Miqësia L’Amicizia

Revistë kulturore periodike e Shoqatës Kombëtare të Miqësisë & Bashkëpunimit Shqipëri - Itali
Rivista Culturale periodica dell’Associazione Nazionale d’Amicizia e Collaborazione Albania - Italia
Viti i X i botimit Nr. 10 Shtator 2021

30 VJETORI I THEMELIMIT TË SHOQATËS

KOMBËTARE TË MIQËSISË DHE
Revista MIQËSIA I  1
BASHKËPUNIMIT SHQIPËRI – ITALI

REDAKSIA
ORGAN i SHOQATES KOMBETARE TE MIQESISE DHE
BASHKEPUNIMIT SHQIPERI – ITALI
REDAZIONE
ORGANO DELL ASSOCIONE NAZIONALE
D’AMICIZIA E COLLABRAZIONE
ALBANIA – ITALIA
IDEATORI/IDEATORE:
NIKOLL LLESHI – PRESIDENTI i SHOQATES
PRESIDENTE DELL ASSOCIZZIONE
DREJTORI/DIRETTORE:
PJETER NIKOLLI
ZV/DREJTORI/VICE DIRETTORE:
Ing. VLASH GEGA
KRYEREDAKTORI/CAPO REDATTORE:
Studjuesi VLASH PRENDI
ZV/KRYEREDAKTOR/VICE CAPO REDATTORE:
Prof. As.Dr. ZEF GJETA
IMER HYSA - Shkrimtar
REDAKTOR/REDATTORE:
GJON LLESHI
ISUF MYRTAJ
KOL BECI
PERKTHIME/TRADUTTORE:
EMILINA DODA
PUNOI NE KOMPJUTER:
ERVIN BALANI
SOKOL KADIU
FOTOGRAF/IL FOTOGRAFO:
TONIN PRENDI - STUDIO “SAMUEL”
ELVIN BALANI
MARKETINU/MARKETING:
VJOLLCA JAHJA
MEDI GAZI - Inxhinier
KOPERTINA/COPERTINA:
BERSJAN LLESHI
GRAFIKA & FAQOSJA/GRAFIKA & IMPAGINAZIONE:
DAFINA STOJKO
Adresa/Indrizzo:
Lac – Kurbin, Albania
Tel: 0035553222738, 00355682279697
e-mail: anaca_i@yahoo.com
Shtypur në shtypshkronjën /Stampa:
“GENT GRAFIK”
Tiranë 2020
2 I Revista MIQËSIA
PËRMBAJTJA
PËRMBAJTJA / CONTENUTO
28 VJETORI I SHOQATËS KOMBËTARE TË MIQËSISË
DHE BASHËKPUNIMIT SHQIPËRI- ITALI 3
È STATO FESTEGGIATO CON ELEGANZA IL 28
ANNIVERSARIO DELL’ASSOCIAZIONE DI AMICIZIA
E COLLABORAZIONE ALBANESE-ITALIA. 4
“EKSPOZITA’, INAGUROHET VEPRIMTARIA
E 28 VITEVE TË SHOQATËS. 6
TAKIME NË BRUKSEL PËR ÇËSHTJEN E HAPJES
SË NEGOCIATAVE ME BE. 7
RIUNIONI A BRUXELLES SUL PROBLEMA
DELL’APERTURA DEI NEGOZIATI DELL’UE 8
ATY KU SIGURIA E JETËS ËSHTË NË PLAN TË PARË
VETËM NJERZIT E NDERUAR DIJNË TË NDEROJNË,
TAKIM ME Z. ZEF LASKA, DREJTORI I DREJTORISË
SË POLICISË SHTETIT QARKU KUKËS. 10
DOVE LA SICUREZZA DELLA VITA È IN PRIMA
LINEA SOLO LE PERSONE ONOREVOLI SANNO
ONORARE. INCONTRO CON IL SIGNOR ZEF LASKA,
DIRETTORE DELLA DIREZIONE DELLA POLIZIA
DI STATO DI KUKES 12
SHKRIMTAR I VLERAVE NJERËZORE, VËSHTRIM
RRETH TRI VEPRAVE TË SHKRIMTARIT KOSOVAR
PROF. HASAN HASANIT 14
LIDHJET SHQIPTARE NUK JANË TË RASTËSISHME 18
I LINK ALBANESI NON SONO CASUALI 19
FESTA E ULLIRIT MES PLANTACIONIT TE ULLINJVE 21
ËNDËRR E VRARË… HOMAZH ME RASTIN
E 75 VJETORIT TË LINDJES SË POETIT
TË MIRËNJOHUR NDOC GJETJA 24
SHKODRA PËRHERË MIQËSORE ME ITALINË 26
BASHKËPUNIMI ME PUSHTETIN VENDOR DHE
QËNDROR ËSHTË STATUTORE PËR NE.
PROPOZIME QË I DËRGOHEN KËSHILLIT BASHKISË
KURBIN PËR SISTEMIMIN E ADRESAT E RRUGEVE
SHESHEVE ME EMRAT ME TE SPIKATURA TE KESAJ
TREVE DHE TE NJOHUR NGA OPINJONI PUBLIK 28
FAMILJA BEQIRI NË KURBIN 30
POEZI - KËNGË KUSHTUAR BIZESMENIT
KADRI MORINA 31
HILL DHE PREN CAKA NJË HISTORI E VJETËR
QË I KA NDODHUR HILL DHE PREN CAKES
NË DERVEN, HERET PARA 300 VITEVE. 31
POEZI - KËNGË KUSHTUAR VLASH CAKËS 32
POEZI - MOJ LAHUTË BINJAKE E PUSHKËS 32
POEZI - PËRMBI KULLË DO T’NGRE FLAMURIN
= KËNGË KUSHTUAR FISIT LLESHI
NË DELBNISHT TË KURBINIT 34
POEZI - PËR NJI BESË PËR NJË FLAMUR 35
POEZI - NJË ATDHE KA SHQIPONJA,
QËNDRON SI KALA 33
U nderuan me tituj “Antar Nderi” 36
Onorati con il titolo “Membro d’Onore” 36
Takime Pune & Festive 41
Incontri di lavori & Festivo 41
 FJALA E PRESIDENTIT Z. NIKOLL LLESHI
ME RASTIN E 30 VJETORIT TË THEMELIMIT
TË SHOQATËS KOMBËTARE TË MIQËSISË
DHE BASHKËPUNIMIT SHQIPËRI – ITALI
Nga: KOL BECI – Sekretar
i Përgjithëshem i Shoqatës
Kombëtare të Miqësisë Shqipëri
- Itali
P RESIDENTI i Shoqatës
mbasi ju uroj mirseardhjen
të pranishmëve i ftoj ato të mbajn
një minut heshtje në nderim të
disa nga drejtuesit e kësaj Shoqate
që u ndanë nga jeta para kohe Ato
janë;
1. YLLI MALAJ – Ish
Themelues i Shoqatës në
Vlorë në vitin 1990
2. Martin GECAJ – Ish zv/
President i Shoqatës
Kombëtare të Miqëësisë
Shqipëri – Itali
3. Sandër NDOCI - Kryetar i
Shoqatës rrethit Kurbin
4. Martin ÇETINA – Drejtor i
Shoqatës për trevat e Veriut të
Shqipërisë.;
Presidenti i Shoqatës në fjalen
e Tij, analizoj punën e Stafit të
tij drejtues në njëzet vitët që kur
kjo Shoqatë ka ardhur me Seli
Qendrore në Laç të Kurbinit..
Ai vlerësoi shumë punën e këtij
Stafi në misionin e kësaj Shoqate
për rritjen e raporteve miqësore
dhe të bashkëpunimit mes dy
shteteve fqinjë, të Shqipërisë me
Italinë z. Nikoll LLESHI vlersoj
punën e Drejtorisë Kulturës në
këto vite për larminë e zhvillimit
të aktiviteteve kulturore, festive
dhe artistike si dhe punën e
palodhur të për ngritjen e arkivit
të Fotografisë të kësaj Shoqate nga
z. Tonin PRENDI me STUDION
‘’SAMUEL’’
Janë dalluar shumë funksionimin
në këto 20 vjet
z. ISUF MYRTAJ - Drejtori i
Kulturës, Defrim MET’HASANI
Zv/President i Shoqatës, z. Imer
HYSA - Shkrimtar, z. Kol BECI
– Sek i Përgjithëshem i Shoqatës
Kombëtare dhe Drejtues i
Asamblit Artistik.
PA MBËSHTETJEN e Spon-
sorëve të kësaj Shoqate nuk do të
mundësoheshin zhvillimi i Aktivi-
teteve Ato janë;
• Z. PJETËR NIKOLLI Firma
Kthella Mirditë – Drejtor i
Revistës Miqësia,
• Z. KADRI MORINA –
PRESIDENT I INSIG dhe
EUROSING –TIRANË.
• Zj. SARANDA ISENI –
Avokate në MALMOE TË
SUEDISË
• Prof . Angjelin SHTJEFNI,
• Z. Nikolin LLESHI – Firma
ALBA LAÇ –KURBIN,
• Z. Behar HAXHIU,
• Z. VLASH GEGA,
• DOD SYZIU,
• Z. JOSIF BARDHI,
• Z,DED LLESHI,
• Z. ZHANI CIKO,
• z. LUIGJ ISUFI, ISH
Kryetari i i Bashkisë në Laç
• Z. MHILL NOKA,
• Z. ARTUR BARDHI Ish
Kryetari i Bashkisë Kurbin.
Presidenti në fjalen e Tij ,
vlersoj shumë bashkëpunimin
dhjetë vjeçar me Shoqatën e
Shkrimtarëve dhe Artistëve
Shqiptar ‘’PAPA KLEMENTI XI
– ALBANI’’ në Suedi.
Ky bashkëpunim i ndërsjellt për
pasqyrimin e vlerave të historisë
së lidhjeve të hershmë të PAPA
KLEMENTIT XI ALBANI ose
Gjon FRANCESK ALBANI të
lidhjeve të Tij me mbretëreshen e
Suedisë.
Këto zbulime arkivore janë
zbuluar nga Avukatja e nderuar me
oregjin Shqiptare e Maqedonisë
zj. SARANDA ISENI në
MALMOE të Suedisë . Këto
matriale botohen për herë
të parë në liberin THESAR
KOMBËTARË të kësaj Shoqate
të Shgkriumtarëve të Suedisë.
Po kështu President z. Nikoll
LLESHI vlersoj shumë Vëndimin
që mori Këshilli i Qarkut Lezhë
drejtuar nga Kryetari z. AGRON
IVANI të cilit Shoqata e Miqësisë
Shqipëri – Itali i kërkoj që të jepej
një MIRNJOHJE nga Këshilli i
këti Qarku për LEK GEGËN nga
Revista MIQËSIA I  3
Miloti i Kurbinit Z. Agron IVANI
sapo mori kërkesën, e miratoj dhe
na ftoj ne si propozues dhe familjen
e të nderuarit LEK GEGA të cilit
i dha Mirnjohjen pas vdekjes në
vlersim të punës madhe që ai ka
bërë për pasqyrimin e vlerave të
kulturës në rrethin e Kurbinit.
Ndër të tjera problem që Presidenti
z. Nikoll LLESHI trajtoj ishte
dhe mbetet si prioritet i punës
së Shoqatës interesimi nga ne
të gjithë dhe e Shtetit Shqiptare
hapja e shkollave Shqipe në Itali.
Shkresat e dërguara tek
Kryeministri i Shqipërisë z. EDI
RAMA nuk kanë rënë në vesh të
shurdhër.
Ato janë vlersuar shumë dhe ai ka
dërguar porosi Ministrisë Punëve
të Jashtme për vrejtjet tona për to
si dhe të Ministrisë Arsimit.
Dy ishin problemet për këto
institucione;
1.Marrja e Pasaportave Italiane
nga Emigrantët tanë kur ato
plotësojnë kushte e ligjit Italian që
i kërkohen 10 vjet punë me rregulla
dhe strehim Sipas ligjit Brenda dy
vjetësh i jepet Pasaporta Italiane.
Por vonesat për emigrantët kanë
qënë deri 4 e 5 vjet.
2.Për mirëfunksionimin e problem ne jemi duke i trajtuar
Shkollave Shqipe në komunat
4 I Revista MIQËSIA
e qyteteve të Italisë ku ne kemi
sjellë për Qeverinë ide që behen
lehtësisht me interesimin e
Ministrive tona dhe Shtetit Italian
.Pretendimi jonë ishte që në një
qytet të përzgjidhe dy apo tre
shkolla ku mësojnë aktualisht
nxënësit Shqiptarë dhe në ditët e
shtuna apo edhe të djela të hapen
këtu disa klasa me mësues Shqiptar
që janë në emigrim atje pa paguar
emigrantët ambjentet kundrej
marrveshjeve institucionit Shtetit
Shqiptarë dhe ati Italian sepse
ligji nuk e ndalon por e lejon.
Tekster shkollore të pregaditën
nga specjalstët ku ne mendojmë
se ato të jenë në Italisht – Shqip
dhe jo shqip – italisht si dhe
mosha kur të fillojnë të mësojnë
gjuhët e huaja atje. Me porosi të
Kryeministrit z. EDI RAMA të
dyja këto Ministri ka raportuar
me shkrim tek Shoqata Jonë me
shkrim për masat që ato kishin
marrë për realizimin e kërkesave
tona. Ne si Shoqatë e vlersuam
shume këtë që Kryeministri bëri
në vlersim të shqetësimit tonë
për këto problem të rëndësishme
Kombëtare që fëmijet tonë ta
mësojnë gjuhën e nënë. Këto
vazhdimisht me të gjitha shoqatat
në takimet tona sa herë takohemi
brenda dhe jashtë shtetit. Po në
gjykimin tonë këto problem duhet
të marrin më shumë vemendjen e
Shtetit dhe Qeverisë sepse gjërat
në këtë fushë janë akoma pa
zgjidhje.
Urojmë që Qeveria e Re nr.3 e
drejtuar nga z. EDI RAMA ta
ketë në vëmendje këtë shqetësim
dhe gjuha shqipe të mos ngelet
dilitante por me Sandarte që
kërkohet nga Ministria Arsimit.
Në këtë festë të 30 vjetori
Presidenti Shoqatës z. NIKOLL
LLESHI ndau disa tituj nderi
për ato që kanë kontribuare për
shoqatën e shoqërin Shqiptare
U nderua zj. JUSTINA ALIAJ
Këngëtarja e mirnjohur
z. IDRIZ GASHI – Poeti nga
SUEDIA, ZJ. Gjela DUKA –
Këngëtare e mirënjohur për skenat
shqiptare dhe jashtë Shqipërisë
për zërin briland të saj zj.YMRIE
BEQIRI Shkrimtare e Poete në
Kosovë si dhe zj. HYRE TEJECI
– Gazetar e Radjo Prishtinës si dhe
drejtues e Shoqatës Shkrimtarëve
në Suedi.
z. KASTIOT ARAPI – Ingjinjer
në Studjot e projektimit Tiranë.
PROZE KUSHTUAR 30 VJETORIT THEMELIMIT
TE SHOQATËS KOMBËTARE TË MIQËSISË DHE
BASHKËPUNIMIT SHQIPËRI – ITALI

Te ndëruar miq te rrallë Faliminderit Zhani CIKO

Ju urojmë sot mirsekeni ardhë Plot një jetë , ti na nderove
Në këtë festë të kësajë Shoqate Me kulturën e paraardhësve
Tridhjet vjet me kangë e valle Nëpër breza art na durove

Jemi gjaku i Shqiptarisë Sa shkrep dielli në mal Gjallicës

Sofra e bardhë për rreth miqësisë Ja shndrit ballin Kadri Morinës
Ky Kuurbin n’shekuj me emër Djalë Kuksian e rriti nana
Ju pret sot me dorë në zemër Shpirtë bardhësie e ka Shoqata

Kjo Shoqatë me zemër guri Shumë e lumtur në rradhët tona

U ngrit n’Vlorë ku u ngrit Flamuri Vjollca Jahja motër Rozava
Mori udhën e fluturimit E ka rritur Shkodër Locja
Erdhi e ra mbi krah t’Kurbinit Lule bjeshke e ka Shoqata

M’ka fal zoti dinjidet Bujari e shpirtë malësori

Me Nikoll Lleshin President Si traditë që e ka Mirdita
Kam mbedhur bashke antarët e nderit Kontribues Pjetër Nikolli
Ne Atdhe e jashtë vendit E përshëndet Shoqatë Miqësia

Ne këtë festë të madhe g’zimi Gëzon deti bashkë me malin

Na nderon Hysen Ibrahimi Ball përballë me sy takohen
Në mërgim shqiptar i nderit Shkruen Vlash Prendi e Bashkim Ajazi
Kryetar i Shoqatës Papa Kelmenti Kta poet na gjallërojnë votren

M’kan shqipet nga Suedia Fryen era e tund pedalet

Me mallë zemre ke nanë Shqipria Ushton fort kanga e gëzimi
Saranda Iseni atdhetare Kurr bilbilat kangën se ndalin
Në dherat huja .Teuta Shqiptare Zani i ëmbël Gurra e Kurbinit
Ju urojme me shpirtë të bardhë
Si n’zakon mirë se keni ardhë

