Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Modos de Accion de Fungicidas
Modos de Accion de Fungicidas
Nuevos Mecanismos de
Accin de Fungicidas
en la Agricultura
Mario Orozco-Santos
- Mxico
orozco.mario@inifap.gob.mx
ENFERMEDADES EN LA AGRICULTURA
Bacterias
Fitoplasmas
Nematodos
Virus
Hongos
Enfermedades
Cultivos
S
O
L
A
N
C
E
A
S
Cultivos
F
R
U
T
A
L
E
S
T
R
O
P
I
C
A
L
E
S
Enfermedades
Cultivos
Enfermedades
G
R
A
M
N
E
A
S
Enfermedades
Cultivos
L
E
G
U
M
I
N
O
S
A
S
Cultivos
F
R
U
T
A
L
E
S
T
E
M
P
L
A
D
O
S
Enfermedades
Hongos
Hongos con
con efectos
efectos catostrficos
catostrficos
Mycosphaerella fijiensis
MUSACEAS
Fusarium oxysporum
VARIOS CULTIVOS
p
sp
a A
i
n RE
i
c E
c
C
u
P
s S
ep LE
ic A
av RE
Cl CE
Phytophthora infestans
s
i
SOLANACEAS
n
i
m
a
S
r
E
g L
Hemileia vastratix
CAFE
Manejo integrado de
enfermedades
Conocimiento del cultivo
Conocimiento de la enfermedad
Variedades resistentes
Prcticas de cultivo
Control biolgico
Material certificado
Uso de biotecnologa
Control
qumico (fungicidas)
F
Fungicidas
C
Clasificacin de los Fungicidas
M
Modo de accin
M
Mecanismos de accin
FUNGICIDA
Compuesto
Compuesto que
que mata
mata o
o inhibe
inhibe
el
el crecimiento
crecimiento de
de hongos
hongos
(Whindham
(Whindham yy Whindam,
Whindam, 2004)
2004)
- Ditiocarbamatos
- Benzimidazoles
establecidas
- Triazoles
- Carbamatos
(Triazoles, Benzimidazoles,etc)
b) Al follaje
- Por ser la parte preferida de los hongos, se aplican principalmente con
equipo terrestre y areo.
c) A la semilla.
- Contra hongos del suelo y los que se transmiten por semilla (PCNB,
Raxil Thiram, Metalaxil, etc).
d) A la cosecha.
- Dirigidos a enfermedades en postcosecha (Benomyl, Tecto)
Fungicida translaminar
CONTACTO
SISTEMICOS
CRECIMIENTO
ESPORULACION
GERMINACION PENETRACION
INFECCION
PREVENTIVO
PREVENTIVO
CURATIVO
ERRADICANTE
Aparato de Golgi
Citoplasma
DNA
Mitocondria
O2
RNA
Retculo
endoplasmtico
Aminocidos
Protenas
CO2
SNTESIS
SNTESIS DE
DE
MEMBRANAS
MEMBRANAS
Y
Y LPIDOS
LPIDOS
BIOSNTESIS
BIOSNTESIS
DE
DE ESTEROL
ESTEROL
EN
EN MEMBRANAS
MEMBRANAS
SNTESIS
SNTESIS DE
DE
AMINOCIDOS
AMINOCIDOS
Y
Y PROTENAS
PROTENAS
INIHIBIDORES
INIHIBIDORES DE
DE
LA
LA RESPIRACIN
RESPIRACIN
MITOSIS
MITOSIS Y
Y
DIVISIN
DIVISIN CELULAR
CELULAR
SNTESIS
SNTESIS DE
DE LA
LA
PARED
PARED CELULAR
CELULAR
Y
Y GLUCANO
GLUCANO
INDUCCIN
DE DEFENSAS
ADN
EN LA PLANTA
ARN
ARN
DESCONOCIDA
DESCONOCIDA
CLULA FUNGAL
SNTESIS
SNTESIS DE
DE
MELANINA
MELANINA EN
EN LA
LA
PARED
PARED CELULAR
CELULAR
ACTIVIDAD
ACTIVIDAD DE
DE
MULTISITIO
MULTISITIO
TRANSDUCCION
TRANSDUCCION
DE
DE SEALES
SEALES
www.frac.info
Fungicides have become an integral part of
efficient food production. The loss of a
fungicide to agriculture through resistance
is a problem that affects us all.
FRAC works to prolong the effectiveness of
fungicides liable to encounter resistance
problems and to limit crop losses should
resistance appear.
