Está en la página 1de 10

FORMULACIN Y NOMENCLATURA

QUMICA INORGNICA
1987 2004 (v.2.2)
Pedro L. Rodrguez Porca
19872004 (v.2.2) Pedro Rodrguez Porca (http://usuarios.lycos.es/explorar) 2 de 10
1. NMEROS DE OXI DACIN
Cada tomo de un compuesto se caracteriza por un estado de oxidacin, debido a los electrones ganados o
perdidos (totalmente en los compuestos inicos o parcialmente en l os coval entes) con respecto al tomo ai slado. El
nmero (positivo en los que pierden electrones, negativo en los que ganan electrones) que indica este estado se llama
nmero de oxidacin del elemento en dicho compuesto.
El nmero de oxidacin (n.o) se define como la carga elctrica formal (puede que no sea real) que se asigna a
un tomo en un compuesto.
Para asignar el n.o. a cada tomo en una especie qumi ca (NH
3
, ClO
3

, etc.) se emplea un conjunto de reglas (que


se pueden deducir fcilmente a partir de la configuracin electrnica), que se pueden resumir del modo siguiente:
1. El n.o. de todos los elementos libres es cero, en cualquiera de las formas en que se presenten: Ca metlico,
He, N
2
, P
4
, etc. (En molculas con tomos iguales, N
2
, H
2
, etc., los electrones del enlace estn compartidos
equitativamente y no se pueden as ignar a ninguno de los tomos ).
2. El n.o. de cualquier in monoatmico es igual a su carga elctrica. As, los n.o. del S
2
, Cl

, Na, K
+
y Zn
2+
son, respectivamente, 2, 1, 0, +1 y +2, que coinciden con sus respectivas cargas elctricas (reales).
3. El n.o. del H en sus compuestos es +1, excepto en los hidruros metlicos, que es 1.
4. El n.o. del O en sus compuestos es 2, excepto en los perxidos, que es 1.
5. El n.o. de los metales alcalinos es siempre +1.
6. El n.o. de los metales alcalinotrreos es siempre +2.
7. El n.o. del F en sus compuestos es siempre 1. El n.o de los dems halgenos vara desde 1 a 7, siendo
positivo cuando se combina con el O o con otro halgeno ms electronegativo.
8. La suma algebraica de los n.o. de los tomos de una molcula es cero, y si se trata de un ion, igual a
la carga del ion.
Con estas reglas se puede cal cul ar fcil mente el n.o. de cual quier elemento en una especi e qumi ca. As, en NH
3
y ClO
3

los n.o. son: N = 3, H = +1, Cl = +5 y O = 2.


