Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
DE TABLERO
1
EBBO
EPON
CON
REZODE IDEAS: Awo de Orumila IROSO
APORTACION
MEYI
Z
AFRIC
EDITOR EN JEFE: Awo de Orumila OGBEROSO
ANOS
ESCRITOR: Babalocha OYECKUN IWORI
OCHE TURA
2
Igede:
Akakanika, akakanika, alakakanika
Alapasapa ijakalu
Eye kan fo feerefe o wole
Akakanika li aa pe Ifa
Alakakanika li aape Odu
Alapasapa-ijakalu li aape Esu-Odara
Eye kan fo feerefe o wole li aape Aje
Omo Olokun-sande Oba Olubu-omi, Ogo
Owoni
Esu-Odara, iwo liote ilu yi do
Iwo nikiijeki ebi kiopa Alawo ilu
Iwo nikiijeki ebi kiopa Onisegun ILU
Iwo nikiijeki ebi kiopa Adahuense Ilu
Emi Alawo ilu yi ree
Emi Adahunse ilu yi ree
Esu-Odara majekbik pa mi ati beebee
Ewe Ifa naa:Ewe Abamoda kan, ebu
(erupe agbede) ato, efun ati osun. Ao te
Odu Osetura lori erupe-agbede tiabuewale
Ao sa Igbede tiowa loke yi bi a ti pee sibiyi
Sori erupe (ebu) naa, kiadaa pomo efun li
3
Nitorinaa ki o ru:
Aremo re kiofi ileke owo ati ti ese re sii lara, ake-ewure meji
ati eejilelogun owo.
O gbo o ruBi o ti nko awon eniyan bere sii pegan
Re ati olofin pe:
Alaso kan yi ni olofin fa omo fun?
Won gba omobirin naa lo owo re
Won muu lo fun oba kan pe ki o maa
Fee, nitoripe ayaba ni omobirin naa bamu
Oba tii won fa omibirin naa lo fun tun sun ko lo sunre loru.
O ranse lo pe olokotun ajamlolo
Pe ki owa wo ifa fun oun.
O de, o ni oba,kosi ohun meji
Tin se o sisun li o sun ti o ko
Lee sunre loru ni
Nitorinaa bioba wipe ki o ma ku,ki o yara mu olori(ayaba) kan
wa
Ati eni-ajoji kan tio wa ni ile re
Kiofa won fun abalawo tiowa ni
Ori-ite ifa ake-ewure meji ati
Eejielogun owo. Oba gbo o ru
Olukotun ajamlolo ko hincan wonyi losi ile re
6
O gbo o ru.
OGBE YONO se raspa la cabeza
Kukun-dukun, pete-inoki,
A difa fun won iegun majo
I won a noro yey
Elede merin oke merino o ati agba oti
Merin ni ebo
OGBE SA
Afefelegelege awo aye efufulele awo ode orun kukuteku awo
aja-ile a difa fun iki.won ni enikan girisigirisi bi agbo
nbaasore.won niki o rubo kiomaaaa tan lo pa.apipo-obi,pawa
egbaa mokanla owo,opon tidetisi iki gbo o ru.
O wa di ojo kan,agbo losile, olofin o ri ojeegun (ibiti won nbo
eegun ninu ile)
Baba re ti o fin n ingbinni o biileere iun tiofi nboo, olofin ni: obi
ni oun fi nboo
Agbo ni: ifa! O dara biobadi ojo miran iki ni oun maa muwa fun
e ki o fi boo. Olofin dupe i oun gbo . o wa i ojo kan, agbo de
odo iki, o billere pe: iki nje iru ere kan bayi i oun pelu baba re
nse ko ha fi pitan fun o bi? Iki billere pe: iru ere wo ni? Agbo
ni: ere naa niipe ,won a maa de ara won moun opon. Won a
maa ka oji ese ki ni baba oun Kofi pitan fun oun sugbon
oungba pe ere naa dara.
Agbo gbe opon sile lati FISE ere naa. O niki iki ko de oun
moun opon kiogbe oun ru. Iki gba bee, o gbee ru.W on ka ojiese o gbe sile. Agbo ni o kan iki. Iki bosinu oon agbo ruuu.
9
11
ORDI KA
Aaribomomo a difa folokun a bu folosa.
A niki enikookan won wa rubo: ikoko-amo merin,eyele
merindilogun, oke mierin owo ati ewe ifa.Won rubo, won ni : A
kiri de okun A kiri di osa. Asiri olosa kiyoo tu.
OJUANI BOKA
Orunmila i owonrinka , mi oworinka .
