Está en la página 1de 7

p.

Archivo enviado desde LexisNexis OnLine 07/ 08/ 2004 Citar Lexis N 0003/007885 Gnero: !ris"r!dencia anotada #$t!%o: &% a'andono de "aciente ( %a "osici)n de *arante de% +dico A!tor: Na+e, essica - .o+ero /i%%an!eva, 0oracio 1 2!ente: A 2000-3/-243 5&L3#O6 CON#.A LA6 7&.6ONA6 - 088 A'andono de "ersonas

9:8 /er nota de essica Na+e ( 0oracio 1 .o+ero /i%%an!eva1 2; 3N6#ANC3A1- <!enos Aires, dicie+'re =7 de =4441- Considerando: %a >!ere%%a inter"!so rec!rso de a"e%aci)n contra e% "ron!ncia+iento dictado a ?1 =02 >!e so'rese() a 51 @1 L1 en %os tr+inos de% art1 33A inc1 3 C77N1 6e investi*a en e% s!+ario %a cond!cta de% i+"!tado, >!ien e% 24/==/=44A dis"!so e% retiro a+'!%atorio de %a "aciente N1 N1 ->!ien ha'$a conc!rrido a% 3nstit!to Ar*entino de% 5ia*n)stico ( #rata+iento 61A1 ( d$as antes ha'$a sido so+etida a !na cir!*$a consistente en !na extir"aci)n de B>!iste de GatnerB- a "esar de >!e "ose$a !na constante he+orra*ia ( %!e*o de 'rindar%e %a atenci)n de% caso: >!e de'ido a% estado en >!e se ha%%a'a %a re?erida ( a% no cesar e% ?%!Co de san*re se diri*i) a otro centro +dico, donde ?!e internada ( so+etida a otras dos cir!*$as1 Las hi")tesis de%ictivas >!e se derivan de% aconteci+iento se circ!nscri'en en: =1 Dna "osi'%e +a%a "raxis +dica con "%ata?or+a en e% art1 44 C7en1 ( >!e no +erece trata+iento "or "arte de %a sa%a -sin "erC!icio de >!e e% "ro"io >!ere%%ante %a ha desechado- de'ido a >!e ha transc!rrido !n tr+ino >!e s!"era e% "revisto en e% art1 A2 inc1 2 de% +is+o c!er"o %e*a%1 21 La insistencia de% a"e%ante radica en %a "osi'%e co+isi)n de a'andono de "ersonas1 Le asiste "arcia%+ente raE)n a% >!eCoso en >!e no "!ede derivarse en %a o"ini)n de %os *a%enos decidir si conc!rren o no %os caracteres t$"icos de %a +entada ?i*!ra de'ido a >!e e%%o a+erita !na decisi)n de estricto corte C!risdicciona%1 @as a "oco >!e se e?ectFe %a reconstr!cci)n de% s!ceso no se advierte >!e e% enca!sado ha(a %%evado a ca'o !n a'andono -deCar "rivado de a!xi%ios o c!idados >!e %e son i+"rescindi'%es "ara +antener %a vida o %a inte*ridad act!a% de %a sa%!d de %a "aciente- o co%ocado en sit!aci)n de desa+"aro -actos >!e i+"iden ! o'stac!%iEan o'tener %os a!xi%ios >!e exi*e s! condici)n- 9Cre!s, Car%os, B5erecho 7ena%B, 7arte &s"ecia%, t1 3, "1 ==481 6e ha corro'orado en a!tos >!e L1 %e dis"ens) a N1 %a atenci)n +dica ->!e "!ede o no disc!tirse- +as en +odo a%*!no a"arecen de%ineados %os extre+os >!e da c!enta %a dis"osici)n s!stantiva 9ver "!nt!a%+ente e% in?or+e +dico rea%iEado a ?1 4A81 Asi+is+o, en ?!nci)n de% "anora+a descri"to, %as +edidas de "r!e'a s!*eridas "or e% >!eCoso devienen i+"rocedentes, %o >!e inc%ina a %a sa%a a ho+o%o*ar %a decisi)n1 7or %o ex"!esto, se res!e%ve: Con?ir+ar e% "ron!ncia+iento dictado a ?1 =02 en c!anto so'rese() a 51 @1 L1 en orden a% hecho investi*ado con %a ac%araci)n >!e e% s!+ario no a?ecta e% '!en no+'re ( honor de >!e *oEa'a 9art1 33A inc1 3 C77N181- A%?redo <ar'arosch1- Car%os Gero+e1 96ec1: or*e A1 L)"eE81

