Está en la página 1de 7

La ardilla y el seor

Haba un seor que se fue al rancho y se encontr a una radilla, entonces empezaron a dialogar y la ardilla le pregunto que si no haba visto a su madre, el seor le dijo que se haba ido corriendo en hacia un rbol pero la ardilla no saba en cual rbol se haba subido su madre. Entonces el seor ayudo a la ardillita y fueron grandes amigos; en otra ocasin le volvi ayudar por que se haba atorado en un rbol as, el seor siempre le ayudaba por que la ardillita era muy traviesa y siempre se meta en problemas. Un da la ardilla le dijo t me has hecho muchos favores es hora de que te los pague, lo que el seor respondo no es necesario; entonces la ardilla pregunto tienes esposa? El seor dijo- no nadie se fijara en m, cmo dices eso si t eres u buen seor? maana vienes a las ocho de la maana, hasta maana. A la maana siguiente el seor se present a la hora en que la ardilla le haba dicho; la ardilla le dijo vamos y me esperas a la orilla del pueblo, estando ah se encontr a una seora y la ardilla le pregunto seora te casaras con un hombre fuerte y bueno? Y la seora respondi que s; y regreso con el hombre y le dijo la encontr El hombre feliz se repeta cada rato me voy a casar, me voy a casar. Bueno si te vas a casar maana pero ya vmonos dijo la ardilla porque mi mam me prohibi que me acerque al pueblo porque hay hombres que me pueden cazar, bueno nos vemos maana adis. Al otro da se reunieron nuevamente y la ardilla lo llevo para que conociera a la seora que haba encontrado para l, se casaron y se la llevo a vivir a su casa.

Chixku chu stayi

Xwi makgtum chatum chixku ti yal nak katuwan, yanta takgsli tamtum stayi, sikukgolh kgalhchiwinango, wa stayi kgalhskil chixku pix yukgxilnit tsi, wa chixku wanil pi yakgatawakal akgatum talga kiwi, wa una stayi ni katsis nima kiwi akgatawakgalh tsi.

Wa uma chixku makgtayal stayi, tal sukukgolh lhatalhalityankgo, ni makgas yal axni makgatayapa, wa stayi , axni xtlhakgchiwakanit nak kiwi, wa una chuxku tiwan xmakgtaya, xpalakata uma a satyi luxakgamana xwan.

Akgtum kilhtamaku wa uma stayi xakgatlil chixku uma wanil: wix tiwan ki makgatayaya, lantla tlan nak makgaxokgoyan, wa chixku wanil: nix lakgaskinga, axni chuna kgalhtinal, wa stayi kaglhskil kgalhiya puskat? Wa chixku wan ni kagalhi, tinta nakintatawilaputum yikit? Akgku chuna guanawix tlan chixku , tlan likatsiya, chali un una tana kamakgsian punsisa, hasta chali. Lha lhi chali lakgapulhi chixku chuna la wanilh stayi, numa wanil canchaw , wix nakinkgalhgkalhiya nak xkilhapan kachikin , wa stayi yalh nak kachikin anta takgslhi chatum puskat wanti lakgalskilh wix puskat ni tatapuchuwaputuna chatum tlan chixku na chuna tlliwekge? Wa puskat likgalhtinal. Wa stayi yalh wani chixku hay takgslhi min puskat Wa chixku lhu paxuwalh nak tapuchuway, nak tapuchway xkilhwantilha. Kau chali na tapuchuwaya, na chuna kinsi pi na katsi pi kilhal nak kachikin na kin kilhniy ni lakgaskin nak kan xpalakata wilhakgoy chixku ti tlan nak kintalhay , nak kin makgniy. Apuntsu kama.

Lhi chalhi tanokglhpalhakgolh wa satyi likyalh chixku, xpalakata xlhakgapaslhi xpuskat, wa umakgo tapuchuwalkgol lhaliyal nak kichikan ninta tlan tawilakgol

El nio y el conejo Haba una vez un nio que fue a jugar en el campo de pronto se encontr a un conejo muy bonito que tena una pata lastimada, el nio cargo al conejo y lo llevo a su casa para cuidarlo, ah se hicieron amigos, ya que el nio lo cuidaba y lo alimentaba.

wa kgawasa chu skaw xwi makgtum chatum kgawasa tu yalh kgamanan nak kakiwin, axni yukgxil tamtum skau, lhi tlan xtasi; xkgalhi kgalhtum xtuwan tux tasipaninit, wa kgawasa kukgalh skau, lhiyal nak chiki, anta kuchinilh xtuwan , axni tatlanilh lu tlan sukukgkgolh latalhaliyankgo, wa kagawasa tiwan xxmawi chu xmakgtakgalha. makgtum kilhtamaku sankgalh , wa kagawasa tlan putsalh, axni nix takgsa lakapastaklhi ninta ni xtakgsnit, axni lakgapulhli kagawasa anta yukgxilh lantla tantum stayi xtalatlawama skau, wa kagawasa yalh kamamakgxtegkgey kgalhskilh stayi tuxpalakata lhatalhatlawapatit tutlawanin? Wa skau ki wilhinilh kgotan, chuna lagalhtinalh stayi; wa kgawasa wanilh ni kiyakgskgawi wa skau kgotan nan kin chik xwi .

