Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
DE CASTILLA Y LEÓN
De conformidad con lo acordado en las reuniones de Coordinación de las
PAU, se recogen en esta Antología los textos seleccionados por los
Profesores de los cuatro distritos universitarios para trabajar con los
alumnos de 2º de bachillerato el próximo curso y preparar las PAU.
El orden en que se han dispuesto los textos responde a la idea de hacer
primero una presentación del marco histórico (Tucídides y Jenofonte) en el
que se desarrollan los acontecimientos, para poder entender mejor así los
hechos a que hacen referencia los otros autores (Lisias y Platón).
La premura con que se ha tenido que preparar esta antología invita a
pensar que habrá que pulirla y perfeccionarla en el futuro en aquellos
aspectos que así lo aconsejen los resultados obtenidos al trabajar con ella en
el aula.
La selección de textos ha sido realizada por los siguientes profesores:
TUCÍDIDES: Francisco García Martín, Montserrat Rey Salvador, Aníbal Vadillo Torres,
Manuel A. Seoane Rodríguez y Juan Carlos Verdasco Valle, bajo la coordinación de Jesús
M. Nieto Ibáñez. Juan Carlos Verdasco Valle es autor de la noticia sobre la vida y obra de
Tucídides. (Universidad de León)
JENOFONTE: Mª del Carmen Barrigón Fuentes y Enrique Espinosa Revilla. (Universidad
de Valladolid)
LISIAS: Aurelia Ruíz Sola, Miguel González González (Universidad de Burgos)
PLATÓN: Anastasio Kanaris de Juan, Mª Ángleles Martín Sánchez, Luis Adolfo Martín y
Soledad Grande. (Universidad de Salamanca)
Libro I
E
¹ peidh\ de\ e)pu/qonto oi¸ KerkuraiÍoi th\n paraskeuh/n, e)lqo/ntej
aÄn a)mfo/teroi cumbw½sin: o(pote/rwn d' aÄn dikasqv= eiånai th\n a)poiki¿an,
tou/touj krateiÍn. hÃqelon de\ kaiì t%½ e)n DelfoiÍj mantei¿% e)pitre/yai.
tou\j me\n Makedo/naj i¸ppe/aj kaiì tw½n cumma/xwn o)li¿gouj e)piì ¹Olu/nqou
A
¹ risteu\j de\ a)poteixisqei¿shj au)th=j kaiì e)lpi¿da ou)demi¿an eÃxwn
e)kpleu=sai, oÀpwj e)piì ple/on o( siÍtoj a)nti¿sxv, kaiì au)to\j hÃqele tw½n
meno/ntwn eiånai: w¨j d' ou)k eÃpeiqe, boulo/menoj ta\ e)piì tou/toij
paraskeua/zein kaiì oÀpwj ta\ eÃcwqen eÀcei w¨j aÃrista, eÃkploun poieiÍtai
tij genh/setai.
ga\r A
¹ swpo\j potamo\j e)rru/h me/gaj kaiì ou) r(#di¿wj diabato\j hÅn.
Oi¸ de\ A
¹ qhnaiÍoi a)kou/santej a)nepei¿qonto/ te kaiì e)sekomi¿zonto e)k
tw½n a)grw½n paiÍdaj kaiì gunaiÍkaj kaiì th\n aÃllhn kataskeuh\n v kat'
pro/bata de\ kaiì u(pozu/gia e)j th\n EuÃboian diepe/myanto kaiì e)j ta\j
1
stadi¿ouj: estadio (medida de 177,6 metros; por tanto, unos 12,5 Kms)
2
cu/lwsij, -ewj, h(: construcción de madera, maderaje
Antología Griega. COPAEU. DEPARTAMENTO DE GRIEGO
6) II 37, 1 Discurso de Pericles. Definición de democracia
oÃnoma me\n dia\ to\ mh\ e)j o)li¿gouj a)ll' e)j plei¿onaj oi¹keiÍn dhmokrati¿a
ke/klhtai.
au(to\n o)rgh=j paralu/ein kaiì a)po\ tw½n paro/ntwn deinw½n a)pa/gein th\n
gnw¯mhn. oi¸ de\ dhmosi¿# me\n toiÍj lo/goij a)nepei¿qonto kaiì ouÃte pro\j
a)ntipe/raj H
ã lidoj: ei¹siì de\ A
¹ xaiw½n tw½n e)k Peloponnh/sou 2.66.2
th\n gh=n e)dv/wsan ta\ polla/. kaiì e)peidh\ ou) cunexw¯roun, a)pe/pleusan e)p'
oiãkou.
oi¸ de\ Plataiw½n pre/sbeij a)kou/santej tau=ta e)sh=lqon e)j th\n po/lin,
kaiì t%½ plh/qei ta\ r(hqe/nta koinw¯santej a)pekri¿nanto au)t%½ oÀti a)du/nata
Oi¸ de\ A
¹ qhnaiÍoi kaiì o( Formi¿wn aÃrantej e)k th=j ¹Akarnani¿aj kaiì
a)fiko/menoi e)j th\n Nau/pakton aÀma hÅri kate/pleusan e)j ta\j ¹Aqh/naj,
a)nh\r a)nt' a)ndro\j e)lu/qhsan, kaiì ta\j nau=j aÁj eiâlon. kaiì o( xeimwÜn
e)teleu/ta ouÂtoj, kaiì tri¿ton eÃtoj t%½ pole/m% e)teleu/ta t%½de oÁn
Qoukudi¿dhj cune/grayen.
