi mimatensis.
En el fol. 131 una receta: Do mal de oyos. Y en el fol. 131 v., un juicio sobre:
Valerius maximus, y una: Diffiniqio legis.

279
I. [Fueros de Navarra] : Aquí empiega el libro de los primeros fue-
ros que fueron fayllados en espaynna enpues la perdición que fue
[de] los christianos: Este primer fuero que fue faillado e estable-
cieron montaynes en espayna enpues la muerte del Rey Rodrigo se
contiene como e quoando deoien Rey (fol. 3 ) : E t fue primeramente
establecido por fuero en espaynna de rey a l ^ r ... (fol. 3 v.). — I I .
Amejoramiento del Rey don Felipe. In Dei nomine amen como nos
philip por la gracia Rey de nauarra ... (fol. 307). — I I I . Memoria de
los fueros que fizo don Carlos [ / / / ] de nauarra: I n Dei nomine
2o6 Biblioteca Nacionci. (379 - 281

amen. Nos Carlos por la gracia de Dios Rey de nauarra ... (fol. 317
vuelto) ... et de todo omiddio que a tal ficiere por bentura e sen pul-
pa ... (fol. 324 V.). [Siguen tablas e índices; el índice segundo, falto
de la primera hoja.]

S. XIV-XV-XVI. 324 fols., pergamino y papel + 6 sin numerar, perga-


mino, + 6 papel, + 2 pergamino, + 62 (II-LXIII) papel + 2 guardas
pergamino al principio + 8 papel al principio y 8 al fin. 210 X 140;
caja, 135 X 190-
Ene.: Pasta s. xix, 220 X 125. Tejuelo: FUERO DE SOBRARBE.
Olim: D. 192.
Iniciales en colores, dibujos a pluma, la primera inicial miniada. La tabla y
la primera hoja de guarda d« pergamino de letra del s. xviii, y el núm. II
lleva con letra posterior al original: Ameioramiento del Rey Don Carlos.
Cfr.: BORDONA, MSS. con pinturas, I, 246, núm. 458.

280
{Fueros de Navarra.] Aquí comien^ el primer libro del fuero que
fue fayllado en españa ... (fol. i ) : De leuantar rrey. Et fue primero
establecido por fuero en espayna de rrey algar ... (fol. i v.) ... Tanta
fuit tutela dte illustri rege aldeffonsso prefato com dei gratia et auxi-
lio uirorunn [borrado] ... comátís de ... Era ... mense augus ... Ex-
plicit liber forii generalis ... Garsia est dictus qui scripsit sit bene
(fol. 131).

S. XIV. 131 fols., pergamino, -|- 8 guardas papel, 205' X 145, a 2 colum-
nas, 23 líneas, 2 X 50; caja, 134 X " S -
Ene.: Tafilete rojo s. xviii, 220 X 155. Tejuelo: FUERO DE SOBRARBE.
Olim: D. 193, antes D. 173.
Iniciales en colores, títulos en rojo. Las dos últimas hojas muy estropeadas
por la humedad. En la guarda 5." hay una extensa nota y la copia del folio i
de letra del s. xvii.

281
I. CRISTOPHORUS DE ANOUIANO (?). Sequitur interpretan-
dumconcilium Tridentintmi... ANNO 1597 (fol. i). — II. FRANCIS-
aSi - 3 8 2 ) Inventario General de Manuscritos. 207

C U S S Á N C H E Z R A N D O L L i. Praelectio de rebus ecclesiae alie-


nandis vel non (fol. 99). — 2. De rescriptis. A Ñ O 1644 (fol. 130). —
I I I . S A L C E D O . De re iudicata (fol. 162). — IV. F R A N C I S C U S
R A M O S D E M A N Z A N O , i. Praelectio de adquierenda et omitten-
da hereditate (fol. 96). — 2. De bonis uacantibus ... (fol. 207 v.),

5". XVII. 210 fols., papel, 210 X 140.


Ene.: Pasta, 220 X 155.

Olim: C. 139.
Son cinco volúmenes, el i.° foliado de i (fol. i) a 92 (fol. 92), el 2.*^, de i
(fol. 99) a 30 (fol. 128), el 3.°, de 2 (foh 130) a 52 (fol. 161), el 4.°, de i (fo-
lio 162) a 33 (fol. 194), y el 5.°, de i (fol. 196) a 57 (fol.. 210). Hay dos hojas
cortadas después d«l folio 161. El volumen i parece ser de don DIEGO PELLICER
ABARCA, d'e quien hay una firma autógrafa, al parecer, en el verso del último
folio de guarda y parecida a la escritura del volumen. En d folio i una nota
añadida en el s. xviii, donde se lee: del doctor don DIEGO PELLICER ABARCA.
Sobre ANGUIANO cfr. mss. 10796,3 y 17867,3; y sobre RANDOLI cfr, ms. 274.
En los folios 95-96 hay borrador de versos. Los volúmenes siguientes parecen
de la misma mano qué el ms. 274. Por esta razón parece que .SALCEDO debe ser
DIEGO DESCALS Y SALCEDO, salmanticense, y no IGNACIO LÓPEZ DE SALCEDO,
complutense.

282
[Fuero de Alarcón otorgado por Alfonso VIII] : ... cendan tante
dignitatís prerrogatiua ... (fol. i ) ... [Acaba incompleto con] : Titulo
de portaidgo: Mando que ninguno non de portadgo de comer de
christianos que alarcon uiniere ... (fol. 86 v. a, y acaba en el fol. 87 a).

5 . XIII. 87 fols.,, pergamino, 205 X 145.


Ene.: Holandesa.

Olim: D, a i i .
Proc: Archivo de la villa de AIARCÓN.
Iniciales y títulos! en rojo. En el folio 87 lleva una apuntación del escribano
JUAN VÁZIQUEZ. En los fols. de guardas, al principio y al fin, lleva restos de
otro códice del s. xiii, con fragmentos de un tratado moral.
2o8 Biblioteca Nacional. (283

283
I. JUAN BAUTISTA VESTELUNGA: Discurso moral sobre la
Ley Sálica: y que fundamento tenga su subdstensia. Escritta en idio-
ma italiuno por el Licenciado [Juan Baptista] Bestelunga: y tradu-
cida fielmente en español por un curioso por que no carezca esta na-
ción de tan importantes noticias. En Roma. AÑO DÜ 1708 (fol. i) ...
Si algún Francés tubiesse alguna hystoria mas uerdadera contraria
a lo que aqui se a referido el Autor la desea para su desengaño; sién-
dole entretanto licito el creer aquello que esta escrito y estampado
para eterna Memoria a los siglos venideros.El Doctor Juan Baptista
Vestelunga AÑO DE 1687 (fol. 144 v.). — II. La Verdad Christiana,
A la Audiencia del Rey Christianissimo, Dada En Versalles Dia 15
DE Juivio DE 1689. Estampada En Paris por Juan Coiñar, estampador
del Rey. En el mesmo año. Tradusida fielmente de Francés en Ita-
liano. En Hamburgo. AÑO DE 1690 (fol. 145). — III. Juisio Univer-
sal de la Europa; occasionado por la Muerte del Señor Carlos 2.° Rey
de España, en el AÑO DE 1700 hecho por un Curioso en Roma, en
dicho Año (fol. 190 v.). — IV. Discurso del Obispo de Salisburii a
la Reina y Parlamento de Ingcdaterra (fol. 197) ... Este discurso se-
gún su contexto, pareze que fue hecho a los Principios del año de
1707. esta fielmente traduzido del idioma italiano, en el español. En
Roma 4 de Noviembre de 1708 (fol. 215). — JOSEPH GOIO.
Recopilación de todo lo sucedido en Materia de Guerra en toda la
Europa el año passado de 1708, con prudentes obseruasiones. En
Amstardam por Joseph Goio AÑO DE 1709 (fol. 217). — VI. [Discur-
so contra la Compañía de Jesús]: Que Fuese la Religión de los Pa-
dres Jesuítas plantada por el Espíritu Santo en la Viña de Christo,
como Árbol, que produgesse el antidoto contra el veneno de las He-
regias ... (fol. 231) ... También es precisso reformiar las reglas se-
cretas y Monitorios priuados, que llegan al numero de Díeziocho, los
quales obseruan con toda puntualidad, y los mas de ellos necessitan
de grauísima corrección. Todos ellos los pondré aqui abajo, para sa-
tisfacer la Curiosidad del lector. Tanto prometo hazer si me lo man-
dam. En Turin oy 16 DE AGOSTO DE 1667 años. G. F. A. L. (fol. 246).
VII. NICOLÁS ERIZZO. Relación Del Camllero Nicolás Erizzo
Embajador De Venezia En Roma en los Pontificados de Innocen-
cia XII Y Clemente XI (fol. 247).
283-285) Inventarió General de Manuscritos. 209

S. XVIII. 262 fol. + 2 de guardas, papel, 208 X 140.


Ene.: Pergamino sobre tabla, 217 X 150. Tejuelo: DISCURSO ORAL SOBRE
LA LEY SÁLICA.

Olim: D. 181.
Todo de la misma escritura. Los fols. 216 y 2 ^ en blanco.

284
I. A U G U S T I N Ü S A N T O L I N E Z : Expositio Bullae Cruciatae Six-
ti Quinti a Nativitate Domini ANNO 1588 discutienda a Fratre Ma-
gistro Antolines (fol. 1-50 v.). — II. M A R T I N D E B U S T O . Dis-
tinctio prima de poenitentia a domino Busto Decretalium Cathedra-
rio Saltnanticensi ANNO 1587 (fol. 34-149 v.). — IV. M A R T I N D E
B U S T O . Sequitur explicandus fam-osus titidus a Domino Domino
Busto de consecratione. A N N O D O M I N I D E 1587 (fols. 150-193 v.). —
V. M A R T I N D E B U S T O . Per difficilis distinctio i,."- a Domino Bus-
to 1588 (fols. 194-212). ... V I . D I D A C U S E S P I N O D E C A C É -
R E S . Tractatus /super/ caput pasee famie •morientem (fols. 223-229).
5. XVII. 229 fols., papel, 205 X 140.

Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, 215 X 150.


Olim: C. 146.
Adornos en tinta en las cabeceras y portadas de cada tratado.

285
[Estatutos del Cabildo de Leiqídtio] : ... Esta es la mantenencia y el
coderno del cabildo de la iglesia de sancta maria de la uilla de leiqui-
tio. La qual se treslado de la uieja a la nueba a veinte dias del niés
de iulio en el año de señor de miill e quaitrocientos e ochenta y siete
años. Seyendo arcipreste en la dicha iglesia e arciprestadgo della
Sancho Sánchez de vgarte ... (fol. i ) ... el cabildo de los dineros que
le dieron los confrades (fol. 23 v.).

S. XV. 24 fols., papel, 205 + 130.


Ene.: Holandesa, 214 X 150.
Olim: C. 142. ]
14
2IO Biblioteca Nacional. (385 - 287

En el margen superior del folio i: Recuadro del cabildo de veneficiados,,.


En el folio 24 se contiene un acta del Cabildo de 31 DE DICIEMBRE DE 1536.

286
I. LUDOVICUS DE MONTESSINO. Tractatus VII de autoritate
Eclessiae Conciliorum et Romani Pontificis. A sapientissimo doctore
Ludovico de Montessino, sacre Theologiae primo proffessore in
lUustri academia Conplutensi eruditissime perlectus ac Rescitatus
ANNODOMINI 161 I (fol. I ) . — 11. [LUDOVICUS DE MONTESSI-
NO.] Tractatus IV De Traditiombus. Questio prima de Nomine at-
que divissione Traditionis (fol. 195).

5". XVII. 206 fols., papel, 205 X 145.


Ene.: Pergamino, 215 X 153.
Olim: C. 140.
Proc: Antes en B. N.: C. 163.
Los folios 193-194 en blanco.

287
Libro de trefe cvriosos y dibersos tratados recopilado en el anno 1614.
i son los sigzñeníes (fol. I)..— I. JUAN D E RIBERA, ARCOBISPO
DE VACENCIA: Carta a su Magestad escrita en DIEZ DE j u t i o DEL
AÑO 1609 (fol. 99). — II. DIEGO DE MENDOZA. Dialogo entre
Caronte y el Alma de Pedro Luis Farnesio ... Interlocutores. Cha-
ronte. Alma de Farnesio (fol. n o ) . — III. JUAN DE VEGA. Do-
cumentos dados ...y imbiados a su hijo a la Corte comentados por el
Conde de Portalegre (fol. 129). — IV. [JUAN DE SILVA] CON-
DE DE PORTALEGRE: Carta ... o Don Christoual de Mora AÑO 1599
(fol. 143). — V. [JUAN DE SILVA] CONDE DE PORTALEGRE:
Otra Carta ...al mismo don Cristoual de Mora 1601 (fol. 145). —
VI. [FRANCISCUS HORTIZ.] Apologia En defenssa de las Co-
medias que se Representan En Espanna (fol. 148) ... haec mala sunt,
sed tu non meliora facis. Finís. Franciscus hortiz me fecit (fol, 197 v.)
VIL ALONSO SÁNCHEZ, s. j . : Relación de las cosas particulares
de la China la qual hizo el Padre Alonso Sánchez de la Compañía de
a87 - a89 ) Inventario General de Manuscritos. 211

Jhesus que se la pidiefon para leer a la Magestad del Rey don Feli-
pe 2° estando indispuesto (fol. 198). — V I I I . Libro que trata del
modo que se a de tener en curar Aleones agores y gauilanes (fol. 227).

5 . XVII. I + 145 fols., numerados del 99 al 243, papel, 210 X 145.


Etic.: Pergamino, 214 X 152. Tejuelo: TRECE TRATADOS CVRIOSOS.

Ohm: C. 141.
Faltan los fols. 1-98, que, según se indica en el fol. I ; quitóse por estar vedado.
Estos folios contenían los siguientes tratados: I. FRANCISCO DE QUE-
VEDO: I. Prematicas Del Tiempo y desengaño, (fol. i).—2. Discurso del
Aguazü endemoniado (fol. 17).—^3. Sueño del juigio (fol. 7 (sic).—4. Discurso
del Infierno (fol. 27).—II. Dialogo de Philopatro, de Arsitasimefdpolitigate
(fcl. 81). Hay una hoja cortada entre los fols. 128-9, tres entre los fols. 147-8,
una entre los fols. 197-8. Están en blanco los fols. 239-!243.

288
Troparium.

S. XII. 193 fols., pergamino, 198 X 100; caja, 125 X 65.


Ene.: Pasta, 210 X 115. Tejuelo: LÍBER CANTUS CHORI.

OUm: a 188.
PrOc.: Biblioteca de FELIPE V. Notación musical neumática sin lineas. Capita-
les y epígrafes en rojo.
Descripción: ANGLÉS^SUBIRA, MSS. musicales. I, I, 36, núm. 20.

289
Troparium,

5". XII. 155 fols., vitela,, 200 X 120; caja, 153 X 90-
Ene,: Pasta, s. x i x , 213 X 130. Tejuelo: LÍBER CANTUS CHORI.

Olim: C. 153.
Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Notación musical neumática sobre línea seca, con claves y cusios. Rúbricas y
epígrafes rojos.
Descripción en ANGLÉS-.SUBIRA, MSS. Musicales, I, 18, núm. 19.
212 ••.••'••. Biblioteca Nacional. ^ ' (396

290
Papeles de diferentes Materias Políticas y de buen Gobierno sacadas
de la Real Librería de la Octaua Maravilla de San Lorenzo de el Es-
corial. 1. FRANCISCO JIMÉNEZ DE CISNEROS. Puntos y Ad-
venencias que se dieron y embiaron por el Cardenal de Toledo Don
Fray Prangisco Ximenez de Zisneros, al Cardenal Tortosa Obispo
que después fue Pontifise y se nombro Adriano Sexto primer Con^
se jera de el Señor Emperador Carlos Quinto y Maestro suyo. Para
qve sirviesen de ynstrüc^ion ál dicho Señor Emperador en él Gobier-
no de los Reynos de Espafía presentóse al Conde dte Olivares para
que se valiessé de lo que pareciese vtil en tíemipo de el Señor Rey
Don Phelipe Quarto (fol. 2). — II. F E L I P E II, REY DE ESPAÑA.
Papel de el Señor Rey D. Phelipe 2.° sobre las esterelidades de el
Año (fol. 13) ... En San Lorenzo a TRES DE MAYO DE 1589 al Conde
de Barajas hauiendo esterilidad aquel año (fol. 14 v.). — III. FRAN-
CISCO GÓMEZ DE SANDOVAL, DUQUE DE LERMA: Carto que
escriuio el Duque de Lerma a su Magestad (fol. 15) ... Valladolid
TRECE DE ABRILI< DE 1627. Fiel Criado de V. M. el Cardenal, Du-
que (fol. 16). — IV. Capítulos de auisos Venidos Con Extraordina-
rio de Madrid que llego a SEIS DE JULLIO DE 162 I (fol. 16). — V. Re-
laciott de la noticia que se dio de el estrecho de Jibraltar.'(io\í^jg v.).
VI. AMURATES IV, EMPERADOR DE LOS TVRCOS. Carta de el Em-
perador, o Rey de los Turcos nuebamente elexido ANO DE 1623, Diri-
gida a la República de Raguza (fol. 21). — VII. MANUEtr FON^
CE. Oragion Fúnebre en la Muerte de Don Rodrigo Calderón Mar-
ques de Siete Iglesias que fue degollado en la Plaza mayor de MADRID
JUEBES 21, DE OCTUBRE DE 1621 Por Manuel Ponce (fol. 22 v.). -^
VIII. Soneto A Don Rodrigo Calderón: Elste que en la fortuna mas
subida ... (fol. 27 v.). — IX. Epitafios al mismo: Yaze en esta Pie-
dra Dura ... (fol. 28). — X. Otro [epitafio]: Aqui y a ^ Calderón ...
(fol. 28 V.). — XI. JUAN DE RIBERA, ARZOBISPO DE VALENCIA.
Caria de el Patriarcha, Arzobispo de Vdengia, Don Juan de Riueta
pora el Rey nuestro Señor Don Phelipe III (fol. 28 v.^. TT- XII. Re-r
loción Embiada a su Magestad (que está en el Cield de la Victoria
que Don Diego Pimentel, General de la Esquadra de,Ñapólas alca,n-
?ó a costa de su Vida, Tomando Vna Esquadra de Seis Vajeles,Re-
dondos de Cosarios de Argel a Vista de las Islas de San Pedro.) (fó-
apo) Inventario General de Manuscritos. 213

lio 50). — XIII. Carta que escriuio al Papa el Rey de la Persia. Tra-
ducida de Italiano (fol. 55 v.). — XIV. Carta para su Magestad so-
bre que no Combiene dar Lisengia- a Doña Ana Garrafa Pringessa de
Astiglicmo para casarse con el hermano de el Gran Duque de Floren-
cia (fol. 58). — XV. ANIIONIO ZAPATA DE CISNEROS, CAR-
DENAL,. Carta que el Cardenal Zapata esctiuio a su Magestad su fe-
cha en Ñapóles a 15 DE JULLIO AÑO DE 1622 (fol. 63, v.). — XVI.
Relación de lo que ha subgedido en la Ciudad de Ñapóles con gente
de las quatro Galeras de Su Sanctidad que vinieron a este Puerto en
este mes de JuivLio DE 1622 (fol. 64 v.). — XVII. ANTONIO ZA-
PATA DE CISNEROS, CARDENAL. Carta que el Cardenal Zapata
escriuio a su Magestad su fechen en Ñapóles a 29 DE JULLIO DE 1622
(fol. 68). — XVIII. Copia de Villete que Monseñor PampliUo nun-
gio de Su Sanctidad escriuio al Cardenal Zapata su fecha en Ñapóles
a 8 DE JULIO DE 1622 (fol. 71 h.). — XIX. ANTONIO ZAPATA
DE CISNEROS, CARDENAL. Carta que el Cardenal Zapata escriuio
a su Sanctidad su fecha en Ñapóles a 29 DE JULWO DE 1622 (fol. 72
vuelto). — XX. ANTONIO ZAPATA DE CISNEROS, CARDENAL.
Copia de Carta que el Cardenai Zapata Escriuio al Cardenal Ludouisi
su fecha en Ñapóles en 29 DE JULIO DE 1622 (fol. 74). —• XXI. Re-
lagion de lo que Resulta de las ynformfigiones regiuidas para Verifi-
cazion de los Exgessos echas en Ñapóles por los Soldados de las Ga-
leras de su Sanctidad que trajo a su Cargo el Pfior AldobranStw
(fol. 77 V.). — XXII. FELIPE II, REY DE ESPAÑA. Carta de el Rey
Don Phelipe Segundo, nuestro Señor escripia al Cardenal Granbela
su fecha en Madrid a 29 DE DIXIEMBRE DE 1572 (fol. 80). — XXIII.
[ F E L I P E II, REY DE ESPAÑA.] Carta de mano de su Magestad al
Papa su fecha a 23 DE FEBRERO DE 1572 (fol. 81 v.). — XXIV. [FE-
LIPE II, REY DE ESPAÑA.] Carta de su Magestad para el Bmbaxador
dé Romxi su fecha en Madrid a 24 DE FEBRERO DE 1572 (fol. 82 v.).—
XXV. ANTONIO ZAPATA D E CISNEROS, CARDENAL. Carta
que el Cardenal Zapata escriuio al Duque de Alburquerque Emhaxa-
dor de Roma su fecha en Ñapóles a 28 DE JULLIO DE 1622 (fol. 84).—
XXVI. Relación de la que algunas Personas han declarado hauer
epho y executado en Virtud de Ordenes de Birreyes en diferentes
Tiempos en Ocassion de Delitos y exgesos Cometidos por la Gente de
las Galeras de su Sanctidad (fol. 89 v.). — XXVII. Copia de Carta
escripia al Señor Conde de OUuares por yncierto Auctor (fol. 91) ...
MADRID 19 DE MAYO DE 1623 (fol. 98 v.). — XXVIII. GALCERAN
214 Biblioteca Nacional. (290 - agí

ALBANELLO, ARZOBISPO DE GRANADA. Carta de el Arzobispo de


Granada [Don Galseran Albanelo] para el Señor Conde de Otiuares
(fol. 98 V.) ... de Granada AGOSTO 24 DE 1621. Illustrisimo y Exce-
lentisimo Señor Besa las míanos de Vuestra Excelencia su mayor
seruidor, el Arzobispo de Granada (fol. 99 v.). — XXIX. [GASPAR
DE GUZMAN, CONDE DUQUE DE OLIVARES]: Respuesta [a la
carta anterior] (fol. 99 v.). — XXX. F E L I P E IV, REY DE ESPAÑA.
Declararon De Don Phelipe Quarto Rey de las Bspañas. Al rompi-
miento de la Guerra que sin denuttgiarla ha hecho Luys Rey de Fran-
cia (fol. 103).

S. XVII (final). 141 fols. + 2 en blanco al principio y 2 al fin, papel,


235 X 160.
Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, 246 X 173. Tejuelo: PAPELES VA-
RIOS POLÍTICO.

Olim: E. 151.
Proc: Biblioteca Real, 12-3; después en la B. N.: E. 146.
Portada dibujada a pluma, con escudo del MARQUÉS DE SANTILLANA.
Cfr.: EvfALiD, pág. 290-293, y para los números XXVII y XXVIII: P. Mr-
GUÉLEZ, Cat. de los Cod. esp. de la B. del Escorial, I, págs. 247-8. Para el nú-
mero XXVIII: Semanario Erudito, III, 63-69.

291
PAULADIUS, EPiscopus. Vita sancti lohannis Chrysostomi a Pa-
lladio episcopo scripta. — i. Ambrosii monachi praefatio incipit:
Domino sancto atque beatissimo patri Eugenio Ambrosius: Conuerti
nuper ex graeco uitam sanotissimi uiri dohannis constantinopolitaní
episcopi ... (fol. I ) ... seruare dignetur incolumen domine beatissime
atque indulgentissime pater. E)»plicit praefatio (fol. i v.). — 2. In-
cipit vita ... Cum uenisset aliquando Román Palladius elipolitanae
ecclesiae uenerandus antistes iohannis ilHus ... (fol. i v.) ... in te-
rribilis iustique iudicii die ... Explicit vita sancti lohannis Chrysos-
tomi ... (fol. 70).

S. XV. 70 fols., vitela, 230 X 155.


Ene.: Pasta, 240 X 165.
Olim: A. 156.
Proc: Antes en la B. N.: A. 156.
391-393) Inventario General de Manuscritos. 215

En el folio 9 de guardas, al principio, en letra del s. xix hay una noticia sobre
el traductor: Ambrosio fué Camaldtdense. Mr. BIGOT dice que la versión de
este Monje es exacta y DUPIN anuncia una versión del original griego de la
Biblioteca de Florencia hecha por Mr. Bigot. Impresa en 4.° en París, año 1680.
No obstante esse manuscrito tiene su precio porque nos da la traducción de
Ambrosio más correcta que el impreso, etc., y la otra de Bigot se prohibió por
la carta de S. Juan Crisóstomo. Ittig. de Bibl. pág. 417. Inicíales ornamentadas
de oro y colores. Algunas correcciones marginales.
Cfr.: LOEWE-HARTEL, B. P. L. HS., 358; BORDONA, MSS, con pinturas. I, 247,
núm. 459.

292
I. S. GREGORIUS NAZIANZENUS. Apologetícus l^er unus. —
I. Incipit Prefatio Ruphim Apronianum: Proficiscenti tnihi ex urbe
¡niungebas fili ... P. G., XXXVI, 735 (fol. 2 v.) ... linguae habes pe-
ritiam' magis probato (fol. 2 v.). — 2. Incipit liber Apologetiaís ...
Victus sum et fateor me esse superatum ... (fol. 32 v.) — 3. De epi-
phaniis siue de natali domini: Christus nascitur, gloriamini, Chrístus,
e celo occurrite (fol. 32 v.) ... operaimis in quantum uinotis in carne
possibile est per Ihesum Christum ... Explicit líber secundus de nata-.
le domini (fol. 40 v.). — 4. Incipit tertius de luminibus quod est
secundis epiphaniis: Iterutn in Ihesus itúsus. Et iterum mysterium ...
(fol. 40 V.) ... illustrius lux nostra fulgeat coram homdnibus ... Ex-
pHcit liber tertius (fol. 50). — 5. Incipit qitartus de Pentecostés et de
Spiritu Soneto: De soleminitate huius diei pauca dicenda sunt ...
P1.0R., II, 137 (fol. 50) ... uiua et uera festiuitas et exultatio Sanc-
torum ... Exiplicit liber quartus ... (fol. 57 v.). — 6. Incipit quintus
in semetipsum ex agro regresum: Desiderabanx uos o filii qua et ipari
mensura desiderabar a uobis ... (fol. 57 v.) ... hic quesierint uita et
fide probabili, tibi gloria et potestas ... Explicit liber quintus (fo-
lio 65 V.). — 7. Incipit sextus de ieremie dictis, presente imperatore
apttd quem intercedit pro quodam periclitantem: Uentrem meum
uentrem meum doleo ... (fol. 65 v.) ... a quo omnes et in presentí
et in futuro misericordiam speramius per Christum... Explicit liber
sextus (fol. 71). — 8. Incipit septimus de reconciliatione monacho-
rum: Lingua nostra soluit alacritate eit hominum legen1| ... (fol. 71
vuelto) ... Pax autem' dei que exuperat omnem mentem custodiat
corda nostra in Christo ... Explicit liber septimus (fol. 80 v.). —
9. Incipit octauus de grandinis uastatione ... Quid laudabilem soluitis
?i6 Bibliofeca Nacional. (292-293

oiidinem. Quid impellitis lingUcuní: ... (fol. 80 v.) ... et nostra térra
perpetuum que fructificauit primo in Christo ... (fol. 89). — II.
[Fragmenta missae Nativitatis Domini et Officii Defunctorum] ( f o -
lios 90-92 V.).

S. XIII. 92 fols., pergamino, 230 X 160, 26 líneas; caja, 170 X n o .


Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, cifra DUQUE DE UCEDA,
240 X 175-
OUm: A. 158.
Proc: Biblioteca de FELIPE V; cajóq i.°, orden 3.*, núm. 8.

293
lOANNES LECTOR, O. P. Summa confessorum. — i. Incipit prolo-
gas ftatris lohannis lectoris in pñorem libellum quaestionum cassua-
lium: Quoniaml duuioruin noua quotidie ddfíicultas ... (fol. i a). —
2. Incipit autem prologus eius fratris lohannis lectoris in summa con-
fessorum: Saluti animarum et proximorimi utilitatis secundum or-
dinis mei professionem ... (fol. i v. a). — 5. Incipiunt titídi primi
libri ... {fol. 2 b). — 4. Incipit summia confessorum...: Quoniam ín-
ter ecclesiastica crimina symoniaca heresis ... (fol. 3 b). — 5. Incipit
secunda de homicidio ... In prima parte dictum est de quibusdam
. criminibus ... (fol. 8y a). — 6. Incipit tertia de Qualitate ordinis:
Expeditis per dei gaudium duabus particulis ... (fol. 172 v. a). —
7. Incipit tractatus de matrimonio quasi quartus liber huius sumime:
Quoniain in foro ... (fol. 363, b). ... 8. [Tábida, fol. 404]. — 9. In-
cipiunt statuta summe confessorum ... (fol. 409). — 10. Incipit addi-
Ho de quarto libro de sponsdibus ... (fol. 422 a) ... Exiplicit compen-
diosa collectio quorundam statutorum ... (fol. 423 v. b). — 11. In
hac tabula ubicum^ue sit ... (fol. 423 v. b) ... Explicit tabula super
, sumida confessorum (fol. 476 b).

S. XIV. 476 fols., vitela. 225 X 155, a 2 columnas, 40 líneas, 2 X 50;


caja, 160 X lio.
Ene: Tafilete rojo, hierros dorados, lomo cuajado, cortes jaspeados, si-
glo xviii, 235 X 160. Tejuelo: Jo TATIENSIS SVMMA CONF'ESSORVM.
OUm: B, 122.
Iliiciales y orlas miniadas de arte francés en los fols. i, i v. y 3. Algunas ca-
a93 - a^5) Inventario General dé Manuscritos. 217

pifales. en oro y las demás en rojo y azul, que se alternan. Títulos y riíbricas
en rojo.

294
J U A N S Á N C H E Z D E SORIA. Libro de lo que contiene el pruden-
te gobierno de la imperial Toledo, y de las corteses ceremonias con que
le ejerce. Hecho por el jurado Juan Sánchez de Soria, escribano ma-
yor de sus ayuntamientos. Año 1635.

.S". XVIII. 18 + 122 fols., papel, 230 X 160.


Ene.: Piel sobre tabla, con el sello, en seco, de la ciudad de Toledo,
240 X 165.

Olim: D. 178.
Proc.: Biblioteca Real: 3-3.
Tabla (fol. ii-'i7). Hay una dedicatoria a la imperial Toledo (fol. 19^1) y
una introducción al libro de Ceremonias por don PEDRO DE 'AYALA MANRIQUE,
señor de las villas de PEROMORO y SAN ANDRÉS, Regidor y utw de tos comisa-
rios nombrados por la imperial ciudad de TOLEDO para hacerle (fol. 21 V.-29).
El texto empieza en el fol. 30. En el fol. 151 v. y dibujado a mano hay Sala
de concilios y planta de los asientos de los que concurren a ellos. Después de
la portada hay cinco folios en blanco, y también está en blanco el fol. 18. En
la guarda i se lee, en escritura del s. xviii: costó 30 reales y 4 maravedís. La
foliación antigrua empieza en el fol. 30, que es el primero del texto.

295
[Ordena/ma^ y Ara>nceles de la Cancillería Real de Aragón.]

S. XV. 107 fols., pergamino, 220 X 150.


Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, s. xviii, 235 X 150.

OUm: D. 191.
Proc: Biblioteca Real.
En el folio i v. hay un epitafio del Rey don Fernando en odio versos latinos
que empiezan: Hic quis rex quisnam, Hispanus quis ... Debajo un sarcófago
V sobre éste el escudo de Aragón, el yugo y el haz de flechas.
Descripción en BORDONA, MSS. catcianes, 14.
2i8 BMioteca Nacional. (396 - 398

296
I. lOHANNES DOMINICUS DE FLORENCIA, o. p. Commenta-
ria ... super psahnum "Magníficat" [incompleto al principio] (fo-
lio I ) . — II. lOHANNES DOMINICUS DE FLORENCIA. Lee
tura super Cántica Canticorum Salomonis (fol. 65).

S. XV. 213 fols., vitela, 225 X 210, a 2 columnas, 34 líneas, i X 65; caja,
186 X 160.
Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, 232 X 215.
Olim: B. 121.
Las márgenes inferiores mal cortadas y muy deterioradas. Las versales en
azul y dibujos en rojo, calderones en azul y rojo, alternando.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 310, núm. 126.

297
lOHANNES FRANCI9CUS RIGANS. Tractatus de Cardinalium
privilegiis insignioribus et usu receptisf,: Omnia sunt uel ex iure canó-
nico uel ciuili desumpta et confiranata testimoniis uel iuris canonici
aut ciuilis interpretum etiam nouissimorum Regniculorum

S. XV11. 8 hoj. -f 47 fols., papel, 225 X 162.


Ene.: Pasta, 233 X 170.
Olim: C. 134.
I ^ letra es imitación de la humanística. El Cardenal don BONVISO, arzobispo
de BARÍ, ÑAPÓLES, agosto, 1603.

298
I. Glossa ordinaria Walafridi Strabi, et inteñinearis Anselnú Laudu-
nensis, super Apocalypsim (fol. 2). — II. Expositio ceremoniarum
missae (fol. 34).

5". .Y//. 50 fols., vitela, 220 X 145'-


Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, cifra del DUQUE DE UCEDA,
234 X 160.
398 - 300) Inventario General de Manuscritos. 219

Olim: A. 159.
Proc: Iglesia de MESINA. Biblioteca de FELIPE V; cajón i, orden 3.', núm. 6.
La letra es cardingia de la segunda mitad del s. xii. Iniciales y capitales ro-
jas y amarillas, con adorno caligráfico.
Descripción en TOERE-LONGÁS, Bíblicos, I, 172, 42.
Cfr.: LOEWE, B. P. L. Hs., 359.

299
Methode d'instruire et d'exhorter a l'usage des superieures, inten-
dantes, maistresses d'escole et ntaistresses de peitsionnaires des filies
de l'Enfance de N. S. J. C.

S. XVIII. 231 fols., papel, 230 X 160.


Ene: Pergamino de la época, 235 X 165,
Olim: D. 203.
En el margen superior del fol. i, se lee: pro communi Bibliotheca fratrum
praedicatorum Avenionensium. En la última hoja dte guarda, se lee: Montes-
quieu, y la signatura H. 149. El vas. es obra de varias manos.

300
Cartapacio de don Luis Daualos, maestre de canupo. Lo que en el
contiene a juntado en diferentes tiempos y de diferentes partes.
I. Declaración del Cargo de Maestre de Campo ... por el Duque de
A LVA Don FERNANDO DE TOLEDO ... (fol. 5). — II. Titulo de Maes-
tre de Campo General del Exercito de Olanda de ... FRANCISCO DE
VALDÉS. UTRECHT, I DE NOVIEMBRE DE 1573 (fol. II V.). — III. Ti-
tulo del Lugar Theniente Genefal del Duque de Sessa a Don Aluaro
de Sande. BALEANERA, 20 DE SEPTIEMBRE DE 1568 (fol. 14. — IV.
Hordenes del Duque de Alúa sobre la gente de guerra. SALUCIA, I DE
AGOSTO DE 1555 (fol. 16). — V. Ordenes del Conde de ALVA DE
LISTE siendo Virrey de Sicilia. PALERMO, 24 DE JUNIO DE 1586 (fo-
lio 25). — VI. Orden del Emperador DON CARLOS. GENOVA, 15 DE
NOVIEMBRE DE 1536 (fol. 41 y.). — VIL Reformación que hiso Su
Majestad en LOMBARDIA ... 1536 (fol. 71 v.) — VIII. Orden de Su
Majestad sobre la jurisdicción del Castillo de MILÁN. MADRID, 3 DE
220 Biblioteca Nacional. (300

SEPTIEMBRE DE 1569 (fol. 80). — IX. Orden y declaración sobre lo


mismo. E L PARDO, 28 DE OCTUBRE DE 1570 (fol. 83 v.). — X. Orden
que se tiene en el Castillo de MILÁN pwa el servicio del y de las pos-
tas ... (fol. 85). — XI. Cargos^ Estados, entretenimientos de los
Exercitos conforme a lo que Su Majestad tubo en Alemania (fol. 89
vuelto). — XII. Leyes militares de la müiciá (fol. 95). —- XIII. Van-
do y hordenangas del campo (fol. 104). — XIV. Or'den para proueer
un exergito de vituallas ... (fol. 106 v.). — XVÍ Discurso con que se
¡tase labrar la nmnición de campo por la Cámara (fol. 117). — XVI.
Relación de herramientas y aderecos para la artilleria (fol. 118 v.).
"XVII. ... Cómo devem ser tas barcas y puentes (fol. 122 v.). —
X V I i r ... Orden ... eti los alojamientos ... MILÁN, 15 DE EEBRERO
DE 1559 (fol. 123). — XIX. Los derechos ... que ... ha de llevar el
Contador ... (fol. 131 vJ)., — XX. Relación que dio el Contador
Francisco Cid de los derechos que se pagan en la Contaduría .,. d^
Fiamonte y Lcmubardia ... por los despachos ... (fol. 133 v.). ~--
"KXI. Cofña de la Promsion que hizo el DUQUE DE ALVA quando se
partió de MILÁN para NÁPOLES eti persona del MARQUÉS DE PESCA-
RA. TtoRTOSA, 3 DE ENERO DE 1556 (fol. 135 V.). — XXII. Titulo de
Veedor General a favor de Juan Zapata de Carderías. AUGUSTA, 25
DE AGOSTO DE 1552 (fol. 139). — XXIII. Titulo de Capitán de justi-
cia del Campo (fol. 145 v.). — XXIV. Titulo de Comisario General
del exercito en Piamonte y Lombardia en Pedro Antonio Louato.
SAN LORENZO, 7 DE DICIEMBRE DE 1579 (fol. 147 v.). — XXV. Ca-
pittúación ... con los caros maestros de los hornos que sirvieron en
LOMBARDIA años de 1555 (fol. 149 v.). — XXVI. Orden de DON
CARLOS DE ARAGÓN, dada etí MII.AI^, A 25 DE JUNIO DE 1594 dispo-
ríiendo que los castellanos y ntunicionerOs de los Castillos observen
las ordenes que el Capitán General de la Artilleria les diera (fol. 152
vuelto). — XXVII. Patente del oficio de Auditor General en Lom-
' bardia y Picnnonte en el Dr. Nicolás García. MILÁN, 3 DE JULIO DE
-1570 (fol. 154 V.). — X X V n i . Orden quá se dio al Veedor y Conta-
dor y Pagador en PLANDES (fol. 156 v.). — XXIX. Titulo de Maris-
cal de la Caualleria y escoltéis a favor de MARTIN DE LELI. 10 DE
AGOSTO DE 1546 (fol. 164). •— XXX. Patente de Capitán de Infantería
de Don Luis DAUALOS dada por AvEjANDRÓ FARNESIO junto a IPRES,
I DE OCTUBRE DE 1583 (fol. 167). —JXXXI. Titulo de Castellano de
S. F E L I P E DEÍ SETUBAL a favor de Luis DAVALOS, dado en 16 DE D I -
CIEMBRE DE 1588 (fol. 168). — XXXII. Cédula de Consejero de Gue-
300-30i> Inventario "General dé Manuscritos. 22i

rra en los Estados rfg FLAÑDES dada por erARCHIDUQUE ALBERTO .a


favor de Luis DAVALOS en BRUSELAS, 14 DE JUNIO DE 1601 (fol. r^ó
vuelto). —i XXXIII. Licencia para venir de Flandes a favor de Luis
DAVALOS. BRUSELAS, 10 DE MARZO DE 1604 (fol. 171 v.).— XXXIVi
Titulo de Maestre de Campo a favor dt Luis DAVALOS. ARGANDA,
11 DE MAYO DE 1614 (fol. 172). — XXXV.'Garta de FIEWPE III ahAr-
chiduque recomendando a DAVALOS. VALLADOLID, 8 DE MARZO DE
1601 (fol. 173). — XXXVI. Otra del Archiduque al Rey en el mismo
sentido. BRUSELAS, 9 DE MARZO DE 1604 (fol. 173 v.). —^ XXXVlI.
Real Cedida de FELIPE III señalando a DAVALOS 8O escudos al mes.
MADRID, 30 DE ABRIL DE 1614 ( fol. 174). — XXXVIII. Otra de 100
escudos de entretenimiento a favor del mismio. GUADALUPE, 20 DE
OCTUBRE DE 1618 (fol. 175). — XXXIX. Carta de recomendación a
favor de DAVALOS, del ARCHIDUQUE ALBERTO al DUQUE DE LERMA.
BRUSELAS, 9 DE MARZO DE 1604 (fol. 175 v.).

5". XVII. 175 fols., papel, 230 X 170.


£«<:..• Pergartiino, 238 X 170.
OUm: E. 136.
Proc..'Biblioteca ViLLAUMBRóS.^.
Escritura de diversas manos, como se aprecia a partir del fol. 165. índice en
las cuatro primeras hojas. ^ ,
Cfr.: MoÑiNO: La Col. de mss. del Marqués de Monteálegre, G^, 277.

301
RODERICÜS 5^IMENEZ' D E RADA. [Operd Mstórica.) I. [7a-
bula: fols. I vi a-4 v. b].—'• 11. [Dedicatío] Serenissimo et inuictq .,.
Pernando Dei gratia Regí Castelle ... Rodericus indigrius cathédré
Toletane sacerdos hqc opuscidum- et i^egi xegum perpetuo adherere:
Fidelis antiquitas et antiqua fi<ielitas ... (fol. I a) ;.. conspectyi tantí
principis presentare (fol. 6 b). III. Incipit historia gothica...: Ut ue-
ritas Génesis atestatur quam Moyses ... (fol. 6 b) uiam unitierse car-
nis jngresso (fol. 133 v. b). — IV. Historia romanórum: Prologus ...
Rrincipumi autem regum Lacii istud fuit ... (fol. 134 v. á) ... et va-
ríorum J)residtun tiranide laceratá {fol. 143 v., a).—- V, Historia
Hugnonem, Vandalorum et Sueuorum,Alcmorum et SUingorum: Pro-
logus ... Hugnorum origt> ut refert antiqujtas ita cfepit ..,.(fol, 143 b)
222 SüHioteca Nacional. (301 - 303

.,. a Gallia -Gothica in Hispania transtulerunt (fol. 151 v. a). —


VI. Historia Ostrogothorum: Prologus ... Mortuo Athila Valamet
rex Ostrogothorum et Ardairicus rex Gepidarum ... (fol. 152 a) ...
in Hispanis et Gallia Gothica regnaverimt (fol. 155 a). — V I I . Pro-
logus in libro Arabum. Incipit historia arabum: Anno Leovegildi re-
gis Gothorum nono ... (fol. 155 b) ... in historia gothica fuimus pro-
secuti noluimus iterare (fol. 182 b).

S. XIII. 1S2 fols,, vitela, 228 X 168, a 2 columnas, 32 líneas, 2 X 6 ; caja,


160 X 120,
Ene.: Piel sobre tabla con broches, 240 X 165.
Olim: F. 195. ,
Proc.: Catedral de TOLEDO.
En la contratapa posterior, después de al procedencia, dice: Este santo argobispo
tstá sepultado en el monestorio de HimscA cerca de MBDINACELI en su sepul-
tura está este letrero:

Mater Navarra, nutrix Casteüa, schola Parrhisitis


sedes Toletum: ortus mauseolum. Requies ceUim.

Notas y signos marginales. Algunas palabras subrayadas, reclamos, foliación


romana antigua y moderna arábiga, ambas en tinta. I guarda de pergamino
al principio en blanco. Las hojas finales muy deterioradas por la humedad.
Cfr.: EwALD, pág. 309.

302
RODRIGO X I M E N E Z D E RADA. Aqui conpiesga la estorio d$ los
godos e conpusola don Rodrigo arfobispo de Toledo e confirmador
de las Estañas.

S. XIII. 75 fols., vitela + i de guardas + 2 de papel, 225 X 140.


Ene.: Piel con broches, 230 X 150.
Olim: F. 196.
Proc: Catedral de TOLEDO.
En la guarda del principio en pergamino restaurado dice en letra del s, xv:
Esta es la historia de don Rodrigo Arcohispo de Toledo y escrita Romance
según y su manera y estilo diuiera de ser de aquel tiempo y en el trasladar aña"
de muchas cosas el trasladador de suyo que da gran luz a la verdad de la his-
toria que no está en la latina y ansi es este libro de muchck estima. En el folio
30¡» - 3 0 4 ) Inventario General de Manuscritos. 223

75 hay varias notas d« diversas manos: "La mayor parte de las notas puestas
en este códice son impertinentes: todas pedantescas, bastando a dar a conocer
el espíritu dé la época en que se escribieron, J\osé'\ A\mador^ de los R\.íos'\."
Otra: Anno domini 1243 era 1281 porque era es xxxviiio mes que año del
señor ut patet intuenti. Iniciales en color, epígrafes en rojo. Publicado en
CoDoiN, tomo 88. El mis. 12,9910 es copia de este códice,
Cfr.: EwALD, pág. 309.

303
I. Manifesté pour Louis le grand, roí de France et Phüippe de Fran.
ce son petit fils roi d'Espagne V du nom centre Leopold empereur
d'Occident sur le duche de Milán (pág. i ) . — II. Breve réponse au
manifesté de l'Empereur (fol. 109).

S. XVIII. V + 218 págs., 225 X 170.


Ene.: Piel francesa, s. xviii, 235 X 175.

Olim: E. 149.
Proc: Bibdioteca Real: 13-2; después en la B. N.: £-203.
Son 2 vols. encuadernados en un mismo tomo como se ve por la paginación
antigua que sigue de la página i a la 99, en la que se lee: Scripsit D E GRAND-
MONT VEDÉAU (sic) anno 1701 Die primo decembris. Empieza otra vez en la
pág. 109, que es la i en la paginación antigua, y acaba en la pág. 218, donde
también se lee: Scripsit D E GRANDMONT VÉDEAU (sic) anno 1701 die martis v.°
Las págs. 100-108 están en blanco.

304
MELCHOR DE CABRERA Y GUZMAN. Defensa de la intmni.
dad de los libras y que no se debe de ellos alcabala ni otra contribu-
ción o tributo por su noblega y excelencia.

