Está en la página 1de 50

EBBO

DE TABLERO
1

EBBO
EPON
CON
REZODE IDEAS: Awo de Orumila IROSO
APORTACION
MEYI
Z
AFRIC
EDITOR EN JEFE: Awo de Orumila OGBEROSO
ANOS
ESCRITOR: Babalocha OYECKUN IWORI

CASA DE SANTO: OLUOS Y ASOCIADOS


(OGBEROSOS CORPORATION)

OCHE TURA
2

Igede:
Akakanika, akakanika, alakakanika
Alapasapa ijakalu
Eye kan fo feerefe o wole
Akakanika li aa pe Ifa
Alakakanika li aape Odu
Alapasapa-ijakalu li aape Esu-Odara
Eye kan fo feerefe o wole li aape Aje
Omo Olokun-sande Oba Olubu-omi, Ogo
Owoni
Esu-Odara, iwo liote ilu yi do
Iwo nikiijeki ebi kiopa Alawo ilu
Iwo nikiijeki ebi kiopa Onisegun ILU
Iwo nikiijeki ebi kiopa Adahuense Ilu
Emi Alawo ilu yi ree
Emi Adahunse ilu yi ree
Esu-Odara majekbik pa mi ati beebee
Ewe Ifa naa:Ewe Abamoda kan, ebu
(erupe agbede) ato, efun ati osun. Ao te
Odu Osetura lori erupe-agbede tiabuewale
Ao sa Igbede tiowa loke yi bi a ti pee sibiyi
Sori erupe (ebu) naa, kiadaa pomo efun li
3

owo otun lati fi te


owo osi pelu erupe naa lati fi te odu otura si ara ewe abamoda
na
kiapa ovi alawe merin tiodara fun iIFa yi
owo dudu ati fun fun niki a papo fi sooro soke ninu ile eyo
atare meje ati awe obi kan niki a ma ge fif fun un nibiti a
sooro si ao maa fisa iguede naa biatipee nibiyi lojo ojumo.
Igede:
Osetura amukere(ikere) itekun orisa daji , ajojomate
Owo liaari se iyi owo li aari se ola,owo
Li aarise odiaba lorun olomo keririkeriri.
Osetura mimo liomoo pin
O pin fun alara,o fi dade
O pin fun ajero o wewu ileke
O pin fun oba oragun o te pa oso ro jakoO pin fun olupopo amuyun-bole, o pin fun erinmagaji ehineku
jamo
O pin fun oba ado, agba ilesi adakete pempe pari akun
O pin fun olu- oyinbo amokun sure
O pin fun oba ijebu ogboragan-nida akoyebeyebeya gun
O pin fun eleyo-ajori,ajegi-emi-sanra
O pin fun olomu aperan, oloro-agogo
O pin fun olu tapa lempe ododo m ajo barausa
4

Ojo patapata mule d ekun


O pin fun olowo aringinjin adubule fagada ide jura
O pin fun folowu oduru
O pin fun olofa arinnolu ayinkinni bo omo leun ati beebee
Jala o pi ni o, esuodara pin in mi o bara petu pin rere fun mi.
OYEKUN NILOBE
Ekimini ekimini, li o difa folukotun
Ajamlolo ti ise baba oitolu
Won ni ninu odun yi ni ikin(ifa) re yoo
Ggbee
O pe die sa,olofin ranse si pe kiowa difa fun oun.
O niki won lo so fun olofin pe oun
Si nbo ifa oun ni lowolo0wo yi na o
Olofin tun ranse too ni erinkeji pe
Kiomaa bo.
Oun si tun ranse pada si olofin
Gegebii ti isaaju pe on si nbo ifa oun naOlofin dahun o ni: ifa kini olukotun
Ajamlolo mo to Bayi, ifa naa gbee ndan?
Nigboose olukotun ajamlolo de o wo
Ifa fun olofin
O ni: ologin, kosi ohun ti nse o, o ni sisun
Li o sun ti o ko lee sunre loru
5

Nitorinaa ki o ru:
Aremo re kiofi ileke owo ati ti ese re sii lara, ake-ewure meji
ati eejilelogun owo.
O gbo o ruBi o ti nko awon eniyan bere sii pegan
Re ati olofin pe:
Alaso kan yi ni olofin fa omo fun?
Won gba omobirin naa lo owo re
Won muu lo fun oba kan pe ki o maa
Fee, nitoripe ayaba ni omobirin naa bamu
Oba tii won fa omibirin naa lo fun tun sun ko lo sunre loru.
O ranse lo pe olokotun ajamlolo
Pe ki owa wo ifa fun oun.
O de, o ni oba,kosi ohun meji
Tin se o sisun li o sun ti o ko
Lee sunre loru ni
Nitorinaa bioba wipe ki o ma ku,ki o yara mu olori(ayaba) kan
wa
Ati eni-ajoji kan tio wa ni ile re
Kiofa won fun abalawo tiowa ni
Ori-ite ifa ake-ewure meji ati
Eejielogun owo. Oba gbo o ru
Olukotun ajamlolo ko hincan wonyi losi ile re
6

O de ile tan o korin bayi:


Ekumini,ekumini,bayi n ifa se ngbeni
Ati beebee
OGBE BARA se raspa la cabeza y las manos
Kuomi, a difa tadiye
A niki won wa rubo ki atun kan ma
Baa de ba wo nigba owore
Obi mewa ti egbaawa owo li ebo
Apakon won li o rubo.
INWORIN BOFUN
Awo rere li o difa forunmila
Ifa nwaworosa, ifa nsaworokun
Won ni:ifa yoo maa gba iyi,l yoo
Maagba eye ati ola. A o ri ire Aje tohun bowale.
Ki o ru:
Aguntan funfun, eyele funfun ati egbaarin owo
O gbo o ru.

OBARA BOGBE se le pone agua al ebbo


Obarabobo awo eko li o difa feko tiise omo ajalorun
A ni eyiti eko ba wi ni won maamur orun.
Aagutan ni ebo
O gbo o ru
7

Ifa i eniti a dafa fun a lase ninu aye


Emi re yoo gun.
OKANA YEKUN se marca una cruz y un circulo en
el tablero
Okanran yeku l oro, mi aromo
I riro niiro igba elepo
I riro niiro igba olori
I riro niiro igba aladin
Kiidelede na ko ni ojito(balawe) lara
Gbebegbede niirodi iponmi
Igbin mejo ati egbaajo owo lo ebo
Biobarubo, ifa ni a ron eni-ohun lorun.
OCHE PAURE tocar la frente del interesado con el
ebbo
Temi-a-se-tiwon:
A difa fose a bufun iwori
Eniti o ba dario apa,apa-a-paa
Eniti o ba dariso iroko a koo lona
Won ni: ose wori a di eni-nla, a segn
Odi a rein ota
Ki won ru:
Agbo,igba oko,ogbonkala owo ati ewe ifa
(lo ako-okuta pomo ataare fun fi fo komu)
8

O gbo o ru.
OGBE YONO se raspa la cabeza
Kukun-dukun, pete-inoki,
A difa fun won iegun majo
I won a noro yey
Elede merin oke merino o ati agba oti
Merin ni ebo

OGBE SA
Afefelegelege awo aye efufulele awo ode orun kukuteku awo
aja-ile a difa fun iki.won ni enikan girisigirisi bi agbo
nbaasore.won niki o rubo kiomaaaa tan lo pa.apipo-obi,pawa
egbaa mokanla owo,opon tidetisi iki gbo o ru.
O wa di ojo kan,agbo losile, olofin o ri ojeegun (ibiti won nbo
eegun ninu ile)
Baba re ti o fin n ingbinni o biileere iun tiofi nboo, olofin ni: obi
ni oun fi nboo
Agbo ni: ifa! O dara biobadi ojo miran iki ni oun maa muwa fun
e ki o fi boo. Olofin dupe i oun gbo . o wa i ojo kan, agbo de
odo iki, o billere pe: iki nje iru ere kan bayi i oun pelu baba re
nse ko ha fi pitan fun o bi? Iki billere pe: iru ere wo ni? Agbo
ni: ere naa niipe ,won a maa de ara won moun opon. Won a
maa ka oji ese ki ni baba oun Kofi pitan fun oun sugbon
oungba pe ere naa dara.
Agbo gbe opon sile lati FISE ere naa. O niki iki ko de oun
moun opon kiogbe oun ru. Iki gba bee, o gbee ru.W on ka ojiese o gbe sile. Agbo ni o kan iki. Iki bosinu oon agbo ruuu.
9