Un da el conejo se perdi y el nio lo anduvo buscando, y pues no lograba encontrarlo, entonces pens en regresar al lugar en donde lo haba encontrado, aquella ves, y ah lo vio estaba pelendose con una ardilla, el nio lo fue a alcanzar y le pregunto porque se estaban peleando Qu te hizo? Y la ardilla contesto ayer el conejo me golpeo; el nio contesto me estas engaando porque el conejo el da de ayer estaba en mi casa.

As fue como el nio rescato a su conejo y nuevamente se lo llevo a su casa en donde lo cuido mucho y le pidi que nunca ms se fuera lejos, ah ellos se dieron cuenta que la ardilla era una mentirosa.

Chuna uma kagawasa mapuntaxtilh skau , paxuwakgolh yankgolh nak chiki. wa kagawasa wanilh skau pi ni makgtum makgat xyalh ; anta lakgapaskgol pi wa satyi lhu xaakgasanina.

WA STUMAT CHU STAKU

LA NIA Y LA ESTRELLA.

Xwi makgtum kilhtamaku , akgtum staku Haba una vez, que una estrella cay del cielo, takgtacha nak akgapun, lha kapulhli nak cay en un bosque, el dueo del terreno era el akgtum kakiwin, wa xteku ti mapekgsi ama papa de una pequea nia. kakiwin xtlat chatum tsumat. Akgtum kilhtamaku wa tsumat yalh na kakiwin, Un da la nia fue a pasear al bosque ah ella axni kaxamakgtum yukgxil ama staku, vio a la estrella, y se lo dijo a su papa sobre lo makasinilh xtlat. que haba encontrado. Wax tlat tsumat wanilh pinastay ; axni yal xtlat wa staku wanilh tsumat pix makgatayal, xlakgaskinga natsiswan, chuna tlan nak kan, wa tsumat xakgatlilh papa, skinil lhitlan pix tsiswalh, wa papa na makgasinil chichini, wa uma tasekglhi, axni tsiswalh wa staku yalh nakagapun, xpalakata wa tsumat magktayal. el papa dela nia dijo que l iba a vender la estrella y cuando l se fue la estrella hablo con la nia, le pidi ayuda, le dijo que para que la estrella se pudiera regresar era necesario que se oscureciera; la nia hablo con la luna, y la luna hablo con el sol , le dijo que se ocultara para que se oscureciera, y as sucedi la estrella pudo irse al cielo, gracias a la ayuda de la nia.

Wa tkagalhin ti palha ptlhawan chu ti lakgatsuku tlhawan. Wa takgalhin ti lhu palha xtlawan chu palha xkgosnan tiwan xtalhakatlangki; wax xpuwan pini tamtum tkgalhint tlan xmataxtuklhi axni xkogsnan, ni tamtum tankuxi , ni tamtun pichaka xmakgatlhaja, maski uma lhu palha na chuna talhman kgosa. Yantiya xwi tamtum kgayan tiwan lhakatsuku xlhama, pokgtu tkgalnin lux lakgasankgo, xpalakata lhu tlan xlikatsiy, tiwan paxuway. Wa tama takgalhin tilhu palha xtlawan tiwan litlawat xtlaway kgayan: ni lhu palha nakokgsnana chanpalha lhtuti katuwa tux wani xpalhakata kgayan tiwan lhu lakgatsuku xlhatamay.

La liebre y la tortuga.

La liebre era unos de los animales ms veloces del bosque, siempre estaba presumiendo ante los dems de su agilidad y ligereza, ni los ms veloces zorros ni las guilas pueden igualar la rapidez.

Ah mismo viva una simptica tortuga que todos apreciaban por su amabilidad, siempre estaba muy alegre. La liebre que era un animal muy veloz, siempre se burlaba de ella por su lentitud dicindole cosas como: no corras tan rpido porque puedes caer.

Makgtum kilhtamaku axni porkgtu tkgalhin makgxtum xwilhakgolh , milh tama takgalhin ti lhu palha xkgosnan, tsukulh likgalhakgamanan kagayan, sutkulh wani: akgku nik kintakgosnuna xamakgtum tlan nakimakgatlajaya, axni uma kgaxmatkgolh makgapitsin takgalhin, kalakgawankgol, wa kgayan likghalhtilh, hay makgatlakgwanit lha tiwan xlhikgalhakgamanan. Kgalhchiwinangolh ninta nixtsukukgol ksosnankgo, na chunan ninta xlhakapulhkgo, wilikgolh aktum limasin.

