Está en la página 1de 30

Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106

Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106


IIBRO TRCRO
IA S\CSION HRITARIA
1
TIT\IO I
1
SUCLSICN nLkLDI1AkIA. Ll llbro lll del Cdlgo derogado se LlLulaba, "Modos de adqulrlr la propledad", y comprendla la lnvencln,
ocupacln, sucesln, ena[enacln y prescrlpcln.
Ll Cdlgo acLual modlflca esLe plan. La lnvencln, ocupacln y .prescrlpcln se regulan denLro del LlLulo que LraLa de la propledad, la
ena[enacln es moLlvo del llbro de conLraLos, y la sucesln ocupa Lodo esLe llbro lll, excluslvamenLe, pues su lmporLancla y exLensln merece
llbro especlal. Le llamamos sucesln heredlLarla, que es el nombre exacLo que corresponde a la adqulslcln de blenes por muerLe del
causanLe.
Ll orden de maLerlas es el que slgue:
1lLulo l. ue la sucesln en general, comprendlda en Lres caplLulos:
ulsposlclones generales:
lncapacldades para suceder: y,
8epresenLacln heredlLarla.
Son dlsposlclones que rlgen las dos clases de sucesln: LesLamenLarla e lnLesLada.
1lLulo ll. Sucesln LesLamenLarla, en sleLe caplLulos:
ulsposlclones generales,
lorma de los LesLamenLos.
lnvalldez de los LesLamenLos:
Perencla condlclonal y a Lermlno,
Legados,
AcepLacln y renuncla de la herencla, y,
Albaceas.
Ll LlLulo lll se ocupa de la sucesln lnLesLada, en clnco caplLulos:
ulsposlclones generales:
Crden de sucesln lnLesLada:
arLlcln de blenes heredlLarlos.
LfecLos de la parLlcln, y
8esclsln y nulldad de la parLlcln.
nuesLro slsLema heredlLarlo es romanlsLa y sus prlnclplos fundamenLales son los slgulenLes:
a. La sucesln se produce lnmedlaLamenLe desde el momenLo de la muerLe del causanLe, sln necesldad de que el heredero
manlflesLe su volunLad, presumlendose su acepLacln mlenLras no exprese lo conLrarlo:
b. n o se reconocen ms que dos formas de sucesln: la LesLamenLarla y la lnLesLada. La sucesln conLracLual esL prohlblda,
c. Se da preferencla a la sucesln LesLamenLarla, Lenlendose como supleLorla la lnLesLada, y
d. Se admlLe compaLlbllldad de las dos formas de sucesln: la herencla puede ser en parLe LesLada y en parLe lnLesLada.
Ll aslgnaLarlo a LlLulo unlversal se llama heredero y sucede al causanLe en la unlversalldad de sus blenes. La sucesln a LlLulo parLlcular
consLlLuye legado, aunque el LesLador le llame heredero. Sln embargo, sl la herencla se dlvlde en legados y no hay deslgnacln de heredero,
los legaLarlos asumlrn las obllgaclones que a aquel corresponderlan, pues para esLe efecLo, como esLablece el arLlculo 921, sern
conslderados como herederos.
Ll Cdlgo acepLa el prlnclplo de que la Lransmlslbllldad de la herencla se opera sln que sea necesarla la acepLacln expresa del heredero,
pero como la acepLacln de esLe es volunLarla, blen puede renunclar la herencla y en Lal supuesLo desaparece la presuncln de acepLacln.
Adems, puede darse el caso de que en el momenLo de la muerLe del causanLe. no haya Lransmlslbllldad por ocurrlr alguna de esLas
slLuaclones: que el heredero no esLe nacldo y se espera que nazca para saber sl nace vlvo, pues de lo conLrarlo, no ser heredero, en el
nombramlenLo de heredero ba[o condlcln suspenslva, cuando el heredero sea persona cuyo paradero se lgnore, o cuando se lnsLlLuya una
fundacln, mlenLras queda organlzada y aprobada legalmenLe.
Ll arLlculo 920 consLlLuye una lnnovacln de lmporLancla. Ll heredero slo responde de las deudas y. cargas de la herencla hasLa donde
alcancen los blenes de esLa.
Ll beneflclo de lnvenLarlo se vuelve la regla general, en vez de ser la excepcln como lo conslgnaba el Cdlgo derogado. Los casos de la
no acepLacln de la herencla se reducen con esLe precepLo. Se formarn dos paLrlmonlos separados: el del causanLe y el proplo del
causahablenLe. no se confunden en dano del heredero, pues las deudas de la herencla se pagarn slo con los blenes de la mlsma, y algo
ms, el heredero conserva cualquler accln que Lenga conLra el caudal del causanLe.
Sl la acepLacln de la herencla, segun el Cdlgo del 33, sln hacer uso del beneflclo de lnvenLarlo, obllgaba al heredero a cubrlr las deudas
de la herencla aun con sus proplos blenes, una vez que se hace declaracln en conLrarlo en la reforma que se adopLa, nada lmplde que el
heredero, por honor o por respeLo al nombre del dlfunLo, Lome a su cargo el pago de los credlLos, sl no alcanza el acLlvo de la morLual, pero
ya no como obllgacln legal.
LsLa modlflcacln apare[a la supresln en el caplLulo x lv del Cdlgo anLerlor, de a parLe que se reflere a la acepLacln con beneflclo de
lnvenLarlo.
La declaracln del Cdlgo alemn de que la herencla no puede per[udlcar al heredero, fue segulda por los Cdlgos de 8rasll, eru y Mexlco,
que suprlmleron el llamado beneflclo de lnvenLarlo.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
IA S\CSION N GNRAI
CAPIT\IO I
ISPOSICIONS GNRAIS
S!CISI HI!IITA!IA
2
ARTIC\IO 91?. !n sucosIon or cnusn do muorfo so ronIIzn or In voIunfnd do In orsonn,
mnnIfosfndn on fosfnmonfo y, n fnIfn do osfo, or dIsosIcIon do In Ioy. !n rImorn so IInmn
fosfnmonfnrIn y In sogundn, Infosfndn, comrondIondo on uno y ofro cnso, fodos Ios bIonos, dorochos
y obIIgncIonos quo no so oxfInguon or In muorfo.
T!ASMISI I !A HI!ICIA
ARTIC\IO 91B.
3
!os dorochos n In sucosIon do unn orsonn so frnnsmIfon dosdo oI momonfo do
su muorfo; y In sucosIon uodo sor n ffuIo unIvorsnI y n ffuIo nrfIcuInr.
HI!ICIA Y !ICAO
ARTIC\IO 919.
4
!n nsIgnncIon n ffuIo unIvorsnI so IInmn horoncIn, In nsIgnncIon n ffuIo
nrfIcuInr so IInmn Iogndo. II ffuIo os unIvorsnI, cunndo so sucodo nI cnusnnfo on fodos sus bIonos
y obIIgncIonos frnnsmIsIbIos, n oxcocIon do Ios Iogndos. II ffuIo os nrfIcuInr cunndo so sucodo on
uno o ms bIonos doformInndos.
!n sucosIon uodo sor on nrfo fosfndn y on nrfo Infosfndn.
!ISIOSAII!IA !IMITAA I! HI!II!O
ARTIC\IO 920. II horodoro soIo rosondo do Ins doudns y cnrgns do In horoncIn hnsfn dondo
nIcnncon Ios bIonos do osfn.
II IognfnrIo soIo rosondo do Ins cnrgns quo oxrosnmonfo Io Imongn oI fosfndor.
!ICATA!IOS COSII!AOS COMO HI!II!OS
ARTIC\IO 921. Cunndo fodn In horoncIn so dIsfrIbuyn on Iogndos, Ios IognfnrIos sorn
consIdorndos como horodoros.
I!ICHOS I! HI!II!O
ARTIC\IO 922. Cndn horodoro uodo dIsonor doI dorocho quo fIono on In mnsn horodIfnrIn,
oro no uodo dIsonor do Ins cosns quo formnn In sucosIon.
!IY Q!I !ICI !A CAIACIA IA!A S!CII!
ARTIC\IO 923. !n cnncIdnd nrn sucodor so rIgo or In Ioy doI domIcIIIo quo fongn oI horodoro
o IognfnrIo nI fIomo do In muorfo doI nufor do In sucosIon, cunndo so frnfo do bIonos sIfundos fuorn
do In !oubIIcn.
5
CAPIT\IO II
2
ArL. 36 de la Ley del Crganlsmo !udlclal, 641, 924, 926, 738 a), 743, 1717 lnclso 3 de esLe cdlgo.
3
ArL. 618 de esLe cdlgo
4
ArL. 271 de esLe cdlgo
3
ArL. 132 del Cdlgo de uerecho lnLernaclonal rlvado.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
IAS INCAPACIAS PARA S\CR
6
ICAIACIAIS IA!A HI!IA!, IO! IICIA
ARTIC\IO 924.
?
Son IncnncIdndos nrn sucodor como horodoros o IognfnrIos, or cnusn do
IndIgnIdnd:
l. II quo hnyn sIdo condonndo or hnbor dndo, mnndndo o Infonfndo dnr muorfo n In orsonn
do cuyn sucosIon so frnfo, o n Ios ndros, hIjos, conyugo, convIvIonfo do hocho, o hormnnos
do oIIn. Isfn cnusn do IndIgnIdnd subsIsfIr no obsfnnfo In grncIn ncordndn nI crImInnI o In
roscrIcIon do In onn;
2. II horodoro mnyor do odnd quo, sIondo snbodor do In muorfo vIoIonfn doI nufor do In
sucosIon, no In donuncInro n Ios juocos on oI formIno do un mos, cunndo sobro oIIn no so
hubIoro rocodIdo do ofIcIo. SI Ios homIcIdns fuoron nscondIonfos o doscondIonfos, conyugo
o convIvIonfo do hocho, o hormnnos doI horodoro, cosnr on osfo In obIIgncIon do donuncInr;
3. II quo voIunfnrInmonfo ncuso nI nufor do In horoncIn, do un doIIfo quo morozcn or Io
monos In onn do un nno do rIsIon;
4. II condonndo or nduIforIo con oI conyugo doI cnusnnfo;
5. II nrIonfo doI nufor do In horoncIn sI, hnbIondo osfndo osfo domonfo y nbnndonndo no
cuIdo do oI, do rocogorIo o nsIInrIo on osfnbIocImIonfo ubIIco, sI hubIoro odIdo hncorIo;
6. II ndro o In mndro quo hnyn nbnndonndo n sus hIjos monoros do odnd o quo Ios hnyn
corromIdo o frnfndo do corromor, cunIquIorn quo son In odnd do Ios hIjos;
?. II quo con doIo o conccIon obIIgnro nI fosfndor n hncor fosfnmonfo, n cnmbInrIo o rovocnrIo;
8
8. II quo or IgunIos modIos ImIdIoro n ofro hncor fosfnmonfo o rovocnr oI quo fuvIoro hocho,
o suInnfnro, ocuIfnro o nIfornro ofro fosfnmonfo osforIor;
9
y,
9. II quo ojorcIoro vIoIoncIn sobro oI nofnrIo o fosfIgos, nrn ImodIr oI oforgnmIonfo doI
fosfnmonfo, o nrn consoguIr quo so fosfo n su fnvor o n fnvor do ofrn orsonn.
l0
C!AO O SI AI!ICA
6
INCAACIDADLS AkA SUCLDLk. Las lncapacldades moLlvadas por lndlgnldad del heredero, ya se LraLe de herencla LesLada o lnLesLada
esLn declaradas en el arLlculo 924 y son las que enumeraba el Cdlgo en el arLlculo 824, lnclsos 3o. a 11. Se suprlmen de esLe arLlculo los
lnclsos 1o. y 2o. por ser lnnecesarlos. La clrcunsLancla de esLar concebldo y de haber nacldo vlvo, es presupuesLo lndlspensable para heredar.
LsLas lncapacldades puede dlspensarlas el LesLador en LesLamenLo posLerlor a. los hechos que las hayan producldo, declarndolo
expresamenLe.
Las lncapacldades para suceder por LesLamenLo se enumeran en el arLlculo 926 del Cdlgo y se, conservan las que menclonaba el arLlculo
823 del Cdlgo anLerlor, excepLo la prlmera que se reflere a manos muerLas. La lglesla caLllca, lnsLlLucln a la que especlalmenLe se le daba
esLe callflcaLlvo, es hoy persona [urldlca con faculLad para adqulrlr y poseer blenes, y Llene capacldad para suceder por LesLamenLo.
or la sugesLln que pueden e[ercer sobre el nlmo del LesLador, se declara lncapaces para heredar a los mlnlsLros de los culLos, a los
medlcos que hayan aslsLldo al causanLe en su ulLlma enfermedad y al noLarlo que auLorlza el LesLamenLo, Salvo que cualqulera de ellos sea
parlenLe del causanLe.
La lncapacldad de ros LuLores y proLuLores mlenLras no se hubleren aprobado las cuenLas de la LuLela, Llene como fundamenLo, adems,
la sancln de la ley para qulenes Lengan pendlenLes sus cuenLas o no logren Su aprobacln debldo a mal mane[o o a falLa de comprobacln
de gasLos.
Las lnsLlLuclones exLran[eras, por ulLlmo, Llenen lncapacldad.
uefender prlmero las lnsLlLuclones del pals y hacer que esLas reclban para sus flnalldades beneflcas o culLurales lo que pueden reclblr las
exLran[eras, con menos necesldad que las nuesLras, no slo es paLrlLlco slno evlLa que caplLales formados en el pals se aprovechen. eh oLras
parLes, con evldenLe per[ulclo de la economla naclonal.
7
ArLlculos 928, 934, 979, 1068 de esLe cdlgo
8
ArL. 29 (4) del Cdlgo de noLarlado, ArL. 61 de esLe cdlgo.
9
ArL. 981 de esLe cdlgo
10
ArL. 934 y 979 de esLe cdlgo
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
ARTIC\IO 925. !ns IncnncIdndos onumorndns on oI nrfcuIo nnforIor no so nIIcnn cunndo oI
cnusnnfo ns Io dIsono on dIsosIcIonos fosfnmonfnrIns osforIoros n Ios hochos quo Ins hnynn
roducIdo.