Won ka oji-ese.Agbo ko gbee sile iki wi titi, agbo ko gbo .Iki wa


beresii ko orin ti bablawo ti koo nigbati o rubo bayi:
Afefelegelege awo aye
Efufulele awo orun
Kukuteku awo aja-ile
Emi ko mo pere iku iagbo nba mi se.
Afefelegelege awo ayea ja
Efufulele awo orun ja
Won mu iki jade ninu opon naa.
Ope o, agbo mi opon wo. O ngbo iro pawa.O ro pe iki wa
nibe.O de ojude
Olofin. Won niki o jeki won so kale nibe. Agbo ko. O niki won
nso ni ehinkule. Won de ehinkule , won so o kale, won k oba iki
nibe, olofin ni: nitoripe abo tan oun je, ki a pa(agbo naa) a bo
eegun. Lati ojo naa ni won ti npa agbo bo eegun.
OGBE TUA
Ajiwoye-odede li odifa folomo-agbeti, won ni: gbogbo hincan
ti o maa ni, odede ni won o maa wa baa
Ekun, eja,ati aworan meji li ebo
O gbo o ru.
OGBE ATE
Asanigboro, arinnnigboro, oburin-burin bu-omi igboro boju li o
difa forunmila.Won ni igboro ni orunmila ma laa si.
Nitorinaa ki o wa rubo : eku, eja ati abo-adiye bo ifa.
OGBE FUN se raspa la cabeza
10

Oliwowoji oliwowoji: a difa fun iku, a difa fun arun


Won lo fe lasunwontan omo orisa, orisa i eniti o ba le ba oun
wa ori tutu mokanlerugba sa ni oun maa fi omo oun fun.
Gbogbo won pada lowa biwon o ti se ri. Iku gba ona-oko lowa
eni pa ni warawara o ti da ori mokanlerugba jo sile.O di won
po. O gbe won ru ,bi o ti nlo lona o ngbo iro enikan ti nkorin
bayi:
Bi mo riku ma baa ja . Oliwowoji,oliwowojiwo
Bi mo rarun ma baa ja . Olowowoji, oliwowojiwoBi iku ti gbo iro yi o yara da ori mokanleruga naa sile. O salo
nitoripe o yaa lenu pupo pe enikan si tun wa tiolaya tobee
tiole maa leri oun ati arun.
Ko mo pe arun liowa nidi iwa buruku yi arun sa ti losodo
babalawobkan pe ki o jowo ba oun wa ona bi oun yoo tise ti
oun lefi ni lasunwotan omo orisa li aya.Babalawo so fun un pe:
kio lomu igba karahun igbi wa.
Babalawo so won po. O fin koo lorun .
O koo ni orin ti yoo maa ko ati beebee
Nigbati iku da ori mokanlerugba naa un tiosa; arun ko awon
ori naa lo fun orisa.
Orisa si fa lasunwotan omo re fun un gegebi adehun. Nitorinaa
li a se nwi ninu owo pe: iku li o rubo fun arun gbagun ohun
ti ndun bii saworo aaja agogo ati beebee a maa le iku ati awon
emi buburu jina nitorinaa li awon onisegun se nfi won si ara
awon omode tioni ara, ori abiku tabi elere.

11

ORDI KA
Aaribomomo a difa folokun a bu folosa.
A niki enikookan won wa rubo: ikoko-amo merin,eyele
merindilogun, oke mierin owo ati ewe ifa.Won rubo, won ni : A
kiri de okun A kiri di osa. Asiri olosa kiyoo tu.
OJUANI BOKA
Orunmila i owonrinka , mi oworinka .
Mo ni eetiri ti owon fin nrin kaakaa?orunmila dahun o ni: owo
nrin kaakaa nigbati owo wa nile ati ohun rere gbogbo,aye
Owon gun gege.Won ngbe ohun gbogbo wa sori iwon: owon
kiijeun kiomawon on kiotoojee, owon kiimu omi kiomawon on
kiotoomuu,owon kilo aso kiomawon on kiiotoo loo, owon
kiikole kiomawon on wo kiotoo koo.A difa fafiwon-se-ohungbogbo nifa-ooye a bu foyinbo, a niki won wa rubo kiwon ma
baa ju iwon un laelae. Ataare merin,ewe emu,adan meri, oke
ideru(oke tiafi ndi eru) merun,egbaa mokanlelogun owo li
ebo. Won rubo, a sewe ifa fun won, won gbaa,a ni: ohun
emu(ba) mu kiibo. Adan kiimugi kiobo.
OGUNDA BEDE
Karangbada-akara-ngbada
Ile owa ni mo wa
Ki owo titun o wa ni wa
Ki aya titun o wa ni wa
Ki omo titun owa ni wa a ti beebee
Bi omode bafi oju ba alakara a so isu un
Ogundasoriirefogbe,kiose oriire fun mi
12

Ewe ifa naa:fi akara fule mefa je odu


Ogundasorirefogbe ti a titie ni iyee-irosu,tiape ifa tiowa loke yi
si. Fi aso rere bora kio joko lori ei daradara kiotoo sa ifa yi.
OGUNDA MASA
Okan-sa-sa-as lo da fun ifa,nigbai gbogbo aye yoo ma wipe ifa
sa.Won niki o wa enikeji kunra, ifa moun fi owo. Ogbo o ru ifa
nola, owo nola, sugbon gabarra ifa ju ti owo o.
OGUNDA TETURA
Ogundata-tura: Ori rere niisegun ota ori aisian h ota di li adipa
Nje tam bi mi o?
Ogunadataturaoa ejeki won o maa subu lerawon, ki won o
maa parawon.
Gbogbo ota ti mo bani o ko niiye,pipa nikiwon o maa pa ara
won lo beeree.Emi ko ma mota mi maa subulera won ,ota mi
koniiba ara won re ako alamgba kiiba arawon re boroboro.
Ewe ifa: kyate iye-irosu ni ogunda-tura, kiabu die fisa ori ni
owuro osan ati ale, biaba ti pee ohum re sii. Sisa ni erikam
ojumo sa ni. Ki a maa loo titi yoo fi tan.
OGUNDA FUN
Fun mi nko fun o a kolejija ileke de ode
Oyo ki a dele olofin, biabati njija ikoko nijo ti a de ile oba li
aiso otito.
A daa fun oba tiagbe apo ileke wa fun pamo, tiosetagi tioni
oun yoo fi iwo(ogun buburu tabi majete) fonileke je, ki oun
baa le raye fileke se ti oun.
Won niki o ru eyele kan ati egbewa owo.

13

Akiyesi tabi itan oro naa:li akoko kan okunrin oloro kan tioni
omo meji,ku,
Okunrin ni awon omo re mejeji naa, o fi ohun ini pupo sile fun
awon eniyan re.O si je asa ni ile wa pe,awon ebi eniti o ku kiiti
ogun fun omo je nitorinaa won ko gbogbo inkan tiowa
nile,awon ebi okun pin in.Awon omo kunrin meji yi ti ji apo
ileke kan,won gbe apo naa pamo,won nrora yota minu ileke
olowo iyebiye naa nigbbagbogbo,nigbati apo yi nfuye, ti ileke
olowo iyebiye naa ku si idaaji apo:Eyi egbonnfe lati re aburo re
je, o wa nikan gbe ileke iyokun lo fun oba ilu pamo, o sin so
fun aburo re pe, ole tiji apo oleke ti awon fipamo lo.Oba
paapaa si tun nronu, o nwa ona bi oun ibatise pa egbon tiogbe
ileke wa fun oun pamo, biobaku ki ileke le di ti oun.
Sugbon kiotoo le se bee o ni oun yoo dan awon babalawo oun
wonyi won a. o mu igba ademu kan, o bu ninu ileke na a sinu
re, o mu majele ti o nte lati fi pa onileke lee lori, ode igba naa
daradara kia ma le mo ohun tiowa nibe sugbon b babalawo
ba moo oun kiyoo pa onileke naa. O ya oba lenu nigbati o riipe
babalawo tubo o rubo,kosi pa onileke naa mo.
OSALO FOBEYO se pasa el ebbo circularmente por
la cabeza
Atiba paja e roju jaja
Atiba pagbo e roju je agbo
Atimumu pobuko
Esu-odara laaje kimi koro dele
Etutu ifa na: da epo sile ninu ile tabi
Ni ita gbangba tabi ki o da epo sori esu.
OSA FUN se raspa la cabeza y las manos

14

Orunmila i osa-fu, emiji osa-fu. A nsa fun ejo ma baa bunije, a


nsa fun erin kinerin mabaa muni .A nsa fun efon ki efon ma le
banija .A nsa fun ina ki
Ina ma le joni a nsa fun igbese ki omo araye mabaa finise
eleya. A nsa fun ohun-olohun kiama baa di ole, nijokan
airotele kiama baa pariwo leni. A nsa fun aale ki oro buburu a
ale ma baa muni .Awon tiowa ti nwipe awon kiisa fun
ohunkohun ninu aye.Adun kosi fun won,ajepe aye kosi.
A daa fun awon eniyan, won niki awon eniyan wa rubo kiwon
le maa mo ohun ti AISA fun ti a npe ni Eewo.
Ebo: igbin merindilogun ,ewe omo, epo, iyo ati egbaa
merindilogun owo.Apakan won li o rubo
Won ni: eyin ti e rubo a pe ninu aye, aye a maa dun fun yin.
OTURA NIKO pone oti en los cuatro puntos del
tablero
Alukerese-firakororin li o difa folokun-sonde
O go o nwo ni
Won niki o rubo nigbi aye re wa ni senpenne
Won ni a di nla
Amu merindilogun,aguntan meji ati egbaa merindilogun owo
O gbo o ru
O di oba-onibu-omi.
OTURA IRA
Won-semisemi-emi-ko-baje , Apa-won-kokatemi, won nsepe,
won ng egun,won nfe bi si mi .Otura-eguntan i kimi ma beru,
i kimi masojo, i oun a bami tun temi se, i aye temi a

15

dara.OTURA-EGUNTAN liowe ori temi fun mi. Ki egun ma mu


mi, ki epe ma mu mi, ki edi ma mu mi ,ki efun ma mu mi.
Ewe ifa: jo ewe olusesaju pupo ewe ifen die ati ewe eso po
kopoomo ose ko ose na a sinu igba, kiubo iye-irosu lee lori
kiotee ni odu otura-eguntan,kiope ohun ifa re sii.Wiwe ni.