En la Tabla Peridica s e encuentran detallados los n.o. de todos los elementos cuando forman parte de
compuestos.
Conviene insistir que, en general, el n.o. no representa la carga elctrica real de un tomo en un compuesto. Por ejemplo, en NO y CaO el
n.o. del O es 2 en ambos compuestos; pero en NO no existe realmente una carga de 2 en el tomo de O, ni de +2 en el de nitrgeno, pues se
trata de un compuesto covalente (dbilmente polar). En cambio, en CaO s ocurre esto, porque es inico.
Nmero de oxidacin y valencia
La valencia de un elemento es el nmero de tomos de hidrgeno que se combinan con un tomo de dicho elemento. Tambin es el nmero
de electrones perdidos o ganados por el elemento (valencia inica) o el nmero de electrones compartidos (valencia covalente) por el elemento
en un compuesto.
El concepto de valencia resulta til en la formulacin de compuestos binarios, mientras que el nmero de oxidacin lo es en compuestos de
tres o ms elementos.
Es importante distinguir entre n.o. y valencia. Consideremos, por ejemplo, los siguientes compuestos del carbono:
4 2 0 +4
CH
4
CH
3
Cl CH
2
Cl
2
CCl
4
En todos ellos el carbono presenta invariablemente su valencia de 4, mientras que su n.o. es distinto en cada compuestos (se indica encima
del smbolo).
Conviene advertir que, en compuestos con ms de un tomo de un mismo elemento, el n.o. puede incluso alguna vez resultar fraccionario.
2. FRMULAS QUMICAS
La frmula qumica es una representacin simblica de la molcula o unidad estructural de una sus tancia en la que
se indica la cantidad o proporcin de tomos que intervienen en el compuesto.
Tipos de frmulas qumicas:
a. Frmula molecular (compuestos coval entes): indica el nmero y clase de tomos de una molcula. No da
apenas informacin de cmo estn unidos los tomos.
H
2
O HCl O
2
F
2
b. Frmula estructural (compuestos covalentes): se representa la ordenacin de los tomos y cmo se enlazan
para formar molculas.
H H H H H H
* * * * * *
H))C))C))C))C))C))C))Br H )) Cl
* * * * * *
H H H H H H
c. Frmula emprica (compuestos inicos): indica la proporcin de los diferentes tomos que forman dicho
1
Intern ationa l Unio n of Pure a nd Applie d Ch emis try.
19872004 (v.2.2) Pedro Rodrguez Porca (http://usuarios.lycos.es/explorar) 3 de 10
compuesto. As el cloruro sdico se representa por
NaCl Na
50
Cl
50
en general Na
x
Cl
x
mas por convenio se utilizan los subndices enteros ms pequeos.
3. ORDEN DE ESCRITURA DE LOS ELEMENTOS EN LA FRMULA
En l as combi naci ones entre no metal es, la IUPAC
1
recomienda colocar ms a la izquierda de la frmula al elemento
que va antes en la siguiente lista (en subrayado los ms importantes):
Ru Xe Kr B Si C Sb As P N H Te Se S At I Br Cl O F
Notar que los elementos no siguen exactamente un orden creciente de electronegatividad.
En un compuesto en donde interviene un elemento que no est dado en la secuencia anterior se pondr ste como
primero.
Ejemplos:
HCl H
2
O NaCl H
2
S NaHSO
4
4. TIPOS DE NOMENCLATURA (formas de nombrar una sustancia)
No recomendadas por la IUPAC
a. Nomenclatura c omn, tradicion al o funcional.
b. Nomenclatura antigua.
Recomendadas por la IUPAC
a. Nomenclatura sistemtica; en donde las proporciones en que se encuentran los elementos en una f rmula
puede indicarse por medio de prefijos griegos: mono(1), di(2), tri(3), tetra(4), penta(5), hexa(6), hepta(7), etc.
y hemi(1/2) y sesqui(3/2). El prefijo mono, si resulta innecesario, puede omitirse.
No es necesario mencionar las proporciones estequiomtricas si en el compuesto interviene un elemento
de n.o. constante.
b. Nomenclatura de Stock; el n de oxidacin del elemento se indica en nmeros romanos y ent re parntesis
inmediatamente despus del nombre. Si en el compuesto interviene un elemento cuyo n de oxidacin es c te.,
es innecesario indicarlo.
c. Nomenclatura de EwensBassett; se indica entre parntesis la carga total de un ion en lugar del n de
oxidacin del tomo.
5. SUSTANCIAS SIMPLES
Se llaman sustancias simples a las que estn constituidas por tomos de un mismo elemento.
Formulacin:
Se representan mediante el smbolo del elemento con un subndice para indicar el nmero de tomos.
Los gases nobles son monoatmicos: He, Xe, Rn, etc.
La molcula de bastantes sustancias que, en cond iciones normales se presentan en estado gaseoso, est
constituida por dos tomos: N
2
, F
2
, O
2
, Cl
2
, etc.
Los elementos que presentan estados alotrpicos (agrupaciones de distinto n de tomos) de estructura
conoc ida prese ntan agr upaciones divers as: S
8
, O
3
, P
4
, etc.
Los metales, en las ec uaciones qumicas, se representan simplemente mediante el smbolo: Cu, Sn, Fe, Ag,
etc.
Nomenclatura:
Las denominaciones de l as substancias simples y de sus estados alotrpicos se establecen mediante prefijos
numerales segn el nmero de tomos presentes, seguido del nombre del elemento.
comn si stemti co comn si stemti co