ICAIACIAIS IA!A S!CII! IO! TISTAMITO
ARTIC\IO 926. Son Incnncos nrn sucodor or fosfnmonfo:
l. !os mInIsfros do Ios cuIfos, n monos quo sonn nrIonfos doI fosfndor;
2. !os modIcos o cIrujnnos quo hubIoron nsIsfIdo nI fosfndor on su uIfImn onformodnd, sI osfo
fnIIocIoro do oIIn, snIvo quo sonn nrIonfos doI fosfndor;
3. II nofnrIo quo nuforIzn oI fosfnmonfo y sus nrIonfos, y Ios fosfIgos InsfrumonfnIos;
4. II fufor, oI rofufor y Ios nrIonfos do oIIos sI no so hubIoron nrobndo Ins cuonfns do In
fufoIn, n no sor quo fuoron nrIonfos doI uIIo;
ll
y
5. !ns InsfIfucIonos oxfrnnjorns, cunIquIorn quo son su fInnIIdnd.
!A IICIA I !OS ASCIIITIS O AA A S!S ISCIIITIS
ARTIC\IO 92?.
l2
!n IndIgnIdnd doI ndro o do In mndro o do Ios doscondIonfos, no dnnn n sus
hIjos o doscondIonfos, orn
l3
sucodnn or dorocho roIo o or rorosonfncIon. In osfo cnso, nI oI
ndro nI In mndro, fIonon sobro In nrfo do In horoncIn quo nsn n sus hIjos, Ios dorochos do
ndmInIsfrncIon quo In Ioy roconoco on fnvor do Ios ndros.
ACCI IO! IICIA
ARTIC\IO 92B.
l4
SoIo uodo doducIrso nccIon nrn docInrnr In IndIgnIdnd doI horodoro, donfro
do dos nnos do quo oI IndIgno osfo on ososIon do In horoncIn o Iogndo. o so odr Infonfnr osfn
nccIon confrn sus horodoros, sI no so hn InIcIndo durnnfo In vIdn do osfo.
o roduco ofocfo In nccIon do IndIgnIdnd confrn forcoro do buonn fo.
CAPIT\IO III
RPRSNTACION HRITARIA
15
CASOS I Q!I HAY !II!ISITACI
l6
ARTIC\IO 929.
l?
* orocho do rorosonfncIon horodIfnrIn, os oI quo fIonon Ios doscondIonfos do
unn orsonn nrn horodnr on Iugnr do oIIn, sI hubIoro muorfo nnfos quo su cnusnnfo.
IgunI dorocho oxIsfo cunndo oI horodoro hn ronuncIndo In horoncIn o In hn ordIdo or
11
ArL. 3, 12 y 336 de esLe cdlgo
12
ArL. 234 de esLe cdlgo
13
Cra = Ln esLe caso
14
rescrlbe en dos anos
13
kLkLSLN1ACICN nLkLDI1AkIA. Ll arLlculo 929 deflne el derecho de represenLacln heredlLarla en la mlsma forma del arLlculo 830
del Cdlgo anLerlor.
Ll arLlculo 933 copla el arLlculo 833-A del Cdlgo derogado que declara apllcables ala sucesln LesLamenLarla las dlsposlclones de esLe
caplLulo, pero llmlLado al caso de que los herederos o legaLarlos sean parlenLes del LesLador.
Ll derecho de represenLacln acepLado en la leglslacln del 77 solamenLe para la herencla lnLesLada, qued ampllado en el Cdlgo del 33
para la sucesln LesLamenLarla. La corrlenLe acLual es expanslonlsLa, en el senLldo de apllcar dlcho derecho a ambas formas de sucesln, de
modo que adopLamos Lal precepLo de acuerdo con el crlLerlo moderno relaLlvo al prlnclplo de la represenLacln.
16
1amblen llamada Sucesln por LsLlrpe
17
ArL. 618, 237, 927, 932, 934, 988, 1071 de esLe cdlgo, 36 (9) de la Ley del Crganlsmo !udlclal
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
IndIgnIdnd. In osfos cnsos Ios hIjos o doscondIonfos fondrn dorocho n horodnr rorosonfnndo nI
roudInnfo o nI oxcIuIdo.
!n orsonn quo or IndIgnIdnd ordIoro oI dorocho n horodnr, on nIngun cnso fondr In
ndmInIsfrncIon do Ios bIonos do Ios quo onfron n rorosonfnrIo.
* !oformndo or oI ArfcuIo ?0 doI ocrofo !oy umoro 2l8 doI Jofo doI CobIorno do In !oubIIcn.
!II!ISITACI I !A !IA CO!ATI!A!
ARTIC\IO 930. In In Inon coInfornI
l8
corrosondo In rorosonfncIon soInmonfo n Ios hIjos do Ios
hormnnos, quIonos horodnrn or osfIros sI concurron con sus fos.
SI Ios sobrInos concurron soIos, horodnrn or nrfos IgunIos.
ARTIC\IO 931. o hny rorosonfncIon on In Inon nscondonfo nI do nIngun ofro nrIonfo fuorn
do Ios moncIonndos on Ios nrfcuIos nnforIoros.
ARTIC\IO 932.
l9
SIomro quo so horodo or rorosonfncIon on In Inon rocfn doscondonfo, In
dIvIsIon do In horoncIn sor or osfIros do modo quo oI rorosonfnnfo o rorosonfnnfos no horodon
ms do Io quo horodnrn su rorosonfndo sI vIvIoso.
!II!ISITACI I HI!ICIA TISTAMITA!IA
ARTIC\IO 933.
20
!ns dIsosIcIonos do osfo cnfuIo rIgon nrn In sucosIon Infosfndn y
fosfnmonfnrIn; oro In rorosonfncIon on cnso do fosfnmonfo, soIo so ofocfunr cunndo Ios horodoros
y IognfnrIos sonn nrIonfos doI fosfndor.
TIT\IO II
IA S\CSION TSTAMNTARIA
21
18
ArL. 193 y 197 de esLe cdlgo.
19
ArL. 929 y 1073 de esLe cdlgo
20
ArL. 933 de esLe cdlgo
21
SUCLSICN 1LS1AMLN1AkIA. 1ermlnadas las dlsposlclones generales que rlgen Loda la sucesln, se ocupa el LlLulo ll de la regulacln
especlal de la sucesln LesLamenLarla.
Los arLlculos 934 a 933 conLlenen dlsposlclones generales para esLa forma de sucesln.
Ll arLlculo 934 declara que Loda persona clvllmenLe capaz, puede dlsponer de sus blenes por medlo de LesLamenLo a favor de cualqulera
que no Lenga lncapacldad para heredar. Ll arLlculo 71 del uecreLo Ley 218 agreg que el LesLador puede encomendar a un Lercero la
dlsLrlbucln de herenclas o legados que de[are para personas u ob[eLos deLermlnados.
La lncapacldad para LesLar es excepclonal y la reduce el arLlculo 943 a Lres casos para el mayor de edad: la lnLerdlccln, la sordomudez y
mudez cuando la persona no pueda darse a enLender por escrlLo, y el que no esLe en el goce de sus faculLades menLales en el momenLo de
LesLar.
Se raLlflca la prohlblcln del conLraLo de sucesln reclproca y de Loda sucesln conLracLual. 1ampoco pueden dos o ms personas LesLar
en un mlsmo acLo.
Ll arLlculo 940 se reflere a la lnLerpreLacln de Loda dlsposlcln LesLamenLarla. Corresponde al [uez hacer dlcha lnLerpreLacln en
senLencla deflnlLlva cuando haya duda de la lnLencln que revelan las palabras empleadas en el LesLamenLo y no puedan enLenderse en su
senLldo llLeral. ara esLe, efecLo, no deben Lomarse slo palabras o frases alsladas, slno la LoLalldad de la declaracln de volunLad.
Ll arLlculo 941 modlflca en parLe el arLlculo 837 del Cdlgo anLerlor. Ll hl[o psLumo o el nacldo despues de hecho el LesLamenLo, Llene
lgual derecho que los oLros hl[os, a no ser que haya sldo desheredado expresamenLe. Se supone que esa es la volunLad del LesLador, pues de
lo conLrarlo lo hublera asl declarado en el acLo de LesLar.
Como la herencla pudo haber sldo dlsLrlbulda en parLes deslguales, la ley declara que en esLe caso le corresponder al hl[o psLumo o al
nacldo despues de hecho el LesLamenLo, una parLe lgual, a la que le hublera correspondldo sl la dlsLrlbucln se hublera hecho por parLes
lguales, pero sl los herederos LesLamenLarlos no fueren hl[os del LesLador, el hl[o psLumo y el nacldo despues de hecho el LesLamenLo,
Lendrn derecho al 300/0 de la herencla sl no hubleren sldo desheredados expresamenLe.
Ll hl[o preLerldo se repuLa desheredado. La omlsln de su nombre en el LesLamenLo no slempre puede aLrlbulrse a olvldo del LesLador,
puesLo que es su padre, slno a su deseo de no lnclulrlo enLre sus herederos. 1al vez preflere lgnorarlo que declarar los moLlvos de su
desheredacln.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
CAPIT\IO I
ISPOSICIONS GNRAIS
!III!TA I TISTA!
ARTIC\IO 934.
22
* Todn orsonn cnnz cIvIImonfo uodo dIsonor do sus bIonos or modIo do
fosfnmonfo n fnvor do cunIquIorn quo no fongn IncnncIdnd o rohIbIcIon IognI nrn horodnr.
23
II fosfndor uodo oncomondnr n un forcoro,
24
In dIsfrIbucIon do horoncIns o Iogndos quo
dojnro nrn orsonns u objofos doformInndos.
* !oformndo or oI ArfcuIo ?l doI ocrofo umoro 2l8 doI Jofo doI CobIorno do In !oubIIcn.
COCIITO I! TISTAMITO
25
ARTIC\IO 935.
26
II fosfnmonfo os un ncfo urnmonfo orsonnI y do cnrcfor rovocnbIo, or oI
cunI unn orsonn dIsono doI fodo o do nrfo do sus bIonos, nrn dosuos do su muorfo.
!IMITIS I !A !III!TA I TISTA!
ARTIC\IO 936. !n IIborfnd do fosfnr soIo fIono or ImIfo oI dorocho quo nIgunns orsonns
fIonon n sor nIImonfndns.
2?
IS I!OHIIIO I! COT!ATO I S!CISI !ICII!OCA
ARTIC\IO 93?.
28
Quodn rohIbIdo oI confrnfo do sucosIon rocrocn, onfro conyugos o
cunIosquIorn ofrns orsonns; y os nuIo oI fosfnmonfo quo so oforguo on vIrfud do confrnfo.
ARTIC\IO 93B. So rohbo quo dos o ms orsonns oforguon fosfnmonfo on un mIsmo ncfo.
ARTIC\IO 939. !ns coduIns o noIos n quo so rofIoro oI fosfndor on oI fosfnmonfo, no odrn
consIdornrso como nrfo do osfo, nunquo oI fosfndor Io ordono.
ITI!I!ITACI I !AS ISIOSICIOIS TISTAMITA!IAS
ARTIC\IO 940. Todn dIsosIcIon fosfnmonfnrIn dobor onfondorso on oI sonfIdo IIfornI do sus
nInbrns, n no sor quo nnrozcn cInrnmonfo quo fuo ofrn In voIunfnd doI fosfndor. !n InforrofncIon
doI fosfnmonfo no dobo hncorso fomnndo soIo nInbrns o frnsos nIsIndns, sIno In fofnIIdnd do In
Ll arLlculo 944 reformado por el arLlculo 72 del uecreLo 218, declara que en el fldelcomlso lnsLlLuldo por LesLamenLo en favor de la
lnsLlLucln de credlLo auLorlzada por la ley, esLa no Lendr la calldad de heredero, precepLo que evlLa que el flduclarlo quede su[eLo al pago
de los lmpuesLos heredlLarlos.
La prohlblcln absoluLa de LesLar por fldelcomlso que senalaba el arLlculo 844 del Cdlgo derogado, queda, por conslgulenLe, modlflcada
con su acepLacln, pero no por fldelcomlso secreLo, nl el lnsLlLuldo a favor de un parLlcular, slno el que produce beneflclos s o c l ales y
garanLlza plenamenLe su reallzacln medlanLe la lnLervencln de un banco o lnsLlLucln de credlLo como flduclarlo.
Ll arLlculo 943 expresa que las donaclones por causa de muerLe se rlgen por las mlsmas dlsposlclones de los LesLamenLos sobre legados.
La donacln por causa de muerLe debe conservarse separada de la donacln enLre vlvos. LsLa se lleva a cabo por medlo de conLraLo,
aquella no puede dlsponerse ms que por LesLamenLo, o por escrlLura que debe reunlr los mlsmos requlslLos que el LesLamenLo.
Los arLlculos 946 a 933 son los mlsmos arLlculos 897 a 904 del Cdlgo del 33 Lrasladados al caplLulo de las dlsposlclones generales
de la -sucesln LesLamenLarla, pues el Cdlgo los Lenla comprendldos denLro de la herencla condlclonal, lo que evldenLemenLe esLaba fuera
de lugar. 8asLa conocer el conLenldo de Lales arLlculos para comprender que se LraLa de precepLos generales relaLlvos a la sucesln LesLada.
22
ArL. 926, 929, 941, 1688 de esLe cdlgo, 460 del Cdlgo rocesal Clvll y MercanLll
23
ArL. 8, 9 y Cap. ll, 1. l., L. lll de esLe cdlgo.
24
ArL. 1041 de esLe cdlgo.
23
no es un conLraLo, es un acLo unllaLeral de volunLad. no es obllgaLorlo para el causanLe.
26
ArL. 1688 de esLe cdlgo.
27
ArL. 283 a 283 de esLe cdlgo.
28
ArL. 973 de esLe cdlgo, 33 de la Ley del Crganlsmo !udlclal.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
docInrncIon do voIunfnd.
ARTIC\IO 941. II hIjo osfumo o oI nncIdo dosuos do hocho oI fosfnmonfo, sI no hubIoron sIdo
doshorodndos do mnnorn oxrosn y oI fosfndor hubIoro dIsfrIbuIdo dosIgunImonfo sus bIonos onfro
Ios hIjos, fondrn dorocho n unn nrfo do In horoncIn oquIvnIonfo n In orcIon quo Ios
corrosondorn sI fodn In horoncIn so hubIorn ronrfIdo on nrfos IgunIos.