11) III 22, 2-3. Algunos platenses, sitiados por peloponesios y tebanos, ante
su desesperada situación deciden intentar escapar por la noche subiendo por la
muralla.
hÅsan de\ eu)staleiÍj3 te tv= o(pli¿sei kaiì to\n a)ristero\n mo/non po/da
prw½ton me\n oi¸ ta\j kli¿makaj fe/rontej, kaiì prose/qesan: eÃpeita yiloiì
Koroi¿bou kaiì prw½toj a)ne/bh: meta\ de\ au)to\n oi¸ e(po/menoi, eÁc e)f'
e(ka/teron tw½n pu/rgwn, a)ne/bainon. eÃpeita yiloiì aÃlloi meta\ tou/touj cu\n
e)keiÍnoi r(#o
= n prosbai¿noien, kaiì eÃmellon dw¯sein o(po/te pro\j toiÍj
polemi¿oij eiåen. w¨j de\ aÃnw plei¿ouj e)ge/nonto, vÃsqonto oi¸ e)k tw½n
3
eu)staleiÍj< eu)-stalh/j: bien armado, equipado./armado a la ligera, ligero
Antología Griega. COPAEU. DEPARTAMENTO DE GRIEGO
12) III 23, 2-3 El que descendía de la muralla se resguardaba en el borde del
foso, pero al descender los últimos, fueron atacados por una guarnición a la luz
de las antorchas.
kaiì e)nteu=qen e)to/ceuo/n te kaiì h)ko/ntizon, eiã tij parabohqw½n para\ to\
oi¸ a)po\ tw½n pu/rgwn xalepw½j oi¸ teleutaiÍoi katabai¿nontej e)xw¯roun e)piì
th\n ta/fron, kaiì e)n tou/t% oi¸ triako/sioi au)toiÍj e)pefe/ronto lampa/daj
eÃxontej.
Oi¸ de\ MutilhnaiÍoi e)n tou/t%, w¨j aià te nh=ej au)toiÍj ou)x hÂkon a)po\
kaiì au)to\j ou) prosdexo/menoj eÃti ta\j nau=j o(pli¿zei to\n dh=mon pro/teron
siÍton e)ke/leuon tou\j dunatou\j fe/rein e)j to\ fanero\n kaiì diane/mein
th\n po/lin.
le/gontej A
¹ qhnai¿oij th\n Ke/rkuran katadoulou=n. o( de\ a)pofugwÜn
xa/rakaj e)k tou= te Dio\j tou= teme/nouj kaiì tou= ¹Alki¿nou: zhmi¿a de\
Libro IV
U
¸ po\ de\ tou\j au)tou\j xro/nouj tou= hÅroj, priìn to\n siÍton e)n a)kmv=
(h(geiÍto de\ A
å gij o( A
¹ rxida/mou Lakedaimoni¿wn basileu/jŸ, kaiì
E
¹ n de\ tv= Pu/l% eÃti e)polio/rkoun tou\j e)n tv= nh/s% Lakedaimoni¿ouj
oi¸ A
¹ qhnaiÍoi, kaiì to\ e)n tv= h)pei¿r% strato/pedon tw½n Peloponnhsi¿wn
kata\ xw¯ran eÃmenen. e)pi¿ponoj d' hÅn toiÍj ¹Aqhnai¿oij h( fulakh\ si¿tou te
a)pori¿# kaiì uÀdatoj: ou) ga\r hÅn krh/nh oÀti mh\4 mi¿a e)n au)tv= tv= a)kropo/lei
e)w¯santo mo/lij: oi¸ de\ u(poxwrh/santej pro\j ai¸masia/n žhÅn ga\r to\ xwri¿on
pa/lin h( ma/xh.
4
oÀti mh\: sino, excepto
Antología Griega. COPAEU. DEPARTAMENTO DE GRIEGO
Libro V
dediwÜj th\n au(tou= paraskeuh\n kaiì nomi¿zwn u(podeeste/rouj eiånai, ou) t%½
"Sponda\j e)poih/santo A
¹ qhnaiÍoi kaiì Lakedaimo/nioi kaiì oi¸
cu/mmaxoi kata\ ta/de, kaiì wÓmosan kata\ po/leij. periì me\n tw½n i¸erw½n tw½n
koinw½n, qu/ein kaiì i¹e/nai kaiì manteu/esqai kaiì qewreiÍn kata\ ta\ pa/tria
ou)k hÃqelon u(pakou/ein wÐsper oi¸ aÃlloi nhsiw½tai, a)lla\ to\ me\n prw½ton
Libro VI
21) VI 6,1.1 Tras una breve descripción, los atenienses deciden enviar ayuda
a Sicilia. El historiador pone de manifiesto uno de los rasgos de su método
histórico: distinguir entre causas aparentes y verdaderas:
Tosau=ta eÃqnh E
¸ llh/nwn kaiì barba/rwn Sikeli¿an %Ókei, kaiì e)piì
tv= a)lhqesta/tv profa/sei th=j pa/shj aÃrcai, bohqeiÍn de\ aÀma eu)prepw½j
cumma/xoij.
" H
¸ me\n e)kklhsi¿a periì paraskeuh=j th=j h(mete/raj hÀde cunele/gh,
kaq' oÀti5 xrh\ e)j Sikeli¿an e)kpleiÍn: e)moiì me/ntoi dokeiÍ kaiì periì au)tou=
tou/tou eÃti xrh=nai ske/yasqai, ei¹ aÃmeino/n e)stin e)kpe/mpein ta\j nau=j, kaiì
de\ th=j h(mete/raj po/lewj, h(gou/menoi, ei¹ tau/thn sxoiÍen, r(#di¿wj kaiì
taÅlla eÀcein.