S. XVII. 372 fols., papel, 219 X i54-


Ene.: Pasta, s. xxl, 233 X 165.
Olim: D. 174.
En el fol, I se lee la siguiente nota: de agosto de id'p. Antes estuvo encuader-
nado en pergamino.
224 , Biblioteca'Nacional. (305-306

305
[P'ornmlQriunt de instrumentibus contractibusque legum aragonen-
sium.] 1. Index omnium formularum (fol. i-lvii). — II. De uenditio-
nibus et arris {fol. i). — III. De Insoluttmt dationibusi (fol. 278). —
IV. De Hoeritamentis et donationibus (fol. 287). — V. De dationi-
bus in emphyteosim (fol. 342). — VI. De Precaríis (fol. 390). —
VIL De restitutionibus (fol. 406). — VIII. De Arrendamentis (fo-
lio 410). — IX. De assignationibtis et consignationibus (fol. 416). —
^. De recognitionibus (fol. 429). — XI. De Feudis (fol. 454). —
XII. De dotibus et sponscditiis (fol. 500).—^XIII. De debitis et creditis
(fol. 564). — XIV. De cessionibus (fol. 596. — XV. De diffinitio-
nibus (fol. 612). -—XVI. De íocatione et conductione {fol. 644). —-
XVII. De compromissis (fol. 668). — XVIII. De contractibus et pac-
tis (fol. 691). — XIX. De mantimisionibus (fol. 700). — XX. De
Inventariis et encantibus (fol. 715). — XXI. De procurafionibus (fo-
lio 715). — XXI. De procurationibus (fol. 770). — XXII. De Ins-
titutionibus beneficiorum (fol. 801). — XXIII. De Testamentis et
ultimis uoltmtatibus (fol. 833). — XXIV. De Litteris (fol. 919).

S. XVI. Ivü X 975' fols., papel, 220 X 155.


Ene.: Tafilete avellana, s. xviii, del mismo encuadernador que el ms. nú-
mero 16, 230 X 165. Tejuelo: FORMULARIO GENERAL DE ARAGÓN.
Ohnt: D. 179.
Proc: Antes en la B. N.: D, 166.
En la segunda guarda del principio hay la siguiente nota: Est FRANCISCI ^ A -
FONT LocuMTENENTis pTOtonotarii suae Maiestatis ñusque Regii Consiliorii
in Regnis coronae Aragonwm, eius propria manu descriptum adolescens Bar-
cinone a qua oriundus est. Y de otra mano: Obiit die primo mensis februarii
Mocxxi, eiusque Cadtmer fuit Sepultmin in ecclesia parrochiali Sanctae Cru-
cis Madriti anima eius requiescat in pace Amen Amen. Los 21 folios últimos
están en blanco.

306
I. S. BERNARDUS. Tractatus de homine interioñ: Multi multa
sciünt et seipsos n€sciunt. Alios inspiciunt ... P. I,., CIJCXXIV, 485
(fol. 2) ... sponsus cum sponsa prosipicies unum eumjdenque dominum
3o6) Inventario <Jeneral de Manuscritos. 225

glorie ... qui uiudt et regnat ... (fol. 16 v.). {Siguen noticias sueltas
sobre la presentación de Jesucristo ante el tribmial de los Judíos.] —
II. S. THOMAS AQUINATIS. Indiñt breuis compilatio theolo-
gie eddita a soneto thoma de Aquino ordinis fratrum predicatofum.-
Bterni patris verbum sua ymensitate universa comiplens ... (fol. 24 ...
inhereat ut secundum hoc religio nominat perfeotionis statum (folio
49 V.; sigue Tabla fol. 50). — III. Incipiunt flores ysidoñ in libro
de sumo bono: Incipit primus liben Summum' bonum deus est qui in-
commutabilis et corrumpi omnino non potest ... P. h., Cxxxiii, 537
(fol. 60) ... qui operamini iniquitatem nesoio qui etc. (fol. 80). [Si-
guen 8 capítulos] Expliciunt octo capitula que defecenmt in tertia
parte et ut scias ubi vide numerum capitulorum' et sic reperies. Deo
gracias. Amen (fol. 83 v.). — IV. Incipiunt flores secundi libri beati
egida de sumnto bono: Omnis qui secundum deum sapiens est beatus.
et beata uita cognitio diuinitatis est ... P. I,., LXXXIII, 599 (fol. 84) ...
recipi non posse celestis aula letificandos includit. Expliciunt flores
beati egidii in libró de summo bono. Deo gratias (fol. 138 v.). [Sigue
tabla; fols. 139-143 v.]. — V. Elucidarium.: Anima mea exultat in
domino ... Dicitur malum nihil esse ... (fol. 144) ... delectabilis fauus
de ore tuo. Explicit lucidarium. Deo gratias. Amen (fol. 162 v.). In-
cipit tabula tertius tractatus qui intitulatur lucidariuml {fols. 163-166
vuelto). — VI. [Fragmenta super Isaianí]: Audite celi et auribus
percipite ... (fols. 166 V.-167 v.). — VII. [Fragmenta de uirtutibus
et legibus a diuo Thoma de Aquino]: Deum tímete ... (fol. 168) ...
correctio fratrum 2.° paragrapho ii (fol. 289 v.).

S. XV. 289 fols., papel, 218 X 152.


Ene.: Pasta s. xix, 227 X 157.

Olim: B. 151.
Parece ser que este códice está formado por dos volúmenes. En el folio 46 apa-
rece la numeración antigua con el número 74 hasta el 85, después del cual
faltan cuatro hojas. En el folio 60 empieza la antigrua numeración del otro vo-
lumen comprendiendo desde el i al 239. El folio i, mutilado. En el folio i de
guarda antigua: Prior de su mano. Notas marginales numerosas.
Cfr.: Para el núm. 11, BEI,THÁN DE HEREDIA, MSS. de S. T., Ciencia Tomista,
1926, núm. C; para el núm. v el ms. 548.
16
226 Biblioteca Nacional. (307

307
I. lOHANNES GERSON. Libri quatuor de imitatione Christi et ul-
tinms de sacramento. Tabula ystius primi libri sequitur. In principio
cuiuslibet libri inuenies tabulam eiusdem (fol. i). — i. Incipit líber
lohannis Gerson de contentu mundi. Capitulum primum de imitatio-
ne Christi: Qui sequitur me non ambulat in tenebris dicit dominus.
Hec sunt uerba ... (fol. i v.) ... tantum perficies quantum tibi ipsi
uim intuleris. Amen ... Epqylicit liber primus. — 2. Incipdt tabula se-
cunda (fol. 19 V.). Explicit tabula, htcipit liber secundxis...: Regnum
dei intra uos est dácit dominus. Converte te ex tote corde tuo ...
(fol. 20) ... per multas tribulationes oportet nos intrare in regnum
dei. Amlen ... Explicit liber secundus. — 3,. Incipit tabula libri tertii
(fol. 28 V.). htcipit liber tertius ... (fol. 29 v.): Audiam quid loqua*
tur in me dominus deus. Beata anima ... (fol. 30) ... dirige per uiam
pacis ad patriam perpetué claritatis ... (fol. 68). — 4. Incipit tabula
libri quarti [tachado]. Explicit tabula libri quarti. htcipit liber quar-
tus (fol. 69): Venite ad me omines qui laboratis et onerati estis et
ego reficiam uos, dicit dominus (fol. 69 v.) ... non essent mirabilia
nec ineffabilia dicenda. Deo gratias. Amen. Qui scripsit scribat sem-
per cum domino uiuat. Frater Andreas uocatur a domino benedica-
tur ... (fol. 87). — II. ISAAC DE SIRIA. Collationes ad solitarios:
Anima quae Deum diligit iii solo deo haeret ... P. G., LXXXV, 811
(fol. 88) ... uidébit anima tua in semetipsa lumen Christi et infra
seculum non embescet. Ipsi laus gloria et honor in sécula seculoroim.
Amen (fol. 130 v.). — III. Incipit exercitvum spirituale mentís in
deum ad uolentem spiritualiter proficere: Quia mihi mukum placet
de hoc quod incepisti bonum ... (fol. 131) ... sentimentum desidii
uite perfectioris sine conamine proprie imperfectionis. EjcpHcit exer-
citiumi spirituale mentís in deum ... (fol. 133).

S. XIV-XV. 133 fols., papel, 220 X 131-


Ene.: Pasta, 226 X 148.
Olim: B. 154.
Títulos y capitales en rojo. Según nota de don JULIÁN PAZ, en junio de 1923
fué desglosado de este códice un Tractatus de mendicitate de Gerson, que por
ser incunable pasó a la Sección de Raros. Entre los fols. 77 y 76 hay huellas
de haber cortado cuatro.
3o8 - 310) Inventario General de Manuscritos. 227

308
I. Liber de modo bene iñvendi Soneto Bernardo tributus: i. [Tabula
capitulorum; fols. 1-12]. — 2. Ineipit liber uoeatus Bariialdíis ad so-
rorem: Karissima michi in Christo sóror diu est que rrogastí ut
uerba ... (fol. 3) ... tue sanctitatis minuet penammee iniquitatis aníen.
Laus tibí sit ... amen (fol. n 6 v.). — II. Ineipit liber de doctrina
uirtutum et fuga uitiorum: Quatuor sunt uirtutes cardinales pruden-
tia, foTtitudo, temperantia et justitia ... (fol. 118) [acaba incompleto
en el fol. 127 v. b] ... quarta magnis ciuibus.

5". XV. 127 fols., papel, 215 X 140, caja del I: 158 X 90; el II a 2 co-
lumnas de 28 líneas de 3 X 53; caja, 170 X 105.
Ene.: Pasta, s. xx, 225 X 150. Tejuelo: S. BERNARDUS. DE DOCTRINA
VIRTUTCJM ET FUGA VITIORUM.

Olim: B. 155.
Iniciales y títulos en rojo.
Cfr.: Para el I: P. L., CLXXXIV, 184.

309
Practiea de la Chaneilleria de Granada.

S. XVII-XVIII. I + 599 fols., papel, 221 X 157.


Ene: Pergamino, s. xvii, 228 X 155.
Olim: D. 199.
Proc.: En el s. xviii tenía la signatura (C-89. Después en la B. N.: D. 174. Los
fols. 600 a 602, que están sueltos, forman parte de un capítulo 49 de la obra,
que no concuerda con el del texto. Escritura de varias manos de los siglos
XVIl-XVIII.

310
P H I L I P P E V. Histoire d'Bspagne. Tome i."
S. XVIII. III + 639 págs., papel, 286 X 200, 18 líneas; caja, 205 X 100.
Ene.: Tafilete rojo, s. xviii, con hierros dorados y cifra del Rey con el
228 Biblioteca Nacional. (310 - 313

collar del Toisón de oro, 295 X 205. Tejuelo:


H I S T . DESPAG. DE MARIANA
TRADUIT EN FRANCOI^ PAR SA MAJESTA. T o m O I.

Olim: Reservado alto.


Proc: Biblioteca de FM-IPE V.
Autógrafo de FELIPE V. Traducción francesa de los dos primeros libros del
P. MARIANA.

311
[ P H I L I P P E V. Exercices de mathentatiques.]

S. XVII. 85 fols. + 18 fols. en blanco, papel, 257 X 190.


Ene.: Tafilete rojo, s. x v i i i , armas doradas, 267 X 195.

Olim: Reservado alto.


Proc: Biblioteca, de FELIPE V.
Son reglas, ejercicios y problemas autógrafos de FELIPE V, con anotaciones
de su preceptor.

312
Sentiments de pieté sur les pseaumes pemtentiaux, 1707-
¿•. XVIII. 11 + 68 pág., papel, 221 X 163.

Ene.: Tafilete rojo de la época, armas y hierros dorados con "amours",


235 X 170.
Olim: Reservado alto.
Parece que fué hecho y escrito de mano del Cardenal de FLEURY.

313
P H I L I P P E V. Sainte Bible: Livre d'Esther. Les Macchahés.
S. XVII. 230 fols., papel, 267 X 160.

Ene: Tafilete rojo, s. xviii, armas doradas y flores de lis, 227 X 167.

Olim: Reservaífe) alto.


Proc: Biblioteca de FELIPE V.
313 - 3 i 6 ) Inventario General de Manuscritos. 229

Es una traducción francesa, autógrafa de FELIPE V, del Libro de ESTER, has-


ta el capítulo X, y del primer libro de los MACABEOS.

314
P H I U P P E V. Sainte Bible: Judith. Tobías.

S. XVII. 200 fols., papel, 218 X 158.


Ene: Tafilete rojo, s. xviii^ armas doradas y flores de lis, 228 X 166.
Olim: Reservado alto.
Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Es una traducción francesa, autógrafa de FELIPE V, del Libro de JUDIT desde
el capitulo 4.° hasta el fin, y del Libro de TOBÍAS. Está escrito únicamente por
el recto de los folios.

315
P H I L I P r ^ V. Sainte Bible: Paraphrase des proverbes de Saloman.
Le livre de Ruth.

S. XVII. 191 fols., papel, 218 X 157.


Ene.: Tafilete rojo, s. xviii, hierros dorados, armas, 228 X 166.
Olim,: Reservado alto.
Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Es una tradiicción francesa, autógrafa, de FELIPE V. Segiín la escritura, pa-
rece que el Libro de Ruth fué hecho antes que la Paráfrasis de los Proverbios
de Salomón. El texto acaba en el fol. 186 v.

316
P H I L I P P U S V. Epistolae latinae LXXII.

S. XVII. 94 fols., papel, 218 X 168.


Ene.: Tafilete rojo, s. xviii, hierros y armas, 226 X 166.
Olim: Reservado alto.
Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Son ejercicios de composición epistolar, autógrafos de FELIPE V, sobre distin-
230 Biblioteca Nacional. (316-319

tos asuntos relacionados con la enseñanza del latín y dirigidos a un príncipe.


La escritura es más formada que la de los mss. precedentes. El texto acaba
en el fol. 90 v.

317
L U D O V I C U S D Ü C I S BURGUNDIAEL Epistolae [i<x] ad Phi-
lippum fratrem. 1696.

S. XVII. V + 74 fols., papel, 219 X 160.


Ene: Tafilete rojo, s. x v i i i , hierros y armas, 226 X 165.
Olm: Reservado alto.
Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Parecen destinadas a los estudios de Felipe V. Tratan de mitología, fábulas
y orden de los signos del Zodíaco.

318
P H I L I P P U S V. Exercitia scripturae.

S. XVII. 22^ fols., papel, 217 X 157.


Ene: Tafilete rojo, s. xviii, hierros y armas, 226 X 166.
OUm: Reservado alto.
Proc: Biblioteca de FEMPE V.
Son borradores autógrafos de los ejercicios hechos por Felipe V para apren-
der el latín, y consisten en disertaciones sobre Arachné, Psyché, Camilli vita,
Sophronyntus. Según la escritura, estos Ejercidos pareceii de la misma época
en la que el príncipe tradujo al francés el Libro de Ruth. Cfr. Mss. 315, fo-
lio 166 y ss. j

319
PHILIRPUS V. I. Líber XXII. S. Chrysostomus exilium ipsum
magis etiam quam prius illustrem iis quas exerciit uirtutibus reddi-
dit ... (fol. I ) ... Eum per imbrem uel uehementíssimium egredi co-
gebat, ita ut pluuia usque ad pellem peruaderet (fol. 43 v.). — II.
[Excerpta ex interrogatione Andromci et Probi a Praefecto Mopsues-
319-321) Inventario General de Manuscritos. 231

tae Máximo] (fol. 47). — III. Chronologia regum, consulum et im-


peratorwm romanorum (fol. 71). — IV. Chronologia imperatorum
orientis (fol. 80). — V. Chronologia Imperatorum occidentis (folio
85). — V I . Chronologia regum francorum (fol. 89 v.). — V I L Bar-
cinonis obsidio (fol. 95). — V I I I . Animalia pesti confecta (fol. 97).—
IX. Sapientiam caeteris rebtts praeponendam (fol. 99). — X. Scien-
tiae utilitas (fol. l o i ) .

S. XVII. 106 fols,, papel, 216 X 167.


Ene.: Tafilete rojo, s. x v t i i , hierros y armas, 226 X 170.
Oiwn; Reservado alto.
Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Son ejercicios autógrafos de Felipe V. El tratado I, según la escritura, pare-
ce d'e la misma época que el ms. núm. 316. El tratado II, de la misma época
que el ms. núm. 315, fol. 48 y ss. Los otros tratados, de la misma época que
el ms. núm. 318. El tratado II tiene anotaciones de el preceptor del príncipe.
El tratado VII está escrito imitando a Virgilio y tiene 35 hexámetros.

320
P H I L I P P E V. Sainte Bible. Histoire de Joseph.

S. XVII, 14a fols., papel, 218 X 167.


Ene.: Tafilete rojo, s. x v i i i , flores de lis, 227 X 173.
Olim: Reservado alto.
Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Es traducción francesa, autógrafa de Felipe V, del Génesis, desde el capítulo
37 al final, o sea la Historia de José. Por lo que se colige de la escritura, pa-
rece que se trata de la primera traducción hecha por el príncipe. Está escrito
únicamente en el recto de los folio®.

321
P H I L I P P U S V. Compositiones latinae.

S. XVII. 250 fols., papel, 224 X 165.


Ene.: Tafilete rojo, s. x v i i i , hierros dorados. En el primer plano de la
encuademación, rodeado de flores de lis: COMPOSITIONES LATINAE. Y en
232 Biblioteca Nacional. ( a a i - 324

el verso: S. Ducis ANDEG. Las guardas de la encuademación son de ta-


filete rojo rodeado por un filete a la Duseuil, en el centro de un rectángulo
que lleva en los cuatro ángulos de las flores de lis las armas de Felipe V,
rodeado por el collar del Toisón de oro, 235 X 170. Tejuelo: CATB-
CHISMUS.

Olim: Reservado alto.


Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Son composiciones latinas, autógrafas de Felipe V, sobre la Historia Sagrada.
Por su escritura parece poco anterior al ms. núm. 320. Está escrito únicamen-
te por el recto de los folios y hay correcciones en el verso. El texto acaba en
el fol. 243.

322
P H I L I P P E V. Sainte BiWe.

S. XVII. 2721 fols., papel, 223 X 163.


Ene.: Tafilete rojo, s. xviii^ igual que la del ms. núm. 321, pero llevando
en primer plano: VERSIÓN DE ; y en el verso: MGR. LE DUC D'ANIOU, 237
X 172. Tejuelo: CATECHISME.

Olim: Reservado alto.


Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Son ejercicios, autógrafos de Felipe V, de traducción al francés de la His-
toria Sagrada. Es de la misma época que el mis. 321. El texto acaba en el fo-
lio 264.

323 324
P H I L I P P U S V. Acta Martyrum.

S. XVII. 2 vols., 280 fols., papel, 218 X 160, para el núm. 323; y 239
folios, papel, 218 X 170, para el núm. 324.
Ene.: Taiilete rojo, s. xviix, hierros y armas dorados, 227 X 165 para el
núm. 323, y 227 X 175 para el núm. 324. Los dos tejuelos: ACTA MAR-
TYRUM.

Olim: Reservado alto.


Proc: Biblioteca de FELIPE V.
3M" 3*7) Inventario General de Manuscritos. 233

Son ejercicios autógrafos dé Felipe V sobre las vidas de los mártires. Por su
escritura, parecen de la misma época que la primera parte del ms. 315.

325
PHILIEPE V. L'histoire sacrée de Sulpice Severe.

S. XVII. 203 fols., papel, 218 X 160.


Ene.: Tafilete rojo, s. x v i i i , con armas doradas de Felipe V, 227 X 163.
Olim,: Reservado alto.
Proa.: Biblioteca de FELIPE V.
Es una versión francesa., autógrafa de FEÍLIPE V, de la Historia Sacra de Sul-
picio Severo. Por la escritura parece de la misma época o un pocf posterior
al ms. núm. 324. El texto acaba en el fol. 290 v.

326
P H I L I P P E V. La vie de Saint Martin.

S. XVII. 63 fols., papel, 218 X 160.


Ene.: Tafilete rojo, s. x v i i i , hierros dorados y armas, 221 X 164.
Olim: Reservado alto.
Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Es la traducción francesa,, autógrafa de FELIPE V, de la Vita Sancti Martini
de Sulpicio Severo. Por la escritura, parece posterior al ms. núm. 324. Acaba
en el fol. 62 v.

327
Varia opuscula.

S. XVII. 157 pág., papel, 216 X 164.


Ene: Tafilete rojo, s. xviii, armas doradas, 226 X 163. Tejuelo: VAMA
OPUSCULA.

Olim: Reservado alto.


Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Son ejercicios de composición latina sobre temas de historia sagrada y profa-
234 Biblioteca Nacional. (3^-334

na. Parecen escritos por la mano de ELEURY y hechos para la enseñanza de


FELIPE V.

328
PHILIPPIE V. Extrait de la cité de Dieu.
S. XVII. Xr + 130 fois., papel, 217 X 159.
Ene.: Tafilete rojo, s. xviii, armas doradas, 226 X 165.

Olim: Reservado alto.


Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Autógrafo de FEILIPE V, que, por la letra, parece haberse escrito en la misma
época que el ms. 319. El texto acaba en el fol. 118 v.

329 334
P H I L I P P E V. Versions latines.

S. XVII. 6 vols., 159, 176, 191, 224, 269 y 209 fols., respectivamente, pa-
pel, 222 X 166.
Ene.: Tafilete rojo, s. x v i i i . Los mss. 329-331 tienen en la misma encua-
demación que el ms. 321; en el centro de la encuademación del 329 dice:
VERSIONS DU SERENISSIME PRINCE, y en el verso: P H I L I P P E DUC D'ANJOU
MDLDÜXÍXXI; en el centro de las encuademaciones de los ms. 330 y 331,
dice: Versions, y en el verso: de Mr. le duc d'Anjou. Los mss. 332^334
tienen sólo las armas de Felipe V. El lomo, de cinco nervios y flores de lis,
es el mismo para todos, 222 X 170. Todos los tejuelos dicen: VERSIÓN;
pero los mss. 330-334 llevan la indicación del tomo desde el II para el 330
hasta el V I para el 334.

OUm: Reservado alto.


Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Son versiones latinas autógrafas de FELIPE V. El ms. 329 tiene el título si-
guiente: Versions de PhiUppe duc d'Anjou depuis le premier jour (POcto-
bre 1690. El ms. 330 tiene el títtdo: Versions du duc d'Anjou 1691; el ms. 331:
Versions de Philippe duc d'Anjou 1692, y en d fol. i va la fecha: / / Janu.
1692. El ms. 332 tiene en el fol. i la fecha: nov. 1692. Los otros dos mss. no
tienen fecha, pero el 334 parece anterior al 333. El ms. 334 empieza por una
disertación en francés intitulada: La Guerre de Hoüande, que acaba así en
el fol. 69...: Voilá se que j'ai voulu toucher legerement de l'histoire du roy
334" 33*) Inventario General de Manuscritos. 235

afin qu'etant encouragé par des grandes actions que j'ai racontéses je puisse
quelque jour imiter la vertu de tnon ayevl et me rendre digne d'un si grana
prince quand l'aage me le permetra. En el fol 7S comienzan unos fragmentos
de la Eneida traducida al francés bajo el título de Nisus ET EURIALUS.

335
PHILIPPUS V. Excerpta ex Metamorphosis.
S. XVII. 298 fols., papel, 218 X 156.
Ene.: Tafilete rojo, s. x v i i i , armas doradas, 227 X 165.
Oltm^: Reservado alto.
Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Son ¡ejercicios, autógrafos de FELIPE V, de composición sobre los libros
XII-XV de las Metamorphosis de P . Ovidio Nason. Por la escritura, parecen
de lal misma época que el ms. núm. 325. El texto acaba en el fol. 288 v.

336
P H I U P P B V. Francois I. Henry II.

S. XVII. i6s fols., papel, 217 X 164.


Ene.: Tafilete rojo, s. xviii, con armas doradas, 226 X 168.

Olim: Reservado alto.


Proc.: Biblioteca de FELIPE V.
Es una historia, aut^rafa de FELIPE V, sobre Francisco I y de Enrique II,
hasta el año 1557, empezando esta última en el fol. 163 v. Su escritura parece
de la misma época que la dd ms. núm. 326.

337 338
P H I L I P P E V. Les offices de Cicerón a son fils.

S. XVII. 2 vols., 187 y 235 fols., respectivamente, papel, 216 X 161..


Ene.: Tafilete rojo, s. xviii, con armas doradas, 224 X 166. Tejuelo del
núm. 337: OFFICES DE CICERÓN; del núm. 338: O F F I C E DE CICERÓN. L I -
VKES 2 ET 3 .
236 Biblioteca Nacional. (338 - 343

Oli-m: Reservado alto.


P r o c ; Biblioteca de FELIPE V.
Traducción, francesa autógrafa de FELIPE V. Su escritura parece de la misma
época que la del ms. núm. 315, primera parte. El texto del ms. núm. 337 acaba
en el fol. 175 v. y el del núm. 338 en el fol. 233 v.

339
P H I L I P P U S V. Frcmciscus I.

S. XVII. 186 fols., papel, 217 X 160.


Ene.: Tafilete rojo, s. xviii, con armas doradas, 227 X 165. Tejuelo:
FRANCISCO I.

Oüm: Reservado alto.


Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Ek un eiiercicip autógrafo de FELIPE V, escrito en latini, sobre la vidi de
Francisco I. El texto acaba en el fol. 177. Por la escritura, la encuademación
y el tejuelo parecen de la misma época que el ms. nxím. 336, pero el texto no
sigue la versión francesa de dicho manuscrito.

340 343
P H I L I P P U S V. Historia Prancica.

S. XVII. 4 vols., 262, 319, 415 y 225 fols., respectivamente, papel


223 X 162.
Ene.: Tafiletes rojo, s. x v i i i . El núm. 430 tiene flores de lis y guardas de
tafilete rojo, de igual modelo que el ms. núm. 320, pero con hierros dife-
rentes, 23 X 174, tejuelo: HISTORIA FRANCICA, TOMO I ; el núm. 341 tie-
ne igual encuademación qeu el núm. 324, con las mismas guardas de pa-
pel, 324 X 165, tejuelo: HISTORIA FRANCICA, TO. I I I ; el núm. 342 tiene
la misma encuademación y los mismos papeles de guardas que el núme-
ro 317, 230 X 167, tejuelo: HISTORIA FRANCICA TO. I V ; el núm. 343 es
de encuademación parecida a la del núm. 316, pero con distinto modelo
de hierros dorados en el lomo, 225 X 163, tejuelo: HISTORIA FRANCIC.
ToM. V.

OUm: Reservado alto.


Proc. • Biblioteca de FÍELIPE V.
Son disertaciones latinas, autógrafas áé FELIPE V, sobre la historia de Fran-
343 - 34*) Inventario General de Manuscritos. 237

cia. El núm. 340, en el fol. i, lleva el título: Historia. Francica. Hugo Capetus
987; el texto acaba en el fol. 254. El núm. 341 lleva en el fol. i el título: loan-
nes secundus 1350; d texto acaba en el fol. 315. El núm. 342 lleva el título
en el fol. i : Caroli sexti regtmm post dementiam; el texto acaba en el folio
409 V. El núm. 343 lleva en el fol. i el título: Carolus octavus; el texto acaba
en el fol. 218 v. iLa escritura del 340 parece de la misma época que la del ms. nú-
mero 331. Los núms, 340 y 341 están escritos sólo por el recto. Falta el tomo II,
según se aprecia a la vista de los tejuelos.

344
P H I L I P P E V. Institutimí au droit ecdesiastique.

S. XVII. 164 fols., papel, 220 X 167.


Ene.: Tafilete rojo, igual al del núm. 328, 227 X 170.

OU-nt: Reservado alto.


Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Ms. autógrafo de FELIPE V y de escritura de la misma época que el ms. nú-
mero 328. Los fols. 24-46 están en blanco. El texto acaba en el fol. 138 y en el
fol. 138 V. empieza: Memoire des affaires du Clergé de Frunce, que acaba en
la línea 6.

345^348
P H I L I P P E V. Comentaires de Cesar.

S. XVII. 4 vols., 201 fols., papel, 223 X 159, para el núm. 345; 192 fo-
lios, papel, ídem, para el núm. 346; 188 fols., papel, 220 X 158, para el
núm. 347; 360 fols., papel, 223 X IS^, para el núm. 348.
Ene.: Tafilete rojo, s. xviii, igual a la del ms. núm. 314, 235 X 172; te-
juelo: CoMMENT. DE CESAR TOM. I, para el núm. 345; 225 X 173; tejue-
lo: CESAR LIV. : I I : III,, para el núm. 346; 229 X 167; tejuelo: CESAR
LivRES IV V, para el núm. 347; 231 X 168; tejuelo: CESAR LIV. VI.
VII-VIII, para el núm. 348.

Olim: Reservado alto.


Froc.: Biblioteca de FELIPE V.
Es traducción francesa, autógrafa de FELIPE V, de la obra de Julio César. El
núm. 345 lleva en el fol. i la fecha 24 ABRIL 1692; el tiexto acaba en el fol. 194
y está escrito únicamente por el recto, como el núm. 346, cuyo texto acaba en
238 Biblioteca Nacional. (348 - 355

el íol. 191. El núm. 347 está escrito por el recto y verso desde el fol. 64, y su
texto acaba en el fol. 187 v. El texto del 348 acaba en el fol. 187 v. El texto
del 348 acaba en el fol. 347.

349 350
P H I L I P P E V. Les commentaires de Cesar de la guerre civile.

S. XVII. 2 vols.» 253 y 214 fols,, respectivamente, papel, 220 X 165.


Ene: La del núm. 349 es igual a la de los ms. núms. 345-348, 232 X 170,
tejuelo: CESAR GU CIV I I I . La del núm. 350 es parecida a la del núm. 342,
229 X 164, tejuelo: CESAR. G Ü . CIV. II.

Olim: Reservado alto.


Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Es traducción francesa, autógrafa de FELIPE V, de la obra de César. El nú-
mero 349 lleva en el fol. i la fecha 10 AVRII. 1696, y su texto acaba en el fo-
lio 250 con la fecha 29 SEPT. 1696. El núm. 350 no lleva fecha y su texto acaba
en el fol. 199 v.

351
B H I L I P P B V. La Guerre d'Alexandrie.
S. XVII. 410 fols., papel, 219 X 163.
Ene.: Tafilete rojo, s. xviii, muy parecida a la del ms. núm. 317, 230 X
168. Tejuelo: CESAR. GUERR. D A L E X . - D A F R I C - E T DESPAGN.

OUm: Reservado alto.


Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Es una traducción, autógrafa de FELIPE V, de la obra de César. El texto aca-
ba en el fol. 396 con la fecha: ce 16 aoust 1697.

352 355
P H I L I P P E V. Themes.

S. XVII. 4 vols. III + 151, I + 173, 192 y 192 fols., respectivamente,


papel, 223 X 170.
Ene.: La del núm. 352 es parecida a la del núm. 329, llevando sobre las
355 - 3 6 a ) Inventario General de Manuscritos. 239

tapas: THEMES DU SERENISSIME PRINCE, y al verso: P H I L I P P E DUC D ' A N -


jou MDLXXXXI, 235 X 170, tejuelo: THEMES. Las de los núms. 353
y 354 se parecen,, respectivamente, a las de los mss. 330 y 331, pero en vez
de Versicns tienen Themes. La del núm. 355 es parecida a la del núm. 333.
Todas estas encuademaciones tienen el mismo tamaño y llevan en el te-
juelo la indicación del tomo.

Olim: Reservado alto.


Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Son temas autógrafos de FELIPE V. El núm. 352 lleva el título: Philippi du-
cis andegauensiwn'Themata a cálendiae octobñae cl I c xc. 1690, y en los
fols. I l - n i V. tiene: Index Fabidae Aesopicae, que parece hecho por la mano
de ELEURY; el texto acaba en el fol. 162 y hay en el fol. 163 un índice que
también parece hecho por FLEURY. El núm. 354 tiene también en el fol. i :
Philippi Ducis Andegauensiutn themata 1692, y en el fol. i va la fecha: 9
janu 1692, El texto acaba en el fol. 188 y va seguido de un índice que hay en
el fol. 189 y que también puede ser dé FILEURY. El núm. 355 no tiene título
ni fecha, y acaba en el fol. 178. Los 4 nnss, están escritos únicamente por el
recto.

356 361
P H I L I P P U S V. Historiae Romanae.

S. XVII. 6 vols., 185, 196, 240, 252, 213, 157 fols., respectivamente, pa-
pel, 215 X 156.
Ene.: E n los 6 mss. es parecida a la del ms, núm. 315, 223 X 163. Tejue-
lo para los 6 mss.: HISTORIAE ROMANAE, y la indicación del tomo res-
pectivo.
Olim: Reservado alto.
Proc: Biblioteca de FELIPE V.
E^ autógrafo de FELIPE V. Su escritura parece de la misma época que la del
ms. núm. 339. Todos van escritos por el recto y verso. El núm. 356 acaba en
el fol. 165 V.; el 357, en el fol. 189; el 358, en el fol. 235; el 359, en el fol. 235;
el 360, en el fol. 200 v.; el 361, en el fol. 140.

362
PHILIPPUS V. De Viris ülustribus.
S. XVII. 280 fols., papel, 221 X 158.
240 Biblioteca Nacional. ( 3 6 3 - 364

Ene: Tafilete rojo, s. xviii, parecida a la de los núms. 356-361, 228 X


167. Tejuelo: HISTORI ROMANA.

Olim: Reservado alto.


Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Es autógrafo de FEUPE V. Empieza por la vida de Antonius, y en el fol. 109
acaba la vida de Dion. En el fol. 144 empieza un texto en francés sobre el
tema de los textos precedentes, y acaba en el fol. 270. Su escritura es parecida
a la del ms. núm. 318.

3e3
P H I L I P P U S V. Institutiones lustiniani.

S. XVII. 188 fols., papel, 215 X 163.


Ene.: Tafilete rojo, s. x v i n , con armas doradas, 224 X 168.

Olim: Reservado alto.


Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Es autógrafo de FELIPE V y parece escrito poco después del ms. núm. 326.

364
PHILIPPUS V. Fragmenta Historiae ecclesiasticae.

S. XVII. 351 fols., papel, 211 X i57-


Ene: Tafilete rojo, s. xviii^ igual a la del núm. 363, 223 X 163.

Olim,: Reservado alto.


Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Es autógrafo de FELIPE V. Empieza por Tertulliani apologiae expositio. La
escritura cambia mucho después del fol. 190, donde empieza la Sancti Chry-
sostomi electio. El texto acaba en el fol. 344. Según su escritura, parece hecho
en tres épocas diferentes: hasta el fol. 120, en la misma época qule la 2.» parte
del núni. 315; desde el 121I al 230, en la misma época que la i.* parte del nú-
miero 315; desde el fol. 265, en la misma época que el núm. 328. Tiene equi-
vocada la foliación que pasa del fol. 190 al 200.
365 - 367) Inventario General de Manuscritos. 241

365
Discours pour Cesar contre Alexandre.
S. XVII. 168 pág., papel, 201 X 143.
Ene: Tafilete rojo, s. xviii, 206 X 149.

Olim: Reservado alto.


Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Es anónimo. Empieza así: J'auois autrefois o recteur affiaire a Hannihal en
qui on découvrait a la verité quelques ver tus ... (pág. i) ... elle fera voir que
vous aves un esprit qui n'est n'y opiniastre ny entesté de son sentiment mais
qui n'aime que la verité. Fin (pág-. 168). Quizá sea autógrafo de FLEURY.

366
L O U I S S A C H E R . Louis le G^and objet de l'amour universel.

S. XVII. l i o fols., papel, 199 X 147.


Ene.: Tafilete rojo, s. xviii, cantos dorados, armas de Luis XIV sobre dos
planos de la encuademación, rodeadas por una guirnalda de hojas de en-
cina, 207 X 153-
Olim: Reservado alto.
Proa.: De la misma colección que los libros de FELIPE V.
En el íol. comienza una dedicatoria al Rey, que acaba en el fol. 7. En el fol. 8
dice: Preface, en el fol. 10, línea 7... Annales d'Aquitaine ... ou on voit que
pendant le Regne de Charles sept Jean Sacher dont je suis issu ... (linea 10).
En el fol. 12: Table, El texto comienza en el fol. 14 y concluye en e! 106 v.

367
[FiLEURY] Journal de Voyage ou j'accompagnay le roi d'Bspagne
dans ses Etats.

S. XVIII. 316 pág., papel, 199 X 128.


Ene.: Tafilete rojo, s. xviii, igual a la del ms. núm. 363, 201 X 132.
Olitn: Reservado alto.
Proc: Biblioteca de FELIPE V.
'ift
242 Biblioteca Nacional. (367 - 370

Al pie de la pág. 310, en la que acaba el texto, se lee: FLEURY scripdt, en letra
más pequeña que la del texto, pero de la misma mano. El texto comienza así:
Nous partimes de Versalles le samedy 4 decembre 1700 ...

368
PHILIFPfUS V. Argumentaiio.
S. XVII. loi fols., papel, 185 X 126.
Ene: Igual a la del núm. 363, 192 X 130.
Olim: Reservado alto.
Proc: Biblioteca de FELIPE V.
En el fol. 1 empieza así: Argumentatio Pro Romanis Scipione caeterisque
eorum ducibus contra Poenos Hannibalemque. En el fol. 36: Responsio ad
Argumentum pro Romanis Scipione et caeteris eorum dttdbus contra Poenos
ac potissimum Annibalem, En el fol. 74: Responsio Principis ad responsionem
Rectoris. Parece que se trata de ejercicios autógrafos de FELIPE V. Cfr. ma-
nuscrito 365.

369
PHILIPPUS V. Argumentatio.
S. XVII. 177 fols., papel, 182 X 124.
Ene.: Igual a la del ms. núm. 317, 189 X 125.
Olim: Reservado alto.
Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Es la contestación autógrafa de FELIPE V al ms. núm. 365, con el siguiente
título: Argumentatio pro Cesare contra Alexandrum.

370
[ M I C U E L D E C E R V A N T E S S A A V E D R A ] Dom Quichote de la
Mancha. Tome V.

S. XVII. 58 fols., papel, 182 X 125.


Ene.: Tafilete azul con guardas en tafilete rojo y flor de lis, 187 X 128.
Tejuelo: DOM QUICHO. T O . 5.
37© - 3 7 * ) Inventario General de Manuscritos. 243

Oliin: Reservado alto.


Proc: Biblioteca de FELIPE V.
Traducción francesa de la obra de CERVANTES. Este ma. contiene únicamente el
capítulo i.° del tomo 5 de la obra. Tiene calcos de las firmas de doña MARÍA DE
AUSTRIA, madre de CARLOS II, del año 1666 y de F E L I P E V, del año 17DI. Se
dice que este calco fué facilitado en el Archivo del Ministerio de Estado en
septiembre de 1870.
Cfr.: Biblioteca Nacional, I Exposición bibliográfica Cervantina. Sección
Primera, núm. 75.

371
I. lACOBUS MARTÍNEZ, s. j . Expositio in Threnos leremiae pro-
fetae ... authore Jacobo Martines, Societatis Jesu et theologicae po-
sitiuae professore. Hispcdi, atino Domini 1623 et 1624 (fol. i). —
II. lAOOBUS MARTÍNEZ, s. j . Expositio in Epistalam beati Pauli
Apostoli ad Ephesios (fol. 94).
S. XVII. 173 fols., papel, 205 X 146.
Ene:: Tafilete rojo, hierros dorados, lomo cuajado, cortes jaspeados,
215 X 155.
Olim: A. 150.
Description en TORRE-.LONGÁS, Bíblicos, 327, núm. 147.

372
I. S. AUGUSTINÜS. I. Incipiunt capitula libri primi retractatio-
num sancti augustini episcopi: i. De Academicis ... xxüii. De diucT-
sis questionibus (fol. 2). De mendacio. Expliciunt capitula Retracta-
tionum. — 2. Incipit liber: lam diu est quod (sic) faceré cogito atque
dispono quod ... P. u, xxx, 583, (fol. 2 v.) ... hic liber sic incipit
magna questio est de mendacio. Explicit liber primius retractationum.
3. Incipiunt capitula libri secundi ... (fol. 55 v.) ... xxvi. Ad Simpli-
cianum episcopum ... (fol. 56) ... ad quos supra de correctione et
gratia (fol. 57 v.) ... 4. Ad Simplicium (sic) liber secundus: Librorum
quos episcopus elaboraui ... p. 1,., xxxii, 629 (fol. 57 v.) ... alios
a me dictos retractare cepissem (fol. 89 v.). — II De Trinitate: Nu-
llus qui sanuTri sapit omnipotentem Deum qui Trinitas ... (fol. 90) ...
perfectio ad gloriám et laudem nominis tui. Per omnia sécula secu-
lorum. Amen.
244 Biblioteca Nacional. ( 3 7 2 - 373

S. XII. 131 fols., pergamino, 208 X i 3 7 ; caja, 140 X 75-


Ene: Pergamino verde, hierros dorados s. xvii, 215 X 140-

OUm: A. 154.
Proc: Iglesia de MESINA. Biblioteca Real, cajón i, orden 3.*, núm. 14., y des-
pués en la B. N.: A-125.
Iniciales y títulos en rojo, notas marginales. En el folio 131 v. en letra del si-
glo XV: iste liber es maioris Messanensis ecclesiae. Tres hojas de guardas de
papel al principio. En la 3.' empiezaj la foliación y lleva el título D. Augustini
Retractationum. Al fin cuatro hojas en blanco.
Cfr.: LOEWE-HARTEL, B. P. L. HS., 358.

373
I. B. ISIDORUS. Compilatio canonum: Comipellor a multis tam epis-
copis quam reliquis seruis dei ... P. t,., LXXXI, 967 (fol. 2 v.) ... nec
commodum uideret de cadauere conseruans. Sic ergo ... [incomple-
to] (fol. 67 V.). — II. ALCUINUS. De uirttitibus ad Guidonem Co-
initem. [Tabula, fol. 67-68 v.] Dilectissimo filio uuidoni commiti
leuita alcuinus salutem. Memor petitionis tuae et promis&ionis mee
que me obnixe flagitasti ... p. h., ci, 613 (fol. 68 v.) ... honor uite
huius ínter homines constat. In assumptio (fol. 120 v.). — III.
S. HIERONYMUS. Incipit uita uel obitus, sanctorum qtd in domino
precesserunt. [P]rephatio ... Adant protoplastus et colonus paradissi
princeps humani generis ... P. U, LXXXIII, 131 (fol. 121) ... cum
matre sua atque sepulti cum magna ueneratione quiescunt (fol. 126
vuelto). — IV. S. ISIDORUS. Incipit liber sancti Isydori iunioris
Spanensis episcopi, de origine officiorum: Quod descripsi et trans-
misi fulgentio episcopo queris a me ... (fol. 126 v.) ... hoc enim nec
saluator nec apostoli uetauerunt (fol. 131 v.). — V. S. HIERONY-
MUS. Contra hereticum qui resurrectionem carnis negábat ex Pau-
lae itinerario: Quidam ueterator et callidus atque ut sibi uidebatur
doctor ... (fol. 131 V.) ... mirum esse iam non potest Expósita est
in miraculum ratio potentíe facientis (fol. 135). — VI. Decem no-
tmnibus quibus uocatur deus apud hebreos: hel. eloy. eloe ... (fo-
^'0 135) ••• Dum aliquid sentit sensus est (fol. 136). — VIL [De pro-
priis notninibus antiquorum ueteris testamenti]: Dúo sunt adam unus
protoplastus alius filius bario qui percussit ... (fol. 136) ... abo sunt
annos ferme OCX (fol. 136 v.) — VIII. AUCUINUS. Incipit liber
373 ) Inventario General de Manuscritos. 245

levitae Alchuini de fide sanctae et tndiuidtiae Trinitatis ad Karolum


imperatorem. Epístola: Domino glorioso Karolo imperatori ... levita
akhuinus in domino domino presentí prosperitatis et perpetuae beati-
tudinis salutem. Dum dignitas irmperialis a Deo ordinata ... P. X,., CI,
II. (fol. 13,7) ... sempiterna o beata Trinitas. Explicit liber levitae
Alchuini de fide sanctae et individuae Trinitatis (fol. 154). — IX.
S. AiMBROSIUS. In Christi nomine incipit liber sancti Ambrosii
mediolanensis episcopi de conflictu uitiorum atque uirtutum: Apos-
tólica vox clamat por orbem atque in procinctu ... P. h., xvii, 1507
(fol. 154) ... irtagis stupenda narrante fideml prebeto (fol. 160). —
X. [ A l j C ü I N U S ] : Primium omnium quaerendum est homini quae
sit vera scientia ... P. i,. ci, 614 (fol. 161) ... spes mea in Deo est (fo-
lio 161 V.). — XI. CAESAREUS. audiuimus apostolum' dicentem
qua fundamentum elemosdnarum largitate ... (fol. 161 v.) ... sed in-
mense redimere festinem prestante domino ... (fol. 163 v.). — XII.
S. AUOUSTINUS. Liber ad Petrum diaconum De fide sanctae tri-
nitatis: Epistolam fili Petre tuae charitatis accepi ... P. L.^ x t , 752
(fol. 163 V.) ... si quid aliter sapit hoc quoque illis deus reuelabit.
Finit itaque (fol. 82). — XIII. Quod itaque de die iudicii quem ...
(fol. 183 V.) ... de fontibus irsliste (sic) bibere suademus ( fol. 184).

5. IX-XI. 184 íols., pergamino, 194 X 122.


Ene: Pasta s. xix. 205 X 130.
Olim: A. 151.
En el fol. 153 V. dice: '"Jtem versiis in lauden Sanctae Trinitatis: Adesto lu-
men verum / pater onwipotens deus / ..." Y en el folio 154 hay la suscripción
siguiente: Explicit liber lezntae Alchuini de fide sanctae et individuae Trini-
tatis quem ego hMmilis monachus et itidignus saccrdos GREGORIUS rogatu do-
mini ViTALis ob honorem gloriosi apostoli Andreae mtínasterii siti in Ínsula
BRUNDISII, citissime uelociterque descripsi cum in plurimus occuporer rebus.
Incepi autem illud V idus septembris hora quasi prima, feria IIII. Expleui
autem séptima sabbati abhinc XVI, Kalendas octobris feria IIII quasi III
Quaestio hic est, Dominicum diem infra uenienteni minime annumeraui quare
non in eo scripsi. Rogo uos domini mei orate per me. En la guarda 10 de pa-
pel empieza la foliación y lleva en letra de IRIARTE el título: "SS. Patrum
Tractatus varii quos singulos recenset Index." A continuación en el folio 2
viene el Index de la época, y encima: Tiene 184 fols. Tatis est dilectus meus y
Compüatio canonum sancti Isidorii cum pluribus. En bdanco los íols. 182 v. y
'^3 r- 5 gruardas de papel al fin. Escritura de diversas manos.
Cfr. EwALD, págs. 288-289; LOEWE-HARTEL, B. P. L. HS., 356-358.
246 Biblioteca Nacional. (374 - 375

374
PEDRO DE TORRES ALDERETE. Sumnrn del concierto del hom-
bre eslñritual. Tractato útil para reducir con breves palabras a con-
ceptos substanciales la doctrina necessaria con que recoger el coraron
y andar en la presencia de Dios procurando cumplir su mayor volun-
tad en todo tiempo y lugar según el estado y fuergas que nuestro Se-
ñor diere, y seruirle con alma y cuerpo: va subiecto a la sancta Ma-
dre Iglesia Romana. Recogióle para su utilidad y por mandado de su
confesor el Padre Pedro de Torres Alderete yndigno sacerdote na-
tural de Madrid y dirigióle a sí mismo el AÑO DE I 597- — i- Epístola
dedicatoria ... fol. 2). — 2. [índice de contenido] (fol. 3-9). — 3-
Advertencia (fol. 9 v.). — 4. Prohemio ... (fol, 11). Notable primero.
De las siete partes de la oración mental (fol. 28) ... Última disposi-
ción para el amor ynaccesible (fol. 400) ... lo que decirse no pudo en
el silencio se queda. Laus Deo (fol. 400 v.).