Poeti KOL BECI…

Revista MIQËSIA I  5
 LIDHJET MBI 300 VJEÇARE TË SHQIPTARËVE ME
VATIKANIN, SUEDINË DHE GJITHË EVROPËN
Nga: HYSEN IBRAHIMI, kryetar
i Shoqatës së Shkrimtarëve
dhe Artistëve Shqiptarë ”Papa
Klementi XI Albani”, Suedi.
Laç, 29 maj 2021
T ë nderuar zonja dhe zotrinj,
I nderuari Nikoll Lleshi,
president i Shoqatës Kombëtare
për Miqësi dhe Bashkëpunim
Shqipëri, Itali.
Të nderuar personalitete të jetës
kulturore e publike,
Ne, anëtarët e Shoqatës së
Shkrimtarëve dhe Artistëve
Shqiptarë ”Papa Klementi XI
Albani” nga Suedia, jemi një
delagacioni me përbërje, unë
Hysen Ibrahimi, kryetar, Idriz
Gashi, nënkryetar, Ymrije Beqiri
anëtare e Kryesisë dhe me lejoni
që në emër të këtij delegacioni
dhe në emër të Shoqatës së
Shkrimtarëve dhe Artistëve
Shqiptarë “Papa Klementi
XI Albani”t’ju përshëndesim
përzemërisht dhe në të njejtën
kohe, juve President Nikoll
Lleshi dhe Shoqatës Kombëtare
për Miqësi dhe Bashkëpunim
Shqipëri Itali, t’ju urojmë 30
vjetorin e themelimit.
Tridhjet vjet punë, angazhim,
kontakte, botime me revisten
”Miqësia”. Me angazhimin dhe
punën e vetmohimin tuaj të
sinqertë, është bërë e mundur që të
takoheshim e të bëheshim miq që
6 I Revista MIQËSIA
nga pjesëmerrja juaj në Sesionin e
Katër Shkencor, i Shoqatës tonë,
i cili u mbajt me 30 maj 2015 ne
Falkenberg të Suedisë.
Me këtë dua të them se Fitues nuk
janë ata njerëz apo asociacione që
nuk dështojnë asnjëherë, por janë
ato asocicacione dhe ata njerez
që nuk dorëzohen kurrë”, e kjo
është Shoqata Kombëtare për
Miqësi dhe bashkëpunim Shqipëri
-Itali, me kryetaret e mëhershëm
dhe tani, me njeriun energjik, i
palodhshëm, komunikativ dhe me
njohuri të shkëlqyera organizative,
President. Nikoll Lleshi. Ky
njeri, nuk u dorëzua, përkundrazi
tani kanë arritur një shtrirje të
madhe për bashkëpunim. Ju
lumt President, Lleshi. ”Kush
lavdërohet, do të përulet një ditë,
e kush përulet do të lavdërohet
çdo herë”. Ju laçianët e Kurbinit
nuk u lavdëruat, por keni punuar
me sinqeritetin më të madh.
Për Papa Klementin Albani ju dhe
ne që e mbajmë këtë emër, duhet të
jemi shumë krenarë. Personaliteti
i tij me famë botërore, jo vetëm që
i ka sherbyer njerëzimit e kombit
shqiptar, por edhe ne Shoqaten
e Shkrimtarëve dhe Artistëve
Shqiptarë “Papa Klementi XI
Albani” na ka lidhur ngusht me
Shoqaten Kombëtare për Miqesi
dhe bashkëpunim Shqiperi Itali.
Të nderuar të pranishëm,
Këtë që duat tani t’ua them, po e
them për herë të parë mu këtu në
Laç nga vendlindja e të parëve të
Papa Klementi XI Albani. Është
një mrekulli, e këtë mrekulli ka
arriut ta hulumtojë dhe ta zbulojë
në shkrimet e arkivuara në Arkivin
e biobliotekave në Suedi, juristja
Znj. Saranda Iseni.
Gjatë kohës sa ka qenë Papat në
Vatikan nga viti 1700 deri më 1721,
ai kishte krijuar miqësi të ngushtë
me mbretëreshën e Suedisë e
quajtur Kristina si njëra ndër
mbretëreshat më të sueksshme
të Suedisë. Mbreteresha Kristina
kishte krijuar opinion aq të madh
ndaj Papa Klementit XI Albani, sa
që e kishte pranuar në Akademinë
Mbretërore të Suedisë.
Bashkëpunimi i tyre kishte qenë
tejet i sinqert dhe kishin krijuar
një lidhje shumë miqësore. Papa
Klementi XI Albani, që ishte jo
vetëm si Papat, por ai kishte njohuri
të thella në shumë fusha. Pas
vdekjes së mbretëreshës Kristina,
Papa Klementin urdhëron që
Mbreteresha Kristina e Suedisë të
varroset në Vatikan dhe t’i ngritet
një lapidar. Ai lapidar ekziston sot
e asaj dite në Vatikan, sikurse që
është edhe varri i mbretëreshës
Kristina. Studiuesit dhe shumë
shkrimtarë suedezë kanë shkruar
për miqësinë e Papa Klementit XI
Albani me Mbretërshen Kristina
të Suedisë. Çfarë dua të them
me këtë, se fal njeriut të madh
Papa Klementit XI Albani, ne
sot populli shqiptar në Suedi dhe
kudo që ndodhet duhet të jemi
krenarë se miqësia e popullit
shqiptar dhe atij të Suedisë daton
që para 300 vjetëve. Rreth këtij
zbulimi, Saranda Iseni se bashku
me mua si bashkautor, kemi filluar
të shkruajmë një libër kushtuar
300 vjetorit të kësaj miqësie.
I nderuari President Lleshi,
Më lejoni që t’ju urojmë edhe
njëherë 30 vjetorin e themelimit të
Shoqatës Kombëtare për Miqësi
dhe bashkëpunim Shqiperi- Itali
dhe t’ju garantoj se miqësia jonë
do të thellohet edhe më shumë
për të bashkëpunuar në interes të
çështjes kombëtare shqiptare.
Zoti e bekoftë popullin shqiptar
dhe miqët tanë perendimorë me
ne krye Shtetet e Bashkuara te
Amerikes dhe Vatikanin,
Zoti e bekoftë Shoqatën Kombëtare
për Miqësi dhe Bashkëpunim
Shqiperi Itali dhe të gjitha ato
asociacione kulturore që janë në
shërbim të atdheut dhe kombit.
 U FESTUA 30 VJETORI I SHOQATËS KOMBËTARE
TË MIQËSISË DHE BASHKËPUNIMIT SHQIPËRI –
ITALI, NË LAÇ TË KURBINIT
NGA VLASH PRENDI
Nё 30 vjetorin e krijimit tё
Shoqatёs sё Miqёsisё dhe
Bbashkёpunimit Shqipёri – Itali
K anё kaluar plot 30 vjet, qё kur
Shoqata jonё e Miqёsisё dhe
Bashkёpunimit Shqipёri – Itali
u zhvendos nga qyteti i Vlorёs
dhe hodhi themelet nё rrethin e
Kurbinit, ku u vendos edhe selia e
saj, nё qytetin e Laçit. Kanё kaluar
3 dekada plot luftё dhe pёrpjekje
pёr mbijetesё, por gjithmonё duke
ecur me durim dhe kёmbёngulje
pёrpara, falё punёs plot pasion
dhe vetёmohim tё kryesisё
sё Shoqatёs dhe sidomos tё
Presidentit tё saj z. Nikollё Lleshi.
Gjatё kёsaj periudhe, Shoqata
jonё ka njohur vetёm rritje,
bashkёpunim dhe konsolidim.
Nё kёtё kuadёr janё zhvilluar
mjaft takime pune, aktivitete tё
pёrbashkёta, vizita tё ndёrsjellta
nё disa komuna tё Italisё, janё
zbatuar projekte bamirёsie,
sesione jubilare, koncerte
artistike, dekorime dhe nderime
me titullin “Nderi i Shoqatёs”. Nё
radhёt tona u afruan njё numёr i
konsiderueshёm intelektualёsh,
krijuesish dhe figurash tё njohura,
veprimtaria e tё cilёve, e rriti
efektivitetin e punёs dhe vlerave
tё kёsaj shoqate.
Nё kёtё kuadёr ёshtё
bashkёpunuar dhe konsultuar me
figura tё njohura si z. Kadri Morina,
qe ka qёnё njё nga sponsorёt e
aktiviteteve tё ndryshme qё ka
zhvilluar kjo Shoqatё, z. Hysen
Ibrahimi, kryetar i Shoqatёs
“Papa Clementi XI”, nё Suedi,
maestro Zhani Ciko, pёrsonalitet
i muzikёs dhe kulturёs shqiptare,
gazetari i njohur sportiv Defrim
Methasani, i cili ka kryer shpesh
edhe detyrёn e moderatorit nё
aktivitete tё ndryshme, kryetari
i Bashkisё Artur Bardhi, i cili
ka qёnё pranё nesh nё çdo çast,
pёr tё vijuar mё tej mё z. Farida
Ramadani, gazetarin Isuf Myrto,
biznesmeni Pjetёr Nikolla, ing.
Vlash Gega, Vjollca Jahja,
studiuesin Ymer Hysa, poetin
Kolё Beci, Vlash Piroli etj. Nё
kёtё menyrё Shoqata jonё u rrit,
shtoi numrin e radhёve tё saj dhe
madje edhe tё anёtarёve tё nderit,
tё cilёt sot numrohen me dhjetra.
Janё nderuar me kёtё titull, tё
gjithё ata qё kanё dhёnё kontribut
tё shquar jo vetёm pёr shoqatёn,
Revista MIQËSIA I  7
por edhe pёr komunitetin, pёr
shoqёrinё etj. Sot Shoqata jonё
numёron qindra anёtarё, janё
krijuar dhe funksionojnё degёt e
saj, thuajse nё tё gjitha rrethet dhe
qytetet e vendit dhe mbi bazёn
e konsultimeve me anёtarёsinё,
ёshtё ndёrtuar puna dhe janё
hartuar planet dhe programet pёr
tё ardhmen.
Sё bashku me shkrimtarin
Gjon Marku, ngjisim shkallёt e
kompleksit “Ambasador”, duke
diskutuar pёr ecurinё e Shoqatёs,
pёrparёsitё dhe problemet qё duhet
tё zgjidhen qё tё realizohen detyrat
dhe objektivat e pёrcaktuara. Aty
takojmё ekipin e ardhur enkas nga
Borasi – Suedi tё kryesuar nga
kryetari i Shoqatёs Papa Clementi
XI, z. Hysen Ibrahimi, i shoqёruar
nga nёnkryetari i shoqatёs z. Idriz
Gashi, poet i njohur nё Kosovё,
gazetarja e Radio Kosovёs z.
Hyrё Tajeci – Murati dhe Ymrie
Beqiri – poete e njohur. Sё bashku
me z. Hysen Ibrahimi diskutuam
rreth punёs plot passion qё bёjnё
anёtarёt e Shoqatёs Papa Clementi
XI, pёr tё njohur historine dhe
traditat shqiptare nё diasporё. Njё
vend tё veçantё nё veprimtarinё e
kёsaj Shoqate sё puna pёr hapjen
dhe konsolidimin e shkollёs
shqipe nё shtetin skandinav dhe
njohja me figurat mё tё shquara tё
8 I Revista MIQËSIA
kombit shqiptar. Z. Ibrahim nuk e
fshehu kёnaqёsinё pёr ftesёn qё i
ishte bёrё me rastin e 30 vjetorit
tё formimit tё Shoqatёs sonё. Nё
kёtё kuadёr na dhuroi me kёnaqёsi
edhe volumin e 11 tё Thesarit
Kombёtar. Edhe shkrimtari Gjon
Marku i dhuroi librin e tij mё
tё ri “Drejt Arbёrisё”, tё cilin
ai e priti me interes. Me poetin
Idriz Gashi jam takuar kohё mё
parё nё Prishtinё, nё ambientet
e shtypshkronjёs “Lena Grafik”,
kur po promovohej monografia
e studiuesit Murat Ajvazi
“Hajkobilla”. Edhe z. Idriz ёshtё
njё nga poetёt mё tё njohur nё
Kosovё dhe mё gjёrё. Vёllimi
me poezi qё na dhuroi “Me zёrin
tim”, ishte njё nga botimet e tij mё
tё fundit dhe mё interesante.
Salla ku do tё mbahej takimi
ishte mbushur plot. Kishin ardhur
pёr tё nderuar festёn tonё mjaft
autoritete nga disa rrethe tё
Shqipёrise, pasi nё kёto kushte
edhe ftesat ishin tё kufizuara. Mes
tё ftuarve dalloj z. Kadri Morina,
President i INSIG dhe biznesmen,
master Zhani Cikon, aktoren dhe
kёngёtaren e njohur Justina Aliaj,
zv / prefektin e Kurbinit z. Mёhill
Luli, studiuesin e njohur Gjetё
Ndoi, prof. Angjelin Shtjefni,
gazetarin e njohur Dash Kaloçi,
intelektualin Marçel Lacaj,
kёngёtari i njohur Kastriot Kola,
z. Arelda Lleshi, nёpunёse e
Gjendjes Civile e rrethit Kurbin,
intelektualja nga Shkodra Farida
Ramadani – Zmijani, kёngёtarja
Gjela Duka, si dhe z. Gёzim
Ferhati – telekronist dhe gazetar i
TV Mitrovicёs etj. Pasi u dёgjuan
plot nderim hymnet kombёtare tё
dy shteteve mike, u nderuan me
njё minutё heshtje katёr Anёtarё
Nderi tё Shoqatёs, tё cilёt nuk
jetojnё mё, Sandёr Ndoci, Martin
Gecaj, Ylli Mala dhe Martin
Çetina. Pastaj takimin e hapi
koordinatori pёr kulturё dhe art
pranё Shoqatёs Miqёsisё dhe
Bashkёpunimit Shqipёri – Itali
z. Kolё Beci, i cili ishte edhe
moderator i aktivitetit, prezantoi
recituesen e talentuar Aleksandra
Laska, e cila recitoi mjaft bukur
njё poezi – mirёseardhje kushtuar
tё ftuarve, tё autorit Kolё Beci.
Pastaj, nё njё atmosferё tё bukur
festive moderatori i aktivitetit, ia
dha fjalёn presidentit tё Shoqatёs
sё Miqёsisё dhe Bashkёpunimit
Shqipёri – Itali, z. Nikollё Lleshi,
i cili mes tё tjerash u ndal mbi
prioritetet dhe problematikat qe
ka patur Shoqata jonё nё kёto 30
vjetё. Bashkёpunimin me organet
qeveritare dhe pёrfaqёsuesit e
Ambasadёs Italiane pёr pёrhapjen
e arsimit shqip nё shtetin fqinj,

punёn vetmohuese pёr shtimin e
radhёvё nё Shoqatёn tonё, afrimin
pranё kёsaj Shoqate tё forcave
intelektuale dhe krijuese, si dhe
punёn e bёrё pёr vlerёsimin e
aktivitetit tё gjithsejcilit pёrmes
vlerёsimeve tё ndryshme morale
dhe titullit “Anёtar Nderi” i
Shoqatёs. Pёrmes materialit u
vlerёsua puna me pёrkushtim i
disa prej anёtarёve tё Shoqatёs si:
Pjetёr Nikolla, Defrim Methasani,
Vlash Gega, Vjollca Jahja, Gjon
Marku, Kolё Beci, Vlash Piroli,
Ligor Stafa, Ymer Hysa, Isuf
Myrto etj. Mё tej, pёrseri para
auditorit recituesja Aleksandra
Laska, e cila recitoi njё krijim tё
rapsodit Bashkim Ajazi, kushtuar
punёs plot vetmohim dhe
aktivitetit tё humanistit tё njohur
Kadri Morina.
Nё kuadrin e 30 vjetorit tё
formimit tё shoqatёs sё Miqёsisё
dhe Bashkёpunimit Shqipёri –
Itali, u ndanё edhe disa stimuj
moralё, si mirёnjohje dhe
dekorata “ Anёtarё Nderi”, ku u
vlerёsua artistja dhe kёngёtarja
e madhe Justina Aliaj, e cila ka
dhёnё njё kontribut tё paçmuar
nё transmetimin e vlerave tё
artit muzikor dhe kinematografik
Pastaj fjalёn
pёrshendetёse e mori
z. Hysen Ibrahimi, i
cili foli pёr prejardhjen
e njё prej figurave mё
tё shquara tё popullit
shqiptar, Papa Clementi
i XI – Gjon Françesk
Albani me origjinё nga
Laçi i Kurbinit, pёr
bashkёpunimin e frytshёm
mes dy shoqatave, pёr
aktivitetet e pёrbashkёta
tё zhvilluara mes tyre,
pёr vizitat e ndёrsjellta
tё bёra nё Kurbin dhe
Boras. Pёrmes materialit
u vu theksi edhe nё
aktivitetin e dukshёm qe
kanё zhvilluar anёtarёt e
shqiptar, pastaj u dekorua lahutari
tё dyja shoqatave, mes tё cilёve
Pjetёr Matusha, si njё nga
dalloheshin av. Saranda Hyseni,
bardёt e rrallё dhe tё veçantё tё
Vjollca Jahja, Kadri Morina,
interpretimit me kёtё instrument
Hasan Qyqalla, Pjetёr Nikolla,
tё lashtё me rrёnjё tё thella nё
Idriz Gashi, Zhani Ciko, Hyrё
histori. Kёngёt patriotike dhe
Murati dhe i ndjeri Sandёr Ndoci
interpretimi i tyre me lahutё, kanё
njё nga anёtarёt mё aktivё tё
synuar nё edukimin e traditave mё
shoqatёs. Mё tej z. Hysen Ibrahimi
tё mira shqiptare si patriotizmin,
shpёrndau stimuj pёr disa nga
besёn, mikpritjen dhe dashurinё
anёtarёt mё aktive tё Shoqatёs
pёr atdhe. Edhe poeti i njohur
sё Miqёsisё dhe Bashkёpunimit
kosovar Idriz Gashi, autor i disa
Shqipёri – Itali, duke theksuar
vёllimeve me poezi, u vlerёsua
aktivitetin e tyre dhe fushat ku
me dekoratёn “Anёtar Nderi “ i
janё dalluar. U dhanё dy dekorata
Shoqatёs, pёr kontributin qё ka
“Anёtarё Nderi” tё Shoqatёs
dhёnё nё lёvrimin dhe pёrhapjen
Papa Clementi XI pёr dy figura
e mendimit artistik pёrmes
tё shquara nё shkallё kombёtare,
poezisё sё tij. U vlerёsuan edhe
si z. Kadri Morina dhe maestro
z. Hyrё Tejeci – Murati poete
Zhani Ciko. Ndёrsa dekoratёn
dhe gazetare nё Radio Kosova,
“Papa Clementi XI – Albani”
Ymrie Beqiri gazetare dhe poete
e merituan z. Nikollё Lleshi, z.
nё Kosovё. Vlen tё theksohet
Vjollca Jahja, z. Pjetёr Nikolli,
se vlerёsime tё tilla janё dhёnё
prof. Angjelin Shtjefni, z. Behar
herё pashere nga Shoqata jonё.
Haxhiu, Z. Artur Bardhi, ish
Do tё pёrmend kёtu edhe z. Kolё
kryetar i Bashkisё Kurbin, z.
Stojani, biznesmen i cili ka qёnё
Elona Mark Jushi – Pasha, si dhe
mjaft aktiv nё organizimin e
tё ndjerёt Sandёr Ndoci e Ylli
aktiviteteve tё kёsaj shoqatё dhe
Malaj (Pas vdekjes).
z, Riza Bajrami, i njohur si hoxha
Pas njё pershendetje mjaft
i Milotit, pёr vlerat e tij njerёzore
mbreslёnёse nga bilbili i kёngёs
dhe punёn plot pёrkushtim pёr
mirditore z. Gjela Duka, fjalёn
mirёkuptim dhe bashkёpunim
e mori kulturolugu Marçel
mes komuniteteve.
Revista MIQËSIA I  9
Lacaj, i cili u ndal mbi
rёndёsinё e miqёsisё
mes popujve dhe vlerat e
bashkёpunimit mes tyre.
Ai theksoi se evente tё
tilla miqёsore, i shёrbejnё
lidhjes sё miqёsisё, por
edhe gjallёrimit tё jetёs
kulturore mes kombeve,
prandaj sa mё shumё
miqёsi, sa mё shumё
bashkёpunim, sa mё
shumё aktivitete tё tilla
nё shёrbim tё komunitetit.
Skena gjallёrohet
nёn tingujt e kёngёve
plot melodi e ritёm tё
kёngёtarit tё mirёnjohur
mirditor Kastriot Kola
(Milici), njёherit edhe
Anёtar Nderi i Shoqatёs. U vijua
me fjalёn e rastit tё Kryeredaktorit
tё revistёs “Miqёsia”, Vlash
Prendi, i cili foli pёr historinё
e formimit dhe konsolidimit tё
Shoqatёs dhe arritjet dhe detyrat
pёr tё patur njё organ shtypi nё
shёrbim tё komunitetit, ku ndёr
tё tjera ai theksoi se, vlen për
t’u lavdëruar puna e kujdesshme
dhe plot pasion e gazetarëve dhe
bashkëpunëtorëve tanë qё nuk kanë
reshtur së shkruari për asnjë çast,
pёr problemet historike, kulturore
dhe aktivitetet e organizuara nga
shoqata si prof. Zef Gjeta, Ymer
Hysa, Gjon Lleshi, Isuf Myrto, i
ndjeri Martin Gecaj, Ligor Stafa,
Farida Zmijani – Ramadani,
Bashkim Ajazi, Pashk Prenga,
Vjollca Jahja, Kol Beci, Hidër
Vokrri, Fran Gjoka e ndonjë tjetёr,
nuk duhet harruar puna artistike
plot pasion e reporterit tonё tё
pёrhershёm z. Tonin Prendi, i cili
me objektivin e aparatit tё tij, ka
fiksuar momentet mё pikante tё
aktiviteteve duke mbuluar gjithё
materialin figurativ tё revistёs.
Njё falenderim i veçantё shkonte
edhe pёr RTV publik Shqiptar dhe
gazetarin e mirёnjohur Engjёll
Ndocaj, si dhe TV Lezha me
10 I Revista MIQËSIA
president z. Alfred Staka, i cili
me profesionalizёm ka publikuar
nё shumё raste aktivitetet e
organizuara nga Shoqata jonё.
Gjallёri aktiviteteve tё Shoqatёs u
kanё dhёnё kurdoherё kёngёtarёt
dhe artistёt, qё me kёngёt e
kёnduara plot pasion dhe vallet e
luajtura me mjeshtёri i kanё bёrё
aktivitetet tona mё tё bukura, mё
tё gjalla dhe mё tёrheqёse, mes
tё cilёve mund tё pёrmendim
Pjetёr Matushёn, Kastriot Kolёn,
Terezina Gegё, Gjela Dukёn,
Kurt Likёn, Gjergj Lekёn, , si
dhe koreografen e mirёnjohur
Leze Rrika me grupin e valleve,
tё cilёt kanё qёnё tё pranishёm
kurdoherё nё aktivitetet tona, tё
pranishёm edhe nё faqet e revistёs
“Miqёsia”.
Bisedoj me mёsuesen e njohur
dhe kolegen time tё dikurshme
z. Marie Syziu, e cila ka njё
eksperiencё mbi 40 vjeçare, jo
vetёm si mёsuese e gjuhёs dhe
letersisё shqipe, por edhe nё
organizimin e aktiviteteve tё
tilla. Krahas mendimit vlerёsues
pёr aktivitetin, kolegia ime
shpreh shqetёsimin e pёrhapjes
sё shkollave nё gjuhёn shqipe nё
diasporё, pasi duket se nё familjet
shqiptare, jashtё trojeve tona
pak flitet shqip. Kёtё mendim e
pёrforcon edhe z. Fran Nezha,
ish prefekt i qarkut tё Lezhёs,
i cili shton se edhe kryesia e
Shoqatёs duhet tё kёmbёngulё tek
autoritetet qё gjuha shqipe tё jetё
bazё pёr fёmijёt e emigrantёve,
sidomos nё Itali. Pastaj skena u
pёrfshi nga atmosfea festive e
artistёve kёngёtarё. Kёndoi plot
pasion dhe freski kёngёtarja e
njohur Justina Aliaj, pastaj Tereze
Gega me zёrin e saj brilant, e bija
e poetit – rapsod Lekё Gega, i
cili u nderua kohёt e fundit nga
Kёshilli i Qarkut Lezhё, Kastriot
Kola, njё zё i veçantё nё fushёn e
kёngёs folklorike, artistja e madhe
Gjela Duka, si dhe grupi i njohur
i valleve tё shkollёs sё Zhejёs,
pёrgatitur nga koreografja,
vallёtarja e talentuar Leze Rrika.
Marrëdhënia dhe bashkëpunimi
kanё qёnё tiparet themelore tё
Shoqatёs sonё, tipar qe është
kristalizuar mjaft gjatё kёsaj
periudhe 30 vjeçare, tipar qe është
dhe do tё mbetet gjithnjë si pikё
referimi nё punёn, veprimtarinё
dhe strategjinё bashkёpunuese tё
kёsaj shoqate Ne do ta vazhdojmё
rrugёn tonё, ndonse tё vёshtirё pёr
suksese dhe arritje tё mёtejshme,
ashtu siç e kemi vazhduar pёr 30
vjetё me rradhё.
 È STATO FESTEGGIATO IL 30° ANNIVERSARIO
DELL’ASSOCIAZIONE NAZIONALE DELL’AMICIZIA
E DELLA COOPERAZIONE ALBANIA - ITALIA,
A LAÇ DISTRETTO DI KURBIN
Di VLASH PRENDI
In 30° Anniversario dell’Associ-
azione Nazionale dell’Amicizia e
della Cooperazione Albania - Italia
S ono passati 30 anni da quan-
do la nostra Associazione di
Amicizia e Cooperazione Albania
- Italia si è trasferita dalla città di
Valona e ha posto le basi nel dis-
tretto di Kurbin, dove è registra-
ta anche la sua sede, nella città
di Laç. Sono trascorsi 3 decenni
pieni di guerre e sforzi per la so-
pravvivenza, ma andando sempre
avanti con pazienza e persever-
anza, grazie al lavoro appassion-
ato e abnegazione della dirigenza
dell’Associazione e soprattutto
del suo Presidente il Sig. Nikollë
Lleshi. In questo periodo la nostra
Associazione ha conosciuto solo
crescita, collaborazione e con-
solidamento. In questo contesto
si sono svolti numerosi incontri
di lavoro, attività congiunte, vis-
ite reciproche in diversi comuni
d’Italia, progetti di beneficenza,
sessioni giubilari, concerti artis-
tici, addobbi e onorificenze dal
titolo “Onore dell’Associazione”.
Un numero considerevole di noti
intellettuali, creatori e personaggi
si è avvicinato alle nostre file, la
cui attività ha aumentato l’effica-
cia del lavoro e dei valori di ques-
ta associazione.
In questo contesto ha collaborato
e si è consultato con personaggi
noti come il Sig. Kadri Morina,
che è stato uno degli sponsor di
varie attività sviluppate da ques-
ta Associazione, il Sig. Hysen
Ibrahimi, Presidente dell’Asso-
ciazione “Papa Clementi XI”, in
Svezia, il maestro Zhani Ciko,
personalità della musica e della
cultura albanese, noto giornalista
sportivo Defrim Methasani, che
ha spesso fatto da moderatore in
diverse attività, il Sindaco Artur
Bardhi , che è sempre stato con
noi, per continuare ulteriormente
con la sig.ra Farida Ramadani,
giornalista Isuf Myrto, l’impren-
ditore Pjeter Nikolla, ing. Vlash
Gega, Vjollca Jahja, il ricercatore
Ymer Hysa, il poeta Kole Beci,
Vlash Piroli ecc. In questo modo
la nostra Associazione è cresciuta,
ha aumentato il numero dei suoi
ranghi e anche i membri onorari,
che oggi sono decine. Tutti coloro
che hanno dato un contributo ec-
cezionale non solo all’associazi-
one, ma anche alla comunità, alla
società, ecc. sono stati insigniti
di questo titolo. Oggi la nostra
Associazione conta centinaia di
membri, sono state istituite e fun-
zionano le sue sezioni, in quasi
tutti i distretti e le città del paese e
sulla base delle consultazioni as-
sociative, si è costruito un lavoro
e sono stati elaborati piani e pro-
grammi per il futuro.
Insieme allo scrittore Gjon
Marku, saliamo le scale del com-
plesso “Ambassador”, discutendo
i progressi dell’Associazione, le
priorità e i problemi che devo-
no essere risolti per raggiungere
i compiti e gli obiettivi definiti.
Lì incontriamo la squadra venuta
appositamente da Boras - Svezia
guidata dal Presidente dell’Asso-
ciazione Papa Clemente XI, Sig.
Hysen Ibrahimi, accompagnato
dal vicepresidente dell’associ-
azione il sig. Idriz Gashi, noto
poeta in Kosovo, il giornalista
di Radio Kosova, la sig.ra Hyre
Tajeci - Murati e Ymrie Beqiri -
poetessa famosa. Insieme al sig.
Hysen Ibrahimi abbiamo discus-
so dell’appassionato lavoro svol-
to dai membri dell’Associazione
Papa Clemente XI, per conoscere
la storia e le tradizioni albanesi
nella diaspora. Un posto partico-
lare nell’attività di questa Associ-
azione è il lavoro per l’apertura e
il consolidamento della scuola al-
banese nello stato scandinavo e la
conoscenza con le figure più im-
portanti della nazione albanese. Il
signor Ibrahim non ha nascosto il
piacere per l’invito che è stato fat-
Revista MIQËSIA I  11
to in occasione del 30° anniversa-
rio della costituzione della nostra
Associazione. Il questo quadro ci
ha donato volentieri anche il vol-
ume 11 del Tesoro Nazionale.
Lo scrittore Gjon Marku ha an-
che donato il suo ultimo libro “
Verso l’Arberia”, che ha ricevuto
con interesse. Ho conosciuto il
poeta Idriz Gashi qualche tempo
fa a Pristina, nei locali della casa
editrice “Lena Grafik”, quando
veniva promossa la monografia
dello studioso Murat Ajvazi “Ha-
jkobilla”. Anche il sig. Idriz è uno
dei poeti più famosi del Kosovo e
non solo. Il volume di poesie che
ci ha regalato “ Con la mia voce”,
Laska, che ha recitato una bellis- Nell’ambito del 30° anniversario
è stata una delle sue ultime e più
sima poesia di benvenuto dedicata della costituzione dell’Associazi-
interessanti pubblicazioni.
a partecipanti invitati dall’autore one di Amicizia e Cooperazione
La sala riunioni era piena. Molte
Kole Beci. Poi, in un bel clima Albania-Italia, sono stati condi-
autorità di alcuni distretti dell’Al-
di festa, il moderatore dell’even- visi alcuni incentivi morali, come
bania erano venute per onorare
to ha dato la parola al presidente la gratitudine e la decorazione di
la nostra festa, poiché in queste
dell’Associazione di Amicizia e &”Socio Onorario”, dove è stata
condizioni gli inviti erano lim-
Cooperazione Albania-Italia, sig. elogiata la grande artista e can-
itati. Tra gli ospiti distinguo il
Nikolle Lleshi, che, tra l’altro, si tante Justina Aliaj, che ha dato un
sig. Kadri Morina, presidente di
è soffermato sulle priorità e sui contributo inestimabile nella tras-
INSIG e uomo d’affari, maestro
problemi che la nostra Associ- missione dei valori dell’arte musi-
Zhani Ciko, famosa attrice e can-
azione ha avuto in questi 30 anni. cale e cinematografica albanese, è
tante Justina Aliaj, vice prefetto di
Collaborazione con enti gover- stato poi decorato lo strumentista
Kurbin, Mr. Mehill Luli, il noto
nativi e rappresentanti dell’Am- di liuto Pjeter Matusha, come uno
ricercatore Gjete Ndoi, il prof.
basciata italiana per la diffusi- dei rari e particolari interpreti con
Angjelin Shtjefni, il noto gior-
one dell’educazione albanese nel questo antico strumento con pro-
nalista Dash Kaloçi, l’intellettuale
paese vicino, lavoro disinteres- fonde radici nella storia. I canti
Marçel Lacaj, il noto cantante
sato per aumentare i ranghi della patriottici e la loro interpretazione
Kastriot Kola, la sig.ra Arelda
nostra Associazione, avvicinando con liuto, hanno mirato ad edu-
Lleshi, l’Ufficiale dello Stato Ci-
a questa Associazione le forze care le migliori tradizioni albanesi
vile del distretto di Kurbin, l’in-
intellettuali e creative, nonché il come il patriottismo, la fede, l’os-
tellettuale di Scutari Farida Ra-
lavoro svolto per valutare l’attiv- pitalità e l’amore per la patria. Il
madani - Zmijani, la cantante
ità di ciascuno attraverso diverse noto poeta kosovaro Idriz Gashi,
Gjela Duka e Mr. Gezim Ferhati
valutazioni morali e il titolo di autore di diversi volumi di poesie,
- telecronista e giornalista di TV
“Socio Onorario” dell’Associ- è stato insignito “Socio Onorario”
Mitrovica ecc. Dopo che gli inni
azione. Attraverso il materiale è dell’Associazione per il suo con-
nazionali dei due Paesi amici sono
stato valutato il lavoro dedicato tributo alla diffusione del pensiero
stati ascoltati con riverenza, quat-
di alcuni membri dell’Associazi- artistico attraverso la sua poesia.
tro membri onorari dell’Associ-
one come: Pjeter Nikolla, Defrim È stata premiata anche la signo-
azione, che non vivono con Sand-
Methasani, Vlash Gega, Vjollca ra Hyre Tejeci - Murati poeta e
er Ndoci, Martin Gecaj, Ylli Mala
Jahja, Gjon Marku, Kole Beci, giornalista a Radio Kosova, Ym-
e Martin Cetina, sono stati onorati
Vlash Piroli, Ligor Stafa, Ymer rie Beqiri giornalista e poeta in
con un minuto di silenzio.
Hysa, Isuf Myrto ecc. Poi, sempre Kosovo.
L’incontro è stato poi aperto dal
davanti al pubblico, la recitatrice Vale la pena notare che tali valu-
coordinatore per la cultura e l’arte
Aleksandra Laska, che ha recita- tazioni sono state fornite di volta
dell’Associazione Cooperazione
to una creazione del rapsodista in volta dalla nostra Associazione.
Albania - Italia Sig. Kole Beci,
Bashkim Ajazi, dedicata al lavoro Citerò qui anche il sig. Kole Sto-
che è stato anche il moderatore
pieno di altruismo e all’attività del jani, un uomo d’affari che è stato
dell’evento, ha presentato la tal-
noto umanista Kadri Morina. molto attivo nell’organizzazione
entuosa recitatrice Aleksandra

