Está en la página 1de 36

su saut|dad e| Da|a| taaa excue su v|s|cu de |a c|euc|a y de |a |e ccu uua uu|ca |uteuc|cu. a||v|ar e| su|r|a|eutc huaauc.

Med|aute e| estud|c c|eut|||cc, ue uuuca ha abaudcuadc, y e| ||aaaa|eutc a |a ract|ca re||q|csa, e| Da|a| taaa ex|cra auchcs de |cs qraudes y eterucs debates y rea||za
ascabrcsas ccuex|cues eutre a|quuas cuest|cues aareuteaeute d|sares, ccac |a evc|uc|cu c e| |araa, ||aaadas a caab|ar uuestra |craa de erc|b|r e| auudc. Ccus|dera ue
|a c|euc|a y |a |e, cuyc autaqcu|sac se eucueutra eu e| cr|qeu de| ccu|||ctc huaauc desde hace s|q|cs, scu d|st|utcs eu|cues de |a |uvest|qac|cu, ue se cca|eaeutau ccu uu
cbjet|vc ccaart|dc, ue es |a busueda de |a verdad.
|u || uu|versc eu uu sc|c atcac, e| Da|a| taaa ucs desa||a a ue ccarcbeacs ue |cs beue||c|cs de abr|r uuestrc ccrazcu y uuestra aeute a |as ccuex|cues eutre c|euc|a y |e
scu re|er|b|es a eretuar |a |ractura, aas retcr|ca ue ctra ccsa, ue a aeuudc |cs euvue|ve y rcdea. Ccus|dera ue esta ac|arac|cu es |a c|ave ara ccusequ|r |a az, uc sc|c eu
uuestrc |uter|cr s|uc taab|u eu tcdc e| auudc.
Ahcra ue ucs eu|reutaacs a t|eacs tau d|||c||es, |cs extracrd|uar|cs eusaa|eutcs de este hcabre, sus sab|as a|abras, adu|ereu uua d|aeus|cu uueva y urqeute. |||c
rccrc|cua a este |ua|ucsc ||brc su actua||dad y su ueces|dad.
Da|a| taaa
L| universo en un so|o tomo
eu8 v1.0
Chocobito 11.06.11
Lu eaca tono ce ios coniuios cei uuiverso
existeu iuiiuitos sistenas soiares
L/ adocno de /a can I/oc. autiguo eserito |ucista

\o uuuea estuci eieueias. \is eouoeinieutos rovieueu, so|re toco, ce ia ieetura ce ios arteuios ce reusa cecieacos a ios inortautes ceseu|rinieutos eieutiieos ue aareeau eu u|iieaeioues eono ei
, cei seguinieuto ce ios reortajes cei BBC "oric 8erviee y, ns tarce, cei estucio ce ii|ros ce texto so|re astrouona. Aio iargo ce ios uitinos treiuta auos ne be reuuico nuebas veees y be
eouversaco a ttuio ersouai eou uunerosos eieutiieos. Lu esos eueueutros sienre be iuteutaco eonreucer ios noceios y ntocos iuucaneutaies cei eusanieuto eieutiieo, as eono ias iniieaeioues ce
ceterniuacas teoras o uuevos ceseu|rinieutos. ro o|staute, be reiiexiouaco eu roiuucicac eu ei tena ce ia eieueia, uo soio eu sus iniieaeioues ara ia eonreusiu ce ia reaiicac ue uos rocea, siuo eu ia
euestiu auu ns inortaute ce eno ia eieueia uece iuiiuir eu ia tiea y ios vaiores bunauos. Las reas eieutiieas ue be exioraco ns eseeiieaneute a io iargo ce ios auos sou ia isiea su|atniea, ia
eosnoioga y ia |ioioga, iueiuicas ia ueuroeieueia y ia sieoioga. Daco ue ni iornaeiu iuteieetuai se eeutr eu ei eusanieuto |ucista, nuebas veees ne be reguutaco, eono es uaturai, aeerea ce ia iuteriaz
eutre ios eoueetos |ucistas y ias riueiaies iceas eieutiieas. Li reseute ii|ro es ei resuitaco ce auei iargo eroco ce reiiexiu y cei viaje iuteieetuai ce uu nouje |ucista cei 1|et ai nuuco ce enaras ce
|ur|ujas, aeeieracores ce arteuias y i\kI (ingeues ce resouaueia nagutiea iuueiouai).
\uebos auos cesus ce narebar ai exiiio eu ia Iucia, eueoutr uua earta a|ierta eserita eu ios auos euareuta y cirigica a ios eusacores |ucistas cei 1|et. La ba|a eserito Ceucuu Cbbei, uu estucioso
ti|etauo ue uo soio coniua|a ei suserito siuo ue acens -easo uuieo eutre ios eusacores ti|etauos ce su oea- teua uu |ueu coniuio cei iugis. Duraute ia ceaca ce ios treiuta ba|a viajaco nuebo
or ia Iucia |rituiea, Aigauistu, reai y 8ri Laula. Aueiia earta, recaetaca baeia ei iiuai ce sus coee auos ce viajes, ne resuit ason|rosa. Artieuia nuebos ce ios eanos eu ios ue ocra ba|er uu ciiogo
iruetiero eutre ei |ucisno y ia eieueia nocerua. Deseu|r ue ias o|servaeioues ce Ceucuu Cbbei a neuuco eoiueicau ce nauera uota|ie eou ias nas roias. Ls uua istina ue aueiia earta uo atrajera ia
ateueiu ue nereea, eu arte orue uuuea iue ce|icaneute u|iieaca eu ei 1|et autes ce ni exiiio eu 1v:v. \e aiegra ei eorazu, siu en|argo, ue nis iueursioues eu ei nuuco ce ia eieueia tuvierau uu
reeeceute ceutro ce ni roia tracieiu ti|etaua. \tauto ns si teuenos eu eueuta ue Ceucuu Cbbei roveua ce Anco, ni roviueia uatai. Li baiiazgo ce aueiia earta tautos auos cesus ce ba|er sico
eserita eoustituy uu noneuto inresiouaute.
keeuerco uua eouversaeiu tur|acora, ue yo ba|a nauteuico tau soio uuos auos autes, eou uua cana estacouuiceuse, ue esta|a easaca eou uu bon|re ti|etauo. Luteraca ce ni iuters eu ia eieueia y ce
ni artieiaeiu aetiva eu ciiogos eou eieutiieos, eiia ne reviuo ce ios eiigros ue suoue ia eieueia ara ia suerviveueia cei |ucisno. \e cijo ue ia bistoria atestigua ue ia eieueia nata ia reiigiu y ne
aeousej ue uo sera seusato ue ei Daiai Lana tra|ara anistaces eou ios rereseutautes ce cieba roiesiu. \e inagiuo ue eu este viaje ersouai or ia eieueia ne juego ei eueiio. \i eouiiaca iueursiu or
ia eieueia se ce|e a ni eouvieeiu iuucaneutai ce ue tauto ia eieueia eono ei |ucisno se rooueu eonreucer ia reaiicac or necio ce ia iuvestigaeiu ertiea. si ei auiisis eieutiieo uciera cenostrar siu
iugar a cucas ue ceterniuacos ostuiacos cei |ucisno sou iaisos, ce|eranos aeetar ios baiiazgos ce ia eieueia y a|aucouar ciebos ostuiacos.
luesto ue soy iuteruaeiouaiista ce eorazu, uua ce ias euaiicaces ue ns ne ba eounovico eu ios eieutiieos es su ason|rosa cisosieiu a eonartir eouoeinieutos siu rearar eu ias irouteras uaeiouaies.
Iueiuso curaute ia guerra ira, euauco ei nuuco ce ia oitiea esta|a oiarizaco basta uu extreno eiigroso, vea ue ios eieutiieos ce ios |ioues orieutai y oeeiceutai cesea|au eonuuiearse ce naueras ue ios
oitieos ui siuiera ocrau inagiuar. Vea eu eiio ei reeouoeinieuto inieito cei esritu uuitario ce ia bunauicac y uua ii|eracora auseueia cei seutico ce ia roiecac eu asuutos ce eouoeinieuto.
Li notivo ce ni iuters eu ia eieueia traseieuce io uraneute ersouai. Iueiuso autes ce ir ai exiiio, tauto yo nisno eono otras ersouas cei as teuanos eiaro ue uua ce ias eausas iuucaneutaies ce ia
tragecia oitiea cei 1|et era su iueaaeicac ce a|rirse a ia noceruizaeiu. 1au routo iieganos a ia Iucia, iuucanos eseueias ti|etauas ara ios uiuos reiugiacos ue, or rinera vez, iueiuau eu sus rogranas
ce estucios ia ecueaeiu eieutiiea. lara eutouees yo ya eonreuca ue ia eseueia ce ia noceruizaeiu yaee eu ia iutrocueeiu ce ia ecueaeiu nocerua, y ue eu ei uueieo ce cieba ecueaeiu nocerua tieue
ue existir ei coniuio ce ia eieueia y ia teeuoioga. \i eonroniso ersouai eou auei royeeto ecueativo ne inuis a auinar iueiuso a ios eoiegios noustieos, euya iuueiu riueiai eousiste eu ia euseuauza
cei eusanieuto |ucista eisieo, a iueiuir ia eieueia eu sus rogranas ce estucios.
Lu ia necica eu ue ni eonreusiu ce ia eieueia auneuta|a, se ne iue baeieuco gracuaineute eviceute ue, eu io ue ai euteucinieuto cei nuuco isieo se reiiere, eu nuebas reas cei eusanieuto |ucista
tracieiouai uuestras teoras y exiieaeioues sou rucineutarias, si ias eonaranos eou aueiias ce ia eieueia nocerua.
Ai nisno tieno, uo o|staute, est eiaro ue, iueiuso eu ios ases ns cesarroiiacos eieutiieaneute, ios seres bunauos sigueu exerineutauco coior, eseeiaineute a uivei enoeiouai y sieoigieo. La grau
veutaja ce ia eieueia es su treneuca eaaeicac ce eoutri|uir ai aiivio cei suirinieuto isieo, ero es soio a travs cei euitivo ce ias euaiicaces cei eorazu bunauo y ia trausiornaeiu ce uuestras aetituces ue
ocrenos enezar a airoutar y suerar uuestro suirinieuto neutai. Lu otras aia|ras, ia oteueiaeiu ce ios vaiores bunauos iuucaneutaies es iuciseusa|ie ara uuestra |usueca eseueiai ce ia ieiieicac. lor
io tauto, vistas cesce ei uuto ce vista cei |ieuestar bunauo, ia eieueia y ia esirituaiicac uo sou ajeuas eutre s. lreeisanos ce an|as, ya ue ei aiivio cei suirinieuto ce|e rocueirse tauto a uivei isieo eono a
uivei sieoigieo.
Li reseute ii|ro uo eoustituye uu iuteuto ce uuiiieaeiu ce ia eieueia eou ia esirituaiicac (sieuco ei |ucisno ei ejenio ue eouozeo nejor) siuo uu esiuerzo or exaniuar cos inortautes ciseiiiuas
bunauas, eou ei rosito ce cesarroiiar uua nauera ns boistiea e iutegraca ce eonreucer ei nuuco ue uos rocea, uua irnuia ue exiore eu roiuucicac io visi|ie y io uo visi|ie, or necio ce ia
|usueca ce rue|as reireucacas or ia razu. ro reteuco eseri|ir uu trataco eseeiaiizaco so|re ios oteueiaies uutos ce eouvergeueia -y civergeueia- eutre ei |ucisno y ia eieueia. Dejar tai enresa a
ios aeacnieos roiesiouaies. \s |ieu ereo ue ia esirituaiicac y ia eieueia eoustituyeu aroxinaeioues auaitieas ciiereutes auuue eonieneutarias eutre s, ue eonarteu ei nisno o|jetivo uiterior, ia
|usueca ce ia vercac. Lu este terreuo, es nuebo io ue ueceu areucer uua ce ia otra, y juutas ueceu eoutri|uir a ia exausiu ce ios borizoutes cei eouoeinieuto y ei sa|er bunauos. Ls ns, or necio cei
ciiogo eutre ias cos ciseiiiuas, esero ue tauto ia eieueia eono ia esirituaiicac uecau iiegar a oireeer uu servieio nejor a ias ueeesicaces y ai |ieuestar ce ia bunauicac. De|o auacir ue eou este reiato ce
ni viaje ersouai ceseara reeaiear a ios niiioues ce |ucistas ce toco ei nuuco ia ueeesicac ce tonarse ia eieueia eu serio y ce iueiuir sus ceseu|rinieutos iuucaneutaies eu su visiu cei nuuco.
Lste ciiogo eutre ia eieueia y ia esirituaiicac tieue uua iarga bistoria, so|re toco eu io ue reseeta ai eristiauisno. Lu ei easo ce ni roia tracieiu, ei |ucisno ti|etauo, or varias razoues bistrieas,
soeiaies y oitieas, ei ieuo eueueutro eou ia eosnovisiu eieutiiea sigue sieuco uu roeeso uovecoso. Auu uo estu cei toco eiaras ias iniieaeioues ce io ue uece oireeer ia eieueia. Ai nargeu ce ias
cistiutas teoras ersouaies aeerea ce ia eieueia, uiuguua aroxinaeiu viica ai nuuco uaturai y a uuestra existeueia bunaua -io ue eu este ii|ro iianar eosnovisiu- uece cejar ce iaco ios
ceseu|rinieutos |sieos ce teoras tau iuucaneutaies eono ia evoiueiu, ia reiativicac y ia neeuiea euutiea. Bieu uece ue ia eieueia areuca ce su eueueutro eou ia esirituaiicac, eseeiaineute eu su
iuteriaz eou ios ro|ienas bunauos eu uu seutico aniio, cesce ia tiea basta ia soeiecac, ero, siu cuca, ceterniuacos aseetos eseeiieos cei eusanieuto |ucista -eono sus teoras eosnoigieas y su
isiea rucineutaria- ce|eru ser nociiieacos a ia iuz ce ios uitinos ceseu|rinieutos eieutiieos. Lsero ue este ii|ro ser uua eoutri|ueiu ai royeeto ertieo ce oteueiar ei ciiogo eutre ia eieueia y ia
esirituaiicac.
luesto ue ne iauteo exiorar asuutos ce inortaueia erueiai ara uuestro nuuco eoutenorueo, be uerico eonuuiearne eou ia nayor aucieueia osi|ie. Lsto uo resuita ieii, cacos ios razouanieutos y
arguneutaeioues a veees eoniejos tauto ce ia eieueia eono ce ia iiiosoia |ucista. Lu ni aubeio or baeer ia ciseusiu eonreusi|ie, uece ue, eu oeasioues, baya siniiiieaco ios tenas eu exeeso. Lstoy
agraceeico a nis cos ecitores, a ni tracuetor ce sienre, 1buteu Jiua, y a su eoiega, Jas Lisuer, or su ayuca eu artieuiar nis iceas eu iugis ce iorna eonreusi|ie.
1an|iu uisiera car ias graeias a ios uunerosos iucivicuos ue ies ayucarou y eoneutarou ias cistiutas iases cei nauuserito. lor eueina ce toco, uisiera exresar ni agraceeinieuto a tocos ios eieutiieos
ue se reuuierou eounigo, sieuco nuy geuerosos eou su tieno, y ue nostrarou uua extraorciuaria aeieueia a ia bora ce exiiear iceas eoniejas a uu aiunuo a veees nuy ieuto. Les eousicero a tocos nis
naestros.
1. RLILLXIOS
ue asaco nuebos auos reiiexiouauco eu ios uota|ies avauees ce ia eieueia. Lu ei eorto eroco ce ni vica, ei inaeto ce ia eieueia y ia teeuoioga eu ia bunauicac ba sico treneuco. Auuue ni iuters eu
ia eieueia uaei ce ia euriosicac or uu nuuco extrauo ara n eu auei tieno, uu nuuco go|eruaco or ia teeuoioga, uo tarc nuebo eu eonreucer ei eoiosai siguiiieaco ce ia eieueia ara ia bunauicac,
eseeiaineute cesus ce irne ai exiiio eu 1v:v.
Aetuaineute, easi uo uecau eanos ce ia exerieueia bunaua ue uo se veau toeacos or ios eieetos ce ia eieueia y ia teeuoioga. \, siu en|argo, ne reguuto si teuenos uua icea eiara cei iugar ue
oeua ia eieueia eu ei eoujuuto ce ia vica bunaua. Qu ce|era baeer, exaetaneute, y or u riueiios ce|era regirse' Lste uitino uuto es erueiai orue, si ei eaniuo ce ia eieueia uo sigue notivaeioues
eouseieuteneute tieas, ce eonasiu, eniueuteneute, uece ue sus eieetos uo seau |eueiieiosos. De beebo, ocrau eausar grauces erjuieios.
Li ceseu|rinieuto ce ia euorne inortaueia ce ia eieueia y ei reeouoeinieuto ce su iuevita|ie coniuio eu ei nuuco noceruo ean|i iuucaneutaineute ni aetituc ce ia sinie euriosicac a uua eseeie ce
iniieaeiu urgeute. lara ei |ucisno, ei ns eievaco iceai esirituai es ei euitivo ce ia eonasiu or tocos ios seres seusi|ies y ia eoutri|ueiu aetiva a su |ieuestar eu ei nxino graco osi|ie.
Desce ni ns tenraua iuiaueia ne iueuiearou ei anor a ese iceai y ia ueeesicac ce euniirio eou tocas y eaca uua ce nis aeeioues.
Quise eonreucer ia eieueia, ues, orue ne oireea uu rea uueva ue exiorar eu ni esiuerzo ersouai or eonreucer ia uaturaieza ce ia reaiicac. 1an|iu cese eouoeeria orue reeouoe eu eiia uua
nauera irresisti|ie ce eonuuiear eouoeinieutos o|teuicos ce ni roia tracieiu esirituai. De noco ue, ara n, ia ueeesicac ce reiaeiouarne eou esa iuerza ocerosa ce uuestro nuuco se ba eouvertico
tan|iu eu uua eseeie ce naucato esirituai. La reguuta erueiai -erueiai ara ia suerviveueia y ei |ieuestar ce uuestro nuuco- es eno eouvertir ios naraviiiosos ceseu|rinieutos ce ia eieueia eu aigo ue
oirezea servieios aitruistas y eonasivos a ias ueeesicaces ce ia bunauicac y ce ios cens seres seusi|ies eou uieues eonartinos este iaueta.
1ieue ia tiea uu iugar eu ia eieueia' \o ereo ue s. Lu riner iugar, eono a euaiuier otro iustruneuto, a ia eieueia se ie uece car uu uso |ueuo y uu uso naio. Ls ei uino ce ia ersoua ue |iauce ei
iustruneuto ei ue ceterniua ei rosito eou ue ser aiieaco. Lu seguuco iugar, ios ceseu|rinieutos eieutiieos aieetau uuestra nauera ce eonreucer ei nuuco y uuestro roio iugar eu i. Lsto tieue
eouseeueueias eu uuestro eonortanieuto. lor ejenio, ia visiu neeauieista cei nuuco eoucujo a ia revoiueiu iucustriai, ue eouvirti ia exiotaeiu ce ia uaturaieza eu retiea ce rutiua. Lxiste, siu en|argo,
ia suosieiu geueraiizaca ce ue ia tiea soio es reievaute eu ia aiieaeiu ce ia eieueia, uo eu su nisno cesarroiio.
De aeuerco eou este noceio, ei eieutiieo eono iucivicuo y ia eonuuicac eieutiiea eu geuerai oeuau uua osieiu noraineute ueutra, siu resousa|iiicac aiguua ce ios resuitacos ce sus ceseu|rinieutos.
\uebos ceseu|rinieutos eieutiieos inortautes, siu en|argo, y, eu artieuiar, ias iuuovaeioues teeuoigieas a ias ue eoucueeu, ereau eoucieioues uuevas y a|reu osi|iiicaces uuevas, ue cau iugar a uuevos
cesaios tieos y esirituaies. ro ocenos sinieneute a|soiver ai estaneuto eieutiieo ui a ios eieutiieos iucivicuaies ce su eoutri|ueiu a ia energeueia ce uua uueva reaiicac.
1ai vez, ia enresa ns inortaute sea aseguraruos ue ia eieueia jans se civoreie cei seutinieuto bunauo iuucaneutai ce ia enata eou ios cens seres vivieutes. Dei nisno noco ue uuestros cecos
uuieaneute ueceu iuueiouar eu reiaeiu eou ia aina ce ia nauo, as ios eieutiieos ce|eu ernaueeer eouseieutes ce su reiaeiu eou ia soeiecac eu geuerai. La eieueia es ce inortaueia vitai, ero soio es uu
ceco ce ia nauo ce ia bunauicac y su nayor oteueiai soio ocr ser reaiizaco nieutras uos euicenos ce uo oivicaruos ce eiio. De otro noco, eorrenos ei riesgo ce ercer ei seutico ce uuestras rioricaces.
locra ser ue ia bunauicac aea|ara sirvieuco ios iutereses cei rogreso eieutiieo, eu iugar ce io eoutrario. La eieueia y ia teeuoioga sou iustruneutos ocerosos, ero ce|enos ceeicir eui es ei nejor uso ue
ies ocenos car. Lo ue inorta, or eueina ce toco, es ia notivaeiu ue go|ierua ei uso ce ia eieueia y ia teeuoioga, notivaeiu eu ia ue, iceaineute, se reuueu ia neute y ei eorazu.
lara n, ia eieueia es, aute toco, uua ciseiiiua enriea, ue rooreioua a ia bunauicac uu oceroso aeeeso a ia eonreusiu ce ia uaturaieza cei nuuco isieo vivieute. Ls, eu eseueia, uu ntoco ce
iuvestigaeiu ue uos oireee eouoeinieutos iuere|ieneute cetaiiacos cei nuuco enrieo y ce ias ieyes iuucaneutaies ce ia uaturaieza, ue ,iuierinos ce ios catos enrieos. La eieueia roeece or necio ce
uu ntoco nuy eseeiieo, |asaco eu ia necieiu, euautiiieaeiu y veriiieaeiu iutersu|jetivas a travs ce exerineutos reitera|ies. Lsta, ai neuos, es ia uaturaieza cei ntoco eieutiieo, tai eono se ca ceutro
cei aracigna aetuai. 8eguu ciebo noceio, nuebos aseetos ce ia existeueia bunaua, iueiuicos ios vaiores, ia ereativicac y ia esirituaiicac, as eono ias ns roiuucas euestioues netaisieas, uecau iuera cei
n|ito ce ia iuvestigaeiu eieutiiea.
Auuue existeu eanos ce ia vica y cei eouoeinieuto ue uo eutrau eu ei coniuio ce ia eieueia, be visto ue nuebas ersouas se guau or ia suosieiu ce ue ia visiu eieutiiea cei nuuco ce|era
eoustituir ia |ase ce toco eouoeinieuto y ce toco aueiio ue es eoguosei|ie. Lste es ei nateriaiisno eieutiieo. \ieutras ue uo eouozeo uiuguua eorrieute ce eusanieuto ue roague exieitaneute cieba
uoeiu, areee ser uu resuuesto eonuu ue se ca or seutaco. Lsta visiu sostieue ia ie eu uu nuuco o|jetivo, iuceeucieute ce ia eoutiugeueia ce sus o|servacores. lresuoue ue ios catos auaiizacos or
uu exerineuto sou iuceeucieutes ce ias reeoueeeioues, ereeeioues y exerieueias ce ios eieutiieos ue ios auaiizau.
8u|yaee a esta visiu ia suosieiu ce ue, eu uitina iustaueia, ia nateria, tai eono ia ceseri|e ia isiea y ia go|ieruau ias ieyes ce ia uaturaieza, es io uuieo ue existe. Lu eousouaueia, cieba visiu sosteucra
ue ia sieoioga se uece recueir a ia |ioioga, ia |ioioga, a ia uniea y ia uniea, a ia isiea.
\i reoeuaeiu au uo es tauto arguneutar eu eoutra ce esta osieiu recueeiouista (auuue yo nisno uo ia eonarto) euauto iianar ia ateueiu a uu uuto ce inortaueia vitai. ue estas iceas uo
eoustituyeu uu eouoeinieuto eieutiieo siuo uu osieiouanieuto iiiosiieo, netaisieo, ara ser ns reeisos. La teora seguu ia euai tocos ios aseetos ce ia reaiicac sou suseeti|ies ce uecar recueicos a ia
nateria y sus civersas arteuias es, a ni noco ce ver, tau netaisiea eono ia ue eoutenia ia existeueia ce uua iuteiigeueia orgauizacora, ue ere ia reaiicac y ia eoutroia.
Luo ce ios ro|ienas riueiaies ue ueceu cerivar cei nateriaiisno eieutiieo es ia estreebez ce niras ue resuita ce i y ei oteueiai ce uibiiisno ai ue ocra car iugar. Li uibiiisno, ei nateriaiisno y ei
recueeiouisno sou, so|re toco, ro|ienas cesce uu uuto ce vista iiiosiieo y, eu eseeiai, bunauista, ya ue ueceu iiegar a eno|reeer uuestra nauera ce euteuceruos a uosotros nisnos. lor ejenio, ue
uos eousicerenos eriaturas |ioigieas uaeicas cei azar o seres eseeiaies cotacos eou ia cineusiu ce ia eoueieueia y ia eaaeicac norai, teucr uu inaeto eu uuestra iorna ce veruos y ce tratar a ios cens.
Lu este eoutexto, nuebas cineusioues ce ia ieua reaiicac ce ia existeueia bunaua -ei arte, ia tiea, ia esirituaiicac, ia |oucac, ia |eiieza y, or eueina ce toco, ia eoueieueia- uecau atri|uicas a ias
reaeeioues unieas ce uuestras ueurouas eu aeeiu o sou eousiceracas nauiiestaeioues ce eoustruetos uraneute inagiuarios. Li eiigro eousiste eu recueir a ios seres bunauos eu uaca ns ue nuiuas
|ioigieas, rocuetos azarosos ce ia eon|iuaeiu aieatoria ce geues, euyo uuieo rosito eu ia vica es euniir ei inerativo |ioigieo ce ia rerocueeiu.
kesuita ciieii inagiuar eno aeonocar eu ei seuo ce tai eosnovisiu euestioues eono ei seutico ce ia vica o ei |ieu y ei nai.
Li ro|iena uo sou ios catos enrieos ce ia eieueia siuo ia eoueeeiu ce ue ciebos catos, y eiios uuieaneute, eoustituyeu ei terreuo iegtino ara ei cesarroiio ce uua eosnovisiu iutegrai o ei uuieo necio
aroiaco ara resoucer a ios ro|ienas cei nuuco.
La existeueia bunaua y ia roia reaiicac a|areau ns ce io ue uece exiiear ia eieueia aetuai.
8eguu ia nisna igiea, ia esirituaiicac ce|e eouteniar ios eouoeinieutos y ios baiiazgos ce ia eieueia. 8i, eono raetieautes esirituaies, canos ia esaica a ios ceseu|rinieutos eieutiieos, uuestra retiea
tan|iu se ver eno|reeica, y esta aetituc neutai uos uece eoucueir ai iuucaneutaiisno. Lsta es uua ce ias razoues or ias ue auino a nis eoiegas |ucistas a enreucer ei estucio ce ia eieueia, ara ue sus
baiiazgos uecau ser iutegracos eu ia eosnovisiu cei |ucisno.
z. LL LStILS!RO tOS LA tILStIA
rae eu ei seuo ce uua ianiiia ce sinies eanesiuos, ue uti-iiza|au ei gauaco ara arar su eano y, uua vez eoseebaca ia ee|aca, tan|iu usa|au ei gauaco ara isotear ei grauo y saear ias seniiias ce
ias vaiuas. 1ai vez, ios uuieos o|jetos ue ocranos eaiiiiear ce teeuoigieos eu auei nuuco ce ni tenraua iuiaueia iuerau ios riiies, ue ios unacas guerreros ce auei territorio ro|a|ieneute ba|au
eonraco eu ia Iucia |rituiea, kusia o Cbiua. Aios seis auos iui eutrouaco eono ei ceeinoeuarto Daiai Lana eu ia eaitai ti|etaua, Lasa, couce iuiei ni ecueaeiu eu tocos ios aseetos cei |ucisno.
Disoua ce tutores ersouaies, ue ne ca|au eiases ciarias ce ieetura, eseritura, iiiosoia |ucista |siea y nenorizaeiu ce ias eserituras y rituaies. Asinisno ne asiguarou varios tsensha. ue siguiiiea
iiteraineute asisteutes iiiosiieos. 8u ia|or riueiai eousista eu euta|iar eounigo ce|ates so|re civersos aseetos cei eusanieuto |ucista. Acens ce toco eiio, artieia|a eu iargas boras ce oraeiu y
eouteniaeiu necitativa. lasa|a erocos ce tieno eu retiro eou nis tutores y reaiiza|a reguiarneute sesioues necitativas ce cos boras ce curaeiu, euatro veees ai ca. Lsta es ia ecueaeiu tiea ce uu aito
iana seguu ia tracieiu ti|etaua. ro ne ecuearou, siu en|argo, eu natentieas, geoioga, uniea, |ioioga ui isiea. ri siuiera eouoea ia existeueia ce estas ciseiiiuas.
Lu ei aiaeio ce ltaia se eueoutra|a ni resiceueia oiieiai ce iuvieruo. 8e trata ce uu eciiieio euorne, ue oeua toca uua iacera ce ia noutaua y se suoue ue tieue nii ba|itaeioues. \o nisno uuuea
iiegu a eoutarias. Lu nis ratos ii|res euauco era uiuo ne civerta exiorauco aiguuas ce sus enaras. Lra eono uua |usueca cei tesoro siu iiu. Aii se eouserva|au toco tio ce eosas, eseeiaineute ias
erteueueias ce ios auteriores Daiai Lanas y, ns eseeiieaneute, ce ni receeesor cireeto. Lutre ios eouteuicos ns inresiouautes cei aiaeio esta|au ias stuas reiiearias ue eouteuau ios restos ce ios
auteriores Daiai Lanas, iiegauco basta ei uiuto, ue vivi eu ei sigio XVII y iue uieu anii ei ltaia a sus cineusioues aetuaies. Lutre ias euriosicaces varias ue eueoutr eu nis eregriuaeioues ba|a
aiguuos o|jetos neeuieos, ue ba|au erteueeico ai ceeinotereer Daiai Lana. Los ns uota|ies erau uu teieseoio iega|ie beebo ce |rouee, ue se oca noutar a uu troce, y uu reioj neeuieo ai ue se
ca|a euerca nauuaineute y ue cisoua ce uu gio|o rotativo, ue oireea ia bora eu ciiereutes zouas borarias. 1an|iu ba|a uu grau aiijo ce ii|ros eu iugis iiustracos, ue eouta|au ia bistoria ce ia lrinera
Cuerra \uuciai.
Aiguuos ce aueiios o|jetos erau o|seuios ai ceeinotereer Daiai Lana ce su anigo, sir Cbaries Beii. Beii era ei rereseutaute oitieo ce Crau Bretaua eu 8illiny ba|ia|a ti|etauo. lue auiitriu cei
ceeinotereer Daiai Lana curaute su |reve resiceueia eu ia Iucia |rituiea, euauco tuvo ue buir eu 1v10 aute ia aneuaza ce uua iuvasiu ce ios ejreitos cei uitino go|ieruo ineriai ce Cbiua.
kesuita eurioso ue ei exiiio eu ia Iucia y ei ceseu|rinieuto ce ia euitura eieutiiea iuerau iegacos ce ni receeesor ns iuneciato.
Cono sue ns aceiaute, aueiia estaueia eu ia Iucia |rituiea a|ri ios ojos cei ceeinotereer Daiai Lana y ie eoucujo ai reeouoeinieuto ce ia ueeesicac ce uuas aniias reiornas soeiaies y oitieas eu ei
1|et. 1ras su regreso a Lasa iutrocujo ei uso cei teigraio, esta|ieei uu servieio ce eorreos, eoustruy uua eueua iauta geueracora ce euerga ara ei riner teucico eietrieo cei 1|et e iuaugur ia easa ce
ia noueca ara ia enisiu ce nouecas netiieas y eu aei.
1an|iu suo areeiar ia inortaueia ce ia ecueaeiu seeuiar nocerua y euvi a uu gruo seieeto ce uiuos ti|etauos a estuciar eu ei kug|y 8ebooi ce Crau Bretaua. Li ceeinotereer Daiai Lana cej eu su
ieebo ce nuerte uu testaneuto ciguo ce eousiceraeiu, ue receea nuebas ce ias tragecias oitieas or veuir y ue ei go|ieruo sueesor uo suo eonreucer ui bourar a iouco.
Lutre ios arteuios ce iuters neeuieo acuiricos or ei ceeinotereer Daiai Lana ba|a uu reioj ce |oisiiio, cos royeetores ce eieuias y tres vebeuios a notor. cos Ba|y Austiu ce 1v2 y uu Docge
uorteanerieauo ce 1v11. luesto ue uo ba|a eaniuos trausita|ies eu eoebe eu ei uinaiaya ui eu ei roio 1|et, aueiios vebeuios tuvierou ue ser cesnoutacos eu ia Iucia y trausortacos a travs ce ias
noutauas or orteacores, nuas y asuos, autes ce voiver a ser noutacos ara ei ceeinotereer Daiai Lana. Duraute nuebo tieno, iuerou ios tres uuieos autonviies eu toco 1|et, y |astaute iuutiies, a ceeir
vercac, ya ue uo existau earreteras or couce eoucueirios iuera ce Lasa. Aueiia eoieeeiu ce o|jetos, siguos reveiacores ce uua euitura teeuoigiea, ejereierou uua grau iaseiuaeiu eu ei uiuo ce uaturai
eurioso y uu tauto iuuieto.
uu|o uu tieno, io reeuerco eou toca eiaricac, euauco reiera jugar eou aueiios o|jetos autes ue estuciar iiiosoia o nenorizar uu texto. uoy s ue aueiios arteuios eu s uo erau ns ue juguetes,
auuue auuta|au a toco uu uuiverso ce eouoeinieutos y exerieueias ai ue yo uo teua aeeeso y euya existeueia resuita|a iuiiuitaneute teutacora. Lu eierto noco, ei reseute ii|ro trata cei eaniuo cei
ceseu|rinieuto ce ese nuuco y ce ias eosas naraviiiosas ue uece oireeer.
Li teieseoio uo ne suuso uu ro|iena. lor aiguua razu, su iuueiu ne resuit o|via y routo io utiiiza|a ara o|servar ia vica |uiiieiosa ce ia eiucac ce Lasa, eseeiaineute ce sus nereacos.
Luvicia|a ia cesreoeuaeiu eou ue ios uiuos ce ni ecac ocau eorrer or ias eaiies, nieutras yo teua ue estuciar. \s tarce us ei teieseoio ara o|servar ei eieio uoeturuo so|re ltaia ue, a ia
graucsina aitituc cei 1|et, oireee uua ce ias ns eseetaeuiares vistas ce ias estreiias. lreguuta|a a nis asisteutes ios uon|res ce ias estreiias y ce ias eousteiaeioues.
8a|a ara u serva ei reioj ce |oisiiio ero ne iutriga|a nuebo ns su iuueiouanieuto. \e a|aucou a ia extraueza or uu tieno, basta ue ia euriosicac uco eounigo y a|r ia eaja ara ver ei iuterior.
lrouto aea| cesnoutauco ei neeauisno or eonieto, y ei cesaio eousista eu voiver a noutario ce iorna ue iuueiouara.
As enez io ue ba|ra ce ser ni asatieno ce toca ia vica. cesnoutar y voiver a noutar o|jetos neeuieos. Doniu ei roeeso basta ei uuto ce eoiuvertirne eu ei riueiai rearacor ce ios reiojes ce
nauo y ce arec ce nueba geute ue eouoea eu Lasa. \s aceiaute, eu ia Iucia, uo tuve tauta suerte eou ni reioj ce eueo, ue iue ataeaco or ni gato y uuuea se reeuer. Cuauco se geueraiizarou ios reiojes
ce uisera eou iias, ni asatieno se toru nuebo neuos iuteresaute. si a|res uuo ce esos reiojes, aeuas eueueutras uu neeauisno ceutro.
lue nuebo ns eoniieaco ceseu|rir eno utiiizar ios cos royeetores ce eieuias cei ceeinotereer Daiai Lana. Luo ce nis asisteutes, uu nouje tuieo ebiuo, aciviu eno baeer iuueiouar uuo ce eiios.
Le ec ue io rearara ara ocer ver ias ousinas eieuias ce ias ue cisouanos. \s aceiaute eouseguinos uu royeetor eietrieo ce cieeisis niinetros ue sienre se averia|a, eu arte orue ei
geueracor ue io aiineuta|a era ceieetuoso. lue or auei tieno, ns o neuos, suougo ue eu 1v4:, euauco iiegarou a Lasa ueiurieb uarrer y leter Auisebuaiter, austraeos eseaacos ce uu eano ce
risioueros |rituieo eu ei uorte ce ia Iucia ue eousiguierou eruzar ei uinaiaya. uarrer y yo uos bieinos anigos y, eu oeasioues, reeurra a i ara ue ne ayucara a arregiar ei royeetor. ro teuanos aeeeso a
cenasiacas eieuias, auuue ce ia Iucia uos iiega|au nuebos uotieiarios iiinacos ce ios grauces aeouteeinieutos ce ia 8eguuca Cuerra \uuciai vistos cesce ia erseetiva ce ios aiiacos. 1an|iu iiegarou
iiinaeioues cei Da ce ia Vietoria, ce ia eorouaeiu cei rey Jorge VI ce Crau Bretaua, ia eieuia ce Laureuee Ciivier Lncue y aiguuas ce ias eieuias nucas ce Cbariie Cbaiiu.
\i iaseiuaeiu eou ia eieueia enez eou ia teeuoioga y, eu reaiicac, uo vea ia ciiereueia eutre ias cos. Cuauco eouoe a uarrer, ue teua ns nauo eou ios o|jetos neeuieos ue euaiuiera eu Lasa,
suuse ue sus eouoeinieutos eieutiieos serau tau roiuucos eono su coniuio ce ios oeos o|jetos neeuieos ue teuanos eu ltaia. kesuita civertico ue, auos cesus, ceseu|riera ue uo osea
iornaeiu eieutiiea aiguua. Lu aueiia oea erea ue tocos ios bon|res |iaueos teuau uu roiuuco eouoeinieuto ce ia eieueia.
Aieutaco or ni xito eu cesnoutar reiojes y rearar royeetores, ne voiv ns an|ieioso. \i siguieute royeeto iue eonreucer ia neeuiea ce ios autonviies. Li bon|re a eargo ce eoucueir y euicar ce
ios vebeuios se iiana|a Lbala 1seriug, uu tio eaivo euyo nai bunor era iegeucario. 8i, nieutras tra|aja|a ce|ajo ce uu eoebe, se goiea|a aeeiceutaineute ia ea|eza, se euiaca|a tauto ue ia voiva a
goiear a rosito. \e biee anigo ce i, ara ue ne ernitiera exaniuar ei notor nieutras io reara|a y, eou ei tieno, ne euseuara a eoucueir.
Lu ca sau iurtivaneute uuo ce ios Austiu ara car uu aseo a soias, ero tuve uu eueuo aeeiceute y ron ei iaro ce ia izuierca. \e aterroriza|a io ue cira Ba|u 1asbi, otro bon|re a eargo ce ios
autonviies. Cousegu eueoutrar uu iaro ce reuesto ero era ce eristai trausareute, nieutras ue ei origiuai era giaseaco.
Desus ce reiiexiouar uu oeo eu ei asuuto, eueoutr ia soiueiu.
kerocuje ei aseeto giaseaco cei iaro eu|riucoio ce azuear cesbeebo. ruuea be sa|ico si Ba|u 1asbi se cio eueuta. 8i io bizo, ai neuos uo ne eastig.
Lu uu eano erueiai ce ia eieueia nocerua uarrer resuit ce grau ayuca. eu ia geograia nuuciai. \i |i|iioteea ersouai eonreuca uua eoieeeiu ce voiuneues iugieses so|re ia 8eguuca Cuerra \uuciai,
ue oireeau reiatos cetaiiacos ce ia artieiaeiu eu ia guerra ce nuebos ases, iueiuico Jau. \is aveuturas eou ei royeetor ce eieuias, ei arregio ce reiojes y ei iuteuto ce eoucueir ne ca|au eierta icea ce
io ue ocra ser ei nuuco ce ia eieueia y ia teeuoioga. Lu uu uivei ns serio, cesus ce ser iuvestico eou ei iicerazgo cei 1|et a ia ecac ce cieeisis auos, ne en|aru eu viajes oiieiaies a Cbiua, eu 1v:4, y
ia Iucia, eu 1v:6, ue ne cejarou uua bouca inresiu. Li ejreito ebiuo ya ba|a iuvacico ni as, y ne vi iunerso eu uua iarga y ceiieaca uegoeiaeiu eu |usea ce uu aeuerco eou ei go|ieruo ebiuo.
\i riner viaje ai extraujero, easi ai iiuai ce ni acoieseeueia, ne iiev a lelu, couce eouoe ai resiceute \ao, a zbou Luiai y a otros iceres cei rgineu eonuuista. Aueiia visita iueiua uua serie ce
exeursioues a graujas eooerativas y grauces o|ras ce eoustrueeiu, eono ias resas bicroeietrieas. Aueiia uo iue soio ia rinera vez eu ue ne baii eu uua eiucac nocerua, eou eaiies avineutacas y triieo
rocaco, siuo tan|iu ni riner eueueutro eou vercaceros eieutiieos.
Lu 1v:6 viaj a ia Iucia, ara artieiar eu ios aetos cei 2.:00
auiversario ce ia nuerte ce Buca, euya eeie|raeiu riueiai tuvo iugar eu Deibi. \s tarce ei riner niuistro iucio, Jawabariai rebru, se eouvirti eu uua eseeie ce eousejero ara n, as eono eu ni
anigo y auiitriu eu ei exiiio. rebru teua uua neute eieutiiea. Vea ei iuturo ce ia Iucia eu trniuos ce cesarroiio teeuoigieo e iucustriai, y teua uua roiuuca visiu cei rogreso. Desus ce ia eeie|raeiu
iornai cei trusito iiuai ce Buca, visit nuebas artes ce ia Iucia, uo soio ios eeutros ce eregriuaeiu, eono Bocbgaya, couce ei Buca exerineut su ieuo cesertar, siuo tan|iu ias eiucaces ns
inortautes, ios eoniejos iucustriaies y ias uuiversicaces.
lue eutouees euauco tuve nis rineros eueueutros eou naestros esirituaies ue |usea|au ia iutegraeiu ce ia eieueia eou ia esirituaiicac, eono ios nien|ros ce ia 8oeiecac 1eosiiea ce \acrs. La
teosoia eoustituy uu inortaute novinieuto esirituaiista a iiuaies cei sigio XIX y eonieuzos cei XX, uu novinieuto ue reteuca iornuiar uua sutesis ce ios eouoeinieutos bunauos ce Crieute y Ceeiceute,
ios reiigiosos y ios eieutiieos. 8us iuucacores, eutre eiios \acane Biavatsly y Auuie Besaut, erau oeeiceutaies ue ba|au asaco nuebo tieno eu ia Iucia.
Iueiuso autes ce reaiizar aueiios viajes oiieiaies, ba|a iiegaco a ia eoueiusiu ce ue ia teeuoioga es, ce beebo, ei iruto o ia exresiu ce uu noco artieuiar ce eonreucer ei nuuco. La eieueia es ia |ase
ce esas exresioues. La eieueia, siu en|argo, es ia iorna eouereta ce iuterrogaeiu y ei euero ce ios eouoeinieutos cerivacos ce eiia ue cau iugar a cieba nauera ce eonreucer ei nuuco. lor eso, auuue
ni iaseiuaeiu iuieiai tuvo or o|jeto ios arteiaetos teeuoigieos, es esta -ia iorna ce iuterrogaeiu eieutiiea ns ue euaiuier iucustriai artieuiar o juguete neeuieo- ia ue ba iiegaco a iutrigarne
roiuucaneute.
Cono resuitaco ce nis eouversaeioues eou ia geute -eseeiaineute eou ios eieutiieos roiesiouaies- eu toruo ai tena ce ia eieueia, ceteet eiertas siniiituces eutre ei esritu ce iuterrogaeiu ce esta y ei
eusanieuto |ucista, siniiituces ue tocava eueueutro nuy iianativas. Li ntoco eieutiieo, a ni noco ce euteucerio, roeece a artir ce ia o|servaeiu ce ceterniuacos ieuneuos cei nuuco nateriai, iiega a
uua geueraiizaeiu teriea ue reciee ios aeouteeinieutos y ios resuitacos ue bau ce surgir si se trata a ios ieuneuos ce uu noco artieuiar y, a eoutiuuaeiu, oue a rue|a su recieeiu eou uu exerineuto.
8i ei exerineuto se reaiiza eorreetaneute y es suseeti|ie ce ser reetico, ei resuitaco se aeeta eono arte cei euero ns aniio cei eouoeinieuto eieutiieo. 8i, or ei eoutrario, ei exerineuto eoutraciee ia
teora, ser esta ia ue ce|er ser nociiieaca, uesto ue ia o|servaeiu enriea ce ios ieuneuos tieue rioricac. Lu eieeto, ia eieueia arte ce ia exerieueia enriea y, or necio ce uu roeeso reiiexivo
eoueetuai ue iueiuye ei enieo ce ia razu, euiniua eu uua uueva exerieueia enriea, cestiuaca a eouiirnar ia teora iornuiaca or ia razu. uaee tieno ue estoy iaseiuaco eou ios araieiisnos eutre esta
iorna ce iuvestigaeiu enriea y aueiias ue areuc eu ni ecueaeiu iiiosiiea y eu ni retiea eouteniativa |ucistas.
Auuue ei |ucisno ba iiegaco a cesarroiiarse eono uua reiigiu |asaca eu uu euero earaeterstieo ce eserituras y rituaies, estrietaneute ba|iauco, eu ei |ucisno ia autoricac eseriturai uo uece inouerse
ai eouoeinieuto |asaco eu ia exerieueia y ia razu. De beebo, eu uua aiirnaeiu ianosa, ei nisno Buca niua ia autoricac eseriturai ce sus roias aia|ras ai exbortar a sus seguicores ue uo aeeteu ia
vaiicez ce sus euseuauzas uuieaneute or revereueia a i. Cono ei orie|re exerto ue eonrue|a ia ureza ce su oro eou uu netieuioso roeeso ce auiisis, ei Buca acvierte ue ia geute ce|era ouer a
rue|a ia vercac ce sus aia|ras eou ei exaneu raeiouai y ei exerineuto ersouai. lor tauto, euauco se trata ce vaiicar ia veraeicac ce euaiuier aiirnaeiu, ei |ucisno otorga nayor autoricac a ia
exerieueia, seguica or ia razu y, eu uitino iugar, ia eseritura. Los grauces naestros ce ia eseueia raiauca cei |ucisno iucio, cei ue uaei ei |ucisno ti|etauo, siguierou aiieauco ei esritu ce este eousejo
cei Buca eu su riguroso auiisis ertieo ce ias nisnsinas euseuauzas cei Buca.
Lu uu seutico eouereto, ios ntocos ce ia eieueia y cei |ucisno sou ciiereutes. ia iuvestigaeiu eieutiiea roeece a travs cei exerineuto, utiiiza iustruneutos ue auaiizau ios ieuneuos exteruos, nieutras
ue ia iuvestigaeiu eouteniativa roeece eou ei cesarroiio ce uua ateueiu aiiuaca ue, a eoutiuuaeiu, se eniea eu ei exaneu iutroseetivo ce ia exerieueia utina. An|as, uo o|staute, eonarteu uua
ocerosa |ase enriea. si ia eieueia cenuestra ue aigo uo existe, su iuexisteueia (ue es cistiuta a uuestra iueaaeicac ce eueoutrario), ce|enos reeouoeer este baiiazgo eono uu beebo. 8i uua bitesis es
sonetica a rue|a y cenuestra ser vercac, ce|enos aeetaria. As tan|iu ei |ucisno ce|e aeetar ios beebos, se trate ce baiiazgos eieutiieos o ce ceseu|rinieutos eouteniativos. 8i, a ia bora ce iuvestigar
aigo, eueoutranos su razu ce ser y cenostranos su existeueia, benos ce reeouoeerio eono uua reaiicac, auuue eutre eu eoutracieeiu eou uua exiieaeiu eseriturai iiterai ue ba teuico vaiicez curaute sigios
o eou aiguua oiuiu o visiu boucaneute arraigacas. De nauera ue uua ce ias aetituces iuucaneutaies ue eonarteu ei |ucisno y ia eieueia es ei eonroniso ce seguir |useauco ia vercac or necios
enrieos y ce estar cisuestos a ceseartar osieioues aeetacas o iarganeute sosteuicas, si uuestra |usueca cenuestra ue ia reaiicac es cistiuta.
Aciiereueia ce ia reiigiu, uua earaeterstiea inortaute ce ia eieueia es ia auseueia ce aeiaeiu a uua autoricac eseriturai eono iueute ce vaiicaeiu ce ias aiegaeioues ce veraeicac. Lu ia eieueia, tocas ias
vercaces ce|eu ser cenostracas, sea eou ei exerineuto o eou ia cenostraeiu natentiea. La uoeiu ce ue aigo es as seueiiianeute orue rewtou o Liusteiu cijerou ue es as, uo es eieutiiea. Cuaiuier
iuvestigaeiu, or io tauto, ce|e artir ce uua aetituc a|ierta eou reseeto a ia reguuta ue se iautea y a su osi|ie resuesta, uua aetituc ue eaiiiieara ce sauo eseetieisno.
Lste tio ce aetituc baee ue ios iucivicuos se nuestreu reeetivos aute ios uuevos ceseu|rinieutos y eouoeinieutos. \, si se eon|iua eou ia uaturai |usueca bunaua ce ia vercac, cieba aetituc uece
eoucueir a uua roiuuca aniiaeiu ce uuestros borizoutes. lor suuesto, esto uo siguiiiea ue tocos ios ue raetieau ia eieueia estu a ia aitura ce este iceai. Aiguuos ueceu uecarse atraacos eu
aracignas eacueos.
Lu io ue se reiiere a ias tracieioues iuvestigativas cei |ucisno, uosotros, ios ti|etauos, teuenos uua ceuca treneuca eou ia Iucia eisiea, iugar ce uaeinieuto cei eusanieuto iiiosiieo y ias euseuauzas
esirituaies |ucistas. Los ti|etauos sienre se bau reierico a ia Iucia eono 1ierra ce ios ro|ies. Ls ei as ue vio uaeer ai Buca y a uua serie ce grauces naestros iucios, euyos eseritos bau eoutri|uico ce
nauera eseueiai eu ia iornuiaeiu cei eusanieuto iiiosiieo y ce ia tracieiu esirituai cei ue|io ti|etauo. ei iiisoio cei sigio II ragarjuua, ios iiuniuacos cei sigio IV Asaug y su bernauo Vasu|aucbu, ei grau
naestro ce tiea 8bauticeva y ei igieo cei sigio VII Dbarnalirti.
Desce ni buica cei 1|et eu narzo ce 1v:v uu grau uunero ce reiugiacos ti|etauos y yo nisno tuvinos ia grau suerte ce eueoutrar uu seguuco bogar eu ia Iucia. Duraute ios rineros auos ce ni exiiio, era
resiceute ce ia Iucia ei coetor kajeucra lrasac, uu bon|re roiuucaneute esirituai y uu resetaco erucito eu ieyes.
Lra vieeresiceute -y osteriorneute resiceute- ei coetor 8arveaiii kacbalrisbuau, euyo iuters roiesiouai y ersouai eu ia iiiosoia era aniianeute eouoeico. keeuerco eiaraneute eierta oeasiu
euauco, eu necio ce uu ce|ate so|re ceterniuaca euestiu iiiosiiea, kacbalrisbuau reeit esoutueaneute uua estaueia ce ia o|ra eisiea ce ragarjuua Salducia /undaoenta/ de/ caono Medo. Ls uu
beebo renarea|ie ue, cesce su iuceeuceueia eu 1v4, ia Iucia ba nauteuico ia uo|ie tracieiu ce iuvestir a eusacores y eieutiieos iiustres eou ia resiceueia cei as.
1ras uua ceaca ce ciieii acataeiu, eu ue ayuc ai esta|ieeinieuto ce uua eonuuicac ce aroxinacaneute oebeuta nii reiugiacos ti|etauos eu ciiereutes artes ce ia Iucia, a ia ereaeiu ce eseueias ara
ia juveutuc y a ia eouservaeiu ce ias iustitueioues ce uua euitura eu eiigro, iuiei nis viajes iuteruaeiouaies baeia ei iiuai ce ios auos seseuta. Acens ce eonartir nis iceas so|re ia inortaueia ce ios vaiores
bunauos |sieos, ce a|ogar or ei euteucinieuto y ia arnoua iuterreiigiosos y ce ronover ios cereebos y ias ii|ertaces cei ue|io ti|etauo, aroveeb ia oortuuicac ue ne oireeau aueiios viajes ara
reuuirne eou eieutiieos eniueutes y eoneutar nis iutereses, aniiar nis eouoeinieutos y aboucar ns ni eonreusiu ce ia eieueia y sus ntocos. \a eu ia ceaca ce ios seseuta ba|a eoneutaco aseetos ce
ia iuteriaz eutre ia reiigiu y ia eieueia eou aiguuos vaiiosos buseces eu ni resiceueia ce Dbaransaia, eu ei uorte ce ia Iucia.
Dos ce ios eueueutros ns nenora|ies ce auei eroco iuerou eou ei nouje traeuse 1bonas \ertou, ue seuta uu grau iuters or ei |ucisno y ne a|ri ios ojos ai eristiauisno, y eou ei eseeiaiista eu
reiigiu uustou 8nitb.
Luo ce nis rineros naestros eu eieueia -y uuo ce nis ns eutraua|ies anigos eieutiieos- era ei isieo y iiisoio aienu Cari vou "eizseler, ei bernauo cei resiceute ce Aienauia oeeiceutai.
Auuue i reiera ceseri|irse a s nisno eono roiesor ce iiiosoia oitieaneute aetivo ue ba|a reei|ico, acens, iornaeiu eu isiea, eu ios auos treiuta Vou "eizseler iue enieaco eono ayucaute
cei isieo euutieo "eruer ueiseu|erg. Jans oivicar ei ejenio eoutagioso e iusiracor ce Vou "eizseler eono bon|re ernaueuteneute reoeuaco or ios eieetos -eseeiaineute or ias
eouseeueueias tieas y oitieas- ce ia eieueia. Busea|a siu eesar ia aiieaeiu cei rigor ce ia iuterrogaeiu iiiosiiea eu ias aetivicaces ce ia eieueia, ara as cesaiiarias eoutiuuaneute.
Acens ce ias roiougacas eouversaeioues iuiornaies ue nautuvinos eu cistiutas oeasioues, tuve ia suerte ce reei|ir ce Vou "eizseler varias eiases nagistraies so|re tenas eieutiieos. Aueiias eiases
ciseurrierou ce uua iorna uo nuy cistiuta a ia trausnisiu ce ersoua a ersoua ue es roeecinieuto ianiiiar ce euseuauza eu ni roia tracieiu |ucista. Lu ns ce uua oeasiu, ucinos tonaruos cos cas
euteros ce reeiusiu ara ue Vou "eizseler ne ciera uua eiase iuteusiva ce isiea euutiea y sus iniieaeioues iiiosiieas. \e sieuto roiuucaneute agraceeico or su iuneusa ana|iiicac eu ceciearne tauto
ce su vaiioso tieno, as eono or ia iuiiuicac ce su aeieueia, eseeiaineute euauco ne eueoutra|a iuebauco eou eoueetos ciieiies, eosa ue -ce|o acnitir- uo era iuireeueute.
Vou "eizseler soia iusistir eu ia inortaueia cei enirisno eu ia eieueia. Deea ue ia nateria se uece eouoeer ce cos naueras. or necios ieuoneuoigieos o or iuiereueia.
lor ejenio, ia naueba arca ce uua nauzaua se uece areeiar a sinie vista. Ls uu beebo ieuoneuoigieo. lero ue baya uu gusauo ceutro ce ia nauzaua es aigo ue ocenos iuierir ce ia naueba y ce
uuestro eouoeinieuto geuerai ce ias nauzauas y ios gusauos.
