Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Num6ricos
‘‘Hacia un州eVO eS†iIo de ense和r y ap「ender′.
Quito置きcuado「
2
rNTRODUCC工ON
Serfa gra†o, Pa「a los∴au†ores, COmP'lar un †ex†o defln'†'VO SOb「e “S'S†emas Num鉦cos’’・ que∴Se
es†a †em品ca `ZS SLlma爪en†e amplla y PO「 lo m'SmO, Se 「equie「e de muchos 。恥e de experlmentaCi6n
Sin emba「go. es hora. de "pone「 orden en los da↑os de nuest「a expe「'enC'a diddc†'Ca.’med-an†e …a
comp-Iac16n de 'deas, refiex-OneS, nO†as y ac†lVldades・ Pa「a efec†os de segu'「 un Cam-nO de ap「end'ZaJe
ex†ensIOneS de los ndmeros na†urales, y ademds por †ener una es†ruc†ll「a algebra'Ca (a用=0, CamPO. en†「e
co爪pほ†i†ud)
“siS†emas Num6「一COS′′. no se presen†a para que usted Ia ap「enda ide memo「ia”′ … Pa「a que la∴adop†e
precip'†adamente, SlnO PClra que enCue面e un modo preciSO de u帥za「lo・ medlan†e p「6c†一CaS 「eflexlVaS
Po「 flneS eStrlC†amen†e dld6c†iCOS, Se ha diVIdldo eI es†ud10 de “SIS†emas Num6ricos`’en s'e†e capi†uIos
Ndme「os Na†u「ales (par†e l). N心me「os Naturales (pa「†e 2), En†e「OS膏ac'Onales.工rrac'Onaies, Reales,
Teo「emas de los n血e「os Reales y CompleJOS ∈n cada uno dee=os se espec'f'Can ias defln'C'OneS bds'CaS・
Los obJe†'∨OS generaies del presen†e es†ud-O Son. P「op'C'ar el uso co「「ec†o de Ios ax'OmaS y †eoremas・ y
sob「e d'Chos concep†os bdsICOS. Se「d no soIo mds comprens'bie・ S'nO †amb'6n mds …†eresan†e y
宣mI90bie′’
apun†es. no SO-o en la 〃之XPOS'C'6n de los p「'nC'Pales con†enidos de nS'S†emas Numdr'COS’’y sus eJerC'Cios
propues†oS, S'nO. fundamentalmen†e ‘弧SU enfoque d'd6c†一CO DeJamOS COnS†ancla de∴nueS†「O lnfln'†o
ag「adecimien†o por †odos sus comen†a「'OS.
Lo d'†imO. Pe「O nO PO「 el-o lo menos lmPOr†ante・ nueS†「a g「at'†ud y 「econoc-mien†o a los es†ud'antes de
Le†「as y C'enClaS de la Educac'6n′ de ia Un'VerS-dad Cen†「ai del Ecuado「・ quienes contrlb=ye「On Pa「a que
es†a edlCI6n sea una ‘十ealidad・・.一a m-Sma que lieva el se=o de sus suge「enc'aS †an†o en su fondo como en
sufo「爪o
iIi
│ND│CE GENERAL
1 1 2 2 2 3 2 う う 7 8 8 8 9 1 0 重 2 1 3 1
1ま. 工n†○○duccI6n
し2. 工9UOIdcd de而爪e「os N
121 Ax10maSdela'gUaldad
3 1 4 1 う
17 171 71 8重81 8 20202 0
う3 333334343う %約 373737393941 43434344碕 46
う3 う354う4う5うううらう9う9 う900 00机6 10064的∴“∵∞的的76 86 9 70 7 17 17 17之
77 7979的8 1 8 28 2 8 2 8 28 2 8 38 3帥8う鎚∴的868 88 9 90 919 1929 3 949 59う%
96%㌶器9899 誓書霊重2 4 1 2 5 蓑ま2 61 2 8 器重3 3朗 1 3 8霊 霊椎 1うう 閃
CAP│TULO I
1.1.工N丁農ODUCC重くうN
〔I conJun†o de i。S ndmeros O言. 2. 3,リuSados pa「a conto「 los∴eiementos de un conJ…†o, Se岨ma
con」…†o de los ndmeros natu「ales Se representa co両ie†「a N o N. may竜cula (negritas) Es†e conJUn†o
se puede de†e「…a「 de var'aS mane「aS・ las mds 'mPO両n†es Son diag「ama de Venn - Eule「・ fo「ma
0 1 2 3 4 5 6 7 8 ∞
c Ex†en5i6n N こく0,1,2,3, 〉
Obse「vaci6n: Losれdmeros natu「ales son los pr'me「OS que Surgenl en Ias d'S†一n†as c一∨'i-ZaC-OneS, ya que
ias †a「eas de con†a「 y de ordena「 son las mds eiementales en el †「a†amien†o de las ca面dades
rep「esen†a「 †odos Ios ndme「os Se9血los sinbolos y 「eglas eleg'dos′ Se Ob†'enen d'S†'n†os s'S十emas de
〔l s'S†ema que tiene mayor uso es el s'S†ema de …me「aCi6n decmal, =amado as白oo「que usa drez sinboIos:
0, 1. 2. 3. 4, 5. 6. 7. 8, 9; Cada …O de los cuales se liama c-f「a Los ndmeros que †一enenuna SOia cIfra se
En e庵†e s'S†ema de nume「ac16n declma上ei conJUntO de dleZ unidades (u) se =ama decena (d). ei conjun†o
de lO decenas se =ama ⊂en†ena (c), el de 10 cen†enas se肱ma un-dad de m'l, y asi sucesivamente Por
24こ20十4=2×10+4×1
Msc. Paco Bastidas貫omo & Otros I Ndmeros Na†urales
正しA工eUAしDAD (二) __コ
[ AXエOMAsト-→
NOMB貫∈ 妊Tg$酘7"サ EJ巨Mpし○ 侘イ 4dヤ" H h4t4
m†u「oiescuQIe印uie「o 滴 #2
「eiocのne5;Sonj9uOie与 モ"
2-慮EFしEX工∨○ 粨 リ8モ「 ヨ b
○ 俶 痘T 薮2或 -ニ eI3,en†0れCe与3ニ3.
/(ヽ 匁 WX i9uOio … 5e9undo.
T 4 V帽 V SR
)? H 鼎モ#" 〇二b⇔b=0
o◆C=b+∴C T6 X Ud
pe「調onece). WV#T
シ U 胞 VR
G6V6 X Wf 因C(+(-テ"停
S‖厄i9血dQd4十2こら5e
∵ a)くC=bxc 遊蹂 祷 エ胞 H
n宣伸e「o no†u「oI(N) 6R mul†ip"capo「eln心me「o
Cuaiquie「a.Iaigualdad
SeCon5e「>o(Subsi計e, 犯 殆V ニF G6V6 X Wf
pe「爪肌eCe). 茶 φ r
Eれio5I9uien†e f- U「OSe 「eP「eSe両OIosu爪Q 2書4こら:
3 La sumo se「ep「esen†a p。「 lafIecha 6, CuγO O「'genSeenCllen†raene1 0yel plln†o f用al eneI 6
(つ (二〇
上しAUS囲丁重V。 i
l coNMUTAT[VO l
i AS。00冊。 i
i M。DUしA冊。 l
心証c°. x尨 Q子b二C二⇒C∈N
う十4 二 4+う 耿粨 ラ ネ ヨ#「
9二9 ィ ニ( リ "ウ
modo,5高qued†巳「eio Bク*I? ( テ
Su爪O†○†oi. ? C
4.MODUしA丁重∨○ 埜 VX 8 オ 薮V V枇 V 粨 モ 討
Eice「o(0),5e =o爪o ニニU7Vヨ F 6 V ヌ V帽 R
Sie爪p「e e与e 面5爪O
EJ ERC重C工°S
decenos u面d記
聞圃詣
1.4. MUL丁陣LZCACr6N DE N0MEROS NATURALES
L4.重. D巨円NエC重6N
Se =ama p「oduc†o de lln ntime「o na†u「al a po「 o†ro b. al ndme「o na†u「al c que se ob†Iene Sumando b veces
oxb=C ⇔ C二0十0十0 +0;bveceso
Algunas veces se llamafac†or a los ntime「os ayb Ei p「oduc†o de cualqu'er nlime「o na†u「al a por ei ntimero
Ce「o.鐸i9uqI o ce「o
Los operado「es (SimboIos) de la muI†iPl-CaC毒n son la x. un puuto. o un par6nteslS S=os nd爪e「OS eS†ch
expresados l'†eralmen†e, Se SuP「'me el s-gno y Se eSC「iben las le†「as una a cont刑aC16n de la o†ra. Po「
eJe爪pio:与io二3.b二4yc二12.
3賀4=宣2 3・4= 12 0b二C
Pa「a mul†・Pl'Car n心爪e「OS COn m6s de uれa Clf「a se †oma en cuen†a ios valo「es 「ela†一VOS de sus clf「as Por
e」e爪Pioま4×け= 238.
C D U 霊:岩盤霊書芸。嵩。書誌
COn ias unldades, las decenas con las decenas, e†⊂ ).
三田2
9▼ 8′
1 4
[亘り与…丁工V。 」
幸
「。NM…nV。 i
漢 AS。魔仰V。 「
「M。…冊。 i
NOMB瞳E 禰 $ 7"サ ∈J∈MPLO 巴 番#dヌ$4
EIp「oduc†o de dos 滴 テ( 紵? ∪二N.∀c,∀b.5c(弓の‥
CuOiesquie「o es un ヨ 〇・b二C二二⇒C∈N
5×4 = 4×5 耿粨 モ
0・b=b・0 ヨ#イ
p「oduc†0†0†0上 ゥ? # Q.b二b.0
PrOduc†o. h6」3b
4.MODULAT工VO キ VWV蹂< 4 薮V V V 粨 ユ ツ リ 2討
Sean. a・ b y c ntimeros na†urales. Divldir u…血ero a pa「a o†ro b, b ‡ 0, eS enCOnlra「 un ntimero c †a申e
a-b=C ⇔C.b=a;amdl†ipIodeb^b≠O.
La d'VIS' n lampoco es una ope「aci6n in†e「na en N’Pues e圧oc-ente de dos ndmeros na†ura-es puede no
Los operadores (S'gnOS) de la d・VISi6n son. ( " o blen los dos pu而os ( J, una raya incl周ada ( / ), una
12了3こ4 12:3こ4 宣2/3=4 孝二4 12畦
La d'∨一S16n se usa pa「a 'れdlCa○○ ei n血ero de vece5 qUe tJn n血e「o dado ⊂On†一ene a O†「o Po「 eJemPIo. 12
1 Todondmerona†ura同∨'dldoparaIaunidades-gualalm'SmOntime「o a → 1 = a 2÷1= 2
2 A… en el supues†o que el d'∨’dendo, †amb'dr, Sea O, eS decur, Ia d‘ViSi6n O/O, da「iacomo 「esuItado
Cualquler Valo「・ dado qlle ・uaIqu'e…dme「o muI†'Pii⊂ado po「 el div'SO「 O da O Po「 eJe申o
貫esoiver una ecuac16n es de†erm'nar los valo「es de las lnC6gni†as que hacen ve「dade「a -a igua-dad Es↑os
津{
与u爪o
Mul†iPiICaC16n
Re5†0
†
七霊警霊媒
1.6. DES工GUAしDAD D∈ Nt/MEROS NATURALES
宣.e重. D∈陣N重C工6N
1 Un nJmero na†u「al a es men○○ que un ntime「o na†u「ai b, S' en la 「ec†a numd占ca el pun†o a es†a
o b
NOMBR∈ 妊Td皮ト7#d Tィ ト e7トヤ
S19uほ∩†es「eIロcione5: H "
ーEi重“Oesmoyo「叩eei2d〇 一巨は○○es爪e爪○○ueeはdo *リ 2
//ヽ/(¥ 匁 WX V 妨9-ナ 枇 R ニX R
queun5e9Undoyes†e C
¥二二ノ ナ 枇 R リソヲ R倆遊X 2 V蒙X ク カU9-ニ ク R ニV蹂 R遊VH VX V6X ク イ 1<2<2く3 →重く3 ニ% ニ9? ニ2
∴ 芳W6ヲwV 芳 G6X
CuOIquie手口.els〇両dode id’)d 鉄テ
7Vヨ V ユテ2メ c<b^C=C⇒ひC<b十C
之.1.工N丁RODUCCェ6N
En es†e cap行uIo se anal'Zan las opera⊂一OneS: PO†enclaC'6n y 「acl'CaCi6n Ademds. eI mdx・mO COm血d・∨'SO「
23二2.2.2 e両OnCeS 2事=8
Ei n寄れerO 2 se =ama base. eI 3 exponente ('nd'Ca ei n心me「o de veces que el nJme「o 2 se ha de ml’lt'P"car
ndme「ona†u「aladis†in†odecero,eS‘guaial: 茶 ?