OTURA SA se levanta el ebbo al cielo y se canta 3 veces


el suyere
Aras-arasa eniburuku gbemi lowo loi,
A daa fun-pepeye
Won ni:awon eni buruku mbowa baa r aoja won maa salo
laisanwo; w{ on niki o rubo ki owore ma le ha sona.
Ebo: egbaa mesan owo,eyele ati ewe ifa (eesin,eesan)
O gbo ko rubo
Won ni: Oran di ha! Ha! Ha! Bee ni pepeye nse titi o fi di onioloni ti a nri won yen. Ibasepe won rubo nijelo, se a base ewe
ifa tunwon nitorinaa ki a mase je Agbebomaru.
OTURA TIYU se raspa la cabeza 3 veces
Otura-rete, tunrarete. Biabini a tunra eni bi
Otura-rete amuwon,amuwon,
Enimowon kiite
Emi i tani mowon?
Orunmila i eniti nsine
16

Emi I tanimowon?
Orunmila i enniti kiinawo owo o re tan
Wmi I tanimowon?
Orunmila I eniti koje jale
Emi I tanimowon?
Orunmila i eniti kiijegbeese
Emi I tanimowon?
Orunmila I eniti kiimu oti,eniti kiimu emu,eniti ko je dale ore.
Otura-rete, ojikutukutu banu ara re siro nitoriiise
Ninu egun ninu iso, mariwo-ope a yorisoke, jorowo kiinawo
tan,jokoje kiidagbese, eesan kiidagbese kiomasan, amuwon li
ameso!
Ewe ifa: ewe jorowo,ewe jokoje,ewe eso,ose ogofa tabi
igbio,eesan owo-eyo niki a temoose naa yika birikiti,lehin
igbat a ti gun ewe ifa moo. Ao te odu otura-rete ni iye-irosu le
ose naa lori ninu igba ademu. Wiwe ni.
OTURA SHE se le echa yefa al ebbo
Oyere (Oyehere) ori imo li o difa fun Otu.
Otu nlo jagun ilu Ajase.
Won niki o wa rubo, a segn.
Ebo: Obuko meji, egbejilelogun owo.
O gbo o ru.
O segn.
Se resa el signo del padrino.
OGBE DI
17

SIGNO DEL AWO, PADRINO, OYURBONA Y AWOSES PRESENTES


RESPETANDO EL TIEMPO DE CONSAGRACION DE CADA AWO.
Ogbedika, Ogbedilele, a difa fEsu nigbi oun fra sof lowo
Orunmila, Orisanla Orisa-oko ati Ogun.
Won niki Esu rubo: Eesan, eyele mezan ati egbaasan owo,
kiase ewe ifa fun un kiobaa le sangbese.
Esuko rubo.
Lakoko naa ise eja-dide ni Esu nse.
Nigbati oun ba nko eja ninu igere re, awon Irunmale won yen a
amase ilara re won rope Esu koniipe kiotoo ri owo figba ara re
Nitorinaa won wa pimo lehin re pe awon o ra an nise li ona
jijin li ojo kanna. Orunmila ran an ni Oke-Bisi pe kionlomu apo
ati ate wa fun oun. Bi Orunmila ti ran ise tire tan, O ronu pe o
yeki oun difa oran naa wo. O pe Babalawo, won difa, won ri
Ogbedikaka. A niki Orunmila ru: Ewu (okete) mefa, eiyele
mefa, ati egbaa mefa owo.
O gbo o ru.
Won se ewe ifa fun un, nipa didi ewu mefa naa sinu apo fun
un, won niki o mase jeki apo naa ya oun je. Orisa-nla niki Esu
losi Iranje (orun) Kiolo gbe opaosoro ati apo wa fun oun.
Orisa-oko niki Esu lomu arere wa fun oun lati Ode-Irawo. Ogun
niki o lomu gbamdar (adanla) wa fun oun lati Ode-Ire. Esu
yara bosi oju-ona, O noga sko gbogbo hincan wonyen si too
lowo ni warawara. Bi o kuku ti lo mwon Irunmole wonyen ti
lo ko igere re ni odo. Bi o ti yirapada nbo ni ile, o ba won,
won npin eja. Bi o ti yo si won fuu, Olukaluku nyara di tire
spo. O ko ohungbogbo ti won rafia an pe kiolo muwa fun
won patapata. Oberesii bi Olukaluku won leere pe: Nibo ni
won ti ri eja ti won npin? Awon miran nbee awon miran ko tile
soro awon ti nbee ni awon ti owo awon ti o wa ni orun re jii.
Kiosa majeki enikeni gbo pewon jale. A k osa gbodo gbo pe
18

enikan jale ni otufe nigba naa. Orunmila l oun ko ji eja Esu o.


Esu ni Orunmila ji eja oun. O ni oun li o di sinuapo tiowa ni
owo re yi o ni gangan imu re liowa lde yi. Won ko ejo naa lo
si Otute lo ro. Won rojo titi won fiso pe ki Orunmila da
ohun tiowa ninu apo re sile. O da sile, won ri ewu mefa ti oun
fi ile ati ona oun ji Orunmila. Orunmila ko fe. Awon otu
(Agba) ife wa bi Esu leere pe:pe: Ewo ni iwo yoo se wayi o?
Esu ni oun yo oba Orunmila losile ki oun maa lo sin in. Won fa
Esu le Orunmila lowo. Bi awon mejeji ti nlo, won de ojude
Orunmila, Esu te lati ba Orunmila wole. Orunmila ko, O niki
Esu joko lde nibe. O ni ohunkohun ti oun ba nuje ninu ile,
oun yoo maa mu tire wa fun un nta (lde). Lati ojo naa ni Esu
ti ngbe ita.
IRETE SUKA
Igede:
Iku komo Awo, Orun komo isegun.
Iku pa Olamba o se Oba Ejio kanrinkanrin.
O pa Orogidi omo Orisa. O pa Eji-Ogogo-Agbebikoponwola.
Afefe owo otun nse ewe Gabon gbaorogbaoro.
Afefe owo osin nse ewe Gabon gbaorogbaoro.
A difa fun Orunmila Agbonniregun tioni ounlo te iku ni ifa.
O fi Ago se ojumona.
Iku tiibapa Awo loni ago, ago.
Awo nlo,ago, ago.
Awo nlo, ago, ago.
Arun tiibapa Awo loni ago, ago.
Awo nlo, ago, ago.
19

Akiyese: Igede yi je iru-eyiti a nlo fun eniti o daku lojiji. Ao te


Odu-Ifa Irete-Tura ni ile ibiti alaisan naa dubule, aoko erupe
tiafi te Ifa naa siwaju alaisan naa, aope oruko (alailera naa) re
dipo (awon) Awo towa ni nu Igede yi nigbati a ba beresiipe
Igede (Ifa) yi biati wi loke ao si ma ape oruko alailera na ti owa
ni ibule. Bi eru ba nbani lona ajo ao sa Igede naa biotiwa
nihin ao ko erupe naa lo sidi igi ninu Igbo-ebo.
OSHE NIWE
O su mi awo aye, O re mi awo ode orun.
A difa fun Pokolaka nlo wo Ogiri (ipalero) lrun.
Won niki o wa rubo ki Ogiri ma le ku siilorun.
OSHE BILE
(SE MOJAN LOS OJOS Y SE LE HECHA AGUA AL EBBO)
Ifa l o di Alajubaraka.
Emi l o di Alajubaraka.
Bi a ba lo Jubaraka ki o Jubaraka.
Obi Olotooro, O bi Oloteere o bi Onawofunmirin.
Onawofunmirin liobi Aje, Aje liobi l miyan Aje di o fokun,
Eniyan di o re Irada.
Ose! Kiosategege re i mu Aje wa fun mi nile OlodunIrete!
Kiosaregege re Irada kiolomu Eniyan tun mi wa
Ape! Kiomajeki Ire mi pe kiotoo de.
Ejirin! Kiomajeki Ire mi rin jinna kiotoode. Biagbale-gbana
odo atitan li aiko ori re si.
Ewe Ifa yi: Gun ewe ape, ewe ejirin, erupe ile atitan ati ose
egbefa po, kiote odu Ose-Irete sara egbe ogiri ninu il (yara).
20