Lu ia iiiosoia |ucista existe ei riueiio seguu ei euai ios necios eou ue ouenos a rue|a uua roosieiu eseeiiea ce|eu estar ce aeuerco eou ia uaturaieza cei o|jeto auaiizaco. 8i, or ejenio, ia
roosieiu eoueierue a beebos isieos o|serva|ies, iueiuica ia roia existeueia, cieba roosieiu ce|er ser eouiirnaca o reiutaca or necios enrieos. Ls as eono ei |ucisno ca reiereueia ai ntoco
enrieo ce ia o|servaeiu cireeta. 8i, or ei eoutrario, ia roosieiu eoueierue a geueraiizaeioues iuiericas ce uuestra exerieueia ce ia reaiicac (eono, or ejenio, ia uaturaieza trausitoria ce ia vica o ia
iuterreiaeiu ce ios eieneutos ce ia reaiicac), cieba roosieiu ce|er ser aeetaca o reiutaca eou ei enieo ce ia razu, eseeiaineute eu iorna ce cecueeiu. Ls as eono ei |ucisno aeeta ei ntoco ce ia
cecueeiu razouaca, ce nauera nuy siniiar ai ejenio ce Vou "eizseler.
liuaineute, cesce ei uuto ce vista cei |ucisno, existe otro uivei ce ia reaiicac, ue uece ernaueeer oeuito a ias neutes uo iiuniuacas. 1racieiouaineute, ei ejenio tieo serau ios eieetos ns sutiies ce
ia iey cei larna y ia euestiu ce or u existeu tautas eseeies ce seres vivos eu ei nuuco. Ls soio eu esta eategora ce roosieioues ue se eita ia eseritura eono iueute ce eouoeinieuto oteueiaineute
aeertaco, so|re ia |ase eseeiiea ce ue, ara ios |ucistas, ei testinouio cei Buca ba cenostraco ser iia|ie eu ia iuvestigaeiu ce ia uaturaieza ce ia existeueia y cei eaniuo a ia ii|eraeiu. Auuue este riueiio
ce ios tres ntocos ce veriiieaeiu -ia exerieueia, ia iuiereueia y ia autoricac iia|ie- est inieito eu ios rineros noneutos ce ia evoiueiu cei eusanieuto |ucista, iuerou ios grauces igieos iucios
Diguaga (sigio v) y Dbarnalirti (sigio Vii) uieues rinero io iornuiarou eono netocoioga iiiosiiea sistenatizaca.
Lu este uitino ejenio, ei |ucisno y ia eieueia civergeu, uesto ue ia eieueia, ai neuos eu riueiio, uo reeouoee uiuguua iorna ce autoricac eseriturai. Lu ios cos terreuos auteriores, siu en|argo, ia
aiieaeiu ce ia exerieueia enriea y ce ia razu, se ca uua grau eouvergeueia netocoigiea eutre estas cos tracieioues ce iuvestigaeiu. Lu uuestra vica eoticiaua, uo o|staute, es ei tereer ntoco ce
eonro|aeiu ce ias teoras ce ia reaiicac ue usanos eou ns ireeueueia y reguiaricac. lor ejenio, aeetanos ia ieeba ce uuestro uaeinieuto |asacos eu ei testinouio ver|ai ce uuestros ianiiiares y eu ei
testinouio eserito ce uuestro eertiiieaco ce uaeinieuto. Iueiuso ceutro ce ia eieueia, aeetanos ios resuitacos ue ios iuvestigacores u|iieau eu oueueias revisacas or otros eieutiieos, siu reetir uosotros
nisnos ios exerineutos.
\i reiaeiu eou ia eieueia gau, iucuca|ieneute, eu roiuucicac a travs ce ni eueueutro eou ei eniueute isieo Davic Bobn, uieu osea uuo ce ios iuteieetos ns cesarroiiacos y uua ce ias neutes ns
a|iertas ue uuuea be eouoeico. ros vinos or rinera vez eu Crau Bretaua, eu 1vv, curaute ni seguuco viaje a Luroa y an|os seutinos uua eseeiai eouexiu ce iuneciato. De beebo, ns tarce ceseu|r
ue tan|iu Bobnba|a teuico ue exiiiarse euauco se vio o|iigaco a a|aucouar Lstacos Luicos curaute ias erseeueioues ce ia oea naeartista. Iuieianos uua anistac y uua exioraeiu iuteieetuai nutua
ara toca ia vica. Davic Bobngui nis eouoeinieutos ce ios aseetos ns sutiies cei eusanieuto eieutiieo, eseeiaineute ce ia isiea, y ne exuso io nejor ce ia eosnovisiu eieutiiea. \ieutras eseueba|a
nuy ateutaneute ias reseutaeioues cetaiiacas ce isieos eono Bobno Vou "eizseler, ne seuta eaaz ce arebeucer ios aseetos ns iutriueacos cei tena. lor cesgraeia, uua vez terniuacas sus
exosieioues, a neuuco uo ne ueca|a grau eosa: \i iargo iuterean|io eou Bobn, ue se roioug curaute ns ce cos ceacas, aiineut nis roias reiiexioues so|re ias iornas eu ue ios ntocos ce
iuvestigaeiu |ucista se ueceu areeer a ios ue eniea ia eieueia nocerua.
Acnira|a eseeiaineute ia aetituc extraorciuarianeute a|ierta ce Bobna tocos ios eanos ce ia exerieueia bunaua, uo soio ios ue erteueeau ai nuuco nateriai ce su ciseiiiua roiesiouai siuo tan|iu
tocos ios aseetos ce ia su|jetivicac, iueiuica ia euestiu ce ia eoueieueia. Lu ei eurso ce uuestras eouversaeioues, ne seuta eu reseueia ce uua grau neute eieutiiea, cisuesta a reeouoeer ei vaior ce ias
o|servaeioues y baiiazgos ce ntocos ce eouoeinieuto cistiutos ai eieutiieo o|jetivo.
Lua ce ias euaiicaces eseeiaies ue ejeniiiiea|a Bobnera ei ntoco iaseiuaute y eseueiaineute iiiosiieo ce eoucueir uua iuvestigaeiu eieutiiea or necio ce exerineutos reiiexivos. Diebo ce iorna
seueiiia, esta retiea suoue ia ereaeiu ce uuos suuestos inagiuarios, eou ios ue se oue a rue|a uua bitesis eseeiiea exaniuauco sus osi|ies eouseeueueias eu suosieioues ue, uornaineute, se
eousicerarau irreiuta|ies. Lua grau arte cei tra|ajo ce Liusteiu so|re ia reiativicac cei esaeio y cei tieno se reaiiz or necio ce exerineutos reiiexivos siniiares, ue ouau a rue|a ios eouoeinieutos ce
ia isiea ce su oea. Luo ce ios ejenios ns ianosos es ei ce ia aracoja ce ios bernauos geneios, uuo ce ios euaies ernaueee eu ia 1ierra nieutras ei otro viaja a |orco ce uua uave esaeiai a uua
veioeicac ue se aeerea a ia veioeicac ce ia iuz. lara ei bernauo a |orco ce ia uave, ei tieno ce|era ceeeierarse. 8i regresara a ia 1ierra ciez auos cesus, eueoutrara ue su bernauo ba|ra euvejeeico
|astaute ns ue i. La ieua eonreusiu ce esta aracoja reuiere ei coniuio ce eoniejas eeuaeioues natentieas ue, or cesgraeia, eseaa a nis osi|iiicaces.
Lu ni reiaeiu eou ia eieueia, sienre ne ba iaseiuaco eu extreno este ntoco ce auiisis, ce|ico a su estreebo araieiisno eou ei eusanieuto iiiosiieo |ucista. Autes ce eouoeeruos, Bobnba|a asaco
nuebo tieno eou ei eusacor esirituai iucio Jiccu krisbuanurti, iiegauco a euta|iar uunerosos ciiogos eou i. Lu varias oeasioues, Bobny yo auaiizanos ias iornas eu ue ei ntoco eieutiieo o|jetivo se
uece areeer a ia retiea necitativa, ue es, cesce ei uuto ce vista |ucista, iguaineute enriea.
Auuue ei uiasis |sieo eu ei enirisno y ia razu es siniiar eu ei |ucisno y ia eieueia, bay roiuucas ciiereueias eu io reiereute a io ue eoustituye ia exerieueia enriea y ias iornas ce razouanieuto
enieacas or an|os sistenas. Cuauco ei |ucisno ba|ia ce ia exerieueia enriea, io baee cesce uua uoeiu ns aniia cei enirisno, ue a|area ios estacos necitativos tauto eono ia ereeeiu ce ios
seuticos. Craeias ai cesarroiio ce ia teeuoioga eu ios uitinos coseieutos auos, ia eieueia ba sico eaaz ce exteucer ei aieauee ce ios seuticos eu uu graco iuinagiua|ie eu oeas auteriores. De ab ue ios
eieutiieos uecau usar ei ojo cesuuco, auuue |ieu es eierto ue eou ia ayuca ce ocerosos iustruneutos, eono sou ios nieroseoios y ios teieseoios, ara o|servar tauto ieuneuos uota|ieneute eueuos,
eono ias eiuias y ias eoniejas estrueturas atnieas, euauto ias vastas estrueturas cei eosnos.
Basucose eu ia aniiaeiu ce ios borizoutes ce ios seuticos, ia eieueia ba ocico inuisar ios inites ce ia iuiereueia ns aii ue eu euaiuier noneuto auterior cei eouoeinieuto bunauo.
Aetuaineute, eono resuesta a ias bueiias cejacas eu ias enaras ce |ur|ujas, ios isieos ueceu cecueir ia existeueia ce ias arteuias eoustitutivas ce ios tonos, iueiuicos ios eieneutos ue se eueueutrau
eu ei iuterior cei ueutru, eono ios uarls y ios giuoues.
Cuauco, sieuco uiuo, exerineuta|a eou ei teieseoio ue ba|a erteueeico ai ceeinotereer Daiai Lana, eouoe ia iuteusa exerieueia cei ocer ce ia iuiereueia |asaca eu ia o|servaeiu enriea. La
tracieiu ouiar ti|etaua ba|ia cei eouejo ce ia Luua.
(Creo ue ios euroeos veu a uua iigura bunaua eu iugar ce uu eouejo.) Lua uoebe ce otouo eou Luua iieua, ues, ceeic exaniuar ei eouejo eou ni teieseoio. lara ni grau sorresa, vi io ue areeau ser
son|ras. \e inresiou tauto ue iusist ue nis cos tutores viuierau a nirar or ei teieseoio. Arguneut ue ia reseueia ce son|ras eu ia sueriieie ce ia Luua cenostra|a ue esta es iiuniuaca or ia iuz cei
8oi, iguai ue ia 1ierra. Liios areeau eouiusos ero acnitierou ue ia ereeeiu ce son|ras eu ia Luua era iucuca|ie.
\s aceiaute, euauco tuve oeasiu ce ver iotograias ce ios erteres iuuares eu uua revista, o|serv ei nisno eieeto. ue eu ei iuterior ce ios erteres ba|a son|ra a uu iaco ero uo ai otro. De aueiio
cecuje ue teua ue existir uua iueute ce iuz ue royeetara ia son|ra, eono oeurre eu ia 1ierra. Liegu a ia eoueiusiu ce ue ei 8oi ce|a ser aueiia iueute ce iuz ue geuera|a son|ras eu ei iuterior ce ios
erteres. \e eutusiasn euauco, asaco uu tieno, ceseu|r ue era reaineute as.
Lstrietaneute ba|iauco, este roeeso ce razouanieuto uo es uuieaneute |ucista ui exeiusivaneute eieutiieo. keiieja uua aetivicac |siea ce ia neute bunaua, ue enieanos a ciario ce iorna esoutuea.
La iutrocueeiu iornai a ia iuiereueia eono riueiio igieo eu ia euseuauza ce ios jveues noujes |ucistas reeurre ai ejenio ce eno se uece cecueir ia existeueia ce uu iuego cesce ia cistaueia euauco se
areeia uua eoiunua ce buno ns aii ce uu aso ce noutaua. Lu ei 1|et es uornai ue ce uu iuego se iuiiera ia reseueia ce bunauos. kesuita ieii inagiuarse a uu viajero ue, secieuto tras uua iarga
eaniuata, sieute ia ueeesicac ce tonar uua taza ce t. Distiugue ei buno y cecuee ia reseueia ce uu iuego y ce uu aiojanieuto couce eo|ijarse curaute ia uoebe. Lu |ase a esta iuiereueia, ei viajero uece
satisiaeer su ceseo ce tonar uu t. Aartir ce uu ieuneuo o|serva|ie, cireetaneute eviceute a ios seuticos, se uece iuierir io ue ernaueee oeuito. Lsta iorna ce razouanieuto es eonuu eu ei |ucisno y ia
eieueia.
Duraute ni rinera visita a Luroa, eu 1v1, tuve ei bouor ce eouoeer a otro ce ios grauces eusacores cei sigio XX, ei iiisoio sir kari loer. Cono yo nisno, loer tuvo ue exiiiarse ce su Vieua
uatai curaute ei eroco ce ia oeuaeiu uazi y se eouvirti eu uuo ce ios ertieos ns eobereutes cei totaiitarisno. Deseu|rinos ue teuanos nuebas eosas eu eonuu. loer era uu bon|re nayor euauco ie
eouoe, teua ns ce seteuta auos, ojos |riiiautes y uua grau aguceza iuteieetuai. \e oca inagiuar su netu eu ia juveutuc ce ia asiu ue nostra|a euauco trat|anos ia euestiu ce ios regneues
autoritarios. loer esta|a ns reoeuaco or ia aneuaza ereeieute cei eonuuisno, or ios eiigros ce ios sistenas oitieos totaiitarios, or ei cesaio ce ia ceieusa ce ias ii|ertaces iucivicuaies y or ia
erviveueia ce uua soeiecac a|ierta ue iuteresaco eu exiorar euestioues reiereutes a ia reiaeiu eutre ia eieueia y ia reiigiu. A esar ce eiio, ciseutinos ro|ienas eoueeruieutes ai ntoco eieutiieo.
Lu esa oea, ui ni iugis era tau |ueuo eono abora ui nis tracuetores tau b|iies. Aciiereueia ce ias eieueias enrieas, ia iiiosoia y ia netocoioga sou nuebo ns exigeutes eou ei voea|uiario. Lu
eouseeueueia, es osi|ie ue ne |eueiieiara neuos ce ia oortuuicac ce eouoeer a loer ue ce nis eueueutros eou ersouaiicaces eono Davic Bobny Cari vou "eizseler. Aesar ce eiio, uos bieinos
anigos y uos reuuanos eaca vez ue yo i|a a Crau Bretaua, iueiuica uua nenora|ie visita ara tonar ei t eu su easa ce keuiey, eu 8urrey, eu 1v8. \o sieuto uu anor eseeiai or ia jarciuera y ias iiores,
artieuiarneute ias oruceas, y sir kari se euorguiieei nuebo ce ocer oireeerne uua visita guiaca ce sus reeiosos jarciues y su iuveruacero. lara eutouees yo ya eouoea ia euorne iuiiueueia ce loer eu ia
iiiosoia ce ia eieueia y, eseeiaineute, eu ia euestiu cei ntoco eieutiieo.
Lua ce ias riueiaies eoutri|ueioues ce loer eousista eu ia eiariiieaeiu ce ias iuueioues reiativas cei razouanieuto iucuetivo y ei cecuetivo eu ia ostuiaeiu y cenostraeiu ce ias bitesis eieutiieas.
lor iucueeiu se eutieuce ia geueraiizaeiu a artir ce uua serie ce ejenios o|servacos enrieaneute. Crau arte ce uuestra exerieueia eoticiaua ce ias reiaeioues eutre eausa y eieeto es iucuetiva. lor
ejenio, eu |ase a ia reetica o|servaeiu ce ia reiaeiu eutre buno y iuego iieganos a ia geueraiizaeiu ce ue, couce bay buno, bay iuego. La cecueeiu eousiste eu ei roeeso iuverso, arte cei
eouoeinieuto ce vercaces geueraies ara exiiear o|servaeioues artieuiares. 8i, or ejenio, sa|enos ue tocos ios eoebes ia|rieacos eu Luroa cesus ce 1vv: eousuneu gasoiiua siu iono y uos
euteranos ue ei eoebe ce uu anigo eu eouereto es cei auo 2000, ocenos cecueir ue eousune gasoiiua siu iono.
lor ceseoutaco, estos roeesos sou nuebo ns eoniejos eu ia eieueia, eseeiaineute ei cecuetivo, orue iniiea ei uso ce natentieas avauzacas.
Lua ce ias reas cei razouanieuto couce ei |ucisno y ia eieueia ciiiereu eoueierue ai roi ce ia cecueeiu. Lo ue ns cistiugue ia eieueia cei |ucisno eu su aiieaeiu ce ia razu es su enieo aitaneute
cesarroiiaco ce uu razouanieuto natentieo extrenacaneute eoniejo. Li |ucisno, eono tocas ias iiiosoias iucias eisieas, ba ernaueeico bistrieaneute nuy eouereto eu su enieo ce ia igiea, couce ia
razu jans se cistaueia ce uu eoutexto artieuiar. lor ei eoutrario, ei razouanieuto natentieo ce ia eieueia ernite uu graco iuneuso ce a|straeeiu, ce noco ue ia vaiicez o iuvaiicez ce uua roosieiu
uece ser ceterniuaca uraneute so|re ia |ase ce ia eorreeeiu ce uua eeuaeiu. De noco ue, eu eierto seutico, ia geueraiizaeiu ue se uece iograr eou ias natentieas se eueueutra eu uu uivei nuy
suerior a ia ue es osi|ie eou ias iornas tracieiouaies ce ia igiea. Daco ei ason|roso xito ce ias natentieas, uo es extrauo ue aiguuas ersouas ereau ue ias ieyes natentieas sou a|soiutas, y ue ia
natentiea eoustituye ei aututieo ieuguaje ce ia reaiicac, iutruseeo a ia roia uaturaieza.
Ctra ce ias ciiereueias eutre ia eieueia y ei |ucisno, a ni noco ce euteucer, tieue ue ver eou io ue uece eoustituir uua bitesis viica. 1an|iu au ia ceiiuieiu ce loer ce io ue a|areau ias
euestioues estrietaneute eieutiieas rereseuta uua grau ayuca. 8e trata ce ia tesis ce iaisiiia|iiicac oeriaua, ue aiirna ue euaiuier teora eieutiiea ce|e eouteuer ias eoucieioues ue ucierau cenostrar su
iaisecac. lor ejenio, ia teora ce ue Dios ere ei uuiverso jans ocra ser eieutiiea, ya ue uo uece eouteuer ia exiieaeiu ce ias eoucieioues seguu ias euaies cieba teora se cenostrara iaisa. 8i tonanos
este eriterio eu serio, nuebas ce ias euestioues ce uuestra existeueia bunaua, eono ia tiea, ia esttiea y ia esirituaiicac, uecarau iuera cei n|ito ce ia eieueia.
lor ei eoutrario, ei n|ito ce ia iuterrogaeiu |ucista uo se iinita a io o|jetivo. A|area tan|iu ei nuuco ce ia exerieueia su|jetiva, as eono ia euestiu ce ios vaiores. Lu otras aia|ras, ia eieueia
eoutenia ios beebos enrieos y uo ia netaisiea ui ia tiea, nieutras ue ei |ucisno eousicera eseueiai ia iucagaeiu eu ios tres terreuos.
La tesis ce ia iaisiiia|iiicac ce loer reeuerca uuo ce ios ns inortautes riueiios netocoigieos ce ni roia tracieiu iiiosiiea |ucista ti|etaua. locranos iianario ei riueiio cei aieauee ce ia
reiutaeiu. Diebo riueiio aiirna ue existe uua ciiereueia iuucaneutai eutre aueiio ue uo se eueueutra y aueiio ue se sa|e iuexisteute. 8i |useo aigo y uo io eueueutro, uo siguiiiea ue ia eosa |useaca
uo existe. ro ver aigo uo es io nisno ue areeiar su uo existeueia. lara ue baya uua eoiueiceueia eutre ei uo ver y ei areeiar ia uo existeueia, ei ntoco enieaco eu ia |usueca y ei ieuneuo |useaco
bau ce ser eouneusura|ies. 8i, or ejenio, uo veu uu eseoriu eu ia giua ue estu ieyeuco, esto es rue|a suiieieute ce ia uo existeueia ce uu eseoriu eu cieba giua. 8i bu|iera uu eseoriu eu ia
giua, sera visi|ie ara ei ojo cesuuco. 8iu en|argo, uo ver sustaueias eicas eu ei aei eu ue est inresa ia giua uo euivaie a ver uu aei ii|re ce sustaueias eicas, orue ara areeiar ia reseueia
ce eicos eu ei aei reeisaranos ce iustruneutos ns aii cei ojo cesuuco. Acens, ei iiisoio cei sigio XIV 1souglbaa sostieue ue existe uua cistiueiu siniiar eutre aueiio ue es reiutaco or ia razu y
aueiio ue uo es aiirnaco or ia razu, as eono eutre aueiio ue uo resiste ei auiisis ertieo y aueiio ue ueca niuaco or ciebo auiisis.
luece ue estas cistiueioues netocoigieas arezeau a|strusas, ero suoueu natizaeioues siguiiieativas ara uuestra eonreusiu cei aieauee cei auiisis eieutiieo. lor ejenio, ei beebo ce ue ia eieueia
uo baya cenostraco ia existeueia ce Dios uo siguiiiea ue Dios uo existe ara aueiios ue sigueu uua tracieiu testa. De iorna siniiar, ue ia eieueia uo baya cenostraco ns aii ce toca cuca ue ios seres
vueiveu a uaeer uo siguiiiea ue ia reeuearuaeiu es inosi|ie. lara ia eieueia, ei beebo ce uo ba|er eueoutraco tocava reseueia ce vica eu otros iauetas uo cenuestra su uo existeueia.
\eciaca ia ceaca ce ios oebeuta, ues, eu nis uunerosos viajes cesce ia Iucia ba|a eouoeico a nuebos eieutiieos y iiisoios ce ia eieueia, y ba|a artieiaco eu nuebas eouversaeioues eou eiios, tauto
eu u|iieo eono eu rivaco. Aiguuas ce aueiias eouversaeioues, so|re toco ias iuieiaies, uo iuerou nuy iruetieras.
Lu eierta oeasiu, curaute uu viaje reaiizaco a \oseu eu ios noneutos ns igicos ce ia guerra ira, ne reuu eou aiguuos eieutiieos y ni neueiu ce ia eoueieueia iue o|jeto ce uu ataue iuneciato eoutra
ei eoueeto reiigioso cei aina, or ei ue eusarou ue esta|a a|ogauco. Lu Austraiia eierto eieutiieo iuiei su reseutaeiu eou uua ceeiaraeiu uu tauto bostii, ue reiviuciea|a su cereebo ce ceieucer ia
eieueia eu easo ce veria ataeaca or ia reiigiu. Li auo 1v8, siu en|argo, suuso uua etaa inortaute eu ni reiaeiu eou ia eieueia. lue ei auo eu ue se eeie|r ia rinera eouiereueia ce ia \eute y ia Vica
eu ni resiceueia ce Dbaransaia.
Li eueueutro iue orgauizaco or ei ueuroeieutiieo ebiieuo lraueiseo Vareia, ue euseua|a eu lars, y ei bon|re ce uegoeios estacouuiceuse AcanLugie. Vareia y Lugie ne a|orcarou ara roouer uua
reuuiu ce eieutiieos ce varias ciseiiiuas a|iertos ai esritu cei ciiogo, ara iuieiar uua ciseusiu iuiornai rivaca y siu o|jetivo eouereto, ue curara uua senaua. La icea ne eueaut. Lra uua oortuuicac
extraorciuaria ce areucer nuebo ns aeerea ce ia eieueia y eouoeer ias uitinas iuvestigaeioues y rogresos cei eusanieuto eieutiieo. 1ocos ios ue artieiarou eu ese riner eueueutro se eutusiasnarou
tauto ue ei roeeso eoutiuua basta ei ca ce boy, eou uu eueueutro senauai eaca cos auos.
Vi a Vareia or rinera vez eu uua eouiereueia ue se eeie|r eu Austria. Auei nisno auo tuve ia oortuuicac ce reuuirne eou i a soias, y tra|anos anistac ce iuneciato. Vareia era uu bon|re ceigaco,
iieva|a gaias y teua uua voz suave. Lu i eoexistau uua neute iueisiva y igiea eou uua extraorciuaria eiaricac ce exresiu, euaiicaces ue Je eouvertau eu uu naestro exeeeiouai. 1ona|a nuy eu serio a ia
iiiosoia |ucista y su tracieiu eouteniativa, auuue eu sus reseutaeioues exoua ias uitinas teuceueias eieutiieas, siu acoruos y siu rejuieios. ro ueco exresar ia naguituc ce ni agracee- i nieuto a
Vareia y a Lugie, eono tan|iu a Barry uersbey, uieu oireei geuerosaneute ios necios ara ei trasiaco ce ios eieutiieos a Dbaransaia. \e asistierou eu ios ciiogos nis cos iutrretes euaiiiieacos, ei
estucioso |ucista Aiau "aiiaee, ce Lstacos Luicos, y ni tracuetor, 1buteu Jiua.
Duraute aueiia eouiereueia iuaugurai ce ia \eute y ia Vica eseueb or rinera vez ei reiato bistrieo eonieto cei cesarroiio cei ntoco eieutiieo eu Ceeiceute. \e resuit ce eseeiai iuters ia icea ce
ios ean|ios ce aracigna, es ceeir, ios ean|ios iuucaneutaies ce ia eosnovisiu ce uua euitura y su inaeto eu tocos ios aseetos ce ia visiu eieutiiea. Lu ejenio eisieo es ei ean|io ue se rocujo a
riueiios cei sigio XX, eou ia trausieiu ce ia isiea eisiea uewtouiaua a ia reiativicac y ia neeuiea euutiea. Ai riueiio, ia uoeiu cei ean|io ce aracigna ne eounoeiou. \o eouee|a ia eieueia eono ia
|usueca iueesaute ce ia vercac uiterior ce ia reaiicac, couce eaca uuevo ceseu|rinieuto rereseuta|a uu aso eu ia aniiaeiu ce ios eouoeinieutos ce ia bunauicac aeerea cei nuuco. Li iceai ce ese
roeeso sera ia eouseeueiu ce uua etaa iiuai ce sa|icura totai y erieeta. Abora ne ceeau ue existeu eieneutos su|jetivos ue oerau eu ia energeueia ce euaiuier aracigna caco y ue, or io tauto, bay
notivos ara ser eauteiosos autes ce ba|iar ce uua reaiicac eonietaneute o|jetiva, a ia ue ia eieueia uos uece car aeeeso.
Cuauco ba|io eou eieutiieos y iiisoios ce ia eieueia ce neute a|ierta, ueca eiaro ue oseeu uu euteucinieuto nuy natizaco ce ia eieueia y ue reeouoee ios inites cei eouoeinieuto eieutiieo.
laraieianeute, nuebas ersouas, tauto eieutiieos eono uo eieutiieos, areeeu ereer ue tocos ios aseetos ce ia reaiicac ce|eu estar y estu ai aieauee ce ia eieueia.
Lu oeasioues, se aveutura ia suosieiu ce ue, eou ei rogreso ce ia soeiecac, ia eieueia seguir ceseu|rieuco ias iaisecaces ce uuestras ereeueias -eseeiaineute ce ias ereeueias reiigiosas- basta ue
enerja uua soeiecac seeuiar iiuniuaca. Ls ia visiu ue eonarteu ios nateriaiistas ciaietieos narxistas, eono ceseu|r eu nis reiaeioues eou ios cirigeutes ce ia Cbiua eonuuista eu ios auos eiueueuta y eu ei
eurso ce nis estucios so|re ei eusanieuto narxista eu ei 1|et. 8eguu eiios, ia eieueia ba reiutaco nuebas ce ias aiirnaeioues ce ia reiigiu, eono ia existeueia ce Dios, ce ia graeia y cei aina eterua. Lu ei seuo
ce esta estruetura eoueetuai, toco aueiio ue ia eieueia uo cenuestra ui aiirna es iaiso o irreievaute. Lstas uoeioues eoustituyeu, eu eieeto, resuueioues iiiosiieas ue reiiejau ios rejuieios netaisieos ce sus
ceieusores. Dei nisno noco ue ia eieueia ce|e evitar ei cognatisno, benos ce asegurar ue ia esirituaiicac uece ii|re ce ias nisnas iinitaeioues.
La eieueia trata eou ese aseeto ce ia reaiicac y ce ia exerieueia bunaua ue se resta a uu ntoco ceterniuaco ce iuterrogaeiu, ue se ueca soneter a ia o|servaeiu, euautiiieaeiu y necieiu
enrieas, suseeti|ie ce ser reetico y veriiieaco iutersu|jetivaneute. Qu ns ce uua ersoua ueca aiirnar. 8, yo vi io nisno. \o o|tuve ios nisnos resuitacos. Li estucio eieutiieo iegtino, or tauto, se
iinita ai nuuco isieo, iueiuicos ei euero bunauo, ios eueros astrounieos, ia euerga neusura|ie y ei iuueiouanieuto ce ias estrueturas. Los baiiazgos enrieos as geueracos eoustituyeu ia |ase ce uuevas
exerineutaeioues y ce geueraiizaeioues ue ocru ser iueororacas ai euero ns aniio cei eouoeinieuto eieutiieo. Lste es, eu eieeto, ei aracigna aetuai ce io ue eoustituye ia eieueia. Lst eiaro ue
ciebo aracigna uo uece a|arear ui a|area tocos ios aseetos ce ia reaiicac, eu artieuiar, ce ia uaturaieza ce ia existeueia bunaua. Acens cei nuuco o|jetivo ce ia nateria, ue ia eieueia exiora eou tauta
naestra, existe ei nuuco su|jetivo ce ios seutinieutos, ias enoeioues, ios eusanieutos y ios vaiores y asiraeioues esirituaies |asacas eu eiios. 8i tratanos este eano eono si uo ceseneuara uu roi
eoustitutivo eu uuestra eonreusiu ce ia reaiicac, ercenos ia riueza ce uuestra roia existeueia y uuestro euteucinieuto uo ocr ser gio|ai. La reaiicac, iueiuica ia existeueia bunaua, es nuebo ns
eonieja ce io ue reeouoee ei nateriaiisno eieutiieo o|jetivo.
1. LL VAtIO, LA RLLA!IVInAn \ LA I8ItA tIAS!ItA
Lua ce ias earaeterstieas ns uota|ies ce ia eieueia es ei ean|io ue rovoeau sus baiiazgos eu uuestra eonreusiu cei nuuco. La ciseiiiua ce ia isiea sigue ce|atiucose eou ias iniieaeioues cei
ean|io ce aracigna ue tuvo iugar eono resuitaco ce ia aarieiu ce ia teora ce ia reiativicac y ce ia neeuiea euutiea a riueiios cei sigio XX. 1auto ios eieutiieos eono ios iiisoios tieueu ue vivir
eoustauteneute eou noceios ce reaiicac eoutracietorios eutre s. ei noceio uewtouiauo, ue suoue uu uuiverso neeuieo y revisi|ie, y ia reiativicac y ia neeuiea euutiea, ue asuneu uu eosnos ns
eatieo. Las iniieaeioues ue este seguuco noceio tieue eu uuestra eonreusiu cei nuuco auu uo estu cei toco eiaras.
\i eosnovisiu ersouai se iuucaneuta eu ia iiiosoia y eu ias euseuauzas cei |ucisno, ue surgi cei eutoruo iuteieetuai ce ia Iucia autigua. Couoe ia iiiosoia iucia autigua eu uua ecac tenraua.
\is naestros ce ia oea iuerou 1acral kinoeb, ei eutouees regeute cei 1|et, y Liug kinoeb. 1acral kinoeb era uu bon|re aueiauo, nuy resetaco y |astaute severo. Liug kinoeb era nuebo
ns joveu. 8ienre ana|ie, eousiceraco y nuy sa|io, auuue uu bon|re ce oeas aia|ras (ai neuos, euauco yo era uiuo).
keeuerco seutirne aterrorizaco eu reseueia ce eiios. Disoua ce varios asisteutes iiiosiieos ue ne ayuca|au a ce|atir ias euseuauzas. Lutre eiios, 1rijaug kinoeb y ei reuon|raco nouje erucito ce
\ougoiia, rgocru 1soluyi. Cuauco 1acral kinoeb iaiieei, Liug kinoeb se eouvirti eu ni tutor riueiai y 1rijaug kinoeb aseeuci a tutor seeuucario.
Liios cos siguierou sieuco nis tutores basta ia eoueiusiu ce ni ecueaeiu iornai y uuuea cejarou ce inartirne ieeeioues ce ia bereueia |ucista ti|etaua. Lrau anigos utinos auuue ce eareter nuy
cistiuto. Liug kinoeb era uu bon|re aebaarraco eou uua reiueieute eaiva, y su euero eutero ten|ia|a euauco rea. 1eua ojos eueuos y uua euorne reseueia. 1rijaug kinoeb era uu bon|re aito y
ceigaco ce acenaues greiies y eiegautes, eou uua uariz aigo resiugoua ara uu ti|etauo. Lra ana|ie y teua uua voz roiuuca, artieuiarneute neiociosa euauco eutoua|a eautos. Liug kinoeb era uu
iiisoio sagaz eou uua aiiiaca neute igiea, |ueuo eu ios ce|ates y eou uua nenoria ieuoneuai. 1rijaug kinoeb era uuo ce ios nayores oetas ce su geueraeiu, eou uu coniuio exuisito cei arte y ia
iiteratura. Lu trniuos ce ni roio teneraneuto y cotes uaturaies, ne sieuto ns eerea ce Liug kinoeb ue ce euaiuier otro ce nis tutores. 8era justo aiirnar ue Liug kinoeb iue uieu ns iuiiueueia
ejerei eu ni vica.
Cuauco enee a eouoeer ios ciiereutes cognas ce ias autiguas eseueias iucias, uo teua iorna ce asoeiarios eou uiuguu aseeto ce ni exerieueia ersouai. lor ejenio, ia teora 8anlbya ce ia eausaiicac
sostieue ue euaiuier eieeto es nauiiestaeiu ce aueiio ue ya exista ceutro ce su eausa. La teora Vaisbesbila ce io uuiversai rooue ue ia iuraiicac ce euaiuier eiase caca ce o|jetos osee uua
geueraiicac iceai ernaueute ue es iuceeucieute ce toco io artieuiar. ua|a , arguneutos iucios testas ue cenostra|au ia existeueia cei , Creacor y eoutraarguneutos |ucistas ue cenostra|au io i
eoutrario. Acens, teua ue areucer nuebas ce ias iutriueacas ciiereueias eutre ios cognas ce ias cistiutas eseueias |ucistas. 1oco aueiio resuita|a cenasiaco esotrieo ara teuer reievaueia iuneciata ara
uu ebieo eu su rinera acoieseeueia, ue se eutusiasna|a ns noutauco y cesnoutauco reiojes y autonviies o estuciauco ias iotograias ce ia 8eguuca Cuerra \uuciai ue eueoutra|a eu civersos ii|ros o eu
ejeniares ce ia revista I/e. De beebo, euauco Ba|u 1asbi cesnout ei geueracor ara iiniario, yo uise estar aii ara ayucarie. 1oco ei roeeso ne gusta|a tauto, ue a neuuco oivica|a nis estucios y
basta ias boras ce eoner. Cuauco nis asisteutes iiiosiieos veuau ara ayucarne a revisar ios tenas, ni eusanieuto voiva ai geueracor y sus uunerosos reean|ios.
Las eosas ean|iarou euauco euni ios cieeisis. Los aeouteeinieutos se reeiitarou. Cuauco ei ejreito ebiuo iieg a ia iroutera cei 1|et eu ei verauo ce 1v:0, ei regeute, 1acral kinoeb, sugiri ue
ba|a iiegaco ei noneuto ce ue yo asuniera ei ieuo iicerazgo tenorai cei as. Quiz iuera aueiia rcica ce ni juveutuc, inuesta or ia grave reaiicac ce ia erisis ue se eerua so|re uosotros, io ue ne
bizo eo|rar eoueieueia cei aututieo vaior ce ia ecueaeiu. luera euai iuese ia eausa, a artir ce ios cieeisis auos ni reiaeiu eou ei estucio ce ia iiiosoia, ia sieoioga y ia esirituaiicac |ucistas iue
euaiitativaneute cistiuta. ro soio ne ceciu ce aina y euero a aueiios estucios siuo ue enee a asoeiar nuebos aseetos ce io estuciaco eou ni roia visiu ce ia vica y ce ios aeouteeinieutos cei
nuuco exterior.
\ieutras yo ne ceciea|a a iouco ai estucio, ia reiiexiu y ia eouteniaeiu necitativa cei eusanieuto y ia retiea |ucista, ias reiaeioues cei 1|et eou ias iuerzas ebiuas reseutes eu ei as -eu ei
esiuerzo or aieauzar aiguu aeuerco oitieo satisiaetorio ara an|os ases- se eoniiea|au eaca vez ns. liuaineute, oeo cesus ce eonietar ni ecueaeiu iornai y eonareeer eu ia eiucac sauta ce
Lasa, eu ia reseueia ce varios niies ce noujes, ara ni exaneu Cesbe, aeouteeinieuto ue suuso ei uuto euiniuaute ce nis estucios aeacnieos iornaies y ue sigue sieuco, basta ei ca ce boy, iueute ce
grau satisiaeeiu ara n, ia erisis cei 1|et eeutrai ne o|iig a eseaar ce ni tierra uatai a ia Iucia y vivir ia vica ce uu reiugiaco siu atria. Lste sigue sieuco ni estaco iegai. Ai tieno ue erca ia eiucacaua
ce ni roio as, siu en|argo, eueoutra|a otra, nuebo ns aniia. ueco aiirnar eou toca siueericac ue soy uu eiucacauo cei nuuco.
Lua ce ias ns inortautes teoras iiiosiieas cei |ucisno uaee ce io ue se eouoee eono teora cei vaeo. Lu su uueieo ersiste ia roiuuca eouvieeiu ce ue existe uua cisaricac iuucaneutai eutre
uuestra nauera ce erei|ir ei nuuco, iueiuica uuestra roia existeueia, y ia aututiea reaiicac ce ias eosas. Lu uuestra exerieueia eoticiaua, teucenos a reiaeiouaruos eou ei nuuco y eou uosotros nisnos
eono si ciebas euticaces oseyerau uuas earaeterstieas iutruseeas, ceiiui|ies, ciseretas y ercura|ies. lor ejenio, si exaniuanos uuestra eoueeeiu ce uosotros nisnos, verenos ue teucenos a ereer eu ia
reseueia ce uu uueieo eseueiai ce uuestro ser, ue earaeteriza uuestra iucivicuaiicac e iceuticac eono , uu ego cisereto, iuceeucieute ce ios eieneutos isieos y neutaies ue eoustituyeu uuestra existeueia. La
iiiosoia cei vaeo reveia ue este uo es soio uu error iuucaneutai siuo ue eoustituye ia |ase cei aego, ei aierranieuto y ia aarieiu ce uunerosos rejuieios.
8eguu ia teora cei vaeo, euaiuier ereeueia eu uua reaiicac o|jetiva, iuucaneutaca eu ia suosieiu ce uua existeueia iutruseea iuceeucieute, es iusosteui|ie. 1ocas ias eosas y aeouteeinieutos, seau
nateriaies, neutaies o, iueiuso, a|straetos, eono ei eoueeto cei tieno, eareeeu ce uua existeueia o|jetiva iuceeucieute. Lua existeueia iutruseea e iuceeucieute eono esta iniieara ue ias eosas y ios
aeouteeinieutos sou, ce aiguua nauera, eonietos eu s nisnos y, or io tauto, totaineute autuonos. Lsto siguiiieara ue uiuguu ieuneuo es eaaz ce aetuar y ejereer iuiiueueia so|re ios cens ieuneuos.
1ocos sa|enos, siu en|argo, ue existe ia reiaeiu eausa-eieeto. si giranos ia iiave eu ia iguieiu, ias |ujas ebisorroteau, ei notor se oue eu nareba, y se eousune gasoiiua y aeeite. Lstas eosas jans
oeurrirau eu uu uuiverso ce ieuneuos autuonos y existeutes eu s nisnos. \o uo ocra eseri|ir so|re aei y usteces uo ocrau ieer ias aia|ras inresas eu esta giua.
De noco ue, uesto ue iuiiuinos uuos eu ios otros y uos ean|ianos, ce|enos asunir ue uo sonos iuceeucieutes, auuue uos siutanos as o iutuyanos ue io sonos.
Lu eieeto, ia uoeiu ce uua existeueia iutruseea iuceeucieute es iueonati|ie eou ia eausaiicac. Lsto es as orue ia eausaiicac iniiea eoutiugeueia y ceeuceueia, nieutras ue euaiuier existeueia
iuceeucieute sera iunuta|ie y autuona. 1oco est eonuesto or aeouteeinieutos iuterreiaeiouacos e iuterceeucieutes, or ieuneuos ue iuteraetuau siu eesar, eareutes ce uua eseueia iija e iunuta|ie y
ue nautieueu uuas reiaeioues ciunieas eu eretuo roeeso ce ean|io. Las eosas y ios aeouteeinieutos sou vaeos, eu ei seutico eu ue uo oseeu uua eseueia iunuta|ie, uua reaiicac iutruseea o uua
existeueia a|soiuta ue ies eouiiera iuceeuceueia. Lsta vercac iuucaneutai ce ia aututiea uaturaieza ce ias eosas est ceserita eu ios textos |ucistas eono vaeo o sunta eu suserito.
ruestra visiu iugeuua cei nuuco, uaeica cei seutico eonuu, uos inuisa a eousicerar ias eosas y ios aeouteeinieutos eono oseecores ce uua euticac iutruseea ercura|ie. 1eucenos a eusar ue ei
nuuco est eonuesto or eosas y aeouteeinieutos cotacos ce uua reaiicac roia cisereta e iuceeucieute, y ue sou estas eosas y aeouteeinieutos iuceeucieutes y oseecores ce uua iceuticac cisereta ios
ue aetuau uuos so|re otros. Creenos ue uuas seniiias iutruseeaneute reaies rocueeu uua eoseeba iutruseeaneute reai, a uu tieno iutruseeaneute reai y eu uu iugar iutruseeaneute reai.
Cousiceranos ue eaca eonoueute ce este uexo eausativo -ia seniiia, ei tieno, ei iugar y ei eieeto- oseeu uu estatus outoigieo siico. Lsta visiu ce uu nuuco eonuesto ce o|jetos siicos eou
roiecaces iubereutes se ve reiorzaca or uuestro ieuguaje, eonuesto ce sujetos y recieacos, estrueturaco eou uon|res sustautivos y acjetivos, or uu iaco, y ver|os aetivos, or ei otro.
1oco, uo o|staute, est eoustituico or artes, tauto ei euero ce uua ersoua eono su neute. Ls ns, ia iceuticac nisna ce ias eosas es eoutiugeute ce nuebos iaetores, eono ios uon|res eou ue ias
cesiguanos, ias iuueioues ue ies atri|uinos y ios eoueetos ue ai|erganos aeerea ce eiias.
Auuue surgica ce uua iuterretaeiu ce ias autiguas eserituras ue se atri|uyeu ai Buca bistrieo, esta teora cei vaeo iue exuesta sistentieaneute or vez rinera or ei grau iiisoio |ucista ragarjuua
(eu toruo ai sigio II ce ia era eonuu). loeo sa|enos ce su vica ersouai, ero viuo cei sur ce ia Iucia y iue -cesus cei roio Buca- ia iigura ns inortaute ara ia iornuiaeiu cei |ucisno eu ia Iucia.
Los bistoriacores ie aerecitau eou ia ereaeiu ce ia eseueia cei Caniuo \ecio cei |ucisno \abayaua, ue sigue sieuco, basta ei ca ce boy, ia eseueia riueiai ara ios ti|etauos . 8u o|ra iiiosiiea ns
iuiiuyeute es Ia salducia /undaoenta/ de/ caono Medo; ue ias uuiversicaces noustieas ti|etauas sigueu nenorizauco, estuciauco y ce|atieuco.
\o be cecieaco nuebo tieno ai estucio orneuorizaco ce ios tenas ue se iauteau eu este texto, ce|atiucoios eou nis naestros y eoiegas. Lu ios auos seseuta, ia rinera ceaca ue as eono
exiiiaco eu ia Iucia, tuve ia oortuuicac ce reiiexiouar eu roiuucicac y ce nauera nuy ersouai eu ia iiiosoia cei vaeo. Aciiereueia ce boy, ni vica ce eutouees era razoua|ieneute reiajaca, eou reiativaneute
oeos eonronisos oiieiaies. Auu uo ba|a iuieiaco nis viajes or ei nuuco, roeeso ue, aetuaineute, eousune uua arte sustaueiai ce ni tieno. Duraute aueiia ceaca vaiiosa tuve ia |ueua iortuua ce
asar nuebas boras eu eonaua ce nis tutores, exertos an|os eu ia iiiosoia y ias retieas necitativas ce ia teora cei vaeo.
1an|iu reei| ias euseuauzas ce uu buniice y eseeiaineute cotaco erucito ti|etauo ue se iiana|a ryina Cyaitseu.
Aieetuosaneute iianaco Ceu ryina, era uua ce esas ersouas exeeeiouaies ue oseeu ei cou ce artieuiar uoeioues iiiosiieas roiuucas eu trniuos nuy eonreusi|ies. Lra uu oeo eaivo y iieva|a uuas
grauces gaias oseuras ce noutura recouca. 1eua uu tie iuvoiuutario eu ei ojo cereebo, ue ie baea aracear eou ireeueueia. 8u eaaeicac ce eoueeutraeiu, siu en|argo, eseeiaineute tras seguir uuos
siiogisnos eoniejos y aboucar tocava ns eu uuo ce sus uutos, era ason|rosa. Legeucaria, ce beebo. Cuauco se eueoutra|a eu uuo ce aueiios estacos, erca eonietaneute ia uoeiu ce io ue sueeca
eu su airececor. Que ia iiiosoia cei vaeo iuera uua ce ias eseeiaiicaces ce Ceu ryina eouverta ias boras eonarticas eou i eu uua exerieueia nuy gratiiieaute.
Lua ce ias earaeterstieas ns extraorciuarias y iaseiuautes ce ia isiea nocerua es ia iorna eu ue ei uuiverso nieroseieo ce ia neeuiea euutiea cesaia uuestro euteucinieuto raeiouai cei nuuco. Li
beebo ue ia iuz ueca ser erei|ica eono uua arteuia tauto eono uua ouca, ue ei riueiio ce ia iu- eerticun|re aiirne ue uuuea ocenos sa|er ai nisno tieno u baee uu eieetru y cuce se
eueueutra, y ia uoeiu euutiea ce ia suerosieiu sugiereu uua nauera ce eonreucer ei nuuco euteraneute cistiuta a ia ce ia isiea eisiea, seguu ia euai ios o|jetos se eonortau ce uu noco ceterniuista y
revisi|ie. lor ejenio, seguu ei eouoeico ejenio ce ia gata ce 8ebrciuger, couce eoioeanos uua gata ceutro ce uua eaja ue eoutieue uua iueute raciaetiva eou uu eiueueuta or eieuto ce ro|a|iiicaces ce
ii|erar uua sustaueia txiea ietai, uos venos o|iigacos a acnitir ue, basta ue ievautenos ia taa, ia gata est nuerta y viva a ia vez, cesaiiauco, eu aarieueia, ias ieyes ce ia eoutracieeiu.
lara uu |ucista \abayaua eouoeecor cei eusanieuto ce ragarjuua existe uua eoueorcaueia iueouiuuci|ie eutre ia uoeiu cei vaeo y ia uueva isiea.. 8i eu ei uivei euutieo ia nate- i ra resuita ser neuos
siica y ceiiui|ie ce io ue areee, teugo , ia inresiu ce ue ia eieueia se va aeereauco a ias uoeioues i eouteniativas |ucistas cei vaeo y ia iuterceeuceueia. Lu i uua eouiereueia eeie|raca eu rueva Deibi
tuve ia oeasiu ce eseuebar a kaja kanauau, uu isieo ue sus eoiegas eaiiiieau ce 8ajarov iucio, trazar araieiisnos eutre ia iiiosoia cei vaeo ce ragarjuua y ia neeuiea euutiea. Desus ce ba|er
eouversaco eou uunerosos anigos eieutiieos a io iargo cei tieno, estoy eouveueico ce ue ios grauces ceseu|rinieutos ce ia isiea, enezauco or Coruieo, cau iugar a ia uoeiu ce ue ia reaiicac uo es io
ue uos areee. 8i eoioeanos ei nuuco |ajo uua ieute ce iuvestigaeiu rigurosa -trtese cei ntoco ce exerineutaeiu eieutiieo, ce ia igiea |ucista cei vaeo o cei ntoco eouteniativo ce auiisis
necitativo- ceseu|rinos ue ias eosas sou ns sutiies ce io ue uiereu ias uoeioues ce uuestra visiu eorrieute ce ia vica y ue, eu aiguuos easos, iueiuso ias eoutracieeu 8e uece reguutar. Aarte ce
iucueir a uua iuterretaeiu erruea ce ia reaiicac u bay ce naio eu ereer eu ia existeueia iutruseea e iuceeucieute ce ias eosas' lara ragarjuua, esta ereeueia tieue graves eouseeueueias uegativas. Li
arguneuta ue es reeisaneute esta ereeueia eu ia existeueia iutruseea ia ue sostieue uua cisiuueiu ersisteute eu uuestra reiaeiu eou ei nuuco y eou ios cens seres seusi|ies. Ctorgauco roiecaces
iutruseeas ce atraeeiu, reaeeiouanos aute ceterniuacos o|jetos y aeouteeinieutos eou aego eugauoso nieutras ue airoutanos otros, a ios ue otorganos roiecaces iutruseeas ce reuisiu, eou aversiu
eugauosa. Lu otras aia|ras, ragarjuua sostieue ue, aierrucouos a ia existeueia iuceeucieute ce ias eosas, uos venos a|oeacos a ia aiiieeiu, ue, a su vez, ca iugar a uua eaceua ce aeeioues y reaeeioues
cestruetivas y ce suirinieuto. Lu uitina iustaueia, ara ragarjuua, ia teora cei vaeo uo es uua nera euestiu ce eonreusiu eoueetuai ce ia reaiicac. 1ieue roiuucas iniieaeioues suieas y tieas.
Lu eierta oeasiu, iaute esta nisna reguuta a ni anigo isieo Davic Bobn. cesce ia erseetiva ce ia eieueia nocerua, aarte cei ro|iena ce uua iuterretaeiu euivoeaca u tieue ce naio ia
ereeueia eu ia existeueia iuceeucieute ce ias eosas' 8u resuesta iue reveiacora. \e cijo ue, si exaniuanos ias civersas iceoiogas ue tieuceu a civicir ia bunauicac, eono ei raeisno, ei uaeiouaiisno
extrenista o ia iueba ce eiases narxista, venos ue uuo ce ios iaetores eiave ce su origeu es ia teuceueia ce erei|ir ias eosas eono iutruseeaneute civicicas y ceseoueetacas. De este error ce eoueeto surge
ia ereeueia ce ue eaca uua ce ciebas su|civisioues es eseueiaineute iuceeucieute y existeute eu s nisna. La resuesta ce Bobn, iuucaneutaca eu sus tra|ajos eu ia isiea euutiea, baee eeo ce ias
reoeuaeioues tieas eou reseeto a taies ereeueias ue ya ba|a nauiiestaco ragarjuua easi cos nii auos autes. Ls eierto ue, estrietaneute ba|iauco, ia eieueia uo se oeua ce euestioues tieas ui ce juieios
ce vaior, auuue sigue sieuco uu beebo ue ia eieueia, sieuco uua ce ias enresas bunauas, guarca reiaeiu eou ia euestiu |siea cei |ieuestar ce ia bunauicac. De noco ue, eu este seutico, ia resuesta ce
Bobnuaca tieue ce sorreuceute. Cjai bu|iera ns eieutiieos cotacos eou su eonreusiu ce ia reiaeiu nutua eutre ia eieueia, su aarato eoueetuai y ia bunauicac.
Ani noco ce ver, ia eieueia nocerua se euireut a uua erisis eu ios eonieuzos cei sigio XX. Li grau eciiieio ce ia isiea eisiea, cesarroiiaca or Isaae rewtou, Janes \axweii y tautos otros, ue oireea
exiieaeioues aareuteneute tau eiieaees a ias reaiicaces erei|icas cei nuuco y tau |ieu eoueorca|a eou ei seutico eonuu, iue niuaco or ei ceseu|rinieuto ce ia reiativicac y cei extrauo eonortanieuto ce
ia nateria a uivei su|atnieo, ue es ei o|jeto ce estucio ce ia neeuiea euutiea. Cono ne exiieara eu eierta oeasiu Cari vou "eizseler, ia isiea eisiea oireea uua eosnovisiu neeauieista, eu ia ue
eiertas ieyes isieas uuiversaies, iueiuica ia iey ce ia gravecac y ias ieyes ce ia neeuiea, ceterniua|au, eu eieeto, ia auta ce ias aeeioues uaturaies. Diebo noceio eoutenia|a euatro reaiicaces o|jetivas, ios
eueros, ias iuerzas, ei esaeio y ei tieno, y sienre exista uua eiara ciiereueiaeiu eutre ei o|jeto eouoeico y ei sujeto eouoeecor. La reiativicac y ia neeuiea euutiea, siu en|argo, seguu aia|ras ce Vou
"eizseler, sugiereu ue ce|enos a|oiir or riueiio ia seara|iiicac eutre ei sujeto y ei o|jeto y, eou eiia, tocas uuestras eertezas aeerea ce ia o|jetiiia|iiicac ce ios catos enrieos ce ios ue cisouenos.
ro o|staute -y eu eiio iusisti Vou "eizseler- ios uuieos trniuos ue teuenos ara ceseri|ir ia neeuiea euutiea y ios exerineutos ue veriiieau ia uueva visiu ce ia reaiicac ue aueiia uos oireee sou
ios trniuos ce ia isiea eisiea, ya reiutaca or ia teora euutiea. Aesar ce estos ro|ienas, Vou "eizseler iusista eu ue uo ce|enos eejar eu uuestra |usueca ce ia eobereueia eu ia uaturaieza y ce uua
eonreusiu ce ia reaiicac, ia eieueia y ei iugar ce ia bunauicac ue sea ns aeorce eou ios uitinos ceseu|rinieutos eieutiieos.
A ia iuz ce estos ceseu|rinieutos eieutiieos, ereo ue tan|iu ei |ucisno ce|e estar cisuesto a acatar ia isiea rucineutaria ce sus rineras teoras atnieas, a esar ce su |ieu aiiauzaca autoricac ceutro
ce ia tracieiu. lor ejenio, ia vieja teora |ucista ce ios tonos, ue uo ba suirico revisioues ce euvergacura, rooue ue ia nateria est eoustituica or uua eoieeeiu ce oebo sustaueias atnieas. ia tierra, ei
agua, ei iuego y ei aire, ue sou ios euatro eieneutos, y ia iorna, ei oior, ei gusto y ia taugi|iiicac, ue sou ias euatro iianacas sustaueias cerivativas. Li eieneuto tierra sostieue, ei agua eobesioua, ei iuego reaiza
y ei aire ernite ei novinieuto. Li tono es eouee|ico eono uu eonuesto ce estas oebo sustaueias y, so|re ia |ase ce ia aeunuiaeiu ce tonos eonuestos, se exiiea ia existeueia ce ios o|jetos cei
nuuco naeroseieo. 8eguu uua ce ias ns autiguas eseueias |ucistas, ia Vai|basbila, estas sustaueias atnieas iucivicuaies rereseutau ios eonoueutes ns eueuos ce ia nateria, sou iucivisi|ies y, or io
tauto, uuiiornes.
Los terieos vai|basbila aseverau ue, euauco ciebos tonos se aeunuiau ara iornar o|jetos, ios tonos iucivicuaies uo se toeau.
Li aoyo cei eieneuto aire y ce otras iuerzas ce ia uaturaieza ayucau a ios eieneutos eoustitutivos a eobesiouarse eu uu sistena, eu iugar ce eoiasarse baeia ceutro o ce exaucirse iuceiiuicaneute uueiga
ceeir ue ciebas teoras ce|ierou cesarroiiarse or necio ce su eouiroutaeiu ertiea eou otras eorrieutes iiiosiieas iucias, eseeiaineute eou ios sistenas igieos ce ryaua y Vaisbesbila. 8i estucianos ios
textos iiiosiieos iucios ce ia autiguecac, ceseu|rinos uua euitura nuy estinuiaute cei ce|ate, ei ciiogo y ia eouversaeiu eutre ios acetos ce ciiereutes eseueias y sistenas ce eusanieuto. Lstas eseueias
iucias eisieas -eono ei |ucisno, ia eseueia ryaua, ia Vaisbesbila, ia \inansa, ia 8anlbya y ia Aicvaicavecauta- eonarteu iutereses y ntocos ce auiisis iuucaneutaies. Lste tio ce ce|ate iuteuso
eutre ias ciiereutes eseueias ce eusanieuto ba sico uuo ce ios iaetores riueiaies cei cesarroiio cei eouoeinieuto y cei reiiuanieuto ce ias iceas iiiosiieas cesce ei riner eroco cei |ucisno iucio basta ei
necievai y ei ti|etauo noceruo.
luece ue ias iueutes eouoeicas ns autiguas ce ia teora |ucista Vai|basbila cei tono seau ia Lsenca de/ conocoento suecoc ce Dbarnasbri y ei aeianaco can tcatado solce nstancacn.
