Está en la página 1de 57

LATÍN

GUÍA
Caso Función Trad. Pregunta
Nominativo Sujeto/predicativo Con/sin artículo ¿Quién? ¿qué?
Genitivo Comp. Adnom. De ¿de quién?
Dativo Compl. Ind. A, para… ¿a quién? ¿para
quién?
Acusativo Compl. Dir. Palabra sola, a ¿qué?
Vocativo Vocativo Se separa por
comas
Ablativo Comp. Circs. Con, por, en, etc… ¿con, por, en… que?
Primera Declinación
(SINGULAR)

Nom Ros-a La rosa, rosa


Gen. Ros-ae De la rosa
Dat. Ros-ae a/para la rosa
Ac. Ros-am Rosa, a la rosa
Voc. Ros-a ¡oh rosa!
Ab. Ros-a Con, por, la rosa
PRIMERA
DECLINACIÓN
(Plural)
Nom Ros-ae Las rosas
Gen. Ros-arum De las rosas
Dat. Ros-is A, para las rosas
Ac. Ros-as (a las) rosas
Voc. Ros-ae ¡oh rosas!
Ab. Ros-is Con, por las rosas
Persona 1 2 3 4
Primera sing Amo Moneo Rege Audio
Segunda sing Ama-s Mone-s Regi-s Audi-s
Tercer sing Ama-t Mone-t Regi-t Audi-t
Primera plur Ama-mus Mone-mus Regi-mus Audi-mus
Segunda plur Ama-tis Mone-tis Regi-tis Audi-tis
Tercera plur Ama-nt Mone-nt Regi-nt Audiu-nt
Procedimiento para enunciar verbos latinos
Para enunciar un verbo en latín se indica lo sig.:
1. Primera persona del singular del presente indicativo
2. Segunda persona del…
3. Infinitivo presente
4. Primera persona del pretérito perfecto ind.
5. Supino
6. Número de conjugación
7. Significado

• Amo, amas, amare, amavi, amatum, 1 amar


• Moneo, mones, monere, monui, monitum 2 advertir
• Rego, reges, regere, rexi, rectum 3 regir
• Audio, audis, audire, audivi, auditum 4 oír
Segunda declinación
(terminación –us)

Caso Singular Plural


Nom. Domin-us Domin-i
Gen. Domin-i Domin-orum
Dat. Domin-o Domin-is
Ac. Domin-un Domin-os
Voc. Domin-e Domin-i
Ab. Domin-o Domin-is
Terminación –er (magister)

Caso Singular Plural


Nom. Magist-er Magistr-i
Gen. Magistr-i Magistr-orum
Dat. Magistr-o Magistr-is
Ac. Magistr-um Magistr-os
Voc. Magist-er Magistr-i
Ab. Magistr-o Magistr-is
Terminación -ir

Caso Singular Plural


Nom. Vir Vir-i
Gen. Vir-i Vir-orum
Dat. Vir-o Vir-is
Ac. Vir-um Vir-os
Voc. Vir Vir-i
Ab. Vir-o Vir-is
Neutro (2da declinación)

Caso Singular Plural


Nom. Templ-um Templ-a
Gen. Templ-i Templ-orum
Dat. Templ-o Templ-is
Ac. Templ-um Templ-a
Voc. Templ-um Templ-a
Ab. Templ-o Templ-is
INDICATIVO
Pretérito Imperfecto
Tema de presente + ba + desinencia personal

Persona 1 2 3 4
Primera sing Ama-ba-m Mone- Rege- Audi-
Segunda sing Ama-ba-s Mone- Rege- Audi-
Tercer sing Ama-ba-t Mone- Rege- Audi-
Primera plur Ama-ba-mus Mone- Rege- Audi-
Segunda plur Ama-ba-tis Mone- Rege- Audi-
Tercera plur Ama-ba-nt Mone- Rege- Audi-
INDICATIVO
Futuro Imperfecto
1ra y 2da conjugación bi
Temas de presente + + desinencia personal
3ra y 4ta conjugación a, e

Persona 1 2 3 4
Primera sing Ama-b-o Mone-b-o Reg-a-m Audi-a-m
Segunda sing Ama-bi-s Mone-bi-s Reg-e-s Audi-e-s
Tercer sing Ama-bi-t Mone-bi-t Reg-e-t Audi-e-t
Primera plur Ama-bi-mus Mone-bi-mus Reg-e-mus Audi-e-mus
Segunda plur Ama-bi-tis Mone-bi-tis Reg-e-tis Audi-e-tis
Tercera plur Ama-bu-nt Mone-bu-nt Reg-e-nt Audi-e-nt
CONSTRUCCIÓN PASIVA