Efun tiafi omi po niki a fi te odu Ose kiasifi Osun tiafi omi po
bakan na te Odu Irete. Pa eyele meji ti o dara, okan fun Ose
ati ekeji fun Irete. Eyiti o sikun ninu eje eyele mejeji naa
kiadaa pomo ose ti a gn naa; ko ose naa fi le egbe ogiri lori
oke Odu tiatite naa. Ilo re: Ao maa bu ose naa fun wiwe
nigbakuugba ti ao we.
Asewaa niti Aira. Biabamu gbafOpe, Ope a gbaa.
A difa fun Akuko-adiye, won niki o rubo ki awon egbe re le
maa gba oro re.
Ose-bi-irete, A difa fun Olofin.
Won nki Olofin Ajalaye wa rubo: Agbo ati egbaawa owo.
O gbo o ru.
Won ni: Ase re a te il.
OFUN SA
A daa fun Olofin-Ajalaye, A daa fun Olofin Ajalorun, Ati Oluwa
mi Agiri-ilogbon, Omo tiabi like Tase nibi oju ti mo wa e. O
ni quise oun A mu tohun wa o ni quise oun. Oniki e jewo
obun kimi daso boy in. A ni a jewo
Obun. Oluwa das obo wa. O ti owo bo apo Egede, O mu ewe
Alasuwalu wa, gbogbo wa njo a nyo. A nkorin.
Mo gbewe Alasuwalu, Alade suwa lemowo rigidi.
A gbewe Alasuwalu, Alade suwa lem, owo rigidi.
Ni jo naa lojo ro ti o tun aye ife so bi igba.
OFUN SHE
MENCIONAR LOS OBJETOS DEL EBBO

21

Ofun-se A difa fEnimani ilu Oso (Iloso), won niki o wa rubo


kioma baa fi ohun-ini tiyoo sofo sewo ni ku tukutu oworo
(ohun-akoni).
Ofun kose, Ofun koro, won ndunrunmo Ofunn Won niki Ofun
wa rubo ki elevan le maa baa ibi san ibi won fun won.
DIESISEIS MEYIS Y SUS RESPECTIVOS SUYERES
BABA EYIOGBE
Owo tara, Ese tara, Otaratara lo difa fEleremoju ti ise Iya,
Agbonniregun, Won ni ki o ru: Aabo adiye meji, eiyele meji
ati, Alesn egberindilogun owo, Kiofibo ifa omo re, Won ni:
Uwa re a sure, O gbo o ru.
Otitolomifi-ntele-isa lo difa fEleremoju, Tinse Iya
Agbonniregun, Ifa ni: Ikin omo re ni yoo gbe e Nitorinaa ki o
ru: Eku-awosin, abo adiye tabi ewure ati Ewe Ifa (Ewe egbee
merindilogun, niki A gbo sinu omi, kiafi fo ori fun em-ohun Ti a
difa fun) O gbo o ru.
Ototooto, Ororooro, Ototo li ai jepa, Ototo li aije imumu,
Toritiru lafi nfe Bamakin, Lo difa fAgbonniregun, Won ni ki
o rubo a re, Ko tile nimio iye omo reloju re ati lehm re pelu,
Won ni ki o ru, Ewure ati ewe Ifa, Boba rubo, ki a se ewe Ifa
tun un ki o, Fun awon iyawwo re je, O gbo o ru, Ewe Ifa (lo
ewe yenmeyenme, Agbonyin Irugba tabi Ogiri pelu iyere, se
won po Pelu okun-omo inu ewure naa ati ohun Isebe ti o ku)
Gbe ikoko obe naa siwaju ite-Ifa, Ki awon iyawo re jee nibe,
Nigbati won jee tan, Won (bimo) re pupo, Ototooto,
Ororooro.
Okunkun-birimubirimu li o difa fEmunkokunyu, Won ni kosi
eniti o maa fi oore se ti ko, Maa fi bi suu, A niki o ru, Ada ati
akaso, O ko ko ru, Emunkokunju-oruko ti a npe Agbe Gbogbo
ore ti Ogede se fAgbe, Ko kun loju, Bibe ni Agbe be Ogede
lori nikehin.
22

BABA OYECUN MEYI


Oye dudu awo ori Bije li o difa fOlofin, A niki o ru: Aso dudu,
ewure, ewe ati eso bije, A ni iku ti o nbo y: Ko niipaa, ko niipa
omo re, Bi o ba rubo, Ogbo o ru.
Eesin gbona lewe tutu legbo, Li o difa fun, Marunlelogojo
igi oko, Ope ati Ayinre li o ru: Oromodie ninu won, Nitorinaa
bi iji ba nja, Ogo mariwo a ni: Oun sebo Oyekese.
Iwo oye, Emi oye, Oye meji li o difa fOlofin, Won ni: Meji a
setan ninu awon omo re ti o maabi, Sugbon kioma binu
nitoripe won a rire, Won niki o wa rubo, Aso Keleku, Ki awon
omo na mafi bora, O gbo o ru.
Jiji ni mo ji, Mo bomode werewere, Mo bere Isalu Aye, Mo b
aware sokosoko, Mo bere Isalu Orn, Orisa-nla bki sidi
Orunmila, O ni: Awon omode re ti oun nko lo si Aye yi, Otutu
mai dee, Efori mai dee-Edunra ati beebee mai dee Kini ki oun
maase fun won, Orunmila I kiote Odu Oyekumeji, Ni iye-irosu,
Ki o pa won po mo no, Ki o maa fi para fun won, Peregun
susu a domi pano iku, Peregun-susu a domi pano arun.
BABA IWORI MEYI
Mujimuwa, Awo Opakere li o difa fOpakere, O niki o rubo, Ki
o ma baa saisan.
Gbegi jeete li o difa fun Ode, Nigbi Awasa nbaa isota, Won
niki o ru, Olugboro ati eru-isu, Ode gbo o ru, Won gunyan,
Won jeyan tan m ale, Won sun, Nigbati o di oru, Awasa
mbo, Ode fi Olugboro owo re paa, Nigbati o di owuro ojokeji,
Won ba oku Awasa ni ode.
Ogun-ribiti li o difa fun Iworimeji, Nigbi Iworimeji mi la fe Ope
tiise como Olofin, Won ni ki o wa rubo, Koni idagan, Aboadiye li ebo, O gbo o ru, Won ni: tako tabo ope kiidagan.

23

Tijotayo li o difa fOde, Won ni ki o wa rubo, Olo ati eni, Ki


awon ti nwa yo li odo re, Le maa joko tii, Ode ko ko rubo, O
ni: bi oun ba ti pAwasa sa o to.
BAB ODI MEYI
Atelewo-abinutelu li o difa fun Itere Won ni: Ero tioni ori li
oun mi a maa pa Nitorinaa ki o ru, Iso, Obuko meta ati akukoadiye meta Itere gbo o ru, Won se ewe Ifa fun un kio maa
muu.
Opa-aro abidijegelege lo difa funwon lode Ife, Won ni bi iku ti
npa won nibe yi, Kii won ru, Ewon kan ati agbo kan, Won gbo
won ru, Babalawo ni: Okansoso ewon kiike, Bee n owo iku ko
ka won mo.
Odidi-afiditi li o difa fOdidimade, Won ni ki o ru, Gabon
Olodu meji, igbin meji, ati egberindilogun owo, O gbo ko ru,
Babalawo ni: Ifa wipe Omo re ko nii Soro loju re.
Emi eni-odi, Iwo eni-odi, Li o difa fOdi nigba ote, Won ni:
Owo Odi a Kalu, Nitorinaa ki o ru, Oja Idimo meji, O gbo o
ru.
BABA IROSO MEYI
Oliyebe li o difa fun Ina, Oliyebe li o difa fun Eyin, Oliyebe li o
difa fun Iko, A niki okookan won wa rubo, Eni (agbati) ifi ati
aso ofeefee, Iko nikan lio gbo ebo ti oru, Nigbati baba won ku
(Oloye ni baba won), Won fi Ina leye, Ojo e o pa a, Won fi
eyin leye, Ojo de o paa bakanna, Won fi iko leye, Nigbati
ojo de, Iko fi eni re bori, Ojo da O ka eni re kuro, Iko ko ku.
Okakaraka-afowotiku, Idasegberegberewako li o difa fun
Irosu, Nigbi Irosu mi la bimo, Won ni ako-omo li o ma bi yi,
Nitori ko ni ri owo fi wo omo naa, Sugbon bi o ba ni ki oun
(Irosu) ri owo fi wo omo naa, Ki (Irosu) o wa rubo, Igbin meji,
Oko, ko rubo.
24