p.2

&L A<AN5ONO 5& 7AC3&N#& G LA 7O63C3HN 5& GA.AN#& 5&L @I53CO 6D@A.3O: 31 3ntrod!cci)n: a8 Los hechos1- 331 &% ti"o %e*a%: a8 &% e%e+ento o'Cetivo de %a cond!cta investi*ada: =1 Co%ocar en sit!aci)n de desa+"aroJ 21 A'andonar a s! s!erte a !na "ersona inca"aE de va%erse ( a %a >!e e% a!tor de'a +antener o c!idar1- 3331 La "artic!%aridad de !na de %as ?or+as co+isivas de %a cond!cta1- 3/1 La cond!cta i+"!tada en n!estro caso 31 3N#.O5DCC3HN &% te+"era+ento con?ir+atorio de %a a'so%!ci)n dictada en orden a% de%ito de a'andono de "ersona "revisto en e% art1 =0A C7en1 a ?avor de !n *a%eno >!e a!toriE) e% retiro de !na "aciente con !na "ato%o*$a *rave, ado"tado "or %a sa%a A; de %a C1 Nac1 Cri+1 ( Corr1, 'rinda !n +arco ?Kctico adec!ado "ara desentraLar !n as"ecto "oco tocado "or %a doctrina ( %a "rKctica C!dicia%1 a8 Los hechos &% 24/==/=44A e% 5r1 L1 dis"!so e% retiro a+'!%atorio de %a "aciente N1 ->!ien ha'$a conc!rrido a !n nosoco+io "rivado- ( >!e d$as antes ha'$a sido so+etida a !na cir!*$a consistente en %a extir"aci)n de !n B>!iste de GatnerB1 &% d$a de %os hechos, a "esar de% c!adro constante de he+orra*ia ( %!e*o de 'rindar%e %a atenci)n de% caso, e% 5r1 L1 "er+iti) s! retiro de %!*arJ "osterior+ente, %a "aciente a% no cesar e% ?%!Co de san*re se diri*i) a otro centro asistencia%, donde ?!e internada ( so+etida a otras dos intervenciones >!irFr*icas +Ks1 La >!ere%%a a"e%a %a reso%!ci)n %i'eratoria dictada s!stentando s! i+"!taci)n en e% de%ito de a'andono de "ersona 9art1 =0A C7en181 331 &L #37O L&GAL &% C)di*o 7ena% Ar*entino en s! Li'ro 6e*!ndo, t$t1 3 -5e%itos contra %as "ersonas-, ca"1 /3, re*!%a e% a'andono de "ersonas1 La ?)r+!%a %e*a% -act!a%+ente- vi*ente se enc!entra en e% art1 =0A 9=8, ( "rescri'e >!e B111e% >!e "!siere en "e%i*ro %a vida o %a sa%!d de otro, sea co%ocKndo%o en sit!aci)n de desa+"aro, sea a'andonando a s! s!erte a !na "ersona inca"aE de va%erse ( a %a >!e de'a +antener o c!idar o a %a >!e e% +is+o a!tor ha(a inca"acitado, serK re"ri+ido con "risi)n de dos a seis aLos1 La "ena serK de rec%!si)n o "risi)n de tres a dieE aLos, si a consec!encia de% a'andono res!%tare !n *rave daLo en e% c!er"o o en %a sa%!d de %a v$cti+a1 6i oc!rriere %a +!erte, %a "ena serK de cinco a >!ince aLos de rec%!si)n o "risi)nB1 &ste art$c!%o es visto "or !na "arte de %a do*+Ktica 928 co+o %a descri"ci)n de !na so%a cond!cta t$"ica con dos +odos co+isivos di?erencia'%es "or s!s ?or+as de eCec!ci)n1 &s decir, %a acci)n t$"ica descri"ta en e% ti"o %e*a% es B"oner en "e%i*ro %a vida o %a sa%!dB, ( sta es eCec!tada c!ando e% a!tor co%oca Ben sit!aci)n de desa+"aroB o Ba'andonoB a% s!Ceto "asivo1 &n ca+'io, "ara otros 938 %a cond!cta descri"ta contiene dos ti"os %e*a%es di?erenciadosJ "or !n %ado, %a ex"osici)n a% "e%i*ro de !na "ersona co%ocKndo%a en sit!aci)n de desa+"aro (, "or e% otro, %a ex"osici)n a% "e%i*ro "or a'andonar a s! s!erte a !na "ersona inca"aE de va%erse a %a >!e e% a!tor de'a +antener o c!idar, ( !na "ersona inca"acitada "or e% a!tor1 6in e+'ar*o, !n a+"%io sector de %a doctrina 948, considera >!e %a ?i*!ra de% art1 =0A descri'e tres cond!ctas di?erentes: a8 "oner a %a v$cti+a en %a sit!aci)n de desa+"aro ( de %a c!a% res!%te !n "e%i*ro "ara s! vida o sa%!dJ '8 a'andonar a s!