SI Ios horodoros fosfnmonfnrIos no son hIjos doI fosfndor, oI hIjo osfumo y oI nncIdo
dosuos do hocho oI fosfnmonfo quo no hubIoro sIdo doshorodndo oxrosnmonfo, fondrn dorocho nI
cIncuonfn or cIonfo do In horoncIn. In nmbos cnsos In orcIon horodIfnrIn quo corrosondn nI hIjo
osfumo o nI nncIdo dosuos do hocho oI fosfnmonfo, so doducIr n rorrnfn do Ins orcIonos
corrosondIonfos n Ios horodoros fosfnmonfnrIos. II hIjo roforIdo so roufn doshorodndo.
ISIOSICI A IAVO! I IA!IITIS I CII!A!
ARTIC\IO 942.
29
!n dIsosIcIon rodncfndn n fnvor do nrIonfos doI fosfndor, on formn gonornI o
IndoformInndn, so onfIondo hochn unIcnmonfo n fnvor do Ios horodoros IInmndos n In sucosIon.
OACI IO! CA!SA I M!I!TI
ARTIC\IO 943.
30
!ns donncIonos or cnusn do muorfo so rIgon or Ins mIsmns dIsosIcIonos do
Ios fosfnmonfos sobro Iogndos.
3l
IIIICOMISO
ARTIC\IO 944.
32
* In oI fIdoIcomIso InsfIfuIdo or fosfnmonfo, In InsfIfucIon do crodIfo quo
ncfuo como fIducInrIn no fondr In cnIIdnd do horodoro.
* !oformndo or oI ArfcuIo ?2 doI ocrofo !oy umoro 2l8 doI Jofo doI CobIorno do In !oubIIcn
do CunfomnIn.
ICAIACIAIS IA!A TISTA!
ARTIC\IO 945.
33
Isfn IncnncIfndos nrn fosfnr.
l. II quo so hnIIo bnjo InfordIccIon;
34
2. II sordomudo y oI quo hubIoro ordIdo oI uso do In nInbrn, cunndo no uodnn dnrso n
onfondor or oscrIfo;
35
y,
3. II quo sIn osfnr bnjo InfordIccIon no goznro do sus fncuIfndos InfoIocfunIos y voIIfIvns, or
cunIquIor cnusn, on oI momonfo do fosfnr.
I!!O! I !A II!SOA I! HI!II!O
36
ARTIC\IO 946.
3?
o os horodoro nI IognfnrIo oI InsfIfuIdo or orror,
38
cunndo oso orror rocno
sobro In orsonn dosIgnndn.
29
ArL. 943 y 1078 de esLe cdlgo.
30
ArL. 983 (2), 1002, 1008 de esLe cdlgo, 44 del Cdlgo de noLarlado.
31
ver cap: v, 1. ll., L. lll de esLe cdlgo.
32
ArL. 770 del Cdlgo de Comerclo.
33
ArL. 961 y 987 de esLe cdlgo.
34
ArL. 9 y 13 de esLe cdlgo y 406 del Cdlgo rocesal Clvll y MercanLll.
33
ArL. 9 y 13 de esLe cdlgo y 406 del Cdlgo rocesal Clvll y MercanLll.
36
Lrror clvll.
37
ArL. 1238 de esLe cdlgo.
38
ArL. 1238 de esLe cdlgo.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
ARTIC\IO 94?. !n omIsIon do In InsfIfucIon do horodoro on un fosfnmonfo no nnuIn Ins
dIsosIcIonos quo confIono.
!os bIonos, dorochos y nccIonos do quo no dIsuso oI fosfndor quo omIfIo In InsfIfucIon do
horodoro, nsnn n sus horodoros IognIos.
ISICACI I OS O MAS HI!II!OS
ARTIC\IO 94B. II fosfndor quo nombro dos o ms orsonns como sus horodoros, sonnInr In
nrfo do horoncIn quo dosfInn n cndn uno do oIIos. SI no Io hIcIoro, sor IgunI oI dorocho do fodos Ios
horodoros n Ios bIonos horodIfnrIos.
ARTIC\IO 949. Cunndo rounIdns Ins orcIonos quo nsIgno oI fosfndor n sus horodoros, oxcodnn
doI monfo do In mnsn horodIfnrIn, so roducIrn n rorrnfn.
39
ARTIC\IO 950. SI oI fosfndor sonnIn fodns Ins orcIonos quo dojn n sus horodoros, y quodn nIgo
sIn nIIcncIon doformInndn, osfn nrfo corrosondor n Ios horodoros IognIos.
40
ARTIC\IO 951.
4l
osIgnndn on oI fosfnmonfo nrfo doformInndn do In horoncIn nrn uno o ms
horodoros, sIn sonnInrso In do sus cohorodoros, osfos so dIsfrIbuIrn con IgunIdnd Io quo sobro do In
horoncIn, doducIdo Io quo fuo dosfInndo osocInImonfo.
ARTIC\IO 952.
42
SnIvo Io dIsuosfo or oI fosfndor, Ios bIonos ndjudIcndos or fosfnmonfo, yn
son or horoncIn o or Iogndos quo vncnron or hnbor fnIIocIdo Ios ndjudIcnfnrIos nnfos quo oI
fosfndor, nsnrn or dorocho do rorosonfncIon n quIonos doformInn In Ioy, sI fuoron nrIonfos do
oI.
ARTIC\IO 953.
43
* SI In vncnncIn so rodujorn or In no ncofncIon do In horoncIn y no hubIoro
dorocho do rorosonfncIon, Ios bIonos nsnrn nI horodoro unIvorsnI fosfnmonfnrIo; on su dofocfo,
so ndjudIcnrn n Ins orsonns n quIonos corrosondn In horoncIn Infosfndn, conformo n In Ioy,
sIomro quo osfns no hubIoron sIdo doshorodndns oxrosnmonfo or oI fosfndor.
* !oformndo or oI ArfcuIo ?3 doI ocrofo !oy umoro 2l8 doI Jofo doI CobIorno do In !oubIIcn.
CAPIT\IO II
IA IORMA IOS TSTAMNTOS
44
39
Ln parLes lguales.
40
Sucesln mlxLa.
41
ArL. 932 de esLe cdlgo.
42
ArL. 429 y 930 de esLe cdlgo.
43
ArL. 933 y 1074 de esLe cdlgo.
44
ICkMA DL LCS 1LS1AMLN1CS. Los arLlculos 934 a 976 desarrollan esLa cuesLln. Las modlflcaclones Llenden a dlsmlnulr la severldad
de las formalldades esLablecldas para el oLorgamlenLo del LesLamenLo.
Ll oLorgado en escrlLura publlca puede hacerse de dos maneras:
Ll causanLe lleva la mlnuLa al noLarlo para que la pase al proLocolo.
ueclara verbalmenLe su volunLad para que el lo redacLe.
Ln ambos casos se legallza lo que se ha acosLumbrado hacer al margen de la ley, pues queda esLablecldo que lo que el LesLador, los
LesLlgos y el noLarlo deben presenclar en un solo acLo y sln lnLerrupcln, es la lecLura del LesLamenLo, sln que sea necesarlo como lo exlgla el
Cdlgo anLerlor, que esLen reunldos en el momenLo en que se escrlban en el proLocolo las dlsposlclones del LesLador.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
IO!MAS TISTAMITA!IAS
ARTIC\IO 954.
45
!os fosfnmonfos on cunnfo n su formn, son comunos y osocInIos.
Son comunos, oI nbIorfo y oI corrndo.
Son osocInIos Ios quo so oforguon on Ios cnsos y condIcIonos quo so oxrosnn on osfo
cnfuIo.
TISTAMITO I ISC!IT!!A I!I!ICA
ARTIC\IO 955. II fosfnmonfo comun nbIorfo dobor oforgnrso on oscrIfurn ubIIcn, como
roquIsIfo osoncInI nrn su vnIIdoz.
46
ARTIC\IO 956. II fosfndor uodo onfrognr nI nofnrIo In mInufn do sus dIsosIcIonos
fosfnmonfnrIns o mnnIfosfnr do nInbrn su uIfImn voIunfnd.
II nofnrIo rodncfnr oI fosfnmonfo, y rocodor n su Iocfurn on rosoncIn do Ios fosfIgos, on
un soIo ncfo y sIn InforrucIon, IIonnndo Ios doms roquIsIfos quo nrn oI ofocfo oxIgo oI CodIgo do
ofnrIndo.
4?
TISTAMITO I! CIICO
ARTIC\IO 95?.
48
In oI fosfnmonfo doI cIogo dobo InforvonIr un fosfIgo ms
49
do Ios quo so
roquIoron nrn oI fosfnmonfo nbIorfo sor Iodo on nIfn voz dos vocos: In rImorn or oI nofnrIo
nuforIznnfo, y In sogundn, or uno do Ios fosfIgos oIogIdo nI ofocfo or oI fosfndor. So hnr moncIon
osocInI do osfn cIrcunsfnncIn.
TISTAMITO I! SO!O
ARTIC\IO 95B. SI un sordo quIoro hncor fosfnmonfo nbIorfo, dobor Ioor oI mIsmo on voz
InfoIIgIbIo,
50
oI Insfrumonfo, n rosoncIn doI nofnrIo y fosfIgos, Io quo so hnr consfnr.
IO!MA!IAIS I! TISTAMITO
ARTIC\IO 959. In oI fosfnmonfo corrndo so obsorvnrn Ins soIomnIdndos orfInonfos roscrIfns
nrn oI fosfnmonfo nbIorfo y, ndoms, Ins sIguIonfos:
l. II noI quo confongn oI fosfnmonfo so ondr donfro do unn cubIorfn corrndn, do suorfo
quo no uodo oxfrnorso nquoI sIn romor osfn;
2. In rosoncIn doI nofnrIo y Ios fosfIgos, y Ios Inforrofos on su cnso, mnnIfosfnr oI fosfndor
quo oI IIogo quo rosonfn confIono su fosfnmonfo y sI osf oscrIfo y fIrmndo or oI o oscrIfo
or mnno njonn y sI, or no odor fIrmnr, Io hn hocho n su ruogo ofrn orsonn, cuyo nombro
Ll LesLamenLo cerrado se slmpllflca haclendo ms sencllla la redaccln del acLa sobre la cublerLa que lo conLlene: el LesLamenLo puede
enLregarlo ya cerrado el LesLador y el noLarlo dar fe de que el pllego encerrado en la pllca es su LesLamenLo.
Ln el mlsmo caplLulo se reproducen sln modlflcacln los LesLamenLos especlales, corno son los oLorgados por los mlllLares en campana,
los naveganLes que vayan a bordo, los que se encuenLren en lugares lncomunlcados por moLlvos de epldemla, los prlsloneros y los que se
hallen en el exLran[ero.
La forma de redacLar la escrlLura publlca de LesLamenLo y los requlslLos esenclales de ese lnsLrumenLo cuya lnobservancla causa nulldad,
esLn regulados en el Cdlgo de noLarlado, de Lal manera que debe cumpllrse lo dlspuesLo en los arLlculos -,42 a 43 de dlcho Cdlgo, los
cuales en nada conLrarlan la reforma susLanclal menclonada.
43
ArL. 963, 967, 971, 972 de esLe cdlgo.
46
ArL. 42 y 44 del Cdlgo de noLarlado.
47
ArL. 42 del Cdlgo de noLarlado.
48
ArL. 13 y 960 de esLe cdlgo, 44 (2) del Cdlgo de noLarlado.
49
Lxcepcln 3 LesLlgos.
30
Slgnlflca que se puede dar a enLender y olr claramenLe.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
oxrosnr;
3. Sobro In cubIorfn doI fosfnmonfo oxfondor oI nofnrIo oI ncfn do su oforgnmIonfo, dnr fo do
hnborso obsorvndo Ins formnIIdndos IognIos; y
4. IxfondIdn y Iodn oI ncfn, In fIrmnrn oI fosfndor, Ios fosfIgos, Ios Inforrofos sI Ios hubIoro
y In nuforIznr oI nofnrIo con su soIIo y fIrmn.
SI oI fosfndor no uodo fIrmnr, ondr su ImrosIon dIgIfnI, y un fosfIgo ms, dosIgnndo or oI
mIsmo, fIrmnr n su ruogo.
ARTIC\IO 960. o uodon hncor fosfnmonfo corrndo:
l. II cIogo; y
2. II quo no son Ioor y oscrIbIr.
ARTIC\IO 961.
5l
!os quo no uodon hnbInr, oro s oscrIbIr, odrn oforgnr fosfnmonfo corrndo,
oro fnnfo oI fosfnmonfo como oI ncfn do In IIcn
52
doborn, sor oscrIfos y fIrmndos do uno y Iofrn
doI fosfndor.
ARTIC\IO 962. AuforIzndo oI fosfnmonfo corrndo, oI nofnrIo Io onfrognr nI fosfndor, dosuos do
frnnscrIbIr on oI rofocoIo, con oI numoro y on oI Iugnr quo Io corrosondo, oI ncfn do oforgnmIonfo.
Icho Insfrumonfo sor fIrmndo fnmbIon or fodos Ios quo on oI ncfo InforvInIoron.
ARTIC\IO 963. II fosfndor odr consorvnr on su odor oI fosfnmonfo corrndo oncomondnr su
gunrdn n orsonn do su confInnzn, o doosIfnrIo on odor doI nofnrIo. CunIquIorn do osfns fros
cIrcunsfnncIns so hnr consfnr on oI ncfn.
ARTIC\IO 964. II nofnrIo o In orsonn quo fongn on su odor oI fosfnmonfo corrndo, dobor
rosonfnrIo nI juoz comofonfo Iuogo quo son oI fnIIocImIonfo doI fosfndor y, n ms fnrdnr, donfro
do dIoz dns, bnjo onn do rosondor do Ios dnnos y orjuIcIos.
53
TISTAMITO MI!ITA!
ARTIC\IO 965. !os mIIIfnros on cnmnnn, rohonos, rIsIonoros y doms IndIvIduos omIondos
on oI IjorcIfo o quo sIgnn n osfo, odrn oforgnr fosfnmonfo nbIorfo nnfo oI ofIcInI bnjo cuyo mnndo
so oncuonfron.