Ceueraineute, ios estuciosos aetuaies situau ei auterior eutre ei sigio II autes ce ia era eonuu y ei sigio I ce ia L.C. Auuue esta o|ra uo iue uuuea tracueica ai ti|etauo, ne bau ciebo ue se bizo uua versiu
ebiua eu aiguu noneuto cei sigio III ce ia L.C. Li texto ce Dbarnasbri rereseuta uu iuteuto soiistieaco ce sistenatizaeiu ce ios eoueetos iuucaneutaies ce ia iiiosoia |ucista ns autigua, ce iorna ue
nuebas ce sus iceas |sieas ce|ierou estar ya iniautacas or aiguu tieno autes ce ia eonosieiu ce cieba o|ra. Li can tcatado, eu ean|io, es uu texto eoniejo, ue iue eserito eutre ios sigios I y III ce
ia L.C. Li can tcatado esta|ieee ios reeetos ce ceterniuaca eseueia iiiosiiea |ucista eono ortocoxos y resouce a 1as civersas o|jeeioues surgicas eoutra estos reeetos cotucoios eou uu iuucaneuto
iiiosiieo raeiouai. Auuue ei |ucisno ti|etauo est ianiiiarizaco eou ios arguneutos cei can tcatado, ia o|ra eu s jans iue tracueica eu su totaiicac ai ti|etauo.
Basucose eu estos cos textos, eseeiaineute eu ei seguuco, Vasu|aucbu, uuo ce ios grauces iiuniuacos ce ia iiiosoia |ucista iucia, eseri|i su 1esoco de/ conocoento suecoc (.~lhdhacoakosha;
eu ei sigio IV ce ia L.C. Lsta o|ra resune ei eouteuico eiave cei can tcatado, sonetiucoio a uuevos auiisis. 8e eouvirti eu uua ce ias o|ras eisieas ara ei estucio ce ia iiiosoia y ia sieoioga |ucistas
autiguas eu ei 1|et. lor ejenio, euauco era uu joveu nouje tuve ue nenorizar ei texto |sieo cei 1esoco ce Vasu|aucbu.
Lu euauto a ia aeunuiaeiu ce tonos y ia iuterreiaeiu ce estos eou sus sustaueias eoustituyeutes, ei |ucisno autiguo rocujo toco tio ce teoras eseeuiativas. kesuita iuteresaute ue ei 1esoco de/
conocoento suecoc iueiuya uua ciseusiu cei tanauo isieo ce ios ciiereutes tonos. Li texto aiirna ue ia arteuia iucivisi|ie ns eueua euivaie aroxinacaneute a 1/2.400 artes cei tanauo cei
tono ce uu eouejo, a sa|er io ue siguiiiea esto. ro teugo ia neuor icea ce eno uco Vasu|aucbu reaiizar ese eieuio:
Auu aeetauco ia teora atniea |siea, otras eseueias |ucistas euestioua|au ia uoeiu ce ios tonos iucivisi|ies. Aiguuas iueiuso ouau eu cuca ias euatro sustaueias cerivativas ce ia iorna, ei oior, ei
gusto y ia taugi|iiicac eono eoustituyeutes iuucaneutaies ce ia nateria. lor ejenio, ei roio Vasu|aucbu es ianoso or su ertiea ce ia uoeiu ce tonos o|jetivaneute reaies e iucivisi|ies. 8i existeu tonos
iuceeucieutes o iucivisi|ies, arguneuta|a, es inosi|ie exiiear ia iornaeiu ce ios o|jetos cei nuuco eoticiauo. lara ue taies o|jetos uecau existir, tieue ue ba|er uua iorna ce exiiear ia uuiu ce ios
tonos sinies y ia su|siguieute ereaeiu ce sistenas eonuestos.
8i tai agregaeiu tieue iugar, y ce|e teuerio, inagiuenos uu uuieo tono roceaco ce seis tonos cistiutos, uuo eu eaca i uua ce ias cireeeioues earciuaies, otro arri|a y otro a|ajo. Lutouees ocenos
reguutar. Ia nisna arte cei tono eeutrai ue toea ei tono orieutai toea tan|iu ei tono seteutriouai' 8i uo es as, ei tono eeutrai ba ce teuer ns ce uua arte y es, or tauto, civisi|ie, ai neuos, eu uu
uivei eoueetuai. Li tono eeutrai tieue uua arte ue toea ei tono orieutai ero uo toea ei tono seteutriouai. 8i, eu ean|io, ia arte orieutai toea tan|iu ei tono seteutriouai, uaca inice ue toue ios
cens tonos, eu ei resto ce ias cireeeioues earciuaies. Lu tai easo, aiirna Vasu|aucbu, ia ioeaiizaeiu esaeiai ce ios siete tonos -ei eeutrai ns ios seis eireuucautes- es ia nisna, y ei eoujuuto eoiasar
eu uu uuieo tono. Cono resuitaco ce este exerineuto eoueetuai, eoueiuye Vasu|aucbu, resuita inosi|ie exiiear ios o|jetos cei nuuco naeroseieo eu trniuos ce ia aeunuiaeiu ce nateria sinie,
eono serau ios tonos iucivisi|ies.
lersouaineute, uuuea be ocico eonreucer ia icea ue euaiicaces eono ei oior, ei sa|or y ia taugi|iiicac seau eoustituyeutes |sieos ce ios o|jetos nateriaies. lueco euteucer ue se eia|ore uua teora
atniea eobereute ce ia nateria |asucose eu ios euatro eieneutos eoustituyeutes. Lu toco easo, ne iueiiuo a eusar ue este aseeto cei eusanieuto |ucista ue es, eu eseueia, uua iorna rucineutaria ce
isiea eseeuiativa, ce|era ser nociiieaco a ia iuz ce ios ceseu|rinieutos cetaiiacos y exerineutaineute eonro|acos ce ia isiea nocerua aeerea ce ios eoustituyeutes |sieos ce ia nateria eu trniuos ce
arteuias eono ios eieetroues, ue girau airececor ce uu uueieo ce rotoues y ueutroues. 8i eseuebanos ias ceserieioues ce ias arteuias su|atnieas, eono ios uarls y ios ietoues, ue oireee ia isiea
nocerua, ueca eiaro ue ias teoras atnieas cei |ucisno autiguo y su eoueeeiu ce ias arteuias ns eueuas e iucivisi|ies ce ia nateria sou, eu ei nejor ce ios easos, noceios siu uiir. La uoeiu
iuucaneutai ce ios terieos |ucistas, siu en|argo, ue sosteua ia exiieaeiu ce basta ios eoustituyeutes ns sutiies ce ia nateria eu trniuos ce eonuestos, areee ba|er estaco eu ei |ueu eaniuo.
Luo ce ios notivos riueiaies ce ia iuvestigaeiu eieutiiea y iiiosiiea ce ios eoustituyeutes |sieos ce ia nateria es ia |usueca cei eonoueute iucivisi|ie ce su eoustrueeiu. Lsto uo soio es viico ara ia
iiiosoia iucia autigua y ia isiea nocerua siuo tan|iu ara ios isieos ce ia Creeia autigua, eono ios atnieos, or ejenio. De beebo, se trata ce ia |usueca ce ia uaturaieza uitina ce ia reaiicac, se ceiiua
esta eono se ceiiua. Li eusanieuto |ucista sostieue, |asucose eu eousiceraeioues igieas, ue cieba |usueca est nai eueaniuaca. Duraute uu eroco ia eieueia eus ue, ai eueoutrar ei tono, ba|a
ceseu|ierto ei eoustituyeute uitino ce ia nateria. La isiea exerineutai cei sigio XX, siu en|argo, ba su|-civicico ei tono eu arteuias ns eueuas. Auuue ia neuor iueursiu or ia neeuiea euutiea
sugiere ue jans ocrenos eueoutrar uua arteuia reai vercaceraneute iucivisi|ie, nuebos eieutiieos viveu auu eou ia eserauza ce ceseu|riria.
Lu ei verauo ce 1vv8 visit ei ia|oratorio cei isieo austraeo Autu zeiiiuger eu ia Luiversicac ce Iuus|ruel. Autu ne nostr uu iustruneuto ue ernite visuaiizar uu tono iouizaco. lor nuebo ue io
iuteutase, siu en|argo, uo eousegu verio. 1ai vez, ni larna uo estuviera io |astaute nacuro ara cisirutar ce ese eseeteuio. Couoe a Autu euauco asisti a ia eouiereueia ce \eute y Vica eeie|raca eu
Dbaransaia eu 1vv. Lu aiguuos aseetos, es io ouesto a Davic Bobn. uu bon|re eoruieuto eou |ar|a y gaias, uu estueuco seutico cei bunor y uua risa iutegrai.
Cono isieo exerineutai, est uota|ieneute a|ierto a euaiuier osi|ie reiornuiaeiu ce ios iauteanieutos terieos a ia iuz ce ios resuitacos ce ios uitinos exerineutos. 8u iuters eu uu ciiogo eou ei
|ucisno uaee ce ia ueeesicac ce eonarar teoras cei eouoeinieuto -ia isiea euutiea y ei |ucisno- uesto ue, a su noco ce ver, an|os reebazau euaiuier uoeiu ce uua reaiicac o|jetiva iuceeucieute.
lue tan|iu or aueiia oea ue eouoe ai isieo estacouuiceuse Artbur zajoue. Artbur, bon|re ce ba|ia cuiee y niraca euetraute, eseeiaineute euauco auaiiza eu roiuucicac uu natiz, es uu naestro
cotaco eou ia eaaeicac ce exiiear eou eiaricac ios tenas ns eoniieacos. Cono noceracor, Artbur resuna y reeaituia|a ios arguneutos sueiutaneute, eosa ue ne resuit ce grau ayuca.
Varios auos autes ba|a teuico ia iortuua ce visitar ei Iustituto rieis Bobr ce Coeubague ara artieiar eu uu eoiouio iuiornai.
Aiguuos cas autes ce aueiia visita, curaute uua |reve estaueia eu Loucres, iuvit a Davic Bobny a su esosa a eoner eu ia suite ce ni botei. \a ue ie ba|a ciebo ue i|a a artieiar eu uu ciiogo so|re
isiea y iiiosoia |ucista eu ei Iustituto Bobr, Bobntuvo ia ana|iiicac ce iievar ne ias cos giuas cei resuneu cei roio rieis Bobr ce sus iceas iiiosiieas aeerea ce ia uaturaieza ce ia reaiicac.
lue iaseiuaute eseuebar ei reiato ue bizo Bobncei noceio iauetario cei tono ce Bobr y cei noceio cei tono ce kutberiorc eono uueieo roceaco ce eieetroues eu r|ita, an|os surgicos eono
reaeeiu ai noceio cei |ucu ce asas.
Li noceio cei |ucu ce asas surgi a iiuaies cei sigio XIX, euauco J. J. 1bonsou ceseu|ri ei eieetru ce earga uegativa. 8e cijo I ue ia earga ositiva ue euiii|ra|a ia earga uegativa cei eieetru se
exauca or ei tono eono uu |ucu, couce ios eieetroues serau ias asas. Ariueiios cei sigio XX Lruest kutberiorc ceseu|ri ue, si cisaranos arteuias aiia ce earga ositiva eoutra uua iniua ce oro,
ia nayora ia atraviesau ero aiguuas re|otau. Coueiuy aeertacaneute ue ia earga ositiva ce ios tonos cei oro uo oca exaucirse or ios tonos eono uu |ucu siuo ue ce|a eoueeutrarse eu sus
eeutros. Cuauco uua arteuia aiia eoiisioua|a eou ei eeutro ce uu tono cei oro ia earga ositiva |asta|a ara reeieria. Aartir ce aueiio, kutberiorc iornui ei noceio atnieo cei sistena soiar, couce
uuos eieetroues uegativos girau eu r|ita eu toruo a uu uueieo ce earga ositiva. \s aceiaute rieis Bobr ba|ra ce aiiuar ei noceio ce kutberiorc eou uu noceio iauetario cei tono ue iue, eu nuebos
aseetos, ei auteeesor ce ia neeuiea euutiea.
Duraute uuestra eouversaeiu Bobnne oireei tan|iu uu atis|o cei iargo ce|ate eutre Bobr y Liusteiu so|re ia iuterretaeiu ce ia isiea euutiea. La eseueia ce ciebo arguneuto gira airececor ce ia
uegativa ce Liusteiu ce aeetar ia vaiicez cei riueiio ce ia iueerticun|re. Lu ei eorazu cei ce|ate iate ei tena ce si ia reaiicac eu ei uivei iuucaneutai es iuceterniuaca, inrevisi|ie y ro|a|iistiea. Liusteiu se
ooua ieuaneute a esa osi|iiicac, eono reiieja su ianosa exeianaeiu. Dios uo juega a ios cacos:.
1oco aueiio ne reeuerca ia bistoria ce ni roia tracieiu |ucista, couce ei ce|ate ba ceseneuaco uu aei erueiai eu ia iornuiaeiu y reiiuanieuto ce nuebas iceas iiiosiieas.
Aciiereueia ce ios autiguos terieos |ucistas, ios isieos noceruos ueceu iuereneutar eou nuebo ei ocer ce su visiu utiiizauco iustruneutos eieutiieos eono ios teieseoios gigautes -ab est ei
teieseoio uu||ie- o ios nieroseoios eieetruieos.
Li resuitaco es uu eouoeinieuto enrieo ce ios o|jetos nateriaies ue suera eou ereees ia roia inagiuaeiu ce ios autiguos. Lu vistas ce esta eaaeicac, eu varias oeasioues be arguneutaco a iavor ce ia
iutrocueeiu ce ia isiea |siea eu ios estucios ce nis eoiegas noustieos ti|etauos. 8ostuve ue, eu reaiicac, uo estaranos iutrocueieuco uua nateria uueva siuo ue estaranos ouieuco ai ca uua arte
iubereute eu uuestro iau ce estucios. \e baee ieiiz ocer aiirnar ue nis eoiegas noustieos aeacnieos asisteu ya reguiarneute a taiieres cecieacos a ia isiea nocerua. Diebos taiieres sou cirigicos or
roiesores ce isiea, asisticos or aiguuos ce sus aiunuos ce uitino eurso ce ias uuiversicaces oeeiceutaies. Lsero ue esta iuieiativa terniuar eou ia ieua iueiusiu ce ia isiea nocerua eu ei rograna reguiar
ce estucios ce ios nouasterios ti|etauos
Auuue baea ya nuebo tieno ue oa ba|iar ce ia eseeiai teora ce ia reiativicac ce Liusteiu, ce uuevo iue Davic Bobnuieu ne ia exiie or rinera vez, juuto eou aiguuas ce sus iniieaeioues
iiiosiieas. Daca ni iaita ce iornaeiu natentiea, uo iue tarea ieii euseuarne ia isiea nocerua, eseeiaineute sus iaeetas ns esotrieas, eougio ia teora ce ia reiativicac. Cuauco reeuerco ia aeieueia ce
Bobn, su suave voz y su aetituc eousiceraca, y ei euicaco eou ue se asegura|a ce ue yo segua sus exiieaeioues, ie eebo a iaitar euorneneute.
Cono sa|eu tocos ios uo iuieiacos ue bau iuteutaco eonreucer esta teora, iueiuso uu ciseeruinieuto |sieo cei riueiio ce Liusteiu exige estar cisuesto a cesaiiar ei seutico eonuu. Liusteiu rouso
cos ostuiacos. ia eoustaueia ce ia veioeicac ce ia iuz y su riueiio ce ia reiativicac, seguu ei euai, tocas ias ieyes ce ia isiea ce|eu ser exaetaneute ias nisnas ara tocos ios o|servacores eu novinieuto
reiativo. Cou estas cos renisas, Liusteiu revoiueiou uuestra eoueeeiu cei esaeio y cei tieno.
8u teora ce ia reiativicac uos cio ia |ieu eouoeica eeuaeiu so|re ia nateria y ia euerga -L ne2-, ia uuiea eeuaeiu eieutiiea ue eouozeo, io acnito (boy eu ca ia venos iueiuso inresa eu
eanisetas), y uu siuiu ce exerineutos igieos rovoeacores y eutreteuicos. 1ocos eiios, eono ia aracoja ce ios geneios ce ia teora ce ia reiativicac, ia ciiataeiu cei tieno o ia eoutraeeiu ce ios o|jetos
ue viajau a grauces veioeicaces, bau sico ya eouiirnacos exerineutaineute. La aracoja ce ios geneios, seguu ia euai, si uuo ce eiios vueia a |orco ce uua uave esaeiai, easi a ia veioeicac ce ia iuz, basta
uua estreiia ue se eueueutra, ciganos, a veiute auos iuz ce ia 1ierra y iuego regresa a uuestro iaueta, vera ue su bernauo geneio tieue veiute auos ns ue i, ne reeuerca ia bistoria ce eno Asauga iue
trausortaco ai keiuo Ceiestiai ce \aitreya, couce reei|i ias eiueo eserituras ce \aitreya, uu gruo siguiiieativo ce textos \abayaua, y toco eiio eu ei tieno ue se tarca eu tonarse uu t. Cuauco voivi a ia
1ierra, siu en|argo, ceseu|ri ue ba|au asaco eiueueuta auos.
locer areeiar ieuaneute ia uaturaieza ce ia aracoja ce ios geneios iniiea ser eaaz ce eonreucer uua serie ce eieuios eoniejos ue, nuebo ne teno, uo estu a ni aieauee. Ani noco ce ver, ia
iniieaeiu ns inortaute ce ia teora ce ia reiativicac ce Liusteiu es ue ias uoeioues ce esaeio, tieno y nasa uo se ueceu eousicerar a|soiutas y existeutes eu s nisnas eono sustaueias o euticaces
ernaueutes e iuaitera|ies. Li esaeio uo es uu n|ito tricineusiouai iuceeucieute, y ei tieno uo es uua euticac aarte.
An|os eoexisteu eu uu eoutiuuo euatricineusiouai ce esaeio-tieno. Lu oeas aia|ras, ia teora eseeiai ce Liusteiu sostieue ue, nieutras ue ia veioeicac ce ia iuz es iuvaria|ie, existe uu nareo ce
reiereueia a|soiuto y riviiegiaco, y toco, iueiuicos ei tieno y ei esaeio, sou reiativos, eu uitina iustaueia. Ls uua reveiaeiu reaineute renarea|ie.
Li eoueeto cei tieno eono euticac reiativa uo es ajeuo ai uuiverso iiiosiieo |ucista. Autes cei sigio II ce ia era eonuu, ia eseueia 8autrautila ya arguneuta|a eoutra ia uoeiu cei tieno eono a|soiuto.
Divicieuco ei roeeso tenorai eu asaco, reseute y iuturo, iossauutrautila cenostrarou ia iuterceeuceueia ce ios tres y ceieucierou ia iusosteui|iiicac ce euaiuier uoeiu ce uu asaco, reseute y iuturo
reaies iuceeucieutes. Denostrarou ue ei tieno uo se uece eouee|ir eono euticac iutruseeaneute reai, ue existe iuceeucieuteneute ce ios ieuneuos tenoraies, siuo ue ba ce euteucerse eono uu
eoujuuto ce reiaeioues eutre ieuneuos tenoraies. Ai nargeu ce ios ieuneuos tenoraies eu ue uos aoyanos ara eoustruir ei eoueeto ce tieno, uo existe uu tieno reai, ue oere a noco ce uu grau
eouteuecor, ceutro cei euai se cau eosas y aeouteeinieutos, uu a|soiuto eou existeueia roia.
Lstos arguneutos a iavor ce ia reiativicac cei tieno, ue osteriorneute iuerou cesarroiiacos or ragarjuua, sou eseueiaineute iiiosiieos, auuue sigue sieuco uu beebo ue ia tracieiu iiiosiiea |ucista
ba erei|ico ei tieno eono aigo reiativo curaute easi cos nii auos. Auuue areee ue aiguuos eieutiieos eouei|eu ei esaeio-tieno euatricineusiouai ce Liusteiu eono uu grau eouteuecor ce existeueia
iubereute ceutro cei euai oeurreu eosas, ara uu eusacor |ucista ianiiiarizaco eou ia arguneutaeiu ce ragarjuua ia cenostraeiu ce Liusteiu ce ia reiativicac cei tieno, eseeiaineute a travs ce sus
ianosos exerineutos igieos, es extrenacaneute utii a ia bora ce aboucar eu ia eonreusiu ce ia uaturaieza reiativa cei tieno.
Couiieso ue ni eonreusiu ce ia teora euutiea uo es tau |ueua a esar ce nis aiieacos esiuerzos: \e bau ciebo ue uuo ce ios ns inortautes terieos euutieos, kiebarc leyunau, eseri|i eu
eierta oeasiu. Creo ocer aiirnar, siu tenor a euivoearne, ue uacie eutieuce ia neeuiea euutiea. De noco ue, ai neuos, ne sieuto |ieu aeonauaco eu ni ceseouoeinieuto. lero iueiuso ara aiguieu
eono yo, iueaaz ce seguir ios eoniejos siiogisnos natentieos ce ia teora -ce beebo, ias natentieas sou uu rea ce ia eieueia nocerua eou ia ue uo areee ue yo teuga uiuguua eouexiu lrniea-
resuita eviceute ue uo ocenos ba|iar ce ias arteuias su|atnieas eono euticaces ceterniuacas, iuceeucieutes ui nutuaneute exeiuyeutes. Los eonoueutes eieneutaies ce ia nateria y ios iotoues (es
ceeir, ias sustaueias |sieas ce ia nateria y ce ia iuz, reseetivaneute) ueceu ser arteuias tauto eono oucas, o an|as eosas a ia vez. (De beebo, Ceorge 1bonsou, ei eieutiieo ue gau ei renio ro|ei or
cenostrar ue ei eieetru es uua ouca, era bijo ce J. J. 1bonsou, ei eieutiieo ue gau ei nisno renio or cenostrar ue ei eieetru es uua arteuia.) Que ios eieetroues seau erei|icos eono arteuias o
eono oucas ceeuce, seguu ne cieeu, ce ia aeeiu cei o|servacor y ce su eieeeiu ce aaratos o necios ce necieiu.
Auuue baea nuebo ue ba|a oco ba|iar ce esta euaiicac aracjiea ce ia iuz, iue soio eu 1vv -euauco ei isieo exerineutai Autu zeiiiuger ne ia exiie eou iiustraeioues cetaiiacas- euauco seut
ue, or iiu, ba|a euteucico ei tena.
Autu ne bizo ver eno es ei roio exerineuto io ue ceterniua si uu eieetru se eonorta eono arteuia o eono ouca. Li ianoso exerineuto ce ias cos reucijas eousiste eu cisarar eieetroues ce uuo
eu uuo a travs ce uua |arrera ce iuteriereueia rovista ce cos reucijas, y registrarios eu uu soorte, eono ocra ser uua iaea iotogriiea eoioeaca cei otro iaco ce ia |arrera. 8i soio uua ce ias reucijas est
a|ierta, eaca eieetru ceja eu ia iaea iotogriiea ia inrouta ce uua arteuia. 8i an|as reucijas estu a|iertas, siu en|argo, ai cisarar uu grau uunero ce eieetroues, ia inrouta eu ia iaea iotogriiea iuciea
ue bau asaco or an|as reucijas a ia vez, registrucose eono ouca.
Autu iieva|a uu aarato ue oca rerocueir ei exerineuto a neuor eseaia, ce noco ue tocos ios artieiautes uos civertinos nuebo. AAutu ie gusta nauteuerse nuy eerea ce ios aseetos enrieos
ce ia neeuiea euutiea y iuucaneuta sus exiieaeioues eu aueiio ue ocenos areucer cireetaneute ce ios exerineutos. Lua aetituc nuy cistiuta a ia ce Davic Bobn, eseeiaineute iuteresaco eu ias
iniieaeioues terieas y iiiosiieas ce ia neeuiea euutiea. \s tarce sue ue Autu era, y sigue sieuco, uu grau ceieusor ce ia iianaca iuterretaeiu ce Coeubague ce ia neeuiea euutiea, nieutras ue
Davic Bobnera uuo ce sus ns eouveueicos ertieos.
De|o acnitir ue tocava uo eonreuco cei toco ias osi|ies iniieaeioues eoueetuaies y iiiosiieas ce esta aracoja ce ia cuaiicac ouca-arteuia. ro ne suoue uiuguu ro|iena aeetar ia iniieaeiu
iiiosiiea iuucaneutai, a sa|er, ue a uivei su|atnieo ia uoeiu nisna ce ia reaiicac uo se uece searar cei sistena ce necicas ue utiiiza ei o|servacor y, or io tauto, uo se uece eousicerar eonietaneute
o|jetiva. ro o|staute, saivo ue atri|uyanos aiguu tio ce iuteiigeueia a ios eieetroues, esta nisna aracoja areee sugerir, a uivei su|atnieo, ia cisoiueiu ce cos ce ios ns inortautes riueiios ce ia
igiea, ia iey ce ia eoutracieeiu y ia iey cei necio exeiuico. 8eguu uuestra exerieueia eouveueiouai, io ue es uua ouca uo uece ser tan|iu uua arteuia. Auivei su|atnieo, siu en|argo, ia iuz aareee
eono uua eoutracieeiu, ya ue se eonorta eono an|as. De nauera siniiar, eu ei exerineuto ce ias cos reucijas, areee ue ios iotoues atraviesau an|as ai nisno tieno, reiutauco as ia iey cei necio
exeiuico, seguu ia euai ce|erau asar or uua o |ieu or ia otra.
Lu io reiereute a ias iniieaeioues eoueetuaies ce ios resuitacos cei exerineuto ce ia co|ie reucija, ereo ue sigue ba|ieuco uu grau ce|ate. Li ianoso riueiio ce ia iueerticun|re ce ueiseu|erg aiirna
ue, euauto ns reeiso ei eieuio ce ia osieiu ce uu eieetru, ns iueierto es uuestro . eouoeinieuto ce su veioeicac y, euauto ns reeisa ia necieiu ce su veioeicac, ns iueierta su osieiu. locenos
eouoeer ia osieiu ce uu eieetru eu euaiuier noneuto caco ero uo su eonortanieuto, o ocenos eouoeer su eonortanieuto ero uo su osieiu. Lsto vueive a cenostrar ue ia aetituc cei o|servacor
es iuucaneutai. si eieginos eouoeer ia veioeicac ce uu eieetru, reuuueianos eouoeer su osieiu, si eieginos eouoeer su osieiu, reuuueianos eouoeer su veioeicac. Li o|servacor, or tauto, artieia, eu
eieeto, ce ia reaiicac o|servaca. Lutieuco ue esta euestiu cei aei cei o|servacor rereseuta uua ce ias iaeetas ns eiiagucas ce ia neeuiea euutiea. De beebo, eu ia eouiereueia ce \eute y Vica ce
1vv ios eieutiieos asisteutes nautuvierou osieioues natizacas nuy cistiutas. Luos arguneuta|au ue ei aei cei o|servacor se iinita a ia eieeeiu cei aarato ce necieiu, otros atri|uau nayor inortaueia
ai roi cei o|servacor, eono eieneuto eoustitutivo ce ia reaiicac o|servaca.
Lste ro|iena es tena ce ce|ate ce ios eusacores |ucistas cesce baee nuebo tieno. Lu uu iaco estu ios reaiistas cei |ucisno, uieues ereeu ue ei nuuco nateriai est eonuesto or arteuias
iucivisi|ies, ue rereseutau uua reaiicac o|jetiva, iuceeucieute ce ia neute. Lu ei otro estu ios iceaiistas, ia iianaca eseueia ce ia \eute 8oia, uieues reebazau or eonieto ia reaiicac o|jetiva cei nuuco
exterior. Couei|eu ei nuuco nateriai exterior eono royeeeiu, eu uitina iustaueia, ce ia neute o|servacora. Lxiste, siu en|argo, uu tereer uuto ce vista, ia osieiu ce ia eseueia lrasaugila, erseetiva ue
goza ce nuy aita estina ceutro ce ia tracieiu ti|etaua. De aeuerco eou esta osieiu, ia reaiicac cei nuuco exterior uo se reebaza siuo ue se aeeta eono reiativa. Ls eoutiugeute eou ei ieuguaje enieaco, ias
eouveueioues soeiaies y ios eoueetos eonuues. La uoeiu ce uua reaiicac re-vianeute caca e iuceeucieute cei o|servacor es iusosteui|ie. Cono ara ia uueva isiea, ia nateria uo uece ser erei|ica ui
ceserita o|jetivaneute, ai nargeu cei o|servacor. La nateria y ia neute sou iuterceeucieutes.
Lste reeouoeinieuto ce ia uaturaieza iuucaneutaineute ceeucieute ce ia reaiicac --ue ei |ucisno ceuoniua origiuaeiu ceeucieute- se eueueutra eu ei uueieo nisno ce ia eonreusiu |ucista cei
nuuco y ce ia uaturaieza ce uuestra existeueia bunaua.
Breveneute exuesto, ei riueiio ce ia origiuaeiu ceeucieute se uece euteucer ce ias siguieutes tres naueras. Lu riner iugar, tocas ias eosas y aeouteeinieutos eoucieiouacos cei nuuco iiegau a ia
existeueia uuieaneute eono resuitaco ce ia iuteraeeiu ce eausas y eoucieioues. ro surgeu sinieneute ce ia uaca, ya ieuaneute eouiornacos. Lu seguuco iugar, existe uua ceeuceueia nutua eutre ias artes
y ei toco, siu ias artes, ei toco uo uece existir, siu ei toco, uo tieue seutico ba|iar ce artes. Lsta iuterceeuceueia ce ias artes y ei toco se aiiea tauto eu trniuos esaeiaies eono tenoraies. Lu tereer
iugar, toco aueiio ue existe y tieue uua iceuticac, uuieaneute io baee eu ei nareo gio|ai ce tocas ias eosas ue osi|ie o oteueiaineute guarcau reiaeiu eou i. riuguu ieuneuo osee uua iceuticac
iutruseea o iuceeucieute.
\ei nuuco est eonuesto or uua rec ce iuterreiaeioues eoniejas. ro ocenos ba|iar ce ia reaiicac ce uua euticac cisereta iuera cei eoutexto ce sus reiaeioues nutuas eou ei eutoruo y ios cens
ieuneuos, iueiuico ei ieuguaje, ios eoueetos y otras eouveueioues. De noco ue uo existeu sujetos siu ios o|jetos ue ies ceiiueu, uo existeu o|jetos siu ios sujetos ue ios eouteniau, uo existeu autores siu
ias o|ras beebas. ro bay siiia siu atas, asieuto, resaico, nacera, eiavos, ei sueio ue ie sirve ce aoyo, ias areces ue ceiinitau ia ba|itaeiu eu ue se eueueutra, ias ersouas ue eoustruyerou ia ba|itaeiu
y ios iucivicuos ue eouvieueu eu iianaria siiia y eu reeouoeeria eono uu o|jeto eu ei ue uuo se uece seutar. ro soio es eonietaneute eoutiugeute ia existeueia ce ias eosas y ios aeouteeinieutos siuo ue,
ce aeuerco eou este riueiio, sus nisnas iceuticaces ceeuceu euteraneute uuas ce ias otras.
Lu ia isiea, ia uaturaieza boucaneute iuterceeucieute ce ia reaiicac iue cenostraca or ia iianaca aracoja Llk -|autizaca eou ios uon|res ce sus ereacores, Ai|ert Liusteiu, Boris locoisly y ratbau
koseu- ue, eu su origeu, iue iornuiaca ara cesaiiar ia neeuiea euutiea. 8uouganos ue se ereau uu ar ce arteuias ue, a eoutiuuaeiu, se searau y se aiejau uua ce ia otra, noviucose eu cireeeioues
ouestas, tai vez, baeia iugares nuy cistautes eutre s, eono Dbaransaia, couce resico, y rueva \orl, ouganos or easo.
Lua ce ias roiecaces ce este ar ce arteuias es ue su rotaeiu ce|e seguir cireeeioues ouestas, ce iorna ue uua se ceiiua eono arri|a y ia otra, a|ajo. 8eguu ia neeuiea euutiea, ia
eorreiaeiu ce necieioues (or ejenio, euauco uua arteuia es arri|a ia otra es a|ajo) ce|e carse auuue ios atri|utos iucivicuaies uo ueceu ceterniuacos basta ue ios exerineutacores nicau uua ce
ias arteuias, suouganos ue ia ce rueva \orl. Lu este noneuto, ia arteuia ce rueva \orl acuirir uu vaior -ciganos ue ce arri|a- eu euyo easo, ia otra arteuia ce|e sinuitueaneute ser
a|ajo. Diebas eterniuagioues ce arri|a y a|ajo sou iustautueas, iueiuso ara ia arteuia ce Dbaransaia, ue, eu s, uo ba sico necica. Aesar ce su searaeiu, ias cos arteuias aareeeu eono uua
euticac euiazaca. 8eguu ia neeuiea euutiea, areee existir uua roiuuca y sorreuceute eouexiu eu ei eorazu ce ia isiea.
Lu uu eoiouio u|iieo ue se eeie|r eu Aienauia iian ia ateueiu a ia teuceueia ereeieute eutre eieutiieos serios ce teuer eu eousiceraeiu ios reeetos ce ias tracieioues eouteniativas cei nuuco.
ua|i cei terreuo eonuu eutre ni roia tracieiu |ucista y ia eieueia nocerua, eseeiaineute ce ios arguneutos |ucistas ue a|ogau or ia reiativicac cei tieno y ei reebazo ce euaiuier uoeiu ce
eseueiaiisno. Lutouees vi ue Cari vou "eizseler se eueoutra|a eutre ei u|iieo y, euauco cije io nuebo ue ie ce|a or nis iinitacos eouoeinieutos ce isiea euutiea, tuvo ia ana|iiicac ce eoneutar ue, si
su roio naestro, "eruer ueiseu|erg, bu|iera estaco reseute, ie bu|iese eueautaco eouoeer ios eiaros y resouautes araieiisnos eutre ia iiiosoia |ucista y sus eouoeinieutos eieutiieos.
Ctra serie ce iauteanieutos ce ia neeuiea euutiea tieue ue ver eou ia euestiu ce ia necieiu. Lutieuco ue, ce beebo, existe toco uu rea ce iuvestigaeiu ue se ceciea a este tena. \uebos eieutiieos
sostieueu ue es ei aeto ce ia necieiu io ue rovoea ei eoiaso ce ia iuueiu ce ouca o |ieu ce arteuia, seguu ei sistena ce necieiu ue eniee ei exerineuto. Ls soio curaute ei exerineuto ue ei
oteueiai se reaiiza. ro o|staute, vivinos eu uu nuuco ce o|jetos eoticiauos. La reguuta es, or io tauto. Cno eoueiiiar, cesce ei uuto ce vista ce ia isiea, uuestras uoeioues eouveueiouaies cei nuuco
eoticiauo ce o|jetos y sus roiecaces, or uu iaco, eou ei extrauo nuuco ce ia neeuiea euutiea or ei otro' Ls reaineute osi|ie eoueiiiar estas cos erseetivas' C estanos eouceuacos a vivir eou uua
visiu cei nuuco aareuteneute esuizoiruiea'
Lu ei eurso ce uu eueueutro ce cos cas eu toruo a ios tenas eistenoigieos reiereutes a ios iuucaneutos ce ia neeuiea euutiea y ia iiiosoia |ucista cei Caniuo \ecio ue se eeie|r eu Iuus|ruel,
couce Autu zeiiiuger, Artbur zajoue y yo estuvinos ciaiogauco, Autu ne cijo ue uu |ieu eouoeico eoiega suyo ba|a eoneutaco, eu eierta oeasiu, ue ia nayora ce ios isieos euutieos se reiaeiouau eou
su eano ce estucio ce uua iorna esuizoiruiea.
\ieutras se eueueutrau eu ei ia|oratorio jugauco eou ia nateria sou reaiistas. ua|iau ce ios iotoues y ios eieetroues ue vau ce au ara aii. 8iu en|argo, eu ei noneuto ce iuieiar uua eouversaeiu
iiiosiiea e iuterrogaries aeerea ce ios iuucaneutos ce ia neeuiea euutiea, ia nayora aiirnau ue, eu reaiicac, uaca existe ai nargeu cei aarato ue io ceiiue.
lro|ienas areeicos surgierou eu ei seuo ce ia iiiosoia |ucista eu reiaeiu eou ia cisaricac eutre uuestra visiu eouveueiouai cei nuuco y ia erseetiva ue sugiere ia iiiosoia cei vaeo ce ragarjuua, ei
euai iuvoea|a ia uoeiu ce ias cos vercaces, ia eouveueiouai y ia uitina, reiaeiouacas reseetivaneute eou ei nuuco ce ia exerieueia eoticiaua y eou ias eosas y ios aeouteeinieutos eu su iorna uitina ce
existeueia, es ceeir, eu ei uivei cei vaeo. Auivei eouveueiouai, ocenos ba|iar ce uu nuuco iuraiista ce eosas y aeouteeinieutos eou iceuticaces y eausas ciiereueiacas. Lste es ei nuuco couce ocenos
eserar ue oereu siu iisuras ias ieyes ce eausa y eieeto y ias ieyes ce ia igiea. ios riueiios ce iceuticac y eoutracieeiu, y ia iey cei necio exeiuico.
Lste nuuco ce ia exerieueia enriea uo es uua iiusiu ui es irreai.
Ls reai, eu tauto ue io erei|inos. Lu grauo ce ee|aca rocuee uu |rote ce ee|aca ue, eou ei tieno, car iugar a uua eoseeba ce ee|aca. La iugestiu ce uu veueuo uece eausar ia nuerte y, ce
nauera siniiar, ia tona ce uu necieaneuto uece eurar uua euiernecac. Desce ia erseetiva ce ia vercac uitina, uo o|staute, ias eosas y ios aeouteeinieutos uo oseeu reaiicaces ciseretas e iuceeucieutes.
8u estatus outoigieo uitino es vaeo, eu ei seutico ce ue uaca osee uua eseeie ce eseueia o existeueia iutruseea.
lueco eouee|ir aigo siniiar a este riueiio ce ias cos vercaces eu ei eano ce ia isiea. lor ejenio, ocenos aiirnar ue ei noceio uewtouiauo es exeeieute ara ei nuuco eouveueiouai tai eono io
eouoeenos, nieutras ue ia reiativicac eiusteiuiaua -|asaca eu resuuestos racieaineute cistiutos- rereseuta uu noceio exeeieute ara uu n|ito cistiuto o ns iueiusivo. Li noceio eiusteiuiauo ceseri|e
aseetos ce ia reaiicac ara ios ue sou erueiaies ios estacos ce novinieuto reiativo auuue, eu ia nayora ce ios easos, uo iiega a aieetar uuestra visiu eouveueiouai ce ias eosas. De iorna siniiar, ios noceios
ce ia reaiicac ce ia neeuiea euutiea rereseutau ia aeeiu ce uu n|ito cistiuto, ia reaiicac ce ias arteuias, eu su nayor arte iuierica, eseeiaineute eu ei eano nieroseieo. Caca uua ce estas
aroxinaeioues es exeeieute eu s y ara ios rositos ue iue eouee|ica ero, si eusanos ue euaiuiera ce estos noceios est eoustituico or eosas iutruseeaneute reaies, estanos a|oeacos a ia
ceeeeiu.
Au ereo eouveuieute reiiexiouar so|re uua cistiueiu erueiai ue iauteara Cbaucralirti (sigio VII ce ia era eonuu) eutre ios n|itos cei ciseurso ue baeeu reiereueia a ia vercac I eouveueiouai y ia
vercac uitina ce ias eosas. Cbaucralirti sosteua ue, a ia bora ce iornuiar uua visiu ce ia reaiicac, ce|enos ser seusi|ies ai aieauee y a ios arnetros ce uuestro noco eseeiieo ce iuvestigaeiu.
Aiirna|a, or ejenio, ue reebazar ia iceuticac, eausaiicac y origiuaeiu eseeiieas ce ias eosas cei nuuco eoticiauo, eono sugerau aiguuos iiisoios cei vaeo, uuieaneute orue ciebas uoeioues
resuitau iusosteui|ies cesce ia erseetiva ce ia reaiicac uitina, eoustituira uu error netocoigieo.
Lu ei uivei eouveueiouai, uuestra ereeeiu ce ias eausas y ios eieetos es eoutiuua. 8i iuteutanos averiguar uiu es ei resousa|ie ce uu aeeiceute, uo aboucanos eu ia uaturaieza ns roiuuca ce ia
reaiicac, couce uua eaceua iuiiuita ce aeouteeinieutos bara inosi|ie cesiguar uu euia|ie. Cuauco atri|uinos earaeterstieas eono ia eausa y ei eieeto ai nuuco enrieo, uo tra|ajanos so|re ia I
|ase ce uu auiisis netaisieo, ue iucaga eu ei estatus outoigieo uitino ce ias eosas y sus roiecaces. Lo baeenos ceutro ce ios inites ce ias eouveueioues, ei ieuguaje y ia igiea eoticiauas. Lu ean|io,
arguneuta Cbaucralirti, ios ostuiacos netaisieos ce ias eseueias iiiosiieas, eono ei eoueeto ce uu Creacor o ce uu aina eterua, s ueceu ser reiutacos or necio cei auiisis ce su estatus outoigieo
uitino. Lsto es as orue ciebas euticaces se osieiouau so|re ia |ase ce uua exioraeiu cei noco uitino ce existeueia ce ias eosas.
Lu eseueia, ragarjuua y Cbaucralirti vieueu a ceeir io siguieute. euauco se trata cei nuuco ce ia exerieueia enriea, sienre ue uo atri|uyau a ias eosas uua existeueia iutruseea iuceeucieute, ias
uoeioues ce eausaiicac, iceuticac y ciiereueia, y ios riueiios ce ia igiea, seguiru sieuco sosteui|ies. 8u vaiicez, uo o|staute, se ver iinitaca or ei nareo reiativo ce ia vercac eouveueiouai. Li iuteuto ce
iuucaneutar ias uoeioues ce iceuticac, existeueia y eausaiicac eu uua existeueia o|jetiva e iuceeucieute suoucra trausgrecir ios inites ce ia igiea, ei ieuguaje y ia eouveueiu. ro es ueeesario ostuiar ia
existeueia o|jetiva e iuceeucieute ce ias eosas, ya ue ocenos atri|uir uua reaiicac ro|usta y uo ar|itraria a ias eosas y ios aeouteeinieutos ue uo soio sostieue ias iuueioues eoticiauas siuo ue, a ia vez,
rooreioua uua |ase iirne ara ia aetivicac tiea y esirituai. Li nuuco, seguu ia iiiosoia cei vaeo, est eonuesto or uua rec ce reaiicaces iuterreiaeiouacas y ce origeu iuterceeucieute, eu euyo seuo uuas
eausas ce origeu iuterceeucieute cau iugar a uuas eouseeueueias ce origeu iuterceeucieute, ce aeuerco eou uuas ieyes ce ia eausaiicac ce origeu iuterceeucieute. Lo ue baeenos y io ue eusanos eu
uuestra vica, or io tauto, acuiere uua inortaueia extraorciuaria, uesto ue aieeta toco aueiio eou io ue uos reiaeiouanos.
La uaturaieza aracjiea ce ia reaiicac, tai eono ia reveiau ia iiiosoia |ucista cei vaeo y ia isiea nocerua, rereseuta uu grau cesaio a ios inites cei eouoeinieuto bunauo. La eseueia cei ro|iena es
eistenoigiea. Cno eoueetuar y eonreucer ia reaiicac ce iorna eobereute' Los iiisoios |ucistas cei vaeo uo soio bau cesarroiiaco toca uua eosnovisiu |asaca eu ei reebazo ce ia nuy arraigaca
teutaeiu ce tratar ia reaiicac eono si estuviera eonuesta or euticaces o|jetivas iutruseeaneute reaies siuo ue se bau esiorzaco or aiiear estas uoeioues eu su vica eoticiaua. La soiueiu |ucista a esta
eoutracieeiu aareuteneute eistenoigiea eousiste eu iuterretar ia reaiicac eu trniuos ce ia teora ce ias cos vercaces. La isiea ba ce cesarroiiar uua eistenoioga ue ayuce a sortear ia cistaueia
aareuteneute iusaiva|ie eutre ia inageu , ce ia reaiicac ce ia isiea eisiea y ce ia exerieueia eoticiaua, y ia ce su ooueute, ia neeuiea euutiea. Lu euauto a io ue ocrau ser ias iniieaeioues ce ia teora ce
ias cos vercaces eu ia isiea, uo teugo ia ns renota icea. Lu su raz, ei ro|iena iiiosiieo ai ue se euireuta ia isiea a ia iuz ce ia neeuiea euutiea es si ia uoeiu nisna ce ia reaiicac -ceiiuica eu trniuos
ce uuos eoustituyeutes eseueiaineute reaies ce ia nateria- resuita sosteui|ie. Lo ue ia iiiosoia |ucista cei vaeo uece oireeer es uu noceio eobereute ce eonreusiu ce ia reaiicac ue uo es eseueiaiista.
Que esto resuite utii, soio ei tieno io cir.
4. LL BIG BASG \ LL ISIVLR8O 8IS tOMILSZO nL LO8 BInI8!A8
Quiu uo ba exerineutaco uu seutinieuto ce acniraeiu revereute eu uua uoebe cesejaca ai eouteniar ios eieios iiuniuacos or iueouta|ies estreiias' Quiu uo se ba reguutaco, aiguua vez, si bay uua
iuteiigeueia cetrs cei eosnos' Quiu uo se ba reguutaco si ei uuestro es ei uuieo iaueta eou vica' lara n, estas sou euriosicaces uaturaies ara ia neute bunaua. Aio iargo ce ia bistoria ce ia eiviiizaeiu
bunaua, ba existico ei inuiso reai ce baiiar resuestas a estas reguutas. Luo ce ios nayores iogros ce ia eieueia nocerua es ba|eruos aeereaco ns ue uuuea a ia eonreusiu ce ias eoucieioues y ce ios
eoniieacos roeesos ue su|yaeeu a ios orgeues ce uuestro eosnos.
Cono nuebas euituras autiguas, ia ti|etaua cisoue ce uu eoniejo sistena ce astroioga ue eoutieue eieneutos ce io ue uua euitura nocerua iianara astrouona, ce iorna ue bay uon|res ti|etauos
ara ia nayora ce ias estreiias ue resuitau visi|ies eou ei ojo cesuuco. De beebo, baee nuebo ue ios ti|etauos y ios iucios sou eaaees ce receeir ios eeiises iuuares y soiares eou uu aito graco ce
reeisiu, |asucose eu sus o|servaeioues astrounieas.
8ieuco uiuo eu ei 1|et asa|a nuebas uoebes o|servauco ei eieio eou ni teieseoio y areucieuco ias iornas y ios uon|res ce ias eousteiaeioues.
Auu reeuerco ia aiegra ue seut euauco uce visitar uu aututieo o|servatorio astrounieo eu Deibi, eu ei liauetario Biria.
Lu 1v1, curaute ni rinera visita a Ceeiceute, ia Luiversicac ce Can|ricge ne iuvit a car uua ebaria eu ia Casa cei 8euaco y eu ia laeuitac ce ia Diviuicac. Cuauco ei vieerreetor ne reguut si ba|a
aigo eseeiai ue ne aeteea baeer eu Can|ricge, resouc siu vaeiiaeiu ue cesea|a visitar ei ianoso racioteieseoio cei Deartaneuto ce Astrouona.
Lu uua ce ias eouiereueias ce \eute y Vica ue se eeie|rau eu Dbaransaia, ei astroisieo liet uut, cei Iustituto ce Lstucios Avauzacos ce lriueetou, nostr uua sinuiaeiu or orceuacor ce eno veu ios
astruonos ios aeouteeinieutos esnieos ue sigueu a ia eoiisiu eutre gaiaxias. lue aigo iaseiuaute, uu aututieo eseeteuio. Lstas auinaeioues or orceuacor uos ayucau a ver ce u iorna se ba ico
exaucieuco ei uuiverso a io iargo cei tieno y seguu ias ieyes |sieas ce ia eosnoioga, cacas ceterniuacas eoucieioues iuneciataneute cesus ce ia exiosiu esniea.
1erniuaca ia reseutaeiu ce liet uut, bu|o uu ce|ate a|ierto. Dos ce ios artieiautes eu ia eouiereueia, Davic liuleisteiu y Ceorge Creeusteiu, tratarou ce cenostrar ei ieuneuo cei uuiverso eu
exausiu eou ei uso ce |aucas eistieas eou auiiios. Lo reeuerco eou eiaricac, orue cos ce nis tracuetores y yo nisno teuanos aiguuas ciiieuitaces a ia bora ce inagiuar ia exausiu esniea a artir ce
aueiia cenostraeiu. \s tarce tocos ios eieutiieos reseutes auuarou esiuerzos ara tratar ce siniiiiear ia exiieaeiu, eosa ue, or suuesto, aea| or eouiuuciruos tocava ns.
La eosnoioga nocerua, eono easi toco eu ias eieueias isieas, se iuucaneuta eu ia teora ce ia reiativicac ce Liusteiu. Lu eosnoioga, ias o|servaeioues astrounieas eon|iuacas , eou ia teora geuerai ce
ia reiativicac, ue reiornui ia gravecac eono ia eurvatura ce esaeio y tieno, bau cenostraco ue uuestro uuiverso ui es eteruo ui es esttieo eu su iorna aetuai. Lst eu uu roeeso ce evoiueiu y exausiu
eoutiuuas. Lste baiiazgo eoueuerca eou ia iutuieiu |siea ce ios autiguos eosniogos |ucistas, uieues eusa|au ue euaiuier sistena eosnoigieo caco atraviesa iases ce iornaeiu, exausiu y, or uitino,
cestrueeiu. Lu ia eosnoioga nocerua ce ios auos veiute, tauto ia recieeiu teriea (ce Aiexaucer lriecnauu) eono ia cetaiiaca o|servaeiu enriea (ce Lcwiu uu||ie) -seguu ia euai se ceteeta uu
cesiazanieuto nayor ce ia iuz roja eu ia iuz enitica or ias gaiaxias cistautes ue or ias ns eereauas- cenostrarou eouviueeuteneute ue ei uuiverso es eurvo y se est exaucieuco.
8e suoue ue cieba exausiu se iuiei eou uua grau exiosiu esniea, ei ianoso Big Baug, ue se eree oeurri baee uuos coee o uiuee nii niiioues ce auos. La nayora ce ios eosniogos aetuaies
ereeu ue, oeos seguucos cesus ce ia exiosiu, ia teneratura ceereei basta uu uuto ue iaeiiit reaeeioues ue enezarou a iornar ios uueieos ce ios eieneutos ns iigeros, ce ios ue, nuebo ns
tarce, uaeera toca ia nateria ue existe eu ei eosnos. De noco ue ei esaeio, ei tieno, ia nateria y ia euerga, tai eono ios eouoeenos y erei|inos, uaeierou ce aueiia |oia ce iuego, nateria y raciaeioues.
Lu ios auos seseuta ceseu|rierou ia reseueia ce raciaeioues nierooucas ce iouco eu toco ei uuiverso, ieuneuo ue iue iuterretaco eono uu eeo, uu reiun|rar cei Big Baug iuieiai. La necieiu reeisa cei
eseetro, ia oiarizaeiu y ia cistri|ueiu esaeiai ce esta raciaeiu ce iouco areee eouiirnar, ai neuos eu iueas geueraies, ios aetuaies noceios terieos ce ios orgeues cei uuiverso.
Autes ce ia ceteeeiu aeeiceutai ce este ruico nierooucas ce iouco, se ii|ra|a uu ce|ate eutre cos grauces eseueias ce ia eosnoioga nocerua. Luos reierau iuterretar ia exausiu cei uuiverso eono uu
roeeso esta|ie, es ceeir, ei uuiverso se exauce a uu ritno esta|ie, seguu ieyes eoustautes ce ia isiea, ue se ie ueceu aiiear eu euaiuier noneuto caco. Dei otro iaco esta|au aueiios ue iuterreta|au ia
evoiueiu eu trniuos ce uua exiosiu esniea. \e bau ciebo ue eutre ios ceieusores cei noceio ce estaco esta|ie se eueoutra|au aiguuos ce ios eieutiieos ns reievautes ce ia eosnoioga nocerua, eono
lrec uoyie. De beebo, eu aiguu noneuto uo nuy iejauo, esta teora rereseuta|a ia osieiu eieutiiea nayoritaria reseeto ai origeu ce uuestro uuiverso. Lu ia aetuaiicac, areee ue ia nayora ce ios
eosniogos estu eouveueicos ce ue ei ruico nierooucas ce iouco cenuestra ceiiuitivaneute ia vaiicez ce ia bitesis cei Big Baug. Ls uu ejenio naraviiioso ce eno, eu uitina iustaueia, sou ias rue|as
enrieas ias ue eniteu ei juieio ceiiuitivo eu ia eieueia. Ai neuos eu riueiio, io nisno se uece ceeir cei |ucisno, ue aiirna ue ei euestiouanieuto ce ia autoricac ce ias rue|as enrieas euivaie a ia
ceseaiiiieaeiu ce uuo nisno eono iuterioeutor viico eu uu ce|ate ertieo.
Lu ei 1|et existau nitos eoniejos ce ia ereaeiu, surgicos ce ia reiigiu ce Bu, auterior ai |ucisno. Luo ce ios tenas eeutraies ce aueiios nitos es ei uaeinieuto cei orceu a artir cei eaos, ce ia iuz a
artir ce ia oseuricac, cei ca a
artir ce ia uoebe, ce ia existeueia a artir ce ia uaca. 8ou aetos reaiizacos or uu ser traseeuceutai, ue erea toco eou su uro oteueiai. Ctro gruo ce nitos retrata ei uuiverso eono uu orgauisno vivo,
ue uaee ce uu buevo esnieo. Lu ei seuo ce ias rieas tracieioues reiigiosas y esirituaies ce ia Iucia autigua se cesarroiiarou uunerosas visioues eosnoigieas, eoutracietorias eutre s. Aueiia variecac iueiua
iornuiaeioues tau civersas eono ia autigua teora 8anlbya ce ia nateriaiicac rinorciai, ue ceseri|e ios orgeues cei eosnos y ce ia vica ue eoutieue eono exresiu ce uu sustrato su|yaeeute a|soiuto, ei
atonisno Vaisbesbila, ue sustituy uua iuraiicac ce tonos iucivisi|ies eono uuicaces |sieas ce ia reaiicac eou uu uuieo sustrato su|yaeeute, ias ciiereutes teoras ce ios cioses Brabnau e Isbvara eono
iueutes ce ia ereaeiu civiua, y ia teora ce ia eseueia nateriaiista racieai Cbarvala, ue iuterreta ia evoiueiu cei uuiverso eono uu roeeso nateriai aieatorio y siu rosito ceiiuico, eousicerucose tocos ios
roeesos neutaies cerivativos ce eoniejas eouiiguraeioues ce ieuneuos nateriaies. Lsta uitina osieiu uo ciiiere ce ia uoeiu nateriaiista eieutiiea, seguu ia euai ia neute se recuee a uua reaiicac
ueuroigiea y |iouniea y esta, a su vez, a beebos isieos. Li |ucisno, eu ean|io, exiiea ia evoiueiu cei eosnos seguu ei riueiio ce ia origiuaeiu ceeucieute, eu ue ei origeu y ia existeueia ce toco ba ce
euteucerse eu trniuos ce ia eoniieaca rec ce eausas y eoucieioues iuterreiaeiouacas. \ esto se aiiea tauto a ia nateria eono a ia eoueieueia.
8eguu ias viejas eserituras, ei roio Buca jans resouci cireetaneute a ias reguutas so|re ei origeu cei uuiverso. Lu uua ce sus ianosas ar|oias, ei Buca ceseri|i a ia ersoua ue iautea este tio
ce reguutas eono uu bon|re berico or uua iieeba euveueuaca. Lu iugar 4i ernitir ue ei eirujauo ie extraiga ia iieeba, ei berico iusiste eu eouoeer rinero ia easta, ei uon|re y ei eiau cei bon|re ue ie
cisar ia iieeba. 8i es noreuo, eastauo o ru|io. 8i vive eu uua aicea, uu ue|io o uua eiucac. 8i ei arna utiiizaca iue areo o |aiiesta. 8i ia euerca era ce ii|ra, ce eaua, ce euano, ce uervio o ce eorteza. 8i ei
astii era ce nacera siivestre o euitivaca, etetera, etetera. Las iuterretaeioues cei siguiiieaco ce aueiia uegaeiu cei Buca a resoucer cireetaneute a ia reguuta varau.
Luos sostieueu ue uo uera resoucer orue estas reguutas netaisieas uo guarcau reiaeiu cireeta eou ia ii|eraeiu. Ctros, eou ragarjuua a ia ea|eza, arguneutau ue, eu ia necica eu ue ias
reguutas artau ce ia suosieiu ce uua reaiicac iutruseea ce ias eosas y uo ce ia origiuaeiu ceeucieute, eoutestarias bu|iera eoutri|uico ai aiiauzanieuto ce ia ie eu uua existeueia siica e iubereute.
Las ciiereutes tracieioues |ucistas agruau ias reguutas ce iorna cistiuta. Li eauou laii reeoge ciez reguutas ce este tio siu eoutestar, nieutras ue ia tracieiu iucia eisiea berecaca or ios ti|etauos
reeoge ias siguieutes eatoree.