12 I Revista MIQËSIA
delle attività di questa associazi-
one e il signor Riza Bajrami, co-
nosciuto come l’imam di Milot,
per i suoi valori umani e il lavoro
pieno di dedizione per la comp-
rensione e la cooperazione tra le
comunità.
Poi il discorso di saluto è stato
pronunciato dal sig. Hysen Ibra-
himi, che ha parlato dell’origine
di una delle figure di spicco del
popolo albanese, Papa Clem-
ente XI - Gjon Francesk Albani,
originario di Laç del distretto di
Kurbin, per la proficua collabora-
zione tra le due associazioni, per
le attività congiunte sviluppate
tra loro, per le visite reciproche
fatte a Kurbin e Boras. Attraverso
il materiale si è posto l’accento
anche sull’evidente attività svol-
ta dai membri di entrambe le as-
sociazioni, tra cui l’avv. Saranda
Hyseni, Vjollca Jahja, Kadri Mo-
rina, Hasan Qyqalla, Pjeter Nikol-
la, Idriz Gashi, Zhani Ciko, Hyre
Murati e il compianto Sander
Ndoci uno dei membri più attivi
dell’associazione. Inoltre il sig.
Hysen Ibrahimi ha distribuito in-
centivi ad alcuni dei membri più
attivi dell’Associazione di Ami-
cizia e Cooperazione Albania-Ita-
lia, sottolineando la loro attività
e le aree in cui si sono distinti.
Due decorazioni d’onore “Soci
Onorari” dell’Associazione Papa
Clemente XI sono state assegnate
a due personalità di spicco a liv-
ello nazionale, come il Sig. Kadri
Morina e il maestro Zhani Ciko.
Mentre la decorazione “Papa Cle-
mente XI – Albani” ha meritato il
sig. Nikolle Lleshi, sig.ra Vjollca
Jahja, il sig. Pjeter Nikolli, prof.
Angjelin Shtjefni, il sig. Behar
Haxhiu, il sig. Artur Bardhi, l’ex
sindaco di Kurbin, la sig.ra Elona
Mark Jushi - Pasha, così come i
compianti Sander Ndoci e Ylli
Malaj (Dopo la morte).
Dopo un discorso molto suggesti-
vo dall’usignolo della canzone di
Mirdita, la sig.ra Gjela Duka, il dis-
corso è stato tenuto dal culturalista
Marcel Lacaj, che si è soffermato
sull’importanza dell’amicizia tra
i popoli e sui valori della cooper-
azione tra di loro. Ha sottolineato
che tali eventi amichevoli servono
al vincolo dell’amicizia, ma an-
che alla rivitalizzazione della vita
culturale tra le nazioni, quindi più
amicizie, più cooperazione, più
tali attività al servizio della comu-
nità. La scena prende vita sotto le
sonorità di canzoni ricche di mel-
odie e versi del noto cantante dei
Mirdita, Kastriot Kola (Militia),
anch’egli Socio Onorario dell’As-
sociazione. È continuato con il
discorso dell’evento dal Direttore
della rivista “Amicizia”, Vlash
Prendi, che ha parlato della storia
della formazione e del consolida-
mento dell’Associazione e delle
conquiste e dei compiti per avere
un organo di stampa al servizio
dell’Associazione comunità, dove
tra l’altro ha sottolineato, vale la
pena elogiare il lavoro attento e
appassionato dei nostri giornalis-
ti e collaboratori che non hanno
smesso un attimo di scrivere, sui
problemi storici, culturali e sulle
attività organizzate dall’associazi-
one come il prof. Zef Gjeta, Ymer
Hysa, Gjon Lleshi, Isuf Myrto, il
defunto Martin Gecaj, Ligor Stafa,
Farida Zmijani - Ramadani, Bash-
kim Ajazi, Pashk Prenga, Vjollca
Jahja, Kol Beci, Hider Vokrri, Fran
Gjoka e chiunque altro, non dob-
biamo dimenticare l’appassionato
lavoro artistico del nostro reporter
permanente sig. Tonin Prendi, che
con l’obiettivo della sua macchina
fotografica, ha fissato i momenti
più piccanti delle attività coprendo
tutto il materiale figurativo della
rivista. Un ringraziamento speciale
è andato per RTV pubblica alba-
nese e il noto giornalista Engjell
Ndocaj, nonché TV Lezha con il
presidente sig. Alfred Staka, che
ha pubblicato professionalmente
molti casi le attività organizzate
dalla nostra Associazione. Le attiv-
ità dell’Associazione sono sempre
state animate da cantanti e artisti,
che con i loro canti e balli cantati
con passione interpretati magistral-
mente hanno dato vita alle nostre
attività più belle, vivaci e attraenti,
tra le quali possiamo citare Pjeter
Matusha, Kastriot Kola, Terezi-
na Gega, Gjela Duka, Kurt Lika,
Gjergj Leka, oltre alla nota co-
reografa Leze Rrika con il gruppo
di danza, da sempre presenti nelle
nostre attività, presenti anche nelle
pagine della rivista “Amicizia”.
Parlo con il noto insegnante e il
mio ex collega sig.ra Marie Syziu,
che ha oltre 40 anni di esperien-
za, non solo come insegnante di
lingua e letteratura albanese, ma
anche nell’organizzazione di tali
attività. Oltre al parere valutativo
sull’attività, il collega esprime pre-
occupazione per la diffusione delle
scuole di lingua albanese nella di-
aspora, in quanto sembra che nelle
famiglie albanesi all’estero, si par-
li poco albanese. Questa opinione
è rafforzata dal sig. Fran Nezha,
ex prefetto della regione di Le-
zhe, che aggiunge che la dirigenza
dell’Associazione dovrebbe insis-
tere sulle autorità affinché la lingua
albanese sia la base per i figli degli
immigrati, soprattutto in Italia. Poi
la scena è stata abellita dall’atmos-
fera festosa degli artisti canori. La
famosa cantante Justina Aliaj ha
cantato con passione e freschezza,
poi Tereze Gega con la sua voce
brillante, la figlia del poeta - rapso-
do Leke Gega, che è stata recente-
mente onorata dal Consiglio regio-
nale di Lezhe, Kastriot Kola, una
voce particolare nel campo della
canzone popolare, la grande artista
Gjela Duka, nonché il noto gruppo
di danza della scuola di Zheje, pre-
parato dalla coreografa, la talentu-
osa ballerina Leze Rrika. Relazi-
one e collaborazione sono state le
caratteristiche fondamentali della
nostra Associazione, una caratter-
istica che si è cristallizzata molto
in questo trentennio, una caratter-
istica che è e rimarrà sempre un
punto di riferimento nel lavoro,
nell’attività e nella strategia col-
laborativa di questa associazione.
Noi continueremo il nostro percor-
so, anche se difficile, per ulteriori
successi e traguardi, come abbia-
mo continuato per 30 anni.
Revista MIQËSIA I  13
 KUR NJЁ REVISTЁ BЁHET 30 – VJEÇARE
NGA: VLASH PRENDI
Kryeredaktor i Revistës Miqësia
TË NDERUAR PJESËMARRËS!
K anё kaluar 30 vjetё, qё kur
Shoqata jonё e Miqёsisё dhe
bashkёpunimit erdhi nga Vlora
dhe rezidenca e saj u vendos nё
qytetin e Laçit. Kanё kaluar 3
dekada plot luftё dhe pёrpjekje
pёr mbijetesё, por gjithmonё duke
ecur me durim dhe kёmbёngulje
pёrpara, falё punёs plot vetmohim
tё kryesisё sё Shoqatёs dhe
sidomos tё presidentit tё saj
z. Nikollё Lleshi. Gjatё kёsaj
periudhe, Shoqata jonё vetёm
ёshtё rritur dhe konsoliduar. Janё
zhvilluar mjaft takime pune,
aktivitete tё pёrbashkёta, vizita
14 I Revista MIQËSIA
tё ndёrsjellta nё disa komuna tё
Italisё, sesione jubilare, koncerte
artistike, dekorime dhe nderime
me titullin “Nderi i Shoqatёs”. Nё
radhёt tona u afruan njё numёr i
konsiderueshёm intelektualёsh,
krijuesish dhe figurash tё njohura,
veprimtaria e tё cilёve, e rriti
efektivitetin e punёs dhe vlerave
tё saj.
Ështё krenari, madje privilegj, tё
konsultohesh dhe tё bashkёpunosh
me figura tё tilla si z. Kadri Morina,
qe ka qёnё njё nga konsulentёt mё
tё mirё dhe shpesh edhe sponsor i
aktiviteteve tё ndryshme, z. Hysen
Ibrahimi, kryetar i Shoqatёs
“Papa Clementi XI”, nё Suedi,
maestro Zhani Ciko, pёrsonalitet
i muzikёs dhe kulturёs shqiptare,
gazetari i njohur sportiv Defrim
Methasani, i cili ka kryer shpesh
edhe detyrёn e moderatorit nё
aktivitete tё ndryshme, kryetari
i Bashkisё Artur Bardhi, i cili
ka qёnё pranё nesh nё çdo çast,
pёr tё vijuar mё tej mё z. Farida
Ramadani, gazetarin Isuf Myrto,
biznesmeni Pjetёr Nikolla, ing.
Vlash Gega, Vjollca Jahja,
studiuesin Ymer Hysa, poetin
Kolё Beci, Vlash Piroli etj. Nё
kёtё menyrё Shoqata u rrit, shtoi
numrin e radhёve tё saj dhe madje
edhe tё anёtarёve tё nderit, tё cilёt
sot numrohen me dhjetra. Janё
nderuar me kёtё titull, tё gjithё ata
qё kanё dhёnё kontribut tё shquar
jo vetёm pёr shoqatёn, por edhe
pёr komunitetin, pёr shoqёrinё
etj. Sot Shoqata jonё numёron
qindra anёtarё, janё krijuar dhe
funksionojnё degёt e saj, thuajse
nё tё gjitha qytetet e vendit dhe
mbi bazёn e konsultimeve me
anёtarёsinё, ndёrtohet pua dhe
hartohen planet dhe programet
pёr tё ecur pёrpara.
Nisur nga puna, aktivitetet e
shumta, problemet qe duheshin
trajtuar, bashkёpunimi dypalёsh,
pasuritё turistike dhe kulturore,
si dhe vlerat patriotike qe ka
treva jonё dhe mbarё vendi u
ndje e nevojshme qё Shoqata
jonë, ashtu siç dihet, tё ketё edhe
organin e saj të shtypit, revistën
e njohur “Miqësia”, e cila ka
nisur udhёtimin e saj nё prill tё
vitit 2009, para 12 vitesh. Numri
i parё i saj u pёrgatit nga njё
grup intelektualёsh tё njohur si
kritiku Behar Gjoka, studiuesi
Kastriot Marku, kulturologu
Servet Cara, me ideator z. Nikollё
Lleshi dhe si gjithmonё perkthyes
ishte i mirёnjohuri ing. Bersian
Lleshi. Edhe nё Nr. 2, kemi po
tё njёjtin ekip realizues, veçse z.
Servet Cara tashmё ёshtё drejtor
i revistёs, kёtu gjej rastin ta
falenderoj pёr punёn plot pasion
qё ka bёrё nё rrugёtimin tonё tё
vёshtirё. Nga numri 3, i cili doli
nё dhjetor tё vitit 2011, pra plot 10
vjet mё parё, revista del me drejtor
Vlash Gegёn, kryeradaktor Vlash
Prendi dhe zv / kryeredaktor Gjon
Marku - studiues, redaktorё prof.
Zef Gjeta dhe Gjon Lleshin. Deri
tani janё botuar 9 numra tё kёsaj
reviste, e cila del nё dy gjuhё
shqip dhe italisht. Ky organ ka
pasqyruar herë pashere gjithë
aktivitetin dhe problematikat që ka
pasur Shoqata, ka ngritur çështje
për zgjidhje, ka kërkuar zgjidhje
nga organet e pushtetit vendorё
apo qëndrore për probleme të
Vjollca Jahja, Kol Beci, Hidër e përhershëm tё revistёs z. Kadri
caktuara dhe ka pasqyruar punën
Vokrri, Fran Gjoka e ndonjë tjetёr, Morina, Pjetër Nikolla, Artur
e lavdërueshme të anëtarëve
nuk duhet harruar puna artistike Bardhi, Nikolin Lleshi, Behar
të saj në fusha të ndryshme të
plot pasion e reporterit tonё tё Haxhiu, Isuf Myrtaj, Josif Bardhi,
jetës. Veç strategjisë pasqyruese
pёrhershёm z. Tonin Prendi, i cili si dhe tё ndjerin dhe tё paharruarin
dhe asaj bashkëpunuese, revista
me objektivin e aparatit tё tij, ka Sandёr Ndoci, etj. pa ndihmën e të
jonë i ka kushtuar një rëndësi
fiksuar momentet mё pikante tё cilёve revista nuk do kishte dalë.
të veçantë edhe problemeve
aktiviteteve duke mbuluar gjithё Natyrisht, kemi edhe kontribues
historike, problemeve tё
materialin figurativ tё revistёs. të tjerë, të cilët i falenderojmë pa
bashkёpunimit mes dy vendeve
Njё falenderim i veçantё shkon masë, por vështirë të përmenden
mike, si dhe krijimtarisё letrare
edhe pёr RTV publik Shqiptar dhe me emra, sepse lista e tyre është
dhe artistike nga atёtarёt e
gazetarin e mirёnjohur Engjёll shumë e gjatë. Po përgatitemi
Shoqatёs dhe mё gjёrё. Është
Ndocaj, si dhe TV Lezha me për Nr. 10 të revistës, prandaj
synuar të pasqyrohen çështje
president z. Alfred Staka, i cili ftoj gjithë bashkëpunëtorët dhe
të historisë që prekin dy popujt
me profesionalizёm ka publikuar gazetarët që me shkrimet e tyre,
tanë, të thellohet bashkëpunimi
nё shumё raste aktivitetet e sigurisht të një niveli të lartë, të
me autorë, bashkëpunëtorë dhe
organizuara nga Shoqata jonё. bëhen pjesë e stafit të revistës
gazetarë të fushave të ndryshme.
Gjallёri aktiviteteve tё Shoqatёs u sonё, qe ne tё jemi pёrherё para
Si rezultat është shtuar numri i
kanё dhёnё kurdoherё kёngёtarёt lexuesit dejёsisht, siç i ka hije
bashkëpunëtorëve dhe gazetarëve
dhe artistёt, qё me kёngёt e Shoqatёs sonё. Revista është e
që botojnë shkrimet e tyre tek kjo
kёnduara plot pasion dhe vallet e hapur për bashkëpunim, sigurisht
revistë. Parë në këtë këndvështrim,
luajtura me mjeshtёri i kanё bёrё duke respektuar strategjinë e saj,
niveli artistik dhe shkencorë i
aktivitetet tona mё tё bukura, mё tematikat dhe problematikat që
revistës ka ardhur gjithnjë në
tё gjalla dhe mё tёrheqёse, mes trajton.
rritje, tematika e trajtimit tё
tё cilёve mund tё pёrmendim Marrëdhënia dhe bashkëpunimi i
problemeve gjithashtu. Vlen për
Agustin Cekёn, Pjetёr Matushёn, Shoqatës sonë, është kristalizuar
t’u lavdëruar puna e kujdesshme
Kastriot Kolёn, Mide Aliun, Kurt mjaft përmes faqeve të kësaj
dhe plot pasion e gazetarëve
Likёn, Gjergj Lekёn, Terezina reviste, e cila ka qenë, është dhe
dhe bashkëpunëtorëve tanë qё
Gegёn, Gjela Dukёn si dhe do tё mbetet gjithnjë tribunë e
nuk kanë reshtur së shkruari
koreografen e njohur Leze Rrika përhapjes së ideve, problemeve,
për asnjë çast, pёr problemet
me grupin e valleve, tё cilёt kanё fakteve historike dhe mendimeve
historike, kulturore dhe aktivitetet
qёnё tё pranishёm kurdoherё nё demokratike të anëtarëve dhe
e organizuara nga shoqata si prof.
aktivitetet tona, tё pranishёm edhe bashkëpunëtorëve të saj. Ne do
Zef Gjeta, Ymer Hysa, Gjon
nё faqet e revistёs “Miqёsia”. ta vazhdojmё rrugёn tonё pёr
Lleshi, Isuf Myrto, Gjon Marku,
Dua të falenderoj për punën suksese dhe arritje tё mёtejshme,
i ndjeri Martin Gecaj, Ligor Stafa,
e palodhur dhe ndjenjën e ashtu siç e kemi vazhduar pёr 30
Farida Zmijani – Ramadani,
përgjegjësisë për daljen në dritë të vjetё me rradhё.
Bashkim Ajazi, Pashk Prenga,
kësaj reviste, disa nga sponsorёt
Revista MIQËSIA I  15
 IDE PËR ZHVILLIMIN STRATEGJIK
TË RRETHIT TË KURBINIT
NGA: Ing.MEDI GAZI
Kurbini me qendër qytetin e Laçit
është një zonë shumë e bukur
dhe e pasur natyrore. Zoti është
treguar zemërgjerë për gjithshka
të mirë që i duhet njeriut për një
jetë cilësore. Ka detin, lumenjtë,
lagunën, fushën, kodrat, pyjet,
malin; është pika nyje e lidhjes me
rrugët kombëtare dhe ndërkom-
bëtare; është periferi e kryeqyte-
tit; ka afër portet e Durrësit dhe
Shëngjinit etj. Investimet në disa
objektiva strategjike dhe menax-
himi më i mirë administrativo qe-
veritar – lokal, do të sjellë rritjen
e mirëqënies dhe cilësi më të mirë
të jetës së banorëve. Disa objekti-
va strategjike mund të ishin:
I.KRAHINA E KURBINIT-
NDERI I KOMBIT , LAÇI
QYTET I SHENJTË
Për të argumentuar domos-
doshmërinë e këtij prioriteti,që
lidhet me kontributet, meritat dhe
dinjitetin po i referohemi disa fak-
teve.
Historia e Kurbinit përbën një
nga faqet e lavdishme të historisë
së kombit shqiptar, që ende nuk
është shkruar plotësisht nga histo-
riografia. Po përmendim disa nga
më të rëndësishmet:
1. Kurbini,sipas dokumen-
tave historikë, përbën qëndrën
16 I Revista MIQËSIA
e principatës së Arbrit.Në vitet
1190 – 1260 me në krye Progon
Gjonima, nga fshati Gjorëm,u kri-
jua shteti i parë i Arberit, me seli
tek Kalaja e Sebastes.
2. Gjergj Kastriot Skënder-
beu në Kurbin kishte rezidencën
e vet, shtabin, ushtrinë, vendko-
mandën falë edhe perfeksion-
it natyror të kësaj krahine, det,
lumë, fushë, kodër, mal. Këtu
Gjergj Kastriot Skënderbeu nuk
është thjesht një mit, legjendë. Ai
është një realitet i prekshëm. Çdo
gjë flet për të si të thuash është
sendërtuar me figurën e tij. Ka
shumë toponime si askund tjetër
në hapësirën shqiptare psh: Mali
i Skënderbeut, Kisha e Skënder-
beut, Kalaja e fshehtë e Skënder-
beut, Mulliri i Skënderbeut, Gurra
e kroi i Skënderbeut etj., etj,. Në
kohën e Skënderbeut kishte dy
miniporte, një në grykëderdhjen
e lumit Mat që quhej porti i Shu-
fadasë dhe tjetri tek grykëderdhja
e lumit Ishëm tek Kepi Rodonit,
nga ku bëhej tregëti nëpërmjet
detit si dhe lëvizej për në Vene-
dik për takimet e Gjergj Kastri-
otit me personalitetet Europiane
të kohës, të siguruara këto nga
kryediplomati i tij i kohës Pal En-
gjëlli dhe ambasador Gjon Gazu-
lli. Ka patur doganë, kripore etj.
Kurbinasit përbënin bërthamën e
ushtrisë dhe gardën e Gjergj Kas-
triot Skënderbeut. Janë zhvilluar
shumë beteja në këtë teritor ku
më e rëndësishmja dhe me përma-
sa historike ndërkombëtare ishte
beteja e Albulenës (1457) që për
nga startegjia e përdorur mund të
krahasohet me Ëaterloo-së, “Ka-
nuni i Skënderbeut” apo i njohur
si “Zakoni i Kurbinit” i mbledhur
nga Frano Illia, ka mbi 3534 nene.
Bazuar në këtë traditë zakon-
ore,sipas thënieve,të të moshua-
rve,Kurbini shërbente si me thënë
si gjykatë e lartë ,për zgjidhjen e
problemeve apo konflikteve për
gjithë zonat përreth.
3. Mbrojti më shumë se
kushdo tjetër fenë e parë të shqip-
tarëve, fenë katolike. Pas vdekjes
së Gjergj Kastriot Skënderbeut,
Kurbini u vu në qëndër të cunamit
e të hakmarrjes së pashembullt os-
mane. Masakra të mëdha detyruan
shumë familje, madje edhe fshatra
apo pjesë të tyre të shpërnguleshin
në vende të tjera si Durrës, Shko-
dër, Krujë, Itali dhe sidomos në
Kalabri e Siçili. Fshatra të djegura
disa herë, lehtësisht të dallueshme
nga rrënoja të vendbanimeve të
vjetra, ku pjesë të banorëve të tyre
më vonë janë rikthyer dhe kanë
rindërtuar duke u spostuar brenda
teritorit të tyre. Për gjithë këto dj-
egie e shkatërrime nuk ka askund
asnjë memorial kujtese. Këto
masakra, të cilat natyrisht kanë
qënë më masive dhe më të egra se
askund në Shqipëri për shkak të
mbështejes së bërë Heroit Kom-
bëtar. Megjithatë kurbinasit rezis-
tuan dhe nuk u mposhtën. Kurbini
nuk lidhi ndonjë marëveshje me
Portën e Lartë për administrim më
vehte sikundër lidhën disa zona të
tjera malore të vendit, ndërkohë që
zonat e ulta bregdetare dhe qytetet
u dorëzuan pothuajse plotësisht.
Nuk u dëmtua asnjë kishë; asnjë
gur nuk u lëviz dhe asnjë degë
e thatë e drurëve dhe pemëve të
pronave kishtare nuk u prekën
kurrë, por u trajtuan si vende
të shenjta të paprekshme,pam-
varësisht faktit të të kthyerit në
fenë myslimane siç është rasti
Shullazit (Shillazit) dhe Shem-
risë në teritoret e të cilave këto
kisha nuk u dëmtuan. Përmendim