Phenylamidas
Acylalaninas
Benalaxyl
Metalaxyl (mefenoxam)
ADN
ARN
ARN
Oxazolidinones
Oxadixyl
Heteroaromaticos
Isoxazoles
Hymexazoles
cidos carboxlicos
cido oxolinico
MBC
Benzimidazoles
Benomyl
Benomyl
Carbendazim
Carbendazim
Thiabendazole
Thiabendazole
ADN
ARN
ARN
Thiophanatos
Thiophanate
Thiophanate
Methyl
Methyl thiophanate
thiophanate
Phenylcarbamatos
Diethofencarb
Diethofencarb
Benzamidas
Zozamide
Zozamide
Phenylureas
Pencycuron
Pencycuron
Methyl Benzimidazol
Carbamatos (MBC)
Benzimidazoles
-tubulina
en mitosis
Thiophanatos
N-phenylcarbamatos
-tubulina
en mitosis
Diethofencarb
Benzamidas
-tubulina
en mitosis
Zoxamide
Phenylureas
Divisin
Celular (Pr)
Pencycuron
Carbendazim
Benomyl
Thiabendazol
Methyl-thiophanato
C1: Pyrimidinaminas
Pyrimidinaminas
Diflumetorim
Diflumetorim
C2: Carboxamidas
Carboxin,
Carboxin, Fenfuram,
Fenfuram, Mepronil
Mepronil
Azoxystrobin,
Azoxystrobin, Pycoxystrobin
Pycoxystrobin
Methoxycarbamatos
Pyraclostrobin,
Pyraclostrobin, Trifloxystrobin
Trifloxystrobin
Fenamidona
Fenamidona
C4: Qils
Cyanoimidazole
Cyazofamid
Cyazofamid
C5: Desacople
Desacople de
de fosforilalacin
fosforilalacin oxidativa
oxidativa
Dinitroanilinas
Fluazinam
Fluazinam
C6: Inhibidores
Inhibidores de
de fosforilalacin
fosforilalacin oxidativa
oxidativa
Fentim
Fentim acetate
acetate
C7: Produccin
Produccin de
de ATP
ATP
Thiophenecarboxamides
Thiophenecarboxamides
...Inhibidores de la respiracin
Complejo III
Cytochrome bc1
Ubiquinol oxidasa en el sitio Qo
Complejo III
Cytochrome bc1
Ubiquinone reductasa en el sitio Qi
QoI
QiI
Methoxyacrylatos
Azoxystrobin
Picoxystrobin
Methoxycarbamatos
Pyraclostrobin
Oximinoacetatos
Oximinoacetamidas
Kresoxim-metil
Trifloxystrobin
Metominostrobin
Oxazolidinedionas
Famoxadone
Dihydrodioxazinas
Fluoxastrobin
Imidazolinonas
Cyanoimidazoles
Fenamidone
Cyazofamid
ADN
cido enopyranuronico
Blasticidin-S
Blasticidin-S (antibotico)
(antibotico)
ARN
ARN
Hexopyranosyl
Kasugamycin
Kasugamycin (antibotico)
(antibotico)
Glucopyranosyl
Streptomicina
Streptomicina (antibotico)
(antibotico)
Quinolinas
Quinoxyfen
ADN
ARN
ARN
Phenylpyrroles
Fenpiclonil
Fludioxonil
Dicarboximides
Iprodione
Vinclozolin
Edifenphos,
Edifenphos, iprobenfos
iprobenfos
Pyrazophos
Pyrazophos
Dithiolanos
Isoprothiolane
Hidrocarbonos aromticos
Biphenyl,
iphenyl, Chloroneb
Chloroneb
Dicloran,
Dicloran, Quintozene
Quintozene (PCNB)
(PCNB)
Heteroaromticos
Etridiazole
Carbamatos
Iodocarb, Prothiocarb
Propamocarb
ADN
ARN
ARN
Inhibidores de dimethylacin
(DMI`s)
Triazoles
Imidazoles
Pyrimidinas
Piperazinas
Aminas (Morfolinas)
Morfolinas
Piperidinas
Spiroketaminas
Hydroxyanilidas
Fenhexamid
SBI clase IV
Thiocarbamatos
Allylaminas
DMIs (C14-demethylasa)
C3 keto-reductasa
C4-demethylacin
Prochloraz
Imazalil
Tebuconazole
Bitertanol
Triadimefon
Triadimenol
Bromuconazol
Hexaconazole
Propiconazol
Difenoconazole
Cyproconazol
Fenbuconazol
Fenarimol
Nuarimol
Triforina
Fenpropidin
Pirifenox
Tridemorph
Dodemorph
Aldimorph
Spiroxamina
Fenhexamid
Validamycina
Validamycina (antibotico)