Iseserefogbeseye li o difa fAkuko adiye Won ni ki o fi fila


pupa tiowa lori re sebo ati ogbokanla owo, O ko ko ru, I oun
ko maa fi fila oun sebo, Awon Babalawo ni Ifa ni: Pipa ni won
maa paa, Akuko-adiye ni ko buru sa.
Adeisi li o difa fAtapari, Atapari mi la gba fila lowo Orisa,
Won ni kosi eniti O maa le gbaa lowo re ki eje ko ma yii ati pe
ko maa ni fila meji, Nitorinaa Oju a maa pon eniti Irosunmeji
ba bi.
BABA OJUANI MEYI
Igi-nla ni ngba agogo-ide lenu, Agbigbo-nla ni nfo ragajigi l
egan, Ope-ihaha koran iwosi, I kenikeni ma sogba
kerekerekere lori oun, A difa fun Ologbo Ojigolo nsawo re ilu
aje, Won ni: A yo bo, Bi o ba rubo, Agutan, eiyele meji ati
ewe Ifa (lo eha-ide, eha-oje ati eso werejje po ki o fi sin gbere
si agogo-oju) O gbo o ru, Won se ewe Ifa fun un gegebi a ti
wi, Pe kioloo lehin ti o ti rubo, Igi-nla ni ngba agogo-ide lenu,
Agbibo-nla ni nfo ragajigi legan, Ope-ihaha koran iwosi, I k
enikeni ma sogba kerekerekere lori oun.
Gooromaafiyun, Gooromaafibo, Li o difa fun Arunlojo eranko,
Nigbi won mi losajo, A niki won ru, Aso dudu, Won ko won ko
ru, Ologbo nikansoso li o rubo ninu won, Nigbi won dajo i
won nre, Awon Aje ni won ba pade, Awon omo eranko ti won
so pe awon ko Je fi aso-dudu won rubo li Aje beresiipa je, Won
ri ologbo lokere, O faso dudu bora bii ti won, Oju re si je
merin bii tiwon, Awon Aje ni awon niipa je nitoripe ara won
niise, Nigbati ologbo nbowa ile o nkonrin bayi:
Gooromaafiyun, Gooromaafibo.
Oloirekoire, Oloorunkoorun, Li o difa fun Opakete, Nlo kan
orile oniobibi, Won ni ko ru: Igba Ikoti, igba abere, igba eku
ati igba eja, Opekete gbo o ru, O re, gegebi Ifa ti wi.
BABA OBARA MEYI
25

Otunwesin, Osinwetun ni owo se nmo, Li o difa fun igi Awun,


Nigbi Awun nlo we Ori Ondero, Won ni: Ori re a dori rere,
Nitorinaa ki o ru, Agutan, eiyele ati iyun, O gbo o ru, Won
niki o so iyun n amo kanrinkan ti oun yo maa lo fun wiwe ara
re.
Otunwesin, Osinwetun ni owpo se nmo, Li o difa fun Ondero,
Nigbati igi Awun mbowa we Ori re Won niki o rubo, Kio baa le
ri enirere wa we ori fun un Ondero ni niki o ru: Aso funfun ati
eiyele kan, O gbo o ru, Nitorinaa enikeni ti Ifa yi ba bi, A o so
fu un pe ki o maa la aso funfun.
Ojikutukutu Baragendengenden-bi-igba-elepo, Li o difa fEjiObara mi bowa, Sale Ife, Won niki o ru: Agutan ki o ma baa
saisan, O gbo ko ru, Eji-obara lo sale Ife, Won fi obe-eran
agutan see ni alejo, O jee o beresi saisan titi o fipo si, Okeaya, Lati ojo naa wa titi fi di oni-oloni yi, Awon ti Ifa yi ba bi,
won a maa po, Si oke aya.
Ogigifoju-iran-wole li o difa fun, Atapere tiise omo OwaOlofin, A niki o ru: Ogi-ori, ojo-owo ati agutan kan O gbo o ru,
Won ni a bimo titi inu re a bo, Egbeta omo ni oun maa nbi
lojoojumo, Lehin ti won ti se ewe Ifa fun un tio si ti jee, Ewe
Ifa (se ewe biyenme at iyere tialo pelu ogi-ori, irigba ati awon
ohun isebe miran ni obe ki eniti a dafa fun tio si ti ru ebo ti
Ifa yan.
BABA OKANA MEYI
Osunsun-igbo-yi-kosoje, Oburokoseje, Li o difa fun won l
alade Owa, A niki won rubo, Ki won le ri alejo wa leye,
Ohunkohun ti babalawo ba fe ni ebo, Won gbo won ru.
Osunsun-igbo-yi-kosoje, Oburokoseje li o difa fun Sakoto
nigbi oun mi lo silu Owa, Won niki o ru, Eiyele, ago-ala,
agutan ati akara meta, O gbo o ru, Awon babalawo ni: Akata
naa, jije niki, O je won, ki o ma se ko won fun Eyu, Bi o ti nlo,
26

o ko akara naa lowo O de iwaju Esu kini, O na owo akara kan


sii, O ni bi oun ba mu akara yi fun un, Esu naa yoo ti eji pa
oun de ilu Owa, O fi akara naa senu o jee, Bi o ti nlo, o pe o
tun de idi Esu keji o na owo akara keji sii, Otun wi bi o tiwi nidi
Esu kini, O ki akara naa senu o jee, O tun de idi Esu keta ni
kete ki oun too yo si ilu Owa, O na owo akara eketa si Esu naa
gegebi oun tise ni akokobere, O si je akara naa, Esu wa binu
wayi o , o si fi eji (ojo) Paa titi oun fi de ilu Owa, Awon ara ilu
Owa wa mu Alejo yi Won fi joba, Awon Awo naa ti so fun won
tele ni Ilu Owa pe, Eniti o nbowa leye, Eji lo o maa paa wo
ilu.
Mo da apere o se pere li o difa fOlu.igbo, Mo da apere o se
pere li o difa fOlu-odan, Nigbi won mi lo gba Ewu tiise Obirin
Ina A niki won ru, Isu-owo ati ewe Ifa (Gbo ewe renren sinu
omi) abo adiye pelu aso dudu, Olu-odan ko ko ru, O ni Loju
Esusu onigba ofon loju Wriwa onigba ida, loju Iyore onigba
itere, Olu-igbo niinsoso li o rubo, O wa di ijo kan, Ewu ti nse
obirin Ina jade kuro lodo Ina, O lo fe Olu-odan, O nkigbe wipe:
Ewu, Ewu, Ewu,, In ajo esuru onigba ofon, o jo Wriwa oni
gba ida, o jo Iyore onigba itere, gbogbo won ni In ajo pa,
Ewu s ato Olu-igbo, Ina debe o nkigbe wipe: Ewu, Ewu,
Ewu, Olu-igbo wa te owo bo inu ewe Ifa gegebi, O won on si
Ina lara o nwi bayi pe Mo da apere o se pere,, Mo da apere o
se pere, bee ni ina ku si, Aso dudu ti Olu-igbo fi sebo
nigbanaa li Olu-igbo fi nbora titi di oni-oloni yi ti a nri i.
Okitibirikiti li o difa fun Olu, Nigbati omo re je okansoso, A
niki o ru, Agutan kan ti ko ni dudu rara, ti o je funfun, idan
ewure ati idan obuko. Ifa ni: omo re cansoso yi a di meji, O
gbo o ru. Laipe omo naa di meji, Nje ojo ti omo Olu di meji ni
a ti npe, Odu yi ni: Okanranmeji. Awiye Ifa yi nipe: Eniti a da
Ifa naa fun omo re yoo di meji.
BABA OGUNDA MEYI
27

Alagbara ni nsokun Ade li o difa fOgun, A niki o ru: Agbada,


akuko-adiye ati esun-isu, Ifa ni: Agada yen ni Ogun maa Fise
Ise Oro ki o maa muu lowo Kaakiri, A ni ki o je esun-isu naa,
o jee. Orungbe si ngbe, o lo wi odo lo mu omi. Bi o ti mu omi
tan, O ri awon meji Kan ti nja nitori eja kan ti won pa. Ogun
niki awon meji naa mu suuru, Ki won lo pin eja naa ni ile.
Won ko, Ekini so pe Iwonran ni oun ti wa, Ekeji si so pe Iwale
ni oun ti wa, Lehin gbogbo Eyiti won so fun un O fi ada ti owa
ni owo re da eja naa si meji fun won Ekini dupe lowo re, O ni:
Oun nfe ki o fi agada owo re yi la ona wa de ilu oun, o ni oun
a sooo di Oloro, o ni owo re yoo te opolopo in kan ti oju ko niifi
pon on kio too de odo oun. Enikeji tun dupe, o bee ki o masai
la ona wa de ilu oun bakanna Ogun ni oun gbo, Nje ojo ti
Ogun ti da eja si meji fun awon meji ti nja li a tin pee ni:
Ogundameji.
Agogo-owo-koseifapokosi li o difa fOlofin, Nigbi Olofin
Ajalorun mi a ran omo re ti nje, Ogun wa sode Aye lati wa la
ona Iwa, Won ni: Ogun konilaa tan ki aye tose ori kogo,
Sugbon ki o rubo, Nitori aralile ati aiteteku, Agbo kan ati
ewon konicokan, O gbo o ru Won ni: Ewon kan kiike.
Okelegbongbo-asofun-kilo li o difa fOgun won ni:
biobarubo, a ko nigbo iku re laelae. Gbogbo aye li o miamaa
bee pe: Ki oba won tun iwa won se, Sugbon kosi eni kan ninu
won ti yio baa, Duro ro ti ara re, Agbo merin ewure merina ti
igba, Ademu merin ni ebo. Olofin lo ri ebo na si igun merina
ye.
Ikoko-idi-sakun-bere li o difa fOrunmila won ni: Obirin to
ni yi yi a bimo titi Orunmila koniimo iye omo re Nitorinaa ki o
ru: Eye-awo ati egbewa owa, Orunmila gbo o ru, Alare oruko
ti ape akobi Orunmila, Ayani a ngbo omo Alare (Oluwa re,
Olodumare) Eniti a da Ifa yi fun, Obirin (aya) Re a (bimo
pupo) re.
28