54
Is nIIcnbIo osfn dIsosIcIon n Ios IndIvIduos do un ojorcIfo quo so hnIIo on ns oxfrnnjoro.
SI oI fosfndor osfuvIoro onformo o horIdo, odr oforgnrso nnfo oI fncuIfnfIvo quo Io nsIsfn, o
nnfo un ofIcInI do cunIquIor cnfogorn.
SI osfuvIoro on dosfncnmonfo, nnfo oI quo mnndn osfo nunquo son subnIforno.
In fodos Ios cnsos do osfo nrfcuIo, sor nocosnrIn In rosoncIn do dos fosfIgos quo sonn
Ioor y oscrIbIr; y sI oI fosfndor no udIoro fIrmnr, Io hnr or oI cunIquIorn do Ios dos fosfIgos.
31
1esLamenLo del mudo.
32
La pllca es un sobre Manlla, con las poslclones correspondlenLes.
33
ArL. 467 a 473 del Cdlgo rocesal Clvll y MercanLll.
34
ver 1. xll 2 parLe del Cdlgo MlllLar.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
ARTIC\IO 966. II fosfnmonfo oforgndo con nrrogIo nI nrfcuIo nnforIor, dobor sor romIfIdo con
In brovodnd osIbIo nI CunrfoI ConornI, y or osfo nI MInIsforIo do In ofonsn.
SI oI fosfndor hubIoro fnIIocIdo, oI MInIsfro romIfIr oI fosfnmonfo nI juoz doI uIfImo
domIcIIIo doI dIfunfo y, no sIondoIo conocIdo, n cunIquIor Juzgndo do IrImorn InsfnncIn doI !nmo
CIvII doI donrfnmonfo do CunfomnIn, nrn quo, do ofIcIo, cIfo n Ios horodoros y doms Inforosndos
on In sucosIon.
Isfos doborn soIIcIfnr quo oI fosfnmonfo so rofocoIIco on In formn rovonIdn on oI CodIgo
IrocosnI CIvII y MorcnnfII.
55
TISTAMITO MA!TIMO
ARTIC\IO 96?. !os fosfnmonfos nbIorfos o corrndos do Ios quo vnynn n bordo durnnfo un vInjo
mnrfImo,
56
so oforgnrn on In formn sIguIonfo:
SI oI buquo os do guorrn, nnfo oI confndor o nnfo oI quo ojorzn sus funcIonos on rosoncIn do
dos fosfIgos quo sonn Ioor y oscrIbIr, y quo vonn y onfIondnn nI fosfndor. II comnndnnfo doI buquo
o oI quo hngn sus vocos, ondr ndoms su "vIsfo buono".
In Ios buquos morcnnfos nuforIznr oI fosfnmonfo oI cnIfn o oI quo hngn sus vocos, con
nsIsfoncIn do dos fosfIgos como so oxrosn nnforIormonfo.
In uno y ofro cnso, Ios fosfIgos so oIogIrn onfro Ios nsnjoros, sI Ios hubIoro.
ARTIC\IO 96B. II fosfnmonfo doI confndor doI buquo do guorrn y doI cnIfn doI morcnnfo, sorn
nuforIzndos or quIon dobn subsfIfuIrIos on oI cnrgo, obsorvndoso on Io doms Io dIsuosfo on oI
nrfcuIo nnforIor.
ARTIC\IO 969. !os fosfnmonfos nbIorfos, hochos on nIfn mnr, sorn cusfodIndos or oI
comnndnnfo o or oI cnIfn, y so hnr moncIon do oIIos on oI dInrIo do nnvogncIon.
5?
ARTIC\IO 9?0. In oI fosfnmonfo hocho on oI mnr, os nuIn fodn dIsosIcIon n fnvor do cunIquIorn
orsonn quo ojorzn nuforIdnd n bordo, n no sor quo son nrIonfo doI fosfndor.
TISTAMITO I !!CA! ICOM!ICAO
ARTIC\IO 9?1. !os quo so hnIIon on Iugnr IncomunIcndo or mofIvo do oIdomIn, odrn fosfnr
nnfo oI juoz IocnI y on rosoncIn do dos fosfIgos quo sonn Ioor y oscrIbIr.
TISTAMITO I I!ISO
ARTIC\IO 9?2. SI oI fosfndor so hnIIn roso odr on cnso do nocosIdnd, oforgnr fosfnmonfo nnfo
oI jofo do In rIsIon udIondo sor fosfIgos, n fnIfn do ofros, Ios dofonIdos o rosos, con fnI quo no
sonn InhbIIos or ofrn cnusn y quo sonn Ioor y oscrIbIr.
In osfo fosfnmonfo os nuIn fodn dIsosIcIon hochn n fnvor do Ios quo fIonon nuforIdnd on In
rIsIon, n monos quo sonn nrIonfos doI fosfndor.
33
ArL. 472 del Cdlgo rocesal Clvll y MercanLll.
36
ArL. 476 del Cdlgo rocesal Clvll y MercanLll.
37
LsLo es, la blLcora del vuelo o vla[e.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
ARTIC\IO 9?3. !os fosfnmonfos osocInIos n quo so rofIoron Ios nrfcuIos nnforIoros, soIo son
vIIdos sI oI fosfndor muoro durnnfo In sIfuncIon n quo dIchos nrfcuIos so rofIoron o donfro do Ios
novonfn dns osforIoros n In cosncIon do oIIn.
TISTAMITO I I! IXT!AJI!O
ARTIC\IO 9?4. !os gunfomnIfocos odrn fosfnr fuorn doI forrIforIo nncIonnI, sujofndoso n Ins
normns osfnbIocIdns or Ins Ioyos doI ns on quo so hnIIon.
TnmbIon odrn fosfnr on nIfn mnr, durnnfo su nnvogncIon on un buquo oxfrnnjoro, con
sujocIon n Ins Ioyos do In nncIon n quo oI buquo orfonozcn.
ARTIC\IO 9?5.
58
o sor vIIdo on CunfomnIn oI fosfnmonfo mnncomunndo quo Ios
gunfomnIfocos oforguon on ns oxfrnnjoro, nunquo Io nuforIcon Ins Ioyos do In nncIon dondo so
hubIoro oforgndo.
TISTAMITO COS!!A!
ARTIC\IO 9?6.
59
TnmbIon odrn Ios gunfomnIfocos quo so oncuonfrnn on ns oxfrnnjoro
oforgnr fosfnmonfo, nbIorfo o corrndo, nnfo oI ngonfo dIIomfIco o consuInr do osfn !oubIIcn,
rosIdonfo on oI Iugnr doI oforgnmIonfo, sI fuoro nofnrIo.
CAPIT\IO III
RVOCACION, N\IIA, IAISA Y CA\CIA
IAS ISPOSICIONS TSTAMNTARIAS
60
38
ArL. 927 y 938 de esLe cdlgo.
39
ArL. 43 de la Ley del Crganlsmo !udlclal, 6 del cdlgo de noLarlado.
60
INVALIDL2 DL LCS 1LS1AMLN1CS. La lnvalldez de los LesLamenLos comprende la nulldad, la revocacln, la falsedad y la caducldad de
las dlsposlclones LesLamenLarlas, concepLos que son de dlferenLe slgnlflcado.
La nulldad procede de la lnobservancla de las formalldades esenclales que esLablece la ley, las cuales para el LesLamenLo ablerLo son las
que precepLua el arLlculo 44 del Cdlgo de noLarlado y para el LesLamenLo cerrado, las que esLablece el arLlculo 939 del Cdlgo Clvll.
La anulabllldad ocurre cuando en el oLorgamlenLo del LesLamenLo ha medlado vlolencla, dolo o fraude. Son causas lndependlenLes de la
volunLad del LesLador, anLerlores o slmulLneas al acLo.
Ll LesLamenLo que ha sldo declarado nulo o falso por el 1rlbunal compeLenLe, de[a subslsLlr el LesLamenLo anLerlor.
LsLa dlsposlcln conLenlda en el arLlculo 981 modlflca el lnclso lo. del arLlculo 980 del Cdlgo derogado, que dlsponla que de anularse el
ulLlmo LesLamenLo, los anLerlores careclan de valor, no asl cuando el LesLamenLo se declaraba Larso. Ll LesLamenLo nulo no produce nlngun
efecLo, se repuLa como no hecho y, por lo LanLo, no puede afecLar la subslsLencla del LesLamenLo anLerlor, slempre que esLe sea vlldo. Asl lo
dlsponla el arLlculo 936 del Cdlgo del 77, cuyo precepLo ms [urldlco lo reproduclmos en el nuevo Cdlgo.
Cuando las causas de nulldad esLn declaradas en la ley, el LesLador no puede prohlblr en el LesLamenLo que los herederos lo lmpugnen.
La revocacln del LesLamenLo la regulan los arLlculos 982 a 986.
ulsponla el Cdlgo Clvll de 1933 que Lodo LesLamenLo quedaba derogado por el oLorgamlenLo de oLro posLerlor aunque no Luvlera
clusula derogaLorla expresa.
Ll proyecLo esLablecla lo conLrarlo: el LesLamenLo no puede ser revocado en Lodo nl en parLe slno con las solemnldades necesarlas para
LesLar, el LesLamenLo que no es revocado LoLal y expresamenLe por oLro posLerlor, subslsLe en las dlsposlclones compaLlbles con las de esLe
ulLlmo.
Conslderamos que sl las dlsposlclones LesLamenLarlas deben ser expresas para que se reconozca la volunLad del dlsponenLe, Lamblen
debe ser expresa la volunLad que de[e sln efecLo lo que anLes se habla declarado.
La Comlsln esLlm ms convenlenLe manLener el prlnclplo del Cdlgo anLerlor para faclllLar el cumpllmlenLo de la ulLlma volunLad del
causanLe y opL por observar el precepLo de que Lodo LesLamenLo queda revocado por el oLorgamlenLo de oLro posLerlor, segun lo expresa el
arLlculo 983. Sln embargo, agreg, el LesLador puede de manera expresa de[ar vlgenLe Lodo o parLe del LesLamenLo anLerlor. Adems,
dlspone el mlsmo arLlculo, que las donaclones por causa de muerLe hechas con anLerlorldad al LesLamenLo caducarn salvo dlsposlcln en
conLrarlo del LesLador.
Ll Lercer moLlvo de lnvalldez es la caducldad, leglslada en los arLlculos 988, con los mlsmos precepLos del Cdlgo del 33.
La caducldad no depende de la volunLad del LesLador slno es la ley la que de[a sln efecLo algunas dlsposlclones de ulLlma volunLad, slendo
las clusulas que den lugar a la caducldad las unlcas que carecern de eflcacla, pues Lodo lo dems conservar su vlgor.
La susLlLucln vulgar a que se referlan los arLlculos 903 a 909 del Cdlgo, esL conLenlda en la dlsposlcln del arLlculo 989, al declarar que
el LesLamenLo no caduca en los casos que conLemplan los arLlculos anLerlores, sl el LesLador ha deslgnado heredero susLlLuLo.
Se enLlende que esLe debe ser capaz y nombrado al arblLrlo del LesLador y puede ser uno solo o varlos con[unLa o suceslvamenLe.
Pemos separado las causas de lnvalldez y colocado el arLlculado en el orden que corresponde.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
ARTIC\IO 9??. Is nuIo oI fosfnmonfo quo so oforgn sIn In obsorvnncIn do Ins soIomnIdndos
osoncInIos quo In Ioy osfnbIoco.
II fosfnmonfo corrndo sor nuIo, ndoms, cunndo nnrocIoro rofn In IIcn quo Io confIono.
ARTIC\IO 9?B. Is nnuInbIo oI fosfnmonfo oforgndo con vIoIoncIn, doIo o frnudo.
6l
II fosfndor no uodo rohIbIr quo so Imugno oI fosfnmonfo on Ios cnsos on quo hnyn
nuIIdnd docInrndn or In Ioy.
ARTIC\IO 9?9. II quo do nIgun modo ojorzn conccIon sobro oI fosfndor nrn quo hngn, nIforo o
rovoquo su fosfnmonfo o cunIquIorn dIsosIcIon fosfnmonfnrIn, Iordo fodos Ios dorochos quo or oI
fosfnmonfo o or In Ioy Io corrosondnn on Ios bIonos do In horoncIn.
ARTIC\IO 9B0. Incurro fnmbIon on In onn doI nrfcuIo nnforIor quIon ImIdn quo unn orsonn
hngn, rovoquo o vnro su fosfnmonfo.
ARTIC\IO 9B1. SI oI fosfnmonfo osforIor fuoro docInrndo nuIo o fnIso, subsIsfIr oI nnforIor.
ARTIC\IO 9B2. II fosfnmonfo no uodo sor rovocndo on fodo nI on nrfo sIno con Ins
soIomnIdndos nocosnrIns nrn fosfnr.
ARTIC\IO 9B3.
62
* Todo fosfnmonfo quodn rovocndo or oI oforgnmIonfo do ofro osforIor. SIn
ombnrgo, oI fosfndor uodo do mnnorn oxrosn dojnr vIgonfo fodo o nrfo doI fosfnmonfo nnforIor.
!ns donncIonos or cnusn do muorfo hochns con nnforIorIdnd nI fosfnmonfo cnducnrn snIvo
dIsosIcIon on confrnrIo doI fosfndor.
* !oformndo or oI ArfcuIo ?4 doI ocrofo !oy umoro 2l8 doI Jofo doI CobIorno do In !oubIIcn.
ARTIC\IO 9B4. Cunndo so hn oforgndo un fosfnmonfo dnndo oxrosnmonfo or cnusn In muorfo
doI horodoro InsfIfuIdo on oI nnforIor, vnIdr osfo y so fondr or no oforgndo nquoI sI rosuIfn fnIsn
In nofIcIn do In muorfo.
ARTIC\IO 9B5. Ior In onnjonncIon quo hngn oI fosfndor doI fodo o nrfo do unn cosn dojndn on
fosfnmonfo, so onfIondo rovocndn su dIsosIcIon roInfIvn n In cosn o nrfo onnjonndn, n no sor quo
vuoIvn n su domInIo.