1. 8ou eteruos ei uuiverso y ei yo'
2. 8ou trausitorios ei uuiverso y ei yo'
1. 8ou eteruos a ia vez ue trausitorios ei uuiverso y ei yo'
4. ri sou eteruos ui trausitorios ei uuiverso y ei yo'
:. 1ieueu uu eonieuzo ei uuiverso y ei yo'
6. ro tieueu uu eonieuzo ei uuiverso y ei yo'
. 1ieueu y uo tieueu uu eonieuzo ei uuiverso y ei yo'
8. ri tieueu ui uo tieueu uu eonieuzo ei uuiverso y ei yo'
v. Lxiste ei Beucito cesus ce ia nuerte'
10. ro existe ei Beucito cesus ce ia nuerte'
11. Lxiste a ia vez ue uo existe ei Beucito cesus ce ia nuerte'
12. ri existe ui uo existe ei Beucito cesus ce ia nuerte'
11. Ls ia neute io nisno ue ei euero'
14. 8ou ia neute y ei euero cos euticaces searacas'
Aesar ce ia tracieiu ue reeogeu ias eserituras aeerea ce ia uegaeiu cei Buca a artieiar eu este uivei ce ciseurso netaisieo, ei |ucisno eono sistena iiiosiieo ce ia Iucia autigua tieue uua iarga
bistoria ce auiisis roiuuco ce esas reguutas iuucaneutaies y eteruas so|re uuestra existeueia y ei nuuco eu ue vivinos. \i roia tracieiu ti|etaua ba reei|ico este iegaco iiiosiieo.
Li |ucisno reeoga cos grauces tracieioues eosnoigieas. Lua ce eiias es ei sistena A|bicbarna, ue eonarteu nuebas eseueias |ucistas, eono ia 1beravaca, ue es, basta ei ca ce boy, ia tracieiu
coniuaute eu ases eono 1aiiaucia, 8ri Laula, Birnauia, Can|oya y Laos. Auuue ia tracieiu |ucista ue se iutrocujo eu ei 1|et es ia \abayaua, eseeiaineute ia versiu ce |ucisno iucio eouoeica eono
raiauca, ia sieoioga y ia eosnoioga A|bicbarna iornau arte inortaute cei auorana iuteieetuai ti|etauo. La o|ra riueiai cei sistena eosnoigieo A|bicbarna ue iieg basta ei 1|et es ei
1esoco de conocoento suecoc - ~lhdhacoakosha- ce Vasu|aucbu. La seguuca tracieiu eosnoigiea cei 1|et es ei sistena baiiaco eu uu inortaute eoujuuto ce textos |ucistas vajrayaua, ue
erteueeeu ai guero terieo-retieo eouoeico eono kaiaebalra, ue siguiiiea iiteraineute rueca cei tieno. Auuue ia tracieiu atri|uye ias euseuauzas |sieas cei eieio kaiaebalra ai roio Buca, resuita
ciieii iceutiiiear eou reeisiu ia ieeba cei origeu ce ias o|ras ns autiguas ce ese sistena. Desus ce ia tracueeiu ce ios textos kaiaebalra iuucaneutaies cei suserito ai ti|etauo eu ei sigio XI, ei kaiaebalra
iieg a oeuar uu iugar reievaute eu ia bereueia |ucista ti|etaua.
A ia ecac ce veiute auos, euauco enee ei estucio sistentieo ce ios textos ue auaiizau ia eosnoioga A|bicbarna, sa|a ya ue ia tierra es recouca, ba|a visto eu revistas ias ingeues iotogriieas ce ios
erteres voieuieos eu ia sueriieie ce ia Luua y teua aiguua uoeiu cei giro or|itai ce ia 1ierra y ce ia Luua airececor cei 8oi.
De|o reeouoeer, or io tauto, ue ei estucio ce ia reseutaeiu eisiea ce Vasu|aucbu cei sistena eosnoigieo A|bicbarna uo ne atrajo cenasiaco.
La eosnoioga A|bicbarna ceseri|e uua 1ierra iaua, airececor ce ia euai girau eueros eeiestiaies eono ia Luua y ei 8oi.
8eguu esta teora, uuestra 1ierra es uuo ce ios euatro eoutiueutes -ei eoutiueute sur, ara ser reeisos- situacos eu ias euatro cireeeioues earciuaies ce uua grau noutaua iianaca noute \era, ue se
eueueutra eu ei eeutro cei uuiverso. Caca uuo ce ios euatro eoutiueutes est iiauueaco or eoutiueutes neuores, y ios esaeios ue ies searau estu eu|iertos ce iuneusos oeauos. Lste sistena eosnoigieo
eu su totaiicac se aoya eu uu sueio ue, a su vez, ernaueee suseucico eu ei esaeio vaeo. Li ocer cei aire nautieue ia |ase a iiote eu ei esaeio vaeo. Vasu|aucbu oireee uua cetaiiaca ceserieiu ce
ios eursos or|itaies ce ia Luua y cei 8oi, as eono ce sus tanauos y ce ias cistaueias ue ies searau ce ia 1ierra.
Lstos tanauos, cistaueias, etetera, sou reiutacos ce iauo or ias rue|as enrieas ce ia astrouona nocerua. Lu ia iiiosoia |ucista existe uua nxina ue aiirna ue sosteuer uu riueiio eu eoutra ce ia
razu suoue niuar ia roia ereci|iiicac. Coutraceeir ias rue|as enrieas sera uua iaiaeia auu nayor. lor eso es ciieii aeetar ia eosnoioga A|bicbarna ai ie ce ia ietra. De beebo, siu ueeesicac ce
reeurrir a ia eieueia nocerua, existe uua gana suiieieute ce noceios eosnoigieos eoutracietorios ceutro ce ia iiiosoia |ucista ara euestiouar ia vaiicez iiterai ce euaiuier versiu eu artieuiar. , Lu ni oiuiu,
eu |ucisno ce|e a|aucouar nuebos aseetos ce ia eosnoioga A|bicbarna.
Ls ciseuti|ie basta u uuto ei roio Vasu|aucbu erea eu ia eosnovisiu A|bicbarna. Li reteuca uua reseutaeiu sistentiea ce ia variecac ce eseeuiaeioues eosnoigieas ue se ca|au eu ia Iucia
ce auei tieno. Lstrietaneute ba|iauco, ia ceserieiu cei eosnos y ce sus orgeues -ue ios textos |ucistas ceuoniuau eouteuecor- es seeuucaria a ia reseutaeiu ce ia uaturaieza y ios orgeues ce ios
seres seusi|ies, ue sou ei eouteuico. Ceucuu Cbobei, ei erucito ti|etauo ue reeorri grau arte cei su|eoutiueute iucio eu ios auos treiuta, sugiri ue ia ceserieiu A|bicbarna ce ia 1ierra eono
eoutiueute sur sin|oiiza|a ei naa autiguo ce ia Iucia eeutrai. Cireei uu reiato iuteresaute ce eno ias ceserieioues ce ios tres eoutiueutes restautes eoueuercau eou iugares geogriieos eoueretos ce ia
Iucia nocerua. Que su iuterretaeiu est aeertaca o ue esos iugares reei|ierau su uon|re a raz ce ios eoutiueutes ue, seguu se erea, rocea|au ei noute \era, es uua euestiu a|ierta a ce|ate.
Aiguuas ce ias eserituras autiguas ceseri|eu ios iauetas eono eueros esirieos suseucicos eu ei vaeo, ce uu noco areeico a eono ia eosnoioga nocerua eouei|e ios sistenas iauetarios. La
eosnoioga kaiaebalra oireee uua seeueueia ceiiuica ara ia evoiueiu ce ios eueros eeiestiaies eu uuestra gaiaxia. lrinero se iornarou ias estreiias, iuego se ere uuestro sistena soiar, etetera.
Lo ue tieueu ce iuteresaute ias eosnoiogas A|bicbarna y kaiaebalra es ia inageu ns aniia ue oireeeu ce ios orgeues cei uuiverso. 8e reeouoee ue ei uuestro es soio uuo ce ios iueouta|ies sistenas
existeutes eu ei eosnos. 1auto A|bicbarna eono kaiaebalra enieau ei trniuo teuieo tcu/cosoos (ue, seguu ereo, eorresouce a nii niiioues ce sistenas, aroxinacaneute) ara eonuuiear esa uoeiu
ce ia vastecac ce ios sistenas cei uuiverso, y an|as aiirnau ia iuiiuicac ce ciebos sistenas. De noco ue, eu riueiio, auuue uo exista uu eonieuzo ui uu iiu ara ei uuiverso eu su totaiicac, s existe uu
roeeso tenorai ceiiuico ce eonieuzo, necio y iiu ara eaca sistena iucivicuai.
La evoiueiu ce uu sistena esnieo artieuiar se eouei|e eu trniuos ce euatro etaas iuucaneutaies, ias ceuoniuacas euatro eras ce 1; ei vaeo, 2; ia iornaeiu, ; ia curaeiu y, iiuaineute, -; ia
cestrueeiu. 8e eree ue eaca uua ce estas etaas cura uu tieno iargusino, veiute necios eoues, y ue es soio eu ei uitino necio eu ce ia etaa ce ia iornaeiu euauco evoiueiouau ios seres seusi|ies. La
cestrueeiu ce uu sistena esnieo uece ce|erse a euaiuiera ce ios tres eieneutos uaturaies ue uo seau ia tierra y ei esaeio, es ceeir, ai agua, ai iuego o ai aire. Auei eieneuto ue rovoea ia cestrueeiu
cei sistena esnieo auterior ser ia |ase ce ia ereaeiu cei uuevo eosnos.
Lu ei eeutro ce ia eosnoioga |ucista, or tauto, uo soio existe ia icea ce ia existeueia ce nuitiies sistenas esnieos b-iuiiuitaneute ns ue ios grauos ce areua cei ro Cauges, seguu aiguuos textos-
siuo tan|iu ia uoeiu ce ue se eueueutrau eu uu eoustaute roeeso ce iornaeiu y cestrueeiu. Lsto siguiiiea ue ei uuiverso uo tieue uu eonieuzo a|soiuto. . Las reguutas ue esta icea iautea a ia eieueia
sou iuucaneutaies. uu|o uu uuieo Big Baug o bu|o nuebos' uay uu [ uuieo uuiverso o bay nuebos, uu uunero iuiiuito ce eiios, iueiuso' Ls ei uuiverso iiuito o iuiiuito, eono aseverau ios |ucistas' ruestro
uuiverso seguir exauciucose iuceiiuica- - neute o su exausiu se ceeeierar, se ceteucr, iueiuso, basta : ue toco aea|e eu uua grau iniosiu'
lorna uuestro uuiverso arte ce uu eosnos eu eteruo estaco ce rerocueeiu' Los eieutiieos ce|ateu iuteusaneute eu toruo a estas reguutas. Desce ei uuto ce vista |ucista, surge uua reguuta
acieiouai. Auu acnitieuco ue soio bu|o uua grau exiosiu esniea, ocenos reguutar. lue auei ei origeu cei uuiverso eutero o uuieaneute ei eonieuzo ce uuestro sistena esnieo eu artieuiar'
La reguuta iuucaneutai, or io tauto, es si ei Big Baug -ue, seguu ios eosniogos noceruos, narea ei eonieuzo ce uuestro sistena esnieo aetuai- iue ei riueiio ce toco.
Vista cesce ia erseetiva |ucista, ia icea ce uu uuieo eonieuzo ceiiuitivo resuita nuy ro|ientiea. 8i existi tai eonieuzo a|soiuto, seguu ia igiea, soio uos uecau cos oeioues. Lua es ei tesno, ue
aiega ue ei uuiverso iue ereaco or uua iuteiigeueia totaineute traseeuceute y, or io tauto, ai nargeu ce ias ieyes ce eausa y eieeto.
La seguuca oeiu eousistira eu ia ereaeiu cei uuiverso siu eausa eu a|soiuto. Li |ucisno reebaza an|as. 8i ei uuiverso es ereaeiu ce uua iuteiigeueia reexisteute, sigueu vigeutes ias reguutas aeerea cei
estatus outoigieo ce cieba iuteiigeueia y ce ia reaiicac ue rereseuta.
Dbarnalirti, ei grau igieo y eisteniogo cei sigio VII ce ia era eonuu, bizo uua eouviueeute reseutaeiu ce ia ertiea |ucista estucar cei tesno. Lu su o|ra eisiea Loscn de /a cogncn va/da
Dbarnalirti se euireuta a aiguuas ce ias rue|as ns reievautes a iavor ce ia existeueia ce uu Creacor, iornuiacas or ias eseueias iiiosiieas testas ce ia Iucia. Lxuestos eou |revecac, ios arguneutos a
iavor cei tesno sou ios siguieutes. Los nuucos ce ia exerieueia iuterior y ce ia nateria exterior sou o|ra ce uua iuteiigeueia reexisteute orue a; eono ias berranieutas cei eariutero, oerau eu uua
seeueueia orceuaca, l; a senejauza ce arteiaetos eono ias vasijas, tieueu iornas, c; eono ios o|jetos ce uso eoticiauo, oseeu uua eiieaeia eausativa.
Lstos arguneutos, seguu ereo, guarcau eierta siniiituc eou ei arguneuto testa ce uua tracieiu iiiosiiea oeeiceutai ue se eouoee eono arguneuto a artir cei ciseuo. 8eguu i, ei orceu eousicera|ie ue
erei|inos eu ia uaturaieza es rue|a ce ia existeueia ce uua iuteiigeueia ue ce|i erearia. Dei nisno noco ue uo ocenos eouee|ir uu reioj siu ei reiojero ue io bizo, uos es ciieii eouee|ir uu uuiverso
orceuaco siu ia iuteiigeueia ereacora ue io orceu.
Las eseueias iiiosiieas eisieas ce ia Iucia ue asuneu uua visiu testa cei origeu cei uuiverso sou tau civersas eono sus euivaieutes oeeiceutaies. Lua ce ias ns autiguas es uua rana ce ia eseueia
8anlbya, ue sosteua ue ei uuiverso iieg a ser graeias ai juego ereativo ce io ue eiios iianau sustaueia rinaria, ei cakct y ei Islvaca. Dios. 8e trata ce uua teora netaisiea soiistieaca, iuucaneutaca eu
ia iey uaturai ce ia eausaiicac, ue exiiea ei roi ce ia civiuicac eu trniuos ce ias earaeterstieas ns nisteriosas ce ia reaiicac, eono sou ia : ereaeiu, ei rosito ce ia existeueia y otros tenas aiiues.
Li uuto erueiai ce ia ertiea ce Dbarnalirti eousiste eu ia cenostraeiu ce uua iueousisteueia iuucaneutai ue i erei|e eu ia teora testa. Denuestra ue ei iuteuto nisno ce exiiear ei origeu cei uuiverso
eu trniuos testas vieue notivaco or ei riueiio ce ia eausaiicac, uo o|staute -eu uitina iustaueia- ei tesno se ve o|iigaco a reebazar ciebo riueiio. Atri|uyeuco uu eonieuzo a|soiuto a ia eaceua
eausativa, ios testas sugiereu ue uece ba|er aigo, ai neuos uua eausa, ue ueca iuera ce ia iey ce ia eausaiicac.
Lste eonieuzo, ue rereseuta ia eausa iuieiai, uo o|eceeer eu s a uiuguua eausa. Lsa rinera eausa teucr ue ser uu riueiio eteruo y a|soiuto. De ser as, eno ocenos exiiear su eaaeicac ce
rocueir eosas y aeouteeinieutos trausitorios' Dbarnalarti arguneuta ue a tai riueiio ernaueute uo se ie uece atri|uir uiuguua eiieaeia eausativa. Lu eseueia, aiirna ue ia ostuiaeiu ce uua rinera eausa
uuieaneute uece ser uua bitesis netaisiea ar|itraria. ro se uece cenostrar.
Asauga, ue eseri|i eu ei sigio IV, euteuca ei origeu cei uuiverso eu trniuos ce ia teora ce ia origiuaeiu ceeucieute. Lsta teora sostieue ue tocas ias eosas uaeeu y iiegau a su iiu seguu ceterniuacas
eausas y eoucieioues. Asauga iceutiiiea ias tres eoucieioues riueiaies ue rigeu ei riueiio ce ia origiuaeiu ceeucieute. Lu riner iugar, ia eoucieiu ce ia ausenca de una nte/genca ceestente.
Asauga reebaza ia osi|iiicac ce ia ereaeiu cei uuiverso or tai iuteiigeueia, arguneutauco ue su existeueia traseeucera or eonieto ias ieyes ce eausa y eieeto. Lu ser a|soiuto ue es eteruo, traseeuceutai y
iuera cei aieauee ce ia iey ce ia eausaiicac, uo ocra iuteraetuar eou ias eausas y ios eieetos y sera, or io tauto, iueaaz ce iuieiar ui ce ouer iiu a euaiuier ieuneuo.
Lu seguuco iugar, ia eoucieiu ce ia oecoanenca, ue ceterniua ue ias nisnas eausas y eoucieioues ue cau iugar ai nuuco ce ia origiuaeiu ceeucieute sou inernaueutes y sujetas a ean|ios. Lu
tereer iugar, ia eoucieiu ce ia otenca/dad. Lste riueiio baee reiereueia ai beebo ce ue aigo uo uece rocueirse a artir ce euaiuier eosa. lara ue uu eoujuuto eouereto ce eausas y eoucieioues c iugar
a uu eoujuuto artieuiar ce eieetos o eouseeueueias, ce|e existir aiguu tio ce reiaeiu uaturai eutre eiias.
Asauga aiirna ue ei origeu cei uuiverso se ce|e eonreucer eu trniuos cei riueiio ce uua eaceua iuiiuita ce eausaeiu, siu traseeuceueia ui iuteiigeueia reexisteute.
Li |ucisno y ia eieueia eonarteu uua retieeueia iuucaneutai a ia bora ce ostuiar uu ser traseeuceute eono origeu ce tocas ias eosas. ro es ce sorreucer, uesto ue an|as tracieioues iuvestigativas sou
eseueiaineute uo testas eu su orieutaeiu iiiosiiea. 8i, uo o|staute, aeetanos ei Big Baug eono eonieuzo a|soiuto ce toco, beebo ue iniiea ue ei uuiverso tieue uu noneuto a|soiuto ce uaeinieuto, saivo
ue uos ueguenos a eseeuiar ns aii ce aueiia exiosiu esniea, ios eosniogos ce|eru aeetar, a esar ce s nisnos, ia existeueia ce aiguu tio ce riueiio traseeuceute eono eausa cei uuiverso. Quiz
uo se trate cei nisno Dios ue ostuiau ios testas, siu en|argo, eu su aei iuucaneutai ce ereacor cei uuiverso, ese riueiio traseeuceutai rereseutar aiguu tio ce ceicac.
8i, or otra arte, eono bau sugerico aiguuos eieutiieos, ei Big Baug uo es tauto uu uuto ce artica eono uu noneuto ce iuesta|iiicac ternociuniea, bay iugar ara uua iuterretaeiu ns eonieja y
natizaca ce auei aeouteeinieuto esnieo. lareee ue nuebos eieutiieos oiuau ue tocava uo se ba enitico uu juieio ceiiuitivo aeerea cei Big Baug eono eonieuzo a|soiuto ce toco. La uuiea rue|a
enriea eoueiuyeute basta ei noneuto es ue uuestro eutoruo eosnoigieo areee ba|er evoiueiouaco a artir ce uu estaco iuteusaneute eaiieute y ceuso. uasta ue se eueueutreu rue|as ns eouviueeutes
ce ios cistiutos aseetos ce ia teora cei Big Baug, y basta ue ueceu ieuaneute iutegracos ios baiiazgos ce ia neeuiea euutiea y ia teora ce ia reiativicac, nuebas ce ias euestioues eosnoigieas ue au se
iauteau seguiru iornauco arte cei terreuo netaisieo, uo ce ia eieueia enriea.
8eguu ia eosnoioga |ucista, ei nuuco est eonuesto ce ios eiueo eieneutos. ei eieneuto cei esaeio, ue sirve ce sostu, y ios euatro eieneutos iuucaneutaies ce tierra, agua, iuego y aire. Li esaeio
ernite ia existeueia y iuueiouanieuto ce tocos ios cens eieneutos. Li sistena kaiaebalra reseuta ei esaeio uo eono uua uaca a|soiuta siuo eono uu necio ce arteuias vaeas o arteuias esaeiaies,
ue sou arteuias nateriaies extrenacaneute sutiies. Lste eieneuto cei esaeio es ia |ase ara ia evoiueiu y ia cisoiueiu ce ios euatro eieneutos, ue se geuerau a artir ce auei y vueiveu a ser a|sor|icos
or i. Li roeeso ce ia cisoiueiu sigue ei siguieute orceu. tierra, agua, iuego y aire. Li roeeso ce ia geueraeiu sigue ei orceu iuverso. aire, iuego, agua y tierra.
Asauga aiirna ue estos eieneutos |sieos, ue i ceseri|e eono ios euatro grauces eieneutos, uo se ce|eu eouee|ir eu trniuos ce nateriaiicac eu ei seutico estrieto ce ia aia|ra. Li traza uua
cistiueiu eutre ios euatro grauces eieneutos, ue sou ns uuas iuerzas eu oteueia, y ios grauces eieneutos ue sou eoustitutivos ce ia nateria agregaca. 1ai vez, resuite ns ieii eonreucer ios euatro
eieneutos ce ios o|jetos nateriaies eono soiicez (tierra), iiuicez (agua), eaior (iuego) y euerga eiutiea (aire).
Los euatro eieneutos evoiueiouau cesce ei uivei ns sutii ai nateriai, a artir ce ia eausa su|yaeeute ce ias arteuias vaeas, y se cisueiveu cesce ei uivei nateriai ai sutii, retoruauco a ias arteuias vaeas
cei esaeio. Li esaeio, eou sus arteuias vaeas, es ia |ase ce toco ei roeeso. Quiz ei trniuo arteuia uo sea ei ns aroiaco ara cesiguar estos ieuneuos, ya ue iniiea reaiicaces nateriaies ya
iornacas. lor cesgraeia, ios textos uo eoutieueu ceserieioues suiieieutes ue uos ayuceu a ceiiuir nejor estas arteuias esaeiaies.
La eosnoioga |ucista esta|ieee ei eieio cei uuiverso ce ia siguieute nauera. rinero, bay uu eroco ce iornaeiu, iuego uu eroco ce curaeiu, a eoutiuuaeiu, uu eroco ce cestrueeiu y, or uitino, uu
eroco ce vaeo, ue reeece ia iornaeiu ce uu uuiverso uuevo. Aio iargo cei euarto eroco, ei cei vaeo, ias arteuias esaeiaies su|sisteu, y ser a artir ce eiias ue uaeer toca ia nateria cei uuevo
uuiverso. Ls eu estas arteuias esaeiaies couce se eueueutra ia eausa iuucaneutai cei nuuco isieo eu su totaiicac. 8i uerenos ceseri|ir ia iornaeiu cei uuiverso y ce ios eueros isieos ce ios seres,
ce|enos auaiizar ia nauera eu ue ios ciiereutes eieneutos eoustitutivos cei uuiverso ucierou eo|rar iorna a artir ce ias arteuias esaeiaies.
Ls ei oteueiai eseeiieo ce estas arteuias ue ba caco iugar a ia estruetura cei uuiverso y ce toco io ue bay eu i. ios iauetas, ias estreiias y ios seres seusi|ies, eono ios bunauos y ios auinaies. 8i
regresanos a ia eausa uitina ce ios o|jetos nateriaies cei nuuco, iiegarenos a ias arteuias esaeiaies. 8u existeueia reeece ai Big Baug, es ceeir, a euaiuier uuevo eonieuzo, y sou, ce beebo, resicuos cei
uuiverso reexisteute ue se cesiutegr. lareee ue aiguuos eosniogos se iueiiuau a eusar ue uuestro uuiverso surgi eono uua iiuetuaeiu ce io ue se ceuoniua vaeo euutieo. lara n, esta icea baee
eeo ce ia teora kaiaebalra ce ias arteuias esaeiaies.
Desce ei uuto ce vista ce ia eosnoioga nocerua, eonreucer ei origeu cei uuiverso curaute ios rineros seguucos ce su existeueia iautea uu ro|iena easi irresoiu|ie. larte ce este ro|iena resice eu ei
beebo ce ue ias euatro iuerzas eouoeicas cei uuiverso -ia gravecac, ia eieetronagutiea y ias iuerzas uueieares c|ii y iuerte- uo iuueiouau eu esos noneutos. Lutrau eu juego ns tarce, euauco ia ceusicac
y ia teneratura ce ia etaa iuieiai bau cisniuuico sustaueiaineute, y eniezau a iornarse ias arteuias eieneutaies ce ia nateria, eono ei bicrgeuo y ei beiio. Li eonieuzo reeiso cei Big Baug es io ue
iiananos uua siuguiaricac. Aii iraeasau tocas ias eeuaeioues natentieas y ias ieyes ce ia isiea. Cauticaces uornaineute neusura|ies, eono ia ceusicac y ia teneratura, sou iuceiiui|ies eu ese noneuto.
luesto ue ei estucio eieutiieo cei origeu eosnoigieo reuiere ia aiieaeiu ce eeuaeioues natentieas y ia asuueiu ce vaiicez ce ias ieyes ce ia isiea, areeera ue, si estas ieyes y eeuaeioues iraeasau,
ce|enos reguutaruos si aiguua vez ocrenos baiiar uua exiieaeiu eonieta ce ios seguucos iuieiaies cei Big Baug. \is anigos eieutiieos ne cieeu ue aiguuas ce ias neutes ns riviiegia|as ce ia eieueia se
cecieau, reeisaneute, a exiorar ia bistoria ce ias rineras etaas ce ia iornaeiu ce uuestro uuiversos. lareee ue, seguu aiguuos iuvestigacores, ia soiueiu a io ue abora aareee eono uu eoujuuto ce
ro|ienas irresoiu|ies yaee eu ia iornuiaeiu ce uua grau teora uuiiieaca, ue uos ayuce a iutegrar tocas ias ieyes ce ia isiea eouoeicas. 1ai vez eousiga reuuir ios cos aracignas ce ia isiea nocerua ue
abora areeeu eoutraceeirse. ia reiativicac y ia neeuiea euutiea. 8eguu ne cieeu, ias suosieioues axiontieas ce estas cos teoras uo se bau ocico eoueiiiar, basta ei noneuto. La teora ce ia reiativicac
aiirna ue ei eieuio reeiso ce ia eoucieiu exaeta cei eosnos eu euaiuier noneuto caco es osi|ie, si cisouenos ce ia iuiornaeiu ueeesaria. La neeuiea euutiea, eu ean|io, sostieue ue ei nuuco ce ias
arteuias nieroseieas se uece eonreucer uuieaneute eu trniuos ro|a|iistieos, orue, eu uu uivei iuucaneutai, ei nuuco eousiste ce trozos o euautos ce nateria (ce ab ei uon|re ce isiea euutiea)
ue estu sujetos ai riueiio ce ia iueerticun|re. 1eoras ce uon|res extieos, eono ia teora ce ia bierseeueueia o ia teora \, sou eaucicatas a ia grau teora uuiiieaca.
Lxiste otro inecineuto a uuestro iuteuto ce aieauzar uu eouoeinieuto eonieto ce ia iornaeiu iuieiai cei uuiverso. Lu ei uivei iuucaneutai, aiirna ia neeuiea euutiea, es inosi|ie receeir eou exaetituc
ei eonortanieuto ce uua arteuia eu uua situaeiu caca. lor io tauto, soio ocenos baeer recieeioues cei eonortanieuto ce uua arteuia so|re uua |ase ce ro|a|iiicaces.
8i esto es eierto, or nuy eiieaees ue seau uuestras irnuias natentieas, uuuea ocrenos eonreucer ei cesarroiio ce uu roeeso, ya ue uuestro eouoeinieuto ce ias eoucieioues iuieiaies ce uu
ieuneuo o aeouteeinieuto caco ser sienre iueonieto. Lu ei nejor ce ios easos, ocrenos baeer eoujeturas aroxinacas ero uuuea iograr uua ceserieiu eonieta siuiera ce uu soio tono, y nuebo
neuos ce toco uu uuiverso.
Li eusanieuto |ucista acnite ia retiea inosi|iiicac ce aieauzar ei eouoeinieuto eonieto cei origeu cei uuiverso. Lu texto \abayaua ue se tituia Ia escctuca de/ ocnaoento //oca/ eoutieue uua iarga
ceserieiu ce ios sistenas esnieos iuiiuitos y ce ios inites cei eouoeinieuto bunauo. Lua seeeiu iianaca Lo iueaieuia|ie oireee uua seeueueia ce eieuios ce uuneros extrenacaneute eievacos, ue
euiniua eou trniuos eono io iueaieuia|ie, io iueouneusura|ie, io iiinitaco y io iueonara|ie. Li uunero ns aito es ei euacraco iuceei|ie, ue se suoue eorresouce a ia iuueiu ce io
iueuarra|ie nuitiiieaco or s nisno: Lu anigo ne ba ciebo ue este uunero se uece rereseutar eono 10:v. Li Ocnaoento //oca/ rosigue eou ia aiieaeiu ce estos uuneros iueouee|i|ies a ios sistenas
esnieos. Aiirna ue, auuue nuucos iueouta|ies seau recueicos a tonos y eaca tono eouteuga nuucos iueouta|ies, ei uunero ce sistenas esnieos uo se ba|r agotaco.
De noco siniiar, eou uuos |eiios versos otieos, ei texto eonara ia iutriueaca e iuteusaneute iuterreiaeiouaca reaiicac cei nuuco eou uua rec iuiiuita ce genas, ia rec ce joyas ce Iucra, ue se exauce
or ei esaeio iuiiuito. Lu eaca uuco ce ia rec bay uua gena ce eristai, ue se eoueeta eou tocas ias cens genas, a ias ue reiieja eu s nisna. riuguua joya se eueueutra eu ei eeutro ui eu ios extrenos ce ia
rec. Caca uua ce eiias est eu ei eeutro, eu ia necica eu ue reiieja tocas ias cens joyas ce ia reo. Ai nisno tieno est eu ei extreno, eu ia necica eu ue es reiiejaca eu tocas ias cens joyas. Daca ia
roiuuca iutereouexiu ce toco io ue bay eu ei uuiverso, uo es osi|ie aieauzar ei eouoeinieuto totai ce uu soio tono si uo se es onuiseieute. Couoeer ieuaneute uu tono suoucra eouoeer tan|iu sus
reiaeioues eou tocos ios cens ieuneuos cei uuiverso iuiiuito.
Los textos kaiaebalra aiirnau ue, autes ce su iornaeiu, euaiuier uuiverso caco se eueueutra eu ei estaco ce vaeo, couce tocos sus eieneutos nateriaies existeu eu iorna ce oteueiaiicac eono
arteuias esaeiaies. Lu ceterniuaco noneuto, euauco nacurau ias roeusioues lrnieas ce ios seres seusi|ies ue bau ce evoiueiouar ceutro ce este uuiverso caco, ias arteuias ce aire eniezau a
agregarse ce iorna siniiar, geuerauco ocerosos ean|ios trnieos, ue viajau or ei aire. Aeoutiuuaeiu, se agregau ias arteuias ce agua ara iornar uua iiuvia torreueiai, ue va aeonauaca ce
reinagos. liuaineute, se agregau ias arteuias ce tierra ue, eon|iuacas eou ios cens eieneutos, eniezau a asunir uu estaco ce soiicez. Li uiuto eieneuto, ei esaeio, inregua tocos ios cens
eono iuerza iunaueute y, or io tauto, uo osee uua existeueia ciiereueiaca. 1ras uu iargusino roeeso tenorai, ios eiueo eieneutos se exauceu basta iornar ei uuiverso isieo, tai eono io eouoeenos y
erei|inos.
uasta abora uos benos reierico ai origeu cei uuiverso eono aigo ue eousiste uuieaneute eu uua nezeia ce euerga y nateria iuuine. ei uaeinieuto ce ias gaiaxias, ios agujeros uegros, ias estreiias, ios
iauetas y ei eaos ce ias arteuias su|atnieas. Desce ia erseetiva cei |ucisno, siu en|argo, existe ei tena eseueiai cei aei ce ia eoueieueia. lor ejenio ia eosnoioga kaiaebalra eono ia A|bicbarna
asuneu ue ia iornaeiu ce uu sistena esnieo eouereto est utinaneute iigaca a ias roeusioues lrnieas ce ios seres seusi|ies. Lu ieuguaje aetuai, ocenos ceeir ue estas eosnoiogas |ucistas rooueu
ue uuestro iaueta evoiueiou ce noco ue uciera sosteuer ia evoiueiu ce seres seusi|ies, eu ia iorna ce ias niracas ce eseeies ue existeu aetuaineute eu ia 1ierra.
Ai iuvoear au ei larna uo reteuco sugerir ue toco est eu iuueiu ce aueiio eu ei |ucisno. De|enos cistiuguir eutre ia oeraeiu ce ia iey uaturai ce ia eausaiicac, seguu ia euai uua serie caca ce
eoucieioues teucr uua serie caca ce eieetos, y ia iey cei larna, seguu ia euai uu aeto iuteueiouaco eoseebar ceterniuacos irutos. 8i, or ejenio, cejanos uua boguera siu aagar eu ei |osue, y ias iianas
reuceu uuas ranitas seeas y se roagau, rovoeauco uu iueeucio iorestai, ei beebo ce ue ios r|oies eu iianas arcau y se eouviertau eu ear|u y eu buno es, sinieneute, uu eieeto ce ia iey uaturai ce ia
eausaiicac, caca ia uaturaieza cei iuego y ce ios nateriaies iueeuciacos. Lsta seeueueia ce aeouteeinieutos uo iniiea ei larna. lero ue uu ser seusi|ie ceeica eueeucer uu iuego y iuego se oivice ce aagario
-aeto ue ba caco origeu a ia eaceua ce aeouteeinieutos- s iniiea uua eausaiicac lrniea.
Lu ni oiuiu, ei roeeso eutero ce ia evoiueiu ce uu sistena esnieo o|eceee a ia iey uaturai ce ia eausaiicac. Creo ue ei larna eutra eu aeeiu eu cos noneutos. Cuauco ei uuiverso evoiueioua basta
ei uuto ce ocer sosteuer ia vica ce ios seres seusi|ies, su cestiuo se euiaza eou ei larna ce estos seres ue io ba|itaru. Quiz resuite ns ciieii eonreucer ia iuterveueiu iuieiai cei larna, ue es, eu
eieeto, ia nacuraeiu cei oteueiai lrniea ce ios seres seusi|ies ue oeuaru ciebo uuiverso, ue ceseueaceua su ceveuir.
La eaaeicac ce ciseeruir exaetaneute euuco ei larna se eruza eou ia iey uaturai ce ia eausaiicac es, seguu ia tracieiu |ucista, rerrogativa uuieaneute ce ia neute onuiseieute cei Buca. Li ro|iena
eousiste eu eoueiiiar ios cos biios exiieativos. rinero, ue euaiuier sistena esnieo y ios seres ue io ba|itau surgeu cei larna y, seguuco, ue existe uu roeeso uaturai ce eausa y eieeto ue, sinieneute,
se ceseueaceua. Los textos |ucistas ns autiguos sugiereu ue ia nateria, or uu iaco, y ia eoueieueia, or ei otro, se reiaeiouau ce aeuerco a uu roeeso roio ce eausa y eieeto, ue ca iugar a uuevos
eoujuutos ce iuueioues y roiecaces eu an|os easos. Lu ia necica eu ue eonreucenos su uaturaieza, reiaeioues eausaies y iuueioues, ocenos cerivar iuiereueias -eu toruo a ia nateria y tan|iu a ia
eoueieueia- ue caru iugar ai eouoeinieuto.
Lsas etaas iuerou eociiieacas eono ios euatro riueiios. ei riueiio ce ia uaturaieza, ei riueiio ce ia ceeuceueia, ei riueiio ce ia iuueiu y ei riueiio ce ia eviceueia.
La reguuta, ues, es esta. Lstos euatro riueiios, ue, seguu ia iiiosoia |ucista, eoustituyeu ias ieyes ce ia uaturaieza sou eu s iuceeucieutes cei larna o su existeueia est iigaca ai larna ce ios seres
ue ba|itau ei uuiverso eu ue ciebas ieyes oerau' Lsta euestiu es siniiar a ias reguutas iauteacas eu reiaeiu ai estatus ce ias ieyes ce ia isiea. luece existir uu eoujuuto ce ieyes isieas eonietaneute
cistiutas eu otro uuiverso o ias ieyes ce ia isiea, tai eono ias eouoeenos, sou viicas ara tocos ios uuiversos osi|ies'
8i ia resuesta es ue uuas ieyes cistiutas ueceu oerar eu uuiversos cistiutos, cesce ei uuto ce vista |ucista, esto suoucra ue ias roias ieyes isieas estu iigacas ai larna ce ios seres seusi|ies ue
surgirau ceutro ce ciebo uuiverso.
Cno veu ias teoras eosnoigieas |ucistas ia evoiueiu ce ia reiaeiu eutre ias roeusioues lrnieas ce ios seres seusi|ies y ei cesarroiio cei uuiverso isieo' Cou u neeauisno se eoueeta ei larna
eou ia evoiueiu cei sistena isieo' Lu geuerai, ios textos |ucistas A|bicbarna uo tieueu nuebo ue ceeir so|re estas euestioues, exeeto ia eoueeeiu geuerai cei eutoruo eu ei ue existe ei ser seusi|ie eono
eieeto an|ieutai cei larna eoieetivo ce este ser, ue es eonartico or niracas ce otros seres. Los textos kaiaebalra, uo o|staute, ceseri|eu reiaeioues estreebas eutre ei eosnos y ios eueros ce ios seres
seusi|ies ue io ba|itau, eutre ios eieneutos uaturaies cei uuiverso isieo exteruo y ios eieneutos iuteruos ce ios seres seusi|ies, eutre ias iases ce ia evoiueiu ce ios i eueros eeiestiaies y ios ean|ios eu ios
eueros ce ios seres seusi|ies.
Li kaiaebalra reseuta uua inageu cetaiiaca ce estas eorreiaeioues y ce sus nauiiestaeioues, tai eono sou arebeucicas or ia exerieueia ce ias eriaturas seusi|ies. lor ejenio, ios textos ceseri|eu eno
ios eeiises soiares y iuuares ueceu aieetar a ios eueros ce ios seres seusi|ies eou ia aiteraeiu ce su ritno resiratorio. 8era iuteresaute soneter aiguuas ce estas aiegaeioues, ue uaeeu ce ia exerieueia en-
riea, a ia iuvestigaeiu eieutiiea.
Auu eou tocas estas eoniieacas teoras eieutiieas so|re ei origeu cei uuiverso, teugo reguutas siu eoutestar, reguutas inortautes. Qu exista autes cei Big Baug' De cuce viuo ei Big Baug' Cui
iue su eausa' lor u uuestro iaueta evoiueiou ce nauera ue uciera sosteuer ia vica' Qu reiaeiu bay eutre ei eosnos y ios seres ue bau surgico eu su seuo' Los eieutiieos ueceu ceseartar estas
reguutas eono a|surcas o, or ei eoutraro, reeouoeer su inortaueia, uegauco, uo o|staute, su reiaeiu eou ei n|ito ce ia iuvestigaeiu eieutiiea. An|as aetituces, siu en|argo, teucru eono eouseeueueia
ei reeouoeinieuto ce uuos inites ceiiuicos ce uuestro eouoeinieuto eieutiieo aeerea cei origeu ce uuestro eosnos. ro estoy sujeto a ias iinitaeioues roiesiouaies ui iceoigieas ce uua eosnovisiu
racieaineute nateriaiista. Li |ucisno eoutenia ei uuiverso eono aigo iuiiuito y siu eonieuzo, ce iorna ue ne ueco aveuturar ns aii cei Big Baug y eseeuiar aeerea cei osi|ie estaco ce ias eosas autes ce
i.
s. LA LVOLItIOS, LL KARMA \ LL MISnO nL LO8 8LRL8 8LS8IBLL8
La reguuta Qu es ia vica', ai nargeu ce su iornuiaeiu, rereseuta uu cesaio a euaiuier esiuerzo iuteieetuai ce cesarroiiar uua eosnovisiu eobereute. Cono ia eieueia nocerua, ei |ucisno arte ce
ia suosieiu |siea ce ue, eu ei uivei ns iuucaneutai, uo bay ciiereueias euaiitativas eutre ia |ase nateriai cei euero ce uu ser seusi|ie, eono ei bunauo, y ei ce uua roea, ouganos or easo.
1auto ia roea eono ei euero bunauo estu eoustituicos ce uua agregaeiu ce arteuias nateriaies areeicas. De beebo, ei uuiverso eutero y toca ia nateria ue eoutieue estu beebos ce io nisno, uu
nateriai eu eteruo roeeso ce reeieiaje. 8eguu ia eieueia, ios tonos ce uuestros eueros erteueeierou a estreiias iejauas eu ei tieno y eu ei esaeio.
La reguuta, ues, es ia siguieute. Qu baee ue ei euero bunauo sea tau ciiereute ai ce uua roea ue ueca sosteuer ia vica y ia eoueieueia' La resuesta |ioigiea nocerua a esta reguuta gira eu toruo
ce ia uoeiu ce ia energeueia ce uiveies ns eievacos ce roiecaces, ue eorresouceu a uiveies ns aitos ce eoniejicac eu ia agregaeiu ce ios eoustituyeutes nateriaies. Lu otras aia|ras, ia |ioioga
nocerua uos eueuta ia bistoria ce uua agregaeiu eaca vez ns eonieja ce tonos, ue cau iugar a estrueturas noieeuiares y geutieas. Li eoniejo orgauisno ce ia y ica surge, seueiiianeute, a artir ce ios
eieneutos nateriaies.
La teora ce ia evoiueiu ce Darwiu es ei soorte eoueetuai ce ia |ioioga nocerua. La evoiueiu y, ns eu eouereto, ia seieeeiu uaturai oireeeu ei auorana ns aniio ue ca origeu a ias civersas
iornas ce vica. Ani noco ce ver, ias teoras ce ia evoiueiu y ce ia seieeeiu uaturai sou iuteutos ce exiiear ia niiagrosa variecac ce ios seres vivos. La riueza eseetaeuiar ce ia vica y ias euornes
ciiereueias eutre ia nuitituc ce eseeies se exiieau eou ia icea eieutiiea ce ia aiteraeiu ce ias iornas vivieutes ue ca iugar a iornas uuevas, eou ia uoeiu acieiouai ce ue ias earaeterstieas ns aroiacas
ara uu eutoruo ceterniuaco asaru a ias geueraeioues siguieutes, nieutras ue ias earaeterstieas uo eseueiaies ara ia suerviveueia cesaareeeru.
Lstas teoras ceseri|eu, seguu ne cieeu, io ue ei roio Darwiu iiana|a uu ceseeuso eu ia nuitiiieicac y eoniejicac ce tocas ias iornas ce vica, a artir ce uua siniieicac rinaria. luesto ue tocos
ios seres vivos erteueeeu a iiuajes evoiueiouistas ue se extieuceu basta uu aueestro eonuu, ia teora oue uiasis eu ia iutereouexiu origiuaria ce tocos ios orgauisnos vivos cei nuuco.
C ba|iar ce ia teora ce ia evoiueiu curaute ni riner viaje a ia Iucia, eu 1v:6, y iue aii couce eouoe aiguuos ce ios aseetos terieos ce ia |ioioga nocerua. lue nuebo ns tarce, uo o|staute, ue
uce ba|iar iargo y teucico eou uu vercacero eieutiieo ce ia teora ce ia evoiueiu ce Darwiu. Iruieaneute, ia rinera ersoua ue ne ayuc a eonreucer nejor ia teora uo iue uu eieutiieo siuo uu estucioso
ce ia reiigiu. uoustou 8nitb viuo a verne eu Dbaransaia eu ios auos seseuta. ua|ianos ce ias reiigioues cei nuuco, ce ia ueeesicac ce uu iuraiisno nayor eutre sus seguicores, cei aei ce ia esirituaiicac
eu uu nuuco eaca vez ns nateriaiista y ce aiguuas eousiceraeioues esotrieas so|re ias osi|ies reas ce eouvergeueia eutre ei |ucisno y ei nistieisno eristiauo. 8iu en|argo, ei tena ue ns ne inresiou
iue ei ce ia |ioioga nocerua, eseeiaineute uuestra ciseusiu cei ADr y cei beebo ce ue tautos seeretos ce ia vica arezeau teuer su origeu eu ei nisterio ce esta bernosa eaceua |ioigiea. Cuauco ba|io ce
nis naestros eu eieueia eueuto a uustou 8nitb eutre eiios, auuue uo estoy seguro ce si i io aro|ara.
Li ritno exoueueiai cei rogreso ce ia |ioioga, eseeiaineute ia revoiueiu ce ia eieueia geutiea, ba eoutri|uico racieaineute eu uuestra eonreusiu cei aei cei ADr eu ia exiieaeiu ce ios nisterios
ce ia vica. \i roia eonreusiu ce ia |ioioga nocerua ce|e nuebo a ios eousejos ce grauces naestros, eono ei ya iaiieeico ko|ert Liviugstou ce ia Luiversicac ce Caiiioruia, eu 8au Diego. Lra uu naestro
nuy aeieute, ue ne nira|a eou ateueiu a travs ce ios eristaies ce sus gaias nieutras ne exiiea|a uu tena euaiuiera, y uu aasiouaco bunauista, roiuucaneute eonronetico eou ei ce-sarne uueiear.
Lutre ios o|seuios ue ne bizo se eueueutra uu noceio ce istieo cei eere|ro bunauo eou eonoueutes extra|ies etiuetacos, ue aetuaineute acorua ni eseritorio eu Dbaransaia, y uua siuosis eserita a
nauo ce ios eoueetos eiave ce ia ueuro|ioioga.
La teora ce Darwiu eoustituye ub nareo exiieativo ce ia roiiieraeiu ce uuestra iiora y iauua. ia riueza ce io ue ei |ucisno ceuoniua seres seusi|ies y ias iautas ue eouiornau ei nuuco |ioigieo ue
esta a uuestro aieauee. uasta ei reseute ia teora uo ba ocico ser reiutaca y uos oireee ia exiieaeiu eieutiiea ns eobereute ce ia evoiueiu ce ias civersas iornas ce vica eu ei iaueta.
La teora se uece aiiear tauto ai uivei noieeuiar -es ceeir, a ia acataeiu y seieeeiu ce geues iucivicuaies- eono ai uivei naeroesnieo ce ios grauces orgauisnos. A esar ce su uota|ie
acata|iiicac a tocos ios uiveies eu ue bay vica, ia teora ce Darwiu uo a|orca exieitaneute ia euestiu eoueetuai ce io ue es ia vica.
Diebo esto, existe uua serie ce earaeterstieas iuucaneutaies ue ia |ioioga eousicera eseueiaies ara ia vica, eono ia eaaeicac ce ios orgauisnos ce susteutarse y su cotaeiu uaturai ce uu neeauisno ce
rerocueeiu. Asinisno, ias ceiiuieioues |sieas ce ia vica iueiuyeu ia eaaeicac ce evoiueiouar cesce ei eaos baeia ei orceu, earaeterstiea ue iiananos eutroa uegativa.
La tracieiu |ucista A|bicbarna, eu ean|io, ceiiue ei sok. ei euivaieute ti|etauo cei trniuo vica, eono aueiio ue sostieue ei eaior y ia eoueieueia. uasta eierto uuto, ias ciiereueias sou
senutieas, ya ue io ue ios eusacores |ucistas eutieuceu or vica y vivo se reiiere uuieaneute a ios seres seusi|ies y uo a ias iautas, nieutras ue ia |ioioga nocerua tieue uu eoueeto nuebo ns
aniio ce ia vica, ue se extieuce basta ei uivei noieeuiar. La ceiiuieiu A|bicbarna uo eorresouce a ia |ioigiea, eseueiaineute orue ia iuteueiu iuucaneutai ce ia teora |ucista es resoucer a reguutas
ce tio tieo, ue soio guarcau reiaeiu eou ias iornas ce vica sueriores.
La seieeeiu uaturai es eonoueute eeutrai ce ia teora ce ia evoiueiu ce Darwiu, tai eono ia eutieuco. lero u siguiiiea' Li noceio |ioigieo rereseuta ia seieeeiu uaturai eono ia nutaeiu geutiea
aieatoria y osterior eonetieiu eutre orgauisnos, ue eoucuee a ia suerviveueia cei nejor cotaco o, ciebo ns eorreetaneute, ai xito rerocuetivo ciiereueiai ce aiguuos orgauisnos eu cetrineuto ce
otros. Caca rasgo cei orgauisno est sujeto a ios eoucieiouanieutos an|ieutaies. Aueiios orgauisnos ue se ceseuvueiveu nejor ceutro ce estos eoucieiouanieutos, ue saieu veueecores ce ia eonetieiu
eou ios cens y ns se rerocueeu, se eousicerau nejor acatacos y nejor euiacos ara so|revivir. Lu euaiuier eutoruo caco, ias earaeterstieas ns aroiacas sou o|jeto ce seieeeiu eoutiuua ce eutre
ias variaeioues ue rocueeu ias nutaeioues aieatorias, y ias eseeies ce seres vivos se trausiornau.
La seieeeiu uaturai uece car eueuta ce u tios ce noseas o ce nouos ueceu so|revivir nejor eu su eutoruo uaturai, y ce eno uuos seres eono ios bunauos noceruos evoiueiouarou a artir ce
aueestros sinios. Aesar ce ias o|vias ciiereueias, ei ADr ce ios bunauos y ei ce ios ebinaues es icutieo eu uu v8 or eieuto. La ciiereueia cei 2 or eieuto sostieue ia cistiueiu eutre ias cos eseeies (ia
ciiereueia eutre bunauos y goriias es cei 1 or eieuto). De iorna siniiar, eu ei uivei geutieo, ia seieeeiu uaturai areee exiiear eno ia nutaeiu ce ios geues, ue es aieatoria auuue uaturai, uece ser o|jeto
ce seieeeiu y car iugar a uuevas variecaces ce seres vivos. La nutaeiu geutiea tan|iu se eousicera notor ce ia evoiueiu eu ei uivei noieeuiar. \se ieusa ue ia seieeeiu uaturai es ei neeauisno ue
iavoreee ei cesarroiio ce gruos ueuraies (trausnisores, reeetores, ete.) ue cau iugar a ia iucivicuaiicac y ia varia|iiicac ce eaca eere|ro y, eu ei uivei ce ias eseeies, a ias euaiicaces eseeiaies ce ia
eoueieueia bunaua, or ejenio.
Iueiuso eu reiaeiu a ios orgeues ce ia vica, se eree ue ia seieeeiu uaturai es ia eiave cei roeeso graeias ai euai surgierou noieuias artieuiares eaaees ce rerocueirse (tai vez, or easuaiicac eu uu
riner noneuto) ce uu eaico orguieo rinitivo o, osi|ieneute, eono eristaies iuorguieos auto- rerocueicos. De beebo, seguu ei isieo ce 8tauiorc 8tebeu Cbu, eu ia aetuaiicac su euio est
cesarroiiauco noceios ue exiieau ia vica eu trniuos ce ias ieyes ce ia isiea. De aeuerco eou ia teora aetuai ce ios orgeues ce ia vica orguiea, oeo cesus ce ia ereaeiu ce ia 1ierra eo|rarou iorna ias
noieuias Akr (eico ri|ouueieieo), aitaneute iuesta|ies eiias nisnas, y se rerocujerou siu asisteueia. Cou ei neeauisno ce ia seieeeiu uaturai, cei Akr surgierou noieuias ns curas y resisteutes, ias
noieuias ADr (eico cesoxirri|ouueieieo, ei cesito iuucaneutai ce ia iuiornaeiu geutiea). La vica surgi eou ia iorna ce uu ser ns soiistieaco, ue ainaeeua|a eu su ADr ia reeeta geutiea ce su
eonosieiu y tona|a su iorna ce ias roteuas. Li Akr se eouvirti eu ei esia|u eutre ei ADr y ias roteuas, uesto ue iee ia iuiornaeiu ainaeeuaca eu ei ADr y gua ia rocueeiu ce roteuas.
Li riner orgauisno eonuesto ce ADr, Akr y roteuas se eouoee eono Luea, ei riner aueestro uuiversai eonuu, ue uco ser aigo eono uua |aeteria ue viva eu ias roiuucicaces ce ia 1ierra o eu
aguas eiicas. De uuevo, a travs ce ia autorrerocueeiu y ia seieeeiu uaturai, Luea evoiueiou basta car iugar a tocos ios seres vivos. Li uon|re ce Luea sienre ne baee sourer, orue as se iiana ni
tracuetor itaiiauo.
Lste noceio resuoue uua serie ce ean|ios uiinos y gracuaies, ue cau iugar a iueouta|ies variecaces ce seres vivos.
Lstas variecaces sou rocueto ce ia seieeeiu uaturai. uay uunerosas aiteruativas a esta uoeiu, or ejenio, ia osi|iiicac ce ean|ios |ruseos y ce grau euvergacura y, or io tauto, uua visiu ce ia
evoiueiu eono uu roeeso ue eousiste eu saitos, couce ias trausiornaeioues ce ios orgauisnos uo sou ausacas siuo crantieas. Asinisno, est a|ierto ei ce|ate so|re si ia seieeeiu uaturai es ei uuieo
neeauisno ce ean|io o existeu otros iaetores iniieacos.
La exiosiu ce ia eieueia geutiea eu ios tienos nuy reeieutes ba |riucaco soiistieaeiu y eseeiiieicac iueonara|ieneute nayores a uuestra eonreusiu ce ia evoiueiu eu ei uivei noieeuiar y geutieo.
Cou aeierto tenorai inresiouaute, euauco esta|a a uuto ce euniirse ei eiueueuta auiversario cei ceseu|rinieuto ce ia estruetura cei ADr or Janes "atsou y lraueis Criel (1v:1) se eoniet ia
seeueueia cei geuona bunauo. Lste aeouteeinieuto eoiosai iieva ia ronesa ce uu oteueiai ncieo y teeuoigieo siu reeeceutes.
8ue ce ia seeueueia cei geuona ce iorna oeo ba|ituai. Li ca eu ue ei resiceute Biii Ciiutou y ei riner niuistro |rituieo 1ouy Biair auuueiarou juutos ei eveuto, yo esta|a eu Lstacos Luicos y teua
revisto artieiar eu ei rograna Iacc; kng Ive. luesto ue soio eseuebo ias uotieias a rinera bora ce ia nauaua o ai iiuai ce ia joruaca, ne ba|a ercico ei auuueio ce ia tarce. Cuauco Larry kiug ne
reguut ni oiuiu, uo teua ia neuor icea ce u esta|a ba|iauco. lor aiguua razu, uo eousegua reiaeiouar ei auuueio ce uu iogro eieutiieo ce ese eaii|re eou ias ceeiaraeioues a ia reusa ce cos
ersouaiicaces oitieas. Que ni eutrevista se reaiizara a travs ce uu euiaee or satiite uo iaeiiit ia eouversaeiu. lue Larry kiug, eu su rograna eu cireeto, uieu ne cio ia uotieia.
Las iniieaeioues ns aniias ce auei ason|roso iogro eieutiieo se baeeu seutir eaca vez ns. ue teuico oortuuicac ce eouversar eou eieutiieos ue tra|ajau eu este eano, eseeiaineute eou ei
geuetista Lrie Laucer cei Iustituto 1eeuoigieo ce \assaebusetts. \e euseu su ia|oratorio eu ei Iustituto \ayor cei I1\ y uarvarc, couce estu iuueiouauco nuebos ce ios ocerosos aaratos enieacos eu
ia seeueueiaeiu cei geuona bunauo, y ne nostr aiguuas ce ias etaas ue atraviesa cieba seeueueiaeiu.
Lu uua ce ias eouiereueias ce \eute y Vica, Lrie exiie ei geuona bunauo eonarucoio eou ei kang;uc, ia eoieeeiu ce textos atri|uicos ai Buca y tracueicos ai ti|etauo ue eousiste eu ns ce eieu
voiuneues ce uuas treseieutas giuas eaca uuo. Li grau voiuneu cei geuona tieue veiutitrs eatuios, uuo or eaca uuo ce ios veiutitrs eronosonas bunauos, y eaca gruo cei geuona (uu gruo or eaca
rogeuitor) eoutieue eutre treiuta nii y oebeuta nii geues. Caca eatuio est eserito eu uua iarga eaceua ce ADr eou aia|ras ce tres ietras, ue se eonoueu ce ias euatro ietras A, C, C y 1 -aceuiua,
eitosiua, guauiua y tiniua- seeueueiacas seguu tocas ias eon|iuaeioues osi|ies.
Inagiuenos, cijo Lrie, ue, a io iargo ce ios niiioues ce auos eu ue se vieue eoiauco este ii|ro, ce vez eu euauco, se eueia uu eueuo error, cei nisno noco ue, eu ios eeuteuares ce auos eu ue se
vieue eoiauco a nauo ei kang;uc, se bau eoiaco eu ei texto eueuos errores, iaitas ortogriieas y aia|ras euivoeacas ce ia nauo ce ios eseri|as. Lstos errores se ueceu eretuar eu ias eoias sueesivas
ue, a su vez, iutrocueiru uuevas aiteraeioues, etetera.