kishën më të famshme shqiptare
atë të Shen Ndojit në Laç. Ki-
sha e Shën Prendes në Gallatë e
cila ka qënë qendër e arkipesh-
kvisë së Durrësit sikundër më
pas qe edhe kisha e Delbnishtit.
Në Kurbin është hapur shkolla
e parë shqipe.Pas fitimin të Pa-
varësisë rezultoi një raport besimi
religjioz afërsisht rreth 60 % e
më shumë katolikë. U zbatua një
mekanizëm në kushtet e nevojës
për mbijetesë ku një vëlla bëhej
mysliman dhe një vëlla qëndron-
te katolik për të ndihmuar dhe
mbrojtur njëri tjetrin, ndaj njëri
prej tyre largohej në një fshat apo
krahinë tjetër. Sot të gjitha famil-
jet myslimane e dinë se prej cilit
fis katolik e kanë prejardhjen dhe
si e tillë vazhdon lidhja fisnore.
Është unik rasti ku në disa fshatra
si në Shëmri dhe Malbardhë me
shumicë muslimane që kanë
kishat e hershme në teritorin e
sotëm të të tyre , festohet festat
e shenjtorëve të tyre. Nga Kurbi-
ni kanë dalë figura të shquara ku
më i madhi prej tyre, me famë
botërore sikundër Gjergj Kastriot
Skënderbeu dhe nënë Tereza është
PAPA KLEMENTI XI – GJON
FRANÇESK ALBANI ( LAÇI).
Sipas disa studimeve ku veçohet
ai i Engjëll Sedajt botuar në vitin
1998, theksohet: familja urbinate
Albani e ka prejardhjen nga dy
emigrantë shqiptarë, Gjergji e Fil-
ipi, dy djemtë e Mhill Laçit, dikur
luftëtarë nën urdhërat e Gjergj
Kastriotit-Skënderbeut. Aty, me
nismën e Altobellit, të birit të
Gjergjit, ndërruan mbiemrin e
babait  (Laçi, italisht de’ Lazi)
në Albanesi. Në favor të tezës së
Sedajt se origjina e kësaj familjeje
është nga Laçi i Kurbinit nuk është
përmendja thjesht e toponimit
Laç, sikurse kanë vërejtur
studiuesit e deritashëm, por fakti
se në regjistrin kadastral osman të
vitit 1467, në Timaret e vilajetit
të Dimitri Gjonimës, konkretisht
në fshatin Shillaz [Shullaz], del
një familjar me emrin Pjeter Laçi.
Prej këtej rezulton se origjina e
Papa Klementit XI-Gjon Françesk
Albani (Laçi) është nga Kurbini.
Lidhur me disa pretendime të tjera
që origjina e Papa Klementit të
XI është nga Kelmendi apo Koso-
va, nuk paraqitet asnjë provë ku
në këto krahina shqiptare në vitet
1400-1500 të kenë banuar famil-
je me mbiemrin Laçi. Në kohën
kur Papë për 21 vjet ishte Gjon
Françesk Albani (Laçi) dhe një-
kohësisht arkipeshkv i Durrësit
ishte Pjetër Zymaj, u arrit që
më 20 prill 1711 në kuvendin e
Shën Pjetrit në Montorinos në
Romë, nën drejtimin e mision-
arëve françeskanë, hapet Katedra
e parë e Gjuhës Shqipe, ndërkohë
që në vitin 1703 u mbajt Kuvendi i
Arbërit, ku përfaqësues i Kurbinit
ishte At Martin Gjonima. Një fig-
urë e rendësishme e Kurbinit është
edhe Ipeshkevi Pashk Trokthi,
Arqipeshk i Shkupit 1893-1909.
Vlerësimi i figurës së Papa Kle-
mentit të XI (Gjon Françesk Al-
bani-Laçi) me origjinë nga Laçi i
Kurbinit nëpërmjet ngritjes së një
busti në qendër të qytetit, por edhe
në qendër të kryeqytetit, vendosja
e emrit të tij për ndonjë rrugë apo
shesh, do të përbënte ndoshta një
hap shumë të rëndësishëm që nga
ana e Papës së Vatikanit të mer-
rej parasysh kërkesa e Kurbinasve
dhe intelektualëve të këtij rrethi
për ta shpallur qytetin e Laçit si
Qytet të Shenjtë.
4. Gjatë gjithë periudhës së
sundimit osman, pas vdekjes së
Skënderbeut, Kurbini ka qënë
në qëndër të luftës për pavarësi.
Mund të nënvizojmë:
‣ Për shkak se qeveria osmane
nuk donte ti jepte kësaj krahine
statusin e vetqeverisjes, konflik-
ti ishte i vazhdueshëm. Në vitin
1570 shpërtheu kryengritja dhe
popullsia e Kurbinit, e cila arriti
që pas vitit 1600 të dëbonte spa-
hinjtë, krahina fitoi të drejtën e
vetëqeverisjes së brendshme në
bazë të normave e zakoneve ven-
dase dhe nuk u lejua sundimi i
sanxhakbeut. Gjithashtu, krahina,
fitoi edhe të drejtën që banorët e
saj të mbanin armët kudo që të
shkonin.
‣ Një nga faqet e lavdishme të his-
torisë së kësaj krahine, është ajo
e luftës për Pavarësi Kombëtare
në vitet 1900-1912, Kryengrit-
ja e Kurbinit (1903-1906), ishte
një fillesë e Kryengritjes së Përg-
jithshme për Pavarësi me në krye
Gjin Pjeter Pervizin, i cili pati
mbështejen e drejpërdrejtë të
mentorëve dom Nikollë Kaçor-
rit dhe At Shtjefën Gjeçovit, dhe
Arqipeshkvit të Durrësit Prend
Bardhit, së cilës iu bashkangjitën
edhe krahinat fqinje. Dom Nikollë
Kaçorri dhe Gjin Pjetri menduan
të krijonin « …një besëlidhje
ndërkrahinore, ide që u mirëprit
edhe nga paria e Kurbinit», Për
organizimin e kësaj kryengritje,
u mbajtën në fshatin Delbnisht
tre kuvende. Kurbini gjithashtu
ju bashkangjit kryengritjes së la-
vdishme të malsorëve në bregun e
Matës.Kurbinasit në mënyrë ma-
sive kanë marrë pjesë në luftën e
Shkodrës kundër pushtimit serbo
– malazes, në luftën e Vlorës në
vitin 1920 etj.
‣ Bazuar në studimet e Haxhi
Gocit, Hajredin Isufit, Kastriot
Markut dhe Zef Pjetrit, rezulton
Revista MIQËSIA I  17
se më 28 nëntor të vitit 1912,
teksa plaku patriot Ismail Qema-
li ngrinte flamurin në Vlorë dhe
shpallte pavarësinë e Shqipërisë,
në të njëjtën orë të asaj dite, një
tjetër patriot shqiptar ngrinte fl-
amurin kombëtar në Milot të
Kurbinit, ku ishin mbledhur
përfaqësues dhe delegatë nga
të gjitha krahinat e veriut të
Shqipërisë. Ai ishte Gjin Pjetër
Pervizi nga Skuraj i Kurbinit dhe
flamuri që ngriti ai në Milot, ishte
me porosi të Dom Nikoll Kaçor-
rit, krahut të djathtë të Ismail Qe-
malit. Vlerësimi figurës së Gjin
Pjeter Pervizit dhe si rrjedhim e
kryengritjes së Kurbinit, ndoshta
nuk është bërë për arsye sikurse
thekson studiuesi Pjetër Hidri se
nipi i tij, gjenerali Preng Pervizi,
në vitet 1943-1944 në kohën kur
u bashkua Shqipëria me Kosovën,
ishte Ministër Mbrojtje. Vlerësim
duhet natyrisht edhe për figurat
e arqipeshkve Pjetër Zymi dhe
Prend Bardhi.
5. Për historinë e Kurbinit,
kësaj krahine të lavdishme kanë
shkruajtur shumë studjues. Mund
të permendim At Shtjefën Gjeço-
vin, Frano Ilian, studjuesit e sotëm
kurbinas Kastriot Markun,Vlash
Prendin, Imer Hysën, Zef Pjetrin
e shume e shumë të tjerë, ven-
das apo të ardhur. Zona ka his-
torik të pasur me folklor, këngë,
epose, balada. Ka shumë histori të
përcjellë nëpërmjet gojëdhanave
lidhur me faktin që në shumë
fshatra të Kurbinit janë kryer
masakra nga ushtria otomane.
Të gjitha këto janë ende të pavër-
tetuara dhe të pacertifikuara nga
historiografia jonë shkencore zyr-
tare, pra që nuk mund të meren si
plotësisht të sakta. Psh. banorë au-
toktonë të qytetit të Laçit tregojnë
për rrënoja banesash të shkatërru-
ara nga osmanët afër varezave në
drejtim të kishës së Shën Ndout.
Interesante gjithashtu janë thëniet
e banorëve të fshatit Shullaz. Si-
18 I Revista MIQËSIA
pas tyre është djegur gjithë vend-
banimi i vjetër dhe shpërngulur
gjithë banorët. Një pjesë e tyre më
vonë janë rikthyer dhe ndërtuar
banesat brenda teritorit të vet por
jo atje ku kanë qene të vjetrat. Po
sipas tyre dallohen qartë rënojat,
themelet dhe teritori i vjetër. Është
e domosdoshme të bashkëpunohet
edhe me institutin e arkeologjisë,
të nxiten ata për kërkime më të
thelluara dhe ose të hidhen poshtë
ose të certifikohen. Dhe n.q.s. re-
zultojnë të vërteta, që është shumë
e besueshme, duhet të ngrihet një
memorial që të vizitohet nga të
gjithë ashtu si gjermanët e sotëm
vijnë e vizitojnë memorialin e
Borovës sonë martire të Kolonjës.
6. Bashkëjetesa kulturore,
krahinore, religjioze. Tre ko-
munitete kryesore të ardhurish
dallohen në rrethin e Kurbinit:
Komuniteti malsor (Eqerem
Çabej: palca e racës shqiptare)
me qytetarinë, inteligjencën dhe
civilizimin e tyre, komuniteti mir-
ditor me krenarinë e ligjshme të
origjinës, zgjuarsinë e lindur dhe
prakticitetin e vet si dhe komunite-
ti i Jugut të Shqipërisë. Të gjitha
këto komunitete,duke përfshirë
edhe dibranët, matjanët, krutanët,
pukjanët etj., kanë një harmoni,
traditash, besimesh, të folmesh,
kulturash e zakonesh shumë të
mirë bashkëjetese dhe integrimi,
të lidhur me miqësi e shoqëri dhe
kjo kryesisht për meritë sidomos
të vendasve pritës, kurbinasve.
Ndërtimi i Muzeut Historik të kra-
hinës si dhe mbrojtja dhe restau-
rimi i krejt monumenteve të tjera
historike, kulturore, natyrore etj
është e domosdoshme.
Si përfundim shtetit shqiptar:
Jepini Çezarit çfarë i takon Çezarit,
KURBINI-NDER I KOMBIT,
LAÇI QYTET I SHENJTË.
II.VËNIA NË FUNKSION E
BREGDETIT TË ZONËS SË
KURBINIT, DUKE RIKUPE-
RUAR PLAZHIN E PATOKUT
DHE HAPJEN E PLAZHIT TË
ADRIATIKUT (GODOLL).
Gabimi teknik i parikuperueshëm
duke ndryshuar grykëderdhjen
e lumit Mat, solli ndryshimin e
gjithë konfiguracionit të bregdetit
të Kurbinit. Ish-godinat e plazhit
u përmbytën nga uji duke i nxjerrë
jashtë funksionit. U krijuan laguna
dhe ligatina të reja si dhe u dëmtua
bregdeti në një vijë gjatësore prej
7-8 km. Ndërkohë vihet re krijimi
i një brezi të ri ranor rreth 1 km
nga brezi egzistues, mjaft cilësor
dhe premtues. Për funksionalite-
tin e turizmit bregdetar të zonës së
Kurbinit Patok – Adriatik duhet:
1. Ndërtimi i një rruge pan-
oramike dhe funksionale në formë
unaze, për qarkullim këmbësorësh
dhe bicikletash,dhe mjete të le-
hta motorike, që të lidhë brezin
aktual tokësor ku janë ngritur
restorante kulinarie dhe brezit të
ri ranor që po krijohet në mënyrë
të natyrshme, në një distancë prej
gati 1 km thellësi.
2. Ndërtimi një rruge auto
nga Gurëz – Alk - grykederdhja
e sotme e lumit Mat, aty ku është
krijuar një brez i ri ranor shumë
premtues për zhvillimin e turizmit
bregdetar.
3. Pjesa më e bukur, per-
spektiv e zhvillimit të turizmit
bregdetar, elitar, është ajo e fshatit
Adriatik (Godoll), në veri të Ke-
pit të Rodonit, në një sipërfaqe
lineare prej 6 km. Kjo sipërfaqë
turistike prej afro 600 ha, ndodhet
e kufizuar në jug me lumin Ishëm,
në veri me kanalin kullues të
ujrave të qytetit Laç, në lindje me
fshatin Adriatik dhe perëndim deti
Adriatik. Këtu janë të nevojshme
këto investime:
‣ Ndërtimi i dy impjanteve të
Përpunimit të Ujrave të Ndotura.
Njëri për lumin Ishëm që grum-
bullon gjithë mbeturinat e një
pjese të zonës së Tiranës dhe
Fushë-Krujës dhe impjanti tjetër
për pastrimin e mbeturinave që
grumbullohen në kanalin kullues
të qytetit Laç.
‣ Ndërtimi i argjinaturave mbro-
jtëse për lumin Ishëm, Drojë, dhe
kanalin kullues të qytetit Laç.
‣ Ndërtimin e një ure mbi atë
që quhet lumi fjetur dhe dalja në
zonën bregdetare.
Le ti kthehet Kurbinit flladi i
detit dhe era e malit.
III. RIKONSTRUKSION-
I,PASTRIMI DHE VENDOSJA
NË FUNKSIONIM TË PLOTË
E KANALEVE TË VADITJES
PËR FUSHËN E TERRI-
TORIT TË KURBINIT.
Zona e Kurbinit është shumë e pa-
sur me ujë, jo thjesht se lidhet me
bregun e detit Adriatik, por edhe
pse ka shumë ujra të embla. Ku-
fizohet dhe përshkohet nga lumi
Mat, Lumi Ishëm, Lumi Drojë,
Lumi Hurdhazës, të cilat janë pak
a shumë të stabilizuara dhe mbro-
jtur me argjinatura.
Ka bazenin ujëmbledhës të ujit të
pijshëm në Fushë Kuqe dhe Fushë
Milot, më të madhin në Ballkan
nga ku furnizohen me ujë jo vetëm
Laçi por edhe Durrësi deri Rrogo-
zhinë e Kavajë. Sistemi i rrjetit të
kanaleve të vaditjes ka qenë kri-
juar për të ujitur një sipërfaqe toke
shumë pjellore prej 10000-11000
ha që ka Kurbini. Duhet vetëm
menaxhimi i magjistralit Milot
Mamurras që merr ujin nga lumi
Mat, hapja dhe rikonstruksion i
pjesshëm i kanaleve të dyta dhe
të treta. Paralelisht me të zgjidhet
edhe statusi juridik i hipotekuar i
rrugëve të parcelave bujqësore, që
do të shërbejnë edhe për pastrim-
in e kanaleve, si dhe eleminimi i
ndonjë problemi konfliktues të
krijuar nga zbatimi i ligjit famëkeq
të tokës nr.7501. Ky prioritet
duhet të jetë emergjent kryesisht
për një arsye tjetër. Në mungesë të
menaxhimit të sistemit të ujitjes,
fermerët privatë janë të prirur në
hapjen e puseve në mënyrë arti-
zanale. Pse hapen puset private?
Për faktin se nuk ka ujë të pi-
jshëm 24 orë dhe nuk funksion-
on sistemi i vaditjes. Por hapja e
tyre mund të jetë një sinjal alarmi
për dëmtimin e sistemit të ujit të
pijshëm nëntokësor, që mund të
çojë në prishjen e ekuilibrave të
grumbullimit të ujit, mbylljen e
kapilarëve të qarkullimit të tij deri
në tharjen e plotë të puseve të ujit
të pijshëm. Teknikët dhe inxhin-
ierat e rrethit Kurbinit, por edhe
ata të rajonit të Durrësit, duhet tu
bëjnë të qartë drejtuesve në bazë
dhe në qendër, të cilët në shu-
micën e rasteve janë të kualifikuar
e shumta në shkencat sociale, pa
asnjë lidhje me teknikën, mjedisin
dhe natyrën, që mosmenaxhimi i
hapjes së puseve të ujit përbën një
rrezik mjedisor. Ka një projekt në
proces të ndërtimit të një linje të
re të furnizimit me ujë nga Fus-
hë Miloti në Durrës me kapacitet
630 l/sek prurje, me vlerë 36.7
milion €, që do të trefishojë sasinë
e ujit për rajonin e Durrësit duke
përfshirë edhe plazhin. Si pasuri
kombëtare, natyrisht që regjimi i
ujrave menaxhohet nga shteti. Por
projektet duhet të jenë komplekse
dhe gjithëpërfshirëse. E gjithë
zona duhet të trajtohet si zonë e
mbrojtur si pasuri me vlerë të
lartë kombëtare. Jo vetëm të ndër-
tohet linja e furnizimit, por edhe
të shikohet perspektiva e ruajtjes
dhe mirëmbajtjes së këtij bazeni,
nëpërmjet pyllëzimeve, të rrugëve
urbane, kanaleve të dyta dhe të
treta të kullimit, vaditjes, ndalimi
i ndërtimit të puseve artizanale etj.
Duhet pra furnizimi me 24 orë ujë
në ditë e qëndrave të banuara të
Kurbinit (Projekti për qytetin e
Laçit është në proces), si dhe vënia
në funksion të plotë e sistemit të
vaditjes së tokës bujqësore.
Revista MIQËSIA I  19