5". XVI. 400 fols., papel, 199 X 150.


Ene: Tafilete rojo, hierros dorados, 220 X 116. Tejuelo: CONCIERTO DEL
HOMBRE ESPIRITUAL.

Olim: A. 160.
Proc.: Es de Fray JOSEPH MARQUÉS.

375
DIDACUS DE MONTIEL ARCE. De uero anno, mense et die
Passionis Christi ... líber apoiogeticus aduersits loamiem Lucídwn
Satnotheum, natione Gallum. Insuper de eclipsi Solis miraculosa in
Passione domini observata, ex Luca Gaurico viro clarissimo, brevis
et perutilis adnotatio a Didaco Montiel Arze Presbytero hispalensi
authore. — i. Epístola Domino Gaspari a Stuñiga necnon et Avella-
neda ... (fol. I ) . — 2. Prohemium (fol. 4 v.). — 3. Prohemium Lu~
cidí (fol. 16 v.) — 4. In prohetnwm Lucídí Annotationes (fol. 17).—
5. Prima hypothesis est de tempore vitae et mortis Christi quod ha-
betur ex evangélica veritate ... (fol. 20 v.) ... usque in diem quem
observat Ecclesia Romana catholica, quadrare potuit (fol. 221 v.).
S. XVI. III fols., papel, 205 X 150.
375" 377) Inventario General de Manuscritos. 247

Ene: Pasta s. xix, 220 X 155.


Olim: A. 161.
El códice es, al parecer, original con algunas correcciones en la portada que
no cuenta en la foliación. En el folio i de guardas: Tiene 111 folios^

376
I. Tratado místico que comprende el estado de los principiantes, el
de los aprovechantes, el de los perfectos y el del matrimonio espiri-
tual (fol. I ) . Resúmese brevemente el estado de matrimonio espiri-
tual (f ol. 46). — II. NARCISO DE TORDBSILLAS. Exercicio de
oración para todos estados fundado en dos oes que dicen o que poco
o que mucho (fol. 68. — III. [4 octamas reales'] Ai desengaño del
hombre: si has de morir un día mes y año (fol. 100 v.). — IV. Con-
sideraciones sobre los misterios del Santísimo Rosario (fol. 103). —
ANDREAS ENRIQUEZ DE VII;LEGAS. Disputatio theohgica
illius controver'siae statu quae est de perpetua augustissimae Dei ma-
tris sanctitate perspecto quod a Fhilippo magno curandum esse video-
tur (fol. 124). — VI. lOHANNES FRANCISCUS SCARROZA.
yOe Vesperis Sicilianis] (fol. 177). — VII. Devociones varias, como
son novenas a la Virgen y Scm José y estaciones a Christo (fol. 209).^—
VIII. [Consejos a una religiosa} (fol. 262). — IX. [Oración a Santa
Marta en dialecto itatiano.] (fol. 305 v.).

S. XVII. 305 fols., papel, 206 X 145.


Ene.: Tafilete rojo, 210 X 150. Tejuelo: OBRAS MÍSTICAS.
Olim: B. 125.
El núm. V está dedicado a FELIPE IV; el núm. VI a D, JUAN FERNÁNDEZ DE
VELASCO, DUQUE DE FRÍAS. En el folio 63 v.: Esta copia concorda con si*
original. Es el tratado del folio 46. En el folio 67, escudo y estampa de SAN
FRANGISCO, en grabado. En blanco los fols. 102, 121 a 123, 175, 176, 237 a 241,
247 a 259, 251, 259, 276 a 304. El índice va desde el folio 542 a 548. Iniciales
ornamentadas a pluma y en oro las del núm. VII.

377
Glossa ordinaria Wálafridi Strábi et interlinearis Anselmi Laudu-
nensis super Apocalypsim et Canticum Canticorum.
248 Biblioteca Nacional. (377 - 379

S. XII. 40 fols., vitela, 200 X 120.


Ene: Pergamino verde, hierros dorados, lomo cuajado, cifra del DUQUE
DE UCEDA, 2 1 0 X 120.

OUm: A. 164.
Proc: Iglesia de MESINA. Biblioteca de FELIPE V: cajón i, orden 3.', núm. 7.
Iniciales en colores.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 169, núm. 39.

378
Mar profundo a donde se han de tratar siete materias con titulo de
siete hojas; es la primera la generación eterna ... L a segunda hoja
contiene la creación de todas las cosag que tienen ser. La tercera con-
tiene la conservación de esas mismas cosas...

^ . XVII. 4 + 5 4 8 fols., papel, 203 X 146.


Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados. 221 X 125. Tejuelo: OBRAS DE SÓ-
ROR ESTEPHANIA.
OUm: B. 126.
Proc: Biblioteca de FELIPE V.
La atribución aparece en nota del S. xviii al final de la Dedicatoria, y el títuio
puede deducirse de un pasaje del prólogo. El texto no pasa de la tercera hoja.

379
[ l A C O B U S D E V I T E R B O . Quodt. 1. In disputatione de quodlibet
prehabita quesita sunt...] Quaestiones de quolihet ... [incompleto]
sed maius et minus declaraui per triplici ratione ... (fol. i ) ... et hoc
modo accipiendo nullum secum inconueniens. Expliciunt questiones
de quolibet fratris fratrum heremitarum sancti augustini (fol. 88).

¿•. XIV. 88 fols., pergamino, 195 X 150.


Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, 210 X 150. Tejuelo: QUESTIONES DE
QUOLIBET.

Oliw: B. 149.
Proc: Biblioteca Real.
En el folio 88 v. copia de carta de JERÓNIMO, obispo de TARTARIA, a LORENZO
379" 3 8 i ) Inventario General de Manuscritos. 249

RuFi, franciscano, para que marche o evangelizar a Tartaria, Caldertmes en


azul y rojo.
Cfr.: GLORIEUX^ Litferature, 11, 144.

380
I. F E R N A N D O L Ó P E Z D E S U A R E Z . De la frecuencia de el Sane,
tissimo Sacramento del Altar. — i. Introdi4Cción (fol. i ) . — 2. Amor
de Dios para con los hombres: C u m dilexisset suos qui erant ... (fo-
lio I V.) ... pero no por malicia. Acabóse en la villa de SALVATIERRA
en TRlvZE DE EEBRERO D E MIL, Y SEISZIENTOS Y TREINTA Y SEIS AÑOS.
Licen-ciado L Ó P E Z SUÁREZ (fol. 135. — IL Brebe Compendio de la
eminentissima Perfection christiana que cosas presupone en un alma
esta perfection antes que se comience a entrar en ella: Esta perfección
presupone un deseo ... (fol. 136) ... y esto en el modo practico y dual
que esta finis (fol. 154). — I I L i. Bulla sanctissimi Domini Pauli 5
contra confessores sollicitantes faeminas in confessione. 16 SEPTEM-
BRis 1608 (fol. 156). — 2. Publicación y mandado de los Señores
Inquisidores .,. [ D E EUORA para la ejecución de la misma Bula] (fo-
lio 156 V.). — 3. Del modo como se debe haser la denunciación del
confessor que solicita (fol. 162).

5 . XVII. I + 168 fols., papel, 198 X 149.


Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, 205 X 150. Tejuelo: COMVNION.

Olim: B. 159.
Proa.: Biblioteca de FELIPE V.
En el folio I sin numerar: Tabla de las cosas que contiene este libro como va
por sus números. Abundantes notas marginales. En el folio 3 de guardas al
principio: Frecuencia de la Sagrada Comunión. Tiene 166 folios.

381
Espexo purissimo de la z'ida, Passion y mMCrte y Resurecion de Cris-
to bien nuestro manifestado por el mismo a una derua suya Religio-
sa descalza de la orden del seráfico Padre Scm Francisco en San An-
tonio de la Ciudad de Truxillo.— i. Protesta (fol. 2). — 2. Prologo
de Jesucristo Autor desta obra al Alma (fol. 4). — 3. Primera Parte.
Capítulo I. Del amor etefno que tubo el Padre a los Hombres con su
250 Biblioteca Nacional. (381 - 383

Hijo ... (fol. 8) ... hecho hombre y el homlbre hecho Dios. Sit laus
Deo et honori Deiparae Virgini Mariae (fol. 243, v.).

5 . XVII. 243 fols., papel, 203 X I35-


Ene: Tafilete avellana, hierros y cortes dorados, 221 X 140.
Olim: B. 163.
Proc.: Biblioteca de FELIPE V: 13,3.
En el folio i hay una nota en la que se dice: Este libro le escribió la Madre
MARIANA DE JESÚS ^Religiosa Descalza Francisca del Conuento de San Antonio
de la Ciudad de TRUJIIXO, que fué alemana de nación y vino a España con la
Reyna Doña ANA mujer del Rey Don FELIPE SEGUNDO. Pve prodigiosa la vida
desta sierva de Dios, Y en el mismo folio: Tiene 243.

382
Dominicale Secundum ritum et consuetndinem fratnmi clericorum
ordinis militie Sancti lacobi de Spata.
S. XV. 538 fols., vitela, 195 X 135, a 2 columnas, 30 líneas, 2 X 4 0 ;
caja, 150 X roo.
Ene: Piel sobre tabla mudejar, s. xv, 200 X 140.
Olim: A. 175.
En el folio 251 v.: Carta latina. Testimonio de don JUAN DE VELASCO, Prior de
la casa de UCLÉS^ de haber conferido la tonsura «» 5 DE SEPTIEMBRE DE I47J8,
en el convento de TORRELAEGA, con indulto de la S. S. a si4 familiar GARCÍA DE
MEDINA, hijo de GARCÍA SÁNCHEZ DE MEDINA y de CATALINA SÁNCHEZ, su
mujer, vecinos de ALCARAZ, diócesis de TOLEDO. A renglón tirado los folios
249 al 252. Broches metálicos incompletos. Siete folios de calendario, más uno
sin foliar en blanco. Iniciales en color con rasgos caligráficos y salidas mar-
ginales.

383
P E l ' R U S L O M B A R D O S . Líber Summarum. — i. Prologus (fo-
lio I a). — 2. Incipiunt capitula primi libri (fols. i v. a-4 a). Expli-
ciunt capitula. — 3. Omnis doctrina de rebus est uel de sífftiis: U e t e -
ris ac notiae legis continentiam diligenti indagine ... P. L., CXCII, 521
{fol. 4 a) ... actum uoluerunt quem dominus non uoluit. Explicit pri-
383-384) Inventario General de Manuscritos. 251

mus liber de misterio trinitatis. — 4. Incipit secundus. De creatione


rerum ... Incipiunt capitula ... (fols. 82 v. b-85 b). Expliciunt capi-
tula. Iticipit liber secundus summarum: Quod unumi est principium
rerum ... creationem rerum insinuans scriptura deum esse creato-
rem ... P. X,., CXCII, 651 (fol. 85 ib) ... medicus ad infirmum gratia ad
miserum accedat. Explicit secundus liber summarum. — 5. Incipiunt
capitula teftii Ubri ... (fols. 150 V.-152 b). Expliciunt capitula tertii
libri summarum. Incipit liber tertius: De incamatione ... Cum uenit
plenitudo temporis ut ait apostolus ... P. L., CXCII, 757 (fol. 152 v. a)
... sunt ut uitiorum fere occidantur. Explicit liber tertius. — 6. Pro-
logus in librum quartum. Incipiunt capitula quarti libro ... (fols. 202
vuelto a-204 V. b). Expliciunt capitula. Incipit liber quartus de sacra^
mentis: Samaritanus enim uulnerato approprians ... P. h., cxcii, 839
(fol. 204 b) ... ad pedes usque uia duce peruenit. Explicit liber quar-
tus summarum. Deo gratias. Amen (fol. 281 a).

S. XIII. 282 fols., vitela 380 X 230, a 2 columnas, 39 líneas, 3 X 70;


caja, 210 X 140,
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, cifra DUQUE DE UCEDA, 400 X
250. Tejuelo: LÍBER IV SENTENTIARUM.
Oiim: B. 30.
En 6l folio primero de guardas, al principio, en letra del s. xviir: Petri Lom-
bardi libri IV Sententiarum. Iniciales miniadas de oro y azul o rojas y azules
con adornos caligráficos.
Cfr.: BORDONA, MSS. con pinturas, I, 247, núm. 462.

384
[S. THOMAS AQÜINATIS. Secunda secimdae Summae Theolo-
gtcae]: Post communem considerationem de uirtutibus et uitiis alus
ad materiam ... (fol. i a) ... ad que nos perducat ipse qui promisit
christus dominus noster qui est super omnia benedictus in sécula
Amen (fol. 225 a). [Tabula quaestionum, fols. 225 b-228 v. c].
S. XV. 228 fols., vitela, 372 X 250, a 2 columnas, 58 líneas, 2 X 80;
caja„ 250 X 170.
Ene.: Pasta, hierros dorados, s. xix, 380 X I50¡ Tejuelo: THOMAS AQUÍ-
ÑAS SECUNDA SECÜNDAE.
Olim.; B. 50. .
252 Biblioteca Nacional. (384 - 386

Iniciales en azul y rojo con rasgos caligráficos y salidas marginales. El folio


226 y siguientes a tres columnas
Cfr.: B. DE HEREDIAJ MSS. de S. T., Ciencia Tomista, 1926, t. 34.

385
S. GREGORIUS PP. Líber dialogorum. — i. Incipit prologus in li-
bro Dialogorum beati gregorii pape: Quadam die minis quorundam ...
(fol. I ) ... uenerauilium didici relatione quod narro. Incipiunt capi-
tula primi libri (fol. 2). — 2. De honorato: Uenantii quondam patri-
tii ... (fol. 2) ... Si aliud exordiuirl summami. Explicit liber primus
(fol. 17). — 3. Incipit liber secundus de uita et uirtutibus b^ati bene-
dicti: Fuit uir uite uenerabilis gratia benedictus ... (fol. 17 v.) ...
uires interim per silentium reparemus. [capitula] (fol. 34 v.). —
4. Incipit liber tertius de PauMno nolane ciuitatis episcopo: Dum
uicinis de partibus intendo ... (fol. 35) ... anima post carnem uiuat
sub sequenti hoc quanto uolumine demostrabo. Explicit libar tertius
(fol. 61). — 5. Incipit liber quartus: Postquam de paradisi gaudiis
culpa exigente ... (fol. 61 v.) ... si ante mortem deo hostia ipsi fue-
rimus. Deo gracias (fol. 89).

5. XIII. 89 fols., pergamino, 330 X 270.


Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, cifra del DUQUE DE UCEDA,
390 X 270.
Olim: B. 6.
Proc.: Biblioteca de FELIPE V; cajón i, orden i, núm. 18.
En la última de las guardas de papel del principio: DIALOGORUM BEATI GRE-
GORii PAPAE. En iel fol. 89 v.: Iste liber est SANCTI ELIGII DE BAUI,O ordinis
Celestinorum. Iniciales miniadas, títulos en rojo.
Cfr.: BORDONA, MSS. con pinturas, I, 247, núm. 463.

386
[BUROHARDUS, EPISCOPUS WORMACIENSIS. Decretorum libri xx.]
I. [Epístola.'] Bruchardus solonondne uuornmtiensis episcopus Bru-
nichoni fideli suo ... Multis iam sepe diebus familiaritas tua ... (fo-
lio I a) ... mei peccatoris memoriam; deprecor ut babeas. Incipiunt
capiíula (fol. 2 V. b). — 2. [Liber primus] Quod in nono antem tes-
386 - 387) Inventario General de Manuscritos. 253

tomento post Christutn dominwn nostrum a Petro sacerdotalis cepit


ordo: In nouo autem testamento ... P. L., CLXI, 321 (fol. 6 a) ... Sil
uanus asili populi tracie auitatus est in territorio at ... (fol. 42 v. b)...
[Liber vigesimus]: Animas hominum non esse dicamus (sic) ab ini-
tio Ínter ceteras ... P. h., cxh, 1017 (fol. 258 v. a) ... damnationis
sustineat penam cum suis ómnibus (fol. 257 v. b).

S. XI. 276 fols., pergamino, 370 X 270, a 2 columnas, 34 líneas, 3 X 85;


caja, 315 .X 190.
Ene: Pergamino verde, hierros dorados, cifra DUQUE DE UCEDA, 385 X
280. Tejuelo: CONSTITUTIONES SYNODALES RICHARD, EPIS.
OUm: C. 6.
Proc: Biblioteca de FELIPE V: Biblioteca Real, 14, i.
En el folio 266 v. b, en letra de IRIARTH: Vide sequentia, fol. 269, col. i.*
En el folio 269 v. b también de letra de IRIARTE: Deficiunt caetera finem ta-
vien hujus 20 libri Videsis fol. 272 col. i.* En el último folio de guardas de
papel al principio: Coiistilutiones Synodales Brochardi Solomene (tachado)
episcopi Wuonnatiensis. Iniciales miniadas, títulos y mayúsculas en rojo. La
escritura es de dos manos,
Cfr,: BORDONA, MSS. con pinturas. I, 247, núm. 464; Ms. 391.

3«7
I. Casus legales super decretales: Gregorius episcopus ... quia sicut
seruum domino ... (fol. i a) ... uenerauerit eum ... et ultimo (fo-
lio 46 V. b). — II. [ B A R T H O L O M A E U S D E B R E S C I A . Ordo
iudiciarius:] Quoniam ad imitationem maiorum in minimis imminet
correctio ... (fol. 47 a) ... ad rudiuml instructionem breuiter dixisse
sufficiant (fol. 61 v. b). •— I I I . hicipit breuiarium abreuiatum ad om-
nes materias in iure canónico inueniendas. Verborum stiperfluítate
penítus resecata de talento ... (fol. 61 v. b). — IV. Incipiunt brocar-
dia. Quoniam secundum iuris uarietatem in multis imminet correctio
facienda ... (fol. 65 v. a) ... cum ignorantia penes animum sit non
potest aliter probari (fol. 71 v. b). — V. Liber fugitiuus: Cum plures
libelli super causarum exercitiis a predecessoribus nostris ... (fo-
lio 73 a) ... aliénala X V I quaestione iii si sacerdos (fol. 82 b). —
V I . l O H A N N E S D E D E O [ H I S P A N U S ] . Dispensatíones composite a
domino loannes de Deo ttmgistro decretorum: Incipit libellus dispen-
sa tionum ... Primo de diuina dispensatione cum humano genere ...
254 Biblioteca Nacional. (387

(fol. 82 V. a) ... nunc ages hac acciones ad interesse quod est ...
[queda incompleto] (fol. 89 v. b). — VII. lOHANNES DE DEO
[HiSPANUs]. Ad honorem sutrnm tñnitatis et indiuidue unitatis ...
incipiunt questiones ... a magistro loannes de deo composite in scolis
dispútate a tempore regiminis sui ... Principio nostro sit presens
uirgo María ... (fol. 90 a) ... alpha et omega primus et nouissimus.
Amen. Explicit liber questionum magistri loannis de Deo (fol. 119
vuelto b). — VIII. lOHANNES DE DEO [HISPANUS]. Liber caui-
llationum de cautela aduocatorum et aliorum peritorum in liti-
bus et iudiciis omni nisu indagando ... (fol. 120 a) ... ut legitime fal-
sum inpugnetur et ueritas defendatur tamen super inperfectionem
predictus magister ioannes de deo singuiariter et uniuersaliter petit
ueniam a scolaribus uniuersis et iuris ciuilis professoribus et docto-
ribus decretorum. Explicit liber ANNO DOMINI MII:,I,ESIMO DUCENTÉSI-
MO QUADRAGESIMO NONO.

En ego Siluanus genuitque silua marina


acer inyhibens in discernendo fidelis
inque chaos legum fumantia lucida quedam
In liberis septem titulus de causa séptima quinte
frexi solem et cañones illa probaui
annis in binis tutans pia uirgo Maria
sed tamen emendet pater hec docta sophia (fol. 140 v.)

IX. [Commentaria iuridica incompleta: Munerum] alia sórdida alia


honesta, sórdida ut calcis ... (fol. 142 a) ... fidei iussor a patre filio
dari non potest sed e contrario potest sic e his obligatio certa natu-
ralis ... [queda incompleto] (fol. 150 v. b).

S. XIII (año 1249). 150 íols., pergamino, 375 X 230, a 2 columnas de 66


líneas de 2 X 80; caja, 255 X 167.
Ene.: Pasta, hierros dorados, s. xix, 387 X 248. Tejuelo: BARTHOLO-
MAEUS BRIXIENSIS ET lOANNES DE DEO.
Olim: C. II.
En el fol, I de guardas de pergamino hay algunas notas. El fol. 79 es un
trozo de pergamino suelto de distinta letra, cortado de manera irregíilar. El
fol. 141 fué arrancado en su mitad. Entre los fols. 89 y 90 hay restos de ha-
ber sido arrancados 3 folios. Algunas notas marginales. Títulos, iniciales y
calderones en rojo y azul.
388 - 389) Inventario General de Manuscritos. 255

388
G U I D O D E B A Y S I O . Lectura super VI libro Decretalvum domini
Bonifacii pape VIII edita per venerabilem dominwm Guydonem de
Bayhisio archidiácono ciuitatis Bononie: Venerabilis et discretis uiris
rectoribus uniuersitatis scolaris bononie ... (fol. i a) ... secundum in
quod legitur et notatur supra ... Explicit apparatus sexti libri. Deo
gratias (fol. 188 a).

.y. XIV. 188 fols., pergamino, 365 X 250, a 2 columnas, 60 líneas, 2 X 8 5 ;


caja, 260 X 180.
Ene: Pergamino verde, hierros dorados, cifra DUQUE DE UCEDA, 375 X
265. Tejuelo: GUIDO A R C . IN VI DECRET.

Olim: C. 26.
Proc. Iglesia de MESINA. En el fol. 188 b, se lee: Presens apparatus est eccle-
sie messanensis.
En la última hoja de guardas de papel, al principio, titulo en letra de J. IRIAR-
TE. Notas marginales. Títulos, iniciales y calderones en rojo. Algunas" inicia-
les en rojo y azul con rasgos caligráficos.

389
I. B O N I F A C Í U S V I I I , pp. Sextus liber Decretalium domini Boni-
facii pape octavi: [Sjacrosancte romane ecclesie quia inprescrutabi-
lis diuine prouidentie altitudo ... (fol. 4 a) ... qui legis uerba com-
plectens contra legis nititur uolumtatem. Explicit líber sextus Decre-
talium domini Bonifacii pape octaui (fol. 50 b). — I I . B O N I F A -
C Í U S V I I I , pp. De sepvdturis: Detestande feritatis abusum quam ex
quodam more horríbili ... (fol. 50 v. a) ... et irritationis inffingere
uel ei ausu temerario contra iré. Sí quis autem attemptare etcétera
(fol. 51 V. b).

S. XIV. 5'3 fols., pergamino, 370 X 260, a 2 columnas de 59 líneas de


3 X 85; caja, 283 X 183.
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, lomo cuajado, cifra del DUQUE
DE UCEDA, S. XVII, 382 X 275. Tejuelo: SIÍXT. DECR. BON. P A P . V I I I .

Olim: C. 9.
Proc: Biblioteca de FEXIPE V: 14, i.
256 Biblioteca Nacional. (389 - 391

La numeración empieza en el último folio de las guardas de papel del co-


mienzo, donde se contiene el título de la obra principal de mano de J. IRIARTE.
Los fols. 2-3 y 52-53 son de escritura visigótica del s. xi, con texto escriturario
y tabla jurídica superpuesta en el fol. 2. Títulos en rojo.

390
I. [Dístinctiones in Decretum Gratiani] : Series operis. Magister
Gratianus uolens compilare cañones et decreta primo incipit ... (fo-
lio i a) ... spiratus condenmatur et unde xxiiii quaestione iii etcétera.
Expliciunt dístinctiones et cause cum questionibus et partibus (folio
16 a). — II. [ B A R T I H O L O M A E U S B R I X I E N S I S . Casus Decre-
torunt]: Quoniam suffragantibus antiquorum laboribus possunt...
(fol. 18 a) ... apud hebreos nisan appellatur apud nos uero [ilegible]
(fol. 98 a).

¿'. XIII-XIV. 98 fols.^ pergamino, 370 X 245, a 2 columnas de 78 líneas


de 2 X 90; caja, 300 X 180.
Ene: Pergamino verde, hierros dorados, lomo cuajado, cifra del DUQUE
DE UcEDA, s. XVII, 380 X 2So. Tejuelo: DISTIN. GRATIANI.

OUm: C. 10.
Proc: Biblioteca de FELIPE V: 14, i.
Iniciales y adornos miniados. En el fol. i de papel: Dístinctiones Gratiani. En
el fol, 2: Bartolomeo darmanino dístinctiones sopra decreto ... En el fol. 3 v.:
Diuisiones et dístinctiones decreti.

391
I. [ B U R C H A R D U S , EPISCOPUS VV^ORMACIENSIS. Decretorum li.
bri X X ] . — I. [Epístola Brunichoni, incompleta] ... tue uite. Unus
frater si regentibus plebes ... (fol. i a) ... mei peccatoris memóriam
deprecor babeas (fol. i b). — 2. Incipiunt capitula (fols. i b-3 b). —
3. Incipit líber primus ... In nouo autem testamento post Christum
dominum nostrum ... p. t,., CLXi, 321 (fol. 3 b) ... in camino ardenti
illesa uiuere non potuerunt. Explicit liber vicesimus qui speculatio-
num uocaitur (fol. 202 h). ••— II. Ordo qualiter consilium agatur talis
est: Conueniente itaque uniuerso coetu sanctoriun (fol. 202 v. a) ...
ite in pace. Deo gratias. E t ita soluatur conuentus (fol. 203 b).
391" 392) Inventario General de Manuscritos. 257

S. XII. 204 fols., pergamino, 375 X 275, a 2 columnas, 39 líneas, 3 X 82;


caja, 290 X 210.
Ene: Pasta s. xix, hierros dorados, 395 X 295.
Olim: C. 7.
Proc: Biblioteca Real.
Algunos folios deteriorados. En las dos últimas hojas de guardas en papel, al
principio, índices con letra de D. JUAN DE IRIARTE. Iniciales iluminadas, títulos
en rojo.
Cfr.: BORDONA, MSS. con pinturas, I, 247, núm. 466.

392
I. [De feudis] Qui feudum daré possunt et qualiter acquirantur: quia
de feudis tractaturi sumus videamus primum qui feuda daré pos-
sunt ... (fol. I a) ... sub titulo ne alius per alio conueniatur inserí
precipimus (fol. 17 b). — II. [BARTHOLOMAEUS BRIXIEiN-
SIS. Casus decretorum] : Quoniam suffragantibus antiquorum labo-
ribus iuniores possunt intellectu perspicacius ... (fol. 18 a) ... quod
spiritus sanctus non potest aliquid audire a filio quod ipse nesciat.
Benedictus lesus Christus (fol. 87 b). — III. BARTHOLOMAEUS
BRIXIENSIS. Questiones dominicales ... Ad honorem omnipoten-
tis dei et ecclesie omnipotentis dei et ecclesie romane cui presidet
Gregorius nomis ad utilitatem Bononie et allibi studentium ego
Bartholomeus Brisciensis ... Quidaml habens uxorem condepnatus ...
(fol. 87 V. a) ... certe certius uidetur per iura in prima parte allegata
(fol. 108 b). — IV. lOHANNES DE DEO, HISPANUS. Liber ca-
suum decretaliimi ... Principio nostro sit presens Uirgo Maria. A me
quidem multi scolares adhuc in limine iuris uel in domo non haben-
tes ... (fol. l i o a) ... de symonia eo diligenti XXII quaestione V ca-
pitulo ultimo. Eixplicit liber quintus de casibus decretalium a magis-
tro loanne de Deo Yspano compillatus ... ad utilitatem regentium et
in iure canónico studentium. Tamen super operis imperfectione ue-
niam postulat a scolaribus et magistris. Altera. Alleluia. Alleluia.
Alleluia (fol. 146 v. a). — V. DINUS. De regulis iuris/: A remissis
casibus singularibus et eorum determinatione in precedentibus titu-
lis ... (fol. 147 a) ... dulcissimis et de lege tertio nomine parágrafo
ultimo. Explicit apparatus domini dyni super titulo De regulis iuris
(fol. 170 a). — VI. Incipiunt casus codicis breuiter et utiliter compi-
17
2S8 Biblioteca Nacional. (392 - 393

lati de nouo códice fcLcienda: In haq constitutione dicitur quod decem


uiri debeant ... (fol. 171) ... liberum hominem esse qui supressisse
dicitur accussatio plagii cessat (fol. 197),
S. XIV. 197 fols., pergamino, 380 X 197, 2 columnas, 48 líneas, 3 X 60;
caja 225 X 125. Desde el fol. i al 17, 78 líneas, i X 75; caja, 290 X 190,
Desde el fol. 78 ali46, 58 líneas, 3 X 93; caja, 310 X 200. Desde el folio
147 al 155 V., 77 líneas, i X 15 y i X 140; caja, 280 X 165. Desde el
folio 155 al 170, 72 líneas, 3 X 85; caja, 295 X190. El resto a dos co-
lumnas de 76 líneas, una de 2 X 5 y la otra de 2 X 40; caja, 285 X 170.
Ene.: Pasta s. xix, 390 X 230. Tejuelo: BARTHOLOMAEUS BRISCENSIS
CASUS DECRETORUM ET ALIA.

Olim: C. 8.
Proc: Biblioteca Real.
Numerosas notas marginales y apostillas de diferentes épocas. Letras de dife-
rentes manos. Iniciales, calderones y títulos en rojo. Algunas iniciales en rojo,
y azul con adornos caligráficos. El folio 17 mutilado.

393
I. [INNOCENTIUS IV, PP. Apparattus super libro II et prima par.
te III Decretalium]: De quo uult deo supple (sic) ¡ta statutum est
eum ... (fol. I a) ... et fuit stultus iste executor qui uerbis dig [in-
completo] (fol. 71 V. b). — II. [lOHANNES XXII, PP. Extrauagan-
tes nonnullae]: Reuerentissimo in Christo patri domino suo amaldo
dei gracia eustacii dyacono cardinali Jesselinus de cassauens inris
doctorum minimus ... Deus ab eterno prudens et humane natura ad
malum ... (fol. 73 a) ... uel de ipsis aliter duximus disponendum. Ex-
plicit textus Johanninariun (fol. 77 v. a). — III. Incipiunt nove cons-
titutiones domini gregoñi pape deciim edite in generali consilio lu
(sic) lugdunensi: Episcopus seruus seruorum dei uniuersitati magis-
trorum scolarium parisiensi ... Cum nuper in generali consilio lug-
dunensi ... (fol. 81) ... per se apostolicae absolutionis beneficium
obtinere. Expliciunt institutiones domini gregorii pape X in consilio
lugdunensi concesse. Datum lugduni quarto kalendas nouembris pon-
tificatus nostri anno tertio (fol. 86 v. a). — IV. [DINUS. De regulis
iuris]: Premissis casibus singularibus et eorum determinatione in
precedentibus titulis plenius ... (fol. 87 a) ... capitulo dulcissimis et
de lege III littera nona parágrafo ultimo (fol. 105 v. a). Explicit
apparato domini dyni in decretalibus de regulis iuris libro sexto. Deo
393 " 3 9 4 ) Inventario General de Manuscritos. 259

gracias (fol. 105 v. a). — V. Tábida capitulorwm digestorum seu pan-


dectarum ... (fols. 107 a - i i o b). — V I . O U I L L E L M U S D U R A N -
D U S . Repertorium. Alpha et Omega lesu Christe Incipit repertorium
raagistri Guillelmi Durandi. Rubrica. [RJeuerendo in Christo Patri
domino matheo dei gratia sánete Marie in porticu diachono cardina-
li Guillelmus Duranti domini pape sacerdos et capellanus ... Proto-
platisti rabigine humana contaminata ... (fol. i i i a) ... feliciter con-
firmauit ut dinus 1. nullus episcopus. Deo gracias. Amen. Explicit r e -
pertorium Magistri Guillelmi Duranti.
que pridem pl sunt sparsim tradita i

ura ura
hec nunc script facili monstrat enim c
(fol. 174 V. b). — V I I . [Incompleto] ... quebat in ómnibus uidelicet
hoc oíbtinente ut et pro simili parte et lucrum sentiant ... (fol. 175 a)
... [queda incoinpleto] : liberara habet licentiam et patrem sibi ipsum
adire hereditatem recusante ... (fol. 176 v. b).

S. XIV. 176 fols., pergamino, pergamino, 390 X 255, a 2 columnas, 76


líneas, i X 90, caja, 326 X 200; al fol. 78!, 18 líneas, 3 X 70, caja, 100
X 140; desde el fol. 78 al 80, 49 líneas, 2 X 55, caja, 205 X 120; desde
el fol. 81 al 86, 71 líneas, 3 X 90, caja, 325 X 185; desde el fol. 87 al 174,
54 líneas, 2 X 55, caja, 241 X 120; desde el fol. 175 al 176 v., 54 líneas,
2 X 55. caja, 240 X 120.
Ene.: Tafilete avellana, hierros dorados del mismo tipo del ms. 16, 401 X
255. Tejuelo: GLOSSAE IN IUS CANONICUM.

Otím: C. 34.
Pro.: Biblioteca Real CijS y C-21.
Los folios 72 y 73 están cambiados. Desde el folio 72 al 85 v. las glosas en-
cuadran al texto en toda la hoja El folio 106 v. lleva notas sobre los tratados.
En el folio 176 v. al pie de la hoja hay una nota diciendo sobre el tratado V I :
DiNUS de regidis iuris, Et repertorium GtnLLELMi. Inicíales miniada», títulos
capitales y calderones en rojo. Sobre la tapa primera, etiqueta en papel con
letra del s. xviii: Est. C.

394
I. G U I D O D E S U Z Z A R A . Inápiunt suppetiones Guidonis de Su-
daría. I n nomine domini hec que necessario ausus in duobus ... (fo-
26o Biblioteca Nacional. (394

Ho I a) ... de priuata scriptura a priuato scripta. Guido de suzaria


(fol. 41 V. b). — II. GUIDO DE SUZZARA. In nomine patris et
füii et spirittcs sancti amen. Incipiunt supletiones et questiones de
supniscripto domini Guidonis de Susana super digesto veteri compo-
site. Et primo super uerbo iustinianus ... (fol. 42 a) ... de sacrosanc-
tis ecclesie legibus ut inter diuinum. Guido de Suzaria (fol. 67 v. b).
III. ROEFREDUS BENEVENTANUS. Incipiunt questiones de
suprascripto a domino Rofrido Beneuentano iuris ciuilis professore
composite ... Cvm essem aretii ibique in cathedra resideretn post
transmigrationem Bononie ego rofredus Beneuentanus iuris ciuilis
professor anno domini MCCXVI mense OCTUBRIO cogitarem ... (fo-
lio 68 a) ... si bonam causam iudicio suo perdidit ut titulo finali de
euictis liberentinis (fol. 93 a). — IV. BARTHOLOMAEUS BRI-
XIENSIS. Incipiunt questiones donñnicales bartholontei brichiensis:
Ad honorem omnipotentis dei ... et utilitatem bononie et alibi stu-
dentium. Ego Bartolomeus brixiensis magister scolaris minimus mi-
nimus breuem summulam questionum dominicalium et breuiorem ue-
nerialium in iure canónico composui ... Quidam bonus uxorem con-
demnatus est de crimine capitali ... (fol. 94 a) ... in prima parte alie-
gata. Amen. Mentem scribentis benedicat dextra manentis (fol. 118
vuelto b). [Tabula (fol. 119)]. — IV. AZON. Summa institutionis.
I. — Prohemium: Quasi modo geniti pueri uel adulti lac iuris con-
cupiscite ... (fol. 120 a). — 2. [Textus]: Hoc proemio domini iusti-
niani aperte comprehendimus ... (fol. 120 a) ... in quibus profundi-
tates in quibus plurimum operabant in lucem erexerim et in sonanti-
nos ticios luculentam (fol. 136 v. b).

S. XIV. 136 fols., pergamino, 383 X 245, a 2 columnas, 76 líneas, 2 X


75; caja, 270 X 160.
Ene.: Tafilete avellana, hierros dorados, s. xvni, 390 X 250. Tejuelo:
VARIORUM COMMETARIA IN IUS CIUILE.

OUm: D. 10.
Proc.: Biblioteca Real.
Notas marginales. Letras de diversas manos. Iniciales de diversas manos. Ini-
ciales en rojo y azul. Títulos en rojo.
395 "396) Inventario General de Manuscritos. 261

395
lOHANNES GOFFREDUS TRANENSIS. Sutrnna super titulas de
cretalium. — [Prohemium] Gregorius interpretatur uigilans et bene
uigilans ... (fol. i a) ... [incompleto] tum ex litteris circa finem ar-
gumento ... facto ... (fol. 5 V. h). — 2. Incipit summu super titulas
decretalium compilata a Magistro Gaffredo de Trano domini pape
Subditus et Capellanus rubrica: Glossarum dubietas intelligentiam
textus obtenebrat et dum per eas infra et super ... (fol. 6 a) ... sum-
mam habituri scilicet habeant apparatum et propterea malui repetí
quod deesse. Deo gratias. Amen ... Qui scripsit scribat semper cum
Domino uiuat. Amen (fol. 99 a).

S. ^IV. 99 fols., pergamino, 382 X 245, a 2 columnas, 63 líneas, 2 X 70;


caja, 280 X 150.
Ene.: Pasta, hierros dorados, s. x i x , 395 X 255. Tejuelo: GAUFRIPUS
APPARATUS SUPER COMPILAT. DECRETALIUM.

OUm: C. 14.
Proc: Biblioteca Real.
En el folio i dé papel, donde empieza la numeración: Summa super titulis De-
cretalium. Compilata a Magistro GOFFREDO. Numerosas notas' marginales. En
el folio 99: In dei nomine amen Anno domini M" CCC° XXVI. Jndictione VIII
tempore domini lohannis prope xxii die mensis APRILIS die dominico de sero
post tertium sonum campane fuit natus BERARDUTIUS filius m£us. Calderiorves
y títtdos en rojo. Iniciales en colores.

396
I. GUILLEDMUS DE MANDAGOTO. Incipit libellus a Magistro
GuiUerma de Mandagato archidiachchio nemausensi compositus su-
per electoribus faciendis et eorum processibus ordinandis: Venerabi-
li discretione scientia et moribus multipliciter ... (fol. i a) ... opta-
tum in eodem opere contulit sua ineffabili pietate et benedictio et cla-
ritas sapientia et gratiarum actio honor uirtus et fortitudo in sécula
seculorum. Amen (fo!. 20 v. b). — II. [^Glossae in Decretales]: In
nomine dómine amen. Quum nature rerum introducta est ut plura
sint negocia quam uocabula ... (fol. 21 a) ... non excomunicaretur
maiori, ex ... [incompleto] (fol. 30 v. b). — III. Híc incipit appara-
202 Biblioteca Nacional. (396-397

tus sexti libri decretalium deo gracias: In nomine domini amen. Se-
cundumplurimi scire est rem per causam cognoscere ... (fol. 3,1 a) ...
et si lex ad pretérita referatur. Laus sit Christe quem labor explicit
iste. O deus absque mora me suscipe mortis in hora. Sunt ubi tot de-
cora iustis sine fine decora (fol. 110 b).

S. XIV. lio fols., pergamino, 383 X 250, a 2 columnas, 46 líneas, 3 X


65; caja, 220 X 140, desde el fol. i al 20; 72 líneas, 2 X 180, caja 310 X
180 desde el fol. 2ial fin.
Ene.: Tafilete avellana, hierros dorados s. xviii, 390 X 260. Tejuelo:
MANDAGOT. DE ELECT. ET ALUS.

Olim: C. 31.
Proa.: Biblioteca Real.
Letras de diferentes manos. Inicial miniada, títulos en rojo, iniciales en rojo
y azul. Algunas llamadas marginales.

397
I. lOHANNES DE BLANOSCO. Incipit Ubellus compositus per io-
hannem de blanosco burgundio masticnensis diócesis super titulo insti-
tutionwmde actionibus ... Ego lohannes de blanosco ... quadam die ad
curiam imperialem accessi ... (fol. i a) ... sed défectus meos si qui
sint debeant suportare actum bononie anno domini millesimo ducen-
tésimo quinquagesimo sexto mense ianuarii. Finito libro sit laus glo-
ria Christo qui scripsit scribat semper cum sua amasia uiuat (fol. 10 b).
II. Hec est sententia lata per henricum imperatorem contra Rober-
tum qtd se regem siciliae intitulat: Henricus VII diuina fauente cle-
mentia Romanorum imperator ... (fol. 10 v. a) ... quibus speoialiter
derogamus (fol. 11 v. b). — III. Incipit líber fugitiuus: Plrecibus et
instancia conguenti (sic) nobilissimi domini prioris mei archidiaconí
pudiani et patris mei R. panensis archediaconi conpulsus ... (fo-
lio 12 a) ... et de annali excepta lege in Códice ad hoc in fine. Explicit
líber fugitiuus. Qui scripsit scribat senuper cum domino uiuat. Amen
(fol. 24 V. a). — IV. BATHOLOMABUS BRIXIENSIS. Incipiunt
questiones dominicales uel sabatine uel ueneriales a borthdonio bri-
xiensi composite. Ad honorem ... Ego Bartholomeus brixiensis ...
breuem sumulam questionum dominicalium et breuiorem ueneria-
liimi in iüre canónico composui ... Quídam bonus uxorem condenma-
397) Inventario General de Manuscritos. 263

tus est de crimine capitali qui dum ad patiibulum ducitur ... (folio
25 a) ... periura in prima parte allegata. Deo gracias. Expliciunt
questiones dominicales que sunt ci^xxvi (fol. 45 a). — V. In nomi-
ne domina. Incipit liber qui uocatur auroea ... Auide florera spiran-
tem turis odorem. Si carpis destra fragrabds intus et extra. Quamvis
in cuiuslibet humani operis artificio ... (fol. 45 b) ... Antonius in
solidum fit ut Digestus de horum institutione L cum texto (fol. 48
vuelto b). — VI. Incipit lectura mper texto de actiombus: Omne ius
nostrum ad personas uel ad res uel ad actionemípertinet... (fol. 49 a)
... siue det cattsam cum [borrado] Hce actum (fol. 67 v. b). — VII.
PETRUS DE FERRARIIS. Summa libellofum petri de ferrariis
super titulo de accionibus: De accionibus in hoc titulo sic procedamus
primo uisa natura ... (fol. 68 a) ... si autem sicut supra pro Christo
fuit dictum. Explicit summa libellorum super titulo de accionibus
magistri domini petri ferrariensis quodam. deo gratias (fol. 80 v. b).
VIII. [Glossae] : Nunquid consuetudo illius loci in quo indicatum
iudicium ... (fol. 81) ... et imímo fit remissio (fol. 82 b). — IX. DI-
NUS MUGELI/ANUS. Soluto matrimonio et quemadmodum dos
petatur: Soluto matrimonio lege i in glossa prima ontni tempore ...
(fol. 83 a) ... et dio plene de materia huius legis ut ibi notatur. dy-
nus. Hic finit prima pars postillarum sacrarum super prima parte in-
fortiati per dominum dynum (fol. 96 v. b). — X. [Glossae']: Et
omnia in prima Glossa ubi non ... (fol. 97) ... prouisione subdistin-
gue [queda incompleto; fol. 114 v. b ] . — XI. DINUS MUGELLA-
NUS. Incipiunt addiciones domini dini de musello corréete per do-
minum Horadnium de uico de pisis super infortiato nouo: Circa hanc
raiateriam plene liqueat quis possit nuntiare ... (fol. 116 a) ... inte-
llectum opinionis unusquisque potest saluari. Expliciunt additiones
domini dyni summi doctoris legum. deo gratias (fol. 142 v. b). —
XII. MARTINUIS DE FANO. Questio est an sit unum interesse ...
(fol. 142 V. b) ... clausulas et infortiati ad legem cor de falsa lege
impúberes. Martinus de fano (fol. 143 v. b).

5". XIII y XIV. 143 fols., pergamino, 378 X 268, a 2 columnas, 83 líneas,
2 X 80; caja, 310 X 180.
Ene.: Tafilete avellana, hierros dorados s. xviii, 390 X 260. Tejuelo:
L E C T U R A E DtVERSUM.

Olim: C. 35.
Proc: Biblioteca Real.
264 Biblioteca Nacional. (397-399

En el folio 115 anotaciones jurídicas. Notas marginales. Títulos en rojo, ini-


ciales en rojo y azul. Letras de diversas manos.

398
I. G U I D O D E BAYSIO. Apparatus in librum VI Decretatium [in-
completo] : discreti aut conuenientes nunquam discretus ... (fol. i a)
... cum percussio in fine. Explicit apparatus decretalium editus a do-
mino Guidone de Baysio archidiaconi bononiensis domini pape cape-
llanus hunc ipsius litterarum contradictarum auditore. Deo gracias
(fol. 231 V. a).

S. XIV. 231 fols. + I de guarda, pergamino, 370 X 220, a 2 columnas,


62 líneas, 2 X 65; caja, 280 X 145.
Ene.: Tafilete avellana, hierros dorados s. xviii, 385 X 230. Tejuelo:
ARCHIDIAC. SUPER 6 DECRETALIUM.

OUm: C. 29.
Proc: Biblioteca Real.
En el folio 231 v. a, la firma de GUIDO frater con rúbrica. En el folio de guar-
da al ñn, con letra del s. xv^ contiene Constituciones de JUAN XXII super
taxatione Utierarum.
Cfr.: ms. 388.