3ra persona del singular –tur


3ra persona del plural -ntur
Elementos
• Verbo en voz pasiva
• Sujeto en Nom.
• Agente en Ab. o precedido
por a,ab
Adjetivos 1ra y 2da declinación (singular)

Caso Masculino Femenino Neutro


Nom. Bonus Bona Bonum
Gen. Boni Bonae Boni
Dat. Bono Bonae Bono
Ac. Bonum Bonam Bonum
Voc. Bone Bona Bonum
Ab. bono bona bono
Caso Masculino Femenino Neutro
Nom. Ruber Rubra Rubrum
Gen. Rubri Rubrae Rubri
Dat. Rubro Rubrae Rubro
Ac. Rubrum Rubram Rubrum
Voc. Ruber Rubra Rubrum
Ab. rubro Rubra rubro
Adjetivos primera y segunda
declinación (plural)

Caso Masculino Femenino Neutro


Nom. Boni Bonae Bona
Gen. Bonorum Bonarum Boni
Dat. Bonis Bonis Bonis
Ac. Bonos Bonas Bona
Voc. Boni Bona Bona
Ab. Bonis bonis bonis
Caso Masculino Femenino Neutro
Nom. Rubri Rubrae Rubra
Gen. Rubrorum Rubrarum Rubrorum
Dat. Rubris Rubris Rubris
Ac. Rubros Rubras Rubra
Voc. Rubri Rubrae Rubra
Ab. rubris Rubris rubris
Indicativo pretérito
perfecto

Desinencias Tema de perfecto + desinencia del


Singular perfecto
1. I
2. Isti
Persona 1 2 3 4
3. It
Primera sing Amavi Monui Rexi Audivi
Plural
1. Imus Segunda sing Amavisti Monuisti Rexisti Audivisti
2. Istis Tercer sing Amavit Monuit Rexit Audivit
3. Erunt/ere
Primera plur Amavimus Monuimus Reximus Audivimus
Segunda plur Amavistis Monuistis Rexistis Audivistis
Tercera plur Amaverunt/ere Monuerunt/ere Rexerunt/ere Audiverunt/ere
Pretérito
pluscuamperfecto
Tema de presente + era + desinencia personal

Persona 1 2 3 4
Primera sing Amaveram Monueram Rexeram Audivera
Segunda sing Amaveras Monueras Rexeras Audiveras
Tercer sing Amaverat Monuerat Rexerat Audiverat
Primera plur Amaveramus Monueramus Rexeramus Audiveramus
Segunda plur Amaveratis Monueratis Rexeratis Audiveratis
Tercera plur Amaverant Monuerant Rexerant Audiverant
Futuro perfecto
Tema de perfecto + eri + desinencia
personal

Persona 1 2 3 4
Primera sing Amavero Monuero Rexero Audivero
Segunda sing Amaveris Monueris Rexeris Audiveris
Tercer sing Amaverit Monuerit Rexerit Audiverit
Primera plur Amaverimus Monuerimus Rexerimus Audiverimus
Segunda plur Amaveritis Monueritis Rexeritis Audiveritis
Tercera plur Amaverint Monuerint Rexerint Audiverint
Tercera declinación
(masculino, femenino)
Desinencias

Caso Singular Plural


Nom. Variable -es
Gen. -is -um/-ium
Dat. -i -ibus
Ac. -em -es
Voc. Como el nom. -es
Ab. -e/-i -ibus
Tercera declinación
(neutro)
Desinencias

Caso Singular Plural


Nom. Variable -a/-ia
Gen. -is -um/-ium
Dat. -i -ibus
Ac. Como el nom. -a/-ia
Voc. Como el nom. -a/-ia
Ab. -e/-i -ibus

Nota: para declinar debemos tener en


cuenta el tema del Genitivo
Sum, es, esse, fui ser, estar, haber

Persona Presente Pret. imp. Fut. Imp. Pret. perf Pret. plus. Fut. Perf.
Primera sing Sum Eram Ero Fui Fueram Fuero
Segunda sing Es Eras Eris Fuisti Fueras Fueris
Tercer sing Est Erat Erit Fuit Fuerat Fuerit
Primera plur Sumus Eramus Erimus Fuimus Fueramus Fuerimus
Segunda plur Estis Eratis Eritis Fuistis Fueratis Fueritis
Tercera plur sunt erant Erunt fuerunt fuerant Fuerint