○○=1;o≠0 茶" ゥ?
しapo†enciauno(exponentel,Prime「apo†encia) 6」
deunndme「ona†urala,eSiguaIaim'Smondmero モ
しaP∈Pdeunn血erona†urala,eSlgUaial ? 「
PrOduc†odenvecesa;Siendon>1: ゥ? ネ ?
POS工T│VA(PEP) 3二2.2.2二8
P貫ODUC丁O (2.3)2二22.3Z
佃.by=Oh.bh s)? B纈
(○/br=○リbh;b≠0 #モ8.r
OPEBACエ6N ITEOR∈MA
5色爪on†ie∩eiobaseyse「es†ohiosexponen†e5.
2.COC重さN丁EDE 認V」郵8リ,モ VSイ 24/23二243ニ2
PO丁∈NC工AS 柳メ φ 3ケ: ・鑓 #
expon巳n†es・
pO丁ENCエA X ヨ 蹤坊觀ニ & 6X 6X ラVネ V ニ 貳 2 (23)2二23×2二
(om)〇二〇同n
」誓R誓S 」 i「
iXP買電S工dN 禰ッ 7#d ど丁EMPしO
「adicando,esO†rona↑u「alque,elevadoalapo†encin
1.RAizENEsrMA …晦ニ2《→23=8
EXAC丁A 坊觚6ニヨ ニU6ニwV ニ 匁ナ6ヨ V Fト6 襷 J亨二九enN
押=(昨)∩=o
監護寓語割
1 Hal‘ar la rafz cuadrada o c心b-Cade los slgulen†es n心me「os, Seg血co「respoれda: 1. 8. 4, 27. 9, 64, 16,
1,2.3.4.6.7.8.9.O
DEFEN│Cェ6N: SUBMl)LTrPLO
N血ero natural par: S「詩誌示'endo n eleme元高e los natural云「
1 3 釘 う
e 途 8 湯 10
廿 " 13 B 1う
1e テr 重8 20
2ま " 23 B 之5
2.5.3. DrV工S│B│L│DAD PARA 5
開園日
14・10′30,24,3う.40,2重.27,33.36.39,3う
DEF│NrCl(うN
÷631
2 ﹁ う
3〇一1う う 重
畳語豊国
1 HaIlar el mcd de los s'gu'en†es n心meros por descompos'C16n fac†orra1
う14・28 ら・ま2′36 7.ま6.32
18﹁
1
2 一 ら 2
b. Luego.se hallaei p「oduc†o de los fac†ores comunes: El mcd (12. 18, 24)= 2. 3 = 6
星竃砦醒
Ha=ar el mcd de los slgulen†es ndmeros po「 descomposIC16n fac†orIal (m封odo sln†aico)
1 Si la d’VIS16n dea para b esexac†a,e而OnCeS b es el mcd de los dos nt]me「os
2 S’ia d'ViS'6n de a para b no es exac†ay deJa 「eS†o 「l ≠ 0′ Se P「OCedea d'Vld'「 b pa「a rl. Sl eS†a
4 ∈l di†imo dMSOr emPleado serd en†onces el mcd de los ndme「os dados
言0 」÷ ・・爪⊂d(5・20)こう
DrVrSrON∈S SUCES工VAS
30 」」」 ま2 」臆臆と
6 2 O 2
D工∨ェS工ONES SUC∈S工VAS
40」L 17」」-∴ら 」 5」⊥
6∴∴∴Z 5 2 1 宣 0 5
En es†e ⊂aSo′ Se halIa el m⊂d de Ios dos prlme「OS, y 'uego ei mcd del res両ado an†eriOr Con ei †erce「
印書me「o:
1 D'∨'dimOS18para12・yluego12para6.
18 」上乙 工2 」L
6 1 0 2 ・爪cd(重2.18)二6
24 」」
O 4
豊麗闇
1 Hallar el mcd de ios slgU-en†es n‘me「os. por d'VIS-O=eS SuCeS'VaS:
÷十
[竺竺㌢ I
2.8.3. F6RMULA (MEDIANTE軋m⊂d)
Sl dos o mds ndmeros no pueden descompone「se en fac†ores fdcilme而e. se apl'Ca ei sigu'en†e †eorema:
El mcm de dosれdme「os es iguahai p「oduc†o de d'Chos ndme「os d一Vldldo por el mcd de los m'SmOS
巾cm(0.b)=o.b/調cd(Q. b)
20 」○○」
O 4 爪cd(う.20)二5
b ApllCamOS Iaf6「mula.
mcm(a.b)=ab/mcd(a.b) mcm(5,20)二5 20/5 ∴ mcm(5.20)=20
Hallamos el mcd y mcm de dos de e=os Luego 「epetimos el p「oced'm'en†o, COn los 「esu庇dos anterrores
y eI †e「亡巳「 n心me予o
重8 」」二 重2 」」
ら 1 0 2 mcd(18,12)こら
b. Api'CamOS laf6rmula
爪c爪(d, b) = Ob/爪cd (○, b): 爪C爪(ま2. 18)二重2.18/6 ‥ mC爪(重8,重2) = 3ら
36 」坐_ 24 」阜
12 1 0 2 爪cd(24.3ら)ニ12
d A坤CamOS la f6「mula.
3.1. 工N丁鼠ODU亡C重6N
Las diferencras (「es†as) en las cuales el m…uendo es meno「 que el sus†raendoれO †一enen reSPuesta en eI
COnJ=ntO de los n血e「os na†u「ales. por io que se d'Ce que nO eStdn def…'das, Por eJemPIo.2 - 4 =?
Po「 es†a 「oz6n. fue necesa「'O eX†ende「∴ei conJ…†o de los ndme「os na†u「ales, 'nC時endo Ios n心me「os
nega†・VOS- Los nJme「os negatlVOS Pe「ml†en con†ar nuevos †・POS de cantidades (SaIcIos de doudores) y
O「dena「 po「 enclma O PO「 debaJO de un cle「†o elemen†o de∴refe「enc'a (las †empe「a†u「as superiOres O
unfe「-O「es a O g「ados. los p'SOS de … ed'f'C'O PO「 enClma O PO「 deba」O de la en†「adcI P…CIPal)
Ei conJun†o de los n心meros en†eros se rep「esen†a con la ie†「a Z o Z, maydscula (ne9両as). y estd formado
zこし,-4,-3,-2.-重,0,L2,3,4. )
EI conJun†o fo「mado por los en†eros mayo「es que ce「o se =ama conJuれ†o de Ios n心meros ente「os posl†'VOS,
Se 「ePreSen†a con Z◆. Es†e con」un†o se pl’ede de†ermlna「 de varras mane「as. las mds lmPO「†an†es son
† 」」 †
Ndmeros en†eros opues†os
i AX重OMA与i-→
N°MBR∈ 祢 リヤ ヤ H*リ*D ∈J∈MPしO 巴 ヤ #dヌト4
4Y3soれdife「en†鍵 聆「 ユ ネ ヨ#イ
e両e○○scuoIe5叩ie「ose 滴 #2
∪=z.∀0: ロ=Q
//、、ヽ/ ̄ヽ ¥二二ノi9uQ○○∴un3“〇・言爪piicQ
妨6殆V ニ 甲eeile「’鐸i9udoI3○○.
V F 妨8 VR
(pe「爪dneCe). 茶CモB停
e. S=Qi9uOIdqd4+2こらse
く二)
b. SUMA DE DOS NOME貫OS N∈GA巾VOS
EれIa slgll'en+e figu「a se rep「esenta la suma (-3)十(-1) =一4・ de la sigu-ente manera: gra毎amOS e恒igen
de la fiecha -3 eneI Oysu p…†o f周al en el -3’l=egO el o「-gende 'af-echa -l en dr3 ysu ex†「emo en
eipun†○-4.
La suma se 「epresenta medlan†e ia fIecha -4・ CuγO O「igen Se enC=entra en e- O y su p…†o f…al en e仁4
園田
圏 国
Obse「vaci6n: Ias flechas se g「aflCan hac航'Zqu'e「da po「que 「ep「esentan n‘meros nega†'VOS (-3 y十1)
Pa「a suma「 dos nlime「os rlega†iVOS Se Sllman SUS Valo「es abso厨os y se pone el s'gnO ‘‘-1、 al 「eslll†ado.
(-3)十(-1)二〇4
En la s-gu-en†e f'gu「a Se 「ePreSen↑a la suma (+3) + (-6)ニー3 de la slgulen†e manera. graf'CamOS el o「-gen
pu而○○3
La sl'ma Se 「ep「eSenta medIante Ia flecha -3・ CuyO O「-gen Se enCuen†ra en e1 0 y su pun†o f'nal en ei -3
I≡)
圏 壁画
Obse「vaci6n: La flecha +3 se g「aflCa hacla 'a de「echa・ a Par↑l「 del cero Luego, la fiecha -6 hacia la
iZqule「da・ a Par†l「 de恒n†o +3 El 「esultado es la flecha -3, que Va desde e' cero al pun†0 -3
Pa「a sl,ma「 …血e「o pos一†'VO y O†「o negat'VO Se hal航dife「enc'a de sus va-o「es abso厨os y se antepone
a汗esultado ei s'gnO de同調e「O qUe †'ene mayOr Valor absolu†o Por eJemPlo.
(←3)←(-`)こ-3
因薗墨壷墨壷
Para sumar un ndme「o nega†'VO y O†ro pos'†'VO・ Se ha刷a d-fe「encla de los vaiores absolu†os y se an†epone
(-3)←(-1)= -4
R∈SUM∈N:
1 Posl†lVO + POSl†一VO (+7) + (+4) = (+ 11) posl†lVO
5+4 = 4+5 「 モ ヨ#イ
0+b 二 b十0
Cualquie「modo.sinque イ ウR (〇十b)→C=〇十(b十C)
4.MODU」A丁重∨○ 埜 VWV踞 薮V h X V ァ「 モ ナ6 メ 討
EIce「o(0).seiio爪Q Y-ナ F e6 7T V帽 R
「e5ul†adocssIC巾PrCCSC
Qd証vouopues†ode イふ 騏譁V覃 ク イ
(十〇)YVi⊂eVe「如.