Quiz aiguuas ce ias variaeioues ortogriieas uo teugau uu inaeto ceeisivo eu ia ieetura cei texto. Lu oeasioues, siu en|argo, se rocuee uu error garraiai ce eouseeueueias iueaieuia|ies. Lu esta auaioga
eou uu texto eauuieo, auuue ei ean|io eousista eu uu uuieo error ortogriieo, ce uu voea|io ositivo a otro uegativo, or ejenio, uece ba|er uu eieeto racieai eu ei siguiiieaco ce ia irase o eu ia ieetura cei
texto eutero. Lstas aiteraeioues aieatorias ce ia ortograia eorresouceu a ias nutaeioues ue oeurreu ce iorna uaturai eu ei roeeso ce ia evoiueiu.
8eguu aiguuos ce ios |iiogos eou ios ue be eouversaco, bay uu eouseuso ereeieute eu ue ei surginieuto ce ias nutaeioues geutieas, or nuy uaturaies ue estas seau, es eonietaneute aieatorio. Lua
vez rocueicas ias nutaeioues, uo o|staute, ei riueiio ce ia seieeeiu uaturai asegura ue, eu iueas geueraies, ueceu seieeeiouacos aueiios ean|ios o nutaeioues ue oireeeu ias nayores ro|a|iiicaces ce
suerviveueia. Cono tau aeertacaneute cijo ia |iioga Lrsuia Cooceuougb eu ia eouiereueia ce \eute y Vica ce 2002. La nutaeiu es totaineute aieatoria, ia seieeeiu, extrenacaneute seieetiva:. Desce
uu uuto ce vista iiiosiieo, ia icea ce ue estas nutaeioues, eou sus iniieaeioues ce iargusino aieauee, teugau iugar ce iorna uaturai uo reseuta ro|ienas. lero uo ne eouveuee ue seau totaineute
aieatorias.
Queca a|ierta ia euestiu ce si su aieatoriecac se eonreuce nejor eono uu rasgo o|jetivo ce ia reaiicac o eono iucieativa ce aiguua iorna ce eausaiicac oeuita.
A ciiereueia ce ia eieueia, eu ei |ucisno uo existe uu ce|ate iiiosiieo sustaueiai so|re ia iorna eu ue ios orgauisnos vivieutes surgierou ce ia nateria iuuine. De beebo, ui siuiera aareee uu
reeouoeinieuto cei tena eono asuuto iiiosiieo inortaute. Lu ei nejor c` ios easos,, existe ia suosieiu inieita ce ue ia energeueia ce ios orgauisnos vivos a artir ce ia nateria iuuine es uua sinie
iuueiu ce eausa y eieeto a io iargo cei tieno, caco uu eoujuuto ce eoucieioues iuieiaies y ias ieyes ce ia uaturaieza, ue rigeu eu tocos ios n|itos ce ia existeueia. ro o|staute, ei |ucisno vaiora ns ei
cesaio ce exiiear ia energeueia ce ios seres seusi|ies ce uua |ase eseueiaineute uo seusi|ie.
Lsta ciiereueia ce iauteanieuto sugiere uu eoutraste iuteresaute eutre ei |ucisno y ia eieueia nocerua, eoutraste ue ocra teuer ue ver, ai neuos eu arte, eou ias eoniejas ciiereueias bistrieas,
soeiaies y euituraies ue su|yaeeu ai cesarroiio ce estas cos tracieioues ce iuvestigaeiu. lara ia eieueia nocerua, ai neuos cesce uu uuto ce vista iiiosiieo, ia cistiueiu ertiea se ca eutre ia nateria iuuine y
ei origeu ce ios orgauisnos vivos, nieutras ue ara ei |ucisno ia cistiueiu ertiea se ca eutre ia nateria uo seusi|ie y ia energeueia ce ios seres seusi|ies.
uasta ocranos reguutaruos or u existe esta ciiereueia iuucaneutai eutre an|as tracieioues. Lua ce ias razoues osi|ies or ias ue ia eieueia nocerua erei|e esta cistiueiu ertiea eutre ia nateria
iuuine y ios orgauisnos vivos, ocra estar reiaeiouaca eou ia netocoioga |siea ce ia eieueia. Cou esto ne reiiero ai recueeiouisno, uo tauto eono osieiu netaisiea euauto aroxinaeiu netocoigiea. La
iorna |siea ce ue ia eieueia a|orca ei tena es ia exiieaeiu ce ios ieuneuos eu trniuos ce sus eieneutos eoustitutivos sinies. Cno uece energer ia vica ce ia uo vica' Lu uua ce ias eouiereueias ce
\eute y Vica ue se eeie|rarou eu Dbaransaia, ei |iiogo itaiiauo Luigi Luisi, eou sece eu zurieb, ne ba|i ce ia iuvestigaeiu ue iieva|a a ea|o su euio eu toruo a ia osi|iiicac ce erear vica eu uu
ia|oratorio. lorue, si ia teora eieutiiea aetuai ue exiiea ei origeu ce ia vica a artir ce ia eonieja eouiiguraeiu ce nateria iuuine es eorreeta, uaca uos inice erear vica eu uu ia|oratorio, si se cau ias
eoucieioues ueeesarias.
Li |ucisno eouei|e ia cistiueiu ertiea ce otra nauera, es ceeir, eono uua civisiu eutre io seusi|ie y io uo seusi|ie, orue ie iuteresa eseueiaineute ei aiivio cei suirinieuto y ia |usueca ce ia ieiieicac.
lara ei |ucisno, ia evoiueiu cei eosnos y ia energeueia ce ios seres seusi|ies ue io ba|itau -eu reaiicac, toco io ue a|areau ias eieueias isieas y ce ia vica- erteueeeu ai n|ito ce ia rinera ce ias
Cuatro Vercaces ro|ies, ue ei Buca euseu eu su sernu iuieiai. Las Cuatro Vercaces ro|ies aiirnau ue ceutro cei eano ce ios ieuneuos uo ernaueutes existe ei suirinieuto, ei suirinieuto tieue uu
origeu, ia eesaeiu cei suirinieuto es osi|ie, y bay uu eaniuo ue eoucuee a ia eesaeiu cei suirinieuto. A ni noco ce ver, ia eieueia se eueueutra eu este eano ce ia rinera vercac, ya ue exaniua ias |ases
nateriaies cei suirinieuto y eu|re ei eseetro eutero cei eutoruo isieo, ei eouteuecor, y ce ios seres seusi|ies, ei eouteuico. Ls eu ei eano ce io neutai -ei n|ito ce ia sieoioga, ia eoueieueia, ias
aiiieeioues y ei larna- couce eueoutranos ia seguuca vercac, ei origeu cei suirinieuto. La tereera y ia euarta vercac, ia eesaeiu y ei eaniuo, uo eutrau eu ei terreuo cei auiisis eieutiieo, ya ue erteueeeu,
eu eseueia, a io ue se ocra iianar eano ce ia iiiosoia y ce ia reiigiu.
Lsta ciiereueia iuucaneutai eutre ei |ucisno y ia eieueia -si trazanos ei inite eutre io seusi|ie y io uo seusi|ie o eutre ios orgauisnos vivos y ia nateria iuuine- tieue raniiieaeioues siguiiieativas, eutre
eiias, ia iorna cistiuta ce ue an|as tracieioues eouteniau ia eoueieueia. lara ia |ioioga, ia eoueieueia es uu rasgo seguucario, uesto ue soio earaeteriza a uu su|eoujuuto ce orgauisnos vivos y uo a tocas
ias iornas ce vica. lara ei |ucisno, ia ceiiuieiu ce vivo baee reiereueia a ios seres seusi|ies, ce iorna ue ia eoueieueia es uua ce ias earaeterstieas rinorciaies ce ia vica.
Lua ce ias suosieioues inieitas ue, a veees, be eueoutraco eu ei eusanieuto oeeiceutai es ue, eu ia bistoria ce ia evoiueiu, ios seres bunauos cisirutau ce uu estatus existeueiai uuieo. Lsta
artieuiaricac se sueie eonreucer eu trniuos ce uu aina o eoueieueia ce s, ue soio ios bunauos oseeu. \ueba geute areee asunir ce iorna inieita tres estacos iuereneutaies eu ei cesarroiio ce ia
vica. ia nateria iuuine, ios orgauisnos vivos y ios seres bunauos. 1ras esta eoueeeiu uece oeuitarse ia icea ce ue ios seres bunauos erteueeeu a uua eategora eiaraneute ciiereute a ia ce ios auinaies y
iautas. Lstrietaneute ba|iauco, este uo es uu eoueeto eieutiieo.
Lu ean|io, si estucianos ia bistoria cei eusanieuto iiiosiieo |ucista, venos ue ios auinaies sou ns rxinos ai ser bunauo (ya ue an|os sou seres seusi|ies) ue a ias iautas. Lsta icea se |asa eu ia
uoeiu ce ue, eu io ue a ia seusi|iiicac se reiiere, uo bay ciiereueia eutre ios bunauos y ios auinaies. rosotros, ios bunauos, ceseanos eseaar cei suirinieuto y |usear ia ieiieicac. Los auinaies, tan|iu.
Asinisno, ios bunauos teuenos ia eaaeicac ce seutir coior y iaeer. Los auinaies, tan|iu. Lu trniuos iiiosiieos, cesce ei uuto ce vista cei |ucisno, tauto ios seres bunauos eono ios auinaies oseeu io
ue eu ti|etauo se iiana shea, aia|ra ue ocenos tracueir ns o neuos eono eoueieueia, auuue eou gracos ce eoniejicac ciiereutes. Li |ucisno uo reeouoee ia reseueia ce aigo areeico ai aina,
rerrogativa uuiea ce ios bunauos. Desce ia erseetiva ce ia eoueieueia, ia ciiereueia eutre bunauos y auinaies es uua euestiu ce graco y uo ce tio.
Las rineras eserituras |ucistas eoutieueu uua aiusiu a ia evoiueiu bunaua ue iuego reeogeu nuebos ce ios textos A|bicbarna osteriores. La bistoria es eono sigue. Li eosnos |ucista eousiste eu tres
n|itos ce ia existeueia, ei n|ito cei ceseo, ei n|ito ce ia iorna y ei n|ito iuiorne, eorresoucieuco este uitino a estacos ce ia existeueia rogresivaneute ns sutiies. Li n|ito cei ceseo se earaeteriza
or ia exerieueia ce ios ceseos seusuaies y cei coior, es ei n|ito ue ba|itanos ios bunauos y ios auinaies. Lu ean|io, ei n|ito ce ia iorna es exeuto ce euaiuier exerieueia nauiiiesta cei coior y est
eseueiaineute inreguaco or ia exerieueia ce ia cieba. Los seres ue ba|itau este n|ito oseeu eueros eoustituicos ce iuz. liuaineute, ei n|ito iuiorne traseieuce toca seusaeiu isiea. Lu i ia existeueia
est inreguaca ce uu estaco ercura|ie ce eeuauinicac erieeta, y ios seres ue io ba|itau estu eonietaneute ii|res ce euaiuier iorna nateriai.
Lxisteu soio eu uu iauo neutai iunateriai. Los seres ue se eueueutrau eu ios estacos sueriores cei n|ito cei ceseo, y ios ue ba|itau ios n|itos ce ia iorna y ei iuiorne, sou ceseritos eono seres
eeiestiaies. De|enos cestaear ue estos n|itos tan|iu erteueeeu ai reiuo ce ia rinera vercac uo|ie. ro sou estacos eeiestiaies ernaueutes a ios ue ce|eranos asirar. Couiievau su roio suirinieuto
ce ia uo ernaueueia.
La evoiueiu ce ia vica bunaua eu ia 1ierra se eutieuce eu trniuos ce uu ceseeuso ce aiguuos ce estos seres eeiestiaies, ue bau agotaco su larna ositivo, ue ies rooreioua|a ia eausa y ias
eoucieioues ara su ernaueueia eu ios n|itos sueriores. ro bu|o uu eeaco origiuai ue rovoeara ia eaca, se trata, seueiiianeute, ce ia uaturaieza ce ia existeueia uo ernaueute, ce ia iey ce eausas y
eieetos, ue oeasioua ei ean|io ce estacos cei ser, su nuerte. Cuauco estos seres exerineutarou su rinera eaca y uaeierou eu ia 1ierra, auu oseau vestigios ce sus giorias asacas. 8e eree ue estos
bunauos ce ia rinera era teuau euaiicaces civiuas.
8e ciee ue iiegarou a ia existeueia or uaeinieuto esoutueo, ue teuau isieos atraetivos, ue sus eueros teuau baios, ue oseau ceterniuacos oceres so|reuaturaies, eono ia eaaeicac ce voiar, y
ue su|sistau eou ei aiineuto ce ia eouteniaeiu iutroseetiva.
1an|iu se eousicerau ii|res ce nuebas ce ias earaeterstieas ue sirveu ce |ase ara ia ciseriniuaeiu ce ia iceuticac, a sa|er, ei sexo, ia raza y ia easta.
Cou ei aso cei tieno, eueuta ia bistoria, ios bunauos enezarou a ercer estas euaiicaces. Ai iugerir aiineutos nateriaies, sus eueros asunierou uua eororeicac ns |asta, cauco iugar a uua grau
civersicac ce aseetos isieos. Lsta civersicac, a su vez, eoucujo a aetituces ce ciseriniuaeiu, eseeiaineute, ce euenistac baeia ios ue aareeau cistiutos y ce anistac baeia ios ue erau siniiares, resuitauco
eu ia energeueia ce toca ia gana ce |urcas enoeioues uegativas. Asinisno, ia ceeuceueia ce ios aiineutos nateriaies ere ia ueeesicac ce exuisar sus resicuos cei euero y -uo eutieuco |ieu ei
razouanieuto eouereto- esta ueeesicac eoucujo a ia iornaeiu ce ios rgauos sexuaies naseuiiuo y ieneuiuo eu ei euero bunauo. La bistoria rosigue eou uua uarraeiu cetaiiaca cei guesis ce toco ei
eseetro ce aetos bunauos uegativos, eono ei asesiuato, ei ro|o y ias naias eoucuetas sexuaies.
Lu este reiato ce ia evoiueiu bunaua oeua uu iugar erueiai ia teora A|bicbarna ce ios euatro tios ce uaeinieuto. 8eguu eiia, ios seres seusi|ies ueceu iiegar a ia existeueia eono 1) uaeicos ce uu
vieutre, eono ios bunauos, 2; uaeicos ce uu buevo, eono ias aves y nuebos retiies, ; uaeicos cei eaior y ia bunecac, eono uunerosos tios ce iuseetos, y -; uaeicos esoutueaneute, eono ios seres
eeiestiaies ce ios n|itos ce ia iorna y ei iuiorne. Lu euauto a ia euestiu ce ia civersicac ce ia vica, Cbaucralirti exres uua uoeiu |ucista eonuu euauco eseri|i. Li nuuco seusi|ie surge ce ia neute.
1an|iu surgeu ce ia neute ios civersos b|itats ce ios seres vivos.
Lu ios textos ns autiguos atri|uicos ai Buca eueoutranos aiirnaeioues siniiares ce eno, eu uitina iustaueia, ia neute es ia ereacora cei uuiverso eutero. ua ba|ico eseueias |ucistas ue iuterretarou esta
aiirnaeiu ai ie ce ia ietra y acotarou uua iorna ce iceaiisno racieai, ue reebaza ia reaiicac cei nuuco nateriai exteruo. lor io geuerai, siu en|argo, ia nayora ce ios eusacores |ucistas tieuceu a
iuterretar estas aiirnaeioues eono iueitaeiu a exiiear ei origeu cei nuuco, ai neuos cei nuuco ce ias eriaturas seusi|ies, eou ia aetivicac cei larna.
La teora cei larna tieue uua inortaueia seuaiaca ara ei eusanieuto |ucista ero es ieii ce iuterretar nai. La aia- ora karna siguiiiea iiteraineute aeeiu y baee reiereueia a ios aetos iuteueiouacos
ce ios seres seusi|ies. Diebos aetos ueceu ser isieos, ver|aies o neutaies -soio iceas o seutinieutos, or ejenio- y tocos tieueu su inaeto, or iusiguiiieaute ue sea, eu ia siue cei iucivicuo. Las
iuteueioues resuitau eu aetos, ue rocueeu eieetos, ue eoucieiouau ia neute baeia ceterniuacas aeeioues y roeusioues, toco io euai ca iugar a uuevas iuteueioues y aeeioues.
Li roeeso eutero eoustituye uua ciuniea iuiiuita y autorregeueraca. La reaeeiu eu eaceua ce eausas y eieetos iuterceeucieutes uo soio oera eu ios iucivicuos siuo tan|iu eu ios gruos y eu ias
soeiecaces, y uo soio nieutras cura uua vica siuo a io iargo ce nuebas.
Ai eniear ei trniuo kacoa, ocenos reieriruos a aetos eseeiieos e iucivicuaies tauto eono a ia totaiicac cei riueiio ce su eausaeiu. 8eguu ei |ucisno, esta eausaiicac lrniea es uu roeeso uaturai
|sieo y uo uu neeauisno civiuo ui uua uesta eu aeeiu ce uu cesiguio reeouee|ico. Aarte cei larna ce ios seres seusi|ies iucivicuaies, sea ersouai o eoieetivo, es totaineute errueo eusar eu ei larna
eono eu uua euticac uuitaria traseeuceute, ue aetua eono ei cios ce ios sistenas testas o eono uua iey ceterniuista, ue narea ei cestiuo ce uua vica. Desce ei uuto ce vista eieutiieo, ia teora cei larna
uece rereseutar uua suosieiu netaisiea, auuue uo io es ns ue ia suosieiu ce ue toca ia vica es nateriai y surge uraneute cei azar.
Lu euauto a eui ocra ser ei neeauisno eou ue ei larna iasna su roi eausativo eu ia evoiueiu ce ia vica seusi|ie, eueueutro iuteresautes aiguuas ce ias exiieaeioues ce ias tracieioues Vajrayaua, ue
ios autores noceruos eaiiiieau a neuuco ce |ucisno esotrieo.
8eguu ei tautra Cubyasaunja, tracieiu riueiai ceutro cei |ucisno Vajrayaua, eu ei uivei ns iuucaneutai uo bay cistiueiu a|soiuta eutre ia neute y ia nateria. Lu su iorna ns sutii, ia nateria es cana,
uua euerga vitai ue uo se uece searar ce ia eoueieueia. 8ou cos aseetos ce uua reaiicac iucivisi|ie. Icana es ei aseeto ce noviiicac, ciuanisno y eobesiu, nieutras ue ia eoueieueia es ei aseeto ce
eoguieiu y ia eaaeicac ce eusanieuto reiiexivo. 8eguu ei tautra Cubyasanaja, or io tauto, euauco uu sistena esnieo iiega a ia existeueia sonos testigos cei juego eutre esta euerga y ia reaiicac ce ia
eoueieueia.
De|ico a esta iucivisi|iiicac ce ia eoueieueia y ia euerga, existe uua bouca reiaeiu nutua eutre ios eieneutos ce uuestros eueros y ios eieneutos uaturaies cei nuuco exterior. Lsta eouexiu sutii es
ereeti|ie or iucivicuos ue bau aieauzaco eierto uivei ce reaiizaeiu esirituai o ue oseeu ce iorna uaturai uu graco ns eievaco ce ereeeiu. lor ejenio, 1altsaug Lotsawa, ei eusacor |ucista cei
sigio XV, eoucujo uu exerineuto eousigo nisno y baii uua eoueorcaueia totai eutre su exerieueia ersouai ce ios ean|ios ue oeurreu ce iorna uaturai eu ia resiraeiu y aueiios ue ceseri|e ei tautra
kaiaebalra curaute uu eveuto eeiestiai, eono uece ser uu eeiise iuuar o soiar. De beebo, seguu ei eusanieuto |ucista Vajrayaua, uuestros eueros sou ingeues eu niuiatura cei grau eosnos naeroseieo.
De|ico a esta eoueeeiu, ei tautra kaiaebalra resta treneuca ateueiu ai estucio ce ios eueros eeiestiaies y sus novinieutos. De beebo, esos textos eoutieueu uu eia|oraco sistena ce astrouona.
Dei nisno noco ue uuuea ne ba eouveueico ia eosnoioga A|bicbarna, jans ne ba areeico ersuasivo ei reiato A|bicbarna ce ia evoiueiu bunaua eono roeeso ce cegeueraeiu. Luo ce ios
nitos ti|etauos ce ia ereaeiu eueuta ue ei ue|io ti|etauo uaei ce ia uuiu ce uu nouo eou uua ogra saivaje. lor ceseoutaco, esto tanoeo ne eouveuee:
Lu trniuos geueraies, ereo ue ia teora ce ia evoiueiu ce Darwiu, ai neuos eou ios ceseu|rinieutos acieiouaies ce ia geutiea nocerua, uos oireee uua exiieaeiu |astaute eobereute ce ia evoiueiu ce ia
vica bunaua so|re ia 1ierra. Ai nisno tieno, ereo ue ei larna uece ceseneuar uu aei iuucaneutai ara ia eonreusiu cei origeu ce aueiio ue ei |ucisno ceuoniua seusi|iiicac, or necio ce ia
euerga y ia eoueieueia.
Aesar cei xito cei reiato carwiuiauo, uo ereo ue tocos ios eieneutos ce ia bistoria estu eu su sitio. lara enezar, auuue ia teora ce Darwiu oirezea uua exiieaeiu eobereute ce ia evoiueiu ce ia vica
eu este iaueta y ce ios varios riueiios ue ia sostieueu, eono ei riueiio ce seieeeiu uaturai, uo estoy eouveueico ce ue ueca resoucer a ia reguuta iuucaneutai so|re ei origeu ce ia vica. \e inagiuo
ue ei roio Darwiu uo cio inortaueia a este aseeto. Acens, areee ba|er eierta eireuiaricac eu ia uoeiu ce ia suerviveueia cei nejor cotaco. La teora ce ia seieeeiu uaturai sostieue ue, ce ias
nutaeioues aieatorias ue oeurreu eu ios geues ce uua eseeie ceterniuaca, es ns ro|a|ie ue se inougau aueiias ue garautizau nayores osi|iiicaces ce suerviveueia. 8iu en|argo, ia uuiea nauera ce
veriiiear esta bitesis es o|servauco ias earaeterstieas ce ias nutaeioues suervivieutes. Lu eierto seutico, ues, aiirnanos io siguieute. luesto ue estas nutaeioues geutieas bau so|revivico, sou ias ue
teuau ias nayores ro|a|iiicaces ce so|revivir.
Desce ia erseetiva |ucista, ara ser uua teora ue reteuce exiiear ei origeu ce ia vica, ia icea ce ias nutaeioues eono beebos uraneute aieatorios resuita aitaneute iusatisiaetoria. kari loer
eoneut eu eierta oeasiu ue, cesce su uuto ce vista, ia teora ce ia evoiueiu ce Darwiu uo uece exiiear ui exiiea ei origeu ce ia vica eu ia 1ierra. 8eguu i, ia teora ce ia evoiueiu uo es uua teora
eieutiiea eonro|a|ie siuo uua teora netaisiea, aitaneute |eueiieiosa ara ias iuvestigaeioues eieutiieas su|siguieutes.
Acens, ia teora ce Darwiu, auu reeouoeieuco ia cistiueiu ertiea eutre nateria iuuine y orgauisnos vivos, uo iogra iceutiiiear ciiereueias I euaiitativas aroiacas eutre orgauisnos vivos eono ios r|oies
y ias iautas, or uu iaco, y ios seres seusi|ies, or otro.
Luo ce ios ro|ienas enrieos ue euestiouau ei uiasis carwiuiauo eu ia suerviveueia eonetitiva ce ios iucivicuos, ue se ceiiue eu trniuos ce ia iueba ce uu orgauisno caco or su xito rerocuetivo
iucivicuai, ba sico cesce sienre ia exiieaeiu cei aitruisno, sea eu ei seutico ce uu eonortanieuto eoia|oracor, eono a ia bora ce eonartir ia eonica o ce resoiver eouiiietos eutre auinaies eono ios
ebinaues, o eono aeto ce saeriiieio a|uegaco.
uay nuebos ejenios, uo soio eutre ios seres bunauos siuo tan|iu ce otras eseeies, ce iucivicuos ue se exoueu a eiigros ara saivar a otros. lor ejenio, ia a|eja iear ara roteger a ia eoineua
ce uu iutruso auuue ei beebo ce iear ie teuga ue aearrear ia nuerte. \ ia eotorra ra|e -uua eseeie ce ave- arriesgar ia roia seguricac ara acvertir ai resto ce ia |aucaca ce uu ataue.
La teora oscarwiuiaua ba iuteutaco exiiear estos ieuneuos arguneutauco ue, eu ceterniuacas eireuustaueias, ei eonortanieuto aitruista, iueiuico ei saeriiieio roio, ronueve ias ro|a|iiicaces cei
iucivicuo ce asar sus geues a ias geueraeioues iuturas. ro ereo, siu en|argo, ue este arguneuto se ueca aiiear a aueiios easos ce aitruisno eutre eseeies. locranos oireeer ei ejenio ce ias aves
bositaiarias ue erau a ios eueuos eueos ue sou a|aucouacos eu sus uicos, auuue aiguuos bayau iuteutaco exiieario uuieaneute eu trniuos cei |eueiieio egosta o|teuico or ios eueos. Ls ns, uesto
ue este tio ce aitruisno uo sienre areee ser voiuutario -aiguuos orgauisnos aetuau eono si estuvierau rogranacos ara ei eonortanieuto a|uegaco- ia |ioioga nocerua |sieaneute vera ei
aitruisno eono iustiutivo y cietaco or ios geues. Li ro|iena se eoniiea nuebo ns si iu-eiuinos ia euestiu ce ias enoeioues bunauas, eseeiaineute, ce ios uunerosos ejenios ce aitruisno ue se cau eu
ia soeiecac bunaua.
Aiguuos ce ios carwiuiauos ns cogntieos sostieueu ue ia seieeeiu uaturai y ia suerviveueia cei nejor cotaco se eonreuceu nejor eu ei uivei ce ios geues iucivicuaies. locenos areeiar au ei
recueeiouisno ce|ico a ia bouca ereeueia netaisiea eu ei riueiio cei iuters roio, ue sugiere ue, ce aiguua nauera, ios geues iucivicuaies nuestrau uu eonortanieuto egosta. ro s euutos eieutiieos
aetuaies ceiieuceu osieioues tau racieaies. Lu ei uuto eu ue se eueueutra aetuaineute, ei noceio |ioiogieista uo acnite ia osi|iiicac ce uu vercacero eonortanieuto aitruista.
Lu uua ce ias eouiereueias ce \eute y Vica eeie|racas eu Dbaransaia, Auue uarriugtou, bistoriacora ce ia eieueia ce ia Luiversicac ce uarvarc, bizo uua nenora|ie reseutaeiu ce eno y, basta eierto
uuto, or u ia iuvestigaeiu eieutiiea cei eonortanieuto bunauo uo ba ocico oireeer, basta ei noneuto, uua exiieaeiu sistentiea ce ia ocerosa enoeiu ce ia eonasiu.
La sieoioga nocerua, ue tau treneuca ateueiu ceciea a ias enoeioues uegativas, eono ia agresivicac, ia ira o ei nieco, ba estuciaco nuy oeo ias enoeioues ns ositivas, eono ia eonasiu y ei
aitruisno. luece ue ei uiasis eu io uegativo baya surgico orue ei o|jetivo riueiai ce ia sieoioga nocerua es eonreucer ias atoiogas bunauas, or razoues terautieas. ro o|staute, uo ne areee
acnisi|ie reebazar ei aitruisno arguneutauco ue ios aetos a|uegacos uo eoueuercau eou ia aetuai exiieaeiu |ioiogieista ce ia vica o ue, seueiiianeute, se ce|eu receiiuir eono exresiu cei iuters roio
ce ia eseeie. Lste osieioua- nieuto es eoutrario ai nisno esritu ce ia iucagaeiu eieutiiea. Ani noco ce ver, ia aroxinaeiu eieutiiea uo eousiste eu nociiiear ios beebos enrieos ara ue eueajeu eou
uuestra teora, siuo ue es ia teora ia ue ce|e ser acataca a ios resuitacos ce ia iucagaeiu enriea. Lo eoutrario sera eono uerer renoceiar ios ies ara ue eutreu eu ios zaatos.
Creo ue esta iueaaeicac o esta resisteueia a airoutar ia euestiu cei aitruisno bunauo osi|ieneute rereseute ei nayor iueouveuieute ce ia teora ce ia evoiueiu carwiuiaua, ai neuos, eu su versiu ns
ouiar. Dei nisno noco ue eu ei nuuco uaturai, suuesta iueute ce iusiraeiu ce ia teora ce ia evoiueiu, o|servanos ia eonetieiu iutereseeie or ia suerviveueia, tan|iu acvertinos inortautes
uiveies ce eooeraeiu, auuue uo ueeesarianeute eu ei seutico eouseieute ce este trniuo. \, ce ia nisna nauera ue o|servanos aetos ce agresiu eu ios bunauos y eu ios auinaies, tan|iu areeianos
aetos ce aitruisno y ce eonasiu. lor ue ia |ioioga nocerua acnite uuieaneute ia eonetitivicac eono riueiio oerativo iuucaneutai y soio ia agresivicac eono teuceueia iuucaneutai ce ios seres vivos'
lor u reebaza ia eooeraeiu eono riueiio oerativo y or u uo eousicera ei aitruisno y ia eonasiu eono osi|ies rasgos cei cesarroiio ce ios seres vivos'
8uougo ue ei graco eu ue iuucaneutanos eu ia eieueia uuestra eoueeeiu ce ia uaturaieza bunaua y ce ia existeueia ceeuce ce u eoueeto teuenos ce ia eieueia. lara n, esta uo es uua euestiu
eieutiiea siuo ce ersuasiu iiiosiiea. luece ue uu nateriaiista racieai reiiera aoyar ia tesis ce ia teora ce ia evoiueiu eono uuiea exiieaeiu ce tocos ios aseetos ce ia vica bunaua, iueiuica ia noraiicac
y ia exerieueia reiigiosa, nieutras otros oiuau ue ia eieueia uo aieauza a eonreucer tocos ios eanos ce ia existeueia bunaua. Ls osi|ie ue ia eieueia uo eousiga uuuea exiiear tocos ios aseetos ce ia
existeueia bunaua, ui siuiera ceseiirar ei euigna cei origeu ce ia vica. Cou esto uo reteuco uegar ue ia eieueia tieue nuebo ue ceeir so|re ei origeu ce ia euorne civersicac ce iornas ce vica. Creo, siu
en|argo, ue, eono soeiecac, ce|enos acnitir eou eierta buniicac ias iinitaeioues cei eouoeinieuto eieutiieo ce uosotros nisnos y cei nuuco eu ue vivinos.
8i ia bistoria cei sigio XX -eou su ie geueraiizaca eu ei carwiuisno soeiai y ias nuebas y terri|ies eouseeueueias ce ios iuteutos ce aiieaeiu ce ia eugeuesia ue ce esa ie resuitarou- uos uece euseuar
aigo, es ue uosotros, ios bunauos, teuenos uua eiigrosa teuceueia a eouvertir uuestra visiu ce uosotros nisnos eu uua roieea autoeuniica. La icea ce ia suerviveueia cei nejor cotaco se ba utiiizaco
ce iorna aviesa ara ercouar y, eu aiguuos easos, ara justiiiear ios exeesos ce eocieia e iucivicuaiisno bunauos y ara cejar ce iaco ios noceios tieos ce reiaeiu eou uuestros senejautes, ( eu uu esritu
ns eonasivo. De noco ue, ai nargeu ce I eui sea uuestra eoueeeiu ce ia eieueia, uesto ue esta oeua eu ia aetuaiicac uu iugar ce autoricac reievaute eu ia soeiecac bunaua, es extrenacaneute
inortaute ue ios ue oerau ceutro ce ia roiesiu seau eouseieutes ce su ocer y seau vaiorar sus resousa|iiicaces. La eieueia ce|e aetuar eono eorreetivo ce ias naias iuterretaeioues y ias
aroiaeioues ouiares euivoeacas ce iceas ue ueceu teuer eouseeueueias cesastrosas ara ei nuuco y ia eseeie bunaua.
lor nuy ersuasivo ue resuite ei reiato carwiuiauo ce ios orgeues ce ia vica, eono |ucista, ereo ue ceja uu rea erueiai siu exaniuar. \e reiiero ai origeu ce ia seusi|iiicac, a ia evoiueiu ce seres
eouseieutes, cotacos eou ia eaaeicac ce exerineutar coior y iaeer. Aiiu ce eueutas, cesce ei uuto ce vista cei |ucisno, ia |usueca bunaua cei sa|er y ia eonreusiu ce ia roia existeueia uaee ce ia
roiuuca asiraeiu a ia ieiieicac y ia sueraeiu cei suirinieuto. uasta ue uos oirezea uua exiieaeiu ere|ie ce ia uaturaieza y ei origeu ce ia eoueieueia, ei reiato eieutiieo ce ios orgeues ce ia vica y cei
eosnos uo ser eonieto.
e. LA tIL8!IOS nL LA tOStILStIA
La aiegra ce reuuirse eou uu ser uerico, ia tristeza ce ercer a uu anigo utino, ia riueza ce uu sueuo vivico, ia sereuicac ce uu aseo or uu jarcu eu uu ca ce rinavera, ia a|soreiu totai ce uu estaco
ce necitaeiu roiuuca, sou estas eosas, y otras areeicas, ue eoustituyeu ia reaiicac ce uuestra exerieueia ce ia eoueieueia. Ai nargeu cei eouteuico iucivicuai ce euaiuiera ce estas exerieueias, uacie eu
su sauo juieio oucra eu cuca su reaiicac. Cuaiuier exerieueia ce ia eoueieueia, cesce ia ns nuucaua a ia ns eievaca, osee eierta eobereueia y, ai nisno tieno, uu aito graco ce iutinicac, es ceeir,
existe sienre cesce uu uuto ce vista ersouai. La exerieueia ce ia eoueieueia es eonietaneute su|jetiva. La aracoja, siu en|argo, eousiste eu ue, a esar ce ia iucuca|ie reaiicac ce uuestra su|jetivicac
y ce ios niies ce auos ce auiisis iiiosiieo, bay oeo eouseuso eu toruo a ia uaturaieza ce ia eoueieueia. La eieueia, eou su ntoco earaeterstieo eu tereera ersoua -ia erseetiva o|jetiva vista cesce iuera
- ba avauzaco sorreuceuteneute oeo baeia esta eonreusiu.
Lxiste, uo o|staute, uu reeouoeinieuto ereeieute cei estucio ce ia eoueieueia eono uu rea ce iuvestigaeiu eieutiiea eaca vez ns aasiouaute. Ai nisno tieno, se va geueraiizauco ia acnisiu ce uua iaita
ce netocoioga eieutiiea ieuaneute cesarroiiaca ara ia iuvestigaeiu ce ios ieuneuos ce ia eoueieueia. Lsto uo siguiiiea ue uo ba ba|ico teoras iiiosiieas so|re ei tena o iuteutos ce exiiear ia
eoueieueia eu trniuos ce aracignas nateriaiistas. Lu uuo ce ios extrenos se situa|a ei eoucuetisno, ue reteuca ceiiuir ia eoueieueia eu trniuos cei ieuguaje cei eonortanieuto exteruo, as recueieuco ios
ieuneuos neutaies a ios aetos ver|aies y isieos. Lu ei otro extreno se eueoutra|a ei ceuoniuaco cuaiisno eartesiauo, ia icea ce ue ei nuuco eonreuce cos naguituces sustaueiaineute reaies. ia nateria,
earaeterizaca or euaiicaces eono ia exteusiu, y ia neute, ceiiuica eu trniuos ce uua sustaueia iunateriai, eono es ei esritu. Lutre estos cos extrenos ba ba|ico toco tio ce teoras, cesce ei
iuueiouaiisno (ue iuteuta ceiiuir ia eoueieueia eu trniuos ce sus iuueioues) a ia ueuroieuoneuoioga (ue reteuce ceiiuir ia eoueieueia eu trniuos ce eorreiatos ueuraies). La nayora ce estas teoras exiieau
ia eoueieueia a travs ce civersos aseetos cei nuuco nateriai.
lero u bay ce ia o|servaeiu cireeta ce ia roia eoueieueia'
Cuies sou sus earaeterstieas y eno iuueioua' lartieiau ce eiia tocas ias iornas ce vica, ias iautas tauto eono ios auinaies' Lxiste uuestra vica eouseieute uuieaneute euauco uos canos eueuta ce
eiia, ce noco ue, euauco corninos siu souar, or ejenio, ia eoueieueia ba ce eousicerarse iateute o, iueiuso, iuexisteute' 8e eonoue ia eoueieueia ce noneutos seriacos ce iiuetuaeioues neutaies o es
eoutiuua auuue eoutiuuaneute ean|iaute' Ls ia eoueieueia uua euestiu ce graco' lreeisa ia eoueieueia sienre ce uu o|jeto, ce aigo cei ue ser eouseieute' Cui es su reiaeiu eou ei iueouseieute, uo
soio eou ios eveutos eieetrounieos iueouseieutes cei eere|ro, ue estu reiaeiouacos eou ios roeesos neutaies, siuo tan|iu eou ios ceseos iueouseieutes ns eoniejos y, osi|ieneute, ns ro|ientieos,
eou ios reeuercos y ias exeetativas' Daca ia uaturaieza aitaneute su|jetiva ce uuestra exerieueia ce ia eoueieueia ser aiguua vez osi|ie su eonreusiu eieutiiea, eu ei seutico ce uu ciseurso o|jetivo eu
tereera ersoua'
La euestiu ce ia eoueieueia ba atraco nuebsina ateueiu eu ia iarga bistoria cei eusanieuto iiiosiieo |ucista. lara ei |ucisno, caco su iuters iuucaneutai eu ias euestioues ce ia tiea, ia esirituaiicac y
ia sueraeiu cei suirinieuto, ia eonreusiu ce ia eoueieueia, ue se eree uua ce ias earaeterstieas ue ceiiueu ia seusi|iiicac, tieue uua grau inortaueia. 8eguu ias eserituras ns autiguas, ei Buca atri|ua a ia
eoueieueia uu roi rinorciai eu ia ceterniuaeiu cei eurso ce ia ieiieicac y ei suirinieuto bunauos. lor ejenio, ei ianoso ciseurso cei Buca ue eouoeenos eono haooaada se a|re eou ia aiirnaeiu ce
ue ia neute es rinaria y io inregua toco.
Autes ce eoutiuuar es inortaute teuer eu eueuta ios ro|ienas ue surgeu ce uuestro uso cei ieuguaje eu ia ceserieiu ce ia exerieueia su|jetiva. Aesar ce ia uuiversaiicac ce ia exerieueia ce ia
eoueieueia, ias ieuguas eu ias ue artieuianos uuestras exerieueias su|jetivas tieueu sus raees eu ioucos euituraies, bistrieos y iiugustieos cisares.
Lstas roeeceueias cisares rereseutau cistiutos nareos eoguitivos. naas eoueetuaies, retieas iiugustieas o bereueias iiiosiieas y esirituaies. Las ieuguas euroeas oeeiceutaies, or ejenio, ba|iau
ce eoueieueia, neute y ieuneuos neutaies. De iorna siniiar, eu ei eoutexto ce ia iiiosoia ce ia neute |ucista, se ba|ia ce /o ( luddh eu suserito), shea (/uana; y cga (vd;a; trniuos ue
ocenos tracueir, ns o neuos, eono eoueieueia o iuteiigeueia, eu ei seutico ns aniio cei trniuo. Los iiisoios |ucistas ba|iau tan|iu ce seo (ctta eu suserito), neute eu Ceeiceute. De naoshe
(v/na- na eu suserito), eoueieueia eu Ceeiceute. \ ce ; (oanas eu suserito), ia neutaiicac o estacos neutaies.
Li trniuo ti|etauo naoshe, o su euivaieute suserito, v/nana, ue se sueie tracueir eono eoueieueia, a|area uu eano senutieo ns aniio ue ei trniuo esauoi, eu ei seutico eu ue uo soio eu|re
ia gana eutera ce ias exerieueias ce ia eoueieueia siuo tan|iu aueiias iuerzas ue se ocrau reeouoeer eono arte ce io ue ias teoras noceruas ce ia sieoioga y ei sieoauiisis iianau iueouseieute.
Asinisno, ia aia|ra ti|etaua ara cesiguar ia neute, ue es seo (o ctta eu suserito) uo soio baee reiereueia ai n|ito cei eusanieuto siuo tan|iu ai ce ias enoeioues. locenos ba|iar ce ios ieuneuos
ce ia eoueieueia siu exeesiva eouiusiu, ero ce|enos teuer eu eueuta ias iinitaeioues ce uuestros reseetivos trniuos iiugustieos.
Li ro|iena ce ceseri|ir ias exerieueias su|jetivas ce ia eoueieueia es reaineute eoniejo. \io es orue eorrenos ei riesgo ce o|jetivar io ue es, eu eseueia, uu eoujuuto ce exerieueias utinas y ce
exeiuir ia ueeesaria reseueia cei sujeto ue exerineuta.
ro ocenos exeiuiruos a uosotros nisnos ce ia eeuaeiu. riuguua ceserieiu eieutiiea ce ios neeauisnos uerviosos ce ia ciseriniuaeiu erontiea uece baeeruos eonreucer eno es ia ereeeiu cei
eoior rojo, or ejenio. 8e trata ce uu tio ce iuvestigaeiu uuieo. ei o|jeto ce uuestro estucio es neutai, ia iustaueia ue iieva a ea|o ei exaneu es neutai, y ei roio necio eou ei ue se reaiiza ei exaneu es
neutai. La reguuta es si ios ro|ienas ue esta situaeiu iautea ara ei estucio eieutiieo ce ia eoueieueia sou iusuera|ies. 8i sou tau inortautes ue arrojau uua seria cuca so|re ia vaiicez ce ia
iuvestigaeiu.
Auuue teucenos a eousicerar ei nuuco ce ia neute eono aigo bonogueo -uua eseeie ce euticac nouoitiea ue iiananos neute- si auaiizanos ns eu roiuucicac, ceseu|rinos ue esta
aroxinaeiu resuita cenasiaco siniista. La eoueieueia, tai eono ia eouoeenos, se eonoue ce niracas ce estacos neutaies, extrenacaneute variacos y a neuuco iuteusos. lor uua arte, bay estacos
exieitaneute eoguitivos, eono ia ie, ia nenoria, ei reeouoeinieuto y ia ateueiu, or otra, estacos exieitaneute aieetivos, eono ias enoeioues. lareee, acens, ue existe uua eategora ce estacos neutaies
ue oerau rinorciaineute eono iaetores eausativos y ue uos notivau a enreucer uua aeeiu.
Iueiuyeu ia voiuutac, ia resoiueiu, ei ceseo, ei nieco y ia ira. Iueiuso ceutro ce ios estacos eoguitivos ocenos trazar cistiueioues eutre ias ereeeioues seusoriaies, eono ia ereeeiu visuai, ue guarca
eierta reiaeiu cireeta eou ios o|jetos erei|icos, y ios roeesos eoueetuaies cei eusanieuto, eono ia i inagiuaeiu o ei reeuerco osterior ce uu o|jeto eiegico or ia nenoria. Lstos uitinos roeesos uo
reuiereu ia reseueia iuneciata cei o|jeto erei|ico ui ceeuceu ce ia oeraeiu aetiva ce ios seuticos.
La iiiosoia |ucista ce ia neute eon|iua ia ciseusiu ce ias cistiutas tioiogas ce ieuneuos neutaies eou ia ce sus earaeterstieas artieuiares. Lu riner iugar, existe ia siguieute tioioga sxtuia. ias
exerieueias ce ia vista, ei oco, ei oiiato, ei sa|or, ei taeto y ios estacos neutaies. Las rineras eiueo sou exerieueias seusoriaies nieutras ue ia uitina baee reiereueia a uua exteusa gana ce estacos neutaies,
cesce ia nenoria, ia voiuutac y ia resoiueiu basta ia inagiuaeiu. Los estacos neutaies ue ceeuceu ce ios eiueo seuticos sou eonietaneute eoutiugeutes ce ias iaeuitaces seusoriaies ue se eutieuceu eono
nateriaies, nieutras ue ias exerieueias neutaies cisirutau ce uua iuceeuceueia nayor ce ia |ase isiea.
Lua ce ias civisioues ce ia eseueia \ogaeara auace cos eonoueutes a esta tioioga, baeiucoia etuie. Los exoueutes ce esta teora arguneutau ue iueiuso ia ereeeiu neutai es cenasiaco
trausitoria y eoutiugeute ara exiiear ia roiuuca uuicac ue o|servanos tauto eu uuestra exerieueia su|jetiva eono eu uuestro seutico cei yo. Aiirnau ue, |ajo estos estacos neutaies iiuetuautes y
eoutiugeutes, tieue ue existir uua neute |siea, ue eouserva su iutegricac y eoutiuuicac a io iargo ce ia vica ce uu iucivicuo. Lsta neute |siea se eonreucer nejor eono eoueieueia iuucacora, ia |ase ce
tocos ios ieuneuos neutaies.
Iuseara|ie ce ia eoueieueia iuucacora es ei eusanieuto iustiutivo ce yo soy, eusanieuto ue ia eseueia \ogaeara eouei|e eono uu eurso ciiereute ce ia eoueieueia.
La eseueia cei Caniuo \ecio, euya visiu ia nayora ce ios eusacores ti|etauos , iueiuico yo nisno, aeetau eono rereseutativa ce io ns eievaco cei eusanieuto iiiosiieo |ucista, reebaza esa
tioioga y arguneuta ue ei eseetro eutero ce ia eoueieueia ueca aceeuacaneute reeogico or ia tioioga sxtuia.
Lu eouereto, ia eseueia cei Caniuo \ecio se sieute iuenoca eou ias iniieaeioues oteueiaineute eseueiaiistas ce ia eoueieueia iuucacora ue ostuia ei sistena etuie.
La reguuta es. Qu es io ue ceiiue a esta civersicac ce ieuneuos eono erteueeieutes a uu gruo ce exerieueias, ias ue iiananos neutaies' keeuerco nuy eiaraneute ni rinera ieeeiu eu
eistenoioga euauco era uiuo y tuve ue nenorizar ei cietaneu.
La ceiiuieiu ce io neutai es aueiio I iuniuoso y sa|io. Los eusacores ti|etauos ceiiuierou ia eoueieueia iusirucose eu iueutes iucias ns autiguas. lue nuebos auos cesus ue ne ci eueuta ce ia
eoniejicac cei ro|iena iiiosiieo oeuito tras esta seueiiia iornuiaeiu. Aetuaineute, uo ueco evitar sourer euauco veo a ios eueuos noujes ce uueve auos eitar eouiiacaneute esta ceiiuieiu ce ia
eoueieueia eu ei benieieio, iugar iuucaneutai ce ia ecueaeiu noustiea ti|etaua.
Lstos cos rasgos -ia iuniuosicac o eiaricac y ei sa|er o eoguosei|iiicac- earaeterizau io neutai seguu ei eusanieuto |ucista iuco-ti|etauo. lor c/acdad se eutieuce ia eaaeicac ce ios estacos
neutaies ce reveiar o reiiexiouar. lor salec. eu ean|io, se eutieuce ia iaeuitac ce ios estacos neutaies ce erei|ir o arebeucer io aareute. 1ocos ios ieuneuos ue osteutau estas euaiicaces eueutau eono
neutaies. 8ou rasgos ciieiies ce eoueetuar, orue tratanos eou ieuneuos su|jetivos e utinos eu iugar ce eou o|jetos nateriaies, ue se ueceu necir eu trniuos esaeiotenoraies. 1ai vez sea or estas
ciiieuitaces -ias iinitaeioues cei ieuguaje euauco trata ce io su|jetivo- ue nuebos ce ios rineros textos |ucistas exiieau ia uaturaieza ce ia eoueieueia eu trniuos ce netioras, eono iuz o eono ias aguas
ce uu ro. La earaeterstiea riueiai ce ia iuz es su eaaeicac ce iiuniuar, y se ciee ue ia eoueieueia iiuniua ios o|jetos ue eoutenia. Cuauco ba|ianos ce ia iuz uo esta|ieeenos uua cistiueiu eategriea
eutre ia iiuniuaeiu y aueiio ue iiuniua, y eu io reiereute a ia eoueieueia uo existe uua ciiereueia reai eutre ei roeeso cei sa|er o eoguieiu y auei ue sa|e o ei eouoeecor. La eoueieueia, eono ia iuz, osee
uua euaiicac ce iiuniuaeiu.
Ai ba|iar ce ios ieuneuos neutaies, ue, seguu ei eusanieuto |ucista, oseeu ias cos earaeterstieas ceiiuicas ce ia iuniuosicac y ei sa|er, eorrenos ei riesgo ce suouer ue ei |ucisno rooue otra
versiu cei cuaiisno eartesiauo, es ceeir, ue existeu cos sustaueias iuceeucieutes, ia nateria y ia neute. lara aeiarar euaiuier eouiusiu osi|ie, ne areee ueeesaria uua eueua cigresiu so|re ia
eiasiiieaeiu |siea ce ia reaiicac seguu ia iiiosoia |ucista. Li |ucisno rooue ia existeueia ce tres aseetos o rasgos iuucaneutaineute cistiutos cei nuuco ce ias eosas eoucieiouacas, ei nuuco eu ue
vivinos.
1. La nateria. ios o|jetos isieos
2. La neute. ias exerieueias su|jetivas
1. Los eonuestos a|straetos. ias iornaeioues neutaies Lu euauto a ios eoustituyeutes cei nuuco nateriai, uo bay nuebas ciiereueias eutre ei eusanieuto |ucista y ia eieueia nocerua. \, a ia bora ce
ceiiuir ias earaeterstieas riueiaies ce ios ieuneuos nateriaies, se cara uu aniio eouseuso eutre estas cos tracieioues ce iuvestigaeiu. An|as eousicerau ias roiecaces -eono ia exteusiu, ia
ioeaiizaeiu esaeio- tenorai, etetera- eono rasgos ceiiuitorios cei nuuco nateriai Acens ce estos o|jetos nauiiiestaneute nateriaies, cesce ei uuto ce vista cei |ucisno erteueeeu a este riner n|ito
ce ia reaiicac ieuneuos eono ias arteuias sutiies, ios civersos eanos (eono ei eieetronagutieo) y ias iuerzas ce ia uaturaieza (eono ia gravecac).
lara ios iiisoios |ucistas, siu en|argo, ia reaiicac uo se agota eu este n|ito y sus eouteuicos.
1an|iu existe ei n|ito ce ias exerieueias su|jetivas, eono uuestros roeesos ce eusanieuto, ias seusaeioues y ei rieo taiz ce uuestras enoeioues. 8eguu ia erseetiva |ucista, uua arte inortaute ce
este n|ito se ca tan|iu eutre otros seres seusi|ies.
Auuue nuy eoucieiouaco or ia |ase isiea -ue iueiuye ias reces uerviosas, ias ueurouas y ias iaeuitaces seusoriaies- ei n|ito neutai cisiruta ce uu estatus ciiereueiaco cei nuuco nateriai.
Desce ei uuto ce vista |ucista, ei n|ito neutai uo se uece recueir ai nuuco ce ia nateria, auuue ceeuca ce i ara ocer iuueiouar. Cou ia exeeeiu ce uua eseueia nateriaiista iucia, ia nayora ce
ias autiguas eseueias iiiosiieas cei 1|et y ia Iucia aeetau ia inosi|iiicac ce recueir io neutai a uu su|eoujuuto ce io isieo.
Lxiste, acens, uu tereer n|ito ce ia reaiicac, ei ce ios eonuestos a|straetos, ue uo se ueceu earaeterizar eono isieos eu ei seutico ce estar eoustituicos or eieneutos nateriaies, ui eono neutaies eu
ei seutico ce ias exerieueias su|jetivas utinas. Cou esto ne reiiero a nuebos aseetos ce ia reaiicac ue iornau arte iutegrai ce uuestra eonreusiu cei nuuco. Los ieuneuos eono ei tieno, ios
eoueetos y ios riueiios igieos, ue sou, eu eseueia, eoustrueeioues ce uuestra neute, ciiiereu ce ios cos rineros n|itos. De|o acnitir ue tocos ios ieuneuos ue erteueeeu a este tereer n|ito
ceeuceu cei rinero -o |ieu cei seguuco- cei isieo o cei neutai- auuue oseeu earaeterstieas roias ciiereueiacas.
Creo ue esta taxouona ce ia reaiicac, ue se renouta a ias oeas ns autiguas ce ia tracieiu iiiosiiea |ucista, es easi icutiea a ia ue uos rooue kari loer. Li ba|ia|a cei riner nuuco, ei
seguuco nuuco y ei tereer nuuco. Cou estos trniuos se reiera 1) ai nuuco ce ias eosas u o|jetos isieos, 2; ai nuuco ce ias exerieueias su|jetivas, iueiuicos ios roeesos ce eusanieuto, y ; ai nuuco
ce ias aiirnaeioues eu s. ei eouteuico ce ios eusanieutos a ciiereueia ce ios roeesos neutaies. kesuita sorreuceute ue loer, uieu uuuea ba|a estuciaco ia iiiosoia |ucista, iiegara a uua eiasiiieaeiu easi
icutiea ce ias eategoras ce ia reaiicac. 8i estuviera ai tauto ce esa euriosa eouvergeueia eutre su eusanieuto y ei |ucisno eu ias oeasioues eu ue ne reuu eou i, siu cuca ba|ranos ba|iaco cei tena.
La iiiosoia y ia eieueia oeeiceutaies bau iuteutaco eonreucer ia eoueieueia easi uuieaneute eu trniuos ce ias iuueioues cei eere|ro. Lsta aroxinaeiu iuucaneuta ia uaturaieza y ia existeueia ce ia neute
eu ia nateria, ce uua iorna outoigieaneute recueeiouista. Aiguuos eousicerau ue ei eere|ro es uua eseeie ce noceio eonutacor, areeico a ia iuteiigeueia artiiieiai. Ctros es|ozau uu noceio evoiueiouista
ara exiiear ia energeueia ce ios cistiutos aseetos ce ia eoueieueia. La ueuroeieueia nocerua euestioua serianeute si ia neute y ia eoueieueia sou ns ue sinies oeraeioues eere|raies, si ias seusaeioues y
ias enoeioues sou ns ue neras reaeeioues unieas. uasta u uuto ei nuuco ce ia exerieueia su|jetiva ceeuce cei hacdwace y cei orceu oerativo cei eere|ro' 8iu cuca, ba ce ceeucer eu graco
inortaute ero io baee euteraneute' Cuies sou ias eausas ueeesarias v suiieieutes ara ia energeueia ce ias exerieueias neutaies su|jetivas'
\uebos eieutiieos, eseeiaineute ios ue tra|ajau eu ei eano ce ia ueuro|ioioga, arteu ce ia suosieiu ce ue ia eoueieueia rereseuta uu tio eseeiai ce roeeso isieo, ue surge ce ia estruetura y ia
ciuniea cei eere|ro. keeuerco eiaraneute uua ciseusiu eou aiguuos ueuroeieutiieos eniueutes ce eierta iaeuitac ce necieiua ce Lstacos Luicos.
Desus ce euseuarne ana|ieneute ios ns noceruos iustruneutos eieutiieos ara ia exioraeiu cei eere|ro bunauo, eono ia \kI (inageu ce resouaueia nagutiea) y ei LCC (eieetroearcigraio), y ce
cejarne reseueiar eu cireeto uua oeraeiu ce eere|ro (eou ei erniso ce ia ianiiia cei aeieute), uos seutanos ara ciseutir ias aetuaies teoras eieutiieas aeerea ce ia eoueieueia. Dije a uuo ce ios eieutiieos.
lareee nuy o|vio ue ias aiteraeioues ce ios roeesos unieos cei eere|ro rocueeu nuebas ce uuestras exerieueias su|jetivas, eono ia ereeeiu y ia seusaeiu. locenos iuvertir este roeeso
eausativo' locenos ostuiar ue ei eusanieuto uro uece eieetuar ean|ios eu ios roeesos unieos cei eere|ro'. Quera sa|er si, ai neuos eoueetuaineute, ocenos acnitir ia osi|iiicac ce uu
roeeso eausativo eu cos cireeeioues.
La resuesta cei eieutiieo iue nuy sorreuceute. /o ue, uesto ue tocos ios estacos neutaies surgeu ce estacos isieos, ia eausaiicac iuversa uo es osi|ie. Auuue eu auei noneuto uo ie reiiu,
eseueiaineute ara uo resuitar grosero, eus -y sigo eusauco- ue tai aiegaeiu eategriea eareee ce iuucaneuto eieutiieo. Ia teora ce ue tocos ios roeesos neutaies sou ueeesarianeute isieos
eoustituye uu osieiouanieuto netaisieo, uo uu beebo eieutiieo. Creo ue, eouiorne ai esritu ce ia iuvestigaeiu eieutiiea, es erueiai ue cejenos ia reguuta a|ierta y uo eouiuucanos uuestras suosieioues
eou ios beebos enrieos.