ARTIC\IO 9B6. !n donncIon o Iogndo do un crodIfo hocho on fosfnmonfo, quodn rovocndo on fodo
o on nrfo, sI oI fosfndor rocIbo on ngo oI fodo o nrfo do In cnnfIdnd quo so Io dobn o sI or
cunIquIor rnzon hn cnncoIndo oI crodIfo.
61
ArL. 1261, 1264 y 1263 de esLe cdlgo.
62
ArL. 212 de esLe cdlgo.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
ARTIC\IO 9B?. o roduco ofocfo oI fosfnmonfo on cunnfo n In InsfIfucIon doI horodoro, sI oI
nombrndo fuvIoro IncnncIdnd IognI nrn horodnr.
ARTIC\IO 9BB. Cnducn In dIsosIcIon fosfnmonfnrIn on quo so dojn nIgo bnjo condIcIon, sI oI
horodoro o oI IognfnrIo n quo so rofIoro, muoro nnfos do quo so vorIfIquo.
ARTIC\IO 9B9. o cnducn In dIsosIcIon fosfnmonfnrIn sI oI fosfndor hn nombrndo horodoro
subsfIfufo nrn oI cnso on quo oI horodoro InsfIfuIdo muorn nnfos quo oI, o no quIorn, o no uodn
ncofnr In horoncIn.
ARTIC\IO 990.
63
o cnducn In horoncIn nI oI Iogndo quo so dojn dosdo dn cIorfo o dosdo fIomo
doformInndo nun cunndo oI horodoro o oI IognfnrIo muornn nnfos do hnbor IIogndo oI dn o voncIdo
oI fIomo quo fIjo oI fosfndor.
ARTIC\IO 991. !n dIsosIcIon fosfnmonfnrIn do unn cosn osocfIcn on fnvor do nIguno, no
roduco ofocfo sI so dosfruyo In cosn sIn cuIn do In orsonn obIIgndn n onfrognrIn.
ARTIC\IO 992. In fodos Ios cnsos on quo cnduquo o Iordn su ofocfo In InsfIfucIon do horodoro,
nsnr In horoncIn n Ios horodoros IognIos.
CAPIT\IO IV
HRNCIA CONICIONAI Y A TRMINO
64
HI!ICIA COICIOA!
ARTIC\IO 993. !ns dIsosIcIonos fosfnmonfnrIns odrn oforgnrso bnjo condIcIon hncIondo
doondor su ofIcncIn do In ronIIzncIon do un nconfocImIonfo fufuro o IncIorfo.
!ns condIcIonos Imuosfns n Ios horodoros y IognfnrIos so rogIrn or Io osfnbIocIdo nrn Ins
obIIgncIonos condIcIonnIos on Io quo no osfo rovonIdo on osfo cnfuIo.
65
ARTIC\IO 994. !n condIcIon do no onnjonnr o no grnvnr Ios bIonos, soIo sor vIIdn hnsfn In
mnyorn do odnd y cInco nnos ms do Ios horodoros o IognfnrIos.
ARTIC\IO 995. So fondr or no uosfn In condIcIon do no cnsnrso; oro sor vIIdn In quo so
63
Peredero fldelcomlsarlo.
64
nLkLNCIA CCNDICICNAL y A 1LkMINC. Ll caplLulo de la herencla condlclonal comprendlda enLre los arLlculos 890 a 904 del Cdlgo
derogado se ha modlflcado y se regula enLre los arLlculos 993 a 1001. Como se dl[o anLerlormenLe, los arLlculos 897 a 904 del Cdlgo pasaron
a formar parLe de las dlsposlclones generales de la herencla LesLamenLarla.
Las dlsposlclones LesLamenLarlas pueden oLorgarse ba[o condlcln y a Lermlno.
Las condlclones en los LesLamenLos se rlgen por los mlsmos precepLos de las obllgaclones condlclonales, la condlcln conslsLe en un
hecho fuLuro e lnclerLo, de cuya reallzacln depende la eflcacla de la clusula LesLamenLarla.
Se reproduce la lnvalldez de la condlcln de no conLraer maLrlmonlo, a no ser que unlcamenLe lmplda el maLrlmonlo con persona
deLermlnada, pero se agrega que puede legarse al lnsLlLuldo el usufrucLo, uso, hablLacln o una pensln personal por el Llempo que
permanezca solLero o vludo.
Se amplla esLe caplLulo, adems, con los arLlculos 996 y 997, relaLlvos a garanLlzar los blenes heredados o legados en los casos de
condlcln suspenslva y a Lermlno.
endlenLe la condlcln o el Lermlno es necesarlo dlsponer en poder de qulen y con que garanLla quedan los blenes mlenLras se verlflca la
condlcln o se vence el Lermlno. arece que lo ms acerLado es conflarlos en admlnlsLracln al heredero o coheredero, o al proplo heredero
condlclonal, en su caso, prevla caucln de la responsabllldad del que se deslgne.
63
ver Cap. lll, 1. l. 1 parLe L. v de esLe cdlgo.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
dIrIjn n ImodIr oI mnfrImonIo con orsonn doformInndn. Iodr, sIn ombnrgo, Iognrso nI
cnusnhnbIonfo, oI usufrucfo, uso o hnbIfncIon, o unn onsIon orsonnI, or oI fIomo quo
ormnnozcn soIforo.
ARTIC\IO 996. SI oI horodoro o IognfnrIo fuoron InsfIfuIdos bnjo condIcIon susonsIvn, so
ondrn on ndmInIsfrncIon Ios bIonos quo Ios corrosondnn, hnsfn quo In condIcIon so ronIIco o hnyn
corfozn do quo no odr cumIIrso.
So fondr or cumIIdn In condIcIon cunndo sIn cuIn doI horodoro o IognfnrIo, ImIdn oI
cumIImIonfo do oIIn oI Inforosndo on quo no so ronIIco.
ARTIC\IO 99?. !n ndmInIsfrncIon do quo hnbIn oI nrfcuIo nnforIor, so confInr nI horodoro o
horodoros sIn condIcIon; oro sI no hubIoro cohorodoros, odr confInrso In ndmInIsfrncIon nI
horodoro condIcIonnI, sIomro quo gnrnnfIco sufIcIonfomonfo su mnnojo n juIcIo doI juoz.
HI!ICIA A TI!MIO
ARTIC\IO 99B. Sor vIIdn In dosIgnncIon do dn o fIomo on quo hnyn do comonznr o cosnr oI
ofocfo do In InsfIfucIon do horodoro o IognfnrIo.
In nmbos cnsos, hnsfn quo IIoguo oI formIno sonnIndo, o cunndo osfo concIuyn, so onfondor
IInmndo oI sucosor IogfImo. Ms, on oI rImor cnso, no onfrnr osfo on ososIon do Ios bIonos sIno,
dosuos do rosfnr cnucIon sufIcIonfo, con InforvoncIon doI InsfIfuIdo.
ARTIC\IO 999. In In horoncIn o Iogndo conforIdos dosdo dn doformInndo, Ios frufos quo
roduzcnn Ios bIonos hnsfn quo IIoguo oso dn, corrosondorn n Ios horodoros IognIos, sI oI fosfndor
no hubIoro dIsuosfo do oIIos.
ARTIC\IO 1000. SI oI fosfndor InsfIfuyo horodoro o IognfnrIo hnsfn cIorfo dn o fIomo
doformInndo, no odr oI horodoro rofonor Ios bIonos horodIfnrIos, nI hnr suyos Ios frufos, dosdo
quo nson oI dn o fIomo sonnIndos.
ARTIC\IO 1001. !os bIonos y frufos do quo hnbIn oI nrfcuIo nnforIor, orfonocorn on ndoInnfo
nI horodoro InsfIfuIdo, o n Ios horodoros IognIos doI fosfndor.
CAPIT\IO V
IGAOS
ARTIC\IO 1002. - II fosfndor uodo dIsonor do unn cosn, o do unn cnnfIdnd, o doI fodo o do unn
nrfo do sus bIonos, n ffuIo do Iogndo, on fnvor do unn o ms orsonns IndIvIdunIos o jurdIcns.
ARTIC\IO 1003. !ognfnrIo os In orsonn n quIon so dn nIgo or fosfnmonfo, conformo oI nrfcuIo
nnforIor, nun sIn InsfIfuIrIo horodoro.
ARTIC\IO 1004. SI fodn In horoncIn so dIsfrIbuyo on Iogndos, so rorrnfonrn
66
Ins doudns,
grnvmonos y orcIonos nIImonfIcIns onfro Ios IognfnrIos, on roorcIon nI vnIor do sus rosocfIvos
66
rorraLear slgnlflca dlvldlr en parLes lguales.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
Iogndos.
ARTIC\IO 1005.
6?
o fIono ofocfo oI Iogndo do unn cosn on osocIo, sI no so hnIIn on oI domInIo
doI fosfndor nI fIomo do su muorfo.
ARTIC\IO 1006. In oI Iogndo do unn cosn IndoformInndn, comrondIdn on un gonoro o on unn
osocIo, In oIoccIon corrosondo nI obIIgndo n ngnrIo.
ARTIC\IO 100?. II Iogndo do un crodIfo confrn forcoro o oI do ordon o IIborncIon do unn doudn
doI IognfnrIo, soIo surfIr ofocfo on In nrfo doI crodIfo o do In doudn subsIsfonfo nI fIomo do morIr
oI fosfndor.
ARTIC\IO 100B. In Ios Iogndos romunornforIos, so obsorvnrn Ins rogIns sobro donncIonos do
osfo gonoro.
68
ARTIC\IO 1009. II Iogndo hocho n un ncroodor fondr ofocfo sIn orjuIcIo doI ngo do su crodIfo.
ARTIC\IO 1010. So ncofn oI Iogndo oxrosnmonfo, cunndo so Ido; y fcIfnmonfo, cunndo so
rocIbo In cosn Iogndn.
ARTIC\IO 1011. SI oI Iogndo consIsfo on unn onsIon o ronfn vIfnIIcIn, osfn comIonzn n corror
dosdo oI dn do In muorfo doI fosfndor.
ARTIC\IO 1012.
69
SI onfro vnrIos horodoros nInguno hn sIdo oncnrgndo nrfIcuInrmonfo do
ngnr oI Iogndo, cndn uno dobo hncorIo on roorcIon n In nrfo quo Io hnyn corrosondIdo on In
horoncIn.
ARTIC\IO 1013. SI In obIIgncIon do ngnr oI Iogndo so hn Imuosfo n uno do Ios horodoros, oI
soIo dobo hncorIo.
ARTIC\IO 1014. !n cosn Iogndn so onfrognr con sus nccosorIos y on oI osfndo on quo so
oncuonfro oI dn do In muorfo doI fosfndor.
ARTIC\IO 1015. !os gnsfos nocosnrIos nrn In onfrogn doI Iogndo, sorn n cnrgo do In horoncIn.
?0
ARTIC\IO 1016. SI In cosn Iogndn osfuvIoro grnvndn con unn onsIon, sorvIdumbro u ofrn cnrgn
Inhoronfo nI fundo, fnI grnvnmon rocnor sobro oI IognfnrIo.
ARTIC\IO 101?. SI In cosn Iogndn osfuvIoro omonndn or unn obIIgncIon do In horoncIn o do un
67
uel arLlculo 1003 al 1011 esLn las clases de legado.
68
ArL. 1872 de esLe cdlgo.
69
ArL. 1063 de esLe cdlgo.
70
ArL. 1017 y 1024 de esLe cdlgo.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
forcoro, oI horodoro osfnr obIIgndo nI ngo.
ARTIC\IO 101B. osdo quo nso un nno doI fnIIocImIonfo doI fosfndor, so nbonnrn Inforosos nI
IognfnrIo, sI oI Iogndo consIsfo on dInoro.
?l
ARTIC\IO 1019. AI onfrnr oI horodoro on ososIon do In horoncIn, fondrn Ios IognfnrIos oI
dorocho do odIr nI nIbncon o nI horodoro, sogun Ins cIrcunsfnncIns, In onfrogn doI Iogndo y sus
frufos o Inforosos.
ARTIC\IO 1020. In fodo cnso so cumIIr In dIsosIcIon doI fosfndor on cunnfo nI modo, ordon y
fIomo on quo dobnn onfrognrso o ngnrso Ios Iogndos.
ARTIC\IO 1021.
?2
II IognfnrIo quo muorn nnfos quo oI fosfndor, no ndquIoro dorocho nIguno nI
Iogndo, nI Io frnnsmIfo n sus horodoros, n no sor quo osfos hubIoson sIdo IInmndos IgunImonfo or oI
fosfndor.
ARTIC\IO 1022. o hny dorocho do ncrocor onfro Ios IognfnrIos, sI oI fosfndor no Io osfnbIocIo
cInrn y oxrosnmonfo.
ARTIC\IO 1023. IsfrIbuIdn on Iogndos fodn In horoncIn, oI horodoro InsfIfuIdo, sI Io hubIoro,
fondr dorocho n In cunrfn nrfo do In horoncIn quo so doducIr n rorrnfn do Ios Iogndos.
?3
ARTIC\IO 1024. SI on oI fosfnmonfo so hubIoro Iogndo nI horodoro nIgunn cosn, y oI vnIor do
osfn, sumndo nI do In horoncIn, fuoro monos quo In cunrfn nrfo do oIIn, fondr dorocho n
comIofnrIn, doducIondo Io nocosnrIo n rorrnfn do Ios doms Iogndos.
!o dIsuosfo on osfo rocofo y on Ios nrfcuIos l00l, l004, l006, l0l5, l0l?, l0l8 y l023,
so obsorvnr sI oI fosfndor no hubIoro dIsuosfo Io confrnrIo.
ARTIC\IO 1025. !ns rogIns osfnbIocIdns con rosocfo n In horoncIn nrn dos o ms horodoros,
rogIrn on Ios Iogndos quo so dojon n dos o ms orsonns. AsImIsmo, rogIr nrn Ios Iogndos Io
dIsuosfo on oI cnfuIo III do osfo ffuIo.
?4
CAPIT\IO VI
IA ACPTACION Y IA RN\NCIA IA HRNCIA
?5
71
ArL. 1024 y 1947 de esLe cdlgo.
72
no hay derecho de represenLacln, ArL. 929 de esLe cdlgo.
73
ArL. 1024 de esLe cdlgo.
74
ArL. 977 de esLe cdlgo.