ー∞ -5 -4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 ∞
上臆臆三三二†三
1 Resolve「 las s'gu-en†es ecuaciOneS aP“Cando Ios axiOmaS de la 'guaidad y de la adiC'6n de los ndmeros
S- OY b 50n壷me「o5e而e「osy
→8∈乙
引o予dehdeiosfQC†○○es H 紿 蓼 H B ∪二z,∀0.∀b;
queal†ereeIp「oduc†o. Qb)⊂=ロ(bc)
∈J批工虞?S i
9 1×-3二-う 10重x-2二-7 1ま1×-2こ3 ま2 1×-4二-6
13,重x-5=2 14重×-う二5 1うま×-4二-1 16 1×-7二-2
17 3=1×置2 重8 2二1×-4 重95二1×+2 20う二重x+3
en†針oscuQiesquie「Q5e モ"
i055i9uie両e5「色IQCiones; 鉄 "
爪ロYO「勺ueeI2do,Oe=「。 es爪eno「queei2d0. ネ 2
了 ̄ヽ(「 冕E9-ト 毘uツ ネホ跖 ク イ VWV &F 佻ヌ8 VY-ナ 枇 R ニV蹂 R 5>2^2>0→ う>0
¥、__ノ 倆遊X 38 s 觀 V Yu B t W9-ニ 鑓 R ノ 3 R VR 1<2 ^ 2<3 →
eI3○○. 偬H*モ2
mYO「勺ueUnSe9…do, 冩>b⇔bくc
9>3 ぐ÷ 3<9 「 ヨBネ ヨ#「
CU{中ui色「qeise面dode 鉄テ ネ 9? 8 d<b^C二C二〉〇十C<b十C
∴ ^ - → 7十2>3十2
(Ei与-gnOnOCO爪biQ) FW6殆V 芳 F踐6 ヨ& 5+3<9十3
」opo†enc R 「o,eXponen†eO,de…=壷me予o ? v「
:o≠0 窒モ" モ
」opo†enc 遊踉 W 8 VX B芳WV餉ヨヨX V モ
nVeCeS
LaPEPpa「debaseposit'Va(+)onega†Na(-)es 茶" ? B
posj†ハ伯: 茶2 ?
POSr丁重VAPA貫 中 リ 羝 ' R (-2)2=4
(-○)∩=×;∴h∈N青p○○ 窒モ2 ?
(c)hこ×;れ∈N当面po「 茶2 #r ふ" メモ
en†eros,eSjgualalp「oduc†odelaspo†encids
(c.bγ=an.bh .y? 3b
(a/by‘=an/bn;b≠0 的? B
PO丁∈NC宣AS 認V痘T 6Y-ニ6 bqs ene . U冰覿7Vリ ゥ{テ VU -ノ4 VSR ヨ リ (一2)2,(-2)3二 (-2)2’う二(-之)う
POTENC工AS 剪
PO丁〔NC重A 中 ャ 毎+ ク y$ 兌(-2)幸三26
EXPRES暮らN 禰 t靫 ヤヅ EJEMPLO
1.心電z∈Nお工MA ∈×oc†0
radicando.eso†「oen†e「oque.elevadoaiapo†encja 偃依I? % テ#9?
∈×AC丁A 忘{76耗 覿6痘VF 冤ゥ4鑓 V6H,尾襷 メ 要れexoc↑o
V示=(昨)∩=0;0≧0^h∈N★p○○
NOMBR∈ ィ $Tヤ ∈JEMP」°
2.Rqdicqndoi9ucioO:†je∩eu同○○i暮色IO.
1,農A重きNお工MA PA農と×AC丁A Fト6 襷 6 V庸 ご gH fV觀F 7& W6 ニニW8 V 2 ∈×Oc†o
V石二かh∈N★po「
弛昨=・×;o>0<れ∈時当面p○○
工れeXOc†n;Vテ=乳en乙
ヨ一〇:昨=-×:Q>0^n∈N当mp○○
工heXcC†c:いちこかe∩Z
dela「afzen6simadecadafac†o「(definidasenZ):
3.M主乙EN∈sェMA 犯 & 率V緘6蒙 FWV & GV8 V W6殆V ニ ヌ V GV8 S 佃=沃・J
DきしP員ODUC○○ ケ ノ? ゚ b 庸二生enz
COCien†edeiasrafcesen6simas(definidas∴enZ).
4.RA壬乙∈Nお工MA W V 率V ニ耗 FV柳I[ 9<X ; 8 V W6燈U 躍 J了百万=J而/J石
d'∨一dendoyd'ViSO「;b≠O.
4.l. rNTPODUCCr(5N
Los n血eros na†urales, N = (O. l, 2. 3. ), Se uSan Para COnta口os eIemen†os de Ios conJun†os En N
Se Puede suma「 y mul†iPIiCa「, y COn ambas ope「ac-OneS el resul†ado es. en †odos Ios casos, un ndme「o
na†urai S-n embargo. no siempre pueden 「es†a「Se … d'∨'d・rSe (n' 2 - 5 n1 7臆4 son n11meros na†u「aIes)
EI conJun†o delos n心meros en†e「os, Z =( , -3ノー2. -1,0工2, 3, ),eS†dcomplleS†o po「 losna†u「alesy ios
CO「「eSPOnd'en†es nega†iVOS (eI O no es poslitivo n' nega†'VO) Ei conJun†o de los ndmeros en†eros pe「mite
y res†a「・ en †odos los casos Sun emba「go・ en general・ dos ndme「os ente「os no se pueden d'V'di「. por
eJemPI〇・ 3/4 Po「 es†a 「az6n se c「ea e圧onJuntO de los ndme「os 「acIOnales
∈l conJ…†o formado po「 las exp「esiones: a/b・ doれde ay b son n血eros en†e「os, COn b d-fe「ente de cero.
Se llama conJ…†o de los ndmeros 「acionales Se rep「esenta con Ia le†ra Q車Q. maydscu'a (neg「'†as) La
Qこく×/×二告∈Z<b∈Z,b≠0)
S' COnS'de「amos el conJun†o de ios ndme「os en†e「os・ Z =上′ -3・ ←2・ -l・ 0・ l・ 2. 3.上e巾OnCeS, Se Pueden
esc「一bir algunas f「acc-OneS d-V'd-endo・ POr eJemPIo′ e1 1 pa「a cualquler ndme「o en†e「o, eXCeP†o el ce「o.
1/2.ま/3.1/4,重/う.ま/6,重/7. 6∴ま/-2.1/-3,1/-4.重/-う.
2/3,2/4,2/5.2/ら.2/7,2/8, 6 2/-重.2/-2,2/-3.2/-4,2/-う.
yロs了sucesiVcme両e
3/2, 3/3, 3/4, 3/5, 3/6. 3/7. 3/8. . 6 3/一2. 3/-3, 3/-4, 3/-5,
0/ま,0/2,0/3.0/4.0/う, 6 -0/2,○○/3.○○/4∴0/う..
Los ndme「os na†uraIes y enteros son subconJUntOS de los ndme「os rac-Onales. ya qL’e Se ob†ienen -ned'an†e
el coc-e両e de s白nismos pa「a ia …dad (a = a/1) o cuando ei nume「ador es m冊ipio dei deno爪mado「.
∈n el conJun†o de los nine「os en†eros (Z) cada n血e「o †一ene un S'g…en†e, PO「 eJemPIo. el slgu-en†e aI 3
es ei 4′ el siguien†e al -3 es e上2 En eI con」=ntO Q de los n心me「os 「ac-Onales no pasa lo m'Smo, PlleS eれ†「e
Pa「a lee「 una f「acci6n se enuncia P「imero e同unerado「 y despu6s el denomlnado「 Por e」emPIo:3/2 se Iee
十手es medlOS・・ Sl ei denom'nador es mayo「 que 10, Se a和de al denom…ador la †e「m'naC-6n 、’avo’’・ Po「
se llama n血e「o mixto aquel que ⊂OnS†a de … enterO y una f「acc'6n Pa「a convertir un n心mero m'׆o en
fracc'dr, Se m冊一P"ca ei ente「o por eI denomlnador′ al produc†o se suma eI nume「ador′ y eS†a suma se
1÷二色塾上皇∴二‥呈
3 3
para corIVe「†I「 una fl.aCCi6n impropia en un ndmero mix†o・ Se diV教de el nume「ado「 para el denom`nado「
sI eI coclen†e eS eXaC†0, ds†e 「ep「eSeれ†a un ndme「o en†e「o; S川O eS∴eXaC†0’Se a私dei aI en†e「O un
queb「ado que †enga por numerador ei res†o y po「 denominador eI diV'SO「・ Po「 eJemPIo. 11/8 = 1言
霊豊麗慧聞
1 Ha=e ia fra⊂Ci6n co「「espond-en†e a los slgu'e面es ndmeros m'X†oS
1 2言 2生∴∴∴∴ 3幸 4享 51‡
十竺雲上
1 G「afIque. en la 「ec†a num6rlCa, Ios s'guien†es ndme「os 「ac'OnaIes
1 2/3 2 -4/5 3 2/7
11 4/3 12 -9/う ま3 10/3
4.2.3 戸RACC工ONES工GUAしES
[三三]三
1 Ve「ifica「 s- las sigulen†es f「acc10neS SO用guales
まl/3Y2/6 2 重/5Y-2/ま0
Obse「vac-6n el proceso anter-O「 equ'Va-e a diV-d吊os dos t6rm'nOS de -a f「acc'6n・ SuCeSiVamen†e, POr
監監醒
1 S'mPl-f'Ca「応slgUIen†es f「accIOneS:
5重4/28 `重2/3` 7ま6/32 8重5/30
S' el n‘mero 「ac10nal no es entero, a' d'Vidi「 el nume「ado「 pa「a el denominador, Se Ob†一ene la exp「es'6n
dec'mai del ndme「o 「ac'Onal dado Por eJemPIo. 1′2 = O・5 Pa「adiS…gul「 la prlme「anO†aci6n de la segunda.
3/4 30 L臆臆1__ 24 」
2○ ○,7う 40 4, 8
0 0
山- さ ま∴e
1 L3 2 ∞
∴萱萱型
「  ̄にoM醒 妊Thヤ ヤ #d ∈丁EMpし° 派 7$ヤ" Dヌ$4
SeCu爪Pieunaγ50Iouれ0 deIos si9uie面鐸
「eiodones!Soni9uOIeso #モ2 .r
/(ヽ W lゥ h ク カW6」遊F
2do.e申VOie∴Odeci「que 2
3モB h* CB .sモ" 2 。ニbく⇒b二〇
o b ¥_∵ 坊 F W6痘V 躍偬H S
(/ヽ了ヽ f」郵*カ萌V F 剖8 VR
i9uQIaun3「o言爪申c叩ue
O b c J 坊偬H t W6痘V 柳 S
÷∵ 魅裕 芳 H ゥX
Cualquiera,la「elaci6nde 7Y-ニ V坊覺「 V Io喝uQIdod:3+う=8与e
o∴書∴⊂二b◆⊂ 俣裕(subsis†e,pe「mQneCe).
Mニ H 6X 之6 V Yuヌe
W6ニ 殆V 芳 G6R 4 X Uf 汀(+ 汀"停
二至上 俣裕 芳 G6X葮}WCualquie「a,la「elacj6nde
末9$ R Semu面plicapo「l/3.se
茶B Rウ" *B 3リ.r *H宜ene:
ツ 2
l2上2^上2l=2→l21」-21
「3/7上3/7 ^十3/7l二3/7一再/7i二十3/7i
口丁9-3 3
3窪
41言
巨三三可
1.∴ Suma「 las slgulenteS fracc'OneS:
1重/2Yう/4
4 う/3Y2/5
7 4/5 Y 13/ら
田圃園田
l
’
し
っ
J
4
.