p.3

s!erte a !na "ersona inca"aE de va%erse ( a %a >!e e% a!tor de'a +antener o c!idarJ ( c8 a'andonar a s! s!erte a !n ser h!+ano a% >!e e% +is+o a!tor ha(a inca"acitado1 a8 &% e%e+ento o'Cetivo de %a cond!cta investi*ada #o+ando en consideraci)n %a "ost!ra +Ks *enera%iEada >!e ve en %a ?i*!ra tres cond!ctas di?erenciadas, de'e+os adentrarnos en "artic!%ar en %as dos "ri+eras hi")tesis de% ti"o %e*a% >!e e% caso 'rinda "ara desentraLar %os conce"tos de Bco%ocarB ( Ba'andonarB co+o si*ni?icativos de %a %esi)n a% 'ien C!r$dico t!te%ado: vida o %a sa%!d1 =1- Co%ocar en sit!aci)n de desa+"aro Co%ocar si*ni?ica tanto co+o B"oner enB 958, es decir >!e %a acci)n consiste en ex"oner a !na "ersona >!e no esta'a desa+"arada ni corr$a ries*o a !na sit!aci)n >!e i+"%i>!e "e%i*ro 9A8 cierto "ara s! vida o sa%!d1 &% hecho no se trata de "rivar a% s!Ceto "asivo de %a "ro"ia "rotecci)n, sino de %%evar a >!e no ten*a nin*!na 9781 La cond!cta de% a!tor es de e+inente actividad 988, a% crear !na sit!aci)n de "e%i*ro >!e "osiciona en e% desa+"aro a s! v$cti+a 948J es decir, e% a*ente rodea de circ!nstancias >!e i+"iden e?ectiva+ente o'tener %os a!xi%ios necesarios "ara "reservar, +antener o contin!ar con %a vida o sa%!d >!e son exi*idos "or %a condici)n de% s!Ceto "asivo 9=081 La "ro'%e+Ktica se da en %os casos de encierro o ais%a+iento de% s!Ceto "asivo1 7or s$ +is+a esta circ!nstancia no es s!?iciente "ara con?i*!rar %a cond!cta, si no estK !nida a dos "res!"!estos: >!e se s!strai*a a %a v$cti+a de a(!da aCena ( >!e, co+o consec!encia de e%%o, e% s!Ceto "asivo entre en !na sit!aci)n de des"rotecci)n1 21- A'andonar a s! s!erte a !na "ersona inca"aE de va%erse ( a %a >!e e% a!tor de'a +antener o c!idar &n ca+'io, e% Ba'andonarB co+o ver'o i+"%ica -se*Fn @a**iore 9==8- deCar de?initiva o te+"ora%+ente, con ta% >!e e% tie+"o sea a"recia'%e de +odo >!e se "on*a en "e%i*ro %a inco%!+nidad "ersona%1 &s decir >!e se "!ede a'andonar tanto con actos "ositivos 9acciones8 co+o con actos ne*ativos 9o+isiones8, ?a%tando a %as o'%i*aciones de c!stodia, c!idado, etc1 7ara 5onna 9=28 %a esencia de% a'andono consiste en >!e e% a!tor (a ten$a a %a v$cti+a 'aCo s! *!arda o estK de a%*!na +anera o'%i*ado a oc!"arse de s! a%oCa+iento, trans"orte o ?ina%+ente de reci'ir%o1 5e %o >!e s!r*e c%ara+ente >!e se deno+inan de%itos es"ecia%es "ro"ios 9=38, ( >!e e% de'er de c!idado se derivarK de %os "rinci"ios *enera%es "ara ?!ndar %a "osici)n de *arante1 7or s! "arte, <!o+"adre 9=48, a*re*a >!e e% a'andono sie+"re re>!iere !na i+"osi'i%idad de %o*rar asistencia, a(!da aCena, etc1 9de a%%$ e% "e%i*ro "ara e% inters "rote*ido "!ede ser te+"orario o de?initivo, "ero en c!a%>!ier caso sie+"re de'e ser de carKcter +ateria%, en caso contrario no se con?i*!ra e% ti"o "ena%81 La +a(or$a de %a doctrina naciona% 9=58 estK conteste en a?ir+ar >!e e% inC!sto "!ede ser e?ect!ado tanto "or acci)n co+o "or o+isi)n i+"ro"ia1 &s decir >!e "!ede "er"etrar%o e% a*ente a"artKndose de %a v$cti+a o >!edKndose con e%%a, "ero sie+"re sin "restar%e %os a!xi%ios o c!idados necesarios "ara s!'sistir1 3331 LA 7A.#3CDLA.35A5 5& DNA 5& LA6 2O.@A6 CO@363/A6 5& LA CON5DC#A #odos %os de%itos de co+isi)n "or o+isi)n s!"onen estr!ct!ra%+ente -co+o en %a co+isi)n- !na nor+a "rohi'itiva 9=A8 ( !n "rece"to i+"erativo 9=78J es decir, e% s!Ceto in?rin*e %a nor+a co+o consec!encia de o+itir %o i+"!esto en !n "rece"to, en tanto >!e, a %a inversa, %os de%itos de o+isi)n si+"%e "resentan !na nor+a i+"erativa ( !n "rece"to "rohi'itivo1