BABA OSA MEYI


Kasa kaja-katetesa li o difa fEji-Osa Eji-Osa nsawo losale Ife,
Won ni Hincan kan a maa wa derubaa, Koni jeki o duro se ise
awo re, Nitorinaa kio wa ru: Nigbati won de ale-Ife, Ija de won
Ja won ko le ja, won sa.
Nje ojo ti enimeji sa, kia maa, Pee ni Osameji.
Igbin ko ya palaka ese li o difa fOsa kan, Nigbi oun nkan rin
kiri aye, Won ni a pe meji, at wee (biyenme) Ifa, Kio loo kio fi
eyin adiye see fun un je, O gbo o ru, Eniti a dafa yi fun yio
bimo pupo.
Okan-ategun-kose-irodele, Li o difa fOrunmila, Nigbi oun mi
lo fe Oluyemi, Tiise omo Olofin, Won ni: biobam oun
nikansoso, ola re a ga, Abo-adie meji ati egberindilogun owo
li ebo.
Oliyenmeyenme li o difa fAja, Won niki o ru, Igbin meji ati
ewe Ifa (Gbo ewe teteregun sinu omi kiofo igbin sii) kiofi we
nitori ohaha, ki ara ba le roo, Aja ko ko rubo, O ni ito enu oun
ti to lati pa oungbe Ifa ni: Ara ko ro em-ohun ti a dafa yi fun.
BABA IKA MEYI
Odan-gaja awo Ata-nde li o difao fEyin won ni ki O sebo nitori
igbonagbooru. Akuko kan ati ohunkohun, Ti babalawo ba fe
nievo. Eyin I toun ti Ade Ori oun yepete yi Lio maa losodo
babalawo kan lati sebo, Ifa wipe: Oran igbonagbooru de fun
Eniti a da Ifa yi fun.
Egusesefiun-igbosele, Oniwakawakafiun-isasebudo, won
difa fun Bara Agbonniregun nlosode Ife lo se ire omobibi oka
meji ati abo adiye meji ni ebo o gbo o ru. O gbin oka, oka gbo
tan, o se meji, Ninu re, O fi bo Olusupen re. Won ni: Eyiti o
se oka meji ti of ibo Olusupen re, Kiamaapee ni Ikameji Eniti a
da Ifa yi fun yoo bimo pupo tabi oun yoo re pupo ninu aye.
29

Ojojose-idibere li o difa fOrunmila nigbi Obirin remaa s


agbere won niki o ru ori ejo oka meji ati igba ope. Ki won ma
le gba obirin naa li owo re O gbo o ru, Oye and Owore li o nba
Orunmila du obirin, Won ko le gba obirin naa nigbati,
Orunmila ti rubo, Obirin Orunmila oruko ti aipe Ope.
Omipensen-akodun-koro li o difa fOgun mi a gbe ogun lo ja ilu
ota re. Won niki o ru, Agbe-emu, esun isu ati epo, Ogun ko
ko ru, Awon babalawo ni, Ifa wipe, Lati ohun bowale ni won ti
maagbe inkan buruku fun un je nitori airubo re. O de ohun o
ja, o segn, bi o ti nyipada bowa ile, Okan ninu awon igbekun
rewa fii esun-isu loo O gba, o jee isu naa asi lorun tobeegee
ti ko le se-i-gbemi daradara, Nigbehin gbogbo re ko tun le
soro mo. Bioba soro sii, ori ana a owo liofi ndahun titi di oni.
BABA OTRUPON MEYI
Okaragba li o difa fEji Oge, Nlo sole nIfe, Won ni awon
meji, Naa ni o maa han n Ife, A niki won ru, Igbin
merindilogun, ijapa merindilogun edun-aara merindilogun
(mejimeji ti too lo beebee ni ao to fun, sise ni obe tun jije meti
a da Ifa yi fun tabi eniti o fe lati look i oun le ni aasiki) bio
bajee tan ki eniti o jee naa fi edun-aira le ori Ifa re.
Elulusedibere li o difa fOlofin nlo fe pupayemi tii se omo won
ni Wonran, Won niki o ru Ewure meji, O gbo o ru, Won ni:
Omo meji naa a dijidaira, Sugbon gige niki o ma ge won
nitoripe awon meji naa a dijidaira, Nje awon meji ti a nge n
Ife ki O maa pe won ni: Oge-meji.
Agba igbin-fidijelu li o difa fOdo won ni kosi ibi ti o naa wa ti
ko niini ibujoko, sugbon aya nini li o maa paa. Igbin kan,
Ogbokanla owo ati ewe Ifa (Lo ewe gbegi ati ataare, bo igbin
kan kiofi see ni obe fun eniti Ifa na daa fun kiojee tabi eniti ti o
wu lati loo) Ogbo o ru. A se ewe Ifa fun je gegebi ati wi loke yi
nitoripe, Kiobaa le ni ibujoko. Ajatirinmole niti Gbegi,
nitorinaa kosi ibiti Odo yoo de ti ko ini abjoko.
30

Kasakaja katetesa li o difa fOgbe, A niki o wa rubo ki aya re


le maa ja diedie, Ori ati epo ni ebo, Ko ru bo, Diobatubo a
basa ewe ifa tun (Pa ori pomo epo kiomaa fi para) nitoripe Bi
osan ba pon ominu a ko epo, oun lo maa mepo pe Bi osan ba
pon aya a pa ori, oun lo maa mori dagba. Oge oruko Odo.
BABA OTURA MEYI
Arugbo-nla niise ori fegunfegun, a difa fotu, mi sawo lo sale
Ife, Won niki o ru, Opa meji ati agutan meji, Won ni: ko nii
tete bo, Otu gbo o rubo. O pe.
Arugbo-Oba ni-nsogbodile, Idi-agbani-nse jekujeke li o difa f
Orunmila nlo te ilu do, Won niki o ru: Owo Ijamja, Ose, Ogoji
owo eyo ti a sin li okukun, asofunfun ati igi-odan. Orunmila
gbo o ru, Awon babalawo ni ki Orunmila mu igi-odan yi lo sinu
igbo kan, kiogbin in sibe, kioso ogoji-owo-eyo ti a sin li
okunkun naa moo, Kiomaa fi ose naa tia ti gun ewe odan ati
owo-ijamja ma we. Kioma fi aso funfun yen bora. Bi Ifa yi ba
bi eniyan, ao so fun un pe kiose beegege. Babalawo naa yoo
so fun un pelu idaniloju pe: Ibiti o lo gbin odan si yen, won
yoo noja nibe.
Okiti-ogan-afidijago li o difa fOtu, Won niki o ru: Awun
meji, won ni a di oloo. Otu gbo o ru, Awon babalawo niki Otu
mase pa awon, Awun naa, tita niki o ta won. Won le Ibo lati
mo ibiti oun iba lo ta won O losi ilu naa, won yowo Awun titi
De Ogoji oke. Esu so fun un pe kioma gba. Eniti o ba rubo ni
Esu ngbe. Nigbi won yowo Awun titi ni ilu naa de Oke-aimoye
owo ni Esu so fun un pe kio gba. Bee ni Otu di Oloro si. Awon
babalawo ni: Ijo ti Otu ra Awun meji, ki ama pee ni
Oturameji.
Olusese awon ni Awo inu-igbo, elu odan-afidijOdu a difa f
Orunmila, Won ni ki o rubo ki owo re le ka ilu re. Orunmila ni
kini ebo. Awon babalawo ni: Eni mefa, ikoode mefa, ewure,
31

Mefa ati egbeefa owo ni ebo. Won ni: gbogbo aye si nwo too,
lori eni naa. Lati ojo naa ni babalawo ti njoko lori eni difa.
BABA IRETE MEJI
Okan awo Oluigbo li o difa fOrunmila, Nigbi Orunmila mi lo si
Ife, Won ni iye eniti Orunmila ba te ko ni iku. Ewe tete eiyele
meji ati beebee ni ebo O gbo o ru. Won gbo ewe tete sinu omi
kio fi fo ori.
Ada-ile-o-mukankan li o difa fun Iren, Nlo te awon meji ninu
omo Olofin, Won niki o rubo, Awon ti o nlo te ko ni iku, Won
ni: Ijoti Iren te meji won ko ku ki a ma pee ni: Ire-te-meji.
Odan-aboripegunpegun li o difa fAkon, Won ni: Iwa Akon
Koniiba ti oja mu. Nitorinaa bi Akon ba fe ki iwa oun ba ti oja
mu kiowa ru: Ata-epo ati aso olokoleti, Akon ko ko ru, O wa
di ojo oja, akon gbe ata epo reru, o fi pantete, bi o ti nfe lati
da aso Olokoleti re bora, bee ni ata (ikoko) epo re yi tiosi si oju
de, o fo sii laso, Epo ti o fo si Akon Iara ni ojo naa liosi wa ni
ehin re titi di oni yi. Bi Ifa i ba bi eniyan, ki a kilo fun eni naa
pe: ko gbodo maafi aso-olokoleti bora.
Adilu-abidisumusumu li o difa fOluweri, nigbi, Oluweri mi lo
ra Akon leru. Won ni eru ti o nlo rayi konii jeki eniyan tan ni
owo re. Awo-titun, ewure ati efun li ebo. Oluweri gbo o ru.
Won nbuu ni ibukibu won si nlo. Akon nkan ni ko lo. Ko efun
sinu awo titun naa kiopa ewure fun un.
BABA OSHE MEYI
Titoni-nkunle ti-nmukawoto li o difa fArugbo, A niki o ru,
Abo adiye. Ago-owu ati efun merindilogun. Ki oun le pa ewu s
ehin ninu awon Odu. O gbo o ru. O pa ewu sehin, Nje Eyiti
o pa ewu sehin ninu awon Odu ki a maa pee ni: Agbameji.
Osekeseke li o difa fAye, won ni tire sa ni gbogbo aye yoo
maafi se ona ise. O ni kini ebo. A niki o ba le ri bee,
32