Nota: con verbo sum siempre hay un predicativo


Adjetivos 3ra declinación singular (3 terminaciones)

Caso Masculino Femenino Neutro


Nom. acer Acris Acre
Gen. acris acris acris
Dat. acri acri acri
Ac. Acrem acrem acre
Voc. acer acris acre
Ab. acri acri acri
Adjetivos 3ra declinación plural (3 terminaciones)

Caso Masculino Femenino Neutro


Nom. acres Acres acria
Gen. Acrium Acrium Acrium
Dat. Acribus Acribus Acribus
Ac. Acres Acres Acria
Voc. Acres Acres Acria
Ab. acribus acribus Acribus
Adjetivos 3ra declinación singular (2 terminaciones)

Caso Masculino/Femenino Neutro


Nom. Fortis Forte
Gen. Fortis Fortis
Dat. Forti Forti
Ac. Fortem Forte
Voc. Fortis Forte
Ab. forti forti
Adjetivos 3ra declinación plural (2 terminaciones)

Caso Masculino/Femenino Neutro


Nom. Fortes Fortia
Gen. fortium Fortium
Dat. Fortibus Fortibus
Ac. Fortes Fortia
Voc. Fortes Fortia
Ab. fortibus Fortibus
Adjetivos 3ra declinación singular (1 terminación)

Caso Masculino/Femenino Neutro


Nom. Felix Felix
Gen. Felicis Felicis
Dat. Felici Felici
Ac. Felicem Felix
Voc. Felix Felix
Ab. Felici felici
Adjetivos 3ra declinación plural (1 terminación)

Caso Masculino/Femenino Neutro


Nom. Felices Felicia
Gen. Felicium Felicium
Dat. Felicibus Felicibus
Ac. Felices Felicia
Voc. Felices Felicia
Ab. Felicibus Felicibus
2DO EXAMEN
4ta Declinación

Caso Masc/Fem (sing) Masc/Fem (pl)


Nom. Fructus Fructus

Gen. Fructus Fructuum

Dat. Fructui Fructibus

Ac. Fructum Fructus

Voc. Fructus Fructus

Ab. Fructu Fructibus


4ta Declinación (neutro)

Caso Masc/Fem (sing) Masc/Fem (pl)


Nom. genu Genua

Gen. genus Genuum

Dat. genui Genibus

Ac. genu Genua

Voc. genu Genua

Ab. genu genibus


5ta declinación
Caso Masc/Fem (sing) Masc/Fem (pl)
Nom. Re-s Re-s
Gen. Re-i Re-rum
Dat. Re-i Re-bus
Ac. Re-m Re-s
Voc. Re-s Re-s
Ab. Re Re-bus
Subjuntivo
(presente)
Tema de presente + (e 1ra conjugación, otras a) + desinencia personal

Persona 1 2 3 4
Primera sing Amem (que yo) ame Moneam (advierta) Regam rija Audiam oiga
Segunda sing Ames Moneas Regas Audias
Tercer sing Amet Moneat Regat Audiat
Primera plur Amemus Moneamus Regamus Audiamus
Segunda plur Ametis Moneatis Regatis Audiatis
Tercera plur Ament Moneant regant Audiant
Subjuntivo
(pretérito imperfecto)
Tema de presente + re + desinencia personal

Persona 1 2 3 4
Primera sing Amarem amara o Monerem advertiría Regerem regiría Audirem oiría
amaría
Segunda sing Amares Moneres Regeres Audires
Tercer sing Amaret Moneret Regeret Audiret
Primera plur Amaremus Moneremus Regeremus Audiremus
Segunda plur Amaretis Moneretis Regeretis Audiretis
Tercera plur Amarent Monerent Regerent Audirent
Subjuntivo
(pretérito perfecto)
Tema de perfecto + eri + desinencia personal
Traducción: haya…