Mo ni eetiri ti owon fin nrin kaakaa?orunmila dahun o ni: owo
nrin kaakaa nigbati owo wa nile ati ohun rere gbogbo,aye
Owon gun gege.Won ngbe ohun gbogbo wa sori iwon: owon
kiijeun kiomawon on kiotoojee, owon kiimu omi kiomawon on
kiotoomuu,owon kilo aso kiomawon on kiiotoo loo, owon
kiikole kiomawon on wo kiotoo koo.A difa fafiwon-se-ohungbogbo nifa-ooye a bu foyinbo, a niki won wa rubo kiwon ma
baa ju iwon un laelae. Ataare merin,ewe emu,adan meri, oke
ideru(oke tiafi ndi eru) merun,egbaa mokanlelogun owo li
ebo. Won rubo, a sewe ifa fun won, won gbaa,a ni: ohun
emu(ba) mu kiibo. Adan kiimugi kiobo.
OGUNDA BEDE
Karangbada-akara-ngbada
Ile owa ni mo wa
Ki owo titun o wa ni wa
Ki aya titun o wa ni wa
Ki omo titun owa ni wa a ti beebee
Bi omode bafi oju ba alakara a so isu un
Ogundasoriirefogbe,kiose oriire fun mi
12
13
Akiyesi tabi itan oro naa:li akoko kan okunrin oloro kan tioni
omo meji,ku,
Okunrin ni awon omo re mejeji naa, o fi ohun ini pupo sile fun
awon eniyan re.O si je asa ni ile wa pe,awon ebi eniti o ku kiiti
ogun fun omo je nitorinaa won ko gbogbo inkan tiowa
nile,awon ebi okun pin in.Awon omo kunrin meji yi ti ji apo
ileke kan,won gbe apo naa pamo,won nrora yota minu ileke
olowo iyebiye naa nigbbagbogbo,nigbati apo yi nfuye, ti ileke
olowo iyebiye naa ku si idaaji apo:Eyi egbonnfe lati re aburo re
je, o wa nikan gbe ileke iyokun lo fun oba ilu pamo, o sin so
fun aburo re pe, ole tiji apo oleke ti awon fipamo lo.Oba
paapaa si tun nronu, o nwa ona bi oun ibatise pa egbon tiogbe
ileke wa fun oun pamo, biobaku ki ileke le di ti oun.
Sugbon kiotoo le se bee o ni oun yoo dan awon babalawo oun
wonyi won a. o mu igba ademu kan, o bu ninu ileke na a sinu
re, o mu majele ti o nte lati fi pa onileke lee lori, ode igba naa
daradara kia ma le mo ohun tiowa nibe sugbon b babalawo
ba moo oun kiyoo pa onileke naa. O ya oba lenu nigbati o riipe
babalawo tubo o rubo,kosi pa onileke naa mo.
OSALO FOBEYO se pasa el ebbo circularmente por
la cabeza
Atiba paja e roju jaja
Atiba pagbo e roju je agbo
Atimumu pobuko
Esu-odara laaje kimi koro dele
Etutu ifa na: da epo sile ninu ile tabi
Ni ita gbangba tabi ki o da epo sori esu.
OSA FUN se raspa la cabeza y las manos
14
15
Emi I tanimowon?
Orunmila i enniti kiinawo owo o re tan
Wmi I tanimowon?
Orunmila I eniti koje jale
Emi I tanimowon?
Orunmila i eniti kiijegbeese
Emi I tanimowon?
Orunmila I eniti kiimu oti,eniti kiimu emu,eniti ko je dale ore.
Otura-rete, ojikutukutu banu ara re siro nitoriiise
Ninu egun ninu iso, mariwo-ope a yorisoke, jorowo kiinawo
tan,jokoje kiidagbese, eesan kiidagbese kiomasan, amuwon li
ameso!
Ewe ifa: ewe jorowo,ewe jokoje,ewe eso,ose ogofa tabi
igbio,eesan owo-eyo niki a temoose naa yika birikiti,lehin
igbat a ti gun ewe ifa moo. Ao te odu otura-rete ni iye-irosu le
ose naa lori ninu igba ademu. Wiwe ni.
OTURA SHE se le echa yefa al ebbo
Oyere (Oyehere) ori imo li o difa fun Otu.
Otu nlo jagun ilu Ajase.
Won niki o wa rubo, a segn.
Ebo: Obuko meji, egbejilelogun owo.
O gbo o ru.
O segn.
Se resa el signo del padrino.