H
2
hi drgeno di hi drgeno F
2
f l or di f l or
H hi drgeno atmi co monohi drgeno T
2
tritio ditritio
Cl
2
cloro dicloro Br
2
br omo di br omo
I
2
yodo di yodo O
2
ox geno di oxgeno
2
Exi sten una seri e de excepci ones como son: de arsni co, arseni uro; de ant i moni o, ant imoni uro; de azuf re, sul f uro; de carbono, carburo; de
f sf oro, f osf uro; de hi drgeno, hi druro; de nit rgeno, ni t ruro; de ox geno, xi do; de sel eni o, sel eni uro; de si li ci o, si l ici uro.
19872004 (v.2.2) Pedro Rodrguez Porca (http://usuarios.lycos.es/explorar) 4 de 10
O
3
ozono t ri ox geno D
2
deuterio dideu terio
P
4
fsforo bl anco tetrafsforo
6. COMBINACIONES BINARIAS.
Estn constituidas por tomos de dos elementos distintos unidos entre s mediante algn tipo de enlace.
Formulacin:
El orden en que deben colocarse los smbolos de los elementos sigue el establecido en el apartado 3.
Para los compuestos con carcter inico se emplea la frmula emprica.
Nomenclatura:
Como regla general, se cita en primer lugar la raz del nombre del componente que se escribe ltimo en la
frmula, con la terminacin uro
2
, seguida del nombre del otro elemento. Tambin estn admitidos ciertos nombres
usuales.
Comn: Cuando el elemento situado a la izquierda en la frmula qumica acta con dos posibles n.o. se hace
terminar su nombre en oso (n.o. inferior) o en ico (n.o. superior):
FeCl
2
: cloruro ferroso FeCl
3
: cloruro frrico
Sistemtica: se utilizan los prefijos numerales griegos mono, di, tri, tetra, penta, etc. colocados delante de cada
una de las palabras que forman la denominacin:
As
2
Se
3
: triseleniuro de diarsnico
de Stock: se coloca entre parntesis e inmediatamente despus del nombre del elemento situado a la izquierda,
su n.o. en el compuesto:
As
2
Se
3
: seleniuro de arsnico (III)
La nomenclatura sistemtica se utiliza preferentemente en las combinaciones de dos no metales y la de Stock
cuando se combinan metal y no metal.
HI DRUROS
Son las combinaciones binarias del hidrgeno con otro elemento qumico. Existen tres clases de hidruros:
HIDRUROS NO MET LICOS DE CARCTER CIDO (covalentes): Son combinaciones del H (n.o. = +1) con
F, Cl, Br, I (n.o. = 1) y S, Se, Te (n.o. = 2). Tales compuestos dan disoluciones cidas cuando se disuelven en
agua, llamndose en ese caso hidrcidos.
si stemti ca hi drcidos (en di sol uci n acuosa)

HF f l uoruro de hi drgeno HF
( aq)
ci do fl uorhdri co
HCl cl oruro de hi drgeno HCl
( aq)
ci do cl orhdri co
HBr bromuro de hi drgeno HBr
( aq)
ci do bromhdri co
HI yoduro de hidrgeno HI
( aq)
ci do yodhdri co
H
2
S sul f uro de hi drgeno H
2
S
( aq)
ci do sul fhdri co
H
2
Se sel eni uro de hi drgeno H
2
Se
( aq)
ci do sel enhdri co
H
2
Te t el eruro de hi drgeno H
2
Te
( aq)
ci do tel urhdri co
HIDRUROS NO MET LICOS (covalentes): combinaciones del H (n.o. = +1) con el C, Si, N, P, As, Sb y O. Sus
disoluciones en agua no presentan carcter cido. Todos reciben nombres parti culares aceptados por la IUPAC.
comn si stemti ca comn si stemti ca

NH
3
amonaco t ri hi druro de ni t rgeno N
2
H
4
hi drazina t et rahi druro de di ni trgeno
PH
3
f osf ina trihidruro de fs foro AsH
3
arsi na
SbH
3
est i bina CH
4
met ano
SiH
4
si l ano H
2
O agua
HIDRUROS METLICOS (inicos): combinaciones del in hidruro (H

) con cationes metlicos (M


n+
):
si stemti ca de Stock

LiH hidruro de litio hidruro de litio


19872004 (v.2.2) Pedro Rodrguez Porca (http://usuarios.lycos.es/explorar) 5 de 10
MgH
2
hidruro de magne sio hidruro de magne sio
AlH
3
hidruro de alu minio hidruro de alu minio
PbH
4
t etr ahi drur o de plomo hi druro de plomo (I V)
SnH
2
di hi druro de est ao hidru ro de esta o (II)
XIDOS: combinaciones del O (n.o. = 2) con metales (xidos metlicos inicos) o no metales (xidos no metlicos
covalentes), excepto el flor:
de Stock si stemti ca comn