5
kaq' oÀti: (adv.) cómo, de qué modo
Antología Griega. COPAEU. DEPARTAMENTO DE GRIEGO
24) VI 70, 1 Después de comentar los preparativos de los siracusanos y de
una larga digresión sobre los Pisistrátidas, Tucídides relata la victoria ateniense
en la batalla de Olimpieo:
genome/nhj d' e)n xersiì th=j ma/xhj e)piì polu\ a)nteiÍxon a)llh/loij, kaiì
cune/bh bronta/j te aÀma tina\j gene/sqai kaiì a)strapa\j kaiì uÀdwr polu/,
kaiì tou=to cunepilabe/sqai tou= fo/bou, toiÍj d' e)mpeirote/roij ta\ me\n
gigno/mena kaiì wÐr# eÃtouj perai¿nesqai dokeiÍn, tou\j de\ a)nqestw½taj polu\
e)n me\n ga\r h(me/r# safe/stera me/n, oÀmwj de\ ou)de\ tau=ta oi¸
parageno/menoi pa/nta plh\n to\ kaq' e(auto\n eÀkastoj mo/lij oiåden: e)n de\
deino\n ouÅn hÅn ou) kaq' eÁn mo/non tw½n pragma/twn, oÀti ta/j te nau=j
kaiì h( po/lij kinduneu/ontej, a)lla\ kaiì e)n tv= a)polei¿yei tou= stratope/dou
Libro VIII
oi¸ de\ cullege/ntej tw½n e)n tv= cunwmosi¿#, wÐsper kaiì to\ prw½ton
A
¹ lkibia/dou kaqo/dou pra/ssoien kaiì th=j tou= e)keiÍ dh/mou katalu/sewj
2.-Obra: No es fácil fechar sus obras, pero son como un testimonio directo sobre la historia de
su vida, sobre la de su tiempo, así como la de las ideas y los hombres de entonces.
Se pueden agrupar del modo siguiente:
A).-Historia de su vida y sus actividades que presenta como lección edificante: Anábasis;
Económico; pequeños tratados Sobre la equitación, Sobre la caza (Cinegético) y Sobre el
modo de mandar la caballería (Hipárquico).
B).- La historia de Grecia y la Política: Helénicas;Agesilao; Constitución de los
Lacedemonios, Sobre los ingresos.
C).- Historia novelada, con una clara intención didáctica: Ciropedia, Hierón.
D).--Libros consagrados a Sócrates en los que Jenofonte muestra que desea permanecer fiel a
sus años de juventud ateniense: Apología de Sócrates; Banquete; Memorables.
3.-Helénicas: obra en siete libros en la que narra la historia de Grecia desde 411 hasta 362
a.C. . Comienza su relato en el momento en que lo dejó Tucídides y distribuye lo acontecido
del modo siguiente:
Libro I: 411-406 a.C. Termina con la batalla de las Arginusas y el proceso de los generales en
Atenas.
Libro II: 406-401 a.C.: Egospótamos, gobierno de los Treinta, restablecimiento de la
democracia moderada...
Libro III: 401-395 a.C.: Agesilao, coalición contra Esparta.
Libro IV: 395-388 a.C.: Coronea, Farnabazo y Conón en Asia Menor..
Libro V: 388-375 a.C.: luchas en Egina y Asia Menor, Paz del Rey...
Libro VI: 375- 370 a.C.: Tesalia, paz entre Atenas y Esparta, batalla de Leuctra...
Libro VII: 396-362 a.C.: alianza de Atenas y Esparta, batalla de Mantinea.
A
¹ lkibia/dhj de\ boulo/menoj meta\ tw½n stratiwtw½n a)popleiÍn
oiãkade, a)nh/xqh eu)qu\j e)piì Sa/mou: e)keiÍqen de\ labwÜn tw½n new½n eiãkosin
eÃpleuse th=j Kari¿aj ei¹j to\n Keramiko\n ko/lpon. e)keiÍqen de\ sulle/caj
eiåxon t%½ A
¹ lkibia/dv, oi¹o/menoi di' a)me/leia/n te kaiì a)kra/teian
oi¸ de\ A
¹ qhnaiÍoi ta\ gegenhme/na kaiì th\n poliorki¿an e)peiì hÃkousan,
e)yhfi¿santo bohqeiÍn nausiìn e(kato\n kaiì de/ka, ei¹sbiba/zontej tou\j e)n tv=
34) 1.7.15 Sólo Sócrates se opone a proponer una medida al margen de la ley
en el juicio a los estrategos de la batalla de las islas Arginusas
Swkra/touj tou= Swfroni¿skou: ouÂtoj d' ou)k eÃfh a)ll' hÄ6 kata\ no/mon
pa/nta poih/sein. meta\ de\ tau=ta a)naba\j Eu)rupto/lemoj eÃlecen u(pe\r tw½n
strathgw½n ta/de.
6
a)ll' hÄ: sino, a no ser que (después de oraciones negativas)
Antología Griega. COPAEU. DEPARTAMENTO DE GRIEGO
35) 1.7.34 Euriptólemo propone juzgar uno a uno a los estrategos de acuerdo
con el Decreto de Canono
yh/fisma kri¿nesqai tou\j aÃndraj di¿xa eÀkaston: h( de\ th=j boulh=j hÅn mi#=
qe/roj hÅn, a)po/ te th=j wÐraj e)tre/fonto kaiì e)rgazo/menoi misqou= kata\ th\n
xw¯ran: e)peiì de\ xeimwÜn e)ge/neto kaiì trofh\n ou)k eiåxon gumnoi¿ te hÅsan
e)piqhso/menoi.
oi¸ de\ A
¹ qhnaiÍoi aÀma t%½ h(li¿% a)ni¿sxonti e)piì t%½ lime/ni pareta/canto
e)n metw¯p% w¨j ei¹j naumaxi¿an. e)peiì de\ ou)k a)ntanh/gage Lu/sandroj, kaiì
th=j h(me/raj o)ye\ hÅn, a)pe/pleusan pa/lin ei¹j tou\j Ai¹go\j potamou/j.