399
I. [GUILLBLMUiS D E M O N T H L A U D U N O . Lectura super cle-
mentinas]. — i. Magnifica bonitatis mireque pietatis uiro domino
lohanni ... (fol. i a). — 2. Hic incipiunt constitutiones clementine
edite in consilio vienensi: lohannes episcopus hoc prohemium diui-
ditur ... (fol. I a) ... et de appellationibtis reprehensibilis (fol. 62 b).
II. l O H A N N E S D E D E O [ U L Y S S I P O N E N S I S . ] Lectura lohannis de
Deo super decreto: Cum multa super concordia discordantium cano-
n u m ... (fol. 63 a) ... si laboris querens réquiem et gloriam sempi-
íernam. Amen. Explicit summa lohannis (fol. 182 v. b).

S. XIII. 182 fols., pergamino, 355 X 230, a 2 columnas, el I de 72 líneas,


2 X 80, caja 285 X 175; el II de 67 líneas, i X 60, caja 215 X 130.
399' 400) Itiventario General de Manuscritos. 265

Ene: Tafilete avellana, hierros dorados, lomo cuajado, s. xviii, 370 X


235. Tejuelo: GUILLELMUS DE MONTELAUDUNO ET JOANNES DE DEO.
Olim: C. 48.
Proc.: Biblioteca Real, Después en B. N.: C 42,
Las márgenes del tratado II y muchos de sus folios comidos por la humedlad.

400
I. LAURENTIUS DE AQUILEIA. Incipit ars dictaminis abreuia-
ta composita per magistrum laurentium de aquilegia: Sanctitati uestre
insinuatione htimiliter declaramus ... (fol. i) ... meam infamiam ex-
plicabo que uita laudabili etcétera (fol. 7). — II. [Tractatus artificia-
lis notariae] : Quia dúplex est notoria ut pulcre scribitur ... (fol. 8 a)
... labor improbus omnia uincit. Explicit tractatus artificialis Notarie
deo gracias amen (fol. 10 v. a). — III. ALANUS DE INSULIS.
Alani artem memoratiuam: Qualiter homo possit peruenire ad recor-
dandum ... {fol. 10 v. a) ... de alia re modo quam legisti (fol. 12 a).
IV. [PETRUS BLESENSIS, BARTHONIENSIS ARCHIDIACONUS.
Bpistolae]. — I. [Tabula] (fol. 14). — 2. Eipistola ... quae uicetn
prologi optinet (fol. 17). — 3. Consolatio super morte iunioris Regis
(fol. 17 V. 3). — 4. Contra quendam qui dehonestabat uirum hones-
tum (fol. 18). — 5. Responsio dubitationi cuiusdam (fol. 19 v.). —
6. ídem ortatur dominum suum ad meliora (fol. 20). — 7. Responsio
eiusdem magistro Roderico qui uitam terrenalem dapnabat (fol, 21
vuelto). — 8. Eiusdem increpatoria contra ebriosos (fol. 22 v.). —
9. Responsio eiusdem cuidam priori qui uerba non admitebat alienae
facultatis in sacro elogio (fol. 23 v.). — 10. Cuidam qui se ex-
cusabat a scolis (fol. 24). — 11. De correctione principis (fol. 25 v.).
12. ídem Roberto clerico qui noverat monachatum (fol. 2y). — 13.
Quanta sit miseria uite curialis (fol. 23). — 14. ídem cuidam nouicio
qui affectabat prioratum (fol. 32 v.). — 15. Mouetur clericus ad pro-
positum sanctitatis (fol. 33 v.). — 16. Arguitur negotiatio in clericis
(fol. 36). — 17. Soluitur quedam questio decretalis (fol. 37). —
18. Increpatur superbus et fatuus (fol. 38 v.). — 19. Consolatio in
exilio beati Thome (fol. 39). — 20. Eiusdem littere éxcusatorie (fo-
lio 40 V.). — 21. Deprecatoriae contra iuniorem Regem et matrem
eius (fol. 41). — 22. Rothomagensis archiepiscopus suffragatieis et
abbatibus suis (fol. 41 v.). — 23. De statu cupit alterius certifican
266" Biblioteca Nacional^ (400

(fol. 42). — 24. Littere certificationis (fol. 42). — 25. Littere affec-
tionis (fol. 43). — 26. Littere anxietatis (fol. 43 v.). — 27. Exorta-
tio societatis (fol. 44). — 28. Rescribunt legati sue legationis causara
(fol. 44). — 29. Archiepiscopus Rothomagensis implorat auxilium ab
archidiachono (fol. 45). — 30. Uisio petri blesensis super promotione
barthoniensis episcopo (fol. 45 v.). — 31. Litterae amicabiles (folio
46 V.). — 32. Increpatur Rex iunior qui patrem suum expugnabat
(fol. 46 V.). — 33. ídem de eodem Regine (sic) Angliae (fol. 47 v.).—
34. Rescribit episcopo qui eum notauerat in familiaritatem suam
(fol. 48). — 35. Com.endatur scripturas monialis (fol. 42 v.). — 36.
ídem de eodem (fol. 49 v.). — 37. Excusatur mendatium (fol. 50). —
38. Excusatur archiepiscopus Cancellardo (fol. 50). — 39. ídem in
carnoto episcopo (fol. 51). — 40. iLittere affectionis (fol. 52). —
41. ídem in carnoto episcopo executorie et deprecatorie (fol. 52). —
42. Super pace et concordia inhiendis (fol. 53). — 43, Argnitur epis-
copus detractor (fol. 53). — 44. ítem conqueritur de incertitudine
viarum domini Regis (fol. 54). — 45. Arguitur electus qui spreta con-
secratione secularibus intendebat (fol. 54 v.). — Epístola medicina-
lis cuidam medico missa (fol. 56). — 47. Consulitur episcopo ne suum
episcopatum dimittat (fol. 57). — 48. Excusatio episcopi qui pecca-
uerant ignoranter (fol. 57 v.). — 49. Responsio eiusdem quare in
siciliam non reuertitur (fol. 59). — 50. Increpatoria Regí iuniori qui
patrem increpabat (fol. 60). — 51. Congratulatio super pace scisma-
ticorum (fol. 62). — 52. Contra eos qui detraxerunt patrii suo mortuo
(fol. 63). — 53. Arguitur episcopus qui penitenti in afflicto non mi-
seretur (fol. 64 v.). — 54. Quod est consentiundum uoluntatibus
puerorum (fol. 65). — Descriptio tempestatis (fol. 67). — 56. Con-
tra ordinationes episcoporum incognitorum (fol. 6^). — 57. Quod
mulier non est monachanda in uita (fol. 67 v.). — 58. Exortatio mo-
nialis ad religionem (fol. 68). — 59. Conquesio eiusdem ad sononum
super premissis (fol. 62 v.). — 60. Arguitur denator episcopus (fo-
lio 63). — 61. Contra durinam episcopi qui suum archidiaconum mo-
lestabat (fol. 70). — 62. Reconsiliatio cuiusdam" quem adulator odio-
sum fecerat (fol. 70 v.) . — 63. Arguitur quidam qui episcopos ar-
guit et eorum nepotes (fol. 72 v.). — 64. Arguuntur clerici qui amant
ancipitres et falcones (fol. 73 v.). — 65. Arguitur clericus dn obedien-
cie apostolato (fol. 74). — 66. Reprobantur auguria et qui ea obser-
uant (fol. 74 V.). — 67. Descriptio Regis Anglie (fol. 76). — 67.
Quod filü principum sunt Htteris imbuendi (fol. 78). — 68. Conques-
40o) Inwntario General de Manuscritos. 267

tío de emancipatione monasteriorum (fol. 79). — 69. Merentur ex-


comunicari qui Regem suum in acie dereünquerunt (fol. 80 v.). — 70.
Quod consanguíneos tenemur honestas dirigere et permonere (fo-
lio 81 V.). — 71. Instructio aduocatus in causa (fol. 82 v.). — 72.
Inuectiua in inuidum (fol. 83). — 73,. Communis querela de illis qui
elencos impune occidunt (fol. 84). — 74. Qualiter unus per alium sit
corrigendus (fol. 85). — 75. Qualiter sit conueniendus et alloquen-
dus dominus (fol. 86). — 76. Detestatio adulatorum et quod escripta
uitant magnatum perpetuant (fol. 86 v.). — yy. De congratulatione
ecclesie blesensLs (fol. 87). — y%. Irridetur diaconus coniugatus que
prius feminas abborrebat (fol. 88 v.). — 79. Exortatio ad perseueran-
tiam religionis (fol. 90). — 80. Exortatio ad amorem studiorum (fo-
lio 90 V.). — 81. Arguuntur cistercienses qui décimas auferunt (fo-
lio 91 V.). — 82. Exortatoria ut diuorciumi inter consanguíneos cele-
bretur; (fol. 93). — 83. Excusantur episcopi qui curia Regis frequen-
tant (fol. 93 V.). — 84. Increpatoria aduersus gulosum (fol. 94 v.). —
85. Exortatoria ut recipdatur monachus fugitiuus (fol. 96). — 85. Co-
mendatio uite curialis (fol. 96 v.). — 86. Monetur abbas relinquere
abbatiam et uacare sibi (fol. 97 v. ). — 87. Increpatur episcopus aua-
rus et cipidus fenerator (fol. 98 v.). — 88. Inuentiua in mundum (fo-
lio 100). — 89. Commendatio cleríci qui claustrum praeposuit abba-
tie (fol. loi). — 90. Contra milites qui opera clericorum depradant
(sic) (fol. 102). — 91. Exortatoria contra exactiones uicecomituum
et forestariorum (fol. 103 v.). — 92. Arguitur quidam qui a cartu-
siensis ordine recedebat (fol. 105 v.). — 93. Implorat archiepiscopus
cantuariensis a couentu cisteroiensi orationum suffragia (fol. 103. —
94. Commendatio religionis (fol. 109 v.). — 95. Exoratio ut terre
lerosolimitane succurratur (fol. 110 v.). — 96. Gratiarum actio su-
per receptione palli (fol. i i i ) . — 97. Exortatio necessaria episcopis
(fol. I I I V.). — 98. Contra quendam episcopum galliarum qui subdi-
tos opprimebat (fol. 113). — 99. Óptima exortatio ad episcopos et ne
perdent animam propter amicos (fol. 114). — 100. Contra simonia-
chos et ambiciosos (fol. 115) — loi. Contra exactionem officialium
(fol. 116). — 102. De commendatione hospitalitatis (fol. 117). —
103. Quod dulcía domni flagella (fol. 117 v.). — 104 Arguitur in
monacho consolatio secularis (fol. 112 v.). — 105. Gratiarum actio
super muñere (fol. 120). — 106. Ut liberetur a carcere Rex Anglo-
rimi (fol. 120 V.). — 107. Quod scientia dei periudicat sapientie huius
mundi (fol. 120 v.). — 108. Contra consiliatores perdítores (folio
268 Biblioteca Naciottal. (400

122 V.). — 109. Arguitur episcopus de malitia et perditione (folio


123 V.). — l i o . Instructio fidei (fol. 124 v.). — i i i . Excusatur ar-
chiepiscopus super lenitate et remissione (fol. 125 v.). — 112. Quali-
ter pueri sunt erudiendi (fol. 126 v.). — 113. Consolatoria super
morte B. cantuariensis archiepiscopi (fol. 127 v.). — 114. Quanta
sint pericula prelatione (fol. 122 v.). — 115. Exortatio ut uia lero--
solimitana fiat honeste et sánete (fol. 131). — 116. Excusatio proli-
xitatis litterarum (fol. 132). — 117. Consolatio monachorum qui pro
defectu messium desolati erant (fol. 132). — 118. Exortatio contra
malitiam hereticorum (fol. 132 v.). — 119. Gratias agit apiscopo su-
per consolationem clerici blesensis (fol. 134 v.). — 120. Littera exor-
tatoria ut opponat se contra inimicos crucis christi (fol. 134 v.). —
121. Soluitur questio legum et decretorum (fol. 135). — 122. Con-
solatoria in angustiis ad amicum (fol. 135 v.). — 123. Quod religiosi
causas exercere non debeant (fol. 136). — 124. Contra quendam qui
suam inocentiam iactabat (fol. 136 v.). — 125. Increpatur imprudens
nuntius (fol. 137 v.). — 126. Contra quendam qui diuersos emebat
redditus (fol. 138). — 127. Qualiter eundum sit contra sarracenos
(fol. 139). — 128. Congratuktio translationis saresbrisensis (folio
•^39 V.). — 129. Quod íide et armis inexpugnandi sunt infideles (fo-
lio 140). — 130. Arguitur monachus curialis et maledicus (fol. 140).
131. Urbana implorado contra uicum et foris stantes (fol. 141 v.).—
132. Excusatio petri ut rediré ad curiam non cogatur (fol. 141 v.).—
133. Imploratio precum utpetrus ab egrdtudine liberetur (fol. 142). —
134. Quanta consolatio claustralium sit sacra lectio (fol. 142). —
135. Littere affectionis et necessitatis (fol. 142 v.). — 136. Excusa-
tio petri a susceptione presbiteratus (fol. 143). — 137. Consolatoria
archiepiscopi exultantis (fol. 146 v.). — 138. Consolatoria ad eundem
(fol. 148 V.). — 139. Comendatio ordinis parasiensis episcopi (folio
149 V.). — 140. Exortatio ad perseuerantiam virtutum (fol. 150 v.).
141. Lamentatio petri super cajptione regis anglie (fol. 151). — 142.
Conquestio Regine super captione filii sui (fol. 152). — 143. ídem de
eodem (fol. 153 v.). — 144. ídem de eodem (fol. 155).^^— 145. Argui-
tur electus qui redditus prohibitos et collatos alus sibi appetit retine-
re (fol. 157). — 146. Exortatio ut episcopus ad suam' diocesim reuer-
tatur (fol. 158). — 147. Instructio monachi ut promissionis sue ob-
seruantiam perseueret (fol. 158 v.). — 148. Littere conquestionis
qtiare nequit uiuere de Archidiachonatu (fol. 160 v.). — 149. Contra
detractores et ne quis propter dignitates eleuet se super se (folio
400 - 40I) Inventario General de Manuscritos. 269

160 V.). — 150. Excusatio a residentia saresbre (fol. 162). — 151.


Eximit quosdam a lege residentia (fol. 162 v.). — 152. Inuitatur no-
uicius ad feruorem religionis (fol. 162 v.). — 153. Congratulatio pa-
cis reddite archiepiscopo rothomagensi (fol. 164). — 154. Imploratio
precum ut petrus promoueatur digne ad sacerdotium (fol. 165 v.). —
155. Contra iniquos ... (fol. 166 v.). — 156. Conquestio cuiusdam in
afflictione positi (fol. 167 v.). — 157. Consolatio amici afflicti (fo-
lio 168) ... sine dilatione aliqua rehaibebis (fol. 169 v.).

S. XV. 169 fols. + 9 guardas, pergamino y papel, 275 X 215.


Ene: Pergamino con ojales de cordón, 282 X 220. Tejuelo: PETRI BLE-
SENSIS OPERA MS. 30.
Olím:
(Jltm: A.
A. 109.
109.
Proc: Qasie 3.», sección i." 18.
A 2 columnas de 34 líneas de 2 X 68; caja, 195 X 141 en los fols. 8 al 15.
Son de pergamino la primera y última hoja de cada cuaderno; las demás son
de papel. El tratado IV, 110, tiene guillotinadas las últimas líneas. En el fo-
lio 176 V. dímetros latinos rimados y una receta medicinal.

401
I. Conditioiiis foederis NupticUis ínter ... Carolum Waliae Prindpem
et ... Henricam Mariatn. Recfis Christianissimi sororem (fol. i). —
II. Instruttioni al Nuntio de Francia [acerca del tratado anterior]
(fol. 62). — III. Forme de la Celebration et solemnisation du Ma-
riage d'entre la ... Royne d'Angleterre et le ... Duc d'Aniou ... (fo-
lio 78). — IV. Conuentiones ínter Ludouicum XIII GalKae Regetn ...
et ... Henriettam Mariam eiiis sororem ... et... Jacobum Regem Mag-
nae Bríttaniae, et Carolum Walliae Príncípem ... super matrimonium
ineundo (fol. 82). — V. Conditiones ... promittendae ... a Rege
Christianissimo ... summo Pontificí pro ... Rege Magnae Britanniae
... antequam díspensatio Mafrim:onialis tradatur a Nuntio apostólico
(fol. 86). — VI. Conditiones útiles religiom Catholicae ... Madamae
Henriettae Mariae Regís Christianissimi sororis ... ut obtineatur a
...Rege Magnae Brittaniae ... ut id fíat ... (fol. 88). — VII. Obliga-
tiones faciendae per Regem^ Christianissimum ad foMorem Sedis
ApostoUcae ... (fol. 90). — VIII. Instruzione al Nuntio di Francia
li X aprile 1615 [sopra il matrimonio del Principe de Gales e delta
2^o Biblioteca Nacional. (401 - 402

infanta Maria] (fol. 112). — IX. Cotiditiones Matrimoniales ínter


Carolum Pñncipem WalUae et Mariam Infantem Hispaniae (fo-
lio 116). — X. Instrumentum articulorum concordatorum ínter ...
Regem, Catholícum et... Wallíae Príncípem ... super futuro matrimo-
nio ínter ... Walliae Príncípem ... et Mariam Infantcmi Hispaniae ...
MATRITI 8 AuGusTi 1623 (fol. 122). — XI. Estratto dal pareceré del
Padre Gioanni de Monte Mayor ... nel matrimonio trattato con
Bpagna e applicato a Francia (fol. 138).

S. XVII. 156 fols., papel, 272 X 200.


Ene: Holandesa, 282 X 204.
Olim: E. lio bis.
Letra de diversas manos.

402
\. TeMamento del Re F I L I P O QUARTO di SPAGNA (fol. i). — II. Ris-
posta d'un Spagnolo sopra la successione di SPAGNA a favore di PoR-
TUGAtw» (fol. 43). — III. Risposta in forma d'Apología circa la co-
roña di PORTUGAI,LO, che debba succedere alia corona di SPAGNA a
favore di Casa D'AUSTRIA (fol. 81). — IV. Copia <funa carta dell'am-
basciatore di VENEZIA in MIADRID sopra la díz/isione delta monarchia
(fol. 93). — V. Copia del papel que el Duque de MEDINACEU, Virrey
de ÑAPÓLES, escribió a D. JUAN DE LEÓN SU agente en MADRID eíi
I I DE JUNIO DE 170Q (fol. 103). — VI. Copia del papel que D. JUAN
de LEÓN presentó al P. Confesor de la Reina nuestra señora (folio
105). — VII. Rasioní per le quali dicesi dever il Papa mandare un
Legato Cardinale alia monarchia di SPAGNA in minoritá del Re (fo-
lio 107). — VIII. Protesta fatta de Mons. Nuncio in occassione de
la morte di CARLO 2, Re di SPAGNA (fol. 120). — IX. Clausulas del
testamento de CARLOS II (3 NOVIEMBRE 1700). Impreso (fol. 121). —
X. Carta del rey Cristianísimo Luis XIV a la reina nuestra señora
(12 NOVIEMBRE 1700). Impreso (fol. 123). — XI., // ré in licentiare il
Duca D'AINGIOU nuovo monarca di SPAGNA ... (Soneto): Va; riposa
al tuo soglio, i franchi ligli ... (fol. 125). — XII. Discorso que il Re
di FRANCIA ha fatto d ... DUCA D'ANGIO guando lo ha dichiaratto
Re di SPAGNA (fol. 126). — XIII. Copia de un capitulo de carta que
el rey de FRANCIA escribió a su enviado para el Cárdetuü PORTOCA-
4oa ) Inventario General de Manuscritos 271

RRERO ... (impreso) (fol. 129). — XIV. Decreto del rey N. S. para el
cardenal PORTOCARRERO (impreso) (fol. 130). — XV. Investiturae
substantia regni SICILIAE concessae comiti PRGVENTIAE ... a CLEMEN-
TE IV, NONAS NOVENBRIS 1206 (fol. I32). XVI. Bullü JuUI II
super investidura totius regni neapolitani FERDINANDO Católico. A N -
NO 1510 (fol. 140). — XVII. Representación al Rey F E U P E V por
el MARQUÉS CARLOS OMODIZ^ prestándole obediencia por el Estado de
MILÁN, 14 MAYO 1701 (fol. 157 v.). — XVIII. Confirmatio investi-
durae regni neapolitani pro rege Catholico CAROLO II, ab ALEXAN-
DRO VII, AÑO 1666 (fol. 158). — XIX. Brevis CLEMENTIS IX pro
rege CAROLO II de Statu medialanensi retinendo, 1667 (fol. 166.). —
XX. Recognitio CAROLI II pro regno NEAPOLIS, 1667 (fol. 170). —
XXI. Repraesentatio ad CLEMENTEM XI pro successione CAROLI II
íM regno neapolitano, 1700 (fol. 172). — XXII. Decretum Jovis de
GuLiLiA authore P H I L I P P O V Hispaniarum rege (fol. 176 v.). —
XXIII. Breve ristrerro delle ragioni di su Cattolica Maestá per la ri-
novasione delV investitura del regno di NAPOLI contra le pretensioni
della Cesárea Maestá dell Imperatore (fol. 178). — XXIV. Allegato
dalle Case D'AUSTRIE sopra il regno di NAPOLI (fol. 242). — XXV.
Synopsis qiiorundanu iuriutn domus AUSTRIACAE in successionem
HisPANiCAM (fol. 262). — XXVI. La veritá svellta nelle presentí tur-
bolenze (sobre la sucesión de CARLOS II) {fol. 278). — XXVII. Let-
tera scritta da CLEMENTE XI alV Imperatore LEOPOLDO I, tutta de
suo pugno y Lettere de risposta dell' Imperatore ... (fol. 288). —
XXVIII. Lettera delle PROVINCIE U N I T E alia Maestá del Re di
FRANCIA doppo Vexaltasione di F I L I P P O V Re di SPAGNA. 1701. (fo-
lio 296). — XXIX. Lettera responsiva di SOLIMANO IV al l'Impera-
tore LEOPOLDO I, 1707 (fol. 298). — XXX. ^Í/'ITALIA. Gioco Serio
dell'Acceso Gelato nobile Lombardo (Octavas en italiano) (fol. 300).
XXXI. Gramática moderna stampata a LIONE per Pillmi. Signori
Curiosi (Sátira política) (fol. 306). — XXXII. Gioco di Pñmiera fra
molti personaggi (pareados italianos) (fol. 308). — XXXIII. Inves-
titura Ducatus MEDIOLANENSIS facta ab Imperatore LEOPOLDO I,
P H I L I P P O IV Hispaniarum regi. VIENA 9 AGOSTO 1659. (Impreso.)
(fol. 310). — XXXIV. Discorso Politico soppra le pretensioni de
Potentati dell' EUROPA" (fol. 324). — XXXV. Instruitione data all'
ambasciaiore di SPAGNA" (en Roma) (fol. 352). — XXXVI. Stábili-
mento fatto nelle Corti di PORTUGALLO sopra l'acclamotiatie, restitu-
tione e giuramento delU regni al re Don GIOVANNI IV (fol. 368). —•
272 Biblicieca Nacional. (40a
C~—' •—•'•'• — • I.I..I-III.I - ,. _.,• • _. — I..,

XXXVII. Trattato della Pace tra FRANCIA e SPAGNA in NIMEGA (fo-


lio 388). — XXXVIII. — Condittoni alie quali il Re Christianissimo
cánsente di fare la pace con tutti le coUegati (fol. 402). — XXXIX.
Trattato della Pace tra la FRANCIA e f INGHILTERRA conclusa a RYS-
wtcK (fol. 415). — XL. Discorso fatto a PP. INNCKENZO XII nel
guale si prova che I'Imperio dipenda dai Papi (fol. 426). — XLI. Ri-
flessioni sopra la risposta al manifestó del Sr. Ambasciatore Cesáreo
sopra l'impegno pres nella processione del Corpus Domini del 1696
(fol. 434). — XLII. Capitoli della Pace tra Cesare e la FRANCIA (fo-
lio 450). — XLIII. Tratado de paz ajustado entre la Corona de CASTI-
LLA y de PORTUGAL. Año 1668 (impreso) (fol. 474). — XLIV. Ins-
trumento e capituli della pace stabilita nel Congresso di CARLOVIZ li
26 GENAio 1699 tra LEOPOLDO I ... e il Sultana MUSTAEÁ HAN ...
(impreso, 1699) (fol. 482). — XLV. Instrumenti e capitoli della pace
tra AUGUSTO II de POLONIA Gran Duc di MOSCOVIA et Mustafá HAN
(impreso, 1699) (fol. 490). — XLVI. Instrumento e capitoli della pa-
ce tra la República di VENEZIA et MUSTAEÁ HAN (impreso, 1699)
(fol. 496). — XLVII. Capitoli della pace tra le Corone della FRANCIA
e della SPAGNA nel Castello di RIJSWICK 20 SEPTEMBRE 1697 (impre-
so) (fol. 500). — XLVIII. Capitoli della pace tra LUDOVICO XIV de
FRANCIA e li Stati Generali delli PAESI BASSI 20 SEPTEMBRE 1697
(fol. 504). — XLIX. Memoria somtnaria contenente le ragioni che
devano nvuovere i prencipi confederati Cattolici a contribuiré al Ris-
tabüimento di sua Maestá Británica tradotta dal Sigíior FEDERICO
FEDERICI (impreso) (fol. 508. — L. Sommario continente le raggio-
ni che devono obligare i Prencipi e Stati Protestanti a contribuiré al
Stabilimento di sua Maestá Brittanica (6 ABRIL 1697) (fol- 512). —
LI. Contio funebris in morte JOANNIS SOBIESKI regis POLONIAE (fo-
lio 514). — LII. Epístola INNOCENTII Papae xii ad AUGUSTUM I I
regem POLONIAE (fol. 518). — LUÍ. Responsum ejusdem regis ad
eundem Papam (6 SEPTIEMBRE 1697) cum tribus aliis epistolis (fo-
lio 519). — LIV. Riflessioni sopra la risposta al manifestó del Sr. Am-
basciatore Cesáreo sopra l'impegno presso nella processione del Cor-
pus Domini (fol. 526). — LV. Scrittura in forma di manifestó del
Conté di MARTINITZ, ambasciatore cesáreo la Risposta al manifestó
(fol. 544). — LVI. Incontro occorso all'Ambasciatore di VENETIA li
10 DI PEBRAio DI 1701 con la carrosa della signara Marchesa ORTEN-
siA SERLUPI CRESCENTII, dama Vedova (fol. 557). — LVH. Caso
occorso in Roma all RANUCCIO FARNESE condannato a morte da Papa
403 - 403) Inventario General de Manuscritos. 273

SIXTO V e come fu liberato dal card. FARNESE (fol. 563). — LVIII.


Testamento, documenti et morte del Cardenale GIULIO MAZARINO
(Por el P. A. D. Capuchino; en la Dedicatoria a ALMANDO DI MA-
ZARiNo) (fol. 573). — LIX. Propositioni delV asamblea de Francia
contro l'autoñtá pontifisia (fol. 669). — LX. Scritto contra le pre-
tensioni dell'ambasciatore JALÓN in materia di franquisie in Francia
(fol. 671). — LXI. Riflessioni sopra la lettera che va publicando ü
cardinalé ESTREES (di doglianze del Re Christianisimo) (fol. 685). —
LXII. Lettera scritta dal Re Christianisimo al Card. D'ESTREES (fo-
lio 691). — LXIII. Representación de un Consejero del Parlamento
de PARÍS aJ rey christianisimo^ sobre el Manifiesto y carta del car-
denal de ESTE (fol. 697). — LXIV. Estr'atto delli Registri del Par-
lamento sopra la condanna deWopera di Mr. PRANCOIS de SALIGNAC
de FENELON, intitulata: Bxplication des Máximes des Saints sur la
vie interieure (fol. 707). — LV. Relasione della presa della citta e
Castello di BARCELLONA, 1714 (fol. 715). — LXVI. Informazione
dell' ambasciatore di VENEZÍA sopra l^aggiustamiento seguito írtó il
cardinalé ífEsTREEs ed il detto, ambasciatore (fol. 719). — LXVII.
PEDRO MATEO PETRUOCI, OBISPO DE JESI. Discorso sopra Mis-
tica (fol. 731).

S. XVII y XVIII. 747 fols. + 22 en blanco, papel, 270 X 200.


Ene.: Pergamino de la época, 285 X 220. Tejuelo: SUCESIÓN DE ESPAÑA,
ÑAPÓLES, SICILIA Y PACES.

OUm: E. 84.
Letras de diversas manos. En un cuaderno de 8 fols. en 4.°, exento, se contiene
un índice delle Materie, che si contengono in questo wolume Misceláneo. Faltan
los fols. 725-730, en los que había otro escrito sobre el mismo tema que
el LXVII. Faltan los fols. 739r745 que contenían un Restretto dell'abiura di
Fra Pietro Poolo di S. Gióvanni Evangelista.

403
[S. BONAVENTURA.] Incipit uiridarium consolationis. — i.
[Prologus] : Quoniam ut ait apostólas petrus spiritu sancto ...
ELOR. IV, 264 (fol. I a), -7-2. [Textus]: Quoniam omne peccatum
trahit originem ... ELOR.^IV; 264 (fol. i b) ... nec lignis-nutritus sed
creatus semel permanet senilper (fol. 79 v. a). — 3.. [Tabula] (fo-
lio 79 v. a).
18
274 Biblioteca Nacional. (403 - 405

5'. XIV. VI + 80 fols., pergamino, 270 X 19S, a 2 columnas, 30 líneas,


3 X 60; caja, 180 X 135-

Ene: Tafilete rojo, hierros dorados, lomo cuajado, cortes jaspeados, si-
glo XVIII, 280 X 205, como la del ms. 16. Tejuelo: VIRIDARIUM CONSO-
LATION.

OUtru: A. 106.
Proc: Iglesia Metropolitana de TOLOSA. Biblioteca Real.
En el folio 81 v.: Extracta de Registro beati GREGORI pape, que ocupa el folio
entero. En el fol i : Est ecclesie Metropolitane Tholosanae. Y en el folio 80
se repite: Iste liber est Capituli ecclesie Matropolitanae Tholosanae, liniciales
en rojo y azul con salidas marginales, llamadas y capítulos en rojo. Los fo-
lios I y II contienen un calendario.

404
I. M I C H E L E S O R I A N O . Relatione del darissimo Messer MicM
Soriano ñtornato ambasciatore dal serenissinw Ré di Romani (fol. i).
II. M A F F E O V E N I E R I . Relatione di Constantinopoli, l'anno 1582.
(fol. 109). — III. A N T O N O M I L L B D O N N E . Historia del Sacro
Concilio di Trento scritta per mano di monsignore Antonio Milledon-
ne, secretario del Consiglio di Venetia (fol. 175).

5". XVII. 337 fols., papel, 260 X 195.


Ene.: Pasta, 275 X 205. Tejuelo: EMBAJADA DE ALEMANIA POR LA R E P Ú -
BLICA DE VENECIA.

Olim: E, 93.
Proc.: Biblioteca de FELIPE V.
En el fol. 1 dice, con letra del s. xviii: Embajada de Alemania por la república
de Venecia.

405
[S. I S I D O R O , ARZOBISPO DE SEVILLA. Del Soberano Bien]: Sobera-
n o bien Dios es ca es syn mudamiento ... (fol. 3 v) ... (fol, 3 v.) ...
con grand alegría los Res^iue en sy. Finito libro sid laus gloria chris-
to. El señor de los cielos ihesu christo aya buen grado pues que este
libro de sant ysydro es acabado e al que lo escryuyo dios le de buen
405 - 4o6) Inventario General de Manuscritos. 275

fado e le dexe moryr en penitencia e en buen estado. Amen. Yo PK-


DRO DE VAivAoxTEGUY acabe de escriuir este libro en la villa de TAUIRA
DE DURANGo en las casas de MARTIN YBAÑEZ DE SAI,SEDO a TRES dias
del mes de MARCO dia de san meter y <;eledon del año del nas^imiento
de nuestro saluador ihesu christo de MIL E CUATROCIENTOS E SETENTA
Y CINCO años.

5". XV (1475). 118 fols., papel, 263 X 190, 38 líneas, 2 X 105; caja,
185 X 105.
Ene.: Holandesa, 271 X 203. Tejuelo: S. ISIDORO. D E SUMO BONO.
Olitn: A. 114.
Es la traducción castellana de PEDRO LÓPEZ DE AYALA. Copia en letra cortesa-
na hecha en TAVIRA DE DURANGO en el año 1475, con apostillas marginales,
índice de capítulos en el folio i. Márgenes restauradas, huellas de la polilla,
espacios en blanco para las iniciales y minúsculas en su lugar. Foliación arábi-
ga y 2 guardas al principio y 2 al fin.

406
Livro de regra e observancias regulares e diffmgoes da ordem mili-
tar de nosso Señor Jesuchristo e dos privilegios dispensaqoes, indul-
gencias, grabas e inmunidades concedidas a ella pollos santos padres
e santa See apostólica e reis catholicos, feito por mandado del rey
dom Anrrique ... como perpetuo Administrador ... pello doutor P E -
DRALVAREZ (fol. 2). — I. Regra e diffingoes de ordem do Mestrado
de nosso Señor Jesu Christo (fol, 5 v.): ...Desembro. Antonio Car-
neiro o fez anno de noeso senhor Jesu Christo de mil e quinhentos e
tres (fol. 51 V.). — II, Privilegios, liberdades e gragas concedidas
pollos santos padres a a orden da cavallaria do Templo (fol. 52). —
III. Siguemse os privilegios de que goza a ordem de Calatrava os
quaes foraom cottcedidos a esta de nosso señor Jesuchristo na bulla
da institu(ao della (fol, 60), — IV, Privilegios e liberdades pellos
santos padres especialmente concedidos a esta orden de nosso Señor
Jesu Christo (fol, 65 v,). — V. PrivÜegios concedidos pollos Reis
aos comedadores cavalleiros e persoas da ordem (fol, 68),

S. XVI. 71 fols., papel, 270 X 195-


Ene.: Pergamino verde con hierros dorados, 280 X 205, Tejuelo: CONS-
TITUC, DE LA O R D E . DE C H R I S .
276 Biblicteca Nacional, (406 - 408

OUm: D. 129.
Proc: Biblioteca de FELIPE V: 14-2. Biblioteca Real: 4. i. Después en Biblio-
teca Nacional: D. 119.
En el fol. I hay una cruz en rojo con la leyenda siguiente: Ecce crucem do-
mmi nostri Jesu-Christi, fugite partes adversae.

407
Parvus tractains de praetensa a rege Galliae in ómnibus sui regni
ecclesiis regalia. — I. Decretum concilii Lugdunensis secundi cele-
bran anno domini 1274, permitentis in aliquibus ecclesiis regaliam
(fol. 2 V.). — n . Quid hic, et nunc inteUigantur nonúng Regaliae, et
an licita regi Galliae et quede illius fundamentum, totiusque materiae
discussio (fol. 3 V.). — III. Regalium seu regaliorum confutatio (fo-
lio 67). — IV. De regalia competenti regí Franciae in ecclesiis vcu
cantibus illius regni (fol. yy). — V. Memoria circa l'affare delle re-
gaglie (fol. 115). — VI. Riflessioni sommarie sopra la scritture la-
tina Regalium seu regaliarun% (fol. 205). — VII. Libro 6° di diverse
materie, tittdo 12 delle cantioni feudali, e censuali. CARLO 9.° a P A -
RiGi ncl HENNARO del 1563 (foL 227). — VIII. Sicut rugitus leonis,
ita est terror regis: Jus della Regalia .., (fol. 243). — IX. Ristretto
delle cose occorse nell'affare delle Regalía (fol. 265). — X. Consti-
tiito del Signare della BORDÉ, segretairio del defonto vescoz'o di P A -
MiERS e suo agente in Roma nel quale si contengono le rispaste date
dalui alVintendents dMa provin-cia di LINGUADOCA, in ordine al ne-
gotio della regalia (fol. 284),

,S. XVII. 310 fols., papel, 260 X 180.


Ene: Tafilete rojo con hierros dorados, lomo cuajado, cortes jaspeados!,
s. xviii/372 X 200. Tejuelo: TRACTATU DE PRETENSA A REGE GALLIE.
Olmn: C. 128.
Proc: Biblioteca de.,FpLlPE y; 13-2. p^spués en B. N;; 135, C< 136.

408
I. HONORATO BONET. L'arfer^ des bataÜles (fol. i). — II. Ce
sont les sermones et ordonnances qm se appartiennent a gaiges 4^
batailles fait par querella selon les constjitupions faites par le bonroy
4o8 - 410) Inventario General de Manuscritos. 277

PniLitE dé Fratice (fol. 184). — III. Libre que enseigne et aprent he-
raux nobles et autrex a Uaysoner armes et plusieurs mitres nobles et
botines chases (fol. 206).

S. XV. 227 fols., papel, 260 X 180.


Une.: Tafilete marrón, hierros dorados, s. xviii, 270 X 190.
Olim: E. 82.
Primera inicial con dibujos en oro y a plumilla.
Cfr. M. ScHiFF: La Bibl. du M. de Santillane, p. 374.

409
I. Relatione di Epagna Intitolata ia Capitana del Signar F E -
DERICO BADOIVLETO ritornato Ambasciatora da CARLO QUINTO, et dal
Re Fiwppo suo figliuolo. L'anna 1561 (fol. 139). — II. Relatione
del Regno di Portogallo, e su Historia, 1577 (fol. 383). — III. His-
toria di Portogallo raccolta in Breue compendio (fol. 398). — IV. Re-
latione per una lettera delle cagioni che mossero alVimpresa d'África
il Re di Portogallo et il séquito della Battaglia l'Anna del 1578 (fo-
lio 423). — V. Questa e Ulnformatione summaria del Principio c
Progresso della Conuersione, ch'anno hauuto i Giudei nell Regno di
Portogallo e l'occasiane che hanno dato in jar metter l'Inquisitione
sopra di loro l'Anno 1564 (fol. 432).

S. XVII. 303 fols., papel^ 260 X 180.


Ene. Piel sobre tabla, lomo cuajado, 270 X 195.
Olim: E. 87.
Proc: Biblioteca de FELIPE V: 3-3.
La foliación antigua comprende desde el folio 138 al 140.

410
I. [ALVARUS PAULUS CORDUBENSIS] Incipit liber scintilla-
rum priwnus diuersarum sententiarwm distictus (sic) per Ixxviiii capi-
tula: Dominus dicit in euangelio. Maiorem caritatem neme ... (fo-
lio 2) ... ita ex diuinis eloquiis interior homo nutritur ac pascitur
278 Biblioteca Nacional. (410-411

(fol. 106 V.). — II. [Convmentaria in Psalnws poenitentiales]: Si uis


pro peccatis tuis penitentiam agere et confessionem peccatorum tuo-
rum faceré ... Prima pars penitentium est domine ne in ira tua et
ideo scribitur ... (fol. 107) ... in gaudio metent in uitam aeternam.
Deo gratias amen (fol. 145 v.). — III. [Tres orationes Virgini Ma-
ncK'\: I, O quam sancta et inmaculata ... (fol. 146). — 2. O quam
beata et venerabilis ... (fol. 146). — 3. O quam felix et gloriosa ...
(fol. 146).

S. XII. 14Ó fols., pergamino, 255 X 150, 26 líneas; caja, 190 X 105.
Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, lomo cuajado, s. xviii^ 268 X 160.
OUm: A. 118.
Froc: Biblioteca Real.
Cfr.: LOEWE-HARTEL, 5 . P. L. Hs., 351.

411
I. INNOCENTIUS III, PP. Incipit liber de miseria hominis compo-
situs a domino alotario sanctorum sergii et bachii diácono cardinali
qui postea innocentius tercius appellains est: Domino patri karissimo
petro dei gratia portuensi episcopo lotharius indignus diachonus ...
(fol. I b). Quare de uulua matris egressus sum ut uiderem labo-
rem ... P. L., ccxvii, 701 (fol. i v. a) ... et ignis arden^ in sécula se-
culorum. Amen (fol. 26 b). — ALBERTANUS BRIXIENSIS. Li-
ber de amore et dilectione dei et proximi et aliarum rerum et forma
uite: Inicium mei tractatus sit in nomine domine a quo cuneta bona
procedunt ... Doctrinam igitur audire debes ut babeas scientiam ...
(fol. 27 a) ... ad quod ille nos perducat qui sine fine uiuit et regtiat.
amen. Explicit liber de amore et dileccione dei et proximi et aliarum
rerum et forma uitae quem Albertanus causidicus brixiensis de hora
sánete agathae compilauit. Anno domini m"xxx'viii mense augusti.
quo anno et mense obsidebatur Ciuitatis brixiensis per feridricum
imperatorem indictione undécima (fol. 61 v. a). — III. ALBERTA-
NUS BRIXIENSIS. Liber de doctrina dicendi et tacendi. Initio me-
dio ac fine mei tractatus adsit gratáa spiritus amen ... (fol. 61 v. a).
Requires ergo in animo tuo a te ipso quis es quis dicere uis virum ...
(fol. 61 V. b) ... ad eterna gaudia nos faciat peruenire. amen. Expli-
cet liber de doctrina dicendi et tacendi ab albertano causídico bri-
411 - 412) Inventario General de Manuscritos. 27^

xiensis de hora sánete agathe compositus et compilatus sub m''cc°xiv


anno mense decembris. Qui scripsit scribat semper cum domino uiuat
uiuat in celo albertanus nomine felix. amen. (fol. 64 b). — IV. AL-
BERTANUS BRIXIENSIS. Liber consolationis et consilii: Uolo
albertanus tibi filio meo ... Quídam iuuenis mellibeus nomine uir po-
tens ... (fol. 64 V. a) ... difinitiones superius anotaui. Explicit liber
de doctrina dicendi et tacendi. Explicit summa magistri albertani. Deo
gracias, amen (fol. 67 a).

S. XIII. 67 fols. + 2 de guardas, pergamino, 260 X 180.


Ene: Piel roja, hierros dorados, lomo cuajado, s. xviii, 273 X 185. Te-
juelo : LOTAR DE MlSER.
OUm: A. 119.
Los tratados II, III y IV son resúmenes de las obras de ALBERTANO. En la
hoja de guarda del principio y con letra del s. xiv-xv, hay una lista de los trata-
dos que contiene el volumen. Iniciales en rojo y violeta, así como los caldero-
nes. Títulos en rojo. Apostillas marginales.

412
I. ESCIPION DE CASTRO. Compendio dell'institutione del Pren-
cipe di Don Scipio di Castro (fol. i). — II. Instruttione, et Auuerti-
tnenti al ... cardinal MONT'ALTO sopra il modo col quede si possa et
debba ben gouernare como nepote di Papa (fol. 34). — III. JUAN
FRANCISCO PERANDA. Instruttione ail'Illustrissimo Signor PiE-
TRO CAETANO nella andata cUla guerra di Fiandra sotto il PRENCIPE di
PARMA (fol. 68). — IV. Instruttione al Signor Don ANÍBAL DI CAPUA
per la corte Cesárea (fol. 90). — V. JUAN FRANCISCO PERAN-
DA. Instruttione, et auuertimenti aU'Illustrissimo Signor ANIBAI,
CAPUANO destinato ... per nuntto al ... prencipe o duce di Venetia
(fol. 98). — VI. Ricordi per ministri de Prencipi in genérale (fo-
lio 113). — VIL Alcune osseruationi di secretaria (fol. 125). —
VIII. Discorso ad uno amico del modo di parlare (fol. 141). — IX.
Discorso come meritamente si deue daré al DUCA DI FIORENZA il titolo
di Gran Duca (fol. 144). — X. ANOEL NICOLINI. Lettere ... á
diversi cardinali et signori guando fu promosso al cardinalato [Año
1565] (fol. 151). — XI. Giuditio sopra le scritture passate fra Micer
G10VANNI FRANCESCO LOTTINO et Micer F E L I P E GUALTERIO Circa
28o BibUcteca Nacional. (412-414

l'atHon de conclaui con la replica ... (fol. 172). — XII. Trattato di


lega fatto, tra Pió Quinto, II Serenissimo Re Cattolico, et signaría di
Venetia fatto dal Clarissimo signar MICHEI^ SOEIANO l'anno 1570
(fol. 247). — XIII. Trattato di fisonomia (fol. 297).

¿•. XVII. 326 fols., papel, 265 X 200.


Ene.: Pergamino, 265 X 210.
Olim: E. 96.
En la cubierta: ANTONIO AUGUSTINO. En el folio 325 v.: Ad succum EUebori
albi siue Verati, quod Vedegambre, et Baüestariosum herbam Hispanorum vul-
gus vocat, conficiendutn. En el folio 326, varias notas.

413
Codex legum longobardorum. — i. In nomine domini. Incipit origo
gentis longobardorum: Id est sub consule qui dicitur ... (fol. i v.) ...
quod deo opitulante ciipimus et ulterius non fiat (fol. 161). —
2. ítem pauca de Glossa (fol. 161).

S. XI. 162 fols., pergamino, 261 X 165.


Ene: Pasta s. xix, 273 X 175. Tejuelo: CODEX LEGUM LONGOBARDORUM.

Olim: D, 117.
Proc: Biblioteca de FELIPE V. Despuési en B. N.: Vitrina 20, 3.
Eji el folio I, firma de DIEGO DE COLMENARES con la indicación de haber cos-
tado 8 doblones. En el mismo folio: Leges longobarde, y la firma de MARINI
FRETZE P . 1534, que se repite en varios folios. Iniciales iluminadas, miniatu-
ras en los fols. 16, 141, 148 v. y 157. Mutiladíi la inicial del folio i.
Cfr. BORDONA, MSS. con pinturas, I, 247, núm. 467.