Li
2
O xido d e litio
MgO xido d e ma gnesio
FeO xido de hie rro (II) xi do ferroso
Fe
2
O
3
xido de hie rro (III) xi do frri co
Fe
3
O
4
(magnet i ta) xi do ferrosofrri co
CO monxi do de carbono
CO
2
di xi do de carbono anhdri do carbni co
N
2
O xi do de dini t rgeno xi do ni troso
NO monxi do de ni trgeno xi do ntri co
N
2
O
3
t ri xi do de dini t rgeno anhdri do ni troso
NO
2
di xi do de ni t rgeno perxi do de ni t rgeno
N
2
O
4
t et rxi do de dini t rgeno
N
2
O
5
pent xido de di ni trgeno anhdri do ntri co
P
2
O
3
trixido de fsfo ro
P
2
O
4
tetrxido de f sforo
P
2
O
5
pentxido de fsforo
SO
2
dixido de azufre anhdri do sul furoso
SO
3
trixido de azu fre anhdri do sul fri co
Cl
2
O mon xido de diclo ro anhdri do hi pocl oroso
Cl
2
O
3
trixido de dicloro anhdri do cl oroso
ClO
2
dixido de cloro
Cl
2
O
5
(no exi st e) pentxido de dicloro anhdri do cl ri co
Cl
2
O
6
hexxido d e dicloro
Cl
2
O
7
heptxido de dicloro anhdri do percl ri co
NO METAL + METAL (inicos): El no metal acta casi siempre con un nico n.o. dado en la siguiente tabla:
Grupo Elementos n.o. Grupo Elementos n.o.

VIIA F, Cl , Br, I, At 1 IVA C, Si 4
VIA S, Se, Te 2 IIIA B 3
VA N, P, As, Sb 3
Las combinaciones de F, Cl, Br, I, S, Se y Te con metales se denominan SALES DE HIDRCIDOS (o sales
haloideas neutras).
si stemti ca de Stock comn

LiF fluoruro de litio fluoruro de litio fl uoruro l ti co


CaF
2
difluoru ro de ca lcio fluoruro de calc io fl uoruro cl ci co
FeCl
3
tricloruro de hierro clorur o de h ierro (III) cl oruro frri co
Ni
2
Si si l ici uro de nquel siliciuro de nq uel (II) si l i ci uro niquel oso
Li
3
N nitruro de litio
MnS monosul furo de mang aneso sulfu ro de man gane so(II) sul furo manganoso
NO METAL + NO METAL (covalentes)
si stemti ca de Stock

BrF monofl uor uro de br omo fluoru ro de bromo (I)


CS
2
di sul furo de carbono sul f uro de carbono
BrF
3
t ri fl uor uro de br omo fluoru ro de bromo (III)
SiC carbu ro de silic io carbu ro de silic io
NCl
3
t ri cl oruro de ni t rgeno clorur o de nitrg eno ( III)
7. OXCIDOS
Son sustancias c idas que t ienen de frmula general H
a
X
b
O
c
siendo a, b, c nmeros enteros . X es generalmente
un no metal , aunque en algunos casos puede ser un metal de transi ci n: Cr, Mn, V, Mo, W. Contienen O de ah su
nombre (n.o. = 2) en la molcula y presentan propiedades cidas.
Formulacin:
Los oxcidos pueden considerarse como compuestos binarios , en los que la parte electropositiva es el in H
+
,
19872004 (v.2.2) Pedro Rodrguez Porca (http://usuarios.lycos.es/explorar) 6 de 10
y la electronegativa la constituye el anin poliatmico formado por un tomo caracterstico central (X), al que estn
di rectamente uni dos l os tomos de O. Se escribe en pri mer l ugar el H.
Nomenclatura:
Comn: cido + prefij o + nombre del el emento X + sufi jo. El elemento X puede actuar con diferentes n.o. y por
ello se utilizan prefijos y sufijos siendo en orden creciente de n.o.:
hipo....oso ....oso ....ico per....ico
de tal forma que cuando X:
Slo puede actuar con slo un n.o.: terminacin en ico: H
2
CO
3
: cido carbnico (n.o. del C = +6)
Puede actuar con dos n.o: terminaciones oso para el menor e ico para el mayor:
H
2
SO
3
: cido sulfuroso (n.o. S = +4) H
2
SO
4
: cido sulfrico (n.o. S = +6)
Puede actuar con tres n.o: hipo...oso (menor), oso (inter medio) y ico (mayor).
Sistemtica: cido + prefijo oxo, dioxo, trioxo... (segn el nmero de O) + nombre del elemento X terminado
en ico y con prefijo di, tri... (segn sea su subndi ce) + n.o. (romanos) del elemento X.
de Stock: igual que la sistemtica pero eliminando la palabra cido y aadiend o al final de hidrgeno. El
nombre del elemento X se hace terminar en ato.
si stemti ca de Stock comn