Ohungbogbo ti eu i je ni ebo, Aje gbo o ru, Gbogbo aye si no


Aje sekeseke.
Akuko fi ogbe ori re se ina li o difa faje, A niki Aje baa le ni
ibujoko ki o ru Ekiri Apadafa (Ekiri tiapa laifi obe kan an).
Odimdi kan. Aje ko ko ru, Nitorinaa titi o fi di oni oloni yi, Aje
kii joko sibi kan.
Oluwewegbeun-igbo-tefa li o difa f eji-ose nlo sale Ife.
Won ni ki o ru: Ojo (ogojo) owu at Opa merindilogun. Opa meji
ati Ojo-owu li o ru. O mura nlo sale Ife, bi o ti nlo laipeloju
ona, opa meji tioru se tan, sugbon oun ko ku. Nje babalawo
ni: Eyiti o se opa meji ninu awon Odu ti ko ku, ki a maa pee ni
Osemeji. Nitirinaa, bi Ifa yi ba bi eniyan, eni naa a maa
deja, eyini mipe, oun yoo ma mu awon awo li eke Eniti o soro
fun lati gba otito gboni eniti i maa deja.
BABA OFUN MEYI
Ogbaragada li o difa fOdu, Mi a da dede Uwa (Iwa-tabi
gbogbo ohun ti o wa li aye) Won niki o ru: Opo merin, igba
ademu ati ewon O gbo o ru Won ni kosi entiti yoomaa yee
lowo wo Nitorinaa kiolo ri opo merin na, kio, Gbe igba yen lee
lori, kiofi ewon yen, O gbo o se ebo, Naa si Ojude ara re bi
won ti so fun un. Ni ijo ti Odu da gbogbo (Ohun ti o wa laye)
Iwa li a ti npee ni Odudua (Odu ti o da gbogbo Iwa, Oodua,
Odudua, Olodumare) Ninu igba naa ni Oun da gbogbo Uwa si,
ninu igba naa ni gbogbo (eda-allaye) wa wa yio.
Arugbo-ile-fi-ire-sa-kejekeje won difa fOlofin nlo bi Irunmale
merindilogun, Won ni awon omo na ko nii nowo lowo. Nitori
ki won baa le ni owo lowo ki won ru: Igba ewo merindilogun,
igba ekuru merindilogun, olele merindilogun, ati agutan
merindilogun. Olofin ko ko ru. O ni bi oun ba ti bimo sa, o to,
ebo ti are re lo ru. Nitorinaa ni awon babalawo kose nilati ma
sare lati ko owo jo bikose lati ko Ogbon ati Agbara jo ni
gbogbo igba won li aye.
33

Bi a ba ni ki abu ile, Ife a mo ilepa, Li o difa fun Ejiogbe ati


awon Odu Meedogun tiise Olodu yokun. A ni ki won rubo ti Iya
won kosile. Won ko won ko ru, Nitorinaa ni babalawo kose je,
Oloro ninu owo bikose ninu Ogbon.
Agbagba-ilufidikodi, a difa fOrangunmeji A ni ki o ru:
Agutan kan, eiyele merinilogun ati egberindilogun owo. O gbo
o ru. Babalawo pin ohun ebo si meji. O ko apa kan fun ara re,
o si ko apakeji fun Orangunmeji pe ki o lo fi bo Ori ara re
nigbati o ba dele. Bi Orangunmeji ti dele ni won jise fun un
pe Iya re ti ranse de ile pe ki oun ati awon egbon re maa bo ni
oko. Nitorinaa oun ko duro bo ori ara re mo ni ile. O di awon,
Ohun-ebo maa ru. O lo ba awon egbon re lati jijo lo sokolo ba.
Iya won gee bi ati jise tu un. Nigbati won de emibode. Oni
bode bere owo ibode Iowa won. Ejiogbe ti ise asiwaju,
Gbogbo awon Odu ko ri igbio san fun Onibode, bee ni awon,
Odu merinla ti o telee ko ri owo san, ayaafi Orangunmeji,
Tiise Odu Ekerindilogun li o ri owo ibode san ki gbogbo won to
le koja losoko. Nitorinaa nigbati won de oko tan ni awon.
Odu iyokun wa fi Ogbemeji ati Orangunmeji se olori. Lati ojo
naa ni a ti npe Orangunmeji ni Ofunmeji. Lati ojo naa ni a si
ti nwipe: A kii dIfa bori Ejiogbe, A kii dIfa bori Ofunmeji.
Nitorinaa biaba dibo tiada Ejiogbe tabi Ofunmeji awon li a o
gba Ibo fun.

IWORI OJUANI
Oluegbemiro awo oke-ile
Emibajo awo oju-omi
A difa fun joworo
Nlo oju omi
Won niki o rub
34

Ede agutan ati egbaa mejilelogun owo


O gbo o ru
Won ni:joworo kii maa ku iku omi a
Ma we a maa le teje
Iwori wonrin
A daa fun won ni out-ife
Won ni e nwa awon eniyan kan bayi
Ebo:Eyele merin egbaarin owo
Won rubo
IROSO UMBO
Ohun tiose bale ile ti ko ni kongaran ide
oun li o se iyale
ile ti ko ni busun ala
A difa agbe imorimodori
Nlo gba biojela omo olofin
Eku meji eja meji adiye ati
Egberindilogun owo
Ifa ni:babalawo niki a afa omo yi
Fun lati FISE aya

35

SEGUNDO DEL
TABLERO
OGBEROSO, OTOYALE , OTURASHE
SE MARCA PRIMERO SIGNO TOYALE EN EL
CENTRO DEL TABLERO Y DESPUES A LA
DERECHA
EL
MEJOR
SIGNO
DEL
MUNDO(OGBEROSO) Y POR ULTIMO A LA
IZQUIERDA OTURASHE,PERO SE EMPIEZA A
REZAR
EL
MEJOR
SIGNO
DEL
MUNDO(OGBEROSO) LUEGO SIGNO TOYALE Y
AL ULTIMO OTURASHE

OGBEROSO
Se echan las plumas sobre el signo ogberoso y
se mueven en forma circular al contrario de las
manecillas del reloj antes de cantar los sureyes
se le echan las plumas en las manos del
36

interesado al terminar de rezar todos los signos


se agrupa el iyerozun en el centro del tablero se
le ponen iyerozun en las plumas y se le dice al
interesado q se frote las manos y lo deje caer
dentro del paquete pidindole a orumila lo q
vino a buscar

OGBEROSO
Onagbonrangondon-nti-ife-wa li odifa
fbati
Tisee aremo Aramfe eniti gbogbo ibi
Nkoriti
Won ni iku a gbee ti
Arun a gbee ti
Ejo a gbee ti
Won niki o ru
Agbo kan ati ewe ifa
Ogbo o ru

SIGNO TOYALE

OTURASHE
37

Oyere (oyehere) ori imo li o difa fun


Otu
Otu nlo
Jagun ilu ajase
Won niki o wa rubo a segn
Ebo obuko meji egbejilelogun owo
O gbo oru
O segn
OSEsewon lo difa fun wo n ilu eyo
(Oyo) anikiwonru
Apere agbon esuru ose eran agbo
Eyel adiyen ati egaa owo won gbo won ru
Won kon ri jamba moo se ko se
Won awenun lo ba won we oran ibi un
Ati bee

38

TERC
ERA
PART
OTOYALE OCHETURA IWORIBARA
E DEL
OKANASA IRETEIWORI OCHENILOGBE
OKANAMEYI OJUANIOGBE
TABLE
SE PRESENTA EL PAQUETE AL
RO Y AL TABLERO SE PASA
INTERESADO
CIRCULARMENTE EL EBBO POR LA
CABEZA DEL INTERESADO

OCHETURA
Igede:
Akakanika, akakanika, alakakanika
Alapasapa ijakalu
Eye kan fo feerefe o wole
Akakanika li aa pe Ifa
39

Alakakanika li aape Odu


Alapasapa-ijakalu li aape Esu-Odara
Eye kan fo feerefe o wole li aape Aje
Omo Olokun-sande Oba Olubu-omi, Ogo
Owoni
Esu-Odara, iwo liote ilu yi do
Iwo nikiijeki ebi kiopa Alawo ilu
Iwo nikiijeki ebi kiopa Onisegun ILU
Iwo nikiijeki ebi kiopa Adahuense Ilu
Emi Alawo ilu yi ree
Emi Adahunse ilu yi ree
Esu-Odara majekbik pa mi ati beebee
Ewe Ifa naa:Ewe Abamoda kan, ebu
(erupe agbede) ato, efun ati osun. Ao te
Odu Osetura lori erupe-agbede tiabuewale
Ao sa Igbede tiowa loke yi bi a ti pee sibiyi
Sori erupe (ebu) naa, kiadaa pomo efun li
owo otun lati fi te
owo osi pelu erupe naa lati fi te odu otura si ara ewe abamoda
na
kiapa ovi alawe merin tiodara fun iIFa yi
owo dudu ati fun fun niki a papo fi sooro soke ninu ile eyo
atare meje ati awe obi kan niki a ma ge fif fun un nibiti a
40

sooro si ao maa fisa iguede naa biatipee nibiyi lojo ojumo.