38) 2.2.4 Los atenienses toman toda serie de medidas para proteger la ciudad
a)poxw½sai plh\n e(no\j kaiì ta\ tei¿xh eu)trepi¿zein kaiì fulaka\j e)fista/nai
kaiì taÅlla pa/nta w¨j ei¹j poliorki¿an paraskeua/zein th\n po/lin. kaiì
A
å gin, boulo/menoi su/mmaxoi eiånai Lakedaimoni¿oij eÃxontej ta\ tei¿xh
kaiì to\n Peiraia=, kaiì e)piì tou/toij sunqh/kaj poieiÍsqai. o( de\ au)tou\j ei¹j
40) 2.2.14 Piensan los atenienses que, como consecuencia de haber perdido la
guerra, serían hechos esclavos y perecerían de hambre.
oi¸ de\ pre/sbeij e)peiì hÂkon oiãkade kaiì a)ph/ggeilan tau=ta ei¹j th\n
E
¸ lla/di, a)ll' e)poiou=nto ei¹rh/nhn e)f' %Ò ta/ te makra\ tei¿xh kaiì to\n
Peiraia= kaqelo/ntaj kaiì ta\j nau=j plh\n dw¯deka parado/ntaj kaiì tou\j
Lakedaimoni¿oij eÀpesqai kaiì kata\ gh=n kaiì kata\ qa/lattan oÀpoi aÄn
h(gw½ntai.
42) 2.2.23 Son derribados los grandes muros al son de las flautas, vuelven los
desterrados y creen que comienza la libertad de la Hélade.
meta\ de\ tau=ta Lu/sandro/j te kate/plei ei¹j to\n Peiraia= kaiì oi¸
e)leuqeri¿aj.
Oi¸ de\ tria/konta v(re/qhsan me\n e)peiì ta/xista ta\ makra\ tei¿xh kaiì
ta\ periì to\n Peiraia= kaqvre/qh: ai¸reqe/ntej de\ e)f' %Òte7 suggra/yai
Qhrame/nhj me\n dh\ ouÀtwj a)pe/qanen: oi¸ de\ tria/konta, w¨j e)co\n hÃdh
au)toiÍj turanneiÍn a)dew½j, proeiÍpon me\n toiÍj eÃcw tou= katalo/gou mh\
ei¹sie/nai ei¹j to\ aÃstu, hÅgon de\ e)k tw½n xwri¿wn, iàn' au)toiì kaiì oi¸ fi¿loi
7
e)f' %Òte: con la condición de que, a condición de...
Antología Griega. COPAEU. DEPARTAMENTO DE GRIEGO
45) 2.4.20 Cleócrito se queja ante sus conciudadanos del trato que le han
dispensado
katasiwphsa/menoj eÃlecen: A
ã ndrej poliÍtai, ti¿ h(ma=j e)celau/nete; ti¿
46) 3. 1.1. Ciro pretende de los Lacedemonios una conducta recíproca para
con él.
H
¸ me\n dh\ ¹Aqh/nhsi sta/sij ouÀtwj e)teleu/thsen. e)k de\ tou/tou
49) 3.4.16. Al llegar la primavera el rey Agesilao ofrece premios a los mejores
hoplitas y jinetes.
E
¹ k de\ tou/tou e)peidh\ eÃar u(pe/faine, sunh/gage me\n aÀpan to\
stra/teuma ei¹j E
ã feson: a)skh=sai d' au)to\ boulo/menoj aÅqla prou/qhke
W
å A
¹ ghsi¿lae kaiì pa/ntej oi¸ paro/ntej Lakedaimo/nioi, e)gwÜ u(miÍn,
oÀte toiÍj ¹Aqhnai¿oij e)polemeiÍte, fi¿loj kaiì su/mmaxoj e)geno/mhn, kaiì to\
me\n nautiko\n to\ u(me/teron xrh/mata pare/xwn i¹sxuro\n e)poi¿oun, e)n de\ tv=
gv= au)to\j a)po\ tou= iàppou maxo/menoj meq' u(mw½n ei¹j th\n qa/lattan
51) 4.5.5. Agesilao avanza por la costa y los soldados se dedican al pillaje.
A
¹ ghsi¿laoj me\n dh\ su\n t%½ strateu/mati para\ qa/lattan
e)poreu/eto: h( de\ mo/ra aÀma katabai¿nousa a)po\ tw½n aÃkrwn Oi¹no/hn to\
e)nteteixisme/non teiÍxoj ai¸reiÍ, kaiì ta\ e)no/nta eÃlabe, kaiì pa/ntej de\ oi¸
stratiw½tai e)n tau/tv tv= h(me/r# polla\ ta\ e)pith/deia e)k tw½n xwri¿wn
e)la/mbanon.
oi¸ me/ntoi A
¹ xaioiì pandhmeiì sunestrateu/onto. e)peiì de\ die/bh o(
A
¹ ghsi¿laoj, pa/ntej me\n oi¸ e)k tw½n a)grw½n A
¹ karna=nej eÃfugon ei¹j ta\
aÃsth, pa/nta de\ ta\ boskh/mata a)pexw¯rhse po/rrw, oÀpwj mh\ a(li¿skhtai
ta\j A
¹ qh/naj, kaiì xrh/mata prose/qhken au)t%½ ei¹j to\n a)nateixismo/n. o( de\
Ai¹gi¿nhj u(po\ tw½n lvstw½n, dia\ tau=ta me\n i¹sxurw½j e)pequ/moun th=j
ei¹rh/nhj.