(antibotico)
Polioxynas
ADN
ARN
ARN
Peptidyl pyrimidina
Polyoxin
Pyrroloquinolinonas
ADN
Pyroquilon
Pyroquilon
Triazolobenzothiazoles
Tricyclazole
Tricyclazole
ARN
ARN
Biosntesis de melanina
Inhibidores de dehydratasa
Cyclopropanocarboxamidas
Cyclopropanocarboxamidas
Carpropamid
Carpropamid
Carboxamida
Diclocymet
Diclocymet
Propionamidas
Fenoxanil
Fenoxanil
Benzisothiazole
Probenazole
Thiadiazole-Carboxamide
Tiadinil
Isotianil
Compuesto natural
Laminarim
Phosphonates
Ethylphosphonates
Fosetyl-Al
Fosetyl-Al
cido
cido fosfrico
fosfrico
ADN
ARN
ARN
cidos phthamico
Teclofthalam
Teclofthalam
Benzotriazines
Triazoxide
Triazoxide
Benzene-sulfoanamidas
Flusulfamide
Flusulfamide
Pyridazinones
Diclomezine
Diclomezine
Thiocarbamate
Methasulfocarb
Methasulfocarb
Thiazole carboximidas
Ethaboxam
Ethaboxam
Estimula
producci
produccin de
fitoalexinas
Phosphonatos
Fosetyl Al
Ethyl phosphonatos
Cymoxanil
Cyanoacetamida oximas
Benzotriazinas
Benzenosulfonamidas
Triazoxide
Flusulfamida
Thiazol carboxamidas
Ethaboxam
Dithiocarbamatos y relativos
Ferbam,
Ferbam, Mancozeb,
Mancozeb, Maneb
Maneb
Zineb,
Zineb, Metiram,
Metiram, Propineb
Propineb
Thiram,
Thiram, ziram
ziram
ADN
ARN
ARN
Phthaalimidas
Captam,
Captam, Captafol,
Captafol, Folpet
Folpet
Cloronitrilos
Clorotalonil
Clorotalonil
Sulfamidas
Diclofluanid,
Diclofluanid, Tolylfluanid
Tolylfluanid
Guanidinas
Dodine,
Dodine, Guazatine
Guazatine
Triazinas
Anilazina
Anilazina
Quinonas
Diathinon
Diathinon
Inhibidores Multisitio
EBDCs
Mancozeb - Propineb
Maneb Zineb
Metiram
Phthalimidas
Captan - Captafol
Folpet
Chloronitrilos
Chlorothalonil
Sulphamidas
Diclofluanid
Tolyfluanid
Inorgnicos
Cobre Azufre
RESISTENCIA A FUNGICIDAS
Falta
Falta de
de sensibilidad
sensibilidad de
de un
un fungicida
fungicida
adquirida
adquirida a
a travs
travs de
de un
un cambio
cambio gentico
gentico
El
El trmino
trmino resistencia,, debe
debe denotar
denotar solo
solo
situaciones
situaciones donde
donde prdidas
prdidas en
en el
el control
control
de
de la
la enfermedad
enfermedad sean
sean debidas
debidas a
a la
la prdida
prdida
de
fungicida
de sensibilidad
sensibilidad al
al fungicida
TIPOS DE
RESISTENCIA
RESISTENCIA
Resistencia
cruzada
Resistencia
mltiple
RIESGO DE RESISTENCIA
Riesgo de
resistencia
Alto
Benzimidazoles, dicarboximidas,
Phenylamidas, estrobilurinas
Moderado
2-Aminopyrimidinas, triazoles,
Anilopyrimidinas, carboxanilides,
Hidrocarbonos aromticos, cymoxanil, dimethomorph, fentins,
Phenylpyrroles,
phosphorothiolates, pyrimidine
carbinols
Bajo
Acibenzolar-S-methyl, fluazinam,
clorotalonil, dithiocarbamatos,
cobres, phthalimides, azufres,
probenazole, tricyclazote,
quinoxyfen
Riesgo de Resistencia
asociado a la enfermedad
Ciclo de vida del patgeno
Abundancia de esporulacin
Aislamiento de poblaciones del patgeno
Tipo de reproduccin del patgeno
A
l
t
o
(3)
M
e
d
I
o
(2)
B
a
j
o
(1)
Bajo (1)
Hongos-semilla
Riesgo
Bsico
Enfermedad
Pyrenophora
Ustilago
Hongos-suelo
Roya cereales
Antracnosis
Medio (2)
Cebada
Rynchosporium
Trigo Septoria
Alto (3)