Persona 1 2 3 4
Primera sing Amaverim Monuerim Rexerim Audiverim
Segunda sing Amaveris Monueris Rexeris Audiveris
Tercer sing Amaverit Monuerit Rexerit Audiverit
Primera plur Amaverimus Monuerimus Rexerimus Audiverimus
Segunda plur Amaveritis Monueritis Rexeritis Audiveritis
Tercera plur amaverint Monuerint Rexerint Audiverint
Subjuntivo
(pretérito pluscuamperfecto)
Tema de perfecto + isse + desinencia personal
Traducción: habría…

Persona 1 2 3 4
Primera sing Amavissem Monuissem Rexissem Audivissem
Segunda sing Amavisses Monuisses Rexisses Audivisses
Tercer sing Amavisset Monuisset Rexisset Audivisset
Primera plur Amavissemus Monuissemus Rexissemus Audivissemus
Segunda plur Amavissetis Monuissetis Rexissetis Audivissetis
Tercera plur Amavissent Monuissent Rexissent Audivissent
Grado comparativo
Pasos para poner un adjetivo en grado
comparativo…
1. Se pone el adjetivo en Gen. Singular y se elimina
la desinencia para tener el tema de adjetivo
2. Se añade al tema lo siguiente…

Caso Masc/Fem Neuter

Nom. -ior -ius

Gen. -ioris -ioris


3.- Se declina como un adjetivo de 2 terminaciones de la 3ra declinación

Caso Masc/fem Neuter


Nom. Altior Altius
Gen. Altioris Altioris
Dat. Altiori Altiori
Ac. altiorem Altius
Voc. Altior Altius
Ab. Altiori/e Altiori/e
Grado superlativo
Pasos para poner un adjetivo en grado superlativo…
1. Se pone el adjetivo en Gen. Singular y se elimina la desinencia
para obtener el tema del adjetivo
2. Se añade al tema lo siguiente –issimus, a, um.
3. Se declina como un adjetivo de 1ra y 2da declinación
Singular Caso Masc. Fem. Neuter
Nom. Sagacissimus sagacissima Sagacissimum
Gen. Sagacissimi Sagacissimae Sagacissimi
Dat. Sagacissimo Sagacissimae Sagacissimo
Ac. Sagacissimum Sagacissimam Sagacissimum
Voc. Sagacissime Sagacissima Sagacissimum
Ab. sagacissimo Sagacissima sagacissimo

Plural Caso Masc. Fem. Neuter


Nom. Sagacissimi Sagacissimae Sagacissima
Gen. Sagacissimorum Sagacissimarum Sagacissimorum
Dat. Sagacissimis Sagacissimis Sagacissimis
Ac. Sagacissimos Sagacissimas Sagacissima
Voc. Sagacissimi Sagacissimae Sagacissima
Ab. sagacissimis Sagacissimis sagacissimis
Algunos adjetivos terminados en -ilis forman el comparativo de manera regular, pero
para el superlativo añaden –limus en lugar de -issimus

Positivo Compartivo Superlativo

Facilis Facilior Facillis

Todos los adjetivos terminados en –er, tienen el comparativo regular, pero para formar
el superlativo añaden -rimus al Nom. singular

Positivo Compartivo Superlativo


Liber Liberior Liberrimus
Imperativo
(presente)
Persona 1 2 3 4
Primera sing N/A N/A N/A N/A
Segunda sing Ama Mone Rege Audi
Tercer sing N/A N/A N/A N/A
Primera plur N/A N/A N/A N/A
Segunda plur Amate Monete Reget Audite
Tercera plur N/A N/A N/A N/A
Imperativo
(futuro) has de…
Persona 1 2 3 4
Primera sing N/A N/A N/A N/A
Segunda sing Amato Moneto Regeto Audito
Tercer sing Amato Moneto Regeto Audito
Primera plur N/A N/A N/A N/A
Segunda plur Amatote Monetote Regetote Auditote
Tercera plur Amanto Monento Regento Audinto
Adjetivos numerales
Cardinales: se declinan del uno al tres y del doscientos al novecientos, los demás
son indeclinables.
Todos los ordinales se declinan como adjetivos de 2da declinación
Son las que participan de la naturaleza del nombre. Son
las siguientes; infinitivos, gerundio, participio y supino

Infinitivos

Presente Amare (amar) Monere Regere (regir) Audire (oir)


(advertir)