う
豊璽豊醐
し∴ Su爪o「 Ios 5i9Uien†es n心爪e「os en†e〇°S Y mIX†os
重吉 2巨∴∴∴∴ 3・与1 4三日
5計 ら3・4‡ 7十5 8申
Son los m'SmOS qUe Pa「a los ntime「os en†e「OS y SOn Clausu「a†iv0. COnmll†a†ivo, aSOCia†ivo, mOdula↑lVo
e inver†ivo. A con†inuaC'6n se 'ndlCan la def'n'Ci6n, un eJemPIo y la fo「ma s-mb6llCa de cada lInO de los
Obse「vaci6m eI slgいen†e esquema p「esen†a alg…OS ndmeros racIOnaies y sus respec†'VOS OPueS†os EI
-7I2 -713 -112 1 I2 7I3 7I2
† 」」 †
NOMBi‡E 禰艙 X D8ヤヅ ∈J∈MPしO 巴 $ヤ#dト
重/3Yま/2∈Q< ・ モ ネ ヨ"ナ63「
q 心nico. ツ 8 )? *B R コ h 0+bニC⇒C∈Q
EIo「dendelossumandos ∪二Q.∀Q,∀b:
3/う ( ? ( ネ 「
Su爪Q†0†0上
予e5山†odoes5ie爪p「eese
=-1/3
aditlVOuOPueS†ode 倆遊Xヒ霄窒モ 「 亰 F
!璽醤豊艶
1 Resolver las sigll'enteS eCuaC'OneS. Rep「ese巾e la soIuc-6n en la 「ec†a num諒ca.
NOMBR∈ 妊YnT d8 H*リ*D E丁EMPしO 侘イ ヤ ( ル?
iip「oduc†o de dos 5釘 *H ∪こQ.∀0.∀b.Sc:
Cuolesquie「億 eS∴1川 モ *H QXb=亡⇒C∈Q
EIordendeIosfac†o「es ∪ニQ.∀0,∀b:
OS°Cね「 de∴CUOiquie「 0×b)xcこQX(bxc)
(-3/4)×1=1×(-3/4)= 傚 y? ヲネ6」
mui†坤⊂OCj6n. 忘-ヌ VX X劜 瑛」Y-ニ -3/4
○○cionoies cuoI色squie「ロ /2二重/之
1○○爪oYo「queei2do,0 l「omenorquee12do. 8 ネ 2
2.丁食ANS「「工VO ∪二Q.∀d,∀b.∀c:
∪二Q.∀○,∀b:
爪Qyo富里euれ5e9…do, 剴 ニ#ナ
eh†oncesei5e9Uれdoes ニ(*リ カ#
同eh○○queeIp「ime○○. 剴 ニ(ヨ3
∵- (EI5iqnonocombio) VF V帽 V ニV YlヲF FR
ladesigualdadnocambia.
d’ldd 帖l’
eSI pO「 「cci 尾 儂dmeroposl†ivo
6優錨 3/5<9/22-2
Vツ 耻
^ - -〉 モ秘 ヨ"ネ ク ヨ3「
6ヨX キ 9lァf 3
foc†0「eSne90†ivo) 匁 8 &ヨ& X V 6 R
べ・喜一音----∴二二二一一〇〇・
誓‡章二竃
CO
∈×pRお王らN 禰ヲXフクヤ 4t8 H*リ*D ∈J∈MPLO
Lapo†enciace「o(exponenteO)dellnndmero 茶 *B リ
racionaIa.distin†odecero,esigualal; 窒モ2 B ? B
oO=1;c≠0 窒モ" *B ? B
Lapo†enciauno(P「ime「apo†encia)de…ndme「o ? 「
「acionaia,eSiguaialmismo ndme「o sin e 」2
LaPEP.deun…merO「aCionala.esiguaiaI 茶 " ?
LaPEN.deu…llmerO「aCionaladis†in†odece「o, ? 披
esig=aiaiinve「sodelapo†enciaconexponente モ モ "
NEGAnVA(P∈N) 8 ㌶ テ 「 2 ̄3二1/23
(3/4) ̄2二重/(3/4)2
NOMBRE 、T ュ Tヤ 悩)、Tユ d
l.POT∈NCrA∈NEsrMA h墸 U po与柄vQ:
VFV&76W 8ュC ご .ゥ c V庸 ぴ妨2
2/3)Z=4/9 忠 訂Eb ?
P°Sエ丁重VAPAR 中 惇Ω ァ R 窒ルEb 2 ? B
(-o)∩二×;∴h∈N ク イ (-3/4)2二9/16
debロsene9o†ハ伯(-)鋳れe 3/2)3こ27/8
(○○)hニー×;h∈N -3/2)e二-27/8
(o.b)nこon.bh
4.POTENCIAENおlMAD∈L 犯 VV V靜 6ヨ FVネ
racionaies(divisi6n).esig ト ニヲV VVFV襷ヨW& 2 粉ッ *B " c)?
CoαEN丁と VV 薮6X G9lァ 2ニ( # 茶b *B "
(o/b)n=oh/bh;b≠0
OP軸AのくうN ィ ソ Tヤ ┴ +T
Dei9Udibose: -宣/2)2子1/2)3=
(o巾)∩こo剛
P°丁∈NC工A 剪ふ" R ? イ *B乏
Obse「vaci6n:Pa「a†odoa「acionaIynen†e「ose†・ene:-an二-(an),PO「eJemPIo-24=-(24).
〔×P暖与ェ6N 妊Xフクヤ ヤ ヤヅ ┴ +T
1.RAfz∈NおrMA 犯 V iiamado「adicandoeso†「o「aciona仁x'′.que.eievado
gヲV緘6蒙 W 8 V FWV跏FヨX V V 剋O伯万テ=2/3ト.
6柳 ツ 埜 ネ X
工れcXoC†Q:J乏万二からnQ
2.貫AizENお工MAD∈1 品{ 爪Qde重esi9uqIo宣: 1 ネ+
n心爪e「o「ocionoic.sesi爪piificoれ‥
陸中こ(咋)∩=o;o≧0^n∈N青p○○
Obse「vaci6n. la 「aiz de un ndmero raciOnai no s'emPre eS POS-ble, S6io ocu「「e ⊂uando la 「aiz en6sima eS
exac†a (def’niC16n l) Po「 e」emPIo `句高二±2/5 ・当主2/5)2 = 4/25 La 「aiz /∑7秀no es posibIe, en los
n竜me「os 「ac'OnaIes po「que no ex'S†e ning血n竜mero que eievado a la po†encia 2 de 2/25・ Del n¥'SmO mOdo.
ia 「aiz de `何75. no es posible porque no exIS†e …g血n血ero 「ac-Ona恒e eievado ai cuad「ado de 4/3
V百三〇:h∈N具p○○ 茶 モ
3.Radjcandonega†ivo(-):nO†ieneraicesenQ. 9U3xカ ? 咤 5
V:石=短n∈N*par(no†ienesoluci6nenQ)
∃0当庁=・×;o>0<れ∈N当調pa「 刧 x蠹モ" 5
宣hさXoc†o;洋弓7蚕これe∩Q 宙璽" *B ? モ #R
3.賢A立∈Nお工MA 犯 ia「afzen6simadecadafac†or(definidasenQ):
V 率V緘6蒙 FV V GV8 V W6殆V ニ V GV8 V FR ?
∈×OC十〇
DELPRODUCTO &#ゥG ゚ ヒ 南方-.J黍7示二
暮れeX○○†d:而翻す=乳色れQ 茶" 2停 B b
ヨQ,b言伝有 ̄=昨/砺:b≠0 Jう万/直訴汚=
重hCXO⊂†o:J(2/9)/(う/ら)=軋enQ ( B R
う預二〇1/Z 6醤=-2/3 7醤=-う/4 8醤=3/う
1ト串)午3 2
CAP│TULO 5
NlタM軸OS随Aしお(叩
5工 重N丁良ODUCC暮らN
En ei con」…†o de los ndme「os N = (O. 1, 2. 3,弓, uSados pa「a c。n†ar los eIementos de un conjun†o, ias
dife「enc'aS (restas) en las cuales el m'n∪endo es menor que eI sustraendo no †'ene 「eSPUeS†a. por lo que
Po「 o†ro lado・ eI conJllntO de Ios ndme「os na†u「ales no pe「m一†e la cons'derac'6n de magnl†udes que dan
山ga「 a dos sen†ldos, COmO la †empera†u「a (SOb「e十Ce「O O baJO CerO) Por es†as razones, e面e o†「as. fue
∈l conJun†o formado po「 l。S ndmeros natu「ales y sus ooues†os se llema conJU而o de los ntlmeros en†eros
yse 「epresenta con la letra Z =上-3ノー2ノー1, 0. 1, 2, 3, 〉 Es†e conj=ntO Perm一†e 「esoIve「 el problema
de la sus†「acc'6n de los ndmeros na†u「ales en †odos los casos y †amb諺n el de las mag用†udes qlIe dan
Jugar a dos se両dos ∈n el Conjunto乙Ias dlV'SIOneS: 4/7, -3/8, entre O†ras川O estdn def…das, POr eS†a
EI con」un†o fo「mado por las expresrones: a/b, donde a y b so…dmeros en†e「os. con b dlfe「ente de ce「o,
Se Iama coれJun†o de los ndme「os 「acIOnaIes: Q= (X/×二言・ a ∈Z ^ b ∈Z, b z O)しos na†u「aIesy los
S' d一∨一d'mOS el nume「ado「 para el deno個nador, de =na fracc'6n. el coclen†e puede se予一
しas clfras que se 「ep一†en se肱man pe「iodo pe「16dica pu「a (el pe「(odo es 3)
Observac16れ: Se usa el sinbolo “ 〈 ・′. sob「e e- perfodo, Para eVi†ar la repet'C'6n del m'SmO
Po「 Io †anto, unれ`mero dec'mal puede ser exac↑o e inexac↑o pe「i6d'CO PUrO O mix†o Toda expres16n
la expres・6n declmai Para ha用a「 la f「acc-6n gene「at「'Z de …a eXPreS16n declmai exac†a o pe「i6d'Ca. Se
p「ocede de io 5I9uien†e爪one「Q
雷霊
圏
En gene「a上los n血e「os lr「aCIOnales de Ia forma /a. sjendo a un nlimero natu「al, Pueden 「epresen†a「Se
sobre la rec†a 「eaI descompo…endo p「eviamen†e eI ndmero a en llna Suma de cuad「ados Por ejemPIo
監砦星型
1 G「afique los s・guieutes n心me「os i「「a⊂lOnales
宣、信 2.∨石 3_J宮 4う+、伝 う-3十Jう
5.3.高IM∈ROS京∈Aしお
EI conJun†o fo「mado po「 la unit5n de los ndmeros 「acIOnales y los n心me「os '「「aCiOれales fo「man el conJl’n†o
Iossi9両en†es「eiocione与: 5On∴19uOIcsoson 偬B (+ B
○ 冓ue9o3=3・ Sie5-之,-2二〇2
3.S│METRICO 遊 ニリ ク カ 6ヨ8 ィ ィ ヲVB 重/4∈RYO.2う∈R; ゥ' ヤrネ ヨ#イ
二〇二 俣謬 芳 H 6X ザY-ト
CuQi叩ie「o.i○○eiQC毒nde V
Po口0†anto.Iaigualdad
c∴十C=bヽ∴亡 俣裕 芳 H VX 6
(SUbsi5†e.pe「爪肌eCe). X T6 Ud X Ug ? "停
∵ 末wV 芳 G6VラYlァCU(中山ie「Q.l〇〇〇I億cj6nde
ニ " 剛I†申c°PO「3se†了ene
茶Bウ" ? g
0×(二三bxc 俣裕 芳 H 7V'6
COnSe「VO). VR 6R
x蠇fPo「†an†o.laigualdadse
悼? r
Lad'S†anc-aen†re4yOes d(4,O)=直4i=上4l=4
i引
上4i
∪二R ∀×:
1 ixi≧0
2 ixi二0⇔×ニ0
3同2=×2
4問二J矛
5∴lxi≦)(≦lxl
×
×
∵
離
古
⇔
iD
>
>
≦ ﹂ D
×
X
-
-
×
i
0
重Ha=a「 la d'S†anc'a en†re los s'gu'en†es pares de nJme「os Represen†e la soluclch en la rec†a num6rlCa
ま-2Y6 2・2Y-4 3-3Y-2 47yO
ま.lxl≦4 2lx-3l≦9 3lxl≧5 4 Lxl≧2
2Y4∈賢<2+4二6 鳧 ユ ヨ" 3「
「eoiescuQ厄s甲e○○eS… ド 榎r 〇十bニC=⇒C∈R
ヽ信+4二4十Jち 神 モ ネ
0十b 二 b+0 ヨ"
es 5ie爪pn乙∴eさe 面s爪o
 ̄∞ 4十二聖堂」3 4 5
l x書咋=6 2・×亘/2二潅 3Y今(,3ニー2.4 4Y十鳴ニー3
Res†ar l'n ndmero real de o†「o equrvaie 《〕 Suma「 al minuendo el oplleS†o del sus†raendo Es declr.