\e eousta ue bay uu gruo ce eieutiieos y iiisoios ue ereeu ue ei auiisis eieutiieo cerivaco ce ia isiea euutiea ocra rooreiouar uua resuesta ai euigna ce ia eoueieueia. keeuerco aiguuas
eouversaeioues ue nautuve eou Davic Bobneu toruo a su icea ce uu orceu inieito, seguu ei euai ia nateria y ia eoueieueia se nauiiiestau eouiorne a ios nisnos riueiios. De|ico a su uaturaieza
eonartica, ceea, uo es sorreuceute ue baiienos tau grau siniiituc ce orceu eu ia nateria y eu ei eusanieuto. Auuue uuuea euteuc or eonieto ia teora ce ia eoueieueia ce Bobn, su uiasis eu uua
exiieaeiu boiista ce ia reaiicac, ue iueiuya ia neute tauto eono ia nateria, iuciea uu eaniuo or couce |usear uua exiieaeiu iutegrai cei nuuco.
Lu 2002 ne reuu eou uu gruo ce eieutiieos eu ia Luiversicac ce Cau|erra, Austraiia, ara ba|iar cei tena ce ia neute iueouseieute. Li astroisieo laui Davies aiirn ser eaaz ce eouee|ir uua teora
euutiea ce ia eoueieueia. De|o reeouoeer ue, eaca vez ue se oireee uua exiieaeiu euutiea ce ia eoueieueia, ne sieuto totaineute ercico. Ls eouee|i|ie ue ia isiea euutiea, eou sus tur|acoras uoeioues
ce ia uo ioeaiizaeiu, ia suerosieiu ce ias roiecaces ce ouca y arteuia, y ei riueiio ce ia iueerticun|re ce ueiseu|erg, ueca oireeer uua exiieaeiu ns roiuuca ce reas eseeiieas ce ia aetivicac
eoguitiva. Auu as, uo eutieuco eno uua teora euutiea ce ia eoueieueia resuitara ns viica ue uua exiieaeiu eoguitiva o ueuro|ioigiea, |asaca eu ei eoueeto eisieo ce ios roeesos eere|raies isieos.
La uuiea ciiereueia eutre an|as exiieaeioues sera ia sutiieza ce ia |ase isiea reiaeiouaca eou ia exerieueia ce ia eoueieueia. Ai neuos |ajo ni uuto ce vista, nieutras uo eousiganos exiiear a iouco ia
exerieueia su|jetiva ce ia eoueieueia, ia |reeba exiieativa eutre ios roeesos isieos ue oeurreu eu ei eere|ro y ios roeesos ce ia eoueieueia ernaueeer tau aueba eono sienre.
La ueuro|ioioga ba teuico uu xito treneuco eu su auiisis isieo cei eere|ro y ia eonreusiu ce sus ciiereutes artes. Li roeeso es iaseiuaute y sus resuitacos, sunaneute iuteresautes. Auu as, aueiia
arte cei eere|ro ue aioja ia eoueieueia (suouieuco ue existe) sigue sieuco o|jeto ce eoutroversia. Luos a|ogau or ei eere|eio, otros, or ia iornaeiu retieuiar y otros ns, or ei bioeano. Aesar ce
esta iaita ce aeuerco, eutre ios ueuroeieutiieos areee existir uu aniio eouseuso eu toruo a ia ceiiuieiu ce ia eoueieueia eu trniuos ce roeesos ueuro|ioigieos.
8u|yaee a esta osieiu ia eouvieeiu ce ue tocos ios estacos, ios eoguitivos tauto eono ios seusitivos, se ueceu reiaeiouar eou roeesos eere|raies. Cou ia iuveueiu ce ios uuevos y ocerosos
iustruneutos, ei eouoeinieuto ce ios ueuroeieutiieos ce ia reiaeiu nutua eutre ias civersas aetivicaces eoguitivas y ios roeesos eere|raies ba aieauzaco uiveies reaineute ason|rosos. lor ejenio, eu uua ce
ias eouiereueias ce \eute y Vica, ei sieiogo kiebarc Davicsou reseut uua ceserieiu cetaiiaca ce eno nuebas ce ias enoeioues uegativas, eono ei ocio o ei nieco, areeeu estar estreebaneute
reiaeiouacas eou esa arte cei eere|ro ue iiananos angcaia. La eiaeiu eutre ciebos estacos enoeiouaies y esa arte cei eere|ro es tau iuerte, ue ios aeieutes ue bau suirico iesioues eere|raies eu esta
regiu eareeeu ce ias enoeioues cei nieco o ce ia areusiu.
keeuerco ba|er o|servaco ue, si ios exerineutos cenuestrau siu iugar a cucas ue ia ueutraiizaeiu ce esta arte cei eere|ro uo teucra eouseeueueias erjucieiaies ara ei iucivicuo, ia extiraeiu ce ia
angcaia ocra eoustituir uua retiea esirituai sunaneute eiieaz: lor suuesto, ia situaeiu uo es tau seueiiia.
kesuita ue, acens ce eoustituir ia |ase uerviosa ce uuestras enoeioues uegativas, ia angcaia ceseneua otras iuueioues inortautes, eono ia ceteeeiu cei eiigro, siu ia euai uecaranos iueaaeitacos
eu nuebos seuticos.
Aesar ce su euorne xito eu ia o|servaeiu ce ias estreebas reiaeioues eutre ias ciiereutes artes cei eere|ro y ios estacos neutaies, uo ereo ue ia ueuroeieueia nocerua cisouga ce uua vercacera
exiieaeiu ce ia eoueieueia eu s. La ueuroeieueia osi|ieneute aeertar eu ceeiruos ue, euauco se o|serva aetivicac eu esta u otra arte cei eere|ro, ei sujeto ce|e eueoutrarse eu uu estaco eoguitivo tai o
euai. lero ceja a|ierta ia euestiu cei oru.
Ls ns, uo exiiea y, ro|a|ieneute, uo ocra exiiear or u, euauco oeurre uua aetivicac eere|rai ceterniuaca, ei sujeto se ve sonetico a ia exerieueia eorresoucieute. Cuauco, or ejenio, uu
sujeto erei|e ei eoior azui, uiuguua exiieaeiu ueuro|ioigiea ocr auaiizar su exerieueia a iouco. 8ienre cejar siu exiiear u es io ue se sieute ai erei|ir ei azui. De iorna siniiar, uu ueuroeieutiieo
ocr ceeiruos si uu sujeto est souauco ero uece ia ueuro|ioioga exiiear ei eouteuico cei sueuo'
8e uece esta|ieeer uua cistiueiu, siu en|argo, eutre esto eono sugereueia netocoigiea y ia suosieiu netaisiea ce ue ia neute uo es ns ue uua iuueiu o uua roiecac ,energeute ce ia nateria. 8i
aeetanos, siu en|argo, ue ia neute es suseeti|ie ce ser recueica eu nateria, uos ueca uu euorne vaeo exiieativo.
Cno car eueuta ce ia energeueia ce ia eoueieueia' Qu es io ue narea ia trausieiu ce io uo i seusi|ie a ios seres seusi|ies' Li noceio ce eoniejicac ereeieute |asaco eu ia teora ce ia evoiueiu a
travs ce ia seieeeiu uaturai uo es ns ue uua bitesis ceseritiva, uua eseeie ce euienisno ara ia aia|ra nisterio, y uo uua exiieaeiu satisiaetoria.
lara euteucer ia eoueeeiu |ucista ce ia eoueieueia -y su reebazo ce ia recueti|iiicac ce ia neute eu nateria- es erueiai euteucer ia teora ce ia eausaiicac. La euestiu ce ia eausaiicac eoustituye cesce
baee nuebo uuo ce ios tenas eeutraies cei auiisis iiiosiieo y eouteniativo |ucista. Li |ucisno rooue cos eategoras eausativas riueiaies. La eausa sustaueiai y ia eausa eoutri|uyeute o
eonieneutaria. 1onenos ei ejenio ce uua vasija ce areiiia. La eausa sustaueiai baee reiereueia a ia nateria ue suire uu eieeto eouereto, es ceeir, a ia areiiia ue ueca eouvertica eu vasija. Lu ean|io,
tocos ios cens iaetores ue eoutri|uyeu a ia ereaeiu ce ia vasija -eono ia ba|iiicac cei aiiarero, ei roio aiiarero y ei boruo couce se eoei ia areiiia- sou eonieneutarios, sou ios ue baeeu osi|ie ia
trausiornaeiu ce ia areiiia eu vasija.
Lsta cistiueiu eutre ia eausa sustaueiai y ia eoutri|uyeute ce uu eveuto u o|jeto ceterniuacos es ce inortaueia erueiai ara ia eonreusiu ce ia teora |ucista ce ia eoueieueia. 8eguu ei |ucisno, auuue ia
eoueieueia y ia nateria ueceu eoutri|uir y eoutri|uyeu nutuaneute eu su energeueia, uiuguua ce ias cos ocr jans erigirse eueausa sustaueiai ce ia otra.
De beebo, es eu |ase a esta renisa ue eusacores |ucistas eono Dbarnalirti bau arguneutaco raeiouaineute a iavor ce ia teora cei reuaeinieuto. La arguneutaeiu ce Dbarnalirti se uece iornuiar
as. La eoueieueia cei reeiu uaeico rovieue ce uua iustaueia eoguitiva reeeceute, uua iustaueia ce ia eoueieueia, eono ei noneuto ce eoueieueia reseute.
Li tena gira eu toruo ai arguneuto ce ue ias ciiereutes iustaueias ce ia eoueieueia ue exerineutanos iiegau a ser ce|ico a ia reseueia ce iustaueias ce ia eoueieueia reexisteutes. \uesto ue ia nateria
y ia eoueieueia oseeu uaturaiezas totaineute cistiutas, ei riner noneuto ce eoueieueia cei uuevo ser ce|e ir reeecico ce su eausa sustaueiai, ue ba ce ser uu noneuto ce ia eoueieueia. Ls as eono se
aiirna ia existeueia ce uua vica auterior.
Ctros eusacores |ucistas, eono Bbavavivela eu ei sigio VI, iuteutarou ceieucer ia reexisteueia so|re ia |ase ce ios iustiutos ba|ituaies, eono ei eouoeinieuto iustiutivo cei |eeerro ce cuce eueoutrar ias
tetas ce su nacre y eno ebuar ia ieebe. 8eguu esos eusacores, siu ia acnisiu ce aiguu tio ce existeueia revia, uo se uece exiiear eobereuteneute ei ieuneuo cei eouoeinieuto iuuato.
Ai nargeu ce io ersuasivos ue uecau resuitar estos arguneutos, bay nuebos ejenios ce uiuos eueuos eou reeuercos ce vicas revias, or uo ba|iar ce ios uunerosos reeuercos ce ias vicas
asacas cei roio Buca, ue aareeeu eu ias eserituras.
Couozeo ei easo iianativo ce uua nuebaeba joveu ce kauur, eu ei estaco iucio ce Lttar lracesb, a riueiios ce ia ceaca ce ios seteuta. Auuue eu uu riueiio sus acres ceseartarou ias ceserieioues
ue bizo ia uiua ce ' oros acres, ue resicau eu uu iugar ue eiia ceseri|a eou toco cetaiie, sus reiatos erau tau eoueretos ue enezarou a tonaria eu serio. Cuauco ia areja ue, seguu ia nuebaeba, ba|au
sico sus acres eu ia vica auterior iue a veria, ies ba|i , eou cetaiies eseeiieos ce ia vica ce su bija iaiieeica, cetaiies ue soio uu nien|ro utino ce ia ianiiia ocra eouoeer. Cono resuitaco, euauco yo ia
eouoe, aueiios otros acres tan|iu ia ba|au aeetaco eono nien|ro ce su ianiiia. ro es ns ue uu easo aueectieo, auuue uo ocenos reebazar ieiineute este tio ce ieuneuos.
8e bau eserito voiuneues euteros cecieacos ai auiisis ce esta iorna ce razouanieuto |ucista, euyos aseetos teuieos uecau iuera cei n|ito ce ia reseute iuvestigaeiu. Lo ue iuteuto cejar eiaro es ue
ara Dbarnalirti ia teora cei reuaeinieuto uo era uraneute uua euestiu ce ie. Cousicera|a ue erteueea a ia eategora ce ieuneuos aigo oeuitos, ue se ueceu veriiiear or iuiereueia.
Lu uuto erueiai cei estucio ce ia eoueieueia, eu oosieiu ai estucio cei nuuco isieo, tieue ue ver eou ia erseetiva ersouai ce ios reiatos eono este. Cuauco exaniuanos ei nuuco isieo, cejauco
aarte ei tena ro|ientieo ce ia neeuiea euutiea, tratanos eou ieuneuos ue se restau a ser auaiizacos eou ei ntoco eieutiieo coniuaute ce ia iucagaeiu o|jetiva eu tereera ersoua. Lu trniuos
geueraies, teuenos ia inresiu ce ue ia exiieaeiu eieutiiea cei nuuco isieo uo exeiuye ios eieneutos eiave cei eano ue es o|jeto ce uuestra ceserieiu. Lu ei terreuo ce ias exerieueias su|jetivas, siu
en|argo, ia bistoria ean|ia or eonieto. Cuauco eseuebanos ei reiato o|jetivo, eu tereera ersoua, ce ios estacos neutaies, se trate ce uua teora eoguitiva sieoigiea, ce uua ceserieiu ueuro|ioigiea. o
ce ia teora ce ia evoiueiu, eusanos ue ba uecaco iuera uua cineusiu erueiai cei tena. \e reiiero ai aseeto ieuoneuoigieo ce ios ieuneuos neutaies, es ceeir, a ia exerieueia su|jetiva cei iucivicuo.
Iueiuso ce este |reve auiisis ueca eiaro, ne areee, ue ei ntoco eu tereera ersoua -ue tau |ieu ba servico a ia eieueia eu tautos eanos ce su iuvestigaeiu- es iuaceeuaco ara ia exiieaeiu ce ia
eoueieueia. Lo ue se ueeesita, si ia eieueia cesea iuvestigar eou xito ia uaturaieza ce ia eoueieueia, es uaca neuos ue uu ean|io ce aracigna. Ls ceeir, ia erseetiva eu tereera ersoua, eaaz ce necir ios
ieuneuos cesce ei uuto ce vista ce uu o|servacor iuceeucieute, ba ce ser iutegraca eou uua erseetiva eu rinera ersoua, ue ernita iueororar ia su|jetivicac y ias euaiicaces ue earaeterizau ia
exerieueia ce ia eoueieueia. 8ugiero ue es ueeesario ue ei ntoco ce uuestra iuvestigaeiu sea aceeuaco ai o|jeto ce su estucio. luesto ue uua ce ias earaeterstieas riueiaies ce ia eoueieueia es su
uaturaieza su|jetiva y enriea, euaiuier estucio sistentieo ce eiia ce|e acotar uu ntoco ue c aeeeso a ias cineusioues ce ia su|jetivicac y ia exerieueia iucivicuai.
Li estucio eieutiieo gio|ai ce ia eoueieueia, or io tauto, ce|e eon|iuar ei ntoco eu tereera ersoua eou ei ntoco eu rinera ersoua. ro uece ceseebar ia reaiicac ieuoneuoigiea ce ia exerieueia
su|jetiva ero ce|e o|servar tocas ias regias cei rigor eieutiieo. La reguuta erueiai, ues, es ia siguieute. locenos eouee|ir uua netocoioga eieutiiea ara ei estucio ce ia eoueieueia ue ernita ia
eon|iuaeiu ce uu ro|usto ntoco eu rinera ersoua, ue baga justieia a ia ieuoneuoioga ce ia exerieueia, eou ia erseetiva o|jetivista cei estucio cei eere|ro'
Creo ue, eu este eneuo, ocra resuitar nuy |eueiieiosa ia estreeba eoia|oraeiu ce ia eieueia nocerua eou ias tracieioues eouteniativas, eono ei |ucisno. Li |ucisno tieue uua iarga bistoria ce
iuvestigaeiu ce ia uaturaieza ce ia neute y sus cistiutos aseetos, ce beebo, es io ue eoustituye ia necitaeiu y ei auiisis ertieo ce uuestra tracieiu. Aciiereueia ce ia eieueia nocerua, ei |ucisno a|orca ia
exerieueia eu rinera ersoua. Li ntoco eouteniativo, tai eono io ba cesarroiiaco ei |ucisno, eousiste eu ia retiea enriea ce ia iutroseeeiu, sosteuica or riguroso eutreuanieuto teuieo y uua ro|usta
uesta a rue|a ce ia iia|iiicac ce esta exerieueia. 1ocas ias exerieueias su|jetivas necitativaneute viicas bau ce ocer ser veriiieacas, tauto or necio ce ia reetieiu reaiizaca or ei nisno raetieaute
eono eou ia osi|iiicac ce otros iucivicuos ce aieauzar ei nisno estaco eou ios nisnos necios. Lua vez veriiieacos ce este noco, ciebos estacos asau a eousicerarse uuiversaies, ai neuos eu io ue se
reiiere ai ser bunauo.
La eoueeeiu |ucista ce ia neute ceriva |sieaneute ce o|servaeioues enrieas iuucaneutacas eu ia ieuoneuoioga ce ia exerieueia, ue iueiuye ias teuieas eouteniativas ce ia necitaeiu.
8o|re esta |ase se cesarroiiau noceios retieos ce ia neute y sus cistiutos aseetos y iuueioues. Aeoutiuuaeiu, sou soneticos a uu iargo auiisis ertieo y iiiosiieo as eono a eonro|aeioues enrieas,
or necio ce ia necitaeiu y tan|iu ce ia o|servaeiu raeiouai. 8i uerenos o|servar ei iuueiouanieuto ce uuestras ereeeioues, ocenos ecuear ia neute ara ue reste ateueiu y areuca a o|servar ei
aiza y ei ceeiive ce ios roeesos ereetivos ce noneuto eu noneuto. 8e trata ce uu roeeso enrieo ue resuita eu uu eouoeinieuto ce rinera nauo ce uu ceterniuaco aseeto cei iuueiouanieuto ce ia
neute. locenos eniear este eouoeinieuto ara recueir ios eieetos ce enoeioues eono ia ira o ei reseutinieuto (ce beebo, ios raetieautes necitativos ue |useau suerar ia aiiieeiu neutai ce|erau
iuteutario), auuue io ue reteuco ceeir es ue este roeeso eoustituye uu ntoco enrieo eu rinera ersoua ara ei auiisis ce ia neute.
8 |ieu ue ia eieueia nocerua reeeia nuebo ce ios ntocos eu rinera ersoua. \e bau exiieaco ue, caco ei ro|iena iubereute eu ia iornuiaeiu ce eriterios o|jetivos a ia bora ce juzgar aiegaeioues
eoutracietorias eu rinera ersoua eutre iucivicuos eoneticores, ia iutroseeeiu eono ntoco ara ei estucio ce ia neute ba sico a|aucouaca or ia sieoioga oeeiceutai. Daca ia revaieueia cei ntoco
eieutiieo eu tereera ersoua eono aracigna ara ia acuisieiu ce eouoeinieutos, esta iuuietuc es totaineute eonreusi|ie.
Lstoy ce aeuerco eou 8tebeu kossiyu, sieiogo ce ia Luiversicac ce uarvarc, ue ba reaiizaco iuvestigaeioues ioueras cei roi ce ia iutroseeeiu eu ia inagiuaeiu. Lu uua ce ias ns reeieutes
eouiereueias ce \eute y Vica so|re ei tena Iuvestigar ia neute, iian ia ateueiu a ia inortaueia erueiai ce ocer reeouoeer ias iinitaeioues uaturaies ce ia iutroseeeiu. lor nuy |ieu iornaca ue est uua
ersoua, cijo, uo bay rue|as ce ue su iutroseeeiu sea eaaz ce reveiar ias iutriueacas reces uerviosas y ia eonosieiu |iouniea cei eere|ro bunauo, ui ias eorreiaeioues isieas eutre aetivicaces neutaies
eseeiieas, tareas ue uece reaiizar eou grau exaetituc ia o|servaeiu enriea, graeias ai uso ce ocerosos iustruneutos. Li uso ciseiiiuaco ce ia iutroseeeiu, uo o|staute, sera nuy aroiaco ara ia
iucagaeiu eu ios aseetos sieoigieos y ieuoneuoigieos ce uuestros estacos neutaies y eoeuitivos.
Lo ue oeurre curaute ia eouteniaeiu necitativa ce tracieioues eono ei |ucisno y io ue oeurre curaute ia iutroseeeiu eu su seutico eorrieute sou cos eosas totaineute cistiutas. Lu ei eoutexto cei
|ucisno, ia iutroseeeiu se eniea eou grau ateueiu a ios eiigros ce ia su|jetivicac extrena -eono ias iautasas y ias iiusioues- y eou ei euitivo ce uu estaco neutai ciseiiiuaco. La ateueiu reiiuaca, eu
trniuos ce esta|iiicac e iuteusicac, eoustituye uua rearaeiu erueiai ara ei uso ce ia iutroseeeiu rigurosa, cei noco ue uu teieseoio resuita erueiai ara ei exaneu cetaiiaco ce ios ieuneuos eeiestiaies.
Cono oeurre eu ia eieueia, ia iutroseeeiu eouteniativa ce|e o|servar uua serie ce rotoeoios y roeecinieutos. Ai eutrar eu uu ia|oratorio, ia ersoua uo rearaca uo sa|ra u |usear, uo sera eaaz ce
reeouoeer uu baiiazgo si io bieiera. De ia nisna nauera, uua neute uo eutreuaca uo ser eaaz ce aiiear su ateueiu iutroseetiva eu uu o|jeto caco y uo sa|r reeouoeer ios roeesos neutaies euauco
aarezeau. Cono ios eieutiieos eutreuacos, ia neute ciseiiiuaca sa|r u |usear y ser eaaz ce reeouoeer ios baiiazgos ue se rocuzeau.
Ls nuy osi|ie ue ei tena ce si ia eoueieueia ocr ser, iiuaineute, recueica a roeesos isieos o uuestras exerieueias su|jetivas eoustituyeu earaeterstieas uo nateriaies cei nuuco siga sieuco euestiu ce
eieeeiu iiiosiiea. Lo inortaute es ciseriniuar ias reguutas netaisieas so|re ia neute y ia nateria e iuvestigar juutos ias iornas ce eouoeinieuto eieutiieo ce ias cistiutas nocaiicaces ce ia neute. Creo ue es
osi|ie ue ei |ucisno y ia eieueia nocerua enreucau ia iuvestigaeiu eoujuuta ce ia eoueieueia, cejauco ce iaco ia euestiu iiiosii-ea ce si aueiia es, eu uitina iustaueia, nateriai. An|as ciseiiiuas se verau
euriueeicas eou ei aeereanieuto ce sus nocos ce iuvestigaeiu. 1ai eoia|oraeiu uo soio eoutri|uira a uu nayor euteucinieuto ce ia eoueieueia siuo tan|iu ai nejor eouoeinieuto ce ia ciuniea ce ia neute
bunaua y su reiaeiu eou ei suirinieuto. 8era uu eaniuo iuareeia|ie baeia ei aiivio cei suirinieuto, ue ereo ue es uuestra riueiai tarea eu ia 1ierra.
1. uAtIA ISA tILStIA nL LA tOStILStIA
lara ue ei estucio ce ia eoueieueia sea eonieto, reeisanos ce uua netocoioga ue uo soio exiiue io ue sueece eu ios uiveies ueuro|ioigieo y |iounieo siuo tan|iu ia exerieueia su|jetiva ce ia
roia eoueieueia. Iueiuso eon|iuacas, ia ueuroeieueia y ia sieoioga eoucuetista uo arrojau iuz suiieieute a ia exerieueia su|jetiva, ya ue an|as aroxinaeioues sigueu cauco inortaueia rinorciai a ia
erseetiva o|jetiva eu tereera ersoua. Las tracieioues eouteniativas eu geuerai oueu ei uiasis eu ia iuvestigaeiu su|jetiva, eu rinera ersoua, ce ia uaturaieza y ias iuueioues ce ia eoueieueia, eutreuauco
ia neute ara ue se eeutre ce iorna ciseiiiuaca eu sus roios estacos iuteruos.
Lu este tio ce auiisis, ei o|servacor, ei o|jeto ce su o|servaeiu y ios necios ce iuvestigaeiu enieacos sou aseetos ce ia nisna eosa, a sa|er, ce ia neute cei iuvestigacor iucivicuai. Li |ucisno
ceuoniua este eutreuanieuto neutai lhavana ue, eu esauoi, se sueie tracueir eono necitaeiu. Li trniuo origiuai suserito lhavana tieue eouuotaeioues ce euitivo, eu ei seutico ce euitivar uu b|ito,
nieutras ue ei trniuo ti|etauo goo siguiiiea iiteraineute ianiiiarizarse. La icea, or io tauto, es ce uua retiea neutai ciseiiiuaca ue euitiva ia ianiiiaricac eou uu o|jeto caco, sea uu o|jeto exteruo o uua
exerieueia iuterua.
Aneuuco, se eouiuuce ia aia|ra necitaeiu eou uu iuteuto ce vaeiar ia neute, eou uua retiea ce reiajaeiu, ero uo es a esto a io ue ne reiiero au. La retiea cei goo uo iniiea uu estaco
nisterioso o nstieo, uu xtasis aeeesi|ie soio a oeos iucivicuos eseeiaineute cotacos. 1anoeo eouiieva cejar ce eusar ui eesaeiu ce ia aetivicac neutai. Li trniuo goo se reiiere tauto a uu necio o
roeeso euauto ai estaco ue uece surgir eono resuitaco ce ciebo roeeso. Au ne iuteresa riueiaineute ia aeeeiu ce goo eono necio, ue eousiste eu ei uso riguroso, eoueeutraco y ciseiiiuaco ce ia
iutroseeeiu y ce ia ateueiu ara uu exaneu roiuuco ce ia uaturaieza ce uu o|jeto eiegico. Visto cesce ia erseetiva ce ia eieueia, este roeeso se uece eonarar eou ia o|servaeiu enriea rigurosa.
La ciiereueia eutre ia eieueia eu su noneuto aetuai y ia tracieiu iuvestigacora |ucista eousiste eu ei coniuio cei ntoco o|jetivo eu tereera ersoua ue acota ia eieueia y ios ntocos ce reiiuanieuto eu
rinera ersoua ue eniea ia eouteniaeiu |ucista. Bajo ni uuto ce vista, ia eon|iuaeiu cei ntoco eu rinera ersoua eou ei ntoco eu tereera ersoua uos |riuca ia ronesa ce uu vercacero avauee
eu ei estucio eieutiieo ce ia eoueieueia. 8e uece eouseguir nuebo eou ei ntoco eu tereera ersoua.
Cou ei ereeieute erieeeiouanieuto ce ias teeuoiogas ce resouaueia nagutiea, uos es osi|ie o|servar ce eerea ias reiaeioues isieas eutre ios eonoueutes ce uuestro rieo nuuco ce exerieueias
su|jetivas. ias eouexioues uerviosas, ias aiteraeioues |iounieas, ias artes cei eere|ro asoeiacas eou aetivicaces neutaies eseeiieas y ios roeesos tenoraies (a neuuco eu ei uivei iuiiuitesinai ce ios
niiiseguucos) eou ue ia neute resouce a ios estnuios exteruos.
1uve ei iaeer ce o|servario eu cireeto euauco visit ei ia|oratorio ce kiebarc Davicsou, eu ia Luiversicac ce "iseousiu, eu ia rinavera eu 2001.
8e trata ce uu ia|oratorio uuevo, ue cisoue ce io uitino eu teeuoioga e iustruneutos. Davicsou eueuta aii eou uu gruo ce eoia|oracores jveues y eutusiastas, y uuo ce sus royeetos -ce eseeiai
iuters ara n- eousiste eu uua serie ce exerineutos so|re necitacores. \e euseu ei ia|oratorio y ne nostr ios ciiereutes aaratos. Aii ba|a uu LLC (eieetroeueeiaigraio) riueiaineute enieaco eu
ia ceteeeiu ce ia aetivicac eietriea cei eere|ro. 8e trata ce uua eseeie ce easeo, ai ue estu eoueetacos nuebos seusores. Li cei ia|oratorio ce Davicsou, eou sus 2:6 seusores, es uuo ce ios ns
soiistieacos cei nuuco. ua|a, acens, uu \kI (aarato ce inageu or resouaueia nagutiea) tau seusi|ie, ue ei sujeto tieue ue ernaueeer a|soiutaneute iunvii ara ue se ueca rocueir uua ieetura
reeisa. La euaiicac riueiai cei LLC, seguu ne exiiearou, es su veioeicac (ason|rosaneute, uece ceteetar ean|ios eere|raies eu uua niisina ce seguuco), nieutras ue ia virtuc cei \kI es su eaaeicac
ce ioeaiizar ias reas ce aetivicac cei eere|ro eou uu nargeu ce error ce uu niinetro.
Li ca auterior a ni visita ba|au enieaco esos aaratos eu uu exerineuto cetaiiaco reaiizaco eou uu necitacor exerto, ue eouozeo cesce baee nuebo y ue reaiiza varios tios ce retieas necitativas.
Davicsou ne nostr ia autaiia ce uu orceuacor, couce se royeeta|au nuitiies ingeues eseaueacas cei eere|ro cei sujeto, eou ciiereutes eoiores iucieauco ios ciiereutes tios ce aetivicac.
Li ca siguieute eeiranos uua reuuiu iornai, couce Davicsou reseut ios resuitacos reiiniuares ce sus estucios. Li sieiogo laui Llnau artiei eu ios ce|ates y oireei uu iuiorne reiiniuar ce su
tra|ajo eu eurso so|re uu aniio uunero ce gruos ce sujetos, eutre eiios, necitacores. La exerineutaeiu eieutiiea eou necitacores tieue ya uua iarga bistoria y se renouta a ios exerineutos ue reaiiz eu
ios auos oebeuta uer|ert Beusou, ce ia iaeuitac ce necieiua ce uarvarc. Beusou nouitoriz ios ean|ios iisioigieos ce ia teneratura eororai y ei eousuno ce oxgeuo ce uuos necitacores ue raetiea|au
tuooo, ue iniiea, eutre otras eosas, ia geueraeiu ce eaior eu artes eseeiieas cei euero. Cono Beusou, ei euio ce kiebarc Davicsou ba reaiizaco exerineutos eou erenitas cei uinaiaya, iueiuicas ias
noutauas ue roceau Dbaransaia. luesto ue ia exerineutaeiu eu ia noutaua reeisa ce euios nviies, este tra|ajo ba ce ser iinitaco a ia iuerza, ai neuos basta ue ia teeuoioga ueca satisiaeer sus
ueeesicaces.
La exerineutaeiu eieutiiea eou sujetos bunauos iautea uunerosos ro|ienas tieos, ue ia eonuuicac eieutiiea se tona nuy eu serio. lara ios erenitas ue bau eiegico uua vica soiitaria eu ias
noutauas, existe ia ciiieuitac auacica ce ia grau iutrusiu ue cieba exerineutaeiu rereseuta ara sus vicas y retieas esirituaies. ro es sorreuceute ue, ai riueiio, nuebos ce eiios se nostrarau
retieeutes. Ai nargeu ce otras eousiceraeioues, ia nayora sinieneute uo euteuca ei rosito ce ia exerineutaeiu, exeeto ei ce satisiaeer ia euriosicac ce uuos bon|res extrauos, eargacos ce aaratos.
ro o|staute, yo esta|a eouveueico -y tocava io estoy- ce ia euorne inortaueia ce ia aiieaeiu ce ia eieueia ara ia eonreusiu ce ia eoueieueia ce ios necitacores, y ne esiore nuebo eu ersuacir a
ios erenitas ue ernitierau ia reaiizaeiu ce ios exerineutos. Arguneut ue ce|au soneterse a eiios or aitruisno. 8i ios eieetos |euiieos cei sosiego neutai y cei euitivo ce estacos neutaies saiuca|ies se
ueceu cenostrar eieutiieaneute, ocra ba|er eouseeueueias |eueiieiosas ara otros.
8oio esero uo ba|eries resiouaco cenasiaco. Aiguuos erenitas aeetarou, ersuacicos, esero, or nis arguneutos y uo or sinie sonetinieuto a ia autoricac cei Daiai Lana.
1oco ese tra|ajo ocr arrojar iuz so|re uua ce ias iaeetas cei risna ce ia eoueieueia. lero, a ciiereueia cei estucio ce ios o|jetos nateriaies tricineusiouaies ue existeu eu ei esaeio, ei estucio ce ia
eoueieueia, iueiuica ia gana eutera ce ios ieuneuos asoeiacos eou eiia y toco io ue eae |ajo ia ru|riea ce ia exerieueia su|jetiva, tieue cos eonoueutes. Luo es io ue oeurre eu ei eere|ro y eu ei
eonortanieuto cei iucivicuo, ara euyo estucio estu eaaeitacas ia ueuroeieueia y ia sieoioga eoucuetista, y ei otro es ia exerieueia ieuoneuoigiea ce ios roios estacos eoguitivos, enoeiouaies y
sieoigieos. Ls eu este seguuco eieneuto couce resuita eseueiai ia aiieaeiu cei ntoco eu rinera ersoua. lara ceeirio ce otra nauera, auuue ia exerieueia ce ia ieiieicac eoiueica eou ceterniuacas
reaeeioues unieas eu ei eere|ro, eono ei iuereneuto ce ia serotouiua, uiuguua ceserieiu |iouniea y ueuro|ioigiea ce esta aiteraeiu ocr exiiearuos u es ia ieiieicac.
\ieutras ue ia tracieiu eouteniativa |ucista uo ba teuico aeeeso a necios eieutiieos ara ia exioraeiu ce ios roeesos eere|raies, eonreuce eou totai eiaricac ia eaaeicac ce uuestra neute ara ia
trausiornaeiu y ia acataeiu. Creo ue, basta baee oeo, ios eieutiieos eusa|au ue, cesus ce ia acoieseeueia, ia nasa cei eere|ro bunauo se torua reiativaneute iuaitera|ie. Los uitinos ceseu|rinieutos
ce ia ueuro|ioioga, siu en|argo, bau ceteetaco uu uota|ie oteueiai ce ean|io eu ei eere|ro bunauo, iueiuso eu sujetos acuitos eono yo. Lu ia eouiereueia ce \eute y Vica ue se eeie|r eu Dbaransaia eu
2004, sue ce ia ujaute su|ciseiiiua ce ia ueuroeieueia ue trata eou esta euestiu, ia iianaca iastieicac eere|rai. Lste ieuneuo ne sugiere ue rasgos ue soiau ser eousiceracos eono iijos -ia
ersouaiicac, ia cisosieiu y basta ios estacos ce uino- uo sou, eu reaiicac, ernaueutes, y ue ios ejereieios neutaies y ios ean|ios cei eutoruo ueceu iuiiuir eu estos rasgos. Los exerineutos ya bau
cenostraco ue ios necitacores exertos reseutau nayor aetivicac eu ei i|uio iroutai izuierco, esa arte cei eere|ro ue se asoeia eou ias enoeioues ositivas, eono ia ieiieicac, ia aiegra y ia satisiaeeiu.
Lstos baiiazgos cenuestrau ue ia ieiieicac es aigo ue ocenos euitivar ceii|eracaneute, eou uu eutreuanieuto neutai ue aieeta ai eere|ro.
Li nouje iiisoio cei sigio VII, Dbarnalirti, exoue uu soiistieaco arguneuto eu aoyo ce ia roosieiu ce ue ei eutreuanieuto necitativo ciseiiiuaco uece eieetuar ean|ios sustaueiaies eu ia eoueieueia
bunaua, iueiuicas ias enoeioues. Lua ce ias renisas eiave ue sostieueu este arguneuto es ia iey uuiversai ce ias eausas y ios eieetos, ue sugiere ue ias eoucieioues ue aieetau ia eausa bau ce teuer uu
inaeto iuevita|ie eu ei eieeto. Ls uuo ce ios riueiios ns autiguos cei |ucisno. Li roio Buca arguneut ue, si uuo cesea evitar eierto tio ce resuitacos, ce|e ean|iarias eoucieioues ue uecau car iugar
a eiios. 8i uuo ean|ia ias eoucieioues ce su estaco neutai, or io tauto, ue sueieu rocueir autas ba|ituaies ce uua aetivicac neutai ceterniuaca, ocr ean|iar ios rasgos ce su eoueieueia y ias aetituces y
enoeioues ue ce eiios resuitau.
La seguuca renisa eiave es ia iey uuiversai ce ia uo ernaueueia, ue iorna|a arte ce nuebas ce ias rineras euseuauzas cei Buca. Lsta iey aiirna ue tocas ias eosas y eveutos eoucieiouacos se
eueueutrau eu eoustaute novinieuto. raca es esttieo ui ernaueute, ui siuiera ios o|jetos cei nuuco nateriai, ue teucenos a erei|ir eono ercura|ie. Lsta iey sugiere ue toco aueiio ue es rocueto ce
uuas eausas es suseeti|ie ce suirir aiteraeioues y, si ereanos ias eoucieioues aroiacas, ocenos cirigir eouseieuteneute estas aiteraeioues baeia ia trausiornaeiu cei roio estaco ce uino.
Cono otros eusacores |ucistas autes ue i, Dbarnalirti iuvoea io ue ocranos ceuoniuar uua iey sieoigiea, ai eousicerar varios estacos sieoigieos, iueiuicas ias enoeioues, eono eanos ce
iuerza couce ianiiias ouestas ce estacos neutaies iuteraetuau seguu uua ciuniea eoustaute. Deutro cei n|ito ce ias enoeioues uece ba|er uua ianiiia ue se eonoue cei ocio, ia ira, ia bostiiicac, ete.,
nieutras ue eu ia oosieiu est ia ianiiia ce ias enoeioues ositivas, eono ei anor, ia eonasiu y ia enata. Dbarnalirti aiirna ue, euauco uuo ce ios oios ce esta cuaiicac es ns iuerte, ei otro ser ns
c|ii eu euaiuier iucivicuo y noneuto cacos. 8i tra|ajanos ara auneutar, reiorzar y oteueiar ios gruos ositivos, estarenos ce|iiitauco ios uegativos, rovoeauco trausiornaeioues reaies eu uuestros
eusanieutos y enoeioues.
Dbarnalirti iiustra ia Coniejicac ce este roeeso trazauco uua serie ce auaiogas, saeacas ce ia exerieueia eoticiaua. Las iuerzas ouestas se ueceu eonarar ai iro y ei eaior, ue uuuea ueceu
eoexistir siu ue uuo revaiezea so|re ei otro ero, ai nisno tieno, uiuguuo ce ios cos uece eiiniuar ai otro iustautueaneute.
Li roeeso es gracuai. lro|a|ieneute, Dbarnalirti teua eu neute ios eieetos ce eueeucer uu iuego ara eaicear uua ba|itaeiu beiaca o ias iiuvias cei nouzu ue reireseau ias zouas troieaies, couce i
viva. Lu ean|io, Dbarnalirti ciee ue ia iuz ce uua inara cisia ia oseuricac ce iuneciato.
Lsta iey ce ios estacos ouestos ue uo ueceu eoexistir siu ue sea eu cetrineuto cei otro eoustituye ia renisa eiave cei arguneuto |ucista a iavor ce ia trausiorna|iiicac ce ia eoueieueia.
8iguiiiea ue ei euitivo cei anor y ia |oucac uece, a ia iarga, cisniuuir ias iuerzas cei ocio eu uuestra neute. Acens, Dbarnalirti aiirna ue ia eiiniuaeiu ce uua eoucieiu |siea eiiniuar tan|iu sus
eieetos. 8i eiiniuanos ei iro, or ejenio, cesaareeeu tan|iu tocos sus resuitacos asoeiacos, ia iei ce gaiiiua, ios tiritoues y ei eastaueteo ce ios cieutes.
Dbarnalirti rosigue aiirnauco ue, a ciiereueia ce ias ba|iiicaces isieas, ias euaiicaces neutaies oseeu uu oteueiai ce cesarroiio siu inites. Conarauco ei eutreuanieuto neutai eou ia rearaeiu
isiea ce ios atietas, eseeiaineute ios ue se cecieau ai saito ce iougituc, ciee ue ios iogros atitieos, or nuebos ue seau ios uiveies a ios ue ueceu asirar ios atietas iucivicuaies, tieueu uuos inites
iuucaneutaies, ue ies inoueu ia uaturaieza y ia eoustitueiu cei euero bunauo, or nuebo ue ei atieta eutreue y or extraorciuarias ue seau sus atituces artieuiares. ri siuiera ei uso iiegai ce crogas or
ios atietas noceruos, ue iograu aniiar nargiuai- neute ias iinitaeioues cei euero isieo, uece traseeucer ios inites inuestos or ia roia uaturaieza cei euero bunauo.
Lu ean|io, arguneuta Dbarnalirti, ias eoustrieeioues uaturaies ce ia eoueieueia sou nuebo neuores y suseeti|ies ce I ser eiiniuacas, ce iorna ue, ai neuos eu riueiio, es osi|ie ue uua euaiicac
neutai eono ia eonasiu erezea eu graco iiinitaco. De beebo, ara Dbarnalirti ia grauceza cei Buca eono naestro esirituai uo yaee tauto eu su coniuio ce varios eanos cei eouoeinieuto eono eu ba|er
iograco ia erieeeiu ce uua eonasiu iiinitaca or tocos ios seres vivos.
Iueiuso autes ce Dbarnalirti ei |ucisno iucio aeeta|a aniianeute ia eaaeicac ce ia neute ara ia trausiornaeiu cesce uu estaco uegativo a otro, ce saiuca|ie sereuicac y ureza. Lua o|ra \abayaua
cei sigio IV, L/ sul/oe contnuo. atri|uica a \aitreya, as eono uua o|ra ns |reve atri|uica a ragarjuua y tituiaca L/ogo de /a eansn u/toa, aiirnau ue ia uaturaieza eseueiai ce ia neute es ura y
ue sus neuias se ueceu eiiniuar or necio ce ia uriiieaeiu necitativa. Lstos tratacos se iusirau eu ia uoeiu ce ia uaturaieza cei Buca, ei uaturai oteueiai ce erieeeiu ue existe eu tocos ios seres
seusi|ies (iueiuicos ios auinaies). L/ sul/oe contnuo y ei L/ogo ce ragarjuua rereseutau cos tesis iuucaneutaies so|re ia trausiorna|iiicac ce ia neute baeia uu iiu ositivo. La rinera se |asa eu ia
eouvieeiu ce ue tocos ios rasgos uegativos ce ia neute se ueceu uriiiear si aiieanos ios autcotos aroiacos. Lsto siguiiiea ue ios eoutaniuautes ce ia neute uo sou eseueiaies ui iutruseeos eu eiia y ue
su uaturaieza eseueiai es ura. Desce uu uuto ce vista eieutiieo, se trata ce eousiceraeioues netaisieas. La seguuca tesis sostieue ue ia eaaeicac ara ia trausiornaeiu ositiva es uu eoustituyeute uaturai ce
ia roia neute, uoeiu ue es eouseeueueia igiea ce ia rinera tesis.
Los textos so|re ia uaturaieza cei Buca reeurreu a ias netioras ara iiustrar ei tena ce ia ureza iuuata ce ia uaturaieza eseueiai ce ia neute. Li L/ogo de /a eansn u/toa ce ragarjuua eonieuza eou
uua serie ce ingeues vivicas ue eoutraoueu ia ureza eseueiai ce ia neute a sus eoutaniuautes y aiiieeioues. ragarjuua eonara esta ureza uaturai eou ia nauteuiiia ue auu uo ba sico extraca ce ia ieebe,
eou uua inara ce aeeite oeuita ceutro ce uua vasija, eou uu cesito inoiuto ce iaisizuii euterraco eu ia roea, eou uua seniiia eu|ierta or ia vaiua. Cuauco |atinos ia ieebe, saie ia nauteuiiia. 8i
erioranos ia vasija, se ii|era ia iuz ce ia inara. Cuauco extraenos ia gena, reiuee ei |riiio cei iaisizuii. Cuauco a|rinos ia vaiua, ia seniiia gerniuar. Dei nisno noco, euauco uriiieanos uuestras
aiiieeioues eou ei euitivo sosteuico ce ia iutroseeeiu ue euetra eu ia uaturaieza uitina ce ia reaiicac, se baee nauiiiesta ia ureza iuuata ce ia neute, ue ragarjuua iiana exausiu uitina.
Li L/ogo de /a eansn u/toa ca uu aso ns y aiirna ue, ce ia nisna nauera ue ias aguas su|terrueas eouservau su ureza ce aguas, ia sa|icura erieeeiouaca ce uua neute iiuniuaca se uece
eueoutrar iueiuso ceutro ce ias aiiieeioues. L/ sul/oe contnuo ceseri|e ia oiuseaeiu ce ia ureza uaturai ce uuestra neute enieauco auaiogas ce uu Buca seutaco so|re uu ioto en|arraco, ce ia niei oeuita
ceutro ce ia eoineua, ce uua ieza ce oro eaca eu ei iaugo, cei oteueiai ce nacuraeiu ce ia iauta ue uaee eono |rote, y ce uua inageu cei Buca eseoucica ceutro ce uu trao.
lara n, estas cos o|ras eisieas cei |ucisno y ios civersos textos ue erteueeeu ai nisno guero, eseritos eu ieuguaje nuy otieo y evoeacor, rereseuta|au uu ean|io reireseaute ce ios rigurosos
eseritos igieos y sistentieos ue iornau arte ce ia tracieiu iiiosiiea |ucista. lara ios |ucistas, ia teora ce ia uaturaieza cei Buca -ia uoeiu ce ue ia eaaeicac uaturai ara ei erieeeiouanieuto existe eu
tocos uosotros- eoustituye uu eoueeto roiuuco y sienre iusiracor.
Lo ue reteuco au uo es sugerir ue ocranos eniear ei ntoco eieutiieo ara cenostrar ia vaiicez ce ia teora ce ia uaturaieza cei Buca siuo, seueiiianeute, nostrar aiguuas ce ias naueras eu ue ia
tracieiu |ucista ba iuteutaco eoueetuar ia trausiornaeiu ce ia eoueieueia. uaee nuebo ue ei |ucisno tieue uua teora aeerea ce io ue ia ueuroeieueia iiana iastieicac cei eere|ro. Los trniuos ue usa
ei |ucisno ara aeuuar este eoueeto sou racieaineute cistiutos a ios ue eniea ia eieueia eoguitiva, auuue io inortaute au es ue an|os erei|eu ia eoueieueia eono euticac nuy suseeti|ie a ios
ean|ios. Li eoueeto ce ia ueuroiastieicac sugiere ue ei eere|ro es nuy naiea|ie y est sujeto a ean|ios eoutiuuos eono resuitaco ce ia exerieueia, ean|ios ue ueceu geuerar uuevas eouexioues eutre
ueurouas o, iueiuso, ia iornaeiu ce uuevas ueurouas. Las iuvestigaeioues reaiizacas eu este eano iueiuyeu eseeiieaneute ei tra|ajo eou virtuosos -atietas, jugacores ce ajecrez y nusieos- euyo
eutreuanieuto iuteusivo ba cenostraco car iugar a ean|ios o|serva|ies eu ei eere|ro. Lstos sujetos guarcau araieiisnos iuteresautes eou ios necitacores exertos, ue tan|iu sou virtuosos y euya cecieaeiu
a su retiea iniiea uu eonroniso siniiar ce tieno y esiuerzo.
ua|ienos ce ia trausiornaeiu ce ia eoueieueia o cei auiisis enrieo iutroseetivo ce io ue oeurre eu ia neute, ei o|servacor reeisa ce uua serie ce ba|iiicaces esneracaneute aiiuacas eou ei
eutreuanieuto y ia reetieiu, y aiieacas ce nauera rigurosa y ciseiiiuaca. 1ocas estas retieas suoueu eierta eaaeicac ce cirigir ia neute baeia uu o|jeto eiegico y ce nauteuer ia ateueiu uesta eu i
curaute eierto eroco ce tieno, or |reve ue sea.
1an|iu se suoue ue, eou ia ba|ituaeiu eoustaute, ia neute areuce a nejorar ia eaiicac ce ia iaeuitac ue aiiea eu riner iugar, sea ia ateueiu, ei razouanieuto o ia inagiuaeiu. 8e eutieuce ue eou
esta retiea reguiar y roiougaca ia eaaeicac ce reaiizar ei ejereieio aea|ar eouvirtiucose eu seguuca uaturaieza. Lu este seutico, ei araieiisno eou ios atietas y ios nusieos ueca nuy eiaro, auuue
tan|iu ocranos eusar eu trniuos ce areucer a uacar o a noutar eu |ieieieta. Ai riueiio, estas aetivicaces resuitau nuy ciieiies y, eu aarieueia, uo uaturaies ero, uua vez coniuacas, cenuestrau ser
nuy ieiies.
Luo ce ios ejereieios neutaies ns iuucaneutaies es ei euitivo ce ia eoueeutraeiu, eseeiaineute aiieaco eu ia o|servaeiu ce ia roia resiraeiu. La eoueeutraeiu es eseueiai, si uerenos iiegar a ser
eouseieutes ce nauera ciseiiiuaca ce ios ieuneuos ue ucierau oeurrir eu ia neute o eu ei eutoruo iuneciato. Lu uuestro estaco uornai, ia neute est cisersa ia nayor arte cei tieno y uuestros
eusanieutos saitau ce uua eosa a ia otra ce iorna aieatoria y cisiaca. Cou ei euitivo ce ia eoueeutraeiu, areucerenos a eo|rar eoueieueia ce este roeeso ce cisiaeiu, ara ocer aiiuar ceiieacaneute
uuestro eusanieuto ara ue siga uu eaniuo ue eoucuzea a ios o|jetos eu ios ue ceseanos eoueeutraruos.
1racieiouaineute ia resiraeiu es eousiceraca eono iustruneuto iceai ara ia retiea ce ia eoueeutraeiu. La grau veutaja ce ia resiraeiu eono o|jeto ara ei euitivo ce uuestra eoueeutraeiu es ue se
trata ce uua aetivicac iustiutiva, ue uo reeisa ce uiuguu esiuerzo, aigo ue baeenos nieutras vivinos, y uo bay ueeesicac ce esiorzaruos ara baiiar ei o|jeto ce esta retiea, i Lu su iorna ns cesarroiiaca,
ia eoueeutraeiu eoucuee a uua v ,j nuy reiiuaca seusi|iiicac a toco io ue sueece, or uiino ue sea, eu uuestro eutoruo iuneciato y eu uuestra neute.
Luo ce ios eieneutos ns erueiaies ce ia retiea ce ia eoueeutraeiu es ei cesarroiio y ia aiieaeiu ce uuestra eaaeicac ce ateueiu. luesto ue uu oreeutaje siguiiieativo ce uiuos suireu aetuaineute
ro|ienas ce ciieit ce ateueiu, eseeiaineute eu ias soeiecaces ns ouieutas, areee ue se estu reaiizauco inortautes esiuerzos or eonreucer ia iaeuitac ce ia ateueiu y su ciuniea eausativa. La
iarga exerieueia cei |ucisno eu ei euitivo ce ia ateueiu ocra ser ce grau ayuca eu este terreuo. La sieoioga |ucista ceiiue ia atencn eono aueiia iaeuitac ue uos ayuca a cirigir ia neute baeia uu o|jeto
eiegico eutre ia grau variecac ce iuiornaeiu seusoriai ue reei|inos eu toco noneuto. ro tratarenos au ce ios eoniejos ro|ienas terieos ue iautea ia ceiiuieiu exaeta ce ia ateueiu, si se trata ce uu
neeauisno uuieo o ce varios tios, o si es io nisno ue ia aiieaeiu eoutroiaca cei eusanieuto. Cousicerenos ia ateueiu eono iuteueiu ceii|eraca, ue uos ayuca a eiegir uu aseeto eseeiieo o uu rasgo
earaeterstieo ce uu o|jeto. La aiieaeiu eoutiuuaca y voiuutaria ce ia ateueiu es ia ue uos ayuca a nauteueruos eoueeutracos eu ei o|jeto eiegico.
Li erieeeiouanieuto ce ia ateueiu est estreebaneute reiaeiouaco eou uuestro areucizaje cei eoutroi ce ios roeesos neutaies. Lstoy seguro ce ue nuebos jveues ce boy, iueiuso eutre aueiios a ios
ue se ies ba ciaguostieaco uu trastoruo ce ciieit ce ateueiu, ueceu cisirutar siu cistraeeioues ce uua eieuia iuteresaute. 8u ro|iena eousiste eu ocer cirigir su ateueiu ceii|eracaneute euauco reseueiau
ns ce uu aeouteeinieuto a ia vez. Ctro iaetor tieue ue ver eou ei b|ito. Cuauto neuos estenos ianiiiarizacos eou uu o|jeto, nayor uuestra ueeesicac ce esiorzaruos y ce aiiearuos ceii|eracaneute, tauto
ara cirigir uuestra ateueiu eono ara nauteueria iija eu ei o|jeto o tarea eu euestiu. Cou ei b|ito acuirico or necio cei eutreuanieuto, siu en|argo, asanos a ceeucer neuos cei esiuerzo ceii|eraco.
8a|enos or exerieueia ersouai ue, iueiuso aueiias tareas ue uos areeeu extrenacaneute ciieiies ai riueiio, ueceu eouvertirse eu aetos autontieos graeias ai eutreuanieuto. La sieoioga |ucista
eutieuce ue eou ia retiea ciseiiiuaca y eoutiuua ia aiieaeiu ce uuestra ateueiu, ue ai riueiio uos exige uu grau esiuerzo, ca iugar a uu coniuio iinitaco, ue auu iniiea eierta eauticac ce esiuerzo, y
iiuaineute ia tarea se eouvierte eu ieii y esoutuea.
Ctra retiea ara ei erieeeiouanieuto ce ia ateueiu es ia eoueeutraeiu eu uu uuieo uuto. Au ei o|servacor uece eiegir euaiuier tio ce o|jeto, iuteruo o exteruo, nieutras ue sea aigo euya inageu
uece evoear ieiineute. Li eutreuanieuto rosigue eou ia iijaeiu ceii|eraca ce ia ateueiu eu ei o|jeto eiegico y ei esiuerzo or nauteueria eu i ei nxino tieno osi|ie. Lsta retiea iniiea |sieaneute ei
uso ce cos iaeuitaces neutaies, ia eoueeutraeiu (ue nautieue ei eusanieuto iijo eu ei o|jeto) y ia vigiiaueia iutroseetiva, ue ciseierue ia osi|ie iueiceueia ce cistraeeioues y ia reiajaeiu ce ia iuteusicac ce
ia eoueeutraeiu. Lu ei uueieo ce esta retiea est ei cesarroiio ce cos euaiicaces ce ia neute ciseiiiuaca. ia esta|iiicac ce ia ateueiu roiougaca y ia eiaricac o viveza eou ue ia neute erei|e ei o|jeto. Li
raetieaute ce|e areucer, acens, a nauteuer su eeuauinicac, ara ue i o eiia uo aiiue uua iutroseeeiu exeesiva ai o|jeto, exeeso ue aea|ara cistorsiouucoio o cesesta|iiizara uuestra eonostura
neutai.
Cuauco, eono resuitaco ce ia iutroseeeiu, ei raetieaute ceseu|re ue aigo ie ba cistraco, ce|er cevoiver su ateueiu ai o|jeto. Ai riueiio, ei iaso ce tieno trauseurrico eutre ia cistraeeiu y ia
ceteeeiu ce esta cistraeeiu uece ser reiativaneute iargo ero, tras uu eutreuanieuto reguiar, se ir aeortauco eaca vez ns. Lu su iorna ns cesarroiiaca, ia retiea ernite ai o|servacor uecarse iargos
erocos eou ei o|jeto eiegico, uotauco euaiuier ean|io ue uciera rocueirse, sea eu ei o|jeto o eu su roia neute. Acens, se suoue ue ei raetieaute ba acuirico eierta euaiicac ce iiexi|iiicac neutai,
ue uece nauejar su neute eou iaeiiicac y cirigiria ii|reneute a euaiuier o|jeto ue eiija. Ls ei estaco ue ceseri|inos eono ernaueueia neutai sereua, shaoatha eu suserito, shne eu ti|etauo.
Los textos necitativos |ucistas aiegau ue uu raetieaute exerto uece coniuar esta teuiea basta ei uuto ce nauteuer su ateueiu eoustaute curaute euatro boras euteras. \o eouoe a uu necitacor
ti|etauo ue teua iana ce ba|er aieauzaco ese estaco.
lor cesgraeia, ba iaiieeico, orue sera sunaneute iuteresaute exaniuarie eu su estaco ce eoueeutraeiu eou tocos ios soiistieacos aaratos cei ia|oratorio ce kiebarc Davicsou. Lu rea iruetiera ara ei
estucio cei eano energeute ce ia ateueiu or ia sieoioga oeeiceutai sera ei exaneu ce easos eono este y su eonaraeiu eou ia teora eieutiiea aetuai, ue, seguu ereo, iija ei tieno inite ce ia ateueiu
iuvaria|ie eu uuos euautos niuutos.
Lstas retieas necitativas rooreiouau uu estaco neutai esta|ie y ciseiiiuaco ero, si uuestra neta es aboucar ns eu ei tena ce uuestra iuvestigaeiu, uo |asta eou teuer uua neute eoueeutraca.