414
Trattati della regalía di Francia. — i. Responsum cardinaüs de LUGA
in causa regaiiarum occasione nuperi dissidü contra gallos ex una, et
ex altera S. Sedis, et exceptionibus marginalibus sacrae congregatio-
nis a papa INNOCENTIO XI specialiter deputatae anno 1682 (fol. i).—
2. Confirmatio a Papa INNOCENTIO XI constitutianum I U L I I III,
Pío IV, GREGORII X I I I ac SIXTI V contra quoscumque habere et
414) Inventario General de Manuscritos. 281

tueri praetetidentes franchitias, vulgo qtiaftieri. Anno 1687 (io-


li<^ 3,5). — 3. Lettera dell'Bm. D. S. N. al Cardinal t)'EsTRÉSs (fo-
lio. 51). — 4. Risposta del Cardinal D'ESTRÉB^S alia retroscritta lette-
ra (fol. 52). — 5. Foglieto d'auuisi. ROMA 24 MAGIO 16187 (fol. 55). —
6. Voto originóle latino del Cardinal D'ESTRÉES (fol. 66). — 7. EN-
RIQUE CARLOS BEAUMANNOIR, MARQUÉS DE LAVARDIN. Ma-
nifestó del márchese di Lavardin, ambasciatore straordinario del R E
DI FRANCIA al papa INNOCENZO XI. 1687 (fol. 73). — 8. Osseruationi
sopra il manifestó del Márchese di LAUARDINO (fol. y^). — 9. Arrest
de la Cour de Parlament sur la bulle du Pape concernant les franchi-
ses dans la ville de ROME, le 26 DE DECEMBRE 1688 (fol. loi). —
10. Arrest de la Cour de Parlement sur la Bulle du Pope concernant
les franchises de la ville de ROME, 26 DICIEMBRE 1Ó88 (fol. 131). —
11. Acte d'appel au sujet de la Bulle du Pape de 26.DECEMBRE 1688
(fol. 133). — 12. Sopra l'interdetto della chiesa di S. LuiGi DEI FRAN-
CEsi per havere ammesso alia participatione de scmti Sacrameníi al
Márchese di LAVARDIN (fol. 141). — 13. Appendice alia Riposta data
dalla SANTA SEDE al manifestó di sua Maestá LuiGi XIV DI FRAN-
CIA (fol. 151). — 14. Responsio ad Manifestum Gallicum (fol. 157).
15. De asilis seu franchitiis controversia (fol. 171). — 16. JUAN
MARÍA SENTENA. Discursos pro validitate et justitia censurarum
per INNOCENTIUM PAPA XI adversus nuirchionem de LAVARDIN ema-
natarum (fol. 187). — 17. Risposta alia scrittura fatta m corrobora-
tione della Bolla colla quale S. S. rimova Vábolitione del franco per-
messo (fol. 203). — 18. Lettere sopra le stravaganti pretensioni della
Framia in questa corte romana (fol. 211). — 19. Risposta di Mani-
festó del Márchese di LAVARDIN nell'affare della scommunica (fo-
lio 251). — 20. Pro juribus summi pontificis (fol. 257). — 21. 7 Lupi
hoggi sotto pelle d'Agnello ... (fol. 261). — 22. Sopra l'interdetto
della, chiesa di S. LuiGi DE FRANCESI (fol. 267). — 23. E,sew>pi della
econotndca ecclesiastica pratticata dal principio e nascimento della
Chiesa di Dio itisino a qu^sti lUtinw tempí (fol. 277). — 24. Sopra
l'interdetto della chiesa di S. Luioi DE FRANCESI (fol. 296). — 25.
LUIS XIV, REY DE FRANCIA. Lettre a Mr. le cardiftal D'ESTRÉES,
écrite á Versailles, sur les preventions du Pape contre la France. Le
6 SEPTEMBRE 1688 (fol. 306). — 26. Extrait des Registres de Parle-
ment sur' les relations entre ROME et la FRANGE (fol. 314). — 27. Ri~
flessioni d'uno che armí le veriiá sopra la lettere che vá publicando il
Sge. Cardinal D'ESTRÉES (fol. 322). — 28. Risposta di Manifestó del
282 Biblioteca Nacional. (414 - 415

Márchese di LAVARDIN nell affare de la scommunica (fol. 334). —


29. Arresto del Parlametw di PARIGI (fol. 362). — 30. Sopra l'inter-
detto della chiesa di S. LuiGi DEi F R A N C E S I (fol. 378). — 31. Sopra
l'interdetto della chiesa di S. LuiGi D E I FRANCESI (fol. 388). — 32.
Riflessioni sopra le correnti cmergense trá il P A P E et U RE D I F R A N -
CIA per causa del preteso franco de suoi ambasciatori in ROMA (folio
400). — 33. Raggioni per le quali non dourebboro li Cardinali omet-
tere le consuele dimostrationi di cortesía alia uenuta del Amifosciator
di FRANCIA (fol. 404). — 34. Capitoli che promettono tuti gli cardi-
nali che aspirano al PONTIFICATO (fol. 408). — 35. De duabus patriar-
calibus crucibus in pontificio insigni relatis GALAICA gente in palatio
FARNESIANO. Epigrama (fol. 412). — 36. I N O C E N C I O X I , P P . Li-
ttera LUDOVICO Francorum regí. Die 15 JANUARII 1689 (fol. 414). —
37. Scrittura de Vescoui di FRANCIA (fol. 416).

.?. XVII. 461 fols., papel, 261 X 195.


Ene: Pasta, lomo cuajado, cortes jaspeados, 275 X 200. Tejuelo: TRAT-
TATI DELLA REGALÍA DI FRANCIA.

Olim: E. 83.
Proc: Biblioteca de FELIPE V: 13-2.

415
[Rituale.^ Orationes dominicales de toto circulo anni.

S. XIV. 233 fols., pergamino, 250 X 165'; caja, 170 X 115.


Ene.: Tafilete avellana, hierros dorados, igual al ms. 16, 267 X 175.

Olim: C. 52.
Proc: Bibdioteca Real.
El texto acaba en el folio 226 v. Sigue el calendario desde el folio 227 al 232
vuelto. En el folio i hay la nota siguiente: Nos don GASPAR GAÍLCERÁN DE
CASTRO PINOS Conde de QUIMERA, Vizconde de EVOL y AIQUERFORADAT por
la gracia de Dios. Hacemos fe y verdadera relación que este libro manuscritoi,
en pergamino le tenemos por del Vizconde de YLLA Y CANET don PEDRO DE
FINOS como da yndicios de haberlo sido por el acto que en el dorso de esta hoja
se contiene el qual le hallamos en las escrituras del Archivo de nuestro Castillo
de QUIMERA para que conste de la verdad mandamos hacer la presente relación
de mano agena y firmada de la nuestra en FRES a xiiiiiii DE MAIO MDCXXI
(sigue firma autógrafa) el Conde de QUIMERA. Al verso de este folio i está el
415 - 417) Inventario General de Manuscritos. 283

acta. Inicial miniada en el folio 2. Capitales y títulos en rojo, letras en rojo y


azul. Parece de procedencia francesa.
Cfr. BORDONA, MSS. con pinturas. I, 247, núm. 468.

416
{Expositiones Theologicae] : Et nota quod didtur christus constare
ex corpore et anima ... (fol. i) ... tria supponuntur tres unitates
proprietatum (fol. 141).

5. XII. 141 fols., pergamino, 126 X 116, 28 líneas; caja, 172 X 120.
Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados s. xvii, 265 X 175. Tejuelo: Exposi-
TioN, THEOLOG,

Olim: A. 117.
Es la obra un conjunto de comentarios sobre la Biblia, Santos Padres, y diver-
sas materias de teología. En las dos hojas de guarda de pergamino al principio
y en las dos del fin, en letra del s. xiii, comentarios gramaticales. En el folio
49 V., gráfico sobre la Encarnación. Abundantes notas marginales e iniciales
en colores.
Cfr.: LOEWE-HAKTBL, B. P. L. HS., 351.

417
[S. lOHANNES CASSIANUS. CoUationes. Collatio III, caput V]...
conuersi quippe quibus hanc ipsam occasionem qua compungeren-
tur ... p. I,, x u x (fol. I ) ... [incompleto, Collatio X, caput XII]
uersiculi uolutatione a cunctis uisibilium terminis emigrare (fol. 72
vuelto).

ó'. XII. 72 fols., pergamino, 245 X 155.


Ene: Pasta s. xix, 260 X 170. Tejuelo: S. CASSIANUS COLLATION.

Olim: A. 157.
Entre los fols. 56 y 57, falta desde el capítulo XVI de la Collatio VIII hasta
el VI de la IX. Iniciales y capítulos en rojo.
284 Biblioteca Nacional. ' (418-419

418
I. Politiche di Stato necessariissime per signori che praticano le corti,
e nwlto gioueuoli a Ministri de Prencipi per tirare a buon fine qxuU-
siuoglia negotiato (fol. i). — II. Instrnttione All Ambusciator Catto-
lico per i trattati di questa Corte per sapefsi ben gouernare negl'in-
teressi della sua Corona (foL 75). — III. Discorso Al Signare Don
Luigi d'Aro concemente li Cardinali Devoti alie Corone, fatta da
Persona confidente della Corona di Spagna (fol. 89). — IV. Ins-
truttione a Monsignore Illustrissimo e Reuerendissimo Piccolomini
Destínalo Nuntio ordinario dalla Santita di Nostro signore Alessan-
dro settimo Apresso la maestá del Re Christianissimo in Francia (fo-
lio 128). — V. Relatione Della Nascita e corso della vita del Cardir
nal Giulio Maszarino. Dal giorno de suoi natali fino al presente Anno
1659 (fol. 148). — VI. FILIPPO GHISOLZI. Copia, hettera sdtit-
ta da Filippo Ghisolzi Deuotissimo Seruitore dal Re christianissimo
Essortandolo a far retirare le sue Truppe daU'Impresa di Milano, e
swo stato l'anno 1659 ... (fol. 241). — VII. Relatione Della causa
per la guale la Regina Cristina di Suetia ha fatto ammassarc il signo-
re Giouani Rinaldo Monaldeschi suo Caualeriso Maggiore (fol. 247).
VIII. Instruttione a Prencipi del modo col guale si gouernano li Pa-
dri Gesuiti (fol. 255). — IX. Relatione Del discacciomento de Padri
Gesuiti dall'Isola di Malta da quel Gran Mastro (fol. 295).

S. XVII. 300 fols., papel, 250 X 175-


Ene.: Pasta española, s. xix, 264 X 192. Tejuelo: POLITICHE DI STATO.
Oliin: E. 79.
Proc: Biblioteca de FELIPE V. Después en B. N.: E. 144, E. 79, i. 116.

419
I. BERNARDUS [COMPOSTELLANUS.] Incipiunt casus decre-
talium a magistro bernardo compilati: Rex pacificus praemissa salu-
tatione ... (fol. 4 a) ... et immo aib alus ecclesiis est prohibendum Non
regulara huius tituH notabiliter notanda. Expliciunt casus decreta-
lium secundura bernardum. Opere completo sit laus et gloria Christo
(fol. 132 V. b). — II. BARTHOLOMAEUS BRIXIENSIS. Inci-
419 - 4*1) Inventario General de Manuscritos. 285

piunt Casus decretorum correcti a magistro Bartholomaeo brixiensi:


Quoniam suffragantibus antiquoruní latoribus iuniores possunt ...
(fol. 134 a) ... non potest aliquid audire consilium quod ipse nesciat
(fol. 232 V. b).

S. XIV. 232 fols., pergamino, 340 X 220, a 2 columnas, 61 líneas, 2 X


80; caja 260 -X 160.
Ene: Pergamino verde, hierros dorados, cifra DUQUE DE UCEDA^ S. xvir,
360 X 270. Tejuelo: DECRETA GREGOR. A RAMUND. PEG. COMP.

Olim: C. 49.
Proc: Iglesia de MESINA. Biblioteca de FELIPE V, 14-1. Después en B. N.:
C.4(?)
En el folio i de papel, donde ietnpieza la numeración, en letra del s. xvii:
Ene: Pergamino verde, hierros dorados, cifra DUQ'UE DE UCEDA, S, XVIU,
360 X 270.
Decretalia GREGORII cotnpilata A. RAMUNDO PEGNAFORT. Siguen 2 folios, el
primero ilegible por borroso en su primera cara y los restantes con índice. E'ji
el folio 233 hay la nota: Isfe liber est mei NICOLAI COSTHA canonici ntessinen-
sis. Iniciales en rojo y azul.

420
G O F F R E D U S [ T R A N E N S I S ] . Incipit apparatus Goffredi super
compilatione decretalium: Gregorius nonus uolens quinqué compila-
tiones extrauagantium in unam ... (fol. 2 a) ... clericus de electione
qualiter Groffredus (fol. 148 b).

S. XIII-XIV. 148 fols., pergamino, 335 X 215, a 2 columnas, 72 líneas,


I X 80; caja, 260 X 160.
Ene.: Pasta s. xix, 350 X 220. Tejuelo: GAUFFRIDUS APPARATUS SUPER
coMpiLAT. DECRETALIUM.

Oim: C. 15.
En el folio i de papel, donde empieza la numeración, en letra del s. xvii:
M. GOFFREDI Super Decretalium. Iniciales y títulos en rojo.

421'
IOHANNES FAVENTINUS. Summa ... super concordantiis —
I. O pus lohannis facentini. [Index] (fols. 3 aH24 v. b). — 2. [Tex-
286 Biblioteca Nacional. (421 - 433

tus]: Qum multa super concordatia discordantium canonum sint hac-


tenus edita ... (fol. 25 a) ... laboriosi operis et operosi laboris querens
réquiem t t gloriam sempiternam. Amen. Explicit summa magistri
lohannis (fol. 199 b).

S. XII-XIII. 199 fols. + 2 en blanco, pergamino, 340 X 205, a 2 colum-


nas, 53 líneas, 2 X 70; caja, 280 X 150.
Ene: Pergamino verde, hierros dorados, s. xvii, cifra DUQUE DE UCEDA,
350 X 220.

Olim: C 41.
Proc: Biblioteca de FELIPE V: 14-1.
En el folio i de papel, donde empieza la numeración, en letra del s. xvii:
loANNis FACONTINI Concordantia Canonwm. En el fol. 2: Umts de librís duo-
decim qui est domini ANGELÍ. LOS dos últimos folios en blanco. Iniciales, cal-
derones y títulos en rojo.

422
B E R N A R D U S [ O O M P O S T E L L A N U S . Castis decretalium]. —
Incipit liber decretalium: De summa trinitate et fide catholica: Rex
pacificus. premissa salutatione sic ... (fol. 5 a) ... non regulas huius
tituli notaibiliter notandas. Explicuunt (sic) casus bernardi super de-
cretalibus (fol. 176 v. b). — 2. Hec est tabtUa ... (fol. 177).

S. XIII. 177 fols., pergamino, 330 X225, a 2 columnas, 43 líneas, 2 X 72;


caja, 243 X 165.
Ene: Pergamino verde, hierros dorados s. xvii, cifra del DUQUE DE UCE-
DA, 343 X 247. Tejuelo: DECRET. GREG. A RAYMUND. PEG. COMP.

Olim: C. 50.
Proc. Iglesia de MESINA. Biblioteca de FELIPE V, cajón 2.", orden i.% núme-
ro 11, y 14-1.
En el folio de papel donde empieza la numeración, en letra del s. xvii; Decre-
talia gregoriana a Raymundo de Peñafort Compilata. El folio 2 con proceden-
cias y algunas notas. El 3, 4 y 178 en blanco. Iniciales en rojo y azul, y títulos
en rojo.
423 - 4*7) Inventario General de Manuscritos. 287

423-426
DAMIANUS URSINUS. De iure regio. — i. De iusto regum titulo
líber primus (ms. 423): Quia regens est nobilius ... (fol. i) ... place-
re possin imperet quod volet (fol. 565 v.). — 2. De suprema regum
polestate liber secmidus (ms. 424): Etsi regia potestas supremaque ...
(fol. I ) ... reficere et recreare conati sumus (fol. 645 v.). — 3. De
legitima regum successione liber tertius (ms. 425): Cum de generali
consuetudine ... (fol. i) ... successionis. Regum faceré videntur
scripsi (fol. 574 V.). — 4. De iuribus regum, praecipuis liber quartus
(ms. 426): Cum partibus sit orbis catholicorum ... (fol. 7) ... boni
consulere dignetur (fol. 75 v.).

S. XVI. 4 vols., 581, 669, 595, 738 fols., respectivamente, papel, 335 X 225.
Ene.: Pasta española, hierros dorados, s. xix, 340 X 235. Tejuelo: UR-
siNus DE I U R E REGIO.

Olim: D. 36, D. 37, D. 38, D. 39, respectivamente.


Proc: Biblioteca Real.
El ms'. 423 lleva en el fol, I una invocación a la Virgen de DAMIÁN DE URSINO;
la dedicatoria está fechada en BARCELONA A 3 DE OCTUBRE DE 1574; el Índice es
de otra mano; detrás de él hay 6 hojas en blanco; al principio hay VIII folios
con numeración romana. El ms. 424 con I fol. numerado en romanos al prin-
cipio y en él el titulo; el índice está escrito de otra mano; al fin hay 20 hojas
en blanco. El ms. 425 lleva II fols. en romanos al principio y el título va en el
fol. II v.; al fin hay 18 hojas en blanco. El vas. 426 tiene II fols. en romanos al
principio y lleva el titulo en el fol. II v.; el índice es de otra mano y va en el
folio 706; hay 4 hojas de guardas al principio y 4 al fin.

427
S. RAYMUNDUS DE PENNAi^DRT, o. P. [Summa de poeniten-
tia et matrimonio cum notis IOANNIS DE FRIBURGO]. — i. Incipit pro-
logus. Qvoniam ut ait leronimtts secunda parte naufragium tabulas
est culpam simpliciter confiteri ... (fol. i a) ... caritate fraterna co-
rrigas et emendes. Explicit prologus (fol. i v. a). — 2. Incipiunt capi-
tula primi libri (fol. i v. a). — 3. [Textus] : Quoniam ínter crimina
ecclesiastica symonica heresis obtinet priimim locum ... (fol. i v. b)...
ueniam postulans a lectoribus ut que corrigenda et addenda non inui-
288 Biblioteca Nacional. (427 - 428

denti animo sed benigno corrigat et emendet. Amen. Explicit liber


tertius (sic) de matrímoniis (fol. 256 v. a). — 4. Tabula (fol. 257 a)...
Eixplicitint casus tabule super summam Raymundi Deo gratias amen
(fol. 294 V. b).

S. XIV. 2 + 294 fols., pergamino, 325 X 220, a 2 columnas, 35 líneas


2 X 55 el texto, y 59 líneas el comentario; caja 260 X I95, desde el fo-
lio I al 256; 50 líneas, 2 X 70, caja 235 X 160 desde el folio 257 al 294.
Bnc.: Tafilete rojo, hierros dorados, s. xvii, 345 X 240. Tejuelo: RAY-
MUNDI SUMMA.

Olim: C. 39.
Proc: Biblioteca Real.
En los 2 folios primeros de guardas en pergamino, en letra del s. xv, un dieta-
rio monástico. Iniciales en color con rasgos caligráficos y salidas marginales.
En los fols. I y 215 iniciales miniadas con orla. Los fols. 213 y 214 en blanco.
Cfr.: BORDONA. Aííí. con pinturas, I, 248, núm. 469.

428
1. Hec sunt IIII concilla principalia: Constantinopolitana synodus sci-
licet Nycena, Bphesina, Calcedonetisis. — i. [Tabula'] (fols. 4 a-12).
2. Hec sunt quattuor comilia principalia ... Clemens iacobo domino
et episcopo episcoporum regenti hebreorum sanctam ecclesiam hiero-
solimis ... (fol. 12 V.) ... statuimus fieri sicut superius prenotauímus
antiquos imitantes patres (fol. 127). — II. Ex decretis G R E G O R I I pa-
pe VIL Incipiunt decreta summi pontificis urbis rome piissimi G R E -
GORii VII de prediis ecclesiasticis tam a clericis quam a laicis acceptis
uel accipiendis iniuste: Quicumque militum uel cuiuscumque ordinis
uel professionis persona ... (fol. 127) ... exorta fuerit abbatum alio-
rum consilio siue iudicio finiatur. Explicit liber Deo gratias. Amen,
(fol. 130 V.)

S. XII. 135 fols., pergamino, a 2 columnas, 30 líneas, 3 X 73 desde el


fol. 4 al I I ; caja, 232 X 152.
Ene.: Pasta, hierros dorados, s. xrx, 335 X 235. Tejuelo: CONCILIA CONS-
TANTINOPOLITANA.

Olim: C. 40.
Fróc-Biblioteca Real.
En el folio I de papel, donde empieza la numeración, en letra del s'. xvii: Con-
438-43o) Inventario General de Manuscritos. 289

cüia constantinopolitana. En el folio 131 copia de una carta latina sobre el setir
tido místico del altar. Iniciales en color, epígrafes en rojo. Anotaciones mar-
ginales en rojo. Los folios 2, 132 al 135 en blanco.

429
BERNARDUS DE NEAPOLI. Dictamina: Incipiunt dictamina Ber-
nardi de Neapoli domini pape Notarii. Exhortado ad Regem ut Sa-
rracenos de era sua expellat, Judeás publica officia non committat et
•blasphemias eorum compescat, ecclesias et ecclesiasticam libertatem
non opprimat, et ecclesiam de nouo fundatam dotet. Regí Aragonum
Illustri. Agit nec immerito mater ecclesia dum letanter tua magnifica
gesta ... (fol. 7) ... perfectus quem de nostra promotione sub spe
clementie diuine supponis filiali affectu matri (fol. 151 v.).

5". XIV. 151 fols., pergamino, 3121 X 225; 40 líneas; caja, 238 X 163.
Ene. Tafilete avellana, hierros dorados, lomo cuajado, cortes jaspeados,
s. XVIII, 330 X 330. Tejuelo: BERARDI DICTAMINA.
Olim: C 52.
Los fols. 1-6 continene el índice de la obra. Iniciales en rojo y azul con rasgos
caligráficos. Títulos y calderones en rojo. Apostillas marginales.

430
Privilegios de la ciudad de Cáceres. — i. Armas de Cáceres (fol. 5).
2. FERNANDO II de León dona vatios heredades a PEDRO FERNANDI
maestre de la orden de Santiago, en 1171 (fol. 8). — 3. Prólogo para
la historia de Cáceres (fol. 9). — 4. MARQUES DE ACRÓPOLIS.
Discurso genealógico e introducción a la historia, dirigidos a FRAN-
CISCO DE Ui<i.OA GotFiN en 1674 (fol. 15). — 5. Explicación del fue-
ro (fol. 22). — 6. Obispos de Coria desde el año 1231 (fol. 25). —
7. Privilegio de ALFONSO IX en que hace franca la villa de Cáceres
(fol. 31). — 8. Fundación de los Templarios (fol. 37). — 9. Avenen-
cia, en 1252, entre los Templarios y el concejo de Cáceres para que
cesasen por ambas partes los robos y muertes (fol. 40). — 10. AL-
FONSO X, REY DE CASTILLA. Carta de 1264 para componer las con-

290 Biblioteca Nacional. (430

tiendas por cuestión de términos entre Cáceres y Badajos (fol. 45). —


11. Fuero otorgado por ALFONSO X a Trujillo en 1256 (fol. 49. —
12. Privilegio de ALFONSO XI o la villa de Cáceres, para que los al-
caldes entregadores de la mesta no se entrometan en las dehesas de la
villa, en 1341, y privilegio de ALFONSO X declarando excusados de
pechos a los caballeros de dicha villa y a sus viudas, por la ayuda
prestada a D. FERNANDO DE LA CERDA en su entrada por tierra de
Granada (fol. 53). — 13. Privilegio de ALFONSO X a Cáceres, conce-
diendo, en 1276, que pueda celebrar la feria en dos épocas (fol. 57).
14, ALFONSO X, REY DE CASTILLA. Carta de 1277 en que ofrece a
Cáceres no exigir pecho alguno, salvo el pedido por una sola ves
(fol. 59). — 15. Dos escrituras de venta, de 1289 y 1293, de una he-
redad situada junto a Costil (fol. 61). — Repartimiento de tierras que
en Arquijuela hicieron a los de Cáceres los hombres de ALFONSO X,
en 1278 (fol. 63). — 17. ALFONSO X, REY DE CASTILLA. Carta
de 1279 disponiendo se guarden las dehesas donadas a Cáceres (fo-
lio 65). — 18. ALFONSO X, REY DE CASTILLA. Carta de 1280 man-
dando se guarden los cotos que Cáceres pusiere en Zafra y Zafrilla
(fol. 68). — 19. SANCHO IV, REY DE CASTILLA. Privilegio de 1281,
otorgado a la aldea Casal de Cáceres relativo a la agricultura y gatia-
deria (fol. 72). — 20. SANCHO IV, REY DE CASTILLA. Privilegio
de 1290 confirmando el dado por su padre a Cáceres sobre la dehesa
de Media Cacha (fol. 79. — 21. Fundación de la ermita de la Magda-
lena (fol. 82). — 22. SANCHO IV, REY DE CASTILLA. Carta de 1293
dando cuenta de Icts Cortes de Valladolid (fol. 84). — 23. FERNAN-
DO IV, REY DE CASTILLA. Privilegio de 1299 confirmando el otor-
gado por ALFONSO X a Cáceres (fol, 94). — 24. Ordenamientos de
FERNANDO IV en las cortes de Valladolid en 1299 (fol. 100). — 25.
Privilegio de FERNANDO IV en 1301 confirmando a Cáceres el que
tenia de no pagar portazgo, montazgo ni peaje (fol. 104). — 26. Al-
halá de JUAN II otorgando, en 1447, a Luis DE MESA y TERESA A L -
FONSO, su mujer, la divisa real de la Banda (fol. 109). — 27. Acuerdo
entre el Concejo de Cáceres y el de la Mesta (fol. 110). — 28. FER-
NANDO IV, REY DE CASTILLA. Carta de 1305 que concede a Cáce-
res que no puede ser enajenado nada de lo suyo (fol. 117). — 29.
Ca^rta de venta y otra de pago, de i'ii'Z y 12,12, respectivamente, de los
testamentarios del CONDE DE BARCELOS, D . MARTIN G I L DE SOUSA,
en favor de Cáceres (fol. 120). — 30. Cortes de Burgos de 1315:
carta de hermandad de los caballeros e hijodalgos para defenderse de
430 ) Inventario General de Manuscritos. 291

los tutores en la miñona de AI^FONSO XI (fol. 126). — 31. Declara-


ción del término de Cáceres y de Montanches hecha en 1320 (folio
148). — 32. Carta de concordia otorgada en 1322 por D. ALFONSO
SÁNCHEZ DE Ai,BURQUERQUE^ mayordomo mayor del rey de PORTU-
GAi,, sobre diferencias que tenían por términos Cáceres y Azógala
(fol. 152). — 33. Privilegio de AI,FONSO XI, otorgado en 1326, de-
clorando libres y exentos de pechos a los pobladores de Cáceres (fo-
lio 154). — ALFONSO XI, REY DE CASTILLA. Carta a Cáceres, en
1327, en pleito contra el obispo de Coria, prohibiendo a éste cobrar
montazgo del ganado (fol. 158). — 35. Acuerdo del Concejo de Cá-
ceres de no recibir alcalde asalariado (fol. 164). — 36. Homenaje de
Cáceres al infante D. FERNANDO, hijo de ALFONSO XI, en manos de
D. Juan Alfonso de AÍLBURQUERQUE, en 1333 (fol. 168). — 37. AL-
FONSO XI, REY DE CASTILLA. Carta dada en Madrid en 1303, que
confirma otra de su padre; dando a MARÍA GARCÍA una dehesa en
términos de Cáceres (fol. 171). — 38. Ordenamos y otras noticias
relativas a la cofradía de Nuestra Señora de Salor y sus cofrades de
Cáceres, con reseña particular de los GOLFINES (fol. 179). — 39. Co-
mentario sobre el malhadado final de PEDRO I EL CRUEL (fol, 199). —
40. Privilegio de PEDRO I, en 1355, que concede no haya en Cáceres
pesquisidores ni alcaldes de sacas, con noticias del alcasar real en di-
cha villa y de la venta de una heredad (fol. 201). — 41. Relación de
sucesos de los primeros conatos de ludia entre JUAN I DE CASTILLA
y Portugal y creación de algunas dignidades en Castilla (fol. 206), —
42. JUAN I, REY DE CASTILLA. Carta confirmando los privilegios,
fueros y exenciones de Cáceres en las cortes de Burgos de 1379 (fo-
lio 208). — 43. Ventas de casas en la judería de Cáceres, entre los
años 1438 y 1528 y noticia de caballeros (fol. 213). — 44. Privilegio
de ENRIQUE III, de 1391, confirmando a Cáceres sus privilegios, fue-
ros y exenciones (fol. 216). — 45. Juramento de la villa de Cáceres
por sus procuradores en las cortes de Toledo de 1402 en favor de la
infanta María, hija de ENRIQUE III (fol. 2co). — 46. Juramento de
los procuradores de Cáceres al infante D. JUAN, hijo de ENRIQUE III
en Valladolíd, en 1405 (fol. 226). — 47. Convenio entre los cotice jos
de Cáceres y Arroyo del Puerco sobre el goce de las dehesas de Zafra
y Zafrilla en 1406 (fol. 230). — 48. Escritura de declaración y amo-
jonamiento de los términos de Cáceres y Montanches para conocer
sus jurisdicciones, en 1406 (fol. 233). — 49. Amojonamiento de los
términos de Cáceres y Mérida en 1406 (fol. 239). — 50. Carta de pri-
292 Biblioteca Nacional. (430

vilegio de JUAN II, en 1408, que confirma los fueros y privilegios da-
dos a Cáceres por AO^PONSO IX de León (fol. 249). — 52. Privilegio
de JUAN II, de 1420, que confirma otros anteriores (fol. 251). — 53.
Privilegio de JUAN II, de 1426, que concede a la Aliseda la exención
de pechos y derramas que haga Cáceres (fol. 265). — 54. Pleitos de
Cáceres con el Arroyo del Puerco sobre jurisdicción de términos y
mudamiento de mojones, en 1436 (fol. 271). — 55. Carta de los R E -
YES CATÓUCOS para que los pertenecientes a los obispados de Bada-
joz y Coria ayuden a los comisarios de cruzada a recoger la limosna
dedicada a la guerra contra los moros de Granada (fol. 274). — 56.
Cácereá ganó ejecutoria en 1510 contra los señores de Molinos; plei-
to sobre términos entre Cáceres y Arroyo del Puerco (fol. 278). —
57. Carta ejecutoria ganada por Cáceres contra el concejo y orden de
Alcántara en 1496 (fol. 279). — 58. Sentencia en favor de Cáceres
y contra el Maestre de Alcántara sobre la dehesa de Castellanos en
1490 (fol. 282). — 59. Merced que, hace JUAN II a su hijo de la villa
de Cáceres, en 1445, juramento de dicho principe, protestas de la
villa y modo de recibirle por señor (fol. 285). — 60. Sentencia arbi-
tral entre Cáceres y DIEGO DE MAYORAZGO sobre amojonatniento de
las dehesan de Mayoralgo y Mayoralguillo, en 1448 (fol. 302). —
61. Privilegio de ENRIQUE IV, de 1455, confirmando a Cácefes los
privilegios que le diera ALÍONSO IX de León (fol. 319). — 62. D. GU-
TIERRE DE SoLÍs, conde de Coria, señor del Portezuelo, renuncia en
1469 en los caballeros de Cáceres el privilegio que tenia de E N R I -
QUE IV sobre el alcabala de la hierba de las dehesas de dicha villa
(fol. 325). — 63, Privilegio de ENRIQUE IV en 1471 para que los de
Cáceres no paguen alcabala de la hierba de las dehesas para siempre
jamás (fol. 329). — 64. Carta de los REYES CATÓLICOS de 1475 agra-
deciendo a Cáceres haber levantado pendones por ellos (fol. 339). —
65. Los testamentarios de D. MiGUEi< DE SOUSA, conde de Barcelos,
venden a Cáceres la casa y aldea de Alpotreque, en 1350 (fol. 344). —
Carta de seguridad que los REYES CATÓLICOS dieron confirmando a
Cáceres el privilegio de las hierbas en 1475 (fol. 346). — 67. Reque-
rimiento a Cáceres en 1475 para que cdce pendones por los REYES
CATÓLICOS (fol. 347). — 68. Juramento qué hizo DOÑA ISABEL I^A
CATÓLICA en Cáceres, en 1477, de guardar sus privilegios (fol. 352).
69. Noticia de una bula obtenida por la orden de Santiago contra al-
gunos cebolleros de Cáceres en 1478 (fol. 354). — 70. Noticia de
sentencia y licencias dadas por los REYES CATÓLICOS sobre finccLs de
43o) Inventario General de Manuscritos. 21^^

Cocer es, de 1479 a 1485 (fol. 356). — 71. Los REYES CATÓUCOS
confirrtian en 1482 y 1488 o Cáceres los privilegios otorgados por
ellos mismos anteriormente (fol. 358). — 72. Pleito de Cáceres en
1491 para no pagar montazgo (fol. 361). — 73 Querellas de Cáceres
contra el cobro abusivo del voto de Santiago en 1502-1521 (fol. 363).
74. Fuero y Ley municipal de Cáceres, de 1477 (fol. 365). — 75. Con-
firmación en 1479 del privilegio otorgado a Cáceres para no pagar
alcabala de la renta de la hierba de las dehesas (fol. 381). — 76. Or-
denaiisas y fuero municipal dados por los RBYES CATÓLICOS O Cáce-
res en 1479 (fol. 385). — 7"^. Noticia del acuerdo de pas con Portu-
gal, del desacuerdo entre la corte castellana y la pontificia sobre la
provisión de beneficios eclesiásticos con extranjeros, y de los prepa-
rativos para la guerra con Portugal, en Cáceres en 1479 (fol. 399). —
78. Carta de vecindad en Cáceres en 1481 o favor de D. FERNANDO
MoNROY y sus vasallos (fol. 402). — 79. Confirmación del privilegio
de los REYES CATÓLICOS dado en 1482 para confirmar los de la villa
de Cáceres y su fuero antiguo (fol. 406). — 80. Repartimiento de
cierta gente hecho a Cáceres por los REYES CATÓLICOS en 1485 para
la conquista del Reino de Granada (fol. 409). — 81. Noticia de la re-
cuperación de Plasencia en 1488 (fol. 412). — 82. Acuerdo entre Cá-
ceres y Alconetar sobre deslinde de términos en 1491 (fol. 413). —
83. Carta al maestre de Alcántara en 1481 y su respuesta sobre el re-
medio del agravio que padecían los cacereños en cuestión de pastos
(fol. 417). — 84. CARLOS I renueva en 1522 a los alcaldes y oficiales
de los concejos la prohibición de vivir en casas de prelados o de ca-
balleros y de obtener acostamiento, ración o quitación alguna (fo-
lio 422). — 85. Prohibición, en 1514, al corregidor y alcalde mayor
de Cáceres de nombrar fiscal (fol. 424). — 86. CARLOS I ordena, en
1547, que se guarde en Cáceres la alineación de las calles al construir
o reparar edificios (fol. 425). — 87. Se provee por CARLOS I en 1522
se guarde la antigua concordia entre Cáceres y Trujillo sobre apro-
vechamiento de leña en los términos de ambos pueblos (fol. 426). —
88. Jurisdicción del Principe de Asturias, D. JUAN, hijo de los REYES
CATÓLICOS (fol. 428). — 89. Reclamación y protesta de D. JUAN DE
SANDE y D. ALVARO DE RIVERA, en nombre de Cáceres, en 1497,
para que la posesión de la villa del Arroya por DOÑA BLANCA DE H E -
RRERA y el condestable D. BERNARDINO DE VEI*ASCO no perjudicase
los derechos de Cáceres (fol. 430). — 90. JUAN, INEANTE DE CASTI-
LLA. Corta de 1497, defendiendo a los cortadores de leña (fol. 437). —
294 Biblioteca Nacional. ' (430

91. El principe D. JUAN manda, en 1497, guardar las ordenamos so-


bre propios y rentas (fol. 440). — 92. Noticia de provisiones sobre
condenaciones (fol. 441). — 93. Costumbre de sacar en Cáceres el dia
de S. JUAN el pendan de AI,FONSO IX (fol. 443). — 94. Preparativos
bélicos de ESPAÑA contra las costas de BERBERÍA ett 1509 (fol. 445).
95. ALONSO DE PUERTA. Carta en 1673, a D. PEDRO DE ULLOA
GOLFÍN, desmientiendo la muerte de D. JERÓNIMO DE ZAFRA y dando
cuenta de hechicerías en Granada (fol. 448 v). — 96. CARLOS I,
REY DE EEPAÑA. Carta, en I5'20, agradeciendo a Cáceres la tranquili-
dad observada en ausencia del emperador (fol. 449). — 97. CAR-
LOS L i^EY DE ESPAÑA. Carta, en 1536, confirmando a Cáceres las
ordenanzas sobre condenaciones en sentencias de fuegos, cortas y ta-
las (fol. 450). — 98. Cedida de CARLOS I dada en BRUSELAS, en 1556,
renunciando los reinos de España y sus dependencias en su hijo F E L I -
PE (fol. 454). — 99. Cedida de FELIPE II aceptando los estados cedi-
dos por su padre (fol. 456). — 100. Cédula de la princesa, en 1556,
mandando a Cáceres alzar pendones por F E L I P E II (fol. 458). —
loiSentencia de 1519 en favor de Cáceres y contra los hermanos de
dicha villa sobre el pago de 1500 maravedises a que venían obligados
(fol, 460). — 102. Cédula de CARLOS I ordenando en 1525 que Cáce-
res permita llevar cal para la obra del congenio de la orden de Al-
cántara (fol. 462). — 103. CARLOS I, REY DE ESPAÑA. Carta, en
1526, a Cáceres ordenando que después de cumplidos los encabeza-
mientos se pueda aguardar un mes para pagar (fol. 464). — 104.
CARLOS I, REY DE ESPAÑA. Carta, de 1527, sobre reparto de tierra
le labor en la dehesa de Zafñlla de Cáceres (fol. 466). — 105. Cédu-
la de CARLOS I, de 1527, a Cáceres sobre el traer de las armas (fo-
lio 468). — 106. Provisión de CARLOS I, en 1530, sobre el salario que
Cáceres ha de dar a sus representantes en la corte o chancilleria (fo-
Jjio 470). — 107. Carta de provisión de CARLOS I, de 1533, sobre
agravios por cuestión de pastos en la dehesa de Castellanos de Cáce-
res (fol. 472). — 108. Provisión de CARLOS I, en 1539 sobre ausen-
cias de regidores de Cáceres (fol. 474). — 109. Carta de provisión
de CARLOS I dada en 1547 a Cáceres para que pueda comprar libre-
mente trigo y otros granos (fol. 476). — 110. Provisión de CARLOS I
en 1551 para que el Corregidor dé Cáceres aiferig'üe ciertas usurpa-
ciones de campos (fol. 478). — i i i . Provisión de CARLOS I en 1552
para que los representantes de Cáceres en la corte sean elegidos por
suerte {io\. 480). — 112. Cafta de provisión de CARLOS I en 1552
43») Inventario General de Manuscritos. 295

sobre algunas dudas en la interpretación del fuero de los caballeros


de Cáceres, relativas a las condiciones del caballo que tenía cada ca-
ballero (fol. 482). — 113. Provisión de CARLOS I en 1554 concedien-
do a Cáceres que los traslados de escribanos tengan tanta fe como los
originales (fol. 484). — 114. Provisión de CARLOS I en 1554 a Cáce-
res sobre reparto del servicio (fol. 486). — 115. Provisión de CAR-
LOS I en 1556 c Cáceres sobre dar salarios a peritos oficiales y pagar
tdl marcK/edises al obispo de Coria (fol. 488). — 116. Servicio que
hizo Cáceres en 1556 para la guerra contra Francia (fol. 492). — 117.
Provisiones para la villa de Cáceres en tiempo de CARLOS I y sus su-
cesores, 1528-1651 (fol. 497). — 118. Título de Alférez mayor de
Cáceres a D. PEDRO ROL DE IJ^ CERDA, en 1556 (fol. 544). — 119.
Presentación de dicho título al ayuntamiento de Cáceres (fol. 547 v.).
120. Servicio que hizo Cáceres en 1569 en la guerra contra los maris-
cos de Granada (fol. 552). — 121. FELIPE I I manda en 1570 que se
apresten los nobles de Cáceres para la guerra contra los moriscos y
contra Francia (fol. 564). — 122. Mandamiento del Comisario Gene.
ral de la Cruzada, en 1571, para que el provisor de Coria alce las cen-
suras a Cáceres por no querer nombrar cogedor de billas (fol. 568). —
123. F E L I P E II, REY DE ESPAÑA. Carta de 1580 o Cáceres dando
cuenta de los preparativos de guerra y mandando se apresten también
los habitantes de dicha villa para lo que se ofreciere (fol. 572). —
125. F E L I P E II, REY DE ESPAÑA. Carta, de 1580, a Cáceres dispo-
niendo el buen abastecimiento de la tropa (fol. 574). — 126. F E L I -
PE II, REY DE ESPAÑA. Carta de 1580, mandando a Cáceres contri-
buya con 200 hombres para la guerra con Portugal (fol. 574 v.). —
127. FElLIPE II, REY DE ESPAÑA. Carta de 1580, pidiendo a Cáceres
acuda a Badajoz con la mitad de la gente de guerra que prometiera,
pagada y provista (fol. 575). — 128. Minutas de documentos de 1580
tocantes a la guerra con Portugal (fol. 577). — 129. Acuerdos de
ayuntamiento de Cáceres en 1580 relativos a la guerra de Granada y
con Portugal (fol. 579). — 130. Entrada de F E L I P E II en Cáceres,
en 1583, a la ida y ala vuelta de Portugal (fol. 583). — 131. Preven-
ciones y orden para recibir a FELIPE II en Cáceres en dicho año (fo-
lio 586). — 132. Ejecutoria y autos dados por F E L I P E II o Cáceres,
en 1589, contra el Casar de Cáceres que quería eximirse de la juris-
dicción de aquella villa (fol. 601). — 133. Formación de las milicias
en Cáceres en 1598 (fol. 630). — 134. F E L I P E II, REY DE ESPAÑA.
Carta, de 1588, dando las gracias a Cáceres por su servicio de 200 sol-
296 Biblioteca Nacional. (43©

dados (fol. 634). — 135. Provisión de FELIPE II, en 1556, a Cáceres


para que no se estorbe la saca de pan (fol. 6316). — 136. Provisión de
F E L I P E II, en 1558, a Cáceres sobre la compra de trigo (fol. 638). —
137. Provisión de FELIPE II, en 1561, sobre los revendedores de
carnes (fol. 640). — 138. Provisión de FELIPE II, en 1562, sobre la
venta de pan (fol. 642). — 139. CLEMENTE VIII, PP. Bula de 1604,
erigiendo el Colegio-Seminario de Cáceres (fol. 645). — 140. Levan^
tamiento de pendones en Cáceres por FELIPE III en 1598 (fol. 648).
141. F E L I P E IV, REY DE ESPAÑA. Carta a Cáceres en 1626 para qte
todos los luga/res se prevengan de armas con ocasión de la invasión
intentada por los ingleses en Cádiz (fol. 653). — 142. F E L I P E IV,
REY DE ESPAÑA. Carta a Cáceres en 1634 en que pide contribuya a"
los gastos de la canonización de SAN FERNANDO (fol. 654 v.). —
143. FELIPE IV, REY DE ESPAÑA. Carta a Cáceres en 1642 para que
apreste gente para la visita que el rey hará a Aragón (fol. 655). —
144. ISABEL, REINA CONSORTE DE EsPAÑA. Carta, en 1643, solici-
tando de Cáceres acuda con sus hombres a la defensa de la frontera
fortifique Potua y Villar del Rey (fol. 660 v.). — 150. F E L I P E IV,
a Cáceres, en 1644, para que se guarde luto por la reina doña Isabel
de Barbón (fol. 656). — 146. F E L I P E IV, REY DE ESPAÑA. Carta a
Cáceres, en 1646, para que guatde luto por el príncipe BALTASAR
CARLOS (fol. 657). — 147. F E L I P E IV, REY DE ESPAÑA. Carta a
Cáceres en 1648 sobre la saca de granos (fol. 658). — 148. FELI-
P E IV, REY DE ESPAÑA. Carta o Cáceres, en 1648, agradeciendo el
socorro dado a Alcántara en hombres de guerra (fol. 659). — 149.
F E L I P E IV, REY DE ESPAÑA. Carta a Cáceres, en 1655, /'^''''^ 9"^
fortiiRque Potua y Villar del Rey (fol. 659 v.). — 150. F E L I P E IV,
REY DE ESPAÑA. Carta a Cáceres, en 1657, dando cuenta del feliz
nacimiento de su hijo F E L I P E (fol. 660 v.). — 151. índice del libro de
la villa de Cáceres (fol. 664). — 152. Memorias de varones ilustres
de Cáceres (fol. 676). — 153. F E L I P E IV, REY DE ESPAÑA. Carta
en que da cuenta a Cáceres del feliz nacimiento de su hijo FELIPE en
1657 (impreso, fol. 682 v.). — 154. AGUSTÍN DE LOS COBOS.
Carta a D. PEDRO DE ULLOA GOLFÍN, en 1674, para notificarle haber
trasladado ya el privilegio encargado (fol. 683). — 155. Privilegio
de FERNANDO III, de 1247, al maestre de Santiago, PELAY PÉREZ,
concediéndole que pueda tener una barca en Medellín en el Guadiana
(fol. 684).
43© - 431) Inventario General de Manuscritos. 297

S. XVII. 685 fols., papel, 310 X 210.


Ene.: Holandesa, 330 X 220.

Olim: D. 49.
El ms. está formado por los materiales originales que sirvieron a D. PEDRO
ULLOA GOLFÍN para imprimir en 1670 (?) el voluminoso tomo Piteras y privi-
legios de Cáceres^ del cual se conservan algunos ejemplares de capillas. Con-
tiene más documentos que el impreso.

431
I. Fueros de Castilla. — i. Estos son los capituUos del libro del fuero
que dio el Rey don Ferrando al Con^eio de Burgos segunt que se
cuenta en el prologo primero (fol. 2). — 2. E^te es el libro de los
fueros de Castiella. Et son departidos en algunas villas segund su
costumbre. Et cuenta en este prologo quel Rey Don Ferrando dio al
conqeio de Burgos: Por aquesto que los fijos de los Reyes e de los
principes ... (fol. 12) ... Et disia la hermana que ella la deuya auer
e jusgaron los alcalldes que las heredasse la tia de que viniera su pa-
trimonio i(fol. 105 V.). — II. Aquy se contiendan las deuysas que an
los señores en sus basallos: Desta guisa deuen los fijos dalgo de cas-
tiella pedir e tomar conducho ... (fol. 106) ... fagan lo los omes bue-
nos de la villa o del logar (fol. 121 v.). — III. Este es el libro que
feso el muy noble Rey Don Alfonso en las cortes de Nagera de los
fueros de Castiella: Título primero ... Este es el fuero de Castiella
que todo fijo dalgo que resorbiere soldada de su señor ... (fol. 122) ...
e los mesmos cabos que fizo en esta razón andando en este pleyto.
Aqui se acaba el fuero de castiella (fol. 163). — IV. ALFONSO X,
REY DE CASTIIVI^A. Testamento: Este es traslado del testamento que
fizo el muy noble Rey Don Alfonso ... (fol. 163). — V. [Relaaón
de una aparición milagrosa que tuvo ALFONSO X, en SEVILLA, 30 días
antes de su muerte] (fol. 172 v.). — VI Titulo por qual rosón los
fijos dalgo de Castiella tomaron el fuero del aluydrio (fol. 174 v.).
VIL [Fasanyas de Castiella, en numero de 21] (fol. 175 v.) ... Et
por esta rason se fasen muchos yerros (fol. 185).