1 ×-1/2=3/4 2・3二×-昨 3 ×-0,7ニー1,6 4×-2/3=_3/4
書誌霊 諾笠窪 諾;三晶 言霊菩
5.7 MULTエPLエCAC工6N DE N¥)M験OS R∈ALES
La ope「ac16n ari†m鉦ca mul†串ac’6n se 'ndlCa COn el s-gnO POr (リAlgunas veces se u†'一IZa u岬n†° Para
no小†e「oe中予oduc†o. ×b二bxo
う×4 二 4×う 0,b二b.0
de cuoIquie「modo.与in cxb)×Cニ○×(bxc)
4.MODUしA丁重∨○ 埜 8 V6ツv蔔 薮V V
爪u帖pijcQC竜n. 匁 ヨ 襷ヨX V VV ツ
(1/0),SeIiomQ血e「5o 芳防 ィ ィ ヲ VVFV6X V 觚 ァ8 VR
8 (」/、信)× = -7
重2 ○○.75×二J面
N心m〇〇〇s農eoies
」慧讐慧出
聞 璽劃
NoMB慮巨 妊Td皮$8ヤヅ EJEMPLO 巴 トヤ#dヌト4
2.丁RANS「「工∨くブ
爪ay○○(叩eno「)型eUれ2do ’†()
調oYO「que∴肌3e9Undo. 鼎テ ( *リ ウ #紕 0>bくつb<Q
menorqueeIp「ine「o. 凵 ♭⇔b圭Q
二〇 芳W2モ裕 芳⊂Uci叩ie「o.else面dode
G6X 鉄テ
7Y-ヌ V <2-2-〉 ネ 8+ 8
了十2>3+2 メ
Siunn心meroreaiposit'VOeSmayorqlleO†ron血ero
POSi†ivo.que∴mu帖pljca 芳 VVニヨV蹂 VF V
P「Oduc†oqueesmayo「qLl 坊Vニ菷蒙X V ヨ VF F
qLlee白mayo「deellosymaya「queeimeno「,Eno†「as > 3.う > 3
Palab「as,en†「edosndmeroscuaiesquie「aexis†elln .1う†oiq叱
○○COn‘un†oinfin‘†odendme「os「eaIes. > 3.1う> 3
し・--トート一一一十」で一一十--十一二i ∴ >
 ̄ ̄ ̄“ ̄-「ぐ ̄; ̄葛 ̄ ̄〇千 ̄ ̄- ̄- ̄“ -へ
ま 1 - - - i γ l
●〇〇〇〇〇着・-
“ - ら “ 撃 霊 に 2 ′
● I " ● . .
∈×PR∈与重くうN 妊Y t靫 ^ t EJ∈MPしO
Lapo†enciacero(exponen†eO)deunndme「o 窒モ2愉? B
Lapo†encinuno(P「ine「apo†encia)deunndmero 蔦3 ? モ2
∩VeCeS 凵[ヽ信)(-Jう)
LaPiN.deunndme「o「eaia,djstin†ode∴CerO, 僞h 9? B #2
「0了ze∩きs面od色o巾;Sie∩d。爪Ynn小u「oIes
5.POTENCRAENEsrMA f 踪 VFWV韭y-ニX ク ク X t薮 )u讓 X股覿6痘T 躍 メ 4主Jオ二8
FiミACC重°NAR工A(p輔) 蒙 鑓 VW7 ニニT V蒙 6V X VW8甁 1 う乏=ヽ信二 2.23()…
〇品n=肺;Q>0
[0-んこく庁;0>0^爪=1」
LaP∈Ppardebaseposit'Va(リonegat’Va(-) 茶 ) メ 6」 2
POS工丁重VAPAR 中 毎+ 羣 ァ ク イ (-2/J可2二4/3
(○予=×;∴∩∈N当爪po「 窒リ r 2 ? リ #r
(o.b)h=Qh.bh
(o/b)∩こon/bn;b≠0
OP験AC暮らN ィ $Tヤ ┴ ト
pO丁∈NC工AS Vユ
P°丁∈NC工人S Xス
ソ○○こ〇億当0≠0
Se爪on 末X.ヲVニ & 6W VラV V ニニ6 譁 6W 觀 VW3「 工(-2/5)平=
ヨd:V石=× ⇔かこ0;h∈N青 茶" 2 6」 #r
y戸=1 6 V千こ1
3・議事YPO丁とN慣A EN∈与工M:5eSi叩怖con:
犯 V {立 VV 嫡ィ6ィヒ饑イ
X.」g9lヲ? FWV贍 ヨ 菷蒙X9iツV ?
"VV R ツ
(J三万)2=Z/5
h ヤVX i? 蕀iツ偃Rモ" R
V示こ(挿)∩=e;n∈N当調p○○
∨示=○[Vn二(昨)h;c>0<h∈N青
NOMBii∈ ィ ュ *エヤ EJ∈MPLO
1.RadicandopositlVO(+); 埜 8 V イ
‡庁=iX;q>0<n∈N★p○○ 儘或 U ク ク V 「
l.RAizENEstMA PAR (Ex○○†ooiheXoC†Q) 彦坊觀F 8 V fVW6 VW8 V 2 J石7あ二±Z/う_(±2/5)そこ4/2う
J∑7盃二三作/う‥(±作/う)之=2/2う
2,Rodicondoi9UOioO: 碧n + メ +
丁jeneuh〇〇〇千z,eiO
Tiene3posibilidades: 品U3リ ゥ{ネ 羽 ク イ
N青=(2,3.4,、、_) F 襷 c V庸 C「 ∈×OC†ぴ
√盲7務=軋eれ慮
V三二封れ∈N青po「 f U 8 S 「
√乏7云二年e再
V石=十X;0→0^h∈N当れp○○ 茶" 2 ? #r
工れeXOC↑o;
3良Qdicondone90事vo(-): 埜 8 V
准=-×;c→0^∩∈N当巾p○○ 儘 e 8 V3「
√亭祐二-汚/3..(-Vう/3)3二-う/72
師二万万 ̄.廊二
igualaiproduc†odela「aizen6sima B
3.慮A壬之〔Nお工MA U V6gヲV靜 黐 FWV V GV8 V W2 Exロ⊂†a
de∴Cadafac†or(definidasenR): 儘 ヲU ヌD
DEしp慮ODUC丁° 凵A仔方舟57不 二J脅す.J云7詣 こ
∃0.b:V示=昨言佑 うヽ伝/18
、I二才万言7訪,司e∩R
f「a⊂CIOna〇一O Dos po†enc'as de exponente fracc'OnarlO SOれiguales s' los 「ad'Ca-es co「「espo=d-en†es Io
Ⅵ不二肺≡ ○○Vh=oq/p三 豊=♀
S' Se mui†'Pi'Ca O Se d'∨'de∴e同ndice de lln 「adical y eI exponen†e de' 「adi⊂ando por un lm-Smo n血e「o
V面 これ揮
∈s†a p「OPredad perm一†e. s'mP航ar 「ad'Cales・ Ob†e=er dos 「ad'Caies con el mis巾O ind'Ce y COmPa「ar
○○diCQies
Un 「adiCaI es†d simPl’f'Cado cuando †odos ios fac†o「es pr'mOS, de ‘a cantldad subradicai, eS†dn eievados
p○○posicioheS
重 立幅=J両
2. J蒋二J与奪
3 J雨二席.作
4 J蒋=3ヽ信
嬰露語
重Simp凪⊂0「
繋un小薬-。「薫 藍藍
5.1l ・5・ OBTENCr6N DE DOS BAD│CALES CON軋M工SMO fND│C∈
4 Se d'∨一de el mcm entre cada denom'nador y el coclen†e se multlPl-Ca POr el numerado○ ○espectivo
ま弥Y沖 2Vヲy搾 3怖y汚 4Jテy汚 うV漉Y、雁
6海yV弓 7J弓-Y-塘 8押Y笹戸∴∴∴∴9搾y花戸 10.漉Y縞
ま1 V萄Y細雨12V弱Y廊13汚蚕Y叛汀∴∴∴重4垢テY作 1う抗享YⅥ戸
監語間
1. Mul†一Pl'Ca「
号富業 露霊 諾菩‡豊富
Msc・ Paco Bas†'das Romo & Otros 99 トl‘meros Beaies
d. p°丁ENC重A
Para eleva「 un 「ad'Ca- a u∩a PO†encia CUaklUiera se eIeva la can†一dad sub「adicai a esa po†encla Po「 eJemPio
Ef。。†…碕)3
P「oposiciones Bazones
l 碕)3三陸)3 Ax-・Refiex-V。(ニ)-
2 碕)3こJず Def (ゆh二J♂
監票竪悲
1 CoicuIo「.
詔 書,書 ;霊,, :謡
e. RAC重ONAし工乙AC工6N
se llama 「ac'Ona一'ZaCi6n a la ope「ac-6n que cons'S†e en †「ansformar una fracc-6n・ que †enga uno o m6s
adecuado que pe「mi†a ob†ene「 uれa f「acci6n equ'Vaien†e‘ CuyO denominador sea un n血e「o 「ac-O=aI Es
de⊂i「. que †enga 「aiz exa⊂†a・ a fin de∴eX†rae「 ia 「afz y ei-m'nar eI signO radlCai dei deno…ado「 Se
p「eSe面qn ↑「eS側SOS・
Def. Po†encIQ
(梼)n=q
SI爪pi`fiCOCI6n
2∴∴∴∴ 2
帝二帝
王-」亜_
新 ̄3昨醤
2 之鳴
薪二重
2∴ 2諦
3拓 - 32
2 `涛
3弥  ̄ 3
貫o王ones
AxiO肌O良efiexiVO (こ).
(Ⅶ)h二O
D巳f (十)
0/-1= -0
「≡三重
L慮QC教OnOIIZd「 eI deno爪inddo「.
1嘉 2志方∴∴∴3・詰 4言荒 ら古市
6・毒玩 7嘉 8・品ラ 9・言で∴ま0蒜
11蒜 雪盲 13蒜 14蒜
Obsc「>odohcS :
1 S- Observamos con a†encI6n no†a「em°S que hS PrOP-edades c‘e losれdmeros se basan en las ope「acIOれeS de
sum。. mui†一PIl⊂aC'6n y po†enc-a⊂16∩. debido a qlle SOr‘ OPe「aCioneS b6sicas La 「es†a・ d'VIS16n・ rad'CaC-ch y
loga両maclch, dependen de e"as La 「es†a es la suma de un 'nVerSO ad・†ivo a-b = a + (-b) La diV'Si6n es la
lo9a「l†ma⊂16n iogba= n三bn = a La 「es†ay lad'∨一Sit;nれO SOn COnmu†ativas y†ampocoson asoc'a†'VaS A pesar
2 しa sllma, la 「esta. ei p「oduc†o y el coc'en†e de dos n心me「os 「eaIes es o†「o ndme「o 「eaしLa po↑enciac’6n es
pos'ble ⊂uando eI exponente es un n竜mero 「ac'Oれal S=a base es nega†lVa COn eXPOnen†e pa「 la po†enc-a eS
pos'†.va y s' el exponen†e es 'mPa「 eS negat'Va La 「aiz de l'n ndme「o real no slemP「e eS POS'bie.s6lo ocu「「e
cuando ia raiz es↑6 definida (def'川Ci6n l). Con indiCe Par Se †・ene Pa「a 「ad-Cando posl†'VO dos rafces (±) y
「ad'Cando nega†lVO nO †・ene SOlu⊂ich Para ind'Ce lmPar’e圧ad-Cando posl†'VO tiene una sola 「aiz (+) y el
ら.1工N丁貫ODUCCエ6N
∈n el p「esen†e cap血io se es†udlan los †eo「emas bds-COS de ios ndmeros 「ea'es. los mlSmOS qUe SOn de
Los slgulen†es †eoremas se def'nen en el conJun†o de los n‘meros 「eaies. los m'SmOS que Se demues†「an
T NOMBR∈ FORMA SrMB6L│CA
l∴CaれCela†一VO (t6「m'nOS POSl†lVOS) a +C = b + C ⇔ a = b
2 Canceia†iVO(t6rm川OSnega†lVOS) a-C=b-C ⇔ a= b
S' en Cada m'emb「o de una igUaIdad se sup…e un m-SmO n血e「o 「eal posit'VO Cualqulera, la 「elac16n de
-guaidad se conse「va (e中一me「 miemb「o s'gue S'end。 lgual al segundo) Ei s-gu'ente d'ag「ama mueS†.。,
ぐ。-シ
く→
く→
モー}
←シ
く→
圃圃嘉醒
「一一「一 ̄ ̄「 ⇔ ∠生す△
困酉国
田園国
閣困四国
顕同国
S- en lugar dei O・ Se †iene Cualqu-e「 O†「o n血e「o 「eal c・ en†onces se esc「-be de la slgulen†e mane「a.