p.4

La o+isi)n i+"ro"ia derivada de %a nor+a de "rohi'ici)n a%canEa toda s! ?!erEa vinc!%ante, en ?!nci)n de >!e e% +dico estK o'%i*ado a evitar !n res!%tado disva%ioso "ara e% derecho "ena% >!e es asi+is+o *arante de >!e ste no se "rod!Eca1 &% res!%tado "or otra "arte se i+"!ta a !n s!Ceto deter+inado en ?!nci)n de >!e se a'st!vo de act!ar, de rea%iEar !na acci)n >!e esta'a o'%i*ado a hacer "or %a estrecha re%aci)n >!e %o !ne a% 'ien C!r$dico 9=881 5e !na atenta %ect!ra de% ti"o %e*a% de a'andono de "ersona se des"rende >!e ste exi*e >!e e% s!Ceto activo de'a +antener o c!idar a %a "ersona inca"aE de va%erse1 #a% de'er no es de $ndo%e +ora%, sino estricta+ente C!r$dica, ( tradiciona%+ente "!ede derivar de %a %e(, de !na convenci)n o de !na cond!cta "recedente, "ero act!a%+ente de'en a*re*arse %as re%aciones es"ecia%es con %a co+!nidad 9=48 ( e% K+'ito de do+inio1 A!n c!ando e% ti"o %e*a% !ti%iEa %a ex"resi)n Be% >!eB, %o >!e "!ede %%evar a "ensar >!e se trata de !n s!Ceto activo indeter+inado, %o concreto es >!e se trata de !n s!Ceto activo C!r$dica+ente deter+inado, co+o >!iera >!e sea e% co+"orta+iento s)%o "!ede rea%iEar%o %a "ersona >!e ten*a e% de'er C!r$dico 9208 de c!idado o atenci)n so're %a vida o sa%!d de% s!Ceto "asivo1 La ?or+a co+isiva de %a acci)n no cond!ce a +a(ores "ro'%e+as, sin e+'ar*o e% ent!erto se "rod!ce c!ando se trata de s!"!estos de co+isi)n "or o+isi)n1 &n e% ti"o de% art1 =0A a"arece de?inida en ?or+a ex"resa %a "osici)n de *arante "ero no as$ e% de'er de *arant$a co+o e%e+ento de %a a!tor$a1 &n rea%idad, esta ?a%ta de de?inici)n no consiste en !na de?iciencia de %a %e(, sino en %a nat!ra%eEa de %a cosa 92=81 &n consec!encia, se trata de !n ti"o "ena% a'ierto 9228, "or %o c!a% %a "osici)n de *arante sie+"re de'e hacerse en re%aci)n a %a antiC!ridicidad 9238 de %a cond!cta en cada caso en "artic!%ar, va%orando %a cond!cta de% s!Ceto activo en re%aci)n a% de'er C!r$dico1 7ero ade+Ks es necesario >!e e% s!Ceto o'%i*ado ?rente a %a sit!aci)n t$"ica *eneradora de% de'er de act!ar ha(a tenido %a "osi'i%idad rea% ( e?ectiva de c!+"%ir con e% +andato %e*a%, es decir, interr!+"ir o +odi?icar e% c!rso ca!sa% dis+in!(endo e% ries*o corrido "or e% s!Ceto, (a >!e e% +ero inc!