Roa manzano
Sigatoka negra
Cenicilla cereales
Tizn tardio papa
Mildiu, Botrytis
Pyricularia arroz
PHENYLAMIDES
(Mxico y USA)
1978
Metalaxyl
Metalaxyl M (Mefenoxam)
Furalaxyl
Oxadixyl
Benalaxyl
Ofurace
PHENYLAMIDES
(Mundial)
1978
Metalaxyl
Metalaxyl M (Mefenoxam)
Furalaxyl
Oxadixyl
Benalaxyl
Ofurace
PHENYLAMIDES
(Mundial)
1978
Metalaxyl
Metalaxyl M (Mefenoxam)
Furalaxyl
Oxadixyl
Benalaxyl
Ofurace
ESTROBILURINAS
Mildiu en cucurbitceas
(Pseudoperonospora cubensis)
PHENYLAMIDES
(Mundial)
1978
Metalaxyl
Metalaxyl M (Mefenoxam)
Furalaxyl
Oxadixyl
Benalaxyl
Ofurace
Cenicilla en cucurbitceas
(Podosphaera spp)
ESTROBILURINAS
Azoxystrobin, Trifloxystrobin,
Kresoxim-methyl
BENZIMIDAZOLES
Benomyl, Carbendazim,
Methyl tiofanato
TRIAZOLES (DMI)
Triadimefon, Myclobutanil,
Propiconazole, Tebuconazole,
Bitertanol, Difenoconazole,
Fenbuconazole
GUANIDINAS
BENZIMIDAZOLES
Benomyl, Carbendazim,
Methyl tiofanato
TRIAZOLES (DMI)
Triadimefon, Myclobutanil,
Propiconazole, Tebuconazole,
Bitertanol, Difenoconazole,
Fenbuconazole
ESTROBILURINAS
ANILOPIRIMIDINAS
DICARBOXIMIDES
Iprodione, Vinclozolin,
Procymidone, Chlozolinate
BENZIMIDAZOLES
Benomyl, Carbendazim,
Methyl tiofanato
ANILINOPYRIMIDINAS ?
Cyprodinil, Pyrimethanil,
Mapanipyrim
Cenicilla en Vid
(Uncinula necator)
ESTROBILURINAS
Azoxystrobin, Trifloxystrobin,
Kresoxim-methyl
BENZIMIDAZOLES
Benomyl, Carbendazim,
Methyl tiofanato
TRIAZOLES (DMI)
Triadimefon, Myclobutanil,
Propiconazole, Tebuconazole,
Bitertanol, Difenoconazole,
Fenbuconazole
Magnaporthe grisea
HEXOPYRANOSYL
Kasugamycin
PHOSPHOROTHIOLATES
Edifenphos, Iprobenfos,
Pyrazophos
ESTROBILURINAS
Azoxystrobin, Trifloxystrobin,
Kresoxim-methyl
Cenicilla de cereales
Erysiphe graminis
PYRIMIDINAS
BENZIMIDAZOLES
Benomyl, Carbendazim,
Methyl tiofanato
TRIAZOLES (DMI)
Triadimefon, Myclobutanil,
Propiconazole, Tebuconazole,
Bitertanol, Difenoconazole,
Fenbuconazole
Carbn
Puccinia graminis
ESTROBILURINAS
Azoxystrobin, Trifloxystrobin,
Kresoxim-methyl
TRIAZOLES (DMI)
Triadimefon, Myclobutanil,
Propiconazole, Tebuconazole,
Bitertanol, Difenoconazole,
Fenbuconazole
CASO BANANO
SIGATOKA NEGRA
(Mycosphaerella
(Mycosphaerella fijiensis)
fijiensis)
AGENTE CAUSAL
Mycosphaerella fijiensis
Teleomorfo (sexual)
Paracercospora fijiensis
Anamorfo (asexual)
Control qumico
Protectantes
Sistmicos
Triazoles
Benzimidazoles
Morfolinas
Estrobilurinas
Nuevas molculas
Estrobilurinas
Pyraclostrobin
Trifloxistrobin
Anilinopyrimidinas
Pyrimethanil
Spiroketalaminas
Spiroxamina
Sensibilidad a fungicidas
Sigatoka negra
(Mycosphaerella fijiensis)
BENZIMIDAZOLES
Benomyl, Carbendazim,
Methyl tiofanato
Sigatoka negra
(Mycosphaerella fijiensis)
TRIAZOLES (DMI)
Propiconazole, Tebuconazole,
Bitertanol, Difenoconazole,
Fenbuconazole
ESTROBILURINAS
Azoxystrobin, Trifloxystrobin,
Pyraclostrobin
CONCLUSIONES
Eficientar el uso de fungicidas
- Modo de accin
- Tipo de actividad
- Efectividad biolgica
- Riesgo de resistencia
- Rotacin de fungicidas
- Dosis del fungicida
- Intervalos de aplicacin
- Residuabilidad