「 ̄∪こR∀。・∀b;○○b>c⇔o>言「
ly-3>5 Do†o
2. Y>5+3 丁.○○b>c⇔0>いb
3 y>8 Def(+)
Los fac†o「es pos一†lVOS (mayo「es que ce「o) de una desigUaldad se pueden pasa「. de un mlemb「o a o†「o.
S-emPre que・ aI m'SmO †iemPO・ Se eSc「-ba∴COmO dlV-SO「 Ei s'gu'en†e dlagrama mues†「a. quel Se Puede
†ransponer el fac†o「 posl†lVO 3′ dei ler a1 2do m'embro. s'emP「e q=e Se eSC「-ba como dlVISOr, es declr COmO
圏四国
 ̄3 了  ̄1 0 重 2 手 ∞
3>,2
† †
田園国
Observaci6n. En le des'guaidad -3 = -1 se 〔O†a qlle e十3 se enc=en†「a a la 'Zqu-e「da de白, en ia 「ec†a
num話⊂a (menor que) AI camb-a「 los slg=OS neg。†'VOS・ de los m'embros. po「 pos面vos †'ene que 3 es
「 「
-3く-1
ー3 -2 -重 0 1 2 3 ∞
し害容器臆面
3>1
〔n fo「ma s-mb6l'Ca, Se eXPreSa de ia slg…en†e -nanera.
上警豊」手
上誓三㌢」 」
4
i転器楽慧益虫
十・E竺工?三i
CAP壬丁Uし0 7
Nl加EROS COMPL鞠OS (C )
7. 1.工N丁貫ODUCC工6N
En el conJun†o de los ndme「os na†u「ales (N) no es posible efec†ua「 la sus†「acc'6n en todos I。S CaSOS Las
ec皿c-OneS del †lPO. × ←7 = 2・ nO †一enen SOiucidr, POrque -5 no es e-emen†o de Ios ndmeros na†ll「ales Pa「a
「esolve「 ecua⊂一Ones de es†a fo「ma・ fue necesar'O amPI'ar N 'n†roduc-endo Ios n血e「os en†eros (Z)
En ios en†e「os・ Se def…e la d'∨'Si6n s6io cuando ei nume「ado「 es m佃pIo 。e' deno爪iれado「 (diVISi6n
exac†a)・ S'endo el denom周ado「 d'feren†e de cero En乙ecuaciOneS de同po 4× + 3ニ0. no †ienen S。lu。一6n
Pa「a 「esoIver ec=aC-OneS de la fo「ma 4×←3 = 0・ fue necesa「'O eX↑ende「 el con」un↑o Z e 'n†「oducI「 el
COn岬†o de los ndme「os 「aciOnales (Q). para dar sig面cado a∴eXPreSiOneS †ales como -3/4 (ndme「。S
rac'Onales con un ndmero fini†o de clfras decimales o con un nt‘mero mflnl†o de clfras decimales
Pe「i6diCOS)
1しas 「aices 'mPareS de un ndmero †lenen el miSmO S'9nO qUe Ia cant'dad sub「ad'Ca' Por eJemPIo.
2 Las rafces pa「es de lln ntlmero I]。Si↑iv。 †ienen dobie s・gnO Po「 e」emPlo.汚=士2, POrqlle 22 = 4y
(-2)2 = 4 Las 「aices pares de u…dme「o rrega†ivo no es†dn defm-das en el conJun†o de los ndme「os
「eales p叩=e †oda ca面dad・ POS'†iVa O nega†iVa・ eIevada a …a PO†en⊂ia Pa「 da como resul†ado lln
Al 「esoiver ecuacIOneS dei †iPO X2+ b = O, b z ( ‘ Se †'eれe que X = √ちEs†e ndme「o, X. nO †一ene Si9n'flCado
alguno en el conjunto de los nineros 「eales. po「 lo que se d'Ce que la ecuac'6れnO †'ene SOiuc16n en R Po「
E' conJun†o de ios ndimeros∴COmPleJOS‘ 「eP「eSentado po「 c o c (maytiscu'a negri†QS). pe「m'†e dar
S-gn'毎ado a las∴eXP「esiones del †一PO V玉(S-endo n un ntimero par y 「adiCando ne9a†lVo. O blen, las
PO†enc'aS de base negat'Va CUyO eXPOnen†e es una f「ac・16n i「「educibIe de denomlnado「 pa「)
La manera rl ds senc-=a de †「abaJa「 COn los ndme「os compleJOS COnSiste en da「 un nombre a √了. A es†a
押こ之√了二2- (-4)主2√主2i
Observaci6れ: Ex†ende「 un∴COnj…†o slgn'flCa que∴ei nuevo s'S†ema deberia l) feれe「 †odas las
P「OP'edades algebra'CaS del s'S†ema∴an†ecesor 2) Inciu'「 †odos Ios ndmeros del s'S†errla an†eceso「. de
†aI fo「ma que las operac'OneS algebra'CaS an†e「iOreS y nueVaS. cl'ando se ap恒en ai s-S†ema an†eceso「
Dete…n。r un COnJun†o es da「 aconoce「 los eiemen†os que lo confo「man Luego・ los n心me「os comp回os
DE円NrCT6N. Ei con」un†o de los n血e「os compleJOSSe 「ePreSenta COn la Ie†ra C o C (maydscula negrita)
Y与edef…巳deiQ5・9u-融o「moc二(乙/Z=0・航∧b ∈咋周
obse「vacI6れ. un ndme「o compleJO Se reP「esenta en fo「ma bin6′nica med'ante la exp「esi6n: a + b'・ S‘endo
ayb ndmeros 「eales. e ' = √了ia…dad 'mag'れar'a ([ule「・ 1977) Po「 e empio.
pa「a representa「 geom6tricamente u…血era complejo (Gauss・ 1831)‘ deno†ado en fo「ma b'n6mlCa・ Se
usa los eJeS X e Y. como sis†ema de 「efe「encid EI pr"∩erO eS el eJe 「eal (×)y el se9…do el e」e 'maglna〇一0
Ejemp-o l. G「af'Car: Zl = 2 + 2l・ Z2 = -1+1・5'・ Z3= -1‘5-'・ Z4= 2-1・5I; en el p厨o c。mPleJO
0
ニ
﹁
ユ
2
Observaci6n: En el paso 2, Se dMde la po†enc(a dada para 4 y se †oma el reslduo como po†encla de l
Iらう=-× 5う」土_
3 13
EI cocien†e周d'Ca que el periodo se 「epl†e 13 veces y el reslduo 'nd'Ca eI expone両e de d'Cho pe「iodo
嵩蓋蓋割
(主i)e- 1
(ま十l)e・l
(1- I)うら
(1◆ i)う・1
(上i)9
(1 ・.)′
監翌割
NOMB貫と 妊Td碑ヤ #d ∈JEMP」O 侘イ 4dヤ#h+Xヤ
○ 俣標 6il」Y-ト
3.与工M印章C° 天遊 ゥ{ニX訷 -ニYuニ Zl=3i/2,Z2ごま.5i 、2 ラヲツナ」#「
ら、 ヱ1二4主Z2二22i
→(2,4)∈C
(う,0)十(0,4)ニ ル yEc"
Su爪d†0†oi. 茶 テB R B コ紕
(2,5)」 鮒 調 ァ箏ィ饕
COnCu。iq両e「C.eI
id4n†jc0.neU†「○○
ndme予oC.
Od面vou°PueS†odez. テ 洞6 .・ヲF貿X V6 VR FX ニX ィ イ
十㌢等S工
NOMBR∈ 禰 偉ケ X D8ヤヅ EJEMP」O 巴 ヤ #dヌト4
n心me○○sco爪pIejos 茶"テ R 紕瀞 テ
(う.0)・(宣.4)二 2 ラヲツ Eb
que爪u面申codoc°h
ide面co,neu†「〇° V ヌ V帽 X ト ユ ニTヲ 觀
「=図二万÷二ix+γ-I
「二「之IニJ∑乏 ̄ニ ̄ヂ二2作
e二†on-1研一巧二†〇両お-・e二†o時)-)〇二45〇二か4
「,こIzIこ、信子二作
el二†on車)三高4 (pos-†-Vo)
zl二Jきれ4二(作:0.2う小
暮2 = -4書3i
「2二臣J高市二う
e之二†on-1(臆言)こ○○,2巾
障Iz-二Jこ示云二佃 「串-二J市布= 5
e3二†ロn辛)二有4 e4=†証(お二〇〇.21¶
eうニ¶十重/4二う汀/4 (posI†IVO) e4二2¶○○.之ま1てこ1.79n (po5i†IVO)
嵩1拝二ix十yii
Conve「s'6n 「ec†angula「 a polar
〇二izi討手二 〇二J高二布こう
eニ†Qれ当) e=†on-1(‡)二53,1o
狩Z2二5汀10 Fo「爪opoio「
「=J(-1.6)2+(-1.6)2尋3 e二面(許雄○
b. Res†o (zl-之2)
両i=庸二「二両二5
〇二†dn烏) e二†0映‡)二-53.重o
Se escr-be ei l en fo「ma b'n6m-Ca, (l + 0一). pa「a calc=lar el m6d=lo y el argumen†0, de la fo「ma poIa〇・
詰霊嵩 Z3 、、〇十’
z3二重4明= 124○○
Observaci6n; los af'JOS SOn los vdrtices de un †ridngulo equ'id†ero La variaC'6n (espaciado) se
Ob†'ene COn. 2巾/n, Slendoれel nJme「o de rafces工uego la var伯c'ch es de. 2"/3 6 12OO
ConJuntO SOluc'6n V… =(zo, Zl. Z2). CSこくlo," 12n/3, 14wd 6 CSごく1oo. l120O. 124OO)
VER│FrCACr6N :
z〇二lo二重十〇I 乙o主13=1
z13二[(-ま+ J言I)/2]3
Obse「vaci6n: La expresi6n. zt = (-1 + ¥6')/2, Se Ob†'ene †「ansfo「mando la fo「ma poia〇・ Zl = l120O, a fo「ma
b周6m'Ca Zl = (一1 + ‘何l)/2, COn COS1200 = -1/2, Sen120OニJヨ/2. cos240〇二一1/2. sen240O = 〇、信/2. De la
l・(z)当「e)h ⇔ (z)n=○○n8 2胴中二昨飢=(昨・e費)‥ek=雪雪中二〇.1,2.主(岬
l zl=2300 Z之二31200 2 zl二54うO Z2二13Zう0
3 zl二3両 Z2=2叫 4 zlニ4乱伐 Z之=2埴
ま zlこう1○○ Z2こ1/2ら0 2 z-二89eO Z2=う8う0
3 z-二4可e Z2=2中之 4 zl二6¶/12 貫之二2可e
重 zl二2300 2 zz二31之OO 3 zlこう4う0 4- 乙2ごま3之う0
う zl二130 6 zz二1/2う0 7 zl二89ら0 8 ヱ2二518う0
1 zl二2書。0・渦 2 z2二31Z。〇・寝言∴∴己zi=5450言伝 4・ Z之二1.zo.泥を
8 Ha=ar la exp「esi6n gene「ai pa「a u…dmero compieJO OPueS†o y conJugado en forma poia「
z二(×,Y) 「= Izi二万千
「二Izi二J…千手二2J乏
X 〇二†0∩臆-時→e二†cn均一e二†〇両)→e=4う〇二¶′4
8ih6爪ic○ ○ †手心hO爪と†「ic〇・
Z二×+Yi Bin6mICd
〇二i乙I=J憂二手
A「9 (z)ニe= †o巾当)
Z= lzl (cose+'Sene) Tr-gOnCm訂「-Ca
T「igonom6†l.ica a Bin6mjca:
Z= lzl(cose+'Sene) T「lgOnOm封r'Ca
X二手COS8
Y=「Sene
b. Div雨読(zl/z乙Z2≠0)
Z!/雄二(「1 ÷手羽c∽(功-鏡)+i与飢(e上e2母家≠O
Dc調os↑○○高6部
P「oposicio博S 慮o重on鋳
2 ‡こ霊券器) s軸血・6nd乞l訓読
3 ‡二詫‡霊宝害言霊 咄伽山・狐dn
悠二‡〔(叫叫◆叫罫嵩笥中綿可叫)) 調・ (刈
5 ‡二華OS (el- e2声Sen (el -O2)] Tdentidad T Sustituc'6n ‘
‡=華0S(〇十e2)十「S飢(e重-e高上家≠0 → ‡二塁与(el-e高雄≠O
Proposiciones Razones
ま zlこ10(cos280+ i与en280), ○○†o
zzこう(co52うo + I Sen25c)
2 zl  ̄Z2= 1O/5Itos(28O- 25o)+ ’Sen(28 - 25a)] Z =評os (el-e2) + 'Sen (e了e2)]; Z2≠0
P「oposiciones 虞Q裏OnさS
し∴ zl = 9(cos45o + i Sen4う0), Dロ†o
Z2二う(⊂OS3〇〇十i 5en300)
I zl二9ciS4う0. Do†o
C Po†en⊂io (重い)
しa po†erlC-1] n-6s-nla de un ndme「o complejo, en fo「ma †「'gOnOrfe†「一Ca, eS O†「o ndme「o compleJO CuyO
P○○posi⊂iones Razones
I z二手(cose+言Sene) Da†0
2 z.zニ「(cose+ISene).「(⊂°SO+ISene) Sus†I†uc(6nenz.z
4 z2こ「2[cos(2e)十isen(2e)」 02二〇〇,2a=0+0.