Un da cuando todos los animales estaban reunidos, vino la liebre y en son de burla le dijo te desafo a una carrera eres tan rpida que tengo la curiosidad en saber si te puedo ganar. Ante el asombro de todos, la tortuga respondi en que si estaba de acuerdo con la carrera, fijaron el punto de salida y el punto de llegada.

Cuando empez la carrera la liebre sali a toda velocidad en cambio la tortuga empez a caminar, viendo cmo se quedaba atrs la tortuga, se sent a descansar debajo de la Axni tsukukgolh kgosnangoy wa kgayan sombra de un rbol, y la tortuga a paso lento lakgatsuku tsukgkul tlawan, wa takgalhlin ti lhu llego hasta donde estaba la liebre este al darse palha xtlawan uma tkagosun yalh, axni cuenta corri nuevamente, y descanso otra vez yukgxilh, pi wa kgayan makgtatkuxminacha, debajo de un rbol y as lo hice en varias tsukgol skgekgnan nakxtampin akgatum tlankga ocasiones hasta que cuando ya faltaba poco kiwi; waxlha kagayan ni tu tikgaxlhi, axni para la meta el decidi descansar por ultima lakgasalhal wa tahgalhin tilhu palha yal, ni vez sin embargo se qued dormido y la tortuga cuenta tlawanilh, xla titum tlhawalh, chuna paso frente a l y cruzo la meta. uma yakgolh. Cuando la liebre despert y corri a la meta se dio cuenta que la tortuga lo estaba esperando Wa takgalhin ti lhu palha xkgosnan ,patsu, desde hace rato, con una gran sonrisa.

patsu tsukul jaxa, kaniwa xtitawila, tiwan puwanit piwa na tlaja, ni kuenta tlawal pi axni yatsinu sankgani xlhakapullhi, jaxpa nakxtapin akgtum kiwi, ni kuenta tlawal yakglhtatatawi, tsukgolh lkgonkga, axni lakgasalhal kgayan. Axni lakgastakgwanalh takgalhin ti palha kgosnan, palha tayal tsapu gosnalh pulhana xlakgapulhputun, axni yukgxilh kgayan xlha lhijata xlhakapulhnit, tlankgalhiyakgja xkgalhkgalhima, axni tukgxilhi ka tsukul lhilhitsiyan.

Cuando se dio cuenta que haba perdido le pidi disculpas a la tortuga y nunca ms se volvi a burlar de ella.

Axni takgalhin ti lhu palha kgosnan kuenta tlawalh pix makgasankgananit, skinilh makgsankgeninalh kgayan, ni maktum likgalhakgamananpa.

WA KUMPALHI Makgasa kilhtamaku xwi chatum chixku lhimaxkgen xwan , akgtum kilhtamaku lhu tsisa takgkhil, lakgalh xkumpalhi ti lhu tamukunu xwan , lhuwa tumen xkgalhi, na chuna lhu lhkitna xwan, wa xalhimaxkgen chixku kgalhskilh tunta lhiskuja , wa uma kakikglhwa kgalhtilh:makgat kachikin kan stay lhakaka. Wa xalhimakgen yalh nak kakiwin lhuwa kiwi lakgawilhil, axni skakglhi lhiyalh nak chiki , lhuwa wilhil lhkuyat xpalhakata lhuwa lhkgakga xlhakasking. lhu tsisa nak kan nak kachikin tu kin wanhil kin kumpalhi, nak lhiyan pokgtu lhkgakga tukgpujulh nak kuxtlhalh. Wa ckixku kgkugalh xkuxtlha, tsukulh tlawan , nak tiji xpuwntilha nakstay kin lhkgakga? o ni kak tistalh? Skinilh kgsantu pix makgtayalh.

axni lakgapulhi nak lhitamau, lhuwa satana xwilhakgolh, makgtilh xkuxtalh, kaxwilhil xpustan, talnkgalhiya yalh, ni tix talakgasuwi xtamawana, axni tsukulh yunan wa lhakgaka kgoslhi kalakgxtapulh makgapitsin tamawana, wa umakgo sitsikgolh, makgamastkgolh uma chixku, milh xmakgtayana skukgni. Minkgolh numa wanikgolh tux palhakata stapat lhkgakga? Wa lhakgakga ni tastay, katip puxtekgemakgana, alistan na huna wix makgat kapit, wa cihxku uma kgalhtinalh yikit ki wanikgolh pi yuwiti tamawakan lkgakga wax palakata yikit milh stay, ni tu kintaskuju, ni tu kin tumen, wax makgtayana skukgni patakgutlhi tumen lhakgalhamalh una chixku, wampi ka pit niyikgxi na taspitta.

También podría gustarte