S. XIV. 185 fols., pergamino, 315 X 215.


Ene.: Pasta, s. xix, 327 X 220. Tejuelo: FUERO DE BURGOS.
298 Biblicfteca Nacional. (431 - 43a

Olim: D. 61.
Proc.: Biblioteca de FELIPE V.
Iniciales en azul y rojo. Títulos y tabla en rojo.
Cfr.: F. SuÁREZ, La col. de "Fazañas" del ms. 431 de la B. N. en A. H. D. E.,
1943.

432
I. Antineutralidad, Tratado y Discurso Jurídico Político En que se
prueua claramente que los Electores Principales y Estados del Impe-
rio Romano Germánico no pueden ser neutrales sino tener siempre
el Partido del Emperador contra cualesquiera Príncipes dentro y fue-
ra del Imperio. Compuesto, Por el bueno, y fiel Vasallo ... En el
año MDCXxx (fol. I ) . — II. [R. CONTÉ WARFUZÉ. Rapport
elevé a la princesse Isabel Clara Eugenia sur les requestes de plu-
steurs marchants contraires a la prohibition de fair venir au pays par
le port de Flandre marchandieses de poisson, en 1625.] (fol. 75). —
III. Monasteriorum et aliorum bonorum ecclesiasticorum in inferiori
Palatinatu, sub Moguntina, Wormatiensi, Spirensi diocesihus, fun-
dationes, reditus et occupationes (fol. 102). — IV. Noticia del Impe-
rio de Alemania, con el principio de la Dieta de 1653 y sus progresos,
disposiciones con que partieron de Ratisbona los diputados de los
Príncipes impeficdes y estado en que dejaron los negocios para resu-
mirlos en el próximo Congreso de Francfort y Dieta de 1656 (fol 124).
V. Infonnation sumaria sobre los derechos que tienen los Duques de
Baiuiera al electorado, que tienen usurpado los Condes Palatinos del
Rhyn (fol. 138). — VI. [Cédula del Emperador LEOPOLDO de Alema-
nia, para que ningún subdito tomase parte en la guerra de Portugal
contra España.] (fol. 144). ... VIL Brief discours touschant la spo-
liation, et restituHon, que pretend le Palatin Louys Philippe Ducq de
Zimmeren, Frere du Palatin Fridrich (fol. 146). — VIII. \_Lettre et
rapport eleves a la Princesse Isabel Clara Eugenia touchants a la ierre
et voyerie de Pleron, et si elles sont subjectes a l'empire ou au con-
seil de Brabant.] (fol. 173).

S. XVII. 178 fols., papel, 312 X 211.


£«£•.; Tafilete avellana, 332 X 214
OUm: E. 104.
433 - 434) Inventario General de Manuscritos. 299

433
lOHANNES NYDER, o. P. Praeceptorium diuine legis in exposicio-
ne decdogi. — i. Incipit tabula praeceptorü diuine legis in exposi-
cione decdogi seamdum lohanem nider sacfe theologie professorem
ordinis predicatorum (fol. i a). — 2. Incipit prologus in exposicione
decdogi secundum fratrem lohanem nider sacre theologie professo-
rem ordinis predicatorum: Decalogi legem sacratissimam primum ...
(fol. 21 a). — 3. Incipit praeceptorium diuine legis capitulum primum:
Sunt igitur tria principaliter praenotanda praeceptorum ... (fol. 21 a)
... et unus deus benedictus in sécula amen. Explicit praeceptorium
diuine legis lohanis nider sacre theologie professoris eximii ordinis
praedicatorum conuentualis Nurenbergensis (fol. 228 v. a).

5". XV. 228 fols., papel, 305 X 210, a 2 columnas de 45 líneas, 2 X 6 ;


caja, 195 X 140.
Ene.: Pasta, s. xix, 315 X 215. Tejuelo: NIDER, PRAECEPTORIUM DIVI-
NAE LEGIS.

Olim: B. 92.
Proc: Biblioteca Real.
Iniciales, títulos y calderones en rojo.

434
PETRU.S AUREOLUS. Compendium literde textus totius diuine
scripture editum a fratre Petro Aureoli ordinis fratrum minorum et
ponitur primo commendatio sacre scripture in generali: Uenite ascen-
damus ad montem domíni et ad domum ... p. h., CLXXXiv, 367 (fo-
lio I a) ... mirre et thuris et uniuersi pulueris pigmentarii (fol. 68 b).
5. XIV. 68 fols., vitela, 307 X 210, a 2 columnas, 53 líneas, 3 X 74.' caja,
240 X 160.

Ene.: Pasta española, s. xix, 320 X 220. Tejuelo: AUREOLI. COMP. S.


SCRIPTUI.

OUm: A. 68.
Inicíales en rojo y azul con rasgos caligráficos. Calderones en rojo y azul.
Títulos en rojo.
300 Bibliffteca Nacional. (435-437

435
R A B A N U S M A U R U S , ARZOBISPO D E MAGUNCIA. Commentaria Ra-
bani Mauri in libros i-xv Regum.

S. XII. 151 fols. vitela, 300 X 200; caja, 213 X 118 y 200 X n o .
Ene: Pergamino verde, hierros dorados, cortes jaspeados, cifra del D U -
QUE DE UcEDA^ s. XVII, 315 X 205. Tcjuelo: S. SCRIP. L I B . REGVN.

Olim: A. 83.
Proc: Iglesia de MESINA. Biblioteca de FELIPE V. Después en la B. N.: A. 74.
Descripción en TORRE-LONGAS, Bíblicos, 253, núm, 72.

436
I. Calendañum (fols. s-8 v.). — II. C H R O M A T I U S ^ E L I O D O -
R U S , EPiscopi. Epístola ad Hieronymum presbiterum: Cttm religio-
sissimus Augustus Theodosius Mediolanensium urbem ... P. I,., X X ,
373 (fol. 9) ... et perfectius dei martyribus exhiben. Explicit epísto-
la ... (fol. 9 V.). — I I I . B. H I E R O N Y M U S . Rescriptum ... ad Chro-
matium et eliodorwm: Constat dominum nostrum lesum Christum
omni die martyrum suorum ... P. I.., XX, 374 (fol. 9 v.). — I V [Mar-
tyrologium Romanwm ad usum ecclesiae Secoviensis cum obituario
illustrium personarum hispanicarum.] (fol. 12).
S. XV-XVI. i + 136 fols., pergamino, 305 X 225.
Ene.: Pasta, hierros dorados s. x i x , 315 X 2(45. Tejuelo: MARTYROLO-
GIUM ROMANUM AD USUM ECCLESIAE SECOVIENSIS.

Olim: C. 56.
Capitales y orlas iluminadas en los fols. 9 y 12. Iniciales en color con rasgos
caligráficos y saMdas marginales. Títulos en rojo. En blanco los fols. I y i.
Cfr.: BORDONA. MSS. con pinturas, IT, 248, núm. 470.

437
I. [S. B A S I L I U S . Hexamerott]. — i. Bmpachius syndetice gernta^
ne dyaconisse salutem m christo: Religiosus simulque studiosus ani-
mus tue germanitatis ... P. I.., U i i , 8 6 7 ; P. G. XXX, 870 (fol. 4 a) ...
437) Inventario General de Manuscritos. 301

imputabis michi satis est peregisse mandata. Explicit prologus trans-


latoris (f ol. 4 a). — 2. Incipit de principio celi et terre disputatio sanc-
ti basilii episcopi capadocie aduersius eos qui cfeaturam dei allegorice
non veré connitantur esse productam: Conueniens exordium de mundi
compositione ... p. Í,., LIII, 867; p. c , xxx, 869 (fol. 4 a) ... predica-
toribus ueritatis glorificetur dominus nunc et semper et in sécula se-
culorum Amen. Exiplicit disputatio aduersus eos qui creaturam dei
allegorice non uere connitantur productam (fol. 27 v. a). — 3. Sancti
Basilii cesa/ree capadocie episcopi aliqua tibi in latinum uerti olim pro-
positas ... (fol. 27 V. a) ... et sobrietatem aduersum libidinem (fo-
lio 27 V. b). — II. [S. GREGORIUS NISENUS. Opificium]. — i.
leronnymus in libro illustrium virorum de beato gregario niseno epis.
copo: Gregorius Nisenus episcopus ... (fol. 28 a). — 2. Incipit epis-
tola dionisi ad egyptum presbiterum: Domino sanotissimo et a me
plurimum uenerando ... (fol. 28 a). — 3. Incipit prefacio beati gre-
gori niseni episcopi in libro de conditione hominis: Si pecuniarum
preciis eos oportere honorare ... P. I,., LXVII, 437 (fol. 28 b). — 4.
[Tábida: fols. 28 v. aH29 a ] . — 5. [Textus] : Hic liber ait scriptura
generationis celi et terre ... p. L. L,XVII, 348 (fol. 29 a) ... quia crea-
uit in principio deus hominem qui dixit f faciamus hominem ad yma-
ginem et similitudinem nostram cui est gloria in sécula Amen. Expli-
cit liber beati gregori niseni de condicione hominis (fol. 46 v. a). —
III. Incipit libef dialogorum sancti iohannis crisostomi Constantinopo-
Utani et sancti basilii cesariensis episcopi college beati gregorii naean-
zeni lohec qui intitulatur de dignitate sacerdotali: Michi quidem multi
fuerunt amici certi et amicie (sic) iura scientes ... (fol. 48 a) ... in
eternum tuum recipias tabernaculum. Explicit liber sextus dialogo-
rum Iohannis crisostomi et sancti basilii episcopi qui intitulatur de
dignitate sacerdotalii (fol. 71 b). — IV. S. HIERONYMUS. lero-
nimus in libro illustriuni. tdrorum.,.: Ignatius anthiocene ecclesie ter-
tius post Petrum apostolum episcopus ... P. I.., XXIII, 666 (fol. 72 a) ...
iacent ecclesie extra portam dafniticam in cimetterio (fol. 72 a). —
V. S. POLICARPUS. [Epístola ad Philippenses]: Policarpus et qui
cum eo sunt... (fol. 72 b) ... incólumes estote in domino Ihesu chris-
to in gratia cum ómnibus uiribus Amen (fol. 73 b). — VI. S. IGNA-
TIUS, EPISCOPUS. [Epistolae]. — i. ad Mariam (fol. 73 b). — 2. ad
Trallianos (fol. 73 v. a). — 3. ad Magnesianos (fol 75 a). — 4. ad Tar-
senses (fol. 76 b). — 5. ad Philippenses de baptissimo (fol. yy a) —
6. ad Philadelphienses (fol. 78 v. a). — y. ad Smirnenses (fol. 80 a).—
302 Biblioteca Nacional. i 437
• II I—ll.l.l.ll - - I III. . . I I . . , — M I . - — 1 1 . I-,I—l.l-lll—l.lll.lll • - — - I , „ M I - ^

8. ad Polycarpum (fol. 8i a). — g. ad Anthiochenses (fol. 8i b). —


lo. ad hyronem dyaconem ecdesie anthiochene (fol. 8Í2 a). — ii. ad
Ephesios de unitate (fol. 82 v. b). — 12. ad Ephesios altera de unita^
te (fol. 84 V. a). — 13. ad beatum lohannem euangelistam (fol. 85 b).
14. ad eundem (fol. 85 v. a). — 15. Oíí mariam (fol. 85 v. a). —
VIL MARÍA VIRGO. Epístola ad ignatium (fol. 85 v. a). — VIII.
EUiSEBIUS EMESENUS. Homüiae. — De pascha: Exulta ce-
lum et letare térra. Deus istc amplius ... P. L., LXVII, 1041 (fol. 86 a).
2. Magnum et mirabile pasche baptismique sacramentiun ... P. L.,
Lxvii, 1083 (fol. 86 V. a). — 3. Hodierni diei sacrosanta sollempnitas
hebraice Phase ... P. h., Lxvii, 1047 (fol. 87 v. b). — 4. Opportune
et congrua sub de insignis solemitateis hodierne ... P. L., LVIII, 877
(fol. 88 V. a). — 5. Magnitudo celestium beneficiorum angustias hu-
mane mentís excedit ... P. L., xxx, 271 (fol. 89 b). — 6. Bene noui-
nus primum esse ab origine ... (fol. 90 v. b). — 7. Quodam loco ser-
me ieremie prophete missia nostre salutis ... (fol. 91 v. a). — 8. Dies
hec fratres karissimi si bene perspidmus duplici ... (fol. 93 a). —
9. Festiuitates iste karissimi celebrítates dotnini ... (fol. 93 v. b). —
10. Benigne karissimi piis studiis exultemus ... (fol. 94 v. a). —
11. Resurrectio domini nostri karissimi cum qua uniuersa generis
humani conditio resurrexit ... (fol. 95). — 12. Deus erat in Christo
mundum reconcilians sibi ... (fol. 96 b). — 13. De symbolo Sicut non
scire permissum est apud ueteres syiribolo ... (fol. 97 v. b). — 14. De
eodem. Fides religionis catholice lumen est anime ... CASPARI, K .
A N E C , I, 328 (fol. 99 b). —' 15. De Trinitate. Presentí lectione pre-
cepimus si quis uult post me uenire ... (fol. loi a) ... et mortus an-
tiochie sepultus est (fol. l o i v. b). — IX. PHILIPiPUS, PRESBITER.
Epístola philippi presbiteri super cotnmentario in iob ad episcopum
Nectarum: adhortante immo potius comipellente te ... (fol. 102 a) ...
credulitas audientibus uita facientibus. In Christo iese domino nos-
tro. Amen (fol. 175 v. b). — X. S. AMBROSIUS. Tractatus de in-
terpellatione iob: Superior nobis disputatio fuit de ¡nterpellatione
sanctorum ... p. 1,., xiv, 867 (fol. 176 a) ... tranquilitas mentís et pax
que super omnem intellectum est (fol. 177 v. b). — XI. S. AMBRO-
SIUS. De interpellatione iob. de infirmitate nominis eius: Multas no-
bis perturbaciones in uita esse subeundas ... P. L., XIV, 797 (folio
178 a). — XII. B. AUGUSTINUS. IiKÍpit xiii capitulum secundi
libri retractationum beati augustini super libro suo qui intitulatur
líber aureus est titulus annotationes ín iob ... (fols. 181 a-198 v. a).—
437' 438) Inventario General de Manuscritos. 303

XIII. S. AUGUSTINUS. Omelia in iob: Kratres karissimi Intendat


caritas uestra quod dico eludiuimus librum sancti iob ... (fol. 198
vuelto b) ... in putredine corporis uidebit quidem futurum euadebat
prestantem Christo ... Amen (fol. 198 v. b). — XIV. PETRUS
BLESENSIS. Tractatits sttper iob. — i. Prologus ad Henricum re-
gem Anglorum super iob magistri petri uothoniensis archidiaconi can-
tuarensis cancellarii ... (fol. 199 b). — 2. Incifñt tractatus petri ble-
sensis super iob: Uir in térra hus nomine iob ... (fol. 199 v. a) ...
dignetur altissimus filius Ihesus Christus qui cum patre et spiritu
sancto ... Amen. Exjplicit liber petri blesensis super iob (fol. 208
vuelto b). — 3. Incipit tabula tractatus petri blesensis super iob ...
(fols. 208 V. b)-2io a).

S. XIV. 210 fols., vitela, 310 X 225, a 2 columnas, 50 líneas, 2 X 65;


caja, 230 X 150-
Etpc.: Pergamino verde, hierros dorados, cifra del DUQUE DE UCEUA,
320 X 235. Tejuelo: OPERE DIVERSO. S. PATRUM.
OUm: A. S2.
Proc: Biblioteca de FELIPE V: cajón 2, orden i.' núm. 8.
Al principio 2 hojas de papel, la primera con portada y la segunda, donde em-
pieza la foliación, con un índice de letra de D. JUAN DE TRIARTE. El folio 2 v.
de i)ergamino, en blanco, lleva una relación de contenido, de la época. El nú-
mero XII (fol. 181 a) lleva al principio del tratado una advertencia del com-
pilador en la que dice las dificultades que existen en el estudio de estosi códices
para su identificación. Iniciales y orlas miniadas. Al fin, folio de pergamino,
sin numerar, en blanco.
Cfr.: LOEWE-HARTEL, B. P. L. HS., 335; BORDONA, MSS. con pinturas. I, 248,
número 471.

438
BOETHIUS. Presentís libri títulos torquacii seueríi comitís manlei ex
consulis patricii ordinarii boecii ueri illustres incipit liber de conso-
laciones filosophie. — I. [Liber prínius:] Carmina qui quondam stu-
dio florente peregi ... p. i,., LXIII, 581 (fol. i). — 2. [Liber secun-
dus:} Post hec (sic) paulisper obticuit atque ubi atentionem meam ...
p. h., t,xui, 657 (fol. 12). — 3. [Liber tertius:] Jam. cantum illa finie-
rat cum me auidiendi ... p. h., LXiii, 719 (fol. 25 v.). — 4. Liber
quartus:] Haec cum philosophia dignitate vultus et oris grauitate ...
304 Biblioteca Nacional. (438 - 440

p. iv., Lxiii, 785 (fol. 47). — 5. [Líber quintus:] Dixerat orationis-


que cursum ad alia ... P. I,., LXIII, 829 (fol. 66) ... judiéis cuneta eer-
nentis. Exjplicit quintus liber bocii (sic) de eonsolatione in quo tra-
tatum est de prouidencia diuina. laus tibi sit christe quem liber splicit
iste. gratiarum aeiones. Altíssimo trado huius ob operis finem perfec-
tus fuit liber iste seeundo die agusti. 4.' NONAS SEXTII,IS anno natalis
christi 1484. hic liber eseriptus est.

S. XV. 80 fols. + 2 de guardas, papel, 305 X 215.


Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, lomo cuajado, s. xviii, 320 X 220.
Tejuelo: BOET. DE CONS.
Olim: A. 84.
Glosas margínales € interlineares hasta el fol. 24.

439
ROBERTUS HOLCOT. Super librum Sapientie postilla.

S. XIV. 194 fols., vitela, 304 X 210, a 2 columnas de 57 líneas de 2 X 70;


caja, 225 X 155-
Ene: Tafilete rojo con nervios, lomo cuajado y hierros dorados, s. xviii,
315 X 218. Tejuelo: HELOOHT. POSTILL.
Olim: B. 28.
Descripción en TORRB-LONGÁS, Bíblicos, 284, núm. 104.

440
GOFFREDUS TRANENiSIS. Summa canónica: Ineipit summa Go-
ffredi domini pape subdiaconi et cardinalis. Cum diuersitas intelligen-
tiam textus et nominumque obtenebrat et dum per eas infra et supra...
(fol. I a) ... et propterea malui repeti quam deesse. Gloria sit christo
de cuius numere sisto. Explicit summa domini Goffredi de Trani do-
mini pape cardinalis et subdiaconi (fol. 122 v. b).

S. XIX. 122 fols,, pergamino, 300 X 210, a 2 columnas, 63 líneas, 2 X 60;


caja, 215 X 130.
440 - 442) Inventario General de Manuscritos. 305

Ene: Tafilete rojo, hierros dorados, lomo cuajado, s. xviii, 315 X 22^
Tejuelo: GOFFRED. SUMMA CANONIS.

Olim: C. 16.
Proc: Biblioteca de FELIPE V: 13-1. Después en B. N.: C. 34.
Iniciales en color, títulos en rojo. Algunas notas marginales.

441
P E D R O G O N Z Á L E Z D E M E N D O Z A , OBISPO D E SALAMANCA.
Lo sucedido en el Concilio de Trento. Desde el año 1561 hasta que
se acabó. Por D. Pedro Gongales de Mendoza, Obispo de Salamanca:
Y los pareceres que dio, en las cosas que se propusieron en él, en las
Congregaciones que ubo, desde que entró en T R E N T O , que fué a 30
DE NouiEMBRE de dicho año.

S. XVII. 143 pág., papel, 299 X 207.


Ene.: Pasta española, s. xix, 310 X 210. Tejuelo: MENDOZA. HISTORIA
DEL CONCILIO DE TRENTO.

Olim: C. 42.
Proc: Biblioteca Real.
En el fol. I hay 4 sellos en tinta negra que dioen: Doctor JUAN ANTONIO MA-
r.ANO PALA protonotario apostólico. La primitiva paginación fué tachada y sus-
tituida por una foliación del i al 72. Algunos títulos en rojo y sepia.

442
[ A L P H O N S U i S D E C A R T A G E N A . ] Incijñt libellus qui dicitur
deffensorium unitatis christiane. Et dirigitur ... domino lohanni regi
castelle et legionis supremo domino nostro. Prologus: Scripseram
pridie vestrae regiae magestati potentissime princeps paucula que-
dara ... (fol. i) ... corrigere ac emmendare dignetur. Anno quinqua-
gesimo post quadringentos et mille ab incarnatione verbi eterni cons-
criiptum Sacri Romani Jubilei tempore pro et optato cúrrente. Deo
gracias (fol. 92).

.S". XV. 92 fols. + 17 de guardas,, papel, 295 X 210.


20
3o6 Biblioteca Nacional. (442-443

Ene.: Pasta española, s. xix, 305 X 220. Tejuelo: CARTAGENA. DEFENSO-


RIUM UNITATIS CHRISTIANAE.

OUrn: B. 89.

443
l O H A N N E S D E T A M B A C O , o. p. Líber de sensibilibus deliciis pa-
radisi. — i. [Incipit prima pars, incompleto al comienzo]: ...profi-
ciatur rationali claritate ab extrínseca luce cordis luminosi ... (fo-
lio I a) ... deo totius consolationis in sécula secculorum benedicto
Amen. Explicit liber de sensibilibus deliciis paradisi. In Curia Romana
per benerabilem patrem fratrem Guilermum Magistrum ac lectorem
Sacri Palacii; postea Cardinalem Hostiensem examinatus. E t per
ffratrem lohannem de Tambaco secrae theologie proffessorem ordi-
nis fratrum predicatorum Prouintie theutonie. Domus Argentinen.
Sanctissimo in christo Patri ac domino Domino Clementi Papae Sex-
to. Anno Domini Milessimo trecentesimo Quinquagesimo presenta-
tus. Ac Colonie per fratrem Henricum de monte dei preffati ordinis
studentem. Colonia. Anno domini 1404. Transcriptus. Deo gratias.
Amen. (fol. 106 v. b). — 2. Hic sequntur principia qtdbus consequeti-
tie et dedtictiones totius libri innittuntur Capitulo primo prime par-
tís: [ N ] a t u r a humana ... (fol. 107) ... secundum Aristotilem. E t sic
finis libri istius de sensibilibus delitiis Paradisi intitulati. Anno Do-
minini MILLESSIMO QUINCUAGÉSIMO QUINTO per JOHANNES M A R T I N I
de Aragón oriundum in decretis licenciatum ad honorem et seruicium
R. Patris et Domini Precipui beneffactoris sui Domini C. de Monte
Serrato tune Archidiachoni Sancti Laurencii in Eclesia Terracho-
nense nec non Sancti Domini nostri Papae Calixti tercii Confessoris
dignissimi in Roma Curia transcripti (fol. 120 v. b).

v9. XVI. 120 fols. + 4 de guardas, pergamino y papel, 290 X 210, a 2 co-
lumnas, 35 líneas 2 X 60; caja, 178 X 140.
Ene: Tafilete rojo, hierros dorados, lomo cuajado, s. xviii 305 X LET.
Tejuelo: TAMBACO D DELIC PARADISI.
OUm: B. 88.
Escrito en pergamino y papel que se alternan en cuadernos de varia distribu-
ción. Las iniciales de cada uno de los libros fueron cortadas; debían ser del
tipo corriente italiano de la época. Calderones en azul y rojo.
444 - 445) Inventario General de Manuscritos. 307

444
I. F R A N C I S C U S E X I M E N i g . Pastorale. — i. Reuerendissimo ¡n
Christo patri et domino domino hugoni digno dei gratia valentino
episcopo franciscus eximenii fratum minorum eius humilis seruus et
filius ... (fol. I ) . — 2. [Capitula: fol. i ] . — 3. Primo enim uidendum
est quid intelligi debeat nomine clerici ... (fol. i v.). ... ad eius re-
giam maiestatem contuendam feliciter in fine perducat amen. Exsplicit
pastorales reuerendissimi patris et domini hugonis episcopi ualentini
anno domini M°CCCCLX° (fol. 177 v.). — [B. R A Y M U N D U S L U -
LLIU'S. De articulis fidei:] Suscipiat sublimis apex reuerenda co-
rona ... (fol. 78) ... Actus fuit iste tractatus Rome anno domini MCC
NONAGÉSIMO SEXTO et completus ibidem in vigilia beati johannis bap-
tiste ... cui est honor et gloria per omnia sécula seculorum amen.
Exiplicit apostrophe (fol. 97 v.). — I I I . [Coluceiimi de saeculo et re-
ligione:] Memor fuit semper venerabilis et carissime frater postquam
te mundo sub tectum in sanctissimo cenobio ... (fol. 98) [acaba incom-
pleto:] ... prorsus miserie suspicione vel tristitia coniungamur. Pone
nunc (fol. 124 v.).

S. XV (1460). I -f 124 + 4 fols., papel, 285 -f- 200.


Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, s. xviii^ 300 X 210. Tejuelo:
OBRAS DE FRAI FRAN. I>E XIMENZ.

Olim: B. g6.
Pro.: Biblioteca de FELIPE V: 15-2.
Cfr.: P, MARTÍ DE BARCELONA, MSS. Franciscans de la B. N., E^tudis Fran-
ciscans, 1933, XLV, 349.

445
S. H I E R O N Y M U S . [Bxplanationes in Danielem, Aggaeum, Zacha-
riam, Malchiam, lonam, Michaeam, Nahunu, Abacuc, Sophoniam,
Amos et Abdiam.]

S. XII. 373 fols., vitela, 278 X 228, a 2 columnas de 30 líneas de 2 X 7 ;


«aja, 235 X 158.
Ene: Pasta, s. x i x , 295 X 240. Tejuelo: DANIEL VINDICATUS.
3o8 Biblioteca Nacional. (445 - 447

Olim: A. 96.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 238, núm. 6i.

446
S. T H O M A S A Q U I N A T I S . Cathena áurea in Euafigelium loannis:
Diuine uisionis sublimitate illustratus ... (fol. i a) ... faceré que uo-
lebat quia ipse est super omnia. deus benedictus in sécula, amen. Deo
gracias (fol. 132 v. b).

S. XHI-XIV. 132 fols. + 3 de guardas, vitela, 280 X 200, a 2 columnas,


45 líneas, 2 X 60; caja, 185 X 140.
Ene.: Tafilete rojo, berros dorados, lomo cuajado, s. xviii, 290 + 210.
Tejuelo: D. THOMAS SVPER JOANNEM.

Olim: B. 46.
l>os dos folios de guardas del final contienen notación musical y pertenecieron
a otro códice del s. xii.
Cfr.: ANGLÉS, MSS. musicaks, I, 445, núm. 27 bis.

447
I. Aqui comienga un libro en el qual se contiene de como E U S E B I O ,
discípulo del bienaventurado S A N JERÓNIMO embió una carta a DAMA-
SO, obispo del P U E R T O e a TJÍEODOSIO, senador de ROMA, en la. qual
¡es embió desir de como finara SANT JERÓNIMO e los consejos e dotri-
nas que dio a el c a los otros frayles e los ntiraglos que Dios fiso por
el a su finamiento e después e primeramente pone la salutación e des-
pués procede poniendo el tratado (fol. i a). ... gracias a Dios por cuyo
querer e voluntad este libro fué comentado mediado y acabado e gra-
cias muchas al bienaventurado Sant Iheronimo por cuya devoción fue
rroman^ado, amen (fol. 58 b). — II. Bula de N I C O L Á S V de excomu-
nión de hereges y de sus secuaces. Roma 10 Kal. Mayo (22 A B R I L )
1451 (fol. 59). — III. [Empieza incompleto en el fin del capítulo 17:]
...a las cosas terrenales mas que el al^e por contemplación ... (fo-
lio 6 a) ... Aqui se acaba la primera collación del abbat Moysen de la
entención e de la fin del monje. E comiencance los capítulos de la se-
gunda collación de esse mismo vicio que fabla de la discrepción (fo-
lio 66). — IV. Aquí se comiengan los capittüos del abbat PANUNCIO
447" 4 4 8 ) Inventario General de Manuscritos. 309

en la collación que fabla de tres maneras de renunciaciones (fol 81). —


V. Aqiii comiengan los capitulas de la quarta collación del abbat D A -
NIEL que fabla de la cobdicia de la carne e spiritu (fol. 95 v.). —
VI. Comienganse los capitulas de la collación del abbat S E R A P H I O N
qtte fabla de los ocho pecados mortales (fol. ,108 v). — V I L Aqui se
comiengan la collación del abbat THEODORO e tracta sobre la muerte
de los sofitos (fol. 124 V.). — V I I I . Aqui se comiengan los capítulos
de la collación del sancto abbat SERENO e fabla del mouimiento del al-
ma e de los malos spiritus (fol. 137). — IX. Comienganse los capítulos
en la segunda collación de esse niesmo viejo que fabla de la díuersi-
dad de las maldades spirituales (fol. 156). — X. Comienganse los ca-
pitulas de la primera colación del abbat YSAACH que fabla sobre la
qualidat de la aracion (fol. 170 v.). — X I . Co^nienganse los capítulos
de la segunda collación de esse mesm-o abbat ISACH sobre la perseue-
ranga de la oración (fol. 188 v. b) ... Iste líber fuit perfectus scriben-
di in vigillia Domini nativitatis anno MCCCCLXVII.

6\ XV. 200 folios, papel, 212 X 290, a 2 columnas, 44 líneas 2 X 70;


caja, 210 X 150.
Ene.: Pasta s. xix, 300 X 220. Tejuelo: EUSEBIO CARTAS Y OTROS.

Olim: B. 103.
Proc: Biblioteca Real.
En el margen superior del fol. I en letra del s. xvii: EUSEBIO Discípulo de
S. GERÓNIMO sobre la muerte del santo y Colaciones de los antiguos Padres.
Capítulos e iniciales de rojo y colores. Papel corroído por la tinta en algunas
hojas restauradas con papel transparente. Los 60 primeros folios llevan nume-
ración romana de la época y los restantes, cifras arábigais' del s. xviii.

448
I. Lettere scritte in materia del Concilio D I T R E N T O , 3 OCTUBRE I 561
A 19 FEBRERO 1562 (fol. I ) . — I I . Apertura del Coitcilio (fol. 39). —
III. Lettera del signare Cardinal MORONE al signar Cardinal B O -
RRO-MEO sopra lo spatio del Nuntío D B L F I N O T R E N T O , 10 OCTUBRE
1563 (fol. 57). — I V . Lettera delV arciuescouo SEPONTINO a monsig-
nor ViscoNTi, Vescouo de V E N T I M I G L I A . ROMA 17 MARZO 1562 (fo-
lio 67 V.), — V. Lettere delli sígnori legati del Concilio delli 7 del
mese D'AGOSTO 1563, Repetitio Comitis L U N A E circa deputationem
faciendam per nationes in canonum confectione (fol. 69). — V I . Let-
3IO Biblioteca Nacional. (448

tera delli medesimi Legati dell'ultimo D'AGOSTO 1563. De Comité L u -


NAE qui scriipsit ad sanctissimum Dominum nostrum de Cardinalibus,
ct Conclaui (fol. 71 v.). — V I L Al Re Cattolica di nwn o propia
di Nostro signare alli x OTTOBRE 1563. P i u s P A P A I I I I {fol. 75). —
V I I I . Latera dell' arciuescauo S I P O N T I N O a monsignore ROMA, 1
ENERO 1564 (fol. 76). — IX. Lettera del signor Cardinal BORROMEO
alli Nuntii CRIUEI^EO et V I S C O N T I In Corte Cattolicco. ROMA, I F E -
BRERO ETCG (fol. 78). — X. Auita del Cardinal MORONE (fol. 83). —
XI. Memioriale dato a Sua Santita per le cose d'Avignone (fol. 85). —
XII. Capitula responsi per Cesaream Maiestatem factt Cardinali
MORONO et Cardinali missa, x r i i MAII 1563 (fol. 85 v.). — X I I I . Re-
latione di nionsignor COMENDONE/ et di mónsignor V I S C O N T I ai Le-
gati del Concilio Tridentino (fol. 90). — X I V . Relationc di quanto s'e
negotiato con gli oratori Cesarei, et di Francia sopra la rifornm in
Concilio di Trento, 1562 (fol. 97). — XV. Ratimtes a Cardinali Mo^.
RONTE adductae Tiridenti die xviiii novembris 1563 pro fine concilii
(fol. 99). — X V I . Stato delle cose d'IspRUCH All'arriuo del Cardina-
le (fol. I C O ) . — X V I I . Oratione del Revere^ttissinw MORRONE fatta
nel suo ingresso al Concilio (fol. 104). — X V I I I . Conditiones a Pro-
testationibus cxhibitae Augustanae circa Concilium. (fol. 107). —
X I X . Jui/ii P0GIANI de Tridentino Consilio disputatio (fol, 113). •—
X X . Primum Decretum publicatum in sessione secunda Sacri Concilii
Tridentini sub P í o QUARTO Die VIGÉSIMA SEXTA FEBRERII 1562 (fo-
lio 122). — X X I . Decretum secundum in eadem piíblicatum
(fol. 123 V.). — X X I I . Copia d'una lettera del Re di Spagna al Mar.
chese di PESCARA in Concilio di Trento (fol. 133 v.). — X X I I I . Al
signare HERC01.E PAGNANO in Trento: Copia d'una del Conté di
LUNA destinato Ambasciatore di sna Maestá Cattolica al Concilio
1562 tradotta del spagnolo (fol. 135). — X X I V . Copia d'una lettera
dell'imperator P E R D I N A N D O a Papa P í o QUARTO (fol. 136 v.). •—
X X V . Delli signori Legati del Concilio Al CardituUe BORROMEO, 14
MAYO 1562 (fol. 138). — X X V Í . Del Cardinal SIMOTSTETTA Al Car.
dinal BORROMEO (fol. 140). — X X V I I . Al Vescouo di V I N T I M I G E I A
fu poi il Cardinali VISCONTE. Di nionsignor Giouio Coadjutore di
Mocera. T R E N T O 19 ENERO 1562 (fol. 143 v.). — X X V I I I . Al Ves-
couo di V I N T I M I G W A di PAOLO GIOUIO. T R E N T O 25 FEBRERO 1562
(fol. 145 V.). — X X I X . Al Vescouo di V I N T I M I G L I A di PAOLO G I O U I O .
T R E N T O 20 ABRIL 1562 (fol. 147). — X X X . Praelati deputati ad corí-
ficiendum Decretmn pro futura próxima sessione secunda (fol. 150).
448) Inventario General de Manuscritos. 311

X X X I . Alli Legati del Concilio il Cardinal BORROMEO. ROMA 22 DE


MAYO 1562 (fol. 150). — X X X I I . Del Cardinal BORROMEO Al Ves-
couo di ViNTiMiGLiA «I ConciUo. ROMA I JULIO 1562 (fol. 150 v.). —
XXXIII. [Trece cartas al obispo de V I N T I M I G L I A . ] (fol. 151 v.) —
X X X I V . Alli Legati del Concilio. II Cardinal BORROMEO. ROMA .9
ENERO 1563 (fol. 162 V.). — X X X V . Lettera de P í o QUARTO alli Le.
gati del Concilio. ROMA 9 ENERO 1563 {fol. 164 v.) — X X X V I . ^ /
Vescouo di V I N T I M I G L I A il G i o u i o Vescotio di NOCERA. T R E N T O I I
ENERO 1563 (fol. 165 V.). — X X X V I I . Al medesimo. Her. Cardinale
di MANTOUA. T R E N T O 28 ENERO 1563 {fol. 167). — X X X V I I I . Let-
tera del Cardinal di LORENA scritta al B I E T O N E Agente suo in Roma
(fol. 167). — X X X I X . Al Cardinal BORROMEO super clausula propo-
nentibus legatis, il Cardinal MORONE. T R E N T O 3 OCTUBRE 1563 ( f o -
lio 172 V.). — X L . Del Cardinal MORONE al Cardinal BORROMEO.
T R E N T O I I OCTUBRE 1563 (fol. 175). — X L I . Delli signori legati
Al... Cardinale BORROMEO super difficidtatibus comitis Lunae. T R E N -
TO 29 JULIO 1563 (fol. 178). — X L I I . Del Ntmtio D E L P I N O al Car-
dinale MORONE di x i OCTOBRE 1563 (fol. 179). — X L I H . Lettera delli
signori Legati Al Cardinale BORROMEO. Sopra il decreto proponenti-
bus Legatis della Riforina di Cardinali. T R E N T O 29 SEPTIEMBRE 1563
(fol. 184). — X L I V . Lettera del Vescouo de I S C H I A scritta al signar
D O N GIOUANNI MANRIQUEZ. T R E N T O 14 NOVIEMBRE 1563 (fol. 187).
X L V . Lettera del Cardinal MORONE. T R E N T O 17 MAYO 1563 (fol. 193
vuelto). — X L V I . Lettera di Nostro signare Al Nuntio del Re Catto-
lico. ROMA 6 OCTUBRE 1564 (fol. 204). — X L V I I . Lettera ammonito-
rta di monsignore LuiGi L-IPPOMANO Nontio di Papa PAULO QUARTO
Al Vescovo de VRADISLAUIA. I DICIEMBRE 1565 (fol. 206 v.). —
X L V I I I . Epístola episcopi VRATISLAVIAE legato ALOYSIO L I P P O M A -
NO, 25 DICIEMBRE 1555 (fol. 208). — X L I X . Copia d'una Lettera di
Monsignor LIPPOMANO, Nuntio Apostólico in Polonia. Al Clarissimo
PiETRO CoNTARiNo a RonM, L O N I T I O 8 ABRIL 1569 (fol. 216 V.). —
L. Capittüum excerptum ex litteris per Nuntium apostolicum. scriptis
Vicecancellario Regni Poloniae. LocuTii 20 AGOSTO 1566 (fol. 222).
LI. HiPPOMANUs episcopus VERONENSIS ad Papam. L O U I T T I 17 ABRIL
1565 (fol. 225). — L I I . Copia litterarum P A U L I PAPAE Q U A R T I in
forma Breuis ALOYSIO LIPPOMANO super processu habendo contra
episcopum VRADISLAVIENSEM (fol. 225). — L U Í . Al duca di P A L I A -
NO, il Vescouo di VERONA. L O U I Z 22 SEPTIEMBRE 1566 (fol. 230). —
JAV. Formula christianae et catholicae fidei tradita in sacra synodo
312 Biblioteca Nacional. (448 - 449

Prouintiali celebrata anno Domini 1566 DIE I I septembris (fol. 242).


LV. Sanctissimo PAULO PAPA QUARTO. NICOLAUS EPISCOPUS GUES-
NENsis, LouiTii 21 SEPTIEMBRE 1566 (fol. 246). — LVI. Litterae
Palatini VIENENSIS responsiuae ad litteras nuntii apostolici receptae
LouiTii DIE v.° SEPTEMBRIS 1566 (fol. 247). — LVII. Responsíottes
praelatorum Cannonicorufn et Capitulorum Cathedralium. Regni
ntaioris Poloniae ad consultationem. Nuntii Apostolici super negoiio
fidei sunintatim collectae (fol. 249 v.). — LVIII. Statuta Regni
Poloniae contra Haereticos et eorum, fautores (fol. 260). — LIX.
Confederatio Principum ex Regni Poloniae contra Regnícolas inobe-
dientes iuri, contumaces et haereticos, ac eorum fautores. 1538 (fo-
lio 262). — LX. Mandatum Regiuní in fauorem judaerum (fol. 267
vuelto). — LXI. Littera STANISLAI episcopi VARANIENSIS PAULO IV
scripta HECHSBERGH 31 MARZO 1556 (fol. 268 v.). — LXII. CAROLI
Gallorum Regís christianissimi literae ad Patres in aecumenica tri-
dentina synodo congrégalos 1556 (fol. 270 v.). — LXIII. Relatione
Del Re di Epagna All'Ambasciatore VARGAS in Roma sopra la conti-
nouatione del Concilio Tridentino di 22 DI MARZO 1562 (fol. 274). —
LXIV. Relatione del Cardinal MORONE sopra li negotii del Concilio
Tridentino (fol. 2^';^). — LXV. Capitulas presentados al emperador
en la Dieta de Augusta por los electores del imperio sobre la confe-
sión de ellos y la de los que en sus tierras enseñaban (fol. 287). —
LXVI. Sesiones del Concilio Tridentino (fol. 3117).

S. XVII. 499 fols., pergamino, 293 X 205.


Ene.: Pergamino del s. xvii, 300 X 217. Tejuelo: CONCILIO TRIDENTINO
Y UAR10S TRATADOS DEX.

Olim: C. 43.
Proc: Biblioteca de NICOLO CAPULEY.
En la margen inferior del fol. i hay un sello parlante junto al cual está la
inscripción que indica que el libro pertenece a la biblioteca de Nicoi.o CA-
PIH.EY.

449
J'. BONICONTRUS. De appellationibus: Scio domine quod non est
in homine via eius ñeque ... (fol. i a) ... adhuc idem et multo ... (fo-
•Ho 32 V. a).. [iSigue una adición de distinta mano que ocupa el resto
449" 45®) Inventario General de Manuscritos. 313

del folio.] — II. Quoniam materia appellationum difuse est in iure


ciuili et canónico ... (fol. 33) ... non est cuius lapsus nominemus (fo-
lio 50 V.). — III. [lOHANNES DE LIGNANO]. De censura eccle-
siastica. — i. Tractatus iste de censuris hiis poterit rubricellis seu
questionibus colligi ... (fols. 53-54 v.). — 2. In tractatu de censura
ecclesiastica primo describam censurara eclesiasticam ... (fol. 55 a) ...
de sensu in decretalibus capitulo primo libro sexto máxime per Os-
tiensem. Explicit (fol. iii v.). — IV. [lO'HANNES DE LIGNANO.]
Sopnium. Audite Sopnium meum per quod uidi solem et stellas ...
(fol. 113 a) ... sponse militante et beatifice iungat triunphati. Amen.
Sopniatum 1372 nocte XV februarii scriptum die x MARTII ffacto
fine pia laudetur virgo Maria. Amen (fol. 171 v. b).

S. XIV. lyi fols., papel, 290 X 210, a 2 columnas, 56 líneas, 2 X 80;


caja, 240 X 170.
Ene: Tafilete avellana, hierros dorados, s. xvii, 300 X 220. Tejuelo:
BONINCONTRIUS ET LlGNANUS.

Olim: C. 44.
Proc: Biblioteca Real. Después en B. N. C. 46.
Letras de diversas manos. Algunas iniciales en rojo con adornos caligráficos.
El tratado núm. II a línea tirada. En blanco los fols. 51, 52, 112.

450
I. [BARTHOLOMAEUS A SANiCTO CONCORDIO. Summa de
casibus conscientiae] : Quoniam ut ait Gregorius super ezechielem
nullum omnipotenti deo tale sacrificium ... (fol. i a) ... diuina cle-
mencia de accusato de hiis. Explicit deo gracias (fol. 248 b). — II.
NICOLAUS DE CRACOVIA. De ratione et concientia sumendi
Corpus Christi: Multoruní tam clericorum quam laicoruní querela est
non módica ocupatio grandis et questio dubiosa ... (fol. 249 a) ...
beatitudinem supernam ad quam consequendam per uiatico datum et
nobis Corpus domini nostri ihesu cristi ... Amen. Explicit tractatus
qui intitulatur de ratione et concientia sumendi corpus christi editus
per uenerabilem magistrum Nicolaum de cracouia egregium sacre
theologie magistrum. Est in regno polonie ubi est quedam ciuitas in
qua est ecclesia catedralis que numquam cessat laudare deum (fo-
lio 258 b).
314 Biblioteca Nacional. (450-452

S. XV. 258 fols., papel, 292 X 210, a 2 columnas, 48 líneas, 2 X 6 5 ;


caja, 200 X 145-

Ene: Tafilete avellana, hierros dorados s. xviii, 315 X 222. Tejuelo:


SUMMA B A R T H O L I N A .

Olim: C. 59.
Proa.: Biblioteca Real. Después B. N.: C. 67.
Los fols. I y 2 con índice del tratado I. Iniciales y calderones en rojo con ador-
nos caligráficos a pluma, en negro.

451
I N N O C E N T i l U S IV, pp. Apparatus Decretalium. [Empieza incom-
pleto] : ...ti tam in priuatis quam in publicis contractibus iurat seruare
iusticiam ... (fol. i a) ... consuetudini qua prescribí non potuit non
supra de consuetudine in principio. Explicit apparatus decretalium
domini innocentii quarti (fol. 411 v.).

.S". XIII. 411 fols., vitela, 282 X 185, a 2 columnas. 56 líneas, 2 X " o ;
caja, 220 X 140.
Ene: Tafilete rojo, hierros dorados s- xviii, 300 X 120. Tejuelo: INNO-
CENTII APPARATUS DECRETALIUM.

Olim: C. 58.
Proc.: Biblioteca Real. Después B. N.: C. 53.
Falta la primera hoja de cada libro, excepto la del IV en la que sólo han cor-
tado la inicial. Iniciales miniadas, calderones y mayúsculas en rojo y azul; al-
gunas figuras grotescas en los margene?.
Cfr.: BORDONA, MÍ.T. con finUiras.l, 248, núm. 372.

452
P E T R U S J O H A N N E S T R I L L E S . De constantia, et bono palien-
tiae. Siue Commentarius ad librum Sctnctissimi Job Sacerdotis, Pro-
phete et Regis. Autore dacHssimo Magistro Petro Trille.^ 5edi.v Va-
lentinae praeposito dignissimo, et in Valentina lhiz'er.ñtate Sacra-
rum Scripturarum interprete.

S. XVII. 252 fols., papel, 210 X 150.


452-454) Inventario General de Manuscritos. 315

Ene.: Pasta española s. xix, 218 X 157. Tejuelo: TRILLES. COMMENTA-


RIUS IN LIBRUM lOB.

Olim: B. 139.
Descripción en TOKRE-LONGÁS. Bíblicos, 1, 329, núm. 150.

453
I. J E R Ó N I M O D E M A R T P X . Forma de como se han de celebrar
las cortes en el reino de Aragón. Ha sido sacada de diuersos Proces-
sos antiguos y modernos, que en las Cortes hasta hoy tenidas se han
actuado. Año M D L X X X X I I (fol. i ) . — I I . J E R Ó N I M O D E B L A N -
CAS. Libro del modo de proceder en las Cortes de Aragón dirigido a
los Quatro Bragos compuesto por' Geronymo de Blancas chronista del
Reyno (fol. 88). — I I I . J U A N M A T Í A S E S T E B A N . Adióón {al
libro que cotnpuso Jerónimo de Blancas] hecha por Juan Maltas Es-
teban lugarteniente de Maestro Racional de Aragón (fol. 288).

5". XVI. III + 294 fols., papel, 206 X 147.