73
ACL1ACICN y kLNUNCIA DL LA nLkLNCIA. va hemos manlfesLado que Loda herencla debe enLenderse acepLada con beneflclo de
lnvenLarlo, o como lo expresa el arLlculo 920, que el heredero slo responde de las deudas y cargas de la herencla hasLa donde alcancen los
blenes de esLa, y que el legaLarlo slo responde de las cargas que expresamenLe le lmponga el LesLador.
LsLe precepLo hace lnnecesarlo el beneflclo de lnvenLarlo a que se referla el Cdlgo en los arLlculos 910 y slgulenLes, en el caplLulo
relaLlvo a la acepLacln y renuncla de la herencla.
uesaparecldo, pues, el beneflclo menclonado, no queda ms que la acepLacln o la renuncla que haga el heredero sl Llene la capacldad
legal, o el respecLlvo represenLanLe leglLlmo de los menores, lncapaclLados o personas [urldlcas, acepLacln que har, pues no habr pellgro
alguno de que el heredero quede obllgado con sus proplos blenes al pago de las deudas o cargas de la herencla.
Ln cuanLo a la renuncla de la herencla lnsLlLulda a favor de menores e lncapaclLados, dlspone el arLlculo 1029 que para hacerse deber
medlar aprobacln [udlclal con lnLervencln del MlnlsLerlo ubllco, Loda vez que dlcha renuncla, sl puede acarrear per[ulclos al heredero
menor o lncapaclLado.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
ARTIC\IO 1026. !n ncofncIon do In horoncIn uodo sor oxrosn o fcIfn.
ARTIC\IO 102?. (AceptucIn expvesu) II horodoro ncofn oxrosnmonfo In horoncIn,
mnnIfosfndoIo nI juoz, o IdIondoIo ososIon do Ios bIonos, o usnndo doI ffuIo o do In cnIIdnd doI
horodoro on Insfrumonfo ubIIco.
ARTIC\IO 102B. (AceptucIn TcItu) Acofn oI horodoro fcIfnmonfo, onfrnndo on ososIon do
In horoncIn o rncfIcnndo ofros ncfos nrn Ios cunIos no fondrn dorocho sIn sor horodoro.
ARTIC\IO 1029. !n horoncIn InsfIfuIdn n fnvor do orsonns jurdIcns, monoros o IncnncIfndos,
sor ncofndn or sus rorosonfnnfos IognIos.
!n ronuncIn do In horoncIn dojndn n monoros o IncnncIfndos dobor hncorso con nrobncIon
judIcInI o InforvoncIon doI MInIsforIo IubIIco.
ARTIC\IO 1030. !n ncofncIon do In horoncIn no uodo hncorso condIcIonnI nI nrcInImonfo.
ARTIC\IO 1031. II formIno nrn ncofnr In horoncIn os do soIs mosos n confnr do In muorfo doI
fosfndor, sI oI horodoro so oncuonfrn on oI forrIforIo do In !oubIIcn y do un nno sI osf on oI
oxfrnnjoro.
?6
SI nsn oI formIno do In ncofncIon sIn quo nndIo so rosonfo n rocInmnr In horoncIn
nI hnyn horodoro n quIon mnnIfIosfnmonfo orfonozcn o hnn ronuncIndo Ios quo fonnn dorocho n
oIIn, so docInrnr vncnnfo, nrrogIndoso n Ins roscrIcIonos doI CodIgo IrocosnI.
??
ARTIC\IO 1032. !nn voz ncofndn In horoncIn, oI horodoro os roIofnrIo do oIIn dosdo In
muorfo doI cnusnnfo, y son suyos Ios frufos y Ins gnnnncIns y ordIdns do Ios bIonos horodIfnrIos.
ARTIC\IO 1033. (RenuncIu) Iuodon ronuncInr In horoncIn y Iogndos Ios quo fongnn In IIbro
dIsosIcIon do sus bIonos.
ARTIC\IO 1034. (Iovmu de !u venuncIu) II formIno nrn ronuncInr In horoncIn os oI mIsmo
quo oI do In ncofncIon.
?8
!n ronuncIn dobo sor oxrosn y hncorso or oscrIfo nnfo oI juoz o or modIo do oscrIfurn
ubIIcn.
ARTIC\IO 1035. !n ronuncIn do In horoncIn soInmonfo, no rIvn nI quo In hnco do rocInmnr Ios
Iogndos quo so Io hubIoron dojndo.
ARTIC\IO 1036.
?9
II ncroodor doI horodoro o IognfnrIo quo ronuncIn n In horoncIn o nI Iogndo,
Los arLlculos que ampllan esLe caplLulo son referenLes a los derechos de los acreedores para e[erclLar la accln lndlrecLa en caso de que el
heredero deudor no acepLe la herencla, con per[ulclo de ellos pero, en esLe caso, la acepLacln slo les aprovechar hasLa el monLo de sus
credlLos y el saldo, sl lo hublere, pasar a los herederos legales.
76
1engase presenLe lo dlspuesLo en el arL. 36 del uecreLo no. 431 del Congreso, Ley Sobre lmpuesLo de Perenclas, Legados y uonaclones.
77
1ermlno de acepLacln. ArL. 1034 y 1073 de esLe cdlgo, 482 del Cdlgo rocesal Clvll y MercanLll, 36 de la Ley de Perenclas, Legados y
uonaclones. Adems ver el Cap. lv, 1. ll, L. lv del Cdlgo rocesal Clvll y MercanLll.
78
ArL. 1031 de esLe cdlgo.
79
Accln subrrogaLorla u obllcua.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
uodo rocInmnr In nrfo quo cubrn su crodIfo.
ARTIC\IO 103?. II quo os IInmndo n unn mIsmn horoncIn or fosfnmonfo o Infosfndo, sI
ronuncIn In unn so onfIondo quo ronuncIn Ins dos.
ARTIC\IO 103B. Cunndo nIguno fuvIoro Inforos on quo oI horodoro docInro sI ncofn o ronuncIn
n In horoncIn, odr odIr, nsndos nuovo dns do In norfurn do osfn, quo oI juoz fIjo un Inzo quo
no oxcodor do froInfn dns, nrn quo donfro do oI hngn su docInrncIon, bnjo norcIbImIonfo do quo
sI no Io hnco so fondr In horoncIn or ncofndn.
80
ARTIC\IO 1039. SI oI horodoro ronuncIn In horoncIn on orjuIcIo do sus ncroodoros, uodon
osfos, sIomro quo sus crodIfos fuoron nnforIoros n In ronuncIn, odIr nI juoz quo Ios nuforIco nrn
ncofnr on nombro do nquoI. In osfo cnso, In ncofncIon soIo nrovochnr n Ios ncroodoros hnsfn oI
monfo do sus crodIfos; corrosondIondo oI oxcoso, sI Io hubIoro, n Ios horodoros quo sonn IInmndos
or In Ioy.
8l
ARTIC\IO 1040. II quo dobn onfrnr n In ososIon do In horoncIn or In ronuncIn doI horodoro,
uodo oonorso n quo In ncofon Ios ncroodoros ngnndo n osfos Ios crodIfos quo fongnn confrn oI
quo ronuncIo.
CAPIT\IO VII
AIBACAS
82
/
B3
ARTIC\IO 1041. AIbncon o ojocufor fosfnmonfnrIo, os In orsonn n quIon oI fosfndor oncnrgn oI
cumIImIonfo do su voIunfnd.
!os nIbncons fondrn fodns Ins fncuIfndos quo oxrosnmonfo Ios hnyn conforIdo oI fosfndor,
y no sonn confrnrIns n Ins Ioyos.
ARTIC\IO 1042. Iuodo hnbor fnmbIon nIbncon JudIcInI, or nombrnmIonfo do juoz.
ARTIC\IO 1043.
84
So nombrnr nIbncon judIcInI soIo on Ios cnsos do ronuncIn, romocIon o fnIfn
doI quo osfnbn nombrndo on oI fosfnmonfo, cunndo ns Io IdIoron Ios horodoros InsfIfuIdos.
80
ArL. 1031 de esLe cdlgo.
81
ArL. 708, 1290, 1293 de esLe cdlgo.
82
La palabra Albacea, vlene del rabe ALvCCl, que slgnlflca e[ecuLar.
83
LLGADCS y AL8ACLAS. nlnguna modlflcacln se hlzo al caplLulo xv, 1lLulo lv, llbro ll del Cdlgo y sus dlsposlclones pasaron al caplLulo
v, arLlculos 1002 a 1023.
Ln cuanLo al albaceazgo, la Comlsln 8evlsora expresa en su dlcLamen que "fue ob[eLo de reformas fundamenLales a efecLo de darle
funclonalldad, ya que en la prcLlca por las llmlLaclones de que ha sldo ob[eLo, Llene poca apllcacln. ara esLe fln fueron lncorporados varlos
arLlculos vlgenLes en oLras leglslaclones como las de Lspana y Mexlco",
Las reformas lnLroducldas son las slgulenLes: ArLlculo 1041.-2a. fraccln.
"Los albaceas Lendrn Lodas las faculLades que expresamenLe les haya conferldo el LesLador, y no sean conLrarlas a las leyes".
ArLlculo 1034. MlenLras el albacea no sea removldo nl haya declaraLorla de herederos, Llene la represenLacln de la sucesln para
demandar y responder en [ulclo, salvo prohlblcln del LesLador.
ArLlculo 1063. Los legaLarlos desde dla clerLo, o desde que se hayan cumplldo los encargos del LesLador, no hablendo herederos, gozan
del mlsmo derecho concedldo a esLos en el arLlculo anLerlor.
ArLlculo 1066. or causas de negllgencla, abuso o malversacln pueden ser removldos los albaceas, sean cuales fueren su clase y exLensln de
sus faculLades, a peLlcln de los lnLeresados en los blenes.
84
ArL. 1066 de esLe cdlgo.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
ARTIC\IO 1044. !os horodoros o oI juoz on su cnso, uodon oxIgIr gnrnnfn nI nIbncon judIcInI.
ARTIC\IO 1045. Incumbo n Ios horodoros cumIIr In voIunfnd doI fosfndor cunndo osfo no
hubIoro nombrndo nIbncon.
ARTIC\IO 1046. Incumbo fnmbIon n Ios horodoros ojocufnr Ins dIsosIcIonos doI fosfndor,
sIomro quo no so hnynn cumIIdo, son or no osfnr comrondIdns on In comIsIon doI nIbnconzgo, o
or fnIfn do osIbIIIdnd o do voIunfnd doI nIbncon nombrndo.
ARTIC\IO 104?. (A!buceu muncomunudo) Iuodo conforIrso oI nIbnconzgo n unn o ms
orsonns nrn Io quo ojorznn mnncomunndnmonfo o unn dosuos do ofrn.
ARTIC\IO 104B. (RequIsItos puvu sev u!buceu) Inrn sor nIbncon so nocosIfn hnbor cumIIdo
dIocIocho nnos do odnd, odor IognImonfo ndmInIsfrnr bIonos, no sor Incnnz do ndquIrIrIos n ffuIo
do horoncIn, y no osfnr on ncfunI sorvIcIo do funcIonos judIcInIos o doI MInIsforIo IubIIco, nunquo so
hnIIo con IIconcIn fomornI snIvo on Ios cnsos do quo so frnfo do Ins sucosIonos do sus nrIonfos.
85
ARTIC\IO 1049. Inguno osf obIIgndo n ncofnr oI cnrgo do nIbncon, oro no uodo ronuncInrIo
dosuos do ncofnrIo, sIno con jusfn cnusn, n juIcIo doI juoz.
ARTIC\IO 1050.
86
!ns fncuIfndos y nfrIbucIonos do Ios nIbncons, ndoms do Ins quo dosIgno oI
fosfndor, sorn Ins sIguIonfos:
l. Isonor y ngnr Ios funornIos doI fosfndor, con nrrogIo n Io ordonndo or osfo, y on dofocfo
do fnI dIsosIcIon, sogun Ins cosfumbros doI Iugnr y Ins osIbIIIdndos do In horoncIn;
2. Hncor Ins gosfIonos nocosnrIns nrn In InmodInfn sogurIdnd do Ios bIonos;
3. Hncor oI InvonfnrIo, con InforvoncIon do Ios horodoros, y cunndo no Ios hnyn, con In do Ios
Inforosndos on Ios bIonos;
4. Ingnr Ins doudns y Iogndos; y
5. AdmInIsfrnr Ios bIonos, hnsfn quo Ios horodoros fomon ososIon do oIIos.
OI!ICACIOIS !I!ATIVAS A! IAT!IMOIO IAMI!IA!
ARTIC\IO 1051. Cunndo oI fosfndor hnyn InsfIfuIdo nfrImonIo fnmIIInr, oI nIbncon, y sI no
hubIoro, Ios horodoros, fIonon obIIgncIon do hncor Ins gosfIonos orfInonfos nrn cumIIr Io
dIsuosfo on oI fosfnmonfo, dobIondo InIcInrIns on oI momonfo on quo so nbrn In sucosIon.
VITA I IIIIS IA!A IACO I I!AS Y !ICAOS
ARTIC\IO 1052. SI no hubIoro on In horoncIn dInoro bnsfnnfo nrn hncor Ios ngos do Ins doudns
y do Ios Iogndos, romovorn Ios nIbncons In vonfn do Ios bIonos muobIos y no nIcnnznndo osfos, In
do Ios InmuobIos, rocodIondo on nmbos cnsos con InforvoncIon do Ios horodoros. SI Ios horodoros
fuoron monoros o Incnncos, no so rocodor sIn In InforvoncIon judIcInI.
83
ArL. 924 de esLe cdlgo.
86
ArL 1106, 1034 de esLe cdlgo.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
IT!ICA I !ICAOS
ARTIC\IO 1053. IrncfIcndo oI InvonfnrIo, cuIdnr oI nIbncon quo so onfroguon Ios Iogndos
osocfIcos y nsogurnr oI ngo do Ios doms Iogndos, n su snfIsfnccIon; y quodnr In horoncIn on
odor do Ios horodoros, nunquo no hnyn frnnscurrIdo oI formIno IognI doI nIbnconzgo.
ARTIC\IO 1054. MIonfrns oI nIbncon no son romovIdo nI hnyn docInrnforIn do horodoros, fIono In
rorosonfncIon do In sucosIon nrn domnndnr y rosondor on juIcIo, snIvo rohIbIcIon doI fosfndor.