IV. NDËRTIMI I NJË TELE-
FERIKU: LAÇ-KISHA E
SHEN NDOUT-KALA E SE-
BASTES DHE REHABILITI-
MI I INFRASTRUKTURËS
URBANE INXHINIERIKE.
Është për tu vlerësuar dhe ka një
impakt shumë pozitiv, rikonstruk-
sioni i shkollave egzistuese dhe
20 I Revista MIQËSIA
fonik si dhe fillimi i
zbatimit të projektit
të unazës së madhe
të qytetit : Laç – Ki-
sha e Shën Ndout –
Selitë - Delbnisht –
Shullaz – Laç.
Është e domosdoshme
gjithashtu zgjerimi
dhe rikonstruksioni
i mbikalimit të Pa-
tokut, hyrje daljes
nga superstrada për
në qytetin e Laçit,që
praktikisht është
ndërtuar në mënyrë
skandaloze,bazuar në
koeficientin e trafikut
të lëvizjes së mjeteve
motorrike si dhe
gjithë parametrave
teknikë të projektimit
dhe zbatimit.
Rrethi/Bashkia e
Kurbinit me qendër
qytetin e Laçit është
rreth 40 km larg
kryeqytetit dhe në
kushte normale 30
minuta me makinë.
ndërtimi i të rejave, procesi i ndër-
Si shumica e kryeqyteteve euro-
timit të depos së re për furnizim 24
piane, brenda këtij perimetri, jo
orë me ujë të pijshëm për qytetin
vetëm për distancën por edhe për
e Laçit dhe procesi i sistemimit te
vijueshmërinë gjeografike (Fus-
prroit të qytetit i cili ka shkaktu-
hë Prezë –Fushë Milot), duhet të
ar shumë dëme dhe fatkeqësi. Por
konsiderohet si zona suburbane
është e domosdoshme gjithashtu
apo periferia veriore e Tiranës.
rikonstruksioni i plotë i rrjeteve të
Gjithë projektet e zhvillimit per-
brendshme të infrastrukturës inx-
spektiv të kryeqytetit,por edhe të
hinierike si: rrugëve urbane, rrjeti
pjesës veriore të Durrësit duhet
i kanaleve të ujrave të bardha e të
të përfshijnë rrethin e Kurbinit si
zeza, rrjeti elektrik, internet, tele-
pjesë studimore integrale.
Për zhvillimin e turizmit ekolog-
jik dhe religjioz,është domos-
doshmeri të ndërtohet një linjë
Teleferiku: Laç - Kisha e Shën
Ndout - Kala e Sebastes. Sta-
cionimi mund të jetë tek stacioni
i trenit por në varësi të hapësirës
së mundësisë së parkimit të mak-
inave private, nëpërmjet studim-
it të fizibilitetit dhe projektit të
zbatimit mund të jetë si alterna-
tivë edhe hapësira e ish-uzinës së
superfosfatit.
Dihet që për çdo vit vijnë gati mbi
1 milion pelegrinë tek kisha më e
famshme mbarëshqiptare, Kisha e
Shën Ndout Laç. Ndërtimi i linjës
së ujit të pijshëm dhe pyllëzimi i
hapësirës së kalasë së Sebastes,
nëpërmjet linjës së teleferikut,
Laç-Kishë-Kala, do të bëntë të
mundur shtimin e turistëve, zhvil-
limin e bizneseve dhe si rrjedhojë
rritjen e të ardhurave dhe cilësi
më të mirë të jetës së banorëve
të kësaj zone të lavdishme dhe të
mrekullueshme.
Për riparimin e pasojave të
tërmetit,ka filluar rregullimi
i fasadave të pallateve eg-
zistuese,riparimi i dëmeve të
banesave individuale apo aparta-
menteve,ndërtimi dhe sistemimi i
kanalit kryesor të qytetit, riparimi
i akseve rrugore urbane qytetëse
dhe infrastrukturës në përgjithë-
si, ndërtimi i godinës së spitalit të
qytetit,godinës së bashkisë, ndër-
timi i godinave të reja etj. Laçi,ky
qytet i bukur në tokë të shenjtë,me
ndihmën e zotit po merr në një
farë mënyre vëmendjen dhe kuj-
desin e merituar.Duhet të pranohet
edhe qasja positive e qeverisë.Kjo
duhet të shtrihet edhe në qytetet
dhe fshatrat e tjera të bashkisë.
Gjithë vëmendja duhet të kthehet
tek zhvillimi ekonomik. Duhet
ngritur zëri,që fondet e zhvillimit
që po akordohen nga BE, të in-
vestohen edhe në Kurbin, si vendi
me mundësinë më të madhe të një
tregu rajonal Kurbin- Shkodër –
Mali zi e më tej, Kurbin_ Kosovë
, Maqedoni, etj.Është plotësisht
e mundur zhvillimi i industrisë
ushqimore, turizmit, industrisë së
lehtë. Vetë teritori gjeografik, ap-
solutisht nuk e pranon industrinë
e rëndë të shkrirjes së metaleve
nëpërmjet furrnaltave.Por është e
mundur nëpërmjet insdustrisë së
petëzimit,pa ndikime të ndotjes në
mjedis, mund të zhvillohet edhe
industria e pjesëve të makinave,
të telave etj.Dhe për këtë aqëllim
duhet të fillohet hartimi i projek-
teve inxhinierike.
Revista MIQËSIA I  21
 SIG. PJETER NIKOLLA
L’UOMO DELLE GRANDI OPERE
Da Nikoll LLESHI - Presiden-
te dell’Associazione Nazionale di
Amicizia e Cooperazione Albania
- Italia.
In occasione del 26° anniversa-
rio della Costituzione dell’Asso-
ciazione Nazionale di Amicizia
e Cooperazione Albania - Italia,
il Presidente dell’Associazione
Nazionale ha ricevuto diverse
proposte dai distretti dell’Albania
per onorare gli intellettuali rispet-
tati che hanno lavorato duramente
e sono stati un esempio positivo
nel campo delle costruzioni indus-
triali di vari prodotti qui a Kurbin
per tutto il nord dell’Albania per
le fabbriche che sarebbero costru-
ite in questa provincia.
Uno di questi intellettuali di
Kurbin è stato nominato Direttore
delle Imprese Industriali con sede
a Lac. Era il noto intellettuale sig.
PJETËR NIKOLLA. Questo in-
tellettuale era già conosciuto per
il suo lavoro dalle istituzioni del-
lo stato albanese come un vero
leader e specialista nel campo
dell’edilizia.
Una delle iniziative più impor-
22 I Revista MIQËSIA
tanti che il sig. Pjetër Nikolla si è
impegnato a costruire, che nessun
ingegnere non è impegnato per di-
rigerla, COSTRUZIONE DELLA
GRANDE CIMINIERA ALTA
120 METRI.Questa era per il pas-
saggio di gas provenienti dalla
combustione delle materie prime
del minerale di pirite e dalla pro-
duzione di rame a Shullaz del dis-
tretto di Kurbin. Questa industria
ha continuato la produzione anche
dopo il 1990 ma a causa della vec-
chia tecnologia si è chiusasiccome
la produzione aveva costi elevati.
Questa ciminierasta in piedi anco-
ra oggi come una testimonianza
del grande lavoro che gli ingeg-
neri e gli specialisti hanno sapu-
to fare e lo hanno gestito con re-
sponsabilità e competenza, il sig.
Pjetër Nikolla era uno dei migliori
di questi specialisti che gestivano
questo centro industriale che si
chiamava NSHNI noto per il suo
lavoro in tutta l’Albania.
Il sig. Pjetër ha intrapreso l’imple-
mentazione della costruzione del-
la fabbrica di Reps Mirdite che
serviva per l’arricchimento della
materia prima della produzione
del rame, nonché molti reparti e
linee di produzione di cui il nostro
paese aveva bisogno nel nord del
paese.
Dopo l’avvento della democrazia
nel 1990, il sig. Pjetër Nikolla, da
valido intellettuale e abile costrut-
tore, intrattenne rapporti e collab-
orazione con le istituzioni italiane
nella ricostruzione delle istituzi-
oni della Chiesa cattolica, sia nel-
la costruzione dalle fondamenta
che nel loro restauro. Ha costruito
la chiesa nel villaggio di GURËZ
a Kurbin, un’opera magnifica con
un’architettura di valore per la
storia. Anche nel restauro di altri
come quelli nonché i monumenti
culturali per i quali il Sig. Pjetër
ha le mani d’oro.
Per quanto sopra, alcuni dei diri-
genti dell’Associazione mi han-
no chiesto con insistenza che il
sig. PJETËR NIKOLLA diventa
“MEMBRO ONORARIO” della
nostra Associazione.
Tale richiesta è stata approvata
dalla Presidenza dell’Assemblea
dell’Associazione senza alcuna
obiezione.
 HISTORIA E PANJOHUR E KURBINIT,
NGA PERIUDHA E ARBRIT NE DITET E SOTME
DOKET ZAKONET, TRADITAT, KULTURA DHE HARMONIA
NDERFETARE E POPULLSISE HETEROGJENE TE SAJ.
Nga Ymer Hysa
Shkrimtar në Kurbin
Kush është Kurbini, sa e njohin
njerëzit këtë krahinë, ç’vlera
historike dhe etno-kulturore
përcjell ai, a është Kurbini
thjeshtë ish-qytet industrial siç
mbahet mend nga oxhaqet e lartë
të uzinave e kombinateve, apo një
vend i thjeshtë bujqësor, një vend
i begatë ku natyra nuk ka kursuer
asgjë nga shpirti i saj për ti dhënë
kësaj treve detë, fushë e mal,
kodër e lumë, ullinj e gështenjë,
toka pjellore si vetëm këtu, duke
e shndërruar në një vënd të begatë
për jetesë?
Objektet dhe gjetjet
arkeologjike në Kurbin
Krahina e Kurbinit me qendrat
e saj të banimit është shumë e
herëshme, mendohet disa shekuj
para Erës së Re. Këtë e vërtetojnë
gjetjet arkeologjike në Kalanë e
Sebastes që i përket kohës romake
rreth vitit 167 para Krishtit.
Gjithashtu në fshatrat Kuqna,
Gjorëm (Gjonëm) etj., janë gjetur
mbishkrime romake si dhe enë
prej balte, rruaza, tokëza bronzi,
enë bronzi etj., që mendohet se
janë mjaft të lashta. Popullsia e
kurbinit i përket fisit Albanë.
Kurbini ka disa objektet historike
si: Kalaja e Sebastes, Kalaja e
fshehtë e Skënderbeut në Daul-
Lugapaq, Kalaja e Pervizit,
Mullini Fall në Gallatë, që
ende ekziston që nga koha e
Skënderbeut. Qendra e Kurbinit
ne mesjete ishte Sebastja dhe
princerit ishin Gjonimajt.
Princi Gjonimaj, nga fshati
Gjonëm dhe vëndet e shënjta
Kjo krahinë i përkiste Arbërisë,
dhe shtetit të Arbërit mesjetar.
Në vitin 1208, spikat familja e
Gjonimajve, si principate me
princerit e saj, ku me i shquari
ishte Dhimitër Gjonima nga fshati
Gjonëm i Kurbinit, me qendër në
Sebaste, i cili kishte 400 ushtarë
Kalaja e Sebastes
dhe 200 kalorës, si dhe zotëronte
fshatrat e Kurbinit dhe tokat
prej Diolkesë deri në Durrës.
Pas Vdekjes së Princit Dhimitër
Gjonema me 1409, vilajetin e
tij e morën në zotërim fillimisht
Topiasit dhe vetëm pak vite më
vonë Kastriotët.
Kurbini ka fatin e madh të jetë
një vend i shenjtë. Ka kishën
e Shën Ndojt, Kishën e Shën
Prendës, Selinë Ipeshkvore ku u
hap shkolla shqipe në vitin 1632,
kishën e Shën Mrisë si qendër
Ipeshkëvnore të Krujës, kishën e
Shën Teodorit në Delbnisht. Nga
Kurbini është dhe Papa Klementi i
XII dhe kleriku i shquar, firmëtari
i Kuvendit Kishtar të Arbrit të
vitit 1703, Frat Martin Gjonema
(Gjonmi)
Nga rrjedh emri Kurbin?
Emri Kurbin (si fshat) përmendet
në regjistrat kadastralë osmanë për
herë të parë në vitin 1431 Corbin,
më 1457 Corbino, dhe më 1467
Revista MIQËSIA I  23

Papa Klementi i XII
Kurbin. Për emrin Kurbin duket
më i besueshëm identifikimi që
jep Teodor Ipen-I, ku thekson: ”Jo
larg prej Kruje, në fshatin Korbin,
ku është kisha e Shën Prendës së
ndërtuar me gurë…”. Mendohet
se ky fshat ndodhej midis Gallatës
e Skurajt.
Mbi etimologjinë e emrit Kurbin
ka gojëdhëna: “Kur bini”, ose “kur
do të bindet”, etj, të cilat duhet
të kenë mbështetje shkencore
gjuhësore. Studiuesi David Luka
me origjinë nga Shkodra që ka
punuar dhe jetuar gjatë në rrethin
e Krujës, mendon se emri Kurbin
rrjedh nga bashkimi i fjalës ilire
Karpe (shkëmb) me sufiksin ilir-
in, Karpin, Kërp-in e më vonë
Kurbin.
Organizimi administrative në
fshatra i Kurbinit ndër shekuj
Në organizimin e vjetër
administrativ Kurbini kishte 16
fshatra. Skuraj, Nuajë, Vinjollë,
Milot, Malbardhë, Gjonëm, Zhejë,
Laç, Shullaz, Daulë, Mafsheq,
Shëmri, Brret, Gallatë, Shkretë,
Delbnisht-Selite.
Me kalimin e viteve disa fshatra
kanë ardhur duke u pakësuar nga
popullsia e për rrjedhojë i janë
bashkangjitur qendës së tyre
apo fshtrave fqinjë sikurse ka
24 I Revista MIQËSIA
në vitin 1956 u krijuan dy fshatra
të rinj (Sanxhaku në jug të Laçit ne
tokat e Gjormit dhe Lagja “Drita”
në veri të Mamurrasit ne tokat e
Zhejes), në të cilët u vendosën
banorët e ardhur nga Bushkashi,
tokat e të cilëve u përmbytën
nga ndërtimi i hidrocentralit të
Shkopetit dhe të Ulzës.
Në vitin 1957 u ngrit fshati
Adriatik si qendër banimi për të
internuarit. Gjithashtu u krijuan
edhe dy fshatra njëri “Katundi i
Ri” në hyrje të Mamurrasit dhe
tjetri “Dukagjin” në perëndim
të Bushneshit nga zhvendosja e
ndodhur me Daulën, Logapaçin,
banorëve nga malësia e Dukagjinit
Logorecin, Prodanin e Shkjezin,
të Shkodrës, të cilët punuan për
që sot ruhen si lagje të fshatit
shpyllzimin, hapjen e tokave
Selitë, Si dhe janë shtuar fshatra
kënetore dhe hapjen e kanaleve.
të tjerë.
Pas vitit 1992, Ferrë-Shkopeti
Dikur Ferrë-Skuraj dhe Shkopeti
dhe Shkopeti u rikthyen nën
shkonin së bashku me Skurajn
juridiksionin administrativ të
si një fshat i vetëm. Mamurrasi
rrethit Kurbin dhe përkatësisht
megjithëse ka bërë pjesë në
në komunën e Milotit. Ndersa
Kurbin, nuk është përfshirë në
fshatrat Nuoje, Mafsheq, Shkretë,
bajrakun e kësaj krahine.
dhe Brret i kaluan rrethit të Krujës.
Në organizimin administrative
Para viteve ’90, popullsia e Laçit
të qeverisë së kohës të vitit
(qëndra e sotme e Kurbinit),
1921, Kurbini ishte komunë
ishte e dyta në veri pas Shkodrës,
e nënprefeturës së Krujës në
ndërsa aktualisht popullsia në
prefekturën e Durrësit. Qendra
rrethin e Kurbinit arrin në 74.000
e komunës së Kurbinit në atë
banorë. Ajo është një popullsi
kohë ishte Miloti, e cila kishte
heterogjene, e krijuar kryesisht
Postën e Xhandarmërisë, Zyrën
pas fillimviteve ’60, kur filluan
e Gjendjes civile, Zyrën Postare
ndërtimet e objekteve dhe veprave
dhe administratën.
të mëdha industriale, si: Uzina
Në vitin 1945 krahina e Kurbinit
e Superfosfatit që më pas u
edhe pse prej shumë shekujsh ka
shëndrrua në Kombinatin Kimiko-
qenë njësi administrative më vete,
Metalurgjik, Kombinati i Përpunim
në periudhën 1945-‘90 u nda në dy
Drurit, Parku Automobilistik i
lokalitete (Miloti dhe Mamurrasi)
Transportit të Mallrave, (parku
të cilat ishin në varësi të rrethit të
më i madh i automjeteve
Krujës.
në Shqipëri) Ndërmarrja e
Ndërtimeve Industriale, (më e
Fshatrat që i kaluan Matit dhe
madhja në Shqipëri, ku si drejtor
krijimi i fshatrave të rinj
kanë shërbyer edhe ish-kandidatë
Në këto vite fshatrat si Nuaja,
të Byrosë Politike të Komitetit
Shkreta, Mafsheqi i kaluan
Qëndror të PPSH-së), Ndërmarrja
Krujës, Ferrë-Shkopeti e Shkopeti
e Ndërtim Hekurudhave,
i kaluan rrethit të Matit. Gjithashtu
Ndërmarrja e Montimeve
Industriale, Ndërmarrja e Ndërtim
dhe Mirmbajtjes së Linjave të
Tensionit të Lartë, e shumë e
sshumë ndërmarrje dhe fabrikave
të tjera, duke përfshirë dhe
kooperativat dhe ndërmarrjet
bujqësore.
Shtrirja gjeografike, popullsia
heterogjene dhe harmonia
fetare
Zona autoktone kurbinase shtrihet
kryesisht në malësinë e rrethit
nga fshati Skuraj, Miloti, Gallata,
Vinjolli, Daula, Selita, Mali i
Bardhe, Delnishti, Shullazi, Laçi,
Gjormi, Zheja etj, ndërkohë qyteti
Laç, një pjesë e zonës fushore si
Fushë-Kuqe, Gurëz, Gorre, Patok,
Adriatik që janë banuar me banorë
të ardhur gjatë shekujve XIX dhe
XX.
Kjo është sa i përket njohjes
së përbërjes së popullsisë dhe
fshatrave, por ajo që duam të
trajtojmë në këtë shkrim, është
uniteti mes popullsisë heterogjene
të kulturës së besimit, të
prejardhjes etj. Nuk besoj të ketë
vënd tjetër të dytë si Kurbini, ku do
gjesh një popullsi kaq heterogjene
dhe kaq harmonike.
Këtu ka fshatra tërsisht të besimit
mysliman, si Vinjolli, Gjormi,
Shëmria, tërsisht të besimit
katolik, si: Zheja, Skuraj, Gallata
etj., ka fshatra të përzier të të
dy besimeve fetare, pothuajse
shumica e tyre. Ka fshatra me
xhami, me kishë, me kishë e
xhami, me xhami e me teqe, ka
fshatra tërësisht myslimanë që
nuk kanë xhami por kishë, siç
është Shëmria. Ka fise me emra
myslimanë dhe me mbiemra
katolikë, ka martesa pa kufizim
mes dy besimeve, ka banorë të
ardhur nga mbarë trojet shqiptare
etj. Banorët autoktone e dijnë të
gjithë origjinën e tyre nga kanë
ardhur dhe pothuajse e gjithë
popullsia ka origjinë të krishterë.
Nuk ka fis mysliman në Kurbin që
nuk ka ekuivalentin e tij të besimit
katolik.
Kur themi që në Kurbin harmonia
është ruajtur dhe ruhet në
shkallën superiore, kam parasysh
mardhënjet e krijuara ndër breza.
Nuk ka festë fetare të asnjë besimi
që të mos jetë bërë e përbashkët
në Kurbin. Familjet e krishtera
mbanin enë të veçanta gatimi
për miqtë myslimanë, pothuajse
të gjithë familjet ishin lidhur
mes tyre me kumbari e byrazera.
Asnjëherë nuk ka patur konflikte
për shkak të besimit dhe kurrë
paragjykime për fejesa e martesa
mes dy besimeve.
Banorët e ardhur, në unitet me
vëndasit
Ndonëse e vogël si trevë dhe jo
me popullsi të madhe, vetëm në
sajë të këtij uniteti ka mundur t’i
bëj ballë luftrave dhe përpjekjeve
të vazhdueshme në histori. Nuk
janë të pakta betejat e kryera
kundër turqve, serbëve, italianëve
e gjermanëve, ku kurbinasit kanë
luftuar krah për krah edhe pse
kanë qenë në hasmëri. Bajraku i
kurbinit me pleq të mëndshëm
ndër më fisnikët e më të drejtët, ka
arrritur ta sjellë deri në ditët tona
të pastër e me emër këtë trevë.
Kuvendet e vazhdueshme ndër
shekuj, për problemet e konfliktet
që lindnin janë zgjidhur më së miri
nga pleqte e urtë kurbinas. Ata
me mençuri kanë ditur të lidhin
besen mes tyre, për ti dalë për zot
kësaj treve e mbarë atdheut. Ka
qenë pikërisht ky unitet dhe kjo
harmoni që ka bërë që kryengritja
e parë antiosmane për shpalljen e
pavarësisë të niste në Kurbin dhe
të kurorëzohej deri me ngritjen e
flamurit në Milot.
Eshtë pikërisht harmonia pa
paragjykime, ku njerëzit janë të
barabartë para zotit, ku miqësia
e besa ishte në plan të parë, ku
bujaria si ka munguar kurrë kësaj
treve që do të bënte që për 100 vite
me rradhë në këtë trevë të vinin e të
stabilizoheshin banorë nga mbarë
trojet shqiptare. Përmendim këtu
familjet kosovare të ardhura
në kohën e Mbretërisë që u
stabilizuan në Mamurras, familjet
malësore të ardhura nga Malësia
e Shkodrës dhe e Dukagjinit që
u stabilizuan në Gurëz, Gorre,
Fushë Kuqe, apo familjet e
ardhura nga Jugu i Shqipërisë në
periudhën e komunizmit, familje
që u stabilizuan në qytete si Laçi
dhe Mamurrasi.
Duket qartë se Kurbini duke qenë
një trevë autoktone, me zakone e
tradita kulturore, duke patur ndër
shekuj popullsi heterogjene, ka
shërbyer në një farë mënyre dhe
si një trevë qytetarie, duke ruajtur
gjithçka pozitive dhe përfituar
gjithçka të mirë nga të ardhurit.
Është ky bashkëpunim dhe
bashkërendim, kjo miqësi e
solidaritet, kjo harmoni që
bën që edhe sot në periudhën
e demokracisë, të vijnë e të
stabilizohen këtu banorë nga
rrethet e Veriut, kryesisht
mirditorë, pukjanë, dibranë e
matjanë, etj., dhe të ketë mes tyre
një harmoni kaq solide.
Janë këto fakte historike që e
lartësojnë Kurbinin dhe i japin
autoritetin e një “pasaportë” të
harmonisë fetare e shoqërore para
shqiptarëve dhe gjithë botës, si
asnjë trevë tjetër në Shqiperi.
 