55) 6. 4. 1. Tras la paz, se licencia a las tropas, se hace volver a los generales
y se devuelven las conquistas.
E
¹ k de\ tou/tou oi¸ me\n ¹AqhnaiÍoi ta/j te froura\j e)k tw½n po/lewn
a)ph=gon kaiì I¹ fikra/thn kaiì ta\j nau=j metepe/mponto, kaiì oÀsa uÀsteron
h)na/gkasan a)podou=nai.
te/loj de\ kaiì ouÂtoi ma/la tetaragme/noi a)naba/ntej e)piì ta\j trih/reij
a)pe/pleon, polu\n me\n siÍton, polu\n de\ oiånon, polla\ de\ a)ndra/poda kaiì
Leuka/da a)pesw¯qhsan.
Oi¸ de\ QhbaiÍoi eu)qu\j me\n meta\ th\n ma/xhn eÃpemyan ei¹j A
¹ qh/naj
aÃggelon e)stefanwme/non, kaiì aÀma me\n th=j ni¿khj to\ me/geqoj eÃfrazon,
e)c wÒn dh\ kaiì oi¸ MantineiÍj, w¨j hÃdh au)to/nomoi panta/pasin oÃntej,
kaiì teixi¿zein th\n po/lin. oi¸ d' auÅ Lakedaimo/nioi h(gou=nto, ei¹ tou=to
de\ parelqw¯n: A
ã ndrej A
¹ qhnaiÍoi, eÃfh, ou)k ai¹sqa/nesqe e)capatw¯menoi;
a)pe/pleusen oiãkade.
belti¿st%.
E
¹ ratosqe/nhj th\n gunaiÍka th\n e)mh\n kaiì e)kei¿nhn te die/fqeire kaiì tou\j
paiÍdaj tou\j e)mou\j vÃsxune kaiì e)me\ au)to\n uÀbrisen ei¹j th\n oi¹ki¿an th\n
e)mh\n ei¹siw¯n.
e)gwÜ toi¿nun e)c a)rxh=j u(miÍn aÀpanta e)pidei¿cw ta\ e)mautou= pra/gmata,
h(gou=mai swthri¿an.
e)peidh\ de/ moi paidi¿on gi¿gnetai, e)pi¿steuon hÃdh kaiì pa/nta ta\
kaiì ga\r oi¹kono/moj deinh\ kaiì feidwlo\j [a)gaqh\] kaiì a)kribw½j pa/nta
dioikou=sa.
e)peidh\ de\ to\ paidi¿on e)ge/neto h(miÍn, h( mh/thr au)to\ e)qh/lazen: iàna de\
67) I, 16.7- 17.1 Una mujer descubre a Eufileto el nombre del adúltero.
th\n sh\n gunaiÍka die/fqarken a)lla\ kaiì aÃllaj polla/j: tau/thn ga\r [th\n]
te/xnhn eÃxei".
h(me/r#. Sw¯stratoj hÅn moi e)pith/deioj kaiì fi¿loj. tou/t% h(li¿ou deduko/toj
8
¹Oh=qen: de Oe (localidad de Atenas)
Antología Griega. COPAEU. DEPARTAMENTO DE GRIEGO
69) I, 23.3- 23.6 La criada le avisa que el adúltero está dentro de la casa.
o( d' E
¹ ratosqe/nhj, wÕ aÃndrej, ei¹se/rxetai, kaiì h( qera/paina
wÓsantej de\ th\n qu/ran tou= dwmati¿ou oi¸ me\n prw½toi ei¹sio/ntej eÃti
eiãdomen au)to\n katakei¿menon para\ tv= gunaiki¿, oi¸ d' uÀsteron e)n tv=
th\n gh=n a)fike/sqai, eÃth de\ tria/konta %Ókhse, kaiì ou)deniì pw¯pote ouÃte
h(meiÍj ouÃte e)keiÍnoj di¿khn ouÃte e)dikasa/meqa ouÃte e)fu/gomen, a)ll' ouÀtwj
Qe/ognij ga\r kaiì Pei¿swn eÃlegon e)n toiÍj tria/konta periì tw½n
metoi¿kwn, w¨j eiåe/n tinej tv= politei¿# a)xqo/menoi: kalli¿sthn ouÅn eiånai
pro/fasin timwreiÍsqai me\n dokeiÍn, t%½ d' eÃrg% xrhmati¿zesqai: pa/ntwj de\
th\n me\n po/lin pe/nesqai th\n a)rxh\n <de\> deiÍsqai xrhma/twn. kaiì tou\j
73) ΧΙΙ, 7 Los Treinta determinan detener a diez metecos, dos de ellos
pobres.
eÃdocen ouÅn au)toiÍj de/ka sullabeiÍn, tou/twn de\ du/o pe/nhtaj, iàna
au)toiÍj vÅ pro\j tou\j aÃllouj a)pologi¿a, w¨j ou) xrhma/twn eÀneka tau=ta
labw¯n: o( d' eÃfasken, ei¹ polla\ eiãh. eiåpon ouÅn oÀti ta/lanton a)rguri¿ou
ouÅn oÀti ouÃte qeou\j ouÃt' a)nqrw¯pouj nomi¿zei, oÀmwj d' e)k tw½n paro/ntwn
75) XII, 17 Lisias, tras enterarse por Arquéneo de que su hermano ha sido
detenido en la calle, viaja a Mégara. Su hermano Polemarco es ejecutado y su
casa saqueada.