+"%i+iento no *enera "or s$ nin*!na res"onsa'i%idad1 7or %o >!e esta cond!cta es de a>!e%%as >!e re>!ieren e% conoci+iento ( vo%!ntad de rea%iEar e% ti"o o'Cetivo, (a >!e si no ha( conoci+iento de %a sit!aci)n de a'andono, no se "!ede >!erer a'andonar 92481 No se trata de casti*ar e% +ero inc!+"%i+iento de% de'er de act!ar, sino ta+'in >!e "osea e% "oder ?ina% de hecho "ara e% c!+"%i+iento de% +andato, circ!nstancia esta F%ti+a >!e torna necesario e% conoci+iento de esa sit!aci)n ( de% "oder "ara %a eCec!ci)n de %a acci)n o+itida, as$ co+o %a "osi'i%idad rea% ?$sica de %%evar a ca'o %a acci)n +andada 92581 &n este "!nto es necesario destacar %os e%e+entos de a>!e% ti"o o'Cetivo, c!a%es son %a o+isi)n de %a acci)n ordenada, e% "oder de hecho "ara rea%iEar %a acci)n, e% de'er *enerado "or %a sit!aci)n t$"ica, -e%e+entos estos co+"artidos con %os de%itos de o+isi)n si+"%e-, +Ks %a "osici)n de *arante, >!e denota %a re%aci)n es"ecia% entre o+itente ( v$cti+a, ( %a o+isi)n de evitar e% res!%tado >!e de'e ser e>!iva%ente a ca!sar%o +ediante !na acci)n "ositiva1 &n otras "a%a'ras, e% res!%tado t$"ico se i+"!ta a% s!Ceto activo >!e no evit) s! "rod!cci)n a% i*!a% >!e si %o h!'iese ocasionado "or !n hacer "ositivo, "ero es necesario deter+inar si e% +is+o de?ra!d) %as ex"ectativas >!e nacen de s! ro%, es decir, >!e %o "rohi'ido sea no rea%iEar %o >!e es "osi'%e hacer a ?in de no inc!rrir en !na cond!cta t$"ica1 &s "or e%%o >!e se ha sostenido >!e a %os e?ectos de no inc!rrir en !na c%ara vio%aci)n a% "rinci"io de %e*a%idad >!e ri*e co+o "iedra ?!nda+enta% de n!estro siste+a "ena%, es +enester e>!i"arar e% no hacer a !n hacer "rod!ctor de% res!%tado ca!sado1 Nat!ra%+ente a% no ser senci%%o rea%iEar esta e>!i"araci)n, ta% so%!ci)n no ha res!%tado tan satis?actoria co+o se es"era'a1 Co+o 'ien a?ir+a eschecM a% B*aranteB se %e i+"one e% de'er de evitar e% res!%tado1 La "rod!cci)n de% res!%tado "ertenece a% ti"o, ( e% *arante >!e in?rin*e s! de'er de i+"edir%o car*a con toda %a res"onsa'i%idad C!r$dico-"ena% "or e% res!%tado t$"ico, sie+"re >!e conoEca ( se"a esta condici)n1 La c!esti)n se centra entonces, en deter+inar co+o "ri+era +edida %a existencia de %a "osici)n de *arante, >!e en este caso "ose$a L1, ( en se*!ndo tr+ino, e% *rado de "ro'a'i%idad >!e ste h!'iera tenido de evitaci)n1