Revista MIQËSIA I  25
T’U MËSOJMË SHQIPEN FËMIJËVE TË EMIGRANTEVE
NGA FRAN GJOKA
Emigracioni është një fenomen
social me karakter ndërkom-
bëtar. Edhe Shqipëria në këtë
aspekt nuk bën përjashtim. Peri-
udha e tranzicionit u shoqërua
me një hemoragji të pandalshme
të proçesit të emigrimit në drej-
tim të vendeve perëndimore, në
kërkim të kushteve më të mira
të jetesës, sigurisë për të ardh-
men dhe kualifikim arsimor të
fëmijëve. Pra, emigrimi në përg-
jithësi dhe fëmijëve në veçanti,
krahas të mirave mbart me vete
edhe rrezikun e një fuzioni apo
asimilimi gradual të gjuhës,
sidomos tek fëmijët dhe tek rin-
ia shqiptare, që jeton aktualisht
në emigrim. Faktet ekzistuese
të një kombi përcaktohen në
fund të fundit nga gjuha. Pop-
ullsia e një vendi, që për arsye
të ndryshme nuk e shkruan dhe
rrallë herë e flet gjuhën e tij am-
tare, është i prirur të rrezikohet,
pasi gjuha ka qenë embetet një
ndër komponentet kryesorë të
kulturës së një kombi. Kur njeriu
nuk e ka nën këmbë tokën e vet,
humbet diçka nga qëndrimi i tij
vertikal, humbet sigurinë bëhet
më skeptik ndaj vetvetes. Është
interesant fakti se gjuha ka një
zhdërvjellësi në të folur, është
shumë burrërore dhe mjaft e
26 I Revista MIQËSIA
bukur. Është interesant fakti se
gjuha ka një zhdërvjellësi në të
folur, është shumë burrërore dhe
mjaft e bukur. Këtë e kanë vënë
re edhe mjaft analogë, kur dëg-
johet e folura e shumë vendeve
të Europës, duke krahasuar me
shqipen gjuha jonë ka një tingull
të veçantë dhe mjaft impulsive.
Pra, shqipja është vazhdim i
gjuhës ilire dhe i përket grupit
të gjuhëve Indo – Europiane, pra
veçohet si një nga më të vjetrat
në Europë dhe Ballkan. Është
detyrë imperative e mësuesve
atdhetar shqiptar për tu mësu-
ar dhe shkruar gjithnjë shqipen
brezave emigrues e shoqëruar
me një përkushtim në hapjen e
shkollave të reja. Shqiptarë të
vërtetë ka plot, si ata që dërguan
libra, hapën shkolla, hartuan
programe, mësues që punojnë
me devotshmëri vite me radhë
jashtë Shqipërisë. Këtu më vjen
në mend një thënie e një emi-
granti me banim në Itali: “Gjuha
është e vetmja armë që vërteton
se jemi shqiptarë”. Pra në këtë
rast u bëjnë thirrje mësuesve at-
dhetarë, prindërve emigrant, që
t’u mësojnë fëmijëve, si ta flasin
dhe të shkruajnë pa ndërprerje
shqipen, gjuhën që të parët tanë
na e lanë për ta përdorur përg-
jithmonë të pastër. Historikisht
mërgimtarët shqiptarë, kanë
punuar dhe janë përpjekur që
fëmijëve të tyre t’u mësojnë dhe
ta ruajnë gjuhën shqipe. Kjo tra-
ditë e çmuar, si amanet i rëndë
“që se tret dheu i huaj”, deri në
ditët tona. Hemoragjia e pas-
viteve ’90 të shekullit të kaluar,
tashmë të shpërngulur nga atd-
heu, për një jetë më të mirë, me
gjithë familjen, me djem e me
vajza, ka detyruar mërgimtarët
shqiptarë, këtej e matanë kufi-
jve shtetërore, që t’iu përshtat-
en kërkesave të reja të epokës
së globalizimit, ku është bërë
eminent rreziku i humbjes së
kulturave nacionale, pra, dhe të
gjuhës nga breznitë e reja. Është
për tu theksuar se tashmë për
fëmijët e mërgimtarëve janë ha-
pur shkolla të shumta në vende
të ndryshme, ku fëmijët marrin
në mënyrë të organizuarmësime
plotësuese në gjuhën amtare,
nga mësues patriotë e pasion-
antë, të cilët, në të shumtën e
rasteve e japin ndihmën e tyre
vullnetarisht. Shembujt janë
të shumtë dhe gjendja e këtyre
shkollave, mund të themi se përf-
shin hapësira të reja, ku jetojnë e
punojnë shqiptarët emigrantë.
Në përgjithësi, për çeljen dhe
mbarëvajtjen e këtyre shkollave,
kanë dhënë ndihmën e tyre dhe
drejtuesit e pushtetarët lokalë si
në Nju Jork, Bruksel, Hamburg,
Berlin, Frankfurt, Oslo. Greqi
etj. Është pozitiv fakti, ku në
shumë qytete në Amerikë, aty
ku komunitetet shqiptare janë
të organizuar janë ngritur dhe
funksionojnë shkolla dhe kurse
të gjuhës shqipe. Po kështu
në Kanada janë hapur shkolla
shqipe. Në Europë ka shembuj
pozitivë si në Zvicer, Gjermani,
Suedi, Itali etj, ku funksionojnë
shkolla të mbajtura nga vetë
shqiptarët, sidomos nga ata të
Kosovës dhe të trojeve të tjera
ku jetohet prej shqiptarëve.
Synimi i këtyre vendeve dhe
shkollave mbetet i qartë; fëmi-
jët e mërgimtarëve të zotërojnë
mirë shkrim – lexim në gjuhën
amtare shqipe, ta kultivojnë
atë dhe letërsinë shqipe, të njo-
hin historinë dhe gjeografinë
etnike të vendit të të parëve, si
dhe artin, kulturën dhe traditat
kombëtare. Rëndësi e veçantë,
në këto shkolla shqipe, u kush-
tohet veprimtarive të lira jashtë
klasës, si puna me librin etj. Në
ekranet televizive kemi dëgjuar
cicërimat e bukura e krenare të
fëmijëve shqiptarë në gjuhën
e bukur shqipe, me tubime të
tyre e të prindërve. Vërtetë je-
tojmë në një shoqëri të lirë e të
hapur, vërtetë jemi përkrahës
të globalizimit, por nuk do të
dëshiroja kurrë, që gjuha jonë të
mos shkruhej e të përdorej nga
shqiptarët e të gjitha brezave që
do të vijnë. Mundësitë për ta
mbajtur të gjallë gjuhën e bukur
shqipe tek fëmijët, nipërit, mbe-
sat dhe stërnipërit tanë, pavarë-
sisht se ku lindin e ku jetojnë,
ekzistojnë. Ata pavarësisht nga
mjedisi i huaj ku jetojnë e puno-
jnë, nga rrethanat aspak fa-
vorizuese për të përdorur gjuhën
shqipe, askush nuk i pengon, të
flasin vetëm shqip në familje, të
komunikojnë me fëmijët e tyre
vetëm përmes gjuhës amtare.
Fjala vjen, të mos na duket vet-
ja modern kur në çdo fundjavë
me familjen kalojmë në njërin
prej lokaleve angleze, italiane,
gjermane, greke, të mos fyhemi
nëse flasim në ambiente të tilla
familjare në gjuhën shqipe.
Për shqiptarët emigrues, me
gjithë përpjekjet për ruajtjen,
shqipja po bëhet sa e largët dhe
e huaj për fëmijët. Është normale
që duke jetuar në një shoqëri ku
flitet një gjuhë tjetër, kuptohet
dhe tendenca e kufizimit dhe
shqiptimit të shqipes. Fëmijet
po projektojnë të ardhmen e
tyre aty ku rriten. Ndaj komu-
niteti prindëror duhet të treg-
ohet i kujdesshëm në ruajtjen e
shqipes. Në demokracinë gjer-
mane, nuk gëzon respektin se
i kujt je, për çfarë kontributi ke
dhënë, prandaj për ne shqiptarët
dhe brezat që kemi, modeli gjer-
man i shkollës dhe i edukimit
është një model që duhet imitu-
ar në rrugë origjinale nga shqip-
tarët mërgimtarë. Nuk duhet
të pretendohet të gjendet një
zgjidhje mrekulli, por të bëhet
ajo që është e mundur që varet
nga ne shqiptarët. Ka vite që në
Shqipëri vazhdon shpërndarja
e një abetare mbarëkombëtare.
Efekti i saj në diasporë e gjet-
kë po ndihet, duke përjashtuar
disa të interesuar për këtë lloj të
ri të shqipes duke patur një in-
teresim maksimal për këtë lloj të
ri teksti të shqipes. U bënë vite
që është krijuar këshilli ndërak-
ademik Kosovë Shqipëri, për
një shqipe standarte. Të dy aka-
demitë, duke pasur parasysh se
gjuha shqipe është tipari krye-
sor i kombësisë shqiptare, mjeti
themelor që siguron ndërlidhjen
shpirtërore ndërmjet hapësirave
e vendeve që flasin shqip, syno-
jnë që zotërimi dhe përvetësimi
i shqipes standarte të jetë objekti
themelor i brezave të sotëm.
Shpresojmë se Këshilli ndërak-
ademik do të merret si gjithënjë
me vrojtimet dhe vlerësimet e
politikës gjuhësore që shpreso-
jmë se Këshilli ndërakademik do
të merret me vrojtimet dhe vlerë-
simet e politikës gjuhësore. Em-
igracioni ndërkombëtar shqiptar
është shpërndarë në Greqi, Itali,
Gjermani, Mbretëri e Bashkuar,
Belgjike, Francë, Sh. B. A, Kana-
da, Zvicer, Suedi, Austri etj. Janë
më shumë se 1/3 e fëmijëve që
jetojnë e mësojnë shqip në këto
vende. Me gjithë predispoziten
e prindërve për të kontribuar në
ngritjen e shkollave dhe mësimin
e gjuhës amtare ende ka prob-
leme në këto vende. Përshem-
bull kërkohet legalizimi në rrugë
shtetërore për nisma të veçanta,
që duhet ndërmerren dhe që kër-
kohet të mendohen nga organet
Kombëtare, si në vendin tonë
dhe në vendet e tjera, ku kër-
kohen të ngrihen këto shkolla.
Nëse ne shqiptarët bëjmë të pa-
mundurën për ruajtjen e gjuhës
shqipe, që edhe shteti shqiptar
të programojë diçka të frytshme,
pra të organizojë dhe të drejtojë
veprime drejt rrafshimit të dalli-
meve të krijuarasi pasojë e ndar-
jeve politiko – administrative që
sjellin jo pak vështirësi në komu-
nikimin kombëtar. Vetëm kështu
u vijmë në ndihmë në ruajtjen e
gjuhës shqipe fëmijëve shqip-
tarëqë jetojnë jashtë Shqipërisë.
“Shkolla” e familjes mërgim-
tare për mësimin e gjuhës
shqipe, kërkon veç të tjerave të
mbështetet më mirë nga shkolla
me mësues e programe shken-
core. Me të drejtë preokupohemi
për analfabetizmin, por ç’emer ti
veme atyre dhjetra qindra fëmi-
jëve shqiptarë, që ende vetëm se
belbëzojnë në gjuhën shqipe pa
lë të njohin historinë, kulturën,
gjeografinë e traditat. Kësaj
drame i duhet dhënë fund!
Shumë përgjegjësi kanë intelek-
tualët shqiptarë në emigrim. Ata
duhet të jenë aktiv e krijues në
organizimin sa më efektiv të kur-
seve, shoqatave dhe shkollave
për mësimin e gjuhës amtare. In-
diferentët dhe dembelët dhe ata
që nuk vazhdojnë rrugën e Rilin-
dasve tanë, historia do t’i dënojë,
jeta përtej varrit do ti torturojë.
Nga Bostoni i Amerikës Konica
shprehej: “Erdhi më në fund dhe
për gjuhë shqipe koha e lulëzim-
it, koha plot shpresë! Me të katër
anët, një zjarr i bukur zien në
zemër të djalërisë, dhe plot me
dëshirë, trimoshët e dheut tonë
po përpiqen për zbukurimin e
shqipe. I vlerësojmë, i prano-
jmë dhe i respektojmë vlerat
gjuhësore e kulturore të popujve
të tjerë. Dhe respekti për ë tjerët
ka vlerë e besueshmëri, kur në
radhë të parë respekton vlerat e
kombit tënd.!
Është i dyti shkrim problemor
në llojin e tij që shtron nevojën e
një impenjimi dhe vlerësimi më
të madh nga prindërit mërgim-
tarë që të punohet maksimalisht
me fëmijët e tyre për të folur e
shkruar gjuhën tonë amtare
shqipe. Vetëm kështu e mbajnë
gjallë gjuhën shqipe tek fëmi-
jët mërgimtarë duke ngulmuar
më shumë se deri tani gjuhën
e bukur shqipe tek fëmijët
mërgimtarë, duke ngulmuar më
shumë se deri tani për të sotmen
dhe të ardhmen e brezave të rinj
përmes fjalës së bukur shqipe.
Vetem keshtu rritet krenaria e
kombit tënd.
Revista MIQËSIA I  27
INSEGNARE L’ALBANESE AI FIGLI DEGLI IMMIGRATI
DI FRAN GJOKA
L’immigrazione è un fenomeno
sociale di carattere internazio-
nale. L’Albania non fa eccezione
in questo senso. Il periodo di
transizione è stato accompag-
nato da un’emorragia inarresta-
bile del processo di emigrazi-
one verso i paesi occidentali,
per cercare migliori condizioni
di vita, sicurezza per il futuro
e qualificazione scolastica dei
bambini. Quindi, l’emigrazione
in generale e i bambini in par-
ticolare, oltre ai benefici, porta
con sé il rischio di una fusione
o assimilazione graduale della
lingua, soprattutto per i bambini
e i giovani albanesi, che attual-
mente vivono in emigrazione.
I fatti esistenti di una nazione
sono in fondo determinati dal-
la lingua. La popolazione di un
Paese, che per vari motivi non
scrive e parla raramente la pro-
pria lingua madre, è a rischio,
poiché la lingua è stata e rimane
una delle componenti principa-
li della cultura di una nazione.
Quando l’uomo non ha la sua
terra sotto i piedi, perde qualcosa
della sua postura verticale, perde
sicurezza, diventa più scettico di
se stesso. È interessante che la
lingua abbia una destrezza nel
parlare, è molto virile e piuttos-
to bella. Questo è stato notato da
molti analoghi, quando si sente il
discorso di molti paesi europei,
confrontando con l’albanese la
nostra lingua ha un suono spe-
ciale e molto impulsivo. Quindi,
l’albanese è una continuazione
della lingua illirica e appartiene
al gruppo delle lingue indoeu-
ropee, quindi si distingue come
una delle più antiche in Europa
e nei Balcani. È un compito im-
perativo degli insegnanti albane-
si patriottici insegnare e scrivere
sempre in albanese alle gener-
azioni di emigranti accompag-
28 I Revista MIQËSIA
nati da una dedizione nell’aprire
nuove scuole. Ci sono molti veri
albanesi, come quelli che hanno
inviato libri, aperto scuole, pro-
gettato programmi, insegnanti
che lavorano assiduamente per
anni fuori dall’Albania. Qui mi
viene in mente un detto di un
emigrante che vive in Italia: “La
lingua è l’unica arma che dimos-
tra che siamo albanesi” Quindi
in questo caso facciamo appello
a insegnanti patriottici, genito-
ri immigrati, per insegnare ai
bambini come parlare e scrivere
in albanese senza interruzioni,
la lingua che i nostri antenati
ci hanno lasciato per usare per
sempre puro. Storicamente, gli
emigranti albanesi hanno lav-
orato e cercato di insegnare ai
propri figli e preservare la lingua
albanese. Questa preziosa tra-
dizione, come una pesante fidu-
cia “che il suolo straniero non lo
dissolve” fino ad oggi. L’emorra-
gia del dopo anni ‘90 del secolo
scorso, ora sfollata dalla patria,
per una vita migliore, con tutta
la famiglia, con ragazzi e ragaz-
ze, ha costretto gli emigrati alba-
nesi, qui e oltre i confini statali,
ad adattarsi al esigenze nuova
era della globalizzazione, dove
il rischio di perdere le culture
nazionali, cioè della lingua da
parte delle nuove generazioni, è
eminente. Va notato che molte
scuole sono già state aperte per
i figli dei migranti in diversi pae-
si, dove i bambini ricevono in
modo organizzato lezioni aggi-
untive nella loro lingua madre,
da insegnanti patriottici e appas-
sionati, che, nella maggior parte
dei casi, forniscono assistenza.
volontariamente. Ci sono molti
esempi e la condizione di queste
scuole, possiamo dire che in-
clude nuovi spazi, dove vivono
e lavorano gli emigrati albanesi.
In generale, per l’apertura e il
benessere di queste scuole, han-
no dato il loro aiuto e i dirigenti
e le autorità locali a New York,
Bruxelles, Amburgo, Berlino,
Francoforte, Oslo. Grecia ecc.
È un fatto positivo che in molte
città americane, dove sono orga-
nizzate comunità albanesi, siano
state istituite e funzionino scuole
e corsi di lingua albanese. Scuole
albanesi sono state aperte anche
in Canada. In Europa ci sono es-
empi positivi come la Svizzera,
la Germania, la Svezia, l’Italia,
ecc., dove ci sono scuole gestite
dagli stessi albanesi, soprattutto
quelle in Kosovo e in altri paesi
dove vivono gli albanesi.
Lo scopo di questi luoghi e
scuole rimane chiaro; figli di
migranti per poter leggere e
scrivere bene nella loro lingua
albanese nativa, per coltivare
quella e la letteratura albanese,
conoscere la storia e la geogra-
fia etnica del paese degli anti-
chi, nonché l’arte, la cultura e le
tradizioni nazionali. Particolare
importanza, in queste scuole al-
banesi, è data alle attività al di
fuori della classe, come lavora-
re con i libri, ecc. Sugli scher-
mi televisivi abbiamo ascoltato
bellissimi e orgogliose recitazi-
oni dei bambini albanesi nella
bellissima lingua albanese, con
gli incontri loro e dei genitori.
Viviamo davvero in una società
libera e aperta, siamo davvero
sostenitori della globalizzazi-
one, ma non vorrei mai che la
nostra lingua non fosse scritta
e usata dagli albanesi di tutte le
generazioni future. Le opportu-
nità per mantenere viva la bella
lingua albanese nei nostri figli,
nipoti e pronipoti, indipenden-
temente da dove sono nati e
dove vivono, esistono. Loro, in-
dipendentemente dall’ambiente
straniero in cui vivono e lavora-
no, dalle circostanze sfavorevo-
li all’uso della lingua albanese,
nessuno impedisce loro, di par-
lare solo albanese in famiglia,
di comunicare con i propri figli
solo attraverso la lingua madre.
Il punto è non sembrare mod-
erni quando trascorriamo ogni
fine settimana con la famiglia in
uno dei bar inglesi, italiani, te-
deschi, greci, non offenderci se
parliamo in tali ambienti famil-
iari in lingua albanese.
Per gli emigranti albanesi,
nonostante gli sforzi per preser-
varlo, l’albanese sta diventando
altrettanto distante ed estraneo
ai bambini. È normale che viven-
do in una società dove si parla
un’altra lingua, si capisca la ten-
denza a limitare e pronunciare
l’albanese. I bambini proiettano
il loro futuro dove crescono. Per-
tanto, la comunità dei genitori
deve stare attenta nel preser-
vare la lingua albanese. Nella
democrazia tedesca non godi del
rispetto di chi sei, ma quale con-
tributo hai dato, quindi per noi
albanesi e per le generazioni che
abbiamo, il modello tedesco di
scuola e di educazione è un mod-
ello che va imitato in modo orig-
inale dagli emigranti albanesi.
Non si deve pretendere di trova-
re una soluzione miracolosa, ma
di fare il possibile che dipende
da noi albanesi. La distribuzione
di un primer a livello nazionale
è in corso da anni in Albania. Il
suo effetto nella diaspora e al-
trove si fa sentire, escludendo
che alcuni interessati a questo
nuovo tipo di albanese abbiano
un interesse massimo per ques-
to nuovo tipo di testo albanese.
Sono passati anni da quando è
stato istituito il consiglio interac-
cademico Kosovo-Albania, per
un albanese standard. Entrambe
le accademie, dato che la lingua
albanese è la caratteristica prin-
cipale della nazionalità albanese,
il mezzo fondamentale che assi-
cura la connessione spirituale tra
gli spazi dei paesi di lingua alba-
nese, mirano a padroneggiare e
acquisire l’albanese standard per
essere l’oggetto fondamentale
delle generazioni di oggi.
Ci auguriamo che il Consiglio
Interaccademico si occupi come
sempre delle osservazioni e
valutazioni della politica lin-
guistica e ci auguriamo che il
Consiglio Interaccademico si oc-
cupi delle osservazioni e valu-
tazioni della politica linguistica.
L’emigrazione internazionale
albanese è distribuita in Grecia,
Italia, Germania, Regno Unito,
Belgio, Francia, U.S.A., Canada,
Svizzera, Svezia, Austria ecc. Ci
sono più di 1/3 dei bambini che
vivono e imparano l’albanese
in questi paesi. Nonostante la
predisposizione dei genitori a
contribuire all’istituzione del-
le scuole e all’insegnamento
della lingua materna, in questi
paesi ci sono ancora problemi.
Ad esempio, è richiesta la le-
galizzazione sulle strade statali
per iniziative particolari, che
devono essere intraprese e che
devono essere prese in consid-
erazione dagli organismi nazi-
onali, sia nel nostro Paese che in
altri Paesi, dove queste scuole
devono essere costruite. Se noi
albanesi facciamo l’impossibile
per la conservazione della lin-
gua albanese, che lo Stato alba-
nese programmi anche qualcosa
di fruttuoso, cioè organizzare
e dirigere azioni per livellare
le differenze create a seguito
di divisioni politico-amminis-
trative che portano molte diffi-
coltà nei comunicazione. Ques-
to è l’unico modo per aiutare i
bambini albanesi che vivono
fuori dall’Albania a preservare
la lingua albanese. La “Scuola”
della famiglia emigrata per l’ap-
prendimento della lingua alba-
nese, cerca, tra l’altro, di essere
meglio supportata dalla scuola
con insegnanti e programmi
scientifici. Siamo giustamente
preoccupati per l’analfabetismo,
ma che nome diamo a decine di
centinaia di bambini albanesi,
che ancora balbettano solo in
lingua albanese senza conoscere
la storia, la cultura, la geografia
e le tradizioni. Questo dramma
deve finire!
Gli intellettuali albanesi in em-
igrazione hanno molte respons-
abilità. Devono essere attivi e
creativi nell’organizzare i corsi,
le associazioni e le scuole più ef-
ficaci per l’apprendimento della
lingua madre. Gli indifferenti e
i pigri e coloro che non contin-
uano il cammino del nostro Ri-
nascimento, la storia li punirà,
la vita oltre la tomba li tortur-
erà. Da Boston, USA, Konica ha
detto: “Il tempo della fioritura
è finalmente arrivato e per la
lingua albanese, il tempo pieno
di speranza! Ai quattro lati, un
bel fuoco ribolle nel cuore della
gioventù, e pieni di desiderio, gli
eroi della nostra terra si battono
per abbellire l’albanese. Valoriz-
ziamo, accettiamo e rispettiamo
i valori linguistici e culturali de-
gli altri popoli. E il rispetto per
gli altri ha valore e credibilità,
quando in primo luogo rispetti i
valori della tua nazione.!
È il secondo scritto problem-
atico nel suo genere che solle-
va la necessità di un maggiore
impegno e apprezzamento da
parte dei genitori migranti per
lavorare al massimo con i pro-
pri figli per parlare e scrivere la
nostra lingua albanese nativa.
Solo così mantengono viva la
lingua albanese per i bambini
in esilio, insistendo più che mai
sulla bella lingua albanese per
i bambini in esilio, insistendo
più che mai sul presente e sul
futuro delle nuove generazioni
attraverso la bellissimoa parlata
albanese. Questo è l’unico modo
per aumentare l’orgoglio della
tua nazione.
Revista MIQËSIA I  29
 PATRIOTI,ATDHETARI NDUE LLESHI
“NJE JETE KUSHTUAR ARQIPESHKEVISE E SHKOLLES SHQIPE NE DELBNISHT”
NGA GJON LLESHI, Studiues
Eshte e pa mundur qe te flasesh
per Delbnishtin, historine e tij,
dhe te mos kujtosh atdhetarin
NdueLleshi, kontributin e tij ne
mbrojten e Fese Katolike ne Ar-
qipeshkevine e Durresit,
te Shkolles Shqipe [Ko-
legjit] ne Delbnisht si
dhe ne Kuvendet e Delb-
nishtit, rezistencen e
luften antiosmane per
pavaresi. Patrioti Ndue
Lleshi lindi ne Delbnisht
ne vitin1844 ne familjen
e Llesh Kole [II-te]
Lleshit, pasardhes te
familjes Aleksi [Lleshi].
Nisur nga deshmite e
pasardhesve, te bashke-
kohesve, toponimeve si
dhe bazuar ne dokumen-
tet arkivore, ne Regjis-
trimin osman te marsit
vitit 1467, sipas kopjes
se defterit te Vilajeteve
te Dibres, Dalgoberges,
Rijekes, te Cermeni-
kes, etj. ne faqen 168, ne
timaret e Vilajetit te Ak-
cehisarit [Kruje], dalin te
regjistruar dy vend-
30 I Revista MIQËSIA
banimet e familjes se Nikoll
Aleksit [Lleshi] ne fshatin Kuqa-
ni [Kuqna] si dhe ne Selite [Tall-
esh-Talloschi].te dy vendbanime
ilire, familje me emer, tradita e
histori te lashte. Nga kjo familje
arberore kane dale brez pas brezi
patriote, dijetare e luftetare, qe i
kane dale zot Atdheut sa here ishte
ne rrezik, ku shquhej Gjergj Ni-
kolle Aleksi [Lleshi], nje nga
kapedanet e shquar te Ushtrise se
Heroit tone Kombetar, Gjegj Kas-
trioti-Skenderbeu. Se bashku me
vellezerit e tij Pal Aleksi [Lleshi],
Kole Aleksi[Lleshi] dhe Llesh
Aleksi [Lleshi] i cili emigroi ne
Palazzo Adriani te Sicilise, pas vi-
tit 1478, luftuan ne krah te Gjegj
Kastriotit, ku me heroike mbeten
betejat e Albulenes dhe te mbro-
jtjes Kalase se Krujes, qe kulmoi
me vrasjen e Ballaban Pashes.
Nga kjo familje do te lindte edhe
Andrea Nikolle Aleksi [Lleshi-
Alessi-Aleshi], vellai i madh i
Gjergj Lleshit [Aleksi], arkitekt i
shquar, skulptori i pare shqiptar, i
cili emigroi se bashku me te atin
pas vitit 1425 nga fshati Kuqani
[Kuqna], perkohesisht ne Durres
dhe me pas ne Zare te Kroacise,
ku u shqua per punimet tij ne Dal-
maci [Kroaci-Rab, Zare, Llubon-
ik, Split, Trogir, Tremite], etj, por
edhe ne Itali -Ankona. Ne kete
periudhe, pjesa me e madhe e
treves se Kurbinit sundohej nga
Topiajt me qender ne Durres. Me
keto histori e tradita do te rritej e
edukohej Ndue Lleshi e pasard-
hesit e tij te familjes se madhe
Lleshi dhe Quni. Me gjithe vesh-
tiresite e jashtezakonshme te sun-
dimit turk kjo familje u detyrua
disa here te levize duke nderruar
vendbanimin [Rranza-1478, Nua-
je-1500, Selite e Madhe 1650, Se-
lite – Tallesh 1655, Delb-
nisht 1700, Gjorem 1891,
Delbnisht 1892] dhe nje
pjese e familjes per t’u
mbrojtur nderroi dhe
mbiemrin nga Lleshi ne
Quni [1655], por asnje-
here nuk u pajtua me
pushtuesin, asnjehere nuk
e ndryshoi besimin kato-
lik dhe kurre nuk e brakti-
si Kurbinin, sepse per ta
Feja dhe Atdheu nuk
nderroheshin me asgje.
Ne vitin 1848 Arqipesh-
kevi i Durresit Raffaele
D`Ambrozio e zhvendosi
Seline e Arqpeshkevise
nga fshati Kurbin ku
ndodhej kisha e Shen
Premtes [sot Gallate], ne
Delbnisht, dhe menjehere
hapi Shkollen Shqipe
[Kolegji] ku pergatiteshin
prifternjte e ardhshem, qe
do te sherbenin ne kishat
 Pjeter Ndue Lleshi Djali i pare Gjet Pjeter Lleshi

Ndue Pjeter Lleshi (djali i dyte) dhe Ndrec Pjeter Lleshi (djali i trete) Djali i katert Gjon Pjetr Lleshi

katolike nen juridiksionin e Ar-
qipeshkevise se Durresit, e cila
shtrihej qe nga Lura deri ne Pre-
veze te Epirit [CAMERISE].Ne
kete shkolle e cila nen kujdesin e
Arqipeshkevit D’Ambrozio deri
ne vtin 1859 ka funksionuar si
seminar, sepse akoma nuk ishte
hapur Seminari Papnor i Shko-
dres, do te kishte fatin te studionte
dhe Ndue Lleshi, se bashku me
nxenes te tjere qe me vone do te
beheshin jo vetem klerike e dre-
jtues te larte te Kishes Katolike,
por dhe patriote te medhenj, si
Imzot Prend Bardhi, Imzot Pashk
Trokthi, Imzot Nikoll Kacorri,
dom Ndue Lleshi, etj. Puna e
madhe qe Arqipeshkevi D’Am-
brozio kishte bere ne ringjalljen
besimit katolik dhe hapjen e
shkollave shqipe u vleresua shume
edhe nga konsulli Austro-Hun-
garez ne Greqi, Johan George
Vonn Hahn, i cili vizitoi Delb-
nishtin ne vitin 1863. Pas mbarim-
it te studimeve ne vitin 1865, me
mirekuptimin edhe te Arqipesh-
kevit Raffaele D’Ambrozio, duke
qene se Ndue Lleshi ishte djal i
vetem, vendosi te mos vazhdonte
rrugen per klerik, por te ndihmon-
te ne punet e Arqipeshkevise, si
dhe ne mbarevajten e Kolegjit,
furnizimin me libra te saj krye-
sisht nga Shkodra se bashku me
Zef Krajen, i cili merrej dhe me
tregeti. Angazhimi i tij me pune e
detyroi motren e tij Dilen, te mer-
rte vendimin per te mos u martuar,
e sipas zakonit te lashte qe ruhej
ne treven e Kurbinit, ta shpallte
veten’’ burrneshe’’, duke marre
njekohesisht dhe emrin Pjeter.
Kjo behej zakonisht per te mbaj-