HClO cido oxoc lrico (I) oxocl orat o (I) de hi drgeno ci do hi pocl oroso
HClO
2
cido dioxo clrico (III) di oxoclorat o (I I I) de hi drgeno ci do cl oroso
HClO
3
ci do tri oxocl ri co (V) t ri oxocl orat o (V) de hi drgeno ci do cl ri co
HClO
4
cido tetrao xocl rico (VII) t et raoxocl orat o (VII ) de h. ci do percl ri co
H
2
SO
3
ci do tri oxosul fri co (I V) t ri oxosul fat o (IV) de h. ci do sul furoso
H
2
S
2
O
5
ci do pent aoxodi sulf rico (IV) pent aoxodisul f ato (I V) de h. ci do di sul furoso
H
2
SO
4
cido tetrao xosu lfrico (VI) t et raoxosul fat o (VI) de h. ci do sul fri co
H
2
S
2
O
7
cido hepta oxod isulf rico (VI) hept aoxodisul f ato (VI ) de h. ci do di sul fri co
HNO
2
cido dioxo ntrico ( III) di oxonit rato (I II ) de hidrgeno ci do ni troso
HNO
3
ci do tri oxon tri co (V) t ri oxoni trat o (V) de hi drgeno ci do ntri co
H
3
PO
3
cido trioxofo sfric o (III) t ri oxof osf ato (I II ) de hidrgeno ci do fosforoso
H
3
PO
4
ci do tet raoxof osfri co (V) t et raoxof osf at o (V) de h. ci do fosfri co
H
2
CO
3
ci do tri oxocarbni co t ri oxocarbonato de hi drgeno ci do carbni co
H
4
SiO
4
ci do tetraoxosi l ci co t et raoxosi li cat o de hi drgeno ci do ortosi l cico
H
3
BO
3
cido trioxob rico ( III) t ri oxoborato (I II ) de hidrgeno ci do ortobri co
H
2
MnO
4
cido tetrao xomang nico (V I) t et raoxomanganat o (VI ) de h. ci do mangni co
HMnO
4
cido tetrao xomang nico (V II) t et raoxomanganat o (VI I ) de h. ci do permangni co
H
2
CrO
4
cido tetrao xocr mico (VI) t et raoxocromat o (VI ) de h. ci do crmi co
H
2
Cr
2
O
7
cido hepta oxod icrmico (VI) hept aoxodicromat o (VI ) de h. ci do di crmi co
Los prefijos meta y orto se utilizan par a distinguir do s cidos del mismo elemento con el mismo n.o. y que slo
se diferencian por su contenido de H y O. As, en l os cidos HPO
3
y H
3
PO
4
, el fsforo tiene el mismo n.o. (+5). (La
frmula del segundo se obtiene aadiendo dos tomos de H y un tomo de O a l a frmula del primero). Para
distinguirlos, el primero se denomina cido metafosfrico y el segundo cido ortofosfrico. Como este ltimo es
el ms importante, se denomina simplemente cido fosfrico.
Un mtodo para formular oxcidos consiste en aadir molculas de agua a los xidos no metlicos correspondien-
tes, siendo sus etapas:
Formular el xido del no metal.
Aadir 1 molc ula de agua para obtener la forma "meta" y 3 molculas de agua para la for ma "orto".
Simplificar la frmula si es necesario.
Ejemplos:
Cl (n.o. = +3) : Cl
2
O
3
+ H
2
O > H
2
Cl
2
O
4
> HClO
2
S(n.o. = +4) : SO
2
+ H
2
O > H
2
SO
3
8. CATIONES
MONOATMICOS
Formulacin:
Cons ta del smbolo del elemento del que procede con la indicacin de l a carga, mediante un nmero
arbigo y el signo +, colocados en la parte superior derecha de dicho smbolo. Si la carga es unitaria, el nmero
1 se omite. Se usa catin cuando pueda producirse confusin sobre la naturaleza del in.
19872004 (v.2.2) Pedro Rodrguez Porca (http://usuarios.lycos.es/explorar) 7 de 10
Nomenclatura:
de Stock comn de Stock comn