a)pologh/sasqai.
a)pe/kteinen, ouÃte au)to\j i¹di¿# a)dikou/menoj ouÃte ei¹j th\n po/lin o(rw½n
pei¿saj u(ma=j th\n e)piì tw½n tetrakosi¿wn politei¿an e(le/sqai. kaiì o( me\n
path\r au)tou= tw½n probou/lwn wÔn tauÃt' eÃpratten, au)to\j de\ dokw½n
a)pe/fainen. u(meiÍj d' oÀmwj kaiì ouÀtw diakei¿menoi e)qorubeiÍte w¨j ou)
Lisias acaba desviándose del motivo real del proceso, la muerte de su hermano Polemarco, y
plantea la causa como una ocasión para vengarse de los Treinta en la persona de Eratóstenes.
Acaba oponiendo el voto de los jueces frente al juicio de los muertos y de los dioses, cuyos
templos fueron destruidos y profanados.
Se desconoce el resultado de este proceso. Lo más probable es que Eratóstenes fuera absuelto,
por considerar el pueblo de Atenas a Terámenes y sus partidarios un elemento moderador en
la aciaga época de los Treinta.
81) XIII, 2 El acusador cuenta que Agorato, al erigirse en delator, hizo matar
a su cuñado Dionisodoro y otros muchos hombres buenos con respecto al
pueblo.
Dionuso/dwron ga\r to\n khdesth\n to\n e)mo\n kaiì e(te/rouj pollou/j, wÒn
dh\ ta\ o)no/mata a)kou/sesqe, aÃndraj oÃntaj a)gaqou\j periì to\ plh=qoj to\
geno/menoj.
83) XIII, 9 Terámenes dice que, si le eligen embajador con plenos poderes
para tratar sobre la paz con Esparta, conseguirá evitar la destrucción de los
muros.
a)nasta\j le/gei oÀti, e)a\n au)to\n eÀlhsqe periì th=j ei¹rh/nhj presbeuth\n
au)tokra/tora, poih/sein wÐste mh/te tw½n teixw½n dieleiÍn mh/te aÃllo th\n
hÅlqen ei¹j ta\ oÀpla a)napauso/menoj, to\ d' a)lhqe\j oÀti a)nteiÍpen u(pe\r
pei¿qousi ga\r A
¹ go/raton toutoniì mhnuth\n kata\ tw½n strathgw½n kaiì
ou)de/n (ou) ga\r dh/pou e)keiÍnoi ouÀtwj a)no/htoi hÅsan kaiì aÃfiloi, wÐste
euÃnoun, dou=lon kaiì e)k dou/lwn oÃnta, pareka/lesanŸ, a)ll' e)do/kei au)toiÍj
o( de\ A
¹ go/ratoj kaiì oi¸ e)gguhtaiì kaqi¿zousin e)piì to\n bwmo\n
Mounixi¿asin: e)peidh\ de\ e)keiÍ hÅsan, e)bouleu/onto ti¿ xrh\ poieiÍn. e)do/kei
ouÅn toiÍj e)gguhtaiÍj kaiì toiÍj aÃlloij aÀpasin e)kpodwÜn poih/sasqai to\n
A
¹ go/raton w¨j ta/xista, kaiì parormi¿santej du/o ploiÍa [Mounixi¿asin]
me\n tw½n au(tou= e)gguhtw½n ta\ o)no/mata, eÃpeita tw½n strathgw½n kaiì tw½n
tacia/rxwn, eÃpeita de\ kaiì aÃllwn tinw½n politw½n. h( de\ a)rxh\ auÀth tou=
panto\j kakou= e)ge/neto. w¨j de\ a)pe/graye ta\ o)no/mata, oiåmai me\n kaiì
au)to\n o(mologh/sein.
ei¹j tou\j lime/naj tou\j u(mete/rouj ei¹se/pleuse, kaiì ai¸ nh=ej ai¸ u(me/terai
tria/konta kate/sthsan, kaiì ti¿ ou) tw½n deinw½n tv= po/lei e)ge/neto;
a)fikneiÍtai, me/lan te i¸ma/tion h)mfiesme/nh ..., w¨j ei¹ko\j hÅn e)piì t%½ a)ndriì
APOLOGÍA DE SÓCRATES
Discurso que, según Platón, pronuncia Sócrates ante el tribunal que lo juzga por las
acusaciones de impiedad que se habían formulado contra él. Sus acusadores son: Meleto
(poeta trágico sin mucho talento), Anito (rico artesano, político demagogo) y Licón (orador).
El juicio y condena tiene lugar en 399 a.C., ante el tribunal de la Heliea (501 jurados).
Se le acusa de:
- No reconocer a los dioses que reconoce la ciudad y de introducir otros nuevos.
- Corromper a la juventud.