Revista MIQËSIA I  31
tur ekonomine e per te ndihmuar
familjen, ne disa pune qe u tako-
nin burrave ne rastet kur ata mun-
gonin. Arqpeshkevi D’Ambrozio
:’’Ne baze te nenit 9 te rregullores
se re, te nenshkruar nga Porta e
Larte, ne marreveshje te plote me
legatat Europiane ne Kostandino-
poje, misionet kishtare dhe mu-
daget e huaja, kishin te drejten e
nje prokurori dhe perkthyesi, nen-
shtetas ottoman. Keta gezonin te
drejten e nenpunesve dhe privi-
legjet e mbrojtjes kohore’’,
mbeshtetur ne to, me 04/01/1867,
emeroi Zef Krajen prokuror dhe
Ndue Lleshin perkthyes te Ar-
qipeshkevise se Durresit me Seli
ne Delbnisht. Hapja e shkollave
shqipe ne Delbnisht ne vitin 1856
si dhe ne Tirane e Durres ne vitin
1872, u be nga Arqipeshkevi
D’Ambrozio me emrin si shkol-
la’’latine’’, pasi pushtuesit turq
nuk lejonin hapjen e shkollave
dhe mesimin e gjuhes shqipe.
Mesimi ne gjuhen shqipe behej ne
fshehtesi te plote pasi kleriket,
mesuesit dhe ata qe benin fur-
nizimin me materiale shkollore
ndiqeshin nga autoritetet turke.
Nder me te kercenuarit dhe rrezi-
kuarit ne misionin e tyre ishin me-
suesit dom Ndue Lleshi ne Tirane,
dom Gjok Brijaj ne Durres dhe
Ndue Lleshi e Zef Kraja qe mer-
reshin me transportin e librave
nga Shkodra ne Delbnisht, e me
pas shperndarjen e tyre ne shkol-
lat e tjera. Punen e madhe ne
fuqizimin e kishave katolike dhe
hapjen e shkollave e mesimin e
gjuhes shqipe do ta vazhdonte me
tej Arqipeshkevi Prend Bardhi
nga Delbnishti, pas doreheqjes se
Imzot Raffaele D’Ambrozio ne
vitin 1892. Menjehere, duke pasur
ne krah nje njeri te besuar, trim,
me shkolle e me pervoje si Ndue
Lleshi, te dy patriote nga Delb-
nishti, Arqipeshkevi Prend Bardhi
hapi shkollat shqipe prane famul-
live ne Lac me 1900, me mesues
At Shtjefen Gjeqovin, ne Milot
32 I Revista MIQËSIA
dhe Rreshen ne1902, me mesues
dom Ndue Lleshin e dom Mark
Vasa. Ne vitin 1904 vizitoi Seline
e Arqipeshkevise se Durresit ne
Delbnisht, mikesha e madhe e
shqiptareve znj. Edit Durham, ku
Ndue Lleshi pati fatin te takohej e
ta njihte ate, me punen ne Arqipe-
shkevi, traditat ne Delbnisht,
Kurbin, etj. Si vizionar e diplomat
i madh qe ishte, Arqipeshkevi
Prend Bardhi filloi nxitjen e rezis-
tences antiosmane ne Kurbin,
duke mos pagur taksat, mbajtjen e
kuvendeve lokale e nderkrahi-
nore, si ne, Selite, Skuraj, Lac,
Delbnisht, Gjorem, Tallajbe -
Kruje, Larushk-Fushe-Kruje, etj.
me njerezit e tij me te afte Dom
Nikoll Kacorrin e At Shtjefen
Gjecovi, bashke me patriotin e
madh Gjin Pjetri e kreret e
Kurbinit. Me emerimin e Dom
Nikoll Kacorrit famullitar ne
Durres nga Arqipeshkevi Prend
Bardhi, filloi dhe organizimi per
luften kunder pushtuesve turq, ne
Kurbin e mbare vendin. Mesimi
ne gjuhen shqipe ne Shkollen e
Delbnishtit, marrja pjese ne ku-
vende si dhe aktiviteti i klerikeve
Dom Nikoll Kacorri e At Shtjefen
Gjecovi dhe perkthyesit te Ar-
qipeshkevise Ndue Lleshi, kishin
rene ne sy te autoriteteve turke, te
cilet kishin vene njerez qe te
ndiqnin levizjet e tyre dhe po
kerkonin qe t’i arrestonin me cdo
menyre. Kjo situate e detyroi
Klerin Franceskan qe ta transfer-
onte patriotin e madh At Shtjefen
Gjecovi, ne Zare te Kroacise ne
dhjetor te viti 1905, por ky patriot
i madh do te kthehej e te merrte
pjese pa marre parasysh rrezikun,
ne Kuvendin e madh te Delbnish-
tit te 5/6/7 gushtit 1906. Ketij
rreziku nuk i shpetoi Dom Nikoll
Kacorri, i cili do te rrihej ne mes
te Durresit ne vitin 1905 dhe do te
arrestohej ne Shijak ne vitin 1907
nga turqit, e pas dy vitesh burgim
lirohet me nderhyrjen e Arqipesh-
kevit Prend Bardhi e te ministrit te
Jashtem Austrohungarez Bertold,
tek Porta e Larte ne Stamboll. Ky
rrezik e detyroi Ndue Lleshin dhe
familjen e tij qe te levizte nga
Delbnishti e te strehohej ne Gjo-
nem te Kurbinit , tek famija Sha-
floqi, pasardhes te familjes se Ta-
nush Karakuqit nga fshati Kuqna
[Kuqani], familje patriotesh, ko-
mandant i Kalase Daules
[Auiles,keshtjelle ilire e perdorur
nga Gjergj Kastrioti], luftetar ne
Ushtrine e Gjegj Kastriotit –Sken-
derbeu se bashku me Gjergj
Lleshin [Aleksi]. Me kete familje
me bese, trimeri e bujari na lidhte
nje miqesi e vjeter qe nga viti
1467 kur jetonim ne fshatin Kuq-
na [Kuqani], vendbanim qe nuk u
perdor me nga pasardhesit e
familjes Lleshi [Aleksi], per sh-
kak te demtimit te truallit e kul-
lave nga erozioni, si dhe zaptimit
te tokave nga te ardhurit sipas lig-
jit te Timarit qe zbatohej nga tur-
qit. Meqenese se familja Shafloqi
ishte kthyer ne besimin mysliman,
Ndue Lleshi mendonte se e kishte
me te mbrojtur familjen, pa rene
ne sy te spiuneve te turqeve qe e
ndiqnin nga do, ndersa vete ai
vazhdonte aktivitetin patriotik.
Kjo situate zgjati per gati afer nje
vit, derisa merret vesh nga au-
toritetet turke se ku strehohej
familja e tij dhe u kerkohet qe te
tregojne dhe dorezojne njeriun e
’’pa fe’’ Ndue Lleshi e te ktheheni
ne myslimane, ne qofte se do te
qendronit ne fshatin Gjonem. Ne
nje situate te tille dalin ne pah
cilesite e larta te Ndue Lleshit e
familjes se tij, te cilet vendosen ti
qendrojne besnike idealeve te te
pareve, besimit katolik dhe lufte
me cdo pushtues per mbrojtjen e
Atdheut. Me ndihmen e Arqipesh-
kevit Prend Bardhi behet e mun-
dur strehimi i familjes , ndersa
Ndue Lleshi do te vazhdonte akti-
vitetin patriotik ne menyre ilegale
deri ne vitin 1905, kur zbulohet
dhe arrestohet nga pushtusit turq
ne Shkoder, se bashku me nje pje-

star te familjes Skura e nje pjestar
te familjes Doqi, familje patri-
otesh te shquar e me histori te
lashte. Shkak per arrestimin u
bene librat ne gjuhen shqipe, te
cilat kishin ardhur nga Milano ne-
permjet tregtareve ne Shkoder
dhe Ndue Lleshi tradhetonte veten, familjen, bash-
me shoke po trans- keluftetaret, amanetin e te pareve,
portonin e shpern- ate per te cilen ai ishte betuar, per
danin neper shkol- FE e ATDHE. Amanetin e tij e ak-
lat e Arqpeshkevise tivitetin patriotik do ta vazhdonin
se Durresit, si dhe deri ne fund te jetes se tyre dy
disa arme per djemte dhe dy kusherinjte e tij,
kryengritesit ne Pjeter e Pal Ndue Lleshi, Dod e
Kurbin. Duke qene Nikoll Bardhok [Lok] Quni, pjes-
ne listat e te shume marres ne kuvende e ne Kryengrit-
kerkuarve, Ndue jen e Kurbinit, qe kulmoi me vras-
Lleshi lidhet me jen e Bimbashit [komandatit] turk
zinxhire ne kembe nga Pal Ndue Lleshi tek Teqja ne
e ne duar dhe ter- Shullaz, si dhe me ngritjen e Fla-
hiqet pas karvanit murit ne Milot, me 26 Nentor
te xhandareve turq 1912, ku Pjeter Ndue Lleshi ishte
per qindra kilome- firmetar ne Kuvedin e Shpalljes se
tra,qe nga Shko- Pavaresise ne Kurbin. Vdekja
dra, per t’iu dore- prej torturave makabre te turqeve
zuar autoriteteve te dhe qendresa heroike e patriotit, e
qeverise turke ne atdhetarit Ndue Lleshi, bene je-
Kruje, i masakruar, hone te madhe ne mbare treven e
i terhequr zvarre, Kurbinit e te Arqipeshkevise se
ku i ishte zhveshur Durresit, ku populli qe aq shume e
mishi e i kishin dale kockat e kra- deshti e perjetesoi ne memorien e
harorit. Megjithese ne nje gjendje Tij, si te pavdekshem, me vargjet;
te tille patrioti Ndue Lleshi nuk ’’Aj Ndue Lleshi syne e zi/ per pa
kerkonte meshire, sepse kjo do te u djeg e pa u ba hi/ nuk e kthej
thoshte te pranoje kushtet e kishen n’xhami/ nuk nderroj fene
pushtuesve turq, do te thoshte te nuk nderroj Shqiperine,’’
Revista MIQËSIA I  33
 NJERIU I MIRË – INXHINIERI I TALENTUAR
= NË KUJTIM TË INXH. MARTIN GECAJ, QE U NDA KËTO DITË NGA JETA =
Shkrimin me titullin e parë e kam
shkruar në vitin 2006, e botuar
po këtë vit në librin “Krenari për
vendlindjen” - Triptik për Ni-
kaj-Mërturin. Ka qënë e mbetet një
ndër intelektualët më të shquar të
Tropojës e më gjerë, i mirënjohur
për arritje e suksese në profesionin
e tij, për një familje shembullore,
për vlera të spikatura pozitive
e ura komunikimi, i cili do të
mbahet mend e kujtohet gjatë.
Në jetën e përditshme ndeshim
në heronj të vërtetë që meritojnë
nderim e respekt të veçantë, siç
ndeshim ‘heronj” mburravecë e
me kokën përpjetë. Më e vështira
është të zbulojmë ata të heshturit
e modestët, që gjithë jetën e shkri-
jnë për shoqërinë, pa u ndjerë e pa
u mburrur. Zbulimi i këtyre vler-
ave do të jetë një shërbim i madh,
jo vetëm për komunitetin, por
edhe më gjerë. Afirmimi i shem-
bujve të tillë është më shumë nder
e vlerësim për ne, se sa për ata. Po
mundohem të sjell një shembull
të gjallë, i ndodhur para rreth 30
vitesh më parë (tashmë janë bërë
mbi 40 vite), shumë i vlerësuar në
atë kohë nga personeli inxhinie-
ro-teknik e punëtorët e hidrocen-
tralit të Fierzës.
…Është marsi i vitit 1978. Pun-
imet në hidrocentralin e Fierzës
kanë përparuar shumë. Edhe në
sheshin, ku do të ndërtohet Kulla
e Portalit të tunelit të shkarkimit
Nr. 3 vazhdojnë punimet e gërmi-
met. Nga këto punime është shka-
ktuar prishja e ekuilibrit natyror të
shpatit malor. Për rrjedhojë janë
shkaktuar shtatë çarje, ku e fundit
ishte më aktive, çka do të thotë se
ajo është shtytëse. Në pamjen e
parë këto fakte që përshkruam
34 I Revista MIQËSIA
duken të ftohta e pa shumë emo-
cion.( Kështu e kashkenca, por
vlerat janë të mëdha).
Por syri i punëtorëve e special-
istëve shohin një problem, ndon-
jëri dyshon për diçka serioze, po
gjithçka në kuadrin e hamend-
jeve. Dukej vetëm maja e ajsber-
gut, bile shumë më pak. Para tyre
qëndronte një problem shumë
serioz e i ngutshëm: bëhej fjalë
për një masiv dheu, qindra metra
kub, i cili mund të rrëshqiste nga
çasti në çast, duke rrafshuar çdo
gjë e mbi gjithçka jetë njerëzish,
ndoshta, me qindra punëtorë e
specialistë, pa përmendur mak-
ineritë e shumta. Dyshimet për
një tragjedi të mundshme kanë
ardhur duke u rritur. Ka filluar
shkallë-shkallë, qysh te personeli
inxhiniere-teknik i sektorit, duke
vazhduar në atë të kantierit, dre-
jtorisë së Hidrocentralit e deri në
Ministrinë e Ndërtimi. Tashmë,
gjendja është drithëruese; ajo ka
përfshirë jo vetëm dikasterin,
por edhe Kryeministrinë. Alarmi
tund karriget e pushtetarëve më
të lartë. Me urgjencë mbërrijnë në
Fierzë : zv. Kryeministri Pali Mis-
ka dhe Ministri i Ndërtimit Rrah-
manHanku, të shoqëruar nga inx-
hinierët më në zë të Republikës,
nga ndërmarrjet e specializuara,
gjeologji-gjeodezi për studime
gjeologo-inxhinierike. Takimin
e parë e bëjnë me drejtorin e Hi-
drocentralit, Emin Musliu. Pas
informacioneve të çastit, shkojnë
drejtë e në objekt, aty ku kryhesh-
in punimet, të cilat kishin shkak-
tuar prishjen e ekuilibrit natyror të
masivit malor, duke dhënë çarjet.
Në sheshin e ndërtimit të Portal-
it të Tunelit Nr. 3 ndodhen për-
faqësuesit më në zë të Qeverisë
Shqiptare dhe specialistët më të
njohur të kësaj fushe. Para tyre
është masivi malor; i heshtur, i
rëndë e kërcënues, me ato shenja
drithëruese, si rrjedha e gjakut në
damarët e trupit, a shenjat e llavës
para shpërthimit të vullkanit.
Ballë për ballë ndodhen dukuritë e
natyrës me intelektin e mençurinë
e inxhinierëve, jo vetëm shqip-
tarë, por edhe kinez. Krahas tyre
është autoriteti i madh i shte-
tit. Natyra duket e pamposhtur,
por edhe njeriu me arritjet e tij
është zot i natyrës. Pra, balla-
faqimi bëhet jo vetëm me natyrën,
por edhe i njeriut me njeriun, i
mençurisë e përvojës me njëri-
tjetrin. Beteja është e hapur. Inx-
hinierët kinez kishin një përvojë
të madhe pune në hidrocentrale.
Besimi në aftësitë e tyre profesio-
nale ishte i padiskutueshëm. Men-
dimi i tyre për të hapur një galeri
e për ta mbushur atë me hekur e
beton, pra për ta bërë në një farë
mënyre “gozhdimin” e planit të
rrëshqitjes, gati-gati po merrej në
vlerësim për zbatim. Por, kryer-
ja e punimeve të propozuara nga
ana e tyre, kërkonte një punë rel-
ativisht të gjatë, deri në 4-5 muaj.
Atëherë, kur po piqej mendimi e
dukej se problemi po gjente disi
zgjidhje, shfaqet në pikën më
kulmore ai njeriu i heshtur, me
profesionalizmin e aftësitë, me
mençurinë e thjeshtësinë, i cili
shpërndan mjegullën e shkëlqen
si drita e diellit. Kjo nuk është
ëndërr, as u bë si me magji. Ka një
prej ardhje, ka një rrugë të gjatë e
të vështirë të dijes e të punës. Pa
harruar atë dramën e mbetur pezu-
ll, ku personeli inxhiniero-teknik
janë në mes jetës e vdekjes, duhet
të tregojmë diçka nga jeta e atij,
që u bë shpëtimtari i asaj situate.
Quhej Martin Lulash Geci, i pa-
sionuar pas shkencës qysh në
shkollën e mesme dhe me rezu-
ltate bindëse në shkollën e lartë.
Kishte punuar 4-5 vite punë të
suksesshme në Hidrocentralin e
Fierzës, duke studiuar jo vetëm
përvojën shqiptare, por edhe atë
të huaj. Zotërimi i gjuhëve të
huaja: italisht, frëngjisht dhe an-
glisht, ishte një bazë e shëndoshë
për t’u njohur edhe me përvojën
botërore. Për 2 muaj, me syrin
e mprehtë e vlerësues qysh në
dhënien e shenjave të para në
shpatin malor, ai nuk toleroi as
nuk nënvlerësoi asnjë dukuri sado
e vogël qe…Vëzhgim në objekt e
thellim në literaturë. Studioi një
material në gjuhën frënge, i përk-
thyer nga gjuha japoneze, në një
kapitull të të cilit trajtohej edhe
fenomeni i rrëshqitjes. Duke zba-
tuar me përpikëri atë metodolog-
ji studimi, në kushtet konkrete të
terrenit, Martini vuri në kontroll
të përditshëm çarjet e shfaqura
në objektin e lartpërmendur. Ky
studim i rreptë shkencor, inten-
siv e relativisht i gjatë: llogaritjet
e krahasimet e përditshme e të
përjavshme, të bëra disa herë me
oponencë brenda vetvetes, krijuan
bindjen e plotë në konkluzionet e
tij, ndonëse ai shprehet me mod-
esti e sinqeritet pas 28 vitesh:
Debati zhvillohej rreth orës 9.00
të mëngjesit. Sipas llogaritjes së
kryer nga ana ime, rrëshqitja do
të ndodhte në orën 19.00 të asaj
dite. Isha mjaft i tensionuar e ki-
sha vetëm 2 vjet përvojë pune për
problemet gjeologo-inxhinierike
të Hidrocentralit. Kisha njëfarë
ndrojtje të shprehja mendimin
tim, aq kontradiktor me të gjithë
pjesëmarrësit në atë debat. Ishte
hera e parë, që kryhej një llogarit-
je e tillë. Me gjithë bindjen shken-
core, nuk kisha sigurinë e plotë se
do të ndodhte vërtetë rrëshqitja.
Në ndërgjegjen time më brente
pyetja: po sikur të ndodhte rrësh-
qitja, do të jetë në gjendje shpirti
im të përballojë tragjedinë, që do
të shkaktonte ajo?! E, për të mos
e mbajtur atë barrë të rëndë në
ndërgjegjen time, u shpreha me
vendosmëri e ndrojtje…Sapo u
shpreha, zv.Kryeministri urdhëroi
të ndërpritej puna menjëherë e
të shikonim, nëse do të ndodhte
rrëshqitja. Të them të drejtën orët
e pritjes për mua ishin orë ankthi,
për faktin se në atë debat isha më
i riu në moshë e me përvojë më të
paktë se ata. Për të mos e zgjatur
më, në orën 19.02 dhanë shenjat
e para dhe në 19.05 ndodhi rrësh-
qitja e masivit malor. Rrëshqitën
vrullshëm si ortek i zi, qindra me-
tra kub dhe, gur, lisa e materiale
të tjera. Te të pranishmit ishte e
vështirë të përshkruheshin ato
ndjenja të përziera: gëzim, en-
tuziazëm, befasi, keqardhje për
dëmin, por edhe krenari. Për mua
qe kënaqësi shpirtërore, që mën-
januam një tragjedi; në të njëjtën
kohë, ishte edhe një shtytje për të
studiuar dhe punuar më me dev-
otshmëri”.
Duke dëgjuar me vëmendje
këtë rrëfim, në mendjen time bëja
një paralelizëm ndërmjet Martinit
e një bredhi, i cili rritet pak e nga
pak, pa u ndjerë. E vjen një ditë,
që nuk e mposhtin as rrebeshet,
as furtunat, por qëndron kryelartë.
Për ngjarjen, shkrimtarja Shpre-
sa Vreto pat shkruar në romanin
e saj me titull “Vit i paharruar”.
Martini është dekoruar edhe nga
Presidiumi i Kuvendit Popullor i
asaj kohe. Është vetë zona që me
traditën, klimën e terrenin, har-
monizon në mënyrë të përkryer
madhështinë e natyrës, me botën
e pasur shpirtërore të banorëve të
saj: njerëz të thjeshtë, arsimdashës
e punëtorë të palodhur, me të cilët
kemi të drejtë të krenohemi.
Martini ishte bir i thjeshtë, por i
shquar i Nikaj-Mërturit. Gjithë
jetën ai e ka lidhur me profesionin
e tij të inxhinierit. Ka shëtitur
botën, si i thonë fjalës, qysh në
kohën e monizmit dhe në vitet e
demokracisë. Është domethënës
edhe ky fakt: kur gati e kisha
përfunduar këtë libër për botim,
u takova përsëri me Martin Ge-
cajn. Ndër të tjera, ai më tregoi:
“Nuk kam vetëm 2-3 ditë, që u
ktheva nga një udhëtim në Kinën
Jugore. Në këtë shtet-kontinent,
kam shkuar edhe herë të tjera, por
kësaj radhe udhët ajrore e tokësore
ishin më të gjata, prandaj u lodha
shumë. Megjithatë jam i kënaqur
se i përmbusha qëllimet që i kisha
vënë vetes në punën time të lirë”.
Inxhinieri i ndjerë, në moshën 70
vjeç, është ndarë nga kjo jetë me
5 qershor 2020.
Revista MIQËSIA I  35
 POEZI PËR PROFESORIN E ASC. ALI TONUZIN
NGA POETI - BASHKIM AJAZI - KURBIN 2021

FORTË PO SHNDRIT DJELLI DHE HANA BREZ PAS BREZI E DJAL MAS DJALIT
PËR NJË DJAL QË KA LINDE NANA QË NA SOLLI SYT E BALLIT
KA RRIT NANA I DJAL DIBRANË TË UROJNË PLEQ E T’RI
E NJEH KOMBI ANË PËR ANË BURRA E GRA DHE FEMI

NGA PRISHTINA E NË TIRANË MREN E JASHT E NË ITALI

QË NGA JUGU NË VERI QË NA SJELL DRITË NË SY
ANË PËR ANË KU I THONË SHQIPËRI ME BLUZ T’BARDHË T’KA LIND KJO NANË
DERI LARG NË MAQEDONI DORA E ZOTIT JE N’TIRANË

DY FJAL ZEMRE DU ME I THANË QYSH T’RRITI DERA E SHPISË

SE JE AS ME ZEMER T’GJANË PROFESOR FATI I SHQIPNISË
ZEMER T’GJAN E T’FORT SI GURI ME KULTUR E ZEMER BURRI
RROFTË E QOFTË ALI TONUZI DRITA SYNIT ALI TONUZI

KUSHTUAR NIKOLIN LLESHIT

Nat Delmisht nje kulle e rralle
Po naj rrin detit per balle
Ka rrit cuce e ka rrit djale
Kan jetu me faqe t’bardhe
Nderi e djersa u n’drit e ne balle
N’lufte e n’pune jane fitimtare
Shpate e pushke pene i deshi
Ne Dilmisht familja Lleshi
Nga kjo dere del Nikolini
Lum e lum qe e ka Kurbini
President i firmes Alba
Mjalte per goje i del fjala
Biznesmeni shume punoje
Qindra vete punetore punsesoje
Djem e vajza, burra e gra
Si n’tan Shqipenine ne pune i ka
Lum si e ka baba e nana
Te njef Vlora e Tirana
Djersa jote qel mbi toke
Nga kurbini deri ne Vlore
ka djem te tjere qe i rrit kjo dere
si bilbiliat ne pranvere
i pershent jeta me zemer
Neper breza burrat me emer
nga ky gjak lind NIKOLIN
zambak kohe me gjak Kurbini
Nga ; BASHKIM AJAZI