H
+
i on hi drgeno i on hi drgeno Na
+
ion sod io ion sod io
Cu
+
ion co bre (I) i on cuproso Cu
2+
ion co bre (II) i on cpri co
Sn
2+
ion es tao ( II) i on estannoso I
+
cat i n yodo cat i n yodo
POLIATMICOS
Formulacin:
Se siguen las normas de ordenacin de elementos. La notacin es la misma que en los monoatmicos.
Nomenclatura:
Comn: Los que contienen O se hace terminar el nombre en ilo. Los que contienen H terminan en onio.
si stemti ca comn

NO
+
catin mon oxon itrge no (III) catin n itrosilo
SO
2+
cat in monoxoazuf re (I V) catin s ulfinilo
CO
2+
cat in monoxocarbono (IV) catin c arbon ilo
H
3
O
+
ion hidro nio
NH
4
+
ion amonio
PH
4
+
ion fosf onio
9. ANIONES
MONOATMICOS
Formulacin.
Lo mismo que en los cationes monoatmicos, cambiando el signo + por el .
Nomenclatura.
El nombre del elemento termina en uro:
nomb re nomb re nomb re nomb re

H

ion hidruro N
3
ion nitruro As
3
ion arsen iuro S
2
ion sulfuro
Te
2
ion teleruro F

ion fluoruro O
2
i on xido C
4
ion carbu ro
I

ion yoduro
POLIATMICOS
Formulacin.
Gran parte de los aniones poliatmicos pueden considerarse derivados de oxcidos por prdida de uno o
varios H:
H
2
SO
4
> 2H
+
+ SO
4
2
H
3
PO
4
> H
+
+ H
2
PO
4

Nomenclatura.
Comn: Se considera que el anin proc ede de un oxcido; se cambi a l a palabra "cido" por ion y las
terminaciones "oso" e "ico" por ito y ato, respectivamente. Si el anin conti ene H se antepone la palabra
hidrgeno, dihidrgeno, etc.
Sistemtica: Es la misma que para los oxcidos, cambiando la palabra "cido" por ion y prescindiendo de
la terminacin "de hidrgeno". En el caso de que el ion contenga H, se nombran stos como en el caso anterior.
si stemti ca comn

ClO

ion monox oclora to (I) ion hi poclo rito


ClO
4

ion tetr aoxo clorato (VII) ion pe rclora to


SO
4
2
ion tetr aoxo sulfa to (VI) ion su lfato
HSO
4

ion hi drg enote traoxo sulfa to(VI) ion hi drg enos ulfato
SO
3
2
i on tri oxosul fat o (IV) ion su lfito
NO
3

i on tri oxoni trat o (V) ion ni trato


CO
3
2
i on tri oxocarbonat o (IV) ion ca rbon ato
H
2
PO
4

i on dihi drgenot etraoxofosf ato(V) ion hi drg enof osfa to


CrO
4
2
ion tetr aoxo cromato (VI) i on cromato
HCO
3

i on hidrgenotri oxocarbonat o (IV) ion bi carbo nato


3
Aunque por cost umbre el ion hi dr xido se sigue escr i bi endo OH

, lo l gi co ser escri bir HO

.
19872004 (v.2.2) Pedro Rodrguez Porca (http://usuarios.lycos.es/explorar) 8 de 10
otros aniones poliatmicos:
nomb re nombre

HO

i on hi drxi do
3
CN

ion cianuro
NH
2

ion amid uro HS

ion hidrge nosulfuro


10. HIDRXIDOS (inicos)
Son compuestos formados por combi naci n del i on hi drxido (HO

) con cationes metlicos (M


n+
). Se llaman
tambin bases debi do a l a tendencia que ti enen l os HO

para reaccionar con los H


+
.
Formulacin.
Su frmul a general ser M(OH)
n
, como si fuesen compuestos binarios.
Nomenclatura.
Se nombran mediante la palabra hidrxido y el nombre del catin. En los elementos de n.o. invariable pueden
suprimirse prefijos y n.o.
de Stock si stemti ca comn