Perfecto Amavisse Monuisse Rexisse audivisse


Futuro Amatum, amum Monitum,am, um Rectum, am um ese Auditum, am um
ese ese
Ejemplo:
Errare humanum est
Errare inf. Pres. act. Verbo 1 erro (no tiene número ni género)
Est 3ra pers. sing. pres. ind. Voz activa verbo sum es ese fui ser, estar, haber
Humanum Nom. Sing. neutro 2da decl. predicativo humanus, a, um humano
Errar es humano
Legiones milites ire in Galliam volunt
Volunt 3era pers. plur, voz activa, verbo, volo, vis, velle,
volui desear, querer
Milites nom, pl, m, 3ra decl, sujeto, miles, itis soldado
Ire inf, pres, voz activa, verbo ire ir
Galliam Ac, sing f, 1ra decl, c, circs, Gallia, ae Galia
Los soldados de la legión quieren ir a la Galia
Gerundio
Funciona como una especie de declinación del infinitivo,
no tiene vocativo, el nominativo es el infinitivo simple. A
partir del Genitivo se declina como un adj, de 2da
declinación. Se reconoce por la -nd y por el contexto

Nom Amare Monere Regere Audire


Gen Amand-i Monendi Regendi Audiendi
Dat Amand-o Monendo Regendo Audiendo
Ac Amand-um Monendum Regendum Audiendum
Ab Amand-o Monendo Regendo audiendo
Ejemplo:
Ars vaticinandi in tutela Apollinis erat
Erat 3ra pers, sing, pret, imp, voz activa, verbo, sum, es, ese, fui ser, estar,
haber
Ars Nom, sing, m, 3ra decl, sujeto ars, artis arte
Vaticinandi ger, gen, vaticinar
Tutela ab, sing, f, 1ra decl, c, circs, tutela, ae protección
Apollinis gen, sing, m 3ra decl, c, admon, Apollo, inis Apolo
El arte de vaticinar estaba bajo la tutela de Apolo
Los adjetivos siguientes casi todos usados también
como pronombres siguen la declinación regular pero en
el Gen. singular terminan para los tres géneros en –ius y
en el Dat. en -i

Alius, a, ud otro
Gen. Alius Unus Una Unum Otro

Dat. Alii Ullus Ulla Ullum Alguno


Nullus Nulla Nullum Ninguno/nadie
Totus Tota Totum Todo
Alter Altera Alterum El uno… el otro…
Uter Utra Utrum ¿quién? ¿cuál?
Neuter Neutra Neutrum Ninguno, nadie (de
dos)
Alius utilizado en forma doble es decir en correlación,
significa en el singular uno…otro
Participio futuro
Amaturus Amatura Amaturum Que ha de amar
Moniturus Monita Moniturum … de advertir
Recturus Rectura Recuturum … de regir
Auditurus Auditura Auditurum … de oír
Supino
Pues el de la enunciación
Se traduce como para…
Sum, es, esse, fui ser, estar, haber

Persona Presente Pret. imp. Fut. Imp. Pret. perf Pret. plus. Fut. Perf.
Primera sing Sum Eram Ero Fui Fueram Fuero
Segunda sing Es Eras Eris Fuisti Fueras Fueris
Tercer sing Est Erat Erit Fuit Fuerat Fuerit
Primera plur Sumus Eramus Erimus Fuimus Fueramus Fuerimus
Segunda plur Estis Eratis Eritis Fuistis Fueratis Fueritis
Tercera plur sunt erant Erunt fuerunt fuerant Fuerint

Nota: con verbo sum siempre hay un predicativo


Sum, es, esse, fui ser, estar, haber
(subjuntivo)
Persona Presente Pret. imp. Pret. perf Pret. plus.
Primera sing Sim Essem Fuerim Fuissem
Segunda sing Sis Esses Fueris Fuisses
Tercer sing Sit Esset Fuerit Fuisset
Primera plur Simus Essemus Fuerimus Fuissemus
Segunda plur Sitis Essetis Fueritis Fuissetis
Tercera plur sint essent Fuerint Fuissent
Sea o Fuera o Haya sido Hubiera o habría
esté sería sido
Imperativo (del verbo sum)
Presente
2da persona del singular Es
2da persona del plural Este

Futuro
2da persona del singular Esto
3ra persona del singular Esto
2da persona del plural Estote
3ra persona del plural Sunto
Infinitivo (verbo sum)

Presente Esse Ser o estar


Pret. perf Fuisse Haber sido
Futuro Futurum, am, um ese o Haber de ser
fore
Particpio futuro Futurus, a, um Que ha de ser

También podría gustarte