En la primera votación se le declara culpable por escasa mayoría pero, tras su contrapropuesta
de pena (manutención en el Pritaneo, pagar una multa…), en la segunda votación aumentan
los votos de condena a muerte. Con su obra Platón intenta defender la memoria de su maestro,
especialmente con dos tipos de argumentos: para responder directamente a las acusaciones y
para refutar las calumnias.
ouÂtoi, wÕ aÃndrej A
¹ qhnaiÍoi, <oi¸> tau/thn th\n fh/mhn
a)ciw¯sate ouÅn kaiì u(meiÍj, wÐsper e)gwÜ le/gw, dittou/j mou tou\j
de\ tou\j pa/lai ouÁj e)gwÜ le/gw, kaiì oi¹h/qhte deiÍn pro\j e)kei¿nouj prw½to/n
me a)pologh/sasqai.
ou)ra/nia kaiì to\n hÀttw lo/gon krei¿ttw poiw½n kaiì aÃllouj tau)ta\ tau=ta
dida/skwn." toiau/th ti¿j e)stin: tau=ta ga\r e(wra=te kaiì au)toiì e)n tv=
¹Aristofa/nouj kwm%di¿#.
ma/rturaj de\ auÅ u(mw½n tou\j pollou\j pare/xomai, kaiì a)ciw½ u(ma=j
a)llh/loij ei¹ pw¯pote hÄ mikro\n hÄ me/ga hÃkouse/ tij u(mw½n e)mou= periì tw½n
toiou/twn dialegome/nou, kaiì e)k tou/tou gnw¯sesqe oÀti toiau=t' e)stiì kaiì
pepoi¿hken to/ te oÃnoma kaiì th\n diabolh/n. a)kou/ete dh/. kaiì iãswj me\n
do/cw tisiìn u(mw½n pai¿zein: euÅ me/ntoi iãste, pa=san u(miÍn th\n a)lh/qeian e)rw½.
10
ka)gwÜ: crasis (<kai/ + e)gwÜ)
Antología Griega. COPAEU. DEPARTAMENTO DE GRIEGO
96) 21 a La Pitia dijo que no había nadie más sabio que Sócrates.
manteu/sasqai ®kai¿, oÀper le/gw, mh\ qorubeiÍte, wÕ aÃndrej® hÃreto ga\r dh\ eiã
tij e)mou= eiãh sofw¯teroj. a)neiÍlen ouÅn h( Puqi¿a mhde/na sofw¯teron eiånai.
e)keiÍnoj teteleu/thken.
Ske/yasqe dh\ wÒn eÀneka tau=ta le/gw: me/llw ga\r u(ma=j dida/cein oÀqen
Periì me\n ouÅn wÒn oi¸ prw½toi¿ mou kath/goroi kathgo/roun auÀth
eÃstw i¸kanh\ a)pologi¿a pro\j u(ma=j: pro\j de\ Me/lhton to\n a)gaqo\n kaiì
a)pologh/sasqai.
la/bwmen auÅ th\n tou/twn a)ntwmosi¿an. eÃxei de/ pwj wÒde: Swkra/th
nomi¿zei ou) nomi¿zonta, eÀtera de\ daimo/nia kaina/. to\ me\n dh\ eÃgklhma
toiou=to/n e)stin.
Fhsiì ga\r dh\ tou\j ne/ouj a)dikeiÍn me diafqei¿ronta. e)gwÜ de/ ge, wÕ
aÃndrej A
¹ qhnaiÍoi, a)dikeiÍn fhmi Me/lhton, oÀti spoudv= xarienti¿zetai,
e)me/lhsen: w¨j de\ tou=to ouÀtwj eÃxei, peira/somai kaiì u(miÍn e)pideiÍcai.
W
å qauma/sie Me/lhte, iàna ti¿ tau=ta le/geij; ou)de\ hÀlion ou)de\
selh/nhn aÃra nomi¿zw qeou\j eiånai, wÐsper oi¸ aÃlloi aÃnqrwpoi; Ma\ Di¿', wÕ
aÃndrej dikastai¿, e)peiì to\n me\n hÀlion li¿qon fhsiìn eiånai, th\n de\ selh/nhn
gh=n.
au)to\n ei¹j th\n qo/lon prose/tacan a)gageiÍn e)k SalamiÍnoj Le/onta to\n
Salami¿nion iàna a)poqa/noi, oiâa dh\ kaiì aÃlloij e)keiÍnoi polloiÍj polla\
103) 38 b Sus amigos le piden que proponga una multa de treinta minas de
la que ellos serán garantes.
kaiì A
¹ pollo/dwroj keleu/ousi¿ me tria/konta mnw½n timh/sasqai, au)toiì d'
A
¹ lla\ kaiì u(ma=j xrh/, wÕ aÃndrej dikastai¿, eu)e/lpidaj eiånai pro\j to\n
qa/naton, kaiì eÀn ti tou=to dianoeiÍsqai a)lhqe/j, oÀti ou)k eÃstin a)ndriì
a)gaq%½ kako\n ou)de\n ouÃte zw½nti ouÃte teleuth/santi, ou)de\ a)meleiÍtai u(po\
pollaxou= me\n ga\r kaiì aÃllose oÀpoi aÄn a)fi¿kv a)gaph/sousi¿ se: e)a\n
de\ bou/lv ei¹j Qettali¿an i¹e/nai, ei¹siìn e)moiì e)keiÍ ce/noi oià se periì pollou=
kata\ Qettali¿an.