NaOH hidrxid o de so dio hidrxid o de so dio hi drxi do sdi co


Mg( OH)
2
hidrxid o de magne sio hidrxid o de magne sio hi drxi do magnsi co
Fe( OH)
2
hidr xido d e hier ro (II) dihidrxido d e hierro hi drxi do ferroso
NH
4
OH hidrxid o de a mon io hidrxid o de a monio hi drxi do amni co
11. SALES (inicos) (Sales oxcidas u oxisales)
Las SALES DE HIDRCIDOS, combinaciones binarias de F

, Cl

, Br

, I

, S
2
y Te
2
con cationes metlicos (o con
el in amonio) ya se estudiaron anteriormente.
Aqu se estudiarn las que proceden de oxcidos: combinaciones de un catin metlico (o el in amonio) y un anin
procedente de un oxcido.
Formulacin.
Se escribe primero el smbolo del metal con un subndice que es la carga del anin (sin signo). A su derecha
se escribe el anin y como subndice (que afecta a todo el anin) la carga del catin. Si ambos subndices tienen
divisor comn, se efecta la simplificacin.
Nomenclatura.
Se nombra en primer lugar el anin y a continuacin el catin.
si stemti ca comn

Na
2
SO
3
trioxosulfa to (IV) de sodio sulfito de sodio
CuSO
4
tetrao xosu lfato (V I) de co bre (II) sul fato cpri co
Zn
2
SiO
4
t et raoxosi li cat o (I V) de zinc si l icat o de zinc
NaClO mon oxoclo rato (I) de s odio hipoclo rito de so dio
NaClO
3
trioxoclora to (V) de sodio clorato d e sodio
FeBrO
3
trioxob roma to (III) de hierro (III) bromato frri co
Cr ( NO
3
)
3
trioxon itrato (V ) de cr omo (III) ni trato crmi co
Li
2
SO
4
tetraoxo sulfato (V I) de litio sulfato d e litio
Sales cidas (no todos los H del oxcido del que derivan han sido sustitudos por cationes):
NaHSO4 hidrg enote traoxosu lfato (VI) d e sodio bi sul fato sdi co
Fe(HSO
4
)
2
hidr geno tetrao xosu lfato (V I) de h ierro (II) bi sul fato ferroso
KH
2
PO
4
dihidr geno tetraoxo fosfato (V) de p otasio bi fosfato potsi co
Ca( HCO
3
)
2
hidrg enotriox ocarb onato (IV) de ca lcio bicarbo nato de calcio
Cuando los iones del cristal de l a sal se encuentran rodeados de molculas de agua se dice que la sal es t
hidratada. As: en el cloruro de cobalto (II) hexahi dratado, CoCl
2
A6H
2
O, por cada dos iones cloruro de la sal existe un
in cobalto y seis molculas de agua.
19872004 (v.2.2) Pedro Rodrguez Porca (http://usuarios.lycos.es/explorar) 9 de 10
FORMULACI N
SUSTANCI AS SIMPLES
gas hi drgeno
di f l or
di ni trgeno
ozono
difsforo
gas ni t rgeno
cl oro mol ecul ar
HI DRUROS METALI COS
hidruro de ces io
hidruro de magne sio
hidruro de sod io
hi druro de zi nc
hidru ro de nque l(II)
hi druro de plomo(I V)
OXI DOS
xido d e litio
xido d e berilio
xido d e calcio
xido d e ma gnesio
xido d e aluminio
xi do de pl omo(IV)
xi do ferroso
xido de cro mo(V I)
monxi do de di ni t rgeno
di xi do de ni t rgeno
dixido de azufre
xido de d icloro
anhdri do carbni co
xido d e calcio
OTRAS COMBI.
BINARIAS
difluoru ro de ca lcio
clorur o de h ierro(II)
bromuro d e cob re(I)
cl oruro frri co
siliciuro de nq uel(II)