Igede:
Osetura amukere(ikere) itekun orisa daji , ajojomate
Owo liaari se iyi owo li aari se ola,owo
Li aarise odiaba lorun olomo keririkeriri.
Osetura mimo liomoo pin
O pin fun alara,o fi dade
O pin fun ajero o wewu ileke
O pin fun oba oragun o te pa oso ro jakoO pin fun olupopo amuyun-bole, o pin fun erinmagaji ehineku
jamo
O pin fun oba ado, agba ilesi adakete pempe pari akun
O pin fun olu- oyinbo amokun sure
O pin fun oba ijebu ogboragan-nida akoyebeyebeya gun
O pin fun eleyo-ajori,ajegi-emi-sanra
O pin fun olomu aperan, oloro-agogo
O pin fun olu tapa lempe ododo m ajo barausa
Ojo patapata mule d ekun
O pin fun olowo aringinjin adubule fagada ide jura
O pin fun folowu oduru
O pin fun olofa arinnolu ayinkinni bo omo leun ati beebee
Jala o pi ni o, esuodara pin in mi o bara petu pin rere fun mi

41

SIGNO TOYALE
OSHENILOGBE

Arinnaperaje ese ologbof osis orun o njarege


Orumila i won iba fosisiwaju kiwon
Foros enrhin kiwon mewure k edu
Iwon je won kofun igaliyere je won mu
Won ko fun igaliyeri mu
Igaliyeri nfi osusus won loju
Igaliyeri

IRETE YERO
Ogun bayeje
Ote-nte-omo-eniyan-ri
Ada folofin iwatuka
Won ni:ogun ma de o, olofin
Nitorinaa bi olofin be wipe ki oun olofin ki o wa
rubo
Eyin adiye merindilogun agbo obuko
Akuko adiye egbaa mokanla owo ati ewe
Ifa olofin gbo ko rubo
42

IWORIBARA
Iworibarbara iworibarabara
A dife fole a bu fopuro
A niki won wa rubo ki won siwo ninu
Iwa tiko sunwon
Ki oran barabara ma bawon
Eboo opolopo obi epo egbaa
Mejilelogun owo eyele ati beebee kia
Maa fi owo tore kia maa fi obi tore
Won ko won ko ru

IKA MEYI
Odan-gaja awo Ata-nde li o difao fEyin won ni ki O sebo nitori
igbonagbooru. Akuko kan ati ohunkohun, Ti babalawo ba fe
nievo. Eyin I toun ti Ade Ori oun yepete yi Lio maa losodo
babalawo kan lati sebo, Ifa wipe: Oran igbonagbooru de fun
Eniti a da Ifa yi fun.
Egusesefiun-igbosele, Oniwakawakafiun-isasebudo, won
difa fun Bara Agbonniregun nlosode Ife lo se ire omobibi oka
meji ati abo adiye meji ni ebo o gbo o ru. O gbin oka, oka gbo
tan, o se meji, Ninu re, O fi bo Olusupen re. Won ni: Eyiti o

43

se oka meji ti of ibo Olusupen re, Kiamaapee ni Ikameji Eniti a


da Ifa yi fun yoo bimo pupo tabi oun yoo re pupo ninu aye.
Ojojose-idibere li o difa fOrunmila nigbi Obirin remaa s
agbere won niki o ru ori ejo oka meji ati igba ope. Ki won ma
le gba obirin naa li owo re O gbo o ru, Oye and Owore li o nba
Orunmila du obirin, Won ko le gba obirin naa nigbati,
Orunmila ti rubo, Obirin Orunmila oruko ti aipe Ope.
Omipensen-akodun-koro li o difa fOgun mi a gbe ogun lo ja ilu
ota re. Won niki o ru, Agbe-emu, esun isu ati epo, Ogun ko
ko ru, Awon babalawo ni, Ifa wipe, Lati ohun bowale ni won ti
maagbe inkan buruku fun un je nitori airubo re. O de ohun o
ja, o segn, bi o ti nyipada bowa ile, Okan ninu awon igbekun
rewa fii esun-isu loo O gba, o jee isu naa asi lorun tobeegee
ti ko le se-i-gbemi daradara, Nigbehin gbogbo re ko tun le
soro mo. Bioba soro sii, ori ana a owo liofi ndahun titi di oni.

OKANA SA
Se pasa enforma circular por la cabeza de el
interesado y se toca el tablero hasta terminar de
cantar el sureye

Majamasa li aimo akin akin tiomoo ja


Tikomoo sa a ba akin ibomiran lo
A daa fun akinsiyu won niki o rubo
Kiobaa le maamo igbati aiye ra fun ija ki
O ba le maa niyilojo gbogbo
44

Ebo:eye etu egbaa merindilogun owo


Ati ewe ifa ewe miope ojeleewe omo ewe
olusesaju kiagboo sinu omi ki eniti a da fa fun
fiwe kioma la aso etu o gbo ru

OJUANI SHOBE
Se entrega el paquete al interesado el irofa y la
escobilla para que se persine los deja caer
dentro de el tablero y el iyefa que le quede se
echa dentro de el ebbo y se reza ika meyi se
toca la parte superior con el ebbo y se dice eri
ate enseguida se pasa el ebbo por debajo de el
tablero y se dice atte akuaa iku unlo, arun
unlo, eyo unlo, ofo unlo, akoba unlo, ia unlo,
araye unlo, achelu unlo, onilu unlo, aditivo unlo,
boboosobo unlo se pone el ebbo sobre la estera
abajo del tablero y con el irofa se golpea el
tablero y se dice ire aricu, ire aye, ire oma, ire
owo, ire obiniokuni, ire unchinche, ire silemu, ire
dewantolokun acontinuacion se empuja el
paquete con el irofa se abreel paquete diciendo
ashe baba ashe yey ashe oyubona ashe
apetebi

45

Bonronyin awo ode ido ogormbi awo


Ode esa erigidudu awo
Ilu sakon a difa folofin obejele i yi
Nba bis un to nba bi ji
A NIKI o lo gba bi ji
A niki kiopa obuke lee
Kiogbe los eluju odan
Oni gege a sin bi relujun
A ko re wa le ewede
Eni l ashede sin bi r eluju
Ebo li ona ti aje eiyele meji kiofin kiofi okan bo
ori

CUAR
TA
PARTE
DEL
TABLE
RO

46

SE MARCA ORDI FUMBO,SIGNO TOYALE, IKA


MEYI,OKANA SA, PERO SOLO SE REZA ORDI
FUMBO

ORDI FUMBO
Ojijifiri liodifa fun idi a bu fun ofun
Won ni oran ididefuu airiotele nbo kiwon wa
rubo
Kioleje fun rere
Agutan eyele egbaasan owo
Ati ewe ifa (lo ewe aikujegunre kiofi eyele tabi
eja eraso see i obe) kiojee tabi gbobo inle jee ni
kutu owuro

Posterior mente se pone el ebbo sobre el tablero


y se envuelve diciendo apakuando iku,
apakuando arun, apakuando fitiwo, apakuando
ofo, apakuando ia, apakuando achelu,
apakuando bobosobbo y por ultimo se echa

47

agua al ebbo con el irofa diciendo ire aricu, ire


oma,
Ire quirinquirin, ire silemu, ire owo, ire
obiniokuni,ire de wantolokun.
Luego se echa iyefa y se dice ashe baba,ashe
yey, ashe oyubona,ashe apeteby y se cierra el
paquete del ebbo se pone el ebbo ya cerrado en
el centro del tablero y con el irofa y la brochita
se le da vueltas y se reza ORDI FUMBO.
Se le da el ultimo tiron al paquete del ebbo con
el irofa para sacarlo fuera del tablero y de la
estera.
Se percina al interesado y se deja caer el ebbo a
la altura de las rodillas y se dice iku bilari eshu
awate,arun bilari eshu awate, araye bilari eshu
awate, despus se le pone delante de elewa y
se reza IKA MEYI para desactivar la iyefa y se
recoje un poquito marcando OSAJUANI se va a la
puerta y se le sopla.

48

ESTA FUE UNA PRODUCCION DE WALT DISNEY


PICTURES

49

50

También podría gustarte