p.5

&%%o, "or c!anto s)%o e% do+inio "otencia% de% hecho >!e tiene !na "ersona "ara "oder revertir !n "roceso ca!sa% (a iniciado, convierte a s! no hacer en !na o+isi)n 92A81 As$, ( teniendo "resente este se*!ndo interro*ante, de'e eva%!arse c!K% es e% *rado de "ro'a'i%idad en %a evitaci)n exi*ido "or %a %e(, a %os e?ectos de res"onsa'i%iEar a !n s!Ceto "or s! no acci)n, siendo >!e %a res"!esta no "!ede ser otra >!e %a de Bcasi certeEaB de evitaci)n1 Ahora 'ien, e% "ro'%e+a se "%antea c!ando se trata de o'servar %a ?ina%idad "otencia% de !n ho+'re en re%aci)n a !na deter+inada acci)n, "!diendo intentar so%!cionarse ta% c!esti)n -sin >!e esto i+"%i>!e rea% so%!ci)n-, si se to+an en c!enta %as condiciones externas ( as$ se rea%iEa !na B"redicci)nB, acerca de %a reacci)n de% s!Ceto1 6i*!iendo esta %$nea de anK%isis, "odr$a %%e*ar a a%e*arse >!e e% *rado de concreci)n >!edar$a a% ar'itrio de %a a'!ndante o escasa ca"acidad i+a*inativa de% o+itente 92781 &ste conce"to de Bcasi certeEaB, +a(oritaria+ente ace"tado "or %a doctrina, estK dado "or e% "rinci"io de %e*a%idad1 &%%o, "or c!anto no "retender !na asi+i%aci)n de %a exi*encia de %a "revisi)n a !na acci)n, ante %a inexistencia de ti"o "ena% >!e "!eda a'arcar %a sit!aci)n t$"ica, o 'ien de !na ?i*!ra en %a "arte *enera% co+o e% art1 =3 C)di*o 7ena% a%e+Kn 9288, v!%nerar$a ta% "rinci"io constit!ciona%1 &sta F%ti+a nor+a citada, si 'ien estK to+ando ?!erEa en %a doctrina, ha sido severa+ente criticada de'ido a %a ?a%ta de so%!ci)n c%ara de% con?%icto, "ese a %o c!a% de'e destacarse >!e %a +is+a s$ res!e%ve %a c!esti)n de %a e>!i"araci)n de %a o+isi)n con e% o'rar "ositivo, exi*iendo en consec!encia de %a "ri+era, "ara con?i*!rar e% do%o, e% "ro")sito de >!e +ediante %a o+isi)n, e% res!%tado aconteEca1 3/1 LA CON5DC#A 3@7D#A5A &N ND&6#.O CA6O &xiste !na con?!si)n a% tratar de deter+inar e% de'er C!r$dico dentro de %a "osici)n de *arante de% *a%eno desde !n "!nto de vista estricta+ente C!r$dico1 &%%o as$, "or>!e esta'%ecer %a res"onsa'i%idad "ena% de% +dico en e% caso concreto es !n "ro'%e+a de hecho, "or %o >!e c!a%>!ier +a*istrado -*enera%+ente- de'e extre+ar %a "r!dencia "ara deter+inar%o, e%!diendo todo "rocedi+iento >!e i+"orte ado"tar !na "osici)n extre+a o "reconce'ida1 &s "or e%%o >!e %a "ri+era ?!ente "ara deter+inar e% de'er C!r$dico de% +dico es %a "ro"ia %e( >!e re*!%a e% eCercicio de %a actividad1 &% +arco re*!%atorio de %a actividad dis"!esto en %a %e( =7=32 9AL A =4A7-A-A=48 "rescri'e co+o de'er C!r$dico exi*i'%e a c!a%>!ier +dico en s! art1 =4 inc1 2 e% Basistir a %os en?er+os c!ando %a *ravedad de s! estado as$ %o s!"on*a ( hasta tanto, en caso de no decidir %a "rosec!ci)n de %a asistencia, sea "osi'%e de%e*ar%a en otro "ro?esiona% o en e% servicio "F'%ico corres"ondienteB, ( en s! inc1 = e% B"restar %a co%a'oraci)n >!e re>!iera %a a!toridad sanitaria en caso de desastres, e"ide+ia, ! otras e+er*enciasB1 &n e% caso, c!ando %a ?!nci)n no es C!r$dica+ente i+"!esta "or %a %e( ( s! eCercicio de"ende de %a ace"taci)n de% car*o, nos encontra+os >!e conc!rre co+o ?!ente %a es"ecia% ace"taci)n vo%!ntaria o convenci)n1 &% +dico s)%o "!ede ser a*ente ca!sa% de% res!%tado en %os s!"!estos de desa"rensi)n evidentes ( *roseros a% "rece"to i+"erativo a% o+itir %as acciones necesarias "ara no a'andonar a% "aciente, ( %o harK res"onsa'%e a% o+itente ?rente a% "e%i*ro corrido "or a>!%1 2rente a %a atenci)n 'rindada "or e% 5r1 L1 a %a "aciente N1 "odre+os disc!tir %a ca%idad o extensi)n de %a +is+a, "ero no s! a'andono1 &n todo caso, %as consec!encias ca!sa%es i+"!ta'%es a %a inadec!ada atenci)n "odr$an s!'s!+irse en %as %esiones c!%"osas -art1 44 C7en1- "ero n!nca en e% do%o >!e de+anda e% ti"o "ena% atri'!ido "or %a >!ere%%a1 6e advierte c%aro de% anK%isis rea%iEado, co+o as$ ta+'in de %a sentencia co+entada, %a tensi)n en >!e se ha%%a %a necesidad de res"onder a c!estiones de "o%$tica cri+ina% >!e de+andan so%!ciones "or "arte de% &stado ?rente a inn!+era'%es sit!aciones, con %a de res"etar e% "rinci"io de %e*a%idad1