boru ro de cromo(III)
t ri fl uor uro de br omo
di sul furo de carbono
fosfuro de boro
boru ro de hierro (III)
bromuro d e plata
yodur o de o ro(III)
ACI DOS
f l uoruro de hi drgeno
sul f uro de hi drgeno
yoduro de hidrgeno
ci do percl ri co
t ri oxocl orat o(V) de h.
t et raoxoyodato(VI I) de h.
ci do sul furoso
t et raoxosul fat o(VI) de h.
t ri oxoni trat o(V) de h.
ci do ntri co
ci do ni troso
t ri oxocarbonato(I V) de h.
ci do mangni co
ci do ortosi l cico
t ri oxoborato(I II ) de h.
CATI ONES
i on hi drgeno
ion alum inio
i on cuproso
ion hi erro(II)
i on ferroso
ion co bre(II)
ion ma gnesio
ion be rilio
ion litio
ion nitron io
ion amonio
ANI ONES
ion hidruro
ion cloruro
ion nitruro
ion sulfuro
i on hi drxi do
ion hi poclo rito
ion di oxoc lorato (III)
ion br oma to
ion su lfito
ion tetr aoxo sulfa to(VI)
i on hidrgenotri oxosul fat o(IV)
ion su lfato
ion di hidr geno fosfa to
ion cianuro
ion hidrge nosulfuro
ion amid uro
ion tetr aoxo cromato(VI)
ion ca rbon ato
ion silic ato
i on tri oxocarbonat o(IV)
ion ni trato
HI DROXIDOS
hidrxid o de litio
dihidr xido de bario
hidr xido d e cerio (III)
hidr xido d e hier ro(II)
trihodr xido de cerio
hidrxid o de a mon io
hidr xido d e bismuto(III)
hidrxid o de ca lcio
hidr xido d e nqu el(II)
hidr xido d e plom o(II)
SALES
cl oruro sdi co
tricloruro de hierro
fluoruro de calc io
tricloruro d e aluminio
bromuro de litio
yoduro de po tasio
bromuro de berilio
hipoclo rito de so dio
dioxoc lorato(III) de sodio
trioxobro mato(V ) de litio
tetraoxo yodato(III) d e berilio
perclora to de magne sio
sulfito de potasio
tetraoxo sulfato(V I) de pota sio
tetrao xosu lfato(V I) de h ierro(II)
sulfuro de magne sio
hidrg enosu lfuro de bario
carbonato sdi co
hidrg enotriox ocarb onato (IV) de litio
bi sul fato ferroso
bi fosfato potsi co
hidrg enote traoxosu lfato(VI) d e sodio
bromato de litio
bromato de b erilio
bi sul fato sdi co
mon ohidr geno fosfato de po tasio
cromato de cobre (II)
clorato de mercur io(II)
cianu ro de nque l(II)
mon oxoc lorato (I) de h ierro(II)
trioxon itrato(V ) de cr omo (III)
hidrg enotriox ocarb onato (IV) de ca lcio
trioxosulfa to(IV) de sodio
19872004 (v.2.2) Pedro Rodrguez Porca (http://usuarios.lycos.es/explorar) 10 de 10
NOMENCLATURA
SUS.SI M.
H
2
O
3
P
4
D
2
Cu
HIDRA.
HF
H
2
S
H
2
Te
HI
HCl (aq)
HI DRUROS
NH
3
PH
3
SiH
4
H
2
O
CH
4
LiH
SnH
2
MgH
2
PbH
4
OXI DOS
Na
2
O
MgO
FeO
Fe
2
O
3
HgO
Co
2
O
3
CuO
PbO
2
CO
2
NO
2
N
2
O
4
SO
2
SO
3
Cl
2
O
OTRAS C.B.
CaF
2
FeCl
2
LiF
Li
3
N
MnS
BrF
3
NCl
3
CS
2
OXAC I.
HNO
3

H
2
SO
4
HClO
4
HIO
3
H
2
SeO
4
HNO
2
HBrO
H
3
PO
3
H
2
S
2
O
4
HMnO
4
CATI ONES
Li
+
Mg
2+
Fe
2+
Co
3+
Sn
2+
Ag
+
H
3
O
+
NH
4
+
SO
2+
ANI ONES
H

Cl

O
2
I

N
3
S
2
ClO
2

ClO
3

SO
4
2
HCO
3

NO
3

HSO
4

OH

HS

CN

HIDR OXI.
Tl OH
Zn( OH)
2
KOH
NH
4
OH
SALES
CuCO
3
NH
4
Br
NaHCO
3
KClO
2
FeSO
3
Fe
2
(SO
4
)
3
Ca( Cl O)
2
PbSO
3

También podría gustarte