P口調z3 se †ie博
しz3二王乙-Z
3. z2・之= 「之・匝os(2〇十〇)十ise∩(2〇十e)]
4 z3二〇3[c○与(3e)書i与eh(3e)I
De la m'Sma mane「a Se Pueden ob↑ene「 f6「mulas simliares para z4, Zら. z6. . zn卑ara Cada n心me「o e巾e「o
divjdendo,divididapa「alapo†enciaen6simadeldiv'SO「・
COCエビN丁∈ 犯 VV V緘6蒙 FSヨ 6坊 ヲVW6殆V ニ ニ VV V緘8 Vヨ FVツ
(zl/z之)nここln/之2h;Z2≠0
EjempIo 3. Ha肱r †odas las po†encias enteras pos'†lVaS de i
Se esc印be el ndmero comple」O ' en forma bin6m'Ca (O + 1') y luego en fo「ma †〇一gOnOmみrlCa
Modu'o.r= J=テ=J@示= 1
A「gumento. Arg (z) = 900 = 7J/2 Ver en el grdf'CO adJun†o
Cuaique「 ndmer℃I COmPleJO・ dlfe「en†e de O, †'ene eXaC†amen†e n 「afces n-6s'maS COmPleJas, †odas e=as
COn ei m'SmO m6dulo y a「gumen†os mul†'Va「'ados De en†「e †odas las 「afces n-6s-maS de z des'gna「emOS
昨= V「(cos…seh8) ⇔ z〇二咋=昨[co諦)+・Sen伽
CO○○eSPOnda Cuando k = O se †'ene el a「gumen†o principaI・ e/n, y Pa「a Vaio「es de k > O se haiIan los demds
O「9umen†os
Obse「va⊂i6n: Conside「ando eI ind-Ce del 「ad'cai. ex-S†en n soiucIOneS Para ek, CO「「esPOndientes a k
ModuIo 「討手=応手ニ1
A「9u爪e両Oi A「9(乙) = e二900二¶/2
ModuIo 「= J:司=J市布=1
A「9用me巾○:布9(之) = e = 0。ニ01丁
咋こ祈[co5 (旦二詳十i与en(誓)]座0,ま.2.3..(h-ま)
詳窪㍉輩こ詰宣言,.2 ・11
Z〇二1[cos(0可+ISen(0巾]. k二〇喜一Zo= l
zl二‖00S(芋)十・Sen(和正上zl二(-ま十iの/2
z2= 1[cos(芋)+・Sen(卸kこ2臆,Z之ニ(-1--ゆ/2
ConJuh†o soIu⊂-6n膏…こ(zo,乙l.之2)
Obse「vaci6n. los af'JOS de ias soIuc-OneJS Son los vdr†一CeS de un †ri6nguio equild†e「o・ La varlaC-6n
(espa⊂iado) se ob†一ene COn‘ 2n/れ. S'endo n el ndme「o de 「afces (2T'/3). Lue9O la varrac-6n es. 2T!/3
Modu-○ ○= J示す市布=、乍
A「9u同en†o: A「9(z)二e = -4う〇二135〇二3青/4
EjempIo 2. Ha=ar las6 「afces sex†as de: Z = 1 + l
Modui。・「二J示す=序言二作
A「9um釧†oi A「9 (z)二e = 4う0
咋こ「l′・ci与(誓)車0.1,2,3.4.う
0bse「vaci6持
宮∩ニV了三二1潅
しo与〇〇fces与0n.
z。二1花ciS7,5o
zl = 1花cI5ら7,うo
ヱ2こ1`作ciS 127,5e
z主1`潅c-S 187.50
z。 = 1花ciS 247,5o
zう二1経cIS 307.う0
∈×PRE与工6N 禰 ヤ ヤ H*リ*D
COmPiejoque,eIevadoalapo†enciaen6sima.esigualalmismo「adicando.
Todondme「ocomplejotlenenraicesn-6simas.
∈N巨S工MA: 鰭6Y? 衣 哩? Eb
NOM8R∈ 、T ュ 2
P瞳°DUC丁° 2乕蓼リ#ユikUh編
divldidapa「aladeidivlSO「:
2.貫ADエCAC工6NDE」 犯 V gヲV緘6蒙 FVニニ 8 VV蹤VW6殆V ニ V 率V緘6蒙 FVニF傭vFV襷
2 MuI†lPilCa「 Zl X Z2
2 ヱl=ま/2(cos12〇十iSe∩120)
4 zl=3(cos480+-Sen48o)
3 DIVldlr Zl-Z2
宣 zユニ1う(cos3○○+iSen30。)
乙∴zI二1/2(c○与i2〇十i与と巾12o)
4. zl= 3(cos48O+isen48o)
L zIsiZ=5(co53○○+i5en3○○)
3 z〕sは=ま/乙(cos12〇十I5e∩宣20)
う 之5si Zニ2(c°S3○○高Seh3○○)
7 z°5iZこら(CO雪8/3〇十ISen8/3e)
9 乙IsiZ二%(cos48〇・iSen480)
5 CdIcuio〇・肺. γ両.淘,淘,准雨
閉場勝間
引 8 - 3 十
) ) - o ) 0
. 1 ( j ○ ○ 7 合 フ
Z I
Z 之 な 加 水
ヘ
リ
2
6 5eQ・ Zlニ(2十う-).z2二(2+8I)Yn二3.Ve「笛cロ「
ま汚毒言伝握 2泊7亭主句/泥;Zz≠O
2. POTENC│AC│6N
3.貫Ao工CA`工6N
4. RAD工CAしES
D工CO丁OM壬A 烹 bye≠b 儡工 S工 ヤ S工
貫きFしき×工∨○ c 儡工 4b S工 ヤ S工
S│M∈TRエCO b⇔b二〇 儡工 ヤ S工 ヤ 5工
丁慮AN与mV° b<b二⊂二>0 S工 店ヤ S工 Hヤ S工
AD「「工∨○ b^cニC二>0+C ト2 与工 ヤ S工 ヤ S工
0 + 9? オ b.c ヤ 5工 ヤ 与工 ヤ
CしAUSURA¶Ⅳ○(S。) ヤ S工 ヤ ヨdb
CONMU丁A丁重∨○ リ ? ( ナ B S工 ヤ 5工 ヤ
ASOC工A丁重VO 茶 カ"超9? イ ( ト2 ヤ S重 ヤ S工 ヤ
MODUしA●丁重Vo(So) ウ Q ヤ 5工 ヤ No ヤ
工NV球面VO(∃_。) ィ ツ 「 )二〇 碑 イ S工 ヤ N° ヤ
CONMUTATrVO 烹 b.0 ヤ S工 ヤ S工 4r
M°DU」AnV°(So) テユ ヤ S工 ヤ NO ヤ
ANTrS│METRECO 敗 (*リ ク #ナ ヤ S工 ヤ S工 ヤ
丁pANS丁「重∨○ ヤ S工 店ヤ S工 店ヤ
AD工丁重∨○ 二>〇十c>b+c 冰靫 S工 4r S工 冰靫
MULnPLrCATTVO(c>O) C⇒0.c>b.c ヤ S工 冰靫 S工 ヤ
na†uraiadis†jn†odece「o.es'gualal: ○○=1:くI≠0 茶 ゥ? ゥ? ツ
れ血e「ona†u「aIa,eSjgualalm‘smondmerosine
exponen†〇・ 〇lこ∴q
(2.3)2こ22、32
(Q.b)h二〇n.bn 兎ィ+ H
Lapo†enciaen6simadelcocほn†e∴eXa⊂†o(div’Si6n 茶b 2 ゥ?
CXO⊂十〇)de壷爪e○○snロ†岬ロ底.e5了9u°同cocien†ede 茶b 2 + .r 2
22=36/9
SemantほnelabaseysesIJmanlosexponen†es.
PO丁∈NC重A与 任 」謬 8ホ罎
PO丁ENC重AS 尾メ 耨 3カモ ヌ枇 #
pO丁∈NC工人 中 騏テリ ク 2
EXP蛇与重くうN 禰 偉ケ¥ィヤ ヤ リ*D 劍 ┴ d
e5i9UOi 剩ァoれ血e○○s高cIexpon〇両ほ. ○
しoP∈P・de…n心m色○○eれ†e〇〇〇.e5j9U○○o車oduc†ode 劔(0)2二〇.0
POSrⅡVA(PEp) 凵宸 1: 茶"僞i? " ? B
nVe⊂eS
」cPビPp○○debosepo高向vq(+)。れe9q†画(-)es 2)2三4
PoS工丁重∨▲PA貫 茶2凅ケ?
(ロ)h二×;n∈N青い「 -2) 釘
(-ロ)hこ×川⊂N★p○○ -3)
LaP∈PimpardebasepositlVa(リesposit'Vaydebase 之)3二8
POSrlTVArMPAP 匁S ㌶ IjIu ヲS YMリ B 茶2 6・」r
(0)hこ×同∈N当爪町 -2)3三-8
(○○γ二-×・∩∈N当れq「 -3)3=-27
3.POTENC│A∈NEs│MAD∈L 犯 VV V V緘6蒙 FVネ V GV8 VH ツ
(-2.3) (-2)之.3Z
(Q,b予=ah.bh 6
5eれ†e「0与.eSi9uOid⊂ocie而Cde
OP験AC工eN ィ ュ ┴ +X イ
Lapo†encねce「o(exponen†eO)deu…Jme「o「acionala. 茶 *B ゥ? ワ
nO二1;o≠0 窒モ" *B リ B
Lapo†encjauno(P「imerapo†encja)deun nt]mero ?