I! CA!CO I A!IACIA O I!II T!ASMITI!SI
ARTIC\IO 1055. II cnrgo do nIbncon os mornmonfo orsonnI y no uodo frnnsmIfIrso nI
subsfIfuIrso or oI quo Io ojorco. Insnn, sIn ombnrgo, n sus horodoros, Ins rosonsnbIIIdndos cIvIIos
on quo hubIoso IncurrIdo or su ndmInIsfrncIon.
IA!A ACTOS I AMIIST!ACIO I!II A! IOI!IS ISIICIA!IS
ARTIC\IO 1056. o obsfnnfo Io rovonIdo on oI nrfcuIo nnforIor, odrn Ios nIbncons dnr
odoros osocInIos on roIncIon n Ios ncfos quo n oIIos Ios comofon, sIondo orsonnImonfo
rosonsnbIos or Ios ncfos doI mnndnfnrIo.
I!OHIIICIO A! A!IACIA I AQ!I!I! IIIIS I !A HI!ICIA
ARTIC\IO 105?. urnnfo oI ojorcIcIo doI nIbnconzgo, y mIonfrns no osfon nrobndns Ins cuonfns
do ndmInIsfrncIon no odr ndquIrIr oI nIbncon or s, nI or modIo do ofro, bIonos do In
fosfnmonfnrIn, nI crodIfos confrn oIIn, bnjo onn do nuIIdnd.
I!AZO I! A!IACIAZCO
ARTIC\IO 105B. II nIbncon, n quIon oI fosfndor no hnyn fIjndo Inzo, dobor cumIIr su oncnrgo
donfro do un nno confndo dosdo su ncofncIon, o dosdo quo formInon Ios IIfIgIos quo so romovIoron
sobro In vnIIdoz o nuIIdnd doI fosfnmonfo o do nIgunn do sus dIsosIcIonos.
ARTIC\IO 1059. SI oI fosfndor quIsIoro nmIInr oI Inzo IognI dobor sonnInr oxrosnmonfo oI do
In rorrogn. SI no Io hubIoso sonnIndo, so onfondor rorrogndo oI Inzo or un nno. SI
frnnscurrIdn osfn rorrogn, no so hubIoso fodnvn cumIIdo In voIunfnd doI fosfndor, odr oI juoz
concodor ofrn or oI fIomo quo fuoro nocosnrIo, nfondIdns Ins cIrcunsfnncIns doI cnso.
ARTIC\IO 1060. !os horodoros y IognfnrIos odrn, do comun ncuordo rorrognr oI Inzo doI
nIbnconzgo or oI fIomo quo cron nocosnrIo, oro sI oI ncuordo fuoso soIo or mnyorn, In rorrogn
no odr oxcodor do un nno.
!IICIO I C!ITAS
ARTIC\IO 1061. Son nuIns do Iono dorocho Ins dIsosIcIonos or Ins quo oI fosfndor dIsonsn nI
nIbncon do In obIIgncIon do hncor InvonfnrIo y rondIr cuonfns.
II nIbncon dnr n Ios Inforosndos cuonfn documonfndn doI nIbnconzgo InmodInfnmonfo
dosuos do hnborIo ojorcIdo.
CASTOS
ARTIC\IO 1062. !os gnsfos doI nIbnconzgo so ngnrn do In horoncIn.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
HOO!A!IOS I! A!IACIA
ARTIC\IO 1063. II nIbncon, sI no fuoro horodoro o IognfnrIo, fondr or su frnbnjo oI honornrIo
doI dos or cIonfo (2) doI vnIor do Ios bIonos or oI ndmInIsfrndos o InvonfnrIndos, sI In cnnfIdnd
IIogn o nsn do cIncuonfn mII quofznIos; doI fros or cIonfo (3), sI n cunronfn; doI fros y modIo or
cIonfo (3 I/2), sI n froInfn; doI cunfro or cIonfo (4), sI n voInfo; y doI cInco or cIonfo (5),
cunndo bnjo do osn cnnfIdnd. SI fuoron vnrIos Ios nIbncons, oso honornrIo so dIsfrIbuIr onfro oIIos
roorcIonnImonfo nI frnbnjo quo cndn cunI hnyn ronIIzndo.
ASIC!!AMIITO Q!I I!II IXICI! !OS HI!II!OS
ARTIC\IO 1064. In In horoncIn dosdo dn cIorfo, o dosdo quo so hnynn cumIIdo Ios oncnrgos doI
fosfndor, Ios horodoros fIonon dorocho n oxIgIr quo oI nIbncon nsoguro In dovoIucIon do Ios bIonos,
nrn cunndo IIoguo oI dn o so hnynn cumIIdo Ios oncnrgos, sIn ms monoscnbo on cunnfo do oI
doondn, quo oI quo rosuIfn nnfurnImonfo do Ins dIsosIcIonos doI fosfndor.
ARTIC\IO 1065. !os IognfnrIos dosdo dn cIorfo, o dosdo quo so hnynn cumIIdo Ios oncnrgos doI
fosfndor, no hnbIondo horodoros, goznn doI mIsmo dorocho concodIdo n osfos on oI nrfcuIo nnforIor.
!IMOCIO I! A!IACIA
ARTIC\IO 1066. Ior cnusn do nogIIgoncIn, nbuso o mnIvorsncIon uodon sor romovIdos Ios
nIbncons, sonn cunIos fuoron su cInso y oxfonsIon do sus fncuIfndos, n ofIcIon do Ios Inforosndos on
Ios bIonos.
ARTIC\IO 106?. (TevmInucIn) TormInn oI nIbnconzgo or In muorfo, ImosIbIIIdnd, ronuncIn o
romocIon doI nIbncon, y or oI voncImIonfo doI formIno sonnIndo or oI fosfndor, or In Ioy y, on su
cnso, or Ios Inforosndos.
TIT\IO III
IA S\CSION INTSTAA
B?
CAPIT\IO I
ISPOSICIONS GNRAIS
CASOS I Q!I TIII !!CA!
ARTIC\IO 106B.
88
* !n sucosIon Infosfndn fIono Iugnr:
87
SUCLSICN IN1LS1ADA. lmporLanLes modlflcaclones se hlcleron a esLe LraLado. 1lene lugar la sucesln lnLesLada en cuaLro casos, que
enumera el arLlculo 1068, slendo el prlmero cuando no hay LesLamenLo. Ll lnclso 1o. del arLlculo 980 del Cdlgo del 33 declaraba procedenLe
el lnLesLado de persona falleclda con LesLamenLo nulo o con LesLamenLo que perdl su fuerza aunque al prlnclplo fuera vlldo, pero la
reforma lnLroduclda por el arLlculo 981, esLablece que el LesLamenLo declarado nulo de[a subslsLenLe el anLerlor.
rocede el lnLesLado, dlce el lnclso 2o., cuando falLa la condlcln puesLa al heredero, o sl el lnsLlLuldo muere anLes que el LesLador,
o es lncapaz de heredar, o repudl la herencla, no comprendlendose los casos de susLlLucln y acreclmlenLo, a los que el arLlculo 73 del
uecreLo Ley no. 218 agreg el de represenLacln.
Se agregan al arLlculo 1068 dos casos: cuando en el LesLamenLo no hay heredero lnsLlLuldo y el LesLador no ha dlspuesLo de Lodos sus
blenes en legados, y cuando el LesLador ha de[ado de dlsponer de alguno o algunos de sus blenes, aun aslgnando oLros a LlLulo de herencla.
Se hace expresa declaracln en el arLlculo 1076 que los hl[os sean o no de maLrlmonlo" heredan a sus padres por parLes lguales, y se
lncluye a los hl[os adopLlvos en el mlsmo grado que los que lo son por naLuraleza.
no se acepL el orden de sucesln propuesLo por la Comlsln 8evlsora slno se modlflc en el senLldo de que el cnyuge que no Lenga
derecho a gananclales hereda en prlmer lugar [unLamenLe con los hl[os, y aun Lenlendo Lal derecho sl es menor que la cuoLa heredlLarla que
le corresponderla en ausencla de gananclales, deber compleLrsele un monLo equlvalenLe a dlcha cuoLa, deduclendose la dlferencla de la
masa heredlLarla, a fln de no poner a la mu[er con derecho a gananclales en esLe caso en peor slLuacln que sl no lo Luvlera. Las dems
dlsposlclones del orden de sucesln no se modlflcaron, y en cuanLo a las personas que Llenen legallzada su unln de hecho, declara el arLlculo
1084, que la sucesln se regula por los mlsmos precepLos.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
l. Cunndo no hny fosfnmonfo;
89
2. *Cunndo fnIfn In condIcIon uosfn n In InsfIfucIon do horodoro, o oI InsfIfuIdo muoro nnfos
quo oI fosfndor, o os Incnnz do horodnr, o roudIo In horoncIn; fuorn do Ios cnsos do
susfIfucIon, rorosonfncIon y ncrocImIonfo con nrrogIo n osfo CodIgo;
3. Cunndo on oI fosfnmonfo no hny horodoro InsfIfuIdo y oI fosfndor no hn dIsuosfo do fodos
sus bIonos on Iogndos;
90
y,
4. Cunndo oI fosfndor hn dojndo do dIsonor do nIguno o nIgunos do sus bIonos.
* !oformndo oI IncIso 2 or oI ArfcuIo ?5 doI ocrofo !oy umoro 2l8 doI Jofo doI CobIorno do In
!oubIIcn.
ARTIC\IO 1069. In Ios cnsos do Ios IncIsos 3 y 4 doI nrfcuIo nnforIor, oI Infosfndo soIo rocodo
rosocfo do Ios bIonos do quo no dIsuso oI fosfndor.
ARTIC\IO 10?0. Inrn rogInr In sucosIon Infosfndn, In Ioy soIo consIdorn Ios vncuIos doI
nronfosco; no oI soxo do Ins orsonns, nI In nnfurnIozn, nI oI orIgon do Ios bIonos.
9l
ARTIC\IO 10?1. In In sucosIon Infosfndn so horodn or dorocho roIo y or dorocho do
rorosonfncIon.
92
ARTIC\IO 10?2. !os quo sucodon or dorocho roIo horodnn or cnbozns, os docIr, quo cndn
uno fomn or IgunIos nrfos, In orcIon quo In Ioy Io nsIgnn.
93
ARTIC\IO 10?3. !os quo sucodon or dorocho do rorosonfncIon horodnn or osfIros, fnI como
so oxrosn on oI nrfcuIo 932.
ARTIC\IO 10?4. Son IInmndos n In sucosIon Infosfndn, sogun Ins rogIns quo ms ndoInnfo so
doformInnn, Ios nrIonfos doI dIfunfo y, n fnIfn do osfos, oI Isfndo y Ins unIvorsIdndos do
CunfomnIn, or nrfos IgunIos.
II nrIonfo ms roxImo on grndo oxcIuyo nI ms romofo, snIvo oI dorocho do
rorosonfncIon on Ios cnsos on quo dobn fonor Iugnr.
94
ARTIC\IO 10?5. In oI cnso do sor In sucosIon nrfo Infosfndn y nrfo fosfnmonfnrIn, so
rocodor rovInmonfo n In IIquIdncIon, n fIn do ngnr oI nsIvo do In horoncIn, y on soguIdn so
nrfIrn sonrndnmonfo Ios bIonos Infosfndos y Ios fosfnmonfnrIos, rosofnndo sIomro In voIunfnd
doI fosfndor.
88
ArL. 478 del Cdlgo rocesal Clvll y MercanLll.
89
ArL. 933 de esLe cdlgo.
90
Sucesln MlxLa.
91
ArL. 190 de esLe cdlgo, 21 de la Ley del Crganlsmo !udlclal.
92
ArL. 929 de esLe cdlgo, solo descendlenLes o esLlrpes.
93
ArL. 932 de esLe cdlgo.
94
Perencla vacanLe.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
TOOS !OS HIJOS HI!IA IO! IA!TIS IC!A!IS
ARTIC\IO 10?6. !os hIjos bIoIogIcos o ndofIvos, horodnn n sus ndros or nrfos IgunIos, mns
no consorvnn Ios dorochos sucosorIos con In nnfIgun fnmIIIn.
95
* !oformndo oI nrfcuIo l0?6 or oI ArfcuIo 66* !oformndo oI nrfcuIo 228 or oI ArfcuIo 63 doI
ocrofo umoro ??-200? doI Congroso do In !oubIIcn.
doI ocrofo umoro ??-200? doI Congroso do In !oubIIcn.
ARTIC\IO 10??. SI hubIoro vnrIos nrIonfos do un mIsmo grndo y nIguno o nIgunos ronuncInron
o no udIoron horodnr, su nrfo ncrocor n Ios ofros doI mIsmo grndo snIvo oI dorocho do
rorosonfncIon.
CAPIT\IO II
ORN S\CSION INTSTAA
ARTIC\IO 10?B. !n Ioy IInmn n In sucosIon Infosfndn, on rImor Iugnr n Ios hIjos, IncIuyondo n
Ios ndofIvos, y nI conyugo sobrovIvIonfo quo no fongn dorocho n gnnnncInIos;
96
quIonos horodnrn
or nrfos IgunIos.
o obsfnnfo oI conyugo sobrovIvIonfo cuyo dorocho do gnnnncInIos son monor quo In cuofn
horodIfnrIn quo Io corrosondorn on nusoncIn do gnnnncInIos, fondr dorocho n quo so Io comIofo
un monfo oquIvnIonfo n dIchn cuofn, doducIondoso In dIforoncIn do In mnsn horodIfnrIn.
ARTIC\IO 10?9. A fnIfn do doscondoncIn, sucodorn Ios nscondIonfos ms roxImos y oI
conyugo, or IgunIos orcIonos y cunndo soIo hubIoro unn do osns nrfos, osfn IIovnr fodn In
horoncIn.
ARTIC\IO 10B0. * A fnIfn do Ios IInmndos n sucodor, sogun oI nrfcuIo nnforIor, sucodorn Ios
nrIonfos coInfornIos hnsfn oI cunrfo grndo.
* !oformndo or oI ArfcuIo ?6 doI ocrofo !oy umoro 2l8 doI Jofo doI CobIorno do In !oubIIcn.