p.6

&n !n &stado de 5erecho, ta% "!Ca no "!ede tener otra so%!ci)n >!e %a ado"tada "or %a CK+ara1 &%%o "or c!anto no "!ede a+"%iarse e% ca+"o de% derecho "ena%, !ti%iEando %a ?i*!ra de co+isi)n "or o+isi)n, ?rente a %a i+"osi'i%idad ?or+a% de eva%!aci)n de %a cond!cta ta% co+o ha sido "rote*ida, toda veE >!e e%%o i+"%icar$a desconocer %os %$+ites de% siste+a "!nitivo de% &stado1 &663CA NA@& - 0O.AC3O 1 .O@&.O /3LLAND&/A NO#A6: 9=8 &% texto es con?or+e a %a %e( 244=0 9LA =444-C-327A81 928 Cre!s, Car%os, B5erecho 7ena%1 7arte &s"ecia%B, t1 31, =488, &d1 Astrea, "1 ==8J $d1, @o%inario, A%?redo, BLos de%itosB, act!a%iEado "or &d!ardo A*!irre O'arrio, =44A, &d1 #1&1A1, "1 3=1 938 &stre%%a, Oscar A1 ( Godo( Le+os, .o'erto, BC)di*o 7ena%1 7arte &s"ecia%1 5e %os de%itos en "artic!%arB, =445, &d1 0a++!ra'i, "1 =32J $d1, 5onna, &d*ardo A1, B5erecho 7ena%1 7arte &s"ecia%B, =444, &d1 .!'inEa%-C!%Eoni, "1 2AA1 948 NFLeE, .icardo C1, B#ratado de 5erecho 7ena%1 7arte &s"ecia%B, t1 333, =4A=, &d1 <i'%io*rK?ica, "1 248 ( ss1J $d1, 2ontKn <a%estra, Car%os, B#ratado de 5erecho 7ena%1 7arte &s"ecia%B, =4A8, &d1 A'e%edo-7errot, "1 =34J $d1, <!o+"adre, or*e &1, BC!rso de 5erecho 7ena% 9"arte es"ecia%8B, =447, &d1 7%!s D%tra, "1 =47J $d1, <re*%ia Arias, O+ar ( Ga!na, O+ar .1, BC)di*o 7ena% co+entadoB, =444, &d1 Astrea, "1 3401 958 2ontKn <a%estra dice >!e esta +a(or exi*encia en %a actividad de% a!tor es %a >!e ?!nda+enta %a +a(or a+"%it!d de %a ?i*!ra, >!e a%canEa a >!ienes nin*!na o'%i*aci)n tienen "ara con %a v$cti+a, ( extiende %a t!te%a "ena% a c!a%>!ier "ersona, con "rescindencia de s! ca"acidad 92ontKn <a%estra, Car%os, B#ratado de 5erecho 7ena%1 7arte &s"ecia%B, t1 3/, =4A8, &d1 A'e%edo-7errot, "1 35281 9A8 5onna, &d*ardo, B5erecho 7ena%1 7arte &s"ecia%B, =444, &d1 .!'inEa%-C!%Eoni, "1 2AA1 978 6o%er, 6e'astiKn, B5erecho 7ena% Ar*entinoB, t1 333, act!a%iEado "or G!i%%er+o 2ierro, =442, &d1 #1&1A1, "1 =871 988 <!o+"adre, or*e &1, BC!rso de 5erecho 7ena% 9"arte es"ecia%8B, =447, &d1 7%!s D%tra, "1 =4A1 6in e+'ar*o, "arte de %a doctrina a%e+ana a?ir+a >!e ta+'in "!ede cons!+arse +ediante %a o+isi)n i+"ro"ia, ( %o eCe+"%i?ica con e% caso de !n niLo de c!atro aLos >!e entre a !na Ca!%a de %eones sin >!e %a "ersona >!e %o c!ida interven*a 9ver 5onna, &d*ardo, B5erecho 7ena%1 7arte &s"ecia%B, "ie de "K*ina 8-2, en "1 2A781 948 NFLeE entiende >!e %a noci)n de desa+"aro i+"%ica "rivaci)n de %a asistencia ( res*!ardo ?$sico >!e %a v$cti+a necesita ( %e "ro"orciona e% a!tor o terceros 9NFLeE, .icardo C1, B#ratado de 5erecho 7ena%1 7arte &s"ecia%B, t1 333, =4A=, &d1 <i'%io*rK?ica, "1 24481 9=08 Cre!s seLa%a co+o circ!nstancias >!e con?i*!ran %a cond!cta: e% tras%adar a %a "ersona a !n %!*ar donde e% a!xi%io se torna i+"osi'%eJ o "or s! ais%a+iento de %as co+!nicaciones necesarias, o "reservando e% +anteni+iento de esas condiciones, o vi*i%ando s! c!+"%i+iento >!e ser$a e% caso de c!idar >!e se +anten*a e% encierro sin a!xi%io 9Cre!s, Car%os, B5erecho 7ena%1 7arte &s"ecia%B, t1 31, =488, &d1 Astrea, "1 ==481 9==8 @a**iore, Gi!se""e, B5erecho 7ena%B, trad1 de 1 Orte*a #orres, =454, &d1 #e+is, <o*otK, "1 3481 9=28 5onna, &d*ardo, B5erecho 7ena%1 7arte &s"ecia%B, =444, &d1 .!'inEa%-C!%Eoni, "1 2A81 9=38 Ne%Ee%, 0ans, B5erecho 7ena% A%e+KnB, "1 287J $d1, Oa!?+an, B5ie 5o*+atiM der Dnter%ass!n*sde%iMteB, =454, GPttin*en, "1 280 ( ss1 9=48 7ara %a o"ini)n de este a!tor, a %a c!a% adheri+os, e% a'andono +ora% o es"irit!a% de% inca"aE no da %!*ar a% de%ito 9ver <!o+"adre, or*e &1, BC!rso de 5erecho 7ena% Q"arte es"ecia%RB, =447, &d1 7%!s D%tra, "1 =4A81