Ene: Pergamino de la época, 212 X 152. Tejuelo: PAPELES VARIOS, 106.
Olim: D. 184.
Pfoc: Antes en B. N.: D. 167.
En el fol. II hay un índice de lo.'; Papeles de este libro, firmado por JUAN
ISIDRO FAXARDO. El tratado I lleva una dedicatoria oZ muy lUttstre Señor Don
JORGE FERNÁNDEZ DE HEREDIA Gentilhombre de la boca de la Magestad del
Rey nuestro Señor (fol. i), firmada en (TARAGOCA A I DE MAYO 1592 por GERO-
NYMO MARTEI. (fol. 2 V.). El tratado II se dirige a los cuatro brazos convoca-
dos a cortes generales en MONZÓN A 20 DE JULIO DE 1585; en el fol. 88 v. hay
una nota de BALTASAR DE ROBRES dirigida a D. MIGUEL MORLA, diciendo: el
Gobiernador mi señor remite a V. M. este Ubro para que lo vea y de su censura
y. si se puede dar licencia para imprimirlo. En QARAGOCA A I I DE AGOSTO DE 1640.

454
Ordenanzas del principado de Asturias. — i. La Junta general de este
principado de Asturias y los caballeros procuradores que a ella fue-
ron, la ciudad de Oviedo, villas y concejos de este dicho principado,
ordenaron las cosas siguientes ... OVIÉDOJ 19 D I C I E M B R E I . S 9 4 (fo-
lio I ) . — 2. Relación que hizo SANCHO DE Y N C L Á N ARANGO, alférez
3i6 BiUicteca Nacional. (454 - 455

mayor del concejo de Pravia, de lo que le fué encomendado por los


procuradores del principado, en junta general de 1589 3; obró en Ma-
drid, con ocasión del alojamiento del tercio de infantería del Maestre
de campo D. JUAN DE ÁGUILA (fol. 12). — 3. Ordenanzas reales, da-
das por FELIPE II. E L PARDO 23 DE NOVIEMBRE DE 1594 (fol. 19). —
4. Ordenamos que hiso D. LORENZO SANTOS de San Pedro goberna-
dor aprobadas por la Junta General en OVIEDO, 15 SEPTIEMBRE 165 I
(fol. 34). — 5. Arancel de los derechos que luin de llevar los jueces
y escribanos de este principado en todas las causas que ante ellos pa-
saren (fol. 96). — 6. Relación de los corregidores... de Oviedo y
del principado de Asturias desde D. PEDRO DE LODEÑA que tomó
posesión en 26 DE MARZO DE 1498, hasta D. FRANCISCO CONDE DE
CERECEDO, que la tomó en 23 DE SEPTIEMBRE DE 1688 (fol. 109).

5. XVII. 125 fols., papel, 202 X 140.


Ene.: Holandesa, s. xix^ 212 X 152. Tejuelo: ORDENANZA DE ASTURIAS.
Olim: D . 185.
Proc: Biblioteca de D. JUAN ISIDRO YÁIÑEZ FAJARDO. Biblioteca Real.
En el tratado 4, fol. 45, están incluidas las Ordetumgas de HERNANDO DE VEGA,
hechas por mandado de los REYES CATÓLICOS sobre nombramiento de jueces y
regidores. E n el fol. 125 hay una nota de JUAN DE IRIARTE aclarando que com-
pró el libro en 9 de abril de 1741 a D. JUAN ISIDRO YÍAIÑEZ FAJARDO.

455
I. Memorial de FELIPE IV sobre reforma de abusos de la Curia ecle-
siástica, que entregaron al papa URBANO VIII, D . FRANCISCO DOMINGO
PiMENTEL, obispo de CÓRDOBA, y D. JUAN CHUMACERO Y CARRILLO,
en la embajada del año 1633; respuesta al memorial dada por Mon-
señor MARALDI de orden de S. Santidad, y réplica de los dos embaja-
dores citados (fol. I ) . — II. MELCHOR CANO. Parecer sobre la
guerra del papa PAULO IV, por el cual se movió el rey D. FELIPE a
enviar contra S. S. un ejército a cargo del DUQUE DE ALBA (fol. 79).

5'. XVII. 95 fols., 203 X 145.


Ene.: Pergamino de la época, 210 X 148.
Olim: D. 186.
456 - 457) Inventario General de Manuscritos. 317

456
LUDOVICUS VARONA DE SARAVIA HUYDOBRO. Decis-
siones quinquaginta tatn in nobilitatis causis quam in Vectigaliutn
quae áb eo siwunl cum aliis iudicihus fuerunt iudicatae, et ab eo soluin
in lucem editae. — i. Index Decissionum quae in hoc códice conti-
nentur (fol. i-iv). — 2. Decissio i EMMANUEI, de A G U I R R E et M E N -
DioLA incala villae Alcouendas ... (pág. i ) . . . M A T R I T I in Aula mille
et quingenti dupplorutn (pág. 256).

S. XVII. IV fols. 4- 256 págs. + 7 guardas al fin, papel, 205 X 145.


Ene.: Pergamino, 215 X 150.

OUtn: D. 187.
En la portada, folio I, ... alcantarensis ordinis Equitis, et in VALDIUIESSO
Burgensis Diócesis Cassalis de HTJYDOBRO maioris Parentis, et Doniini in P E -
RtíNTiNO REGNO Olim Diuorum PHILIPPI, et MARCI Colegii maioris Ciuitatis
SiMENSis coelesti clamyde insigniti, in eiusque florescenti Vniversitate Cathe-
drae Digestí Veteris tnoderatoris, nunc in PINCIANA Cancellería nobilitatum
aulae iudícis postea Senatoris, et AUSTURICIENSIS Príncipatus Guuernatoris et
ipsíus militiae Generalis Ducis et in Cancellariam' reversi ad Decanatum anti-
quitati erecti ex itide ad supremam ... Al verso del folio I, una nota pegada
con la portada transcrita y un escudo. En el folio último de guardas, al fin, se
repite como colofón la portada añadiendo: criminum aida. Firmadas algunas
decisiones.

457
Repertori deis furs y actes de Corts. — i. Taula deis Furs y actes de
Corts fets y otorgáis per la Sacra Católica Real Magestat de el Rey
D N . P H Í E L I P en les Corts Generáis per aquell celebrades en la Vila de
Mongó en lo any 1626 (fol. i ) . — 2. Repertori y abecedari deis furs
y actes de cort del any 1645 segons están manuscrits en poder del Se-
crefari deis tres estaments del Regne D O N J O S E P H O R T I (fol. 19).

S. XVII. 106 fols.,, papel, 207 X iSo.


Ene: Pergamino de la época, 210 X I5'5. Tejuelo: REPERTORIO DELS FURS
y ACTES DE CORTS 1626.

OUm: D. 188.
Proc: Antes en B. N. D. 168.
3i8 Biblioteca Nacional. (458-460

458
Fueros de Aragón.

S. XIV. 72 fols., vitela, 200 X I4S, a 2 columnas, 33 líneas, 2 X 4 5 ;


caja, 137 X 98.
Ene: Holandesa, s. xix, 213 X 154. Tejuelo: FUERO DE ARAGÓN.
\>lim: D. 202.
Los Fueros compilados de orden de JAIME I por el obisipo D. VIDAL DE CANE-
LLASj en HUESCA 1247. Traducción aragonesa del texto latino. Capitales deco-
radas. Iniciales en rojo y azul con rasgos caligráficos y salidas. Títulos y cal-
derones en rojo. Apostillas marginales. Libro de las notas recibidas por MIGUEL
PERIS DE LA GASCA, AÑO 1400, en los fols. 71-72.
Cfr.: GuNNAR TILANDER. LOS fueros de Aragón según el ms. 458 de la Biblio-
teca Nacional.

459
Corretio mamotreti super legendam sanctorum per anni circidum. —
1. [Tabula]: A'bmio. in asBumpsionem beate marie in sermone ioan-
nis ... (fol. I a) ... zoe in sanctorum fabiani et sebastiani (fol. 5 v. a).
2. Incipit correctio mamotreti ... In festo sancti saturnini thermas in
loca calida ... (fol. 9) ... dicitur inconueniens quod non congruit id
est non conuenit (fol 75 v.).

S. XV. 75 fols,, papel, 210 X 145-


Ene: Cartón forrado de seda verde, 212 X 150. Tejuelo: LEGEND SANCTO
MANUSC.

Olim:
"La. tabla del principio va a 2 columnas. En blanco los fols. 6 a 8. En el verso
de la hoja final de guardas: Emi presentem librum a domino costantio. pretio
9 ... 1460. I aprilis. Iniciales y subrayados en rojo.
Cfr.: LOEWE-HARTEL, B. P. L. HS., 396.

460
I. B. EUSEBIUS [CREMONENSIS]. Epistala ... ad episcopum por-
tuensem damasum et theodosium romanorum, senatorem de uita et
460-461) Inventario General de Manuscritos. 31Q

obitu sancti leronimi preshiteri (fol. i ) : Multifariam multisque mo-


dis olim deus locutus est ómnibus nobis ... P. L., XXII, 239 (fol. i v.).
... et in futuro gaudia que iam tu possides adipisci. Amen (fol. 82).—
II. B. AUGUSTINUS. Epístola ... ad sanctum cirillum episcopum
de apparitione sibi ostensa in die mortis sanctissimi Iheronimi preshi-
teri incipit (fol. 82): Glorosissimi christiane fidei athlete sánete ma-
tris ecclesie ... P. L., XXII, 281 (fol. 82 v.) ... Non ei suo aliqualiter
defraudatur desiderio (fol. 97). — III B. CYRIIjLUS HIERO-
SOLIMITANUS. Epístola beaticírílli episcopí ... ad sanctñm augus-
tinum episcopum yponensem de ntiraculis et prodigiis post mortem
sanctissimi iheronimi preshiteri et doctoris eximii mirabiliter per dei
graciam ob meritis ipsius perpetratis. Incipit ut sequitur:... Ulius se-
qui uestigia eius in terris sanctitas radiare non cessat ... p. h., XXÍI,
289 (fol. 97) ... Karissime in tuis orationibus memor esto. Eboplicit
epístola sancti cirilli secundi iherosolimitani ... (fol. 161 v.).

S. XIV. 161 fols., vitela, 200 X 145.


Ene: Brocado verde, 202 X 150. Tejuelo: D. HIERONIMI VITA.
Olim: D. 207.
Iniciales en color y títulos en rojo.

461
Controversiae de dogmate Imtnaculatae Conceptionis. ... i. Qugestio-
nes circa definitionem de Immaculata Conceptione (fol. 3). — 2. An
conveniat huic controversiae de peccato originali hoc tempore finem
imponi (fol. 12). — Exacta, vera, iuridica narratio inchoata in His-
pania utraque India, Italia devotionis erga Invmactdatam Conceptio-
nem (fol. 14). — 4. Memorial del CONDE BE MONTERREY a S. S. en
nombre de FELIPE IV, pidiendo la definición del dogma (fol. 76). —
5. Che si deue imporre silentio a grimpugnatóri dell' Immaculata Con.
cettione (fol. 100 v.). — Memoriale a GREGORIO XV delli domenicani
in materia di difendere la santificatione contra la Concettione (fo-
lio 106). — 7. NICCOLO RICHARTE. Memoriales del maestro fra
Nicolo Richarte, dominicano, detto il mostró (fol. 107 v.). — 8. P E -
DRO JUAN ZARAGOZA DE HERIDIA, o. p. Opusculum de
controversia Conceptionis. Rationes et propositiones patrum domini-
corum circa Conceptionem (fol. 126 v.). — 9. GREGORIO LE-
320 Biblioteca Nacional. (461 - 462

MOS, o. p. Opuscula in materia Conceptionis (fol. 186). — 10. AR-


CANGELUS CARACIA DE RIPALTA, o. p. Compilatio brevis et
resoluta origtnis, progresus, status et auctormn controversiae in ma-
teria CotKeptionis Beatissimae Virginis (fol. 265). — 11. Propositio-
ni espresse che predicando han detto i Padre domenicani et vengono
nella 24 prime informationi mándate dal Re di Spana alia santita
vostra (fol. 284).

6". XVII. 361 fols., papel, 195 X i35-


Ene: Piel estezada, s. xvii, 203 X 142.
Olim: D. 209.

462
I. IGNACIO G A R C Í A , S. I. Certamen y distribución de premios en
el cucd los caballeros del seminario de la Purísima Concepción y los
alumnos de las escuelas de Calatayud darán indicios de sus progresos
en Gramática, Retórica y Poesía. Dedicado al Marqués de la Ensena-
da (fols. x-(íxvi; impreso). — II IGNACIO GARCÍA, s. i. Oratio
in regio bilbüitano theatro recitata (pág. 57). — III. IGNACIO GAR-
CÍA, s. I. Sonetos (pág. 140). — IV. ANTONIO TERRI. Triunfos
poéticos alcanzados siendo seminarista en la Purísima Concepción de
Calatayud, año 1753: epos, epigraiwmata, sanctorum laudes sermone
soluto, chria nonnulla, descriptiones variae, lyrica carmina, inscriptio-
nes et sanctorum elogia; versos castellanos: sonetos, décimas, roman-
ces, liras, etc. (fol. 161). — V. ANTONIOS TERRI. De illiterato-
rum infoelicitate. Oratio recitata aU Antonio Terri, die 18 OCTOBRIS
^^753 (P%- 33^)- — VI. In quaestionem, Sumnmlarum^: non repugnat
signum sui ipsius. Exordiola a fratre ANDREA GALÁN, SOC. Jesu, et
ab ANTONIO TERRI recitata, die 21 MENSIS DECEMBRIS ANNI 1753
(pág. 350). — VIL Mensales de Lógica. Por ANTONIO PUJASONS.
FRANCISCO GONZÁI,EZ, SOLDEVILLA, JOSÉ DE JOLDINI, GARCÉS y
CARNICERO. Año 1754 (pág. 354). — VIII. Catálogo de los nombres,
reinos y lugares de los Seminaristas del Real Seminario de Calatayud,
desde el año 1752 (pág. 415).

¿'. XVIII. XVII fols. + 447 págs., papel, 210 X 146.


Ene: Pergamino de la época, 212 X 150.
46a - 464) Inventario General de Manuscritos. 321

Olim: D. 216.
Casi todas las poesías del tratado IV son de asunto religioso, referentes a la
Virgen o a los Santos, pero hay también algfunas dedicadas a reyes de las ca-
sas de Austria y Borbón, a diversos autores latinos.
Faltan las págs. 332 a 335, 344 a 347, 368, 369, 458 y 459. Hay grabados en
los fols. IV, VI y XVII y frente a la» págs. 24, 112, 140, 176, 204, 240, 268, 280,
305,321 y 330.

463
Libro de memorias de pagos y salarios de criados, maestros de niños
y demás oficios concernientes a la casa de D. FRANCISCO JOSÉ DE I,A
RÚA. Empieza en el i.° DE ENERO DE 1758,

S. XVIII. 71 fols., papel, 200 X 145.


Ene.: Pergamino con solapa, de la época, 199 X 147.
Olim: D. 217.

464
I. PEDRO DE VALENCIA. Para declaración de una gran parte de
la historia Apostólica en los Actos y en la Epístola ad Gaiatas, adver-
tencias de Pedro de Valencia (fol. 2 v.). — II. Epigrammata. — i.
Ad Christum Sacerdotem Máximum, Pastorem animarum (fol. 96). —
Ad sanctum viuificantem spiritum (fol. 96). — 3. Divo Petro Apos-
tólo (fol. 96 V.). — Ad Divum Paulum Apostolum vas electionis
(fol. 69 V.).

S. XVII. 138 fols., papel, 205 X i45.


Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, s. xvii, 208 X 152.
Olim: A. 144.
Proc: Biblioteca de FELIPE V: 15-3. Después en B. N.: A. 136.
El tratado i va dedicado a D. BERNARDO DE ROJAS Y SANDOVAL, arzobispo de
TOLEDO, fechada en MADRID, I DE FEBRERO DE 1608. Los fols. 97-138 están en
blanco.

21
322 Biblioteca Nacional. (465 - 466

465
PETRUS TRILLES. Commentaria in Psalmos: Psalmus uigesimus
octavus...

.¿'. XVII. 192 fols., papel. 205 X 150.


Ene.: Pasta española, s. xix, 217 X 160. Tejuelo: TRILLES. COM. IN
PSALMOS.

Olim: B. 141.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 331, núm. 152.

466
I. PETRUS TRILLES. Cosmología Phisica Theorica Salomonis Re-
gis Ierosolvmdtani, siue Parénesis de contemptu mundi huvus et seculi
fuga. Commentarius ad librum Eclesiastes. Autore Petro Trilles Doc-
tore Theologo ac Profesore Valentino. Anno Domini 1619. Prohe-
mium: Salomonis nomina scripta ordo eorum scopus ... (fol. i). —
II. PETRUS TRILLES. Bpitalamium Sacrossanctutn Salomonis,
Regis lerosolimitani. Sive Theorica et Mística Theologia. Commen-
tarius ad Canticwm Canticorunt. Authore et interprete Sapíentissimo
Admodum Petro Trillesio, sacrosanctae Theologiae illustrissímo et
Doctissvmo Doctore nec non Sacrae Sedís Valentínae Bclesíae; meri-
tissima et dignissimo Praeposito. Anno 1620; Sacra philosophia tribus
voluminibus contenta in suas Partes Distributa. Libri Cantici
Canticorum, Gnosticorum error. Triplex genus. Discendi Scriptu-
rarum. Quem admodum philosophi ... (fol. 90). — III. PETRUS
TRILLES. De salute Salomonis Disputatio. Petro Johanne Trillesio
auctore: Crauis est controuersia inter sacros interpretes ... (fol. 221).

S. XVII. 225 fols., papel, 208 X 150.


Ene.: Pasta española, s. xix, 218 X 160. Tejuelo; TRILLES IN LIBRUM
ECCLESIAST.

Olim: B. 142.
Proc.: Fondo antiguo.
Descripción en TORRE-LONGAS, 5ÍWÍCOÍ, 326, núm. 146.
467-47©) Inventario General de Manuscritos. 323

467-468
FRANCISCUS CAMPUZANO. QuaestionesSelectae Authore Doc
tore Domino Francisco Campusano Canónico Ecclesiae Magistralis
Sanctorum Martirum Justi et Pastoris atque in Complutensi Acade-
demia Primariae Cathedrae Moderatore dignissimo.

S. XVII, 2 vols. de 115 y 160 fols.,, respectivamente, 205 X 140.


Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, lomo cuajado, s. xviii, 213 X 143.
Tejuelo: CAMPVZAN QVAESTION T . I. Y CAMPVZAN QUAESTIO T, II.
Ohm: B. 144 y B. 145.
Proc. Bibliotieca Real. Después en B. N^: B. 143 y B. 144.

469
ANDREAS ENRIQUEZ DE VILLEGAS. Disputatio Theologica.
Utrum María sacratissvma Dei mater ex peccato Adae contraxerit de-
bitum origifialis peccati: Grauissima neo non difficillima haec dispu-
tatio ... (fol. 3) ... quod ipse minus probet dixerim', dictum indictum
esse voló (fol. 108 v.).

S. XVII. 108 fols., papel, 208 X 140.


Ene.: Pasta española, s. xix, 218 X 150- Tejuelo: ENRIQUEZ. DISPUTAT
DE CONCEPT. V . M A R I A E .

Olim: B . 148,
Proc: Biblioteca Real.
Eln el fol. I hay una dedicatoria de la obra, por su autor, a FELIPE 111.

470
I. FRANCISCUS CORNEJO, o. s A. Tractatus de Scientia Dei.
A. P. P. Francisco Cornejo Magistro Dignissimo Ordinis Diui Au-
gustini (fol. i). — II. [FRANCISCUS ARAUJO.] Materia de Pide
Dizrina (fol. loi).

S. XVII. 203 fols., papel, 205 X 150.


324 Biblioteca Nacional. (470 - 47a

Ene.: Pergamino de la época, 212 X 152. Tejuelo: THEOLOGICAE LEC-


TURAE.
Olim: B. 150.
Proc.: Antes en la B. N.: B. 146.
En las guardas del principio y en los fols. 97-99 y 198 a 203, hay notas poste-
riores de escaso interés.

471
/. lOHANNES CANTERO. Commentañi super Matheum euange-
Itstam a Doctore Joanne Cantero sacrarum litterarum interpraete in
Academia complutensi (fol. i). — II. LUDOVICUS DE LEÓN,
o. s A. Expositio in ecclesiastem a doctissimo Magistro fratre Lu-
douico de León Augustino monacho sacrarum litterarum interpraete in
ínclita Salmanticensi Academia 1579 (fol. 43). — III. CYPRIANUS
SUAREZ. Commentarii in Prophetam lonam editi a grauissimo et
eruditissim^ viro magistro Cipriano Theologiae professore in colegio
complutensi societatis Ihesu (fol. 132). — IV. CYPRIANUS SUA-
REZ. Commentarii is Prophetam Nahum eruditissimi inri Magistri
Cipriani sanctarum scripturarum interpretis in collegio societatis Ihesu
complutense (fol. 154). — V. CYPRIANUS SUAREZ. Interpraeta-
tio pscdmi 44. Authore Magistro Cipriano societatis Ihesu compluten-
sis (fol. 165). — VI. lOHANNES CANTERO. Dominicae Orationis
expositio per doctorem loamnem Cantero (fol. 176). — VIL In resu-
rrectionem Domini expositio (fol. 186). — VIII. lOANNES CAN-
TERO. Parabolae Buangelistarum enarratae a Domino loanne Can-
tero (fol. 188).

S. XVII. 215 fols., papel, 212 X 155.


Ene: Pergamino de la época, con dos presillas, cortes rojos, 206 X 160.
Olim: B. 153.
Proc: Antes en B. N.: B. 162.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 320, núm. 138.

472
ALONSO DE MADRID, o. P. M. Arte para seruir a Dios, com-
puesta por el Padre Fray Alonso de Madrid de la orden de San Pran-
472 - 474) Inventario General de Manuscritos. 325

cisco. Puesta agora nueuamente en mejor estilo por AMBROSIO DE


MORALES Coronista de su Magestad.

S. XVI. lio fols., papel, 213 X 150.


Ene: Pergamino de la época, con dos presillas, 216 X 155. Tejuelo:
ARTE DE SERVIR A DIOS.

Olim: B. 157.
Al comienzo de la obra van las aprobaciones y licencia para imprimir, una
sin firma y la otra fechada en MADRID a 4 de AGOSTO de 1589 yfirmadapor el
P. PEDRO FERNÁNDEZ. En el fol. iio, al final de la obra, dice: En CORDOÜA
DOMINGO XXVII DE OTUBRE bispera de los santos Apostóles san Simón y Judas.
Año MDLXXXV y sesenta y dos de mi edad.

473
I. [S. GREGORIUS, pp. Diálogos. Empieza incompleto en el libro I
capítulo x i i i ] : ...ra alguna. Era en aquel monesterio ortelano un
monge ... (fol. i) [acaba incompleto en el libro iv, capítulo LXXXII] :
... Et de aquí paresia claramente sy non perdonaremos de coraron
las injurias que fueren fechas a nos aun aquello nos sera demandado
que nos era ya por ... (fol. 284). — II. S. AUGUSTINUS. Solilo-
quios. — I. [Tabula: fol. 284.] — 2. [Texto]: Entre todos los libros
que f ablan este libro de soliloquio de santo agostin me paresge de syn-
gular deuo9Íon ... (fol. 284 v.) ... en la gloria de mi dios e solos los
justos entran por ella. El libro de soliloquio es acabado gloria sea al
padre e al hijo e al espiritu santo amen (fol. 3,19 v.).

5". XV. 319 fols., papel, 203 X I3S; caja, 150 X 97. para el i, y 163 X
115 para el 11.
Ene: Pasta española, s. xix, 214 X 145. Tejuelo: S. GREGORIO. BREVE
SUMARIO DE LA MISA.

Olim: B. 160.
Iniciales, títulos y calderones en rojo.

474
I. Breve Sumario do que a Religiao christiam insina agerca do Sa-
crificio da missa: O sacrificio da missa e hu dos mais profundos mis-
326 Biblioteca Nacional. (474 "475

terios ... (fol. I ) ... poser a esperanza na sua amorosa e perpetua


prouidencia (fol. 36 v.). — II. Bxposigao dos Sete psaUnos da paeni-
tencia: Psalmo primeiro dos paenitengiaes. Argumento. Este psalmo
he hua mui affectuosa ora^ao ... (fol. 43) ... que me hagan indigno
deste nombre, al fin vuestro sieruo soy (fol. 85).

S. XVII. 85 fols., papel, 201 X 145-


Ene.: Pergamino de la época, 206 X 143.
Olim: B . 161.
Hay 10 fols. en blanco al principio y 35 al fin. E n d fol. i de guardas del co-
mienzo dice: Este original del sacrificio de la misa y exposición de los siete
p.talmos penitenciales, lo compuso, para la Reina D.* CATTALINA {hermana del
Emperador CARLOS QUINTO) mujer del Rey D O N JUAN EL TERCERO de PORTUGAL,
su confesor el limo. Obispo del ALGARBE, don GERÓNIMO OSSORIO.

475
Manual de el Obispo, mi Señor. — i. Quatro espadas que tiene un
prelado pard refortnar (fol. 2). — 2. Manual de miserias y misericor-
dias (fol. 3). — 3. Siete medios y remedios que el Obispo dexa en-
comendados para conservarse en la gracia {fol. 4). — 4. Siete adver-
tencias a los curas que han de doctrinar a los labradores (fol. 5). —
5. Siete avisos a los confesores (fol. 6). — 6. Siete rem^edios para ven-
cer una persona en si una mala costumbre (fol. 7). — 7. Siete virtu-
des principales de un buen sacerdote (fol. 8). — 8. Siete daños de no
confesar las culpas sino de año a año (fol. 9). — 9. Siete utilidades
principales de la frecuencia del sacramento de la penitencia (fol. 10).—
10. Advertencia a los curas (fol. 12). — 11. Sabiduría espiritual, es-
cuela del corazón para ser verdaderos discípulos de Cristo (fol. 15).—
12. Manual de dictámenes para servir bien la Iglesia que se npe ha
encomendado (fol. 79). — 13. Apuntamientos para ser buen Pastor
y siervo de su Iglesia (fol. 80). — 14. Ofrecimientos y oraciones del
Rosario de Nuestra Señora (fol. 93). — 15. Comparaciones morales,
espirituales y políticas que se ofrecen a la pluma, propias y de auto-
res (fol. 96). — 16. Autoridades de nuestro Padre San Pedro (fo-
lio 98). — 17. JERÓNIMO LÓPEZ. Industrias para misiones y mo-
tivos y casos que se aficionan a ellas. Carta del P. Gerónimo Lopes
para el P. Andrés Salo (fol. l o i ) . — 18. Provechos que se siguen de
475" 476) Inventario General de Manuscritos. 327

las misiones de la Compañía de Jesús (fol. 116 v.). — 19. JERÓNI-


MO LÓPEZ. Copia de una carta que escribió el Padre Gerónimo Ló-
pez a un Padre que estaba tentado de dexar el ministerio de las mi-
siones (fol. 131). — 20. Memorias al Bminentísimo Señor Cardenal
de Toledo (fol. 139 v.). — 21. Acto de contrición con exhortación
(fol. 149). — JERÓNIMO LÓPEZ. Carta en que el Padre Geróni-
mo López encarga que se procure se impriman los libritos de los ca-
sos raros de la confesión, comunica liberalmente sus pláticas y alegra-
se con las nuevas de las misiones. VALENCIA 23 OCTUBRE 1657. (Au-
tógrafa.) (fol. 154). — 23. Industrias de algunos obispos (fol. 218).
S. XVII. 246 fols., papel, 200 X 146.

Ene.: Pergamino de la época, 210 X 160. Tejuelo: MANUAL DE EL OBISPO


MI SEÑOR.

Olivi: B. 162.
En blanco los folios 160 a 217 y 234 a 246.

476
I. FRANCISCUS MARTÍNEZ. Tractatus de sacrosanto Trinitatis
misterio ... Per ... fratrem Franciscum Martínez huius Sanctae Ma-
riae Regalis de Atocha fUium, et theologiae dignissimum lectorem.
Anno domini 1664: Tractatus iste miro ordine diuidit sanctus Doc-
tor ... (fol. I ) ... et hec de isto dubio et tractatu dicta sunt sub correc-
tione Sánete Matris ecclesie ad laudem ... die 10 Junii eiusdem anni
1665. Finita fuit hec materia ab eodem Reverendo Patre fratre Fran-
cisco Martínez ... (fol. 78 v.). — II. FRANCISCUS MARTÍNEZ.
Tractatus de attributis diuinis: Metaphisicas et Philosophicas relin-
quendo suis locis tractandas ... (fol. 81) ... aliquis imitatur ex in-
tentione agentis qui deliberat sibi. finis (fol. 137).

5^. XVIII. 138 fols., papel, 210 X 150.


Ene: Pergamino, 205 X 150.
Olim: B. 164.
En €l folio 79 Index dubiormn ...de Trinitate ... per ... fratrem FRANCISCUM
MARTÍNEZ lectorem theologie in hoc regali conuentu Sanctae Mariae de Ato-
cha. El folio 82 en blanco. Adornos caligráficos en tinta. En el folio de guar-
das al fin dibujos a pluma, y: Esta materia es de JUAN DE PERRERAS. Al verso
328 Biblicteca Nacional., ( 476 - 478

del mismo folio las firmas de JUAN DE PERRERAS y de ANTONIO FERNÁNDEZ DE


LUGO DE PONTES.

477
Modo fácil para aprender la Historia de la Sagrada Biblia, traducido
del Idioma francés al italiano, i últimamente de este al Español por
un Religioso de las Escuelas Fias de la Provincia de las dos Castillas
etcétera. B. N.

S. XVIII. III fols., papel, 204 X 140.


Ene: Pasta, cortes jaspeados, s. xix, 208 X 146. Tejuelo: BIBLIA TRA-
DUCID.

Olim: B. 168.
Proc.: Biblioteca Real.

478
I. lOHANNES DE DEO. [Tabula alphabetica casuum, quaestionum
et sententiarum in decretalibus: P] rompte uolentibus per hoc opus-
culum ¡n decretalibus ... (fol. i a) ... homo De hereticis. Cum Chris-
tus. Explicit tabula super decretales (fol. 86 v. a). — II. [Concordan-
tiae decretorum: O] mnibus prompte uolentibus per hoc opusculum
in decretalibus et super decretales secundum apparatum ... (fol. 87 a)
... ubi de ista materia plene est notatum. Expliciunt concordantiae
decretorum (fol. 147 b).

5". XIII. 147 fols, pergamino, 197 X 13S, a 2 columnas, 32 líneas, 2 X 40,
caja, 132 X 95-
Ene.: Pasta s. xix, hierros dorados, 207 X 150. Tejuelo: TABULE DECRE-
TALIUM.

Olim: C. 155.
En el folio 139 v. existe una nota de letra posterior que dice: Explicit tabula
decretorum facta a fratribus de Parisiis ordinis fratrum predicatorum. Incipit
tábida magistri IOANNIS DE DEO. Lo cual no se corresponde con el texto del
códice. Notas marginales. Iniciales, calderones y epígrafes en rojo. Algunos
espacios para iniciales.
479 - 4*o) Inventario General de Manuscritos. 339

479
Cy commettce ung petit et deuot traicte. Le quel peult estre intitule. La
Consolation des desolus fort utile et conuenable por entendre et cog-
noistre les prouffictz et commodites procedans de trihulation contexte
de plttsiers figures et exemples notables de la saínete escripture fort
consolatif a ceulx qui sont en quelque necessite d'aduersite constituez.

S. XVL 132 fols., papel, 204 X 140.


Ene.: Holandesa, s. xix^ 214 X 140. Tejuelo: CONSOLATION DES DESOLEZ.
Olim: A. 123,
En el primer folio, único de pergamino, una miniatura de página entera que
representa al autor presentando su obra al Abad de San Víctor. El folio 2 tie-
ne otra miniatura de colores sobre oro con escudo de armas al pie. Capitales e
iniciales de colores y oro.

480
I. Exceptiones colleete de diuersis opusculis beati bernardi egregii
abbatis clareuallis: Pater est in uerbis odoriferis opus herbis. Sepe
gerit flores bernardi nobiliores. Incipit prologus sequentis operis:
Cum non essem alicuius exercicio magnopere occupatus ... (fol. i) ...
per annotationes ibi posytas desygnaui. Explicit prologus. Incipit liber
primus ... Si rebus raritas pretium facit nil in ecclesda ... P. h.,
CLXXx, 449 (fol. I V.) ... misericors est et matar misericordia. Ex-
pliciunt exceptiones coUectis de diuersis opusculis beati bernardi egre-
gii abbatis clareuallis. uere flagrat bernardus sacer in dictis quasi
nardus et quibus hic tractus liber est inscripta redactas. Deo gracias
in eternum et ultra. Amen (fol. 74 v.). — II. HUGO FARSETI [DE
FOUILLOY]. Incipit liber hugottis cognomento farseti de institutione
claustri: [L]ocutuirus carissyme de ea que ad hedificationem claustri
materialis pertinent ... P. L., CLXXI, 1051 (fol. 75) ... Solue uincula
colli tui tolle grabatum tuum et ambula (fol. 118 v.). — III. Spirituali-
ter de Christo: [Q]uia igitur uidimus qualiter Christus in casu ful-
cimentum inuenerit ... (fol. 118 v.) ... deo inmolat quasi labiis mur-
muracionis laudat. Explicit Deo gracias (fol. 132). — IV. S. BONA-
VENTURA IHESUlS. Imago uite. — i. Incipit prologus in libro
330 Biblicfteca Nacional. (480-481

qui uocator ¡mago uite editus a fratre bonaventura: Flecto genua


ad patrem domini nostri ... (fol. 133) ... diuina iocunditas eterna
securitas. Explicit iprologus (fol. 135). — 2. [Textus: H]unc tracta-
tum instigante conscientia propter synplioiores ... (fol. 135) ... intrem
in gaudium dei mei qui est trinus et vnus benedictus in sécula amen.
Explicit ymago vite edita a domino Bonauentura. Deo gracias (fo-
lio 198 V.). — V. Incipit tractatus de sygnificationibus super literis
alphabeti (fol. 198 v.): [Q]ueritur quare hec litera A prior ponitur
in alphabeto ... (fol. 207). — VI. Incipit tractatus contra pestilen-
tiam: [A]d honorem sánete trinitatiis et uirginis glorióse ... uolo ali-
quid de pestilentia scribere ex dictis medicorum ... (fol. 207) ... pes-
tilencialis periculo euadere poterit prestance domino nostro Ihesu
Chrísto ... Aimen. Explicit (fol. 217). — VIL S. BERNARDUS. In-
cipit epístola beati bernardi de regimine dotmts: Gracioso ac fideli mi-
liti raymundo domino castri atnbrosy ... Edoceri petisti a nobis de
modo et cura rei familiaris utilius gubemande ... (fol. 217) ... eam
perducat sua dampnabilis senectute. Explicit deo gracias (fol. 220 v.).
VIII. [ W I P P O N ] . Incipiunt centum prouerbia ualde utilia Pax enrri-
co dei amico ... (fol. 220 v.) ... Septimus exeuntium extrema unció
(fol. 223 V.). — IX. [De cursu solis] : In dorso quadrantis sunt 2
zone ... (fol. 229) ... December i, 29, 2, 19, 3, 16, 4, 15, 5, 13, 6, 11
(fol- 233)-

S. XV. «33 fols., papel, 205 X 130-


Ene: Holandesa, 216 X 146.
Olim: A. 124.
El tratado VilII está publicado en HANNOVER, 1878. Iniciales y títulos en rojo.
Espacios en blanco para iniciales.
Cfr.: LOEWB^HARTEL, B. P. L. HS., 352.

481
I. [S. ISIDORUS, ARCHiEPiscopus HISPALENSIS. Chronica minora']:
De VI etatíbus. Prima etas exordio sui continet creationem mundi ...
(fol. 2 a) ... a francis capte sunt anno VI.CX^. (fol. 5 b). — II. [ H U -
GO A SANCTO VICTOREIÍ. Series romanorum pontificum cuní
crónica: Beatus petrus prefuit romane ecclesie ... (fol. 6 a) ... hono-
rius annis V. mense I. diebus XXVII (fol. 8 b). — III. HUGO A
481-4S3) Inventario General de Manuscritos. 331

S A N C T O V I C T O R E . Liber sacramentorum magistri hugonis secun-


dum ecclesiasticam ueritatem [Libñ I-XII]. De materia diuinarum
et seculariunt scripturarum: Quisquís ad diuinarum scripturarum lec-
tionem ... P. h.j c t x x v i , 183 (fol. 10 a) ... lex scripta continebat p r e -
cq)ta sacramenta premissa (fol. 127 v. a).

5". Xn. 127 fols., vitela, 342 X 145, a 2 columnas, 35 líneas, 2 X 60,
caja, 220 X 135-
Ene: Pergamino verde, hierros y cortes dorados, cifra DUQUE DE UCEDA.
Tejuelo: VGONI DE SACRAM.
Olim: B. 10.
Proc: Iglesia de MESINA, Biblioteca de FELIPE V.
Al principio 4 fols. en papel con dobde portada e índice de letra de D. JUAN DE
IRIARTE. En el último de los folios dichos comienza la numeración. Al princi-
pio de cada libro va la correspondiente tabla de capítulos. Notas marginales.
Iniciales en color, algunas miniadas; títulos en rojo. En el folio 2: Hic liber
est maioris messinensis ecclesie ... in camera archiepispopi JACOBI.
Cfr.: EwAL, 287; BORDONA, MSS. con pinturas. I, 248, núm. 474,

482
[ H U G O A S A N C T O V I C T O R E . Liber sacramentorum, Libri x i i -
x x i x ] : Magne sunt in scripturis sacris spiritualium sensuum profundi-
tates ... p. I/., ci,xxvi, 363 (fol. 2 a) ... amaibimus et laudabámus Ecce
quod erit in fine: sine fine (fol. 146 v. a).

5 . XII. 146 fols., vitela, 344 X 245, a 2 columnas, 35 líneas, 2 X 57;


caja, 222 X 130.
Ene.: Pasta, s. xviii, 350 X 250.
Olim: -B. 9.
Proc.: Iglesia de MESINA. Bibliotieca de FELIPE V.
En el margen inferior del folio 2: Hic liber est maioris messinensis ecclesie
de mis qui sunt in camera archiepiscopi JACOBI. Iniciales en color, algunas mi-
niadas, títulos en rojo. Notas marginales.
Cfr.: BORDONA, MSS. con pinturas, I, 246, núm. 474.

483
A L P H O N S U S D E M A D R I G A L , ARCHIEPISCOPUS ABULENSIS. Lí-
ber paradoxarum. Caput primum quod contineat quince methaphore
332 Biblioteca Nacional. (483-484

de quibus est materia huius libri: Illustrissima Ach excellentissi-


ma domina. Humillimus uaisallus atque seruitorum uestrorum minimus
alphonstis de madrigal ... (fol. i v. a) ... liuori autem omnem addi-
tum preclussum esse uolo. Prestante deo ... sécula. Qualiter actor
huius operas istud opus dirigit ad Regem Castelle et aponit suum
nomen. Ad gloriosissimum cessarem ... Alphonsi de Madrigal in ar-
tibus magistri et in theologia bachallarii super quinqué figuratis j » -
radoxis ... ExpKcit liber paradoxarum ... super quinqué petitionibus
ei quaessitis ... a illustrissima domina regina castelle Uxoris serenis-
simi Regis lohannis ... qui ... respondendo in uulgari feoit et prae-
dicte regine missit ... postmodum in latinum praedictum opus ...
edidit ... requiescat in pace (fol. 239).

5". XV. 239 fols., pergamino y papel, 355 X 265, a 2 columnas, 51 lineas,
3 X 69; caja, 260 X 170-
Ene: Piel sobre tabla, decoración mudejar, restos de broches, 4 nervios,
370 X 270.
Olim: B . 20.
Proc.: Antes en B. N.: V-13-S.
Los fols. primero y último de cada cuaderno en pergamino; los demás en pa-
pel. Inicial al principio, dibujada a pluma y empezada a miniar. Las primeras
palabras del texto en oro sobre negro. Epígrafes en rojo y capitales en colores.
Espacios en blanco para iniciales.
Cfr.: BORDONA, MSS. con pinturas, I, 248, núm. 475.

484
I. S. AUGUSTINUS. Epistolae CLXIII (sunt cum epistolis et res-
ponsionibus Alypii, Audaois, Bonifacii, EHoscori, Euodii, Fortunatü,
Hieronymi, Licentíi, Longiniani, Macedonii, vMarcelHni, Maximi,
Madaurencis, Maximini, Nebrddii, Nectarii, Pascentiis, Paulina, Pu-
blicolae, Seuen, Volusiani).—II. S. HYERONIMUS. Epistolae Vil.

S. XIV. 180 fols., pergamino, 345 X 250, a 2 columnas de 59 líneas, de


3 X 72; caja, 252 X 160.
Ene.: Pasta, 368 X 255. Tejuelo: D. AUGUSTINI EPISTOLAE.
Olim: A. 59.
Proc: Iglesia de MESINA.
Contiene las siguientes epistolás, según la numeración de MIGNE, P. L., XXXIII:
484 ) Inventario General de Manuscritos. 333

cxxxii (fol. 4 a), cxxxv (fol. 4 a ) , cxxxvii (fol. 4 a ) , cxxxvi (fol. 6 v. b),
c x x x v m (fol. 7 b), x c i i (fol. 9 v. a ) , CXLIII (fol. 10 b), LXXXI (fol. 11 v. b ) ,
Lxxxii (fol. II V. b), xLi (fol. 16 a),cc3cxxiii (fol. 16 a), ccxxxv (fol. 16 v, a ) ,
x c v i n (fol. 17 a ) , xxv (fol. 18 b ) , x x v i i (fol. 19 a ) , x x x (fol. 19 v. b), x x x i
(fol. 20 a ) , xxiv (fol. 21 a ) , xxxii (fol. 21 v. a ) , cix (fol. 22 v. b), CCXLIII
(fol. 23 a ) , XXVI (fol. 24 b), XVI (fol. 25 v. a), xvii (fol. 26 a), cxxvii (folio
26 V. b), ccxiv (fol. 27 V. b), x c m (fol. 28 v. a ) , e n (fol. 35 b), CLXXXV
(fol. 39 b ) , CLiv (fol. 45 V. a ) , CLV (fol. 45 v. b), CLII (fol. 47 v. b ) , CLIII (fo-
lio 48 a), cxvii (fol. 51 b ) , cxviii (fol. 51 v. a ) , c i x x x v i i (fol. 56 a), cxxi
(fol. 59 V. b ) , cxLix (fol. 61 V. b), x c (fol. 65 b ) , xci (fol. 65 v. a), x x i i i (fo-
lio 66 V. a ) , cxxxiii (fol. 67 v. b), CLXIV (fol. 68 v. b), cxxx (fol. 71 a ) , CXLVII
(fol. 74 V. a ) , CXI (fol. 8i a), CCLVII (fol. 82 b), xcvi (fol, 82 v. a ) , ccix (fo-
lio 82 v. b), c (fol. 83 a ) , xcvii (fol. 83 V. a ) , CCLXV (fol. 84 a ) , CXLIV (folio
84 V. b), ci (fol. 85 a ) , cxcix (fol 85 V. b), CCLXVII (fol. 91 a ) , xcix (fol. 91
vuelto a ) , Lviii (fol. 91 v. b), ex (fol. 92 a ) , LXXVII (fol. 92 v. a), LXXVIII
(fol. 92 V. b), cxxii (fol. 94 a), ccxLv (fol, 94 b), CCLX (fol. 94 v. a ) , c c t x i
(fol. 94 V. b), ceLxiv (fol. 95 a ) , etxxxviit (fol. 95 v. a), exLV (fol. 96 v. b ) ,
ccxLviii (fol. 97 V. b ) , ccv (fol. 98 a ) , x x x i i i (fol. 99 v. b), x x i (fol. 100 b ) ,
x x x v i i i (fol. 100 v. b), c x n (fol, lOi a ) , ecxxxii (fol. l o i b ) , c c x t n (folio
102 a), III (fol. 102 V. b), xviii (fol. 103 b), x x (fol. 103 v. a), x i x (fol. 103
vuelto b), XV (fol, 103 V, b ) , v (fol, 104 a ) , vi (fol. 104 a ) , v i i (fol, 104 b ) ,
IX (fol, IOS ^), XIV (fol, 105 a ) , X (fol, IOS v. b ) , iv (fol. 106 a ) , CXLI (folio
106 b), xLví (fol. 107 v. b), xLvii (fol. 108 b), eeLvni (fol. 109 b), cxxxi (fo-
lio 109 v. b), cxe (fol. l i o a), XLIII (fol. 112 b), cv (fol. i i s v. a ) , Epi&tolae x v i
Augustini ad Bonifacium et contra (in appendice fol. 117 a ) , CLXXXIX (folio
118 a), xxxiv (fol. 118 v. a), xxxv (fol. 119 a), L I I (fol. 119 v. a), LXXVI (fo-
lio 119 V. b), Lxxxvin (fol. 120 v, a ) , L I (fol, 121 b ) , LXVI (fol, 121 v, b ) ,
cexxxviii (fol. 122 a), ccxxxix (fol. 124 v. b ) , eexL (fol. 124 v. b), ecxLi
(fol. 125 a), CL (fol. 125 V. a ) , ecxxviii (fol. I2S v. a ) . Epístola Augustini ad
Ytalicam: Domine ... salutem, Cum petiuisses ut de inuisibili deo .,, (fo-
lio 127) ... quid disputare ualeamusí (fol, 127), cxxxix (fol. 127 v. b), cxxxiv
(fol. 128 V. a ) , c x x x i i i (fol. 129 a ) , CLXXVI (fol. 129 b ) , XLIX (fol. 129 v . b ) ,
1.XXXVI1 (fol. 130 b), xLiv (fol. 131 V. a ) , Liii (fol. 133 b ) , LXXXIX (folio
134 a ) , exLviii (fol. 135 a), CCLXII (fol. 137 b ) , excvi (fol. 138 b ) , LXXX (fo-
lio 140 v. a ) , xxviii (fol. 140 V. b), XL (fol. 141 v. a ) , x-xvn (fol. 142 v . a ) ,
i-xviii (fol. 142 V. b), x x x i x (fol. 143 a), LXXIV (fol. 143 b ) , LXXIII (folio
143 b), Lxxii (fol, 144 v, a ) , Lxxi (fol, 145 a ) , LXXV (fol, 145 v. a ) , CLXV (fo-
lio 149 a), Epístola Sancti Hieronymi presbiteri ad rufinum episcopum: Sermo
uobis est omni uisibilium ,.. (fol. 149 v, a) ,.. porrigimus manutn (fol. 154 a ) ,
OLxiii (fol, 154 a), CLxxii (fol, IS4 a), eiocvi (fol, 154 b), cxcii (fol, 157 v. b ) ,
CLxx (fol. 158 a), cex (fol. 158 v. b), CLX (fol. 159 b), CLxi (fol. 159 v. a ) ,
OLix (fol. 160 a), CLxii (fol. 160 V, ) , Epístola Sancti Hieronymi xxii^ p. L.,
XXII y x x x (fol. i 6 i V. b ) , XIV (fol. 168 v. b), L I I (fol. 170 b), Lviii (fol, 172 b),
cxxv (fol, 174 a), xLii apocrypha (fol, 176 v, b), x x x i i apocrypha (fol, 177 a ) .
334 Biblicteca Nacional. (485 - 486

485
[Le Román de Lancelot du Lac, en prose] : E n la marche gaulle et de
la petite Bretayne auoit I I roys ... (fol. i a) ... que els amis au roí de
sa reuue et en court ce dit co[falta]ra a son pooir (fol. ccxi^vii v. a).