36 I Revista MIQËSIA
 VEPRIMTARËT E KOMBIT NUK VDESIN
ASNJËHERË
Sot në Laç të Kurbinit në Shqipëri
u bën homazhe për Sandër
Ndocin, anëtarin e Shoqatës
së Shkrimtarëve dhe Artistëve
Shqiptarë “Papa Klementi XI Al-
bani” Suedi. Kryetari i kësaj sho-
qate Hysen Ibrahimi, bashkë me
një delegacion, bëri homazhe dhe
vendosi një kurorë lulesh te varri
i Sandër Ndocit, i cili ndërroi jetë
në fillim të këtij viti, pas betejës
me Covid 19.
“Sandër Ndoci ishte një veprim-
tar dhe humanist i madh, një per-
sonalitet i çmuar. Vepra e tij nuk
do të harrohet kurrë. Ne anëtarët
e SHSHASH “Papa Klemen-
ti XI Albani”, e kemi përjetuar
rënd humbjen e Sandrit. Shkuar-
ja kaq e hershme e tij në botën
e amshueshme, është humbje
për familjen, për ne si anëtarët e
shoqatës dhe për të gjithë ata që
e kanë njohur. Por ai është ndarë
vetëm fizikisht nga ne. Ai do të
jetë gjithmonë në mendjën dhe
zemrat tona”, tha Hysen Ibrahimi
gjatë këtij homazhi.
Sandër Ndoci ishte anëtar i Shoqa-
tës së Shkrimtarëve dhe Artistëve
Shqiptarë “Papa Klementi XI Al-
bani”, prej vitit 2015, në bazë të
bashkëpunimit të tij të rregullt në
aktivitetet promovuese të librit
me Shoqatën “Papa Klementi XI
Albani”, Suedi dhe të bashkëpun-
imit me Shoqatën e Miqësisë e
Bashkëpunimit Shqipëri-Itali,
e drejtuar nga presidenti Nikoll
Lleshi. Me këtë rast, Nikoll Lleshi
shprehu mirënjohje për këtë vizitë
të delegacionit të shoqatës “Papa
Klementi”, që kishte ardhur nga
Suedia.
Sander Ndoci
Sandri ishte humanist i madh, një
bashkëpunëtor i devotshëm, një
atdhetar i madh. “Sandri hyn në
radhën e burrave të mëdhenj të
Laçit të Kurbinit, aty ku ka pasur
rrënjët Papa Klementi XI Albani,
i cili një jetë të tërë kishte shër-
byer për kombin e tij. Në Laç të
Kurbinit kanë lindur edhe shumë
figura të ndritura të kombit, të
cilat kanë kontribuar për kombin
e atdheun, në forma të tjera. I tillë
ishte edhe Sandri ynë! Gjithmonë
në shërbim të njerëzve të rrethit
të vet e më gjerë, tha ndër të tjera
Hysen Ibrahimi, kryetari i shoqa-
tës “Papa Klementi XI Albani”.
Në delegacion për homazh ishin
edhe anëtarët e shoqatës “Papa
Klementi XI Albani, Idriz Gashi,
Ymrije Beqiri, Nikoll Lleshi,
president i Shoqatës së Miqësisë
dhe Bashkëpunimit Shqipëri –
Itali, si dhe Hyrë Tejeci Murati,
Gëzim Ferati, të shoqëruar nga i
biri i Sandrit, Bjord Ndoci.
Qoftë i përjetshëm kujtimi për
Sandër Ndocin dhe veprën e tij të
madhe!
Përgatiti: Hyrë Tejeci Murati
28 maj 2021, Laç i Kurbinit
Revista MIQËSIA I  37
 CERMONI E BUKUR FESTIVE
NË 60 VJETORIN E LINDJES TË
ZJ. RUDINA CIKO – PROFESORE E MUZIKËS
Me datën 27 Qershor Profesor-
ja e nderuara Zj. Rudina CIKO
mbushi 60 vjete
Në këtë cermoni të bukur festive
që u organizua nga Profesori i
mad hi muzikës Shqiptare z. Zhani
CIKO , bashkëshorti i zj. Rudinës
si dhe me njerzit e familjes të dy
vet ë z. Zhani dhe të zj. Rudina si
edhe të afërmit e tyre , bënë një
38 I Revista MIQËSIA
cermoni vertetë të bukur.
Pas një dreket të shkëlqyer në
Ishullin në Lezhë ku ishte zgjed-
hur vendi më parë çdo gjë ishte
e thjeshtë por sdhumë e bukur në
ato mjedise mjaftë ideale për të
luajtur edhe filma.
Aktiviteti i pasdrekës ishte një
kronikë natyrisht e shkurtër në
monitor mbi jetën dhe veprim-
tarin e saj që në fëmini ajo mer-
rej me muzikën dhe ishte mjaft e
talentuar.
Këto ishin fjalët e profesores saj e
cila foli gjatë në zbulimin e kësaj
talenteje e për dhuntitë mjaft
cilësore në fushën e muzikës.
Zj. Rudina ka mbaruar Studimet
në Milano të Italisë me nota të
shkëlqyera.
Ajo ka drejtuar koncerte madhësh-
tore në skenat tona në Shqipëri po
kështu edhe në Itali, Francë etj
Ajo ka bashkëpunuar me artistët
nga me të mëdhej të fushës muz-
ikës në botë dhe ka shkëlqyer
kudo në punën e saj. Këto që ne
themi u çfaqen në monitor të një
niveli tepër të lartë. Në monitor
patëm edhe zërin e bukur të vitëve
zj Justina ALIAJ e cila ishte me
disa artiste të tjera.
Në këtë cermoni të festimit të 60
vjetorit Zj. RUDINA CIKO ka
ftuar edhe drejtuesit e Shoqatës
Kombëtare të Miqësisë dhe Bash-
këpunimit Shqipëri – itali nga e
cila ka marrë titullin e Nderit
‘’ ANTARE NDERI’’ të ftuarit
Nikoll LLESHI – Presidenti i
Shoqatës, z. Kol BECI – Sek,
Përgjithëshem
z. PJETËR MATUSHA – Dre-
jtues i Folklorit të Shoqatës, zj.
LEZE RRIKA – Drejtuese e Val-
leve dhe katër vajza të veshura me
kostume kombëtare . Në emerin e
Shoqatës që ato drejtojnë i uruan
zj. Rudina edhe njëqind vjetë të
tjera jetë të lumtur duke i dhuruar
lule të freskëta
e veçantë ishte se dy poetët që
morën pjesë përvec luleve ato
kishin pregaditur edhe proze dhe
poezi
z. Kol Beci reciton prozen e pre-
gaditur vetë për zj. Rudina si dhe
POEZIA Shumë e bukur e pre-
gaditur nga z. Pjetër MATUSHA
.Këto morën duartrokitjet të gjata
nga të pranishmit.Ato do të boto-
hen bashkë me shkrimin
Vajzat e veshura me costume kom-
bëtare nën drejtimin e zj. LEZE
RRIKA KËRCYEN VALLE TË
BUKURA TË KRAHINËS SË
Kurbinit dhe të Zhejës
Pregaditi PJETER MATUSHA
 MIKËS TONË RUDINA CIKO
Urime ditëlindja jote .Gëzofësh 100 pranvera si një
shpend në fluturime
Besnike,burrëreshë ,artiste e profesoreshë me emër
..
Vaditur e rritur me shpirt si kroje kristalesh .
Zoti të fali si një engjull e të bashkoj në jetën
bashkëshortore
me birin e asaj gjinie nga Korca jone e lashtë .Zhani
CIKON që e lindi
një familje pariote e mrekullueshme që lanë gjurmë
për kulturë e dije Kombëtare
që Historia po e ngren në pedestal si atdhetar që
kapërcej shtigjet më të bardha
për kulturën e artit tone Kombëtar
Mike e artë ..RUDINA CIKO ..Shkëlqen si agimet
e mëgjesit ..
Gjithë jetën tënde e ushqen me shpresë..
Mbosht dhimbjen , nuk njeh trishtimin, buzëqeshjen
e dhuron me krenari
moral besë e kulturë njerzore..
Në ditëlindjen tuaj urojnë gjithë brezat që ju dhurove
dije e profesionalizëm
ku sot ata të nderojnë ndërmjet hapsirave ku ndjehen
krenarë
për sukseset që kanë arritur në jetë nga mendja e
dora e praktitura juaj ne fushën
e muzikës tonë shqiptare ..
Bekuar qoftë ai zot që ju fali e ju bashkoj bashkë si
cifti më vigan mbi këtë tokë
Po të kasha për të jëtuar njëmi vjet , juve do ju uroja
dy mi vjet jetë
Se Atdheu ka nevojë për dritëdhënësit e qiellit
medeorë si .Zhani e Rudina Ciko..
Urime ,, Me respekt për ju Kol BECI …

Nga Tirana në Lezhën e lashtë
Kyt ditlindje po e festojm bashkë
Një surpriz për Profesorin
J uroj zonjës 60 vjetorin
Dhe 100 vite me gjitë zemer
Sepse jeni cift me emer
MIRËSEVINI
Keni lindur me muzik
Ju shtoftë vlera dit per dite
Kët muzik në nivel të lartë
Sië e kan tradit Korçartë
Përshëndes zonja RUDIN
Ditë ma të mira do tu vijnë
Ta shijoni lumturin
Pra tju urojmë jetë në emer zotit
Me Zhani CIKON nderi kombit.
Nga PJETER MATUSHA

Revista MIQËSIA I  39
 KENGA E SHOQATES KOMBЁTARE TЁ MIQЁSISЁ
DHE BASHKЁPUNIMIT SHQIPЁRI – ITALI
BASHKЁ ME KЁNGЁN SHTROHET SOFRA
Zbardhon bora bjeshkt e malit
Si qeleshja mbi flok t’ballit
Bashk me kangen shtrohet sofra
Per miqsin hap kraht shqiponja
Mirseerdhet thotё Kurbini
N’tokёn e shjt , n’kёt vend bekimi
Moj Shoqat plot bes burrni
Lidh dy kombe – lidh dy kombe pёr
miqёsi
Siç rrit lulet dheu i tokёs
Po hec shqipja drejt Europёs
Italian e shqiptar
Shtёrngojn duart si vllau me vllan
KUSHTUAR SHOQATËS KOMBËTARE TË
MIQËSISË SHQIPËRI – ITALI
LAÇIT DHE KURBINIT
Munoment ju ngrita që ti shtohetrrita
Unë u nisa nëpër shekujt e brishtë
Me një copë zemër në grusht
Të3 përshtjellur me mall e porosi
Për NËNËN Shqipëri
Për Kurbin dhe Laç
Ju solla bekimin e Papa Klementit
Me porosinë e NIKOLL LLESHIT
Me bekim dhe Uratë
Që ndërtoj ura miqësie
Ndër Shqiptarët shumë jetëgjatë
Zgjoheni ju o motra e ju o vëllëzër
Ejani në vendin e BEKUAR
Në vëndlindjen e Papatit
Këtu në Kurbin se është vend
I lumturuar për gjithë Shqipërinë
Këtu lindi Papa i shenjt
Ju la porosi;
40 I Revista MIQËSIA
Burim zemre e priti Shkodra Nёpёr shekuj rron lashtёsia
Kruja, Lezha , Vlora e Korça Pёr kultur shkruan historia
Pena e art e dituris Ju arbresht e Italis
Gdhendi gёrmat e Arbris Vllezёr e motra tё shqiptarisё
Lumja ti e bukur pranver Refren
Nё muaj prill datё pesёmbёdhjet Burim zemre e priti Shkodra
Atdheut ton i jep urimin Kruja, Lezha , Vlora e Korça
Jeta jon me perendimin Pena e art e dituris
Gdhendi gёrmat e Arbris
Refren
Mirseerdhёt thot Kurbini
N’tokёn e shejt n’kёt vend bekimi
Moj Shoqat plot bes burrni
Lidh dy kombe – lidh dy kombe pёr
miqёsi
Respekt dhe dashuri
Për vllezërit e motrat
Ta duani NËNËN Shqipëri
Në megrim larg të tret dheu
Atje në Suedi shumë Shqiptar ke
Shoqata Papa Klementi
Të përqafuar e ndërtuan
Amanetin e Dr. IBRAHIM RUGOVËS
Mos harroni Papa Klementin – Albani i XI
Ndërtojeni këtë kujtim në zemrat tuaja
Se është i BEKUAR dhe i lumtur
Me porosi për vllazëri e miqësi
NIKOLL LLESHI shpirti tu bëftë dritë
E dije në gjthë Shqipëri
POETI; IDRIZ GASHI – SUEDI
Me 28 05.2021
 NËN KUJDESIN E Z. TONIN PRENDI PËRFUNDON
ARKIVI I FOTOGRAFISË TË 30 VJETORIT TË SHOQATËS
KOMBËTARE TË MIQËSISË SHQIPËRI – ITALI
Puna dhe kujdesi i intelektualëve
i japin gjithëmonë vlera misionit
që merr përsipër të drejtojsh
Si pjesë e Shoqërisë Civile janë
veçanerisht Shoqatat jo Fitim Pru-
rëse qe intelektualët merren me
pasqyrimin e vlerave të misionit
që ato drejtojnë.
Nuk janë pak por 30 vite pune,
jashtë orarit të punës që paguhesh,
pra të drejtuesit pa pagese si dhe
kohën dhe përkushtimin për të
bërë mirë për të pasqyruar vlerat
e misionit.
Kjo më të vertetë është një punë e
lodhëshme dhe shumë cilësore që
jo kushdo e realizon.
z. Tonin PRENDI një misionar i
Shoqatës Kombëtare të Miqësisë
dhe Bashkëpunimit Shqipëri –
Itali ka punuar fort me pasionin e
Tij për realizimin e këti misioni.
Ai ka arritur edhe më m,bështet-
jen e z. Isuf Myrtaj të bëjë filmim-
in e aktivitetit të gjithë takimeve
ku ai ka qënë i mundur të marri
pjesë.
Me rastin e 25 vjetorit z. Tonin
PRENDI me studion e tij ‘’ SAM-
UEL’’ e njohur nga të gjithë për
realizimin e shumë takimeve
të që zhvillohen si dhe në raste
gëzimesh familjare ai mbetet me
i njohuri..
Duke qënë shumë i përkushtuar
në realizimin sa më mirë të këti
misioni ai, pra z. Tonin PRENDI Po kështu unë vlersoj shumë
i propozon Presidentit të Shoqa- bashkëpunimin me televizionin
tës që të përfundojmë Arkivin e e Lezhës i cili ka trasmetuar të
FOTOGRAFISË së 30 vjetorit gjitha kronikat e takimeve tona pa
të kësaj Shoqate që ai shporehet asnjë lek që nga viti 2001 që kjo
se do punoj natë e ditë për ta re- Shoqatë ka SELIN e saj qendrore
alizuar. E kam për nder thotë që Kombëtare. Me ish Administrator
jamë ngarkuar nga Presidenti Ni- z. FRED STAKAJ dhe zj. OLTA
koll Lleshi që unë ta realizoj këtë PAJA si dhe të Administratorit që
arkiv sipas kujdesit e pasionit është tani z.ERVIS PAJA me sta-
Tim. fin e Tij.
Duke qënë se Studio e z. Tonin I falenderoj pa masë këto drejtues
është afer Shumicës Ushqimore me vlera
në Lagjen nr.1 me Administrator
z. KOL STOJANIN është një fat PRESIDENTI
për të sepse ai e ndihmon edhe
finaciorisht për disa nga nevoi-
jat që i dalin z. Tonin. E si për ta
ngacmuar miqësisht Kolën i thotë
ti ke detyrim sepse Presidenti të
ka thënë MIRNJOHJE që më keni
ndihmuar.
Para tre vitesh z. TONIN PREN-
DI është shpallur nga Kryesia e
Shoqatës ‘’ANTARË NDERI
‘’ i kësaj Shoqate me propozim
të Drejtorisë Kulturës së kësaj
Shoqate nga z. ISUF MYRTAJ –
DREJTOR.
Kurë Shoqëria Civile ka në Struk-
turat Drejtuese intelektual të till ,
ato janë një vlerë për të.
Unë që e njoh nga afër z. TONIN
PRENDIN jam i bindur se ai këtë
punë e ka me dëshirë dhe nuk do i
largohet këti misioni
Revista MIQËSIA I  41
 QENDRA SHQIPTARE E SYVE NË TIRANË
Takimi im i parë me Kirurgun po i sherbejnë njerzëve ditë e natë
Prof.Asc. ALI TONUZI – Kirurg për ti sjellë gjënë me të shtrejtë
vitreoretinal me bëri që të krijoj SYTË E BALLIT.
besim të plotë se do të shikoja Zoti ju ndihmoftë në punën Tuj
normalisht. Një bised shumë fisnike që bëni për njerzit të gjithë
njerzore me edukat e kultur moshave
profesionale me bëri të shpresoj Mënjëherë Kryesia e Asamblesë
dhe të besoj se do rregullohet miratoj propozimin Tim që tu
shikimi . jepet titullin
Bëra operacionin në njërin sy
hoqa perden dhe pas tre javësh “ANËTAR NDERI”
edhe tjetrin dhe kurrë nuk do ta të Shoqatës sonë
kisha besuar se unë do arrija të
Kjo qendër e Shqiptarëve por edhe shikoja në këtë menyrë sikur të Nga NIKOLL LLESHI – President
e njerzëve të tjerë jashtë kufijëve isha 25 vjeç. i Shoqatës Kombëtare të Miqësisë
të Shqipërise janë duke punuar Këto janë njerz me duar të arta që Shqipëri - Itali
me përkushtimin me të madhë në
përballimin e shumë kërkesave
që vijnë nga rrethet e Shqipërisë,
të Kosovës, Maqedonia Veriut
si edhe nga Italia, por Stafi me
përkushtimi dhe shërbimin e
kulturuar dallojnë nga sherbimet
që kjo qëndër ofron
Ardhja në këtë Qendër i vizitave
të Syve nuk është se ndodhet në
qendër të Tiranës se edhe aty afër
ka edhe të tjerë të këti profesioni
shumë delikat.
Vetë popolli ka thënje të tijë që
i vlersojnë sytë.’’E dua si Sytë
e ballit’’ betohen ‘’ për sytë e
ballit’’etj. Mua më rrekomanduan
miq të mijë që kishin pas
problem me sytë që vizitou tek
‘’KOMPLEKSI HALILI’’ në
rrugën e Dibres tek ‘’Selvi’’ se aty
do gjeni mjekun po nga Dibra me
oregjin që do mbeteni i kënaqur
nga vizita e Tij.
Që në fillim pashë që Drejtorja
e kësaj Qendre Dr. ORJETA
TONUZI me profesion
Otorinolarinologe kishte krijuar
ambjente pune për stafin Dr. Besa
Voka,Dr. Aurora Pecaku të cilat
ishin të shumë të kujdesura për
pacientet. Kjo gjë konstatohet që
në vajtjen këtu.Stafi shërben në
menyren më profesionale dhe të
kulturuar që të bëjnë të mbetësh
miq me ta.

42 I Revista MIQËSIA
 TË JETOJSH ME NDER E FISNIKËRI PËR TI
SHËRBYER NJERZËVE
( NDERIME NË CERMONMINË E VARRIMIT TË MARTIN ÇETINËS NË SHKODËR)
Pas një sëmundje të gjatë u nda
nga jeta i ndjeri Martin ÇETINA
me datën 02 Maj 2021
Në këtë cermoni të varrimit
morën pjesë drejtuesit kryesor të
Shoqatës Kombëtare të Miqësisë
dhe Bashkëpunimit Shqipëri –
Itali z. Nikoll Lleshi – President
i kësaj Shoqate nga Kurbini, zj.
Vjollca JAHAJ nga Shkodra ,
zj.______________ Sekretare e
degës Shkodër dhe z. KOL BECI
nga Mirdita Sek. I Përgjithëshem
i Shoqatës Kombëtare të Miqësisë
Shqipëri – Itali.
Martin ÇET-
INA ishte
i zgjedhur
Kryetar i degës
Shkodër prej
pesëmbëdhjet
vitesh dhe me
organizimin e
ri të Shoqatës
z. Martin u zg-
jodh Drejtor i
të gjithë treves
së Veriut të
Shqipërisë për
këtë Shoqatë.
Për 10 vitësh në këtë detyrë ishte dha nje kontribut të madh në atë
një organizator mjaftë i mirë dhe kohë të vështirë, ku tereni dhe kli-
kishte njohje dhe mbështetjen e ma malore e bënin mjaf të vështirë
njerzëve ne komunitet. Ai ishte punën dhe jetën e banorëve të
dhe mbetët një njeri i vlerave që kësaj krahine. Në vazhdim të
ai përcoj në misonin e kësaj Sho- karjesës tij në vitin 1970 emërohet
qate. Drejtor i Shkollës Abat.
z. Martin vinte nga një karjere Edhe pas daljes në pension në
të pasur dhe njohje si përson por vitin 2002 aktiviteti dhe veprim-
edhe si një familje shumë e lartë. taria e tijë nuk pushoj deri kur u
Ai punoj në shumë sektore. nda nga jeta…
Mbaroj arsimin e mesëm në KOL BECI – SEKRETAR I
‘’Normalen e Elbasanit’ PËRGJITHËSHEM I SHOQA-
Me 12 dhjetor emerohet Kryetar TËS KOMBËTARE TË MIQË-
i Koperativës LEKAJ Si njeri i SISË SHQIPËRI - ITALI
shkolluar dhe familje me vleëra
Revista MIQËSIA I  43
 U nderuan me tituj “Antar Nderi”
Onorati con il titolo “Membro d’Onore”

44 I Revista MIQËSIA
Revista MIQËSIA I  45
46 I Revista MIQËSIA
Revista MIQËSIA I  47
48 I Revista MIQËSIA
Revista MIQËSIA I  49
 Takime Pune & Festive / Incontri di lavori & Festivo

Cermoni fejese tek Restorant Deja ne Laç, Vau Dejës, me dy te rinje Shqiptar qe jetojne e punojne ne Itali.
Klodjana, vajza e z.Zef Marvukaj nga Zagora Malsia Madhe me Marinin, djalin e Gjok Hotit ne Mamurras Kurbin.

50 I Revista MIQËSIA
Revista MIQËSIA I  51
52 I Revista MIQËSIA
Revista MIQËSIA I  53
54 I Revista MIQËSIA
 Sponsorët e Revistës Nr 10
SPONSOR KRYESORË
Z. Pjetër Nikolli - Drejtor i Revistës Miqësia dhe Kryetar i Shoqatës së Miqësisë
e Bashkpunimit Shqipëri-Itali të rrethit Mirditë i cili është Presidenti i Firmës
“Kthella”.

SPONSOR TË TJERË
Zj. Saranmda ISENI - Av. Suedi
Z. Kadri MORINA - President i INSIG dhe EUROSIG Tirane
Z. Nikoll Ndrec LLESHI - President i Shoqatës Kombëtare
Z. Zhani CIKO - Mjeshtër i Madh i Muzikës Shqiptare
Z. Behar HAXHIU - Kryetar i PD Kurbin
Z. Avni LUCI - Ekonomist, Tiranë
Z. Dëfrim MET’HASANI - Zv.President i Shoqatës Kombëtare
Z. Pjetër NKOLLA - Intelektual, Laç - Kurbin

Kryesia e Asamblesë së Shoqatës Kombëtarë të Miqësisë dhe Bashkëpunimit

Shqipëri - Itali falenderojmë përzemërsisht :

Z.KADRI MORINA
President i INSIG dhe EUROSIG, Tiranë
i cili financoi aktivitetin e 30 - vjetorit të Shoqatës Kombëtare
të Miqësisë dhe Bashkëpunimit Shqipëri - Itali.

Adresa / Indirizzo:
Laç - Kurbin - Albania
Tel: 00355 68 22 79 697
E-mail: anaca_i2@yahoo.com

Revista MIQËSIA I  55
56 I Revista MIQËSIA