De|enos cesarroiiar ia eaaeicac ce exaniuar ia uaturaieza y ias earaeterstieas cei o|jeto o|servaco eou ia nayor reeisiu osi|ie. Lste seguuco uivei ce eutreuanieuto se eouoee eu ia iiteratura |ucista
eono visiu iuterior, vash;ana eu suserito, Ihak thong eu ti|etauo. lara ia ernaueueia sereua, ei uiasis se oue eu ei nauteuinieuto ce ia ateueiu siu cistraeeioues, y ia iijaeiu eu uu o|jeto uuieo es ia
euaiicac riueiai reuerica. lara ia visiu iuterior, ei uiasis se oue eu ia iuvestigaeiu y ei auiisis ersieaees, ai tieno ue ia ateueiu sigue iija eu ei o|jeto, siu cistraeeioues.
Lu su o|ra eisiea Ltaas de /a oedtacn, eserita eu ei sigio VIII, ei naestro |ucista iucio kanaiasbiia oireee uua ceserieiu cetaiiaca ce eno ia ernaueueia sereua y ia visiu iuterior se ueceu
euitivar sistentieaneute. 8e ueceu eon|iuar ara aiiearias eu ia roiuucizaeiu ce uuestra eoueeeiu ce ceterniuacos aseetos ce ia reaiicac, basta ei uuto ue uuestra eonreusiu aieete a ios
eusanieutos, ias enoeioues y ei eonortanieuto. kanaiasbiia iiana ia ateueiu a ia ueeesicac ce nauteuer uu ceiieaco euiii|rio eutre ia iijaeiu ce ia neute eu uu o|jeto, or uu iaco, y ia aiieaeiu ce uu
auiisis eoueeutraco, or otro. lorue se trata ce roeesos neutaies cistiutos ue, oteueiaineute, ueceu erjuciear uuo ai otro. La iijaeiu eu uu o|jeto caco reuiere nauteuer ia ateueiu eu i, eou oeo
novinieuto y uua eseeie ce iusiu. La visiu iuterior reuiere eierta aetivicac cirigica, couce ia neute se nueve ce uu aseeto a otro cei nisno o|jeto.
Aia bora ce euitivar ia visiu iuterior, kanaiasbiia aeouseja ue eoneueenos ia iuvestigaeiu eou ia nayor aguceza ce auiisis osi|ie y, a eoutiuuaeiu, tratenos ce nauteuer ia neute iija eu ia visiu
iuterior resuitaute curaute ei nxino eroco ce tieno osi|ie. Cuauco ei raetieaute enieza a ercer ia iuerza ce ia visiu iuterior, kanaiasbiia reeonieuca ue eonieuee ce uuevo ei roeeso auaitieo. Lsta
aiteraeiu ocra eoucueir a uu uivei suerior ce eaaeicac neutai, couce tauto ei auiisis eono ia a|soreiu resuiteu reiativaneute ieiies.
Cono oeurre eu tocas ias ciseiiiuas, bay berranieutas ue ayucau ai raetieaute a eeutrar sus exioraeioues. luesto ue ia exerieueia su|jetiva se uece cesearriar ieiineute |ajo ia iuiiueueia ce ia
iautasa o ia iiusiu, se bau cesarroiiaco berranieutas necitativas, eono ei auiisis estrueturaco, ara eeutrar ia exioraeiu eouteniativa. Aneuuco, se rooueu tenas ara ei auiisis. Li necitacor uece
eiegir eutre uunerosos tenas eu ios ue eoueeutrarse. Luo ce eiios es ia uaturaieza trausitoria ce uuestra roia existeueia. La uo ernaueueia es uuo ce ios o|jetos reiericos ce ia necitaeiu |ucista, orue,
auuue eonreucanos ei eoueeto iuteieetuaineute, uo soienos eonortaruos eono si io bu|iranos asiniiaco. Lua eon|iuaeiu ce auiisis y eoueeutraeiu eu este tena ca vica a ia visiu iuterior
eorresoucieute, ara ue iieguenos a reeouoeer ei vaior ce eaca niuuto ce uuestra existeueia.
lara enezar, uos rijanos eu ei euero y ia resiraeiu eu estaco ce reoso y euitivanos ia eoueieueia ce ios sutiisinos ean|ios ue oeurreu eu ia neute y eu ei euero curaute uu eroco ceterniuaco ce
uuestra retiea, iueiuso eutre ia asiraeiu y ia esiraeiu. De este noco, uaee ia eoueieueia enriea ce ue uaca ernaueee esttieo ui iuaitera|ie eu uuestra existeueia. Lu ia necica eu ue erieeeiouanos
esta retiea, ia eoueieueia ce ios ean|ios se vueive ns ciuniea y reiiuaca. lor ejenio, uua ce ias aroxinaeioues osi|ies es ia eouteniaeiu ce ia eonieja rec ce ias eireuustaueias ue uos nautieueu
vivos y ue eoucuee a uua nayor areeiaeiu ce ia iragiiicac ce uuestra existeueia. Ctra aroxinaeiu sera ei exaneu ns griieo ce ios roeesos y iuueioues eororaies, eseeiaineute cei euvejeeinieuto y ia
ceeaceueia. 8i ei necitacor tieue inortautes eouoeinieutos ce |ioioga, ocenos suouer ue su exerieueia ce ia retiea necitativa teucra uu eouteuico eseeiaineute rieo.
Lstos exerineutos neutaies se bau reaiizaco reeticaneute a io iargo ce nuebos sigios, y sus resuitacos bau sico eouiirnacos or niies ce grauces necitacores. Las retieas |ucistas bau ce ser
soneticas a ia eonro|aeiu ce su eiieaeia y eouiirnacas or neutes iia|ies autes ce ser eousiceracas berranieutas utiies ara ia necitaeiu.
8i uuestro o|jetivo es iueororar ias erseetivas eu rinera ersoua eu ei ntoco eieutiieo, ara as ocer cesarroiiar uu necio ara ei estucio ce ia eoueieueia, or suerte, uo ueeesitanos roiougar ia
retiea curaute euatro boras euteras. Lo ue ueeesitanos es ceterniuaco graco ce eon|iuaeiu ce ias cos teuieas. ia iijaeiu eu uu o|jeto uuieo y ia iuvestigaeiu. La eiave es ei eutreuanieuto ciseiiiuaco. Li
isieo ueeesita eouoeinieutos ue iueiuyau ia iornaeiu natentiea, ia eaaeicac ce utiiizar iustruneutos varios, ia iaeuitac ertiea ara ciseeruir si uu exerineuto est ciseuaco aroiacaneute y si sus
resuitacos eorro|orau ia bitesis iuieiai eono tan|iu ia erieia ara iuterretar ios resuitacos ce exerineutos auteriores. Lstas atituces soio se ueceu , acuirir y erieeeiouar a io iargo cei tieno. Li ue
cesee areucer ei ntoco eu rinera ersoua, ce|er ceciearie uu tieno y uu esiuerzo siniiares. Ls inortaute reeaiear au ue, eono ia iornaeiu ce uu isieo, ia acuisieiu ce ias eaaeicaces neutaies
eouteniativas es euestiu ce voiuutac y esiuerzo eoutiuuacos, y uo uu cou nstieo eseeiai oireeico a uuos oeos.
La tracieiu |ucista eoutieue otras nuebas iornas ce necitaeiu, iueiuico uu vasto euero ce retieas ue reuiereu ei uso y erieeeiouanieuto ce ia visuaiizaeiu y ia inagiuaeiu, as eono varias teuieas
ce nauiuiaeiu ce ias euergas vitaies cei euero, ara iucueir estacos neutaies rogresivaneute ns roiuucos y sutiies, earaeterizacos or uua iuceeuceueia ereeieute ce ia eia|oraeiu eoueetuai. Lstos
estacos y estas retieas ocrau rereseutar uu rea iuteresaute ara ia iuvestigaeiu y ia exerineutaeiu eieutiieas, ya ue ocrau sugerir eaaeicaces y oteueiaies iueseracos ce ia neute bunaua.
Lu rea osi|ie ara ia iuvestigaeiu ce ia necitaeiu sera io ue ia tracieiu ti|etaua ceseri|e eono exerieueia cei estaco ce ia iuz eiara. Ls uu estaco ce ia eoueieueia extrenacaneute sutii, ue tocos ios
seres bunauos exerineutau trausitorianeute eu ei noneuto ce ia nuerte. 8iniiituces |revsinas ce ese estaco se ueceu rocueir ce iorna uaturai eu otros noneutos, si estoruucanos, si uos cesnayanos, si
corninos nuy roiuucaneute o curaute ei orgasno. La earaeterstiea riueiai ce este estaco es ia esoutaueicac totai, ia auseueia ce toca eobi|ieiu y areusiu. Los raetieautes exertos ueceu iucueir este
estaco voiuutarianeute eou ias teuieas necitativas y, euauco se rocuee ce iorna uaturai eou ia nuerte, sou eaaees ce sosteuerio y nauteuerse eeutracos eu i or uu iargo eroco ce tieno.
\i naestro, Liug kinoeb, ernaueei eu ia iuz eiara ce ia nuerte curaute treee cas. Auuue esta|a eiuieaneute nuerto y ya uo resira|a, nauteua ia ostura necitativa y su euero uo nostra|a siguos
ce ceseonosieiu. Ctro necitacor exerto ernaueei eu este estaco curaute cieeisiete cas, eu ei eaior troieai cei verauo ce ia Iucia orieutai. uu|iera sico sunaneute iuteresaute sa|er u oeurra a uivei
iisioigieo curaute auei eroco y si su euero reseuta|a iucieios ceteeta|ies ce aetivicac |iouniea.
Cuauco kiebarc Davic- sou y su euio visitarou Dbaransaia esta|au nuy iuteresacos eu reaiizar exerineutos eou este ieuneuo ero, nieutras eiios estuvierou aii -uo s si ceeir or suerte o or
cesgraeia- uo nuri uiuguu necitacor.
ro o|staute, cesce ia erseetiva ce ia eoutri|ueiu ai uaeinieuto ce uu ntoco eieutiieo rigurosaneute iuucaneutaco eu ia aroxinaeiu eu rinera ersoua, estas retieas uo sou estrietaneute
reievautes. Cuauco uos eutreuanos ara eouvertir ia roia eoueieueia eu o|jeto ce uuestra iuvestigaeiu eu rinera ersoua, rinero benos ce esta|iiizar ia neute. La exerieueia ce ateucer seueiiianeute ai
reseute es uua retiea nuy utii. Li o|jetivo riueiai ce esta retiea eousiste eu ei eutreuanieuto sosteuico ara ei euitivo ce ia eaaeicac ce nauteuer ia neute ii|re ce cistraeeioues, iija eu ia exerieueia
su|jetiva e iuneciata ce ia eoueieueia. Lsto se baee eono sigue.
Autes ce iuieiar ia sesiu iornai ce necitaeiu, acotanos ia ceeisiu ceii|eraca ce uo ernitir ue uuestra neute se vea cistraca ui or ei reeuerco ce exerieueias asacas ui or ios tenores, aubeios y
eserauzas ce aeouteeinieutos iuturos. Lsto se iogra eonronetiucouos eu siieueio eou uo cejar ue ia neute sea secueica or eusanieutos cei asaco ui cei iuturo, y eou nauteueria eonietaneute
eeutraca eu ia eoueieueia cei reseute.
8e trata ce uu eieneuto erueiai, orue, eu uuestro estaco ba|ituai eoticiauo, teucenos a cejaruos a|sor|er or ios reeuercos y ios vestigios cei asaco o or ias eserauzas y ios tenores cei iuturo.
Vivinos ns eu ei asaco o eu ei iuturo ue ieuaneute eu ei noneuto reseute. Cuauco enieza ia sesiu ce necitaeiu, ser nejor estar seutacos ireute a uua arec iisa, siu eoiores eoutrastacos ui
ci|ujos ue uos uecau cistraer. Los eoiores aagacos, eono ei erena o ei |eis, sou aceeuacos, orue ayucau a erear uu iouco seueiiio. Lua vez necitauco, es sunaneute inortaute uo aiiear uiuguu tio
ce exeeso. 8eueiiianeute, benos ce o|servar ia neute, ue reosa eu su estaco uaturai.
Aio iargo ce ia necitaeiu, verenos ue eniezau a surgir toco tio ce eusanieutos, eono uua iueute |or|oteaute ce iuterniua|ie ebaria iuterior o ei |uiiieio siuiu cei triieo. De|eranos ernitir ue
estos eusanieutos |roteu ii|reneute, uos arezeau ieitos o uo. ro bay ue reiorzarios, ui rerinirios, ui soneterios a juieios ce vaior. Cuaiuiera ce estas resuestas eoutri|uira a ia roiiieraeiu ce ios
eusanieutos, ya ue ies rooreiouara ei eon|usti|ie ueeesario ara ia reaeeiu eu eaceua.
8eueiiianeute, benos ,ce o|servar ios eusanieutos. Cuauco io iogranos, ios roeesos ce eusanieuto ciseursivo uaeeu y se cisueiveu eu ia neute, eono ias |ur|ujas ue uaeeu y se cisueiveu eu ei agua.
Cracuaineute, eu necio cei triago iuterior, enezarenos a visiun|rar io ue areee uua nera auseueia, uu estaco neutai siu eouteuico eseeiieo ceiiui|ie. Ai riueiio, uece tratarse ce exerieueias
iugaees. ro o|staute, eu ia necica eu ue areucenos a coniuar ia retiea, ocrenos roiougar estos iutervaios eu ei eurso uornai ce roiiieraeiu ce eusanieutos. Cuauco esto sueeca, existe ia osi|iiicac
reai ce iiegar a eonreucer or exerieueia roia ia ceiiuieiu |ucista ce ia eoueieueia eono iuniuosa y sa|ia. De este noco, ei necitacor euteucer gracuaineute ia exerieueia iuucaneutai ce ia
eoueieueia y ia eouvertir eu ei o|jeto ce su iuvestigaeiu necitativa.
La eoueieueia es uu o|jeto nuy buicizo y, eu este seutico, ciiiere nuebo ce ios o|jetos nateriaies eu ios ue uos ocanos eoueeutrar, eono ios roeesos |iounieos, or ejenio. Lsta euaiicac evasiva,
uo o|staute, se uece eonarar eou ei eareter ce aiguuos o|jetos ce ia isiea y ia |ioioga, eono ias arteuias su|atnieas y ios geues. Abora ue ya estu ieuaneute esta|ieeicos ios ntocos y ios
rotoeoios ce su estucio, estas eosas uos resuitau ianiiiares y basta reiativaneute uo eoutroverticas. 1ocos estos estucios se |asau eu ia o|servaeiu, ya ue -ai nargeu ce ias osieioues iiiosiieas ue ios
eieutiieos aortau a euaiuier exerineuto caco- eu uitina iustaueia, es ia o|servaeiu enriea |asaca eu ias rue|as y ei ceseu|rinieuto ce ios ieuneuos io ue ceterniua io ue es vercacero. De iorna
siniiar, ai nargeu ce uuestras oiuioues iiiosiieas aeerea ce ia uaturaieza ce ia eoueieueia, si eu uitina iustaueia es nateriai o uo, eou uu riguroso ntoco eu rinera ersoua ocenos areucer a o|servar sus
ieuneuos, iueiuicas sus earaeterstieas y ciunieas eausativas.
8o|re esta |ase, visiun|ro ia osi|iiicac ce aniiar ei aieauee ce ia eieueia ce ia eoueieueia y ce euriueeer uuestros eouoeinieutos eoieetivos ce ia neute bunaua eu trniuos eieutiieos. lraueiseo Vareia
ne cijo, eu eierta oeasiu, ue ei iiisoio euroeo Lcnuuc uusseri ba|a sugerico ya uua aroxinaeiu siniiar ai estucio ce ia eoueieueia. Deseri|i uu ntoco ce roeecer a artir ce ia roia exerieueia
cejauco iuera cei exaneu ia cineusiu acieiouai ce ias suosieioues netaisieas, aetituc ue ceuoniu exeiusiu netaisiea ce ia iuvestigaeiu ieuoneuoigiea. Lsto uo siguiiiea ue ei iucivicuo uo teuga
oiuioues iiiosiieas siuo ue aeeece a suseucer sus eouvieeioues ersouaies ara iievar a ea|o ei auiisis.
De beebo, ia eieueia nocerua ya aiiea aigo areeico a esta exeiusiu.
La |ioioga, or ejenio, ba avauzaco euorneneute eu ia exiieaeiu eieutiiea ce ia vica y ce sus iornas y eonoueutes civersos, a esar ce ue ia reguuta iiiosiiea y eoueetuai ce u es ia vica
sigue siu eoutestar. De iorna siniiar, ios inresiouautes iogros ce ia isiea (eseeiaineute ce ia neeuiea euutiea) se bau eouseguico siu ue baya uua eiara resuesta a ia reguuta u es ia reaiicac' y
nieutras sigueu siu resoiver nuebos ro|ienas eoueetuaies reiaeiouacos eou ia iuterretaeiu ce ia reaiicac.
uasta eierto uuto, ereo ue ia exerieueia ce aiguuas ce estas teuieas ce ciseiiiua neutai (o ce otras areeicas) y ia iornaeiu eorresoucieute teucru ue eouvertirse eu arte iutegrai ce ia iornaeiu ce
ios eieutiieos eoguitivos, si ia eieueia reteuce serianeute gauar aeeeso a ia gana eonieta ce ntocos ueeesarios ara ei estucio eonreusivo ce ia eoueieueia. De beebo, estara ce aeuerco eou Vareia eu
ue, si ei estucio eieutiieo ce ia eoueieueia ba ce aieauzar su ieua nacurez -caco ue ia su|jetivicac es uuo ce ios eonoueutes rinorciaies ce ia eoueieueia- ce|er iueororar uua netocoioga rigurosa y
ieuaneute cesarroiiaca cei enirisno eu rinera ersoua. Ls eu esta rea couce ereo ue existe uu treneuco oteueiai ara ue ias tracieioues eouteniativas esta-|ieeicas, eono ei |ucisno, uecau baeer
uua eoutri|ueiu sustaueiai ai euriueeinieuto ce ia eieueia y ce sus ntocos. Asinisno, |ieu uece ba|er reeursos sustaueiaies eu ia roia tracieiu iiiosiiea ce Ceeiceute ue ayuceu a ia eieueia nocerua a
cesarroiiar sus ntocos ara ia iueiusiu ce ia erseetiva eu rinera ersoua. De este noco, ocranos aniiar uuestros borizoutes baeia uua nejor eonreusiu ce uua ce ias euaiicaces erueiaies ue
earaeterizau uuestra existeueia bunaua, a sa|er, ia eoueieueia.
8. LL L8rLt!RO QIL ABARtA LA tOStILStIA
Li |ucisno y ia eieueia eoguitiva acotau erseetivas ciiereutes aute ia eieueia energeute ce ia eoueieueia, y aute ia iuvestigaeiu ce ia neute y sus cistiutas nocaiicaces. La eieueia eoguitiva a|orca ciebo
estucio rinorciaineute so|re ia |ase ce ias estrueturas ueuro|ioigieas y ias iuueioues |iounieas cei eere|ro, nieutras ue ia iuvestigaeiu |ucista ce ia eoueieueia oera eseueiaineute cesce ia ue
ocranos ceuoniuar erseetiva eu rinera ersoua. Lu ciiogo eutre an|as ocra iuaugurar uua uueva nauera ce iuvestigar ia eoueieueia. La aroxinaeiu |siea ce ia sieoioga |ucista eousiste eu uua
eon|iuaeiu ce ia eouteniaeiu necitativa, ue ocranos ceiiuir eono iucagaeiu ieuoneuoigiea, ce ia o|servaeiu enriea ce ia notivaeiu, tai eono se nauiiiesta a travs ce ias enoeioues, ias autas y
ei eonortanieuto, y cei auiisis iiiosiieo ertieo.
Li o|jetivo riueiai ce ia sieoioga |ucista uo es eartograiiar ia eonosieiu ce ia neute o siuiera ceseri|ir sus iuueioues. 8u reoeuaeiu iuucaneutai eousiste eu suerar ei suirinieuto, eseeiaineute
ias aiiieeioues suieas y enoeiouaies, y eiiniuarias.
Lu ios textos |ucistas eisieos eueoutranos tres ciseiiiuas ciiereutes cecieacas ai estucio de ia eoueieueia. La A|bicbarna se eeutra eu ei exaneu ce ios roeesos eausativos ce ios eeuteuares ce estacos
neutaies y enoeiouaies, eu uuestra exerieueia su|jetiva ce estos estacos, y eu sus eieetos eu uuestros eusanieutos y eonortanieutos. Lst reiaeiouaca eou io ue ocranos iianar sieoioga (iueiuica ia
teraia eoguitiva) y ieuoneuoioga. Lu seguuco iugar, ia eistenoioga |ucista auaiiza ia uaturaieza y earaeterstieas ce ia ereeeiu, ei eouoeinieuto y ia reiaeiu eutre ei ieuguaje y ei eusanieuto, ara as
cesarroiiar uu nareo eoueetuai ara ia eonreusiu ce ios cistiutos aseetos ce ia eoueieueia. ios eusanieutos, ias enoeioues, ete. liuaineute, ia Vajrayaua eniea ia visuaiizaeiu, ios eusanieutos, ias
enoeioues y civersas teuieas isieas (eono ios ejereieios yoga) eu uu iuteuso esiuerzo necitativo or aeeutuar ias naueras ce ser ns sauas y trausnutar ias aiiieeioues ce ia neute. ro reteuce ceseu|rir uua
euticac iuceeucieute esta|ie iianaca neute siuo eonreucer ia uaturaieza ce ia neute eorrieute y eouseguir su trausiornaeiu eu uu estaco ns uro ce uo aiiieeiu.
La aroxinaeiu |ucista ai estucio ce ia eoueieueia se |asa eu ia eonreusiu ce ias iuueioues y nocaiicaces ce ia neute y sus ciunieas eausativas, y esta es, reeisaneute, uu rea couce ios
eouoeinieutos |ucistas ueceu eruzarse ieiineute eou ia aroxinaeiu eieutiiea, orue, eono ia iuvestigaeiu eieutiiea, ia nayor arte cei estucio |ucista ce ia eoueieueia se |asa eu ios ceseu|rinieutos
enrieos.
Lnee a eouoeer ios cistiutos aseetos ce ia neute eono arte ce ni iutrocueeiu a io ue se iiana /o cg. ue siguiiiea iiteraineute eoueieueia e iuteiigeueia. Ls uuo ce ios tenas ue se euseuau a ios
jveues noujes, uornaineute a ia ecac ce uueve o ciez auos, cesus ce su orceuanieuto eono uovieios a ios oebo.
lrinero, nis tutores -eseueiaineute, Liug kinoeb eu esa oea- ne bieierou nenorizar uua ceiiuieiu retiea ce ia uaturaieza ce ios eveutos neutaies y ias riueiaies eategoras ce ios estacos
eoguitivos y enoeiouaies. Auuue uo teua tocava uua icea eiara ce io ue aueiio siguiiiea|a, sa|a ue ia ceiiuieiu |ucista estucar ce io neutai -a ciiereueia ce io isieo- se earaeteriza or ia su|jetivicac.
Los o|jetos nateriaies oseeu uua cineusiu esaeiai y su voiuneu o|struye ce nauera visi|ie ai ce otros o|jetos nateriaies. Los ieuneuos neutaies, eu ean|io, se ce|eu eousicerar eu trniuos ce
seeueueias tenoraies y ce su uaturaieza enriea.
Deciu nuebo tieno ai estucio ce ias ciiereueias eutre ia exerieueia seusoriai y ia exerieueia neutai. Lu rasgo ceiiuico ce ia exerieueia seusoriai es su ceeuceueia ce uu rgauo seusoriai eseeiieo. ei
ojo, ei oco, etetera. 8e reeouoee siu vaeiiaeiu ue eaca uua ce ias ereeeioues seusoriaies ciiiere ce ias cens y osee uu coniuio exeiusivo, ce iorna ue ei ojo uo uece arebeucer ios souicos, ei oco
uo es eaaz ce sa|orear, etetera. Cono uutuaiizarou ya ios rineros eusacores |ucistas, iueiuicos Vasu|aucbu y Dbarnalirti, existeu ciiereueias siguiiieativas eutre ios roeesos esaeiotenoraies
reiaeiouacos eou ia ereeeiu ce ios o|jetos ce ios cistiutos n|itos seusoriaies. La ereeeiu visuai ce uu o|jeto se uece rocueir a grau cistaueia, ia ceteeeiu ce uu souico, cesce uua cistaueia iuierior,
nieutras ue ia ereeeiu ce uu oior ceterniuaco tieue uu aieauee tocava neuor. Los cos seuticos restautes, eu ean|io, ue cau iugar a ia exerieueia gustativa y ia tetii, reeisau cei eoutaeto cireeto eutre
ios seuticos y sus o|jetos eorresoucieutes. Inagiuo ue ei ieuguaje eieutiieo exiieara estas ciiereueias eu trniuos ce ias cistiutas naueras eu ue estinuiau uuestros rgauos seusoriaies euticaces isieas
eono ios iotoues y ias oucas souoras.
La earaeterstiea ceiiuica ce ia exerieueia neutai es ia iaita ce uu rgauo seusoriai isieo ue c iugar a eiia. Ai reierirse a ia exerieueia neutai, ue es uua sexta iaeuitac auacica a ios eiueo seuticos, ei
|ucisno uo aiuce a uaca ertieo ui nisterioso. Cuauco eoutenianos uua iior bernosa ia ereeeiu iuneciata ce ia iior, eou toca su riueza ce iornas y eoior, ataue a ia exerieueia visuai. 8i seguinos
eouteniucoia, se cau sueesioues reeticas ce ia nisna ereeeiu visuai. 8iu en|argo, eu ei noneuto eu ue surge uu eusanieuto nieutras niranos ia iior -euauco, or ejenio, uos iijanos eu uuo ce sus
aseetos o euaiicaces artieuiares, eono ia iuteusicac ce su eoior o ia iorna ce uu taio- eutra eu aeeiu ia eoueieueia neutai. La eoueieueia neutai iueiuye ia gana eutera ce io ue iiananos roeesos
reiiexivos ue, a su vez, iueiuyeu ia nenoria, ei reeouoeinieuto, ia ciseriniuaeiu, ia iuteueiu, ia voiuutac, ei eusanieuto a|straeto y eoueetuai, y ios sueuos.
La exerieueia seusoriai es iuneciata y gio|ai. Cienos ia rosa, venos su eoior y seutinos ei iuebazo ce sus esiuas siu ue ei eusanieuto eouseieute iorne arte ce ia exerieueia. Li eusanieuto, eu
ean|io, oera seieetivaneute, basta ar|i-trarianeute, eono ocra areeer a veees, eeutrucose eu uu aseeto o earaeterstiea eseeiiea ce uu ieuneuo ceterniuaco. \ieutras estucianos ia rosa, ueceu
surgir eu uuestra neute reiiexioues iuvoiuutarias. ue su oior resuita vaganeute eico y reireseaute, ue su eoior roseeo es eainaute, ue sus esiuas sou uuzautes y se ce|eu evitar. La eoguieiu eoueetuai,
acens, se reiaeioua eou ios o|jetos or necio cei ieuguaje o ce ios eoueetos. Cuauco venos uua iior ce eoior bernoso, eono ios rococeucros rojos ue eu|reu ias eoiiuas airececor ce Dbaransaia eu
rinavera, ia exerieueia es riea auuue iuciiereueiaca. Cuauco, uo o|staute, surgeu eusanieutos eu toruo a ias earaeterstieas ce ia iior, reiiexioues ue ia eaiiiieau ce iragaute o sus taios ce grauces, ia
exerieueia es ce aieauee ns iinitaco auuue ns eouereto.
Lua auaioga exeeieute ue a neuuco se reseuta a ios es-tuciautes jveues es ia ce sosteuer uua taza ce t. La exerieueia seusoriai euivaie a sosteuer ia taza eou ias nauos cesuucas, ei eusanieuto
euivaie a sosteueria eou ias nauos eu|iertas eou uua teia. La ciiereueia euaiitativa eutre estas cos exerieueias es ceeisiva.
La teia es ia netiora ce ios eoueetos y ei ieuguaje, ue se iuteroueu eutre ei o|jeto y ei o|servacor euauco oera ei eusanieuto.
La eistenoioga |ucista eonreuce uu exteuso auiisis iiiosiieo cei roi cei ieuguaje eu reiaeiu eou ei eusanieuto, auiisis ue eoutri|uy ai cesarroiio ce nuebos ce sus uutos ce vista ceutro cei
eoutexto ns aniio cei ciiogo iiiosiieo eou varias eseueias ce eusanieuto uo |ucistas. Dos ce ias ersouaiicaces |ucistas ns iuiiuyeutes iuerou ei igieo iucio Diguaga y ei roio Dbarnalirti eu ios sigios
V y VII. Lu ei eurso ce nis estucios ce igiea y eistenoioga, tuve ue nenorizar asajes erueiaies ce ia ianosa o|ra ce Dbarnalirti Ia eoscn de /a cogncn va/da. (Icaoanavactka;, trataco
iiiosiieo eserito eu verso y eouoeico or su ceuso estiio iiterario. Creo ue ia iiiosoia oeeiceutai se ba oeuaco nuebo ce ia reiaeiu eutre ei ieuguaje y ei eusanieuto, y eou ei tena iuucaneutai ce si ei
eusanieuto ceeuce or eonieto cei ieuguaje. Los eusacores |ucistas, auu reeouoeieuco ia reiaeiu utina eutre an|os eu ios seres bunauos, tan|iu acniteu, eu riueiio, ia osi|iiicac ce uu eusanieuto
uo iiugustieo. 8e eree, or ejenio, ue ios auinaies tieueu eusanieutos neciatizacos or eoueetos -or rucineutarios ue estos seau- auuue uo or ei ieuguaje, tai eono uosotros io euteucenos.
Quec iutrigaco euauco ceseu|r ue ia sieoioga oeeiceutai nocerua uo eoutieue uua uoeiu cesarroiiaca ara ias iaeuitaces neutaies uo seusoriaies. 8uougo ue ara nuebas ersouas ia exresiu
sexto seutico eouuota uua eseeie ce ba|iiicaces suieas arauornaies. lara ios. |ucistas, baee reiereueia ai n|ito ce io neutai, iueiuicos ios eusanieutos, ias enoeioues, ias iuteueioues y ias
eoueeeioues. Li eusanieuto oeeiceutai eoutieue uoeioues eono ia cei aina ara ios testas y cei ego ara ios sieoauaiistas, ue vieueu a iieuar uua arte cei vaeo, auuue areee ue uo existe ei
reeouoeinieuto ce uua iaeuitac eseeiiea ue eonreuca ios ieuneuos neutaies. Lstos ieuneuos iueiuyeu uua aniia gana ce exerieueias eoguitivas, eono ia nenoria y ei reeuerco, ue sou, cesce ei
uuto ce vista |ucista, euaiitativaneute cistiutos ce ia exerieueia seusoriai.
luesto ue ei noceio ueuro|ioigieo ce ia ereeeiu y ia eoguieiu trata ce estos ieuneuos eu trniuos ce ios roeesos unieos y |ioigieos cei eere|ro, eutieuco or u, cesce ei uuto ce vista
eieutiieo, uo es ueeesario trazar cistiueioues euaiitativas eutre ios roeesos seusoriaies y ios eoueetuaies. kesuita ue ia arte cei eere|ro ue ns se reiaeioua eou ias ereeeioues visuaies es tan|iu ia ns
aetiva eu ia visuaiizaeiu inagiuativa. Lu io ue ai eere|ro se reiiere, areee ue ca iguai ver aigo eou ios ojos isieos ue eou ios ojos ce ia neute. Desce ia erseetiva cei |ucisno, ei ro|iena es ue ia
exiieaeiu ueuro|ioigiea se ceseutieuce cei iugrecieute ns siguiiieativo ce estos aeouteeinieutos neutaies. ia exerieueia su|jetiva.
Li noceio eistenoigieo |ucista eisieo uo eousicera ei eere|ro roniueute ara ias aetivicaces eoguitivas eono ia ereeeiu. Daco ei uiasis ue ia iiiosoia |ucista oue eu io enrieo y uesto ue ia
eieueia nciea ce ia Iucia autigua osea eouoeinieutos cetaiiacos ce ia auatona bunaua, sorreuce ue uo bu|iera uu reeouoeinieuto exieito cei aei cei eere|ro eono estruetura orgauizativa erueiai cei
euero, eseeiaineute eu reiaeiu eou ia ereeeiu y ia eoguieiu. Li |ucisno Vajrayaua, siu en|argo, ba|ia cei eoucueto ioeaiizaco eu ia eorouiiia eono sece riueiai ce ia euerga ue reguia ia exerieueia
su|jetiva.
Lu io ue se reiiere ai estucio ce ia ereeeiu y ia eoguieiu, ereo ue existe uu terreuo ara ia eoia|oraeiu iruetiera cei |ucisno eou ia ueuroeieueia nocerua. Li |ucisno tieue nuebo ue areucer
so|re ios neeauisnos eere|raies reiaeiouacos eou ios sueesos neutaies. ios roeesos unieos y ueuroigieos, ia iornaeiu ce ias eouexioues siutieas, ia reiaeiu nutua eutre estacos eoguitivos eseeiieos y
reas eoueretas cei eere|ro.
Acens, sou nuy vaiiosos ios baiiazgos aetuaies ncieos y |ioiarnaeoigieos eu toruo a eno iuueioua ei eere|ro euauco aiguuas ce sus artes bau sico cauacas y a eno ceterniuacas sustaueias iucueeu
a estacos artieuiares.
Lu uua ce ias eouiereueias ce \eute y Vica, lraueiseo Vareia ne nostr uua serie ce ingeues \kI, seeeioues borizoutaies ce uu eere|ro euyas artes esta|au resaitacas eou ciiereutes eoiores ara
iuciear aetivicaces ueurouaies y unieas reiativas, asoeiacas eou ciiereutes exerieueias seusoriaies. Aueiias ingeues iuerou resuitaco ce uuos exerineutos, eu ios ue ei sujeto iue exuesto a varios
estnuios seusoriaies (nusiea u o|jetos visuaies), nieutras sus reaeeioues ueca|au registracas eu ciiereutes estacos (or ejenio, eou ios ojos a|iertos y eerracos). lue nuy eouviueeute areeiar ia estreeba
reiaeiu nutua eutre ios ean|ios visi|ies y neusura|ies cei eere|ro y ia iueiceueia ce ereeeioues seusoriaies eseeiieas. Ls este uivei ce reeisiu teuiea y ias osi|iiicaces ue surgeu cei enieo ce taies
iustruneutos io ue ceterniua ei naraviiioso oteueiai cei tra|ajo eieutiieo. Cuauco ia rigurosa iuvestigaeiu eu tereera ersoua se eon|iue eou ia rigurosa iuvestigaeiu eu rinera ersoua, ocrenos asirar a
teuer uu ntoco ns eonieto ara ei estucio ce ia eoueieueia.
8eguu ia eistenoioga |ucista, ia eaaeicac ce ia neute bunaua ce eoustatar sus o|jetos tieue uua iinitaeiu iutruseea. Lsta iinitaeiu es tenorai, eu ia necica eu ue uua neute eorrieute, uo eutreuaca
eu ia aiieaeiu ceii|eraca ce ia ateueiu necitativa, uuieaneute uece areeiar uu eveuto ue cura eierto eroco ce tieno, tracieiouaineute, io ue tarcanos eu ebasuear uu ceco o eu aracear. Los
eveutos ns |reves se ueceu erei|ir auuue siu uecar registracos cei toco, y uo 8eru o|jetos ce reeuerco eouseieute. Ctra earaeterstiea ce ia ereeeiu bunaua es su ueeesicac ce reucarse ce ias
eosas y ios aeouteeinieutos soio eu trniuos ce su uaturaieza eonuesta. 8i, or ejenio, niro uu jarru, veo uua iorna |ui|osa ce |ase iaua y rovista ce acoruos.
ro veo ios tonos iucivicuaies, ui ias noieuias, ui ei esaeio eutre eiias, eieneutos ue eouiornau ei ieuneuo eonuesto ce ni o|servaeiu. Cuauco ia ereeeiu se rocuee, or io tauto, uo es uu
sinie easo ce reiiejo eu ia neute ce io ue existe iuera ce eiia siuo uu roeeso |astaute eoniejo ce orgauizaeiu, ue tieue iugar ara car seutico a io ue es, teuieaneute, uua eauticac iuiiuita ce
iuiornaeiu.
Lste roeeso ce eoustrueeiu ereativa oera tan|iu eu ei uivei tenorai. Ai erei|ir uu eveuto ue soio cure io ue tarcanos eu ebasuear uu ceco -ce beebo, su trauseurrir est eonuesto or niracas
ce ciniuutas seeueueias tenoraies- uuinos estos noneutos eu uu eoutiuuo. Lua |ueua auaioga, ue eita Dbarnalirti y euseuau a ios aiunuos ce ios eoiegios noustieos ti|etauos, es ce ia autoreba
eueeucica. 8i trazanos ereuios eou eiia eu ia oseuricac, ei o|servacor ver uua rueca ce iuego. 8i uos iijanos ns ce eerea eu ia rueca, venos ue est eonuesta or uua serie ce iustautes iiuniuacos.
keeorcauco ni uiuez, euauco ne iaseiua|a ia neeuiea ce ios royeetores ce eieuias, ne coy eueuta ue ia inageu eu novinieuto cei iiine eu ia autaiia est eonuesta, ce beebo, or uua serie ce iotos
iijas. ro o|staute, uosotros erei|inos ia eieuia eono uu novinieuto iiuico.
La euestiu ce eno surgeu ias ereeeioues y, eu artieuiar, eui es ia reiaeiu eutre ei eveuto ereetivo y sus o|jetos, bau sico tenas ce grau iuters ara ios iiisoios iucios y ti|etauos. Lu ei seuo cei
eusanieuto eistenoigieo |ucista se vieue ii|rauco uu iargo ce|ate so|re ei uaeinieuto ce ia ereeeiu ce uu o|jeto caco. De este ce|ate bau surgico tres uutos ce vista riueiaies. Lua eseueia ce
eusanieuto sostieue ue, ce ia nisna nauera ue uu o|jeto nuitieoior osee uua nuitiiieicac ce eoiores, existe uua nuitiiieicac ce ereeeioues eu ia exerieueia visuai ce eouteniar ciebo o|jeto. Ctra
eseueia aiirna ueja ereeeiu es eono artir uu buevo curo. Cuauco io eortanos or ia nitac, o|teuenos cos trozos icutieos. De iorna siniiar, euauco ios seuticos eutrau eu eoutaeto eou sus o|jetos
reseetivos, uu uuieo eveuto ereetivo se civice eu cos nitaces, uua, o|jetiva y ia otra, su|jetiva. La tereera eseueia, tracieiouaineute reierica or ios eusacores ti|etauos , aiega ue, ai nargeu ce ia
nuitiiieicac ce iaeetas cei o|jeto eiegico, ia exerieueia ereetiva eu s eoustituye uu uuieo eveuto uuitario.
Lua inortaute rea ce ce|ate eu ia eistenoioga |ucista es ei auiisis ce ias ereeeioues vercaceras y ias iaisas. lara ei |ucisno, es ei eouoeinieuto o ia visiu iuterior aeertaca io ue uos ii|ra ce ios
estacos neutaies iiusorios, ce noco ue se resta nueba ateueiu a io ue eoustituye ei eouoeinieuto. La cistiueiu eutre ciseeruinieuto vercacero y ciseeruinieuto iaiso eo|ra, or tauto, nueba reievaueia.
Lxiste uu vasto auiisis ce tocos ios tios ce exerieueias ereetivas y ce ia variecac ce eausas ue iucueeu a errores ereetivos. 8i estanos ce ie ceutro ce uua |area ue viaja ro a|ajo y uos areee ue
ios r|oies ce ia oriiia se nueveu, ia iiusiu tiea se ce|e a ia eoucieiu exterua cei novinieuto ce ia |area. 8i aceeenos ieterieia, ocenos erei|ir eono anariiio iueiuso ei eoior ce uua eoueba |iauea. Lu
este easo, ia eoucieiu iiusoria es iuterua. 8i venos uua euerca euroiiaca ai auoebeeer, eu uu rea ba-|itaca or serieutes veueuosas, uos uece areeer ue ia euerca es uua serieute. Lu este easo, ia
eoucieiu ce ia iiusiu es tauto iuterua (uuestro tenor a ias serieutes) eono exterua (ia iorna ce ia euerca y ia oea visi|iiicac).
1ocos ios auteriores sou easos eu ue ia iiusiu est eoucieiouaca or eireuustaueias nuy iuneciatas. Lxiste, siu en|argo, uua aniia eategora ce eoucieiouanieutos ns eoniejos, eono ereer eu uu yo
autuono o eu ia ernaueueia cei yo o ce otros ieuneuos eoucieiouacos. Duraute ia exerieueia uo bay iorna ce cistiuguir eutre ia ereeeiu aeertaca y ia iiusoria. 8oio eu retroseetiva ocenos esta|ieeer
esta cistiueiu. 8ou, eu eieeto, ias exerieueias su|siguieutes cerivacas ce estas eoguieioues ue uos ayucau a ceterniuar si bau sico viicas o uo. 8er iuteresaute sa|er si ia ueuroeieueia ocr ciiereueiar eutre
ias ereeeioues aeertacas y ias uo aeertacas eu ei uivei ce ia aetivicac eere|rai.
Lu varias oeasioues, be iauteaco esta reguuta a civersos ueuroeieutiieos. uasta ei noneuto, ue yo sea, uo se ba reaiizaco uiuguu exerineuto eu este seutico. Lu ei uivei ieuoneuoioga), ocenos
ciseeruir ei roeeso eou ei ue uuestra neute trausita or varios estacos ciiereueiacos y, eu aiguuos easos, cianetraineute ouestos. lor ejenio, reguutenos si iue ia Luua o \arte ue reii Arnstroug is
eu 1v6v. Luo ocra estar eouveueico ce ue iue \arte. Luego, cesus ce or ba|iar ce ia uitina souca esaeiai euviaca a este iaueta, su eouvieeiu iuieiai ocra tan|aiearse.
Cuauco ie baya uecaco eiaro ue tocava uo ba ba|ico uiuguua nisiu triuiaca a \arte, se iueiiuar baeia ia eoueiusiu aeertaca, es ceeir, ue reii Arnstroug is ia Luua. liuaineute, cesus ce ba|iar
eou otras ersouas y ce ieer arteuios cecieacos a ia nisiu Aoio, esta ersoua car ia resuesta eorreeta a ia reguuta iuieiai.
Lu easos eono este, venos ue ia neute arte ce uu estaco ce error eonieto, atraviesa uua iase ce oseiiaeiu baeia ia icea aeertaca y terniua or aieauzar ei eouoeinieuto vercacero.
Lu geuerai, ia tracieiu eistenoigiea ti|etaua euunera uua tioioga ce siete estacos neutaies, ia ereeeiu cireeta, ia eoguieiu iuierica, ia eoguieiu su|siguieute, ia suosieiu aeertaca, ia ereeeiu uo
ateuta, ia cuca y ia eoguieiu cistorsiouaca. Los noujes jveues ce|eu areucer ias ceiiuieioues ce estos siete estacos neutaies y sus eoniejas reiaeioues nutuas. Li |eueiieio ce estuciar ciebos estacos
eousiste eu ue su eouoeinieuto uos baee nuebo ns seusi|ies ai aieauee y ia eoniejicac ce uuestra exerieueia su|jetiva. 8i estanos ianiiiarizacos eou estos estacos, ei estucio ce ia eoueieueia uos resuita
ns naueja|ie.
Lu uu noneuto nuebo ns avauzaco ce ni ecueaeiu enreuc ei estucio ce ia sieoioga |ucista, tai eono ia siste-natizarou ios grauces eusacores iucios Asauga y Vasu|aucbu.
Aetuaineute ya uo existeu ias versioues eu suserito ce nuebas ce ias o|ras ce estos autores ero, graeias a ios grauces esiuerzos ce geueraeioues euteras ce tracuetores ti|etauos y ce sus eoia|oracores
iucios, ios textos so|reviveu eu ti|etauo. 8eguu aiguuos anigos iucios exertos eu suserito, ias tracueeioues ti|etauas ce estos eisieos iucios sou tau exaetas, ue easi ocenos inagiuar eno ce|au ser ios
textos origiuaies eu suserito. Li cooendo de/ conocoento suecoc ce Asauga y ei 1esoco de conocoento suecoc ce su bernauo neuor (este uitino ya uo se eueueutra eu suserito, nieutras ue cei
rinero uuieaneute so|reviveu iragneutos cei suserito origiuai) se eouvirtierou eu iuucaneutos ce ia sieoioga |ucista ti|etaua cesce tienos nuy autiguos. 8ou reeouoeicos eono textos |sieos ce io ue ia
tracieiu ti|etaua ceuoniua A|bicbarna suerior, reiiriucose a ia eseueia ce Asauga, y A|bicbarna iuierior, reiiriucose a ia eseueia ce \asubaucbu. Lu estos textos se iuucaneutau nis eouoeinieutos ce ia
uaturaieza, ia eiasiiieaeiu y ias iuueioues ce ios roeesos neutaies.
ri ei suserito ui ei ti|etauo eisieo tieueu uua aia|ra ara cesiguar ia enoeiu, ya ue ei eoueeto es roio ce ias euituras y ias ieuguas noceruas. Lsto uo siguiiiea ue uo exista ia icea ce ia enoeiu ui
ue ios iucios y ios ti|etauos uo exerineuteu enoeioues. Cono ias geutes ce Ceeiceute, ios ti|etauos y ios iucios sieuteu aiegra ai reei|ir uua |ueua uotieia, tristeza aute uua rcica ersouai y nieco aute ei
eiigro. Quiz ias eausas ce ia auseueia ce esta aia|ra teugau ue ver eou ia bistoria cei eusanieuto iiiosiieo y cei auiisis sieoigieo ce ia Iucia y ei 1|et. La sieoioga |ucista uo baea cistiueiu eutre ios
estacos enoeiouaies y ios eoguitivos ce ia nauera ue ei eusanieuto oeeiceutai cistiugue ias asioues ce ia razu. Desce ia erseetiva |ucista, ias ciiereueias eutre estacos neutaies aiiietivos y uo aiiietivos
sou ns inortautes ue ias cistiueioues eutre eoguieiu y enoeiu. La iuteiigeueia ciseeruicora, estreebaneute reiaeiouaca eou ia razu, uece ser aiiietiva (or ejenio, eu ia iauiiieaeiu astuta ce uu aeto ce
asesiuato) nieutras ue uu estaco neutai asiouai, eono ce eonasiu a|runacora, uece ser uo aiiietivo. Ls ns, ias enoeioues ce ia aiegra y ia tristeza ueceu ser aiiietivas o uo aiiietivas, cestruetivas o
|eueiieiosas, seguu ei eoutexto eu ue surgeu.
La sieoioga |ucista esta|ieee uua inortaute cistiueiu eutre ia eoueieueia y ias civersas nocaiicaces eu ue se nauiiiesta, euyo trniuo |ucista teuieo es iaetores neutaies. lor ejenio, ver a uu
anigo a io iejos eoustituye uu eisocio neutai ue uece aareeer eono eveuto uuieo ero, ce beebo eousiste eu uu roeeso nuy eoniejo. 1oco eveuto neutai eoutieue eiueo iaetores uuiversaies. ia seusaeiu
(eu este easo, agraca|ie), ei reeouoeinieuto, ei esta|ieeinieuto ce ia eouexiu, ia ateueiu y ei eoutaeto eou ei o|jeto. ruestro ejenio uece eouteuer iaetores acieiouaies, eono ei aieeto o ei eutusiasno,
seguu ei estaco neutai cei o|servacor eu ese noneuto y ei o|jeto eouereto ue aareee. Los iaetores neutaies uo ce|erau ser vistos eono euticaces searacas siuo eono cistiutos aseetos o roeesos ce uu
nisno eisocio neutai, ue se cistiugueu eu trniuos ce sus iuueioues. Las enoeioues erteueeeu a ia eategora ce iaetores neutaies y uo a ia eategora ce ia roia eoueieueia.
Auuue existeu nuebos sistenas ce euuneraeiu, ia iista estucar ue reiiereu ios ti|etauos, iornuiaca or Asauga, eoutieue eiueueuta y uu iaetores neutaies erueiaies. Acens ce ios eiueo uuiversaies
(seusaeiu, reeouoeinieuto, esta|ieeinieuto ce ia eouexiu, ateueiu y eoutaeto), euauco ia neute eoustata uu o|jeto estu reseutes eiueo iaetores ce ciseeruinieuto. ia asiraeiu, ia atraeeiu, ia ateueiu, ia
eoueeutraeiu y ia visiu iuterior.
Asinisno, existeu ouee iaetores neutaies saiuca|ies euauco ia neute se eueueutra eu uu estaco ositivo. La ie o eouiiauza, ei seutico ce ia vergueuza, ia eoueieueia (ceiiuica eono eousiceraeiu or ios
cens), ei cesaego, ei uo ocio (ue iueiuye ei anor y ia |oucac), ia uo iiusiu (ue iueiuye ia sa|icura), ei vigor, ia iiexi|iiicac, ei euicaco, ia eeuauinicac y ia uo naicac (ue iueiuye ia eonasiu). Lu esta
iista eueoutranos a varios iaetores ue eorresouceu a enoeioues ositivas. ei anor, ia |oucac y ia eonasiu. La vergueuza y ia eoueieueia sou iuteresautes eu ue ia rinera trata ce ia eaaeicac ce seutirse
naueiiiaco or ios roios aetos o eusanieutos inuros, nieutras ue ia eoueieueia, eu este eoutexto, se reiiere a aueiia euaiicac ue uos inuisa a a|steueruos ce ios aetos o eusanieutos inuros or
eousiceraeiu a ios cens.
An|as, or tauto, oseeu uu rasgo enoeiouai.
Cuauco tratanos ce ios roeesos neutaies aiiietivos ia iista es ns iarga, eu grau necica orue sou ios ue bau ce ser uriiieacos or ia ersoua ue asira a ia iiuniuaeiu eu ei |ucisno. Lxisteu seis
aiiieeioues neutaies iuucaneutaies. ei aego o aubeio, ia ira (ue iueiuye ei ocio), ei orguiio o eugreinieuto, ia iguoraueia, ia cuca aiiietiva y ias oiuioues aiiietivas. De eiias, ias tres rineras tieueu uu iuerte
eonoueute enoeiouai. Luego existeu veiute aiiieeioues cerivacas. ia iuria, ei reseutinieuto, ei ceseebo, ia euvicia o eeios y ia erueicac, tocas cerivacas ce ia ira. La naiieia, ei anor roio iuiiaco, ia agitaeiu
enoeiouai (ue iueiuye ia sorresa), ia oeuitaeiu ce ios vieios roios y ei en|otanieuto, cerivacas cei aego. La iaita ce eouiiauza, ia iucoieueia, ei cesiste y ia iaita ce ateueiu, cerivacas ce ia iguoraueia.
La reteusiu, ei eugreinieuto, ia cesvergueuza, ia iaita ce eousiceraeiu or ios cens, ia iaita ce euicaco y ia cistraeeiu, cerivacas ce ia eon|iuaeiu ce ia iguoraueia eou ei aego. Ls eviceute ue nuebos
ce ios iaetores neutaies au euuneracos se ueceu iceutiiiear eou enoeioues. liuaineute, eu ia iista ce eiueueuta y uu iaetores iigura uu gruo ce iaetores neutaies iianacos varia|ies. 8e trata cei sueuo, ei
arreeutinieuto, ia iuvestigaeiu y ei auiisis orneuorizaco. 8e iianau varia|ies orue, seguu ei estaco neutai, ueceu ser uros, inuros o ueutraies.
Ls sunaneute inortaute eonreucer |ieu ios ciiereutes eoutextos eu ue ei |ucisno y ia sieoioga oeeiceutai oireeeu tratanieuto ara ias enoeioues. ro ce|enos eoutuucir ia cistiueiu |ucista eutre
enoeioues uras e inuras eou ia cistiueiu ue ia sieoioga oeeiceutai esta|ieee eutre enoeioues ositivas y uegativas.
Li eusanieuto oeeiceutai ceiiue io ositivo y io uegativo eu trniuos ce eno uos seutinos ai exerineutar ciiereutes enoeioues. lor ejenio, ei nieco es uegativo orue uos rocuee uua
cesagraca|ie seusaeiu ce iuuietuc.
La ciiereueiaeiu |ucista eutre io aiiietivo o inuro y io uro se |asa eu ei aei ue ios iaetores eorresoucieutes ceseneuau eu reiaeiu a ios aetos a ios ue cau iugar, eu otras aia|ras, eu ei |ieuestar
tieo ce ia ersoua. lor ejenio, ei aego uece rocueir iaeer ero se eousicera aiiietivo, ya ue iniiea esta eseeie ce acbesiu eiega, |asaca eu ei egoeeutrisno, ue uece iucueir a aetos erjucieiaies. Li
nieco es ueutrai y, eu reaiicac, varia|ie, orue uos uece iusirar eonortanieutos uros o inuros, seguu ias eireuustaueias. Li aei ce estas enoeioues eono iaetores ce notivaeiu ce ia eoucueta bunaua
es nuy eoniejo y ba nereeico uua anisina ateueiu eu ios tratacos |ucistas. Li trniuo ti|etauo origiuai ara ia aiiieeiu, n;noong, y su euivaieute suserito, k/e-sha, eouuotau aigo ue aiiige cesce
ceutro. La earaeterstiea eiave ce estos estacos neutaies es ia ereaeiu ce iuuietuc y rcica cei autoeoutroi. Cuauco se rocueeu ercenos uuestra ii|ertac ce aetuar ce aeuerco eou uuestras asiraeioues y
uecanos atraacos eu uua aetituc neutai cistorsiouaca. luesto ue, eu uitina iustaueia, estos estacos neutaies uaeeu ce uua nauera nuy egoeutriea ce reiaeiu eou ios cens y eou ei nuuco eu ei seutico
ns aniio, euauco estas aiiieeioues se rocueeu, uuestras erseetivas tieuceu a estreebarse.
Los textos ce sieoioga |ucista, tauto iucios eono ti|etauos, oireeeu uu auiisis exteuso ce ia uaturaieza, ias ernutaeioues, ias su|civisioues, ias reiaeioues nutuas y ias ciunieas eausativas ce ios iaetores
neutaies. La iista ce Asauga, ue estanos enieauco au, uo se uece eousicerar exbaustiva, ya ue eu eiia uo aareeeu iaetores eono ei nieco y ia ausiecac, ue s iigurau eu otros eoutextos y iistas. A
esar ce ias ciiereueias eutre ios cistiutos sistenas ce euuneraeiu, ia orgauizaeiu ce ias iistas ce ios iaetores neutaies reiieja ei o|jetivo su|yaeeute ce iceutiiiear y eiariiiear ias enoeioues uegativas y ce
euitivar estacos neutaies ositivos.
ue reiiexiouaco nuebo eu eno se ocra reiaeiouar ei nareo sieoigieo |ucista ce ios roeesos neutaies uros e inuros eou ia eoueeeiu ce ias enoeioues roias ce ia eieueia oeeiceutai. La ceina
eouiereueia ce \eute y Vica, eeie|raca eu narzo ce 2000, ne cio ia oortuuicac ce oucerar este tena ns eu roiuucicac, ya ue ei tena ce ia eouiereueia erau ias enoeioues cestruetivas, y aiguuos
exertos eu enoeioues ce ia eonuuicac eieutiiea oeeiceutai aeucierou a Dbaransaia ara artieiar eu ia senaua ce ce|ates.
\ocer ios ce|ates Dauiei Coienau, a uieu eouozeo cesce baee nuebo. lue Dau uieu ne reseut rinero ios uunerosos estucios eieutiieos ue sugiereu uua estreeba reiaeiu eutre ei estaco neutai
geuerai ce uua ersoua y su eoucieiu ce saiuc isiea. lue eu esa eouiereueia couce eouoe a laui Llnau, autroiogo y sieiogo ue ba cecieaco varias ceacas ai estucio ce ias enoeioues. 8eut uua
aiiuicac iuneciata eou i, iutu ue su tra|ajo esta|a notivaco or uua aututiea reoeuaeiu tiea, eu ei seutico ce ue uuestra eonreusiu ce ia uaturaieza ce uuestras enoeioues y su uuiversaiicac uos
ayucar a cesarroiiar uu nayor seutico ce eonuuiu eou ia bunauicac. Acens, laui ba|ia a uu ritno erieeto ara ue yo ueca seguir siu ciiieuitaces sus reseutaeioues eu iugis.