OGBE DI
17
Efun tiafi omi po niki a fi te odu Ose kiasifi Osun tiafi omi po
bakan na te Odu Irete. Pa eyele meji ti o dara, okan fun Ose
ati ekeji fun Irete. Eyiti o sikun ninu eje eyele mejeji naa
kiadaa pomo ose ti a gn naa; ko ose naa fi le egbe ogiri lori
oke Odu tiatite naa. Ilo re: Ao maa bu ose naa fun wiwe
nigbakuugba ti ao we.
Asewaa niti Aira. Biabamu gbafOpe, Ope a gbaa.
A difa fun Akuko-adiye, won niki o rubo ki awon egbe re le
maa gba oro re.
Ose-bi-irete, A difa fun Olofin.
Won nki Olofin Ajalaye wa rubo: Agbo ati egbaawa owo.
O gbo o ru.
Won ni: Ase re a te il.
OFUN SA
A daa fun Olofin-Ajalaye, A daa fun Olofin Ajalorun, Ati Oluwa
mi Agiri-ilogbon, Omo tiabi like Tase nibi oju ti mo wa e. O
ni quise oun A mu tohun wa o ni quise oun. Oniki e jewo
obun kimi daso boy in. A ni a jewo
Obun. Oluwa das obo wa. O ti owo bo apo Egede, O mu ewe
Alasuwalu wa, gbogbo wa njo a nyo. A nkorin.
Mo gbewe Alasuwalu, Alade suwa lemowo rigidi.
A gbewe Alasuwalu, Alade suwa lem, owo rigidi.
Ni jo naa lojo ro ti o tun aye ife so bi igba.
OFUN SHE
MENCIONAR LOS OBJETOS DEL EBBO
21
23
Mefa ati egbeefa owo ni ebo. Won ni: gbogbo aye si nwo too,
lori eni naa. Lati ojo naa ni babalawo ti njoko lori eni difa.
BABA IRETE MEJI
Okan awo Oluigbo li o difa fOrunmila, Nigbi Orunmila mi lo si
Ife, Won ni iye eniti Orunmila ba te ko ni iku. Ewe tete eiyele
meji ati beebee ni ebo O gbo o ru. Won gbo ewe tete sinu omi
kio fi fo ori.
Ada-ile-o-mukankan li o difa fun Iren, Nlo te awon meji ninu
omo Olofin, Won niki o rubo, Awon ti o nlo te ko ni iku, Won
ni: Ijoti Iren te meji won ko ku ki a ma pee ni: Ire-te-meji.
Odan-aboripegunpegun li o difa fAkon, Won ni: Iwa Akon
Koniiba ti oja mu. Nitorinaa bi Akon ba fe ki iwa oun ba ti oja
mu kiowa ru: Ata-epo ati aso olokoleti, Akon ko ko ru, O wa
di ojo oja, akon gbe ata epo reru, o fi pantete, bi o ti nfe lati
da aso Olokoleti re bora, bee ni ata (ikoko) epo re yi tiosi si oju
de, o fo sii laso, Epo ti o fo si Akon Iara ni ojo naa liosi wa ni
ehin re titi di oni yi. Bi Ifa i ba bi eniyan, ki a kilo fun eni naa
pe: ko gbodo maafi aso-olokoleti bora.
Adilu-abidisumusumu li o difa fOluweri, nigbi, Oluweri mi lo
ra Akon leru. Won ni eru ti o nlo rayi konii jeki eniyan tan ni
owo re. Awo-titun, ewure ati efun li ebo. Oluweri gbo o ru.
Won nbuu ni ibukibu won si nlo. Akon nkan ni ko lo. Ko efun
sinu awo titun naa kiopa ewure fun un.
BABA OSHE MEYI
Titoni-nkunle ti-nmukawoto li o difa fArugbo, A niki o ru,
Abo adiye. Ago-owu ati efun merindilogun. Ki oun le pa ewu s
ehin ninu awon Odu. O gbo o ru. O pa ewu sehin, Nje Eyiti
o pa ewu sehin ninu awon Odu ki a maa pee ni: Agbameji.