{SW.} W
å fi¿le Kri¿twn, h( proqumi¿a sou pollou= a)ci¿a ei¹ meta/ tinoj
o)rqo/thtoj eiãh: ei¹ de\ mh/, oÀs% mei¿zwn tosou/t% xalepwte/ra. skopeiÍsqai
ouÅn xrh\ h(ma=j eiãte tau=ta prakte/on eiãte mh/: w¨j e)gwÜ ou) nu=n prw½ton
a)lla\ kaiì a)eiì toiou=toj oiâoj tw½n e)mw½n mhdeniì aÃll% pei¿qesqai hÄ t%½
tou\j dh\ lo/gouj ouÁj e)n t%½ eÃmprosqen eÃlegon ou) du/namai nu=n
fai¿nontai¿ moi, kaiì tou\j au)tou\j presbeu/w kaiì timw½ ouÀsper kaiì
pro/teron.
le/gontoj, a)nti¿lege kai¿ soi pei¿somai: ei¹ de\ mh/, pau=sai hÃdh, wÕ maka/rie,
polla/kij moi le/gwn to\n au)to\n lo/gon, w¨j xrh\ e)nqe/nde a)ko/ntwn
A
¹ qhnai¿wn e)me\ a)pie/nai.
pote ei¹j Krh/thn tou\j "diìj e(pta\" e)kei¿nouj %Óxeto aÃgwn kaiì eÃswse/ te
e)peida\n ouÅn aÃrcwntai th=j qewri¿aj, no/moj e)stiìn au)toiÍj e)n t%½
priìn aÄn ei¹j Dh=lo/n te a)fi¿khtai to\ ploiÍon kaiì pa/lin deu=ro: tou=to d'
au)tou/j.
te kaiì toiau=t' aÃtta eiåpen, oiâa dh\ ei¹w¯qasin ai¸ gunaiÍkej, oÀti " "ÅW
tou/touj." kaiì o( Swkra/thj ble/yaj ei¹j to\n Kri¿twna, "ÅW Kri¿twn," eÃfh,
112) 85 a Se equivocan quienes piensan que los cisnes cantan cuando van a
morir.
oi¸ d' aÃnqrwpoi dia\ to\ au(tw½n de/oj tou= qana/tou kaiì tw½n ku/knwn
e)c#/dein, kaiì ou) logi¿zontai oÀti ou)de\n oÃrneon #Ãdei oÀtan peinv= hÄ r(ig%½ hÃ
leloume/noj kaiì ou) polla\ aÃtta meta\ tau=ta diele/xqh, kaiì hÂken o( tw½n
114) 116 c Para el sirviente de los Once, Sócrates es la mejor persona que ha
conocido en su vida.
se\ de\ e)gwÜ kaiì aÃllwj eÃgnwka e)n tou/t% t%½ xro/n% gennaio/taton
kaiì pr#o/taton kaiì aÃriston aÃndra oÃnta tw½n pw¯pote deu=ro a)fikome/nwn,
kaiì dh\ kaiì nu=n euÅ oiåd' oÀti ou)k e)moiì xalepai¿neij, gignw¯skeij ga\r tou\j
E
¹ keiÍnoj de/, "Oiâa", eÃfh, "poieiÍte, wÕ qauma/sioi. e)gwÜ me/ntoi ou)x
plhmmeloiÍen: kaiì ga\r a)kh/koa oÀti e)n eu)fhmi¿# xrh\ teleuta=n. a)ll'
oÃmmata eÃsthsen: i¹dwÜn de\ o( Kri¿twn sune/labe to\ sto/ma kaiì tou\j
o)fqalmou/j.
Hipócrates no conoce a Protágoras y desea ser alumno suyo. Por ello Sócrates lo
acompaña a Casa de Calias, donde se hospeda Protágoras, y allí tiene lugar un diálogo sobre
la virtud en el que también intervienen Hipias y Pródico. Como apoyo de sus informaciones,
se incluye el mito de Prometeo sobre la creación de las razas mortales y el reparto de
cualidades que convierten al ser humano en un zw=on logiko\n kai\ politiko/n.
kaiì nu=n hÀkw para\ se/, iàna u(pe\r e)mou= dialexqv=j au)t%½. e)gwÜ ga\r
aÀma me\n11 kaiì new¯tero/j ei¹mi, aÀma de\ ou)de\ e(w¯raka Prwtago/ran pw¯pote
ou)d' a)kh/koa ou)de/n: eÃti ga\r paiÍj hÅ oÀte to\ pro/teron e)pedh/mhse. a)lla\
eiånai le/gein: a)lla\ ti¿ ou) badi¿zomen par' au)to/n, iàna eÃndon katala/bwmen;
katalu/ei d' , w¨j e)gwÜ hÃkousa, para\ Kalli¿# t%½ I¸ pponi¿kou: a)ll' iãwmen."
11
aÀma me\n... aÀma de\...: no sólo.., sino también
Antología Griega. COPAEU. DEPARTAMENTO DE GRIEGO
118) 315 b Protágoras y sus acompañantes se mueven como los miembros
del coro en una representación dramática.
e)peidh\ au)to\j a)nastre/foi kaiì oi¸ met' e)kei¿nou, euÅ pwj kaiì e)n ko/sm%
periesxi¿zonto ouÂtoi oi¸ e)ph/kooi eÃnqen kaiì eÃnqen, kaiì e)n ku/kl%
H
å n ga/r pote xro/noj oÀte qeoiì me\n hÅsan, qnhta\ de\ ge/nh ou)k hÅn.
au)ta\ qeoiì gh=j eÃndon e)k gh=j kaiì puro\j mei¿cantej kaiì tw½n oÀsa puriì kaiì
gv= kera/nnutai. e)peidh\ d' aÃgein au)ta\ pro\j fw½j eÃmellon, prose/tacan
PromhqeiÍ kaiì E
¹ pimhqeiÍ kosmh=sai¿ te kaiì neiÍmai duna/meij e(ka/stoij w¨j
pre/pei.
e)peidh\ de\ o( aÃnqrwpoj qei¿aj mete/sxe moi¿raj, prw½ton me\n dia\ th\n
tou= qeou= sugge/neian z%¯wn mo/non qeou\j e)no/misen, kaiì e)pexei¿rei bwmou/j
dihrqrw¯sato tv= te/xnv, kaiì oi¹kh/seij kaiì e)sqh=taj kaiì u(pode/seij kaiì
ΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