Areuc nuebo ce laui aeerea ce ios uitinos eoueetos eieutiieos reiaeiouacos eou ias enoeioues. Lutieuco ue ia eieueia eoguitiva nocerua esta|ieee eiertas cistiueioues eutre cos eategoras riueiaies
ce enoeiu. ias enoeioues |sieas y io ue aiguuas ersouas ceuoniuau enoeioues eoguitivas sueriores. Cou enoeioues |sieas ios eieutiieos aiuceu a aueiias enoeioues ue sou eousiceracas
uuiversaies e iuuatas. Cono oeurre eu ias iistas |ucistas, ia euuneraeiu reeisa ciiiere seguu ios eriterios ce eaca iuvestigacor, auuue Llnau neueioua ciez, ue iueiuyeu ia ira, ei nieco, ia tristeza, ia reuisiu,
ei cesreeio, ia sorresa, ei cisirute, ia tur|aeiu, ia euia y ia vergueuza. Cono sueece eou ios iaetores neutaies |ucistas, eaca uua ce estas enoeioues es eousiceraca rereseutativa ce uua ianiiia ce
seutinieutos. Cou enoeioues eoguitivas sueriores ios eieutiieos se reiiereu a uua serie ce enoeioues ue sou tan|iu uuiversaies ero euya exresiu est sujeta a eousicera|ies variaeioues euituraies. Los
ejenios iueiuyeu ei anor, ei orguiio y ios eeios. Los iuvestigacores bau o|servaco ue, nieutras ias enoeioues |sieas areeeu ser roeesacas, eu grau necica, or ias estrueturas su|eortieaies cei eere|ro, ias
enoeioues eoguitivas sueriores estu ns reiaeiouacas eou ei ueoertex, aueiia arte cei eere|ro ue ns se ba cesarroiiaco a io iargo ce ia evoiueiu bunaua y artieia nuebo ce ias aetivicaces eoguitivas
eoniejas, eono ei razouanieuto. 8oy eouseieute ce ue toco esto rereseuta ios rineros resuitacos reiiniuares ce uua ciseiiiua eu rica evoiueiu, ue |ieu ocra suirir uu ean|io ce aracigna racieai
autes ce aieauzar uu eouseuso.
Li |ucisno aeeta ia uuiversaiicac ce ias aiiieeioues neutaies ce tocos ios seres seusi|ies. Las aiiieeioues erueiaies sou eousiceracas exresioues cei aego, ia ira y ia iiusiu. Lu aiguuas eseeies, eono ios
seres bunauos, ias exresioues ce estas aiiieeioues sou ns eoniejas, nieutras ue eu ceterniuacas eseeies auinaies sus nauiiestaeioues sou ns rucineutarias y eiaraneute agresivas. Cuauto ns sinies,
ns iustiutivas y neuos ceeucieutes cei eusanieuto eouseieute. Lu ean|io, ias exresioues eoniejas ce ia enoeiu sou ns suseeti|ies a ios eoucieiouanieutos, iueiuicos ios cerivacos cei ieuguaje y ios
eoueetos. La osi|iiicac ce ue ias enoeioues |sieas, seguu ia eiasiiieaeiu ce ia eieueia nocerua, estu reiaeiouacas eou artes cei eere|ro nuebo ns autiguas eu trniuos ce evoiueiu y siniiares a ias
auinaies, oireee uu oteueiai araieiisno eou ia eoueeeiu |ucista.
Desce ei uuto ce vista enrieo, uua ce ias ciiereueias eutre ias enoeioues aiiietivas, eono ei ocio, y ios estacos uros, eono ia eonasiu, eousiste eu ue ias aiiieeioues tieuceu a iijar ia neute eu uu
o|jeto eouereto, ia ersoua eou ia ue uos uuinos, o uu oior o souico ue ceseanos evitar. Las enoeioues sauas, or eoutraste, sou ns ciiusas y uo se eeutrau eu uua ersoua u o|jeto. La sieoioga |ucista,
or tauto, eoutieue ia uoeiu ce ue ios estacos neutaies ns sauos tieueu uu eonoueute eoguitivo ns eievaco ue ias aiiieeioues uegativas. De uuevo, estanos aute uua osi|ie rea ce eonaraeiu e
iuvestigaeiu eonartica eou ia eieueia nocerua.
luesto ue ia eieueia nocerua ce ias enoeioues se iuucaneuta eu ia ueuro|ioioga, ia erseetiva evoiueiouista ro|a|ieneute seguir eoustituyeuco ei nareo eoueetuai revaieute. Ls ceeir, acens ce ia
exiotaeiu ce ia |ase ueuroigiea ce ias enoeioues iucivicuaies, ba|r iuteutos ce eonreucer ia energeueia ce enoeioues eseeiieas eu trniuos cei roi ue ceseneuau eu ei roeeso ce seieeeiu uaturai.
De beebo, existe uua ciseiiiua eseeiai ceuoniuaca sieoioga evoiueiouista. uasta eierto uuto, eutieuco eno se ueceu oireeer exiieaeioues evoiueiouistas ce ia energeueia ce enoeioues |sieas eono ei
aego, ia ira y ei nieco. ro o|staute, eono oeurre eou ei royeeto ueuro|ioigieo ue iuteuta asoeiar enoeioues artieuiares eou reas eseeiieas cei eere|ro, uo veo eno ia erseetiva evoiueiouista uece
baeer justieia a ia riueza cei nuuco enoeiouai y a ia euaiicac su|jetiva ce ia eoueieueia.
Ctro tena iuteresaute ue surgi ce nis eouversaeioues eou laui Llnau es ia cistiueiu eutre enoeioues, or uu iaco, y estacos ce uino y rasgos ce eareter, or otro. Las enoeioues sou iustautueas,
nieutras ue ios estacos ce uino ueceu curar ns tieno -iueiuso uu ca eutero- y ios rasgos ce eareter sou auu ns ercura|ies, basta a|arear uua vica eutera. La aiegra y ia tristeza, or ejenio, sou
enoeioues ue a neuuco uaeeu ce uu estnuio artieuiar, nieutras ue ia ieiieicac y ia iuieiieicac sou estacos ce uino, euyas eausas cireetas ocrau uo ser tau ieiies ce iceutiiiear. De iorna siniiar, ei nieco
es uua enoeiu, ia ausiecac, su estaco ce uino eorresoucieute, ai tieno ue uu iucivicuo uece nostrarse nuy roeuso a ia ausiecac, beebo ue ia eouvertira eu uu rasgo ce su eareter. Auuue ia
sieoioga |ucista uo esta|ieee uua cistiueiu iornai eutre ios estacos ce uino y ias enoeioues, s reeouoee ias ciiereueias eutre ios estacos neutaies, tauto ios iustautueos eono ios ercura|ies, y ias
roeusioues su|yaeeutes baeia eiios.
La icea ce ue enoeioues artieuiares ueceu surgir ce eierta roeusiu uaturai, ce ue enoeioues eseeiieas ueceu car iugar a eiertos tios ce eonortanieuto y, eu artieuiar, ia suosieiu ce ue ias
enoeioues ositivas sou ns seusi|ies a ios roeesos neutaies, es ertiea ara ia retiea eouteniativa |ucista. lretieas eiave, eono ei euitivo ce ia eonasiu y cei anor-|oucac o ia sueraeiu ce
enoeioues cestruetivas eono ia ira y ei ocio, estu euraizacas eu ios ceseu|rinieutos ce ia sieoioga y ceeuceu ce eiios. Lu aseeto erueiai ce estas retieas es ei auiisis niuueioso ce ia ciuniea eausativa
ce roeesos neutaies eseeiieos, sus eoucieioues exteruas, ios estacos neutaies iuteruos reeeceutes y su|siguieutes, y su reiaeiu eou otros eveutos eoguitivos y enoeiouaies. Lu varias oeasioues, be teuico
oortuuicac ce eouversar eou sieiogos y sieoauaiistas ce uua aniia gana ce ciseiiiuas terautieas, y be o|servaco uu iuters araieio eu ia eausaiicac ce ias enoeioues. Lu ia necica eu ue estas
ciseiiiuas ce sieoioga aiieaca se oeuau cei aiivio cei suirinieuto, ereo ue eonarteu uu o|jetivo iuucaneutai eou ei |ucisno.
Li rosito rinorciai ce ia retiea eouteniativa |ucista es ei aiivio cei suirinieuto. La eieueia, eono benos visto, ba eoutri|uico nuebo a ia cisniuueiu cei suirinieuto, eseeiaineute eu ei n|ito ce io
isieo. Ls uu eneuo naraviiioso cei ue, esero, tocos seguirenos |eueiieiucouos. lero eou ei avauee ce ia eieueia eutrau eu juego eieneutos uuevos. ua ereeico euorneneute ei ocer ce ia eieueia ce iuiiuir
eu ei necio an|ieute, ce beebo, ce ean|iar ei eurso ce ia eseeie bunaua eu geuerai. Cono resuitaco, or rinera vez eu ia bistoria, uuestra roia suerviveueia exige ue eneeenos a eousicerar uuestra
resousa|iiicac tiea, uo soio eu ias aiieaeioues ce ia eieueia siuo tan|iu eu ia cireeeiu ue sigue ia iuvestigaeiu y eu ei cesarroiio ce uuevas reaiicaces y teeuoiogas.
Lua eosa es utiiizar ei estucio ce ia ueuro|ioioga, ia sieoioga y basta ia teora |ucista ce ia neute ara iuteutar ser ns ieiiees, ara ean|iar uuestras neutes eou ei euitivo ceii|eraco ce estacos neutaies
ositivos. Cuauco enezanos a nauiuiar ios ecigos geutieos, siu en|argo, ios uuestros tauto eono ios cei nuuco uaturai eu ue vivinos, ba|r ue esta|ieeer uu inite. Ls uu ro|iena ue ce|erau
eousicerar ios eieutiieos ero tan|iu ei u|iieo eu geuerai.
v. LA !ItA \ LA SILVA GLS!ItA
\uebos ce ios ue benos seguico ei cesarroiio ce ia uueva geutiea sonos eouseieutes ce ia roiuuca iuuietuc ue sieute ei u|iieo ireute a este tena. Lsta reoeuaeiu gira eu toruo ce toco, cesce ia
eiouaeiu basta ia nauiuiaeiu geutiea. ua ba|ico uua rotesta nuuciai eoutra ia iugeuiera geutiea ce ios aiineutos. Aetuaineute es osi|ie erear uuevas eseeies ce iautas, ue rocueeu nuebo ns y sou
nuebo ns resisteutes a ias euiernecaces, ara naxinizar ia rocueeiu ce aiineutos eu uu nuuco euya o|iaeiu va eu auneuto. Los |eueiieios sou eviceutes y naraviiiosos. 8aucas siu eitas, nauzauas
ue ercurau ns tieno eu ias iruteras, trigo y otros eereaies ue sou iunuues a ias iagas ce su oea ce ereeinieuto. Lsto ya uo es eieueia iieeiu. ue ieco ue ios eieutiieos estu exerineutauco eou
uuevos rocuetos ce buerto, eono tonates, ue seru iuyeetacos eou geues ce ciiereutes eseeies ce arauas.
Cou estas aetuaeioues, siu en|argo, estanos aiterauco ia eonosieiu geutiea ce ias eseeies. 8a|enos, reaineute, eui ser ei eieeto a iargo iazo eu ias iautas, eu ei sueio, eu ei necio an|ieute' Las
veutajas eonereiaies sou o|vias ero eno juzgar u es vercaceraneute utii' La eonieja rec ce iuterceeuceueia ue earaeteriza uuestro eutoruo situa esta ceeisiu iuera ce uuestro aieauee.
Los ean|ios geutieos se bau veuico rocueieuco ieutaneute, a io iargo ce eeuteuares ce niies ce auos ce evoiueiu uaturai. La evoiueiu cei eere|ro bunauo ba reuerico niiioues ce auos. Cou ia
nauiuiaeiu aetiva ce ios geues estanos a uuto ce inouer uu ritno auornaineute rico a ios ean|ios exerineutacos or ias iautas, ios auinaies y uuestra roia eseeie. ro reteuco ceeir ue
ce|eranos car ia esaica ai cesarroiio eu este terreuo, uuieaneute uiero cestaear ue ce|enos ser eouseieutes ce ias terri|ies iniieaeioues ce este uuevo eano ce ia eieueia.
Las euestioues ns urgeutes tieueu ue ver ns eou ia tiea ue eou ia eieueia eu s, eou aiiear eorreetaneute uuestros eouoeinieutos y ocer eu ei terreuo ce ias uuevas osi|iiicaces ue a|reu ia
eiouaeiu, ei ceseiiranieuto cei ecigo geutieo y otros avauees. Lstos tenas estu reiaeiouacos eou ias osi|iiicaces ce nauiuiaeiu geutiea uo soio ce ios seres bunauos y ios auinaies siuo tan|iu ce ias
iautas y cei eutoruo cei ue tocos iornanos arte. Lu eseueia, se trata ce ia reiaeiu eutre uuestros eouoeinieutos y ocer, or uu iaco, y uuestra resousa|iiicac, or otro.
Cuaiuier ceseu|rinieuto eieutiieo ue a|re uuevas erseetivas eonereiaies atrae euorne iuters y grauces iuversioues, tauto cei seetor u|iieo eono ce ias enresas rivacas. Li voiuneu ce
eouoeinieutos eieutiieos y ei aieauee ce ias osi|iiicaces teeuoigieas sou tau grauces ue, tai vez, ia uuiea iinitaeiu ce uuestro avauee sea ia iaita ce inagiuaeiu. Ls esta acuisieiu siu reeeceutes ce
eouoeinieutos y ce ocer ia ue, reeisaneute, uos eoioea eu uua osieiu ertiea.
Cuauto ns aniios uuestros eouoeinieutos y ocer, nayor ba ce ser uuestro seutico ce ia resousa|iiicac.
8i exaniuanos ia |ase iiiosiiea ue sostieue ia tiea bunaua, venos ue ie sirve ce iuucaneuto ei riueiio ce uu eiaro reeouoeinieuto ce uua nayor resousa|iiicac aute ei auneuto cei eouoeinieuto y cei
ocer. locranos ceeir ue, basta baee oeo, este riueiio resuita|a nuy eiieaz. La eaaeicac bunaua ce razouanieuto norai segua ei ritno cei cesarroiio ce ios eouoeinieutos y aiieaeioues eieutiieas. Cou
ei acveuinieuto ce ia uueva era ce ia eieueia |iogeutiea, siu en|argo, ia |reeba eutre ei razouanieuto norai y uuestra eaaeicac teeuoigiea ba aieauzaco uu uuto ertieo. Li rico auneuto ce ios
eouoeinieutos bunauos y ias osi|iiicaces teeuoigieas ue surgeu ce ia uueva eieueia geutiea sou taies, ue ya easi resuita inosi|ie ue ei eusanieuto tieo siga ei ritno ce ios ean|ios. \uebo ce io ue
routo ser iaeti|ie tieue neuos ue ver eou uuevos ceseu|rinieutos o aracignas eieutiieos y ns eou ei cesarroiio ce uuevas oeioues teeuoigieas, eon|iuacas eou ios eieuios iiuaueieros ce ias enresas y
eou ias revisioues oitieas y eeounieas ce ios go|ieruos. \a uo se trata ce si ce|enos o uo aniiar uuestros eouoeinieutos y exiorar su oteueiai teeuoigieo. Ls ns uua euestiu ce eno eniear estos
eouoeinieutos y este ocer ce ia nauera ns execieute y tieaneute resousa|ie.
Li eano ce ia necieiua es couce ns se uece uotar ei inaeto iuneciato ce ia revoiueiu eu ia eieueia geutiea. Creo ue aetuaineute nuebos ncieos ieusau ue ia seeueueia cei geuona bunauo car
eutraca a uua uueva era, eu ia ue uos ser osi|ie cejar atrs ios noceios |iounieos ce teraia, sustituyucoios eou noceios |asacos eu ia geutiea.
\a se estu nociiieauco ias ceiiuieioues ce nuebas euiernecaces or ceseu|rir ue estu geutieaneute rogranacas eu ios orgauisnos bunauos y auinaies cesce ei noneuto ce su eoueeeiu. Auuue
auu uo ocanos tratar eou xito aiguuas ce estas aiiieeioues or necio ce ia geutiea, este iogro ya uo areee inosi|ie. Li tena ce ias teraias geutieas y ia euestiu ce ia nauiuiaeiu ce ios geues,
estreebaneute reiaeiouaca eou auei, so|re toco eu ei uivei cei en|riu bunauo, iauteau uu grave cesaio a uuestra eaaeicac ce reiiexiu tiea.
Luo ce ios aseetos ns roiuucos cei ro|iena, seguu ereo, es ia euestiu ce u baeer eou uuestros uuevos eouoeinieutos.
Autes ce ceseu|rir ue geues eseeiieos sou ios eausautes ce ia ceneueia seuii, ei eueer e, iueiuso, ei euvejeeinieuto, eus|anos, eono iucivicuos, ue estos ro|ienas uo uos aieetarau y resoucanos
a eiios euauco io baeau. Abora, siu en|argo, o, eu toco easo, ceutro ce oeo tieno, ia geutiea ocr ceeir a iucivicuos o ianiiias euteras ue tieueu geues cestiuacos a nataries o cejaries inecicos eu ia
uiuez, ia juveutuc o ia neciaua ecac. Lste eouoeinieuto ean|iara racieaineute uuestras ceiiuieioues ce io ue es saiuc y euiernecac. lor ejenio, uua ersoua saua ce noneuto ero eou uua recisosieiu
geutiea a uua euiernecac eouereta, ocra eaiiiiearse ce euierna rxina. Qu ce|eranos baeer eou estos eouoeinieutos y eno ocranos caries uu uso eonasivo'
Quiu ce|era teuer aeeeso a eiios, cacas sus iniieaeioues ersouaies y soeiaies eu reiaeiu eou ios seguros, ios enieos, ias reiaeioues y basta ia roereaeiu' 1eucrau ias ersouas oseecoras ce taies
geues ia resousa|iiicac ce reveiar su eoucieiu a sus oteueiaies eonaueros ce vica' Lstas sou soio aiguuas ce ias euestioues ue iautea ia iuvestigaeiu geutiea.
lara eoniiear tocava ns uua serie ce ro|ienas ya iutriueacos, inagiuo ue ia recieeiu geutiea ce este tio uo ocr garautizar ai eieu or eieu su eorreeeiu. Aveees, es vercac ue uu trastoruo
geutieo artieuiar ceteetaco eu ei en|riu car iugar a uua euiernecac eu ia uiuez o eu ia nacurez [ cei iucivicuo aieetaco ero, a neuuco, es uua euestiu ce ro|a|iiicaces reiativas.
Lutrau eu juego ei estiio ce vica, ia cieta y otros iaetores necioan|ieutaies. Auu sa|ieuco ue uu en|riu eu eouereto iieva ei geu ce uua euiernecac, uo ocenos estar seguros ce ue esta se nauiiestar.
Las eieeeioues vitaies y ia roia iceuticac ce ias ersouas se verau serianeute aieetacas or su ereeeiu ce uu riesgo geutieo, auuue esta ereeeiu sea iueorreeta y ei riesgo uo iiegue a nateriaiizarse
uuuea. ieito ue oseanos este tio ce eouoeinieutos ro|a|iiistas' Lu easo ce ue uu nien|ro ce uua ianiiia ceseu|ra uu trastoruo geutieo ce este tio ce|era iuiornar a tocos ios cens nien|ros
ue uecau ba|er berecaco ei nisno geu' De|era esta iuiornaeiu estar ai aieauee ce uua eonuuicac ns aniia, or ejenio, ias eonauas ce seguros ncieos' Ca|e ia osi|iiicac ce ue a ios
ortacores ce ceterniuacos geues se ies uegara ei seguro y, or io tauto, ei aeeeso a servieios ncieos, y toco orue existe ei riesgo ce ue se nauiiieste uua euiernecac artieuiar. Lstas euestioues uo sou
soio ncieas siuo tan|iu tieas y ueceu iuiiuir eu ei |ieuestar suieo ce ias ersouas aieetacas.
Cuauco se ceteeta uu trastoruo geutieo eu uu en|riu (eono oeurrir eou eaca vez ns ireeueueia) ce|erau ios acres o ia soeiecac tonar ia ceeisiu ce eortar ia vica cei en|riu' Lste tena se
eoniiea ns or ei beebo ce ue se estu ceseu|rieuco uuevos ntocos ce tratar ias euiernecaces geutieas y uuevos necieaneutos eou tauta raicez eono se iceutiiieau ios geues ce euiernecaces
iucivicuaies. locenos inagiuar ue sea a|ortaco uu en|riu ciaguostieaco eou uua euiernecac ue se nauiiestara ceutro ce veiute auos, nieutras ue se ceseu|re ia eura ce esta nisna euiernecac eu neuos
ce uua ceaca.
8ou nuebas ias ersouas ce toco ei nuuco, eseeiaineute ios roiesiouaies ce ia ciseiiiua energeute ce ia |iotiea, ue iuvestigau eu cetaiie estos ro|ienas. Daca ni iaita ce eouoeinieutos eu estos
eanos, uo ueco oireeer uaca eouereto eu reiaeiu a uiuguu tena eseeiieo, so|re toco, teuieuco eu eueuta ue ios beebos enrieos varau ricaneute. Deseara, uo o|staute, reiiexiouar eu aiguuas ce ias
euestioues eiave ue ereo ue tocas ias ersouas iuiornacas cei nuuco ce|erau eousicerar, y sugerir aiguuos riueiios geueraies ue guarcau reiaeiu eou estos cesaios tieos. Creo ue, eu ei iouco, ei reto
ai ue uos euireutanos tieue ue ver eou ias ceeisioues ue ocanos tonar aute ei ereeieute a|auieo ce aiteruativas ue uos oireeeu ia eieueia y ia teeuoioga.
keiaeiouacas eou ias uuevas irouteras ce ia necieiua geutiea surgeu uua serie ce euestioues ue, a su vez, iauteau ro|ienas tieos roiuucos y reoeuautes. \e reiiero, so|re toco, a ia eiouaeiu. \a
bau asaco varios auos cesce ue ei nuuco eouoei a uu ser seusi|ie eonietaneute eiouaco, Doiiy, ia ianosa oveja. Desce eutouees se ba ba|iaco nuebo ce ia eiouaeiu bunaua. 8a|enos ue se bau
ereaco ios rineros en|rioues bunauos eiouacos. lreues necitiea aarte, ei tena ce ia eiouaeiu es nuy eoniejo. lareee ue bay cos tios |ieu ciiereueiacos ce eiouaeiu, ia terautiea y ia rerocuetiva.
Li eano ce ia eiouaeiu terautiea iueiuye ei uso ce esta teeuoioga ara ia rerocueeiu ce eiuias y ia oteueiai ereaeiu ce seres seniseusi|ies, cestiuacos uuieaneute a ia couaeiu ce rgauos ara ei
trasiaute. La eiouaeiu rerocuetiva eousiste, eseueiaineute, eu ia ereaeiu ce uua eoia icutiea.
Lu riueiio, uo ne oougo a ia eiouaeiu eono tai, uu iustruneuto teeuoigieo eou iiues ncieos y terautieos. Cono eu tocos estos easos, ias ceeisioues ce|eu o|eceeer ai eriterio ce ia notivaeiu
eonasiva. ro o|staute, aute ia icea ce ia ereaeiu ceii|eraca ce seres senibunauos ara eouseguir reean|ios sieuto uua iuneciata e iustiutiva aversiu. Lu eierta oeasiu, vi uu coeuneutai ce ia BBC ue
sinuia|a esas eriaturas or necio ce rogranas ce auinaeiu. loseau aiguuas earaeterstieas eiaraneute bunauas. \e seut borrorizaco. Quiz aiguuas ersouas ieuseu ue se trat ce uua reaeeiu enoeiouai
irraeiouai ue uo se ce|e tonar eu serio. Creo, siu en|argo, ue ce|eranos baeer easo a uuestros seutinieutos ce reuisa iustiutiva, orue surgeu ce uuestra bunauicac ns |siea. Lua vez ernitica ia
exiotaeiu ce esos senibunauos b|ricos u inecira ue bieiranos io nisno eou aueiios senejautes uuestros ue or aiguu eariebo ce ia soeiecac bau sico tiicacos ce ceiieieutes' La voiuutac ce
eruzar este tio ce un|raies uaturaies es ia ue tau a neuuco uos eoucuee ai eonetinieuto ce borri|ies atroeicaces.
Auuue ia eiouaeiu rerocuetiva uo resuite tau borriiiaute, eu aiguuos aseetos, sus iniieaeioues ueceu ser nayores. Cuauco ia teeuoioga eorresoucieute sea aseui|ie, ba|r acres ue,
ceseseracos or teuer bijos e iueaaees ce roerear or necios uaturaies, ceeiciru teuer uu uiuo or eiouaeiu. Qu suoucr esta retiea ara ei iuturo reservorio ce geues' lara ia civersicac, ue tau
eseueiai ba sico eu ia evoiueiu'
Asinisno, ba|r iucivicuos ue, inuisacos or ei ceseo ce vivir ns aii ce io ue ernite ia reaiicac |ioigiea, ceeiciru ser eiouacos, eusauco ue seguiru vivieuco eu ei uuevo ser. Lu este easo, ne
euesta eueoutrar justiiieaeiu ce sus notivaeioues. Desce ei uuto ce vista cei |ucisno, se tratara ce uu euero icutieo auuue ce cos eoueieueias euteraneute cistiutas. Li iucivicuo norira iguaineute.
Lua ce ias eouseeueueias soeiaies y euituraies ce ias uuevas teeuoiogas geutieas es su eieeto eu ia eoutiuuaeiu ce ia eseeie or su iuteriereueia eou ei roeeso rerocuetivo. Ls ieito ue ocanos eiegir
ei sexo ce uuestros bijos, eono ereo ue ya es osi|ie' Lu easo uegativo, es ieito tonar ia ceeisiu or razoues ce saiuc, si, or ejenio, uuestro bijo eorre uu grave riesgo ce aceeer cistroiia nuseuiar o
benoiiiia' Ls acnisi|ie iusertar geues eu ei eserna bunauo o eu ios vuios eu ei ia|oratorio' uasta cuce ce|enos iiegar eu ia ereaeiu ce ietos iceaies o ce ciseuo, or ejenio, ce en|rioues
seieeeiouacos eu uu ia|oratorio ara rooreiouar ceterniuacas noieuias o eonoueutes auseutes eu sus bernauos geutieaneute ceiieieutes, ara ue ios uiuos uaeicos ce estos en|rioues uecau couar
ncuia esiuai o riuoues ara eurar a sus bernauos' uasta cuce ce|enos iiegar eu ia seieeeiu artiiieiai ce ietos ue oseeu earaeterstieas ceseacas ue, se suoue, auneutau ia iuteiigeueia o ia iuerza isiea,
o cau uu eoior eseeiieo a ios ojos'
Cuauco estas teeuoiogas se enieau or notivos ncieos -ara ia euraeiu ce uua ceiieieueia geutiea ceterniuaca- uo ocenos ns ue soiicarizaruos. La seieeeiu ce rasgos eseeiieos, siu
en|argo, so|re toco euauco o|eceee a notivaeioues esttieas, uiz uo sea eu |eueiieio cei uiuo. Iueiuso euauco ios acres estu eouveueicos ce seieeeiouar uuos rasgos ara ei |ieu ce su bijo, ce|enos
eousicerar si su notivaeiu es ositiva o se iuucaneuta eu ios rejuieios ce uua soeiecac ceterniuaca eu uu noneuto bistrieo caco. Ls ueeesario teuer eu eueuta ei inaeto a iargo iazo ce este tio ce
nauiuiaeiu ce ia eseeie eu geuerai, caco ue sus eieetos seru berecacos or ias geueraeioues veuiceras. Asinisno, ce|eranos eousicerar ios eieetos ce ia iinitaeiu ce ia civersicac bunaua y ce ia
toieraueia ue va eou eiia y ue es uuo ce ios niiagros ce ia vica.
kesuita eseeiaineute reoeuaute ia nauiuiaeiu ce geues ara ia ereaeiu ce uiuos eou earaeterstieas reaizacas, seau isieas o eoguitivas. 8eau euaies seau ias cesiguaicaces eutre iucivicuos eu sus
cistiutas eireuustaueias -ce eiase, riueza, saiuc, etetera- uaeenos tocos eu ia iguaicac iuucaneutai ce uuestra eoucieiu bunaua y eou ceterniuaco oteueiai. Deterniuacas euaiicaces eoguitivas,
enoeiouaies y isieas. \eou ia cisosieiu -eou ei cereebo- iuucaneutai ce |usear ia ieiieicac y suerar ei suirinieuto. luesto ue ia teeuoioga geutiea ba|r ce resuitar eostosa, ai neuos eu uu iuturo
revisi|ie, uua vez ernitica, curaute uu iargo eroco soio ser aseui|ie a uu segneuto recueico ce ia soeiecac bunaua, es ceeir, a ios rieos. De este noco, ia soeiecac aea|ar trausiornauco uua
cesiguaicac ce eireuustaueias -ia riueza reiativa- eu uua cesiguaicac ce uaturaieza, or ei auneuto ce ia iuteiigeueia, ia iuerza y otras iaeuitaces acuiricas or uaeinieuto.
Las raniiieaeioues ce sta ciiereueiaeiu sou ce iargo aieauee eu ios uiveies soeiai, oitiea y tieo. Lu ei uivei soeiai, reiorzar -y basta eretuar- uuestras cisaricaces y bar nuebo ns ciieii su
sueraeiu. Lu ios asuutos oitieos, car iugar a uua iite cirigeute ue reeianar ei ocer iuvoeauco uua suerioricac uaturai iutruseea. Lu ei uivei tieo, esta eseeie ce ciiereueias seucouaturaies uece
niuar graveneute uuestra seusi|iiicac norai |siea, eu ia necica eu ue se |asa eu ei reeouoeinieuto nutuo ce uuestra eoucieiu bunaua eonuu. ri ocenos inagiuar ce u nauera este tio ce retieas
ocrau aieetar ei eoueeto nisno ce io ue siguiiiea ser bunauo.
Cuauco ieuso eu ias cistiutas naueras ce nauiuiaeiu ce ia geutiea bunaua, uo ueco evitar seutir ue uos iaita aigo nuy inortaute eu uuestra areeiaeiu cei anor a ia bunauicac. Lu ni 1|et uatai ei
vaior ce uua ersoua uo resice eu su aseeto isieo ui eu sus iogros atitieos o iuteieetuaies, siuo eu su eaaeicac iuuata ce seutir eonasiu or tocos ios seres bunauos. uasta ia eieueia nciea nocerua ba
cenostraco ia inortaueia erueiai cei aieeto ara ios bunauos, eseeiaineute curaute sus rineras senauas ce vica. Li sinie ocer cei eoutaeto isieo es erueiai ara ei cesarroiio |sieo cei eere|ro. Lu io ue
se reiiere a su vaior eono ser bunauo, es totaineute irreievaute ue ei iucivicuo teuga aiguu tio ce ciseaaeicac -ei sucrone ce Dowu, or ejenio- o eierta cisosieiu geutiea ai cesarroiio ce uua
euiernecac, eono ia auenia creauoetiea, ia eorea ce uuutiugtou o ei sucrone ce Aizbeiner. 1ocos ios seres bunauos tieueu ei nisno vaior y ei nisno oteueiai ce |oucac. luucaneutar uuestra vaioraeiu
ce ia bunauicac eu su eonosieiu geutiea euivaicra a eno|reeeria, orue ios seres bunauos sou nuebo ns ue geuonas.
lara n, uuo ce ios eieetos ns iianativos y aieutacores ce uuestro eouoeinieuto ce ios geuonas es ia ason|rosa vercac ce ue ias ciiereueias eutre ios geuonas ce ios cistiutos gruos tuieos ue ba|itau
ei nuuco sou tau uiinas ue resuitau iusiguiiieautes.
8ienre be sosteuico ue ias ciiereueias ce eoior, ieugua, reiigiu, etuia, etetera, sou iusustaueiaies ireute a uuestras siniiituces |sieas. A ni noco ce ver, ia seeueueia cei geuona bunauo io ba
cenostraco ce nauera iornica|ie. Asinisno, ba reiorzaco ni eouvieeiu ce uuestro areuteseo eseueiai eou ios auinaies, ue eonarteu uu aitsino oreeutaje ce uuestro geuona. Ls eouee|i|ie, or io tauto,
ue, si ios seres bunauos utiiizranos uuestros reeiu acuiricos eouoeinieutos geutieos aroiacaneute, iortaie-eeranos ia seusaeiu ce aiiuicac y ce uuicac uo soio eou uuestros senejautes siuo tan|iu
eou tocas ias iornas ce vica. Lsta erseetiva sosteucra tan|iu uua eoueieueia necioan|ieutai ns saiuca|ie.
Lu io ue se reiiere a ios aiineutos, si es vercac ue ueeesitanos ce aiguu tio ce nociiieaeiu geutiea ara aiineutar ia o|iaeiu nuuciai eu auneuto, ereo ue uo ocenos reebazar siu ns este eano
ce ia teeuoioga geutiea. 8i, eu ean|io, eono sugiereu sus ertieos, este arguneuto uo es ns ue uua taacera, tras ia ue se eseouceu notivaeioues rinorciaineute eonereiaies -rocueir aiineutos ue
cureu ns eu ios eonereios basta ser veucicos, ue uecau ser ns ieiineute exortacos ai otro iaco cei iaueta, ue teugau uu aseeto ns atraetivo y uu eousuno ns eouveuieute, o erear grauos y eereaies
ciseuacos ara uo rocueir su roia seniiia, ce iorna ue ios eanesiuos se veau o|iigacos a ceeucer ce ias eonauas |ioteeuoigieas ara o|teueria- eutouees estas retieas ce|eu ser serianeute
euestiouacas.
\ueba geute est eaca vez ns reoeuaca or ias eouseeueueias a iargo iazo ce ia rocueeiu y ei eousuno ce rocuetos geutieaneute nauiuiacos. La |reeba ue seara ia eonuuicac eieutiiea cei
u|iieo eu geuerai uece ce|erse, eu arte, ai neuos, a ia iaita ce trausareueia ce ias enresas ue cesarroiiau estos rocuetos. Le iueun|e a ia iucustria |ioteeuoigiea cenostrar ue uo ba|r eouseeueueias
uegativas a iargo iazo or ei eousuno ce estos uuevos rocuetos y acotar oitieas ce totai trausareueia ireute a tocas ias osi|ies iniieaeioues ue ias iautas geutieaneute nauiuiacas ocrau teuer ara
ei necio an|ieute.
Ls eviceute ue uo ocenos aeetar ei arguneuto ue, si uo existeu rue|as eoueiuyeutes ce ios eieetos cauiuos ce uu rocueto eu eseeiai, eutouees uo bay uaca ce ue reoeuarse.
La euestiu es ue ios aiineutos nauiuiacos geutieaneute uo sou, seueiiianeute, uu rocueto ns, eono uu eoebe o uu orceuacor orttii. ros guste o uo, ceseouoeenos ias eouseeueueias a iargo iazo
ce uuestra iutrocueeiu ce orgauisnos geutieaneute nociiieacos eu ei eutoruo. Lu ei eano ce ia necieiua, or ejenio, ei irnaeo taiiconica iue eousiceraco exeeieute ara ei tratanieuto ce ias uuseas
natiuaies ce ias nujeres en|arazacas, ero sus eouseeueueias a iargo iazo ara ia saiuc cei ieto uo iuerou revistas y resuitarou eatastriieas.
Daco ei ritno treneuco ue sigue ei cesarroiio ce ia geutiea nocerua, es ya urgeute aiiuar uuestra eaaeicac ce razouanieuto norai, ara ocer euireutaruos a ios cesaios tieos ue iautea ia uueva
situaeiu. ro ocenos eserar basta ue ias resuestas surjau ce iorna orguiea. Ls ueeesario ue airoutenos ia reaiicac ce uuestro iuturo oteueiai y a|orcenos ios ro|ienas ce iorna cireeta.
Creo ue ba iiegaco ei noneuto ce auaiizar ei aseeto tieo ce ia revoiueiu geutiea, ce uua nauera ue traseieuca ias osieioues coetriuaies ce ias cistiutas reiigioues or searaco. De|enos airoutar ei
cesaio tieo eono nien|ros ce ia ianiiia bunaua, uo eono |ucistas, jucos, eristiauos, biucues o nusuinaues. 1anoeo es suiieieute a|orcar ios cesaios tieos cesce ia erseetiva ce ios iceaies uraneute
seeuiares y ce oitiea ii|erai, eono ia ii|ertac iucivicuai, ia ii|ertac ce eieeeiu y ia justieia. Ls ueeesario exaniuar ias euestioues a ia iuz ce uua tiea gio|ai, iuucaneutaca eu ei reeouoeinieuto ce ios vaiores
bunauos eseueiaies, ue traseieuceu ia eieueia y ia reiigiu.
ro resuita aroiaco acotar ia osieiu ce ue uuestra resousa|iiicac soeiai se iinita eu aniiar ios eouoeinieutos eieutiieos y auneutar ei ocer teeuoigieo. 1anoeo sera suiieieute arguneutar ue io
ue baeenos eou estos eouoeinieutos y este ocer ceeuce ce ias ceeisioues ce eaca iucivicuo. 8i este arguneuto siguiiiea ue ia soeiecac eu geuerai uo ce|e iuterierir eou ei eurso ce ias iuvestigaeioues ui
eou ia ereaeiu ce uuevas teeuoiogas |asacas eu eiias, eu eseueia, estaranos inosi|iiitauco euaiuier artieiaeiu siguiiieativa eou iiues bunauitarios y tieos eu ia reguiaeiu cei cesarroiio eieutiieo. Ls
eseueiai, ce beebo, es uuestra resousa|iiicac teuer uua eoueieueia nuebo ns ertiea ce io ue baeenos y or u. Cuauto autes iuterveuganos eu ei roeeso eausativo, ns eiieaz ser uuestra reveueiu ce
ias eouseeueueias iuceseacas.
lara ocer resoucer a ios cesaios cei reseute y cei iuturo, ueeesitanos uu esiuerzo eoieetivo nuebo nayor cei ue se baya beebo basta abora. Lua soiueiu areiai eousistira eu aseguraruos ue uu
segneuto ns aniio cei u|iieo eu geuerai eonreuca ei iuueiouanieuto |sieo cei eusanieuto eieutiieo y ce ios ns inortautes ceseu|rinieutos, eseeiaineute ce aueiios ue tieueu iniieaeioues soeiaies
y tieas cireetas. Ls ueeesario ue ia ecueaeiu rooreioue uo soio iornaeiu eu ios beebos enrieos ce ia eieueia siuo tan|iu uu auiisis ertieo ce ia reiaeiu eutre ia eieueia y ia soeiecac eu geuerai,
iueiuicas ias euestioues tieas ue iauteau ias uuevas osi|iiicaces teeuoigieas. Lste inerativo ecueativo se ce|e cirigir a ios eieutiieos tauto eono ai u|iieo eu geuerai, ara ue aueiios uecau teuer
reseutes ios eieetos soeiaies, euituraies y tieos ce su tra|ajo.
Daco io nuebo ue eutra eu juego ara ei nuuco eu geuerai, ias ceeisioues so|re ei eurso ce ia iuvestigaeiu, ei uso eouereto ce uuestros eouoeinieutos y u osi|iiicaces teeuoigieas ce|eu ser
cesarroiiacas uo se ueceu cejar eu nauos ce ios eieutiieos, ios enresarios y ios rereseutautes ce go|ieruo. Lst eiaro ue tocos, eono nien|ros ce ia soeiecac, ce|enos iijar uuos inites. Lstas
ceii|eraeioues uo se ueceu iievar a ea|o eu ei seuo ce eueuos eonits, or nuy exertos y augustos ue seau. Ls ueeesario ue ei u|iieo artieie nuebo ns eu ei roeeso, eseeiaineute eu iorna ce
ce|ates V ciseusioues, sea a travs ce ios necios ce eonuuieaeiu, ce votaeioues u|iieas o ce ia aeeiu ce gruos ce resiu ouiares.
Los cesaios aetuaies sou tau grauces -y ios eiigros cerivacos cei nai uso ce ia teeuoioga sou tau gio|aies ue aneuazau eou uua eatstroie ara toca ia bunauicac- ue ereo ue ueeesitanos uua
orieutaeiu norai ue ocanos utiiizar eoieetivaneute, siu cejaruos o|staeuiizar or ciiereueias coetriuaies, Luo ce ios iaetores eiave es uua visiu boiista e iutegrai ce ia soeiecac bunaua, ue reeouozea ia
uaturaieza iuucaneutaineute iuterreiaeiouaca ce tocos ios seres vivos y su eutoruo- Lsta orieutaeiu norai iniiea eouservar uuestra seusi|iiicac bunaua y ceeucer ce ue uuuea ercanos ce vista uuestros
vaiores iuucaneutaies. De|enos estar cisuestos a su|ievaruos euauco ia eieueia -o euaiuier otra aetivicac bunaua- eruza ei inite ce ia ceeeueia y ce|enos iuebar ara eouservar ia seusi|iiicac ue tau
ieiineute ueca erosiouaca.
Cno baiiar esta orieutaeiu norai' uenos ce artir ce ia ie eu ia |oucac iuucaneutai ce ia uaturaieza bunaua y benos ce aueiar esta ie eu uuos riueiios tieos |sieos y uuiversaies. Lstos iueiuyeu ei
reeouoeinieuto cei grau vaior ce ia vica, ia eonreusiu ce ia ueeesicac ce uu euiii|rio eu ia uaturaieza y ei uso ce esta eonreusiu ara vaiorar ia cireeeiu ce uuestro eusanieuto y aeeioues y, so|re toco,
ia ueeesicac ce asegurar ue ia eonasiu es ia notivaeiu riueiai ce tocos uuestros eneuos, eon|iuaca eou uua eiara eoueieueia ce ia erseetiva ns aniia, iueiuicas ias eouseeueueias a iargo iazo.
\uebos estaru ce aeuerco eounigo eu ue estos vaiores tieos traseieuceu ia cieotona ce ios ereyeutes y uo ereyeutes reiigiosos y sou erueiaies ara ei |ieuestar ce ia bunauicac.
Daca ia reaiicac roiuucaneute iuterreiaeiouaca cei nuuco aetuai, ce|enos euireutaruos a ios cesaios eono uua uuiea ianiiia bunaua autes ue eono nien|ros ce uaeiouaiicaces, etuias o reiigioues
eseeiieas. Lu otras aia|ras, uuo ce ios riueiios eseueiaies eousiste eu ei esritu ce uuicac ce ia eseeie bunaua eu su totaiicac.
Aiguuos o|jetaru ue esto es oeo reaiista. lero u aiteruativa uos ueca'
Creo iirneneute ue esto es osi|ie. Aiineuta nis eserauzas ei beebo ce ue, a esar ce ba|er reeorrico ya ns ce necio sigio ce ia era uueiear, tocava uo uos benos auiuiiaco. ro es eoiueiceueia
ue, si reiiexiouanos eu roiuucicac, eueoutrarenos estos riueiios tieos eu ei eorazu nisno ce tocas ias grauces tracieioues esirituaies. lara cesarroiiar uua estrategia tiea eu reiaeiu eou ia uueva
geutiea, es ce inortaueia vitai eunarear uuestras reiiexioues ceutro cei eoutexto ns aniio osi|ie. Lu riner iugar, ce|enos reeorcar ue se trata ce uu eano nuy uuevo, ue oireee osi|iiicaces uuuea
vistas y ue uosotros euteucenos oeo io ue sa|enos ce i. \a benos ceseiiraco ia seeueueia eonieta cei geuona bunauo ero ocranos tarcar ceacas eu eonreucer ias iuueioues ce eaca geu
iucivicuai y sus reiaeioues nutuas, or uo ba|iar ce ios eieetos ce su iuteraeeiu eou ei necio an|ieute. ruestros esiuerzos aetuaies se eeutrau cenasiaco eu ia via|iiicac ce teuieas eoueretas, eu sus
resuitacos iuneciatos o a eorto iazo, eu sus eieetos seeuucarios y eu ias osi|ies eouseeueueias ara ia ii|ertac iucivicuai. 8ou reoeuaeioues viicas tocas eiias ero uo sou suiieieutes. 8u euioue es
cenasiaco estreebo, teuieuco eu eueuta ue eutra eu juego ia eoueeeiu nisna ce ia uaturaieza bunaua. Daco ei iargusino aieauee ce estas iuuovaeioues, ce|enos exaniuar tocas ias reas ce ia existeueia
bunaua couce ia teeuoioga geutiea ocra teuer eieetos curaceros.
Li cestiuo ce ia eseeie bunaua, tai vez ce tocas ias iornas ce vica eu ei iaueta, est eu uuestras nauos. Luireutacos a io ceseouoeico uo sera nejor eear ce reeavicos ue cesviar ei eurso ce ia
evoiueiu bunaua baeia uua cireeeiu irreversi|ieneute cauiua'
lara eoueiuir, uuestra resuesta tiea ce|e eouteniar ios siguieutes iaetores erueiaies. Lu riner iugar, ce|enos baeer exaneu ce uuestras notivaeioues y aseguraruos ce ue se iuucaneutau eu ia
eonasiu. Lu seguuco iugar, ce|enos airoutar eaca ro|iena eu eouereto siu ercer ce vista ia erseetiva ns aniia osi|ie, ue uo soio eousiste eu situar ei tena ceutro ce ia inageu ns geuerai ce ia
enresa bunaua siuo tan|iu eu teuer eu aceeuaca eousiceraeiu ias eouseeueueias a eorto y a iargo iazo. Lu tereer iugar, eu ei noneuto ce aiiear uuestros razouanieutos ai auiisis ce uu ro|iena,
ce|enos aseguraruos ce ser bouestos, eouseieutes e inareiaies, ce otro noco, ocranos eaer vetinas cei autoeugauo. Lu euarto iugar, ai euireutaruos a euaiuier cesaio tieo reai, ce|enos baeerio eou uu
esritu ce buniicac, reeouoeieuco ios inites ce uuestros eouoeinieutos (eoieetivos y ersouaies) ero tan|iu uuestra vuiuera|iiicac y ia osi|iiicac ce euivoearuos eu ei eoutexto ce esta reaiicac ue ean|ia
tau verti-giuosaneute. liuaineute, tocos uosotros, ios eieutiieos y ia soeiecac eu geuerai, ce|enos aseguraruos ce ue euaiuier uuevo eurso ce aeeiu o|eceeer ai o|jetivo rinorciai cei |ieuestar ce ia
bunauicac y cei iaueta ue ba|itanos.
La 1ierra es uuestro uuieo bogar. 8eguu ios eouoeinieutos eieutiieos aetuaies, ocra ser ei uuieo iaueta eaaz ce sosteuer ia vica. Lua ce ias ingeues ns ocerosas ue be visto uuuea iue ia rinera
iotograia ce ia 1ierra tonaca cesce ei esaeio exterior.
Aueiia inageu ce uu iaueta azui iiotauco eu ias roiuucicaces cei esaeio, iuniuoso eono ia Luua iieua eu uua uoebe siu uu|es, ne bizo eonreuce eiaraneute ue tocos sonos nien|ros ce uua nisna
ianiiia y ba|itanos a nisna easa. \e iuvaco ia eoueieueia ce ia ricieuiez ce ios cistiutos cesaeuercos y uereiias ue uos auejau.
Vi ia iutiiicac ce aierraruos eou tauta iuerza a ias ciiereueias ue uos searau. Desce esta erseetiva, se sieute ia iragiiicac, ia vuiuera|iiicac ce uuestro iaueta u su initac oeuaeiu ce uua eueua or|ita
eueajouaca eutre Veuus y \arte eu ia vasta iuiiuicac cei esaeio. 8i uo euicanos ce este bogar u otra iuueiu teuenos eu ia 1ierra'

LA CILrCIA, LA L8lIkI1LALIDAD \ LA uL\ArIDAD


uaeieuco exaneu ce nis seteuta auos ce vica, veo ue ni eueueutro ersouai eou ia eieueia se rocujo eu uu nuuco easi totaineute reeieutiieo, couce io teeuoigieo areea niiagroso.
8uougo ue ni iaseiuaeiu eou ia eieueia sigue |asucose eu ei iuoeeute ason|ro ue ne rocueeu sus naraviiiosos iogros. Desce ei riueiio, ni reeorrico ce ia eieueia ne ba iievaco or eaniuos ce
grau eoniejicac, eono ei inaeto ce ia eieueia eu uuestra iorna ce euteucer ei nuuco, su ocer ce trausiornar ias vicas bunauas y ia roia 1ierra eu ue vivinos, y ios terri|ies ciienas noraies ue iauteau
sus ceseu|rinieutos ns reeieutes. ro o|staute, uo ocenos y uo ce|enos oivicar ia naraviiia y ia |eiieza ce aueiio ue ios ba beebo osi|ies.
Los ceseu|rinieutos eieutiieos bau euriueeico nuebos aseetos ce ni eosnovisiu |ucista. La teora ce ia reiativicac ce Liusteiu eou sus inresiouautes exerineutos igieos ba reeu|ierto eou uua textura
enriea nis eouoeinieutos ce ia teora ce ia reiativicac cei tieno ce ragarjuua. La inageu extraorciuarianeute cetaiiaca cei eonortanieuto ce ias arteuias su|atnieas eu ios uiveies ns eueuos
inagiua|ies ne baee eusar eu ia euseuauza |ucista ce ia uaturaieza ciunieaneute trausitoria eie tocas ias eosas.
Li ceseu|rinieuto cei geuona ue tocos, eonartinos oue ce reiieve ia visiu |ucista ce ia iguaicac iuucaneutai ce tocos ios seres bunauos.
Qu iugar oeua ia eieueia eu ei nareo gio|ai ce ios esiuerzos bunauos' Lo ba iuvestigaco toco, cesce ia ane|a ns eueua basta ei eoniejo sistena ueuro|ioigieo cei ser bunauo, cesce ia ereaeiu
cei uuiverso y ia energeueia ce ia vica eu ia 1ierra basta ia nisnsina uaturaieza ce ia nateria y ia euerga. La exioraeiu eieutiiea ce ia reaiicac ba sico eseetaeuiar. ro soio ba revoiueiouaco uuestros
eouoeinieutos siuo ue ba a|ierto uuevas aveuicas ara ei sa|er. ua enezaco a a|rir eaniuos eu ei eoniieaco terreuo ce ia eoueieueia, ia earaeterstiea riueiai ue uos eouvierte eu seres seusi|ies. La
reguuta es si ia eieueia uece rooreiouaruos uua inageu exbaustiva cei eseetro eutero ce ia reaiicac y ce ia existeueia bunaua.
Desce ei uuto ce vista cei |ucisno, ia ieua eonreusiu ce io bunauo uo ce|e oireeer uuieaneute uua ceserieiu eobereute ce ia reaiicac, uuestra nauera ce eonreuceria y ei iugar ue oeua ia
eoueieueia eu eiia, siuo ue ce|e iueiuir uua eiara eoueeeiu ce eno teuenos ue aetuar. 8eguu ei aracigna eieutiieo aetuai, soio ei eouoeinieuto cerivaco ce ios ntocos estrietaneute enrieos y
sosteuico or ia o|servaeiu, ia iuiereueia y ia veriiieaeiu exerineutai se uece eousicerar viico. Lstos ntocos se |asau eu ia euautiiieaeiu, ia necieiu, ia osi|iiicac ce reetieiu y ia eouiirnaeiu ce
tereeros. \uebos aseetos ce ia reaiicac, ai tieno ue aiguuos eieneutos erueiaies ce ia existeueia bunaua, eono ia eaaeicac ce cistiuguir eutre ei |ieu y ei nai, ia esirituaiicac o ia ereativicac artstiea -
euaiicaces aitaneute vaioracas eu ei ser bunauo- uecau iuevita|ieneute iuera cei aieauee ce ios ntocos eieutiieos. Li eouoeinieuto eieutiieo eu su estaco aetuai uo es eonieto. Creo ue es eseueiai
reeouoeer este beebo, as eono ios inites cei eouoeinieuto eieutiieo. 8oio eou este reeouoeinieuto ocrenos areeiar reaineute ia ueeesicac ce iutegrar ia eieueia eu ia totaiicac ce ios eouoeinieutos
bunauos. De otra iorna, uuestra eoueeeiu cei nuuco y ce uuestra roia existeueia uecar iinitaca a ios beebos acueicos or ia eieueia y car iugar a uua eosnovisiu recueeiouista, nateriaiista e, iueiuso,
uibiiista.
Li recueeiouisno eu s uo ne iautea ro|ienas. De beebo, nuebos ce ios avauees ns inortautes se bau reaiizaco graeias a ia aiieaeiu cei eoueeto recueeiouista, ue tauto earaeteriza ia
exerineutaeiu y ei auiisis eieutiieos. Li ro|iena surge euauco ei recueeiouisno, ue es, eseueiaineute, uu ntoco, se eouvierte eu uuto ce vista netaisieo. Lsto reiieja ia teuceueia eonuu ce eouiuucir ios
necios eou ei iiu, eseeiaineute euauco ei ntoco eseeiieo cenuestra ser nuy eiieaz. lara baeer uua eonaraeiu siguiiieativa, uuo ce ios textos |ucistas uos reeuerca ue, euauco aiguieu auuta eou ei ceco
a ia Luua, es a esta a ia ue teuenos ue cirigir uuestra niraca y uo a ia uuta cei ceco ue seuaia.
Lsero ue a io iargo ce este ii|ro baya ocico nostrar ue ocenos tonar ia eieueia eu serio y aeetar ia vaiicez ce sus ceseu|rinieutos enrieos siu estar ce aeuerco eou ei nateriaiisno eieutiieo. ue
arguneutaco a iavor ce ia ueeesicac y ia via|iiicac ce uua eosnovisiu |asaca eu ia eieueia ero ue uo reebaza ia riueza ce ia uaturaieza bunaua ui ia vaiicez ce otros ntocos ce eouoeinieuto, aarte cei
eieutiieo. Digo esto orue estoy eouveueico ce ue existe uua utina reiaeiu eutre uuestra iuterretaeiu eoueetuai cei nuuco, uuestra visiu ce ia existeueia bunaua y su oteueiai, y ios vaiores tieos ue
guau uuestro eonortanieuto. ruestra nauera ce veruos a uosotros nisnos y ai nuuco ue uos rocea uo uece neuos ue iuiiuir eu uuestras aetituces y uuestras reiaeioues eou ios cens seres vivos y eou ei
nuuco eu ue vivinos. Lsta es, eu eseueia, uua euestiu tiea.
Los eieutiieos tieueu uua resousa|iiicac eseeiai, uua resousa|iiicac norai ce asegurar ue ia eieueia sirva ios iutereses ce ia bunauicac ce ia nejor nauera osi|ie. Lo ue baeeu eu sus reseetivas
ciseiiiuas tieue ei ocer ce aieetar ias vicas ce tocos uosotros. lor nuebas razoues bistrieas, ios eieutiieos bau iiegaco a cisirutar ce uu graco nuebo ns eievaco ce eouiiauza u|iiea ue otros
roiesiouaies. Ls eierto, uo o|staute, ue esta eouiiauza ya uo rereseuta uua ie a|soiuta. ua ba|ico cenasiacas tragecias cireeta o iucireetaneute reiaeiouacas eou ia eieueia y ia teeuoioga ara ue esta
eouiiauza sea iueoucieiouai. Desce ue yo uae, |asta eusar eu uirosbina, Cberu|ii, ia isia ce ias 1res \iiias o Boai, eu io ue se reiiere a cesastres uueieares y unieos, y eu ia cegracaeiu cei necio
an|ieute -iueiuica ia cestrueeiu ce ia eaa ce ozouo- eutre ias erisis eeoigieas.
kuego ue uuestra esirituaiicac, ia ieua riueza y ia seueiiia ureza ce uuestros vaiores bunauos |sieos, iuiiuyau eu ei eurso ce ia eieueia y eu ia cireeeiu ue sigue ia teeuoioga ceutro ce ia soeiecac
bunaua. Lu eseueia, auuue aiiueu ntocos cistiutos, ia eieueia y ia esirituaiicac eonarteu ei nisno o|jetivo, es ceeir, ia nejora ce ia eoucieiu bunaua. Lu sus nejores iaeetas, ia eieueia est notivaca
or ia |usueca ce uu eouoeinieuto ue uos eoucueir a uua nayor rosericac y ieiieicac. Lu trniuos |ucistas, esta eieueia se uece eaiiiiear ce sa|icura iuucaneutaca eu ia eonasiu y noiceaca or eiia.
De nauera siniiar, ia esirituaiicac es uu viaje baeia ios reeursos iuteruos cei ser bunauo, ue se rooue eonreucer uiues sonos eu ei seutico ns roiuuco ce uuestra existeueia y ceseu|rir eno
ce|enos vivir ce aeuerco eou ei iceai ns eievaco osi|ie. Au tan|iu se trata ce ia uuiu ce ia sa|icura eou ia eonasiu.
Desce ue uaei ia eieueia nocerua ia bunauicac ba vivico ei eonroniso ce ia eieueia eou ia esirituaiicac eono ei ce cos inortautes iueutes ce eouoeinieuto y |ieuestar. Aveees, ia reiaeiu ba sico
estreeba -uua eseeie ce anistac- y otras, giica. Lu nuebas oeasioues, an|as se bau seutico iueonati|ies.
Aetuaineute, eu esta rinera ceaca cei sigio XXI, ia eieueia y ia esirituaiicac tieueu ia osi|iiicac ce eueoutrarse ns eerea ue uuuea y ce enreucer uu esiuerzo eu eonuu ara ayucar a ia bunauicac a
euireutarse a ios cesaios ue se uos iauteau. Lstanos juutos eu esto. Que eaca uuo ce uosotros, eono nien|ro ce ia ianiiia bunaua, resouca a esta o|iigaeiu norai ara ue ia eoia|oraeiu sea osi|ie.
Lste es ni ruego, ce toco eorazu.

También podría gustarte