Osekeseke li o difa fAye, won ni tire sa ni gbogbo aye yoo
maafi se ona ise. O ni kini ebo. A niki o ba le ri bee,
32
IWORI OJUANI
Oluegbemiro awo oke-ile
Emibajo awo oju-omi
A difa fun joworo
Nlo oju omi
Won niki o rub
34
35
SEGUNDO DEL
TABLERO
OGBEROSO, OTOYALE , OTURASHE
SE MARCA PRIMERO SIGNO TOYALE EN EL
CENTRO DEL TABLERO Y DESPUES A LA
DERECHA
EL
MEJOR
SIGNO
DEL
MUNDO(OGBEROSO) Y POR ULTIMO A LA
IZQUIERDA OTURASHE,PERO SE EMPIEZA A
REZAR
EL
MEJOR
SIGNO
DEL
MUNDO(OGBEROSO) LUEGO SIGNO TOYALE Y
AL ULTIMO OTURASHE
OGBEROSO
Se echan las plumas sobre el signo ogberoso y
se mueven en forma circular al contrario de las
manecillas del reloj antes de cantar los sureyes
se le echan las plumas en las manos del
36
OGBEROSO
Onagbonrangondon-nti-ife-wa li odifa
fbati
Tisee aremo Aramfe eniti gbogbo ibi
Nkoriti
Won ni iku a gbee ti
Arun a gbee ti
Ejo a gbee ti
Won niki o ru
Agbo kan ati ewe ifa
Ogbo o ru
SIGNO TOYALE
OTURASHE
37
38
TERC
ERA
PART
OTOYALE OCHETURA IWORIBARA
E DEL
OKANASA IRETEIWORI OCHENILOGBE
OKANAMEYI OJUANIOGBE
TABLE
SE PRESENTA EL PAQUETE AL
RO Y AL TABLERO SE PASA
INTERESADO
CIRCULARMENTE EL EBBO POR LA
CABEZA DEL INTERESADO
OCHETURA
Igede:
Akakanika, akakanika, alakakanika
Alapasapa ijakalu
Eye kan fo feerefe o wole
Akakanika li aa pe Ifa
39
41
SIGNO TOYALE
OSHENILOGBE
IRETE YERO
Ogun bayeje
Ote-nte-omo-eniyan-ri
Ada folofin iwatuka
Won ni:ogun ma de o, olofin
Nitorinaa bi olofin be wipe ki oun olofin ki o wa
rubo
Eyin adiye merindilogun agbo obuko
Akuko adiye egbaa mokanla owo ati ewe
Ifa olofin gbo ko rubo
42
IWORIBARA
Iworibarbara iworibarabara
A dife fole a bu fopuro
A niki won wa rubo ki won siwo ninu
Iwa tiko sunwon
Ki oran barabara ma bawon
Eboo opolopo obi epo egbaa
Mejilelogun owo eyele ati beebee kia
Maa fi owo tore kia maa fi obi tore
Won ko won ko ru
IKA MEYI
Odan-gaja awo Ata-nde li o difao fEyin won ni ki O sebo nitori
igbonagbooru. Akuko kan ati ohunkohun, Ti babalawo ba fe
nievo. Eyin I toun ti Ade Ori oun yepete yi Lio maa losodo
babalawo kan lati sebo, Ifa wipe: Oran igbonagbooru de fun
Eniti a da Ifa yi fun.
Egusesefiun-igbosele, Oniwakawakafiun-isasebudo, won
difa fun Bara Agbonniregun nlosode Ife lo se ire omobibi oka
meji ati abo adiye meji ni ebo o gbo o ru. O gbin oka, oka gbo
tan, o se meji, Ninu re, O fi bo Olusupen re. Won ni: Eyiti o
43
OKANA SA
Se pasa enforma circular por la cabeza de el
interesado y se toca el tablero hasta terminar de
cantar el sureye
OJUANI SHOBE
Se entrega el paquete al interesado el irofa y la
escobilla para que se persine los deja caer
dentro de el tablero y el iyefa que le quede se
echa dentro de el ebbo y se reza ika meyi se
toca la parte superior con el ebbo y se dice eri
ate enseguida se pasa el ebbo por debajo de el
tablero y se dice atte akuaa iku unlo, arun
unlo, eyo unlo, ofo unlo, akoba unlo, ia unlo,
araye unlo, achelu unlo, onilu unlo, aditivo unlo,
boboosobo unlo se pone el ebbo sobre la estera
abajo del tablero y con el irofa se golpea el
tablero y se dice ire aricu, ire aye, ire oma, ire
owo, ire obiniokuni, ire unchinche, ire silemu, ire
dewantolokun acontinuacion se empuja el
paquete con el irofa se abreel paquete diciendo
ashe baba ashe yey ashe oyubona ashe
apetebi
45
CUAR
TA
PARTE
DEL
TABLE
RO
46
ORDI FUMBO
Ojijifiri liodifa fun idi a bu fun ofun
Won ni oran ididefuu airiotele nbo kiwon wa
rubo
Kioleje fun rere
Agutan eyele egbaasan owo
Ati ewe ifa (lo ewe aikujegunre kiofi eyele tabi
eja eraso see i obe) kiojee tabi gbobo inle jee ni
kutu owuro
47
48
49
50