ARTIC\IO 10B1. !o dIsuosfo on Ios nrfcuIos nnforIoros so onfondor sIn orjuIcIo do Ios
dorochos do rorosonfncIon y do nIImonfos.
ARTIC\IO 10B2. II conyugo sonrndo no fondr nrfo nIgunn on In horoncIn Infosfndn do su
mujor o mnrIdo, sI or sonfoncIn hubIoro sIdo docInrndo cuInbIo do In sonrncIon.
ARTIC\IO 10B3. II conyugo dIvorcIndo no fondr nrfo nIgunn on In horoncIn Infosfndn do su
oxconyugo.
93
ver Ley de Adopclones.
96
ArL. 124 de esLe cdlgo.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
ARTIC\IO 10B4. !n sucosIon do Ins orsonns quo fIonon IognIIzndn su unIon do hocho, so roguIn
or Ios rocofos nnforIoros.
II hombro o mujor suorsfIfo ocunn oI rImor Iugnr, junfnmonfo con Ios hIjos.
CAPIT\IO III
PARTICION BINS HRITARIOS
OI!ICACIO I! A!IACIA I HACI! !A IA!TICIO
ARTIC\IO 10B5. Arobndos oI InvonfnrIo y In cuonfn do ndmInIsfrncIon oI nIbncon dobo hncor
InmodInfnmonfo In nrfIcIon do In horoncIn.
O I!II S!SIII!SI !A IA!TICIO
ARTIC\IO 10B6. SoIo uodo susondorso unn nrfIcIon, on vIrfud do convonIo oxroso do Ios
Inforosndos y or un formIno quo no nso do fros nnos.
O I!II OI!ICA!SI A !A I!OIIVISIO
ARTIC\IO 10B?. A nIngun cohorodoro uodo obIIgrsoIo n ormnnocor ro IndIvIso on Ios bIonos
horodIfnrIos nI nun or ordon oxrosn doI fosfndor.
9?
HI!II!OS Q!I I!II III! !A IA!TICIO
ARTIC\IO 10BB. Todo cohorodoro quo fongn In IIbro dIsosIcIon do sus bIonos uodo odIr, on
cunIquIor fIomo, In nrfIcIon do In horoncIn.
98
ARTIC\IO 10B9. Ior Ios IncnncIfndos y or Ios nusonfos dobon odIr In nrfIcIon sus
rorosonfnnfos IogfImos.
ARTIC\IO 1090. !os horodoros bnjo condIcIon, no uodon odIr In nrfIcIon hnsfn quo nquoIIn so
cumIn.
ARTIC\IO 1091. !os cohorodoros doI horodoro condIcIonnI uodon odIr In nrfIcIon nsogurnndo
comofonfomonfo oI dorocho do nquoI, nrn oI cnso do ronIIznrso In condIcIon; y hnsfn osfnbIocorso
quo osfn hn fnIfndo o no uodo yn vorIfIcnrso, In nrfIcIon so fondr como rovIsIonnI.
ARTIC\IO 1092. !n nrfIcIon so consIdornr rovIsIonnI on oI cnso doI nrfcuIo nnforIor, soIo on
cunnfo n In nrfo on quo consIsfo oI dorocho doI rofondIonfo, y on cunnfo n Ins cnucIonos con quo so
hnyn nsogurndo.
!ICATA!IO I IA!TI A!IC!OTA
ARTIC\IO 1093. II IognfnrIo do nrfo nIcuofn do In horoncIn, uodo odIr In nrfIcIon; oI doI
gonoro o cnnfIdnd uodo odIr In onfrogn doI Iogndo.
97
ArL. 334 de esLe cdlgo.
98
ArL. 312 a 313 del Cdlgo rocesal Clvll y MercanLll.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
AC!IIO! I HI!II!O O !ICATA!IO I IA!TI A!IC!OTA
ARTIC\IO 1094. II ncroodor do un horodoro o do un IognfnrIo do nrfo nIcuofn quo hn
ombnrgndo oI dorocho quo osfos fIonon n In horoncIn y quo hn obfonIdo sonfoncIn do romnfo, uodo
odIr In nrfIcIon, sIomro quo oI ngo no uodn hncorso con ofros bIonos.
ARTIC\IO 1095. TnmbIon uodon odIrIn Ios cosIonnrIos, yn son doI horodoro o doI IognfnrIo do
nrfo nIcuofn.
ARTIC\IO 1096. SI nnfos do hncorso In nrfIcIon muoro uno do Ios horodoros, dojnndo dos o ms
horodoros, doborn osfos rocodor do consuno y bnjo unn mIsmn, rorosonfncIon bnsfnndo quo uno
do oIIos Idn In nrfIcIon.
ARTIC\IO 109?. !osocfo do In nrfIcIon do Ios bIonos do un nusonfo, unn voz docInrndn In
muorfo rosunfn, so rocodor do ncuordo con Io dIsuosfo on osfo cnfuIo.
IA!TICIO HICHA IO! I! TISTAO!
ARTIC\IO 109B. II duono do Ios bIonos uodo hncor In nrfIcIon do oIIos or ncfo onfro vIvos,
sIomro quo so rosofon y nsoguron Ios dorochos do Ins orsonns quo dobon sor nIImonfndns.
99
I!ICHOS I !OS A!IMITISTAS
ARTIC\IO 1099. AI hncorso In nrfIcIon do bIonos, dobon Ios horodoros nsogurnr, on bonofIcIo do
Ios nIImonfIsfns, Ins orcIonos o cuofns n quo osfos fongnn dorocho; y sIn oso roquIsIfo no sor
InscrIfn In nrfIcIon. In fnI cnso, Ios rogIsfrndoros hnrn do ofIcIo, nnofncIon sobro Ios bIonos do In
horoncIn, In quo so cnncoInr hnsfn quo osfon gnrnnfIzndos Ios nIImonfos y Ins onsIonos dobIdns.
l00
HI!II!O A!SITI
ARTIC\IO 1100. SI nIguno do Ios horodoros osfuvIorn nusonfo y no fuvIoro rorosonfnnfo
IogfImo, oI juoz n ofIcIon do cunIquIor orsonn cnnz o doI MInIsforIo IubIIco, rocodor n
nombrnrIo su rorosonfnnfo on Ios formInos osfnbIocIdos on oI frnfndo do nusoncIn.
l0l
Cunndo hubIoro nusonfos, monoros o IncnncIfndos, In nrfIcIon dobo sor nrobndn
judIcInImonfo.
ARTIC\IO 1101. !n roIndIvIsIon do bIonos so rogIr or Ins rogIns do In comunIdnd do bIonos, sI
Ios Inforosndos no hubIoron ncordndo Ins normns do ndmInIsfrnrIn y rogIrIn.
l02
IA!TICIO IXT!AJ!ICIA!
ARTIC\IO 1102. Cunndo Ios horodoros son mnyoros do odnd y no hny nusonfos o Incnncos,
odrn nrfIr Ios bIonos como mojor Ios nrozcn, sIn InforvoncIon judIcInI.
OI!ICACIO !ICII!OCA I !OS HI!II!OS
ARTIC\IO 1103. !os horodoros dobon nbonnrso rocrocnmonfo Ins ronfns y frufos quo cndn uno
hnyn rocIbIdo do Ios bIonos horodIfnrIos, Ios gnsfos ufIIos y nocosnrIos y Ios dnnos ocnsIonndos or
99
Se puede hacer en la vlda del LesLador o causanLe.
100
ArL. 278 a 292 de esLe cdlgo.
101
ver Cap. lv, 1. l. L. l. de esLe cdlgo.
102
ver Cap. lll, 1. ll, L. ll de esLe cdlgo.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
mnIIcIn o nogIIgoncIn.
I!AS I !A I!OIIVISIO
ARTIC\IO 1104. !ns doudns confrndns durnnfo In roIndIvIsIon sorn ngndns
roforonfomonfo.
MASA HI!IITA!IA
ARTIC\IO 1105. o Ios bIonos quo dojn unn orsonn n su fnIIocImIonfo so ngnrn sus doudns.
II rosfo os mnsn horodIfnrIn dIsfrIbuIdn onfro Ios quo fIonon dorocho n oIIn.
CASTOS I III!MIA Y M!I!TI
ARTIC\IO 1106. !os gnsfos do uIfImn onformodnd, do funornIos y Iufos so doducIrn do In mnsn
horodIfnrIn.
l03
CASTOS I IA!TICIO
ARTIC\IO 110?. !os gnsfos do In nrfIcIon so robnjnrn doI fondo comun; Ios quo so hngnn or oI
Inforos nrfIcuInr do nIgun horodoro o IognfnrIo, so Imufnrn n su hnbor.
CAPIT\IO IV
ICTOS IA PARTICION
ARTIC\IO 110B. !n nrfIcIon IognImonfo hochn, confIoro n Ios cohorodoros In roIodnd
oxcIusIvn do Ios bIonos quo Ios hnynn sIdo ndjudIcndos.
OI!ICACIO !ICII!OCA I SAIAMIITO
ARTIC\IO 1109. !os cohorodoros osfn obIIgndos rocrocnmonfo n IndomnIznrso on cnso do
ovIccIon do Ios bIonos ronrfIdos.
C!AO CISA !A OI!ICACIO I SAIAMIITO
ARTIC\IO 1110. !n obIIgncIon do snnonmIonfo soIo cosnr on Ios cnsos sIguIonfos:
l. Cunndo nI hncorso In nrfIcIon onfro horodoros mnyoros, so ncfo oxrosnmonfo; y
2. Cunndo In ovIccIon rocodn do cnusn osforIor n In nrfIcIon o fuoso ocnsIonndn or cuIn
doI quo In sufro.
I!ICHO I! Q!I S!I!A !A IVICCIO
ARTIC\IO 1111. II quo sufrn In ovIccIon sor IndomnIzndo or Ios cohorodoros, on roorcIon n
sus cuofns horodIfnrIns.
C!OTA I! Q!I III!A S! IA!TI
ARTIC\IO 1112. !n cuofn quo dobor ngnrso nI quo Iordn fofnI o nrcInImonfo su nrfo or
ovIccIon, no sor In quo rorosonfo su hnbor rImIfIvo, sIno In quo corrosondn, hochn In doduccIon
doI fofnI do In horoncIn.
103
ArL. 138 de esLe cdlgo.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
COHI!II!O ISO!VITI
ARTIC\IO 1113. SI nIguno do Ios cohorodoros quo dobo IndomnIznr osfuvIoro InsoIvonfo, In
cuofn con quo dobn confrIbuIr so nrfIr onfro Ios doms, IncIuyondo nI quo ordIo su nrfo or
ovIccIon.
ARTIC\IO 1114. !os quo ngnron or oI InsoIvonfo consorvnrn su nccIon confrn oI, nrn cunndo
mojoro do forfunn.
ISO!VICIA I! I!O! ISI!IS I !A AJ!ICACIO
ARTIC\IO 1115. SI so ndjudIcn como cobrnbIo un crodIfo, Ios cohorodoros no rosondon do In
InsoIvoncIn osforIor doI doudor; y soIo son rosonsnbIos do su InsoIvoncIn nI fIomo do hncorso In
nrfIcIon.
C!IITOS ICOI!AI!IS
ARTIC\IO 1116. Ior Ios crodIfos IncobrnbIos ndjudIcndos como fnIos, no hny rosonsnbIIIdnd.
!ISIOSAII!IA I !OS COHI!II!OS
ARTIC\IO 111?. II horodoro cuyos bIonos horodIfnrIos fuoron ombnrgndos, o confrn quIon so
ronuncIo sonfoncIn fIrmo or cnusn do oIIos, fIono dorocho do odIr quo sus cohorodoros cnucIonon
In rosonsnbIIIdnd quo uodo rosuIfnrIos; y on cnso confrnrIo, quo so Ios rohbn onnjonnr Ios bIonos
quo rocIbIoron.
CAPIT\IO V
RSCISION Y N\IIA IA PARTICION
!ISCISIO I IA!TICIOIS IXT!AJ!ICIA!IS
ARTIC\IO 111B. !ns nrfIcIonos hochns oxfrnjudIcInImonfo soIo uodon sor roscIndIdns on Ios
cnsos on quo Io uodon sor Ios confrnfos on gonornI.
l04
!ISCISIO I IA!TICIOIS J!ICIA!IS
ARTIC\IO 1119. !ns nrfIcIonos hochns judIcInImonfo no uodon sor roscIndIdns sIno on Ios
cnsos do snnonmIonfo u ofrn cnusn IognI, conformo nI cnfuIo nnforIor, quo frnfn do Ios ofocfos do In
nrfIcIon.
IA!TICIO A!!AI!I
ARTIC\IO 1120. !n nrfIcIon sor nnuInbIo sI so hubIoro hocho con roforIcIon do nIgunn
orsonn quo hnyn fonIdo ffuIo nrn horodnr on oI momonfo do nbrIr In sucosIon; oro soIo on oI
cnso quo hubIoro modIndo doIo o mnIn fo or nrfo do sus cohorodoros.
l05
ARTIC\IO 1121. SI no hubIoro modIndo doIo o mnIn fo, o sI oI ffuIo nrn In horoncIn Infosfndn so
ndquIoro con osforIorIdnd n In nrfIcIon, osfn no so roscIndIr, oro oI roforIdo fondr dorocho n
In nrfo doI vnIor do Ios bIonos quo Io corrosondornn, doformInndoso su vnIor on juIcIo do
oxorfos.
104
ver Cap. lllv, 1. v., 1 parLe, L. v. de esLe cdlgo.
103
LsLo es cuando se olvlda un heredero.
Libro Tercero Cdigo Civil (Exposicin de Motivos) Decreto Ley 106
IA!TICIO !!A
ARTIC\IO 1122. !n nrfIcIon hochn con un horodoro fnIso, os nuIn on cunnfo fongn roIncIon con
oI, y on cunnfo su orsonnIIdnd orjudIquo n ofros Inforosndos.
l06
IA!TICIO S!I!IMITA!IA
ARTIC\IO 1123. SI hochn In nrfIcIon nnrocIoron nIgunos bIonos omIfIdos on oIIn, so hnr unn
dIvIsIon suIomonfnrIn, on In cunI so obsorvnrn Ins dIsosIcIonos nnforIoros.
106
LsLo es cuando el heredero es falso. arLlcln nula.

También podría gustarte