S. XV. CC3XLVII fols., papel, 350 X 235, a 2 columnas, 31 líneas, 2 X 8 5 ;


caja, 255 X 190.
Ene: Tafilete rojo sobre tabla, hierros dorados s. xviii, 365 X 255. Te-
juelo : FLOS MXJNDI.
Olim: B. 14.
Proc: CONDE DE GUIMERÁ.
Al principio una hoja de pergamino con un papel pegado donde se lee impre-
so: Z>e /a librería impresa de DON GASPAR GALCERAN DE GURREA Y ARAGÓN.
CONDE DE GUIMERÁ, VIZCONDE DE EUOL Y DE ALQUERFORADAT. Iniciales rojas
y azules sobre fondo azul y rojo alternando. Algunos cuadernos de papel de
tamaño menor que los otros. En el último folio numerosas frases sueltas sin
relación con el contenido,
Cfr.: PARÍS, MSS. fran^ois^ V, 506.

486
I. S. G R E G O R I U S , P P . Liber Pastordis. — i. Incipiunt capitula
regularum libri pastoralis sancti gregorii pape urbis rome ad sanctum
iohannem episcopum (fol. i ) . — 2. Incipit liber pastoralis: Pastoralis
cure me pondere fugere delitescendo uoluisse ... p. L., LXXVII, 8 1 3
(fol. 2) ... pondus proprium deprimit. tui me mefitis manus leuat. F i -
nito libro sit laus et gloria Christo. H i s liber est scriptus qui scripsit
9¡t benedictas (fol. 60). — I I . Isti sunt episcopi sub romano pontífice
constituti qui non sunt in alterius prouincia: Hostiensis, Albanus ...
(fol. 60 V. a) ... Italici singulis annis (fol. 64).

S. XIV. 64 fols., pergamino, 350 X 220.


Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados s. xviii, 365 X 230. Tejuelo: GRE-
GORII PASTORAL.

Olim: A. 88.
Proc.: Antes en B. N.: A. 73.
Iniciales y títulos en rojo. Los fols. 60 V.-64, a 4 columnas.
Cfr. LOEW-HARTEL, B. P. L. HS., 358.
487-4^9) Inventario General de Manuscritos. 335

487
PETRUS LOMBARDUS. [Sententiarum Libro IX]. — i. Prolo-
gus super summa trinitatis (fol. i a-2 a). — 2. [Textits]: Cupientes
aliquid de penuria ac tenuitate nostra ... P. U, CXCU, 521; ccviii, 27
(fol. 2 a) ... per medía ad pedes usque uia duce peruenit (folio
139 V. b).

5. XIV. 139 fols., vitela, 347 X 205, a 2 columnas, 53 líneas, 2 X 60;


caja, 220 X 130.
Ene.: Pasta, hierros dorados, s. xix, 360 X 220. Tejuelo: P. LOHBARDI
L l B . SENTENTIARUM.

Olim: B. 3^.
Numerosas notas marginalesi. Iniciales y calderones en azul y rojo, títtüos en
rojo. Elfinaldel tratado es un recorte de otro folio p^ado al pie del fol. 133 v.

488
RABANUS MAURUS, ARZOBISO DE MAGUNCIA. Commentaria beati
Rabani Mauri, fuldensis dbhatis et Moguntini archiepiscopi in libros
I-II Machabeorum.

S. XII. 136 fols., pergamino y vitela, 345 X 245, texto y glosas en co-
Itunnas varias; caja, 228 X 165.
Ene.: Tafilete rojo, lomo cuajado, hierros dorados, cortes jaspeados, si-
glo XVIII, 359 X 250.
Olim: A. 74.
Proc: Biblioteca MARANIANA. Después en B. N.: A. 55.
Descripción en TORRE-LONGAS, Bíblicos, 248, núm. 66.

489
I. Epigrama in sanctum dyonisiwn ad librum de ecclesiastica ierarchia
duobus uersibus exametris, apud grecos comprehendens: Signa reue-
rendorum sacrorum uniformi oratione ad singularem ... (fol. i a). —
II. S. DIONYSIUS AREOPAGITA. De ecclesiastica Ierarchia...:
336 Biblioteca Nacional. (489

O Thimothee qui pluribus iustis Christi ministris ¡ustior es ... (fo-


lio I a) ... ego in te repositas diuini ignis accendam scintillas (folio
22 b). — III. S. DIONYSIUS AREOPAGITA. De diuinis nomini-
bus: Post librum de diuinis caracteribus in que tractaui de distinc-
tione diuinarum ... (fol. 22 b) ... ad symbolicam autem theologiam
duce deo transeamus (fol. 58 b). — IV. DIONYSIUS AREOPAGI-
TA. Dyonisii arriopagite episcopi Athenarum ad Thimotheum epis-
copum ephesinum de mystica theologia: Compresbitero Thimothee
dyonisius presbiter (fol. 58 b): O Trinitas superesentialis superdea
et superbona inspectrix per approbationem diuine sapientie ... (fo-
lio 58 V. a) ... ad ómnibus absoluti et super omnia eminentes. Expli-
cit translatio abbatis uercellensis super mística theologia (fol. 61 a).—
V [S. DONYSIUS AREOPAGITA. Epístola] ad Tytum: O Tyte tot
a me didicit Th5miotheus ... (fol. 61 a) ... omnes syntbolicas theolo-
gias iuxta consonantíam scri-pturarum (fol. 64 v. b). — VI. B. DIO-
NYSIUS AREOPOGITA. De celesti ierarchia: [empieza incomple-
to en el capítulo i x ] : ... possibile reformatur et angeles unvm facit
secundum bonum ornatos ... (fol. 65 a) ... Gloria dei est. Explicit lí-
ber beati díonysii episcopi Athenarum aniopagite de celesti ierarchia
(fol. 98 a). — VII. Epygramma in sanctum Dianysimn ad librum de
ecclesiastica ierarchia duobus uersibus exametris apud grecos com-
prehendens: [S]igna reuerendorum sacrorum uníformí oratione ad
singularem ... (fol. 98 a).—VIII. S. DIONYSIUS AREOPAGITA.
De ecclesiastica ierarchia: [O] Thimothee qui pluribus iustis Christi
ministris iustior es ... (fol. 98 a) ... [incompleto] eum totaliter ad
deum conuerti et uite preterite integre (fol. 100 v. b). — IX [ARIS-
TÓTELES] Liber de causis [cum glossis] : Omnis causa primaria
plus est influens super suum causatum ... (fol. loi a) ... creans uni-
tates fadens acquírere non acquisitum sicut ostendimus. Explicit lí-
ber de causis compositus ab aristotele philosopho elegantissimo (fo-
lio 105 b). — X. NICOIvAUS AMIANENSIS. Incipiunt edicta
fidei a nicoUio ambianensi scripta domino pape clementi. — i. Prolo-
gus: Clemens papa cuius rem nominis et uite subiecti sentiant ...
p. L., ccx, 595 (fol. 105 V. a) ... hec quoque sunt ad probationem se-
quentium introducte (fol. 105 v. b). — 2. [Tabula: fol. 105 v. b ] . —
3. Incipiunt propositiones: Quioquid est causa est causa causati ...
(fol. 105 V. b) ... doctorum rationes expositionibus precipiuntur (fo-
lio 128 a).
489-490) Inventario General de Manuscritos. 337

¿'. XIV. I + 128 fols., vitela, 340 X 245, a 2 colutnnas, 26 líneas, 5 X 70;
caja, 242 X 152, para el i-viii; el íx y x tienen texto y glosa de compo-
sición varia.
Ene: Tafilete rojo, hierros dorados, s. xviii, 355 X 250. Tejuelo: Dio-
NYSII AREOPAG. ET ALIORUM OPERA.

Olim: A. 67,
Proc: Antes B. N.: A. 8.
Ix)S tratados de S. DIONISIO AREOPAGITA difieren de p. L., CXX. El nombre del
glosador de ARISTÓTELES, ALPHARABIO, consta en nota al fin del tratado, fo-
lio 105: Compositus ei expositus ab Alpharabio. El tratado VIII ÍES repetición
del núm. II. En el folio I v. de guardas, con letra de la época, un índice de
contenido. Títulos en rojo. Iniciales en rojo y azul. Notas marginales. El fo-
lio 128 cortado por la mitad. Los tres primeros folios con las márgenes dete-
rioradas.
Cfr.: LOEWE-HARTEL, B. P. L. HS., 3129, y para el tratado X, GLORIEUX, Jlíaí-
tres en Theologie, n." 107 a.

490
I. S. I S I D O R U S , EPiscoPus HISPAI^ENSIS. Líber ethymalogiarum.—
1. Incipit proloffus sancti Isidori episcopi ad braulionem in libro ethy-
mologiarum...: Tuae sanctitatis epistole me in urbe toletana inuenere
... p. u, hxxx, 654 (fol. 2 a) ... ítem manu sua. Ora pro nobis beatis-
sime domine fratrum. Elxplicit prologus incipiunt capitula (fol. 2 a ) . —
2. Incipit liber ethynwlogiarum sancti ysidori hispalensis episcopi.
De disciplina...: Disciplina a discendo nomen accepit; unde et scien-
tia ... P. L., Lxxxii, 7 3 ; fivOR., iv, 222 (fol. 2 b) ... adhiberetur ut uis
morbi ignis ardore succetur. Bxplicit liber xxiiii Ethimologiarum
ysidori hispalensis Episcopi. Deo gracias (fol. 135 b). — II. I S I D O -
R U S . Domino meo et dei seruo Braulioni episcopo ysidorus: E n tibi
sicut pollicitus sum misi ... P. L., L X X X , CTG, LXXOCII, (fol. 135 b) ...
extat conscriptum stillo maiorunt (fol. 135 h).

S. XIII. 135 fols., pergamino, 360 X 210, a 2 columnas, 51 líneas, 2 X 70;


caja, 270 X 150.
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados s. xviii^ cifra del DUQUE DE UCE-
DA, 372 X 217. Tejuelo: D. ISIDO. AETIM.

OUm: A. 51.
Proc: Iglesia de MESINA. Biblioteca de FELIPE V: 15-1. Después en la Biblio-
teca Nacional: A. 77.
22
338 Biblicteca Nacional. (490 - 492

Tres folios de papel al principio. El iP contiene la portada hecha con letra de


DON JUAN DE IRIARTE. El 2P lleva un índice detallado con la misma letra.
El sS* en blanco, donde empieza la foliación. En el margen superior del pri-
mer folio se lee: de Mis qui inuenti sunt in camera JACOBI archiepiscopi. Ini-
ciales y títulos en rojo.

491
G I L B E R T U S P O R R E T A N U S . Lectio magistri Giliberti super Epís-
tolas beati Pauli apostoli.

S. XII. 421 fols., vitela, 336 X 230, a 2 columnas de 29-30 líneas de 3 X


6 3 ; caja, 228 X 142.
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, cifra del DUQUE DE UCEDA, cor-
tes jaspeados, s. xvii, 355 X 240. Tejuelo: NAGISTR. GILIB. SVP. E P I S T .
B. PAVLI APOSTOLI.

OÜm: B. 32.
Proc: Biblioteca de FELIPE V: 15-1.
Descripción en TORRE-LONGÁS^ Bíblicos, 249, núm. 67.

492
I. B E D A . Expositio in evangelium secundum Lucam. — i. Prologus:
Reverentissimo in christo fratri et consacerdoti Bede presbítero Acca
episoopus salutem. Saepe quidem sanctae fratemitati ... (fol. i a) ...
ad defensionem ecclessiae suae sanctae semper corroborare digne-
tur. Explicit prologus (fol. 3 a ) . — 2. Incipiunt capitula: Praefatione
lucas theophilo ... (fol. j a ) ... et trium conatu termptationum diabolus
superatus ostenditur. ExpUciunt capitula (fol. 3 b). — 3. Incipit ex-
positio Bedae super Lucam in libro primo: Beatus euangelista Lucas
de ómnibus qaae coepit ¡hesus faceré ... p. h., x c i i , 307 (fol. 3 b) ...
Beati mundo corde quoniam ipsi deum uidebunt. Explicit expositio Be-
dae ffiffluli christi in evangelio secundum Lucam (fol. 142 v. a). —
II. I S I D O R U S . Quarundam dictionum aethimologie Isidori: Sacra
sunt loca diuinis cultibus instituta ... (fol. 142 v. a). ... Formae earum
per magniítudine aquae et capacitatis modo fiunt (fol. 143).

5". XII. 143 fols., vitela, 340 X 230, a 2 columnas, 40 líneas, 3 X 72;
caja, 230 X 160.
492 - 494 ) Inventario General de Manuscritos. . 339

Ene: Tafilete rojo, hierros dorados, lomo cuajado, cortes jaspeados, si-
glo XVIII, 352 X 245. Tejuelo: BEDA IN LVCAM.

Olivi: A. 77.
Proc: Antes en B. N.: A. 16, A. 30.
Capitales, iniciales y títulos en rojo y verde que se alternan.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 256, núni. 76.

493
I. Hester [empieza incompleto]: ... siger caret compernium. xii M o -
rabatur autem eo tempere in aula regis cum bagata ... (fol. 12) ... per
exemplo contemptus et in obedientiae (fol. 6). — Liber lob (fol. 6 v.).
III. Prouerbia salomonis (fol. 73 v.). — IV. G U I L L E R M U S D E
A L C O N A . Lectura in Ecdesiaste (fol. 131 a). — V. I S A I A (fo-
Ho 170 a). — V I . l E R E M I A (fol. 266 b).

5". XIII. 381 fols., vitela, 338 X 235; caja, 220 X n o .


Ene: Pasta española, s. x i x cortes jaspeados, 351 X 250. Tejuelo: F. Gui-
LLEMI DE A L T O N A . I N S A C R A M SCRIPTURAM.
Olim: B. 22.
Proc: Fondo antiguo.
I,os tratados II-VI tienen texto y glosas de composición varia.
Descripción de los tratados II-VI en TORRE-LONGÁS. Bíblicos, 269, núm. 91.

494
I. [Labemito] : luliani abbatis librum ... (fol. i ) . — I I . [Lectiones
euangelicae: fol. i v . ] . — I I I . [Laberinto] : Sánete marie uirginis ...
(fol. 2). — IV. Hic est liber regularunt Machañi, Pacondi, Basilii ...
(fol. 2 v). — V. [Laberinto]: Belasconii aepiscopi librum ... (fo-
lio 3 V.). — V I . [ V E N A N T I U S F O R T U N A T U S . Hymnus] : Ecce
lignum gloriosum in quo dudüm pensa sunt chrísti saluatoris ... (fo-
lio 3 V.). — V I L [Vita S. Vrontoni. Incompleto] : Fecit ita honera
camellis in crastinum ... B. H . I,., I , 478 (fol. 4 a) ... et uniuersis fra-
tribus legite. Gratias agentes domino nostro ... Amen (fol. 4 v. a). —
V I I I . Incipit uita uel memoratio mirabiliorutn quem Deus pro boni
obsequii famulatuum sanctissimi Pructuosi episcopi ad corroboran-
340 Biblioteca Nacional. (494

dam fidem credentium statuit ad salutem: Postquam antíquas mundi


tenebras ... P. h., Lxxxvii, 459 (fol. 4 v. a) ... ad non petitionis sue
consequitur fructiun ... Amen (fol. 4 v. b). — IX. ATHANASIUS,
EPISCOPUS. Incipit doctrina mandatorum duodecim Athanasii episcopi
ad Antiocum: Dux aliquis nomine antiocus ... (fol. 8 v. b) ... igneum
fluuium uermen non morientem (fol. 11 v. b). — X. [CONS-
TANTIUS, PRESBiTER. Vita S.] Germani episcopi: Cessit tamen mi-
sericordie et caritatís imperium ... B. H. L.^ i, 515 (fol. 12 a) ... arbi-
tror fuisse quam minimum (fol. 12 v. b). Explicit uita sancti germani
episcopi ... Ut per suffragia illius misericordiam domini consequan-
tur. Amen (fol. 13 a). — XI. ALBINUS, MAGISTER. Incipit Homelia
Albini nungistñ de uita sancti Martini episcopi et confessoris: Post-
quam dominus noster Iheaus Christus triumiphato ad alta celorum
ascendit ... p. i,., ci, 657 (fol. 13 b) ... consolationes merentium pie-
tatis laetantium. Prestante domino nostro Ihesu Christo qui uiuit ...
Amen (fol. 14 v. b). — XII. [SULPICIUS] SEVERUS. Incipit
epístola Seueñ ad Desiderium fratrem suum cañssinmm: Seuerus
desiderío fratri karissimo salutem. Ego quidem frater animis libe-
Ihjm ... p. h., XX, 159 (fol. 14 V. b) ... loquatur materiatn non loqua-
tur auctorem (fol. 15 a). — XIII. [SULPICIUS SEÍVERUS]. De
uita et uirtutibus sancti Martini. — i. Incipiunt capitula libri primi
de uita et uirtutibus sancti Mafini episcopi (fol. 15 a-15 v. a). — 2. In.
cipit prefatio: Plerique mortali stu<Ho ... p. í,., xx, 159 (fol. 15 v. a)
... sed quicumque crediderit. Cttii est honor ... Amen (fol. 15 v. b). —
3. Incipit liber de idta uel uirtutibus sancti Martini episcopi et con-
fessoris Christi: Igitur sanctus Martinus Sabarie ... P. Í,., XX, 161
(fol. 16 a) ... non quicumque legerit sed quicumque crediderit. Cui
est honor ... in sécula seculortwn (fol. 23 b). — XIV. SUÍLPICIUS
SEVERUiS. ítem epístola ... ad Eusebium tum presbíterum, postea
episcopus: Hesterna die cura ad me plerique ... p. L., XX, 175 (folio
23 b) ... tentatum quidem illo martinum periculo sed probatura. Ex-
plicit epistola ... (fol. 24 a). — XV. ítem alia eiusdem de uisíone
transitus sancti Martini ad Aurelíum díaconem: Posteaquam a rae
mane digressus es ... P. h., xx, 178 (fol. 24 b) ... ex quadara nostri
confabulatione prestaret carta soladura (fol. 25 b). — XVI. SUL-
PICIUS SEVERUS. Epístola ... ad socrum suanu Bassidam qualiter
sanctus Martinus de hoc secuto recesserit.' Sulpicius ... sapientes uo-
cari in ius ... P. 1,., xx, 181 (fol. 25 b) ... his que sunt mici comperta
participara (fol. 25 v. a). — XVII. [SULPICIUS SEVERUS], In-
494 ) Inventario General de Manuscritos. 341

cipit de transitu sancti Mwtini episcopi et confessoris: Martinus igi-


tur obitum longe ante presduit ... P. h., xx, 181 (fol. 25 v. b) ... me
scribentem respicit te legentem (fol. 26 v. a). Explicit epístola -..
(fol. 26 V. b). — XVIII. SULPICIUS SEVERUS. Dialogi. — i.
Incipiunt capitula in Dialogn Stdpicii Seueri (fol. 26 v. b). — 2. Inci-
pit líber primus dialogi Seueri de uirtutibus sancti Maftini episcopi et
confessoris (fol. 2'^ a): Quum in unnm locum ego et Gallus noster
oonuenissemus ... P. L., XX, 183 (fol. 27 b) ... sed non minorí ex nos-
tris fletibus dolore discessum est. Explicit feliciter dialogus sulpicii
seueri de vita domini Martina episcopi (fol. 44 v. b).—XIX. S. MAR-
TINUS. Incipit líber sancti Martini de Trinitate: Clemens trinitas
est una diuinitas ... P. Í,., XVIII, I I (fol. 44 v. b) ... Pater in filio filius
in patre in sancto spiritu in sancta ecclesia nunc et immortalia sécula
seculomm. Amen (fol. 45 a). — XX. GREGORIUS, EPISCOPUS T U -
RONENSis. Incipit epístola ... de transitu sancti Martini episcopi et
confessoris: Arcadíi uero et Honorii temporibus ... p. iv., txxi, 184
(fol. 45 a) ... a passione ergo domini usque ad transitum sancti Mar-
tini anni ccccxii computantur (fol. 45 v. a). — XXI. GREGORIUS
FLORENTINUS. De uirtutibus sancti Martini episcopi. — i. Inci-
piunt capitula beati Gregorii episcopi de uirtutibus sancti Martini epis-
copi post eius obitum (fol. 45 v. a-J45 v. b). ... Explicit capdtula libri
primi Gregorii Florentii (fol. 45 v. b). — 2. [Textus. El libro prime-
ro empieza con la foliación cambiada y lagunas en el texto] : . . . fluebat
e corpore noba cute superueniente ... (fol. 46 a) ... protinus morbus
curauit. Explicit líber quartus de miraculis domini Martini episcopi
(fol. 74 b). — XXII. GREGORIUS FLORENTIUS. De miraculis
Martini ... — i. Incipiunt capitula de miraculis Martini quem idem
Gregorius (fol. 74 b) in libro quem idem de laude confessorum scrip-
sit inseruit ... (fol. 74 v. a). — 2. [Textus]: Gratíanum enim episco-
pum a romanis ... p. L. LXXI, 832 (fol. 74 v. a) ... castri ligonie ciui-
tatis presbiter ... p. L., LXXI, PAC (fol. 75 v. b). — XXIII. [Historia
francorum.. empieza incompleto]: ... conspiratione. Traentes sanctutn
Briccitim aepiscopum diceuant ... P. h., wcxi, 190. LÍNEA 15 (folio
7Ca) ... eustacius successit magnifice sanctitatís. Prestante domino ...
amen. Explicit uita sancti Briccii episcopi et confessoris (fol. 76 b).—
XXIII. [Historia francorum^. ] Incipit de episcopis Turonorunt: Licet
in superioribus libris que scripsisse uisus sim ... P. L. LXXI, 563 (fo-
lio y6 b) ... Quorum omnis suma est anni Vml dccixlii. Explicit feli-
citer liber deo gratias (fol. 78 v. b). — XXIV. Incipit vita sancti Am-
342 Biblioteca Nacional. (494

brosii [sólo el título, fol. 7S v. b ] . — X X V . [ A j T H A N A S I U S , EPIS-


copus. Incipit doctrina mandatorum duodecim Athanasii episcopi ad
Antiocum. Continuación del núm. i x ] : ... sed semper uiuentem infer-
norum tenebras (fol. 79 a) ... E t nos oramus ut nos omnis mereamini
ingredi ibi ... Amen (fol. 79 b). ... X X V I . Hitic sequitur uita ipsius
Antioci abbati: H e igitur audiens antiocus et scribens ea in libro cor-
dis sui ... (fol. 79 b) ... est fons uite et radix ibonitaitis. Ipsi ... amen
(fol. 81 V. b). — X X V I I . Incipit vita sanctissimi Emiliani presbyteri
et confessoris qui obiit Vergegio II idus nouembris: Insignia miracu-
lorum apostolici purgatissimi uiri ... (fol. 81 v. b) ... contemplatione
uite uirorum sanctorum qui uiuit ... Amen (fol. 86 v. a). — X X V I I I .
Incipit nuperrima eiditio (sic) de tuina seculi sapientia: Queso ut non
falera omamentoTum ... P. L., LXXXII, 425 (fol. v. a). ... [acaba in-
comipleto] : opera compleuit suam uero ecclesiaín ... (fol. S'G v. b). —
X X I X . [Vita sancti Ambrosii. Fragmento 3.° del núm. x x i v ] : ...
eadem hora qui illorum christianorum ... (fol. 84 a) ... suscepit mar-
tirem suum in pace cui e s t . . . Amen (fol. 87 a). ... X X X . Passio sancti
•beatissimi ac martiris Felicis qui passus est sub Daticmo preside in
cimtate lerunda die kalendas Augustas: In diebus illis sub Dioclecia-
n o et Maximiano consulibus temipore quo in christianis ... AA. SS., I ,
26-28 (fol. 87 a) ... martirem suum coronauit in pace cui e s t . . . Amen
(fol. 90 V. a). — X X X I . Passio sanctorum martyrus lusti et Pastoris
<iui passi sunt Com,pluto in ciuitate sub Datiano preside die VI idus
<igustas: In diebus illis dum crudelissím^us Datianus ... E. s. v i i , 308-
310 (fol. 90 V. a) ... quid Datiani clementis perquireretur (fol. 90
vuelto b). — X X X I I . [Vita sánete] Teodosie...: ita ut uerba mea
audientibus proficiant ... (fol. 91 a) ... percussa obdormiuit in pace
(fol. 93 V. b). — X X X I I I . Passio sanctormn innumerabüium cesarau-
gusfanorwm martirum qui passi sunt sub Diocletiano et Maximiliano
imperatoribus die VII Kalendas nouembñs: Priscorum rnundalium
gesta uirorum ... P. I,., LXXX, 715 (fol. 94 a) ... sortiti mereamur re-
frigeria sempiterna. Concedente ... Amen (fol. 98 v. b). — X X X I V .
Missa in die sancti Tome: Ad deum fratres... puras mentes
erigite ... p. E. Lxxxv, 178 (fol. 99 a) ... ut qui in illius festiuitate
letamini (fol. l o i a). — X X X V . [Vita sánete Teodosie. Viene del
folio 9] : ... statim terremotus factus est ... (fol. 102 a) ... anima
uestía ut sit nomen domini benedictum in sécula seculorum. lohannes
diaconuB scrípsit (fol. 102 v. a). — X X X V I . Uita sanctorum ponti-
ficum et confessorum Torquati, Tisefonte, Ericii, Indalecii, Secundi,
494 ) Inventario General de Manuscritos. 343

Eufrasii Cecilii qui celebratur die kalendas maias. Victoriosas beatis-


simorvmi martyrum turbas ... E. s., iii, 348 (fol. 102 v. b) ... Qui
sanctos et confessores suos suscepit in pace. Cui est honor ... Amen
(fol. 104 b). — X X X V I I . Lectio ex storia eglesiastica de inuentione
sancta crucis quam reperit Helena Agusta dien V nonas maias. Deo
gratias (fol. 104 b ) : In temporibus cum religiosus imperator Cons-
tantinus ... A. B., I I , 282-283 (fol. 104 v. a) ... principatum gesserunt
pietate religione (fol. 104 v. b). — X X X V I I I . [Vita Sanctorum Ser-
vaiirdi et] Germani [empieza inconipleto] ... nulla se poterat maiesta-
tem defenderé ... E. s., x i i i , 412 (fol. 105 a) ... sepultum requiescit.
Regnante domino ... (fol. 105 v. b). — X X X I X . Passio beatissinto-
rum martyrum Vincenti, Satine et Ohristetis qui passi sunt in urbe
abela siib Datiano preside die V kalendas nobembres deo gratias (fo-
lio 105 V. b ) : In diebus dum ^post corporeum saluatoris aduentum ...
B. H. E., II, 1426 (fol. io6 a) ... per eum qui sanctos suos coronabil
per bonam confessionem. Cui est honor ... Amen (fol. 108 v. a). —
XL. Translatio corporis sancti Saturnini episcopi et martiris quod
translatum, est ab Exuperio episcopo kalendas nouembris: In diebus
illis mansit aliquandiu ... (fol. 108 v. a.) ... colere obsequelam ut sit
nomen domini benedictum in sécula ... Amen (fol. 109 b). — X L I .
Lectio inventio ecclesie sancti Micaelis Arcangeli tota orbe ueneran-
da ... p. L.., xcv, 1522 (fol. 109 b) ... sanitatem accipiunt salutis qui
in trinitate ... in sécula seculorum (fol. i i i v. a). — X L I I . Passio
sanctorum ac beatissvmorum, Martyrum Christi Verissimi, Máxime et
lulic qui passi sunt Olisipona in ciuitaíe die kalendas octobris: In tem-
poribus illis cum per uniuersasi prouincias ad imperium romanum
pertinentes ... AA. SS., OCT., 1, 28-29 (fol. i i i v. a) ... quos trono ce-
lesti nouimus esse applicatos. P e r dominum ... seculorum (fol. 112 b).
X L I I I . Passio sancti ac beatissinñ Marcelli martiris christi qui passus
est sub Agriculano die III kalendas nouembris: Fausto et Gallo con-
sulibus die quinto ... E. s., x x x i v , 401-2 (fol. 112 b-fol. 112 v. a) ...
[acaba incompleto] : ... et talia requereris ... (fol. 112 v. b).

5 . XI. 112 fols., pergamino, 335 X 245, a 2 columnas, 40 líneas, 2 X 80;


caja, 290 X 180.
Ene: Pasta, hierros dorados, s. xjx, 350 X 255. Tejuelo: VITAE SANCTO-
RUM ET ALIA OPUSCULA.
Olim: A. ^6.
Está formado este códice por fragmentos de otros cuatro. Los tres folios de
344 Biblioteca Nacional. (494 - 496

papel, al principio, llevan, respectivamente, {nortada de mano de D. JUAN DE


IRIARTE, S. XVIII, índice de la misma mano y otro índice del s. xvii. El texto
del folio II V. continúa en el 79 r. El folio 46 está fuera de sitio y debe colo-
carse a continuación del 47. Entre los folios 45 y 47 hay una laguna de dos
hojas y otras entre los folios 71 y 72, 73 y 74. El texto del folio 93 v. b conti-
núa en el 102 r. a. Iniciales iluminadas de rojo, azul y otros colores. Títulos en
rojo. Los cuatro folios primeros con los laberintos en colores. Muy deteriora-
dos estos folios.
Cfr.: LOEWE-HARTEL, B. P. L. HS., 341 BORDONA, MSS. en pinturas, I, 250,
núm. 481; MILLARES CARLO, Corpus de códices visigóticos, 47 y ss.

495
[S. HIERONYMUS. Breviarium in Psalmos.]
S. XII. 26^ fols., vitela, 328 X 220, a 2 coltunnas, 30 líneas, 3 X 6 3 ; caja,
230 X 140-
Ene.: Pasta española, s. xix, cortes jaspeados, 343 X 230. Tejuelo: ANO-
NIMUS IN PSALUOS.
Olim: B. 23.
Proc: Fondo antiguo.
Descripción en TORHE-LONGAS, Bíblicos, 252, núm. 70.

496
I. [B. AUiGUSTINUS, EPISCOPUS. De fide ad Petrwm, diachomtm.']
[mutilada la Jioja]: ... poposcisti ... nostris instruí qtiam debeas ...
(fol. I a) ... hoc quoque deus illis reuelauit Explicit liber beati augus-
tini episcopi de fide ad petrum diachonum. Deo gratias (fol. 13, v. b).
II. ATJGUSTINUS. Incipit augustinus de conflictu uiciorum et uirtu-
tum: Apostólica uox clamat per orbem atque in procinctu mundi ...
p. u, xh, 1091 (fol. 13 V. b) ... legenduml ét alus tradere debes. Ex-
plicit. Deo gracias de conflictu viciorum et virtutum (fol. 20 a). —
III. B. AUGUSTINUS AURELIUS, EPISCOPUS. Incipit liber ecde-
siaticorum dogtnatum beati auffttstini aurelii episcopi: Credimus unum
deum patrem et filium et spiritus sanctum ... P. L., txxxiii, 1297 (fo-
lio 20 b) ... in etemitate similitudinem in moribus inuenire. Explicit
liber eoclesiasticorum dogmatum beati augustini (fol. 23 v. b). —
IV. B. AUGUSTINUS. Indpit liber ...de purgatorio: In leccione
apostólica que nobis ... Quia f undamentimi'aliud ... P. I,., XXXIX, 1946
496) Inventario General de Manuscritos. 345

(f ol. 24 a) ... inimicoruim Tedimemus préstate domino ... Amen. Ex-


plicit augustínus de purgatorio (ifol. 25 v. a). — V. B. AUOUSTI-
NUS. Incipit líber ...de exposicione simboli: Queso uos fratres cha-
rissimi ut nobis ireserantibus ... P. h., xxxix, 2191 (fol. 25 v. a) ...
unum deum esse dicamus cui est gloria ... Amen. Explidunt sermo-
nes de símbolo beati augustini (fol. 29 a). — VI. AUGUSTÍNUS.
Incipit agustinus contra quinqué heresses' Debitor sum fratres fateor
non necessitate ... P. L., XLII, I I O I (fol. 29 a) ... qui credentes in se
custodit in sécula seculorum Amen (fol. 36 v. a). — VIL AUGUS-
TÍNUS. Indpit augustinus de corpore donUni utrum sub figura aut
necessitate wisteñum calicis fíat Sacramentum: Ueritas ait caro mea
est uere cibus ... (fol. 36 v. a) ... iam damnatus erat apostolus (fo-
lio 37 a). — VIII. Exercitatio mentís ad contemplcmdum deum. [Sólo
la tabla de los capítulos: fol. 37 a]. — IX. B. ANSE'LMUS, ARCHIE-
piscopus CANTUARIENSIS. Indpit Prostogion (sic) líber beati Anselmi
abbatis et arckiepiscopi canturiensis quem composuit ad preces et ins-
tandant reuerendi hugoni arckiepiscopi lugdunensis (fol. 37 b): Eya
nunc homuncio fuge paulultim ... P. I^., CLVIII, 225 (fol. 37 v. a) ...
doñee intrem in gaudium domini m d ... Ajnen. Explidt deo gratias
(fol. 42 a). — X. B. BERNARDUS. Epístola beati B. ad quendam
nobüem de modo regendi se et familiam suami: ... Gracioso et felici
militi Ra)TTitindo ... Docerí petisti a nobis de cura et modo reí fami-
liaris ... p. s. ciíXxxii, 647 (fol. 42 a) ... perdurat sua damjpnabilis
senectus amen. Explicit (fol. 43 a). — XI. B. BERNARDUS. Ind-
pit libellus de partu beatisdme tdrginis marte que composuit beatus
bernardus aliabas clare uallis ut sequitut': Omnis qui ad nostrum he-
manuel hoc est uerbum patris altissimi ... (fol. 43 a) ... absterget ipse
saluator mundi qui cum patre et spiritu sancto vivit et regnat. Expli-
cit libellus de partu ... Deo gratias (fol. 44 b). — XII. B. BERNAR-
DUS. Indpit libellus beati bernardi de contemptu uite: Heu heu mun-
di uita quare me delectas ... (fol. 44 v. a) ... nos saltem inuitent pre-
mia hec. Bernardus. Deo gradas. Amen. Explicit líber ... de con-
temptu uite mundane siue de contemplatione (fol. 45 v. b). — XIII.
B. BERNARDUS. Indpit meditatio beati bernardi de pasdone domi-
ni: Quis dabit capiti meo aquam et occulis meis fontem lacrimarum
... p. h., hvín, 903 (fol. 45 V. b) ... siciatque fontem dulce dinis in
eternum amsn (fol. 39 v. b). — XIV. B. BERNARDUS. Indpit liber
beati bernardi abbatis [de consideratione] ad eugenium papam: Subit
aninrnm dictare aliquid quod te papa ... p. L. CLXXXII, 727 (fol. 40
346 Biblioteca Nacional. (496

vuelto b) ... dignus queritur et inuenitur facilius. Proinde is sit finis


libri sed non finís quaerendi. Explicit Bernardus ad Eugenium pa-
para (fol. 74 V. b). — XV. B. BERNAíRDUS. Meditationum beati
bernardi líber incipit.' Multi multa sciunt et se ipsos nesciunt ...
p. iv., CLxxxiv, 485 (fol. 75) ... coram deo et omni populo amabilis
apareas. Amen. Eíxplicit liber meditationum beati Beranardi Alybatis
(fol. 83 V. a). — XVI. Incipit expositio eiusdem, sttper missus est:
Scribere me aliquid et deuotio iubet ... P. Í,., ctxxxiii, 55 (fol. 83
vuelto a) ... fiat michi secundum uerbum tuum. Explicit Bernardus
super omelia Missus est ángelus (fol. 94 v. a). — XVII. SÉNECA.
De quatuor uirtutibus: Quatuor uirtutum species multis sapientum
sentenciÍ9 ... LIVERANI^ 564 (fol. 94 v. b) ... in se aliquid habet nec
versutum. Exiplicit séneca de Quatuor virtutibus (fol. 96 b). —
XVIII. SÉNECA. Hunc librum composuit Séneca nobilissimus ora-
tor ad talKonem quendmn amicum suum contra omnes ímpetus et ma-
chinamenta fortune, fit autem sub dialogo ut sit sensus conquerens
vox confortans. liber autem iste et sensuunu magestate el eloquii clari
tate et sententiarum breuitate refulget: Licet cunctorum poetarum
canmina ... (fol. 96 v. a). ... quantum sit hec felicitas rara. Explicit
(fol. 98 V. a). — XIX. BERNARDUS CLARE UALLIS CISTERCIENSIS.
Flores: De dignitate et excellentia beatissime dei gentricis marie ...
Non estquod me delectet magis ... (fol. 98 v. a) ... participes faciat
nos glorie et beatitudinis sue. Amen. Expliciunt flores Bernardi clare
uallis cisterciensis (fol. 108 v. b). — XX. DIONYSIUS AREOPA-
ClTA. Incipit epístola beati dionisíi ariopagíte ad thínwtheum: Salu-
to te diuinum discipulum et filium spiritualis ... PITRA, A. S., IV, 261
(fol. 108 V. b) ... qui fuit seruus et apostolus domini nostri ihesu
christi ... Amen. Exiplicit epístola beati dionisii ariopagite ad thimo-
theum (fol. 102 v. b). — XXI. GUIDO. Expositio domini guídonis
super oratione domimcali: Pater noster qui est in celis sciendum quod
oratio dominicalis ... (fol. 102 v. b) ... perueniamus ad eternas deli-
cias quod ipse prestare etcétera {fol. 111 a). — XXII. GUIDO. Ex-
positio domini guídonis super angelicam solutationem: Aue maria gra-
tia plena ... In ista salutatione beatissima virgo ... (fol. i i i a) ...
perducat ipse idem virginis fructus et Dei patris ... Amen. Explicit
pater noster et aue maria domini guidonis (fol. 115 v. b). — XXIII.
B. AUGUSTINUS. Ad honoratum de gratia nouí testamentí: Quin-
qué michi proposuisti pertractandas questiones ... P. L., xxxiii, 538
(fol. 116 a) ... intemum lumen magistrum nos haibere testamur. Ex-
496 - 4 9 7 ) Inventario G'neral de Manuscritos. 347

plicit líber sancti augustini de gratia noui testamenti ad honoratum


(fol. 130 b). X X I V . De oratione et ieiunio: Aduersus demonium ne-
quitiam que nobis ... P. h., x x x i x , 1886 (fol. 130 b) ... hoc prestat
ieiunium hoc prestat oratio. Explicit sermo sancti augustini de ora-
cione et ieiunio (fol. 130 v. a). — X X V . [S. A U G ü S T l N U S . Re-
tractationum ¡iber primus, caput / X ] : Cum adhuc Rome demorarem
uoluimus ... P. I,., xxxii^ 595 (fol. 130 v. a). ... utrum Deus non sit
auctor mali. Explicit retractatio (fol. 132 a). — X X V I . B. A U G U S -
T I N U S . Incipit de libero arbitrio uolumptatis beatus augustinus opus
est tripartitum dialloce: Dic me queso te utrum Deus non sit auctor
mali ... P. L., XXXII, 1221 (fol. 132 a) ... [incompleto] eternitatis vo-
cetur. Nescio me aliquid (fol. 162 v. b). — X X V I I . \^De amicitia:
incompleto al principio y al fin] ... mou uir in proverbiis imitari dicit
ei ... (fol. 163 a) ... unius beneficio alterius posteritas muñere de
(fol. 163 V. h).

S. XV. 163 fols., vitela, 320 X 225, a 2 colunmas, 48 líneas, 2 X 65;


caja, 200 X 145-
Ene: Tafilete rojo, hierros, nervios y cantos dorados, s. xviii, 335 X 240.
Tejuelo: AUGUSTIM ET BERNARD. OPERA.

Olim: A. 65.
En el folio i v. índice: Libri sequentes sunt in hoc volumine per moduní infras-
criptum ... Donde se incluyen los tratados de URBANUS DE VIGNATUS que no
están en el códice. La inicial del folio 2 mutilada. En el folio 116 el Prólogo
en el margen superior derecho con letra de la época. Los fragmentos del fo-
lio 163 son de otra letra. Iniciales miniadas, capitales en rojo y azul. Algunos
títulos en rojo. Notas marginales.
Cfr.: LOEWE-HARTEL, B. P. L. HS., 328; BORDONA, MSS. con pinturas^ I, 250,
número 482.

497
I. C E L I U S F I R M I A N U S L A C T A N T I U S . Celii Firmiani Lactm.
tii Diuinarum Institutionuní aduersus gentes libri: ... Magno et ex-
cellenti ingenio uiri, cum se doctrine ... p. i,. v i , i i i (fol. i ) ... pre-
mium uirtutis quod ipse promisit a domino consequamur. D e o gra-
tias amen (fol. 171). — II. A E 9 0 H I N E S A T R Q M I T I . [Epístola] :
Senatui populoque atheniensi. Salutem. E g o me ad rem percontuli
trigesiirto tertio etatis anno ... (fol. 171 v.) ... exemplum cui neces-
348 Biblioteca Nacional. (497 - 499

sariimn est magis quam malanopo contra nos roganti annuere (fo-
lio 172).

S. XV. 172 fols., vitela, 315 X 225.


Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados s. xviii, 330 X 140. Tejuelo: LAC-
TANTI iNSUTirr.

OUm: A. 54.
Proc: Biblioteca Real. Después en B. N.: A. 52.
Letra imitando la escritura del s. xii hasta en las iniciales iluminadas. Algunas
nota^ marginales.
Cfr.: LOEWE-HARTEL, B. P. L. HS., 321; BORDONA, MSS. con pinturas, I, 250,
número 483.

498
I. LUDOVICUS DE TENA. Expositio in Jonam prophetam (fol. 2).
II. LUDOVICUS DE TENA. In Habacuc Prophetam (fol. 211).

5". XVII. 595 fols., papel, 320 X 215.


Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados, lomo cuajado, s. xviii, 334 X 225.
Tejuelo: LUDOV. DE TENA IN JONAM ET HABAC.
OUm: B. 27.
Proc.: Antes en B. N.: B. 57.
Descripción en TORRE-LONGÁS, Bíblicos, 325, núm. 145.

499
S. THOMAS AQUINATIS, o. p. Incipit líber de ueritate catholice
fidei contra errores infidelium editus a fratre thoma de Aquino ordi-
nis fratrum predicatorum: Veritatem meditabitur guttur meum et la-
bia mea detestabuntur'vax¡Ávaa... (fol. i v. b)...sed:gaudebitis et exul-
tabitis usque in sempiteimum amen. Expliciit quartus liber et etiam
totalis tractatus de fide catholica contra gentiles a fratre thoma de
AquJno editus Anno domini miillesimo ducentésimo octauo secundo
feria quinta post festum beati andree apostoH fuit scriptus liber iste
nomine fratris girardi lothoríngi de ordine fratrum (fol. 212).
•499 - 500) Inventario General de Manuscritos. 349

.V. XIII. 212 fols., pergamino, a 2 columnas, 48 líneas, 2 X 60; caja,


225 X 140. !
Ene.: Tafilete rojo, hierros dorados s. xviii, 330 X 230. Tejuelo: S. T H O -
MAS CONTRA GENTILES.

Olim: B. 44.
Proc: Est bibliothecae maranianae (fol. 212).
En el fol. I V. a, Índice. En el fol. 212 a se repite el explicit substituyendo el
fratre por soneto. Notas marginales. Titulos en rojo, iniciales en rojo y azul.
Cfr.: B. DE HEREDIA, MSS. de Santo Tomás en la B. N., Ciencia Tomista,
XXXIV, 1926, p. 88-101; GLORIEUX, Maitres en Theologie, n.° 14, y.

500
1. S. T H O M A S A Q U I N A T I S . Quaestiones dispútate: De veritate.
Questio est de veritate. E t primo queritur quod sit ventas ... (fo-
lio I a) ... Alia concedimus quia verum concludunt nisi aliqua eorum
non sufficienter (fol. 205 v. b). — II. S. T H O M A S A Q U I N A T I S .
Quaestiones quodlibetales. — i. QuodUbet vüi (fol. 205 v. b). —
2. Quodlibet ix (fol. 211 v. a). — 3. Quodlibet x (íol. 217 v. b). — 4.
Quodlibet vii (fol. 222 b). — 5. De sensibus sacrae scñpturae (fo-
lio 226 b). — 6. De opere manuali (fol. 227 v. a). — 7. [Tabulae: fo-
lio 231 V. a ] . — 8. Quodlibet i (fol. 232 a). — 9. Quodlibet ii (folio
^37 b-)- — ^o- Quodlibet iii (fol. 241 a). — 11. Quodlibet iv (folio
249 a). — 12. Quolibet v (fol. 256 a). — 13. Quodlibet vi (fol. 260
vuelto -b). 14. Quodlibet xi (fol. 264 a). ... 15. Quodlibet xü (folio
266 a). — 16. [Tabula: fol. 269 v. \y\2y1 v. a j .

S. XIII-XIV. 271 fols., pergamino, 320 X 224, el i y el 11 (1-7) a 2 co^


lumnas, 48 líneas, 2 X 70; caja, 220 X 152; y el 11 (8ri6) a 2 columnas
51 líneas, 3 X 74; caja, 235 X ISS-
Ene.: Pergamino verde, hierros dorados, lomo cuajado, s. xvii^ 330 X
235. Tejuelo: D. THOMAE Q . DE VERITATE.
Olm: B. 41.
Proc: Biblioteca de FELIPE V: 15-2.
Los tratados I y II (1-7) están escritos de distinta letra que el II (8-16). Capi-
tales e iniciales con rasgos caligráficos y salidas en rojo y azul. Calderones y
titulillos en rojo y azul.
Cfr.: B. DE HEREDIA, MSS. de Santo Tomás en la B. N., Ciencia Tomista, 1926,
p. 88-111; GfLORiEux, Litterature, II, 272.

También podría gustarte