p.7

9=58 <!o+"adre, or*e &1, BC!rso de 5erecho 7ena% 9"arte es"ecia%8B, =447, &d1 7%!s D%tra, "1 =4AJ $d1, 5onna, &d*ardo, B5erecho 7ena%1 7arte &s"ecia%B, =444, &d1 .!'inEa%-C!%Eoni, "1 2A4J $d1, Cre!s, Car%os, B5erecho 7ena%1 7arte &s"ecia%B, t1 31, =488, &d1 Astrea, "1 ==81 9=A8 6e*Fn eschecM +ediante %a nor+a "rohi'ida se veda !na acci)n deter+inada, o se ordena !na o+isi)n, %a in?racci)n C!r$dica consiste en %a rea%iEaci)n de !na acci)n "rohi'ida 9 eschecM, 0ans - 0einrich, B#ratado de 5erecho 7ena% -7arte Genera%-B, =443, trad1 de os L1 @anEanares 6a+anie*o, &d1 Co+ares, Granada, "1 54781 9=78 6e*Fn e% +is+o a!tor +ediante %a nor+a "rece"tiva se ordena !na acci)n deter+inada, ( se so%icita as$ !n hacer "ositivoJ %a in?racci)n consiste en %a o+isi)n de !n hacer 9 eschecM, 0ans - 0einrich, B#ratado de 5erecho 7ena% -7arte Genera%-B, =443, trad1 de os L1 @anEanares 6a+anie*o, &d1 Co+ares, Granada, "1 54781 9=88 <e%%atti, Car%os A1, B&% de%ito de o+isi)nB, A 2000-33-=058 1 9=48 @a!rach seLa%a deter+inadas re%aciones concretadas de vida >!e tendr$an e?icacia de convertir en de'eres C!r$dicos %o >!e no son +Ks >!e de'eres tico-socia%es1 9208 6tratenSerth advierte >!e e% de'er %e*a% de "rote*er o sa%var activa+ente 'ienes C!r$dicos no si*ni?ica (a %a existencia de !n de'er de *arant$a111 "or e% contrario, ste de"enderK de %a re%aci)n existente entre e% o'%i*ado ( e% 'ien C!r$dico a?ectado, o e% o'%i*ado con %a ?!ente de "e%i*ro >!e esta'%eEca %a %e( 96tratenSerth, GTnter, B5erecho 7ena% - 7arte Genera% - &% hecho "!ni'%eB, =444, trad1 G%ad(s N1 .o+ero, &d1 2a'iKn 5i 7%Kcido, "1 24381 92=8 .o+ero, G%ad(s, BA%*!nas c!estiones so're 5erecho 7ena%B, =444, &d1 2a'iKn 5i 7%Kcido, "1 441 9228 6e*Fn <aci*a%!"o %os ti"os "ena%es en '%anco se caracteriEan "or>!e Ba este ti"o %e ?a%ta a%*o "ara dar rea%+ente %a descri"ci)n de %a ?i*!ra de !na acci)n "rohi'ida, ( si %e ?a%ta a%*o, e%%o si*ni?ica >!e e% %e*is%ador no ha de?inido $nte*ra+ente %os e%e+entos "ro"ios de% ti"o, es decir todos %os e%e+entos "ro"ios de% ti"o, es decir, todos %os e%e+entos >!e de?inen %a acci)n "rohi'ida "or %a nor+a 111 e% Uti"o a'iertoV re>!iere !na co+"%e+entaci)n C!dicia% de s!s e%e+entosB 9ver a!t1 cit1 BLinea+ientos de teor$a de% de%itoB, =478, &d1 Astrea, "1 A4 ( ss181 9238 <a!+ann, !r*e*, B5erecho 7ena%1 Conce"tos ?!nda+enta%es ( siste+aB, =475, &d1 5e"a%+a, "1 =43J $d1, @a!rach, t1 33, "s1 2A7 ( 28=J $d1, Wa??aroni, "1 38A1 9248 C1 Nac1 Cri+1 ( Corr1, sa%a A;, B51 de C1, @1B de% 24/5/=442J LL =442-&-3401 9258 C1 Nac1 Cri+1 ( Corr1, sa%a =;, BGi+neE, 2%ix A1 ( otroB de% 5/8/=4801 92A8 .i*hi, &ste'an ( 2ernandeE, A%'erto, B5erecho 7ena%B, <s1 As1, &d1 0a++!ra'i "1 2571 9278 &n este sentido, ver %os co+entarios rea%iEados "or os .1 6errano-7iedecasas en BDna cr$tica ?or+a% a% conce"to de o+isi)nB, =443, A57C7, "1 4421 9288 Art1 =31 3- X!ien o+ita evitar %a cons!+aci)n de !n ti"o "ena% serK "enado, se*Fn este C)di*o, s)%o si C!r$dica+ente tiene >!e res"onder >!e no se "rod!Eca %a cons!+aci)n, ( c!ando %a o+isi)n corres"onda a %a rea%iEaci)n de% ti"o "ena% a travs de !n hacer1 331- La "ena, de ac!erdo a% art1 44 a"1 3, "odrK ser aten!ada1 ::: 2000

También podría gustarte