NOMBRE ィ ( 2 EJEMPしO
l.POT∈NCtAENおrMA f UPOS硝vo:
VFV& 6W 6友ナf
茶"
ご柳觀v
2
Buf +葵イ妨2
B
(1/2)乙二1/4
(一°)巾=×;∩∈N青p○○ 窒モ2 B ? 汀 b
2.POT∈NC工A∈NEsrMA 犯 U ne90†用Q(-)e5n巳9o†jvo:
也 「ヨFV& 6W 6唯uf ご妨7 9
茶2 "uf
" 芳V&
? 6R
#r (2/3)3二8/27
しq p°†encio en4s手間 dei⊂0⊂ieh†e de n心me「os 粉ッ R "姪)?
po†en⊂iosen自j爪os;b〆0.
EXPRE与工GN 祢 リ D靫 Cd ∈J∈MPしO
Lapo†e∩cia`erO(exponen†eO)deunn心me「o「eala. 窒モ2 ? B
Lapo†enciauno(P「ime「apo†encia)deunndme「o「eal 蔦3 6ィ ウ2 b
(-¥厄)2二 (-Jう)(-¥厄)
nVeCe5
Ol周ve「sodeiqpo†encくり⊂°れ∴eXp°れ帥†epos証∨°: 茶2 B壷Eh6「
1/(3/4)2
(Jか主1/(J到3
5.POT∈NCrAENEs│MA 犯 Tb襷WV跖 VヨX V VV ニ 6唯ud ニU6殆V ニ ニ & 里 4∴庸二
en6simdeam.siendomynratu「alesmayo「esqueO H I?
2.236.,.
om/〔=Ⅵ戸;q→0[ロl/∩二‡厄;0>0<爪二11
(o.b)hこo
「0掠競れdo.eso†「。h小u関白oique.eievod○○iQp。†enciQ 縞二2_2ユニ8
巨XAC丁A 仭ヲSV蒙 ニU6」裕 柳 ニ -ニ U F 襷
J百二年enN
Larafzen秦jmadelesngualalこ ノ? B
V了三l
EN巨与工MA: ネノ(ff コ
週臆三園虹○○_臆園丁__葛__臆園丁
NOMBR2 ィ ( ∈JEMPしO
Si師p「e勺ueeS†凱def面do5、 畑 9? . ? D觀葢
]0.b言佑市こ†厄・V盲
2.RA主zENEsrMADEL 庸二採言方 2二2
dendme「osna†u「ales eslgualalcoc;entedelas
PO†enciasen6simas.divldendoydivlSO'∵Siemp「eque 畑ヒ饑ウルYVV葢
三〇.b;昨万=昨/砺b≠0
V了=1
3・虞A字YPO丁目N偶A 犯 V 立 VV ヲ V緘6蒙 襷WV贍ァ6ヨ ヨW& V蹤X V R 泥二2
V高二(昨)“=o;h∈N裏面や○○ 俥 + " / + 「
∨示二(昨)h=○;o≧0<∩∈N★po「
NOMBRE ィ ュ Tヤ 乃、Tユ ト
重.瞳A壬z∈Nお工MA F 襷 6唯ud ご gH VV觀F 8 V U4 VU8 V 2 妨 ク ク X イ
V6=0.h∈Nい叩「 0)之二〇
3言ミod(condone90†ivo(-)‥ho†jeれe○○にeseれ乙 凵R句こ高enZ
V五二現れ∈N青い〃
2・Radi⊂ando‘guaIaO∵t'eneuna「aiz,elO 凾ュ〇二〇
V5こ〇月∈N当調p○○
3.R口dicondon巳9ロ†ivo(-)∵白eneuhO「O了zれe90†ivo, 凵ノ巧こ-2←車2)3ニー8
o>0^h∈N当爪p○○
重ncxoc†o:V二号 凉 V陋2
3.農A主z∈Nお工MA 犯 & WヲV緘9lヲ FWV V GV8 V W6ニsヨ ニ ヌ & GV7F FVニ 巍MH+ + x X
DEしPRODUC丁O V ナヲV覿6ニヨ FV6 F f 8 V R FVfニ譁F 6V蠅討 ニ#ィ并リ゚ ヒ 畑支+ ? v V蠅
]o,b:咋万二時/Ⅵ主b‡0 凵 テこ乱enZ
∈×P晦S重6N 妊X嶺頽D8 Cd ┴ +X イ
1.RA王z∈NES工M▲ 犯 V 率V緘6蒙 W 7F FVニニ跚F蒙X V V 6柳 ニ 聊 ヨ F 埜 2ヨR
po†eれCねe竜5面ロ,巳与i9U○○ (2/3)主8/27
o;n∈N青
重nex○○†〇三〇倭 カV
之.貫A壬z2NおエMAD亡l 01:折=1 ノ? B
3.RAfzypoT〔NCrA 犯 V 率V緘6蒙 VV V緘6蒙 襷WV贍 ヨ .、ゥ-ニX T 俥ィ6」" *B Gυモ( テR ョY? ( ネ*B Wク+ .イ
∈Nさs重MA: V 6鑓.、 U6仗 レ6fヲ6 イ
新車=(昨)h三〇川∈N当れp○○
V示こ(Ⅶ)hこ○;○≧0^h∈N裏町
Obse「vaci6れ● ia 「aiz de un ndme〇〇 〇ac'Ona同o slemPre es POS'ble, S6lo ocurre cuando ia raiz endsima es
exac†a (def面・・6n l) Por eJemPIo: /石7蚕 ̄二三2/5 ←, (±2/5)2 = 4/25しa raiz JZ7否no es pos'bIe en los
nLimeros 「ac-Onaies po「que no ex'S†e ning血れdme「o qlle elevado a la po†encia 2 de 2/25 De同lSmO mOdo,
la 「afz de J375, nO eS POSible po「que no ex'S†e …g血ndme「o rac'OnaI que eIevado ai cuadrado de 4/3
も厄=0′h∈N青po予 剪 ? 「
3、Rqdicohdone90†問O(-)川〇両宅ne○○了⊂∞釧Q. 劍 8 Mク+ y V
∨二五二王 凾黶クN★pa「(no†ieれeSoiu亡i6nenQ)
川∈N当巾Pa「
3・Radicondon巳90†iv°(一)∵有eneuれ○○壷h巳9面vo. 劍 踝7D
×OC血V二言7禿こ‡,enQ 一2/5)3二臆8/12う
3.RA壬z∈Nお工MA 妨 & GV8 V W6殆V ニ V GV8 V FVニ V 里 Exoc†o
2. T雹 u頽Dヤ DX B Laraizen乞si爪adelesigualal;Siendo:mynna†urales y?
V不二(昨)h二〇;o≧0<昨時po「 宙 冓ツ ? " *B
重.2う992...
V石三・〇重′h:d>0<h∈N当mp○○ ネ7籔ツ *C 2
。:V示=O爪′れこ(昨)巾;o>0<n∈N青
N°M8貫と 、X オ(ケ ヤ ∈JEMPしO
重.慮A壬z∈Nお工MA 偬B FFヲ8 カ襷 9{ナd ご討 ∈×o⊂to:
2.Rodjcondoj9UOIoO‥ 畠U8+ r +
V5こ0;∴∈時po「
3、論証⊂Ondone90†ivo(-): 埜 8 ィ ウ「
√了7云二生〇両ミ
2,Rodjcondoi9uOI○○; I? c 偃S
V再三0;h∈N当巾門「
3.馳dicondone90†ivo(-)‥ 埜 8 ネ 「
∨石=-×;d>0<h∈N当mpo「 儘 ヲU 8 V 「
√言7否二一据/3、→(言店/3)3二-5/72
]0.b:朽ち=昨.砺 √了7元7充用enR
4.M王zEN∈与工MA h ク カ {率8 vニゥ-ニ FT柳F庸天吐 V」邑 ∈×0⊂†o:
廟而あご伯方/再訂あこう/4
(definidasenR)b≠0‘ 偬F U 8 X ウ「 黜塋 ィラ3x ? ィヒ饑イ 侏饑ケ? " ゙
io.b‥咋万 ̄二昨/砺:b≠0
AN∈×0 4.貫AD工CAし∈S
Las po†enclaS de exponen†e f「accIOna「'O Se Pl’eden defini「 med-an†e Ia ratz p…CiPal de la base. es dec":
am/∩ =肺・ en do南e ia f「acc16n m/n se supone s個P一一f'Cada, n POS'†lVO y Se eXC-uye e- caso en que n es
fracc-onarlOS En casos mds senc一時es f「ecuen†e la=「eP「esen†ac-6n po「 rad-Ca'es. Las p「op'edades de
los 「adiCaIes son consecueれCla lnmedia†a de las p○○p'edades de -os exponentes y †ienen, PO「 COnSigUiente,
los m'SmOS CaSOS de excepc16n En los slg…entes CaSOS las厨丁aS m y P rePresentan en†eros cualesq…e「a
章昨昨=肺 2置戸滞二肺 3昨/咋=折方
4 k肺三陸戸 う同席)巾= V両 6-胸高こしv面
重.エeUAしDAD
i D工S丁虹B画
Ade爪ds.
iiニi2=工
Obs○○>oCIOれeS :
†lene Se両do hablar de que un n血lerO COmPiejo es mayo「 o mena「 que o†ro En consecuenc'a. nO
2 ∈口∽○○棚deIosh血e「“「ed∞・市塙二高石.0>0<b>0.mesv細心po調Iosn高柳oS
'mag'nalrios Porque: √石√古手J而二可sfro a V高E圧esu航cle co「rec†o se ob†'ene de la
〇 ︻ J ノ o 7 ○ ○
二 字.話.声
=
上∴上声
2
4仁d仁宮
3
=
﹁
1
2
4
一
4 重 2L三園臆臆し_
3 8 6 重. 3 9
3 2
2∴3
9 0
臆阜臆臆j
2 1 0
2 0 7
1 4 1 0セ 3
1 3 8 6∴上∴3 0
3 0
2 3
7 0
6∴9
詰号音÷丁 器嵩蓑
︰↓6-
R軒ERENC工AS B│BL工OGRAF│CAS
BAST工DAS, P (20O2). Ax‘omas y Teoremas de k s N血e「os Reales Qu'†o. Edi†o〇・al CoIeg10 MeJia, Eouador
BECERREL, R. γ JARD6N. D. (2002)- P「e c6lculo・ Iz†apaiapa. Departamen†o de Ma†em鉦cas UAM・ NiexICO
F帥R, H y PHIしL│PS, J. (1997) Teach一れg Modern Ma†hematlCS ln †he ∈lemen†arγ SchooI New Yo「k.
EdlCIOnes AddlSOれWesley. EU
B○○k C°爪pO巾Y. EU
M工LしER, CH y L工AL. M (1992) F…dame両I of CoIiege Algebra Gienv'eW. Sco†† Fo「esman and Company・
工=lnOIS
NICHOLS. i y HE│MER. R. (ま995) Modern In†e「med'a†e Algeb「a New yo「k. Hol†, Renehar†and W'nS†on
工n⊂.U巨
OSEs, J (2004). Los ndme「os complejOS Bogotd Departamen†o de Ma†em鉦cas一UnlVe「S'dad de Ios Andes
CoIo爪bIO
Llb「esa, Ecuador.
SWOKOWSK│, E y COLE. J. (2009) Algeb「a y †rlgOnOmet「(a c。n Geome†「fa Anai鉦ea. San†a Fe: Cengage
Z工LL. D. y DEWAR. J (2012)_ Aigeb「a y †rngoれOme†「fa New Yo「k: McGraw - H'= Book Company. EU